ماهنامه مثلث شماره 209

‫بازگشتبهروز‬ ‫بایکوت اب راهیم‬ ‫هم ه چیزدربارهپشتپرده‬ ‫جوایز جشنواره سی و دوم‬ ‫حمله اول‬ ‫ایامـواضـعهـمهاصولگرایان‬ ‫مقابلدولتمثلایت اهللاست؟‬ ‫مانیفست روحانی‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و نه ‪ 26 /‬بهمن ‪ 88 /1392‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫س جمهور در اولین سخن رانی خود در ‪ 22‬بهمن به تعریف دوباره ای از اصول دولت یازدهم پرداخت‬ ‫رئی ‬ ‫نیروی سوم‬ ‫چرا یونسی به ستادهای‬ ‫روحانی برای انتخابات مجلس‬ ‫اماده باش داد؟‬ ‫جنگ اول بهتر است یا‬ ‫صلح اخر؟‬ ‫ریشه اختالفات دولت با‬ ‫رسانه ملی در چیست‬ ‫سایه هیالری‬ ‫شرمن نماینده کدام گرایش‬ ‫سیاسی در واشنگتن است؟‬ ‫تو گو با دو پدیده‬ ‫گف ‬ ‫جشنواره‬ ‫نرگس ابیار و نوید محمودی از‬ ‫فیلم هایشان می گویند‬ ‫روز با شکوه‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪208‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫عالقه مادر و فرزندی‬ ‫این روزها مصادف اس��ت با هفته گرامیداش��ت مقام‬ ‫زن و مادر ‪ .‬حضرت ام��ام خمینی(ره) ‪ 21‬خ��رداد ‪ 1358‬در‬ ‫جمع بانوان فرهنگی دزفول س��خنانی در خصوص مقام و‬ ‫منزلت زن بیان فرمودند‪ .‬بخش هایی از این فرمایشات در‬ ‫ادامه م ی اید‪:‬‬ ‫*ش��ما خانم ها به طوری که حاال خودتان م ی گویید‬ ‫مجلهخبری‬ ‫‪14- 17‬‬ ‫اچارفرانسه ایکهاین بارنچرخید!‬ ‫ازمایشموشک هایبالستیکجدیدایران‬ ‫روحانینگفتمنتقدانکم سوادند‬ ‫پایان مذاکرات ژنو‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪18-43‬‬ ‫مانیفستروحانی‬ ‫امادهباشیونسیبرای انتخاباتمجلس‬ ‫جنگاولبهتراستیاصلحاخر؟‬ ‫ازپاستورتاجام جم‬ ‫بینالملل‬ ‫‪44-51‬‬ ‫مصالحه جویاندستباالرادارند‬ ‫مواضع«شرمن»بیشترخوراکداخلیدارد‬ ‫سایههیالری‬ ‫امریکاازتحوالتجدیدمصراستقبالنمی کند‬ ‫مانیفست روحانی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و نه ‪ 26 /‬بهمن ‪ 88 /1392‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫رئیس جمهور در اولین سخن رانی خود در ‪ 22‬بهمن به تع ریف دوبارهای از اصول دولت یازدهم پرداخت‬ ‫نیروی سوم‬ ‫چرا یونسی به ستادهای‬ ‫روحانی برای انتخابات مجلس‬ ‫اماده باش داد؟‬ ‫جنگ اول بهتر است یا‬ ‫صلح اخر؟‬ ‫ریشه اختالفات دولت با‬ ‫رسانه ملی در چیست‬ ‫سایه هیالری‬ ‫شرمن نماینده کدام گرایش‬ ‫سیاسی در واشنگتن است؟‬ ‫گفتوگو با دو پدیده‬ ‫جشنواره‬ ‫نرگس ابیار و نوید محمودی از‬ ‫فیلمهایشان میگویند‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫بازگشتبهروز‬ ‫بایکوت اب راهیم‬ ‫همهچیزدربارهپشتپرده‬ ‫جوایز جشنواره سی و دوم‬ ‫حمله اول‬ ‫ایامـواضـعهـمهاصولگرایان‬ ‫مقابلدولتمثلایتاهللاست؟‬ ‫معلم هستید؛ دو شغل شریف دارید‪.‬شما خانم ها دوتا شغل‬ ‫بسیار شریف دارید‪ .‬یکی شغل تربیت فرزند‪ ،‬که این از همه‬ ‫شغل هاباالتر است ‪ .‬اگر یک فرزند خوب به جامعه تحویل‬ ‫بدهید‪ ،‬ب رای ش��ما ازهمه عالم بهتر است ‪ .‬اگر یک انسان‬ ‫شما تربیت کنید‪ ،‬ب رای ش��ما به قدری شرافت دارد که من‬ ‫نم ی توانم بیان کنم ‪.‬‬ ‫پس شما یک شغلتان این است که بچه های خوب‬ ‫تربیت کنید‪ .‬دامن مادرها دامنی اس��ت که «انسان» از ان‬ ‫باید درس��ت بش��ود‪ .‬یعنی اول مرتبه تربیت ‪ ،‬تربیت بچه‬ ‫است در دامن مادر و ب رای اینکه عالقه بچه به مادر بیشتر‬ ‫از همه عالیق است و هیچ عالقه ای باالتر از عالقه مادری‬ ‫و فرزندی نیست ‪.‬‬ ‫*چون ش��ما معلم هس��تید‪ ،‬از این جهت یک شغل‬ ‫شریف دیگری به شما محول شده و به انقدر که این شغل‬ ‫شریف است‪ ،‬مسئولیت ان هم بزرگ است‪ .‬شغل شما‪ ،‬شغل‬ ‫انسان سازی است‪ .‬معلم انسان درست م ی کند‪ ،‬همان شغل‬ ‫انبیا اس��ت‪ .‬انبیا امدند‪ ،‬از اول هر نبی ای امده است تا اخر‪،‬‬ ‫فقط شغلش این بوده که انسان درست و تربیت کند‪ .‬شغل‬ ‫معلمی همان شغل انبیاست‪.‬‬ ‫پیغمب راکرم معلم همه بشر اس��ت و بعد از اوحضرت‬ ‫امیر(ع) معلم همه بشر است‪ .‬انها معلم همه بشر هستند‪،‬‬ ‫شمامعلم یک عده از بشر‪ .‬ش��غل همان شغل است؛ یعنی‬ ‫شعبه همان اس��ت؛ کار‪ ،‬یک کار است؛ انها در یک محیط‬ ‫وسی ع تر و ما در یک محیط کوچک تر‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬این شغل شما [نیز]یک شغل بسیار شریفی‬ ‫است؛ لکن مس��ئولیتش هم بس��یار زیاد اس��ت؛ چنانکه‬ ‫مسئولیت انبیا بسیار زیاد بود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪52-61‬‬ ‫جشنوارهحاشیه ها‬ ‫داریوش‪،‬مسعود‪،‬جمشید‪،‬نرگسودیگران‬ ‫کارماازبهترین هایجشنوارهبود‬ ‫گفت وگو‬ ‫‪62-67‬‬ ‫فکرنمی کردمروزیوزیرشوم‬ ‫همبازیفرامرزقریبیانبودم‬ ‫وزرادرتصمیماتدولتمسوولیتمشترکدارند‬ ‫هیچ وقتبااقایهاشمیدربارهکارهایممشورتنمی کردم‬ ‫ورزش‬ ‫‪68 -73‬‬ ‫عصر پساوالسکو‬ ‫اویکمعماربود‬ ‫برایمامثلیکپدربود‬ ‫دارویتلخسوچی‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ش��اهین فتحی��ان ‪-‬‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مجلهخبری‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫شواهد نشان می دهد شرایط‬ ‫نعمت زاده در دولت تغییر کرده‬ ‫است‬ ‫مجله خبری‬ ‫اچارفرانسه ایکهاین بارنچرخید!‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫نگاهی به موفقیت و شکست نعمت زاده در‬ ‫طرح سهمیه بندی بنزین و توزیع سبد کاال‬ ‫وقتی ق��رار بود اس��امی وزی��ران پیش��نهادی دولت‬ ‫یازدهم به مجلس ارائه شود‪ ،‬کمتر کسی تصور م ی کرد که‬ ‫محمدرضا نعمت زاده ب رای تصدی وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت انتخاب شود‪ .‬بسیاری گمان م ی کردند که باتوجه به‬ ‫تجربه باالیی که دارد‪ ،‬به عنوان معاونت اول رئی س جمهوری‬ ‫یا یکی دیگ��ر از س��مت های نزدیک ب��ه رئی س جمهوری‬ ‫انتخاب شود‪ .‬با این وجود بعد از انتخاب اسحاق جهانگیری‬ ‫تزاده‬ ‫به عنوان معاون اول دولت یازدهم احتمال حضور نعم ‬ ‫هم در وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت بیشتر شد‪ .‬پیشنهاد‬ ‫تصدی وزارت صنعت و معدن از سوی روحانی و قبول این‬ ‫تزاده نشان داد که دولتی که‬ ‫سمت پیشنهادی از سوی نعم ‬ ‫با رویکرد اعتدال روی کار ام��ده‪ ،‬اهمیت خاصی ب رای این‬ ‫وزارتخانه اقتصادی قائل است‪ .‬البته ازسویی دیگر انتخاب‬ ‫فردی ‪ 68‬ساله ب رای اداره چنین وزارتخانه ای‪ ،‬انتقاد گروهی را‬ ‫هم ب رانگیخت که اعتقاد داشتند فردی با چاالکی و چابکی‬ ‫بیشتر و بالطبع‪ ،‬جوان تر ب رای این سمت الزم است‪.‬‬ ‫با هم��ه ای��ن اح��وال‪ ،‬نعم��ت زاده کهن��ه کار وزیر‬ ‫وزارتخانه ای ش��د که در دولت های گذش��ته وزی ران ان به‬ ‫اهمال کاری و نداش��تن قدرت چانه زنی در جلسات سطح‬ ‫باالی اقتصادی کشور متهم م ی شدند‪ .‬فعاالن عرصه تولید‬ ‫تزاده باتوجه به ارتباط‬ ‫و صنعت بسیار امیدوار شدند که نعم ‬ ‫‪14‬‬ ‫نزدیکش با رئی س جمهور و کاریزمای شخصی خود بتواند‬ ‫در تمامی جلسات مهم اقتصادی کشور حق تولید را بگیرد‪.‬‬ ‫اما نعمت زاده چه مس��یری را طی کرد که توانس��ت‬ ‫پس از ‪ 16‬سال دوری بار دیگر وزیر یک وزارتخانه اقتصادی‬ ‫ش��ود؟ محمدرضا نعمت زاده متولد ‪ 1324‬در تبریز را بیشتر‬ ‫ب��ه خاط��ر دو دوره حض��ور در وزارت صنای��ع دولت های‬ ‫هاشم ی رفسنجانی م ی شناسند‪ .‬اما او یک دوره ‪ 10‬ماهه در‬ ‫دوران نخس ت وزیری شهید رجایی نیز وزیر کار بوده است‪.‬‬ ‫او از بعد از پیروزی انقالب اسالمی با تمام دولت هایی که بر‬ ‫سر کار امده اند کار کرده و شاید از این نظر بین دولتمردان‬ ‫رکورددار باش��د‪ .‬چراکه بع��د از دو دوره وزارت در دولت های‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬در دولت اصالحات هم با پیش��نهاد‬ ‫بیژن زنگنه‪ ،‬وزیر وقت و کنونی نفت‪ ،‬به شرکت ملی صنایع‬ ‫پتروشیمی رفت و و عهده دار یکی از حیات ی ترین و مهم ترین‬ ‫پروژه های اقتصادی کشور‪ ،‬یعنی پروژه مهم پارس جنوبی‬ ‫یا همان عسلویه شد‪ .‬بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که‬ ‫حضور نعمت زاده در پتروشیمی باعث رونق گیری و احیای‬ ‫پروژه پارس جنوبی شد‪ .‬اما این پایان کار نعمت زاده نبود‪.‬‬ ‫او در دولت اول احمدی نژاد نیز عهده دار سمت مدیرعاملی‬ ‫شرکت پخش و پاالیش فراورده های نفتی شد‪ .‬در تابستان‬ ‫‪ 1386‬ه��م ماموریت ب��ه ظاهر غیرممکن س��همی ه بندی‬ ‫س��وخت را به انجام رس��اند و ب��ا وجود همه مش��کالت و‬ ‫ تردیدها‪ ،‬سهمی ه بندی س��وخت اجرایی و کارت سوخت در‬ ‫ای ران متولد شد‪.‬‬ ‫اما پای��ان کار نعم��ت زاده در دول��ت اول احمدی نژاد‬ ‫چندان خوش نبود‪ .‬او ابتدا در مهر ‪ 1387‬از سمت مدیرعاملی‬ ‫ش��رکت پخش و پاالیش فراورده های نفتی کنار گذاشته و‬ ‫مشاور ارشد وزیر نفت شد‪ .‬سپس در ششم اردیبهشت ‪1388‬‬ ‫و پیش از برگزاری انتخابات ریاس��ت جمهوری در مصاحبه‬ ‫با روزنامه اعتماد گفت‪« :‬احمدی نژاد و ش��هید رجایی ‪180‬‬ ‫درجه با یکدیگر متفاوتند‪ ».‬همی��ن اظهارنظر کافی بود تا‬ ‫تزاده بالفاصله از سمت مشاور ارشدی وزیر نفت برکنار‬ ‫نعم ‬ ‫ش��ود‪ .‬او در ادامه به مسیری هدایت ش��د که در نهایت به‬ ‫بازنشستگ ی اش در همان سال منجر شد‪.‬‬ ‫نعمت زاده بعد از کنار رفتن از س��مت های دولتی نیز‬ ‫بیکار نمانده و شرکت خصوصی متعلق به خود یعنی شرکت‬ ‫توسعه تجارت نعمت (نبکو) را تاسیس کرد‪ .‬او در این شرکت‬ ‫ی حوزه های مختلف صنعت و تجارت‬ ‫جمعی از مدی ران قدیم ‬ ‫را گردهم اورد و هم اکن��ون نیز این ش��رکت در حوزه های‬ ‫مختلف به ویژه چند طرح پتروشیمی حضور دارد‪ .‬انطور که‬ ‫در رسانه ها امد‪ ،‬همسر وی ریاست هیات مدیره این شرکت را‬ ‫بر عهده داشت و خود وی نیز پیش از دریافت رای اعتماد به‬ ‫اجالسبی نتیجه‬ ‫مذاک رات ژنو هنوز به نتیجه‬ ‫نرسیدهاست‬ ‫موفق در سهمیه بندی بنزین‪ ،‬مردود در سبد کاال‬ ‫نعمت زاده هرچند مرد کار در حوزه صنعت و انرژی بود‬ ‫اما با این پشتوانه به وزارتخانه جدیدالتاسیس گام گذاشت‬ ‫که ح��وزه بازرگانی را هم در حوزه وظای��ف و اختیارات خود‬ ‫م ی دید‪ .‬پررنگ ترین پیشینه او در این زمینه‪ ،‬مدیریت پروژه‬ ‫سهمی ه بندی سوخت بود‪ .‬تیرماه س��ال ‪ 86‬پس از نزدیک‬ ‫به یک س��ال تاخیر‪ ،‬طرحی اجرا ش��د که هرچند در ابتدا با‬ ‫ناهماهنگ ی هایی مواجه ش��د اما درنهایت توانست نحوه‬ ‫مصرف سوخت را ب رای حدود ‪ 10‬میلیون خودرو تحت کنترل‬ ‫دراورد تا از این طریق ضم��ن صرفه جویی در یارانه کالنی‬ ‫که به این حوزه تخصیص م ی یافت‪ ،‬از قاچاق س��وخت به‬ ‫کشورهای همسایه هم تا جای ممکن جلوگیری شود‪.‬‬ ‫نعمت زاده در ان زمان مع��اون وزیر نفت و مدیرعامل‬ ‫شرکت پخش و پاالیش فراورده های نفتی بود‪ .‬همان زمان‬ ‫در پی باال گرفتن تذکرها در میان نمایندگان مجلس شورای‬ ‫اسالمی حضور یافت و تصریح کرد‪« :‬از برخی دوستانی که‬ ‫انتظار دارند س��اماندهی ظرف مدت کوتاهی انجام ش��ود‬ ‫تعجب م ی کنیم‪ ،‬زی را این س��اماندهی حداقل ‪ 4‬تا ‪ 5‬سال‬ ‫زمان م ی برد‪».‬‬ ‫او در یک جلسه علنی غیررسمی گفت‪« :‬افزایش روند‬ ‫مصرف بنزین س��االنه ‪ 10‬درصد بود که قابل تحمل نبود‪.‬‬ ‫اجازه دادید دولت اقدام جدی را انجام دهد که سهمی ه بندی‬ ‫اجرا شد‪ .‬با این حال نم ی توان یک طرح بزرگ را انجام داد اما‬ ‫اشکالی در ان به وجود نیاید‪ .‬ب ر اساس امار ‪ 20‬درصد نسبت‬ ‫به سال گذش��ته و ‪ 30‬درصد هم نس��بت به برنامه چهارم‬ ‫توس��عه صرفه جویی مصرف بنزین داشته ایم و باید امسال‬ ‫‪ 36‬میلیون لیتر روزان��ه بنزین وارد م ی کردی��م‪ ،‬که اکنون‬ ‫حدود ‪ 16‬میلیون لیتر وارد م ی کنیم‪ .‬معاون وزیر نفت با بیان‬ ‫اینکه افزایش تولید بنزین داخل بدون سرمایه گذاری جدید‬ ‫امکان پذیر نیس��ت‪ ،‬تاکید کرد‪ :‬با اجرای پروژه های توسعه‬ ‫پاالیش��گاه ها‪ ،‬درصدد افزایش توان تولی��د بنزین در داخل‬ ‫کشور هستیم‪ .‬به ه ر حال‪ ،‬تهیه اماری دقیق درباره مصرف‬ ‫بنزین در کشور‪ ،‬وضعیت قاچاق سوخت به خارج و رسیدن‬ ‫مصرف این فراورده ب��ه بیش از ‪ 81‬میلی��ون لیتر در روز از‬ ‫اصل ی ترین اهداف طرح کارت هوشمند بوده است‪ .‬ب ر اساس‬ ‫مطالعات انجام شده‪ ،‬با ازاد س��ازی قیمت بنزین درامد ‪49‬‬ ‫میلیارد دالری ب رای دولت محقق م ی ش��د که ب ر اساس ان‪،‬‬ ‫بهای بنزین لیتری ‪ 80‬تومان با همان روند افزایشی طی پنج‬ ‫سال به پنج هزار ریال افزایش م ی یافت که تورم ناشی از این‬ ‫روند به طور میانگین کمتر از سه درصد محاسبه شده بود‪.‬‬ ‫تصور م ی شود مهمترین دالیل مصرف باالی بنزین در‬ ‫ای ران به پایین بودن قیمت‪ ،‬فرسودگی خودرو ها‪ ،‬باال بودن‬ ‫مصرف س��وخت‪ ،‬افزایش تعداد خ��ودرو و نبود یک الگوی‬ ‫مجله خبری‬ ‫از کس��انی که با نعم��ت زاده کار کرده اند هم��واره جدیت‬ ‫و سختگیری با چاش��نی خش��ونت وی به یاد مانده است‪.‬‬ ‫ب راساس گفته های غیرمستند نعمت زاده در بازدیدی که از‬ ‫یکی از پروژه های نفتی داشته وقتی نتوانسته هیچ ای رادی‬ ‫از روند اجرای پروژه بگی��رد‪ ،‬در نهایت ب رای اینکه بازدیدش‬ ‫بدون انتقاد نماند دستی بر باالی کمد مجری پروژه کشیده‬ ‫و گفته که اینجا چقدر خاک است‪ ،‬اصال راضی نیستم!‬ ‫اما این تنه��ا یک روی س��که بوده و نعم��ت زاده در‬ ‫دوران مدیریت خود نش��ان داده که حاضر اس��ت با روحیه‬ ‫کدخدامنشانه مشکالت و بحران ها را حل کند‪ .‬او در مدت‬ ‫‪ 10‬ماهی که در وزارت کار بود‪ ،‬به همراه جمعی ‪ 70-80‬نفره‬ ‫از دوستانش و از جمله شهید محمدجواد تندگویان تیمی به‬ ‫نام «بازرس��ی ویژه» را در این وزارتخانه ایجاد کرد‪ .‬این تیم‬ ‫تالش م ی کرد که مسائل کارگری اوایل انقالب را به صورت‬ ‫کدخدامنشی حل کند‪ .‬در انجا از ارتباطات خود با روحانیت‬ ‫نیز کمک گرفت و از بعضی چهره های مدرسه عالی شهید‬ ‫مطهری ب رای حل و فصل مس��ائل اس��تفاده کرد‪ .‬فعالیت‬ ‫تزاده در بازرسی ویژه سه‪ ،‬چهارماهی به طول انجامید‪.‬‬ ‫نعم ‬ ‫نعمت زاده بع��د از حض��ور در وزارت صنایع در دولت‬ ‫هاش��می رفس��نجانی نش��ان داد که به جدایی صنعت از‬ ‫سیاست اعتقاد راس��خ دارد‪ .‬به رغم دخالت های خاصی که‬ ‫مایل بودند همه چیز سیاسی شود او مقاومت م ی کرد و در‬ ‫حد امکان اجازه نم ی داد که این مس��ائل به صنعت منتقل‬ ‫ش��ود‪ .‬او معتقد بود که صنعت زبان و اصول خاص خودش‬ ‫را دارد و اگر سیاست بر صنعت و مس��ائل اقتصادی حاکم‬ ‫باشد‪ ،‬قطعا اقتصاد و صنعت زمین م ی خورد و این نقطه نظر‬ ‫او یکی از محل های اختالف در دولت وقت بود‪.‬‬ ‫پس از تغیی راتی ک��ه در س��ال ‪ 1360‬در کابینه وقت‬ ‫رخ داد‪ ،‬میرحس��ین موس��وی ک��ه معاون نخس��ت وزیر و‬ ‫رئیس س��ازمان برنامه و بودجه بود از نعمت زاده به عنوان‬ ‫مدیرکل برنامه ریزی طرح های زیربنایی و تولیدی و مشاور‬ ‫خود اس��تفاده کرد‪ .‬نعمت زاده در انجا ب��ه تالش های خود‬ ‫ب رای رس��یدن به یک م��دل اقتصادی اس�لامی ادامه داد‬ ‫اما نظ��رات مختل��ف و بالتکلیف��ی و اختالفات��ی که بود‬ ‫مانع از ان م ی ش��د که بت��وان در ان مقطع به یک مش��ی‬ ‫واحد اقتصادی دس��ت یافت‪ .‬نعمت زاده درب��اره ان دوران‬ ‫م ی گوید‪« :‬واقع��ا رویه ها عجیب و غریب ب��ود‪ .‬مثال یک‬ ‫وزیری بود که خرده م ی گرفت و م ی گفت اصال برنامه ریزی‬ ‫درست و شرعی نیست‪ .‬خدا هرچه پیش بیاورد بهتر است‪.‬‬ ‫چرا م ی خواهی برنامه ری��زی کنی؟ م ی گفتیم نم ی ش��ود‬ ‫مثال م ی خواهیم ببینیم س��رانه فوالد چقدر است و چقدر‬ ‫باید س��رمایه گذاری ش��ود‪ .‬م ی گفت نه‪ ،‬اینها اصال خوب‬ ‫نیست‪ ،‬شرک اس��ت! م ی گفت اینها مغایر شعائر اسالمی‬ ‫است‪ .‬ش��ما معلوم اس��ت اعتقادت به خدا کم است! یعنی‬ ‫ما این نوع افکار را داش��تیم‪ .‬تازه این ادم تحصیلکرده بود‪،‬‬ ‫مهندس بود!»‬ ‫از دیگر ویژگ ی های نعمت زاده در ان دوره‪ ،‬مخالفتش‬ ‫با اقتصاد دولتی بود‪ .‬هرچند او عضوی از دولت محس��وب‬ ‫م ی ش��د‪ ،‬اما از همان زمان با دخالت های ب ی مورد دولت در‬ ‫امور اقتصادی م��ردم مخالفت م ی کرد‪ .‬ع�لاوه بر این او از‬ ‫همان سال های نخست انقالب عالقه مند بود که تکلیف‬ ‫اصل ‪ 44‬قانون اساسی زودتر روشن شود‪ .‬نعمت زاده در این‬ ‫باره م ی گوی��د‪« :‬ما در دولت های قب��ل بارها عرض کردیم‬ ‫اینکه اصل ‪ 44‬م ی گوید حدود این را قانون تعیین م ی کند‬ ‫خب بیاییم قانونش را بنویسیم‪ .‬م ی گفتند اقا ما را رها کنید!‬ ‫ول کنید!» شاید تاکنون درباره پیشینه سیاسی نعمت زاده‬ ‫کمتر حرف زده ش��ده یا اصال حرفی زده نشده است اما بد‬ ‫نیس��ت بدانید که یک��ی از اعضای ش��ورای مرکزی حزب‬ ‫اعتدال و توس��عه بوده است‪ .‬حزبی که در س��ال ‪ 1378‬به‬ ‫رهبری حسن روحانی تاسیس شد‪ .‬از دیگر اعضای شورای‬ ‫مرکزی این حزب به محمدباق��ر نوبخت‪ ،‬محمود واعظی‪،‬‬ ‫مرتضی بانک و محمدعلی نجفی م ی توان اشاره کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫منظور جلوگیری از هرگونه شائب ه ای و همچنین ازاد کردن‬ ‫وقت خود از سمت مدیرعاملی این شرکت استعفا کرد‪.‬‬ ‫نعمت زاده بعد از بازنشستگی در سال ‪ 1388‬تا اوایل‬ ‫س��ال جاری به جز چند مورد مصاحبه و سخنرانی در چند‬ ‫نشس��ت اقتصادی تقریبا حض��ور چندانی در رس��انه ها و‬ ‫مجامع عمومی نداش��ت‪ .‬این سکوت نس��بی ادامه داشت‬ ‫تا اینکه در اوایل س��ال جاری رئیس س��تاد انتخاباتی دکتر‬ ‫تزاده‬ ‫حسن روحانی شد‪ .‬تصدی این سمت باعث شد تا نعم ‬ ‫بعد از مدت ها دوباره به مرکز توجه��ات بازگردد و در نهایت‬ ‫پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری باعث بیشتر‬ ‫شدن این توجهات نیز شد‪ .‬بس��یاری اعتقاد داشتند باتوجه‬ ‫به ریاست نعمت زاده در س��تاد انتخاباتی روحانی‪ ،‬او قطعا‬ ‫س��مت باالیی در حد معاونت رئی س جمه��وری را ب ر عهده‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬با این وج��ود نعمت زاده همچون دولت های‬ ‫خاتمی و احمدی نژاد‪ ،‬این بار هم دس��ت به ریس��ک زده و‬ ‫تصدی وزارتخانه ای را بر عهده گرفت که این روزها بسیاری‬ ‫از مشکالت اقتصادی کشور به نوعی به ان مربوط م ی شود‪.‬‬ ‫نعمت زاده س��وابق مدیریت نظامی را هم در کارنامه‬ ‫فعالیتش ثبت کرده است‪ .‬س��رهنگ محمد سلیمی وزیر‬ ‫دفاع کابینه میرحسین موس��وی که بعدها با ارتقای درجه‬ ‫به س��مت فرماندهی کل ارتش جمهوری اس�لامی ای ران‬ ‫رسید‪ ،‬اصرار کرد که نعمت زاده به سازمان صنایع دفاع برود‬ ‫تا ب رای این صنایع برنامه ریزی کند‪ .‬نعمت زاده در سه دوره‬ ‫به تناوب در سازمان صنایع دفاع به عنوان عضو هیات مدیره‬ ‫این سازمان و در عین حال درس��مت معاون مدیرعامل به‬ ‫فعالیت پرداخت‪.‬‬ ‫دوره اولی ک��ه نعمت زاده ب��ه س��ازمان صنایع دفاع‬ ‫رفت‪ ،‬ش��هید چمران هم انجا فعالیت م ی کرد‪ .‬او و چمران‬ ‫از امریکا با هم اش��نا بودند‪ .‬نعمت زاده در ان دوره‪ ،‬مسئول‬ ‫جنگ افزار و مهمات ش��د‪ .‬تمام طرح ه��ای عمده نظامی‬ ‫خوابیده و پیمانکاران خارجی که کلید را در دس��ت داشتند‪،‬‬ ‫رفته بودند‪ .‬به همین دلیل او به سراغ مشاوران ای رانی رفت‬ ‫و نیروهای فنی تش��کیل داد و توانس��ت تمام پروژه های‬ ‫مورد نظرش را فع��ال کند‪ .‬راه اندازی چند پ��روژه متوقف و‬ ‫نیمه تمام در پارچین‪ ،‬باروت سازی و ساخت تسلیحاتی مثل‬ ‫کاتیوش��ا از فعالی ت های نعمت زاده در این دوره است‪ .‬ب رای‬ ‫نخس��تین بار کاتیوش��ا در ان دوره تولید شد‪ .‬تالش ب رای‬ ‫تولید «النچرهای خمپاره انداز» هم که با کمک مهندسان‬ ‫ای رانی در این دوره اغاز شد در سال های بعد به ثمر نشست‪.‬‬ ‫نعمت زاده در دوره دوم حضور در صنایع دفاع‪ ،‬مس��ئولیت‬ ‫صنایع هوایی را عهده دار ش��د و هواپیماسازی اصفهان را‬ ‫فعال کرد‪ .‬توس��عه س��اها و تعمیر جنگنده ها نیز از دیگر‬ ‫برنامه های او بود‪ .‬هواپیماس��ازی اصفهان از کارهایی بود‬ ‫که کسی فکر نم ی کرد به سرانجام برسد‪ ،‬اما رسید‪ .‬ساخت‬ ‫خود هواپیما هم شروع شد و به عالوه دو نفره کردن کابین‬ ‫هواپیمای‪.F 5‬‬ ‫هواپیمای ‪ F5‬یک هواپیمای جنگنده یک نفره بود‪.‬‬ ‫شهید تیمسار ستاری معتقد بود ب رای اموزش خلبان‪F14‬‬ ‫و‪ F5‬هواپیماهای کوچک کافی نیس��ت و باید دو کابین‬ ‫ب رای انها در نظر گرفته شود که استاد خلبان و شاگرد با هم‬ ‫باشند‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬نعمت زاده و مهندسان زیرمجموعه‬ ‫او ‪F 5‬جدیدی ط راحی کردند که دو نفره بود‪ .‬تقریبا تمام این‬ ‫هواپیما به جز بال و دهنه جلو‪ ،‬عوض شد‪ .‬اما ب رای بسیاری‬ ‫شوکبالستیک‬ ‫ازمایش نسل جدید موشک‬ ‫بردبلند‬ ‫‪15‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫مصرف اس��ت‪ ،‬به طوری که کارشناس��ان پی ش بینی کرده‬ ‫بودند در صورت ادامه روند کنونی بنزین‪ ،‬در پایان سال ‪88‬‬ ‫مصرف به رقم ی بیش از ‪ 90‬میلیون لیتر در روز خواهد رسید‬ ‫که حتی در صورت تامی��ن میلیارد ها دالر یارانه ب رای خرید‬ ‫ان‪ ،‬ظرفیت اسکله ها و خطوط لوله انتقال فراورده از جنوب‬ ‫به شمال و پاس��خگوی این می زان واردات نبود‪ .‬به اعتقاد‬ ‫برخی کارشناس��ان تفاوت قابل مالحظ��ه قیمت بنزین در‬ ‫داخل کشور با نرخ بی ن المللی ان موجب یک شکاف عمیق‬ ‫در عرضه و تقاضای س��وخت در داخل شده و در مرحله بعد‬ ‫دولت را از منابع اقتصادی کافی در حوزه گسترش حمل و‬ ‫نقل عمومی‪ ،‬ایجاد اشتغال مولد و رونق اقتصادی محروم‬ ‫کرده و از س��وی دیگ��ر هرگونه اصالح بع��دی در وضعیت‬ ‫موجود را دش��وار تر و با پیامد های اجتماعی منف ی تر مواجه‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫این ها اولویت ه��ا و دغدغه هایی بود که س��رانجام از‬ ‫پنجم تیرماه سال ‪ 86‬با اجرایی ش��دن طرح سهمی ه بندی‬ ‫بنزین تحت مدیریت محمدرضا نعمت زاده به سوی ان خیز‬ ‫برداشته شد‪ .‬طرحی که با وجود ان انتقادها و تذکرهای اولیه‪،‬‬ ‫درنهایت به یک فرایند مهارش��ده و طبق روال تبدیل شد‪.‬‬ ‫نعمت زاده با این پشتوانه اجرایی و عملیاتی بود که ازسوی‬ ‫دولت یازدهم عهده دار اجرای ی کردن طرح توزیع سبد کاال در‬ ‫کشور شد؛ طرحی که در همان ابتدای امر‪ ،‬صدای مخالف‬ ‫و موافق دولت را در نحوه اجرا دراورد و منجر ش��د به اینکه‬ ‫رئی س جمهور در اقدامی ضربتی‪ ،‬با هدف س��ازماندهی به‬ ‫وضع پیش امده‪ ،‬به علی ربیعی ‪ -‬وزیر تع��اون‪ ،‬کار و رفاه‬ ‫اجتماعی ‪ -‬ماموریت داد تا مسئولیت وحدت مدیریت توزیع‬ ‫سبد کاال را به عهده بگیرد‪ .‬محمدباقر نوبخت‪ ،‬سخنگوی‬ ‫دولت‪ ،‬در زمان اعالم این تصمیم بی��ان کرد‪« :‬طرح توزیع‬ ‫سبد کاال در عمل و اجرا با مش��کالتی روبه رو شد که ب رای‬ ‫رفع این مشکالت مقرر شد وزیر تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی‬ ‫ب رای وحدت مدیریت می��ان دو وزارتخانه صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت و تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی‪ ،‬مشکالت را شناسایی‬ ‫کند و به کمک س��ایر دس��تگاه ها طرح را ب��ه یک وحدت‬ ‫مدیریت و سامان ابرومند برساند‪ ».‬ربیعی نیز پس از برعهده‬ ‫گرفتن این مسئولیت‪ ،‬با اشاره به اسی ب شناسی نحوه توزیع‬ ‫س��بد کاال در دولت گفت‪« :‬توزیع این سبد سیاستی است‬ ‫که به طرح هدفمندسازی یارانه ها هیچ ربطی ندارد‪ ».‬او با‬ ‫اشاره به سیاست های رفاهی دولت‪ ،‬گفت‪« :‬دولت در کنار‬ ‫سیاس��ت های کالنی که در حوزه اقتص��اد دنبال م ی کند‪،‬‬ ‫مانند خروج از رک��ود تورم ی و مس��ائلی این چنینی‪ ،‬یکی‬ ‫از مهمترین برنامه هایش سیاس��ت های رفاهی اس��ت‪».‬‬ ‫ربیعی همچنین با اشاره به امنیت غذایی و مبارزه با فقر و‬ ‫تبلور این موضوع در سیاست های دولت گفت‪« :‬مطالعات‬ ‫نش��ان م ی دهد که در خانواده ها بعضا به علت مشکالتی‬ ‫که وجود دارد‪ ،‬پ��ول نقد به غ��ذا تبدیل نم ی ش��ود و ارائه‬ ‫توزیع سبد کاال به مردم در راس��تای همین امنیت غذایی‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫وی همچنی��ن در واکنش ب��ه اتفاق��ات رخ داده در‬ ‫زمینه نحوه توزیع س��بد کاال گفت‪« :‬دول��ت در این ارتباط‬ ‫اسی ب شناسی کرد و اش��کاالتی که وجود داش��ت را مورد‬ ‫بررس��ی قرار داد‪ .‬در اجرای این گونه سیاس��ت ها باید تمام‬ ‫متغیرهای مرتبط دیده م ی شد‪ .‬این اتفاقی که افتاد هم ناشی‬ ‫از این بود که ما پی ش بینی نکرده بودیم که به این سرعت‬ ‫این صف ها ایجاد شوند و در واقع این هم جزو متغیرهایی‬ ‫بود که به ان توجه نشده بود‪ .‬تاکنون یک میلیون و ‪ 200‬هزار‬ ‫نفر ان را دریافت کرده اند و مابقی ان را نیز م ی گیرند‪ .‬بعد از‬ ‫اینکه این ‪ 9‬میلیون و ‪ 700‬هزار نفر سبد کاال گرفتند‪ ،‬ان گاه‬ ‫گروه بعدی معرفی م ی ش��وند‪ ».‬این وزیر کابینه یازدهم با‬ ‫همه این مباحث تاکید دارد که توزیع سبد کاال به نحو بهتر‬ ‫ممکن بود؛ اگر از همان ابتدا به شکل مرحله ای این اقدام را‬ ‫پیش م ی بردیم‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪16‬‬ ‫شوک بالستیک‬ ‫‪2‬‬ ‫ازمایش نسل جدید موشک برد بلند‬ ‫وقتی ای ران موشک های بالس��تیک بارانی را پاسخی‬ ‫به «تهدید های زنگ زده» امریکا دانست‪ ،‬شاید کسی فکر‬ ‫نم ی کرد که موضوع این موشک ها و فناوری موشکی ای ران‬ ‫تا این اندازه ب رای امریکای ی ها از اهمیت برخوردار باشد‪ .‬همان‬ ‫زمان بود که وندی شرمن که ب رای ادای توضیحات به جلسه‬ ‫مجلس س��نای امریکا رفته ب��ود‪ ،‬در اظهارنظر غیرمعمول‬ ‫درباره برنامه موش��کی ای ران گفت‪« :‬بحث موش��ک های‬ ‫بالستیک ای ران از مواردی اس��ت که باید در توافق نهایی به‬ ‫ان پرداخته شود‪».‬‬ ‫ش��رمن در این مورد که چ��را در طرح اقدام مش��ترک‬ ‫همه این م��وارد لحاظ نش��ده‪ ،‬به نمایندگان مجلس س��نا‬ ‫که از او بازخواس��ت م ی کردند‪ ،‬گفت‪« :‬صراحتا بگویم‪ ،‬اگر‬ ‫م ی توانس��تیم به ان توافقی که ش��ما م ی خواهید برسیم‪،‬‬ ‫این کار را م ی کردیم‪ .‬اما این غیرممکن بود که در یک دوره‬ ‫کوتاه به چنین توافقی دست یابیم‪ ...‬اما در توافق جامع همه‬ ‫نگران ی ها برطرف م ی ش��ود‪ ...‬طرح اقدام مشترک تنها ب رای‬ ‫این بود که زمان بیشتری ب رای مذاکره به دست اید‪».‬‬ ‫مع��اون وزیرخارجه امریکا اولین پاس��خ را از ع راقچی‬ ‫همتای ای ران ی اش در مذاکرات دریافت کرد‪ .‬روز بعد ع راقچی‬ ‫در گفت وگوی ویژ ه خبری به این اظهار نظر شرمن پاسخ داد‪.‬‬ ‫او موضوع مذاکرات ای ران ب��ا ‪ 5+1‬را فقط مربوط به موضوع‬ ‫هسته ای دانست و تاکید داشت که وارد هیچ موضوع دیگری‬ ‫نخواهند ش��د‪ .‬وی خطاب به ش��رمن و دیگر اعضای ‪5+1‬‬ ‫گفت‪« :‬قاطعانه م ی گویم که موضوعات مربوط به مسائل‬ ‫دفاعی ای ران قابل مذاکره و سازش نیست و از خطوط قرمز‬ ‫ما در هر مذاکره ای خواهد بود‪ ».‬ع راقچی چند روز بعد نیز در‬ ‫یک گفت وگو در این باره توضیح داد‪« :‬همه چیز را نم ی شود‬ ‫در گام اول توافق کرد‪ .‬او م ی گوید ای��ران اجازه نداده در گام‬ ‫نخس��ت به هیچ وجه درباره این موضوعات صحبت کند‪،‬‬ ‫بلکه م ی گوید در گام نهای��ی ان را مدنظر قرار خواهیم داد‪.‬‬ ‫قطعا به وی و هر ش��خص دیگری در ‪ 5+1‬چنین تصوری‬ ‫دارد‪ ،‬قاطعان��ه عرض م ی کن��م موضوعاتی ک��ه مربوط به‬ ‫مسائل دفاعی جمهوری اسالمی ای ران م ی شود اصال قابل‬ ‫مذاکره نیست‪ .‬به هیچ وجه به هیچ کس اجازه نم ی دهیم به‬ ‫موضوعاتی غیر از موضوعات هسته ای به خصوص انچه که‬ ‫مربوط به بحث دفاعی م ی شود را وارد مذاکره کند‪ ،‬همانطور‬ ‫که در مذاکرات قبلی اجازه ندادیم و حتی م ی بینیم که خانم‬ ‫شرمن هم تلویحا ان را م ی گوید‪ .‬در گام نهایی هم اجازه این‬ ‫را قطعا نخواهیم داد‪ .‬مسائل دفاعی جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫قابل مذاکره و سازش نیست و مسلما از خطوط قرمز ما در‬ ‫هر مذاکره ای خواهد بود‪».‬‬ ‫پس از توافق های اولیه ای ران بر سر موضوع هسته ای‬ ‫در ژنو برخی بر این عقیده بودند که امریکا دست از دشمنی و‬ ‫خصومت با کشورمان ب رنخواهد داشت‪ .‬انها با اتکا به سخنان‬ ‫محمدباقرنوبخت‪:‬‬ ‫روحانی نگفت منتقدان کم سوادند‬ ‫روزی که رئی س جمهوری در دانش��گاه نسبت به‬ ‫انتقاد کنندگان به توافق هسته ای با تندی برخورد کرد و با‬ ‫ناراحتی از دانشگاهیان خواست به بررسی این توافقنامه‬ ‫بپردازن��د و از ان دفاع کنند‪ ،‬چرا که عده ای «بیس��واد»‬ ‫مرتبا ان را نقد م ی کنند‪ ،‬موج جدیدی علیه این سخنان‬ ‫رئی س جمهور به راه افتاد‪ .‬برخی از منتقدان ان را توهین‬ ‫تلقی کردند‪ .‬حجم این انتقادات باع��ث واکنش دولت‬ ‫شد‪ .‬نوبخت به عنوان س��خنگوی دولت در توضیح این‬ ‫مطلب و در پاسخ به سوالی درباره اظهارات برخی علما‬ ‫در انتقاد به دولت و ارتباط ان با اظهارات رئی س جمهور‬ ‫در جمع دانشگاهیان گفت‪« :‬صحب ت های اقای روحانی‬ ‫در یک محیط دانشگاهی مطرح ش��د و ایشان به هیچ‬ ‫وجه نگفتند که منتقدین دولت کم سوادند بلکه از جامعه‬ ‫دانشگاهی دعوت کردند که به جای ارائه پ راکنده نظ رات‬ ‫به صورت کتبی‪ ،‬س��خن بگویند که این دعوت بسیار‬ ‫سنجیده بود‪ .‬اقای روحانی تاکید کردند که دانشگاهیان‬ ‫سخن بگویند چون اگر انها سکوت کنند افراد کم سوادتر‬ ‫که ممکن است شان دانش��گاه را دچار خدشه کرده و به‬ ‫تشنج بکشانند‪ ،‬اظهار نظر خواهند کرد‪».‬‬ ‫او به مصاحب��ه رئی س جمهور با م��ردم در برنامه‬ ‫دومین گزارش صدروزه دولت اشاره کرد و گفت که دولت‬ ‫و ش��خص رئی س جمهور نقدپذیر بوده و هرجا احساس‬ ‫کند اشتباهی صورت گرفته از مردم عذرخواهی م ی کند‪.‬‬ ‫در همین راستا رئی س جمهور نیز با نوشتن نامه ای‬ ‫حقوقدانان کشور را به بررسی دقیق محتوای توافق نامه‬ ‫فراخواند‪ .‬رئی س جمهوری با تاکید بر ضرورت خبررسانی‬ ‫دقیق و کامل‪ ،‬حقوقدانان کش��ور را به بررس��ی دقیق‬ ‫محتوای توافقات و اطالع رسانی به جامعه دعوت کرد‪.‬‬ ‫س��خنگوی دول��ت همچنین ب��ا بی��ان اینکه‬ ‫اصالح طلب��ان و اصولگرایان یک واقعیت در کش��ور‬ ‫هس��تند‪ ،‬گفت‪« :‬اق��ای روحانی از هم��ه جریان های‬ ‫مختلف در کش��ور دعوت کردند و م ی تواند هر کدام از‬ ‫این تنوع های فکری وجود داشته باشد ولی حول محور‬ ‫خدمت رس��انی به مردم مش��ارکت کنند‪ ».‬دکتر حسن‬ ‫روحانی در مراس��م س��الگرد انقالب در میدان ازادی از‬ ‫اشتی ملی و وحدت سخن گفت و از گروه های سیاسی‬ ‫درخواست کرد که در کنار هم به پیشرفت کشور کمک‬ ‫کنند‪ .‬نوبخت در توضیح حرف ه��ای رئی س جمهور به‬ ‫تش��ریح نگاه قوه مجریه پرداخت و گفت‪« :‬تالش قوه‬ ‫مجریه این اس��ت که از همه سالیق سیاسی با رعایت‬ ‫وجه شایستگی اس��تفاده کند؛ البته این به معنای کنار‬ ‫گذاشتن عالقه و سلیقه سیاسی افراد نیست و اینداشتن‬ ‫س��لیقه متنوع و همکاری در راس��تای خدمت رس��انی‬ ‫هم��ان وحدتی اس��ت ک��ه اق��ای روحان��ی به دنبال‬ ‫ان است‪».‬سخنگوی دولت همچنین اخبار مربوط به‬ ‫جابه جای ی ها در دولت که این روزها از س��وی رسانه ها‬ ‫مطرح م ی ش��د را ب ی اس��اس خواند‪ .‬برخی از رسانه ها‬ ‫هفته گذش��ته از ش��کاف و تغیی رات در دولت خبر داده‬ ‫و مدعی بودند که در مهمترین جابه جایی قرار اس��ت‪،‬‬ ‫نعمت زاده از وزارت صنعت و معدن برکنار و نهاوندیان‬ ‫از نهاد ریاس��ت جمهوری رفته و ای��ن وزارتخانه را اداره‬ ‫کند‪ .‬ب راساس این اخبار که از سوی دولت تکذیب شد‪،‬‬ ‫قرار بود تا حس��ین فریدون به عن��وان رئی س دفتر نهاد‬ ‫ریاست جمهوری به فعالیت بپردازد‪g .‬‬ ‫رهبری معتقد بودند که دشمن همیشه سعی در پیشروی دارد‬ ‫و نباید به انها اجازه داد که پای هر مس��اله ای را به مذاکرات‬ ‫باز کنند‪ .‬اما ظاه را توان و دانش موشکی ای ران ب رای امریکا‬ ‫دغدغه ای اساسی بود‪.‬‬ ‫نسل جدید موشک بالستیک برد بلند‬ ‫با کالهک بارانی و موشک جدید «بینا» که‬ ‫یک موشک هدایت لیزری با قابلیت شلیک‬ ‫از هوا و زمین اس��ت‪ ،‬با موفقی��ت در ای ران‬ ‫ازمایش ش��د و دهقان‪ ،‬وزیر دفاع کشورمان‬ ‫این ازمای��ش را « یک پیام به کس��انی که‬ ‫داعیه جنگ و حضور نظامی دارند» معرفی‬ ‫کرد‪ .‬او گفت که ملت ای ران همواره به دنبال‬ ‫ارتقای توان دفاعی خود ب��وده و به فرموده‬ ‫رهبری ملت ای ران اقتدار دفاعی خود را باال‬ ‫برده و در جهت ارتقای اقت��دار بنیه و توان‬ ‫دفاعی خود گام بر م ی داریم‪.‬‬ ‫وزیردفاع درباره این توضیح داد‪« :‬یکی‬ ‫از این موش��ک ها‪ ،‬با هدایت لیزری و قابل‬ ‫استفاده از پایگاه های زمینی و هوایی است‪.‬‬ ‫بسیار تاکتیکی و دقیق و دارای تخریب باال‬ ‫است‪ .‬همچنین نگهداری ان در مقایسه با‬ ‫دیگر سالح های مشابه ساده تر است‪».‬‬ ‫کاخ س��فید نی��ز بالفاصله ب��ه این‬ ‫اظهارات پاس��خ داد و اعالم کرد که خواس��تار مطرح شدن‬ ‫این مساله در مذاکرات اینده خواهد شد و درخواست م ی کند‬ ‫این مساله تحت توافق نهایی حل شود‪« .‬برنادت میهان»‪،‬‬ ‫سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا در گفت وگو با روزنامه‬ ‫واشنگتن فری بیکن مدعی شد‪« :‬طبق ب رنامه اقدام مشترک‪،‬‬ ‫پیش از اینکه یک راه حل نهایی حاصل شود‪ ،‬ای ران باید به‬ ‫قطعنامه های ش��ورای امنیت در زمینه برنامه هسته ای اش‬ ‫بپردازد‪».‬‬ ‫او اضافه ک��رده بود‪« :‬قطعنامه ‪ 1929‬ش��ورای امنیت‬ ‫س��ازمان ملل هم��ه فعالی ت های مربوط به موش��ک های‬ ‫بالستیک را که توانایی پرتاب تسلیحات هسته ای را دارند از‬ ‫جمله پرتاب این موشک ها را منع م ی کند‪ .‬بناب راین در جریان‬ ‫مذاکرات جامع‪ ،‬باید به این مساله پرداخت‪».‬‬ ‫«جان کربی» س��خنگوی وزارت دف��اع امریکا هم به‬ ‫ازمایش موش��کی اخیر ای ران واکنش نشان داد و مدعی شد‬ ‫که توان موش��کی ای ران «تهدیدی ب رای منطقه است»‪ .‬وی‬ ‫همچنین گفته اس��ت که امری��کا به دقت‬ ‫فعالی ت های موشکی ای ران را زی رنظر دارد‪.‬‬ ‫ام��ا نظ��ر غال��ب رس��انه های غرب‬ ‫مبتن ی بر این بود که ای ران با این ازمایشات‬ ‫قصد قدرتنمایی در مقابل غرب دارد‪ .‬رویترز‬ ‫ازمایش های موش��کی را «نشانه اراده ملی‬ ‫ای ران» دانس��ت و اش��پیگل ان را نمایش‬ ‫قدرت دانست‪.‬‬ ‫هفته نام��ه المانی «اش��پیگل» هم‬ ‫از ازمایش ‪ 2‬موش��ک با نزدیک ش��دن به‬ ‫زمان برگ��زاری مذاکرات هس��ته ای ای ران و‬ ‫کشورهای غربی با عنوان «نمایش قدرت»‬ ‫یاد کرد‪.‬‬ ‫برخ��ی از کارشناس��ان نی��ز ب��ر این‬ ‫اعتقاد بودند که تصمیم ای��ران ب رای اعزام‬ ‫ناوگان دریایی به اقیانوس اطلس‪ ،‬مقامات‬ ‫امریکایی را وادار کرد تا نس��بت به مسائل‬ ‫موشکی ای ران موضع گیری کند‪ .‬سی ان ان‬ ‫در این گزارش توضیح داد که ای ران توانسته‬ ‫یک مدل از موش��ک های بالس��تیک که قادر اس��ت تمام‬ ‫تجهی زات نظامی دشمن را منهدم کرد با موفقیت ازمایش‬ ‫کند‪ .‬مقامات نظامی امریکا بعد از این گفتند با دقت کامل‬ ‫ب رنامه موشکی ای ران را رصد م ی کنند‪g .‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫اجالس بی نتیجه‬ ‫سریال گفت وگوهای شورش��یان سوری و دولت‬ ‫سوریه در ژنو همچنان ادامه دارد‪ .‬هفته گذشته قرارداد‬ ‫اتش بس در حمص اجرا ش��د و به موجب ان نیروهای‬ ‫غیرنظامی فرصت یافتند که از این ش��هر خارج شوند‪.‬‬ ‫برخی از مخالفان با وجود امضای ای��ن توافقنامه از ان‬ ‫راضی بودن��د‪ .‬انها بر این باورند که دولت س��وریه پس‬ ‫از خروج غیرنظامیان‪ ،‬ش��دت حمالت خود را بیش��تر‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫در همی��ن ح��ال در گفت وگوهای ژن��و ائتالف‬ ‫مخالفان س��وریه طرحی را ارائه داده است‪ ،‬که خواهان‬ ‫خروج نیروهای خارجی از سوریه شده اند‪ .‬بدر جاموس‪،‬‬ ‫دبیرکل ائتالف مخالفان نیز خبر داد که در این مذاکرات‬ ‫موضوع هی��ات انتقالی به بحث و بررس��ی گذاش��ته‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اما ش��بکه المیادین از اختالفات��ی میان هیات‬ ‫ائتالف مخالفان و نظام سوریه در خصوص اولویت های‬ ‫مورد تایید دوطرف خبر داد‪ .‬این ش��بکه گ��زارش داد‪:‬‬ ‫«هیات مخالفان سوریه تالش دارد در خصوص دولت‬ ‫انتقالی صحبت کند‪ ،‬اما این در حالی است که توافقی‬ ‫در خصوص مس��اله پایان دادن به پرونده تروریسم در‬ ‫سوریه صورت نگرفته است‪ ».‬شبکه سوری االخباریه نیز‬ ‫گزارش داد که هیات رسمی سوریه مذاکرات امروز را با‬ ‫بند مبارزه با تروریسم اغاز کرده و خواهان اتخاذ موضعی‬ ‫مشترک در قبال طرح مبارزه با تروریسم شد که پیشتر‬ ‫ارائه داده بود‪.‬‬ ‫در همین راستا گنادی گاتیلف‪ ،‬معاون وزیر خارجه‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫مذاک رات ژنو هنوز به نتیجه نرسیده است‬ ‫روسیه دیداری با اخضر االب راهیمی‪ ،‬فرستاده مشترک سازمان‬ ‫ملل و اتحادیه عرب برگزار کرد که در این دیدار روند مذاکرات‬ ‫طرف های سوری که وارد سومین روز خود شده است‪ ،‬مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت ‪.‬‬ ‫سخنگوی هیات مخالفان در کنف رانس ژنو در مصاحبه‬ ‫با خبرن��گاران پس از پایان س��ومین روز نشس��ت ائتالف‬ ‫مخالفان با هیات رسمی سوریه اظهار کرد‪« :‬وظیفه هیات‬ ‫انتقالی پایان خشونت ها در سوریه است‪ .‬وظیفه این هیات‬ ‫بازسازی کشور و بازس��ازی اقتصاد کش��ور است که ظرف‬ ‫سه سال گذش��ته نابسامان ش��ده اس��ت‪ .‬این هیات امید‬ ‫ف دیگر به صورت ج��دی با این طرح‬ ‫سوری هاس��ت اما طر ‬ ‫برخورد نم ی کند‪».‬‬ ‫س��خنگوی ائتالف مخالفان س��وریه عنوان داشت‪:‬‬ ‫«تخریب زیرساخت ها در س��وریه به دلیل حمالت هوایی و‬ ‫حمالت توپخانه ای نظام صورت گرفته اس��ت‪ .‬ما خواهان‬ ‫پایان حمام خون هستیم و امیدواریم طرف دیگر گام مثبتی‬ ‫را در این زمینه بردارد‪ .‬امروز اسنادی در خصوص کشتارها در‬ ‫سوریه ارائه شد‪ .‬ما اسناد دیگری از جمله قطعنامه های‬ ‫س��ازمان ملل و ش��ورای امنیت را ارائه دادی��م که این‬ ‫حمالت را محکوم م ی کنند‪».‬‬ ‫لوی الصافی به انتشار اسنادی اشاره کرد که دولت‬ ‫سوریه منتشر کرده و ب راساس ان شورشیان را متهم به‬ ‫اعمال خشونتبار کرده است‪ .‬او این اتهامات را رد کرده و‬ ‫گفت‪« :‬کشتاری در روستای معان صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫ما از نظام س��وریه م ی خواهیم تا به هی��ات تحقیقات‬ ‫بی ن المللی اجازه دهد تا وارد سوریه شده و در خصوص‬ ‫صحت و سقم این اسناد تحقیق کند‪ .‬ما از نظام سوریه‬ ‫م ی خواهیم ت��ا به گزارش های رس��انه های حام ی خود‬ ‫اکتفا نکند‪».‬‬ ‫فیصل مقداد‪ ،‬معاون وزیر خارجه س��وریه نیز در‬ ‫جمع خبرنگاران گفت‪« :‬ما بر پایان یافتن خش��ونت و‬ ‫پایان تروریسم در س��وریه تاکید داریم اما مذاکرات باید‬ ‫با توالی و ترتیب ژنو باشد و در غیر این صورت هرگونه‬ ‫مذاکره ای به شکست م ی انجامد‪g ».‬‬ ‫‪17‬‬ ‫سیاست‬ ‫حملهاول‬ ‫استراتژی اقای رئیس جمهور‬ ‫ایا مواضع همه اصولگ رایان در مقابل‬ ‫دولت شبیه مواضع ای ت اهلل است؟‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫مانیفست روحانی‬ ‫رئیس جمهور در اولین سخن رانی خود در ‪ 22‬بهمن به تعریف دوباره ای از اصول دولت یازدهم پرداخت‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪18‬‬ ‫امادهباشیونسیبرایانتخاباتمجلس‬ ‫وزیر سابق اطالعات از ستادهای روحانی‬ ‫خواسته که ب رای انتخابات مجلس اماده شوند‬ ‫ضمیرمرجعخودشراپیدامیکند‬ ‫تو گو با قاسم روانبخش درباره نقدهای‬ ‫گف ‬ ‫ایت اهلل مصباح به دولت روحانی‬ ‫حس�ن روحان�ی در مراس�م‬ ‫‪ 22‬بهمن به بیان دیدگاه های خود‬ ‫در حوزه های مختلف پرداخت‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪19‬‬ ‫مانیفست روحانی‬ ‫رئیس جمهور در اولین سخنرانی خود در ‪ 22‬بهمن به تعریف دوباره ای از‬ ‫اصول دولت یازدهم پرداخت‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫هفته سخت روحانی؛ این شاید ساده ترین تعبیر باشد‬ ‫از وضعیت رئی س جمهور در روزه��ای منتهی به ‪ 22‬بهمن‬ ‫امسال‪ .‬دش��واری های روحانی که از چالش او با رسانه ملی‬ ‫و بر س��ر تعیین مجری ب رای گفت وگوی زنده با مردم اغاز‬ ‫ش��د‪ ،‬با انتقادات رقیبان اصولگرایش پی رامون س��ب د کاال و‬ ‫عملکرد تیم مذاکره کننده هسته ای به اوج رسید و سرانجام‬ ‫با سخنرانی او در مراسم س��الگرد پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫ختم به خیر شد‪.‬‬ ‫در حال ی که با اوج گرفت��ن انتقادات برخی جریان های‬ ‫اصولگرا از عملکرد حسن روحانی بس��یاری ب رای شنیدن‬ ‫مواضع او لحظه ش��ماری م ی کردند‪ ،‬رئی��س دولت یازدهم‬ ‫در استانه هفت ماهه ش��دن دولتش‪ ،‬مانیفست جدیدی از‬ ‫تفکرات دولت خود ارائه داد‪ .‬او در نخس��تین سال پیروزی‬ ‫خود در انتخابات‪ ،‬اثبات کرد که نگاهش نس��بت به جشن‬ ‫ملی ای رانیان‪« ،‬جناحی» و «گروهی» نیست؛ بلکه این روز‬ ‫را روزی «ملی» و «مردمی» م ی داند‪ .‬روحانی از نگاه اغلب‬ ‫کارشناس��انی که با «عینک انصاف» عملک��رد او را رصد‬ ‫م ی کنند‪ ،‬در این زمینه موفق عمل کرد و در سخنرانی خود‬ ‫منافع گروهی و جناحی را بر منافع ملی مقدم ندانست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫دو رئیس جمهور و یک روز‬ ‫محمود احمدی نژاد رئیس دولت های نهم و دهم اما‬ ‫وضعیت متفاوتی نس��بت به حس��ن روحانی داشت‪ .‬او که‬ ‫در سال های اغازین ریاس��تش بر دولت‪ ،‬به سخنران ی های‬ ‫پرش��ور هس��ته ای ش��هره ش��ده بود‪ ،‬در مراس��م پیروزی‬ ‫انقالب اس�لامی نیز در کنار برج ازادی از حق مسلم ملت‬ ‫ای ران در دستیابی به انرژی هسته ای و همچنین دروغ بودن‬ ‫هولوکاست سخن م ی گفت و سعی در تبیین مواضع رسمی‬ ‫دولت داشت‪.‬‬ ‫احمدی نژاد اما زمانی که س��تاره اقبال��ش رو به افول‬ ‫نهاد‪ ،‬واپس��ین س��خنرانی خود در این مراس��م را با تکرار‬ ‫چندباره شعار «زنده باد بهار» خاتمه داد؛ شعاری که انتقادات‬ ‫بس��یاری را متوجه رئی س جمهور عدالتخواه کرد و بسیاری‬ ‫این گونه تحلیل کردند که او «تریبون ملی» را به «تریبون‬ ‫جناحی» تبدیل کرده اس��ت‪ .‬انتقادات به حدی باال گرفت‬ ‫ک��ه نمایندگان مجل��س نیز زبان ب��ه انتقاد از س��خنرانی‬ ‫احمدی نژاد گش��ودند و این اقدام را «مهندسی انتخابات»‬ ‫نامیدند‪« .‬زنده باد بهار» ش��عاری بود که در س��ال منتهی‬ ‫به انتخابات ‪ 92‬از س��وی ه��واداران متاخ��ر احمدی نژاد و‬ ‫موافقان دیدگاه های مشایی بارها به کار گرفته شد‪ .‬ا زجمله‬ ‫مراسم اس��تقبال از رئی س جمهور سابق در بازگشت از سفر‬ ‫مصر‪ .‬اما هواداران دولت عدالتخ��واه یکی از همایش های‬ ‫خود را نیز ب��ه همین نام برگ��زار کردند‪ .‬برخی س��ایت ها‬ ‫و وبالگ ه��ای خب��ری حامی دول��ت احمدی ن��ژاد نیز یا‬ ‫نام هایی مرتبط با به��ار را خود برگزیدند ی��ا ردپایی از بهار‬ ‫در ارگان مجازی انها به چش��م م ی خورد‪ .‬یک س��ال پس‬ ‫از ‪22‬بهم��ن ‪ 91‬و در حال��ی که ح��دود هفت م��اه از عمر‬ ‫دولت یازدهم م ی گذرد‪ ،‬حس��ن روحانی رفتاری متفاوت از‬ ‫احمدی نژاد در پیش گرفت و تمام تالش خود را به کار بست‬ ‫تا این جش��ن ملی را در کام جناح های سیاسی تلخ نکند‪.‬‬ ‫رئی س جمهور در این س��خنرانی مجموع��ه ای از تفکرات‬ ‫خود را بر زبان جاری کرد و از مل ی دانس��تن ‪ 22‬بهمن ابایی‬ ‫نداشت‪.‬‬ ‫رئیس جمهور اعتدال‪ ،‬سخنرانی ملی‬ ‫حسن روحانی که در استانه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم ش��عارهایی همچون «اعت��دال» و «وحدت» را در‬ ‫سخنران ی های خود گنجاند و توانس��ت با تکیه بر این دو‬ ‫کلیدواژه زمینه پی��روزی خود را در انتخاب��ات فراهم اورد‪،‬‬ ‫در س��خنرانی هفته پیش نی��ز از «وح��دت» و «اعتدال»‬ ‫سخن گفت‪ .‬او روز ‪ 22‬بهمن را روز پیروزی «اتحاد ملت»‬ ‫و «وحدت ملی» نامید و تاکی��د کرد که پیروزی مردم ای ران‬ ‫در ‪ 22‬بهمن پیروزی یک قبیله و جناح و قش��ر نبود؛ بلکه‬ ‫پیروزی همه مردم ای ران بود‪ .‬او ب رای س��خنانش نمونه ای‬ ‫هم اورد؛ انجا که گفت‪« :‬ام��ام در روز ورودش به ای ران وارد‬ ‫خانه ای خاص یا حزب و جناح خاصی نش��د‪ ،‬بلکه در کنار‬ ‫ش��هیدان و مردم ی که از سراس��ر ای ران اجتماع کرده بودند‬ ‫حضور پیدا کرد‪ ».‬به اعتقاد رئی س جمه��ور‪ ،‬هر زمانی که‬ ‫همه ما دست به دس��ت هم داده ایم و بحث حزبی‪ ،‬جناحی‬ ‫یا گ��روه خاصی نب��وده و ملت ای��ران به صحن��ه امده‪ ،‬ما‬ ‫پیروز شدیم‪.‬‬ ‫روحان��ی دوره دفاع مقدس را یک��ی از نمونه های این‬ ‫س��خن خود م ی داند‪« :‬در دفاع مقدس همه دست به دست‬ ‫هم دادیم و در س��نگرهای مقاوم��ت در ب راب��ر متجاوزان‬ ‫ایستادگی کردیم و انگاه که نوبت صلح شد همه پشت سر‬ ‫حرکت صلح امی��ز بودیم و امام فرمودن��د همان طور که در‬ ‫جنگ جدی بودیم در صلح نیز جدی بودیم‪ ».‬او همچنین‬ ‫‪ 22‬بهمن را روز پیروزی حرکت اعتدالی مردم سراسر ای ران‬ ‫خواند و ب رای اظهارات خود نیز شاهد مثال اورد‪« :‬در انقالب‬ ‫ما شاهد پیروزی شمش��یر نبودیم‪ ،‬بلکه در اسالم خون بر‬ ‫شمش��یر پیروز ش��د‪ ،‬در انقالب گلوله بر گلوله پیروز نشد‪،‬‬ ‫گل بر گلوله پیروز ش��د‪ .‬امام عزیز و بزرگوار ما در شرایطی‬ ‫انقالب را به پیروزی رس��اند که فرهنگ و ن��دای مردم در‬ ‫ب رابر دژخیمان پیروز شد‪ .‬اسلحه نبود که به پیروزی رسید‪،‬‬ ‫صدای امام بود که پیروز شد‪ .‬س��خنران ی های امام بود که‬ ‫باعث این پیروزی ش��د‪ ،‬فرهنگ اس��تقامت ملت ای ران ما‬ ‫را به پیروزی رس��اند‪ ».‬رئی س جمه��ور در حالی از وحدت و‬ ‫اعتدال در سخنران ی اش استفاده کرد که این دو از شعارهای‬ ‫انقالب اسالمی در س��ال های اغازین ان بودند و نم ی توان‬ ‫این دو کلی��د واژه را جناحی و گروهی دانس��ت؛ همان طور‬ ‫که «عدال��ت» احمدی ن��ژاد و «ازادی» خاتمی نیز جناحی‬ ‫و گروهی نبودند‪.‬‬ ‫روحانی‪ ،‬استقالل و ازادی‬ ‫ادامه سخنرانی روحانی بازگشت به شعارهایی بود که‬ ‫در روزهای مبارزه از گلوی مردم خارج م ی شد؛ شعارهایی از‬ ‫جنس استقالل‪ ،‬ازادی و اس��تقامت‪ .‬رئی س جمهور با اشاره‬ ‫به اینکه فرهنگ استقامت ملت ای ران را به پیروزی رساند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ی��ک حرکت اعتدال��ی وحدت افرین و پرش��ور و با‬ ‫اس��تقامت ملت ما را نه تنها در ب رابر اس��تبداد داخلی‪ ،‬بلکه‬ ‫حتی بر استعمار خارجی و استثمار پیروز گردانید‪ .‬انقالب ما‬ ‫حرکت علیه استبداد بود‪ ».‬روحانی ادامه داد‪« :‬این انقالب‬ ‫ب رای این بود که رژیم کودتایی را سرنگون کند و هم در پی‬ ‫این بود که به مداخالت ناروا و نابج��ا و غلط امریکا در این‬ ‫س��رزمین پایان ببخش��د‪ .‬انقالب ما متکی به هیچ قدرت‬ ‫خارجی نبود‪ .‬حتی زمانی که نظام دو قطبی در جهان حاکم‬ ‫بود‪ ،‬هیچ کشور و ابرقدرتی ما را پیروز نکرد‪ ،‬بلکه این ملت‬ ‫ما بود که با انگیزه دینی و ملی در ب رابر تحقیرها ایس��تاد و‬ ‫مقاومت کرد‪ ».‬او با بیان اینکه رژیم کودتا به مردم ما ازادی‬ ‫بی��ان و ازادی رای نم ی داد‪ ،‬تاکید ک��رد‪« :‬در ان دوره رای و‬ ‫نظر مردم در اداره کش��ور مداخله نداش��ت که این تحقیر‬ ‫بزرگی ب رای ملت تاریخ س��از ای ران بود‪ .‬مردم م ی خواس��تند‬ ‫اداره کشور با رای و نظر انها باشد‪ ،‬یعنی استقالل حاکمیت‬ ‫ملی در ب رابر رژیم اس��تبداد‪ ».‬رئی س جمه��ور همچنین با‬ ‫اش��اره به اینکه تحقیر در ب رابر خارج ی ها ملت ما را بسیار‬ ‫عصبانی کرده بود‪ ،‬گفت‪« :‬انقالب ب رای این بود که دست‬ ‫ردی به سینه مداخله جویان و استعمارگران بزند‪ ».‬اظهارات‬ ‫روحانی در خصوص اس��تقالل و ازادی از این رو اب راز ش��د‬ ‫که منتقدان عملکرد دولت یازدهم در مذاکرات هس��ته ای‬ ‫از خدش��ه دار شدن استقالل کشور س��خن م ی گویند اما او‬ ‫تالش کرد تا این اتهام را از دولت خود دور کند‪ .‬او در بخشی‬ ‫از سخنانش گفت‪« :‬اس��اس این انقالب بر این استوار بود‬ ‫که مردم تحقی��ر را نپذیرند و ایا امکان پذیر اس��ت که این‬ ‫ملت انقالبی بعد از ‪ 35‬س��ال بخواهند تحقیر قدرت های‬ ‫خارجی را بپذیرند؟ گویا انها ملت بزرگ ای ران را نشناخته اند‪.‬‬ ‫انقالب م��ا همچنین ب رای اس��تق رار اح��کام عزت افرین و‬ ‫مسیر نجات بخش اسالم در این سرزمین بود‪ ،‬رژیم گذشته‬ ‫به دنبال دین زدایی بود اما مردم ما در پی استقالل ‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی بودند‪».‬‬ ‫رئی س جمه��ور همچنی��ن ب��ا اش��اره ب��ه اینک��ه‬ ‫ما خوش��حالیم که بعد از ‪ 35‬س��ال روز ب��ه روز به اهداف‬ ‫و ارمان ه��ای بلن��د انق�لاب نزدی��ک و نزدیک ت��ر‬ ‫م ی ش��ویم‪ ،‬اف��زود‪« :‬م��ردم م��ا در خ��رداد امس��ال در‬ ‫چارچ��وب تدابی��ر رهب��ری حماس��ه عظی��م و بزرگ��ی‬ ‫را افریدند‪».‬‬ ‫روحانی‪ ،‬حاکمیت قانون و اهداف دولت‬ ‫رئی س جمهور ادامه س��خنان خود را ب��ه قانون گرایی‬ ‫و برنامه هایی اختص��اص داد که در زم��ان انتخابات اعالم‬ ‫کرده بود‪ .‬او که پی��ش از انتخابات ‪ 24‬خ��رداد پایبندی به‬ ‫قانون را یکی از برنامه های دولت خ��ود اعالم کرده بود‪ ،‬از‬ ‫پایبندی مردم به نظام مردمس��االری دینی سخن به میان‬ ‫اورد و بر ایس��تادگی دولت بر اهداف اعالم شده خود تاکید‬ ‫روحانی با بیان اینکه در سیاست خارجی یک رهبر‪ ،‬یک رئیس جمهور‪ ،‬یک دولت و منافع ملی واحد همه مردم مطرح است‪ ،‬افزود‪« :‬برخی افراد باید بدانند سیاست‬ ‫خارجی در چارچوب منافع ملی خواهد بود و امری جناحی و حزبی نیست‪ .‬همه باید دست به دست هم دهیم و متحد باشیم و زیر پرچمدار واحد یعنی مقام معظم رهبری‬ ‫حرکت کرده و بدانیم که در برابر انواع توطئه ها پیروز خواهیم بود‪».‬‬ ‫‪20‬‬ ‫رئی س جمه��ور ب��ا اش��اره ب��ه اینک��ه ای��ن دول��ت‬ ‫مسئولی ت پذیر‪ ،‬پاس��خگو در ب رابر ملت و انتقادپذیر خواهد‬ ‫بود‪ ،‬از نهادینه شدن انتقاد به جای انتقام سخن گفت‪« :‬دولت‬ ‫به انتقاد س��ازنده افتخار م ی کند‪ .‬همه یادمان باشد باید به‬ ‫فکر انتقاد باشیم و هیچ کس به فکر انتقام نباشد‪ .‬نصحیت‬ ‫یعنی دلسوزی و با اخالص صحب ت کردن با گفتار صحیح‬ ‫کمک کردن‪ .‬همه باید نقد را بپذیریم و یادمان باش��د همه‬ ‫ممکن است اشتباه کنند‪ .‬اگر در مورد خاصی اشتباه شد به‬ ‫صراحت به مردم خواهم گفت و از انها عذرخواهی م ی کنم‪.‬‬ ‫عذر خواهی در ب رابر مردم فخری ب رای دولت خواهد بود‪».‬‬ ‫روحانی‪ ،‬واقع گرایی و سیاست خارجی‬ ‫رئی س جمهور در ادامه س��خنانش پرونده هسته ای و‬ ‫سیاست خارجی دولت را مورد بحث قرار داد و از واقع گرایی‬ ‫در کنار ارمان گرایی سخن گفت‪« :‬سیاست دولت در زمینه‬ ‫مسائل خارجی سیاس��ت اعتدال است؛ یعنی نه تسلیم‪ ،‬نه‬ ‫سازش‪ ،‬نه انفعال و نه تقابل را مدنظر دارد و به فکر تعامل‬ ‫موثر و سازنده از موضع ب رابر توام با عزت‪ ،‬حکمت‪ ،‬مصلحت‪،‬‬ ‫احترام متقابل و در چارچوب تدابیر مقام معظم رهبری است‪».‬‬ ‫روحانی خاطرنشان کرد‪« :‬دولت ارمان و واقعیت را در کنار‬ ‫هم م ی بین��د و بین انها ت��وازن برقرار خواه��د کرد‪ .‬دولت‬ ‫خودباوری ‪ ،‬هوش��مندانه عمل کردن و واقع بین بودن را در‬ ‫جهت ارتقای جایگاه منزلت ای ران مورد توج��ه دارد‪ ».‬او با‬ ‫بیان اینکه سیاس��ت خارجی ما هم جهانی‪ ،‬هم منطقه ای‬ ‫و هم دو جانبه است‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬ما ب رای روابط خارجی‬ ‫نس��بت به کش��ورهای منطقه و خصوصا همسایگانمان‬ ‫اهمیت خاصی قائل هستیم و قدم های موثری برداشته ایم؛‬ ‫چراکه ب��ه فکر ایجاد ثب��ات و ارامش در منطقه هس��تیم‬ ‫و معتقدیم باید علیه تروریس��م همه دس��ت به دست هم‬ ‫دهیم‪ ».‬رئی س جمهور با تاکید بر اینکه باید به فکر ثبات و‬ ‫ارامش و امنیت کل منطقه باشیم‪ ،‬بر لزوم زدودن ذهنیت‬ ‫منفی دشمنان نسبت به چهره انقالب اسالمی تاکید کرد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که روحانی پیش از این بارها از مقابله‬ ‫با افراط گرایی در منطقه و داخل س��خن گفته بود و راه حل‬ ‫تروریسم و پایان مش��کالت منطقه را مقابله با افراط گرایی‬ ‫دانسته بود‪.‬‬ ‫روحانی‪ ،‬انرژی هسته ای و گزینه های روی میز‬ ‫رئی س جمهور بخش��ی دیگر از سخنانش را به پرونده‬ ‫هس��ته ای اختصاص داد؛ موضوعی که این روزها بس��یار‬ ‫بیشتر از سیاس��ت داخلی مورد توجه واقع م ی شود و عمده‬ ‫انتقادات منتقدان دولت در این حوزه است‪ .‬روحانی با بیان‬ ‫اینکه همه دنیا و مردم باید بدانند که مذاکره ما با گروه ‪5+1‬‬ ‫بر مبنای اعالم حس��ن نیت و صلح طلب بودن ملت ای ران‬ ‫اس��ت‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬ما خواس��تیم در این مذاکره با صدای‬ ‫بلندتر فتوای مقام معظم رهبری را به جهانیان اعالم کنیم‬ ‫و همچنین بهانه های واهی و دروغ را از دس��ت بدخواهان‬ ‫بگیریم و به کش��ورهای منطقه بگوییم که ای ران ه راس��ی‬ ‫سیاست‬ ‫وعده دولت فراجناحی و مبارزه با فساد‬ ‫او س��خنانش را با تاکید بر فراجناح��ی بودن دولت و‬ ‫مبارزه با فس��اد ادامه داد‪ .‬این در حالی است که در ‪ 16‬سال‬ ‫گذش��ته دو دولت با گرایش های متضاد سیاسی بر سر کار‬ ‫امدند و یک س��لیقه خاص در راس مدیریت اجرایی کشور‬ ‫قرار داشت‪ .‬روحانی تاکید کرد‪« :‬هیچ کس نباید فکر کند که‬ ‫یک جناح م ی تواند بر کشور حاکم باشد باید همه جناح ها‪،‬‬ ‫ احزاب و گروه ها نقش خود را ایف��ا کنند‪ ».‬رئی س جمهور با‬ ‫اشاره به اینکه ب راساس اطالعاتی که به من رسیده است ‪22‬‬ ‫بهمن امسال با سال های گذشته کامال متفاوت است‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬امسال همه جریان ها ‪ ،‬احزاب‪ ،‬گروه ها و تفکرهای‬ ‫مختلف در این راهپیمایی شرکت کرده اند‪ .‬این حضور مایه‬ ‫مباهات ب رای مس��ئوالن و مایه یاس ب رای دشمنان است‪.‬‬ ‫انقالب تعلق به گروه خاصی ندارد‪ ،‬بلکه انقالب از ان ملت‬ ‫ای ران است‪ .‬ما م ی خواهیم روز به روز اشتی ملی‪ ،‬وحدت ملی‬ ‫ و انسجام ملی بیشتر شود‪.‬‬ ‫ما باید دل ها را از کینه ها پاک کنیم و مدام به گذشته‬ ‫نپردازیم‪ ،‬بلکه بیشتر به فکر امروز و فردای کشور باشیم‪».‬‬ ‫مردم حاضر در میدان ازادی پس از ش��نیدن صحب ت های‬ ‫رئی س جمهور با ش��عار اهلل اکبر از س��خنان وی اس��تقبال‬ ‫انتقادپذیری و بهبود وضعیت موجود‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫کرد‪« :‬پیام دیگری که م��ردم در ‪ 24‬خرداد دادند این بود که‬ ‫خواس��تند به دنیا بگویند ما از دولتی حمایت م ی کنیم که‬ ‫در مسیر عقالنیت‪ ،‬تدبیر و با مش��ی اعتدال امیدها را زنده‬ ‫م ی کند و راه پیش��رفت و توسعه کش��ور را از طریق اتکا به‬ ‫مردم خود‪ ،‬امکانات و قابلی ت ه��ای داخلی و تعامل زنده در‬ ‫ب رابر جهان ادامه خواهد داد‪ ».‬روحانی با بیان اینکه دولت‬ ‫تدبیر و امید که برخاسته از اراده مردم است‪ ،‬بر همین اساس‬ ‫شکل گرفته است‪ ،‬گفت‪« :‬یک بار دیگر این دولت با مردم‬ ‫عزیز پیم��ان م ی بندد که به اه��داف و ارمان های انقالب و‬ ‫نظ رات مردم و منویات مقام معظم رهبری و خواس��ت ملت‬ ‫بزرگ ای ران و عزت و س��ربلندی کشور پافشاری خواهد کرد‬ ‫و این دولت ب رای تحقق ای��ن اهداف تا پای جان مقاومت و‬ ‫ایستادگی م ی کند‪ ».‬او همچنین به ارامش و ثبات جامعه‬ ‫در استانه هفت ماهگی دولت اش��اره کرد و گفت که مردم‬ ‫بیش از گذش��ته صلح‪ ،‬دوس��تی و اش��تی را در میان خود‬ ‫برقرار کرده ان��د‪« :‬مردم ما م ی خواهند ما ب��ه اینده متحد و‬ ‫وحدت افرین بیندیشیم‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با اش��اره به فضای «ازادتر» و «ارام تر»‬ ‫در دانشگاه ها و مطبوعات‪ ،‬از اندیش��ه حاکمیت قانون در‬ ‫دولت یازدهم س��خن گفت‪« :‬این دولت در فکر حاکمیت‬ ‫قانون در سراسر این سرزمین است و با قانون گریزی مقابله‬ ‫خواهد کرد‪ .‬دولت با وجود اینکه در ماه های اولیه کارش بود‬ ‫و تدوین بودجه جامع ب رای او سخت بود اما تالش کرد حتی‬ ‫یک روز از قانون تخلف نکند و از نیمه اذرماه بودجه را تقدیم‬ ‫مجلس کرد‪ ».‬رئی س جمهور همچنین تاکید کرد که دولت‬ ‫به دنبال یک مدیریت منسجم در کشور است‪« :‬علت اینکه‬ ‫برخی به ناروا و نادرست هر روز استعفای این مسئول و ان‬ ‫مسئول یا اختالف بین این مسئول یا ان مسئول را شایعه‬ ‫م ی کنند‪ ،‬به خاطر این است که م ی بینند امروز یک مدیریت‬ ‫منسجم در کشور حضور دارد‪ .‬اما امروز میان کابینه و همه‬ ‫مسئوالن رده باال شاهد یک همکاری و هماهنگی هستیم‬ ‫و بین قوای س��ه گانه و نیروهای مس��لح و همه مردم نیز‬ ‫شاهد یک نوع اتحاد‪ ،‬وحدت و هماهنگی هستیم‪ ».‬اشاره‬ ‫او به وضعیت مدیریت کشور در دولت گذشته و همچنین‬ ‫شایعاتی بود که اخی را در خصوص استعفای برخی مقام های‬ ‫بلندپایه دولتی در برخی رس��انه ها منتشر شده بود‪ .‬روحانی‬ ‫همچنین خاط رنشان کرد‪« :‬دولت تاکنون به وعده های خود‬ ‫عمل کرده که اگر موفقیتی به دست اورده به خاطر نظارت و‬ ‫حمایت مردم بوده است‪ .‬ما همچنان نیازمند حمایت‪ ،‬نظارت‬ ‫و انسجام مردم هستیم‪».‬‬ ‫کردند‪ .‬روحانی سخنانش را با تاکید بر مبارزه با فساد ادامه‬ ‫داد و چنین گفت‪« :‬این دولت در فکر نظام اداری س��الم تر‬ ‫ودر پی مبارزه با فساد است‪ .‬من از همه مردم و همه قوای‬ ‫نظام درخواست م ی کنم دولت را در زمینه با مبارزه با فساد‬ ‫یاری کنند‪ .‬مگ��ر م ی توان تحم��ل کرد یک ف��رد ‪ 9‬هزار‬ ‫میلیارد تومان پول این ملت را ببرد؟ این پول را کجا برده و‬ ‫کجا مصرف شده و چه کس��انی به این فرد چنین اجازه ای‬ ‫داده اند؟ ما باید مراقب فساد باشیم و باید در مقابل مفسدان‬ ‫ایستادگی کنیم‪ .‬ملت نم ی پذیرد که پول بی ت المال در جیب‬ ‫مفسدان و افراد خاصی باش��د‪ .‬مبارزه با فساد خواست این‬ ‫ملت بزرگ است‪».‬‬ ‫دروغ اس��ت؛ چرا که ای ران در فکر تجاوز به هیچ کش��وری‬ ‫نیس��ت‪ ».‬رئی س جمهور البته بر این مساله نیز تاکید کرد‬ ‫که اگر کسی قصد تجاوز داشته باشد‪ ،‬باید بداند ملت بزرگ‬ ‫ای ران با تمام قدرت در ب رابر متجاوزین خواهد ایستاد و انها را‬ ‫پشیمان خواهد کرد‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬ما در مذاکره با ‪ 5+1‬خواس��تیم به‬ ‫جهان بگوییم تحریم علیه ملت م��ا ظالمانه‪ ،‬غیرقانونی و‬ ‫غلط بوده و دنی��ا نم ی تواند این تحریم ه��ا را علیه ملت ما‬ ‫ادامه دهد‪ .‬من با صدای رس��ا از طرف ملت ای ران م ی گویم‬ ‫که تهدید علیه ملت ای ران ب ی ارزش و کودکانه است؛ چرا که‬ ‫ملت ما در طول ‪ 35‬سال گذش��ته در ب رابر انواع تهدیدهای‬ ‫دشمن ایستاده و مقابله کرده و به پیروزی رسیده ایم‪ ».‬به‬ ‫گفته وی تهدید به معنای ایستادن در ب رابر یک ملت عظیم‬ ‫و بزرگ اس��ت که هرگ��ز در ب رابر هیچ تجاوزی شکس��ت‬ ‫نخورده و در اینده نیز پیروز خواهد بود‪ .‬اشاره وی به سخنان‬ ‫مقام های ارشد غربی است که بارها ای ران را به حمله نظامی‬ ‫تهدید کرده ان��د و گزینه های روی میز خ��ود را به رخ ای ران‬ ‫کشیده اند‪ .‬روحانی بار دیگر خاطرنشان کرد‪« :‬اگر کسانی‬ ‫در توهم هستند که روی میز انها تهدیدی علیه ملت ای ران‬ ‫وجود دارد‪ ،‬م��ن به صراحت ب��ه انها م ی گویم ک��ه نیاز به‬ ‫عینک جدید دارند‪ .‬روی هیچ میزی در جهان‪ ،‬تهدید نظامی‬ ‫علیه ملت ما وجود ندارد‪ .‬من با صراحت اعالم م ی کنم که‬ ‫حرکت ملت ای ران به س��مت قله دانش‪ ،‬پیشرفت و فناوری‬ ‫از جمله فناوری صلح امیز هس��ته ای دائمی خواهد بود‪».‬‬ ‫رئی س جمهور ک��ه تالش او و تیم مذاکره کننده هس��ته ای‬ ‫در راستای مقابله با تحریم ها و بهبود وضع معیشتی مردم‬ ‫اعالم شده بود‪ ،‬بخش دیگری از اظهاراتش را به این موضوع‬ ‫اختصاص داد‪.‬‬ ‫او با بیان اینکه غرب به خوبی فهمیده که راه تحریم‬ ‫نادرست و غلط است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬هرکس در پی تهدید و‬ ‫تحریم باشد سرنوشت او همچون سرنوشت همه ظالمان‬ ‫و متجاوزان تاریخ خواهد بود‪ .‬اگر تحریم م ی توانست مردم‬ ‫ما را از مسیر حق خود باز دارد‪ ،‬در طول ‪ 35‬سال گذشته این‬ ‫کار را انجام م ی داد‪ .‬مذاکره ما از سر حکمت‪ ،‬عزتمندی و در‬ ‫چارچوب غیرت ملی و در مس��یر ارمان خواهی ملت بزرگ‬ ‫ای ران اس��ت‪ ».‬روحانی مذاکرات هسته ای را «یک ازمایش‬ ‫تاریخی ب رای اروپا و امریکا» خواند و ادامه داد‪« :‬اگر مذاکرات‬ ‫هس��ته ای در چارچوب قانون‪ ،‬حقوق ملت ای��ران و منافع‬ ‫مشترک‪ ،‬احترام مشترک و تعامل و همکاری باشد‪ ،‬از طرف‬ ‫ملت ای ران پاسخ مثبت و مناسبی خواهند شنید اما اگر غرب‬ ‫بخواهد شیوه های ناپس��ند و نادرست گذشته را تکرار کند‪،‬‬ ‫بداند که به مسیر ضرر به خود ‪ ،‬منطقه و رفاه و ثبات جهانی‬ ‫قدم گذاشته و روشن م ی ش��ود تمام اتهاماتی که انها علیه‬ ‫ملت ای ران مطرح کرده اند‪ ،‬نارواست‪ ».‬به گفته وی‪ ،‬ای ران به‬ ‫یک مذاکره عادالنه و سازنده در چارچوب مقررات بی ن المللی‬ ‫پایبند است‪ .‬رئی س جمهور در ادامه گفت‪« :‬دنیا بداند مردم‬ ‫ما از تهدید و تحریم ه راسی ندارند‪ .‬ما امروز در زمینه روابط‬ ‫با جهان در فک��ر منافع مردم خود و مناف��ع منطقه و ثبات‬ ‫منطقه هستیم‪ .‬ما اولین ضربه را بر تحریم های غیرقانونی‬ ‫وارد کرده ایم‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه در سیاس��ت خارجی یک رهبر‪،‬‬ ‫ی��ک رئی س جمهور‪ ،‬یک دول��ت و منافع مل��ی واحد همه‬ ‫مردم مطرح اس��ت‪ ،‬افزود‪« :‬برخی افراد باید بدانند سیاست‬ ‫خارجی در چارچوب منافع مل��ی خواهد بود و امری جناحی‬ ‫و حزبی نیس��ت‪ .‬همه باید دس��ت به دس��ت هم دهیم و‬ ‫متحد باش��یم و زیر پرچمدار واحد یعنی مقام معظم رهبری‬ ‫حرکت ک��رده و بدانیم که در ب راب��ر ان��واع توطئه ها پیروز‬ ‫خواهیم بود‪ ».‬این اظهارات او پاس��خ به منتقدانی بود که‬ ‫معتقدند دول��ت در زمینه مذاکرات هس��ته ای با مقام های‬ ‫ارش��د نظ��ام هماهنگ نیس��ت و رضای��ت انه��ا را جلب‬ ‫نکرده است‪g .‬‬ ‫‪21‬‬ ‫لحن نرم درکنار لحن سخت‬ ‫دیپلماسی در کنار انقالبی گری الزم است‬ ‫محمد حسن قدیری ابیانه‬ ‫سفیر اسبق ایران در مکزیک‬ ‫سیاست‬ ‫مصلحت کش��ور ایجاب م ی کند که ریاست محترم‬ ‫جمهور در مقط��ع فعلی لحنی مالی��م و دیپلماتیک و نرم‬ ‫نس��بت به غرب اتخاذ کنند تا ب رای بخش��ی از مردم کشور‬ ‫ما که دچار توهم ش��ده اند و فکر م ی کنن��د با چنین لحنی‬ ‫م ی توان امریکا را از دش��منی با جمهوری اسالمی ای ران باز‬ ‫داشت‪ ،‬به خود ایند و متوجه شوند که دشمنی امریکا با ملت‬ ‫ای ران ریشه ای و اساسی است‪.‬یکی از عوامل شور و هیجان‬ ‫و گستردگی حضور مردم در راهپیمایی ‪ 22‬بهمن‪ ،‬لحن های‬ ‫توهی ن امیز غرب‪ ،‬به رغم لحن مسالمت امیز رئی س جمهور‬ ‫و وزی رامور خارجه کشورمان بوده است و این امر انسجام ملی‬ ‫ما را تقویت م ی کند‪ .‬در عین حال عموم ملت و اقشار مختلف‬ ‫باید لحن انقالبی و ضد استکباری خویش را با شدت هرچه‬ ‫تمام تر فریاد بزنند‪ .‬به همین دلیل ش��عار مرگ بر امریکا و‬ ‫مرگ بر اسرائیل در راهپیمایی ‪ 22‬بهمن امسال نسبت به‬ ‫دیگر س��ال ها پررنگ تر و پرصالبت تر بیان شد‪ .‬این موضع‬ ‫قاطع ملت ای��ران در کنار لحن ن��رم و دیپلماتیک مقامات‬ ‫دولتی اثر خود را در صحنه جهانی نیز برجای خواهد گذاشت‬ ‫و دشمنان را از ادامه تاثیر دش��من ی ها ناامید خواهد کرد‪.‬اما‬ ‫اصوال ماهیت راهپیمایی با شیوه نرم دولت همخوانی ندارد‪.‬‬ ‫به طورمثال رئیس محترم جمهور در سخنان خود سیاست‬ ‫دولت در زمینه مس��ائل خارجی را سیاست اعتدال یعنی نه‬ ‫تسلیم‪،‬نه س��ازش‪ ،‬نه انفعال و نه تعامل‪ ،‬عنوان کردند‪ .‬این‬ ‫در حالی اس��ت که ما باید به مقابله با توطئه ها وتحریم ها‬ ‫و تهدیدها بپردازیم‪ .‬بناب راین تقابل در مقابل دش��منان‪ ،‬بار‬ ‫منفی ندارد که بخواهد در کنار س��ازش و تعام��ل و‪ ...‬قرار‬ ‫بگیرد‪ .‬بناب راین در حالی که سالگرد پیروزی انقالب است و‬ ‫باید شعار انقالب داده م ی شد‪ ،‬صحبت از اعتدال مطرح شد‪،‬‬ ‫ان هم با تفاس��یری که از ان به عمل امد‪ .‬لذا صحب ت های‬ ‫رئی س جمهور در بخشی از س��خنرانی وی‪ ،‬ب رای جایگاهی‬ ‫غیر از راهپیمایی ‪ 22‬بهمن مناسب بود و بخش هایی از ان‬ ‫تناس��بی با ماهیت راهپیمایی در این روز نداشت‪ .‬بناب راین‬ ‫به نظر م ی رسد که باید این س��نت را که حتما سخنران ‪22‬‬ ‫بهمن رئی س جمهور باش��د‪ ،‬مورد تجدید نظر ق��رار بگیرد‪.‬‬ ‫همچنین به نظرم ی رس��د دولت از این فرصت ب رای تبلیغ‬ ‫سیاس��ت ها و عملکرد خویش و نقد گذش��تگان اس��تفاده‬ ‫کرده است‪ .‬چنین اتفاقی در سخنرانی سال گذشته محمود‬ ‫احمدی نژاد نی��ز رخ داد و از روز ‪ 22‬بهمن و حضور مردم ی در‬ ‫این روز در راستای اهداف تبلیغات و انتخاباتی خود استفاده‬ ‫کرد و شعارهایی را داد که به نظر م ی رسید زمینه سازی ب رای‬ ‫پیروزی جریان انحرافی در انتخابات باشد‪ .‬هرچند لحن مالیم‬ ‫رئی س جمهور و موض��ع انقالبی و مرگ ب��ر امریکای مردم‬ ‫مکمل یکدیگر اس��ت‪ .‬اما الزاما بیان انها همزمان در یک‬ ‫روز و یک راهپیمایی ضرورتی ندارد‪.‬بناب راین به نظر م ی رسد‬ ‫دولت ها از چنین گردهمایی ب رای بهره برداری تبلیغاتی ب رای‬ ‫دولت خود استفاده م ی کنند‪ .‬درحالی که راهپیمایی ‪22‬بهمن‬ ‫فراتر از این موضوعات اس��ت و نباید از ان ب رای توجیه ورود‬ ‫کسانی به حاکمیت استفاده شود که نه تنها شعار خروج از‬ ‫حاکمیت م ی دادند بلکه از حاکمیت خروج کردند‪ .‬متاسفانه‬ ‫برخی اصالح طلبان حضور برخی از هم جناح ی های خود را‬ ‫در راهپیمایی مورد سوءاس��تفاده قرار داده و اعالم کردند که‬ ‫اکثر شرکت کنندگان اصالح طلب بوده اند‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫که اگر رئی س جمهور محترم با سخنرانی در این مراسم قصد‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪22‬‬ ‫توضیح راجع به سیاس��ت های خارجی دول��ت خود که این‬ ‫روزها بس��یار مورد نقد قرارگرفته است‪ ،‬داش��تند‪ ،‬باید به این‬ ‫نکته توجه کرد که تالش تیم مذاکره کننده هسته ای دولت‬ ‫یازدهم قطعا با هدف تامین منافع کشور صورت گرفته است‬ ‫و نباید این موضع دلسوزانه را زیر سوال برد‪ .‬اما اینکه ایا این‬ ‫تیم م ی توانست امتیاز بیش��تری بگیرد و کمتر امتیاز دهد‪،‬‬ ‫جای بحث بس��یار دارد‪ ،‬اما به نظر م ی رسد که م ی توانست‬ ‫امتیازات بیش��تری دریافت کند‪ .‬البته این امر بس��تگی به‬ ‫س��اختار داخلی نیز دارد‪ ،‬زی را از انجایی که اقتصاد کشور ما‬ ‫وابسته به نفت است و موجب شده که ایاالت متحده امریکااز‬ ‫این مساله به عنوان یک اهرم فشار استفاده کند‪ ،‬بناب راین اگر‬ ‫دولت های پیشین ب ر اساس فرمایشات رهبری در خصوص‬ ‫اقتصاد مقاومتی عمل کرده بودند‪ ،‬قطعا در ش��رایط فعلی‬ ‫تیم مذاکره کننده م ی توانست وضعیت بهتری در مذاکرات‬ ‫هسته ای داشته باشد‪ .‬بناب راین نقد توافق ژنو توسط دلسوزان‬ ‫به نفع دولت خواهد بود و باید از این موقعیت استفاده کنند‪.‬‬ ‫البته از سوی دیگر حق با رئی س جمهور است‪ .‬برخی از افراد‬ ‫کم اطالع به انتقاد از این توافق پرداخته ان��د‪ .‬اما نباید این را‬ ‫نادیده گرفت که عده ای ب ی سواد هم به حمایت از این توافق‬ ‫مبادرت ورزیده اند‪.‬استقبال از نقد که دولت خود را به ان پایبند‬ ‫م ی داند‪ ،‬با توهین و کم س��واد خواندن منتقدین همخوانی‬ ‫ندارد‪ .‬به هرحال پیش��نهاد م ی ش��ود ب��رای تقویت هیات‬ ‫دیپلماتی��ک در مذاکرات بعدی نیاز ب��ه ارز خارجی کاهش‬ ‫یابد و راهش کاالی کش��ور تحریم کننده را تحریم کرده و‬ ‫از خرید کاالی خارجی به نفع کاالی داخلی خود داری کنیم‪.‬‬ ‫همچنین الزم اس��ت که دولت در ب رابر نق��ض توافق ژنو و‬ ‫همچنین اظهارنظ رات توهی ن امیز مقامات امریکایی موضع‬ ‫قاطع بگیرد‪ .‬یکی از خواسته های منتقدین به سیاست های‬ ‫دولت یازدهم عدم س��کوت انها در ب رابر چنین اقداماتی از‬ ‫سوی امریکای ی ها است‪.‬ما شاهد بودیم که مقامات امریکایی‬ ‫هم پیمانان خود یعنی فرانسه و روسیه را نیز به تحریم تهدید‬ ‫کردند و نشان داد که این رفتار ب ی منطق مختص ملت ای ران‬ ‫نیست‪ .‬اینکه امریکا به تهدید هم پیمانان خود روی م ی اورد‬ ‫یک دستاورد بزرگ است؛ البته به گفته مقامات امریکایی از‬ ‫جمله وزیر دفاع این کش��ور‪ ،‬امریکا در موقعیتی نیست که‬ ‫بخواهد ب رای دیگر کش��ورها تعیین تکلیف کند و انها را به‬ ‫تحریم تهدید کند‪ .‬اما باید این نکته را در نظر داشت که لحن‬ ‫نرم دولت جمهوری اس�لامی ای ران موجب شده است که در‬ ‫میان دشمنان شکافی بزرگ ایجاد شود بناب راین نباید دولت‬ ‫در شرایط فعلی لحن خود را تغییر دهد‪.‬‬ ‫در پایان الزم به ذکر است که هرچند برخی از نمایندگان‬ ‫مجلس انتظار ان را داش��تند که رئی س جمه��ور محترم در‬ ‫روز ‪ 22‬بهم��ن حاضر ش��ود و جوابی قاطع ب��ه توهی ن های‬ ‫برخی مقامات امریکایی نظیر وندی ش��رمن بدهد‪ ،‬اما باید‬ ‫بدانند که حتی اگر به خواسته خود نرسیدند و رئی س جمهور‬ ‫انگونه که الزم ب��ود به اظهارات اخی��ر امریکای ی ها واکنش‬ ‫نش��ان ندادند‪ ،‬در عوض حضور میلیونی ملت ای ران در این‬ ‫راهپیمایی قطعا پاسخی قاطع و کوبنده به اظهارات مقامات‬ ‫امریکایی و اروپایی بود‪ .‬هم اکنون قطب اس�لامی جهان به‬ ‫پرچمداری جمهوری اسالمی در مس��یر شکل گیری است‪.‬‬ ‫بناب راین مطمئنا این حماسه تاثیر خود را در روابط بی ن الملل و‬ ‫مذاکرات هسته ای نشان داده و موضع ای ران را تقویت خواهد‬ ‫کرد‪ .‬حضور پرشور مردم در این راهپیمایی احتمال بی دار شدن‬ ‫دشمن از خواب غفلت و توهم را بیشتر کرد ه و انها فهمیدند‬ ‫که جمهوری اسالمی ای ران از روی استیصال به مذاکره روی‬ ‫نیاورده است‪g .‬‬ ‫نگاه استراتژیک‬ ‫به منافع ملی‬ ‫جعفر قنادباشی در گفت وگو با مثلث‬ ‫جعفر قنادباش�ی در ارزیابی از س�خنان حس�ن‬ ‫روحانی در مراس�م ‪22‬بهم�ن م ی گوید‪ :‬صحب ت هایی‬ ‫که اقای رئی س جمهور مطرح کردند‪ ،‬م ی تواند براورنده‬ ‫مطالبات داخلی و بیان واقعیاتی باش�د که دیپلماسی‬ ‫و سیاس�ت خارجی ما انها را م د نظر قرار داده است‪ .‬با‬ ‫او در مورد اظهارات رئی س جمهور در این مراس�م ملی‬ ‫گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫در مراسم ‪22‬بهمن امس�ال رئی س جمهوری در‬ ‫خصوص سیاست های خارجی دولت و همچنین‬ ‫در واکنش به اظهارنظرات دولتمردان امریکایی‬ ‫ب�ه س�خنرانی پرداختن�د‪ .‬ارزیابی ش�ما از این‬ ‫صحب ت ها چه بود؟‬ ‫‪ l‬به عقیده من طبق انچ��ه در این عرصه‪ ،‬باتوجه‬ ‫به جمیع جهات داخلی و خارج��ی و انتظاراتی که در داخل‬ ‫و واقعیاتی که در خارج اس��ت‪ ،‬وج��ود دارد‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫صحب ت های منطقی و اصولی مطرح کردند‪ .