ماهنامه مثلث شماره 214

‫جدال هسته ای‬ ‫در دانشگاه‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهارده ‪ 30 /‬فروردین ‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫طرفدارانسیاست های‬ ‫دولت و منتقدانش علیه‬ ‫یکدیگر شعار دادند‬ ‫شیفتیارانه ها‬ ‫به سوی بهداشت‬ ‫درامد حاصل از انص راف‬ ‫یارانه ها به کدام بخش‬ ‫م ی رود؟‬ ‫فضای مذاکرات رو به جلو است‬ ‫چشم انداز مذاکرات هستهای درگفت وگو با سید عباسعراقچی‬ ‫اروپای امریکایی؟‬ ‫مناظره شم س الدین خارقانی و‬ ‫فواد ایزدی درباره سیاست های‬ ‫اتحادیه اروپا‬ ‫از مخاصمه تا‬ ‫گفت و گوی انتقادی‬ ‫س رانجام قطع رابطه ای ران و امریکا‬ ‫چه م ی شود؟‬ ‫نوسازی حامیان نوسازی‬ ‫کارگزاران سازندگی ب ه دنبال‬ ‫بازسازی هستند‬ ‫وزیرعلیه سرمایه داری‬ ‫ایا سیاست های محمود گودرزی در‬ ‫مقابل استقالل و پرسپولیس ادامه‬ ‫م ی یابد؟‬ ‫نعمت بزرگ ازادی‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این یک نعمتی اس��ت که ما از اس�لام‬ ‫داریم و از این انقالب اس�لامی؛ نعمت بزرگ‬ ‫ازادی‪ .‬ش��ما االن دیگر نم ی‏ترس��ید از اینکه‬ ‫سازمان امنیت شب بیاید بهانه بگیرد‪ ،‬شما را‬ ‫بگیرد ببرد و حبس کند و اص ً‬ ‫ال معلوم نش��ود‬ ‫که چه شد‪ .‬چقدر جوانهای ما در حبس رفتند‬ ‫که معلوم نشد چه شد‪.‬‬ ‫انهایی که معلوم شد و ماها مطلع از ان‬ ‫هستیم چقدر زیاد هس��ت و چقدر جوانهای‬ ‫برومند ما را کشتند و چه کردند‪ .‬اما عدۀ کثیری‬ ‫اص ً‬ ‫ال اطالع از انها حاصل نشد‪ .‬عدۀ زیادی را اینها ان طوری‬ ‫که انوقتها که حمل��ه م ی‏کردند به هر ط��رف‪ ،‬م ی‏گفتند‬ ‫م ی‏نشانند انها را توی هلیکوپتر یا چی‪ ،‬م ی‏برند باالی دریا‪،‬‬ ‫باز م ی‏کنند و م ی‏ریزند انجا‪ .‬اینها حاال هس��ت دیگر؟ اینها‬ ‫از اثار این انقالب نیست؟ این ب ی‏انصافها که م ی‏گویند که‬ ‫انقالب شد و چیزی نشد‪ ،‬اینها را نم ی‏بینند؟ کورند اینها؟ یا‬ ‫م ی‏بینند و خائن‏اند؟‬ ‫اشکالتراش��یهای دیگر ک��ه ب��رق‪ ،‬اب‪ ،‬ـ نم ی‏دانم ـ‬ ‫خ رابی‪ ،‬چه‪ ،‬چه‪ ،‬چه‪ .‬خوب‪ ،‬او ًال ما به انها م ی‏گوییم که اینها‬ ‫در انقالب حاصل شده یا از اول بوده؟ ایا انهایی که اسفالت‬ ‫نداش��تند‪ ،‬انهایی که اب اشامیدنی نداش��تند‪ ،‬انهایی که‬ ‫بهداری نداشتند‪ ،‬انهایی که حمام نداشتند‪ ،‬این از چیزهایی‬ ‫‪16- 21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جمعیتیکهکنترلنمی شود‬ ‫سرخباسیلی‬ ‫سالیکهنکوست ازبهارشپیداست!‬ ‫فیضیشدوفیضدادوفیض اشرابرد‬ ‫‪22- 47‬‬ ‫سیاست‬ ‫فضایمذاکراتروبهجلواست‬ ‫ادامهداستانظریفومخالفانش‬ ‫نوسازیحامیاننوسازی‬ ‫امریکا‪،‬مقصراصلیتولیدخصومتاست‬ ‫‪48- 59‬‬ ‫بینالملل‬ ‫اروپایمستقلیااروپایامریکایی؟!‬ ‫سارکوزیچپ‬ ‫کابوس‪2017‬‬ ‫جناحراستحزبسوسیالیستفعالشدهاست‬ ‫میالد با سعادت حضرت فاطمه زهرا (س) مبارک باد‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اش�اره ای اس�ت به س�ه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسلامی‪ ،‬چارچوبش اسلام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش‬ ‫و س�یادت اسلام خواهی در سراس�ر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسلامی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها ‪-‬‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬یاسین سیف االسالم‬ ‫فرهنگ‪ :‬علی رضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریم خان ‪ -‬عاطفه کربالئی‬ ‫اقتصاد‪ :‬مهدی خاکی فیروز(دبیر) ‪ -‬سیدفراز جبلی ‪ -‬لیال لطفی ‪-‬‬ ‫سارا ترابی‪ -‬اشکان روزرخ ‪ -‬ادریس هیئتی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫است که در انقالب‪ ،‬این ناداری حاصل شده است یا نداشتند؟‬ ‫قب ً‬ ‫ال نداشتند‪.‬‬ ‫ما از هر کس م ی‏پرس��یم که خوب‪ ،‬ش��ما اس��فالت‬ ‫م ی‏گویید نداریم‪ ،‬از کِی نداری؟ م ی‏گفت‪ :‬اصلش از اول هیچ‬ ‫ب رای ما اسفالت درست نکرده‏اند‪ .‬راست هم م ی‏گویند‪ .‬خوب‪،‬‬ ‫انها نکردند و خ راب گذاش��تند و رفتند‪ ،‬از ناحیۀ انقالب این‬ ‫ضرر وارد نشده‪ ،‬منتها شما م ی‏گویید باید انقالب این کار را‬ ‫بکند‪ .‬انقالب مال همۀ شماست‪ ،‬انقالب را همۀ شما کردید‪،‬‬ ‫مملکت هم مال همۀ شماست‪ .‬همه باید کمک بکنید‪.‬‬ ‫دولت هم یکی است‪ .‬ننشینیم ما به اینکه همه کارها‬ ‫را دولت بکند‪ .‬ان کارهایی که ش��ده است که از ناحی ه‏های‬ ‫مختلف‪ ،‬باز م ی‏ایند به ما م ی‏گویند که فالن کارها ش��ده‬ ‫است‪ ،‬چقدر عمارت ساخته ش��ده‪ ،‬چقدر خانه ب رای‬ ‫مستضعفین ساخته شده‪ ،‬چقدر زمینها اسفالت شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬چقدر زمینها را دِرو کرده‏اند‪ ،‬چقدر این جهاد‬ ‫س��ازندگی خدمت کرده‪ ،‬اینها را هیچ ذکر نم ی‏کنند‪،‬‬ ‫اینها را جزء اینکه چیزی نشده ذکر م ی‏کنند‪.‬‬ ‫همین پریروز از جهاد سازندگی قم امدند پیش‬ ‫من و گفتند که االن در تم��ام اط راف قم و چیزهایی‬ ‫که مربوط به قم است‪ ،‬دیگر ما نقیصه نداریم‪ ،‬همه‬ ‫را درست کردیم‪.‬‬ ‫اینها را هیچ ذکر نم ی‏کنند‪ .‬چقدر حمام‪ ،‬چقدر‬ ‫اس��فالت‪ ،‬چقدر ـ عرض بکنم که درو‪ ،‬چقدر فالن‪.‬‬ ‫اینها را اص ً‬ ‫ال ذکر نم ی‏کنند‪.‬‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫عکس و پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالم حسینتقینتاج‪-‬حسینزندی‬ ‫احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادی انباردار ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی‬ ‫‪60- 65‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫خروج دولت از جزیره سرگردانی‬ ‫دیواراعتمادمردمبهدولتکمیمتزلزلشدهاست‬ ‫اعتمادمردمبهدولت‪،‬کلیداصلیاست‬ ‫بخشسالمتدرانتظاریکانقالببزرگ‬ ‫‪66-71‬‬ ‫ورزش‬ ‫وزیرعلیهسرمایه داری‬ ‫ازانتشارفهرستدریافتی هادفاعمی کنم‬ ‫الزام فوری مجلس برایواگذاری استقاللو‬ ‫پرسپولیس‬ ‫نبایدخانهرااتشبزنیم‬ ‫‪72-79‬‬ ‫دیدار‬ ‫هفتهشاعران‬ ‫دراستانهیکمعجزه‬ ‫پولیتزرهدیهاسنودن‬ ‫یار دوازدهم‬ ‫عکس جلد‪ :‬امیر طالیی کیوان‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫جدال هستهای‬ ‫در دانشگاه‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهارده ‪ 30 /‬فروردین ‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫درامد حاصل از انص راف‬ ‫یارانهها به کدام بخش‬ ‫میرود؟‬ ‫فضای مذاکرات رو به جلو است‬ ‫چشم انداز مذاکرات هستهای درگفت وگو با سید عباسعراقچی‬ ‫اروپای امریکایی؟‬ ‫مناظره شمسالدین خارقانی و‬ ‫فواد ایزدی درباره سیاستهای‬ ‫اتحادیه اروپا‬ ‫از مخاصمه تا‬ ‫گفتوگوی انتقادی‬ ‫س رانجام قطع رابطه ای ران و امریکا‬ ‫چه میشود؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫طرفدارانسیاستهای‬ ‫دولت و منتقدانش علیه‬ ‫یکدیگر شعار دادند‬ ‫شیفتیارانهها‬ ‫بهسوی بهداشت‬ ‫نوسازی حامیان نوسازی‬ ‫کارگزاران سازندگی بهدنبال‬ ‫بازسازی هستند‬ ‫وزیرعلیه سرمایه داری‬ ‫ایا سیاستهای محمود گودرزی در‬ ‫مقابل استقالل و پرسپولیس ادامه‬ ‫مییابد؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بس�یاری از عک س های خبری به ما م ی رس�د‪ .‬تعداد این‬ ‫عک س ها انقدر زیاد اس�ت که گاهی ب ه راحتی از کن�ار ان عبور م ی کنیم اما‬ ‫شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث‬ ‫در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫اولین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ‪ 1393‬روز شنبه به ریاست ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫و با حضور س ران سه قوه و اکث ریت اعضاء تشکیل شد‬ ‫محمدباقر قالیباف‪ ،‬شهردار ته ران در م راسم امضای توافقنامه‬ ‫بین دو وزارتخانه کش�ور و نفت گفت‪ « :‬اماده هستیم که در‬ ‫بخش ریلی ظرفیت فعلی را به سه ب رابر افزایش دهیم‪».‬‬ ‫محمد جواد ظ ریف وزیر امور خارجه به منظور شرکت در‬ ‫دومینکمیسیونمشترکعالیاقتصادیای رانوامارات‬ ‫عازم ابوظبی شد‬ ‫اعت راض مردم اصفهان به دفن ریچارد ف رای‬ ‫معصومهابتکارازبیمارستانمرخصشد‬ ‫محس�ن رضای�ی در نشس�ت تخصص�ی اقتصاد‬ ‫مقاومت�ی در دانش�گاه فردوس�ی مش�هد گفت‪:‬‬ ‫«اقتص�اد مقاومتی به معن�ای مقاومت اقتصاد در‬ ‫براب�ر فشارهاس�ت بنابراین در ای�ن رویکرد مردم‬ ‫جهاد م ی کنند و ریاضت نم ی کشند‪».‬‬ ‫عل�ی طی ب نی�ا‪ ،‬وزی�ر اقتص�اد و دارایی در‬ ‫جلسه علنی مجلس شورای اسالمی گفت‪:‬‬ ‫«‪ 10‬میلیون پردرامد را شناسایی کردیم‪ ،‬اگر‬ ‫ب رای دریافت یارانه ثب ت نام کنند حذفش�ان‬ ‫م ی کنیم‪».‬‬ ‫دکتر حسن روحانی سومین سفر استانی خود را به استان سیستان و بلوچستان انجام داد‪ .‬او در این سفر با‬ ‫اقشار مختلف مردم دیدار داشت‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫منص�ور ارضی می زب�ان اولین جلس�ه هم اندیش�ی‬ ‫پیرغالمان اهل بیت در سال‪93‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫محمدرضا ع�ارف عضو مجمع تش�خیص مصلحت‬ ‫نظام با حضور در جمع دانشجویان دانشگاه فردوسی‬ ‫مشهد سخن رانی کرد‬ ‫‪13‬‬ ‫دادگاهی در میالن‪ ،‬س�یلویو ب رلوس�کونی‪ ،‬نخس ت وزیر‬ ‫س�ابق ایتالیا را ب ه خاطر تخلفات مالیاتی به یک س�ال‬ ‫خدماتاجتماعیاجباریمحکومکردهاست‪.‬ب رلوسکونی‬ ‫موظف اس�ت که حداقل هفته ای ی�ک روز در یک خانه‬ ‫سالمندان و معلوالن در نزدیکی میالن کار اجباری کند‪.‬‬ ‫والدیمی�ر پوتی�ن‪ ،‬رئی س جمهور روس�یه با امضا‬ ‫حکمی‪ ،‬سرگئی اکسیونف را ب ه عنوان رئی س موقت‬ ‫«جمهوری روس�ی کریمه» منصوب کرد‪ .‬پوتین از‬ ‫تالش های اکسیونف ب رای الحاق منطقه کریمه به‬ ‫روسیه تشکرکرد‪.‬‬ ‫همایش تک ریم مادران و همس�ران ش�هدا با حضور‬ ‫علیالریجانیرییسمجلسشورایاسالمیدرمحل‬ ‫سالنسیدالشهدایهفتمتیربرگزارشد‬ ‫حسین سی ب سرخی در م راسم وداع با پیکر‬ ‫حاجمحسنفیضیم رثی ه س راییکرد‬ ‫ملک عبداهلل طی حکمی بندر بن س�لطان را بنا به درخواست‬ ‫خود وی از ریاست سازمان اطالعات ع ربستان برکنار کرد و یوسف‬ ‫ادریسی را به جان وی گماشت‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫تجمع اعت راض امی�ز ارامنه ته ران‬ ‫مقابلدفترسازمانملل‬ ‫درپیغرقشدنیککشتیمسافربریکرهجنوبیبا‪ 477‬مسافروخدمه‬ ‫در سواحل این کشور‪ ،‬تاکنون ‪ 368‬نفر نجات یافته و دو تن جان باختند‬ ‫«محمد منتش» یکی از سه خب رنگار شبکه المنار بود که‬ ‫روز دوشنبه در شهرک «معلوال» در ریف دمشق به شهادت‬ ‫ی شی رینی شهادت پدر را‬ ‫رسید‪ .‬فرزند این شهید در م راسم ‬ ‫در میان حاض ران پخش م ی کند‬ ‫قهرمانی فوالد و بازگشت این تیم به‬ ‫اهواز با ش�ادی کامل مناطق جنوبی‬ ‫کشور هم راه بود‬ ‫داورزن�ی رئیس فدراس�یون والیبال‬ ‫پس از عمل ج راحی از بیمارس�تان‬ ‫مرخصشد‬ ‫لیگ قهرمانان اسیا حکایت تلخ و شی رینی فوتبال را با هم ب رای فوتبال ای ران ب ه هم راه داشت‪ .‬از برد فوالد و‬ ‫سپاهان شاد شدیم و از شکست و حذف استقالل و ت راکتور غمگین‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫مجید نجاتی به یکباره تبدیل به س�تاره جهانی ش�د‪.‬‬ ‫بازیکن گمنام تیم ش�هرداری یاسوج در دقایق اخر بازی‬ ‫وقتی ب ه عنوان بازیکن ذخیره پش�ت دروازه گرم م ی کرد‪،‬‬ ‫به یکباره به درون زمین امد و مانع گلزنی حریف شد‪ .‬او‬ ‫درمصاحبه گفت‪« :‬همه توانم این بود‪».‬‬ ‫کارل�وس ک ی روش تنها ب�ا یازده بازیکن ب�ه اردوی افریقای‬ ‫جنوبی رفت‪ ،‬در حالی که دو باش�گاه اس�تقالل و سپاهان‬ ‫بازیکنان خود را به تی م ملی ندادند‪ ،‬ک ی روش بازیکنان فوالد‬ ‫ و ت راکت�ور را هم مرخ�ص کرد که ناق ص تری�ن اردوی تاریخ‬ ‫تی م ملی را داشته باشیم‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنامه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصصی ش�ان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند‪ .‬یک ن�گاه ازاد که مثلث با افتخار‬ ‫ان را می زبانی م ی کند‪.‬‬ ‫شهرنشین های باکالس و جوان افتاده درگوشه خیابان‬ ‫ایا مسئولیت پذیری ما کم شده است؟‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرش��اد مهدی پور در این مطلب به تشریح انچه‬ ‫نوعی بی تفاوتی اجتماعی در ش��هرهای بزرگ نامیده‬ ‫م ی پردازد و ماجرای امر به معروف را از این منظر مورد‬ ‫توجه قرار داده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در گذش��ته ای نه چندان دور‪ ،‬هنگام��ی که درباره‬ ‫هدایت کردن مردم‪ ،‬به س��وی نیک ی ها و دورساختن انها از‬ ‫پلیدی و پلشت ی ها گفت وگو م ی ش��د‪ ،‬خیلی زود و روشن‪،‬‬ ‫مفهوم خوبی و ب��دی در ذهن مخاطبان ج��ان م ی گرفت‬ ‫و انها تشخیص م ی دانند که درس��ت و نادرست را چگونه‬ ‫تش��خیص دهند؛ اگر درس��تی و نادرس��تی هم‪ ،‬چون روز‪،‬‬ ‫روشن و تابناک نبود‪ ،‬الاقل اکثریت امت م ی دانستند که به‬ ‫چه منبع و مرجعی باید مراجعه کنند تا توان ش��ناختن راه و‬ ‫بی راه را به دست اورند‪ .‬از همی ن جاست که م ی توان رد عقل را‬ ‫به عنوان یکی از منابع معرفت شیعی در زندگی روزمره دید و‬ ‫تفاوت هایش را با سایر ادیان و مذاهب درنظر اورد‪.‬‬ ‫تجدد‪ ،‬زیر و رو کردن این متر و معیارها بود؛ در واقع‪ ،‬در‬ ‫ابتدا زدن زیراب معیارهای وحیانی و اسمانی و فرش ی کردن‬ ‫مفاهیم عرشی بود و بعد از مدتی‪ ،‬با ُس س ت شدن و زیرسوال‬ ‫رفتن همان دانش های بشری (که جای علم مطلق را گرفته‬ ‫بودند)‪ ،‬نابودشدن و رنگ باختن همان شاخ ص ها و عیارها‬ ‫و حتی در نمای��ی کل ی تر‪ ،‬معنازدای ی ش��دن از هر کلیتی و‬ ‫مفهوم قابل اتکایی و بشر شرقی که عمدتا خود را ریزه خوار‬ ‫خوان ُپرزرق و برق تمدن مادی م ی دید هم به طریق اولی‪ ،‬در‬ ‫حال پیمودن همین مسیرها و سیرکردن در همان وادی ها‪.‬‬ ‫این مقدم��ه نظری‪ ،‬بیش��تر در پ��ی بازنمایی بخش‬ ‫مساله س��ازتر قضایای مرتبط با «امر به معروف» و «نهی‬ ‫از منکر» در جامعه امروز ای ران اس��ت؛ یعنی درگیرنش��دن‬ ‫در چگونگی انجام این فرائض و رفتن به س��راغ چیس��تی‬ ‫انها‪ .‬جایی که ش��هید «علی خلیلی» خون الود و برزمین‬ ‫افتاده‪ ،‬زمانی دراز باید به همین حالت باقی بماند و دس��ت‬ ‫اخر هم دو هموطن مس��افر مازندرانی و در ح��ال گذر‪ ،‬او‬ ‫را به بیمارس��تان برسانند و نه ش��هروندان عزیز و محترم و‬ ‫باکالس ته رانی!‬ ‫حال چند پرس��ش در میان اس��ت و اولی ن شان انکه‬ ‫ایا مردم‪ ،‬از دین برگش��ته اند و غیرت و حمیت دین ی ش��ان‬ ‫کاهش یافته است که در قبال کژی ها سکوت م ی کنند و با‬ ‫کژستی زان‪ ،‬سر همراهی ندارند یا نکته دیگری در میان است؟‬ ‫پرسشی که پاسخ اش از پیش معلوم است و واضح؛ چرا که‬ ‫باوجود هجمه دین های نوساخته و انحرافی و ماهواره های‬ ‫تبشیری و غیر انها‪ ،‬نه پیمایش های کالن ملی تضعیفی‬ ‫در ش��اخ ص های دینداری نش��ان م ی دهد و نه یافته های‬ ‫محیطی و فردی ناظر به شرکت در مناسک مذهبی (نظیر‬ ‫عاشورا) یا فعال شدن در امور خیریه‪ ،‬چنین ادعایی را تایید‬ ‫م ی کند‪ .‬س��وال دوم‪ ،‬ممکن است این باشد که پس امکان‬ ‫تشخیص خوب و بد‪ ،‬از افراد بازستانده ش��ده یا به عبارتی‬ ‫دیگر‪ ،‬انها نم ی توانند در موقع لزوم‪ ،‬به درستی و دقت‪ ،‬معی ن ‬ ‫کنند که کدام راه را باید بروند یا تایید کنند‪ -‬حتی در امروزی‬ ‫که مس��اله از «چند تار موی زنان و دخت��ران» فراتر رفته و‬ ‫نمودهای دیگری هم در این بخش سطحی ماجرا‪ ،‬بازتاب‬ ‫یافته‪ .‬یعنی بسیاری از منکرها در سطحی وسیع رواج دارند‬ ‫و به طرزی علنی مش��اهده م ی ش��وند و عمق پَ ست ی شان‬ ‫قابل توضیح و شرح داده شدن است‪ ،‬اما چرا باز هم تکان و‬ ‫تکانه ای ایجاد نم ی کند‪.‬‬ ‫دینداری و دین دوس��تی‪ ،‬امر جدیدی نیست که حاال‬ ‫ش�هید «علی خلیلی» خون الود و برزمین‬ ‫افتاده‪ ،‬زمانی دراز باید به همین حالت باقی‬ ‫بماند و دس�ت اخر هم دو هموطن مسافر‬ ‫مازندرانی و در حال گذر‪ ،‬او را به بیمارستان‬ ‫برسانند و نه شهروندان عزیز و محترم و‬ ‫باکالس!‬ ‫مدرنیته بتوان��د ان را به کناری بنهد و چیزه��ای دیگری را‬ ‫جایگزینش کن��د و در همین جایگزین ک��ردن هم‪ ،‬نوعی‬ ‫دین س��ازی جدید نهفته اس��ت و ک��دام نظام��ی در عالم‪،‬‬ ‫ایدئولوژیک ت��ر از لیب رال س��رمایه داری بوده و هس��ت که‬ ‫مدرنیته بتواند ادعاهای مسخره ای چون دین زدایی از عرصه‬ ‫عمومی را داشته باشد؟ حتی در عصر جاهلیت شب ه جزیره‬ ‫عربستان هم‪ ،‬هنگامی که مشرکان م ی خواهند از پذیرفتن‬ ‫دین جدید (اسالم)‪ ،‬سر باز زنند‪ ،‬علت را در پیروی دین ابا و‬ ‫اجدادشان عنوان م ی کنند و اصرار بر حفظ و حراست از ان‪.‬‬ ‫ن است که دینداری را نم ی توان از ای رانیان‬ ‫معنای این حرف ا ‬ ‫گرفت و مس��اله حتی در بس��یاری موارد‪ ،‬تشخیص دادن‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه خود را مس��ئول دیدن و پاسخ دادن و واکنش ‬ ‫نشان دادن اس��ت‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬افراد در جامعه احساس‬ ‫م ی کنند که مسئولیت حفظ و حراست و پاسداری از ارزش ها‬ ‫و ارمان ها و ایده ال ها‪ ،‬بر عهده س��اختارها و سازمان هایی‬ ‫اس��ت که در خارج از انها قرار گرفته و وضعیتی حاکمیتی‬ ‫دارند‪ .‬این نکته هم‪ ،‬تاحدی از سر ب ی دردی و ب ی عاری است‬ ‫و هم متکی به نوع جامع ه پذیری افراد‪ ،‬که انها را کنشگرانی‬ ‫غیرحساس نس��بت به دین و دین باوری و حراست از دین‪،‬‬ ‫باراورده است‪ .‬یک مثال‪ ،‬تا حدی دامنه موضوع را روشن تر‬ ‫م ی کند؛ تلویزی��ون تا پی��ش از انقالب اس�لامی در اکثر‬ ‫خانه های ای ران نبود و مردم‪ ،‬نگران از تربیت نامطلوب جعبه‬ ‫جادو‪ ،‬میان فرزندان ش��ان و فیلم و س��ینما‪ ،‬فاصله گذاری‬ ‫جدی ایجاد م ی کردند و نمونه اش داس��تان زندگی بسیاری‬ ‫از اهالی قدیم ی سینماس��ت که با ترس و ل��رز و پنهانی‪،‬‬ ‫خودشان را به پای پرده نقره ای م ی رسانده اند‪ .‬اما انقالب‪ ،‬این‬ ‫حریم را برداشت و به تلویزیون اجازه ورود به خانه ها را داد و‬ ‫خانواده ها هم با خیال راحت‪ ،‬تربیت و تعالی فرزندان ش��ان‬ ‫را در زمانی طوالنی از روز‪ ،‬برعهده ان گذاشتند‪ .‬یعنی یک‬ ‫سلب مسئولیت اختیاری و طبیعی و منطقی که حاصل اش‬ ‫شده نس��لی که حتی درباره همین نقطه ابتدایی هم فکر‬ ‫نم ی کند و مساله اش دیگر تلویزیون دیدن یا ندیدن نیست‪.‬‬ ‫پس از میان جماعت زیادی که شاهد کشمکش میان‬ ‫چند پسر و دو دختر در شامگاه ‪ 25‬تیر ‪ 1390‬در خاک سفید‬ ‫ته ران بوده اند‪ ،‬بسیاری شان م ی دانسته اند که اتفاق نادرستی‬ ‫در حال وقوع اس��ت‪ ،‬اما به س��یاق همین واگذاری مطلق‬ ‫مسئولیت تربیت فرزند به تلویزیون‪ ،‬تصورشان این بوده که‬ ‫اوال کس دیگری باید به این کار رسیدگی کند و ثانیا حتما‬ ‫ان «کس دیگر» در صحنه حاضر بوده و کارش را هم‪ ،‬البد‬ ‫بلد است‪ .‬در نتیجه وقتی شهید خلیلی در موضوع مداخله‬ ‫م ی کن��د و ان فاجعه اتف��اق م ی افتد و تی��غ‪ ،‬حنجره اش را‬ ‫یبُرد‪ ،‬باز همین دور باطل ب ی مسئولیتی تداوم پی دا م ی کند‬ ‫م ‬ ‫و کسی خودش را جلو نم ی اندازد ؛ و حتی چون احتماال شب‬ ‫بوده و هوا تاریک و نور محیط هم اندک‪ ،‬انگیزه زیادی ب رای‬ ‫جمعیتی که کنترل نمی شود‬ ‫سبک زندگی متفاوت ایرانیان و تنظیم خانواده‬ ‫هادی کافی‬ ‫روزنامه نگار اجتماعی‬ ‫هادی کاف��ی روزنامه ن��گار اجتماعی اس��ت که‬ ‫سال هاست در حوزه جمعیت شناسی تحقیق و پژوهش‬ ‫م ی کند‪ .‬او در این یادداشت با نگاه خاص خود به سبک‬ ‫زندگی ای رانیان و مساله تنظیم خانواده م ی پردازد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪214‬‬ ‫مثلث | شماره ‪212‬‬ ‫فاصله باشد یعنی مادر این خانواده در سن ‪ 34‬سالگی فرزند‬ ‫دوم خود را به دنیا م ی اورد و اگر بخواهد فرزند سومی داشته‬ ‫باشد باید در سن ‪ 38‬سالگی فرزند دیگری را به دنیا بیاورد و‬ ‫این طبق اصول بهداشتی عنوان شده یعنی اقدام ی کامال‬ ‫خطرناک ب رای سالمت مادر و کودک‪ .‬حاال شما هزار بار به‬ ‫گوش این خانواده بخوان که فرزند بیشتر‪ ،‬زندگی بهتر‪ .‬این‬ ‫روزها تمام تالش دولت‪ ،‬مجلس‪ ،‬صدا و س��یما‪ ،‬نهادهای‬ ‫فرهنگی و‪ ...‬بر این اس��ت که مردم را به فرزنداوری بیشتر ‬ ‫ترغیب کنند و شاید نم ی دانند که این تبلیغ مستقیم درباره‬ ‫افزایش جمعیت چه نتیجه ای در بر خواهد داشت؛ از سویی‬ ‫خانواده شهرهای بزرگ با این سبک زندگی اگر بخواهند هم‬ ‫نم ی توانند جمعیت خانواده خود را افزایش دهند و از سوی‬ ‫دیگر مسیر رشد بیشتر جمعیت در برخی نقاط کشورکه تا‬ ‫حاال هم موازنه جمعیتی را به هم زده اند‪ ،‬فرصت بیش��تری‬ ‫پیدا م ی کنند تا به رش��د خود ادامه دهند و انچه امروز زنگ‬ ‫خطرش ب رای فردای ای ران زده شده‪ ،‬خطرناک تر شود‪.‬‬ ‫منظور از زنگ خطر‪ ،‬کاهش جمعیت کش��ور نیست‪،‬‬ ‫بلکه تغییر موازنه جمعیتی ای ران است و مسئوالن هم این‬ ‫را م ی دانند اما عملکرد یکس��ان و سراس��ری دستگاه های‬ ‫تبلیغاتی در این زمینه و عدم توجه ب��ه فرهنگ بوم ی هر‬ ‫منطقه این تغییر موازنه جمعیتی را تشدید خواهد کرد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد این حرکت از یک دغدغه درست بیرون‬ ‫امده اس��ت که پش��توانه علمی و فکری قوی و واحد ب رای‬ ‫رس��یدن به هدف را طلب م ی کند و نم ی توان انتظار داشت‬ ‫که با بازگشت قانون بیمه فرزند چهارم‪ ،‬تبلیغات تلویزیونی‬ ‫و ش��هری‪ ،‬جلوگیری از س��قط جنین و منع کارهایی مانند‬ ‫وازکتومی مردان‪ ،‬رشد جمیعت کشور به امار مطلوب خود‬ ‫برسد و توازن جمعیتی کشور به حالت قبل بازگردد‪.‬‬ ‫انچه در این مس��اله مهم اس��ت نه به طور مستقیم‬ ‫به فرزن��داوری مربوط اس��ت‪ ،‬بلکه به س��بک زندگی افراد‬ ‫جامعه و ش��رایط زندگی انها بازم ی گردد ک��ه تعیی ن کننده‬ ‫بس��یاری از مس��ائل از جمله تع��داد فرزند اس��ت و دولت‬ ‫با دخالت مس��تقیم در حری��م خصوص��ی خانواده ها تنها‬ ‫نتیج��ه ای که خواه��د گرفت‪ ،‬حال��ت تدافعی انه��ا یا در‬ ‫خوش بینانه تری��ن حال��ت ب ی تفاوتی ب راب��ر تصمیم های‬ ‫دولت است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫هم��ه م ی دانیم که بحران جمعیتی در کش��ور ما‬ ‫در راه اس��ت و در اینده ای نه چندان دور ای ران با یک بحران‬ ‫جمعیتی تهدید م ی شود و حتما همین مساله باعث تذکر‬ ‫رهب ر معظم انقالب و در نهایت تصویب طرحی یک فوریتی‬ ‫در مجلس ش��ورای اسالمی ش��ده است تا به رش��د دوباره‬ ‫جمعیت کمک ش��ود اما کاش بدانیم که مساله به همین‬ ‫راحت ی ها هم نیست‪...‬‬ ‫ان زمان که تولد دو فرزند در هر خانوار یک هدف ب رای‬ ‫دولت قرار گرفت و تمامی سیس��تم تبلیغاتی‪ ،‬بهداش��تی‬ ‫و قانونی کش��ور ب رای رس��یدن به این هدف گام برداشتند‪،‬‬ ‫درست زمانی بود که ساختارهای اجتماعی در حال تغییر بود‬ ‫و خانواده ای رانی به ویژه در شهرهای بزرگ پیش از ان به این‬ ‫تصمیم رس��یده بودند‪ .‬به این فرمول توجه کنید تا متوجه‬ ‫ش��وید که کاهش جمعیت هیچ ربطی به سیاس��ت های‬ ‫تشویقی دولت های پنجم تا هشتم ندارد‪.‬‬ ‫تا حدود دهه اول شمس��ی تعداد زایش در هر خانواده‬ ‫به طور متوس��ط ‪ 10‬فرزند بود که به دلیل نبود بهداشت از‬ ‫این تعداد معموال بین س��ه تا پنج فرزند باق��ی م ی ماندند‬ ‫و در نهایت خانواده ای پنج تا هفت نفره تش��کیل م ی شد‪.‬‬ ‫طی دهه های ‪ 20‬تا ‪ 40‬با گس��ترش بهداش��ت عمومی و‬ ‫رواج شهرنش��ینی همان تعداد فرزند در ه��ر خانواده متولد‬ ‫شد اما تعداد فرزندان زنده مانده بسیار بیشتر از گذشته بود‪،‬‬ ‫در نتیجه خانواده هایی با جمعیت باالتر به وجود امدند که‬ ‫نس��ل بعدی باتوجه به دانایی در مورد بهداشت و نیاز خود‬ ‫تعداد زایش در خود را به ش��دت کاهش داد و ش��ما ش��اهد‬ ‫خانواده هایی در دهه ‪ 50‬و ‪ 60‬هس��تید که به طور متوسط‬ ‫بین چهار تا ش��ش فرزند را به دنیا اورند و تقریبا همه انها‬ ‫زنده ماند‪ .‬اما به دلیل رش��د جمعیت در نسل قبل‪ ،‬انفجار‬ ‫جمعی��ت در اواخر ده��ه ‪ 50‬و اوایل ده��ه ‪ 60‬رخ داد که به‬ ‫نظر نم ی رسد ربط زیادی به تش��ویق های نظام در ان زمان‬ ‫باشد ‪ .‬حقیقت ان اس��ت که خانواده ای رانی در همان زمان‬ ‫تصمیم به کوچک کردن خود گرفت که البته همزمان شد با‬ ‫سیاست های دولت وقت ب رای کنترل جمعیت‪ .‬انچه در این‬ ‫سال ها اتفاق افتاد نه ب ر اساس قوانین موجود بلکه ب ر اساس‬ ‫نیاز و البته س��بک زندگ��ی خانواده ای رانی ب��ود که باتوجه‬ ‫گستره فرهنگی در ای ران‪ ،‬نتایج متفاوتی داشت‪ .‬به طور مثال‬ ‫در ته ران و شهرهای بزرگ س��رانه فرزنداوری در هر خانوار‬ ‫گاهی از دو هم پایی ن تر امد و در روستاها و برخی شهرهای‬ ‫کوچک تر یا متفاوت تر از نظر فرهنگی‪ ،‬این سرانه به چهار‬ ‫یا پنج فرزند هم رسید‪.‬‬ ‫مس��اله خیل��ی س��اده اس��ت و عجیب اس��ت که‬ ‫دس��تگاه های فرهنگی م��ا از جمله صدا و س��یما توجهی‬ ‫به این مس��اله ندارند؛ یک خانواده که زن ان در س��ن ‪27‬‬ ‫سالگی ازدواج م ی کند و ب ر اساس سبک زندگی شهرنشینی‬ ‫حداقل بعد از سه سال صاحب اولین فرزند م ی شود و طبق‬ ‫توصی ه های بهداشتی بین فرزند اول و دوم چهار سال باید‬ ‫فیلمبرداری با گوش��ی موبایل در افراد نبوده اس��ت و انها‬ ‫راحت و خ رامان‪ ،‬از کنار صحنه‪ ،‬گذش��ته اند! و اتفاقا از روی‬ ‫افراد کمک کننده به ش��هید خلیلی (دو مسافر غیرته رانی)‬ ‫م ی توان تش��خیص داد که هم��ان فراین��د جامع ه پذیری‬ ‫خانواده محور که هنوز تعلق خاطر به دیگران را در انبوهی‬ ‫از مراسم و مناس��ک بازتولید م ی کند و در شهرستان ها‪ ،‬از‬ ‫ته ران و دیگر ش��هرهای بزرگ‪ ،‬فعال تر و ُپ رنفوذتر اس��ت‪،‬‬ ‫م ی تواند انگیزه کمک رس��انی و مداخله مثبت در قضایا را‬ ‫به وجود اورد‪ .‬البته متاس��فانه ماجرا به همی��ن نقطه ختم‬ ‫نشده و کشاکش در پذیرفتن پیکر مجروح شهید‪ ،‬از سوی‬ ‫بیمارستان های مختلف‪ ،‬تا چند ساعت بعد هم ادامه داشته‬ ‫و این تداوم همان جامع ه پذیری است که دامنگیر سازمان ها‬ ‫و مسئوالن نیز شده و م ی شود‪.‬‬ ‫در همه وقایع مشهور از این دس��ت که برخی از انها‪،‬‬ ‫صبغه و سیاق دینی هم ندارند (مثل ماجرای میدان کاج یا‬ ‫ُپل مدیریت)‪ ،‬یک وجه اش��تراک وجود دارد و ان هم انفعال‬ ‫رهگذران و عاب رانی اس��ت که مش��اهده گر و ضب ط کننده‬ ‫رویداد بوده و نه مداخله گر و یاری رس��اننده‪ .‬این معضل هم‬ ‫وابس��تگ ی های حقوقی و قضایی و انتظامی دارد و بسیار‬ ‫بیش��تر از ان‪ ،‬دغدغه های اخالقی و تربیتی و وجدانی‪ .‬این‬ ‫بخش فرومانده از «امر به معروف» را باید بیش��تر کاوید و‬ ‫به بحث نشست ‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫سرخ با سیلی‬ ‫نباید کسانی را که مستحق یارانه هستند‪ ،‬نیازمند بخوانیم‬ ‫محسن فرجادی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫محس��ن فرجادی روزنام��ه ن��گار در این مطلب‬ ‫درباره کس��انی که خود را نیازمند ب��ه دریافت یارانه ها‬ ‫می دانند اما ان را نمی گی رند‪ ،‬بحث کرده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪3‬‬ ‫خیلی از حرف ها را فقط باید تکرار کرد تا فراموش‬ ‫نشوند‪ .‬انگار این خصلت فرزندان ادم که نامشان شده تا اخر‬ ‫تاریخ همراه انسان است‪ .‬نس��یان و فراموشی را م ی گویم‪.‬‬ ‫نامزدها با شعارهای جذاب و عوام پسند رای مردم را به جیب‬ ‫م ی زنند و وقتی به کرس��ی های شورای ش��هر و مجلس و‬ ‫ریاست جمهوری رسیدند خیل ی هایشان فراموش م ی کنند‬ ‫که از کجا امده اند و قرار اس��ت ب رای چه کسانی کار کنند‪.‬‬ ‫به بعضی از نماین��دگان محترم مردم در مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی نگاه کنید! حوزه انتخابی ه ش��ان ته ران نیست اما‬ ‫اگر روزهای سال را بش��ماری زمان حضورشان در پایتخت‬ ‫بیشتر از ساعاتی است که با مردم حوزه انتخابی ه شان سر و‬ ‫یزنند و ب رای مسائل انها تالش م ی کنند‪ .‬چرا که همه‬ ‫کله م ‬ ‫چیز در ته ران است و در شهرستان و دهات خبری نیست جز‬ ‫تقاضاهای خرد و ریز مردم و گالیه زن و مرد و پیر و جوان‪.‬‬ ‫ان��گار هرچ��ه از پایتخ��ت دورت��ر م ی ش��وی مردم‬ ‫کم حاشی ه تر و چپر مساله تر م ی شوند‪ .‬صدایشان درنم ی اید‬ ‫و در زندگی روزمره خودش��ان تقال م ی کنند که بمانند ولی‬ ‫مسائلش��ان کم نیس��ت‪ .‬انها هم خوراک م ی خواهند‪ ،‬هم‬ ‫پوشاک و هم مس��کن و این در وانفس��ایی که روز به روز‬ ‫شدیدتر در ش��یپور مصرف گرایی ضدملی دمیده م ی شود‬ ‫یعنی هنوز به اخر ماه نرس��یده کف گیر م ی خورد ته دیگ‪.‬‬ ‫حتی اگر اسیر مصرف گرایی رس��انه ملی نشوی مگر یک‬ ‫معلم‪ ،‬یک بازنشسته‪ ،‬یک کارگر ساده و متخصص و یک‬ ‫کاس��ب جزء ماهانه چقدر درامد دارد که س��االنه خواسته‬ ‫باشد در ب رابر ش��وک های قیمتی ناش��ی از افزایش بهای‬ ‫کاال ب��ه بهانه افزایش قیم��ت انرژی کمر راس��ت کند‪ .‬در‬ ‫کشوری که خواسته یا نخواس��ته در ‪ 20‬سال اخیر مردمش‬ ‫هیوالی تورم‪ ،‬کمیاب ش��دن پودر رختش��ویی‪ ،‬تخم مرغ و‬ ‫خود مرغ‪ ،‬س��ی ب زمینی و گوجه فرنگی و ده ها کاالی دیگر‬ ‫کابوس ش��ان بوده باید به چه دلخوش کنند؟ به کم ارزش‬ ‫شدن چند تا اسکناس��ی که در جیب دارند در کمتر از چند‬ ‫روز؛ به گران ی های دوره ای که زندگی و اندامش��ان را روز به‬ ‫روز الغ ر تر م ی کند؛ به مرفه تر شدن ادم های دیگری که در‬ ‫بلبشوی این ب ی سامانی پول باد اورده به جیب م ی زنند؟!‬ ‫داشتم از خصلت نسیان و فراموشی انسان م ی گفتم‪.‬‬ ‫همه اینها را گفتم که چند خط زیر را بگویم‪:‬‬ ‫«صورتش را با سیلی سرخ نگه داشته!» این را درباره‬ ‫خیلی از ادم های اب��رو دار م ی گویند‪ .‬یک معلم و کاس��ب‬ ‫خرده فروش‪ ،‬یک کارگر و راننده‪ ،‬یک زن سرپرست خانواده‬ ‫و یک کارمند معمولی‪ .‬همه ادم هایی که اط رافمان هستند‬ ‫و در عین س��ادگی زندگی م ی کنند‪ .‬شبیه خیل ی ها نیستند‬ ‫ولی‪ ،‬ادم های زیادی شبیه انها هستند‪ .‬ادم هایی که با سیلی‬ ‫صورتشان را سرخ م ی کنند‪.‬‬ ‫اواخر سال ‪ 92‬وقتی س��خنان اقای رئی س جمهور در‬ ‫جمع مردم بندرعباس را ش��نیدم چند خط زیر را نوش��تم تا‬ ‫یاداوری کنم «نیازمنده��ا» همین ادم هایی هس��تند که‬ ‫صورتشان را با سیلی س��رخ م ی کنند و اگر پایش بیفتد که‬ ‫نیازمند خوانده شوند از خیر همان اندک حقشان از سرمایه‬ ‫ملی هم م ی گذرند و ب رای دریافت یارانه ثب ت نام نم ی کنند‪.‬‬ ‫اینها ادم هایی هس��تند که هرجا باید ب��رای نظام و انقالب‬ ‫هزینه ش��ود پای کار م ی ایند و هزینه م ی دهند‪ .‬روا نیست‬ ‫که انها را نیازمند بنامیم تا جمعیت یارانه بگیرها کم ش��ود‪.‬‬ ‫ان چند خط را نوشتم و منتشر نکردم و چند روز بعد تصادفا‬ ‫به نوش��ته ای برخوردم که س��ال ‪ 91‬بع��د از مصاحب ه های‬ ‫تلویزیونی پنجم اسفند محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫وقت نوشته بودم‪.‬‬ ‫یادداش��ت پیارس��الی این ب��ود‪« :‬گفت وگ��وی زنده‬ ‫رئی س جمهور با مردم به دل من یکی به عنوان ش��هروندی‬ ‫عادی ننشست‪».‬‬ ‫همه چیز از چند روز پیش شروع شد‪.‬‬ ‫صبوری مردم ب��ر جراحات جراحی ب��زرگ اقتصادی‬ ‫هنوز هم ادامه دارد و انگار گرانی رفیق ش��فیق همه شده‬ ‫که اگر نباش��د یک چیزمان کم اس��ت‪ .‬اگر دو روز متوالی‬ ‫کاالیی را به ی��ک قیمت بخریم ش��ک م ی کنیم که نکند‬ ‫کاس��ه ای زیر نیم کاسه باش��د و عیبی در ان کاال پوشانده‬ ‫شده یا از بس ترشیده و پوس��یده ب ی مصرف شده به ثمن‬ ‫بخس م ی فروشند‪.‬‬ ‫عرض م ی کردم حرف های اقای رئی س جمهور بر دلم‬ ‫ننشست و گفتم دلی ل اش چند روز پیش است‪ .‬ب رای خرید‬ ‫میوه به یکی از بازارهای روز شهرداری رفته بودم‪ .‬شلوغی‪،‬‬ ‫صف خرید میوه و جر و بحث های همیشگی میوه فروش ها‬ ‫با انضمام لهجه‪...‬‬ ‫یک باره دیدم وس��ط بازار چند جعبه روی زمین صف‬ ‫شده و توی هر کدام میوه هایی ابلمبو‪ ،‬پوسیده و در استانه‬ ‫تباهی و ادم هایی نیم خیز و نشسته پای جعب ه ها مشغول‬ ‫سوا کردن پرتقال و س��یب‪ .‬ان ادم ها ب ی خانمان ها نبودند‪.‬‬ ‫اغلب یکی دوتا کیس��ه میوه ای هم به دس��ت داشتند که‬ ‫خریده بودند ولی انجا هم خوشه چینی م ی کردند‪ .‬یا میوه ای‬ ‫که خریده بودند کم بود ی��ا به انچه خری��ده بودند قناعت‬ ‫نداشتند؛ یا اطمینانی به فردا نداشتند یا طمع کرده بودند یا‬ ‫مردم گدامنش شده اند‪.‬‬ ‫هر چه باشد ما ملتی هس��تیم که با سیلی صورتمان‬ ‫را سرخ نگه م ی داریم ولی پلی بر ابروی خودمان نم ی زنیم‪.‬‬ ‫چه شده که بعضی از ما مردم اینطوری شده ایم؟