ماهنامه مثلث شماره 211

‫یکجمله‪،‬یکدنیابهت‬ ‫حمله وضدحمله‬ ‫عالقه مایلی کهنبهیکخواننده‬ ‫لس انجلسیجامعه را درحیرت‬ ‫فرو برد‬ ‫ایا اشنا از شورای نظارت‬ ‫بر صداوسیما می رود؟‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و یازدهم ‪ 10 /‬اسفند ‪ 88 /1392‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫از مذاکرات هسته ای تا تحوالت اوکراین‬ ‫گفت وگوی تفصیلی مثلث با دکتر علی اکبر والیتی‬ ‫دکتر والیتی‪:‬‬ ‫اینکه اوکراین‪ ،‬یکپارچه و‬ ‫بدون دردسرمتحد امریکایی ها‬ ‫عضو ناتو و اتحادیه اروپا شود‬ ‫توهمی بیش نیست‬ ‫بدون ایران مقتدر امکان برقراری‬ ‫امنیت متوازن در منطقه‬ ‫وجود ندارد‬ ‫جنگ سرد‬ ‫نزاع امریکا و روسیه‪ ،‬اوکراین را‬ ‫به سمت تجزیه می برد‬ ‫موازنه قدرت‬ ‫گزارش و گفت وگوهایی درباره‬ ‫سرنوشت استانداری خراسان رضوی‬ ‫جمهوری خواه‬ ‫مقابل مشروطه خواه‬ ‫حسین فاطمی چه تفاوت هایی با‬ ‫مصدق داشت؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫اقتصاد مقاومتی‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫اجماع ملی‬ ‫برای اقتصاد مقاومتی‬ ‫حسن روحانی امادگی دولتش را برای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی اعالم کرد‬ ‫پــرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در پی ابالغ سیاس��ت های کلی اقتص��اد مقاومتی‪،‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی در جلس��ه ای با حضور سران‬ ‫قوا‪ ،‬راه های اجرا و تحقق این سیاس��ت ها را مورد بررس��ی‬ ‫قرار دادند‪.‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای در ابتدای این جلس��ه‪ ،‬از‬ ‫اهتمام ویژه روسای قوا در صدور دستورالعمل های اجرایی‬ ‫ب رای پیگی��ری و تدوین هر چه س��ریع تر نقش��ه راه اجرای‬ ‫سیاس��ت های اقتصاد مقاومتی‪ ،‬قدردان��ی کردند و گفتند‪:‬‬ ‫‪10‬‬ ‫«سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی‪ ،‬سیاست هایی جامع‬ ‫و فراگیر اس��ت که باید در اج��را نیز با همی��ن جامعیت و‬ ‫فراگیری‪ ،‬تحقق یابد‪ ».‬ایشان مسائل اقتصادی و مشکالت‬ ‫ناشی از این مس��ائل را مهم ترین موضوع کش��ور و مردم‬ ‫دانستند و افزودند‪« :‬اگر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی‪،‬‬ ‫به طور جدی پیگیری و اجرا ش��وند‪ ،‬امید زیادی وجود دارد‬ ‫که رونق اقتصادی و اصالح پایه های اقتصادی کش��ور در‬ ‫میان مدت محقق و بخشی از مشکالت مردم حل شود‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی با تاکید بر اینکه ه��دف از برگزاری‬ ‫جلس��ه با س��ران س��ه قوه‪ ،‬بررس��ی راهکاره��ای تحقق‬ ‫سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است‪ ،‬خاط ر نشان کردند‪:‬‬ ‫«با ابالغ این سیاس��ت ها‪ ،‬مردم اکنون منتظر اجرای انها و‬ ‫تاثی رات مثبت ناشی از اجرای سیاس��ت های کلی اقتصاد‬ ‫مقاومتی هستند‪ ،‬بناب راین دولت‪ ،‬مجلس و قوه قضاییه باید‬ ‫به طور جدی وارد میدان شوند و وظایف مربوط به خود را در‬ ‫هر بخش‪ ،‬پیگیری و اجرا کنند‪ ».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫سیاس�ــت های‬ ‫اقتصاد مقاومتی از سوی‬ ‫رهبر معظم انقالب ابالغ‬ ‫شد‬ ‫پــرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫افزودن��د‪« :‬بای��د روند اجرای سیاس��ت های کل��ی اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬به صورت یک حرکت مستمر و متوقف نشدنی‪ ،‬تا‬ ‫رسیدن به نتیجه‪ ،‬ادامه یابد و هر یک از قوا نیز بر روند کار‬ ‫خود نظارت دقیق داشته باشند‪».‬‬ ‫ایش��ان تاکید کردند‪« :‬اگر الزمه اجرای سیاست های‬ ‫کلی اقتصاد مقاومتی‪ ،‬برطرف کردن برخی قوانین معارض‬ ‫باشد‪ ،‬مجلس شورای اسالمی باید با شناسایی این قوانین‬ ‫مع��ارض‪ ،‬انها را ح��ذف کن��د‪ .‬همچنین اگر اج��رای این‬ ‫سیاس��ت ها نیازمند حذف برخی ضوابط و مقررات دست و‬ ‫پاگیر و تنظیم ضوابط جدید تس��هیل کننده است‪ ،‬دولت با‬ ‫صدور بخشنامه هایی این اقدام را انجام دهد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی در همین خصوص یک نکته را‬ ‫متذکر شدند و گفتند‪« :‬باید مراقب بود تا قوانین و ضوابط‬ ‫جدید به گونه ای نباشد که زمینه ساز تراکم و تعارض قوانین‬ ‫شود‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای افزودند‪« :‬با حذف قوانین‬ ‫و مقررات معارض سیاس��ت های کلی اقتصاد مقاومتی یا‬ ‫احیانا با تصوی��ب قوانین و ضوابط جدی��د‪ ،‬راه ب رای اجرای‬ ‫راحت تر این سیاس��ت ها که عمدتا بر عهده دولت اس��ت‪،‬‬ ‫مهیا خواهد شد‪».‬‬ ‫ایش��ان به دولت توصیه کردن��د‪« :‬اف��رادی را مامور‬ ‫پیگیری و اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی کنید‬ ‫که انگیزه های انقالبی و مردمی و اعتقاد الزم و کافی ب رای‬ ‫اجرای انها داشته باشند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی هماهنگی میان سه قوه را ب رای‬ ‫اجرای سیاس��ت های کلی اقتصاد مقاومتی بسیار ضروری‬ ‫خواندند و تاکید کردند‪« :‬باید از ایجاد تش��کیالت جدید و‬ ‫موازی کاری به شدت پرهیز شود‪».‬‬ ‫حض��رت ایت اهلل خامن��ه ای فرهنگ س��ازی و ایجاد‬ ‫گفتمان رایج و فراگی��ر را ب رای اجرای سیاس��ت های کلی‬ ‫اقتصاد مقاومتی ض��روری خواندند و خاط ر نش��ان کردند‪:‬‬ ‫«باید محورهای اصلی این سیاست ها با استدالل صحیح‬ ‫و منطقی ب رای مردم بیان شوند تا به تدریج در بخش های‬ ‫مختلف جامعه رس��وخ پیدا کند و به یک مطالبه عمومی‬ ‫تبدیل شود‪».‬‬ ‫رهب��ر انقالب اس�لامی افزودن��د‪« :‬گفتمان س��ازی‬ ‫درخصوص اقتصاد مقاومت��ی و تبدیل ان به یک گفتمان‬ ‫عمومی‪ ،‬بسیاری از مشکالت را ب ر طرف و کارها را تسهیل‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫ایش��ان یکی از محورهای مهم سیاس��ت های کلی‬ ‫اقتصاد مقاومتی را مشارکت مردم و چگونگی مردم ی کردن‬ ‫اقتصاد دانستند و افزودند‪« :‬کشور در طول ‪ 35‬سال گذشته‬ ‫به ویژه در پیروزی انقالب اسالمی و هشت سال دفاع مقدس‬ ‫از حضور و مش��ارکت مردم نتایج و ثمرات فراوانی به دست‬ ‫اورده و در بخش اقتص��اد نیز قطعا هدایت س��رمایه های‬ ‫کوچک مردم در مسیر اقتصاد عمومی بسیار راهگشا و موثر‬ ‫خواهد بود‪ ».‬رهبر انقالب اس�لامی خاط ر نشان کردند‪« :‬با‬ ‫استفاده از ظرفی ت های مردمی‪ ،‬م ی توان کارهایی را انجام‬ ‫داد که شاید از عهده چند وزارتخانه هم ب ر نیاید‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای موض��وع واردات و تامین‬ ‫امنیت غذایی و ذخایر راهب��ردی را یکی دیگر از محورهای‬ ‫مهم سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی برشمردند و تاکید‬ ‫کردند‪« :‬غیر از این موارد‪ ،‬باید در اقالم دیگر جلوی واردات‬ ‫ ب ی رویه گرفته شود‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی در پایان گفتند‪« :‬اکنون زمینه‬ ‫برای اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مهیاست‬ ‫و اگر همه قوا و دستگاه ها همت و مجاهدت کنند‪ ،‬به لطف‬ ‫خداوند این کار به خوبی پیش خواهد رفت‪».‬‬ ‫در این دیدار اقای روحانی‪ ،‬رئی س جمهور در سخنانی‬ ‫با اش��اره به ابالغ اخیر خود به معاون اول و مسئولیت ستاد‬ ‫هماهنگی اقتصادی دولت ب رای برنامه ریزی‪ ،‬زمان بندی و‬ ‫تدوین راهکارها و اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی‬ ‫گفت‪« :‬هم��ه دولت واقعا معتقد به این سیاست هاس��ت و‬ ‫اعضای دولت با اعتقاد کامل‪ ،‬مصمم به اجرای ان هستند‬ ‫زی را دولت تحقق سیاس��ت های کلی اقتص��اد مقاومتی را‬ ‫متحول کننده اقتصاد کشور م ی داند‪».‬‬ ‫اقای روحان��ی با اش��اره ب��ه در پیش ب��ودن اجرای‬ ‫مرحله دوم هدفمندی یارانه ها گف��ت‪« :‬همان گونه که در‬ ‫سیاست های ابالغی تاکید شده‪ ،‬دولت با استفاده از ظرفیت‬ ‫هدفمندی یارانه ها‪ ،‬به موضوعات تولید‪ ،‬اش��تغال و عدالت‬ ‫توجه ویژه ای خواهد کرد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با اشاره به موضوع امنیت غذایی و درمان‬ ‫در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی افزود‪« :‬امنیت غذایی‬ ‫و سالمت مردم‪ ،‬دو موضوع بسیار مهمی است که دولت از‬ ‫همان ابتدای کار‪ ،‬اهتمام ویژه ای به انها داشته و در مرحله‬ ‫دوم هدفمندی یارانه ها‪ ،‬ارتقای سالمت یکی از محورهای‬ ‫اصلی است‪ ».‬اقای روحانی با اشاره به موضوع نفت و گاز و‬ ‫پتروشیمی به عنوان یکی دیگر از محورهای سیاست های‬ ‫کلی اقتص��اد مقاومتی‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬دولت مصمم اس��ت‬ ‫تا تولی��د نف��ت و گاز را افزایش دهد‪ ،‬ضمن انکه توس��عه‬ ‫پتروشیمی نیز در دستورکار قرار دارد‪».‬‬ ‫برنامه ریزی ب رای استفاده صحیح و بیشتر از ظرفیت‬ ‫مناطق ازاد و وی��ژه اقتصادی به ویژه در حوزه گردش��گری‬ ‫سالمت و همچنین تحرک بخشی صادرات‪ ،‬تاکید بر تحول‬ ‫در نیروی انسانی و اقتصاد دانش بنیان‪ ،‬از دیگر مواردی بود‬ ‫که رئی س جمه��ور در خصوص اجرای سیاس��ت های کلی‬ ‫اقتصاد مقاومتی بیان کرد‪.‬‬ ‫اق��ای الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی‬ ‫نیز در ای��ن دیدار با تاکید ب��ر اهتمام نماین��دگان مجلس‬ ‫ب رای زمینه س��ازی جهت اجرای سیاست های کلی اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬عزم سه قوه را ب رای اجرای این سیاست ها‪ ،‬بسیار‬ ‫مهم بر شمرد‪.‬‬ ‫رئیس مجلس شورای اسالمی‪ ،‬توجه ویژه به بخش‬ ‫تولید و استفاده از متخصصان داخلی و بخش خصوصی و‬ ‫جلوگیری از واردات ب ی روی��ه را از جمله زمینه های ضروری‬ ‫ب رای اجرای سیاس��ت های کلی اقتصاد مقاومتی دانس��ت‬ ‫و گفت‪« :‬مجلس قوانین مناس��بی را ب رای تسهیل فضای‬ ‫کس��ب و کار به تصویب رس��انده و اکنون‪ ،‬مشکل قانونی‬ ‫ب رای س��رمایه گذاری و اس��تفاده از توان بخش خصوصی‬ ‫وجود ندارد‪».‬‬ ‫اق��ای الریجان��ی همچنین ض��رورت توج��ه ویژه‬ ‫رس��انه ها به مس��ائل و اولویت های اقتص��ادی و پرهیز از‬ ‫حاشی ه سازی های سیاسی را مورد تاکید قرار داد‪.‬‬ ‫اقای املی الریجانی‪ ،‬رئی��س قوه قضاییه نیز در این‬ ‫دیدار با اشاره به بند ‪ 19‬سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی‬ ‫در خصوص شفاف سازی و سالم سازی اقتصاد و جلوگیری از‬ ‫زمینه های فسادزا گفت‪« :‬قوه قضاییه ضمن انکه به وظایف‬ ‫خود ب رای مبارزه با مفاسد اقتصادی با جدیت و قدرت عمل‬ ‫خواهد کرد‪ ،‬در عین حال از فعالی ت های سالم اقتصادی نیز‬ ‫حمایت م ی کند‪».‬‬ ‫رئیس قوه قضاییه همچنین ایج��اد گفتمان اقتصاد‬ ‫مقاومتی را مهم و ض��روری خواند و تاکید ک��رد‪« :‬یکی از‬ ‫مس��ائل ضروری ب رای تحقق سیاس��ت های کلی اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬توجه ویژه به فرهنگ کار در جامعه است‪g ».‬‬ ‫‪11‬‬ ‫افزایش تولید‪ ،‬راه مبارزه با تحریم‬ ‫‪2‬‬ ‫تو گوی مثلث با حسین راغفر‬ ‫گف ‬ ‫حس�ین راغفر م ی گوید‪« :‬اگر یک اقتصاد مقاوم در مقابل خارج داشته باشیم‪ ،‬ان‬ ‫تحریمی نم ی تواند روی ما تاثیر داش�ته باش�د‪ .‬اقتصاد باید به س�مت یک‬ ‫ ‬ ‫موقع هیچ‬ ‫اقتصاد تولیدی پیش برود‪ .‬در ان صورت اس�ت که تحریمی نم ی تواند ش�کل بگیرد و‬ ‫اگر هم شکل گرفت اثربخش نخواهد بود‪ ».‬با او در مورد اقتصاد مقاومتی و تاثیر ان بر‬ ‫تحری م ها گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫فرهاد نمین نویسنده ‪ -‬محقق ارشد در مرکز بین المللی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای راغف�ر! یک�ی از مباحث ای�ن روزهای فضای‬ ‫اقتصادی و سیاسی ما ابالغ سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی است؛ مس�اله ای که همزمان شدنش با‬ ‫مذاک رات هسته ای و فشار غرب ی ها ب رای استفاده از‬ ‫اهرم تحریم‪ ،‬اهمیت ان را بیش از پیش کرده است‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد نخستین اتفاق و پدیده ای که ما با‬ ‫ان مواجه خواهیم شد‪ ،‬حذف یارانه نقدی و تبدیل‬ ‫ان به یارانه خدماتی است؛ موضوعی که در دستور‬ ‫کار دولت قرار گرفته و ب ر اساس اخرین خبرها قرار‬ ‫است از فروردین س�ال اینده اجرایی ش�ود‪ .‬برای‬ ‫ش�روع گفت وگو لطفا بفرمایید حذف یارانه ها چه‬ ‫تاثیری در اقتصاد مقاومتی دارد؟‬ ‫پــرونده ویژه‬ ‫‪ l‬یکی از ویژگ ی های اقتصاد مقاومتی این است که‬ ‫جامعه‪ ،‬فقیر نداشته باشد تا بخواهیم به کسی یارانه بپردازیم‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که این وضعیتی که اکنون گرفتار و مبتال به ان‬ ‫هستیم را باید به شکلی مرتفع کنیم‪ .‬در اقتصاد مقاومتی قرار‬ ‫است جامعه ما‪ ،‬جامع ه ای بالنده باشد تا مردم نیز بتوانند در تولید‬ ‫محصول ملی و محصول اجتماعی مش��ارکت داشته باشند‪.‬‬ ‫پس باید فرصت های الزم ب رای سرمایه گذاری روی انسان ها و‬ ‫سرمایه های انسانی فراهم شود تا اینها بتوانند به چنان رشدی‬ ‫برسند که همه بتوانند در این فرایند رش��د شرکت کنند‪ .‬باید‬ ‫گفت این یک رشد فراگیر است و فراگیری ان هم به این شکل‬ ‫است که همه احاد مردم بتوانند در ان شرکت نمایند و بتوانند از‬ ‫مشارکت شان سهم بردارند‪ .‬منتها این سهم باید طوری باشد که‬ ‫بتوانند زندگی انسانی را ب رای خودشان تع ریف کنند و ان را تحقق‬ ‫بخشند‪ ،‬بناب راین دستمزدشان باید یک دستمزد شایسته باشد‪.‬‬ ‫از این جهت به نظرم م ی رسد که در بحث یارانه ها باید به سمت‬ ‫این پیش برویم که در نهایت یارانه ای پرداخت نشود و یارانه فقط‬ ‫باید در خدمت تولید باشد و تولید نیز باید به مردم کمک کند‬ ‫تا اینها بتوانند مشارکت کنند‪ .‬فقط م ی ماند گروه هایی که دارای‬ ‫ناتوان ی های جسمی هستند که یارانه فقط م ی تواند به این گروه‬ ‫تعلقبگیرد‪.‬درانصورتیکاقتصادمقاومتیمنظماجتماعی‬ ‫ب ر اساس قانون اساسی باید خدمات سالمت رایگان‪ ،‬حمل ونقل‬ ‫مناسب‪ ،‬اشتغال و مسکن را بتواند ب رای همه فراهم کند و این‬ ‫فقط م ی تواند با ی��ک اقتصاد مولد که فهم م��ا از ان‪ ،‬اقتصاد‬ ‫مقاومتی است‪ ،‬محقق ش��ود‪ .‬این امر باید تاکید بر پایه های‬ ‫تولید باشد و تولید را در پهنه کشور گسترش دهیم ‪ ،‬به نحوی‬ ‫که همه مناطق کشور از ظرفی ت های منطقه ای و جغ رافیایی‬ ‫خودشان بتوانند بهتر استفاده کنند و زمینه های ساخت و تولید‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مقاومت پویا در برابر تحریم ها‬ ‫‪3‬‬ ‫الگوی اقتصاد مقاومتی برای مقابله فشارهای اقتصادی چیست؟‬ ‫سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم‬ ‫انقالب به روسای قوای س��ه گانه و رئیس مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام ابالغ شده است؛ تحولی مهم در عرصه اقتصاد‬ ‫و سیاست ای ران که همزمان ی اش با برخی تحوالت و معادالت‬ ‫سیاسی و اقتصادی اهمیتی مضاعف به ان بخشیده است‪.‬‬ ‫این سیاست ها پس از ان ابالغ شد که رهبر معظم انقالب در‬ ‫سال های اخیر بارها بر تکیه به توانای ی ها و داشته های داخلی‬ ‫کشور تاکید کرده اند‪.‬‬ ‫متن ابالغیه رهبر معظم انقالب در مورد سیاست های‬ ‫اقتصاد مقاومتی به این شرح است‪:‬‬ ‫ای ران اسالمی با اس��تعدادهای سرشار معنوی و مادی‬ ‫و ذخایر و منابع غنی و متنوع و زیرس��اخت های گسترده و‬ ‫مهم تر از همه‪ ،‬برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارامد‬ ‫و دارای عزم راسخ ب رای پیش��رفت‪ ،‬اگر از الگوی اقتصادی‬ ‫ی و علمی برامده از فرهنگ انقالبی و اسالمی که همان‬ ‫بوم ‬ ‫اقتصاد مقاومتی است‪ ،‬پیروی کند نه تنها بر هم ه مشکالت‬ ‫اقتصادی فائق م ی اید و دشمن را که با تحمیل یک جنگ‬ ‫اقتصادی تمام عی��ار در ب رابر این ملت ب��زرگ صف ارایی‬ ‫کرده‪ ،‬به شکست و عقب نش��ینی وا م ی دارد‪ ،‬بلکه خواهد‬ ‫توانست در جهانی که مخاط رات و ب ی اطمینان ی های ناشی‬ ‫از تحوالت خارج از اختیار‪ ،‬مانند بحران های مالی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاسی و‪ ...‬در ان رو به افزایش است‪ ،‬با حفظ دستاوردهای‬ ‫‪12‬‬ ‫کش��ور در زمینه های مختلف و تداوم پیش��رفت و تحقق‬ ‫ارمان ها و اصول قانون اساس��ی و س��ند چشم انداز بیست‬ ‫نزا‬ ‫ساله‪ ،‬اقتصاد متکی به دانش و فناوری‪ ،‬عدالت بنیان‪ ،‬درو ‬ ‫و برون گرا‪ ،‬پویا و پیشرو را محقق سازد و الگویی الهام بخش‬ ‫از نظام اقتصادی اسالم را عینیت بخشد‪.‬‬ ‫اکن��ون با مداق��ه الزم و پس از مش��ورت ب��ا مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام‪ ،‬سیاس��ت های کل��ی اقتصاد‬ ‫مقاومتی ک��ه در ادامه و تکمیل سیاس��ت های گذش��ته‪،‬‬ ‫خصوصا سیاس��ت های کلی اص��ل ‪ 44‬قانون اساس��ی و‬ ‫با چنین نگاه��ی تدوین ش��ده و راهب��رد حرکت صحیح‬ ‫اقتصاد کش��ور به س��وی این اه��داف عالی اس��ت‪ ،‬ابالغ‬ ‫م ی گردد‪.‬‬ ‫الزم اس��ت قوای کش��ور ب ی درنگ و ب��ا زمان بندی‬ ‫مشخص‪ ،‬اقدام به اجرای ان کنند و با تهیه قوانین و مقررات‬ ‫الزم و تدوین نقش��ه راه ب رای عرصه ه��ای مختلف‪ ،‬زمینه‬ ‫و فرصت مناس��ب ب رای نقش افرینی م��ردم و همه فعاالن‬ ‫اقتصادی را در این جهاد مقدس فراهم اورند تا به فضل الهی‬ ‫حماس��ه اقتصادی ملت بزرگ ای ران نیز همچون حماس��ه‬ ‫سیاسی در ب رابر چشم جهانیان رخ نماید‪ .‬از خداوند متعال‬ ‫توفیق همگان را در این امر مهم خواستارم‪».‬‬ ‫در این ابالغیه ‪ 24‬بندی‪ ،‬نکات مهم ی ب رای رس��یدن‬ ‫به اهداف تعیین شده در اقتصاد مقاومتی مطرح شده است‪.‬‬ ‫را در ان منطقه به وجود اورند‪.‬‬ ‫با اجرای سیاس�ت های اقتص�اد مقاومتی چگونه‬ ‫م ی توان مقابل تحری م ها ایستادگی کرد؟‬ ‫‪ l‬اگر یک اقتصاد مقاوم در مقابل خارج داشته باشیم‪،‬‬ ‫تحریمی نم ی تواند روی ما تاثیر داشته باشد‪ .‬به‬ ‫ ‬ ‫ان موقع هیچ‬ ‫همین جهت اقتصادی که م ی تواند جامع��ه را مصون کند از‬ ‫تحریم ها و فشارهای خارجی اقتصاد مولد است نه اینکه وقتی‬ ‫قیمت ارز سه ب رابر شد قیمت دارو هم حداقل سه ب رابر شود‪ .‬این‬ ‫مساله به خاطر این است که اینها همه چیز را وارد م ی کنند و‬ ‫فقط بسته بندی ان را ب ر عهده دارند و تولیدی وجود ندارد‪ .‬بناب راین‬ ‫اقتصاد باید به س��مت یک اقتصاد تولیدی پیش برود‪ .‬در ان‬ ‫صورت است که تحریمی نم ی تواند ش��کل بگیرد و اگر هم‬ ‫شکل گرفت اثربخش نخ واهد بود‪.‬‬ ‫بدون یک نهضت ضد فساد امکان هیچ گونه اصالحی‬ ‫وجود نخواهد داش��ت‪ .‬الزمه تحقق اقتص��اد مقاومتی یک‬ ‫فسادزدایی از اقتصاد کشور‪ ،‬جامعه ای ران و نظام تصمیم گیری‬ ‫است‪ .‬متاسفانه تاثیر این مناسبات فاسدی که االن وجود دارد‬ ‫صد هزار میلیارد تومان بدهی موقه بانک هاست‪ .‬افرادی که در‬ ‫قدرت و ثروت بودند اینها را گرفته و پس ندادند‪ .‬این یعنی فساد‬ ‫و بدون رفع این مشکل امکان حضور بخش خصوصی و مردم‬ ‫که هدف اقتصاد مقاومتی است شکل نخ واهد گرفت‪.‬‬ ‫اقتصاد مقاومتی چیست؟‬ ‫مهم ترین مساله پی رامون ابالغیه اقتصاد مقاومتی‪ ،‬در‬ ‫حوزه هویتی‪ ،‬چیستی و چرایی ان است‪ .‬واقعیت این است که‬ ‫در حال حاضر در شرایطی زندگی م ی کنیم که غرب در محور‬ ‫اقتصاد با ما دشمنی و خصومت دارد‪ .‬به بیان دیگر انها ب رای‬ ‫مقابله با ما استفاده از اهرم فشار اقتصادی خصوصا تحریم را‬ ‫برگزیده اند‪ .‬پس در چنین شرایطی است که نیازمند اقتصاد‬ ‫مقاومتی هس��تیم‪ ،‬یعنی اقتصادی ک��ه مبنایش تالش و‬ ‫حرکت از درون بوده و بر ان است تا با استفاده از امکانات‪ ،‬موانع‬ ‫را تبدیل به فرصت کند‪ .‬به یک معنا اقتصاد مقاومتی یعنی‬ ‫تشخیص حوزه های فشار یا درشرایط کنونی‪ ،‬تحریم و متعاقبا‬ ‫تالش ب رای کنترل و ب ی اثر کردن و در شرایط ارمانی تبدیل‬ ‫چنین فش��ارهایی به فرصت‪ .‬اما نکته این است که منظور‬ ‫از اقتصاد مقاومت��ی واقعی‪ ،‬یک اقتص��اد مقاومتی فعال و‬ ‫پویاست‪ ،‬نه یک اقتصاد منفعل و بسته چنانکه مقاومت ب رای‬ ‫دفع موانع پیشرفت و کوش��ش در مسیر حرکت و پیشرفت‬ ‫تعریف م ی ش��ود‪ .‬از نگاهی دیگر در تفکر اسالمی‪ ،‬اقتصاد‬ ‫ب رابر است با توازن در زندگی و معیشت‪ .‬اقتصاد از این حیث‪،‬‬ ‫نوعی ب ی نیازی اس��ت؛ یعنی باید به کمک توازن ها نیازها را‬ ‫رفع کنیم‪ .‬نگاهی بر فرمایش های رهبر معظم انقالب در این‬ ‫حوزه نش��ان م ی دهد که توجه به تولیدات داخلی‪ ،‬استفاده از‬ ‫نیروی کار و سرمایه داخلی‪ ،‬اتکا بر اقتصاد «دانای ی محور»‪،‬‬ ‫توجه خاص به تولید کاال های اساسی و محصوالت زی ر بنایی‪،‬‬ ‫مهم ترین مولفه های اقتصاد مقاومت ی هس��تند‪ .‬در اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬جهت گیری سیاس��ت های تجاری به کشور های‬ ‫همسایه معطوف است‪ .‬به فعالی ت های اقتصادی همچون‬ ‫جهاد م ی نگری��م‪ .‬اصالح الگوی مصرف و حرکت به س��وی‬ ‫مردم چگون�ه م ی توانند در اجرای سیاس�ت های‬ ‫اقتصاد مقاومتی مشارکت داشته باشند؟‬ ‫‪ l‬دولت باید به نحوی سیاستگذاری کند تا مردم بتوانند‬ ‫در سیاست های اقتصاد مقاومتی مشارکت داشته باشند‪ .‬در واقع‬ ‫با انحصار این کار انجام نم ی شود‪ .‬اقتصاد ما اکنون گرفتار چند‬ ‫نوع انحصار است‪ .‬در این انحصارها‪ ،‬انحصار قدرت و ثروت شکل‬ ‫گرفته که دسترسی این انحصارها را به منابع بانکی به صورت‬ ‫تفکی ک امیزی به بخش خصوصی شکل م ی دهد‪ ،‬بناب راین‬ ‫امکان مشارکت مردم وجود ندارد‪ .‬پس باید این زمینه ها را دولت‬ ‫مرتفع کرده تا مشارکت مردم را امکان پذیر نماید‪.‬‬ ‫مهمترین پیام ابالغ سیاست های اقتصاد مقاومتی‬ ‫به داخل و خارج از کشور چیست؟‬ ‫‪ l‬مهمترین پیام ابالغ سیاست های اقتصاد مقاومتی‬ ‫به داخل و خارج این است که ما باید به ظرفی ت های داخلی توجه‬ ‫کنیم و جوان های فارغ التحصی��ل خودمان را جدی بگیریم و‬ ‫نگذاریم اینها از مملکت خارج شوند‪ .‬باید به این موضوع فکر‬ ‫کنیم که این عزیزان چگونه م ی توانند در این فرایند تولید ملی‬ ‫مشارکت داشته باش��ند‪ .‬بناب راین توجه به ظرفی ت های ملی و‬ ‫داخلی و همچنین گندزدایی از نظام تصمیم گیری‪ ،‬مهم ترین‬ ‫پیام این ابالغ است‪ .‬عناصر خارجی را باید از نظام تصمیم گیری‬ ‫دور کنیم و این البته ودیع ه ای بوده که بیش از یکصد سال است‬ ‫که گریبان مملکت را گرفته و در این نظام تصمیم گیری عناصر‬ ‫نفوذی وجود دارند‪.‬‬ ‫دولت برای پیگیری و اجرای سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی چه اف رادی را باید تعیین کند؟‬ ‫تحریم و اقتصاد مقاومتی‬ ‫واقعیت این است روندی که تا به حال در‬ ‫زمینه رفع اثرات تحریم در پیش گرفته ایم (دور‬ ‫زدن تحریم ها)‪ ،‬کوتاه مدت و پرهزینه است‪ ،‬اما‬ ‫راهکاری که اقتصاد مقاومتی به ما پیش��نهاد‬ ‫م ی کند‪ ،‬همان راهی اس��ت که هم م ی تواند‬ ‫اهداف روش های قبل را پوشش دهد و هم ما‬ ‫را ب رای مقابله با تحریم های سنگی ن تر اماده‬ ‫کند‪ .‬این روش تقویت زیرساخت های اساسی‬ ‫اقتصاد و حمایت از تک ت��ک تولیدکنندگان‬ ‫و فعاالن اقتصادی در داخل اس��ت که در پی‬ ‫تحقق ان‪ ،‬نیاز ب��ه واردات کاهش م ی یابد که‬ ‫در این صورت‪ ،‬اهرم فشاری به دست دشمنان‬ ‫باقی نخواهد ماند که در صدد تحریم برایند و‬ ‫ما را زیر فشار قرار دهند‪.‬‬ ‫جمع بندی نظ رات برخی کارشناس��ان‬ ‫نش��ان م ی دهد که اگر اقتص��اد مقاومتی را‬ ‫هر فعالیتی بدانی��م که اقتصاد کش��ور را در‬ ‫ب رابر تحریم ها و دش��منان اقتص��ادی حفظ‬ ‫ی صرفا دفاعی به کش��ور‬ ‫م ی کند و در عین حال‪ ،‬سیس��تم ‬ ‫نم ی دهد‪ ،‬م ی توان پیش��نهادهایی ب رای مقابله با تحریم ها‬ ‫در الگوی اقتصاد مقاومتی ارائه داد ک��ه عبارتند از‪ :‬حمایت‬ ‫از تولیدکنندگان ب رای بهبود وضعیت تولید و بخش عرضه‪،‬‬ ‫باالخص در قسمت هایی از تولید که در ان بخش‪ ،‬با واردات‬ ‫‪ l‬قطعابایدهمکاریوهماهنگیبینمجلسودولت‬ ‫برقرار باشد‪ .‬البتههماهنگی باید مبتنی برهمکاری باشد‪،‬یعنی‬ ‫نه اینکه هر چیزی را که دولت اورد مجلس تصویب کند‪ .‬به این‬ ‫معنا که انها با دولت همکاری کنند و طرحشان طرح عمل ی تری‬ ‫باشد‪ ،‬مثال درباره همین طرح که مجلس ب رای پرداخت نقدی‬ ‫یارانه ها تصویب کرده‪ .‬باید بگویم که یارانه ها را تق ریبا به‪ 67‬هزار‬ ‫میلیارد تصویب کردند و ‪ 10‬هزار میلیارد پول برق است که به‬ ‫این اضافه م ی شود و این را جزو درامدهای دولت قرار دادند که‬ ‫معنای دیگرش این است که مردم از این‪ 28‬هزار میلیارد که االن‬ ‫پول م ی پردازند نزدیک به ‪ 60‬هزار میلیارد افزایش دهند و این‬ ‫بالغ بر دو ب رابر است‪ .‬این هزینه دارد ب رای مردم و مدی ریت‪ ،‬در واقع‬ ‫این کار بسیار پ ر هزینه ای است و وقتی از مجلس م ی پرسیم‬ ‫چرا این کار را م ی کنید م ی گویند چون دولت داده اس��ت‪ .‬این‬ ‫مواجه هستیم‪ .‬اس��تفاده از تولیدات دانش بنیان ب رای تامین‬ ‫کاالهای واس��طه ای و مصرفی در جهت جلوگیری از واردات‬ ‫ ب ی رویه کاالهای واس��طه ای و حمای��ت از دانش اموختگان‬ ‫در بخش های مختل��ف‪ .‬افزایش می زان صادرات ب ر اس��اس‬ ‫توانمندی های تولیدی کش��ور مانن��د بخش های مختلف‬ ‫از جمله انرژی‪ ،‬محصوالت کش��اورزی (البته در صورتی که‬ ‫نیاز داخلی تامین شده باشد)‪ ،‬محصوالت و خدمات پزشکی‬ ‫درمانی و‪ ...‬که اگر این مهم اتفاق بیفتد و در زمینه صادرات‬ ‫‪ l‬دولت باید به تولید و تولی د گر کمک کند‪ .‬بناب راین به‬ ‫تولی د کننده باید کمک کند تا بتواند او روی پای خودش بایستد‬ ‫ولی باید تولید و نه اینکه بسته بندی کند‪ .‬ما االن ‪ 107‬کارخانه‬ ‫داروس��ازی داریم‪ ،‬اسمشان داروسازی اس��ت ولی در حقیقت‬ ‫داروساز نیستند بلکه بسته بندی کننده دارو هستند و دارو را از‬ ‫خارج وارد کرده و داخل قوطی کرده و دست مردم م ی دهند‪.‬‬ ‫اینکه اسمش صنعت نیس��ت‪ .‬صنعتی که منجر به‬ ‫استقالل ملی شود‪ ،‬صنعتی است که داخل کشور تولید شود‪،‬‬ ‫بناب راین باید ظرفی ت های این کار به تدریج در کشور مهیا شود‬ ‫و دولت باید زمینه های رشد و بالندگی این نوع صنایع را یعنی‬ ‫تولید و س��اخت در داخل را فراهم کند‪ .‬انچه ت��ا امروز انجام‬ ‫شده است عمدتا تاکید بر واردات و خام فروشی بوده است‪ .‬ما‬ ‫واردات کردیم و اینها را داخل قوطی قرار داده ایم و دادیم دست‬ ‫مردم و گفتیم این داروسازی است‪ .‬شرکت های پتروشیمی ما‬ ‫هم به جای اینکه محصوالت را تولید و به بازارهای جهانی‬ ‫عرضه کنند اینها مواد خام را عرضه کرده اند‪ .‬به جای اینکه ده‬ ‫هزار محصول بتوانیم از نفت و گاز استخراج کنیم‪ ،‬یک ارزش‬ ‫افزوده اندکی روی اینها گذاشته اند و صادر کرده اند این مشکل‬ ‫اصلی است که باید معطوف به سیاست های صنعت ی شدن و‬ ‫معطوف به خلق ارزش افزوده ش��ود که متاسفانه االن وجود‬ ‫ندارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مصرف بهین��ه مدنظر اس��ت و توجه زیادی ب��ه تحقیقات‬ ‫کاربردی شود‪.‬‬ ‫در پیشبرد این سیاست ها دولت و مجلس چگونه‬ ‫باید با هم تعامل داشته باشند؟‬ ‫به هر حال اجرای سیاس�ت های اقتصاد مقاومتی‬ ‫نیازمند نگاه هم ه جانبه و در نظر داشتن چالش های‬ ‫پی ش روست‪ .‬ب ه طور مثال دولت ب رای تامین امنیت‬ ‫غذایی و دارویی به چه شکلی باید عمل کند؟‬ ‫پــرونده ویژه‬ ‫‪ l‬افراد و نوع گرایش ش��ان خیلی مهم است‪ .‬یعنی‬ ‫باید باور داشته باشند که م ی ش��ود این اقدامات را انجام داد و‬ ‫ما ب رای اینکه بتوانیم اقتصاد مقاومتی پویا درست کنیم‪ ،‬به‬ ‫ظرفی ت های داخلی نیاز داریم‪ .‬ولی از نظر من مهمتر از اینها‬ ‫شکل گیری نهاد هایی است که بتوانند قانون را به طور یکسان‬ ‫اعمال کند و اینطوری نباشد که یک نفر بتواند ده ها میلیارد‬ ‫تومان از بانک ها وام بگیرد ولی وامش را پس ندهد‪ .‬ان وقت‬ ‫جوان ها ما ب رای گرفتن دو میلیون تومان ب رای ازدواجش��ان‬ ‫ن همه به مشکل ب ر م ی خورند و اخر س��ر هم با دیدن این‬ ‫ای ‬ ‫مشکالت مجبور م ی شوند که از کشور بروند‪ .‬بناب راین ضمن‬ ‫اینکه افراد مناس��بی باید ب رای اجرای سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی انتخاب ش��وند‪ ،‬باید نهاد های الزم را ب رای نظارت‬ ‫بر عملکرد بخش های متخلف اقتصاد کشور و پایش رفتار‬ ‫و نتایج انها تش��کیل بدهیم تا اینها بتوانند نظارت دقیق و‬ ‫جدی نسبت به پیشبرد امور داشته باشند‪ .‬م ی خواهم تاکید‬ ‫کنم که اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی م ی تواند نقطه‬ ‫عطفی ب رای سیاستگذاری در کل کشور باشد و با این ‪ 35‬سال‬ ‫تجربه ای که به هر صورت اموخته شده دولت بتواند از همه‬ ‫کارشناسان اس��تفاده کند‪ .‬ب رای اینکه بتواند راه حل روشنی‬ ‫را ب رای س��ال های اینده تصویر و مرتب این را پایش کند که‬ ‫اصالح شود‪ .‬این یک فرصت تاریخی است که نیازمند انجام‬ ‫یک س��ری اقدامات جدی دیگر هم اس��ت که یکی از انها‬ ‫همان طور که عرض کردم مبارزه با فس��اد است‪ .‬متاسفانه‬ ‫فساد یکی از عواملی است که امکان اصالح را نم ی دهد‪.‬‬ ‫منطق درستی نیس��ت‪ .‬مجلس م ی تواند با دولت همکاری و‬ ‫راه حل مناس��ب پی دا کند و این را هم باید در نظر گرفت که در‬ ‫مجلس همه کارشناس نیستند‪ ،‬پس باید از ظرفی ت های ملی‬ ‫استفاده کرده تا بتوانند راه حل های مناسبی را ب رای کشور فراهم‬ ‫کنند‪ .‬پس تعامل مجلس با دولت به این معنا است نه اینکه هر‬ ‫چه دولت اورد مجلس تصویب کند یا اینکه ه ر چه دولت اورد‬ ‫مجلس سنگ بیندازد و نگذارد انجام شود‪.‬‬ ‫به کشور های دیگر بتوانیم حرفی ب رای گفتن داشته باشیم‪،‬‬ ‫م ی توان گفت‪ ،‬توانسته ایم در ب رابر تحریم راه مقابله خوبی‬ ‫پیدا کنیم؛ چرا که وقتی کش��ور های دیگر به ما نیاز داش��ته‬ ‫باشند‪ ،‬ب رای تامین نیازهای خود‪ ،‬دیگر ب رای‬ ‫تحریم نم ی توانند کاری کنند‪ ،‬چون خودشان‬ ‫نیز به ما وابسته هستند‪ .‬از جمله دیگر راه ها‬ ‫ب رای مقاومتی پویا در ب رابر تحریم ها‪ ،‬م ی توان‬ ‫به فرهنگ سازی ب رای مصرف داخلی اشاره‬ ‫کرد که البته این کار زمانی ممکن است که‬ ‫به طور هم زمان و م��وازی‪ ،‬کیفیت تولیدات‬ ‫داخلی را افزایش داده باش��یم ت��ا مردم ب رای‬ ‫این تغییر روی��ه در مصرف انگی��زه کافی را‬ ‫داشته باش��ند‪ .‬یکی از دالیل تورم در کشور‪،‬‬ ‫سوءمدیریت سیس��تم پولی کشور از جانب‬ ‫دولت است‪ .‬باتوجه به این موضوع‪ ،‬م ی توان‬ ‫گفت یک��ی از زمینه های فعالی��ت اقتصاد‬ ‫مقاومتی در حوزه مدیریت کالن کشور است‬ ‫و به قولی اگر مدی ران کش��ور در این راس��تا‬ ‫گام بردارند و درصدد اصالح این سیس��تم‪ ،‬از‬ ‫جمله نظام مالی و پولی کشور برایند‪ ،‬در واقع‬ ‫قس��مت اعظم تحول در اقتصاد را به سوی‬ ‫اقتصاد مقاومتی صورت داده اند‪.‬در مجموع‬ ‫م ی توان گفت حاال که سیاست های اقتصاد مقاوتی ابالغ شده‬ ‫است مسئوالن باتوجه به شرایط خاص کشور باید باالترین‬ ‫هماهنگی را در اجرا ب رای رسیدن به اهداف تعیی ن شده داشته ‬ ‫باشند‪ .‬به یک معنا اجرای این سیاست ها بهترین راهکار ب رای‬ ‫گذار از شرایط کنونی است‪g .‬‬ ‫‪13‬‬ ‫راهامام‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫ضرورت پرهیز از اختالف‬ ‫بین شیعه و سنی‬ ‫گرفتاری مسلمانها همه در پرتو اختالف بین قشرهای‬ ‫مس��لمین اس��ت‪ .‬امروز ک��ه روز بیداری همه ملتهاس��ت‬ ‫مسلمین باید بیدار باشند‪.‬‬ ‫از ق��رار مذک��ور در هندوس��تان خصوص��ا‪ ،‬دهلی نو‬ ‫اختالف��ات ایج��اد م ی‏کنند بی��ن ب رادرهای مس��لم؛ بین‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪10- 13‬‬ ‫اجماعملی برایاقتصادمقاومتی‬ ‫افزایشتولید‪،‬راهمبارزهباتحریم‬ ‫مقاومتپویادربرابرتحریم ها‬ ‫مجله خبری‬ ‫‪16-21‬‬ ‫حمله وضدحمله‬ ‫اغوش کشور ب ه روی ایرانیان خارج از کشور باز است‬ ‫تعویضدرتیماطالعاتیعربستان‬ ‫بنیادگرایانعلیهایران‬ ‫سیاست‬ ‫‪22-33‬‬ ‫ازمذاکراتهستهایتاتحوالتاوکراین‬ ‫هشدار درباره استراتژی «اعتدال گرا ‪ -‬افراط گرا»‬ ‫موازنه قدرت‬ ‫نگاهپارلمانبهیکانتخاب‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه و عادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای است به سه ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش اسالم‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت‬ ‫مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدال�ت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایس�تادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و‬ ‫تالشدرجهترونقگرفتنسنتگفت وگومیانفرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬‬ ‫امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪،‬‬ ‫بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ب رادرهای ش��یعه و س��نی و من به هر دو قش��ر از ب رادرها‬ ‫پیام م ی‏فرستم که خدای تبارک و تعالی همه مسلمین را‬ ‫دعوت فرموده اس��ت که اعتصام «بحبل اهلل‏» پیدا کنند و‬ ‫متفرق نباشند‪ .‬باید حاال احساس کرده باشند این معنا را که‬ ‫گرفتاری ها همه از جهت اختالفی است که بین مسلمان ها‬ ‫هست‪.‬‬ ‫اگر مسلمانهای جهان با هم مجتمع بشوند و اختالف‬ ‫نداشته باش��ند‪ ،‬هیچ یک از این گرفتاری ها ب رای انها پیش‬ ‫نم ی‏اید و اگر مس��لمان های هندوس��تان‪ ،‬چه شیعه و چه‬ ‫س��نی‪ ،‬با هم اتفاق پیدا بکنند و در مس��ائل اسالمی روی‬ ‫مبانی اس�لامی عمل بکنند‪ ،‬انها از این گرفتاری هایی که‬ ‫همیشه داشتند و در طول تاریخ همه مسلمان ها گرفتاری‬ ‫داش��تند از این گرفتاری ها خارج خواهند ش��د‪ .‬امروز باید ما‬ ‫همه‏م��ان توجه به عمق مس��ائل پیدا کنی��م و بدانیم که‬ ‫قدرتهای بزرگ ب رای اینکه اس��تفاده بکنند و استفاده‏های‬ ‫مادی بکنند از م��ردم‪ ،‬انها را به اخت�لاف وام ی‏دارند‪ .‬امروز‬ ‫روزی نیست که مس��لمان ها با هم اختالف داشته باشند‪.‬‬ ‫شیعه و س��نی هر دو با هم باید مجتمع باشند و اختالفات‬ ‫را کنار بگذارند و با هم درامور اجتماعی و سیاس��ی فعالیت‬ ‫بکنند که ان‏شاءاهلل‏‪ ،‬با رفع اختالفات رفع گرفتاری ها بشود‪.‬‬ ‫‏شاءاهلل همه مسلمانها را در هر جا که هستند بی دار‬ ‫خداوند ان ‏‏‬ ‫کند و همه را به تکالیف الهی خودش��ان اشنا کند و همه را‬ ‫در زیر پرچم توحید مجتمع کند تا اینکه گرفتاری های همه‬ ‫ان هّ‬ ‫‏شاءالل‏‪ ،‬رفع بشود‪.‬‬ ‫تاریخ‪1360/10/14 :‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬جماران‬ ‫حضار‪ :‬مسلمانان هندوستان‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫‪34-41‬‬ ‫عقب نشینیشرمن‬ ‫دیپلماسیبرنده ها‬ ‫مذاکراتخاکستری‬ ‫امریکا‪،‬غنی سازیرابهرسمیتشناخت‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42-53‬‬ ‫جنگسرد‬ ‫دوئلنخبگان‬ ‫زنده بادانارشیسم!‬ ‫اوباما اشتباهمی کند؛خاورمیانهکنگونیست‬ ‫ورزش‬ ‫‪66 -71‬‬ ‫یکجمله‪،‬یکدنیابهت‬ ‫سرمایهیامانع‬ ‫جاه طلبمحافظه کار‬ ‫فوتبالماگل محمدی هایفراوانیدارد‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علی رضا بهرامی‬ ‫دبیر جهان اسالم و دین وتاریخ‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر دیدار‪ :‬افشین خماند‬ ‫دبیر بازار‪ :‬تقی میری ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ش��اهین فتحی��ان ‪-‬‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬زه��ره دیان��ی ‪ -‬فاطمه میرزایی‬ ‫ش��یما غفاری ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬زهرا راد‪ -‬عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک‬ ‫حسین غالمی‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر فنی و هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫مهندس واعظی‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی ‪ -‬دکتر غالم حسن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری مهندس صدوقی‬ ‫حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫رضا راستی ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی ‪ -‬دکتر بهرامپور‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مجلهخبری‬ ‫دومینسفراستانیرئیس جمهور‬ ‫اغوش کشور ب ه روی ای رانیان‬ ‫خارج از کشور باز است‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫مجله خبری‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫حمله وضدحمله‬ ‫دبیر شورای نظارت بر صداوسیما خواستار تغییر حسام الدین اشنا شد‬ ‫اظهارنظر تند و حمالت کوبنده مشاور رسانه ای دولت‬ ‫موجب شد تا بسیاری از رس��انه ها حکم بر اختالف دولت و‬ ‫صداوس��یما دهند؛ اما به نظر م ی رسید این اختالف بیش از‬ ‫انکه در قالب دوگانه دولت و رس��انه ملی قابل ارزیابی باشد‪،‬‬ ‫به شخص مشاور رس��انه ای دولت محدود است؛ البته اتش‬ ‫س س��ازمان صداوسیما و مشاور رسانه ای‬ ‫اختالف میان رئی ‬ ‫دولت از اخرین ب رنامه تلویزیونی رئی س جمهور اغاز شد؛ جایی‬ ‫که این مشاوران قصد داشتند نه تنها سواالت‪ ،‬بلکه چینش‬ ‫مجریان برنامه را نیز ب رای صداوسیما تعیین کنند‪ .‬اقدامی‬ ‫ که ضرغام ی تالش کرد تا زیر بار ان نرود و در نهایت کار به‬ ‫داوری شورای نظارت بر صداوسیما کشیده شد‪.‬‬ ‫ح��اال بیش از انکه صداوس��یما قصد داش��ته باش��د‬ ‫از رس��انه ملی در جهت انتق��اد به دولت اس��تفاده کند‪ ،‬این‬ ‫حسام الدین اشنا‪ ،‬مشاور رس��انه ای رئی س جمهور است که‬ ‫یک جانبه به صداوسیما انتقاد م ی کند‪ .‬بعد از نامه نگاری بر‬ ‫سر انتخاب مجری روس��ای قوا‪ ،‬اشاره صداوسیما به حضور‬ ‫مش��اور رئی س جمهوری درحالی که با ک��راوات در اجالس‬ ‫داووس شرکت کرده بود‪ ،‬حسام الدین اش��نا را بر ان داشت‬ ‫تا سلسله انتقاداتش به صداوس��یما را اغاز کند؛ اگرچه گفته‬ ‫م ی ش��ود توضیحاتش درباره س��ریع القلم و اینکه او مشاور‬ ‫رئی س جمهور نیست‪ ،‬باعث دلخوری او شده بود‪.‬‬ ‫گر چه انتقاد به صداوس��یما از طرف دولت ی ها تنها به‬ ‫اشنا منحصر نشد؛ اما نوک حمله این تیم‪ ،‬اشنا بود‪ .‬در این‬ ‫میان محمد هاشمی نیز س��عی کرد از حمله به صداوسیما‬ ‫‪16‬‬ ‫سهمی ب رای خود دس��ت و پا کند‪ ،‬او گفته بود‪« :‬در شرایط‬ ‫فعلی صدا و س��یما از چارچوب های محوری که امام تعریف‬ ‫کردند در بخشی از ب رنامه ها خارج شده است‪».‬‬ ‫اشنا در بخشی از نامه ای که خطاب به ضرغامی نوشته‬ ‫بود‪ ،‬اورده اس��ت‪« :‬از انجایی که بارها به صورت شفاهی و‬ ‫کتبی به ان س��ازمان محترم تذکر داده شده است انتصابات‬ ‫ریاست محترم جمهوری صرفا از طریق سایت رسمی دفتر‬ ‫ریاست جمهوری اعالم م ی شود‪ ،‬اصرار بر خلق مشاور و سپس‬ ‫همراه کردن وی با هیات همراه رئی س جمهور در داووس و در‬ ‫نهایت نقد پوشش ایشان را نم ی توان اشتباهی عادی تلقی‬ ‫کرد‪ .‬مستدعی است دستور فرمایید ضمن اصالح مصداق در‬ ‫اولین برنامه‪ ،‬نسبت به اصالح رویه نیز اقدام عاجل صورت‬ ‫بگیرد‪».‬‬ ‫این در حالی بود که خبرگزاری رس��می دولت بارها از‬ ‫سریع القلم به عنوان مشاور روحانی یاد کرده بود اما این عنوان‬ ‫هیچ وقت از سوی سایت رس��می ریاست جمهوری تکذیب‬ ‫نشد و همچنان خبرگزاری جمهوری اسالمی از سریع القلم‬ ‫به عنوان مشاور بی ن الملل روحانی یاد م ی کرد‪.‬‬ ‫ماجرا به همی ن جا ختم نش��د‪ .‬حس��ام الدین اش��نا در‬ ‫اخرین اظهارنظر خود که در صفحه شخصی فی س بوکش‬ ‫منتش��ر کرده بود به مصوبه مجمع تش��خیص مصلحت‬ ‫نظام درخصوص ماده ‪ 30‬اساس��نامه رس��انه ملی اشاره کرد‬ ‫و با طرح این پرسش که ایا تا به حال یک بار سراغ دارید که‬ ‫به این مصوبه عمل شده باشد یا ب ر اس��اس ان صدا و سیما‬ ‫اصالحی ه ای را پخش کرده باشد‪ ،‬به اظهار گالیه از رسانه ملی‬ ‫به دلیل عدم پخش اصالحیه پرداخته و از خوانندگان صفحه‬ ‫شخصی خود نظرخواهی کرد‪.‬‬ ‫مش��اور فرهنگی رئی س جمهور با برشمردن ماده های‬ ‫‪ 30‬و ‪ 41‬قانون اساسنامه صداوس��یمای جمهوری اسالمی‬ ‫مصوب ‪ 23‬بهمن ماه ‪ 88‬س��وال کرده بود که ایا تا به حال‬ ‫موردی وجود داشته که صداوسیما مراحل احقاق حق را ب رای‬ ‫افراد حقیقی و حقوقی فراهم کرده که به انها در برنامه ای از‬ ‫صداوسیما اتهام ی زده شده باشد؟‬ ‫جدایی سریع القلم‬ ‫درحالی که بسیاری از رس��انه ها بر این باور بودند که‬ ‫دکترسریع القلم یکی از مشاوران نزدیک روحانی است‪ ،‬این‬ ‫اظهارنظر اشنا ب رای وی بسیار گران تمام شد‪ .‬با اظهارنظر‬ ‫اشنا این س��وال ب ی پاس��خ ماند در صورتی که سریع القلم‬ ‫مش��اور رئی س جمهوری نیس��ت‪ ،‬بناب راین با ک��دام عنوان‬ ‫رس��می در کنار رئی س جمهوری و در اجالس مهم داووس‬ ‫شرکت کرده اس��ت؟پس از نامه اش��نا به ضرغامی بود که‬ ‫قهر و کناره گیری غیررس��می محمود سریع القلم از شورای‬ ‫سیاس��تگذاری مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری‬ ‫بر س��ر زبان ها افتاد‪ .‬برخی از ناظ ران سیاسی معتقد بودند‬ ‫که سریع القلم دومین کسی است که اشنا سبب جدایی او‬ ‫از دولت شده است‪ .‬چرا که انها جدایی نجفی از بدنه را نیز به‬ ‫خاطر اختالفاتش با تیم حسام الدین اشنا ارزیابی م ی کردند‪.‬‬ ‫تک گویی یا تک صدایی‬ ‫مشاور فرهنگی رئی س جمهور پس از این‪ ،‬اعتراضات‬ ‫را به صداوس��یما در مصاحب ه ای تند تر کرد‪ .‬او که به مراسم‬ ‫رونمای��ی از کتاب «پای��ان تک صدایی» به فرهنگس��رای‬ ‫ارسباران رفته بود‪ ،‬گفت‪« :‬صداوسیما خود را مدعی نظارت‬ ‫بر همه قوا و کشور م ی داند‪ ،‬اما خود به نظارت تن نم ی دهد‪.‬‬ ‫تعویضدرتیماطالعاتیعربستان‬ ‫ایاسیاستالسعوددرمنطقهتغییر‬ ‫م ی کند؟‬ ‫در مقابل این اظهارنظرهای تند‪ ،‬اگرچه ریاست سازمان‬ ‫صداوسیما ساکت ماند‪ ،‬اما این اظهارات ب ی پاسخ نماند‪ .‬بیژن‬ ‫نوباوه خواستار عذرخواهی اشنا شد‪ .‬یکی از نمایندگان به او‬ ‫توصیه کرد مراقب باش��د تا اقای روحانی نیز به سرنوشت‬ ‫دری نجف ابادی دچار نشود‪ .‬جوکار یکی دیگر از نمایندگان‬ ‫نیز به این رفتارها‪ ،‬رفتارهای «گاز انبری» لقب داد‪.‬‬ ‫حسام الدین اشنا داماد دری نجف ابادی‪ ،‬وزیر اطالعات‬ ‫دوران اصالحات است‪ .‬اب راهیم اقامحمدی‪ ،‬نماینده خرم اباد‬ ‫در مجلس بدون اش��اره مس��تقیم به واقع��ه ای که منجر‬ ‫به برکن��اری دری نجف اب��ادی از وزارت اطالع��ات در دولت‬ ‫سیدمحمد خاتمی شد‪ ،‬خطاب به اش��نا گفت‪« :‬اقای اشنا‬ ‫سرنوشت اقای ُدری نجف ابادی را ب رای اقای روحانی تکرار‬ ‫نکنید و در مش��اوره ده ی های خود تامل بیش��تری داشته‬ ‫باشید‪ ».‬عضو کمیسیون امنیت ملی با اشاره به هجمه برخی‬ ‫دولت ی ها به سازمان صدا و سیما گفت‪« :‬برخی از منتسبین‬ ‫دولت بدانند که صد او سیما یک رسانه ملی است و نم ی تواند‬ ‫و نباید روابط عمومی انها باشد‪».‬‬ ‫امیر محبیان‪ ،‬دبیرکل حزب نواندیش��ان ای ران‪ ،‬نیز در‬ ‫مصاحب ه ای به دفاع از عملکرد صداوسیما پرداخت و انتقاد از‬ ‫عملکرد مسئوالن و گوش��زدکردن به انها را از وظایف رسانه‬ ‫ملی دانست‪.‬‬ ‫محبیان با اشاره به برخی هجمه های نزدیکان دولت‬ ‫به رسانه ملی گفت‪« :‬رسانه ملی وظیفه ذاتی و روشنی دارد و‬ ‫ان اطالع رسانی و اگاه ی دهی به جامعه است و به نوعی پل‬ ‫رسانه ای و اطالع رسانی مابین مقامات مسئول در همه رده ها‬ ‫و توده های مردم محسوب م ی شود‪ .‬رسانه ملی به دلیل اینکه‬ ‫نوعی مدیریت حکومتی را برعهده دارد م ی تواند خواسته های‬ ‫مردم را به صورت جدی منتشر کند‪».‬‬ ‫به گمان محبیان این احتمال وجود دارد که برخی افراد‬ ‫یا کم تحمل باش��ند یا به دالیلی نوعی موقعیت را مناسب‬ ‫فرافکنی بدانند و به انحای گوناگون انتقادات و فشارهایی را‬ ‫به صداوسیما وارد کنند‪ .‬محبیان تاکید کرد‪« :‬انتظار مردم از‬ ‫رسانه ملی این است که بیانگر مشکالت انها باشد و بتواند‬ ‫به عنوان تریبونی ب رای مردم عمل کند و دولت نباید موضع‬ ‫خود را به گونه ای القا کند که نش��انگر این باشد‪ .‬انها از هر‬ ‫گروه انتقادی م ی ه راسند و یا از ان نگرانی دارند‪ ».‬او در پایان‬ ‫خواستار این شد که صداوسیما محافظه کاری را کنار گذشته‬ ‫و شجاعانه تر و بدون در نظر گرفتن خوشامد دیگران و فقط‬ ‫ب رای مصلحت نظام و مردم موضعی که به صالح بینجامد‬ ‫مطرح کند‪.‬‬ ‫رمضانعلی شجاع ی کیاسری نیز در ضمن انتقاد با بیان‬ ‫اینکه زود بود اقای اشنا این گونه تند داوری کند گفت‪« :‬ان‬ ‫چیزی که شرح وظایف و رسالت شورای نظارت بر صد او سیما‬ ‫را تعیین م ی کنند قانون است که ما در شرایط فعلی قانون‬ ‫داریم و طبق قانون وظیفه خود را انجام م ی دهیم‪».‬‬ ‫نایب رئیس ش��ورای نظارت بر عملکرد صدا و سیما با‬ ‫اشاره به سابقه تندروی ناظ ران دولت های قبلی این رفتارها را‬ ‫نوعی سهم خواهی تلقی م ی کند‪« :‬هم اقای جوانفکر و هم‬ ‫اقای بقایی‪ ،‬به عنوان نمایندگان دولت احمدی نژاد در شورای‬ ‫نظارت به رغم مواضع تندی که داش��تند اما هیچ وقت این‬ ‫موضوعات را رسانه ای نکردند چرا که وظیفه شورای نظارت‪،‬‬ ‫حل و فصل مس��ائل داخل این شوراس��ت و خود شورا باید‬ ‫لو فصل کند‪ .‬بناب راین رسانه ای‬ ‫مشکالت صد او س��یما را ح ‬ ‫کردن انتقادات به این زودی ش��اید یک نوع سهم خواهی و‬ ‫امتیازخواهی باشد‪».‬‬ ‫رئی س کمیسیون فرهنگی مجلس نیز اب راز امیدواری‬ ‫کرد که اقای اش��نا در اظهارنظرهای خود مصالح نظام را در‬ ‫نظر گرفته باش��ند نه مصالح جناح ها و گروه های سیاسی‪.‬‬ ‫حجت االسالم احمد سالک کاش��انی گفت‪« :‬ما اقای اشنا‬ ‫را م ی شناسیم و به وی م ی گوییم با مطالعه بیشتر در مورد‬ ‫این مس��ائل اظهارنظر کنند‪ .‬مطمئنا این گونه اظهارنظرها‬ ‫مطلوب اش��نا و رئی س جمهور نیس��ت‪ .‬رئیس کمیسیون‬ ‫فرهنگی مجلس به اش��نا توصیه کرد‪« :‬اگر قصد قضاوت‬ ‫یا اظهارنظر دارن��د قبل از رس��انه ای کردن ان مس��اله به‬ ‫مسئوالن ذی ربط متذکر ش��وند نه اینکه به گونه ای برخورد‬ ‫کنند که ش��ورای نظارت ب��ر صد او س��یما را ب رانگی زانند که‬ ‫رئی س جمهور را ب رای جابه جایی این شخص فصل الخطاب‬ ‫قرار دهند‪».‬‬ ‫ام��ا یک��ی از تندتری��ن انتق��ادات را محمد صال��ح ‬ ‫جوکار داش��ت‪ .‬نماینده ی��زد هجمه برخی به صداوس��یما‬ ‫را برنامه ای حساب ش��ده دانس��ت‪ .‬او با بی��ان اینکه برخی‬ ‫انتظار دارند صداوس��یما م��دام مدح دولت را ک��رده و هرگز‬ ‫مشکالت معیشتی مردم را پوش��ش ندهد‪ ،‬گفت‪ :‬برخ ی ها‬ ‫با ح��رکات گازانب��ری به دنب��ال انتقام از س��ازمان رس��انه‬ ‫ملی هستند‪».‬‬ ‫عضو کمیس��یون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه‬ ‫سازمان صدا و س��یما در راستای بصیرت بخش��ی اقدامات‬ ‫چشمگیری داشته است‪ ،‬به فارس گفت‪« :‬برخ ی ها با حرکات‬ ‫گازانبری به دنبال انتقا م از رسانه ملی هستند اما باید بدانند که‬ ‫مردم هوشیار هستند؛ برخی تصور م ی کنند رسانه ملی باید‬ ‫مدام مدح انان را کند و مش��کالت معیشتی مردم را پوشش‬ ‫ندهد که این انتظار خالف رسالت رسانه ملی است‪».‬‬ ‫به اعتقاد او برخ ی ه��ا در بدنه دولت ب��رای تهاجم به‬ ‫صدا و سیما برنامه دارند و حتی م ی خواهند از ظرفی ت های‬ ‫مردم ی نیز در این راستا استفاده کنند‪.‬‬ ‫یزاده نماینده مشهد نیز ضمن دفاع از‬ ‫امی ر حسین قاض ‬ ‫صداوسیما گفت‪« :‬اگر هر فرد‪ ،‬جناح‪ ،‬گروه و دولتی بخواهد‬ ‫رسانه ملی را تسخیر کند و به دور از افکار عمومی در حوزه‬ ‫سیاست خارجی و مس��ائل اقتصادی اقداماتی انجام دهد‪،‬‬ ‫عملی خیانت امیز انجام داده که به ش��دت باید از ان پرهیز‬ ‫ش��ود‪ ».‬نماینده مش��هد توضیح داد که در ش��رایط حاضر‪،‬‬ ‫صداوسیما در ب رابر هزاران شبکه ماهواره ای و رسانه ای قرار‬ ‫دارد و همواره علیه ملت ما هجمه تبلیغاتی وارد م ی کنند که‬ ‫نیاز است بیش از گذشته به این نهاد کمک شود‪.‬‬ ‫نوباوه‪ :‬اشنا عذرخواهی کند‬ ‫اما یکی انتقادات مهم را بیژن نوباوه به مشاور فرهنگی‬ ‫رئی س جمهور داشت‪ .‬او که دبیر شورای نظارت بر صداوسیما‬ ‫نیز هست گفت‪« :‬متاسفانه اقای حسام الدین اشنا از حداقل‬ ‫اطالع��ات درخصوص عملک��رد صد درصد موفق ش��ورای‬ ‫نظارت در تحلیل محتوا و اجرا در عملکرد سازمان صداوسیما‬ ‫که طی ده ها مجلد کارشناسی منتشر شده ب ی اطالع بوده و‬ ‫ان را نادیده گرفته است‪ ».‬بیژن نوباوه که عضو ناظر مجلس‬ ‫شورای اسالمی در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما نیز‬ ‫هست خبر داد که اعضای شورا نسبت به اظهارات یکی از‬ ‫نمایندگان دولت‪ ،‬در نامه ای به رئی س جمهور اعتراض خود را‬ ‫اعالم خواهند کرد‪ .‬این نماینده ته ران تاکید کرد‪« :‬اظهارات‬ ‫اخیر حسام الدین اش��نا درخصوص عملکرد شورای نظارت‬ ‫نشان م ی دهد که ایش��ان از حداقل روابط و مقررات دولتی‬ ‫ ب ی اطالع اس��ت چون نظ راتش��ان به نوعی زیر سوال بردن‬ ‫دولت محسوب م ی شود که اعضایی در این شورا دارد‪ ».‬به‬ ‫اعتقاد نوباوه اظهارات اشنا درباره شورای نظارت بر صداوسیما‬ ‫همانند اظهارات وی درباره مشاور نبودن سریع القلم است‪.‬‬ ‫نوباوه از اشنا سوال کرد‪« :‬اگر این شورا که در باالترین‬ ‫س��طح اجرایی و با حضور اعضایی از ق��وه مقننه‪ ،‬قضاییه‬ ‫و مجریه برگزار م ی ش��ود صرفا گعده ای بیهوده اس��ت چرا‬ ‫ایشان دائما اصرار دارد که مش��روح مذکرات شورای نظارت‬ ‫در اختیار وی قرار گیرد تا بتوان��د از ان در جهت اهداف خود‬ ‫استفاده کند» نوباوه همچنین بهترین راه حل را شکایت به‬ ‫رئی س جمه��ور و جایگزین کردن فرد دیگ��ری به جای وی‬ ‫توسط رئی س جمهور در این شورا دانس��ت‪ .‬پاسخ اشنا هم‬ ‫کوتاه بود‪ .‬او به سخنان نوباوه واکنش نشان داد و به «تدبیر»‬ ‫گفت‪« :‬وظیف��ه اعضای ش��ورای نظارت بر صداوس��یما‪،‬‬ ‫مصاحبه علیه یکدیگر نیست بلکه وظیفه اعضای شورای‬ ‫نظارت بر صداوس��یما صیانت از جایگاه این ش��ورا و انجام‬ ‫مطالبات بحق مقام معظم رهبری و سران سه قوه از رعایت‬ ‫انصاف‪ ،‬توازن‪ ،‬کیفیت و به صرفه بودن فعالی ت های خبری‬ ‫و تولیدی س��ازمان صداوس��یمای جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫اس��ت‪ ».‬با این همه مشخص نیس��ت که مشاور فرهنگی‬ ‫رئی س جمهور خواهان چه نوع نظارتی بر صداوسیماس��ت‬ ‫که نم ی تواند ان را از جایگاه ش��ورای نظارت بر صداوسیما‬ ‫دنبال کند؟‬ ‫در مجموع باید گفت اختالفات موجود بیشتر از انکه‬ ‫حاکی از اختالف دولت با صدا وسیما باشد‪ ،‬مربوط به اختالف‬ ‫اشنا با صدا و سیماست‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫اقدامات گاز انبری علیه صداوسیما‬ ‫تذکر جدی الریجانی‬ ‫بهنمایندگان‬ ‫مجله خبری‬ ‫کاش تک صدایی موجود در صداوسیما تک صدایی ملت بود‪،‬‬ ‫نه تک صدایی یک جناح و گروه سیاسی‪ ».‬اشنا البته سعی‬ ‫کرد بعد از این سخنرانی‪ ،‬دلخوری سریع القلم را از خودش رفع‬ ‫کند و با تعریف از وی گفت که او به عنوان یک ش��خصیت‬ ‫ی همچون س��ال های قبل به این اج�لاس رفته بود و‬ ‫علم ‬ ‫حتی در محل اقامت رئی س جمهور نیز حضور نداشت‪.‬‬ ‫او تیغ انتقادات خود را مستقیما به روی رئی س سازمان‬ ‫صدا وس��یما کش��ید و گفت‪« :‬از ن��گاه مدیریت س��ازمان‬ ‫صداوس��یما‪ ،‬این س��ازمان حق نظارت برهمه جهان‪ ،‬همه‬ ‫جامعه و همه قوای رسمی کشور را دارد‪ ،‬اما هیچ کس حق‬ ‫ندارد بر عملکرد این سازمان نظارت کند و شورای نظارت بر‬ ‫صداوسیما نیز جنبه تشریفاتی دارد‪».‬‬ ‫اش��نا مس��اله تاخی��ر در مصاحب��ه رئی س جمهور را‬ ‫مستقیما به رئیس س��ازمان صداوس��یما مرتبط دانسته و‬ ‫درباره شورای نظارت بر صداوسیما به صراحت گفت‪« :‬گویی‬ ‫این شورای نظارت برصداوسیما نیست‪ ،‬بلکه شورایی ب رای‬ ‫دفاع از صداوسیما مقابل قوای دیگر اس��ت! از نگاه رئیس‬ ‫سازمان صداوسیما شواری نظارت بر این سازمان جلس ه ای‬ ‫تش��ریفاتی اس��ت که هر دو هفته یکبار ب��رای گپ زدن و‬ ‫گعده کردن تشکیل م ی ش��ود‪ .‬انگار این شورای نظارت بر‬ ‫س��ازمان صداوسیما نیست‪ ،‬ش��ورای نظارت صداوسیما بر‬ ‫رئی س جمهور است!»‬ ‫اطالعاترافاشنکنید‬ ‫‪17‬‬ ‫دومین سفر استانی رئیس جمهور‬ ‫اغوش کشور ب ه روی ایرانیان خارج از کشور باز است‬ ‫مجله خبری‬ ‫پس از خوزستان‪ ،‬این بار هرمزگان می زبان دومین سفر‬ ‫استانی حسن روحانی بود‪ .‬دولت یازدهم به شیو ه دولت های‬ ‫گذشته س��فر خود را از مناطق محروم اغاز کرد‪ .‬روحانی در‬ ‫این س��فر وعده هایی از قبیل تبدیل جاسک به منطقه ازاد‬ ‫و راه اندازی فرودگاه را داد‪ .‬او همچنین بخشی از سخنانش‬ ‫را به مساله توافق هسته ای اختصاص داد و گفت که ای ران‬ ‫مذاکرات را ادامه م ی دهد و به هی چ عنوان از حق طبیعی خود‬ ‫کوتاه نخواه��د امد‪ .‬او همچنی��ن در اظهارنظری گفت که‬ ‫اغوش کشور به روی ای رانیان خارج از کشور باز است‪.‬‬ ‫رئی س جمهور برخالف دولت های نهم و دهم‪ ،‬تمامی‬ ‫ وزرای کابینه را با خود به شهرستان نبرد‪ .‬البته دولت پیشتر‬ ‫هم در این زمینه گفته بود که قصد دارد تا ش��یوه سفرهای‬ ‫اس��تانی را تغییر دهد‪ .‬همراهان روحانی در س��فر سه روزه‬ ‫عبارت بودند از حسین فریدون مش��اور ویژه رئی س جمهور‪،‬‬ ‫محمد نهاوندیان رئی س دفتر رئی س جمهور‪ ،‬الهام امی ن زاده‬ ‫معاون حقوقی رئی س جمهور‪ ،‬شهیندخت موالوردی معاون‬ ‫امور زنان و خانواده ریاست جمهوری‪ ،‬مجید انصاری معاون‬ ‫پارلمانی رئی س جمهور‪ ،‬محمد شریعتمداری معاون اجرایی‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬عبدالرضا رحمان ی فضلی وزیر کش��ور‪ ،‬علی‬ ‫تزاده‬ ‫جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اس�لامی محمدرضا نعم ‬ ‫وزیر صنعت و معدن‪ ،‬حجت االسالم شهیدی رئیس سازمان‬ ‫بنیاد ش��هید‪ ،‬عباس اخوندی وزیر راه و شهرس��ازی‪ ،‬علی‬ ‫یونسی دستیار ویژه رئی س جمهور در امور اقوام و اقلی ت های‬ ‫مذهبی‪ ،‬اکبر ترکان دبیر ش��ورای هماهنگی مناطق ازاد و‬ ‫تیمور عل ی عسگری‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫هرمزگان جزو استان های استراتژیک ایران‬ ‫رئی س جمهور در بدو ورود به این اس��تان و در فرودگاه‬ ‫بی ن المللی بندرعباس در جمع خبرنگاران در پاسخ سوالی‬ ‫درباره دلیل انتخاب هرمزگان به عنوان مقصد دومین س��فر‬ ‫استانی دولت گفت‪« :‬سفر به مناطق استانی کشور و دیدار‬ ‫دولت با مردم را جزو وظایف دول��ت و ان را فرصت مغتنمی‬ ‫ ب رای اعضای دولت م ی دانم‪ ».‬روحانی ادامه داد‪« :‬ب رای انکه از‬ ‫‪18‬‬ ‫نزدیک با اندیشه ها و مطالبات مردم اشنا شویم و ب رنامه های‬ ‫واقع ی تری را تهیه و اجرا کنیم این سفر‪ ،‬فرصت خوبی خواهد‬ ‫بود‪ ».‬به اعتقاد رئی س جمهور اس��تان های جنوبی کش��ور‬ ‫دروازه کشور هستند‪ .‬شاید از همین رو بود که او ب رای اولین‬ ‫و دومین سفر استان ی ترجیح داد به استان های جنوبی سفر‬ ‫کند‪ .‬او با بیان اینکه هرمزگان جزو اس��تان های استراتژیک‬ ‫کشور است‪ ،‬گفت‪« :‬چهار استان خوزستان‪ ،‬هرمزگان‪ ،‬بوشهر‬ ‫و سیستان و بلوچستان که در کنار خلی ج فارس و دریای عمان‬ ‫هستند‪ ،‬بس��یار حائز اهمیت بوده و دروازه کشور به جهان‬ ‫محسوب م ی شوند‪ ».‬روحانی با اشاره به ویژگ ی های استان‬ ‫هرمزگان تصریح کرد‪« :‬از لحاظ مساله حمل و نقل‪ ،‬مناطق‬ ‫مجهزی در این استان وجود دارد که بیشترین حجم کاال هم‬ ‫از نظر صادرات و هم از نظر واردات از طریق این استان انجام‬ ‫م ی شود‪».‬‬ ‫اعتراض مردم به تجزیه هرمزگان‬ ‫اقشار مختلف مردم در مسیر استقبال از کاروان حامل‬ ‫رئی س جمهور با پالکاردهایی ضمن خوشامدگویی به روحانی‬ ‫درخواست ها و مطالبات خود را مطرح کردند‪.‬‬ ‫یکی از درخواست های جدی مردم استان هرمزگان که‬ ‫با در دست داشتن تابلو نوش��ته هایی اظهار شد‪ ،‬لغو مصوبه‬ ‫دولت گذشته مبنی بر الحاق شهرستان پارسیان به استان‬ ‫فارس ب رای اتصال این استان به دریا بود‪ .‬این مصوبه دولت‬ ‫گذشته در ماه های ابتدایی دولت حسن روحانی اعتراضاتی‬ ‫را در این استان به دنبال داش��ت‪ .‬در طول مسیر استقبال‪،‬‬ ‫بنرهایی نصب شده بود که از مردم م ی خواست پیشنهادات و‬ ‫شکایات خود را به شماره ‪( 111‬سامانه سامد) بفرستند‪.‬‬ ‫دولت از حقوق ملت‪ ،‬کوتاه نمی اید‬ ‫رئی س دولت یازدهم پس از ورود به هرمزگان در ورزشگاه‬ ‫تختی بندرعباس حضور یافت و در جمع مردم به سخنرانی‬ ‫پرداخت و درباره مسائل مهم روز ای ران و جهان سخن گفت‪.‬‬ ‫رئی س جمهور به ش��رایط روز کش��ورمان که در جریان یک‬ ‫تحول بزرگ قرار دارد‪ ،‬اشاره کرد و امادگی دولت را ب رای اجرای‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبری ابالغ شده‪،‬‬ ‫اعالم کرد‪ .‬او همچنین به حذف نش��دن هی��چ نیازمندی از‬ ‫دریافت یارانه ها اش��اره کرد و گفت که ای ران در مقابل هیچ‬ ‫کشوری از حقوق خود کوتاه نم ی اید‪.‬‬ ‫روحانی به مردم خوزس��تان ق��ول داد که حقوق ملت‬ ‫ی نس��بت به حراس��ت‬ ‫ما محفوظ خواهد ماند و دولت قدم ‬ ‫و حفاظت از حقوق ملت ای ران عقب نشینی نخواهد کرد‪.‬‬ ‫روحانی تاکید داشت‪« :‬مذاکرات نهایی را با قدرت های‬ ‫بزرگ ب رای ح��ل و فصل مس��ائلی که مربوط به مس��ائل‬ ‫هسته ای است و از جمله برداشتن همه تحریم هایی که به‬ ‫ناروا علیه ملت ای ران وضع شده‪ ،‬اغاز کرده ایم‪».‬‬ ‫دریافت یارانه از هیچ نیازمندی سلب نمی شود‬ ‫روحانی با اش��اره به مرحله بعدی هدفمندی یارانه ها‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬به مردم ای ران به صراحت عرض م ی کنم؛‬ ‫همه انهایی که به یارانه نقدی در زندگی خود نیازمند هستند‪،‬‬ ‫این حق از انها سلب نخواهد ش��د و ب رای انها ادامه خواهد‬ ‫یافت‪ .‬طبق قانونی که اخی را توسط مجلس شورای اسالمی‬ ‫تصویب ش��ده‪ ،‬به همه انهایی که نیازمند و متقاضی یارانه‬ ‫هستند‪ ،‬یارانه نقدی پرداخت م ی شود؛ البته معیار نیازمندی‬ ‫افراد از طرف قانون مشخص خواهد شد‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با اش��اره به اجرای ف��از دوم هدفمندی‬ ‫تاکید داشت‪« :‬هدف دولت عمدتا مساله رونق تولید‪ ،‬اشتغال‪،‬‬ ‫امنیت غذایی و سالمت مردم است‪ .‬دولت در قدم های بعدی‬ ‫هم در زمینه بیمه سالمت و هم امنیت غذایی‪ ،‬ب رای اینکه‬ ‫اقشار اسی ب پذیر جامعه نس��بت به کاالهای اساسی و مواد‬ ‫غذایی خیال راحت تری داشته باشند‪ ،‬همه توان خود را به کار‬ ‫خواهد گرفت‪ ».‬رئی س جمهور با بیان اینکه در زمینه سالمت‬ ‫و بهداش��ت مردم مش��کالت فراوانی وجود دارد‪ ،‬گفت‪« :‬در‬ ‫زمینه تجهیز و تکمیل بیمارستان ها در سال اینده قدم های‬ ‫موثری برداشته خواهد شد‪ ».‬روحانی خبر از قدم هایی جدید‬ ‫داد که قرار است در فاز دوم یارانه ها برداشته شود و این طرح ها‬ ‫قرار است توسط مسئوالن دولت توضیح داده شود‪ .‬او به اقشار‬ ‫اس��ی ب پذیر اطمینان داد‪« :‬در هر صورت اقشار اسی ب پذیر‬ ‫مطمئن باشند هم یارانه نقدی استمرار خواهد یافت و هم در‬ ‫کنار ان در بحث امنیت غذایی و بهداشت و درمان قدم های‬ ‫موثری برداشته خواهد شد‪».‬‬ ‫برای احیای سواحل برنامه های مفصلی داریم‬ ‫روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اهمیت‬ ‫توسعه سواحل گفت‪« :‬یکی از هدف های دولت تدبیر و امید‬ ‫شکوفایی س��واحل و جزایر جنوب در منطقه خلیج فارس و‬ ‫دریای عمان خواهد بود‪ .‬در همه جای دنیا سواحل دریا جزو‬ ‫ابادترین مناطق ان کشور است‪ .‬سواحل شمالی کشور ما از‬ ‫ابادانی نسبی برخوردار است اما سواحل جنوبی که سواحل‬ ‫عظیم و حدود دو هزار کیلومتری است‪ ،‬نیازمند ب رنامه ریزی و‬ ‫توسعه است‪ ».‬روحانی با بیان اینکه در این سفر تصمیمات‬ ‫مهمی ب رای استان هرمزگان هم در جهت توسعه صنعت و‬ ‫هم بنادر و صنعت فوالد و کشت ی س��ازی اتخاذ خواهد شد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اس��تان هرمزگان یکی از قطب های بس��یار مهم‬ ‫فوالد کشور در اینده خواهد شد و ظرف ‪ 4-5‬سال اینده هم‬ ‫ظرفیت فوالد و هم تولید ان از ‪ 3/5‬میلیون تن به ‪ 10‬میلیون‬ ‫تن افزایش خواهد یافت که در این راستا بخش های مردمی‬ ‫ نیز فعال م ی شوند‪».‬‬ ‫بررسی مجدد برخی تصمیمات دولت گذشته‬ ‫یکی از نقاط م��ورد اهتم��ام دول��ت در رونق بخش‬ ‫اقتصادی کشور‪ ،‬کارخانجات فوالد است‪ .‬دولت هفته گذشته‬ ‫در طرحی که مورد حمایت مش��خص اق��ای روحانی بود‪،‬‬ ‫ش��رایط فعالیت را ب رای این صنایع اماده تر کرد‪ .‬همچنین‬ ‫رئی س جمهور در نخس��تین روز از س��فرش به هرمزگان از‬ ‫کارخانه فوالد هرمزگان و اس��کله شهید رجایی بازدید کرد‪.‬‬ ‫کارخانه فوالد هرمزگان دومین کارخانه بزرگ تولید فوالد در‬ ‫کشور در س��یزده کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده که‬ ‫با برخورداری از اخرین دستاوردهای پیشرفته صنعت فوالد‪،‬‬ ‫محصوالتی همچون تختال اهن اسفنجی را تولید م ی کند‪.‬‬ ‫روحانی س��پس به دیدار فعاالن صنع��ت فوالد رفت‬ ‫و در انجا با اش��اره به اس��تعدادهای بس��یاری که خداوند‬ ‫به کش��ورمان داده گفت‪« :‬از جمله این نعمت ها داش��تن‬ ‫دریا ست‪ ،‬کشورهایی هستند که ب رای داشتن یک کیلومتر‬ ‫ساحل حاضرند بخش بزرگی از منابع خود را بدهند و خداوند‬ ‫در این خطه به جای یک کیلومت��ر دو هزار کیلومتر دروازه‬ ‫ب رای اتصال به جه��ان و ورود به اب ه��ای ازاد در اختیار ما‬ ‫قرار داده اس��ت‪ ».‬او به نقش فوالد در دنی��ای امروز میان‬ ‫صنایع اش��اره کرده و م ی گوید‪« :‬ش��اید دنیای امروز دنیای‬ ‫بیوتکنولوژی‪ ،‬هایتک و غیره باشد ولی مگر م ی توان بدون‬ ‫فوالد زندگی ک��رد؟ هیچ یک از مس��ائل مربوط به حمل و‬ ‫نقل‪ ،‬صنایع و زندگی مردم بدون فوالد درس��ت نم ی شود‪».‬‬ ‫روحانی صنعت فوالد را جزو صنایع بنیادی خواند و به می زان‬ ‫باالی معادن مختلف در کشور اش��اره کرد و افزود‪« :‬اینکه‬ ‫اخی را ش��رمن در اظهارنظری هتاکانه توزیع سبد کاال‬ ‫در میان ای رانیان را نش��انه هایی از تاثیرگ��ذاری تحریم ها بر‬ ‫کشورمان دانسته بود‪ .‬رئی س جمهور به این اظهارنظرها پاسخ‬ ‫داد‪« :‬باید تحریم را برداریم و این به معنای مستاصل شدن‬ ‫نیست‪ .‬کس��ی دارد ظلم م ی کند و عده ای م ی گویند نباید‬ ‫با ظالم مقابله کرد در حالی که وقتی س��رمایه گذار خارجی‬ ‫م ی اید ما باید خوشحال باشیم‪».‬‬ ‫روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود با اش��اره به‬ ‫موضوع اقتصاد مقاومت��ی و با تاکید بر اینک��ه اقتصاد باید‬ ‫نزا حرکت‬ ‫نزا باشد گفت که باید به س��مت اقتصاد درو ‬ ‫درو ‬ ‫کنیم‪ ،‬صنع��ت را رش��د داده و همزمان مصرف ان��رژی را با‬ ‫بهره وری و دانش بنیانی افزایش دهیم‪.‬‬ ‫رئی س جمهور همچنین با اش��اره به س��واحل بزرگ‬ ‫شمالی و جنوبی کشور خواس��تار نگاه صادر محور از طریق‬ ‫این راه ها به کشورهای دیگر شد‪.‬‬ ‫حل و فصل نهایی در دور جدید مذاکرات‬ ‫به اعتقاد رئی س جمهور اولین نشس��ت ای ران با شش‬ ‫قدرت بزرگ عالمتی ب��ود بر اراده ح��ل و فصل نهایی که‬ ‫در طرف مقابل مش��اهده ش��د‪ .‬البته وی اظهار امیدواری‬ ‫کرد که این موضوع ادامه پیدا کند‪ .‬او در میان س��خنرانی‬ ‫خود از پرداخت هزینه ‪ 700‬دالر اضافه ب رای هر کانتینر کاال‬ ‫به دلیل ش��رایط بد تحریم ها انتقاد کرد و گفت که ش��ش‬ ‫قدرت بزرگ در دور جدید مذاکرات‪ ،‬اراده حل و فصل نهایی‬ ‫مساله را دارند‪.‬‬ ‫رئی س جمهور همچنین با تاکید بر اینکه باید از همه‬ ‫ظرفی ت های استان هرمزگان استفاده شود‪ ،‬ادامه داد‪« :‬البته‬ ‫تدبیر ب رای مردم اس��ت و ما ان را از م��ردم م ی گیریم و به‬ ‫کمک شما مردم‪ ،‬امنیت موجود در همه زمینه ها روز به روز‬ ‫بیشتر خواهد شد‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه امروز ثبات در جامعه ایجاد شده‬ ‫است و فرازونشی ب ها کاهش یافته ادامه داد‪« :‬ما این ثبات را‬ ‫ادامه م ی دهیم و دست به دست هم کشور را ابادتر‪ ،‬سرافرازتر‬ ‫و توس��ع ه یافته تر از امروز خواهیم دید‪ ».‬رئی س جمهور به‬ ‫عالوه قول داد که ظرف س��ه الی پنج ماه اینده جاسک را‬ ‫به بندری مهم از نظر صادرات ان��رژی تبدیل کند‪ .‬او تاکید‬ ‫داشت که دولت پیش از اینکه قولی بدهد ان را بررسی کرده‬ ‫و سپس اقدام به قول دادن به مردم م ی کند‪.‬‬ ‫تاکید بر حق غنی سازی در توافقنامه‬ ‫رئی س جمهور در اخرین برنامه خود در روز اول سفر به‬ ‫هرمزگان به دیدار علما و فضالی این اس��تان رفت و ضمن‬ ‫تاکید بر موضوع وحدت بین مذاهب مختلف اسالم گفت که‬ ‫در زمینه مساله هس��ته ای بهانه را از دست دشمن خواهیم‬ ‫گرفت‪ .‬روحانی با بیان اینکه اگر تا امروز در مذاکرات موفقیت‬ ‫به دس��ت اوردیم‪ ،‬در سایه قدرت ملی اس��ت‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«نقد اشکالی ندارد و اگر کسی م ی خواهد دولت را نقد کند‪،‬‬ ‫بدون اشکال است‪».‬رئی س جمهور با بیان اینکه دشمنان به‬ ‫بهانه هایی خواستند ما را از حقوق مان باز دارند‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«این حق تنها حق هسته ای و غن ی سازی نبود و به این بهانه‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬تالش دولت این است بهانه را از دشمن‬ ‫بگیرد و اثبات کند ای ران به دلیل منافع کش��ورش به دنبال‬ ‫حقوق هس��ته ای است‪ ».‬رئی س جمهور با اش��اره به سابقه‬ ‫خود در زمینه پرونده هسته ای و همچنین شروع تحقیقات‬ ‫هسته ای در کشور اظهار داشت‪« :‬کسانی که به دنبال سالح‬ ‫هسته ای بودند‪ ،‬هیچ گاه دنبال دیگر کشورها نم ی رفتند تا‬ ‫بگویند که ما غن ی س��ازی م ی خواهیم‪ .‬هیچ ساده لوحی که‬ ‫به دنبال سالح باشد این کار را نم ی کند ولی ما با شرق و غرب‬ ‫مذاکره کردیم اما انها این تکنولوژی را به ما ندادند‪ ».‬روحانی‬ ‫تصریح کرد‪« :‬اگر م ی خواس��تیم کار مخف��ی انجام دهیم‪،‬‬ ‫هیچ گاه این موضوع را علنی نم ی کردیم؛ ما به دنبال سالح‬ ‫هسته ای نبودیم و سالح را مخالف فقه و شرع م ی دانیم‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه ما م ی خواهیم دنیا در اجرای این‬ ‫حق ب رای ما مزاحمت ایجاد نکند و در همین راستا قدم اول‬ ‫را برداش��ته ایم‪ ،‬ادامه داد‪« :‬در متن تفاه��م اولیه ژنو بر حق‬ ‫غن ی س��ازی در فردو و نطنز تاکید ش��ده و بحث بر سر این‬ ‫است که گسترش ان چقدر باشد‪ ».‬به اعتقاد رئی س جمهور‪،‬‬ ‫ای ران قدم اول را به درستی برداشته و امید است بتواند در گام‬ ‫نهایی هم به توافق برسند‪ .‬وی به تع داد باالی کارمندان دولت‬ ‫انتقاد داشت و با بیان اینکه هرچه به دست م ی اوریم باید به‬ ‫کارمندان حقوق بدهیم‪ ،‬گفت‪« :‬مگر یک کشور ‪75‬میلیونی‬ ‫چقدر کارمند م ی خواهد؟ اگر قرار باش��د هر روز از چاه نفت‬ ‫در بیاوریم و دش��من نیز با قلدری نگذارد ان را بفروشیم و در‬ ‫ادامه پول ان را حقوق کرده و میان کارمندان تقسیم کنیم‪،‬‬ ‫صحیح نیست‪».‬‬ ‫مجله خبری‬ ‫بازدید از کارخانه فوالد و اسکله شهید رجایی‬ ‫تحریم‪ ،‬ملت ما را از پا درنیاورده است‬ ‫تالش می کنیم بهانه ها را از دشمن بگیریم‬ ‫دعوت از ایرانیان مقیم خارج‬ ‫دکتر روحانی در روز دوم سفرش به هرمزگان با فعاالن‬ ‫اقتص��ادی این اس��تان دیدار ک��رد و با بیان اینک��ه فعاالن‬ ‫اقتصادی ای رانی خارج از کش��ور ب رای ابادانی ه ر چه بیشتر‬ ‫ای ران س��رمایه گذاری کنند‪ ،‬گفت‪« :‬اغوش کش��ور به روی‬ ‫ای رانیان خارج از کشور باز اس��ت و ما اماده استفاده از نظ رات‬ ‫انان در راستای رشد و شکوفایی کشور هستیم‪».‬‬ ‫رئی س جمهور همچنین فراخوانی ب رای سرمایه گذاری‬ ‫در بندر جاسک داد و گفت که این منطقه در اینده نزدیک به‬ ‫یک مرکز مهم صنعتی تبدیل خواهد شد‪ .‬روحانی قول داد‬ ‫تا در این بندر صنایع جدید ایجاد ش��ود و همچنین فرودگاه‬ ‫این شهر توسعه پیدا کند‪ .‬او همچنین وعده داد در صورتی‬ ‫که ه ر کس در ای��ن منطقه س��رمایه گذاری کن��د در اینده‬ ‫نزدیک بهره ان را خواهد ب��رد‪ .‬رئی س جمهور همچنین به‬ ‫هدفمندی یارانه ها اشاره کرد‪ .‬او در میان مردم منطقه محروم‬ ‫هرمزگان گفت که یارانه نقدی ب رای اقش��ار نیازمند جامعه‬ ‫ادامه خواهد یافت و م��ردم نباید از لحاظ م��واد و کاالهای‬ ‫اساس��ی احس��اس نگرانی کنند‪ .‬روحانی البته بدون اشاره‬ ‫به قیمت بنزین گف��ت‪« :‬افزایش قیمت ه��ای حامل های‬ ‫انرژی مث��ل نف��ت‪ ،‬نف��ت گاز و گازوئیل ش��یب مالیم ی ‬ ‫خواه��د داش��ت‪ ».‬محم��د ش��ریعتمداری نیز ک��ه همراه‬ ‫رئی س جمهور به بندر جاس��ک رفت��ه ب��ود‪ ،‬در روز دوم این‬ ‫سفر از کلید خوردن مهمترین طرح توسعه کشور در جنوب‬ ‫ای ران خبر داد‪ .‬وی با اشاره به اعتبار ‪ 150‬میلیارد تومانی ب رای‬ ‫ساخت بزرگراه مکران در ساحل دریای عمان و خلی ج فارس‬ ‫گفت‪« :‬دولت طرح های بس��یار بزرگی ب رای توسعه جاسک‬ ‫به عن��وان یکی از مهم ترین بنادر کش��ور در نظ��ر دارد تا از‬ ‫ظرفی ت های تجاری ان بهره گیرد ک��ه از جمله این طرح ها‬ ‫توسعه ان ب رای تبدیل شدن به یک بندر بی ن المللی‪ ،‬تاسیس‬ ‫فرودگاه بی ن المللی در این منطقه و انتقال خطوط گاز و نفت‬ ‫ان است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫رئی س جمه��ور در بخ��ش دیگری از س��خنان خود با‬ ‫اشاره به سخنرانی امام جمعه و اس��تاندار استان و شعارهای‬ ‫مردم در مس��یر فرودگاه به اس��تادیوم گفت‪« :‬به مردم قول‬ ‫م ی دهم نگران این گونه مس��ائل نباش��ید و دولت حتما در‬ ‫این زمینه بررس��ی مجدد م ی کند‪ ».‬وی یاداور شد‪« :‬گرچه‬ ‫این تصمیمات قبال اتخاذ شده و به وس��یله مراجع قانونی‬ ‫بوده اس��ت اما جا ب رای بحث و بررس��ی وجود دارد و دولت‬ ‫مس��اله را مورد بررس��ی قرار م ی دهد تا مصوبه را به سمتی‬ ‫ببرد که کسی دل نگران و ناراحت نباشد و منافع همه مردم‬ ‫استان هرمزگان تامین خواهد ش��د‪ .‬دولت خدمتگزار همه‬ ‫شما خواهد بود‪».‬‬ ‫بخشی از این مواد و معادن را به صورت خام صادر م ی کنیم‬ ‫جای تاسف است‪ ».‬روحانی با اش��اره به استعداد‪ ،‬وحدت و‬ ‫یکپارچگی میان مردم ای ران‪ ،‬کسانی که سر چیزهای جزئی‬ ‫شکاف را عمی ق تر م ی کنند را به انتقاد گرفت و گفت‪« :‬انها‬ ‫نم ی دانند ما چه بار سنگینی بر دوش داریم‪ ».‬رئی س جمهور‬ ‫با تاکید بر اینکه چرا باید با این همه نعمت در کش��ور فقر‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬اضافه کرد‪« :‬چرا باید بیکاری در سرزمین‬ ‫ما وجود داشته باشد و وضع اش��تغال و تورم به این صورت‬ ‫دراید؟»‬ ‫ما را از حقوقی نظیر صادرات و تعامل ازاد اقتصادی با جهان‬ ‫بازداشتند‪».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫عزل بندر‬ ‫ایا سیاست ال سعود در منطقه تغییر می کند؟‬ ‫مجله خبری‬ ‫سیاست های ضدای رانی ال س��عود در سال های اخیر‬ ‫به روش��نی قابل مش��اهده بود‪ .‬انطور که ش��ایع بود‪ ،‬این‬ ‫سیاس��ت ها توسط رئیس دس��تگاه جاسوس��ی عربستان‬ ‫سعودی‪« ،‬بندر بن سلطان» تنظیم و اداره م ی شد؛ اما هفته‬ ‫گذش��ته خبرها حاکی از این بود که سیاس��ت عربس��تان‬ ‫سعودی دچار تغیی راتی اساسی شده و این شاهزاده سعودی‬ ‫از ریاست سازمان اطالعاتی این کش��ور کنار گذاشته شده‬ ‫اس��ت‪ .‬روزنامه وال اس��تریت ژورنال در گزارشی در این باره‬ ‫نوشت‪« :‬بندر بن سلطان» به دلیل ناکارامدی سیاست های‬ ‫عربستان در خصوص سوریه جای خود را به محمد بن نایف‪،‬‬ ‫وزیر کشور‪ ،‬داده است‪.‬‬ ‫ای��ن روزنامه امریکای��ی در توضیح ای��ن خبر اضافه‬ ‫کرده بود که عربستان سعودی چهره باس��ابقه خود یعنی‬ ‫بندر بن سلطان‪ ،‬رئیس دستگاه اطالعاتی‪ ،‬را به حاشیه رانده‬ ‫اس��ت‪ .‬این اقدام به دلیل تصمیم پادش��اه عربستان ب رای‬ ‫تغییر سیاست های ریاض ب رای نزدیک شدن به واشنگتن و‬ ‫همچنین درخصوص سوریه و حمایت از گروه های میانه رو‬ ‫در میان شورشیان سوری انجام شده است‪ .‬بر همین اساس‬ ‫و ب رای انجام حمایت های بیشتر از شورشیان سوری میانه رو‬ ‫«محمد بن نایف» وزیر کش��ور عربستان‪ ،‬مسئول مستقیم‬ ‫پرونده سوریه شده است‪.