‬البته س��خن‬ ‫گفت��ن در روز ‪ 22‬بهمن طبیعتا مس��ائلی را ایجاد م ی کند‬ ‫که اینگونه به نظر م ی رس��ند که باید پ��ا را از منطق فراتر‬ ‫گذاشت‪ .‬صحب ت هایی که اقای رئی س جمهور مطرح کردند‪،‬‬ ‫م ی تواند براورنده مطالبات داخلی و بیان واقعیاتی باشد که‬ ‫دیپلماسی و سیاست خارجی ما انها را مد نظر قرار داده است‪.‬‬ ‫البته نم ی توان گفت که کافی بود ام��ا نباید نکات مهم و‬ ‫مثبتی که در ان وجود داشت را نادیده گرفت‪ .‬اینکه م ی گوید‬ ‫ما در مذاکره ‪ 5+1‬خواستیم به جهان بگوییم تحریم علیه‬ ‫ملت ما ظالمانه‪ ،‬غیرقانونی و غلط بوده و دنیا نم ی تواند این‬ ‫تحریم ها را علیه ملت ما ادامه دهد‪ ،‬بس��یار مثبت اس��ت‪.‬‬ ‫و اروپا افزایش م ی یابد‪ .‬به نظر م ی رس��د مقامات امریکایی‬ ‫قصد ندارند اج��ازه دهند هیچ کس غیر از خودش��ان از این‬ ‫فرصت شش ماهه به ش��یوه مطلوب و بهینه ب رای معرفی‬ ‫ظرفی ت های اقتصاد و سرمایه گذاری استفاده کند‪ .‬به همین‬ ‫خاطر با اس��تفاده از حربه مقطعی و برگشت پذیری شرایط‬ ‫به پیش از توافق ژنو‪ ،‬س��عی دارد کش��ورها و شرکت های‬ ‫اروپایی را از همکاری با ای ران ب��از دارد‪ .‬همچنین این افراد‬ ‫یک س��وال مطرح کرده اند‪ .‬انها م ی گوین��د که در صورت‬ ‫موفقی ت امیز بودن مذاکرات ژنو‪ ،‬توافقنامه شش ماه بعد از‬ ‫زمان انعقاد به اجرا در م ی اید و ای ران درخواست های اصلی‬ ‫گروه ‪ 5+1‬از جمله توقف غن ی س��ازی ‪ 20‬درصد را پذیرفته‬ ‫اس��ت و در این مرحله ای ران ه��ر انچه را انتظ��ار م ی رفت‬ ‫انجام دهد‪ ،‬انج��ام م ی دهد اما مس��اله واقعی این اس��ت‬ ‫که ای��ران در ازای ان چه چیزی م ی گی��رد؟ اغلب مخالفان‬ ‫دس��تیابی به توافق ای ران و غرب بر س��ر مساله هسته ای‬ ‫مانند امی راحمدی‪ ،‬موضوع ماب��ه ازای این توافق ب رای ای ران‬ ‫را مطرح م ی کنند تا از این طری��ق بتوانند بر تصمیم گی ران‬ ‫اصلی در جمهوری اسالمی ای ران تاثیر بگذارند‪ .‬اسرائیل نیز‬ ‫نگران مابه ازای توافق ای ران با ‪ 5+1‬ب رای طرف دیگر یعنی‬ ‫غرب است‪.‬‬ ‫‪ l‬نگاهی که منتقدین در داخل به مسائل سیاست‬ ‫خارجی دولت دارند و خط��ی که ان را دنب��ال م ی کنند‪ ،‬با‬ ‫س��خن گفتن در یک یا دو روز تغییر نم ی کند‪ .‬حتی شبی‬ ‫که رئی س جمهور در رسانه ملی حضور پیدا کردند و در این‬ ‫خصوص صحبت کردند‪ ،‬تغیی راتی در دیدگاه های منتقدین‬ ‫ایجاد نشد‪ .‬زی را نگاه هایی که وجود دارد ناشی از یک سلسله‬ ‫بدبین ی هایی است که از مدتی قبل به وجود امده‪ .‬برخی از‬ ‫توده های م��ردم معتقدند که سیاس��ت های دولت در حوزه‬ ‫دیپلماسی با انچه اقای روحانی در دوران انتخابات وعده ان‬ ‫را داده بود‪ ،‬در تناقض و بعضا در تضاد است و روال درستی‬ ‫در پیش گرفته نشده است‪ .‬البته روشنفکران و دانشگاهیان‬ ‫اینگونه به قضایا نگاه نم ی کنند‪ .‬انها به واس��طه انکه طی‬ ‫هشت سال گذشته نادیده گرفته شده اند و خواسته هایشان‬ ‫براورده نشده‪ ،‬االن تا حدود زیادی به این مسائل خوش بین‬ ‫هس��تند و مثبت نگاه م ی کنند و اگر هم در صحب ت های‬ ‫رئی س جمهور خ�لاف انچه انها م ی خواهند مطرح ش��ود‪،‬‬ ‫باز هم از حمایت و امید به دولت دس��ت برنخواهند داشت‪.‬‬ ‫به نوعی ماجرای منتقدان و موافقان دولت همانند طرفداران‬ ‫باش��گاه های حاضر در دربی اس��ت‪ .‬هر دو گ��روه طرفدار‪،‬‬ ‫حتی اگر تیمشان بازنده میدان هم باشد اما حاضر نیستند‬ ‫از حمایت و طرفداری ان دس��ت بردارن��د‪ .‬در اینجا هم به‬ ‫همین نحو است‪ .‬نه منتقدان با صحب ت های رئی س جمهور‬ ‫دیدگاهش��ان تغییر م ی کند و نه موافقین نظ راتشان تغییر‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫مدت�ی قب�ل ‪ 200‬نماین�ده در واکن�ش ب�ه‬ ‫صحب ت ه�ای دولتم�ردان امریکایی نام�ه ای را‬ ‫امضا کردند با ای�ن مضمون که رئی س جمهور یا‬ ‫محمدجواد ظریف‪ ،‬نسبت به انها واکنش جدی‬ ‫نشان دهند‪ .‬حاال به عقیده شما ان جواب جدی‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ب ا توجه به توضیحات ش�ما‪ ،‬فک�ر م ی کنید این‬ ‫صحب ت ها تا چه حد م ی تواند منتقدان داخلی به‬ ‫سیاست خارجی دولت را قانع کند؟‬ ‫‪ l‬باید در ای��ن باره یک نکته را یاداور بش��وم و ان‪،‬‬ ‫این است که نامه دو هدف دارد؛ یک هدف این است که از‬ ‫این طریق خواس��ته ای از رئی س جمهور دارن��د و مانند این‬ ‫دفعه خواهان ان شدند که ایشان به صحب ت های مقامات‬ ‫امریکایی پاس��خ جدی و در خور توجه دهد‪ .‬اما یک هدف‬ ‫دیگر صرفا اع�لام مواضع اس��ت‪ .‬اگر توجه کرده باش��ید‪،‬‬ ‫گاهی پیش از انکه نامه به دس��ت رئی س جمهور برسد‪ ،‬در‬ ‫رسانه ها منتشر م ی شود‪ .‬در این مواقع هدف نمایندگان بیان‬ ‫مواضعشان اس��ت‪ .‬این بار هم نامه ای که نمایندگان امضا‬ ‫کرده اند به این معنی است که با هرگونه سازش و کوتاه امدن‬ ‫در مذاکرات مخالف هس��تند و نباید در ب رابر اظهارنظ رات‬ ‫مقامات غربی س��کوت کرد‪ .‬البته این را هم یاداور ش��وم‬ ‫که قطعا نمایندگان به دنبال ای��ن نبودند که رئی س جمهور‬ ‫در صحب ت ه��ای خود پاس��خ امریکای ی ه��ا را بدهد‪ .‬بلکه‬ ‫انها به دنبال این هستند که ایش��ان به گونه ای عمل کند‬ ‫که ما درمقاب��ل تهدیدهای انه��ا کوتاه نیایی��م و یا حتی‬ ‫مقامات انها این گونه برداشت نکنند که جمهوری اسالمی‬ ‫عقب نش��ینی کرده اس��ت‪.‬منتقدان و نمایندگان مجلس‬ ‫که نامه را امض��ا کرده اند معتقدند که دامن��ه مخالفت ها و‬ ‫سنگ اندازی ها از جانب برخی مقامات امریکایی بر سر راه‬ ‫احیا و گسترش مجدد مناس��بات اقتصادی و تجاری ای ران‬ ‫‪ l‬این فرهن��گ بدین جهت غلط اس��ت که اجازه‬ ‫می دهد در اینده اگر هر کسی منافعش توسط مردم تامین‬ ‫نشد و منافع حزبی‪ ،‬گروهی و فردی اش در مسیر انتخاباتی‬ ‫پاسخ داده نشد‪ ،‬به خود این اجازه را بدهد که امنیت‪ ،‬اقتصاد‬ ‫و کیان کشور را به هم بریزد و دش��من ی ها را توسعه دهد تا‬ ‫منافع خود را تامین کند‪ .‬بناب راین این کشور هیچ وقت روی‬ ‫صالح‪ ،‬پیش��رفت و ابادانی را نخواهد دید‪ .‬دستگاه قانونی‬ ‫باید در مقابل زیاده طلب��ی زیاده خواهان محکم ایس��تاده‬ ‫و برخورد قاطع کنن��د‪ .‬بناب راین‪ ،‬این افراد هس��تند که زبان‬ ‫بیگانگان را بر س��ر ما دراز م ی کنند و باعث م ی ش��وند که‬ ‫مشکالت جمهوری اسالمی تشدید شود‪ .‬بناب راین اگر از این‬ ‫زاویه بحث اشتی ملی مطرح شده‪ ،‬غلط است‪ .‬اما من ترجیح‬ ‫م ی دهم قرائت اول را قبول کنم‪ ،‬یعن��ی رئی س جمهور نه‬ ‫با اصطالحی که قبال اف��رادی از ان ب��رای مقصود خاص‬ ‫استفاده م ی کردند‪ ،‬بلکه به عنوان مقصود عمومی استفاده‬ ‫کردند‪.‬ش��اید هدف رئی س جمهور این است که تمام اقوام‪،‬‬ ‫مذاهب و مخالف��ان و منتقدان دولت خ��ود را به همکاری‬ ‫ب رای منافع ملی دع��وت کند‪ .‬بناب راین م ی ت��وان حمل به‬ ‫صحت هم کرد‪.‬رئی س جمهور‪ ،‬رئیس دولت است و مسئول‬ ‫اجرای قانون و برق��راری عدالت در این ح��وزه قوه قضائیه‬ ‫است و از به وجود امدن دیکتاتوری و هرج و مرج جلوگیری‬ ‫م ی کند بناب رای��ن امیدواریم ای��ن قوه به وظای��ف قانونی‬ ‫عمل کند‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی بجد در این روز اعالم کرد که تهدید علیه ملت ای ران‬ ‫ب ی ارزش و کودکانه اس��ت؛ چرا که ملت ما در طول ‪ 35‬سال‬ ‫گذشته در ب رابر انواع تهدیدهای دش��من ایستاده و مقابله‬ ‫کرده و به پیروزی رسیده است‪ .‬این نشانگر ان است که وی‬ ‫منافع ملی را نادیده نگرفته است‪.‬‬ ‫که ای�ن نمایندگان خواس�تارش بودن�د‪ ،‬همان‬ ‫صحب ت های مراسم ‪ 22‬بهمن بود؟‬ ‫یک�ی دیگ�ر از م�واردی ک�ه رئی س جمه�ور در‬ ‫صحب ت ه�ای ‪ 22‬بهم�ن ب�ه ان اش�اره کردند‪،‬‬ ‫مساله اش�تی ملی بود‪ .‬به عقیده ش�ما هدف از‬ ‫طرح این مساله چه بود؟‬ ‫قنادباشی معتقد اس�ت روحانی بجد در این‬ ‫روز اعالم کرد که تهدید علیه ملت ایران ب ی ارزش‬ ‫و کودکانه اس�ت؛ چرا که ملت ما در طول ‪ 35‬سال‬ ‫گذشته در برابر انواع تهدیدهای دشمن ایستاده و‬ ‫مقابله کرده و به پیروزی رسیده است‪ .‬این نشانگر‬ ‫ان است که وی منافع ملی را نادیده نگرفته است‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫استارت انتخاباتی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫امادهباش یونسی برای انتخابات مجلس‬ ‫وزیر سابق اطالعات از ستادهای روحانی خواسته که برای انتخابات مجلس اماده شوند‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫علی یونسی می گوید ‪« :‬پیروزی بعدی اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات مجل��س تکمیل م ی ش��ود‪ ».‬او البته پیش تر‬ ‫هم گفته بود که ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی در زمان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نه تنها باید منسجم باشند بلکه‬ ‫از هم اکنون ب رای انتخابات بع��دی مجلس فعالیت خود را‬ ‫اغاز کنند‪.‬‬ ‫این سخنان مشاور رئیس جمهور با انتقادهایی مواجه‬ ‫شده و برخی تحلیلگران تفاسیر متفاوتی از علت طرح این‬ ‫اظهارات دارند‪ .‬اما علی یونسی کیست و این سخنان او چه‬ ‫تاثیری بر انتخابات اینده دارد؟‬ ‫علی یونس��ی که این روزه��ا در مقام «دس��تیار ویژه‬ ‫رئی س جمهور در امور اق��وام و اقلی ت های دینی و مذهبی»‬ ‫با حس��ن روحانی همکاری م ی کند‪ .‬او از چهره های امنیتی‬ ‫اصالح طلبان اس��ت‪ .‬او که در س��ال ‪ 1330‬در نهاوند متولد‬ ‫‪24‬‬ ‫شده‪ ،‬چهارمین وزیر اطالعات دولت جمهوری اسالمی پس‬ ‫از قربانعلی دری نجف ابادی بوده است‪ .‬یونسی در سال ‪1379‬‬ ‫و در زمانی وزیر اطالعات ش��د که دولت اصالحات با پرونده‬ ‫قتل های زنجیره ای دست و پنجه نرم م ی کرد و البته عمده‬ ‫مس��ئولیت این پرونده برعهده این وزارتخانه بود‪ .‬یونس��ی‬ ‫البته پیش از ان رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح بود‪.‬‬ ‫ادریسی یا یونسی؛ مساله این است‬ ‫ان گونه ک��ه برخی گروه های چ��پ در ابتدای انقالب‬ ‫روایت کرده اند‪ ،‬یونسی در پاییز و زمس��تان ‪ ،1362‬در مقام‬ ‫ریاست شعبه دادگاه نظامی و با نام مستعار «علی ادریسی»‬ ‫بیش از یک صد نفر از اعضای شبکه مخفی و نظامی حزب‬ ‫توده ای ران و سی نفر از اعضای سازمان فداییان‪ ،‬شاخه اکثریت‬ ‫را محاکمه کرد؛ او خود در خصوص این ماجرا روایت دیگری‬ ‫دارد‪« :‬اصل خبر دروغ است‪ .‬البته هدف از جعل این خبر این‬ ‫بوده تا بنده را تخریب کنند تا نتوانم به برخی پس ت ها دست‬ ‫یابم‪ .‬من از س��ال ‪ 60‬قاضی دادگاه بودم و حرف ب رای گفتن‬ ‫زیاد دارم‪ .‬اگر شرایط مهیا شود انها را خواهم گفت‪».‬‬ ‫او همزم��ان ب��ا مس��ئولیت دادگاه نظام��ی ارت��ش‪،‬‬ ‫مسئولی ت های دیگری همچون کارهای نظارتی و امنیتی‬ ‫تا نمایندگی فرمانده کل قوا در حفاظ��ت اطالعات ارتش و‬ ‫مشارکت در تاس��یس س��ازمان قضایی نیروهای مسلح را‬ ‫نیز تجربه کرد‪.‬‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در بخش��ی از خاط رات خود نقل‬ ‫م ی کند که یونس��ی به همراه مصطفی پورمحمدی و علی‬ ‫رازینی اعضای قضایی محاکم��ه متخلفان جنگی بوده اند؛‬ ‫مساله ای که یونسی در تایید ان چنین م ی گوید‪« :‬این درست‬ ‫است‪ .‬البته باید گفت که یکی از خواسته های فرماندهان در‬ ‫ان دوران این بود که دادگاه صحرایی تش��کیل ش��ود ولی‬ ‫ضابطه ای ب رای ایجاد این دادگاه ها نداشتیم و در قانون هم‬ ‫ چنین دادگاه هایی تعریف نشده است‪ .‬البته وجود دادگاه های‬ ‫صحرایی ب رای مجرمان نظامی جنگ شایعه و توهم بود‪».‬‬ ‫دادستان تحول خواه‬ ‫بعد از رحلت حضرت امام(ره) و انتصاب ایت اهلل یزدی‬ ‫به عنوان رئیس قوه قضائیه‪ ،‬علی یونسی دادستان عمومی‬ ‫و انقالب ته ران شد‪ .‬او در این خصوص نیز گفته است‪« :‬بعد‬ ‫ی مدیریت کش��ور تغییر کرد‪ .‬ان زمان اقای‬ ‫از فوت امام کم ‬ ‫ری شهری دادستان کل کشور بودند و من را به عنوان دادستان‬ ‫ته ران به رئیس قوه قضائیه اقای ی��زدی معرفی کردند‪ .‬ان‬ ‫زمان ی که دادس��تان ته ران بودم بیشتر دنبال تغییر روش ها‬ ‫بودم‪ .‬به اعتقاد من دادستان وکیل مردم است و همه مظلومان‬ ‫و ب ی پناهان که پول و پارتی ندارند بعد از خدا به دادستان امید‬ ‫دارند تا از حقشان دفاع کند‪ .‬باید گفت که دادستان ته ران نه‬ ‫دادستانی که وزیر شد‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫در س��ال ‪ 79‬عل��ی یونس��ی از دس��تگاه قضایی به‬ ‫وزارت اطالعات نقل مکان کرد‪ .‬ماجرا از این قرار بود که بعد‬ ‫از استعفای دری نجف ابادی نخستین وزیر اطالعات دولت‬ ‫اصالحات‪ ،‬سیدمحمد خاتم ی ‪ ،‬علی یونسی رئیس کمیته‬ ‫تحقیق پی رامون قتل های زنجیره ای را ب رای تصدی وزارت‬ ‫اطالعات به مجلس پنجم معرفی ک��رد‪ .‬او که در انتخابات‬ ‫دوم خرداد ‪ 76‬به عل ی اکبر ناطق نوری نامزد جناح راست رای‬ ‫داده بود‪ ،‬هنگام اع�لام برنامه های خود در مجلس از تالش‬ ‫ب رای جذب مخالفان و تبدیل دش��منان به مخالفان و حفظ‬ ‫بیطرفی در منازعات سیاسی سخن گفت‪.‬‬ ‫یونسی البته در دوران تصدی وزارت اطالعات با برخی‬ ‫نهادهای حاکمیتی و چهره های باسابقه انقالب‪ ،‬اختالفاتی‬ ‫هم داشت‪.‬‬ ‫او س��ال ها پس از پای��ان وزارت��ش در گفت وگویی با‬ ‫سایت جماران که توسط موسسه تنظیم و نشر اثار حضرت‬ ‫امام(ره) اداره م ی شود‪ ،‬از اختالف نظر با ایت اهلل جنتی‪ ،‬دبیر‬ ‫شورای نگهبان سخن گفت‪« :‬متاسفانه امروز این «می زان‬ ‫حال فعلی افراد است» دارد یک تفسیر بدی م ی شود؛ یعنی‬ ‫کسانی که شاخصه انقالب هستند به خاطر تفسیر نادرست از‬ ‫کالم امام طرد م ی شوند‪ ...‬برخی امروز از این جمله امام ب رای‬ ‫رد بسیاری از کاندیداها تفسیر نادرست م ی کنند و متاسفانه‬ ‫با استناد به گزارش هایی ب ی اس��اس و ب ی پایه‪ ،‬هزاران نفر از‬ ‫کسانی که دلش��ان به انقالب و مردم گره خورده است را رد‬ ‫سیاست‬ ‫دادستان دولت است و نه دادستان قوه قضائیه‪ ،‬بلکه دادستان‬ ‫مردم است و اگر ببیند دولت دارد حق مردم را ضایع م ی کند‬ ‫باید از حق مردم دفاع کند‪».‬‬ ‫این در حال ی است که هاشم ی رفسنجانی در خاط رات‬ ‫روز ‪ 15‬دی سال ‪ 67‬از مشورت اطالعاتی علی یونسی با خود‬ ‫سخن م ی گوید‪« :‬ساعت ‪ 9‬صبح به دفتر فرماندهی در ستاد‬ ‫کل رفتم‪ ...‬اقای [علی] یونسی امد‪ .‬اوضاع حفاظت و کشف‬ ‫یک شبکه سوءاس��تفاده از مهمات ارتش را گفت و در امور‬ ‫ارتش و ساحفاجا (سازمان حفاظت اطالعات ارتش) مشورت‬ ‫کرد و راهنمایی خواست‪».‬‬ ‫یونس��ی در واکنش به این اظهارنظر م ی گوید‪« :‬من‬ ‫به عنوان دادس��تان موظف نبودم به رئی س جمهور گزارش‬ ‫بدهم‪ ،‬ولی دادس��تان باید سران س��ه قوه را توجیه م ی کرد‪.‬‬ ‫چراکه دادستان ته ران جایگاهی دارد که هیچ مقام ی ندارد‬ ‫و حتی م ی تواند رئیس قوه قضائیه و رئی س جمهور و رئیس‬ ‫مجلس را به دادسرا احضار کند‪ .‬به عنوان مثال اگر قوه قضائیه‬ ‫خوب و به درستی عمل کند قطعا در پیشگیری از وقوع جرم‬ ‫موفق خواهیم بود‪ .‬هر چند دس��تگاه های دیگر هم دخیل‬ ‫هستند ولی قوه قضائیه نقش پررنگ تری دارد‪».‬‬ ‫او در س��ال ‪ 69‬در حال ی که دوره مس��ئولیت خود در‬ ‫دادس��تانی ته ران را س��پری م ی کرد‪ ،‬ع��ده ای از نمایندگان‬ ‫مجلس را ب��ه دادگاه احضار ک��رد؛ موضوعی ک��ه خود در‬ ‫خصوص ان چنین م ی گوی��د‪« :‬ان زم��ان به دلیل تخلف‪،‬‬ ‫تعدادی از نمایندگان را به دادسرا احضار کردم‪ .‬حتی دادستان‬ ‫کل را به دلیل داشتن شاکی خصوصی احضار کردم که البته‬ ‫شاکی خصوصی دادس��تان رضایت داد‪ .‬من یادم هست که‬ ‫حتی رئیس قوه قضائیه ایت اهلل یزدی را در یکی از پرونده ها‬ ‫به عنوان شاکی احضار کردم و رئیس قوه قضائیه شخصا در‬ ‫بازپرسی حاضر شدند‪».‬‬ ‫م ی کنند ‪ .‬در زمان وزارتم‪ ،‬در همین خصوص با ایت اهلل جنتی‬ ‫درگیر بودم‪ .‬ایت اهلل جنتی به گزارش هایی که قبل از من از‬ ‫وزارت اطالعات گرفته بود ‪ -‬گزارش هایی که غالبا به اثبات‬ ‫نرسیده بودند و صرفا در حد خبر بودند ‪ -‬استناد م ی کرد‪».‬‬ ‫یونس��ی اردیبهش��ت امس��ال نیز در حال ی که موعد‬ ‫برگزاری انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نزدیک م ی شد‪،‬‬ ‫ماجرایی دیگ��ر از دوران مس��ئولیتش در وزارت اطالعات را‬ ‫بیان کرد و از مسکوت گذاشتن نامه شهردار شدن محمود‬ ‫احمدی نژاد از سوی وزارت اطالعات دولت اصالحات سخن‬ ‫گف��ت‪« :‬احمدی نژاد ب رای ش��هردار ش��دن نیاز ب��ه تایید‬ ‫وزارت اطالعات داش��ت که وزارت اطالعات نم ی توانس��ت‬ ‫این کار را بکند‪ .‬اقای باهنر سه بار علیه من مصاحبه کرد و‬ ‫یک بار گفت که در وزارت اطالعات را باید گل گرفت که اقای‬ ‫احمدی نژاد را ب رای شهردار شدن تایید نم ی کند درحال ی که‬ ‫ما ایشان را ب رای ریاس��ت جمهوری درنظر گرفته ایم‪ .‬چطور‬ ‫است که وزارت اطالعات ایشان را تایید نم ی کند‪ .‬این فرایند‬ ‫یک هفته ای طول کش��ید‪ .‬وزارت کشور صالحیت ایشان را‬ ‫تایید کرد اما ما چیزی مثبت یا منفی علیه ایش��ان ندادیم‪.‬‬ ‫ما هیچ اظهارنظری نکردیم‪ .‬وقت��ی به طور معمول جوابی‬ ‫صادر نشود‪ ،‬حکم صادر م ی شود که همین اتفاق هم افتاد و‬ ‫وزارت کشور صادر کرد‪ ...‬غیر از اقای باهنر خیل ی های دیگر‬ ‫از سران اصولگرا که االن با اقای احمدی نژاد شدیدا درگیری‬ ‫دارند تماس گرفتند و خواستار تایید صالحیت ایشان شدند‪.‬‬ ‫خیل ی ها که االن به صورت غیرمعمول به او حمله م ی کنند‬ ‫و همه ان روش هایی که اصولگرای��ان و در راس انها اقای‬ ‫احمدی نژاد علیه رقبایشان به کار م ی برد االن همه ان روش ها‬ ‫علیه خود اقای احمدی نژاد به کار م ی رود‪».‬‬ ‫او سال ‪ 86‬نیز در جلس��ه بنیاد باران در ارزیابی خود از‬ ‫وزارتخانه تحت امرش از «یک انق�لاب در وزارت اطالعات‬ ‫دولت خاتمی» و «ملی ش��دن امنیت در کش��ور» س��خن‬ ‫گفت‪« :‬مدعی هستیم و خدا را شاکریم که در دوران وزارتم‪،‬‬ ‫با همکاری کارکنان وزارت اطالعات‪ ،‬که اصالحات را درک و‬ ‫همراه اصالحات شده بودند‪ ،‬با پش��تیبانی همه جانبه اقای‬ ‫خاتمی و دولت ایشان‪ ،‬در وزارت اطالعات نه یک تحول‪ ،‬که‬ ‫یک انقالب رخ داد‪ ،‬نگاه مردم به وزارت اطالعات تغییر کرد و‬ ‫اعتمادشان به این وزارتخانه بازگشت‪».‬‬ ‫یونسی تا سال ‪ 84‬یعنی تا اخرین روز حضور سی د محمد‬ ‫ی در نهاد ریاست جمهوری در این وزارتخانه فعالیت کرد‬ ‫خاتم ‬ ‫و با روی کار امدن محمود احمدی نژاد کلید این وزارتخانه را‬ ‫به غالمحسین محسن ی اژه ای تحویل داد‪.‬‬ ‫در اغتشاشات پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم‬ ‫در س��ال ‪ ،88‬علی یونس��ی خود نیز در ان روزها مواضعی‬ ‫متفاوت از مواضع رس��می نظ��ام اتخاذ کرد ک��ه برخی از‬ ‫اظهارنظره��ای وی‪ ،‬در همراه��ی با جری��ان مخالف روند‬ ‫انتخابات بود‪ .‬او از وضع موجود و برخی رویه ها انتقاد م ی کرد‪.‬‬ ‫حسن یونسی‪ ،‬فرزند علی یونسی نیز که در تجمعات‬ ‫غیرقانونی ش��رکت م ی کرد‪ ،‬از س��وی نهادهای مس��ئول‬ ‫دستگیر و محکوم شد‪.‬‬ ‫او در حالی که با هدف ش��رکت در تجم��ع پ راکنده و‬ ‫غیرقانونی ‪ 1‬اس��فند ‪ ،88‬در میدان انقالب حاضر شده بود‪،‬‬ ‫توسط عوامل امنیتی و انتظامی دستگیر شد‪.‬‬ ‫حسن یونسی که فارغ التحصیل رشته حقوق و دارای‬ ‫پروانه وکالت دادگستری است‪ ،‬چندین بار با حضور در دادگاه‬ ‫انقالب استان ته ران‪ ،‬ب رای دفاع از برخی متهمان همسو با‬ ‫جریان انتخابات ‪ 88‬اعالم امادگی کرد‪.‬‬ ‫یکی از مهم ترین مواضع او یادداشتی منتسب به وی‬ ‫بود که در برخی از سایت های اینترنتی منتشر شد‪ .‬یونسی‬ ‫در این یادداش��ت‪ ،‬دادگاه های نظام را نمایشی معرفی کرد و‬ ‫مدعی شد که حقوق متهمان در ان رعایت نم ی شود‪« :‬از انجا‬ ‫که اینجانب به عنوان وکیل دادگستری چندین بار با حضور در‬ ‫دادگاه انقالب ب رای دفاع از برخی از متهمان سیاس��ی اعالم‬ ‫امادگی کردم‪ ،‬ولی به اش��کال مختلف ب��رای انجام وظیفه‬ ‫با سنگ اندازی و بهانه گیری مواجه ش��دم‪ ،‬ناچار از ارائه این‬ ‫نوشته هستم‪ .‬این دادگاه بیشتر از دادگاه به نمایشی شبیه‬ ‫است که ب راساس یک س��ناریو نوشته شده؛ سناریویی که از‬ ‫توهمات و ب رنامه ریزی های نویسندگان ان ناشی م ی شود‪»...‬‬ ‫حس��ن یونس��ی‪ ،‬در زمس��تان ‪ 89‬به دلیل شرکت در‬ ‫تجمعات غیرقانونی دس��تگیر ش��د و چند ماه بعد‪ ،‬از سوی‬ ‫ش��عبه ‪ 28‬دادگاه انقالب به یک سال حبس تعزیری و شش‬ ‫میلی��ون جریمه نقدی بدل از دو س��ال حبس و پنج س��ال‬ ‫محرومیت از حرفه وکالت محکوم ش��د‪ .‬اته��ام او فعالیت‬ ‫تبلیغی علیه نظام و اجتماع و تبانی ب رای ارتکاب جرم بود‪.‬‬ ‫یونسی که در زمان ریاس��ت حسن روحانی بر مرکز‬ ‫تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص مصلحت نظام‪،‬‬ ‫معاونت حقوقی این مرکز را عهده دار بود‪ ،‬از روزی که روحانی‬ ‫عزم خود را ب رای ریاس��ت جمهوری جزم کرد در کنار او قرار‬ ‫گرفت‪ .‬او در روز ‪ 17‬اردیبهش��ت ‪ 92‬روزی که روحانی ب رای‬ ‫ثب ت نام به وزارت کش��ور مراجعه کرد با او همراه شد و پس‬ ‫از تایید صالحیت تنها کاندیدای معم��م انتخابات یازدهم‪،‬‬ ‫مسئولیت کمیته اقوام و مذاهب ستاد انتخاباتی او را برعهده‬ ‫گرفت‪ .‬هنگام ی که حس��ن روحانی رئی س جمهور شد‪ ،‬نام‬ ‫یونسی ب رای تصدی پس��ت های مختلفی در دولت یازدهم‬ ‫مطرح ش��د‪ .‬ابتدا نام او به عنوان یکی از گزینه های محتمل‬ ‫ب رای تصدی وزارت اطالعات مطرح شد اما روحانی در روزهای‬ ‫منتهی به معرفی کابینه پیشنهادی خود‪ ،‬سی د محمود علوی‬ ‫را در لیس��ت خود گنجاند و در نهایت این چهره غی رامنیتی‬ ‫وزیر اطالعات دولت تدبیر و امید ش��د‪ .‬البته ه ر از گاهی نیز‬ ‫اخباری مبنی بر حض��ور او در وزارت کش��ور دولت روحانی‬ ‫مطرح م ی شد‪ ،‬اما این خبر نیز هیچ گاه رنگ واقعیت به خود‬ ‫نگرفت‪ .‬چندی بعد خبری در برخی محافل مطرح ش��د که‬ ‫حاکی از تاس��یس معاونتی جدید در نهاد ریاست جمهوری‬ ‫با عنوان «معاونت سیاس��ی ‪ -‬امنیتی رئی س جمهور» بود‪.‬‬ ‫گفته م ی ش��د که علی یونسی بخت نخس��ت تصدی این‬ ‫پست است‪ .‬اما پس از گذش��ت مدتی کوتاه‪ ،‬نه از تشکیل‬ ‫این معاونت خبری ش��د و نه یونس��ی حکم��ی از روحانی‬ ‫دریافت کرد‪ .‬علی یونسی خود این ماجرا را تکذیب و این نوع‬ ‫«خبرسازی ها» را «در راستای فشارهای سیاسی» بر خودش‬ ‫ارزیابی کرد‪ .‬او همچنین در واکن��ش به خبر عضویتش در‬ ‫«کمیته تعیین اس��تانداران» وجود خارجی چنین کمیته ای‬ ‫را از اساس رد کرد‪.‬‬ ‫مهرماه امسال سرانجام علی یونسی حکمی از روحانی‬ ‫دریافت کرد و به عنوان دس��تیار ویژه رئی س جمهور در امور‬ ‫اقوام و مذاهب انتخاب شد‪.‬‬ ‫اظهارنظر جنجالی‬ ‫اول دی ماه امس��ال بود که علی یونس��ی در سفر به‬ ‫زاهدان ب��ا اظهارنظری جنجال��ی ب رای دولت حاشی ه س��از‬ ‫ش��د‪ .‬او که کمتر از س��ه ماه پیش از ان حکم دستیار ویژه‬ ‫علی یونسی در سفر به زاهدان در اظهارنظری جنجالی گفته است‪«:‬ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی در زمان انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نه تنها باید منس�جم باش�ند‪ ،‬بلکه از ه م اکنون باید ب�رای انتخابات بعدی مجل�س فعالیت خود را اغاز کنند‪ .‬این س�تادها بع�د از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری راکد شده بود که در این سفر تاکید م ی کنم این به زیان دولت است و فعاالن سیاسی و اجتماعی باید فعال و ب ه روز باشند»‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫رئی س جمهور در امور اقوام‪ ،‬مذاه��ب و اقلی ت های دینی را‬ ‫دریافت کرده بود‪ ،‬با اش��اره به حضور خ��ود در جمع فعاالن‬ ‫سیاسی و اعضای س��تاد انتخاباتی دکتر حسن روحانی در‬ ‫سیستان و بلوچس��تان‪ ،‬گفت‪« :‬این ستادها بعد از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری راکد شده بود که در این سفر تاکید کردم این‬ ‫به زیان دولت است و فعاالن سیاسی و اجتماعی باید فعال‬ ‫و به روز باشند‪ ».‬یونس��ی در خبرسازترین بخش از اظهارات‬ ‫خود گفت‪« :‬س��تادهای انتخاباتی دکتر روحان��ی در زمان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نه تنها باید منسجم باشند‪ ،‬بلکه‬ ‫از هم اکنون باید ب رای انتخابات بعدی مجلس فعالیت خود را‬ ‫اغاز کنند‪ ».‬هرچند این اظهارنظر با انتقادات و واکنش های‬ ‫تندی مواجه شد‪ ،‬اما این واکنش ها موجب نشد که او از تکرار‬ ‫چنین مواضعی بپرهیزد‪.‬‬ ‫یونس��ی که اخی را ب��ه اصفهان س��فر کرده ب��ود‪ ،‬در‬ ‫همایش سراسری شورای اصالحات استان اصفهان با عنوان‬ ‫«اصالح طلبی و دهه چهارم انقالب اسالمی» شرکت کرد و‬ ‫از تفاوت های دو جریان سیاس��ی اصالح طلب و اصولگرا در‬ ‫کشور سخن به میان اورد‪« :‬این دو جریان‪ ،‬دو جریان اصیل‬ ‫ای ران هس��تند که متاس��فانه جریان های افراطی از این دو‬ ‫جریان سوءاس��تفاده م ی کنند و خود را به انها م ی چسبانند‪.‬‬ ‫این جریان ه��ای افراطی مثل ضایع��ات و زباله های این دو‬ ‫جریان اصیل م ی باشند و باید به زباله دان فرستاده شوند‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه اصولگرای��ی و اصالح طلبی از قبل از‬ ‫انقالب وجود داشته است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬پس از انقالب این دو‬ ‫رقیب همواره با هم رقابت کرده اند و دعوای سیاسی داشته اند‬ ‫اما استخوان یکدیگر را بیرون نینداخته اند و حرمت یکدیگر‬ ‫را همواره نگه داشته اند‪ ».‬یونسی با اشاره به سخنران ی های‬ ‫رهبر معظم انقالب و حضرت امام(ره) اظهار داشت‪« :‬هر دو‬ ‫بزرگوار مکررا تاکید کردند این دو جریان الزم هم هس��تند و‬ ‫نم ی شود هیچ کدام را حذف کرد‪ .‬در حال ی که عده ای چهار‬ ‫سال گذشته فکر م ی کردند جریان اصالح طلبی تمام شده اما‬ ‫تا کوچک ترین فرصتی به اصالح طلبان داده شد‪ ،‬در عرض‬ ‫‪ 10‬روز حماسه ای سیاسی محقق کردند‪ 24 .‬خرداد را ایجاد‬ ‫کردند‪ ،‬حرف رهبری را به کرسی نشاندند و اصالح طلبان در‬ ‫جایگاه قدرت نشستند‪ ».‬مشاور رئی س جمهور با بیان اینکه‬ ‫اصالح طلبی حزب خاصی نیست‪ ،‬اب راز عقیده کرد‪« :‬ممکن‬ ‫است بسیاری از افراد عضو هیچ حزب و گروهی نباشند اما‬ ‫تفکری اصالح طلبانه داشته باش��ند و جالب است که بدانید‬ ‫اصولگرایان ه��م اصالح طلب ش��ده اند چرا ک��ه م ی دانند‬ ‫مهم ترین ویژگی اصالح طلبان‪ ،‬مردم باوری است‪».‬‬ ‫یونس��ی گفت‪« :‬متاس��فانه در س��ال های گذش��ته‬ ‫شرایط خفقان گفتمان احساس��ی و پر از تشویش‪ ،‬گفتمان‬ ‫جنگ طلبی و س��ختگی رانه و س��خنان مردم فریب‪ ،‬مردم را‬ ‫وادار کرد تا ب��ه تغییر رای بدهند و انتخاب حس��ن روحانی‬ ‫یعنی رس��یدن مردم به هدف ش��ان‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬اگر‬ ‫به انتخابات ‪ 24‬خرداد نگاه کنیم م ی بینیم که تفاوت میان‬ ‫ته ران و ش��هرهای کوچک از میان رفته است و تحلی ل ها و‬ ‫ادبیات سیاسی مردم کش��ور یکی شده است چرا که قبل از‬ ‫انتخابات تصور بر این بود که روحانی در روستاها رای ندارد‬ ‫اما روستاها جلوتر از ته ران به روحانی رای دادند‪ ».‬یونسی در‬ ‫مهم ترین بخش از اظهاراتش با اشاره به انتخابات مجلس‬ ‫دهم چنین گفت‪« :‬پیروزی اصلی ش��ما در انتخابات بعدی‬ ‫تعیین م ی شود‪ .‬همچنان که در ‪ 24‬خرداد به تغییر رای دادید‪ ،‬‬ ‫باید در انتخابات مجل س شورای اس�لامی نیز ب رای همیشه‬ ‫تدبیر و امید را به مجلس راه بدهید و تدبیر و امید را خط مشی‬ ‫کشور کنید‪ ».‬او با هشدار به دو جریان اصالحات و اصولگرا‬ ‫تاکید کرد‪« :‬از شما م ی خواهم از تندروها و افراطیون فاصله‬ ‫بگیرید و انها را منزوی کنید چرا که انها م ی خواهند شما را به‬ ‫دعوا بکشانند‪ ،‬چون حیات سیاسی انها در دعواهای کشور‬ ‫ادامه م ی یابد‪ .‬فقط خود را اماده یک رقابت سخت و نفسگیر‬ ‫ب رای مجلس اینده کنید‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪26‬‬ ‫نیروی سوم‬ ‫ایا نسبت سیاسی حسن روحانی‬ ‫با اکبر هاشم ی رفسنجانی تغییر کرده است؟‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫حسن روحانی ‪ 6‬ماه پس از تشکیل دولتش در کجای‬ ‫سپهر سیاسی ای ران ایستاده اس��ت؟ ایا همچنان در تعریف‬ ‫پوزیشن سیاس��ی او باید بگوییم حس��ن روحانی در طول‬ ‫یا زی ر مجموعه سیاس��ی اکب ر هاشم ی رفس��نجانی تعریف‬ ‫م ی شود؟ پاسخ این سوال ها ب رای تحلیلگران سیاسی م ی تواند‬ ‫تصویری از معادالت سیاس��ی پیش رو خصوصا در اس��تانه‬ ‫انتخابات مجلس را نمایان سازد‪.‬‬ ‫ب رای رسیدن به تفسیری درس��ت در این زمینه باید به‬ ‫سال های قبل و نسبت سیاسی حس��ن روحانی و هاشمی‬ ‫رفسنجانی قبل از انتخابات ‪ 24‬خرداد بپردازیم‪.‬‬ ‫داستان دو شیخ‬ ‫مرور خاط رات مشترک حس��ن روحانی و اکبر هاشمی‬ ‫رفس��نجانی نش��ان م ی دهد انها همواره کنار یکدیگر قرار‬ ‫داشته اند؛ هر جا هاش��می بوده حس��ن روحانی هم حضور‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬هر دو عضو جامعه روحانی ت مبارز بوده اند و‬ ‫در ذات سیاس ی ش��ان م ی توان گرایش های محافظه کاری و‬ ‫راست مدرن را به خوبی دید‪ .‬همین جایگاه‪ ،‬انها را ب رای سالیان‬ ‫زیاد مقابل اصالح طلبان قرار داده بود‪ .‬این وضعیت اما ب رای‬ ‫همیشه تداوم نیافت‪.‬وقتی اکبر هاشمی رفسنجانی در رقابت‬ ‫با محمود احمدی نژاد از رس��یدن به پاستور بازماند‪ ،‬معترض‬ ‫و منتقد وضعی��ت موجود و رئی س جمهوروقت ش��د‪ .‬چنین‬ ‫شرایطی او را از جایگاه سیاسی سابقش دور ساخت‪ .‬چه اینکه‬ ‫سخنش دیگر از جنس دوستان و رفقای اصولگرایش نبود‪ .‬او‬ ‫حاال همان حرف هایی را م ی زد که اصالح طلبان م ی گفتند‪.‬‬ ‫هاش��می البته در این راه تنها نماند‪ .‬اف��راد دیگری همچون‬ ‫علی اکبر ناطق نوری‪ ،‬حس��ن روحانی و برخی وزرا و مدیران‬ ‫دولت هاشمی هم با رفتار و گفتار انتقادی و اعتراضی محمود‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬در کنار هاشمی رفسنجانی ایستادند‪ .‬حاال مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام به محلی ب رای گعده منتقدان دولت‬ ‫وقت تبدیل ش��ده بود؛ گع��ده ای که در ان ه��م چهره های‬ ‫اصالح طلبی چون مجید انصاری از دل مجمع روحانیون دیده‬ ‫م ی شد هم افرادی مانند ناطق نوری و حسن روحانی از قلب‬ ‫جامعه روحانیت مبارز‪ .‬این افراد مخالف محمود احمدی نژاد‬ ‫بودند وبه راهی ب رای بازگشت به قدرت رسمی در پاستور فکر‬ ‫م ی کردند‪ .‬راه نخست به باور هاشمی پس از مدتی بازگشت‬ ‫خودش به ساختمان پاستور بود‪.‬‬ ‫ی و ماجرای اردیبهشت ‪92‬‬ ‫هاشم ‬ ‫«هنوز بنا ندارم وارد صحنه شوم‪ .‬اگر مطمئن بودم کسی‬ ‫غیر از من نم ی تواند شرایط کشور را تغییر دهد‪ ،‬لحظه ای تردید‬ ‫نم ی کردم و وارد عرصه م ی ش��دم‪« ».‬به احتمال ‪ 90‬درصد در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نخواهم شد‪ ،‬مگر انکه یک‬ ‫مطالبه عمومی در کشور شکل گرفته و بنده احساس تکلیف‬ ‫نمایم‪ ».‬این سخنان هاشمی را اگر در کنار سخنان خانواده اش‬ ‫که م ی گفتند «هاش��می قطع��ا نم ی اید» ق��رار م ی دادیم‪،‬‬ ‫دیگر مطمئن م ی ش��دیم او فکر دیگری غیر از کاندیداتوری‬ ‫در ذهن دارد‪ .‬زم��ان اما هر چه م ی گذش��ت حرف های اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی بیشتر بوی امدن م ی گرفت‪ .‬همه چیز‬ ‫رفته رفته از فراهم شدن نامزدی خبر م ی داد‪ .‬او دیگر م ی گفت‬ ‫کشور به چیزهایی احتیاج دارد و در رس��م مختصات روزگار‬ ‫جدید از نیاز به کاراکتری سخن به میان م ی اورد که به ناگاه‬ ‫همه نگاه ها رو به سوی او خیره م ی شد‪.‬‬ ‫دولت وحدت ملی از ناطق ت ا هاشمی‬ ‫«من با محور خودمان نگفتم (تکذی��ب کاندیداتوری‬ ‫ب رای اجرای ایده دولت وحدت ملی) در محور نیروهای خانواده‬ ‫انقالب و نظام اس�لامی گفتم‪ .‬کاری که خودم در دوره قبل‬ ‫کردم‪ ،‬ان را مصداقی از وحدت ملی م ی دانم‪ .‬وقتی که کارزار‬ ‫انتخاباتی روشن شود و اگر ببینم ان کسی را که م ی پسندم‬ ‫و فکر م ی کنم به اهداف انقالب بهتر م ی تواند خدمت کند‪ ،‬از‬ ‫او حمایت م ی کنم‪ ».‬سخنی که موجب شده همه فکر کنند‬ ‫منظور هاشمی یا ناطق نوری است یا شیخ حسن روحانی؛ او‬ ‫انتخابات مدیون هاشمی است‪ .‬امری که البته حسن روحانی‬ ‫بارها به صورت غی ر مستقیم به ان واکنش نشان داده است‪.‬‬ ‫او م ی گوید پی��روزی اش را در انتخابات حاصل حمایت هیچ‬ ‫فرد جناحی نم ی داند‪ .‬محس��ن رفی ق دوست در مصاحب ه ای‬ ‫با مثلث روایتی دارد از س��خنان حس��ن روحانی در جلس��ه‬ ‫خصوصی با او که چند س��اعت پس از پیروزی در انتخابات‬ ‫بیان شده است‪« :‬اقای روحانی معتقد است که به هی چ کس‬ ‫جز مقام معظم رهبری بدهکار و وامدار نیست‪ .‬حتی از اقای‬ ‫هاشمی و اقای خاتم ی هم نام م ی برد و م ی گوید که من به‬ ‫اینها وامدار نیستم‪».‬‬ ‫روحانی؛ اصالح طلب یا اصولگرا؟‬ ‫حامیان هاشمی فسنجانی درباره علل پیروزی حسن‬ ‫روحانی به سه نکته اشاره م ی کنند‪:‬‬ ‫‪ -1‬حسن روحانی با حمایت رسمی هاشم ی توانست‬ ‫درصدی از ارای انتخاباتی خود را به دست اورد‪.‬‬ ‫‪ -2‬موج رد صالحیت هاشمی و تاثیر ان بر شیفت ارا به‬ ‫سبد انتخاباتی حسن روحانی‪.‬‬ ‫‪ -3‬راضی کردن اصالح طلبان توس��ط هاشمی ب رای‬ ‫حمایت از حسن روحانی‪.‬‬ ‫در همین میانه اس��ت ک��ه برخی نزدیکان هاش��می‬ ‫رفسنجانی‪ ،‬شفاف و صریح م ی گویند روحانی پیروزی اش را در‬ ‫حاال انتخابات مجلس دهم در پیش اس��ت‪ .‬ب ی شک‬ ‫جریان سیاسی نزدیک به حس��ن روحانی با توجه به اینکه‬ ‫گفتمان غالب در کشور متعلق به انهاست‪ ،‬شانس خوبی ب رای‬ ‫این انتخابات خواهند داشت‪ .‬قدرت رسمی در اختیار انهاست‬ ‫و چنین ش��رایطی اوضاع را ب رای هر دو جناح سیاسی کشور‬ ‫متفاوت کرده اس��ت‪ .‬به یک معنا در هر دو جناح طی ف هایی‬ ‫خواهند بود که تمایل به ائتالف سیاسی با جریان نزدیک به‬ ‫دولت در انتخابات مجلس داشته باشند‪.‬‬ ‫به دیگر سخن اینکه حسن روحانی که اکنون در میانه‬ ‫هر دوجناح سیاسی ایستاده با رجوع گروه های مهم اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب ب رای انتخابات مجلس مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی باید بار دیگر در تحلیل ش��رایط‬ ‫حاال کابینه تش��کیل ش��ده‪ ،‬ش��ش ماه از عمر دولت‬ ‫م ی گذرد و انتخابات مهمی در پیش است‪.‬‬ ‫اکنون سوال مهم این است که نسبت سیاسی هاشمی‬ ‫و روحانی در چنین شرایطی چه تغییری کرده است؟ ایا انها‬ ‫همچنان مانند سال های دور نس��بت به یکدیگر قرار دارند؟‬ ‫واقعیت این است که حسن روحانی درست در همان جایگاهی‬ ‫قرار دارد که هاشم ی رفسنجانی سال های متمادی قرار داشته‬ ‫یا تالش کرده ان را حفظ کند‪ ،‬یعنی جایی میان دو جناح که‬ ‫محل رجوع چپ و راست باشد‪.‬‬ ‫تفاوت هاشمی و روحانی هم البته اکنون در این محور‬ ‫است که این بار حسن روحانی قدرت رسمی را در اختیار داشته‬ ‫و طبعا محل رجوع طی ف های مختل��ف خواهد بود‪ .‬به بیان‬ ‫دیگر حاال حسن روحانی همان هاشمی سال های دور است‪.‬‬ ‫به یک معنا او درس��ت همان جایی ایستاده که محل‬ ‫حضور و استق رار هاشم ی رفس��نجانی است‪ .‬چنین تصویر و‬ ‫رویدادی وقتی همراه م ی شود با این گزاره ها‪:‬‬ ‫‪ -1‬حس��ن روحانی در انتخابات ریاس��ت جمهوری با‬ ‫حمایت همه جانبه هاشم ی رفسنجانی مواجه شد‪.‬‬ ‫‪ -2‬او س��ال ها از مدیران هاشم ی رفسنجانی بوده و در‬ ‫واقع الترناتیو او در انتخابات به شمار م ی امد‪.‬‬ ‫‪ -3‬تصاویر و خاط رات سیاسی مشترکی از سال ها قبل‬ ‫و بعد از انقالب در مورد هاشمی و روحانی وجود دارد‪.‬‬ ‫‪ -4‬در تمام ماه های بعد از انتخابات هاشم ی رفسنجانی‬ ‫حمایت های همه جانب��ه ای را از دولت در حوزه های مختلف‬ ‫انجام داده است‪.‬‬ ‫‪ -5‬بس��یاری از مدی��ران و چهره ه��ای نزدی��ک ب��ه‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در رده های مختلف کابینه دیده م ی شوند‪.‬‬ ‫این تصور به وجود م ی اید که حسن روحانی همچنان‬ ‫در زیر مجموعه سیاس��ی هاشم ی رفس��نجانی یا با اندکی‬ ‫تخفیف در طول سیاسی هاشم ی رفسنجانی دیده م ی شود‪.‬‬ ‫چنین روایتی از رابطه سیاسی هاشمی و روحانی البته ب رای‬ ‫فردی که حاال رئی س جمهور است ب ی شک مطلوب به نظر‬ ‫نم ی رس��د‪ .‬پس چنین است که م ی توان ش��واهدی را ب رای‬ ‫این گزاره یافت‪« :‬روحانی م ی کوشد خود را فردی مستقل از‬ ‫هاشم ی رفسنجانی نشان دهد‪ ».‬واقعیت این است که اگرچه‬ ‫حسن روحانی در تمام سال های سیاست ورزی اش قرابت هایی‬ ‫با اکبر هاشم ی رفس��نجانی داش��ته اما روحیه او با هاشمی‬ ‫تفاوت هایی دارد‪ .‬به دیگر س��خن اینکه او در عین نزدیکی‬ ‫با هاشم ی رفس��نجانی فاصله هایی هم با او داش��ته است؛‬ ‫نمونه اش در ماجراهای انتخابات ‪ 88‬و البته در قضایایی مانند‬ ‫‪ 9‬دی‪ .‬به بیان دیگر از نظر سیاسی تالش روحانی همواره این‬ ‫بوده که ائتالف اش با اکبر هاشم ی رفس��نجانی حفظ شود‪.‬‬ ‫شاید احمدی نژاد هم در طول این هشت سال عاملی شد تا‬ ‫انها به هم نزدیک و نزدیکتر ش��وند‪ .‬حاال هاشمی و روحانی‬ ‫شانه به شانه هم م ی روند‪ .‬ه ر چند حسن روحانی تالش هایی‬ ‫هم داشته باشد ب رای نشان دادن استقالل؛ استقاللی که شاید‬ ‫خیلی به مذاق هاشمی خوش نیاید‪ .‬غیب ت های مکرر حسن‬ ‫روحانی در جلسات مجمع شاید نشانه ای از این ماجرا باشد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد حس��ن روحانی به دنبال این است که‬ ‫نیروی سومی را د رکش��ور تشکیل دهد نیروی سومی که در‬ ‫میان خود نیروهایی از هر دو جناح دارد‪ .‬نیرویی که حس��ن‬ ‫روحانی نقطه ثقل ان است‪g .‬‬ ‫سیاست‬ ‫هاشمی‪ ،‬روحانی و ‪ 24‬خرداد‬ ‫روحانی‪ ،‬هاشمی و انتخابات مجلس دهم‬ ‫روحانی همان هاشمی است؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫اما در اخرین روز ثبت نام امد تا بگوید م ی تواند خودش مجری‬ ‫چنین ایده ای باش��د‪ .‬طرحی قدیم ی که روزگاری علی اکبر‬ ‫ناطق نوری سخت در پی اجرای ان بود‪.‬‬ ‫ف��ارغ از اینک��ه در ان روزهای پایانی اردیبهش��ت چه‬ ‫گذشت و هاشمی چرا و چگونه نتوانس��ت به این انتخابات‬ ‫به عنوان کاندیدا وارد شود ابتدای خرداد روزگار جدیدی ب رای‬ ‫سیاس��ت ورزی ش��یخ بود‪ .‬هفته نامه مثلث در بهمن ‪ 91‬در‬ ‫گزارشی با عنوان «تصمیم س��خت و اسان » نوشته بود که‬ ‫اگر هاشمی رفس��نجانی نامزد انتخابات ‪ 92‬نباشد ب ی شک‬ ‫این حس��ن روحانی خواهد ب��ود که مورد حمای��ت و اجماع‬ ‫او و اصالح طلبان ق��رار خواهد گرفت‪ .‬مثل��ث در ان گزارش‬ ‫پی ش بینی کرده بود که اکبر هاش��می رفس��نجانی عرصه‬ ‫را به گونه ای مهیا خواهد کرد ک��ه اصالح طلبان چاره ای جز‬ ‫حمایت از ی��ک نامزد اصولگرای نزدیک به هاش��می یعنی‬ ‫فردی مانند حسن روحانی نداشته باشند‪.‬‬ ‫در خرداد ‪ 92‬زمان ب رای تایید این پی ش بینی فرارسیده‬ ‫بود‪ .‬هاشمی ردصالحیت که ش��د نه تنها به گوشه ای نرفت‬ ‫بلکه خود یک پای انتخابات ش��د‪ .‬او ب رای پیروزی حس��ن‬ ‫روحانی همه کار کرد؛ از جلس��ات متعدد ب��ا نیروهای موثر‬ ‫سیاسی تا سخنرانی و حمایت رسمی و روشن از او‪ 24 .‬خرداد‬ ‫نامزد مورد حمایت او رئی س جمهور شد‪.‬‬ ‫در ش��رایطی که اکنون قرار داریم برخی اصولگرایان و‬ ‫اصالح طلبان سخت اصرار دارند که روحانی را فردی از جناح‬ ‫خود معرفی کنند‪ .‬واقعیت این اس��ت که حسن روحانی نه‬ ‫فراجناح��ی که فردی میان جناحی اس��ت‪ .‬اگرچ��ه روزگاری‬ ‫شناسنامه سیاس ی اش حکایت از تعلق به قلب راست سنتی‬ ‫داش��ت امروز او اما در درست ترین تفس��یر در میانه دو جناح‬ ‫سیاسی قرار گرفته اس��ت‪ .‬رخدادی که البته نه فقط ب رای او‬ ‫که ب رای افرادی مانند او در این س��ال ها تجربه شده است؛ از‬ ‫علی اکبر ناطق نوری تا اکبر هاشمی رفسنجانی‪ .‬افرادی که‬ ‫در دوره ای از سران جامعه روحانیت و به تبع ان از استوانه های‬ ‫راس��تگرایان به ش��مار م ی امدند اما امروز با تغیی رات ارایش‬ ‫نیروهای سیاس��ی که با روی کار امدن محمود احمدی نژاد‬ ‫پدید امد‪ ،‬به س��مت دیگری ش��یفت کرده اند؛ جایی نزدیک‬ ‫همان مکان سیاسی که برخی اصالح طلبان ایستاده اند و از‬ ‫ان به جناح میانه نام م ی ب رند که شاید نام دیگرش اصالح طلبی‬ ‫یا اصولگرایی میانه رو باشد‪ .‬چیدمان سیاسی تغییر کرده است‪.‬‬ ‫این ائتالف تاکتیکی اس��ت یا امری طبیعی‪ ،‬طوالنی مدت‬ ‫است یا کوتاه مدت‪ ،‬هرچه هست اما سامان جدید حکایت از‬ ‫جاگیری متفاوت نیروهای سیاسی دارد‪ .‬سامانی که اتفاقا با‬ ‫رئی س جمهور شدن حسن روحانی حاال با قدرت سیاسی هم‬ ‫عجین شده اس��ت‪ .‬کابینه او از همین سامان نشات گرفته؛‬ ‫ائتالفی از راستگرایان و چپگرایان سال های دور‪ .‬سال هایی‬ ‫که محمود احمدی نژاد نبود؛ س��ال هایی که یا راستگرایان‬ ‫بر س��ر قدرت بودند یا چپ ها روزگار خوش سیاست ورزی را‬ ‫تجربه م ی کردند‪ .‬یک س��ر کابینه حسن روحانی مصطفی‬ ‫پورمحمدی است‪ ،‬از راس��ت سنتی و یک سر دیگر فهرست‬ ‫هم فرجی داناست‪ ،‬از چهره های اصالح طلب‪ .‬این یعنی اینکه‬ ‫کابینه روحانی درست از همانجایی تشکیل شده که خود او‬ ‫اکنون در ان قرار دارد‪ .‬جایی که شاید باید نامی ب رایش نهاد‬ ‫و لقبی ب رایش در نظر گرفت؛ جای��ی که البته می توان ان را‬ ‫محل حضور نیروهای خط سوم نامید‪ .‬انها در میان دو جناح‬ ‫ایستاده اند و اینچنین اس��ت که حتی با نقد نیروهای هر دو‬ ‫جناح هم مواجهند؛ چه انتقاداتی که از س��وی اصالح طلبان‬ ‫روانه شان م ی شود و چه اعتراضاتی که از سوی اصولگرایان‬ ‫این روزها شنیده م ی شود‪.‬‬ ‫پی ش رو به وزنه سیاسی هاشمی رفسنجانی هم نگریست‪ .‬ایا‬ ‫حسن روحانی با توجه به موانع قانونی که دولت در مورد ورود‬ ‫به انتخابات دارد گرانیگاه فعالی ت های انتخاباتی را به هاشمی‬ ‫رفسنجانی خواهد سپرد و او نیز همان نقشی را ایفا خواهد کرد‬ ‫که در انتخابات ریاست جمهوری ب ر عهده داشت؟ باید به این‬ ‫بیندیشم که اکنون این دو شخصیت سیاسی چه نسبتی با‬ ‫یکدیگر پی دا کرده اند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫استقالل از هاشمی‬ ‫با حفظ حرمت‬ ‫گفت وگوی مثلث با جواد جهانگیرزاده‬ ‫درباره رابط ه هاشمی و روحانی‬ ‫جواد جهانگی ر زاده معتقد اس�ت که حس ن روحانی‬ ‫حت�ی اگ�ر از اصالح طلب�ان ه�م ج�دا ش�ود از‬ ‫هاشم ی رفس�نجانی جدا نخواهد ش�د‪ .‬او بر این باور‬ ‫است که حسن روحانی درواقع در همان جایگاه سیاسی‬ ‫سابق هاشمی ایستاده اما هرگز او را زیر سوال نخواهد‬ ‫برد‪ .‬با او در مورد ارایش سیاس�ی جدید کشور پس از‬ ‫انتخابات ‪ 24‬خرداد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫اگر قرار باش�د درباره ارایش نیروهای سیاس�ی‬ ‫پس از انتخابات ریاست جمهوری صحبت کنیم‬ ‫بدون شک مهمترین تغییرات میان اصالح طلبان‬ ‫رخ داده اس�ت‪ .‬برای ش�روع م ی خواهم بپرس�م‬ ‫پس از انتخابات ‪ 24‬خرداد چه نس�بت سیاسی‬ ‫میان اصالح طلبان و هاشم ی رفس�نجانی پدید‬ ‫امده است؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬اگر بخواهیم این مس��اله را بررسی کنیم باید به‬ ‫سال های دور بازگردیم‪ .‬گذش��ته به ما نشان م ی دهد اولین‬ ‫تحرکات علیه اقای هاش��می رفس��نجانی از روزنامه سالم‬ ‫به مدیریت اق��ای موس��وی خوئین ی ه��ا و در دومین دوره‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ریاست جمهوری اقای هاشمی شروع شد‪.‬‬ ‫در دوره اول اق��ای هاش��می حت��ی م ی ش��د در‬ ‫نمازهای جمعه ش��عارهای م��ردم به نفع اقای هاش��می را‬ ‫ش��نید‪ .‬انجا که م ی گفتند مخالف هاشمی مخالف پیغمبر‬ ‫است‪ .‬او از رهب ران با س��ابقه انقالب بود که به مرور در سطح‬ ‫اجرایی محبوبیت سیاس��ی پیدا کرد‪ .‬اما جریان اصالحات‬ ‫به مدیریت روزنامه سالم و ش��خص اقای خوئین ی ها شروع‬ ‫کرد به تقدس زدایی از ایش��ان و زمینه های محبوبیت او در‬ ‫بدنه اجتماعی نیز فراهم شد‪ .‬بعدها شما دیدید که در جریان‬ ‫مجلس شش��م و قتل های زنجی��ره ای‪ ،‬اصالح طلبان چه‬ ‫بالهایی بر سر هاش��می اوردند‪ .‬چه کتاب و سرمقاله هایی‬ ‫روحانی راه هاشمی را ادامه می دهد‬ ‫‪2‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو حزب مردم ساالری‬ ‫داریوش قنبری م ی گوید هاشم ی رفسنجانی و حس�ن روحانی هیچ اختالفی با یکدیگر ندارند و روحانی در مقام‬ ‫ریاس�ت جمهوری همان راهی را م ی رود که هاش�می س�ال ها پیش رفته بود‪ .‬او در عین حال م ی گوید دولت در اختیار‬ ‫اصالح طلبان ق رار گرفته است‪.‬‬ ‫ب�رای اولی�ن س�وال م ی خواه�م بپرس�م اقای‬ ‫روحان�ی و اصالح طلبان پس از اتم�ام انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری چه نسبت سیاسی با یکدیگر‬ ‫پیدا کرده اند؟‬ ‫‪ l‬به ه ر حال اصالح طلبان اکنون در قدرت هستند‪.‬‬ ‫نم ی ش��ود اقای روحانی را از اصالح طلبان جدا کنیم‪ .‬اینکه‬ ‫اقای روحانی مورد حمایت اصالح طلبان قرار گرفته ب ی دلیل‬ ‫نبوده و حتما قرابت فکری بوده بین ایش��ان و اصالح طلبان‬ ‫که ایشان حمایت شده است‪.‬‬ ‫اما اقای روحانی بارها گفته که خود را مدیون هیچ‬ ‫جناحی نم ی داند؟‬ ‫‪ l‬مهم نیست کسی که اصالح طلب است فریاد بزند‬ ‫من اصالح طلبم‪ .‬مهم روش و تفکر اصالح طلبی است که فرد‬ ‫باید داشته باشد‪ .‬اقای روحانی از گفتمانی استفاده کردند که‬ ‫کامال اصالح طلبانه بوده است‪ .‬ایشان از حقوق و ازادی های‬ ‫شهروندی و حرکت بر محور عقالنیت و خرد صحبت کردند‪.‬‬ ‫در مجموع هسته اصلی تفکر اصالح طلبی حرکت بر مبنای‬ ‫‪28‬‬ ‫خرد و عقالنیت اس��ت‪ .‬م ی خواهم بگویم روش‪ ،‬اندیش��ه و‬ ‫تفکری که اق��ای روحانی در پیش گرفت��ه از اصالحات جدا‬ ‫نیست‪ .‬به ه ر حال اکنون دولت در اختیار اصالح طلبان است‬ ‫و به همین خاطر هم است که ما مقاومت جدی اصولگرایان‬ ‫را در مقابل پیش��برد اهداف دولت م ی بینی��م و انها به انواع‬ ‫مختلف در مقابل دولت صف ارایی م ی کنند‪ .‬ما در این کشور‬ ‫دو گرایش بیشتر نداریم‪ .‬افراد سیاس��ی یا اصولگرا هستند‬ ‫یا اصالح طلب‪ ،‬بینابینی وجود ندارد‪ .‬م ی ش��ود اصالح طلب‬ ‫بود ول��ی در روش‪ ،‬اعتدالی عمل کرد‪ .‬اتفاق��ا اعتدال الزمه‬ ‫اصالح طلبی و اصالحات اس��ت‪ .‬اص��وال تفکر اصالح طلبی‬ ‫یک تفکر اعتدالگرایانه اس��ت‪ .‬یک��ی از ویژگ ی های تحول‬ ‫اصالح طلبانه حرکت در مح��ور اعتدال اس��ت‪ .‬در مجموع‬ ‫باید بگویم اصالح��ات در مقابل روش های انقالبی اس��ت‬ ‫که ب رای تغیی رات اجتماعی سیاسی مطرح م ی شود‪ .‬معموال‬ ‫روش های انقالبی تا حدود زیادی حرکت های خشن هستند‪.‬‬ ‫اما حرکت های اصالحی و روش های اصالح طلبانه اعتدالی و‬ ‫به دور از خشونت و با حفظ چارچوب هاست‪ .‬اصالح طلبان هم‬ ‫منتشر کردند و چه اتهام ها و نسب ت هایی مانند عالیجناب‬ ‫سرخپوش و امثال ان به اقای هاشمی وارد کردند‪ .‬انها تالش‬ ‫کردند اتفاقات ریز و درشت منفی پس از انقالب را به هاشمی‬ ‫نس��بت دهند‪ .‬در واقع اصالح طلبان اسی ب های فراوانی به‬ ‫ایشان وارد کردند‪.‬‬ ‫این روند ادامه داشت تا انتخابات سال ‪ .84‬در ان زمان‬ ‫نامزدهایی از جناح اصالح طلب در انتخابات ثبت نام کردند‪.‬‬ ‫همین مساله روش��ن ساخت که اقای هاش��می کاندیدای‬ ‫اصالح طلبان نیست‪ .‬البته شکس��ت او از احمدی نژاد او را از‬ ‫اصولگرایان هم دور ساخت‪.‬‬ ‫همی ن جا اس��ت که پس از پیروزی اقای احمدی نژاد‬ ‫که موجب از دست رفتن قدرت اجرایی ب رای جناح چپ شد‪،‬‬ ‫اصالح طلبان متوجه اش��تباه خود در اج��رای پروژه تخریب‬ ‫هاشمی شدند‪ .‬اما در چنین شرایطی برخی اقدامات فرزندان‬ ‫اقای هاشمی موجب ش��د که او در وضعیت خاصی نسبت‬ ‫به نظ��ام قرار گیرد‪ .‬حت��ی برخی گفتند که اقای هاش��می‬ ‫با این نش��انه ها مس��لم اس��ت که از نظام فاصل��ه گرفته‬ ‫است‪ .‬اما در انتهای س��ال ‪ 90‬یک اتفاق سیاسی در فضای‬ ‫سیاسی کش��ور روی داد و اقای هاشم ی رفسنجانی مجددا‬ ‫از سوی مقام معظم رهبری به عنوان رئیس مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام منصوب ش��دند‪ .‬همین جا معلوم ش��د که‬ ‫سیاست رهبری حفظ اقای هاشمی است و نظام هم معتقد‬ ‫است که اقای هاشم ی رفسنجانی از افرادی است که روی او‬ ‫حساب ویژه ای باز شده است‪ .‬به نظرم م ی رسد پروژه ترمیم‬ ‫چهره سیاسی اقای هاشمی در انتخابات اخیر اجرایی شد‪.‬‬ ‫به هرحال یک�ی از مس�ائل مهم که ب�ه نظر در‬ ‫نتیجه انتخابات هم تاثیر داش�ت‪ ،‬حمایت اقای‬ ‫هاش�می از اقای روحانی بود‪ .‬س�وال اینجاست‬ ‫که ایا این ائتالف سیاسی و این حمایت ادام ه دار‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که کس��ی نم ی تواند منکر‬ ‫ارتباطات خیلی جدی اقای هاش��می و اقای روحانی باشد‪.‬‬ ‫به دنبال به هم ریختن چارچوب ها نیستند و دنبال این هستند‬ ‫از همین چارچوب ها ب رای اصالح امور کشور‪ ،‬حل مشکالت و‬ ‫معضالت کشور و سامان دادن به امور استفاده کنند‪.‬‬ ‫اق�ای قنبری! اج�ازه بدهی�د حرف ش�ما را قبول‬ ‫نکنم‪ .‬نخست از این منظر که در دوران اصالحات‬ ‫ش�اهد حرکات تند طی ف های�ی از اصالح طلبان‬ ‫بودیم؛ حرکات رادیکالی که موجب ش�د مردم از‬ ‫اصالح طلبان رویگردان ش�وند اما از منظر دیگر‬ ‫اینکه شما م ی گویید دولت در اختیار اصالح طلبان‬ ‫است هم چندان قابل قبول به نظر نم ی رسد‪ .‬به‬ ‫هر حال ما چهره های مهمی از اصولگرایان را در‬ ‫کابینه م ی بینیم‪.‬‬ ‫‪ l‬مه��م نیس��ت ک��ه در کابین��ه اق��ای روحانی‬ ‫اصولگرایان هم هستند‪ .‬من اش��اره م ی کنم به کابینه اقای‬ ‫خاتمی که در کابینه ایش��ان هم اصولگرای��ان بودند‪ .‬یکی‬ ‫از مهمترین وزارتخانه ها وزارت اموزش و پرورش اس��ت که‬ ‫در دولت اقای خاتمی به اقای مظفر که اصولگرا بودند داده‬ ‫ش��د‪ .‬در دولت اقای خاتمی هم از اصولگراها استفاده شد و‬ ‫هم از اصالح طلبان‪ .‬اصالح طلبان اصوال موافق حذف افراد‬ ‫نیستند و ب رای همین در مجموع ب رای پیشبرد امور از افراد‬ ‫توانا استفاده م ی کنند‪.‬‬ ‫با این تفاسیر شما نسبت سیاسی اقای هاشمی‬ ‫و اصالح طلبان را چگونه م ی بینید؟‬ ‫‪ l‬من اقای هاشمی را هم اصالح طلب م ی دانم‪ .‬یکی‬ ‫از ویژگ ی های اصالح طلبی حرکت بر محور عقالنیت است و‬ ‫اصالح طلبی را باید با محتوای فکری اش تعریف کرد‪ .‬اعتقاد‬ ‫به حقوق و ازادی های فردی و اعتقاد به حرکت های اعتدالی‬ ‫معتقدم اگر اقای روحانی از جری��ان اصالح طلب ببرد و جدا‬ ‫ش��ود اما از اقای هاش��می اعالم انقطاع نخواهد کرد‪ .‬چون‬ ‫اقای هاشمی بازی و رفتار سیاس��ی خود را بهتر از مدی ران‬ ‫اصالح طلبان انجام م ی دهد و طبیعی اس��ت که انتظارات و‬ ‫مطلوبات خود را به اندازه جریان اصالحات برجسته نخواهد‬ ‫کرد و کامال تالش م ی کند تنش و اسیب ایجاد نکند‪.‬‬ ‫ب ه ه ر حال جریان اقای روحانی به نظر خود در حال‬ ‫کسب هویت است‪ .‬به این معنا که به نوعی خود‬ ‫را از اقای هاشمی و اصالح طلبان مستقل م ی داند‪.‬‬ ‫ایا شما این تحلیل را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬باید باور کنیم که جریان سیاس��ی اقای روحانی‬ ‫در واقع یک جریان جدید سیاسی اس��ت‪ .‬البته این جریان‬ ‫سیاس��ی هنوز تبدیل به جریان اجتماعی نشده است‪ .‬این‬ ‫جریان در درون بخش��ی از الیه های سیاس��ی و اخی را درون‬ ‫طی ف هایی از هنرمن��دان و فرهنگیان نفوذ کرده اس��ت و‬ ‫نیازمند زمان است تا تبدیل به یک جریان مستقل و موثری‬ ‫شود‪ .‬اما باید توجه داشته باشیم که باالخره قدرت رسمی در‬ ‫اختیار حسن روحانی قرار دارد و این وزنه سنگین امکان اینکه‬ ‫وزنه های کم وزن دیگر را همراه خود کند دارد‪.‬‬ ‫در ادامه همین بحث م ی خواهم بپرس�م تکلیف‬ ‫اصالح طلبان با اقای هاشمی چیست؟‬ ‫صحنه حضور مس��تقالنه اصالح طلبان نبود بلکه م ی توان‬ ‫این گونه تفسیر کرد که اصالح طلبان ظهور نیابتی داشتند‪.‬‬ ‫انتخابات این��ده م ی تواند توان سیاس��ی اصالح طلبان را به‬ ‫نمایش بگذارد‪.‬‬ ‫ب ه ه ر حال هم اقای هاش�می و هم اقای روحانی‬ ‫تالش م ی کنن�د خود را فراجناح�ی و محل رجوع‬ ‫جریان�ات سیاس�ی مختلف نش�ان دهن�د‪ .‬این‬ ‫موضوع پ�س از انتخابات ‪ 24‬خ�رداد برای اقای‬ ‫روحانی بیش�تر نمایان ش�ده اس�ت‪ .‬در واقع او‬ ‫خیلی تالش م ی کند این جایگاه را نشان دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬نه؛ من در پاسخ شما م ی خواهم بگویم ب رای اقای‬ ‫هاشمی بیشتر رجوع دارند‪ .‬اقای هاشمی ب رای اینکه کامال‬ ‫چهره منف ی ای که از او توسط اصالح طلبان ایجاد شده بود را‬ ‫از بین ببرد نیاز دارد که خود را در چنین جایگاهی قرار دهد‪.‬‬ ‫اقای هاشمی خیلی مایل است که خود را فردی فراجناحی‬ ‫نش��ان دهد تا ان س��ابقه را از بین برد‪ .‬اگر چنین اتفاقی رخ‬ ‫دهد اقای هاش��می نه لیدر اصالح طلبان خواهد ش��د و نه‬ ‫م ی تواند لیدر اصولگرایان باشد چرا که بخش قابل توجهی از‬ ‫اصولگرایان نسبت به برخی مواضع ایشان انتقاد جدی دارند‪.‬‬ ‫پس اقای هاشمی تداوم حرکت در مسیر حفظ یک جایگاه‬ ‫قدرتمند و محل رجوع را دنبال خواهد کرد‪.‬‬ ‫گذری به س�ال های نه چندان دور نشان م ی دهد‬ ‫ک�ه اصالح طلب�ان چه رفت�اری با اقای هاش�می‬ ‫داشتند اما حاال شما م ی گویید که اقای هاشمی‬ ‫اصالح طلب است‪.‬‬ ‫‪ l‬اگر اصالح طل��ب نبودن��د این قدر م��ورد هجمه‬ ‫اصولگرایان قرار نم ی گرفتند‪ .‬حاال هم من به شما م ی گویم‬ ‫که به اعتقاد من روحانی در حال حاضر راهی را ادامه م ی دهد‬ ‫که اقای هاشمی شروع کرد و اقای خاتمی ادامه داد‪.‬‬ ‫یعنی م ی گویی�د اقای روحانی بن�ا دارد در جهت‬ ‫اهداف اصالح طلبان به سیاست ورزی خود ادامه‬ ‫دهد؟‬ ‫‪ l‬اق��ای روحانی هدفش این اس��ت همه را به یک‬ ‫مسیر اعتدال و خردگرایی هدایت کند‪ .‬به نوعی م ی خواهد‬ ‫تفکر اصالح طلب��ی را ب��ه درون تفکر اصولگرایی بس��ت‬ ‫داده و چارچوب ه��ای حرکت اصالحی را ب��ه همه بقبوالند‪.‬‬ ‫اصالح طلبی ب رای کشور یک نیاز است‪.‬‬ ‫فارغ از اینکه حرف شما با این نکته مواجه است‬ ‫که اقای روحانی هرگز خود را اصالح طلب معرفی‬ ‫نکرده و حاضر نشده خود را ادام ه دهنده راه اقای‬ ‫خاتمی معرفی کن�د‪ ،‬م ی خواهم بگوی�م از نگاه‬ ‫دیگری حتی اقای روحانی در این چند ماه تالش‬ ‫کرده خود را ش�خصی مس�تقل از اقای هاشمی‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫اقای قنبری! بحث این نیست که بخواهم بگویم‬ ‫این دو شخصیت اختالف نظر دارند‪ ،‬بحث بر سر‬ ‫این است که شواهد نشان م ی دهد اقای روحانی‬ ‫تمای�ل دارد خ�ود را ش�خصیت مس�تقلی حتی‬ ‫مستقل از اقای هاشمی نشان دهد‪ .‬حتی برخی‬ ‫تحلیل م ی کنن�د که این غیب ت ه�ای مکرر اقای‬ ‫روحانی در جلس�ات مجمع هم در همین راستا‬ ‫قابل تحلیل است‪.‬‬ ‫‪ l‬اینکه چون چند جلس��ه مجمع را اقای روحانی‬ ‫سیاست‬ ‫از لوازم اعتقاد به حرکت در مدار عقالنیت و خردگرایی است‪.‬‬ ‫اگر به دور از افراط و تفریط ای��ن تعریف را از اصالح طلبی ما‬ ‫معیار و مبنا ق��رار دهیم ان موقع هم اقای هاش��می و هم‬ ‫اقای روحانی اصالح طلب هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬نه! م��ن ای��ن را قبول ن��دارم که اق��ای روحانی‬ ‫م ی خواهد خود را زیر سایه اقای هاش��می خارج کند‪ .‬اقای‬ ‫روحانی راهی را شروع کرده که اقای هاشمی شروع کننده ان‬ ‫بوده اس��ت و اقای خاتمی هم ادامه دهنده ان بود‪.‬ایشان در‬ ‫همین مسیر قدم بر م ی دارد و این چیزی را که شما م ی گویید‬ ‫من قبول ندارم‪.‬‬ ‫‪ l‬طبیعی است‪ .‬اقای روحانی در حال حاضر شخص‬ ‫دوم کش��ور اس��ت و قدرت اجرایی در اختیار اوس��ت‪ .‬پس‬ ‫طبیعی است او تمایل داش��ته باشد چنین جایگاه مستقلی‬ ‫را ب رای خود احراز کند‪ .‬من با مش��ی ای ک��ه از اقای روحانی‬ ‫دیدم فکر م ی کنم که اق��ای روحانی قصد دارد جایگاه اقای‬ ‫هاشمی در کشور و ساختار سیاسی قدرت حفظ شود‪ .‬اقای‬ ‫روحانی هی چ گاه راضی نخواهد ش��د که احیای یک جایگاه‬ ‫جدید ب رای خودش را با شکستن اقای هاشمی به دست اورد‪.‬‬ ‫اقای روحانی از اقای هاشمی دستور نم ی گیرد اما او یکی از‬ ‫شخصی ت های مورد وثوق و اعتماد رئی س جمهور است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪ l‬جری��ان اصالح��ات اکن��ون قدرتمند نیس��ت‪.‬‬ ‫اختالفاتی که معموال در ح��وزه رفتاری بروز م ی کند تا حوزه‬ ‫ایدئولوژیک ادام��ه دارد‪ ،‬اگر چه مدت ها ب��ود این اختالفات‬ ‫پنهان ش��ده بود‪ .‬با روی کار امدن جریان ش��بیه اصالحات‬ ‫مشخص شده است که جریان اصالحات همان قوام گذشته‬ ‫را ندارد‪ .‬انتخابات مجلس اینده ظرفیت این جریان را بیشتر‬ ‫مشخص خواهد کرد‪ .‬با تیزهوش��ی ای که از اقای روحانی‬ ‫س��راغ دارم گمان نم ی کنم اقای روحانی قدرت سیاس��ی و‬ ‫اجتماعی بر ام��ده از خودش را در اختی��ار جریان اصالحات‬ ‫بگذارد‪ .‬جریان اصالحات در واقع به یک ظهور مس��تقالنه‬ ‫احتیاج دارد‪ .‬انتخابات ریاس��ت جمهوری یازده��م‪ ،‬در واقع‬ ‫اما در این میان برخی مس�ائل هست که نشان‬ ‫م ی دهد یا الاقل این ش�بهه را ایج�اد م ی کند که‬ ‫اقای روحان�ی در هم�ان جایگاهی ایس�تاده که‬ ‫س�ال ها اقای هاش�می قرار داش�ت‪ .‬ح�اال اقای‬ ‫روحانی است که قدرت رسمی کشور را در اختیار‬ ‫دارد‪ .‬به نوع�ی م ی خواهم بگویم اق�ای روحانی‬ ‫ب ه رغم حض�ور در همان پوزیش�ن س�ابق اقای‬ ‫هاشمی قصد دارد خود را مستقل از او هم نشان‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫اقای روحانی در حال حاضر‬ ‫شخص دوم کشور است‬ ‫و قدرت اجرایی در اختیار‬ ‫اوست‪.‬پسطبیعیاست‬ ‫اوتمایلداشتهباشدچنین‬ ‫جایگاهمستقلیرابرای‬ ‫خود احراز کند‬ ‫نرفته است‪ ،‬بناب راین راهش از اقای هاشمی جدا شده‪ ،‬حرف‬ ‫درستی نیست‪ .‬به ه ر حال مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫یکی از ارکان نظام اس��ت و یک جایگاه خاص حقوقی دارد‪.‬‬ ‫خیلی از افرادی که در مجمع هستند شاید به لحاظ فکری‬ ‫تفکرشان با اقای هاشمی فرق داشته باشد و به لحاظ فکری‬ ‫با ایش��ان فاصله دارند‪ .‬همان طور که هم��ه همفکر اقای‬ ‫هاشمی نیستند در نتیجه غیبت چند جلس ه ای اقای روحانی‬ ‫در جلسات به معنی فاصله گرفتن از اقای هاشمی نیست‪.‬‬ ‫نباید ما دچ��ار این تفکر ش��ویم که اختالفی بی��ن این دو‬ ‫شخصیت رخ داده است‪ .‬این هم مهم نیست که یک فردی‬ ‫در مورد تفکراتش چه بیان م ی کند‪ .‬مهم این اس��ت که این‬ ‫فرد االن چه اقداماتی انجام م ی دهد و این است که محتوا را‬ ‫به ما نشان م ی دهد و ما باید دنبال محتوا باشیم‪ .‬اگر محتوا را‬ ‫مبنا قرار دهیم کار اقای روحانی و حرکت ایشان یک حرکت‬ ‫اصالح طلبی است‪g .‬‬ ‫اینک�ه چ�ون چند جلس�ه‬ ‫مجم�ع را اق�ای روحان�ی نرفته‬ ‫اس�ت‪ ،‬بنابراین راهشان از اقای‬ ‫هاشمی جدا شده‪ ،‬حرف درستی‬ ‫نیست‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫پس لرزه های یک گفت و گو‬ ‫سیاست‬ ‫جنگ اول بهتر است یا صلح اخر؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ریشه اختالفات دولت با رسانه ملی در چیست؟‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫خبر نگار‬ ‫«من این سوال را از ش��ما م ی پرسم و در البه الی ان‬ ‫اطالعات را اضاف��ه م ی کنم‪ ».‬این جمل��ه ای بود که یکی‬ ‫از مجریان مش��هور درحال اماده س��ازی و پی��ش از ضبط‬ ‫گفت وگوی زنده تلویزیونی با احمدی نژاد به او م ی گوید‪ .‬ان‬ ‫روزها اعتراضات زیاد بود؛ اعتراضاتی که خواهان استقالل‬ ‫صداوسیما و پرسشگری منصفانه از رئی س جمهور شده بود‪.‬‬ ‫روند اعتراض ب��ه گفت و گوهای احمدی نژاد تنها در س��ال‬ ‫اخر بود که کمی دگرگون شد و س��واالت خبرنگاران از او از‬ ‫حالت رسمی خارج شد اما در مجموع پس از یک دوره روابط‬ ‫‪30‬‬ ‫نامناسب صداوسیما با احمدی نژاد روابط به ارامش رسید و‬ ‫داستان خاصی در سال های میانی و پایانی ایجاد نشد‪ .‬اما‬ ‫داستان دولت روحانی و صداوسیما انگار متفاوت است‪.‬امروز‬ ‫و در دومی��ن گفت وگوی تلویزیون��ی رئی س جمهور باز هم‬ ‫مجری برنامه حاشی ه ساز شده است‪ .‬حاشی ه هایی که حتی‬ ‫فراتر از متن گفت وگو خود را نشان داد و سر زبان ها افتاد‪.‬‬ ‫ماجرا از تاخیر در گفت وگوی ویژه ش��بکه اول سیما‬ ‫با روحانی اغاز ش��د؛ جایی که این پیام زیرنویس بر صفحه‬ ‫تلویزیون مرتب نقش م ی بست‪« :‬به محض دریافت برنامه‬ ‫از نهاد ریاست جمهوری‪ ،‬گفت وگوی زنده رئی س جمهوری با‬ ‫مردم پخش خواهد ش��د‪ ».‬صداوسیما معتقد بود که برنامه‬ ‫به علت نرسیدن تصاویر پخش نشده است‪ .‬اولین خبرها از‬ ‫اختالف را ایرنا‪ ،‬خبرگزاری رسمی دولت مخابره کرد‪.‬‬ ‫ایرنا گزارش داده ب��ود‪« :‬ع��زت اهلل ضرغامی‪ ،‬رئیس‬ ‫سازمان صدا و سیما مانع پخش زنده گفت وگوی تلویزیونی‬ ‫حجت االسالم و المسلمین حسن روحانی رئی س جمهوری‬ ‫با مردم شده است‪ .‬این اتفاق در حالی رخ داد که همه عوامل‬ ‫این گفت وگوی زنده تلویزیونی مش��خص ش��ده بودند اما‬ ‫به دالیل نامعلومی ع��زت اهلل ضرغامی مان��ع پخش این‬ ‫گفت وگو شد‪ .‬قرار بود رئی س جمهوری بعد از اخبار سراسری‬ ‫ساعت ‪ ۲۱‬از شبکه اول سیمای جمهوری اسالمی ای ران با‬ ‫مردم به صورت زنده درباره مسائل مختلف گفت وگو کند‪».‬‬ ‫لحظاتی بعد خبرگزاری ایس��نا نیز خب��ری با همین‬ ‫مضمون منتشر کرد‪ .‬این خبر به سرعت در فضای رسانه ها‬ ‫بازتاب پی��دا کرد‪ .‬اما هنوز کس��ی از چگونگ��ی این ماجرا‬ ‫اطالعی نداشت‪.‬‬ ‫برخی رس��انه ها نیز معتقد بودند این اختالف بر س��ر‬ ‫اصرار مشاوران رسانه ای رئی س جمهور صورت گرفته‪ .‬انها‬ ‫بر این باور بودند که این مشاوران نه تنها به چالشی نبودن‬ ‫گفت وگو رضایت ندارند‪ ،‬بلکه ت�لاش م ی کنند تا مجریان‬ ‫برنامه را نیز به سلیقه خود چینش کنند‪.‬‬ ‫گفت وگوی صدروزه‬ ‫اولین بار که حجت االسالم حس��ن روحانی در قامت‬ ‫گفت وگو را از من اخذ کرده ب��ود‪ .‬البته در خصوص ترکیب‬ ‫افراد و اش��کاالت وارد بر اجرای س��ه نفره ب رای یک برنامه‬ ‫یکطرفه و گزارش��ی‪ ،‬نظر مش��ورتی به ان��ان داده بودم‪».‬‬ ‫رئیس س��ازمان صداوس��یما همان زمان به انتقادات اشاره‬ ‫کرده و همچنین به طور تلویحی خبر از ماجراهای «پشت‬ ‫صحنه» م��ی داد‪ .‬او به مجریان برنامه گف��ت‪« :‬انتقادهای‬ ‫زیادی که از جناح های مختلف به شما وارد شد‪ ،‬بدون اطالع‬ ‫از پشت صحنه و هدفگذاری خاص ب رای این گفت وگو بوده‬ ‫اس��ت و این انتقادها از ارزش و جایگاه ش��ما در رسانه ملی‬ ‫نم ی کاهد‪».‬‬ ‫مجری مفقود شده‬ ‫به ه��ر ترتی��ب مصاحب��ه رئی س جمهور ب��ا بیش از‬ ‫یک س��اعت تاخیر روی انتن رفت‪ .‬درحالی که به جای یک‬ ‫مجری این بار دو مجری روبه روی حس��ن روحانی نشسته‬ ‫بودند‪ .‬روحان ی نژاد مجری ای بود که از سوی صداوسیما به‬ ‫همراه ندا سپانلو به نهاد ریاست جمهوری معرفی شده بود‪.‬‬ ‫با از دسترس خارج شدن سپانلو‪ ،‬ریاست جمهوری تصمیم‬ ‫م ی گیرد که سونیا پور یامی ن را نیز به مجری برنامه اضافه‬ ‫کند‪ .‬سایت فارس در این باره به نقل از یک منبع مطلع در‬ ‫نهاد ریاست جمهوری نوش��ت‪« :‬از روزی که این گفت وگو‬ ‫قطعی ش��د‪ ،‬دفتر رئی س جمهور اقای کاظ��م روحان ی نژاد‬ ‫را به عن��وان مجری به صدا و س��یما معرفی ک��رد که مورد‬ ‫پذیرش قرار گرفت‪ .‬اما چند س��اعت قبل از شروع برنامه‪ ،‬از‬ ‫سیاست‬ ‫خوشحالیم که شما را اینجا می بینیم‬ ‫تقصیر با تندروهاست؟‬ ‫نوک پیکان انتقادات رس��انه ها و کسانی که مخالف‬ ‫دخالت نهاد ریاس��ت جمهوری در کار رسانه ای صداوسیما‬ ‫بودند‪ ،‬به سمت مش��اوران رس��انه ای روحانی نشانه گرفته‬ ‫شد‪ .‬بالطبع حسام الدین اش��نا یکی از مهمترین مخاطبان‬ ‫این دسته بود‪ .‬اما او در واکنش به این انتقادات علت تاخیر را‬ ‫تاثیر تندروها بر کار دولت دانس��ت‪ .‬به گفته او مردم‪ ،‬دولت‬ ‫و تندروها هر کدام کار خود را انج��ام م ی دهند اما روی هم‬ ‫تاثی ر گذارند‪ .‬به گفته اشنا تاثیر کسانی که او بدون نام بردن‬ ‫از شخص خاصی‪ ،‬تندروها لقب م ی داد این بود؛ «تاثیر انها‬ ‫در حدی بودی که چهارشنبه شب موفق شدند گفت وگوی‬ ‫رئی س جمهوری با ملت ای ران را یک س��اعت و نیم به تاخیر‬ ‫ بیندازند‪ ».‬مشاور رسانه ای رئی س جمهوری البته توضیح داد‬ ‫که با این افراد «باید با مقداری تحمل‪ ،‬اس��تقامت‪ ،‬مقداری‬ ‫توضیح و مقدار اگاه سازی روبه رو شد‪ ».‬البته حسین نجابت‬ ‫از نمایندگان مجلس حاضر در ش��ورای نظارت معتقد بود‬ ‫که تا به ح��ال هم رویه بر این بوده که ریاس��ت جمهوری و‬ ‫صدا و س��یما کار خود را انجام دهند و هی��چ دخالتی در کار‬ ‫نبوده است‪ .‬او با تاکید بر اینکه «رئیس صداوسیما نم ی تواند‬ ‫انتن در اختیار رئی س جمهور قرار ندهد» م ی گوید‪« :‬با این‬ ‫وجود هماهنگ ی ه��ا ب رای چنی��ن مصاحب ه هایی باید قبال‬ ‫صورت بگیرد‪ .‬البته این روایت ان چیزی است که صداوسیما‬ ‫به نمایندگان انتقال داده و ریاست جمهوری نیز ممکن است‬ ‫روایت خود را از این جریان ارائه بدهد‪».‬‬ ‫ندا سپانلو نیز که عدم حضورش در این برنامه خبرساز‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬در مورد نحوه انتخاب مجری معتقد است‪« :‬هر‬ ‫دو باری که ب��ه این برنامه دعوت ش��دم از طرف دفتر اقای‬ ‫ضرغام ی و حتی خود اقای ضرغامی‪ ،‬با مجریانی که مورد‬ ‫نظر نهاد ریاس��ت جمهوری بودند‪ ،‬موافقت ش��ده بود‪ ».‬به‬ ‫گفته او مشکلی که باعث شد تا رئی س سازمان صداوسیما‬ ‫به شورای نظارت نامه بنویس��ند این بود که هر بار درست‬ ‫لحظه ای که برنامه بای��د روی انتن م ی رف��ت بینندگان با‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫رئی س جمهور ق��رار بود گ��زارش صد روزه خ��ود را در یک‬ ‫گفت وگوی تلویزیونی به مردم ارائه کند‪ ،‬برخالف گذش��ته‬ ‫به جای یک مجری ‪ ،‬مقابل سه مجری تلویزیونی نشست‪.‬‬ ‫نحوه اجرای این برنامه نیز مورد انتقاد بود‪ .‬بس��یاری ان را‬ ‫مصاحب ه ای خنثی دانس��تند‪ .‬برخی نیز معتق��د بودند که‬ ‫وجود سه مجری باعث ش��د تا این مصاحبه شکل مطلوب‬ ‫را نداشته باش��د‪ .‬ان طور که بعدها مش��خص شد چینش‬ ‫مجریان این برنامه نیز با نظر دفتر رئی س جمهور و مشاوران‬ ‫او صورت گرفته بود تا انجا که عزت اهلل ضرغامی مجبور شد‬ ‫در واکنش به انتقادات با «احمدرضا شهیدی فر»‪« ،‬محمود‬ ‫احمدی افزادی» و «ندا سپانلو» مجریان برنامه گزارش صد‬ ‫روزه رئی س جمهور دیدار کرده و بگوید‪« :‬انتقاد از صداوسیما‬ ‫از ارزش این رسانه نم ی کاهد‪».‬‬ ‫ضرغامی در این دیدار گزارش��ی از فرایند هماهنگی‬ ‫مس��ئوالن مختلف نهاد رئی س جمهور با انان ب رای اجرای‬ ‫این برنامه را ارائ��ه داد‪ .‬او خط��اب به مجری��ان گفته بود‪:‬‬ ‫«رئی س دفتر ریاس��ت جمهوری مجوز حضور ش��ما در این‬ ‫ش��اید همین دالیل باعث ش��د تا این بار صداوسیما‬ ‫سعی کند برنامه را با یک مجری اجرا کند‪ .‬اولین گزارش ها‬ ‫حاکی بود که صداوسیما «ندا سپانلو» را که در گفت وگوی‬ ‫قبل نیز مقابل رئی س جمهور قرار داش��ت و بیشتر سواالت‬ ‫اقتص��ادی را مدیریت م ی ک��رد‪ ،‬به نهاد ریاس��ت جمهوری‬ ‫معرفی کرده است‪.‬‬ ‫به اعتبار گزارش ها مس��ئوالن س��ازمان اعالم کردند‬ ‫اقای روحان ی نژاد را به خاطر اینکه گزارش��گر است به لحاظ‬ ‫حرفه ای‪ ،‬انتخاب مناس��بی نم ی دانند ول��ی مخالفتی هم‬ ‫نم ی کنند‪ .‬به عبارتی مسئوالن صدا و سیما با تصمیم دفتر‬ ‫روحانی ب رای انتخاب مجری مخالفت��ی نکردند‪ .‬اما به رغم‬ ‫موافقت صدا و س��یما‪ ،‬پس از این هماهنگی‪ ،‬خانم سپانلو‬ ‫ناگهان از دسترس خارج م ی شود‪ ،‬به نحوی که نه مسئوالن‬ ‫سازمان و نه دفتر رئی س جمهور نم ی توانند وی را ب رای انجام‬ ‫این مصاحبه دعوت کنند‪ .‬دلیل از دسترس خارج شدن خانم‬ ‫سپانلو مشخص نش��د اما او در مصاحب ه ای گفت که بابت‬ ‫عدم حضورش از مسئوالن صداوسیما و دفتر رئی س جمهور‬ ‫عذرخواهی کرده است‪.‬‬ ‫در همین رابطه حس��ین نجابت یک��ی از نمایندگان‬ ‫مجل��س‪ ،‬خبر داده ب��ود خانم س��پانلو هم��کاری اش را با‬ ‫صداوسیما قطع کرده اما این مجری در گفت وگویی تصریح‬ ‫کرد که این خبر واقعیت ندارد و همچنان مشغول همکاری‬ ‫با صدا و سیماست‪ .‬او درباره این واقعه نیز توضیح داد که به‬ ‫علت مس��افرت یک ماهه در جریان امور نبوده و به همین‬ ‫خاطر ترجیح داده که در این مصاحبه شرکت نکند‪ .‬سپانلو‬ ‫تاکید کرده بود‪« :‬صبح چهارش��نبه هم در تماسی تلفنی‬ ‫مجددا به اقایان اعالم کردم که من ب رای برنامه گفت وگوی‬ ‫تلویزیونی با رئی س جمهور نم ی ایم‪ .‬به همین خاطر اصال‬ ‫بحث قطع همکاری با صداوسیما نبوده است‪».‬‬ ‫به گفت��ه ای��ن مج��ری ماج��رای اخت�لاف نظر به‬ ‫انتخاب خانم پوریامین باز م ی گش��ت‪ .‬او م ی گوید که دفتر‬ ‫ریاست جمهوری این مجری را بدون هماهنگی با صداوسیما‬ ‫انتخاب کرده و به همی ن خاطر اختالف بین رئیس سازمان‬ ‫و رئی س جمهور پیش م ی اید‪ .‬نکته ای که به نظر م ی رس��د‬ ‫درست باشد‪.‬‬ ‫دفتر رئی س جمهور به صداوسیما اعالم شد که خانم سونیا‬ ‫پوریامین نیز در این برنامه حضور داش��ته باشد و مصاحبه‬ ‫با دو مجری برگزار ش��ود که صدا و س��یما با ای��ن دلیل که‬ ‫این معرف��ی دیرهنگام بوده و ما به صورت مس��تقل عمل‬ ‫م ی کنیم و باید از قبل ای��ن موضوع را مطرح م ی کردید‪ ،‬ان‬ ‫را نپذیرفت‪».‬‬ ‫خبرگزاری تسنیم در خبری همین روایت را تایید کرده‬ ‫و معتقد بود منبع اگاهی به این خبرگزاری اطالع داده اصرار‬ ‫نهاد ریاست جمهوری ب رای حضور دو مجری‪ ،‬خصوصا خانم‬ ‫پور یامی ن سبب اختالفات و تاخیر در برنامه شده است‪.‬‬ ‫گرچه از ش��روع برنامه م ی ش��د در چه��ره مجریان و‬ ‫رئی س جمهور س��ردی حاکم ب��ر مصاحبه را ح��دس زد اما‬ ‫رفته رفته فضا عادی شد‪ .‬در بخش ابتدایی مصاحبه بود که‬ ‫روحانی ضمن تشکر از مردم به خاطر اینکه پای گیرنده ها‬ ‫معطل شدند‪ ،‬خطاب به خانم پوریامین گفت‪« :‬خوشحالیم‬ ‫که به رغم این تاخیر‪ ،‬شما را در برنامه داریم‪ ».‬او البته تاکید‬ ‫کرد ترجی��ح م ی دهد راجع ب��ه این مس��اله توضیح ندهد‪.‬‬ ‫همین جمله کافی بود تا ش��ایعات مربوط ب��ه اختالفات را‬ ‫تایید کند‪ .‬اما لحظاتی بعد نیازی به استناد به این سخنان‬ ‫رئی س جمهور هم احساس نشد‪ .‬ضرغامی در نامه ای که به‬ ‫صورت علنی خطاب به ش��ورای نظارت صداوسیما منتشر‬ ‫کرد‪ ،‬پرده از اختالفات در این زمینه برداشت‪.