‬ ‫چند سال پیش بعض ی ها م ی گفتند؛ نکند پول هایی‬ ‫که به مردم داده م ی شود احس��اس بدی در مردم بیافریند و‬ ‫نکند کسی فکر کند دارد صدقه م ی گیرد و‪...‬‬ ‫مگر یارانه س��هم ی از درامدهای ملی نیست که پول‬ ‫خو ِد مردم اس��ت‪ .‬پس چه معنی دارد اق��ای رئی س جمهور‬ ‫به گونه ای سخن بگویند که من عامی احساس کنم بر سرم‬ ‫منت گذاشته اند که عیدانه ای به من داده اند که سور و سات‬ ‫عیدم را مهیا کنم؟ مگر سال های پیش چه کار م ی کردیم؟‬ ‫مگر اق��ای رئی س جمهور در جواب به س��والی نپرس��یدند‬ ‫«حقوق بگی ران در یک سال اخیر اسیب دیدند‪ ،‬اما سال های‬ ‫قبل هم اسیب دیدند؟ یک س��ال میوه بر سفره عید مردم‬ ‫کیمیا شد و امسال[سال‪ ]92‬گره بر اجیل مردم افتاد‪ .‬مردم‬ ‫چند سال پیش چکار کردند؟ عیدانه گرفتند؟»‬ ‫مردم هم حرف های احمدی نژاد را فراموش کردند و هم‬ ‫انگار نشنیدند رئی س جمهور محبوبشان درباره یارانه بگیرها‬ ‫چه گفته‪ .‬اق��ای رئی س جمهور در جمع م��ردم بندرعباس‬ ‫گفته بود ب راساس مصوبه مجلس از این پس به نیازمندها‬ ‫یارانه تعلق م ی گیرد‪ .‬ب��اور کنید خیلی از ای��ن نیازمندان‬ ‫واقعی وقتی با این نام خوانده ش��وند از خی��ر همان دوزار‬ ‫یارانه نقدی م ی گذرند‪ ،‬انها با سیلی صورتشان را سرخ نگه‬ ‫م ی دارند‪.‬‬ ‫هر چه باشد ما ملتی هس�تیم که با سیلی‬ ‫صورتمان را س�رخ نگه می داریم ولی پلی‬ ‫بر ابروی خودمان نمی زنیم‪ .‬چه ش�ده که‬ ‫بعضی از ما مردم اینطوری شده ایم؟‬ ‫گفتارها‬ ‫سالی که نکوست‬ ‫از بهارش پیداست!‬ ‫ی توسع هو دریافت یارانه ها‬ ‫تئور ‬ ‫پیمان فراهانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫این روزنامه نگار با اشاره به برنامه جدید دولت در‬ ‫مساله توسعه و پیشرفت کشور به چالش های دریافت‬ ‫یا عدم دریافت یارانه ها پرداخته است‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پس از گذشت هش��ت ماه از روی کار امدن دولت‬ ‫جدید قطعا امروز م ی توانیم مطمئن باشیم که حلقه مدیریتی‬ ‫جدیدی زمام امور اجرایی کش��ور را به دس��ت گرفته است و‬ ‫همچنین م ی توانیم مطمئن باش��یم این تیم فرصت کافی‬ ‫ب رای مسلط شدن به حیطه کاری و تزریق نوع نگرش مدیریتی‬ ‫خاص خود به سیستم را داشته است‪.‬‬ ‫اما مساله ای که موجب نگرانی شده ان است که برایند‬ ‫عملکرد برخی از این مدی ران حکایت از اعتقاد عملی انان به‬ ‫تئوری توسعه دارد‪ .‬تئوری وارداتی که مبتنی بر دو پایه اقتصاد‬ ‫لیب رالی و سیاست خارجی تعامل محور بوده و تمام پی ش فرض‬ ‫ان قرار گرفتن در مسیر جهان ی شدن است و به نظرم از اساس‬ ‫با پیشرفت اسالمی در تضاد است‪.‬‬ ‫به طور مثال یکی از مس��ائلی که امروز جامعه ما با ان‬ ‫درگیر است‪ ،‬مساله حذف یارانه هاس��ت‪ .‬این مساله یکی از‬ ‫جلوه های جهان ی شدن است چرا که سازمان تجارت جهانی که‬ ‫متولی تعیین حد و مرزهای تجارت و مقر تجاری بی ن المللی‬ ‫به شمار م ی رود‪ ،‬شرط عضویت کشورهای متقاضی را حذف‬ ‫یارانه های اشکار و پنهان تعریف کرده است‪ ،‬شاید استثنائاتی‬ ‫ب رای ورود قائل شوند ولی در نهایت به این نقطه ختم خواهد‬ ‫شد‪ .‬البته نباید این اعتقاد را سطحی و گذرا دانست‪ ،‬بلکه این‬ ‫نگاه در واقع اندیشه بلوغ یافته ای است که ‪ 16‬سال پیش در‬ ‫کشور رایج بوده و در طول این س��الیان در مراکز تحقیقاتی‬ ‫به خصوص مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام تئوریزه شده است‪.‬‬ ‫نمونه کوچکی از این تالش را م ی توان «کنف رانس ملی‬ ‫چشم انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسع ه گرا»‬ ‫دانست که در ان از مبانی نظری این تئوری تا الزامات داخلی‬ ‫و خارجی مورد بحث و بررس��ی قرار گرفته اس��ت‪ .‬محمود‬ ‫واعظی‪ ،‬از اعضای موس��س حزب اعتدال و توسعه و رئیس‬ ‫این کنف رانس ضمن اینکه توس��عه مد نظر سند چشم انداز‬ ‫را توسعه ای برون گرا م ی داند‪ ،‬علت برگزاری این کنف رانس را‬ ‫تبیین سیاست خارجی توسع ه گرا به عنوان یکی از ابزارهای‬ ‫اصلی دولت توسع ه گرا جهت عینیت بخشی به اهداف خود‬ ‫م ی داند‪ .‬پس از گذشت چند س��ال از انقالب‪ ،‬این اندیشه در‬ ‫چارچوب اندیشه های لیب رال تالش زیادی ب رای تاثی ر گذاری‬ ‫در نگرش مدیریتی کشور داش��ت‪ .‬شاید بتوان تاکید رهبری‬ ‫بر مساله فرهنگ پس از چندین س��ال نامگذاری سال ها در‬ ‫حوزه های اقتصادی را ناش��ی از نگرانی رس��وخ این اندیشه‬ ‫دانست‪ .‬همچنین م ی توان تاکید مکرر ایشان بر مساله اقتدار‬ ‫نزا و اس��تقالل و توجه به ظرفی ت ه��ای داخلی را نیز در‬ ‫درو ‬ ‫مقابله با مدرنی زاسیون که از نتایج این اندیشه است‪ ،‬دانست‪.‬‬ ‫این اندیش��ه از فرصت خالء گفتمانی و فکری موجود‬ ‫در فضای اندیش��گی کش��ور در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ 92‬بهره جست و م ی توان ادعا کرد امروز در الیه های باالی‬ ‫مدیریتی کشور رسوخ پی دا کرده است و افرادی که نگرش های‬ ‫توسع ه مدارانه ای داشته اند‪ ،‬بعضا کلیدی ترین مسئولی ت ها را‬ ‫در دولت یازدهم به دست گرفته اند‪ .‬شاید از دریچه ان نگاهی‬ ‫یداند‪ ،‬قطار به ریل‬ ‫که حرکت هشت سال گذشته را معکوس م ‬ ‫خود بازگشته باشد اما ان چیزی که ما فهم م ی کنیم ماجرای‬ ‫دیگری اس��ت‪ .‬نگاهی که در ان عدالت اجتماعی‪ ،‬منزلت و‬ ‫جایگاهی ندارد و بیشتر نگاهی لیب رال به ان م ی شود که طبق‬ ‫ان توزیع ثروت و کاال‪ ،‬ناحق و غی ر عادالنه است و تحمیل این‬ ‫نظم موجب محدود شدن ازادی افراد م ی شود و از طرف دیگر‬ ‫هیچ کس حق ندارد منابع مالی و ثروت افراد را بگیرد و به بهانه ‬ ‫عدالت اجتماعی‪ ،‬به دیگران بدهد!‬ ‫اما در مقابل این نگاه‪ ،‬تئوری پیشرفت و عدالت اسالمی‬ ‫تعریف م ی شود که در رویکرد دو س��احتی این جهانی و ان‬ ‫جهانی الزم و ملزوم هس��تند و به اصطالح دارای تاثیر و تاثر‬ ‫متقابل‪ ،‬متزاید یا متکاملند و به این س��بب که عدالت در دل‬ ‫پیشرفت و شاکله اصلی ان را شکل م ی دهد منتج به پیشرفت‬ ‫پایدار خواهد شد‪.‬‬ ‫در نگاه توسع ه محور با رویکرد های لیب رالی‪ ،‬اصالت هایی‬ ‫که به تجربه و تخصص داده م ی ش��ود سبب انسان شناسی‬ ‫خاصی م ی ش��ود ک��ه از ارکان تمدن بورژوای��ی و عقالنیت‬ ‫سرمایه داری است؛ در واقع این‪ ،‬ان چیزی است که منجر شد‬ ‫فرهنگ جامعه ای رانی دستخوش تغیی راتی شود و جامعه ای ران‪،‬‬ ‫به دو هویت اسالمی‪ -‬ای رانی و مدرن تقسیم شود و منجر به‬ ‫شکل گیری طبقه متوسط مدرن در ای ران شد‪ .‬نگاهی که در‬ ‫ان توس��عه اقتصادی مقدم بر توسعه سیاسی بوده و در یک‬ ‫کالم از اس��اس در تضاد با مقوله پیش��رفت اسالمی است و‬ ‫ت رفاهی بیرون م ی اید‬ ‫احتماال در نهایت از دل این تئوری دول ‬ ‫که مبتن ی بر دموکراسی لیب رال است نه مردم ساالری دینی و‬ ‫مدیریت ان امال دولت های رف��اه دموکراتیک لیب رالی چون‬ ‫ژاپن‪ ،‬امریکای ش��مالی و اروپای غربی را در سر م ی پروراند‪.‬‬ ‫تاکید بر ح��وزه اقتصاد در تئوری توس��عه قطعا ب��ا اقتصاد‬ ‫مقاومتی ک��ه رهبر معظم انقالب تبیی��ن فرمودند متفاوت‬ ‫است‪ ،‬ش��اید در نهایت هر دو به استحکام ساخت اقتصادی‬ ‫منجر شود اما یکی به اصالت سود و سرمایه داری و دیگری به‬ ‫عدالت اجتماعی و استقالل منتهی م ی شود‪.‬‬ ‫اما اتفاقی دیگر نیز افتاده است و ان هم جا به جا شدن‬ ‫جایگاه هاست؛ در حکومت های اس�لامی که در ان جایگاه‬ ‫والیت فقیه تعیین شده است‪ ،‬مش��خصا وظیفه ریل گذاری‬ ‫و مدیریت راهبردی کش��ور به عهده ول ی فقی��ه خواهد بود‪،‬‬ ‫به طوری که ایشان مسیر و هدف را مشخص م ی کنند و همه‬ ‫مسئوالن نظام موظف به حرکت در این مسیر هستند‪.‬‬ ‫اگر کاری ولو به درست خارج از مسیری که ایشان ب رای‬ ‫مدیریت و راهبری کش��ور تعیین م ی کنند انجام شود‪ ،‬قطعا‬ ‫باطل خواهد بود‪ .‬زمانی که ایشان به مساله اقتدار تاکید دارند‬ ‫یو‬ ‫ت علم ‬ ‫نزا مطالبه م ی کنند و راه ان را پیش��رف ‬ ‫و ان را درو ‬ ‫استحکام اقتصادی م ی دانند‪ ،‬تکیه بر فرصت های بیرونی و‬ ‫تمرکز حداکثری بر سیاست خارجی امری باطل خواهد بود‪.‬‬ ‫در بهاری که بر دولت گذشت‪ ،‬احساس م ی شود نه تنها‬ ‫مقابله ای با ورود این تفکر نیست‪ ،‬بلکه همرانی نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫این مساله خطر بزرگی است که دولت باید به ان توجه جدی‬ ‫کند‪ ،‬در غیر این صورت م ی توان امروز پی ش بینی کرد روزی‬ ‫را که منتقدین این طور بنویسند «دولت در حرف پایبند است‬ ‫و در عمل متفاوت»!‬ ‫محمود سریع القلم در کتاب عقالنیت و توسع ه یافتگی‬ ‫ای ران اولین قدم توسع ه یافتگی را خانه تکانی دولت م ی داند‪.‬‬ ‫حال پرسش این اس��ت که این خانه تکانی دولتمردان که در‬ ‫این مدت به هزاران نفر رسیده‪ ،‬منجر به توسعه لیب رال خواهد‬ ‫شد یا مدل های بومی پیشرفت اسالمی؟‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫درباره مسلمان بودن‬ ‫حکایتی از در ثمین‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫روزنامه نگار و مجری‬ ‫زهیر توکلی که هفته گذش��ته کتاب در ثمین را‬ ‫معرفی کرده بود‪ ،‬حاال حکایت��ی از این کتاب را در باب‬ ‫مسلمانی‪ ،‬فتوت و جوانمردی نقد کرده است‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫هفته پیش کتاب « ُد ّر ثمین‪ ،‬ترجمه کشف الیقین»‬ ‫را معرفی کردم و امروز طبق وع��ده‪ ،‬م ی خواهم حکایتی از‬ ‫این کتاب بیاورم‪ .‬مولف یعنی عالم��ه حلی‪ ،‬این حکایت را‬ ‫از «تذکره الخواص» اثر س��بط ابن جوزی نقل کرده اس��ت‪.‬‬ ‫سبط ابن الجوزی‪ ،‬عالم حنبلی مذهب‪ ،‬واعظ و مورخ شهیر‬ ‫اواخر قرن ششم و نیمه اول قرن هفتم هجری است که در‬ ‫دمشق م ی زیست‪ .‬تذکره الخواص من االمه بذکر خصائص‬ ‫االئمه‪ ،‬کتابی است که او در تاریخ زندگانی چهارده معصوم‬ ‫– س�لام اهلل علیهم اجمعین – نگاشته است‪ .‬نکته مهم ان‬ ‫اس��ت که این حکایت را پدربزرگ او که از خودش مشهورتر‬ ‫و معتبرتر اس��ت یعنی ابوالف��رج ابن جوزی نی��ز در کتاب‬ ‫«ملتقط» اورده است‪.‬‬ ‫ما ابتدا متن حکایت را مستقیما از کتاب‪ ،‬نقل م ی کنیم‬ ‫و غرضمان این اس��ت که درباره جوانمردی سخن بگوییم‪.‬‬ ‫اشاراتی را که بر ذیل حکایت‪ ،‬قلم ی کرده ام‪ ،‬بخوانید؛ شاید‬ ‫خالی از لطف نباشد‪.‬‬ ‫«در بلخ مردی از س��ادات علوی نزول ک��رده بود‪ .‬او را‬ ‫زنی و چند دختر بود‪ .‬ان مرد فوت شد‪ .‬زن او م ی گوید که من‬ ‫دختران را برداشته به سمرقند رفتم از ترس شماتت دشمنان‬ ‫(شماتت = س��رزنش و زبان گشادن بر کس��ی؛ ضمنا این را‬ ‫م ی فهمیم که ان م��رد علوی‪ ،‬احتماال در بل��خ غریب بوده‬ ‫است) و اتفاقا رسیدن من به سمرقند در وقت شدت گرما بود‪.‬‬ ‫دختران را داخل مسجدی بردم و خود رفتم که چاره ای درباره‬ ‫قوت (=غذا ) ایشان کنم‪ .‬دیدم که مردم بر گرد مرد پیری جمع‬ ‫شده اند‪ .‬از سبب ان پرسیدم‪ .‬گفتند‪ :‬این شیخ شهر است‪ .‬پس‬ ‫از روی اضط رار به نزد او رفته احوال خود را به او گفتم‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«گواه بگذران که تو علویه ای» و دیگر ملتفت من نشد‪ .‬من‬ ‫از او ناامید ش��ده به سوی مسجد برگش��تم‪ .‬در راه دیدم که‬ ‫مرد پیری بر دکه ای نشسته و جمعی گرد او را فروگرفته اند‪.‬‬ ‫پرسیدم که این کیست؟ گفتند‪ :‬ضامن شهر است‪( .‬ضامن‬ ‫= کفیل‪ ،‬ضمانت کننده‪ ،‬به عهده گیرنده غ رامت‪ .‬به نقل از‬ ‫فرهنگ معین) و او گبر (زرتشتی) بود‪( .‬پس م ی فهمیم که‬ ‫اوال این مرد زرتشتی‪ ،‬ثروتمند اس��ت‪ ،‬ثانیا محترم و معتبر‬ ‫اس��ت و ضمانتش را همه م ی پذیرند‪ ،‬ثالثا دس��ت به خیر و‬ ‫کار راه بینداز اس��ت) گفتم‪ :‬ش��اید فرجی نزد او باشد‪ .‬پس‬ ‫نزدیک ان ش��یخ گبر رفته و حکایت خود را و انچه با شیخ‬ ‫شهر گذشته بود از سوال و جواب‪ ،‬نقل کردم‪ .‬ان گبر‪ ،‬خادمی‬ ‫ را اواز داد و او بیرون امد به نزد شیخ و گفت به او که خاتون‬ ‫خود را بگو که رخت بپوش��د و به نزد من اید‪ .‬پس ان خادم‬ ‫داخل خانه شد و زنی بیرون امد با چند کنیزک‪ .‬ان مرد به او‬ ‫گفت که با این زن برو به فالن مسجد و دختران او را به خانه‬ ‫بیاور‪ .‬ان زن با من امد و دختران را برداشته به خانه اورد و منزل‬ ‫علی حده (منزلی جداگانه و مستقل ) به جهت ما قرار داد و‬ ‫ما را به حمام برده جامه های فاخر پوش��انید و الوان طعام ها‬ ‫(= طعام های رنگارنگ) حاضر س��اخت‪ .‬ان شب را نیکوتر از‬ ‫شب های دیگر به روز اوردیم‪ .‬چون نصف شب شد‪ ،‬ان شیخ‬ ‫مسلمان که طلب بینه از ان علویه کرده بود‪( ،‬مقصود از بینه‪،‬‬ ‫حجتی است که مدعی باید ب رای اثبات دعوی بیاورد تا شرعا‬ ‫حقی ب رایش مسلم شود‪ .‬در این جا یعنی همان گواهانی که‬ ‫شیخ از ان زن بیچاره خواسته بود تا بر سی د بودنش شهادت‬ ‫بدهند) در واقعه (در رویا) دید که قیامت برپا شده و لوا (=پرچم‪،‬‬ ‫علم) بر سر حضرت رسول ب رافراشته اند و قصری از زمرد سبز‬ ‫دید‪ .‬پرسید که این قصر از ان کیست؟ گفتند‪ :‬از مرد مسلمان‬ ‫موحدی است‪ .‬به خدمت ان حضرت رفته سالم کرد‪ .‬حضرت‬ ‫روی مبارک از او گردانید‪ .‬عرض کرد که «یا رسول اهلل! روی‬ ‫مبارک از من م ی گردانی و من مس��لمانم؟» حضرت فرمود‬ ‫که «گواه بگذران که تو مرد مسلمانی» ان مرد حی ران شد‪.‬‬ ‫حضرت فرمود‪« :‬فراموش کردی انچه با ان زن علویه گفتی؟‬ ‫این قصر از ان شیخی است که علویه در خانه اوست» ان مرد‬ ‫بی دار شده طپانچه (= سیلی) روی خود زد و گریست و غالمان‬ ‫خود را در شهر فرستاد و خود نیز بیرون امده در طلب علویه‬ ‫م ی گردیدند‪ .‬خبر یافت که در خانه ان گبر است‪ .‬ان شیخ به‬ ‫نزد او امده‪ ،‬گفت‪« :‬علویه کجاس��ت؟» گفت‪ :‬نزد من است‪.‬‬ ‫گفت‪« :‬او را م ی خواهم‪ ».‬ان گبر گفت‪« :‬این ممکن نیست و‬ ‫تو را به ان‪ ،‬راهی نیست‪ .‬گفت‪« :‬اینک هزار اشرفی (= سکه‬ ‫طال) بگیر و ایشان را به من ده‪ ».‬گفت‪ :‬نه؛ واهلل هزار اشرفی‬ ‫و نه صد هزار اشرفی نم ی گیرم که ایشان را به تو سپارم‪ .‬پس‬ ‫ان شیخ چون الحاح (=اصرار) بسیار کرد‪ ،‬گبر گفت‪« :‬خوابی‬ ‫که تو دیده ای من هم دیده ام و ان قصری که دیدی‪ ،‬به جهت‬ ‫من افریده ش��ده و تو بر من زیادتی م ی کنی به اسالم (= به‬ ‫خاطر مسلمان بودنت با من طوری رفتار م ی کنی که انگار‬ ‫از من باالتری) و به مسلمانی خود م ی نازی‪ .‬واهلل که من به‬ ‫خواب نرفتم تا انکه من و هر که در خانه من بود‪ ،‬مسلمان‬ ‫شدیم بر دس��ت ان علویه و برکت او به ما رسیده؛ و حضرت‬ ‫رسول – صل ی اهلل علیه و اله – را در خواب دیدم؛ فرمود که‬ ‫این قصر از تو و اهل توست به سبب انچه با علویه کردی؛ و‬ ‫شما از اهل بهشتید؛ و اهلل – تعالی – شما را در ازل مسلمان‬ ‫خلق کرده بود‪».‬‬ ‫اشارات‪:‬‬ ‫‪ .1‬ان پیرمرد گبر (زردش��تی) اهل مروت و فتوت بود؛‬ ‫از این قبیل اش��خاص ابرومند محترم ی که بزرگ منشی و‬ ‫ثروت را با رعایت اداب و عرفیات و مردمداری جمع کرده اند‬ ‫و نوعی پرنس��یب (منش) خاص را دنب��ال م ی کنند و به ان‬ ‫پایبندند و سایه گستردن بر س��ر دیگران را هویت خود قرار‬ ‫داده اند‪ .‬نشان به ان نش��ان که او گبر (زردشتی) است اما در‬ ‫شهری که اکثریتش مس��لمانند‪ ،‬حرفش انقدر حرف است‬ ‫که ب ر اس��اس قول ضمانت او‪ ،‬ادم ها به هم اعتماد م ی کنند‬ ‫و شراکت یا معامله بینشان جوش م ی خورد (گفتند‪ :‬ضامن‬ ‫ش��هر اس��ت) وقتی ان علویه به او مراجع��ه م ی کند‪ ،‬این‬ ‫مرد گبر از او هیچ پرسش��ی نم ی کند و به مجرد ش��نیدن‬ ‫درخواست‪ ،‬پناهش م ی دهد‪ .‬چه بس��ا اگر ان زن نم ی گفت‬ ‫که علویه اس��ت و از اوالد رس��ول اهلل و فق��ط گرفتاری اش‬ ‫را با او در می��ان م ی گذاش��ت‪ ،‬باز ه��م او همی ن گونه رفتار‬ ‫م ی کرد‪ .‬ریزه کاری هایی ک��ه او در این موقعی��ت‪ ،‬مراعات‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬گواه دیگری بر درس��تی این برداشت م ی تواند‬ ‫باشد‪ :‬او م ی توانست به ان علویه بگوید‪ «:‬برو بچه هایت را به‬ ‫اینجا بیاور تا من کارتان را رفع و رجوع کنم» یا م ی توانست‬ ‫یکی از غالمان خود را با ان زن‪ ،‬راهی کند و سرپوش��یدگان‬ ‫خانه خود را با او نفرستد (خادمی را اواز داد و‪...‬گفت به او که‬ ‫خاتون خود را بگو که رخت بپوش��د و به ن��زد من اید‪ .