‬‬ ‫ای��ن جابه جایی درحال��ی انجام م ی ش��ود که محمد‬ ‫بن نایف مورد تایید امریکاس��ت چون گفته م ی ش��ود وی‬ ‫عملکردی قابل قبول در مبارزه با تروریسم به ویژه مقابله با‬ ‫القاعده در یمن داشته است‪.‬‬ ‫به نوشته وال استریت ژورنال‪ ،‬این جابه جایی م ی تواند‬ ‫موجب بهتر شدن روابط عربستان س��عودی با امریکا شود‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫چون در سه سال گذشته و به دلیل اقدامات بندر بن سلطان‬ ‫تنش هایی میان واشنگتن و ریاض به وجود امده بود‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬اکنون محمد بن نایف که مورد‬ ‫حمایت امریکا قرار دارد مس��ئول اصلی پرونده س��وریه در‬ ‫عربستان محسوب م ی ش��ود و ش��اهزاده (متعب عبداهلل)‬ ‫فرزند پادش��اه عربس��تان و رئیس گارد ملی عربستان‪ ،‬نیز‬ ‫پس از این سهم بیش��تری در تعیین سیاست های ریاض‬ ‫در خصوص سوریه خواهد داشت‪ .‬البته برخی از تحلیلگران‬ ‫معتقدند که نم ی توان به طور کامل کنار گذاش��ته ش��دن‬ ‫بندر بن س��لطان را نش��انه ای از تغیی��ر رویه عربس��تان در‬ ‫مساله س��وریه ارزیابی کرد‪ .‬انها بر این اعتقادند که رقابتی‬ ‫پنهان میان بندر بن س��لطان و متعب عبداهلل وجود داشته‬ ‫که باعث این تغییر شده است‪ .‬در خصوص دالیل برکناری‬ ‫بندر بن سلطان‪ ،‬یکی از مشاوران نزدیک به خاندان سلطنتی‬ ‫عربس��تان به وال اس��تریت ژورنال گفت‪« :‬این جابه جایی‬ ‫م ی تواند به این معنا باش��د که عربس��تان به دنبال راه های‬ ‫دیپلماتیک ب رای پایان دادن به بحران سوریه بوده و با این‬ ‫کار م ی خواهد فش��ار بیشتری بر روس��یه‪ ،‬ای ران و حزب اهلل‬ ‫ب رای تغییر نظامی سوریه وارد کند‪».‬‬ ‫با این حال تغییر سیاس��ت های عربستان در منطقه‬ ‫و به ویژه حمایت این کشور از شورش��یان سوریه در کانون‬ ‫توجه ناظ ران قرار دارد‪ .‬از سوی دیگر عربستان بر سر مساله‬ ‫سوریه به شدت با دولت روسیه رودر رو شد‪ .‬جایی که روسیه از‬ ‫دولت بشار اسد به طور قاطع حمایت کرد و حتی این حمایت‬ ‫را تا مواجهه با امریکا پیش برد‪ .‬پیشتر گزارش هایی در مورد‬ ‫تهدید روسیه از سوی بندر بن سلطان منتشر شده بود‪ .‬در این‬ ‫گزارش ها امده بود که بندر در سفر به مسکو‪ ،‬روسیه را تهدید‬ ‫کرده که اگر از حمایت بشار اسد دست ب رندارد‪ ،‬از نفوذ خودرو‬ ‫گروه های افراطی حاضر در قفقاز استفاده کرده و مشکالتی‬ ‫را ب رای کرملین به وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫از همی��ن رو نم ی توان ت��رس ری��اض از اقدام��ات‬ ‫تالف ی جویانه روس��یه در مقابل تهدیده��ای بندر را در این‬ ‫جابه جایی نادیده گرفت‪.‬‬ ‫به گفته این مش��اور خاندان س��لطنتی عربس��تان‪،‬‬ ‫اکنون محمد بن نایف و متعب عبداهلل مس��ئوالن اصلی در‬ ‫خصوص پرونده سوریه هستند و جهان به زودی شاهد تغییر‬ ‫سیاست های ریاض و استراتژی جدید ان در خصوص دمشق‬ ‫خواهد بود‪ .‬این دو مقام س��عودی اعتقادی به افراط گرایی‬ ‫در این حوزه نداش��ته و تمایل به اس��تفاده از راه هایی دارند‬ ‫که مناقش��ات زیادی را به وجود نیاورد‪ ،‬بر همین اس��اس‬ ‫باید منتظر اس��تفاده بیشتر از سیاست و اس��تفاده کمتر از‬ ‫نظام ی گری باشیم‪.‬‬ ‫مقامات امریکای��ی م ی گوین��د محمد بن نایف‪ ،‬وزیر‬ ‫کشور عربستان‪ ،‬روابط خوبی با جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫امریکا و جان برنان‪ ،‬رئیس س��ازمان س��یا دارد‪ .‬این افراد از‬ ‫سال ‪ 1999‬میالدی تاکنون همکاری های زیادی در خصوص‬ ‫فعالی ت های القاعده دارند و محمد بن نایف تاکنون اطالعات‬ ‫خوبی در مورد برنامه های القاع��ده ب رای بمب گذاری علیه‬ ‫منافع کش��ورهای غربی در اختیار امریکا قرار داده اس��ت‪.‬‬ ‫با این ح��ال باید به دنبال پاس��خ این س��وال ب��ود که چرا‬ ‫بندربن سلطان از سمت خود کنار گذاشته شد؟‬ ‫شکست در سوریه‬ ‫به گفته دیپلمات های امریکایی ممکن اس��ت با این‬ ‫جابه جایی تحوالت سوریه وارد فاز دیگری شود‪ ،‬زی را م ی توان‬ ‫از ع ربستان ب رای مقابله با القاعده و گروه های مرتبط با ان در‬ ‫سوریه کمک گرفت؛ ه ر چند بندر بن سلطان فرد با تجربه ای‬ ‫بود‪ ،‬اما در طول دو س��ال گذشته سیاست های وی در مورد‬ ‫سوریه با کمترین موفقیت همراه بوده و این یکی از دالیل‬ ‫بنیادگرایان علیه ایران‬ ‫دو انفجار در نزدیکی ساختمان مرکز فرهنگی ایران‬ ‫هفته گذش��ته دو انفجار در نزدیکی س��اختمان مرکز‬ ‫فرهنگی ای��ران رخ داد که گروه تروریس��تی عب��داهلل عزام‪،‬‬ ‫مسئولیت حمله را بر عهده گرفت و اعالم کرد که این عملیات‪،‬‬ ‫یک عملیات انتحاری دوگانه بوده اس��ت‪ .‬ای��ن انفجارها در‬ ‫منطقه بئرحس��ن در جن��وب بی��روت و در نزدیکی ضاحیه‬ ‫جنوبی رخ داد‪ .‬مسئولیت این منطقه ب ر عهده حزب اهلل لبنان‬ ‫اس��ت‪ .‬بنا بر این گزارش دو انفجار انتح��اری در دو خیابان‬ ‫نزدیک به س��اختمان مرکز فرهنگی ای ران به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫ش��بکه المیادین نیز در این باره گزارش داد ک��ه انفجارها در‬ ‫نزدیکی یکی از ساختمان های وابسته به سفارت ای ران رخ داد‪.‬‬ ‫بنابراعالم اسکای نیوز ع ربی انفجارها به طور همزمان در چند‬ ‫متری سفارت کویت رخ داده اس��ت‪ .‬گروه تروریستی عب د اهلل‬ ‫عزام که مسئولیت انفجار را بر عهده گرفته‪ ،‬وابسته به القاعده‬ ‫است و حمله پیشین به سفارت ای ران نیز توسط این گروه اجرا‬ ‫شد‪ .‬اما با وجود دستگیری و مرگ یکی از رهب ران این گروه با‬ ‫این حال انها هنوز تالش م ی کنند تا با اقدامات تروریستی به‬ ‫حیات خود ادامه دهند‪ .‬بسیاری از ناظ ران این انفجارها را در‬ ‫راس��تای تضعیف منافع ای ران در لبنان ارزیابی کردند‪ .‬برخی‬ ‫نیز معتقد بودند که باید منتظر انفجارهایی از این دس��ت در‬ ‫نزدیکی دفاتر جمهوری اس�لامی بود‪ .‬انتظاری که تنها چند‬ ‫روز بعد به وقوع پیوست و س��فارت ای ران در بغداد مورد حمله‬ ‫مس��لحانه قرار گرفته و در ان یک نفر به شهادت رسید‪ .‬در‬ ‫‪20‬‬ ‫حقیقت حمایت ای ران و حزب اهلل لبنان از دولت سوریه بهانه ای‬ ‫ب رای گروهک های تروریستی و حامیان انها در لبنان شده تا‬ ‫با منافع ای ران به مقابل��ه برخی زند‪ .‬این گروهک ها مناطقی را‬ ‫که ب رای انجام عملیات علی��ه منافع ای ران در منطقه در نظر‬ ‫گرفته اند جنوب لبنان و حوزه نفوذ حزب اهلل در این کشور است‪.‬‬ ‫بنا بر اطالعات رسیده از لبنان‪ ،‬انفجارها به وسیله یک خودرو‬ ‫بمب گذاری شده و یک موتورسیکلت انجام شده و دست کم‬ ‫پنج کشته و بیش از ‪ 80‬زخمی بر جای گذاشته است‪ .‬این خبر‬ ‫توسط وائل ابوفاعور‪ ،‬وزیر بهداشت لبنان‪ ،‬تایید شد‪.‬گفته شده‬ ‫بود که اطالعاتی مبنی بر احتمال وقوع انفجار سوم و وجود‬ ‫بمب ها یا موتورس��یکلت های بمب گذاری شده حتی خارج‬ ‫از منطقه تحت کنترل نیروهای امنیتی نیز به دس��ت امده‬ ‫و نیروهای دولتی در تالش هس��تند تا جمعیت را از منطقه‬ ‫ی رخ نداد‪ .‬با توجه‬ ‫انفجار دور کنند‪ ،‬با این وجود اما انفجار سوم ‬ ‫به تصاویری که تلویزیون لبنان پخش کرد‪ ،‬این انفجارها بسیار‬ ‫قوی بوده و به ساختمان های اط راف اسیب رسانده است‪.‬پس‬ ‫از حادثه قاضی صقر از مسئوالن قضایی لبنان از دستگاه های‬ ‫امنیتی لبنان خواست که خودروهای اسی ب دیده در منطقه‬ ‫دو انفجار روز گذشته را منتقل کرده تا راه ها باز شود و تنها دو‬ ‫گودالی که انفجارها انها را برجای گذاشته اند به منظور تکمیل‬ ‫تحقیقات جنایی به حال خود باقی بماند‪.‬ب راس��اس همین‬ ‫گزارش‪ ،‬ازمایش های «دی ان ای» به منظور شناسایی دیگر‬ ‫اجساد در محل ادامه پیدا کرد و هویت یکی از افراد انتحار ‬ ‫ی‬ ‫نیز به وسیله ازمایش مشخص شده اس��ت‪ .‬به گفته منابع‬ ‫خبری «نضال هشام المغیر» با تابعیت فلسطینی عامل یکی‬ ‫از انفجارهای مقابل رایزنی فرهنگی ای ران در بیروت بوده است‪.‬‬ ‫نیروهای امنیتی لبنانی ساعاتی قبل از انفجار تروریستی روز‬ ‫گذشته مقابل رایزنی فرهنگی ای ران و یک مدرسه داراالیتام در‬ ‫منطقه بئر حسن ضاحیه جنوبی بیروت‪ ،‬یک عنصر تکفیری‬ ‫عضو گروهک تروریس��تی گردان های «عب��داهلل عزام» را‬ ‫بازداشت کرده اند که اگر او زودتر اعتراف کرده بود‪ ،‬م ی توانست‬ ‫از این فاجعه جلوگیری کند‪.‬در همین راس��تا «تمام سالم»‪،‬‬ ‫نخس ت وزیر لبنان با محکوم کردن این انفجار اعالم کرد که‬ ‫انفجار رخ داده نشان دهنده پافشاری تروریس ت ها ب رای اجرای‬ ‫نقشه هایش��ان در برهم زدن ثبات لبنان و ایجاد فتنه است‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬لبنان ی ها با اتحاد و یکپارچگی خود به این‬ ‫حمالت پاسخ کوبنده ای م ی دهند‪g ».‬‬ ‫اصلی کنار رفتن او از پرونده سوریه محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش رسانه های امریکایی‪ ،‬یکی از دالیل‬ ‫اصلی این جابه جایی ان اس��ت که واشنگتن ب رای دوره ای‬ ‫به سیاس��ت های بندر بن س��لطان در مورد س��وریه اعتماد‬ ‫کرده بود‪ ،‬از همی ن رو اجازه داد تا ریاض سیاس��ت های خود‬ ‫در مورد س��وریه را پیش ببرد‪ ،‬اما این ام��ر باتوجه به ارتباط‬ ‫بندر بن س��لطان با گروه های��ی همچون القاع��ده موجب‬ ‫ش��دت گرفتن فعالیت گروه ه��ای افراطی در س��وریه و به‬ ‫حاشیه رفتن شورشیان میانه رو شد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬بندر بعد‬ ‫از گذشت سه سال از تحوالت سوریه نتوانست به وعده خود‬ ‫در خصوص س��رنگون کردن دولت بشار اس��د عمل کند از‬ ‫همی ن رو ریاض و واش��نگتن مجبور به تغییر رویکرد خود‬ ‫در خصوص سوریه شدند‪.‬‬ ‫نزدیکی به امریکا‬ ‫ماجرای یک کناره گیری‬ ‫اطالعات را فاش نکنید‬ ‫تذکر جدی الریجانی به نمایندگان‬ ‫هفته گذش��ته مجلس ش��ورای اس�لامی جلس ه ای‬ ‫غیرعلنی تش��کیل داد که ب��ه علت حساس��یت مربوط به‬ ‫مذاکرات و همچنی��ن بدون برنامه ریزی قبلی‪ ،‬این جلس��ه‬ ‫مورد توجه قرار گرفت‪ .‬تمام انچه درباره مفاد این جلس��ه به‬ ‫دس��ت امد از طریق گفته های چند نماینده مجلس بود که‬ ‫خبرگزاری ها ان را منتشر کردند‪ .‬در همین رابطه نائب رئیس‬ ‫کمیسیون قضایی مجلس‪ ،‬سیدحمیدرضا طباطبایی نائینی‪،‬‬ ‫با بیان اینکه نشست غیرعلنی مجلس درباره مسائل جاری‬ ‫کشور بوده است‪ ،‬به گفته او «رئیس مجلس شورای اسالمی‬ ‫در این نشست‪ ،‬تذکراتی را به نمایندگان یاداور شد‪ ».‬نماینده‬ ‫نائین در مجلس شورای اسالمی م ی گوید‪« :‬این توضیحات‬ ‫درخصوص مسائل هسته ای کشور و بررسی مصوبات بودجه‬ ‫سال ‪ 93‬بوده اس��ت‪ ».‬به نظر م ی رس��ید اخباری که در این‬ ‫زمینه منتشر شده بود‪ ،‬خالی از صحت نباشد‪ ،‬چرا که عموم‬ ‫نمایندگانی که در این باره گفت وگو کردند‪ ،‬مهم ترین محور‬ ‫این جلسه را تذکر رئیس مجلس به نمایندگان عنوان کردند‪.‬‬ ‫دهدشتی نماینده خوزس��تان در این باره توضیح داد‪« :‬رئیس‬ ‫مجلس در جلس��ه غیرعلنی به نماین��دگان توصیه کرد که‬ ‫با اس��تناد به منابع موثق در موضوع��ات مختلف اظهارنظر‬ ‫کنند‪ ».‬این نماینده مجلس ادامه داد‪ :‬اقای الریجانی در جریان‬ ‫صحب ت های امروز خود در جلس��ه غیر علنی توصیه کردند‬ ‫نمایندگان س��عی کنند بر مبنای اطالع��ات دقیق و صحت‬ ‫و س��قم اطالعات در موضوعات مختل��ف اظهارنظر کنند‪،‬‬ ‫متاس��فانه برخی مواقع نمایندگان اظهارنظرهایی م ی کنند‬ ‫که ب ر اساس شنیده هاست اما ب رای حفظ شان مجلس نباید‬ ‫این کار را بدون مطالعه دقیق انج��ام دهند‪ ».‬او که با فارس‬ ‫گفت وگو م ی کرد موضوعات مهمی که خواسته شده بود تا‬ ‫نمایند گان نسبت به انها حساسیت بیش��تری نشان دهند‬ ‫را اینگونه ب ر شمارد‪« :‬تش��نجات سوریه و مذاکرات هسته ای‬ ‫مورد بحث بود ک��ه رئیس مجلس توصیه ک��رد نمایندگان‬ ‫بر مبنای واقعیات و مس��تندات صحبت کنند‪ ،‬اخبار را رصد‬ ‫کرده تا منبع ان مورد وثوق باش��د‪ ».‬جعفرزاده نماینده رشت‬ ‫نیز گفت‪« :‬در این جلسه‪ ،‬رئیس مجلس گفت که نمایندگان‬ ‫در زمینه مصاحب ه هایی که انجام م ی دهند‪ ،‬دقت بیش��تری‬ ‫داشته و طوری مصاحبه نکنند که مطالبی درج شود دستمایه‬ ‫دشمنان ما قرار گیرد‪ ».‬الریجانی همچنین گفت که مسائل‬ ‫امنیتی کشور‪ ،‬نظام و انقالب در جلسات علنی از سوی تمامی‬ ‫ نمایندگان رعایت شود‪ .‬وی در ادامه گفت وگو با تسنیم با اشاره‬ ‫به توصی ه های رئیس مجلس گفت‪« :‬الریجانی در این جلسه‬ ‫از نمایندگان خواست که مسائل امنیتی کشور‪ ،‬نظام و انقالب‬ ‫در جلسات علنی از سوی تمام ی نمایندگان رعایت شود‪».‬‬ ‫ی��ک نماینده مجلس نیز که خواس��تار عدم افش��ای‬ ‫نامش بود در خصوص جلسه غیرعلنی مجلس به مهر خبر‬ ‫داد‪« :‬الریجانی در این جلسه از نمایندگان خواست در حوزه‬ ‫مجله خبری‬ ‫اما سایت دبکا فایل در گزارشی با اشاره به کنار گذاشتن‬ ‫بندر بن سلطان از حلقه اصلی تصمیم گیری و سیاستگذاری‬ ‫ریاض م ی نویس��د‪« :‬دلی��ل اصلی این تصمی��م موفقیت‬ ‫سیاس��ت های امری��کا در خصوص ای ران و نزدیک ش��دن‬ ‫تدریجی واش��نگتن به تهران ب��ود‪ .‬حل ش��دن تدریجی‬ ‫مش��کالت موجود میان ته ران و واشنگتن موجب ناراحتی‬ ‫عربس��تان ش��ده بود؛ از همی ن رو چهره های تندرو خاندان‬ ‫سلطنتی ازجمله بندر بن سطان اقداماتی ب رای جلوگیری از‬ ‫بهبود روابط امریکا و ای ران انجام م ی دادند که این اقدامات‬ ‫به استراتژی امریکا در خاورمیانه به ویژه در خصوص ای ران‬ ‫لطمه م ی زد از همی ن رو عربستان با فش��ار امریکا اقدام به‬ ‫هراس امریکا و اروپا از القاعده‬ ‫در زمانی که بندر بن سلطان مس��ئول پرونده سوریه‬ ‫در عربس��تان بود‪ ،‬القاعده و دیگر گروه های افراطی رش��د‬ ‫چش��مگیری در س��وریه کردند و یکی از دالی��ل مخالفت‬ ‫واش��نگتن با درخواس��ت ریاض ب رای افزایش کمک های‬ ‫نظامی به شورش��یان س��وری این بود که ه راس داش��ت‬ ‫تسلیحات سنگین در اختیار القاعده قرار گرفته و سپس این‬ ‫شبکه تروریستی از این تس��لیحات سنگین ب رای حمله به‬ ‫امریکا و دیگر کشورهای غربی استفاده کند‪.‬‬ ‫زمانی که بندر بن س��لطان به عنوان رئیس دس��تگاه‬ ‫اطالعات��ی عربس��تان انتخاب ش��د روزنام��ه هاارتص در‬ ‫گزارشی اعالم کرد که این انتخاب در راستای سیاست های‬ ‫جدید عربس��تان در خاورمیانه یا به عبارت دیگر س��اختن‬ ‫خاورمیانه ای جدید انجام شده اس��ت‪ ،‬اما اکنون باتوجه به‬ ‫شکست سیاست های عربستان در سوریه و تصمیم امریکا‬ ‫ب رای حل اختالفات خود با ای ران در موضوع هسته ای‪ ،‬شاید‬ ‫عربستان گمان کرده که در حال منزوی شدن در خاورمیانه‬ ‫اس��ت از همین رو با تغییر بندر بن س��لطان و نش��ان دادن‬ ‫اینکه از سیاست های واشنگتن در خصوص سوریه حمایت‬ ‫م ی کند‪ ،‬قصد دارد از به حاشیه رفتن در خاورمیانه جلوگیری‬ ‫کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫نظر به انکه امری��کا معتقد به حمای��ت از گروه های‬ ‫شورش��ی میانه رو در سوریه اس��ت و محمد بن نایف نیز از‬ ‫جمله مقامات سعودی است که نگران ی های زیادی در مورد‬ ‫حمایت از افراطیون حاضر در س��وریه دارد‪ ،‬این جابه جایی‬ ‫م ی تواند سیاس��ت های ریاض و واش��نگتن را در خصوص‬ ‫س��وریه به هم نزدیک تر کند‪ .‬بر اساس گزارش های رسمی‬ ‫موجود‪ ،‬عربس��تان بزرگ ترین حام ی گروه های تروریستی‬ ‫حاضر در سوریه محسوب م ی شود و همین امر موجب شده‬ ‫تا تنش های موجود میان ری��اض و ته ران که حام ی اصلی‬ ‫بشار اسد محسوب م ی ش��ود‪ ،‬به اوج خود برسد‪ ،‬اما با این‬ ‫حال عربستان نتوانسته در پیش��برد سیاست های خود در‬ ‫سوریه موفق باشد‪.‬‬ ‫بندر بن س��لطان نیز چندی پیش در دیدار با مقامات‬ ‫غربی دلیل شکس��ت سیاست های عربس��تان در سوریه‬ ‫را مخالفت امری��کا ب رای افزایش کمک های تس��لیحاتی‬ ‫به شورشیان سوریه دانس��ته و صحب ت های تندی را علیه‬ ‫واش��نگتن ای راد کرده بود که همین ام��ر موجب پیدایش‬ ‫نگاهی منفی به وی در میان مقامات غ ربی شد به طوری که‬ ‫حتی جان کری از بندر بن سلطان به عنوان یک مشکل یاد‬ ‫کرده بود‪ .‬وال استریت درخصوص تنش های موجود میان‬ ‫عربس��تان و امریکا در دوره ای که بندر بن سلطان مسئول‬ ‫پرونده س��وریه بود م ی نویس��د‪« :‬بعد از انکه در تابس��تان‬ ‫گذشته باراک اوباما از تصمیم حمله هوایی به سوریه صرف‬ ‫نظر کرد‪ ،‬روابط ریاض و واشنگتن به پایی ن ترین حد خود در‬ ‫دهه های اخیر رسید‪».‬‬ ‫«مصطفی اعالن��ی» از کارشناس��ان ام��ور امنیتی‬ ‫در مرکز تحقیق��ات خلیج ف��ارس که ارتباط��ات نزدیکی‬ ‫با حلقه ه��ای امنیت��ی و اطالعاتی عربس��تان دارد در این‬ ‫رابطه م ی گوید‪« :‬امریکا سیاس��ت های خ��ود را تغییر داده‬ ‫و محمد بن نایف بهترین فردی اس��ت که م ی تواند رهبری‬ ‫سیاست های جدید عربستان را به دس��ت گرفته و موجب‬ ‫کاهش نگران ی های واش��نگتن در خصوص ریاض شود‪».‬‬ ‫در همین رابطه مقامات س��عودی به همتای��ان امریکایی‬ ‫خود گفته اند که انها قصد تغییر نگ��رش خود به تحوالت‬ ‫س��وریه و حمایت از گروه های میانه رو شورشیان حاضر در‬ ‫سوریه را دارند‪.‬‬ ‫کنار گذاشتن بندر بن سلطان کرده است‪».‬‬ ‫به نوشته دبکا فایل‪ ،‬کنار رفتن بندر بن سلطان م ی تواند‬ ‫به نوعی یک شکست ب رای بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخس ت وزیر‬ ‫رژیم صهیونیس��تی نیز محسوب ش��ود چون بندر یکی از‬ ‫معدود شخصی ت های معروف خاورمیانه بود که به صراحت‬ ‫از سیاس��ت های اوباما در خص��وص ای ران انتق��اد م ی کرد‪.‬‬ ‫دبکا فای��ل که ارتب��اط نزدیکی ب��ا حلقه ه��ای اطالعاتی‬ ‫رژیم صهیونیستی دارد‪ ،‬در ادامه م ی نویسد‪ :‬بندر بن سلطان‬ ‫همکاری نزدیکی با دستگاه های اطالعاتی اسراییل به ویژه‬ ‫برنامه های ضد ای رانی تل اویو داشت‪.‬‬ ‫وظیفه کاری خود اظهارنظر ک��رده و در چارچوب منافع ملی‬ ‫حرکت کنند اما این اظهارات الریجانی اعتراض حس��ینیان‬ ‫نماینده ته ران و کریم ی قدوس��ی نماینده مشهد را به دنبال‬ ‫داشت‪ ».‬وی با بیان اینکه الریجانی تاکید داشت نباید کاری‬ ‫کنیم که به دست خودمان به کشور ضرر بزنیم‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«این اظهارات الریجانی مربوط به فشارهای اخیر نمایندگان‬ ‫به دولت و وزارت خارجه بود که متن مذاکرات و برخی مسائل‬ ‫امنیتی را باید فاش کنند‪ ».‬وی با تقدیر از اظهارات الریجانی‬ ‫گفت‪ :‬ریاست مجلس از نمایندگان خواست در حوزه هایی که‬ ‫اطالع ندارند صحبت نکنند و پیش از اینکه اطالعات دقیقی‬ ‫در مورد موضوع و مطلب خاصی داشته باشند ان را رسانه ای‬ ‫نکنند‪ ،‬البته تع دادی از نمایندگان از جمله‪ ،‬روح اهلل حسینیان و‬ ‫جواد کریم ی قدوسی به اظهارات الریجانی اعتراض کردند‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس ادامه داد‪« :‬ریاست مجلس از نمایندگان‬ ‫تقاضا کرد که منافع ملی را در نظر بگی رند و اطالعاتی را که به‬ ‫صالح نیست‪ ،‬فاش نکنند چون به ضرر کشور است‪ .‬ریاست‬ ‫مجلس معتقد بود وزارت خارجه نباید گزارش همه مس��ائل‬ ‫مذاکرات و مس��ائل امنیت ملی را ب��ه نمایندگان و مجلس‬ ‫شورای اسالمی ارائه دهد‪ ،‬وزارت خارجه در شرایط سختی در‬ ‫حال پیگیری مذاکرات و رفع تحریم هاست و باید در راستای‬ ‫منافع ملی و سیاست های کلی نظام حرکت کنیم‪ ».‬پس از‬ ‫پایان جلسه غیرعلنی‪ ،‬علی الریجانی در دقایق اولیه جلسه‬ ‫علنی جایگاه ریاس��ت را ترک کرد و در ای��ن هنگام روح اهلل‬ ‫حسینیان و جواد کریم ی قدوس��ی به همراه حدود ‪ 50‬نفر از‬ ‫نمایندگان اط راف وی حلقه زدند‪ .‬روح اهلل حسینیان در حال‬ ‫بحث و گفت وگو با الریجانی بود که حدود ‪ 15‬دقیقه به طول‬ ‫انجامید‪g .‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سیاست‬ ‫هشداردربارهاستراتژی‬ ‫«اعتدال گرا‪-‬افراط گرا»‬ ‫نطقحدادعادلمهمت رینموضع‬ ‫اصولگ رایان درباره دولت یازدهم در‬ ‫هفته هایاخیرمحسوبم ی شود‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫دکت�ر والیت�ی در گفت وگوی‬ ‫تفصیل�ی ب�ا مثل�ث ب�ه مذاک�رات‬ ‫هس�ته ای‪ ،‬رابط�ه ای�ران ‪ -‬امریکا‬ ‫وتحوالت اوکراین پرداخته است‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫از مذاکرات هسته ای‬ ‫تا تحوالت اوکراین‬ ‫گفت و گوی تفصیلی مثلث با دکتر علی اکبر والیتی‬ ‫‪1‬‬ ‫اقای دکتر‪ ،‬اگر موافق باشید گفت وگو را با پرونده‬ ‫هسته ای ش�روع کنیم‪ .‬مذاکرات اخیر در وین را‬ ‫چگونه دیدید؟‬ ‫‪ l‬بس��م اهلل الرحمن الرحی��م‪ .‬هنوز در ابت��دای راه‬ ‫هستیم‪ .‬مذاکره کنندگان ای رانی در چارچوبی که مقام معظم‬ ‫رهبری ترسیم م ی کنند‪ ،‬حرکت م ی کنند و باید هم این گونه‬ ‫باشد؛ چراکه ب راساس قانون اساسی‪ ،‬سیاستگذاری و تعیین‬ ‫مرزها و خطوط اصلی در خص��وص مسائل عمده سیاست‬ ‫خارجی ‪ -‬ک��ه پرونده هست��ه ای یکی از مصادی��ق بارز ان‬ ‫است ‪ -‬توسط رهبر معظ��م انقالب ص��ورت م ی گیرد‪ .‬در‬ ‫واقع از همان ابتدا تدبیر حضرت اقا بود که موجب شد طی‬ ‫‪22‬‬ ‫سال هایی که گذشت‪ ،‬حقوق هسته ای ما حفظ شود و ما در‬ ‫فناوری هسته ای پیشرفت کنیم‪ .‬امروز همه پذیرفته اند که‬ ‫ای ران یک��ی از چند قدرت هسته ای دنیاس��ت‪ .‬این دستاورد‬ ‫مهمی است؛ به خصوص اینکه ای��ران کشوری است که به‬ ‫معنای واقعی کلمه مستقل اس��ت‪ .‬ابرقدرت ها برنم ی تابند‬ ‫که کشوری خارج از محاسبات انها بتواند مستق ً‬ ‫ال قدرتمند‬ ‫شود و این قدرت را در جهت استقالل و منافع ملی خود به کار‬ ‫گیرد‪ ،‬انها این را نم ی پسندن��د و م ی گویند اگر هم کشوری‬ ‫قدرت دارد باید در چارچوب معادالتی که م ا ترسیم م ی کنیم‪،‬‬ ‫حرکت کند؛ در غی ر این صورت مج��از نیست چنین قدرتی‬ ‫داشته باشد‪ .‬اصل مدعای غرب ی ها و مشخصا امریکای ی ها‬ ‫همین است که ای ران قدرتمن��د را برنم ی تابند؛ چراکه ای ران‬ ‫صاحب یک ارمان است‪ ،‬انق�لاب ای ران ب ر اساس یک ارمان‬ ‫متعالی بنا شده است و اگر بتواند در کاری که در پیش گرفته‬ ‫موفق شود – که تا اینجای کار موفق بوده – خارج از گردونه‬ ‫معادالت غیرعادالنه جهانی قرار م ی گیرد چون هر حرکتی‬ ‫انجام م ی دهد با محاسبه منافع ملی اس��ت‪ .‬عالوه بر این‪،‬‬ ‫الگوی کشورهای دیگر قرار م ی گی��رد و امروز همگان اعم‬ ‫از دوست و دشمن اذعان م ی کنند که امواج بیداری اسالمی‬ ‫برگرفته از انقالب اسالمی و جمهوری اسالمی ای ران است‪.‬‬ ‫اما در خصوص مذاکرات هسته ای؛ مذاکرات اولیه در‬ ‫ژنو و مرحله بعدی در وین انج��ام شد‪ .‬همان طور که عرض‬ ‫می خواهندجامعهرابهدوقطباعتدال‬ ‫وافراطتقسیمکنند‬ ‫گفت وگویمثلثباحمیدرضافوالدگر‬ ‫کردم‪ ،‬هنوز در ابتدای راه هستی��م و امیدواریم هرچه زودتر‬ ‫به نتیجه برسیم‪ .‬انچه ای ران باید انج��ام دهد این است که‬ ‫ب راساس قواعد بی ن المللی فعالی ت ه��ای هسته ای ما باید‬ ‫شفاف‪ ،‬اشکار و تحت نظارت ناظ��ران اژانس باشد؛ که این‬ ‫کار را تاکنون ه��م انج��ام داده و اژانس از ه��ر اقدام ی که‬ ‫ای ران انجام م ی دهد‪ ،‬مطلع است‪ ،‬دوربی ن های انها در محل‬ ‫مستقر است و از کوچک تری��ن حرکاتی که انجا م م ی گیرد‪،‬‬ ‫عکس برداری م ی کنند‪ .‬اما انچه طرف مقابل باید انجام دهد‪،‬‬ ‫رفع تحریم هاست‪ .‬البته غرب ی ها ‪ -‬خصوصا امریکا ‪ -‬سعی‬ ‫م ی کنند از زیر تعهدات خ��ود شانه خالی کنند اما ای ران روی‬ ‫مواضع خود محکم ایستاده است‪.‬‬ ‫باتوجه به بحثی که در خصوص قدرت منطقه ای‬ ‫ایران داشتید‪ ،‬فکر م ی کنید روند کلی مذاکرات ‪-‬‬ ‫که مذاکرات ژنو نقطه عطف ان است ‪ -‬در‬ ‫راس�تای این قدرت منطقه ای و هسته ای‬ ‫ایران اس�ت و م ی تواند منافع ما را تامین‬ ‫کند؟‬ ‫‪ l‬خیلی خوشبین نیست��م‪ .‬سعی م ی کنم‬ ‫واقع بین باشم‪ .‬ما یک ط��رف این قضیه هستیم و‬ ‫طرف مقابل هم نقش خاص خود را دارد‪ .‬خوشبختانه بعضی‬ ‫از اعضای گروه ‪ 5+1‬نگاه متفاوتی در مقایسه با سایرین دارند‬ ‫و یکپارچگی سابق در میان انه��ا دیده نم ی شود‪ .‬نمونه بارز‬ ‫ان سیاست های متفاوت روسیه‪ ،‬چی��ن و تا حدی فرانسه و‬ ‫المان است‪ .‬شما دیدید که یک هیات ‪ 126‬نفره فرانسوی به‬ ‫ته ران امد و یک هیات حدودا ‪ 80‬نفره در جریان سفر اقای‬ ‫دکتر ظریف به مونیخ با ایشان مالقات کردند و قرار است به‬ ‫زودی به ته ران سفر کنند‪ .‬در روزهای اخیر قراردادهای تجاری‬ ‫خوبی با چین منعقد شد و روابط اقتصادی ته ران ‪ -‬پکن رو‬ ‫به رشد است‪ .‬موضوع افزایش خرید نفت ای ران توسط چین‬ ‫مطرح است و روسیه هم قصد دارد از ای ران نفت بخرد؛ ه ر چند‬ ‫خودش یکی از کشورهای صاح��ب نفت است‪ .‬یعنی امروز‬ ‫مقاومت ما ثمر داده و این ثمر‪ ،‬محسوس است‪.‬‬ ‫اقای دکتر ظریف در کتاب خاطرات شان بارها از‬ ‫حمایت های شما م ی نویس�ند و از شما به نیکی‬ ‫یاد م ی کنند‪ .‬جدا از روابط دیپلماتیک و رسمی‪ ،‬ایا‬ ‫هنوز هم رابطه شخصی و مشورتی میان شما و‬ ‫ایشان برقرار است؟‬ ‫‪ l‬اقای دکتر ظریف از همکاران قدیمی بنده هستند‬ ‫و بیش از سی سال سابقه همکاری داریم‪ .‬همان طور که اشاره‬ ‫کردید‪ ،‬ایشان در حوزه بی ن المللی فردی متخصص‪ ،‬پایبند‬ ‫و متعهد به الزامات نظام جمه��وری اسالمی است و من در‬ ‫خصوص مسای��ل مختلف اگر نکته ای ب��ه ذهنم برسد‪ ،‬به‬ ‫ایشان عرض م ی کنم‪.‬‬ ‫در مورد لحن امریکای ی ها ما شاهد تناقض های‬ ‫فراوانی هس�تیم که از زمان مذاکرات ژنو شدت‬ ‫مذاکرات هس�ته ای ایران با گ�روه ‪ 5+1‬به مرحله‬ ‫حساس�ی رسیده اس�ت‪ .‬درفاز نخس�ت‪ ،‬توافقی‬ ‫ش�ش ماه�ه‪ ،‬می�ان دو ط�رف ب�ه امضا رس�یده؛‬ ‫توافقنام�ه ای که البته با واکنش ه�ای فراوانی نیز‬ ‫مواجه شده است‪ .‬حاال در فاز دوم و نهایی رسیدن‬ ‫به نتیج�ه در پرونده هس�ته ای ای�ران‪ ،‬دور جدید‬ ‫مذاک�رات ایران و گ�روه ‪ 5+1‬در وین برگزار ش�ده‬ ‫اس�ت‪ .‬در کنار این مس�اله و البته همزم�ان با ان‬ ‫ه م نشینی ایران و امریکا در روند مذاکرات هسته ای‬ ‫از نکات بسیار مهمی اس�ت که تاریخ سیاسی دو‬ ‫کشور در س�ال های پس از انقالب برای اولین بار‬ ‫ان را در این س�طح تجربه م ی کن�د‪ .‬موضوعی که‬ ‫مانند مذاکرات هس�ته ای با بازخوردهای متفاوتی‬ ‫مواجه بوده اس�ت‪ .‬این مس�ائل را در گفت وگویی‬ ‫تفصیل�ی با دکت�ر عل ی اکبر والیتی ریاس�ت مرکز‬ ‫تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام بررسی کردیم‪ .‬در این گفت وگو دکتر عل ی اکبر‬ ‫والیتی مس�ائل مهمی را درب�اره موضع ای�ران در‬ ‫پرونده هسته ای و رابطه با امریکا بازگو کرده است‪.‬‬ ‫گرفت اما اخیرا مقداری تعدیل ش�ده اس�ت که‬ ‫اخرین نمون�ه ان صحب ت های خانم ش�رمن در‬ ‫سفر به سرزمی ن های اش�غالی بود‪ .‬تحلیل شما‬ ‫چیس�ت؟ چ�را امریکای ی ه�ا این گون�ه برخورد‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬به علت مشکالت و محذوراتی که دارند اینگونه‬ ‫برخ��ورد م ی کنند‪ .‬انه��ا م ی بینند ک��ه نی��از دارند مشکل‬ ‫هسته ای با ای ران را ح��ل کنند و تجربه انه��ا از خاورمیانه‪،‬‬ ‫اسیای غربی و شمال افریقا همین را نشان م ی دهد‪ .‬البته از‬ ‫یک سو تحت فشار صهیونیس ت ها هستند و از سوی دیگر‬ ‫م ی خواهند ژست ابرقدرت بودن خودشان را حفظ کنند‪ .‬در‬ ‫عین حال حرف هایی هم زده اند و م ی خواهند نشان دهند از‬ ‫ان حرف ها کوتاه نیامده اند و که این با انچه باید به ان عمل‬ ‫کنند متفاوت است؛ از این رو به تناقض گویی م ی افتند‪ .‬انها‬ ‫دنبال مذاکره هستند و م ی خواهند بگویند که ما م ی خواهیم‬ ‫از طریق مذاکره مشکل را ح��ل کنیم‪ .‬البته مذاکره قواعدی‬ ‫دارد و اگر همه طرف های مذاکره این قواعد را رعایت نکنند‬ ‫و در این چارچوب عمل نکنند‪ ،‬م��ورد اعتراض دیگران قرار‬ ‫م ی گیرند؛ همان طور که چندین ب��ار مورد اعتراض روس ها‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬انها نه م ی خواهند مذاکرات شکست بخورد و‬ ‫نه م ی خواهند از ژست ابرقدرتی خودشان پایین بیایند اما در‬ ‫عین حال م ی خواهند خیل ی ها را راضی کنند‪ .‬انها م ی دانند‬ ‫که جمهوری اسالمی حاضر نیس��ت از مواضعی که اعالم‬ ‫کرده‪ ،‬عقب نشینی کند؛ یعنی نه ف��ردو را تعطیل م ی کند‪،‬‬ ‫نه اب سنگین را تعطیل م ی کند و نه از تعداد سانتریفیوژها‬ ‫کم م ی کند‪ .‬انها این مدع��ا را دارند ولی ای��ران قطعا از این‬ ‫مواضع پایین نم ی ای��د‪ .‬در عین حال برخی مسائل‬ ‫دیگر همچون حقوق بش��ر و صنایع موشکی را هم‬ ‫اضافه کرده اند؛ در حال ی که بارها ما را در این حوزه ها‬ ‫ازموده ان��د‪ .‬جمهوری اسالمی ای��ران قطعا در حوزه‬ ‫صنایع موشکی ک��ه به عنوان ی��ک وسیله دفاعی‬ ‫مطرح است‪ ،‬ذره ای عقب نشینی نخواهد کرد‪ .‬ب رای‬ ‫چه باید این کار را بکند؟ مگ��ر کشورهای اط راف و‬ ‫همسایگان ما و همچنین کشورهای دیگر موشک‬ ‫ندارند؟ موشک وسیله دفاعی ماست و ما ب رای دفاع از‬ ‫خودمان و داشتن موشک از کسی اجازه نم ی گیریم‪.‬‬ ‫ما تاکنون به کشوری تعرض نکرده ایم و هیچ گاه هم‬ ‫این کار را نخواهیم کرد اما موشک وسیله ای است‬ ‫که ب رای دفاع از ان بهره م ی گیریم‪ .‬ب رای ما موشک‬ ‫وسیله بازدارندگ��ی است نه وسیل��ه تهاجم‪ .‬زمان ی ‬ ‫که کشوری م ی خواهد به م��ا زور بگوید‪ ،‬طبعا روی‬ ‫موشک و اسلحه تکیه خواهد کرد؛ او باید بداند که‬ ‫اگر بخواهد به ما ضربه بزند‪ ،‬ضربه خواهد خورد‪ .‬این‬ ‫معنای بازدارندگی است و ما روی همین مفهوم تکیه‬ ‫م ی کنیم‪ .‬در خصوص حقوق بشر نیز معیارهای ما با‬ ‫انها متفاوت است‪ .‬معیارهای ما اسالمی است و انها‬ ‫با اجرای احکام اسالمی مخال��ف هستند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬از ترکیه خواسته بودن��د که ب رای عضویت در‬ ‫اتحادیه اروپا مجازات اع��دام را ب رای افرادی که قتل‬ ‫عمد کرده اند و باید قصاص شوند‪ ،‬بردارد؛ در حال ی که‬ ‫در اسالم قطعی است که اگر کسی فرد دیگری را به‬ ‫عمد بکشد‪ ،‬باید قصاص شود‪ .‬قصاص از ارکان مهم‬ ‫مصرحات قران است که کسی‬ ‫احکام اسالم��ی و از ّ‬ ‫نم ی تواند منکر ان شود‪ .‬قصاص مورد اتفاق جمهور علمای‬ ‫اسالمی و فریقین است؛ در حال ی که انه��ا م ی گویند اقدام‬ ‫کشوری که قانون قصاص را اجرا کن��د‪ ،‬خالف حقوق بشر‬ ‫است‪ .‬طبیعی است ک��ه حکومتی که ب راس��اس اسالم بنا‬ ‫شده و بنا دارد که در این جهت حرکت کند‪ ،‬در این زمینه ها‬ ‫تسلیم انها نخواهد شد‪ .‬اص�لا پرونده هسته ای به موضوع‬ ‫حقوق بشر و موشکی ارتباطی ندارد‪ .‬بناب راین مذاکره کنندگان‬ ‫ما اجازه نخواهند داد که چنی��ن موضوعی مطرح شود و اگر‬ ‫بخواهند چنی��ن موضوعاتی را مطرح کنن��د‪ ،‬انها مذاکره را‬ ‫قطع خواهند کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫باتوجه به تجرب ه ای که در حوزه مس�ائل‬ ‫بی ن الملل�ی دارید‪ ،‬چش�م انداز رس�یدن‬ ‫ب�ه توافق جام�ع را ت�ا چه حدی روش�ن‬ ‫م ی بینید؟ خوشبین هستید یا بدبین؟‬ ‫نص راهلل پژمان فر از دالیل عدم معرفی‬ ‫استاندار خ راسان م ی گوید‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪ l‬راهی که جمهوری اسالمی ای ران در پیش‬ ‫گرفته است‪ ،‬به نقطه سکون نم ی رس��د‪ .‬ما دائم در‬ ‫حال حرکت هستیم و مقایسه دوره فعلی با سال های‬ ‫گذشته نشان م ی دهد که ما در اه��داف خود پیش‬ ‫رفته ایم‪ .‬البته موانعی هم وجود داشته اما این موانع‬ ‫غی ر منتظره نیست و باید انه��ا را پشت سر گذاشت؛‬ ‫همان طور که جمه��وری اسالمی ای��ران توانسته‬ ‫است علیرغم تحریم ه��ا‪ ،‬از فرصت ها استفاده کرده‬ ‫و خارج از اراده امریکای ی ه��ا با کشورهایی همچون‬ ‫چین‪ ،‬هن��د و روسیه ارتباطات اقتص��ادی و فناوری‬ ‫برقرار کند‪ .‬ای ران حت��ی در شرایط سخت فعلی هم‬ ‫نفت خ��ود را م ی فروشد‪ .‬ب راساس ام��اری که وزارت‬ ‫نفت منتشر کرده است ما در این حوزه طی هفت ماه‬ ‫گذشته موفق تر از پیش عم��ل کرده ایم‪ .‬این نشان‬ ‫م ی دهد که مقاومت ما ثم��ر داده است؛ در واقع هم‬ ‫فعالی ت های هسته ای م��ان را ادامه م ی دهیم و هم‬ ‫توانسته ایم فشار اقتصادی را کاهش دهیم‪.‬‬ ‫اصالح طلبانکار‬ ‫رامعطلکرده اند‬ ‫در خصوص وضعیت فعلی میان ایران و امریکا‪،‬‬ ‫باتوجه به تحوالت�ی که بعد از بیداری اسلامی‬ ‫و انقالب های عرب�ی رخ داد و همچنین ش�رایط‬ ‫‪23‬‬ ‫اقتص�ادی امریکا‪ ،‬فک�ر م ی کنید رواب�ط ایران و‬ ‫امریکا در چه وضعیتی اس�ت؟ ش�ما در یکی از‬ ‫اظهارنظرهای تان گفته بودید که جنگ سرد میان‬ ‫ایران و امریکا جریان دارد‪ .‬ایا امروز همان شرایط‬ ‫ادامه دارد یا در ش�رایطی همچون اعتمادسازی‬ ‫ی�ا تنش زدای�ی ب�ه س�ر م ی بری�م؟ براس�اس‬ ‫دکترین های مختلف دیپلماتیک‪ ،‬چه تحلیلی در‬ ‫این خصوص دارید؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬ما دنبال تنش زایی نیستیم؛ اما در نقاط مختلف‬ ‫جهان تنش وجود دارد؛ در سوریه‪ ،‬ع��راق‪ ،‬فلسطین‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫مصر‪ ،‬لیبی‪ ،‬اوکراین‪ ،‬شرق افریقا‪ ،‬مرکز افریقا‪ ،‬افغانستان و‬ ‫پاکستان‪ .‬نان سیاسی برخی از کشورها از جمله امریکای ی ها‬ ‫در ایجاد تنش است‪ .‬گویی ب رای خود حقی در کشورها قائل‬ ‫هستند و کشورها باید منافع امریکا را در کنار منافع ملی خود‬ ‫محاسبه کنند‪ .‬اگر هم میان منافع مل��ی کشورها و منافع‬ ‫امریکای ی ها تعارضی پدید ام��د‪ ،‬کشورهای تحت سلطه یا‬ ‫کشورهایی ک��ه امریکا تالش م ی کند انه��ا را تحت سلطه‬ ‫دربیاورد‪ ،‬ملزم هستند منافع امریک��ا را در نظر بگیرند‪ .‬این‬ ‫سیاست زورمداری است‪ .‬االن در اوکراین م ی بینید که اینها‬ ‫م ی خواهند حکومت��ی در این کشور تشکی��ل شود که به‬ ‫امریکا نزدیک ولی با روسیه تنش داشته باشد‪ .‬این مساله‪،‬‬ ‫به نوعی اع��اده جنگ س��رد است‪ .‬دنی��ای دوقطبی به هم‬ ‫ریخته اما هنوز تکلیف شکل جدید دنیا روشن نشده است‪.‬‬ ‫امریکای ی ها مدعی بودند ‪ -‬و شاید برخ��ی در امریکا هنوز‬ ‫مدعی هستند ‪ -‬که دنیا یک قطب دارد و ان هم امریکاست؛‬ ‫به اعتقاد انها‪ ،‬امریکا تنها ابرقدرت دنیاست و امنیت دنیا به‬ ‫دست انهاست و باید باشد‪ .‬حاال که این طور است‪ ،‬دنیا باید‬ ‫هزینه این اقدام را بدهد؛ اگر امریک��ا م ی خواهد در کشوری‬ ‫پایگاه تاسیس کند‪ ،‬کشور می زبان باید به او اجازه دهد‪ .‬اروپای‬ ‫شرق��ی فروپاشیده اما امریکای ی ه��ا در جمهوری چک سپر‬ ‫موشکی قرار دادند؛ در حال ی که تا چند دهه قبل‪ ،‬چک عضو‬ ‫پیمان ورشو بود و جهت گیری موشک ها به سمت مقابل بود‬ ‫اما اکنون جهت موشک ها ب��ه سمت مسکو است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬روس ها کار خودشان را انجام م ی دهند و شما م ی بینید‬ ‫در شرق اوکراین تمایالت ب��ه سمت روسیه است و در غرب‬ ‫اوکراین برخی تمایالت به سمت غرب است و این بهانه ای‬ ‫ب رای برهم ریختن اوکراین شده است‪ .‬اوکراین کشوری است‬ ‫که بالقوه بسی��ار ثروتمند است و به لحاظ عل��م و فناوری‪،‬‬ ‫یکی از کشورهای پیشرفته محس��وب م ی شود‪ .‬در استانه‬ ‫فروپاشی شوروی‪ ،‬اوکراین سومین قدرت هسته ای دنیا بود‪،‬‬ ‫‪ 44‬میلیون تن در سال فوالد تولید م ی کرد‪ ،‬انبار غله شوروی‬ ‫سابق بود و به لحاظ وسعت نیز دومین کشور پهناور اروپایی‬ ‫بود‪ .‬اوکراین حدود ‪ 600‬هزار کیلومتر مربع وسعت ونزدیک‬ ‫به ‪ 50‬میلیون نف��ر جمعیت دارد‪ .‬انچه م��ا م ی فهمیم این‬ ‫است که اروپای ی ها ‪ -‬خصوص��ا کشورهایی مثل المان که‬ ‫در حوزه اقتص��ادی محوریت دارند ‪ -‬به ان��دازه امریکای ی ها‬ ‫شور و انگیزه نظامی‪ -‬امنیتی ب��رای جلب اوکراین به سوی‬ ‫خود ندارند‪ .‬از این رو انعقاد یک قرارداد تجاری بی ن المللی با‬ ‫اوکراین مطرح شد که رئی س جمهور این کشور ان را امضاء‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪24‬‬ ‫نکرد و ع��ده ای در اوکراین در اعتراض به ای��ن عدم امضاء‬ ‫تظاه رات کردند که سرانجام کار به اینجا رسید‪ .‬اما به دلیل‬ ‫عقب افتادگی اقتصادی که با دخالت بیگانگان طی ‪ 10‬سال‬ ‫اخیر در اوکراین ایجاد شده و وضع اقتصادی نامطلوب مردم‪،‬‬ ‫این کشور به اروپا تحمی��ل م ی شود و کشورهایی همچون‬ ‫المان باید تاوان ان را پس بدهند‪ .‬اما امریکای ی ها م ی خواهند‬ ‫اوکراین با هزینه اروپای ی ها در سمت انها باشد‪ .‬در جایی که‬ ‫موضوع ناتو مطرح است‪ ،‬امریکای ی ها در مقابل روسیه یک‬ ‫امتیاز به نفع خودشان م ی گیرند اما در جایی که باید هزینه‬ ‫اقتصادی پرداخت شود‪ ،‬ان را به گردن اروپای ی ها م ی اندازند‪.‬‬ ‫م ی توان گفت ک��ه هزینه های سیاس��ی‪ ،‬امنیتی و نظامی‬ ‫اوکراین از س��وی امریکای ی ها به اروپای ی ه��ا تحمیل شده‬ ‫است‪ .‬اروپای ی ها اصال نم ی خواهند با روس ها درگیر باشند؛‬ ‫ی از انرژی‬ ‫م ی خواهند با روس ها زندگی کنن��د‪ .‬بخش مهم ‬ ‫اروپا از روسیه تامین م ی شود‪ .‬اما امریکا که در نیمکره غ ربی‬ ‫است و این گونه عمل م ی کند‪ .‬منافع اروپا و امریکا در رابطه‬ ‫با اوکراین متفاوت است‪ ،‬اما امریکای ی ها نظر خود را تحمیل‬ ‫م ی کنند؛ چراکه چیزی را از دست نم ی دهند‪ .‬انها در این میان‬ ‫سود هم م ی ب رند و شاید حکومت اوکراین با انها همسو شود‬ ‫که این سناریو تقریبا غیرممکن است‪ .‬اینکه اوکراین یکپارچه‬ ‫و ب ی دردسر بیاید و متحد امریکای ی ها‪ ،‬عضو ناتو و اتحادیه‬ ‫اروپا شود‪ ،‬یک توهم است؛ اگر کار ب��ه جای باریک بکشد‬ ‫اوکراین به سمت تجزیه م ی رود‪ .‬م��ا پی ش بینی م ی کردیم‬ ‫که طرفداران روسیه چوب تجزیه را بردارند اما هفته گذشته‬ ‫دو شهر اوکراین اعالم کردند که از روسیه تبعیت م ی کنند‪.‬‬ ‫اروپای ی ها با این تجزیه موافق نیستن��د و امریکای ی ها هم ‬ ‫ترجیح م ی دهند اوکراین یکپارچه را داشته باشند‪ .‬اگر اوکراین‬ ‫تجزیه شود و مشکالتی در این جهت به وجود بیاید‪ ،‬روسیه‬ ‫قطعا ساکت نخواهد نشست‪ .‬یک��ی از افراد تصمیم گیر در‬ ‫سیاست روس ها اعالم کرده اس��ت که جدا کردن اوکراین از‬ ‫همسایگی و اتحاد با روسی��ه بدون جدال ممکن نیست‪ .‬از‬ ‫یک سو امریکای ی ها سعی م ی کنند روسیه را دلداری دهند و از‬ ‫سوی دیگر روس ها چنین موضعی را اعالم کرده اند و قاطعانه‬ ‫چوب را بلند کرده اند‪.‬‬ ‫من فکر م ی کنم اینکه یک مرتبه جریانات در اوکراین‬ ‫تند شد‪ ،‬به نوعی با قضیه ژنو و سوریه مرتبط است‪ .‬روس ها‬ ‫حاضر نشدند این بار نسبت به تعزیه گردانی امریکا تمکین‬ ‫کنند‪ .‬بنده در ان زمان گفته بودم که ژنو‪ 2‬به نتیجه نم ی سد و‬ ‫به بن بست م ی رسد و همی ن طور هم شد‪ .‬امریکای ی ها متوجه‬ ‫شدند که از این نوع مذاکرات طرفی نم ی بندند و روس ها هم‬ ‫تصمیم خود را گرفته اند ک��ه از ملت و دولت سوریه حمایت‬ ‫کنند‪ .‬در حقیق��ت‪ ،‬امریکای ی ها اوکرای��ن را «داغ» کردند‪.‬‬ ‫زمانی که میان مخالفان و رئی س جمهور قراردادی امضا شد‪،‬‬ ‫همه انتظار داشتند که ماجرا فیصله پیدا کند‪ .‬اما یک مرتبه‬ ‫مخالفان شورش کردند‪ ،‬به داخل مجلس رفتند‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫از معرکه گریخت‪ ،‬رئیس مجلس هم استعفا داد ونمایندگان‬ ‫یک رئیس مجلس طرفدار غرب انتخ��اب کردند و بعد هم‬ ‫رئی س جمهور قبلی را عزل کردن��د‪ .‬بناب راین باید اتفاقی در‬ ‫پشت صحنه رخ داده باش��د که توافق انجام ش��ده را نادیده‬ ‫گرفتند و به اصطالح «به سیم اخر بزنند‪ ».‬رئی س جمهور هم‬ ‫به مناطقی رفت که طرفداران��ش در انجا بودند و اعالم کرد‬ ‫که من همچنان رئی س جمهور هست��م‪ .‬دو شهر هم اعالم‬ ‫کرده اند که ما جدا م ی شویم؛ یعنی شرق اوکراین از غرب این‬ ‫کشور جدا م ی شود‪ .‬این در حالی است که حدود هفتاد درصد‬ ‫تولیدات صنعتی اوکراین در شرق ای��ن کشور است و تمام‬ ‫تولی دات صنعتی اوکراین را روسیه م ی خرد نه اروپای ی ها‪ .‬علت‬ ‫این است که صنایع اوکراین تاب رقابت با محصوالت اروپایی‬ ‫را ندارد؛ درامد اینها از این مسیر است اما انرژی که م ی خواهند‬ ‫به دست بیاورن��د از گاز روسیه است‪ .‬از س��وی دیگر روسیه‬ ‫قول سه میلی��ارد دالر وام به اوکرای��ن داده و گفته است که‬ ‫تا ‪ 15‬میلیارد دالر هم افزایش م ی دهم‪ .‬مردم عادی اوکراین‬ ‫ه��م م ی خواهند زندگی کنن��د و م ی بینن��د بازهم کشوری‬ ‫که از انه��ا حمایت م ی کند روسیه اس��ت‪ .‬از این رو‪ ،‬موضوع‬ ‫اوکراین به این زودی حل نخواهد شد و اگر این کشور ماورای‬ ‫قفقاز ‪ -‬که کشور بسیار مهمی است و با کشورهای لهستان‪،‬‬ ‫مجارستان‪ ،‬اسلوونی‪ ،‬رومانی‪ ،‬مولداوی‪ ،‬روسیه و روسیه سفید‬ ‫همسایگی دارد ‪ -‬عضو اتحادیه اروپا شود‪ ،‬عمال یک مشکل‬ ‫امنیتی راهب��ردی ب رای روسیه ایجاد نم��وده و قطعا روسیه‬ ‫چنین شرایطی را تحمل نخواهد کرد‪ .‬حداقل این است که‬ ‫سیاستی فراگیرتر از انچه در گرجستان و اوستیای شمالی و‬ ‫جنوبی انجام داد به کار خواهد گرفت و این ابتدای کار است‪.‬‬ ‫تاثی رات این اتفاق در گرجستان‪ ،‬قفقاز و سایر مناطق پی رامون‬ ‫خود به وجود خواهد امد و ثقل تنش ها به این منطقه منتقل‬ ‫م ی شود‪ .‬اروپای ی ها به هیچ وجه دلشان نم ی خواهد با کشوری‬ ‫با چنین وسعت که با چهار کشور عضو اتحادیه اروپا همسایه‬ ‫است‪ ،‬تنش داشته باشند؛ چراکه اتفاقات ناگواری رخ م ی دهد‪.‬‬ ‫این یک برداشت جدی از وقایع اوکراین و واکنش ها نسبت‬ ‫به ان است‪ .‬اول اینکه اگر جنگ رخ دهد و اقتصاد فلج شود‪،‬‬ ‫میلیون ها اواره به سمت اروپا سرازیر م ی شوند‪ .‬این اتفاق‪ ،‬بار‬ ‫سنگینی بر اقتصاد اروپا خواهد گذاشت و مرزهای شرقی اروپا‬ ‫را ناامن خواهد کرد‪ .‬معارضین اوکراینی‪ ،‬پرچم اروپا را بر دوش‬ ‫م ی کشیدند اما اروپای ی ها قطعا این موضوع را نم ی خواهند‪.‬‬ ‫المان ها در اجالس اخیر مونیخ گفته اند که ما سهم بیشتری‬ ‫در حوزه بی ن الملل م ی خواهیم‪ .‬اقای کری وزیر امور خارجه‬ ‫امریکا گفته بود که اگر سهم بیشتری م ی خواهید باید هزینه‬ ‫بیشتری ه��م پرداخت کنی��د‪ .‬یک بخ��ش از معانی حرف‬ ‫المان ی ها این است که اگر امریکا م ی خواهد مرزهای شرق‬ ‫اروپا را ناامن کند‪ ،‬ما هم حرف داریم‪ .‬ناوشکن های امریکایی‬ ‫به سمت دریای مدیترانه امدند و حتی از تنگه جب ل الطارق‬ ‫رد شدند‪ .‬از سوی دیگر روس ها ب��رای نخستین بار از زمان‬ ‫فروپاشی شوروی ناوهای خود را به سمت سوریه اعزام کردند‬ ‫و تا نزدیکی پایگاه نظامی خ��ود در بانیاس و الذقیه پیش‬ ‫رفتند و رزمناوهای انها در دریای سیاه مانور دریایی م ی دهند‪.‬‬ ‫از این رو‪ ،‬وضعیت این منطق��ه‪ ،‬وضعیتی پرتنش است و ما‬ ‫احتمال نم ی دهیم مشکل در اینده نزدیک حل شود‪.‬‬ ‫مدتی اس�ت این تحلیل مطرح است که امریکا‬ ‫م ی خواه�د مش�کالت منطق�ه خاورمیان�ه را تا‬ ‫حدودی حل کند و به سمت شرق دور و چین برود‬ ‫تا رقیب اینده خود را در حوزه های امنیتی و نظامی‬ ‫پوشش دهد‪ .‬عده ای از این تحلیل به این نتیجه‬ ‫م ی رسند که این اتفاق‪ ،‬منجر به مذاکره امریکا با‬ ‫ایران خواهد شد؛ از نگاه خوش بینانه‪ .‬این تحلیل‬ ‫را تا چه حدی درست م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬این ی��ک فریب اس��ت‪ .‬ک��دام کش��ور م ی اید‬ ‫حساس ترین منطقه سیاسی جهان را رها کند و به جایی برود‬ ‫تا یکی از رقبای بی ن المللی خود را تحت محاصره قرار دهد؟!‬ ‫البته ان هم در معادالت امریک��ا هست‪ ،‬اما خاورمیانه را رها‬ ‫نم ی کنند لیکن ممکن است تاکتی ک های انها تغییر کند‪.‬‬ ‫امریکا برای منافع و امنیت ملی خود چه نقشی از‬ ‫ایران را م ی پسندد؟‬ ‫یکی از مه م ترین مسائلی که میان ایران و امریکا‬ ‫وج�ود دارد‪ ،‬معمای امنیتی اس�ت؛ ب�ه این معنا‬ ‫که امنیت ای�ران در تضاد با امنیت امریکاس�ت‬ ‫و امنیت امری�کا نیز ب�ا امنیت ای�ران در منطقه‬ ‫تضاد دارد‪ .‬شما فکر م ی کنید که فعل و انفعاالت‬ ‫جدید این معما را تغییر خواهد داد و ممکن است‬ ‫امریکای ی ه�ا بتوانن�د مناف�ع خ�ود را ب ه گونه ای‬ ‫تعریف کنند که نقش منطقه ای ای�ران پذیرفته‬ ‫شود یا حتی تغییر استراتژی دهند؟‬ ‫یعنی چارچوب مذاک�رات و دورنم�ای مذاکرات‬ ‫هس�ته ای باید به این روند منجر شود که بتواند‬ ‫این نقش منطقه ای را تثبیت کند‪.‬‬ ‫‪ l‬ما به دنبال منافع خودمان هستیم‪ .‬اگر این منافع‬ ‫از طریق مذاکرات تامی��ن شود‪ ،‬مذاک��ره م ی کنیم‪ ،‬در غیر‬ ‫این صورت به خاطر برخی منافع احتمالی و برخی «توهمات»‪،‬‬ ‫از مواضع خودمان عقب نشینی نم ی کنیم‪ .‬شما م ی بینید که‬ ‫انها توهم م ی کنند که برخی افراد و برخی طرف ها در ای ران‬ ‫یا کشورهای دیگر از منافع خود عقب نشینی کنند‪ ،‬در بیان‬ ‫توهمات خود جری ت��ر م ی شوند‪ .‬این مسال��ه ناشی از این‬ ‫است که بعد از گذشت سال ها‪ ،‬ای ران را خوب نم ی شناسند؛‬ ‫م ی گویند که مسائ��ل موشکی و حقوق بشر ه��م باید در‬ ‫مذاکرات مطرح شود‪ .‬م ی توان این گونه تحلیل کرد که این‬ ‫‪ l‬انها به هیچ وجه رضایت نم ی دهند‪ .‬دیدید که خانم‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪ l‬امریکا م ی داند که بدون ای ران امکان اینکه یک‬ ‫امنیت متوازن در منطقه ایجاد شود‪ ،‬وجود ندارد؛ چراکه هیچ‬ ‫کشوری به اندازه ای ران در منطق��ه قدرتمند نیست و امنیت‬ ‫هیچ کش��وری به استحک��ام ای ران نیست‪ .‬هم��ه کشورها‬ ‫امتحان خود را پس داده اند؛ کشورهای دیگری در منطقه که‬ ‫خواسته اند در امور سایر کشورها اعمال سلیقه کنند‪ ،‬چنان‬ ‫شکس ت خورده اند که تاریخ معاصر انها چنین شکس ت هایی‬ ‫را به یاد ندارد‪ .‬این در حالی است که امریکای ی ها تا پیش از‬ ‫ان فکر م ی کردند که این کشورها در روز حادثه م ی توانند به‬ ‫منافع امریکا در منطقه کمک کنن��د اما وقتی این کشورها‬ ‫ناتوانی خ��ود را در انجام ک��اری که ب��ا امریکای ی ها منافع‬ ‫مشترک داشتند نشان دادند‪ ،‬فهمیدند که ه��ر کدام از این‬ ‫کشورها در زورازمای ی ها چه وزنی دارند‪ .‬بهترین امتحان ها‪،‬‬ ‫سوریه‪ ،‬فلسطی��ن‪ ،‬ع��راق و افغانستان ب��ود‪ .‬در همه این‬ ‫امتحان ها‪ ،‬ای��ران در میان کشورهای منطق��ه حرف اول را‬ ‫م ی زند‪ .‬ای ران که نم ی خواهد در ام��ور داخلی هیچ کشوری‬ ‫دخالت کند‪ ،‬اما تاثیرگذار است‪ .‬قدرت سیاسی هر کشوری در‬ ‫هر منطقه‪ ،‬با قدرت تاثیرگذاری ان کشور در دیگر کشورهای‬ ‫منطقه سنجیده م ی شود‪ .‬هیچ کشوری نفوذ منطقه ای ای ران‬ ‫را در منطقه ندارد‪ .‬یکی از مقامات امریکایی در ماه های اخیر‬ ‫یک کلمه ای گفت که دیدگاه ای��ران بدبینی ما را نسبت به‬ ‫بعضی از کشورهای غ ربی در منطقه اثبات م ی کند‪ .‬او گفت‬ ‫که ما متعهدیم از امنیت اسرائیل دفاع کنیم و اگر اسرائیلی‬ ‫هم وجود نداشت‪ ،‬ما باید ی��ک اسرائیل به وجود م ی اوردیم‪.‬‬ ‫اصال چنین پدیده ای و چنی��ن ط راحی استراتژیکی از سوی‬ ‫امریکای ی ها و غیر امریکای ی ها در ده��ه دوم قرن بیست و‬ ‫یکم میالدی واقعا جای شگفتی و عبرت دارد این اظهارات‬ ‫اهمیت این منطقه را نشان م ی دهد و اطماع امریکای ی را به‬ ‫لحاظ انرژی و منابع انرژی‪ ،‬منطقه م��ا همچنان مهم ترین‬ ‫منطقه جهان است‪ ،‬مح��ل تالقی سه قاره اسی��ا‪ ،‬افریقا و‬ ‫اروپاست‪ ،‬بسیاری از تنگه های مهم و اب راه های مهم دنیا در‬ ‫این منطقه قرار دارد و تحوالتی که در این منطقه رخ م ی دهد‬ ‫بیش از تحوالت سایر مناطق جه��ان‪ ،‬تاثی رات بی ن المللی‬ ‫دارد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬اگ��ر در امریکای التین اتفاقی رخ دهد‬ ‫که وسعت و حجم جغ رافیای��ی ان اتفاق چندین ب رابر باشد‪،‬‬ ‫تاثیرگ��ذاری اش به مراتب کمت��ر از ان خواهد ب��ود‪ .‬اگر در‬ ‫جنگ میان مسیحی��ان و مسلمانان یا جنگ میان جنبش‬ ‫امل و فلسطین ی ه��ا در لبنان یک کوچه ی��ا خیابان دست‬ ‫به دست م ی ش��د‪ ،‬تاثیرش در تمام دنیا قاب��ل مشاهده بود‪.‬‬ ‫از این رو هیچ عقلی حکم نم ی کن��د که امریکای ی ها چنین‬ ‫اقدام ی انجام دهند‪ .‬این بخش��ی از یک ط راحی روانی است‬ ‫که اینها م ی گویند از این پس توج��ه ما به شرق دور است و‬ ‫ب رای اینکه از معادالت ان منطقه در شرق چین عقب نمانند‪،‬‬ ‫امتیازاتی را که در ژاپن‪ ،‬کره و فیلیپین دارند از دست ندهند و‬ ‫اژدهای زرد سر بلند نکند و بیش از این پیشروی نکند‪ ،‬سعی‬ ‫کرده اند اط راف چی��ن را محاصره کنند‪ .‬ایج��اد پایگاه های‬ ‫نظامی در افغانستان‪ ،‬قرقیزست��ان و مناس‪ ،‬روابط نزدیک با‬ ‫هند‪ ،‬نزدیک شدن به ویتن��ام و تقویت روابط با کره و ژاپن از‬ ‫جمله روش هایی است که انها در این منطقه دنبال م ی کنند‬ ‫و م ی خواهند به کشورهای خاور دور بگویند که تمرکز ما بر‬ ‫منطقه شماست و شاید این پاسخ به یک توقع اعالن نشده یا‬ ‫در خفا اعالن شده به کشورهایی است که تحت نفوذ امریکا‬ ‫هستند تا به نوعی روی امریکا حساب م ی کنند‪ .‬انها نگران‬ ‫هستند که مبادا رش��د محی رالعقول چین ی ها موجب تهدید‬ ‫کشورهای کوچک تر شود‪.‬‬ ‫ی که غ رب ی ها در اوکراین انجام دادند موجب شده‬ ‫اقدام ‬ ‫که صحنه ای را ب رای خود باز کنند که نه م ی توانند ان را ترک‬ ‫کنند و نه م ی توانند ادامه دهند‪ .‬حت��ی برخی شهرها اعالم‬ ‫کرده اند که م ی خواهند از اوکراین ج��دا شوند‪ .‬امریکای ی ها‬ ‫چگونه م ی خواهن��د این صحنه را ترک کنن��د؟ البته ما دعا‬ ‫م ی کنیم که اینه��ا رها کنند و برون��د و سرنوشت مردم این‬ ‫منطقه را به خودشان واگ��ذار کنند اما با مثال��ی که زدند و‬ ‫گفتند که اگر اسرائیل نبود باید یک اسرائیل در منطقه ایجاد‬ ‫م ی کردیم‪ ،‬نشان دادند که اطماع درازمدت در منطقه دارند و‬ ‫به نوعی می راث خوار استعمار هستند‪ .‬زمانی انگلیس ی ها این‬ ‫کار را انجام م ی دادند و حاال امریکای ی ها جای انها را گرفته اند‪.‬‬ ‫شرمن گفته بود که ارزوی من این است که ای ران هیچ فعالیت‬ ‫هسته ای نداشته باشد‪ .‬رئی س جمهور امریکا هم گفته بود که‬ ‫اگر م ی توانستیم پیچ و مهره های تاسیسات هسته ای ای ران را‬ ‫هم باز م ی کردیم‪ .‬این ارزوی انهاست اما نم ی توانند‪ .‬بهترین‬ ‫تعبیر این است ک��ه بگوییم اینها ناچارند ب��ه نقش «ای ران‬ ‫مقتدر» در منطقه تن دهند‪.‬‬ ‫جمالت مهم‪:‬‬ ‫ای�ران در حوزه صنایع موش�کی ذره ای عقب نش�ینی نخواهد کرد‪ .‬مگر کش�ورهای اطراف و‬ ‫همسایگان ما موشک ندارند؟‬ ‫پرونده هسته ای به موضوع حقوق بشر و موشک ربطی ندارد‪ .‬اگر بخواهند چنین موضوعاتی را‬ ‫مطرح کنند‪ ،‬تیم ما مذاکره را قطع خواهد کرد‬ ‫اروپای ی ها م ی خواهند با روس ها زندگی کنند‪ .‬امریکای ی ها اوک راین را به اروپای ی ها تحمیل کرده اند‪.‬‬ ‫المان ها در اجالس مونیخ گفتند؛ ما سهم بیشتری م ی خواهیم کری هم گفت؛ باید هزینه اش‬ ‫را بپردازید‬ ‫اینکه امریکای ی ها م ی گویند از خاورمیانه به سمت شرق دور م ی رویم یک فریب و ط راحی روانی‬ ‫است‬ ‫ی که غرب ی ها در اوکراین انجام دادند موجب شده که صحنه ای را برای خود باز کنند که نه‬ ‫اقدام ‬ ‫م ی توانند ان را ترک کنند و نه م ی توانند ادامه دهند‬ ‫واق ع بینی اقتضا م ی کند که اگر اف رادی مثل خانم شرمن و وزیرخارجه امریکا حرف های نامربوط‬ ‫زدند‪ ،‬صحنه مذاکره را ترک نکنیم اما جواب شان را بدهیم‬ ‫اروپای ی ها دیگر منتظر امریکا نم ی مانند‬ ‫‪25‬‬ ‫نگاه‪ ،‬مربوط به زمان��ی است که اینها احس��اس کنند روند‬ ‫مذاکرات و تمایل متحدین اینها در ‪ 5+1‬به سمتی است که‬ ‫منافع ای ران تامین م ی شود‪ .‬بناب راین «پاره سنگی» هم روی‬ ‫موضوعات قبلی م ی گذارند و موضوعاتی همچون موشک‬ ‫و حقوق بشر را هم پیش م ی کشند‪ .‬یک محاسبه عقالنی‬ ‫م ی گوید که اگر اینها مطمئن بودند که م ی توانند کشورهای‬ ‫دیگر را در ‪ 5+1‬در کنار خود حفظ کنند‪ ،‬موضوعات را کم و‬ ‫زیاد نم ی کردند‪ .‬سفر هیات های ژاپنی‪ ،‬فرانسوی‪ ،‬بلژیکی‪،‬‬ ‫المانی‪ ،‬سنگاپوری و اسپانیایی توسعه روابط با چین و روسیه‬ ‫و‪ ...‬نشان م ی دهد ک��ه سایر کشورها دیگ��ر منتظر امریکا‬ ‫نم ی مانند‪ .‬به همین دلیل است ک��ه موضوعات مربوط به‬ ‫موشک و حقوق بشر را مطرح م ی کنند‪.‬‬ ‫ایا م ی توان این گونه تعبیر ک�رد که اروپا و حتی‬ ‫برخی کش�ورهای غیر اروپایی کاری ب�ه امریکا‬ ‫ندارند؟‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کنم که بهتر اس��ت بگوییم انها از‬ ‫اینکه منافع خ��ود را به خاطر مصالح و اطم��اع امریکای ی ها‬ ‫قربانی کنند‪ ،‬خسته شده اند؛ انها خودشان گرفتارند‪ .‬تا کی‬ ‫باید غ رامت رفتار امریکای ی ها را بدهند؟‬ ‫رهب�ر معظ�م انقلاب از ابت�دای س�ال تاکنون‬ ‫در خص�وص مذاک�رات هس�ته ای با غ�رب مجموعه‬ ‫فرمایش�اتی داش�ته اند‪ .‬ش�ما ب ه عن�وان مش�اور‬ ‫رهبر معظم انقالب در حوزه بی ن الملل فکر م ی کنید که‬ ‫اگر بخواهیم این بیانات را در چند جمله تحلیل کنیم و‬ ‫یک نقشه راه برای تیم مذاکره کننده و سیاست خارجی‬ ‫تدوین کنیم‪ ،‬چه تعبیری مناسب تر است؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬باید عرض کنم که ارزیابی بنده ‪ -‬البته با بضاعت‬ ‫کم ‪ -‬از فرمایشات حضرت اقا ای��ن است که این نوع اظهار‬ ‫که «من خوش بین نیستم اما در عی ن حال از مذاکره حمایت‬ ‫م ی کن��م»‪ ،‬نشان دهنده چند چی��ز اس��ت‪ :‬اول عقالنیت‪،‬‬ ‫دوم واقع بین��ی‪ ،‬سوم استغن��اء طبع‪ .‬این سخن��ان ترکیبی‬ ‫از این س��ه عنصر اس��ت‪ .‬ممکن است سوال ش��ود که اگر‬ ‫خیلی امیدوار نیستیم‪ ،‬چرا مذاک��رات را در زمان مقرر انجام‬ ‫م ی دهیم و تا جایی که به ما مربوط م ی شود کم نم ی گذاریم؟‬ ‫پاسخ این است ک��ه این اقدام‪ ،‬عقالنی��ت را نشان م ی دهد‬ ‫و وقتی مردم دنیا و مردم خودمان ب��ه قضاوت م ی نشینند‪،‬‬ ‫م ی بینند که ه��ر امکانی ‪ -‬ولو با امک��ان موفقیت اندک ‪-‬‬ ‫وجود داشته‪ ،‬مقام معظ��م رهبری ان را کن��ار نگذاشته اند‪.‬‬ ‫این حکایت از عقالنیت م ی کن��د‪ .‬دوم اینکه خطوط قرمز‬ ‫را مشخص کردن��د و تاکتیک را برعه��ده مذاکره کنندگان‬ ‫گذاشتند و این اختی��ار را به انها دادند که ب��ا هر روشی که‬ ‫درست م ی دانند‪ ،‬مذاکره کنند‪ .‬خط قرمزه��ا این است که از‬ ‫تع��داد سانتریفیوژها کم نم ی ش��ود و از اب سنگین اراک و‬ ‫فردو نم ی گذریم‪ .‬اما استغناء طبع ای��ن است که ما به انچه‬ ‫داریم قانع هستیم و با وج��ود تحریم ها و فشارها‪ ،‬همچنان‬ ‫ایستاده ایم‪.‬‬ ‫کهن جام ه خویش پی راستن‬ ‫به از جامه عاریت خواستن‬ ‫دنبال امتیاز گرفتن از دیگران نیستیم و به داشته های‬ ‫خود کفای��ت م ی کنیم و با قوت از انه��ا حفاظت م ی کنیم‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه ارای مختلف وج��ود دارد‪ ،‬هر مجموعه ای‬ ‫در کش��ور سلیقه ای دارن��د‪ ،‬واقع بینی ه��م همین را حکم‬ ‫م ی کند‪ .‬حض��رت اقا فرمودند که ع��ده ای در ان دولت و در‬ ‫این دول��ت معتقد به مذاک��رات هستن��د؛ واقع بینی اقتضا‬ ‫م ی کند که ما به خواسته کسانی که در دستگاه دیپلماسی و‬ ‫دولت بودند یا هستند و به ادامه مذاکرات اعتقاد دارند‪ ،‬توجه‬ ‫کنیم و مذاکرات ادامه یابد‪ .‬واقع بینی اقتضا م ی کند که اگر‬ ‫افرادی مثل خان��م شرمن و وزیر خارج��ه امریکا حرف های‬ ‫نامربوط��ی زدند و پ��ا را از گلیم خود درازت��ر کردند‪ ،‬صحنه‬ ‫مذاکره را ترک نکنیم‪ .‬جواب بدهیم‪ ،‬باشیم و بایستیم؛ اما از‬ ‫موضع اقتدار‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪26‬‬ ‫سیاست‬ ‫دغدغه اصولگرایانه‬ ‫هشداردرباره‬ ‫استراتژی «اعتدال گرا ‪ -‬افراط گرا»‬ ‫نطق حدادعادل مهمترین موضع اصولگرایان درباره دولت یازدهم‬ ‫در هفته های اخیر محسوب می شود‬ ‫‪2‬‬ ‫«ما نگرانیم بعضی فعاالن فتنه ‪ ۸۸‬با شعار اعتدال‪،‬‬ ‫به دولت شما راه پیدا کنند‪ .‬انه��ا م ی خواهند زبان منتقدان‬ ‫دولت را با انگ و رنگ «افراط گرا» ببندند؛ عده ای که خود‬ ‫به علت افراط گرایی‪ ،‬مولد بحران و فتنه بوده اند‪ ،‬با انتخاب‬ ‫شعار دوقطبی «اعتدال گ��را ـ افراط گرا» از هم اکنون ب رای‬ ‫تصرف مجلس اینده برنامه ریزی کرده اند‪».‬‬ ‫این بخشی از نطق هفته گذشته غالمعلی حدادعادل‬ ‫است که خطاب به حسن روحانی بیان شده است‪ .‬سخنانی‬ ‫که البته با واکنش های متعددی مواجه شد و در بطن خود‬ ‫حامل نگ��اه و دغدغه بخش های مهم��ی از اصولگرایان‬ ‫نسبت ب��ه دولت جدید اس��ت‪ .‬دولتی که حسن‬ ‫روحانی بر صدر ان قرار دارد و گفتمان اعتدال‬ ‫به سخن غالب ان بدل گشته است‪.‬‬ ‫از وقت��ی کابین��ه روحان��ی تشکیل‬ ‫شده صحن علن��ی مجلس باره��ا و البته‬ ‫به فراخ��ور موضوع ب��ا انتقاده��ا و حتی‬ ‫اعتراض هایی مواجه شده است‪ .‬اما چرا‬ ‫سخنان رئیس فراکسیون اصولگرایان‬ ‫مجلس خط��اب ب��ه رئی س جمهور‬ ‫بازخوردهایی متف��اوت داشته است؟‬ ‫واقعی��ت این است اکن��ون در میان‬ ‫اصولگرایان سه نگاه نسبت به دولت‬ ‫وج��ود دارد‪ .‬طیف��ی از اصولگرایان‬ ‫زاویه بیشتری با دولت حسن روحانی‬ ‫دارن��د و از منتق��دان سرسخت دولت‬ ‫یازدهم ب��ه شم��ار م ی این��د‪ .‬انها در‬ ‫مسائل متعددی زبان به نقد م ی گشایند‬ ‫و حرف های خود را بی��ان م ی کنند‪ .‬طیف‬ ‫دیگری از اصولگرایان اما خود را همراه و همسو‬ ‫با رئی س جمهور و دولت��ش م ی دانند و طبیعتا‬ ‫نقد ان چنانی هم نسبت ب��ه مسائل مختلف‬ ‫ندارند‪ .‬اما اکثری��ت اصولگرایان که غالمعلی‬ ‫حدادعادل یک��ی از چهره ه��ای شاخص ان‬ ‫است در مقابل دول��ت رویه ای متفاوت دارند‪.‬‬ ‫انها از یک سو تالش بر این دارند که با دولت‬ ‫مستقر نهایت همکاری را داشت��ه و تا انجا‬ ‫که اصول مورد نظرشان زیر س��وال نرفته از‬ ‫اقدامات دول��ت حمایت کنند‪ .‬ام��ا انجا که‬ ‫جانب اعتدال رها شده و قدمی به راه متفاوت‬ ‫از شعار اعتدال برداشته م ی شود‪ ،‬خود را ملزم به‬ ‫نقد م ی دانند‪ .‬چنین رویه ای را م ی توان در چند ماه‬ ‫اخیر در نسبت سیاسی ای��ن طیف از اصولگرایان‬ ‫با دولت یافت‪.‬‬ ‫به یک معن��ا انها خود را مقاب��ل دولت ندیده‬ ‫بلکه در یک فراین��د تعریف شده به نق��د سازنده با‬ ‫نگاهی به شرایط زمانی و موضعی م ی پردازند‪.‬‬ ‫انچه میان دول��ت و این طی��ف از نمایندگان‬ ‫اصولگرا در ماجرای رای اعتماد به کابینه و پس از ان‬ ‫تصویب بودجه ‪ 93‬گذشته‪ ،‬مدلی است از این نحوه مواجهه‪.‬‬ ‫اما رئیس فراکسیون اصولگرایان در نطق اخیرش چه‬ ‫گفته و اساسا مساله اصولگرایان با دولت یازدهم چیست؟‬ ‫ما مقابل دولت نیستیم‬ ‫غالمعل��ی حدادع��ادل م ی گوی��د‪« :‬سخن��ی ب��ا‬ ‫رئی س جمهور جن��اب اقای روحان��ی دارم‪ ،‬به ایشان عرض‬ ‫م ی کنم ک��ه مطمئن باشید در مجلس هی��چ اراده جمعی‬ ‫و جناحی ب رای تضعیف دولت وج��ود ندارد‪ .‬فرایند تصویب‬ ‫بودجه در مجلس گواه صحت این مدعاست‪».‬‬ ‫این اب��راز اطمین��ان رئیس فراکسی��ون اصولگرایان‬ ‫خطاب به رئیس کابینه پاسخی اس��ت به همه گمانه ها و‬ ‫تحلی ل هایی که در مورد اکثریت اصولگرایان مجل س نشین‬ ‫و دولت جدید وج��ود دارد‪ .‬تحلی ل هایی که ب��ر مبنای ان‪،‬‬ ‫این گونه استنباط م ی شود که کابین��ه یازدهم کار سختی‬ ‫مقابل بهارستان نشی ن ها دارد و اساسا مقابله با تصمیمات‬ ‫و اقدامات دولت مبنای ک��ار این طیف از اصولگرایان است‬ ‫که عدد قابل توجهی هم در مجلس دارند‪ .‬حاال غالمعلی‬ ‫حدادعادل تالش دارد تا به حسن روحانی اطمینان دهد که‬ ‫هیچ دستور سازمانی و تشکیالتی ب��رای زمی ن گیر کردن‬ ‫دولت در میان اصولگرایان وجود ندارد‪.‬‬ ‫دو قطبی خطرناک‬ ‫فتح مجلس با شعار جدید‬ ‫سیاست‬ ‫انتخاب��ات مجلس ده��م حاال مهمتری��ن مساله ای‬ ‫است که اصالح طلبان پیش رو دارند‪ .‬شرایط انها نسبت به‬ ‫همه این چهار سالی که گذش��ت تفاوت کرده و اکنون انها‬ ‫با مجلسی مواجهند که عمرش از نیم��ه گذشته و همه از‬ ‫سال اینده انتظار اغاز تحرکات انتخابات��ی درباره دوره بعد‬ ‫پارلمان را دارند‪.‬‬ ‫فارغ از انچه اصولگرایان ب��ه ان م ی اندیشند و اینکه‬ ‫شرایط سیاسی انها ب رای گرفتن تصمیم نهایی و مشترک‬ ‫ب رای این انتخاب��ات چگون��ه خواهد شد‪ ،‬در س��وی دیگر‬ ‫می��دان اصالح طلب��ان شاید خیل��ی از زودت��ر از رقیب به‬ ‫نسخه پیچ ی ه��ای سیاسی م ی پردازند‪ .‬به ی��ک معنا انها‬ ‫ذوق زده از نتیجه انتخابات ‪ 24‬خ��رداد به فتح کرس ی های‬ ‫مجلس م ی اندیشند و ح��اال سناریوه��ای مختلفی را هم‬ ‫اماده کرده اند‪ .‬یک��ی از سناریوه��ای انها که م��ورد اشاره‬ ‫غالمعلی حدادعادل هم قرار گرفته‪ ،‬حضور اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات با لباسی مب��دل و البته منقش به اتیکت و ظاهر‬ ‫اعتدالگرایان است‪.‬‬ ‫به دیگر سخن اینک��ه انها گوی��ا بنا دارند ب��ا ایجاد‬ ‫دو قطبی اعتدالگرا – افراط گ��را‪ ،‬اصولگرایان را قطب افراط‬ ‫و تندروی معرفی کرده و خود با قبایی از اعتدال راه پارلمان‬ ‫را در پی��ش گیرند‪ .‬گویا انه��ا در نخستی��ن نسخه ای که‬ ‫پیچیده اند عاریت گرفتن تابلوی جریان سیاسی نزدیک به‬ ‫حسن روحانی را در نظر دارند‪ .‬در همین راستاست که سعید‬ ‫حجاریان ب ی پ��رده و صریح م ی گوید‪« :‬تا زم��ان انتخابات‬ ‫اتی مجلس زمان زی��ادی باقی است اما م��ن معتقدم باید‬ ‫مجلس دهم شبیه مجلس پنجم ش��ود یعنی اقلیت قوی‬ ‫و تاثیرگذار از اصالح طلب��ان وارد مجلس شوند و باتوجه به‬ ‫شرایط موجود‪ ،‬چنین چیزی قابل قبول و راض ی کننده خواهد‬ ‫بود‪ .‬در مجلس پنجم‪ ،‬کارگزاران فراکسیونی قوی بودند‪ .‬به‬ ‫نظر من حضور اقای ناطق ن��وری در مجلس بعدی بسیار‬ ‫موثر خواهد بود و من از حضور چنین نیروهایی در مجلس‬ ‫بعدی استقبال م ی کنم اما خود اقای ناطق گفته است که‬ ‫در انتخابات شرکت نم ی کند‪ .‬هم اکنون در شورای شهر هم‬ ‫نیروهای اصالح طلب خوبی حضور دارند که حاکمیت روی‬ ‫انها حساسیت نداشت‪ .‬انها اصالح طلبان جوانی بودند که‬ ‫مورد حمایت شخصی ت های محبوب اصالح طلب هم قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬در انتخابات مجلس هم م ی توان بر نیروهای جوان‬ ‫اصالح طلب سرمایه گذاری کرد و با حمایت رهب ران جریان‬ ‫اصالح طلب انها را به مجلس بعدی فرستاد‪ .‬در حال حاضر‬ ‫اصالح طلبان در کابینه دولت یازدهم حضور دارند و پایگاه‬ ‫اجتماعی دولت ه��م اصالح طلبان هستن��د؛ بناب راین الزم‬ ‫نیست بین اصالح طلب��ان و اعتدالگرای��ان تفکیکی قائل‬ ‫شویم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫وقت��ی ک��ه هفت��ه اخ��ر منته��ی ب��ه انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری یازدهم فرا رسیده ب��ود‪ ،‬اصالح طلبان در‬ ‫یک تصمیم تعیی ن کننده ب��ر ان شدند تا با منصرف کردن‬ ‫تنها نامزد نزدیک به خ��ود در انتخاب��ات از حسن روحانی‬ ‫حمایت کنند‪ .‬اصالح طلبان دریافت��ه بودند که محمد رضا‬ ‫عارف شانس چندانی ب رای پیروزی ندارد و اگر یک اصولگرا‬ ‫رئی س جمهور شود انها ب رای چن��د سال دیگر منفذی ب رای‬ ‫بازگشت به قدرت رسمی نخواهند یافت و حتی ممکن است‬ ‫شرایط طبیعی زیست سیاسی خود را نیز در گذر زمان و در‬ ‫دوران دوری از مستمر از قدرت از دست بدهند‪.‬‬ ‫به همین جهت بود که انها در یک ائتالف تاکتیکی‬ ‫نگاهش��ان را به ثمره حمای��ت از حسن روحان��ی دوختند‪.‬‬ ‫پیروزی حسن روحانی ه��م البته موجب ش��د انها بتوانند‬ ‫در سطوح��ی از قدرت رسمی حضور یافت��ه و به فاز تازه ای‬ ‫از سیاس��ت ورزی پس از ی��ک دوره طوالن��ی غیبت ورود‬ ‫پیدا کنند‪ .‬انها م ی دانند که اکن��ون گفتمان غالب در بدنه‬ ‫جامعه همان گفتمان رئی س جمهور جدید است که عنوان‬ ‫اعتدال را همراه خود دارد‪ .‬اصالح طلبان حاال در یک پروسه‬ ‫و استراتژی مشخص ذیل همان گفتم��ان به تالش ب رای‬ ‫دست یافتن ب��ه عالئم حیاتی بیشت��ر مشغولند تا شاید در‬ ‫زمانی نه چندان دور بتوانند از حسن روحانی اعالم استقالل‬ ‫کرده و راهی مجزا و مستقل برگزینند‪.‬‬ ‫شاید همین نگ��اه است که موجب ش��ده غالمعلی‬ ‫حدادع��ادل از تریب��ون مجلس خطاب به حس��ن روحانی‬ ‫بگوید‪« :‬شما با شعار «اعتدال» به پیروزی رسیده اید‪ .‬مردم‬ ‫انتظار دارند اعتدال توضیح داده شود تا ه ر کس نتواند خود‬ ‫را زیر نقاب «اعتدال» مخفی کن��د‪ .‬این همان بالیی است‬ ‫که بر سر شع��ار «اصالحات» امد‪ .‬م��ا نگرانیم که بعضی‬ ‫از فعاالن فتنه ‪ 88‬با شع��ار اعتدال‪ ،‬به دول��ت شما راه پیدا‬ ‫کنند‪ ،‬انها م ی خواهند زبان منتقدان دولت را با انگ و رنگ‬ ‫«افراط گرا» ببندند‪ .‬به نظر م ی رسد عده ای‪ ،‬که خود به علت‬ ‫افراط گرای��ی‪ ،‬مولد بحران و فتنه بوده ان��د‪ ،‬با انتخاب شعار‬ ‫دوقطبی «اعتدال گرا ـ افراط گرا» از هم اکنون ب رای تصرف‬ ‫مجلس اینده برنامه ریزی کرده اند‪ .‬جناب اقای روحانی‪ ،‬هر‬ ‫افراطی‪ ،‬افراط دیگ��ری را در مقابل خ��ود موجب م ی شود‪،‬‬ ‫وقتی روزنامه های موسوم به اصالح طلب بعد از تغییر رئیس‬ ‫دانشگاه ته ران‪ ،‬با حروف درشت در صفحه اول خود از ان با‬ ‫عبارت «عزل شیرین فرهاد» یاد م ی کنند یا رفتن او را امدن‬ ‫«امید» قلمداد م ی کنند‪ ،‬مردم از خ��ود م ی پرسند چرا باید‬ ‫همه مدی رانی که مشغول خدمت بوده اند‪ ،‬عزل شوند‪ ،‬مگر‬ ‫ان مدی ران چه گناهی کرده بودند که در دولت «اعتدال» با‬ ‫همه انها چنین رفتاری م ی شود‪ .‬مردم از خود م ی پرسند این‬ ‫همه خوشحالی ب رای چیست؟ ای��ن کارها و این روش ها با‬ ‫اعتدال نم ی سازد و نم ی خواند و خود نوعی افراط است که‬ ‫به افراط دیگری منتهی خواهد شد‪ .‬نم ی توان گفت که چون‬ ‫دیگران و قبل ی ها چنین کرده اند ما هم باید همان روش را در‬ ‫پیش گیریم‪ .‬یک بار و ب رای همیشه باید به این شیوه خاتمه‬ ‫داده شود‪ .‬نم ی توان مدیریت کشور را مانند توپ فوتبال هر‬ ‫چهارسال یا هشت سال یک بار از پ��ای یک جناح به پای‬ ‫جناح دیگر پرتاب کرد‪ .‬اصالح این روش اگر در دولت اعتدال‬ ‫میسر نباشد‪ ،‬کی میسر خواهد بود؟»‬ ‫اصولگرایان در مجل��س وجود دارد‪ ،‬مسال��ه تشکیل یک‬ ‫فراکسیون جدید و البته حام ی دول��ت است‪ .‬هفته گذشته‬ ‫یکی از موسسین این فراکسیون در گفت وگو با هفته نامه‬ ‫مثلث عنوان کرد که تع��داد اعضای فراکسی��ون حامیان‬ ‫دولت به ‪140‬نف��ر م ی رسد و حتی خبری ه��م از مالقات با‬ ‫رئی س جمهور در این م��ورد داد‪ ،‬مساله ای ک��ه البته مورد‬ ‫اعتراض علی الریجانی به عنوان رئیس مجلس قرار گرفته‬ ‫که حتی موجب شد که او رسما و به صورت صریح بگوید که‬ ‫موافق تشکیل چنین فراکسیونی نیست‪ .‬در همین راستا‬ ‫البته یک خبر دیگر هم منتشر شده که بر مبنای ان احتمال‬ ‫یکی شدن دو فراکسیون اصلی مجل��س یعنی رهروان و‬ ‫اصولگرایان وجود دارد‪ .‬حدادعادل هفته گذشته به خب رنگاران‬ ‫گفت‪« :‬اختالف دو فراکسیون اصولگرایان و رهروان والیت‬ ‫اختالف مبنایی و عمیقی نیست‪ ،‬شرایط هم اقتضا م ی کند‬ ‫ما وحدت بیشتری در مجلس داشته باشیم‪ ،‬از این رو تالش‬ ‫ما این است که دو فراکسیون با حفظ هویت و استقالل خود‬ ‫در عمل همگرایی بیشتری داشته باشند‪.‬‬ ‫زمانی ک��ه دو فراکسیون درب��اره موضوعی وحدت‬ ‫عمل دارند ما دلیلی نم ی بینیم ک��ه دو فراکسیون هرکدام‬ ‫جداگانه اظهارنظ��ر کنند‪ .‬ای��ن توافقی است ک��ه به طور‬ ‫طبیعی در مجلس وجود دارد و ما تالش م ی کنیم در مسائل‬ ‫کلی همچون اقتص��اد مقاومتی دو فراکسی��ون جداگانه‬ ‫موضع گیری کنند‪ ».‬رئیس فراکسی��ون اصولگرایان درباره‬ ‫تشکیل فراکسیون حامیان دولت در مجلس گفت‪« :‬کسی‬ ‫نم ی تواند مانع این مساله شود‪ .‬عده ای ممکن است دنبال‬ ‫این فکر باشن��د و ان را خود تشخیص م ی دهن��د‪ .‬ما مانع‬ ‫انتخاب کسی نم ی توانیم شویم‪ .‬زمانی که دولتی روی کار‬ ‫م ی اید‪ ،‬برخی نماینده ها ترجیح م ی دهند که به سمت دولت‬ ‫بروند‪ ،‬ممکن است این اتفاق بع��د از روی کار امدن دولت‬ ‫اقای روحانی در مجلس نهم بیفتد‪g ».‬‬ ‫حدادعادل تالش دارد‬ ‫تا به حسن روحانی‬ ‫اطمینان دهد که‬ ‫هیچ دستور سازمانی‬ ‫و تشکیالتی برای‬ ‫زمین گیر کردن دولت در‬ ‫میان اصولگرایان وجود‬ ‫ندارد‪ .‬این ابراز اطمینان‬ ‫رئیس فراکسیون‬ ‫اصولگرایان خطاب به‬ ‫رئیس کابینه پاسخی‬ ‫است به همه گمانه ها و‬ ‫تحلیل هایی که در مورد‬ ‫اکثریت اصولگرایان‬ ‫مجلس نشین و دولت‬ ‫جدید وجود دارد‬ ‫نمی توان مانع تشکیل فراکسیون دولتی شد‬ ‫اما یکی دیگ��ر از مباحثی ک��ه این روزه��ا پی رامون‬ ‫‪27‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫حمیدرضافوالدگر‬ ‫‪3‬‬ ‫می خواهند جامعه را به دو قطب اعتدال و‬ ‫افراطتقسیمکنند‬ ‫حمیدرضا فوالدگر‪ ،‬اعتدال را گفتمان نم ی داند و معتقد است اصالح طلبان از این نام بیشتر برای بازگشت به عرصه‬ ‫حاکمیت استفاده کردند‪ .‬این عضو شورای مرکزی جامعه اسالمی مهندسین معتقد است‪« :‬توفیق دولت در دو سال اینده‬ ‫شرط ماندگاری ائتالف اصالحات و اعتدال برای ورود به انتخابات مجلس دهم و کسب اکثریت نسبی کرس ی های نهاد‬ ‫قانونگذاری است‪».‬‬ ‫اق�ای دکت�ر حدادع�ادل‪ ،‬رئی�س فراکس�یون‬ ‫اصولگرایان مجلس در نطق میان دس�تور خود اعالم‬ ‫کرد «نگرانیم که فعاالن فتنه با شعار اعتدال به عرصه‬ ‫حاکمیت برگردن�د»‪ ،‬بر همین اس�اس به نظر ش�ما‬ ‫ه م اکنون ارایش سیاس�ی کش�ور چگونه اس�ت؟ ایا‬ ‫اعتدال یک جریان مستقل و متمایز از اصالحات است‬ ‫یا خیر؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬گفتمان اعتدال هنوز صورت گفتمان پیدا نکرده‬ ‫است تا بتواند جریان مستقل��ی را در عرصه سیاسی کشور‬ ‫نمایندگی کن��د‪ .‬شخص اقای رئی س جمهور ک��ار خود را با‬ ‫شعار اعتدال شروع کرد و برخی دولتمردان امروز از سال های‬ ‫گذشته با او همک��اری داشتند و حزبی تحت ن��ام اعتدال و‬ ‫توسعه با رویکرد مستقل سیاس��ی تاسیس کرده بودند‪ ،‬اما‬ ‫هی چ گاه نتوانستند این ن��ام را در قالب یک گفتمان عرضه‬ ‫کنند‪ .‬از طرف دیگر اصالح طلبی در مقطعی خود را در قامت‬ ‫یک گفتمان مطرح کرد که البته بعدها به دو بخش تقسیم‬ ‫شد‪ ،‬گروهی این گفتمان را با ساختار شکنی همراه و طیفی‬ ‫نیز ان را در چارچوب های نظام حفظ کردند‪ .‬رویکرد سیاسی‬ ‫اعتدال طلبی ب رای انکه به سرنوشت اصالح طلبی دچار نشود‬ ‫و سالیق مختلف پیدا نکند باید گفتمان سازی کند تا بتواند‬ ‫در عرصه سیاسی کشور نماینده یک مشی مستقل باشد‪ ،‬اما‬ ‫هنوز بعد از ‪ 9‬ماه از انتخاب اقای دکتر روحانی و ‪ 7‬ماه از اغاز‬ ‫کار دولت یازدهم چنین گفتمانی با ابعادی روشن هنوز شکل‬ ‫نگرفته است‪ .‬بناب راین نم ی شود واقعا قضاوت کرد که گفتمان‬ ‫اعتدال به چه شکل است‪ .‬اگر ترکیب دولت را نماد این رویکرد‬ ‫سیاسی تلقی کنیم باید گف��ت امروز دستگاه اجرایی کشور‬ ‫از نیروهایی با گرایش ه��ای سیاسی مختلف تشکیل شده‬ ‫است که کفه ترازو به طرف اصالح طلبان سنگینی م ی کند‬ ‫به طوری که حتی برخی اصالح طلبانی که در گذشته مواضع‬ ‫تندی داشتند در این مدت توانستند به عرصه اجرایی برگردند‬ ‫و این نشان م ی دهد که اصالح طلبان در سایه شعار اعتدال‬ ‫توانستند به صحنه اجرایی برگردند‪ ،‬چراکه اعتدال نتوانسته‬ ‫گفتمان سازی کند و نیروهای نزدیک به سلیقه سیاسی خود‬ ‫را در مناصب اجرایی به کار گیرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫بنابراین ش�ما صحبت اقای حداد را قبول دارید‬ ‫که فعاالن فتنه با شعار اعتدال دارند راه خود را به‬ ‫عرصه حاکمیت کشور باز م ی کنند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬مقص��ودم از حضور برخ��ی نیروهای تندرو‬ ‫اصالح طلب در دولت یازدهم همان حضور کسانی است که‬ ‫روزی در صحنه فتنه ‪ 88‬فعال بودند‪.‬‬ ‫برخی از اصالح طلبان به بهان�ه حمایت از دولت‬ ‫م ی گویند منتقدان اعتدال‪ ،‬افراط گرا هستند‪ ،‬ایا‬ ‫چنین تحلیلی را روا م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬اینکه برخی جامعه را به دو قطب اعتدال و افراط‬ ‫تقسیم کنند‪ ،‬قضاوت غلطی است‪ .‬یعنی واقعیت این طور‬ ‫نیست که هر که منتقد دولت فعلی است جزو افراطیون قرار‬ ‫م ی گیرد چون خیلی از منتقدان دولت هیچ سابقه تندروی‬ ‫در موضع گیری هایشان ندارند‪ .‬به واقع امروز منتقدان دولت‬ ‫یکدست و از یک جناح نیستند‪ ،‬بلکه نگاه دقیق به گرایش‬ ‫سیاسی انها مشخص م ی کند که در جمع منتقدان از همه‬ ‫‪28‬‬ ‫گروه ها و سلیقه های سیاسی اعم از اصولگرا‪ ،‬اصالح طلب و‬ ‫مستقل دیده م ی شود‪ .