‬‬ ‫او خطاب به حجت السالم والمسلمین رئیسی‪ ،‬رئی س ‬ ‫ش��ورای نظارت بر صداوس��یما نوش��ت‪« :‬احتراما؛ باتوجه‬ ‫به اهمیت تاخیری که در ش��روع مصاحبه زنده تلویزیونی‬ ‫رئی س جمهور محترم پیش امد؛ خواهش��مند است در مورد‬ ‫انتخاب مجری توسط روسای محترم قوا و امتناع از پذیرش‬ ‫وظیفه قانونی و حرفه ای رسانه ملی اظهارنظر نمایید‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫یک مجری غیرمنتظره بدون اینکه هماهنگ و اعالم شود‪،‬‬ ‫مواجه م ی ش��دند‪ .‬به گفته این مجری‪ ،‬خانم پوریامین قبل‬ ‫از برنامه گفت وگو با رئی س جمهور بدون اطالع صداوسیما‬ ‫انتخاب شده اند و به همین علت نامه اقای ضرغامی بیشتر‬ ‫از اینکه چه کسی مجری را انتخاب کند‪ ،‬این است که چرا‬ ‫بدون مشورت این عمل انجام گرفته است؛ نکته ای که به‬ ‫نظر م ی رسد اصل ی ترین انتقاد از سوی صداوسیما بود‪.‬‬ ‫کانون های فشار و علی مطهری‬ ‫سیاست‬ ‫علی مطهری نیز مانند مشاوران رئی س جمهور معتقد‬ ‫بود که کانون های فش��ار بر این مس��اله تاثیرگذار بوده اند‪.‬‬ ‫او به ضرغامی توصیه ک��رده بود که باید «اس��تقاللش را‬ ‫در مقابل برخ��ی محافل خاص حفظ کن��د‪ ».‬این نماینده‬ ‫عضو کمیس��یون فرهنگی مجلس معتقد ب��ود در جریان‬ ‫اختالف بین مجلس و ضرغام ی «حرف دولت منطق ی تر از‬ ‫صدا و س��یما بود‪ .‬او درباره رئیس سازمان صدا وسیما گفت‪:‬‬ ‫«ضرغامی طرفدار اعتدال است اما از طرف محافل خاصی‬ ‫تحت فشار است تا دولت را در تنگنا قرار دهد ولی من معتقد‬ ‫هستم که ضرغامی باید استقالل خود را در مقابل این گونه‬ ‫محافل حفظ کند‪ ».‬موضوع کانون های فش��ار که از طرف‬ ‫حامیان و نزدیکان دولت مرتبا تکرار م ی ش��د‪ ،‬با ش��بهاتی‬ ‫همراه است‪ .‬بسیاری به دنبال پاس��خ به این سوال هستند‬ ‫که این کانون های فشار چه کسانی هستند که م ی توانند‬ ‫بر کار رئی س سازمان صداوس��یما تاثیرگذار باشند یا اساسا‬ ‫ایا امکان وجود چنین کانون های فشاری وجود دارد یا خیر؟‬ ‫عل��ی مطه��ری در توضی��ح اینک��ه انها چ��ه نوع‬ ‫کانون هایی هس��تند‪ ،‬م ی گوید‪« :‬محافل��ی که ضرغامی‬ ‫ را تحت فش��ار قرار م ی دهند در دولت گذش��ته هم راس��تا‬ ‫با دولت بودند‪ ،‬ام��ا چون در حال حاض��ر مقابل دولت قرار‬ ‫دارند‪ ،‬صدا وسیما را تحت فش��ار قرار م ی دهند‪ ،‬ولی به نظر‬ ‫من ضرغامی باید انص��اف را رعایت کرده و تحت تاثیر این‬ ‫محافل قرار نگیرد‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫سنگ اندازی نکنید‬ ‫محمد هاش��می‪ ،‬ب رادر عل ی اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫که س��ال ها به عنوان رئی س س��ازمان صداوس��یما در دهه‬ ‫‪ ٦٠‬فعالیت کرد نیز پس از سال ها سکوت خود را شکست‬ ‫و با نوش��تن یادداش��تی به ضرغامی انتقاد کرد‪ .‬این عضو‬ ‫خانواده هاشمی در یادداش��تی که در روزنامه شرق منتشر‬ ‫کرد‪ ،‬رفتار صدا و س��یما را «زیبنده رس��انه ملی» ندانس��ته‬ ‫و نوش��ت‪« :‬روال پخش «برنامه زنده» با حضور روس��ای‬ ‫جمهور در سیمای ملی‪ ،‬قالب مصوب و غیر قابل تغییری‬ ‫ندارد‪ .‬رویه پخش چنین برنامه هایی را «عرف» یا «توافق»‬ ‫میان رئی س جمهوری و نمایندگان رسانه ای او با مسئوالن‬ ‫رس��انه ملی تعیین م ی کند‪ .‬این رویه در سال های گذشته‪،‬‬ ‫مبنای پخش «برنامه زنده» روس��ای جمهور بوده اس��ت‪.‬‬ ‫در دولت گذشته‪ ،‬مجری اغلب برنامه های زنده ای که اقای‬ ‫احمدی نژاد در سیما داشت‪ ،‬فرد مش��خصی بود‪ .‬بناب راین‪،‬‬ ‫س��نگ اندازی در مس��یر توافق با رئی س جمهور در زمینه‬ ‫گزینه مطلوب وی ب رای اجرای برنامه‪ ،‬زیبنده رس��انه ای در‬ ‫ابعاد «ملی» نیس��ت زی را رئی س جمهوری‪ ،‬نماینده تمامی‬ ‫ ای رانیان است و باید به نظر او درباره انتخاب مجری‪ ،‬احترام‬ ‫گذاش��ت‪ ».‬ترجی ع بند «افراطی» در یادداش��ت این رئیس‬ ‫سابق صداوسیما نیز دیده م ی شود‪ .‬او دولت را وارث شرایط‬ ‫نامس��اعد در همه حوزه ها می داند و «برخورد های افراطی‬ ‫با دولت» را «چه توس��ط تعداد مع��دودی تند رو در مجلس‬ ‫صورت گیرد و چه در رسانه ملی که با بودجه بی ت المال اداره‬ ‫م ی ش��ود» ب رای عامالن ان ب ی نتیجه م ی داند‪ .‬با این حال‬ ‫او م ی نویس��د‪« :‬اما گویا بعضی اصرار دارند اشتباهات چند‬ ‫باره گذشته را تکرار کنند و تمایلی ندارند از خروجی نهایی‬ ‫اقدامات ناکام پیشین خویش‪ ،‬پند گیرند‪».‬‬ ‫‪32‬‬ ‫انتخاب مجری به صداوسیما واگذار شد‬ ‫اختالف بر سر مصاحبه با رئی س جمهور شاید بیشتر‬ ‫از همه بر س��ر تعریف نوع مصاحبه بود‪ ،‬نکته ای که کمتر‬ ‫کس��ی به ان توجه کرد‪ .‬همی ن جا اختالف��ات باال گرفت‪.‬‬ ‫رئی س جمهور و تیم رس��انه ای او معتقد بودند که این یک‬ ‫مصاحبه به شیوه گزارش گون ه است‪ .‬به عبارت روشن تر قرار‬ ‫بود در این گفت وگو رئی س جمهور گزارش کار صدروز دوم را‬ ‫به مردم ارائه کند‪ .‬اما مسئوالن صداوسیما معتقد بودند که‬ ‫در مصاحبه باید چالش نیز وجود داشته باشند و مجری در‬ ‫این میان نقش مهمی ایفا م ی کند‪ .‬در صورتی که مجری از‬ ‫توانایی الزم ب رای انجام یک گفت وگوی چالشی برخوردار‬ ‫نباشد‪ ،‬نم ی تواند با اتکا به قدرت رسانه ای و نمایندگی افکار‬ ‫عمومی سواالت چالشی از رئی س جمهور بپرسد‪.‬‬ ‫در این رابطه دکتر مهدی مطهرنیا م ی گوید‪« :‬با وجود‬ ‫احترام نهادن به این نکته که رئیس صداوس��یما م ی گوید‬ ‫مجریان باید رئی س جمهوری را به چالش بکشند و پرسش ها‬ ‫در این چارچوب مطرح شود‪ ،‬باید اذعان کنیم که در مصاحبه‬ ‫اخیر رئی س جمهور‪ ،‬بافت برنامه‪ ،‬کلیتی چالش��ی نداشت‪،‬‬ ‫بلکه کارکردی اطالع رسانی داشت؛ از این رو رئی س جمهور‬ ‫باید خود مس��تقیم با مردم س��خن م ی گفت‪ .‬او رئیس قوه‬ ‫مجریه اس��ت و باید اجرای گزارش عملکرد خود را به طور‬ ‫مستقیم به گوش و چش��م مردم برس��اند‪ ».‬این مجری و‬ ‫کارشناس برنامه سیاسی تلویزیون درباره لزوم ازادی عمل‬ ‫صداوس��یما در انتخاب مجریان ب رای گفت وگو با سران قوا‬ ‫نیز معتقد اس��ت‪« :‬اگر صداوس��یما در قالب های حرفه ای‬ ‫عمل کند‪ ،‬باعث م ی ش��ود مش��ارکت عناصر حکومتی از‬ ‫جمله قوای س��ه گانه و همچنین همگرایی افکار عمومی‬ ‫نسبت به نزدیکی به رسانه افزایش پیدا کند‪ ».‬به هر ترتیب‬ ‫ب ر اساس رای و نظر شورای نظارت بر سازمان صد او سیما قرار‬ ‫شد تا از این پس س��ه نفر مجری از یک هفته قبل به نهاد‬ ‫ریاست جمهوری معرفی شوند‪.‬‬ ‫علی دارابی‪ ،‬معاون س��یمای س��ازمان صدا و س��یما‬ ‫به مدیر ش��بکه اول ک��ه در واقع مس��ئول اصلی پخش‬ ‫مصاحب ه های روسای قوا از سیماست‪ ،‬در نامه ای به دستور‬ ‫رئی س سازمان صداوسیما اش��اره کرده و م ی نویسد‪« :‬ب رای‬ ‫مصاحب ه های تلویزیونی جناب حجت االسالم و المسلمین‬ ‫دکتر روحانی رئی س جمهور محترم‪ ،‬حداکثر تا سه روز مانده‬ ‫به زمان مصاحبه‪ ،‬سه مجری واجد شرایط را به دفاتر ایشان‬ ‫معرفی کنید‪ .‬بعد از توافق انجام گرفت��ه و قبل از برگزاری‬ ‫مصاحبه‪ ،‬نام مجری منتخب اعالم شود و در سایت شبکه‬ ‫قرار گیرد‪ .‬در مورد دو قوه دیگر چون مساله خاصی نیست‪،‬‬ ‫مانند گذشته عمل شود‪ .‬از خداوند منان توفیقات روزافزون‬ ‫جنابعالی و همکاران محترم را خواهانم‪».‬‬ ‫بد نیست به تفکیکی که صداوسیما بین روسای قوا‬ ‫ب رای انجام مصاحبه قائل شده است‪ ،‬توجه کنیم‪ .‬ب راساس‬ ‫این حکم و اع�لام نظر م ی ت��وان نتیج��ه گرفت حاصل‬ ‫کشمکش بین نهاد ریاست جمهوری و سازمان صدا و سیما‬ ‫به اینجا منجر ش��د که از این به بعد فق��ط در گفت وگو با‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬مجریان را صدا وس��یما انتخاب کند و دولت‬ ‫تنها حق انتخاب از بین گزینه های معرف ی ش��ده را خواهد‬ ‫داش��ت‪ .‬ش��اید از این به بعد هم چالش بین دولت و رسانه ‬ ‫ملی به گونه ای دیگر سر باز کند‪ .‬اینجا دیگر ب ر اساس نظر‬ ‫ش��ورای نظارت‪ ،‬نهاد ریاس��ت جمهوری نم ی تواند مجری‬ ‫خاصی را پیش��نهاد کند و دایره انتخابش به همان سه نفر‬ ‫محدود خواهد شد‪.‬‬ ‫در نهایت اما ف��ارغ از جنجال ها‪ ،‬ن��ه حمید روحانی‬ ‫نژاد به عنوان گزینه س��ازمان اهل چالش با رئیس جمهور‬ ‫بود و نه پوریامین به عنوان گزینه دفتر ریاس��ت جمهوری‬ ‫تاثیر مثبتی در روند مصاحبه داش��ت و به نظر این جنجال‬ ‫شبیه جنگ اول باشد‪ .‬ب رای رسیدن به صلحی مداوم شبیه‬ ‫داستان دولت خاتمی و احمدی نژاد‪g .‬‬ ‫تو گو با شجاعی کیا سری‬ ‫گف ‬ ‫نباید کار به اینجا‬ ‫می کشید‬ ‫سی د رمضان شجاعی‪ ،‬نایب رئیس شورای نظارت‬ ‫بر صداوس�یما در گفت وگ�و با هفته نامه مثل�ث درباره‬ ‫تاخی�ر در زمان پخ�ش گفت وگ�وی زن�ده تلویزیونی‬ ‫چهارشنبه ش�ب گذش�ته م ی گوید‪« :‬باید مساله طور‬ ‫دیگری حل م ی شد و این حواش�ی به وجود نم ی امد تا‬ ‫مردم‪،‬رسانه های داخلی و خارجی فکر نکنند اختالف و‬ ‫دوگانگی در اداره کشور وجود دارد‪ .‬این موضوع ممکن‬ ‫اس�ت به زیان نظام تمام ش�ود‪ ».‬با او درمورد اختالف‬ ‫پیش امده میان دولت و صداوسیما گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫زهره دیانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگ�وی تلویزیون�ی چهارش�نبه ش�ب‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬گزارش ‪ 70‬روزه ایش�ان و حواشی این‬ ‫برنامه را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬نوعا گزارش هایی که از سوی روسای جمهور ارائه‬ ‫م ی شود مطابق با سیاست ها و ب رنامه های شخصی خودشان‬ ‫تدوین م ی ش��ود اما بنده درباره روند حضور روس��ای جمهور‬ ‫گذشته در تلویزیون سوال کرده ام و شنیده ام به همین صورت‬ ‫بوده‪ .‬به هرحال طبیعی اس��ت وقتی صداوسیما بخواهد بر‬ ‫موضع حمایت از فعالیت رسانه ای خودش اصرار داشته باشد‬ ‫و دولت هم بر تبیین نگاه خود تاکید و پافشاری کند‪ ،‬میان‬ ‫منافع دولت و منافع صداوس��یما تعارضی صورت م ی گیرد‬ ‫چراکه هرکدام به دنبال تامین منافع خودشان هستند‪.‬‬ ‫یعنی ب ه نظر ش�ما تاخیر در پخ�ش این برنامه‬ ‫امری طبیعی است؟‬ ‫ی بودم نم ی گذاشتم‬ ‫‪ l‬بنده اگر به جای اقای ضرغام ‬ ‫چنین اتفاقی بیفتد‪ .‬در واقع مس��ائلی که پیش امد حاشیه‬ ‫ بیخودی درس��ت کرد و یک موضوع کوچک در رسانه های‬ ‫داخلی و خارجی خیلی مهم جلوه کرد‪ ،‬در حالی که ب هراحتی‬ ‫قابل حل بود‪.‬‬ ‫قطع�ا ش�ما ب�ه ی�اد داری�د ک�ه گفت وگ و های‬ ‫تلویزیونی اق�ای احمدی نژاد هم ب�ا یک مجری‬ ‫مش�خص که گفته م ی ش�د با نظر مساعد خود‬ ‫ایش�ان بوده انجام م ی شد‪ ،‬اما ش�اهد تاخیر در‬ ‫پخش برنامه نبودی�م بنابراین ای�ن نظر مطرح‬ ‫اس�ت که برخورد با اقای روحان�ی جناحی بوده‬ ‫است‪ .‬ایا شما این موضوع را تایید م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬من هم معتقدم م ی توانس��ت ای��ن اتفاق نیفتد‬ ‫و مصاحبه به موقع انجام ش��ود بعد بحث ها پشت صحنه‬ ‫انجام شود تا به یک راه حلی برسند‪ ،‬بناب راین اصل این کار که‬ ‫با تاخیر در پخش این برنام��ه‪ ،‬رئی س جمهور و مردم معطل‬ ‫ش��دند‪ ،‬در منظر بی ن المللی با منافع ملی م��ا در تضاد بوده‬ ‫است‪ ،‬اما در عین حال چون رسانه ملی نماینده افکار عمومی‬ ‫است م ی خواهد از ناحیه افکار عمومی سواالت را مطرح کند‪.‬‬ ‫پس ش�ما این حق را به رسانه ملی م ی دهید که‬ ‫خودش مجری را انتخاب کند؟‬ ‫‪ l‬این یک اصل است و جزو وظایف ذاتی رسانه ملی‬ ‫است‪ ،‬اما باید با دولت هماهنگ باشد‪.‬‬ ‫در جلس�ه اخیر ش�ورای نظارت بر صد او س�یما‬ ‫ش�ما تصویب کردی�د انتخاب مج�ری بر عهده‬ ‫این س�ازمان اس�ت‪ ،‬اما بای�د ب�ا رئی س جمهور‬ ‫هماهنگ باشد یعنی همین صحبتی که االن به‬ ‫ان اشاره داشتید‪ .‬فکر نم ی کنید این یک تصمیم‬ ‫دوپهلوست و در نهایت به معنای همان حق دادن‬ ‫به رئی س جمهور است؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬این مصوبه به این معناس��ت که صدا و سیما‬ ‫پنج یا شش مجری به دفتر رئی س جمهور پیشنهاد می دهد‬ ‫و ایشان مجری ب رنامه را از بین این گزینه ها انتخاب کند‪.‬‬ ‫این به همان معنی ح�ق دادن به رئی س جمهور‬ ‫نیست؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬مجری های صدا و سیما تخصصی هستند‪.‬‬ ‫بنده درباره خانم پوریامین که مورد تایید اقای روحانی ب رای‬ ‫مجری گری در این ب رنامه بوده شنیده ام قبل از پخش ب رنامه‬ ‫و پشت صحنه از اقای روحان ی نژاد سوال م ی کند این دولت‪،‬‬ ‫دولت دهم اس��ت یا یازدهم‪ .‬وقتی چنین موضوعی مطرح‬ ‫م ی شود به این معنی است که ان مجری اطالع کافی ندارد‪.‬‬ ‫پس چرا رئی س جمهور اصرار داش�تند ایش�ان‬ ‫مجری گری برنامه را عهده دار شوند؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪ .‬شاید اقای ضرغام ی خواسته جایگاه‬ ‫رس��انه حفظ ش��ود و س��واالت جدی تر و برنام��ه جذاب و‬ ‫دیدن ی تر باشد‪.‬‬ ‫فکر نم ی کنید باتوجه به قدرت س�خنوری اقای‬ ‫روحانی تفاوتی ندارد که چه کسی مقابل ایشان‬ ‫قرار بگیرد و سوال بپرسد؟‬ ‫اما در دوره اقای احمدی نژاد هم گفت وگوی زنده‬ ‫تلویزیونی ایش�ان با اق�ای حی�دری بحث های‬ ‫حاش�ی ه ای زیادی به همراه اداشت اما هیچ وقت‬ ‫صداوس�یما این چنین مصمم نبودند اراده خود‬ ‫را مقابل دولت به کرسی بنش�اند و شاید همین‬ ‫موضوع امروز م�ورد انتقاد حامیان دولت اس�ت‪،‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬گفتم به هر دلیلی که این تاخیر در پخش برنامه‬ ‫اقای ضرغامی اتفاق افتاد حال هرکس که مقصر است جای‬ ‫تاسف‪ ،‬تاثر و نگرانی دارد‪ .‬در واقع تا حاال چنین اتفاقی سابقه‬ ‫نداشته است بناب راین باید مساله طور دیگری حل م ی شد و‬ ‫این حواش��ی به وجود نم ی امد تا مردم‪ ،‬رسانه های داخلی و‬ ‫خارجی فکر نکنند اختالف و دوگانگی در اداره کشور وجود‬ ‫دارد‪ .‬این موضوع ممکن است به زیان نظام تمام شود‪.‬‬ ‫شما روابط دولت های گذشته یا روسای دیگر قوا‬ ‫را با صداوسیما چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬تعامل خوبی داشتند حتی با دولت اقای خاتمی‬ ‫هم اقای ضرغام ی تعامل خیلی خوبی داشت‪ ،‬البته اعتراض‬ ‫به عملکرد صداوسیما در هر سه قوه وجود دارد‪.‬‬ ‫یعنی اقای الریجانی هم به عملکرد رسانه ملی‬ ‫انتقاد دارند؟‬ ‫اما عده ای بر ای�ن باورند که ای�ن برنامه‪ ،‬برنامه‬ ‫چالش�ی نبوده و قرار نبوده در ان از اقای روحانی‬ ‫سوالی پرسیده شود‪ .‬در واقع رئی س جمهور قصد‬ ‫ارائه گزارش به مردم را داش�تند‪ .‬با این تفاس�یر‬ ‫فک�ر نم ی کنید حواش�ی ب�ه وجود ام�ده قدری‬ ‫عجوالنه و غیرمنطقی بوده است؟‬ ‫‪ l‬گزارش اصال به مجری نیاز نداشت‪ .‬رئی س جمهور‬ ‫م ی تواند گ��زارش خود را در همه زمینه ه��ا ارائه دهد اما اگر‬ ‫برنامه گفت وگو محور ش��د به این معناس��ت که رسانه به‬ ‫نمایندگی از مردم باید س��وال کند‪ ،‬مثل ش��ما که به عنوان‬ ‫نماینده اف��کار عمومی از بنده س��وال م ی کنید و من هم با‬ ‫این عنوان به س��واالت شما پاس��خ م ی دهم طبیعتا پاسخ‬ ‫رئی س جمهور به مجری رس��انه ملی پاسخ به افکار عمومی‬ ‫است‪ .‬خوشبختانه صدا وسیما مجریان متخصص و خوبی‬ ‫دارد یعنی هر کس��ی در جایگاه و ن��گاه خودش تخصص‬ ‫وی��ژه ای در موضوعات خ��اص دارد‪ ،‬پس در ه��ر حوزه باید‬ ‫مجری متخصصی مقابل رئی س جمهور قرار بگیرد تا بتواند‬ ‫سواالت خوب و تخصصی بپرسد‪.‬‬ ‫به عن��وان مثال ب رای س��وال از مس��ائل سیاس��ی یا‬ ‫اقتصادی ش��ما نم ی توانید فردی مثل عادل فردوس��ی پور‬ ‫که در ح��وزه ورزش تخص��ص دارد را مج��ری گفت وگو با‬ ‫رئی س جمهور کنید‪ ،‬البته دفعه قبل هم مشاوران رسانه ای‬ ‫اقای رئی س جمهور همین اش��تباه را مرتکب ش��دند‪ .‬اقای‬ ‫ش��هیدی اگر چه مجری خوبی اس��ت اما باید پذیرفت در‬ ‫مصاحبه ب��ا رئی س جمهور یک کاراکت��ر و پروتکل خاصی‬ ‫م ی طلبد‪ .‬نم ی شود در حالی که رئی س جمهور حرف مهمی‬ ‫ م ی زند مجری بخندد یا اینکه از خودش حرکت هایی نشان‬ ‫‪ l‬به نظر بنده رس��انه باید به دنبال همه مسئوالن‬ ‫برود نه فقط رئی س جمهور‪ .‬رسانه نباید بگذارد سواالت مردم‬ ‫زمین بمان��د چراکه م��ردم همزمان س��واالتی دارند که در‬ ‫هرزمان‪ ،‬فضای خاص خ��ودش را دارد‪ ،‬بناب راین خبرنگاران‬ ‫و رسانه ها باید از همه مس��ئوالن سوال کنند‪ .‬در واقع زمین‬ ‫ماندن سوال نشان دهنده ضعف رسانه هاست و اینکه به روز‬ ‫نیستند‪ .‬از روس��ای س��ه قوه باید در جای خود از مسائل و‬ ‫مشکالت مردم سوال شود نه اینکه هروقت رئی س جمهور یا‬ ‫روسای قوه مقننه و قضائیه خواستند از انها سوال شود البته‬ ‫این درجای خودش باید انجام ش��ود‪ ،‬اما رسانه ها هم باید به‬ ‫وظیفه خود عمل کنند‪.‬‬ ‫اگر شما بخواهید این دو گفت وگوی اقای روحانی‬ ‫را ب�ا رئیس دولت قبل مقایس�ه کنی�د معتقدید‬ ‫کدام یک از این دو رئی س جمهور در ارائه گزارش‬ ‫به مردم ی�ا هم�ان شفاف س�ازی موفق تر عمل‬ ‫کرده اند؟‬ ‫‪ l‬م��ن معتق��دم دو برنام��ه ای که اق��ای روحانی‬ ‫گذاشته اند به خاطر ضعف اجرا و مشکالتی که وجود داشت‬ ‫انجام شد‪ ،‬اما شخص اقای روحانی عالوه بر امادگی خوبی‬ ‫که داشت‪ ،‬نشاط باالیی داشت و موضوعات خوبی هم مطرح‬ ‫کرد‪ .‬دس��تش پر بود و م ی توانس��ت حرف بزند بناب راین اگر‬ ‫مجری ها یا خبرنگاران حرفه ای س��وال کنن��د و بخواهند‬ ‫همه مسائل را چالشی و رصد کنند خوب است‪ ،‬هرچند همه‬ ‫مساله چالش نیست و جایی که خدمتی صورت گرفته باید‬ ‫از ان کارها تجلیل شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬اقای الریجانی شخصا به خاطر انتقادهایی که‬ ‫نماینده ها با مراجعه به ایشان نسبت به عملکرد صداوسیما‬ ‫مطرح م ی کنند نظ رات نمایندگان را یا به ما منتقل م ی کنند‬ ‫یا اینکه خودش��ان موضع گی��ری م ی کنن��د‪ .‬نمایندگان در‬ ‫جلسات علنی مجلس هم م ی بینیم نسبت به پخش برخی‬ ‫از سریال ها اعتراض م ی کنند‪ .‬در قوه قضائیه هم این انتقادها‬ ‫شما ب ه عنوان یک نماینده مجلس بیشتر موافق‬ ‫سوال از رئی س جمهور هستید یا اینکه موافقید‬ ‫چنین برنام ه های�ی صرفا برای ارائ�ه گزارش به‬ ‫مردم و گفت وگوی یکطرفه باش�د‪ ،‬یعنی حالت‬ ‫دیالوگ داشته باشد یا منولوگ؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪ l‬ما هم در نطق و س��خنوری‪ ،‬اقای روحانی را فرد‬ ‫قهاری م ی دانیم‪ ،‬یعن��ی همان روزهای اول��ی که ما عضو‬ ‫شورای نظارت بر صد او سیما بودیم اولین نواری که از ایشان‬ ‫اوردند و ما گ��وش کردیم بنده به اقای باهنر گفتم ایش��ان‬ ‫خیلی متفاوت و قوی نس��بت به دیگ��ر کاندیداها صحبت‬ ‫کردند‪ .‬در واقع مهم این اس��ت که اگر مقابل اقای روحانی‬ ‫مجری های توانمندی قرار بگیرند خیلی م ی تواند بانش��اط‬ ‫و با قدرت صحبت کند‪.‬‬ ‫دهد که قابل نقد باشد‪ .‬در واقع اجرای برنامه مقابل روسای‬ ‫قوای س��ه گانه ادابی دارد که باید رعایت شود‪ ،‬بناب راین بنده‬ ‫معتقدم چون در نشس��ت اول اق��ای روحان��ی‪ ،‬مجری ها‬ ‫توفیقی نداش��تند و در بخشی از ان رس��انه ملی متهم شد‬ ‫بناب راین اقای ضرغام ی خواس��ت مقاومت کند تا دوباره ان‬ ‫مسائل پیش نیاید‪.‬‬ ‫مطرح است‪.‬به هرحال جلب رضایت افکار متفاوت در جامعه‬ ‫ب رای رسانه کار سختی اس��ت چراکه تک تک افراد سلیقه‬ ‫متفاوتی دارند‪ ،‬بناب راین اقناع امیال و خواس��ته های انها کار‬ ‫اسانی نیست‪ ،‬بناب راین اگر رسانه تا ‪50‬درصد هم بتواند در این‬ ‫زمینه موفق عمل کند کار بزرگی انجام داده است‪.‬‬ ‫با تصمیمی که در شورای نظارت بر صداوسیما‬ ‫اتخ�اذ کرده اید‪ ،‬ای�ا از این به بع�د اختالف میان‬ ‫رسانه ملی و سران سه قوه حل خواهد شد ؟‬ ‫‪ l‬بله ‪ .‬البته حل ش��دنش به خاطر این است که ما‬ ‫در این جسله دو مصوبه داش��تیم؛ اول اینکه رسانه ها چون‬ ‫وظیفه اطالع رس��انی را برعهده دارند انتخاب مجری با این‬ ‫دستگاه است اما این انتخاب باید با هماهنگی سران سه قوه‬ ‫هماهنگ انجام شود و مصوبه دیگر اینکه از اتفاق پیش امده‬ ‫ابزار تاسف ش��د‪ ،‬زی را همانطور که گفتم ما ب راین باوریم این‬ ‫اتفاق با منافع ما در تضاد است‪.‬‬ ‫چون در نشست اول اقای‬ ‫روحانی‪ ،‬مجری ها توفیقی‬ ‫نداشتند و در بخشی از ان‬ ‫رسانه ملی متهم شد بنابراین‬ ‫ی خواست‬ ‫اقای ضرغام ‬ ‫مقاومت کند تا دوباره ان‬ ‫مسائل پیش نیاید‬ ‫اما این تصمیم ش�ما موجب ش�د دو برداش�ت‬ ‫متف�اوت از ان ش�ود‪ ،‬یعنی برخی از رس�انه های‬ ‫حام ی دول�ت ان را به نف�ع دولت تلق�ی کردند و‬ ‫رسانه های مخالف و منتقد دولت هم این مصوبه‬ ‫را به نفع صداوسیما دانستند؟‬ ‫‪ l‬این تقصیر ما نیست‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما نم ی توانس�تید طوری شفاف سازی‬ ‫کنید که این برداشت دوگانه نشود؟‬ ‫‪ l‬هرکس تحلی��ل خودش را داش��ته‪ ،‬در حالی که‬ ‫موضع گیری ما درباره این مساله شفاف است‪ ،‬ب راساس این‬ ‫مصوبه از بین ‪ 5‬یا ‪ 6‬مجری که به دولت یا دیگر قوا معرفی‬ ‫م ی ش��ود م ی توانند مجری مورد نظر خود را انتخاب کنند‪،‬‬ ‫درواقع اگر غیر از این باش��د مثل این اس��ت که ما بگوییم‬ ‫معلم اموزش و پرورش را اداره قند وشکر انتخاب کند‪ ،‬به هر‬ ‫حال درباره مجری برنامه روس��ای قوا تاکی��د کرده ایم که با‬ ‫هماهنگی روسای قوا این انتخاب انجام شود‪g .‬‬ ‫‪33‬‬ ‫از پاستور تا جام جم‬ ‫بازخوانی روابط روسای جمهور و روسای صداوسیما‬ ‫تاخیر در گفت وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی با‬ ‫مردم سوژه تازه ای شد ب رای رسانه ها تا اختالفات دولت های‬ ‫گذش��ته با رئیس رس��انه ملی را مرور کنن��د‪ .‬دوگانه های‬ ‫الریجانی ‪ -‬خاتمی از یک س��و و ضرغام ی ‪ -‬احمدی نژاد از‬ ‫س��وی دیگر حاال م ی تواند پیام های متفاوتی ب رای جامعه‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫هفته گذش��ته روزنامه اصالح طلب شرق در گزارشی‬ ‫نوش��ته بود ک��ه «در دوره محم��د خاتم��ی‪ ،‬رئیس دولت‬ ‫اصالحات‪ ،‬صداوس��یما تنها طی هشت س��ال یک بار این‬ ‫فرصت را ب��ه خاتمی داد ک��ه او در اولین ماه ه��ای دوران‬ ‫ریاس��ت جمهوری اش ب��ه تلویزی��ون بیاید و به ط��ور زنده‬ ‫در گفت وگوی تلویزیونی با مردم به س��واالت انان پاس��خ‬ ‫گوید‪ ،‬وگرنه در تمام ی س��ال های بعد صداوسیما به عنوان‬ ‫یک��ی از منتقدان دولت اصالحات تبدیل ش��د و بس��یاری‬ ‫از دس��تاوردهای دولت در حد خب��ری کوت��اه از نظر مردم‬ ‫م ی گذشت و حاال نوبت روحانی اس��ت که این تجربه را با‬ ‫صداوسیما تکرار کند‪ ».‬ایا این روایت درست است و به واقع‬ ‫ماجرای اختالفات میان خاتمی و الریجانی چه بود؟‬ ‫روزگار الریجانی در پاستور‬ ‫سیاست‬ ‫در دوره ریاست جمهوری سی د محمد خاتمی که با شعار‬ ‫«اصالحات» دولت هفتم و هش��تم را در اختیار گرفته بود‪،‬‬ ‫ریاست صدا و س��یما بر عهده علی الریجانی بود؛ چهره ای‬ ‫منتس��ب به جناح راس��ت که در انتخابات دوم خرداد ‪ 76‬از‬ ‫حامیان عل ی اکبر ناطق نوری بود‪.‬‬ ‫نکته جال��ب توجه در خص��وص رابطه می��ان علی‬ ‫الریجانی و س��ی د محمد خاتمی این بود ک��ه این دو چهره‬ ‫که یکی منتس��ب به جریان راس��ت بود و دیگری منتسب‬ ‫به جری��ان چ��پ‪ ،‬ه��ر دو س��ابقه وزارت ارش��اد در دولت‬ ‫هاشم ی رفسنجانی را داشتند‪ .‬داس��تانش را همه م ی دانند؛‬ ‫س��ی د محمد خاتمی اس��تعفا کرده بود و علی الریجانی بر‬ ‫کرسی وزارت ارشاد تکیه زده بود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان که در ان دوره از رس��انه ملی با عنوان‬ ‫«س��یمای الریجانی» یاد م ی کردن��د‪ ،‬جدی ترین منتقدان‬ ‫عملکرد الریجانی در صدا و س��یما بودند‪ .‬انها معتقد بودند‬ ‫که دولت خاتم��ی و مجلس شش��م در تم��ام دوران خود‬ ‫نه تنها از رس��انه ملی محروم بودند‪ ،‬بلک��ه ان را در مقابل‬ ‫خود م ی دیدند‪.‬‬ ‫دانش��جویان و گروه های جوان اح��زاب اصالح طلب‬ ‫هنگامی که در اعتراض به عملکرد رئیس رس��انه ملی در‬ ‫ب رابر س��اختمان جام جم تجمع کرده بودند‪ ،‬شعار «سیمای‬ ‫الریجانی‪ ،‬تعطیل باید گردد» سر دادند تا اوج اعتراض خود‬ ‫را نس��بت به عملکرد این چهره منتقد دولت خاتمی نشان‬ ‫دهند‪ .‬هرچه پی��ش م ی رفت‪ ،‬اختالفات عمی ق تر م ی ش��د‬ ‫و نهایتا تا پای��ان دولت اصالحات‪ ،‬ش��کاف می��ان دولت‬ ‫اصالح طلب و صداوسیما به اوج خود رسید‪.‬‬ ‫عبداهلل رمضان زاده ک��ه تریبون س��خنگویی دولت‬ ‫خاتمی را در اختیار داش��ت‪ ،‬در انتقاد از عملکرد الریجانی‬ ‫چنین م ی گوی��د‪« :‬روزی اق��ای محم��ود احمدی نژاد که‬ ‫ش��هردار ته ران بودند‪ ،‬پل عابر پیاده برقی میدان هفت تیر‬ ‫را افتتاح کردند که با ح��دود ‪ 40‬میلیون تومان در یک مدت‬ ‫زمان طوالنی ساخته شد که البته همین هم نیازمند انجام‬ ‫تحقیق و تفحص اس��ت و هم��ان روز اق��ای دکتر عارف‬ ‫کارخانه توربی ن سازی نیروگاه های ما را در کرج با هزینه ای‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪34‬‬ ‫بالغ بر ‪ 200‬میلیارد توم��ان افتتاح کردند و ای ران به جمع ‪10‬‬ ‫کشور صاحب این فناوری پیوست‪ .‬ولی صدا و سیما از پل‬ ‫عابر پیاده ‪ 40‬میلیون تومانی شهردار احمدی نژاد ‪ 15‬دقیقه‬ ‫در پنج بخش خبری پخش کرد و پروژه ‪ 200‬میلیارد تومانی‬ ‫را که معاون اول رئی س جمهوری افتتاح کرد در ‪ 45‬ثانیه و در‬ ‫‪ 4‬بخش خبری پوشش داد‪ ...‬از این مصادیق بسیار است و‬ ‫به طور مثال در عسلویه ‪ 200‬میلیارد دالر هزینه شد که تمام‬ ‫ان در دولت اقای خاتمی اتفاق افتاد ولی چه کس��ی از ان‬ ‫اطالع دارد؟»‬ ‫در س��ال های میانی دهه ‪ ،70‬برنامه هویت از شبکه‬ ‫اول سیما پخش ش��د که پشت پرده اندیش��ه های مخالف‬ ‫نظام جمهوری اس�لامی را افشا م ی کرد و نسبت به پخش‬ ‫اعتراف��ات تلویزیونی انها مبادرت م ی ورزی��د‪ .‬الریجانی در‬ ‫پاسخ به انتقادات مطرح شده پی رامون این برنامه گفته بود‪:‬‬ ‫«اوال بحثی که ما در این مجموعه مطرح کردیم‪ ،‬ب ر اساس‬ ‫توهین و تهدید نیس��ت‪ .‬ثانیا بس��یاری از شخصی ت های‬ ‫مطرح شده افراد مذهبی و اندیشمند نیستند‪ ،‬هرچند ممکن‬ ‫اس��ت به ان تظاهر کنند‪ .‬ثالثا در مورد اینکه م ی گویند چرا‬ ‫به این افراد مجال صحبت داده نم ی ش��ود باید گفت مگر‬ ‫اینها تاکنون مجال صحبت نداش��تند؟ یعنی این حضرات‬ ‫فکر م ی کنند ما اطالع نداریم که از کدام س��فارتخانه پول‬ ‫م ی گیرند که این مطالب را بنویسند؟»‬ ‫پخش برنامه ای ‪ 30‬دقیقه ای از کنف رانس پرحاش��یه‬ ‫ب رلین در دو ش��ب متوالی از س��یمای جمهوری اسالمی‪،‬‬ ‫یکی از بحران های دوران ریاس��ت جمهوری خاتمی را رقم‬ ‫زد و به محاکم��ه ش��رکت کنندگان در ان کنف رانس منجر‬ ‫ش��د‪ .‬سیاس��ت های علی الریجانی در قبال اصالح طلبان‬ ‫س��بب ش��د تا رکن دیگری از جریان اصالح طل��ب که در‬ ‫مجلس ششم حضور داشتند‪ ،‬درخواست تحقیق و تفحص‬ ‫از صداوسیما را ارائه کنند‪ .‬شورای نگهبان اما مانع تحقیق‬ ‫و تفحص مجلس از صدا و سیما شد‪ .‬پافشاری نمایندگان‬ ‫سبب ش��د تا رهبر معظم انقالب با صدور حکم حکومتی‬ ‫موافقت خود را با این اقدام اعالم نمایند‪.‬‬ ‫مجلس شش��م در س��ه موضوع یعنی می زان و نحوه‬ ‫هزینه درامدهای اگه ی ها‪ ،‬خریدهای خارج از کشور و اهدای‬ ‫هدایا نسبت به تحقیق و تفحص از صدا و سیما اقدام کرد‪.‬‬ ‫در حال ی ک��ه نمایندگان اصالح طلب مدع��ی بودند که این‬ ‫طرح با «کارشکن ی های متعدد سازمان» مواجه شد و بیش‬ ‫از یک سال به طول انجامید‪ ،‬اما صدا و سیما و قوه قضائیه‬ ‫از همکاری الزم و کافی با مجلس وقت س��خن م ی گفتند‪.‬‬ ‫مجلس ششم در گزارش خود که شامل تحقیق و تفحص‬ ‫از پنج حساب بانکی صدا و س��یما از مجموع ‪ 200‬حساب‬ ‫بانکی بود‪ ،‬از تخلفات مالی به ارزش ‪ 5250‬میلیارد ریال در‬ ‫این سازمان خبر داد؛ اما الریجانی محتوای این گزارش را رد‬ ‫کرد و ان را «کشکی» خواند‪.‬‬ ‫این گونه بود که س��ی د محمد خاتم��ی رئی س جمهور‬ ‫وقت و اکبر اعلمی رئیس وقت هیات نظارت بر صدا و سیما‬ ‫در بیانی ه های جداگانه ای نس��بت به این اق��دام الریجانی‬ ‫اعتراض کردن��د‪ 172 .‬نفر از نمایندگان مجلس شش��م نیز‬ ‫با انتشار بیانی ه ای خواس��تار پیگیری و رسیدگی به گزارش‬ ‫تحقیق و تفحص توس��ط یک قاضی «خدا ترس‪ ،‬عادل و‬ ‫بیطرف» شدند‪.‬‬ ‫قرائت گزارش تحقیق و تفحص مجلس از صداو سیما‬ ‫همزمان با روزهای پایانی فعالیت مجلس ششم و برگزاری‬ ‫انتخابات مجلس هفتم بود‪ .‬صدا و سیما در جریان انتخابات‪،‬‬ ‫اخبار ردصالحیت نامزدهای اصالح طلب‪ ،‬اعتراضات احزاب‬ ‫و گروه ها به عملکرد شورای نگهبان‪ ،‬تحصن نمایندگان و‬ ‫تحریم انتخابات از سوی اصالح طلبان را به گونه ای پوشش‬ ‫داد که اعتراض ش��دید اصالح طلبان را برانگیخت‪ .‬بیانیه‬ ‫مشترک سی د محمد خاتمی و مهدی کروبی روسای وقت دو‬ ‫قوه مجریه و مقننه در صدا و سیما قرائت نشد‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫الریجانی را «مغ��ز متفکر جن��اح راس��ت» م ی خواندند و‬ ‫مدعی بودند که او صدا و س��یما را به «دس��تگاه تبلیغاتی‬ ‫محافظه کاران» تبدیل کرده است‪.‬‬ ‫بندر عس��لویه نیز که به زع��م اصالح طلبان «قطب‬ ‫انرژی ای ران» اس��ت در دوران خاتمی افتتاح شد‪ ،‬اما بازتاب‬ ‫چندانی در صدا و س��یما نداش��ت‪ .‬همچنین در س��ال ‪83‬‬ ‫وزرای دولت دوم خاتمی به تلویزی��ون امدند که البته فقط‬ ‫ب رای تحقق شعار سال «سال پاس��خگویی سه قوه» بود؛‬ ‫برنامه هایی که در ان وزی ران خاتمی در مقابل کارشناسان‬ ‫م ی نشستند و تنها در مقابل نقدها پاسخگو بودند‪ .‬اما یکی‬ ‫از نقاط مه��م در کارنامه خاتمی و علی الریجانی داس��تان‬ ‫«چراغ »بود‪ .‬برنامه ای که روح اهلل حسینیان با حضور در ان‬ ‫مسئولیت قتل های زنجیره ای را متوجه اصالح طلبان می‬ ‫ساخت ‪ .‬علی الریجانی در واقع تالش داش��ت تا با انتقاد از‬ ‫ساختار شکن ی های اصالح طلبان تندرو ‪ ،‬فضا را متعادل تر‬ ‫کرده و به گروه مقابل هم فرصت صحبت دهد‪ .‬این مساله‬ ‫از جانب دولت اصالح طلب پذیرفته نشد و علی الریجانی از‬ ‫جلسات هیات دولت اخ راج شد‪.‬‬ ‫دوگانه ضرغامی ‪ -‬احمدی نژاد‬ ‫رابطه احمدی نژاد ب��ا ضرغامی هم چن��دان تعریفی‬ ‫نداش��ت‪ .‬ه ر چند رس��انه ملی در ابتدای دولت احمدی نژاد‬ ‫«موضع حمایتی» نسبت به دولت اتخاذ کرد اما ه ر چه زمان‬ ‫م ی گذشت‪ ،‬این رویکرد به «موضع انتقادی» تغییر م ی کرد‬ ‫تا اینکه سرانجام کار به جایی رسید که دولت از تخریب خود‬ ‫در برنامه های صدا و سیما به شدت انتقاد م ی کرد‪ .‬در عین‬ ‫حال بسیاری از اصالح طلبان در هشت سال گذشته نسبت‬ ‫به اینکه صدا و س��یما در همه هشت س��ال گذشته حامی‬ ‫دولت و شخص رئی س جمهور سابق بود‪ ،‬معترض بودند‪.‬‬ ‫حضور مهدی کلهر‪ ،‬مشاور رئی س جمهور در دولت نهم‬ ‫در مقابل احمدی نژاد در یک��ی از گفت وگوهای تلویزیونی‬ ‫با وی به عنوان مجری برنامه‪ ،‬حض��ور تقوی فرد که بعدها‬ ‫مدیرمسئول یکی از روزنامه های حام ی دولت شد به عنوان‬ ‫مجری گفت وگو با محمود احمدی نژاد‪ ،‬حضور پژویان رئیس‬ ‫سابق شورای رقابت در مقابل محمود احمدی نژاد در یکی‬ ‫دیگر از گفت وگوهای رئی س جمهور سابق که به هدفمندی‬ ‫یارانه ها اختصاص داش��ت‪ ،‬مصادیقی اس��ت که این روزها‬ ‫مشاوران رسانه ای حس��ن روحانی را مجبور به واکنش در‬ ‫مقابل تصمیم رئیس سازمان صدا و سیما کرده است‪ .‬اگر‬ ‫در طول دوران ریاس��ت جمهوری احمدی نژاد حجم حضور‬ ‫منتقدان دولت نهم و دهم «اندک» بود‪ ،‬اما این رفتار در قبال‬ ‫دولت یازدهم رخ نداد و در ابتدای ریاست جمهوری روحانی‪،‬‬ ‫وزرای س��ابق دولت به برنامه های تلویزیون رفتند تا درباره‬ ‫تورم‪ ،‬رکود‪ ،‬مسکن مهر و‪ ...‬از خود دفاع کنند‪ .‬این در حالی‬ ‫بود که چنین اتفاقی در دوران احمدی نژاد ب رای دفاع وزی ران‬ ‫دولت از عملکردشان رخ نداد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 90‬هنگامی ک��ه محمود احمدی ن��ژاد در‬ ‫عزت اهلل ضرغامی و حسن روحانی در ماه های نخستین تشکیل دولت با اختالف نظرهایی مواجه شده اند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫واکنش به ادامه حضور حیدر مصلحی‪ ،‬وزیر وقت اطالعات‬ ‫ی بود که به واسطه‬ ‫خانه نشین شده بود‪ ،‬این عزت اهلل ضرغام ‬ ‫دوستی دیرینه با احمدی نژاد در دانشگاه علم وصنعت بارها‬ ‫راه جام جم ‪ -‬نارمک را طی کرد تا اینکه دود سفید از دودکش‬ ‫پاستور خارج شد و س��رانجام «ضیافت بستنی» ضرغامی‬ ‫ گره از کار گشود‪.‬‬ ‫در سال های ریاست جمهوری احمدی نژاد‪ ،‬او در ب رابر‬ ‫مجریانی نشست که به اعتقاد منتقدان دولت تنها در ب رابر‬ ‫اظهارات او س��ر تکان م ی دادند و در قبال همین اقدام خود‬ ‫از دولت پ��اداش گرفتند‪ .‬انه��ا از چهره هایی همچون مراد‬ ‫عنادی و محمدرضا تقوی فرد در زمره این افراد یاد م ی کنند‬ ‫و البته معتقدند ک��ه مرتضی حیدری با وجود س��کوت در‬ ‫اظهارات احمدی نژاد همچنان وضعیت سابق خود را حفظ‬ ‫کرد‪ .‬یکی از نمونه هایی که موجب اعتراض دولت نس��بت‬ ‫به عملکرد صدا و سیما شد‪ ،‬قطع ناگهانی گفت وگوی زنده‬ ‫تلویزیونی احمدی نژاد با مردم و پخش سریال تلویزیونی بود‪.‬‬ ‫این در حالی بود که خبرن��گار خبرگزاری مهر در این برنامه‬ ‫سواالتی را مطرح کرده بود که چندان به مذاق احمدی نژاد‬ ‫خوش نیامده بود‪.‬‬ ‫مهم تری��ن حاش��یه این برنام��ه‪ ،‬قطع پخ��ش زنده‬ ‫گفت وگو ب��ا احمدی نژاد‪ ،‬پ��س از اتمام س��واالت حیدری‬ ‫بود‪ .‬س��خنان احمدی نژاد به بهانه پخش سریال قطع شد‬ ‫و سپس س��واالت خبرنگاران و پاس��خ های احمدی نژاد به‬ ‫صورت ضب ط ش��ده‪ ،‬پخش ش��د‪ .‬خبرگزاری مهر در خبری‬ ‫نوش��ت که محمود احمدی نژاد از قطع این جلس��ه پخش‬ ‫زنده پرسش و پاس��خ مطلع نبوده است‪ .‬س��امانه پیامک‬ ‫نهاد ریاس��ت جمهوری نیز در واکنش به ای��ن اتفاق‪ ،‬ان را‬ ‫«غیرمنتظره» توصیف کرد و س��ایت ش��بکه ای ران‪ ،‬ارگان‬ ‫مجازی موسسه دولتی ای ران نوش��ت‪« :‬با توجه به رویکرد‬ ‫یکطرفه رسانه ملی طی روزهای گذشته در برخورد با دولت‪،‬‬ ‫مشخص نیس��ت این اقدام صدا و سیما ش��یطنتی است‬ ‫رسانه ای یا ناشی از یک بدس��لیقگی در برنامه ریزی است‪.‬‬ ‫رفتار غیرحرفه ای و عجیب صدا و سیما شائبه فرصت سازی‬ ‫با هدف ایجاد حاش��یه توس��ط مخالف��ان رئی س جمهور را‬ ‫تقویت م ی کند‪».‬‬ ‫البته ی��ک روز پی��ش از ان رس��انه های دولتی خبر‬ ‫داده بودند که رئی س جمهور خواس��تار ان ش��ده که به جز‬ ‫مصاحب ه کنندگان صدا و س��یما‪ ،‬خبرنگارانی از رسانه های‬ ‫دیگر حاضر باش��ند ام��ا با قطع پخ��ش زن��ده مصاحبه‪،‬‬ ‫این بخ��ش از مصاحب��ه تلویزیون��ی برخ�لاف انکه دفتر‬ ‫رئی س جمه��ور برنامه ریزی کرده بود‪ ،‬بع��د از نظارت صدا و‬ ‫سیما با تاخیری نیم ساعته پخش شد‪.‬‬ ‫مواردی نیز پیش امد که گفت وگوی زنده احمدی نژاد‬ ‫در صداو سیما لغو شد؛ موضوعی که اعتراض شدید مقام های‬ ‫مسئول در دولت را ب رانگیخت‪ .‬رابطه احمدی نژاد ‪ -‬ضرغامی‬ ‫ برخالف رابطه خاتمی ‪ -‬الریجانی اما هرچه بود ختم به خیر‬ ‫شد؛ هرچه زمان م ی گذشت اعتماد میان صداوسیما و دولت‬ ‫بیشتر م ی شد‪ .‬گرچه صداوسیما در برنامه هایی مثل ‪20:30‬‬ ‫انتقادات تند از دول��ت م ی کرد اما در مجم��وع احمدی نژاد‬ ‫سعی بر خویشتن داری م ی کرد‪.‬‬ ‫ضرغام ی در جلس��ه تجلیل از احمدی نژاد البته زبان‬ ‫به تمجید از احمدی نژاد گشود‪« :‬این جلسه در وهله اول به‬ ‫عنوان تجلیل از تالش جهادی رئی س جمهور عزیز و هیات‬ ‫دولت محترم و خدمتگزار اس��ت‪ .‬احمدی نژاد ش��خصیت‬ ‫کم نظیری است و به سرعت به ش��خصیت جهانی تبدیل‬ ‫ش��د‪ ،‬بعد از رس��یدن به ریاس��ت جمهوری‪ .‬همان طور که‬ ‫ایشان در کشور در کوره ده ها و نقاط دوردست این طور ساده‬ ‫و مردم ی و خاکی (اینها تعابیر رهبری اس��ت؛ تعابیری که‬ ‫م ی کنم دقیق است‪ .‬س��ازمان صداوسیما مفتخر است زیر‬ ‫نظر رهبری و پیرو ایشان است) حضور یافتند‪ ،‬در جهان نیز‬ ‫به چهره ای محبوب تبدیل شدند و این ظرفیت بزرگی ب رای‬ ‫انقالب اسالمی است‪g ».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد و عزت اهلل ضرغامی علی رغم اختالف نظرهایشان‪ ،‬در مورد اجرای نحوه گفت وگوی تلویزیونی‬ ‫رئیس جمهور به تفاهم رسیده بودند‬ ‫علی الریجانی در دوران ریاست جمهوری خاتمی با چالش های متعددی مواجه شد‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫انتقاد ایت اهلل‬ ‫حمله اول‬ ‫ایا مواضع همه اصولگرایان در مقابل‬ ‫دولت شبیه مواضع ایت اهلل است؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫سیاست‬ ‫در تحلیل سخنان ایت اهلل مصباح یزدی م ی توان به چند‬ ‫نکته مهم رسید‪ .‬اولین مساله این است که از سخنان حسن‬ ‫روحانی درباره اینکه گفته منتقدانش افرادی کم سواد هستند‬ ‫رنجیده است‪ .‬رنجشی که م ی تواند البته قابل توجه و تامل‬ ‫باشد‪ .‬به بیان دیگر واقع بینانه اگر قضاوت کنیم سخنان حسن‬ ‫روحانی در توصیفش از منتقدان پرونده هسته ای خواسته یا‬ ‫ناخ واسته اندکی از مدار اعتدال خارج شده است‪ .‬این مساله البته‬ ‫چیزی نیست که تنها از سوی مخالفان رئی س جمهور عنوان‬ ‫شده باشد‪ .‬چه اینکه برخی طرفداران حسن روحانی هم این‬ ‫نوع از بیان را‪ ،‬نا متجانس با رویه اعتدالی و سابقه سیاسی و‬ ‫بیانی او م ی دانند‪ .‬طرفه انکه روحانی در شرایطی سخت تر از‬ ‫این هم در اظهانظرهایش تمام تالشش را ب رای نگه داشتن‬ ‫جانب اعتدال به کار بسته است‪ .‬اما این همه ماجرا نیست‪.‬‬ ‫پس از انتشار سخنان ایت اهلل مصباح یزدی بسیاری از جمله‬ ‫شخصی ت هایی از میان اصولگرایان بر سخنان ایت اهلل خرده‬ ‫گرفتند‪ .‬به باور انان اگر سخنان رئی س جمهور با شخصیت‬ ‫سیاسی او فاصله زیادی داشته اس��ت‪ ،‬نوع بیان ایت اهلل هم‬ ‫خارج از مدار اعتدال و انصاف بوده است‪ .‬اعتراض انان به ان‬ ‫بخش از سخنان مصباح یزدی است که رئی س جمهور را فردی‬ ‫دروغگو معرفی م ی کند‪.‬‬ ‫منتقدان م ی گویند که ای��ت اهلل مصباح که خود پیش‬ ‫از این و در س��ال هایی نه چندان دور گفته ب��ود‪« :‬ول ی فقیه‬ ‫جانش��ین امام زمان(عج) بوده ول��ی رئی س جمهوری را مردم‬ ‫انتخاب م ی کنند‪ .‬وقتی رئی س جمهوری از جانب رهبری نصب‬ ‫و تایید م ی شود به عامل او تبدیل شده و از این پرتو نور بر او‬ ‫نیز تابیده م ی شود‪ .‬وقتی ریاست جمهوری حکم ول ی فقیه را‬ ‫دریافت کرد اطاعت از او نیز چون اطاعت از خداس��ت‪ ».‬حاال‬ ‫چگونه رئی س جمهور را فردی دروغگو معرفی م ی کند؟ انها با‬ ‫همین استدالل‪ ،‬منتقد و معترض سخنان ایت اهلل هستند‪.‬‬ ‫نقد و انتقاد از هر دولتی البته مساله ای الزم و ضروری‬ ‫است چرا که بر پایه همین مباحث متقابل است که ضع ف ها‬ ‫نمایان شده و بر نقاط مثبت افزوده م ی شود‪ .‬اما راه و رسم نقد‬ ‫و اداب ان خود مساله ای مهمتر از نقد است‪ .‬ناگفته پیداست‬ ‫که در نقد باید شرایط زمانی و مکانی را در نظر گرفت و البته‬ ‫شان فرد مورد نقد هم م ی بایس��ت رعایت شود‪ .‬چنین است‬ ‫که رهبر معظم انقالب در تازه ترین سخنانشان‪ ،‬منتقدان را به‬ ‫انصاف و شرح صدر فراخواندند و خاطرنشان کردند‪« :‬دولت‪،‬‬ ‫چند ماهی بیش نیست که مسئولیت را به عهده گرفته است‪،‬‬ ‫باید به مسئوالن فرصت داده شود که کارها را با قدرت به پیش‬ ‫ببرند‪ ،‬ضمن انکه منتقدان باید در قبال دولت‪ ،‬با شرح صدر‬ ‫برخورد کنند‪ ».‬ایشان البته مسئوالن دولتی را هم به شرح صدر‬ ‫در ب رابر منتقدان دعوت کردند و گفتند‪« :‬همه باید به یکدیگر‬ ‫احترام بگذارند‪».‬‬ ‫اما نکته دیگر س��خنان ایت اهلل مصباح یزدی انتقاد از‬ ‫سیاست خارجی دولت جدید است؛ مس��اله ای که به محور‬ ‫مخالفت منتتقدان دولت حسن روحانی تبدیل شده است‪.‬‬ ‫انچه رخ داده در واقع این اس��ت که حس��ن روحانی در‬ ‫سیاست خارجی رویکردی کامال متفاوت با محمود احمدی نژاد‬ ‫دارد‪ .‬او بر پایه شعارهایی که در دوران انتخابات مطرح کرده‬ ‫باب جدیدی در مناس��بات خارجی گش��وده و حتی پای میز‬ ‫مذاکره با امریکای ی ها هم نشس��ته است‪ .‬چنین رویکردی با‬ ‫انتقادهای��ی از جانب طی ف های��ی از اصولگرایان هم مواجه‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬حاال ایت اهلل مصباح یزدی هم شفاف و صریح‬ ‫به جمع این منتقدان پیوسته است‪ .‬حسن روحانی اما انتقاد‬ ‫این طی ف ها را قبول ندارد و کشور را در شرایط فعلی نیازمند‬ ‫حرکت بر همین مدار م ی بیند‪ .‬اما کدام یک درست م ی گویند؟‬ ‫ب رای رس��یدن به پاسخ این س��وال باید به چند مساله توجه‬ ‫داشت‪ .‬نخست اینکه اساسا تصمیم گیری در مورد سیاست‬ ‫خارجی خارج از مسئولیت رئی س جمهور است‪ .‬ب ر اساس قانون‬ ‫اساسی تصمیم گیری کلی در این مورد ب ر عهده مقام معظم‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫وقتی ایت اهلل مصباح یزدی در اندک زمان باقیمانده تا‬ ‫برگزاری انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اعالم کرد که در‬ ‫زمین و اسمان کسی را مناس��ب تر از کامران باقری لنکرانی‬ ‫ب رای تصدی پست ریاست جمهوری نیافته‪ ،‬شاید کمتر کسی‬ ‫تصور م ی کرد در فاصله کمی با کناره گیری نامزد مورد نظر‬ ‫ایت اهلل‪ ،‬همین اظهارنظر در مورد س��عید جلیلی هم تکرار‬ ‫ش��ود‪ .‬ایت اهلل مصباح یزدی به رغم تفکرات چند گانه ای که‬ ‫در جبهه پایداری در مورد نامزده��ای مختلف اصولگرا پدید‬ ‫امده بود بر حمایت از سعید جلیلی اصرار کرد و دیگر کسی‬ ‫با مواضع ش��فاف و صریح ایت اهلل تردیدی در مورد تصمیم‬ ‫سیاسی او نداشت‪ .‬ایت اهلل مصباح یزدی شخصا وارد میدان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری شد و تالش داشت پس از تجربه‬ ‫احمدی نژاد گزین��ه دیگری را ب رای رفتن به پاس��تور حمایت‬ ‫کند‪ .‬هر چه بود فرجام انتخابات ‪ 24‬خ��رداد چیزی نبود که‬ ‫باب میل اس��تاد باش��د‪ .‬نامزد موردنظر او از رفتن به پاستور‬ ‫بازماند و در دو گانه ای که پدید امده ب��ود طرف پیروز‪ ،‬طرف‬ ‫ایت اهلل نبود‪ .‬در ماه هایی که از دولت حسن روحانی گذشت‬ ‫اگر چه نزدیکان سیاسی اس��تاد که بیشتر در جبهه پایداری‬ ‫جای داشتند بیشترین انتقاد را از دولت جدید انجام دادند اما‬ ‫خود ایت اهلل سکوت را بر هر چیز دیگری ترجیح داد‪ .‬سکوت‬ ‫ایت اهلل البته زمان زیادی طول نکشید‪ .‬حاال در بهمن ماه و در‬ ‫حالی که طول عمر دولت جدید هنوز به شش ماه هم نرسیده‪،‬‬ ‫مصباح یزدی در یک سخنرانی‪ ،‬انتقادات تند و ب ی سابقه ای را‬ ‫علیه حسن روحانی مطرح کرده است‪ .‬او در سخنانش گفته‬ ‫است‪« :‬متهم م ی کنند به ب ی سوادی و کم فهمی و کج فکری‬ ‫و چیزهای دیگر؛ اینها خودشان نصیحت خدا و پیغمبر است؛‬ ‫یدارید کسی که شما را نصیحت کند و از شما انتقاد‬ ‫دوست نم ‬ ‫کند‪ ،‬م ی گویید انتقاد را دوست داریم و حق با مخالف است‪،‬‬ ‫ولی دروغ م ی گویید؛ طاقت شنیدن یک جمله را ندارید‪ ».‬این‬ ‫اظهارات در واقع پاسخی غیرمس��تقیم بود به سخنان اخیر‬ ‫حسن روحانی‪ .‬انجا که او در جمع اساتید دانشگاه با انتقاد از‬ ‫سکوت اهالی دانشگاه در پرونده هسته ای خواستار ورود انها‬ ‫به نقد و اظهار در این عرصه ش��ده و حتی اعالم کرده بود که‬ ‫منتقدان هسته ای عده ای کم سواد هستند‪.‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی اما در واکنش به این اظهارات به‬ ‫صورت غیرمستقیم حسن روحانی او را فردی کم تحمل در‬ ‫مورد انتقاد دانسته بود‪ .‬او البته انتقادهای تندی هم به سیاست‬ ‫خارجی دولت جدید داش��ت و گفته بود‪« :‬علما و بزرگان که‬ ‫وارث انبیا هستند و خانواده های شهدا وارثان این انقالب‪ ،‬شما‬ ‫را نصیحت م ی کنند که فریب امریکا را نخورید‪ ،‬دنبال راحت‬ ‫خیالی نروید؛ این رفاهی که به شما وعده م ی دهند دروغ است‬ ‫و به ان نخواهید رس��ید؛ اگر هم برسید به چه قیمتی؟ عزت‬ ‫مردم را م ی فروشید‪ ،‬خون های هزاران شهید را که در طول این‬ ‫سه دهه ریخته شده به باد م ی دهید تا اینکه چند روزی چند‬ ‫دالری که از پول های خودتان است را به شما بازگردانند؛ زهی‬ ‫خیال باطل! ارزش های خدا یادتان نرود؛ ملت ما و امام(ره) ب رای‬ ‫چه انقالب کردند؟ ب رای چه این همه کشته دادند؟ ب رای اینکه‬ ‫نان شان ارزان شود؟ ان مادری که با دست خود چند فرزندش‬ ‫را کفن پوشاند و به جبهه فرستاد و پس از شهادتشان اشک‬ ‫هم نریخت‪ ،‬ب رای شکم این کارها را کرد؟! چرا داریم ارزش ها‬ ‫را فراموش م ی کنیم؟ بدتر از همه کارهایی که م ی شود این‬ ‫است که اینها را به پای امام(ره) و مقام معظم رهبری م ی گذارند‬ ‫و م ی گویند این پیروی از امام(ره) و رهبری اس��ت‪ » .‬ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی با بیان اینکه در طول تاریخ همواره روحانیون را‬ ‫به ب ی سوادی‪ ،‬کم فهمی و کج فهمی متهم م ی کردند‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«ش��اه هم م ی گفت این اخوندها یک دم کنی روی سرشان‬ ‫گذاشته اند و نم ی فهمند سیاس��ت یعنی چه و ما چه دنیایی‬ ‫داریم‪ .‬انهایی که قس ی القلب هستند م ی گویند شما را چه کار‬ ‫به این کارها؟ شما را چه به اقتصاد و سیاست؟ ب ی سوادها‪».‬‬ ‫ایت اهلل منتقد‬ ‫رهبری است‪ .‬یعنی درس��ت همان چیزی که حسن روحانی‬ ‫هم بارها اعالم کرده است‪.‬پس تغییر رویکرد سیاست خارجی‬ ‫قطعا تصمیمی حاکمیتی است هرچند روش اجرا مربوط به‬ ‫دولت اس��ت و در این باب می توان از تاکتیک ها انتقاد کرد‪.‬‬ ‫استراتژی کالن اما انجا قابل ردیابی است که رهبری سخن از‬ ‫نرمش قهرمانانه به میان م ی اورند یا انجا که از علت مذاکره با‬ ‫دشمن بزرگی چون امریکا ب رای مردم توضیح م ی دهند‪ .‬انچه‬ ‫شاید م ی تواند مورد نقد باش��د نحوه اجرا شدن این کلیات و‬ ‫شیوه اجرایی تصمیمات کالن باشد‪ .‬درست همان جایی که‬ ‫حتی کوچکترین قدم اشتباه مورد نقد رهبر معظم انقالب هم‬ ‫قرار گرفت و ایشان گفتند برخی اقدامات نابجا بود‪ .‬با چنین‬ ‫نگاهی م ی توان گفت انتقاد از نحوه اجرا منطقی اس��ت اما‬ ‫رویکرد کلی تصمیمی حاکمیتی است‪ .‬انتقاد از حسن روحانی‬ ‫ان هم از سوی ایت اهلل مصباح یزدی ممکن است این تصویر را‬ ‫نمایان سازد که همه اصولگرایان این نوع نگاه را به دولت جدید‬ ‫دارند‪ .‬در واقع شاید حتی اینگونه تصور شود که اصولگرایان‬ ‫دولت را به عنوان رقیب خود م ی پندارند‪.‬‬ ‫واقعیت این است که رصد اظهارات و مواضع اصولگرایان‬ ‫خصوصا چهره های ش��اخص انان نش��ان م ی دهد که همه‬ ‫اصولگرایان دولت را رقیب خود نم ی دانند‪ .‬انها اگر چه ممکن‬ ‫است نقدهایی به برخی مواضع و اعمال دولت حسن روحانی‬ ‫داشته باشند اما این دولت را مقابل خود نم ی بینند‪ .‬چه اینکه‬ ‫وزرای مهمی از کابینه از چهره های شاخص اصولگرایان از‬ ‫طی ف های مختلف هستند‪ .‬مواضع کلی دکتر حداد عادل را‬ ‫هم می توان نماد اعتدال اصولگرایان در مقابل دولت دانست؛‬ ‫مواضعی منصفانه‪.‬‬ ‫از زاویه دیگر حتی م ی توان اینگون��ه تحلیل کرد که‬ ‫رقابت اصولگرایان با دولت مهمترین و بزرگترین خواس��ته‬ ‫اصالح طلبان اس��ت؛ رویدادی که اصالح طلبان از پی ان به‬ ‫مصادره دولت یازدهم م ی اندیش��ند‪ .‬پس ب��ا چنین نگاهی‬ ‫م ی توان گفت همه اصولگرایان مانند ایت اهلل فکر نم ی کنند‪.‬‬ ‫انها م ی خواهند رویکرد اعتدال را در نقد دولت حفظ کنند تا‬ ‫در یک رویکرد اعتدالی جایگاه اصولگرایان در قدرت رسمی‬ ‫کشور حفظ شده و اصالح طلبان در فراغ و خالء حضور انها به‬ ‫اهداف خود دس��ت پیدا نکنند‪ .‬در همین راستاست که انها‬ ‫م ی کوشند وارد پازل ط راحی شده اصالح طلبان نشده و حسن‬ ‫روحانی را فردی مقابل خود تصویر و تفسیر نکنند‪.‬‬ ‫یک انتقاد‪ ،‬چند تفسیر‬ ‫برخی م ی گویند س��خنان ای��ت اهلل مصباح یزدی تنها‬ ‫از س��ر دلس��وزی و نگرانی ب رای کشور بوده اس��ت‪ .‬در این‬ ‫میان او شاید فقط اندکی س��خنانش را علیه حسن روحانی‬ ‫شفاف تر از همیش��ه بیان کرده اس��ت‪ .‬اما طیف دیگری از‬ ‫تحلیلگران سیاس��ی باورش��ان این اس��ت که این سخنان‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی را در واقع باید اغ��ازی بر ورود مجدد او‬ ‫به سیاست قلمداد کرد‪ .‬او مانند س��ال های گذشته در ب رابر‬ ‫دولت وقت اعالم موض��ع کرده و طرفداران��ش نیز به تبع او‬ ‫مواضعی اتخاذ خواهند کرد‪ .‬به دیگر سخن اینکه طرفداران و‬ ‫حامیان سیاسی ایت اهلل مصباح یزدی که همگی از منتقدان‬ ‫دولت جدید هستند با این سخنان جانی تازه خواهند گرفت‬ ‫و حس��ن روحانی با موجی از انتقادها این بار هماهنگ تر از‬ ‫قبل مواجه خواهد شد‪.‬این رویداد البته در استانه ورود به سال‬ ‫س��وم عمر مجلس نهم م ی تواند اغازی ب رای فعالی ت های‬ ‫سیاسی مجلس دهم هم قلمداد ش��ود‪ .‬هر چه هست حاال‬ ‫حسن روحانی خیلی زودتر از انچه تصور م ی شد با یک منتقد‬ ‫سرسخت ان هم از شهر قم مواجه شده است‪ .‬باید منتظر ماند‬ ‫و دید ک ه چه وقت او پاسخ ایت اهلل را خواهد داد و ما شاهد فاز‬ ‫جدیدی از مباحثه رئی س جمهور وقت با ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫خواهیم بود یا حسن روحانی ترجیح م ی دهد در شرایط فعلی‬ ‫وارد چنین می دانی نشده و پاسخ را به زمانی دیگر واگذارد‪ .‬باید‬ ‫منتتظر گذر زمان باشیم‪g .‬‬ ‫‪37‬‬ ‫ایت اهلل و سه رئیس جمهور‬ ‫مروری بر رویکرد ای ت اهلل مصباح یزدی نسبت به دولت های مختلف‬ ‫سیاست‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی؛ شاگرد ایت اهلل بروجردی‪ ،‬ایت اهلل‬ ‫اراکی‪ ،‬امام خمینی (ره)‪ ،‬عالمه طباطبایی و ایت اهلل بهجت‪.‬‬ ‫او حاال که در دهه هش��تم عمرش به سر م ی برد شاگردان و‬ ‫مریدان خاص خ��ود را دارد و البته نف��وذ و حضوری موثر در‬ ‫عرصه سیاسی کشور‪.‬‬ ‫«اگر کسی که تقید به مس��ائل علمی و معنوی دارد‬ ‫به اوضاع سیاسی و اجتماعی نپردازد‪ ،‬روزگاری بیاید که جو‬ ‫سیاست و اجتماع به دست نااهالن بیفتد و جامعه را از مسیر‬ ‫خودش منحرف بکند‪ »...‬شاید تکرار همین جمله معروف‬ ‫ایت اهلل بهجت در کالس های درس��ش انقدر موثر بود که‬ ‫موجب ش��ود ایت اهلل مصباح یزدی در زمره روحانیونی قرار‬ ‫بگیرد که باور به حضور در عرصه سیاسی و معادالت ان دارند‪.‬‬ ‫طرفه انکه شخص ایشان در مصاحب ه ای با هفته نامه پنجره‬ ‫مشوق اصلی خود ب رای ورود به مسائل سیاسی و اجتماعی را‬ ‫ایت اهلل بهجت معرفی م ی کنند‪ .‬فارغ از دیدگاه های متفاوتی‬ ‫که در مورد اندیشه سیاسی ایت اهلل در دوران پیش از انقالب‬ ‫وجود داشته و دارد‪ ،‬او اما حاال سال ها پس از انقالب و در حالی‬ ‫که سپهر سیاسی ای ران تاکنون شش رئی س جمهور را تجربه‬ ‫کرده در هر دوره ای نگاهی خاص به دولت و مسئوالن وقت‬ ‫ان داشته است‪ .‬نگاهی به سیر موضع گیری های ایشان در‬ ‫مورد دولت های معاصر شاید پاسخی باشد ب رای این سوال‬ ‫که اساس��ا دیدگاه ایت اهلل به مقوله سیاس��ت در سال های‬ ‫اخیر چگونه بوده و ایا رویه ایش��ان انگونه که برخی گمان‬ ‫ان را دارند‪ ،‬تغییر کرده یا به باور برخی دیگر همچنان بر راه‬ ‫پیشین استوار است؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫انتقاد از دوران سازندگی‬ ‫ب��ا پای��ان جن��گ‪ ،‬اکب��ر هاشمی رفس��نجانی ب��ه‬ ‫س��اختمانی چند صد متر دور تر از محل مجلس نقل مکان‬ ‫کرد تا س��کان هدایت قوه مجریه را در دس��ت گی��رد‪ .‬دوره‬ ‫زمام��داری او با انتق��ادات متفاوت��ی روبه رو ب��ود و ایت اهلل‬ ‫مصباح ی��زدی از جمله منتقدان‪ .‬او س��ال ها پ��س از پایان‬ ‫ریاست جمهوری هاشم ی رفس��نجانی در بیان علت نقد از‬ ‫دولت هاشم ی رفسنجانی م ی گوید‪« :‬بعد از دوران تمام شدن‬ ‫جنگ‪ ،‬زمینه انحراف ها فراهم شد‪ ،‬به صورت های مختلفی‬ ‫که بنده نه در صدد هس��تم االن بیان کنم و نه مصلحت و‬ ‫نه وقتش هست‪ ...‬پس از رحلت حضرت امام‪ ،‬گرایش های‬ ‫انحرافی ش��روع به خودنمایی کرد و زمینه ان فراهم ش��د؛‬ ‫اختصاص به سطوح پایین هم نداشت‪ ،‬تا سطوح باالی کشور‬ ‫را این انحراف��ات و التقاطات کم یا زی��اد در برگرفت‪ .‬طولی‬ ‫نکشید که مس��ئوالن سطح باالی کش��ور اعالم کردند که‬ ‫فرهنگ دوره جنگ ب رای دوره سازندگی کارساز نیست‪ .‬حتی‬ ‫برخی ان روز ها ب رای حذف اسم شهید تالش کردند‪ .‬هنوز از‬ ‫جنگ زمانی نگذشته بود که به صورت های مختلفی گفته‬ ‫م ی شد که مثال ما در جنگ اشتباهاتی کردیم‪».‬‬ ‫انتقاد از دوران پس از جنگ‬ ‫وقتی اکبر هاشم ی رفسنجانی اماده م ی شد تا پس از‬ ‫هشت سال از قوه مجریه خداحافظی کند‪ ،‬دو جریان غالب در‬ ‫عرصه سیاسی حضور داشت؛ یکی مربوط م ی شد به راست‬ ‫س��نتی به نمایندگی عل ی اکبر ناطق نوری‪ ،‬عضو برجس��ته‬ ‫جامعه روحانیت مبارز ته ران و ان دیگری جریان چپ اسالمی‬ ‫طرفدار س��ی د محمد خاتمی که روزگاری در دوران وزارتش‬ ‫ایت اهلل مصباح از منتقدان سیاست های فرهنگ ی اش بود‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫چنین شد که ایت اهلل‪ ،‬حضور و ورود دگربار جریان چپ‬ ‫ان زمان را به عرصه قدرت رس��می مضر دانست و برهمین‬ ‫اساس بود که مخالفت هایش را با کاندیدای مورد حمایت این‬ ‫جریان در غالب سخنران ی ها و مصاحب ه ها عیان کرد و البته‬ ‫در همین س��خنانش بود که به حمایت از اکبر ناطق نوری‬ ‫پرداخت‪ .‬انتخابات که به پایان رسید اما نامزد مورد حمایت‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی پیروز نشد‪.‬‬ ‫ای��ن البته پای��ان سیاس��ت ورزی ایت اهلل نب��ود‪ .‬چه‬ ‫انکه اغازی ش��د ب رای او تا نقد های جدی بر سیاس��ت های‬ ‫سیاسی و فرهنگی خاتمی و طرفدارانش که حاال نام خود را‬ ‫اصالح طلب نهاده بودند‪ ،‬وارد کند‪.‬‬ ‫در همین راستا بود که او با س��خنان و استدالل های‬ ‫خود به ویژه در سخنران ی های پیش از خطب ه های نمازجمعه‬ ‫ته ران که هر دو هفته یک بار برگزار م ی ش��د‪ ،‬مبانی فکری‬ ‫این جریان سیاسی را که حاال قوه مجریه را در دست داشتند‪،‬‬ ‫به چالش م ی کشید‪.‬‬ ‫پس از ان بود که ایت اهلل مصباح یزدی در ردیف نخست‬ ‫افرادی از جناح مقابل قرار گرفت که رسانه های اصالح طلب با‬ ‫او وارد مجادالت کالمی و سیاسی م ی شدند تا انجا که حتی‬ ‫برخی از جمله خود ایت اهلل پیشنهاد مناظره با رئی س جمهور‬ ‫وقت را مطرح کردند‪ .‬این مناظره اگرچه هرگز رنگ واقعیت‬ ‫به خود نگرفت‪ ،‬اما تبدیل ش��د ب��ه مناظ��ره تلویزیونی با‬ ‫محمدجواد حجت ی کرمانی؛ مناظره ای که تنها شرط ایت اهلل‬ ‫مصباح ب رای پذیرش ان‪ ،‬پخش زن��ده تلویزیونی بود‪ ،‬اما با‬ ‫عدم پذیرش این ش��رط از س��وی حجتی‪ ،‬این مناظره ابتدا‬ ‫ضبط و سپس پخش شد‪ .‬تب مناظره که باال گرفت عطاءاهلل‬ ‫مهاجرانی‪ ،‬وزیر ارشاد دولت خاتمی نیز ایت اهلل مصباح را به‬ ‫مناظره دعوت کرد؛ دعوتی که البته فرجامی نداش��ت و به‬ ‫سرنوشت دعوت به مناظره با سروش شباهت یافت‪ .‬مجادالت‬ ‫و مناقشات ایت اهلل و اصالح طلبان دولتی تا پایان دوره حضور‬ ‫رسمی چپ ها در قدرت ادامه یافت‪.‬‬ ‫ماجرای خانه نشینی‬ ‫‪11‬روزه احمدی نژاد؛‬ ‫همه چیز تغییر کرد نه به‬ ‫تدریج بلکه یکباره‪ .‬این‬ ‫شاید بدون شک دیگر‬ ‫نقطه پایانی بود بر روابط‬ ‫ایت اهلل و رئیس جمهور‬ ‫دولت دهم‬ ‫اغاز دوره جدید سیاست ورزی‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری نه��م دوره ای جدید از‬ ‫سیاس��ت ورزی ایت اهلل مصباح یزدی محس��وب م ی شود‪.‬‬ ‫دوره ای که در ان چند اصالح طلب و چند اصولگرا عزمشان‬ ‫را جزم کردند تا نام خود را به عنوان شش��مین رئی س جمهور‬ ‫ثبت کنند‪ .‬یک طیف ب رای نگه داشتن قدرت نزد خود و یک‬ ‫طیف ب رای به دست اوردن قدرت از دست رفته‪ .‬این اما همه‬ ‫ماجرا نبود‪ ،‬چرا که چهارمین رئی س جمهور هم بار دیگر عزم‬ ‫بازگشت به پاستور کرده بود؛ اکبر هاشم ی رفسنجانی‪.‬‬ ‫او ک��ه روزگاری در دولت اصالح��ات همچون ایت اهلل‬ ‫مصباح ی��زدی در زم��ره اف��راد م��ورد انتق��اد اصالح طلبان‬ ‫قرار داش��ت‪ ،‬ح��اال در قام��ت مدعی��ان رقاب��ت انتخابات‬ ‫ن هاشمی‪،‬‬ ‫ریاس��ت جمهوری ظاهر ش��ده بود‪ .‬این بار اما ای ‬ ‫هاشمی دهه ‪ 70‬نبود‪ .‬هاشمی یا شرایط سیاسی و شاید هم‬ ‫هر دو انقدر تغییر کرده بودند که منتقدان پیش��ین حاال در‬ ‫سنگر او به دفاع م ی پرداختند‪.‬‬ ‫این چنین ش��د که ایت اهلل به عنوان یکی از مدافعان‬ ‫اصلی احمدی نژاد وارد عرصه نقد و نظر ش��د‪ .‬او فضای ان‬ ‫روزها را این چنین توصیف م ی کند‪« :‬چطور ش��د که توجه‬ ‫متدینین و عالقه من��دان به ارزش های اس�لامی معطوف‬ ‫به گروه خاصی ش��د؟ جوابش خیلی روش��ن است‪ ،‬ان روز‬ ‫با اینکه کاندیداهایی بودند که از لحاظ اس�لامی و سوابق‬ ‫سیاسی و انقالبی شناخته شده بودند اما همان روز وقتی در‬ ‫شعارهای شان دقت م ی کردید ‪ -‬الاقل به عنوان تاکتیک ‪ -‬از‬ ‫شعارهای غی ر اسالمی استفاده م ی کردند‪ .‬بنده در ان دوران‬ ‫یادم نیس��ت که یکی از این کاندیداهای متدین‪ ،‬اس��می از‬ ‫اسالم و ارزش های اسالمی به زبان اورده باشد‪ .‬فکر م ی کردند‬ ‫که اسم اوردن از این امور موجب ریزش برخی از ارا م ی شود‪.‬‬ ‫هدف شان این بود که از هر طریقی شده ارای بیشتری را به‬ ‫سمت و سوی خودشان جلب کنند‪ ...‬ان روز تنها کسی که‬ ‫در نطق هایش از ارزش ها سخن م ی گفت‪ ،‬اقای احمدی نژاد‬ ‫بود‪ .‬پس علت اینکه ما ایشان را بر دیگران ترجیح دادیم‪ ،‬این‬ ‫بود که حداقل این جرات را داشت که بیاید شعارهای اسالمی‬ ‫را اصل قرار دهد و مطرح کند‪ ».‬هرچه بود ایت اهلل و موسسه‬ ‫تحت نظ��رش در قم تم��ام و کمال به حمای��ت از محمود‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬شهردار وقت ته ران پرداختند‪.‬‬ ‫تا انجا که حجت االس�لام س��قای ب ی ری��ا در این باره‬ ‫به ایسنا گفته بود‪« :‬در موسس��ه امام خمینی (ره) که بنده‬ ‫عضو هیات علمی ان نیز هستم‪ ،‬تمام کارمندان و اعضای‬ ‫هیات علمی یک روز حقوق خود را به ستاد دکتر احمدی نژاد‬ ‫اختص��اص دادند‪ ».‬او که از ش��اگردان مصباح یزدی اس��ت‬ ‫پس از ان به س��ایت «رجانیوز» گفته بود‪« :‬حضرت ایت اهلل‬ ‫مصباح به عن��وان چهره ش��اخص طرف��دار روی کار امدن‬ ‫اقای احمدی ن��ژاد بودند و خیلی موثر‪ .‬به ه��ر حال یکی از‬ ‫تاثیرگذاران ایش��ان بوده اند و کس��ی نم ی تواند انکار کند‪».‬‬ ‫انتخابات که تمام ش��د در میان ناباوری همگان و برخالف‬ ‫دور پیش��ین این بار این نامزد مورد عالق��ه ایت اهلل بود که‬ ‫راهی پاستور شد‪.‬‬ ‫حاال همه چی��ز ب رای تحقق دول��ت ارمانی مورد نظر‬ ‫ایت اهلل مصباح ی��زدی اماده بود‪ .‬دولت که اغ��از به کار کرد‬ ‫ایت اهلل هم به حمایت هایش شدت بخشید‪.‬‬ ‫ایشان در فروردین ‪ 1385‬تحلیلی از پیروزی احمدی نژاد‬ ‫داش��ت‪ .‬وی گفته ب��ود‪« :‬در اثر ن��ذر و نیازه��ا و گریه های‬ ‫خانواده های ش��هدا و مردم متدی��ن‪ ،‬خدای متع��ال دوباره‬ ‫همان خانواده های ش��هدا و متدینین را پی��روز کرد و قدرت‬ ‫دست کس��انی امد که گمنام بودند و کسی به انها اعتنایی‬ ‫نم ی ک��رد‪ ».‬ایت اهلل مصباح ی��زدی این مطل��ب را در جمع‬ ‫گروهی از دانشجویان دانشگاه پیام نور مطرح کرد و به اوضاع‬ ‫جامعه در زمان ریاست جمهوری سی د محمد خاتمی اشاره کرد‬ ‫و گفت‪« :‬دو سال پیش وضع شما متدینین چگونه بود؟ کار‬ ‫به جایی رسیده بود که چادری ها را مسخره م ی کردند‪ .‬همان‬ ‫ایت اهلل مصباح یکی از منتقدان‬ ‫دولت سازندگی بود‬ ‫پایانی برای یک رابطه‬ ‫ماجرای خانه نش��ینی ‪11‬روزه احمدی ن��ژاد؛ همه چیز‬ ‫تغییر کرد نه به تدریج بلکه یکباره‪ .‬این ش��اید بدون شک‬ ‫دیگر نقطه پایانی بود بر روابط ایت اهلل و رئی س جمهور دولت‬ ‫دهم‪ .‬حاال انتقادها به همان اندازه حمایت ها در ابتدای دولت‬ ‫نهم افزایش یافته بود‪ .‬ایت اهلل در هر دیداری و هر محفلی به‬ ‫انتقاد از وضع موجود در دولت م ی پرداخت‪.‬‬ ‫اما ش��اید مهمترین س��خنان انتقادی مربوط باشد به‬ ‫دیدار با اعضای موتلفه در اردیبهشت ‪ .1390‬انجا که ایت اهلل‬ ‫چنین گفت‪« :‬بنده روز به روز احساس کردم که خطر بسیار‬ ‫سیاست‬ ‫باشد و هیچ هوای نفسی هم نداشته باشد یا هیچ انحرافی‬ ‫در فک��رش پیش نیاید‪ ،‬ای��ن توقع بیجایی اس��ت‪ .‬چیزی‬ ‫که ان وقت از این ش��خص در مقاب��ل رقی ب هایش انتظار‬ ‫م ی رفت‪ ،‬این بود که بتواند ش��عارهای انقالبی و اس�لامی‬ ‫را زنده کند و کرد‪ .‬در عمل هم به برنامه هایی که پیشنهاد‬ ‫کرده بود اقدام کرد و اقدامات دلی رانه و شجاعانه ای هم کرد‪.‬‬ ‫اما این معنایش ان نیست که هیچ اشتباهی نداشته باشد‪.‬‬ ‫بعضی از اش��تباهاتش را که از همان اوایل متوجه شدیم‪،‬‬ ‫س��عی کردیم تا از ظهورش جلوگیری بش��ود ولی تاثیری‬ ‫نداش��ت‪ .‬عمده چیزی که مانع از اصالح ان اشتباهات شد‪،‬‬ ‫دلبستگی ایشان به یک ش��خص خاص بود‪ ،‬که هنوز هم‬ ‫ب رای بنده این یک معمایی است که این چنین ادمی با این‬ ‫فراست‪ ،‬با این هوش و با این کارامدی‪ ،‬چطور شیفته یک‬ ‫نفر م ی شود که از خودش ضعی ف تر اس��ت و صدها نقطه‬ ‫ضعف در ان قابل رویت است‪ .‬ب رای بنده هنوز این معما باقی‬ ‫است! به هر حال این یک واقعیت است‪ .‬شاید مقام معظم‬ ‫رهبری ب رای دوره دوم ریاست ایشان وقتی متوجه شدند که‬ ‫م ی تواند این فرد (مشایی) یک منشا خطری شود‪ ،‬خواستند‬ ‫جلوی ان را بگیرند؛ نامه ای که نوشتند ب رای معاون اولی در‬ ‫واقع معنایش همین بود و این برخ��ورد رهبری خیلی چیز‬ ‫عجیبی بود! سابقه ندارد که ایش��ان مثال ب رای یک پستی‬ ‫که وزارت هم نیست ‪ -‬پست وزارت را که مجلس باید رای‬ ‫اعتماد بده��د ‪ -‬چنین اظهارنظری کرده باش��ند‪ .‬البته اول‬ ‫حفظ اس�لام و انقالب‪ ،‬بعد ایش��ان به عنوان خادم اسالم و‬ ‫انقالب باید حفظ م ی شد و اال ایشان (رهبر معظم انقالب)‬ ‫عاشق شخص خاصی نیستند‪ .‬هدف ایشان حفظ اسالم و‬ ‫انقالب است‪ ،‬منتها کس��ی که متصدی این کار بود و توان‬ ‫این کار را داش��ت که انجام بدهد و این مس��ئولیت را ب رای‬ ‫خدمت بپذیرد احمدی نژاد بود؛ خب ایش��ان هم باید حفظ‬ ‫م ی شد‪ ».‬دولت دوم که اغاز شد بس��یاری از اعضای سابق‬ ‫دیگر راهی به پاس��تور نداش��تند‪ .‬صف منتقدان هم البته‬ ‫طوالن ی ت��ر از صف مدافعان دور پیش��ین ش��ده بود‪ .‬حاال‬ ‫طیف ی هایی از اصولگرایان همصدا با ایت اهلل به نقد اقدامات‬ ‫رئیس دولت دهم م ی پرداختند‪.‬‬ ‫عظیمی در این جریان نهفته است و تالش زیادی در این راه‬ ‫شده‪ .‬عقلم نم ی رسید که ایا هیپنوتیزم است‪ ،‬سحر است یا‬ ‫ارتباط با مرتاضین است؟ بنده این جور چیزها را بلد نیستم‪،‬‬ ‫ولی م ی دانستم که در این قضیه‪ ،‬چیزی غیرطبیعی وجود‬ ‫دارد‪ .‬دیدیم که این ش��خص مس��اله دار‪ ،‬این فرد را مسخّ ر‬ ‫کرده و او توی مشتش است‪ .‬البته قرائن فراوانند و خود شما‬ ‫بیش��تر از ما اطالع دارید که حتی تاثیر نگاه و برخورد و اثار‬ ‫طلس��مات و چیزهایی از این قبیل در کار است‪ .‬البته اینها‬ ‫همه مسموعات هستند و بنده به چشم خودم ندیده ام‪ .‬یک‬ ‫وقتی به برخی از دوستان نزدیکم گفتم که این کارها هیچ‬ ‫توجیهی ندارند‪ .‬یک وقت کسی اشتباهی م ی کند‪ ،‬ان وقت‬ ‫هرچه او اش��تباه م ی کند‪ ،‬این فرد م ی اید و توجیه م ی کند!‬ ‫کسی که ‪ 10‬تا دوس��ت دارد‪ 9 ،‬تا دوستش را م ی گذارد کنار‬ ‫و کارهای دهمی را توجیه م ی کند! ایا این یک کار عاقالنه‬ ‫است که انسان دائما به ان ‪ 9‬نفر اعتراض کند و حتی یک بار‬ ‫هم به ان دهمی اعتراض نکند؟ چطور همه اشتباه م ی کنند‬ ‫و کنار زده م ی شوند‪ ،‬اما این یکی م ی ش��ود مطلق و هرچه‬ ‫م ی گوید درست است؟ این قضیه اصال توجیه ندارد‪ ،‬اما گفتن‬ ‫این حرف ها عوامانه است و کاری است که پیرزن ها م ی کنند‪.‬‬ ‫زن و شوهرها سر هر قضی ه ای که دعوا م ی کنند‪ ،‬م ی گویند‬ ‫جادو شده (خنده حضار)‪ .‬حرف عامیانه ای بود که بگوییم البد‬ ‫او را جادو کرده اند‪ .‬حرفی نبود که بش��ود همه جا زد‪ ،‬مضافا‬ ‫بر اینکه ما خودمان هم اهل این کاره��ا نبودیم‪ .‬نه پدرمان‬ ‫جادوگر بود‪ ،‬نه خودمان این کاره بودیم‪».‬‬ ‫سخنانی که در کنار بازتاب ها و واکنش های متفاوت‬ ‫به ان اسفندیار رحیم مشایی نیز در پاسخ به ان چنین گفته‬ ‫بود‪« :‬چرا نم ی توانید س��حرم را باطل کنید و احمدی نژاد را‬ ‫نجات دهید؟!»‬ ‫او در سخنان قبل از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫گفته بود‪« :‬اگر اکنون نیز منتظر باش��ید تا رئی س جمهوری‬ ‫بر س��رکار اید که هیچ ضعفی در دو زمینه ش��ناخت و اراده‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬زود سرخورده خواهید شد‪ ،‬چرا که وقتی حضرت‬ ‫امام خمینی(ره) با ان بصیرت و شناخت عمیق خود نسبت‬ ‫به اسالم و ان اراده مستحکم و تقوای الهی شان در مواردی‬ ‫هرچند بس��یار اندک به اش��تباه خود اذعان م ی کنند‪ ،‬نباید‬ ‫از دیگرانی که مسلما ش��ناخت و اراده انها به اندازه امام(ره)‬ ‫نیست‪ ،‬انتظار داشت هیچ اشتباهی نداشته باشند‪ .‬بناب راین‬ ‫انتظار پیدا کردن فردی ب ی هیچ عیب و نقص‪ ،‬اشتباه است‬ ‫و باید اصلح نس��بی را انتخ��اب کنیم‪ ».‬ح��اال اما محمود‬ ‫احمدی نژاد دیگر رئی س جمهور نیست و فرد مورد نظر ایت اهلل‬ ‫مصباح هم رئی س جمهور نشده اس��ت‪ .‬ایت اهلل مصباح در‬ ‫تازه ترین سخنانش مواضعی را در ب رابر رئی س جمهور جدید‬ ‫اتخاذ کرده؛ مواضعی که البته نشان دهنده نوع دیدگاه او در‬ ‫مورد حس��ن روحانی اس��ت و اغازی ب رای مواجهه با دولت‬ ‫جدید‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫هنرپیشه های زمان شاه دوباره س��ر کار امده بودند و تجدید‬ ‫شخصیت م ی شدند‪ .‬کمبودها را هم از جاهای دیگر تامین‬ ‫م ی کردند‪ .‬از ارمنستان رقاص م ی اوردند و‪ ...‬مومنان خون دل‬ ‫م ی خوردند‪ ،‬شب و نیمه شب پیش خدا اشک م ی ریختند و‬ ‫م ی نالیدند که ما شهید دادیم ب رای اینها؟!»‬ ‫ای��ت اهلل مصباح یزدی با اش��اره به پی��روزی محمود‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری گفت‪« :‬خدا دوباره‬ ‫دعاهای شما را مستجاب کرد و شرایط بهتری پیش امد‪ ،‬اما‬ ‫یادتان نرود خدا اینها را به شما داد‪ ،‬در صورت فراموش کردن‪،‬‬ ‫دوباره نعمت ها گرفته م ی شود‪».‬‬ ‫او در جای دیگری درباره دولت نهم احمدی نژاد چنین‬ ‫گفته بود‪« :‬از برکات و دستاوردهای دولت نهم‪ ،‬ترسیم ب رنامه‬ ‫و راهکار ب رای دولت های بعد از خود اس��ت‪ .‬دولت های بعد‬ ‫از دولت نهم نم ی توانند خالف طرح ه��ا و اقداماتی که این‬ ‫دولت اغاز کرده اس��ت‪ ،‬عمل کنند‪ ».‬ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫با اشاره به اینکه «رئیس دولت نهم فرهنگ کار را در کشور‬ ‫نهادینه کرد» افزوده ب��ود‪« :‬مردمی که ای��ن همه خدمت‬ ‫صادقانه و تالش های شبانه روزی دکتر احمدی نژاد و اعضای‬ ‫هیات دولت را م ی بینند به اسانی زیر بار هرکسی نخواهند‬ ‫رفت‪ ».‬وی اضافه کرده بود‪« :‬اگر سایر خدمات دولت نهم را‬ ‫نادیده بگیریم ترویج فرهنگ خدمت و کار در کش��ور ب رای‬ ‫افتخارات این دولت کافی اس��ت؛ دولت نهم به همه یاد داد‬ ‫که مسئولیت پذیرفتن به چه معناست‪ .‬در گذشته به دلیل‬ ‫فرهنگ اس��تعماری و غربی که موج ان به ما رسیده بود به‬ ‫کم کاری و ارائه امار غیرواقعی عادت کرده بودیم‪ .‬طبق امار‬ ‫در گذشته کار مفید یک کارمند در شبانه روز‪ 30 ،‬دقیقه بود‬ ‫ولی امروز رئیس دولت به اندازه سه شیفت کاری کار م ی کند‪.‬‬ ‫باید این فرهنگ نیز در الیه های پایین دستگاه های دولتی‬ ‫درونی شود‪ .‬امروز مانند گذشته مسئوالن دولتی نم ی توانند‬ ‫ارباب رجوع خود را دور بزنند‪ ،‬بناب راین باید از کسانی که این‬ ‫فرهنگ ر ا ترویج کردند‪ ،‬قدردانی شود‪».‬‬ ‫اما هر چه زمان م ی گذشت برگه های تقویم نیز به پایان‬ ‫رسیدن دولت اول احمدی نژاد را روایت م ی کردند‪ ،‬حمایت های‬ ‫ایت اهلل هم به پایان خود نزدیک م ی ش��د‪ .‬حاال احمدی نژاد‬ ‫گویی دغدغه هایی تازه داشت و همت گماشته بود تا انها را‬ ‫رنگی از تحقق بخشد‪.‬‬ ‫او حاال چیزهایی را م ی خواس��ت که ایت اهلل از جمله‬ ‫مخالفانش بود‪ .‬ش��اید مهم ترینش معاون اولی اس��فندیار‬ ‫رحیم مش��ایی بود‪ .‬زمان کوچ اعضای کابینه هم فرارسیده‬ ‫بود‪ .‬برخی به میل و اراده خود و برخی ب ی میل و با اراده رئیس‬ ‫دولت‪ .‬باور انها و ایت اهلل این بود که محمود احمدی نژاد حاال‬ ‫دیگر تفاوت های بسیاری با رئی س جمهور ارمان ی شان دارد‪.‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی درباره اتفاق��ات ان دوره چنین‬ ‫م ی گوید‪« :‬از یک دانش��جویی که بعد از انقالب فرماندار و‬ ‫بعد استاندار شده‪ ،‬توقع نم ی رود که مثل امام امت تزکیه شده‬ ‫انتقاد ایت اهلل مصباح از حسن روحانی‬ ‫واکنش هایی را در پی داشته است‬ ‫محمود احمدی نژاد در سال های نخست‬ ‫مورد حمایت ایت اهلل مصباح بود‬ ‫‪39‬‬ ‫حتی اگر به استیضاح کشیده شوم؟ این در حالی است که‬ ‫مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود ضمن انکه بیان‬ ‫کردند باید به دولت فرص��ت داد‪ ،‬توصیه کردند‪« :‬در همین‬ ‫مذاکرات گوناگونى که در این روزه��ا انجام م ی گیرد‪ ،‬ملّت‬ ‫ای ران این مذاکرات را زیر نظر داش��ته باشند؛ اظهارنظرهاى‬ ‫ب ی ادبان ه مسئوالن امریکایى را مردم ببینند و زیر نظر داشته‬ ‫باش��ند‪ ».‬انتقاد نمایندگان مجلس و نخب��گان جامعه به‬ ‫دولت محترمانه اس��ت‪ ،‬انها درصورتی م ی توانند توافقنامه‬ ‫ژنو را تایید کنند که در جری��ان کل ماجرا قرار بگیرند‪ ،‬متن‬ ‫توافقنامه را مطالعه و بررسی کنند و اگر قابل دفاع بود دفاع‬ ‫کنند‪ .‬نه اینکه به دانش��گاهیان بگویند‪« :‬توافق ژنو اولین‬ ‫گشایش ب رای دانشگاه و ب رای پول دانشجویان بود‪ ».‬یعنی‬ ‫پول توافقنامه که به ش��ما رس��ید‪ ،‬پس چرا نم ی ایید از ان‬ ‫دفاع کنید؟ با این تفاسیر در انتقاد منتقدین‪ ،‬توهین و اهانت‬ ‫ندیدم‪ ،‬برعکس این حرکت متاسفانه ابتدا از ان طرف شروع‬ ‫شد که منتقدان را با انواع توهین‪ ،‬تکفیر و تهدید م ی خواهند‬ ‫خاموش کنند و انها را کم س��واد و کسانی که از جایی پول‬ ‫م ی گیرند معرفی کنند‪ .‬این گونه تحرکات افراطی برخالف‬ ‫شعار اعتدال است‪.‬‬ ‫این نوع واکنش به انتقادات را نشات گرفته از چه‬ ‫عاملی م ی دانید؟‬ ‫سیاست‬ ‫ضمیر‪ ،‬مرجع خودش را پیدا میکند‬ ‫تو گو با قاسم روانبخش درباره نقدهای ایت اهلل مصباح به دولت روحانی‬ ‫گف ‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫قاسم روانبخش از نزدیکترین اف راد سیاسی به ایت اهلل مصباح یزدی است‪ .‬او در کنار سایر حامیان ایت اهلل مصباح‬ ‫از منتقدان حسن روحانی ب ه شمار م ی رود‪ .