‬پس‬ ‫ان خادم داخل خانه ش��د و زنی بیرون امد ب��ا چند کنیزک)‬ ‫ما حتی از باط�ن خودمان هم خبر نداریم‬ ‫چه برس�د به باط�ن دیگ�ران؛ پس حق‬ ‫قض�اوت درباره عاقبت کس�ی را نداریم‬ ‫اما یکی از مهم ترین محک ها برای اینکه‬ ‫بفهمیم دین در باطن ما اثر کرده اس�ت‬ ‫یا نه‪ ،‬همین اس�ت ک�ه ببینی�م در چنین‬ ‫بزنگاه هایی چگونه رفتار می کنیم‪.‬‬ ‫اما با مالحظه غری��ب بودن ان زن و اینکه م��ردی همراه او‬ ‫نیست و چند دختر دارد و شاید راه را گم کند‪ ،‬همسرش را با‬ ‫کنیزکانش با او فرستاد و احتماال این حد از اکرام را به خاطر‬ ‫احترام به س��یادت ان زن در حق او روا داش��ت‪ .‬زی را خودش‬ ‫بزرگمنش بود و نم ی توانس��ت درماندگی ی��ک بزرگزاده که‬ ‫تبارش به ش��ریف ترین خاندان عرب م ی رسد‪ ،‬ببیند‪ .‬کاری‬ ‫ک��ه امی رالمومنین علیه الس�لام با دو دختر اس��یر یزدگرد‬ ‫کرد و به خلیفه دوم فرمود‪ :‬دختران پادش��اهان را به کنیزی‬ ‫نم ی دهن��د‪ ،‬بگذار خ��ودش از میان مس��لمانان‪ ،‬کس��ی را‬ ‫انتخاب کند‪)1(.‬‬ ‫‪ .2‬علویان در بس��یاری از ش��ه ر های ای ران‪ ،‬جماعتی‬ ‫صاحب تشکیالت بودند‪ .‬در خالفت عباسی از یک مقطعی‬ ‫به بعد ب رای علویان در بغداد رئیسی از جانب خلیفه منصوب‬ ‫م ی ش��د و مثال س��ی د مرتضی علم الهدی (ب رادر سی د رضی‬ ‫گرداورنده نهج البالغه) نقیب علویان بغداد بود و این رس��م‪،‬‬ ‫به سایر شهرها نیز راه یافت‪ .‬اوقاف‪ ،‬نذورات و وجوه شرعی‬ ‫که از جانب مردم به س��مت علویان س��رازیر م ی شد و نیز‬ ‫نفوذ معنوی و محبوبیت باالی انان‪ ،‬پاییدن و مهار علویان‬ ‫را ایجاب م ی کرد به خص��وص انکه قیام ه��ای متعددی را‬ ‫گفتارها‬ ‫فیضی شد و فیض داد و فیض اش را برد‬ ‫درباره مرحوم محسن فیضی‬ ‫رسالت بوذری‬ ‫روزنامه نگار و مجری‬ ‫رس��الت بوذری‪ ،‬مجری جوان و خوش صحبت‬ ‫تلویزیون در این دل نوش��ته از مرحوم محسن فیضی‬ ‫مداح اهل بیت که هفته گذش��ته درگذش��ت‪ ،‬س��خن‬ ‫گفته است‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اخ راالمر کافه دلس��وختگان دلدادگان و شیفتگان‬ ‫استان حضرت اباالحرار‪ ،‬جز این نیست که؛ «جنون زاده را جز‬ ‫جنون چاره نیست»‪ .‬این اغازی است بر پایان حیات ظاهری‬ ‫عتبه بوسان بارگاه سیدالش��هدا (ع) و مگر جز این است که‬ ‫سوخته دلی و سوخته جانی را در این بازار خود ارباب خریداری‬ ‫کند‪ .‬محس��ن فیضی از این قبیله بود‪ .‬از قبیله «قالو بلی»‬ ‫گویان روز الس��ت‪ ...‬از طایفه انانی که گل شان را با طفیل‬ ‫طینت حضرتش سرشتند و دلش��ان را به حالوت و حرارت‬ ‫ِلح َس ین ـ علیه السالم ـ ُم َح َب ه‬ ‫مودت اش اغشتند که «ا َِن ل ُ‬ ‫لوب اَلمومِنین‪».‬‬ ‫َمکنونَه فی ُق ِ‬ ‫و محسن البته در راه محبت اربابش خون دل ها خورد‬ ‫و طعن ها شنید و اهسته بر کنار چون پرگار دل به مجالس و‬ ‫روضه های ب ی ریا و با صفا جوان ترها بست‪.‬‬ ‫متواضعانه در محافلی که از او دعوت م ی کردند حاضر‬ ‫م ی شد و از خالیق ها اشک ها م ی گرفت‪ .‬ادب مثال زدن ی اش‬ ‫در دستگاه ارباب زبانزد بود و شاید کس��ی نباشد که بگوید‬ ‫ب رای خواندن از او در مجلسی دعوت کردیم – ولو با جمعیت‬ ‫اندک – و او پاس��خ منف��ی داده‪ .‬بداعت و ن��و اوری اش در‬ ‫س��ب ک های س��ینه زنی و تحریرها و به وی��ژه حنجره اش‬ ‫منحصر به فرد بود‪ .‬محسن در راه محبت ارباب‪ ،‬ثابت قدم‬ ‫ماند‪ .‬این عاقبت همه کس��انی اس��ت که بر مسیر او طی‬ ‫طریق م ی کنند‪.‬‬ ‫این شکسته قلم اما در این اوضاع‪ ،‬در حالی که از تشییع‬ ‫پیکر او باز م ی گردد‪ ،‬توانی ب رای نگاشتن ندارد و فقط به این‬ ‫بسنده م ی کند که سی د الشهدا(ع) ما را در گروه دوستداران و‬ ‫محبان محبانش قرار دهد‪ .‬یعنی دوستداران محسن فیضی‬ ‫و محسن فیض ی ها‪.‬‬ ‫و به قول رفیقی؛ او کسی بود که‪:‬‬ ‫نان و نمک از سفره اربابش خورد‬ ‫دل داد به او‪ ،‬به غیر او دل نسپرد‬ ‫بر درگه حضرت اباعبداهلل‬ ‫فیضی شد و فیض داد و فی ض اش را برد‬ ‫گفتارها‬ ‫علویان یا کسانی به اسم علویان برپا م ی کردند‪ .‬از ان طرف‪،‬‬ ‫همیشه ش��یادانی که به دروغ ادعای س��یادت م ی کردند‪.‬‬ ‫مثال معروف‪ ،‬قیام صاحب الزنج در بصره در نیمه اول قرن‬ ‫سوم است که یکی از حضرات معصوم – سالم اهلل علیهم‬ ‫اجمعین ‪ -‬صراحتا ادعای او را مبن ی بر علوی بودن‪ ،‬دروغ اعالم‬ ‫فرمودند (همچنین حکایت سعدی را در گلستان به یاد اورید‪:‬‬ ‫شیادی گیس��وان بافت که علوی ام‪ ) ...‬پس گواه خواستن‬ ‫شیخ مسلمان از ان زن‪ ،‬امری غیرعادی نبود‪ .‬ان علویه شاید‬ ‫در روز های اتی با مراجعه به علویان سمرقند و بیان سلسله‬ ‫نس��ب خود و عالئم و اماراتی دیگر‪ ،‬در جم��ع انان پذیرفته‬ ‫م ی شد و پناهی م ی یافت یعنی باالخره او هم خدایی داشت و‬ ‫این طور نبود که تا همیشه در ان شهر غریب‪ ،‬ب ی کس بماند‬ ‫اما مساله‪ ،‬رفوزه شدن ان شیخ در ازمون است‪.‬‬ ‫او از ازدحام مردم بر گرد خودش دچار غفلت و سرسری‬ ‫گیری مسائل جزئی شده بود‪ .‬شاید او دچار توجیهاتی از این‬ ‫قبیل بود که «من یک مسئولیت سنگین بر دوشم هست‬ ‫و هزار جور مراجعه کننده ریز و درش��ت دارم و اگر قرار باشد‬ ‫درباره هر یک از مراجعانم‪ ،‬دل رحمی به خرج دهم‪ ،‬نم ی شود‬ ‫و فرصت تحقیق درباره این موضوع و دراوردن راست و دروغ‬ ‫ادعای این زن را هم ن��دارم» او حتی صبر نک��رد که ان زن‬ ‫چیز دیگری بگوید و به س��ایر ارباب رجوعش پرداخت (گواه‬ ‫بگذران که تو علویه ای و دیگر ملتفت من نشد) اگر شبیه ان‬ ‫گبر‪ ،‬جوانمرد بود ابتدا ان زن را پناه م��ی داد و بعدا از او بینه‬ ‫م ی خواست‪ .‬او که شیخ شهر بود‪ ،‬م ی بایست از خود بپرسد‬ ‫که اگر به احتمال یک هزارم درصد‪ ،‬ادعای این زن درس��ت‬ ‫باشد‪ ،‬فردا جواب جدش را چه بدهم‪.‬‬ ‫اما ان گبر ثروتمن��د با انکه اهل این دی��ن نبود‪ ،‬اهل‬ ‫حرمت نگه داش��تن بود‪ ،‬نش��ان به ان نش��ان که در شهر‬ ‫مسلمانان «ضامن» بود‪.‬‬ ‫ش��یخ مس��لمان در این قصه‪ ،‬مغرور اس��ت‪ .‬ان قدر‬ ‫مغرور ک��ه دوزاری اش نم ی افتد که ان مس��لمان موحدی‬ ‫که قصرش را در بهش��ت در خواب به او نش��ان دادند‪ ،‬شاید‬ ‫همین گبر باش��د (با اینکه در خواب صراحتا به او گفته شد)‬ ‫و طوری رفتار م ی کند که انگار اگر کس��ی مسلمان نباشد‪،‬‬ ‫حاضر م ی شود میهمانش را از خانه بیرون کند در ازای یک‬ ‫مشت اش��رفی‪ .‬او هنوز هم نگرفته است ماجرا را و این همه‬ ‫دست و پا زدنش و تطمیع کردنش گبر را به وعده اشرف ی ها‬ ‫نه ب��رای ارزش جوانم��ردی و غریب ن��وازی و حفظ حرمت‬ ‫چند سرپوش��یده ب ی پناه اس��ت بلکه م ی خواه��د به خیال‬ ‫خود کاری کند تا مبادا اس��مش از مس��لمانی خط بخورد و‬ ‫جهنمی شود‪.‬‬ ‫‪ « .3‬پرسید که این قصر از ان کیست؟ گفتند‪ «:‬از مرد‬ ‫موحدی اس��ت‪ ».‬فاصله جوانمردی تا توحید‪ ،‬یک‬ ‫مسلمان ّ‬ ‫سر موس��ت همچنان که از ب ی معرفتی در حق خلق خدا تا‬ ‫از دس��ت دادن ایمان و ب ی معرفت شدن نسبت به خود خدا‪،‬‬ ‫راهی نیست‪.‬‬ ‫‪ .4‬ما حتی از باطن خودمان هم خبر نداریم چه برسد به‬ ‫باطن دیگران؛ پس حق قضاوت درباره عاقبت کسی را نداریم‬ ‫اما یکی از مهم ترین محک ه��ا ب رای اینکه بفهمیم دین در‬ ‫باطن ما اثر کرده است یا نه‪ ،‬همین است که ببینیم در چنین‬ ‫بزنگاه هایی چگونه رفتار م ی کنیم‪ .‬ان پیر در مسلمان ی اش‪،‬‬ ‫گبری کرد و ان گبر در پیری اش مس��لمان ش��د بلکه شاید‬ ‫مس��لمان واقعی هم او بود و خودش خبر نداشت «حضرت‬ ‫رسول – صل ی اهلل علیه و اله – را در خواب دیدم؛ فرمود که‬ ‫این قصر از تو و اهل توست به سبب انچه با علویه کردی؛ و‬ ‫شما از اهل بهشتید؛ و اهلل – تعالی – شما را در ازل مسلمان‬ ‫خلق کرده بود‪».‬‬ ‫در کتاب «تاریخ سیاس��ی‪ -‬فکری امامان شیعه‪-‬‬ ‫علیهم السالم‪ -‬اثر اقای استاد رس��ول جعفریان‪ ،‬در فصل‬ ‫مربوط به حضرت امام سجاد – علیه السالم – بحث مفصلی‬ ‫درباره هویت مادر ان حضرت و تبیین این پرسش‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سیاست‬ ‫مذاکرات شکست نخورده‬ ‫در حالی ک�ه برخی منتقدان مذاکرات هس�ته ای از شکس�ت‬ ‫توافق ژنو خبر می دهند‪ ،‬سید عباس عراقچی به مثلث گفته است‬ ‫که توافق ژنو روند طبیعی خود را طی می کند‬ ‫فضای مذاکرات رو به جلو است‬ ‫چشم انداز مذاک رات هسته ای در گفت و گو با سید عباس ع راقچی‬ ‫سیاست‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫پروندهکرسنتازدستورکار‬ ‫مجلسخارجشدتابیژنزنگنه‬ ‫باارامشبیشتریبهکارخود‬ ‫ادامهدهد‬ ‫محمد جواد ظریف همچنان با‬ ‫منتقدانی در مجلس مواجه است‬ ‫که می گویند راه او در توافق ژنو‬ ‫درست نبوده است‬ ‫سعید اجورلو ‪ -‬مصطفی صادقی‬ ‫تو گو‬ ‫گف ‬ ‫اقای عراقچی! مذاکرات اخیر وین را چگونه‬ ‫دیدید؟‬ ‫به نظر من مذاکرات مسیر درستی را طی م ی کند‬ ‫با این حال ما هنوز نم ی توانیم بگوییم که امکان دستیابی‬ ‫به یک توافق جامع وج��ود دارد یا نه‪ .‬اما اگر قرار باش��د به‬ ‫توافق برس��یم‪ ،‬باید همین مس��یر را طی کنیم‪ .‬البته این‬ ‫مسیر سخت و پرفراز و نشیب است؛ به خصوص در گام های‬ ‫بعدی که بخواهیم وارد نگارش متن توافق نهایی ش��ویم‪،‬‬ ‫کار سخت تر خواهد ش��د‪ .‬تاکنون دو طرف ساعت ها روی‬ ‫همه موضوعاتی که فکر م ی کردند بای��د در توافق نهایی‬ ‫مورد مالحظه قرار گیرد‪ ،‬بحث کرده ان��د‪ ،‬نظ رات خود را در‬ ‫خصوص کلیات و جزئیات انها گفته اند و ابعاد مختلف ان‬ ‫را بررسی کرده اند‪.‬‬ ‫هر دو ط��رف دیدگاه های��ی در خصوص ه��ر یک از‬ ‫موضوعات مورد مذاکره داش��ته اند و ما در کلیات مباحث‪،‬‬ ‫ش��ناخت بهتری از موضوع و دیدگاه های طرف مقابل پیدا‬ ‫کرده ایم‪ .‬البته طرف مقابل هم با دیدگاه ها و نگاه ما اش��نا‬ ‫شده اس��ت‪ .‬البته باید بگویم که ما راه درازی تا رسیدن به‬ ‫انتهای تواف��ق داریم اما چارچوب بحث ها ت��ا حدود زیادی‬ ‫مش��خص ش��ده و از دور بعدی مذاکرات وارد نگارش متن‬ ‫م ی ش��ویم‪ .‬البته نگارش کار بسیار سختی است؛ چراکه ما‬ ‫باید به جمالتی برسیم که مورد رضایت طرفین باشد‪ .‬در دور‬ ‫نهایی بر سر هر کلمه و حتی هر ویرگول‪ ،‬ساعت ها بحث‬ ‫و جدل خواهیم داش��ت تا به متنی که مورد توافق طرفین‬ ‫باشد‪ ،‬برسیم‪ .‬موضوعات بسیار متنوع است و متنی که باید‬ ‫به ان برسیم‪ ،‬بس��یار پیچیده خواهد بود‪ .‬در تمام مذاکرات‬ ‫پیچیده همیشه این قاعده وجود دارد که تا وقتی همه چیز‬ ‫مورد توافق قرار نگرفته است‪ ،‬توافق جامع حاصل نم ی شود‪.‬‬ ‫اگر بخواهم مثال بزنم‪ ،‬بای��د بگویم که این موضوع با یک‬ ‫پازل معمولی متفاوت است‪ .‬ش��ما در کامل کردن پازل‪ ،‬هر‬ ‫قطع ه ای را پیدا م ی کنید‪ ،‬ان را س��ر جای خود م ی گذارید و‬ ‫پازل را کامل م ی کنید‪.‬‬ ‫اما در این مذاکرات این گونه نیست؛ شما هر قطع ه ای‬ ‫را م ی خواهید س��ر جای خود بگذارید‪ ،‬قطعه قبلی جابه جا‬ ‫م ی شود‪ .‬خانم شرمن این مذاکرات را به پازل های سه بعدی‬ ‫«روبیک» تعبیر کرده بود که به نظرم مثال خوبی اس��ت‪،‬‬ ‫چون در این بازی ش��ما ه��ر قطع ه ای را بخواهید درس��ت‬ ‫کنید‪ ،‬قطعات دیگر جابه جا م ی ش��وند‪ .‬ای��ن قطعات باید‬ ‫به قدری جابه جا ش��وند که تمام قطعات در جای خود قرار‬ ‫گیرند و تا وقتی همه مهره ها س��رجای خ��ود قرار نگیرند‪،‬‬ ‫پازل حل نم ی شود‪ .‬این تفاوت مذاکرات ما با سایر مذاکرات‬ ‫است؛ سخت ی های خود را دارد ولی ما ناامید نیستیم‪ .‬فعال‬ ‫مس��یر درس��تی را طی م ی کنیم اما به هر حال به مقاصد‬ ‫طرف مقابل خوش��بین نیس��تیم‪ .‬بدبین��ی ‪ -‬خصوصا از‬ ‫طرف ما ‪ -‬اصل حاکم بر مذاکرات اس��ت ولی نس��بت به‬ ‫نتایج امیدوار هس��تیم و تاکنون هم نشانه ای ندیده ایم که‬ ‫داللت کند بر این موضوع که مذاکرات به نتیجه نم ی رسد‪.‬‬ ‫البته ممکن اس��ت در نهایت به نتیجه نرسیم ولی تا امروز‬ ‫نش��انه ای ندیده ایم که مانع جدی بر سر به نتیجه رسیدن‬ ‫مذاکرات باشد‪ .‬دو طرف جدی و مصر هستند اما کار سختی‬ ‫پی ش رو داریم‪.‬‬ ‫کرد‪ .‬تاکید ش��ده که در توافق نهایی نیز غن ی سازی تعلیق‬ ‫نخواهد شد‪ .‬مراکز اراک و فردو هم تعطی ل شدنی نیستند‪.‬‬ ‫گفته ایم ک��ه هیچ ماده ای از کش��ور خارج نخواهد ش��د و‬ ‫تحقیق و توس��عه ب رای ما یک اصل مهم است‪ .‬تمام این‬ ‫موارد در مذاکرات مطرح ش��ده و خط قرمز های ما روش��ن‬ ‫است‪ .‬توافق ژنو زمانی حاصل ش��د که انها خط قرمزهای‬ ‫ما را رعایت کردند‪ .‬توافق نهایی نیز به همین ترتیب است؛‬ ‫تا وقتی خط قرمز های ما لحاظ نش��ود‪ ،‬توافق امکان پذیر‬ ‫نیست‪ .‬وقتی رعایت شود‪ ،‬بعد تازه م ی رویم سر بده بستان‪.‬‬ ‫فضای مذاکرات نسبت به انچه قبل از مذاکرات‬ ‫گام نهایی فکر م ی کردید‪ ،‬چه تفاوت هایی دارد؟‬ ‫فضا‪ ،‬رو به جلوست و تقریبا همان فضایی است که‬ ‫فکر م ی کردیم‪ .‬بعضی از موضوعات مورد مذاکره سخت تر‬ ‫و برخی هم اس��ان تر از ان چیزی بود که تصور م ی کردیم‪.‬‬ ‫در خصوص برخی مس��ائلی که فکر م ی کردیم‪ ،‬راه حل به‬ ‫س��ختی پیدا م ی ش��ود‪ ،‬االن چندین راه حل وجود دارد‪ .‬در‬ ‫مجموع مذاکرات مسیر درست خود را طی م ی کند و ما نه‬ ‫عقب هستیم و نه بیش از حد جلو رفته ایم‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنی�د در خصوص ک�دام ی�ک از این‬ ‫مس�ائل همچون حق غن ی س�ازی‪ ،‬اب سنگین‬ ‫اراک‪ ،‬تعداد سانتریفیوژها و‪ ...‬چالش سخت تری‬ ‫داشته باشیم؟‬ ‫در خصوص حق غن ی س��ازی هیچ گونه چالش��ی‬ ‫نخواهیم داش��ت و چالش ها پیش از این انجام شده است؛‬ ‫غن ی سازی ما مورد احترام است و ادامه پیدا خواهد کرد‪ .‬اما‬ ‫اینکه اندازه غن ی س��ازی ما چقدر باش��د‪ ،‬مورد مذاکره قرار‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬تعداد سانتریفیوژها‪ ،‬سطح غن ی سازی‪ ،‬می زان‬ ‫غن ی سازی‪ ،‬می زان ذخایر‪ ،‬محل غن ی سازی و‪ ...‬موضوعاتی‬ ‫است که پی رامون انها مذاکره خواهیم کرد‪ .‬اما باز هم تاکید‬ ‫م ی کنم حق غن ی سازی‪ ،‬مورد مذاکره قرار نخواهد گرفت و‬ ‫غرب ی ها این اصل را پذیرفته اند‪.‬‬ ‫تالش ما بر این است تا قبل از ‪ 30‬تیر (‪ 20‬جوالی)‬ ‫که موعد به پایان رس��یدن گام اول است‪ ،‬به توافق برسیم؛‬ ‫این خواست هر دو طرف اس��ت‪ .‬برنامه ریزی ها به گونه ای‬ ‫اس��ت که تا ان زمان‪ ،‬فرصت کافی را به مذاکره اختصاص‬ ‫دهیم‪ .‬امیدواریم که به توافق برس��یم؛ اگر ت��ا ان زمان به‬ ‫توافق نهایی نرس��یم‪ ،‬یکی از راه حل ها این اس��ت توافق‬ ‫فعلی را تمدید کنیم‪ .‬البته باید در موعد مقرر‪ ،‬بر سر جزئیات‬ ‫این موضوع بحث کنیم‪ .‬از انجایی که هیچ یک از دو طرف‬ ‫قصدی ب رای ادامه گام اول ندارند و طرفین ب رای رس��یدن‬ ‫به توافق تا پیش از پایان گام اول جدی هس��تند‪ ،‬هنوز در‬ ‫خصوص جزئی��ات چنین احتمالی(تمدی��د گام اول) بحث‬ ‫نکرده ایم‪ .‬ام��ا اگر به ‪ 30‬تیر نزدیک ش��ویم و هنوز توافقی‬ ‫حاصل نشده باشد‪ ،‬باید در خصوص مسائل جزئی صحبت‬ ‫کنیم و بررس��ی کنیم که اگر قرار بر این باشد که گام اول‬ ‫تمدید شود‪ ،‬چه شرایطی بر توافق حکمفرما خواهد بود‪.‬‬ ‫ایا در خصوص مش�وق هایی که قرار اس�ت به‬ ‫ایران داده شود‪ ،‬در مذاکرات بحث شده است؟‬ ‫در توافق نهایی؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫در توافق نهایی دیگر مساله مشوق مطرح نیست‬ ‫بلکه بحث برداشته شدن تحریم هاس��ت؛ یعنی در مقابل‬ ‫اعتماد سازی که ای ران نسبت به برنامه خود انجام م ی دهد‪،‬‬ ‫انها هم تحریم ه��ا را لغو م ی کنند‪ .‬همه ت�لاش ما بر این‬ ‫اس��ت که در این خصوص به یک چارچوب مناسب دست‬ ‫پیدا کنیم تا ای ران چگونه اعتمادس��ازی کند و انها چگونه‬ ‫تحریم ها را لغو کنند‪.‬‬ ‫در خص�وص تحری م ه�ا‪ ،‬سرس�ختی ب�ه خرج‬ ‫نم ی دهند؟‬ ‫قطعا بر س��ر مواضع خود سرس��ختی دارند اما در‬ ‫اصل قضیه‪ ،‬تردیدی وجود ندارد‪ .‬در توافق ژنو هم صراحتا‬ ‫امده است که اگر توافق حاصل ش��ود‪ ،‬همه تحریم ها اعم‬ ‫از تحریم های ش��ورای امنی��ت‪ ،‬تحریم ه��ای یکجانبه و‬ ‫چندجانبه باید لغو شود‪ .‬این از شرایط توافق است‪.‬‬ ‫عباس عراقچی می گوید ‪:‬‬ ‫مذاکرات مسیر درست خود‬ ‫را طی می کند و ما نه عقب‬ ‫هستیم و نه بیش از حد جلو‬ ‫رفته ایم‬ ‫ایا در مذاکرات اعضای ‪ 5+1‬یکدست هستند یا‬ ‫میان انها تفاوت نظر وجود دارد؟‬ ‫انها ش��ش کش��ور هس��تند و م ی توان انها را در‬ ‫دسته های مختلف تقس��یم بندی کرد‪ .