‬البته ممکن اس��ت افراطیونی از دو‬ ‫جناح اصولگرا و اصالح طلب باشند که منتقد دولت هستند‬ ‫اما اینکه همین مساله معیاری قرار گیرد تا جامعه به دو قطب‬ ‫اعتدال و افراط تقسیم شود درست نیست‪.‬‬ ‫بعض�ا از ط�رف نیروه�ای منتس�ب ب�ه طی�ف‬ ‫اعتدال ی�ا اصالح�ات در مطبوعات و رس�انه ها‬ ‫این طور منعکس م ی ش�ود که یک اراده جمعی‬ ‫و سازمان یافته ای برای تضعیف رویکرد سیاسی‬ ‫اعتدال وجود دارد تا موج مردم ی ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬به‬ ‫انتخابات مجلس اینده نرسد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬موج یا جریان خاصی ب رای ای��ن کار نیاز نیست‪.‬‬ ‫همین که اعتدالیون نتوانستند گفتمان سازی و مواضع خود‬ ‫را در همه زمینه ها تبیین و در همان چارچوب حرکت کنند‬ ‫خودشان با دست خودشان ای��ن رویکرد سیاسی را تضعیف‬ ‫کردند‪ .‬االن یک بخشی از اصالح طلبان منتقد همین دولت‬ ‫هستند؛ چه کسانی که در عرصه اجرایی حضور دارند و چه‬ ‫انهایی که حضور ندارند‪ .‬در این فضا اصولگرایان نیز انتقاداتی‬ ‫به عملکرد دولت دکت��ر روحانی دارند و این ب��ه معنای کار‬ ‫تشکیالتی و جمعی ب رای تضعیف گفتمان اعتدال نیست‬ ‫چون در عرص��ه سیاسی کشور رقابت وج��ود دارد‪ .‬طبیعی‬ ‫است سلیقه های سیاسی که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫رای نیاوردند در صحنه سیاسی باقی ماندند و ب رای انتخابات‬ ‫اینده کار م ی کنند و کاندیدا م ی دهند بناب راین طیف حامی‬ ‫دولت نباید از رقبای خود توقع داشته باشد که در انتخابات‬ ‫اینده نامزد معرفی نکند چون انه��ا نیز م ی خواهند فعالیت‬ ‫کنند و بر همین اساس انتق��اد م ی کنند‪ ،‬اسم این کار را هم‬ ‫نباید تضعیف یا تخریب گذاشت‪.‬‬ ‫پس شما در کل این مساله را رد م ی کنید که اراده‬ ‫جمعی و سازمان یافته ای برای تضعیف رویکرد‬ ‫سیاسی اعتدال در جامعه مشغول فعالیت است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬باالخره رقبای دولت همانند حامیان دولت‪،‬‬ ‫کار سیاسی م ی کنند‪ ،‬مهم این است که کار سیاسی منصفانه‬ ‫باشد‪ .‬رهبری دعوت کردند سالیق مختلف فعالیت کنند تا‬ ‫عرصه سیاسی با نشاط باشد‪ .‬ک��ار سیاسی و رقابت اشکال‬ ‫ندارد مهم ان است که انتقادها منصفانه مطرح شود‪.‬‬ ‫هم اکن�ون اصولگرایان کجای عرصه سیاس�ی‬ ‫کشور قرار دارند؟‬ ‫‪ l‬البت��ه گرچ��ه اصولگرای��ان در انتخاب��ات‬ ‫ریاست جمهوری موف��ق نشدند ام��ا در انتخابات شوراهای‬ ‫اکثر شهرهای ب��زرگ موفقیت نسب��ی داشتند‪ .‬همچنین‬ ‫شهرداری های شهرهای بزرگ نیز غالبا دست اصولگرایان‬ ‫است که انجا ه��م بیشتر قریب به اتف��اق کارها اجتماعی‪،‬‬ ‫فرهنگی و عمران شهری بوده و جهت گیری های سیاسی‬ ‫در امور اجرایی جایگاهی ندارد‪ .‬مجلس نیز که دو فراکسیون‬ ‫بزرگ سیاسی (اصولگرایان و اصولگرایان رهروان والیت) دارد‬ ‫تحرک قابل توجهی در انها دیده نم ی شود‪ ،‬هرچند گذشت‬ ‫زمان مواضع این دو فراکسیون اصولگرا را به یکدیگر نزدیک‬ ‫و هماهنگ ک��رده است‪ .‬در مجم��وع تشکل های اصولگرا‬ ‫به طور جداگانه اسی ب شناسی رقابت سیاسی گذشته را کلید‬ ‫زدند و هنوز نظ رات خود را به دیگر طی ف ها عرضه نکرده اند تا‬ ‫با یک نقد و بررسی جامع دیدگاه جمعی منسجم و هماهنگی‬ ‫در این باره ب رای شروع کار تشکیالتی جدید حاصل شود‪.‬‬ ‫امروز که بعد از ‪ 7‬ماه دولت روحانی امور اجرایی‬ ‫کش�ور را ب�ه دس�ت گرفت�ه و تقریب�ا اکثری�ت‬ ‫انتصابات خ�ود را انجام داده‪ ،‬اح�زاب‪ ،‬گروه ها و‬ ‫تشکل های اصولگرا در چه وضعیتی هستند؟‬ ‫‪ l‬تشکل ه��ا و اح��زاب اصولگ��را حت��ی س��ران‪،‬‬ ‫شخصی ت ها و چهره های حقیقی و حقوقی این جریان بعد‬ ‫از انتخابات ریاست جمه��وری یازدهم هنوز حرکت منسجم‬ ‫تشکیالتی جدیدی را ش��روع نکرده اند تا بت��وان قضاوتی‬ ‫ی در این باره داش��ت‪ .‬البته هر گروه اصولگرا در‬ ‫دقیق و جزئ ‬ ‫حال حاضر اسیب شناسی انتخابات ‪ 24‬خرداد را در دستورکار‬ ‫دارد تا علت حصول چنین نتیجه را از زوایای مختلف ب رای‬ ‫ساماندهی حرکت های اینده خود ارزیابی کند‪ ،‬نقاط قوت و‬ ‫ضعف را در بیاورد و در رقابت های پی��ش رو اگاهانه تر قدم‬ ‫بردارد‪.‬‬ ‫با این اوضاع سه ضلع جریان اصولگرا (پایداری ‪،‬‬ ‫طی�ف تحول خ�واه و جبه�ه پی�روان خط امام و‬ ‫رهبری) به کدام س�مت م ی روند‪ ،‬ایا ب�ه رویکرد‬ ‫اعتدال در فضای سیاسی نزدیک م ی شوند یا با‬ ‫برجسته کردن اشتراکات میان خود‪ ،‬جبهه منتقد‬ ‫این رویکرد سیاسی را تقویت می کنند؟‬ ‫‪ l‬این سه ضلع هنوز به ان سطح از نظر هماهنگی‬ ‫نرسیده اند ک��ه تحلی ل های خود را با ه��م در میان بگذارند‬ ‫تا نظر واحد و منسجم��ی از ان خارج ش��ود‪ .‬در کل به نظر‬ ‫م ی رسد امروز اصولگرایان خود به خ��ود در موضع انتقاد به‬ ‫دولت ق��رار گرفته اند‪ ،‬در چنین شرایط��ی طبیعی است که‬ ‫اشتراک��ات و انسجام شان بیشتر م ی شود چ��ون در اقلیت‬ ‫قرار م ی گیرن��د‪ .‬هم اکنون مواضع مشت��رک دو فراکسیون‬ ‫اصولگرای مجلس در قیاس با قبل بیشتر شده است مثال در‬ ‫موضع دفاع از ارزش های انقالب یا برخی انتقادات به دولت‬ ‫ولو به صورت مالیم مواضع نزدیکتری م ی گیرند‪ .‬این نشانه‬ ‫ان است که طی ف ه��ای جریان اصولگرا ب��از هم م ی توانند‬ ‫باهم همراهی کنند تا این مساله در انتخابات اینده مجلس‬ ‫دهم و خبرگان رهبری شاید به منصه ظهور برسد‪ .‬فعال در‬ ‫اردوگاه اصولگرایان یک حالت م��دارا و انتقاد در قبال دولت‬ ‫با هم مشاهد م ی شود‪ .‬یعن��ی انتقاد هایی انجام م ی شود اما‬ ‫لحن مالیم و نرمی دارد و این طور نیست که مقابله ای جدی‬ ‫با دولت صورت گیرد‪ .‬البته شاید یک روزنامه یا فردی اصولگرا‬ ‫در جایی موض��ع تندی درباره عملکرد دول��ت اقای روحانی‬ ‫بگیرد اما ان موضع برامده از نظر جریان اصولگرایی نیست‬ ‫بناب راین هم اکنون اکثر جریان اصولگرا با مدارا رفتار م ی کنند‬ ‫و جنس انتقادات هم نرم است؛ ادامه این روند به رفتار اینده‬ ‫دولت بستگی دارد‪ .‬اگر دولت رفت��ارش را با جریان اصولگرا‬ ‫طوری تنظیم کند که حاکی از احترام بیشتر باشد طبعا تعامل‬ ‫اصولگرایان با دولت بیشت��ر خواهد شد‪ .‬وقتی اقای روحانی‬ ‫پی��روز انتخابات ریاست جمه��وری یازدهم ش��د‪ ،‬چهره ها‪،‬‬ ‫شخصی ت ها و نامزدهای اصولگرا یک سری مالقات هایی با‬ ‫او داشتند و این پیروزی را به رئی س جمهور منتخب تبریک‬ ‫گفتند اما این دیدارها همان جا تمام ش��د و دیگر ادامه پیدا‬ ‫نکرد‪ .‬االن رابطه اصولگرایان با دولت یازدهم گرم و نزدیک‬ ‫نیست‪ ،‬چون توقع از اقای روحانی این بود که طبق شعاری‬ ‫که دادند از جریان اصولگرا نیز در مدیری��ت کشور استفاده‬ ‫کند‪ .‬وعده او این بود که از نیروهای معتدل همه جناح ها در‬ ‫مدیریت اجرایی کشور استفاده م ی کند اما هم اکنون کفه ترازو‬ ‫به سم��ت اصالح طلبان سنگینی م ی کن��د‪ .‬رئی س جمهور‬ ‫حداقل م ی توان��د رابطه و صمیمیت خ��ود را با اصولگرایان‬ ‫حفظ کند و نظ رات انها را بگی��رد تا جریان اصولگرا «منتقد‬ ‫منصف» دولت باشد چون در این صورت این انتقادات به نفع‬ ‫دستگاه اجرایی تمام م ی شود‪ ،‬اما اگر روابط سرد باشد کم کم‬ ‫حالت انتقاد مالیم و مدارا تبدیل به تقابل و موضع گیری تند‬ ‫م ی شود که این اتفاق خوب نیست‪.‬‬ ‫ایا اصولگرایان در ط�رح انتقادات خود به رویکرد‬ ‫سیاسی حاکم بر دولت یکدست هستند؟‬ ‫مشترک برسانند‪ ،‬گفتمان رادیک��ال معتدل شود و گفتمان‬ ‫کندرو سریعتر حرکت کند تا به اعت��دال برسد‪ .‬از این طریق‬ ‫اصولگرایان م ی توانند گفتمان اعتدالی خود را به جامعه نشان‬ ‫دهند‪ ،‬به عبارت دیگر مردم متوجه م ی شوند که اصولگرایی‬ ‫به معنی رادیکالیزم نیست‪.‬‬ ‫شما معتقدید که اصولگرایان باید روی اعتدالی‬ ‫خود را ب�ه نمای�ش بگذارند‪ ،‬ایا ای�ن برای جذب‬ ‫طبقه متوسط است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬اصولگرایان االن چند سلیقه سیاسی دارند‬ ‫که البته در یک سری مواضع مشتر کند اما یکدست نیستند‪.‬‬ ‫گروهی با رویکردی تندروانه تر در همه حوزه ها اعم از سیاست‬ ‫خارجی‪ ،‬سیاست داخلی و اقتصادی نقدهایی را به عملکرد‬ ‫دولت مطرح م ی کنند‪ ،‬گروهی دیگ��ر فقط به نگاه سیاسی‬ ‫دولت انتقاد دارند‪ ،‬گروهی نیز فق��ط منتقد مشی دولت در‬ ‫حوزه سیاست خارجی هستن��د بناب راین در ط��رح انتقاد ها‬ ‫اصولگرایان متفاوت عمل م ی کنند اما رویکرد مالیمی دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬انچ��ه اقای روحانی را پی��روز کرد رای طبقه‬ ‫متوسط جامعه بود‪ ،‬بناب راین اگر اصولگرایان فقط به نیروهای‬ ‫جوان اکتفا کنند باز هم نم ی توانند در انتخابات اینده نتیجه‬ ‫بگیرند‪ .‬باید نظر طبق��ه متوسط جامعه را ب��ه سمت خود‬ ‫متمایل کنند‪ .‬البته لبه پیشرو و بلندش��ان م ی تواند همان‬ ‫دانشجویان و جوان��ان باشند‪ .‬لبه پیش��رو و ارمانگرا وقتی‬ ‫با واقع گرای��ی پیشکسوت��ان و معت��دالن هماهنگ شود‪،‬‬ ‫حاصلش ارمانگرایی واقع بینانه خواهد شد‪ ،‬این رویکرد است‬ ‫که جواب م ی دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬گفتمان شان انتقادی است اما این به معنای ان‬ ‫نیست که از رفتارهای مثبت دولت حمایت نکنند بارها شاهد‬ ‫ان بودیم که اصولگرایان از موضع دولت حمایت کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬اصولگرایان دو سال وقت دارند‪ ،‬بناب راین بستگی‬ ‫دارد انها چقدر در بدنه جامعه کار و تالش کنند‪.‬‬ ‫پس در کل موضع انها انتقادی است؟‬ ‫همانط�ور ک�ه گفتی�د‪ ،‬اصالح طلبان در س�ایه‬ ‫گفتمان اعتدال م ی کوش�ند ب�ه عرصه حاکمیت‬ ‫برگردند‪ ،‬ایا اصولگرایان هم در ذهن شان است که‬ ‫بخواهند برای ائتالف با اعتدال پیشگام شوند تا‬ ‫این فضا را از اصالح طلبان بگیرند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬تا با مبانی منطقی و استداللی منطبق بوده و‬ ‫از ویژگ ی های تندروانه دور باشد‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید امکان ائتالف بی�ن جریان اصولگرا‬ ‫و اعتدال در انتخاب�ات اینده مجلس وجود ندارد‪،‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬همان طور که گفت��م اصالح طلبان خیلی بیشتر‬ ‫از انکه فک��ر م ی کردند در ترکی��ب کابینه روحان��ی اعم از‬ ‫وزیر‪ ،‬مع��اون وزیر‪ ،‬نیروهای ستادی‪ ،‬مدی��ران کل استانی و‬ ‫استانداران سه��م گرفتند‪ ،‬البته منظ��ورم از سهم گرفتن به‬ ‫معنای سهم خواهی نیست اما در ابتدای کار فکر نم ی کردند‬ ‫با این تعداد در دولت حضور پیدا کنند‪ .‬اصالح طلبان راضی‬ ‫بودند که برخی نیروهایشان در مناص��ب دولتی قرار گیرند‬ ‫و خیلی زلف خ��ود را به سرنوشت روحانی گ��ره نزنند تا اگر‬ ‫او موف��ق شد بگویند ما ه��م نقش داشتی��م و اگر توفیقی‬ ‫ی در دولت نداشتند‪ ،‬بناب راین‬ ‫حاصل نکرد مدعی شوند سهم ‬ ‫خود به خود ائتالف جریان اصالحات و طیف اعتدال شکل‬ ‫گرفته است‪ ،‬فکر م ی کنم ب رای انتخابات مجلس اینده اگر‬ ‫اصولگرایان ائتالف کنند و اختالفات ش��ان را کنار بگذارند‪،‬‬ ‫اصالح طلب��ان و اعتدالیون ه��م مجبور به حف��ظ ائتالف‬ ‫م ی شون��د‪ .‬شکل گیری ای��ن ترکیب به شرای��ط سیاسی و‬ ‫اقتصادی کش��ور در دو سال اینده بستگ��ی دارد‪ ،‬اگر دولت‬ ‫بتواند موافقی ت هایی را در صحنه های اجتماعی و اقتصادی‬ ‫کسب کند‪ ،‬قطعا این مساله تاثیری هم در معادالت سیاسی‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫ب�ه نظ�ر ش�ما چق�در ائتلاف اصالح طلب�ان و‬ ‫اگر دول�ت موفق عمل نکن�د‪ ،‬به نظر ش�ما چه‬ ‫اتفاقی م ی افتد؟‬ ‫‪ l‬واقعیت ان است که مردم دیگر انتقادهای تخریبی‬ ‫و افراطی را ب ر نم ی تابن��د‪ .‬در صورتی ک��ه دولت موفقیتی‬ ‫کسب نکند‪ ،‬اصولگرایان م ی توانند در رفتار منطقی با دولت‬ ‫و پرهیز از بیان انتقادهای تخریبی اکثریت نسبی مجلس‬ ‫اینده را به دست اورند‪ .‬در کل مجل��س اینده به طور مطلق‬ ‫و قاطع در اختیار هیچ جریان سیاسی قرار نخواهد گرفت و‬ ‫ترکیبی مثل دوره پنجم پیدا م ی کن��د که اکثریتی نسبی و‬ ‫اقلیتی قوی داشت‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما چقدر ممکن است ائتالف اصالحات‬ ‫و اعتدال اس�تارت خود را برای انتخابات مجلس‬ ‫اینده از همین دوره نهم کلید بزنند و فراکسیونی‬ ‫متمای�ز از اصولگرای�ان و ره�روان را در نه�اد‬ ‫قانونگذاری تشکیل دهند؟‬ ‫‪ l‬احتمال انکه استارت ائتالف اصالحات و اعتدال از‬ ‫داخل همین مجلس نهم کلید بخورد وجود دارد‪ ،‬البته ظرف‬ ‫چند ماه اخیر عده ای سعی داشتند ی��ک فراکسیون حامی‬ ‫ دولت در مجلس شکل گیرد اما هنوز تالش انها راه به جایی‬ ‫نبرده چون فراکسی��ون اصولگرایان رهروان والیت انسجام‬ ‫خود را حفظ کرد و فراکسیون اصولگرایان نیز عموما منتقد‬ ‫دولت هستند‪ .‬در این مساله هم معتقدم تشکیل فراکسیون‬ ‫حام ی دولت در مجلس نهم به عملکرد دولت بستگی دارد‪.‬‬ ‫اگر در دو سال اینده موفق عمل کن��د نزدیک به انتخابات‬ ‫مجلس دهم شای��د فراکسیونی با عنوان اعت��دال یا تدبیر‬ ‫شکل گیرد اما اگ��ر دولت موفق نباش��د طبیعتا نمایندگان‬ ‫پرهیز م ی کنند از اینکه سرنوشت خود را با دولت گره بزنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫پس براساس نظر شما حتی اصولگرایان تندرو‬ ‫بع�د از انتخابات ریاس�ت جمهوری م ی کوش�ند‬ ‫مواضع خود را ب ه طور منطقی مطرح کنند؟‬ ‫باز گردیم به ائتالف اصالح طلبان و اعتدالگرایان‬ ‫که از انتخابات ریاست جمهوری کلید ان زده شد‪،‬‬ ‫به نظر ش�ما این ائتالف پس از گذشت ‪ 9‬ماه در‬ ‫چه وضعیتی قرار دارد؟‬ ‫‪ l‬اگر دولت روحانی در دو س��ال اینده موفق باشد‬ ‫م ی تواند از مجل��س نهم نی��ز برخی نیروه��ای معتدل یا‬ ‫اصالح طلب را که در ائتالف با او هستند وارد مجلس اینده‬ ‫کند تا یک اکثریت نسبی حامی دولت در نهاد قانونگذاری‬ ‫شکل گیرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪ l‬خی��ر‪ ،‬چنین نگاه��ی را ندارند‪ ،‬ام��ا در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری پی ش بینی م ی کردی��م که یک خواست و‬ ‫مطالبه اعتدال طلبی در جامعه ایجاد شده و معتقد بودیم اگر‬ ‫اعتدال را در گفتمان اصولگرایی تعریف کنیم م ی توانیم به‬ ‫خواست جامعه جواب بهتری بدهیم‪ .‬بر همین اساس بحث‬ ‫حمایت از نامزدی اقای والیتی در انتخابات مطرح شد‪ .‬االن‬ ‫هم انچه مسلم است افراطی��ون اصولگرا و اصالح طلب در‬ ‫جامعه جایی ندارند‪ ،‬از این رو حتی برخی طی ف های اصولگرا‬ ‫که به نحوی تن��درو تلقی م ی شوند سع��ی م ی کنند خود را‬ ‫نماینده اف��راط در جامعه معرفی نکنند و ب��رای نیل به این‬ ‫مقصود مواضع خ��ود را در قالب های منطق��ی و استداللی‬ ‫مطرح م ی کنند‪ .‬به عبارت دیگ��ر هیچ کس نم ی اید بگوید‬ ‫من تندرو و رادیکالم‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید تا انتخاب�ات مجلس اصولگرایان‬ ‫بتوانند رای طبقه متوسط را به دست اوردند؟‬ ‫اعتدالیون شانس دارد که ریاست مجلس اینده‬ ‫را به دست گیرد؟‬ ‫ش�ما ادامه یافتن ائتالف اعت�دال و اصالحات را‬ ‫منوط ب�ه عملکرد دو س�ال اینده دول�ت کردید‪،‬‬ ‫پس این احتمال وجود دارد که در رقابت سیاسی‬ ‫پی ش رو هر ک�دام از انها راه جدای�ی را در پیش‬ ‫گیرند؟‬ ‫‪ l‬دو شرط ب رای موفقیت رویک��رد سیاسی اعتدال‬ ‫در انتخاب��ات مجلس شورای اسالمی وج��ود دارد؛ نخست‬ ‫انکه گفتمان سازی کند و دوم اینکه توفیق دولت در عرصه‬ ‫اجرایی است‪ ،‬در غیر این صورت اگر اصالح طلبان اشکاالت‬ ‫و نارسای ی های اجرایی را بزرگ و عمده ببینند کم کم راه شان‬ ‫را از دولت جدا م ی کنند‪g .‬‬ ‫‪ l‬با ترکیب فعلی نیروه��ای حاضر در دولت امکان‬ ‫تحقق چنین ائتالفی برای انتخابات مجلس نیست چون‬ ‫اصالح طلبان در ترکیب فعلی دولت بیشتر غلبه دارند‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما اضالع اصولگرایی در انتخابات اینده‬ ‫به نظر واحد و منسجم م ی رسند؟‬ ‫‪ l‬در انتخابات ریاست جمهوری اصولگرایان مجبور‬ ‫بودند که فقط از یک نامزد حمایت کنند اما مجلس فقط یک‬ ‫نفر نیست‪ ،‬بلکه یک لیست ‪ 290‬نفره در سراسر کشور است‪،‬‬ ‫بناب راین در قالب یک جبهه و ائتالف خیلی راحت م ی شود‬ ‫به وحدت رسی��د‪ .‬اگرچه مدل جبه��ه در انتخابات مجلس‬ ‫نهم جواب ن��داد و نتوانست همه طی ف ه��ا را زیر یک چتر‬ ‫گرد هم اورد ول��ی به لحاظ انکه دیگ��ر اصولگرایان در اجرا‬ ‫نیستند بالطبع سعی م ی کنند نق��اط اشتراکشان را تقویت‬ ‫کنند‪ .‬معتقدم هر سه ضلع اصولگرایی باید خود را به گفتمان‬ ‫اگر دول�ت روحان�ی در‬ ‫دو س�ال اینده موفق باش�د‬ ‫م ی تواند از مجلس نهم نیز‬ ‫برخ�ی نیروه�ای معت�دل یا‬ ‫اصالح طلب را ک�ه در ائتالف‬ ‫ب�ا او هس�تند وارد مجل�س‬ ‫این�ده کند ت�ا ی�ک اکثریت‬ ‫نس�بی حامی دولت در نهاد‬ ‫قانونگذاری شکل گیرد‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫اخرین استاندار‬ ‫سیاست‬ ‫موازنه قدرت‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫گره استانداری خراسان رضوی باز می شود؟‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫خورشید ای ران از خ راسان طل��وع م ی کند اما هنوز نور‬ ‫تغیی رات دولت یازدهم به خ راسان رضوی نتابیده است‪ .‬گرچه‬ ‫«نشانی» از تغییر است اما «نشانی» کسی که روی کرسی‬ ‫استانداری یکی از مهمتری��ن استان های کشور م ی نشیند‪،‬‬ ‫نامعلوم است‪.‬‬ ‫روند تغییر استانداران از همان اغاز به کار دولت کلید‬ ‫خورد تا جایی که همه استانداران جز استاندار خ راسان رضوی‬ ‫تغییر یافتند‪ ،‬البته این به ان معنا نبود که استاندار قبلی که‬ ‫دو سال پیش در دولت احمدی ن��ژاد به این سمت منصوب‬ ‫شده بود‪ ،‬بماند‪ .‬محمد حسین فروزان مهر کارشناس ارشد‬ ‫مهندسی برنامه ریزی سیستم ها از موسسه عالی پژوهش‬ ‫در برنامه ریزی و توسعه است و پی��ش از انتصاب به سمت‬ ‫استان��داری‪ ،‬به عنوان معاون��ت سرمایه انسان��ی و توسعه‬ ‫اشتغ��ال وزارت کار و مع��اون برنامه ری��زی استانداری های‬ ‫فارس و زنجان فعالیت داشت‪ .‬به گفته برخی از نمایندگان‬ ‫مجلس که با مثلث گفت وگو کرده اند به وی گفته شده که‬ ‫در میان گزینه های استانداری حضور ندارد و وسایل خود را‬ ‫جمع کند‪ ،‬چه انکه به زودی جانشی��ن اش اعالم م ی شود‪.‬‬ ‫البته این سخن پس از ان گفت��ه شد که از قول وزیر کشور‬ ‫نقل قول هایی در مورد ابقای فروزان مهر منتشر شد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر برخی از دوستداران استاندار در کمپینی حمایت امیز‬ ‫‪30‬‬ ‫خواستار ابقای او در استان شدند اما دول��ت با اعالم اینکه‬ ‫قطعا استاندار جدیدی در خ راسان رضوی خواهد گمارد همه‬ ‫امیدهای حامیان فروزان مهر را بر باد داد‪.‬‬ ‫نکته جالب اما در عدم معرفی استاندار جدید و ارایش‬ ‫نیروهای سیاس��ی استان اس��ت‪ .‬خ راسان رضوی و مشهد‬ ‫مقدس ترکی��ب جالب��ی را از نیروهای مختل��ف سیاسی‬ ‫در خود جا داده اس��ت؛ جایی که اکث��ر نمایندگان مشهد و‬ ‫دیگر شهرهای خ راسان رض��وی نمایندگان اصولگرا و البته‬ ‫متاثر از جبهه پای��داری در مجلس هستن��د‪ ،‬در این میان‬ ‫اما این همه وزن اصولگرایان در مشه��د و خ راسان رضوی‬ ‫نیست‪ ،‬چ��ه انکه همه اعض��ای شورای شه��ر مشهد نیز‬ ‫از می��ان جن��اح اصولگرای��ان هستن��د و شه��ردار مشهد‬ ‫صولت مرتضوی نیز از چهره ه��ای اصولگراست که البته‬ ‫روزگاری مع��اون سیاسی وزارت کش��ور و مسئول برگزاری‬ ‫انتخابات بوده است‪ .‬از سوی دیگر باتوجه به چهره ای چون‬ ‫حجت االسالم علم الهدی نماین��ده ولی فقیه در خ راسان و‬ ‫امام جمعه مشهد که گرایش های اصولگرایانه دارد‪ ،‬در کنار‬ ‫حجت االسالم والمسلمی��ن واعظ طبس��ی‪ ،‬تولیت استان‬ ‫قدس که از چهره های متنفذ در این استان هستند‪ ،‬معادالت‬ ‫پیچیده ای را ب��رای معرفی استاندار به وج��ود اورده است تا‬ ‫جایی که گزینه هایی که در این شش ماه مطرح بوده اند جدا‬ ‫از گرایش های سیاس ی شان ابت��دا باید از گذرهای متعددی‬ ‫ب رای رسیدن ب��ه صندلی استانداری عب��ور کنند‪ .‬بعد از ان‬ ‫است که باتوجه به در اکثری��ت بودن اصولگرایان در کانون‬ ‫قدرت این استان مهم‪ ،‬انه��ا قطعا دولت را وادار کرده اند که‬ ‫چهره ای متمایل و متعادل را به این سمت بگذارند‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رسد که دولت نیز با ای��ن دست فرمان ارام ارام از خیابان‬ ‫پاستور به سوی ج��اده خ راسان م ی راند؛ شای��د گزینه های‬ ‫استانداری را در میان راه پیاده یا سوار کند تا با یک سرنشین‬ ‫به مشهد برسد‪.‬‬ ‫گزینه های حداقلی یا حداکثری‬ ‫در بهمن ماه بود ک��ه برخی از سایت ه��ای خبری از‬ ‫محمداسماعیل شوشتری که پیش از این وزیر دادگستری‬ ‫در دولت هاشم ی رفسنجانی و محم��د خاتمی بوده است‪،‬‬ ‫به عنوان گزینه استان��داری خ راسان رضوی خبر دادند‪ .‬البته‬ ‫پیش از او بود ک��ه سایت های محلی نام س��ه تن دیگر را‬ ‫به عنوان گزینه جانشینی فروزان مهر مطرح کرده بودند‪ .‬در‬ ‫میان گزینه های مطرح شده عباس شاملو از افراد نزدیک به‬ ‫محسن رضایی و رئیس ستاد انتخاباتی او در استان‪ ،‬حسین‬ ‫امینی از فعاالن سیاسی و چهره ه��ای اصالح طلب استان‬ ‫که عضو اجرایی بنیاد ب��اران خ راسان رضوی و رئیس ستاد‬ ‫انتخاباتی دکتر عارف در این استان بود و سی د محمد پژمان‬ ‫از اصولگرایان نزدیک به قالیباف مط��رح شد اما این اخبار‬ ‫تنها در مشهد خریدار داشت و راهی به سوی ته ران نداشت‬ ‫و در محافل سیاسی پایتخت مورد ارزیابی قرار نگرفت‪.‬‬ ‫در چنی��ن شرایط��ی ب��ود ک��ه مش��اور پارلمان��ی‬ ‫هاشم ی رفسنجان��ی در گفت وگ��و با رسانه ه��ا از تصدی‬ ‫قریب الوقوع خ��ود به عنوان استان��دار خ راسان رضوی خبر‬ ‫دارد‪ .‬علی عسگری‪ ،‬متولد سال ‪ 1339‬است و در سوابقش‬ ‫عضویت در سپاه پاسداران انقالب اسالمی‪ ،‬نمایندگی مردم‬ ‫مشهد مقدس در مجلس هفتم‪ ،‬مشاور و رابط پارلمانی مرکز‬ ‫تحقیقات استراتژیک مجمع تشخی��ص مصلحت نظام‪،‬‬ ‫مشاور هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬عضوی��ت در شورای فرهنگ‬ ‫دراینمیانهچهکسیدر‬ ‫جادهخ راسانب ه عنوان‬ ‫استاندارسواراتومبیل‬ ‫دولتم ی شود‪،‬نجارکهدر‬ ‫مجاورتجادهخ راسانو‬ ‫درشهرسرخ همنزلدارد‬ ‫یاعسگریکهدرشمال‬ ‫خ راسانزادهشدهاست؟‬ ‫سیاست‬ ‫علیرضا تابش‪ ،‬رئیس فعل��ی بنیاد مسکن انقالب اسالمی‬ ‫به عنوان گزینه جدی دیگری ب رای استانداری خ راسان رضوی‬ ‫نام برده م ی شود‪ .‬تابش پیش از این سمت به عنوان معاون‬ ‫وزیر و رئیس سازمان مجری ساختمان ها و تاسیسات دولتی‬ ‫در دوره وزارت عبدالعل ی زاده مشغول ک��ار بود‪ .‬وی تجربه‬ ‫استانداری گیالن نیز را در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫وزیر کشور ک��ه روزی گفته بود «چ��ون استان خودم‬ ‫هست دقت بیشتری دارم» در سف��ر استانی رئی س جمهور‬ ‫به هرمزگان در پاسخ به سواالت خبرنگاران در مورد انتخاب‬ ‫گزینه استانداری خ راسان رضوی از تعیین تکلیف نهایی در‬ ‫این خصوص در هفته گذشته خبر داده بود و گفت‪« :‬وزارت‬ ‫کشور سه الی چهار گزینه را ب رای استانداری خ راسان رضوی‬ ‫در نظر دارد که حتما قبل از عی��د و در هفته اینده انتخاب‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫جدا از مسائل مرتب��ط با استان به نظ��ر م ی رسد که‬ ‫نامزد اصالح طلبان یعنی تیمور علی عسگری و اسماعیل‬ ‫نجار که ج��دا از اینکه چهره ای اصولگراس��ت‪ ،‬از نزدیکان‬ ‫رئی س جمهور هم هس��ت مورد وث��وق گروه های سیاسی‬ ‫اصولگرای استان اس��ت‪ .‬در این میانه چ��ه کسی در جاده‬ ‫خ راسان به عن��وان استاندار سوار اتومبی��ل دولت م ی شود‪،‬‬ ‫نجار که در مجاورت جاده خ راس��ان و در شهر سرخه منزل‬ ‫دارد یا عسگری که در شمال خ راسان زاده شده است؟ ‪g‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫عمومی‪ ،‬ریاست ستاد انتخاباتی حسن روحانی در خ راسان‬ ‫و‪ ...‬دیده م ی شود‪.‬‬ ‫مشاور رئی��س مجمع تشخیص مصلح��ت نظام در‬ ‫گفت وگو با رسانه های اصالح طلب با بیان اینکه هیچ موقع‬ ‫به دنبال مسئولیت نبوده ام‪ ،‬گفت‪« :‬نمایندگی مردم مشهد‬ ‫در مجلس هفت��م شورای اسالمی نیز ب��ه خواست مردم و‬ ‫مسئوالن بود و در ح��ال حاضر درباره پذی��رش استانداری‬ ‫خ راسان رض��وی‪ ،‬این موض��وع را نفی نم ی کن��م و گفته ام‬ ‫که باتوجه به شناختی ک��ه اقایان روحانی‪ ،‬ایت اهلل طبسی‪،‬‬ ‫رحمانی فضل��ی و مسئوالن نظام از بن��ده دارند‪ ،‬اگر نیازی‬ ‫ب رای استانداری در خ راسان رضوی وجود دارد و این ویژگ ی ها‬ ‫در من دیده م ی شود‪ ،‬م ی پذیرم‪ .‬به نظرم باید دولت پیش از‬ ‫اینها قضیه استانداری خ راسان رضوی را رفع و رجوع م ی کرد‬ ‫و پیشنهاد بنده نیز به اق��ای روحانی استفاده از افراد کارامد‬ ‫در حد وزرا ب رای استان هایی نظیر اصفهان‪ ،‬خ راسان رضوی‬ ‫و‪ ...‬به عنوان استاندار ب��ود‪ .‬در درجه اول ب��رای استانداری‬ ‫خ راسان رض��وی تاکید بر استف��اده از چهره های ملی است‬ ‫و معتقدم تاخیر در انتخاب استاندار هم��راه با افت است و‬ ‫کاش این تاخیر در انتخاب استاندار خ راسان رضوی صورت‬ ‫نم ی گرفت‪».‬‬ ‫این البته تنها باری نبود که علی عسگری با رسانه ها‬ ‫در مورد استانداری خ راسان رضوی سخن گفت‪ ،‬چه انکه وی‬ ‫هرگاه رسانه ها گزینه هایی را معرفی م ی کردند او با انها در‬ ‫این مورد سخن م ی گفت‪ ،‬به صورتی که در هفته اول اسفند‬ ‫در حالی که به نظر م ی رسید روند معرفی استاندار با امدن‬ ‫نام اسماعیل نجار نهای ی تر شده است در گفت وگو با یکی‬ ‫از سایت های خبری و در پاسخ به ای��ن سوال که سرانجام‬ ‫انتصاب شما ب��رای استان��داری خراسان رض��وی به کجا‬ ‫رسید؟ گفت‪« :‬متاسفانه فعال ای��ن مباحث در حد رسانه ها‬ ‫مطرح است و هنوز چی��زی در این باره ب��ه صورت رسمی‬ ‫مشخص نیست ام��ا دوستان قسم داده ان��د که در صورت‬ ‫طرح این پیشنهاد ان را رد نکن��م‪ ».‬او البته در سفر روحانی‬ ‫به هرمزگان با او همراه بود تا برخی از سایت های خبری به‬ ‫مساله استانداری اش دامن بزنند‪ ،‬ضم��ن اینکه او هنوز در‬ ‫دولت سمت رسمی نگرفته است‪.‬‬ ‫در کنار گزینه ه��ای محلی و غی ر محل��ی اما از اواخر‬ ‫بهمن ماه بود که نام ی��ک استاندار دول��ت دهم به عنوان‬ ‫گزینه جدی استانداری خ راسان رضوی مطرح شد‪ .‬با انتشار‬ ‫زمزمه های حضور نجار در خ راسان رضوی برخی چهره های‬ ‫سیاسی استان و حت��ی برخی کارمن��دان استانداری پرچم‬ ‫مخالفت با نجار را بلن��د کرده و با حمل��ه ب ی سابقه به وی‬ ‫به دلی��ل حضور در دولت ساب��ق او را متهم ب��ه حمایت از‬ ‫احمدی ن��ژاد و صاحب جمل��ه طالیی در زلزل��ه محمد اباد‬ ‫ریگان در کرمان دانستن��د‪ .‬در همین زمینه برخی رسانه ها‬ ‫نیز با بازتاب این موض��وع نجار را استان��دار احمدی نژادی‬ ‫دانستن��د که جایی در دول��ت اعتدال ندارد‪ .‬ج��دا از فضای‬ ‫رسان��ه ای رسانه های اصالح طلب اما به نظ��ر م ی رسید که‬ ‫باتوجه به فضای سیاسی است��ان و گفت وگو های مثلث با‬ ‫برخی از نمایندگ��ان مجلس‪ ،‬اسماعیل نج��ار مورد اجماع‬ ‫دولت و نیروهای سیاسی استان ق��رار گرفته است‪ ،‬جایی‬ ‫که از امام جمعه ت��ا گروه های سیاسی است��ان وی را مورد‬ ‫تایید قرار داده اند‪.‬‬ ‫اسماعیل نجار در س��ال ‪ ۱۳۳۹‬در شهر سرخه استان‬ ‫سمنان‪ ،‬زادگاه حسن روحانی متولد شد‪ .‬او با رئی س جمهور‬ ‫رابطه خویشاوندی نیز دارد‪ .‬اسماعیل نجار‪ ،‬ب رادر اقای نجار‬ ‫شوهر خواهر رئی س جمه��ور است ک��ه از اساتید با اخالق‬ ‫سمنان و از مبارزین قدیمی استان اس��ت‪ .‬اسماعیل نجار‬ ‫در سال ‪ ۵۷‬مسئولیت کمیت��ه سوخت استانداری سمنان را‬ ‫بر عهده گرفت و بعد از ان وارد جهاد سازندگی سمنان شد‪.‬‬ ‫مدتی بعد با شروع جنگ عازم کردست��ان شد و مسئولیت‬ ‫بازرسی ویژه استاندار و مدیریت روابط عمومی استانداری را‬ ‫بر عهده گرفت‪ .‬نجار در ایام جنگ قائم مقام فرماندار سنندج‬ ‫شد و چندی بعد سمت فرماندار شهرستان مریوان راعهده دار‬ ‫شد‪ .‬پس از دوران فرمانداری به بازرسی استانداری بازگشت‬ ‫و سپس عازم ته��ران شد و در مدیریت ه��ای میانی وزارت‬ ‫نفت مشغول شد‪ .‬وی ب��ا اغاز به کار دول��ت نهم به عنوان‬ ‫بهترین گزینه که عام��ل وفاق همه م��ردم کردستان بود‪،‬‬ ‫به عنوان استاندار کردستان منصوب شد و پس از چهار سال‬ ‫و نیم استانداری که همه مردم از ان به عنوان دوران طالیی‬ ‫کردستان یاد م ی کنند‪ ،‬رهبری در سفر خود به کردستان در‬ ‫سخنانی از وی با عنوان استان��دار خدوم و با کفایت تجلیل‬ ‫کرد‪ .‬سپس نجار ب��ه کرمان منتقل شد و س��ه سال و نیم‬ ‫به عنوان استاندار کرمان فعالیت کرد‪.‬‬ ‫زمان��ی ک��ه از نج��ار به عن��وان گزین��ه استانداری‬ ‫خ راسان رض��وی نام ب��رده م ی شد‪ ،‬مو ضوع��ی در رسانه ها‬ ‫به نقل از وی مطرح شد ک��ه منبع شایعات��ی علیه او شد‪.‬‬ ‫رسانه ها نوشتن��د‪« :‬اسماعی��ل نجار در زم��ان استانداری‬ ‫کرمان و زمان وقوع زلزله محمداباد ریگان عنوان کرده است‬ ‫که دیوارهای یک خانه فرو ریخت��ه است و تنها دیواری که‬ ‫عکس احمدی نژاد روی ان نص��ب شده باقی مانده است‪».‬‬ ‫این جمله که به نقل از یکی از رسانه های محلی کرمان در‬ ‫ان سال بیان م ی شد‪ ،‬با واکنش نجار در ان مقطع و شکایت‬ ‫از رسانه مورد اشاره همراه شد‪ .‬بعدها فایل صوتی سخنرانی‬ ‫وی نشان داد که سخنان نجار دستک��اری شده و با تقطیع‬ ‫و چسباندن بخش های مختل��ف در ان زمان در یک رسانه‬ ‫محلی منتشر شده و به سرع��ت در رسانه های ملی بازنشر‬ ‫داده م ی شود‪ .‬نجار ام��ا در گفت وگوهای رسانه ای خود این‬ ‫موضوع را تکذیب ک��رده و از شکایت خ��ود از ان رسانه در‬ ‫همان مقطع سخن گفت‪.‬‬ ‫در کن��ار اسماعیل نجار ام��ا به نظر م ی رس��د که از‬ ‫ازتیمورعلیعسگریواسماعیلنجاربهعنوانگزینههایاستانداریخ راسانرضوینامبردهمیشود‪.‬البتهکهفروزانمهراخریناستانداراحمدینژادخواهدبود‬ ‫‪31‬‬ ‫نمایندگان خراسان رضوی در مجلس از گزینه های استانداری چه می دانند؟‬ ‫‪5‬‬ ‫نگاه پارلمان به یک انتخاب‬ ‫تعلل در انتخاب استان��دار خ راسان رضوی در فضای‬ ‫سیاسی استان تاثی��ر بس زایی داشته‬ ‫است ت��ا جایی ک��ه نمایندگان‬ ‫مجل��س مجمع است��ان از‬ ‫مساله گالیه م ی کنند‪ .‬در‬ ‫این میان اما ب��ه نظر م ی رسد که اکث��ر نمایندگان مجلس‬ ‫که از جناح اصولگرا هستند و البته بیشترشان متاثر از جبهه‬ ‫پایداری هستند‪ ،‬از گزینه دولت حمایت م ی کنند؛ گزینه ای‬ ‫که انها معتقد هستند اصالح طلبان مانعی ب رای اعالم‬ ‫ان از سوی دولت هستند‪.‬‬ ‫نجار ویژگی های مورد نظر زیادی دارد‬ ‫محمد دهقان‪ ،‬نماینده ح��وزه انتخابی چناران‬ ‫و بینال��ود ک��ه در هی��ات رئیسه مجل��س شورای‬ ‫اسالم ی نیز عضویت دارد در پاس��خ به این سوال که‬ ‫ایا دولت با شما ب رای استانداری خ راسان رضوی‬ ‫مشورت ک��رده است با تاکی��د بر اینکه‬ ‫انتخاب استانداران از جمله برنامه هایی است که دولت باید‬ ‫در مورد ان تعیین تکلیف کند م ی گوید که نمایندگان تنها‬ ‫م ی توانند در این مورد نظ��ر دهند که نظر تع��داد زیادی از‬ ‫اعضای مجمع نمایندگان خ راسان رضوی در مورد اسماعیل‬ ‫نجار مثبت است‪.‬‬ ‫محمد دهقان ام��ا با توجه به فض��ای سیاسی استان‬ ‫معتقد اس��ت که استان��دار جدید خ راسان رض��وی نباید به‬ ‫جناح های مختلف وابستگی داشته‪ ،‬فردی با تجربه باشد و به‬ ‫طور کلی با خط مشی دولت اعتدال سازگار باشد که فرد یاد‬ ‫شده تمام این ویژگ ی ها را دارد‪.‬توانمندی های اجرایی که در‬ ‫این فرد دیده م ی شود م ی تواند یکی از شاخصه های مثبتی‬ ‫باشد که احتمال انتخاب وی به عنوان استاندار را باال ببرد‪.‬‬ ‫با انتخاب نجار موافقم‬ ‫از سوی دیگ��ر اما حسین محم��د زاده‪ ،‬رئیس مجمع‬ ‫نمایندگان خ راسان رضوی نیز در مورد این مساله م ی گوید‪:‬‬ ‫«بنده شناخت کاملی از اقای نجار دارم و با اینکه جزو افراد‬ ‫پیشنهادی مجمع نمایندگان خ راسان رضوی به وزیر دولت‬ ‫نبوده اند با انتخابشان کامال موافق هستم‪ .‬سابقه او در مورد‬ ‫امور اجرایی گویای توانمندی وی در موارد مختلف است که‬ ‫خ راسان رضوی به این ویژگ ی ها نیاز دارد‪ ».‬وی تصریح کرد‪:‬‬ ‫«بنده به شخصه با انتخاب ایشان موافق و بر این باورم که‬ ‫نظر تع داد زیادی از اعضای مجمع نمایندگان خ راسان رضوی‬ ‫نیز همین است‪».‬‬ ‫ذکر خیر‬ ‫سیاست‬ ‫سیدهاشم بن ی هاشمی‪ ،‬نماین��ده مشهد و کالت نیز‬ ‫که از جمله حامیان اسماعیل نجار گزینه استانداری خ راسان‬ ‫نصراهلل پژمان فر از دالیل عدم معرفی استاندار خراسان می گوید‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫اصالح طلبان کار را معطل کرده اند‬ ‫‪6‬‬ ‫نصراهلل پژمان فر‪ ،‬نماینده دوره نهم مجلس شورای اسالمی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی‬ ‫از حوزه انتخابیه مشهد و کالت در استان خراسان رضوی اس�ت‪ .‬وی از حیث سیاسی‪ ،‬عضو جبهه پایداری محسوب‬ ‫م ی شود‪ .‬وی در گفت وگو با مثلث از تعلل دولت در انتخاب استاندار خراسان رضوی ب ه شدت گالیه کرد و گفت که گروهی‬ ‫از اصالح طلبان م ی خواهند بدون در نظر گرفتن خاستگاه استان دست به اقدامات افراطی بزنند‪.‬‬ ‫در خصوص اس�تاندار خراس�ان رضوی از ش�ما‬ ‫مشورتی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫‪ l‬در ای��ن خصوص با م��ن مشورتی نش��ده است‪.‬‬ ‫البته من در این مورد اعتراض خ��ود را از این بالتکلیفی به‬ ‫رئی س جمهور محترم‪ ،‬وزیر کشور و مسئوالن امر اب راز کرده ام‪.‬‬ ‫این روشی که در استان خ راسان رضوی در پیش گرفته شده‬ ‫است‪ ،‬اسی ب های زی��ادی در مسائل اقتص��ادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫برنامه ای و‪ ...‬متوجه استان ما م ی کند که به راحتی هم قابل‬ ‫جب ران نیست‪ .‬ما با یک ابه��ام و ب ی پاسخی نسبت به این‬ ‫مساله مواجه شده ای��م‪ .‬بنده به اقای روحان��ی عرض کردم‬ ‫که روزی که ب رای مراسم تحلیف به مجلس امدید و کابینه‬ ‫خودتان را اعالم کردید‪ ،‬مورد توجه حضرت اقا نیز قرار گرفت‪.‬‬ ‫شما گفتید که من نم ی گذارم لحظه ای از فرصت به دست امده‬ ‫هدر برود‪ ،‬به ایشان گفتم که شما با اعالم کابینه خود از لحظه‬ ‫اول به دنبال کار کردن هستید‪ .‬اما این مسائل با رفتاری که‬ ‫در استان خ راسان رضوی صورت گرفته است متناقض است‪.‬‬ ‫در استان خ راسان کاری که صورت گرفته است نشان دهنده‬ ‫این است که استان ما نزد انها از اهمیتی برخوردار نیست و‬ ‫مسائل سیاسی در اولویت بیشت��ری نسبت به مسائل امور‬ ‫جاری استان قرار دارد‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫فکر م ی کنید دلیل این تعلل چیست؟ اینکه دولت‬ ‫همه اس�تانداران را برگزیده اس�ت اما اس�تاندار‬ ‫خراسان رضوی را نه؟‬ ‫‪ l‬فکر نم ی کنم مساله ای غی��ر از مطالبه سیاسی‬ ‫که جریان اصالحات به دنبال ان هستند‪ ،‬وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫حتی خود مسئوالن وزارت کش��ور نیز به صورت غیررسمی‬ ‫ما گفته اند که نیروهای اصالح طل��ب در ته ران در جلس ه ای‬ ‫نسبت به اینکه استان��دار نیرویی غیر از طی��ف انها باشد‪،‬‬ ‫اعتراض کرده اند و به همین دلیل این کار معطل مانده است‪.‬‬ ‫چرا ای�ن مس�اله باید اینق�در مهم باش�د‪،‬همه‬ ‫اس�تان های یک طرف و اس�تان خراسان رضوی‬ ‫یک ط�رف‪ ،‬مگر قرار اس�ت در ارای�ش نیروهای‬ ‫سیاسی چه اتفاقی رخ دهد؟‬ ‫‪ l‬خ راسان رضوی یک��ی از مهمتری��ن پایگاه ها و‬ ‫خاستگاه های جریان اصولگرایی در کشور است که همیشه‬ ‫نیز در کل کشور تاثی رات خود را ب��ه جا گذاشته است‪ .‬حس‬ ‫غلط جریان اصالح طلب این است که به مبارزه با این جریان‬ ‫بپردازند‪ .‬نکته متمایز خ راس��ان رضوی این است که اکثریت‬ ‫نمایندگان مجلس از جریان اصولگ��را هستند‪ ،‬کل اعضای‬ ‫‪25‬نفره شورای شهر مشهد نی��ز از جریان اصولگرا هستند و‬ ‫حتی یک نفر هم از جناح اصالح طل��ب در این شورا حضور‬ ‫ندارند‪ .‬ضمن اینکه شهردار مشهد نی��ز از میان چهره های‬ ‫اصولگرا است‪ .‬امام جمع��ه و نماینده ولی فقیه نیز به همین‬ ‫صورت است‪ .‬در یک نظر کلی می ت��وان گفت که جریان‬ ‫غالب در استان اصولگرا هستند‪.‬به هر حال اینها م ی خواهند‬ ‫به خواسته های ناحق خودشان که هی��چ پایگاه مردم ی نیز‬ ‫ندارد ‪ ،‬برسند‪ .‬به همین دلیل است که اینها درصدد هستند در‬ ‫مشهد و خ راسان رضوی تاثیرگذار باشند که البته این مساله‬ ‫نشان دهنده ان است ک��ه مشهد و استان ب��رای انها بسیار‬ ‫مهم است‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس�د تعلل دولت نیز ش�اید به خاطر‬ ‫حساسی ت هایی است که در استان وجود دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬به ه ر حال دولت یک ادعایی را مطرح کرده است با‬ ‫عنوان اعتدال که باید ان را به طور علنی نشان دهند‪.‬اعتدال‬ ‫این است که به جریان های فشار و کسانی که با رویکرد چماق‬ ‫و هویچ همه خواسته های نامشروع خود را تعقیب م ی کنند‪،‬‬ ‫میدان ندهد‪ .‬این گروه فشار ب رای بیان درخواست ها و عمل‬ ‫رضوی به نق��ل از نمایندگان کرمان اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬مجمع‬ ‫نمایندگان یا حداقل بنده نسبت به وی نظر خاصی نداریم‪.‬‬ ‫برخی نمایندگان کرمان اسماعیل نجار استاندار سابق این‬ ‫استان را به عنوان یکی از گزینه های مطرح و جدی استانداری‬ ‫خ راسان رضوی معرفی کرده اند‪ .‬البت��ه مجموع نمایندگان‬ ‫خ راسان رضوی یا حداقل بنده نسبت ب��ه وی نظر خاصی‬ ‫نداریم و باید گفت که ما از نج��ار تاکنون فقط ذکر خیرش‬ ‫را شنیده ای��م‪ ».‬نماینده م��ردم مشهد در مجل��س شورای‬ ‫اسالم ی خاطرنشان کرد‪« :‬شرایط خ راس��ان رضوی متمایز‬ ‫از سای��ر استان ها ب��وده و نیازمند مدیریت ق��وی و توانمند‬ ‫است که امیدوارم نسبت به معرفی هر چه سریع تر استاندار‬ ‫خ راسان رضوی اقدام شود‪».‬‬ ‫فراجناحی بودن‬ ‫برای انتخاب اس�تاندار از س�وی دولت با ش�ما‬ ‫تماسی برقرار شده است؟‬ ‫‪ l‬من حتی به اقای روحانی گفتم که حق دولت این‬ ‫است استاندار خودش ر ا بگذارد‪ .‬نیازی هم نیست که دولت‬ ‫نظر نمایندگان را بگیرد‪،‬اگرچه خود ایشان نظرشان تعامل با‬ ‫مجلس است و کابینه خودشان را نیز باهمین شعار به مجلس‬ ‫اوردند‪ .‬ما انتظاری نداریم که با ما مشورت شود اما این انتظار‬ ‫را داریم که حداقل با بزرگترهای استان ما مشورت شود و نظر‬ ‫انها را جلب کنند‪ .‬حتی نظر نماینده ولی فقیه را جلب کنند و‬ ‫من این را به عنوان یک نظر مشورتی به ایشان م ی گویم که‬ ‫اگر بدون توجه به خاستگاه استان خ راسان کاری کنند قطعا به‬ ‫نفع دولتشان نخواهد بود‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید که با اقای روحانی دیداری داشتید‪،‬‬ ‫این دیدار چه زمانی صورت گرفته است؟‬ ‫‪ l‬در جلس ه ای میان دول��ت و مجلس بود که من با‬ ‫ایشان صحبت کردم‪.‬‬ ‫در مورد گزینه های این روزهای استانداری‪ ،‬یعنی‬ ‫اقای نجار چه م ی دانید؟‬ ‫‪ l‬در این مورد هیچ مشورتی با من نشده است و من‬ ‫نیز تاکنون نه اظهارنظر مثبت داشت��ه ام و نه منفی‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه در این مورد خاص شنیده ام که او انسان پرکاری است‬ ‫که م ی تواند ب رای استان ما بدون حاشیه کار کند‪g .‬‬ ‫سیدامیرحسین قاض ی زاده هاشمی‪ ،‬نماینده مجلس شورای اسالمی از شهر مشهد و عضو جبهه پایداری است‪.‬‬ ‫مثلث در گفت وگو با وی در مورد تاخیر انتخاب استاندار مشهد سخن گفته است‪ .‬این نماینده مجلس تعلل دولت در‬ ‫این زمینه را ناشی از اختالفات موجود م ی داند‪.‬‬ ‫ب ا توجه به فضای موجود‪ ،‬بسیاری تعیین استاندار‬ ‫خراسان رضوی را غی ر طبیعی عنوان م ی کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬قطعا غی ر طبیعی اس��ت‪ ،‬به خاطر اینکه دوستان‬ ‫دولت به استاندار کنونی ابالغ کرده اند که شما قطعا استاندار‬ ‫نیستید و این مساله را نه تنها همه مدی ران استان بلکه همه‬ ‫عالم نیز م ی دانن��د و در چنین شرایطی اس��ت که به قول‬ ‫معروف سنگ روی سنگ بند نیست‪.‬‬ ‫مشخصا در تعیین استاندار خراسان رضوی چه‬ ‫مشکلی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬گویا گزینه هایی انتخاب شده است اما اختالفی‬ ‫که در دولت وج��ود دارد‪ ،‬سبب شده است ک��ه این ماجرا به‬ ‫سرانجام نرسد‪ .‬چند بار به نمایندگان استان اشخاصی را نیز‬ ‫معرفی کردند که البته ما نیز ب��ا گزینه های دولت مخالفت‬ ‫نکردیم ول��ی انها نتوانستن��د کسی را تعیی��ن کنند چون‬ ‫همان طور که گفتم می��ان خودشان اخت�لاف است‪ .‬ما –‬ ‫نمایندگان مجلس استان‪ -‬دیگر چه کار م ی توانیم بکنیم؟‬ ‫گفت�ه م ی ش�ود ک�ه ای�ن اختلاف مورد اش�اره‬ ‫می�ان اصالح طلب�ان از ی�ک س�و‪ ،‬طرف�داران‬ ‫هاشم ی رفسنجانی و دولت مانع اصلی است‪.‬‬ ‫‪ l‬باالخره این اختالف نمایان است اما به طور دقیق‬ ‫نم ی توانم بگوی��م چه کسی با چه کس��ی اختالف دارد که‬ ‫نم ی گذارد ماجرا را جمع کنند‪.‬‬ ‫در مورد ای�ن گزینه‪ ،‬گوی�ا اقای نجار‪ ،‬اس�تاندار‬ ‫سابق کرمان در دولت گذشته مطرح است‪...‬‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬یکی از علت های��ی که ما در م��ورد ایشان‬ ‫مخالفتی نکردیم تعریفی است که نمایندگان استان کرمان‬ ‫از ایشان م ی کردند‪.‬‬ ‫از سوی دولت نام او را ب ه عنوان گزینه استانداری‬ ‫به شما اعالم کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬نام ایشان را معاونت پارلمانی به ما گفتند‪ .‬بعد‬ ‫ما از نمایندگان استان کرمان در مورد ایشان پرسش کردیم‬ ‫که انها به نیکی از وی ی��اد کردند‪ ،‬به همین دلیل است که‬ ‫ما مخالفت نکردیم‪.‬‬ ‫در مورد اینکه اقای نجار استاندار دولت گذشته‬ ‫بوده است‪...‬‬ ‫‪ l‬خب باشد‪ ،‬دولت بیش از هر چیزی این مسائل‬ ‫را م ی دانسته است‪ .‬امر تازه ای نیست‪ .‬مساله ای همگانی‬ ‫بوده است ک��ه بسیاری از ان مطل��ع هستند‪ .‬یعنی کسی‬ ‫نم ی دانسته که او استاندار دولت گذشته بوده است؟‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫به ان هیچ محدودیتی ندارند و از همه ابزارها ب رای فشار بهره‬ ‫م ی گی رند‪ .‬من در اینجا باز تکرار م ی کنم که هر ساعت و زمانی‬ ‫که ب رای انتخاب استاندار به هدر م ی رود‪ ،‬مشکالتی زیادی به‬ ‫استان ما وارد م ی شود‪ .‬مجموع ای��ن مسائل چه بخواهند یا‬ ‫نخواهند کارنامه بدی ب رای دولت یازدهم به بار خواهد اورد‪ .‬ما‬ ‫امیدواریم که اقای روحانی تبعات منفی که این موضوع ب رای‬ ‫استان به وجود اورده است را با تدبیری که دارند مدیریت کنند‪.‬‬ ‫البته من دیدم که اقای وزیر کشور عنوان کرده اند که این هفته‬ ‫قطعا استاندار خ راسان را برم ی گزینند‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫نمایندگان کرمان از نجار تعریف می کنند‬ ‫سیاست‬ ‫محمد اسماعی ل نیا‪ ،‬نماینده مردم کاشمر در مجلس‬ ‫با اشاره ب��ه مطرح ش��دن افراد جدی��دی ب��رای استانداری‬ ‫خ راسان رض��وی م ی گوی��د‪« :‬دول��ت ب��ا استان��دار کردن‬ ‫شخصیتی همچ��ون نجار بر فراجناحی ب��ودن خود تاکید‬ ‫بیشتری م ی کند‪ .‬نجار دارای سوابق خوب‪ ،‬تجربه‪ ،‬اخالص‬ ‫و کارایی باالی��ی است‪ ».‬وی در ادامه ب��ا بیان نقطه نظ رات‬ ‫نمایندگان خ راسان رضوی در مورد استاندار خ راسان رضوی‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬ما از همان ابتدا ب��ه وزارت کشور گفتیم‬ ‫که فردی را انتخاب کنند که اوال توانایی الزم را داشته ‪ ،‬دارای‬ ‫کارایی در ام��ور باشد و شعارهای دکت��ر روحانی را مبنی بر‬ ‫شایسته ساالری‪ ،‬اعتدال و ایجاد امید و نشاط در جامعه اجرایی‬ ‫کند‪ .‬من شناخت نسبی از اقای نجار دارم و با تحقیقاتی که‬ ‫در مورد وی انجام دادم‪ ،‬این فرد دارای سوابق بسیار خوبی در‬ ‫مدیریت های قبل ی اش است‪g ».‬‬ ‫قاضی پور‪ ،‬نماینده مشهد در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫بسیاری از رسانه های نزدیک به دولت همین که‬ ‫او در دولت گذش�ته اس�تاندار بوده است را امری‬ ‫منفی عنوان کرده اند‪...‬‬ ‫‪ l‬خ��ب او استان��دار دول��ت گذشت��ه‬ ‫بوده است‪ .‬این مساله امری معل��وم بوده‪ ،‬نه‬ ‫اینکه امری مجهول باشد‪ .‬دولت در معرفی‬ ‫ایشان هم��ه اینها را م ی دانست��ه است و به‬ ‫نظر م ی رسد ک��ه ایشان ف��ردی کارامد و‬ ‫شناخته شده هستن��د‪ .‬کرمان ی ها از وی‬ ‫بسیار تعریف م ی کنند‪.‬‬ ‫ب ه طور کلی در انتخاب استاندار رویه‬ ‫به چ�ه صورت اس�ت‪ ،‬دول�ت با چه‬ ‫کسانی مشورت م ی کند؟‬ ‫‪ l‬خیلی الزم نیس��ت که با ما‬ ‫مشورتی صورت بگیرد‪ .‬اما دولت معموال‬ ‫به طور غیررسمی با نمایندگان مشورت‬ ‫م ی کند‪ .‬در این میان با نماینده محترم‬ ‫ول ی فقیه در استان که عال ی ترین رکن‬ ‫در استان هستند‪ ،‬مشورت م ی کند‪.‬‬ ‫بع��د از ان از جامع��ه روحانیت و‬ ‫چهره های مهم استان نیز نظرسنجی‬ ‫صورت م ی گیرد‪ .‬البته شرایط استان را‬ ‫نیز مورد بررسی و تحلیل قرار م ی دهند‪،‬‬ ‫بر این اساس اس��ت که فرد م��ورد نظر‬ ‫را انتخ��اب م ی کنن��د‪ .‬در م��ورد است��ان‬ ‫خ راسان رض��وی م��ن از ک��م و کیف کار‬ ‫ ب ی اطالع هستم‪g .‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫دیپلماسیبرنده ها‬ ‫گام اول برای توافق نهایی‬ ‫اتحادیه اروپا و غرب به ای ران‬ ‫نزدیکم ی شوند‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫ای�ران و ‪ 5+1‬اولی�ن گام در‬ ‫مذاک�رات نهای�ی را امیدوارکنن�ده‬ ‫برداشتند‪ .‬وین میزبان این امیدواری‬ ‫و خوشبینی بود‬ ‫عقب نشینیشرمن‬ ‫معاون جان کری در‬ ‫مذاکرات هسته ای ب ه دنبال چیست؟‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سال هاس��ت که ج��دال پارادوکس ه��ا در معادالت‬ ‫سیاس��ت خارجی امریکا به یک عادت تبدیل ش��ده است!‬ ‫در این میان «رجز خوانی بازها» و «مظلوم نمایی کبوترها»‬ ‫محلی از اع راب ندارد و هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه‬ ‫نسبت به اس��تفاده از جمالت متناقض و مواضع دوپهلو در‬ ‫سیاست خارجی کشورشان پایبند هستند‪ .‬هنوز به یاد داریم‬ ‫که ژنرال دیوید پترائوس رئیس قبلی سازمان سیا و فرمانده‬ ‫سابق نیروهای امریکایی در افغانس��تان چگونه به توجیه‬ ‫‪34‬‬ ‫وضعیت شکننده ناتو در افغانستان و پاکستان م ی پرداخت‪.‬‬ ‫پترائ��وس به گونه ای س��خن م ی گفت که هی��چ کس در‬ ‫پایان س��خنران ی هایش متوجه پیروزی یا شکست امریکا‬ ‫در جنگ نم ی ش��د‪ .‬کاندولی زا رایس وزیر امور خارجه اسبق‬ ‫ایاالت متحده نیز تبحر خاصی در ب��ازی با الفاظ و بازی در‬ ‫میان پارادوکس ها داشت‪ .‬بندبازی رایس در میان جمالت و‬ ‫مواضع متناقض به مراتب از بازی مشابه هیالری کلینتون‬ ‫وزیر امور خارجه س��ابق امری��کا هنرمندانه تر بود‪ .‬هیالری‬ ‫کلینتون به رغم تالش وافری که داشت نتوانست ضرباهنگ‬ ‫حرکت خود را در میان پارادوکس ها حفظ کند‪ .‬شاید همین‬ ‫ناتوانی ب رای کناره گیری ظاه را خودخواس��ته وی از مسند‬ ‫وزارت امور خارجه دولت اوباما کافی بود‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر ای رانیان بارها نام «وندی شرمن» را‬ ‫شنیده اند‪ .‬معاون وزیر امور خارجه امریکا طی شش ماه اخیر‬ ‫سعی کرده است ضمن حفظ محوریت «تهدید علیه ای ران»‪،‬‬ ‫چاش��نی «پارادوکس» را به هر نحو ممک��ن به این محور‬ ‫تزریق کند‪ .‬شرمن یک بار از لزوم تعطیلی فردو م ی گوید و‬ ‫بار دیگر از قائل شدن حق غن ی سازی ب رای ای ران‪ .‬او یک بار‬ ‫در س��نای امریکا با لحنی اکنده از خش��م علیه کشورمان‬ ‫س��خن پ راکنی م ی کند و بار دیگر با لحنی ارام پیام بهبود‬ ‫روابط ای ران و امریکا را به رسانه ها مخابره م ی کند‪.‬‬ ‫در روز اخر مذاکرات وین‪ ،‬وندی ش��رمن با حضور در‬ ‫مرکز رسانه ای وین (اس��تریا س��نتر) و در میان خبرنگاران‬ ‫اعالم کرد‪:‬‬ ‫«در گفت وگوهای سه روز گذشته درباره چارچوب تداوم‬ ‫مذاکرات به توافق رسیدیم‪ .‬ما قصد داریم مطمئن شویم که‬ ‫ای ران به سمت سالح هسته ای نم ی رود و جامعه بی ن المللی‬ ‫از این باب��ت اطمینان حاص��ل کند‪ .‬درباره تمام مس��ائل‪،‬‬ ‫مذاکراتخاکستری‬ ‫ام ریکا م ی خواهد اختالفات هسته ای با ای ران‬ ‫را حل کند‬ ‫گزارش خب رنگار مثلث از اخ رین‬ ‫مذاکره ای ران و‪5+1‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫به این سوال مهم الزم است سه نکته را به صورت موازی و‬ ‫همزمان مدنظر قرار دهیم‪:‬‬ ‫‪ -1‬مذاکرات هس��ته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬وارد فاز‬ ‫نهایی شده است‪ .‬در چنین شرایطی نم ی توان «ایجاد یک‬ ‫جرقه تاکتیکی» را به مثابه وقوع یک «چرخش استراتژیک»‬ ‫تفس��یر کرد‪ .‬مقام��ات امریکایی‪ ،‬همان گون��ه که پس از‬ ‫امضای توافقنامه ژنو بر لزوم برچیده ش��دن زیرساخت های‬ ‫هس��ته ای ای ران تاکید کردند و هم اکن��ون در ظاهر از این‬ ‫موضع کوتاه امده اند‪ ،‬در اینده ای نه چندان دور نیز م ی توانند‬ ‫تاکتیک نخ نمای «انکار مواض��ع قبلی» را در پیش گرفته‬ ‫و دوباره بر لزوم برچیده ش��دن زیرس��اخت های هس��ته ای‬ ‫کش��ورمان تاکید کنند‪ .‬باتوجه به س��وابق رفتاری امریکا‪،‬‬ ‫م ی توان پی ش بینی کرد که طی ش��ش ماه ات��ی ویترین‬ ‫تاکتی ک های متناقض از سوی کاخ سفید به صورت مرحله‬ ‫به مرحله تکمیل شود‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬واشنگتن بارها نشان‬ ‫داده است که حتی در صورت س��ند شدن اظهارات مقامات‬ ‫خویش‪ ،‬اس��تعداد وی��ژه ای در عدول از توافق��ات جمعی و‬ ‫بی ن المللی دارد‪ .‬در چنین شرایطی باید وزن اظهارات شرمن‬ ‫را به صورتی واقع بینانه مورد تجزی��ه و تحلیل قرار داد‪ .‬به‬ ‫عبارت بهتر‪ ،‬در تحلیل اظهارات شرمن نباید دچار «هیجان‬ ‫کاذب» یا «ب ی تفاوتی محض» شد‪ .‬باید در مرزی میان این‬ ‫دو رویکرد حرکت ک��رد تا بتوان بر تاکتیک ب��ه کار رفته از‬ ‫سوی کاخ سفید تسلط کامل داشت‪.‬‬ ‫‪ -2‬اگ��ر خوش��بینانه ترین تحلیل ممک��ن در قبال‬ ‫اظهارات ش��رمن‪ ،‬یعنی تغیی��ر واقعی رویک��رد امریکا در‬ ‫مذاکرات هس��ته ای با ای ران را بپذیریم‪ ،‬به ط��ور طبیعی با‬ ‫دغدغه هایی مواجه م ی شویم‪ .‬همه این دغدغه ها را م ی توان‬ ‫در قالب یک س��وال کلی مطرح کرد و به ان پاسخ داد‪« :‬ایا‬ ‫شرمن در اظهارات اخیر خود امتیاز خاصی ب رای جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران قائل شده است؟»‬ ‫واقعیت امر این اس��ت ک��ه اعتراف رامنی نس��بت‬ ‫به لحاظ شدن حق غن ی س��ازی ب رای ای ران در توافق نهایی‬ ‫از سوی معاون جان کری و همچنین تاکید بر اینکه توقع‬ ‫تل اویو مبنی بر برچیده ش��دن زیرساخت های اتمی ای ران‬ ‫(مطابق انچه نتانیاه��و انتظار دارد) امکان پذیر نیس��ت را‬ ‫نم ی توان حق یا امتیازی از سوی طرف امریکایی محسوب‬ ‫کرد‪ .‬در اینجا باید میان «اعطای حق تازه» و «عقب نشینی‬ ‫اجب��اری از رویکرد قبلی» تمایزی هوش��یارانه قائل ش��د‪.‬‬ ‫اظهارات ش��رمن م ی توان��د به عنوان نماد «عقب نش��ینی‬ ‫واشنگتن از خواسته های قبلی خود» البته در برهه فعلی‪،‬‬ ‫مورد شناس��ایی قرار گیرد‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬ب��ا صورتبندی‬ ‫س��اده اظهارات اخیر ش��رمن م ی توان به گزاره زیر رس��ید‪:‬‬ ‫«ایاالت متحده امریکا در برهه زمانی فعل ی ترجیح داده است‬ ‫به صورت ضمنی کلیت حق غن ی سازی ای ران را به رسمیت‬ ‫ش��ناخته و از مواضع قبلی خود مبنی بر لزوم برچیده شدن‬ ‫زیرساخت های هسته ای کشورمان صرف نظر کند‪».‬‬ ‫در چنین ش��رایطی باید امکان عدول واش��نگتن از‬ ‫ای��ن موضع گی��ری‪ ،‬تغییرس��ریع مواض��ع واش��نگتن در‬ ‫موضع گیری های بعدی‪ ،‬تالش مقامات امریکایی مبن ی بر‬ ‫تحلیل وارونه اظهارات شرمن و فاکتورهای دیگر را محتمل‬ ‫دانست‪ .‬در هر صورت مواضع اخیر ش��رمن تکلیفی ب رای‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران در مس��یر ادامه مذاکرات ایجاد‬ ‫نم ی کند‪ .‬مطالبات ثابت کش��ورمان در این میان محفوظ‬ ‫و خدشه ناپذیر خواهد بود‪ .‬مطالباتی که در جریان مذاکرات‬ ‫هسته ای اخیر در وین نیز از سوی اقای دکتر ظریف و دیگر‬ ‫اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای با قاطعیت مورد تاکید‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در این خصوص مواضع رئیس س��ازمان انرژی‬ ‫ی و معاون وزیر خارجه کشورمان هر دو م ی تواند الگویی‬ ‫اتم ‬ ‫مناسب در مواجهه با اظهارات ش��رمن باشد‪ .‬دکترعل ی اکبر‬ ‫صالحی در خصوص اظهارات ش��رمن م ی گوی��د‪« :‬برای‬ ‫غن ی سازی نیازی به تایید شرمن نداریم‪ .‬این حقی است که‬ ‫در ان پ ی تی ذکر شده است‪ ،‬ولی انها هم امده اند به صورت‬ ‫دو فاکتور و عملی به ان اذعان کرده اند‪ ،‬این مطلب را خانم‬ ‫شرمن به صراحت عنوان کرد‪ .‬نکته ای که باید در مورد ان‬ ‫جدیت الزم را داشته باشیم این است که غن ی سازی در حدی‬ ‫است که ما نیاز داریم و ما تعیی ن کننده ان نیاز هستیم و با‬ ‫هر ش��یوه ای که بتوانیم غن ی سازی کنیم و در هر سطحی‬ ‫که غن ی سازی نیاز داشته باش��یم‪ ،‬باید از این حق برخوردار‬ ‫باش��یم که این یک خواسته و خط قرمز ماس��ت که از ان‬ ‫عبور نم ی کنیم‪ .‬ما به طور داوطلبان��ه پذیرفته ایم که حق‬ ‫غن ی سازی خود را در حد پنج درصد حفظ کنیم و این بدان‬ ‫مفهوم نیست که اگر بیش از پنج درصد نیاز به غن ی سازی‬ ‫داشته باشیم به ان ورود نکنیم‪».‬‬ ‫دکتر س��ی د عباس ع راقچی نیز در واکنش به مواضع‬ ‫اخیر معاون وزیر امور خارجه امریکا اظهار کرده است‪« :‬انچه‬ ‫خانم شرمن گفته‪ ،‬اعتراف مجددی است بر اینکه غن ی سازی‬ ‫ای ران ادامه پیدا خواهد کرد و برنامه غن ی سازی ای ران‪ ،‬ابعاد و‬ ‫اندازه های ان بخشی از راه حل جامع نیز خواهد بود‪ .‬طبق‬ ‫توافق ژنو ای ران به غن ی سازی خود در گام اول ادامه م ی دهد‬ ‫و در گام نهایی و برنامه جامع نیز یک غن ی سازی خواهیم‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫‪ -3‬بدیهی اس��ت که واش��نگتن در صدد است به هر‬ ‫نحو ممکن گارد ای ران را در مذاکرات دور نهایی باز کند‪ .‬در‬ ‫این جا کاخ س��فید به طور طبیعی به خلق تصاویر مجازی‬ ‫روی م ی اورد تا ضمن مشغول س��اختن ای ران و حتی دیگر‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬به این تصاویر‪ ،‬تصوی��ر واقعی مدنظر خود را‬ ‫تکمیل کند‪.‬‬ ‫در چنین شرایطی برخی چرخش های تاکتیکی (که‬ ‫به صورت بالقوه م ی تواند ناپایدار باشد) نباید منجر به برهم‬ ‫خ��وردن تنظیم ضرباهنگ مذاکرات از س��وی کش��ورمان‬ ‫شود‪ .‬در این خصوص الزم اس��ت گارد خود را در مذاکرات‬ ‫بس��ته نگاه داریم‪ .‬چنانچه بارها اشاره شده است‪ ،‬غی ر قابل‬ ‫اعتماد بودن ایاالت متحده امریکا و حتی تروییکای اروپایی‬ ‫(انگلیس‪ ،‬المان و فرانسه) در مذاکرات ریشه در سوء سوابق‬ ‫اس��تراتژیک‪ ،‬تاکتیکی‪ ،‬رفت��اری و گفتاری انه��ا در قبال‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران دارد‪.‬‬ ‫از این رو باید همچنان نس��بت به ط��رف مقابل در‬ ‫مذاکرات ب ی اعتماد بود‪ .‬در این میان بازی رقیب ب رای تبدیل‬ ‫کردن «ب ی اعتم��ادی» به «اعتماد» بای��د تابعی از «تغییر‬ ‫واقعی استراتژی ها» باش��د نه «تغییر صوری تاکتی ک ها»!‬ ‫در این میان الزم است «تغییر صوری تاکتی ک ها» در وهله‬ ‫اول به «تغیی��ر واقعی تاکتی ک ه��ا» و در مرحله نهایی به‬ ‫«تغییر واقعی استراتژی ها» منجر شود‪ .‬در غیر این صورت‬ ‫اساسا نم ی توان از رسیدن به یک توافق پایدار هسته ای با‬ ‫اعض��ای ‪ ،5+1‬مخصوصا ایاالت متحده امریکا س��خن به‬ ‫میان اورد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫گفت وگوهای سازنده ای داشتیم و این مباحث برنامه کاری‬ ‫تداوم مذاکرات را فراهم کردند‪ .‬ب رای پیشبرد مذاکرات باید‬ ‫فضا را ب رای مطرح شدن تمام دیدگاه ها باز کرد‪ .‬با این حال‬ ‫تا زمانی که همه چیز مورد توافق قرار نگرفته یعنی درباره‬ ‫هیچ چیزی توافق نشده است‪».‬‬ ‫معاون وزیر امور خارجه امریکا گری��زی نیز به فرایند‬ ‫زمانی مذاکرات زده و از طی شدن مسیری طوالنی در زمان‬ ‫کوتاه سخن گفته است‪« :‬این یک فرایند سخت‪ ،‬پیچیده‬ ‫و طوالنی خواهد بود اما تالش خ��ود را خواهیم کرد که در‬ ‫ش��ش ماه به توافق برسیم‪ .‬هم اکنون ش��اهد انجام برخی‬ ‫اقدامات از جانب ای ران هس��تیم‪ .‬راه زیادی مانده اما در این‬ ‫زمان کوتاه مس��یری را طی کرده ایم‪ .‬درباره مس��اله توان‬ ‫موشکی ای ران نیز به صوت ویژه سخنی نم ی گویم اما باید‬ ‫بگویم که تمام مسائل در این مباحث مطرح شده اند و یک‬ ‫بار دیگر تاکید م ی کنم ت��ا زمانی که درباره تمام مس��ائل‬ ‫توافق نشده درباره هیچ چیز توافق نشده است‪».‬‬ ‫درس��ت در پایان همی��ن کنفرانس خب��ری بود که‬ ‫شرمن از نگرانی متحدان کاخ س��فید در خاورمیانه‪ ،‬یعنی‬ ‫رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی پرده برداشت‪« :‬هر‬ ‫کش��وری م ی تواند نگران ی های خود را داشته باشد‪ .‬ما یقینا‬ ‫به مشورت های متحدانمان گوش فرا م ی دهیم‪ .‬ب رای مثال‬ ‫در هفته اتی به اسرائیل و عربس��تان خواهم رفت تا با انها‬ ‫مشورت کنم‪».‬‬ ‫با این حال به نظر م ی رس��د پیام های ش��رمن ب رای‬ ‫تل اویو و ریاض در س��فر به س��رزمی ن های اشغالی چندان‬ ‫به م��ذاق اعضای کابینه چن��د تکه نتانیاه��و و دربار نیمه‬ ‫گسس��ته ال س��عود خوش نیامد؛ اظهاراتی که طرح ان از‬ ‫سوی ش��رمن تا کنون س��ابقه نداشته اس��ت‪« :‬در توافق‬ ‫نهایی‪ ،‬ای ران م ی تواند به غن ی سازی در داخل ب رای مصارف‬ ‫عملی ادامه دهد و توقع برچیدن برنامه غن ی س��ازی ای ران‬ ‫غیرمنطقی است‪.‬‬ ‫برنامه غن ی سازی ای ران الزم است در چارچوب محدود‬ ‫و سنجیده و تحت نظارت کامل بازرسی صورت پذیرد‪ .‬مانند‬ ‫اسرائیل‪ ،‬امریکا نیز م ی خواهد که در داخل ای ران غن ی سازی‬ ‫صورت نگیرد‪ ،‬اما این توقعی غیرمنطقی است‪.‬ای ران و شش‬ ‫قدرت جهانی ب رای دستیابی به توافق انگیزه و تعهد دارند‪.‬‬ ‫گفت وگوها دش��وار خواهد بود؛ اما تالش دیپلماتیک ب رای‬ ‫حل موضوع باید ادام��ه یابد‪ .‬معیار موفقی��ت گفت وگوها‬ ‫عدم دستیابی ای ران به بمب هسته ای خواهد بود!»‬ ‫اما مع��اون وزیر امور خارج��ه ایاالت متح��ده امریکا‬ ‫پیام ی کوتاه نیز به اصل ی ترین ش��ریک راهبردی واشنگتن‬ ‫در خاورمیانه داد‪« :‬دیگ��ران نباید در رون��د گفت وگوهای‬ ‫هسته ای ای ران دخالت کنند‪».‬‬ ‫برخی تحلیلگ��ران معتقدند که ش��رمن در این پیام‬ ‫به طور مستقیم دولت نتانیاهو و شخص اویگدور لیبرمن‬ ‫وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی را خطاب قرار داده است‪.‬‬ ‫همچنین البی تندروه��ا در مجلس نمایندگان و س��نای‬ ‫امریکا نیز م ی توانند مخاطب این پیام شرمن باشند‪.‬‬ ‫با این حال سوال اصلی اینجاست که در برهه فعلی‬ ‫چگونه باید با مواضع ش��رمن برخورد کرد؟ ایا م ی توان این‬ ‫اظه��ارات را مبنایی ب رای قضاوت خ��ود در خصوص تغییر‬ ‫رفتار طرف امریکایی یا حتی کاهش علنی سطح انتظارات‬ ‫واشنگتن در مذاکرات هسته ای با ای ران قرار داد؟ جهت پاسخ‬ ‫وینزیرسایهکی یف‬ ‫‪35‬‬ ‫دیپلماسی برنده ها‬ ‫اتحادیه اروپا و غرب به ایران نزدیک م ی شوند‬ ‫دکتر سعید خالوزاده‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫امض��ای توافقنامه بین جمه��وری اس�لامی ای ران و‬ ‫کشورهای گروه ‪ 5+1‬در ‪ 24‬نوامبر ‪ 2013‬قبل از هر چیز بیانگر‬ ‫ب رنده ش��دن رویکرد مذاکره و دیپلماسی به جای دیپلماسی‬ ‫تحریم و فشار است‪ .‬امضای توافقنامه ژنو اگرچه هنوز موقتی‬ ‫و ب رای راستی ازمایی تعهدات موافقت شده دو طرف مذاکرات‬ ‫است‪ ،‬لکن همین هم چشم انداز جدید و قدرتمندی به ای ران‬ ‫م ی دهد تا از رهگذر ان شرایط جدیدی در افق سیاست خارجی‬ ‫و قدرت منطقه ای کشور به وجود اید‪ .‬در این شرایط م ی توان‬ ‫منتظر گشایش در روابط خارجی و مبادالت خارجی زیادی با‬ ‫کش��ورهای مختلف دنیا بود‪ .‬از طرفی برداشته شدن برخی‬ ‫تحریم ها در کنار تعدیل شدن فش��ار سیاسی و روانی ناشی‬ ‫از ان‪ ،‬باعث ایجاد فرصت های زیادی ب رای جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران می شود‪ .‬این فرصت ها زمینه ساز تعامالت‬ ‫جدید در زمینه های سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬تجاری‪،‬‬ ‫منطق��ه ای و بی ن الملل��ی ب رای ای ران اس��ت و‬ ‫نویدبخ��ش مناس��بات و دیپلماس��ی جدیدی‬ ‫بین ای ران و کشورهای زیادی در دنیا خواهد بود‪.‬‬ ‫در اینده نزدیک باید ش��اهد موضعگیری جدید‬ ‫‪ 28‬کشور عضو اتحادیه اروپا در بستری جدید و‬ ‫مبتنی بر همکاری و تعامل سازنده باشیم‪.‬‬ ‫این در حالی است که وزش نسیم جدیدی‬ ‫در مجلس نمایندگان امریکا به سمت ای ران اغاز‬ ‫ش��ده که خود موضوع جدید و در خور توجهی‬ ‫است‪ .‬در حالی که همچنان تندروهای امریکایی‬ ‫با فش��ار البی صهیونیس��تی ایپک به دنبال‬ ‫طرح الزام اور ب رای تشدید تحریم ها علیه ای ران‬ ‫هستند‪ ۱۰۴ ،‬نماینده مجلس نمایندگان امریکا‬ ‫در نامه ای به باراک اوباما از سیاس��ت های وی‬ ‫حمایت کرده‪ ،‬از دیگر اعضای کنگره خواسته اند‬ ‫تحریم های ای ران را تش��دید نکنند‪ .‬در واقع‪ ،‬بیش از یکصد‬ ‫عضو مجلس نمایندگان امریکا در نامه ای به باراک اوباما‪ ،‬از‬ ‫رویکرد دیپلماتیک او درباره مناقشه هسته ای ای ران حمایت‬ ‫کرده اند‪ .‬انان از دیگر اعضای کنگره خواسته اند تحریم های‬ ‫بیشتری علیه ای ران وضع نکنند که مذاکرات فعلی را تهدید‬ ‫کند‪ .‬این گروه از نمایندگان امریکایی از کنگره خواسته اند که‬ ‫به دیپلماسی در قبال ای ران فرصت بدهد‪ .‬این نامه ب رای جمع‬ ‫امضاهای بیشتر در مجلس باز است‪.‬‬ ‫در این نام��ه امده اس��ت‪« :‬اگر مصوب��ه ای که خطر‬ ‫ازهم پاشیدن هم بستگی بی ن المللی را در پی داشته باشد یا‬ ‫بدتر از ان‪ ،‬از اعتبار ما در مذاکرات پیش رو بکاهد و پیشرفت‬ ‫سخت به دس��ت امده ب رای دس��تیابی به یک توافق نهایی‬ ‫قابل تایید را تهدید کند‪ ،‬باید از ان پرهیز کرد‪ ».‬این در حالی‬ ‫اس��ت که باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری ایاالت متحده‪ ،‬بارها‬ ‫تاکید کرده اس��ت که اگر کنگره امریکا در مهلت ش��ش ماه‬ ‫تعیی ن شده در توافق ژنو قانونی ب رای تش��دید تحریم ای ران‬ ‫تصویب کند‪ ،‬ان را وتو خواهد کرد‪.‬‬ ‫رئی س جمهوری امریکا‪ ،‬نهم بهمن م��اه در پنجمین‬ ‫س��خنرانی س��االنه خود در کنگ��ره امری��کا از تالش های‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪36‬‬ ‫دیپلماتیک خود در ب راب��ر ای ران دفاع ک��رده و گفته بود این‬ ‫تالش ها‪ ،‬بختی ب رای حل یکی از مهم ترین مسائل امنیتی‬ ‫جهان بدون خطر جنگ به وجود اورده است‪ .‬نامه ‪ 104‬نماینده‬ ‫مجلس امریکا خطاب ب��ه باراک اوباما از اهمیت بس��زایی‬ ‫برخوردار اس��ت و بیانگر جهت جدیدی است که نمایندگان‬ ‫مجلس��ین امریکا در پیش گرفته اند‪ .‬در این نامه چند محور‬ ‫عمده به چشم م ی خورد که در خور تامل است‪.‬‬ ‫نماین��دگان در این نامه نس��بت به از هم پاش��یدگی‬ ‫همبستگی بی ن المللی در قبال ای ران هشدار داده اند‪ .‬به عبارتی‬ ‫این نمایندگان پذیرفته اند که توافق با ای ران بازیگران دیگری‬ ‫دارد و فقط امریکاییان فعال مایشاء نیستند و الزم است قول‬ ‫و امضای امریکا محترم ش��مرده ش��ود‪ .‬در این نامه هرگونه‬ ‫مصوبات تحریم ی جدید‪ ،‬غیرسازنده و ب ی مورد شمرده شده‬ ‫و نمایندگان را نس��بت به ان هش��دار داده اند‪ .‬انها به رویکرد‬ ‫دولت اوباما در ب رابر سیاس��ت در پیش گرفته شده در قبال‬ ‫پرونده هس��ته ای ای ران اعتماد کرده و ان را صحیح و سازنده‬ ‫قلمداد کرده اند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد دولت اوباما با همکاری دموکرات های‬ ‫کنگره در نظ��ر دارد حل و فص��ل نهایی توافقنام��ه ژنو در‬ ‫بح��ث هس��ته ای ای��ران را به عن��وان یک��ی از موضوعات‬ ‫مهم و دس��تاوردهای سیاس��ت خارجی خود مطرح کرده و‬ ‫سیاس��ت خارجی امریکا را موفق نش��ان دهد‪ .‬در این رابطه‬ ‫قطعا دولت اوباما به هیچ وجه مایل نیس��ت در این مس��یر‬ ‫شکس ت خورده و مذاکرات هسته ای با ای ران اشتباه توصیف‬ ‫شود‪ .‬بناب راین‪ ،‬هرگونه گسست در مذاکرات و هرگونه مصوبه‬ ‫تحریم ی جدید که بر خالف توافقنامه ‪ 24‬نوامبر ژنو باش��د‪،‬‬ ‫غیرسازنده بوده و رویکرد دیپلماسی امریکا را زیر سوال م ی برد‬ ‫و این امری است که دولت اوباما از ان اجتناب م ی کند‪.‬‬ ‫البته باید در نظر داش��ت دولت اوبام��ا همزمان مایل‬ ‫اس��ت به طی ف های مخالف کنگره نشان دهد که همچنان‬ ‫رویکرد س��ختی را در قبال ای ران در پی��ش دارد ‪ ،‬هنوز زمان‬ ‫ب رای نتیجه نهایی با ای ران فرا نرس��یده‪ ،‬ای��ران باید تعهدات‬ ‫دیگری را انجام دهد و دولت امریکا نس��بت به این مس��ائل‬ ‫کامال هوشیار است‪ .‬ولی نیازی به تحریم های جدید بعد از‬ ‫توافقنامه ‪24‬نوامبر نیست‪ .‬به هرحال به نظر م ی رسد روابط‬ ‫ای ران و امریکا هم اکنون در دوران انتقالی خود قرار دارد‪ .‬روابط‬ ‫جدید تابعی از عناصر زیادی است که به مسئوالن عالی رتبه‬ ‫دو کشور بستگی دارد‪ .‬اتحادیه اروپایی نیز عالقه مندی خود‬ ‫ب رای عادی س��ازی مناس��باتش با ای ران را ب��ه وضوح اعالم‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬در این میان ما هر روز شاهد حضور یک هیات‬ ‫پارلمانی‪ ،‬سیاسی یا تجاری اروپایی در ای ران هستیم‪ .‬روابط‬ ‫با انگلیس هم در حال عادی شدن است و سفارتخانه های دو‬ ‫کشور اخی را بازگشایی شدند‪ .‬تحوالت منطقه ای قطعا یکی از‬ ‫تو گو بین ای ران و اتحادیه اروپایی‬ ‫نکات شایسته رایزنی و گف ‬ ‫اس��ت‪ .‬باتوجه به تحوالتی که طی ماه های اخیر در منطقه‬ ‫خاورمیانه رخ داده اس��ت‪ ،‬به نظر م ی رس��د بروکسل رابطه با‬ ‫ای ران را در چارچوب یک سیاس��ت جدید منطقه ای م ی بیند؛‬ ‫سیاس��تی که گویای تغیی راتی در دیپلماسی منطقه ای این‬ ‫اتحادیه است‪ .‬منطقه طی چند ماه اخیر درگیر حوادث جدید و‬ ‫خط رناکی بوده است‪ .‬تحوالت اخیر در ترکیه به دنبال حوادث‬ ‫ی علیه دولت‬ ‫میدان تقسیم و تظاه رات و شورش های مردم ‬ ‫اردوغان که تاثی رات بس��یار منفی در رابطه ترکیه با اتحادیه‬ ‫اروپایی و کشورهای عضو ان گذاشت و چشم انداز عضویت‬ ‫ترکیه در اتحادیه اروپایی را باز هم به عقب انداخت‪ ،‬تغییر و‬ ‫تحوالت اخیر در مصر و کنار گذاشتن دولت محمد مرسی و‬ ‫روی کار امدن دولت جدید که موجب نگرانی و هوش��یاری‬ ‫و استقبال ناگفته کشورهای اروپایی ش��ده‪ ،‬تحوالت جدید‬ ‫در س��وریه و قدرت گرفتن مجدد دولت بشار اسد‪ ،‬رفتارهای‬ ‫بسیار وحشیانه گروه های افراطی و تفکیری در سوریه و تقریبا‬ ‫در تمامی کش��ورهای عربی خاورمیانه که موجب ه راس و‬ ‫نگرانی کشورهای اروپایی شده‪ ،‬چشم انداز کنف رانس ژنو ‪ 2‬و‬ ‫نقش جدیدی که ای ران م ی تواند در این کنف رانس بازی کند‬ ‫و ‪ ...‬اینها همه مسائلی است که شرایط جدیدی را پیش پای‬ ‫اتحادیه اروپایی و کشورهای عضو ان م ی گذارد‬ ‫و در این میان قطعا ای ران جایگاه ویژه ای خواهد‬ ‫داشت که نم ی توان به سادگی از ان گذشت‪.‬‬ ‫به نظ��ر م ی رس��د اتحادی��ه اروپای��ی و‬ ‫کش��ورهای بزرگ ان و به خصوص سه کشور‬ ‫المان‪ ،‬فرانس��ه و انگلیس که نقش مهم ی در‬ ‫مذاکرات هسته ای با ای ران داشته اند‪ ،‬خود را ب رای‬ ‫ش��رایط جدید همکاری با ای ران اماده م ی کنند‬ ‫و مایل هس��تند دوره س��رد کنونی را پشت سر‬ ‫بگذارند‪ .‬روابط ای ران با اتحادیه اروپایی در حال‬ ‫حاضر در پایی ن ترین سطح خود طی سال های‬ ‫اخیر قرار داش��ته و این وضعیت فریز ش��ده در‬ ‫تمامی سطوح سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬تجاری و ‪...‬‬ ‫دیده م ی شود‪ .‬سه کشور یاد ش��ده در سردی و‬ ‫رکود این روابط نقش زیادی داش��ته اند و اکنون‬ ‫که توافقنام��ه ژنو امضا ش��ده‪ ،‬قاعدتا مواضع و‬ ‫دیدگاه های این کش��ورها و مجموعه اتحادیه‬ ‫اروپایی تغییر خواهد ک��رد و ما باید ش��اهد دوره ای جدید از‬ ‫روابط و همکاری های همه جانبه با کشورهای اروپایی باشیم‪.‬‬ ‫امضای توافقنامه ژنو اگرچه هنوز موقتی و ب رای راست ی ازمایی‬ ‫تعهدات موافقت شده دو طرف مذاکرات است‪ ،‬لکن همین‬ ‫هم چشم انداز جدید و قدرتمندی به ای ران م ی دهد تا از رهگذر‬ ‫ان شرایط جدیدی در افق سیاس��ت خارجی کشور به وجود‬ ‫اید‪ .‬در این شرایط م ی توان منتظر گشایش در روابط خارجی‬ ‫و مبادالت خارجی زیادی با کش��ورهای مختلف دنیا بود‪ .‬از‬ ‫طرفی برداشته ش��دن برخی تحریم ها در کنار تعدیل شدن‬ ‫فش��ار سیاس��ی و روانی ناش��ی از ان‪ ،‬فرصت های زیادی را‬ ‫ب رای جمهوری اس�لامی ای ران م ی گش��اید‪ .‬این فرصت ها‬ ‫زمینه ساز تعامالت جدید در زمینه های سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫تجاری‪ ،‬منطقه ای و بی ن المللی ب رای ای ران است و نویدبخش‬ ‫مناسبات و دیپلماسی جدیدی بین ای ران و کشورهای زیادی‬ ‫در دنیا خواهد بود‪ .‬در این فرایند به نظر م ی رسد نقش و جایگاه‬ ‫ای ران در تعامالت منطقه ای افزایش یافته است‪ .‬از طرفی در‬ ‫اینده نزدیک ما باید شاهد موضع گیری جدید ‪ 28‬کشور عضو‬ ‫اتحادیه اروپایی در بستری جدید و مبتنی بر همکاری و تعامل‬ ‫سازنده باشیم‪g .‬‬ ‫مذاکرات خاکستری‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل هسته ای‬ ‫خصلت مذاکره به گونه ای است که هی چ گاه نم ی‪‎‬توان‬ ‫ان را به ص��ورت کامال مثبت ی��ا منفی ارزیاب��ی کرد؛ طی‬ ‫مذاکرات هسته‪‎‬ای ای ران و گروه ‪ ،5+1‬نیز دو طرف مسیری‬ ‫را م ی‪‎‬روند که تاکنون از این مس��یر هی��چ انحرافی صورت‬ ‫نگرفته اس��ت‪ .‬به عبارتی چون مذاکرات ب��ه صورت هدف‬ ‫محور است‪ ،‬اهداف و نتیجه مشخص است و همین هدف‪،‬‬ ‫نوسانات حین مسیر را توجیه م ی کند‪ .‬منتها منوط به اینکه‬ ‫از این مسیر دیگر انحرافی صورت نگیرد‪ .‬در مذاکرات اخیر‪،‬‬ ‫اختالفات بیش��تر معطوف به مواردی بود ک��ه خارج از میز‬ ‫مذاکره مطرح شده بود و مش��خصا در عوض انکه به عنوان‬ ‫دستورکار مذاکراتی عنوان ش��وند تحت عنوان بیانی ه های‬ ‫سیاسی مطرح ش��ده بودند‪ .‬بخش عمده این مسائل نیز از‬ ‫طرف امریکا ش��کل گرفته بود‪ .‬در این میان دغدغه ای که‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران دارد این اس��ت که در قبال ایفای‬ ‫نق��ش و انجام تعهد‪ ،‬تعهدات ‪ 5+1‬اجرایی نش��ود‪ .‬س��ابقه‬ ‫عهدش��کنی غرب نیز مقداری نگرانی ای ران را بیشتر کرده‬ ‫است‪ .‬گزارش‪‎‬های یوکیا امانو‪ ،‬دبیرکل سازمان انرژی اتمی‬ ‫ نش��ان داد که تنها بخش توافقنامه ژنو ک��ه به طور کامل‬ ‫اجرا شده تعهد ای ران اس��ت‪ .‬یعنی جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫بازرس��ی ها و نظارت ها را پذیرفته و اژانس ه��م در گزارش‬ ‫خود اعالم کرده که ای ران همکاری ه��ای الزم را انجام داده‬ ‫است‪ .‬منتها در طرف مقابل یک سری موضع گیری‪‎‬ها شکل‬ ‫گرفت که باعث ایجاد تردید در شناسایی حق هسته ای و لغو‬ ‫تحریم ها از سوی طرف مقابل ش��د‪ .‬بناب راین دغدغه ای که‬ ‫داخل توافقنامه شکل گرفت همین بود‪ .‬در خارج از توافقنامه‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه‬ ‫نیز دغدغه ای مط��رح بود مبنی بر اینک��ه برخی از مقامات‬ ‫امریکایی مسائلی را مطرح کردند که هیچ ربطی به مذاکرات‬ ‫ندارد؛ مس��ائلی مانند موضوع توان نظامی و موشکی ای ران‬ ‫و مداخله در امور داخلی کش��ور‪ .