‬انتقاد ات اخیر ایت اهلل مصباح یزدی نسبت به عملکرد و سخنان رئیس جمهور‬ ‫با واکنش های متعددی روب ه رو شده است‪ .‬همین مساله بهانه گفت و گوی ما با قاسم روانبخش است‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫رهبر معظم انقالب در دیدار با کادر نیروی هوایی‬ ‫بر ط�رح نقد منصفان�ه و فرص�ت دادن به دولت‬ ‫جهت اج�رای برنام ه های�ش تاکید داش�تند‪ ،‬به‬ ‫نظر شما منتقدان دولت روحانی روش مناسبی‬ ‫را برای ط�رح دیدگاه های خود انتخ�اب کردند؟‬ ‫رئی س جمه�ور اعالم ک�رده منتق�دان مذاکرات‬ ‫هس�ته ای از جایگاه خاصی حمایت م ی ش�وند‪،‬‬ ‫ایا واقعا چنین اس�ت یا انکه مطالبات منتقدان‬ ‫منطقی‪ ،‬مستدل و برخاسته از کف جامعه است؟‬ ‫‪ l‬دکت��ر روحانی پ��س از تحویل گرفت��ن دولت از‬ ‫منتقدان درخواس��ت کرد تا دولت را نقد کنند‪ ،‬حتی در اغاز‬ ‫س��ال تحصیلی از دانش اموزان خواست تا موضوع انشای‬ ‫خود را براس��اس نقد دول��ت بگذارند چون ممکن اس��ت‬ ‫نکته های مناسبی در نقدها مطرح شود که توشه راه دستگاه‬ ‫اجرایی کش��ور قرار گیرد‪ .‬معتقدم اکثری��ت قریب به اتفاق‬ ‫منتقدان در این مدت س��عی کردند حرم��ت رئی س جمهور‬ ‫محترم و دول��ت را نگه دارن��د و توصی��ه رهبری معظم در‬ ‫فرصت دادن به دولتمردان را جدی بگیرند‪ .‬طبیعی اس��ت‬ ‫وقت��ی رئی س جمهور دعوت ب��ه نقد م ی کند کس��انی که‬ ‫به عملکرد دولت انتق��اد دارند منصفانه نظرش��ان را بیان‬ ‫م ی کنند‪ ،‬منتها در ماه های نخس��ت اغاز کار دولت یازدهم‬ ‫در اقدام ی عجوالنه و بدون کارشناسی دقیق و حساب شده‬ ‫‪40‬‬ ‫توافق ژن��و میان ای ران و کش��ورهای عض��و ‪ 5+1‬به امضا‬ ‫رس��ید‪ .‬رئی س جمهور فکر م ی کرد که ‪ 5+1‬در این توافق‪،‬‬ ‫حق غن ی سازی ب رای ملت ای ران به رسمیت شناخته شده و‬ ‫تحریم ها نیز برداشته شده است‪ ،‬از این رو در اقدامی سریع‪،‬‬ ‫نامه ای به رهبر معظم انقالب نوشت و این پیروزی بزرگ را‬ ‫به معظم له تبریک گفت‪ .‬ایشان طبق این برداشت‪ ،‬از همه‬ ‫اعم از جامعه دانش��گاهیان و روحانیون و حتی نمایندگان‬ ‫مجلس انتظار داش��ت این کار را تایید کنند اما ان طور که‬ ‫از س��خنرانی او در جمع دانشگاهیان پیداس��ت چندان از‬ ‫نقد توافقنامه نیز رضایت ندارند‪ ،‬بر همین اس��اس بود که‬ ‫ان را دس��تاورد بزرگ بی ن المللی ب رای ای��ران خواندند و به‬ ‫دانشگاهیان دس��تور دادند ب رای حمایت از کار انجام شده‬ ‫فریاد بزنند و به میدان بیایند‪ .‬در حالی که این انتظار بجایی‬ ‫نیست زی را نخبگان نم ی توانند طبق دستور رئی س جمهور‬ ‫عمل کنند و مس��اله ای را که به دالیل محرمانه بودن همه‬ ‫ابع��اد و جوانب ان مخفی مانده اس��ت در بس��ت بپذیرند‪.‬‬ ‫هنوز نمایندگان محترم مجل��س به رغم تاکی د های مکرر و‬ ‫درخواست هایی که با امضای بیش از ‪ 150‬نفر ارائه کرده اند‬ ‫نتوانسته اند از کم و کیف این توافقنامه و جزئیات ان مطلع‬ ‫شوند‪ .‬در حالی که وقتی اقای روحانی به مجلس رفت قول‬ ‫داد مجلس را در راس امور بداند و حیثیت و جایگاه مجلس‬ ‫را حفظ کند‪ ،‬حاال این سوال پیش م ی اید که چرا نمایندگان‬ ‫ملت نباید از متن مذاکرات چنین توافقنامه مهم بی ن المللی‬ ‫که مربوط به کش��ور است مطلع ش��وند؟ چرا وزیر خارجه و‬ ‫رئیس تیم مذاکره کننده م ی گوید این اطالعات را نم ی دهم‪،‬‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که کمتر کس��ی وجود دارد‬ ‫که از انتقاد خوشش بیاید‪ ،‬هر کس هم بگوید من از انتقاد‬ ‫خوش��م م ی اید در مقام شعار اس��ت‪ .‬غالبا چنین است که‬ ‫وقتی کاری انجام م ی دهند دوست دارند دیگران انها را تایید‬ ‫کنند‪ .‬منتها باید خالف این میل طبیعی عمل کرد‪ ،‬یعنی‬ ‫اگر کس��ی انتقاد کرد نباید عصبانی شد‪ ،‬بلکه‪ ،‬از او تشکر‬ ‫کرد و در صورت وارد بودن ان را پذیرفت‪ .‬به ویژه از کس��انی‬ ‫که شعار اعتدال و دولت تدبیر و امید را در تابلوی انتخاباتی‬ ‫خود قرار داده اند انتظار بیش��تری م ی رود که از حرکت های‬ ‫تند و افراطی و کلمات توهی ن امیز به مردم استفاده نکنند‪.‬‬ ‫ش��اید بخش��ی از این مواضع تند ب��ه گزارش هایی‬ ‫مرتبط باشد که برخی اط رافیان و مشاوران به رئی س جمهور‬ ‫م ی دهن��د‪ ،‬در نتیج��ه این مش��ورت ها در س��خنران ی ها و‬ ‫موضع گیری های اقای روحانی نی��ز تاثیر م ی گذارد‪ .‬وقتی‬ ‫یکی از مشاوران ارشد او ‪ 49.5‬درصد مردم را که به نامزدهای‬ ‫دیگری در انتخاب��ات رای دادند مورد حمل��ه و اهانت قرار‬ ‫م ی دهد و م ی گوید‪« :‬ش��ما فک��ر نکنید که ی��ک نفر در‬ ‫مملکت وجود دارد که م ی گوید من قان��ون را قبول ندارم‪،‬‬ ‫بلکه این یک جریان مشخص بود که م ی گفتند ما قانون را‬ ‫قبول نداریم‪ .‬اکنون ‪ 49/5‬درصد ارا را شامل م ی شوند‪ .‬این‬ ‫‪ 49/5‬درصد ارا کسانی بودند که در مقابل جریانی که مقابل‬ ‫قانون ایستاد سکوت کردند‪ .‬این ‪ 49/5‬درصد سکوت کردند‬ ‫و نگفتند که تو ب ی جهت فکر کردی که م ی توانی قانون را‬ ‫قبول نداشته باشی‪ ».‬یا اقای س��ریع القلم که قشر محترم‬ ‫رانندگان تاکسی را بیسواد دانسته و انها را از اینکه اظهارنظر‬ ‫م ی کنند به باد تمسخر گرفته است! این نوع نگاه به مردم‬ ‫حکایت از ان دارد که نگاه انها به مردم از نوعی خود برتربینی‬ ‫اس��ت‪ .‬فکر م ی کنم تفکر جریان دولت اقای هاش��می که‬ ‫در هش��ت س��ال دولت کارگزاران نقد را برنم ی تابید‪ ،‬امروز‬ ‫بر رویکرد دول��ت و موضع گیری های رئی س جمهور س��ایه‬ ‫افکنده است‪.‬‬ ‫دغدغه های ایت اهلل مصباح یزدی از نقدناپذیری‬ ‫دولت چیست؟‬ ‫‪ l‬حضرت ایت اهلل مصباح نسبت به فریضه الهی‬ ‫امر به معروف و نهی از منکر حساس هستند‪ .‬این فریضه‬ ‫در مرحله اول باید نس��بت به کارگزاران و مسئوالن انجام‬ ‫شود؛ زی را اگر انحرافی در اندیشه یا عملکرد انها به وجود اید‪،‬‬ ‫ممکن است بر فرهنگ بخش عظیمی از کشور تاثیرگذار‬ ‫باشد‪ ،‬در حالی که نسبت به انحراف یک فرد عادی چنین‬ ‫نیست‪ .‬تذکرات دلسوزانه ایشان نس��بت به انحرافاتی که‬ ‫در دولت اصالح��ات و دولت دهم پیش امد بس��یار صریح‬ ‫بود و عمال جلوی بس��یاری از انحرافات گرفته شد‪ .‬نگرانی‬ ‫این است که اگر این روال باب ش��ود که مسئوالن در ب رابر‬ ‫منتقدین موضع حذفی بگیرند و با توهی��ن برخورد کنند‪،‬‬ ‫کم کم روحیه نقد می��ان نخب��گان و در منتقدان تضعیف‬ ‫شود و ب ی تفاوتی جایگزین ان م ی ش��ود که در این صورت‬ ‫ممکن است خط رات جب ران ناپذیری متوجه کل جامعه شود‪.‬‬ ‫زی را وقتی با چوب تکفیر و توهین با شخصی ت های منتقد‬ ‫برخورد شود‪ ،‬کم کم انها از ادامه نقادی باز م ی ایستند‪ .‬این‬ ‫مساله باعث یله و رها شدن امور در کارهای دولت م ی شود‬ ‫و نوعی تساهل و تس��امح و اباح ی گری در بخش هایی از‬ ‫دولت س��ریان و جریان پیدا م ی کند‪ .‬اتفاق��ی که در دولت‬ ‫اصالحات‪ ،‬جریان فرهنگی کشور را به سمت نهادینه کردن‬ ‫سکوالریسم‪ ،‬لیب رالیس��م و فرهنگ غربی در جامعه پیش‬ ‫برد و هزینه س��نگینی بر حوزه های علمی��ه‪ ،‬بزرگان‪ ،‬علما‬ ‫و در راس انها مقام معظم رهبری تحمیل کرد تا توانس��تند‬ ‫جلوی رش��د ان جریان فکری سکوالریستی‪ ،‬لیب رالیستی و‬ ‫اومانیستی را بگیرند و ان را متوقف سازند‪ .‬بناب راین دولت ها‬ ‫نباید با کس��انی که خی ر خواهانه و ناصحانه نقد م ی کنند‪،‬‬ ‫طوری برخ��ورد کنند که انها بایکوت ش��وند‪ .‬باید دس��ت‬ ‫نخبگان دانشگاهی و حوزوی را که به دنبال نقد خیرخواهانه‬ ‫و ناصحانه هستند‪ ،‬بوسید و از انها تقدیر کرد‪ ،‬نه انکه انها را‬ ‫با القاب مزدور و کم سواد‪ ،‬مورد حمله قرار دهند‪.‬‬ ‫در واقع ایت اهلل مصباح یزدی چنین نگاهی دارد‬ ‫که صدای منتقدان نباید خاموش شود؟‬ ‫‪ l‬ایشان اسم کس��ی را نبردند‪ .‬بله‪ ،‬هرکس شعار‬ ‫تحمل و نقدپذیری سر بدهد و در عمل نسبت به منتقدان‬ ‫دلسوز و خیرخواه برخالف ان عمل کند‪ ،‬مورد خطاب است‪.‬‬ ‫حال اینکه ان فرد کیس��ت‪ ،‬ضمیر مرجع خ��ودش را پیدا‬ ‫م ی کند‪ .‬روزنامه ها و سایت های طرفدار اصالحات و اعتدال‬ ‫‪ l‬رس��ما اس��م نبردند‪ .‬ایش��ان هی چ گاه بنایی بر‬ ‫نام بردن از کس��ی را ندارند‪ .‬متن و صوت و فیلم سخنرانی‬ ‫هم موجود است‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬نامی از دولت نبردن�د اما نیت خطاب به چه‬ ‫مرجعی بود؟ اس�تنباط عمومی از این س�خنان‬ ‫نقد ایت اهلل به دولت یازدهم و اقای روحانی بود‪.‬‬ ‫‪ l‬طبیعی است که وقتی این نوع برخورد را مردم در‬ ‫بخش های مختلف خبری مشاهده کرده اند باالخره ضمیر‬ ‫مرجع خودش را پیدا م ی کند؛ این مربوط م ی شود به عملکرد‬ ‫این گونه افراد‪ .‬البته این نصیحت ها انجام م ی شود تا افراد‬ ‫خودش��ان را اصالح کنند‪ .‬هدف تنقیص یا انتقام نیس��ت‪.‬‬ ‫یادتان هست که دولت قبلی را به دروغ گویی و نقدناپذیری‬ ‫متهم م ی کردند و هنوز هم متهم م ی کنند؟ ان رئی س جمهور‬ ‫هم منتخب مردم بود و دارای حرمت ولی اتهام دروغ گویی‬ ‫در مناظ رات و سخنران ی هایشان به اوج رسیده بودند و البته‬ ‫از نظر انها ای رادی هم نداشت! حال قرار است دولت یازدهم‬ ‫دولت راستگویان و نقدپذی ران باش��د و قرار است حتی نقد‬ ‫بچه های دبس��تانی را هم لحاظ کنند؛ باتوجه به این همه‬ ‫ش��عار و س��ر و صدا درباره نقدپذیری و راس��تگویی‪ ،‬چرا به‬ ‫اولین انتقادهای��ی که درباره توافق ژنو و فس��ادهای به بار‬ ‫امده و در باره فیلم فجر مطرح م ی ش��ود این طور واکنش‬ ‫نشان م ی دهند؟ مراجع عظام تقلید بیشترین نقد و اعتراض‬ ‫را نسبت به سیاس��ت های فرهنگی به ویژه فیلم فجر وارد‬ ‫کردند‪ .‬این بزرگان خیرخواهانه م ی گویند مسیری که دولت‬ ‫انتخاب ک��رده باید اصالح ش��ود‪ .‬حضرت ای��ت اهلل مکارم‬ ‫تاکنون چندین بار نسبت به رویه فرهنگی که وزارت ارشاد‬ ‫در پیش گرفته هش��دار داده اند و به مس��ئوالن تذکر دادند‪.‬‬ ‫برخی دیگر از علما نسبت به روند مذاکرات هشدار دادند تا‬ ‫جایی که فرمودند اگر به امریکای ی ها دست دادید انگشتتان‬ ‫را بشمارید‪ .‬حاال کسی یا مسئولی طوری صحبت کند که‬ ‫منتقدان چنین و چنانند! ایا علمای تراز اول کشور که نسبت‬ ‫به سیاست فرهنگی و سیاست خارجی دولت انتقادی دارند‬ ‫و ان را نی��ز محترمانه بیان م ی کنند باید در پاس��خ به انها‬ ‫بگوییم اینها کم س��وادند‪ ،‬یا از جایی پ��ول م ی گیرند و نقد‬ ‫م ی کنند؟ این واقعا توهین به علما و بزرگان نیس��ت؟ از ان‬ ‫طرف وقتی حضرت ایت اهلل مصباح بدون نام بردن م ی گویند‬ ‫نباید طوری باش��د که ادعای نقدپذیری کنند ولی کمتر از‬ ‫یک گل را نتوانند تحمل کنند‪ ،‬ص��دای اعتراض انها بلند‬ ‫م ی شود که به رئی س جمهور توهین شد؛ کدام یک توهین‬ ‫است؟ اینکه «شما کمتر از گل را نم ی توانید تحمل کنید»‬ ‫یا انکه در پاسخ به انتقاد مراجع و بزرگان و نخبگان جامعه‬ ‫م ی گویند «پول م ی گیرند و معدود و کم سوادند»؟‬ ‫ی�ک دی�دگاه ان اس�ت ک�ه برخ�ی مس�ائل و‬ ‫موضوع�ات مثلا محرمانه ب�ودن مذاک�رات در‬ ‫دولت گذشته هم بود‪ ،‬وقتی اقای جلیلی م ی امد‬ ‫ریز صحب ت های خود و خانم اشتون را رسانه ای‬ ‫نم ی کرد و ی�ک کلیاتی را م ی گف�ت‪ ،‬اما ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی هیچ نقدی نداشت‪ ،‬یا درباره بحث‬ ‫توزیع سبد کاال نمایندگان نزدیک به پایداری ان‬ ‫را گداپروری خواندند‪ ،‬حال انکه سال گذشته هم‬ ‫اقای احمدی نژاد به هر نف�ر ‪ 90‬هزار تومان پول‬ ‫داد ولی انجا هیچ نقدی از طرف ایت اهلل مصباح‬ ‫کمتر کسی وجود دارد که از انتقاد خوش�ش بیاید‪ ،‬هر کس هم بگوید من از‬ ‫انتقاد خوشم می اید در مقام شعار است‪ .‬غالبا چنین است که وقتی کاری انجام‬ ‫می دهند دوست دارند دیگران انها را تایید کنند‬ ‫‪ l‬حضرت اس��تاد که نقد خاصی به محرمانه بودن‬ ‫مذاکرات نداش��تند یا توزیع س��بد کاال را نقد نکردند‪ .‬شان‬ ‫علمای حوزه باالتر از ان اس��ت که به مسائل خرد و جزئی‬ ‫بپردازند‪ .‬نق��د حضرت ای��ت اهلل مصب��اح در درس اخالق‬ ‫به نوع برخوردی بود که ب��ا بزرگان‪ ،‬علما و نخبگان ش��د‪.‬‬ ‫دلیلشان هم این است بزرگان و علما بزرگوارانه و ناصحانه‬ ‫مسئوالن را نقد م ی کنند‪ .‬بیشتر فرمایشات ایشان ناظر به‬ ‫مباحث فرهنگی اس��ت چون به مباح��ث فرهنگی خیلی‬ ‫حساسند‪ ،‬بناب راین با چوب کم سوادی برخورد کردن درست‬ ‫نیس��ت‪ .‬موضوع دیگر درباره سیاست خارجی بود که عزت‬ ‫کشور را نباید به چند لقمه نان فروخت‪ .‬این صحبت عین‬ ‫فرمایش حضرت اقاست که فرمودند‪« :‬مشکالت کشور را‬ ‫تنها یک چیز حل میکند‪ ،‬ان هم عبارت اس��ت از نگاه به‬ ‫ظرفی ت های درونى که این ظرفی ت ها هم بحمداهلل بسیار‬ ‫است و بیشمار‪ ».‬تعبیر حضرت استاد هم این است که شما‬ ‫به انچه در مذاکرات دنبالش هستید‪ ،‬یعنی رفاه با تکیه به‬ ‫بیرون نخواهید رسید‪ .‬یک عبارت دیگر مقام معظم رهبری‬ ‫هم این اس��ت که «من به این جریان خوشبین نیستم» و‬ ‫اخی را هم فرمودند «خوشبختانه مسئوالن اقتصادى دولتى‬ ‫به این معن��ا توجه کرده اند‪ ،‬ب��ه این نتیجه رس��یده اند‪ .‬راه‬ ‫برطرف کردن مشکالت اقتصادى کشور ‪ -‬حاال این بخش‬ ‫از مش��کالت ‪ -‬نگاه به بیرون نیس��ت‪ ،‬نگاه به برداش��تن‬ ‫دشمن و مانند اینها نیست؛ خوشبختانه مسئوالن اقتصادى‬ ‫توجه کرده اند‪ .‬راه ان‪ ،‬این اس��ت که به‬ ‫کش��ور به این معنا ّ‬ ‫درون ن��گاه کنند و اقتص��اد را تقویت کنند؛ ک��ه این کار را‬ ‫بنا دارند بکنند‪ ».‬بناب راین نوع برخ��ورد با منتقدان خیرخواه‬ ‫مثل علما و بزرگان مورد نقد حض��رت ایت اهلل مصباح بود‪.‬‬ ‫اما درباره اتفاقات زمان ریاس��ت جمهوری اقای احمدی نژاد‬ ‫خاص��ه موضوع پرداخ��ت ‪ 85‬ه��زار تومان به ه��ر نفر که‬ ‫اش��اره کردید جریان این بود که سال گذش��ته حضرت اقا‬ ‫گفتند به خاطر افزای��ش قیمت ها و گران ی ها ش��اید مردم‬ ‫در خریدهای شب عید دچار مش��کالتی شده باشند‪ .‬خوب‬ ‫اس��ت دولت در این زمینه کمکی به اقش��ار اس��ی ب پذیر‬ ‫بکند تا به انهایی که نم ی توانند زندگ ی ش��ان را اداره کنند‬ ‫کمکی بشود‪ .‬این توصیه بیش��تر ناظر به اقشاری بود که‬ ‫توانایی خرید در ش��ب عید را ندارند اما دول��ت ب رای همه‬ ‫اقدام کرد‪ ،‬که به این کار انتقاداتی نیز وارد ش��د چون اصل‬ ‫پرداخت یارانه ب��ه همه مردم مورد انتقاد ب��ود‪ ،‬منتها دولت‬ ‫‪ 85‬هزار توم��ان به تعداد افراد به حس��اب سرپرس��ت هر‬ ‫خانواده واریز کرد و هر کس��ی هم با ع��زت و احترام رفت‬ ‫و هرچه خواس��ت خرید ولی امس��ال در احسانی که دولت‬ ‫م ی خواس��ت انجام ده��د روش خوبی به کار گرفته نش��د‬ ‫چون همچ��ون س��ال های اول انقالب عمل ش��د و ملت‬ ‫بعد از گذشت ‪ 35‬س��ال از پیروزی انقالب داخل صف های‬ ‫طوالنی در هوای سرد ب رای گرفتن چند کیلو برنج هندی و‬ ‫دو عدد مرغ ترکی ه ای ایستاد که این در شان مردم ما نبود‪.‬‬ ‫دولت م ی توانس��ت راهکار بهتری را ب رای توزیع سبد کاال‬ ‫تدبیر کند ت��ا این اتفاقات نیفتد‪ .‬مث�لا فرهنگیان‪ ،‬طالب‪،‬‬ ‫کارگران و کارکنان دولت هر کدام به تعاون ی های خاص خود‬ ‫مراجعه کنند یا همان گونه که رئیس اصناف کشور اعالم‬ ‫کرد اصناف م ی توانس��تند بدون اینکه ناراحتی به وجود اید‬ ‫س��بد کاال را توزیع کنند‪ .‬یا زمان توزیع را بیشتر م ی گرفتند‬ ‫سیاست‬ ‫ایش�ان صریح گفتند؛ «دروغ م ی گویید که شما‬ ‫نقدپذیر هستید»‪.‬‬ ‫یعنی خطاب شان به دولت نبود؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬هر دولتی باش��د اگر ایش��ان نکته انحرافی‬ ‫ببیند‪ ،‬اولین فردی اس��ت که در ب رابر انحراف م ی ایس��تد‬ ‫و ناصحانه نصیح��ت م ی کند‪ .‬در دول��ت احمدی نژاد هم‬ ‫وقتی او بحث حضور زن��ان در ورزش��گاه ها را مطرح کرد‪،‬‬ ‫ایشان اولین کسی بودند که نس��بت به این مساله موضع‬ ‫گرفتند‪ ،‬منتها در همه جا س��عی م ی کنند مراحل و مراتب‬ ‫امر به معروف را طی کنند‪ .‬در ان م��ورد نیز مراحلش طی‬ ‫ش��د‪ ،‬االن هم مراحلش طی م ی ش��ود‪ ،‬مثال ابتدا دو نفر را‬ ‫فرس��تاندند و با احمدی نژاد صحبت کردند‪ ،‬بعد دوباره چند‬ ‫جلسه فرستادند البته تاثیر گذاش��ت ولی وقتی در مواردی‬ ‫مانند موضوعات فرهنگی تحت تاثیر لیدر جریان انحرافی‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬موضوع را رس��انه ای کردند و بسیار صریح با او‬ ‫صحبت کردند‪ .‬در این مدت ‪ 6 -7‬ماهی که از سرکار امدن‬ ‫دولت جدید م ی گذرد‪ ،‬نقد اشکاری از سوی ایت اهلل مصباح‬ ‫به دولت یا رئی س جمهور مطرح نشده است‪ .‬انچه اخی را اتفاق‬ ‫افتاد به دلیل برخورد خش��ن و تندی بود که رئی س جمهور‬ ‫نسبت به منتقدان روا داش��ت؛ بحث کم سوادی و مزدوری‬ ‫نسبت به شخصی ت های خیرخواه اقدام زشت و منفی بود‪.‬‬ ‫در عین حال حضرت ایت اهلل مصباح یزدی بدون نام بردن‬ ‫از کس��ی فرمودند «نباید طوری باشد که ادعای نقدپذیری‬ ‫کنند ولی کمتر از ی��ک گل را نتوانند تحمل کنند‪ .‬این کار‬ ‫درستی نیست‪».‬‬ ‫به خود گرفتند و گفتند منظورشان دولت اعتدال بوده است‪.‬‬ ‫مطرح نش�د‪ ،‬چط�ور هنوز ش�ش م�اه از دولت‬ ‫نگذشته چنین نقدی صریحی را مطرح کردند؟‬ ‫از کسانی که شعار اعتدال و دولت تدبیر و امید را در تابلوی انتخاباتی خود‬ ‫قرار داده اند انتظار بیش�تری می رود که از حرکت های تن�د و افراطی و کلمات‬ ‫توهین امیز به مردم استفاده نکنند‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫و به جای ‪ 15‬روز تا پایان س��ال به مردم ب رای اخذ کاال زمان‬ ‫م ی دادند تا تراکم جمعیت جلوی فروشگاه های بزرگ اتفاق‬ ‫نیفتد‪ ،‬اتفاقی که باعث شد مانور خبری رسانه های خارجی‬ ‫شد و خانم شرمن گفت این سبد کاال همان پولی بود که به‬ ‫دولت ای ران دادیم تا به مردم گرسنه بدهد‪ .‬در استانه انقالب و‬ ‫ورود امام(ره) این نحوه توزیع کاال درست نبود که راهپیمایی‬ ‫‪ 22‬بهمن را هم تحت تاثیر بده��د و بعد خارج ی ها بگویند‬ ‫به مردم سبد کاال دادند که در راهپیمایی شرکت کردند‪ .‬از‬ ‫طرفی اقایان هاشمی و روحانی هیچ گاه سبک کار دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد را نم ی پس��ندیدند که پول به مردم م ی داد‬ ‫و م ی گفتند این روش کمیته امدادی و گداپروری اس��ت‪ ،‬ما‬ ‫م ی خواهیم ملت ای ران را به عزت و س��ربلندی برسانیم و از‬ ‫این روش های گداپروری پرهیز م ی کنی��م‪ ،‬باید پول ها به‬ ‫س��مت تولید برود اما توزیع س��بد کاال همان مدلی است‬ ‫که خودش��ان ان را گداپروری و کمیته امدادی م ی دانستند‬ ‫که ان هم به ش��کل خیلی بدتر اجرا ش��د‪ .‬جا داشت اقای‬ ‫رئی س جمه��ور در عوض اینک��ه از دانش��گاهیان بخواهد‬ ‫بیایند توافق ژنو را تایید کنند و منتقدان را کم سواد و مزدور‬ ‫بخواند‪ ،‬از همه کس��انی که انتقاد م ی کنند تشکر م ی کرد‬ ‫و م ی گفت اینها توش��ه دولت هس��تند و ما از این انتقاد ها‬ ‫استفاده م ی کنیم‪ .‬بهتر بود خود مسئوالن دولتی پیشنهاد‬ ‫برگزاری گفت وگو در ب رنامه های زنده تلویزیونی را م ی دادند تا‬ ‫با منتقدان به گفت وگو بنشینند (نه مناظره) تا در میزگردهای‬ ‫تلویزیونی طرفین حرف های خود را بزنند و مردم اس��تفاده‬ ‫کنند‪ ،‬این موجب رشد جامعه م ی شود‪ .‬در مباحثات دو طرفه‬ ‫خوب بود اگر مس��ئول دولتی م ی دید منتقد حرف درستی‬ ‫م ی زند یادداشت کند و بگوید این درست است و دفعه بعد در‬ ‫کار لحاظ خواهد شد یا منتقدی به اشتباه خود پی برد بگوید‬ ‫من جوابم را گرفتم و این روش درس��تی بود‪ .‬چند ماه است‬ ‫از توافق ژنو م ی گذرد‪ .‬اقای ظریف هیچ وقت حاضر نش��د‬ ‫در میزگردی با منتقدان بنش��یند و حرف بزند‪ .‬وزیر صنعت‬ ‫نیامد درباره سبد کاال با منتقدان رو در رو صحبت کند‪ .‬قرار‬ ‫بود این دولت نقدپذیر و راستگو و دولت تدبیر و امید‪ ،‬اعتدال‬ ‫و میانه روی باشد اما روش هایی که امروز م ی بینیم خالف‬ ‫ان ادعاهاست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫نقدی که ایت اهلل مصباح یزدی مطرح کردند نگاه‬ ‫و موضع همه اصولگرایان است؟ به عبارت دیگر‬ ‫ایا م ی خواس�تند این نقد را از طرف اصولگرایان‬ ‫نمایندگی کنند؟‬ ‫‪ l‬هر دسته و گروهی از اصولگرایان سخنگو دارند‬ ‫و قطعا انها موضع خود را اع�لام م ی کند؛ حضرت ایت اهلل‬ ‫مصباح به عنوان یک عالم حوزوی و شخصیت مورد قبول‬ ‫مردم خیرخواهانه به دولت و کس��انی که مسئولیت دارند‬ ‫توجه دادند تا راه درس��تی بروند‪ .‬حضرت اس��تاد هم در نقد‬ ‫خود گفتند به خدا تکی��ه کنید‪ .‬راهی که ع��زت ملی را در‬ ‫مقابل گرفتن چند دالر بفروش��یم درست نیست و هرگز به‬ ‫ان هدف مدنظر نم ی رس��ید‪ .‬باید نگاه به درون باش��د‪ .‬این‬ ‫تحقیرهایی که در ش��بکه های تلویزیون خارجی از طرف‬ ‫امریکای ی ها مش��اهد کردیم‪ ،‬قلب هر ای رانی را شکس��ت‪.‬‬ ‫این نگاه خیرخواهانه ای است که از سوی یک استاد اخالق‬ ‫مطرح شد‪.‬‬ ‫برخی تحلی ل ها این بود که ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫با طرح ای�ن نقد صریح به دولت ‪-‬گرچه اس�می‬ ‫ از کس�ی نبردند ولی همان طور که ش�ما گفتید‬ ‫ضمیر مرجع خود را پیدا م ی کند‪ -‬م ی خواس�تند‬ ‫خود را قط�ب اصل�ی مخالفان و منتق�دان اقای‬ ‫روحانی نشان دهند‪ ،‬پس ش�ما چنین تحلیلی‬ ‫را رد م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬ش��ناختی که من از حضرت استاد دارم این است‬ ‫که از سیاس��ی کاری خوشش��ان نم ی اید‪ .‬این طور نیست‬ ‫که حرفی بزنند تا فالن گروه خوش��ش بیاید یا فالن گروه‬ ‫‪42‬‬ ‫بدش بیاید؛ ایش��ان انچه وظیفه ش��رعی تشخیص دهند‬ ‫به عنوان خیرخواهی مطرح م ی کنند‪ ،‬ب ی تردید اگر از جانب‬ ‫علما‪ ،‬بزرگان و مراجع معظم این خیرخواهی را مس��ئوالن‬ ‫بپذیرند‪ ،‬به نفع دولت اس��ت‪ .‬انتظار مردم هم این است که‬ ‫وقتی مراجع عظام تقلید یا عالم��ان بزرگ دینی مطلبی را‬ ‫م ی فرمایند‪ ،‬مورد توجه قرار گیرد نه اینکه به جای پذیرش‪،‬‬ ‫اتهام بیسوادی بزنند‪ .‬این خوب نیست‪ .‬یکی از طلب ه های‬ ‫همفکر این اقایان در قم چندی پیش کسانی را که منتقد‬ ‫توافق هس��ته ای بودند بیس��واد خواند به نوعی اصل این‬ ‫مطلب را او گفت‪« :‬اینها کسانی هستند که فرق ‪ MPT‬و‬ ‫‪ NPT‬را نم ی فهمند‪ ».‬فردای ان روز این حرف تیتر یکی از‬ ‫روزنامه های حامی این جریان شد‪.‬‬ ‫فکر م ی کنم اش�اره به ان مطلب اس�ت که یک‬ ‫طرحی اقای کریم ی قدوسی و نمایندگان نزدیک‬ ‫به جبه�ه پای�داری در مجلس امضا ک�رد بودند‬ ‫که اگر غرب فلان اقدام را کن�د‪ ،‬ایران از ‪NPT‬‬ ‫خارج شود و همه سایت ها هم متن ان طرح را در‬ ‫خروجی خود قرار دادند‪ .‬در متن ان طرح به جای‬ ‫کلمه ‪ MPT،NPT‬نوش�ته بود‪ ،‬این صحبت به‬ ‫ان مساله ب ر م ی گردد؟‬ ‫‪ l‬من چنین طرحی را ندی��دم ولی خطای تایپی یا‬ ‫امالیی در مطالب و نوشته ها این روزها در اکثر روزنامه ها و‬ ‫مجالت حتی در مثلث و پرتو هم دیده م ی شود‪ ،‬اتفاقی که‬ ‫غالبا به خاطر خطای چشم ممکن است اتفاق بیفتد‪ .‬اینها‬ ‫بیسوادی نیست‪ .‬فرض این اس��ت که نمایندگان مجلس‬ ‫همه با مدرک فوق لیسانس و دکترا به مجلس رفته اند؛ ایا‬ ‫م ی توان انها را به خاطر چنین اشتباهی بیسواد دانست؟ به‬ ‫نظر م ی رسد ب ی سوادی یعنی کسانی که نسبت به مطلبی‬ ‫اطالع ندارن��د و راجع به ان اظهارنظ��ر م ی کنند مثال درباره‬ ‫ق��درت دفاعی کش��ور م ی گویند با یک بم��ب امریکا کل‬ ‫سیستم دفاعی کشور از کار م ی افتد یا تعلیق ‪20‬درصد فقط‬ ‫با قطع یک سیم میان دو ابشار حاصل م ی شود و بعد یک‬ ‫س��اعت کار دارد که دوباره راه بیندازیم! بیسوادی ان است‬ ‫که طلب ه ای میان اس�لام و لیب رالیسم خلط کند و ارث زن و‬ ‫مرد را ب رابر بداند یا فمنیس��م را محور اسالم بداند! این نوع‬ ‫نگاه‪ ،‬نگاه درس��تی نیس��ت که ما بگوییم راننده تاکس��ی‬ ‫بیسواد است یا ‪ 49/5‬درصد مردم این طورند‪ .‬به نظر من این‬ ‫روش خود برتر بینی است‪ ،‬با روش خود برتر بینی ادم زمین‬ ‫م ی خورد‪ .‬بهترین روش ان چیزی اس��ت که امی رالمومنین‬ ‫درباره متقین م ی فرمایند که «مش ی ش��ان تواضع است‪».‬‬ ‫از موضع باال به مردم نگاه کردن به جایی نم ی رس��د‪ .‬امروز‬ ‫دانش��گاهیان بس��یاری نامه م ی دهند که نه معدودیم‪ ،‬نه‬ ‫مزدوریم و نه بیسواد‪ ،‬ما انتقاد داریم‪ ،‬حاال رئی س جمهور چه‬ ‫م ی خواهد جواب دهد؟‬ ‫ای�ا این موض�ع ای�ت اهلل مصباح ممکن اس�ت‬ ‫تغییر کند چون س�ال ‪ 88‬ایش�ان در حمایت از‬ ‫اقای احمدی نژاد در جمع بسیجیان گفته بودند‬ ‫«اطاعت از رئی س جمهور اطاعت از خداست چرا‬ ‫که حکم او را رهب�ری تنفیذ م ی کنن�د و مقداری‬ ‫از ان ن�ور را م ی گی�رد»‪ ،‬ولی س�ال ‪ 90‬ک�ه اقای‬ ‫احمدی نژاد خانه نش�ین ش�د‪ ،‬در جمع اعضای‬ ‫حزب موتلفه اسالمی اعالم کردند که «‪ 90‬درصد‬ ‫معتقدم اقای احمدی نژاد س�حر شده است» به‬ ‫نظر ش�ما اگر دولت اقای روحانی رویکرد خود را‬ ‫تغییر دهد‪ ،‬امکان دارد که موضع ایت اهلل مصباح‬ ‫هم در قبال دولت یازدهم نرم شود؟‬ ‫‪ l‬قطعا این ط��ور خواهد بود‪ .‬مگر در این ش��ش‬ ‫ماه نخس��ت چه نقدی ش��د؟ این اولین نقدی ب��ود که به‬ ‫صورت کلی و بدون نام بردن از کس��ی بیان شد که نسبت‬ ‫به منتقدان توهین نکنید‪ .‬در سیاس��ت خارج��ی هم باید‬ ‫عزتمداری حفظ ش��ود‪ .‬نکته دوم مطلبی که از قول ایشان‬ ‫شاید بخشی از‬ ‫این مواضع تند به‬ ‫گزارش هایی مرتبط‬ ‫باشد که برخی‬ ‫اطرافیان و مشاوران به‬ ‫رئیس جمهور می دهند‪،‬‬ ‫در نتیجه این مشورت ها‬ ‫در سخنرانی ها و‬ ‫موضع گیری های‬ ‫اقای روحانی نیز تاثیر‬ ‫می گذارد‬ ‫نقل شد خطاب به کسی نبود‪ .‬روزنامه اعتماد ملی ان سال‬ ‫به دروغ تیتر کرد که ایت اهلل مصب��اح گفتند «احمدی نژاد‬ ‫نماینده خداست‪ ».‬بعد همان موقع جواب داده شد که اصال‬ ‫حضرت اس��تاد چنین حرفی نزدند؛ جریان ای��ن بود که در‬ ‫جلسه علمی و اکادمیک ایش��ان درباره والیت فقیه بحث‬ ‫م ی کردند‪ ،‬در اخر بح��ث گفتند‪« :‬رئی س جمه��ور هم اگر‬ ‫اطاعت م ی ش��ود‪ ،‬اطاعتش به خاطر ان اس��ت که منصوب‬ ‫ولی فقیهی اس��ت که ان ولی فقیه منصوب خداست واال‬ ‫این رئی س جمهور نباید در نظام اس�لامی اطاعت ش��ود‪».‬‬ ‫این حرف همان س��خن حضرت امام (ره) اس��ت که گفتند‬ ‫«رئی س جمهور اگر منص��وب ولی فقیه نباش��د‪ ،‬طاغوت‬ ‫اس��ت‪ ».‬ایش��ان بحث علمی ارائه م ی کردند‪ .‬خبرنگار به‬ ‫جای «رئی س جمهور» نام «احمدی نژاد» گذاشت و نوشت‬ ‫احمدی نژاد از طرف خدا منصوب ش��ده اس��ت‪ .‬بالفاصله‬ ‫جوابیه نوشته ش��ده اما نم ی دانم روزنامه اعتماد ملی چاپ‬ ‫کرد یا خی��ر اما م��ا در هفته نامه پرتو چ��اپ کردیم‪ .‬اینکه‬ ‫دستورات رئی س جمهور منصوب رهبری باید اطاعت شود‪،‬‬ ‫درست است به دلیل اینکه منصوب از طرف رهبری است‪،‬‬ ‫ولی معنایش این نیس��ت که رئی س جمهور دیگر نقد هم‬ ‫نشود و همه دربست در اختیار او باشند و بگویند هرچه گفت‬ ‫درست اس��ت‪ .‬نکته پایانی که عرض م ی کنم این است که‬ ‫خود این اقایان س��ال ها م ی گویند رهبری‪ ،‬امام زمان‪ ،‬قران‬ ‫و خدا باید نقد ش��ود به خودشان که م ی رس��د و یک نقد به‬ ‫توافق ژنو وارد م ی شود که چرا این قسمتی که ای راد داشت را‬ ‫پذیرفتید‪ ،‬صدای شان در م ی اید که منتقدان مزدور هستند‪،‬‬ ‫پول گرفتند و کم سوادند‪ .‬این روش برخورد با منتقد درست‬ ‫نیست‪ ،‬حاال م ی خواهد احمدی نژاد باشد یا هاشمی‪ ،‬خاتمی‪،‬‬ ‫روحانی یا ه ر کس دیگری که رئی س جمهور باشد‪ .‬ب رای ما‬ ‫شخص مالک نیست‪ ،‬راه و فکر مالک است‪ .‬هر کس در‬ ‫مسیر درستی حرکت کند حمایت م ی شود و هر کس فاصله‬ ‫بگیرد از همان جا که فاصل��ه م ی گیرد به همان مقدار مورد‬ ‫نقد قرار م ی گیرد‪ ،‬بناب راین احمدی نژاد ت��ا زمانی که در راه‬ ‫والیت و امامت حرکت م ی ک��رد و اقا م ی فرمودند‪« :‬احیاگر‬ ‫گفتمان امام و انقالب اس��ت» مورد حمایت بود‪ ،‬وقتی هم‬ ‫که فاصله گرفت به همان مقدار مورد نقد و اعتراض بزرگان‬ ‫و علما از جمله حضرت ایت اهلل مصباح قرار گرفت‪ .‬حضرت‬ ‫استاد جایی که به مواضع و کارهای اقای احمدی نژاد ای راد‬ ‫و انتقاد داشتند‪ ،‬انتقاداتشان را صریح بیان م ی کردند‪g .‬‬ ‫نیازمند انصاف هستیم‬ ‫گفت وگوی مثلث با امیر محبیان‬ ‫دکت ر امیر محبیان‪ ،‬مدیرعامل خبرگزاری اریا و موسس حزب نواندیشان می گوید‪ :‬اتهام دروغگویی به رئی س جمهور‬ ‫موضع اصولگ رایان نیست‪ .‬اتهام به رئی س جمهور شرعا و قانونا درست نیست‪ .‬اشاره او به سخنان اخیر ایت اهلل مصباح‬ ‫یزدی است‪ .‬او البته ادامه داده است ‪ :‬ایت اهلل مصباح چهره ای مذهبی و روحانی هستند‪ .‬ایشان اگر انتقادی را هم به دولت‬ ‫روحانی داشته باشند باید در چارچوب موازین شرعی ابراز کنند‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای محبیان! از نظر شما نحوه طرح انتقادات از‬ ‫دولت باید چگونه باشد؟‬ ‫‪ l‬اساس��ا قواعد دینی انتقاد متکی به طرف مقابل‬ ‫نیست‪ ،‬ب ی انصافی ب رای همه مذموم است‪ ،‬حال طرف مورد‬ ‫انتقاد دولت باشد یا یک فرد‪ .‬در هر حالتی باید منصف بود‬ ‫و ب رای ارتقای طرف مقابل نکات انتقادی را مطرح کرد‪ .‬نیت‬ ‫پشت انتقاد اهمیت دارد‪ ،‬انتقاد باید با نیت اصالح و با در نظر‬ ‫گرفتن اختیار و ازادی طرف مقابل باشد‪.‬‬ ‫ای�ت اهلل مصباح یزدی با ی�اداوری صحب ت های‬ ‫رئی س جمهور درباره لزوم شنیدن حرف منتقدان‪،‬‬ ‫در واکنش به ک م سواد خواندن منتقدان از سوی‬ ‫روحانی اعالم کرده که او نقدپذیر نیست‪ ،‬به نظر‬ ‫شما چرا اقای مصباح این حرف را مطرح کرد؟‬ ‫‪ l‬این قضاوت ایت اهلل مصباح اگر واقعا گفته باشند‪،‬‬ ‫مستلزم اتهامی سنگین به رئی س جمهور است‪ .‬من نم ی دانم‬ ‫ایشان در چه شرایطی چنین گفته اند ولی قضاوت در مورد‬ ‫دیگران سخت است‪.‬‬ ‫نحوه رفتار دولت روحان�ی در قبال این انتقادات‬ ‫چگون�ه ب�وده اس�ت؟ اینک�ه رئی س جمه�ور‬ ‫منتقدان دستگاه دیپلماس�ی را ک م سواد خوانده‬ ‫نشات گرفته از چیست؟‬ ‫‪ l‬رئی س جمهور ان هم رئی س جمهوری که گفتمان‬ ‫اعتدال و تدبیر را پیگیری م ی کند باید مظهر صبر و تحمل‬ ‫اعض�ای پای�داری ام�روز از موضوعات�ی در‬ ‫دول�ت روحانی انتق�اد م ی کنند که یا مش�ابه ان‬ ‫موضوع�ات در دولت احمدی نژاد اتف�اق افتاد یا‬ ‫انکه ریش�ه و بس�تر قضایا را باید در دولت نهم‬ ‫و دهم جس ت وجو کرد اما انها در ان ایام ساکت‬ ‫بودند‪ ،‬ایا این دوگانه برخورد کردن با موضوعات‬ ‫نیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪ l‬به هر حال اینها تص��ورات ذهنی رئی س جمهور‬ ‫اس��ت‪ ،‬نم ی دانم چقدر درست یا نادرس��ت است ولی فکر‬ ‫م ی کنم رئی س جمهور نباید تصورات خود را بر زبان بیاورد‪،‬‬ ‫زی را باتوجه به جایگاهش این تصورات قطعی تصور شده و‬ ‫منشا اثر خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ l‬جبهه پایداری م ی کوش��د سرسلس��له مخالفان‬ ‫دولت روحانی باشد اما بدنه مهمی از اصولگرایان هم نظر‬ ‫با پایداری نیستند‪.‬‬ ‫اصولگرایان ب ر اساس اولویت شان م ی کوشند به حق‬ ‫اولویت دهند نه به مخالفتشان! اگر دولت روحانی از مسیر‬ ‫حق خارج شد نباید هیچ عاملی اصولگرایان را به حمایت از‬ ‫ان وادارد و اگر دلیلی ب رای انحراف نبود نباید به هر قیمتی‬ ‫در ب رابر ان س��نگ اندازی کنند‪ .‬منش رهبری که مبتن ی بر‬ ‫انصاف در قب��ال دولت هاس��ت باید الگ��وی اصولگرایان‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬س��کوت در ب رابر باطل یا کار‬ ‫غلط ولو از س��وی دوس��تان مان باشد یا‬ ‫مخالفت با کار درس��ت چون از س��وی‬ ‫رقی ب م��ان اس��ت‪ ،‬من��ش اصولگرایی‬ ‫نیست‪ .‬کار غلط‪ ،‬غلط است ولو از سوی‬ ‫هم جناحی ما باشد و کار درست‪ ،‬درست‬ ‫است ولو از س��وی رقی ب مان باشد‪ .‬اگر‬ ‫پایداری ها خالف این کار کنند‪ ،‬حتما کار‬ ‫نادرستی انجام داده است‪.‬‬ ‫‪ l‬انتق��اد در حوزه ه��ای‬ ‫مختل��ف اش��کالی ن��دارد‪ ،‬ما هم‬ ‫نم ی توانی��م پیش��داوری ک��رده و‬ ‫حق انتق��اد را از اف��راد بگیریم‪ .‬اما‬ ‫قض��اوت در مورد سیاس��ی بودن یا‬ ‫مغرضانه بودن این انتقادات اهمیت‬ ‫درجه اولی ندارد‪ ،‬انچه مهم اس��ت‬ ‫مستدل بودن انتقادات است‪.‬‬ ‫به نظ��ر من بخش��ی از این‬ ‫انتقادات درس��ت اس��ت ول��ی باید‬ ‫شرایط را هم در نظر گرفت‪ .‬مذاکرات‬ ‫و نوشتن توافقنامه اقدامی یکسویه‬ ‫نیس��ت‪ .‬طبیعی است که در تفاهم‬ ‫بین دو کشور یا دو جریان متخاصم‬ ‫هیچ کدام نم ی توانند مدعی ش��وند‬ ‫نتیجه صددرصد مطابق می ل ش��ان‬ ‫است‪.‬‬ ‫رئی س جمه�ور اعالم کرده‬ ‫که منتقدان به نحوه مذاکرات هسته ای از جایگاه‬ ‫خاصی حمایت م ی شوند‪ ،‬ایا واقعا چنین است؟‬ ‫اصرار امروز پایداری برای مرزبندی اصولگرایان‬ ‫با دولت نشات گرفته از چیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫ای�ا انتقادات�ی که ام�روز در ح�وزه سیاس�ی و‬ ‫سیاست خارجی مخصوصا‬ ‫موضوع هسته ای به دولت‬ ‫وارد م ی ش�ود‪ ،‬منطق�ی و‬ ‫مس�تدل اس�ت ی�ا انکه با‬ ‫اهداف و غرایضی سیاسی‬ ‫طرح و پیگیری م ی شود؟‬ ‫باشد‪ .‬عصبان ی شدن و کم تحملی رئی س جمهور ولو محق‬ ‫باش��د‪ ،‬صحیح نیس��ت‪ .‬البته رئی س جمهور کوشید بعد با‬ ‫نوعی عذر خواهی ان را جب ران کند‪.‬‬ ‫سیاستمدار ماکیاولیستی سکوالر نیستند که ب رای پیشبرد‬ ‫نظ رات خود هر روشی را مجاز بدانند‪ .‬طبیعی است که انچه‬ ‫ب رای یک چهره مذهبی در س��طح ایت اهلل مصباح اولویت‬ ‫دارد‪ ،‬انجام تکلیف و اظهارنظر ب راساس حجت شرعی است‪.‬‬ ‫من ترجیح م ی دهم تا ب رایم اثبات نشده تصویر غی ر شرعی‬ ‫از یک عالم روحانی به ذهن راه ندهم‪.‬‬ ‫نماین�دگان عض�و جبه�ه پایداری‬ ‫ی�ا نزدیک به این س�لیقه سیاس�ی‬ ‫در مجل�س از رئی�س صدا و س�یما‬ ‫خواس�تند که درب�اره نق�د مذاکرات‬ ‫هس�ته ای زمانی را برای انها در نظر‬ ‫بگیرد‪ ،‬ایا انها در محدودیت تریبون‬ ‫برای ط�رح دیدگاه های خود به س�ر‬ ‫م ی برند یا انکه قصد سیاسی دارند؟‬ ‫این حرف موضع همه اصولگرایان است؟‬ ‫‪ l‬اته��ام دروغگوی��ی ب��ه رئی س جمه��ور موضع‬ ‫اصولگرایان نیس��ت‪ .‬اتهام به رئی س جمهور شرعا و قانونا‬ ‫درست نیست‪ ،‬مگر انکه مس��تنداتی قدرتمند وجود دارد‪،‬‬ ‫من نش��نیده ام که اصولگرایان چنین برداشت یا اطالعاتی‬ ‫مبتنی بر کذاب بودن ایشان مطرح کرده باشند‪ .‬گمان دارم‬ ‫بهتر است که خبر مربوط به ایت اهلل مصباح را هم احتمال‬ ‫دهیم ایشان یا چنین نگفته اند یا منظور دیگری داشته اند‪.‬‬ ‫ایا اقای مصباح م ی خواهد قطب اصلی مخالفت‬ ‫با روحانی و دولت یازدهم باشد؟‬ ‫‪ l‬طبعا ایت اهلل مصباح چهره ای مذهبی و روحانی‬ ‫هستند‪ .‬ایش��ان اگر انتقادی را هم به دولت روحانی داشته‬ ‫باشند باید در چارچوب موازین شرعی اب راز کنند‪ .‬ایشان یک‬ ‫‪ l‬مس��ائل مربوط به مذاکرات‬ ‫به دلیل اهمیت ان تحت نظارت شورای‬ ‫امنیت پیگیری م ی شود‪.‬‬ ‫اگر در چارچوب سیاست ها بگنجد‬ ‫اشکالی ندارد که مناظراتی در این مورد‬ ‫صورت گیرد ولی تصور م ی کنم به دلیل‬ ‫لزوم وحدت ملی فعال طرح مسائل اختالفی در سطح افکار‬ ‫عمومی مصلحت نباشد‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در دیدار با کادر نیروی هوایی‬ ‫بر ط�رح نقد منصفان�ه و فرص�ت دادن به دولت‬ ‫جهت اجرای برنام ه هایش تاکید داشتند‪ .‬رویکرد‬ ‫منتقدان دلسوز باید چگونه باشد که از یک طرف‬ ‫دیدگاه های خود را بیان کنن�د و از طرف دیگر با‬ ‫منتقدان افراطی مرزبندی داشته باشند؟‬ ‫‪ l‬موضع رهبری موضع مبتنی بر انصاف اس��ت‪.‬‬ ‫در نقد نباید بد جنسی و بد اخالقی کرد‪ .‬مردم سریعا متوجه‬ ‫بدجنس ی ها م ی شوند‪ .‬هیچ سیاستی بهتر از صداقت نیست‪.‬‬ ‫سیاست صادقانه و انتقاد صادقانه طبعا با افراط و ب ی انصافی‬ ‫فاصله روشنی دارد‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مصالحه جویاندستباالرا‬ ‫دارند‬ ‫دوگانه های امریکایی‬ ‫شکاف در واشنگتن بر سر ای ران چه‬ ‫مختصاتی دارد؟‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫چالش های پولیارشی‬ ‫نخبگان امریکایی در برخورد با ایران دچار اختالف نظر شده اند‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪1‬‬ ‫ استاد دانشگاه تهران‬ ‫ساختار سیاسی امریکا ب راساس نشانه هایی از «موازنه‬ ‫و کنترل» شکل گرفته است‪ .‬در چنین نگرشی هر بازیگری‬ ‫قادر خواهد بود تا نقش سیاسی و ساختاری خود را در رقابت‬ ‫با سایر نهادها و بازیگران ایفا نماید‪ .‬به همین دلیل است که‬ ‫نخبگان سیاسی‪ ،‬اتاق های فکر‪ ،‬الب ی های تاثیرگذار‪ ،‬رسانه ها‬ ‫و قوای حکومتی در ایاالت متحده را م ی توان به عنوان بخشی‬ ‫از س��ازوکارهای نهادسازی دانس��ت‪ .‬در این فرایند نهادهای‬ ‫اجتماعی و گروه های سیاسی م ی توانند انگاره هایی را تولید‬ ‫نمایند ک��ه در زمان مح��دودی به موضوع و روند سیاس��ی‬ ‫پرداخته شود‪ .‬واقعیت ان است که شکل بندی کثرت گرا در‬ ‫‪44‬‬ ‫ساختار سیاسی امریکا به موازات الگوی موازنه و کنترل را باید‬ ‫به عنوان بخشی از واقعیت رفتاری ایاالت متحده در برخورد با‬ ‫هر کشوری دانست‪ .‬اگرچه موقعیت ژئوپلتیکی ای ران در تفکر‬ ‫الیه های مختلف سیاسی و ساختاری در ایاالت متحده نسبتا‬ ‫یکسان است اما واقعیت ان است که رویکردهای مختلفی در‬ ‫ارتباط با چگونگی واکنش نسبت به روندهای سیاست خارجی‬ ‫ای ران وجود دارد‪ .‬گروه های رقیب مربوط به نیروها و نهادهایی‬ ‫هستند که از طریق رقابت و موازنه به ایفای نقش راهبردی‬ ‫در برخورد با س��ایر بازیگران ازجمله جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫مبادرت م ی کنند‪.‬‬ ‫درک سیاس��تگذاری امنیتی امریکا در برخورد با ای ران‬ ‫صرفا در ش��رایطی امکان پذیر اس��ت ک��ه زمینه های الزم‬ ‫ب رای ش��ناخت رهیافت های ارائه ش��ده از س��وی نخبگان‬ ‫سیاسی‪ ،‬پژوهشگران مسائل امنیت بی ن الملل و کارگزاران‬ ‫راهبردی ایاالت متحده فراهم گردد‪ .‬رویکرد تحلیلی نسبت‬ ‫به موضوع سیاست خارجی و امنیتی امریکا صرفا در شرایطی‬ ‫از مطلوبیت و کارامدی الزم برخوردار است که بتوان رویکرد‬ ‫نخبگان و نهادهای مطالعاتی این کشور نسبت به موضوعات‬ ‫امنیتی را مورد توجه قرار داد‪ .‬اگرچه م ی توان چنین رویکردی‬ ‫را به مفهوم بخشی از شناخت رفتار استراتژیک و براورد تهدید‬ ‫کشورهای مختلف دانست‪ ،‬اما نخبگان و اتاق های فکر در‬ ‫ایاالت متحده در روند سیاستگذاری امنیتی از اهمیت بیشتری‬ ‫در مقایسه با سایر کشورها برخوردارند‪.‬‬ ‫چنین واقعی ت هایی بیانگر ان است که روندهای موازنه‬ ‫و کنترل بخشی از کنش رقابت امیز گروه های رقیب امریکا‬ ‫در برخورد با جمهوری اسالمی ای ران اس��ت‪ .‬جایگاه ای ران در‬ ‫محیط منطقه ای و بی ن الملل��ی را م ی توان به عنوان یکی از‬ ‫انگاره هایی دانست که در تفکر راهبردی امریکا وجود داشته‬ ‫و به عنوان بخش��ی از موضوع رقابت گروه ه��ای ذی نفوذ و‬ ‫نهادهای سیاس��ی تلقی م ی گردد‪ .‬موضوع کنترل و موازنه‬ ‫سایههیالری‬ ‫مواضع«شرمن‬ ‫»بیشترخوراکداخلیدارد‬ ‫وندی شرمن نماینده چه ج ریانی در‬ ‫دیپلماسیواشنگتناست؟‬ ‫امی ر علیابوالفتح‬ ‫در گفت وگو با مثلث‬ ‫نقش نخبگان‬ ‫در ساختار سیاس��ی امریکا را برخی از نظریه پردازان همانند‬ ‫«رابرت دال» به عنوان «نماد جامعه دموکراتیک امریکایی»‬ ‫م ی دانند‪ .‬برخی دیگر از جمله «س��ی رایت میلز» س��اختار‬ ‫سیاسی امریکا را به عنوان بخشی از رقابت گروه های ذی نفوذ‬ ‫در قالب «نخب ه گرایی امریکایی» تلقی م ی کنند‪.‬‬ ‫تنظیم فرایندهای سیاسی در روابط ای ران و امریکا را باید‬ ‫به عنوان بخشی از واقعی ت های س��اختاری در ایاالت متحده‬ ‫دانست‪ .‬نظ ریه پردازانی همانند «روزنا» در تبیین سیاستگذاری‬ ‫و سیاستگذاری خارجی امریکا‪ ،‬قیفی ر ا ترسیم م ی نمایند که‬ ‫در ان پنج حوزه عوام��ل و نیروه��ای بی ن المللی‪ ،‬نیروهای‬ ‫اجتماعی‪ ،‬منابع حکومتی‪ ،‬منابع نقش��ی و همچنین منابع‬ ‫فردی به مثابه نقش رهب ران سیاس��ی ازجمله رئی س جمهور‪،‬‬ ‫معاون رئی س جمهور‪ ،‬وزیر دفاع و همچنین وزیر امورخارجه را‬ ‫منعکس م ی سازد‪ .‬چنین افرادی را باید به منزله محور اصلی‬ ‫تصمیم گیری در ارتباط با موضوعاتی همانند ای ران در حوزه‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫نخبگان امریکایی نس�بت به نحوه‬ ‫برخورد و رفتار با ای�ران نگرش های‬ ‫متفاوتی از خود بروز م ی دهند؛ برخی‬ ‫بر طبل جنگ م ی کوبند و برخی دیگر‬ ‫از سیاست اش�ت ی جویانه نسبت به‬ ‫تهران دفاع م ی کنند‪.‬‬ ‫نخبگان یک��ی از نیروهای تاثیرگ��ذار در ارتباط با نوع‬ ‫نگرش و رفتار س��اختار سیاس��ی امریکا در برخورد با ای ران‬ ‫تلقی م ی گردند‪ .‬نخبگان امریکای��ی در حوزه های مختلف‬ ‫ساختار سیاسی به ایفای نقش مبادرت م ی نمایند‪ .‬کار ویژه‬ ‫نخبگان امریکایی ان اس��ت که ادبیات سیاسی‪ ،‬تحلیلی و‬ ‫سازوکارهای کنش راهبردی در ارتباط با سایر کشورها را تبیین‬ ‫نمایند‪ .‬نخب ه گرایی در امریکا دارای سابقه طوالنی و قدمت‬ ‫تاریخی است‪ .‬به طور کلی‪ ،‬نخبگان در ایاالت متحده به عنوان‬ ‫انسان های برگزیده ای محسوب م ی شوند که معادله سیاست‪،‬‬ ‫قدرت و حکومت را با منزلت یابی بی ن المللی پیوند م ی دهند‪.‬‬ ‫به همین دلیل است که عده ای اعتقاد دارند که محور‬ ‫اصلی شناخت سیاس��ت و قدرت در امریکا ب ر اساس کنش‬ ‫نخبگان شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫س��ی رایت میلز اولین نظریه پردازی ب��ود که موضوع‬ ‫نخبگان قدرت در امریکا را در قالب نخب ه گرایی انتقادی مورد‬ ‫تفس��یر و تحلیل قرار داد‪ .‬هریک از اتاق‪‎‬های فکر امریکا به‬ ‫مراکز اجرایی و تحقیقاتی خاصی وابس��ته است‪ ،‬به عبارت‬ ‫دیگر چنی��ن مراکزی ت�لاش دارند تا نقش س��ازنده تری در‬ ‫سیاست امنیتی امریکا ایفا نمایند‪.‬‬ ‫از انجایی که امریکا به عنوان یکی از موضوعات اصلی‬ ‫امنیت ملی ای ران محسوب م ی شود‪ ،‬بناب راین طبیعی به نظر‬ ‫م ی رس��د که ب رای مقابله با تهدیدات کارگ��زاران و نهادهای‬ ‫امنیتی این کشور الزم است تا ش��ناخت دقی ق تری از ادراک‬ ‫نخبگان سیاس��ی‪ ،‬کارگزاران اجرایی و تحلیلگران مسائل‬ ‫راهبردی امریکا ایجاد ش��ود‪ .‬ای��ن امر صرفا در ش��رایطی‬ ‫امکان پذیر اس��ت که رویکرد این افراد شناس��ایی گردیده و‬ ‫می زان تاثیرگذاری انان بر ساختار سیاسی امریکا مورد ارزیابی‬ ‫دقیق قرار گیرد‪.‬‬ ‫نظریه پردازان و تحلیلگران سیاست خارجی به عنوان‬ ‫بخش��ی از نخب ه گرایی ایاالت متحده محس��وب م ی شوند‪.‬‬ ‫انان ب رای الب ی های امریکایی و همچنین نهادهای حکومتی‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاست خارجی دانست‪.‬‬ ‫ارزیابی رویکرد ساختار داخلی امریکا نسبت به ای ران را‬ ‫نم ی توان بدون توجه به نقش نهادها و نیروهای یادشده مورد‬ ‫ارزیابی قرار داد‪ .‬هر یک از عوامل یادشده‪ ،‬رویکرد خاصی در‬ ‫ارتباط با الگ��وی رفتار با ای ران ارائه م ی دهن��د‪ .‬در این ارتباط‪،‬‬ ‫م ی توان چندین گرایش و رهیافت راهبردی سیاست خارجی‬ ‫امریکا را نیز مالحظه کرد‪ .‬گروه های اسرائی ل محور‪ ،‬گروه های‬ ‫عرب محور‪ ،‬گروه های محافظ��ه کار‪ ،‬گروه های دموکراتیک‪،‬‬ ‫گروه های اقتصاد مح��ور و گروه های جنگ مح��ور طرفدار‬ ‫صنایع دفاعی را م ی توان در زمره نیروها و بازیگرانی دانست‬ ‫که موضوع مربوط به سیاس��ت خارج��ی در امریکا را تبیین‬ ‫م ی نمایند‪ .‬هر ی��ک از این بازیگران ت�لاش دارند تا الگوی‬ ‫خاصی از روابط سیاس��ی و راهبردی با ای ران را س��ازماندهی‬ ‫نمایند‪ .‬در این ارتباط‪ ،‬برخی از منابع نسبتا مستقل ازجمله‬ ‫سروی س های اطالعاتی وجود دارند‪ .‬سروی س های اطالعاتی‬ ‫اگر چه ت�لاش م ی کنند ت��ا واقعی ت های راهب��ردی محیط‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی را تبیین نمایند اما چنین سازمان هایی‬ ‫بدون توجه ب��ه جهت گیری کالن نظامی ‪ -‬سیاس��ی قادر‬ ‫نخواهند بود تا بر روندهای تصمیم گیری در سیاست خارجی‬ ‫امریکا تاثیرگذار باشند‪.‬‬ ‫امریکا به تولید اندیشه و راهبرد اجرایی مبادرت م ی ورزند‪ .‬از‬ ‫نظر شورای سردبی ران مجله ش��ورای روابط خارجی امریکا‬ ‫فصل مش��ترک همه این رویدادها و تحوالت‪ ،‬تصادم و نبرد‬ ‫عقاید و ایده هاست؛ نبردی که جهان مدرن را ساخت و به اینده‬ ‫هم شکل خواهد داد‪.‬‬ ‫بخش دوم نخب ه گرای��ی در ایاالت متح��ده مربوط به‬ ‫مراکز تحلیلی و اتاق های فکر اس��ت؛ مراک��زی که جایگاه‬ ‫خود را به گونه ای تدریجی ارتق��ا داده و زمینه های الزم ب رای‬ ‫ارتقای توان تحلیلی بازیگران و نیروهای فکری فراهم اورده‬ ‫اس��ت‪ .‬اتاق های فکر بخش��ی دیگر از حوزه نخب ه گرایی در‬ ‫امریکا م ی باشند‪ .‬افرادی که از توان تحلیلی و تجربه اجرایی‬ ‫برخوردارند‪ ،‬ارمان های تحلیلی و انتقادی خود را در اتاق های‬ ‫فکر تبدیل به اموزه های راهبردی م ی نمایند‪.‬‬ ‫بناب راین م ی توان به این جمع بندی رسید که در امریکا‬ ‫همه در خدمت قدرتند؛ نخبگانش را هم ابزاری م ی خوانند و‬ ‫روشنفکرانش را هم روش��نفکران در قدرت‪ .‬در ایاالت متحده‬ ‫هیچ کس را یارای انتقاد و مقابله همه جانبه با قدرت نیست‪.‬‬ ‫هر انتقادی را م ی توان به مثابه تصحیح اشتباهات سایر نهادها‬ ‫و مجریان در تصمیم گیری ها و سیاس��تگذاری ها دانس��ت‪.‬‬ ‫دانشگاهیان و صاحبان فکر و اندیش��ه در امریکای شمالی‬ ‫همه س��ر از حکومت و قدرت در م ی اورند‪ .‬انها یا در جایگاه‬ ‫سیاس��ت ورزان حرفه ای ق��رار م ی گیرند یا پش��ت صحنه‬ ‫تصمیم ساز م ی ش��وند و به نخبگان ابزاری جهت م ی دهند‪.‬‬ ‫چنین نیروهایی بخش دوم ساختار نخب ه گرا در امریکا را به‬ ‫خود اختصاص م ی دهند‪.‬‬ ‫بخش س��وم نخب ه گرایی مربوط به حوزه های اجرایی‬ ‫قدرت اس��ت‪ .‬نخبگان اجرایی که از قابلی��ت تحلیلی الزم‬ ‫برخوردارند و از س��وی دیگر با نیروهای محوری و گروه های‬ ‫نامرئی در سیاس��ت ‪ -‬قدرت ایاالت متحده اشنایی دارند‪ ،‬در‬ ‫زمره کارگزاران اجرایی محسوب م ی شوند‪ ،‬کارگزارانی که از‬ ‫قدرت و کارامدی اجرایی الزم ب رای اتصال حلقه های مختلف‬ ‫قدرت در فضای نخب ه گرای��ی برخوردارند‪ .‬بناب راین نیروهای‬ ‫اجرایی در ساختار سیاسی امریکا را م ی توان به عنوان حلقه‬ ‫سوم نخب ه گرایی دانس��ت‪ .‬چنین نیروهایی باید از تحرک‪،‬‬ ‫نقش افرینی و ق��درت پیوند راهبرده��ای مختلف برخوردار‬ ‫باشند‪ .‬نیروهای اجرایی قادرند تا راهبرد تولی د شده در الب ی های‬ ‫سیاسی و اتاق های فکر امریکا را به سیاست اجرایی تبدیل‬ ‫نمایند‪ .‬به طور کلی‪ ،‬یکی از روش های براورد تهدید و مقابله‬ ‫با تهدیدات تاکتیکی و استراتژیک را م ی توان ارزیابی ادراک‬ ‫نخبگانی دانست که در س��اختار نظام سیاسی کشور رقیب‬ ‫تاثیرگذار م ی باشند‪ .‬در امریکا جلوه هایی از توزیع قدرت بین‬ ‫بازیگران مختلف انجام شده است‪ .‬هر یک از بازیگران مبادرت‬ ‫به کنترل رفتار سیاسی دیگران م ی نمایند‪ .‬چنین رویکردی در‬ ‫ارتباط با حوزه های تصمیم گیری در سیاست امنیتی امریکا‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫افرادی همانند اس��نایدر و روزنا ک��ه مطالعاتی درباره‬ ‫ش��یوه های تصمیم گیری در سیاست خارجی ایاالت متحده‬ ‫به انجام رسانده اند‪ ،‬بر این اعتقادند که هرگونه سیاستگذاری‬ ‫امنیت��ی تابعی از نق��ش نخب��گان‪ ،‬نهاده��ای اجتماعی و‬ ‫ساخت های سیاسی است‪ .‬هم اکنون نخبگان اسرائی ل محور‬ ‫را به م��وازات نخب��گان عرب محور م ی ت��وان متحد اصلی‬ ‫گروه های محافظه کار در سیاس��ت خارجی امریکا دانست‪.‬‬ ‫چنین نخبگانی مخالف ابتکار ش��کل گرفته از سوی جان‬ ‫‪45‬‬ ‫کری‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬چاک هاگل و جوزف بایدن در روند بازسازی‬ ‫روابط با ای ران م ی باشند‪.‬‬ ‫نقش اتاق های فکر‬ ‫بین الملل‬ ‫اتاق های فکر بخش��ی از ضرورت ه��ای امنیت ملی‬ ‫واحدهای سیاسی را ش��کل م ی دهند‪ .‬بررسی تحوالت اینده‬ ‫بدون توجه به رهیافت های در حال تغییر سیاست بی ن الملل‬ ‫امکان پذیر نیست‪ .‬شاید بتوان اتاق های فکر را به عنوان یکی‬ ‫از مراجع و مراکز جه��ت دادن به اینده سیاس��ت بی ن الملل‬ ‫دانس��ت‪ .‬زی را اتاق های فکر نه تنها ب��ا نخبگان فکری بلکه‬ ‫با رس��انه ها‪ ،‬مقامات حکومتی و نهادهای اجرایی همکاری‬ ‫م ی کنند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬اتاق های فکر در نگرش جوزف نای‬ ‫در زمره منابع قدرت نرم امریکا محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫منابع قدرت نرم ماهیت متنوع��ی دارد‪« .‬جوزف نای»‬ ‫بر این اعتقاد است که در سال ‪ 2002‬بیش از ‪ 86‬هزار محقق‬ ‫خارجی در موسس��ات اموزش��ی امریکا اقامت داش��ته اند‪.‬‬ ‫الزم به توضیح اس��ت که این ام��ار در س��ال ‪ 2012‬به گونه‬ ‫قابل توجهی افزایش پیدا کرده اس��ت‪ .‬چنین روندی نشان‬ ‫م ی دهد ک��ه مولفه های علمی یکی از ابزاره��ای قدرت نرم‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬ایاالت متحده‪ ،‬چهارب رابر نسبت به ژاپن‬ ‫که صاحب دومین رتبه تولید مقاالت علمی و چاپ روزنامه‬ ‫اس��ت‪ ،‬دارای تولید رس��انه ای و مطالعاتی اس��ت‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی‪ ،‬سیاست امنیتی امریکا ب ر اساس رویکرد نخبگان‬ ‫و اتاق های فکر ان کش��ور مورد ارزیابی قرار م ی گیرد‪ .‬س��ی‬ ‫رایت میلز‪ ،‬نخبه گرایی را بدیلی ب رای کارامدی س��اخت های‬ ‫دموکراتیک م ی داند‪ .‬نخب ه گرایی امریکا‪ ،‬فرایندهای کنش‬ ‫دموکراتیک را تحت تاثیر قرار م ی دهد‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که برخی از تحلیلگران ای رانی در تبیین نقش اتاق های فکر‬ ‫امریکا در سیاس��تگذاری عمومی ان کش��ور‪ ،‬این موضوع را‬ ‫مطرح م ی کنند که جامعه جهانی‪ ،‬امری��کا را با نخبه گرایی‬ ‫م ی شناسند؛ نه ب راساس نشانه های س��اختاری که م ی تواند‬ ‫ماهیت دموکراتیک یا غیردموکراتیک داشته باشد‪ .‬در شرایط‬ ‫موجود طیف گسترده ای از اتاق های فکر امریکایی مخالف‬ ‫گسترش روابط سازنده با ای ران م ی باش��ند‪ .‬انان تالش دارند‬ ‫تا سازوکارهای دیپلماس��ی اجبار‪ ،‬کاهش تحریم و اقدامات‬ ‫تاکتیکی را به عنوان بخش��ی از روندهای سیاس��ت خارجی‬ ‫امریکا در برخورد با جمهوری اسالمی تبیین نمایند‪ .‬اگرچه‬ ‫مراکزی همانند شورای روابط خارجی دارای نگرش معتدلی‬ ‫هستند‪ ،‬اما طیف گسترده اتاق های فکر تالش دارند تا امریکا‬ ‫از سازوکارهای مبتنی بر سیاس��ت قدرت در برخورد با دولت‬ ‫روحانی استفاده نماید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫نقش گروه های اجتماعی‬ ‫گروه هایی که به نقد نخب ه گرایی مبادرت م ی نمایند‪ ،‬بر‬ ‫این اعتقادند که نقش گروه های اجتماعی در فرایند قدرت دو‬ ‫بعدی امریکا (قدرت نخبگی به عنوان نیروی مرجع ـ گروه های‬ ‫اجتماعی پیرو)‪ ،‬به گونه ای تدریجی کاهش م ی یابد‪ .‬در ازای‬ ‫حاشی ه ای شدن نقش گروه های اجتماعی و نیروهای پ راکنده‬ ‫جامعه‪ ،‬پژوهشکده های تحقیقاتی در ایاالت متحده هیچ گاه‬ ‫نقش تزئینی در تاریخ تحوالت سیاسی و اجتماعی این کشور‬ ‫پیدا نکرده اند‪ .‬گروه های اجتماعی امریکا عمدتا تحت تاثیر‬ ‫رسانه ها قرار دارند‪ .‬رسانه ها نیز ارتباط افقی خود را با نهادهای‬ ‫ساختاری در ایاالت متحده حفظ کرده اند‪.‬‬ ‫در س��اختار نخب ه گرای��ی‪ ،‬نقش گروه ه��ای اجتماعی‬ ‫کاهش م ی یابد‪ .‬انتخابات و سیستم حزبی‪ ،‬کارامدی اجرایی و‬ ‫ساختاری خود را از دست م ی دهد‪ .‬شاید یکی از پارادوکس های‬ ‫تاریخ را بتوان در فرایند نخب ه گرایی در س��اختار سیاس��ی و‬ ‫امنیتی امریکا و سایر کشورهای دموکراتیک مورد مالحظه‬ ‫قرار داد‪ .‬اگر فرید زکریا موضوع اولویت ازادی بر دموکراسی را‬ ‫ب رای کشورهای خاورمیانه و در حال توسعه برجسته م ی سازد‪،‬‬ ‫طبیعی اس��ت که چنین نظریه پردازانی باید به موضوعاتی‬ ‫‪46‬‬ ‫از جمل��ه اولوی��ت نهادگرایی نامرئ��ی در ب راب��ر فرایندهای‬ ‫دموکراتیک در ایاالت متحده توجه نمایند‪.‬‬ ‫هریک از این مجموعه ها ب ر اساس اهداف مشخصی‬ ‫به فعالیت خود ادامه م ی دهند‪ .‬رویکرد بس��یاری از اتاق های‬ ‫فکر با یکدیگر متفاوت اس��ت‪ ،‬اما تمامی انان تالش دارند‬ ‫تا رویکرد خود را ب راس��اس منافع ملی امریکا تنظیم نمایند‪.‬‬ ‫به طور کلی باید بر این موضوع تاکید داش��ت که اتاق های‬ ‫فکر در امری��کا نقش محوری در سیاس��تگذاری امنیتی ایفا‬ ‫م ی نمایند‪ .‬این مجموعه قادر خواهد بود تا اثربخش��ی خود‬ ‫از طریق تولید انگاره های سیاسی‪ ،‬اقتصادی و راهبردی را به‬ ‫گونه قابل توجهی ارتقا دهد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬گروه های اجتماعی‬ ‫امریکا که به عنوان مجموعه پ راکنده محس��وب م ی شوند‪،‬‬ ‫اگاهی سیاسی خود را از طریق انگاره هایی به دست م ی اورند‬ ‫که سایر نهادهای سیاسی و ساختاری ان را تولید کرده اند‪.‬‬ ‫نقش نهادهای ساختاری‬ ‫کاخ س��فید‪ ،‬کنگره و تمامی مجموعه های امنیتی و‬ ‫نظامی را باید به عنوان عرصه های نهادی در ساختار سیاسی‬ ‫امریکا دانست‪ .‬در امریکا روسای جمهوری را نه از نام و نشان‬ ‫و شهرت شان م ی شناس��ند و نه از س��ابقه و تجربیات شان‬ ‫در امر سیاس��ت ورزی و حکومت��داری‪ .‬به م��وازات رهب ران‬ ‫سیاسی‪ ،‬س��اختارها از جایگاه ویژه ای در روند سیاستگذاری‬ ‫امنیتی در برخورد با کش��ورهایی همانند ای ران برخوردارند‪.‬‬ ‫طیف گسترده ای از س��اخت های سیاسی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬دفاعی و‬ ‫اقتصادی به تبیین س��ازوکارهای کنش راهبردی در برخورد‬ ‫با ای ران مبادرت م ی نمایند‪ .‬از سوی دیگر باید رابطه ارگانیک‬ ‫بین نخبگان‪ ،‬نهادهای اجتماعی‪ ،‬اتاق های فکر و س��اختار‬ ‫سیاسی را مورد مالحظه قرار داد‪ .‬اثربخشی چنین نیروهایی‬ ‫در س��اختار قدرت ایاالت متح��ده امریکا به گونه ای اس��ت‬ ‫که «گیدن رز» س��ردبیر نش��ریه فارین افرز ای��ن موضوع را‬ ‫مطرح م ی کند که ایاالت متحده در بن بست سیاسی ناشی‬ ‫از ناکارامدی نظام سیاس��ی گرفتار امده اس��ت‪ .‬ناکارامدی‬ ‫ساختار قدرت در امریکا در ش��رایطی منعکس م ی شود که‬ ‫با نش��انه هایی از بحران ایدئولوژیک نیز روبه رو ش��ده است‪.‬‬ ‫در ش��رایطی که اروپا در وضعیت ورشکس��تگی قرار دارد و‬ ‫به گونه ای تدریجی به افول م ی رود‪ ،‬شاهد موج های وارونه ای‬ ‫در ارتباط با افزایش قدرت چین م ی باشیم‪ .‬عالوه بر ان مردم‬ ‫معترض در سراس��ر دموکراس��ی های صنعتی پیشرفته‪ ،‬به‬ ‫خیابان ها ریخته و دست به تظاه رات سیاسی زده اند‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی صرفا نهادهایی همانند داووس و بیلدربرگ همچون‬ ‫مفس ران هوش��مند گرد هم م ی ایند و در صدد جس ت وجوی‬ ‫مدل های جدید کنش سیاسی برم ی ایند‪ .‬میان مراکز ساختاری‬ ‫امریکا‪ ،‬ش��ورای روابط خارجی از اهمی��ت و جایگاه ویژه ای‬ ‫برخوردار اس��ت‪ .‬کس��انی با ش��ورای روابط خارجی امریکا‬ ‫همکاری م ی کنند که دارای رویکرد فراحزبی بوده و نس��بت‬ ‫به ضرورت های امنیت ملی امریکا حساسیت فراگیری دارند‪.‬‬ ‫نش��ریه فارین افرز به عنوان نماد تحلیلی کسانی محسوب‬ ‫م ی شود که بر فرایندهای امنیت ملی ایاالت متحده تاثیرگذار‬ ‫بودند‪ .‬شورا با نشریه فارین افرز و دستگاه تبلیغی مکتوبش‬ ‫به همه امکان م ی دهد به برخی از ان اجماع نظرها دسترسی‬ ‫پیدا کنند و به تحلی ل ها و محاس��بات خود از اینده شکل و‬ ‫سامان دهند‪ .‬اگرچه طیف گسترده ای از اتاق های فکر و مراکز‬ ‫تحقیقاتی امریکا در روند سیاست گذاری امنیتی ایفای نقش‬ ‫م ی کنند اما شورای روابط خارجی توانسته نقش محوری خود‬ ‫بین سایر مجموعه های تحلیلی و تحقیقاتی را حفظ نماید‪.‬‬ ‫این شورا و نشریه اش در طول یک قرن گذشته همواره نشان‬ ‫داده که از میان همه موسسات تحقیقاتی امریکا دستی باالتر‬ ‫را دارد‪ .‬قدمت و کیفیت نخبگان حاضر در این نهاد باعث شده‬ ‫که شورای روابط خارجی اغلب در تمام برهه ها و بزنگاه های‬ ‫تاریخی نقش افرین باش��د و به رس��التش در حوزه مصالح و‬ ‫منافع ملی جامه عمل بپوشاند‪g .‬‬ ‫مصالحه جویان‬ ‫دست باال را دارند‬ ‫شکاف در واشنگتن بر سر ایران‬ ‫چه مختصاتی دارد؟‬ ‫امیرحسین مهدوی‬ ‫‪2‬‬ ‫دانشجوی براندایس بوستون‬ ‫ش��کافی که در مورد موضوع ای ران بع��د از انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 2013‬اتفاق افتاد‪ ،‬بر سر این است‬ ‫که یا امریکا بای��د از این فرصت ب رای حل مس��المت امیز‬ ‫موضوع ای ران از طریق مذاکره اس��تفاده کند یا اینکه از این‬ ‫فرصت‪ ،‬برای فشار هر چه بیش��تر جهت برچیدن صنعت‬ ‫هس��ته‪‎‬ای ای ران بهره گیرد‪ .‬در واقع تف��اوت این دو دیدگاه‬ ‫در امریکا در نوع قرائت انهاس��ت؛ در واق��ع ان گروهی که‬ ‫حام ی دیپلماسی با ای ران است بیش��تر به این مساله توجه‬ ‫دارد که روی کار امدن حس��ن روحانی باتوجه به سابقه وی‬ ‫در موضوع هس��ته ای از س��ال ‪ 2002‬تا ‪ ،2005‬یک فرصت‬ ‫ب رای ح��ل دیپلماتیک موضوع هس��ته ای ای��ران و خارج‬ ‫کردن ان از فهرس��ت نگران ی های امریکاس��ت‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر ای��ن روش دیپلماتی��ک مجموعه نگران ی های س��ه‬ ‫کشور اروپایی عضو گروه ‪ 5+1‬را کاهش خواهد داد‪ .‬دیدگاه‬ ‫مخالف این گروه‪ ،‬خیل��ی به انتخابات و تغیی��رات در قوه‬ ‫مجریه ای ران اهمیت نم ی دهد‪ .‬تندترین سوی این نگرش‪،‬‬ ‫حامیان اسرائیل و نخس ت وزیر اس��رائیل هستند که بارها‬ ‫تکرار کرده ان��د روحانی همان سیاس��ت های قبلی را ادامه‬ ‫م ی دهد و فقط ظاهر حرف ها تغییر کرده اس��ت‪ .‬این گروه‬ ‫معتقدند علت تمایل ای ران به مذاکره و حل موضوع هسته‬ ‫ای‪ ،‬از فش��ارهای اقتصادی ناش��ی م ی ش��ود و ارتباطی با‬ ‫انتخابات و تغیی رات داخلی ای��ران ندارد‪ .‬بناب راین م ی گویند‬ ‫بای��د از این فرصت ب رای وارد اوردن فش��ارهای بیش��تر به‬ ‫منظور گرفتن حداکثر امتیاز از ای ران بهره گرفت‪ .‬به نوعی‬ ‫انها در پ��ی برچیده ش��دن کامل صنعت هس��ته ای ای ران‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫اتفاقی که اخی را پ��س از اجرایی ش��دن توافق ژنو در‬ ‫ماه ژانویه و گفتگوی مس��تقیم وزیر خارجه ای��ران با وزیر‬ ‫خارجه امری��کا در کنف ران��س امنیتی مونیخ اتف��اق افتاد‪،‬‬ ‫یک پیشروی بزرگ برای حامیان نگاه نخست یعنی بهره‬ ‫گرفتن از دیپلماس��ی در ب رابر ای ران است‪ .‬در حال حاضر به‬ ‫نظر م ی رسد در این فرصت شش ماهه توافقنامه ژنو که به‬ ‫گفته اقای ظریف و کری احتمال تمدید ان ب رای شش ماه‬ ‫دیگر هم وجود دارد‪ ،‬نظر گروه طرفدار مذاکرات غالب شده‬ ‫است‪ .‬در این راستا طرح تحریم های جدید علیه ای ران که در‬ ‫کنگره امریکا با ‪ 59‬امضا در جریان بود‪ ،‬متوقف شده و حتی‬ ‫اوباما نیز گفته بود که ان را در صورت ارائه وتو خواهد کرد‪.‬‬ ‫همچنین ایپک که البی دوستداران اسرائیل در امریکاست‬ ‫نیز در اخرین موضع گیری اش به این مساله اشاره داشت که‬ ‫باید به دیپلماس��ی فرصت داد و منتظر نتایج مذاکرات بود‪.‬‬ ‫در واقع انها ناچار شدند از مواضع پیشی ن شان کوتاه بیایند‪.‬‬ ‫به این ترتیب اکنون جناحی که مورد حمایت رئی س جمهور‬ ‫و وزیر امور خارجه امریکاست‪ ،‬پیشرو است‪ .‬اما این مساله‬ ‫را نباید از یاد برد که این کنش و واکنش در سیاست داخلی‬ ‫امریکا دائمی اس��ت و تفاوت نظر دو جناح��ی که کال در‬ ‫بین الملل‬ ‫البته در صورت بهبود روابط ای ران با امریکا این مساله‬ ‫فقط در مساله هسته ای ای ران متبلور نم ی شود و بدون شک‬ ‫در عرصه های دیگر نیز اثر مس��تقیم خواهد داشت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که وندی شرمن‪ ،‬دس��تیار وزیر خارجه امریکا و‬ ‫اقای کوهن‪ ،‬معاون وزیر خزانه داری و متولی امور تحریم ها‬ ‫علیه ای ران در س��خنرانی معروف اخیرش��ان در کنگره در‬ ‫این باره اش��اراتی داش��تند‪ .‬خانم ش��رمن در این سخنرانی‬ ‫تاکید کرد که امریکا در افق اش مذاکرات جامع تر و باالتر از‬ ‫هس��ته‪‎‬ای را م ی‪‎‬بیند‪ .‬در این رابطه ابهاماتی نیز وجود دارد‬ ‫مبنی بر اینکه در صورت گسترش روابط و مذاکرات ای ران و‬ ‫امریکا ایا باز این روند باید از طریق ‪ 5+1‬پیگیری شود یا دو‬ ‫طرف به صورت جدا باهم مذاکره خواهند کرد‪ .‬صحب ت‪‎‬های‬ ‫شرمن در کنگره نیز مبهم بود و یک سوال بزرگ در عرصه‬ ‫بی ن‪‎‬المل��ل در مورد این مس��اله وجود دارد ک��ه در صورت‬ ‫توسعه گفتگوهای ای ران و امریکا به موضوعاتی چون ع راق‪،‬‬ ‫سوریه و دیگر موضوعات مرتبط با منافع ملی دو کشور ایا‬ ‫لزوم ی دارد که این مسائل با دیگر کش��ورهای عضو گروه‬ ‫‪ 5+1‬به اشتراک گذاشته شود یا خیر‪.‬‬ ‫البته در صورت حضور انها در چنین مذاکراتی بدون‬ ‫ش��ک‪ ،‬گفتگوها پیچیده‪‎‬تر و طوالن ی‪‎‬تر خواهد شد‪ .‬انچه‬ ‫که اکنون بس��یار بارز و مش��خص اس��ت این است که در‬ ‫منطقه دائما در حال تحول در س��ه بخش خیلی روش��ن‬ ‫ان‪ ،‬ای��ران و امری��کا به حالت ضروری و س��ریع‪ ،‬مس��ائل‬ ‫مش��ترکی دارند که همکاری در جهت ح��ل انها م ی تواند‬ ‫به س��ود منافع ملی هر دو طرف تمام شود؛ نخست مساله‬ ‫خروج نیروهای ناتو از افغانس��تان در س��ال جاری و امنیت‬ ‫ملی این کشور اس��ت؛ اکنون به دلیل همسایگی ای ران با‬ ‫افغانستان‪ ،‬باز هم نقش کشور ما ب رای امریکا بسیار پررنگ‬ ‫شده است‪ .‬موضوع دیگر ع راق اس��ت و خیلی روشن است‬ ‫که در میان کش��ورهای جهان‪ ،‬ای ران و امریکا‪ ،‬اصل ی ترین‬ ‫حامیان دولت نوری المالکی هس��تند‪ .‬به این معنی که در‬ ‫پی مشکالت اخیر دولت ع راق که در استان االنبار و شهر‬ ‫فلوجه به دنبال شورش نیروهای داعش به وجود امد‪ ،‬ای ران‬ ‫و امریکا دو کشوری بودند که اعالم کردند به دولت مالکی‬ ‫ب رای مبارزه با این گروه ها کمک خواهند کرد‪ .‬بناب راین این‬ ‫همکاری اکنون نیز جاری اس��ت و چه بهتر ک��ه در قالب‬ ‫یک مذاکرات جامع پیگیری شود تا منافع دو طرف بیشتر‬ ‫تامین شود‪ .‬موضوع سوم نیز بحران و جنگ سوریه است؛‬ ‫در حقیقت اکنون انقدر وضع سوریه وخیم شده و گروه های‬ ‫تن��درو وهابی ق��درت گرفته اند که دولت ترکی��ه به عنوان‬ ‫یکی از متح��دان درجه اول امری��کا در منطقه از حمایتش‬ ‫از جریان‪‎‬های ضد بش��ار اسد دست کش��یده و مواضعش‬ ‫به مواضع ای ران نزدیک ش��ده اس��ت‪ .‬امریکا نگران اس��ت‬ ‫که بعد از افغانس��تان زمان ‪11‬س��پتامبر‪ ،‬مجددا در تکه ای‬ ‫از خاک ع راق یا سوریه‪ ،‬س��رزمینی تحت کنترل جریانات‬ ‫افراطی و تندروی مشابه القاعده ش��کل بگیرد‪ .‬به هر حال‬ ‫امریکا در دهه گذشته بزرگترین س��رمایه گذاری‪‎‬اش بر این‬ ‫مس��اله متمرکز بود که یک کشور را از دس��ت سلف ی‪‎‬ها و‬ ‫نیروهای افراطی خ��ارج کند‪ .‬در نتیجه امری��کا نیز تمایل‬ ‫دارد که کش��ور س��وریه از وضعیت فعل ی اش خارج ش��ود‪.‬‬ ‫همچنی��ن منافع امریکا بی��ش از انکه ح��ول همکاری با‬ ‫متحدان قدیم ی‪‎‬اش چون عربس��تان س��عودی باشد حول‬ ‫همکاری با ای ران است‪ .‬موضع کنونی غرب به ویژه امریکا‬ ‫در قبال س��وریه با موضع انها در س��ال ‪ 2012‬یا ‪ 2013‬قابل‬ ‫مقایسه نیست و این مس��اله به نفع ای ران است‪ .‬در نهایت‬ ‫این سه موضوع یعنی افغانس��تان‪ ،‬ع راق و سوریه به عنوان‬ ‫بخش های منطقه ای مذاکرات جامع کامال معنادار هستند‬ ‫و به سود ای ران و امریکاست که به یک نتیجه برد‪-‬برد نایل‬ ‫شوند تا ب رای این مسائل نیز در گرو ان راه حلی پیدا کنند‪.‬‬ ‫این در شرایطی است که در حال حاضر ای ران و امریکا دیگر‬ ‫از توافق ژنو عقب تر نخواهند رفت؛ یعنی وضعیت و روابط‬ ‫میان ته ران و واشنگتن نسبت به وضعیت کنونی پسرفت‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫این بدان معناس��ت و به شرطی اس��ت که ایران به‬ ‫تعهدات خودش در موضوع هسته‪‎‬ای پایبند بماند و امریکا‬ ‫نیز تعهداتش را عمل کند‪ .‬در این میان ش��اید در دو طرف‬ ‫شاهد برخی موضع گیری‪‎‬های تند باشیم اما ای ران و امریکا‬ ‫در عمل‪ ،‬تنها انچه که بر سر ان مذاکره م ی‪‎‬کنند ب رایشان‬ ‫اهمیت دارد‪ ،‬همچنانکه ش��اهدیم روند دیپلماسی نیز در‬ ‫حال پیشرفت است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫حکمرانی با هم اختالف نظر دارند کامال اشکار است‪ .‬این در‬ ‫شرایطی است که در سال جاری انتخابات مهم میان دوره ای‬ ‫مجلس امریکا برگزار خواهد ش��د و در نتیجه این تفاوت و‬ ‫اختالف نظر پایدار خواهد ماند‪ .‬اختالف بر سر مساله ای ران‪،‬‬ ‫بخش��ی از اختالف نظری اس��ت که دو طرف بر سر ده ها‬ ‫موضوع باهم دارند‪.‬‬ ‫در ش��رایط فعلی به دلیل وجود مخالفان سرس��خت‬ ‫مذاکره با ای ران چه در کنگره و چه در ایپک‪ ،‬نمایندگان دولت‬ ‫ب رای پیشبرد کار خودشان و خلع س�لاح کردن تندروها در‬ ‫جلسه کنگره و دیگر محافل‪ ،‬مجبورند مدام به انها اطمینان‬ ‫خاطر دهند که این مس��یری که طی م ی کنند منافع انها را‬ ‫تامین م ی کند و خطر هس��ته ای ای ران از نظر انان را از بین‬ ‫م ی برد‪ .‬در نتیجه واکنش هایی که بعض��ا در داخل امریکا‬ ‫نسبت به مس��اله ای ران بیان م ی شود‪ ،‬ب رای اطمینان خاطر‬ ‫دادن به گروهی اس��ت که در کنگره اکثریت را دارد؛ دولت‬ ‫باید به انها اطمینان دهد که از این مس��یر منافع کش��ور‬ ‫تامین خواهد شد‪ .‬در ای ران نیز قرینه این گروه وجود دارد و در‬ ‫حالی که نمایندگان دولت در حال مذاکره هستند م ی بینیم‬ ‫که مخالفان جدی در صحنه حضور دارند و دولت نیز دائما‬ ‫باید مشغول این باشد که انها را مجاب کند که از این مسیر‬ ‫دیپلماتیک و مذاکره‪ ،‬منظور و هدف انها تامین خواهد شد‪.‬‬ ‫نکته دیگر در این مساله این است که واکنش های داخلی‬ ‫امریکا با می زان نگران ی های اس��رائیل و طرف��داران منافع‬ ‫اسرائیل در داخل این کش��ور ارتباط مستقیم دارد‪ .‬یعنی به‬ ‫هر طریقی اگر صدایی که از ای ران شنیده م ی شود و مشی‬ ‫ای ران ان نگران ی ه��ا را کاهش دهد‪ ،‬طبیعت��ا فعالی ت های‬ ‫مخرب ان گروه ب��رای از بین بردن فرصت دیپلماس��ی و‬ ‫مذاکره کمتر و ب ی اثرتر خواهد شد‪ .‬به همین خاطر مواضع‬ ‫ای ران در کنف رانس امنیتی مونیخ حائز اهمیت اس��ت؛ زی را‬ ‫این مواضع به گونه ای است که بیش��تر روی انتخاب مردم‬ ‫فلسطین تاکید دارد تا موجودیت یک دولت به نام اسرائیل‪.‬‬ ‫اکنون کش��ورهای بسیاری در میان کش��ورهای مسلمان‬ ‫هستند که عمال و رسما اسرائیل را به رسمیت نم ی شناسند‬ ‫اما تنها به واسطه این موضوع‪ ،‬اسرائیل نتوانسته در رابطه‬ ‫انها با غرب خلل��ی ایجاد کند‪ .‬در حقیقت این مس��اله که‬ ‫توانمندی هس��ته ای ای��ران علیه موجودیت اس��رائیل به‬ ‫کار گرفته خواهد ش��د یک نگرانی جدی از جانب مقامات‬ ‫اسرائیل است؛ بناب راین انها با تبلیغ و مانور روی این مساله‬ ‫م ی خواهند اهدافشان را پیش ببرند‪ .‬این در شرایطی است‬ ‫که ای ران بارها اعالم کرده که اغاز کننده هیچ جنگی نخواهد‬ ‫بود‪ .‬مقام��ات ای ران با بی��ان کردن چنی��ن صحب ت هایی‪،‬‬ ‫اسرائیل را خلع سالح م ی کنند‪ .‬اکنون نیز باقی ماجرا به روند‬ ‫مذاکرات و روابط با کش��ورهای غربی بستگی دارد‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رسد شرایط کنونی‪ ،‬فرصت خوبی ب رای گسترش سریع‬ ‫و ایجاد همکاری میان ای ران با فرانسه و انگلیس است‪ .‬این‬ ‫کشورها‪ ،‬بیش از دیگر کشورهای اروپایی ب رای ترمیم سریع‬ ‫روابط‪‎‬شان با ای ران متمایل هستند‪.‬‬ ‫گره هایی میان ای ران و منافع این کشورها ایجاد شده‬ ‫که برگش��ت پذیر کردن روند تحریم ها و تنهاسازی ای ران را‬ ‫سخت تر کرده اس��ت‪ ،‬حال یا از طریق دیپلماسی مداوم یا‬ ‫از طریق بازگشایی س��فارت‏های ای ران و انگلیس‪ .‬اگر ای ران‬ ‫تصمیم دارد مساله هسته ای اش را از طریق چارچوب ‪5+1‬‬ ‫و با رای ‪ 6‬کش��ور حل کند پس باید همانطور که امریکا در‬ ‫این گروه از سال ‪ 2005‬ب رای ایجاد اتحاد جهت اقدام مشترک‬ ‫علیه ای ران تالش کرده ای ران نیز ب رای شکاندن این اتحاد و‬ ‫اقدام وارد شود‪ .‬در برهه فعلی روابط ای ران با روسیه و روابط‬ ‫ای ران با فرانسه م ی‏تواند اتحاد ‪ 5+1‬علیه کشور را متزلزل‪‎‬تر‬ ‫کند‪ .‬در این ش��رایط حتی اگر تندروه��ای امریکایی قدرت‬ ‫این را داشته باشند که نظ رات شان را به دولت دیکته کنند‪،‬‬ ‫امریکا به عن��وان عضوی از گروه ‪ 5+1‬در این پروس��ه تنها‬ ‫خواهد ماند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫گزارش‬ ‫این نقش مددکار زنان کتک خورده و مورد ازار و اذیت قرار گرفته‬ ‫ی زنان فقیر نیز فعالیت م ی کرد‪.‬‬ ‫بود و همچنین در نقش حام ‬ ‫اما پرسش در خصوص شرمن به این موضوع ب ر م ی گردد که‬ ‫چگونه یک فعال حوزه اجتماع به دنیای سیاست وارد م ی شود؟‬ ‫اینکه وی چگونه وارد سیاست شد در واقع به همین شغل سابق‬ ‫او باز م ی گردد‪ .‬مدد کاری اجتماعی باعث شد که شرمن به عنوان‬ ‫یکی از فعالین «جنبش همسایگی» به فعالیت بپردازد و در‬ ‫کنار افراد نام اشنایی همچون کشیش «گنو بارونی» که فرد‬ ‫نام اشنایی در زمینه فعالیت اجتماعی است به همکاری بپردازد‪.‬‬ ‫این جنبش اما در واقع ب��ال اجرایی دموکرات ها بوده که ب رای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در دوره بیل کلینتون در سال ‪93‬‬ ‫اعانه جمع اوری م ی کرده اس��ت‪ .‬همین موضوع در واقع پلی‬ ‫شد ب رای ورود شرمن به دنیای سیاست‪ .‬شرمن از سال ‪ 91‬تا ‪93‬‬ ‫در فهرستی قرار گرفت که به «فهرست امیلی» مشهور است‪.‬‬ ‫در این لیست نام افرادی که بالقوه م ی توانستند در پس ت های‬ ‫مختلف به دموکرات ها کمک کنند اورده شده بود‪ .‬در واقع پس‬ ‫از این فهرست بود که او در سال ‪ 93‬با انتخاب بیل کلینتون به‬ ‫وزارت خارجه راه یافت‪.‬‬ ‫ش��رمن در زمان وزارت مادلین الب رایت به عنوان یکی‬ ‫از افراد ذی نفوذ فعالیت م ی ک��رد و از همین رو نقش مهمی‬ ‫ همچون نفر ارشد مذاکره کننده با دولت پیونگ یانگ به وی‬ ‫سپرده شد‪.‬‬ ‫وندی شرمن و ایران‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫سایه هیالری‬ ‫وندی شرمن نماینده چه جریانی در دیپلماسی واشنگتن است؟‬ ‫حسین شاه حسینی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫«وندی شرمن» اگر تا دو ماه پیش ب رای ما ای ران ی ها‬ ‫ناش��ناخته بود اما در این دو ماه به واس��طه اظهارنظرهای‬ ‫مختلفش به عنوان چهره ای اش��نا مطرح ش��ده است‪ .‬هر‬ ‫چند که موضع گیری های منفی او باعث ش��ده که از او به‬ ‫نیک نامی یاد نش��ود‪ .