‬تالش همه انها بر‬ ‫این اس��ت که با موضع واحد با ما صحبت کنند ولی طبعا‬ ‫نم ی ت��وان تفاوت دی��دگاه اعضای تیم ط��رف مقابل را در‬ ‫موضوعات مختل��ف نادیده گرفت‪ .‬البته خودش��ان تالش‬ ‫م ی کنند که بر این تفاوت ه��ا غلبه کنند و از موضع واحد با‬ ‫ما صحبت کنند‪ .‬ما هم خواهان یک ‪ 5+1‬یکصدا هستیم‬ ‫وگرنه مذاکرات به راحتی پیش نخواهد رفت و کار س��خت‬ ‫م ی شود‪ .‬تا امروز این تالش را داشته اند و امیدواریم در اینده‬ ‫‪213‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫بسیاری از خطوط قرمز ما در ژنو رعایت شد و ما در‬ ‫نهایت به توافقنامه ژنو رسیدیم‪ .‬یکی از مهم ترین خطوط‬ ‫قرمز ما این بود که غن ی س��ازی اورانیوم‪ ،‬تعلی ق ش��دنی یا‬ ‫تعطی ل شدنی نیس��ت و طرف مقابل این مساله را رعایت‬ ‫‪1‬‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬وارد فاز‬ ‫جدیدی شده اس�ت‪ ،‬در حالی که در دوره موقت‬ ‫توافق ژنو ق�رار داریم دو طرف برای رس�یدن به‬ ‫توافق جامع در حال مذاکره هس�تند‪ .‬چند دور‬ ‫مذاکره در وین برگزار ش�ده و انگونه که طرفین‬ ‫م ی گویند ق رار است تا پایان تی ر ماه چان هزن ی ها در‬ ‫مورد متن نهایی ادامه داشته باشد‪ .‬در داخل ای ران‬ ‫اما منتقدان همچنان برحرف های پیشین خود‬ ‫اصرار دارند‪ .‬برای بررسی اخرین تحوالت پرونده‬ ‫هسته ای ای ران و محورهای انتقادهای مطرح شده‬ ‫در مورد مذاک�رات‪ ،‬گفت وگویی تفصیلی انجام‬ ‫دادیم با سیدعباس ع راقچی‪ ،‬مذاکره کننده ارشد‬ ‫ای�ران‪ .‬او به مثلث گفت که توافق ژنو شکس�ت‬ ‫نخورده و مس�یرعادی خ�ود را ط�ی م ی کند‪ .‬او‬ ‫پاس�خ هایی برای مس�ائلی که منتقدان مطرح‬ ‫م ی کنند بیان کرد‪ .‬دکتر ع راقچی با وجود ضیق‬ ‫وقت با روی خ�وش از خب رنگاران مثلث پذیرایی‬ ‫کردند و به سواالت ما پاسخ گفتند‪.‬‬ ‫نیز شاهد چنین روندی باشیم‪.‬‬ ‫ایا تا تیر ماه به توافق نهایی م ی رسیم یا ممکن‬ ‫است توافق فعلی ادامه یابد؟‬ ‫سیاست‬ ‫طبعا طرفین مذاکره ذهنی ت ها و خطوط قرمزی‬ ‫دارند‪ .‬ایا طرف مقابل به خط�وط قرمز ما احترام‬ ‫م ی گذارد و خود را ملزم به رعایت انها م ی داند؟‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫‪23‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫در مقابل صدایی که از دولت ش�نیده م ی ش�ود‬ ‫و ش�ما و همکاران ت�ان از رون�د رو ب�ه جل�وی‬ ‫مذاک�رات صحب�ت م ی کنی�د‪ ،‬ص�دای دیگری‬ ‫هم ش�نیده م ی شود که معتقد اس�ت توافق ژنو‬ ‫شکس�ت خورده اس�ت؛ هم ه چیز تمام ش�ده و‬ ‫ب ه زودی شکست این توافقنامه اعالم خواهد شد‪.‬‬ ‫شما در برابر اس�تدالالت این جریان‪ ،‬چه دلیلی‬ ‫دارید ک�ه بگویید مذاک�رات شکس�ت نخورده‬ ‫است؟‬ ‫به ای��ن دلیل که مذاک��ره رو به جلوس��ت؛ چراکه‬ ‫توافق ژنو ایده ال م��ا و مقصد نهایی ما نب��ود‪ .‬قرار بر این‬ ‫بود که توافق ژنو فضای مثبتی ب رای یک دوره شش ماهه‬ ‫ایجاد کند تا دو طرف بنشینند و در خصوص توافق نهایی‬ ‫(‪ )Comperhensiv Agreement‬ی��ا هم��ان توافق‬ ‫جامع مذاکره کنند‪ .‬این فضا ایجاد شده‪ ،‬مذاکره اغاز شده و‬ ‫مذاکرات در حال حرکت به سمت جلوست؛ بناب راین م ی توان‬ ‫گفت از این جهت موفق بوده اس��ت‪ .‬در ایجاد این فضا نیز‬ ‫مالک هایی از نظر ما وجود داش��ت که رعایت شد؛ پذیرش‬ ‫غن ی سازی ای ران از س��وی طرف مقابل به گونه ای است که‬ ‫غن ی س��ازی ما ادامه دارد و تعلیقی نش��ده است؛ و غرب به‬ ‫این حق ما احت��رام م ی گذارد‪ .‬ادامه فعالیت تاسیس��ات ما‬ ‫مساله دیگری اس��ت که باید به ان اش��اره کرد؛ هم فردو و‬ ‫هم نطنز ب��ه کار خود ادامه م ی دهن��د و هیچ کدام تعطیل‬ ‫نش��ده اند‪ .‬همچنین لغو بخش��ی از تحریم ها نیز صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬البته اینها هدف نهایی ما نبود‪ ،‬بلکه عواملی‬ ‫بود که به ایجاد فضایی مثبت کمک م ی کند تا در این فضا‬ ‫مذاکره کنیم؛ این مساله رخ داده اس��ت‪ .‬ما در حال مذاکره‬ ‫هستیم؛ مذاکرات متوقف نشده و به بن بست نرسیده است‪.‬‬ ‫امیدواریم قبل از اینکه زمان توافق گام اول به پایان برسد‪،‬‬ ‫ما به توافق نهایی دس��ت پیدا کنیم‪ .‬اگ��ر احیانا به توافق‬ ‫نهایی نرس��یم‪ ،‬م ی توانی��م بگوییم که این رون��د ناموفق‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫البته این صدا این مس�اله را نی�ز مطرح م ی کند‬ ‫که اس�تیضاح اقای ظریف بس�یار جدی است و‬ ‫مجلس تصمیم گرفته اس�ت به علت شکست‬ ‫توافقنامه ژنو‪ ،‬ایش�ان را اس�تیضاح کند‪ .‬اما در‬ ‫عین حال م ی گویند تا زمان اعالم شکست این‬ ‫توافقنام�ه صبر م ی کنیم ک�ه نگویند مجلس با‬ ‫فضا‪ ،‬رو ب�ه جلوس�ت و تقریبا همان‬ ‫فضایی است که فکر م ی کردیم‬ ‫تالش ما بر این است تا قبل از ‪ 30‬تیر‬ ‫(‪ 20‬جوالی) که موعد به پایان رسیدن گام‬ ‫اول است‪ ،‬به توافق برسیم‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫در توافق نهایی دیگر مساله مشوق‬ ‫مطرح نیس�ت بلکه بحث برداشته شدن‬ ‫تحری م هاست‬ ‫انچه در توافق ژنو ب�رای ما مهم بود‪،‬‬ ‫این بود که غن ی سازی را تثبیت کنیم تا انها‬ ‫به غن ی سازی ما احترام بگذارند‬ ‫از این پس‪ ،‬بررس ی های الزم پیش از‬ ‫عزیمت هیات های اروپایی به تهران انجام‬ ‫خواهد گرفت‬ ‫استیضاح ظریف باعث شکس�ت توافقنامه ژنو‬ ‫شد‪ .‬ش�ما که رفت و امد زیادی به مجلس دارید‪،‬‬ ‫تا چه حدی این موضوع را جدی م ی بینید؟‬ ‫من قصد ندارم وارد مس��ائل سیاست داخلی شوم؛‬ ‫اصال در حوزه من نیست و بلد هم نیستم‪( .‬خنده) با این حال‬ ‫م ی توانم بگویم که مجلس در کلیت خود بس��یار مثبت و‬ ‫حامی مذاکرات هسته ای است‪.‬‬ ‫یک تیم حقوقدان به تی�م مذاکره کننده اضافه‬ ‫شده و برخی این انتقاد را مطرح م ی کنند که چرا‬ ‫این افراد را از ابت�دا با خود هم�راه نکردید‪ .‬انها‬ ‫معتقدند ایراداتی که در توافقنامه ژنو وجود دارد‪،‬‬ ‫به این دلیل است که این حقوقدان ها در ان زمان‬ ‫در کنار تیم مذاکره کننده نبودند‪ .‬ماجرای اضافه‬ ‫ش�دن این حقوقدان ها چیس�ت؟ ایا ب�رای رفع‬ ‫ضع ف های سابق است یا به منظور تقویت روند‬ ‫فعلی صورت گرفته است؟‬ ‫توافق ژنو یک توافق مقدماتی بود و توافق نهایی‪،‬‬ ‫توافق جامع است‪ .‬ما در توافق ژنو هم از حقوقدانان مختلفی‬ ‫استفاده م ی کردیم که در راس انها خود اقای ظریف بود که‬ ‫تخصص ایش��ان‪ ،‬حقوق بی ن الملل اس��ت و در این رشته‪،‬‬ ‫مدرک دکت��را دارند‪ .‬در ش��رایط فعلی احس��اس کردیم که‬ ‫به دلیل نزدیک ش��دن به مراحل جدی تر مذاکرات و ورود‬ ‫به مرحله نگارش متن‪ ،‬الزم اس��ت که این مش��ورت های‬ ‫حقوقی بیشتر‪ ،‬فشرده تر و جدی تر شود‪ .‬از این رو از تعدادی‬ ‫از حقوقدانان دعوت کردیم که به تیم مذاکره کننده کمک‬ ‫کنند؛ چراکه وقتی ما وارد مذاکرات م ی شویم‪ ،‬ممکن است‬ ‫هر کلمه ای بار خود را داشته باشد و هر جمله ای سنگینی‬ ‫خود را داشته باش��د و ما از مشورت ها و کمک های حقوقی‬ ‫انها بهره خواهیم گرفت‪.‬‬ ‫منتقدان م ی گویند پولی ک�ه در توافق ژنو مقرر‬ ‫شده به ایران بدهند‪ ،‬پول قاب ل توجهی نیست‪ .‬ما‬ ‫برای گرفتن نفس پول بر سر این مساله توافق‬ ‫کردیم یا برای سس ت شدن پای ه های تحریم؟‬ ‫ب رای ایج��اد فضای مثب��ت بود‪ .‬انچ��ه در توافق‬ ‫ژنو ب رای ما مه��م بود‪ ،‬این ب��ود که غن ی س��ازی را تثبیت‬ ‫کنیم ت��ا انها به غن ی س��ازی ما احت��رام بگذارن��د‪ .‬این کار‬ ‫صورت گرفت و بقی��ه توافقات ب رای ایج��اد فضای مثبت‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬برداشته ش��دن تحریم خودرو‪ ،‬تحریم قطعات‬ ‫هواپیم��ا و‪ ...‬از مهم ترین مس��ائلی بود ک��ه در این زمینه‬ ‫انجام گرفت‪ .‬هدف اصلی این بود که بخش��ی از تحریم ها‬ ‫لغو شود و مقداری از پول ها ازاد شود؛ ما در توافق ژنو خیلی‬ ‫در خص��وص مق��دار و مبلغ پ��ول چانه نزدی��م‪ .‬هر جایی‬ ‫که به مس��اله اموال بلوکه شده رس��یدیم‪ ،‬گفتیم که مبلغ‬ ‫اهمیت زیادی ندارد‪ ،‬مهم این اس��ت که ش��ما ب��ا این کار‬ ‫حس ن نیت خود را نش��ان دهید‪.‬عزت ما اقتضا نم ی کرد که‬ ‫درخصوص مبلغ چانه بزنیم‪ ،‬مهم غن ی سازی بود که به ان‬ ‫رسیده بودیم‪.‬‬ ‫پس نفس پول اهمیتی نداشت‪.‬‬ ‫پول ب رای ما مالک نبود‪ .‬م��ا قصد خرید و فروش‬ ‫نداشتیم که بخواهیم با طرف مقابل داد و ستد یا چانه زنی‬ ‫کنیم‪ .‬توافق ژنو یک توافق مقدماتی اس��ت و هدف اصلی‬ ‫ان‪ ،‬ایجاد فضای مثبت ب رای مذاکرات است‪ .‬این فضا چگونه‬ ‫ایجاد م ی شود؟ باید هر دو طرف اقدامات مثبتی انجام دهند‬ ‫و این از طریق برداشته شدن برخی تحریم ها‪ ،‬احترام به حق‬ ‫غن ی سازی ما و ازاد کردن بخشی از پول ها انجام شده است‪.‬‬ ‫بحث دیگری ک�ه مطرح م ی کنند و به ش�خص‬ ‫ش�ما مربوط م ی ش�ود این اس�ت که چ�را اقای‬ ‫عراقچ�ی ان ط�ور ک�ه امریکای ی ه�ا صحب�ت‬ ‫م ی کنند‪ ،‬ح�رف نم ی زن�د؟ ای�ا ای�ن تاکتیک از‬ ‫طرف شماس�ت که ما وارد این مجادالت لفظی‬ ‫نش�ویم؟ ش�اید بتوان این ط و ر گفت که از زمان‬ ‫اغ�از مذاک�رات جام�ع‪ ،‬ادبی�ات امریکای ی ها در‬ ‫قبال ای�ران بهتر ش�د‪ .‬ای�ا از جانب م�ا تذکری‬ ‫ب�ه انه�ا داده ش�د و بحث�ی ص�ورت گرفت�ه‬ ‫است؟‬ ‫بحث و تذکر که دائما وج��ود دارد‪ .‬اما مثب ت کردن‬ ‫فضا فق��ط به رفتاره��ا مربوط نم ی ش��ود‪ ،‬بلک��ه در گفتار‬ ‫هم هس��ت‪ .‬من مدعی هس��تم که ما هیچ گاه در مقابل‬ ‫امریکای ی ه��ا ک��م نیاورده ایم و ه ر چ��ه انه��ا گفته اند در‬ ‫س��طح متعادل به انها جواب داده ایم‪ .‬البت��ه این موضوع‪،‬‬ ‫پیچیدگ ی های خاص خود را دارد ولی ما همواره این مساله‬ ‫را رعایت کرده ایم که هیچ کدام از حرف های انها را ب ی پاسخ‬ ‫نگذاریم‪ .‬در مقابل تمام حرف ها و ادعاهای انها ایستاده ایم‬ ‫که نمونه اخیر ان‪ ،‬وی��زای اقای ابوطالبی ب��ود‪ .‬ما در این‬ ‫مساله بسیار محکم برخورد کردیم و با وجود تمایالت انها‬ ‫و ش��ایعاتی که ایجاد کردند‪ ،‬محک��م روی گزینه خودمان‬ ‫ایستادیم‪.‬‬ ‫البته اخباری منتشر ش�د که حاکی از جایگزین‬ ‫شدن شما به جای اقای ابوطالبی برای حضور در‬ ‫نیویورک بود‪ .‬این خبر تا چه حدی درست بود؟‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫اصال صحت ن��دارد‪ .‬ما اقای ابوطالب��ی را معرفی‬ ‫کردیم‪ ،‬ایش��ان گزینه ماس��ت و فعال هم قصد جایگزینی‬ ‫نداریم‪ .‬من پیش��تر هم به صراحت این موض��وع را مطرح‬ ‫کرده ام‪ .‬اینکه چرا ش��ایعه پی رامون من ش��کل گرفت‪ ،‬باید‬ ‫از کسانی پرس��یده شود که ش��ایعه درس��ت کردند؛ اما نه‬ ‫رفتن من به نیوی��ورک صحت دارد و نه جدا ش��دنم از تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای‪ .‬بنده و اقای تخت روانچی در خدمت‬ ‫اقای دکتر ظریف‪ ،‬تیم بسیار هماهنگی هستیم و به خوبی‬ ‫با هم کار م ی کنیم‪ .‬البته فکر م ی کنم منش��ا این ش��ایعه‪،‬‬ ‫مقاله ای بود که المانیتور درباره من نوش��ت ولی نم ی دانم‬ ‫علت و انگیزه نوش��تن این مقاله چه بود‪ .‬ولی فکر م ی کنم‬ ‫این موضوع که برخی رس��انه ها اع�لام کردند امریکای ی ها‬ ‫به حض��ور بن��ده در نیویورک تمای��ل دارند‪ ،‬بیش��تر یک‬ ‫شیطنت است‪.‬‬ ‫نسبت به این مساله احساس خوبی ندارید؟‬ ‫خیر‪ .‬اتفاق��ا در همان مقاله امده ب��ود که من یک‬ ‫دیپلمات حرفه ای جمهوری اسالمی هستم و هر جا بوده ام‪،‬‬ ‫سرسختانه از منافع ملی کشورم دفاع کرده ام و در مذاکرات‬ ‫نیز به همین ترتیب خواهد بود این فضاسازی های نادرست‬ ‫را نم ی پسندم‪ .‬به هر حال ما قصد تغییر گزینه معرف ی شده‬ ‫را نداریم و از طریق س��ازوکارهایی که پی ش بینی شده این‬ ‫موضوع را پیگیری م ی کنیم‪.‬‬ ‫یکی از روزنام ه نگاران امریکایی مقاله ای نوشته‬ ‫بود که در ان از وقوع چنین مساله ای در شرایط‬ ‫فعلی ابراز تاسف شده بود و اینکه دولت امریکا‬ ‫دوست نداشت چنین ش�رایطی درباره نماینده‬ ‫ایران در سازمان ملل پیش بیاید‪.‬‬ ‫گاه��ی اوق��ات ش��رایطی ایج��اد م ی ش��ود که‬ ‫سیاستمداران در وضعیت دشواری قرار م ی گیرند‪.‬‬ ‫خوب مطرح کنند!‬ ‫همی ن طور اس��ت؛ ول��ی مذاکره حقوق بش��ر که‬ ‫نم ی کنیم! ما چالش های مختلفی با غ رب ی ها داریم که یکی‬ ‫از مهم ترین انها‪ ،‬پرونده هس��ته ای بوده است‪ .‬چالش های‬ ‫مفصل! در خصوص رفتار پارلمان اروپا بحث ش��د‬ ‫و ما از رفت��ار پارلمان اروپا به ش��دت انتق��اد کردیم‪ .‬جالب‬ ‫اینجاس��ت که م ی گفتند اگر اعضای پارلم��ان اروپا بدانند‬ ‫که تا این حد در ای ران به انها اهمیت داده م ی ش��ود‪ ،‬خیلی‬ ‫خوش��حال م ی ش��وند‪( .‬خنده)‪ .‬چراکه پارلم��ان اروپا نقش‬ ‫چندان��ی در سیاس��ت های اروپایی ن��دارد و تصمیماتش‬ ‫الزام اور نیس��ت‪ .‬مش��ارکت مردم در انتخابات پارلمان اروپا‬ ‫هم بس��یار پایین اس��ت و اعضای ان با رای بسیار پایینی‬ ‫انتخاب م ی ش��وند‪ .‬به طور کل��ی پارلمان اروپا در ش��ان و‬ ‫ما اعالم کرده ایم که هیات های اروپایی باید از این‬ ‫به بعد شرایطی را که وجود دارد قبول کنند و بدانند که نباید‬ ‫ناهماهنگ با برنامه ریزی های صورت گرفته‪ ،‬عمل کنند و‬ ‫وارد مقوالت دیگر شوند‪ .‬از این پس‪ ،‬بررس ی های الزم پیش‬ ‫از عزیمت هیات های اروپایی به ته ران انجام خواهد گرفت‪.‬‬ ‫ماجرای قسط چهارم اموال ایران به کجا رسید؟‬ ‫تا جایی که ب��ه وزارت خارجه و تواف��ق ژنو مربوط‬ ‫م ی شود‪ ،‬مبالغی که باید ب راساس این توافق ازاد م ی شد‪ ،‬در‬ ‫موعد خود پرداخت شده و به حساب بانک مرکزی واریز شده‬ ‫اس��ت‪ .‬بانک مرکزی در خصوص نحوه رفتار با این پول ها‬ ‫تصمیم خواهد گرفت‪.‬‬ ‫اخیرا یک فایل صوتی منتس�ب به جنابعالی در‬ ‫فضای مجازی و برخی رس�انه ها منتشر شده و‬ ‫مدعی شده اند که نظر شما با نظر رئی س جمهور‬ ‫در خصوص توافق ژنو و موضوع شناس�ایی حق‬ ‫غن ی سازی ایران در ان توافق مغایرت دارد‪.‬‬ ‫جدا تعجب م ی کنم که چطور سخنان یک جلسه‬ ‫خصوصی این طور ناقص و تحریف شده منتشر م ی گردد‪.‬‬ ‫من مهم نیستم‪ ،‬پایبندی به اخالق و راستگویی و امانتداری‬ ‫هم به کن��ار‪ ،‬ولی چرا منافع ملی و مواض��ع مذاکراتی را در‬ ‫معرض خطر ق��رار م ی دهند؟ جدا نگرانم ک��ه اینطور بازی‬ ‫با منافع ملی‪ ،‬ب رای اه��داف کوتاه مدت سیاس��ی‪ ،‬تا کجا‬ ‫م ی خواهد پیش برود؟ ما در مرحله حس��اس و پیچیده ای‬ ‫از مذاکرات قرار داریم‪ .‬این ادعاهای ب ی پایه و اس��اس مغایر‬ ‫با منافع ملی بوده و در راستای اهداف بیگانگان و دشمنان‬ ‫ای ران اس�لامی قرار دارد‪ .‬امی��دوارم همه رس��انه ها حفظ‬ ‫منافع ملی کش��ور و احقاق حقوق هس��ته ای ملت بزرگ‬ ‫ای ران را اولویت خود قرار داده و حواش��ی را کنار بگذارند‪ .‬در‬ ‫ابتدای مصاحبه گفتم و باز هم تک��رار م ی کنم‪ ،‬همانگونه‬ ‫که رئی س جمهور محترم نیز در نامه خ��ود به مقام معظم‬ ‫رهبری اشاره فرموده اند‪ ،‬توافق ژنو صراحتا حقوق هسته ای‬ ‫کشورمان را به رسمیت شناخته و با پذیرش ادامه غن ی سازی‬ ‫در ای ران‪ ،‬حق غن ی سازی جمهوری اسالمی ای ران را تثبیت‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫ولی ما مذاکره م ی کنیم که حقوق مان را بگیریم‬ ‫و تحری م ها لغو شود‪.‬‬ ‫در مذاکراتی که بعد از ص�دور قطعنامه پارلمان‬ ‫اروپا داش�تید‪ ،‬اقای ظریف با خانم اشتون بحث‬ ‫کردند؟‬ ‫ب ا توج�ه ب�ه اتفاقات�ی ک�ه در س�فرهای اخی�ر‬ ‫اروپای ی ه�ا ب�ه ته�ران رخ داد‪ ،‬چ�ه پروتکلی در‬ ‫خصوص سفر این هیات ها دارید؟‬ ‫سیاست‬ ‫ما در مذاکرات هس�ته ای با غرب‪ ،‬درباره مساله‬ ‫حقوق بش�ر هم مذاکره م ی کنیم؛ چون مس�اله‬ ‫تحری م ها را درخصوص مس�اله حقوق بشر هم‬ ‫مط�رح کرده ان�د و فض�ا را دارند به این س�مت‬ ‫م ی برند‪.‬‬ ‫بعدی‪ ،‬مس��ائلی همچون حقوق بشر‪ ،‬س��وریه‪ ،‬فلسطین‪،‬‬ ‫صلح خاورمیانه‪ ،‬سلطه طلبی امریکا و‪ ...‬است‪ .‬کسانی که‬ ‫ای راد م ی گیرند و م ی گویند چرا امریکا یا پارلمان اروپا چنین‬ ‫حرف هایی را درباره حقوق بش��ر م ی زنند‪ ،‬مگر قرار بود انها‬ ‫این حرف ها را نزنند؟! دعوای ما با انها تمام نشده است‪ .‬شاید‬ ‫ته دل انها این اس��ت که چرا ما با انها دوست نشده ایم که‬ ‫با ما این طور دش��منی م ی کنند‪( .‬خنده) بنده واقعا تعجب‬ ‫م ی کنم‪ .