‬این مسائل با هدف خاصی‬ ‫مطرح م ی شود که همان زنده نگه داش��تن بنای تحریم ها‬ ‫علیه ای ران است‪ .‬انها هدفش��ان این است که این تحریم ها‬ ‫به اهرم یا چماقی تبدیل شود که تا حداقل ‪ 10‬سال اینده به‬ ‫ادعای انها باعث بازدارندگی ای ران ش��ود‪ .‬یعنی هر انچه که‬ ‫در طول ‪ 35‬سال گذش��ته تحت عنوان خروج ای ران از قلمرو‬ ‫اس��تراتژیک غرب مطرح شده نیز رفع ش��ود‪ .‬به بیان دیگر‬ ‫به گونه ای ای ران دوباره به قلمرو اس��تراتژیک غرب بازگردد‪.‬‬ ‫این اهرم همان تحریم هاس��ت‪ .‬البته باید توجه داش��ت که‬ ‫اصوال مذاکره کنندگان ای ران‪ ،‬در زمینه خارج از مذاکرات هیچ‬ ‫ماموریتی ندارند و حتی توافقنامه ژنو ‪ 3‬بدون پایان دادن به‬ ‫تحریم های ای ران هیچ مش��روعیتی نخواهد داشت‪ .‬این در‬ ‫شرایطی اس��ت که ورود به مباحث دیگر اختالف زا است و‬ ‫ای ران باید از هر بحثی که اهرم های قدرت کشور را ضعیف‬ ‫کند چه در دل مذاکرات و چه در حاشیه مذاکرات پرهیز کند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه م��ن معتق��دم طیف محافظ��ه کاران و‬ ‫جمهوریخواه��ان و حتی برخ��ی از دموکرات ه��ا در امریکا‬ ‫تالش دارند موضوع تحریم ها را به دوران بعد از باراک اوباما‬ ‫بکشانند و معتقدند اگر یک توافق کلیدی در این زمینه شکل‬ ‫نگیرد م ی‪‎‬توان در ان زمان‪ ،‬هجمه تازه‪‎‬ای را علیه ای ران شکل‬ ‫داد‪ .‬منتها در این راستا یک س��ری واقعیات وجود دارد که بر‬ ‫مذاکرات اثرگذار اس��ت؛ واقعیاتی که م ی توان در س��کوت‬ ‫خبری و موضع گیری دیگر اعضای گروه ‪ 5+1‬مشاهده کرد‪.‬‬ ‫این اعضا عمال از حس��ن نیتی که ای ران نشان داده رضایت‬ ‫دارند‪ .‬به عبارت دیگر االن دیگر س��ایر اعضای ‪ ،5+1‬ای ران‬ ‫را یک تهدید واقعی نم ی‪‎‬دانند؛ البته ش��اید بعضا مواضعی‬ ‫مخالف این مس��اله اتخاذ کنند‪ .‬حتی اوباما نیز رسما ای ران‬ ‫را یک تهدید نم ی‪‎‬داند ولی به دلیل مالحظات منطقه‪‎‬ای با‬ ‫برخی الب ی‪‎‬های طرفدار و متحدش کماکان تالش م ی‪‎‬کند‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫امریکا می خواهد اختالفات هسته ای با ایران را حل کند‬ ‫ای ران را یک تهدید نشان دهد تا امتیازاتی راهبردی از ای ران‬ ‫بگیرد‪ .‬اوباما در ‪ 16‬ب رنامه ای که در حوزه سیاست داخلی خود‬ ‫مطرح کرده بارها و بارها از موفقیت دیپلماسی در قبال ای ران‬ ‫در کنگره یاد کرده اس��ت و اگر این دیپلماسی به شکست‬ ‫منجر ش��ود اوباما هرگز محبوبیت ‪ 43‬درصدی پیش��ین را‬ ‫نخواهد داش��ت‪ .‬همچنین بخش اعظ��م مذاکرات بین دو‬ ‫کشور ای ران و امریکا است و از ابتدای توافق ژنو نیز تنها این‬ ‫دو کشور بیانیه و موضع گیری های سیاسی داشتند‪ ،‬پس الزم‬ ‫است موضوع هسته ای ابتدا بین ای ران و امریکا حل شود‪ .‬البته‬ ‫روابط دو کشور از اغاز توافق ژنو تاکنون از لحاظ روانی متشنج‬ ‫شده که این امر هم ناشی از نوع کارشکن ی های امریکا است‪.‬‬ ‫در برهه کنونی موضوع تنش های میان ای ران و امریکا‬ ‫در دوره باراک اوباما باید رفع شود‪ .‬چون رئی س جمهور امریکا‬ ‫به یک درک اس��تراتژیک از ش��رق دنیا رس��یده و این درک‬ ‫استراتژیک متاثر از فشارهایی است که به دولتش وارد شده‬ ‫است‪ .‬او سعی دارد یک سری اختالفات منطقه ای را رفع کند‬ ‫تا به دنبال ان در عرصه بی ن الملل در دو مورد دست بازتری‬ ‫داشته باش��د؛ نخست جلوگیری از س��قوط و افول هژمونی‬ ‫امریکا در قبال برخی رقب��ا مانند چین و گ��روه بریکس و‬ ‫دیگری نیز در ب رابر رقبایی که تازه شکل م ی گی رند‪ .‬در بحث‬ ‫داخلی نی��ز اوباما دغدغه هایی دارد مانن��د وعده ای که او به‬ ‫مردم امریکا داده مبن��ی بر اینکه انها را ب��ه باالی خط فقر‬ ‫بیاورد‪ .‬بناب راین شکست دولت اوباما در این دو زمینه یعنی‬ ‫افول هژمونی امریکا در خارج و عدم اجرای سیاس��ت های‬ ‫دولت رفاه در داخل باعث شکس��ت قطعی دموکرات‪‎‬ها هم‬ ‫در انتخاب��ات میان دوره ای س��ال جاری می�لادی و هم در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اینده خواهد شد‪ .‬به همین خاطر‬ ‫دولت فعلی سع ی اش بر این است که یک سری هزینه های‬ ‫منطقه ای را کاهش دهد؛ تصمیماتی مانند خروج از ع راق در‬ ‫سال ‪ 2011‬و تالش ب رای خروج از افغانستان در سال ‪ 2014‬و‬ ‫س��پس نیز پایان دادن به اختالف هسته ای با ای ران حداکثر‬ ‫تا یک سال اینده‪.‬‬ ‫مهم این اس��ت ک��ه اکن��ون از ای��ن ش��رایطی که‬ ‫امریکای ی ها تحت اجبار دارند م ی‪‎‬پذی رند استفاده کرد‪ .‬در طول‬ ‫تاریخ مناسبات میان ای ران و امریکا پس از انقالب و از زمانی‬ ‫که موضوع گروگانگیری بین دو طرف شکل گرفت‪ ،‬ای ران ی ها‬ ‫فقط در شرایطی توانس��تند از امریکا امتیاز کسب کنند که‬ ‫به عنوان یک قدرت خودش��ان را به رخ این کشور کشیدند‪.‬‬ ‫این ش��رایط در حال حاضر نیز فراهم اس��ت و ای ران ی‪‎‬ها در‬ ‫زمینه‪‎‬های مختلف قدرت به رخ کشیدن خودشان را دارند‪ .‬اوج‬ ‫این مساله نیز در دوره جدید نخست حضور مردم در انتخابات‬ ‫‪ 24‬خرداد و سپس نیز راهپیمایی پرش��کوه ‪ 22‬بهمن بود‪.‬‬ ‫بناب راین از دوره فعلی باید تحت عنوان یک فرصت استفاده‬ ‫کرد‪ .‬همچنین یک شکاف جدی میان امریکا و اروپا در حال‬ ‫شکل گیری است به ش��رطی که اش��تباهاتی مانند اشتباه‬ ‫پذیرش یک هیات پارلمانی توسط مجلس باعث نشود که‬ ‫دوباره موضوعات تازه‪‎‬ای در دستورکار روابط ای ران و اروپا شکل‬ ‫بگیرد؛ موضوعاتی مانند گفت وگوهای انتقادی و مسائلی از‬ ‫این دست‪ .‬مساله مهم دیگر این است که جمهوری اسالمی‬ ‫سازوکارهای خودش را ب رای رفع اختالفات داخلی فعال کند‬ ‫تا بهانه ای ب رای دخالت خارجی وجود نداشته باشد‪.‬‬ ‫اکنون مسائلی که میان ای ران و امریکا رخ داده ای ران را‬ ‫به باالجبار به سمتی م ی برد که جایگاه سیاست خارج ی اش‬ ‫را در قبال نوع تقابل و تعاملی که با امریکا دارد بررسی کند‪.‬‬ ‫امروز امریکا یک قدرت جهانی است که دغدغه جهانی دارد‬ ‫و ای ران یک قدرت منطقه ای است که دغدغه منطقه ای دارد و‬ ‫ان نیز اول شدن در میان ‪ 26‬کشور منطقه است‪ .‬به نظر من‬ ‫از زمان انتخابات ‪ 24‬خرداد چه گروه پیروز و چه دیگر گروه ها‬ ‫تالش کردند وحدت گرایانه به سیاست خارجی کشور کمک‬ ‫کنند و این مس��اله باعث تقویت جایگاه سیاس��ت خارجی‬ ‫کشور شد‪g .‬‬ ‫‪37‬‬ ‫امریکا‪،‬غنی سازی را به رسمیت شناخت‬ ‫‪4‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با امیرعلی ابوالفتح‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‪ ،‬کارشناس مسائل بی ن الملل در گفت وگو با مثلث به بررسی مذاکرات اخیر ایران و گروه ‪5+1‬‬ ‫پرداخت‪ .‬او م ی گوید انچه از این پس دشوار خواهد بود و در گام نهایی به ان پرداخته م ی شود‪ ،‬بحث عقب نشینی‬ ‫در برابر عقب نشینی اس�ت‪ .‬ابوالفتح معتقد است بهبود ش�رایط به نفع ایران در منطقه‪ ،‬ب ه شدت طرف اسرائیلی‬ ‫را عصبانی ک�رده‪ ،‬بنابراین انه�ا تالش م ی کنند رون�د مذاک�رات را ب ه گونه ای پی�ش ببرند که اگر قرار باش�د بین‬ ‫تهران‪-‬واشنگتن ارتباطی برقرار شود و جاده تهران‪ -‬واشنگتن باز شود این جاده از تل اویو بگذرد‪ .‬در واقع از رهگذر‬ ‫این سیاست در پی ان هس�تند که تهران را از سیاست های حذف اس�رائیل و حمایت های همه جانبه از گروه های‬ ‫مبارز فلسطینی دور کنند‪.‬‬ ‫پس از مذاکرات هس�ته ای اخیر‪ ،‬بس�یاری ان را‬ ‫مثبت ارزیابی کردند‪ .‬به نظر ش�ما فضای حاکم‬ ‫میان دو طرف ایران و غرب ب ه خصوص امریکا در‬ ‫مذاکرات ایران و گروه ‪ 5+1‬چگونه بود؟‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫‪ l‬انچه مسلم است دو طرف ای ران و امریکا در یک‬ ‫برهه زمانی قرار گرفته‪‎‬اند که در ان‪ ،‬شرایط به گونه‪‎‬ای رقم‬ ‫خورده که باید اختالفاتشان به خصوص در موضوع هسته ای‬ ‫را از طریق دیپلماس��ی حل کنند‪ .‬هم جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران و هم ایاالت متحده امریکا در این پرونده ‪ 10‬س��اله با‬ ‫یک س��ری محدودیت‪‎‬ها مواجه ش��دند؛ در رابطه با ای ران‪،‬‬ ‫اعمال تحریم‪‎‬های گس��ترده و ش��دید و تاثیر ان بر زندگی‬ ‫روزمره مردم‪ ،‬موضوعی است که نم ی توان ان را کتمان کرد‪.‬‬ ‫همچنین فعالی ت‪‎‬هایی که در عرصه منطقه ای علیه ای ران‬ ‫صورت م ی گیرد‪ ،‬فضای ای ران ه راسی و مقابله با شیعه در‬ ‫منطقه از جمله عواملی است که بر وضعیت ای ران تاثیرگذار‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه تغییر دولت در ایران و پیروزی حس��ن‬ ‫روحانی در انتخابات‪ ،‬فرصت ایجاد ک��رد تا نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران ازمونی را با هدف تجربه کردن یک مسیر‬ ‫جدید انجام دهد‪ .‬ب��رای ایاالت متحده امریکا نیز مهمترین‬ ‫موضوع این است که برنامه هسته ای ای ران طی این سال‪‎‬ها‬ ‫پیشرفت داشته اس��ت؛ یعنی به همان اندازه که تحریم ها‬ ‫شدیدتر شده‪ ،‬پیش��رفت‪‎‬های ای ران نیز در عرصه هسته‪‎‬ای‬ ‫افزایش یافته است‪.‬‬ ‫گزارش‪‎‬های رس��می منتشر شده نش��ان م ی‪‎‬دهد اگر‬ ‫ای ران اراده‪‎‬ای داشته باشد که بخواهد بمب اتمی بسازد که‬ ‫البته این اراده وجود ندارد‪ ،‬امریکا فشارهایش را علیه ای ران‬ ‫افزایش خواه��د داد‪ .‬زی را به لحاظ فنی از دی��د امریکای ی‪‎‬ها‬ ‫ای ران با این توانایی فاصله زیادی ندارد و اگر واش��نگتن به‬ ‫این نقطه نظر برسد که قرار باشد فش��ارها را بیشتر کند و‬ ‫تحریم‪‎‬های شدیدتری را به اجرا بگذارد‪ ،‬چه بسا ای ران‪ ،‬مسیر‬ ‫کره ش��مالی را در پیش بگیرد و به اخ راج بازرس��ان و قطع‬ ‫همکاری ب��ا اژانس روی بیاورد‪ .‬تح��والت منطقه نیز ب رای‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬وضعیت قابل قبولی نیست؛ وضعیت‬ ‫سوریه که همچنان مبهم است و اسرائیل به عنوان متحد‬ ‫امریکا شاهد افزایش فشارهای بی ن المللی است و این خطر‬ ‫وجود دارد که قیام های مردمی در جهان عرب در نهایت به‬ ‫تضعیف ایاالت متحده در منطقه منجر ش��ود‪ .‬مجموع این‬ ‫عوامل باعث ش��ده که ای ران و امریکا در حال حاضر به این‬ ‫نتیجه برس��ند که باید مس��یر گفت و گو را پیش ببرند نه‬ ‫مسیر تقابل و خصومت را‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫پس از مذاکرات‪ ،‬وندی شرمن‪ ،‬معاون وزی ر امور‬ ‫خارج�ه امری�کا در ام�ور سیاس�ی‪ ،‬در س�فر به‬ ‫اس�رائیل گفت ک�ه در چارچوب توافق�ی جامع‪،‬‬ ‫ایران م ی تواند به منظور تامی�ن نیازهای عملی‬ ‫غن ی سازی کند‪ .‬این سخنان ان هم در اسرائیل‬ ‫از چه منظری قابل اهمیت است؟‬ ‫‪38‬‬ ‫‪ l‬حرف‪‎‬ه��ای ش��رمن خیل��ی جدید نیس��ت زی را‬ ‫متن صری��ح توافقنام��ه ژنو اس��ت و او امتی��از خاصی در‬ ‫صحب ت‪‎‬هایش ب رای ای ران قائل نش��ده اس��ت‪ .‬بلکه بیان‬ ‫این صحب ت‪‎‬ها در اس��رائیل حامل پیام اس��ت چرا که او در‬ ‫جایی این صحب ت‪‎‬ها را بیان کرده که بیش��ترین مخالفان‬ ‫توافقنامه ژن��و را دارد‪ .‬در همین توافقنامه گفته ش��ده که‬ ‫بخشی از راه حل نهایی این است که سطح‪ ،‬کیفیت و ابعاد‬ ‫غن ی س��ازی ای ران مورد بحث قرار بگی��رد‪ .‬یعنی در نهایت‬ ‫غن ی سازی توس��ط ای ران صورت م ی گیرد اما اینکه در چه‬ ‫سطحی باشد و چه تعداد و چه نوع سانتریفیوژ در ای ران مورد‬ ‫استفاده قرار بگیرد‪ ،‬جای بحث دارد‪ .‬این مذاکرات با مذاکرات‬ ‫س��ال‪‎‬های پیش تفاوت دارد‪ .‬در ان زمان اصوال غن ی سازی‬ ‫به عنوان یک خط قرمز قلمداد م ی شد اما از دید غرب‪ ،‬ای ران‬ ‫دیگر ان مرحله را پشت سر گذاشته و امکان واداشتن ای ران‬ ‫از بحث غن ی س��ازی وجود ندارد‪ .‬در نهای��ت ای ران به عنوان‬ ‫کشوری که غن ی سازی انجام م ی دهد به شکل غیر مکتوب‬ ‫به رسمیت شناخته شده اما تالش م ی شود که حد و حدود‬ ‫ان را مش��خص کنند‪ .‬این در حالی اس��ت که این شرایط‬ ‫نیز از دید اس��رائیل ی‪‎‬ها به خصوص جن��اح فوق افراطی که‬ ‫بنیامین نتانیاهو ان را نمایندگی م ی‪‎‬کند‪ ،‬قابل قبول نیست‬ ‫اما اسرائیل ی ها به این نتیجه رس��یده اند که امریکا در حال‬ ‫حاضر نه توان ان را دارد و نه مایل اس��ت که بر سر موضوع‬ ‫غن ی س��ازی با ای ران به تقابل و کش��مکش ادامه دهد‪ .‬در‬ ‫نهایت اسرائیل نیز به این قضیه تن خواهد داد‪.‬‬ ‫ای�ا مط�رح ش�دن بح�ث موش�ک های دوربرد‬ ‫ایران در این مرحله را م ی توان تالش�ی از جانب‬ ‫اسرائیل قلمداد کرد؟‬ ‫‪ l‬بدون ش��ک؛ در واقع انها با ط��رح موضوع توان‬ ‫موشکی ای ران امیدوار هستند که یا ای ران توان موشکی خود‬ ‫را کنار بگذارد یا اینکه با طرح این موضوع‪ ،‬امکان پیشرفت‬ ‫مذاکرات را از بین ببرند و مذاکرات به شکست بینجامد‪.‬‬ ‫بعد از این مرحله‪ ،‬ایران و امریکا اگر بخواهند به‬ ‫نتیجه برسند چه رویکردی را باید دنبال کنند؟‬ ‫‪ l‬تاکنون مذاکرات بر مبنای توقف در ب رابر توقف‬ ‫بود‪ ،‬یعنی پیشرفت برنامه هسته ای ای ران در مقابل افزایش‬ ‫تحریم های غرب متوقف شود؛ این بخش خیلی مشکل ساز‬ ‫نیس��ت زی را در وضع موجود شرایط س��ابق دو طرف باقی‬ ‫م ی ماند یعن��ی هم ای��ران توانایی هس��ته ای اش را حفظ‬ ‫م ی کند و هم غرب توانایی تحریمی خود را‪.‬‬ ‫انچه از این پس دش��وار خواهد ب��ود و در گام نهایی‬ ‫ب��ه ان پرداخته م ی ش��ود‪ ،‬بح��ث عقب نش��ینی در ب رابر‬ ‫عقب نشینی است‪ .‬یعنی از نگاه غرب ای ران باید از یک سری‬ ‫از شرایط کنون ی اش عدول کند؛ به عنوان نمونه غرب انتظار‬ ‫دارد ای ران در مورد نیروگاه اراک دست به یک عقب نشینی‬ ‫بزند یا ان را از بین ببرد یا دس��ت به تغییر کاربری بزند و ان‬ ‫را از اب سنگین به اب سبک تبدیل کند‪ .‬همچنین انتظار‬ ‫دارند ای ران فردو را نیز از بین ببرد یا کاربرد ان را تغییر دهد‪.‬‬ ‫این بخش ها از دید غرب م ی‪‎‬تواند عقب نشینی تلقی شود‪.‬‬ ‫از طرف غرب نیز برداشتن تمام تحریم های مرتبط با برنامه‬ ‫هسته ای‪ ،‬بازگرداندن ای ران به جامع ه جهانی و خروج پرونده‬ ‫ای ران از شورای امنیت گام هایی اس��ت که به نوعی عقب‬ ‫نشینی تلقی م ی شود‪ .‬این موضوعات ب رای طرفین بسیار‬ ‫حساس‪ ،‬امنیتی و حیثیتی اس��ت‪ .‬این مساله که طرفین‬ ‫تا چه ان��دازه بتوانند این عقب نش��ینی را مدیریت کنند و با‬ ‫واکنش های درونی مواجه نش��وند تاحدودی نیاز به بررسی‬ ‫بیشتر دارد‪ .‬البته تاکنون دو طرف نشان داده‪‎‬اند که رویکرد‬ ‫مثبتی به این موضوع دارند و صحب ت‪‎‬های وندی ش��رمن‬ ‫نی��ز بیانگر ت�لاش امریکای ی‪‎‬ها ب رای ارائ��ه چهره دیگری‬ ‫از خودش��ان بود‪ .‬در حقیقت اکنون ای ران و امریکا س��عی‬ ‫شان بر این اس��ت که اعتماد یکدیگر را جلب کنند اما چند‬ ‫موضوع کلیدی و اساس��ی وجود دارد که باید حل ش��ود‪ ،‬از‬ ‫جمله وضعیت نیروگاه اراک‪ ،‬ف��ردو و همچنین عدم پیوند‬ ‫موضوعات موشکی به موضوعات هسته‪‎‬ای‪.‬‬ ‫حل مساله هس�ته ای تا چه حد با تغییر جایگاه‬ ‫ایران در سطح منطقه ارتباط دارد؟‬ ‫‪ l‬ای ران ب��ه لحاظ جغ رافی��ا‪ ،‬جمعی��ت‪ ،‬توانایی و‬ ‫ایدئولوژی ی��ک بازیگر بزرگ در منطقه اس��ت‪ .‬اگر در یک‬ ‫زورازمایی ب��ا غرب‪ ،‬ای��ران بتواند حتی بخش��ی از حقوق‬ ‫و امتی��ازات هس��ته ای اش را حف��ظ کند این مس��اله یک‬ ‫پیروزی حیثیت��ی ب رای ای��ران خواهد بود‪ .‬البت��ه در داخل‬ ‫کش��ور نگران ی‪‎‬هایی نس��بت به ایجاد محدودیت‏ها وجود‬ ‫دارد و برخی نگران هس��تند که جمهوری اسالمی ای ران از‬ ‫وضعیت کنون ی‏اش مجبور به عقب نشینی شود‪ .‬اما حتی‬ ‫صرف داش��تن چند هزار سانتریفیوژ س��طح اول نیز ای ران‬ ‫را در جایگاه کش��ورهای دارا قرار م ی دهد‪ .‬اکنون ‪ 44‬یا ‪45‬‬ ‫کشور در دنیا وجود دارند که توان تولید اورانیوم غنی شده را‬ ‫دارند‪ ،‬هسته‏ای هستند و م ی‪‎‬توانند سوخت هسته‏ای تولید‬ ‫کنند‪ .‬ای ران اگر در این گروه قرار بگیرد‪ ،‬در مقایسه با تمامی‬ ‫ کش��ورهای منطقه که فاقد چنین توانمندی هستند البته‬ ‫غیر از رژیم صهیونیستی قدرتش افزایش خواهد یافت‪ .‬این‬ ‫مساله باعث افزایش جایگاه ای ران هم به لحاظ قدرت ملی و‬ ‫هم به لحاظ پرستیژی خواهد شد‪ .‬ضمن اینکه این مساله‬ ‫را نیز باید در نظر گرفت که به موازات مذاکرات هس��ته ای‪،‬‬ ‫زورازمایی که میان ای��ران و امریکا در س��وریه وجود دارد‪،‬‬ ‫تاکنون به نفع ای ران بوده و دولت بشار اسد کنار نرفته است‪.‬‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رسد که خطر سرنگونی فوری از سر دولت دمشق‬ ‫رفع شده است‪ .‬بهبود این شرایط به نفع ای ران‪ ،‬به شدت طرف‬ ‫اس��رائیلی را عصبانی کرده‪ ،‬بناب راین انها تالش م ی کنند‬ ‫روند مذاکرات را به گونه ای پیش ببرند که اگر قرار باشد بین‬ ‫ته ران واشنگتن ارتباطی برقرار شود و جاده ته ران واشنگتن‬ ‫باز ش��ود این جاده از تل اویو بگذرد‪ .‬در واق��ع از رهگذر این‬ ‫سیاس��ت در پی ان هس��تند که ته ران را از سیاست های‬ ‫حذف اسرائیل و حمایت های همه جانبه از گروه های مبارز‬ ‫فلسطینی دور کنند‪g .‬‬ ‫یک��ی از ش��اخ ص ترین نکاتی که بای��د در خصوص‬ ‫مذاک��رات وین به ان اش��اره ک��رد‪ ،‬ت�لاش کاخ کرملین و‬ ‫نمایندگان روس��یه جهت نقش افرینی فعاالنه تر در میدان‬ ‫مذاکرات بوده اس��ت‪ .‬در این میان سرگئی ریابکوف‪ ،‬معاون‬ ‫وزیر امور خارجه روس��یه و نماینده این کش��ور در مذاکرات‬ ‫هس��ته ای‪ ،‬روزهای پرکاری را در وین پشت س��ر گذاشت‪ .‬با‬ ‫این حال روس��یه از اغاز مذاکرات دور نهایی وین س��عی در‬ ‫ایفای نقش افرین��ی پررنگ تری در این ماراتن هس��ته ای‬ ‫و دیپلماتیک داشته است‪.‬به نظر م ی رس��د پس از امضای‬ ‫توافقنامه ژنو این روند از سوی مسکو تشدید شده است‪.‬‬ ‫این مساله از سوی مقامات وزارت امور خارجه کشورمان‬ ‫نی��ز در وین مورد تاکید ق��رار گرفت‪ ،‬چنانچه س��ی د عباس‬ ‫ع راقچی مع��اون وزی��ر امور خارج��ه کش��ورمان در جمع‬ ‫خبرنگاران ای رانی از نقش افرینی روسیه و چین در مذاکرات‬ ‫و ارتباطات موثر میان ای ران و این دو کشور عضو ‪ 5+1‬خبر‬ ‫داد‪ .‬از این رو به نظر م ی رسد در شرایطی که واشنگتن و سه‬ ‫کش��ور اروپایی فرانس��ه‪ ،‬المان و انگلیس در صدد ترسیم‬ ‫مختصات و چارچوب مذاکرات نهایی به س��ود اهداف خود‬ ‫هستند‪ ،‬پکن و مسکو انفعال در ب رابر غرب را در حل پرونده‬ ‫هسته ای ای ران نم ی پذی رند‪.‬‬ ‫واقعیت امر این اس��ت که تا قبل از امضای توافقنامه‬ ‫ژنو‪ ،‬براورد رفتاری روسیه نشان م ی داد که «رسیدن به نتیجه‬ ‫نهایی» در مذاکرات هسته ای ای ران و ‪ ،5+1‬خط قرمز نانوشته‬ ‫مسکو محسوب م ی ش��ود‪ .‬تا قبل از امضای این توافقنامه‪،‬‬ ‫«حفظ ایهام» و «قرار دادن مذاکرات در وضعیت برزخ» مبنای‬ ‫رفتار روسیه در مذاکرات را تشکل م ی دهد‪ .‬مواضع سرگئی‬ ‫ریابکوف پس از برگزاری دور نخس��ت مذاکرات هس��ته ای‬ ‫میان تیم مذاکره کننده هسته ای جدید و اعضای ‪ 5+1‬در ژنو‬ ‫خود گویای این رویکرد مسکو بود‪« :‬دلیلی ب رای خوشبینی‬ ‫بیش از حد درباره مذاکرات بین ای ران و گروه ‪ 5+1‬وجود ندارد‪.‬‬ ‫نتایج بهتر از ان چیزی است که در الماتی بوده است اما این‬ ‫به معنای تضمین پیشرفت نیست‪.‬دلیلی ب رای خوشبینی‬ ‫بیش از حد وجود ندارد‪ .‬فاصله میان مواضعی که توسط ای ران‬ ‫و قدرت های جهانی درباره این موضوع اتخاذ شد را م ی توان‬ ‫کیلومترها توصیف کرد در حالی که پیشرفتی که حاصل شد‬ ‫را م ی توان چند گام دانس��ت‪ .‬گفت وگوها مشکل بود گاهی‬ ‫این مذاکرات شدید و گاهی غیر قابل پی ش بینی بود‪ .‬یکی‬ ‫از دالیل‪ ،‬سطح پایین اعتماد دو طرفه به خصوص در غیاب‬ ‫سطح مورد نیاز اعتماد بوده است‪».‬‬ ‫اما در ادامه شاهد بودیم که سرگئی الوروف وزیر امور‬ ‫خارجه روسیه در امضای توافقنامه ژنو نقش پررنگی ایفا کرد‪.‬‬ ‫الوروف به عنوان اولی��ن وزیر امور خارجه یک��ی از اعضای‬ ‫‪ 5+1‬چمدان خود را بس��ت و از روسیه راهی سوئیس شد تا‬ ‫توافقنامه موقت و اولیه ژنو را امضا کند‪.‬‬ ‫م��روری ب��ر مواض��ع مختل��ف ریابک��وف در جریان‬ ‫مذاکرات اخیر وین به خوبی گویای تالش ویژه کاخ کرملین‬ ‫ب رای نق��ش افرین��ی فعاالن��ه در صحنه مذاکرات اس��ت‪.‬‬ ‫ریابکوف در خص��وص گنجاندن مباحث خارج از مس��ائل‬ ‫هس��ته ای(مخصوصا مباحث موش��کی) در چارچوب بندی‬ ‫نهایی م ی گوی��د‪« :‬در مذاکرات ای ران و ‪ ،5+1‬طرف روس��ی‬ ‫اعالم کرده است که توافق جامع باید تنها درباره موضوعات‬ ‫مربوط به صحت ماهیت صلح امیز برنامه هس��ته ای ای ران‬ ‫باشد و ب رنامه موشکی جمهوری اسالمی ای ران نباید یکی از‬ ‫موضوعات مورد بحث میان ای ران و ‪ 5+1‬باش��د‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬اگر برنامه اقدام مشترک ژنو به طور کامل انجام و اجرا‬ ‫شود در این صورت پاسخ بس��یاری از سواالت را م ی توان در‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪5‬‬ ‫فرار از برزخ‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫روس ها بازیگر اصلی مذاکرات وین بودند‬ ‫ان یافت‪ .‬تمام محتوایی که الزم باشد در حال حاضر در این‬ ‫توافق مشاهده م ی شود‪».‬‬ ‫در این میان م ی توان نقطه اوج اظه��ارات ریابکوف را‬ ‫معطوف به س��خنانش در خصوص خروج پرونده هسته ای‬ ‫ای ران از شورای امنیت سازمان ملل متحد دانست‪.‬جایی که‬ ‫وی م ی گوید‪« :‬به موازات مذاکرات و گروه ‪ 5+1‬باید مساله‬ ‫تشریک مساعی در ش��ورای امنیت ب رای فراخواندن پرونده‬ ‫ای ران از این شورا حل ش��ود‪ .‬یکی از موضوعاتی که در چند‬ ‫ماه اینده باید در ان بحث کنیم س��ازماندهی تالش ها ب رای‬ ‫فراخواندن پرونده هس��ته ای ای ران از شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل است‪ .‬انجام این کار ضروری است چرا که با اجرای برخی‬ ‫از قطعنامه های شورای امنیت در مورد ای ران‪ ،‬مانند قطعنامه‬ ‫‪ 1929‬که در سال ‪ 2010‬اجرایی شد‪ ،‬انچه که ب رای اعمال نفوذ‬ ‫بر ای ران از طریق شورای امنیت ممکن بود‪ ،‬محقق شده است‪.‬‬ ‫شورای امنیت در تمام ی قطعنامه های خود قید کرده است که‬ ‫همواره به مساله برنامه هسته ای ای ران م ی پردازد اما اکنون‬ ‫که دیگر موضوع هسته ای ای ران در دستورکار شورای امنیت‬ ‫نیس��ت‪ ،‬لزوم ی ندارد که پرونده ای ران همچنان در ش��ورای‬ ‫امنیت باقی بماند‪».‬‬ ‫الزم به ذکر است که خروج پرونده ای ران از شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل متحد از اصل ی ترین مطالبات قانونی کشورمان‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬شاید در این میان تفاوت مواضع ته ران‬ ‫و مس��کو به نحوه مواجهه با قطعنامه های س��ازمان ملل‬ ‫بازگردد‪ .‬قطعنامه هایی که به صورتی تحمیلی و غی ر قانونی‬ ‫و با اس��تناد به مطالعات ادعایی و گزارش های غیر حقوقی‬ ‫مقامات غربی علیه کش��ورمان به تصویب رس��یده است‪.‬‬ ‫معاون وزیر امور خارجه روس��یه که کشور متبوعش یکی از‬ ‫اعضای دائم شورای امنیت است در این خصوص م ی گوید‪:‬‬ ‫«هر قطعنامه ای الزم االجراس��ت‪ .‬قطعنامه ها بخش��ی از‬ ‫معیارهای قوانین بی ن المللی هستند‪ .‬بناب راین باید موافقت‬ ‫نامه جامعی تنظیم کرد و این کار باید در مذاکرات انجام گیرد‬ ‫اما در خارج از متن مذاکرات غیرممکن است‪».‬‬ ‫ریابکوف در جریان مذاکرات وین‪ ،‬نخستین فردی بود‬ ‫‪39‬‬ ‫که خبر از پیش��رفت مذاکرات به صورتی جدی داد‪ .‬معاون‬ ‫وزیر امور خارجه روس��یه در پایان روز دوم مذاکرات و قبل از‬ ‫انکه جمع بندی گفت وگوها بین محم��د جواد ظریف وزیر‬ ‫امور خارجه کش��ورمان و کاترین اش��تون مسئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا پایان یابد‪ ،‬اعالم کرد‪« :‬تا حد مشخصی‬ ‫اطمینان وجود دارد که شکستی در مذاکرات نخواهد بود و‬ ‫طرفین اعالم خواهند کرد که به پیش��رفت دست یافته اند‪.‬‬ ‫طرف روس��ی از دو روز مذاکرات بی وقفه و ش��لوغ و نفس‬ ‫گیر راضی است‪ .‬مسائل طرح شده در مذاکرات و شیوه های‬ ‫مذاکره به طور کامل با ش��اخ ص های موضع گیری روس��یه‬ ‫هماهنگ بود‪ .‬شکی نیس��ت که طرفین فهم مشترکی از‬ ‫مسائل طرح ش��ده در طول مذاکرات ب رای دستیابی به یک‬ ‫توافق جامع دارند‪ .‬بدون شک تمایل جدی ب رای رسیدن به‬ ‫نتیجه نهایی در مدت تعیین ش��ده در چارچوب طرح برنامه‬ ‫عمل مشترک ژنو در میان طرفین وجود دارد‪ .‬اگرچه در این‬ ‫میان نق��اط اختالفی نیز وجود دارد‪ ،‬با ای��ن وجود هیچ چیز‬ ‫غم انگیز‪ ،‬چش��مگیر و خاصی که باعث ترس از شکس��ت‬ ‫مذاکرات ش��ود‪ ،‬وجود ندارد‪ ».‬الزم به ذکر است که در دوران‬ ‫ریاس��ت جمهوری دیمیتری مدودف‪ ،‬رئی س جمهور س��ابق‬ ‫روسیه نیز روس ها سیاس��ت حفظ حالت برزخ هسته ای در‬ ‫قبال ای ران رادنب��ال م ی کردند‪ .‬با این وج��ود نم ی توان این‬ ‫حقیقت را کتمان کرد که روس��یه هنگام توقف مذاکرات و‬ ‫میل ان به نقطه صفر نیز معادالت را به ضرر واشنگتن بر هم‬ ‫م ی زند‪ .‬در چنین شرایطی الزم است بازی روسیه در میدان‬ ‫مذاکرات هسته ای هدایت شود‪ .‬باید اذعان کرد که هدایت و‬ ‫مدیریت چنین معادله ای ساده نخواهد بود‪ .‬در این خصوص‬ ‫الزم است روسیه به سمت نتیجه گرایی سوق داده شود و از‬ ‫تکرار راهبرد «حفظ برزخ هسته ای» بپرهیزد‪ .‬بدیهی است که‬ ‫هرگونه «اصرار روس ها بر حفظ برزخ هسته ای» م ی تواند مولد‬ ‫سستی و ایستایی باشد‪ .‬تجربه سالیان اخیر نشان م ی دهد که‬ ‫روسیه به طور طبیعی و خود خواسته حاضر به تغییر راهبرد ‬ ‫محوری خود در مذاکرات نیس��ت‪ ،‬ام��ا در مواجهه با عوامل‬ ‫بیرونی بر حفظ راهبرد خود پافشاری نم ی کند‪.‬نوع رفتار روسیه‬ ‫در خصوص امضای توافقنامه ژنو و مذاکرات اخیر وین نشان‬ ‫داده است که روس ها متوجه لزوم تغییر راهبرد قبلی خود در‬ ‫این خصوص ش��ده اند‪ .‬در این میان روسیه ترجیح م ی دهد‬ ‫«کاتالیزوری ب رای رسیدن به نتیجه نهایی» باشد تا «حفظ‬ ‫کننده مذاکرات در حالت برزخ»! از این رو باید این تغییر نگاه را‬ ‫همچنان در میان مقامات روسی حفظ کرد‪g .‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫در میانه بحران اوکراین‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬باید تضمینی‬ ‫عملی بدهند که دامنه‬ ‫چنین تقابلی به مذاکرات‬ ‫هسته ای با ایران کشیده‬ ‫نخواهد شد‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی م ی توان عمق‬ ‫نگاه چشمان خیره‬ ‫خبرنگاران خارجی به‬ ‫مانیتورهای سالن محل‬ ‫کنفرانس نهایی مذاکرات‬ ‫هسته ای وین را بیش از‬ ‫پیش درک کرد‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫گزارش خبرنگار مثلث از اخرین مذاکره ایران و ‪5+1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫وین زیر سایه کی یف‬ ‫ساعت ‪ 9‬صبح ‪ 2‬اسفند ماه؛ فضای خارج از سالن محل‬ ‫برگزاری کنف رانس مشترک دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور‬ ‫خارجه کشورمان و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی‬ ‫اروپا ممل��و از خبرنگارانی بود که ام��اده جمع بندی نهایی‬ ‫مذاکرات وی��ن بودند‪ .‬با این حال پخ��ش تصاویر مربوط به‬ ‫وقایع خونین کی یف در مانیتورهای س��الن مرکز رسانه ای‬ ‫اتریش جمع زیادی از خبرنگاران را مبهوت خود ساخته بود‪.‬‬ ‫کنف رانس خبری مش��ترک دکتر ظریف و اشتون درست در‬ ‫فضایی برگزار ش��د که کلید واژه «اوکراین» به اصل ی ترین‬ ‫دغدغه بس��یاری از خبرنگاران‪ ،‬مخصوصا خبرنگاران غربی‬ ‫تبدیل شده بود‪ .‬مشاهده چهره های حی ران برخی خب رنگاران‬ ‫اروپایی در هنگام مش��اهده تصاوی��ر درگیری های اوکراین‪،‬‬ ‫مخصوصا پخش تصاویر برخی کش��ته ش��دگان به خوبی‬ ‫گویای فضای ذهنی ناخواسته ای بود که درگیر ان شده بودند‪.‬‬ ‫در این بره��ه قصد نداری��م به تحلی��ل وقایع داخلی‬ ‫اوکراین بپردازیم‪ .‬با این ح��ال نم ی توان یک دغدغه مهم را‬ ‫در قبال این مساله نادیده انگاش��ت‪ :‬روسیه‪ ،‬ایاالت متحده‬ ‫امریکا و س��ه کش��ور اروپایی انگلیس‪،‬المان و فرانسه وارد‬ ‫یک جدال سیاسی مستمر در کی یف ش��ده اند‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی گروکشی سیاسی کش��ورهای مذکور از یکدیگر‬ ‫به صورت خواسته یا ناخواسته م ی تواند بر فضای مذاکرات‬ ‫هسته ای ای ران و غرب تاثیرگذار باشد‪ .‬هر چند ممکن است‬ ‫‪40‬‬ ‫این تاثیرگذاری و تاثیر پذیری به طور مستقیم خود را نشان‬ ‫ندهد‪ ،‬اما م ی تواند خود را در قالب مخالفت واشنگتن و مسکو‬ ‫با مواضع یکدیگر در صحنه مذاکرات نشان دهد‪.‬در جریان‬ ‫مذاکرات ژنو یک بار شاهد بودیم که فرانسوی ها در یک بازی‬ ‫کامال ناشیانه‪ ،‬پای اختالفات خود با واشنگتن بر سر مساله‬ ‫«یکجانب ه گرایی در نظام بی ن الملل» و همچنین بخش��ی‬ ‫دیگر از اختالفاتشان با روسیه و ای ران بر سر وقایع سوریه را‬ ‫به صحنه مذاکرات کشاندند‪ .‬در ان زمان لوران فابیوس‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه فرانس��ه از تمام توان خود استفاده کرد و یکباره‬ ‫مانع امضای توافق اولیه میان ته ران و اعضای ‪ 5+1‬شد‪ .‬در‬ ‫این میان بهانه های هسته ای فابیوس بر سر نیروگاه اراک و‬ ‫حق غن ی سازی عمال محلی از اع راب نداشت‪ .‬در هر صورت‬ ‫این بار مساله اوکراین به یک پازل استراتژیک ب رای غرب و‬ ‫روسیه تبدیل شده است‪ .‬در این میان گره زدن مسائل خارجی‬ ‫با مذاکرات حل پرونده هسته ای ای ران از سوی اعضای ‪5+1‬‬ ‫م ی تواند محل مذاکرات را به زمین جدل مسکو و غرب تبدیل‬ ‫کند‪ .‬در چنین شرایطی واشنگتن ‪ ،‬تروییکای اروپایی و مسکو‬ ‫باید در خصوص پایبند بودن به تمرکز بر مذاکرات هسته ای و‬ ‫عدم دخالت دادن مسائلی مانند بحران اوکراین در این عرصه‬ ‫تضمی ن های الزم را ارائه دهند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اس��ت که وضعیت ایجاد شده در اوکراین‬ ‫به شدت بحرانی اس��ت‪ .‬در این میان روس��یه و غرب به دو‬ ‫طرف بحران در کی یف تبدیل شده اند‪ .‬اخی را سرگئی الوروف‬ ‫وزیر امور خارجه روسیه به غرب در خصوص نحوه مواجهه با‬ ‫بحران کی یف هشدار داده است‪ .‬همچنین ه ر گونه تعرض‬ ‫مقامات اوکراینی (مقام��ات دولت جدید) ب��ه جزایر کریمه‬ ‫م ی تواند جنگی مانند جنگ اوستیای جنوبی و ابخازیا (میان‬ ‫روسیه و گرجستان) رابه راه بیندازد‪.‬‬ ‫در این میان به نظر م ی رس��د افزایش سرعت حرکت‬ ‫ک ی یف به س��وی اتحادیه اروپا و متعاقبا نات��و‪ ،‬م ی تواند به‬ ‫بهای تقابل اس��تراتژیک و عمیق کاخ سفید و کاخ کرملین‬ ‫در اوکراین تبدیل شود‪ .‬این در حال ی است که بحران داخلی‬ ‫در ک ی یف نیز این روند را تش��دید خواهد ک��رد‪ .‬این بحران‬ ‫م ی تواند طی س��ال های اتی به بحرانی به مراتب وسی ع تر‬ ‫تبدیل شود‪ .‬در این میان نم ی توان وضعیت اقتصادی وخیم‬ ‫اوکراین را نیز نادیده انگاشت‪ .‬وضعیت اقتصادی نابسامان‬ ‫اوکراین همراه با خالی بودن خزانه موجب ش��ده اس��ت که‬ ‫ساختار سیاس��ی در حال تغییر حاکم بر ان بسیار شکننده‬ ‫شود و به راحتی از کوچک ترین فشار خارجی تاثیر پذیرد‪ .‬در‬ ‫هر صورت تقابل روسیه و غرب در اوکراین م ی تواند در نوع‬ ‫تعامل و تقابل انها بر سر دیگر پرونده ها و مسائل بی ن المللی‬ ‫نیز تاثیرگذار باشد‪ .‬در این میان اعضای ‪ 5+1‬باید تضمینی‬ ‫عملی بدهند که دامنه چنین تقابلی به مذاکرات هسته ای با‬ ‫ای ران کشیده نخواهد شد‪ .‬در چنین شرایطی م ی توان عمق‬ ‫نگاه چشمان خیره خبرنگاران خارجی به مانیتورهای سالن‬ ‫محل کنف رانس نهایی مذاکرات هس��ته ای وین را بیش از‬ ‫پیش درک کرد‪g .‬‬ ‫درباره موضوعات دفاعی مذاکره نمی کنیم‬ ‫نباید در مذاکرات تسلیم‬ ‫خواسته های گزاف غربی ها شویم‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫‪7‬‬ ‫کارشناس مسائل هسته ای‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مذاکرات اخیر هس��ته ای را م ی توان مذاکراتی موفق‬ ‫قلمداد کرد زی را دو طرف گمان نم ی کردند که به این سرعت‬ ‫ی شده به توافق برسند‪ .‬البته‬ ‫بتوانند روی یک جدول زمانبند ‬ ‫هنوز موضوعات مورد بحث پابرجاست و روی برخی مسائل‬ ‫توافقی حاصل نش��ده است‪ .‬بر س��ر برنامه هسته ای ای ران‬ ‫اختالف نظرهای زیادی وجود دارد اما مهم ترین موضوعات‬ ‫مورد اختالف دو طرف پی رامون راکتور اراک و سانتریفیوژهای‬ ‫فعال در ای ران است‪ .‬اینده فعالیت راکتور اب سنگین اراک که‬ ‫م ی تواند کاربرد دوگانه ای داش��ته باشد‪ ،‬یکی از موضوعاتی‬ ‫است که در جریان مذاکرات هسته ای ای ران و گروه ‪ 5+1‬مورد‬ ‫توجه قرار گرفت و نیاز اس��ت حساس��ی ت ها نسبت به این‬ ‫راکتور با انتقال واقعی ت ها و نیازه��ای ای ران از این راکتور به‬ ‫طرف های غ ربی کاهش پیدا کند‪.‬‬ ‫همچنین بح��ث مربوط ب��ه س��انتریفیوژهای فعال‬ ‫در ای ران از جمله س��انتریفیوژهای نس��ل جدی��د یا ‪ P۲‬که‬ ‫نسبت به س��انتریفیوژهای ‪ P۱‬از کارایی و قدرت بیشتری‬ ‫برخوردار است نیز اکنون وجود دارد و همین موضوع م ی تواند‬ ‫غن ی سازی در ای ران را هم به لحاظ کمی و هم کیفی توسعه‬ ‫دهد‪ .‬از این رو همین موضوع به عنوان یکی از مسائل مورد‬ ‫مناقش��ه ای ران و ‪ 5+1‬مطرح و در مذاکرات توافق جامع قرار‬ ‫است به طور جدی به ان پرداخته شود‪ .‬ب ر اساس انچه ای ران‬ ‫و ‪ 5+1‬تواف��ق کرده اند قرار اس��ت از دل مذاکرات دو طرف‪،‬‬ ‫حل و فصل مناقش��ات حول محور برنامه هس��ته ای ای ران‬ ‫حاصل شود‪ .‬بر این اساس همان طور که گروه ‪ 5+1‬حاضر‬ ‫نبود در دوره اقای جلیلی پی رامون موضوعاتی غیر از موضوع‬ ‫هسته ای ای ران گفت وگو کند جمهوری اسالمی ای ران هم در‬ ‫دوره جدید با پذیرش این درخواست انتظار دارد طرف مقابل‬ ‫هم همین رویکرد را در پیش بگیرد‪ .‬اینکه طرف امریکایی‬ ‫مدعی است در جریان مذاکرات هسته ای با ای ران به موضوع‬ ‫موشک های دور برد ای ران هم پرداخته م ی شود‪ ،‬ادعای گزافی‬ ‫اس��ت که ای ران به هیچ وجه زیر بار ان نم ی رود‪ .‬موضوعات‬ ‫دفاعی ای ران در مذاکرات هسته ای هیچ جایگاهی ندارد در‬ ‫توافق ژنو بندی مبنی بر اینک��ه چنین موضوعی در جریان‬ ‫مذاکرات مطرح شود وجود نداش��ت‪ .‬بر این اساس ضرورتی‬ ‫ندارد که ای ران در چنین مذاکراتی بخواهد پی رامون سیستم‬ ‫دفاعی خود با طرف های غ ربی گفت وگو کند‪ .‬البته اصل این‬ ‫بحث رسانه ای بود و رسانه ها بسیار تالش داشتند که چنین‬ ‫مساله ای را مطرح کنند‪ .‬باید توجه داشت که در توافقنامه ژنو‬ ‫به هیچ وجه پرداختن به موضوعات دیگر مانند موضوعات‬ ‫هسته ای عنوان نشده است‪.‬‬ ‫این در ش��رایطی اس��ت ک��ه اق��ای ظریف ب��ا بیان‬ ‫دیپلماتیک تالش ک��رد این موضوع را پاس��خ دهد؛ او طی‬ ‫اظهاراتی گفت که نبای��د طرفین مس��ائلی را مطرح کنند‬ ‫که باعث تعجب هم شوند‪ .‬این اظهارات به همین مسائل‬ ‫اشاره دارد که نباید در مذاکرات صحب ت هایی مطرح شود که‬ ‫اساسا هیچ دلیلی ب رای پرداختن به انها وجود ندارد‪ .‬اظهارات‬ ‫دیپلماتیک اقای ظریف بر پای��ه اظهارنظر برخی مقامات‬ ‫امریکایی و طرح درخواس��ت های نابجای انها مطرح شد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر وندی شرمن در یک مصاحبه سعی کرد توجیه‬ ‫کند چون در شورای امنیت مساله موش ‏‬ ‫ک‪‎‬ها و تحریم فروش‬ ‫موشک به ای ران در چارچوب قطعنامه‪‎‬ها مطرح شده بناب راین‬ ‫این موضوع را نیز م ی‪‎‬توانند مطرح کنند‪.‬‬ ‫اما ذکر یک نکته ضروری است و اینکه این جوسازی‬ ‫رس��انه ای م ی تواند در روند مذاکرات تاثی رات جدی داش��ته‬ ‫باشد‪ .‬انچه در این مذاکرات در اولویت قرار دارد‪ ،‬ممانعت از‬ ‫زیاده خواهی و اعتماد به حسن نیت ای ران است‪ .‬با این حال‬ ‫این چنین تبلیغات رسانه ای نه تنها دیوار ب ی اعتمادی را باالتر‬ ‫م ی برد‪ ،‬بلکه موجب ضعف در بهبود مذاکرات نیز خواهد شد‪.‬‬ ‫بناب راین به نظر م ی رسد مسئول حل این اتفاق امریکای ی ها‬ ‫هس��تند و انها باید به فکر حل این بحران باشند و نباید از‬ ‫ای ران بخواهند به هر اغتشاش رسانه ای واکنش نشان داده و‬ ‫مجبور به پاسخگویی شوند‪.‬‬ ‫اما در ب رابر خواس��ته های غرب‪ ،‬جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران نیز مایل است بداند چه زمانی تحریم ها به طور کامل‬ ‫لغو خواهد شد و همچنین بازگش��ت پرونده هسته ای ای ران‬ ‫از ش��ورای امنیت به اژانس نی��ز از دیگر درخواس��ت های‬ ‫ای��ران اس��ت‪ .‬در ضم��ن ط��رف ای ران��ی در نهای��ت نیز‬ ‫م ی خواه��د بداند که پول های بلوکه ش��ده اش چه وقت ازاد‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫پ��س از مذاک��رات نیز ون��دی ش��رمن‪ ،‬مذاکره کننده‬ ‫هسته ای امریکا به اسرائیل رفت و در انجا بر حق غن ی سازی‬ ‫ای��ران تاکید ک��رد‪ .‬درواقع او ب��ا این صحب ت ها توانس��ت‬ ‫ادبیات چند ماه اخی��ر امریکایی ها را اص�لاح کند و با لحن‬ ‫درست و شایسته ای در مورد ای ران س��خن گفت‪ .‬شرمن در‬ ‫صحب ت های��ش در کنار مقامات اس��رائیلی به این موضوع‬ ‫اعتراف کرد که امریکا غن ی سازی اورانیوم را به صورت محدود‬ ‫و تحت نظارت اژانس در ای ران پذیرفته اس��ت‪ .‬این سخنان‬ ‫صریح شرمن کامال خالف میل اسرائیل ی ها و گامی از جانب‬ ‫یربطی که برخی مقامات شان طی‬ ‫امریکا بود تا حرف های ب ‬ ‫چند ماه اخیر بیان کرده اند ر ا ترمیم کنند‪ .‬همچنین شرمن در‬ ‫سفرش به سرزمی ن های اشغالی گفت که انها م ی توانستند‬ ‫کل تاسیسات هسته ای ای ران را برچینند اما چنین چیزی از‬ ‫لحاظ قانونی امکانپذیر نیس��ت‪ .‬این مقام امریکایی با این‬ ‫اعترافات��ش اب پاکی را بر دس��تان مقامات صهیونیس��ت‬ ‫ریخت‪ .‬منتها هنوز بنیامین نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی‬ ‫از اظهارنظرهای خصمانه شان علیه ای ران دست نکشیده اند‬ ‫و م ی خواهند به هر نحوی در روند انعقاد قرارداد جامع میان‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬خلل ایجاد کنند‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫چون اکنون دو طرف اراده کافی دارند که این قرارداد امضا و‬ ‫اجرایی ش��ود‪ ،‬این تالش ها به جایی نخواهد رسید‪ .‬در واقع‬ ‫م ی تواند مانع ایجاد کند اما جلوی توافق را نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫دور بعدی مذاکرات هسته ای ‪ 26‬اسفند ماه برگزار م ی شود و‬ ‫طی این مذاکرات قرار است دو طرف بر سر این موضوعات‬ ‫بحث کنند تا چارچوب ان مشخص شود‪ .‬در این مرحله ای ران‬ ‫باید خوشبین باشد که به رغم تمام کارشکن ی‪‎‬های اسرائیل‪،‬‬ ‫ای ران و ‪ 5+1‬به س��متی پیش م ی‪‎‬روند که بتوانند به قرارداد‬ ‫جامع دست پیدا کنند‪ .‬البته جهت اینکه اشکالی در روند کار‬ ‫پیش نیاید‪ .‬طرف امریکایی باید دست از زیاده خواهی بکشد‬ ‫و موضوعاتی که در دستورکار مذاکرات نیست را مطرح نکند‪.‬‬ ‫طرف ای رانی نیز باید دیپلماسی رسانه ای اش را بیشتر تقویت‬ ‫کند؛ هنوز ما ش��اهد فعالیت الزم ب رای دیپلماسی رسانه ای‬ ‫هسته ای نیستیم‪ .‬مقامات ای رانی باید افکار عمومی داخل‬ ‫و خارج را توجیه و تبیین کنن��د‪ .‬زی را برخی از مخالفت هایی‬ ‫که در داخل صورت م ی گیرد‪ ،‬به دلیل ب ی اطالعی است و از‬ ‫انجایی ناشی م ی شود جزئیاتی که قابلیت علنی شدن دارند‬ ‫به درستی تبیین نم ی شوند‪ .‬در نهایت باید مدنظر داشت که‬ ‫دو طرف ای رانی و امریکایی به این توافق نیاز دارند؛ یعنی هم‬ ‫امریکا نیاز دارد بگوید که یک مساله بی ن المللی را از طریق‬ ‫دیپلماتیک حل و فصل کرده و هم ای ران به دنبال پایان دادن‬ ‫به تحریم ه��ای ناعادالنه انهاس��ت‪ .‬همچنی��ن جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران به دنبال این اس��ت که چرخ سانتریفیوژها و‬ ‫اقتصاد کشور همزمان بچرخند‪ .‬گزارش اخیر یوکیا امانو نیز‬ ‫به صراحت نشان داد که ای ران در سه ماه گذشته حداقل ‪475‬‬ ‫کیلوگرم اورانیوم غن ی سازی کرده اس��ت و روند غن ی سازی‬ ‫ادامه داشته است‪ .‬در نتیجه چون هم ای ران و هم امریکا به‬ ‫این توافق نیاز دارند‪ ،‬موانع بس��یار مهمی که بر سر راه شان‬ ‫وجود دارد را رفع خواهند کرد تا به نتیجه ای که م ی خواهند‬ ‫نائل شوند‪g .‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫سقوطالیگارشیروس گرا‬ ‫شبه انقالب در اوکراین‬ ‫عصرانقالب هایمخملیتمامشد‬ ‫اوک راین شاهد انقالب خونین بود‬ ‫جنگ سرد‬ ‫سناریوی احتمالی تجزیه اوکراین‪ ،‬جنگ میان‬ ‫روسیه و امریکا را وارد مرحله تازه ای می کند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪42‬‬ ‫جزیرهسرگردانی‬ ‫اوک راین میان دو الگوی شرق و غرب‬ ‫معطلماندهاست‬ ‫اوبام ااشتباهمی کند؛خاورمیانهکنگونیست‬ ‫ولی نصر در گفت وگو‬ ‫با الشرق االوسط‬ ‫ب�ا س�قوط یانوکووی�چ روس ه�ا به‬ ‫مهره بازنده تحوالت اوکراین تبدیل‬ ‫شدند و غربی ها مس�رور از پیروزی؛‬ ‫اما این شادی و تلخ کامی در صورتی‬ ‫بلندمدت خواهد بود که غرب و شرق‬ ‫در صحنه تحوالت استراتژیک بازی‬ ‫را به ص�ورت بنیادین و اساس�ی به‬ ‫حریف واگذار کنند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪43‬‬ ‫اوکراین به سمت جنگ داخلی حرکت می کند‬ ‫پدرام کاویانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تحوالت اوکراین در س��ه روز منتهی به سقوط دولت‬ ‫یانوکوویچ مثل ی��ک گردباد بود که همه چی��ز را با خود در‬ ‫یک جا بلعید‪ .‬تیموشنکو با تغییر قانون ازاد شد و متحد وی در‬ ‫راس حکومت قرار گرفت‪ ،‬یانوکوویچ از کاخ ریاست جمهوری‬ ‫ی به سر م ی‪‎‬برد و هنوز «اوکراین»‬ ‫فرار کرد و در نقطه نامعلوم ‬ ‫عرصه درگیری های میان طرف��داران و مخالفان یانوکوویچ‬ ‫اس��ت‪ .‬در این میان اما هنوز پوتین واکنش صریحی نشان‬ ‫نداده است‪ .‬روزنامه واشنگتن پست در این زمینه م ی نویسد‪:‬‬ ‫«به رغم اینکه رئی س جمهوری روس��یه هنوز واکنش��ی به‬ ‫تحوالت اوکراین نش��ان نداده اس��ت ‪ ،‬این موضوع دلیل بر‬ ‫انفعال او نیست‪ .‬وی در واقع در حال حاضر ترجیح م ی دهد‬ ‫که نظاره گر باشد تا حرکت بعدی را انجام دهد‪».‬‬ ‫«استیون لی مایرس»‪ ،‬س��رمقاله نویس این روزنامه‬ ‫امریکایی در این باره نوشته است‪« :‬سقوط به یکباره دولت‬ ‫یانوکوویچ ق��درت تصمیم گیری کرملی��ن را پایین اورد اما‬ ‫با گذش��ت چند روز و ع��دم اظهارنظر پوتین بای��د در واقع‬ ‫منتظر بود تا پوتی��ن یک حرکت قاطع از خود نش��ان دهد‪.‬‬ ‫هر چند در این می��ان نباید از بازی های المپیک س��وچی‬ ‫غافل شد‪ ».‬پوتین ب رای برگزاری‬ ‫این بازی ها به شدت سرگرم شده‬ ‫بود‪ ،‬در حالی که تحوالت اوکراین‬ ‫تقریبا با بازی های پایانی المپیک‬ ‫همزمان ش��ده بود‪ .‬ب رای روسیه‬ ‫به رغ��م اینکه اوکراین از دس��ت‬ ‫یانوکوویچ خارج ش��ده اس��ت اما‬ ‫هن��وز ی��ک متحد به حس��اب‬ ‫م ی اید‪ .‬رئیس پارلمان این کشور‬ ‫نیز که مسئولیت دولت انتقالی‬ ‫را ب��ر عهده گرفته اس��ت پس از‬ ‫فراری شدن یانوکوویچ اعالم کرده‬ ‫است که وی به دنبال همجواری‬ ‫مس��المت امی��ز ب��ا روس��یه و‬ ‫به دنب��ال ایجاد رابطه حس��نه با‬ ‫مس��کو اس��ت‪ .‬برخی اما پس از‬ ‫سقوط یانوکوویچ انتظار داشتند‬ ‫که روس ها اع�لام جنگ کنند تا‬ ‫اتحاد ش��به جزیره کریمه ای انها‬ ‫به هم نخورد‪ .‬با ای��ن وجود باید‬ ‫گفت که س��قوط فردی که مورد‬ ‫اعتماد کرملین بود‪ ،‬یک تحقیر‬ ‫ب رای روسیه به حساب م ی اید و نباید فریب سکوت پوتین را‬ ‫خورد‪ .‬حکمتی که در این سکوت وجود دارد‪ ،‬کامال قابل حس‬ ‫است‪ .‬چرا که به اعتقاد کرملین از دست دادن اوکراین به نوعی‬ ‫زمین خواری غرب اس��ت که در پی توسعه جاه طلب ی های‬ ‫خود است‪ .‬در این راستا باید به مصاحبه سوزان رایس‪ ،‬مشاور‬ ‫امنیت ملی باراک اوباما توجه کرد که به نوعی این سکوت را‬ ‫خطر جنگ طلبی مسکو تلقی کرد و ضمن توصیه دو طرف‬ ‫(روسیه و امریکا) به خویش��تنداری‪ ،‬فکر حمله به اوکراین را‬ ‫بازی با اتش دانست که ممکن است شعله های این اتش از‬ ‫منطقه نیز فراتر رود‪ .‬اما روسیه این «پریشان حالی» را چگونه‬ ‫جب ران خواهد کرد؟ روسیه نم ی تواند نظاره گر اوکراینی باشد‬ ‫که هم اینک به سمت و سوی ایاالت متحده و اتحادیه اروپا‬ ‫سوق پی دا کرده است‪ ،‬در حالی که این کشور از اوکراین منافع‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪44‬‬ ‫دراستانه تجزیه‬ ‫این جمالت در حالی بیان م ی ش��ود که الوروف‪ ،‬وزیر امور‬ ‫زیادی م ی بَرد‪ .‬در واقع یکی از عالئم کنار نیامدن روسیه با‬ ‫خارجه روسیه به نوعی واکنش رسمی روسیه را به تحوالت‬ ‫غرب در مذاکره مسکو با سه کشور اروپایی نهفته است‪.‬‬ ‫اوکراین نشان داد و دولت مس��تقر را تروریست خطاب کرد‪.‬‬ ‫در شرایطی که وزی ران امور خارجه سه کشور اروپایی‬ ‫سوئد‪ ،‬المان و فرانس��ه توافقنامه ای را امضا کردند تا دولت‬ ‫روس��یه هنوز به دولت تازه اعتماد ندارد و مشروعیت دولت‬ ‫موقت را زیر س��وال م ی برد‪ .‬پوتین لحظات��ی پس از اینکه‬ ‫موقت اوکراین را حمایت کنند‪ ،‬پوتین زیر بار این توافق نرفت‬ ‫اختتامی��ه بازی های المپیک س��وچی به پایان رس��ید‪ ،‬در‬ ‫و این موضوع حکایت از این امر دارد که واکنش روس��یه به‬ ‫تماس��ی تلفنی با انگال مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان گفت که‬ ‫همین جا ختم نخواهد شد و باید منتظر عواقب سنگی ن تری‬ ‫روسیه تنها راه چاره را بازگش��ت به توافقنامه م ی داند اما دو‬ ‫بود‪ .‬این در شرایطی است که پوتین حتی به توافق نخستین‬ ‫روز بعد روس��یه پا را فراتر از این موضوع نهاد و در بیانی ه ای‬ ‫نیز که بین دولت یانوکووی��چ و مخالفان ب رای برگزاری یک‬ ‫اعالم کرد که تمامیت ارضی اوکراین باید حفظ شود‪ .‬روس ها‬ ‫انتخابات زودرس صورت گرفته بود‪ ،‬واکنشی منفی داشت و‬ ‫در این بیانیه با کنایه از کش��ورهای غربی ی��اد کرده اند که‬ ‫هرگز حاضر به از دست دادن یانوکوویچ و حزب منطقه ای وی‬ ‫گویی اوکراین را غصب کرده اند‪ .‬در روزهای پس از س��قوط‬ ‫که از حامیان ارتباط با روسیه است‪ ،‬نبود‪ .‬اقای «پسکوف»‪،‬‬ ‫یانوکوویچ‪ ،‬جان ک��ری‪ ،‬وزیر امور خارجه ای��االت متحده‪ ،‬و‬ ‫س��خنگوی کرملین در مصاحب ه ای تلفن��ی در گفت و گو‬ ‫سرگئی الوروف وزیر امور خارجه روسیه به کرات با هم تلفنی‬ ‫با واش��نگتن پس��ت م ی گوید‪« :‬یانوکوویچ به رغم اینکه از‬ ‫صحبت کرده اند و روسیه هنوز نسبت به اوکراین و تحوالت‬ ‫نارضایتی روسیه در خصوص امضای توافقنامه اگاه بود اما‬ ‫ان بدبین است‪ .‬این در حالی است که غرب ی ها نیز دیگر به‬ ‫با مخالفان به توافق رسید و قدرت را به پارلمان واگذار کرد‪.‬‬ ‫یانوکوویچ اعتماد نخواهند داش��ت‪ .‬انها م ی خواهند به هر‬ ‫این در واقع همان رجوع به قانون س��ال ‪ 2004‬و بازگشت به‬ ‫نحو ممکن قدرت را در سمت و سوی خود نگه دارند‪ .‬در این‬ ‫همان زمان است که قدرت در دست پارلمان بود‪ ».‬او اضافه‬ ‫راس��تا ایاالت متحده با همکاری اروپای ی ها قصد دارد عالوه‬ ‫م ی کند‪« :‬یانوکوویچ به این توافقنامه احترام م ی گذاشت اما‬ ‫بر حمایت های سیاس��ی‪ ،‬حمایت های مالی خود را از دولت‬ ‫پارلمان این کش��ور در اقدام ی عجوالنه تیموش��نکو را ازاد‬ ‫موقت ادامه دهد‪ .‬باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری ایاالت متحده‬ ‫کرد و یانوکوویچ را نیز از قدرت خلع کردند‪ ».‬پس��کوف این‬ ‫در نامه ای از‪ ،‬کریستین الگارد رئیس‬ ‫صندوق بی ن المللی پول خواسته است‬ ‫تا وام��ی را به «کی ی��ف» اختصاص‬ ‫دهد ت��ا بحران این کش��ور به فوریت‬ ‫حل شود‪ .‬در این مورد بلومبرگ نوشته‬ ‫است که کش��ورهای اروپایی از جمله‬ ‫فرانسه و المان نیز خواستار حمایت‬ ‫مالی از اوکراین شده اند‪ .‬دولت موقت‬ ‫کی یف نی��ز از غرب ی ها درخواس��ت‬ ‫‪ 35‬میلی��ارد دالر کم��ک مالی کرده‬ ‫که توس��ط غرب ی ها در دست بررسی‬ ‫است‪ .‬اکونومیست اما م ی نویسد‪« :‬با‬ ‫سقوط دولت یانوکوویچ روسیه تمام ی ‬ ‫کمک های مالی خود را به این کشور‬ ‫قطع کرده است‪ .‬روسیه در ماه دسامبر‬ ‫زمانی که هنوز اعتراض ها جدی نشده‬ ‫بود‪ ،‬به کی یف قول داد تا ‪ 15‬میلیارد‬ ‫بخش شرقی اوکراین‬ ‫که به روسیه متمایل است‬ ‫دالر به این کشور کمک مالی پرداخت‬ ‫احتماال تجزیه خواهد شد‬ ‫کند ام��ا با کن��ار رفتن دولت س��ابق‬ ‫اوکراین‪ ،‬وضعیت کمک های مالی به‬ ‫این کشور بغ رنج شده است‪ .‬کشورهای‬ ‫غربی باید راه حل فوری ب رای بحران‬ ‫موقعیت را یک موقعیت «گیج کننده» م ی داند که نم ی توان‬ ‫اوکراین پی دا کنند‪ .‬اما فارغ از این موضوع اوکراین به دو بخش‬ ‫پی ش بینی کرد حرکت بعدی پوتین چه خواهد بود‪ .‬پسکوف‬ ‫تقسیم شده است‪ .‬بخشی طرفدار یانوکوویچ و بخشی دیگر‬ ‫م ی گوید‪« :‬ما باید ابتدا مش��خص کنیم که در اوکراین چه‬ ‫طرفدار دولت جدید‪ .‬یاروسالو‪ ،‬یکی از مخالفان دولت سابق‬ ‫م ی گوید ما ب رای پارلمان نیاز به چهره های جدید داریم‪ .‬اما‬ ‫اتفاقی افتاده اس��ت‪ .‬ایا این حرکت یک کودتا بوده است یا‬ ‫در سوی دیگری از کشور‪ ،‬برخی از مردمان اوکراین پرچم های‬ ‫یک انقالب ی��ا حتی چیزی دیگر‪ ».‬پس��کوف در پایان این‬ ‫روس��یه را برداش��ته اند و با حرارت ان را ت��کان م ی دهند و‬ ‫مکالمه تلفنی اما م ی گوید‪« :‬پوتین پی ش تر به من گفته بود‬ ‫خواستار بازگش��ت رئی س جمهوری سابق ش��ان هستند‪».‬‬ ‫صبر کن تا ببینیم چه م ی شود؟»‬ ‫نیویورک تایمز م ی نویس��د‪« :‬انها در حال��ی که پرچم های‬ ‫در عین حال پی ش بینی اینک��ه پوتین تا امتیاز نگیرد‬ ‫یزنند‪.‬‬ ‫یزنند یکصدا روسیه را فریاد م ‬ ‫ایاالت متحده را اتش م ‬ ‫اوکراین را از دست نخواهد داد ‪ ،‬کاری سخت نیست‪ .‬در این‬ ‫در مقابل برخی از مخالفان م ی گوین��د چهره های تازه باید‬ ‫راس��تا والدیمیر لوکین‪ ،‬نماینده ویژه روسیه که در جلسات‬ ‫میانه رو باشند‪ .‬نباید کش��ور را وارد یک بحران جدید کنند‪.‬‬ ‫سه وزیر امور خارجه کش��ورهای اروپایی با مخالفان و دولت‬ ‫بحرانی که برخی از ان به عن��وان «خطر جنگ داخلی» یاد‬ ‫یانوکوویچ ش��رکت کرده بود‪ ،‬زمانی که به روسیه بازگشت‬ ‫گفت که این اروپای ی ها رسما از تروریس ت ها حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫م ی کنند‪g ».‬‬ ‫دوئل نخبگان‬ ‫یانکوویچ و تیموشنکو چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟‬ ‫حسین شاه حسینی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫در ‪ 21‬ژانویه س��ال ‪ 2013‬مرکز مطالعات بی ن المللی و‬ ‫استراتژیک واشنگتن دی س��ی با برگزاری یک کنف رانس به‬ ‫تفاوت دیدگاه های تیموشنکو‪ ،‬نخس��ت وزیر سابق اوکراین‬ ‫و یانوکوویچ رئی س جمهوری برکنار ش��ده این کشور‪ ،‬توسط‬ ‫«تاراس کوزیو» صاحب کرس��ی مطالعات اوکراین و روسیه‬ ‫و همچنین سردبیر دو ماه نامه «تحلیل اوکراین» از دانشگاه‬ ‫تورنتو پرداخت که حکایت از تفاوت دید عمیق این دو تن در‬ ‫عالم سیاس��ت داشت‪ .‬به نوش��ته روزنامه «پست ک ی یف»‬ ‫کوزیو اعتقاد دارد که بین این دو رقیب سیاسی چه در زمینه‬ ‫رویکرد به امریکا‪ ،‬چه به روسیه و حتی اتحادیه اروپا تفاوت های‬ ‫عمیقی وجود دارد‪ .‬این استاد دانش��گاه در چندین فصل به‬ ‫تفاوت دیدگاه حزب «پارت��ی او رجیونز» متعلق به یانکوویچ‬ ‫و «بلوک تیموش��نکو» م ی پردازد‪ .‬به گفته وی هسته اصلی‬ ‫تفکر حزب «پارتی او رجیونز» بر پشتیبانی از سوی دونتسک‬ ‫در خصوص منافع منطقه ای کریمه استوار است‪ .‬همچنین‬ ‫این حزب به تجارت های بزرگ اعتقاد دارد و گرایش عجیبی‬ ‫به کمونیس ت ها و پان اسالویس��ت ها دارد‪ .‬به اعتقاد کوزیو‪،‬‬ ‫اسالویس ت های تندرو به شدت از طرفداران یانوکوویچ هستند‬ ‫و اساس سیاس��ت خارجی وی نیز ب ر اس��اس منافع منطقه‬ ‫کریمه ای و وابستگی بی چون و چرا به روسیه است‪ .‬در مقابل‬ ‫بلوک تیموشنکو که هم اینک رئیس مجلس ان از متحدین‬ ‫وی اس��ت از طرفداری دموکرات های مل ی گ��رای اوکراینی‬ ‫برخوردار اس��ت و به تجارت های متوس��ط و نه بزرگ اعتقاد‬ ‫دارد‪ .‬انها اساس رویکرد اقتصادی خود را نیز بر این مبنا استوار‬ ‫ساخته اند که از کسب و کارهای متوسط حمایت بیشتری کنند‬ ‫تا بازدهی سریعتری ب رای اقتصاد بیمار این کشور داشته باشند‪.‬‬ ‫این گروه البته م ی گوید که در سیاست خارجی باید به منافع‬ ‫ملی توجه ویژه ای داشت‪.‬‬ ‫در حالی حزب «پارت��ی او رجیون��ز» از دنباله روهای‬ ‫لیئونید کوچما هس��تند که اوج درگیری این دو دس��ته در‬ ‫انقالب مخملی این کشور رخ داد‪ .‬مس��موم شدن ویکتور‬ ‫یوش��چنکو در جریان مبارزات انتخابات��ی چهارمین دوره‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اوکراین در سال ‪( ۲۰۰۴‬میالدی)‬ ‫و احتمال دست داشتن ویکتور یانوکوویچ رقیب سرسخت‬ ‫یوش��چنکو در این قضیه اتش انقالب نارنج��ی اوکراین را‬ ‫ب رافروخت‪ .‬پس از ش��ش روز تظاه رات حامیان یوشچنکو‬ ‫پارلمان این کشور نتیجه انتخابات را (که یانوکوویچ نامزد‬ ‫مورد حمایت روسیه را ب رنده اعالم م ی کرد) مخدوش و ملغی‬ ‫اعالم کرد و با برگزاری دوباره انتخابات ویکتور یوشچنکو با‬ ‫کسب ‪ ۵۲‬درصد ارا قدرت را در دست گرفت‪ .‬به گفته کوزیو‬ ‫حمایت تیموش��نکو در ان زمان از یوشچنکو باعث شد که‬ ‫رای های اوکراین ی ها به سبد وی ریخته شود اما همان گونه‬ ‫که مش��خص اس��ت این پیروزی یک پیروزی قاطع نبوده‬ ‫است و همچنان احتمال بازگش��ت طرفداران بلوک منطقه‬ ‫کریمه ای وجود داشته و دارد‪.‬‬ ‫این استاد دانشگاه که به صورت جلسه پرسش و پاسخ‬ ‫در مرکز مطالعات بی ن المللی و استراتژیک واشنگتن دی سی‬ ‫شرکت کرده بود‪ ،‬در مورد نگرش بلوک تیموشنکو نسبت به‬ ‫گذر انرژی از این کشور گفت؛ این گروه به یکپارچگی سیستم‬ ‫انرژی اعتقاد دارد و در ب رابر س��واپ گازی به اتحادیه اروپا نیز‬ ‫کار شکنی نم ی کند‪ .‬در حالی که تیم یانوکوویچ این سواپ‬ ‫گازی را به عنوان برگ برنده ب رای خود نگه داشته بود و قصد‬ ‫داشت که با همکاری روسیه امتیازات بیشتری از اتحادیه اروپا‬ ‫بگی رند‪ .‬در این راستا از سال ‪ 2009‬به این سو نیز دو بار بحران‬ ‫گازی بین اتحادیه اروپا و روسیه با همراهی اوکراین پیش امد‬ ‫که روابط بین بلوک غرب و شرق را به شدت تیره و تار کرد‪ .‬این‬ ‫استاد دانشگاه اما در ادامه سخنان خود درخصوص رابطه این‬ ‫دو با احزاب دیگر گفت‪« :‬بلوک تیموشنکو مخالف تک حزبی‬ ‫هستند و در رویکردهای خود استقالل الیگارشی را پیگیری‬ ‫م ی کنند‪ .‬این دسته همچنین به ش��دت از خصوص ی سازی‬ ‫حمایت م ی کنند و در پ��ی محدود کردن دول��ت در دخالت‬ ‫در بازارهای این کشور هس��تند‪ .‬به گفته این دسته اوکراین‬ ‫قابلیت تن��وع صادرات��ی را دارد و در این راه سیاس��ت باید از‬ ‫اقتصاد حمایت کند‪ .‬این حمایت البته نباید به دخالت در امور‬ ‫بازرگانی منجر شود‪ .‬در مقابل این حزب‪ ،‬حزب منطقه ای با‬ ‫حمایت بازرگانان بزرگی در عرصه اقتصادی دخالت م ی کند‪.‬‬ ‫پولدارترین اوکراین ی ها به حساب‬ ‫از جمله کس��انی که جزو‬ ‫ِ‬ ‫م ی ایند م ی توان ب��ه «رینات لئونودوویچ اخماتوف» اش��اره‬ ‫کرد که از بازرگانانی به حس��اب م ی ایند که کامال پشتیبان‬ ‫حزب رجیونز است‪ .‬او مالک موسسه «مدیریت سیستماتیک‬ ‫سرمایه» است که یک شرکت بزرگ «هولدینگ» در زمینه‬ ‫امور مالی و صنعتی است که از نفوذ باالیی نیز در اقتصاد این‬ ‫کشور برخوردار است‪ .‬او همچنین مالک تیم فوتبال «شاختار‬ ‫دونتسک» است که از جمله تیم های مطرح فوتبال در لیگ‬ ‫اوکراین و جام قهرمانان باشگاه های اروپا به حساب م ی اید‪ .‬او‬ ‫همچنین از هم تیمی های یانوکوویچ در «پارتی او رجیونز»‬ ‫است‪ .‬این استاد دانشگاه همچنین به رویکرد اقتصادی این دو‬ ‫طیف م ی پردازد و م ی گوید که بلوک تیموشنکو از طرفداران‬ ‫نظریه «اقتصاد سوسیالیس��تی بازار» است که از این طریق‬ ‫م ی ش��ود نیروی کار جدیدی وارد بازار کار کرد‪ .‬به اعتقاد این‬ ‫دسته از این طریق م ی توان اشتغالزایی کرد و مشکالت عدیده‬ ‫این جامعه را در ب رابر بحران بیکاری حل کرد‪ .‬این سیس��تم‬ ‫اقتصادی در واقع توس��ط یک اقتصاددان معروف المانی به‬ ‫نام «سوزی اله مارکتشواتف» مطرح ش��ده است که در این‬ ‫باره گفته است این بازار ترکیبی از بازار متمایل به کاپیتالیسم‬ ‫با رویکردهای سوسیالیستی اس��ت‪ .‬این نظریه ابتدا توسط‬ ‫دموکرات مس��یح ی های المان به کار گرفته شد که نتایج و‬ ‫تبعات بس��یار خوبی ب رای المان غرب ی ها داشت‪ .‬همچنین‬ ‫این بلوک با شعار ضد فساد اقتصادی در سال ‪ 2004‬توانست‬ ‫در انتخابات مجدد رای نهایی را از ان خود کند‪ .‬در مقابل حزب‬ ‫رجیونز کامال به گرایشات کمونیس��تی در اقتصاد متمایل‬ ‫است و در بیلبوردهای انتخاباتی سال ‪ 2010‬به کرات شعارهای‬ ‫احیای اقتصادی را با چاشنی اقتصاد کمونیستی پیگیری کرد‪.‬‬ ‫به اعتقاد این دسته دولت باید مسئول همه امور باشد و در بازار‬ ‫نیز دخالت مستقیم داشته باشد‪ .‬این حزب به عکس بلوک‬ ‫تیموشنکو رابطه بسیار بدی با صندوق بی ن المللی پول دارد و‬ ‫اعتقادی به سیاست های این صندوق ندارد‪.‬‬ ‫در عرصه سیاس��ت داخلی و خارجی اما کوزیو‪ ،‬استاد‬ ‫دانش��گاه تورنتو م ی گوید که بلوک تیموش��نکو به دنبال‬ ‫میان��ه روی در هر دو حوزه اس��ت‪ .‬این میان��ه روی در واقع‬ ‫رویکرد دولت مس��تقر‪ ،‬پس از فروپاش��ی شوروی است که‬ ‫قصد اش��تی با غرب را داشت‪ .‬این سیاس��ت در بازه زمانی‬ ‫‪ 1991‬تا ‪ 2004‬پیاده م ی ش��ده اس��ت‪ .‬این حزب همچنین‬ ‫برنامه اس��تالین را در س��ال ‪ 1932‬تا س��ال ‪ 1933‬پیگیری‬ ‫ک��رده و اوکراین را قحطی زده کرده بود و بس��یاری از مردم‬ ‫این منطقه از گرسنگی مرده بودند که این مساله به عنوان‬ ‫نس ل کشی شناخته شده است‪ .‬این در حالی است که حزب‬ ‫رجیونز به این موضوع اعتقادی ندارد و هنوز این موضوع را‬ ‫به عنوان یک نس ل کشی نشناخته است‪ .‬با این وجود حزب‬ ‫رجیونز در عرصه سیاس��ت داخلی و خارج��ی از طرفداران‬ ‫«تاباچنیک» اس��ت و وی از طرفداران سرسخت پیروی از‬ ‫شوروی و روسیه بوده است‪ .‬او در اوکراین پیش از این وزیر‬ ‫اموزش و پرورش بوده است و اصطالحا به معتقدین به این‬ ‫گروه «روسوفیل» یا «سوویت فیل» م ی گویند‪ .‬حزب رجیونز‬ ‫از طرفداران سرسخت ب رای پیاده کردن نظریات تاباچنیک‬ ‫است و از تئوری پردازان این حزب در عرصه سیاست داخلی و‬ ‫خارجی بوده است‪ .‬کوزیو در این باره م ی گوید که مرام دولت‬ ‫یانوکوویچ در واقع نشات گرفته از این موضوع بوده است و‬ ‫در هر دو عرصه نظ رات خود را با روسیه هماهنگ م ی کند‪.‬‬ ‫با این وجود این حزب به استقالل این کشور اعتقادی راسخ‬ ‫دارد و س��عی م ی کند که در عرصه سیاست خارجی پیروی‬ ‫بیش��تری از روسیه داش��ته باش��د تا در عرصه داخلی‪ .‬این‬ ‫حزب در انتخابات س��ال ‪ 2002‬تا ‪ 2004‬نیز ب��ا این رویکرد و‬ ‫با شعارهای ضد مل ی گرایی افراطی و «نئو سوویت» حضور‬ ‫داشت و از این رو در ب رابر شعارهای بلوک تیموشنکو ب رای‬ ‫نس ل کشی در سال ‪ 1933‬به شدت مقاومت کرد‪g .‬‬ ‫‪45‬‬ ‫الیگارشی غرب گرا به جای الیگارشی روس گرا‬ ‫اوکراین در برزخ تصمیم گیری معطل مانده است‬ ‫مهدی حسینی تقی اباد‬ ‫‪3‬‬ ‫پژوهشگر بنیاد مطالعات قفقاز‬ ‫بین الملل‬ ‫در حال ی ک��ه نقش افرین��ان انقالب اخی��ر اوکراین و‬ ‫حامیان ان��ان یاداور انقالب موس��وم به نارنج��ی (‪ 3‬تا ‪23‬‬ ‫نوامبر ‪ )2003‬هستند و نتیجه فعلی انقالب خلع الیگارشی‬ ‫روس گرا از راس قدرت و ازادی الیگارش��ی غربگرا از زندان‬ ‫است که به جرم فساد مالی بدان محکوم شده بود و همانند‬ ‫انقالب نارنجی اوکراین با تمام پیوستگ ی ها و وابستگ ی های‬ ‫متقابل با روسیه شاهد گردش نخبگان حاکم از روسگراها به‬ ‫غربگراهاست اما در این بین تفاوت هایی نیز وجود دارد که‬ ‫از منظر سیاست بی ن المللی حاکی از پایان دوره انقالب های‬ ‫رنگین و شروع دوره جدیدی از به کارگیری قدرت خیابانی‪،‬‬ ‫با چاشنی خش��ونت و البته مداخله گری اش��کار نیروهای‬ ‫خارجی است‪ .‬حضور مقامات رسمی اتحادیه اروپایی‪ ،‬نظیر‬ ‫کاترین اشتون‪ ،‬از همان روزهای نخست اعتراض های اخیر‬ ‫اوکراین در جم��ع راهپیمایان‪ ،‬حضور چهره های ش��اخص‬ ‫انقالب های رنگین و س��کنه فعلی ای��االت متحده‪ ،‬نظیر‬ ‫میخائیل ساکاشویلی‪ ،‬رئی س جمهور پیشین گرجستان در‬ ‫جمع معترضان‪ ،‬حمایت های همه جانبه و اشکار دولت های‬ ‫غربی از معارضان و تکاپوهای شدید غرب ی ها ب رای تضعیف‬ ‫هر چه بیش��تر دولتی که گویا بیش از این نم ی توانست بر‬ ‫شعار ارتقای توامان روابط با غرب و روسیه تاکید ورزد و باید‬ ‫انتخاب م ی کرد که یا غرب یا روسیه! و البته عدم موفقیت‬ ‫روس��یه در حمایت از دولت یانوکوویچ در ب رابر اپوزیسیون‬ ‫غربگرا و مهمتر از ان‪ ،‬مشکالت عمیق داخلی و ناکارامدی‬ ‫های دولت که بخش��ی از ان مربوط به مفاسد مالی است‪،‬‬ ‫که در یک کلیت بهانه ها ب رای مخالفان را مهیا ساخته بود‪،‬‬ ‫به رقم خوردن فصل نوین��ی از مداخله گری های خارجی به‬ ‫س��رنگونی دولتی قانونی منتهی ش��د‪ .‬هر چند بسیاری از‬ ‫تحلیلگ��ران برکناری یانووکوویچ از قدرت توس��ط پارلمان‬ ‫را فرایندی قانونی توصیف م ی کنند اما انچه به این فرجام‬ ‫منتهی شد‪ ،‬اش��کارا از وجود ط راح ی ها‪ ،‬س��ناریوپردازی ها‪،‬‬ ‫الب ی گری ه��ا و نقش افرین ی های غرب ی ه��ا و البته صرف‬ ‫ای��ن ‪ 50‬میلیون‬ ‫دالرهای امریکای��ی ب رای‬ ‫افکن��دن اوکر ِ‬ ‫ِ‬ ‫نفری دارای موقعیت ویژه راهبردی به دامان غرب حکایت‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪46‬‬ ‫دارد و بناب راین به هی چ وجه انتق��ال قدرت فعلی در اوکراین‬ ‫را نم ی توان یک فرایند سیاس��ی درون زا برش��مرد‪ .‬سطح‬ ‫مداخله گری غرب ی ها در رویداده��ای اخیر اوکراین در حدی‬ ‫است که برخی تحلی ل گران نهایی شدن سناریوی برکناری‬ ‫یانوکوویچ را به دیدار س��ران اپوزیس��یون اوکراین و انگال‬ ‫مرکل‪ ،‬که یک هفته قبل از خلع وی از قدرت انجام شده بود‪،‬‬ ‫نس��بت م ی دهند‪ .‬گمانه زن ی ای که در عین حال که موید‬ ‫نقش پررنگ المان در حمایت از اپوزیسیون اوکراین است‪،‬‬ ‫یاداور بدوبی راه هایی اس��ت که در فایل صوتی منتشر شده‬ ‫از گفت وگوی مکالمه ویکتوریا نوالند‪ ،‬دس��تیار وزیر خارجه‬ ‫امریکا در امور اروپا و اوراسیا‪ ،‬با جفری پیات‪ ،‬سفیر واشنگتن‬ ‫در ک ی یف‪ ،‬درب��اره اتحادیه اروپ��ا از زب��ان ویکتوریا نوالند‬ ‫شنیده م ی ش��ود‪ .‬اهانتی که گویا مرکل خود را مخاطب ان‬ ‫م ی دانس��ت و در واکنش به نوالند‪ ،‬اظهارات مزبور را کامال‬ ‫غیرقابل قبول خواند و در ضمن تالش های کاترین اشتون‬ ‫را نیز ستودنی خواند‪ .‬توهینی که گویا ان قدرها هم کم اثر‬ ‫نبود و به نظر م ی رس��د که موجب تحرک بخشی و تقویت‬ ‫سیاست حمایتی المان از اپوزیسیون اوکراین شد‪ .‬ماجرایی‬ ‫که بر پیچیدگ ی های موضوع انتشار گفته های نوالند افزود‪.‬‬ ‫بدون ش��ک انتش��ار فایل صوتی مزبور که نوالند در‬ ‫واکنش ب��دان گفت‪« :‬من نم ی خواهم درب��اره این مکالمه‬ ‫دیپلماتیک خصوص��ی صحبت کنم‪ ،‬به جز اینکه اش��اره‬ ‫م ی کنم که تحت تاثی��ر کیفیت صدای ضبط ش��ده قرار‬ ‫گرفت��م»! و بناب رای��ن صح��ت ان را تایید ک��رد و صرفا به‬ ‫عذرخواهی توهین امی��ز خویش درباره اتحادی��ه اروپا نیز‬ ‫پرداخت که‪ ،‬به سند مهمی از س��طح مداخله جویی ایاالت‬ ‫متحده در امور داخلی اوکراین بدل ش��د‪ .‬نوالند در بخشی‬ ‫از این فایل چهار دقیقه ای به سفیر م ی گوید‪« :‬من موافق‬ ‫نیستم که کلیچکو در دولت باشد‪ ،‬فکر نم ی کنم که حضور‬ ‫وی ضرورت داشته باش��د یا اساس��ا ایده خوبی باشد‪ ».‬در‬ ‫گفت و گوی نوالند و پیات ش��خصیت س��ه نفر روس��ای‬ ‫اپوزیسیون غربگرا برای پست نخس��ت وزیری یا معاونت‬ ‫نخس��ت وزیری مورد ارزیابی قرار م ی گیرد و حتی صحبت‬ ‫به مس��ائل ش��خصی و خانوادگی یک��ی از این اف��راد نیز‬ ‫کشیده م ی شود‪ .‬فایلی که گویا ان چنان هم تعجب کسی‬ ‫را برنینگیخت‪ .‬گویا همه پذیرفته اند که اوکراین به صحنه‬ ‫وزن کشی و زورازمایی روس��یه و امریکا تبدیل شده است و‬ ‫تعجبی ندارد که دس��تیار وزیر خارجه امری��کا که در طول‬ ‫بحران چهار بار به اوکراین س��فر داشته است‪ ،‬تا این سطح‬ ‫در مسائل سیاسی این کشور مداخله کند و سفیر کشورش‬ ‫را به منزله یک نیروی عملیاتی جهت ورود هر چه بیش��تر‬ ‫به عرصه نبرد تشویق کند‪ .‬از س��وی دیگر در شرایطی که‬ ‫از رئی س جمهور مخلوع اوکراین و اط رافیانش تا بسیاری از‬ ‫چهره های اپوزیس��یون‪ ،‬به ویژه ش��خص یولیا تیموشنکو‬ ‫به شدت درگیر مفاسد مالی هستند‪ ،‬طبیعی است که صدای‬ ‫س��رگئی گالزیو‪ ،‬مش��اور رئی س جمهور روس��یه در زمینه‬ ‫یکپارچگی اقتصادی منطقه ای که در مصاحبه با فایننشال‬ ‫تایمز لندن مدعی ش��ده بود ک��ه دولت امری��کا هفته ای‬ ‫‪ 20‬میلیون دالر ب رای گرم نگه داش��تن تن��ور اعتراضات در‬ ‫اوکراین هزینه م ی کند‪ ،‬شنیده نشود‪ .‬صحنه هایی که یاداور‬ ‫فضای بی ن الملل��ی در قرن نوزدهم می�لادی و رقابت ها و‬ ‫مداخله گری های قدرت های اس��تعماری ان دوران اس��ت‪.‬‬ ‫فضایی که مفاهیمی نظیر اس��تقالل گویی هیچ گاه وجود‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫به ه��ر روی تردیدی وجود ن��دارد که از هم��ان دوره‬ ‫ریاست جمهوری لئونید کوچما‪ ،‬اوکراین صحنه رقابت های‬ ‫روس��یه و غرب بوده اس��ت‪ .‬فرج��ام انق�لاب نارنجی که‬ ‫مس��تعجل ترین دولت رنگین بود‪ ،‬عمق راهبردی روسیه‬ ‫در اوکراین را به رخ کش��ید‪ .‬اتهامات وارده به نخس��ت وزیر‬ ‫دولت مخملین مبنی بر دریافت رش��وه از روسیه نیز خود‬ ‫به جلوه گاه عمق مناس��بات و درهم تنیدگ ی های طرفین‬ ‫تبدیل شد اما سوی دیگر ماجرا گرایشات انکارناپذیر بخش‬ ‫عمده ای از مردم اوکراین به س��مت س��اختارهای اروپایی‬ ‫بود که به موازات ناکارامدی ه��ای دولت روس گرای حاکم‬ ‫در س��ال های اخیر رنگ و ب��وی جدی تری پی��دا کرد‪ .‬در‬ ‫حال ی که والدیمیر پوتین با انجام اقداماتی نظیر تاس��یس‬ ‫اتحادیه گمرکی با حضور روس��یه و بالروس و قزاقستان‪،‬‬ ‫اراده جدی خود ب رای احیای ش��کل نوینی از ش��وروی را به‬ ‫ظهور رسانید‪ ،‬غرب ی ها در قبال س��ناریوهای مسکو درباره‬ ‫اینده بیش از پیش نگران ش��دند‪ .‬تحوالت منطقه از جمله‬ ‫سقوط اخرین دولت رنگین‪ ،‬با پایان دوره ریاست جمهوری‬ ‫میخاییل ساکاش��ویلی و ترک گرجس��تان توس��ط وی و‬ ‫قبضه ش��دن قدرت در تفلیس در دس��ت نیروهایی که به‬ ‫صراحت از مصالحه با روس��یه س��خن م ی گوین��د و بدون‬ ‫جزیره سرگردانی‬ ‫اوکراین میان دو الگوی شرق و غرب معطل مانده است‬ ‫شعیب بهمن‬ ‫کارشناس مسائل روسیه‬ ‫‪4‬‬ ‫اوکراین کشوری اس��ت که از زمان استقالل از اتحاد‬ ‫جماهیر ش��وروی‪ ،‬ب��ا چالش های زیادی در حوزه مس��ائل‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و امنیتی مواجه بوده است‪.‬‬ ‫این چالش ها که بخش��ی به مس��ائل داخلی و بخشی به‬ ‫رقابت های بی ن المللی مرتبط م ی شوند‪ ،‬از اوکراین کشوری‬ ‫ بی ثب��ات و ناامن س��اخته اند که در ان قدرت سیاس��ی به‬ ‫سادگی به چالش کشیده م ی ش��ود و حکومت ها از ثبات و‬ ‫پایداری چندان زیادی برخوردار نیستند‪.‬‬ ‫در این بی��ن رویارویی س��ه ماه��ه در اوکراین میان‬ ‫مخالف��ان و دولت‪ ،‬نتیج��ه ای ناگهان��ی و غیرقابل انتظار‬ ‫داشت‪ .‬زی را طی سه روز‪ ،‬ساختار حاکمیت اوکراین به نحوی‬ ‫ از هم پاشید که حتی برخی نمایندگان و رئی س جمهور کشور‬ ‫ناپدید ش��دند‪ .‬ب ی ش��ک انچه در اوکراین رخ داد‪ ،‬عملیات‬ ‫ موفقی ت امیز بعضی نیروهای غ ربی و اوکراینی و نیز نتیجه‬ ‫ خیانت برخی از مقامات اوکراین به ویکتور یانوکوویچ بود‪.‬‬ ‫در حوزه مس��ائل داخلی‪ ،‬انچه باع��ث بروز اختالفات‬ ‫اساسی در کشور اوکراین ش��د‪ ،‬ترکیب جمعیتی‪ ،‬نژادی و‬ ‫قوم ی مردم این کشور بود‪ .‬مردم اکثر نقاط شرقی و جنوبی‬ ‫اوکراین‪ ،‬روس��ی تبار هس��تند و در نتیجه عالقه زیادی به‬ ‫گسترش روابط با روسیه دارند‪ .‬این در حالی است که مردم‬ ‫اکثر نقاط غربی و ش��مالی اوکراین‪ ،‬غرب گرا هس��تند و از‬ ‫پیوستن این کش��ور به س��اختارهای یورواتالنتیکی نظیر‬ ‫اتحادیه اروپا‪ ،‬ناتو و سایر نهادهای غربی حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫این ش��کاف همواره در جامعه اوکراین وجود داش��ته‬ ‫و تاثی رات عمیقی بر عرصه های سیاس��ی و اجتماعی این‬ ‫کشور داشته است‪ .‬نقطه اوج این شکاف در انقالب نارنجی‬ ‫اوکراین در سال ‪ 2004‬هویدا شد‪ .‬در ان زمان غرب گرایان به‬ ‫رهبری ویکتور یوشنکو و یولیا تیموشنکو نسبت به نتایج‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری اعتراض کردن��د و در نهایت با‬ ‫اعتراضات خیابانی موس��وم به انق�لاب نارنجی بر ویکتور‬ ‫یانوکوویچ که روس گرا بود‪ ،‬پیروز شدند‪ .‬از همان زمان معلوم‬ ‫بود که نه تنها شکاف از بین نرفته‪ ،‬بلکه گسترش نیز یافته‬ ‫است‪ .‬چنان که این شکاف یک بار دیگر در جریان پنجمین‬ ‫دوره انتخابات ریاست جمهوری اوکراین اشکار شد‪.‬‬ ‫اگر چ��ه در دور نخس��ت این انتخاب��ات هی چ یک از‬ ‫کاندیداها موفق به کس��ب ‪ 50‬درصد اراء و برگزیده ش��دن‬ ‫به عن��وان رئی س جمهور نش��دند‪ ،‬ب��ا این ح��ال راه یافتن‬ ‫یانوکوویچ و تیموش��نکو ب��ه دور دوم و ب��از ماندن ویکتور‬ ‫یوش��نکو رئی س جمهور و رهب��ر انقالب نارنج��ی‪ ،‬دارای‬ ‫پیام های مهمی بود‪ .‬به خصوص که دور دوم این انتخابات‬ ‫با پیروزی ویکتور یانوکویچ بر یولیا تیموشنکو خاتمه یافت‪.‬‬ ‫یانوکویچ در دوران مبارزات انتخاباتی س��عی م ی کرد‬ ‫سیاست های دولت تیموشنکو را مسئول وضعیت اقتصادی‬ ‫وخیم کشور معرفی نماید و وی را به متحمل ساختن کشور‬ ‫به بیش از ‪ 16‬میلیارد دالر بده��ی خارجی و کاهش ارزش‬ ‫ب رابری پول ملی اوکرای��ن در ب رابر ارزه��ای دیگر از جمله‬ ‫دالر متهم کند‪ .‬به همین سبب یانوکوویچ تنها ظرف چند‬ ‫ابعاد بین المللی بحران‬ ‫دوگانگ��ی در داخ��ل اوکراین باعث ش��ده که فضای‬ ‫مساعدی ب رای بازیگران خارجی در این کشور فراهم شود‪.‬‬ ‫به نحوی که در تمام س��ال های پس از فروپاشی شوروی و‬ ‫روسیه در یک سو و کش��ورهای اروپایی و امریکا در سوی‬ ‫دیگر به رقابت با یکدیگر پرداخته اند‪ .‬این رقابت باعث شده‬ ‫که گاهی نخبگان نزدیک به روس��یه‪ ،‬قدرت را در دس��ت‬ ‫گیرند و گاهی نیز افراد نزدی��ک به غرب موفق به تصاحب‬ ‫قدرت شوند‪.‬‬ ‫اوکراین ب رای روس ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار‬ ‫است؛ زی را روس ها اوکراین را خاستگاه تاریخی خود م ی دانند‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که اولین دولت روس در کی یف تشکیل‬ ‫شد و خاستگاه کلیسای ارتدوکس نیز ک ی یف است‪ .‬عالوه‬ ‫بر این در بعد اقتصادی هم ‪ 40‬درصد از صنایع س��نگین و‬ ‫مادر اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین وجود داشت و پس از‬ ‫فروپاشی به اوکراین تعلق گرفت‪ .‬بناب راین روس ها از لحاظ‬ ‫اقتصادی نیز توجه ویژه ای به این کشور دارند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر اکثر استراتژیس ت ها معتقدند که روسیه‬ ‫به عالوه اوکراین مس��اوی با یک قدرت جهانی است؛ اما‬ ‫روسیه بدون اوکراین مساوی با یک قدرت منطقه ای است‪.‬‬ ‫به همین دلیل مسکو عمیقا معتقد است که در نوک پیکان‬ ‫تقابل روسیه با غرب قرار دارد و اگر اوکراین از دست برود و‬ ‫به اتحادیه اروپا ملحق شود‪ ،‬سایر کشورهای حوزه شوروی‬ ‫سابق نیز به تدریج از حوزه نفوذ کرملین خارج خواهند شد‪.‬‬ ‫این در حالیس��ت ک��ه اوکراین در سیاس��ت خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا نی��ز از اهمیت زی��ادی برخوردار اس��ت؛ چرا‬ ‫که ب رای اتحادیه اروپا و غرب نیز تس��لط ب��ر اوکراین ب رای‬ ‫مهار قدرت روسیه ضروری است‪ .