‬وندی روث ش��رمن ‪ 66‬ساله که در‬ ‫سال ‪ 49‬میالدی در بوس��تون امریکا به دنیا امده‪ ،‬یکی از‬ ‫بانفوذترین افراد وزارت خارجه ایاالت متحده اس��ت که هم‬ ‫در دوران هیالری کلینتون و هم در دوران جان کری نقش‬ ‫برجسته ای داش��ته و دارد‪ .‬او که از زمان بیل کلینتون وارد‬ ‫وزارت امورخارجه ایاالت متحده ش��ده است توانسته خود را‬ ‫پله به پله باال بکشد و هم اینک نیز به طور رسمی نفر سوم‬ ‫وزارت امور خارجه ایاالت متحده امریکاست‪ .‬اهمیت او در‬ ‫تعیین راهبردها تا جایی است که برخی با نظریات افراطی‬ ‫مدعی هس��تند که کلی د دار اصلی سیاس��ت های خارجی‬ ‫ایاالت متحده خانم وندی ش��رمن اس��ت‪ .‬روزنامه تلگراف‬ ‫در این مورد م ی نویسد که در جلس��ات معارضان سوری با‬ ‫نمایندگان دولت سوریه به رغم اینکه جان کری پیشاپیش‬ ‫نف رات وزارت خارجه ایاالت متحده نشسته بود اما او مدام به‬ ‫پشت سر کری م ی امد و تذکراتی را به وی گوشزد م ی کرد‪.‬‬ ‫همین موضوع باعث شده بود که شکارچیان لحظه ها این‬ ‫موضوع را از دست ندهند و از تذکرات پی در پی وی به کری‬ ‫عکس بگیرند‪ .‬به گفته برخ��ی تحلیلگران این موضوع در‬ ‫‪48‬‬ ‫واقع نشان دهنده جایگاه ش��رمن در اینده سیاست خارجی‬ ‫ایاالت متحده است‪.‬‬ ‫از شرمن مدد کار تا شرمن سیاستمدار‬ ‫وندی روث شرمن مددکار سابق اجتماعی و نفر برجسته‬ ‫فعلی وزارت امورخارجه ایاالت متحده از دوره بیل کلینتون وارد‬ ‫وزارت خارجه ایاالت متحده شد و بدین ترتیب پای وی به دنیای‬ ‫سیاست باز شد‪ .‬ش��رمن که در ابتدا به عنوان مشاور و نقش‬ ‫هماهنگ کننده سیاس��ت خارجی در وزارت امور خارجه این‬ ‫کشور فعالیت م ی کرد‪ ،‬در نخستین پست رده باالیش‪ ،‬توانست‬ ‫نقش مذاکره کننده را با دولت کره ش��مالی به عهده بگیرد‪ .‬او‬ ‫ب رای به تعویق انداختن ازمایش های موشک های بالستیک‬ ‫و تعطیل کردن فعالی ت های هس��ته ای پیونگ یانگ نقش‬ ‫برجسته ای داشت و نفر نخست مذاکره کنندگان ایاالت متحده‬ ‫با دولت کره ش��مالی بود‪ .‬این در حالی است که رشته اصلی‬ ‫تحصیالت شرمن با شغل فعلی وی مرتبط نیست و او در واقع‬ ‫فارغ التحصیل رشته «مطالعات شهری» از دانشگاه بوستون‬ ‫امریکاست‪.‬‬ ‫شرمن همچنین در مقطع فوق لیسانس در رشته «کار‬ ‫اجتماعی» از دانش��گاه مریلند فارغ التحصیل شد و شاید به‬ ‫همین دلیل است که وی پیش از پای نهادن در عالم سیاست‬ ‫خارجی به عنوان یک مدد کار اجتماعی در بنیاد «فانی مائه»‬ ‫به فعالیت مشغول ش��ده بود‪ .‬او پیش از ورود به سیاست در‬ ‫نقشی که به عنوان یک مددکار اجتماعی به عهده گرفته بود‬ ‫به عنوان یک فعال حقوق زنان اسی ب دیده مطرح شده بود‪ .‬او در‬ ‫شرمن در وزارت خارجه فعلی ایاالت متحده در خصوص‬ ‫ای ران نقش��ی دو گانه دارد‪ .‬به گفته برخی از کارشناس��ان این‬ ‫دو گانگی در صحب ت های شرمن گاهی اوقات ب رای ارام کردن‬ ‫تندروی کنگره ایاالت متحده صورت م ی گیرد و برخی اما اعتقاد‬ ‫دارند که شرمن نقش خود را ب رای ایجاد فضای ارام بین ای ران‬ ‫و ایاالت متحده به خوبی ایفا نم ی کند و نقشی مضر بر عهده‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬به گفته این دسته برخی اظهارنظرهای شرمن‬ ‫توهین اشکار اس��ت که فضا را به سمت تنش پیش م ی برد‪.‬‬ ‫در مقاله جاکوب هریس در مجله تایم اظهارنظر ش��رمن در‬ ‫خصوص ای ران ی ها که مدعی شده بود «فریبکاری در دی ان ای‬ ‫ای ران ی هاس��ت» توهی ن امیز بوده است و به گفته هریس این‬ ‫اظهارنظر فضای گفت وگوهای نهایی را مبهم و تیره خواهد‬ ‫کرد‪ .‬وندی شرمن که با روزنامه ل س انجلس تایمز در خصوص‬ ‫موضوع ای ران گفت وگو کرده بود باز هم لحن تندی به کار برده‬ ‫و در این باره گفته بود‪« :‬ما به دنبال حذف تحریم های وسیع‬ ‫علیه ای ران نخواهی��م بود و تنها به ای��ران فرصت م ی دهیم‬ ‫ب رای از بین بردن نگران ی های ما‪ ،‬مدتی «اس��تراحت» کند‪».‬‬ ‫او همچنین در گفت وگو با خبرگزاری س ی ان ان ادعا کرده بود‪:‬‬ ‫«تحریم های اعمالی علیه ای ران کمک کرد که این کشور بر‬ ‫سر میز مذاکره بیاید‪ .‬دالیل این اقدام این است که کشورهای‬ ‫جهان‪ ،‬به طور بنیادین به ما کمک کردند این تحریم ها را اعمال‬ ‫کنیم‪ ».‬وی در ادامه مدعی شده بود‪« :‬اگر تحریم ها را تشدید‬ ‫کنیم در این صورت این کشورها اعالم م ی کنند که ما با اعالم‬ ‫این تحریم ها به اقتصاد خود صدمات بس��یاری وارد کرده ایم‬ ‫تا بدین ش��کل بتوانیم راه را ب رای دیپلماس��ی درب��ار ه ب رنامه ‬ ‫هس��ته ای ای ران باز کنیم‪ ،‬در صورتی که شما اکنون فرصتی‬ ‫ب رای دیپلماسی نم ی دهید‪ ».‬فارین پالیسی اما در خصوص‬ ‫نقش شرمن در وزارت خارجه ایاالت متحده و نقش وی به عنوان‬ ‫یکی از مذاکره کنندگان با دیپلمات های ای رانی م ی نویس��د‪:‬‬ ‫تو گوهای هسته ای جدید بین ای ران و اعضای گروه ‪5+1‬‬ ‫«گف ‬ ‫در وهله اول امیدوار کننده به نظر م ی رسد‪ .‬یکی از مقام های‬ ‫رسمی دولت اوباما به نیویورک تایمز گفته است که مذاکرات‬ ‫با «جدیت‪ ،‬دقیق‪ ،‬ساده و البته با صراحت لهجه» انجام شد‪ .‬با‬ ‫این حال هنوز هم کارهای زیادی ب رای انجام دادن باقی مانده‬ ‫تو گو ها به مذاکرات بعدی در ماه نوامبر موکول‬ ‫و ادامه این گف ‬ ‫شده است‪ .‬شکست یا موفقیت این مذاکرات به احتمال زیاد در‬ ‫دستان مذاکره کننده امریکایی وندی شرمن است‪ .‬این وظیفه‬ ‫شرمن در تیم احتمالی هیالری‬ ‫مواضع «شرمن» بیشتر خوراک داخلی دارد‬ ‫امیر علی ابوالفتح درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪2‬‬ ‫اظهارنظرهای جنجالی مقامات امریکایی به موضوع بحث این روزها تبدیل شده است؛ از جان کری گرفته تا وندی‬ ‫شرمن هر یک به نوعی س�عی دارند بگویند در رابطه با ایران همچنان برخی گزینه ها روی میز است و این مذاکرات‬ ‫به مفهوم لغو کامل تحری م ها نیست‪ .‬در این رابطه گفت وگویی با امیرعلی ابوالفتح‪ ،‬کارشناس مسائل امریکا انجام‬ ‫دادیم‪ .‬او م ی گوید بخش عمده صحب ت‪‎‬های شرمن‪ ،‬تفسیر امریکایی از توافقنامه ژنو بوده و بخش تندتر ان به دلیل‬ ‫مصارف داخلی است؛ یعنی برای راضی نگ ه داشتن جریان ضد ایران در کنگره و ایپک‪.‬‬ ‫لطفا کمی در رابطه با خانم وندی شرمن و سابقه‬ ‫سیاسی او توضیح دهید‪.‬‬ ‫‪ l‬مطالعات وندی ش��رمن در حوزه جامع ه شناسی‬ ‫و در س��طح کارشناس ی ارشد اس��ت؛ همچنین تمرکز او بر‬ ‫حوزه زنان است‪ ،‬به همین خاطر از زمانی که وارد این حوزه‬ ‫اجتماعی شد‪ ،‬به سمت مسائل زنان گرایش داشته است‪ .‬از‬ ‫لحاظ سیاسی نیز او برخاسته از حزب دموکرات است‪ .‬وقتی‬ ‫مادلین الب رایت وارد دولت بیل کلینتون ش��د‪ ،‬وندی شرمن‬ ‫نیز همکاری هایش را با دولت اغازکرده و مسئولی ت هایی را‬ ‫بر عهده گرفت‪ .‬در این دوران‪ ،‬شرمن به عنوان رئیس هیات‬ ‫مذاکراتی امریکا در خصوص کره ش��مالی منصوب شد و با‬ ‫پایان دوره ریاس��ت جمهوری کلینتون‪ ،‬او هم از دولت خارج‬ ‫بین الملل‬ ‫اگر اوضاع همچن��ان بر وفق مراد دموکرات ها باش��د و‬ ‫هیالری نیز بتواند به عنوان نامزد نهایی دموکرات ها انتخاب‬ ‫شود‪ ،‬در صورت راهیابی به کاخ س��فید وندی شرمن نقشی‬ ‫فراتر از انچه تاکنون ایفا م ی کرده است به عهده خواهد گرفت‪.‬‬ ‫در این راستا س��ایت «اس��تیت گاورنمنت» نوشته است که‬ ‫شرمن یکی از کسانی است که در تعیین راهبردهای سیاست‬ ‫خارجی در دموکرات ها نقش سازنده ای دارد و او یکی از ط راحان‬ ‫اصلی راهبرده��ای وزارت خارجه ایاالت متحده اس��ت که در‬ ‫زمان هیالری کلینتون به ش��دت به او اعتماد م ی شده است‪.‬‬ ‫روزنامه هافینگتون پست هم در این باره م ی نویسد که شرمن‬ ‫احتماال در صورت رس��یدن هیالری کلینتون به کاخ سفید‬ ‫شرمن را سکاندار سیاست خارجی خود کند‪ .‬این رابطه ای که‬ ‫ هافینگنتون پست از ان نام م ی برد‪ ،‬به اعتماد متقابل دو طرف‬ ‫باز م ی گردد که در زمان زمامداری هیالری کلینتون در وزارت‬ ‫امور خارجه این کشور بین این دو به وجود امده است‪.‬‬ ‫به گفته س��ایت دولتی «اس��تیت گاورنمنت» شرمن‬ ‫یکی از متخصصان تعیین راهبردهای منطقه ای به حساب‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫به شرمن سپرده شده است که مطمئن شود ایا دولت اعتدالی‬ ‫حسن روحانی ب رای انجام دادن اقداماتی «شفاف‪ ،‬معنی دار و‬ ‫قابل اثبات» در حوزه هسته ای جدی است و یا اینکه این رویه‬ ‫نیز تاکتیکی ب رای به تاخیر انداختن نتیجه نهایی و وقت خ ریدن‬ ‫است‪ .‬شرمن است که باید ب رای دولت ایاالت متحده مشخص‬ ‫کند ایا ای ران با راهکار جدید خود به دنبال رهایی از تحریم های‬ ‫اقتصادی و بعد از ان ادامه فعالی ت های خود است و یا در برطرف‬ ‫کردن نگران ی های جامعه بی ن الملل جدیت و عزم راسخ دارد‪.‬‬ ‫تو گو کننده ارشد‬ ‫فارین پالیسی در مقاله ای که راجع به این گف ‬ ‫امریکایی منتشر کرده‪ ،‬با برشمردن تع دادی از ویژگ ی های کاری‬ ‫و شخصیتی او بیان کرده که شرمن اصوال ب رای انجام کارهای‬ ‫سخت و مذاکرات پیچیده ساخته شده و به همین خاطر اوباما‬ ‫او را به مصاف ای ران ی ها م ی فرس��تد‪ .‬در طول دوران مبارزات‬ ‫انتخاباتی هیالری کلینتون‪ ،‬او به عنوان یکی از مشاوران امور‬ ‫خارجه اش به کمپین مبارزاتی دموکرات ها پیوست‪ .‬کلینتون‬ ‫بعد از این دوران مبارزه انتخاباتی به عن��وان وزیر امور خارجه‬ ‫توس��ط اوباما انتخاب ش��د و در همین زمان بود که شرمن را‬ ‫نیز به عنوان معاون امور سیاس��ی به وزارت امور خارجه برد‪.‬‬ ‫شرمن تابستان گذشته به مجله نشنال ژورنال گفت که دران‬ ‫زمان هم همچنان خودش را «یک سازمان دهنده اجتماعی»‬ ‫یدانسته است که «تنها پرونده های کاری اش حجم بیشتری‬ ‫م ‬ ‫به خود گرفته اند»‪ .‬به نوشته فارین پالیسی‪ ،‬شرمن ب رای اولین‬ ‫بار نیست که با کشورهایی که امریکای ی ها رابطه نه چندان‬ ‫تو گو نشسته است‪ .‬او قبل از‬ ‫حسنه ای داشته اند به مذاکره و گف ‬ ‫این در تیم مادلین الب رایت وزیر امور خارجه امریکا بود و در دهه‬ ‫تو گو با دولت کره شمالی درباره برنامه‬ ‫‪ ۱۹۹۰‬در جلسات گف ‬ ‫هسته ای این کشور نیز شرکت داشت‪ .‬الب رایت از ان زمان به‬ ‫تو گو ها داده بود و‬ ‫بعد به شرمن لقب «بازرس ویژه» در امور گف ‬ ‫وظیفه او این بود که واقعیت را از دروغ تشخیص دهد‪.‬‬ ‫تو گوهای ان زمان با کره شمالی در نهایت در زمانی‬ ‫گف ‬ ‫که به نظر م ی رسید با توافقی قطعی به پایان برسد و ب ر اساس‬ ‫ان کره شمالی تمام فعالی ت های هسته ای خود را متوقف سازد‪،‬‬ ‫تحت مدیریت دولت کلینتون با شکس��ت مواجه شد‪ .‬بعد از‬ ‫ان‪ ،‬زمانی که دولت بوش‪ ،‬کار ها را در دس��ت گرفت‪ ،‬شرمن‬ ‫تو گو ها با کره شمالی را دوباره از سر‬ ‫از دولت خواست که گف ‬ ‫بگیرد و معتقد بود که توافق قطعی در این زمینه به زودی از‬ ‫راه م ی رس��د‪ .‬به جای ان‪ ،‬بوش مذاکرات مستقیم را قطع کرد‬ ‫تو گوی مستقیم‬ ‫و بعد از ان دوباره در سال ‪ ۲۰۰۷‬خواهان گف ‬ ‫شد اما دیگر کار از کار گذشته و خیلی دیر شده بود‪ .‬به نوشته‬ ‫فارین پالیسی ش��رمن هیچ گاه اجازه نم ی دهد که مذاکرات‬ ‫بدون نتیجه به پایان برس��د و بر این اس��اس وظایفی درباره‬ ‫تو گو با ته ران به او محول ش��ده که فارین پالیسی این‬ ‫گف ‬ ‫وظیفه اصلی را اینگونه تشریح کرده است‪ .‬واشنگتن از ای ران‬ ‫م ی خواهد که غن ی سازی اورانیوم در حد ‪ ۲۰‬درصد را تعطیل‬ ‫کند‪ ،‬ذخیره اورانیوم غن ی سازی شده خود را از ای ران خارج سازد‪،‬‬ ‫تاسیسات هس��ته ای خود را تحت بازرس ی های شدید اژانس‬ ‫بی ن المللی انرژی اتمی قرار دهد و تاسیسات اب سنگین اراک‬ ‫و تاسیسات زی ر زمینی فردو را نیز تعطیل کند‪ .‬این قسمت های‬ ‫ذکر شده به گفته برخی از کارشناسان در عمل ایاالت متحده را‬ ‫به عقب خواهد نشاند و شرمن را مجبور به پی دا کردن راه حلی‬ ‫میانه خواهد کرد‪ .‬فارین پالیسی در این باره ادعا کرد‪« :‬شرمن‬ ‫دیپلماتی با تجربه است که به رفتار پوالدین در ب رابر دولت هایی‬ ‫که رابطه ای دوس��تانه با ایاالت متحده ندارند شهره دارد‪ .‬او در‬ ‫س��فر به ژنو‪ ،‬هم چماق را با خود برده بود و ه��م هویج را‪ .‬در‬ ‫جلسه استماع سنا در ماه گذشته او خاطر نشان کرده بود که‬ ‫دولت اوباما در حال اماده شدن ب رای تعلیق کوتاه مدت برخی‬ ‫از تحریم ها اس��ت که این کار به طور موقت و در زمانی کوتاه‬ ‫انجام م ی شود تا می زان جدیت ای ران در مذاکرات اشکار شود‪ .‬او‬ ‫با این حال به نمایندگان اطمینان خاطر داده بود که اگر ای ران‬ ‫ی جدی درباره تعلیق‬ ‫همین تعلی ق های کوتاه را نپذیرد و اقدام ‬ ‫تمامی فعالی ت های هسته ای اش انجام ندهد‪ ،‬دولت اوباما نیز‬ ‫در تدوین طرح تحریم های جدید و به اجرا گذاشتن انها با کنگره‬ ‫همراستا م ی شود»‪.‬‬ ‫م ی اید که م ی تواند نقش موثری ب رای دولت اوباما ایفا کند‪.‬‬ ‫او در حال حاضر ب رای جان کری نقش��ی فراتر از یک مشاور‬ ‫ایفا م ی کند و در واقع تعیین کننده بخشی از سیاست های‬ ‫خارجی وی است‪ .‬در داخل وزات خارجه امریکا از او به عنوان‬ ‫«گوش ایاالت متحده امریکا» یاد م ی شود و همین موضوع‬ ‫تاثیر فراوانی دارد تا او به عنوان دست راست جان کری تلقی‬ ‫شود‪ .‬روزنامه گاردین چاپ لندن در خصوص شرمن م ی نویسد‬ ‫که وی به تازگی در حوزه سیاست خاورمیانه نقش فعالی پی دا‬ ‫کرده است‪ .‬او ب رای مذاکرات ژنو نیز که بین معارضان سوری‬ ‫و نمایندگان دولت سوریه صورت گرفت نقش راهبردی داشت‬ ‫و از جمله کسانی اس��ت که خواهان کناره گیری بشار اسد‬ ‫از حکومت و برگزاری انتخابات بدون حضور اس��د در سوریه‬ ‫است‪ .‬به نوشته این روزنامه هر چند که بسیاری جان کری را‬ ‫در پیشانی تیم خارجی ایاالت متحده م ی بینند اما بی راه نیست‬ ‫که مغز تیم خارجی ایاالت متحده را ش��رمن بدانیم‪ .‬با این‬ ‫حال برخی از منتقدان‪ ،‬سیاست های ایاالت متحده را در قبال‬ ‫سوریه نقشی غی ر فعال م ی دانند که حاضر نیست مستقیما‬ ‫در امور سوریه بازیگر باشد‪ .‬این موضوع به ویژه پس از کنار‬ ‫امدن ایاالت متحده با روس��یه ب رای امحای مواد شیمیایی‬ ‫در سوریه با انتقاد کش��ورهایی همچون عربستان سعودی‬ ‫رو به رو شد که خواستار دخالت مستقیم در امور سوریه بودند‪.‬‬ ‫بسیاری اعتقاد دارند که وندی شرمن از جمله نف راتی بوده که‬ ‫در این خصوص نقش بازی م ی کرده است‪ .‬هر چند که سایت‬ ‫«راشا تودی» علت عدم مداخله ایاالت متحده در سوریه را نه‬ ‫در تفکرات تیم خارجی ای��االت متحده‪ ،‬بلکه در بازی پنهان‬ ‫روس��یه و ایاالت متحده بر س��ر ترکیه م ی داند‪ .‬این سایت‬ ‫روسی م ی گوید که دولت ترکیه از عبور بمب های شیمیایی‬ ‫از خاک انکارا به داخل س��وریه توسط مخالفان با خبر بوده و‬ ‫انکارا در این میان نقش داشته است و همین موضوع باعث‬ ‫شد تا مسکو و واشنگتن در این خصوص با هم کنار بیایند‪.‬‬ ‫با این حال برخی ترس تیم خارجی ایاالت متحده را از قدرت‬ ‫گرفتن تروریس ت های القاعده ای به رهبری گروهک داعش از‬ ‫عوامل عدم دخالت پر رنگ امریکا در مسائل سوریه م ی دانند‪.‬‬ ‫با این وجود به نظر م ی رسد این بار تیم خارجی روسیه بر بازی‬ ‫سوریه سوار است و ایاالت متحده نقش یک بازیگر را بر عهده‬ ‫دارد‪ .‬شرمن و تیم خارجی ایاالت متحده در مذاکرات سوریه‬ ‫کامال طرفدار ارتش ازاد سوریه هستند که در داخل سوریه هم‬ ‫پایگاهی چندان قوی ندارند‪ .‬او در گفت وگو با گاردین مدعی‬ ‫شده بود که این گروه م ی تواند نقش دولت انتقالی را ایفا کند‪.‬‬ ‫از حامیان این نظریه نیز داووداغلو وزیر امور خارجه ترکیه است‬ ‫که در این زمینه هر دو تیم خارجی توافق کامل دارند‪g .‬‬ ‫و در بنی��اد نیمه دولتی فع��ال در اعطای وام های مس��کن‬ ‫مشغول کار شد‪.‬‬ ‫به س�ابقه حضور ش�رمن در دولت بیل کلینتون‬ ‫اش�اره کردید‪ .‬باتوجه ب�ه امکان کاندیدا ش�دن‬ ‫هیالری کلینتون در انتخابات اتی راجع به روابط‬ ‫او با وزیر خارجه سابق امریکا بگویید‪.‬‬ ‫‪ l‬شرمن در جریان انتخابات سال ‪ 2008‬به کمپین‬ ‫هیالری کلینتون پیوست و به عنوان یکی از مشاوران او در‬ ‫حوزه سیاست خارجی مش��غول کار شد‪ .‬زمانی که هیالری‬ ‫به عن��وان وزیر امور خارج��ه در دولت تحت ریاس��ت باراک‬ ‫اوباما انتخاب شد‪ ،‬وندی ش��رمن نیز در سمت معاون امور‬ ‫سیاس��ی و نفر س��وم وزارت خارجه قرار گرف��ت‪ .‬باتوجه به‬ ‫س��وابق و مناس��بات قدیم ی ش��رمن با مادلین الب رایت و‬ ‫هیالری کلینتون به نظر م ی رسد اگر جانشین اوباما در سال‬ ‫‪ 2016‬هیالری باشد‪ ،‬جایگاه ش��رمن در واشنگتن تقویت و‬ ‫سمت هایی باالتر از معاون وزیر خارجه را کسب کند‪ .‬به ویژه‬ ‫اگر مذاکرات با ای ران در مس��یری ادامه یابد که مورد رضایت‬ ‫دولت امریکا و حزب دموکرات باشد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫چندی پیش شاهد صحب ت‪‎‬های تند شرمن علیه‬ ‫ایران بودیم‪ .‬ارزیابی شما از چنین صحب ت هایی‬ ‫چیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬همان ط��ور که بارها گفت��ه‪‎‬ام دول��ت امریکا در‬ ‫موضوع برنامه هسته ای ای ران به شدت از جانب گروه کثیری‬ ‫از نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه کنگره تحت فش��ار‬ ‫اس��ت؛ در صف مقدم نیز گ��روه قدرتمند ایپک ق��رار دارد‪.‬‬ ‫بناب راین م ی‪‎‬توان انتظار داشت اظهارنظر مقامات امریکایی در‬ ‫ارتباط با برنامه هسته ای ای ران در مکان هایی نظیر جلسات‬ ‫شنود کنگره با اظهارات تند از سوی این مقامات همراه باشد‪.‬‬ ‫اما فارغ از چنین الزاماتی‪ ،‬بخش عمده صحب ت های شرمن‪،‬‬ ‫تفسیر امریکایی از توافقنامه ژنو بوده است‪ .‬به عبارتی او به‬ ‫ش��کل عریان تری مباحث توافقنامه ژنو را بیان کرد‪ .‬به این‬ ‫معنا که بخش��ی از تحریم های ای ران به طور موقت کاهش‬ ‫یافته اما سیاس��ت تحریم همچن��ان به قوت خ��ود باقی‬ ‫اس��ت؛ امتیازهای داده ش��ده به ای ران محدود است و ای ران‬ ‫باید صلح امیز بودن برنامه های هس��ته ای اش را نیز اثبات‬ ‫کند‪ .‬همچنین ش��رمن تاکید کرد اگر مذاکرات به شکست‬ ‫بینجامد راهکارهای دیگر مدنظر خواهد بود‪ .‬باید توجه داشت‬ ‫بخش هایی از صحب ت های شرمن با چاشنی ضد ای ران‪ ،‬ب رای‬ ‫جمع ضد ای رانی بیان ش��ده و نباید به عنوان موضع اعمالی‬ ‫دولت امریکا قلمداد شود‪.‬‬ ‫در همان هفته ای که ش��رمن یا ک��ری اظهارات تند و‬ ‫بعضا تهدیدامیز علیه ای ران داش��تند‪ ،‬برخی تحریم ها نظیر‬ ‫ممنوعیت ارائه خدمات به شبکه های رادیو و تلویزیون ای ران‬ ‫یا ممنوعیت ارائ��ه خدمات و فروش ش��بکه های اینترنتی‬ ‫برداش��ته ش��د‪ .‬این موضوعات نش��ان م ی دهد که حداقل‬ ‫تاکنون رفتار امریکا مخالف توافقنامه ژنو نبوده است‪ .‬هرچند‬ ‫ای��ن اظهارنظرها در قالب همس��ویی ب��ا توافقنامه قلمداد‬ ‫نم ی ش��ود اما بخش��ی از ان به دلیل مصارف داخلی است؛‬ ‫یعنی ب رای راضی نگه داش��تن جریان ضد ای��ران در کنگره‪.‬‬ ‫همچنین این صحب ت ه��ا را م ی توان به نزدیک ش��دن به‬ ‫زمان انتخابات میان دوره ای مجلس در نوامبر س��ال جاری‬ ‫نیز مرتبط دانست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫ایا در ساختار حاکمیت امریکا در رابطه با مساله‬ ‫ایران همسویی وجود دارد یا شاهد چنددستگی‬ ‫هستیم؟‬ ‫‪ l‬ما با ی��ک پدیده یکدس��ت امریکای��ی در مورد‬ ‫ای ران مواجه نیس��تیم‪ .‬گروه هایی در داخل امریکا خواهان‬ ‫تنش زدایی هستند و گروه دیگر خواهان حفظ وضع موجود‬ ‫یعنی اعمال تحریم ها‪ .‬اما گروه دیگری نیز هست که تا حد‬ ‫ب راندازی نظام و چه بسا تجزیه ای ران پیش م ی رود‪ .‬اما اینکه‬ ‫چه گروهی در دولت حضور داشته باشد و چه سیاسی را در‬ ‫قبال ای ران دنبال کند‪ ،‬بخش��ی به فع��ل و انفعاالت درونی‬ ‫امریکا بستگی دارد و بخشی نیز به نوع رفتار ای ران‪ .‬به عبارتی‬ ‫اگر ای ران گام هایی در مس��یر تنش زدایی بردارد گروه حامی‬ ‫ تنش زدایی از قدرت باالتری ب رای چان هزنی برخوردار م ی شود‬ ‫و برعکس اگر راه تقابل و دشمنی از طرف ای ران شدت بگیرد‪،‬‬ ‫در ان سو نیز جریان افراطی دست باال را خواهد داشت‪.‬‬ ‫این گونه دودستگی و اختالف نظر میان مقامات و‬ ‫جناح های امریکایی تا چه حد مشاهده م ی شود؟‬ ‫‪ l‬در جامع ه ای مانند امریکا که گروه های ذی نفوذ‬ ‫به شکل اشکاری بر روند تصمیم گیری اعمال نظر م ی کنند‪،‬‬ ‫نه فقط در مورد ای��ران بلکه در رابطه ب��ا تمامی موضوعات‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و امنیتی درون کش��وری و‬ ‫برون کشوری اختالف نظر وجود دارد‪.‬‬ ‫کمی به عقب تر برگردیم؛ جان کری در حاش�یه‬ ‫اجلاس داووس طی گفت وگو ب�ا العربیه از روی‬ ‫میز بودن گزینه نظامی در صورت لغو توافق ژنو‪،‬‬ ‫سخن گفت‪ .‬به نظر شما چرا این صحب ت ها را از‬ ‫جانب وزیر خارجه امریکا شاهد بودیم؟‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ l‬در این رابطه باید توجه داش��ت رویکرد امریکا به‬ ‫برنامه هسته ای ای ران‪ ،‬تغییر چندانی نداشته است و به رغم‬ ‫توافقنامه هس��ته‪‎‬ای ژنو و اجرای ان و همچنی��ن با وجود‬ ‫کاهش برخی تحریم ها‪ ،‬هنوز از نظر امریکا‪ ،‬ای ران پتانسیل‬ ‫و توانایی دسترسی به س�لاح اتم ی را دارد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫توافق انجام گرفت��ه در ژنو بر مبنای توق��ف در ب رابر توقف‬ ‫بود‪ .‬در چنین شرایطی از دید امریکا‪ ،‬هنوز باید ابزار چماق در‬ ‫دست دولت امریکا باشد تا به زعم مقامات امریکایی‪ ،‬ای ران در‬ ‫ب رنامه های هسته ای خود تجدیدنظر کند‪.‬‬ ‫این نکته را نیز باید در نظر گرفت که هم دولت ای ران‬ ‫و هم دولت امریکا از س��وی منتقدان توافقنامه ژنو به شدت‬ ‫تحت فشار هستند‪ .‬بناب راین انتظار م ی رود مقامات دو کشور‬ ‫به گونه ای اظهارنظر کنند تا تندروها از فشارهای خود بکاهند‬ ‫و رضایت شان را نسبت به این توافقنامه اعالم کنند‪ .‬از این‬ ‫منظر این جمله جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا یا باراک اوباما‬ ‫مبن ی بر روی میز بودن اقدام نظامی‪ ،‬بیش از انکه پیامی به‬ ‫ته ران باشد پیام به افراطیون کنگره است که تالش م ی کنند‬ ‫با تصوی��ب تحریم های جدید‪ ،‬ش��انس به نتیجه رس��یدن‬ ‫توافقنامه ژنو را از بین ببرند‪ .‬در حالی که انچه اهمیت دارد‬ ‫نوع رفتار دولت امریکا و پایبندی انها به توافقات است و نه‬ ‫صرفا اعالم مواضعی که جنب ه های سیاسی و انتخاباتی دارد‪.‬‬ ‫دکتر روحانی در اجالس داووس سخنانی داشت‬ ‫مبن ی بر امکان بازگشایی سفارت امریکا در ایران‬ ‫ی نبودن قطع مناسبات با کشورها‪ .‬ارزیابی‬ ‫و دائم ‬ ‫شما از این صحب ت ها چیست؟‬ ‫‪ l‬انچه مش��خص اس��ت ای ران به این جمع بندی‬ ‫رس��یده که امکان تجدیدنظر در بحث امری��کا وجود دارد‪،‬‬ ‫مشروط بر اینکه رفتار امریکای ی ها در قبال ای ران تغییر کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل روحانی‪ ،‬رئی س جمهوری ای ران در جمعی که‬ ‫سیاستمداران و فعاالن اقتصادی بی ن المللی حضور داشتند‪،‬‬ ‫عبارتی را به کار برد مبن ی بر اینکه قطع مناسبات نم ی تواند‬ ‫دائمی باشد‪ .‬البته این صحبت با این مساله که ای ران امادگی‬ ‫برقراری روابط دیپلماتیک با امریکا را داش��ته باشد‪ ،‬فاصله‬ ‫زیادی دارد‪ .‬به ه ر حال روند چند ماه اخیر نش��ان م ی دهد که‬ ‫از می زان ب ی اعتمادی میان جمهوری اسالمی ای ران و ایاالت‬ ‫متحده امریکا تا حدودی کاسته شده است و حداقل تا زمانی‬ ‫که بن بست مذاکرات هسته ای اعالم نشده‪ ،‬در چنین فضایی‬ ‫طرح این ایده ها در جه��ت اینکه روابط دو کش��ور از رابطه‬ ‫خصمانه در استانه جنگ به س��طحی از تنش زدایی تغییر‬ ‫کند‪ ،‬چندان دور از انتظار نیست‪.‬‬ ‫ایا این صحب ت ها به تلطیف فضا نسبت به ایران‬ ‫امیرعل�ی ابوالفتح معتقد اس�ت که‬ ‫مواضع اخیر ش�رمن در مورد توافق نامه‬ ‫ژنو بیشتر با هدف ارام کردن جناح بازهای‬ ‫امریکایی بیان شده است‬ ‫کمک م ی کند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬زی را همواره طی سه دهه گذشته چنین عنوان‬ ‫م ی شد که جمهوری اس�لامی ای ران پیشگام و مدافع قطع‬ ‫روابط دو کشور بوده اس��ت‪ .‬فارغ از اینکه این موضوع تاچه‬ ‫اندازه با واقعیت منطبق باشد باید سخنان روحانی در داووس‬ ‫را تهاجم صلح نامید؛ یا به عبارت دیگر در دست گرفتن ابتکار‬ ‫عمل در دیپلماسی عمومی و زدودن چهره یک کشور لجوج‬ ‫و سرسخت از چهره ای ران‪ .‬اگر این چهره با چنین رفتارهایی‬ ‫تغییر کند حتی در صورتی که روابط دیپلماتیک میان امریکا‬ ‫و ای ران برقرار نش��ود‪ ،‬حداق��ل این حس��ن را دارد که زمینه‬ ‫همکاری ای ران با دیگر کش��ورها به ویژه کشورهای اروپایی‬ ‫را تسهیل م ی کند‪.‬‬ ‫باراک اوبام�ا در نطق س�االنه خ�ود در کنگره به‬ ‫صراحت گف�ت تحری م های جدید علی�ه ایران را‬ ‫وتو م ی کند‪ .‬بیان ک�ردن این س�خنان ان هم در‬ ‫کنگره ای که ای�ن چند وقت ب ه ش�دت تالش در‬ ‫تصویب تحری م های جدید علیه ایران داشت‪ ،‬از‬ ‫چه منظر قابل بررسی است؟‬ ‫‪ l‬باراک اوباما در سخنرانی ساالنه خود در سیاست‬ ‫خود در قبال جمهوری اسالمی ای ران تغییری ایجاد نکرد؛ ان‬ ‫بخشی که اشاره داشت ایاالت متحده اجازه نم ی دهد ای ران به‬ ‫توانایی ساخت تسلیحات هسته ای دست یابد‪ ،‬یک اظهارنظر‬ ‫قدیم ی است که از دولت های قبلی به جای مانده است‪ .‬اما‬ ‫نکته جدید ان بود که رئی س جمهور امریکا نه در یک مکان‬ ‫عمومی و گفت وگو با رس��انه ها بلکه در نشس��ت مشترک‬ ‫نمایندگان کنگره و در حالی که در دیدگان انها چشم دوخته‬ ‫بود‪ ،‬به صراحت گفت ه ر گونه طرحی مبن ی ب ر تحریم های‬ ‫جدید علیه ای ران را وتو م ی کند‪ .‬این پافشاری اوباما تاکنون به‬ ‫حدی قوی بوده که همزمان و ساعاتی قبل از این سخنان‪،‬‬ ‫حامیان تصویب طرح های تحریم ی جدید رسما اعالم کردند‬ ‫به تالش های خود پایان م ی دهند و صرفا در مسیر تصویب‬ ‫قطعنامه های غی رال��زام اور گام بر م ی دارن��د‪ .‬از این جهت‬ ‫حرکت اوباما در کنگره یک گام موثر در رس��یدن به تفاهم‬ ‫با ای ران است و از این رو این اقدام قابل تامل و یا حتی قابل‬ ‫تجلیل است‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که اتخاذ چنی�ن رویکردهایی از‬ ‫جانب مقامات امریکایی مسبوق به سابقه است‬ ‫و حکایت از زیاده خواهی انان دارد‪ .‬ب ه عبارتی انها‬ ‫م ی خواهن�د با طرح ک�ردن چنی�ن تهدیدهایی‪،‬‬ ‫امتی�ازات بیش�تری از ای�ران بگیرند‪ .‬ش�ما این‬ ‫دیدگاه را قب�ول دارید؟ در کل نظرتان نس�بت به‬ ‫اینده مذاکرات چیست؟‬ ‫‪ l‬قطعا در مذاکره‪ ،‬طرفین تالش م ی کنند به حداکثر‬ ‫خواسته های خود دست یابند اما اینکه هر دو طرف بخواهند‬ ‫بخشی از خواس��ته های خود را ب رای رسیدن به تفاهم کنار‬ ‫بگذارند‪ ،‬قابل س��تایش اس��ت‪ .‬بناب راین پرداختن به چنین‬ ‫بحث هایی خیلی نتیجه بخش نیس��ت زی��را در حالی که‬ ‫امریکا نام ‪ 14‬شرکت پتروشیمی را از لیست تحریم ها خارج‬ ‫و بخشی از دارای ی هایی ای ران را نیز ازاد کرده‪ ،‬به نوعی نیت‬ ‫خود را نشان داده است‪.‬‬ ‫از این رو همین که امریکای ی ه��ا پذیرفته اند نوعی از‬ ‫غن ی سازی در ای ران وجود داشته باش��د حتی اگر این سطح‬ ‫با انتظارات جمهوری اس�لامی فاصله داشته باشد یک قدم‬ ‫به پیش اس��ت‪ .‬اکنون گرچه هر دو طرف تاکید کرده اند که‬ ‫رسیدن به توافق نهایی دشوارتر از رس��یدن به توافق اولیه‬ ‫خواهد بود‪ ،‬اما باید امیدوار بود و مشاهده کرد که تغییر نگاه‬ ‫ای ران و امریکا به مقوله برنامه هس��ته ای‪ ،‬ایا نتیجه بخش‬ ‫خواهد بود یا خیر‪ .‬انچه در مقطع فعلی حائز اهمیت است‪،‬‬ ‫پی ش رفتن برنامه ها و اجرای دس��تورکار ژنو اس��ت‪ .‬اگر این‬ ‫تهدیدات و لفاظ ی ها در پیشبرد توافقنامه خللی ایجاد کند‪،‬‬ ‫در ان صورت باید جدی تر به این صحب ت ها توجه کرد‪g .‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫ امریکا از تحوالت جدید مصر‬ ‫استقبالنمی کند‬ ‫گفت وگو با پژوهشگر موسسه کارنگی‬ ‫تقریبا سه س�ال پس از اخ�راج رئی س جمهور س�ابق مصر‪ ،‬حس�نی مبارک‪،‬‬ ‫نیروی نظامی کش�ور با میدان دادن به مارشال عبدالفات ح السیسی و با نشان دادن‬ ‫چراغ سبز در به ریاس�ت جمهوری رس�یدن وی در انتخابات اوریل‪ ،‬در حال محکم‬ ‫کردن کنترل سیاسی خود است‪ .‬سرکوب سنگین اخوان المسلمین توسط ارتش‪،‬‬ ‫ایاالت متحده امریکا را نگران این کرده که «مصر در حال حرکت به س�مت مس�یر‬ ‫ ب ی ثباتی دائمی» است‪ .‬این را میشل دان‪ ،‬کارشناس مسائل مصر م ی گوید؛ تجدید‬ ‫نیروی «اسالمگرایی افراطی و تروریسم در مصر و در منطقه»‪ .‬همچنین میشل دان‬ ‫م ی گوید‪« :‬چنین افراط ی گرایی علیه امریکا نیز هست‪ ،‬اما ایاالت متحده امریکا باید‬ ‫به کمک کردن به مصر ب ه عنوان شریک نیازمند امنیت منطقه ای و ب ه عنوان شریک‬ ‫صلح برای اسرائیل ادامه دهد‪».‬‬ ‫سارا بهنام‬ ‫مترجم‬ ‫‪4‬‬ ‫السیس�ی بس�یار منتظر پی�روزی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اس�ت‪ .‬او چگونه تصدی کشور‬ ‫را در دست خواهد گرفت؟‬ ‫‪ l‬گروه های س��کوالری که در انق�لاب مصر درگیر‬ ‫بودند‪ ،‬برخ��ی از انها لیب رال ها و چپ ها بودن��د‪ ،‬برخی از انها‬ ‫ناصری ها که توسط کودتای نظامی تقسیم شدند‪ .‬صادقانه‬ ‫بگویم‪ ،‬انها مصرانه در زمانی که تازه انقالب اتفاق افتاده بود‪،‬‬ ‫توسط نیروهای بزرگتر در کشور‪ ،‬نیروهای نظامی از یک سو و‬ ‫اسالمگرایان از سوی دیگر به حاشیه رانده شدند‪ .‬ما باید در یاد‬ ‫و نظر داشته باشیم‪ ،‬سه سال پیش زمانی که مبارک بر کنار‬ ‫شد‪ ،‬ارتش کنترل را به دست گرفت‪ .‬در تونس‪ ،‬ارتش تونس‪،‬‬ ‫کنترل را از دست بن علی گرفت و او را برکنار کرد‪ ،‬اما پس از‬ ‫ان به س��مت غی ر نظامیان چرخید و گفت‪« :‬شما م ی دانید‬ ‫که ما به کجا م ی خواهیم برویم‪ ».‬ارتش تونس تالش��ی در‬ ‫ما در مورد السیسی چه م ی دانیم؟‬ ‫‪ l‬ژنرال السیس��ی یکی از اعضای ش��ورای عالی‬ ‫نیروهای مسلح بود؛ گروهی که کنترل مصر را بعد از انقالب‬ ‫در دست گرفت و توس��ط وزیر دفاع پیشین‪ ،‬محمد حسین‬ ‫طنطاوی رهبری م ی ش��د‪ .‬السیسی بخش��ی از نسل بعد از‬ ‫طنطاوی بود‪ .‬طنطاوی که در دهه هفتاد زندگ ی اش بود‪ ،‬کسی‬ ‫است که مرسی او را در اوت ‪ ٢٠١٢‬برکنار کرد و السیسی که در‬ ‫دهه پنجاه بود به عنوان یکی از درخشان ترین و جاه طلب ترین‬ ‫اعضا در میان همکارانش دیده شد‪ .‬واضح است که مرسی و‬ ‫اخوان المسلمین با او در جابه جایی طنطاوی کار کردند و او را‬ ‫با شرط اینکه او وفادار خواهد بود و تحت کنترل رئی س جمهور‬ ‫غی ر نظامی‪ ،‬مرسی‪ ،‬خواهد ماند‪ ،‬به وزارت دفاع ارتقا دادند‪.‬‬ ‫مصر برای سال ها ه م پیمان اصلی ایاالت متحده‬ ‫امریکا خارج از اس�رائیل در خاورمیانه بوده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سه س�ال پیش در این ماه‪ ،‬جمعیت عظیمی در‬ ‫میدان التحریر خواس�تار برکناری رئی س جمهور‬ ‫حسن ی مبارک بودند‪ .‬بیش�تر تظاهرات کنندگان‬ ‫ج�وان و لیب�رال س�کوالر بودن�د‪ ،‬ن�ه اعض�ای‬ ‫اخوان المسلمین‪ .‬حاال انها کجا ایستاده اند؟‬ ‫چگونه رویکرد مصر متفاوت بود؟‬ ‫‪ l‬در مصر‪ ،‬ارتش کنترل خود را حفظ کرد و در سال‬ ‫بعد از انقالب مصر در همه تصمیم سازی ها در مورد چگونگی‬ ‫انتقال قدرت از نزدی��ک با اخوان المس��لمین کار م ی کرد و‬ ‫نیروهای سیاسی سکوالر را به حاشیه راند‪.‬این فرایند قدرت را‬ ‫ب رای اخوان در مجلس و انتخابات ریاست جمهوری به همراه‬ ‫داشت‪ .‬پس از ان اخوان المس��لمین و ارتش به ورطه سقوط‬ ‫افتادند‪ .‬برخی از این گروه های سکوالر از کودتا علیه مرسی‬ ‫پش��تیبانی کردند و برخی از انها در ح��ال حاضر به صورت‬ ‫علنی از این تصمی��م خود اظهار تاس��ف م ی کنند‪ .‬دیگران‬ ‫هنوز به ارتش چسبیده و از السیس��ی حمایت م ی کنند‪ ،‬اما‬ ‫جالب اینجاست که دیدن واکنش بسیاری از احزاب سیاسی‬ ‫سکوالر و امار و ارقام‪ ،‬خبر از این م ی دهد که السیسی در واقع‬ ‫در حال حرکت به سوی ریاست جمهوری است و رئی س جمهور‬ ‫بعدی خواهد بود‪ .‬بسیاری از انها دلس��رد شده بودند چرا که‬ ‫فکر م ی کردند احزاب س��کوالر‪ ،‬با حذف اخوان المس��لمین‬ ‫از صحنه س��ود خواهند برد‪ ،‬اما این حدسی بود که به یقین‬ ‫تبدیل نشد‪ .‬کس��انی در میان فعاالن س��کوالر چهره های‬ ‫سیاسی که به صراحت به همه نشانه های بازگشت حکومت‬ ‫نظامی و حکومت پلی س های سرکوبگر معترض بودند حاال‬ ‫بیشتر مورد حمله قرار گرفتند‪ .‬افراد مهم در ارتباط با جنبش‬ ‫شش اوریل جوانان‪ ،‬حاال در زندان هستند و بسیاری دیگر از‬ ‫چهره های برجسته سکوالر‪ ،‬چند تن از اعضای سابق مجلس‬ ‫و حتی برخی از روزنامه نگاران و دانشگاهیان هدف پرونده های‬ ‫حقوقی هستند‪ .‬هر کسی که انتقادی به السیسی یا حکومت‬ ‫نظامی محسوب شود در معرض خطر پیگرد قانونی است‪.‬‬ ‫‪ l‬من انتظار ندارم که ایاالت متحده به کلی با مصر‬ ‫قطع رابطه کند و همچنین انتظار ندارم که ایاالت متحده به‬ ‫گرمی از تحوالت مصر که ما به احتمال زیاد در ماه های اینده‬ ‫شاهد ان خواهیم بود‪ ،‬استقبال کند‪.‬‬ ‫اجازه دهید به انچه که هسته اصلی منافع ایاالت متحده‬ ‫در مصر مد نظر قرار گرفته است‪ ،‬برگردیم‪ .‬ایاالت متحده‪ ،‬مصر‬ ‫را ب رای اینکه یک ش��ریک امنیتی در منطقه و یک شریک‬ ‫صلح ب رای اسرائیل باش��د‪ ،‬م ی خواهد‪ .‬مصر ب رای انجام این‬ ‫کارها‪ ،‬باید کشوری باش��د که دارای ثبات منطقی است‪ .‬در‬ ‫این کشور‪ ،‬اگر یک فرایند سیاس��ی باز که در ان شهروندان‬ ‫بتوانند حقوقشان را از دولت بگی رند وجود نداشته باشد و دولتی‬ ‫پاس��خگو در مقابل انها به وجود نیاید‪ ،‬با ثبات نخواهد بود‪.‬‬ ‫در ایاالت متحده‪ ،‬از اینکه مصر در حال حرکت در مس��یری‬ ‫به سوی ب ی ثباتی مداوم اس��ت‪ ،‬نگران ی های بسیاری وجود‬ ‫دارد‪ .‬همچنین‪ ،‬از اینکه این سرکوب های بسیار گسترده علیه‬ ‫اخوان المسلمین به سمت این م ی رود که سوخت افراط گرایی‬ ‫اسالمی و تروریسم را در مصر و در سراسر منطقه تامین خ واهد‬ ‫کرد‪ ،‬نگرانی فراوانی وجود دارد‪ .‬ای��ن به نوبه خود‪ ،‬در نهایت‬ ‫ علیه ایاالت متحده امریکا نیز هس��ت‪ .‬ایاالت متحده امریکا‬ ‫خود را ملزم م ی داند که در مورد این چیزها نگران باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 209‬‬ ‫‪ l‬با وجود اینکه ب ر عهده گرفتن کنترل مصر تحت‬ ‫ی خواهد‬ ‫شرایط حال حاضر‪ ،‬روبه رویی با چالش های عظیم ‬ ‫بود و السیسی نیز متفاوت از بقیه در نوع نگاه نیست‪ ،‬او نسبت‬ ‫به رئی س جمهور(مرسی) هماهنگی بیش��تر ارتش‪ ،‬پلیس‪،‬‬ ‫هفت میلیون نظام اداری قدرتمند دول��ت مصر را به همراه‬ ‫خواهد داشت‪ ،‬ولی حفظ ثبات کشور بس��یار دشوار خواهد‬ ‫بود‪ .‬در واقع‪ ،‬این کشو ر در ش��ش ماهی که مرسی از دولت‬ ‫برداشته ش��ده بود‪ ،‬به علت تالش های (نظامی) در سرکوب‪،‬‬ ‫حذف و حتی درهم شکس��تن اخوان المسلمین به کشوری‬ ‫بسیار ب ی ثبات تبدیل شده و جای تعجب نیست که با مقدار‬ ‫زیادی مقاومت روبه رو شود‪ .‬مقاومت بسیار پایداری که از سوی‬ ‫طرفداران مرس��ی به صورت تظاه رات باز و صلح امیز وجود‬ ‫دارد که این نوع مقاومت در مقابل سرکوب فوق العاده دولت‪،‬‬ ‫شگفت اور است‪ .‬در حال حاضر تالش های تروریستی گروه‬ ‫سینایی پایه گذاری شده توسط انصار بی ت المقدس افزایش‬ ‫یافته اس��ت‪ .‬انها در حال انجام بمب گذاری های انتحاری و‬ ‫ترور مقامات هستند و حاال حتی از موشک های شانه پرتاب‬ ‫استفاده م ی کنند‪ .‬بنا ب راین تشدید شورش اسالمی مسلحانه و‬ ‫به همان اندازه تظاه رات خیابانی مقاوم و قابل توجه وجود دارد‬ ‫و این شرایط را ب رای اینکه اقتصاد دوباره روی پاهای خودش‬ ‫بایستد دشوار م ی سازد‪.‬‬ ‫تصمیم س��ازی ها نکرد و از فرایند تصمیم گی��ری در میان‬ ‫شهروندان محافظت کرد‪.‬‬ ‫رفتار ایاالت متح�ده امریکا با السیس�ی چگونه‬ ‫خواهد بود؟ ‬ ‫ای�ا ایاالت متحده امری�کا باید مص�ر را از حقوق‬ ‫سیاسی و اجتماع ی اش محروم کند یا سعی در‬ ‫همکاری با ان داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬من انتظار ندارم ایاالت متحده با مصر قطع رابطه‬ ‫کند‪ .‬ان دو در روابط‪ ،‬بسیار به یکدیگر نزدیک شده اند‪ .‬وزیر‬ ‫دفاع‪ ،‬چاک هیگل غالبا در حال صحبت با ژنرال السیس��ی‬ ‫دیده شده است‪ .‬بناب راین هیچ تمایلی به قطع رابطه با مصر‬ ‫وجود ندارد‪ .‬سوال این است که‪ :‬چگونه شما پیغامی را بفرستید‬ ‫مبن ی ب��ر اینکه ما م ی خواهیم با ش��ما هم��کاری کنیم‪ ،‬در‬ ‫حال ی که در مورد راهی که شما دنبال م ی کنید نگران هستیم؟‬ ‫دلیل نگران کننده این است که اگرفقط بگوییم ما همه کمک‬ ‫کردن ها و مزایای دیگر را که سال ها به ش��ما داده ایم‪ ،‬ادامه‬ ‫ن همه چیزهای خیلی بزرگ اس��ت؛ یعنی‬ ‫م ی دهیم‪ ،‬پیغام ا ‬ ‫ما از تصمیم هایی که شما م ی گیرید حمایت م ی کنیم این‬ ‫پیغامی نیست که ایاالت متحده م ی خواهد ارسال کند‪ .‬روی‬ ‫هم رفته من انتظار ندارم که ایاالت متحده با مصر قطع رابطه‬ ‫ی از تحوالت‬ ‫کند و انتظار هم ندارم که ایاالت متحده به گرم ‬ ‫مصر که ما به احتمال زیاد در ماه های اینده شاهد ان خواهیم‬ ‫بود استقبال کند‪g .‬‬ ‫منبع‪ :‬فارین افرز‬ ‫‪51‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫کارمسختشد‬ ‫سوداگران سیمرغ‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫فــرهنگ‬ ‫بازگشت بهروز‬ ‫بایکوت ابراهیم‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫یو دوم‬ ‫هم ه چیز درباره پشت پرده جوایز جشنواره س ‬ ‫‪52‬‬ ‫گفت وگو با کارگردان فیلم‬ ‫تحسی ن شده «شیار‪»143‬‬ ‫درهیچباندینیستیم‬ ‫گفت وگوباتهی ه کنند ه‪،‬چندمتر‬ ‫مکعبعشق‪:‬‬ ‫«حضورحداکثری‪،‬برگزیدهحداقلی»‬ ‫(مروری بر برگزیدگان سی و‬ ‫دومینجشنوارهفیلمفجر)‬ ‫فــرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫سیمرغ های س ی ودومین جشنواره فیلم فجر نیز هر‬ ‫کدام به مقصدی پر کش��یدند تا این بار برخالف بسیاری از‬ ‫دوره ها که سعی م ی شد همه افراد و گروه ها به نوعی راضی‬ ‫راهی شده باشند‪ ،‬یکی از پرحاشی ه ترین جشنواره های فیلم‬ ‫فجر‪ ،‬با پایانی نه چندان راض ی کننده‪ ،‬با حواشی بسیاری ختم‬ ‫شود؛ جشنواره ای که در ان «عصبانی نیستم» و «چ» وزیر‬ ‫به وزیر شدند و جوایز اصلی به دور ماندند‪.‬‬ ‫فیلم «رس��تاخیز» احمدرضا درویش با دریافت هشت‬ ‫س��یمرغ بلورین و «چ» اب راهیم حاتم ی کیا با شش سیمرغ‬ ‫بیشترین جوایز س ی ودومین جش��نواره فیلم فجر را کسب‬ ‫کردند اما کارگ��ردان این دو فیلم غایبان مراس��م اختتامی ه ‬ ‫جشنواره فیلم فجر بودند و عمال هیچ جایزه ای هم به خود‬ ‫حاتم ی کیا اختصاص نیافته بود‪.‬‬ ‫«رس��تاخیز» در رش��ته های جلوه های ویژه میدانی‪،‬‬ ‫چهره پردازی‪ ،‬ط راحی صحن��ه و لباس‪ ،‬بازیگر نقش مکمل‬ ‫مرد‪ ،‬موس��یقی متن‪ ،‬فیلمب��رداری‪ ،‬کارگردان��ی و بهترین‬ ‫فیلم‪ ،‬س��یمرغ های بلورین جش��نواره را گرفت و فیلم «چ»‬ ‫سیمرغ های جلوه های ویژه بصری‪ ،‬جلوه های ویژه میدانی‪،‬‬ ‫صدای فیلم‪ ،‬بازیگر نقش مکمل مرد و تدوین را دریافت کرد‬ ‫و یک سیمرغ طالیی (ملی) هم به عنوان جایزه ویژه نگاه ملی‬ ‫به این فیلم تعلق گرفت‪.‬‬ ‫سومین فیلم که بیش��ترین جوایز جش��نواره فجر را‬ ‫دریافت کرد‪« ،‬شیار ‪ »143‬به کارگردانی نرگس ابیار بود که‬ ‫سه س��یمرغ بلورین بازیگر نقش اول زن‪ ،‬جایزه ویژه هیات‬ ‫داوران و جایز ه تماشاگران به ان تعلق گرفت‪.‬‬ ‫دو فیلم «اذر‪ ،‬شهدخت‪ ،‬پرویز و دیگران» بهروز افخمی‬ ‫ (بهترین فیلم و فیلمنامه) و «چند متر مکعب عشق» جمشید‬ ‫محمودی (بهترین فیلم و بهترین کارگردانی نوعی نگاه) هر‬ ‫کدام دو سیمرغ بلورین دریافت کردند‪.‬‬ ‫فیلم هایی چون همه چیز ب رای فروش (یک سیمرغ و‬ ‫دو دیپلم)‪ ،‬خط ویژه (یک سیمرغ و یک دیپلم)‪ ،‬سیزده (یک‬ ‫سیمرغ و یک دیپلم)‪ ،‬امروز (یک سیمرغ) طبقه حساس (یک‬ ‫سیمرغ)‪ ،‬ارایش غلیظ (یک س��یمرغ)‪ ،‬سیزده (یک سیمرغ)‬ ‫حق سکوت (یک سیمرغ)‪ ،‬اشباح (دو دیپلم افتخار)‪ ،‬خانه ای‬ ‫کنار ابرها (یک دیپلم)‪ ،‬خانوم (یک دیپلم)‪ ،‬ناخواس��ته (یک‬ ‫دیپلم) پایان خدمت (یک دیپلم) دیگر اثار برگزیده این دوره‬ ‫از جشنواره بودند‪.‬‬ ‫در مراسم اختتامی ه جشنوار ه فیلم فجر از سوی مجری‬ ‫برنامه اعالم ش��د که فیلم «عصبانی نیستم» ساخته رضا‬ ‫درمیشیان به درخواس��ت تهی ه کننده به دلیل حفظ ارامش‬ ‫سینما در داوری شرکت نم ی کند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬با پیوستن‬ ‫این فیلم به فیلم هایی چون «خانه پدری» کیانوش عیاری‪،‬‬ ‫جایزه های بخش های مختلف ب��ا داوری ‪ -‬فرهاد توحیدی‪،‬‬ ‫ابوالحس��ن داوودی‪ ،‬مجتبی راعی‪ ،‬محسن شاه اب راهیمی‪،‬‬ ‫پرویز شهبازی‪ ،‬کیانوش عیاری‪ ،‬فرامرز قریبیان و هوشنگ‬ ‫گلمکانی ‪ -‬به این شرح به فیلم ها اهدا شد‪:‬‬ ‫س��یمرغ بلورین بهتری��ن جلوه های وی��ژه بصری به‬ ‫سیدهادی اسالمی ب رای فیلم «چ»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین جلوه های وی��ژه میدانی به‬ ‫حمیدرضا سلیمانی ب رای فیلم «چ» و «رستاخیز »‬ ‫س��یمرغ بلورین بهتری��ن چهره پردازی به محس��ن‬ ‫موسوی ب رای فیلم «رستاخیز»‬ ‫دیپلم افتخار در این بخش به محس��ن دارسنج ب رای‬ ‫فیلم «همه چیز ب رای فروش» تعلق گرفت‪.‬‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین مدیریت ط راح��ی به مجید‬ ‫میرفخرایی ب رای فیلم «رستاخیز»‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین ط راحی صحنه و لباس به شراره‬ ‫سروش ب رای «همه چیز ب رای فروش»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین صدای فیلم ب��ه فیلم «چ»‬ ‫صدابردار‪ :‬بهمن اردالن ‪ /‬صداگذار‪ :‬سیدعلیرضا علویان‬ ‫هیات داوران در بخش صدا به جای تفکیک نامزدهای‬ ‫دو جایزه صدابرداری و صداگذاری‪ ،‬با محور قرار دادن صدای‬ ‫فیلم‪ ،‬دو س��یمرغ بلورین به صدابردار و صداگ��ذار یک اثر‬ ‫اهداء کرد‪.‬‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین بازیگر نق��ش مکمل مرد به‬ ‫بابک حمیدیان ب رای فیلم «چ» و «رستاخیز» و در این بخش‬ ‫میالد ک ی مرام ب رای فیلم «خط ویژه» دیپلم افتخار گرفت‪.‬‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن اهدا شد‬ ‫به شبنم مقدم ی ب رای فیلم «امروز»‬ ‫دو دیپلم افتخار این بخش هم به هنگامه حمیدزاده و‬ ‫ملیکا شریف ی نیا ب رای فیلم «اشباح» تعلق گرفت‪.‬‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به استفان واربک‬ ‫ب رای فیلم «رستاخیز»‬ ‫دیپلم افتخار به کارن همایونفر ب رای فیلم «همه چیز‬ ‫ب رای فروش»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین تدوین به مهدی حسین ی وند‬ ‫ب رای فیلم «چ»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهتری��ن فیلم برداری ب رای حس��ین‬ ‫جعفریان ب رای فیلم «رستاخیز»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به رضا‬ ‫عطاران ب رای فیلم «طبقه حساس»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به مریال‬ ‫زارعی ب رای فیلم «شیار ‪»۱۴۳‬‬ ‫ی ب رای‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به بهروز افخم ‬ ‫فیلم «اذر‪ ،‬شهدخت‪ ،‬پرویز و دیگران»‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به احمدرضا درویش‬ ‫یزاده جای��زه را به دلیل‬ ‫ب رای فیلم «رس��تاخیز» (تقی علیق ‬ ‫حضور نیافتن احمدرضا دروی��ش گرفت و جایزه را به بازیگر‬ ‫نقش «بکیر» «رستاخیز» اهداء کرد)‪.‬‬ ‫هیات داوران دو جایزه ویژه داش��تند که به فیلم های‬ ‫«شیار ‪ »143‬نرگس ابیار و «ارایش غلیظ» حمید نعمت اهلل‬ ‫اهدا کردند‪.‬‬ ‫همچنین در بخش بهترین فیلم‪ ،‬دو سیمرغ اهدا شد‪:‬‬ ‫سیمرغ بهترین فیلم به «اذر‪ ،‬شهدخت پرویز و دیگران» به‬ ‫ی و سیدجمال ساداتیان‪.‬‬ ‫تهی ه کنندگی بهروز افخم ‬ ‫سیمرغ بهترین فیلم به «رستاخیز» به تهی ه کنندگی‬ ‫یزاده‬ ‫تقی علیقل ‬ ‫س��یمرغ ویژه نگاه ملی به فیل��م «چ» حاتم ی کیا به‬ ‫تهی ه کنندگی بنیاد سینمایی فارابی‬ ‫سیمرغ مردمی جشنواره فیلم فجر به دو فیلم «شیار‬ ‫‪ » 143‬و «خط ویژه» تعلق گرفت‪.‬‬ ‫دبیر جشنواره فیلم فجر با اشاره به پیام رئی س جمهور‬ ‫در افتتاحی ه جشنواره که در ان اعالم شده بود هر ساله ازسوی‬ ‫این نهاد جای��زه ای به یکی از فیلم ها اهدا م ی ش��ود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«امسال هیچ فیلم ی جامعیت الزم را نداشت که جایزه ویژه‬ ‫ریاست جمهوری را دریافت کند‪».‬‬ ‫‪53‬‬ ‫محس��ن دارس��نج برن��ده دیپل��م افتخ��ار بهترین‬ ‫چهره پردازی پس از دریاف��ت جایزه اش‪ ،‬ان را به محس��ن‬ ‫امیریوسفی ب رای ساخت فیلم «اشغال های دوست داشتنی»‬ ‫تقدیم کرد‪.‬‬ ‫همچنین سیدجمال ساداتیان از تهی ه کنندگان فیلم‬ ‫«اذر‪ ،‬ش��هدخت‪ ،‬پرویز و دیگ��ران» که به عن��وان یکی از‬ ‫برگزیدگان سیمرغ بهترین فیلم جش��نواره فجر بود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«متاسفانه س��ینمای ما گاهی باعث ب ی مهری داخلی قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬ما س�لایق مختلف فکری در کش��ور داریم و باید‬ ‫اجازه دهیم ب رای همه این س�لایق فیلم ساخته شود‪ .‬باعث‬ ‫تاسف است که بعضی از فیلم ها‪ ،‬امسال مورد ب ی مهری قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬این زیبنده سینمایی که عظمت زیادی دارد‪ ،‬نیست‪.‬‬ ‫به نظرم کمی نیاز به سع ه صدر مسئوالن و کسانی که کمی‬ ‫تندرو هستند‪ ،‬داریم‪».‬‬ ‫میالد ک ی مرام ه��م با دریافت دیپل��م افتخار بهترین‬ ‫بازیگر مکمل ب��رای فیلم «خط ویژه» گف��ت‪« :‬این جایزه‬ ‫معنوی را که ب رای گرفتن ان خیلی س��ختی کش��یدم‪ ،‬به‬ ‫بیمارستان محک تقدیم م ی کنم‪».‬‬ ‫همچنین هیات داوران بخش فیلم های اول (نگاه نو)‬ ‫جشنواره فیلم فجر ‪ -‬ابوالحس��ن داودی‪ ،‬محمد علی باشه‬ ‫اهنگر‪،‬پیمان قاسم خانی‪ ،‬عزیزاهلل حمیدنژاد و اکبر نبوی ‪-‬‬ ‫برگزیدگانشان را به این شرح معرفی کردند‪:‬‬ ‫دربخشدستاوردهایفنیوهنریسهدیپلمافتخاراهداشد‪:‬‬ ‫دیپلم افتخار بازیگری به امیر جدیدی ب رای فیلم های‬ ‫«پایان خدمت» و «سیزده»‬ ‫دیپلمافتخاربازیگری بهپانته اپناهیب رایفیلم«خانوم»‬ ‫دیپلم افتخار فیلمبرداری به مسعود سالم ی ب رای فیلم‬ ‫«ناخواسته»‬ ‫جشنواره حاشیه ها‬ ‫نگاهی به انچه از سینما به سینما می رسد‬ ‫فــرهنگ‬ ‫جشنواره فیلم فجر از زمانی که پا گرفت‪ ،‬همواره بستر‬ ‫حاشی ه ها بوده است؛ حاشی ه هایی که بخشی از هویت هنر‬ ‫هفتم را ش��امل بوده و خود باعث برجسته شدن این مدیوم‬ ‫شده است؛ شاید شبیه انچه در فضای حواشی فوتبال وجود‬ ‫دارد‪ .‬اما همین حواشی گاهی م ی تواند قاعده های منطقی را‬ ‫در این هنر – صنعت به هم بریزد؛ باز هم شاید شبیه انچه در‬ ‫فوتبال و داوری هایش وجود دارد‪.‬‬ ‫به هر حال م ی توان گفت کمتر دوره ای از این جشنواره‬ ‫بوده که بدون حاشیه به پایان رسیده باشد اما در عین حال‬ ‫هم م ی توان گفت کمتر دوره ای بوده که مانند دوره اخیر‪ ،‬از‬ ‫این س��طح یا نوع حاش��یه برخوردار بوده باشد‪ .‬حاشی ه های‬ ‫جشنواره امسال هم طبق معمول‪ ،‬از زمانی شکل گرفت که‬ ‫فهرست اولیه فیلم های انتخاب شده ب رای حضور در بخش‬ ‫مسابقه اعالم شد‪ .‬طبعا هم از جانب کسانی که فیلمشان در‬ ‫این فهرست نبود و هم اهالی دارای سلیقه ای که از حضور‬ ‫برخی اثار متعجب بودند و از حضور نداشتن برخی نام ها هم‬ ‫همی ن طور‪ .‬درنهایت جشنواره با وجود چند نوبت افزودن اثار‬ ‫به گستره خود‪ ،‬بدون حضور فیلم هایی چون «اشغال های‬ ‫دوست داشتنی» (محسن امیریوسفی) و «بلوک َ‪ ،9‬خروجی‬ ‫دو» (علیرضا امینی) و با قرار دادن اثاری از کیانوش عیاری‪،‬‬ ‫روح اهلل حجازی و ش��ه رام مکری در بخش خارج از مسابقه‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪54‬‬ ‫کارش را اغاز کرد‪.‬‬ ‫با اینکه حت��ی برخ��ی گمانه زن ی ها از حض��ور فیلم‬ ‫اش��غال ها‪ ...‬در میانه جش��نواره حکایت م ی ک��رد که مورد‬ ‫واکنش رس��انه های منس��وب به اصولگرایان بود‪ ،‬اما دامنه‬ ‫حاشی ه ها وقتی گس��ترده تر ش��د که فیلم های «قصه ها»‬ ‫(رخشان بن ی اعتماد) و «عصبانی نیستم» (رضا درمیشیان)‬ ‫به نمایش درامد‪ .‬موضوع ضد دوره احمدی نژادی و پرداختن‬ ‫انها به ماجراهای پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ‪88‬‬ ‫مورد اعتراض شدید رس��انه هایی در طیف اصولگرای تندرو‬ ‫قرار گرفت که س��عی کردند در طول جش��نواره‪ ،‬اعضایی از‬ ‫کمیسیون فرهنگی مجلس را هم همراه خود کرده‪ ،‬چماق‬ ‫تهدید به استیضاح وزیر ارشاد را بر سر جشنواره بلند کنند‪.‬‬ ‫این تهدیدها وقتی جدی تر ش��د که هم «قصه ها» و‬ ‫هم «عصبانی نیستم» در چند بخش و رشته نامزد دریافت‬ ‫سیمرغ بلورین از جش��نواره ای ش��دند که در ایام دهه فجر‬ ‫برگزار م ی شود‪ .‬مخصوصا شانس فیلم «عصبانی نیستم»‬ ‫که تنها فیلم ای رانی حاضر در جش��نواره فیلم ب رلین (البته‬ ‫در بخش پانوراما) امس��ال بوده‪ ،‬ب��رای دریافت جایزه هایی‬ ‫همچون بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین تدوین زیاد‬ ‫بود‪ .‬درنهایت هم ساعاتی مانده به برگزاری مراسم اختتامیه‪،‬‬ ‫اوج گرفت��ن هجوم و تهدید رس��انه های یادش��ده بر مبنای‬ ‫در بخش بهترین فیلمنامه‪ ،‬دیپلم افتخار به سیدجالل‬ ‫دهقانی ب رای «خانه ای کنار ابرها»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهتری��ن فیلمنامه ب��ه محمدهادی‬ ‫نائیجی ب رای فیلم «حق سکوت»‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به جمشید محمودی‬ ‫ب رای فیلم «چند متر مکعب عشق»‬ ‫س��یمرغ بلورین بهترین فیلم به نوید محمودی ب رای‬ ‫فیلم «چند متر مکعب عشق»‬ ‫و جایزه ویژه هیات داوران به هومن سیدی ب رای فیلم‬ ‫«سیزده» اهدا شد‪.‬‬ ‫در ای��ن بخش هومن س��یدی که جای��زه ویژه هیات‬ ‫داوران را ب رای ساخت فیلم «س��یزده» گرفت‪ ،‬ضمن تشکر‬ ‫از سعید س��عدی‪ ،‬تهی ه کننده‪ ،‬گفت‪« :‬این جایزه را با دلم به‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬حسن روحانی تقدیم م ی کنم‪g ».‬‬ ‫احتمال این انتخاب ها و نیز واکنش رس��انه هایی در نقطه‬ ‫مقابل‪ ،‬این ظن را تشدید کرد‪.‬‬ ‫ام��ا تیر خ�لاص زمانی زده ش��د که مجری مراس��م‬ ‫اختتامیه ک��ه او هم ط��ی رون��دی حاش��ی ه دار و برمبنای‬ ‫ممنوع التصویر اعالم ش��دن انتخاب وزارت ارش��اد (حسین‬ ‫پاکدل) از سوی تلویزیون تغییر کرده بود‪ ،‬اعالم کرد کارگردان‬ ‫و تهی ه کننده فیلم‪ ،‬داوطلبانه از رقابت در این جشنواره کنار‬ ‫کشیده است‪ .‬خود او در مس��یر ب رلین بود و حضور نداشت‬ ‫که موضوع را تکذیب یا تایید کند‪ .‬اما پس از اعالم نام رضا‬ ‫عطاران به عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد‪ ،‬هوش��نگ‬ ‫گلمکانی‪ ،‬یکی از اعضای هیات داوران جش��نواره‪ ،‬در جمع‬ ‫خب رنگاران حضور یافت و با بیان اینکه انتخاب انها ب رای این‬ ‫عنوان‪« ،‬نوید محمدزاده» بازیگر فیلم «عصبانی نیستم»‬ ‫بوده‪ ،‬گفت که ب��ا باال گرفت��ن تهدیدها‪ ،‬از س��وی مدی ران‬ ‫جشنواره‪ ،‬از اعضای هیات داوران خواسته شده که انتخابشان‬ ‫را تغییر دهند اما انان در ب رابر این خواسته مقاومت م ی کنند تا‬ ‫انکه خود درمیشیان برمبنای انچه از سوی گلمکانی چربش‬ ‫عقل بر احساس توصیف شد‪ ،‬مکتوبی را ارائه و انصراف خود‬ ‫را اعالم م ی کند‪ .‬بر این مبنا هی��ات داوران هم انتخاب دوم‬ ‫خود را به عنوان فرد برگزیده اعالم م ی کنند و به این ترتیب‬ ‫جایزه به عطاران م ی رسد‪.‬‬ ‫این رخداد به همراه سانس��ور بخش��ی از پخش زنده‬ ‫مراسم توسط شبکه نمایش تلویزیون‪ ،‬از همان زمان برگزاری‬ ‫مراسم در شبکه های اجتماعی و برخی رسانه های همسو با‬ ‫دولت‪ ،‬س��یل انتقادها را به سوی مسئوالن وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی گسیل داشت‪g .‬‬ ‫کارم سخت شد‬ ‫گفت وگو با کارگردان فیلم تحسین شده «شیار‪»143‬‬ ‫در حالی که نام های بزرگی مثل ابراهیم حاتم ی کیا و محم د رضا درویش پیش از اغاز جشنواره فیل م فجر امسال‪،‬‬ ‫کنجکاوی های زیادی را ب ر انگیخته بودند و خیل ی ها منتظر دیدن کار های انها بودند‪ ،‬فیلم «شیار ‪ »143‬از یک کارگردان‬ ‫نه چندان صاحبنام‪ ،‬که تجرب ه های اولی ه اش را در ساختن فیلم سینمایی از سر م ی گذراند‪ ،‬توجهات بیشتری را به خود‬ ‫جلب کرده است و با قرار گرفتن نامش در فهرست کاندیداهای بهترین فیلم امسال نشان داد که جشنواره فیلم فجر‬ ‫م ی تواند عرصه ای برای طرح نام های جدید هم باشد‪ .‬نرگس ابیار‪ ،‬کارگردان این فیلم است که م ی داند این همه توجه‬ ‫در اغاز کار فیلمسازی اش م ی تواند ادامه راه را برای او مشکل تر کند‪ ،‬با این حال از استقبال ها و نتیجه کارش راضی‬ ‫است‪ .‬هفته نامه مثلث دو هفته مانده به اغاز جشنواره س ی ودوم گفت وگویی را با خانم ابیار منتشر کرد و نوشت که اگر‬ ‫سه فیلم خوب را در جشنواره پیش رو بخواهیم انتخاب کنیم‪ ،‬ب ی شک یکی از انها «شیار ‪ »143‬است‪ .‬حال خبرنگار‬ ‫مثلث با او برای بار دوم به گفت وگو نشست ه است؛ پس از نمایش فیلمش در جشنواره‪ ،‬تحسین عمومی اهالی رسانه‬ ‫و منتقدان و گرفتن دو سیمرغ بلورین‪.‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫«شیار ‪ »143‬با استقبال زیادی رو ب ه رو شده است‬ ‫و جوایز خوبی هم کس�ب کرد‪ .‬در حالی که قبل‬ ‫از شروع جش�نواره با ان همه نام هایی که مطرح‬ ‫ش�ده بود این همه اس�تقبال و دیده شدن فیلم‬ ‫کم�ی دور از انتظار ب�ه نظر م ی رس�ید‪ .‬ب ه عنوان‬ ‫تجربه اول دیده شدن در جشنواره فیلم فجر‪ ،‬چه‬ ‫احساسی دارید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬فیلم «چ» اقای حاتم ی کیا هم مورداستقبال‬ ‫خوبی قرار گرفته اس��ت اما زاویه نگاه ها در این کار و کار ما‬ ‫کامال متفاوت است‪ .‬در کار اقای حاتم ی کیا جلوه های ویژه‬ ‫خیلی خوب بود اما من یک نگاه زنانه در فیلم اورده ام‪ ،‬این‬ ‫نگاهی اس��ت که ش��اید کمتر دیده شده باش��د‪ .‬ه ر چند ما‬ ‫صحنه های جنگی ان چنانی را در کار وارد نکرده ایم‪.‬‬ ‫ظاهرا ش�ما از اک�ران جش�نواره ای فیلم راضی‬ ‫بوده اید‪ ،‬ساعت ها و سالن ها باب میل بود؟‬ ‫از واکنش هایی که دیده اید راضی بودید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ارای منتقدان در س��ایت جشنواره هست و‬ ‫همه م ی توانند به ان مراجعه کنن��د و ببینند که نظ ر ها در‬ ‫مورد فیلم چطور بوده اس��ت اما معمول این اس��ت که در‬ ‫مورد بیشتر کارها ارای منتقدان با ارای مردم متفاوت است‪.‬‬ ‫با این وجود در مورد این کار دیدیم که ارای منتقدان خیلی‬ ‫به نظ رات مردم نزدیک بود و اکثرا از فیلم راضی بودند و ان‬ ‫را پسندیده بودند‪.‬‬ ‫نظ�رات در مورد ب�ازی مریال زارعی چط�ور بود؟‬ ‫بازی ایشان هم در نقش اول زن یک فیلم خیلی‬ ‫خوب دیده شد‪...‬‬ ‫‪ l‬خانم زارع��ی در جری��ان کار ه��م خیلی تحت‬ ‫ش�ما کاره�ای دیگ�ر جش�نواره امس�ال را هم‬ ‫دیده اید؟ در مقایس�ه ب�ا انها کار خ�ود را چطور‬ ‫مقایسه م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬متاسفانه اصال فرصت نکردم کار های دیگری را‬ ‫که امسال در جشنواره بوده است ببینم‪ ،‬تنها کاری که دیدم‬ ‫کار اقای منوچهر هادی بود‪ ،‬اما بیشتر فرصتم در طول مدت‬ ‫جشنواره صرف این شد که در اکران های مردمی حاضر شوم‬ ‫و واکنش های مردم را به فیلم خودمان ببینم‪.‬‬ ‫گزارش ها و نظرات منتقدان را در مورد جشنواره‬ ‫دنبال کرده ای�د؟ م ی خواهم نظر ش�ما را در مورد‬ ‫جشنواره امسال بدانم‪...‬‬ ‫‪ l‬همان طور که گفتم من کار های زیادی را امسال‬ ‫ندیده ام اما جشنواره امسال جزو جش��نواره هایی بود که در‬ ‫ان طیف متنوعی از سینماگران در نس��ل ها و سلیقه های‬ ‫مختلف حاضر بودند‪ .‬با این وجود کیفی��ت کار ها خیلی با‬ ‫هم متفاوت بوده است و نم ی شود این طور در مورد جشنواره‬ ‫نظر داد‪.‬‬ ‫ش�ما در اوای�ل راه‬ ‫فیلمس�ازی تان هستید و‬ ‫گرفتن جایزه برای دومین‬ ‫فیل�م بلندت�ان‪ ،‬م ی تواند‬ ‫ش�ما را ب�رای کاره�ای‬ ‫بع�دی با س�خت ی هایی رو‬ ‫به رو کند‪ ،‬چون به هر حال‬ ‫انتظار از فیلمس�ازانی که‬ ‫جای�زه گرفته ان�د تغیی�ر‬ ‫م ی کند‪...‬‬ ‫فــرهنگ‬ ‫ب�ا ای�ن وج�ود ک�ه‬ ‫کار های دیگری هم در‬ ‫حوزه دفاع مقدس در‬ ‫جشنواره امسال دیده‬ ‫شده و نام های بزرگی‬ ‫هم مطرح شده است‪،‬‬ ‫قبل از جش�نواره پی ش بینی اینکه کار شما این‬ ‫همه مورد توجه قرار بگیرد‪ ،‬کمی دور از انتظار بود‪،‬‬ ‫از جمله وقتی که ابراهیم حاتم ی کیا بعد از سال ها‬ ‫دو باره به سینمای دفاع مقدس برگشته است‪...‬‬ ‫چه اشکالی؟‬ ‫‪ l‬مثال در سالن ملت ‪ 1‬ما مش��کل صدا داشتیم و‬ ‫کمی در مورد کیفیت تصویر اشکال هایی وجود داشت اما در‬ ‫مجموع همه چیز خوب بود‪.‬‬ ‫شما از بازی ها راضی بودید‪...‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من نه تنها از ب��ازی خانم زارعی بلکه از همه‬ ‫عوامل کار راضی بودم‪ .‬همه بازی ها یکدست و هماهنگ بود‬ ‫و در مجموع همه چیز خیلی خوب پیش رفته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪ l‬ای��ن اتفاقاتی که‬ ‫افتاده اس��ت برای خودم هم‬ ‫خیل��ی هیجان انگی��ز بوده‬ ‫است‪ .‬البته من در اکران های‬ ‫محدود خصوصی هم نتیجه‬ ‫خیلی خوبی گرفت��ه بودم‪ ،‬با‬ ‫این وجود فک��ر نم ی کردم که‬ ‫استقبال از فیلم در جشنواره‬ ‫تا این حد خوب باشد‪ .‬من فقط‬ ‫م ی توانم خدا را ش��کر کنم از‬ ‫اینکه این هم��ه بازخورد های‬ ‫مثبت گرفته ام و فکر م ی کنم‬ ‫که این برکات موضوعی است‬ ‫که انتخاب شده بود و البته به‬ ‫خاطر ش��خصیت اول فیلم‬ ‫هم بود‪...‬‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬م��ن بای��د از ای��ن باب��ت از جش��نواره و‬ ‫برگزار کنن��دگان ان تش��کر کن��م‪ .‬دبیر جش��نواره خیلی‬ ‫س��اعت های خوب و روز های خوبی ب��رای فیلم ما انتخاب‬ ‫کرده بود‪ .‬در اکران های کاخ جشنواره همه چیز خیلی خوب‬ ‫بود و صدا و تصویر نیز خیلی خوب ب��ود‪ ،‬البته در بعضی از‬ ‫ی مشکالتی وجود داشت‪...‬‬ ‫سالن های اکران مردم ‬ ‫تاثیر کاراکت��ر و اتفاقات فیلمنامه قرار گرفت��ه بود‪ ،‬در تمام‬ ‫طول کار هم همان موقع که س��ر صحنه بودیم دائم متاثر‬ ‫م ی شد و واکنش های احساسی نشان م ی داد‪ .‬حتی در یکی‬ ‫از سکان س ها همه افراد پشت صحنه تحت تاثیر قرار گرفته‬ ‫بودند‪ ،‬به دلیل اینکه شخصیت کار ما به شدت رنج م ی کشید‬ ‫و بازی ان کار خیلی سختی بود‪.‬‬ ‫‪ l‬مس��لم اس��ت که‬ ‫اوض��اع من متف��اوت خواهد‬ ‫ب��ود ام��ا همی��ن االن هم با‬ ‫این اس��تقبالی ک��ه از فیلم‬ ‫ش��ده کار کردن در اینده ب رایم‬ ‫کمی سخت تر ش��ده است‪،‬‬ ‫چون من باید ب��رای کارهای‬ ‫بع��دی احتیاط بیش��تری به‬ ‫خرج بدهم‪ ،‬در هر صورت در‬ ‫این شرایط خیل ی ها روی ادم‬ ‫حساب م ی کنند و ادم باید به‬ ‫این انتظار ها توجه کند‪.‬‬ ‫بعد از گرفتن این استقبال در این مدت محدود‪،‬‬ ‫برنامه شما برای فیلم بعدی تان چیست؟ اصال به‬ ‫این موضوع فکر کرده اید یا فعال ترجیح م ی دهید‬ ‫که بگذارید پرونده این فیلم بسته شود و بعد به‬ ‫سراغ یک داستان تازه بروید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬موضوع فیلم بعدی ام در ژانر اجتماعی خواهد‬ ‫بود و من به ان فکر کرده ام‪.‬‬ ‫و باز هم زن در مرکز توج�ه کار بعدی تان خواهد‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬در این فیلم هم یک داس��تان زنانه خواهم‬ ‫داشت و شاید بعدها به داس��تان هایی که محوریت در ان با‬ ‫مرد هاست بپردازم‪g .‬‬ ‫‪55‬‬ ‫فــرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫داریوش‪ ،‬مسعود‪ ،‬جمشید‪ ،‬نرگس و دیگران‬ ‫مروری بر کارگردان هایی که شکست خوردند و کارگردان هایی که پدیده شدند‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫هر س��ال جش��نواره فیلم فجر که برگزار م ی ش��ود‪،‬‬ ‫بس��یاری منتظرند اثار جدید چهره های��ی را ببینند که انها‬ ‫را بنا بر س��ابقه کاری شان م ی شناس��ند و بعضا به کار انان‬ ‫عالقه مندند‪ .‬در ای��ن میان البته نفس پدیده ش��دن هم بر‬ ‫این فرض استوار است که هر س��ال اثاری در جشنواره بروز‬ ‫پیدا کنند که طبق این تعریف‪ ،‬نس��بت به انها ش��ناخت و‬ ‫انتظار خاصی وجود ندارد اما فراتر از انتظار م ی درخش��ند؛ در‬ ‫مقابل فیلم ها و هنرمندانی که فروتر از انتظار موجود ظاهر‬ ‫م ی شوند‪.‬‬ ‫سه فیلم «چند متر مکعب عش��ق»‪« ،‬شیار ‪ »143‬و‬ ‫«عصبانی نیستم» را از میان اثاری که در جشنواره امسال‬ ‫هر یک به نوعی پدیده شدند‪ ،‬در ب رابر سه فیلم «متروپل»‪،‬‬ ‫«پنجاه قدم اخر» و «اشباح» را بررسی م ی کنیم‪:‬‬ ‫‪56‬‬ ‫چیزی بیش از چند متر مکعب عشق‬ ‫فیلم «چند متر مکعب عشق» کامال در سکوت خبری‬ ‫ساخته شد و تا قبل از اغاز جشنواره تقریبا هیچ خبری از ان‬ ‫منتشر نشده بود؛ تا جایی که حتی نام ان نیز ب رای اصحاب‬ ‫رس��انه‪ ،‬کامال جدید بود‪ .‬نوید محمودی‪ ،‬تهی ه کنندگی این‬ ‫فیلم را برعهده داش��ت‪ ،‬جلوه های بصری ان توسط مجید‬ ‫یوسف زاده انجام ش��د‪ ،‬صداگذاری فیلم توسط امیرحسین‬ ‫قاسم ی انجام شده و س��هند مهدی زاده هم موسیقی ان را‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫این فیل��م به کارگردانی جمش��ید محم��ودی از نظر‬ ‫هیات داوران هم انقدر خوب بود که هم در بخش س��ودای‬ ‫سیمرغ و هم بخش فیلم اول جش��نواره فجر حضوریافت‪.‬‬ ‫در داستان «چند متر مکعب عش��ق»‪ ،‬عبدالسالم که یک‬ ‫مهاجر افغان است‪ ،‬به همراه دخترش مرونا در یک کارگاه در‬ ‫وضعیت اسفناکی مشغول کار و زندگی است‪ .‬صابر‪ ،‬کارگر‬ ‫ای رانی حاضر در این کارگاه‪ ،‬به مرونا عشق م ی ورزد‪ ،‬عشقی‬ ‫که فرجام مبهم��ی دارد و در پایان به س��رانجامی تراژیک‬ ‫م ی انجامد و در این مسیر‪ ،‬مخاطب را درباره مسائلی به تامل‬ ‫و تعمق وا م ی دارد‪.‬‬ ‫در این فیلم ساعد سهیلی‪ ،‬حسیبا اب راهیمی‪ ،‬نادر فالح‪،‬‬ ‫علیرضا استادی‪ ،‬مس��عود میرطاهری‪ ،‬افشین سلیمان پور‪،‬‬ ‫امیرغفور صدخس��روی و کاظ��م علی زاده ب��ه ایفای نقش‬ ‫پرداخته اند‪.‬‬ ‫کارگردان فیلم سینمایی «چند متر معکب عشق» ایده‬ ‫فیلمش را برگرفته از یک ماجرای واقعی توصیف م ی کند‪.‬‬ ‫جمش��ید محمودی با بیان اینکه نظیر چنی��ن اتفاقی در‬ ‫افغانستان رخ داده بود‪ ،‬م ی گوید ‪« :‬در ان ماجرا هم یک زن و‬ ‫مرد در کانتینر گیر کردند‪ .‬به دلیل انکه قصد داشتم به منبع‬ ‫ایده ام پایبند باشم‪ ،‬یکی از ش��خصی ت های فیلم را افغانی‬ ‫انتخاب کردم و تمام تالشمان این بود که همه صحنه های‬ ‫فیلم واقعی و باورپذیر باشد‪».‬‬ ‫این فیلم نه یک پایان باز بلکه پایانی ‪ 50‬درصدی دارد‬ ‫که مخاطب از تصور هر کدام از انها م ی تواند به احس��اس‬ ‫خوبی برسد‪ .‬کارگردان فیلم «چند متر مکعب عشق» خودش‬ ‫دربار ه سکانس پایانی گفته است‪« :‬دربار ه صحنه اخر و پالنی‬ ‫که پس از محصور شدن دختر افغان و پسر ای رانی در کانتینر‪،‬‬ ‫ان دختر را در برف نشان م ی دهیم‪ ،‬فکر م ی کنم اگر نباشد‬ ‫فیلم کامال بسته م ی شود‪ .‬به بودن این پالن در فیلم اصرار‬ ‫دارم و معتقدم نم ی گ��ذارد قصه تمام ش��ود‪ ».‬او همچنین‬ ‫در پاسخ به پرسشی درباره اش��نای ی اش با افغان ی ها ب رای به‬ ‫تصویر کشیدن بخشی از زندگ ی شان در این فیلم اظهار کرده‬ ‫است ‪« :‬من تجربه سفر به افغانستان را ندارم اما سعی کردم به‬ ‫زندگی افغان ی ها در ای ران نزدیک شوم و تا انجا که م ی توانم ان‬ ‫را صحیح نشان دهم‪ ».‬نوید محمودی تهی ه کننده این فیلم‬ ‫نیز گفته اس��ت‪« :‬ایده اولیه این فیلم از نوجوانی من شکل‬ ‫گرفت و از همان زمان که عالقه مند به فیلمس��ازی بودیم‪،‬‬ ‫این موضوع را تعقیب کردیم و در سال ‪ 83‬به ایده یک خطی‬ ‫رسیدیم و بعد از انکه سال ها درباره ان حرف زدیم‪ ،‬در نهایت‬ ‫به این فیلم رسیدیم‪ ».‬جمشید محمودی و نوید محمودی‬ ‫درنهایت توانستند در بخش نگاه نو جشنواره فجر ‪ 32‬سیمرغ‬ ‫بلورین بهترین کارگردانی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم را‬ ‫به دست اورند‪.‬‬ ‫شیاری بر روح و احساس ادم ها‬ ‫فیلمی که همه را عصبانی کرد‬ ‫تکرار مکررات کیمیایی در سینما «متروپل»‬ ‫فیلم جدی��د و پربازیگر مس��عود کیمیای��ی برخالف‬ ‫فیلم های دیگرش‪ ،‬درب��اره یک زن اس��ت؛ چراکه به گفته‬ ‫خود او‪ ،‬دیگر مردهای فیلم هایش پیر ش��ده اند و در همان‬ ‫سینمای تخریب ش��ده «متروپل» مانده اند‪ .‬اما واقعیت این‬ ‫اس��ت که فیلم اخیر کیمیایی چیزی نیس��ت جز انچه در‬ ‫چندین فیلم قبل ی اش هم تکرار کرده بود و مانند یک سوزن‬ ‫گیرکرده گرامافون روی صفحه خالف‪ ،‬خیانت‪ ،‬خون و رفاقت‬ ‫م ی چرخد‪ .‬مهناز افشار بازیگر نقش اصلی «متروپل» است و‬ ‫در کنار او بازیگرانی مانند محمدرضا فروتن‪ ،‬پوالد کیمیایی‪،‬‬ ‫شقایق فراهانی‪ ،‬س��حر دولتشاهی‪ ،‬یوس��ف مرادیان‪ ،‬تینا‬ ‫پاکروان و ساعد سهیلی ایفای نقش م ی کنند‪.‬‬ ‫قبل از جش��نواره این طور ادعا م ی شد که فیلم جدید‬ ‫کیمیایی‪ ،‬حال و هوای��ی متفاوت با فیلم ه��ای قبل ی اش‬ ‫دارد‪ .‬اما وقتی این فیلم در س ی ودومین جشنواره فیلم فجر‬ ‫به نمایش درامد‪ ،‬عموم منتقدان و اهالی رس��انه به کیفیت‬ ‫نازل ان به ش��دت انتقاد کردند‪ .‬این ماجرا تا انجا پیش رفت‬ ‫که اولین سوت و کفی که به نش��انه اعتراض و تمسخر در‬ ‫سالن اهالی رسانه در جشنواره امسال شنیده شد‪ ،‬به این فیلم‬ ‫مربوط بود‪ .‬شاید به همین علت هم نشست خبری این فیلم‬ ‫فیلم «پنجاه قدم اخر» به کارگردانی کیومرث پوراحمد‪،‬‬ ‫یکی دیگر از پنج سهمیه دفاع مقدس در جشنواره امسال و‬ ‫یکی دیگر از فیلم های��ی بود که هنگام نمایش در س��الن‬ ‫مخص��وص اهالی رس��انه و منتقدان‪ ،‬با س��وت و کف های‬ ‫اعتراضی همراه شد‪ .‬این فیلم با بازی بابک حمیدیان‪ ،‬طناز‬ ‫طباطبایی‪ ،‬س��لمان فرخنده‪ ،‬محس��ن افتاب سوار و فرزین‬ ‫صابونی درباره ماجرایی خاص در طول جنگ تحمیلی است‪:‬‬ ‫«واحد اطالعات عملیات لش��کر مصمم است رادار پارازیت‬ ‫ع راق را در یکی از جبهه های غ��رب از کار بیندازد‪ .‬ب رای این‬ ‫کار هرمز را که متخصص مباح��ث الکترونیکی اما بیگانه‬ ‫با فضای جنگ اس��ت‪ ،‬پیدا کرده و با راض ی کردن او موفق‬ ‫م ی ش��وند رادار دش��من را کور کنند‪ .‬بدین ترتیب نیروهای‬ ‫لشکر هش��ت نجف اش��رف موفق به انجام عملیات شان‬ ‫م ی ش��وند‪ ».‬این فیلم در واقع دو بخش دارد؛ بخش اول با‬ ‫فضایی جنگی و تعقی��ب و گریزی‪ ،‬بخ��ش دوم‪ ،‬یک درام‬ ‫ضد جنگ‪ .‬بسیاری بر این اعتقاد بودند که پوراحمد در بخش‬ ‫نخس��ت از عهده فیلم بهتر برامده اما در بخش دوم‪ ،‬نوعی‬ ‫اشفتگی دارد که بعضا بسیار غی ر قابل باور م ی نماید‪50« .‬‬ ‫قدم اخر» هنگام نمایش در س��الن اصلی برج میالد هم با‬ ‫حواشی روبه رو شد‪ .‬این فیلم در ‪ 45‬دقیقه اول ان با استقبال‬ ‫خوب و در یک ساعت بعدش با کف زدن ها که نشانه اعتراض‬ ‫منتقدان بود‪ ،‬مواجه ش��د‪ .‬انتقادها نس��بت به کیفیت فیلم‬ ‫جدید پوراحمد در نشس��ت خبری پ��س از نمایش ان ب رای‬ ‫اهالی رسانه بس��یار باال گرفت تا خود پوراحمد درنهایت در‬ ‫واکنش به سواالت مکرر درباره ضعف فیلم و منسجم نبودن‬ ‫ان اظهار کرد‪« :‬به هر حال «‪ 50‬قدم اخر» همین است‪ .‬من‬ ‫مختصری در صدای ان دس��ت م ی برم‪ ،‬وگرنه فیلم همین‬ ‫است و کاری اش نم ی شود کرد‪ .‬اگر کسی قسمت دوم ان را‬ ‫دوست ندارد‪ ،‬من معذرت م ی خواهم‪».‬‬ ‫فــرهنگ‬ ‫فیلم سینمایی «عصبانی نیس��تم!» دومین ساخته‬ ‫رضا درمیش��یان در مقام کارگردان اس��ت‪ ،‬البته پس از چند‬ ‫سال دس��تیار کارگردانی ب رای داریوش مهرجویی‪ ،‬فریدون‬ ‫جی رانی و علیرض��ا داوودنژاد‪ .‬این کارگ��ردان جوان که قبال‬ ‫هم با فیلم «بغض» تجربه حضور در جشنواره فیلم فجر را‬ ‫داشت‪ ،‬این بار اما حضور پرتنشی را تجربه کرد‪ .‬هم منتقدان‬ ‫دولت از این فیلم عصبانی بودند‪ ،‬هم حاشی ه هایش مسئوالن‬ ‫وزارت ارشاد را کالفه کرده بود‪ ،‬هم کارگردان فیلم از برخوردها‬ ‫عصبی شده بود و هم عالقه مندانی که ب رای دیدن این فیلم‬ ‫سختی کشیدند‪ .‬درنهایت هم اعالم شد این فیلم که در چند‬ ‫بخش نامزد دریافت س��یمرغ بلورین بوده‪ ،‬ازجمله ب رای دو‬ ‫بازیگر اصلی زن و مردش باران کوثری و نوید محمدزاده‪ ،‬روز‬ ‫برگزاری مراسم اختتامیه از این رقابت کنار کشیده تا فضای‬ ‫سینما ارامش بیشتری داش��ته باشد‪ .‬البته برخی سایت ها و‬ ‫خبرگزاری ها نوشتند که این کناره گیری نظر کارگردان فیلم‬ ‫نبوده و از جانب دبیر جشنواره اعالم و اعمال شده است‪.‬‬ ‫این مسائل زمانی رخ داد که کارگردان فیلم «عصبانی‬ ‫نیستم!» در راه ب رلین بود‪ ،‬زی را این فیلم به عنوان تنها نماینده‬ ‫سینمای ای ران ب رای حضور در شصت و چهارمین جشنواره‬ ‫فیلم ب رلین انتخاب شد‪« .‬عصبانی نیستم!» داستان دو جوان‬ ‫به نام های نوید و ستاره است که در ته ران زندگی م ی کنند‪.‬‬ ‫نوید دانشجوی ستاره دار اخ راجی اس��ت و ب رای به سرانجام‬ ‫رساندن زندگی مشترکش با ستاره که نامزد اوست‪ ،‬مشکالت‬ ‫اساسی دارد‪ .‬او که فردی عصب ی مزاج است به توصیه پزشک‪،‬‬ ‫در طول فیلم تالش م ی کند جلوی عصبانیتش را بگیرد‪.‬‬ ‫تمام صحنه های این فیلم در ته ران و از شمال ی ترین تا‬ ‫جنوب ی ترین نقطه این شهر فیلمبرداری شده است‪.‬‬ ‫دس��ت اندرکاران «عصبانی نیستم!» معتقدند که این‬ ‫فیلم از تولیدات مس��تقل س��ینمای ای ران است؛ سینمای‬ ‫مس��تقل به این معنی که ب رای س��اخت ای��ن فیلم از هیچ‬ ‫نهاد‪ ،‬سازمان‪ ،‬مرکز‪ ،‬موسسه‪ ،‬ارگان‪ ،‬ش��بکه‪ ،‬بنیاد دولتی و‬ ‫غی ر دولتی‪ ،‬هزینه‪ ،‬وام و کمک هزینه ای دریافت نشده است‪.‬‬ ‫ادعایی که ثابت کردنش شاید چندان کار اسانی نباشد‪ .‬گویا‬ ‫نوید محمدزاده ب رای بازی درخش��انش در ای��ن فیلم برنده‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد بوده که با کنار‬ ‫گذاشته شدن این فیلم از رقابت‪ ،‬جایزه به او اهدا نم ی شود‪.‬‬ ‫پنجاه قدم تا اخر خط‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫نرگس ابیار پیش از فیلم «ش��یار ‪ »143‬فیلم دیگری‬ ‫س��اخته بود با نام «اش��یاء از انچه در اینه م ی بینید به شما‬ ‫نزدیکترند» اما پیش از ان به عنوان نویس��نده حوزه ادبیات‬ ‫کودک و نوجوان فعالیت م ی کرد‪ .‬فیل��م جدید ابیار یکی از‬ ‫پنج سهم دفاع مقدس در جشنواره امسال بود‪ .‬شیار ‪ 143‬در‬ ‫واقع روایتی است از الفت‪ ،‬یک مادر روستایی که در جوانی‬ ‫بیوه شده و پسر و دخترش را با چنگ و دندان بزرگ م ی کند‪.