‬م ی گویند چرا اروپا از وضعیت حقوق بش��ر ما ای راد‬ ‫م ی گیرد؟ این مس��اله از همان ابتدای انقالب بوده است ما‬ ‫که با انها دوست و شریک نشده ایم‪ .‬ما که ب رای حل موضوع‬ ‫حقوق بشر و فلسطین مذاکره نکرده ایم‪ .‬موضوعات مورد‬ ‫اختالف ما به قوت خود باقی است و مشکالت ما با امریکا‬ ‫و اروپا کماکان ادامه خواهد داش��ت‪ .‬م��ن قبال هم گفته ام‬ ‫که امریکا همان امریکای قبل اس��ت و طبیعی اس��ت که‬ ‫وضعیت حقوق بشر ما را قبول نداشته باشد و اگر ان مساله‬ ‫هم ختم ش��ود‪ ،‬موضوع جدیدی ب رای دشمنی با ای ران پیدا‬ ‫م ی کند‪ ،‬ما هم در مقابل انها ایس��تاده ایم‪ .‬مبارزه ادامه دارد‬ ‫و این گونه نیست که با عقد یک توافق هسته ای‪ ،‬ما با انها‬ ‫دوست شویم‪ .‬اصول و خط قرمزهای ما‪ ،‬همچون مخالفت‬ ‫با استکبار‪ ،‬مقابله با زورگویی و س��لطه طلبی و ‪ ...‬کماکان‬ ‫برقرار اس��ت و موضع م��ا در قبال فلس��طین و خاورمیانه‬ ‫تغییر نکرده اس��ت‪ .‬به طور کلی دیدگاه های ما س��ر جای‬ ‫خود اس��ت و دیدگاه های انها هم تغییری نکرده اس��ت‪ .‬ما‬ ‫مس��اله هس��ته ای را که یکی از موضوعات مورد اختالف‬ ‫اس��ت‪ ،‬مدیریت م ی کنیم و نباید کس��ی توقع داشته باشد‬ ‫که اگر این موضوع فیصله یافت موضوع حقوق بشر مطرح‬ ‫نش��ود‪ .‬اگر توقع دارند که ما با امریکا دوست شویم‪ ،‬هرگز‬ ‫این طور نیست‪.‬‬ ‫جایگاهی نیست که ما به ان اهمیت چندانی بدهیم با این‬ ‫حال ما اعتراض خود را به خانم اشتون و هیات اروپایی قویا‬ ‫منتقل کردیم‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫گزارش‬ ‫ادامه داستان ظریف و مخالفانش‬ ‫برخی نمایندگان از شکست‬ ‫توافق ژنو خبر داده اند‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪2‬‬ ‫محمد جواد ظریف هفته گذشته بار دیگر در صدر‬ ‫اخبار رسانه ها قرار گرفت‪ .‬او که به تازگی از سفر وین بازگشته‬ ‫بود با موج جدیدی از انتقادها در پارلمان مواجه شد که حتی‬ ‫خبر از اس��تیضاح او نیز مطرح ش��ده بود‪ .‬منتق��دان ظریف‬ ‫همچنان م ی گویند که او در توافق ژنو راه درستی را طی نکرده‬ ‫و هر چه م ی گذرد بر اعتراضشان بیشتر تاکید م ی کنند‪.‬‬ ‫مهمترین و اصل ی ترین این منتقدان حمید رسایی بود‪.‬‬ ‫او در مصاحب ه ای عنوان کرد که توافق ژنو شکس��ت خورده‬ ‫و نمایندگان نیز ب رای اس��تیضاح محمد ج��واد ظریف جدی‬ ‫هستند‪ .‬به زعم او نمایندگان فعال ب رای استیضاح دست نگه‬ ‫داشته اند تا شکست توافق ژنو به پای انها نوشته نشود‪.‬‬ ‫اما این تم��ام انتقادات رس��ایی به ظریف نب��ود‪ .‬او در‬ ‫نطق میان دستور خود انتقادات بیش��تری را متوجه وزیر امور‬ ‫خارجه ساخت‪ .‬او که بیشترین اعتراضش به متن توافق ژنو‬ ‫باز م ی گردد در این نطق نیز گفت‪« :‬متاس��فانه مدتی است‬ ‫دولت محترم در قالب توافقنامه ای ک��ه در خصوص پرونده‬ ‫هس��ته ای پذیرفته‪ ،‬به دلی��ل امتیازات متعددی ک��ه داده و‬ ‫امتیازات حداقل ی ای که س��تانده‪ ،‬سبب جری شدن دشمنان‬ ‫دیرینه انقالب اسالمی ش��ده تا جایی که جبهه استکبار هر‬ ‫روز با ادعایی تازه نه تنها توهینی جدید م ی کند که در مقابل‬ ‫انفعال مدی ران سیاست خارجی‪ ،‬یک گام پیش م ی نهد‪ .‬دولت‬ ‫محترم نیز به دلیل اینکه تمام تخم مرغ های خود را در سبد‬ ‫برداشتن تحریم های ظالمانه قرار داده و هیچ طرح اقتصادی‬ ‫مبتنی بر توان داخلی را مدنظر ندارد‪ ،‬ب��ا انفعال در ب رابر این‬ ‫زیاده خواه ی ها تالش م ی کند تا توافقنامه ژنو را به سرانجام‬ ‫برساند و به زعم خود تحریم ها را بردارد و گشایشی در زندگی‬ ‫مردم ایجاد کند‪ .‬همین نکته سبب ش��ده تا جبهه استکبار‪،‬‬ ‫سیاست تحقیر و تحمیل را در پیش بگیرد‪ ».‬وی در همین‬ ‫رابطه گفت‪« :‬توافقنامه ژنو به بن بست رسیده و بدون تردید‬ ‫به دلیل برخورداری این متن از واژه های کش دار و مبهم و به‬ ‫دلیل متناقض بودن ان با برخی معاهدات بی ن المللی از جمله‬ ‫معاهده ‪ NPT‬که استفاده صلح امیز و غن ی سازی در مصارف‬ ‫صلح امیز را حق تمامی اعضا از جمله ای ران م ی داند و به دلیل‬ ‫خوی اس��تکباری ‪ 5+1‬و زیاده طلب ی های انها بدون شک به‬ ‫مرحله نهایی نخ واهد رسید‪ ».‬حمید رسایی در ادامه سواالتی را‬ ‫یدانستید که ب ر اساس توافقنامه‬ ‫نیز مطرح کرد‪ .‬او گفت‪« :‬ایا م ‬ ‫ژنو تمام تحریم های سازمان ملل‪ ،‬اتحادیه اروپا و امریکا که‬ ‫به بهانه نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم وضع شده‪،‬‬ ‫همچنان باقی م ی ماند! ایا م ی دانستید که ب ر اساس توافقنامه‬ ‫ژنو دولت ای ران تعهداتی بیش از معاهده ‪ NPT‬را پذیرفته و‬ ‫بر این اس��اس باید با تعریف طرف مقابل فعالیت هسته ای‬ ‫خود را تنظیم کنیم! ایا م ی دانس��تید که ای ران ب ر اساس این‬ ‫توافقنامه پذیرفته که قطعنامه های شورای امنیت را به شکل‬ ‫رضایت بخشی به سرانجام برساند! و ب ر اساس یکی از موارد‬ ‫این قطعنامه ها ای ران باید موشک های دوربرد خود را برچیند!‬ ‫ایا م ی دانس��تید که یکی از مطالبات این قطعنامه ها توقف‬ ‫فعالیت تاسیسات اب سنگین اراک است!‬ ‫ایا م ی دانس��تید ک��ه تاکنون هی��چ مبلغ��ی از اموال‬ ‫جمهوری اسالمی که وعده داده شده بود به حساب جمهوری‬ ‫اسالمی واریز نشده!»‬ ‫ماجرای حقوقدان ها به روایت رسایی‬ ‫رسایی در ادامه گفت‪« :‬اما جناب اقایان روحانی و ظریف‪،‬‬ ‫امروز خود به خوبی متوجه شده اند که توافقنامه ژنو به دلیل‬ ‫محتوای غیرحقوقی‪ ،‬مبهم و کشدار به متنی تبدیل شده که‬ ‫انواع و اقسام تفاسیر از ان قابل برداشت است و همین نکته‬ ‫سبب زیاده خواهی ‪ 5+1‬شده است‪ .‬از همین روست که اخی را‬ ‫جناب اقای روحانی و ظریف‪ ،‬تصمی��م گرفته اند تا تیمی از‬ ‫حقوقدانان را در مذاکرات همراه خود کنند‪ .‬ای کاش این اقدام‬ ‫قبل از پذیرش این متن غیرحقوقی و در زمانی که منتقدان‬ ‫خود را با انواع و اقسام اتهامات م ی نواختند‪ ،‬صورت م ی گرفت‪.‬‬ ‫زیاده طلب ی های طرف غ ربی و سوءاستفاده های انها از این متن‬ ‫غیرحقوقی و مبهم و مطالبات مداخله جویانه طرف مقابل از‬ ‫جمله ورود انها به مباحث موشکی‪ ،‬منع تحقیقات و پیشرفت‬ ‫هسته ای در کنار طرح درخواست های نامشروع و غی ر انسانی‬ ‫به عنوان مطالبات حقوق بشری و نامشروع دانستن انتخابات‬ ‫یازدهم ریاست جمهوری و در اخرین مرحله عدم صدور ویزای‬ ‫نماینده جمهوری اسالمی در مقر سازمان ملل‪ ،‬همه و همه‬ ‫نش��ان م ی دهد که توافقنامه ژنو به بن بست رسیده و عمال‬ ‫ما با انها نم ی توانیم به توافقی برس��یم‪ ».‬همس��و با حمید‬ ‫کزاده نیز گفت‪« :‬مذاکرات هسته ای‬ ‫رس��ایی‪ ،‬مهدی کوچ ‬ ‫ای ران شکس ت خورده و رفتارهای اروپا و امریکا نیز بیانگر این‬ ‫موضوع است‪ .‬اطالعات و ارزیابی من از گفته های مسئوالن‬ ‫داخلی و خارجی این است که توافقنامه هسته ای به بن بست‬ ‫رسیده است‪».‬‬ ‫البته پذیرش این بحث ب رای افرادی که پیشنهاد دهنده‬ ‫ان در داخل کشور بودند سخت اس��ت و پذیرش ان در زمان‬ ‫اعالم این موض��وع تاثی ر گ��ذار خواهد بود‪ .‬نماین��ده ته ران‬ ‫در مجلس ش��ورای اس�لامی با اش��اره به اینکه رفتارهای‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا نش��ان از شکس��ت این توافقنامه ها‬ ‫دارد‪ ،‬گفت‪« :‬اخی��را یک��ی از گروه های اروپایی س��فر خود‬ ‫به ای��ران را لغو کرد زی��را انها درخواس��ت دیدار با کس��انی‬ ‫را داش��تند که در دادگاه ای��ران محکومن��د‪ .‬از طرفی دیگر‬ ‫‪ 4/2‬میلیارد دالر قرار بود طی پنج نوبت ازاد شود که تاکنون‬ ‫دو قس��ط بیش��تر ازاد نش��ده و اینکه ما حق برداشت از این‬ ‫مبلغ را هم نداریم‪ .‬رفتارهای انها تحقی ر امیز است‪ .‬انها طی‬ ‫بیانی ه های خود ش��رایطی را بیان م ی کنند که از جمله انها‬ ‫ازادی همجن س بازی است و اینگونه مباحث نشان م ی دهد‬ ‫که انها درصدد تحقیر ملت ای ران هستند‪».‬‬ ‫واکنش ها به نطق رسایی‬ ‫این اظهارات حمید رس��ایی اما با واکن��ش نمایندگان‬ ‫مجلس مواجه شد‪.‬احمد شوهانی‪ ،‬عضو کمیسیون امنیت‬ ‫ملی و سیاس��ت خارجه در ارتباط با انتقادات رس��ایی گفت‪:‬‬ ‫«اقای رس��ایی با اصل مذاکرات مشکل دارند و این در حالی‬ ‫است که اصل مذاکره بارها مورد تایید مقام معظم رهبری قرار‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫گرفته و زمانی که صحبت از مذاکره به میان م ی اید در واقع‬ ‫یک معامله برد – برد اس��ت و انتظار نم ی رود این یک بازی‬ ‫برد ‪ -‬باخت ب رای یکی از طرفین باشد‪ .‬در روند مذاکرات باید‬ ‫امتیازاتی داد و امتیازاتی گرفت و باید تامل کرد که در موقعیت‬ ‫کنونی چه امتیازی م ی توان داد و چه امتیازی م ی توان گرفت‪.‬‬ ‫چارچوب حقوق هسته ای‪ ،‬منافع ملی و خطوط قرمزجمهوری‬ ‫اسالمی باید در مذاکرات مورد توجه قرار گیرد‪ .‬اقای رسایی به‬ ‫لحاظ سیاسی با دولت روحانی مشکل دارد‪ .‬از انجا که نقطه‬ ‫قوت دولت جدید وزیر خارجه است‪ ،‬رسایی با انتقاد از ظریف‬ ‫به دنبال پیش��برد اهداف سیاسی خود اس��ت‪ ».‬محمدرضا‬ ‫محسن ی ثانی‪ ،‬دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارجه مجلس در ارتباط با انتقادات صریح رس��ایی به دکتر‬ ‫ظریف و تیم هسته ای وی به خبرگزاری اریا گفت‪« :‬متاسفانه‬ ‫برخی ضرورت ها را در سطح اجتماع و مردم درک نم ی کنند‪.‬‬ ‫مجلس جای تسویه حساب های شخصی نیست بلکه باید‬ ‫به مطالبات و نیاز مردم توجه شود‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬دیدگاه رسایی رویکرد مجلس نیست‪.‬‬ ‫اینگونه نگاه‪ ،‬منش‪ ،‬رفتار و گفتمان در اقلیت مجلس است‪.‬‬ ‫کسانی که نتوانسته اند به نتایج سیاسی خود دست پی دا کنند‬ ‫در تقابل با وضعیت موجود به جای در نظر گرفتن مطالبات‬ ‫مردم به دنبال مناقشات سیاسی هستند‪».‬‬ ‫در واکنشی دیگر سی د حسین نقوی حسینی‪ ،‬سخنگوی‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاس��ت خارجی مجلس شورای‬ ‫منتقدان ظریف همچنان می گویند که او‬ ‫در توافق ژنو راه درس�تی را طی نکرده و‬ ‫هر چه می گذرد بر اعتراضش�ان بیش�تر‬ ‫تاکی�د می کنند‪ .‬مهمتری�ن و اصلی ترین‬ ‫این منتق�دان حمید رس�ایی ب�ود‪ .‬او در‬ ‫مصاحب�ه ای عنوان ک�رد ک�ه توافق ژنو‬ ‫شکس�ت خورده و نماین�دگان نیز برای‬ ‫اس�تیضاح محمد ج�واد ظری�ف ج�دی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫شاهد شکستن تحریم ها در ماه های پیش رو هستیم‬ ‫در تحولی دیگر هفته گذشته انتشار یک فایل صوتی‬ ‫منسوب به سی د عباس ع راقچی فضای رس��انه ای را تحت‬ ‫تاثیر قرار داد‪.‬‬ ‫روزنامه وطن امروز که متن این فایل صوتی را پوشش‬ ‫داده ب��ود‪ ،‬ماجرا را اینگون��ه روایت م ی کرد‪« :‬س��ید عباس‬ ‫ع راقچ ی عضو ارش��د تیم مذاکره کننده هس��ته ای اعتراف‬ ‫کرده است که رئی س جمهور درباره به رسمیت شناخته شدن‬ ‫حق غن ی سازی در توافق ژنو‪ ،‬اش��تباه کرده است‪ ».‬عباس‬ ‫ع راقچی که پس از ظریف مسئولیت مذاکرات ای ران و ‪5+1‬‬ ‫را برعهده دارد‪ ،‬پنجش��نبه ‪ 3‬بهمن ‪ 1392‬به قم س��فر کرد‬ ‫و دیدارهایی ب��ا علما و روحانیون درب��اره موضوع توافقنامه‬ ‫ژنو برگزار کرد‪ .‬ع راقچی در یکی از این دیدارها در مدرس��ه‬ ‫معصومیه(س)‪ ،‬پس از س��خنرانی و توضی��ح درباره توافق‬ ‫ژنو با سواالت دقیق طالب این مدرس��ه مواجه شد‪ .‬اگرچه‬ ‫با نظر ع راقچی این نشس��ت خبری نشد و خبرنگاران اجازه‬ ‫حضور در این نشست را نداشتند‪ ،‬اما طالب حاضر در جلسه‬ ‫اطالعاتی درباره اظهارات ع راقچی مطرح کردند‪ .‬در این میان‪،‬‬ ‫یک فایل صوتی نیز از ع راقچی درباره موضوع غن ی س��ازی‬ ‫منتشر شد که محتوای ان بسیار حائزاهمیت است چراکه در‬ ‫این فایل صوتی عباس ع راقچی در پاسخ به سوال یکی از‬ ‫طالب درباره حق غن ی سازی‪ ،‬صراحتا گفته است که ادعای‬ ‫روحانی مبنی بر اذع��ان ‪ 5+1‬به حق غن ی س��ازی ای ران در‬ ‫توافق ژنو اشتباه بوده است‪ .‬به نوشته «وطن امروز» ‪ ،‬ع راقچی‬ ‫در بخشی از برنامه پرس��ش و پاس��خ با روحانیون مدرسه‬ ‫معصومیه با سوال دقیق یکی از طالب مواجه م ی شود‪ .‬این‬ ‫روحانی که تناقضات اظهارات ع راقچی و روحانی در موضوع‬ ‫به رسمیت شناخته شدن حق غن ی سازی ای ران را متوجه شده‬ ‫بود از ع راقچی پرسید باتوجه به اینکه شما م ی گویید امریکا‬ ‫حق غن ی س��ازی ای ران را نم ی پذیرد؛ ایا نامه رئی س جمهور‬ ‫به رهبری بلوف بوده اس��ت ی��ا خیر؟ که مع��اون وزیر امور‬ ‫خارجه پاسخ داد‪« :‬من هم همین را م ی خواهم عرض کنم‬ ‫ببینید‪ ،‬بین خود ما حتی در سطح رئی س جمهور کلمه حق‬ ‫و شناس��ایی حق یک مقداری قاطی شده است‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«اگر اقای رئی س جمهور در نامه شان نوش��تند حق ما را به‬ ‫رسمیت شناخته اند‪ ،‬ایشان اش��تباه کرده اند‪ ».‬در واکنش به‬ ‫انتشار این فایل صوتی «سید عباس ع راقچی» عضو ارشد‬ ‫تیم مذاکره کننده هسته ای با اب راز تعجب از «پخش ناقص‬ ‫و تحریف شده سخنانش در یک جلسه خصوصی» گفت‪:‬‬ ‫«پخش ناقص و تحریف شده این س��خنان در یک جلسه‬ ‫خصوصی تعجب اور اس��ت و نگرانم که این ط��ور بازی با‬ ‫منافع ملی تا کجا م ی خواهد پیش برود؟!» عضو ارشد تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای از همه رسانه ها خواست در شرایطی‬ ‫که مذاکرات به مراحل حساس و پیچیده کنونی رسیده‪ ،‬از‬ ‫بیان اظهارات و ادعاهای ب ی پایه و اساسی که مغایر با منافع‬ ‫ملی و در راستای اهداف بیگانگان و دشمنان ای ران اسالمی‬ ‫است‪ ،‬خودداری کنند‪.‬ع راقچی همچنین به رسانه ها توصیه‬ ‫کرد که منافع ملی کشور و احقاق حقوق هسته ای ملت بزرگ‬ ‫ای ران را قربانی اهداف کوتاه مدت سیاسی خود نکنند‪.‬وی در‬ ‫عین حال تاکید کرد‪« :‬همان طور که رئی س جمهور محترم‬ ‫در نامه خود به مقام معظم رهبری نیز اشاره فرموده اند توافق‬ ‫ژنو صراحتا حقوق هسته ای کشورمان را به رسمیت شناخته و‬ ‫با پذیرش ادامه غن ی سازی در ای ران‪ ،‬حق غن ی سازی جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران را تثبیت کرده است‪».‬‬ ‫هر چه هس��ت ظریف و تیم سیاس��ت خارجی ای ران‬ ‫همچنان با انتقادهای تندی در پارلمان مواجه هس��تند‪ .‬دور‬ ‫جدید مذاکرات ای ران و گروه ‪ 5+1‬به زودی اغاز م ی شود و انگونه‬ ‫که اعضای تیم مذاکره کننده م ی گویند رویدادهای مثبتی ب رای‬ ‫رسیدن به توافق جامع رخ داده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫در واکنشی دیگر حسن روحانی نیز اظهاراتی را در مورد‬ ‫پرونده هسته ای مطرح کرده اس��ت‪ .‬او هفته گذشته در سفر‬ ‫به سیستان و بلوچستان گفت‪« :‬کشور در سال های گذشته‬ ‫به این دو دلیل دارای مشکالت فراوانی بوده که ما با کمک‬ ‫ش��ما مردم با هدایتی که از قانون اساس��ی و رهبری انقالب‬ ‫داریم شاهد شکستن تحریم در ماه های پی ش رو هستیم‪».‬‬ ‫رئی س جمهور با بیان اینکه اولین قدم ها ب رای برداشتن تحریم‬ ‫با تدبیری که دولت از شما مردم اتخاذ کرد برداشته شد و امروز‬ ‫شاهد شکسته ش��دن بخش��ی از تحریم ها هستیم؛ گفت‪:‬‬ ‫«باالتر اینکه دنیا به حق مردم در زمینه حقوق هس��ته ای و‬ ‫غن ی سازی اذعان و اعتراف کرده و قدم به قدم مذاکرات را پیش‬ ‫م ی بریم‪ .‬در این مذاکرات به دنی��ا ثابت می کنیم انچه راجع‬ ‫به ای ران در گذشته گفته ش��ده دروغ است؛ ای ران در پی سالح‬ ‫ی و فناوری را‬ ‫هسته ای نبوده و نخواهد بود اما توس��عه علم ‬ ‫ادامه خواهیم داد و تحریم ظالمانه و ضد حقوق بشری را قدم‬ ‫ماجرای یک فایل صوتی‬ ‫سیاست‬ ‫اسالمی با اشاره به حضور اخیر محمد جواد ظریف در مجلس‬ ‫تاکید کرد‪« :‬با توجه به س��خنان اقای ظریف در کمیسیون‬ ‫امنیت ملی مجلس و تاکید ایش��ان بر رعایت خطوط قرمز‬ ‫نظام در مذاکرات هسته ای موفق شدند اعتماد کمیسیون را به‬ ‫خود جلب کنند‪ .‬اقای ظریف درخواست برگزاری نشس ت های‬ ‫تخصصی با کمیسیون امنیت ملی مجلس را مطرح کردند‬ ‫تا نظر مشترک حاصل شود و به نوعی همکاری متقابل بین‬ ‫مجلس و وزارت خارجه وجود داشته باش��د که این پیشنهاد‬ ‫مورد استقبال نمایندگان کمیسیون قرار گرفت‪ .‬البته هرچند‬ ‫کمک به وزارت خارجه به معنای نادیده گرفتن نقدهای جدی‬ ‫نمایندگان به برخی از مسائل نیست اما م ی توان این نقدها را‬ ‫در فضای صمیمی مورد بحث و بررسی قرار داد و به عبارت‬ ‫دیگر ب��ا تفاهم و گفت وگو مس��ائل ف ی مابی��ن را حل کرد‪.