‬ضمن انکه اوکراین بازار‬ ‫وسیعی ب رای صدور محصوالت کشورهای اروپایی محسوب‬ ‫م ی ش��ود و مزیت های اقتصادی فراوانی ب رای اتحادیه اروپا‬ ‫دارد‪ .‬در واقع اتحادیه اروپا به این کش��ور به چشم یک بازار‬ ‫بزرگ اقتصادی نگاه م ی کند‪.‬‬ ‫در این بین انچه که بیش از همه خودنمایی م ی کند‪،‬‬ ‫مواضع ایاالت متحده امریکا است که به صراحت از اشوب‬ ‫در اوکراین حمایت کرد و خواهان ب ران��دازی دولت قانونی‬ ‫یانوکوویچ بود‪ .‬دولت امریکا که خود را سردمدار دموکراسی و‬ ‫حکومت قانون در سراسر دنیا معرفی م ی کند‪ ،‬از یاد برده بود‬ ‫که دولت یانوکوویچ در اثر یک انتخابات بر سر کار امده بود‪.‬‬ ‫انتخاباتی که ایاالت متحده امریکا نیز صحت و سالمت ان‬ ‫را تایید کرده و دموکراتیک خوانده بود‪.‬‬ ‫این رویکرد ایاالت متحده نشان م ی دهد که اگر یک‬ ‫دولت قانونی که با ساز و کار دموکراتیک و انتخابات ازاد بر‬ ‫س��ر کار امده‪ ،‬با منافع امریکا در تضاد باشد‪ ،‬باید به چالش‬ ‫بین الملل‬ ‫ابعاد داخلی بحران‬ ‫ماه پس از پیروزی در انتخابات ریاس��ت جمهوری به طرح‬ ‫دعوی در محاکم قضایی پرداخت و دادستان های اوکراین‪،‬‬ ‫تحقیقات جنایی را علیه تیموشنکو اغاز کردند‪ .‬در ان زمان‬ ‫وی با سه پرونده جداگانه در خصوص سوء استفاده از قدرت‬ ‫به دادگاه فرا خوانده و به هفت سال زندان محکوم شد‪.‬‬ ‫در ای��ن بی��ن تح��والت اخی��ر اوکرای��ن از ع��دم‬ ‫امضای موافقت نامه تجاری ش��روع ش��د که این کش��ور‬ ‫را در س��اختارهای اقتص��ادی اروپای��ی ادغ��ام م ی ک��رد‪.‬‬ ‫س��ر باز زدن ویکتور یانوکوویچ از امضای ای��ن توافقنامه و‬ ‫انعقاد معاهده ای مش��ابه با روس��یه‪ ،‬موجب افزایش خشم‬ ‫معترضان اوکراینی شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫شک لفاظ ی هایشان ب رای غرب‪ ،‬نم ی تواند خیال واشنگتن‬ ‫و متحدانش را اس��وده نگاه دارد در کنار ای��ن عدم تحقق‬ ‫سناریوهای غرب ی ها ب رای سوریه‪ ،‬شرایط را به سمتی پیش‬ ‫برد که رئی س جمهور روس��یه به یک��ی از تاثیرگذارترین و‬ ‫قدرتمندترین شخصی ت های جهانی در سال ‪ 2013‬بدل شود‬ ‫اما گویا غرب ی ه��ا که مترص��د وارد اوردن ضربه ای در ازای‬ ‫ضربات وارده از سوی مسکو بودند‪ ،‬از امتناع رئی س جمهور‬ ‫اوکراین از امضای توافقنامه همگرایی با اتحادیه اروپایی که‬ ‫قرار بود در اجالس ‪ 8‬ابان ماه ‪ 1392‬اتحادیه اروپایی با عنوان‬ ‫«مشارکت شرقی» در ویلنیوس امضا شود‪ ،‬کمال استفاده را‬ ‫بردند‪ .‬در حال ی که یانوکوویچ در تبلیغات انتخاباتی خویش‬ ‫در سال ‪ 2010‬پیوستن به اتحادیه اروپایی را از اهداف دولت‬ ‫ات ی اش برشمرده بود‪ ،‬تحت فش��ارهای مسکو که مایل به‬ ‫الحاق اوکراین به اتحادیه گمرکی بود‪ ،‬از برداش��تن یکی از‬ ‫مهم ترین گام ها ب رای پیوس��تن به اتحادیه اروپایی امتناع‬ ‫کرد و در ضمن به امضای توافقنامه ای با مسکو دست زد‪،‬‬ ‫همین امر موجب به خیابان امدن معترضان شد؛ معترضانی‬ ‫که زمان مناسبی به خیابان امده بودند‪ .‬روزهایی که مسکو‬ ‫به ش��دت درگیر تدارک المپیک زمس��تانی س��وچی بود و‬ ‫دغدغه های مختلف امنیتی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و حواشی پردامنه المپیک سوچی‪ ،‬گریبان دولت روسیه را‬ ‫گرفته بود‪ .‬المپیکی که امنیت و کیفی��ت ان مدت ها بود‬ ‫که با وجهه و اعتبار والدیمیر پوتین گره خورده بود‪ .‬اکنون‬ ‫المپیک سوچی به پایان رسیده اما تردیدی نیست که سقوط‬ ‫دولت یانوکووی��چ‪ ،‬ش��یرینی برگزاری دس��ت کم امن این‬ ‫مسابقات را بر کام مسکو و به ویژه پوتین تلخ کرده است‪.‬‬ ‫نخس��تین انقالب رنگین در نوامبر ‪ 2003‬با حمایت‬ ‫امریکای ی ها با پوشش موسسه س��وروس در گرجستان به‬ ‫پیروزی رسید‪ .‬درس��ت چند ماه پس از سقوط دولت صدام‪،‬‬ ‫اکنون نیز در حال ی که غرب ی ها مدت هاس��ت که در باتالق‬ ‫سوریه گرفتار شده اند‪ ،‬شاهد نس��خه خشن یک انقالب با‬ ‫هدایت انها در اوکراین هستیم‪ ،‬انقالبی که بر خالف انقالب‬ ‫نارنجی که تنها یک تلفات داش��ت‪ ،‬ان هم فردی که دچار‬ ‫حمله قلبی شده بود‪ ،‬بیش از هشتاد کشته بر جای گذاشته‬ ‫است‪ .‬انقالبی که گمانه زن ی هایی در مورد تجزیه اوکراین به‬ ‫بخش شرقی و غربی را پیش کش��یده است‪ .‬گمانه زن ی ای‬ ‫که ولو دور از ذهن باش��د اما یاداور ایام جنگ س��رد و دیوار‬ ‫ب رلین و المان شرقی و غ ربی است‪ .‬به هر روی در حال حاضر‬ ‫یک پرونده مداخله گری منجر به س��قوط دولت قانونی در‬ ‫کشوری دیگر به کارنامه اوباما وارد شده است‪ .‬با این تفاوت‬ ‫که انقالب ه��ای رنگی��ن دوران جورج بوش‪ ،‬دس��ت کم با‬ ‫پوشش موسساتی نظیر س��وروس و با خشونت های اندک‬ ‫به فرجام رس��ید اما انقالب تزریقی اق��ای اوباما‪ ،‬صریح و‬ ‫مداخله جویانه و بدون رودربایستی و با چاشنی خشونت به‬ ‫انجام رسیده است‪.‬‬ ‫در حال ی که در س��ال ‪ 2013‬اوبام��ا در قضایایی نظیر‬ ‫افشاگری های اسنودن یا بحران س��وریه‪ ،‬ضربات جدی از‬ ‫پوتین دریافت کرد اما به نظر م ی رسد که در همان ابتدای‬ ‫س��ال ‪ 2014‬با س��اقط کردن دولت یانوکووی��چ‪ ،‬ضربه ای‬ ‫س��نگین به پوتین وارد کرده اس��ت‪ ،‬باید منتظر شد و دید‬ ‫که دولت مسکو ب رای پاس��خ به این ضربه چه خواهد کرد‪.‬‬ ‫احتماال همین چندی پیش که در بحبوحه بحران اوکراین‪،‬‬ ‫چهره هایی نظیر والدیمیر ژیرنوفسکی از ضرورت مداخله‬ ‫نظامی مسکو در اوکراین سخن م ی گفتند‪ ،‬به تاثی رات منفی‬ ‫صحب ت ه��ای خویش در اذهان طی ف ه��ای مختلف مردم‬ ‫اوکراین‪ ،‬حتی روس گرایان فکر نم ی کردند‪ ،‬ام ا تردیدی وجود‬ ‫ندارد که ه ر چند س��ناریوهای امثال ژیرنوفسکی هی چ گاه‬ ‫محقق نخواهد ش��د اما صاحبان فعلی ق��درت در اوکراین‬ ‫باتوجه به پیوستگ ی های ک ی یف و مسکو‪ ،‬راه دشواری ب رای‬ ‫طی مس��یر غربگرایانه خویش و پیاده س��ازی سناریوهای‬ ‫حامیان انقالب اخیر را در پیش خواهند داشت‪g .‬‬ ‫‪47‬‬ ‫اوکراین برای روس ها‬ ‫از اهمیت بسیار زیادی‬ ‫برخوردار است؛ زیرا‬ ‫روس ها اوکراین را خاستگاه‬ ‫تاریخی خود می دانند‪ .‬باید‬ ‫توجه داشت که اولین دولت‬ ‫روس‪ ،‬در کی یف تشکیل‬ ‫شد و خاستگاه کلیسای‬ ‫ارتدوکس نیز کی یف‬ ‫است‪ .‬عالوه بر این در بعد‬ ‫اقتصادی هم ‪ 40‬درصد از‬ ‫صنایع سنگین و مادر اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی در اوکراین‬ ‫وجود داشت و پس از‬ ‫ فروپاشی به اوکراین‬ ‫تعلق گرفت‬ ‫کشیده شود و از کار برکنار گردد‪.‬‬ ‫یک کشور و چند سناریو‬ ‫بین الملل‬ ‫از زمان اغاز بحران اوکراین‪ ،‬چند سناریو ب رای اینده این‬ ‫کشور قابل تصور بود‪ .‬این سناریو ها عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ -1‬باق�ی مان�دن یانوکوویچ در ق�درت‪ :‬در‬ ‫صورت تداوم حضور یانوکوویچ در ق��درت‪ ،‬به احتمال زیاد‬ ‫مخالفان وی به ش��دت س��رکوب و تضعیف م ی شدند‪ .‬این‬ ‫سناریو به معنای بازندگی غرب در ب رابر روسیه بود و نشان‬ ‫م ی داد که روس ها تفوق اطالعاتی ـ امنیتی بیش��تری بر‬ ‫اوضاع مناطق پی رامونی خود دارند‪ .‬با این حال وخیم شدن‬ ‫اوضاع حکایت از ان داشت که یانوکوویچ از کنترل و سرکوب‬ ‫بیشتر مخالفان ناتوان مانده است‪.‬‬ ‫‪ .2‬مصالحه میان دولت و مخالفان‪ :‬در صورت‬ ‫تحقق این س��ناریو‪ ،‬در اوکراین یک دولت ضعیف ش��کل‬ ‫م ی گرفت و رئی س جمهور ناگزیر م ی ش��د بخشی از قدرت‬ ‫خود را به مخالفان واگذار نماید و زمینه را ب رای شکل گیری‬ ‫یک دولت موقت و انتخابات زودهنگام اماده س��ازد‪ .‬در این‬ ‫حالت‪ ،‬روس��یه و غرب به ص��ورت موقت‪ ،‬به اتش بس��ی‬ ‫اطالعاتی و امنیتی دس��ت م ی زدند تا موقعیت و ش��رایط‬ ‫مس��اعد ب رای دگرگونی اوضاع ایجاد ش��ود‪ .‬این سناریو تا‬ ‫حد زیادی به تحقق پیوس��ت و دولت و مخالفان توانستند‬ ‫با میانج ی گری المان‪ ،‬فرانس��ه و لهستان به توافقی دست‬ ‫یابند که زمینه تش��کیل دولت موقت را فراهم م ی کرد‪ .‬با‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫این حال توافق فوق ‪24‬ساعت بیشتر دوام نیاورد و حوادث‬ ‫بعدی‪ ،‬این توافق را بی اعتبار کرد‪.‬‬ ‫‪ .3‬براندازی و برکناری یانوکوویچ‪ :‬این سناریو‬ ‫که س��ناریوی مطلوب غرب محسوب م ی ش��د‪ ،‬به معنای‬ ‫پیروزی امریکا و اتحادیه اروپا در ب رابر روسیه بود‪ .‬این سناریو‬ ‫با اعالم بیطرف��ی ارتش و عدم حمایت برخ��ی از متحدان‬ ‫یانوکوویچ از وی در مجلس اوکراین تحقق یافت و مخالفان‬ ‫توانس��تند به حکم پارلمان‪ ،‬رئی س جمهور کش��ور را برکنار‬ ‫کنند‪ .‬بی ش��ک اگ��ر یانوکوویچ موفق م ی ش��د همچنان‬ ‫متحدان خود را در پارلمان و نهادهای نظامی و امنیتی حفظ‬ ‫کند‪ ،‬حاکمیت اوکراین فرو نم ی پاشید و مخالفان به سادگی‬ ‫نم ی توانستند قدرت را در دس��ت گیرند‪ .‬با این حال ارتش‬ ‫اعالم ب ی طرفی کرد و بس��یاری از متح��دان یانوکوویچ در‬ ‫پارلمان استعفا دادند و در نتیجه مخالفان از کثرت بیشتری‬ ‫در رادا برخوردار شدند و اقدام به برکناری یانوکوویچ کردند‪.‬‬ ‫در حال حاضر مطابق با این سناریو قرار است یک انتخابات‬ ‫زودرس در اوکرای��ن برگزار ش��ود و در ان نامزد مورد عالقه‬ ‫غرب به پیروزی دست یابد‪.‬‬ ‫‪ .4‬تجزیه اوکراین‪ :‬سناریویی که از اغاز بروز بحران‬ ‫در اوکراین مطرح بود‪ ،‬بحث تجزیه این کشور به دو قسمت‬ ‫با مرز رود دنپر بود‪ .‬به نظر م ی رسد در صورتی که تعارضات‬ ‫فعلی الینح��ل باقی بمانند و هیچ ی��ک از طرفین نتوانند‬ ‫بر دیگری فائق ایند‪ ،‬احتمال تجزی��ه اوکراین به دو بخش‬ ‫شرقی و غربی وجود دارد‪ .‬در این صورت‪ ،‬بخش های شرقی‬ ‫و جنوبی تحت حمایت روسیه و بخش های غربی و شمالی‬ ‫تحت حمایت غرب قرار خواهند گرفت‪ .‬ب ی شک تحقق این‬ ‫سناریو بدترین اتفاقی است که م ی تواند ب رای کشور اوکراین‬ ‫بیفتد‪ .‬همچنین چنی��ن س��ناریویی دارای پیامدها و ابعاد‬ ‫ژئوپلتیکی عمیقی است و م ی تواند سراغاز یک بلوک بندی‬ ‫جدید در مرزهای روسیه و اروپا باش��د‪ .‬باید توجه داشت که‬ ‫در صورت تحقق این سناریو‪ ،‬بخش هایی از اوکراین نظیر‬ ‫شبه جزیره که دارای عمق و برجستگی ژئوپلتیکی بیشتری‬ ‫هستند‪ ،‬تحت نفوذ و تسلط روسیه درخواهند امد‪ .‬از این رو‬ ‫غرب بیش از روس��یه از تحقق چنین س��ناریویی بیمناک‬ ‫است‪ .‬در واقع غرب م ی خواهد تمامیت ارضی اوکراین حفظ‬ ‫ش��ود و این کش��ور تحت حاکمیت یک گروه غرب گرا‪ ،‬به‬ ‫مثابه دیوار حائلی میان اروپا و روسیه عمل کند‪.‬‬ ‫چشم انداز اینده اوکراین‬ ‫حتی اگر سناریوی تجزیه اوکراین محقق نشود و این‬ ‫کشور موفق شود ضمن حفظ تمامیت ارضی خود‪ ،‬در زمان‬ ‫تعیین شده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بپردازد‪ ،‬باز‬ ‫هم با چالش های عدیده ای مواجه خواهد بود‪:‬‬ ‫نخستین چالش‪ ،‬ترغیب معترضان به ترک خیابان ها‬ ‫و بازگردان مردم به خانه های خود است‪ .‬این در حالیست که‬ ‫هنوز شب ه نظامیان خلع سالح نشده اند‪ ،‬از ترک خیابان های‬ ‫ش��هرهایی که کنترل انها را به دس��ت گرفته اند خودداری‬ ‫م ی کنن��د و بناهای دولت��ی را همچنان تحت تس��ط خود‬ ‫دارند‪ .‬بی ش��ک چنین امری نه تنها گروه ه��ای افراطی و‬ ‫ناسیونالیس��ت های تندرو راجس��ورتر م ی کند‪ ،‬بلکه عمال‬ ‫اقدامات خش��ونت بار را نیز تداوم م ی بخشد‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫دولت جدید وظیفه اشتی ملی را نیز برعهده خواهد داشت‪.‬‬ ‫در واقع دولت جدید ناگزیر اس��ت نگرانی نمایندگان استان‬ ‫های شرقی و جنوبی اوکراین‪ ،‬کریمه و سواستوپل را در نظر‬ ‫گیرد و دولت تمام مناطق کش��ور باشد؛ امری که باتوجه به‬ ‫سابقه تاریخی و ترکیب جمعیتی این مناطق‪ ،‬تا حد زیادی‬ ‫با چالش مواجه است‪.‬‬ ‫دومی��ن چالش‪ ،‬بح��ث چن��د دس��تگی مخالفان و‬ ‫معترضان است‪ .‬در حال حاضر میان مخالفان ب رای رهبری و‬ ‫حضور در انتخابات اینده‪ ،‬شکاف و چند دستگی وجود دارد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد اساس ی ترین بخش این شکاف‪ ،‬میان یولیا‬ ‫تیموشنکو‪ ،‬ارسنی یاتس��نیوک و والدیمیر کلیچکو باشد‬ ‫که هر یک از محبوبیت مناس��بی در میان هواداران خود‬ ‫برخوردار هستند‪ .‬این امر چش��م انداز مبهمی را پیش روی‬ ‫معترضان در انتخابات اتی ریاست جمهوری قرار م ی دهد‪.‬‬ ‫س��ومین چالش‪ ،‬ضعف اقتصادی اوکراین اس��ت‪ .‬بر‬ ‫این اس��اس حتی اگر مخالفان موفق ش��وند در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری به نامزد واحد دست پیدا کنند و پیروز شوند‪،‬‬ ‫باز هم با چالش های عدیده ای مواجه خواهند بود‪ .‬باید توجه‬ ‫داشت که از نظر اقتصادی‪ ،‬اوضاع اوکراین با زمانی که دولت‬ ‫ نیکالی ازاروف از توافقات ب��ا اتحادیه اروپا خودداری کرد و‬ ‫ راه همکاری با روسیه را پیش گرفت‪ ،‬تفاوت چندانی نکرده‬ ‫اس��ت‪ .‬این در حالی اس��ت که رهب ران جدید ناگزیرند ب رای‬ ‫پیروزی در انتخابات اتی‪ ،‬شعار مبارزه با فساد سردهند؛ امری‬ ‫که پی ش تر رهب ران برامده از انقالب نارنجی نیز در تحقق‬ ‫ان ناکام مانده بودند‪ .‬چهارمین چالش‪ ،‬بحث رابطه با روسیه‬ ‫است‪ .‬در واقع اگر غربگرایان در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫به پیروزی برس��ند‪ ،‬باید راه حل مناس��بی جهت تعامل با‬ ‫روسیه اتخاذ کنند‪ .‬اعمال فشار س��نتی به وسیله گازپروم‬ ‫ و محدودیت های گمرکی م ی تواند ب رای واحدهای صنعتی‬ ‫ اوکراین مشکالت عدیده ای ایجاد کند‪ .‬به عنوان نمونه‪ ،‬در‬ ‫ حالی که قیمت فعلی یک هزار متر مکعب گاز روسی ب رای‬ ‫ اوکراین ب رابر ‪ 268/5‬دالر است‪ ،‬از سه ماهه دوم سال ‪2014‬‬ ‫ یعنی از ماه اوریل م ی تواند تا ‪ 400‬دالر افزایش یابد‪.‬‬ ‫در مجموع مسائل فوق نش��ان م ی دهند که اوکراین‬ ‫همچنان چش��م انداز تیره و مبهمی پی��ش روی خود دارد‬ ‫و وضعیت این کشور همانند تونلی اس��ت که روزنه ای در‬ ‫انتهای ان یافت نم ی ش��ود‪ .‬این در حالیس��ت که اوکراین‬ ‫عالوه بر مش��کالت داخلی‪ ،‬میان دو الگویی که روس��یه‬ ‫و غرب به این کش��ور ارائه م ی کنند‪ ،‬س��ردرگم مانده است‪.‬‬ ‫روسیه الگوی اتحادیه اوراسیا را به اوکراین توصیه م ی کند و‬ ‫غرب نیز الگوی اتحادیه اروپا را تجویز م ی نماید‪g .‬‬ ‫اوکراین میزبان منازعه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای است‬ ‫‪48‬‬ ‫زنده باد انارشیسم!‬ ‫اوکراین دروازه ژئوپلتیک غرب و شرق است‬ ‫رحمت اهلل فالح‬ ‫‪5‬‬ ‫پژوهشگر مسائل اوراسیا‬ ‫موقعیت اوکراین ب رای غرب و روسیه‪ ،‬عالوه بر رقابت‬ ‫ژئوپلتیک در حوزه ژئواس��تراتژیک هم مطلوبیت راهبردی‬ ‫دارد‪ .‬این کشور ‪ ۴۶‬میلیونی با وسعت ‪ ۶۰۳،۲۶۸‬کیلومتر مربع‬ ‫در سواحل شرقی و غ ربی دریای سیاه مهم ترین کشور اروپای‬ ‫شرقی در ابعاد جغ رافیای سیاسی و اقتصادی است‪ .‬تا جایی‬ ‫که برژینسکی از ان کشور به عنوان «ترن سیاست منطقه ای‬ ‫پس از گسترش» یاد م ی کند‪ .‬اوکراین محل ترانزیت حدود‬ ‫‪ ۸۰‬درصد گاز طبیعی و ‪ ۷۵‬درصد نفت خام وارداتی اتحادیه‬ ‫اروپا از روسیه است و روابط اقتصادی چشمگیری با اروپا دارد‪.‬‬ ‫عالوه بر ان از دو ناوگان جنگی روس��یه در منطقه‪ ،‬یکی در‬ ‫سوریه و دیگری در بندر سواس��توپل اوکراین مستقر است‪،‬‬ ‫در جامعه اوکراین منطق توجیهی طرفداران همگرایی‬ ‫با روسیه به قرار زیر است؛‬ ‫‪ -۱‬بافت��ار جمعیتی و فرهنگی؛ اقلی��ت قوم ی روس‬ ‫در اوکراین حدود ‪ ۲۰‬درصد از جمعیت این کشور را تشکیل‬ ‫م ی دهند ک��ه دارای ژئوپلتیک قوم ی و عمق اس��تراتژیک‬ ‫هستند‪ .‬در صورتی که مطالبات و مالحظات منطقه ای انها‬ ‫لحاظ نشود شکاف های اجتماعی جدی تر و بحران ی تر خواهد‬ ‫شد و روس��یه نیز در امنیتی کردن هویت انها جهت تنظیم‬ ‫رفتار دولت اوکراین استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬حوزه اقتصادی و تکنولوژیکی؛ س��اختار اقتصادی‬ ‫و تکنولوژیک اوکراین به عنوان یک کش��ور نیمه صنعتی‬ ‫و پیش��رفته نس��بت به س��ایر جمهوری های جدا ش��ده از‬ ‫شوروی‪ ،‬روسی است‪ .‬فاصله گرفتن از روسیه زیر ساخت های‬ ‫تکنولوژیک این کشور را وارد یک وقفه طوالنی خواهد کرد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر تکنولوژی و محصوالت این کشور در بازار روسیه‬ ‫مشتری دارد نه در اروپا که فاصله بیشتری از سطح تکنولوژی‬ ‫اوکراینی و روسی گرفته است‪.‬‬ ‫‪ -۳‬نیازمندی های انرژی؛ اوکراین نیازهای گاز طبیعی‬ ‫خود را از روس��یه تامین م ی کند‪ .‬در صورت شکست پروژه‬ ‫همگرایی احتمال افزایش تعرفه های گاز وارداتی باالست‪.‬‬ ‫این در حالی است که اوکراین از طریق دریافت حق ترانزیت‬ ‫انرژی از روسیه بردرامد ملی و قدرت مالی خود م ی افزاید‪.‬‬ ‫‪ -۱‬ناکارامدی ساختارهای روسیه؛ این طیف معتقدند‬ ‫که س��اختار صنعتی‪ ،‬اقتصادی و سیاسی روسیه با مدرنیته‬ ‫غربی فاصله زیادی دارد‪ .‬پس این کشور نم ی تواند الگویی‬ ‫ب رای اوکراینی باش��د که درصدد اس��ت به کش��ور مدرن و‬ ‫صنعتی تبدیل گردد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬واگرای��ی از روس��یه در فرهنگ راهب��ردی؛ یعنی‬ ‫در فرضیات و باورهای مش��ترک که برگرفته از تجربیات و‬ ‫روایت های مشترک است‪ ،‬جایگاه روسیه بیشتر تهدید محور‬ ‫است تا فرصت محور‪.‬‬ ‫‪ -۳‬غی ر طبیع��ی قلمداد ک��ردن پی��روزی یانوکوویچ‬ ‫روس گ��را؛ مخالفان‪ ،‬شکس��ت دولت غربگ��رای برامده از‬ ‫انقالب نارنجی را ن��ه محصول طبیع��ی روندهای صحنه‬ ‫سیاس��ت اوکراین‪ ،‬بلکه مدیریت روسی م ی دانند که از تمام‬ ‫ظرفی ت های خود ب رای به شکس��ت انجامیدن ان استفاده‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫وضعیت مورد انتظار‬ ‫نخس��ت‪ ،‬هرچند به صورت مقطعی فضای سیاسی‬ ‫کش��ور متعادل خواهد ش��د ام��ا فضای‬ ‫اجتماعی هم��واره در التهاب و دوقطبی‬ ‫ش��دن باقی خواه��د ماند‪ .‬به وی��ژه روند‬ ‫سیاسی ش��دن هویت قومی روس های‬ ‫اوکراین سرعت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬ه��ر حزب��ی در اوکراین دولت‬ ‫تش��کیل دهد‪ ،‬به نوعی اس��یر مدیریت‬ ‫روس��یه خواهد ش��د چون روس ها نگاه‬ ‫دومینوگونه ب��ه این بازی غ��رب دارند و‬ ‫معتقدند که در ص��ورت پذیرفتن قواعد‬ ‫بازی‪ ،‬ش��اهد تکرار ان در اسیای مرکزی‬ ‫و قفقاز هم خواهند شد‪.‬‬ ‫س��وم‪ ،‬اتحادیه اروپا و امریکا ب رای‬ ‫کاهش نفوذ روسیه بسترهای الزم ب رای‬ ‫نهادین��ه ک��ردن پیونده��ای اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و حت��ی تا ح��دودی امنیتی با‬ ‫اوکراین را فراهم خواهند کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جایگاه ژئوپلتیک اوکراین‬ ‫دالیل طرفداران روسیه‬ ‫دالیل طرفداران همگرایی با اروپا‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫از نوامب��ر ‪ ۲۰۱۳‬صحن��ه سیاس��ی اوکرای��ن به دلیل‬ ‫عدم امضای مف��اد قرارداد تج��اری با اتحادیه اروپا توس��ط‬ ‫ویکتور یانوکوویچ رئی س جمهور این کش��ور‪ ،‬با مجادالت و‬ ‫منازعات جدی مواجه ش��د؛ وضعیتی که در ان قدرت س��از‬ ‫و کاره��ای کنترل کننده (وض��ع موج��ود) در مقابل قدرت‬ ‫ورودی های اشوب ساز (خواهان تغییر) تضعیف شد و عمال‬ ‫عرصه سیاست از روندهای معمولی خارج و انارشیس ت ها در‬ ‫کف خیابان ها تبدیل به یک نیروی اجتماعی تعیین کننده‬ ‫شدند‪ .‬نتیجه ان کشته شدن هشتاد نفر و زخم ی شدن حدود‬ ‫هزار نفر ش��د‪ .‎‬تا جایی که ویکتور یانوکوویچ رئی س جمهور‬ ‫اوکراین تحت فشار شدید نیروهای مخالف داخلی و اتحادیه‬ ‫اروپا و امریکا‪ ،‬قرارداد مصالحه را با محتوای کاهش اختیارات‬ ‫رئی س جمه��ور‪ ،‬برگ��زاری انتخابات‬ ‫زودهنگام‏‪ ،‬تش��کیل دولت وحدت‬ ‫ملی در حض��ور رهب��ران مخالفان‬ ‫و وزی��ران خارجه سه کش��ور المان‪،‬‬ ‫فرانس��ه و لهس��تان امض��ا کرد و‬ ‫پارلمان اوکراین هم ش��رایط ازادی‬ ‫یولی��ا تیموش��نکو‪ ،‬نخس��ت وزیر‬ ‫زندانی مخالف دولت را فراهم کرد‪.‬‬ ‫رئی س جمهور هم به نوعی پایتخت‬ ‫کشور را به مقصد یکی از شهرهای‬ ‫مرزی با روس��یه ترک ک��رد‪ .‬با این‬ ‫اوص��اف هرچند فضای اغتش��اش‬ ‫منعطف شد اما واقعیت این است که‬ ‫پایانی ب رای مساله اوکراین نخواهد‬ ‫ش��د و در مقاطع مختلف این نوع از‬ ‫رفتارها در عرصه سیاست این کشور‬ ‫بازسازی خواهد شد‪ .‬به دلیل اینکه‬ ‫اوکراین در مدار اصط��کاک رقابت‬ ‫ژئوپلتیکی غرب با روس��یه در حوزه‬ ‫اوراسیا و کشورهای «خارج نزدیک» روسیه قرار گرفته است‬ ‫و هر کدام از بازیگران فرصت و امکان الزم ب رای تهدید عرصه‬ ‫سیاست ملی و رسمی این کشور را دارند‪.‬‬ ‫این نشان از اهمیت ژئواس��تراتژیک این کشور ب رای روسیه‬ ‫دارد‪ .‬روس��یه م ی خواهد که اوکراین جزئی از پروژه اتحادیه‬ ‫اوراسیایی او باش��د‪ .‬در حوزه جدال هویتی نیز‪ ،‬بین روسیه‬ ‫و غرب درکشور اوکراین تمرکز معناداری وجود دارد‪ .‬نزدیک‬ ‫‪ ۲۰‬درصد از جمعی��ت روس زبان اوکراین در نواحی ش��رقی‬ ‫پیوندهای فرهنگی با روس��یه دارن��د و اوکراینی زبان های‬ ‫نواحی غربی گرایش اروپایی داش��ته و بر واگرایی از روسیه‬ ‫دامن م ی زنند‪ .‬این وضعیت در کلیت اروپای ش��رقی قابل‬ ‫تعمیم اس��ت‪ ،‬یعنی نفوذ هویتی در اروپای شرقی بستگی‬ ‫به این دارد که اوکراین در این بازی در کنار کدام بازیگر قرار‬ ‫بگیرد‪ .‬به عبارتی دروازه ژئوپلتیک هویتی اروپای شرقی هم‬ ‫ب رای روسیه و غرب محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫‪ -۴‬نادیده گرفتن روندهای دموکراتیک؛ موافقان دولت‬ ‫بر این باورند که یانوکوویچ در یک فرایند دموکراتیک قدرت‬ ‫را به دست گرفته اس��ت‪ .‬قدرت نمایی مخالفان در خارج از‬ ‫مکانیزم های دموکراتیک‪ ،‬با ایجاد فضای انارشیست در کف‬ ‫خیابان ها‪ ،‬مغایرت جدی ب��ا ارزش های دموکراتیک دارد که‬ ‫غرب ان را به یدک م ی کشد‪.‬‬ ‫سرانجام سخن‬ ‫ملت اوکراین در انتخاب رویک��رد بی ن المللی خود در‬ ‫مقابل دو گزینه جدی قرار گرفته اند؛ گزینه اول واقعی ت های‬ ‫ژئوپلتیکی اس��ت که در اتصال جغرافیای��ی و پیوندهای‬ ‫اجتماعی روسیه قرار گرفته که در ش��رایط حاضر در حوزه‬ ‫امنیتی و نظامی کش��ورهای مشترک المنافع رقیبی جدی‬ ‫ندارد‪ ،‬حتی این کش��ورها همواره در یک شرایط وابستگی‬ ‫به منابع اقتصادی روس��یه به س��ر م ی برند‪ .‬گزینش بعدی‬ ‫مربوط به فرهنگ راهبردی مردم اوکراین اس��ت که اینده‬ ‫پیش��رفت خود را در پیوند با غرب تعریف م ی کند‪ .‬این امر‬ ‫هرچند در ظاهر ساده باش��د ولی تعیی ن کننده است‪ .‬چون‬ ‫فرهنگ راهبردی ناشی از تعامل بین «هویت»‪« ،‬ارزش ها»‬ ‫و «نرم ها» و همچنین «چش��م انداز دید» اس��ت که مردم‬ ‫هر کش��ور از طریق اموزش و راهکارهای جامع ه پذیری ان‬ ‫را کس��ب م ی کنند‪ .‬این ارزش ها‪ ،‬نرم ها و هویت های ویژه‪،‬‬ ‫نقش مهمی در چگونگی نگاه به مفهوم امنیت و متحدان‬ ‫و دش��منان دارد‪g.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫بین الملل‬ ‫اوباما اشتباه می کند؛ خاورمیانه کنگو نیست‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫ولی نصر در گفت وگو با الشرق االوسط‬ ‫واشنگتن دی سی‪ ،‬الشرق االوسط ‪ -‬پژوهشگر و دیپلمات سابق م ی گوید اوباما با نادیده گرفتن خاورمیانه مرتکب‬ ‫اشتباه م ی شود و تیم سیاست خارجی وی روی اهداف کوتاه مدت تمرکز کرده است‪ .‬ولی نصر متولد ایران‪ ،‬اموزش دیده‬ ‫دانشکده فنی ماساچوست‪ ،‬یکی از دانشمندان با مشخصات عالی در امور خاورمیانه است‪ .‬او همچنین در خط مقدم‬ ‫دیپلماسی امریکا به عنوان مشاور ویژه اوباما فرستاده شده به افغانستان و پاکستان در وزارت خارجه و دستیار ریچارد ‬ ‫هالبروک کسی که معروف بود به متولد کننده پیمان دیتون که توافقی بر پایان جنگ در یوگسالوی سابق بود‪ ،‬خدمت‬ ‫کرده است‪ .‬در حالی که در سال‪ ٢٠١٢‬او ب ه عنوان رئیس دانشکده مطالعات پیشرفته دانشگاه جان هاپکینز خدمت‬ ‫کرده است‪ .‬اخرین کتاب وی‪« ،‬ملت چش م پوشی شده» در اوایل سال جاری منتشر شد و با فریادهای بلندی انچه او به‬ ‫عنوان نگرش سه ل انگارانه دولت اوباما در برابر بحران احاطه کننده خاورمیانه م ی بیند را مورد انتقاد قرار داد‪ .‬به تازگی‪،‬‬ ‫دکتر نصر با الشرق االوسط در مورد کتاب جدیدش‪ ،‬ترس های او از اینده خاورمیانه و نگاهش به بحران سوریه صحبت‬ ‫کرده و این عقاید را با تیم سیاست خارجی اوباما به اشتراک گذاشته است‪ .‬نظرات ولی نصر به عنوان یکی از مشاوران‬ ‫دولت امریکا در زمینه خاورمیانه از این نظر اهمیت دارد که او به عنوان یک ایرانی‪-‬امریکایی همواره به دنبال هژمونی‬ ‫امریکا بوده و از این منظر باید مورد رصد سیاستگذاران ایرانی در حوزه خاورمیانه قرار گیرد‪.‬‬ ‫سارا بهنام‬ ‫مترجم‬ ‫در جدیدتری�ن کت�اب ش�ما‪« ،‬مل�ت چش�م‬ ‫پوشی ش�ده‪ :‬سیاس�ت خارجی امریکا در حال‬ ‫عقب نشینی» ش�ما تصمیم پرزیدنت اوباما در‬ ‫دنبال ک�ردن یک سیاس�ت خارج�ی ضعیف در‬ ‫خاورمیانه را مورد انتقاد قرار دادید‪ .‬تعداد زیادی‬ ‫هس�تند که با ش�ما دراین زمینه موافق هستند‬ ‫و این عدم حضور امریکااز نزدی�ک در منطقه را‬ ‫مش�اهده کردند‪ .‬پیام د های احتمالی این غیبت‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬در خاورمیانه انتقادات موجه��ی در مورد ایاالت‬ ‫متحده مطرح اس��ت‪ .‬این درست اس��ت که امریکا خیلی‬ ‫‪50‬‬ ‫مواق��ع اش��تباهاتی را در منطقه داش��ته اس��ت‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬ایاالت متحده امری��کا عامل مهم ی در برقراری ثبات‬ ‫در منطقه اس��ت‪ .‬بنابراین خ��روج از منطقه ی��ک تغییر‬ ‫استراتژیک قابل توجه است‪.‬‬ ‫من در واقع فکر نم ی کنم که امریکا قادر به پرداخت‬ ‫بهای این عقب نشینی که من به عنوان محصول یک سوء‬ ‫تفاهم در نظر م ی گیرم‪ ،‬باشد‪ .‬این سوء تفاهم خیل ی ها را در‬ ‫منطقه وادار به تغییر سیاس��ت و تغییر در روش اندیشیدن‬ ‫کرده است‪ .‬فراموش نکنید که خاورمیانه منطقه ایست پر از‬ ‫بحران‪ ،‬این درگیری ها نه تنها شامل درگیری های اسرائیل و‬ ‫فلسطین است‪ ،‬همچنین شامل درگیری ای ران با کشورهای‬ ‫عربی و بحران سوریه و ع راق نیز هست‪.‬‬ ‫همگنی که ما در بس��یاری مناطق از جمله اس��یای‬ ‫شرقی و اروپا م ی بینیم در این منطقه وجود ندارد و به واسطه‬ ‫این دالی��ل نقش امری��کا ب رای ثب��ات در منطق��ه مهم و‬ ‫ضروریس��ت‪ .‬عقب نش��ینی ناگهانی ب ی ثبات ی ای را ایجاد‬ ‫کرده است که اثرات ان هنوز دیده م ی شود‪ .‬من فکر م ی کنم‬ ‫اصرار دولت فعلی بر این عقب نش��ینی بدون شک اثباتی‬ ‫است بر اسی ب هایی که ب رای کل این منطقه به وجود امده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما به من اجازه دهید یک نکته بسیار مهم را اضافه‬ ‫کنم؛ این منطقه از مشکالت عظیم اقتصادی رنج م ی برد‪.‬‬ ‫سیستم های اقتصادی ای در این منطقه وجود ندارد که تعداد‬ ‫جوانان جویای کار در حال افزایش را جذب کند‪ .‬همچنین‬ ‫شکست در تنظیم خانواده که منجر به افزایش محسوس‬ ‫جمعیت در جامعه شده است‪ ،‬وجود دارد‪ .‬مسائل مربوط به‬ ‫اب هم بایستی در نظر گرفته ش��ود‪ .‬خاورمیانه ازهمه این‬ ‫مشکالت رنج م ی برد‪ .‬مهم این است که ایاالت متحده نقش‬ ‫یک حمایت کننده وکمک کننده را بازی کند‪ .‬البته در نهایت‬ ‫امریکا ناتوان از ایجاد تغییر در اقتصاد و چگونگی مدیریت‬ ‫منابع است‪.‬‬ ‫‪ l‬نظر ش�ما در مورد وخامت اوضاع در سوریه‬ ‫چیست؟‬ ‫شرایط در سوریه چهار تهدید را نشان م ی دهد‪ .‬اولین‬ ‫تهدید‪ ،‬دولت دچار س��قوط و اضمحالل یک نقطه کانونی‬ ‫ب رای بازرگانان جنگ‪ ،‬دارو و س��ازمان های تروریستی مثل‬ ‫انچه در افغانستان اتفاق افتاد‪ ،‬را به وجود م ی اورد‪ .‬این یک‬ ‫تهدید ب رای همه ماس��ت‪ .‬ما از تجربیات مان در افغانستان‪،‬‬ ‫ع راق و س��ومالی اموختیم که در غی��اب دولت و نیروهای‬ ‫امنیتی‪ ،‬س��ازمان های تروریس��تی و مافیای مواد مخدر بر‬ ‫منطقه مسلط م ی شوند‪ .‬تهدید دوم‪ ،‬بحران انسانی است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضرتعداد پناهن��دگان در نقاطی که ثبات‬ ‫کشورهای ش��ان تهدید ش��ده مانن��د اردن و لبنان‪ ،‬رش��د‬ ‫فوق العاده ای داش��ته اس��ت‪ .‬تهدید س��وم‪ :‬خطر فرقه ای‬ ‫اس��ت‪ ،‬بحران لبنان به ایجاد و تعمیق خطوط فرقه ای در‬ ‫منطقه کمک کرد‪ .‬هر ملتی در ای��ن منطقه با یک تهدید‬ ‫بالقوه به واس��طه ای��ن درگیری ها مواجه م ی ش��ود‪ .‬جنگ‬ ‫س��خنان خش��ن را دراین منطقه افزایش داده است‪ .‬تهدید‬ ‫چهارم‪ ،‬تهدیدی ب رای شهرت است‪ .‬منظورم زمانی است که‬ ‫دیگر ملل‪ ،‬امریکا را س��اکت ببینند‪ ،‬هیچ کاری ب رای توقف‬ ‫درگیری ها نکردن و ترک و باز کردن میدان ب رای روسیه در‬ ‫حمایت از اسد و انجام انچه انها دوست دارند‪.‬‬ ‫انها فک��ر م ی کنند که م ی توانن��د دخالت کنند و هر‬ ‫انچ��ه را مطلوب انهاس��ت م ی توانند انج��ام دهند‪ .‬من به‬ ‫تازگی مقاله ای نوشته ام که در ان به اینکه خطر بزرگی که‬ ‫م ی تواند از شرایط سوریه بیرون بیاید و غیبت امریکا باعث‬ ‫ظهوراتحاد ای ران وروسیه در منطقه م ی شود‪ ،‬اشاره کرده ام‪.‬‬ ‫نقش روس��یه در س��وریه انچه که به خاطر ان امده‬ ‫بودند نبود‪ ،‬بلک��ه حمایت از ای ران ب��ود‪ .‬روس ها م ی توانند‬ ‫سالح تهیه کنند و ای رانیان م ی توانند روی زمین بجنگند و‬ ‫از منطقه شناخت دارند‪ .‬البته این با سوریه متوقف نم ی شود‪.‬‬ ‫این ب��ه مناطق دیگر مث��ل قزاقس��تان‪ ،‬اذربایجان و حتی‬ ‫کش��ورهای حاش��یه خلیج فارس و مناطق دیگر گسترش‬ ‫پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫برخی اس�تدالل م ی کنند که دولت اوباما دس�ت‬ ‫از حمای�ت نیروهای میانه رو برداش�ته که باعث‬ ‫تقویت افراط گرایان نه تنها درسوریه بلکه درکل‬ ‫منطقه است‪ .‬نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫‪ l‬پرزیدنت اوباما شخصا فکر م ی کند که منطقه به‬ ‫اندازه ای که بسیاری فکر م ی کنند دارای اهمیت نیست‪.‬او‬ ‫م ی خواهد ثابت کند که عدم مداخله ایاالت متحده در منطقه‬ ‫به ایاالت متحده اسیب نم ی رس��اند‪ .‬در حدود دو ماه پیش‬ ‫او گفت رئیس جمهور جدیدی است که نه تنها نم ی خواهد‬ ‫در سوریه دخالت کند بلکه او نم ی تواند ب رای متوقف کردن‬ ‫قتل عام در کنگو نیز مداخله کند‪ .‬او به وضوح م ی خواست‬ ‫بگوید که تا انجا که به او مربوط م ی ش��ود‪ ،‬اهمیت سوریه‬ ‫متفاوت از انچه که در کنگو اتفاق م ی افتاد نیست‪ .‬من این‬ ‫را یک اشتباه فرض م ی کنم چرا که سوریه‪ ،‬کنگو نیست و‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬افریقای مرکزی نیس��ت‪ .‬این محدود به سوریه‬ ‫نیست‪ .‬از اغاز‪ ،‬پرزیدنت اوباما سعی در عقب نشینی از کل‬ ‫منطقه داشت‪ .‬او ان را به عنوان یک استراتژی اساسی دید‪.‬‬ ‫او از افغانستان و س��پس از ع راق عقب نشینی کرد‬ ‫و نم ی خواهد در س��وریه مداخله کند‪ .‬اینکه داستان خوب‬ ‫به نظر برسد یا بد‪ ،‬ب رای او مهم نیست‪ .‬او در تونس و مصر‬ ‫مداخله نخواهد ک��رد‪ .‬او مداخله را نم ی خواه��د‪ ،‬اگرچه راه‬ ‫حل باش��د‪ .‬در حالی که او به تازگی از منطقه بازدید کرد از‬ ‫هیچیک از ملل بهار عربی بازدید نکرد‪ ،‬این عالمتی واضح‬ ‫از نبود منافع در منطقه به طور کلی بود‪.‬‬ ‫در کتابتان شما ذکر کردید که دولت فعلی امریکا‬ ‫شما در مورد شرایط مصر چه فکر م ی کنید؟ شما‬ ‫انفعال امریکا را پس از س�قوط مب�ارک و ظهور‬ ‫اخوان المسلمین مورد نقد قرار دادید‪.‬‬ ‫‪ l‬من فرزند انقالب در ای ران هستم‪ .‬در اخرین روز‬ ‫از حکومت شاه‪ ،‬هنگامی که معترضان خواستار کناره گیری‬ ‫او شدند رفتارمعترضان درس��ت مثل انچه که ما در میدان‬ ‫تحریر دیدیم‪ ،‬بود‪ .‬همه م ی خواستند که او فورا حکومت را‬ ‫ترک کند‪ .‬ان موقع نیروهای لیب رال به اندازه محافظه کاران‬ ‫قوی نبودند‪ .‬ایت اهلل رفسنجانی یک بار در مورد لیب رال ها‬ ‫گفت‪ « :‬ان احمق ها فک��ر م ی کنند که پیروز ش��ده اند اما‬ ‫انتخاب��ات ب رای ما ب��ود‪ ».‬اس�لام گرایان تعدد داش��تند و‬ ‫روابطشان با طبقات فقیرتر بس��یار قوی بود‪ ،‬در حالی که‬ ‫لیب رال ها فاقد ارتباط با افراد فقیر و ب ی بضاعت بودند‪.‬‬ ‫لیب رال ها ب رای انها که در خارج از کشور بودند مهم تر‬ ‫به نظر م ی امدن��د‪ ،‬جایی که انه��ا به زبان های فرانس��ه‪،‬‬ ‫انگلیس��ی صحبت م ی کردن��د و حوادث را از رس��انه های‬ ‫غربی دنبال م ی کردند اما واقعیت در میدان اصلی متفاوت‬ ‫بود‪ .‬من م ی توانم ببینم که سرنوش��ت مصر نیز این چنین‬ ‫است‪ .‬کش��وری با جمعیتی بالغ بر هشت میلیون نفر‪ .‬بله‪،‬‬ ‫لیب رال ها قوی هستند اما نه به اندازه کافی‪ .‬بهتر این بود اگر‬ ‫مبارک با رفتاری اهسته تر باقی م ی ماند‪ ،‬در این صورت به‬ ‫احزاب سیاس��ی جدید فرصت های ب رای سازماندهی خود‬ ‫داده م ی شد و به مخالفان نیز زمانی ب رای موافقت با اصول‬ ‫و قوانین‪ ،‬بیش از هر کسی که م ی توانس��ت با ان موافق‬ ‫باشد م ی داد‪.‬‬ ‫دولت امریکا م ی توانست پیش��نهاد حمایت وکمک‬ ‫اقتصادی بدون دخالت در سیاست داخلی را بدهد‪ .‬همانگونه‬ ‫که ما در حال حاضر در مصر م ی بینیم تع داد بیکاران افزایش‬ ‫یافته است‪ .‬در عوض رش��د اقتصادی ما شاهد این هستیم‬ ‫که اقتصاد به مسیر مخالف م ی رود‪.‬‬ ‫در مورد عراق چطور‪ ،‬که شرایط دشواری را در ان‬ ‫م ی بینیم؟ شما عقب نشینی شتابزده امریکا را‬ ‫مورد انتقاد قرار داده اید‪.‬‬ ‫‪ l‬من فکر م ی کنم که عقب نشینی امریکا از ع راق‬ ‫بسیار شتابزده بود‪ ،‬اگر به عنوان مثال به بوسنی نگاه کنید‬ ‫م ی بینید که ایاالت متحده نیروهای خود را تا زمان رسیدن‬ ‫به یک توافق مشترک بین نیرو های زمینی در میدان نگه‬ ‫م ی دارد‪.‬‬ ‫توافقات سیاسی مثل درخت هس��تند‪ .‬همانطور که‬ ‫زمان بیشتری م ی گذرد ریشه های خود را عمی ق تر به درون‬ ‫زمین فرو م ی برد‪ .‬نیروهای امریکای��ی و ناتو هنوز در انجا‬ ‫هستند‪ .‬نسل جدید متولد شده به این واقعیت عادت کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما اگر امریکا با عجله خارج شده بود کشتار پس از‬ ‫ان دوباره اغاز م ی شد‪.‬‬ ‫در ع راق م��ا مقابله با ش��ورش‪ ،‬مبارزه ب��ا گروه های‬ ‫تروریستی و توافق سیاس��ی که هیچ کس دوست ندارد را‬ ‫م ی بینیم اما هنوز انجا وجود دارند‪ .‬خروج ش��تابزده امریکا‬ ‫فضا ها را باز کرده و یک خال غول پیکر به وجود اورده است‪.‬‬ ‫هر حزبی از دیگران م ی ترس��د‪ .‬هرکس منافع خود را دارد و‬ ‫تمایل به توافق سیاسی ندارد‪ .‬به همین دلیل ما درگیری ها‬ ‫و کاهش سریع را م ی بینیم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چرا پرزیدنت اوبام�ا ب ی عالقه ب�ه خاورمیانه به‬ ‫نظر م ی رسد؟‬ ‫‪ l‬اگر این کشورها متوجه عدم حضور امریکا شوند‬ ‫انها ب رای پیدا کردن دوستان جدید تالش خواهند کرد‪ .‬این‬ ‫طبیعی و مورد انتظار اس��ت‪ .‬چنین تغیی رات قابل توجهی‬ ‫پیامدهای جدی به همراه دارد‪ .‬چین ی ه��ا‪ ،‬خاورمیانه را به‬ ‫عنوان مکانی پر از فرصتهای سرمایه گذاری و ابزاری ب رای‬ ‫احیای نیروی اقتصادی خود م ی بینند‪ .‬انها همچنین منطقه‬ ‫را به عنوان یک منبع ضروری انرژی ک��ه عمیقا به ان نیاز‬ ‫دارند‪ ،‬م ی بینند‪.‬‬ ‫فراموش نکنید که ثب��ات در منطقه ثبات ب رای چین‬ ‫اس��ت‪ .‬بر خالف دولت اوباما‪ ،‬چین ی ها منافع اس��تراتژیک‬ ‫بسیار مهم را در این منطقه م ی بینند‪ .‬به نظر من این ارزیابی‬ ‫اشتباه و خط رناک است‪ .‬این اسان نیست که عقب نشینی از‬ ‫یک منطقه حیاتی و رها کردن ان ب رای قدرت های بزرگ تا‬ ‫نقش های سیاسی و اقتصادی را انجا ایفا کنند‪.‬‬ ‫لیبرال ها برای انها که‬ ‫در خارج از کشور بودند‬ ‫مهم تر به نظر می امدند‪،‬‬ ‫جایی که انها به زبان های‬ ‫فرانسه و انگلیسی‬ ‫صحبت می کردند و‬ ‫حوادث را از رسانه های‬ ‫غربی دنبال می کردند اما‬ ‫واقعیت در میدان اصلی‬ ‫متفاوت بود‪ .‬من می توانم‬ ‫ببینم که سرنوشت مصر‬ ‫نیز این چنین است‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪ l‬این درست است‪ .‬در طی زمان جنگ‪ ،‬شعارهای‬ ‫افراطیون نیروی حرکت انی را ب رای انها به وجود م ی اورد‪ ،‬تا‬ ‫زمانی که مناسب ترین شرایط ب رای تحریک جنگ به وجود‬ ‫اید‪ .‬میانه رو ها در جن��گ مهارت ندارند‪ .‬این یک اش��کال‬ ‫بزرگ است‪.‬‬ ‫سوریه به میانه رو ها در سطح فکری یا فرهنگی اسیبی‬ ‫نم ی رساند‪ ،‬اما به گروه های جهادی و افراطیون بهانه وقدرت‬ ‫نمادینی ب رای تحمی��ل دیدگاه های خود بر بخش بزرگی از‬ ‫مردم م ی دهد‪ .‬همانطور که ما از افغانستان اموختیم‪ ،‬ایده ها‬ ‫از یک مکان به مکان دیگر حرکت م ی کنند‪ .‬همانگونه که‬ ‫پی ش تر ذکر شد‪ ،‬در شرایط فعلی دولت سوریه یک تهدید‬ ‫جدی حساب م ی شود‪.‬‬ ‫ب ه دنبال کاهش اهمیت خاورمیانه و چرخش این‬ ‫اهمیت به ش�رق برای رقابت با چین اس�ت‪ .‬در‬ ‫همین ح�ال‪ ،‬خاورمیانه ب ه ط�ور فزاینده ای برای‬ ‫چین که حض�ور اقتصادیش در ای�ن منطقه در‬ ‫حال رشد اس�ت حائز اهمیت اس�ت‪ .‬این واضح‬ ‫است که ملت های خاورمیانه روابط خود را باچین‬ ‫عمی ق تر کرده اند‪.‬‬ ‫ش�ما تیم احاطه کننده رئی س جمهوری مسئول‬ ‫سیاس�ت خارجی را جوان‪ ،‬ب ی تجربه‪ ،‬س�رگرم‬ ‫مب�ارزات داخل�ی بی�ن جمهوری خواه�ان و‬ ‫دموکرات ها توصی�ف کردید که در س�رفصل با‬ ‫وسواس شرح داده شده است‪.‬‬ ‫‪ l‬ای��ن خوب اس��ت که او ی��ک ترکیب��ی از افراد‬ ‫متخصص از زمینه های مختلف را جمع کرده اس��ت‪ .‬افراد‬ ‫متخصص در کار دول��ت و با مهارت در کار با بروکراس��ی‬ ‫دولتی وجود دارد‪ .‬کارشناسان اقتصادی وجود دارند‪ .‬همان ها‬ ‫که ب رای سیاست خارجی م ی روند‪ .‬هر کس که در حال کار‬ ‫روی سیاست خارجی اس��ت نباید فقط با منطقه اشنا باشد‬ ‫بلکه باید در منطقه به عنوان مش��اور یا دیپلمات کار کرده‬ ‫باشد‪ .‬همچنین‪ ،‬شما افرادی را م ی خواهید که تجربه برخورد‬ ‫با بحران هایی مانند انچه که در کوزوو و افغانس��تان اتفاق‬ ‫افتاد را داشته باشند‪.‬‬ ‫این تعادل در دولت اوباما گم شده است‪ .‬با وجود این‬ ‫حقیقت که دولت پر از افراد شایس��ته اس��ت‪ ،‬چرخه موثر‬ ‫داخلی تجربه کافی در امور خارجی را ندارد و دنیا را از میان‬ ‫لنز رقابت جمهوری خواهان و دموکرات ها و تیتر روزنامه ها‬ ‫م ی نگرد‪ .‬انها م ی خواهند چهره ای قوی از رئی س جمهور به‬ ‫تصویر بکشند‪ ،‬که او از مبارک خواست که کنار برود‪.‬‬ ‫در این ش��رایط او مرد قوی در چش��م رس��انه به نظر‬ ‫م ی رس��د‪ .‬اما پس از این چه؟ او باید درب��اره اینکه چگونه‬ ‫با ملتی ‪ 80‬میلیونی برخورد کند بیاندیش��د نه درباره انچه‬ ‫روزنامه ها روز بعد خواهند نوشت‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫ملت چشم پوشی شده‬ ‫ضرب االجل مکرر‬ ‫نگاهی به اخرین کتاب ولی رضا نصر‬ ‫وارن‪ .‬ای‪ .‬کوهن‬ ‫نویسنده ‪ -‬محقق ارشد در مرکز بین المللی وودر ویلسون‬ ‫بین الملل‬ ‫ولی نص��ر‪ -‬رئی��س دانش��کده مطالعات پیش��رفته‬ ‫بی ن الملل(‪ )SAIS‬در دانش��گاه جان�� ز هاپکینز‪ ،‬متخصص‬ ‫خاورمیانه و دستیار ریچار د هالبروک ‪ -‬همواره بر این اعتقاد‬ ‫بوده است که خاورمیانه مرکز جهان است‪ .‬او به تازگی کشف‬ ‫کرده است که کاخ س��فید عموما به جای وزارت امور خارجه‬ ‫تصمیم گی��ری م ی کند و سیاس��ت داخلی در اغل��ب موارد‬ ‫سیاست خارجی را تحت تاثیر قرار م ی دهد‪ .‬این خیلی بد است‬ ‫که او هرگز با برخی وزرای سابق دولت‪ ،‬مانند وارن کریستوفر‬ ‫یا کولین پاول صحبت نکرد قبل از اینکه او به خدمت دولت‬ ‫با عنوان مشاور ارشد هالبروک وارد شود‪ .‬در واقع‪ ،‬جای بسی‬ ‫تعجب اس��ت که هالبروک‪ ،‬کس��ی که زمانی که در دولت‬ ‫جیم ی کارتر خدمت م ی کرد و به واس��طه دخالت کاخ سفید‬ ‫مختل ش��ده بود‪ ،‬او را اماده نکرد‪ .‬کت��اب جدید نصر‪« ،‬ملت‬ ‫چشم پوشی شده»‪ ،‬استدالل م ی کند که دخالت کردن های‬ ‫اوبامای کاخ س��فید در سیاس��ت خارجی به منافع امریکا در‬ ‫خارج از کشور ب ه شدت اسیب وارد کرده است‪ .‬تمرکز نصر بر‬ ‫خاورمیانه به حدی تند و تیز است که او از انتقال «محوریت»‬ ‫امریکا به اسیای غ ربی پرده برداشته است و ادعا م ی کند نتیجه‬ ‫رقابت بین امری��کا و چین در نهایت در غرب اس��یا (خوانده‬ ‫شده با نام خاورمیانه) تعیین خواهد شد‪ .‬معموال با حمایت از‬ ‫تالش های هیالری رادهام کلینتون وزیر سابق امور خارجه‪،‬‬ ‫نصر پیشنهاد هیالری را مبنی بر اینکه اسیا و اقیانوس ارام‬ ‫در خاورمیانه را به عنوان مهم ترین منطقه ب رای منافع اینده‬ ‫امریکا جایگزین کرده است غی ر قابل تحمل م ی یابد‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬او به تهدید چین اعتباری تازه م ی بخشد‪.‬‬ ‫او سیاس��ت ایاالت متحده امریکا را در حال هل دادن ترکیه‪،‬‬ ‫مصر‪ ،‬ای ران و پاکستان به مدار چین با به وجود اوردن فرصت ها‬ ‫ب رای پکن در ترویج موسس��ات غی ر لیب رال در این کشورها‬ ‫م ی بیند و با این وجود نصر این رویکردهای بالقوه زیبا به سمت‬ ‫چین را که به وسیله هنری کسینجر و زبیگنیو برژینسکی در‬ ‫بوق و کرنا شده است‪ ،‬تایید م ی کند‪ .‬درک او از چین‪ ،‬سیاست‬ ‫خارجی چین و سیاس��ت امریکا در مقابل چی��ن به وضوح‬ ‫محدود است‪.‬‬ ‫نصر استدالل م ی کند که سیاست های پرزیدنت اوباما‪،‬‬ ‫خصوص��ا در مورد افغانس��تان و ای ران ب ر اس��اس مالحظات‬ ‫استراتژیک نیست بلکه به نسبت ب رای جلب رضایت عمومی‬ ‫ط راحی شده اند‪ .‬اگر چه غالف سیاسی اوباما در مقابل رسوخ‬ ‫کاخ سفید در سیاست گذاری ها مجاب کننده است‪ ،‬ناتوانی‬ ‫نص��ر از درک ه ر گونه توجیه ب رای چنی��ن مداخله ای نگران‬ ‫کننده است؛ «او به نظر م ی رس��د که هیچ درکی از اهمیت‬ ‫تصمیم گیری های سیاس��ت داخلی نس��بت به سیاس��ت‬ ‫خارجی در یک دموکراس��ی ن��دارد‪ ».‬نقد نص��ر از مدیریت‬ ‫اوباما در امور خاورمیانه بدون شک داری اعتبار است‪ .‬او ادعا‬ ‫م ی کند که خروج شتابزده از ع راق هرج و مرج را در منطقه به‬ ‫راه انداخته و اینکه این طرح جاری عقب نشینی از افغانستان‬ ‫نوعی رهاکردن اس��ت که اهداف امریکا را براورده نشده رها‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬با خروج تدریجی از ع��راق و تقاضا ب رای توافق‬ ‫سیاسی در سوریه و بحرین‪ ،‬او در شک است که خشونت های‬ ‫فرقه ای در منطقه متوقف شده اس��ت‪.‬او در وحشت مداوم از‬ ‫ ب ی تفاوتی اشکار کاخ سفید در دیپلماسی است‪ ،‬به ویژه زمانی‬ ‫که هالبروک درگیر بود‪ .‬نصر اصرار دارد که اوباما بایستی به ‬ ‫هالبروک گوش م ی داد اما در عوض او را نادیده گرفت و حداقل‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫‪52‬‬ ‫حمایت را از او ک��رد و اقتدار کافی به او نداد‪ .‬نصر اس��تدالل‬ ‫م ی کند فقط سرس��ختی و احترام کلینتون به او دستور داده‬ ‫دولت را از ه ر گونه نفوذ حفظ کند‪ .‬همانطور که او م ی گوید‪:‬‬ ‫«زمانی که چیزها به نظر م ی رسید در حال فرو ریختن و جدا از‬ ‫هم بود‪ ،‬دولت در نهایت به سمت هیالری چرخش کرد‪ ،‬چراکه‬ ‫انها م ی دانستند او تنها کسی است که م ی توانست شرایط را‬ ‫حفظ کند‪ ».‬بحث نصر در مورد روابط با پاکستان‪ ،‬بیش از انچه‬ ‫که او در بار اول مشاهده کرده است‪ ،‬فوق العاده است ‪ .‬او اشاره‬ ‫م ی کند‪ ،‬فکر منافع امریکا در افغانستان مهم بود اما منافع ما‬ ‫در پاکستان حیاتی تلقی م ی شد‪ .‬نصر به یاد ما م ی اورد که‬ ‫ارتش قدرتمند پاکستان همواره بر هندوستان متمرکز شده‬ ‫بود واز طالبان ب رای بررسی نفوذ هندوس��تان در افغانستان‬ ‫حمایت کرده بوده است‪ .‬مشاوران اوباما این را متوجه شدند و‬ ‫فهمیدند که انتگرال استراتژیک پاکستان بایستی تا قبل از‬ ‫جنگ در افغانستان که م ی توانست در شرایط قابل قبول به‬ ‫پایان برسد‪ ،‬تغییر کند‪ .‬اما نصر ادعا م ی کند که کاخ سفید ‪ -‬و‬ ‫به ویژه مشاور امنیت ملی تام دونیلون ‪ -‬هالبروک را تضعیف‬ ‫کرده است‪ .‬نصر ادعا م ی کند که در حال حاضر ایاالت متحده‬ ‫در حال تربیت پاکس��تان به عنوان یک دشمن است تا یک‬ ‫دوس��ت و این اعمال فش��ار به جای تعامل دیپلماتیک به‬ ‫نفع چین است‪.‬‬ ‫عالوه بر دونیلون‪ ،‬نصر ب��ه دنیس راس به عنوان یک‬ ‫مانع ب رای سیاست عاقالنه در خاورمیانه اشاره م ی کند‪ .‬راس‪،‬‬ ‫مشاور دیرینه ریاست جمهوری در منطقه خاورمیانه‪ ،‬مسئول‬ ‫روابط با ای ران و تالش ب رای حل مناقش��ه اع راب و اسرائیل‬ ‫بوده است‪ .‬ب ر اساس گفته های نصر‪ ،‬انتصاب راس به عنوان‬ ‫مشاور ارشد در خاورمیانه ب رای ش��ورای امنیت ملی به ای ران‬ ‫اعالم کرد که ایاالت متحده به پیشنهاد ته ران اعتماد نکرده و‬ ‫بر فشار به جای دیپلماسی تکیه خواهد کرد‪ .‬سیاست اوباما‬ ‫در مقابل ای ران «یک اشتباه استراتژیک» بود‪ .‬نصر همچنین‬ ‫راس را مسئول پاس��خ ناکافی امریکا به بهار ع ربی م ی داند‪.‬‬ ‫ایاالت متحده بایس��تی از نظر سیاس��ی و اقتصادی بیشتر‬ ‫درگیر م ی شد‪ .‬نصر پیش��نهاد م ی کند که هم پیمانان عرب‬ ‫امریکا‪ ،‬جنگ میان ای ران و ایاالت متحده را به روابط حسنه‬ ‫این دو کش��ور ترجیح م ی دهند‪ .‬او اصرار دارد که تحریم های‬ ‫تضعی ف کننده ای ران‪ ،‬خاورمیانه را به رادیکالیسم س ّن ى و نفوذ‬ ‫بیشتر چین وروسیه خواهد بود‪.‬‬ ‫بیش��ترین چیزی که نصر‪ ،‬اوباما را به خاطر ان مقصر‬ ‫م ی داند ب رای ان چیزی اس��ت که او به عن��وان نگرش از قید‬ ‫رها شده رئی س جمهور در ب رابر خاورمیانه م ی شمرد‪ .‬او بیمناک‬ ‫است که تاثیر امریکا در جهان به دلیل این اعمال قدرت ناچی ز‪،‬‬ ‫در حال کاهش است‪ ،‬و او کارکنان کاخ سفید را ب رای دخالت تنها‬ ‫در عملیات وزارت امور خارجه مقصر م ی داند‪ .‬توصیف نصر از‬ ‫اثر متقابل میان سیاستمداران و دیپلمات ها این است که هر‬ ‫دو از دو مشکل رنج م ی ب رند؛ اول اینکه‪ ،‬هرچند یک دانشمند‬ ‫درخشان در امور خاورمیانه است‪ ،‬ولی او قادر به دیدن منطقه‬ ‫خود ب هواسطه تخصصش و تجربه کوتاه خود در دولت نیست‪.‬‬ ‫دوم اینکه‪ ،‬او فاقد چش��م انداز تاریخی است‪ .‬او فهم اندکی از‬ ‫اینکه سیاست در گذشته ایجاد شده است دارد‪ ،‬به ویژه نقشی‬ ‫که به وسیله سیاس��ت داخلی ایفا م ی ش��ود ‪ .‬هالبروک ‪ -‬که‬ ‫مورخان ب ی شمار و دانشمندان علوم سیاسی‪ ،‬از جمله برخی‬ ‫از همکاران نصر در ‪ ،SAIS‬در مورد ان نوشته اند‪ -‬نیاز حمایت‬ ‫عمومی را ب رای حفظ سیاس��ت درک م ی کرد‪ .‬نصر م ی تواند‬ ‫چیزهای زیادی در مورد خاورمیانه به ما بیاموزد ولی چیزهای‬ ‫بسیاری وجود دارد که او در مورد روند سیاست باید بیاموزد‪g .‬‬ ‫واشنگتن پست‬ ‫بیمه درمانی اوباما که قوانین سالمت‬ ‫را بازنویسی م ی کند جمهوریخواهان را‬ ‫ازرده کرده است‬ ‫مارک دورنینگ ‪ -‬سارا بهنام‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫به تعویق افتادن مکرر مهل��ت رئی س جمهور اوباما در‬ ‫اجرای اصالحات اساس��ی بیمه درمان ی اش‪ ،‬جرقه اتهاماتی‬ ‫را از سوی جمهوریخواهان زده است؛ او در قلمرو خطرناکی‬ ‫به واسطه بازنویسی قانون سرگردان شده است‪.‬‬ ‫او اولین رئی س جمهوری نیست که برنامه زمانی خود‬ ‫را به جای برنامه زمانی تصویب شده به وسیله کنگره دنبال‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬از کنترل الودگ ی ها و قوانین امنیت دریایی تا‬ ‫مقررات مالی‪ ،‬به تاخیر انداختن اج��رای قوانین جدید ب رای‬ ‫روس��ای جمهور از جمله انها رونالد ری��گان‪ ،‬بیل کلینتون‪،‬‬ ‫جورج‪ .‬دبلیو‪ .‬بوش‪ ،‬حت��ی در مواجهه با الزام��ات قانونی و‬ ‫فریادهای مکرر دراین باره متداول شده است‪.‬‬ ‫راس بیکر‪ ،‬اس��تاد علوم سیاسی در دانش��گاه راتگرز‬ ‫گفت‪« :‬ضرب االجل های تعیی ن شده در قوانین «تاریخ های‬ ‫ارمانی» هستند‪ ».‬او همچنین افزود‪« :‬ب ر اساس چشم انداز‬ ‫یک حاکمیت قانونی سفت و سخت‪ ،‬این خوب نیست‪ .‬دقت‬ ‫و قطعیت‪ ،‬باید وجود داشته باش��د‪ ».‬با این وجود وی گفت‪،‬‬ ‫به تعویق افتادن های گاه ب��ه گاه در اجرای تغیی رات پیچیده‬ ‫حقوقی «می زان مشخصی از انعطاف پذیری را ب رای سیستم‬ ‫به وجود م ی اورد‪».‬‬ ‫اخرین بلواها بع��د از تصمیم ‪ ١٠‬فوری��ه دولت مبنی‬ ‫بر انتظار کشیدن تا س��ال ‪ ٢٠١٦‬در مورد وضع جریمه ب رای‬ ‫ش��رکت هایی با کمتر از صد نفر کارمند که موفق به تهیه‬ ‫بیمه درمانی نشده اند به وجود امد‪.‬‬ ‫رئی��س مجل��س نمایندگان‪ ،‬ج��ان بوهن��ر‪ ،‬در جمع‬ ‫جمهوریخواهان در اوهایو گفت این با «بازنویس��ی قانون‬ ‫ب ر اس��اس هوی و هوس» یکس��ان اس��ت‪ .‬چارلز کراتامر‬ ‫مقاله نوی��س‪ ،‬ای��ن حرکت را به ب��اد تمس��خر گرفت مثل‬ ‫«چیزهایی که شما در یک جمهوری موز انجام م ی دهید‪».‬‬ ‫وی همچنین گفت‪« :‬این مثل این است که قانون به سادگی‬ ‫یک تخته وایت برد است که اوباما هر عددی را بخواهد در ان‬ ‫م ی نویسد‪ ،‬ه ر گونه و هر شرطی که بخواهد‪».‬‬ ‫سرنوشت بیمه درمانی اوباما‬ ‫این تاخیر به معنای این اس��ت که بسیاری از مشاغل‬ ‫کوچک با فشارهای انی در پیروی از اجرای حکم کارفرما تا‬ ‫انتخابات امسال کنگره روبه رو نخواهند شد‪ .‬جمهوریخواهان‬ ‫در حال استفاده از اجرای پر از مش��کل قانون سالمتی‪ ،‬که‬ ‫در س��ال ‪ ٢٠١٢‬تنها با ارای دموکرات ها به تصویب رسید‪ ،‬در‬ ‫مقابله با نامزدهای دموکرات در مبارزات انتخاباتی انتخابات‬ ‫چهار نوامبر هستند‪ .‬استیو جانس��ون‪ ،‬استاد قانون مالیات‬ ‫در دانش��گاه ایالتی فلوریدا گفت‪ ،‬با این وج��ود‪ ،‬این اقدام با‬ ‫صالحدید وزارت خزان��ه داری در وضع قوانین جدید مالیاتی‬ ‫بود‪.‬اقدام��ات دولت اوباما که در هفته گذش��ته این قانون را‬ ‫صادر کرد «فراتر از ب ی سابقه» هستند‪ ،‬این را جانسون‪ ،‬وکیل‬ ‫ارشد سابق س��رویس درامد داخلی گفت‪« :‬اگر تا به حال به‬ ‫دادگاه ارائه شده بود‪ ،‬به نظر م ی رسید که دادگاه از ان تاخیر‬ ‫حمایت کند‪».‬‬ ‫الگوی ‪A‬‬ ‫دولت باره��ا و بارها ضرب االجل ه��ا را عقب انداخته و‬ ‫با این وجود‪ ،‬تصمیم��ات دولت هیچ ک��دام از مبانی‬ ‫قوانین جدید را نم ی ش��کند؛ این را جورج یین‪ ،‬استاد حقوق‬ ‫مالیاتی دانش��گاه ویرجینیا و رئیس س��ابق هیات کمیته‬ ‫مش��ترک با کنگره در مالیات گف��ت‪ .‬وی همچنین افزود‪:‬‬ ‫«تعداد موارد بس��یاری در گذش��ته از اجرای به تعویق افتاده‬ ‫وزارت خزان��ه داری در مورد قوانین مالیات��ی خارج از مهلت‬ ‫تعیی ن ش��ده توس��ط کنگره وجود دارد‪ ».‬یین‪ ،‬اس��تناد کرد‬ ‫به تاخیر یک س��اله «مش��ابه» وزارت خزانه داری در اجرای‬ ‫یک ضرورت و ان اینک��ه کارگزاران باید اس��اس هزینه در‬ ‫سرمایه گذاری را گزارش کنند‪ ،‬پوش��ش گزینه ها و ابزارهای‬ ‫بدهی تا امسال به تعویق افتاده است‪.‬‬ ‫وزارت اج��رای قوانی��ن مالیاتی در انچه ک��ه او موارد‬ ‫غی ر معم��ول م ی نامد‪ ،‬متوقف نگه داش��ته اس��ت‪ .‬معموال‬ ‫به دلیل اینکه انها س��واالت پیچیده ای در م��ورد اینکه چه‬ ‫قانون بیمه درمانی س��ال‪ ٢٠١٠‬مس��تلزم ان است که‬ ‫کارفرمایانی با‪ ٥٠‬کارگر یا بیش��تر ب رای کارکنان خود بیمه‬ ‫تهیه کنند و جریمه ای به اندازه سه هزار دالر ب رای هر کارگر در‬ ‫مورد شرکت هایی که این خواسته را اجابت نکنند‪ ،‬وضع شده‬ ‫اس��ت‪ .‬در قانونی که هفته پیش اعالم شد سال دیگر ب رای‬ ‫اجرا به بنگاه های تجاری ب��ا کمتر از صد کارمند‪ ،‬اختصاص‬ ‫داده شده است‪ .‬ب رای واجد شرایط شدن ب رای تاخیر یک ساله‪،‬‬ ‫کارفرمایان باید تایید کنند که کارگران را تا سقف مورد نظر‪،‬‬ ‫از کار اخ��راج نم ی کنند‪ .‬انها همچنین بای��د تایید کنند که‬ ‫ب رنامه های بیمه درمانی حال حاضر خود را رها نم ی کنند‪ .‬در‬ ‫همه دولت ها‪ ،‬ضرب االجل های اعمال شده توسط قانون به‬ ‫مراتب س��خت تر بوده اند‪ .‬ب راساس تجزیه و تحلیل ‪ ٣‬فوریه‬ ‫شرکت حقوقی دیویس پولک‪ ،‬سازمان های تنظیم مقررات‬ ‫مهلت ‪ ١٣٢‬قانون از ‪ ٢٨٠‬قانون را که در قانون مالی نظارتی‬ ‫داد ‪ -‬فرانک تصویب شده‪ ،‬در س��ال ‪ ٢٠١٠‬از دست داده اند‪.‬‬ ‫جدول زمانی تعیی ن شده اصالحات قانون هوای پاک در سال‬ ‫‪١٩٩٠‬خیلی موثر نبود‪ .‬این قانون مس��تلزم تکمیل بررسی‬ ‫چهار ساله سازمان حفاظت محی ط زیست در مورد تاثیر انتشار‬ ‫جیوه از نیروگاه ها بر سالمت انسان و صدور قوانین جدید در‬ ‫صورتی که مضر دانسته شود‪ ،‬است‪.‬‬ ‫‪ ٢٣‬سال انتظار‬ ‫این بررسی پس از هفت سال پایان نیافت ‪-‬سه سال‬ ‫پس از پایان مهلت تعیین ش��ده ‪ -‬و فقط مقررات در س��ال‬ ‫پیش‪ ،‬یعنی ‪ ٢٣‬سال پس از تصویب قانون صادر شده است‪.‬‬ ‫قانون دیگری در س��ال‪ ،١٩٩٠‬تصویب شده که پس از نشت‬ ‫نفت اکس��ون والدز‪ ،‬نیازمند صدور استانداردهای جدید گارد‬ ‫س��احلی ب رای نفتکش ها در فاصله زمانی یک س��اله بود‪.‬‬ ‫قوانین در سال ‪ ٢٠٠٠‬هنوز صادر نشده بود‪ ،‬تا زمانی که دادگاه‬ ‫اس��تیناف ایاالت متحده ب رای مدار منطقه کلمبیا دستور بر‬ ‫بین الملل‬ ‫درون قانون‬ ‫جریمه تهدید کننده‬ ‫دادگاه ها تسلیم می شوند‬ ‫جانس��ون گفت‪ ،‬به طور تاریخی دادگاه ه��ای ایاالت‬ ‫متحده تا زمانی که باور بر این نداش��ته باشند که سازمان ها‬ ‫سعی در به تاخیر انداختن قانون دارند‪ ،‬در ب رابر سازمان های‬ ‫اجرایی به واسطه تاخیر در مهلت قانونی اجرای قوانین جدید‬ ‫سر تسلیم فرود اورده اند‪.‬‬ ‫جانسون درباره اخرین تعویق قانون بیمه درمانی گفت‪:‬‬ ‫«حتی ب رای دو سال هم من فکر نم ی کنم که دادگاه ها این‬ ‫تاخی ر ها را مشکل س��از ببینند‪ ،‬انها در موارد دیگر این گونه‬ ‫نیستند‪».‬‬ ‫بدون دادگاه فدرال ش��اید حتی این حرکت قانونی در‬ ‫نظر گرفته شود‪ ،‬زی را به دست اوردن جایگاه الزم ب رای ایجاد‬ ‫چالش دشوار خواهد بود‪.‬‬ ‫یین گفت‪« :‬در موارد مالیات��ی‪ ،‬دادگاه ها تمایل دارند‬ ‫تقاضا کنند که ش��اکیان دچار اسیبی مس��تقیم در نتیجه‬ ‫تصمیم گیری های قانونی شوند‪ .‬در تاخی ر های اخیر‪ ،‬وزارت‬ ‫خزانه داری از یک ضربه پنالتی چشم پوشی م ی کند‪ ،‬بناب راین‬ ‫یک مالیات دهنده نم ی تواند در مورد اسیب مستقیم مشاجره‬ ‫کند‪ ».‬چالش ب راساس این ایده است که عموما شاکیان‪ ،‬یا‬ ‫به عنوان پرداخت کننده مالیات یا ب ر اس��اس تاثی رات ثانویه‬ ‫تحت پوش��ش بیمه قرار گرفتن متاثر م ی ش��وند که شاید‬ ‫حل کردن ان چالش به نظر بسیار مشکل باشد‪ .‬مهلت های‬ ‫از دست رفته بازتابی است از یک «می زان بسیاری از اختیار»‬ ‫که کنگره به تنظیم کنندگان قوانین اهدا کرده است؛ این را‬ ‫بیکر از راتگرز در نیو برنزویک‪ ،‬نیوجرس��ی گفت؛ کسی که‬ ‫مرخص ی های هر هفت س��ال یک بار خود را به کار با هر دو‬ ‫قانونگذار جمهوریخواه و دموکرات صرف کرده است‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬کنگره تمایل��ی به وارد و تبدیل ش��دن به‬ ‫زمان س��نج را ن��دارد‪ .‬انها ای��ن را تبلی��غ نم ی کنن��د‪ .‬انها‬ ‫نم ی خواهند به عنوان قرار دهنده الزام��ات مبهم در خارج از‬ ‫کنگره شناخته شوند اما به عنوان یک نقطه نظر عملی این‬ ‫چیزی است که اتفاق م ی افتد‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪ 211‬‬ ‫قوانین را ب رای هموار کردن معرفی رسمی قانون بیمه درمانی‬ ‫تنظیم کرده است‪ ،‬این هم از ابتکار عمل باالی قانونگذاری‬ ‫اوباماست‪.‬‬ ‫کاخ س��فید در حال حاضر یک بار حک��م کارفرما را با‬ ‫اعطای یک مهلت یک س��اله ب رای همه ش��رکت ها در ماه‬ ‫جوالی گذشته از ضرب االجل سال‪ ٢٠١٤‬به بعد موکول کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬در ماه نوامبر‪ ،‬پس از اعتراضات افرادی که طرح های‬ ‫بیمه فردی شان لغو ش��ده بود‪ ،‬اوباما از ش��رکت های بیمه‬ ‫خواست تا سیاس��ت های خود را حتی اگر منطبق با قانون‬ ‫نیست‪ ،‬تمدید کنند‪ .‬پیش از این‪ ،‬دولت یک بازار جدید بیمه‬ ‫ب رای کس��ب و کار کوچک را به تعوی��ق انداخته بود‪ .‬برخی‬ ‫از محققان حقوقی در حال فری��اد زدن در مورد خالف بودن‬ ‫ان هس��تند‪ ،‬با این اس��تدالل ک��ه تاثیر هم��ه تصمیمات‬ ‫نظارتی دولت‪ ،‬تضعیف فعل بیمه مقرون به صرفه اس��ت‬ ‫که با عنوان طرح بیمه درمانی اوباما ش��ناخته ش��ده است‪.‬‬ ‫جان ادلر‪ ،‬مدیر مرکز حقوق کس ب وکار و مقررات در دانشگاه‬ ‫قانون کی س وس��ترن رزرو در کولیولند گف��ت‪« :‬الگویی از‬ ‫تصمیم سازی های تک سویه این دولت ب رای اصالح اجرای‬ ‫قانون اس��ت تا جایی که ضرب ان را بگیرد‪ ».‬او همچنین‬ ‫افزود‪« :‬این تغیی رات یکی پس از دیگ��ری راه در این قانون‬ ‫اس��ت تا به اجرا در اید و نه اجرا در راهی که نوش��ته یا مورد‬ ‫نظر بوده است‪».‬‬ ‫کسی باید تحت پوشش قرار بگیرد یا اینکه چگونه قوانین‬ ‫ان باید رعایت شوند‪ ،‬را به وجود م ی اورند‪ .‬یین گفت‪« :‬در ان‬ ‫موارد‪ ،‬انچه خزانه داری در گذشته انجام داده‪ ،‬تاخیر در پیامد‬ ‫ان است و مجازاتی که باید اعمال شود‪ .‬انچه من م ی توانم‬ ‫بگویم‪ ،‬اینکه این دقیقا همان چیزی است که در حال حاضر‬ ‫اتفاق افتاده است‪».‬‬ ‫اقدام سریع به س��ازمان داد‪ .‬با این حال‪ ،‬دادگاه نشان داد که‬ ‫مهلت از دست رفته قانونی در فاصله ‪ ٩‬سال دلیل کافی ب رای‬ ‫وادار به عمل کردن نبوده اس��ت و در عوض قطع بر یقین‬ ‫نشان دهنده این بود که تاخیر غی ر منطقی بود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬بلومبرگ‬ ‫‪53‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫پایان یارانه‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫حذف پرداخت عمومی یارانه ها‬ ‫و تعیین قیم�ت حامل های انرژی دو‬ ‫مساله مهم پیش روی حوزه اقتصاد‬ ‫در سال اینده است‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫سایه سنگین هدفمندی یارانه ها‬ ‫خیز اقتصادی یا شوک قیمتی؟‬ ‫‪1‬‬ ‫ف��از دوم هدفمندی یارانه ه��ا اوایل س��ال اینده اجرا‬ ‫خواهد شد‪ ،‬این خبر را وزیر اقتصاد هفته گذشته اعالم کرد و‬ ‫گفت که مقدمات ب رای اجرای این کار در حال انجام است‪:‬‬ ‫«اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ه��ا از ابتدای فروردین ماه‬ ‫یا اردیبهش��ت ماه اینده انجام م ی شود‪ .‬همچنین در ‪ 20‬روز‬ ‫باقیمانده به پایان سال‪ ،‬فرم خوداظهاری دریافت یارانه نقدی‬ ‫توزیع م ی شود و یارانه نقدی در فاز دوم تنها به افراد نیازمند‬ ‫داده م ی شود‪».‬‬ ‫این خبر در حاشیه نشست ش��ورای گفت وگو با علی‬ ‫طی ب نیا‪ ،‬وزیر اقتصاد اعالم و گفته ش��د که دولت در نظر‬ ‫دارد تا قیمت حامل های انرژی را در سال اینده با یک شیب‬ ‫مالیم افزایش دهد‪ ،‬با تشکیل یک کارگروه تخصصی ب رای‬ ‫افزایش قیمت حامل ها برنامه ریزی ش��ود و پرداخت یارانه‬ ‫‪54‬‬ ‫تنها به افراد نیازمند اختصاص پیدا کند‪.‬‬ ‫«واقع ی شدن قیمت ها به طور تدریجی در چند سال‬ ‫انجام م ی ش��ود‪ ،‬ش��یب افزایش قیمت حامل های انرژی‬ ‫مختلف متفاوت است و حامل های انرژی مرتبط با بخش‬ ‫تولید با ش��یب مالیم تری افزایش قیمت را شاهد هستند‪.‬‬ ‫افراد متقاضی دریافت یارانه با فرم های خود اظهاری که در‬ ‫روزهای اینده توزیع م ی ش��ود‪ ،‬اعالم م ی کنند که متقاضی‬ ‫دریافت یارانه هستند یا نه‪».‬‬ ‫این برنامه ای اس��ت که وزیر اقتص��اد بعد از تصویب‬ ‫اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ه��ا در مجلس اعالم کرده‬ ‫است‪ ،‬کمیس��یون تلفیق مجلس‪ ،‬اواخر بهمن ماه امسال‬ ‫موارد با تاخیر ش��ده بودجه س��ال جاری را که به اعتبارات‬ ‫اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اختصاص داشت تصویب‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اس��ماعیل جلیلی‪ ،‬عضو کمیس��یون تلفیق بودجه‬ ‫در مورد این اعتبارات و ردیف ها گفته اس��ت که کل منابع‬ ‫تصویب شده ب رای اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در سال‬ ‫اینده‪ ۵۹ ،‬هزار و ‪ ۲۰۰‬میلیارد تومان مصوب شده است‪« :‬از‬ ‫این ‪ ۵۹‬ه��زار و ‪ ۲۰۰‬میلیارد تومان‪ ۱۱ ،‬ه��زار و ‪ ۳۰۰‬میلیارد‬ ‫تومان از محل افزایش قیمت نان و برق تامین خواهد شد و‬ ‫مابقی هم از محل افزایش قیمت حامل های انرژی تامین‬ ‫خواهد شد‪ .‬طبق این مصوبه کمیسیون‪ ،‬مبلغ مصوب شده‬ ‫ب رای اجرای هدفمندی یارانه ها در سال ‪ ۹۳‬است و طبق ان‬ ‫دولت م ی تواند فاز دوم هدفمندی یارانه ها را در س��ال اینده‬ ‫با می زان افزایش��ی قیمت حامل ها که خ��ودش درباره ان‬ ‫تصمیم گیر است‪ ،‬اجرا کند‪».‬‬ ‫گفت وگویمثلثب امجید رضاحریری‬ ‫مساله راستی ازمایی‬ ‫چاره ای غیر از واقع ی کردن قیمت‬ ‫حامل ها نداریم‬ ‫هدفمندییارانه ها‬ ‫و موضوع خوداظهاری‬ ‫یک‬ ‫‪ 0‬تا ‪100‬‬ ‫‪ 27‬تومان‬ ‫‪ 32.4‬تومان‬ ‫دو‬ ‫‪100‬تا ‪200‬‬ ‫‪ 32‬تومان‬ ‫‪ 38.4‬تومان‬ ‫سه‬ ‫‪ 200‬تا ‪300‬‬ ‫‪ 72‬تومان‬ ‫‪ 86.4‬تومان‬ ‫چهار‬ ‫‪ 300‬تا ‪400‬‬ ‫‪ 130‬تومان‬ ‫‪ 156‬تومان‬ ‫پنج‬ ‫‪ 400‬تا ‪500‬‬ ‫‪ 150‬تومان‬ ‫‪ 180‬تومان‬ ‫شش‬ ‫‪ 500‬تا ‪600‬‬ ‫‪ 190‬تومان‬ ‫‪ 228‬تومان‬ ‫هفت‬ ‫‪ 600‬تا ‪700‬‬ ‫‪ 210‬تومان‬ ‫‪ 252‬تومان‬ ‫نوع بنزین‬ ‫قیمت پیش از هدفمندی‬ ‫قیمت فعلی‬ ‫افزایش ‪10‬درصدی‬ ‫افزایش ‪20‬درصدی‬ ‫افزایش ‪40‬درصدی‬ ‫بنزین یارانه ای معمولی‬ ‫‪ 100‬تومان‬ ‫‪ 400‬تومان‬ ‫‪ 440‬تومان‬ ‫‪ 480‬تومان‬ ‫‪ 560‬تومان‬ ‫بنزین یارانه ای سوپر‬ ‫‪ 150‬تومان‬ ‫‪ 500‬تومان‬ ‫‪ 550‬تومان‬ ‫‪ 600‬تومان‬ ‫‪ 700‬تومان‬ ‫بنزین ازاد معمولی‬ ‫‪ 100‬تومان‬ ‫‪ 700‬تومان‬ ‫‪ 770‬تومان‬ ‫‪ 840‬تومان‬ ‫‪ 980‬تومان‬ ‫بنزین ازاد سوپر‬ ‫‪ 500‬تومان‬ ‫‪ 800‬تومان‬ ‫‪ 880‬تومان‬ ‫‪ 960‬تومان‬ ‫‪ 1120‬تومان‬ ‫اقتصاد‬ ‫نام پله‬ ‫میزان مصرف‬ ‫کیلووات ساعت‬ ‫قیمت برق در‬ ‫فاز اول هدفمندی‬ ‫قیمت برق در‬ ‫فاز دوم هدفمندی‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مهرداد الهوتی‪ ،‬عضو دیگر کمیسیون تلفیق مجلس‬ ‫هم در این مورد اظه��ار کرد‪« :‬پیش از ای��ن مجلس ب رای‬ ‫اجرای هدفمندی در س��ال اینده با تصوی��ب مبلغ ‪ ۶۳‬هزار‬ ‫و ‪ ۲۰۰‬میلیارد تومان‪ ،‬با اجرای فاز دوم هدفمندی مخالفت‬ ‫کرده بود ام��ا در نهایت‪ ،‬ب��ا کاهش ‪ ۳‬ه��زار و ‪ ۹۰۰‬میلیارد‬ ‫تومانی بودجه هدفمندی‪ ،‬ب��ا اجرای فاز دوم هدفمندی هم‬ ‫موافقت شد‪».‬‬ ‫ب راساس این مصوبه‪ ۳۵۰۰ ،‬میلیارد تومان درامد ناشی‬ ‫از هدفمندی از منابع برق‪ ،‬به حس��اب خاصی در خزانه کل‬ ‫کش��ور واریز م ی ش��ود‪ .‬در بخش درامده��ای هدفمندی‪،‬‬ ‫همچنین ‪۱۰‬هزار میلیارد توم��ان ب رای بخش حمل و نقل‬ ‫و دوهزار میلیارد تومان به بیم��ه بیکاری اختصاص یافت‪.‬‬ ‫همچنین تعیین می زان افزایش یاران��ه نقدی نیز به دولت‬ ‫واگذار ش��د تا دولتمردان طبق بررس��ی و شناسایی اقشار‬ ‫اسی ب پذیر می زان یارانه را افزایش دهند‪.‬‬ ‫س��قف در امد ‪ 28‬هزار میلیارد تومانی دولت در سال‬ ‫جاری از محل هدفمند کردن یارانه ه��ا‪ ،‬در الیحه دولت به‬ ‫‪48‬هزار میلیارد تومان افزایش یافت است‪ ،‬به این معنی که‬ ‫پی ش بینی م ی شود قیمت حامل های انرژی در سال اینده‬ ‫حداقل ‪ 71‬درصد افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫این تمام تصمیمی اس��ت که کمیس��یون تلفیق در‬ ‫همراهی با دولت ب رای اجرای ف��از دوم هدفمندی یارانه ها‬ ‫گرفته اس��ت‪ ،‬ان هم در حالی که خیلی از کارشناس��ان و‬ ‫از جمله تعدادی از نمایندگان ب��ا تاکید بر اینکه هدفمندی‬ ‫یارانه ها در فاز اول ان موفق نبوده‪ ،‬گفته اند که ش��اید بهتر‬ ‫باشد در این مورد تجدید نظر شود‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد ‪ 27‬اذر سال ‪ 89‬در رسانه ملی‪ ،‬از‬ ‫اغاز جراحی بزرگ اقتصاد ای ران س��خن گفت و اغاز اجرای‬ ‫قانون هدفمند کردن یارانه ها را رس��ما اع�لام کرد؛ هدف از‬ ‫اجرای این سیاست ها که جراحی اقتصادی خوانده م ی شد‪،‬‬ ‫کاهش مص��رف حامل های ان��رژی‪ ،‬جلوگی��ری از قاچاق‬ ‫سوخت به کشور های همسایه‪ ،‬کاهش باز هزینه های دولت‬ ‫در پرداخت یارانه بر مصرف انرژی و رساندن قیمت بنزین به‬ ‫قیمت مبادله ان در خلیج فارس _ فوب خلیج فارس _ بود‪.‬‬ ‫اتفاقات اما همیش��ه ان طور که پی ش بینی م ی شود‬ ‫پیش نم ی رود‪ .‬نگاهی به وضعیت مصرف انرژی در کشور‬ ‫نش��ان م ی دهد نه تنها با اجرای این ط��رح‪ ،‬می زان مصرف‬ ‫کاهش نیافته‪ ،‬بلکه مصرف برخی حامل های انرژی مانند‬ ‫بنزین و گازوئیل نس��بت به زمان اجرای این طرح‪ ،‬افزایش‬ ‫داشته اس��ت‪ .‬قرار بود با اجرای هدفمندی یارانه ها‪ ،‬ضمن‬ ‫مقابله با افزایش ب ی رویه مص��رف حامل های انرژی‪ ،‬درامد‬ ‫حاصل از ان به سوی تولید و اشتغالزایی سوق پیدا کرده و‬ ‫عدالت اجتماعی در جامعه برقرار شود‪ .‬امار مصرف بنزین‪،‬‬ ‫گازوئیل‪ ،‬برق‪ ،‬اب و گاز نش��ان م ی دهد که ه ر چند ش��وک‬ ‫ناشی از افزایش قیمت ها در فاز اول هدفمندی مصرف را تا‬ ‫حدودی کاهش داده است اما این روند پایدار نبود و سقوط‬ ‫موقتی به رشد فزاینده ختم شد‪.‬‬ ‫حسین هاشمی‪ ،‬معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت‬ ‫حمل و نق��ل و مدیریت س��وخت در این م��ورد م ی گوید‪:‬‬ ‫«مصرف روزانه بنزین در کش��ور ‪ 70‬میلیون لیتر اس��ت و‬ ‫روزانه بیش از ‪ 100‬میلیون لیتر گازوئیل مصرف م ی ش��ود‪.‬‬ ‫تا پیش از اجرای هدفمندی یارانه ها روزانه ‪ 85‬میلیون لیتر‬ ‫گازوئیل در کشور مصرف م ی ش��د اما اکنون این می زان به‬ ‫بیش از ‪100‬میلیون لیتر رسیده است‪».‬‬ ‫البته مصرف سوخت های نفت س��فید و نفت کوره‪،‬‬ ‫نس��بت به می زان مصرف ان در س��ال ‪ 1389‬و زمان اجرای‬ ‫قانون هدفمندی یارانه ها کاهش یافته است اما کارشناسان‬ ‫معتقد هستند که علت اصلی ان نه اجرای هدفمندی بلکه‬ ‫به دلیل گسترش گازرسانی به روستاها‪ ،‬شهرهای کوچک‪،‬‬ ‫واحدهای صنعتی و نیروگاه ها بوده است‪.‬‬ ‫با وجود اینکه قانون هدفمندی یارانه ها کاهش می زان‬ ‫قاچاق س��وخت را از طریق نزدیک کردن قیمت سوخت در‬ ‫داخل کش��ور به قیمت ان در کش��ور های همسایه دنبال‬ ‫م ی کرد‪ ،‬عمال ای��ن اتفاق هم نیفت��اد‪ .‬افزایش قیمت دالر‬ ‫باعث شد که رس��اندن قیمت حامل های انرژی به قیمت‬ ‫فوب خلیج فارس خازج از تحم��ل مصرف کنندگان داخلی‬ ‫ارزیابی ش��ود‪ .‬قیمت بنزین فروخته ش��ده در داخل در سال‬ ‫‪ 1389‬مع��ادل ‪ 16‬درص��د قیم��ت بی ن الملل��ی ان بود که‬ ‫بالفاصله پس از اج��رای قانون به ‪ 47‬درص��د افزایش پیدا‬ ‫کرد‪ ،‬ولی پس از گذش��ت سه س��ال‪ ،‬در ماه های اخیر این‬ ‫نرخ به همان ‪ 16‬درصد قبلی کاهش یافته اس��ت‪ .‬اختالف‬ ‫زیاد قیمت داخل��ی و بی ن المللی گازوئی��ل و بنزین‪ ،‬قاچاق‬ ‫سوخت به کشورهای همس��ایه را به شغل پردرامدی ب رای‬ ‫قاچاقچیان سوخت تبدیل کرده است‪.‬‬ ‫عالوه ب��ر همه اینها بای��د این را ه��م در نظر گرفت‬ ‫که دولت در اغاز اجرای هدفمن��دی یارانه ها خود را مکلف‬ ‫کرد که درامد ه��ای حاصل از افزایش قیم��ت حامل های‬ ‫انرژی را به صورت مس��اوی میان همه مردم باز توزیع کند‪.‬‬ ‫نتیجه اجرای این سیاست فشار مالی بیشتر به همه ارکان‬ ‫دولت بود‪.‬‬ ‫محمد نهاوندیان که سال گذشته در همین ماه ها هنوز‬ ‫رئیس اتاق بازگانی ای ران بود در اظهاراتی درمورد درامد ها و‬ ‫هزینه های اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها اعالم کرد که‬ ‫می زان درامد حاصل از هدفمندی یارانه ها از ‪ 28‬اذرماه ‪ 89‬تا‬ ‫‪31‬خرداد‪ 30 ،91‬هزار میلیارد تومان و می زان مصارف ‪ 62‬هزار‬ ‫میلیارد تومان بوده که این ارقام نشان دهنده کسری ‪ 32‬هزار‬ ‫میلیارد تومانی است‪.‬‬ ‫وی با اش��اره به افزایش نقدینگی کش��ور از ‪ 164‬به‬ ‫‪ 424‬هزار میلیارد تومان در س��ال ‪ 91‬یاداور ش��ده بود که‬ ‫شاهد پمپاژ قوی نقدینگی به اقتصاد هستیم‪ ،‬در حالی که‬ ‫دسترسی تولید به نقدینگی کمتر از گذشته بوده و حتی انها‬ ‫با مشکالت جدی در این بخش مواجه هستند‪.‬‬ ‫اشاره نهاوندیان به یکی از مهم ترین مشکالت اجرای‬ ‫فاز اول هدفمندی یارانه ها یعنی پرداخت نشدن سهم تولید‬ ‫از درامد های ناشی از افزایش قیمت حامل های انرژی بود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫در قانونی که ب رای فاز اول هدفمندی نوشته شده بود‬ ‫پی ش بینی این بود که دولت در فاز اول ‪ 30‬درصد از مجموع‬ ‫درامد های حاص��ل از اجرا را به تولید اختص��اص دهد اما از‬ ‫انجا که دولت ب رای پرداخت ماهان��ه ‪ 45‬هزار تومان به هر‬ ‫ای رانی هم با کس��ر بودجه ای قابل توجه رو به رو شده بود‪،‬‬ ‫سهم تولید تقریبا به طور کامل فراموش شد‪ ،‬در نتیجه در‬ ‫حالی که هزینه های تولید همزم��ان با افزایش پول نقد در‬ ‫دست مردم افزایش م ی یافت‪ ،‬هیچ حمایتی از تولید صورت‬ ‫نگرفت‪ ،‬در ادام��ه هم افزایش تحریم ه��ا در کنار باال رفتن‬ ‫قیمت دالر که برخی هدف اصل��ی ان را تامین منابع ریالی‬ ‫ب رای پرداخت یارانه های نقدی م ی دانند‪ ،‬فش��ار بیشتری را‬ ‫به تولید وارد کرد تا همزمان با افزایش تقاضا ب رای مصرف‬ ‫کاال که نتیج��ه منطقی پرداخ��ت پول نقد به م��ردم بود‪،‬‬ ‫کاال ها گران تر و گران تر شوند و ش��عار تورم یک رقمی به‬ ‫ب ی س��ابقه ترین نرخ تورم تاریخ جمهوری اس�لامی یعنی‬ ‫عددی حدود ‪ 35‬درصد ختم شود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر همزمان با پرداخت نشدن بخش بزرگی‬ ‫از مطالبات بانکی از سوی افراد حقیقی و حقوقی‪ ،‬بانک ها‬ ‫با مشکالت تامین نقدینگی رو به رو شدند و در خواست های‬ ‫مکرر صنایع ب رای دریافت پول نقد در قالب وام یا عقد های‬ ‫مشارکتی در دست انداز های طوالن ی مدت افتاد‪ .‬همه اینها‬ ‫باعث شد که زمزمه های شکست فاز اول هدفمندی یارانه ها‬ ‫از طرف کارشناسان اقتصادی مطرح شود‪.‬‬ ‫از جمله کارشناسانی که اوایل سال گذشته هدفمندی‬ ‫یارانه ها را در دس��تیابی به اهدافش ناکارام��د ارزیابی کرد‪،‬‬ ‫محمد خوش چهره ب��ود اما این اظهارات ب��ه او و ان روز ها‬ ‫محدود نشد‪.‬‬ ‫اکب ر ترکان مشاور ارشد رئی س جمهوری روحانی هم با‬ ‫بیان اینکه قانون هدفمندی یارانه ها از اهداف خودش فاصله‬ ‫گرفته است گفته بود‪« :‬استفاده از لغت شکست ب رای طرح‬ ‫هدفمندی یارانه ها‪ ،‬چندان دور از ذهن نیست‪».‬‬ ‫عزت اهلل یوس��فیان مال از دیگر نماین��دگان مجلس‬ ‫هم از دولت خواس��ته بود که شهامت به خرج بدهد و اعالم‬ ‫کند که در اجرای این قانون شکس��ت خورده است‪« :‬دولت‬ ‫م ی تواند بگوید که ادامه پرداخت یارانه به این شیوه امکان‬ ‫ندارد و طرح را شکس ت خورده اعالم کند‪ ».‬ب راساس قانون‪،‬‬ ‫قرار بود ک��ه دولت بهای بنزین‪ ،‬گازوئیل‪ ،‬گاز‪ ،‬برق و س��ایر‬ ‫محصوالت تحت ش��مول این قانون را به تدریج اضافه کند‬ ‫اما با اصرار دولت دهم‪ ،‬سیاس��ت افزایش یکباره قیمت ها‬ ‫دنبال ش��د که اثرات تورم ی س��نگینی را بر جای گذاشت‪.‬‬ ‫همچنین ب راساس قانون هدفمندی یارانه ها‪ ،‬دولت مکلف‬ ‫بود ‪30‬درص��د درامد حاص��ل از افزایش قیمت ه��ا را ب رای‬ ‫جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی و بیکاری کارگران‪،‬‬ ‫به انها اختصاص دهد ولی در خوشبینانه ترین حالت‪ ،‬تنها‬ ‫یک هشتم این مبلغ پرداخت شد‪ .‬ب راساس این قانون‪ ،‬دولت‬ ‫مجاز ش��ده بود ‪ 20‬درصد از درامدهای حاصله را به بودجه‬ ‫عمومی دولت تخصیص دهد که این اق��دام را انجام نداد‬ ‫و بخش عم��ده ای از درامدهای ناش��ی از هدفمندی را به‬ ‫پرداخت یارانه نقدی اختصاص داد که تاثی رات تورم زایی ان‬ ‫قابل انکار نیست‪.‬‬ ‫البته حاال ک��ه مجلس ف��از دوم اج��رای هدفمندی‬ ‫ یارانه ها را تصویب کرده است‪ ،‬بیش��تر باید به این امیدوار‬ ‫بود که دولت ای��ن بار بتواند روی ریل قان��ون باقی بماند و‬ ‫هدفمندی یارانه ها را به سمت اهداف اولی ه اش سوق دهد‪ .‬با‬ ‫این وجود‪ ،‬کارشناسان در مورد سیاست های اخیر دولت ب رای‬ ‫اجرای هدفمندی یارانه ها حرف هایی دارند‪.