‬‬ ‫پس��رش به جبهه م ی رود و مفقوداالثر م ی ش��ود‪ ،‬س��ال ها‬ ‫م ی گذرد و ب رنم ی گردد‪ ،‬نامزدش ازدواج م ی کند و ب رنم ی گردد‪،‬‬ ‫اسی ران ازاد م ی ش��وند و او برنم ی گردد‪ ،‬الفت پیر م ی شود و‬ ‫پسرش ب رنم ی گردد‪ ،‬در نهایت چند تکه استخوان از او پس از‬ ‫عملیات تفحص برم ی گردد و دراغوش مادر جای م ی گیرد‪.‬‬ ‫مریال زارعی‪ ،‬مه ران احمدی‪ ،‬گالره عباس��ی و جواد عزتی‬ ‫بازیگران اصلی این فیلم هس��تند‪ .‬اب راهی��م حاتم ی کیا در‬ ‫نشست فیلم «شیار ‪ ،»143‬فیلم سینمایی «چ» به کارگردانی‬ ‫خودش را به این فیلم تقدیم کرد و مریال زارعی هم از شدت‬ ‫بغض نتوانست به خوبی به سواالت پاسخ دهد‪ .‬حاتم ی کیا در‬ ‫پایان این نشست در جمع خب رنگاران سخنان تند و تیزی ای راد‬ ‫کرد و گفت‪« :‬مسئوالن سینما و جشنواره فجر باید پاسخگو‬ ‫باشند که چه خوابی بر دوس��تان رخ داده که ابتدا نتوانستند‬ ‫فیلم شیار ‪ 143‬را در جشنواره فجر تحمل کنند تا کار به جایی‬ ‫برسد که ب رای حضور ان در جشنواره البی کنند‪».‬‬ ‫او با تاکید بر اینکه فیلم ش��یار ‪ 143‬بسیار قشنگ و‬ ‫محجوب بود‪ ،‬گفت‪« :‬مطمئن هس��تم این فیلم در تاریخ‬ ‫س��ینمای ما م ی ماند‪ .‬مخصوصا اینکه حیا و سادگی جمع‬ ‫س��ازنده که در نشست پرسش و پاس��خ فیلم به چشم امد‪،‬‬ ‫در فیلم هم دیده م ی شود‪ .‬این فیلم اثری است که در ذهن‬ ‫مخاطب خواهد مان��د‪ .‬من هم با تقدیم «چ» ب��ه این فیلم‬ ‫دلم م ی خواست سهمی در ان داش��ته باشم‪ .‬این فیلم امید‬ ‫م ی دهد و در اوج ناامیدی امیدبخش اس��ت و دقیقا همین‬ ‫نکته معجزه فیلم شیار ‪ 143‬اس��ت‪ .‬فیلم ی که زبان و بیان‬ ‫مذهبی دارد و دروغ نم ی گوید‪ .‬ش��یار ‪ 143‬یک فیلم شیعه‬ ‫و درباره انتظار اس��ت‪ ».‬حاتم ی کیا با انتق��اد از تردید هیات‬ ‫انتخاب جش��نواره ب رای حضور این فیلم در بخش مسابقه‬ ‫و اظهار تاس��ف ب رای انها‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬این مساله باید ب رای‬ ‫جشنواره های دیگر اس��یب شناسی ش��ود تا خدای نکرده‬ ‫فیلم هایی به این ش��کل مظلومانه کنار نرون��د‪ ،‬چون این‬ ‫بچه ها تازه وارد ش��ده اند و پش��توانه ای ندارند‪ ،‬در حالی که‬ ‫طبق گفته تهی ه کننده در نشس��ت پرس��ش و پاسخ فیلم‪،‬‬ ‫اقای وزیر ارشاد وقت هنگام شروع پروژه م ی رود و عکس هم‬ ‫م ی گیرد اما کمکی نم ی کنند‪ ،‬پس چه چیز را باید حمایت‬ ‫م ی کردند که نکردند؟» او در عین حال با اشاره به اینکه اگر‬ ‫خودش این فیلم را م ی س��اخت اصالحاتی ب رای بهتر شدن‬ ‫ان به کار م ی گرفت‪ ،‬تاکید کرد که فیلم شیار ‪ 143‬را فراتر از‬ ‫سیمرغ های جشنواره م ی داند‪.‬‬ ‫در کاخ جش��نواره برگزار نش��د و علت ان هم غیبت مسعود‬ ‫کیمیایی در جمع اهالی رسانه و منتقدان اعالم شد‪.‬‬ ‫سرگردانی مهرجویی و اشباح‬ ‫یکی از منتقدان سینما در زمان برگزاری جشنواره فیلم‬ ‫فجر در متنی کوتاه نوشت‪ ،‬از داریوش مهرجویی خیلی انتظار‬ ‫ندارم‪ ،‬اما چرا یکی از انبوه ادم های حرفه ای س��ینما که سر‬ ‫صحنه فیلمبرداری فیلم «اشباح» حاضر بودند‪ ،‬کاری نکردند‬ ‫و جلوی او را نگرفتند؟ جدیدترین فیلم داریوش مهرجویی را‬ ‫محمود کالری فیلمبرداری کرده اس��ت و مهتاب کرامتی‪،‬‬ ‫حسن معجونی‪ ،‬مهدی سلطانی‪ ،‬ملیکا شریف ی نیا‪ ،‬هنگامه‬ ‫حمیدزاده و امیرعلی دانایی در ان حضور دارند‪.‬‬ ‫در خالصه فیلمنامه «اش��باح» امده است‪« :‬تیمسار‬ ‫سلیمانی که درگیر مسائل حاد زندگی است‪ ،‬با همسر خود‬ ‫دچار مشکالت عجیبی م ی شود‪ .‬س��ارا در کشاکش زندگی‬ ‫پرتالطم با تیمسار به فکر رهانیدن خود از زندگی است و در‬ ‫تقابل عشق و عقل که در قاموس مقررات جاری او نم ی گنجد‬ ‫و‪ »...‬این فیلم چه هنگام نمایش در سالن مخصوص اهالی‬ ‫رسانه و چه در سینماهای مردمی با واکنش منفی مخاطبان‬ ‫مواجه ش��د؛ تا جایی که از اوایل جش��نواره‪ ،‬افراد به دیگران‬ ‫توصی��ه م ی کردند که ب��رای دیدن این فیلم وق��ت‪ ،‬پول و‬ ‫اعصاب خود را هزینه نکنند‪ .‬بجد م ی توان گفت در مس��یر‬ ‫نزولی فیلمسازی کارگردان خوش سابقه ای چون مهرجویی‪،‬‬ ‫فیلم اخیر او به واقع یک سقوط و نوعی تیر خالص م ی تواند‬ ‫محس��وب ش��ود‪ .‬حتی برخی از میهمانان خارجی حاضر‬ ‫در جشنواره امس��ال هم در مصاحب ه هایشان نسبت به اثار‬ ‫اخیر مهرجویی انتق��اد کردند‪ .‬با این ح��ال‪ ،‬خود مهرجویی‬ ‫در اظهارنظ��ری اخی را در دفاع از خود‪ ،‬ب��ه منتقدانش تاخت‪.‬‬ ‫س��رانجام هم در زمان نمای��ش فیلم ب رای اهالی رس��انه و‬ ‫منتقدان‪ ،‬در کاخ جشنواره حضور نیافت‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫باش��یم ب رای مطبوعات توضیح بدهیم ک��ه در چه وضعی‬ ‫هس��تیم‪ ،‬کار خودمان را انجام دهی��م‪ .‬از مطبوعات دوری‬ ‫کردیم تا بتوانیم فیلم را در یک حاشیه امن و ارامش بسازیم‪.‬‬ ‫م ی دانید که ارتباط با مطبوعات در این موارد درد س��ر هایی‬ ‫ایجاد م ی کند‪ .‬خبرنگار ها مدام م ی خواهند خط داس��تان را‬ ‫بدانند یا عکس های جدید از کار داشته باشند و در مورد روال‬ ‫کار و بازیگران و چی ز هایی مثل این بدانند و بنویسند اما ما به‬ ‫دنبال ارامش بودیم تا در کارمان پیش برویم‪.‬‬ ‫اما همین روند و این دوری شما از مطبوعات باعث‬ ‫شد که خیل ی ها در جش�نواره این تصور را داشته‬ ‫باشند که با کاری نا ش�ناخته رو ب ه رو هستند‪ ،‬این‬ ‫مساله تاثیر منفی ایجاد نکرد؟‬ ‫‪ l‬به نظر من این طور نبود‪ .‬در برج میالد وقتی کار‬ ‫ما پخش م ی شد هیچ صندلی خالی در سالن وجود نداشت‪.‬‬ ‫در اکران های مردم ی هم تا جایی که من حاضر بودم دیده ام‬ ‫که ‪ 90‬در صد س��الن ها کامال پ��ر ب��ود‪ .‬م ی خواهم بگویم‬ ‫که خیلی وقت ها این دوری از رس��انه ها باعث م ی شود که‬ ‫کنجکاوی در مردم به وجود بیاید که چون اطالعی در مورد‬ ‫فیلم ندارند‪ ،‬دیدن ان ب رایشان جذاب تر باشد و دوست دارند‬ ‫کنجکاوی شان را ارضا کنند‪.‬‬ ‫فــرهنگ‬ ‫بعضی منتقدان فیلم ش�ما را یک فیلم نماد گرا‬ ‫توصی�ف کرده اند و مثلا ش�خصی ت های کار را‬ ‫نماد جریان های�ی در فضای واقعی دانس�ته اند‪،‬‬ ‫مثال من ش�نیده ام که ش�خصیت پ�در را در کار‬ ‫ش�ما به جریان هایی مثل تفکر س�نتی مذهبی‬ ‫در افغانس�تان یا حتی نمادی از تفک�ر طالبانی‬ ‫دانس�ته اند‪ ،‬ایا فیلم ش�ما ی�ک فیل�م نماد گرا‬ ‫است یا ش�ما در ج ا هایی س�عی کرده اید که به‬ ‫جریان ه�ای واقعی سیاس�ی و فک�ری طعنه ای‬ ‫بزنید؟‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫گفت و گو با تهیه کنند ه‪ ،‬چند متر مکعب عشق‪:‬‬ ‫در هیچ باندی نیستیم‬ ‫یکی دیگر از پدیده های جشنواره امسال «چند متر مکعب عش�ق» باز هم از یک تیم سازنده تازه کار بود که در‬ ‫همان شروع راه فیلمسازی شان توانسته اند دو جایزه در بخش نوعی نگاه فجر امسال را به خودشان اختصاص بدهند‪.‬‬ ‫نوید محمودی‪ ،‬تهی ه کننده فیلم تحصی ن شده چند متر مکعب عشق‪ ،‬م ی گوید انتظار داشته است که در سودای‬ ‫سیمرغ هم حد اقل دیپلم افتخاری به فیلم تعلق بگیرد اما این باعث نشده است که از نتیجه امسال جشنواره برای‬ ‫فیلم خودش ناراضی باشد‪.‬‬ ‫فیلم امسال شما هم از ان کار هایی بود که خیلی‬ ‫فرا تر از انتظار ها ظاهر ش�د و نظر خیل ی ها را به‬ ‫خود جلب کرد‪ ،‬بعد هم م�ورد تقدیر قرار گرفت‬ ‫و جایزه هایی در بخش نوع�ی نگاه در یافت کرد‬ ‫ب ه عنوان اولی�ن حضورتان در جش�نواره فجر از‬ ‫نتیج ه ای که گرفته اید راضی بودید؟‬ ‫‪ l‬فیلم چند متر مکعب عشق اولین حضور مشترک‬ ‫من و ب رادرم در جشنواره فیلم فجر بود که به نظرم بسیار هم‬ ‫مثبت بوده است‪ .‬من در هر اکرانی که حاضر شدم دیدم که‬ ‫سالن ها کامال پر بود و تشویق ها خیلی زیاد بود‪ .‬مطبوعات‬ ‫و مردم هم واکنش های مثبتی به کار ما نشان داده اند و این‬ ‫خیلی خوب است‪ .‬همان طور که دیدید در اختتامیه هم اقای‬ ‫شهیدی فر که اجرای برنامه را به عهده داشت‪ ،‬گفت که کار‬ ‫ما امسال از بهترین کار هایی بوده است که در جشنواره دیده‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫فیلم شما توانس�ته در بخش نوعی نگاه جایزه‬ ‫دریافت کند اما در سودای سیمرغ با وجود اینکه‬ ‫در فهرست نامزد ها بود چیزی ب ه دست نیاورد‪ ،‬از‬ ‫جایزه هایی که گرفته اید راضی هستید؟‬ ‫‪58‬‬ ‫‪ l‬ما همه تالش م��ان را کردیم ک��ه نتیجه خوبی‬ ‫بگیریم‪ ،‬البته در سودای س��یمرغ هم کار ما دیده شد اما در‬ ‫کنار ان همه نام های بزرگی که امس��ال در جشنواره حاضر‬ ‫بودند باید نتایجی را که به دست امده است‪ ،‬بپذیریم‪ .‬البته‬ ‫ما فکر م ی کردیم که با این همه توجهی که به فیلم ش��ده‪،‬‬ ‫در بخش سودای سیمرغ حداقل بتوانیم دیپلم افتخاری به‬ ‫دست بیاوریم اما این هم میسر نشد‪ ،‬با این حال ما از نتایجی‬ ‫که فیلم به دست اورده است خوشحالیم‪.‬‬ ‫در اغاز جشنواره باتوجه به اینکه نام های بزرگی‬ ‫در جش�نواره حاضر بودند فیلم ش�ما تا حدودی‬ ‫نا ش�ناخته بود‪ ،‬در حالی که قبال تقریب�ا از همه‬ ‫فیل م ها خالصه ای از داس�تان منتش�ر ش�ده بود‬ ‫و مطبوعات در جری�ان روال س�اخت اکثر کار ها‬ ‫بودند‪ ،‬فیلم شما در یک فضایی به جشنواره امد‬ ‫که م ی ش�ود گفت برای خیل ی ها ناش�ناخته بود‪.‬‬ ‫ش�ما در جریان س�اخت فیلم تماس زی�ادی با‬ ‫مطبوعات نداشتید‪ ،‬چرا؟‬ ‫‪ l‬م��ا ترجی��ح م ی دادیم ک��ه درگیر حاش��ی ه های‬ ‫مطبوعاتی نشویم‪ .‬ترجیح م ی دادیم که بدون اینکه مجبور‬ ‫‪ l‬من این حرف ها را اولین بار اس��ت که م ی شنوم‪.‬‬ ‫اینها را تا به حال نه از هیچ منتقدی و نه از هیچ روزنامه نگار‬ ‫دیگری نش��ندیده ام‪ .‬من باید تاکید کنم که ما با هیچ ادمی‬ ‫ کاری نداشته ایم‪ .‬ما اصال به دنبال اینها نبوده ایم‪ .‬این فیلم‬ ‫تنها یک اتفاق عاشقانه است‪ ،‬که در بستر یک جامعه رخ داده‬ ‫است‪ .‬من خواهش م ی کنم به دنبال این نباشید که فیلم را‬ ‫به چیزی یا کسی ربط بدهیم‪ ،‬در واقع به دنبال این نباشیم‬ ‫که این فیلم نماد ان موضوعات است‪ .‬واقعا این طور نیست‪،‬‬ ‫ان پدری که در فیلم م ی بینید در ی��ک زندگی اجتماعی و‬ ‫در یک فضای مش��خص زندگی م ی کند و حق مسلم خود‬ ‫م ی داند که به دخترش بگوید با چه کس��ی م ی تواند ازدواج‬ ‫کند و با چه عکسی ازدواج نکند‪ .‬این فیلم صرفا یک داستان‬ ‫عاشقانه است‪.‬‬ ‫حاال چ�را این بس�تر اجتماع�ی که ش�ما به ان‬ ‫پرداخته اید ب�ه افغان ها پرداخته اس�ت؟ عمدی‬ ‫در کار بوده یا اینکه صرفا خط داس�تان این طور‬ ‫ایجاب م ی کرده است؟‬ ‫‪ l‬من در سفری که به افغانس��تان داشتم ایده این‬ ‫داستان را گرفته ام‪ ،‬بعد ان را با ب رادرم مطرح کردم و او چندین‬ ‫نسخه متفاوت از این داستان نوشت که در نهایت تصمیم‬ ‫ما این شد که داستان واقعی را بسازیم‪ .‬اقای نادر طالب زاده‬ ‫در توصیف ای��ن فیلم گفت که این فیل��م تلنگری به همه‬ ‫دوس��تداران انقالب بود‪ ،‬اقای اش��نا گفت که این فیلم ما را‬ ‫وا م ی دارد که به عاشق احترام بگذاریم‪ ،‬این فیلم ی که تولید‬ ‫شده است را اقای فهیم انسان ی ترین فیلم جشنواره توصیف‬ ‫کرده است‪ ،‬این فیلم ی است که انسانیت در ان موج م ی زند‪.‬‬ ‫ش�ما بع�د از دریاف�ت جایزه ت�ان گفتی�د ک�ه‬ ‫جوان های�ی که دوس�ت دارند به س�ینما بیایند‪،‬‬ ‫نگران باند بازی نباشند‪ ،‬منظورتان چه بود؟‬ ‫‪ l‬من بعد از گرفت��ن جایزه ام گفتم که متاس��فانه‬ ‫خیلی از جوان هایی هستند که عاشق س��ینما هستند اما‬ ‫وقتی به انها م ی گوییم که چرا کار نم ی کنید م ی گویند این‬ ‫سینما همه اش باند بازی اس��ت و پارتی الزم دارد و چون ما‬ ‫نه باند داریم نه پارتی نم ی توانیم وارد این عرصه شویم‪ ،‬من‬ ‫روی حرفم با انها بود که این طور فکر م ی کنند و گفتم که ما‬ ‫در کاری که ساخته ایم نه با هیچ باندی بودیم نه هیچ پارتی‬ ‫داشتیم‪ .‬ما حمایت هیچ کجا وهیچ کس را نداشتیم و فقط‬ ‫یک پارتی بزرگی داشتیم که ان هم خدا بود‪.‬‬ ‫یعنی شما در جریان این کار از هیچ کسی کمک‬ ‫مادی یا معنوی نگرفته اید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬تنها کسی که به ما کمک کرده خدا بوده است‪.‬‬ ‫برنامه اکران عمومی کارتان چطور است؟‬ ‫‪ l‬حوزه هنری فیلم را از ما گرفته و قرار است سال‬ ‫اینده در پاییز ان را اکران کند‪.‬‬ ‫پاییز س�ال اینده کمی دیر نیس�ت؟ این زمان را‬ ‫خودتان انتخاب کرده اید یا نظر حوزه بوده است؟‬ ‫‪ l‬ما مشکلی با اینکه کار در سال اینده اکران شود‬ ‫نداریم‪ ،‬به نظر ما هم بهتر است کار در زمانی اکران شود که‬ ‫هوا کمی سرد باشد و از این نظر پاییز به نظر من خوب است‪،‬‬ ‫البته ما م ی توانستیم کار را به ش��رکتی بدهیم که مثال ان‬ ‫را در فهرس��ت اکران نوروزی بگذارد اما هر فیلم ی مثل هر‬ ‫ش��عری زمانی دارد‪ ،‬همان طور که یک شعر خوب م ی تواند‬ ‫ده سال بعد از ساخته شدن شنیده ش��ود فیلم هم م ی تواند‬ ‫در زمان خودش اکران خوبی داشته باشد‪ ،‬این است که ما هم‬ ‫عالقه نداش��تیم فیلم را در نوروز اکران کنیم و پیشنهاد حوزه‬ ‫را قبول کردیم‪.‬‬ ‫برای شروع کار فیلمسازی تان با این جایزه هایی‬ ‫ک�ه امس�ال در فج�ر ب�ه دس�ت اورده ای�د‪،‬‬ ‫پی ش بین ی تان از کار های اینده چیست؟‬ ‫‪ l‬طبیعی اس��ت که کار های بعدی ما سخت خواهد‬ ‫شد‪ ،‬چون ما دو نفری بودیم که کسی ما را نم ی شناخته‪ ،‬اما حاال‬ ‫اوضاع کمی فرق کرده است‪ .‬م ی خواهم بگویم که اصال امسال‬ ‫نوعی نگاه متعلق به ما بود‪ ،‬چرا که ما در کارگردانی و بهترین‬ ‫فیلم جایزه ها را برده ایم و در فیلمنامه هم کاندیدا بودیم‪.‬‬ ‫و برای فیلم بعدی تان برنام ه ای دارید؟‬ ‫‪ l‬هنوز ب رنامه مشخصی نداریم‪ ،‬البته قصه ای داریم‬ ‫که دو‪ ،‬سه ماهی م ی ش��ود درگیر ان هستیم اما ب رای اینکه‬ ‫نوشته شود وقت زیادی الزم است‪.‬‬ ‫فیلم بعدی تان هم اجتماعی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬فیلم بعدی هم یک فضای اجتماعی خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫و قصد دارید این رویه سکوت رسانه ای تان را هم‬ ‫دوباره تکرار کنید؟‬ ‫‪ l‬م��ا کار خودم��ان را خواهی��م ک��رد و ه��ر‬ ‫روزی که کار جدی��دی را ش��روع کنیم باز هم در س��کوت‬ ‫خواهد بود‪g .‬‬ ‫درباره فیلم «چند مترمکعب عشق»؛‬ ‫روایت سختی اهن و نرمی دل‬ ‫مکاشفه در‬ ‫حلبی اباد‬ ‫فــرهنگ‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫بهتر اس��ت از اخ��ر ماجرا ش��روع کنی��م؛ وقتی نوید‬ ‫محمودی و جمش��ید محمودی هر دو در نخستین تجربه‬ ‫سینمای ی ش��ان س��یمرغ بلورین بهتری��ن تهی ه کنندگی و‬ ‫بهترین کارگردانی را کس��ب کردند‪ .‬در مراس��می که انگار‬ ‫فرصت طالیی ب رای طعنه های سیاسی بود‪ .‬دو ب رادر وقتی‬ ‫روی صحنه امدند شاید م ی توانستند خیلی گالیه ها پیش‬ ‫بکشند اما تصمیم ش��ان جالب بود؛ درست مثل فیلم ی که‬ ‫س��اخته اند‪ .‬از خانواده گفتند و مادری ک��ه حاال دیگر فوت‬ ‫ش��ده‪ .‬جمش��ید محمودی هم گفت‪« :‬دعا کنید که بعد از‬ ‫این فیلم های بهتری بس��ازیم‪ ».‬ساده حرف زدند اما عمیقا‬ ‫حرف هایشان به جان نشست‪ .‬اما چگونه م ی شود از دل یک‬ ‫دنیا اهن به ناب ترین حس دنیا رسید؟ کار سختی است اما‬ ‫ب رادران محمودی تنها با چند متر مکعب به ان رس��یده اند؛‬ ‫«عشق»‪.‬‬ ‫قصه گفتن کار سختی اس��ت‪ .‬ان هم در فضایی که‬ ‫اکثر فیلمس��ازان انگار از واقعی ت ها دور افتاده اند‪ .‬اینکه در‬ ‫نزدیک ترین شعاع دیدش��ان چه م ی گذرد‪ .‬شاید به همین‬ ‫دلیل است که سراغ سوژه هایی با داس��تان های عجیب و‬ ‫غریب م ی روند؛ با پایان هایی عجیب و غریب تر ان هم به‬ ‫بهانه باز بودن انتهای فیلم‪ .‬قصه گفتن در چنین اوضاعی‬ ‫کار دشواری اس��ت‪ .‬در ش��نیدن ی ترین قصه ها اما ادم ها به‬ ‫نظرم پیچیده نیستند یا دس��ت کم قرار نیست در قصه ها‬ ‫گره افکنی صورت بگیرد که در نهایت گره گش��ایی نشود؛‬ ‫اما چند متر مکعب عش��ق؛ فیلمی تحسی ن ش��ده از سوی‬ ‫منتقدان اس��ت که ملودرامی عاش��قانه را روایت م ی کند‪.‬‬ ‫زیبایی کار اما به جایی برم ی گردد که انگیزه فیلمنامه نویس‬ ‫این اثر نزدیک شدن فرهنگ های ای رانی و افغانی است‪ .‬دو‬ ‫کشور فارس ی زبان که بنا به دالیل مختلف شهروندان ای رانی‬ ‫هم��واره نگاه های متفاوتی ب��ه ان داش��ته اند‪ .‬در چند متر‬ ‫مکعب عشق‪ ،‬مجنون از قبیله ای رانی و لیلی از قبیله افغان‬ ‫است‪ .‬فیلمنامه نویس سنت شکنی کرده‪ ،‬چه شاید در ذهن‬ ‫خیل ی ها این تصور غلط وجود دارد که این افغان ها هستند‬ ‫که همواره باید در موضع نیاز قرار بگی رند‪ .‬اما اینجا موقعیت‬ ‫لیلی و مجنون نشان از سنت ش��کنی قابل تحسینی دارد‪.‬‬ ‫این ایده اما ‪ 9‬سال پیش شکل گرفته‪ .‬ایده ای که از دل یک‬ ‫دنیا اهن رنج عش��ق را به تصویر م ی کش��د‪ .‬فیلم جمشید‬ ‫محمودی را نم ی توان دوس��ت نداشت‪ .‬قاب بندی هایی که‬ ‫هر کدام به نقاشی ش��باهت دارد‪ ،‬موسیقی‪ ،‬بازی ها و البته‬ ‫تدوین مناس��ب‪ ،‬همه به هم کمک م ی کردن��د تا قصه به‬ ‫بهترین شکل ممکن روایت شود‪ .‬چند متر مکعب عشق با‬ ‫وجود انکه کار اولی بود اما خیلی زود جش��نواره سی و دوم‬ ‫را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬شاید دلیل این اتفاق این باشد که نه‬ ‫قصه قالبی است نه ادم هایش‪ ،‬همه واقع ی اند‪ .‬واکنش ها‬ ‫به موقع است‪ .‬ه ر چند فیلم در دقایقی کوتاه ریتم کندی به‬ ‫خود م ی گیرد و باز ه ر چند «عبدالسالم» که تا بخش زیادی‬ ‫از فیلم سخن نم ی گوید‪ ،‬م ی توانست زودتر از اینها به زبان‬ ‫بیاید تا تکلیف مخاطب با او روشن شود؛ اینکه نماینده کدام‬ ‫طرز تفکر است و حرف حس��ابش چیست‪ .‬با همه اینها اما‬ ‫قصه صابر و مرون��ا از جذابیت نم ی افتد حت��ی اگر در این‬ ‫بین پای داس��تانک هایی نیز به میان م ی اید‪ ،‬باز مخاطب‬ ‫م ی ماند و بغضی ک��ه صابر فریادش م ی کن��د اما مرونا نه‪.‬‬ ‫مرونا از ترس پدر متعصبش به وقت خواب همین بغض را‬ ‫فرو م ی خورد؛ نه اینکه عبدالسالم‪ ،‬این پدر متعصب متوجه‬ ‫بغض مرونا نشده باش��د که اگر این طور بود در صحنه ای‬ ‫تکان دهنده بیداد نم ی کرد و بخشی از شهروندان ای رانی را با‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سوال هایی از این دست روبه رو نم ی کرد؛ «عاشق چیه دختر‬ ‫من شده؟ عاش��ق اوارگ ی اش؟ عاشق پریشان ی اش؟ عاشق‬ ‫چیه دختر من شده؟ ها؟» عبدالس�لام اگرچه متعصب اما‬ ‫رفتار صاحب کار مهربان را نیز به چالش م ی کشد و حتی از‬ ‫نوع خواستگاری کردن از دخترش نیز سخت گالیه م ی کند‪.‬‬ ‫ادم های قصه چند متر مکعب عشق شعار نم ی دهند و شما‬ ‫را با ش��خصیت روبه رو م ی کنند؛ وقتی قرار است از کرامت‬ ‫انس��انی حرف بزنند با صدای نف س های ش��ان م ی گویند‪،‬‬ ‫با دس��ت و پاهایی ک��ه در اب و گل فرو م��ی رود اما زبان ‬ ‫ترجیحا بس��ته م ی ماند و همین زبان تنه��ا زمانی روایتگر‬ ‫شخصیت م ی ش��ود که ضرورت ایجاب م ی کند‪ .‬جمشید‬ ‫محمودی فیلم خوبی س��اخته‪ .‬فیلمی ک��ه در ان قضاوت‬ ‫اساسا کار سختی است‪ .‬حتی قضاوت درباره این موضوع که‬ ‫مهربانی صاحب کار ان خ رابه اهنین از کجا م ی اید؟ حس‬ ‫انسان دوست ی اش یا میل به داشتن کارگرهایی ارزان قیمت؟‬ ‫چرا این صاح��ب کار با دایی غف��ور (کارگ��ر بداخالق) که‬ ‫ش��خصیتی ضد قهرمان داش��ت مهربانی نکرد؟ نقد اما به‬ ‫اینجا برم ی گردد؛ چه انگار نویس��نده برای ش��کل گرفتن‬ ‫درام در اینج��ای قصه چند متر مکعب بیش��تر ب��ه بهانه‬ ‫اندیش��یده تا دلیل‪ .‬چون اگر غیر از این بود دای ی غفور نیز‬ ‫م ی توانست در ان حلب ی اباد ساکن شود‪ ،‬درست مثل صابر‪.‬‬ ‫م ی توانست باشد‪ .‬چرا نه؟ از این دست ای رادها شاید به قصه‬ ‫محمودی وارد باشد‪ ،‬شاید هم نه‪ .‬با این حال چند متر مکعب‬ ‫عشق فیلم ابرومندانه ای است ب رای جشنواره ای که برخی‬ ‫فیلمسازان بنامش با پرداختن به روایت های عجیب و غریب‬ ‫اساسا نه تنها به قصه نرسیده اند بلکه به بی راهه زده اند‪g .‬‬ ‫‪59‬‬ ‫حضور حداکثری‪ ،‬برگزیده حداقلی‬ ‫مروری بر برگزیدگان سی و دومین جشنواره فیلم فجر‬ ‫سحر عصرازاد‬ ‫منتقد‬ ‫فــرهنگ‬ ‫باالخره سی و دومین جشنواره فیلم فجر با همه حرف‬ ‫و حدیث ها و حاشیه و متن موجود‪ ،‬سه شنبه شب با معرفی‬ ‫برگزیدگان به کار خود پایان داد‪ .‬جش��نواره ای دولتی که به‬ ‫نظر م ی اید بیش از وجهه یک جش��نواره واقعی به مفهوم‬ ‫دقیق کلمه‪ ،‬ویترینی است ب رای معرفی تولیدات سینمای‬ ‫ای ران در یک سال‪.‬‬ ‫ش��اهد این مدعا نه فقط حضور حداکث��ری فیلم ها و‬ ‫فیلمسازانی است که ب رای شرکت در جشنواره فرم پر کردند‬ ‫(به جز غیبت س��وال ب رانگیز دو فیلم «اشغال های دوست‬ ‫داشتنی« محس��ن امیریوس��فی و «بلوک ‪ ،9‬خروجی ‪»2‬‬ ‫علیرضا امینی که چیزی کم از فیلم های حاضر نداشتند)‪،‬‬ ‫بلکه فهرست برگزیدگانی است که شب اختتامیه با سیمرغ‬ ‫و دیپلم افتخار راهی خانه شدند تا چند فیلم مورد نظر‪ ،‬دست‬ ‫خالی با این جش��نواره حضور حداکثری و برگزیده حداقلی‪،‬‬ ‫وداع نکرده باشند‪.‬‬ ‫باید باور کنیم که دس��ت های خالی فیلم «عصبانی‬ ‫نیستم» رضا درمیشیان از جشنواره س��ی و دوم هم بنا به‬ ‫انصراف خودخواسته فیلمساز از داوری شدن فیلمش بوده و‬ ‫سلیقه و حاشی ه های پررنگ تر از متن هیچ نقشی در نمایش‬ ‫یکباره فیلم بدون مراس��م ف��رش قرمز‪ ،‬مراس��م معرفی‪،‬‬ ‫نشس��ت نقد و بررس��ی و نهایتا این انصراف سوال ب رانگیز‬ ‫نداشته است!‬ ‫حض��ور دو فیل��م خوش س��اخت و حرف��ه ای «خانه‬ ‫پدری» کیانوش عیاری و «زندگی مشترک اقای محمودی‬ ‫و بانو» روح اهلل حج��ازی در بخ��ش خارج از مس��ابقه نیز‬ ‫تنها محملی بود ب رای به نمایش درام��دن این فیلم ها در‬ ‫جشنواره که چند سال اخیر حرف و حدیث درباره سرنوشت‬ ‫و نمایش انها بسیار بود‪ .‬واقعیت این است که هر دو فیلم‬ ‫ان چنان پتانسیلی داشتند که اگر در بخش مسابقه داوری‬ ‫م ی ش��دند‪ ،‬قابلیت نام��زدی و برنده ش��دن در بخش های‬ ‫مختلف را داش��تند ام��ا با ای��ن تصمیم از گردون��ه رقابت‬ ‫بازماندند‪.‬‬ ‫فره��اد توحی��دی‪ ،‬محم��د داودی‪ ،‬مجتب��ی راعی‪،‬‬ ‫محسن ش��اه اب راهیمی‪ ،‬پرویز ش��هبازی‪ ،‬کیانوش عیاری‪،‬‬ ‫فرام��رز قریبی��ان و هوش��نگ گلمکان��ی هی��ات داوران‬ ‫جش��نواره س��ی و دوم بودند که فیلم های بخش سودای‬ ‫س��یمرغ را داوری ک��رده و ب��ا معرف��ی نامزده��ا و نهایتا‬ ‫برگزی��دگان خود ب��ه کار بخش مس��ابقه س��ینمای ای ران‬ ‫پایان دادند‪.‬‬ ‫اما ذکر دو نکته‪:‬‬ ‫‪ -1‬ترکیب یکدست هیات داوران و حضور تک به تک‬ ‫هر ی��ک از انها نوی��د این مه��م را م ی داد ک��ه حداقل در‬ ‫بخش تخصصی هر یک از انها ش��اهد حض��ور نامزدها و‬ ‫برگزیدگان س��وال ب رانگیز نباش��یم و یک بار هم که ش��ده‬ ‫نتایج نزدی��ک به براین��د نظر مخاطبان ج��دی فیلم های‬ ‫جشنواره باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬همه ما این اصل را پذیرفته ای��م که داوری امری‬ ‫اس��ت س��لیقه ای که از فیلتر نگاه هنرمندانه و تخصصی‬ ‫داور محترم عب��ور کرده و در واقع نظر همگان نس��بت به‬ ‫فیلم ها نیست بلکه جمع بندی است از نظر همین هشت‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫‪60‬‬ ‫نفر نه بیشتر‪.‬‬ ‫اما با لحاظ کردن این دو پی ش فرض وقتی به فهرست‬ ‫نامزدها و برگزیدگان جشنواره م ی رسیم همراه با حذف ظاه را‬ ‫خودخواس��ته یک فیلم‪ ،‬دیده نش��دن فیلم های کم حاشیه‬ ‫و کم ادعا و نهایت��ا جوایز حداکث��ری به دو پ��روژه عظیم‪،‬‬ ‫پرسش های بیش��ماری ب رایمان ایجاد م ی شود که این دو‬ ‫پی ش فرض را زیر سوال م ی برند‪.‬‬ ‫با این پی ش زمینه نگاه��ی داریم به برگزیدگان بخش‬ ‫سودای سیمرغ جشنواره سی و دوم فجر در کنار نامزدهای‬ ‫اعالم شده که برخی با دیپلم راهی خانه های خود شدند‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت ک��ه برگزی��دگان و نامزدهای این‬ ‫دوره از جش��نواره به ش��دت تحت تاثیر دو فیلم عظیم به‬ ‫جهت ش��رایط تولی��د و س��وژه های محوری ش��ان بودند‪،‬‬ ‫یعن��ی «رس��تاخیز» احمدرض��ا دروی��ش و «چ» اب راهیم‬ ‫حاتم ی کیا ک��ه هیچ ک��دام نتوانس��تند نظ��ر مخاطبان‬ ‫جش��نواره رو زیادی را به خود جلب کنند‪ ،‬اع��م از مخاطب‬ ‫خاص و عام‪.‬‬ ‫اما به ه ر حال «رس��تاخیز» با ‪ 8‬جایزه ش��امل سیمرغ‬ ‫بهترین فیلم به طور مش��ترک‪ ،‬بهترین کارگردانی‪ ،‬بهترین‬ ‫فیلمبرداری‪ ،‬بهترین موس��یقی متن‪ ،‬بهترین بازیگر نقش‬ ‫مکمل مرد به طور مشترک‪ ،‬بهترین ط راحی صحنه و لباس‬ ‫به طور مشترک‪ ،‬بهترین چهره پردازی و بهترین جلوه های‬ ‫ویژه میدانی به طور مشترک با جشنواره خداحافظی کرد‪.‬‬ ‫«چ» نی��ز با ش��ش جایزه ش��امل س��یمرغ بهترین‬ ‫تدوی��ن‪ ،‬بهتری��ن بازیگ��ر نق��ش مکم��ل م��رد به طور‬ ‫مش��ترک‪ ،‬بهتری��ن ص��دای فیل��م‪ ،‬بهتری��ن جلوه های‬ ‫وی��ژه میدانی به ط��ور مش��ترک‪ ،‬بهترین جلوه ه��ای ویژه‬ ‫بصری و س��یمرغ ویژه نگاه ملی با جش��نواره س��ی و دوم‬ ‫وداع کرد‪.‬‬ ‫طبعا این حج��م از جوایز که بخش��ی از ان م ی تواند‬ ‫تحت تاثیر شرایط تولید این دو فیلم عظیم‪ ،‬سوژه محوری‬ ‫انها‪ ،‬نام بزرگ فیلمسازانشان و‪ ...‬اهدا شده باشد‪ ،‬موجب به‬ ‫حاشیه رفتن فیلم های دیگری شد که قابلی ت های بسیاری‬ ‫داشتند‪ .‬اثاری موفق‪ ،‬رو پا و ب ی ادعا که عظمت و سر و صدای‬ ‫این پروژه ها را قبل‪ ،‬بعد و هنگام تولید نداشتند اما تاثیرگذاری‬ ‫و مقبول افتادن انها قابل قی��اس با این اثار نبود و در میان‬ ‫نامزدها و برگزی��دگان حضور کمرنگ و ناپیدایی داش��تند؛‬ ‫از «قصه ه��ا»‪« ،‬میهم��ان داریم»‪« ،‬عصبانی نیس��تم»‪،‬‬ ‫«همه چیز ب رای فروش»‪« ،‬خط ویژه»‪« ،‬برف»‪« ،‬امروز» و‬ ‫«شیفتگی» تا اثاری مثل «زندگی مشترک اقای محمودی‬ ‫و بانو»‪« ،‬خانه پدری» در بخش خارج از مسابقه و «ماهی و‬ ‫گربه» در بخش نوعی تجربه‪.‬‬ ‫در رده سوم فیلم های سیمرغی‪« ،‬اذر‪ ،‬شهدخت‪ ،‬پرویز‬ ‫و دیگران» بهروز افخمی ق��رار م ی گیرد که حضور پ ر تعداد‬ ‫نامزدها و برگزیدگانش سوال ب رانگیز است‪ .‬این فیلم ‪ 2‬جایزه‬ ‫مهم دریافت کرد شامل سیمرغ بلورین بهترین فیلم به طور‬ ‫مشترک و بهترین فیلمنامه‪ .‬به خصوص جایزه فیلمنامه که‬ ‫نوعی ارزشگذاری بر تفکر یک فیلم است‪ .‬باتوجه به حضور‬ ‫سینماگران برجسته ای که در فهرست داوران حضور دارند‪،‬‬ ‫جای س��وال دارد‪ .‬فیلمنامه های متع��ددی قابلیت حضور‬ ‫و دیده ش��دن در فهرس��ت نامزدهای این بخ��ش و حتی‬ ‫برگزیده ش��دن را داش��تند که هر یک به بهانه یا حاشی ه ای‬ ‫حذف شدند و در نهایت س��یمرغ به فیلم ی رسید که نه به‬ ‫جهت اقتباس س��ینمایی و نه به جهت پرداخت سینمایی‬ ‫قابل دفاع نیس��ت‪ .‬از «قصه ها» و «عصبانی نیس��تم» تا‬ ‫«میهمان داریم» و‪...‬‬ ‫«ش��یار ‪ »143‬نرگس ابیار با دریافت سیمرغ بهترین‬ ‫بازیگر نق��ش اول زن و جای��زه ویژه هی��ات داوران به طور‬ ‫مشترک در کنار س��یمرغ بهترین فیلم از نگاه مردم به طور‬ ‫مشترک که نتیجه قضاوت هیات داوران نیست‪ ،‬از معدود‬ ‫برگزیدگان جشنواره س��ی و دوم بود که ب ی حرف و حدیث‬ ‫جایزه ای در خ��ور کیفیت خوبش گرفت و س��یمرغ هایش‬ ‫قابل دفاع است‪.‬‬ ‫«همه چیز ب رای فروش» امیرحسین ثقفی با دریافت‬ ‫س��یمرغ بلورین بهتری��ن ط راحی صحنه و لب��اس به طور‬ ‫مشترک و دو دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن و بهترین‬ ‫چهره پردازی‪ ،‬از معدود فیلم هایی است که جایزه هایی بحق‬ ‫اما کمتر از حد انتظار گرفت‪ .‬فیلم ی ساخته یک کارگردان‬ ‫جوان که در دومین اثر خود به س��بک و بیانی ش��خصی‬ ‫رسیده که قابلیت دیده شدن در رشته های متعدد و نامزدی و‬ ‫برگزیده شدن را داشت‪.‬‬ ‫«خ��ط ویژه» مصطف��ی کیای��ی نیز دیپل��م افتخار‬ ‫بهترین بازیگر نق��ش مکمل م��رد را از داوران جش��نواره‬ ‫و س��یمرغ بهترین فیلم از ن��گاه مردم را به طور مش��ترک‬ ‫از مخاطب��ان جش��نواره رو گرفت‪ .‬کمدی خوش س��اخت‬ ‫و ب ی ادعایی ک��ه از کمدی ه��ای پرمدعای امس��ال قابل‬ ‫دفاع تر و چن��د گام رو ب��ه جلو ب��رای کارگردان��ش بعد از‬ ‫«ضد گلوله» بود‪.‬‬ ‫«طبقه حس��اس» کم��ال تبریزی س��یمرغ بلورین‬ ‫بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خود اختصاص داد‪ .‬فیلمی‬ ‫ که تجربه قابل دفاعی ب رای نویس��نده‪ ،‬کارگردان و بازیگر‬ ‫صاحب س��ب ک اش محسوب نم ی ش��ود‪ .‬عطاران در حالی‬ ‫این جای��زه را گرفت که نوید محمدزاده ب��ا نقش افرینی به‬ ‫یاد ماندنی در «عصبانی نیستم» با فاصله بسیار در صدر‬ ‫فهرست بازیگران مرد جشنواره قرار داشت‪.‬‬ ‫«ام��روز» س��یدرضا میرکریم��ی‪ ،‬س��یمرغ بلورین‬ ‫بهترین بازیگ��ر مکمل زن را ب��ه خود اختص��اص داد که‬ ‫انتخابی س��وال ب رانگیز از می��ان بازیگران فیل��م بود‪ ،‬چه‬ ‫به جهت ش��خصی ت پردازی چ��ه به جه��ت نقش افرینی‪.‬‬ ‫به خص��وص ک��ه پرویز پرس��تویی و س��هیال گلس��تانی‬ ‫نقش افرین��ی هنرمندانه ای در ای��ن فیلم داش��تند که در‬ ‫خیل نامزدهای دیگر فراموش ش��دند‪ .‬ای��ن فیلم قابلیت‬ ‫نامزدی در رش��ته های دیگر را نیز داش��ت اما به هر دلیلی‬ ‫دیده نشد‪.‬‬ ‫«ارای��ش غلی��ظ» حمی��د نعم��ت اهلل جای��زه ویژه‬ ‫هیات داوران جش��نواره را به ط��ور مش��ترک دریافت کرد‬ ‫تا عالم��ت س��والی ایجاد کن��د ک��ه هی��ات داوران باید‬ ‫پاس��خگوی ان باش��ند؛ فیلم��ی ک��ه نتوانس��ت در حد‬ ‫فیلم ه��ای موفق قبل��ی کارگردان��ش ظاهر ش��ود و چند‬ ‫گام رو به عق��ب و پ ر س��وال از این فیلمس��از خوش ذوق‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫«اشباح» داریوش مهرجویی فیلم ناامیدکننده دیگری‬ ‫از کارگردان پیشکسوت س��ینمای ای ران است که ای کاش‬ ‫قدر کارنامه ماندگارش را م ی دانس��ت‪ .‬اهدای دیپلم افتخار‬ ‫بهترین بازیگر مکمل زن به طور مشترک به دو بازیگر این‬ ‫فیلم با هیچ منطق و سلیقه ای قابل تحلیل نیست چراکه‬ ‫در کنار نقاط ضعف بیشمار کار‪ ،‬بازی های یکدست ضعیف‬ ‫و اغ راق شده بازیگران فیلم از کاست ی های اشکاری بود که‬ ‫این انتخاب‪ ،‬سلیقه شخصی و نگاه تخصصی هیات داوران‬ ‫را زیر سوال برد‪g .‬‬ ‫فیلم های نا امید کننده‬ ‫هشت نکته جشنواره فجر از نگاه یک خبرنگار‬ ‫سید محمد صادق لواسانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫این تک لوکیشن های لعنتی‬ ‫تا چند وقت قبل فکر م ی کردم مقایسه فیلم های ای رانی با‬ ‫فیلم های خارجی گناهی نابخشودنی‪ ،‬غیرقابل اغماض و یک‬ ‫نامردی به تمام معنا در حق سینمای نحیف ای ران است اما هرچه‬ ‫روزهای جشنواره فجر جلوتر م ی رفت‪ ،‬بیشتر به خودم و خیلی‬ ‫از ان هایی که سر چهار راه ها دنبال دی وی دی ناین فیلم های‬ ‫یدادم‪ .‬مخاطب حق دارد که سینما‬ ‫روز هالیوود م ی گردند‪ ،‬حق م ‬ ‫ببیند نه یک تله فیلم تک لوکیشن اپارتمانی با چهارنفر بازیگر‪.‬‬ ‫نهمهچرخیدن‪ 360‬درجهدوربین‬ ‫باورکنیدکهمادیگرتحملای ‬ ‫به دور خودمان را نداریم‪ .‬کمی سینما لطفا!‬ ‫«اجتماع» با عین غلیظ از ته حلقوم!‬ ‫من باب هم��ان موضوعی ک��ه در م��ورد اول گفتم‪،‬‬ ‫همیش��ه ب رایم س��وال بود (و البته هس��ت) که چرا در اکثر‬ ‫فیلم های تجاری و گیشه ای هالیوودی‪ ،‬قهرمانی دارید که‬ ‫حداقل در اخر فیلم‪ ،‬همه چیز را درست م ی کند یا به او دل‬ ‫م ی بندید که وقتی فیلم تمام شد‪ ،‬اویی هست که امریکای‬ ‫نازنین را از این ورطه سقوط اخالقی‪ ،‬نظامی‪ ،‬اقتصادی و‪...‬‬ ‫نجات ده��د‪ ..‬پلیس‪ ،‬نیروی قضایی‪ ،‬پرس��نل اداری و حتی‬ ‫رئی س جمهور ممکن اس��ت جن��گ ق��درت و ب ی اخالقی‬ ‫به راه بیندازند اما همیش��ه یک کارمن��د خوب‪ ،‬یک پلیس‬ ‫وظیفه شناس یا یک ش��هروند فهمیده هست که بر همه‬ ‫نابسامان ی ها نقطه بگذارد و قهرمان ملت شود؛ هرچند این‬ ‫لباس قهرمانی در عالم واقع گشاد باشد و به تن او زار بزند‪.‬‬ ‫اما این دقیقا همان چیزی که کمتر م ی توانید در س��ینمای‬ ‫ای ران پی دا کنید؛ سینمایی که این روز ها باید با چراغ قوه در ان‬ ‫به دنبال قهرمان بگردید‪ .‬سینمای ما در قهرمان پروری انقدر‬ ‫فقیر اس��ت که اگر از مردم کوچه و بازار ادرس قهرمانش را‬ ‫همیشه گفته اند و شنیده ایم که جشنواره فجر دو شیوه‬ ‫انتخاب اثار دارد‪ :‬اول شیوه س��خت گی رانه و دوم هم شیوه‬ ‫دور همی! به فراخور حال هم یکی از این شیوه ها با کلی ُپز و‬ ‫ادا و اطوار انتخاب م ی شوند و من ّتش م ی ماند ب رای سینمای‬ ‫ت م ی گیریم چون فیلم از کارگردانان‬ ‫ای ران‪ .‬در دوره ای‪ ،‬سخ ‬ ‫نام ی کمتر داریم و م ی گوییم استاندارد جهانی فالن است و‬ ‫بهمان اما س��ال بعد‪ ،‬وقتی چند کارگردان نام ی که با اصرار‬ ‫زیاد م ی خواهند تمام س��ابقه پرمالت ش��ان را خ راب کنند ‬ ‫به دفتر جش��نواره فیلم م ی فرستند‪ ،‬دس��ت و پای مان شل‬ ‫م ی ش��ود و یادمان م ی افتد که ای وای! جشنواره فجر مگر‬ ‫ویترین نبود؟! پس به فرموده‪ ،‬همه بیایند و دور هم باشیم که‬ ‫محفل گرم باشد! اجالتا باید بگویم که اساسا ما از گرمای این‬ ‫دوره از جشنواره س��وختیم‪ ،‬چون هرچه از این بزرگان بیشتر‬ ‫م ی دیدیم‪ ،‬بیشتر توی صندل ی های مان فرو م ی رفتیم‪ .‬در هر‬ ‫صورت‪ ،‬باید یک بار ب رای همیشه ایی ن نامه اجرایی جشنواره‬ ‫بی ن المللی فیلم فجر درست و درمان بازنویسی شده و طوری‬ ‫تصویب شود که دیگر دبیر محترم هر دوره نتواند به فراخور‬ ‫حال‪ ،‬جایزه کم و زیاد کند و بخش برویاند!‬ ‫«فجر» مثل «برلین» ؛ منهای تمام بخش هایش!‬ ‫هیات داوران هش��ت نفره این دوره هم از ان ماجراهای‬ ‫جالب بود که وقتی داد هم��ه را دراورد یادم��ان افتاد که فالن‬ ‫جشنواره بی ن المللی در دوره شصت و چندم هم تع داد داورانش‬ ‫زوج است‪ .‬البته بدیهی است که بخش ها و استاندارد های دیگر‬ ‫ان جش��نواره ها عمرا یادمان نم ی اید! یادمان نم ی اید که کاخ‬ ‫جشنواره استانداردهایی دارد؛ تع داد سان س های نمایش فیلم در‬ ‫یک روز استاندارد هایی دارد‪ ،‬تع داد نمایش هر فیلم در جشنواره‬ ‫اس��تانداردهایی دارد‪ ،‬ورود و خروج به مراس��م های افتتاحیه و‬ ‫ی هذا‪.‬‬ ‫اختتامیه استاندارد هایی دارد و قس عل ‬ ‫لطفا هل بدهید‬ ‫ریتم کند بس��یار از فیلم ها کم کم داش��ت عذاب اور‬ ‫م ی شد که خداراشکر جش��نواره تمام ش��د؛ فیلم هایی که‬ ‫تنها چیزی ک��ه از دیدن ش��ان نصیب مخاطب م ی ش��ود‪،‬‬ ‫زخم بس��تر اس��ت و چش��مانی خواب زده که م ی خواهی‬ ‫فریاد بزنی که «لطف��ا کمی صدا را کم ک��ن که چرت مان‬ ‫پاره نشود»‪ .‬به قول یکی از منتقدان‪« :‬یک مونتور حرفه ای‬ ‫تنها یک تدوین گر نیس��ت‪ .‬او سکان س هایی را دور م ی ریزد‬ ‫که کارگردان دو دستی انها را چسبیده و حاضر نیست از ان‬ ‫دل بکند‪ .‬تدوین گر خوب ب رای یک فیلم‪ ،‬کارکرد یک جراح را‬ ‫دارد ب رای بیمار رو به مرگ در اتاق عمل‪ .‬افسوس که امسال‬ ‫خیل ی ها ب��ا قیچ ی های تی��ز مونتورها قهر بودن��د»‪( .‬زه را‬ ‫مشتاق‪ ،‬خداحافظ جشنواره نارس‪ ،‬خبرانالین)‬ ‫ویران کردن خاطرات خوب اقای کارگردان‬ ‫مانده ام که بعضی از بزرگان سینمای ای ران چه اصراریدارند‬ ‫که ه رانچه در ذهن مخاطب ساخته اند را با بولدوزر وی ران کنند‪.‬‬ ‫داریوش مهرجویی هر دوره بدتر از دوره قبل از روی وی رانه های به‬ ‫جا مانده از شکوه فیلمسازی اش رد م ی شود و استاد کیمیایی‬ ‫هم با متروپلی به جش��نواره امد که حتی یک مرغ ناقابل هم‬ ‫«وای خدا من!»‬ ‫به جرات م ی توانم بگویم که این س��ه کلمه بیشترین‬ ‫چیزی بود که وقتی جوایز بخش های مختلف جشنواره اعالم‬ ‫م ی شد‪ ،‬م ی ش��نیدم‪« .‬رس��تاخیز» بیش از انکه فیلم بزرگی‬ ‫باش��د‪ ،‬نام های بزرگی را یدک م ی کش��ید و به نظر م ی رسد‬ ‫به همین دلیل هم س��یمرغ بهترین فیلم جشنواره را به طور‬ ‫مش��ترک دریافت کرد؛ فیلم ی که حتی از بخش های مربوط‬ ‫به روز عاشورای سریال «مختارنامه» هم فاصله ای طوالنی‬ ‫داشت‪ .‬ضمن انکه عدم حضور احمدرضا درویش (کارگردان‬ ‫اثر) در مراسم اختتامیه و دادن جایزه اش به بازیگر جوان نقش‬ ‫اول «رس��تاخیز» را م ی توان از منظر ب ی اهمیت انگاش��تن‬ ‫جشنواره و یا اعتراض به نتایج بررسی کرد‪ .‬جایزه دیگر بهترین‬ ‫ی که به‬ ‫فیلم‪ ،‬به «اذر‪ ،‬شهدخت‪ ،‬پرویز و دیگران» رسید؛ فیلم ‬ ‫گ گلمکانی (یکی از اعضای هیات داوران)‪ ،‬مانند‬ ‫گفته هوشن ‬ ‫«رستاخیز» سه رای را به خود اختصاص داده بود‪ .‬اینکه اساسا‬ ‫معیار داوران محترم چیس��ت که یک طرف ماجرا یک فیلم‬ ‫سوپر بی گ پروداکشن معمولی بهترین فیلم م ی شود و طرف‬ ‫دیگر یک فیلم اپارتمانی معمولی‪ ،‬جای بح��ث دارد اما باور‬ ‫کنید که عمرا کسی فکر نم ی کرد که «اذر‪ ،‬شهدخت‪ ،‬پرویز‬ ‫و دیگران» ان هم کنار «رستاخیز» س��یمرغ بلورین بهترین‬ ‫فیلم را بگی��رد‪ .‬درب��اره جایزه های بازیگری ه��م باید بگویم‬ ‫که تقریبا اکثر اصحاب رس��انه و منتقدان در برج میالد روی‬ ‫س��یمرغ بابک حمیدیان (ب رای ایفای نقش مکمل در «چ» و‬ ‫«رستاخیز») و مریال زارعی (ب رای ایفای نقش اصلی در «شیار‬ ‫س هم‬ ‫‪ )»143‬اتفاق نظر داشتند اما شاید هیچ کس حتی حد ‬ ‫نم ی زد که شبنم مقدم ی ب رای «امروز» سیمرغ نقش مکمل زن‬ ‫را بگیرد و رضا عطاران هم سیمرغ نقش اصلی مرد را به خانه‬ ‫ببرد‪ .‬عطاران در این دوره در حالی دومین س��یمرغ بلورینش‬ ‫را به خانه برد که نه «طبقه حس��اس» قوت فیلم های قبلی‬ ‫کمال تبریزی را داشت و نه بازی او چیزی بیشتر از فیلم های‬ ‫دیگرش‪ .‬در واقع اگر عطار ِان «طبقه حس��اس» الیق گرفتن‬ ‫سیمرغ بلورین باشد‪ ،‬عطار ِان هر دوره م ی تواند چنین جایزه ای‬ ‫را به خانه ببرد‪ .‬ضمن انکه نباید از کنار این موضوع به سادگی‬ ‫گذش��ت که کمتر خب رنگاری در برج می�لاد فکر م ی کرد که‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد م ی تواند به کسی جز پرویز‬ ‫پرستویی ب رای «میهمان داریم» یا نوید محمدزاده ب رای بازی‬ ‫درخشانش در «عصبانی نیستم!» برسد‪ .‬مورد اول که اصال‬ ‫در میان کاندیداها نب��ود و مورد دوم هم به گفته هوش��نگ‬ ‫گلمکانی‪ ،‬سیمرغ در یک قدم ی شانه هایش با «تدبیر» رضا‬ ‫درمیشیان ب رای انصراف از قضاوت فیلمش‪ ،‬پر کشید و روی‬ ‫دوش خوش شانس عطاران نشست‪g.‬‬ ‫فــرهنگ‬ ‫جایزهبهترینفیلمناامیدکنندهتقدیممی شودبه‪...‬‬ ‫ویترین شلوغ!‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫چند وقت قبل با هر که مصاحبه م ی کردم‪ ،‬م ی پرسیدم‬ ‫فکر نم ی کنید که سیالب فیلم های اجتماعی‪ ،‬هم گیشه را‬ ‫با خود ببرد و هم مخاطب را؟! و انها هم به فراخور پاسخی‬ ‫م ی دادند اما حاال که فیلم های جشنواره را دیده ام‪ ،‬دیگر باید‬ ‫بپرسم که وقتی با این روند همه چیز غرق شد‪ ،‬ب رای بعدش‬ ‫چه باید کرد؟ ما اساسا ادم های تجربه گرایی هستیم و باید با‬ ‫مغز به سنگی بخوریم تا دردش به یادمان بیاورد که در اولین‬ ‫دور برگردان‪ ،‬سر فرمان را بچرخانیم به سمت دیگری‪ .‬همین‬ ‫چند سال قبل‪ ،‬انقدر کمدی ساختیم که کار به شوخ ی های‬ ‫دم دس��تی تختخوابی (البته از نوع دو سه نفره اش!) رسید و‬ ‫همه متفق القول امدن صدای پای ابتذال را گوشزد کردند‪.‬‬ ‫حاال هم چند سالی است که به بهانه افزایش ب ی رویه‬ ‫هزینه های فیلمسازی‪ ،‬شرایط جامعه و‪ ...‬فیلم های اجتماعی‬ ‫و البته تلخ از سر و کول سینمای ای ران باال م ی روند‪ .‬فارغ از‬ ‫انکه مردم گاهی نیاز به فیلم های اجتماعی تلخ دارند‪ ،‬گاهی‬ ‫فیلم های اجتماعی مفرحی مانند «خط ویژه» را م ی پسندند‬ ‫و گاهی هم اصال دوست دارند فارغ از هر توصیه اجتماعی و‬ ‫اخالق ی ای‪ ،‬فیلم کمدی ببینند و بخندند! باور کنید که مردم‬ ‫مسئول نگاه حساس و روحیه لطیف فیلمساز و تاثیری که‬ ‫جامعه روی او م ی گذارد‪ ،‬نیست‪..‬‬ ‫بگیرید‪ ،‬هنوز سراغ حاج کاظم «اژانس شیشه ای» م ی روند‪.‬‬ ‫گرچه حاج کاظم هم مگر چقدر دوام دارد؟ باالخره جایش را‬ ‫به کاپیتان فیلیپس‪ ،‬لینکولن و‪ ...‬م ی دهد‪.‬‬ ‫نگرفت چه برسد به سیمرغ! کیومرث پوراحمد هم که با «‪50‬‬ ‫قدم اخر»ش واویال بود؛ در همان ‪ 50‬قدم اخر کم اورده و نیمه‬ ‫فیلم را به باد فنا سپرده بود‪ .‬چند سالی است که ب رایم یک سوال‬ ‫کلیدی پیش امده‪ :‬چرا کسی مانند مارتین اسکورسیزی در ان‬ ‫سطح از س��ینمایی که در ان کار م ی کند‪ ،‬در سن هفتاد و چند‬ ‫سالگی تازه س��راغ تجربه کردن فیلمبرداری سه بعدی م ی رود‬ ‫و «هوگو» م ی سازد و کس��ی مانند داریوش مهرجویی هم در‬ ‫سطح فیلمس��ازی خودش‪ ،‬فیلم به فیلم بدتر م ی شود؟ واقعا‬ ‫چرا؟ نم ی توانم اعتراف نکنم که از االن نگران فیلم های بزرگانی‬ ‫هس��تم که حجت اهلل ایوبی به انها قول فرصت فیلمس��ازی‬ ‫مجدد داده است؛ یعنی م ی شود ناصر تقوایی‪ ،‬بهمن فرمان ارا‬ ‫و چند فیلمساز دیگر اجازه بدهند که خاطر ه خوش شان در ذهن‬ ‫مخاطب خدش هدار نشود؟‬ ‫‪61‬‬ ‫شماره پنجم‬ ‫گفتوگوی محرمانه‬ ‫مصطفی هاشمی طبا‬ ‫گفت و گو‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫فکر نمی کردم روزی وزیر شوم‬ ‫ناگفته های سیدمصطفی هاشمی طبا از کابینه ها تا ورزش‬ ‫‪-1‬درباره یک مصاحبه‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مهندس هاش�م ی طبا نماد فردی است که منشا‬ ‫تحوالت زیادی بوده در ورزش‪ ،‬از سخت افزار تا نرم افزار‪.‬‬ ‫این مهندس نس�اجی ک�ه روزی در میانه ده�ه ‪ 60‬به‬ ‫‪62‬‬ ‫ریاست کمیته ملی المپیک رسید و پس از ان در میانه‬ ‫دهه ‪ 70‬ریاست سازمان ورزش را بر عهده گرفت بیش‬ ‫از ه�رکس دیگ�ری در بس�یاری از دولت ه�ای پس از‬ ‫انقالب حضور داش�ته اس�ت‪ ،‬از دولت ش�هید باهنر تا‬ ‫دولت خاتمی‪ .‬پس او بیش از هرکس دیگری به فضای‬ ‫دولت ها اشناست و از دسته بندی هایی که در ان وجود‬ ‫دارد‪ ،‬م ی تواند روایت های�ی را بگوید؛ روایت عصبانیت‬ ‫اقای والیتی از دس�ت اق�ای احمد توکل�ی‪ .‬از خلقیات‬ ‫روس�ای دولت ها در مباحث وزرا با ه�م صحبت کرد‪ .‬از‬ ‫خانواده خود گفت که با مهندس بازرگان از یک س�و و‬ ‫اقای فلسفی واعظ معروف از سوی دیگر نسبت فامیلی‬ ‫داشته اس�ت‪ .‬مهندس هاشم ی طبا ناگفته هایی را نیز‬ ‫از دوران انتخاب وزرا گفت‪ ،‬از کمیته موس�وم به کمیته‬ ‫انتخاب وزی�ر ورزش‪ .‬از انتخاب�ات کمیته ملی المپیک‬ ‫که نگذاش�تند خ�ود را نامزد کن�د‪ .‬از حقی ک�ه او از ان‬ ‫نم ی گذرد‪ ،‬حقی که او نسبت به برخی از ورزش ی ها دارد‪.‬‬ ‫اقای هاشم ی طبا از شرکت فیلمسازی گفت که پیش‬ ‫از انقالب با گروه�ی از هنرمن�دان از جمله محمدعلی‬ ‫نجفی تاس�یس کرده اس�ت‪ ،‬اینکه با فرامرز قریبیان‬ ‫همبازی بوده‪ .‬این گفت وگو شاید چهره جدیدی از مردی‬ ‫را نشان م ی دهد که خیلی از ورزش ی ها با او اشنا نیستند‪.‬‬ ‫کس�ی که خیلی نم ی خندد‪ ،‬اما در ای�ن گفت وگو چند‬ ‫باری خندید؛ او هنوز دغدغه های زیادی دارد و هنوز وقتی‬ ‫صحبت م ی کند جدی تر از همیشه م ی شود‪.‬‬ ‫‪-2‬فعالیتهایهنریوسیاسی‬ ‫همبازی فرامرز‬ ‫قریبیان بودم‬ ‫شما اصفهانی هستید؟‬ ‫‪ l‬در ته ران متولد ش��دم اما پدر و مادرم اصفهانی‬ ‫هس��تند‪ .‬در ته ران بزرگ ش��ده ام؛ جایی در اط راف خیابان‬ ‫اذربایجان‪ ،‬نزدیک ی های س هراهی طرشت‪ .‬دوره تحصیل ی ام‬ ‫هم در خیابان نواب و خیابان اسکندری بود‪.‬‬ ‫محیط پیرامونی چ ه مقدار روی روند زندگی شما‬ ‫تاثیر گذاش�ت و چه ایده ال های�ی برای خودتان‬ ‫داشتید؟‬ ‫‪ l‬حاال که فکر م ی کنم‪ ،‬نحوه زندگی و مدرسه ای‬ ‫که به ان رفته ایم خیلی در اینده ام تاثیر داشته است‪ ،‬به طور‬ ‫خاص یعنی در روابط اجتماعی من ام��ا انچه از کودکی و‬ ‫زندگی خانوادگی و محیط پی رامون ی ام‪ ،‬روی من اثر گذاشته‬ ‫اس��ت؛ مس��اله صرفه جویی در اقتصاد و زندگی اقتصادی‬ ‫اس��ت‪ .‬نه اینکه انسان بخیل و خشک دس��تی باشم ولی‬ ‫اینکه مواظب زندگی خودم باش��م و چگونه زندگی بکنم را‬ ‫از ان به ارث برده ام‪.‬‬ ‫‪ l‬پدر من واعظ بود‪ .‬ان موقع در حقیقت روحانیت‬ ‫با پسوند و عنوان انقالبی شناخته نم ی شد ‪ .‬اکثر روحانیون‬ ‫ای ران به خصوص ته ران به قول معروف و در مقایسه با اینده‬ ‫روحانیون ساکت بوده اند‪ .‬شیوه و روش انها متاثر از شخص‬ ‫ایت اهلل بروجردی بود که اگر بخواهیم معیارش را بگوییم‪،‬‬ ‫انقالبی نبوده اند‪ .‬به خاطر همین در ان زمان روحانیت پیرو‬ ‫ایشان بودند و غی ر سیاسی بودند اما البته گروهی بودند که‬ ‫مثل نواب صف��وی انقالبی بودند و اق��ای بروجردی هم از‬ ‫ایشان راضی نبوده است‪.‬‬ ‫در واقع پدر در گروه اکثریت روحانیت بودند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬اما در عین حال واع��ظ دینی و مذهبی که‬ ‫هیچ وقت در مقابل جریانات ضد مذهبی سکوت نم ی کرد‬ ‫چه دانشگاهی؟‬ ‫و به نوعی دست از شان روحانیت خود ب ر نم ی داشت‪ .‬نکته‬ ‫دیگر اینکه در زمان رضاشاه و هم در زمان پهلوی دوم جریان‬ ‫روحانیت‪ ،‬جریانی بود که در جهت اصالح حکومت حرکت‬ ‫م ی کرد‪ ،‬نه در جهت انقالب‪ .‬این مساله البته به این معنی‬ ‫نبود که در مقابل مسائل روز و برخی امور سیاسی ساکت‬ ‫بنشینند اما موضع گیری شان بیشتر ارشادی بود و اصالحی‪.‬‬ ‫البته ب��رادر بزرگتر من یک م��دت روحان��ی بودند و عضو‬ ‫فداییان اسالم شدند‪.‬‬ ‫جریان غالب روحانیت خیلی ن��واب صفوی را قبول‬ ‫نداشتند‪ ،‬البته شخص نواب نیز شخص برجسته ای بودند‪.‬‬ ‫یکبار به اقای فلس��فی واعظ معروف که عموی خانم من‬ ‫هستند گفتم چرا شما از شاه حمایت می کردید به من گفت‬ ‫من هیچ وقت از ش��خص محمدرضا حمایت نکردم بلکه‬ ‫مساله ام اسیب نرسیدن به کشور بود‪.‬‬ ‫چندتا فرزند بودید؟‬ ‫‪ l‬ما شش خواهر و ب رادر بوده ایم‪ .‬سه تا خواهر و سه‬ ‫تا ب رادر؛ همگی هم تحصیالت عالیه کرده ایم‪ ،‬یعنی همه‬ ‫لیسانس و فوق لیسانس داریم‪.‬‬ ‫پدر با اینکه یک روحان�ی بوده اند‪ ،‬با دیدگاه های‬ ‫غالب مذهبی که داشتند خیلی مانع نم ی شدند؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬مانع نم ی ش��دند‪ .‬البته م��ادرم در این زمینه‬ ‫بیش��تر فعال بودند‪ .‬به خصوص در رابطه ب��ا خواه رانم که‬ ‫حتما درس بخوانند‪ .‬در ان زم��ان در رد تحصیالت بانوان‬ ‫اس��تدالل هایی م ی کردند که دخترها باید بیسواد باشند و‬ ‫منطقشان هم این بود که سواد دار م ی شوند و نامه عاشقانه‬ ‫م ی نویسند‪.‬‬ ‫این البته بحث عوامانه ای بود‪ ،‬چون بسیار بیسوادها‬ ‫که بدون نامه عاشقانه م ی رفتند‪ .‬حاال گیریم که یک دکتر‬ ‫انحرافی داشته باش��د ولی در جهت مس��ائل غی راخالقی‬ ‫حرکت نم ی کرد‪.‬‬ ‫نم ی گویم پدرم به تم��ام معنا روش��نفکر بودند اما با‬ ‫سواد خانم ها هیچ وقت مخالفت نداش��تند‪ .‬ولی شاید اگر‬ ‫مادرم نبودند خواهرهایم نم ی توانس��تند به دانشگاه بروند‪.‬‬ ‫اصرارهای مادرم بود که بچه ها به دانشگاه رفتند‪.‬‬ ‫شما گفتید که برادر بزرگترتان جزو فداییان بوده‪،‬‬ ‫با این پیشینه در خانه و خانواده با تمام تعلقات‬ ‫سنتی پدر‪ ،‬یک نگاه سیاس�ی در خانواده حاکم‬ ‫نبوده است؟‬ ‫‪ l‬حتما این نگاه سیاسی وجود داشته است‪ .‬زمانی‬ ‫که من به دبس��تان م ی رفتیم‪ ،‬انشای سیاسی م ی نوشتیم‪.‬‬ ‫هم ب��رادر بزرگترم زندان ب��وده و هم ب��رادر کوچکترم یک‬ ‫محکومیتی قبل از انقالب داشت‪ .‬خودم هم یک چند روزی‬ ‫در کمیته مشترک ضد خ رابکاری بوده ام‪.‬‬ ‫پدر من روحانی بود اما به هیچ وجه از وجوهات ش�رعی مثل خمس‪ ،‬زکات‬ ‫و‪ ...‬استفاده نم ی کرد‪ .‬به همی ن خاطر است که م ی گویم نوع زندگی ما در منزل‬ ‫یک نوع خاص بود به صورتی که با هر چیزی که در خانه داش�تیم م ی ساختیم‬ ‫و ابروداری م ی کردیم‬ ‫‪ l‬دانشگاه پل ی تکنیک؛ در انجا فضا خیلی سیاسی‬ ‫و پ ر تحرک ب��ود‪ .‬این فضا روی من خیلی تاثیر گذاش��ت و‬ ‫بسیار پ ر تحرک شدم‪ .‬البته درس من خیلی خوب بود و هم‬ ‫فعالیت مذهبی و سیاس ی ام و زیاد ورزش م ی کردم‪.‬‬ ‫گ�روه غال�ب در دانش�گاه چ�ه کس�انی بودند؛‬ ‫چپ ی ها یا اسالم ی ها؟‬ ‫‪ l‬چپ خفته ب��ود اما تظاه راتی ب��ه معنا و تابلوی‬ ‫گروه های چپی نم ی ش��د‪ ،‬ولی فعاالن سیاسی دانشگاهی‬ ‫عمدتا از گرو ه های چپ بودند‪ .‬کس��انی که به جنگل های‬ ‫سیاهکل رفتند و بعد اعدام شدند؛ کسانی مثل اقای فاضلی‬ ‫و دوستانشان‪.‬‬ ‫یعنی هسته ای که در فداییان خلق وجود داشت‬ ‫همگی در دانشگاه شما بودند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دانشجوی داشگاه پل ی تکنیک بودند‪ .‬بیشتر‬ ‫بچه هایی که رفتند به س��یاهکل از دانش��گاه ما بودند اما‬ ‫فعالی ت شان تا مدت ها مخفی بود و بیشتر به عنوان فعالیت‬ ‫مارکسیس��تی فعالیت نم ی کردند‪ .‬در واقع فعالی ت شان در‬ ‫پوشش حرکت های دانشجویی بود‪ .‬در مقابل‪ ،‬ما هم انجمن‬ ‫اسالمی داشتیم‪.‬‬ ‫انجمن اسلامی ش�ما با اقای ب�ازرگان که خود‬ ‫در س�ال های ده�ه ‪ ،20‬انجم�ن اسلامی را در‬ ‫دانشگاه ها تاسیس کردند‪ ،‬ارتباط داشت؟‬ ‫‪ l‬نه خیل��ی اما جدا از این مس��اله چ��ون با اقای‬ ‫مهندس بازرگان یک فامیلی دوری داش��تیم‪ ،‬ارتباطاتی از‬ ‫قبل داشتیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫پدرتان از گروه ک�دام روحان ی ها بودند‪ ،‬س�نتی‬ ‫یاانقالبی؟‬ ‫‪ l‬من در سال‪ 44‬وارد دانشگاه شدم‪.‬‬ ‫محرمانه‬ ‫از پدرتان؟‬ ‫‪ l‬پدر من روحانی بود اما به هیچ وجه از وجوهات‬ ‫ش��رعی مثل خم��س‪ ،‬زکات و‪ ...‬اس��تفاده نم ی ک��رد‪ .‬به‬ ‫همی ن خاطر اس��ت که م ی گوی��م نوع زندگی م��ا در منزل‬ ‫یک نوع خاص بود به صورتی ک��ه با هر چیزی که در خانه‬ ‫داش��تیم م ی س��اختیم و ابروداری م ی کردیم‪ .‬در مدرسه ای‬ ‫هم که درس م ی خواندم بیش��تر بچه ها کم بضاعت بودند‪،‬‬ ‫به همین خاطر این مس��ائل روی من خیلی اثر داشت‪ .‬در‬ ‫ادامه نیز حضور در دانشگاه‪ ،‬مطالعات روی مسائل مختلف‬ ‫به خصوص موضوع��ات مذهبی‪ .‬بعدت��ر از اینها حضور در‬ ‫حسینیه ارشاد‪ ،‬ش��ناختن دکتر ش��ریعتی یا کسانی چون‬ ‫عالم��ه جعفری و ش��هید مطهری روی نح��وه بینش من‬ ‫خیلی تاثیر داشت‪.‬‬ ‫شما از دانشگاه ب ه عنوان جایی که خیلی در شما‬ ‫تاثیر گذاشت م ی گویید‪ ،‬فضای دانشگاه به چه‬ ‫صورت بود؟‬ ‫اقای بازرگان دقیقا چه نسبتی با شما داشت؟‬ ‫‪ l‬باجناق عموی من م ی شدند‪ .‬با ایشان از قبل اشنا‬ ‫بودم‪ ،‬البت��ه همان موقع ها هم ب رادر من ب��ا اینها همکاری‬ ‫م ی کردند‪ .‬این یک بحث دیگری است‪ .‬اما من معتقدم که‬ ‫بازرگان یکی از بزرگان ای ران است‪.‬‬ ‫حاال اینکه ما بپسندیم یا نپسندیم یک بحث دیگری‬ ‫است و هرکسی ب رای خودش یک اندیشه ای دارد ولی من‬ ‫ب رای ایشان احترام عمیقی قائل هستم ب رای اینکه ایشان در‬ ‫زمانی که هی چ کس حرف نم ی زد‪ ،‬حرف م ی زد‪ .‬هنر انسان‬ ‫زمانی اس��ت که دیگران نم ی توانند و او م ی تواند‪ .‬اگر همه‬ ‫بتوانند که هنر نیست‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 45 ،44‬و ‪ 46‬فضای دانش��گاه ک��ه طبیعتا‬ ‫تحت تاثیر یک سری انسان بوده مثل اقای طالقانی‪ ،‬اقای‬ ‫بهشتی‪ ،‬اقای باهنر و اقای مطهری‪.‬‬ ‫شما با ایشان ارتباط داشتید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ما بیشتر در جلسات شان شرکت م ی کرده ایم‪.‬‬ ‫البته گاهی اوق��ات ارتباط نزدیک��ی هم با انها داش��تیم‪.‬‬ ‫مثال م��ن با اق��ای مطه��ری ارتباطات ش��خصی مورد به‬ ‫مورد داش��ته ام‪ ،‬با اقای عالمه جعفری ه��م همی ن طور‪ .‬در‬ ‫دانش��گاه بود که حرکت اجتماعی ما شکل اساسی گرفت‪،‬‬ ‫در اینجا ب��ود که یکی از مهمتری��ن اتفاقاتی که در زندگی‬ ‫ما ب ه دنبال این بوده ایم که از سینما در جهت انقالب و اگاهی مردم استفاده‬ ‫کنیم‪ .‬بناب راین تفاوت کرد‪ ،‬ما اصال کاری به جریان سینما نداشتیم‪ .‬اول یک سری‬ ‫تئاتر در مساجد کار کردیم‪ ،‬بعد یک فیلم نی م ساعته ساختیم که در مورد یک‬ ‫کارگر مظلوم بود‬ ‫‪63‬‬ ‫من رخ داد‪ ،‬دیدن دکتر ش��ریعتی بود که به نظر من اگر من‬ ‫ی داشته باش��م از دکتر گرفته ام‪ .‬ان چیزی که‬ ‫بینش اسالم ‬ ‫دکتر به عنوان اسالم زندگی مطرح م ی کردند‪ ،‬من از ایشان‬ ‫گرفته ام‪ ،‬البته این به ان معنا نیست که همه صحب ت های‬ ‫دکتر شریعتی درست باشد‪ ،‬نه‪ .‬همان زمان هم ما به ایشان‬ ‫ای راداتی م ی گرفته ایم‪.‬‬ ‫چه رابطه ای داشته اید؟‬ ‫‪ l‬ما دکتر شریعتی را از صحب ت هایشان شناخته ایم‪،‬‬ ‫البته که جلسات خصوصی زیادی هم با ایشان داشتیم‪.‬‬ ‫کجا؟‬ ‫‪ l‬بعضی اوقات در منزل شان یا در حسینیه ارشاد‪.‬‬ ‫به قول معروف دستور جلس�ه‪ ،‬این جلسات چه‬ ‫بوده است؟‬ ‫گفت و گو‬ ‫‪ l‬مثال فرض کنید که در بعضی از مسائل اشکال‬ ‫پیدا م ی کرده ایم ی��ا اینکه مث�لا در زمین��ه تئاتر معروف‬ ‫سربداران ارتباطات تنگاتنگی داش��ته ایم‪ .‬گاهی اوقات در‬ ‫جلسات‪ ،‬ایش��ان تا صبح بیدار م ی ماندند و با هم صحبت‬ ‫م ی کردیم‪ .‬منتها من م ی خواهم بگویم ان چیزی که االن در‬ ‫نظر ما و در ادم های دوره ما مطرح است این است که اسالم‬ ‫را به عنوان یک مذهب درک نکردند‪ .‬ممکن اس��ت اسالم‬ ‫یک نوع اعتقاد باش��د مثل انواع و اقسام اعتقادات در تاریخ‬ ‫اسالم ولی من معتقد هستم که اینها اسالم را به عنوان یک‬ ‫مکتب درک نکردند‪.‬‬ ‫به عنوان یک اعتقاد محض که خالص هم بوده اند و‬ ‫انسان هایی بوده اند که عمر و زندگ ی شان را گذاشتند ب رای‬ ‫انجام شیوه درست اعتقادی شان اما اسالم را به عنوان یک‬ ‫مکتب که ابعاد وجودی انسان را فرا بگیرد‪ ،‬متوجه نبودند‪.‬‬ ‫من معتقد هستم دکتر ش��ریعتی نگاهش به دین و اسالم‪،‬‬ ‫به عنوان یک مکتب زندگی بوده اس��ت که در این مکتب‬ ‫زندگی‪ ،‬عقیده جزئی از ان است‪ .‬البته کسانی هستند مثل‬ ‫اقای سی د جواد طباطبایی و سروش که معتقد هستند دکتر‬ ‫شریعتی از نگاه اجتماعی به دین نگاه م ی کرده است‪.‬‬ ‫به هر حال انچه باید در روش تحلیل و بررسی دکتر‬ ‫شریعتی دید‪ ،‬این است که او اسالم را به عنوان مکتب زندگ ی ‬ ‫ترویج م ی کردند‪ .‬در مورد بحث بررسی و روش تحلیل من‬ ‫یادم اس��ت که یک دوره ای ب��ه نام دوره تجزی��ه و تحلیل‬ ‫سیستم ها در سازمان برنام هو بودجه طی کردیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫جزو دروس دانشگاه ی تان؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬این بعد از دوران دانشگاه است‪ .‬دانشگاه من‬ ‫سال ‪ 48‬تمام شد‪ .‬در انجا یک سیستمی را م ی دادند‪ ،‬تجزیه‬ ‫و تحلیل م ی کردیم و بعد که به کامپیوتر م ی دادیم تا معلوم‬ ‫ش��ود که کار ما در تجزیه و تحلیل سیستم درست است یا‬ ‫غلط است‪.‬‬ ‫این تخصص انالیز سیستم ها خیلی تخصص باالیی‬ ‫است و کس��ی هم نم ی تواند‪ .‬من یادم هست که استاد ما‬ ‫اقای قره چراغی که االن امریکاس��ت‪ ،‬م ی گفتند که ش��ما‬ ‫‪ 25‬نفر‪ ،‬س��ه نفرتان سیس��تم انالیز م ی ش��وید‪ .‬با ذکر این‬ ‫مقدمه م ی خواهم بگویم این تخصص باالیی است‪ .‬یکی‬ ‫از نواقصی که ما در جمهوری اسالمی داریم‪ ،‬عدم تخصص‬ ‫انالیز سیستم هاست‪.‬‬ ‫یک کاری م ی کنیم بدون انک��ه عواقب ان را در نظر‬ ‫بگیریم و به مشکالت ان فکر کنیم‪ .‬درحالی که ما باید تمام‬ ‫تصمیماتمان همراه با تجزیه وتحلیل باشد و مشکالتی که‬ ‫در ان هست را جزء به جزء بدانیم‪.‬‬ ‫کار کامپیوت��ر در قدیم با االن فرق داش��ت‪ ،‬ذهن را‬ ‫پرورش خیلی خوبی در تجزی��ه و تحلیل م ی داد‪ .‬من االن‬ ‫هم در منزل صرفه جویی م ی کنم البته که پولش االن مهم‬ ‫نیست‪ .‬مثال فرض کنید که اگر ‪ 200‬گرم پنیر بخریم پولی‬ ‫ب رای من نم ی شود ولی نم ی گذارم یک گرم ان حرام شود‪.‬‬ ‫در دولت اقای می ر حس��ین من مثالی را زدم که همه وزرا به‬ ‫من خندیدند‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫گفتم این پ��ودر لباس ش��ویی را که به دس��ت مردم‬ ‫م ی دهید زیاد اس��ت‪ ،‬گفتند چرا زیاد اس��ت؟ چون ان زمان‬ ‫کوپن��ی بود‪ .‬گفت��م ما لباس م��ان را در این ماش��ی ن های‬ ‫لباس ش��ویی م ی ش��وییم‪ .‬اول لباس های کمتر کثیف را‬ ‫م ی شوییم بعد لباس بعدی را با همان اب استفاده م ی کنیم‪.‬‬ ‫ان هم با همان یک بار پودر‪ .‬همه ب��ه من خندیدند‪ .‬پولش‬ ‫مهم نیس��ت واقعا ماهیت اینکه انس��ان در زندگی اسراف‬ ‫نکند مهم اس��ت‪ .‬این ها را م��ن از زندگ��ی کودک ی مان به‬ ‫ارث برده ام‪.‬‬ ‫ب�ا ای�ن ایده ال های�ی ک�ه داش�تید‪ ،‬ش�رکت‬ ‫فیلمسازی تشکیل دادید و مدیرعاملش شدید‪.‬‬ ‫‪ l‬ماجرای ش��رکت فیلمسازی در س��ال ‪ 56‬اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬من از سال ‪ 52‬در سازمان ب رنامه و بودجه کار م ی کردم‪،‬‬ ‫بعد از ان هم مدتی در شرکت نساجی کار م ی کردم‪.‬‬ ‫چرا هنر را انتخاب کردید؟‬ ‫‪ l‬داس��تانش این بود که اقای باهنر یک زمانی به‬ ‫من گفتند که در این حوزه فعال ش��وید‪ .‬البته در این زمینه‬ ‫بیشتر اقای محمد علی نجفی کار م ی کردند‪ .‬در این زمینه‬ ‫ما با عالم��ه جعفری و باهنر صحب��ت م ی کردیم که اقای‬ ‫باهنر گفتند هنر یک واجب کفایی اس��ت و چون شخص‬ ‫دیگری انجام نم ی دهد شما که م ی توانید انجام دهید‪ .‬البته‬ ‫بعد از اینکه ایت فیلم را تشکیل دادیم ما بیشتر در حاشیه‬ ‫هنر بودیم‪.‬‬ ‫ش�ما در فضای هنری ان زمان از کار چه تصوری‬ ‫داشتید؟‬ ‫‪ l‬ما کاری به سینمای کشور نداشتیم چون اساسا‬ ‫ب رای خودمان رس��التی ب رای مقابله با جریان غالب سینما‬ ‫قائل نبودیم‪ .‬این البته به ان معنا نبود که با فضای ان روزها‬ ‫اشنایی نداش��تیم‪ .‬من خیلی از فیلم های ان زمان را دیده‬ ‫بودم چه خارجی‪ ،‬چه ای رانی‪.‬‬ ‫ایده شما چه بود؟‬ ‫‪ l‬ما به دنب��ال این بوده ایم که از س��ینما در جهت‬ ‫انقالب و اگاهی مردم استفاده کنیم‪ .‬بناب راین تفاوت کرد‪ ،‬ما‬ ‫اصال کاری به جریان س��ینما نداشتیم‪ .‬اول یک سری تئاتر‬ ‫در مساجد کار کردیم‪ ،‬بعد یک فیلم نیم ساعته ساختیم که‬ ‫در مورد یک کارگر مظلوم بود‪ .‬بعد یک فیلم دیگری هم بود‬ ‫که بلند بود و فیلم خیلی خوبی هم بود و متاسفانه از ترس‬ ‫ساواک پنهانش کردیم و بعد هم نابود شد‪.‬‬ ‫چرا؟!‬ ‫‪ l‬از ترس ساواک یک ش��ب ان را در جایی پنهان‬ ‫کردیم‪ ،‬چون انجا مناس��ب نبود‪ ،‬نابود ش��د و از بین رفت‪.‬‬ ‫متاسفانه یک نسخه هم بود؛ به هر حال ترس غالب شده بود‬ ‫بر عقل‪ .‬ان را در باغچه ای دفن کرده بودیم ولی متاس��فانه‬ ‫وقتی رطوبت به ان خورد‪ ،‬خ راب شد‪.‬‬ ‫موضوع فیلم چه بود؟‬ ‫‪ l‬ی��ک روحانی بود که در جهت روش��نگری ب رای‬ ‫بچه ها کار م ی کرد و به انه��ا اموزش های دینی و فرهنگی‬ ‫م ی داد‪ .‬من در این فیلم تهی ه کننده بودم‪ .‬بعد به طور رسمی‬ ‫فیلم «جنگ اطهر» را س��اختیم که اقای فرامرز قریبیان و‬ ‫من هم بازی واقای نجفیان کارگردانی م ی کرد‪.‬‬ ‫در این زمان بود که ما یک فعالیت بسیار وسیعی در‬ ‫جهت همراهی با انقالب انجام م ی دادیم‪ .‬ان هم اماده سازی‬ ‫نوار و اسالید بود که به صورت وسیع از صحنه های درگیری‬ ‫و کشتارها تهیه م ی کردیم که همراه با نوار به شهرستان ها‬ ‫م ی فرستادیم‪.‬‬ ‫خارج از کش�ور هم فک�ر کنم فرس�تادید‪ .‬نقلی‬ ‫شنیدم که ‪ 17‬شهریور کار ش�ما بوده است که‬ ‫پخش شد‪.‬‬ ‫‪ l‬ن��ه‪ ،‬در ‪ 17‬ش��هریور عکس ه��ای خیلی خوبی‬ ‫گرفتیم و از عکس ها استفاده کردیم و پخش شد‪ .‬ولی اینکه‬ ‫ما فیلم ی به نام ‪ 17‬شهریور ساخته باشیم‪ ،‬نه‪g .‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪-‬دولت ها‬ ‫وزرا در تصمیمات‬ ‫دولت مسوولیت‬ ‫مشترک دارند‬ ‫‪2‬‬ ‫در مقط�ع انقالب ش�ما یک ج�وان پر دغدغه ای‬ ‫بودی�د ب�ا ایده ال های�ی که داش�تید‪ ،‬چند س�ال‬ ‫داشتید؟‬ ‫‪ 27 l‬سال‪.‬‬ ‫در ‪ 27‬س�الگی با ای�ن پدی�ده چگون�ه برخورد‬ ‫کردید؟‬ ‫‪ l‬وقتی داخل یک جریان هستید‪ ،‬خیلی تجزیه و‬ ‫تحلیل نم ی کنید‪ .‬مثل ماهی که داخل اب اس��ت باید جلو‬ ‫برود‪ .‬بعض ی ها باورشان نم ی شد که انقالب م ی شود یا اینکه‬ ‫شاه سرنگون م ی شود‪.‬‬ ‫یعنی کسی فکر نمی کرد که دولتی تشکیل دهد؟‬ ‫‪ l‬ما اص�لا فکر نم ی کردیم که روزی وزیر ش��ویم‪.‬‬ ‫در حکومت شاه که اصال فکر وزیر ش��دن نداشتیم‪ ،‬تهش‬ ‫م ی گفتیم که قسر در برویم بهتر اس��ت چه برسد به اینکه‬ ‫مقام بگیریم‪ .‬به هر حال انقالب پیروز شد ما هم در جریان‬ ‫انقالب بودیم‪ .‬از روزی که امام امدند هم به کمیته استقبال‬ ‫امام رفتیم‪ .‬بعد از ‪ 22‬بهمن اقای مطهری به من‪،‬اقای جاللی‬ ‫و علی پایاب گفتند که به تلویزیون برویم‪ .‬من در انجا مدیر‬ ‫تولید بودم‪.‬‬ ‫یعنی در کار پشتیبانی فنی بودید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬کار ما تولید محتوا بود‪ .‬البته که مسائل فنی‬ ‫نیز جزو اختیارات گروه تولید بود‪.‬‬ ‫تلویزیون در روزه�ای اوایل انقالب با مس�ائلی‬ ‫خاص روب�ه رو بود‪ ،‬ش�ما چقدر در این ش�رایط‬ ‫دخالت داشتید؟‬ ‫‪ l‬من شش ماه بیش��تر در صدا و سینما نبودم‪ .‬بله‬ ‫یک مقدار مسائل حاش��ی ه ای در ان روزها غالب بود؛ کمی‬ ‫ازهم پاشیدگی وجود داشت که سعی کردیم ان را تا حدودی‬ ‫جمع کنیم‪ .‬یادم هس��ت که یک روز اقای علی حاتم ی که‬ ‫داشتند کار هزار دس��تان را م ی کردند نزد من امدند من او را‬ ‫م ی شناختم‪ ،‬کارهایش را دیده بودم‪ .‬گفت که یک سناریویی‬ ‫با نام هزار دستان است و مشکالتی دارد‪ ،‬به منزلش رفتم و‬ ‫کارش را راه انداختم‪.‬‬ ‫استارت فیلم هزار دس�تان از همان اوایل انقالب‬ ‫خورد؟‬ ‫‪ l‬هزاردس��تان قب��ل از انق�لاب کارهایش ش��ده‬ ‫بود منتها باتوجه ب��ه فضای انقالبی ان روزه��ا در کار یک‬ ‫پ راکندگی به وجود امده بود‪.‬‬ ‫در س�ناریوی اصلی اما تغییراتی در مس�ائل روز‬ ‫انقالب داده ش�د‪ ،‬ش�ما چقدر در این امر دخالت‬ ‫داشتید؟‬ ‫‪ l‬نه‪،‬چنین امری رخ نداد‪ .‬همه این کارهایی که من‬ ‫م ی گویم یک هفته ای انجام دادم‪ .‬بناب راین اینکه بخواهم در‬ ‫ریزه کاری هایش وارد بشوم‪ ،‬نه‪.‬‬ ‫با اقای قطب زاده کار می کردید؟چه طور بود‪.‬‬ ‫‪ l‬حقیقت یک زمانی ما در نوفل لوش��اتو بودیم و‬ ‫ایشان هم در انجا خیلی جوالن م ی دادند البته بعض ی ها هم‬ ‫خیلی از ایشان تعریف م ی کردند‪ .‬م ی خواستیم از امام فیلم‬ ‫بگیریم‪ ،‬اقای نجفی گفتند که امام کارهای خودشان را که‬ ‫انجام م ی دهند ما فیلم برداری کنیم‪ ،‬خجالت م ی کشیم به‬ ‫بزاده گفت که من هرچه بگویم انجام‬ ‫ایش��ان بگوییم‪ .‬قط ‬ ‫می دهند‪ .‬حاال یک تعبیر بدی هم ب��ه کار بردند‪ .‬ما خیلی‬ ‫از این جمله بدمان امدکه یک نفر خودرا فائق بداند به امام‪.‬‬ ‫اقای اب راهیم ی��زدی در انجا بود خیل��ی محترمانه برخورد‬ ‫م ی کرد ولی از جمله ایشان خوش��مان نیامد و در ذهن من‬ ‫ایشان شکست‪.‬‬ ‫چنین شخصیتی داشتند؟‬ ‫‪ l‬اگر بهزاد نبوی را م ی گویید‪ ،‬من با خیل ی ها در کار‬ ‫اشنا شدم ولی بیش��تر از کار‪ ،‬ارتباطی با هم نداشتیم‪ .‬اقای‬ ‫سرحدی زاده را م ی توانم بگویم از دوس��تان قدیم من است‬ ‫ولی با اقای نبوی در ستاد بسیج اقتصادی زمانی که در جهاد‬ ‫بوده ام اشنا شدم ولی هیچ رابطه دیگری با هم نداشته ایم‪ .‬من‬ ‫با هیچ سازمانی ارتباط نداشته ام‪.‬‬ ‫بعد از دول�ت اقای باهن�ر و مهدوی کن�ی‪ ،‬دولت‬ ‫اول میرحس�ین موس�وی یک دولت یکدس�تی‬ ‫نبود چه انکه از نظر سیاس�ی نظ�رات متناقضی‬ ‫ابراز می شد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله فضا همین طوری اس��ت که م ی گویید‪ .‬یک‬ ‫عضو حزب جمهوری اسالمی هم نشدید؟‬ ‫‪ l‬دوست نداشتم عضو حزبی یا گروه سیاسی شوم‪،‬‬ ‫ولی یک مقطعی بود که در کارگزاران سازندگی عضو بودم‪.‬‬ ‫شما در جهاد بودید تا دولت اقا باهنر‪.‬‬ ‫‪ l‬بله من در دولت اقای باهنر وزیر صنایع شدم‪.‬‬ ‫اقای باهنر باالخره شناختی از قبل از شما داشت؟‬ ‫‪ l‬در واقع من را م ی شناخت‪.‬‬ ‫یک وزیر ‪ 30‬ساله بودید در انجا؟‬ ‫‪ 33 l‬ساله‪ .‬من جوان ترین بودم‪.‬‬ ‫با چه وزارتخانه ای روبه رو شدید؟ قبل از انقالب‬ ‫حکومت در حوزه صنعتی کردن کشور کارهایی را‬ ‫انجام داده بود‪.‬‬ ‫‪ l‬من یک��ی از ویژگ ی هایم این اس��ت ک��ه از کار‬ ‫وحش��تی ندارم‪ .‬من البته با صنعت اشنا بوده ام و پنج‪ ،‬شش‬ ‫س��ال در وزارت صنعت کار کرده بودم‪ ،‬اما نم ی دانستم کجا‬ ‫م ی روم‪ .‬خیلی هم اقای باهنر محجوب بود به من گفتند که‬ ‫این کار را در نظر گرفته ایم ب رای ش��ما‪ ،‬من هم قبول کردم‪.‬‬ ‫مدارکی که از ان زمان است‪،‬نشان م ی دهد که در کار موفق‬ ‫بوده ایم‪ .‬من فکر م ی کنم کارنامه خوبی داشتیم‪.‬‬ ‫دولت اقای باهنر یک دولت مس�تعجل بود‪ ،‬چند‬ ‫جلسه در دولت تشکیل شد؟‬ ‫‪ l‬خیلی کم بود‪ .‬البته از ‪ 5 ،4‬تا بیشتر بود‪.‬‬ ‫یک بار بمبی در وزارتخانه‬ ‫که ان موقع در میدان ارگ‬ ‫بود کار گذاشتند‪ .‬من به‬ ‫جلسه ای در نخست وزیری‬ ‫رفته بودم و اینها بمب را‬ ‫پشت در کار گذاشته بودند‪،‬‬ ‫وقتی که منفجر شد درب‬ ‫اتاقم پرت شده بود روی‬ ‫میزم‪ .‬اگر من به جلسه‬ ‫نرفته بودم‪ ،‬قطعا درب‬ ‫روی من می خورد‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫در ان مقط�ع ش�ما ب�ا دوس�تانتان‪ ،‬یک ج�ور با‬ ‫س�ازمان مجاهدین انقالب اسلامی س�مپاتی‬ ‫داشتید‪ ،‬این مس�اله در اینده خودتان تاثیر گذار‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬وضعیت پ رابهام ی بود‪ ،‬شرایط سعی و خطایی در‬ ‫کشور حاکم بود و وزارتخانه ها هم کم و بیش م ی چرخیدند‪،‬‬ ‫مس��اله ترور خیلی مطرح بود‪.‬یعنی ما ک��ه از منزل بیرون‬ ‫م ی امدی��م‪ ،‬نم ی دانس��تیم که به جلس��ات م ی رس��یم یا‬ ‫نم ی رس��یم‪ .‬یادم هس��ت یک بار بمب��ی در وزارتخانه که‬ ‫ان موقع در میدان ارگ بود کار گذاش��تند‪ .‬من به جلس ه ای‬ ‫در نخس��ت وزیری رفته ب��ودم و اینها بمب را پش��ت در کار‬ ‫گذاش��ته بودند‪ ،‬وقتی که منفجر ش��د درب اتاقم پرت شده‬ ‫بود روی میزم‪ .‬اگر من به جلسه نرفته بودم‪ ،‬قطعا درب روی‬ ‫من م ی خورد‪.‬‬ ‫محرمانه‬ ‫بزاده خیلی بد اداره م ی کرد‪ ،‬من ادم متعصبی‬ ‫‪ l‬قط ‬ ‫نیستم ولی خیلی ایش��ان بد عمل م ی کرد‪ .‬سر یکی از این‬ ‫مسائل من کسی را رد کرده بودم و ایش��ان م ی گفت که او‬ ‫باید برگردد‪ .‬من هم گفتم اگر بیاید‪ ،‬من م ی روم‪ ،‬ما که از شما‬ ‫تبعیت نم ی کنیم‪ .‬بعد رفتم به کمیته فنی جهاد سازندگی‪...‬‬ ‫به هر حال اقای بنی صدر رفته بود و از لحاظ امنیتی‬ ‫شرایط خاص خودش را داشت‪.‬‬ ‫افکار متفاوتی وجود داشت ولی من جدی م ی گویم که تفاوت‬ ‫فکری اساس��ی نبود‪ ،‬بیشتر یک نوع س��وءتفاهم بود‪ .‬مثال‬ ‫دس��ته ای که مثل ما نبودند فکر م ی کنند که ما دولتی فکر‬ ‫م ی کنیم ولی ما دولتی فکر نم ی کردیم‪ .‬بعد ما فکر م ی کردیم‬ ‫که انها سرمایه داری فکر م ی کنند که این طوری نبود‪ .‬خیلی‬ ‫رابطه ها خوب بود و در نتیجه گیری و اس��تدالل هرگز جناح‬ ‫بندی نبود‪ .‬بودند ادم هایی که شکل خاصی فکر م ی کردند‬ ‫مثال اقای احمد توکلی‪ ،‬قان��ون کاری اورد که هم ما مخالف‬ ‫بودیم و هم کس��انی که با او کار م ی کردن��د موافق نبودند‪،‬‬ ‫اخر هم تصویب نشد‪ .‬یا در قانون اسالمی بانک ها که اقای‬ ‫نوربخش اورده بود من مخالف بودم ولی مرحوم عسگراوالدی‬ ‫موافقش بود‪ .‬اقای موس��وی هر وقت که نبودند جلسه را به‬ ‫اقای ناطق نوری م ی سپردند‪ .‬بعد هم ما رفاقت هایمان خیلی‬ ‫خوب بود‪ .‬مثال ما با اقای ناطق نوری خیلی رفیق بودیم‪ .‬در‬ ‫دولت اقای موسوی اصال تصمیمات جناحی نبود‪.‬‬ ‫در دولت بحث ازاد بود؟ یعنی شما به عنوان وزیر‬ ‫صنایع در موضوع وزارت خارجه بحث می کردید؟‬ ‫‪ l‬وزرا در تصمیماتی که دولت م ی گیرد مسئولیت‬ ‫مشترک دارند و این چیزی است که متاسفانه وزرا به ان توجه‬ ‫ندارند‪ .‬یعنی اگر موضوعی درمورد اموزش پرورش تصویب‬ ‫م ی شود‪ ،‬مسئولیت مش��ترکی ب رای وزرا به وجود م ی اورد نه‬ ‫فقط اموزش وپرورش‪ .‬البته این را وزرا دقت نم ی کنند‪.‬‬ ‫ول��ی در مس��اله س��تاد بس��یج اقتص��ادی در مورد‬ ‫تصمیم گیری ه��ای زمان جنگ و مس��ائل اقتصادی مردم‬ ‫البته بعضی از دوستان با کوپن مخالف بودند ولی چاره ای جز‬ ‫ان نداشتند ‪ ،‬شرایط جنگ هم بود‪ .‬کسی راهی نداشت‪ .‬حاال‬ ‫چه کسی مخالف بود؟ مثال روزنامه می زان و انقالب اسالمی‬ ‫مخالف بودند و بعد هم بعضی از دوستان مخالف بودند‪ .‬من‬ ‫خودم ظاه را در جناح چپ بودم ولی پان��زده هزارتا موافقت‬ ‫اصولی ب رای صنعت در بخ��ش خصوصی صادر کردم‪ .‬ولی‬ ‫مرحوم اقای عسگراوالدی که انسان بسیار مودبی بودند‪ ،‬ته‬ ‫دلشان این بود که مثال من با سرمایه داری مخالف هستم‪.‬‬ ‫می گویند ش�ما یک بار در دولت به شدت با اقای‬ ‫توکلی س�ر مس�اله ای درگیر می ش�وید و انتقاد‬ ‫شدیدی از او می کنید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من با اقای توکلی یک برخوردی داش��ته ام‬ ‫البته االن هم خیلی دوستش��ان دارم و ایشان هم ظاه را به‬ ‫من عالقه دارند ‪ ،‬سر قانون کش��اورزی بود که تهدید کردند‬ ‫اگر تصویب نکنید م ی روید جهنم‪ .‬من پاسخشان را دادم‪ .‬اما‬ ‫یک برخوردی اقای خاتمی با ایشان کردند‪ .‬یک بار هم یک‬ ‫برخوردی هم اقای والیتی کردند‪ .‬اقای والیتی و اقای خاتمی‬ ‫هر دو خیلی خویشتن دار هستند‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫هی چ وقت با هاشمی درباره کارهایم مشورت نم ی کردم‬ ‫انتقادهای هاشمی طبا از دولت های احمدی نژاد و روحانی‬ ‫در بح�ث جنگ موضوعاتی مطرح ش�د که جنگ‬ ‫در اولویت دولت نیست و اینکه دولت در این امر‬ ‫سنگ اندازی می کند‪.‬‬ ‫نوارهای دولت موجود است‪ .‬اولویت اول دولت جنگ‬ ‫بود‪ ،‬همیشه هم بوده است‪ .‬اقای رفی ق دوست م ی تواند این‬ ‫را بگوید‪ .‬مثال م ی گفتیم که اقای رفی ق دوس��ت چرا جوراب‬ ‫وارد م ی کنید؟ گفت اگر شما با پوتین جوراب ای رانی بپوشید‪،‬‬ ‫صد متر بدوید متوجه م ی شوید چه م ی شود‪ .‬بله! جوراب وارد‬ ‫م ی کنیم‪ .‬یا مثال اقای بهزاد نبوی تمام کارخانه ها را ب راساس‬ ‫نیاز جنگ ارایش م ی دادند‪ .‬بعض ی ها م ی خواهند دش��منی‬ ‫کنند‪،‬مسائل دیگر را بیان م ی کنند‪.‬‬ ‫ش�ما در دولت دوم جن�گ‪ ،‬رفته رفت�ه از صنعت‬ ‫فاصله می گیرید و به ورزش نزدیک می ش�وید‪،‬‬ ‫ماجرا چه بود؟‬ ‫‪ l‬اقای درگاهی به اقای موسوی پیشنهاد داده بودند‬ ‫که من رئیس کمیته المپیک شوم‪ .‬این در حالی بود که من‬ ‫با اقای درگاهی خیلی رفیق نزدیکی نبودیم‪.‬‬ ‫ورزش در ان س�ال ها چقدر برایت�ان در اولویت‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬من همیشه در جریان ورزش بوده ام‪.‬‬ ‫می گویم زمان�ی که رفتی�د خیلی برنام�ه ای در‬ ‫ذهنتان نبود‪.