‬‬ ‫روند تعامل��ی وزارت خارجه و مجلس مثبت اس��ت و به طور‬ ‫حتم هماهنگی و اجماع نظر بین کمیسیون امنیت ملی و‬ ‫دستگاه دیپلماسی به موفقیت ما در پیش��برد اهدافمان در‬ ‫توافق نهایی کمک زیادی خواهد کرد‪ .‬درواقع همانطور که‬ ‫اقای ظریف قول داده اند در مذاکرات هسته ای و توافق نهایی‬ ‫باتوجه به خطوط قرمز نظام و منافع ملی کشور حرکت کنند‬ ‫قطعا مجلس هم با این حرکت موافق اس��ت‪ ».‬وی مواضع‬ ‫اخیر ظریف درباره قطعنامه پارلمان اروپ��ا را محکم خواند و‬ ‫گفت‪« :‬کمیسیون امنیت ملی مجلس خواهان حفظ منافع‬ ‫ملی‪،‬رعایت خطوط قرمز نظام و اتخاذ مواضع محکم از سوی‬ ‫وزارت خارجه در سیاس��ت خارجی کشور است‪ ».‬در واکنشی‬ ‫دیگ��ر محمد علی س��بحانی‪ ،‬مدیرکل پیش��ین خاورمیانه‬ ‫وزارت خارجه نیز گفت‪« :‬پرونده هسته ای ای ران و مذاکراتی که‬ ‫انجام م ی شود در چارچوب یک تفاهم ملی صورت م ی گیرد‪.‬‬ ‫مردم به شکلی کامال جدی به دنبال این هستند که مذاکرات‬ ‫با همین شیوه ادامه پی دا کند و پروژه ای که در دوران دولت قبل‬ ‫وجود داشته که بر مبنای تقابل‪ ،‬عدم سازش بی ن المللی بوده‬ ‫است دنبال نشود‪ .‬مردم به دنبال این هستند که در چارچوب‬ ‫یک تعامل‪،‬این مذاکرات به نتیجه برسد‪ .‬این خواست مردم‬ ‫است‪ ،‬چنین فضایی را هم م ی توان در افکار عمومی و هم در‬ ‫نتیجه انتخابات ‪ 23‬خرداد شاهد بود‪ .‬کامال مشخص است که‬ ‫مردم تغییر در روند گذشته را مطالبه م ی کنند‪ .‬این اتفاقی است‬ ‫که در حوزه سیاست و پرونده هسته ای افتاده و البته اکثریت‬ ‫مجلس و همچنین بخش های گسترده ای از حاکمیت این‬ ‫روند را تایید م ی کنند‪ .‬بناب راین صحب ت هایی از این دس��ت‬ ‫باعث تعجب م ی شود و من تردید ندارم که نه فقط ما از شنیدن‬ ‫چنین جمالت و الفاظی تعجب م ی کنیم‪ ،‬بلکه همه دنیا چه‬ ‫انهایی که مخاطب این صحب ت ها هستند و چه انهایی که‬ ‫م ی شنوند تعجب خواهند کرد‪».‬‬ ‫سفیر پیشین ای ران در لبنان در مورد دلیل ورود به این‬ ‫گونه مس��ائل ب رای نقد دیپلماس��ی متفاوت دولت یازدهم‬ ‫م ی گوید‪« :‬اصال طرح چنین مس��ائلی دور از ش��ان جایگاه‬ ‫سیاسی مجلس است و ورود به این مسائل در حوزه سیاست‬ ‫اصال ضرورتی ندارد‪ .‬یقینا خانم ش��رمن یا مقامات اروپایی‬ ‫و غ ربی هم با ش��نیدن این صحب ت ها تعجب م ی کنند‪ .‬من‬ ‫ه��م عکس العملی جز تعج��ب کردن در مقاب��ل این گونه‬ ‫صحب ت ها ندارم‪ .‬ولی طبیعتا گروه هایی که از روش تهاجمی‬ ‫ دولت گذشته اس��تقبال م ی کردند و مردم در انتخابات اخیر‬ ‫دیدگاه های انها را کنار زدند و به این نگاه رای ندادند‪ ،‬م ی توانند‬ ‫ناراحت و عصبانی باشند اما بهتر است بعضی چارچوب ها را‬ ‫رعایت کنند و ب رای حفظ ش��ان و منزلت جمهوری اسالمی‬ ‫در صحب ت هایشان دقت بیشتری داشته باشند‪ .‬بدون شک‬ ‫مطرح کردن این گونه اتهام ها تنها به دلیل شکست این نوع‬ ‫تفکر در انتخابات ریاست جمهوری است‪».‬‬ ‫س��بحانی معتقد است‪« :‬شاید اش��کاالتی که نسبت‬ ‫به مذاکرات هس��ته ای م ی گی رند وجود داش��ته باشد اما من‬ ‫صحب ت های اقای رس��ایی را به همه کسانی که در مسائل‬ ‫سیاس��ی همفکر ایشان هس��تند نس��بت نم ی دهم و فکر‬ ‫م ی کنم نباید این مسائل را به جناحی نسبت دهیم‪ .‬امیدوارم‬ ‫این صحب ت ها اشتباهی لفظی بوده باشد وگرنه در شان ملت‬ ‫ای ران نیست که حرف هایی گفته شود که ماده خام طنزها و‬ ‫کاریکاتورها قرار بگیرد و دستمایه ای ب رای تمسخر شود‪ .‬من‬ ‫تعجب م ی کنم از اینکه یک نماینده مجلس‪ ،‬کس��ی که در‬ ‫یک جایگاه سیاسی قرار دارد به جای اینکه از منطق مباحثه‬ ‫و مناظره ب رای انتقاد استفاده کند و حرف های خود را به مبانی‬ ‫فکری و عقلی مستند کند به این گونه مسائل م ی پردازد‪».‬‬ ‫به قدم خواهیم شکست‪».‬‬ ‫‪27‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫گام های دیپلماتیک در مداری پیچیده‬ ‫اغاز تدوین پیش نویس توافقنامه نهایی‬ ‫از دور بعدی مذاکرات‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪3‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان در پایان مذاکرات وین‬ ‫تاکید کرد که در تاریخ ‪ 23‬اردیبهشت ماه و در جریان مذاکرات‬ ‫اتی میان ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در وین‪ ،‬تدوین پیش��نویس‬ ‫توافقنامه نهایی اغاز خواهد ش��د‪ .‬اقای دکتر ظریف در این‬ ‫خصوص عنوان کرده اس��ت‪« :‬هنوز کار جدی نیاز اس��ت‪.‬‬ ‫مذاکره با قدرت و صالبت ادام��ه م ی یابد‪ .‬ما اکنون به میانه‬ ‫راه گفت وگو های جامع رسیدیم‪ .‬طرف مذاکره با ای ران باید با‬ ‫واقعیت ای ران هسته ای کنار بیاید‪ .‬مذاکره فقط در اتاق مذاکره‬ ‫صورت م ی گیرد‪ ...‬دیوارهای تحریم در حال فرو ریختن است‪.‬‬ ‫اکثر کشور ها تحریم های یک جانبه را غی ر قانونی م ی دانند‪ .‬ما‬ ‫توافق کردیم «هیچ چیز مورد توافق نیست» تا «همه چیز‬ ‫مورد توافق قرار گیرد»‪ ....‬وارد جزئیات نشده ایم قرار هم نبود‬ ‫در این گفت وگو ها توافق کنیم‪»...‬‬ ‫اغاز تدوی��ن پی ش نوی��س توافقنامه نهای��ی و جامع‬ ‫هسته ای میان ای ران و اعضای ‪ ،5+1‬قواعد بازی دیپلماتیک‬ ‫و سیاسی خاص مربوط به خود را م ی طلبد‪ .‬انچه مسلم است‬ ‫اینکه هنوز بین دو طرف (ای ران و اعضای ‪ )5+1‬اختالفاتی‬ ‫بر س��ر نحوه ورود به برخ��ی مس��ائل و دغدغه های اصلی‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫اصل ی ترین شاخصه مذاکرات هسته ای وین ‪ ،3‬تالش‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬جهت تدوی��ن پیش نویس توافقنامه‬ ‫نهایی بوده است‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬سخت ترین مرحله مذاکرات‬ ‫از این پس اغاز خواهد شد‪.‬وزیر امور خارجه و دیگر اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده هس��ته ای در طول مذاک��رات اخیر بارها‬ ‫از وج��ود برخی اختالفات می��ان دو طرف س��خن به میان‬ ‫اورده و در عین حال اعالم کرده اند ک��ه در برخی موارد نیز‬ ‫س��طح اختالفات قبلی کاهش یافته اس��ت‪ .‬با این حال به‬ ‫دلیل محرمانه بودن مذاکرات مش��خص نیس��ت دقیقا در‬ ‫چه حوزه هایی نقاط اشتراک و اختالف طرفین پررنگ تر یا‬ ‫کمرنگ تر اس��ت‪ .‬البته به نظر م ی رسد نقاط اصلی بحث و‬ ‫متعاقبا اختالف طرفین مربوط به نحوه ادامه فعالیت راکتور‬ ‫اراک‪ ،‬می زان و درصد غن ی سازی اورانیوم‪ ،‬نحوه همکاری های‬ ‫بی ن المللی و مکانیزم و چگونگی رفع تحریم ها باشد‪.‬‬ ‫همان گون��ه که مش��اهده م ی ش��ود‪ ،‬در ه��ر یک از‬ ‫حوزه ه��ای مذک��ور نیاز ب��ه چانه زنی زی��ادی وج��ود دارد‪.‬‬ ‫اظهارنظرهای متعدد مقامات غ ربی و رویکرد عملی مقامات‬ ‫امریکایی و اروپایی نش��ان داده اس��ت که هر ی��ک از این‬ ‫موارد م ی تواند به پاشنه اشیلی جهت سوء تفسیر نسبت به‬ ‫توافقنامه نهایی تبدیل شود‪ .‬سوء تفسیر مقامات امریکایی‬ ‫حول «حق غن ی س��ازی ای ران»‪ ،‬ک��ه اتفاق��ا از اصل ی ترین‬ ‫حقوق مندرج در ان‪.‬پی‪.‬تی محس��وب م ی ش��ود‪ ،‬به خوبی‬ ‫نش��ان م ی دهد که مقامات غ ربی امادگی وافری جهت ارائه‬ ‫سوء تفاسیر غی ر مستند و غی ر مستدل حول مسائل اختالفی‬ ‫هس��ته ای با ای ران دارند‪ .‬از این رو باید بازی پارادوکسیکال‪،‬‬ ‫تبلیغاتی و غی ر حقوقی غرب را در بره��ه فعلی به صورتی‬ ‫جدی رصد کرد‪.‬‬ ‫حرکت موثر در ادوار بعدی مذاکرات هسته ای به طور‬ ‫طبیعی متغیری از «رفتار کلی ای ران و اعضای ‪ »5+1‬در قبال‬ ‫یکدیگر خواهد بود‪ .‬این «متغیر اصلی» را م ی توان با برخی‬ ‫متغیرهای فرع��ی دیگر به صورت همزم��ان و موازی مورد‬ ‫بررس��ی و تحلیل قرار داد‪.‬برخی از ای��ن متغیرهای فرعی‬ ‫عبارتس��ت از‪« :‬می زان امادگی واقعی اعض��ای ‪ 5+1‬ب رای‬ ‫ریس ک پذیری اس��تراتژیک» و «نحوه تاثیرگذاری منازعات‬ ‫خارج از حوزه مساله هسته ای بر میدان مذاکرات» و‪...‬‬ ‫در چنین شرایطی باید از هرگونه پی ش بینی هیجان زده‬ ‫اجتناب کرد و نتیجه مذاکرات را تابعی از رفتار طرف مقابل‬ ‫در خصوص پذیرش حقوق مسلم هسته ای ای ران و نگارش‬ ‫توافقنامه ای قابل قبول (به لحاظ حقوقی و راهبردی) دانست‪.‬‬ ‫بدیهی اس��ت که در این برهه ما نیازمند نوعی خط کشی و‬ ‫ایجاد تفکیک «مفهومی» و «راهبردی» نس��بت به رفتار‬ ‫رقیب هس��تیم‪ .‬در این خص��وص باید حیط��ه مفهومی و‬ ‫مصداقی مربوط به احتماالت پیش رو در مذاکرات را به طور‬ ‫کامل ترسیم کرد‪« .‬عدم تفاهم هسته ای»‪« ،‬تفاهم مطلوب‬ ‫هسته ای»‪« ،‬تفاهم نسبی هس��ته ای»‪« ،‬تفاهم نامطلوب‬ ‫هس��ته ای» و‪ ...‬هر یک باید در قاموس سیاس��ت خارجی‬ ‫کشورمان تعریف و مصداق یابی خاص خود را داشته باشد‪.‬‬ ‫نکته دیگ��ر در خص��وص مذاکرات به ل��زوم «حفظ‬ ‫رویکرد مطالب ه گری ای ران» از اعض��ای ‪ 5+1‬باز م ی گردد‪ .‬در‬ ‫این خصوص الزم است در طول مذاکرات اتی «مطالب ه گری‬ ‫از اعضای ‪ »5+1‬در خصوص نقض حقوق مس��لم ای ران در‬ ‫ان‪.‬پی‪ .‬تی در دستورکار جدی تیم مذاکره کننده هسته ای قرار‬ ‫گیرد‪ .‬در خصوص انچه در میدان مذاکرات هسته ای میان‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬م ی گذرد‪ ،‬باید نس��بت به یک سلسله‬ ‫قواعد و ثوابت توج��ه کامل را مبذول داش��ت‪ .‬واقعیت امر‬ ‫این است که اعضای ‪ 5+1‬در راستای نیل به توافق نهایی‬ ‫با ای ران ناچار به گذار اس��تراتژیک از مواضع خود هس��تند‪.‬‬ ‫اگر این گذار صرفا به س��طوح رفتاری و تاکتیکی و گفتاری‬ ‫محدود شود‪ ،‬عمال نم ی توان س��خنی از رسیدن به توافق‬ ‫نهایی پایدار میان ای ران و اعضای ‪ 5+1‬به میان اورد‪ .‬در این‬ ‫میان ایاالت متحده امریکا نم ی توان��د در عین حفظ ثوابت‬ ‫سیاست خارجی و مبانی استراتژیک خود به توافق واقعی با‬ ‫ای ران دست یابد‪ .‬یکی از فاکتورهای اساسی در این خصوص‪،‬‬ ‫«پیوند راهبردی واشنگتن و تل اویو» است‪ .‬بدیهی است که‬ ‫گذار از خواسته های رژیم صهیونیس��تی به منزله شکستن‬ ‫اسکلت بندی سیاس��ت خارجی امریکا در خاورمیانه خواهد‬ ‫بود‪ .‬با این حال این «گذار مبنایی» و استراتژیک پی ش شرطی‬ ‫اصلی ب رای حصول یک توافق واقعی خواهد بود‪ .‬از این رو‬ ‫واش��نگتن باید میان «تحقق توافق هس��ته ای با ای ران» و‬ ‫«پرداخت هزینه های گذار مبنای��ی از منافع تل اویو» یک‬ ‫گزینه را انتخ��اب کند زی را حصول همزم��ان این دو «جمع‬ ‫نقیضین» محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫نکته بعدی به نحوه مواجهه کشورمان با بحران های‬ ‫داخلی میان اعض��ای ‪( 5+1‬به خصوص بح��ران اوکراین)‬ ‫باز م ی گردد‪ .‬ایاالت متحده امریکا‪ ،‬تروئیکای اروپایی و روسیه‬ ‫در مناطق مختل��ف جهان با گره های کور مهمی دس��ت و‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫امریکا به حرکت سینوسی خود در مذاک رات ادامه میهد‬ ‫‪4‬‬ ‫اظهارات جان کری در بحبوحه مذاکرات هسته ای‬ ‫وین ‪ 3‬نکته ای اس��ت که نم ی ت��وان به س��ادگی از کنار ان‬ ‫گذشت‪ .‬این در حالی است که رویکرد پارادوکسیکال و دوگانه‬ ‫ایاالت متحده امریکا و حرکت سینوسی و زیگزاگی مقامات‬ ‫کاخ س��فید در میدان مذاکرات هس��ته ای ب رای بسیاری از‬ ‫تحلیلگران شناخت ه شده است‪ .‬کری در جلسه کمیته سنا ادعا‬ ‫کرد که ته ران قادر است تا دو ماه دیگر مواد الزم ب رای ساخت‬ ‫بمب هسته ای را تولید کند‪ .‬همچنین جان کری نسبت به‬ ‫هرگونه تواف��ق دوجانبه اقتصادی میان ای ران و روس��یه نیز‬ ‫هش��دار داد‪ .‬وزیر خارجه امریکا در کمیته سنا تصریح کرده‬ ‫است که در صورت نهای ی شدن قرار داد نفتی کاال مقابل نفت‬ ‫ای ران و روس��یه‪ ،‬واش��نگتن تحریم هایی اقتصادی تصویب‬ ‫خواهد کرد و دیپلماس��ی هس��ته ای در مع��رض خطر قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬جان کری ادعا کرده است که مذاکرات‬ ‫هسته ای حداقل سه ماه بیشتر از ضرب االجل طول م ی کشد‪.‬‬ ‫اظهارات وزیر امور خارجه ایاالت متحده امریکا و انتشار کامل‬ ‫ان در اخرین ساعات برگزاری مذاکرات هسته ای وین نشان‬ ‫از تالش جان کری جهت تاثیرگ��ذاری (ه ر چند مقطعی) در‬ ‫یکی از حس��اس ترین برهه های مذاکرات ای��ران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬بوده است‪.‬‬ ‫اصل ی ترین پیامی که از اظه��ارات و رویکرد اخیر جان‬ ‫کری م ی توان اس��تنباط کرد‪ ،‬اس��تمرار رویک��رد «غی ر قابل‬ ‫پی ش بینی» در سیاس��ت هسته ای واش��نگتن در مذاکرات‬ ‫است‪ .‬موضوعی که موید لزوم حفظ نگاه غی ر قابل اعتماد و‬ ‫بدبینانه نسبت به ایاالت متحده امریکاست‪« .‬رابطه با امریکا»‬ ‫و «مدیریت رفتار دشمن» دو مقوله کامال متفاوت از یکدیگر‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬ب ر خالف تصور برخی افراد خوشبین به کاخ‬ ‫سفید‪ ،‬تضادهای موجود میان ای ران و ایاالت متحده امریکا از‬ ‫نوع تضادهای بنیادین و انتاگونیس��تی در عرصه اعتقادی و‬ ‫سیاسی محسوب م ی شود‪ .‬جنایات و اقدامات غی ر قابل توجیه‬ ‫و وقیحانه واش��نگتن در قبال ای ران نیز به این روند دامن زده‬ ‫است‪ .‬در چنین شرایطی اساسا طرح مساله رابطه با امریکا به‬ ‫معنای نادیده گرفتن تضادهای عمیق موجود و گریز از واقعیت‬ ‫است‪ .‬واشنگتن حتی در مقاطع و برهه های حساس به راحتی‬ ‫وابستگان فکری و سیاسی خود در خاورمیانه را قربانی اهداف‬ ‫میان مدت و بلند مدت (و حتی کوتاه مدت) خود کرده اس��ت‪.‬‬ ‫حتی گروه های اسالمگرایی که در مقاطعی فریب دوستی با‬ ‫امریکا را خوردند‪ ،‬پس از مدتی قربانی توطئه های غی ر مستقیم‬ ‫واشنگتن شدند‪ .‬تراژدی تلخی که امروز در مصر م ی گذرد تنها‬ ‫گوشه ای از این ماجراست‪ .‬در چنین شرایطی مذاکرات با غرب‬ ‫باید در راستای «مدیریت رفتار واشنگتن» و ایجاد فضای مانور‬ ‫موثر در عرصه سیاست خارجی کشورمان صورت گیرد‪.‬‬ ‫نکته دیگر اینکه مقامات حزب دموکرات و جمهوریخواه‬ ‫امریکا‪ ،‬به سبب عدول اشکار خود از قوانین رسمی و مدون‬ ‫در خصوص «ممنوعیت س��اخت و اس��تفاده از سالح های‬ ‫ممنوع��ه» که نمون��ه ان را در جری��ان بمباران هس��ته ای‬ ‫هیروش��یما و ناکازاکی و استفاده از س�لاح های شیمیایی و‬ ‫میکروبی در جنگ ع راق (سال ‪ )2003‬مشاهده کردیم‪ ،‬اساسا‬ ‫صالحیت اظهارنظ��ر در خصوص چگونگ��ی و نحوه حل و‬ ‫فصل پرونده هسته ای صلح امیز جمهوری اسالمی ای ران را‬ ‫ندارند‪ .‬این «عدم صالحیت» باید به صورت مکرر به مقامات‬ ‫امریکایی تفهیم شود‪ .‬ایاالت متحده امریکا به سبب دارا بودن‬ ‫سالح های ممنوعه اصل ی ترین ناقض «امنیت بی ن المللی»‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬با این حال چنین کشورهایی سعی دارند‬ ‫در راس و پیش��انی هرگونه حرکت جمعی در راس��تای مهار‬ ‫سالح های هس��ته ای قرار گی رند‪ .‬در این میان ایاالت متحده‬ ‫امریکا و متحدان غربی ان به صورت مداوم بر نقش افرینی‬ ‫اژانس بی ن المللی انرژی اتمی تاکید کرده و قوانین مندرج در‬ ‫اساسنامه های این س��ازمان بی ن المللی را مبنایی ب رای مهار‬ ‫توسع ه طلبی هسته ای در جهان م ی دانند!‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬طرح «مطالعات ادعایی» و «غی ر حقوقی»‬ ‫از س��وی مقامات امریکایی در حالی صورت گرفته است که‬ ‫هیچ گونه دلیل و شاهدی ب رای اثبات ان وجود ندارد‪ .‬در چنین‬ ‫ش��رایطی جان کری به عنوان وزیر امور خارجه امریکا سعی‬ ‫کرده است با اظهارات سلبی خود در بحبوحه مذاکرات وین ‪،3‬‬ ‫روی به «پیچیده کردن بازی» همراه با چاشنی «اثبات نقش‬ ‫کاخ سفید در مذاکرات» بیاورد‪ .‬این بازی ناشیانه قبال نیز در‬ ‫استانه برگزرای سلسله مذاکرات هسته ای در ژنو و حتی پس‬ ‫از امضای توافقنامه موقت نیز از سوی طرف امریکایی صورت‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬بناب راین در عین رصد اظهارات و مواضع جان‬ ‫کری‪ ،‬نباید تسلیم رویکرد ایاالت متحده امریکا در خصوص‬ ‫دفرمه کردن میدان مذاکرات هسته ای و تمرکز زدایی از ای ران‬ ‫در برهه حساس فعلی شد‪ .‬اصرار بر خطوط قرمز هسته ای‬ ‫و داش��ته ها و باورهای موجود خنث ی کنن��ده هرگونه رویکرد‬ ‫تبلیغاتی و سیاسی امریکا در قبال جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫سیاست‬ ‫پنجه نرم م ی کنند‪ .