‬‬ ‫در جریان یکی از نشس��ت های کارشناس��ی در مورد‬ ‫راهکار ه��ای دولت ب رای اجرای قان��ون هدفمندی یارانه ها‬ ‫در ف��از دوم ان‪ ،‬جعفر قادری از اعضای کمیس��یون تلفیق‬ ‫مجلس س��ه محور کلیدی را مورد بحث و بررسی قرار داد‪:‬‬ ‫«دولت م ی تواند براس��اس معیارهایی مش��خص‪ ،‬میزان‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪56‬‬ ‫درامد و ثروت مردم را شناس��ایی کند و ب رای پرداخت یارانه‬ ‫استانه ای در نظر گیرد‪ .‬هر فرد که در این استانه یا زیرخط‬ ‫این استانه قرار دارد‪ ،‬مشمول دریافت یارانه شود و افرادی که‬ ‫باالی این خط هستند‪ ،‬یارانه شان از سوی دولت حذف شود‪.‬‬ ‫ب رای کمک به اقشار کم درامد که مشمول یارانه م ی شوند‪،‬‬ ‫بهتر است دولت تلفیقی از بن کاال و یارانه نقدی را در نظر‬ ‫بگیرد و به مشموالن پرداخت کند‪».‬‬ ‫وی همچنین با اشاره به مغفول ماندن خدمات رسانی‬ ‫به طبقه متوسط جامعه م ی گوید‪« :‬بهتر است دولت به اقشار‬ ‫متوسط سهام و اوراق مش��ارکت با تمهیدات ویژه پرداخت‬ ‫کند‪ .‬در طول س��ه س��ال گذش��ته دولت بیش از ‪ 126‬هزار‬ ‫میلیارد تومان یارانه نقدی داده است‪ .‬اگر در راستای تغییر در‬ ‫ی یارانه ها و به دست اوردن منابع مالی‬ ‫نحوه اجرای هدفمند ‬ ‫جدید نگاه جزئ ی تری به اقشار مختلف درامدی کشور صورت‬ ‫گیرد م ی توان ب رای اقش��ار متوسط طرح هایی مانند فروش‬ ‫اوراق مشارکت یا بن س��هام دولتی در نظر گرفت تا انها با‬ ‫سود تضمینی دولت نسبت به خرید و فروش این اوراق اقدام‬ ‫کنند‪ .‬البته قطعا بهبود وضعیت حمل و نقل و بهداشت نیز‬ ‫جزو مسائلی است که با پیگیری ان به اقشار متوسط جامعه‬ ‫نیز خدماتی مناسب ارائه خواهد شد‪».‬‬ ‫علینقی مش��ایخی‪ ،‬بنیانگذار موسسه عالی اموزش‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی هم معتقد است که مصوبه مجلس‬ ‫در رابطه با هدفمندی یارانه ه��ا پختگی الزم را دارد‪« :‬ب رای‬ ‫اصالح شیوه هدفمندی باید در کشور یک وفاق ملی ایجاد‬ ‫ش��ود‪ .‬دولت پیش از هر چیز باید به اطالع مردم برساند که‬ ‫ی یارانه ها به شیوه کنونی به صالح‬ ‫چرا ادامه یافتن هدفمند ‬ ‫نیست و اجرای این قانون در طول چند سال گذشته تا چه‬ ‫میزان باعث اس��ی ب دیدن طرح های عمران��ی‪ ،‬تولیدی و‬ ‫زی ربنایی در کشور شده است؛ در صورتی که مردم این مساله‬ ‫را بپذی رند و یک همدلی ملی در این عرصه ایجاد شود‪ ،‬دولت‬ ‫ی یارانه ها اقدام‬ ‫به راحتی م ی تواند نسبت به اصالح هدفمند ‬ ‫کند‪ .‬خوش��بختانه طرح مجلس نیز که س��ابقه چند سال‬ ‫بررس ی های پیوسته را داشت‪ ،‬راهبردی مناسب ب رای ادامه‬ ‫هدفمندی محسوب م ی شود‪».‬‬ ‫وی در ادام��ه به برنام��ه دولت ب��رای ثب ت نام مجدد‬ ‫دریافت کنن��دگان یاران��ه اش��اره ک��رده و ادام��ه م ی دهد‪:‬‬ ‫«بحث ثب ت نام مجدد مردم ب��رای دریافت یارانه ها طرحی‬ ‫مناسب است‪ ،‬ه ر چند م ی توان در راس��تای اجرای بهتر ان‬ ‫سیاس��ت هایی را در نظر گرفت‪ .‬ب رای مثال دولت از همان‬ ‫ابتدا اعالم کند اقشار اس��ی ب پذیر که واجد شرایط دریافت‬ ‫یاران ه هستند‪ ،‬به ثب ت نام مجدد نیازی نداشته و به این ترتیب‬ ‫خیال انها را راحت کند‪ .‬البته این مساله م ی تواند به گروهی‬ ‫از کارگران و کارمن��دان کم درامد دولتی نیز اختصاص یابد‪.‬‬ ‫قطعا در کنار حمایت از گروه های هدف منابع به دست امده‬ ‫باید به بس��یاری از طرح های زیربنایی کشور نیز اختصاص‬ ‫یابد ک��ه در این عرصه نوس��ازی و گس��ترش حمل و نقل‬ ‫عموم��ی و همچنین توجه به بهداش��ت و درمان بس��یار‬ ‫مهم است‪».‬‬ ‫مش��ایخی همچنین با انتقاد به برخی پی ش بین ی ها‬ ‫در مورد اینکه افزایش قیمت بنزین م ی تواند باعث افزایش‬ ‫قیمت سایر کاال ها شود‪ ،‬گفت که این پی ش بین ی ها علمی‬ ‫ نیس��ت چرا که این احتمال وجود دارد که با واقع ی ش��دن‬ ‫قیمت بنزین‪ ،‬به کنترل شاخ ص های تورم ی کمک شود‪.‬‬ ‫علی میرزاخانی‪ ،‬کارش��ناس اقتصادی دیگری است‬ ‫که معتقد اس��ت هدایت یارانه به سمت مستحقین اصلی‬ ‫اگرچه در ظاهر بسیار سخت به نظر م ی رسد اما م ی تواند به‬ ‫فرصت تبدیل شود‪ .‬با توجه به مصوبه مجلس در خصوص‬ ‫یارانه ها ب رای سال ‪ 93‬به نظر م ی رسد تکلیف دولت در این‬ ‫باره مشخص شده و دولت راه خود را پیدا کرده است‪ .‬دولت‬ ‫سرمایه اجتماعی باالیی دارد و م ی تواند اصالح قیمت ها را‬ ‫از «تهدید ظاهری» به «وفاق ملی» و فرصتی ب رای ترمیم‬ ‫دولت سرمایه اجتماعی‬ ‫باالیی دارد و می تواند‬ ‫اصالح قیمت ها را از «تهدید‬ ‫ظاهری» به «وفاق ملی» و‬ ‫ی ترمیم اقتصاد‬ ‫فرصتی برا ‬ ‫کشور تبدیل کند‪ .‬در این‬ ‫صورت می تواند حداقل‬ ‫پنج دهک و در ایده ال ترین‬ ‫حالت هشت دهک را حذف‬ ‫کند و یارانه نقدی را به دو‬ ‫دهک نیازمند واقعی کشور‬ ‫که حدود یک دهک انها‬ ‫شناخته شده و عمدتا تحت‬ ‫پوشش نهادهای حمایتی‬ ‫هستند‪ ،‬پرداخت کند‬ ‫اقتصاد کش��ور تبدیل کند‪ .‬در این صورت م ی تواند حداقل‬ ‫پنج ده��ک و در ایده ال ترین حالت هش��ت دهک را حذف‬ ‫کند و یارانه نقدی (یا کاالیی) را به دو دهک نیازمند واقعی‬ ‫کشور که حدود یک دهک انها شناخته شده و عمدتا تحت‬ ‫پوشش نهادهای حمایتی (کمیته امداد و بهزیستی) هستند‪،‬‬ ‫پرداخت کند اما مساله این است که حذف دهک هایی که‬ ‫قرار نیست یارانه به انها تعلق بگیرد باید چگونه باشد؟ حذف‬ ‫این پنج یا هشت دهک به چه صورتی باید باشد‪ ،‬اجباری یا‬ ‫اختیاری؟ اگر اجبار و دستور مد نظر قرار گیرد‪ ،‬ممکن است‬ ‫این تصور ب رای به وج��ود بیاید که دولت قصد دارد قش��ر‬ ‫عظیم ی از یارانه بگی ران را از یک حق ملی محروم کند‪ .‬در‬ ‫چنین فضایی عموم مردم احساس م ی کنند متضرر شده اند‬ ‫و خود را محروم از خدماتی که حق شان است م ی بینند‪».‬‬ ‫وی با «س��خت‪ ،‬زمان بر و ناممکن » توصی ف کردن‬ ‫حذف اختیاری اف��راد از دریاف��ت یارانه ها گف��ت که ب رای‬ ‫ثب ت نام مجدد و اقناع مردم به ثب ت نام نکردن در این مرحله‬ ‫نیاز به وفاق ملی است و باید انتقال پیام به گونه ای باشد که‬ ‫مشخص شود دولت با پرداخت یارانه چه فرصت هایی را در‬ ‫توسعه کشور از دست م ی دهد و چقدر این امر در به باد دادن‬ ‫منافع ملی موثر بوده است اما در نهایت بهتر است که طرح‬ ‫حذف یارانه ها به صورت ثب ت نام مجدد در سه استان محروم‪،‬‬ ‫متوسط و توسع ه یافته به صورت ازمایشی انجام شود و تمام‬ ‫عواقب ان در این سه استان مورد بررسی قرار گرفته و ان گاه‬ ‫در سطح ملی به اجرا دراید‪».‬‬ ‫درس��ت مانند اجرای ف��از اول یارانه ه��ا‪ ،‬بحث های‬ ‫کارشناس��ی فراوانی در مورد نحوه درست توزیع‪ ،‬دریافت و‬ ‫توزیع درامد ناشی از افزایش قیمت حامل های انرژی با وجود‬ ‫حرکت دولت به سمت اجرای ان هنوز در جریان است‪ .‬دولت‬ ‫زمان کمی ب رای برنامه ریزی درمورد ش��کل مناسب اجرای‬ ‫این قانون داشته است‪ ،‬ضمن اینکه دولت روحانی تا حدود‬ ‫زیادی مقید به مفاد قانون تصویب شده در مجلس درمورد‬ ‫اجرای هدفمندی یارانه هاست‪.‬‬ ‫احتمال اینکه همزمان با اغاز اجرای فاز دوم هدفمندی‬ ‫یارانه ها باز هم شاهد یک س��ری نارضایت ی های اجتماعی‬ ‫باش��یم‪ ،‬چندان دور از نظر نیس��ت‪ .‬با این وجود نم ی شود‬ ‫جلو تر از زمان حرکت کرد و نتیج��ه اینکه تنها م ی توان به‬ ‫دولت یازدهم «امیدوار» بود‪g .‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها‬ ‫و موضوع خوداظهاری‬ ‫محمد رضا پورابراهیمی‬ ‫نایبرئیسکمیسیوناقتصادیمجلس‬ ‫‪2‬‬ ‫که مردم به ش��یوه خوداظهاری ارائه م ی دهند اس��تناد کند‬ ‫تا متوس��ط هزینه ها و درامد های خانوار ها را محاسبه کند‪.‬‬ ‫این امار بعدا البته با امار های مرکز امار هم مقایسه خواهد‬ ‫ش��د و احتماال از ان امار ها هم ب��رای تکمیل این اطالعات‬ ‫بهره برداری خواهد شد‪.‬‬ ‫دولت با اج��رای این طرح هدف��ی را دنبال م ی کند که‬ ‫طی ان‪ ،‬متوسط درامد و هزینه خانوار ها در شه ر های بزرگ‪،‬‬ ‫ش��ه ر های کوچک‪ ،‬روس��تا ها و دیگر مناط��ق به تفکیک‬ ‫مشخص خواهد شد‪ .‬با روشن ش��دن این میانگی ن ها دولت‬ ‫معیار هایی ب رای توزیع درامد هدفمن��دی یارانه ها در اختیار‬ ‫خواهد داشت‪ ،‬ضمن اینکه این اطالعات م ی تواند کاربرد های‬ ‫دیگری هم داشته باشد‪.‬‬ ‫بعد از اینکه س��قف درامدها و هزینه ها مشخص شد‬ ‫اقتصاد‬ ‫دولت م ی توان��د در مورد حذف افراد و دهک ها از فهرس��ت‬ ‫دریافت کنن��دگان یارانه ه��م اقدام کند اما ای��ن موضوع در‬ ‫اولویت دولت نیست‪ ،‬اولویت دولت فعال ایجاد یک سامانه‬ ‫اطالعاتی است‪.‬‬ ‫البته قبال هم طرح هایی با همین شیوه خوداظهاری‬ ‫ب رای جمع اوری اطالعات از مردم انجام ش��ده است‪ ،‬هم در‬ ‫مورد برنامه هایی که ب رای خوش��ه بندی وجود داشت و هم‬ ‫در مورد برنامه های دیگری که در دولت قبلی تجربه ش��د‪،‬‬ ‫خوداظهاری مورد استفاده قرار گرفته بود؛ اما اینکه فکر کنیم‬ ‫الزاما این ب رنامه نم ی تواند اطالعاتی درستی در مورد وضعیت‬ ‫اقتصادی مردم ارائه کند هم درست نخواهد بود‪.‬‬ ‫یکی از پی ش بین ی ها در مورد خوداظهاری ب رای دریافت‬ ‫یارانه این است که خیلی از افراد ممکن است در همین فاز‬ ‫اول ب رای دریافت یارانه ها در فاز دوم ثب ت نام نکنند‪ ،‬این افراد‬ ‫کسانی هس��تند که با یک دید باز عمال اجازه م ی دهند که‬ ‫یارانه به افراد نیازمند تر از انها اختصاص پیدا کند‪.‬‬ ‫بخش دیگری از افراد هم هستند که اطالعات خود را‬ ‫در اختیار دولت خواهند گذاشت و بعدا دولت در مورد اینکه ایا‬ ‫این افراد م ی توانند در مرحله دوم هم یارانه دریافت کنند یا نه‬ ‫تصمیم خواهد گرفت‪.‬‬ ‫ممکن است عده ای تصور کنند که مردم به هر دلیلی‬ ‫اطالعات واقعی خود را در اختیار دولت قرار نخواهند داد اما در‬ ‫همین قانون مصوب مجلس پی ش بینی شده است که اگر‬ ‫در بررس��ی های دولت نتیجه حاصل شود که افراد در اعالم‬ ‫دارای ی ها یا درامد هایش��ان تقلب کرده ان��د‪ ،‬دولت م ی تواند‬ ‫عالوه بر پ س گرفتن پول یارانه ای که پرداخت شده است ان‬ ‫افراد را جریمه هم بکند‪.‬‬ ‫اینک��ه دولت چگون��ه و با‬ ‫چه مرجعی م ی خواهد اطالعات‬ ‫ارائه شده را راست ی ازمایی کند هم‬ ‫از بحث های مطرح است‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که ما در کشور چندین‬ ‫بانک اطالعات داریم که هر کدام‬ ‫از انها بخش��ی از اطالعات مردم‬ ‫را در اختیار دارند اما اش��کال این‬ ‫است که این بانک های اطالعاتی‬ ‫جامع نیس��تند با این حال هنوز‬ ‫م ی توانند ب رای برخی بررس��ی ها‬ ‫مرجع باش��ند‪ .‬منابع بانکی وجود‬ ‫دارد ک��ه م ی تواند صحت ادعا در‬ ‫مورد س��پرده ها را بررس��ی کند‪،‬‬ ‫منابع ثبت امالک و مس��تغالت‬ ‫و منابع اطالعات درمورد سهام و‬ ‫دارای ی های غی ر منقول هم وجود‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫یکی از خوب ی ه��ا و مزایای‬ ‫اجرای این طرح خوداظهاری این‬ ‫است که م ی توانیم مجموعه ای‬ ‫جام��ع از اطالع��ات را جمع اوری‬ ‫کنیم که اتفاقا یکجا و یکپارچه‬ ‫هم هس��ت‪ .‬این اق��دام قبال در‬ ‫بس��یاری از کش��ور ها هم انجام‬ ‫شده است و دلیلی ندارد که تصور‬ ‫کنیم چون اینجا ای ران اس��ت ما‬ ‫نم ی توانیم چنین اطالعاتی را به صورت یکپارچه و از طریق‬ ‫خوداظهاری جمع اوری کنیم‪.‬‬ ‫البته دولت و ما به عن��وان قانونگذاران هم متوجه این‬ ‫موضوع هستیم که جمع اوری یک بانک اطالعاتی صحیح‬ ‫از دارای ی های مردم یا راس��ت ی ازمایی اظهارات مردم در مورد‬ ‫دارای ی هایشان یک شبه امکان پذیر نیست‪ ،‬این کار نیاز به‬ ‫منابع فراوان و صرف وقت دارد ام��ا امکان ان در طول زمان‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫همین که دول��ت باالخره جم��ع اوری اطالعات مردم‬ ‫را ب رای ایجاد یک بان��ک اطالعاتی اغاز کرده اس��ت‪ ،‬یک‬ ‫گام رو به جلوس��ت و م ی توانیم امیدوار باش��یم که یکی از‬ ‫مزایای اجرای هدفمندی یارانه ها حداقل همین ایجاد بانک‬ ‫اطالعاتی خانوار و نظام جامعی ب رای ان است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫دولت و مجل��س در مورد اجرای ف��از دوم هدفمندی‬ ‫یارانه ها یک کار مشترک را سامان داده اند‪ ،‬البته باید تصریح‬ ‫کنم که مجلس ش��ورای اس�لامی در اغاز ب��ا انچه دولت‬ ‫در الیح��ه بودجه و به ص��ورت تبصره اورده ب��ود تا منابع و‬ ‫هزینه ه��ای اجرای هدفمن��دی یارانه ها را مش��خص کند‪،‬‬ ‫مخالف بود‪ .‬اما تغیی راتی که مجلس در این تبصره از قانون‬ ‫بودجه سال اینده ایجاد کرد با موافقت شورای نگهبان مواجه‬ ‫نش��د و از طرف این شورا مغایر با‬ ‫اصل ‪52‬قانون اساسی تشخیص‬ ‫داده ش��د‪ .‬در نتیج��ه مجلس در‬ ‫اصالح��ات بودجه ای��ن تبصره‬ ‫را ب��ه هم��ان حالتی ک��ه دولت‬ ‫پیش��نهاد کرده بود‪ ،‬بازگرداند و با‬ ‫توافق هایی که ص��ورت گرفت‬ ‫ماده ‪ 21‬بودجه سال اینده که در‬ ‫مورد اجرای هدفمند یارانه ها بود‬ ‫ب ر اساس پیشنهاد دولت وی رایش‬ ‫شد‪.‬‬ ‫طبق قانون��ی که تصویب‬ ‫شده است دولت باید جامعه هدف‬ ‫را ب رای اجرای فاز دوم هدفمندی‬ ‫یارانه ها تغییر دهد و اصالح کند‪.‬‬ ‫در حال حاضر مشکل ما این است‬ ‫که هم��ه ای ران ی ها دریافت کننده‬ ‫یاران��ه نقدی هس��تند‪ ،‬در حالی‬ ‫که ما نیاز داریم این روند را تغییر‬ ‫دهیم‪ .‬هم نظ ر س��نج ی ها و هم‬ ‫قوانینی که تصویب ش��ده به ما‬ ‫م ی گوید که بهتر اس��ت جامعه‬ ‫ه��دف را تغییر دهیم ت��ا بتوانیم‬ ‫نتیجه بهتری از اجرای هدفمندی‬ ‫یارانه ها بگیریم‪.‬‬ ‫طب��ق تبص��ره ‪ 21‬الیحه‬ ‫بودجه که االن ب��ه قانون تبدیل‬ ‫شده جامعه هدف قرار است تغییر‬ ‫کند‪ .‬جمع اوری اطالعات��ی که ب رای این تغییر الزم اس��ت‬ ‫طبق تشخیص دولت قرار اس��ت با خوداظهاری اغاز شود‪،‬‬ ‫یعنی دولت قرار اس��ت طبق اطالعی ه ای که منتش��ر کرده‬ ‫اس��ت با دعوت مردم به ارائه اطالعات خود در مورد درامد و‬ ‫دارای ی هایشان بانکی از اطالعات فراهم کند‪ .‬قرار است این‬ ‫اطالعات در ابتدا مورد اس��تفاده قرار بگی��رد و بعد در جریان‬ ‫اجرای این طرح راست ی ازمایی اطالعات اغاز شود‪.‬‬ ‫شنیده م ی ش��ود که برخی از احتمال حذف نامشان از‬ ‫فهرس��ت دریافت کنندگان یارانه اب راز نگران��ی م ی کنند اما‬ ‫الزم اس��ت تاکید کنم که در این مرحله طب��ق قانونی که‬ ‫تصویب شده اس��ت قرار نیست کس��ی از دریافت کنندگان‬ ‫یارانه حذف شود‪.‬‬ ‫فعال قرار است که دولت با اس��تفاده از این اطالعاتی‬ ‫مساله راستی ازمایی‬ ‫‪57‬‬ ‫چاره ای غیر از واقعی کردن قیمت حامل ها نداریم‬ ‫گفت وگوی مثلث با مجید رضا حریری‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مجی د رضا حریری‪ ،‬رئیس کمیسیون واردات اتاق بازگانی ایران از جمله منتقدان فاز دوم هدفمندی یارانه هاست‬ ‫که معتقد است بهتر بود دولت به جای اصرار بر ادامه کار هدفمندی یارانه ها با ایجاد یک توقف منطقی و بررسی نقاط‬ ‫ضعف و قوت از اول هدفمندی‪ ،‬برنام ه ریزی دقی ق تری برای اجرای فاز دوم انجام م ی داد‪ .‬اما حاال که این اتفاق نیفتاده‬ ‫و دولت قرار است سال اینده اجرای فاز دوم را انجام دهد‪ ،‬حریری معتقد است که جم ع اوری اطالعات مردم از طریق‬ ‫خود اظهاری چندان هم کار غی ر عقالنی و نا ممکنی نیس�ت‪ ،‬ه ر چند این کار هم س�خت ی های خود را خواهد داشت‪.‬‬ ‫خبرنگار مثلث با او که عالوه بر رئیس کمیسیون واردات اتاق ایران‪ ،‬ریاست انجمن پیشگامان اقتصاد و نایب رئیسی‬ ‫اتاق مشترک ایران و چین را هم برعهده دارد‪ ،‬در این باره به گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫جزئیاتی در مورد تصمیم دول�ت برای اجرای فاز‬ ‫دوم هدفمندی یارانه ها منتشر ش�ده اما به نظر‬ ‫م ی رسد هنوز عده زیادی نم ی دانند که دقیقا چه‬ ‫اتفاقی قرار است بیفتد‪...‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬نه تنها من از انچه این روز ها گفته م ی ش��ود‬ ‫س��ر در نم ی اورم‪ ،‬بلکه فکر م ی کن��م خیل ی های دیگر هم‬ ‫هس��تند که س��ر در نم ی اورند دولت دقیقا م ی خواهد ب رای‬ ‫اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها چه کاری انجام دهد‪ .‬برخی‬ ‫دولت ی ها از افزایش قیمت حامل های انرژ ی حرف م ی زنند‪،‬‬ ‫روز دیگر یک نفر دیگر م ی گوید افزایش نخواهیم داشت یا‬ ‫اینکه افزایش با شیب کم خواهد بود‪ .‬به هرحال هنوز دقیقا‬ ‫مشخص نیست که چه ب رنامه ای در دستورکار است‪.‬‬ ‫انچه مشخص است این اس�ت که دولت اعالم‬ ‫کرده درام د ها از محل افزایش قیمت حام ل های‬ ‫انرژی قرار است در سال اینده به ‪ 48‬هزار میلیارد‬ ‫تومان برسد‪ ،‬در حالی که این رقم در بودجه سال‬ ‫‪ 92‬مع�ادل ‪ 28‬هزار میلی�ارد تومان بوده اس�ت‪،‬‬ ‫معن ی اش این است که حداقل رشد قیمتی معادل‬ ‫حدود هفتاد درصد باید انجام شود تا این در ام د ها‬ ‫محقق شود‪.‬‬ ‫‪ l‬این اعداد را چه کسی اعالم کرده است؟‬ ‫اینها اظهارات نمایندگان مجلس در مورد جزئیات‬ ‫اجرای قان�ون هدفمندی یارانه ها در س�ال اینده‬ ‫است‪...‬‬ ‫‪ l‬اما نمایندگان مجلس که منبع نیستند‪.‬‬ ‫‪58‬‬ ‫ب ه ه ر حال مش�خص اس�ت که افزایش قیمتی‬ ‫در راه است‪.‬‬ ‫‪ l‬در مورد اجرای هدفمندی یارانه‪ ،‬من معتقد هستم‬ ‫که باید چند اتفاق بیفتد تا بتوانیم این کار را ادامه دهیم‪.‬‬ ‫اول اینکه ما به زمان احتیاج داریم تا انچه را که تا امروز‬ ‫اتفاق افتاده است مرور کنیم و اصال چه شده است‪ .‬این قانون‬ ‫از مس��یر اصلی خودش به طور کلی خارج ش��ده است‪ .‬باید‬ ‫اجرای ان را تا امروز بررسی کنیم و نقاط قوت و ضعف ان را‬ ‫بررسی کنیم‪ .‬اجرای ادامه دار چیزی که تا امروز به اشتباه طی‬ ‫شده‪ ،‬تنها حاصلش دامن زدن به این اشتباه است‪ .‬من تصورم‬ ‫این است که در این مرحله بهتر بود ما اجرای طرح را متوقف‬ ‫کنیم و برگردیم از ابتدا اتفاقی که افتاده است را بررسی کنیم‬ ‫و اسی ب های ان را شناسایی کنیم‪.‬‬ ‫انچه تا ام��روز به نام هدفمندی یارانه ه��ا اتفاق افتاده‬ ‫قطعا هدفمندی یارانه ها نبوده است‪ .‬در حال حاضر ما تنها‬ ‫توانسته ایم طی دو‪ ،‬سه سال گذشته قیمت حامل های انرژی‬ ‫را اندکی تغییر دهیم اما نه در امد ان به درستی توزیع شده و‬ ‫نه معلوم شده است که یارانه ها به صورت هدفمند توزیع شده‬ ‫است یا خیر‪ .‬اصال معلوم نیست که ایا درامد حاصل واقعا با‬ ‫هدفی توزیع شده است؟ بعید است که این طور باشد‪ ،‬اتفاقی‬ ‫که افتاده است اینکه همزمان با افزایش تورم و کاهش شدید‬ ‫ارزش پول ملی حتی هدف دیگر هدفمندی یارانه ها یعنی‬ ‫کاهش مصرف هم محقق نشده است‪ ،‬جلوی قاچاق هم که‬ ‫گرفته نشده اس��ت‪ .‬در واقع عمال هر توقعی که از این طرح‬ ‫داشته ایم تا اینجا محقق نش��ده است‪ ،‬جز اینکه دولت یک‬ ‫سری تعهد های جدید ب رای خودش ایجاد کرده است و مردم‬ ‫فکر م ی کنند که به ازای هر نفر ایرانی بای��د در اغاز هرماه‬ ‫‪ 45‬هزار تومان پول دریافت کنند‪ .‬بدون توجه به اینکه قدرت‬ ‫خرید این پول چقدر است و چقدر اصال به درد انها م ی خورد‪.‬‬ ‫باید این موضوع را توضیح بدهم که ارزش پول ملی ما‬ ‫در یک مقطع به یک سوم کاهش یافته است‪ ،‬از طرف دیگر‬ ‫ما سه موج تورمی را در سه سال گذشته پشت سر گذاشته ایم‬ ‫که در هر کدام از انها تورم تا ‪ 30‬درصد افزایش یافته اس��ت‪،‬‬ ‫معنی همه این اعداد و ارقام این است که قدرت خرید ان ‪45‬‬ ‫هزار تومانی که به مردم پرداخت م ی شود نسبت به سه سال‬ ‫گذشته‪ ،‬تقریبا به منهای س ی هزار تومان رسیده است‪ .‬یعنی‬ ‫مردم اگر این پول را نم ی گرفتند و اوضاع هنوز مثل سه سال‬ ‫قبل بود‪ ،‬به این معنی که این بخشی از این تغیی رات اتفاق‬ ‫نیفتاده بود‪ ،‬االن ‪ 30‬هزار تومان در ماه به نفع مردم بود‪.‬‬ ‫اما به هر حال اعالم ش�ده که فاز دوم هدفمندی‬ ‫اجرا خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ l‬ای��ن موض��وع از نظ��ر م��ن سیاس��ی اس��ت‪،‬‬ ‫سیاست مدار ها نم ی توانند به این راحتی بگویند که ما دیگر‬ ‫نم ی توانیم یا به این نتیجه رسیده ایم که پرداخت این پول‬ ‫ادامه پیدا نکند‪ ،‬هر چند این پرداخت ها نفعی به حال مردم‬ ‫ندارد و تنها هزینه ای به دوش دولت است‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید در این ش�رایط بهتری�ن راهی که‬ ‫م ی توان�د پی�ش روی دولت قرار داش�ته باش�د‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬تصور ما این اس��ت که ما چاره ای غی��ر از اینکه‬ ‫نرخ حامل های ان��رژی را واقعی کنیم نداری��م‪ .‬ما طی چند‬ ‫سال گذشته تورمی را که نگران ان بودیم پذیرفته ایم‪ .‬حاال‬ ‫باید بپذیریم که وقت ان ش��ده اس��ت که ن��رخ حامل های‬ ‫انرژی را واقعی کنیم تا هرکس همان قدر که انرژی مصرف‬ ‫م ی کند‪ ،‬پولش را هم بپردازد‪ .‬البته این کار بدون واقع ی کردن‬ ‫دستمزدها امکانپذیر نیست‪ .‬شما نم ی توانید به یک کارگر‬ ‫دس��تمزدی معادل ‪ 170‬دالر بپردازید و بعد بخواهید قیمت‬ ‫حامل های انرژی را مثال با نرخ جهانی یا حتی با نرخی که در‬ ‫منطقه و در ترکیه استفاده م ی شود دریافت کند‪.‬‬ ‫بای��د دس��تمزد کارگ��ران به متوس��ط ن��رخ درامد در‬ ‫کشورهای در حال توسعه نزدیک شود‪ .‬این رقم یعنی تقریبا‬ ‫باالی ‪ 400‬دالر در هر ماه‪ .‬ما نم ی گوییم که نرخ دستمزدها به‬ ‫رقم میانگین در کشورهای توسع ه یافته برسد اما توقع بجایی‬ ‫است اگر بخواهیم که نرخ دستمزدها حداقل با نرخ هایی که‬ ‫در منطقه پرداخت م ی شود مشابهت داشته باشد‪.‬‬ ‫بعد از برقراری چنین توازنی م ی توانیم نرخ حامل های‬ ‫انرژی را هم به اندازه رقمی که در منطقه معمول اس��ت‪ ،‬از‬ ‫مصرف کنندگان دریافت کنیم‪.‬‬ ‫اگر چنی��ن توازن هایی برقرار ش��ود‪ ،‬ان وقت حمایت‬ ‫از بیکاران‪ ،‬اقش��ار اس��ی ب پذیر و افرادی که تحت پوشش‬ ‫سازمان های حمایتی قرار دارند هم م ی توانند واقعی باشد‪.‬‬ ‫تامین اجتماعی واقعی‪ ،‬خدمات بهداشتی و درمانی واقعی‬ ‫و همچنین امکانات تحصیلی واقعی م ی تواند توسط دولت‬ ‫تامین ش��ود اما تا زمانی که اجرای هدفمن��دی یارانه ها به‬ ‫صورت ناقص انجام م ی ش��ود‪ ،‬نه تنها اجرای ان اقتصادی‬ ‫لزا هم خواهد بود‪.‬‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه مشک ‬ ‫بنابراین فکر م ی کنی�د دولت باید چ�ه راهی در‬ ‫پیش بگیرد تا از این درگیری هدفمندی یارانه ها‬ ‫رها شود؟‬ ‫‪ l‬موضوع این اس��ت ک��ه هدفمن��دی یارانه ها به‬ ‫صورت یک قانون در مجلس تصویب شده است‪ .‬حاال هم‬ ‫ممکن است تعدادی از نمایندگان و حتی بیشتر انها به این‬ ‫موضوع اذعان کنند که هدفمندی یارانه ها یا حداقل ادامه ان‬ ‫به صورت فعلی درست نیست یا در اجرای فاز دوم اشکاالتی‬ ‫وجود داشته اس��ت؛ اما همین نمایندگان مجلس بودند که‬ ‫فاز اول هدفمن��دی یارانه ها را تصوی��ب کردند و همچنین‬ ‫همی ن ها بودند که به اجرای فاز دوم رای دادند؛ بناب راین باید‬ ‫بین مجلس و دولت همکاری وجود داش��ته باشد تا بتوانیم‬ ‫به سمتی حرکت کنیم که هم فشارهای اقتصادی را از روی‬ ‫دوش دولت و مردم برداریم و هم بتوانیم قیمت حامل های‬ ‫انرژی را واقعی کنیم تا با هم تراز شدن قیمت ها با کشورهای‬ ‫منطقه حداقل بخش��ی از قاچاق س��وخت کنترل ش��ود و‬ ‫هزینه های دولت در این زمینه کاهش یابد‪.‬‬ ‫اما حتی این هماهنگی هم به یک سری مقدمات‬ ‫دارد‪ ،‬نیاز نه؟‬ ‫‪ l‬معتقدم که نیاز داریم در برخی بخش ها اصالحاتی‬ ‫ایج��اد کنیم‪ ،‬انضباط مالی دولت بس��یار مهم اس��ت‪ ،‬این‬ ‫نضباط مالی البته تنها از دولت اغاز م ی شود و بعد از ان باید‬ ‫به س��ایر قوا و البته مردم هم س��رایت کند‪ .‬اگر ما به سمت‬ ‫انضباط مالی حرکت کنیم ان وقت معلوم م ی ش��ود که هر‬ ‫یک ریالی که داریم از کجا حاصل و در کجا هزینه م ی شود‪.‬‬ ‫وقتی دخل و خرج دولت به روشنی مشخص باشد‪ ،‬مردم هم‬ ‫از ان دولت الگو م ی گیرند‪ ،‬و به انها سرایت م ی کند‪ ،‬انها که‬ ‫م ی توانیم امیدواریم باشیم که تمام کشور به سمت انضباط‬ ‫مالی حرکت م ی کند‪.‬‬ ‫این موضوع نظام جامع اطالعات هم برای خودش‬ ‫گره دیگری اس�ت‪ .‬دول�ت اعالم ک�رده که مردم‬ ‫م ی توانند اطالعات مالی خودشان را از طریق یک‬ ‫سامانه و به شیوه خود اظهاری ثبت کنند و این را‬ ‫برای اجرای هدفمندی یارانه ها ش�رط کرده این‬ ‫در حالی است که ما هیچ سیستمی برای کنترل‬ ‫اطالعاتی در اختیار نداریم‪.‬‬ ‫‪ l‬این خود اظه��اری م ی تواند ش��روع خوبی ب رای‬ ‫جمع اوری بانک اطالعاتی از مردم باشد‪ ،‬البته در این برنامه‬ ‫پی ش بینی ش��ده اگر کس��ی که درامدش از ک��ف درامدی‬ ‫که دولت مشخص کرده بیشتر باش��د باز هم ب رای دریافت‬ ‫یارانه ها اقدام کرده است؛ در صورتی که این موضوع به دولت‬ ‫ثابت شود‪ ،‬دولت م ی تواند ان فرد را جریمه کند‪ .‬این رویکرد‬ ‫م ی تواند تا حدودی کارساز باشد‪.‬‬ ‫از این طریق م ی شود تع دادی از دریافت کنندگان یارانه را‬ ‫کم کرد‪ ،‬چون به هر حال عده ای هستند که همین حاال هم‬ ‫از ثبت نام خودداری م ی کنند‪ ،‬بعد م ی شود به انهایی که ب رای‬ ‫دریافت یارانه ثب ت نام کرده ان��د توضیح داد که مثال دریافت‬ ‫پول نقد در قالب هدفمندی یارانه ها انقدر ها مفید نیست که‬ ‫در یافت خدمات بهداشتی بهتر‪ ،‬خدمات اموزشی جامع تر و‬ ‫چی ز هایی از این دست‪.‬‬ ‫البته بین دولت و م��ردم هیچ وقت در مورد مس��ائل‬ ‫مالی شفافیت وجود نداش��ته و این تنها مختص به کشور‬ ‫ما نیست بلکه در اکثر کشور ها این مشکل وجود دارد با این‬ ‫حال نم ی توان پذیرفت دولت ادعا کند که هیچ روش و هیچ‬ ‫بانک اطالعاتی ب��رای کنترل داده هایی ن��دارد که از طریق‬ ‫خود اظهاری جمع م ی شود‪.‬‬ ‫‪ l‬اما دول�ت از چه راه های�ی م ی تواند اطمینان‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫همان طور که اشاره شد‪ ،‬برخی معتقدند که اجرای‬ ‫هدفمندی یارانه ها باید در این مقطع متوقف شود‬ ‫و بازنگری اساس�ی در ان صورت گی�رد‪ ،‬اما چرا‬ ‫دولت زیر بار چنین موضوعی نم ی رود و همچنان‬ ‫م ی خواهد ان را ادامه دهد؟ ایا واقعا امکان توقف‬ ‫طرح در این مرحله از نظر اقتصادی وجود ندارد؟‬ ‫‪ l‬باید بپذیریم که این کار بای��د از یک جایی اغاز‬ ‫شود‪ ،‬باید بپذیریم که انضباط مالی را حاکم کنیم و همچنین‬ ‫نظام مشخص اطالعاتی از مردم در اختیار داشته باشیم‪.‬‬ ‫اطالعاتی در این مورد هم وجود دارد‪ ،‬همین االن هم‬ ‫ما م ی دانیم که مثال تمام بانشس��ته های س��ازمان تامین‬ ‫اجتماعی و صندوق های بازنشستگی جزو کسانی هستند‬ ‫که باید یارانه را دریافت کنند یا تمامی خانوار هایی که درامد‬ ‫انها کم تر از یک تا یک و نیم میلیون تومان است هم باید این‬ ‫یارانه ها را داشته باشند‪ ،‬افراد تحت پوشش بهزیستی‪ ،‬کمیته‬ ‫امدداد و س��ایر س��ازمان های حمایتی هم در جامعه هدف‬ ‫دریافت کنندگان یارانه هس��تند مجموع اینها چیزی حدود‬ ‫‪ 50‬درصد کل خانوار های کشور را تشکیل م ی دهد‪ ،‬از انچه‬ ‫باقی م ی ماند یک ع��ده ای از خانوارها قاعدتا دیگر ب رای فاز‬ ‫دوم اعالم نیاز نخواهند کرد و خودشان انصراف خواهند داد‪.‬‬ ‫اینها م ی توانند بین ‪ 15‬تا ‪ 20‬درصد خانوار های کشور باشند‪،‬‬ ‫انچه باقی م ی مانند عدد کمی از کل خانوار های جامعه است‪،‬‬ ‫که دولت نیاز خواهد داشت صحت اطالعات انها را بررسی‬ ‫کند‪ ،‬این فرایند البته زمان بر خواهد بود اما این طور نیست‬ ‫که بگوییم غی ر ممکن است‪.‬‬ ‫دولت باید ب رای اجرای طرحش شهامت داشته باشد‪،‬‬ ‫باید تالش کند تا اطمینان مردم را جلب کند و این کار با نشان‬ ‫دادن اینکه خودش قابل اعتماد است ممکن خواهد بود‪ .‬اگر‬ ‫دولت خودش در امور مالی منضبط باشد و مردم ببینند که‬ ‫مثال همسایه انها یک شبه میلیارد نشده است یا فالن مدیر‬ ‫دولتی که تا دیروز با پژو به محل کارش م ی رفت‪ ،‬امروز یک‬ ‫اپارتمان ‪ 300‬متری در کجای شهر نخریده است‪ ،‬اطمینان‬ ‫مردم هم به دولت جلب خواهد شد‪.‬‬ ‫ش��ما البته این را به یاد ندارید اما انها که سنش��ان به‬ ‫س��ال های جنگ و انقالب م ی رسد باور م ی کنند که همین‬ ‫مردم همه ان چیزی را که در سفره داشتند با دیگران تقسیم‬ ‫م ی کردن��د‪ .‬هنوز زمان زیادی از ان روز ها نگذش��ته اس��ت‪،‬‬ ‫اگر مردم دوباره از مدی��ران و دولت ها صداقت را ببیند حتما‬ ‫همکاری ها افزایش خواهد یافت‪g .‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪ l‬همان زمانی که رقابت های انتخاباتی در جریان‬ ‫بود‪ ،‬در مصاحب ه ای گفتم که کاندیداهای ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫چه به صورت علنی و شفاف و چه در جمع های کارشناسی‪،‬‬ ‫باید تکلیف خودشان را با دو مقوله بسیار مهم روشن کنند‪.‬‬ ‫یکی از اینها مساله چگونگی اجرا و ادامه هدفمندی یارانه ها‬ ‫و دیگری مساله یا معضل مس��کن مهر است‪ .‬منتها همان‬ ‫زمان هم مشخص بود که کار راحتی نخواهد بود‪.‬‬ ‫است‪ ،‬در صورتی که امروز با موضوع برنام ه ریزی‬ ‫برای هدفمندی یارانه ها رو ب ه رو هستیم‪....‬‬ ‫حاصل کند ک�ه پولی ک�ه پرداخ�ت خواهد کرد‪،‬‬ ‫دقیقا به دس�ت همان کس�انی خواهد رسید که‬ ‫به ان نیاز دارند؟‬ ‫مجی د رض�ا حری�ری‬ ‫معتقد اس�ت بی�ن دولت و‬ ‫م�ردم هیچ وق�ت در م�ورد‬ ‫مس�ائل مال�ی ش�فافیت‬ ‫وج�ود نداش�ته و ای�ن تنها‬ ‫مختص به کشور ما نیست‬ ‫بلکه در اکثر کش�ور ها این‬ ‫مشکل وجود دارد با این حال‬ ‫نم ی ت�وان پذیرف�ت دولت‬ ‫ادعا کن�د که هی�چ روش و‬ ‫هیچ بان�ک اطالعاتی برای‬ ‫کنت�رل داده هایی ن�دارد که‬ ‫از طری�ق خود اظهاری جمع‬ ‫م ی شود‬ ‫فراین�د حرکت به س�وی انضباط مال�ی زمان بر‬ ‫‪59‬‬ ‫تاریخ‬ ‫مجادله ایبرسررابطهفاطمی یا‬ ‫حزبتوده‪،‬سازمانسیاو‪...‬‬ ‫معمای حسین فاطمی‬ ‫قهرمان یا خائن؟‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫در این عکس‪ ،‬حسین فاطمی با‬ ‫محاس�ن بلند درکنار چند چهره‬ ‫نظامی دیده می شود‬ ‫تــاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫جمهوریخواه در برابر مشروطه خواه‬ ‫‪1‬‬ ‫ی و مصدق چه تفا وت هایی با هم داشتند؟‬ ‫حسین فاطم ‬ ‫در اولین ساعات روز ‪ 25‬مرداد ‪ 1332‬که شاه از رامسر‬ ‫به س��وی بغداد پرواز کرد؛ ط��رح کودتایی ن��اکام در ته ران‬ ‫شکس ت خورده‪ ،‬عرصه سیاسی کش��ور چهره ای را در کنار‬ ‫محمد مصدق دید که بیش از این به مرد خطابه های پرشور‬ ‫و سرمقاله های تند مشهور بود‪ .‬او از کاخ وزارت امورخارجه‬ ‫سوار بر اتومبیل خود شد و به کاخ شاه رفت‪ .‬او از رحیم خان‬ ‫هی راد‪ ،‬رئی س دفتر مخصوص و س��لیمان بهبودی‪ ،‬رئیس‬ ‫تشریفات دربار که در بازداشت بوده اند خواست که کلی د های‬ ‫گاو صندوق ها و قفس ه هایی را که در ان جواه رات‪ ،‬وجوه نقد‪،‬‬ ‫اسناد و اشیای گرانبها و نیز اسناد و دفاتر رمز و محرمانه بوده‬ ‫را به وی تحویل دهند‪ .‬این دو تن با وجود تهدید اما حاضر به‬ ‫این کار نم ی شوند او اما دستور به شکستن قفل ها را صادر‬ ‫‪60‬‬ ‫م ی کند‪ .‬مصدق اما این موضوع را از سوی ماموران فرمانداری‬ ‫نظامی مطلع م ی شود‪ .‬او فورا تلفنی به وزیر امورخارجه اش‬ ‫دستور م ی دهد که از شکس��تن در ها و قفس ه ها خودداری‬ ‫کند و بدون کوچکترین دخالتی در اموال و اسناد موجود در‬ ‫کاخ س��عداباد تنها به الک و مهر کردن اتاق ها اکتفا نماید‪.‬‬ ‫این روایتی است از حس��ین فاطمی‪ ،‬دست راست مصدق‬ ‫که در ‪ 25‬مرداد‪ ،‬از مص��دق انقالب ی تر ب��ود و البته جلوتر‬ ‫از رهبر خود گام برداش��ت؛ اما قدم های ل��رزان و بیمارگونه‬ ‫مصدق نم ی توانس��ت او را همراهی کن��د‪ .‬جمهوری ای ران‬ ‫حس��ین فاطمی کافی بود که مش��روطه خواه سنت گرایی‬ ‫مثل مصدق هی چ گاه او را همراهی نکند‪ .‬او کیس��ت که از‬ ‫یک سو به عنوان پیش��نهاد دهنده مل ی شدن صنعت نفت‬ ‫توسط مصدق نامیده م ی ش��ود و از س��ویی هم در دادگاه‬ ‫نظامی توسط سپهبد ازموده دادس��تان دادگاهی بر مبنای‬ ‫ماده ‪ 317‬قانون مدنی با عنوان برهم زدن اساس حکومت‬ ‫به اعدام محکوم م ی شود‪ .‬او چگونه فکر م ی کرد که در بعد‬ ‫از انقالب بهمن ‪ 57‬یکی از مدرن ترین میادین ته ران را به‬ ‫نام او سند زدند؟‬ ‫حس��ین فاطمی فرزن��د س��ی ف العلمای نائینی بود‪،‬‬ ‫روحانی برجسته و شجاعی که ضد حاکمان مستبد‪ ،‬مالکان‬ ‫حری��ص و چپاولگران اموال م��ردم و ماموران رش��وه خوار‬ ‫در منبر س��خن م ی گفت‪ .‬او از هم��ان ابت��دا در نوجوانی‬ ‫روزنامه نگاری پیش��ه کرد و در ته ران در برخی از روزنامه ها‬ ‫قلم م ی زد اما وقتی ب رادرش ش��هردار شی راز ش��د‪ ،‬روزنامه‬ ‫فاطمیسعیکردازمصدقمحافظهکار‬ ‫یکانقالبیبسازد‬ ‫توگوبا‬ ‫عبدخداییدرگف ‬ ‫مثلث‪:‬‬ ‫محمدعلیبهمنیازم رامسیاسی‬ ‫فاطمیمیگوید‬ ‫ی به دنبال نخس ت وزیری بود‬ ‫فاطم ‬ ‫باختر امروز را در اصفهان س��ردبیری ک��رد‪ .‬وی در همین‬ ‫دوران مقاله ای ضد مجلس رضا شاهی نوشت و نمایندگان‬ ‫مجلس را تلویحا «عروسک های خیمه شب بازی» نامید‪.‬‬ ‫ابتدا متوجه تعریض فاطمی نش��دند اما یکی از نمایندگان‬ ‫پس از چندی متوجه نکته ظریف وی ش��د و به ش��هربانی‬ ‫اطالع داد‪ .‬فاطمی روزنامه نگار جوان به زندان افتاد اما دوران‬ ‫زندان او چندان طول نکشید‪.‬‬ ‫مرد امروز در باختر امروز‬ ‫بازگشت دکتر مصدق به صحنه مب��ارزه با انتخابات‬ ‫شانزدهم و شعار ازاد نب��ودن انتخابات بود ک��ه راه را ب رای‬ ‫ائتالفی مل��ی م ی گشاید‪ .‬مص��دق در بیانی��ه ای از مردم‬ ‫م ی خواهد ک��ه او و یاران��ش را تنها نگذارند‪ ،‬انه��ا در دربار‬ ‫متحصن شدند اما این تحصن نتیجه ای در بر ندارد تا اینکه‬ ‫هژیر‪ ،‬وزیر دربار در استانه شبست��ان مسجد سپهساالر به‬ ‫دست سی د حسین امامی از یاران نواب صفوی به قتل رسید‪.‬‬ ‫پس از این قتل در ته ران حکوم��ت نظامی اعالم شد‪ .‬عده‬ ‫زیادی از مخالف��ان دولت بازداشت شدن��د و مصدق هم به‬ ‫احمد اباد تبعید گردید‪.‬‬ ‫در همین ایام تبعی��د بود که مص��دق «متحصنین‬ ‫دربار» را به احمد اب��اد دعوت ک��رد‪ .‬اینجاست که حسین‬ ‫فاطمی جوان و سردبیر باختر ام��روز سخن از ائتالف ملی‬ ‫م ی زند‪« :‬اکن��ون که فواید کار دسته جمع��ی بر عموم رفقا‬ ‫تــاریخ‬ ‫همراه مصدق‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫اما در همی��ن زمان متفقین ای ران را اش��غال کردند و‬ ‫رضا شاه سلطنت را به ولیعهد سپرد‪ .‬در این زمان بود که همه‬ ‫زندانیان سیاسی از جمله سی د حس��ین فاطمی ازاد شدند‪.‬‬ ‫وی بعد از ش��هریور ‪ 1320‬به ته ران رفت ت��ا روزنامه باختر‬ ‫را منتشر کند‪ .‬انتش��ار روزنامه باختر در ته ران از چهاردهم‬ ‫تیر م��اه ‪ 1321‬اغاز ش��د؛ هنوز کابینه اول علی س��هیلی‬ ‫‪1274‬ـ ‪ 1337‬سقوط نکرده بود و مجلس سیزدهم م ی رفت‬ ‫که به نیمه عمر خود برسد‪.‬‬ ‫ی در روزنامه باختر با عنوان‬ ‫نخستین مقاله دکتر فاطم ‬ ‫«خدا‪ ،‬ای ران‪ ،‬ازادی» منتش��ر ش��د‪ .‬روزنام��ه باختر به علت‬ ‫مقاالت تند و همکاری با گروهی از نویس��ندگان برجسته‬ ‫جای خود را در محافل سیاسی و مطبوعاتی ته ران باز کرد‪.‬‬ ‫در این میان اما در س��ال های بعدی اس��نادی منتشر شده‬ ‫است که گفته م ی شد حسین فاطمی از فاتح‪ ،‬مدیر ای رانی‬ ‫شرکت نفت ای ران و انگلیس ب رای انتشار باختر امروز مبالغی‬ ‫را دریافت کرده بود‪ .‬این البته زمانی است که فاتح حتی در‬ ‫ابتدای کار حزب توده در انتش��ار روزنامه ح��زب همکاری‬ ‫رسمی داش��ت و به همین دلیل در محافل سیاسی ته ران‬ ‫س��خن از انگلیس��ی های توده ای به عنوان طعنه و طنز به‬ ‫میان م ی امد‪.‬‬ ‫مش��ی باختر امروز گرچه تند و چپ روانه بود اما ضد‬ ‫حزب توده مقاالتی را منتشر م ی کرد‪ ،‬در این راه اما با نامزدی‬ ‫ب رادر فاطمی از اصفهان ب رای مجل��س باتوجه به اینکه در‬ ‫ان ایام اصفهان یکی از بزرگترین مراکز فعالیت حزب توده‬ ‫میان کارگران کارخانجات بود‪ ،‬مبارزات انتخاباتی اصفهان‬ ‫رقابتی میان فاطمی و حزب توده را پدید اورده بود و در این‬ ‫کارزار سرانجام س��ی ف پور فاطمی به وکالت از اصفهان به‬ ‫مجلس ش��ورای ملی راه یاف��ت‪ .‬این درگیری ه��ا منجر به‬ ‫ان ش��د که روزنامه های ح��زب توده به حس��ین فاطم ی و‬ ‫ب رادرش بتازند‪ .‬حس��ین فاطمی در مرداد م��اه ‪ 1324‬ب رای‬ ‫ادامه تحصیل در رشته حقوق سیاسی به فرانسه رفت‪ .‬وی‬ ‫در فرانسه‪ ،‬گذشته از انکه در رشته حقوق تحصیل م ی کرد‪،‬‬ ‫در مدرس��ه «هوت اتود انتر ناسیونالیس��م» پاریس نیز به‬ ‫تحصیل در رشته روزنامه نگاری پرداخت‪.‬‬ ‫ابتدا به عنوان نماینده مطبوعات در کنف رانس کار به‬ ‫ژنو رفت‪ ،‬س��پس در پاریس تحصیالت خود را دنبال کرد‪.‬‬ ‫فاطمی طی اقامت در پاریس از لحاظ مالی در مضیقه بود‪،‬‬ ‫لیکن ب رادرش س��ی ف پور فاطمی و مصباح زاده و گاهی نیز‬ ‫شهاب خسروانی به او کمک مالی م ی کردند‪.‬‬ ‫او در مدت اقامت در اروپا رواب��ط خود را با مطبوعات‬ ‫ای ران قطع نکرد و مقاالتی ب رای روزنامه مرد امروز و روزنامه‬ ‫ستاره تنظیم و ارسال م ی کرد‪ .‬بعد از بازگشت به ته ران بود‬ ‫که باختر امروز را روزانه منتش��ر کرد و در اولین مقاله اش با‬ ‫عنوان «یا مرگ یا ازادی» نوشت‪« :‬پیش از هر چیز انسان‬ ‫باید بداند مرگی که م ی پذیرد حتما قرین شرف و افتخار باشد‬ ‫همین طور ان زندگی که قبول م ی کند و در پناه ان دقایق‬ ‫ایام را سپری م ی سازد با سرافرازی و شرف توام باشد‪ ...‬برخیز‪،‬‬ ‫بیدار شو! این خواب طوالنی افتخار را از دست تو گرفت‪ ،‬تو‬ ‫مفتخر دنیا بودی‪ ...‬حیف از این نژاد که س��رور و ساالر دنیا‬ ‫بوده‪ ،‬منقرض شود‪ ...‬ش��عار ما این است‪ :‬یا مرگ یا ازادی»‬ ‫این تندگویی و تندنویس��ی فاطم ی به عنوان اولین مش��ی‬ ‫باختر امروز نزد افکار عمومی وی را روزنامه نگاری همانند‬ ‫دوستش محمد مسعود‪ ،‬س��ردبیر «مرد امروز» کرد‪ .‬در این‬ ‫میانه است که باختر امروز گرچه به شدت علیه دولت ساعد‬ ‫عمل م ی کرد‪ ،‬هیچ گاه ضد شاه تعرضی نم ی کرد و در گروه‬ ‫مطبوعات ضد شاه نبود‪ ،‬البته بسیاری معتقد بودند که وی‬ ‫رابط شاه و مصدق نیز است و در ابتدای کار زمانی که مصدق‬ ‫در مجلس پانزدهم بازگشتی دوباره به عرصه سیاسی کشور‬ ‫داشت‪ ،‬میانه او و دربار را نگه م ی داشته است‪.‬‬ ‫گرچه باخت��ر امروز ضد نیروهای س��نتی سیاس��ی‬ ‫مقاالت و گزارش هایی را منتش��ر م ی کرد حداقل تا س��ال‬ ‫‪ 1328‬مدافع ش��اه بوده است‪« :‬اﻣﺮوز ﻧﻬﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﺳﻠﻄﻨﺖ‬ ‫اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﭘﺎدﺷﺎﻩ ﺟﻮان رﺋﻮف و دﻣﻮﮐﺮات‬ ‫اﻳﺮان ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻩ ﺟﻮان در ﻳﮏ ﻣﻮﻗﻊ ﺣﺴﺎس و ﻣﺸﮑﻞ زﻣﺎم اﻣﻮر‬ ‫ﮐﺸﻮر را ﺑﻪدﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و اﮔﺮ ﺛﺒﺎت ﻗﺪم و ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻴﺪارﯼ‬ ‫ﺷﺒﺎﻧﻪ روزﯼ او ﻧﺒﻮد‪ ،‬توﻓﺎن ﺣﻮادث‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ و ﻣﻠﻴﺖ و اﺳﺘﻘﻼل‬ ‫وﻃﻦ ﻣﺎ را ﺑﺮ ه��م ﻣ ﯽ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ ...‬ﻋﺸﻖ زاﻳﺪاﻟﻮﺻﻒ او ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫اﻳﺮان را از ﻏﺎﺋﻠﻪ ﺁذرﺑﺎﻳﺠﺎن‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﻠﮑﻪ ه��ای اﻳﺮان‬ ‫ﻧﺠﺎت داد‪ ۶(»..‬ﺷﻬﺮﻳﻮر ﻣﺎﻩ ‪)١٣٢٨‬‬ ‫اما باختر امروز در ‪ 25‬مرداد از قول فاطمی م ی نویسد‬ ‫که شاه خلع شده است و م ی نویسد که « محمد رضا شاه را‬ ‫قبله گا ِه هرچ��ه دزد‪ ،‬هرچه چه ب ی نام��وس‪ ،‬هرچه واخورده‬ ‫اجتماع‪ »...‬ب��وده اس��ت‪ .‬در ‪ 26‬م��رداد در سرمقاله ای تند‬ ‫این چنین ضد شاه م ی نویسد‪« :‬برو ای خائن که تو را ان قدر‬ ‫اجانب نیز پست و حقیر شناخته اند که دیگر ب رای این جنایت‬ ‫هولناک‪ ...‬مزدی به تو نخواهند داد‪ ...‬ملت ای ران تشنه انتقام‬ ‫است و م ی خواهد تو را‪ ...‬بر چوبه دار ببیند‪ ».‬باختر امروز اما‬ ‫در ‪ 28‬مرداد توسط کودتاچیان ب��ه اتش کشیده م ی شود و‬ ‫سردبیرش که وزیر امورخارجه‪ ،‬مع��اون و سخنگوی دولت‬ ‫مصدق بود پنهان م ی شود‪.‬‬ ‫روشن شد و قدرت و نفوذ و اتح��اد و وحدت بر همه معلوم‬ ‫شد چه خوب است این عده ب��رای کارهای مهم سیاسی و‬ ‫مملکتی دست به دست هم داده و به نام جبهه ملی تحت‬ ‫نظ��م و دیسیپلین خاصی شروع به مب��ارزه ب رای پیشرفت‬ ‫اهداف مختلف نماییم‪ ».‬حاضران پذیرفتند و به این ترتیب‬ ‫نام جبهه ملی هم در احمد اباد به اتفاق ارا تصویب شد‪ .‬نکته‬ ‫جالب اینجاست که مصدق و فاطمی از اینجا به بعد در کنار‬ ‫هم قدم برم ی دارند‪.‬‬ ‫فاطمی پس از تشکیل جبهه ملی تمام تالش خود را‬ ‫بر سرشکل گیری جبهه ملی گذاشت و پس از انکه انتخابات‬ ‫دوره شانزدهم ته��ران به دلیل رسوایی بی��ش از حد باطل‬ ‫اعالم شد‪ ،‬به عنوان یکی از نمایندگان جبهه ملی به همراه‬ ‫مصدق که رای اول ته ران را به خود اختصاص داده بود‪ ،‬وارد‬ ‫مجلس شد‪ .‬در ابتدای امر فراکسیون جبهه ملی مخالفت‬ ‫خود را با قرارداد گس ‪ -‬گلشائیان ک��ه دولت انگلیس را تا‬ ‫سال ‪ 1993‬در غارت منابع ای ران اسوده خاطر م ی ساخت‪ ،‬اغاز‬ ‫کردند و این در حالی بود که شاه به انگلیس ی ها قول داده بود‬ ‫که با گرفتن اختیار انحالل مجلسین خواهد توانست الیحه‬ ‫نفت گس‪ -‬گلشائیان را از تصویب بگذراند و چون حسین‬ ‫عال کاری از پیش نبرد با فش��ار اربابان خارجی رزم ارا بر سر‬ ‫کار امد تا با فشار و دیکتاتوری‪ ،‬منافع خارجی را تامین کند؛‬ ‫گرچه او خود رویاهای بزرگی در سر داشت‪.‬‬ ‫فراکسی��ون مل��ی مجل��س ام��ا در براب��ر رزم ارا‬ ‫ایستاد و سرانج��ام کمیسیون نف��ت به اتف��اق ارا قرارداد‬ ‫گس ـ گلشائیان را رد کرد‪ .‬اعالمیه کمیسیون نفت‪ ،‬رزم ارا‬ ‫را سخت خشمگین کرد و فرمان توقیف چند روزنامه ملی‬ ‫و مستق��ل را اعالم کرد‪ .‬ف��ردای تعطی ل ش��دن روزنامه ها‬ ‫فرمانداری نظامی به دفتر روزنامه باختر امروز حمله و دکتر‬ ‫فاطمی را دستگیر کرد‪.‬‬ ‫در روزهای بعدی اما مصدق ط��رح مل ی شدن نفت را‬ ‫هر روز بین مردم و نمایندگان م ی ب��رد تا انان هم تدریجا با‬ ‫منافع خویش اشنا شوند‪ .‬سپهب��د رزم ازا نیز محرمانه ب رای‬ ‫خنث ی کردن ط��رح مل ی شدن نف��ت با شپ��رد‪ ،‬سفیر کبیر‬ ‫انگلستان تماس م ی گرفت تا نظر دولت انگلستان را بداند‪.‬‬ ‫بناب راین روز دوم اسفند ماه ‪ 1323‬رزم ارا‪ ،‬شپرد سفیر انگلیس‬ ‫را مطلع کرد که در نظ��ر دارد پیشنهادی به مجلس تقدیم‬ ‫دارد که مانع از مل ی شدن صنعت نفت شده و اساس ان طبق‬ ‫ضوابطی است که مورد قبول دول��ت انگلستان بر مبنای‬ ‫پنجاه ـ پنجاه باشد‪.‬‬ ‫مجادله میان فراکسیون ملی و رزم ارا باعث شد که او‬ ‫در روز ‪ 12‬اسفند بدترین توهی ن ها را بکند مبنی بر اینکه از‬ ‫ای رانیان هیچ کاری ساخته نیست و انها حتی لوله تفنگ هم‬ ‫نم ی توانند بسازند چه رسد به اینکه تاسیسات عظیم نفتی‬ ‫را اداره کنند‪ ،‬اصرار بر غالب ک��ردن فرمول فرمایشی دولت‬ ‫انگلستان ب رای مقابله با مل ی شدن صنعت نفت کرد‪ .‬مصدق‬ ‫در پاسخ به رزم ارا با دالئل طرح مل ی ش��دن صنعت نفت را‬ ‫بزرگترین اقدام ب رای ازادی و ترقی ملت ای ران برشمرد و روز‬ ‫‪ 16‬اسفند ماه س��ال ‪ 1329‬در این رابط��ه اظهاراتی داشت‪.‬‬ ‫فردای ان روز ـ ‪ 17‬اسفند ـ کمیسیون نفت به اتفاق ارا ملی‬ ‫شدن صنعت نفت را در سراسر کشور تصویب کرد‪ .‬روز ‪29‬‬ ‫اسفند نیز مجلس سنا رای مجلس شورای ملی را تایید کرد‪.‬‬ ‫بنا به شهادت صریح دکتر مص��دق‪ ،‬ابتکار پیشنهاد‬ ‫ملی کردن نفت از سوی دکتر فاطمی بود‪ .‬مصدق در مورد‬ ‫‪61‬‬ ‫نقش فاطمی در نهضت ملی شدن نفت در یکی از نامه های‬ ‫خود پس از تبعید به احمد اب��اد م ی نویسد‪« :‬اگر مل ی شدن‬ ‫صنعت نفت خدمت بزرگی است ک��ه به مملکت شده باید‬ ‫از ان کسی که اول این پیشنهاد را کرد سپاسگزاری کرد و‬ ‫ان کس شهید راه وطن دکتر سی د حسین فاطمی است‪»...‬‬ ‫در این میان اما حسی��ن مکی نی��ز روایتی متفاوت‬ ‫با مصدق دارد‪ .‬حسین مکی ضمن اینک��ه خود‪ ،‬نریمان و‬ ‫حسین فاطمی را مبتکر این ط��رح م ی داند‪ ،‬تاکید م ی کند‬ ‫که «دکتر مصدق اخرین کسی بود که امضای خود را پای‬ ‫پیشنهاد نهاد‪».‬‬ ‫سه روز سرنوشت‬ ‫تــاریخ‬ ‫تمام تالش های حضرت ایت ا‪ ...‬زنجانی‪ ،‬ب رای نجات‬ ‫او یا فراری دادنش ناکام ماند‪ .‬حتی گوجه فرنگ ی هایی را که‬ ‫به دستور ایت اهلل زنجانی به اتاق او فرستاده م ی شد‪ ،‬دردی‬ ‫را درمان نکرد‪ .‬مردی در اتاق مج��اور بود که در اثر ضربات‬ ‫چاقو و ضرب وشتم شدید پس از دستگیری‪ ،‬تمام سیستم‬ ‫روده های مصنوعی او باعث خونریزی شدید داخلی شده بود‪.‬‬ ‫تنها ارتباط او با جهان‪ ،‬نامه های کوتاهی بود که روی کاغذ‬ ‫سیگار به ایت اهلل زنجانی م ی نوشت‪.‬‬ ‫وزیر خارجه ای ک��ه در سفارت انگلی��س را بسته بود‬ ‫و نظریه پ��رداز ملی شدن نفت بود و س��ه روزی ‪ 25‬مرداد تا‬ ‫‪ 28‬مرداد شاه را ب��ا ابتکار شخصی از سلطن��ت خلع کرده‬ ‫و به سف��رای ای ران در همه ج��ای دنیا نوشته ب��ود که شاه‬ ‫فراری را استقبال نکنند در شرایطی به سر م ی برد که تنها‬ ‫اعدامش م ی توانست پهلوی ه��ا را ارام کند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫در کن��ار روایت قهرمانان��ه از فاطمی‪ ،‬روایت��ی دیگر وجود‬ ‫دارد که بیشت��ر از سوی روزنامه نگارانی مث��ل می راشرافی‪،‬‬ ‫پاینده و‪ ...‬است ک��ه به وی تهمت م ی زدن��د که «فاطمی‬ ‫ در مدرس��ه امریکایی اصفه��ان غسل تعمی��د داده شده و‬ ‫به هی چ وجه موازین مذهبی و اخالقی را رعایت نم ی کند‪ .‬با‬ ‫محمد مسعود حشر و نشر داشته‪ ...‬و هی چ گونه به مسائل‬ ‫ای ران اگاهی ندارد‪».‬‬ ‫از طرف دیگر عده ای هم که در اط راف دکتر مصدق‬ ‫بودند ـ غیر از حسین مکی و عناصر دیگری که در احزاب‬ ‫سیاسی ان روز بودند ‪ -‬با فاطمی مخالفت م ی کردند‪ .‬انها‬ ‫معتقد هستند که فاطمی عام��ل سرسپرده انگلیس است‬ ‫که نطق مصدق در پاسخ به این گفته ها‪ ،‬جالب توجه است‪:‬‬ ‫«اگر هم ان طور که شما م ی گویید او عامل سرسپرده باشد‪،‬‬ ‫ایشان توبه کرده و از نظر من حری است که م ی تواند از هر‬ ‫حیث موجه باشد‪».‬‬ ‫پس از کودتای ‪ ۲۸‬مرداد ب��ود که او توسط حزب توده‬ ‫که روزگاری ب��ا یکدیگر مخالفت م ی کردن��د و البته در سه‬ ‫روز سرنوش��ت همراه هم سخ��ن از جمه��وری م ی گفتند‬ ‫مخفی بود تا اینک��ه در ششم اسفن��د دستگیر شد‪ .‬همان‬ ‫ابتدای دستگی��ری تصمیم گرفته م ی ش��ود حین دادرسی‬ ‫توسط یک حرک��ت به ظاهر خودج��وش مردمی به دست‬ ‫شعبان جعفری و مریدانش به قتل برسد که وی و خواهرش‬ ‫مجروح م ی شوند‪ .‬حسین فاطم ی سرانجام پس از محاکمه‬ ‫غیرعلنی در دادگاه نظام��ی به دلیل اقدام ب��رای برکناری‬ ‫شاه و اقدام علیه سلطنت در سحرگاه ‪ ۱۹‬ابان ‪ ۱۳۳۳‬اعدام‬ ‫شد‪ .‬اشرف پهلوی در اع��دام او اصرار زیادی م ی ورزید‪ .‬دکتر‬ ‫سی ف پور فاطمی‪ ،‬ب رادر دکت��ر حسین فاطمی در خصوص‬ ‫نحوه اعدام وی م ی گوید‪« :‬حسین را وقتی ب رای اعدام بردند‬ ‫که بسیار ناخوش احوال و بیمار بود‪ .‬او را ب رای اجرای حکم‬ ‫با ب رانکارد و در حال تب اوردند و نصیری و بختیار با شلیک‬ ‫سه گلوله او را از بین بردند‪ ».‬ایت اهلل زنجانی تالش بسیاری‬ ‫ب��رای جلوگیری از اع��دام دکتر فاطمی م ی کن��د و حتی از‬ ‫ایت اهلل بروجردی هم کمک م ی خواهد و بروجردی در پاسخ‬ ‫او چنین م ی گوید‪« :‬انگلیس ی ها از او کینه به دل دارند‪ ،‬شاه‬ ‫هم ضعیف است و کاری نم ی شود کرد‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪62‬‬ ‫عبد خدایی در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ی به دنبال نخست وزیری بود‬ ‫فاطم ‬ ‫محم د مهدی عبدخدایی اردیبهشت ماه سال ‪ 1315‬در مشهد متولد شد‪ 10 .‬سال بیشتر نداشت که پس از اعدام‬ ‫انقالبی کسروی‪ ،‬در منزل پدری اش با نواب صفوی اشنا ش�د‪ .‬محمد مهدی در دوران نوجوانی به تهران رفت و در بازار‬ ‫تهران مشغول به کار شد و در همان زمان به عضویت فدائیان اسالم درامد‪ .‬زمانی که نواب صفوی رهبر فدائیان اسالم‬ ‫به دستور مصدق در زندان به سر م ی برد‪ ،‬عبدخدایی به فرمان سی د عبدالحسین واحدی ماموریت یافت تا دکتر فاطم ی ‬ ‫ی که تنها به مجروح شدن او منجر‬ ‫مشاور و رابط مصدق با دربار پهلوی را اعدام کند‪ .‬عبدخدایی پس از اعدام انقالبی فاطم ‬ ‫شد به علت سن کم به ‪ 20‬ماه زندان محکوم شد‪ .‬او پس از ازادی به تحصیل علوم دینی پرداخت و در تمام فعالی ت های‬ ‫فدائیان اسالم شرکت کرد‪ .‬پس از شهادت سی د مجتبی نواب صفوی‪ ،‬تحت تعقیب ماموران رژیم شاه ق رار گرفت و پس‬ ‫از دستگیری به هشت سال زندان محکوم گردید که چهار سال ان را در زندان برازجان گذراند‪ .‬مثلث در گفت وگو با او که‬ ‫ی بوده‪ ،‬به گفت وگو نشسته است‪.‬‬ ‫در جوانی ضارب دکتر فاطم ‬ ‫گروهی معتقد هس�تند که موسس جبهه ملی‬ ‫دکتر فاطم ی اس�ت و از س�وی دیگر برخی نیز اذعان‬ ‫دارند که مس�اله ملی ش�دن صنعت نفت نیز توسط‬ ‫فاطم ی بیان شده اس�ت؛ او در صحنه سیاست ایران‬ ‫در چه جایگاهی بود؟‬ ‫‪ l‬به نظر من ب��رای یک بار هم که ش��ده‪ ،‬پرونده‬ ‫دکتر فاطم ی ک��ه در وزارت اطالعات وج��ود دارد باید روزی‬ ‫بازگشایی شود و زوایایی از زندگ��ی او که پنهان بوده است‬ ‫به نمایش در بیاید‪،‬اینک��ه اساسا همین روزنامه باختر امروز‬ ‫با پول شرکت نفت ای ران و انگلی��س تاسیس م ی شود‪ .‬در‬ ‫همین پرونده ای که به شم��ا گفتم‪ ،‬نامه ای ب��ه تاریخ ‪10‬‬ ‫بهمن ‪ 1327‬موجود است ک��ه نوشته شده به دکتر فاطم ی ‬ ‫ب رای راه اندازی روزنامه باختر امروز پ��ول داده شده است و‬ ‫حتی چاپخانه این روزنامه نیز قرار است از خارج از کشور به‬ ‫ای ران وارد شود‪.‬در ان روزها تهیه دالر و ارز بسیار سخت بود‬ ‫و این خود یک نکته مهم م ی تواند باشد‪ .‬این را ب رای مقدمه‬ ‫گفتم تا اینکه او را بهتر بشناسی��م‪ .‬در مورد تشکیل جبهه‬ ‫ملی‪ ،‬اقای دکتر مصدق از مردم دعوت م ی کند که در دربار‬ ‫متحصن شون��د‪ ،‬سی د حسین امامی عض��و فدائیان اسالم‬ ‫زیر بغل دکت��ر مصدق را م ی گیرد و با خی��ل مردم به سوی‬ ‫دربار م ی روند‪ ،‬ش��اه‪ ،‬عبدالحسین هژی��ر را مامور م ی کند‬ ‫که با متحصنین صحبت کند‪ .‬وقت��ی او به میان جمعیت‬ ‫م ی اید حتی با گروهی برخوردی م ی کند‪ ،‬مرحوم امام ی به‬ ‫هژیر م ی گوید که تو «اجیر» هستی نه هژیر و خالصه بگو‬ ‫و مگو م ی شود‪ .‬اقای مصدق در اینجاست که م ی گوید این‬ ‫انتخابات مجلسی که در پیش است ازاد نیست و حتی به‬ ‫صورت امرانه ب��ه هژیر م ی گوید که ب��ه وجدانت قسم این‬ ‫انتخاب��ات ازاد است؟ بع��د نمایندگ��ان جمعیت متحصن‬ ‫با شاه دیدار م ی کنند‪ .‬ش��اه ان موقع جوان ب��وده و روحیه‬ ‫دیکتاتوری نداشته اس��ت و م ی گوید که ارتش در انتخابات‬ ‫دخالت م ی کند‪ .‬دلیل این امر این است که حزب توده یک‬ ‫سازمان قوی است و بخشی از مجلس را در اختیار م ی گیرد‪.‬‬ ‫انها جنجال م ی کنند و اینکه ما به این کار رضایت نداریم‪.‬‬ ‫شاه در انجا م ی گوید که شما زیاد هستید اما حزب ندارید‪ .‬از‬ ‫ان جاست که دکتر مصدق در سال ‪ 28‬اعالم تشکیل جبهه‬ ‫ملی را م ی کنند‪.‬‬ ‫یعنی اقای فاطم ی نقشی نداشتند؟!‬ ‫‪ l‬نه ایش��ان هیچ نقش��ی نداشت‪ .‬بای��د دید چه‬ ‫کسانی همراه دکتر فاطم ی بودن��د‪ .‬یک فردی است به نام‬ ‫محمد حسین جاللی نائینی ک��ه خویشاوند اقای فاطم ی ‬ ‫و مدیر روزنامه کشور بود‪ .‬این ف��رد بعدها اسمش در میان‬ ‫فراماسونر ها درامد و حتی در بعد از ‪ 28‬مرداد رئیس کانون‬ ‫وکال شد و در بهمن ‪ 57‬هنوز سناتور بود‪ .‬ه ر جا دکتر فاطم ی ‬ ‫م ی رفت همراهش دکتر جاللی نائینی ه��م بود‪ .‬اگر شما‬ ‫پرون��ده او را از مرکز اسناد انقالب بگیری��د خواهید دید که‬ ‫وابستگ ی اش به لژ ه��ای ماسونی بسیار زیاد ب��وده و این‬ ‫مساله غیرقابل انکار است‪.‬‬ ‫حضرتعال�ی به دو نکته اش�اره کردی�د که اولی‬ ‫گرفت�ن پول از ش�رکت نفت ای�ران و انگلیس و‬ ‫دوم بحث همراهی عوامل نشان دار ماسونی‪ .‬اما‬ ‫م ی بینیم که اقای فاطم ی به هر حال یک وجهه‬ ‫ملی هم دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬علت ای��ن است که اق��ای دکت��ر فاطم ی یک‬ ‫کار مثب��ت دارد و ان نیز ب��ه دلیل جوان��ی و روحی ه ای که‬ ‫داشتند بود‪ .‬در ‪ 25‬مرداد سال ‪ 32‬چون کار شاه را تمام شده‬ ‫فرض م ی کرد‪،‬گمان م ی برد که چون ش��اه فرار کرده است‬ ‫نخس ت وزیر خواهد شد‪ .‬بر همین اس��اس است که نشان‬ ‫همایونی که شاه به او داده ب��ود در همین روز در میتینگ‬ ‫میدان بهارستان به زمین م ی زن��د و م ی گوید که من هیچ‬ ‫وقت این نشان را به سینه ام نم ی زنم‪ .‬در ‪ 26‬مرداد سخنرانی‬ ‫تندی نیز علیه شاه م ی کند و چون وزی ر خارجه بوده است به‬ ‫تمام سفارت های ای ران در خارج از کشور دستور م ی دهد که از‬ ‫شاه چون از کشور فرار کرده است‪ ،‬استقبال نکنند‪ .‬اینجاست‬ ‫که او پیشنهاد جمهوری را ب��ه دکتر مصدق م ی دهد‪ .‬اتفاقا‬ ‫همزمان با این پیشنه��اد نیز حزب توده شع��ار جمهوری‬ ‫دموکراتیک خلق م ی دهد‪.‬‬ ‫رابطه ای میان حزب توده و فاطم ی برقرار بود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬روابطی برقرار شده بود چه انکه وقتی دکتر‬ ‫فاطم ی دستگیر م ی شود در خانه س��روان محسنی عضو‬ ‫سازمان افسری حزب توده حضور داشت��ه است‪ .‬زمانی که‬ ‫دکتر فاطم ی دستگیر م ی شود‪ ،‬ب ر اس��اس اسناد موجود ‪30‬‬ ‫هزار دالر چک و دو فرستنده همراهش بوده است‪ .‬بعض ی ها‬ ‫معتقد هستند که دکتر فاطم ی توس��ط خویشاوندانش لو‬ ‫داده شده است واال به این زودی دستگیر نم ی شد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر اعدام دکتر فاطم ی نیز طبق نظر اعضای جبهه ملی‬ ‫به خاطر تندروی در ‪ 25‬تا ‪ 28‬مرداد بوده است‪.‬‬ ‫فقط سه روز تندروی؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دکتر فاطم ی تنها در سه روز علیه شاه اقدام‬ ‫کرد‪ .‬پیش از این است ک��ه اقای دکتر فاطم��ی رابط بین‬ ‫مصدق و شاه و مورد اعتماد ه��ر دو طرف بوده است‪ .‬منتها‬ ‫در فاصله ‪ 25‬مرداد تا ‪ 28‬م��رداد چون فکر م ی کرد که دیگر‬ ‫کار تمام است بر ضد ش��اه شد‪ .‬اعدام او نیز ب��ه این دلیل‬ ‫است‪ ،‬البته تنها او اعدام نشده بلکه اقای کریم پور شی رازی‬ ‫مدیر روزنامه شورش که همانند فاطم��ی تند بود به اتش‬ ‫کشیده شد‪ .‬از سوی دیگر مص��دق سه سال به زندان رفت‪.‬‬ ‫اقای ریاحی ک��ه رئیس ستاد ارتش بود ب��ه سه سال زندان‬ ‫محکوم شد‪.‬‬ ‫در ای�ن مقطع اس�ت که ب�ه نظر م ی رس�د یک‬ ‫جدایی میان فاطم ی و مصدق در ش�یوه عمل با‬ ‫شاه به وجود م ی اید‪.‬‬ ‫‪ l‬مساله اصلی اینجا بود که در این مقطع اگر ای ران‬ ‫جمهوری م ی شد به دست چه کسانی م ی افتاد؟‬ ‫به نظر م ی رسد که توده ای ها‪...‬‬ ‫‪ l‬بله! اگر ت��وده ای ها هم حاک��م م ی شدند‪ ،‬ای ران‬ ‫همانن��د کامبوج م ی ش��د و یک قتل عام ب��زرگ در کشور‬ ‫اتفاق م ی افتاد‪ .‬اینجاست ک��ه گروه های مذهبی با نگرانی‬ ‫ب��ه مساله جمه��وری نگاه م ی کردن��د‪ .‬بناب رای��ن ایت اهلل‬ ‫بروجردی با حساب و کتابی ک��ه م ی کند از وقایع ‪ 28‬مرداد‬ ‫حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫بدیهی اس�ت که جریان های مذهب�ی به حزب‬ ‫توده ب ه شدت ب ی اعتماد بودند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله این تحلیل بسیار درست��ی است‪ .‬انها علیه‬ ‫روحانیت کتاب «نگهبان سح��ر و افسون» را نوشتند و ان‬ ‫را همانند اصول مارکسیسم در حوزه ه��ای حزبی تدریس‬ ‫م ی کردند‪ .‬شما باید مبنای تحلی ل ه��ای خودتان را مبتنی‬ ‫بر درک ان دوران تطبی��ق دهید‪ .‬در مسال��ه شهی د سازی‬ ‫هم متاسفانه گاهی صحب ت هایی م ی شود که بدون درک‬ ‫ان دوران ب ی معن��ی است؛ جایی که زمان��ی فاطم ی با شاه‬ ‫مخالف م ی کرد که فکر م ی کند وی از صحنه قدرت کشور با‬ ‫دستگیری نصیری و خلع لشگر گارد‪ ،‬خارج شده است‪ .‬نکته‬ ‫دیگر اینکه شما اگر به روزنامه باختر امروز نگاهی بیندازید‬ ‫خواهید دید این روزنامه از ابت��دای تاسیس تا روز ‪ 25‬مرداد‬ ‫هیچ مطلبی علیه شاه ننوشته است‪ .‬فقط روز ‪ 26‬مرداد است‬ ‫که نوشت دربار نگین شاه‪ ،‬روی درب��ار نگین فاروغ را سیاه‬ ‫کرده است‪ .‬در ان دوره ‪ 3‬روز انها احساس پیروزی کردند و‬ ‫اصال فکر نم ی کردند که در ‪ 28‬مرداد ورق برگردد‪.‬‬ ‫یعنی تیری به او نخورده است؟!‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬تیری به ایشان اصابت نکرده است‪.‬‬ ‫یعنی ایشان تمارض کرده اند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬همه اینها بازی بوده است‪.‬‬ ‫چرا فدائیان به این نتیجه رسید که دکتر فاطم ی ‬ ‫را ترور کند؟‬ ‫‪ l‬ب رای اینکه م ی خواستند رابطه میان شاه و دکتر‬ ‫مصدق را از بین ببرند‪.‬به این دلیل که مورد اعتماد دو طرف‬ ‫بودند و هر دو به یک اندازه به وی التفات داشتند‪.‬‬ ‫در این نامه نکاتی وجود دارد و گویی بعد از ازادی‬ ‫شماست‪...‬‬ ‫‪ l‬این نامه را مرحوم نواب صفوی ب رای دکتر فاطم ‬ ‫ی‬ ‫ننوشته است‪ .‬این نامه ای است که اگ��ر ببینید نام من نیز‬ ‫در ان است‪ .‬خطاب اصلی این نام��ه سی د احمد فاطم ی و از‬ ‫دوستداران نواب و فدائیان در مشهد است‪ .‬اتفاقا در این نامه‬ ‫سفارش من را به ایشان م ی کنند‪ .‬پس خطاب نامه به اقای‬ ‫ی است‬ ‫ی نیست بلکه به سی د احمد فاطم ‬ ‫دکتر حسین فاطم ‬ ‫که ایشان در قید حیات هستند و در مشهد در چهارراه دکترا‬ ‫اقای ن�واب در ان موق�ع در زندان بودن�د و این‬ ‫بدون اذن ایشان بود؟‬ ‫‪ l‬نخیر‪ ،‬من ان موقع به مالقات اقای نواب در زندان‬ ‫رفتم و ایشان به م��ن فرمودند که در روزه��ای اتی به شما‬ ‫ماموریتی داده خواهد شد که انجام بدهید‪ .‬ما بدون دستور‬ ‫ایشان کاری نم ی کردیم‪ .‬اقای دکت��ر تکمیل همایون که‬ ‫تاریخدان حزب ملت ای ران است یادش است که اقای نواب‬ ‫در ‪ 25‬بهمن س��ال ‪ 31‬از زندان ازاد ش��د و در روز ‪ 27‬بهمن‬ ‫به دیدن من امد و یک دست��ه گل بزرگ ب رای من اورده بود‬ ‫که رویش یک کارتی بود و در ان نوشت��ه شده بود که گل‬ ‫دوستان به گل بوست��ان اسالم عزیزم مه��دی عبدخدایی‬ ‫تقدیم م ی گردد‪،‬ک��ه این خط نواب صف��وی در مرکز اسناد‬ ‫انقالب اسالمی موجود است‪.‬‬ ‫در کتاب فدائیان اسلام نام ه ای اس�ت که اقای‬ ‫نواب صفوی به دکتر فاطم ی نوشته است و او را‬ ‫با عنوان «پسر عمو» خطاب کرده است؟‬ ‫‪ l‬اوال مرحوم نواب صفوی چ��ون سید بودند‪ ،‬هر‬ ‫کس را که سید بود‪ ،‬پسر عمو خط��اب م ی کرد‪ .‬این عرف‬ ‫فدائیان اسالم بود‪ .‬به کسروی هم م ی گفت پسر عمو‪ .‬وقتی‬ ‫او علیه شیعه مقاله م ی نوش��ت‪ ،‬امضای مطلب م ی نوشت‬ ‫سی د احمد کسروی‪...‬‬ ‫به نظر من برای یک بار‬ ‫هم که شده‪ ،‬پرونده‬ ‫دکتر فاطمی که در وزارت‬ ‫اطالعات وجود دارد باید‬ ‫روزی بازگشایی شود‬ ‫و زوایایی از زندگی او‬ ‫که پنهان بوده است به‬ ‫نمایش در بیاید‬ ‫م ی توانید او را بیابید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪ l‬البته االن با مشاهده کی��ف اقای فاطم ی که در‬ ‫موزه وزارت امورخارجه است پی م ی بریم که اساسا گلوله ای‬ ‫از کیف ایشان عبور نکرده است تا به وی بخورد‪.‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫شما عضو فدائیان بودید و دکتر فاطم ی را ترور‬ ‫کردید‪ ،‬دلیل این امر چه بود؟‬ ‫یعنی اساسا این سند اشتباه است و ارجاع به ان‬ ‫نیز نادرست است؟‬ ‫‪ l‬بله همه اشتباه م ی کنند‪ .‬اقای سی د احمد فاطم ی ‬ ‫هم که در قید حیات هستند‪.‬‬ ‫در میان صحب ت های ش�ما‪ ،‬صحب�ت از گرفتن‬ ‫پ�ول توس�ط فاطم�ی از ش�رکت نفت ای�ران و‬ ‫انگلی�س بود‪ .‬مگر م ی ش�ود چنین انس�انی به‬ ‫یکباره جان خود را به معامله بگذارد‪ .‬نم ی ش�ود‬ ‫خیلی پذیرفت که او انس�ان ملی نبوده اس�ت‪،‬‬ ‫حاال من انتقاداتی که م ی ش�ود به او کرد را کاری‬ ‫ندارم‪ .‬از نظر شخصی م ی گویم‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینی��د اسم��ش را م ی ش��ود گذاش��ت اشتباه‬ ‫محاسبات��ی‪ .‬من ماجرای��ی را که می��ان فدائی��ان و اقای‬ ‫فاطم ی رخ داد بازگو م ی کنم‪ .‬دی��داری بود میان او و شهید‬ ‫عبدالحسین واحدی‪ .‬در وهله اول دلیل این امر شکایتی بود‬ ‫که او از من کرده بود و بعدها البته ان را پس گرفت‪ .‬مساله‬ ‫دیگر این بود ک��ه اقای فاطم ی به اق��ای واحدی م ی گوید‬ ‫شما‪ -‬فدائیان اسالم‪ -‬با من همکاری کنید من نخس ت وزیر‬ ‫شوم و اقای مصدق پیشوا شود چون حال��ش را ندارد‪ .‬این‬ ‫مالقات در ماشین وزارت امورخارجه صورت گرفت‪ .‬در واقع‬ ‫او به دنبال نخس ت وزیری بود‪.‬‬ ‫مدل جمهوری م�ورد نظر اقای فاطم�ی این بود‬ ‫که مرح�وم دهخ�دا را ب ه عن�وان رئی س جمهور‬ ‫معرفی کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬در حقیقت چه دهخدا و چه مصدق رئی س جمهور‬ ‫م ی شدند‪ ،‬این فاطم ی بود که برنده ماجرا بود و نخس ت وزیر‬ ‫م ی شد‪ .‬ببینید برخی معتقد هستند ک��ه امریکای ی ها ادم‬ ‫دوجانبه را خیلی نم ی پسندند‪ .‬فاطم ی هم روزی با شرکت‬ ‫نفت ای ران و انگلیس بوده و روز دیگر با توده ای ها همکاری‬ ‫مشترک م ی کند‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫محمدعلیبهمنی‬ ‫از مشی سیاسی فاطمی‬ ‫می گوید‬ ‫‪3‬‬ ‫فاطمی سعی کرد از مصدق محافظه کار‬ ‫یک انقالبی بسازد‬ ‫محمدعلی بهمنی قاجار از نوادگان عباس میرزا و دانش اموخته کارشناس�ی ارش�د حقوق بشر دانشگاه تهران‬ ‫است‪ .‬از وی تاکنون مقاله های پرشماری درباره تاریخ و فرهنگ ایران منتشر شده است‪ .‬هفته نامه مثلث در گفت و گو‬ ‫با وی نگاهی به شیوه و روش مبارزاتی دکتر حسین فاطمی نموده است‪،‬اینکه دکتر فاطمی جدا از همراهی که با دکتر‬ ‫محمد مصدق داشته اس�ت همانند او فکر نمی کرده و به دنبال برپایی جمهوری در ایران پس از فرار شاه در ‪ 25‬مرداد‬ ‫‪ 1332‬بوده است‪.‬‬ ‫از نظر تبارشناس�ی‪ ،‬حسین فاطم ی در کجای‬ ‫سیاست دهه ‪ 20‬بود؟ او چگونه فکر م ی کرد؟‬ ‫ی و مصدق است‪.‬‬ ‫‪ l‬مساله ما در اینجا‪ ،‬موضوع فاطم ‬ ‫بسیاری این دو را با هم م ی بینند ول��ی به نظر م ی رسد که‬ ‫این دو با هم مقداری متفاوت هستند‪ .‬درباره شخص اقای‬ ‫فاطم ی اگر بخواهیم بیشت��ر دقت نماییم‪ ،‬مشخص است‬ ‫که او جزو چهره های جناح چپ دولت مصدق بوده است و‬ ‫در ابتدای کار نیز با نهضت ملی خیل��ی همراه نبوده ولی‬ ‫ارام ارام همراه مصدق م ی شود و ب��ا او در بحث جبهه ملی‬ ‫مشارکت م ی کند‪.‬‬ ‫او چگونه سیاستمداری بود؟‬ ‫تــاریخ‬ ‫‪ l‬وجه بارز شخصی اقای فاطم ی جمهوریخواهی‬ ‫او بوده است‪ .‬یعنی اگ��ر ما مصدق را ی��ک مشروطه خواه‬ ‫تمام عیار مومن و معتقد به نظ��ام مشروطه و متمسک به‬ ‫قانون اساسی و کسی ک��ه بخواهد دولتش در حدود قانون‬ ‫اساس��ی مشروطه عمل کن��د‪ ،‬بدانیم‪ ،‬دکت��ر فاطمی یک‬ ‫جمهوریخواه تمام عیار بود‪ .‬در باور فاطمی اصل حاکمیت از‬ ‫ان ملت است و این حاکمیت ملت چه بهتر که بدون هیچ‬ ‫گونه تشریفات و ب��دون زائده ای و ب��دون اینکه که مقام و‬ ‫نهادی سهم پیدا کند‪ ،‬اعمال شود‪.‬‬ ‫بناب راین اق��ای فاطمی با سلطنت چ��ه استبدادی و‬ ‫چه سلطنت مشروطه مخالف بود‪ .‬درست است که موضع‬ ‫مخالفت او با سلطنت مشروطه را در دورانی که وزیر خارجه‬ ‫مصدق یا در دورانی که معاون پارلمانی مصدق است و حتی‬ ‫قبل از ان به نحو اشکاری اع�لام نم ی کند ولی خط مشی‬ ‫سیاسی او مبارزه با سلطنت مشروطه و قصد برکناری شاه‪،‬‬ ‫خلع سلسله پهلوی و ایجاد جمهوری در ای ران بود‪ .‬به مجرد‬ ‫اینکه این فرصت را پیدا کرد در حد فاصله بین ‪ 25‬مرداد تا‬ ‫‪ 28‬مرداد‪ ،‬این برنامه خود را اشکار و فاش کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫اتفاقا‪ ،‬افتراق اصلی اینجاس�ت که ما با فاطم ی ‬ ‫متفاوت�ی روب�ه رو هس�تیم‪ ،‬یعن�ی در س�ه روز‬ ‫‪ 25‬مرداد تا ‪ 28‬مرداد او با تمام دوران زندگ ی اش‬ ‫متفاوت است‪.‬‬ ‫‪ l‬نم ی توان گف��ت متفاوت اس��ت‪ .‬فاطمی در ان‬ ‫سه روز چهره واقعی خود را نشان داد ک��ه قبال هم از رفتار‬ ‫و اعمالش م ی ش��ود همین را برداشت ش��ود‪ .‬یعنی رفتار و‬ ‫اعمال��ش نشان دهنده فاطمی جمهوریخ��واه بود ولی این‬ ‫را اشکار نکرده ب��ود‪ ،‬یعنی به زبان نی��اورده بود‪ .‬او در کالم‬ ‫صریح تر‪ ،‬رفتار و اعمالش در جه��ت تضعیف هرچه بیشتر‬ ‫شاه بود‪ .‬در واقع اقای فاطم ی ب��ه مصدق همیشه توصیه‬ ‫م ی کرد که شاه را ضعیف و از قدرت برکنار کند‪.‬‬ ‫اقدامات مختلفی مثل انح�لال مجلس سنا و واقعه‬ ‫نهم اسفند که به هر ح��ال دولت مصدق هم مایل بود شاه‬ ‫ای ران را ترک کند و کاهش حقوق شاه‪ ،‬کاهش بودجه دربار‬ ‫و‪ ...‬در پشت پرده یک نفر را دارد و او اقای فاطم ی است‪ .‬در‬ ‫واقع اقای فاطم ی از ابتدای دول��ت مصدق در صدد این بود‬ ‫که شاه را به زمین بزند و شاه را خلع و برکنار کند و در مقابل‬ ‫ی خود دکتر مصدق است که دوست دارد شاه سلطنت‬ ‫فاطم ‬ ‫کند‪ .‬مصدق به نظام مشروطه معتقد است‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫اینجا دوگانه ای شکل م ی گیرد‪ ،‬چه انکه مصدق یک‬ ‫اصالح طلب کام��ل است در مقابل فاطم��ی‪ ،‬یک انقالبی‬ ‫کامل است‪ .‬اما عشق و تعهد به ای ران و منافع ای ران‪ ،‬مصدق‬ ‫و فاطم ی را با وجود این اختالفی که در مشی سیاسی دارند‬ ‫در کنار یکدیگر م ی نشاند‪.‬‬ ‫در اینجا نظر م ی رسد که موتور محرکه مصدق‪،‬‬ ‫ی است‪ ،‬هم در تشکیل جبهه ملی و هم در‬ ‫فاطم ‬ ‫مساله خلع ید نفت‪.‬‬ ‫‪ l‬مصدق هم در خاطراتش ای��ن را بیان م ی کند‪.‬‬ ‫البته اسم اقایان مکی و نریمان را نم ی اورد و م ی گوید دکتر‬ ‫فاطم ی اولین کسی بود که مساله ملی شدن صنعت نفت‬ ‫را در جلسه داخلی جبهه ملی ط��رح کرد‪ .‬بناب راین از دیدگاه‬ ‫خود اقای مصدق ه��م ط راح ملی شدن نف��ت اساسا دکتر‬ ‫فاطم ی بود‪.‬‬ ‫ی را همین م ی داند‬ ‫دکتر مصدق علت اعدام دکتر فاطم ‬ ‫ی با این اقدام خود و با طرح مل ی شدن صنعت‬ ‫که اقای فاطم ‬ ‫نفت انچنان ضربه ای به مناف��ع استعمار انگلیس در ای ران‬ ‫زده بود که استعمار انگلیس مجب��ور به کینه توزی نسبت‬ ‫به فاطم ی شد و سرانجام هم اق��ای فاطم ی به دست افراد‬ ‫استعمار کشته شد‪.‬‬ ‫نقش فاطم ی گویی فراتر از این حرف هاس�ت‪،‬‬ ‫جایی که در مق�ام وزیر امور خارجه‪ ،‬س�خنگو و‬ ‫مع�اون پارلمانی دولت مصدق در خ�ط اول قرار‬ ‫دارد ی�ا اینک�ه او تنها ط�راح بود و مص�دق اجرا‬ ‫م ی کرد؟‬ ‫‪ l‬نم ی شود گفت که مص��دق فقط اجرا کننده بوده‬ ‫است‪ .‬اقای مصدق قبال تعهد خ��ود را نسبت به استقالل‬ ‫اقتصادی ای��ران نشان داده ب��ود‪ .‬مصدق بود ک��ه در سال‬ ‫‪ 23‬طرح قانونی ممنوعیت دول��ت از مذاکره درباره واگذاری‬ ‫هرگونه امتیاز نفت��ی را در مجلس چهارده��م به تصویب‬ ‫ رساند؛ پیشنهاد م ی دهد و به تصویب مجلس م ی رساند‪.‬‬ ‫منتها مصدق در همان مجلس چهاردهم با مل ی شدن‬ ‫نفت و خلع ید از انگلیس ی ها مخالفت م ی کند‪ ،‬این موضوع‬ ‫فاطم�ی روش�نفکر رادیکالی‬ ‫بود ک�ه ذه�ن انقالب�ی داش�ت و‬ ‫م ی خواس�ت از نظ�ام س�لطنت‬ ‫عبو ر کن�د و ب ه دنب�ال برپای�ی‬ ‫جمهوری در ایران بود‪ .‬البته منظور‬ ‫من از تن�درو در نس�بت با مصدق‬ ‫بود‪ .‬طرح فاطم ی این بود که نظام‬ ‫پادش�اهی در ایران از می�ان برود و‬ ‫نظام جمهوری جایگزینش شود‬ ‫نیز به این دلیل است که او فکر م ی کند این اقدام یک اقدام‬ ‫ناقصی است‪ .‬در واقع اق��ای فاطم ی توانسته بود مصدق را‬ ‫راضی و متقاع��د کند که زمان اقدام علی��ه انگلیس ی ها فرا‬ ‫رسیده است‪ .‬م ی شود گف��ت فاطم ی هم��واره شجاع تر از‬ ‫مصدق است‪ .‬فراموش نکنیم که مصدق یک سیاستمدار‬ ‫محافظه کار و اصالح طلب اس��ت‪ ،‬سیاستمداری است که‬ ‫م ی خواهد در قالب پارلمان انجام وظیفه کند ولی فاطم ی ‬ ‫مصدق را به طور مرتب متهور ت��ر از انچه هست م ی کند و‬ ‫م ی بینیم که مصدق به تدری��ج تحت اندیشه های فاطم ی ‬ ‫جنب ه های مردم گرایانه اش قوی تر و جنب ه های ضد استعماری‬ ‫و عملیات ضد استعماری او قاطع تر م ی شود‪ .‬این به ان معنا‬ ‫نیست که مصدق قبال مردم گرا نبوده است یا ضد استعمار‬ ‫نبوده است‪ .‬بلکه از ابتدا مردم گرا و ضد استعمار بود‪ .‬افرادی‬ ‫مانند وثوق الدوله در مجلس ششم مص��دق را متهم کرده‬ ‫بودند که شما عوام فریبید‪ .‬منته��ا یک مساله ای که وجود‬ ‫دارد این است که مصدق تا ح��دودی هم محافظه کار بود‪.‬‬ ‫فاطم ی سعی کرد مص��دق محافظه ک��ار و اصالح طلب را‬ ‫تبدیل به یک انقالبی کند‪ .‬او ت��ا حدی توانست ولی چون‬ ‫ماهیت و سرشت مصدق کامال انقالبی نبود‪ ،‬بناب راین هدف‬ ‫فاطم ی عملی نشد‪.‬‬ ‫با این حال با شعار جمهوری که در ‪ 25‬مرداد ‪32‬‬ ‫توسط فاطم ی داده م ی شود‪ ،‬به نظر م ی رسد که‬ ‫این دو از یکدیگر جدا و به ح�زب توده نزدیکتر‬ ‫م ی شوند‪.‬‬ ‫‪ l‬درباره حزب ت��وده و فاطم ی بای��د گفت در واقع‬ ‫انها عملکرد مشترکی در این سه روز داشتند‪ .‬هم فاطم ی و‬ ‫هم حزب توده در سه روز ‪ 25‬تا ‪ 28‬مرداد طرفدار خلع شاه و‬ ‫اعالم جمهوری بوده اند و مصدق مخالف اینها بود‪ .‬مصدق‬ ‫شورای سلطنت را بیشتر ترجیح م��ی داد‪ .‬درواقع خواست‬ ‫مصدق‪،‬سلطنت شاه بود به طوری که حتی اگر محمدرضا‬ ‫شاه قادر به ادامه سلطنت نباشد یک نظام پادشاهی در ای ران‬ ‫ادامه داشته باشد‪ ،‬ولی فاطم ی این طور فکر نم ی کرد و در‬ ‫اصل در حال گذار به جمهوری ب��ود و بع د ها هم م ی بینیم‬ ‫که یک مقداری مصدق را سرزن��ش م ی کند که مثال شما‬ ‫تکلیفتان را با ما روشن نکردی��د‪ .‬اگر که انقالبی بودید باید‬ ‫انقالب ی تر عم��ل م ی کردید‪ .‬فاطم ی ب��رای قانون اساسی‬ ‫ارزش بالذاتی قائل نیست و فکر م ی کند باید قانون اساسی‬ ‫در خدمت ملت و ارمان های ملت باشد‪ .‬اگر ضد ان بخواهند‬ ‫عمل کنند‪ ،‬ارزشی ندارد‪ ،‬بناب راین م ی شود از انها عبور کرد‪.‬‬ ‫اتفاقا مدل جمهوری او هم به یک شکلی خیلی‬ ‫تو ذوق زد‪ ،‬از این جهت ک�ه مردم اماده نبودند و‬ ‫شعار جمهوری فاطمی و تداخلی که با حزب توده‬ ‫به وجود امد‪ ،‬باعث شد مردم به اصطالح ا ز ترس‬ ‫کمونیس ت ها عک س العمل نشان دهند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬فاطم ی این تجربه مص��دق را هم نداشت و‬ ‫مصدق باتوجه به اینکه جامعه ای��ران را به دقت و با اگاهی‬ ‫بیشت��ری م ی شناخت نسبت ب��ه فاطم ی تام��ل بیشتری‬ ‫م ی کرد ک��ه شعار جمهوری ه��ا و عب��ور از سلطنت و کال‬ ‫شعارهای رادیکال م ی تواند طبقه های سنتی ای ران را علیه‬ ‫دولت بسیج کند‪ .‬بناب راین مص��دق اهسته تر از فاطم ی در‬ ‫تمام ی موارد عمل م ی کند‪ .‬شما سبک و سلوک مصدق را‬ ‫در دولتش به طور کلی با فاطم��ی در وزارت خارجه مقایسه‬ ‫کنید‪ .‬او در وزارت خارجه هم تن��د و رادیکال عمل م ی کند‪.‬‬ ‫دیپلمات های قدیمی را تقریبا از خ��ودش ناراضی م ی کند‬ ‫ولی مصدق این طور نیست‪.‬‬ ‫مصدق در همان دوران وزارت دف��اع ملی را در اختیار‬ ‫م ی گیرد و تقریبا شاکله و ساختارش را پابرجا باقی م ی گذارد‪،‬‬ ‫البته ک��ه در جمع بن��دی نهایی به ه��ردوی اینها م ی شود‬ ‫انتقاداتی را وارد کرد‪ .‬به طور مثال اینکه چرا مصدق در وزارت‬ ‫دفاع ملی یا ارتش دگرگون ی ه��ای اساسی به وجود نیاورد و‬ ‫بافت و ساختار را نگه داشت تا اب��زار رژیم پهلوی باقی ماند‬ ‫و بعد به وسیله همین ارتش در کودتای ‪ 28‬مرداد سرنگون‬ ‫شد‪ .‬از طرف دیگری نیز م ی گویند که چرا فاطم ی تندروی‬ ‫کرد و با این تندروی ها نیروهای محافظه کار جامعه را علیه‬ ‫مصدق بسیج و به سرنگونی مصدق کمک کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬اگ��ر منظورت��ان از روشنفک��ر چ��پ‪ ،‬روشنفکر‬ ‫م ی ش�ود گفت که بیش�تر ب ه دنبال تحقق یک‬ ‫حکومت ملی بود‪.‬‬ ‫‪ l‬حکومت ملی فاطم ی همانند مصدق شکل گرا‬ ‫نبود‪ .‬مصدق به شکل هم اهمی��ت م ی داد‪ .