‬‬ ‫گفت و گو‬ ‫‪ l‬من از ورزش خیلی خوشم م ی امد و عالقه داشتم‪.‬‬ ‫اطالع داشتم و قبول کردم‪.‬‬ ‫شما تا دولت اقای هاشمی بودید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫بله‪ ،‬تا اینکه در دول��ت اول اقای هاش��می از کمیته‬ ‫المپیک رفتم‪.‬‬ ‫دوباره برگشتید به صنعت؟‬ ‫‪ l‬من رفتم سازمان گس��ترش صنایع‪ ،‬بعد از ان به‬ ‫بانک صنعت و مع��دن رفتم و همزمان در س��تاد طرح های‬ ‫انقالب هم بودم‪.‬‬ ‫در دولت اول اقای هاشمی کجا بودید؟‬ ‫‪ l‬در دول��ت اول اقای هاش��می در مرکز توس��عه‬ ‫صادرات بودم‪.‬‬ ‫اما در دولت دوم‪ ،‬دوباره به ورزش رفتید؟‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫از اینجا ج�دا از موضوع داخل�ی ورزش و کمیته‬ ‫المپیک بحث مجامع بین المللی ورزش هم برای شما‬ ‫مهم شد‪ .‬چرا این طور شد؟‬ ‫کاری کنید که او ازاد شود‪ .‬ما هم نتوانستیم کمکش کنیم‪.‬‬ ‫یک بار هم گفت حدود یک میلیون دالر کمک کنید که من‬ ‫گفتم از این پول ها نداریم‪ ،‬تا اینکه در سال ‪ 2000‬من رئیس‬ ‫کمیته المپیک شدم و به عضویت هیات اجرایی در امدیم‪.‬‬ ‫وقتی ک�ه رئیس س�ازمان ورزش ش�دید بحث‬ ‫ورزش بانوان جدی ش�د‪ ،‬البت�ه ورزش بانوان را‬ ‫کسی حمایت می کرد که دختر رئیس جمهور بود‪.‬‬ ‫‪ l‬من خیلی پیگیر نبودم ولی به ورزش بانوان معتقد‬ ‫بودم که بانوان هم باید ورزش کنند‪ .‬البته با رعایت ضوابط‪،‬‬ ‫نباید انها از این موهبت محروم شوند‪ .‬ولی این همزمان با‬ ‫این بود که خانم فائزه هاشمی هم پیگیری م ی کرد‪.‬‬ ‫در ان زمان خیلی برای شما س�خت بود و خیلی‬ ‫انتقاد کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬من زیاد یادم نم ی اید‪.‬‬ ‫اگر خانم هاش�می نب�ود ان قدر ح�رف و حدیث‬ ‫در نمی امد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله ولی اگر خانم هاشمی هم نبود شاید ان قدر به‬ ‫ورزش بانوان هم اهمیت داده نم ی شد‪.‬‬ ‫ایش�ان هم از ش�ما حمایت می کردند باتوجه به‬ ‫اینکه پدرشان رئیس جمهور بودند؟‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬اینکه بخواهند کاری ب رای من بکنند‪ ،‬نه ایشان‬ ‫خیلی فعال بود و رئیس شورای همبستگی بانوان بود‪.‬‬ ‫خیلی مرس�وم نبود که دختر یک مقامی‪ ،‬ان هم‬ ‫رئیس جمهور وارد عرصه شود؟‬ ‫‪ l‬ایش��ان کال ادم فعال اجتماعی هست و بیشتر‬ ‫باید خودش��ان پاسخ دهند‪ .‬ایش��ان یک اخالقی هم داشت‬ ‫که اگر کار داش��ت خودش م ی امد‪ .‬نم ی گفت که من دختر‬ ‫رئی س جمهور هستم‪.‬‬ ‫دولت اق�ای هاش�می چگون�ه بود؟ ی�ک دولت‬ ‫ساکت و ارام؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬دولت اقای هاش��می هی چ وقت ساکت نبوده‬ ‫است‪ .‬ایشان خیلی ازادانه با مردم برخورد م ی کردند‪ ،‬به طوری‬ ‫که با یک��ی از وزرا ان قدر ازادانه برخ��ورد کردند که به اقای‬ ‫هاشمی گفتم دیگر ایشان را راه ندهید‪.‬‬ ‫اقای هاشمی گفته بودند که کار سیاسی نکنید‪.‬‬ ‫‪ l‬ایشان گفتند ش��ما به کار اجرایی برسید‪ ،‬نیازی‬ ‫نیست که به مس��ائل سیاسی وارد ش��وید‪ ،‬تا مساله حزب‬ ‫کارگزاران‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که یک حزب دولتی است‪.‬‬ ‫‪ l‬در سال ‪ 65‬من رفتم به دیدن اقای سامارانش و با‬ ‫او مالقات کردم‪ .‬در اینجا ب��ود که بحث عضویت در کمیته‬ ‫بی ن المللی مطرح ش��د‪ ،‬بعد ایش��ان وقتی به ای ران امد که‬ ‫ساختمان کمیته المپیک در خیابان گاندی را افتتاح کند‪.‬‬ ‫شما گفتید که هاش�می ازاد اندیش بود‪ ،‬دولت را‬ ‫چگونه اداره می کرد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من به ایش��ان گفتم که باید عضو شوم و او‬ ‫گفت که شما عضو هستید و باید جانشین شاپور غالمرضا‬ ‫شوید‪ .‬کار راحتی هم هست‪ .‬البته گفت که یک کار ب رای ما‬ ‫انجام بدهید‪ .‬ملوان اس��پانیایی در ای ران زندانی است‪ ،‬شما‬ ‫مثل دولت اقای موسوی نبودند‪.‬‬ ‫همین که فروختند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬دولت ان را تشکیل داد‪ .‬بعد رهبری گفتند وزرا‬ ‫نباشند و وزرا رفتند کنار‪.‬‬ ‫‪ l‬من با اقای هاش��می هی چ وقت راجع به کارهایم‬ ‫مش��ورت نم ی کردم‪ ،‬هرگز‪ .‬گ��زارش داده ام ولی هیچ وقت‬ ‫نگفتم چه کار م ی کنم ولی وقتی مس��ائل در دولت مطرح‬ ‫م ی شد کامال ایشان وارد قضایا م ی شد و بحث م ی کردند‪.‬‬ ‫من نزد وزیر رفتم و از یک تخلف اشکار صحبت کردم‪ .‬اقای وزیر نام ه ای به‬ ‫معاون حقوقی رئی س جمهور نوشتند اما وقتی جواب نامه در غیرقانونی بودن‬ ‫اساسنامه امد‪،‬اقای وزیر دیگر پیگیری نکردند‬ ‫‪66‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪-‬امروز‬ ‫‪ l‬اقای موسوی بیشتر خودش جمع بندی م ی کردند‪.‬‬ ‫ولی کار در دولت اقای هاشمی ازادانه تر بودند‪.‬‬ ‫شما در حزب کارگزاران در مورد اقای خاتمی چه‬ ‫جمع بندی داشتید؟‬ ‫‪ l‬یک روز همان طور که بح��ث م ی کرده ایم‪ ،‬اقای‬ ‫کرباسچی بدون مقدمه گفتند که اقای خاتمی کاندیدا شدند؛‬ ‫اصال قرار نبود اقای خاتمی کاندیدا شوند‪.‬‬ ‫ش�ما به عنوان کارگ�زاران جایگزینی داش�تید‬ ‫به جای اقای هاشمی در انتخابات؟‬ ‫‪ l‬نه ! تش��کیل کارگزاران فقط ب��رای ورود مردم به‬ ‫انتخابات بود‪ .‬احساس م ی شد که مردم خیلی رویکرد قوی‬ ‫به انتخابات نداشته باشند و خواستند چنین جریانی به وجود‬ ‫بیاید تا توجه مردم به انتخابات جلب بشود‪.‬‬ ‫اقای خاتمی در کارگزاران مخالفانی هم داشتند؟‬ ‫‪ l‬بحث بود ولی من یادم نم ی اید که مخالف خاصی‬ ‫بود‪ .‬باالخره وقتی کسی کاندیدا م ی شود نقاط ضعف و قوت‬ ‫ان بیان م ی شود‪.‬‬ ‫دیرتر از بقیه هم فکر کنم رسیدید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬ب رای اینکه ش��اید یک روز بعد از اینکه ایشان‬ ‫اعالم کرد‪ ،‬ما مطلع شدیم‪.‬‬ ‫فکر می کردید در دولت اول اقای خاتمی باشید؟‬ ‫‪ l‬من نم ی دانس��تم‪ .‬رئی س جمهور خ��ودش باید‬ ‫تصمیم م ی گرفت ما هم الحمدهلل شغل به دنبالمان م ی اید‪.‬‬ ‫االن تیم انتخ�اب وزرا وج�ود دارد‪ ،‬ان زمان هم‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬قبل از اینکه ایش��ان به من بگویند‪ ،‬چند جلسه‬ ‫راجع به وزرایی غی ر ورزشی صحبت م ی کردیم‪.‬‬ ‫با اقای خاتمی راحت بودید؟‬ ‫‪ l‬ما همیش��ه کنار هم بودی��م و در ان زمان رابطه‬ ‫ش��خص ی مان مثل االن هم خیلی خوب بود و هست‪ .‬من‬ ‫البته در انجا با خیلی از نظ راتشان مخالف بودم‪ .‬ولی اصال‬ ‫راجع به ورزش با یکدیگر حرف نزدیم‪.‬‬ ‫فض�ای کش�ور بع�د از دوم خرداد عوض ش�ده‬ ‫ب�ود‪ ،‬در برنامه ریزی چ�ه تفاوت هایی ب�ا دوران‬ ‫هاشمی رفسنجانی داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬روش��م برنامه ریزی درحال حرکت اس��ت‪ ،‬یعنی‬ ‫هی چ وقت کاری را متوقف نم ی کنم‪ .‬در عین حال که حرکت‬ ‫م ی کردی��م در دوره اول برنامه ری��زی ه��م م ی کردیم‪ .‬این‬ ‫ب رنامه ریزی ها در دوران اقای خاتمی شکل خود را نشان داد‪.‬‬ ‫یک بحثی که در مورد شخص شما عنوان می شد‬ ‫ای�ن ب�ود ک�ه خیل�ی در مس�ائل ورزش دخالت‬ ‫می کردید‪.‬‬ ‫‪ l‬من یک جمله ای در کتاب خاط راتم نوشته ام‪ .‬اگر‬ ‫جزئیات را همراه کلیات ببینید ممکن است به جزئ ی نگری و‬ ‫دخالت بیجا متهم شوید اما همواره جزئیات را در نظر داشته‬ ‫باشید‪ .‬ما یک برنامه کلی باید داش��ته باشیم نه به صورت‬ ‫همه کارها اما باید چک کنیم که اقداماتی که قرار بوده است‬ ‫انجام شود‪ ،‬انجام م ی ش��ود یا خیر‪ .‬ممکن است این کاری‬ ‫دولت اقای هاش�می هی چ وقت ساکت نبوده است‪ .‬ایش�ان خیلی ازادانه با‬ ‫مردم برخورد م ی کردند‪ ،‬ب ه طوری که با یکی از وزرا ان قدر ازادانه برخورد کردند‬ ‫که به اقای هاشمی گفتم دیگر ایشان را راه ندهید‬ ‫که ادم م ی کند فراگیر باشد‪ .‬منتها بعضی از کارها را مجبور‬ ‫بوده ایم چک کنیم‪.‬‬ ‫ش�ما رئی�س س�ازمان تربیت بدن�ی بودی�د‪،‬‬ ‫معاون های�ی داش�تید ک�ه بای�د انه�ا کار را جلو‬ ‫می بردند‪.‬‬ ‫‪ l‬مقاومت زیاد بود اما من شخصا نظارت داشتم و‬ ‫به طور راندمانی چک م ی کردم‪.‬‬ ‫بحث من این بود که ش�ما معاونانی داشتید مثل‬ ‫اقای رضوی که به خاطر دخالت های شما استعفا‬ ‫دادند‪.‬‬ ‫‪ l‬اق��ای رض��وی فک��ر‬ ‫م ی کردن��د که هم��ه کاره��ا را باید‬ ‫خودش��ان بکنن��د و من ه��م اصال‬ ‫دخالت در ان نکنم ولی ایشان انسان‬ ‫خیلی شایس��ته و خوبی هس��تند‪.‬‬ ‫من دخال��ت نم ی ک��ردم ولی چک‬ ‫م ی کردم‪ .‬م ی خواس��تم ک��ه کارهارا‬ ‫با هم انجام بدهی��م‪ .‬البته که اقای‬ ‫رضوی ان روزها ب��ا اقای رضوی این‬ ‫روزها با هم تفاوت دارند‪.‬‬ ‫مردم مشکلی ندارم‪ .‬ای ران و جمهوری اسالمی باید باشد تا‬ ‫مردم باش��ند‪ .‬اینکه ما دائم بگوییم مردم‪ ،‬مردم و بعد کاری‬ ‫بکنیم که جمهوری اس�لامی خ راب شود این اشتباه است‪.‬‬ ‫همان کاری که اقای احمدی نژاد ک��رد‪ .‬اقای احمدی نژاد با‬ ‫استفاده ابزاری از مردم‪ ،‬جمهوری اسالمی را تخریب کرد‪.‬‬ ‫ما تا وقتی که اقتصاد کالنمان اش��تباه است اقتصاد‬ ‫خردمان درس��ت نم ی ش��ود‪ ،‬مملکت توس��عه نم ی یابد و‬ ‫فقر زیاد م ی ش��ود‪ .‬ما باید ببینیم چه چیزی باعث افزایش‬ ‫قدرت م ی ش��ود‪ .‬چرا خرج م ی کنیم ب��رای نظاممان؟ چون‬ ‫م ی خواهیم ای ران و مملکتمان باقی بماند‪ .‬باید ای رانی باشد‪،‬‬ ‫نعمت زاده در کابینه‪ ،‬پرتحرک ترین فرد اس��ت‪ .‬اشکال این‬ ‫است که حجم بسیار زیادی از کارهارا بر سر خود ریخته است‬ ‫ولی این پرتحرکی درست نیست‪ .‬و اینکه دو وزارت را باهم‬ ‫اداره م ی کنید و صنعت را فراموش کرده اید‪ .‬نیروهای جوان‬ ‫خیلی خوب هستند به شرطی که نیروهای مسن را در کنار‬ ‫خود داشته باشند‪.‬‬ ‫شما یارانه می گیرید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬یعنی خانمم رفتند و ثبت نام کردند‪.‬‬ ‫یعن�ی اگر بح�ث نگرفت�ن یارانه باش�د‪ ،‬ش�ما‬ ‫کناره گیری می کنید؟‬ ‫‪ l‬یارانه به اس��م همسرم است و‬ ‫ایشان باید کناره گیری کنند‪.‬‬ ‫در م�ورد انتخاب وزیر ورزش ش�ما‬ ‫رئیس کمیته انتخ�اب بودید‪ ،‬در انجا‬ ‫چه اتفاقی رخ داد؟‬ ‫‪ l‬م��ا ‪ 13‬نفر بودی��م‪ ،‬رای گیری‬ ‫کردیم و به اقای صالحی امیری نتیجه را‬ ‫دادیم‪ .‬ایشان گفتند که نه‪ ،‬من به شما فرم‬ ‫م ی دهم شما رای گیری کنید من فرم هارا‬ ‫جمع م ی کنم‪ .‬دور دوم که مالک فرم های‬ ‫او بود‪ ،‬من نم ی دانم که چه کسی انتخاب‬ ‫شد‪ .‬بعد ایشان اقای سلطان ی فر را انتخاب‬ ‫کردند‪ .‬من این انتخاب را تایید م ی کنم‪.‬‬ ‫اما انتخاب اولم‪ ،‬اقای امیررضا خادم بود‪.‬‬ ‫در دولت اق�ای خاتمی یک‬ ‫اختالف�ی در رون�د فوتب�ال‬ ‫به وجودامد‪.‬‬ ‫‪ l‬م��ن معتق��د ب��ودم که‬ ‫تیم مل��ی ک��ه م ی خواهد ب��ه جام‬ ‫جهانی برود‪ ،‬از یک م��اه یا یک ماه‬ ‫و نیم قبل اروپا نرود‪ .‬االن هم همان‬ ‫عقیده را دارم‪.‬‬ ‫بع�د از رای نی�اوردن اق�ای صالحی‬ ‫امیری ی�ک گروه�ی به دنب�ال وزیر‬ ‫شدن شما بودند‪.‬‬ ‫استداللتان چه بود؟‬ ‫محرمانه‬ ‫‪ l‬من با اقای روحانی جلس ه ای‬ ‫نداشتم و اصال نم ی خواستم وزیر شوم‪.‬‬ ‫‪ l‬بچه ه��ای م��ا وقتی به‬ ‫خ��ارج م ی رون��د از فض��ای کش��ور‬ ‫مهندس هاشمی طبا انتخابات کمیته ملی المپیک را با توجه به مشکالت قانونی اش‪ ،‬ناسالم می داند‬ ‫‪ l‬مجلس باید مستقل باشد‪ .‬اگر‬ ‫دور م ی ش��وند‪ ،‬خس��ته م ی شوند و‬ ‫مشکالت زیادی ب رایش��ان به وجود‬ ‫نمایندگان مجلس خودشان باشند بهتر‬ ‫اس��ت‪ .‬م ی گویند دموکراس��ی چیز بدی‬ ‫م ی ای��د‪ ،‬ب��ا یکدیگ��ر ب��ه اختالف‬ ‫است ولی چاره ای جز ان نیست‪ .‬مجلس ما اگر نمایندگانش‬ ‫جمهوری اسالمی هست تا مردم باشند‪ .‬مثال همین ادامه‬ ‫م ی رس��ند و درگیری اتفاق م ی افتد‪ .‬من ب��رای اینکه حرف‬ ‫خودشان باشد نتیجه بهتر است‪ .‬تک صدایی خوب نیست‪.‬‬ ‫یارانه ها یا دادن سبد کاال که اقای روحانی کردند اصال کار‬ ‫خودم را با زور به نتیجه نرسانم گفتم که به اقای خاتمی پیام‬ ‫شما کال در انتخابات کمیته المپیک با مشکالتی‬ ‫خوبی نبود‪.‬‬ ‫م ی دهم و هرچه که ایشان بگویند قبول م ی کنم‪.‬‬ ‫جواب اقای خاتمی به نفع اقای صفایی بود‪.‬‬ ‫مواج�ه بودید ه�م در زم�ان مهرعلی�زاده هم در‬ ‫انس��ان باید شجاعت داشته باش��د‪ .‬مثال اگر ما پول‬ ‫‪ l‬اشکالی ندارد‪ .‬من ب رای ایشان نوشتم و گفتم که‬ ‫انتخابات کنونی؟‬ ‫نداریم چرا باید فرودگاه قم را بس��ازیم؟ وقتی فرودگاه امام‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬هر دو از یک جریان نشات م ی گیرد‪.‬‬ ‫عقیده من این است‪.‬‬ ‫هس��ت؟ االن ‪4‬هزار تا طرح ورزشی هس��ت ما هم ‪6‬هزار‬ ‫در انتخابات گذشته رای شما را نخواندند؟‬ ‫میلیارد پول الزم داریم‪ .‬دولت ه��م م ی گوید نداریم‪ .‬ما باید‬ ‫چرا بای�د از اق�ای رئیس جمه�ور در ای�ن مورد‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪ .‬اما من از ته دل هم از بعضی مس��ائل‬ ‫سیاست داشته باشیم و ش��جاعت‪ .‬من م ی گویم خیلی از‬ ‫مشاوره گرفته شود؟‬ ‫بس��یار ناراحتم‪ ،‬اینکه من طلبکار بعض ی ها شدم‪ .‬نم ی دانم‬ ‫کس��انی که یارانه م ی گیرند واقعا به این پول نیازی ندارند‬ ‫‪ l‬ایشان باید یک جوابی م ی دادند؛ یا باید م ی گفتند‬ ‫شاید اگر بیایند و اعتراف کنند من از انها م ی گذرم‪.‬‬ ‫ولی بیمارستان های ما در وضع بسیار بدی است‪ .‬پس اگر‬ ‫که دخالت کنم یا م ی گفتند که کن��ار برو‪ .‬االن هم مخالف‬ ‫حق خودتان می دانید که از انها مطالبه کنید؟‬ ‫م ی گوییم مردم‪ ،‬برویم بیمارس��تان هایمان را درست کنیم‪.‬‬ ‫هستم‪ .‬ما نباید االن هم همه چیز را به اقای ک ی روش واگذار‬ ‫‪ l‬بله حتما‪.‬‬ ‫اقای روحانی هم همان کار سابق را دارند انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫کنیم‪.‬اردوها باید کوتاه و مقطعی باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬من که کسی نیس��تم ولی ب رای خودم عقایدی‬ ‫دارم‪ .‬هیچ دولتی ب رایم فرقی نم ی کند و حتی به دولت فعلی‬ ‫این ای راد را دارم که به نوع��ی م ی خواهد مردم را به نگاه خود‬ ‫راضی کند‪ .‬مثال م ی گوییم تماشاچیان ما بهترین تماشاچیان‬ ‫دنیا هس��تند در حالی که اصال اینگونه نیس��ت‪ .‬اش��کال‬ ‫دولت های ما این اس��ت که به جای سیاس��ت های تقویت‬ ‫جمهوری اسالمی و سیاس��ت های عدالت خواهانه واقعی‬ ‫فقط م ی خواهند مردم را راضی نگه دارند‪.‬‬ ‫از اقای بازرگان‪ ،‬اقای رجایی ت��ا احمدی نژاد و همین‬ ‫حاال؛ من از این دستاویز قراردادن کلمه مردم ناراحتم‪ ،‬من با‬ ‫شما پاسخ س�والم در مورد انتخابات سال ‪ 80‬را‬ ‫کلی دادید؟ ماجرا چه بود؟‬ ‫‪ l‬بعد از انتخابات س��ال ‪ 80‬من رفت��م پیش اقای‬ ‫خاتمی به ایش��ان گفتم اگر م ی خواهید من باش��م باید در‬ ‫دولت جدید‪،‬حکم جدید ب��ه من بدهید‪ .‬ایش��ان گفتند که‬ ‫طبق صحب ت هایی که ش��د دیدم بهترین گزینه ش��مایید‪.‬‬ ‫بعد از مدتی اقای علی خاتمی از طرف اقای خاتمی امدند و‬ ‫گفتند که یکی از مقامات ارشد اعالم کرده اند که شما دیگر در‬ ‫ورزش نباشید‪ .‬و چون بدون نظر ایشان امکان پذیر نبود که‬ ‫من بمانم‪ ،‬نامه ای نوشته ام که دیگر نیستم‪ .‬بماند که بعدها‬ ‫اقای علی خاتمی گفتند که من این حرف را نزده ام‪.‬‬ ‫اقای مهندس خیلی از دوس�تان ش�ما در دولت‬ ‫هستند‪ .‬یک بحثی که در دولت اقای روحانی زیاد‬ ‫بیان می شود راجع به نیروهای مسن است‪.‬‬ ‫‪ l‬من مخالف نیروهای مسن در کشور هستم‪ .‬اقای‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫در سال ‪ ،80‬شما کاندید ریاست جمهوری شدید‪،‬‬ ‫خیلی ها می گفتند نامزدی شما به دلیل این بود که‬ ‫می دانس�تید در دولت بعدی حضور ندارید‪ ،‬یک‬ ‫جور با این کارتان در واقع می خواستید بگویید که‬ ‫من این مساله را می دانستم‪.‬‬ ‫در مورد رای نی�اوردن اقای نصراهلل‬ ‫سجادی‪...‬‬ ‫در ان انتخابات اقای قراخانلو رئیس شدند‪ ،‬واقعا‬ ‫رای شما را نخواندند؟‬ ‫‪ l‬نم ی دانم‪ .‬اقای قرا خانل��و به عنوان یک ادم حق‬ ‫داشت در انتخابات ش��رکت کند‪ .‬از ایشان هم اصال دلگیر‬ ‫نبودم و با احترام باهم برخورد کردیم‪ .‬ان تمهیداتی که ب رای‬ ‫حمایت از ایشان در پشت سر فعال بودند‪ ،‬انها مقصرند‪.‬‬ ‫شما گفتید که در انتخابات کمیته المپیک‪ ،‬ادامه‬ ‫همان روند گذشته نگذاشتند که نامزد شوید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬ادامه همان ماجرا بود‪ .‬م��ن به نزد وزیر رفتم‬ ‫و از یک تخلف اش��کار صحبت کردم‪ ،‬اقای وزیر نامه ای به‬ ‫معاون حقوقی رئی س جمهور نوش��تند اما وقتی جواب نامه‬ ‫در غیرقانونی بودن اساسنامه امد‪،‬اقای وزیر دیگر پیگیری‬ ‫نکردند‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬باید خودشان روزی پاسخ بگویند‪g .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫بازیکنقرن‬ ‫خداحافظ خولیو‬ ‫ب رناردی از اردیبهشت‪ 93‬با تیم‬ ‫ملی والیبال استارت می زند‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫عصر پسا والسکو‬ ‫‪1‬‬ ‫والیبال ایران بدون او موفق خواهد بود؟‬ ‫«والسکو حداقل تا پایان سال ‪ 2014‬در ای ران م ی ماند‪.‬‬ ‫ما به دنبال تمدید قرارداد او تا المپیک ‪ 2016‬برزیل هستیم»؛‬ ‫این اظهارنظر محمد رضا داورزنی بود وقتی ش��ایعه جدایی‬ ‫والس��کو چند ماه پیش جدی ش��ده بود‪ .‬اما وقتی بازگشت‬ ‫والسکو به ارژانتین به مس��اله ای ملی ب رای انها تبدیل شد‬ ‫و حتی کار به الب ی های رئی س جمهور این کش��ور رس��ید‪،‬‬ ‫داورزنی اینگونه واکنش نش��ان داد‪« :‬خبر حضور والس��کو‬ ‫روی نیمکت تیم مل��ی ارژانتین از درخواس��ت های مردم و‬ ‫سپس فدراس��یون والیبال و رئی س جمهور ارژانتین نشات‬ ‫م ی گیرد‪ .‬والسکو ‪ 30‬سال اس��ت که به ارژانتین نرفته ولی‬ ‫وقتی هموطنانش دیدند که او نتایج خوبی با تیم ملی ای ران‬ ‫در لیگ جهانی گرفته‪ ،‬خواستند که به زادگاهش برگردد‪ .‬انها‬ ‫م ی گفتند چطور تیم ملی ای ران با سرمربی ارژانتینی در گروه‬ ‫اول لیگ جهانی باشد ولی خودشان در گروه دوم؟! به همین‬ ‫خاطر از ما تقاض��ا کردند باتوجه به اهمی��ت المپیک ‪2016‬‬ ‫برزیل ب رای ارژانتین اجازه دهیم والسکو به امریکای جنوبی‬ ‫برگردد‪ .‬ما نم ی خواهیم نه او و نه هیچ فرد دیگری را به زور در‬ ‫ای ران نگه داریم‪ .‬ما به مربیان خارجی پول پرداخت م ی کنیم‬ ‫‪68‬‬ ‫و انتظ��ار داریم مربی هم ب��ا جان و دل در ای��ران کار کند و‬ ‫انگیزه الزم را داش��ته باش��د‪ .‬ارژانتین ی ها مدت زیادی است‬ ‫که به دنبال والسکو هستند‪ .‬انها اعالم کردند که به صورت‬ ‫جدی م ی خواهند والسکو را در راس تیم ملی خود ببینند‪ .‬ما‬ ‫هم در جواب گفتیم اگر کسی بهتر از والسکو را پیدا کردیم‪،‬‬ ‫رضایت نامه او را ب رای پیوس��تن به تیم ملی ارژانتین صادر‬ ‫م ی کنیم‪ .‬البته برنامه والیبال تیم ملی ای ران تا سال ‪ 2016‬و‬ ‫ورود به المپیک تنظیم شده است‪ .‬والسکو نقش اساسی در‬ ‫تحقق برنامه های ما دارد ولی در عین حال نم ی خواس��تیم‬ ‫الگویی را پیش ببریم که قائم به افراد باشد‪».‬‬ ‫با این ح��ال خبرها ضد و نقیض بود اما یک س��ئوال‬ ‫رفته رفته به طور جدی مطرح م ی شد؛ والسکو م ی رود؟ بازار‬ ‫شایعات داغ بود که حضور والس��کو در مراسم قرعه کشی‬ ‫مس��ابقات قهرمانی جه��ان و مصاحب ه هایی ک��ه در مورد‬ ‫رویارویی ای ران با حریفانش در لهس��تان انج��ام داد ‪ ،‬همه را‬ ‫امیدوار کرد که باز هم ش��اهد حضور موف��ق ای ران در یک‬ ‫میدان بزرگ دیگر و ش��اید اولین صعود تیم ملی به مرحله‬ ‫دوم مس��ابقات قهرمانی جهان با والس��کو باشیم‪ .‬والسکو‬ ‫گفته بود که والیب��ال ای ران‪ ،‬بهترین نتای��ج تاریخ خود را در‬ ‫لهستان م ی گیرد‪ .‬این مصاحبه هنوز هم جزو خبرهای برتر‬ ‫سایت فدراسیون جهانی والیبال است اما یک مجله ایتالیایی‬ ‫«ای والی» در خبر کوتاهی نوشت که والسکو با فدراسیون‬ ‫والیبال ای ران ب رای پایان زودت��ر از موعد قراردادش به توافق‬ ‫رسیده تا هدایت تیم ملی ارژانتین را قبول کند‪.‬‬ ‫یک سایت خبری انگلیسی زبان دیگر نیز در گزارش‬ ‫کاملی ضمن اش��اره به جدایی حتم ی والس��کو از تیم ملی‬ ‫والیبال ای ران حتی به بررس��ی جانش��ینان احتمالی او هم‬ ‫پرداخته است‪ .‬در بخش��ی از این گزارش امده بود‪« :‬به نظر‬ ‫م ی رسد پس از کس��ب نتایج بس��یار خوب تیم ملی ای ران‬ ‫در چند سال گذش��ته و تبدیل این تیم به یک قدرت جدید‬ ‫جهانی وقت بازگشت والسکو به کشورش فرارسیده است تا‬ ‫جانشین خاویر وبر شود‪ .‬البته فدراسیون والیبال ارژانتین او را‬ ‫فقط ب رای هدایت تیم ملی بزرگساالن این کشور نم ی خواهد‬ ‫و قصد دارد از والسکو ب رای س��ازماندهی والیبال زادگاهش‬ ‫استفاده کند‪ ».‬دیگر دلیلی ب رای مقاومت ب رابر این خبر وجود‬ ‫نداشت‪ .‬فدراسیون پذیرفت که توافقاتی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫جدایی والسکو از والیبال ایران‬ ‫رفتن والسکو خبر خوبی نیس��ت‪ .‬ان هم ب رای ما که‬ ‫همواره با مربیان خارجی رابطه پر فراز و نشیبی داشته ایم و‬ ‫انها را یا صفر دیدیم یا ‪100‬؛ والسکو ب رای ما ‪ 100‬بود؛ یکی‬ ‫از معدود مربی��ان خارجی که حاال با دنیای��ی از خاطره های‬ ‫شیرین و به یادماندنی ما را ترک م ی کند‪ .‬والسکو حاال قصد‬ ‫بازگشتظریف‬ ‫تمجیدازوالسکو‬ ‫داورزنی می گوید ب رنامه ویژه ای ب رای تمجید‬ ‫از والسکو دارد‬ ‫خداحافظی والسکو از والیبال‬ ‫ایران اتفاق نگران کننده ای است‪.‬‬ ‫فرهاد ظ ریف شاید به زودی به‬ ‫تیم ملی والیبال برگردد‬ ‫او با ‪ 306‬بازی ملی س��تون اصل��ی موفقی ت های تیم ملی‬ ‫والیبال ایتالیا در دهه ‪ 1990‬بود‪ .‬مدال المپیک ‪ 1996‬اتالنتا‪،‬‬ ‫مدال طالی قهرمان��ی جهان در س��ال های ‪ 1990‬و ‪1994‬‬ ‫و همچنین ط�لای ‪ 1989‬و ‪ 1995‬قهرمان��ی اروپا و مدال‬ ‫نقره ‪ 1991‬و ‪ 2001‬مهمترین افتخارات لورنزو برناردی است‪.‬‬ ‫برناردی چند سالی م ی شود که حرفه مربیگری را اغاز کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬در کارنامه او مربیگری در تیم والیبال امید ایتالیا و‬ ‫باشگاه «ویگل» لهستان به چشم م ی خورد‪ .‬برناردی هنوز‬ ‫نتوانسته به عنوان یک سرمربی تیم ملی توانای ی های خود‬ ‫را ثابت کند‪ .‬ای ران نخستین تیم ملی برناردی است‪ .‬شاگرد‬ ‫محبوب والسکو م ی خواهد جا پای استادش بگذارد‪ .‬ان هم‬ ‫در شرایطی که سطح انتظارها از والیبال ای ران بسیار باالست‪.‬‬ ‫پس از پیروزی های والیبال در سال های اخیر انتظار مردم و‬ ‫عالقه مندان والیبال موفقیت در لیگ جهانی و مس��ابقات‬ ‫قهرمانی جهان و بازی های اسیایی است‪.‬‬ ‫فدراسیون والیبال چگونه به برناردی رسید؟‬ ‫لورن��زو برناردی در حال��ی هدایت والیبالیس��ت های‬ ‫مل ی پ��وش ای��ران را م ی پذیرد ک��ه این نخس��تین تجربه‬ ‫س��رمربیگری او در رده تیم ملی بزرگس��االن اس��ت‪.‬لورنزو‬ ‫برناردی متولد ‪ 1968‬یکی از س��تاره های دنیای والیبال بود‬ ‫که عنوان بهترین بازیک��ن قرن را به خ��ود اختصاص داد‪.‬‬ ‫اخرین خبره��ا حاک��ی از ان اس��ت که برن��اردی به‬ ‫دلیل درگیری ک��ه در باش��گاه لهس��تانی دارد اواخر اوریل‬ ‫(اردیبهشت ماه) به طور مستقیم هدایت تیم ملی ای ران را در‬ ‫دس��ت م ی گیرد‪ ،‬اما فعال فیلم بازی والیبالیس ت های ای ران‬ ‫را انالیز م ی کن��د و بعد از مرحله پل ی اف لی��گ برتر والیبال‬ ‫برنامه های خود را ب رای تیم ملی اعالم خواهد کرد‪ .‬برناردی‬ ‫پیش از این در تیم ملی امید ایتالیا و یک تیم باشگاهی در‬ ‫لهستان عملکرد خوبی داشته است و خیل ی ها اعتقاد دارند‬ ‫که از نظر فنی و تکنیکی م ی تواند در تیم ملی والیبال ای ران‬ ‫هم مفید باش��د‪ .‬همچنین موضوع دس��تیاران ب رناردی این‬ ‫روزها به محل سئوال تبدیل شده است‪ .‬فدراسیون فوتبال‬ ‫با این مربی به توافق رسیده که دو‪ ،‬سه ماه به او زمان بدهد‬ ‫تا گزینه های مورد نظر خود را به ای��ران بیاورد‪ ،‬اما در نهایت‬ ‫با او توافق کرده تا از مربیان ای ران��ی حتما در کادر فن ی اش‬ ‫اس��تفاده کند‪ .‬برناردی که عن��وان بازیکن ق��رن والیبال را‬ ‫به خود اختصاص داده است‪ ،‬نس��بت به دیگر کاندیداهای‬ ‫تیم ملی از تجربه کمتری در عرصه مربیگری برخوردار است‪.‬‬ ‫موضوعی که سرپرس��ت تیم ملی والیبال هم به ان اش��اره‬ ‫م ی کند‪« :‬ما هم به این موضوع واقف هس��تیم که او رزومه‬ ‫بسیار سب ک تری نسبت به دیگر کاندیداها دارد و رزومه اش‬ ‫مثل «اناس��تازی» یا «مک کاچن» نیس��ت‪ .‬ولی والسکو‬ ‫تاکید کرده که او علم والیبال را دارد‪ ،‬از انگیزه و دیس��یپلین‬ ‫باالی��ی برخ��وردار اس��ت و م ی توان��د راه او را در تیم ملی‬ ‫ادامه دهد‪».‬‬ ‫به نظر م ی رس��د ب رناردی روزهای س��ختی را در پیش‬ ‫خواهد داشت‪ .‬چه والسکو ب رای او تیمی را به می راث گذاشته‬ ‫که همه از ان به عنوان قهرمان نام م ی برند‪ .‬از این حیث این‬ ‫مربی جوان در تیم ملی کار بسیار دش��واری دارد‪ .‬اما اخرین‬ ‫خبرها از درون فدراسیون والیبال نشان م ی دهد که این مربی‬ ‫ب رای جمع کردن تیمی هماهنگ و مقتدر اقدامات خاصی‬ ‫را اغاز کرده است‪ .‬حتی گفته م ی شود او از رئیس فدراسیون‬ ‫والیبال درباره برخی بازیکنان پرس��یده است‪ .‬گویا بازگشت‬ ‫فرهاد ظریف به تیم ملی نیز یکی از خواس��ته های برناردی‬ ‫است‪ .‬او به داورزنی گفته که ظریف را در تیمش م ی خواهد و‬ ‫م ی بایست مقدمات بازگشت این بازیکن به تیم ملی فراهم‬ ‫شود‪ .‬رئیس فدراسیون والیبال نیز از فرهاد ظریف خواسته تا‬ ‫به تیم ملی برگردد‪ .‬باید دید ب رناردی در تصمیمات بعدی خود‬ ‫ب رای تیم ملی والیبال چه خواهد کرد‪g .‬‬ ‫ورزش‬ ‫برناردی کیست؟‬ ‫استارت برناردی از اردیبهشت ‪93‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫دارد ای ران را به مقصد ارژانتین ترک کند‪ .‬جایی که به شدت‬ ‫نس��بت به ان تعلق خاطر دارد‪ .‬هر چند او در ای ران هم یکی‬ ‫از محبوب ترین چهره های ورزش��ی به شمار م ی رود‪ .‬مردی‬ ‫که در سه س��ال گذش��ته دنیا ما را با او از نو شناخت‪ .‬با او به‬ ‫افتخارات خیره کننده ای دس��ت یافتیم‪ .‬او م ی رود‪ .‬اما پیش‬ ‫از رفتنش قرار اس��ت به ته ران بیاید تا اگر بغض به او امان‬ ‫دهد از مردم ای ران خداحافظی کند‪ .‬والس��کو که ‪ ۳۵‬س��ال‬ ‫پیش از ارژانتین به ایتالیا کوچ ک��رد‪ ،‬هیچ وقت فرصت کار‬ ‫ب رای وطن خودش را نداش��ته اس��ت‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که حاال نم ی خواهد این فرصت را از دس��ت بدهد تا ش��اید‬ ‫دلتنگی‪ ،‬نفس کش��یدن در وطن و به ق��ول خودش دوری‬ ‫‪ ۳۵‬ساله اش جب ران شود‪ .‬پیرمرد ‪ ۶۲‬ساله م ی خواهد پرونده‬ ‫مربیگری اش را در ارژانتین ببندد‪ .‬حاال هم بهترین فرصت‬ ‫اس��ت تا رویایش رنگ واقعیت به خود بگیرد‪ .‬فدراس��یون‬ ‫والیبال ه��م تصمیم��ش را گرفته و حاال در ش��رایطی که‬ ‫خیل ی ها نگران وضعیت والیبال ای ران بعد از والسکو هستند‬ ‫داورزنی گزینه جانش��ینی مرد ارژانتینی را معرفی م ی کند؛‬ ‫ب رناردی‪.‬‬ ‫بعد از جدایی خولیو والسکو از تیم ملی والیبال ای ران‬ ‫مس��ئوالن فدراس��یون کش��ورمان رایزن ی های زیادی را با‬ ‫همفکری ردبانگو و والس��کو انجام دادند و پس از مذاکره با‬ ‫شش کاندیدایی که در فهرست خود قرار داده بودند‪ ،‬سرانجام‬ ‫با لورنزو ب رناردی به توافق رسیدند‪ .‬رئیس فدراسیون والیبال‬ ‫اعتقاد دارد که رفتن والسکو هرگز به برنامه های فدراسیون‬ ‫والیبال خدش��ه ای وارد نم ی کند‪ .‬موضع گی��ری که به نظر‬ ‫منطقی م ی رسد‪« .‬هدف از همکاری با برناردی قرار گرفتن‬ ‫روی س��کوی المپیک برزیل اس��ت»؛ این اظهارنظر از ان‬ ‫داورزنی‪ ،‬رئیس فدراس��یون والیبال اس��ت که چندی پیش‬ ‫شانس خود را ب رای پیوس��تن به حلقه مدیریتی کمیته ملی‬ ‫المپیک امتحان کرد و در نهایت موفق نشد‪ .‬داورزنی درباره‬ ‫این سئوال که شما چگونه به گزینه ب رناردی رسیدید‪ ،‬اینگونه‬ ‫پاسخ م ی دهد‪« :‬بنا نبود خبر توافق نهایی با ب رناردی را مطرح‬ ‫کنیم‪ ،‬یک س��ایت ایتالیایی این خبر را به نق��ل از برناردی‬ ‫عنوان کرد‪ .‬ما دوس��ت داشتیم والس��کو خودش برناردی و‬ ‫توانای ی هایش را به مردم ای ران معرفی کند‪ .‬همچنین دوست‬ ‫نداشتیم مسابقات لیگ برتر ای ران تحت الشعاع این موضوع‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬البته من با چندین مربی در هفته های گذش��ته‬ ‫صحبت کرده ام‪ .‬اناستازی‪ ،‬مکاش��ن‪ ،‬رزنده‪ ،‬لوزانو‪ ،‬پرندی و‬ ‫چند مربی دیگر گزینه های مدنظ��ر ما بودند که با همه انها‬ ‫رو در رو صحبت کردم‪ .‬خب هر کدام از این مربیان به دالیلی‬ ‫نم ی توانستند در این مقطع زمانی در کنار تیم ملی والیبال‬ ‫ای ران باشند‪ ،‬با وجود اینکه مکاشن‪ ،‬سرمربی تیم ملی امریکا‬ ‫تمایل زیادی داش��ت به ای ران بیاید‪ ،‬اما به دلیل مش��کالت‬ ‫خانوادگی و اینکه دو فرزند خردس��ال دارد‪ ،‬نم ی توانس��ت‬ ‫به طور مس��تمر در ای ران بماند‪ .‬گزینه هایی مثل پرندی هم‬ ‫سن باالیی داشتند و ب رای مثال تا المپیک بیشتر از ‪70‬سال‬ ‫از عمرشان م ی گذش��ت و به همین دلیل از انها صرف نظر‬ ‫کردیم‪ .‬ما دو گزینه پی ش رو داشتیم‪ ،‬یکی بهره مندی از یک‬ ‫مربی جوان و با انگی��زه و دیگری س��پردن تیم ملی به یک‬ ‫مربی مس��ن و با تجربه‪ .‬نظر ش��خص خود من این بود که‬ ‫حداقل تیم ملی را به یک مربی بدهیم که انگیزه زیادی ب رای‬ ‫موفقیت داشته باشد‪ .‬گزینه ای مثل ایگور هم خوب بود‪ ،‬اما‬ ‫سبک و سیاق انها با والسکو متفاوت بود و ما م ی خواستیم‬ ‫مربی جدیدی بیاوریم که روند فعالی ت های تیم ملی ای ران را‬ ‫دنبال کند‪ .‬برناردی به عنوان بزرگترین بازیکن قرن والیبال‬ ‫معرفی شده است‪ .‬شاید اگر بخواهیم مصداق او را در فوتبال‬ ‫بگوییم‪ ،‬فردی مثل میش��ل پالتینی اس��ت ک��ه در تمام‬ ‫رویدادهای مهم جهان��ی از او دعوت م ی ش��ود‪ .‬مثال ب رای‬ ‫مسابقات جهانی از برناردی دعوت شده بود‪ .‬فردی با سابقه‬ ‫او و ارتباطات بی ن المللی گسترده ای که دارد م ی تواند ب رای‬ ‫تیم ملی والیبال ای ران بس��یار مفید باش��د‪ ».‬داورزنی درباره‬ ‫ادامه همکاری با والس��کو اما تاکید م ی کند‪« :‬ما با والسکو‬ ‫به صورت مرتب در ارتباط هس��تیم و او عاشق ای ران است‪.‬‬ ‫از طرفی او به کش��ورش هم عالقمند است‪ .‬همکاری خود‬ ‫را با والسکو قطع نخواهیم کرد و از او به عنوان مشاور بهره‬ ‫م ی بریم‪ .‬البته این را هم بگویم که والسکو تاکید زیادی روی‬ ‫توانایی ب رناردی دارد‪».‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫والسکو ایران را احیا کرد و ایران والسکو را‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫او یک معمار بود‬ ‫‪2‬‬ ‫خولیو والس��کو در الپالتای ارژانتین به دنیا امد‪ .‬از او‬ ‫به عنوان یکی از پ رافتخارترین مرب ی های جهان یاد م ی شود‪.‬‬ ‫او به سه زبان انگلیسی‪ ،‬اسپانیایی و ایتالیایی صحبت م ی کند‬ ‫و این یکی از ویژگ ی های این مربی محسوب م ی شود‪ .‬والسکو‬ ‫مربیگری حرفه‪‎‬ای را تقریبا ‪ 30‬سال پیش اغاز کرد؛ با دستیاری‬ ‫سرمربی تیم ملی والیبال ارژانتین‪ .‬در دهه ‪ ۱۹۹۰‬میالدی در‬ ‫سمت مربیگری تیم ملی والیبال ایتالیا به افتخارات فراوانی‬ ‫دس��ت یافت‪ .‬از افتخارات او م ی توان به پنج بار قهرمانی در‬ ‫لیگ جهانی والیبال‪ ،‬همراه با این تیم اش��اره کرد‪ .‬او پس از‬ ‫کسب مدال نقره المپیک ‪ ۱۹۹۶‬ب رای تیم ملی ایتالیا‪ ،‬مربی‬ ‫تیم ملی والیبال زنان ایتالیا ش��د و دوران اوج او در ایتالیا بود‪.‬‬ ‫او بعدها سرمربی تیم های ملی چک و اسپانیا شد اما نتایج‬ ‫متوسط او باعث جدایی او از این تیم ها شد‪ ،‬او در والیبال جوایز‬ ‫ی را برده اس��ت از جمله چهار بار ارزش��مندترین مربی‬ ‫مهم ‬ ‫جهان‪ .‬او عضویت در تاالر مش��اهیر والیبال را هم دارد‪ .‬از او‬ ‫به عنوان سرمربی افسانه ای و پروفسور یاد م ی شود‪ .‬والسکو‬ ‫نه فقط یک مربی متخصص و صاحب سبک در والیبال که‬ ‫یک ادم صاحب تجربه در مدیریت فوتبال اس��ت؛ مردی که‬ ‫مدی ر اجرایی تیم های بزرگ اینتر و التزیو بوده است‪.‬‬ ‫او از سن ‪ ۱۵‬س��الگی با حضور در تیم دانشگاه الپالتا‬ ‫والیبال را اغاز کرد و همراه این تیم طی س��ال‪‎‬های ‪ ۱۹۶۹‬و‬ ‫‪ ۱۹۷۰‬قهرمان جوانان ارژانتین ش��د‪ .‬والسکو در همین سال‬ ‫به عنوان بهترین بازیکن مسابقات والیبال جوانان ارژانتین‬ ‫مطرح شد‪.‬‬ ‫او همزمان با دوران بازی به عنوان سرمربی در تیم سوم‬ ‫‪70‬‬ ‫دانشگاه نیز فعالیت داش��ت و از همان ابتدا عالقه خود را به‬ ‫مربیگری در سنین جوانی نشان داد‪ .‬والسکو دوران مربیگری‬ ‫حرفه ای را با دستیاری سرمربی ارژانتین در سال ‪ ۱۹۸۱‬اغاز و‬ ‫تا سال ‪ ۱۹۸۳‬ادامه داد‪.‬‬ ‫او با دعوت باشگاه تره والی ایتالیا راهی این کشور شد‬ ‫و به مدت دو سال به عنوان سرمربی مشغول در این باشگاه‬ ‫فعالیت کرد‪ .‬وی در س��ال ‪ ۱۹۸۵‬به عنوان سرمربی باشگاه‬ ‫مودنا معرفی شد و در چهار سال حضورش در این باشگاه چهار‬ ‫عنوان قهرمانی ب رای این باشگاه به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫درخشش او در سطح باشگاهی باعث شد تا مسئوالن‬ ‫وقت فدراسیون والیبال ایتالیا دست به کار شوند و والسکو را به‬ ‫سمت سرمربیگری تیم ایتالیا منصوب کنند‪ .‬والسکو در همان‬ ‫سال خیلی زود پاس��خ اعتماد انها را داد و به همراه تیم ملی‬ ‫ایتالیا در مس��ابقات قهرمانی اروپا مدال طال را کسب کرد‪.‬‬ ‫همچنین در همین سال والسکو و تیم ملی ایتالیا توانستند‬ ‫مقام نایب قهرمانی جهان را به دست بیاورند‪ .‬موفقی ت های‬ ‫این مربی و تیمش تمام ی نداش��ت و دو بار دیگر قهرمانی‬ ‫اروپا در س��ال های ‪ ۹۳‬و ‪ ۹۵‬را بر تاالر افتخ��ارات خود افزود‪.‬‬ ‫ایتالیا در همین سال ها تبدیل به یکی از قدرت های بالمنازع‬ ‫والیبال دنیا ش��ده بود‪ ،‬به طوری که این تیم بین س��ال های‬ ‫‪ ۱۹۹۰‬تا ‪ ۹۴‬میالدی چهار دوره نیز قهرمان لیگ جهانی شد‪.‬‬ ‫اخرین حضور والسکو به عنوان سرمربی ایتالیا به سال ‪۱۹۹۶‬‬ ‫برم ی گردد که در ان سال پس از شکست ب رابر هلند در فینال‬ ‫المپیک ‪ ۱۹۹۶‬اتالنتا با تیم ایتالیا مدال نق��ره ان بازی ها را‬ ‫کسب کرد و پس از ان از تیم مردان ایتالیا کنار رفت و هدایت‬ ‫تیم زنان ایتالیا را به عهده گرفت‪ .‬این دوره س��رمربیگری او‬ ‫دوران اولیه و اوج او بود‪.‬‬ ‫والسکو در سال ‪ ۲۰۰۱‬هدایت تیم ملی جمهوری چک‬ ‫را به عهده گرفت ولی نتایج به دس��ت امده در ان سال ب رای‬ ‫انها راض ی کننده نبود و پس از برکناری از سمت سرمربیگری‬ ‫در ان سال بار دیگر راهی ایتالیا ش��د و در باشگاه کپی اسل‬ ‫شروع به کار کرد‪ .‬وی از سال ‪ ۲۰۰۸‬به مدت سه سال سرمربی‬ ‫تیم ملی اسپانیا بود و در سال ‪ ۲۰۱۱‬پس از جدایی از این تیم‪ ،‬با‬ ‫فدراسیون والیبال ای ران قرارداد دو ساله امضا کرد‪.‬‬ ‫از س��ال ‪ ۲۰۰۷‬با وجود زی ر س��اخت ها‪ ،‬والیب��ال ای ران‬ ‫پیشرفت و شگفتی قابل توجه ای نسبت به والیبال سنتی‬ ‫قبل خود پیدا ک��رد در حالی که رو به والیب��ال مدرن اورد‬ ‫و فدراس��یون والیبال ای��ران در صدد ج��ذب مربی مطرح‬ ‫جهانی ب��ود و در بین چه��ار گزینه خولیو والس��کو‪ ،‬زوران‬ ‫گائیچ‪ ،‬اندره ا اناستازی و س��یلوانو پ راندی‪ ،‬خولیو والسکو‬ ‫مربی مط��رح ارژانتینی را ج��ذب کرد و والس��کو به ای ران‬ ‫امد و فدراسیون دارای برنامه شش س��اله بلند مدت شد‪ .‬از‬ ‫کاری های اولیه والسکو‪ ،‬جذب بازیکنان جوان تر و تمرینات‬ ‫مدرن و جذب دس��تیاران جدید ب��ود‪ .‬ای ران با والس��کو در‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۱۱‬در اولین تورنمنت مهم خود پس از ‪ ۳۲‬س��ال‬ ‫قهرمان مسابقات قهرمانی والیبال اسیا شد و در پی کسب‬ ‫قهرمانی جام قهرمانی اس��یا تیم ملی والیبال ای ران به جام‬ ‫جهانی والیبال مردان ‪ ۲۰۱۱‬صعود کرد و در اولین شگفتی‬ ‫خود تیم ملی والیبال لهستان و تیم ملی والیبال صربستان‬ ‫صاحب نام را شکس��ت داد‪ .‬ای ران ب رای اینک��ه بخت خود‬ ‫را ب رای صعود به المپیک ‪ ۲۰۱۲‬امتحان کند در مس��ابقات‬ ‫انتخاب��ی المپیک لن��دن در توکیو ژاپن ش��رکت کرد و در‬ ‫مجموع با پن��ج امتیاز فقط با یک امتیاز کمتر از اس��ترالیا‬ ‫ناباورانه از صعود به المپیک لندن باز ماند‪ .‬والسکو و ای ران‬ ‫در گام بعدی در مس��ابقات انتخابی لیگ جهانی والیبال‬ ‫‪ ۲۰۱۳‬موفق شد در چهار دیدار خود پیروز شود و جواز حضور‬ ‫در لیگ جهانی ‪ ۲۰۱۳‬را کسب کرد و ب رای اولین بار در تاریخ‬ ‫به لیگ جهانی رفت‪ .‬نقطه اوج تیم ملی ای ران با ستارگان در‬ ‫اوج همراه با خولیو والسکو در لیگ جهانی ‪ ۲۰۱۳‬بود‪ ،‬ای ران‬ ‫در گام اول به تیم ملی والیبال روسیه باخت و در دومین گام‬ ‫در دیدار اول مقابل صربستان می زبان قهرمان اروپا شکست‬ ‫را پذیرفت‪ ،‬اما در دومین دیدار مقابل صربستان که یکی از‬ ‫طوالن ی ترین ماراتن های لیگ جهانی بود‪ ،‬ای ران صربستان‬ ‫قهرمان اروپا را ‪ ۳‬بر ‪ ۲‬شکست داد تا نخستین پیروزی خود‬ ‫را در این تورنمنت جش��ن بگیرد‪ ،‬اما حماسه ای ران در مودنا‬ ‫ایتالیا اغاز شد‪ .‬تیم ملی ای ران کاری کرد کارستان و بزرگترین‬ ‫ش��گفتی را در لیگ جهانی به وج��ود اورد و با نتیجه ‪۱-۳‬‬ ‫تیم ملی والیبال ایتالیا دومین تیم پ رافتخار لیگ جهانی و از‬ ‫برترین تیم های جهان را با حضور پرشور تماشاگران ای رانی‬ ‫در هم کوبید تا نقل رسانه های معتبر دنیا شود‪ .‬این پیروزی‬ ‫بازتاب بسیار گسترده ای در جهان داشت‪ .‬ای ران در بازی دوم‬ ‫که ایتالیای ی ها همه توان خود را گذاشتند تا ای ران را ببرند دو‬ ‫ست اول را بردند و در اس��تانه یک پیروزی مقتدرانه بودند‪،‬‬ ‫اما ای ران به خود امد و دو س��ت را از ایتالی��ا گرفت تا نتیجه‬ ‫‪ ۲-۲‬شود‪ .‬در ست سوم این ایتالیا بود که بازی را برد اما در‬ ‫مجموع دو بازی ای ران با نتیجه ‪ ۲-۴‬ایتالیا را شکست داد و‬ ‫افتخار و حماسه بزرگی را در کارنامه ورزش ای ران ثبت کرد‪.‬‬ ‫در بازی بعد ای��ران به تیم ملی والیبال کوب��ا رفت و باز هم‬ ‫ش��اهکاری دیگر از ای ران به نمایش گذاشته شد و ای ران‪ ،‬در‬ ‫ هاوانا دو بار تیم ملی والیبال کوبا را شکس��ت داد‪ .‬در ادامه‬ ‫ای ران میزبان تیم ملی والیبال المان شد و با حضور هزاران‬ ‫ای رانی در سالن ازادی س��ه بر صفر المان را در هم کوبید و‬ ‫س��ایت جهانی والیبال هم تماش��اگران ای رانی را نقطه اوج‬ ‫ای ران در این مسابقه دانست‪ .‬ای ران در ادامه در بازی برگشت‬ ‫مقابل المان در اخرین گام شکس��ت خانگ��ی را پذیرفت‪.‬‬ ‫تیم ملی والیبال ای ران که ب رای نخستی ن بار در رقابت های‬ ‫لیگ جهانی ش��رکت کرده بود در حالی این مسابقات را به‬ ‫پایان رساند که با درخش��ش خود و مغلوب کردن بزرگانی‬ ‫چون ایتالیا و کوبا درخشش بازیکنان و مربیان خود عنوان‬ ‫پدیده را به خود اختصاص داد‪ .‬در ادامه تیم ملی والیبال ای ران‬ ‫مورد تقدی��ر رئی س جمهوری وقت ای��ران و رهبر جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران و ارگان های دولتی و خصوصی قرار گرفت‪.‬‬ ‫ای ران در گام بعدی در مس��ابقات والیب��ال انتخابی جهان‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬با حضور پاکس��تان‪ ،‬اندونزی و بحرین با سه پیروزی‬ ‫مقابل تمامی تیم ها به قهرمانی والیبال مردان جهان ‪۲۰۱۴‬‬ ‫راه یافت‪ .‬در گام بعدی هفدهمین دوره مس��ابقات والیبال‬ ‫قهرمانی مردان اس��یا را در دبی پیش رو داش��ت‪ ،‬ای ران در‬ ‫این مسابقات با شکست لبنان به مرحله نیم نهایی صعود‬ ‫کرد و در نهایت با پیروزی سه بر صفر در بازی فینال مقابل‬ ‫تیم ملی کره جنوبی با درخشش بازیکنان خود ب رای دومین‬ ‫بار با اقتدار و فقط با یک س��ت باخته قهرمان اس��یا شد و‬ ‫ب رای نخستین بار در رده بندی جهانی به عنوان بهترین تیم‬ ‫اسیا دست یافت و در ادامه باز هم پیام هایی از سوی بزرگان‬ ‫ورزش و سیاست به سوی تیم ملی ای ران روانه شد و ای ران با‬ ‫این قهرمانی جواز حضور در مس��ابقات جام بزرگ والیبال‬ ‫قهرمانان جهان ‪ ۲۰۱۳‬قهرمانان قاره ها را به دست اورد‪ .‬ای ران‬ ‫بعد از این مس��ابقات به جام بزرگ والیبال قهرمانان جهان‬ ‫‪ ۲۰۱۳‬رفت و در اولین دیدار مقاب��ل تیم ملی والیبال برزیل‬ ‫‪ ۱-۳‬مغلوب ش��د و در دومین دیدار مقاب��ل ایتالیا دوباره با‬ ‫نتیجه ‪ ۲-۳‬پیروز ش��د و در س��ومین دیدار مقابل روسیه‬ ‫سه بر صفر تن به شکس��ت داد‪ .‬حریف بعدی ای ران امریکا‬ ‫بود‪ ،‬بازیکنان تیم ملی ای ران با درخش��ش خود در این بازی‬ ‫حساس به علت مس��ائل بین این دو کش��ور‪ ۲-۳ ،‬مقابل‬ ‫امریکا به پیروزی تاریخی دس��ت یافتند‪ .‬ای��ران در اخرین‬ ‫دیدار این مس��ابقات مقابل ژاپن به برتری قاطعانه س��ه بر‬ ‫صفر دست یافت و در پایان رقابت ها به مقام چهارم رسید‪.‬‬ ‫ش��ایعه جدایی والس��کو بعد از مس��ابقات جام بزرگ‬ ‫قهرمانان جهان قوت گرفت تا روزی که رئیس فدراس��یون‬ ‫برای ما مثل یک پدر بود‬ ‫گفت وگوی مثلث با ظریف درباره جدایی والسکو‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ l‬این حرف که ه��ر امدنی رفتنی هم دارد ش��اید‬ ‫کلیشه ای اس��ت اما در عین حال یک واقعیت است‪ .‬وقتی‬ ‫والسکو به والیبال ای ران امد مخالفانی داشت‪ .‬همین طور که‬ ‫موافقان او هم تعدادش��ان کم نبود اما خیلی زود موفق شد‬ ‫شرایط والیبال ای ران را تغییر بدهد‪.‬‬ ‫چطور موفق شد این کار را انجام بدهد؟‬ ‫‪ l‬والسکو یک حرفه ای بود‪ .‬قرار نبود اینجا بیاید تا‬ ‫خودش را کامل کند‪ .‬البته هر روز از زندگی والسکو متفاوت‬ ‫از روز قبل است‪ .‬این را فقط انهایی م ی توانند درک کنند که با‬ ‫او زندگی کرده اند‪ .‬او یک حرفه ای بود‪ .‬وقتی قرار است مقصد‬ ‫بعدی اش را انتخاب کند بهتر از ه ر کس م ی داند که درباره‬ ‫ان کشور باید اطالعات کاملی داش��ته باشد‪ .‬او م ی دانست‬ ‫به کجا م ی اید و چرا م ی اید‪ .‬به همین دلیل موفق شد‪ .‬البته‬ ‫این را هم بگویم انتخاب والس��کو یک کار کارشناس ی شده‬ ‫بود‪ .‬گزینه های کمی ب رای مربیگری تیم ملی والیبال ای ران‬ ‫مطرح نبود‪ .‬خیل ی ها بودند اما فدراسیون خوشبختانه سراغ‬ ‫این مربی رفت و گذش��ت زمان هم نش��ان داد که تصمیم‬ ‫درستی گرفته شد‪.‬‬ ‫کار والس�کو برای موفق ش�دن در والیبال ایران‬ ‫چقدر سخت بود؟‬ ‫‪ l‬خیلی س��خت نبود چون س��بک والیبال ای ران‬ ‫کامال اروپایی اس��ت‪ .‬از طرفی والسکو از اروپا م ی امد‪ .‬او در‬ ‫ایتالیا و اسپانیا تجربه های بزرگی به دست اورده بود‪ .‬وقتی‬ ‫به والیبال ای ران پیوس��ت که قهرمانی جهان و المپیک را‬ ‫در کارنامه اش داش��ت‪ .‬به همین دلیل اس��ت که م ی گویم‬ ‫م ی دانست چه باید بکند‪.‬‬ ‫اما همیشه درباره فعالیت مربیان خارجی در ورزش‬ ‫ما موضع گیری های منفی هم وجود دارد‪ ،‬در فوتبال‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬البته منظورم این است که والسکو اجازه نداد‬ ‫که این مساله مشکلی ب رایش به وجود بیاورد اما در کل این‬ ‫موضوع را قبول دارم‪ .‬در مورد والسکو هم این اتفاق رخ داد‪.‬‬ ‫خیل ی ها هم درباره شاغل شدن این مرب ی ساز مخالف زدند‪.‬‬ ‫حتی در چند م��اه اول مربیانی در کنار او ق��رار گرفتند که‬ ‫به غلط او را نس��بت به برخی بازیکنان بدبین م ی کردند و‬ ‫حاشی ه هایی ب رای او و تیم ملی به وجود اوردند اما مدت زمان‬ ‫زیادی طول نکشید که والس��کو بداند همه این حاشی ه ها‬ ‫برنامه ای است ب رای دور کردن او از اهدافش‪ .‬به همین دلیل‬ ‫خیلی زود تغیی راتی ایجاد کرد‪.‬‬ ‫این بدبین ی ها که م ی گویید گریبان ش�ما را هم‬ ‫گرفت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬م��ن در مرحله اولی که والس��کو لیس��ت‬ ‫بازیکنان تیم ملی را معرفی کرد حضور نداشتم‪ .‬در صورتی‬ ‫که به گواه خیل ی ها در ان مقطع یکی از بهترین لیبروهای‬ ‫والیبال ای ران ب��ودم‪ .‬این موضوع خیلی م��ن را ناراحت کرد‬ ‫اما به او حق دادم‪ .‬گفت��م حتما کمی زمان الزم اس��ت که‬ ‫بازیکنان را بهتر بشناسد‪ .‬به همین دلیل است که م ی گویم‬ ‫ش��یطنت هایی همان اوایل در کار بود اما به مرور والسکو‬ ‫این حاشی ه ها را کنار زد‪.‬‬ ‫اما والس�کو یک مرب�ی حرفه ای ب�ود چرا تحت‬ ‫تاثیر قرار گرفته بود؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬نباید سخت بگیریم‪ .‬شاید اگر هر فرد دیگری‬ ‫هم ب رای نخستی ن بار به کشوری برود در ماه های اول سعی‬ ‫م ی کند به اط رافیان خ��ود اعتماد کند‪ .‬اتفاقا والس��کو کار‬ ‫درستی م ی کرد همان طور که تشخیص او به مرور کامل تر‬ ‫شد و طبق اعتقاد و اصول مربیگری خود تیمش را ساخت و‬ ‫موفق هم شد‪ .‬به نظرم طبیعی بود که اوایل کار کمی تحت‬ ‫‪ l‬هیچ کاری نک��ردم‪ .‬منتظر ماندم‪ .‬متاس��فانه در‬ ‫ورزش ما دروغ هر قدر هم که زشت اما وجود دارد‪ .‬هیچ وقت‬ ‫فرهنگی و دینی فکر نکرده ای��م‪ .‬اصال اهمیت نداده ایم‪ .‬در‬ ‫صورتی ک��ه در دین ما دروغ این همه م��ورد نکوهش واقع‬ ‫شده است‪ .‬با همه این حرف ها والسکو بعد از مدتی خیلی‬ ‫باهوش عمل کرد‪.‬‬ ‫چرا م ی گویید باهوش‪ ،‬مگر او چه کرد؟‬ ‫‪ l‬والسکو وقتی در انتخابی لیگ جهانی نتوانست‬ ‫نتایج خوبی کس��ب کند‪ ،‬خیل��ی زود تغیی رات��ی را در کادر‬ ‫فن ی اش ایجاد کرد و سیچلو را جذب کرد‪ .‬سیچلو که در تمام‬ ‫این سه سال در کنار والسکو بوده‪ ،‬واقعا در موفقی ت های این‬ ‫مربی و تیم ملی ما نقش بس زایی داشته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫اقای ظریف! والسکو از والیبال ایران جدا شد‪ ،‬در‬ ‫این باره چه نظری داری؟‬ ‫این اتفاق بارها رخ داده اس�ت‪ .‬ای�ا در والیبال این‬ ‫مساله برای والسکو مشکل ساز نشد؟‬ ‫تاثیر قرار بگیرد‪.‬‬ ‫شما در ان مقطع چه کردید؟‬ ‫ورزش‬ ‫اذر ماه بود که فرهاد ظریف از تی م ملی خداحافظی کرد‪ ،‬در پایان مسابقه والیبال ایران و ژاپن‪ .‬فرهاد ظریف متولد‬ ‫‪12‬اسفند ‪ 1361‬در مشهد است‪ .‬او سال ها در تی م ملی والیبال ایران بازی کرد تا اینکه تصمیم گرفت در مسابقات جام‬ ‫قهرمانان قاره ها از تی م ملی خداحافظی کند‪ .‬بدون شک کمتر کسی م ی تواند بازی های او را فراموش کند‪ .‬شیرج ه های‬ ‫ب ی نقص وی برای مهار توپ های حریف و س�رعت باالی وی در جاب ه جایی به وی کمک ک�رد تا دو بار عنوان بهترین‬ ‫لیبروی اسیا را به خود اختصاص دهد‪ .‬با او درباره جدایی والسکو از والیبال ایران و حضور برناردی ه م صحبت شدیم‪.‬‬ ‫متن گفت وگوی مثلث با وی را م ی خوانید‪.‬‬ ‫ارژانتی��ن در پی نتای��ج ب��د تیم مل��ی ارژانتین‪ ،‬ب��ا اصرار‬ ‫رئی س جمهوری ارژانتین و مردم ارژانتین از فدراسیون والیبال‬ ‫ای ران خواستار بازگشت او به وطن و ثبت قرارداد سه ساله شدند‪.‬‬ ‫در پی انتش��ار این خبر ای رانیان در صفحه های اجتماعی به‬ ‫کمپین حمایت از والسکو به نام «ما از والسکو م ی خواهیم تا‬ ‫سرمربی ای ران باقی بماند» پیوستند و این صفحه در سایت ها‬ ‫و رسانه های معتبر جهان بازتاب فراوانی داشت‪ .‬روز بعد خبر‬ ‫جدایی والسکو در رسانه ها رسمی شد و در این خبرها امده بود‬ ‫والسکو میل زیادی به رفتن دارد‪ ،‬او تحت تاثیر سیل عظیم‬ ‫درخواس��ت های مردم و رئی س جمهور ارژانتین قرار گرفته و‬ ‫عشق به وطن کم کم راهش را از والیبال ای ران دور م ی کند‪.‬‬ ‫فدراسیون والیبال ای ران در خبری گفت‪ ،‬جدایی توافقی حاصل‬ ‫شد و والسکو س��رمربی ارژانتین م ی شود‪ .‬خولیو والسکو به‬ ‫درس��تی «بزرگترین مربی تاریخ والیبال ای ران» است؛ مردی‬ ‫دوست داش��تنی که رویاهای میلیون ها ای رانی را به واقعیت‬ ‫تبدیل کرد‪g .‬‬ ‫بازیکن�ان اوای�ل کار با والس�کو هیچ مش�کلی‬ ‫نداشتند؟‬ ‫‪ l‬به هیچ وجه‪ .‬بازیکن��ان تیم ملی در همه دوره ها‬ ‫نشان داده اند که خیلی خوب وظایف ش��ان را م ی شناسند‪.‬‬ ‫همیشه مطیع بوده اند‪ .‬در ش��رایط مختلف به عشق مردم‬ ‫ای ران تمرین کرده اند‪ .‬زحمت کشیده اند تا به موفقیت برسند‪.‬‬ ‫وقتی گاییچ سرمربی تیم ملی بود یا وقتی حسین معدنی‬ ‫سرمربی بود بازیکنان با تمام وجود در خدمت تیم ملی بودند‪.‬‬ ‫وقتی هم که والسکو امد این بازیکنان حتی بیشتر از قبل‬ ‫مایل بودند که موفق شوند چون کار کردن با والسکو ب رای‬ ‫تک تک ما فرصتی طالیی بود که بیشتر یاد بگیریم‪.‬‬ ‫رفتن والسکو به والیبال ایران ضربه م ی زند؟‬ ‫‪ l‬خب رفتن او بحث های زیادی را به دنبال داش��ته‬ ‫است اما یک واقعیت را نباید نادیده بگیریم؛ ما نم ی توانیم‬ ‫کسی را به زور نگه داریم‪ .‬موضوعی که اقای داورزنی‪ ،‬رئیس‬ ‫فدراسیون هم به درستی به ان اشاره کرده و من با این طرز‬ ‫تفکر کامال موافقم‪ .‬قرار نبود والس��کو تا همیشه در ای ران‬ ‫بماند‪ .‬ما باید یاد بگیریم که سیستم والیبال ما را به موفقیت‬ ‫برساند نه فرد‪ .‬البته به نظرم ما به این مرحله رسیده ایم‪ .‬خب‬ ‫خود والسکو قصد داشت که برود‪ .‬باید به او حق بدهیم‪.‬‬ ‫ایا والیبال ایران با رفتن والسکو متضرر م ی شود؟‬ ‫‪ l‬من بعید م ی دانم که با رفتن والسکو والیبال ما‬ ‫افت کند‪ .‬موفقیت والیبال ما وابسته به یک فرد نیست‪ .‬یک‬ ‫مجموعه حرفه ای و زحمتکش کار م ی کنند تا قهرمان ی ها‬ ‫حفظ شود‪ .‬از تدارکات تیم گرفته تا رئیس فدراسیون والیبال‪،‬‬ ‫همه و همه هماهنگ و همدل هستند‪.‬‬ ‫خود تو با کدام یک از مربی�ان تی م ملی راح ت تر‬ ‫کار کردی؟ گاییچ‪ ،‬معدنی یا والسکو؟‬ ‫‪ l‬من با گاییچ سه‪ ،‬چهار روز بیشتر کار نکردم‪ .‬تفکر‬ ‫و تمرینات حسین معدنی هم به این مربی شباهت داشت‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫فکر م ی کنم پاسخ شما را دادم اما خب این به‬ ‫این معنی نیست که مربیان قبل از والسکو‬ ‫خوب نبودند‪ .‬انها خیلی زحمت کشیدند‪.‬‬ ‫قبل نگران اینده تی م ملی باشند‪ ،‬نظر خودت‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬این حرف ها ب رای این گفته م ی شود‬ ‫که یادمان نرود با چه مرب��ی بزرگی کار کرده ایم‪.‬‬ ‫باید قدردان او باشیم‪ .‬اما با همه این حرف ها باید‬ ‫بگویم که والیبال ما در مسیر درستی قرار گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬زمانی والیبال ما در جایگاهی بود که نیاز‬ ‫داش��تیم قدرت های برتر والیبال جهان با ما بازی‬ ‫کنند اما امروز به جایی رسیده ایم که انها از ما بازی‬ ‫دوستانه م ی خواهند‪.‬‬ ‫والسکو چه داش�ت که مربیان قبل‬ ‫از او نداشتند؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪ l‬با این سوال موافق نیستم‪ .‬به هر‬ ‫حال هر مربی تفکر خاص خود را دارد اما اگر‬ ‫بخواهم درباره ویژگ ی های والسکو حرف بزنم‬ ‫م ی توانم ساعت ها این کار را انجام بدهم‪ .‬چون‬ ‫اصل ی ترین ویژگ ی اش این بود که بازیکن او را با‬ ‫همه وجود م ی پذیرفت‪ .‬فدراسیون های معتبر‬ ‫در دنیای والیبال خیلی او را قبول داش��تند‪ .‬از‬ ‫این گذشته او یک روانشناس به تمام معنا بود‪.‬‬ ‫بچه ها با او خیلی راحت بودند‪ .‬شاید باور نکنید‬ ‫اما خیل ی ها از جمله خود من خصوص ی ترین‬ ‫مس��ائل زندگ ی مان را ب��ا والس��کو در میان‬ ‫م ی گذاش��تیم‪ .‬خود من بارها درب��اره زندگی‬ ‫شخص ی ام از او مشورت گرفتم‪ .‬جالب اینکه‬ ‫وقتی مشاوره های او را با روانشناس های بزرگ‬ ‫در میان م ی گذاشتم انها تعجب م ی کردند و‬ ‫م ی گفتند این مشاوره درست را چه کسی به تو‬ ‫داده؟ خب این ویژگی کمی نبود‪ .‬اگر بخواهم‬ ‫در یک کالم درباره والس��کو ح��رف بزنم باید‬ ‫بگویم او ب رای تک تک ما مثل یک پدر بود‪ .‬همیشه حرف های‬ ‫تازه ای ب رای گفتن داشت‪ .‬نه فقط در مورد مسائل فنی والیبال‬ ‫بلکه در مورد نحوه زندگ ی کردن به ما درس های زیادی یاد داد‪.‬‬ ‫به ما یاد داد که چگونه با بازیکنان رده های پایه برخورد کنیم و‬ ‫حساسیت او درباره احترام گذاشتن ما به یکدیگر خیلی ب رای‬ ‫نظر تو درباره برناردی چیست؟‬ ‫‪ l‬برناردی یک مربی ج��وان‪ ،‬با انگیزه و‬ ‫باهوش اس��ت که به نظرم م ی تواند راه والس��کو‬ ‫را ادام��ه دهد‪ .‬به هر ح��ال بازیکن قرن اس��ت و‬ ‫حضورش در تیم ملی ما م ی تواند روزهای خوبی‬ ‫را ب رای مان رقم بزند‪ .‬او شاگرد والسکو بوده و من‬ ‫اطمینان دارم که از پتانس��ی ل های والیبال ما به‬ ‫خوبی بهره خواهد برد‪.‬‬ ‫ایا در صورتی که برناردی از شما دعوت کند‬ ‫به تی م ملی برم ی گردی؟‬ ‫ما جالب ب��ود‪ .‬به خصوص درباره ارتب��اط و احترام به دیگران‬ ‫خیلی چیزها به ما یاد داد و حتی ساعت ها در این مورد وقت‬ ‫م ی گذاشت‪.‬‬ ‫وقتی این طور در مورد والس�کو حرف م ی زنی به‬ ‫عالقه مندان والیبال حق بده که حتی بیش�تر از‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ماموریت مهم وزارت ورزش‬ ‫گ اندیشیدن رابه تیم ملی اموخت‬ ‫والسکو بزر ‬ ‫حسین ابوالفتحی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫اواس��ط هفته ای که گذش��ت والیبال ای��ران خولیو‬ ‫والسکو را به مردم کشورش بخشید‪ .‬مرد ارژانتین ی االصلی‬ ‫که بامداد ان ش��ب پرهیاه��و در نیمه ه��ای فروردین ‪90‬‬ ‫همزمان با کارلوس ک��ی روش به ته ران ام��د و در کمال‬ ‫خونسردی مسیر چند ده س��اله ای را در کمتر از دو سال با‬ ‫والیبال ما پیمود‪ .‬با او قهرمان اس��یا شدیم‪ .‬به جام جهانی‬ ‫رس��یدیم و شگفت ی س��از لیگ جهانی هم ش��دیم‪ .‬ما با او‬ ‫قله های افتخار را درنوردیدیم‪ .‬غول های والیبال دنیا را به زانو‬ ‫دراوردیم و راه را ب رای امروزمان صاف و هموار کردیم‪ .‬اگر تا‬ ‫دیروز دلمان تنها به گرفتن یک «ست» از ژاپن و کره خوش‬ ‫بود‪ ،‬اگر خوش��حال بودیم که قهرمان غرب اسیا هستیم و‬ ‫اگر ارزو داشتیم تیم های بیستم به باالی والیبال دنیا با ما‬ ‫بازی کنند‪ ،‬حاال م ی توانیم حرف از اقایی اسیا بزنیم‪ .‬حرف‬ ‫از بزرگی در لیگ جهانی بزنیم و حتی مدعی باش��یم که از‬ ‫این پس م ی خواهیم در دنیای ب��زرگان والیبال دنیا زندگی‬ ‫کنیم‪ .‬والس��کو در همین مدت به ما یاد داد از اس��یا عبور‬ ‫کنیم‪ .‬بزرگ باشیم و مهم تر از ان بزرگ بیندیشیم‪ .‬ایتالیا را‬ ‫در خانه خودش ببریم‪ ،‬صربستان را با ان همه بزرگ ی اش به‬ ‫زیر بکشیم‪ ،‬کوبا را مقهور هنرنمای ی مان کنیم و دست اخر‬ ‫هم از س��د بزرگی به نام ایاالت متحده بگذریم‪ .‬این ها همه‬ ‫ثمره تالش و برنامه ریزی مردی اس��ت که از این پس قرار‬ ‫است دیگر با والیبال ما نباشد‪ .‬او حاال به کشورش ارژانتین‬ ‫برگشته تا بعد از سی سال منجی والیبال سرزمین پدری اش‬ ‫باشد؛ سرزمینی که حتما به ان عشق م ی ورزد و انقدر ب رایش‬ ‫اهمیت دارد که قرارداد حرف��ه ای اش با ای ران را به خاطرش‬ ‫‪72‬‬ ‫نیمه کاره رها کند و برود‪ .‬رفتن خولیو والسکو در این برهه‬ ‫شاید ضربه مهلکی به والیبال ما باشد‪ .‬شاید تصور موفقیت‬ ‫بدون او ب رای ما و والیبال مان س��خت باش��د اما باید دیر یا‬ ‫زود «تیم ملی بدون والس��کو» را ه��م م ی اموختیم‪ .‬باید‬ ‫م ی اموختیم که قرار به ماندن همیش��گی والسکو نیست‬ ‫تا در روزهای س��خت به او تکیه کنیم‪ .‬همه ما م ی دانیم در‬ ‫بروز یک رخداد بزرگ‪ ،‬مجموعه ای از کنش هاست که یک‬ ‫جریان موفق یا ناموفق را رقم م ی زند‪ .‬پس اگر امروز والیبال‬ ‫ما در دنیا بزرگی م ی کند و سری در میان سرها دراورده‪ ،‬باید‬ ‫بپذیریم که در کنار عظمت یک مرب��ی صاحب عنوان به‬ ‫نام والسکو‪ ،‬ب ی ش��ک نه فقط یک فدراسیون و تشکیالت‬ ‫با برنامه بلکه یک گروه حداقل ‪20‬نفره از جوانان با استعداد‪،‬‬ ‫لیگی پویا و حتی مربیانی بوده اند ک��ه همین جوانان را از‬ ‫مرحله امات��وری به مرحله حرفه ای رس��انده اند تا امروز این‬ ‫افتخارات را رقم بزنند‪ .‬فدراس��یون به جای والسکو «لورنزو‬ ‫برن��اردی» را به خدم��ت گرفته‪ ،‬مردی که عن��وان بهترین‬ ‫والیبالیس��ت قرن را یدک م ی کش��د و یکی از ش��اگردان‬ ‫همان مربی بزرگ ارژانتینی اس��ت‪ .‬ما هنوز راه پیش��رفت‬ ‫داریم و نباید دلیل��ی ب رای نگرانی باش��د‪ .‬تنها جای بحث‬ ‫ب رای پیش��رف اینده نقش دس��تگاه کالن ورزش است که‬ ‫ان هم به تصمیمات وزیر ورزش و جوانان منوط م ی ش��ود‪.‬‬ ‫امروز فوتبال و کشتی و تکواندو و دیگر رشته های ورزشی‬ ‫با مشکالت بودجه ای دس��ت به گریبان اند اما در این بین‬ ‫والیبال نباید به خاطر مشکالت مالی‪ ،‬از رسیدن به موفقیت‬ ‫و تکرار ان باز بماند و دوباره زیر سایه قدرت های جهان سر‬ ‫خم کند‪ .‬اما در س��تیز با تاریکی‪ ،‬تیغ کشیدن چاره نیست؛‬ ‫چراغی باید افروخت؛ کاری که والسکو انجامش داد‪g .‬‬ ‫‪ l‬من خداحافظی رس��می داشتم‪ .‬وقتی‬ ‫خداحافظی کردم خیل ی ها گفتند کار خوبی کردی‬ ‫که در اوج خداحافظی کردی و خیل ی ها هم گفتند‬ ‫م ی توانس��تی با تیم ملی ادامه بدهی‪ .‬فعال اج��ازه بدهید‬ ‫درباره بازگشت به تیم ملی حرف نزنیم‪ .‬امیدوارم تیم ملی با‬ ‫برناردی روزهای خیلی خوبی را تجربه کند و باز هم ش��اهد‬ ‫موفقی ت های تیم ملی والیب��ال در عرصه های بی ن المللی‬ ‫باشیم‪g .‬‬ ‫ترجمه‬ ‫داروی تلخ سوچی‬ ‫چرا بحث درباره المپیک سوچی می تواند به چیزی خوب برای روسیه تبدیل شود؟‬ ‫نوشته‪ :‬میریام النسکوی ‪ -‬ترجمه سارا بهنام‬ ‫مدیر برنامه های اوراسیا در بنیاد ملی دموکراسی‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫رئی س جمهور روسیه‪ ،‬والدمیر پوتین و دولتش بازی های‬ ‫المپیک زمستانی اتی را در س��وچی به نحوی سازماندهی‬ ‫کردند که توجه بی ن المللی را به مش��کالت بسیار جدی در‬ ‫سیاست روس��یه معطوف کند‪ .‬هیچ کدام از این مشکالت‪،‬‬ ‫جدید نیست‪ .‬در واقع‪ ،‬ب رای س��ال های زیادی‪ ،‬مساله اصلی‬ ‫مورد تمرکز جامعه مدنی در باب ارتقای دموکراسی در روسیه‬ ‫بوده است‪ .‬در حالی که پوشش خبری بازی های المپیک تا‬ ‫امروز روی پتانس��یل این بازی ها ب رای تبدیل شدن به فاجعه‬ ‫متمرکز شده است‪ ،‬این امکان نیز وجود دارد که این بازی ها‬ ‫تاثیر مثبت و معناداری داش��ته باش��د‪ .‬در بهترین س��ناریو‪،‬‬ ‫بازی های المپیک موشکافی دقیق جهانی را ب رای بزرگترین‬ ‫نقاط ضعف سیاسی روسیه به همراه خ واهد اورد و سازمان های‬ ‫روسی فعال برچنین موضوعاتی را ب رای اعمال فشار بر دولت‬ ‫روس��یه در اغاز کردن گفت وگوی باز با شهروندان خود‪ ،‬و در‬ ‫نهایت‪ ،‬ب��رای پرداخت��ن به چالش هایی که م��دت طوالنی‬ ‫مسکوت مانده است‪ ،‬انرژی م ی بخشد‪.‬‬ ‫در بارزترین شکل ان‪ ،‬بازی های سوچی شکست مداوم‬ ‫روسیه را در پی دا کردن یک راه حل ب رای درگیری های مرگبار در‬ ‫قفقاز شمالی نشان داده است‪ .‬همچنان که در هفته گذشته‬ ‫پلیس شهر س��وچی را به خاطر یک مظنون به بمب گذاری‬ ‫انتحاری بازرسی کرد‪ ،‬و بعد از حمالت تروریستی مرگبار اخیر‬ ‫در ولگوگراد (راه اهن اصلی مرکز فعالیت ب رای روس ها در سفر‬ ‫به بازی های المپیک) مساله حل ناشدنی خشونت های قومی‬ ‫ و مذهبی‪ ،‬بزرگترین مشکل به نظر م ی رسد‪ .‬به دنبال دو جنگ‬ ‫بین روسیه و چچن در سال های ‪١٩٩4-١٩٩6‬و ‪،1999-2005‬‬ ‫یک جنبش مقاومت مس��لحانه در سراس��ر قفقازش��مالی‬ ‫منطقه فدرال روس��یه‪ ،‬که در مجاورت شهرس��تان سوچی‬ ‫است‪ ،‬گسترش پیدا کرده است‪ .‬جنگجویان شورشی در این‬ ‫منطقه هر ساله با ادعای یک ایدئولوژی جهادی‪ ،‬حمالتی را‬ ‫برنامه ریزی م ی کنند که منجر به تلفات��ی بالغ برصدها نفر‬ ‫میان سروی س های امنیتی روس��یه م ی شود‪ ،‬همچنین انها‬ ‫مسئولیت چندین حمله بزرگ تروریستی‪ ،‬از جمله قتل عام‬ ‫مدرسه بسالن در سال ‪ ،٢٠٠٤‬بمب گذاری انتحاری در فرودگاه‬ ‫مس��کو در س��ال ‪ ٢٠١١‬و بمب گذاری ها در ولگوگراد در ماه‬ ‫گذشته را بر عهده گرفتند‪ .‬باوجود اینکه دولت روسیه منابع‬ ‫عظیم ی را به تالش های ضد شورش اختصاص داده است‪،‬‬ ‫تعداد تلفات به بهانه تاکتی ک های مبارزه با تروریس��م‪ ،‬فقر‬ ‫شدید و بیکاری باال باقی م ی ماند و ازار و تعقیب مذهبی به‬ ‫صورت رس��می‪ ،‬به ایجاد انگیزه ب رای جذب نیرو های جدید‬ ‫شورش��ی ادامه م ی دهد‪ .‬زمان بندی بازی ه��ای المپیک به‬ ‫نظر م ی رسد بیشتر ب رای تش��دید این تنش ها ط راحی شده‬ ‫است؛ سال ‪ ،٢٠١٤‬صد وپنجاهمین سالگرد اخ راج اجباری مردم‬ ‫محلی سی ر کاسیان توسط امپ راتوری روسیه است و ‪ ٢٣‬فوریه‪،‬‬ ‫عالمت اختتامی ه ای است ب رای هفتادمین سالگرد روزی که‬ ‫دستور به خارج شدن چچن ی ها و اینگوش از حکومت استالین‬ ‫گو میر‬ ‫داده ش��ده اس��ت‪( .‬هر دوی این حوادث منجر به مر ‬ ‫دسته جمعی شده و به صورت گسترده ای اقدام به نس ل کشی‬ ‫در نظر گرفته شده است‪).‬‬ ‫وقتی پوتین‪ ،‬سوچی را به عنوان پیشنهاد ب رای المپیک‬ ‫‪ ٢٠٠٦‬انتخاب کرد‪ ،‬هدف پش��ت پرده چنین انتخابی شرایط‬ ‫نامناسب ان شهر بود ‪ -‬شهری تفریحی در نواحی گرمسیری‬ ‫زیرخط استوا با حداقل زی ر ساخت در محل ‪ -‬ب رای فرستادن‬ ‫یک پیام اعتماد به نفس‪ ،‬اینکه روس��یه قفقاز شمالی را ارام‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬حوادث متعاقب ان عکس این موضوع را نشان‬ ‫داد‪ .‬اس��تراتژی پوتین از حل وفصل مناقشه چچن از طریق‬ ‫استفاده گس��ترده از زور‪ ،‬صرفا خش��ونت را به مناطق مجاور‬ ‫انتقال داد‪ .‬حال‪ ،‬با وجود ده ها هزار سرباز و پلیس‪ ،‬سوچی به‬ ‫یک دژ نظامی تبدیل شده است‪ .‬بازهم نتیجه همان است‪،‬‬ ‫با تروریس ت هایی که اهداف خود را به خارج از محیط امنیتی‬ ‫سوچی انتقال دادند‪ .‬این تنها یک نمونه از نمونه های بسیاری‬ ‫اس��ت که چگونه بازی های المپیک نقش نور درخشانی در‬ ‫نش��ان دادن مش��کالت بازی م ی کند در عین اینکه مقصد‬ ‫می زبانان این بازی ها در سایه قرار دادن این مشکالت توسط‬ ‫این بازی هاس��ت‪ .‬ساخت وس��از ب رای بازی ها ‪ -‬که ش��امل‬ ‫ساخت ‪٣١‬مایل جاده جدید بین دو مجموعه المپیکی است‬ ‫و با مبلغی بالغ بر ‪ ٧/٨‬بیلیون دالر ساخته شد‪ -‬سمب ل های‬ ‫خاطره انگیزی از فساد فراگیر روسیه ایجاد کرده است‪ .‬فساد به‬ ‫قدری اشکار وگسترده شده است که حتی یک عضو از کمیته‬ ‫بی ن المللی المپیک احساس کرد مجبور است که گمان خود‬ ‫را به صورت علنی اعالم کند که یک سوم از ‪ ٥١‬بیلیون دالر‬ ‫ثبت شده ب رای بازی ها به استر جیب مقامات دولتی روسیه‬ ‫و دوستان انها رفته است‪ .‬رفتار حکومت‪ ،‬توسط ب ی اعتنایی‬ ‫اشکار دولت روسیه نسبت به س��عادت و رفاه شهروندانش‬ ‫تکمیل شده است و در حال حاضر در سوچی کامال در معرض‬ ‫نمایش اس��ت‪ .‬در ساخت زیر س��اخت های المپیک‪ ،‬دولت‪،‬‬ ‫خانه های خصوصی را توقیف کرده‪ ،‬محی ط زیست محلی را‬ ‫وی ران و محله ها را بدون دسترسی به منابع منظم برق‪ ،‬گرما‪،‬‬ ‫و اب اشامیدنی سالم رها کرده است‪ .‬در این حین ده ها هزار‬ ‫کارگر س��اختمانی سازنده اس��تادیوم ها‪ ،‬هتل ها و جاده ها در‬ ‫معرض شرایط کاری زیان اور قرار گرفتند‪ ،‬در مورد دستمزد های‬ ‫خود فریب خورده اند و در مورد ه��زاران کارگر مهاجر‪ ،‬به طور‬ ‫خالصه اخ راج یکباره انها از ساخت وس��از تکمی ل کننده بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫پاسخ دولت روسیه به انتقادات یکی دیگر از مشکالت‬ ‫اساسی را نشان م ی دهد که عدم احترام دولت به ازادی بیان‬ ‫نامیده م ی شود‪ .‬فعاالن محی ط زیس��ت مقامات روسی را به‬ ‫علت در معرض قرار دادن س��وچی با اس��ی ب های گسترده‬ ‫زیست محیطی به زندان محکوم کرده اند و‪NGO‬ها‪ ،‬هدف‬ ‫تالش های خود را مستند سازی موارد نقض حقوق بشر مرتبط‬ ‫با اماده س��ازی بازی های المپیک ق��رار داده اند‪ .‬دولت مجوز‬ ‫فعالی ت های اعتراضی را به یک منطقه کوچک در یک روستا‪،‬‬ ‫هفت مایل دورتر از همه اتفاقات المپیک محدود کرده است‪.‬‬ ‫این سرکوب به شهروندان روسی محدود نم ی شود‪ .‬در نوامبر‬ ‫‪ ٢٠١٣‬پلیس محلی یک گروه تلویزیونی نروژی را در حال تهیه‬ ‫گزارش انتقادی در سوچی‪ ،‬بازداشت و تهدید کرد و روزنامه نگار‬ ‫امریکایی دیوید ساتر را ب رای پنج سال به روسیه ممنوع الورود‬ ‫کرد‪ ،‬تصمیمی که او به گزارش تحقیقی خود بر عملکردهای‬ ‫نادرست سروی س های امنیتی روسیه نسبت م ی دهد‪.‬‬ ‫بخش عمده ای از این پوش��ش های خبری مربوط به‬ ‫بازی های المپیک در م��ورد اینکه ایا ای��ن بازی ها در اصل‬ ‫ب رای افزایش اعتبار روس��یه در س��طح بی ن المللی و اعتبار‬ ‫پوتین در داخل کشور در نظر گرفته ش��ده اند یا در مقابل به‬ ‫یک شکست ش��رم اور تبدیل خواهد شد‪ ،‬مورد پرسش واقع‬ ‫م ی شوند‪ .‬واقعیت این است که در حال حاضر انها م ی توانند‬ ‫مایه شرمندگی در نظر گرفته شوند و این شرمندگی تاجایی‬ ‫وسعت یافته که شکس ت های مختلف و فراگیر رژیم پوتین‬ ‫را برجسته کرده است‪.‬‬ ‫با وجود این‪ ،‬همان ش��رمندگی روی دیگری نیز خواهد‬ ‫داش��ت؛ «بازی ها‪ ،‬گروه های جامعه مدنی روس��یه را انرژی‬ ‫بخش��یدند و ب رای انه��ا بلندگویی ش��دند ب��رای انچه انها‬ ‫م ی توانند در مورد مشکالت روسیه به جهان بگویند‪ ،‬از افشای‬ ‫جزئیات وقایع فساد خاص توسط س��ازمان الکسی ناوالنی‬ ‫تا کار فعاالن محی ط زیس��ت محلی ب رای منطقه سوچی‪».‬‬ ‫جنجال های سیاس��ی پی رامون بازی ه��ا ادای احترام به کار‬ ‫سخت و شجاعانه فعاالنی است که این بازی ها را ب رای اهداف‬ ‫سیاست ساختند‪ ،‬همان گونه که ب رای ورزش نیز هست‪ .‬توجه‬ ‫بی ن المللی به مسائل مطرح شده توسط جامعه مدنی روسیه‬ ‫در حال حاضر منجر به نتایج ذیل ش��ده اس��ت‪ :‬در ماه های‬ ‫قبل از بازی های المپیک‪ ،‬دول��ت برخی از بارزترین زندانیان‬ ‫سیاسی خود را مورد عفو قرار داده است (از جمله سرمایه دار‬ ‫سابق نفتی میخاییل خودورفسکی‪ ،‬اعضای زندانی از گروه‬ ‫پانک گربه ضد ش��ورش و چند نفر از متهمین در موردی که‬ ‫به اصطالح «بولوتنایا» نامیده م ی ش��ود)‪ .‬ای��ن افزایش در‬ ‫معرض نمای��ش قرار گرفتن هنوز ممکن اس��ت به فعاالن‬ ‫روسی در به همراه اوردن پیشرفت های ملموس تر در اینده‬ ‫کمک کند‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ قهرمان های‬ ‫عمو ابراهیم‬ ‫نگاهی به شخصیت های برجسته فیلم های حاتمی کیا‬ ‫از کرخه تا راین‬ ‫دیده بان‬ ‫دیـــدار‬ ‫سلوک تا شهادت‬ ‫باور سعید‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫دیده بان داستان سلوک اس��ت و خود عارفی‬ ‫یک س��الک‪ .‬ارتباط خط کمین با نیروهای خودی‬ ‫توسط دشمن قطع ش��ده و احتمال سقوط منطقه‬ ‫بسیار زیاد است‪ .‬مقابله و مقاومت نیروها در مقابل‬ ‫دشمن نیازمند حضور دیده بان جهت هدایت اتش‬ ‫سنگین است‪ .‬عارفی ب رای پیوستن به خط کمین‬ ‫و دیده بانی باید از مس��یری عبور کند که زیر اتش‬ ‫شدید دش��من قرار دارد‪ .‬مسعود فراس��تی در مورد‬ ‫این فیلم م ی گوی��د‪« :‬فیلم برخالف نمونه های مش��ابه از حادثه س��ازی صرف و هیجان‬ ‫س��ازی در روایت س��یر یک عملیات دوری م ی کند و به خلوت و تنهایی یک بسیجی در‬ ‫انچه نوع��ی از «عمل به تکلیف» اس��ت‪ ،‬م ی پردازد‪ ».‬در این تنهایی اس��ت که س��لوک‬ ‫مرحله به مرحله ش��کل م ی گیرد و دیده بان گام به گام ب رای ش��هادت که منزل اخر است‬ ‫اماده م ی شود‪g .‬‬ ‫هویت‬ ‫ادم اشتباهی‬ ‫ناصر پویان فر به همراه گروهی از دوستانش با موتور‬ ‫سیکلت به شمال کش��ور م ی روند و بر اثر سهل انگاری با‬ ‫پس��ر بچه ای برخورد م ی کنند‪ .‬درد و عذاب وجدان سبب‬ ‫م ی ش��ود که او از جمع دوس��تانش جدا ش��ود و به ته ران‬ ‫بازگردد‪ .‬در راه با یک تریلی تصادف م ی کند و به شدت اسیب‬ ‫م ی بیند‪ .‬امبوالنسی که او را به بیمارستان منتقل م ی کند‬ ‫به دلیل نقص فن��ی در راه م ی ماند و ناص��ر با امبوالنس‬ ‫مجروحان جنگی به بیمارستان منتقل م ی شود‪ ،‬او را با یک‬ ‫مجروح جنگی اشتباه م ی گی رند‪ ،‬برخورد پرستاران ‪ ،‬رزمندگان‬ ‫با او ان چنان است که او را به خویشتن باز م ی گرداند‪ .‬ناصر‬ ‫هویت خود قهرمان نیست‪ ،‬او اشتباهی است اما قهرمان ها‬ ‫را م ی بیند و سیر تحول را طی م ی کند‪g .‬‬ ‫‪74‬‬ ‫سینمای حاتم ی کیا‪ ،‬س�ینمای قهرمان هاست‪.‬‬ ‫قهرمان های�ی از جن�س س�ینمای «عموابراهی�م»‪،‬‬ ‫قهرمانی که فریادش�ان‪ ،‬سکوتش�ان‪ ،‬عملش�ان و‪...‬‬ ‫همه در خدم�ت قصه هس�تند‪ .‬حاتم ی کی�ا در تمام‬ ‫طول قصه هایش‪ ،‬دلبس�تگ ی اش را ب�ه قهرمانش را‬ ‫مخفی نم ی کند‪ ،‬او با مخاطبش این دوس�ت داشتن‬ ‫را قس�مت م ی کند‪ .‬قهرمان او هی�چ گاه یک قهرمان‬ ‫منفعل نیس�ت‪ ،‬او حساس اس�ت‪ ،‬او قهرمان بودن را‬ ‫برای قهرمانی نم ی خواهد‪ ،‬او قهرمان موقعیتی است‬ ‫که خلق ش�ده‪ .‬در طول روایت او قهرمان حق اس�ت‪.‬‬ ‫خشمش‪ ،‬فریادش‪ ،‬س�کوتش‪ ،‬معنویتش در خدمت‬ ‫حق اس�ت‪ .‬از «چ» ک�ه بگذری�م‪ ،‬تم�ام قهرمان های‬ ‫حاتم ی کیا در یک ش�خص خالصه نم ی شود‪ ،‬او نماد‬ ‫یک گروه است‪ .‬ش�اید بتوان چمران حاتم ی کیا را هم‬ ‫مستثنی نکرد و او را هم نماد یک گروه دانست‪ ،‬گروهی‬ ‫که از جنگ نم ی هراس�ند ولی ان را چاره اخر دانسته و‬ ‫م ی دانند‪.‬قهرمان های حاتم ی کیا چون خیلی غریبه یا‬ ‫ابر انسانی نبودند‪ ،‬تبدیل به قهرمان های یک دوره یا‬ ‫یک نسل شدند‪ .‬قهرمان هایی که گوشه ای از حافظه‬ ‫جمعی ما را به خود اختصاص دادن�د‪ .‬به بهانه حضور‬ ‫«چ» نگاهی داریم به برخ�ی از قهرمان های فیل م های‬ ‫ابراهیم حاتم ی کیا‪.‬‬ ‫مگر م ی شود سعید از کرخه تا راین را دوست‬ ‫نداش��ت؟ قهرمانی که خیلی راح��ت م ی توان با او‬ ‫همراه شد؛ از کنار رود کرخه ‪ ،‬انجایی که ماسکش را‬ ‫به رزمنده ای دیگر م ی بخشد و همین مساله باعث‬ ‫م ی شود تا شیمیایی شود و کارش به المان و حوالی‬ ‫راین م ی رس��د‪ .‬چند از نفر از ما هستند که وقتی در‬ ‫کنار راین فریاد م ی زد و به دنبال رحمانیت م ی گشت‪،‬‬ ‫بعض گلویمان را نگرفت؟ چن��د نفر از ما در لحظه‬ ‫اخر چش��مان ترمان را پاک نکردیم؟ از کرخه تا راین یکی از چند بعدی ترین فیلم های دفاع‬ ‫مقدس است و البته یکی از تاثیرگذارترین های ان‪ .‬در این فیلم جنگ از چندین و چند جنبه‬ ‫مختلف مورد بررسی قرار گرفته و س��عید در تمام این صحنه ها واکنش های یک رزمنده را‬ ‫نشان م ی دهد‪ .‬بازی خوب علی دهکردی چنان شخصیت باورپذیری از سعید را نشان م ی دهد‬ ‫که هیچ گاه از تاریخ سینمای ای ران پاک نم ی شود‪g .‬‬ ‫مهاجر‬ ‫پرنده یا پرواز‬ ‫مهاجر بدون ش��ک یکی از بهترین فیلم های‬ ‫ی که تمام مختصات‬ ‫سینمای دفاع مقدس است‪ ،‬فیلم ‬ ‫این س��ینما را با هم دارد‪ ،‬این فیلم محتوای معنوی‬ ‫فیلم های این ژانر را در فرم ی مناس��ب ریخته و نشان‬ ‫از پخته ش��دن یک فیلمس��از جوان دارد اما قهرمان‬ ‫فیلم «مهاجر» چه کسی است؟ رزمنده ای که کنترل‬ ‫این پرنده اهنی را برعهده دارد یا رزمنده‪ ...