‬او فکر م ی کرد‬ ‫که من سوگند خورده ام ب رای حفظ نظام مشروطه همان طور‬ ‫که در دوره پنجم مجلس به دلی��ل حفظ نظام مشروطه با‬ ‫خلع قاجاریه و سلطنت رضاخان مخالفت کرده ام‪ ،‬االن هم‬ ‫مکلف هستم که در دوره هفدهم مجلس شورای ملی که‬ ‫نخس ت وزیر هست��م و مسئولیت دولت را ب��ر عهده دارم‪،‬‬ ‫تن به تغییر نظام سیاس��ی از مشروطه به جمهوری ندهم‪.‬‬ ‫درحالی که ب رای اقای فاطم ی این مسائل مهم نبود و مهم‬ ‫حاکمیت ملت بود و م ی گفت که حاکمیت ملت روشش این‬ ‫است که در قالب یک جمهوری اعمال شود‪.‬‬ ‫در مورد فاطم ی مس�اله دیگری هست که مورد‬ ‫نظرتان باشد؟‬ ‫‪ l‬بعد از دستگی��ری او سه موض��وع خیلی جالب‬ ‫است‪ .‬یکی در م��ورد ‪ 25‬و ‪ 28‬مرداد اس��ت؛ دستوراتی که‬ ‫‪4‬‬ ‫قهرمان یا خائن؟‬ ‫دکتر حسین فاطمی در حالی در میانه قهرمان و خائن‬ ‫در میان دو گ��روه انقالبی��ون و سلطنت طلب ها ق��رار دارد‬ ‫که هر کدام ب رای خ��ود ادله ای را سره��م می کنند‪ .‬اما نکته‬ ‫جالب در میان اسناد به جا مانده از دوران فرمانداری‬ ‫نظامی این است که دستگیری وی ب رای رژیم شاه‬ ‫بسیار مهم ب��وده است‪ ،‬به طوری ک��ه او را اتشی‬ ‫زیرخاکستر ب رای انقالب��ی بزرگ عنوان می کردند‪.‬‬ ‫اما او چگون��ه دستگیر شد‪ .‬همس��ر دکتر فاطمی ‬ ‫در مورد دستگیری اش می گوید‪« :‬بعد از ‪ 28‬مرداد‬ ‫دکتر فاطمی ب رای دو الی سه ماه در منزل بردار خانم‬ ‫قطب که نزدیک ترین دوس��ت اینجانب می باشد‪،‬‬ ‫مخفی بود‪ .‬بعد از چند ماه توس��ط سلطنت خانم‬ ‫همشیره دکتر فاطمی‪ ،‬ایشان به منزل دکتر محسنی‬ ‫که داروساز بودند‪ ،‬رفتند و تا پایان زمان دستگیری‬ ‫در انجا بودند‪ .‬دکتر محسنی نیز این خانه را از اقای‬ ‫جلیلوند که در شهربانی شاغ��ل بودند‪ ،‬اجاره کرده‬ ‫بودند‪ .‬یک روز یکی از خدمه های خانم که در انجا‬ ‫مشغول کار بود‪ ،‬این خبر را به بیرون منتقل کرد که‬ ‫کسی در این منزل مخفی است و بعد از ان ساواک‬ ‫به ان خانه ریخت و دکتر را دستگیر کرد‪ .‬در ان زمان‬ ‫رژیم در تمام ته ران به دنبال فاطمی بود و جایزه زیادی را ب رای‬ ‫سر دکتر گذاشته بود‪ .‬دکتر فاطمی پس از دستگیری بالفاصله‬ ‫خود را معرفی می کند و ارتشبد نصیری با ماشین فاطمی را‬ ‫به کاخ می برد تا به شاه اطالع دهد که فاطمی را دستگیر کرده‬ ‫است‪ .‬نصیری وقتی فاطمی را ب��ه داخل ماشین می برد با ته‬ ‫هفت تیر بر سر دکتر فاطمی می زند و جالب است بدانید در‬ ‫موقع انقالب و دستگیری نصیری‪ ،‬دکتر اب راهیم یزدی همین‬ ‫عمل را با نصیری انجام داد‪ ».‬در اسناد فرمانداری نظامی که‬ ‫باید یک بار دیگر مورد خوانش قرار گیرد نوشته شده است که‬ ‫از مخفی گاه فاطمی ‪ 30‬هزار دالر چک و دو فرستنده ب ی سیم‬ ‫یافت شده است‪ .‬ایا او با توده ای ها در صدد اقدامی ضد شاه بود‬ ‫و نزد انها به عنوان یک الترناتی��و نگه داشته می شد؟ در این‬ ‫میان اما در روایت همسر فاطمی هیچ اشاره ای به این نشده‬ ‫است که دکتر فاطمی توسط حزب ت��وده مخفی شده است‪.‬‬ ‫اما تفسیر حزب توده از فاطمی بسی��ار جالب توجه است‪ .‬به‬ ‫صورتی ک��ه در سایت راه توده در م��ورد او چنین نوشته شده‬ ‫است‪« :‬بعدها دکتر فاطمی خود را از زی��ر فشار امثال مظفر‬ ‫بقایی بیرون کشید و با واقع بین��ی بیشتری نسبت به نقش‬ ‫حضور حزب توده ای ران در صحنه سیاس��ی کشور نگاه کرد‬ ‫و سرانجام نیز یکی از مع��دود اط رافیان دکتر مصدق شد که‬ ‫صداقت را در حزب توده ایران یافت و پس از کودتای ‪ 28‬مرداد‬ ‫به ان پناه برد‪ .‬پناهی که اگر ب��ا یک بی احتیاطی‬ ‫خود فاطمی همراه نشده بود‪ ،‬چه بسا سر از میدان‬ ‫تی رب��اران شاه در نم��ی اورد و پی��ش از ان‪ ،‬شعبان‬ ‫جعفری با چاقو به جانش نیفت��اده بود‪ ».‬ابهاماتی‬ ‫که در مورد فاطمی وج��ود دارد حتی نزد طرفداران‬ ‫مصدق همانند محمد عل��ی موحد نیز پابرجاست‪،‬‬ ‫جایی که او در کتاب «فاطم��ی و عالمت سوال»‬ ‫می نویسد‪ ...« :‬چنین پی ش بینی شده بود که اسداهلل‬ ‫رشیدیان به فرانسه ب��رود و در دی��داری از اشرف‪،‬‬ ‫ترتیب مالقات او را با ماموران بریتانیا و امریکا بدهد‪.‬‬ ‫ا ّما گرفتن اجازۀ خ��روج از کشور [ب رای رشیدیان] در‬ ‫ان روزها کا ِر اسانی نبود‪ .‬این مشکل را دکتر حسین‬ ‫فاطمی ‪ ،‬وزیر امور خارجــۀ دکتر مص ّدق حل کرد و‬ ‫خود‪ ،‬اجازۀ خروج و روادی ِد ورود رشیدیان را در اختیار‬ ‫او گذاشت‪ .‬گزارشگر سیا پ��س از این حکایت‪ ،‬در‬ ‫زی رنویس اضافه می کند که حسین فاطمی نز ِد سیا‬ ‫به عنوان عضوی مشکوک شناخته می شد که گاه‬ ‫و بیگاه اماده تماس با انگلیسی ها ب��ود و دلش می خواست‬ ‫در صورت سقوط مص ّدق‪ ،‬جایگاهی در می��ان مخالفان او و‬ ‫زیرنویس سیا تاکید می کند‬ ‫هواخواهان بریتانیا داشته باشد‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫که حسین فاطمی‪ ،‬رشیدیان را می شناخت و می دانست که او‬ ‫عامل انگلیسی هاست‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫مجادله ای بر سر رابطه فاطمی با حزب توده‪ ،‬سازمان سیا و‪...‬‬ ‫تــاریخ‬ ‫ایا در داوری نهایی او را م ی توان جزو روشنفکران‬ ‫چپ در روش عمل قلمداد کرد؟‬ ‫سوسیالیست و با گرایش های ناسیونالیستی است‪ ،‬درست‬ ‫است ولی مسلم��ا مارکسیست نب��ود‪ .‬روشنفکر رادیکالی‬ ‫بود که ذهن انقالبی داشت و م ی خواست از نظام سلطنت‬ ‫عبور کند و به دنب��ال برپایی جمهوری در ای��ران بود‪ .‬البته‬ ‫منظور من از تندرو در نسبت با مص��دق بود‪ .‬طرح فاطم ی ‬ ‫این بود که نظام پادشاه��ی در ای ران از می��ان برود و نظام‬ ‫جمهوری جایگزینش شود در این ط��رح‪ ،‬عل ی اکبر دهخدا‬ ‫به عنوان رئی س جمهور پیشنهادی معرفی م ی شود‪ .‬بناب راین‬ ‫م ی توانیم بگوییم که اندیشه فاطم ی هم به این شکل بود‬ ‫که جمهوری هم باز با مقتضیات جامعه ای رانی هماهنگی‬ ‫داشته باشد‪ .‬یک ادیب فرهیخته ای مانند دهخدا بیاید و قرار‬ ‫گیرد به جای شاه اما به عنوان رئی س جمهور‪.‬‬ ‫به عنوان وزیر امور خارجه به نمایندگ ی های ای ران در خارج از‬ ‫کشور داد و در انها تاکید کرد که شاه مخلوع است و برکنار‬ ‫است‪ .‬او توانست با یک روش خاص در واقع از نظر سیاست‬ ‫خارجی در مساله مخلوع ب��ودن شاه یک مقبولیت جهانی‬ ‫ایجاد کن��د‪ .‬م ی بینیم که دولت های خارج��ی همه معتقد‬ ‫شدند که شاه دیگر قدرتی ندارد و برکنار شده است‪.‬‬ ‫یک موض��وع دیگ��ر هم موض��وع حدفاص��ل بین‬ ‫دستگیری فاطم ی تا اعدام اوست ک��ه در این دوره فاطم ی ‬ ‫یادداشت هایی را که از قبل هم شروع ک��رده بود در دوران‬ ‫اختفاء خود تکمیل م ی کن��د و ان یادداشت ها خیلی ارزش‬ ‫دارد‪ ،‬در مورد اینکه نگاه فاطم ی نسبت به مصدق و نقد او‬ ‫نسبت به مصدق را فاش گویی م ی کند و نکته سوم هم باز‬ ‫درمورد همان دوره است که فاطم ی با وجود همه نقدهایی‬ ‫که نسبت به مصدق دارد ولی ی��ک سرسپرد گی عجیبی‬ ‫هم به مص��دق دارد‪ ،‬یعنی ناقد است ول��ی ناقدی که یک‬ ‫سرسپردگی دارد نسبت به ان کس��ی که نقدش م ی کند و‬ ‫این نکته جالبی است‪.‬‬ ‫یک نکته ای ه��م درم��ورد دوره وزارت خارجه اش در‬ ‫خصوص سخنران ی ای ک��ه در روز رای اعتماد در مورد وزیر‬ ‫خارجه ای راد م ی کند و در ان سخنرانی خطاب به نمایندگان‬ ‫مجلس م ی گوید ما همه اختالفات خیلی وسیعی با یکدیگر‬ ‫داریم ولی با وجود این اختالفات بیایید بر مبنای یک محور‬ ‫مشترک حرکت کنیم‪.‬‬ ‫ی اعتراضی است که‬ ‫اما از همه جالب تر در مورد فاطم ‬ ‫او به ترکیه در مورد یک فیل��م سینمایی م ی کند‪ .‬در ترکیه‬ ‫فیلمی ساخته شده بود مثل همی��ن سریال حریم سلطان‪.‬‬ ‫در این فیلم که گویا درباره جنگ چالدران بود‪ ،‬به ای ران ی ها‬ ‫تعرضی م ی ش��ود‪ .‬فاطم ی با ان مخالف��ت و ان را پیگیری‬ ‫م ی کند‪ .‬این واقعه در سال ‪ 1331‬رخ داده است‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ورزش‬ ‫ت‬ ‫یتر اول‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪66‬‬ ‫بایدنسلتازه ایدرفوتبالبسازیم‬ ‫چه کسی باخت؟‬ ‫مردم در مورد دایی و مایل ی کهن‬ ‫قضاوتم ی کنند‬ ‫دع�وای مایلی که�ن و دای�ی‬ ‫به بدترین شکل ممکن ادامه دارد‪.‬‬ ‫شروعجاه طلبی هایاقایحیی‬ ‫پیشکسوتبایددرکنارباشگاهباشدنهدرمقابلش‬ ‫گل محمدیبا نفت ته ران یکیاز‬ ‫شان س هایاصلی قهرمانیاست‬ ‫کنایه نرم زادمهر‬ ‫بهمحمدمایلیکهن‬ ‫یک جمله‪ ،‬یک دنیا بهت‬ ‫عالقه مایل ی کهن به یک خواننده ل س انجلسی جامعه را در حیرت فرو برد‬ ‫‪1‬‬ ‫واکنش عجیب مایلی کهن‬ ‫ورزش‬ ‫هفته گذشته مایل ی کهن روی خط نود امد‪ .‬ظاه را قرار‬ ‫بود همه چیز تکرار شود‪ .‬باز هم یک سری اتهام ها نسبت‬ ‫به علی دایی‪ .‬شاید انهایی که برنامه نود را نگاه م ی کردند‬ ‫با خود م ی گفتند چند دقیقه بعد دایی هم روی خط م ی اید‬ ‫تا از خجالت مایل ی کهن دربیاید ام��ا مایل ی کهن اجازه نداد‬ ‫کار ب��ه انجا برس��د‪ .‬حرف های��ی زد که ب��رق از سر عادل‬ ‫فردوس ی پور پرید‪ .‬حاجی مایل��ی در حالی که عصبانی به‬ ‫نظر م ی رسید‪ ،‬طعنه های جدیدی ب��ه دایی زد‪ .‬او در جواب‬ ‫سرمربی پرسپولیس که گفته بود به خاطر سقوط پنج تیم‬ ‫باید تندیس پنجه طالیی را به مایلی بدهند گفت‪« :‬من هم‬ ‫اگر کارت طالیی داشتم‪ ،‬تیم هایم سقوط نم ی کردند‪ .‬بازی‬ ‫ازبکستان را تعطیل کرد تا برود امریکا و گرین کارت بگیرد‪».‬‬ ‫در مهم ترین فراز سخنانش اما‪ ،‬مایل ی کهن چیزی گفت که‬ ‫برق از سر ع��ادل پرید و مجری نود را ناچ��ار کرد مکالمه را‬ ‫زودتر از موعد قطع کند‪« :‬اقای��ان عکس ‪ 37‬سال قبل مرا‬ ‫منتشر کرده اند که روی ت ی شرتم نوشت��ه کالیفرنیا‪ .‬من به‬ ‫ان عکس افتخار م ی کنم‪ .‬من عاشق اقای (‪ )...‬بودم و هنوز‬ ‫هم دوستش دارم‪ ،‬هرچند با بعض��ی کارهایش مخالفم!»‬ ‫مایل ی کهن در این بخ��ش از سخنانش به وضوح از یکی از‬ ‫مشهورترین و سیاس ی ترین خوانندگان ل س انجلسی ای ران‬ ‫نام برد؛ خواننده ای ضد نظام جمه��وری اسالمی ای ران که‬ ‫قطعا طرح اسمش در تلویزی��ون فراتر از همه خطوط قرمز‬ ‫بود‪ .‬شاید از اینجا به بعد هرقدر هم که به دایی و رفتارهای‬ ‫تندش انتقاد وارد باشد‪ ،‬این محمد مایل ی کهن است که بازی‬ ‫را واگذار کرده است‪ ،‬ان هم به بدترین شکل ممکن‪ .‬انجا که‬ ‫به بهانه ب ی ریا بودن حرف هایی به زبان اورد که در روزهای‬ ‫اینده صدا و سیما را نیز با نهادهای نظارت کننده وارد چالش‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫کسی که در کارنام��ه اش سابق��ه باال رفتن از فنس‬ ‫ورزشگاه و حمله به یک هوادار را دارد‪ ،‬با یک خبرنگار درگیر‬ ‫شده‪ ،‬بیانی ه های گروهبان قندلی و کوتوله نوشته و در نزاع با‬ ‫پروین‪ ،‬عابدینی‪ ،‬شرفی‪ ،‬مرحوم حجازی و خیل ی های دیگر‬ ‫تندترین الفاظ را به کار برده‪ ،‬ای��ا م ی تواند قابل دفاع باشد؟‬ ‫شاید به همین دلیل است که خیل ی ها عملکرد او را در جهت‬ ‫دیده شدن تحلیل م ی کنند و این روزها در ائتالف با پروین به‬ ‫بیان ارقام قراردادها م ی پردازد تا این شائبه را به وجود بیاورد‬ ‫که م ی خواهد جانشین دایی شود‪ .‬کاش مایل ی کهن همان‬ ‫مایل ی کهن ای باقی م ی ماند که دو سال پیش در نشستی‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫محمد مایل ی کهن و عل��ی دایی هیچ گاه سال ارامی‬ ‫ را پشت سر نگذاشته اند‪ .‬کارنامه مصاحب ه های این دو مربی‬ ‫پر است از کنای��ه و توهین نسبت به یکدیگ��ر‪ .‬البته شاید‬ ‫عده ای وقتی در جایگاه قضاوت ق��رار بگیرند شروع کننده‬ ‫این دع��وا را بیشتر مورد سرزنش قرار بدهن��د اما چه فرقی‬ ‫م ی کند‪ .‬خروجی یک دعوای سطحی باالخره به انجا رسید‬ ‫که در پربیننده ترین برنامه تلویزیونی محمد مایل ی کهن که‬ ‫خود را مربی ارزشی م ی داند با این توجیه که اهل ریا نیست‪،‬‬ ‫از ارادت و عالق��ه اش به خوانن��ده ای ل س انجلسی سخن‬ ‫بگوید؛ ان هم خواننده ای که فعالی ت های سیاس ی اش علیه‬ ‫نظام جمهوری اسالمی ای ران طی سال های بعد از انقالب‬ ‫بر هیچ ک��س پوشیده نیس��ت‪ .‬علی دایی ه��م در همین‬ ‫برنامه نود وقت های زیادی را به خود اختصاص داده است‪.‬‬ ‫وقت هایی که در اکثر موارد ن��ه از پرسپولیس‪ ،‬بلکه درباره‬ ‫مسائل شخص ی اش سخن گفته اس��ت‪ .‬دعوای زشت این‬ ‫دو مربی که در سال های اخیر همواره به سوژه داغ رسانه ها‬ ‫تبدیل شده است حاال ب��ه جایی رسیده ک��ه کمتر کسی‬ ‫م ی تواند باور کند این دو نفر زمان��ی در تیم ملی ب رای یک‬ ‫هدف در کنار هم قرار گرفته بودند‪.‬‬ ‫علی دای��ی زمان��ی در تیم ملی شاگ��رد مایل ی کهن‬ ‫بود ام��ا در همان مقطع نی��ز این دو نفر هرگ��ز نتوانستند‬ ‫رابطه دوستانه ای با یکدیگر برقرار کنن��د‪ .‬بعدها انتقادات‬ ‫مایل ی کهن نسبت به دایی و اینکه او باید از دنیای بازیگری‬ ‫خداحافظی کند‪ ،‬اتش اختالف می��ان این دو نفر را شعله ور‬ ‫کرد اما این نزاع ادامه داشت‪ .‬وقتی دایی مربیگری تیم ملی‬ ‫را بر عهده گرفت‪ ،‬این مایل ی کهن بود که به یکی از منتقدان‬ ‫جدی وی تبدیل شد و به بهانه های مختلف از این مربی و‬ ‫شیوه ک��ارش در تیم ملی انتقاد م ی کرد‪ .‬ه��ر چند دایی در‬ ‫سوی مقابل به طور مرتب در مق��ام پاسخگویی برم ی امد‪.‬‬ ‫حتی در چند مقطع ک��ار این دو نفر به دادگ��اه کشیده شد‬ ‫و دادگاه رای به محکومی��ت مایل ی کهن داد ام��ا به دلیل‬ ‫عذرخواهی مایل ی کهن از دایی در ی��ک برنامه تلویزیونی‬ ‫علی دای ی ترجی��ح داد شکایت خ��ود را از مایل ی کهن پس‬ ‫بگیرد‪ .‬ظاه را همه چیز خوب پی��ش م ی رفت اما بازگشت‬ ‫دایی به پرسپولیس و نشستن وی روی نیمکت مربیگری‬ ‫این تیم باع��ث شد ت��ا مایل ی کهن بار دیگ��ر علیه شاگرد‬ ‫قدیم ی اش مواض��ع تندی اتخاذ کند‪ .‬ای��ن جمله که «اگر‬ ‫دایی ب رای همه دای��ی است‪ ،‬ب رای من خال��ه است» یکی‬ ‫از جمله ه��ای تندی بود ک��ه سخت علی دای��ی را وادار به‬ ‫واکنش کرد‪ .‬دعوا ان ق��در ادامه دار شد که پ��ای رفتگران‬ ‫شهرداری نیز به می��ان کشیده شد‪ .‬دای��ی در مصاحب ه ای‬ ‫گفت‪« :‬یکی استعداد دارد و م ی شود مسی و دیگری م ی رود‬ ‫کارگر شهرداری م ی شود‪ ».‬شاید انهایی که دایی را از نزدیک‬ ‫م ی شناسند و م ی دانند دستی در کارهای خیر دارد و معموال‬ ‫با مردم برخوردی متفاوت از برخ��وردش با رسانه ها دارد‪ ،‬به‬ ‫خوبی متوجه شدند که منظور سرمربی پرسپولیس استفاده‬ ‫از استعدادها است‪ ،‬نه توهین ب��ه قشر زحمتکش رفتگران‬ ‫شهرداری‪ ،‬به ه ر حال استفاده غلط از کلمات کار دست دایی‬ ‫داد و البته بهانه دست حاجی مایلی‪ .‬مایل ی کهن که فرصت‬ ‫را غنیمت شم��رده در بازی ملوان ب راب��ر استقالل در انزلی‬ ‫در بین تماشاگران حاضر شد اما ب��ا لباس مخصوصی که‬ ‫رفتگران شهرداری به تن م ی کنن��د‪ .‬بعد هم در مصاحبه با‬ ‫دوربین نود به علی دایی تاخت‪.‬‬ ‫این در حالی بود که دایی یک روز قب��ل از این بازی‬ ‫در مصاحبه ب��ا خبرنگاران گفته ب��ود‪« :‬مطمئنا ادم خیلی‬ ‫راحت م ی تواند چشمش را ببندد و دهانش را باز کند‪ .‬وقتی‬ ‫من دو بار او را محکوم کرده ام‪ ،‬یعنی حرف هایی که م ی زند‬ ‫نادرست است و نم ی تواند انها را ثابت کند‪ .‬حرف هایی که‬ ‫ایشان زده مطمئنا قاب��ل پیگیری اس��ت و حتما پیگیری‬ ‫م ی کنم‪ .‬این بار بدتر از دفعات قبل‪ .‬اگر قرار باشد این بار تا‬ ‫باالترین مسئوالن و حتی رئیس ق��وه قضاییه م ی روم‪ .‬بار‬ ‫اول گذشت کردم و بار دوم او محکوم شد‪ .‬اما به خاطر اینکه‬ ‫او در جامعه ورزشی است‪ ،‬نگذاشتم محکومیتش رسانه ای‬ ‫شود‪ .‬اگر شما خواستید هر دو حکم محکومیتش را م ی اورم‬ ‫و به شما نشان م ی دهم‪».‬‬ ‫سرمربی پرسپولیس در ادامه انتقاد از مایل ی کهن گفته‬ ‫بود‪« :‬او به هم��ه تهمت زده است‪ .‬ب��رادر من م ی خواست‬ ‫جواب بدهد اما من به او اجازه ن��دادم‪ .‬کاش شما شفاف تر‬ ‫صحبت م ی کردی ت��ا مردم همه چی��ز را بدانن��د‪ .‬باید به‬ ‫عرض تان برسانم که ب رادر من از دانشگاه دولتی لیسانس‬ ‫مکانیک گرفته است‪ .‬در حالی که شما در ان زمان دربه در‬ ‫دنبال درس خوان��دن در دانشگ��اه ازاد ب��ودی‪ .‬دوم اینکه‬ ‫زمانی که شما به دنبال معافی گرفت��ن بودی‪ ،‬ب رادر من در‬ ‫جبهه های جنگ بود‪ .‬سوم اینک��ه خصوصیات اخالقی و‬ ‫زندگی شما را همه مردم م ی دانند‪ ،‬همی ن طور خصوصیات‬ ‫ب رادر من را‪ .‬یادت نرفته همان موقع که در سایپا بودی‪ ،‬دکتر‬ ‫تیم یک سرباز بود و هن��وز دوران خدمتش تمام نشده بود‬ ‫اما همان فرد هم در سایپا به عنوان دکتر و مشاور و هم در‬ ‫تیم ملی با شما بود و حقوق م ی گرفت‪».‬‬ ‫اما دامنه حم�لات دایی انجایی وسی ع ت��ر شد که به‬ ‫مسائل مالی حاجی مایلی نی��ز ورود کرد‪« :‬خوشبختانه ما‬ ‫نرفتیم در ای ران خودرو چن��د تا چند تا اسم نویسی کنیم که‬ ‫ماشین بخری��م‪ .‬متاسفانه نم ی دانم چه کلم��ه ای به شما‬ ‫بگویم‪ ،‬ام��ا قاطعانه م ی گویم که اگر یک��ی از حرف هایت‬ ‫را ثابت کردی که ب رادر م��ن ‪ 300‬میلیون گرفته و کادرفنی‬ ‫پنج میلیارد گرفت��ه‪ ،‬از فوتبال م ی روم اما م��رد باش و اگر‬ ‫نتوانست��ی ثابت کن��ی‪ ،‬از فوتب��ال برو‪ .‬متاسفان��ه ایشان‬ ‫دق دل ی اش از جای دیگری است که چ��را من مربی نمونه‬ ‫مالیاتی شده ام‪».‬‬ ‫اما این تندترین بخش حرف ه��ای دایی بود‪« :‬ایشان‬ ‫ارزو م ی کردن��د ک��ه در پرسپولی��س مربیگ��ری کنند اما‬ ‫مشکالتشان جای دیگری است‪ .‬ما ب��ه دولتی رای داده ایم‬ ‫که همه مردم ب��ه توانای ی هایش ایمان دارن��د و با انتخاب‬ ‫کابینه اش نشان داده ک��ه دنبال اف��راد توانمند‪ ،‬باهوش و‬ ‫کاربلد است‪ .‬دیگ��ر ان زمان ها گذشته که ف��ردی برود در‬ ‫مصلی و مربیگ��ری گدایی کند‪ .‬از شم��ا م ی پرسم تا حاال‬ ‫ایشان چند تیم را به لیگ یک فرستاده است؟ این اقا گفته‬ ‫من هکتار هکتار زمی��ن دارم‪ ،‬اوال شما باید بگویید که این‬ ‫زمی ن ها کجاست و م��ن انها را از چه کس��ی گرفته ام‪ .‬من‬ ‫همه دارای ی هایم را خ��ودم به دس��ت اورده ام و خدا را شکر‬ ‫از هیچ ارگان دولتی چیزی نگرفت��ه ام و از هیچ بانکی وام‬ ‫نگرفته ام و از هیچ رانتی هم استفاده نکرده ام اما در مملکتی‬ ‫که ادم بخواهد مستقل زندگ��ی کند چنین افراد وابسته ای‬ ‫پیدا م ی شوند که مث�لا در نمایشگاه کتاب یا جاهای دیگر‬ ‫به دنبال تیم م ی گردند‪».‬‬ ‫‪67‬‬ ‫خبری به خاطر توهی��ن تماشاگران تبریزی ب��ه داور بازی‬ ‫اشک ریخت‪.‬‬ ‫اشک ه��ای «محم��د مایل ی که��ن» در کنف ران��س‬ ‫مطبوعاتی پس از بازی تراکتورس��ازی با سایپا‪ ،‬اشک های‬ ‫ارزشمندی بود؛ اشک هایی که اتفاقا به تیتر یک روزنامه های‬ ‫ورزش��ی تبدیل ش��د‪ .‬ان روز محم��د مایل ی که��ن پس از‬ ‫توضیحات فنی س��راغ انتقاد از جو ورزشگ��اه تبریز رفت و‬ ‫زمانی که خواست دشنام های تماشاگران به داور مسابقه را‬ ‫تقبیح کند‪ ،‬بغضش ترکید و ب��ا جمالتی توام با اشک اب راز‬ ‫داشت‪« :‬به چه جرمی تماشاگ��ران از پیش از اغاز مسابقه‪،‬‬ ‫داور بازی و خان��واده اش را با بدتری��ن دشنام ها مورد هتک‬ ‫حرمت قرار داده اند؟ مگر نام��وس داور بازی به عنوان یک‬ ‫هموطن و همنوع‪ ،‬ناموس همه م��ا به شمار نم ی رود؟» اما‬ ‫مایل ی کهن ان نقش را کنار زد‪.‬‬ ‫سایر دعواهای مایلی کهن‬ ‫ورزش‬ ‫هن��وز بیانیه تاریخ��ی مایل ی کهن علی��ه قلع ه نویی‬ ‫در دوران حض��ور ‪ 14‬روزه اش روی نیمک��ت تیم مل��ی‪ ،‬از‬ ‫خاطر کس��ی نرفته اس��ت‪ .‬در ان روزه��ا و در جریان بازی‬ ‫استقالل و سایپا‪ ،‬طرفداران استقالل به طرز عجیبی الفاظ‬ ‫عجی ب تری را خطاب به مایل ی کهن به کار بردند تا او تصور‬ ‫کند انها از فرد خاصی خ��ط گرفته اند‪ .‬کمی بعد مشخص‬ ‫شد حدس سرمربی سایپا چه کسی بوده است‪...« :‬هجوم‬ ‫ناجوانمردانه ترین الفاظ در میدان مسابقه و بیرون از ان تنها‬ ‫از شعبان ب ی مخ ها و نوچه هایشان ب ر م ی اید؛ اقایان درصدد‬ ‫این هستند که ضع ف های فن��ی خود را به این و ان نسبت‬ ‫بدهند و هر انچه خود و نوچه هایش��ان الیق ان هستند با‬ ‫سیاه نمایی هر چه تمام تر به این و ان نسبت داده‪ ،‬تا شاید‬ ‫بتوانند ضع ف های فنی خود را به نوع��ی از چشم این و ان‬ ‫پنهان و الپوشانی کنند‪ .‬بناب راین ب��ه همین منظور به این‬ ‫اقایان کوتوله و عوام فری��ب (کل یوم) که حتی فاقد مدرک‬ ‫تحصیلی ب رای گروهبان قندلی شدن هستند اما لقب ژنرال‬ ‫را یدک م ی کشند م ی گویم که از گل دقیقه ‪ 90‬سایپا و پیامی‬ ‫ که ان گل به پهنای ای��ران عزیز اسالمی داشته؛ پند گرفته‬ ‫و هرچه سریعتر دس��ت از نوچه بازی و نوچه پروری برداشته‪،‬‬ ‫البته کارهای ناثواب و عوام فریبی نکنند‪».‬‬ ‫این تندترین بیانیه ی��ک فوتبالی علیه یک فوتبالی‬ ‫دیگر بود که به دست محمد مایل ی کهن نوشته شد تا امیر‬ ‫قلع ه نویی شوکه شود‪ .‬مایل ی که��ن سابقه درگیری با فیروز‬ ‫کریم ی را هم در کارنامه اش دارد‪ ،‬انج��ا که این مربی را به‬ ‫مساله دوپینگ مته��م کرد و تاکید کرد او ب��ه بازیکنانش‬ ‫دوپینگ را تحمیل م ی کن��د‪ .‬مایل ی کهن با همان صراحت‬ ‫همیشگ ی اش این ادع��ا را مطرح کرد و ب��ا شکایت فیروز‬ ‫کریمی روبه رو ش��د‪ .‬کار به کمیت��ه انضباطی کشیده شد‪.‬‬ ‫حاجی مایلی به صرافت جمع کردن شاهد هم افتاد اما کار به‬ ‫جایی نرسید‪ .‬از نکات جالب این دعوا ان بود که مایل ی کهن‬ ‫در کمیته انضباطی حاضر نشد با کریمی دست بدهد! پس‬ ‫از ان بود که نوبت ب��ه امیر عابدینی رسی��د اما مدیرعامل‬ ‫سابق پرسپولیس بازی را از همان ابتدا طوفانی اغاز کرد و‬ ‫مایل ی کهن را «دیوانه» خطاب کرد و حاجی هم از عابدینی‬ ‫خواست از ان قرص هایی که م ی خورد به وی هم بدهد! این‬ ‫همه نزاع های مایل ی کهن نیست‪ .‬او که زمانی تاکید کرده‬ ‫بود رفاقت با علی پروین مث��ل اتوبانی یکطرفه است‪ ،‬حاال‬ ‫به تمجید از مدیرعامل پرسپولی��س م ی پردازد و او را یکی‬ ‫از اسطوره های باشگاه م ی خواند‪« :‬اق��ای پروین به عنوان‬ ‫سرمایه باشگاه پرسپولیس بای��د در صدر بنشیند‪ ».‬پروین‬ ‫این روزها از سوی مایل ی کهن ب��ه عنوان بکن باوئر فوتبال‬ ‫ای ران مورد خطاب قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫دعوا می��ان مایل ی که��ن و دای��ی حاال ب��ه جاهای‬ ‫خطرناکی رسیده است‪ .‬احتماال تریبون دادن به این مربیان‬ ‫که زبان سرخی دارند کار عاقالنه ای نخواهد بود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪68‬‬ ‫نخبگان برای پایان تنش ها وارد میدان شوند‬ ‫وزارت ورزش باید به فرهنگ سازی جدی تر نگاه کند‬ ‫جعفر کاشانی‬ ‫پیشکسوت باشگاه پرسپولیس‬ ‫‪2‬‬ ‫این روزها تنش اساسا در ورزش ما وجود دارد‪ .‬نه تنها‬ ‫در فوتبال بلکه در همه بخش های ورزش ما تنش و جنجال‬ ‫وجود دارد و افراد روبه روی یکدیگر قرار م ی گیرند‪ .‬در چنین‬ ‫وضعیتی شای��د خیل ی ها دوس��ت دارند در م��ورد مسائل‬ ‫حاشی ه ای حرف بزنند‪ ،‬قضاوت کنند و حق را بین افراد تقسیم‬ ‫کنند اما من ترجیحا چنین کاری نم ی کنم‪ .‬چون فکر م ی کنم‬ ‫ما باید به مسائل ریش��ه ای بپردازیم‪ .‬اگر امروز یک دعوایی‬ ‫در فوتبال ما پررنگ م ی شود‪ ،‬به ج��ای اینکه دنبال مقصر‬ ‫بگردیم یا بخواهیم قضاوتی داشته باشیم باید به موضوعات‬ ‫کالن بیندیشیم‪ .‬تنها در این صورت اس��ت که م ی توانیم‬ ‫امیدوار باشیم فوتبال ما توسعه پیدا کند‪ .‬من مدت هاست‬ ‫که از سیستم حرف م ی زنم‪ ،‬از اینکه در باشگاه های ما باید‬ ‫سیستم حاک��م باشد‪ .‬اگر ب��ه این نقطه رسیدی��م ان وقت‬ ‫بسیاری از مشکالتی که این روزه��ا شاهد ان هستیم حل‬ ‫خواهد شد‪ .‬یکی از این راه ها خصوص ی کردن باشگاه هاست‪.‬‬ ‫ﺳﺎل هاﺳﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔﻮﻳﻢ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﻮد و ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ان وﻗﺖ ارزش ه��ر ﭘﺴﺘﻲ ﻣﻌﻠﻮم و‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻓﺮاد ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﯿﺪوارم ه ر ﭼﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ اﻳﻦ‬ ‫اﺗﻔﺎق در ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ ﺑﯿﻔﺘﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﻣﻦ ﭘﺴﺖ ه��ا ﺑﻪ اﻓﺮاد‬ ‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻧﻤ ﻲ دهن��د‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫و ﺗﺸﻜﯿﻼت ﺣﺮﻓﻪ ای ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬م ی خواه��م بگوی��م‬ ‫پرسپولیس نیاز به افرادی دارد که متخصص باشند و بتوانند‬ ‫این تیم را به یک باشگاه صاح��ب سیستم تبدیل کنند‪ .‬در‬ ‫واقع ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺑﺰرگ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺰرگ ﻣ ﻲ خواهد‪ .‬ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ ﻣﺤﺘﺎج‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻔﻜﺮ در راﺳﺘﺎی اه��داف بلند م��دت در‬ ‫فرایندی دلسوزانه و مسئوالنه دور هم ﺑﻨﺸﯿﻨﻨﺪ و مسائل این‬ ‫باشگاه را حل کنند یا ب��رای ان چاره اندیشی کنند‪ .‬اﻣﯿﺪوارم‬ ‫اﻳﻦ ﺗﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد و اهدافش ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد و از‬ ‫ظرﻓﯿﺖ هایش بتواند ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ استفاده کند‪.‬‬ ‫اما در م��ورد دعوای مایل ی که��ن و دایی اجازه‬ ‫بدهید که من قضاوتی نداشته باشم‪ .‬همان طور که‬ ‫عرض کردم خیل ی ها هستند که در این باره دست به‬ ‫یزنند‪ .‬من به مساله اخالق و البته اخالق‬ ‫قضاوت م ‬ ‫حرفه ای اشاره کردم‪ .‬شما تص��ور کنید این فصل‬ ‫یعنی در همین لیگ سیزدهم پرسپولیس‬ ‫به عن��وان قهرمان��ی هم برس��د‪ .‬ایا‬ ‫همه مشکالت ای��ن باشگاه حل‬ ‫م ی شود؟ ایا مشکالت فرهنگی‬ ‫این تی��م و مسائلی ک��ه هر روز‬ ‫شاه��د ان هستی��م و از چش��م‬ ‫م��ردم ه��م دور نم ی ماند حل‬ ‫م ی ش��ود و شکل مثبت��ی پیدا‬ ‫م ی کند؟ واقعی��ت این است که‬ ‫مساله پرسپولیس ام��روز نبود‬ ‫یک سیستم در درون این باشگاه‬ ‫است‪ ،‬نه دعوا می��ان پیشکسوتان‬ ‫و کادر فنی‪ .‬واقعی��ت این است که ما‬ ‫پرسپولیس را همواره ب ی ثبات دیده ایم‪.‬‬ ‫تیمی که در سال ه��ای اخیر به دفعات‬ ‫مدیرعام��ل خود را عوض ک��رده است‪.‬‬ ‫شاید مدی ران شایسته ای هم بوده اند که‬ ‫قطعا بوده اند اما وقتی به انها زمان کافی‬ ‫ب رای اجرای برنامه های شان داده نش��د‪ ،‬خیلی راحت حذف‬ ‫شدند و مسائل روی هم انباشته ش��د‪ .‬به همین دلیل هیچ‬ ‫مدیری به ایجاد سیستمی تعلی��م و تربیتی در این باشگاه‬ ‫نیندیشید‪ .‬دغدغه اش اساسا چیزهای دیگری شد‪ .‬ما امروز‬ ‫وقتی از دعواها و جنجال ها حرف م ی زنیم و درباره اش با هم‬ ‫بحث م ی کنیم باید قبل از هر چیز به این نکته اشاره کنیم‬ ‫که چرا پرسپولیس به عنوان باشگاهی که میلیون ها هوادار‬ ‫دارد هنوز صاح��ب سیستم یک باشگ��اه حرفه ای نیست‪.‬‬ ‫سیستمی که ه��ر کس سر جای خ��ود و در حیطه وظایف‬ ‫خودش حرف بزند‪ ،‬نه کمتر و نه بیشت��ر‪ .‬این اتفاق نیفتاده‬ ‫است چ��ون خودم��ان نخواسته ایم‪ .‬چ��ون فرهنگ سازی‬ ‫نکرده ایم و حاال اتفاق هایی که م ی افتد چندان تعجب ب رانگیز‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻘﻼل و ﭘﺮﺳﭙﻮﻟﯿﺲ دو ﺗﯿﻢ ﺑﺰرگ اﻳﺮان هستن��د‬ ‫ﻛﻪ همه ﺣﺮﻛﺎت و رﻓﺘﺎر و ﮔﻔﺘﺎر اعضای این دو باشگاه روی‬ ‫فرهنگ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣ ﻲ ﮔﺬارد‪ .‬چرا ما ب رای اینکه به شیوه ای‬ ‫حرفه ای برسیم از کشورهایی مثل المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬اسپانیا و‬ ‫دیگر کشورهایی که به اخالق حرف��ه ای اهمیت م ی دهند‬ ‫توجه نم ی کنیم‪ .‬م ی توانیم از همی��ن کشورها الگو برداری‬ ‫کنیم‪ .‬ریشه ه��ای فوتبال را استحک��ام ببخشیم‪ .‬ان وقت‬ ‫جزئیات خود به خود در درون سیستم ی که تعریف کرده ایم‬ ‫حل خواهد شد‪ .‬انها این راه را مدت ها پیش رفته اند‪ .‬اکادم ی ‬ ‫داشته اند‪ .‬بازیکن و مرب��ی را در درون یک سیستم حرفه ای‬ ‫و مبتنی بر اداب حرفه ای تربی��ت کرده اند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫ویترین شان پ��ر از افتخ��ارات بی ن المللی اس��ت‪ .‬البته من‬ ‫امیدوارم پرسپولیس و استقالل ب��ه این مرحله برسند‪ .‬باید‬ ‫وزارت ورزش در این خصوص حساسیت به خرج بدهد‪ .‬سعی‬ ‫کند این دو باشگاه را به ای��ن مرحله حرفه ای برساند‪ .‬نه تنها‬ ‫این دو باشگاه بلکه ورزش ما باید به این سمت برود تا شاهد‬ ‫تنش نباشیم‪ .‬امروز در همه بخش های ورزش ما شاهد تنش‬ ‫هستیم‪ .‬این اتفاق خوبی نیست‪ .‬دکتر گ��ودرزی به عنوان‬ ‫فردی تحصیلکرده و همراهان علم گرای ایشان باید در این‬ ‫زمینه اقداماتی جدی را در دستورکار فدراسیون ها قرار‬ ‫بدهند‪ .‬این را هم بگویم که در هر خانواده ای ممکن‬ ‫است دعوا پی��ش بیاید‪ .‬مایل ی که��ن و دایی اگر در‬ ‫فضایی فرهنگی قرار بگی رند‪ ،‬به طور حتم این رفتارها‬ ‫را از انها نم ی بینید‪ .‬محیط و بستری هم که ب رای این‬ ‫دو عزیز فراهم م ی شود را مد نظر داشته باشید‪.‬‬ ‫به ه ر حال این دو نفر سرمایه های فوتبال‬ ‫ما هستن��د و بهتر از هر ک��س دیگری‬ ‫م ی دانند که جامعه تا چ��ه حد از اینها‬ ‫الگو م ی گیرد‪ .‬به خص��وص اینکه ما‬ ‫جامعه جوانی داریم و م ی باید الگوی‬ ‫مناسبی به انها ارائ��ه دهیم‪ .‬بهتر‬ ‫است بزرگان و نخبگان در این دعوا‬ ‫وارد شوند و این دو نفر را به سمت‬ ‫و سوی رابطه دوستانه یا دست کم‬ ‫حرفه ای ببرند‪ .‬امیدوارم روزی برسد‬ ‫که فوتبال ما شاهد چنین تنش هایی‬ ‫نباشد و ما بع��د از سال ها موفق شویم‬ ‫به موضوعات کالن و ریشه ای فوتبال و‬ ‫اساسا ورزش کش��ور بپردازیم‪ .‬در نهایت‬ ‫معتق��دم ک��ه وزارت ورزش م ی توان��د‬ ‫ب رای کاهش تنش می��ان ورزشکاران ما‬ ‫تمهیدات خاصی بیندیشد‪g .‬‬ ‫مردم در مورد دایی و مایلی کهن قضاوت می کنند‬ ‫باید نسل تازه ای در فوتبال بسازیم‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫سرمایه یا مانع‬ ‫خدمات متقابل باشگاه و پیشکسوتان‬ ‫محمد زادمهر‬ ‫پیشکسوت باشگاه پرسپولیس‬ ‫به نظرم در فوتبال ما یک اتفاق باید رخ بدهد و ان اینکه‬ ‫هر کسی در جایگاه خودش قرار بگیرد و از جایگاه خود درباره‬ ‫مسائلصحبتکند‪.‬پیشکسوت بودنمعناوتع ریفمشخصی‬ ‫دارد؛ فردی که در مقطعی ب رای یک تیم زحمت کشیده و هم واره‬ ‫باید حرمت او حفظ شود اما همین پیشکسوت باید توجه داشته‬ ‫باشد که باتوجه به جایگاهی که در ان قرار دارد صحبت کند‪.‬‬ ‫نه تنها یک پیشکسوت بلکه هم��ه اعضای یک باشگاه باید‬ ‫این مساله را رعایت کنند‪ .‬باشگاه البته در قبال افرادی که ب رای‬ ‫موفقیت ان تیم در هر مقطعی زحمت کشیده اند مسئول است‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫به نظرم باشگاه باید پیشکسوتان خود را بیمه کند و امکاناتی در‬ ‫اختیارشان قرار بدهد و حتی در جریان تصمیم گیری ها از نظ رات‬ ‫و تجربیات انها برخوردار شود اما از طرفی دیگر پیشکسوت نیز‬ ‫باید به این موضوع دقت کند که او م ی باید در کنار باشگاه باشد‬ ‫نه در مقابل‪ .‬باید بداند که دیدگاه هایش م ی باید در خدمت توسعه‬ ‫و پیشرفت باشگاه باشد نه در جهت تخریب‪ .‬من در مورد دع وای‬ ‫اقایان مایل ی کهن و دایی دوست ن��دارم اظهارنظر کنم چون‬ ‫معتقدم فوتبال ما این روزها کم از این دعواها به خود نم ی بیند‪.‬‬ ‫من در مورد اینکه حق با چه کسی است هیچ قضاوتی ندارم و‬ ‫عالقه ای هم ندارم که در مورد چنین مسائلی صحبت کنم‪ .‬به‬ ‫نظر من پرسپ ولیس این فصل یکی از بهترین تیم های تاریخ‬ ‫بعد از انقالب است‪ .‬از نظر بازیکن و امکانات در بهترین شکل‬ ‫ممکن بسته شد‪ .‬تمریناتش را زودتر از خیلی تیم ها شروع کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫م ی تواند چالش جذابی به حساب بیاید‪ .‬البته من در ب رنامه ای‬ ‫تلویزیونی چندی پی��ش از عالقه شخص��ی ام گفتم‪ .‬گفتم‬ ‫دوست دارم که فوالد خوزستان قهرمان ش��ود‪ .‬این حرفم به‬ ‫این دلیل نیست که دیگر تیم های��ی که در کورس قهرمانی‬ ‫هستند شایسته کسب جام قهرمان��ی نیستند اما باتوجه به‬ ‫یدانم که چگونه‬ ‫شناختی که از فوالد و مردم این استان دارم و م ‬ ‫با فوتبال زندگی م ی کنند‪ ،‬عالقه مندم که فوالد قهرمان لیگ‬ ‫سیزدهم شود‪ .‬البته عالقه شخصی من در مقابل نگاه ملی‬ ‫ناچیز است‪ ،‬چه بر هیچ کس پوشیده نیست به سود فوتبال‬ ‫ملی است که یکی از دو تیم استقالل یا پرسپولیس قهرمان‬ ‫شود اما خب م��ن از عالقه شخص ی ام سخ��ن گفتم‪ .‬اگر به‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫من طبق اماری که از یک منبع اگاه دارم در حال حاضر‬ ‫‪ 5700‬مربی در فوتبال ما مدرک ‪ A‬مربیگری دارند‪ .‬حال این‬ ‫سوال مطرح م ی شود که از میان این تعداد قابل توجه ایا پنج‬ ‫مربی هم وجود ندارد که به چرخه مربیگری ما اضافه شود؟ چرا‬ ‫هر سال یک سری از مربیان جابه جا م ی شوند فارغ از اینکه چه‬ ‫عملکرد یا نتایجی به دست اورده اند؟ چرا ما از این چرخه نسبتا‬ ‫ثابت خارج نم ی شویم؟ انهایی که پاسخ این سوال در دست شان‬ ‫استطبیعتادرقبالچنینچالشیسکوتم ی کنندوپاسخگو‬ ‫نیستند‪ .‬مشکل ب��زرگ فوتبال ما این اس��ت که نم ی توانیم‬ ‫ادم های تازه ای را به چرخه مربیگری مان اضافه کنیم‪ .‬مربیانی‬ ‫که به مراتب ویژگ ی های اخالق ی شان م ی تواند به رشد فوتبال‬ ‫ما کمک کند‪ .‬بازی های لیگ ما به اوج حساسیت خود رسیده‬ ‫است‪ ،‬هر چند تعطیلی طوالن ی مدت باعث م ی شود شرایط‬ ‫تیم ها تا حدودی ب��ه هم بریزد اما چند تی��م در باالی جدول‬ ‫ب رای رسیدن به قهرمانی با یکدیگر رقابت دارند‪ .‬مایلم درباره‬ ‫نفت ته ران صحبت کنم؛ تیمی که یک مربی با اخالق را در‬ ‫اختیار دارد‪ .‬یحیی گل محمدی را سالهاست که م ی شناسم‪.‬‬ ‫وقتی بازیک��ن تیم ملی بود همین ط��ور ارام و خوش اخالق‬ ‫بود‪ .‬شخصیتی فوق العاده ب رای باشگاه هایی که م ی خواهند‬ ‫مرب ی شان از حاشیه و جنجال پرهیز کند‪ .‬به نظرم خود یحیی‬ ‫امسال انتخاب درستی داشت‪ .‬او نفت ته ران را انتخاب کرد‪.‬‬ ‫باشگاهی که به نظرم سازمان محور اس��ت و سیستم در ان‬ ‫یزن��د‪ .‬شما به مربیانی که به این باشگاه‬ ‫حرف اول و اخر را م ‬ ‫امده اند دقت کنید‪ .‬حسین فرکی‪ ،‬منصور اب راهی مزاده و یحیی‬ ‫گل محمدی‪ .‬سه مربی که هر کدام به ب ی حاشی ه بودن معروف‬ ‫هستند‪ .‬خب این مساله ای اتفاقی نیست‪ .‬باشگاه در این مورد‬ ‫هدف دارد و باتوجه به هدفش مربی را انتخاب م ی کند‪ .‬در نفت‬ ‫ته ران‪ ،‬یحیی عملکرد خوبی از خود به جا گذاشته است‪ .‬دلیل‬ ‫هم دارد‪ .‬چ��ون او یک بازیکن باهوش ب��ود‪ .‬فوتبال را خوب‬ ‫م ی فهمد و تجربه های فراوانی در عرصه بازی های بی ن المللی‬ ‫دارد‪ .‬جام جهانی دیده و شرایط مختلف را در بازی ها حس کرده‬ ‫است‪ .‬البته در مورد یحیی همیشه اعتقاد دارم که مربیگری در‬ ‫پرسپولیس را نباید م ی پذیرفت‪ .‬انتخاب اشتباهی بود‪ .‬شاید‬ ‫بهتر است بگویم کمی زود بود که یحیی به پرسپ ولیس برود‪.‬‬ ‫البته نم ی دانم که شکل انتقال او به پرسپ ولیس چگونه بود اما‬ ‫اگر در ان تصمیم خودش به شخصه تصمیم نهایی را اتخاذ‬ ‫کرد‪ ،‬تصمیم درستی نبود‪ .‬شاید خود او نیز این مساله را قبول‬ ‫داشته باشد‪ .‬به هر ح��ال باشگاه های پرسپولیس و استقالل‬ ‫باتوجه به اینکه به شدت از سوی رسانه ها و افکار عمومی مورد‬ ‫ی از‬ ‫ارزیابی قرار م ی گی رند و اتفاقات این دو تیم حجم عظیم ‬ ‫صفحات روزنامه های ما را به خ��ود اختصاص م ی دهد‪ ،‬ب رای‬ ‫مربی جوانی مثل یحیی رفتن به پرسپولیس نم ی توانست‬ ‫تصمیم درست��ی باشد‪ ،‬هر چند پرسپولی��س ب رای هر مربی‬ ‫روزهایی که فوتبال ما از ب ی تماشاگری ورزشگاه رنج م ی برد‪،‬‬ ‫بازی فوالد ب رابر پرسپولیس را به خاطر بیاورید‪ ،‬شاید کمی به‬ ‫من حق بدهید‪ .‬حق بدهید که دوست داشته باشم مردم انجا‬ ‫طعم قهرمانی را بچشند‪ .‬در مورد دعوای مایل ی کهن و دایی‬ ‫باید بگویم تنش و درگیری در دنی��ای فوتبال امری طبیعی‬ ‫است‪ .‬یک مربی م ی شود ونگر و مربی دیگر م ی شود مورینیو‪.‬‬ ‫کدام یک بهترند؟ قضاوتی قطعی نم ی توان داشت‪ .‬من درباره‬ ‫جامعه فوتبال حرف م ی زنم‪ .‬وقتی م ی گوییم جامعه فوتبال‬ ‫یعنی مربیان‪ ،‬بازیکنان‪ ،‬مدی ران‪ ،‬رسانه ها‪ ،‬تماشاگران و افرادی‬ ‫که بلی ت ها را پاره م ی کنند و پول م ی گی رند و خیل ی های دیگر‪.‬‬ ‫اینها جامعه فوتبال را تشکیل م ی دهند‪ .‬در این جامعه فوتبال‬ ‫ان قدر اتفاق های بد رخ داده که نم ی توان به قضاوت برخی از‬ ‫اهالی ان اعتماد کرد‪ .‬به همین دلیل مردم باید میان دع وای این‬ ‫دو نفر قضاوت کنند‪ ،‬نه جامعه فوتبال‪ .‬چرا که انگشت اتهام‬ ‫اساسا به سمت جامعه فوتبال است و این جامعه نم ی تواند در‬ ‫جایگاه قاضی بنشیند‪ .‬شاید به همین دلیل است که تناقض‬ ‫پیش م ی اید‪ .‬عده ای به ی��ک فرد و عده ای دیگ��ر حق را به‬ ‫فردی دیگر م ی دهند‪ .‬در واقع این تنش ها به سود فوتبال ما‬ ‫نیست‪ .‬نم ی تواند به فوتبال ما کمک کند‪ .‬من خیلی درباره‬ ‫فرهنگ سازی صحبت کرده ام اما واقعیت این است که شما‬ ‫امروز در سینما هم همین بداخالق ی ها را م ی بینید‪ .‬فردی را‬ ‫م ی بینید که حین تماشای فیلم چیپس م ی خورد و به شما‬ ‫اجازه نم ی دهد که دیالوگ های فیلم را بشنوید‪ .‬این مزاحمت ها‬ ‫در فوتبال ما مدت هاست جاری شده و نم ی توانیم همدیگر را‬ ‫تحمل کنیم‪ .‬من اساسا این دعوا را رد م ی کنم‪ .‬نم ی دانم چه‬ ‫کسانی بزرگ این فوتبال هستن��د اما بد نیست اگر این دعوا‬ ‫قابل حل است یک بار ب رای همیش��ه مایل ی کهن و دایی با‬ ‫ی که به راه انداخته اند‬ ‫یکدیگر صلح کنند و بر این تنش نافرجام ‬ ‫نقطه پایان بگذارند‪ .‬مشکالت ما یکی دوتا نیست‪ .‬بعضی از‬ ‫ما دوست داریم که هر روز دیده شویم و هر روز مصاحبه کنیم‪.‬‬ ‫بعضی از ما نم ی توانیم خودم��ان را کنترل کنیم‪ .‬اما همه ما‬ ‫باید یک واقعیت را درک کنیم‪ .‬ما با مردم طرف هستیم‪ .‬مردم‬ ‫قضاوت م ی کنند‪ .‬اشتباه هم نم ی کنند‪ .‬ما را زیر ذره بین دارند و‬ ‫همه رفتارهای ما را تحلیل م ی کنند‪ .‬واقعا وقت ان رسیده که ما‬ ‫کالس هایی برگزار کنیم‪ .‬نسل تازه ای بسازیم که تعلیم ببیند‪.‬‬ ‫اینکه چطور حرف بزند و چطور عمل کند‪ .‬افرادی داشته باشیم‬ ‫که بدانند نباید با رفتار و گفتارشان افکار عمومی را جریحه دار‬ ‫کنند‪ .‬دایی و مایل ی کهن هر دو از دوستان خوب من هستند‪.‬‬ ‫ کاش این دعوا اگر قابل حل است یک بار ب رای همیشه حل‬ ‫شود؛ دعوایی که به نظر م ی رسد ریشه دار و خیلی هم پیش‬ ‫رفته است‪g .‬‬ ‫پرسپ ولیس مهره های خیلی خوبی دارد و به نظرم فصل خوبی‬ ‫را هم پشت سر گذاشته اس��ت و در حال حاضر هم در کورس‬ ‫قهرمانی قرار دارد‪ .‬اینک��ه در داخل زمین چه اتفاقاتی م ی افتد‬ ‫و پرسپ ولیس در ادامه چه نتایجی را کسب م ی کند‪ ،‬موضوعی‬ ‫است که بر عهده کادر فنی و بازیکنان است‪ .‬هواداران همیشه‬ ‫این تیم را حمایت کرده اند و نشان داده اند که کاری به فرد خاصی‬ ‫ندارند‪ .‬انهاوظیفه شان را به خوبی انجام داده اند‪ .‬بهتر است همه‬ ‫ما به عنوان افرادی که مدعی هستیم پرسپ ولیس را دوست داریم‬ ‫در شرایط مختلف به این تیم کمک کنیم و سعی کنیم مواضع‬ ‫درست و منطق��ی اتخاذ کنیم‪ .‬م��ا در پرسپ ولیس چهره های‬ ‫تحصیلکرده و بااخالق زیادی داریم‪ .‬محمد خاکپور‪ ،‬استیلی‪،‬‬ ‫تاتار‪ ،‬حسین عبدی‪ ،‬یحیی گل محم��دی و خیلی از مربیان‬ ‫ج وانی که با اخالق هستند و سرمایه های باشگاه هستند‪ .‬شما‬ ‫به یحیی گل محمدی نگاه کنید او نتایج خوبی در نفت ته ران‬ ‫کسب کرده است‪ .‬این مساله ب رای هم��ه ما پرسپولیس ی ها‬ ‫م ی تواند یک افتخار باشد‪ .‬شخصی ت ه��ای دوست داشتنی‬ ‫همیشه قابل دفاع و محبوب هستند و من امیدوارم حضور این‬ ‫مربیان در فوتبال ما هر سال پررنگ تر از سال گذشته باشد‪g.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫درباره یک مربی بی حاشیه‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫جاه طلب‬ ‫محافظه کار‬ ‫گل محمدی با نفت تهران‬ ‫یکی از شانس های اصلی‬ ‫قهرمانی است‬ ‫‪1‬‬ ‫یحی��ی گل محم��دی‪ ،‬در ‪ ۲۸‬اسفند س��ال ‪ ۱۳۴۹‬در‬ ‫محموداب��اد مازندران متول��د شد‪ .‬وی سال ه��ای طوالنی‬ ‫به عنوان مدافع در پرسپولیس و تیم مل��ی سپری و بارها از‬ ‫دروازه این دو تیم بازی محافظت ک��رد‪ .‬یحیی را در فوتبال‬ ‫ای ران به عنوان یک مدافع قلدر و البته خونسرد م ی شناختند‬ ‫که همواره با امادگی کامل تیم ملی و پرسپولیس را همراهی‬ ‫م ی کرد‪ .‬یحیی در تیم تراکتورس��ازی حضور داشت و پس‬ ‫از ان در تیم پورای ته ران ب��ازی کرد‪ .‬سپس به پرسپولیس‬ ‫پیوست‪ .‬بعد از پرسپولیس در تیم فوالد خوزستان بازی کرد و‬ ‫شش گل ب رای این تیم به ثمر رساند؛ وی به تیم پرسپولیس‬ ‫بازگشت و ب رای این تیم ‪ ۶۳‬بازی انج��ام داد و موفق شد دو‬ ‫گل ب رای این تیم به ثمر برسان��د‪ .‬مدافع گلزن تیم ملی‪ ،‬در‬ ‫سال های اخر فوتبال خود به صبا باطری پیوست‪ .‬وی ب رای‬ ‫این تیم نیز ‪ ۶۳‬ب��ازی انجام داد و هفت گ��ل به ثمر رساند‪.‬‬ ‫‪70‬‬ ‫گل محمدی ‪ ۷۴‬ب��ازی ملی در کارنام��ه اش دارد که در این‬ ‫مدت پنج گل نیز به عنوان ی��ک مدافع ب رای تیم ملی ای ران‬ ‫به ثمر رسانده است؛ اما دوران مربیگری یحیی گل محمدی‬ ‫انگار فصل تازه ای از فعالیت حرفه ای اش بود؛ فصلی توام با‬ ‫اتفاقات خوب‪ .‬وی مربیگ��ری را در تیم تربیت یزد و در سال‬ ‫‪ ۸۸‬اغاز کرد‪ .‬در م��رداد ‪ ۸۹‬به عن��وان سرمربی تیم نساجی‬ ‫مازندران انتخاب ش��د‪ .‬گل محمدی در س��ال ‪ ۹۰‬به عنوان‬ ‫دستیار علی دایی‪ ،‬در تیم راه اهن به فعالیت پرداخت‪ .‬پس‬ ‫از انکه عبداهلل ویسی‪ ،‬مربی صبا در لیگ یازدهم‪ ،‬تصمیم‬ ‫گرفت لیگ دوازده��م را با تیم پیکان اغ��از کند‪ ،‬مسئوالن‬ ‫باشگاه صبا با عقد قراردادی دو سال��ه‪ ،‬هدایت این تیم را به‬ ‫یحیی گل محمدی‪ ،‬کاپیتان سابق تیم ملی سپردند تا اینکه‬ ‫در خرداد سال ‪ ۹۱‬به عنوان سرمربی تیم صبای قم انتخاب‬ ‫شد‪ ،‬اما در مهر ماه ‪ ۹۱‬از این تیم جدا شد و به عنوان دستیار به‬ ‫تیم پرسپولیس پیوست‪ .‬از همان زمان مشخص بود که وی‬ ‫الترناتیوی ب رای ژوزه مانوئل محسوب م ی شود؛ اتفاقی که‬ ‫سرانجام در این تیم رخ داد تا یحیی گل محمدی جوان پس‬ ‫از نتایج ضعیف سرمربی پرتغالی پرسپولیس سرمربیگری‬ ‫این تی��م را بر عهده بگی��رد‪ .‬اذر سال ‪ 91‬کمیت��ه فنی تیم‬ ‫پرسپولیس تصمیم به برکناری مانوئل ژوزه گرفت و یحیی‬ ‫گل محم��دی را به عنوان سرمربی این تی��م انتخاب کرد تا‬ ‫به این ترتیب به ارزوی همیشگی خود دست یابد‪.‬‬ ‫او پس از شکست در فینال جام حذفی مقابل سپاهان‬ ‫با انتقادهای پیشکسوتان باشگ��اه پرسپولیس مواجه شد و‬ ‫‪ 18‬اردیبهشت سال ‪ 1392‬تصمیم به جدایی از پرسپولیس‬ ‫گرفت و استعفا داد‪ .‬یکی از مسائلی ک��ه باعث شد یحیی‬ ‫گل محمدی در پرسپولیس روزه��ای اخر سرمربیگری اش‬ ‫را با حاشیه و دلخوری سپری کن��د نوع برخوردش با یکی از‬ ‫با اخالق ترین بازیکنان این باشگاه یعنی مهدی مهدوی کیا‬ ‫بود‪ .‬گل محمدی به همبازی قدیم ی اش فرصت بازی کردن‬ ‫نم ی داد‪ .‬این در حالی بود که به اعتقاد خیل ی ها مهدوی کیا در‬ ‫ان مقطع حتی نسبت به برخی از بازیکنان جوان پرسپولیس‬ ‫هم بهتر و اماده تر ب��ود اما در نهای��ت نیمکت نشینی این‬ ‫بازیک��ن با سابقه باعث ش��د تا گل محمدی پ��س از حذف‬ ‫پرسپولیس از جام حذف��ی و خداحافظی تل��خ مهدوی کیا‬ ‫در استادیوم ازادی‪ ،‬مورد انتقاد بسی��اری قرار بگیرد‪ .‬یحیی‬ ‫گل محمدی در نهایت از پرسپولی��س کناره گیری کرد؛ اما‬ ‫انتخاب بعدی اش ب��ه او کمک کرد تا ای��ن مربی با اخالق‬ ‫بتواند ب��ار دیگر توانای ی ه��ای خود را نشان ده��د‪ .‬انتخاب‬ ‫نفت ته ران‪ ،‬که باشگاه��ی سازمان یافته و ب ی حاشیه است‪،‬‬ ‫ب رای گل محمدی انتخاب درستی بود؛ تیمی که پیش از او‬ ‫فرکی و اب راهی مزاده‪ ،‬خ��وب ان را ساخته بودند حاال در لیگ‬ ‫سیزدهم در اختیار یحیی گل محمدی است‪ .‬او نیز به خوبی‬ ‫از این فرصت به��ره برد و تا کنون موفق ش��ده تیمش را در‬ ‫کورس قهرمانی نگه دارد‪ .‬تیم گل محمدی اگرچه در جایگاه‬ ‫چهارم جدول قرار دارد اما فاصل��ه امتیاز این تیم با فوالد که‬ ‫صدرنشین رقابت های لیگ برتر به حساب م ی اید تنها سه‬ ‫امتیاز است‪ .‬این در حالی است که نفت ته ران با رقبای خود‬ ‫که در کورس قهرمانی قرار دارند بازی مستقیم در پیش دارد‬ ‫و م ی تواند از یکی‪ ،‬دو فرصت باقیمانده ب رای رسیدن به صدر‬ ‫و در نهایت کسب جام قهرمانی لی��گ سیزدهم بهره ببرد؛‬ ‫اگرچه مسئوالن این باشگاه نیز در مصاحب ه هایشان اذعان‬ ‫داشته اند که تا همین جای کار نی��ز از عملکرد مربی جوان‬ ‫خود رضایت دارند‪ ،‬اما با این حال چ��ه کسی است که نداند‬ ‫یحیی گل محمدی رویای قهرمان شدن را در سر م ی پروراند؛‬ ‫رویایی که م ی تواند در سال های اینده ب��ه او کمک کند تا‬ ‫بیش از اینها در چرخه مربیان ت��راز اول لیگ برتر فعالیت‬ ‫کند؛ اما یحیی گل محمدی در نفت ته ران هم همان کاری را‬ ‫انجام داد که از او انتظار م ی رفت‪ .‬او به بازیکنان جوان اعتماد‬ ‫کرد و تیمی ساخته که حمل��ه را در دستورکار خود قرار داده‬ ‫است‪ .‬این وعده ای است که یحیی گل محمدی وقتی قرار‬ ‫بود پا به دنیای مربیگری بگذارد به طور مرتب تکرار م ی کرد؛‬ ‫«اگرچه در طول دوران بازیکنی ام همواره یک مدافع بوده ام‪،‬‬ ‫اما در تیم هایی بازی کرده ام که هجومی بوده اند و در عرصه‬ ‫مربیگری هم شک نکنید که تیم هایم بیش از دفاع‪ ،‬حمله‬ ‫خواهند ک��رد‪ ».‬اما یک پی ش بین��ی درس��ت از اب درامد‪.‬‬ ‫گل محمدی همان چهره خونسردی را در مربیگری از خود‬ ‫نشان م ی دهد که وقتی بازیکن بود از او م ی دیدیم‪ .‬همان طور‬ ‫ب ی حاشیه و خونسرد‪ .‬بدون جنج��ال و درگیری؛ ه ر چند او‬ ‫در پرسپولیس نشان داد که م ی توان��د در کنار زمین با شور‬ ‫و هیجان باالیی ظاهر شود‪ .‬یحی��ی گل محمدی به دنبال‬ ‫تغییر کردن است‪ .‬از انتخ��اب نفت ته ران در لیگ سیزدهم‬ ‫معلوم م ی شود که مدافع سال های نه چندان دور تیم ملی و‬ ‫باشگاه پرسپولیس در سال های اینده حرف های زیادی ب رای‬ ‫گفتن دارد‪g .‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با مجید جاللی‬ ‫فوتبال ما گل محمدی های فراوانی دارد‬ ‫‪2‬‬ ‫مجید جاللی‪ ،‬مربی مشهور فوتبال ایران قرار گرفتن پنج تیم در کورس قهرمانی لیگ برتر را اتفاق خوبی ارزیابی‬ ‫م ی کند‪ .‬وی با اشاره به عملکرد دو مربی ب ی حاشیه در تی م های نفت تهران و فوالد خوزستان تاکید م ی کند که فوتبال ما‬ ‫باید قدر مربیان ب ا اخالق و ب ی حاشیه را بیشتر بداند و به انها فرصت بدهد تا توانای ی های خود را نشان دهند‪ .‬حرف های او‬ ‫ب ه خصوص درباره یحیی گل محمدی که زمانی در تیم صبا شاگرد مجید جاللی بوده‪ ،‬جالب توجه است‪ .‬متن گفت وگوی‬ ‫مثلث با جاللی را م ی خوانید‪.‬‬ ‫اقای جاللی! رقابت های لیگ به اوج حساسیت‬ ‫رس�ید و البته لیگ تعطیل ش�د‪ .‬در این باره صحبت‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫‪ l‬در حال حاضر پنج تیم در کورس قهرمانی لیگ‬ ‫برتر قرار دارند؛ فوالد‪ ،‬استق�لال‪ ،‬پرسپولیس‪ ،‬نفت ته ران و‬ ‫سپاهان‪ .‬اینها تیم هایی هستند که شانس قهرمانی دارند‪.‬‬ ‫به نظرم در لی��گ ما اتفاق خوب��ی افتاده؛ اینک��ه پنج تیم‬ ‫م ی خواهند قهرمان شوند‪.‬‬ ‫این اتفاق چرا از نظر شما خوب است؟‬ ‫اما دو تیم پرس�پولیس و اس�تقالل هر کدام در‬ ‫مقطعی وارد حواشی ش�دند که این مساله برای شان‬ ‫گران تمام شد‪ ،‬موافقید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬در مورد پرسپولی��س و استقالل هم همین‬ ‫قاعده وجود دارد‪ .‬اگر این تیم ها در مقاطعی که اسیر حاشیه‬ ‫‪ l‬در مورد این موضوع یک تحلیل‬ ‫ساده وجود دارد‪ .‬اگر بخواهیم فارغ از اینکه‬ ‫از تیم های در کورس قهرمان��ی نام ببریم‪،‬‬ ‫درباره ش��ان ح��رف بزنیم بای��د بگویم این‬ ‫تیم ه��ا م ی توانند در دو گ��روه طبقه بندی‬ ‫شوند؛ تیم هایی که ب��ا هزینه های سنگین‬ ‫و با برخورداری از پارامترهای نتیجه گیری در‬ ‫فوتبال ای ران موفق شدند خود را در کورس‬ ‫قهرمانی نگه دارند و دسته دوم هم تیم هایی‬ ‫که با هزینه هایی کمتر از باشگاه های دسته‬ ‫نخست سعی کردند بزرگی کنند‪.‬‬ ‫ای ا تراکتورس�ازی هم م ی توانس�ت تا هفته اخر‬ ‫مدعی باشد؟‬ ‫‪ l‬شک نداشته باشید که تراکتور با پارامترهایی که‬ ‫داشت م ی توانست به عنوان قهرمانی دست پیدا کند‪ .‬البته‬ ‫انها قهرمان جام حذفی شدند اما به نظرم اگر در این تیم ان‬ ‫یحیی گل محمدی در تمرینات چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬او در تمرینات منظ��م و بااخالق بود‪ .‬تا جایی که‬ ‫من یحیی را م ی شناسم چ��ه در دوره بازیگری و چه در دوره‬ ‫مربیگری همه سعی خود را به کار گرفته تا از تحصیل و علم‬ ‫غافل نشود‪ .‬همین ویژگی باعث شده‬ ‫تا او یکی از امیدهای مربیگری فوتبال‬ ‫ای ران باشد‪ .‬در یک مقطع باشگاه صبا با‬ ‫من صحبت کرد که مربیگری این تیم‬ ‫را بر عهده بگیرم‪ .‬من ب��ه دالیلی این‬ ‫پیشنهاد را نپذیرفتم ام��ا به انها گفتم‬ ‫اگر م ی خواهید تیم خوب��ی بسازید از‬ ‫یحیی گل محمدی بهره ببرید‪ .‬یحیی‬ ‫مربی است که به تیم شما شخصیت‬ ‫م ی دهد و حتما موفق هم خواهد شد‪.‬‬ ‫م ی خواهم بگویم مدل مربیگری یحیی‬ ‫همان شیوه ای است که من م ی پسندم؛‬ ‫ارام‪ ،‬متین و سختکوش‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫فنی هم نگاه کنی��م باید بگویم تیم او‬ ‫فوتبال بازی م ی کند و البته نتایج خوبی‬ ‫هم کسب کرده است‪.‬‬ ‫البته باشگاه نفت نیز به این مربی‬ ‫جوان اعتماد قابل توجهی داشت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬باید تاکی��د کنم که در‬ ‫فوتبال م��ا یحی��ی گل محمدی های‬ ‫فراوانی وجود دارد‪ .‬مربی��ان مستعد و‬ ‫خوش اخالقی که اگر ب��ه انها اعتماد‬ ‫بشود ب ی تردی��د حرف های زیادی ب رای‬ ‫گفت��ن خواهن��د داش��ت و م ی توانند‬ ‫توانای ی های شان را اثب��ات کنند‪ .‬تنها‬ ‫کافی است فضایی توام ب��ا ارامش در‬ ‫اختیار این مربیان قرار بگیرد تا بتوانند‬ ‫به موفقی ت های بزرگ برسند و فوتبال‬ ‫ملی ما را ه��م از پیشرف��ت و توسعه‬ ‫برخوردار کنند‪.‬‬ ‫تی م هایی مثل نفت تهران و فوالد‬ ‫خوزس�تان از حاش�ی ه ها دوری‬ ‫کردند‪ .‬ای�ا این مس�اله مهمی در‬ ‫ماندن ش�ان در کورس قهرمانی‬ ‫نیست؟‬ ‫‪ l‬اطمین��ان داشته باشی��د که اگر‬ ‫تیم های��ی مثل نفت ته ران و ف��والد درگیر‬ ‫حاشی ه ها م ی شدند االن در کورس قهرمانی‬ ‫نبودند‪ .‬عارضه ای که گریبان تراکتورسازی را‬ ‫گرفت و انها را از رسیدن به قهرمانی لیگ‬ ‫برتر دور نگه داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬م��ن یحی��ی گل محم��دی را سال هاس��ت که‬ ‫م ی شناسم‪ .‬او مدتی کوتاه بازیکن من تیم صبا بود و من با‬ ‫او از نزدیک کار کرده ام‪ .‬بازیکنی با اخالق که جامعه فوتبال‬ ‫از او بداخالق��ی به خاطر ندارد‪ .‬این ویژگ��ی اخالقی در کنار‬ ‫ارامشی که در شخصیت یحیی وجود دارد باعث شده تا یکی‬ ‫از مربیان قابل احترام فوتبال ما لقب بگیرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ب ه نظر شما چرا این اتفاق در لیگ‬ ‫سیزدهم رخ داده است؟‬ ‫در مورد نفت صحب�ت کردید‪ .‬نظر ش�ما درباره‬ ‫یحیی گل محمدی و عملکرد ای�ن مربی در تیم‬ ‫نفت چیست؟‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫‪ l‬به ای��ن معنی است ک��ه مساله‬ ‫قهرمان شدن در لی��گ برتر حاال از انحصار‬ ‫یکی‪ ،‬دو تیم خارج ش��ده و سایر تیم ها نیز‬ ‫م ی خواهند در لیگ برتر بزرگی کنند‪ .‬ما در‬ ‫سال های گذشته جام قهرمانی را یا در دست‬ ‫استقالل م ی دیدیم ی��ا در دستان سپاهان‪.‬‬ ‫قب ل تر از اینه��ا هم پرسپولی��س قهرمان‬ ‫شد‪ .‬قهرمانی سایپا‪ ،‬ف��والد و پاس نیز که‬ ‫به سال ها پی��ش برم ی گردد ام��ا در لیگ‬ ‫سیزدهم پنج باشگاه خودشان را در کورس‬ ‫نگه م ی دارند‪ .‬این اتفاق خوبی است‪.‬‬ ‫مسائل و ان حاشی ه ه��ا و سنگ اندازی ها به وجود نم ی امد‪،‬‬ ‫م ی توانست قهرمان لیگ برتر شود و امروز در جمع مدعیان‬ ‫کسب این عنوان قرار بگیرد اما متاسفانه ارامش از این تیم‬ ‫گرفته شد‪.‬‬ ‫همواره شاهد بوده ایم که مسائل حاشی ه ای در این دو باشگاه‬ ‫وجود داشته است‪ .‬نفت ته ران و فوالد خیلی خوب توانسته اند‬ ‫ارامش درون تیم شان را حفظ کنند و من شانس این دو تیم‬ ‫را ب رای رسیدن به قهرمانی بیش از استقالل و پرسپولیس و‬ ‫حتی سپاهان م ی دانم‪ .‬اگر چه سپاهان نیز با همین سیاست‬ ‫سعی کرده تیمش را در کورس قهرمانی نگه دارد و همیشه‬ ‫از حاشیه و جنجال پرهیز کرده است اما به نظرم نسبت به‬ ‫فوالد یا نفت شانس کمتری دارد‪.‬‬ ‫ش�ما عالق�ه داری�د ک�دام تی�م‬ ‫ب ه عنوان قهرمانی برسد؟‬ ‫و درگیری های بی��رون زمین شدند‪ ،‬سع��ی م ی کردند طور‬ ‫دیگری عمل کنند ب ی تردید حاال شرای��ط دیگری داشتند و‬ ‫حتی به جرات باید بگویم در همین هفته های پایانی تکلیف‬ ‫قهرمان لیگ سیزده��م روشن شده بود ام��ا این دو باشگاه‬ ‫همیشه مورد نظر رسانه ه��ا و افکار عموم��ی بوده است و‬ ‫‪ l‬م��ن عالقه دارم ک��ه فوالد‬ ‫قهرمان شود‪ .‬به ه��ر حال تیمی است‬ ‫که من تجربه حضور در ان را داشته ام‪.‬‬ ‫انها فوتبال را خیلی خوب بازی م ی کنند‪ ،‬با پنج مهاجم حمله‬ ‫م ی کنند؛ مهاجمانی که هر کدام ب رای هر تیم م ی توانند یک‬ ‫وزنه موثر باشند‪ .‬به طور کل��ی نفت ته ران و فوالد تیم هایی‬ ‫هستند که فوتبال خوبی ارائه م ی کنند و البته در طول فصل‬ ‫به خوبی توانسته اند از حاشی ه ها دور بمانند‪g .‬‬ ‫‪71‬‬ ‫میالد‬ ‫پیام رسان‬ ‫با حضرت زینب(س)‬ ‫از کربال تا شام‬ ‫دیـــدار‬ ‫شگفت زده نباید شد‪ ،‬از پدری چون حضرت عل ی (ع) و مادری چون حضرت فاطم ه (س)‪ ،‬فرزندی چون حضرت زینب (س) هم باید باشد؛ دختری که شجاعت پدر و حلم و عصمت‬ ‫مادر را با هم دارد تا یکی از بهترین و برترین الگوها برای زن مسلمان باشد‪ .‬زینب (س) با این پیشینه وراثتی و شیوه تربیت در دامان بهترین مردمان خدا‪ ،‬م ی تواند پس از واقعه عاشورا‬ ‫پیام رسان این حادثه بزرگ شود و پیغام عاشورا را از میان تمام صداهای ناحق چنان رسا فریاد بزند که سنگی ن ترین گوش ها هم نتوانند خود را به نشنیدن بزنند‪ ،‬گویی حضرتش‬ ‫در همه عمر برای این ماموریت خطیر پرورش یافته اند‪ .‬زینب (س) در پنجم ماه جمادی االولی سال پنجم هجری به دنیا امدند و در همه عمر شریفشان ناظر و شاهد و راوی ظلمی‬ ‫ که بر خاندان پیامبر رفت‪ ،‬بودند‪ .‬سکوت و خانه نشینی پدر بزرگوارشان‪ ،‬شهادت مادر عزیزشان‪ ،‬تنهایی برادر بزرگترشان در اثر خیانت ها و خباثت ها و شهادت امام حسی ن (ع) و‬ ‫یاران باوفایشان را به چشم دیدند‪ .‬ایشان پس از حادثه روز کربال تا شام و پس از ان‪،‬این ظلم را فریاد زدند و خفتگان را بیدار کردند‪ .‬این چند خط نم ی تواند جایگاه رفیع این بانوی‬ ‫بزرگ تاریخ اسالم را نشان دهد؛ فقط عرض ارادتی است به استان بانوی بزرگ اسالم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫میالد حضرت زینب(س)‬ ‫در پنجم جمادی االولی سال پنجم هجرت‪ ،‬مطابق با ‪ 627‬میالدی‪ ،‬دختر‬ ‫فاطمه علیهاالسالم متولد شد‪ .‬با این تول��د‪ ،‬حضرت فاطمه(س)‪ ،‬سومین فرزند‬ ‫خود را به دنیا اورد و پدر نیز خود را به زینت «زینب» اراست‪ .‬رسم خانواد ه علی(ع)‬ ‫و زه را(س) این بود که نام گذاری نوزاد خود را به بزرگ خانواده واگذار م ی کردند‪ ،‬اما‬ ‫وقتی این نوزاد زه را (س)چشم به جهان گشود‪ ،‬بزرگ خانواده یعنی پیغمبر(ص) در‬ ‫مسافرت بود و انان چند روزی صبر کردند تا پیامبر از مسافرت امد و همین که‬ ‫مژده والدت دختر فاطمه(س) را شنید‪ ،‬در اولین فرصت به خانه فاطمه(س) رفت‬ ‫و نوزاد را طلب کرد و او را در اغ��وش خود فشرد و بوسه ها به گونه اش افکند و نام‬ ‫کودک را زینب نهاد‪ .‬کلم ه «زینب» از دو بخش «زین» یعنی زینت و «اَب» یعنی‬ ‫پدر ترکیب یافته است‪ ،‬و زینب یعنی زینت بابا‪g .‬‬ ‫همسر و فرزندان‬ ‫وقتى که زین��ب به سن ازدواج رسی��د‪ ،‬على(ع) ب��راى او کسى را ک��ه در شرافت‏خانوادگى‬ ‫‏شایستگى همسرى او را داشت‏برگزید‪ ،‬خواستگاران فراوانى از جوانان محترم و ثروتمند بنى‏هاشم‬ ‫و قریش ب راى زینب مى‏امدند‪ ،‬ولى ب راى نوگل خاندان پیغمبر وبانوى خردمند بنى‏هاشم‪ ،‬عب داهلل‏بن‬ ‫جعفر از همه شایسته‏تر بود‪ .‬پدر عبداهلل‪ ،‬جعفربن ابى‏طالب است که ذوالجناحین (داراى دو بال)‬ ‫وابوالمساکین (پدر بینوایان) لقب یافت‪ .‬عبداهلل‏بن جعفر‪ ،‬در حبشه متولد شد‪ .‬عبداهلل‪ ،‬نخستین‬ ‫نوزاد از مسلمانان مهاجر به ان دیار بود‪ .‬عبداهلل در جنگ��ل جمل‪ ،‬جنگ صفین و جنگ نهروان‬ ‫همراه على علیه السالم با نیروهاى مخالف جنگید و به علت کورى چشمهایش نتوانست شخصا‬ ‫در کربال حاضر شود‪ .‬فرزندان ان حضرت‪ ،‬چهار پسر و یک دختر بوده اند به نام های‪ :‬علی و عون‬ ‫االکبر و محمد و عباس و ام کلثوم‪ .‬از بین این فرزندان‪ ،‬عون و محمد درکربال حضور داشته و در‬ ‫رکاب حضرت سی د الشهدا (ع) به شهادت رسیدند‪g .‬‬ ‫عاشورا‬ ‫ایشان در ماجراى کربال حتى از سهمیه اب خویش استفاده نمى‏کرد و ان را نیز به کودکان مى‏داد‪ .‬در بین‬ ‫راه کوفه و شام با اینکه خود گرسنه و تشنه بود هم جیره غذای خود را میان کودکان و ناتوانان قسمت م ی کردند‪.‬‬ ‫در روز حادثه جانسوز عاشورا حضرت زین��ب(س) در چند صحنه نقش پر رنگی داشتند‪ ،‬یکی ممانعت از حضور‬ ‫امام چهارم در میدان بودو هنگامى که امام حسین علی ه الس�لام ب راى اتمام حجت‪ ،‬درخواست‏یارى کرد‪ ،‬فرزند‬ ‫بیمارش امام زین العابدین علیه السالم روانه می دان شد‪ .‬زینب با سرعت‏حرکت کرد تا او را از رفتن به می دان نبرد باز‬ ‫دارد‪ ،‬امام حسین علیه السالم به خواهرش فرمود‪ :‬او را بازگردان‪ ...‬زمانی هم که حضرت زینب (س) در قتلگاه بدن‬ ‫قطع ه قطعه شده حسین (ع) را دیدند به جای ضعف در ب رابر دشمن‪ ،‬بدن ب رادر را کمی بلند کرد و رو به اسمان گفت‪:‬‬ ‫«اللهم تقبل منا هذا قلیل الق ربان‪ .‬خداوندا! این قربانی اندک را از ما بپذی ر!! سبحان اهلل!‪ .......‬درس ایثار و مقاومت‬ ‫را ایشان از خود روز عاشورا شروع کردند‪ .‬ایشان دختر شهید‪ ،‬مادر شهید‪ ،‬خواهر شهید و عمه شهیدان بودند‪g .‬‬ ‫‪72‬‬ ‫کنیه و القاب‬ ‫کنی��ه ان حض��رت «ام کلث��وم» اس��ت و اینک��ه ایش��ان را‬ ‫«زینب کبری» م ی گویند‪ ،‬ب رای ان است که فرق باشد بین او و یکی‬ ‫از خواه رانش که ان نام را داشتند‪ .‬حضرت زینب(س) همچنین ملقب‬ ‫به «صدیقه صغری» هستند تا رابطه ایشان با مادر بزرگوارشان صدیقه‬ ‫کبری مشخص شود‪ .‬از القاب ان حضرت‪ ،‬محدثه‪ ،‬عالمه و فهیمه بود‪.‬‬ ‫امام سجاد (ع) خطاب به عقیله بن ی هاشم‪ ،‬زینب کبری (س) م ی فرمایند‪:‬‬ ‫«یا عمه انت بحمد اهلل عالمه غیر معلمه‪ ،‬و فهمه غیر مفهمه»؛ عمه‬ ‫جان! تو عالمه ای هستی بدون اینکه معلم داشته باشی‪ ،‬و فهمیده ای‬ ‫هستی ب ی انکه کسی مطالب را به تو فهمانده باشد‪g .‬‬ ‫پیام رسان عاشورا‬ ‫گفته م ی شود که اگر حسی ن (ع) در صحنه کربال یک‬ ‫میدان داشت‪ ،‬زینب (س) دو میدان نبرد داشت‪ :‬میدان نبرد‬ ‫اولش مجلس ابن زیاد و دومی مجلس یزید در شام‪ .‬پس از‬ ‫شهادت امام حسین (ع)و یارانش کاروان اسی ران اهل بیت‬ ‫سج��اد باتمام وجود مراقبت‬ ‫را سرپرستی واز حضرت امام ّ‬ ‫کردند و بارها جان خود را سپر بالی امام سجاد(ع) قرار دادند‪.‬‬ ‫بارزترین بعد زندگیش��ان‪ ،‬پاسداری از فرهنگ عاشورا‬ ‫بود که با سخنران ی های اتشین خویش پیام خون حسی ن (ع)‬ ‫را به گوش جهانیان رساندند‪ .‬حضرت زینب(س) به خوبی‬ ‫این رسالت را انجام داد و در ک��اروان اسرا‪ ،‬با سخنران ی های‬ ‫قرای خویش در مجامع مختل��ف و افشای چهره حکومت‬ ‫وقت و پس از ان با برپایی مراسم مختلف عزاداری و گریه‬ ‫بر شهدای کربال‪ ،‬تصویر این حادثه را در اذهان مرد م ترسیم‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫تنها گوشه ای از کالم حضرت زینب(س) را م ی توان در‬ ‫مجلس ابن زیاد دید‪ ،‬جمالتی که در ان نشانی از شجاعت‬ ‫و بالغت موال عل ی (ع) را م ی شود مشاه��ده کرد‪ ،‬به عنوان‬ ‫مثال در ای��ن مجلس‪ ،‬ه��م هنگام ی که ابن زی��اد از روی‬ ‫شماتت به زینب علیهاالسالم گفت‪« :‬دیدی که خداوند با‬ ‫کت اب‬ ‫اگر زینب نبود‬ ‫ب رادر و خاندانت چه کرد؟» زینب (س) در پاسخ فرمود‪« :‬ما‬ ‫رایت اال جمیال‪»..‬؛ ج��ز زیبا(یی) چیزی ندیدم‪«،‬ما رایت اال‬ ‫جمیال » یعنی در اوج بال زیبایی توحید و بلکه باالتر از ان‬ ‫جلوه ذات «جمیل» جل و ع�لا را دیدن‪ ....‬ایشان در جایی‬ ‫دیگر فرمودند‪« :‬بد توشه‏ای ب رای خویش گرد اوردید و چه‬ ‫بد باری را ب��رای روز رستاخیزتان ب��ر دوش خویش نهادید‪.‬‬ ‫حسرت و سرنگونی بر شما باد! تالش‏تان به نومیدی گرایید‬ ‫و دست‏هاتان بریده شد‪ .‬سوداگری‏تان ب��ه زیان انجامید و‬ ‫به خشم خدا گرفتار امدی��د و ُمهر خ��واری و بیچارگی بر‬ ‫پیشان ی‏تان زده شد»‪.‬‬ ‫در مجلس شام هم سخنان تن��د و اتشین و بلیغ کم‬ ‫نبود‪،‬به این جمالت توجه کنی��د‪« :‬ای یزید! هر کید و مکر‬ ‫که داری بکن‪ ،‬ه��ر کوشش که خواهی بنم��ای‪ ،‬هر جهد‬ ‫که داری به کار گیر‪ ،‬به خدا سوگند هرگ��ز نتوانی نام و یاد‬ ‫ما را محو کنی‪ ،‬وحی ما را نتوانی از بی��ن ببری‪ ،‬به نهایت‬ ‫ما نتوانی رسید‪ ،‬هرگز ننگ این ستم را از خود نتوانی زدود‪،‬‬ ‫رای توست و روزه��ای قدرت تو ان��دک و جمعیت تو رو به‬ ‫پ راکندگی است‪ ،‬در روزی که من��ادی حق ندا کند که لعنت‬ ‫خدا بر ستمکاران باد‪» .‬‬ ‫از واقعه عاشورا حضرتش از هر فرصتی ب رای رسوایی‬ ‫ظالمان و نشان دادن نیاتش��ان و پستی کردارشان استفاده‬ ‫حرم حضرت زینب(س)‬ ‫قریه ای که در ان حرم حضرت زینب قرار دارد‪،‬‬ ‫در گذشته به راویه و اکنون به زینبیه مشهور است‪.‬‬ ‫در حال حاضر این قریه به شهر متصل و در هفت‬ ‫کیلومتری ش��رق دمشق قدیم به ط��رف فرودگاه‬ ‫واقع است‪.‬‬ ‫در خیابان اصلی این شه��رک از دور‪ ،‬گنبد و‬ ‫ماذنه های بارگاه او دی��ده م ی شود‪ .‬گنبد ساختمان‬ ‫طالئی است و در سمت شرقی و غربی ان دو مناره ‬ ‫کاشیکاری شده قرار دارد‪ .‬گلدسته های حرم مطهر به عنوان مرتفع ترین و زیباترین مناره های کامال پوشیده شده از کاشی‬ ‫معرق در دوران معاصر در سطح جهان است که کاشی کاری ان توسط هنرمند اصفهانی مرحوم استاد علی پنجه پور به‬ ‫مدت حدودا ‪ ۱۰‬سال و به سبک اصفهان انجام شده است‪ .‬در مدخل در غ ربی حرم ایشان واقع و فضای مقبره و صحن‬ ‫ان به صورت مربع مستطیل است که شبستان و گنبد و حرم در وسط ان قرار گرفته و دارای چهار در ورودی است ‪ .‬سقف‬ ‫شبستان و مقبره از سه قسمت تشکیل شده که به صورت پله ای روی هم قرار دارند و گنبد نیز در وسط ان واقع شده و‬ ‫روی این گنبد جمالتی از قران نوشته شده است‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫نگاهی کوتاه ب�ه زندگی زینب کب�ری(س)‪ :‬ماجرای زندگ��ی و دالوری های حضرت‬ ‫زینب(س) در کتابی با عن��وان «نگاهی کوتاه ب��ه زندگی زینب کب��ری(س)» نوشته ایت اهلل‬ ‫سیدهاشم رسولی محالتی‪ ،‬امده اس��ت‪ .‬این نوشتار که قسمت اعظ��م ان به حضور و نقش‬ ‫زینب کبری(س) در واقعه کربال اختصاص دارد‪ ،‬با بررسی دوران کودکی ایشان اغاز م ی شود و با‬ ‫توضیحاتی درباره ازدواج این بانو با «عب داهلل ابن جعفر» و تشریح سفر تاریخی حضرت زینب(س)‬ ‫به کربال پایان م ی یابد‪ .‬در بخشی از این نوشت��ار با استناد به روایات معتبر‪ ،‬چگونگی حضور و‬ ‫شجاعت های زینب(س) در وقایع عاشورا‪ ،‬از لحظات ورود ایشان به کربال و ماجرای شب و روز‬ ‫عاشورا‪ ،‬تا بعد از قیام عاشورا و خطبه اتشین ایشان‪ ،‬ورود به شام و سپس بازگشت ان حضرت به‬ ‫مدینه‪ ،‬به تفصیل تشریح شده است‪.‬‬ ‫اگر زینب(س) نبود‪ :‬کتاب«اگر زینب نب��ود‪ »...‬به قلم محمد محمدیان در ‪ 15‬بخش‬ ‫سخنان شیرزن کربال را در مقاطع مختلف قبل و پ��س از عاشورا بررسی کرده و همراه با بیان‬ ‫سخنان این بانوی بزرگ اسالم‪ ،‬شخصیت حقیقی ایشان را نیز تحلیل و بررسی کرده است‪ .‬در‬ ‫این کتاب سخنان و خطب ه های دخت امی رالمومنین علی(ع) به مقاطع مختلف زمانی تقسیم‬ ‫م ی شود‪« .‬در راه کربال»‪« ،‬عصر تاسوعا»‪« ،‬شب عاشورا»‪« ،‬روز عاشورا»‪« ،‬در استانه شهادت‬ ‫ب رادر»‪«،‬مجلس کوفه»‪« ،‬ورود به شام»‪« ،‬مجلس شام»‪« ،‬ورود به کوفه» و «پاسخی قاطع به‬ ‫ابن زیاد» از جمله سخنران ی های محکم حضرت زینب(س) به شمار م ی روند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫در مورد حضرت زینب (س) کتاب خوب و خواندنی فراوان است‪،‬چند کتاب از بین این همه‬ ‫کتاب خوب برگزیده ایم معرفی م ی کنیم ‪.‬‬ ‫افتاب در حج�اب‪ :‬افتاب در حجاب عنوان زیبایی است که سی د مهدی شجاعی ب رای‬ ‫کتاب خود که شرحی داستان وار از گوشه عاشورایی حیات زینب کبری است‪ ،‬برگزیده است‪ .‬در‬ ‫این کتاب‪ ،‬افتاب در هجده پ رتو‪ ،‬بر خوانندگان نور م ی افشاند و در هر پ رتو‪ ،‬صحنه هایی از زندگی‬ ‫واقعی بانویی استوار را نمایان م ی کند‪.‬‬ ‫زینب بانوی قهرمان کربال‪ :‬این کتاب تالیف «دکتر بنت الشاطی» یک بانوی مصری‬ ‫است‪ .‬کتاب حاضر دربردارنده مطالبی پی رامون زندگی‪ ،‬احوال‪ ،‬فضایل اخالقی و خصلت های‬ ‫«بانو زینب کبری(ع)» است‪ .‬مطالب اثر در سه فصل تنظیم شده است‪ .‬فصل نخست به تولد‬ ‫ب علیهاالسالم‪ ،‬مقام‬ ‫و دوران کودکی حضرت اختصاص دارد‪ .‬در فصل دوم‪ ،‬سیره حضرت زین ‬ ‫روایی و خطبه حماسی ایشان در کوفه و شام ذکر شده است‪ .‬در فصل پایانی نیز‪ ،‬کتاب شناسی‬ ‫حضرت زینب(ع) گرداوری شده است‪.‬‬ ‫بانوی اب و ایینه‪ :‬این کتاب شرح حوادث مختلفی با محور ان واقعه جانگداز و رسالت‬ ‫زینب (س)‪ ،‬رسول وپیام اور کرب�لا است‪ .‬کمال السید ‪-‬نویسنده کت��اب ‪ -‬کوشیده است در‬ ‫حوادث مختلف با نثری روان و زیبا چهره شب اندیشان را در ب رابر خورشید صفتان اشکارتر سازد‪.‬‬ ‫م ی کردند‪ .‬زینب(س) سمبل زنی شجاع‪ ،‬مدبر و الیق رهبری‬ ‫گروهی مصیب ت‏زده در اوض��اع و شرایطی بسیار سخت و‬ ‫بحران��ی بودند‪ .‬حض��رت زینب(س) تاریخگ��وی نهضت‬ ‫سیدالشهدا است‪.‬‬ ‫زینب(س) هنگام ی که از کربال به مدینه بازگشت‪ ،‬به‬ ‫مالقات و دیدار ام البنین‪ ،‬مادر چه��ار شهید بزرگوار کربال‪،‬‬ ‫عباس‪ ،‬جعفر‪ ،‬عبدا‪ ...‬و عثمان شتاف��ت و پس از ان هم تا‬ ‫زنده بود همواره روزهای عید نیز از وی دیدار م ی کردند‪ .‬ان‬ ‫بانوى بزرگوار سرانج��ام در پانزدهم رجب سال ‪ 62‬هجرت‪،‬‬ ‫با کوله بارى از اندوه و غم و محنت و رن��ج دار فانى را وداع‬ ‫گفتند‪g .‬‬ ‫شعر‬ ‫سِ ّر نی در نینوا م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫کربال در کربال م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫چهره ی سرخ حقیقت بعد از ان طوفان رنگ‬ ‫پشت ابری از ریا م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫چشمه فریاد مظلومیت لب تشنگان‬ ‫در کوی ِر تفته جا م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫زخم ه ی زخم ی ترین فریاد‪ ،‬در چنگ سکوت‬ ‫از طراز نغمه وا م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫در طلوع داغ اصغر‪ ،‬استخوان اشک سرخ‬ ‫در گلوی چش م ها م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫ذوالجناح داد خواهی‪ ،‬بیسوار و بیلگام ‬ ‫در بیابان ها رها م ی ماند اگر زینب نبود‬ ‫در عبور از بستر تاریخ‪ ،‬سیل انقالب‬ ‫پشت کوه فتنه ها م ی ماند اگر زینب نبود ‪g‬‬ ‫‪73‬‬ ‫جادوی‬ ‫سرهای تراشیده‬ ‫تنها نقطه مشترک دایی و مایلی کهن‬ ‫دیـــدار‬ ‫م ی توان از مسی ر های مختلف رفت‪ .‬م ی توان ادم های‬ ‫کامال متفاوتی داشت‪ .‬م ی توان هیچ وجه مشترکی نداشت‪.‬‬ ‫م ی توان ملی ت های متفاوت داشت‪ .‬م ی توان حرف یکدیگر را‬ ‫نفهمید اما همیشه یکجا هست که مسیرها یکی م ی شود و‬ ‫گام ها به سمت هدفی مشترک قدم برم ی دارد‪ .‬این راه‪ ،‬همان‬ ‫راهی است که م ی توان ان را تحسین کرد و از دنبال کردن‬ ‫ان لذت برد‪ .‬داستان بسی��ار فراتر از فوتب��ال است‪ ،‬اما اگر‬ ‫فوتبال به همین درد هم بخورد‪ ،‬کافی است و وقتی فوتبال‬ ‫بتواند لبخند روی لب یک کودک ب رای سری تراشیده بنشاند‪،‬‬ ‫م ی توان از سر تراشیده ب��وی بهشت را استشم��ام کرد‪ .‬در‬ ‫روزهایی که گذشت‪ ،‬اهالی فوتبال دست به دست هم دادند‬ ‫تا دل بیماری را روحیه بدهند‪.‬‬ ‫چه فرقی م ی کند این ک��ودک چند ساله فدریکو‪ ،‬اهل‬ ‫بوئن س ایرس باشد که پی راه��ن تیم ملی ارژانتین را از دست‬ ‫لیونل مسی بازیک��ن تیم ملی ارژانتی��ن دریافت م ی کند‪،‬‬ ‫تا سکوت چندین ساله خود را بشکن��د و از ته دل بخندد تا‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫بهترین بازیکن جه��ان در صفحه اجتماع��ی خود بنویسد‬ ‫که «امروز بهترین هدیه را دریافت کردم» یا احمت ‪ 18‬ساله‬ ‫از انکارا یا اسکار شش ساله از بارسلونا در این دیدار به همراه‬ ‫فدریکو باشند و حاال هر وق��ت درد وجودشان را فراگرفت به‬ ‫پی راهن تیم ملی ارژانتین نگاه م ی کنند که امضای مسی را‬ ‫دارد و با ان ارام م ی شوند‪ .‬این کودک م ی تواند سجاد کودک‬ ‫‪ 10‬ساله ای رانی باشد که با علی دایی مسابقه روپایی زدن داد‬ ‫یا میالد پنج ساله باشد که با سرمربی پرسپولیس از ارزوهای‬ ‫فردایش گفت‪ .‬از روزهایی که م ی خواهد با پرسپولیس قرارداد‬ ‫ببندد یا رضا که ارزوی دیدار جواد نکونام خیلی ب رایش دور از‬ ‫دست نبود و کاپیتان تیم ملی با پی راهن امضا شده استقالل‬ ‫به دیدارش شتافت‪ .‬اری این جادوی فوتبال است که لبخند‬ ‫م ی اورد‪ .‬این همان جادویی است ک��ه باعث م ی شود میان‬ ‫محمد مایل ی کهن و علی دایی تنها نقط��ه مشترک را پیدا‬ ‫کند و ب رای شاد کردن دل سرهای تراشیده‪ .‬یکی موهایش‬ ‫را از ت��ه م ی تراشد تا با انها یک شکل ش��ود و بعد هم چنان‬ ‫ساعتی ‪ 9‬میلیون تومان‬ ‫جزییات قرارداد وین رونی با منچستر‬ ‫ساعتی ‪ 1800‬پوند فقط‪ .‬این تنها مبلغی ب��ود که توانست وین‬ ‫رونی را ب��رای تمدید قرارداد مج��اب کند‪ .‬از مدت ها قب��ل خبر اینکه‬ ‫وین رونی م ی خواه��د از منچستر برود‪ ،‬ب رای ه��واداران این تیم یک‬ ‫کابوس محسوب م ی شد‪ .‬این روزها همان کابوس دیوید مویس ب رای‬ ‫هواداران این تیم کافی است‪ ،‬اما دیگر خبر حضور وین رونی یا انطور‬ ‫که هوادارانش م ی خوانند‪« ،‬وازا» در تیم هایی مثل چلسی‪،‬رئال مادرید‬ ‫و‪ ...‬به پایان رسید‪ .‬تمدید قرارداد وین رون��ی با منچستریونایتد تقریبا‬ ‫از چند روز پیش حتم ی ش��ده بود‪ .‬او قراردادش را ب��ا این تیم به مدت‬ ‫چهار سال دیگر تا ژوئن ‪ 2019‬تمدید کرد‪ .‬رونی سال ‪ 2004‬از اورتون به‬ ‫یونایتد پیوست و در ‪ 430‬بازی ب رای این‪ 208 ،‬گل به ثمررساند و پنج عنوان قهرمانی لیگ برتر‪ ،‬یک لیگ قهرمانان و یک جام‬ ‫باشگاه های جهان را با شیاطین سرخ فتح کرده است‪ .‬قرارداد قبلی او در سال ‪ 2015‬به پایان م ی رسد‪ .‬طبق قرارداد جدید‪ ،‬رونی‬ ‫در زمان خداحافظی از فوتبال‪ ،‬سفیر یونایتد در جهان خواهد بود‪ .‬دستمزد وین رونی از این پس ساالنه ‪ 15‬میلیون و ‪ 600‬هزار‬ ‫پوند‪ ،‬هفته ای ‪ 300‬هزار پوند‪ ،‬روزی ‪ 43‬هزار پوند‪ ،‬ساعتی ‪ 1800‬پوند‪ ،‬دقیقه ای ‪ 30‬پوند و ثانی ه ای ‪ 50‬پنی خواهد بود‪.‬ب رای انکه‬ ‫بتوانیم رقم را خوب تحلیل کنیم‪،‬بهتر است به یاد بیاوریم که در سال ‪ 1992‬کانتونا با حقوق هفته ای ‪ 10‬هزار پوند به اولدترافورد‬ ‫امد و خوش درخشید‪ .‬رونی در مورد تمدید قرارداد با منچستر یونایتد گفت‪« :‬تمدید قراردادم اهمیت باالیی داشت‪ .‬یک ماه بود‬ ‫که ب رای امضای ان در حال تکمیل کرد جزییات بودیم‪ .‬خوشحالم که این کار در نهایت انجام شد‪ .‬در حال حاضر هم دوست‬ ‫دارم روی فوتبال تمرکز کنم و اجازه دهم فوتبالم در مورد من حرف بزند‪ .‬احساس خوبی دارم و م ی دانم که همه چیز سر جای‬ ‫خودش قرار دارد‪ ».‬دیوید مویس‪ ،‬مربی منچستریونایتد در مورد تمدید قرارداد رونی گفت‪« :‬از اینکه رونی همچنان در تیم ما‬ ‫م ی ماند‪ ،‬خوشحالم‪ .‬او فوق العاده است‪ .‬همه م ی خواهند در تیمشان بازی کند‪ .‬باشگاه های زیادی بودند که خواهان دراختیار‬ ‫گرفتن او بودند؛ اما هرگز از نظر من امکان اینکه او تیم ما را ترک کند‪ ،‬وجود نداشت‪g ».‬‬ ‫‪74‬‬ ‫تحت تاثیر انها قرار م ی گیرد که بگوی��د‪« :‬در شرایطی که‬ ‫عنوان م ی شد ب رای روحیه دادن به عزیزان مبتال به سرطان‬ ‫در انجا حاضر شدیم اما وقتی رفتیم واقعا این ما بودیم که از‬ ‫انها روحیه گرفتیم»‪.‬‬ ‫دیگری در سخت ترین روزهایش که از هر طرف تحت‬ ‫فشار اس��ت‪ ،‬رفتن به موسس��ه محک و دی��دار از کودکان‬ ‫سرطانی را فرام��وش نم ی کند‪ ،‬تا سای��ت موسسه محک‬ ‫این گونه درب��اره او بنویس��د‪« :‬علی دای��ی همچون پدری‬ ‫مهربان و دلسوز به همراه همسرش به بخش های شیم ی ‬ ‫درمانی‪ ،‬انکولوژی و‪ ...‬بیمارستان محک رفت و با بچه های‬ ‫در حال درمان عکس های یادگاری گرفت»‪ .‬یادمان باشد که‬ ‫این سرهای تراشیده در همه سال منتظ��ر ما هستند‪ ،‬این‬ ‫سرهای تراشیده جادو م ی کنند‪ ،‬یادمان باشد که هر کدام از‬ ‫ما که م ی تواند لبخندی روی لب یکی از این کودکان معصوم‬ ‫بنشاند‪ ،‬یک گام به بهشت نزدیک تر م ی شود‪ .‬این سرها بوی‬ ‫بهشت م ی دهند‪ ،‬ب رای بوییدن ان بشتابید‪g .‬‬ ‫زندگی انسان‬ ‫نمایشی در تاالر مولوی‬ ‫«نمای��ش «زندگی انس��ان» نوشت��ه نیکالیویچ‬ ‫اندریف‪ ،‬ب��ا ترجمه ابتی��ن گلک��ار و کارگردانی مسعود‬ ‫دلخواه تا ‪ 25‬اسفندماه ساعت ‪ 19‬در تاالر مولوی به صحنه‬ ‫م ی رود‪« .‬زندگی انسان» مهم ترین اثر اکسپرسیونیستی‬ ‫ادبیات نمایشی روسیه در قرن بیستم محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫این نمایشنامه با رویکردی شاع رانه‪ ،‬مراحل مختلف زندگی‬ ‫انسان را از تولد تا مرگ به طور نمادین به تصویر م ی کشد‪:‬‬ ‫«تولد‪ ،‬عشق‪ ،‬فقر‪ ،‬ثروت‪ ،‬امید‪ ،‬ناامیدی‪ ،‬مصیبت و مرگ‬ ‫از جمله تم های این نمایشنامه است‪ .‬در این اثر نمایشی‬ ‫زندگی ی��ک زوج در مقاطع و شرای��ط مختلف به تصویر‬ ‫کشیده م ی ش��ود‪ .‬نمایش م ی خواهد ای��ن نگاه فلسفی‬ ‫را به تصویر بکشد که عوام��ل بیرونی و شرایط مختلف‬ ‫چطور م ی تواند بر زندگی انسان ه��ا تاثیرگذار باشد‪ .‬این‬ ‫نمایش دارای اپیزودهای مختلفی چون فقر‪ ،‬جشن‪ ،‬ثروت‬ ‫و… است که این زن و مرد در هر اپیزود در موقعی ت های‬ ‫متفاوتی متناسب با نام اپیزود مورد نظر قرار م ی گی رند و هر‬ ‫بار واکنش های مختلفی از خود نشان م ی دهند‪ .‬حمی د رضا‬ ‫هدایتی‪ ،‬صحرا فتحی‪ ،‬افسون دلخواه‪ ،‬بابک قادری‪ ،‬مریم‬ ‫قربانی‪ ،‬راحیل روحان ی زاده‪ ،‬محمد مهدی شاهی و مجید‬ ‫اصغری از جمله بازیگران این نمایش هستند‪g .‬‬ ‫روش تحلیل سیاسی‬ ‫رهنمودهای مقام معظم رهبری‬ ‫«حکومتى که م ی خواهد به دست مردم کارهاى بزرگ‬ ‫را انجام دهد و نظام را م ی خواهد با ق��درت بى پایان مردم به‬ ‫سرمنزل مقصود برساند و مردم را همه چیز نظام م ی داند‪ ،‬مگر‬ ‫جوانان دانشجویش‬ ‫مردمش به خصوص جوانان‪ ،‬و باالخص‬ ‫ِ‬ ‫م ی توانند غی ر سیاسى باشن��د؟! مگر م ی ش��ود؟! عال ِمترین‬ ‫عالِم ه��ا و دانشمندتری��ن دانشمندها را هم اگ��ر مغز و فهم‬ ‫سیاسى نداشته باشند‪ ،‬دشمن با یک ابنبات تُرش م ی تواند به‬ ‫ان طرف ببرد‪ ،‬مجذوب خودش کند و در جهت اهداف خودش‬ ‫قرار دهد‪ .‬این نکات ریز را باید جوانان ما درک کنند‪».‬‬ ‫این جم�لات بیانات رهبر انق�لاب در تاری��خ ‪ 12‬ابان‬ ‫‪ 72‬است که در کن��ار سای��ر رهنمودهای ایش��ان در کتابی‬ ‫ب رای اموزش تحلیل سیاسی کن��ار هم نشسته است‪ .‬کتاب‬ ‫دستینه ای راه گشا ب رای جوانان دانشجو و فعاالن سیاسی است‬ ‫که م ی شود از روی دسته بندی ان‪ ،‬تحلی ل های سیاسی رایج‬ ‫و مرسوم را نقد کرد‪ .‬کتابی ب رای پاسخ به این دغدغه‪« :‬روش‬ ‫تحلیل سیاسی»؛ کتابی برگرفت��ه از بیانات رهبر انقالب که‬ ‫در طول سنوات گذشته از راه و روش تحلیل مسائل سیاسی‬ ‫سخن گفته بودند‪ .‬از ویژگ ی های کتاب این است که عالوه بر‬ ‫ویژگ ی های مهارت��ی‪ ،‬کاربرد ان در سخن��ان رهبر انقالب به‬ ‫صورت مصداقی نشان داده شده است‪.‬کتاب «روش تحلیل‬ ‫سیاسی» مجموع��ه بیانات رهبر انقالب درب��ار ه مهارت ها و‬ ‫فنون تحلیل سیاسی توسط موسس��ه پژوهشی ـ فرهنگی‬ ‫انقالب اسالم ی منتشر شد‪.‬‬ ‫عنصر «روش» در تحلیل سیاسی از ان جهت اهمیت‬ ‫م ی یابد که افراد را از نخستین گام تحلیل‪ -‬یعنی حساسیت‬ ‫نسبت به مسائل و جمع اوری اطالعات الزم درباره ابعاد انها‪ -‬تا‬ ‫جمع بندی و استنتاج از اطالعات گرد اوری شده یاری می کند‬ ‫و ذهن انها را انسجام م ی بخشد‪ .‬البته منظور این مجموعه به‬ ‫هیچ وجه نگاهی خشک‪ ،‬فرایندی و مهندسی شده به «روش»‬ ‫به مثابه یک تابع ریاضی نیس��ت‪ .‬حتی شاید نتوان مرزبندی‬ ‫و توالی زمانی خاصی بین مراحل ف��وق قائل شد‪ ،‬اما تالش‬ ‫شده تا مقوم��ات اصلی روش شناخت��ی تحلیل سیاسی که‬ ‫رهبر انقالب اسالم ی در البه الی بیاناتش��ان نسبت به انها‬ ‫متذکر شده اند‪ ،‬جمع اوری شود‪ .‬مجموعه حاضر‪ ،‬در قالب یک‬ ‫کتاب کار و در دو گفتار و دو ضمیمه تنظیم شده است‪.‬فصل‬ ‫نخست این کتاب به مقدمات و پیش نیازهای ضروری جهت‬ ‫کسب امادگ ی های الزم ب رای تحلیل سیاسی پرداخته است‪.‬‬ ‫این فصل درحقیقت ویژگ ی های ک��ل نگرانه روحی‪ ،‬ذهنی و‬ ‫رفتاری یک عنصر متفکر و فع��ال سیاسی را برشمرده است؛‬ ‫ویژگ ی هایی ک��ه بدون کسب انها ت��وان تحلیل سیاسی در‬ ‫مسائل جزئی و عینی از او سلب م ی ش��ود‪ .‬فصل دوم در دو‬ ‫بخش ایجابی و سلب��ی‪ ،‬گام ها و بایسته ه��ای یک تحلیل‬ ‫سیاسی خ��وب و متقن را مشخص ساخت��ه است‪ .‬در بخش‬ ‫ضمیمه نیز دو نمونه از تحلی ل های رهبر انقالب اسالم ی از‬ ‫دو موضوع «مذاکره ای��ران و امریکا» و «نگاه تحلیلی کالن‬ ‫به انقالب اسالمی» به منظور تمری��ن خوانندگان و تطبیق‬ ‫نکات روشی مذکور در متن کتاب با تحلی ل های صورت گرفته‬ ‫توسط رهبر انقالب ارائه شده است‪ .‬برخی موارد نیز به صورت‬ ‫مثال هایی حل ش��ده در پیش روی خوانندگ��ان محترم قرار‬ ‫گرفته است‪g .‬‬ ‫سید مهدی شجاعی دو ترجمه تازه خود از ادعیه شیعیان را در قالب دو کتاب با عنوان‬ ‫«مکارم االخالق» و «جامعه کبیره» منتش��ر کرد‪.‬انتشارات کتاب نیست��ان دو اثر تازه از‬ ‫سی د مهدی شجاعی را منتشر کرد‪ .‬در این دو اث ر ترجمه سی د مهدی شجاعی از متن دو دعا به‬ ‫همراه متن ع ربی انها در قالب دو کتاب مستقل منتشر شده است‪ .‬شجاعی که پیش از این‬ ‫نیز ترجمه چنین متونی را در قالب کتاب هایی چون «شکوای سبز» و «مناجات شعبانیه»‬ ‫منتشر کرده است‪ ،‬برداشت های عرفانی خود از مضامین این دعا را با حفظ امانتداری در متن‬ ‫ب ترجمه متن دعا در این دو کتاب درج کرده است‪ .‬حفظ ساختار جمالت متن دعا‬ ‫دعا در قال ‬ ‫به همراه بهره گیری از عبارات ساده و در عین حال شاع رانه موجود در متن این د و ترجمه از‬ ‫مهمترین ویژگی این دو ترجمه به شمار م ی رود‪ .‬در بخشی از ترجمه شجاعی از دعای مکارم‬ ‫اخالق امده است‪« :‬خداوندا! به لطفت نیتم را برکت ببخش و با انچه در دست توست یقینم‬ ‫را اصالح کن و به قدرتت تباه ی ها و خ راب ی های من را سامان بده‪ .‬خداوندا! خودت تمام ی ‬ ‫دلمشغول ی های من را سامان ببخش و مرا به کاری بگمار که فردا سراغش را از من م ی گیری‬ ‫و روزگارم را متناسب با اهداف افرینشم قرار بده‪g ».‬‬ ‫«گردش به بی راهه» به قلم شه رام بزرگی از مجموعه کتاب های «ان روزها» است‬ ‫که به موضوع مجاهدین خلق و چگونگی شکل گیری ان ها م ی پردازد‪ .‬محور این کتاب‬ ‫اشنایی و شناخت بیشتر با سازم��ان مجاهدین خلق‪ ،‬با هدف روای��ت اشخاص‪ ،‬وقایع و‬ ‫اماکن و بر پایه مستندات روز های پیش از انقالب ب��ه تالیف در امده است‪ .‬در مقدمه این‬ ‫کتاب ضمن اشاره به تحوالت مهم سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی یک جامعه و همچنین‬ ‫شکل گیری و نشر و نمو جریان ه��ا‪ ،‬تشکل ها و سازمان ها به س��راغ جریان ها و اتفاقات‬ ‫یک دهه قبل از تاریخ سازمان مجاهدین رفته تا خوانن��ده را با سرمنشا این سازمان در ان‬ ‫برهه تاریخی بیشتر اشنا کند‪ .‬از این رو‪ ،‬نویسنده‪ ،‬کتاب را با موضوع جبهه ملی و نهضت‬ ‫ازادی اغاز کرده و با ترور و شورش های مسلحانه به اتمام رسانده است‪« .‬از جبهه ملی و‬ ‫نهضت ازادی‪ ،‬تا سازمان مجاهدین خلق»‪« ،‬پیدایش‪ ،‬تاسیس و تدوین سازمان مجاهدین‬ ‫خلق»‪« ،‬منابع مطالعاتی سازمان مجاهدین خلق» ‪« ،‬اثار تالیفی سازمان مجاهدین خلق»‬ ‫و «اموزش های سیاسی و اجتماعی در سازم��ان مجاهدین خلق» برخی از سرفصل های‬ ‫این کتاب را تشکیل م ی دهند‪g .‬‬ ‫دو ترجمه تازه از مکارم االخالق و جامعه کبیره‬ ‫دیـــدار‬ ‫دعا به روایت سیدمهدی شجاعی‬ ‫گردش به بیراهه‬ ‫کتابی در مورد تشکیل و انحراف منافقین‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫چهکسی‬ ‫تصمیم‬ ‫می گیرد‬ ‫پروازهاکنسل‬ ‫شود؟‬ ‫سوال‬ ‫مجلهتایم‬ ‫سالح برنده‬ ‫دادستان از‬ ‫نگاه اشپیگل‬ ‫اتفاقات‬ ‫اوکراین از‬ ‫نگاهمجله‬ ‫اکونومیست‬ ‫‪75‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫ابتکار رئیس‬ ‫ضرغامیدرمسجدسلیمان‬ ‫لباسبختیاریپوشید‬ ‫دیـــدار‬ ‫پ��س از جنجال های��ی که بر س��ر پخ��ش سریال‬ ‫«سرزمی��ن کهن» پیش ام��د‪ ،‬ع��زت اهلل ضرغام ی رئیس‬ ‫سازمان به طور سرزده ب رای دلجویی از هموطنان بختیاری‬ ‫ب��ه شهرست��ان مسجدسلیم��ان رف��ت و در جم��ع مردم‬ ‫مسجدسلیمان در مسجد جامع ای��ن شهرستان انتقادات‬ ‫و مطالبات انها را شنید و ب��ه سواالت انها پاسخ داد‪ .‬رئیس‬ ‫سازمان صدا و سیما در جمع م��ردم مسجدسلیمان درحالی‬ ‫که لباس قوم بختی��اری را به تن داشت ب��ا تقدیر و تشکر‬ ‫از میهمان نوازی و بصیرت مردم بختیاری گفت‪ « :‬انقالب‬ ‫اسالمی در طول ‪ 35‬سال گذشته این ق��درت را داشته که‬ ‫بحران ها را تبدیل به فرصت کرده است‪ .‬این مساله ای را که‬ ‫پیش امده هر چند نم ی توان بحران یا تهدید نامید چرا که‬ ‫بختیاری ها صاحبان این انقالب و مدافعان والیت و اسالم‬ ‫هستند اما تبدیل به یک فرصت بسیار تاریخی ب رای نشان‬ ‫دادن غیرت‪ ،‬شجاعت و بصی��رت مردم سلحشور بختیاری‬ ‫شد‪ .‬موج��ب افتخار و غرور ماست که جوان��ان بختیاری با‬ ‫احساس اینکه در ی��ک سریال تلویزیون��ی جایگاه واقعی‬ ‫انان در مبارزه با استعمار و استکبار و به ویژه انگلیس ی های‬ ‫تفرقه افکن مورد غفلت قرار گرفته با صدای بلند اعتراض‬ ‫خود را به دنیا اعالم کردن��د‪ .‬همانطور که قبال در بیانی ه ای‬ ‫خطاب به مردم بختیاری از صمیم قل��ب گفتم به خدا پناه‬ ‫م ی برم اگر یک ذره در دل این مردم فداکار و شهید داده که‬ ‫از انقالب طلبی ندارند و هرچی��زی داشته اند ب رای انقالب‬ ‫داده اند کوچک ترین ناراحتی و ب ی اعتمادی از رسانه ملی که‬ ‫افتخار اتصال به رهبر معظم انق�لاب دارد به وجود بیاید»‪.‬‬ ‫رئیس سازمان صد او سیما با اشاره به هجمه رسانه ای دشمن‬ ‫به کشورمان گفت‪« :‬در هیچ کجای دنیا به اندازه جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران قابلیت دریافت شبکه های ماهواره ای متنوع‬ ‫مبتذل وجود ن��دارد‪ .‬شرمنده م ی شوم اگ��ر به یک شهری‬ ‫مث��ل مسجدسلیمان ب��ا ان تاریخ بزرگ بیای��م و مردم در‬ ‫جای جای شه��ر و روستاهای ان به م��ن بگویند ما امکان‬ ‫دریافت شبکه های جمهوری اسالمی را نداریم‪ » .‬ضرغامی‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫«پنج انگشت»‬ ‫«قند پهلو»‬ ‫انیمیشنی بر اساس سروده های مصطفی رحماندوست‬ ‫انیمیش��ن «پن��ج انگشت»‬ ‫که ب ر اساس سروده های مصطفی‬ ‫رحماندوست تولید شده وهم اکنون‬ ‫از گروه ک��ودک و نوج��وان شبکه‬ ‫‪ 2‬سیم��ا در ح��ال پخ��ش است‪،‬‬ ‫ب��ه کارگردان��ی اردشی��ر قیام ی و‬ ‫تهی ه کنندگی مرکز پویانمایی صبا‬ ‫در ‪ 50‬قسمت یک و نیم دقیقه ای‬ ‫تولید شده است‪ .‬مجموعه انیمیشن «پنج انگشت» به بچه ه��ا م ی اموزد به هر انگشت‬ ‫خود نقشی دیگر بدهند‪ .‬انگشت ها در این بازی به بازیگران یک نمایش یا اسباب بازی های‬ ‫جاندار تبدیل م ی شوند و در نقش انسان‪ ،‬حیوان و حتی یک وسیله ب ی جان ظاهر م ی شوند‪.‬‬ ‫هر قسمت این انیمیشن که ب ر اس��اس سروده های مصطف��ی رحماندوست ساخته شده‬ ‫است‪ ،‬موضوعی مستقل دارد و بهره گرفته شده از کتاب های «بازی با انگشت ها» و «پنج‬ ‫تا انگشت بودند که‪ » ...‬از این شاعر است که به زبان شعر و با بخشیدن شخصیت به پنج‬ ‫انگشت یک دست‪ ،‬داستان های اموزشی متفاوتی را روایت م ی کند‪g .‬‬ ‫مسافر ونیزی‬ ‫برنامه ویژه تحویل سال نو‬ ‫«قند پهلو» به عنوان ویژه‬ ‫ب رنام��ه تحویل سال ن��وروز‪93‬‬ ‫شبکه اموزش روی انتن م ی رود‪.‬‬ ‫فین��ال فینالیس ت ه��ای «قند‬ ‫پهلو» ‪ 29‬اسفند م��اه با حضور‬ ‫شاع ران طنزپ��رداز از ساعت ‪16‬‬ ‫به م��دت پنج ساع��ت پخش‬ ‫م ی شود‪ .‬در این وی��ژه ب رنامه در‬ ‫قالب ایتمی با عنوان «پرونده سازی» به پرونده کاریکاتورهایی که در طول ‪ 35‬سال گذشته در‬ ‫نشریات مختلف از جمله «گل اقا»‪« ،‬خورجین» و‪ ...‬چاپ شده است‪ ،‬پرداخته م ی شود‪ .‬همچنین‬ ‫بزرگداشتی ب رای چهره های خدمتگزار در عرصه مکتوب برگزار م ی شود‪ .‬ایتم «لبخند منتشره»‬ ‫نیز بخش دیگری از این ویژه ب رنامه است که کتاب ه��ای طنز را مرور م ی کند‪ .‬از کتاب «قند‬ ‫پهلو» نیز رونمایی خواهد شد‪ .‬به گفته تهی ه کننده این ب رنامه‪ ،‬جایزه فینالیست برگزید ه ماهی‬ ‫دودی طالیی است و سری جدید ان نیز از ‪ 27‬اسفند تا ‪ 12‬فروردین روی انتن م ی رود‪ .‬در ب رنامه‬ ‫قندپهلو طنز پردازان مطرح کشور با هم در حوزه های مختلف با هم به رقابت م ی پردازند‪g.‬‬ ‫اولین سریال گردشگری ای ران ‪ ۱۰‬اسفن��د کلید م ی خورد‪ .‬این سریال‬ ‫قرار است شناسنام��ه ای ب رای مکان های دیدنی کش��ور باشد؛ جاهایی که‬ ‫اولین سریال مردم شاید اصال از انها اطالع نداشته باشند‪ .‬این سریال قرار است فرهنگ‬ ‫بوم ی و اداب و سنن ای ران ی ها را در قالب داستان به تصویر بکشد‪ .‬این سریال‬ ‫گردشگری ایران رویکردی ملی دارد و داستان ان درباره یک دخت��ر دو رگه ایتالیایی‪ -‬ای رانی‬ ‫است‪ .‬این دختر در ونیز زندگی م ی کند و روزی متوجه م ی شود مادرش ای رانی‬ ‫بوده و به همین دلیل ب رای یافتن مادرش به ای ران م ی اید‪ .‬در سفر خود شهر‬ ‫‪76‬‬ ‫ با توضیح داستان سریال سرزمی ن کهن ماجرای شخصیت‬ ‫اول این فیلم یعنی رهی بختیاری را تشریح کرد و به تمجید‬ ‫از شخصیت وی ک��ه قهرمان این سری��ال است پرداخت‪.‬‬ ‫او با اشاره به اینک��ه شخصیت رهی در سری��ال سرزمین‬ ‫کهن حض��ور در جریان ه��ای مختلف را تجرب��ه م ی کند‬ ‫گفت‪« :‬ب ی توجهی دست اندرک��اران سریال سرزمین کهن‬ ‫به نامگذاری بختیاری در این فیل��م اشتباهی بزرگ است؛‬ ‫اشتباه بزرگ همکارانم که هرگز انها را به خاطر این اشتباه‬ ‫نبخشیدم این بود که نام بختیاری را به گونه ای به کار بردند‬ ‫که شبهه اینکه ظرفیت برداشت ب��رای اینکه بخواهند ان‬ ‫را تعمیم دهن��د وجود داشت و مردم ح��ق داشتند‪ ».‬رئیس‬ ‫سازمان صدا و سیما در پایان از حذف برخی بخش های این‬ ‫سریال و جایگزینی ان با بسته ای جذاب ب رای بختیاری ها‬ ‫خبر داد‪« :‬زمان را از دست نم ی دهی��م و در اینده زمانی که‬ ‫کل این بحث بختیاری از این داستان حذف شد با همکاری‬ ‫فرهیختگان و همکاران یک مجموعه بسیار جذاب و خوب‬ ‫از بختیاری ها در این سریال پخش خواه��د شد که اگر بار‬ ‫اول شما ان را مالحظه کنید اص��رار داشته باشید که زود تر‬ ‫مجموعه ای ساخته شود که این موارد در ان دیده شود‪g » .‬‬ ‫به شهر ای��ران را در جس ت وجوی مادرش م ی پیماید و ب��ا یک گروه در این‬ ‫سفرها همراه م ی شود‪ .‬ممکن است ن��ام سریال در طول ساخت تغییر پیدا‬ ‫کند‪« .‬مسافر ونیزی» سریالی است که ق��رار است در ‪ ۹۶‬قسمت و در سه‬ ‫فاز ‪ ۳۲‬قسمتی به نویسندگی سعید امیرکالهی‪،‬کارگردانی محمد اهنگرانی‬ ‫و تهیه کنندگی جمال نب��وی ساخته شود‪ .‬بازیگر اصل��ی این سریال تینا‬ ‫اخوندتبار است و دیگر بازیگران ان سیروس گرجستانی‪ ،‬یوسف مرادیان و‬ ‫حبیب دهقان نسب هستند‪g .‬‬ ‫از پایتخت تا ‪12‬سال بردگی‬ ‫عید ‪ 93‬در تلویزیون چه خبر است؟‬ ‫سه اصل برنامه سازی‬ ‫خانواده محوری‪ ،‬امی د افرین��ی و نشاط افزایی و تعامل‬ ‫معنوی سه اصلی است که در ب رنامه های نوروزی به ان توجه‬ ‫شده و اولویت های ساخ��ت برنامه های نوروزی با محوریت‬ ‫توجه ویژه ب��ه محیط زیست‪ ،‬صرفه جوی��ی و جمعیت بنا‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫سریال های نوروزی‬ ‫شبکه یک سیما مجموعه ه��ای «پایتخت» و طنز‬ ‫«هله هوله»‪ ،‬شبکه ‪ 2‬سه مجموعه «خ��وب‪ ،‬بد‪ ،‬زشت»‪،‬‬ ‫«قندپهلو» و «کاله قرمزی»‪ ،‬شبکه سه مجموعه «روزهای‬ ‫بد‪ ،‬در» و طن��ز ایتمی «کرکره» و شبک��ه ته ران مجموعه‬ ‫کاله قرمزی قطعا هست‬ ‫مدیر شبک��ه دو سیما در نشست خب��ری برنامه های‬ ‫نوروز ‪ ،۹۳‬اعالم کرد سری جدید «کاله قرمزی» از شبکه دو‬ ‫سیما پخش م ی شود‪.‬خبر ساخت «کاله قرمزی» ب رای نوروز‬ ‫‪ ۹۳‬در حالی از سوی مدیر شبک��ه دو سیما عنوان م ی شود‬ ‫که پیش از ای��ن ایرج طهماسب به خب��ر ساخت مجموعه‬ ‫«کاله قرمزی» ب رای ن��وروز ‪ ۹۳‬ک��ه در بخش های خبری‬ ‫سیما عنوان شد‪ ،‬واکنش نشان داده بود‪.‬ایرج طهماسب در‬ ‫حالی اماده سازی «کاله قرمزی» ب رای ن��وروز ‪ ۹۳‬را منتفی‬ ‫یزاده‪ ،‬مدیر شبکه دو از‬ ‫دانست که پیش از این عل��ی بخش ‬ ‫پخش قطعی مجموعه «کاله قرمزی» در نوروز امسال خبر‬ ‫داده بود‪ .‬با این حال طی روزهای اخی��ر باز هم خبر پخش‬ ‫«کاله قرم��زی» در نوروز ‪ ۹۳‬قوت گرف��ت و حمید مدرسی‬ ‫(تهی ه کننده) هم احتمال پخش این مجموعه در نوروز امسال‬ ‫را چندان دور از ذهن ندانسته بود‪ .‬تهی ه کننده «کاله قرمزی»‬ ‫از مشخص شدن تکلیف پخش ای��ن مجموعه نوروزی در‬ ‫اینده ای نزدیک خبر داده و گفته است که دوست ندارند «کاله‬ ‫قرمزی» را از خانه اش جدا کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫شروع ماموریت‬ ‫از مه ر م��اه سال جاری ب��ه من ماموری��ت داده شد تا‬ ‫برنامه های نوروز ‪ 93‬را ت��دارک ببینم و در جلسات طوالنی‬ ‫با دوستان و مدی ران نقاط قوت و ضعف برنامه های نوروزی‬ ‫طی سال های گذشته بررسی شد و در نهایت به برنامه ریزی‬ ‫منسجم ی در این رابطه رسیدیم‪ .‬ب رای برنامه ریزی در مورد‬ ‫برنامه های ن��وروز ‪ ۹۳‬از تم��ام نهادهای نظارت��ی سازمان‬ ‫صدا و سیما گزارش هایی را جم��ع اوری و خودمان بازخوانی‬ ‫کردیم‪ .‬گزارش های نظارت قانون اساس��ی بر صدا و سیما‬ ‫در این برنامه ریزی خیلی موثر و گزارش های محکمی بود‪.‬‬ ‫مرجع بعدی گزارش های مرکز نظارت و ارزیابی سیما‬ ‫بود و گزارش های مرکز تحقیقات سازمان هم کمک زیادی‬ ‫به ما کرد و محور بعدی ب��رای برنامه ریزی ما در حوزه ستاد‬ ‫معاونت سیما بود‪ .‬ما فضای گفتمانی ب رای خودمان تعریف‬ ‫کردیم در زمین��ه ترویج سبک زندگ��ی ای رانی‪ -‬اسالم ی در‬ ‫سال ‪ ۹۳‬که ای��ن موضوع دست��ور کار ما بود‪ .‬ب��ه هر حال‬ ‫سبک زندگی مقوله عام ی است وباید به تفکیک در مورد ان‬ ‫برنامه ریزی م ی کردیم‪.‬‬ ‫هر روز یک فیلم‬ ‫شبکه های ی��ک‪ ،‬دو‪ ،‬س��ه‪ ،‬چهار‪ ،‬ته��ران و نمایش‬ ‫هم هر روز یک فیلم جدید اع��م از ای رانی و خارجی پخش‬ ‫خواهند کرد و شروع برنامه های نوروزی از ‪ 27‬اسفند ماه اغاز‬ ‫م ی شود و تا ‪ ۱۵‬فروردین سال این��ده ادامه دارد‪ ۱۷ .‬فیلم از‬ ‫فیلم های سینمای ای ران ب رای پخش در نوروز انتخاب شده‬ ‫است و طی هفته اتی فهرست نهای��ی ان ها اعالم خواهد‬ ‫شد‪ .‬با فیلم های خارجی که تدارک دیده شده است مجموعا‬ ‫‪ ۱۵۶‬فیلم جدید تقدیم مخاطب��ان سیما خواهد شد و قصد‬ ‫داریم فیلم «‪ ۱۲‬سال بردگی» از فیلم ه��ای روز دنیا را هم‬ ‫در تلویزیون نمایش دهیم‪ .‬از می��ان فیلم های ایرانی هم‬ ‫فیلم های «ضد گلوله»‪« ،‬پس��ر ادم‪ ،‬دختر حوا»‪ «،‬حوض‬ ‫نقاشی» و «ازمایشگاه» از جمله فیلم هایی هستندکه ب رای‬ ‫پخش اماده شده اند‪.‬‬ ‫تله فیل م ها‬ ‫در حوزه فیلم های تلویزیون��ی نیز فیلم های «به من‬ ‫نگو قراضه»‪« ،‬ته خط»‪« ،‬خسیس»‪« ،‬به خاطر یک مشت‬ ‫دالر ناقابل»‪« ،‬ماجراهای دکتر سه س��وت» از شبکه یک؛‬ ‫تله فیلم ه��ای «پنجره»‪« ،‬فریاده��ای خاموش»‪« ،‬اخرین‬ ‫زمزم��ه»‪« ،‬تندباد مایا»‪« ،‬ن��ام و نام خانوادگ��ی» از شبکه‬ ‫دو؛ تل��ه فیلم ه��ای «همای��ش»‪« ،‬چایی با به��ار نارنج»‪،‬‬ ‫«عطر خوش زندگی» و «قالیچ��ه سلیمان» از شبکه سه؛‬ ‫تله فیلم «نگار و سودابه» و تل��ه فیلم های «زیر قیمت»‪،‬‬ ‫«تعطیالت»‪« ،‬مسابقه ازدواج» و «لغزش» از شبکه ته ران‬ ‫پخش م ی شود‪.‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫در نوروز بیش از هر زمان دیگری مردم پای تلویزیون‬ ‫م ی نشینند و ف��ارغ از تمام دغدغه ه��ای روزانه م ی خواهند‬ ‫از برنامه های ص��دا و سیما لذت ببرند‪.‬ب��رای همین صداو‬ ‫سیمای جمهوری اسالم ی ای ران از مدت ها پیش با انتخاب‬ ‫دبیر پ��روژه جشنواره های نوروزی ب��رای تولید برنامه های‬ ‫جذاب اقدام کرد‪ .‬قرار است در نوروز سال ‪ 93‬اتفاقات بسیار‬ ‫مثبتی رخ هد که شاید مهمتری��ن ان دوبله و پخش فیلم‬ ‫«‪12‬سال بردگ��ی» باش��د‪ ،‬فیلمی که یک��ی از مهمترین‬ ‫فیلم های سال ‪ 2013‬ب��ود‪ .‬علی بخش��ی زاده مدیر شبکه‬ ‫دو سیما و دبیر پ��روژه برنامه های ن��وروزی در نشستی با‬ ‫حضور اصحاب رسانه ب��ه تشریح برنامه های نوروزی سیما‬ ‫پرداخت‪.‬گوشه ای از انچه در ای��ن جلسه گزارش داده شد را‬ ‫مرور م ی کنیم‪.‬‬ ‫«ما فرشته نیستیم» را اماده پخ��ش کرده اند‪ .‬شبکه چهار‬ ‫سیما با سریال ه��ای خارجی‪ ،‬شبکه ق��ران و معارف سیما‬ ‫مجموعه های «گوهر جان» و «مثل من‪ ،‬مثل تو» تالش‬ ‫کرده است ساعات خوبی را ب رای مخاطبانش تدارک ببیند‪،‬‬ ‫شبکه تماشا نیز بازپخش هفت مجموعه نمایشی ای رانی و‬ ‫خارجی را در دستور کار خود قرار داده است و مجموعه های‬ ‫«معل��م»‪« ،‬اب پری��ا»‪« ،‬زورو»‪« ،‬مساف��ران»‪« ،‬ش��ام»‪،‬‬ ‫«پایتخت‪ »۳‬و «اوای باران» از این شبکه پخش م ی شوند‪.‬‬ ‫مستندها‬ ‫در بحث مستند ه��ای خارجی حداق��ل ‪ ۲۷۰‬مستند‬ ‫خارجی با موضوعات متنوع مثل حی��ات وحش‪ ،‬طبیعت و‬ ‫افرینش‪ ،‬باستان شناسی‪ ،‬نج��وم‪ ،‬علم و تکنولوژی‪ ،‬ورزش‪،‬‬ ‫پزشکی و سالمت اماده پخش است‪ .‬زمان پخش مستندها‬ ‫هم به این قرار است که شبکه ی��ک در ساعت ‪ ،۲۰‬شبکه‬ ‫سه ساع��ت ‪ ،۱۹‬شبکه چه��ار ساع��ت ‪ ۲۲‬و شبکه ته ران‬ ‫ساعت ‪ ۱۸‬مستند هایشان را پخ��ش م ی کنند‪ .‬سریال های‬ ‫اصلی نوروزی نیز به ترتیب شبکه یک ساعت ‪ ۲۲:۱۵‬روی‬ ‫انتن م ی رود و تکرار ان ساعت ‪ ۱‬بامداد و ‪ ۱۵‬روز بعد‪ ،‬شبکه‬ ‫دو ساعت ‪ ۲۱:۳۰‬و تکرار ان ساعت ‪ ۲‬بام��داد و ‪ ۱۴‬روز بعد‪،‬‬ ‫شبکه سه ساعت ‪ ۲۰:۴۵‬و تکرار ان ساعت ‪ ۲۴‬و ‪ ۱۶‬روز بعد‬ ‫و شبکه ته ران ساعت ‪ ۲۳:۱۵‬و تکرار ان ساعت ‪ ۱۹‬روز بعد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫مسابقات‬ ‫«شبکه ‪ ۲‬مسابقات «نشان ب ر تر» ومسابقه «ماز» را‬ ‫ب رای نوروز تدارک دیده است‪ ،‬شبکه سه سیما مسابقه های‬ ‫«صدا» را با محوریت بازخوان��ی تیتراژ های سریال ها اماده‬ ‫کرده است‪ ،‬شبکه چهار مسابقه «بعد چهارم» را اماده پخش‬ ‫کرده ‪ ،‬شبکه ته ران با مسابق��ه «سرزمین دانایی»‪ ،‬شبکه‬ ‫قران با مسابقه «فردوسی»‪ ،‬شبک��ه اموزش با دو مسابقه‬ ‫«مشاعره ستاره ها» و «قند پهلو»‪ ،‬شبکه ورزش با مسابقه‬ ‫تلفنی ن��وروزی و شبکه سالمت ب��ا مسابقه «سالمت» و‬ ‫«لطیفستان» اماده پخش است‪.‬‬ ‫برنام ه های سال نو‬ ‫«شبکه یک سیما ب��ا ویژه برنام��ه تحویل سال ‪۱۰‬‬ ‫ساعته‪ ،‬شبکه دو و سه نیز با ‪ ۱۰‬ساعت ویژه برنامه و شبکه‬ ‫ته ران هم با ‪ ۲۰‬ساعت برنامه تحویل سال به استقبال بهار‬ ‫خواهند رفت‪.‬‬ ‫پایان ویژه برنام ه ها‬ ‫با توجه با ایام فاطمیه که به روایتی شهادت حضرت‬ ‫فاطمه زه را (س) ‪ ۲۴‬اسفند ‪ ۹۲‬و به روایت دیگر ‪ ۱۴‬فروردین‬ ‫سال اینده نام گذاری شده است به خاطر احترام به حضرت‬ ‫فاطمه (س) تمام��ی برنامه های طنز ش��ب ‪ ۱۳‬فروردین به‬ ‫اتمام خواهد رسید‪g .‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫پایش‬ ‫حمایت از کار و سرمایه ایرانی‬ ‫برنامه تلویزیونی پای��ش‪ ،‬به عن��وان پادمان حمایت‬ ‫رسانه ملی از ک��ار و سرمایه ای رانی‪ ،‬محص��ول گروه دانش‬ ‫و اقتصاد شبکه یک سیما اس��ت‪ .‬این برنامه ترکیبی زنده و‬ ‫‪120‬دقیقه ای‪ ،‬یکشنبه شب ها بعد از اخبار سراسری ساعت‬ ‫‪ 21‬بام��داد روز دوشنب��ه در دو بخش از شبک��ه یک سیما‬ ‫پخش م ی ش��ود‪ :‬در بخش اول به م��دت ‪ 10‬دقیقه از بعد از‬ ‫اخبار ساعت‪( 21‬حدودساعت ‪ )21:50‬تا قبل از سریال شبانه‪،‬‬ ‫بخش های مختلف برنامه‪ ،‬س��وال نظرسنجی و نامزدهای‬ ‫قهرمان وجدان ک��اری هفته معرف��ی م ی شوند و در بخش‬ ‫دوم از بع��د از سریال شبانه شبکه (ح��دود ساعت ‪،)10 .23‬‬ ‫بخشهای مختلف ب رنامه اجرا و پخش م ی شوند‪ .‬دره رب رنامه‬ ‫یک مسئول یا اقتصاددان و نیز ی��ک کارافرین نمونه ملی‬ ‫به عنوان میهمان در برنامه حض��ور دارند‪ .‬مرتضی حیدری‬ ‫یکی از مجریان این برنامه در مورد سیاست برنامه در مورد‬ ‫دعوت از میهمانان م ی گوید‪« :‬ما در «پایش» به هیچ وجه‬ ‫سئوال سفارشی نم ی کنیم و میهمان سفارشی هم نداریم‪ .‬از‬ ‫طرفی گاهی اوقات طرح یک سئوال ممکن است در مقطع‬ ‫زمانی اثر بدی در جامعه داشته باشد گرچه در ‪ ۹۵‬درصد مواقع‬ ‫سئواالت این گونه نیستند و ما صادقانه سئوال م ی کنیم و‬ ‫جواب هم م ی گیریم‪ .‬وقتی نف��ر اول اجرایی مملکت یعنی‬ ‫شخص رئی س جمهور عمال در یک ب رنامه در خصوص سبد‬ ‫کاال عذرخواهی م ی کند دیگ��ر مسئوالن نیز این موضوع را‬ ‫باید سرلوحه کارشان قرار دهن��د و در صورتی که پاسخ قانع‬ ‫دیـــدار‬ ‫«سه ماهی»‬ ‫«معمای شاه»‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫تله فیلمی با حضور با حضو ر هانیه توسلی‬ ‫تا اخر سال مهمان کاخ گلستان‬ ‫فیل��م تلویزیون��ی «س��ه‬ ‫ماهی» به کارگردانی حمیدرضا‬ ‫قربانی و ب��ا حضور هانیه توسلی‬ ‫ب��ه زودی در سیمافیل��م کلی��د‬ ‫م ی خورد‪« .‬سه ماه��ی» به قلم‬ ‫نیلوفر محلوجی داستان زنی به‬ ‫نام الهام است که مبتال به عارضه‬ ‫مغزی اس��ت و در پذیرش یا عدم‬ ‫پذیرش عمل جراحی تردید دارد‪ .‬تمام لوکیشن های این فیلم در ته ران است و تصویربرداری‬ ‫در ‪ ۲۵‬جلسه انجام م ی شود‪ .‬هانیه توسلی‪ ،‬علیرضا کمال ی ن��ژاد‪ ،‬شیوا اب راهیمی‪ ،‬به رام شاه‬ ‫محمدلو و رویا افشار بازیگران اصلی «سه ماهی» هستند‪ .‬بازیگران این فیلم عبارتند از‪ :‬بابک‬ ‫کریمی‪ ،‬امید روحانی‪ ،‬طوفان مهردادیان‪ ،‬صمد عدالتخواه‪ ،‬مینو شیخان‪ ،‬زه را طاهری منش و‬ ‫یداهلل شادمانی‪ .‬حمیدرضا قربانی در کارنامه کاری خود تاکنون دستیار فیلمسازانی چون اصغر‬ ‫فرهادی‪ ،‬داریوش مهرجویی‪ ،‬حسن فتحی و مهدی فخی مزاده بوده است‪ .‬او همچنین دستیار‬ ‫تدوین مرحوم مهدی رجاییان در سریال های «تنهاترین سردار» و «والیت عشق» بوده است‪ .‬او‬ ‫سال گذشته ب رای تدوین فیلم «دهلیز» نامزد دریافت سیمرغ بلورین از سی و یکمین جشنواره‬ ‫فیلم فجر بوده است و «سه ماهی» نخستین تجرب��ه کارگردانی بلند او محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫اخرین حضور توسلی در تلویزیون در مجموعه «شم س العماره» سامان مقدم بوده است‪g .‬‬ ‫سری��ال در ح��ال ساخ��ت‬ ‫«معم��ای ش��اه» ب��ه کارگردانی‬ ‫محمدرض��ا ورزی مدتی است که‬ ‫میهمان کاخ گلستان است و گفته‬ ‫شده که گروه تولید تا اخر امسال‬ ‫در کاخ خواهن��د ماند‪ .‬طبق اعالم‬ ‫قبلی گروه «معمای شاه» قرار بود‬ ‫تصویربرداری مربوط به داخل کاخ‬ ‫گلستان این مجموعه تا اواخر بهمن ماه امسال به اتم��ام برسد و گروه به شهرک سینمایی‬ ‫بروند‪ ،‬اما به دلیل تغییر برنامه ریزی قرار شد عوامل تولید این سریال تا پایان سال جاری در‬ ‫کاخ گلستان بمانند و تصویرهای مربوط به این کاخ را بگیرن��د‪ .‬تاکنون بیش از ‪ ۷۰‬درصد از‬ ‫تصویربرداری سریال «معمای شاه» به تهی ه کنندگی علی لدنی به پایان رسیده است‪ .‬گروه‬ ‫در ایام نوروز هم مشغول به ک��ار خواهند بود تا هرچه زودتر بخش ه��ای مربوط به شهرک‬ ‫سینمایی سریال را ضبط کنند‪ .‬فهرست بازیگران اصلی این سریال عبارت است از‪ :‬داریوش‬ ‫کاردان(امیرعباس هویدا)‪ ،‬قطب الدین صادقی (در نقش شاپور ریپورتر)‪ ،‬احمد نجفی (ارتشبد‬ ‫رزم ارا)‪ ،‬مه راوه شریف ی نیا (ثریا)‪ ،‬سعید داخ (هندرسون)‪ ،‬چنگیز جلیلوند (ژنرال هایزر)‪ ،‬سیامک‬ ‫اطلسی (شاپور بختیار)‪ ،‬محمدعلی نجفی (قوام السلطن��ه)‪ ،‬جعفر دهقان (رضا شاه)‪ ،‬سپند‬ ‫امیرسلیمانی (اسدا‪ ...‬علم)و‪g ...‬‬ ‫«گل اموز»‬ ‫معرفی‬ ‫سنت های ایرانی‬ ‫‪78‬‬ ‫کننده ای ندارند از مردم عذرخواهی کنند‪ » .‬حیدری در مورد‬ ‫بخش قهرمان هفته هم اینگونه توضیح م ی دهد‪« :‬دشمنان‬ ‫نظام با این هدف که مردم ‪ ۳۵‬سال پس از استق رار حکومت‬ ‫اسالمی مایوس هستن��د فعالی ت هایی انج��ام م ی دهند و‬ ‫بعضا رسانه های داخلی نیز به انه��ا کمک م ی کنند اما من‬ ‫شخصا تردید ندارم که رسانه های خ��ودی به بازی افتاده اند‬ ‫و ما م ی خواهیم ای��ن بازی را معکوس کنی��م‪ .‬هنجارهای‬ ‫زیادی وجود دارد که زنده هستند و ما با کمک مردم باید این‬ ‫بازی تبلیغاتی را شکسته و امید را ب��ه جامعه تزریق کنیم‪.‬‬ ‫گرچه بخش قهرمان هفته در سال ‪ ۹۳‬از «پایش» جدا و به‬ ‫برنامه دیگری تبدیل م ی شود و ما در پایش بخش قهرمان‬ ‫بهبود تولید را خواهیم داشت‪ ».‬ایا پایش یک نود اقتصادی‬ ‫است؟ مجری برنامه پای��ش در این باره م ی گوی��د‪ ۹۰« :‬از‬ ‫بهترین برنامه هاست و از بین پن��ج مجری برتر صد او سیما‬ ‫قطعا فردوسی پور جزو درجه یک های انهاست‪ .‬با این حال‬ ‫«پایش» فضای متفاوتی دارد و اگ��ر در انها فضای فوتبال‬ ‫بررسی م ی شود در این ب رنامه محیط کسب و کار مورد بررسی‬ ‫قرار م ی گیرد‪ ،‬اما تار و پود این برنامه و ساختارشان متفاوت‬ ‫است‪ .‬از طرفی گستره کسب و کار و اقتصاد تمام جنب ه های‬ ‫زندگی مردم را در بر م ی گیرد اما فوتبال ب رای برخی از جامعه‬ ‫به عنوان یک عالقه من��دی تلقی م ی ش��ود و من معتقدم‬ ‫اگر «پایش» و برنامه ه��ای مشابه به رسال��ت خود درست‬ ‫عمل کنند از بسیاری از برنامه ه��ای نمایشی تلویزیون نیز‬ ‫پربیننده تر خواهیم بود‪ ،‬چراکه با جنب ه های اساسی زندگی‬ ‫مردم سر و کار داریم‪g » .‬‬ ‫برنامه «گل ام��وز» در بهار ‪ 93‬با حضور عروسک‬ ‫«مبارک» ب��ه معرفی سنت ه��ا‪ ،‬اداب و رسوم‪ ،‬قصه و‬ ‫شعرهای فولکلور ای رانی م ی پردازد‪« .‬گل اموز» با هدف‬ ‫باال بردن مهارت های اجتماع��ی کودکان و اشنا کردن‬ ‫انها با نکات کلیدی اموزشی تهی��ه و تولید شده که با‬ ‫شروع فصل جدید تغیی��رات جزئی در دکور و ایتم های‬ ‫برنامه به وجود خواهد امد‪ .‬س��ارا روستاپور‪ ،‬تهی ه کننده‬ ‫این برنامه با اشاره به اینکه برنام��ه پنج ساله گل اموز‬ ‫دو سال به صورت تولیدی و سه سال به صورت زنده از‬ ‫شبکه اموزش پخش شده ‪ ،‬گفت‪« :‬ویژه برنامه نوروزی‬ ‫«گل اموز» با حضور عروسکی در قالب «مبارک» روی‬ ‫انتن م ی رود و در ان بازی ه��ای سنتی و فعالی ت هایی‬ ‫برای پر کردن تعطیالت نوروزی را به کودکان اموزش‬ ‫م ی دهیم‪ .‬شع��ر و اواز نیز از دیگ��ر بخش های برنامه‬ ‫است‪ .‬در برنام��ه «گل اموز» مشارک��ت بچه ها چه در‬ ‫بازی های گروهی در برنامه و چه خ��ارج از استودیو به‬ ‫مناسب ت ه��ای مختلف نیز باعث دنب��ال کردن برنامه‬ ‫توس��طمخاطب��انخ واه��دب��ود‪g».‬‬ ‫«ستایش» ‪2‬‬ ‫ایا می تواند موفقیت سری اول را تکرار کند؟‬ ‫سری دوم مجموعه تلویزیون��ی «ستایش» که سری‬ ‫اول ان ح��دود سه سال پی��ش از تلویزیون پخ��ش شد‪ ،‬از‬ ‫اواخر دی ماه امس��ال از شبکه سه سیم��ا روی انتن رفت تا‬ ‫باز ه��م مخاطبانش را با خود هم��راه کند‪ .‬تفاوت‬ ‫اصلی سری اول ستایش با بخ��ش دوم ان زمانی‬ ‫است که قص��ه ان روای��ت م ی ش��ود‪ .‬در خالصه‬ ‫قسمت دوم امده است که ‪ 22‬سال از فرار ستایش‬ ‫و فرزندان��ش م ی گ��ذرد‪ .‬اینک هر س��ه با هویتی‬ ‫دروغین و با نام فامیل رودب��اری زندگی م ی کنند‪.‬‬ ‫ستایش اسوده خاطر از این است که با تغییر هویت‬ ‫خ��ود و فرزندانش ب رای همیش��ه ازچنگ حشمت‬ ‫فردوس گریخته اند‪ .‬او ح��اال صاحب رستورانی در‬ ‫رامسر است و اعتبار و شهرتی نیک��و دارد و هرگز‬ ‫تصور نم ی کن��د که سرنوشت‪ ،‬یک ب��ار دیگر او و‬ ‫حشمت فردوس را رودر روی هم قرار دهد‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رسد سری دوم سری��ال ستایش هم همچون‬ ‫سری اول ان مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫سعید سلطانی‪ ،‬کارگردان این سریال م ی گوید ایده‬ ‫ساختن سری دوم را از همان زم��ان سری اول این سریال در‬ ‫ذهن داشته‪« :‬در زمانی که نگارش مجموعه فصل اول اغاز‬ ‫شد‪ ،‬به این فکر م ی کردیم که م ی شود سریال را در فصل بعد‬ ‫هم ادامه داد‪ .‬از پایان ساخت س��ری اول با هماهنگی گروه‬ ‫تدوی��ن همزم��ان فیل��م تلویزیونی «ن��ام و نام‬ ‫خانوادگی» توس��ط امیر رضا چهارراه��ی اغاز شد‪ .‬این‬ ‫فیل��م تلویزیونی ب��ه تهی ه کنندگی ناص��ر روئی ن تن و‬ ‫کارگردانی مهدی رضازاده ب رای پخ��ش از انتن شبکه‬ ‫دو در حال تولید است‪ .‬مضمون این تله فیلم که نگاهی‬ ‫طنز به جامعه دارد و با قلم محم��د دیندار نوشته شده‪،‬‬ ‫درباره نام های خانوادگی است که معموال در برخی موارد‬ ‫افراد را به دردسر م ی اندازد‪ .‬این فیلم روایت زندگی دختر‬ ‫اقای مراد طلبکار است ک��ه در شرف ازدواج قرار گرفته‬ ‫است‪ ،‬اما هر بار به واسطه نام خانوادگ ی اش با مشکالت‬ ‫و ماجراهای تازه ای رو ب��ه رو م ی شود‪ .‬تصویربرداری این‬ ‫تله فیلم به طور کامل در شهر مشه��د انجام م ی شود‪.‬‬ ‫در این تل��ه فیلم میرطاه��ر مظلوم ی در نق��ش مراد‪،‬‬ ‫نفیس ه روشن‪ ،‬حامد وکیلی‪ ،‬علی زرینی‪ ،‬حلیمه سعیدی‪،‬‬ ‫ساقی زینتی‪ ،‬امی��ن افالکی‪ ،‬نفیس��ه ضرابی‪ ،‬شه رام‬ ‫صالحی ‪ ،‬هادی ازادپور و مرتضی برهانی جلوی دوربین‬ ‫م ی روند‪ .‬اکن��ون بیش از ‪ 60‬درصد ای��ن اثر تلویزیونی‬ ‫تصویربرداری شده و کار تا پایان سال تحویل شبکه دو‬ ‫سیما م ی شود‪g .‬‬ ‫«گذر از رنج ها»‬ ‫زندگی زنی به نام دنیا‬ ‫سریال «گذر از رنج ها» به نویسندگی و کارگردانی‬ ‫فریدون حس ن پ��ور و تهی ه کنندگی عل��ی لدنی ب رای‬ ‫پخش از شبکه یک تولید م ی شود‪ .‬در این سریال بیژن‬ ‫امکانیان‪ ،‬پژمان بازغی‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬پیام دهکردی‪،‬‬ ‫ماه چهره خلیلی‪ ،‬جعفر دهق��ان‪ ،‬ازیتا ترکاشوند‪ ،‬نگین‬ ‫معتضدی‪ ،‬مه ران رجبی‪ ،‬حسین عابدینی ‪ ،‬ترالن پروانه‪،‬‬ ‫فتحعلی بیگی‪ ،‬شیوا طاهری‪ ،‬پردیس احمدیه‪ ،‬مهدی‬ ‫بوستان پرور‪ ،‬امی��ر ذوالفقاری‪ ،‬فریب��ا خادمی‪ ،‬مهشید‬ ‫مرندی‪ ،‬غزاله رشی��دی‪ ،‬نجات عل ی م��رادی و هستی‬ ‫مهدوی فر بازی م ی کنن��د‪ .‬سریال «گ��ذر از رنج ها»‪،‬‬ ‫داستان زندگی زنی به نام دنی��ا را از لحظه تولد تا مرگ‬ ‫روایت م ی کند‪ .‬این سری��ال درام تاریخی است و در ان‬ ‫زندگی دنیا از سال ‪ 35‬تا ‪ 69‬به تصویر کشیده م ی شود‪.‬‬ ‫در این سریال شیوا طاهری ایفاگ��ر نقش دنیاست که‬ ‫ب��رای نخستین بار تجرب��ه بازیگ��ری اش را در سریال‬ ‫تلویزیونی گذر از رنج ها کسب م ی کند‪ .‬بیژن امکانیان‬ ‫در این سریال نقش خان را بازی م ی کند‪ .‬همچنین در‬ ‫کنار بازیگران اصلی از بازیگران بوم ی هم استفاده شده‬ ‫است‪g .‬‬ ‫دیـــدار‬ ‫تله فیلمی با مضمون اجتماعی‬ ‫م ی شود ک��ه تولید کار ب��ه پایان رسیده اس��ت‪ ».‬سلطانی‬ ‫درباره مقایسه سری اول و دوم این سریال گفت‪« :‬در سری‬ ‫دوم سریال هم ما به دنبال جذابیت بودیم‪ ،‬جذابی ت هایی از‬ ‫جنس موضوع و قصه جدید‪ .‬سری جدید سریال «ستایش»‬ ‫«گوش ه دل تهرون»‬ ‫مثلث شماره ‪211‬‬ ‫«نام و نام خانوادگی»‬ ‫فیلم و سریال شبکه س��ه با نویسنده سری��ال اقای سعید‬ ‫مطلبی نگارش فصل دوم سری��ال اغاز شد و تصوی ر برداری‬ ‫را رسم��ا در اردیبهشت ‪ ۹۲‬اغاز کردی��م و تقریبا یک ماهی‬ ‫ریخت و شکل خودش را دارد‪ .‬نقاط عطف داستان‪ ،‬قصه های‬ ‫فرعی و روابط ادم ها باتوجه به حال و هوای قصه طرح ریزی‬ ‫شده است و سمت و سوی خ��ودش را دارد‪ .‬بناب راین متن و‬ ‫کاری ک��ه در پرداخت بهتر سریال در فص��ل دوم انجام شد‬ ‫قابل تامل است و امیدوارم ای��ن جذابیت را ب رای مخاطبان‬ ‫این سریال هم داشته باشد‪ .‬ب��ه نظر من سریال «ستایش»‬ ‫مثل سریال «پایتخت» در حوزه طنز نیست‪ .‬شخصی ت های‬ ‫این سریال به مردم معرفی شده اند و ب رایشان جذابیت دارد و‬ ‫قصه ای را روایت م ی کند که ب رای مردم قابل درک‬ ‫است و شبیه زندگی روزمره انها است و فکر م ی کنم‬ ‫از این جهت ب رای مردم جذاب است‪ .‬به اضافه اینکه‬ ‫داستان خط و شک��ل منظم��ی دارد‪ .‬البته یکی از‬ ‫اتفاقات خوب این سریال هم این است که توانستیم‬ ‫بازیگران سری اول سریال را در این فصل هم داشته‬ ‫باشی��م تا ذهنی��ت مخاطب��ان از شخصی ت های‬ ‫داستان به هم نریزد و خط سیر منطق ی تری داشته‬ ‫باشد‪ ».‬در ای��ن مجموعه تع��دادی از بازیگران ان‬ ‫همچون داریوش ارجمند‪ ،‬نرگس محمدی‪ ،‬سیما‬ ‫تی رانداز و رامسین کبریتی‪ ،‬در کنار بازیگران جدیدی‬ ‫همچون مهدی سلوک��ی‪ ،‬حدیث می رامینی‪ ،‬فریبا‬ ‫نادری‪ ،‬اتیه جاوید‪ ،‬امیرمحم��د زند‪ ،‬فریبا طالبی و‬ ‫نازلی رجب پور قرار گرفته اند تا مرحله دوم را در زمان‬ ‫حال روایت کنند‪ .‬یکی از نکات قسمت دوم سریال‬ ‫ستایش گریم بازیگ��ران است که برخ��ی ان را بیش از حد‬ ‫اغ راق شده م ی دانند تا انجا که نرگس محمدی ‪ ،‬بازیگر نقش‬ ‫ستایش م ی گوید‪ «:‬این روز ها از پمپ بنزینی تا سوپر مارکتی‬ ‫به من م ی گویند چرا این شکلی شدی؟» ‪g‬‬ ‫ویژه برنامه نوروزی شبکه تهران‬ ‫ویژه برنامه تحویل سال ‪ 93‬رامبد جوان با عنوان‬ ‫«گوش ه دل ته��رون»‪ ،‬این روزها مراح��ل ضبط را ب رای‬ ‫شبکه ته��ران م ی گذراند‪ .‬ویژه برنام��ه تحویل سال با‬ ‫هنرمندی رامبد جوان در روز ‪ 29‬اسفند ماه از ساعت ‪ 6‬تا‬ ‫‪ 8‬صبح شروع م ی شود و تا ساعت ‪ 24‬ادامه دارد‪ .‬این ویژه‬ ‫برنامه از نظر ساختار به سه ایتم اختصاص دارد ؛ یکی از‬ ‫ایتم ها شامل ‪ 15‬قطعه نمایشی است که به زندگی یک‬ ‫خانواده ته رانی که م ی خواهند عید خوبی داشته باشند‬ ‫م ی پردازد‪ .‬در یک ایتم ‪ 15 - 10‬قطع ه ای نیز رامبد جوان‬ ‫در نق��اط مختلف استان ته ران دی��ده م ی شود و ضمن‬ ‫اینکه یک فض��ای جذاب و فانتزی ب��ه تصویر کشیده‬ ‫م ی شود‪ ،‬بینندگان م ی توانن��د با نقاط مختلف و دیدنی‬ ‫استان ته ران نیز اشن��ا شوند‪ .‬در ایتم س��وم نیز حدود‬ ‫‪ 300‬دقیقه به گزارش هایی اختص��اص یافته که مردم‬ ‫م ی توانند در انها حضور داشته باشند‪ ،‬ضمن اینکه هر‬ ‫کدام از این ایتم ها پیام های خاص خودشان را دارند‪ .‬این‬ ‫ب رنامه ‪ 650‬تا ‪ 700‬دقیقه است که ‪ 12‬ساعت به روی انتن‬ ‫م ی رود و ایتم ها و قطع ه های ان‪ ،‬میان ب رنامه های دیگر‬ ‫شبکه ته ران در تحویل سال ‪ 93‬هستند‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫انتشار اوراق مشارکت‬ ‫سبد سرمایه گذاری‬ ‫رامتنوع ترمی کند‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪211‬‬ ‫بانکداری در هر اقتصادی زیر ساخت و محور اساسی اجرای‬ ‫سیاست ها و مبادالت اقتصادی اس��ت‪ .‬باتوجه به تغییر دولت در‬ ‫حماسه سیاسی مردم شریف ایران در س��ال ‪ 1392‬و تبعا اتخاذ‬ ‫سیاست های اقتصادی جدی��د در دوره چهارساله دولت محترم‬ ‫پرداختن به این جنبه از سیاست های اقتصادی پیش رو مورد توجه‬ ‫احادمردماست‪.‬بدینمنظوردکترغالمحسنتقی نتاج‪،‬مدیرعامل‬ ‫بانکمهراقتصاددرگفت وگوییکلیتنظامپولیوبانکیکشوررا‬ ‫ضمن اشاره هایی به بانک مهر اقتصاد‪ ،‬مطرح کرد که به نظر شما‬ ‫گرامیان می رسد‪.‬‬ ‫اخیرا دولت اقدام به انتش�ار اوراق مشارکت با‬ ‫نرخ‪23‬درصد کرده است‪ .‬به نظر شما این طرح‬ ‫بر اساس چه سیاستی اتخاذ شده و چه تاثیری‬ ‫بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟‬ ‫یدانیدیکیازمهمترینعواملموثربر‬ ‫‪ l‬همان طورکهم ‬ ‫اقتصادکشوربه ویژهدرسطحکالن‪،‬حجمنقدینگیاستوطبیعی‬ ‫استکهمدیریتنظامپولیوبانکیهرکشوریمتناسبباشرایط‬ ‫اقتصادی‪ ،‬این عوامل را مراقبت کنند و بسته به شرایط مختلف‬ ‫اقتصادی کشور از جمله رکود‪ ،‬تورم‪ ،‬رکود تورمی یا تورم رکودی و‬ ‫سیاست های انبساطی و انقباضی زمینه ای را فراهم کند که حجم‬ ‫نقدینگیافزایشیاکاهشپیداکند‪.‬طبیعتاسیاست گذارانوناوبران‬ ‫اقتصادکشورسعیمی کننداینعواملراهمیشهبهصورتمنظم‬ ‫و با ثبات نگاه داشته و حفظ کنند‪ .‬انتشار اوراق مشارکت از جمله‬ ‫اقداماتی است که در راستای سیاست های انقباضی و به منظور‬ ‫جمع اوری نقدینگی صورت می گیرد‪ .‬بر اساس سیاست های اخیر‬ ‫دولت مقرر شده بین سه تا پنج هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت‬ ‫با نرخ ‪23‬درصد و با دوره زمانی کوتاه مدت منتشر شود که این امر‬ ‫بیانگر این است که با حجم باالی نقدینگی مواجه هستیم و قرار‬ ‫است با این گونه طرح ها نقدینگی از سطح جامعه جمع اوری شود‪.‬‬ ‫نرخیکهانتخابشده‪،‬نشانگربازنگریدرسیاست هایاقتصادی‬ ‫پولی و بانکی کشور است چرا که در گذشته تصور می شد این نرخ‬ ‫حول و حوش ‪ 15‬تا ‪ 20‬درصد باشد اما این سطح شکسته شده و‬ ‫ی که دارای‬ ‫سه درصد افزایش پیدا کرده است‪ .‬این طرح برای مردم ‬ ‫سرمایه های خرد می باشند نیز قابل تامل است چرا که نمی توانند‬ ‫بیش از ‪ 23‬درصد بازدهی داشته باشند و توصیه می شود که این‬ ‫اوراقراخریداریکنندوبهسیاست گذاری هایدولتکمککنندتا‬ ‫حجمنقدینگیتاحدیکاهشپیداکند‪.‬درهرحالوباهرتحلیلی‪،‬‬ ‫مقرراستنقدینگیسطحجامعهبهاینوسیلهجمع اوریشود‪.‬‬ ‫ایاعرضهپنجهزارمیلیاردتوماناوراقمشارکت‬ ‫این سیاست دولت را محقق می کند؟‬ ‫‪80‬‬ ‫‪ l‬مطمئناعددی که برای انتشار اوراقدرنظرگرفتهشده‪،‬‬ ‫پاسخگوی تمام نیازهای پس اندازکنندگان کشور نیست چرا که‬ ‫ما درباره اقتصادی صحبت می کنیم که حجم نقدینگی را در ان‬ ‫عددهای مختلفی اعالم کرده اند و به طور متوسط در حدود‪ 500‬تا‬ ‫‪ 600‬هزار میلیارد تومان است‪ .‬با عرضه پنج هزار میلیارد تومان‬ ‫اوراق مشارکت حداکثر یک درص��د از این نقدینگی جمع اوری‬ ‫خواهد شد اما می تواند محکی نیز محسوب شود برای اینکه نرخ‬ ‫بازده مورد انتظار برای کوتاه مدت در اقتصاد کشور چقدر است‪ .‬به‬ ‫نظر من انتشار این اوراق ازمونی برای تعیین یک سری متغیرها و‬ ‫شاخص ها در اقتصاد کشور محسوب می شود‪ .‬به نظر می رسد که‬ ‫نرخ‪23‬درصد نرخی منطقی است و این اوراق هم به امید خداوند به‬ ‫فروش خواهد رسید و بانک مرکزی و دست اندکاران نظام پولی و‬ ‫بانکی کشور به اهداف خود دست خواهند یافت ولی امیدوارم این‬ ‫اقدام یک اقدام موقت (تاکتیک) در قالب یک طرح میان مدت و‬ ‫بلندمدت باشد‪ ،‬در غیر این صورت مشکالت را بیشتر خواهد کرد‪.‬‬ ‫ایا عرضه این اوراقتهدیدیبرایموسسه های‬ ‫پول�ی و بانک�ی ک�ه ن�رخ پایین ت�ری را ب�ه‬ ‫س�پرده گذاران خود اعطا می کنند‪ ،‬به حس�اب‬ ‫نمی اید؟‬ ‫‪ l‬همان طور که اش��اره کردم حج��م نقدینگی کشور‬ ‫باالست و موسسه ه��ای پولی و بانکی نباید نگ��ران انتشار این‬ ‫اوراق مشارک��ت باشند چرا که این اوراق همچ��ون ابزاری است‬ ‫که هم سبد سرمایه گذاری پس اندازکنندگان را متنوع تر می کند‬ ‫و هم نرخ مشخص جدیدی را پی��ش روی اقتصاد پولی و بانکی‬ ‫کشور می گذارد‪ ،‬بنابراین موسسات پولی و بانکی باید از این طرح‬ ‫استقبال کنند‪ .‬موسسات پولی و بانکی نیز باید محصوالت خود‬ ‫را متنوع کنند چرا که به نظر من این رویدادی است که رقابت را‬ ‫در عرصه پولی و بانکی کشور به صورت مثبت تقویت می کند و‬ ‫باعث می شود که موسسات پول��ی و بانکی بیشتر به فکر تامین‬ ‫توقعات منطقی سپرده گ��ذاران و پس اندازکنندگان باشند‪ .‬دقت‬ ‫داشته باشیم که پس اندازکنندگ��ان در جامعه نیز خدمت بزرگی‬ ‫به اقتصاد کالن کش��ور می کنند زیرا در فرمول ه��ا و معادالت‬ ‫اقتصاد ک�لان‪ ،‬سرمایه گذاری در کش��ور وابستگی شدیدی به‬ ‫میزان پس انداز در کشور دارد‪ .‬موسسات پولی و بانکی باید توجه‬ ‫داشته باشند که این اقدام یک تنظیم کننده است و فرصتی است‬ ‫برای تنظی��م سیاست های مدیریتی موسسه پول��ی و بانکی در‬ ‫بلندمدت و میان مدت‪ .‬یقینا رویکرد بانک مرکزی در کل‪ ،‬کاهش‬ ‫نرخ سود سپرده هاست‪ .‬موسسات پولی و بانکی کشور نیز باید در‬ ‫کنار این اقدام بانک مرکزی محصوالت جدیدتری را نیز طراحی‬ ‫کنند تا بتوانند باقی حجم نقدینگی کشور را به سمت سپرده های‬ ‫بلندمدت تر و ماندگارت��ر هدایت کنند چرا ک��ه سرمایه گذاری‬ ‫بلندمدت در هر کشوری نیازمند پس اندازهای بلند مدت تر است‪.‬‬ ‫به همین دلیل ماندگاری سپرده های پس اندازکنندگان در اقتصاد‬ ‫کشور کاهش یافته و بیشتر به سمت سپرده های کوتاه مدت رفته‬ ‫و یقینا موسسات پولی و بانکی نمی توانند با سپرده های کوتاه مدت‬ ‫سرمایه گذاری های بلند مدت انجام دهند و شخصا این رویداد را به‬ ‫فالنیکمی گیرم‪.‬‬ ‫باعرضهایناوراقایانرخ هایتمام شدهپولنیز‬ ‫افزایش پیدا می کند و بانک ها و موسسات پولی‬ ‫و بانکی نیز باید در نرخ سپرده ها و همچنین نرخ‬ ‫تسهیالتبازنگریکنند؟‬ ‫‪ l‬این سیاست یک سیاست کوتاه م��دت است‪ .‬اوراق‬ ‫مشارکت بلند مدت نیست که بتواند یک شوک پایدار باشد و به‬ ‫تبع ان نرخ بهای تمام شده و همچنین نرخ تسهیالت را افزایش‬ ‫دهد‪ .‬بلکه این امر به صورت کوتاه مدت و به منظور کاهش حجم‬ ‫نقدینگی در کشور اتفاق می افتد و حتما در کوتاه مدت نیز بازخرید‬ ‫خواهد شد‪ .‬از طرفی ب��ه نظر می رسد باتوجه ب��ه کاهش تورم‪،‬‬ ‫رویکرد بانک مرکزی کاهش سود سپرده ها باشد‪ ،‬پس مطمئنا‬ ‫اوراق مشارکتی که در دوره های بعدی منتشر خواهد شد باید نرخ‬ ‫سود کمتری داشته باشد‪ .‬همچنین باید در نظر داشته باشیم که‬ ‫سیاست هایی که در راستای کاهش نرخ تورم و کاهش نرخ سود‬ ‫تسهیالت بانکی در کشور طرح ریزی شده یکباره پیاده نمی شود‬ ‫بلکهمرحلهبهمرحلهاستوفقطهمشاملنرخسودسپردهنیست‪،‬‬ ‫بلکه عوامل مختلف دخیل در اقتصاد کشور را در بر می گیرد‪ ،‬یعنی‬ ‫رشد تولید ناخالص ملی‪ ،‬نرخ ارز‪ ،‬سیاست های واردات و صادرات‬ ‫و سیاست ه��ای دیگری که همگی به ص��ورت یک بسته مورد‬ ‫طرح ریزی و اقدام قرار خواهند گرف��ت و به نظر می رسد باتوجه‬ ‫به رفتاری که از بانک مرکزی و همه سیاستگذاران اقتصاد کشور‬ ‫توقعمی رودبابقیهاقداماتیکهانجاممی شودمتعاقباشاهدکاهش‬ ‫نرخ سود هم باشیم‪.‬‬ ‫موازی با انتشار این اوراق‪ ،‬بانک مهر اقتصاد نیز‬ ‫طرح سپرده گذاری فجر مهر را ارائه کرده است‪.‬‬ ‫این طرح چه مزیتی نسبت به اوراق مشارکت‬ ‫دولت دارد که انگیزه الزم را برای سپرده گذاری‬ ‫ایجادکند؟‬ ‫‪ l‬ما به هیچ وج��ه قصد رقابت با ای��ن اوراق را نداریم و‬ ‫چنین برنامه ای ابدا مد نظر ما نیست‪ .‬پیش بینی می کنیم باتوجه‬ ‫به تقاضایی که در بازار وجود دارد این اوراق مشارکت طی شش‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪211‬‬ ‫روز توسط بخش مح��دودی از بازار جذب ش��ود‪ .‬فرصت های‬ ‫سرمایه گذاریبرای پس اندازکنندگان به مراتب بیش از اینچیزی‬ ‫است که اکنون از طری��ق اوراق مشارکت بانک مرکزی در حال‬ ‫مهیا شدن است‪ .‬موسسات پولی و بانکی فرصت های گسترده ای‬ ‫هستند که پس اندازکنندگان می توانند بیایند و سپرده های خود را‬ ‫نزدشان بگذارند‪ .‬ما نیز در این راستا محصوالت جدیدی را از جمله‬ ‫طرح فجر مهر به بازار عرضه کردیم که برای پس اندازکنندگان‬ ‫سوداوری مناسب��ی دارد و توقع داری��م پس اندازکنندگان نیز با‬ ‫مشارکت در این طرح زمینه سپرده گذاری بلند مدت را فراهم کنند‬ ‫تا سهم بیشتری در سرمایه گذاری های بلند مدت کشور و اعطای‬ ‫تسهیالتبلند مدت ترداشتهباشیم‪.‬‬ ‫با توجه به مذاکرات دولت با گروه‪ 5+1‬و کاهش‬ ‫تدریج�ی تحریم ه�ا‪ ،‬نظ�ر ش�ما درخصوص‬ ‫وضعی�ت اقتصادی کش�ور چیس�ت؟ ب�ه نظر‬ ‫شما بهترین راهکار اقتصادی کش�ور در قبال‬ ‫تحریم هایفعلیوتحریم هایاحتمالیاتیچه‬ ‫راهکاری می تواند باشد؟‬ ‫‪ l‬یکی از مباحثی که در ارتباط با تحریم باید همیشه مورد‬ ‫توجه قرار گیرد این است که ما بای��د امادگی الزم برای مقاومت‬ ‫در قبال چنین سیاستی که هر زم��ان ممکن است اتفاق بیفتد را‬ ‫داشته باشیم‪ .‬البته امیدواریم که سریع��ا تحریم ها برداشته شود‬ ‫اما این خطری اس��ت که همواره کشور م��ا را تهدید می کند‪ .‬در‬ ‫کشور ما ‪ 35‬سال است که این احتمال خطر تبدیل به یک خطر‬ ‫واقعی شده است‪ .‬همان طور که در سند راهبردی اقتصاد مقاومتی‬ ‫ابالغی مقام معظم رهب��ری در بهمن ماه س��ال جاری مشاهده‬ ‫می شود‪ ،‬مهمترین راهی که ما می توانیم در قبال چنین سیاست‬ ‫خصمانه ای داشته باشیم و مشکالتمان را در این زمینه کاهش‬ ‫دهیمایناستکهافزایشتولیدداخلیداشتهباشیموتالشکنیم‬ ‫تاازتمامظرفیت هاوسرمایه هایمختلفدراقتصادکشوراستفاده‬ ‫کنیم و ان را به محصوالت مختلف اعم از کاال و خدمات مورد نیاز‬ ‫جمعیتکشورتبدیلکنیم‪.‬ایرانباجمعیتفعلی‪ 75‬میلیونیکهدر‬ ‫سال هایایندهبهصدمیلیوننفرخواهدرسید‪،‬اگربخواهدنیازهای‬ ‫مردم را از روش های وارداتی تامین کند‪ ،‬طبیعی است که همواره‬ ‫نالمللیافزایشخواهدیافت‪،‬‬ ‫اسیب پذیریمادراثرتحریم هایبی ‬ ‫امامابایدبتوانیمبهسمتیحرکتکنیمکهازظرفیت هایمختلف‬ ‫کشور استفاده کنیم و تولید داخلی کاال و خدمات را افزایش دهیم‪.‬‬ ‫برایافزایشتولیدداخلیطبیعیاستکهشاخه هاییازصنایعباید‬ ‫مورد توجه قرار گیرند که وابستگی کمتری به بیرون از کشور دارند‪.‬‬ ‫اقتصاد کشاورزی که همه ظرفیت هایش داخل کشور وجود دارد‪،‬‬ ‫یکی از این شاخه هاست که متاسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته‪.‬‬ ‫درست است که در صنایع با تکنولوژی باال ما وابستگی داریم و‬ ‫رفع این وابستگی نیازمند زمان طوالنی است و در این حوزه فعال‬ ‫مجبوریمازطریقوارداتنیازمندی هایداخلکشورراتامینکنیم‬ ‫اما باید از سرمایه ارزی مان در خصوص خودکفایی در این حوزه‬ ‫استفاده کنیم‪ ،‬نه اینکه سرمایه ارزی را صرف واردات محصوالت‬ ‫مصرفیوموادغذاییکنیم‪.‬باتوجهبهکاهشتحریم هامنابعمالی‬ ‫و ارزی کشور افزایش پیدا می کند و باید از این سرمایه ملی حداکثر‬ ‫مراقبت به عمل اید و مجموعه های نظارتی مسئولیت دارند که از‬ ‫وارداتکاالوخدماتیکهاقتصادبلند مدتکشورراکمکنمی کند‬ ‫و حالت مصرفی و کوتاه مدت دارند جلوگیری کنند‪ .‬طبیعی است‬ ‫که در چنین شرایط تحریمی نمی توان کمک کار مقاومت اقتصاد‬ ‫کشورباشند‪،‬یعنیاقتصاد مقاومتیبعضابابرخی از اینشاخه های‬ ‫واردات که در حال اتفاق است همخوانی ندارد و ما توقعمان این‬ ‫است که سیاست گذارانی که در این بخش مسئولیت دارند مراقبت‬ ‫کنند که ارز واقعا با حداکثر مراقبت به مصرف برسد‪ .‬حاال هر ارزی‬ ‫که مجاز هستیم از ان استفاده کنیم‪ ،‬چه انهایی که از کانال های‬ ‫محدودی که ص��ادرات نفت و سایر م��واد معدنی کشور حاصل‬ ‫می شود و چه انهایی که از مح��ل دارایی های قبلی که حاال ازاد‬ ‫می شود باید همه را با حداکثر مراقبت به مصرف رساند‪.‬‬ ‫در این خصوص موسس�ات پولی و بانکی چه‬ ‫وظیفه ای بر عهده دارند؟‬ ‫‪ l‬انچه موسسات پولی و بانکی باید به ان توجه کنند این‬ ‫استکه اولویت رابهسمتپروژه هاییکهتوسط فعاالناقتصادی‬ ‫پیشنهادمی شودباتاکیدبرتولیدداخلیببرند‪.‬پروژه هاییکهدرصد‬ ‫باالتری از ان پروژه ها در داخل خود کشور تولید می شود و می تواند‬ ‫منجر به تولید کاال و خدمات داخ��ل کشور شود‪ .‬در بخش منابع‬ ‫داخلی من بیشتر تاکیدم بر این است که موسسات پولی و بانکی‬ ‫بروند سراغ شاخه هایی از صنعت که منجر به افزایش تولید کاال و‬ ‫خدمات داخل کشور شود‪.‬‬ ‫بان�ک مهر اقتص�اد چ�ه نقش افرین�ی در این‬ ‫خصوصداشته؟‬ ‫‪ l‬ما در بانک مهر اقتصاد با اقشار درامدی حد متوسط‬ ‫به پایین جامعه سروکار داریم و اگرچه نمی توانیم تسهیالت‪ ،‬وام ها‬ ‫و خدماتمان را به این اقشار متوقف کنیم ولی باید با بودجه ریزی‪،‬‬ ‫بخشی از منابع مان را به تسهیالت کالن اختصاص دهیم‪ .‬کاری‬ ‫که ما توانستیم انجام دهیم این بود که تولیدکنندگان ملی را در‬ ‫اولویت کاری خود را بگذاریم و تسهیالت کالن را به تولید ملی‬ ‫در صنعت خ��ودرو‪ ،‬در حوزه های مع��ادن و در حوزه نان صنعتی‬ ‫اختصاصدهیم‪.‬اینهاتولیدملیماهستندکهعالوهبرپاسخگویی‬ ‫به نیازهای داخلی کشور در حوزه صادرات هم می تواند اثربخش‬ ‫باشد‪ .‬موسسات مالی و پولی هم بای��د از سرمایه ارزی مملکت‬ ‫مراقبت نمایند و در این خصوص اثرگذار باشند‪ .‬حاال ما چون ارزی‬ ‫کارنمی کنیمطبیعتادرانقسمتنمی توانیمایفاینقشکنیمولی‬ ‫درحوزه هایریالیحداکثرتالشماضمنکمکبهاقشارمتوسط‬ ‫و کم درامدتر جامعه بر این است که بخشی از منابع مان در حوزه‬ ‫تولیدملیهمفعالباشد‪.‬‬ ‫در ماه های اخیر شاهد س�رگردانی سرمایه در‬ ‫بازار های مختلف از جمله بازار مسکن‪ ،‬ارز‪ ،‬سکه‬ ‫و طال بودیم و این سرگردانی بازار را به چالش‬ ‫می کشید‪ ،‬نرخ ها را افزایش می داد و تورم ایجاد‬ ‫می کرد‪ .‬باتوجه به ثبات ایجاد ش�ده در بازار به‬ ‫دلیلسیاست هایاقتصادیدولتپیشنهادشما‬ ‫برایحفظوضعیتموجودچیست؟‬ ‫‪ l‬وجوه سرگردان یک��ی از واقعیت های اقتصاد کشور‬ ‫است اما در همه جای دنیا این طور است که نقدینگی یا به تعبیر‬ ‫بهتر سرمایه پولی به سمتی می رود ک��ه اوال امنیت داشته باشد‪،‬‬ ‫ثانیا سوداوری مناسبی داشت��ه باشد‪ .‬طبیعی است این ثباتی که‬ ‫بحمداهلل در بازارهای مختلف کشور اعم از بازار سرمایه‪ ،‬بازار پول‪،‬‬ ‫بازار امالک و سایر بازارها اتفاق افتاده‪ ،‬یکی از شرایط اصلی برای‬ ‫جلوگیری از حرکت سیل گونه سرمایه ها و وجوه را فراهم کرده‪،‬‬ ‫یعنی ثباتی که اکن��ون اتفاق افتاده زمین��ه ای را فراهم کرده که‬ ‫وجوه به هر جا که رفتند‪ ،‬همان جا ارام بگیرند و کار خود را انجام‬ ‫دهند ولی اگر به هر دلیل این ثبات مخدوش شود‪ ،‬طبیعی است‬ ‫که همین سرمایه هایی که ارام گرفته اند دوباره دچار تالطم شوند‬ ‫و به سمت سایر ظرفیت هایی که در اقتصاد کش��ور وجود دارند‪،‬‬ ‫سرازیر شوند‪ .‬باتوجه به اینکه اقتصاد کشور ما بانک محور است‪،‬‬ ‫در نتیجه موسسات پولی و بانکی بر اقتصاد کشور مسلط هستند‪،‬‬ ‫بنابراین باید این واقعیت را بپذیریم و سعی کنیم که از ان به عنوان‬ ‫یک فرصت در ساماندهی اقتصاد کشور استفاده کنیم‪ .‬سعی کنیم‬ ‫برای باقی ماندن ثبات از ایجاد موج در موسسات پولی و بانکی اکیدا‬ ‫پرهیز کنیم تا نقدینگی ها چه در بخ��ش حقیقی و چه در بخش‬ ‫حقوقی اقتصاد کشور بیاید و در ان ارام بگیرد‪ .‬موسسات پولی و‬ ‫بانکی باید محل تزریق نقدینگی به انواع صنایع و بازارهایی که‬ ‫در اقتصاد کشور وجود دارند‪ ،‬باشند این مهم نیازمند هماهنگی‬ ‫در سیاست گذاری های اقتصاد کالن کشور است و بانک مرکزی‬ ‫می تواند با کم کردن محدودیت های مقرراتی این مسیر راهگشا‬ ‫باشد‪ .‬نکته دیگری که باید در میان مدت و بلند مدت به ان توجه‬ ‫شود تقویت و بالغ سازی بازار سرمایه کشور است که به نظر من‬ ‫پنج تا ‪ 10‬سال زمان نیاز دارد‪ ،‬پس باید بازار سرمایه کشور هر روز‬ ‫بالغ تر و تقویت شود‪ ،‬به گونه ای که ما بتوانیم در یک دوره زمانی‬ ‫مثال ‪10‬ساله کم کم شاهد تسلط بازار سرمایه به جای تسلط بازار‬ ‫پول بر اقتصاد کشور باشیم‪ .‬طبیعتا موسسات پولی و بانکی در حال‬ ‫حاضر باتوجه به واقعیتی که در کشور وجود دارد‪ ،‬بهترین ابزار برای‬ ‫ساماندهی اقتصاد کشور هستند تا روزی که بازار سرمایه بتواند‬ ‫جایگزین مناسبی برای بازار پول باشد‪.‬‬ ‫توصیه مشخص شما به افراد حقیقی و مردمی ‬ ‫که سرمایه های خرد در اختیار دارند چیست؟‬ ‫‪ l‬در حال حاضر بخش قابل توجه��ی از جامعه به ویژه‬ ‫اشخاص حقیقی بهتر است که موسسات پولی و بانکی را به عنوان‬ ‫موسسات امین خود برای به کارگیری بهینه سپرده اندک شان در‬ ‫نظر بگیرند ولی طبیعی است که با توسعه فرهنگ سهامداری و‬ ‫مجموعه اقداماتی که باید با برنامه ریزی اتفاق بیفتد‪ ،‬در سال های‬ ‫ایندهشاهدجایگزینیبازارسرمایهنسبتبهبازارپولدراینعرصه‬ ‫یعنیبهکارگیریسپرده هایپس اندازتمامی احادجامعهیابخش‬ ‫بیشتری از احاد جامعه خواهیم بود‪ .‬بنابراین به جای سرمایه گذاری‬ ‫مستقیم‪ ،‬اگر در بانک ها سپرده گذاری کنند‪ ،‬بهتر است‪.‬‬ ‫بانک مه�ر اقتص�اد ب�رای ورود به فهرس�ت‬ ‫بانک ه�ای م�ورد تائید بان�ک مرک�زی در چه‬ ‫مرحله ای از روند قانونی قرار دارد؟‬ ‫‪ l‬تنها مرحله باقیمانده برای اخذ مجوز قطعی بانک مهر‬ ‫اقتصاد‪ ،‬پذیره نویسی ‪ 51‬درصد از سهام بانک است که بر اساس‬ ‫اصل ‪ 44‬قانون اساسی و در راستای سیاست بسیار درست بانک‬ ‫مرکزی یعنی ساماندهی موسسات پولی و بانکی است و باید حتما‬ ‫این ساماندهی اتفاق بیفتد‪ .‬م��ا هم معتقدیم باید هرچه سریعتر‬ ‫این کار انجام گیرد ولی همان طور که می دانید انتشار و واگذاری‬ ‫سهام یک بانک به ویژه بانکی که بیست سال سابقه فعالیت دارد‪،‬‬ ‫کار خود را از موسسه قرض الحسنه در سال ‪ 1372‬اغاز کرده‪ ،‬به‬ ‫موسسه مالی و اعتباری مهر تبدیل ش��ده و اکنون به بانک مهر‬ ‫اقتصاد تغییر هویت حقوقی داده‪ ،‬نیازمند ص��رف زمان و انجام‬ ‫یک سریفعالیت هاواقداماتباهماهنگیبانکمرکزی‪،‬سازمان‬ ‫بورس و اوراق بهادار‪ ،‬اداره ثبت شرکت ها و بدنه بانک مهر اقتصاد‬ ‫استکهطبیعتادراینمسیربایدنظرمراجعنظارتینیزتامینشود‬ ‫و نمی توان انها را نادیده گرفت‪ .‬همان طور که می دانید اساسنامه‬ ‫بانک مهر اقتصاد به تصویب شورای محترم پول و اعتبار رسیده‬ ‫و با این مصوبه و تائید بانک مرکزی این اساسنامه را در اداره ثبت‬ ‫شرکت هابهثبترساندیم‪.‬شرکتسهامی عامبانکمهراقتصادبا‬ ‫شمارهثبت‪ 429709‬متولدشدولیبرایاینکهمجوزقطعیفعالیت‬ ‫داشتهباشد‪،‬بایدپذیره نویسیسهامبه گونه ایباشدکهبخشقابل‬ ‫توجهی از احاد جامعه بیایند و سهامدار بانک شوند که این قسمت‬ ‫باقیمانده امید است باتوجه به اقداماتی که انجام دادیم در طول یک‬ ‫دوره زمانی سه ماهه اجرای��ی شود و نظر صحیح و کامال درست‬ ‫بانک مرکزی را محقق کنیم‪ .‬بانک مرکزی هم متعاقبا اقدامات‬ ‫صدور مجوز قطعی فعالیت و ارائه همه فعالیت های پولی و بانکی‬ ‫را انجام خواهد داد و ما می توانیم به عنوان یک بانک تمام عیار در‬ ‫حوزه های ریالی و ارزی فعالیت مان را توسعه دهیم‪.‬‬ ‫اخیرا موسس�ه های پول�ی و بانکی جش�نواره‬ ‫حساب هایقرض الحسنهخودراتبلیغمی کنند‬ ‫و مردم را ب�ه س�رمایه گذاری در ای�ن حوزه با‬ ‫استفاده از جاذبه های تبلیغاتی و جوایز‪ ،‬تشویق‬ ‫می نماین�د‪ ،‬لطفا توضیح دهید بانک ه�ا در این‬ ‫خصوصچهسیاستیرادنبالمی نمایند؟‬ ‫‪ l‬قرض ده��ی در موسس��ات پولی و بانک��ی در حوزه‬ ‫قرض الحسنه دقیقا وابسته به میزان سپرده های قرض الحسنه‬ ‫است‪ .‬یعنی ه��ر موسسه پولی و بانک��ی به ان��دازه ای می تواند‬ ‫قرض الحسنه بپردازد که سپرده های قرض الحسنه داشته باشد‪.‬‬ ‫طبعا اشخاصی که با نیت قرض الحسنه سپرده گذاری می کنند‬ ‫باید این اطمینان را داشته باشند که موسسه ای که در این عرصه‬ ‫ورود می کند‪،‬حتمااینمنابعرادرقسمتقرض الحسنهبهمصرف‬ ‫خواهدرساند‪.‬مرجعنظارتیاینبخشهماتفاقاخودبانکمرکزی‬ ‫است‪ .‬به جرات می توان گفت بانک مهر اقتصاد تنها بانک کشور‬ ‫است که صد در صد منابع سپرده قرض الحسنه مردم را به مصرف‬ ‫ضالحسنهرساندهاست‪.‬انچهدردفاترحسابداریوصورت های‬ ‫قر ‬ ‫مالیبانکمنعکسشدهوحسابرسیداخلیوحسابرسانمستقل‬ ‫‪81‬‬ ‫کوتاه از اقتصاد مثلث شماره ‪211‬‬ ‫و حسابرسان بانک مرکزی نیز ان را تائید می کنند گویای همین‬ ‫ادعاست‪ .‬در بانک مهر اقتصاد همواره به قرض الحسنه به عنوان‬ ‫محرک اصلی فعالیت بانک توجه ویژه شده است و انگیزه اصلی‬ ‫فعالیت های بانک مهر اقتصاد از روز شکل گیری در سال ‪1372‬‬ ‫این بوده که این سنت حسنه که سابقه دیرینه در فرهنگ ما دارد‬ ‫را ترویج کند چراکه از اموزه های دینی ماست و در قران کریم به‬ ‫کراتبهاینمسالهتوجهشدهکهانهاییکهتوانمندهستندبخشی‬ ‫ازتوانمندی شانرابرایکمکبهنیازمنداندرنظربگیرندوطبیعتا‬ ‫پاداش این اقدام خود را از حضرت حق خواهند گرفت‪ .‬حتما وعده‬ ‫حضرت حق‪ ،‬وعده صادق است و حتما محقق خواهد شد و بانک‬ ‫مهر اقتصاد با این رویکرد سعی ک��رده است از ابزارهای مختلف‬ ‫استفاده کند که ت��وان قرض دهی خود را افزای��ش دهد‪ .‬اقساط‬ ‫برگشتی از سوی وام گیرندگان را نیز مج��ددا در همین عرصه‬ ‫قرض الحسنه استفاده کردیم ولی نکته اصلی اینجاست که بانک‬ ‫مهراقتصادیکمجموعه ُپر مشتریوعیا لواراستوتوقعاتقابل‬ ‫توجه و زیادی در جامعه از بانک مهر اقتصاد وجود دارد تا بتوانیم‬ ‫قرض الحسنه بیشتری در جامعه به نیازمن��دان پرداخت کنیم‪.‬‬ ‫انجام این ماموریت و تامین این انتظار نیازمند منابع قرض الحسنه‬ ‫بیشتری است که دست تمامی سپرده گذاران عزیز را می بوسد به‬ ‫تعبیری ما توقعمان این است که سپرده گذاران محترم و مشتریان‬ ‫محترم بانک مهر اقتصاد به جز بخشی از سپرده های خودشان‬ ‫که به عنوان سپرده های سرمایه گذاری مطمئن��ا در حوزه های‬ ‫اقتصادی و سوداوری‪ ،‬انها را به کار می گیری��م و سودشان را به‬ ‫خودشان باز می گردانیم‪ ،‬سعی کنند که یک بخشی از ان را هم در‬ ‫ضالحسنهبیاورند‪.‬جشنوارهحساب های‬ ‫حوزه هایسپرده هایقر ‬ ‫قرض الحسنه نیز صرفا ی��ک مناسبت و تشویق��ی است برای‬ ‫سپرده گذاران قرض الحسنه تا صرفا توجه بیشتری به این مساله‬ ‫داشته باشند و امیدواریم این اهدافی که برای این مساله طرح ریزی‬ ‫کردیممحققشود‪.‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد از زمان تاس�یس تاکنون چه‬ ‫میزان وام قرض الحسنه پرداخت کرده است؟‬ ‫‪ l‬ما از ابتدا تاکنون بیش از چهل ه��زار میلیارد تومان‬ ‫وام و تسهیالت پرداخت کردیم که از این مبلغ حدود چهار هزار‬ ‫میلیارد تومان ان قرض الحسنه ب��وده و مابقی انواع تسهیالت‬ ‫مبادله ای و مشارکتی است‪ ،‬یعنی چیزی حدود‪ 10‬درصد کل وام ها‬ ‫و تسهیالت به صورت قرض الحسنه است‪ ،‬خصوصا در سه سال‬ ‫اخیر وام های قرض الحسنه کمت��ر از سپرده های قرض الحسنه‬ ‫نبوده است‪ .‬ام��روز سپرده قرض الحسن��ه در بانک مهر اقتصاد‬ ‫‪ 20‬هزار میلیارد ریال است‪.‬‬ ‫در س�ال های اخی�ر م�ردم ب�ه صندوق ه�ای‬ ‫قرض الحسنهخانگیرویاورده اندزیرابرایشان‬ ‫مشهود است که چه کسی و با چه شرایطی وام‬ ‫دریافت می کند‪ ،‬مردم چطور می توانند به بانک‬ ‫اعتماد کنند که سپرده های قرض الحسنه را در‬ ‫مسیرقرض الحسنهمصرفنماید؟‬ ‫‪ l‬باعنایتبهاینکههریکازاینهاکارکردخاصخودشان‬ ‫را دارند‪ ،‬صندوق های خانوادگی در واقع تسهیم کردن ثروت میان‬ ‫افرادی است که با هم تعلق خانوادگی دارند یا به هر حال خویشاوند‬ ‫هستند یا رابطه دوستانه دارند‪ .‬اینک��ه نیازمندان واقعی جامعه به‬ ‫ضالحسنه‬ ‫ضالحسنهدستیابند‪،‬لزوماازطریقصندوق هایقر ‬ ‫قر ‬ ‫خانوادگیمحققنمی شود‪،‬اینصندوق هاهمان طورکهدرعملهم‬ ‫مطالعهشدهدرخانواده هایمتمول تروجوددارندکهاینوجوهرامیان‬ ‫خودشان تقسیم می کنند با عددهای باالتر اما درباره خانواده های‬ ‫کم درامد پاسخگو نیست‪ .‬نمی خواهم صندوق های خانوادگی را‬ ‫رد کنم زیرا صندوق های خانوادگی اوال کارکرد محدودی دارد و‬ ‫ثانیا یک خاصیت خوبی ک��ه دارد که کمک به فرهنگ قدیمی و‬ ‫حسنه صله ارحام است ولی حالل مشکالت نیازمندان نیست و‬ ‫کارحرفه ایوتخصصینیست‪.‬مطمئنازمانیکهتخصصی سازی‬ ‫اتفاق بیفتد در هزینه های ان هم صرفه جویی می شود‪ ،‬ولی وقتی‬ ‫عمومی سازی اتفاق می افتد که همه بخواهند کاری انجام دهند‪،‬‬ ‫هزینه های ملی هم افزایش می یابد؛ نگهداری حساب‪ ،‬پیگیری‬ ‫کردن اقساط مطالبات‪ ،‬وصول حواله و بسیاری از اقداماتی که در‬ ‫حوزه پولی و بانکی وجود دارد‪ .‬نکته دیگر اینکه موسسات پولی و‬ ‫بانکی با جمع کردن سپرده های اندک می توانند ان را هدایت کنند‬ ‫بهسمتفعالیت هایاقتصادیبزرگامادرصندوق هایخانوادگی‬ ‫چنین اتفاقی نمی افتد‪ .‬کارهای خرد است و سهم کالنی در اقتصاد‬ ‫کشور ندارد‪ ،‬ولی اگر قرار باشد ما پول قرض الحسنه را به نیازمندان‬ ‫واقعیبرسانیم‪،‬بهتراستازسازوکارموسساتپولیوبانکیذی ربط‬ ‫استفادهکنیم‪،‬نهازصندوق هایخانوادگی‪.‬‬ ‫اگر فرد خیری سپرده اش را در اختیار بانک قرار‬ ‫دهد و بخواهد ب�ه افراد مورد نظ�ر خودش وام‬ ‫پرداختکند‪،‬ایابانکبرایاینموضوعسازوکار‬ ‫نتاج در نشست علمی دانشگاه تربیت مدرس‪:‬‬ ‫در بانکداری اسالمی سپردهگذاران و سهامداران‬ ‫در عرض هم قرار دارند‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد در نشستی که توسط گروه‬ ‫مطالعات مالی دانشگاه تربیت م��درس در دانشکده فنی این‬ ‫دانشگاهبرگزارشد‪،‬بهارائهمقاله ایباعنواننظریهمالکیتبنگاه‬ ‫در بانکداری اسالمی پرداخت‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک‬ ‫مهر اقتصاد‪ ،‬دکتر غالمحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک در این‬ ‫نشست علمی با تشریح انواع نظریه ها در مالکیت بنگاه گفت‪:‬‬ ‫«نظریه مالکیت بنگاه به صورت کلی در همه واحد های حقوقی‬ ‫مطرحاستونگاهیکهبه عنوانیکنگرشتوسعهیافتهتحت‬ ‫عنوان پایداری گروهی(شرکتی) در دنیای امروز مطرح است‪،‬‬ ‫بنگاه ها را از وجوه مختلفی چون راهبری‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫اخالقی و زیست محیطی مورد توجه قرار می دهد‪ ،‬پس بنگاه ها‬ ‫به همه احاد جامعه تعلق دارند و ذی نفعان گسترده ای را پوشش‬ ‫می دهند‪ ».‬نتاج با بیان اینکه تئوری بنگاه امروزی برای تامین‬ ‫منافع سهامداران‪ ،‬بستانکاران و حداکثر سازی مطلوبیت های ان‬ ‫بارعایتحقوققانونیعملمی کند‪،‬افزود‪«:‬نظریهمالکیتبنگاه‬ ‫اگر چه یک مطلب تئوریک است اما بسیار تاثیر گذار بوده‪ ،‬چرا که‬ ‫‪82‬‬ ‫این تئوری موجب تعریف روابط و هماهنگی بهینه ذی نفعان‬ ‫می شود و چنانچه ذی نفعان روابطشان به صورت شفاف تعریف‬ ‫شودهمهانهابهره مندیخودرابهصورتملموس تریاحساس‬ ‫می کنند‪ ،‬در نتیجه به تداوم فعالیت ان بنگاه حساسیت بیشتری‬ ‫خواهندداشت» ویبامروریبرنظریه هایتفکیکشخصیت‪،‬‬ ‫حقوقباقیمانده‪،‬سرمایهگذار‪،‬حسابمستقلونظریهنمایندگی‬ ‫(مدیریت) به تشریح نظریه مالکیت بنگاه در بانکداری اسالمی‬ ‫پرداخت و ابراز داشت‪« :‬در بانکداری اسالمی بانک نقش وکالتی‬ ‫در قبال سپرده گذاران و سهامداران دارد‪ ،‬بنابراین باید نگاهی‬ ‫متفاوت تر از سایر نظریه ها داشته باشیم و انچه که از محتوای‬ ‫قانونعملیاتبانکیبدونربابرداشتمی شودبیانگراینمطلب‬ ‫است که هیچکدام از این نظریه ها پاسخگوی مالکیت بنگاه در‬ ‫نظام اقتصاد اسالمی نیست‪ ».‬نتاج با بیان اینکه در بانکداری‬ ‫اسالمی سپرده گذاران و سهام��داران در عرض هم قرار دارند‪،‬‬ ‫خاطر نشان کرد‪« :‬در این نگاه دارایی ها مساوی است با حقوق‬ ‫تامین کنندگان منابع مالی چه سپرده گذاران و چه سهامداران‪ .‬از‬ ‫مشخصیدرنظرگرفتهاست؟‬ ‫‪ l‬اگر شخصی بخواهد مبلغ��ی را سپرده گذاری کند و‬ ‫به افراد مد نظر خودش وام ده��د‪ ،‬در واقع در قالب وجوه اداره شده‬ ‫یا حساب های مسدودی می توان این کار را انج��ام داد و به افراد‬ ‫نیازمند که ممکن است از خویشاوندان شخص سپرده گذار باشند‬ ‫یا باقی اشخاصی که معرفی می شوند‪ ،‬می توانند از طرح محسنین‬ ‫که مخصوص این کار در بانک مهر اقتصاد طراحی شده استفاده‬ ‫کنند‪ .‬با استفاده از این طرح‪ ،‬فرد خیر دیگر دغدغه وصول مطالبات‬ ‫خویش را ندارد و بانک این کار را با سازوکارهای خود انجام می دهد‪.‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد در راس�تای فرهنگ س�ازی‬ ‫قرض الحسنه چه کاری انجام داده است؟‬ ‫‪ l‬جدا از اقداماتی که عملیاتی اتفاق افتاده‪ ،‬اقداماتی هم در‬ ‫جهت اموزش و ترویج مفاهیم مختلف بانکداری اسالمی صورت‬ ‫گرفته که مشخ��ص می کند قرض الحسنه ب��ا انواع تسهیالت‬ ‫مبادل��ه ای و مشارکتی دیگر متمایز است‪ .‬این ک��اری بود که به‬ ‫نظر من بانک مهر اقتص��اد از دیرباز به ان توجه وی��ژه داشته و‬ ‫کارهای مطالعاتی فراوانی در این خصوص انجام گرفت‪ ،‬تا امروز‬ ‫مرزبندی مشخص و واضحی میان مخاطبان بانک مهر اقتصاد‬ ‫شکل بگیرد‪ .‬هر یک از اینها تعریف خاص خودش را دارد‪ ،‬یعنی‬ ‫کارکنان و مشتریان می دانند زمانی که می گویند قرض الحسنه‬ ‫یعنی قرضی که نبایددر ان انتظار سود یاکسب بازدهداشته باشند و‬ ‫باید در حوزه های مشخصی به مصرف برسد‪ .‬زمانی که حوزه هایی‬ ‫غیر از قرض الحسنه را مطرح می کنیم‪ ،‬باز در حوزه های سپرده‬ ‫سرمایه گذاری و اعطای انواع تسهیالتی که در همین حوزه مطرح‬ ‫شده به ان توجه می شود‪ .‬از دیگ��ر اقدامات می توان به برگزاری‬ ‫همایش های تخصصی‪ ،‬نشر کتب و مقاالت با این موضوع اشاره‬ ‫کرد که مستندات و مکتوبات ان در اختیار موسسات پولی و بانکی‬ ‫کشور قرار گرفت��ه است‪ .‬این گستره ای وسی��ع است که به یک‬ ‫موسسهیابانکیمثلبانکمهراقتصادمحدودنمی شود‪،‬بلکهبانک‬ ‫مرکزی باید تالش کند که این مفاهیم ر ا ترویج کند زیرا اگر این‬ ‫مفاهیم جا نیفتد به جرات می توان گفت فرقی میان انچه ما انجام‬ ‫می دهیموانچهدرمحیط هایبانکداریربویدرحالانجاماست‪،‬‬ ‫نیست‪.‬تفاوتمازمانیمشهودخواهدشدکهبخشبیشتریازاحاد‬ ‫جامعه به مفاهیم بانکداری اسالمی مسلط شوند‪ ،‬وقتی مفاهیم را‬ ‫اموختند‪،‬ان وقتماشاهدیکمحیطبانکداریمتفاوتازبانکداری‬ ‫رایج در کشورهای غیراسالمی خواهیم بود‪g.‬‬ ‫این رو مدیریتی که در یک بانک اسالمی مشغول فعالیت است‬ ‫همان حق و حقوقی را که برای سهامداران منظور می کند باید‬ ‫برای سپرده گذاران نیز در نظر گیرد چر اکه منابع بانک توسط‬ ‫این دو دسته ب��ه صورت مشاع تامین می ش��ود؛ بنابراین سود‬ ‫حاصل از به کارگیری این منابع مشترک باید به صورت منصفانه‬ ‫بین انها تقسیم شود‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد با اشاره به‬ ‫اینکه طبق نظریه مالکیت بنگاه در بانکداری اسالمی‪ ،‬ربا اکیدا‬ ‫ممنوع است و عقود مبادله ای نباید به گونه ای منعقد شوند که در‬ ‫عملکاربردمشارکتیداشتهباشندیابالعکس‪،‬تصریحکرد‪«:‬در‬ ‫نظامبانکداریاسالمیمنابعقرضالحسنهفقطبایدبهمصرف‬ ‫قرض الحسنه برسند و سپرده های سرمایه گذاری حتما باید در‬ ‫حوزه های انتفاعی به کارگیری شوند‪ ».‬نتاج در پایان ابراز داشت‪:‬‬ ‫«طبق این نظریه مسئولیت ه��ای اجتماعی بانک مورد توجه‬ ‫ویژه ای قرار دارد‪ ،‬منافع سایر ذی نفعان به غیر از سپرده گذاران‬ ‫و سهامداران بانک هم باید تعریف شود و با اجازه سپرده گذاران‬ ‫و سهامداران باشد‪ .‬بانک مشارکتا به سپرده گذاران و سهامداران‬ ‫تعلق دارد‪ ،‬بانک مکلف به تامین اطالعات برای سپرده گذاران‪،‬‬ ‫سهامداران و سایر ذینفعان است‪ .‬بان��ک دارای نقش وکالتی‬ ‫است‪ .‬مدیریت بانک شرعا حق مصادره حقوق سپرده گذاران‬ ‫و سهامداران را به نفع هرشخصی ندارد و امانتدارانه و مسئوالنه‬ ‫یذی نفعاناست‪».‬گفتنیاستکهدرادامهاین‬ ‫پاسخگویتمام ‬ ‫نشست دکتر نتاج پاسخگوی سواالت شرکت کنندگان در این‬ ‫برنامه بود‪g.‬‬