‬به دلیل برد‬ ‫محدود دستگاه کنترل‪ ،‬خلبانان در دو ایستگاه مقابل‪،‬‬ ‫رودرروی هم و در خطوط دش��من مستقر م ی شوند‪.‬‬ ‫خلبانی که به خطوط دشمن نفوذ کرده‪ ،‬در حالی که با دشمن درگیر م ی شود‪ ،‬با مهارت عملیات شناسایی را انجام م ی دهد و‬ ‫هواپیما را در هوا تحویل خلبان دوم م ی دهد‪ .‬در حالی که خود در اخرین لحظات شهید م ی شود‪ .‬رابطه رزمنده فیلم (با بازی‬ ‫خوب مرحوم اصغر زاده) با پ رنده اهنی شناسایی عالی از کار درامده و به این پ رنده کوچک شخصیت داده شد‪g .‬‬ ‫بوی پیراهن یوسف‬ ‫برج مینو‬ ‫امی د های دایی غفور‬ ‫دایی غفور منتظر اس��ت‪ .‬یوسفش باید از راه‬ ‫برس��د‪ .‬هیچ کس پیرمرد را باور ن��دارد‪ ،‬هیچ کس‬ ‫دیدار دوب��اره را باور ن��دارد اما در قل��ب دایی غفور‬ ‫ش��عله ای اس��ت که حت��ی در ان لحظه هایی که‬ ‫وقتش است‪ ،‬سیلی بر گوش پس��ر بزند‪ ،‬پالک را‬ ‫باور نم ی کند‪ .‬او منتظر اس��ت و تنه��ا قلب او بود‬ ‫که راس��ت م ی گفت‪ .‬دایی غفور و ش��یرین شبانه‬ ‫به سمت قصر ش��یرین حرکت م ی کنند‪ .‬صبح روز‬ ‫بعد‪ ،‬هنگامی که شیرین در میان ازادگان به دنبال خسرو ب رادرش م ی گردد‪ ،‬ناباورانه یوسف‬ ‫را م ی بیند و مژده بازگش��ت عزیز دایی غفور را به او م ی دهد و او مزد این انتظار را م ی گیرد‪.‬‬ ‫بازی علی نصیریان در نقش دایی غفور‪ ،‬بس��یار تاثیرگذار بود‪ .‬او در ط��ول فیلم از امید تا‬ ‫ناامیدی پیش م ی رود و دوب��اره از روزنه ها امی��د را م ی جوید و به همه نش��ان م ی دهد که‬ ‫حق با او بود‪g .‬‬ ‫روزگار وصل‬ ‫از گذشته نم ی توان گریخت‪ ،‬همیشه م ی توان‬ ‫و باید ب��ه عقب بازگش��ت و دید انچه را س��عی به‬ ‫فراموش کردن��ش داری‪ .‬این حکایت موس��ی در‬ ‫برج مینو است‪ .‬او باید برگردد به خاطر بیاورد‪ .‬بهانه‬ ‫موجود است‪ ،‬بهانه م ی تواند برجی باشد در دل یک‬ ‫جزیره ‪ ...‬موسی در برج مجنون‪ ...‬او در این سفر تنها‬ ‫نیس��ت‪ ،‬مینو تا مینو همراه اوست‪ .‬موسی عاشق‬ ‫است‪ ،‬همیش��ه بوده و نم ی تواند «اش��یخ» شود‪.‬‬ ‫موسی در سفر‪ ،‬در تعلیق میان گذشته و حال با مینو است‪ ،‬دستور امده برج برچیده شود اما‬ ‫انجا موس��ی در خیال به زمانی برم ی گردد که با منصور‪ ،‬ب رادر مینو که شهید شده در حال‬ ‫ساختن دکلی ب رای شناسایی بهتر دشمن هستند‪ .‬مینو هم همراه موسی منصور را م ی بیند‬ ‫و از موسی م ی خواهد که باز هم در دکل بمانند تا او بیشتر ب رادرش را مالقات کند‪ .‬او لحظه‬ ‫شهادت ب رادر را هم م ی بیند‪ ،‬اما تاب نم ی اورد‪ .‬علی مصفا موسای برج مینو بود‪g .‬‬ ‫موج مرده‬ ‫اژانس شیشه ای‬ ‫استیصال قاسم‬ ‫ارتفاع پست‪ ،‬فیلم تکثر اس��ت‪.‬همه در این‬ ‫فیلم نقشی دارند و نقششان مهم است‪ .‬این تکثر‬ ‫نقش به تکثر از روایت منجر م ی شود‪ .‬هر کس در این مجموعه روایت ها از زاویه دید خودش‪،‬‬ ‫صاحب حق است‪ .‬قاسم‪ ،‬جوانی که خانواده اش از کمبودهای فراوانی در زندگی معمولی و‬ ‫گذران ساده ان رنج م ی برند‪ ،‬وادار به کوچ یا مهاجرت م ی ش��وند‪ .‬او ب رای عملی کردن این‬ ‫هدفش‪ ،‬هواپیماربایی را در دستورکار خود قرار م ی دهد در این راه‪ ،‬هیچ یک از اعضای خانواده‬ ‫و همراهانش از قصد او باخبر نیستند‪ .‬ربوده شدن هواپیما‪ ،‬همه ادم های همراه قاسم را در‬ ‫موقعیتی دشوار قرار م ی دهد‪ .‬قاسم به استیصال رسیده و م ی رود تا از این بن بست فرار کند‪.‬‬ ‫حمید فرخ نژاد‪ ،‬چنان نقش را باور پذیر ایفا م ی کند که در پایان هیچ کس مهر شخصیتی‬ ‫هنجارشکن و خ رابکار بر پیشانی او نم ی زند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ارتفاع پست‬ ‫روبان و بیابان‬ ‫یک فیلم و س��ه قهرمان‪ ،‬مباهله ای در کار اس��ت‪ .‬سه‬ ‫ش��خصیت اصلی «روبان قرمز» در بیابانی نامش��خص در‬ ‫پ ی خواسته های خویش هستند و م ی کوشند واقعیت روز را به‬ ‫نفع خود تغییر دهند و دیگران را مطیع خویش نمایند‪« .‬داود»‬ ‫رزمنده ای است باقیمانده از س��ال های جنگ‪ .‬او زندگ ی اش را‬ ‫وقف پاکس��ازی منطقه و خنثی کردن مین های مانده از ان‬ ‫سال ها کرده است و به قول خودش دنیا و هوس های دنیایش‬ ‫را خنثی م ی کند‪ .‬وی فضای پاکس��ازی نش��ده میدان مین را‬ ‫ب��ا روبان های قرمز محدود کرده اس��ت و به کندی مش��غول‬ ‫خنثی کردن انهاست‪ .‬داود مردی ارمانگراست که م ی کوشد با‬ ‫یاد دوستان همرزمش خویشتن را ارضا کند‪« .‬جمعه»‪ ،‬مردی‬ ‫افغانی است با گذش��ته ای مبهم‪ .‬وی زنش را در افغانستان از‬ ‫دس��ت داده و اینک در گورس��تان تانک ها در تنهایی خویش‬ ‫کتاب م ی خواند و س��از م ی زند و به زنش فک��ر م ی کند‪ .‬او با‬ ‫واقعیت روزمره‪ ،‬زندگیش را م ی گذراند‪.‬ارام��ش این دو مرد با‬ ‫ورود «محبوبه» به هم م ی خورد‪ .‬روبان قرمز اس��تعاری ترین‬ ‫فیلم حاتم ی کیا ست‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫روایت خیبری ها‬ ‫حاج کاظم اژانس شیشه ای‪ ،‬روایت خیبری هاست‪ ،‬انها‬ ‫که این گونه تعریف م ی شوند‪« :‬اهل نی و هور و اب‪ ...‬خیبری‬ ‫ساکته‪ ،‬دود نداره‪ ،‬سوز داره» حاج کاظم هیچ چیز نم ی خواهد‪،‬‬ ‫ارام اس��ت و بی صدا اما تعریف امنیت ملی ب رایش «عباس»‬ ‫است و بچه هایی مثل عباس‪ .‬او با قرض با یک ماشین کهنه‬ ‫کار م ی کند و هیچ نم ی خواهد‪ ،‬اما پای عباس که وسط باشد‪،‬‬ ‫جگرش م ی س��وزد‪ ،‬یک دفعه تفنگ به دستش م ی چسبد‪ .‬او‬ ‫خوب م ی داند که «یه گردان بره خط گروه��ان برگرده یعنی‬ ‫چه؟‪ «:‬م ی دونی یه گروهان بره خط دسته برگرده یعنی چی؟‬ ‫م ی دونی یه دس��ته بره خط نفر برگرده یعنی چی؟» پس قدر‬ ‫نفری که مانده است را خوب م ی داند و پرویز پرستویی ان قدر‬ ‫نقش حاج کاظم را در اژانس شیشه ای مسلط و روان بازی کرده‬ ‫که م ی شود ساعت ها در مورد ان حرف زد‪.‬‬ ‫در کنار حاج کاظم باید به عباس هم اشاره کرد‪ .‬قهرمانی‬ ‫ساکت‪ ،‬کم حرف‪ ،‬شیرین‪ ،‬ب ی ادعا که هیچ چیز را ب رای خودش‬ ‫نم ی خواهد‪ .‬س��ر زمین بود با تراکتور بع��د از جنگ به همان‬ ‫زمین برگشت بدون تراکتور‪g .‬‬ ‫موج راشد‬ ‫پدری که هر قدر که پسرش شبیه‬ ‫ارمان هایش نباشد‪ ،‬باز هم پسرش است‬ ‫و نم ی تواند ب ی تفاوت باش��د‪ .‬فرمانده ای‬ ‫که دس��تورات منطب��ق ب��ر امارهایش‬ ‫نیس��ت‪ ،‬مردی که جنگید و پشت جبهه‬ ‫را به ادم هایی س��پرد که به زعم او اکنون‬ ‫باید با خود بنش��ینند و خل��وت کنند که‬ ‫کدام یک کوتاهی کرده اند‪ .‬این داس��تان‬ ‫مرتضی راشد است‪ ،‬سردار مرتضی راشد‪.‬‬ ‫یک س��ردار تنه��ا‪ ،‬او نم ی توان��د خیلی‬ ‫چیزها را فراموش کند‪ ،‬او که در اس��تانه‬ ‫بازنشس��تگی قرار دارد‪ ،‬درص��دد گرفتن‬ ‫انتقام از ناو امریکایی وینسنس است‪ .‬با‬ ‫فرزندش چه کند و ب��ا حبیبش؟ میان او‬ ‫و حبیب فاصله ای است که گویی حرف‬ ‫هم را نم ی فهمند‪ .‬او تنهاست‪ ،‬حتی ب رای‬ ‫اخرین عملیات هم تنها م ی ماند و برادر‬ ‫همسرش نم ی گذارد افرادش همراه شوند‪.‬‬ ‫ان وقت که راش��د تنها س��وار قایق تند‬ ‫رو م ی ش��ود و به سمت کش��تی حرکت‬ ‫م ی کن��د‪ .‬مرتضی راش��د و تنهای ی اش را‬ ‫پرویز پرستویی به تصویر کشید‪g .‬‬ ‫روبان قرمز‬ ‫«چ»‬ ‫چریک کت و شلوار پوش‬ ‫حاتم ی کیا در فیل��م «چ» با مخاطبش خیلی‬ ‫روراست است‪ ،‬او نم ی خ واهد مخاطبش را گول بزند‪ .‬در‬ ‫همان دقایق اول م ی گوید که چمران او‪ ،‬چمران محبت است‪ ،‬چمران صلح است‪ ،‬او ب رای کشتن‬ ‫نیامده‪ ،‬او که خالق نیست که ب رای مرگ تصمیم بگیرد‪ .‬چمران حاتم ی کیا حتی مردان داخل‬ ‫یدارد‪« :‬چریک کت و شلوار پوش ندیده بودیم»‪ ،‬چمران با زبان صلح‬ ‫پادگان را هم به تعجب وا م ‬ ‫س ترس نیست‪ .‬او ان قدر شجاع است که یک تنه از میان‬ ‫پیش م ی رود‪ ،‬صلح طلبی او از جن ‬ ‫انبوه دشمن رد م ی شود و داخل ماشین دشمن م ی نشیند‪ .‬صلح طلبی او یک باور است‪ .‬او اعتقاد‬ ‫دارد که تا انجا که م ی توان نباید دست به اسلحه برد و انجا که صلحش به جنگ تبدیل شد‪،‬‬ ‫شاهد هم ب رای خود گرفت‪ .‬چمران حاتم ی کیا دارد به ما م ی گوید‪ ،‬که چرا ما به جنگ م ی گوییم‬ ‫جنگ تحمیلی‪ ،‬دلیلش را حتی در ان زمان م ی توان یافت که جنگ با ع راق شروع نشده بود‪g.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫خاطره های پراشک‬ ‫فوتبالیست هایی که گریه کردند‬ ‫دیـــدار‬ ‫دقیقه ‪ 73‬ب��ازی تابلوی تعویض ب��اال رفت میالن در‬ ‫مقابل ناپولی ‪ 3‬گل عقب بود‪ ،‬کالرنس س��یدورف تصمیم‬ ‫گرفته بود که ماریو بالوتلی مهاج��م اول تیمش را تعویض‬ ‫کند‪ .‬تا اینجای کار هیچ چیز عجیبی رخ نداده بود‪ .‬ماریو در‬ ‫این بازی ان قدر بد بازی کرده ب��ود و ان قدر موقعی ت هایی‬ ‫را با خودخواهی از دست داده بود که م ی توانست گزینه اول‬ ‫تعویض باش��د اما اتفاق عجیب وقتی بود که بالوتلی روی‬ ‫نیمکت نشس��ت‪ ،‬او گرمکن خود را روی صورتش گرفت و‬ ‫شروع کرد به گریه کردن‪ .‬چرا گریه کرد؟ رسانه های ایتالیایی‬ ‫مدعی ش��ده اند که گریه س��وپرماریو به خاطر ش��عارهای‬ ‫توهی ن امیز و نژادپرس��تانه ه��واداران ناپولی علی��ه او بوده‬ ‫است اما کالرنس س��یدورف این موضوع را رد کرد و جریان‬ ‫را یک واکنش طبیعی از س��وی بازیکنان فوتبال دانس��ت‪:‬‬ ‫«ما بازیکنان گاهی اوقات احساسات خود را با این شیوه اب راز‬ ‫م ی کنیم‪ .‬من هی چ چیز غیرعادی در ای��ن ماجرا نم ی بینم‪.‬‬ ‫خودم هم ان را چند بار تجربه کرده ام‪ .‬گریه او گریه ای زیبا بود‬ ‫و همیشه وقت هایی هست که این اتفاق م ی افتد‪ .‬بالوتلی‬ ‫باید در همه جوانب رشد کند‪ .‬او دو هفته پیش ب رابر کالیاری‬ ‫بازی فوق العاده ای انجام داد اما در این بازی از فضاهایی که‬ ‫داشت استفاده نکرد‪ ».‬بالوتلی که بارها و بارها با واکنش ها‪،‬‬ ‫حرف ها و حتی مدل موهای عجیب و غریبش جنجال ساز‬ ‫بوده‪ ،‬این بار با اشک هایش خب ر ساز ش��د‪ .‬در تاریخ فوتبال‬ ‫ای ران و جهان گریه های ب ی ش��ماری بوده ک��ه خاطره انگیز‬ ‫شده اند‪ ،‬به بهانه گریه بالوتلی تاریخ گریه در فوتبال را مرور‬ ‫م ی کنیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫خوشحالی غمگین‬ ‫پله ‪ 17‬سالش بود که به قهرمانی جام جهانی رسید‪ .‬او‬ ‫به زودی به یکی از سرشناس ترین چهره های دنیای فوتبال‬ ‫تبدیل م ی ش��د‪ .‬در فینال جام جهانی ‪ 1958‬س��وئد دو گل‬ ‫مقابل می زبان به ثمر رس��اند و نخستین جام جهانی را ب رای‬ ‫برزیل به ارمغان اورد‪ .‬هم تیم ی های پله در حالی که او را روی‬ ‫دست گرفته و به باال پرتاب م ی کردند ورزشگاه را دور زدند‪ .‬پله ‬ ‫نم ی تواست خود را کنترل کند و اشک ریزان بر باالی دست‬ ‫هم تیم ی هایش به پرواز در م ی امد‪ .‬کمتر شادی در فوتبال‬ ‫وجود دارد که تا این حد غمگین باشد‪.‬‬ ‫اشک مارادونا‬ ‫جام جهانی ‪ 90‬قص��ه ای متف��اوت از جام جهانی ‪86‬‬ ‫داش��ت‪ ،‬دون دیه گو و یارانش ان اقتدار گذشته را نداشتند و‬ ‫تیم ها را با رندی پشت سر هم م ی گذاشتند‪ .‬انها ایتالیا را در‬ ‫‪76‬‬ ‫ناپل بردند و فینال رسیدند‪ .‬در ناپل پارچه ای نصب شده بود‬ ‫که روی ان نوشته ش��ده بود‪« :‬دیه گو تو را دوست داریم‪ ،‬اما‬ ‫ایتالیا پدر ماست‪».‬‬ ‫اما در رم و به هنگام دیدار فینال اوضاع فرق م ی کرد‪.‬‬ ‫پس از انکه الم��ان ارژانتین را یک بر صفر شکس��ت داد‪،‬‬ ‫هواداران ایتالیا که مارادونا باعث حذف تیمشان شده بود به‬ ‫هنگام اهدای مدال نقره به مارادون��ا او را هو کردند‪ .‬مارادونا‬ ‫وقتی مدال نقره را دریافت کرد‪ ،‬اشک م ی ریخت‪.‬‬ ‫ریخت‪ .‬رونالدو که در رقابتی نزدیک با لیونل مسی و فرانک‬ ‫ریبری‪ ،‬یک بار دیگر جایزه توپ طالی فیفا را دریافت کرد‪ ،‬به‬ ‫قدری احساساتی شده بود که اشک از چشمانش سرازیر شد و‬ ‫نتوانست صحبت کند‪ .‬او در مورد دلیل اشک ریختن هنگام‬ ‫دریافت جایزه گفت‪« :‬مادرم را دیدم که گریه م ی کرد‪ .‬سعی‬ ‫کردم خودم را کنترل کنم ولی من هم به گریه افتادم‪ .‬این بار‬ ‫بیشتر از دفعه قبل احساساتی ش��دم چون در مقابل مادر و‬ ‫فرزندم قرار داشتم‪».‬‬ ‫گازای احساساتی‬ ‫تیم انگلس��تان در جام جهان��ی ‪ 1990‬یکی از بهترین‬ ‫تیم های این کش��ور بود‪ ،‬انه��ا مقتدرانه پی��ش رفتند تا در‬ ‫مرحله نیمه نهایی با المان رو در رو ش��دند‪ ،‬بازی با المان با‬ ‫اشتباه پیتر شیلتون همراه شد و انگلیس در ضربات پنالتی‬ ‫باخت اما یک��ی از صحنه های ماندگار ان بازی اش��ک های‬ ‫پل گاس��کوئین بود‪ .‬گاس��کوئین با توماس برتولد درگیر و‬ ‫بالفاصله با کارت زردی از س��وی داور جریمه شد‪ .‬این بدان‬ ‫معنی بود که در صورت پیروزی انگلستان و صعود به فینال‪،‬‬ ‫پل گاسکوئین در مهمترین دیدار فوتبال غایب خواهد بود و‬ ‫این گازا را به گریه انداخت‪.‬‬ ‫حسرت المانی‬ ‫در دیدار نیمه نهایی جام جهانی ‪ ،2002‬میشائیل باالک‪،‬‬ ‫ستاره تیم ملی المان در ان مسابقات‪ ،‬دقایقی پس از دریافت‬ ‫کارت زردی که به معنی عدم حضور او در دیدار فینال بود‪ ،‬گل‬ ‫پیروزی بخش تیمش مقابل کره جنوبی را به ثمر رساند تا هم‬ ‫تیم ی هایش لذت حضور در فینال را تجربه کنند‪ .‬لحظاتی‬ ‫پس از انک��ه المان ی ها با پیروزی زمین ر ا ت��رک کردند‪ ،‬این‬ ‫حقیقت که باالک نم ی توان��د در ب رابر برزیل به میدان برود‪،‬‬ ‫موجب شد تا اشک های باالک سرازیر شود‪.‬‬ ‫گریه کاپیتان‬ ‫فرانکو باره سی توپ را به کجا زد؟ این بازیکن با همه‬ ‫تجربه و ان همه بازی ملی مگر م ی توانست این همه بد به‬ ‫توپ ضربه بزند؟ در فینال جام جهانی ‪ 1994‬وقتی تیم ملی‬ ‫ایتالیا در ب رابر برزیل ب��ازی م ی کرد‪ ،‬هیچ کس باور نم ی کرد‬ ‫که کاپیتان ایتالیا توپ را به اس��مان بزند‪ .‬پس از این ضربه‬ ‫باره سی زانو زد و اشک ریخت‪.‬‬ ‫گری ه های طالیی‬ ‫این گریه همین تازگ ی ها اتفاق اقتاد‪ ،‬وقتی کریستیانو‬ ‫رونالدو توپ طالی امس��ال را گرفت‪ ،‬پشت تریبون اشک‬ ‫بلوتلیبرای چندمین بار گریهکرد‬ ‫گریه قرن‬ ‫جواد زرینچه در جناح راس��ت زمین صاحب توپ شد‪،‬‬ ‫توپ را روی دروازه سانتر کرد‪ .‬حمید استیلی به اسمان بلند‬ ‫شد و دروازه کیس��ی کلر‪ ،‬دروازه بان مشهور امریکا را بازکرد‪.‬‬ ‫استیلی وقتی گل زد‪ ،‬گریه کرد‪ .‬گریه ای که چندین بار از او‬ ‫شاهد بودیم‪ ،‬گل او گل قرن بود‪.‬‬ ‫اشک یحیی‬ ‫یحیی گل محمدی هم صاحب یکی از معروف ترین‬ ‫گریه های تاریخ فوتبال ای ران است‪ .‬او در یک بازی مهم گل‬ ‫زد و با گل او توانستیم تیم ملی ای رلند جنوبی را که به رکورد‬ ‫شکست ناپذیری شهره بود‪ ،‬ببریم اما این گل ثمری نداشت‬ ‫و ما به جام جهانی ‪ 2002‬نرسیدیم‪ .‬یحیی با صورتی اشکبار‬ ‫زمین مسابقه ر ا ترک کرد‪.‬‬ ‫بغض مهدی‬ ‫مهدی مهدوی کیا‪ 21 ،‬سال پس از اغاز دوران حرفه ای‬ ‫فوتبال‪ ،‬بعد از چند بغض نیم��ه کاره و کنترل ان ناگهان به‬ ‫گریه افتاد‪ .‬جایی که اشک ها صورت کاپیتان سابق تیم ملی‬ ‫ای ران را خیس م ی کردند‪ .‬مهدی در این لحظات نیم رخ خود‬ ‫را از دوربین پنهان م ی کرد اما گریه او تا خانه های میلیون ها‬ ‫ای رانی که پای تلویزیون لحظه های مکرر خاطره های شیرین‬ ‫را به یاد م ی اوردند‪ ،‬م ی رفت‪ .‬لحظاتی مثل ان شوت استثنایی‬ ‫به دالیان یا فراری که با فتح دروازه امریکا به پایان رسید‪ .‬او‬ ‫در حرف های��ش به طعنه گفت‪« :‬به س��رزمینی م ی روم که‬ ‫مردمش اگر دوستت دارند با تمام وجود است و اگر دشمنت‬ ‫هستند‪ ،‬ان را توی رویت م ی گویند‪g ».‬‬ ‫کاله جادویی و مجسمه مسی‬ ‫شمعدانی ها‬ ‫مهاجرت با زبان طنز‬ ‫اخرین رمان محمد حنیف‬ ‫اجرای نمایش «شمع دان ی ها» کاری از گروه پوشه از روز دوشنبه ‪ ۲۱‬بهمن ماه اغاز شد‪.‬‬ ‫ نمایش « شمعدان ی ها »سومین کمدی کارنامه این گروه به شمار م ی رود که از ‪ 21‬بهمن تا‬ ‫‪ 22‬اسفند هر روز ساعت ‪ 19:30‬در تاالر حافظ روی صحنه م ی رود‪ .‬این نمایش ‪ 70‬دقیقه ای‬ ‫به یک مقوله اجتماع��ی م ی پردازد و موضوع مهاجرت را این بار ب��ا حال و هوای طنازانه و‬ ‫کمیک به تصویر م ی کشد‪.‬‬ ‫حمیدرضا نعیمی‪ ،‬اناهیتا همتی‪ ،‬علی میالنی‪ ،‬مرضیه صدرایی‪ ،‬وحید نفر‪ ،‬محسن‬ ‫رستگار و کیوان خانبگی به عنوان بازیگر در این اثر نمایشی روی صحنه م ی روند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه وحید نفر نقش مادر بزرگ الزایمری خانواده شمع دانی را بر عهده دارد‪ .‬یعقوب اقاخانی‬ ‫کارگردان این اثر نمایش��ی م ی گوید‪« :‬این نمایش به دنبال نمایش «مرثی ه ای ب رای یک‬ ‫سبک وزن» شکل گرفته که در سال ‪ 88‬پرفروش ترین نمایش به شمار امد‪ .‬بعد از ان چند‬ ‫نمایش��نامه به صحنه برده ام که هر کدام به مقوله مهاجرت م ی پرداختند‪« .‬شمعدان ی ها»‬ ‫هم با رویکرد کمیک و کم نظیری به ان موضوع توجه شده است‪ .‬مقصود از کم نظیر‪ ،‬سطح‬ ‫کیفی کار نیست‪ ،‬این ش��یوه کمتر در اثار کمدی ای رانی س��ابقه دارد ‪ ».‬گروه تئاتر پوشه‬ ‫‪ 50‬درصد از عواید حاصل از فروش دو روز نخست نمایش کمدی «شمعدان ی ها» بهمن را‬ ‫به بنیاد خیریه و کودکان سرطانی اختصاص داده است‪g .‬‬ ‫محمد حنیف جدیدترین رمان خود را با عنوان «کاله جادویی و مجس��مه مس��ی»‬ ‫منتشر کرد‪.‬این اثر که در ‪ 256‬صفحه نوشته شده ‪ ،‬به مفهوم قدرت و عدالت م ی پردازد‪ .‬در‬ ‫‪ 12‬فصل «کاله جادویی و مجسمه مسی» دغدغه های یک حاکم‪ ،‬اسی ب های حکومتی‬ ‫و عوامل شکل گیری انقالب اشاره شده است‪ .‬حنیف این اثر خود را یک رمان کامال ای رانی‬ ‫م ی خواند که در ان به شیوه داستان ای رانی از داستان در داستان‪ ،‬نقالی و قصه گویی عامیانه‬ ‫استفاده کرده است‪ .‬به گفته وی‪ ،‬این رمان از می راث ادبی کهن مثل گزیده اشعار و مفاهیم‬ ‫بکر داستان های ای رانی بهره برده و در عین حال که رئالیسم جادویی در ان برجسته است‪،‬‬ ‫ریشه در اثار ادبی کهن کش��ورمان دارد و ان را معرفی م ی کند‪.‬این نویسنده کتاب «کاله‬ ‫جادویی و مجسمه مس��ی» را ب رای چاپ به انتشارات عصر داس��تان سپرده است‪.‬حنیف‬ ‫تاکنون ‪ 23‬اثر به چاپ رس��انده که در می��ان انها چهار رمان و دو مجموعه داس��تان دیده‬ ‫م ی شود‪ .‬رمان «قفس» از این نویسنده برگزیده دهمین دوره جایزه کتاب سال غن ی پور در‬ ‫بخش داستان دفاع مقدس شده است‪ .‬مراسم رونمایی از رمان «کاله جادویی و مجسمه‬ ‫مسی» نوشته محمد حنیف بعد از ظهر روز دوشنبه ‪ 21‬بهمن با حضور این نویسنده‪ ،‬محمد‬ ‫حسنی‪ ،‬رئیس مستعفی بنیاد ادبیات داستانی‪ ،‬عباس پژمان‪ ،‬کامران پارس ی نژاد و شه رام‬ ‫اقبا ‬ ‫لزاده در سرای داستان بنیاد ادبیات داستانی ای رانیان برگزار شد‪g .‬‬ ‫لندن باالتر از‬ ‫پاریس‬ ‫هشت درصدی توریس��ت را تجربه کند‪ .‬در کل بریتانیا‪ ،‬افزایش توریس ت های خارجی در ‪ 9‬ماه‬ ‫نخست سال‪ 11 ،‬درصد افزایش داشته و به ‪ 25‬میلیون نفر رسیده است‪ .‬کیت مالت هاوس‪ ،‬معاون‬ ‫شهردار لندن م ی گوید‪ « :‬بازی های المپیک تصویر لندن را تغییر داد‪ .‬مردم توانستند شهری زیبا‪،‬‬ ‫گشاده رو و پرتحرک را ببینند که فراتر از کلیشه های همیشگی بود‪ ».‬بیشتر توریس ت هایی که‬ ‫به لندن م ی ایند‪ ،‬اروپایی هستند و بعد از ان توریس ت های امریکای شمالی و سایر نقاط جهان‬ ‫قرار دارند‪ .‬بازدیدکنندگانی که از چین‪ ،‬هند و خاورمیانه م ی ایند‪ ،‬یکی از دالیل مهم این س��یر‬ ‫صعودی هستند‪ .‬ولی سختگیری دولت کامرون در اعطای ویزا‪ ،‬اجازه ورود بیشتر این گروه را در‬ ‫مقایسه با پاریس م ی گیرد‪ .‬به همین خاطر بود که وزیر کشور بریتانیا تحت فشار مراکز تجاری و‬ ‫الب ی های توریستی پذیرفت که در اعطای ویزا به چین ی ها نرمش بیشتری به خرج دهد‪ .‬این گروه‬ ‫از توریس ت ها پول زیادی خرج م ی کنند؛ پنج میلیارد پوند (‪ 6‬میلیارد یورو ) در شش ماه نخست‬ ‫سال ‪ 2013‬که معادل افزایشی ‪ 12‬درصدی است‪« .‬وست اند»‪ ،‬محله ای که مرکزیت خرید لندن‬ ‫است‪ ،‬رستوران ها و تئاترها از نظر اقتصادی تاثیر بیشتری از بخش کشاورزی بریتانیا دارند‪g ..‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫هیچ کس باورش نم ی شد که شهر لندن بتواند در جلب توریست ان قدر پیش برود که‬ ‫حتی از پاریس که در قاره اروپا به عنوان مقصد توریس��ت ها شناخته م ی شود‪،‬پیشی بگیرد‪.‬اما‬ ‫انگار نه برج ایفل‪ ،‬نه شانزده لیزه و نه هیچ کدام از ان معماری های برجسته فرانسه باعث نشد که‬ ‫لندن با بیگ بن توریست ی ترین شهر جهان شناخته نشود‪.‬در سال ‪ ،2013‬بازدیدکنندگان بیشتری‬ ‫از بریتیش میوزیوم‪ ،‬جذابیت نخست توریس��تی لندن و همچنین نشنال گالری بازدید کردند‪.‬‬ ‫انها سوار کابی ن های بزرگ «چشم لندن» ش��دند یا از راهروهای تاریک برج لندن باال رفتند‪ .‬به‬ ‫گزارش فیگارو‪ ،‬چنین استقبالی از لندن ب ی سابقه بود تا پایتخت بریتانیا با بیش از ‪ 16‬میلیون‬ ‫بازدیدکننده خارجی باالتر از بانکوک و پاریس تبدیل به توریست ی ترین شهر جهان شود‪ .‬پاریس‬ ‫در سال ‪ ،2012‬توانسته بود ‪ 15/9‬میلیون بازدیدکننده جذب کند‪ .‬در این رده بندی نیویورک در‬ ‫رده چهارم قرار م ی گیرد‪ .‬ش��هرداری لندن افزایش استقبال از این ش��هر را از تاثی رات المپیک‬ ‫‪ 2012‬م ی داند‪ .‬این در حالی است که معموال شهرهای می زبان المپیک در سال بعد از بازی ها با‬ ‫کاهش توریست روبه رو م ی شوند‪ .‬برعکس لندن توانسته در سه ماه نخست سال ‪ ،2013‬افزایش‬ ‫دیـــدار‬ ‫توریستی ترین شهر جهان معرفی شد‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫اوالند و اینده‬ ‫فرانسه سوژه‬ ‫تایم‬ ‫وضعیت‬ ‫جهانلغزنده‬ ‫از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫رکوردشکنی‬ ‫مسی روی‬ ‫جلدموندو‬ ‫دیپورتیوو‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫لطفا صبرکنید‬ ‫ارزیاب ی ها درخصوص قس��مت های پخش شده این سریال‬ ‫تاریخی اعتقاد دارد‪« :‬سرزمین کهن روایت مبارزه ملت ای ران‬ ‫ب رای به بارنشستن انقالب اسالمی است‪ ».‬کمال تبریزی در‬ ‫یادداشتی با اب راز احترام به نقش همه اقوام کشور در مبارزات‬ ‫انقالب اسالمی گفت‪« :‬اسام ی شخصی ت های این سریال‬ ‫صرفا نام خانوادگی افراد است و اشاره ای به هیچ یک از اقوام‬ ‫غیور و دالور کش��ور ندارد‪ ».‬کارگردان «س��رزمین کهن» با‬ ‫اشاره به وقایع اتی داستان این سریال گفت‪« :‬قهرمان اصلی‬ ‫سریال که نقش مهم و موثری در نهضت خرداد و همراهی با‬ ‫روحانیت و امام دارد ‪ ،‬از همین خانواده بختیاری است و قضاوت‬ ‫درباره ش��خصی ت های مثبت و منفی این سریال به صبر و‬ ‫حوصله بیش��تری احتیاج دارد‪ ».‬سریال «سرزمین کهن» به‬ ‫بررسی تاریخ سیاسی‪ -‬اجتماعی ای ران از سال ‪ 1320‬تا پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی در بستر زندگی یک پس ربچه م ی پردازد‪ .‬پسر‬ ‫بچه ای به نام رهی بعد از بمباران دهکده ای توسط نیروهای‬ ‫متفقین‪ ،‬از زیر اوار بیرون کشیده م ی شود‪ .‬رهی پس از چند روز‬ ‫مراقبت توسط مادرش‪ ،‬راهی ته ران م ی شود‪ .‬سال ها بعد او در‬ ‫یک خانواده توده ای بزرگ می شود اما بر اثر به وقوع پیوستن‬ ‫ماجراهایی‪ ،‬او به خانواده درباری سپرده م ی شود‪ .‬در این خانواده‬ ‫پاسخ کمال تبریزی به منتقدان سرزمین کهن‬ ‫دیـــدار‬ ‫پخش س��ریال سرزمین کهن از ش��بکه سوم سیما با‬ ‫اختالف نظرهایی مواجه ش��ده اس��ت‪.‬تعدادی از نمایندگان‬ ‫مجلس در تذکرات جداگانه ای به رئیس سازمان صداوسیما و‬ ‫شورای نظارت بر صداوسیما توقف پخش سریال «سرزمین‬ ‫کهن» را به دلیل انچه اهانت به قوم بختیاری در این سریال‬ ‫خوانده اند‪ ،‬خواس��تار ش��ده اند ‪ .‬انها دلیل این اعتراض را ان‬ ‫م ی دانند که در داستان این سریال‪ ،‬نقش یک خانواده کامال‬ ‫منفی‪ ،‬نوکیسه‪ ،‬سلطنت طلب و فاس��د به خانواده ای به نام‬ ‫«بختیاری» داده ش��ده اس��ت که به ازار و اذیت یک خانواده‬ ‫روشنفکر‪ ،‬وطن پرست و مظلوم به نام «اردکانی» م ی پردازند‪.‬‬ ‫اما کم��ال تبری��زی کارگردان با تجربه س��ینما که س��ابقه‬ ‫س��اختن فیلم هایی نظیر «لیلی با من است»و«مارمولک»‬ ‫و سریال های «دوران سرکشی» و « شهریار » را دارد‪ ،‬اعتقاد‬ ‫دارد که باید صبر کرد و از ارزیابی شتابزده دوری کرد‪ .‬کارگردان‬ ‫س��ریال «س��رزمین کهن» در پاس��خ به برخی تحلی ل ها و‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫«قصه های موش نمکی»‬ ‫مجموعه عروسکی در شبکه پویا‬ ‫مجموعه عروس��کی نمایش��ی «قصه های موش نمکی» به کارگردانی تلویزیونی‬ ‫محسن تقوی زنوز و به تهی ه کنندگی ارزو طیبی در ‪ 26‬قسمت ‪ 26‬دقیقه ای پخش خود را از‬ ‫شبکه پویا اغاز کرد‪ .‬محسن تقوی ‪ ،‬کارگردان تلویزیونی این سریال گفت‪« :‬بخش هایی از‬ ‫این سریال در دکورهای ساخته شده در استودیوی ‪ ۱۱‬سازمان صداوسیما مقابل دوربین رفته‬ ‫و بخشی از این کار نیز در دکورهایی که در استودیوی گلستان ساخته شده‪ ،‬ثبت و ضبط شده‬ ‫است‪ .‬فیلمنامه این سریال قصه های موش نمکی توسط شادی پورمهدی و مرضیه محبوب‬ ‫نوشته شده و مرضیه محبوب کارگردانی هنری ان را به عهده دارد‪.‬دکورها به شکل ‪ ۳۶۰‬درجه‬ ‫ساخته شده است و داخل این دکورها تع داد زیادی از عروسک گردان ها و صداپیشه ها در حال‬ ‫ضبط این ب رنامه هستند‪ .‬نکته قابل توجه ان است که صداپیشگان به جای تقلید و ساخت‬ ‫صدا از صدای خودشان روی موش ها استفاده م ی کنند‪ ».‬هنگامه مفید‪ ،‬فروزان زاهدبیگی‪،‬‬ ‫محمود جعفری‪ ،‬شاهد پورمهدی‪ ،‬ماندانا کریمی‪ ،‬امیر سفیری‪ ،‬شقایق شهدوست و سپهر‬ ‫گودرزی‪ ،‬صداپیشگان این سریال هستند و عادل بزدوده‪ ،‬حمید اب راهیمی‪ ،‬علیرضا ابوترابی‪،‬‬ ‫فریبا جدیکار‪ ،‬اذر اخوت‪ ،‬فرزانه امیدفرد‪ ،‬ش��بنم زنجانی و عیسی یوسف پور هم به عنوان‬ ‫عروسک گردان در ساخت این اثر حضور داشته اند‪g .‬‬ ‫کایدون‬ ‫سریالی از‬ ‫کارگردان‬ ‫هوش سیاه‬ ‫‪78‬‬ ‫است که او رفته رفته به هویت خود پ ی م ی برد و همین باعث‬ ‫م ی شود به یک خانواده دیگر که علقه مذهبی دارند‪ ،‬سپرده‬ ‫شود اما این پایان ماجراهای او و اط رافیانش نیست و‪ ...‬سریال‬ ‫«سرزمین کهن» که نویسندگی ان را علیرضا طالب زاده بر‬ ‫عهده داشته اس��ت‪ ،‬دارای ‪ 40‬قس��مت ‪ 45‬دقیقه ای است و‬ ‫قصه ان در سه فاز زمانی روایت م ی ش��ود‪ .‬در این مجموعه‬ ‫تلویزیونی‪ ،‬عالوه بر جذابی ت های داستانی سعی شده بخشی‬ ‫از تاریخ ای ران از س��ال ‪ 1320‬تا ‪ 1357‬بازگو شود‪ .‬این ‪ 37‬سال‬ ‫در سه مقطع زمانی ساخته م ی شود که شامل مهم ترین وقایع‬ ‫این دوران اس��ت‪ .‬به گزارش ش��بکه ای ران‪ ،‬در مقطع اول که‬ ‫سال های ‪ 1330‬تا‪ 1322‬را در بر م ی گیرد‪ ،‬تالش شده موقعیت‬ ‫ای ران در جنگ جهانی دوم‪ ،‬نهضت مل ی شدن صنعت نفت و‬ ‫سایر حوادث رخ داده در ان دوره زمانی نمایش داده شود که با‬ ‫کودتای امریکایی سال ‪ 1332‬به پایان م ی رسد‪.‬در مقطع دوم‬ ‫نیز که از سال های ‪ 1338‬تا ‪ 1342‬به طول م ی انجامد‪ ،‬وضع‬ ‫سیاس ی ‪ -‬اجتماعی ای ران که به قیام ‪ 15‬خرداد ‪ 1342‬منتهی‬ ‫م ی شود‪ ،‬به نمایش گذاشته م ی شود و مقطع سوم مجموعه‬ ‫دوران کهن سه سال پایانی دوران پهلوی را نمایش م ی دهد‬ ‫که با پیروزی انقالب اسالمی به پایان م ی رسد‪g .‬‬ ‫دنیای پویا‬ ‫مجموعه انیمیشن نوروزی شبکه پویا‬ ‫امیر فیضی‪ ،‬کارگردان سابق «سنجد» مجموعه انیمیشنی و عروسکی «دنیای پویا»‬ ‫را که به مصاحبه با شخصی ت های انیمیشنی و کارتونی م ی پردازد‪ ،‬ب رای پخش از شبکه پویا‬ ‫در نوروز ‪ 93‬اماده م ی کند‪« .‬دنیای پویا» یک مجموعه ‪ 26‬قسمتی ‪ 60‬دقیقه ای است که از‬ ‫دو روز قبل از نوروز روی انتن م ی رود و قرار است ‪ 15‬قسمت ان در ایام نوروز و باقی قسمت ها‬ ‫در طول هفته ها پخش شود‪« .‬دنیای پویا» از چند بخش تشکیل شده که یکی از انها ترکیب‬ ‫انیمیشن و بخش زنده است‪ .‬یک کار داستانی پیوسته که با قصه های کوتاه اتفاق م ی افتد و‬ ‫بخش زنده ان را فرزاد حاتمیان و سوده سع دایی بازی م ی کنند‪.‬‬ ‫«من »‪« ،‬این» و «اون» نام سه عروسک ب رنامه است که در بخش عروسکی ب رنامه در‬ ‫سه رنگ صورتی‪ ،‬نارنجی و ابی دیده م ی شوند؛ تصوی ربرداری این بخش تق ریبا تمام شده است‪.‬‬ ‫در بخشی از برنامه با شخصی ت های انیمیشنی نظیر پت و مت ‪ ،‬فریدون و کاوه انیمیشن‬ ‫ی شکرس��تان و‪ ...‬مصاحبه و انهایی که حرف‬ ‫ماردوش ‪ ،‬تام و جری‪ ،‬اس��کار ‪ ،‬شخصی ت ها ‬ ‫نم ی زنند هم زی رنویس م ی شود‪ .‬نگارش و ط راحی عروسک «دنیای پویا» به تهی ه کنندگی‬ ‫مرکز پویا نمایی صبا از اوایل تابستان اغاز شده و حدود چهار ماه نیز تصویر برداری ان طول‬ ‫کشیده است‪g .‬‬ ‫کارگردان «هوش س��یاه» درباره موساد سریال م ی سازد‪.‬‬ ‫مسعود اب پرور اعالم کرد س��ریال تازه اش را باز هم در فضای‬ ‫امنیتی با نام «کایدون» در س��ال ‪ 93‬خواهد ساخت‪ .‬اب پرور‬ ‫درباره تازه ترین کار خود گفت‪ «:‬پیگیر دو‪ ،‬س��ه کار هس��تم و‬ ‫امیدوارم بعد از تعطیالت ن��وروز اتفاقات خوبی بیفتد‪ .‬این اثار‬ ‫در ادامه کارهای قبلی من نیس��تند و قرار است سریال تازه ای‬ ‫بسازم‪ .‬این سریال جدید هم فضای امنیتی دارد و اکنون یک‬ ‫گروه فیلمنامه نویسی شش نفره مشغول نگارش ان هستند‪.‬‬ ‫اسم این سریال هم «کایدون» است‪ ».‬اب پرور ارائه توضیحات‬ ‫بیشتر در خصوص سریال خود را به سال اینده موکول کرد اما‬ ‫در جست و جوی اینترنتی واژه «کایدون» مشخص شد سازمان‬ ‫موس��اد یک واحد ویژه عملیاتی مخفی را با ن��ام «کایدون»‬ ‫(س��رنیزه در زبان عبری) در ای ران اداره م ی کن��د‪ .‬این واحد که‬ ‫در اصل بخشی از سازمان موساد است‪ ،‬وظیفه عملیات های‬ ‫ترور و ادم ربای��ی را در درجات باالی امنیتی ب��ر عهده دارد و از‬ ‫دیگر بخش های موس��اد جدا ست‪ .‬بس��یاری از ماموران واحد‬ ‫کایدون به دلیل اس��ترس های ش��دید روانی و جسمی ناشی‬ ‫از ماهیت این کار تنها چند سال را در این واحد دوام م ی اورند‪.‬‬ ‫ترورهای دانشمندان هسته ای ای ران‪ ،‬به این جاسوسان نسبت‬ ‫داده م ی شود‪g .‬‬ ‫تعطیالت‬ ‫تله فیلم تعطیالت به کارگردانی سپهر محمدی در گروه فیلم و سریال‬ ‫شبکه ته ران تولید شده اس��ت‪ .‬تعطیالت قصه سرگذشت دو دزد است که‬ ‫تله فیلم شبکه تهران طی اتفاقی شاهرخ اس��تخری در خانه پیرزنی س��قوط م ی کند و ان پیرزن‬ ‫ش��رط م ی گذارد که یا او را به پلیس تحویل دهد یا شاهرخ استخری ب رای‬ ‫ادای نذری او را به شی راز و حرم مطهرشاهچراغ(ع) ببرد‪ .‬تله فیلم تعطیالت‬ ‫تم طنز اجتماعی ملودرام دارد که قسمت اعظم ان در ته ران و ‪ 30‬درصد ان‬ ‫نیز در شی راز ضبط م ی شود‪ .‬لوکیشن های تله فیلم تعطیالت در شی راز در‬ ‫حرم مطهر شاهچراغ(ع)‪ ،‬کارخانه دمس‪ ،‬گرین لند و هتل بزرگ شی راز ضبط‬ ‫شده است‪ .‬شاهرخ استخری‪ ،‬مینا جعفرزاده‪ ،‬محمد شیری‪ ،‬صدف طاهریان‪،‬‬ ‫عارف لرستانی‪ ،‬حسن زارعی و‪ ...‬از جمله بازیگران این مجموعه هستند‪.‬‬ ‫از اخرین زمزمه تا فریادهای خاموش‬ ‫فیلمهایتلویزیونیشبکهدو‬ ‫فریاد های خاموش‬ ‫فیل��م« فریاد ه��ای خاموش » ب��ه بحث انس��انی و‬ ‫س��تم هایی که به مردم مس��لمان میانمار از طرف بودایان‬ ‫افراطی اعمال م ی ش��ود‪ ،‬م ی پردازد‪ .‬ظلم ی که به این مردم‬ ‫مظلوم م ی ش��ود در دورانی که همگی ادعای ازادی بیان و‬ ‫زندگی داریم واقعا تکان دهنده است‪ .‬مردم در میانمار روزانه به‬ ‫پنجره‬ ‫«پس��ر نوجوانی به هم��راه خانواده خ��ود در یکی از‬ ‫روستاهای کش��ور زندگی م ی کند و کار انها ریل چینی خط‬ ‫راه اهن است‪ .‬پسر در زمان های بیکاری خود نقاشی م ی کشد‪.‬‬ ‫روزی که از مدرس��ه برم ی گردد‪ ،‬ناخ��وداگاه متوجه مغازه ای‬ ‫دیـــدار‬ ‫نام و نام خانوادگی‬ ‫این تله فیلم درب��اره «نام های خانوادگی» اس��ت که‬ ‫انسان ها را به دردس��ر م ی اندازد‪ ،‬این تله روایت زندگی دختر‬ ‫اقای «مراد طلبکار» است که در ش��رف ازدواج است اما هر‬ ‫بار به واس��طه «نام خانوادگی» اش با مشکالت و ماجراهای‬ ‫تازه ای روبه رو م ی ش��ود‪« .‬نام و نام خانوادگی» کاری از گروه‬ ‫فیلم های تلویزیونی شبکه دو سیماست‪ .‬میرطاهر مظلومی‬ ‫ و نفیسه روشن نقش پدر و دختر را در این فیلم بازی م ی کنند‪.‬‬ ‫تله فیلم نام و ن��ام خانوادگی به کارگردان��ی مهدی رضازاده‬ ‫و تهی ه کنندگ��ی س��یدناصر روئی ن تن به زودی در مش��هد‬ ‫تصوی ربرداری م ی شود‪.‬‬ ‫لوکیشن این فیلم هم در تایلند‪ ،‬مالزی و کمپ های اوارگان‬ ‫میانمار بوده است‪ .‬در این فیلم شه رام عب دلی‪ ،‬حدیثه ته رانی‬ ‫و حسن اسدی نقش های اصلی را بازی م ی کنند‪.‬‬ ‫تندباد مایا‬ ‫فیلم تلویزیونی «تندباد مایا» به کارگردانی و‬ ‫یزاده» اماده نمایش‬ ‫تهیه کنندگی «علی عب دالعل ‬ ‫شد‪ .‬داستان تله فیلم تندباد مایا هم در فضای خارج‬ ‫از ته ران م ی گذرد و درباره پسری دوازده ساله است‬ ‫که بعد از شهادت پدرش افسرده م ی شود تا اینکه‬ ‫به پیشنهاد دکتر‪ ،‬او از شهر خارج م ی شود و به خانه‬ ‫پدربزرگش که در روستایی واقع در استان گلستان‬ ‫است‪ ،‬م ی رود‪ .‬در انجا او تصمیم م ی گیرد با اسب‬ ‫پدرش در مسابقه سوارکاری شرکت کند‪ ...‬بازیگران‬ ‫این تله فیلم سیامک اطلسی‪ ،‬منوچهر اذر‪ ،‬محمد‬ ‫شیری‪ ،‬لیال بوشهری و بازیگران کودک ان عسل‬ ‫عبدالعلی زاده و س��یاوش بنی حسینی هستند‪.‬‬ ‫«تندباد مایا» به س��فارش گروه کودک و نوجوان‬ ‫شبکه دو سیما تهیه و تولید شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫ش��بکه های دو و س��ه چند تله فیلم را ب��رای پخش‬ ‫نوروزی تولید م ی کنند که از میان انه��ا م ی توان به اخرین‬ ‫زمزمه‪ ،‬پنجره‪ ،‬فریادهای خاموش‪ ،‬نام و نام خانوادگی ‪ ،‬تندباد‬ ‫مایا‪ ،‬همایش‪ ،‬حال خوب‪ ،‬قالی سلیمان و سه داستان کوتاه‬ ‫اشاره کرد که موضوع انها‪ ،‬س��بک زندگی ای رانی ‪ -‬اسالمی‬ ‫و خانواده کامل در ژانرهای درام و طنز اس��ت‪.‬‬ ‫شبکه دو از جمله شبکه هایی است که در زمینه‬ ‫تولید تله فیلم فعال اس��ت‪ .‬مه��دی کریمی‪،‬‬ ‫مدیر طرح‪ ،‬برنامه و نظارت شبکه دو و مسئول‬ ‫دبیرخانه ب رنامه های نوروزی ‪ ۹۳‬تلویزیون درباره‬ ‫سیاس��تگذاری ها در ن��وروز گف��ت‪« :‬معاونت‬ ‫س��یما ب رای مناس��ب ت های مهم برنامه ریزی‬ ‫کرده و ب��رای هر یک از این مناس��ب ت ها مدیر‬ ‫ویژه ای تعریف کرده است‪ ».‬مدیر برنامه نوروز‬ ‫‪ ۹۳‬تلویزیون اقای بخش ی زاده‪ ،‬مدیر شبکه دو‬ ‫اس��ت‪ .‬به همین دلیل کلید برنامه ریزی ب رای‬ ‫نوروز ‪ ۹۳‬از مهر امس��ال با حض��ور نمایندگان‬ ‫شبکه ها زده ش��د و تا به امروز پنج جلسه ب رای‬ ‫هماهنگی برنامه های نوروزی تش��کیل شده‬ ‫اس��ت‪ .‬گفتمان نوروز ‪ ۹۳‬و ش��عار ش��بکه ها‬ ‫مشخص شده اس��ت‪ .‬گفتمان معاونت سیما‬ ‫در ن��وروز ‪ ۹۳‬خانواده مح��وری‪ ،‬امیدافرین��ی و‬ ‫نشاط افزایی و تعالی معنوی در سایه سبک زندگی ای رانی‪-‬‬ ‫ی عنوان کرد‪« :‬باتوجه به اینکه دهه اول‬ ‫اسالمی است‪ .‬کریم ‬ ‫فاطمیه قبل از نوروز و دهه دوم از سیزدهم نوروز اغاز م ی شود‪،‬‬ ‫تالش م ی کنیم تا ب رنامه ها متناسب با فضای نوروز و این ایام‬ ‫باشد‪ ».‬نگاهی داریم به این تله فیلم ها که ب رای شبکه ‪ 2‬در‬ ‫حال تهیه است‪».‬‬ ‫صورت وحشتناکی کشته م ی شوند‪ .‬در خالصه داستان فیلم‬ ‫امده‪«:‬مرد جوان خبرنگاری ب رای اطالع از وضعیت دوستش‬ ‫به کش��ور میانمار م ی رود و ب رایش اتفاقات��ی رخ م ی دهد‪».‬‬ ‫تله فیلم به تهی ه کنندگی محمدرضا ش��فیعی و نویسندگی‬ ‫و کارگردانی جواد مزدابادی مراحل فنی را س��پری م ی کند‪.‬‬ ‫م ی ش��ود که تابلوهای نقاش��ی نیمه کاره ای در انجا وجود‬ ‫دارد‪ .‬توجه اش به انها جلب شده و به دنبال صاحب نقاش ی ها‬ ‫م ی گردد؛ تا اینکه متوجه م ی ش��ود این نقاش ی ها متعلق به‬ ‫نوجوانی است که ش��هید ش��ده و‪ »...‬این خالصه داستان‬ ‫تله فیلم پنجره است‪ .‬فیلمنامه «پنجره» توسط رهبر قنبری و‬ ‫با نگاهی به دفاع مقدس به رشته تحریر درامده که کارگردانی‬ ‫ان را نیز خود قنب��ری برعهده دارد‪ .‬قربان نجفی‪ ،‬نس��رین‬ ‫نزاده‪ ،‬مریم حیدری فر‬ ‫نکیسا‪ ،‬یلدا قشقایی‪ ،‬حس��ین حسی ‬ ‫و‪ ...‬از بازیگران این فیلم تلویزیونی هستند‪.‬‬ ‫اخرین زمزمه‬ ‫«اخرین زمزمه» یک مل��ودرام اجتماعی با‬ ‫ته مایه های طنز است و در خالصه داستانش امده‪ «:‬حبیب‪،‬‬ ‫مردی ‪ 60‬س��اله ب رای تامین جهیزیه دو ت��ا از دخترهایش‬ ‫مجبور به انتخاب شغل دوم م ی شود و در غسالخانه مشغول‬ ‫کار م ی ش��ود‪ ...‬س��یاوش طهمورث‪ ،‬جمال اجالل��ی‪ ،‬نادر‬ ‫سلیمانی‪ ،‬زهره حمیدی‪ ،‬نفیسه روش��ن‪ ،‬نیلوفر هوشمند‪،‬‬ ‫حشمت ارمیده‪ ،‬ساناز زرین مهر و‪ ...‬بازیگران اصلی این تله‬ ‫فیلم هستند‪ .‬سجاد شهریاری کارگردانی این فیلم تلویزیونی‬ ‫را برعهده دارد‪ .‬ساخت موس��یقی تیتراژ پایانی نیز برعهده‬ ‫فریدون اسرایی است‪g .‬‬ ‫خانواده کامل‬ ‫چهار تله فیلم در شبکه سه‬ ‫شبکه ‪ 3‬هم ب رای نوروز برنامه دارد‪ .‬عالوه بر س��ریال های نوروزی‪ ،‬این شبکه س��اختن چند تله فیلم و یک سریال‬ ‫مناسبتی را در دستورکار دارد‪ .‬محمدرضا شریفی‪ ،‬مدیر گروه فیلم های تلویزیونی شبکه سه درباره فیلم های نوروزی گفت‪:‬‬ ‫«امسال قرار است چهار تله فیلم را ب رای پخش نوروزی اماده کنیم که تالش م ی کنیم فضای فیلم ها شیرین و طنز باشد‪.‬‬ ‫رویکرد ما هم در این تولیدات خانواده کامل است‪ .‬س��عید رحمانی فیلمنامه های همایش و حال خوب را نوشته که هر دو‬ ‫در مرحله پی ش تولید است‪ .‬مریم اسم ی خانی هم فیلمنامه «قالی سلیمان» را نوشته است؛ داستان این فیلم درباره جوانی‬ ‫است که ب رای انجام دادن کاری از روستا به شهر امده است اما به ناچار مجبور م ی شود زمان تحویل سال را در شهر بگذراند‪».‬‬ ‫شریفی اشاره کرد‪«:‬تله فیلم س��ه داس��تان کوتاه هم به تهی ه کنندگی پیشنماززاده و کارگردانی حس��ین قناعت در مرحله‬ ‫پی ش تولید است‪ .‬در این فیلم سه داستان متفاوت روایت م ی شود که در نهایت با یکدیگر پیوند خورده و به استقبال نوروز‬ ‫م ی روند‪ .‬مدیر گروه فیلم های تلویزیونی شبکه سه درباره تولید سریال «نم ی دانم کجا بودم» گفت‪« :‬این سریال ب رای ایام‬ ‫فاطمیه تولید م ی شود و پخش ان از چهاردهم تا بیستم فروردین ادامه خواهد داشت‪ .‬این سریال به نویسندگی مهرداد نیکنام‬ ‫و کارگردانی محسن یوسفی با موضوع اقلی ت های مذهبی و اسالمی تولید م ی شود‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫دولت مخفی‬ ‫سریالی درباره ازادگان‬ ‫دیـــدار‬ ‫سریال «دولت مخفی» به سفارش گروه مجموعه های‬ ‫تلویزیونی ش��بکه دو در ‪ 26‬قس��مت ‪ 45‬دقیقه ای در حال‬ ‫تولید اس��ت و فاز جدید ان را راما قویدل کارگردانی م ی کند‪.‬‬ ‫الله اسکندری‪ ،‬پژمان بازغی‪ ،‬علی اوسیوند‪ ،‬مهتاج نجومی‪،‬‬ ‫امیر اتشانی‪ ،‬مریم بوبانی‪ ،‬کاوه خداشناس‪ ،‬سام درخشانی و‬ ‫اب راهیم برزیده از بازیگران سریال «دولت مخفی» هستند‪.‬‬ ‫پژمان بازغی ایفاگر نقش «س��عید» از بازیگران اصلی این‬ ‫سریال اس��ت‪ .‬او که از جوانان جنوب کش��ور است با شروع‬ ‫جنگ‪ ،‬پدر خود را از دس��ت م ی دهد و در واقع پدرش مفقود‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬درنهایت س��عید ب رای نجات جان بقیه اعضای‬ ‫خانواده‪ ،‬انها را به شمال کش��ور م ی اورد اما خودش در این‬ ‫منطقه نم ی ماند و بین جبهه و ش��مال در رفت و امد است‬ ‫تا اینکه در یکی از عملیات ها به اس��ارت درم ی اید و بعد از‬ ‫اسارت اوست که ادامه داستان سریال در اردوگاه های ع راقی‬ ‫روایت م ی شود‪ .‬الله اسکندری نیز در این سریال دفاع مقدسی‬ ‫نقش ش��خصیتی به نام «پروانه» را بازی م ی کند‪ .‬سعید به‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫سنجد خبرنگار‬ ‫گزارش ویژه ا ز‪22‬بهمن‬ ‫س��نجد خبرنگار در جمع راهپیمایان ‪ 22‬بهمن‬ ‫حاضر شد‪ ،‬این عروسک نوستالژیک گزارشی از شکوه‬ ‫این جشن بزرگ ملی را تهیه و ب رای دوستان خود پخش‬ ‫م ی کند‪.‬سوس��ن کرامتی تهی ه کننده برنامه «س��نجد‬ ‫خبرنگار» درباره حضور سنجد در راهپیمایی ‪ 22‬بهمن‬ ‫گفت‪« :‬سنجد یک خب رنگار عالقه مند است و به همین‬ ‫س��بب نم ی تواند گزارش مناس��بت مهم ‪ 22‬بهمن را‬ ‫از دس��ت بدهد‪ .‬این خبرنگار در مس��یر راهپیمایی ‪22‬‬ ‫بهمن با اتفاقات جالبی روبه رو ش��د‪ ،‬دوس��تان زیادی‬ ‫پیدا کرد‪ ،‬برنامه های زیبا و ج��ذاب اقوام مختلف ای ران‬ ‫را تماشا و به موسیق ی های محلی بسیاری گوش کرد‪،‬‬ ‫او همه این اتفاقات را در گزارش خبری خود گنجانده‪».‬‬ ‫«سنجد خب رنگار» شنبه‪ ،‬دوشنبه و چهارشنبه هر هفته‬ ‫از ساعت‪ 15‬از شبکه دو سیما روی انتن م ی رود‪g .‬‬ ‫‪80‬‬ ‫پروانه عالقه مند اس��ت اما هر بار که این دو نفر تصمیم به‬ ‫ازدواج م ی گیرند‪ ،‬اتفاقی پیش م ی اید که باعث م ی شود این‬ ‫ازدواج صورت نگیرد‪ .‬داستان سریال «دولت مخفی» در سه‬ ‫محور روایت م ی شود که به ترتیب ش��امل‪ :‬مناطق جنگی‪،‬‬ ‫شهرهای دور از جنگ و پناه دادن مردم جنگ زده و در نهایت‬ ‫اردوگاه های ع راقی که در بدترین شرایط اسرای ای رانی را در‬ ‫انجا نگهداری م ی کنند‪ ،‬اس��ت فیلمنام��ه این مجموعه در‬ ‫‪۲۶‬قسمت به قلم رحمان سیف ی ازاد و داریوش ربیعی نوشته‬ ‫یزاده با پرداختی دیگر به داستان‬ ‫شده بود که در فاز دوم‪ ،‬قنوات ‬ ‫س��ریال‪ ،‬ان را ب رای کارگردانی راما قویدل اماده کرد‪ .‬حمید‬ ‫اخوندی از تهی ه کنندگان سریال «دولت مخفی» در مورد این‬ ‫سریال م ی گوید‪« :‬موضوع این سریال حوادث مربوط به دوره‬ ‫اسارت است؛ دوره اسارت از جمله بخش هایی از تاریخ هشت‬ ‫سال دفاع مقدس است که متاسفانه کمتر به ان پرداخته شده‬ ‫یا درست پرداخته نشده است‪ .‬س��عی کردیم حوادث روایت‬ ‫ش��ده در این س��ریال به واقعیت نزدیک تر باشد؛ مثال لوازم‬ ‫زندگی اسرا در اردوگاه ها را با مش��ورت ازادگان ساخته ایم»‪.‬‬ ‫بخش ی زاده مدیر ش��بکه ‪ 2‬پی رامون س��اخت این سریال با‬ ‫موضوع دفاع مقدس گفت‪ « :‬دفاع مقدس در عرصه تصویر‬ ‫از جمله فیلم و نمایش مظلوم واقع شده است‪ .‬هر سازمان‬ ‫و نهادی که داعیه دفاع مقدس دارد باید از ساخت فیلم های‬ ‫مربوط به دفاع مقدس حمایت کند و صدا و سیما به تنهایی‬ ‫قادر به انجام این کار نیس��ت‪ ».‬پژمان بازغی هم که در این‬ ‫سریال نقش اول را برعهده دارد‪ ،‬در مورد این کار گفت‪« :‬در‬ ‫این سریال تالش م ی کنیم بخشی از س��خت ی های دوران‬ ‫اسارت را نشان بدهیم‪ .‬س��عید حیدری کسی است که اسیر‬ ‫م ی شود و ع راق ی ها تالش م ی کنند با شکنجه من که نقش‬ ‫حیدری را بازی م ی کنم‪ ،‬از او اطالعاتی به دس��ت اورند‪ ،‬در‬ ‫حالی که انها خود سعید حیدری را شکنجه م ی کنند‪ .‬سعید‬ ‫حیدری کسی بوده که چون نم ی خواست هویتش فاش شود‬ ‫حتی نم ی توانست به خانواده اش نامه بنویسد‪ .‬دولت مخفی‬ ‫در چند فاز جنگ ‪ ،‬اردوگاه ‪ ،‬منطقه جنوب و ش��مال مقطعی‬ ‫از تاریخ زندگی ازادگان را به تصویر م ی کش��د و سعی داریم‬ ‫طوری کار کنیم که به شهدا ادای دین کرده باشیم‪ ».‬تدوین‬ ‫این مجموعه را مجید امامی همزمان ب��ا تصویربرداری بر‬ ‫عهده دارد‪g .‬‬ ‫بعد از تو‬ ‫مستندی با محوریت همسران شهید خلبانان‬ ‫مجموعه مستند «بعد از تو» با محوریت همس ران شهید خلبانان ارتش جمهوری اسالمی ای ران به تهی ه کنندگی‬ ‫محمدعلی فارسی در مرکز سیمافیلم تولید شد‪ .‬محمدعلی فارسی درباره این اثر گفت‪« :‬در این مجموعه به کارگردانی‬ ‫فاطمه سادات محمود پور به گفتگو با همس ران شهدای خلبان ارتش جمهوری اسالمی ای ران پرداخته ایم‪ .‬معموال در اثاری‬ ‫این گونه این زنان صرفا به بیان خاط رات از همس ران خود م ی پردازند اما در واقع محور و سوژه اصلی شهید است اما ما در‬ ‫این مجموعه با رویکردی متفاوت به این افراد پرداخته ایم به این معنی که عمده روایت از زمان شهادت تا به امروز است‬ ‫و افراد مصاحبه شونده از ازدواج‪ ،‬چگونگی اداره زندگی بعد از شهادت همسر‪ ،‬نحوه تربیت فرزندان‪ ،‬مشکالت موجود در‬ ‫این مسیر و‪ ..‬سخن م ی گویند‪ .‬در این مستند ما در سفرهایی جداگانه این زنان موفق را در سفرهایی به محل زادگاه خود‪،‬‬ ‫پایگاه هایی که در انها زندگی کرده اند‪ ،‬محل کار همس ران و مکان های مختلفی که مدنظر خود انها بوده است همراهی‬ ‫کرده ایم و روایت های انان در این لوکیشن ها شکل گرفته است‪».‬تمام پایگاه های نظامی کشور اعم از ته ران‪ ،‬اصفهان‪،‬‬ ‫بوشهر‪ ،‬دزفول و‪ ...‬از لوکیشن های اصلی این مجموعه بوده اند‪ .‬همس ران شهی دان بابایی‪ ،‬فکوری‪ ،‬کرم‪ ،‬وکیلی و‪ ...‬از جمله‬ ‫کسانی هستند که در این مجموعه مستند به انها پرداخته شده است‪g .‬‬ ‫معراجی ها خرداد ‪93‬‬ ‫اخرین خبر از سریال ده نمکی‬ ‫فیلم «مع راج ی ها» در جشنواره فجر به نمایش درامد‪ .‬طبق برنامه قرار است سریال این فیلم از شبکه اول پخش‬ ‫شود‪ .‬مهدی فرجی‪ ،‬مدیر شبکه یک سیما گفت‪« :‬خرداد ماه سال ‪ 93‬سریال «مع راج ی ها» روی انتن شبکه یک م ی رود‪.‬‬ ‫این سریال ‪ 40‬قسمت داشته و از دغدغه های دفاع مقدس و ارزش های انقالب سخن م ی گوید‪ .‬مجموعه «مع راج ی ها»‬ ‫داستان های جذاب و باورپذیر دارد؛ اثری فاخر و ارزنده اس��ت که وقایع جبهه های جنگ ما با دشمنان اسالم و انقالب را‬ ‫بازگو م ی کند‪ ».‬مسعود ده نمکی کارگردان و نویسنده «مع راج ی ها» نیز در مورد فیلم خود گفت‪« :‬این فیلم از ‪ 80‬درصد‬ ‫فیلم های امده به جشنواره ‪ 32‬فیلم فجر بهتر است‪ .‬طنز «مع راج ی ها» نیز با طنز «اخ راج ی ها» متفاوت است‪ ،‬زی را جنس‬ ‫ادم های این دو فیلم فرق م ی کند‪ .‬ادم هایی که در «اخ راج ی ها» بودند از جنس جبهه و جنگ نبودند اما در «مع راج ی ها»‬ ‫ادم ها عاشق جبهه هستند به همین دلیل نوع طنز انها نیز متفاوت و زیباتر است‪ .‬مع راج ی ها نگاهی اجتماعی به کاروان‬ ‫نور و شهیدان گمنام دارد‪g ».‬‬ ‫در مرحله تحقیق‬ ‫قرار دارد؛‬ ‫سریال حضرت‬ ‫معصومه(س)‬ ‫سریال حضرت معصومه (س) در ‪ 40‬قسمت از بدو تولد تا زمان هجرت‬ ‫و فوت در شهرک س��ینمایی تاریخی قم به تولید م ی رس��د‪ .‬پیش تولید این‬ ‫مجموعه اغاز ش��ده و در حال حاضر جمعی از محققان به تحقیق در رابطه با‬ ‫زندگی این بانوی کریمه اهتمام دارند‪ .‬در ارتباط با زندگی حضرت معصومه (س)‬ ‫در کتابخانه هایی که م ی ت��وان اثری مربوط ‪ ،‬زندگ��ی حضرت معصومه (س)‬ ‫یافت همانند کتابخانه های اس��تان قدس رضوی و کتابخانه استان حضرت‬ ‫معصومه (س) م ی توانند در اولویت باش��ند‪ .‬با توجه به حساسیت در این کار با‬ ‫دفاتر مراجع عظام ایت اهلل ناصر مکارم شی رازی‪ ،‬ایت اهلل وحید خ راسانی‪ ،‬ایت اهلل‬ ‫نوری همدانی و ایت اهلل س��عیدی رایزنی صورت گرفته تا از نظ رات ایشان به‬ ‫صورت شایسته در نگارش و تحقیق این مجموعه بهره برده شود‪.‬‬ ‫ب رای تولید این فیلم از نظ رات محمود فالح‪ ،‬تهی ه کننده سریال تاریخی‬ ‫مختارنامه که اثری ارزش��مند و موفق محسوب م ی ش��ود‪ ،‬به همراه تنی چند‬ ‫از دیگر تهیه کنندگان و کارگردانان بزرگ س��ینمای کش��ورمان هم استفاده‬ ‫م ی شود‪ .‬ب ر اس��اس برنامه ریزی های اولیه احتمال تولید این سریال در یکی از‬ ‫شهرک های سینمایی قم که ب رای تولید فیلم های تاریخی در نظر گرفته شده‬ ‫است وجود دارد‪g .‬‬ ‫میهمان ویژه عادل‬ ‫خاطرات فوتبالی سیدحسن خمینی‬ ‫پایتخت ‪ 3‬به تهران برگشت‬ ‫علی ضیا موهایش را تراشید‬ ‫تهی ه کنن��ده س��ریال «پایتخ��ت ‪»3‬‬ ‫درخصوص برگش��ت گروه تولید از ش��مال به‬ ‫ته ران اعالم کرد‪« :‬گ��روه «پایتخت» تا هفته‬ ‫اینده با پایان بخش های شمال کشور و جاده ای‬ ‫به ته ران م ی ایند‪ ».‬الهام غف��وری گفت‪« :‬به‬ ‫دلیل اینکه متن س��ریال «پایتخت ‪ »3‬به روز‬ ‫در حال نگارش است‪ ،‬لوکیشن های بعدی مان‬ ‫در شهر ته ران به طور کامل مشخص نیستند ولی در همین حد م ی توانم توضیح بدهم که‬ ‫گروه بعد از امدن به ته ران در خانه ای مستقر م ی شوند و سپس یکسری بخش های خیابانی‬ ‫و بیمارستانی را به شکل پ راکنده ضبط خواهیم کرد‪ ».‬او همچنین درباره پایان تصوی ربرداری‬ ‫«پایتخت ‪ »3‬یاداور شد‪« :‬فکر م ی کنم مثل سال های گذشته‪ ،‬ما تا ششم الی هفتم فروردین ‬ ‫ماه سال جدید مشغول کار باشیم؛ بر این اس��اس ما در ایام نوروز هم همچنان مشغول کار‬ ‫هستیم‪g ».‬‬ ‫مجری ب رنامه تلویزیونی «ویتامین سه»‬ ‫ب رای همدردی با «ماهان» دانش اموز کرد که‬ ‫به علت بیماری موهای خود را از دس��ت داده‪،‬‬ ‫کچل کرد‪ .‬میهمان برنامه «ویتامین س��ه»‬ ‫معلم و دانش اموزی از کردس��تان بودند‪ .‬این‬ ‫دانش ام��وز «ماهان» نام داش��ت که به دلیل‬ ‫بیماری موهای خود را از دست داده بود و این‬ ‫معلم فداکار ب رای همدردی با دانش اموزش موهایش را از ته تراشیده بود‪ .‬این معلم در گفت وگو‬ ‫با ضیاء درباره این کار خود گفت‪« :‬ماهان نوعی بیماری دارد که مشخص نیست‪ .‬ابتدا فکر‬ ‫م ی کردند که سرطان است اما پزش��کان بعدا اعالم کردند که سرطان نیست و شاید عفونت‬ ‫خونی باشد‪ .‬در حقیقت سیستم ایمنی بدن ماهان علیه او فعال شده است‪ .‬این موضوع باعث‬ ‫شد ماهان از سوی همکالس ی هایش مورد تمسخر قرار بگیرد به همین دلیل تصمیم گرفتم‬ ‫من هم ب رای همدردی با او موهای خودم را بزنم‪g ».‬‬ ‫کار تا ایام نوروز ادامه دارد‬ ‫دیـــدار‬ ‫م ی کردم‪.‬فیلم بازی هایم را ندارم چون ان وقت ها دوربین به‬ ‫این صورت نبود‪ .‬ب رای من اس��تقالل و پرس��پولیس خیلی‬ ‫فرقی ندارد ضمن اینکه با هر دو تیم رفاقت های زیادی داریم‪.‬‬ ‫هم با علی اقای دایی و علی پروین رفیق هستم و هم با امیر‬ ‫قلع ه نویی که خیلی هم با شما رفیق است! (با خنده خطاب‬ ‫به فردوس��ی پور)‪ .‬قبال ورزش��گاه م ی رفتم‪ .‬از پشت نرده ها‬ ‫مثلث شماره ‪209‬‬ ‫برنامه ‪ 90‬این هفته که در شب سالروز پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی پخش م ی شد یک میهمان ویژه داشت‪ .‬سی د حسن‬ ‫خمینی چند ش��ب پیش می زبان عوامل برنامه «‪ »۹۰‬بود تا‬ ‫در یک گفت وگوی فوتبالی شرکت کند‪ .‬این گفت وگو بسیار‬ ‫جالب و شنیدنی بود‪ .‬فرزند یادگار امام ابتدا از سه‬ ‫نصیحت امام راح��ل(ره) گف��ت‪« :‬در نوجوانی به‬ ‫صورت افراطی فوتبال بازی م ی ک��ردم‪ .‬ان روزها‬ ‫حضرت امام سه نصیحت به من کردند؛ اول اینکه‬ ‫درس��ت را بخوان‪ ،‬دوم نمازت را همیشه بخوان و‬ ‫س��وم فوتبال و ورزش را ادامه بده‪ .‬امام راحل (ره)‬ ‫خودشان در سن خودش��ان ورزشکار بودند‪ .‬ایشان‬ ‫تا روزی که به بیمارس��تان رفتند یک س��اعت و‬ ‫نیم در روز قدم م ی زدند‪ ».‬س��پس عالیق ورزشی‬ ‫پدر بزرگوارشان را تش��ریح کرد‪« :‬همیشه کیهان‬ ‫ورزشی در خانه ما بود‪ .‬مرحوم پدرم حرفه ای فوتبال‬ ‫بازی م ی کردند و تا شاهین ته ران هم پیش رفتند‬ ‫اما به دالیل سیاسی و غیره از این فضا دور شدند‪.‬‬ ‫به همراه پدر‪ ،‬رقابت های جام جهانی ‪ ۹۰‬ایتالیا را‬ ‫دقیق نگاه م ی کردیم‬ ‫پدرم در ش��اهین قم بودند ولی تا ش��اهین‬ ‫ته ران هم پی��ش رفتند و در ان تی��م در کنار کاظم رحیمی‬ ‫ تمرین م ی کردند‪ .‬ایشان بال چپ بازی م ی کردند و مدتی هم‬ ‫با همایون بهزادی همبازی بودند‪ .‬احمد‪ ،‬پس��رم استقاللی‬ ‫است اما پدرم حسابی پرسپولیسی بود‪ ».‬سی د حسن خمینی‬ ‫با فوتبال بیگانه نیس��ت‪« :‬من تقریبا تا ‪ ۲۲‬سالگی فوتبال‬ ‫بازی م ی کردم اما هیچ گاه جدی نم ی شد‪ .‬از ‪ ۱۷‬سالگی به قم‬ ‫رفتم و انجا محیط ب رای فوتبال خیلی فراهم نبود‪ .‬بعدها هم‬ ‫که چاق شدیم و ادم چاق که م ی شود انگیزه اش را از دست‬ ‫م ی دهد!(با خنده)‪ ،‬ان وقت ها ‪ ۲-۴-۴‬بازی م ی کردیم و من‬ ‫در پست سوئیپر بازی م ی کردم‪ .‬خشن نبودم اما محکم بازی‬ ‫بلیت م ی خریدیم و از شیب ورزش��گاه ازادی باال م ی رفتیم‪.‬‬ ‫ان وقت ها بیش��تر بازی ها را تعقیب م ی کردم‪ .‬امروز دیگر‬ ‫اخبار و نتایج را پیگیری م ی کنم چون تا حدود ‪ ۱۲‬مش��غول‬ ‫کار هستم‪ ».‬او حتی نشان داد که از جزئیات فوتبال هم اگاه‬ ‫است‪« :‬کسی فکر نم ی کرد که تیم ملی در سئول ان نتیجه‬ ‫را به دست بیاورد ‪ ،‬اما این اتفاق افتاد‪ .‬در جام جهانی هم اگر‬ ‫از گروه صعود کنیم اتفاق مهم ی است اما مهم تر این است‬ ‫که حریف دست و پا بسته ای نباشیم که مثال اتفاقی مانند‬ ‫شکست هشت بر صفر عربس��تان ب رابر المان گریبانمان‬ ‫را نگیرد‪ ».‬فردوس��ی پور در ای��ن لحظه گفت که‬ ‫شما م ی توانید زمانی به عنوان کارشناس فوتبال‬ ‫در تلویزیون حاضر ش��وید! فرزند ی��ادگار امام هم‬ ‫بالفاصله پاس��خ داد‪« :‬چرا یک زمانی؟ از همین‬ ‫امروز م ی ایم!» او از عادل فردوسی پور هم خواست‬ ‫تا با تصویر کشیدن اشتباهات داوران خارجی‪ ،‬به‬ ‫کمک داوران بیاید و گفت‪« :‬متاس��فانه چیزهای‬ ‫خوبی درباره مس��ائل اخالقی در فوتبال نشنیدم‪.‬‬ ‫حتی اگر بخشی از این حرف ها هم واقعیت داشته‬ ‫باشد خوب نیست‪ .‬با به تصویر کشیدن اشتباهات‬ ‫داوری مثل فینال جام جهانی ‪ 1966‬تا ‪ 1986‬و گل‬ ‫معروف سیاسی مارادونا و خیلی اشتباهات دیگر‬ ‫باعث ش��وید تا مردم متوجه شوند اش��تباه داوری‬ ‫همه جا هست‪ .‬درباره فساد هم مگر باالتر از این‬ ‫داریم که یوونتوس را به همین خاطر فرس��تادند‬ ‫دسته پایی ن تر؟»سید حسن خمینی درباره بهترین‬ ‫بازیکن دنیا هم گفت‪« :‬مسی را به رونالدو ترجیح م ی دهم اما‬ ‫بارسا یا رئال ب رایم فرقی ندارد اما از نظر من بهترین بازیکن‬ ‫دنیا‪ ،‬رونالدینی��و بود در زمان اوجش‪ » .‬ایش��ان در پایان هم‬ ‫جشن های پیروزی انقالب اسالمی را تبریک گفت و از عادل‬ ‫ی در جهت خدمت به ورزش‬ ‫هم خواست از این عالقه مردم ‬ ‫استفاده کند‪g .‬‬ ‫برای همدردی با کودک مریوانی‬ ‫‪81‬‬ ‫در نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی‬ ‫دکتر نتاج به بررسی جایگاه بانک در‬ ‫راستای برنامه فقر زدایی کشور پرداخت‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪209‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در نخس��تین کنفرانس‬ ‫ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی مقاله ای با عنوان «جایگاه‬ ‫بانک در نظام تامین مالی خرد در راس��تای برنامه فقر زدایی‬ ‫کش��ور و تحقق رس��الت های اجتماعی محوله» ارائه کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی‪ ،‬دکتر غالمحس��ین تقی‬ ‫نتاج‪ ،‬مدیرعامل بانک‪ ،‬با اشاره به نقش نظام اعتبارات خرد‬ ‫در کاهش فقر و جایگاه سیستم بانکی در این زمینه‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«تامین منابع مالی خرد برای فقرا و نیازمندان نه تنها صدقه‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه روشی برای توانمند سازی انهاست‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«چنانچه پرداخت تس��هیالت به همراه اموزش های الزم‬ ‫برای ایجاد کسب و کار و نظارت بعد از پرداخت توسط بانک‬ ‫باشد‪ ،‬اعطای اعتبار خرد توسط بانک به متقاضیان نیازمند‪،‬‬ ‫فرصت های الزم برای اشتغال و راه اندازی کسب و کار های‬ ‫کوچک را فراهم می اورد که این امر در راستای نیل به بهبود‬ ‫اقتصاد ملی گام مهمی به شمار می اید‪ ،‬بنابراین با این روش‬ ‫فقرا نه تنها مشکل نیس��تند‪ ،‬بلکه راه حل به شمار می روند‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد خاطر نش��ان ک��رد‪« :‬امروزه‬ ‫پرداخت تسهیالت خرد توسط بانک ها به کم درامدها (فقرا) و‬ ‫نیازمندان یکی از موفق ترین راه های مورد قبول مبارزه با فقر‬ ‫در دنیا است‪ ».‬نتاج با بر شمردن موسسات مالی و بانک های‬ ‫دارای تجربه موفق به طرح های این بانک در راستای برنامه‬ ‫فقر زدایی کشور و تحقق رس��الت های اجتماعی محوله از‬ ‫جمله طرح های اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت‪« :‬بانک‬ ‫مهر اقتصاد در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری و‬ ‫همچنین انجام رسالت های اجتماعی محوله‪ ،‬خدمت رسانی‬ ‫به تمامی هم میهنان عزیز را سرلوحه اقدامات خود قرار داده‬ ‫و بخش قابل توجهی از خدمات خود را ب��ه اعطای وام ها و‬ ‫تسهیالت خرد و متوسط اختصاص داده است‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«بانک مهر اقتصاد با همکاری سازمان بسیج مستضعفین‬ ‫اقدام به طراح��ی مدلی تح��ت عنوان طرح ه��ای اقتصاد‬ ‫مقاومتی به منظور توانمندس��ازی اقشار نیازمند و محروم با‬ ‫پرداخت وام و تس��هیالت در عرصه های تعریف شده کرد‬ ‫و انتظار می رود به لطف حضرت حق‪ ،‬به زودی شاهد تحقق‬ ‫اهداف طرح و همچنین تحق��ق منویات مقام معظم رهبری‬ ‫در جهت خودکفایی اقتصادی در س��ال حماسه اقتصادی و‬ ‫‪82‬‬ ‫حماسه سیاسی باشیم‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد ابراز‬ ‫داشت‪« :‬تجارب مطلوب کشورهای موفق در زمینه کاهش‬ ‫فقر از طریق پرداخت تسهیالت خرد‪ ،‬نشانگر این است که‬ ‫بدون رعایت برخی الزامات از جمله ارائ��ه اموزش در کنار‬ ‫پرداخت وام و تس��هیالت‪ ،‬نظارت کامل بر مصرف وجوه و‬ ‫اعطای سهام بانک به وام و تسهیالت گیرندگان نمی توان‬ ‫انتظار حصول موفقیت را داش��ت و در صورت عدم توجه به‬ ‫انها‪ ،‬نتایج حاصل انحراف قابل توجهی از اهداف طرح خواهد‬ ‫داشت که موید ان طرح های اجرا شده در قالب زودبازده در‬ ‫سطح کشور طی سنوات گذشته است‪ .‬الزم به ذکر است که‬ ‫این مدل امروزه در اندازه گیری میزان اثر بخش��ی اقدامات‬ ‫فقر زدایی مورد اس��تفاده قرار می گیرد و ج��ای ان دارد که‬ ‫بخش های دولتی ذی ربط با اجرای سیاس��ت های مختلف‬ ‫این زمینه را مستمرا بررس��ی و به موقع اقدام نمایند‪ ،‬شاید‬ ‫برخی از اقدامات فقرزدایانه در عمل نتایج مناس��بی در پی‬ ‫نداشته باشد‪ ».‬گفتنی اس��ت مقاله فوق با همکاری اقایان‬ ‫دکتر جمال بحری ثالث و جواد کمرئی تهیه و تدوین ش��ده‬ ‫اس��ت و دکتر نتاج در این کنفرانس در پانل «توزیع عادالنه‬ ‫منابع بانکی در چارچوب اقتصاد مقاومتی» ان را ارائه کرد‪.‬‬ ‫همچنین در این مقاله نقش و جایگاه بانک ها و موسس��ات‬ ‫مالی در ایران و جهان در تامین مالی خرد در راستای کاهش‬ ‫فقر با در نظر گرفتن رسالت های اجتماعی محوله و همچنین‬ ‫نحوه عملکرد تعدادی بانک نمونه و موفق در زمینه کاهش‬ ‫فقر در ایران و جهان به صورت جامع مورد بررسی قرار گرفت‬ ‫و راهکارهای مناسبی بر اس��اس نتایج حاصل ارائه شد که‬ ‫مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و حضار در این کنفرانس‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫معاون اعتبارات و تجهی�ز منابع بانک مهر‬ ‫اقتص�اد‪ :‬طرح های تس�نیم و مه�ر ماندگار‬ ‫اجرایی شدند‬ ‫‪ l‬طرح های تسنیم و مهر ماندگار با هدف مدیریت‬ ‫و پیش��گیری از ایجاد مطالبات معوق و تخفیف وجه التزام‬ ‫تسهیالت اعطایی توس��ط بانک مهر اقتصاد اجرا می شود‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪ ،‬حمید‬ ‫رضا نجف پ��ور کردی ‪ -‬مع��اون اعتب��ارات و تجهیز منابع‬ ‫بانک– در تش��ریح ابعاد مختل��ف این طرح با بی��ان اثار و‬ ‫پیامدهای پدیده مطالبات معوق��ات در نظام پولی و بانکی‬ ‫کشور‪ ،‬گفت‪« :‬در حال حاضر میزان مطالبات معوق بانکی‬ ‫در کش��ور در حدود‪ 80‬ه��زار میلیارد تومان اس��ت که رقم‬ ‫نگران کننده ای اس��ت و این موض��وع اهمیت توجه جدی‬ ‫به ارائه طرح های پیش��گیرانه را دو چن��دان می کند‪ ».‬وی‬ ‫با بیان اینکه در این طرح به دنبال تحقق ش��عار پیشگیری‬ ‫بهتر از درمان است‪ ،‬هس��تیم‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬این موضوع‬ ‫در بانک به ش��عار اعتبار س��نجی و پیگیری تبدیل ش��ده و‬ ‫برنامه ری��زی برای اجرایی ش��دن و تروی��ج ان از اولویت‬ ‫کاری معاونت اعتبارات اس��ت که با تالش اداره مدیریت‬ ‫مطالبات این معاونت‪ ،‬طرح «تس��نیم» ک��ه طرحی جامع‬ ‫برای ارزیابی متوازن مدیریت مطالبات و تجلیل از ش��عب‬ ‫موفق در حوزه مدیریت و پیشگیری از ایجاد مطالبات معوق‬ ‫است‪ ،‬در حال اجراس��ت‪ ».‬نجف پور ادامه داد‪« :‬پیشگیری‬ ‫از ایجاد مطالبات یک��ی از راهبردهای اساس��ی این بانک‬ ‫در حوزه مدیری��ت مطالبات بوده و موضوع اعتبار س��نجی‬ ‫و پیگیری ه��ای اولی��ه‪ ،‬نق��ش انکار ناپذی��ری در تحقق‬ ‫راهبرد ف��وق دارد‪ ،‬بنابراین در طرح تس��نیم از همکارانی‬ ‫که نقش بس��زایی در افزایش بهره وری شعب بانک دارند‬ ‫قدردانی و تجلیل به عمل می اید‪ ».‬وی خاطر نش��ان کرد‪:‬‬ ‫«مکانیزم ارزیابی در این طرح به نحوی است که ابتدا میزان‬ ‫مطالباتی که ش��عب به دلیل عملکرد خ��ود از بروز و ایجاد‬ ‫ان جلوگیری کرده اند‪ ،‬با اس��تفاده از مدل ها و تکنیک های‬ ‫اس��تاندارد علمی محاس��به و پس از ان به نس��بت میزان‬ ‫بهره وری و بازدهی ایجاد ش��ده به افراد موث��ر و تاثیر گذار‬ ‫پاداش نقدی پرداخت و از زحمات انان تجلیل می ش��ود‪ ».‬‬ ‫معاون اعتبارات و تجهیز منابع ابراز داشت‪« :‬در مرحله اول‬ ‫اجرای طرح تسنیم از کارکنان ‪ 157‬شعبه در سراسر کشور‬ ‫تجلیل می ش��ود‪ ».‬وی همچنین در خص��وص طرح مهر‬ ‫ماندگار اظهار داش��ت‪« :‬در این طرح مشتریانی که به علل‬ ‫مختلف در پرداخت اقساط تسهیالت دریافتی تاخیر کرده و‬ ‫مبالغی را تحت عنوان وجه التزام به بانک بدهکار می باشند‬ ‫در صورت تسویه تس��هیالت یا به روز رسانی اقساط معوق‬ ‫مطابق فرمول تعیین شده‪ ،‬حداکثر تا سقف ‪6‬درصد مشمول‬ ‫تخفیف وجه التزام می ش��وند‪ ».‬نجف پور افزود‪« :‬این طرح‬ ‫در دوره جدید با عنایت به شرایط اقتصادی کشور و مطابق‬ ‫با انتظارات مش��تریان محترم بانک بهینه شده و مشتریان‬ ‫می توانند با مراجعه به یکی از ‪ 800‬شعبه بانک ضمن کسب‬ ‫اطالعات بیشتر از امتیازات ان نیز بهره مند شوند‪g ».‬‬ ‫انتقال مکالمه خطوط دائمی همراه اول‬ ‫به تلفن ثابت رایگان شد‬ ‫بیانیه بانک انصار به مناسبت سالروز پیروزی‬ ‫انقالب شکوهمند اسالمی و راهپیمایی ‪ 22‬بهمن‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪209‬‬ ‫بار دیگر بهمن ماه از راه رسید و با امدنش نس��یم جان فزای بهار انقالب اسالمی را در‬ ‫زمستان طبیعت به وزیدن گرفت و باعطر دلنش��ین خود یاد روزهای حماسه و پایداری را در‬ ‫خاطره های فجرافرینان سلحشور ایران اسالمی زنده کرد و به یادشان اورد که در دهه فجر‬ ‫سال ‪ 1357‬به زعامت ابرمرد تاریخ انقالب اس�لامی خمینی کبیر(ره) برگ زرین دیگری را‬ ‫بر دفتر تاریخ پرفرازونش��یب ایران عزیز افزوده اند و زنجیرهای اس��ارت طاغوت را از دست‬ ‫و پای مستضعفان گسس��ته اند‪ .‬بهمن ماه همواره با امدنش خاطره افرین است و اکنون که‬ ‫سی و پنج سال از کاشتن نهال انقالب اسالمی می گذرد و میوه های شیرین و پرحالوت این‬ ‫انقالب پیوس��ته و دم به دم در درخت تنومند جمهوری اسالمی ایران به ثمر می نشینند‪ ،‬چه‬ ‫میوه ای شیرین تر از میوه پیوند ناگسستنی امام و امت و چه حماسه ای پرشورتر از همراهی با‬ ‫رود خروشان مردمی به منظور تجلی روح وحدت و یگانگی ملتی بیدار در راهپیمایی باشکوه‬ ‫‪ 22‬بهمن ماه سال ‪ 1392‬تا اراده پوالدینشان را در تحقق اهداف و احیای حقوق حقه خود در‬ ‫همه عرصه های تولید علم و فناوری وارمان های معنوی و انسانی به جهانیان نشان دهند‪.‬‬ ‫بانک انصار با تبریک و تهنیت به ملت ش��ریف ایران اسالمی به مناسبت فرارسیدن سالروز‬ ‫پیروزی انقالب پرش��کوه اس�لامی‪ ،‬ضمن تجدیدمیثاق با ارمان های انقالب اس�لامی به‬ ‫العظمی امام خامنه ای رهبرمعظم‬ ‫ ‬ ‫رهبری امام خمینی(ره)‪ ،‬شهدای گرانقدر‪ ،‬حضرت ایت اهلل‬ ‫انقالب‪ ،‬به ویژه در راستای تحقق گفتمان عدالتخواهانه انقالب اسالمی‪ ،‬اعالم می دارد که‬ ‫قطره های انسانی انصار همراه با رودهای خروشان ملت بزرگ ایران در خیابان های پرخاطره‬ ‫ش��هرهای مختلف ایران به راه می افتند تا به اقیانوس پرامواج انسانی در میدان ازادی‪ ،‬این‬ ‫میعادگاه عاشقان اسالم و قران کریم بپیوندند و همصدا با این دریای انسانی فریاد مرگ بر‬ ‫امریکا و مرگ بر صهیونیسم س��ر دهند و امادگی خویش را برای جانفشانی در راه انقالب‬ ‫اسالمی اعالم دارند‪g .‬‬ ‫همراه اول با ارسال پیامکی به مشترکانش اعالم کرد به مناسبت سالروز پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی انتقال مکالمه از خطوط دائمی این اپراتور به تلفن ثابت کشور تا پایان سال رایگان شده‬ ‫است‪ .‬اپراتور اول اعالم کرده است که به مناسبت ‪ ۲۲‬بهمن ماه‪ ،‬سی و پنجمین سالروز پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی و در راستای ارائه خدمات بهتر و تماس مقرون به صرفه تر در خانواده ‪۸۹‬میلیونی‬ ‫همراه اول و تلفن ثابت‪ ،‬تا پایان سال ‪ ،۹۲‬خدمات انتقال مکالمه به تلفن ثابت برای تمام مشترکین‬ ‫دائمی همراه اول رایگان ش��د‪ .‬بر این اساس مش��ترکین همراه اول می توانند با فعالسازی این‬ ‫س��رویس در حاالت مختلف از قبیل دائم (‪ ،)Divert always‬مشغول بودن خط (‪when‬‬ ‫‪ ،)busy‬در دسترس نبودن مشترک (‪ ،)when not reachable‬پاسخگو نبودن مشترک‬ ‫(‪ )when no reply‬شماره تلفن خود را روی شماره تلفن ثابت مورد نظر‪ ،‬منتقل (‪)Divert‬‬ ‫کنند‪ .‬این سرویس رایگان‪ ،‬در مواقع ضروری از جمله هنگامی که گوشی تلفن همراه مشترک‬ ‫شارژ ندارد‪ ،‬می تواند جذاب و کاربردی باشد‪ .‬امکان فعال سازی و استفاده از این سرویس برای‬ ‫تمامی مشترکین دائمی همراه اول وجود دارد‪ .‬همچنین اس��تفاده از این سرویس فقط نیازمند‬ ‫تنظیمات روی گوشی است‪ .‬همراه اولی ها می توانند برای اطالع از نحوه فعالسازی و یا حذف‬ ‫سرویس‪ ،‬به پرتال این اپراتور به نشانی ‪ www.mci.ir‬مراجعه کنند‪.‬‬ ‫تخفیف ‪ ۷۰‬درص�دی تعرفه مکالمات رومینگ «س�وئد و ن�روژ» برای‬ ‫مشترکین همراه اول‬ ‫‪ l‬تعرفه مکالمات رومینگ کش��ورهای س��وئد و نروژ‪ ،‬برای مش��ترکین همراه اول‬ ‫‪۷۰‬درصد کاهش یافت‪ .‬به منظور کاهش هزینه های مشترکین همراه اول که در کشور های‬ ‫س��وئد و نروژ از س��یم کارت خود اس��تفاده می کنند‪ ،‬همراه اول با اپراتورهای«‪»TELE۲‬‬ ‫کشورهای سوئد و نروژ قرارداد تخفیف امضا کرد‪ .‬بر اس��اس این گزارش در پی انعقاد قرارداد‬ ‫همکاری بین این اپراتورها‪ ،‬تعرفه هر دقیقه تماس از سیم کارت های همراه اول در کشورهای‬ ‫س��وئد و نروژ با ایران به ‪۳۰‬هزارریال‪ ،‬تماس داخلی ‪۳۰‬هزارریال و ارسال پیامک ‪5‬هزارریال‬ ‫کاهش می یابد‪ .‬این گزارش می افزاید ‪« :‬طبق این قرارداد از این پس تماس دریافتی دقیقه ای‬ ‫‪۱۰‬هزارریال و دریافت پیامک در این کشورها رایگان است‪ .‬هم اکنون اپراتور اول در قالب طرح‬ ‫«تعرفه های ویژه فجر» رومینگ‪ ،‬به مشترکین خود که در ‪۱۰‬کشور عربستان‪ ،‬عراق‪ ،‬امارات‬ ‫متحده عربی‪ ،‬ترکیه‪ ،‬افغانستان‪ ،‬اذربایجان‪ ،‬قزاقستان‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬سوئد و نروژ از سیم­کارت های‬ ‫همراه اول اس��تفاده کنند‪ ،‬تخفیفات ویژه ای می دهد‪ .‬همراه اول توصیه کرده است باتوجه به‬ ‫اینکه شارژینگ سیم کارت های اعتباری بصورت انالین انجام می شود‪ ،‬مشترکین به منظور‬ ‫مدیریت بهتر هزینه های رومینگ بین الملل‪ ،‬در سفرهای خارجی از این سیم کارت ها استفاده‬ ‫کنند‪ .‬هم اکنون همراه اول با ‪ ۲۷۱‬اپراتور در ‪ ۱۱۲‬کش��ور ق��رارداد رومینگ بین الملل دارد که‬ ‫همگی به طور مستقیم و بدون واسطه منعقد شده اند‪ .‬همراه اولی ها می توانند از طریق تماس با‬ ‫مرکز اطالع رسانی ‪ ،۹۹۹۰‬ارسال پیامک با متن «نام یا کد کشور بدون صفر» به ‪ ۸۰۷۰‬و ارسال‬ ‫پیامک با متن «‪ ،R‬نام یا کد کشور بدون صفر» به ‪ ۹۹۰۰۰۹۰‬از تعرفه های رومینگ و مکالمات‬ ‫بین الملل در کشور مورد نظر اطالع یابند‪g .‬‬ ‫ادامه تصویب مصوباتی به ضرر بازار سرمایه‪:‬‬ ‫بورس به وضعیت قرمز درامد‬ ‫بورس تهران در معامالت اخرین روز هفته گذش��ته در‬ ‫سراشیبی نزول قرار گرفت و به وضعیت قرمز درامد‪ .‬شاخص‬ ‫بورس ته��ران در معامالت اخرین روز هفته گذش��ته به روند‬ ‫نزولی خود ش��دت داد و وارد کانال ‪ 79‬هزار واحدی شد‪ .‬به این‬ ‫ترتیب بورس تهران که تحت تاثیر مصوب��ه اخیر مجلس در‬ ‫ خصوص افزایش بهره مالکانه معادن و نرخ خوراک شرکت های‬ ‫پتروشیمی گرفتار سقوط شده بود‪ ،‬اخرین روز هفته گذشته نیز‬ ‫با اعالم خبر انتشار اوراق مشارکت با س��ود ‪ 23‬درصد به روند‬ ‫نزولی خود ش��دت داد و با اف��ت بیش از ه��زار واحدی مواجه‬ ‫شد‪ .‬به طوری که با انتشار خبر افزایش س��ود اوراق مشارکت‬ ‫به ‪ 23‬درصد‪ ،‬صف های فروش در بازار س��رمایه سنگین شد و‬ ‫شاخص بورس تهران با ‪ 1105‬واحد کاهش به کانال ‪ 79‬هزار‬ ‫و ‪ 134‬واحد رسید‪ .‬این در حالی است که پیش از این با مصوبات‬ ‫مجلس در خصوص افزایش بهره مالکانه معادن و نرخ خوراک‬ ‫شرکت هایپتروشیمی بورستهرانروندنزولیخودرااغازکرده‬ ‫و با زیان سهامداران مواجه شده بود و اکنون با افزایش سود اوراق‬ ‫مشارکت مصوبه دیگری علیه بازار سرمایه به تصویب رسید و‬ ‫بورس تهران را در وضعیت قرمز قرار داد‪ .‬به این ترتیب مشاهده‬ ‫می ش��ود که دولت نه تنها عزمی برای بهبود وضعیت بورس و‬ ‫جلوگیری از زیان سهامداران ندارد بلکه با مصوبات جدید سعی‬ ‫در خروج نقدینگی از بورس تهران و زیان هنگفت سهامداران را‬ ‫دارد‪ .‬زیرا انتشار اوراق مشارکت با سود‪ 23‬درصد‪،‬موازی کاری با‬ ‫بازار سرمایه بوده و با این رویداد رقیب دیرینه بازار سرمایه‪،‬از این‬ ‫بازار پیشی گرفته و نقدینگی را به سمت خود جذب می کند و به‬ ‫افزایش بی اعتمادی در بازار سرمایه دامن می زند‪ .‬بر این اساس‬ ‫در معامالت اخرین روز هفته گذشته افت دسته جمعی نمادهای‬ ‫بورس حاصل شد و شاخص بازار سرمایه با ‪ 1105‬واحد کاهش‬ ‫به کانال‪ 79‬هزار و‪ 134‬واحد رسید‪ .‬در بازار اکثر نمادهای مختلف‬ ‫منفی شده و شرکت های پاالیشگاه نفت بندرعباس‪ ،‬مخابرات‪،‬‬ ‫پاالیشگاه اصفهان‪ ،‬سرمایه گذاری امید‪ ،‬بانک های پاسارگاد‪،‬‬ ‫پارسیان‪ ،‬تجارت به همراه ارتباطات سیار‪ ،‬پاالیش نفت تبریز‪،‬‬ ‫کش��تیرانی‪ ،‬بانک صادرات‪ ،‬فوالد مبارکه‪ ،‬بانک اقتصادنوین‪،‬‬ ‫گل گهر‪ ،‬فوالد خوزستان‪ ،‬چادرملو و ملی مس بیشترین تاثیر‬ ‫را در افت هزار واحدی ش��اخص بورس گذاش��تند‪ .‬همچنین‬ ‫ش��رکت های داروس��ازی زهراوی و تولی پرس از بیش��ترین‬ ‫تقاضای خرید برخوردار شده و شرکت های مطرحی چون ایران‬ ‫خودرو‪ ،‬حفاری شمال‪ ،‬بانک تجارت‪ ،‬سرمایه گذاری ساختمان‬ ‫ایران‪،‬نیرو ترانس‪،‬سایپادیزلوبانکپاسارگادبیشترینتقاضای‬ ‫فروشرابهخود اختصاصدادند‪.‬در مجموعدربازارسرتاسرقرمز‬ ‫امروز حجم معامالت به شدت کاهش یافت و تنها‪ 156‬میلیون‬ ‫سهم به ارزش‪ 60‬میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت و ارزش‬ ‫بازار سرمایه تا سطح‪ 390‬هزار میلیارد تومان کاهش یافت‪g.‬‬ ‫‪83‬‬