‬یکی از این گره های کور‪ ،‬مساله اوکراین‬ ‫است‪ .‬بدیهی است که با افزایش ضریب تقابل غرب و کاخ‬ ‫کرملین‪ ،‬انها با دو انتخاب کامال متفاوت مواجه خواهند بود؛‬ ‫گزینه نخست کش��اندن دامنه تقابل خود به دیگر حوزه ها‬ ‫و بحران های بی ن المللی و دیگ��ری حل بحران های موازی‬ ‫فیمابینی در راستای تمرکز بیشتر بر نقاط اختالفی مشترک‬ ‫خواهد بود‪ .‬در چنین ش��رایطی باید ب��ازی اعضای ‪ 5+1‬را‬ ‫به گونه ای هدایت کرد که ب��ه انتخاب گزینه دوم روی اورند‪.‬‬ ‫در این خصوص صرفا باید بر «داشته های ذاتی و اکتسابی‬ ‫خود» از جمله توان تاثیرگذاری موث��ر در منطقه و ظرفیت‬ ‫ممتاز ژئوپلتیکی خود اس��تناد کرده و در کنار ان‪ ،‬به تنظیم‬ ‫رفتار طرف های رقیب بپردازیم‪ .‬این اصل ی ترین هنر دستگاه‬ ‫دیپلماسی ماست که بتواند براورد اختالفات درونی اعضای‬ ‫‪ 5+1‬را در راس��تای تامین منافع و حقوق حقه خود هدایت‬ ‫کند‪ .‬همچنین فراموش نکنیم که هر یک از اعضای ‪ 5+1‬به‬ ‫صورت بالقوه م ی توانند در نقش یک «کاتالیزور» در راستای‬ ‫دستیابی به راه حل نهایی یا بالعکس‪ ،‬در نقش یک کارشکن‬ ‫در رسیدن به نقطه پایانی محس��وب شوند‪ .‬ممانعت لوران‬ ‫فابیوس‪ ،‬وزیر امور خارجه فرانسه از امضای توافقنامه ژنو (در‬ ‫ابان ماه امسال) و بازی مس��تقیم کاخ الیزه در زمین تل اویو‬ ‫طی ماه های اخیر‪ ،‬موید همین مساله است‪ .‬از این رو باید در‬ ‫مواجهه با تغییر چهره احتمالی هر یک از اعضای ‪ ،5+1‬حتی‬ ‫چین و روسیه اماده بود‪.‬‬ ‫با این حال نباید اس��تفاده مطل��وب و موثر از ظرفیت‬ ‫«واسطه های تاثیرگذار» در نظام بی ن الملل را فراموش کرد‪.‬‬ ‫«واس��طه گری» و «میانج ی گری» دو واژه کاربردی در علم‬ ‫روابط بی ن الملل محسوب م ی شوند‪ .‬در خصوص حل پرونده‬ ‫هسته ای ای ران باید به ب رانگیختگی ظرفیت واسطه ها روی‬ ‫اورد‪ .‬طی ماه های اخیر ش��اهد س��فر تعدادی از وزرای امور‬ ‫خارجه کشورهای اروپایی به جمهوری اسالمی ای ران بودیم‪.‬‬ ‫اگرچه برخی از این سیاستمداران در سفر خود به کشورمان‬ ‫ش��یطنت هایی را بروز دادند اما میل درونی برخی دیگر به‬ ‫واس��طه گری در خصوص پرونده هس��ته ای ای ران و ایجاد‬ ‫پل اقتصادی و سیاس��ی میان خود و ته ران است‪ .‬در چنین‬ ‫برهه ای باید میان «واسطه گری مطلوب» و «واسطه گری‬ ‫مخرب» تفکیک قائل ش��د‪ .‬در چنین ش��رایطی منظور از‬ ‫واسطه گری «تالش طرف واسطه ب رای تنظیم رفتار رقیب»‬ ‫است‪ .‬در ش��رایطی که خود طرف واس��طه گر جزو یا یکی‬ ‫از رقبای ما باشد‪ ،‬اساسا واس��طه گری معنا ندارد‪ .‬همچنین‬ ‫طرف های واس��طه گر باید حداقل به صورت بالقوه توان و‬ ‫اراده تنظیم رفتار رقیب را (ه ر چند در مقیاسی محدود) داشته‬ ‫باشند‪ .‬در پایان نباید فراموش کرد که مهم ترین رمز موفقیت‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران در میدان مذاکرات هسته ای‪ ،‬حضور‬ ‫با گاردی بس��ته در این اوردگاه دیپلماتیک است‪ .‬حضور در‬ ‫میدان مذاکرات با گارد بسته‪ ،‬به معنای اجتناب از مذاکره یا‬ ‫بر هم زدن غی ر عاقالنه قواعد بازی نیست‪ ،‬بلکه به معنای‬ ‫تالش ب رای «کسب حداکثرها» در ب رابر «اعطای حداقل ها»‬ ‫در یک «میدان نبرد سیاسی» است‪.‬‬ ‫حفظ نگاه محتاطانه مطلق و بدبینانه (به عنوان نگاهی‬ ‫که مقوم حضور ما در میدان مذاکرات خواهد بود) نسبت به‬ ‫رفتار همه اعض��ای ‪ ،5+1‬مخصوصا ایاالت متحده امریکا و ‬ ‫تروئیکای اروپایی از یک س��و و نگاه داش��تن گارد بسته در‬ ‫ب رابر طرف های مقابل مذاکره دو اصل مهم در ادامه مذاکرات‬ ‫محسوب م ی شود‪« .‬خوش بینی» نس��بت به امریکا یا هر‬ ‫یک از شش کشور عضو ‪ 5+1‬خطایی محاسباتی و فکری‬ ‫است که منجر به عدم تمرکز صحیح ما روی رفتارهای واقعی‬ ‫انها خواهد شد‪ .‬حداقل ی ترین دلیل جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫ب رای حفظ نگاه بدبینانه و گارد بسته در ب رابر اعضای ‪،5+1‬‬ ‫نادیده گرفتن حقوق مس��لم ای ران در ان پی تی از سوی این‬ ‫کشورها و اعمال تحریم های یکجانبه و چندجانبه ظالمانه‬ ‫علیه کشور ماست‪.‬‬ ‫«جان کری» و یک بازی تکراری‬ ‫‪29‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫شلیک دوجانبه به ساختمان شیشه ای بروکسل‬ ‫چگونه در وین‪ ،‬وزن سیاسی پارلمان اروپا به چالش کشیده شد؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪5‬‬ ‫صدور قطعنامه اخیر پارلم��ان اروپا در خصوص‬ ‫نحوه تعامل و تقابل اتحادیه اروپا با جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫واکنش های متع��ددی را در کش��ورمان ب رانگیخت‪ .‬صدور‬ ‫این قطعنامه در اس��تانه برگزاری مذاکرات هس��ته ای وین‬ ‫‪ 3‬نشان از هدفمند بودن عامالن و بانیان صدور ان داشت‪.‬‬ ‫حساس��یت این موضوع به اندازه ای بود که طرح س��واالت‬ ‫مربوط به اقدام پارلمان اروپا به دس��تورکار اصلی بسیاری از‬ ‫خبرنگاران ای رانی و غیر ای رانی در نخستین روز از مذاکرات‬ ‫وین تبدیل شد‪.‬‬ ‫در چنین فضایی خبرنگاران مستقر در مرکز رسانه ای‬ ‫وین (‪ )Austria Center‬در انتظار واکنش و موضع گیری‬ ‫رس��می ای ران و گروه ‪ 5+1‬در قبال اقدام اخیر پارلمان اروپا‬ ‫بودند‪« .‬مایکل مان» س��خنگوی کاترین اشتون مسئول‬ ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا مانند همیشه نخستین فردی‬ ‫بود که خود را ب��ه محل برگزاری کنف رانس خبری رس��اند‪.‬‬ ‫مان این بار نیز به سبک و سیاق همیشگی خود سعی کرد‬ ‫نخستین تصویر را از هندس��ه و فضای مذاکرات هسته ای‬ ‫میان ای ران و اعضای ‪ 5+1‬به مخاطب��ان و خبرنگاران ارائه‬ ‫کند‪ .‬با این حال مایکل مان به خوبی م ی دانست که نوک‬ ‫پیکان سواالت خبرنگاران این بار «پارلمان اروپا» را نشانه‬ ‫خواهد گرفت‪.....‬‬ ‫«پارلمان اروپا یک نهاد مس��تقل و نهادی متفاوت از‬ ‫ان نهادی است که کا ترین اشتون ان را نمایندگی م ی کند‪.‬‬ ‫در نتیجه پارلمان اروپا حق دارد هر انچه م ی خواهد بگوید و‬ ‫تصمیم بگیرد‪ .‬اما این قطعنامه هم الزام اور نیست‪ .‬ما ب رای‬ ‫پارلمان اروپا احترام قائلیم اما اقدام انها‪ ،‬تاثیر مستقیمی بر‬ ‫این مذاکرات که توس��ط کا ترین اش��تون و به نمایندگی از‬ ‫جامعه بی ن المللی انجام م ی شود‪ ،‬نخواهد داشت‪».‬‬ ‫اظهارنظ��ر صریح س��خنگوی اش��تون در خصوص‬ ‫غی ر الزام اور بودن قطعنامه اروپا و استقالل مسئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپ��ا از پارلمانی که ب��ه اصل ی ترین نماد‬ ‫اروپای واحد در منطقه «ش��ومان» بروکس��ل تبدیل شده‬ ‫است‪،‬تعجب بس��یاری از تحلیلگران مس��ائل بی ن المللی‬ ‫را ب رانگیخ��ت‪ .‬انچه در اظه��ارات مایکل م��ان نمود دارد‪،‬‬ ‫لحاظ کردن «احترام کلی» در عین «نفی اتصال سیاسی‬ ‫و اجرایی» در اروپاس��ت‪ .‬ایا به راس��تی «اتحادیه اروپا» از‬ ‫«پارلمان اروپا» جداس��ت؟ در غیر این صورت چه جایگاه و‬ ‫نقشی را م ی توان ب رای پارلمان اروپا در نظر گرفت؟‬ ‫نمایندگان پارلمان اروپا هر پنج س��ال یکبار از سوی‬ ‫شهروندان کش��ورهای مختلف عضو اتحادیه اروپا انتخاب‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬پارلمان اروپا به طور مش��ترک با ش��ورای اروپا‬ ‫به قانونگ��ذاری و اتخاذ تصمیم��ات در اتحادیه م ی پردازد‪.‬‬ ‫پارلمان اروپا دارای وظایف و اختیارات گس��ترده ای اس��ت‪.‬‬ ‫پارلمان اروپا بر کمیس��یون اروپا نظ��ارت م ی کند تا جایی‬ ‫که رئیس و اعضای کمیس��یون موظف به اخذ رای اعتماد‬ ‫از پارلمان هس��تند و پارلم��ان م ی تواند ان��ان را به صورت‬ ‫دسته جمعی اس��تیضاح کند‪ .‬پارلمان به همراه شورای اروپا‬ ‫مس��ئولیت تصمیم گیری در مورد بودجه اتحادیه و نظارت‬ ‫بر مصرف ان را دارد‪ .‬از ای��ن رو نم ی توان «پارلمان اروپا» را‬ ‫نهادی تش��ریفاتی و بدون اهمیت دانست‪ .‬خصوصا انکه‬ ‫مقامات اتحادیه اروپا هم��واره از پارلمان اروپا به عنوان نماد‬ ‫دموکراسی در مجموعه خود یاد م ی کنند‪( .‬دلیل این مساله‬ ‫انتخاب نمایندگان پارلمان اروپا توسط مردم است‪).‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬پارلمان اروپا ترکیبی گسترده از اکثر‬ ‫احزاب اروپایی محسوب م ی ش��ود‪ .‬احزاب و گروه هایی که‬ ‫حتی ممکن است در کشورهای متبوع خود نتوانسته باشند‬ ‫در راس معادالت سیاس��ی و اجرایی قرار گیرند‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬پارلمان اروپ��ا محلی ب رای عرض ان��دام همه احزاب‬ ‫اروپایی دخیل و جامانده از قدرت اس��ت‪« .‬ائتالف مترقی‬ ‫سوسیالیس��ت ها و دموکرات ه��ا»‪« ،‬ائت�لاف لیب رال ها و‬ ‫دموکرات ها»‪« ،‬ائتالف ازاد اروپا – سبزها»‪« ،‬محافظه کاران‬ ‫اروپا»‪« ،‬احزاب سبز اروپا»‪« ،‬احزاب راست و چپ افراطی»‬ ‫و حتی احزاب مستقل اکثرا در محل پارلمان اروپا رفت و امد‬ ‫داشته و دارای نماینده هستند‪ .‬بناب راین پارلمان اروپا در عین‬ ‫مس��تقل بودن از نهاده��ای اجرایی اتحادی��ه اروپا‪ ،‬نهادی‬ ‫تشریفاتی در این مجموعه محسوب نم ی شود‪.‬‬ ‫در جریان مذاکرات اخیر میان ای��ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫به وین‪ ،‬مایکل مان به صورت ناخواس��ته نخستین ضربه‬ ‫حیثیتی را به پارلم��ان اروپا وارد کرد‪ .‬س��خنگوی کاترین‬ ‫اش��تون با تاکید بر « ب ی تاثیر بودن قطعنامه پارلمان اروپا»‬ ‫بر روند مذاکرات و اعالم غیر مستقیم عدم همراهی اشتون‬ ‫با قطعنامه پارلمان اروپا عم�لا وزن و جایگاه این نهاد را در‬ ‫اروپای واحد زی ر سوال برد‪ .‬در چنین فضایی پارلمان اروپا در‬ ‫انتظار یک «ش��لیک حیثیتی دیگر» از سوی طرف اصلی‬ ‫مذاک��رات یعنی جمهوری اس�لامی ای ران ب��ود‪ .‬این اتفاق‬ ‫در کنف رانس پایانی اق��ای دکتر ظریف‪ ،‬وزی��ر امور خارجه‬ ‫کشورمان با خبرنگاران ای رانی در وین رخ داد‪:‬‬ ‫«در مورد پارلمان اروپا بعی��د م ی دانیم تا ان اندازه که‬ ‫در چند روز گذش��ته ما انها را جدی گرفته ایم خودشان هم‬ ‫باور کنند و اگر بشنوند که کس��ی انها را تا این اندازه جدی‬ ‫گرفت��ه یقینا تعج��ب م ی کنند‪ .‬هرکس��ی ق��دری در اروپا‬ ‫چرخیده باشد با من موافق است که کسی در اروپا اهمیتی‬ ‫به تصمیمات پارلمان اروپا نم ی دهد البته من قصد توهین‬ ‫به کسی را ندارم ولی نم ی گذارم هیچ مرجعی به مردم ای ران‬ ‫توهین کند‪».‬‬ ‫واقعیت امر این اس��ت ک��ه پارلمان اروپ��ا در جریان‬ ‫مذاکرات اخیر وین «حیثیت سیاسی» خود را تا حدود زیادی‬ ‫از دست داد‪ .‬در چنین شرایطی سکوت پارلمان اروپا در ب رابر‬ ‫موضع گیری های اخیر وزیر امور خارجه ای ران و س��خنگوی‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا کامال گویا و معنادار‬ ‫اس��ت‪ .‬پارلمان اروپ��ا مدت هاس��ت از «فق��دان مقبولیت‬ ‫مردمی» رنج م ی برد‪ .‬پارلم��ان اروپ��ا در قطعنامه اخیر در‬ ‫خصوص ای ران به نکته ای اشاره کرده که پاشنه اشیل خود‬ ‫این مجموعه محسوب م ی ش��ود‪ .‬پارلمان اروپا ادعا کرده‬ ‫اس��ت که انتخابات ریاست جمهوری س��ال ‪ 1392‬مطابق‬ ‫اصول دموکراتیک مدنظر اتحادیه اروپا! نبوده اس��ت‪ .‬شاید‬ ‫در این خصوص الزم ب��ود مقامات پارلم��ان اروپا کمی به‬ ‫واکاوی و تش��ریح «اص��ول دموکراتی��ک» مد نظر خود و‬ ‫اظهارنظر صریح س�خنگوی اش�تون در‬ ‫خص�وص غیر ال�زام اور ب�ودن قطعنامه‬ ‫اروپ�ا و اس�تقالل مس�ئول سیاس�ت‬ ‫خارج�ی اتحادی�ه اروپ�ا از پارلمانی که‬ ‫ب�ه اصلی تری�ن نم�اد اروپ�ای واحد در‬ ‫منطقه «شومان» بروکس�ل تبدیل شده‬ ‫اس�ت‪،‬تعجب بس�یاری از تحلیلگ�ران‬ ‫مسائل بین المللی را برانگیخت‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫اسارت «حقوق بشر» در دستان غرب‬ ‫اص رار ب رای طرح مسائل موازی‬ ‫در مذاک رات هسته ای‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫طرح دغدغه های حقوق بشری در قبال جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران از س��وی غ��رب‪ ،‬ان هم در ی��ک تالقی و‬ ‫توازی زمانی با مذاکرات هس��ته ای ای��ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫جای تامل دارد‪ .‬انچه مس��لم اس��ت اینکه اعضای ‪،5+1‬‬ ‫مخصوص��ا ایاالت متح��ده امری��کا و تروئی��کای اروپایی‬ ‫در صدد بس��ط موضوعی دامنه مذاکرات با ای ران هس��تند‪.‬‬ ‫در این میان مقامات کاخ سفید با طرح مکرر مسائلی مانند‬ ‫حقوق بشر و مبارزه با تروریسم (که خود اصل ی ترین ناقض‬ ‫این دو محسوب م ی شوند) قصد تغیی ر دادن صحنه هندسی‬ ‫مذاکرات هس��ته ای ای ران و غرب را دارن��د‪ .‬تالش مقامات‬ ‫غربی در خصوص ایجاد نوعی انح��راف تحلیلی‪ -‬خبری‬ ‫در افکار عموم��ی ای��ران از طریق طرح مس��ائل موازی و‬ ‫غی ر مرتبط با پرونده هسته ای ای ران راهبردی است که غرب‬ ‫طی ماه های اخیر به گونه ای صریح و علن��ی از ان پیروی‬ ‫م ی کند‪ .‬این روند پس از امضای توافقنامه موقت ژنو تشدید‬ ‫شده است‪ .‬مهره غرب در این بازی هدفمند مفهومی به نام‬ ‫«حقوق بشر» است‪.‬‬ ‫ایاالت متحده امریکا و اتحادیه اروپا طی ماه های اخیر‬ ‫تالش کرده اند زمین بازی دیپلماتیک میان خود و ای ران را‬ ‫وسی ع تر کنند‪ .‬بدیهی است هنگام ی که شکل زمین بازی‬ ‫تغییر پیدا کند‪ ،‬قواعد جدیدی بر ان بازی مترتب خواهد بود‪.‬‬ ‫اتهامات اخیر امریکا به ای ران در زمینه حقوق بشر و اظهارات‬ ‫نسنجیده بان ک ی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل متحد در این‬ ‫خصوص‪ ،‬انتشار گزارش احمد ش��هید و اتفاقات رخ داده در‬ ‫جریان سفر کاترین اشتون‪ ،‬مسئول سیاست خارجی اتحادیه‬ ‫اروپا به ای��ران جملگی مصادیق تالش غ��رب ب رای تغییر‬ ‫صحنه و قواعد مذاکره با ای ران است‪.‬‬ ‫انچه در جریان مذاکرات هسته ای اخیر میان ای ران و‬ ‫اعضای ‪( 5+1‬مذاکرات وین ‪ )3‬گذشت‪ ،‬نشان از اصرار طرف‬ ‫مقابل نس��بت به طرح موازی مسائل غی ر مرتبط به مساله‬ ‫هس��ته ای و اتصال انها به مذاکرات جاری است‪ .‬تصویب‬ ‫قطعنامه پارلمان اروپا در قبال جمهوری اس�لامی ای ران در‬ ‫استانه مذاکرات اخیر موید بازی حساب شده ایاالت متحده‬ ‫امریکا و تروئیکای اروپایی در قبال ته ران است‪.‬‬ ‫در بخش های��ی از قطعنام��ه مداخله جویانه پارلمان‬ ‫اروپا در خصوص وضعیت حقوق بش��ر در کش��ورمان امده‬ ‫است‪« :‬پارلمان اروپا تاکید م ی کند ه ر گونه سفر اتی هیات‬ ‫پارلمان اروپا به ای ران باید منوط به تعهد انها ب رای مالقات‬ ‫با مخالفان سیاس��ی‪ ،‬فعاالن جامع ه مدنی و دسترس��ی به‬ ‫زندانیان سیاسی باش��د‪ ...‬اتحادیه اروپا بر این باور است که‬ ‫حقوق زنان باید بدون کم و کاست در کانون توجه ویژه در‬ ‫ه ر گونه گفت وگو میان اتحادیه اروپا و ای ران باش��د و معتقد‬ ‫است با وجود پیشرفت هایی که تاکنون صورت گرفته است‪،‬‬ ‫اوضاع زنان در ای ران همچنان با تبعی ض های غیرقابل قبول‬ ‫به ویژه در خصوص مسائل حقوقی‪ ،‬همچنین در رابطه با‬ ‫قوانین خانواده و مشارکت انها در زندگی اقتصادی و سیاسی‬ ‫مخدوش است‪»...‬‬ ‫پارلمان اروپا در حالی بر اولویت بخش��ی به مس��اله‬ ‫حقوق بش��ر در قبال ای��ران تاکید م ی ورزد که بس��یاری از‬ ‫کش��ورهای اروپایی به س��بب همراهی ب��ا ایاالت متحده‬ ‫امریکا و ناتو در جریان جنگ ع راق‪ ،‬جنگ افغانستان و حتی‬ ‫سوء سوابقشان در جریان جنگ بالکان و کشتار مسلمانان‬ ‫توس��ط صرب ها به عنوان متهمانی جنگی مورد شناسایی‬ ‫قرار گرفته اند‪ .‬بنابر این در وهله اول‪ ،‬پارلمان اروپا خود باید‬ ‫به عنوان یک نهاد ناقض حقوق بش��ر پاس��خگوی جرائم‪،‬‬ ‫اتهامات و اهمال کاری های گسترده خود در این حوزه باشد‪.‬‬ ‫اما در مرحله دوم‪ ،‬تاکید اتحادیه اروپا بر اولویت بخش��ی به‬ ‫مساله حقوق بشر در هر نوع تعامل و رابطه با ای ران‪ ،‬برگرفته‬ ‫از همان نگاه ابزارگرایانه و مسموم در این مجموعه است‪.‬‬ ‫نقض حقوق زن��ان در کش��ورهای اروپای��ی از یک‬ ‫«معضل اجتماعی» به ی��ک «بحران عموم��ی» تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬در این میان س��ران اتحادیه اروپا نه تنها جلوی‬ ‫روند فعلی را نگرفته اند‪ ،‬بلکه سعی دارند صرفا با الپوشانی‬ ‫و کتمان انچ��ه در جامعه زنان اروپا م ی گذرد‪ ،‬مانع انتش��ار‬ ‫اخبار و گزارش های مربوط به نق��ض عینی حقوق زنان در‬ ‫غرب ش��وند‪ .‬در تازه ترین این گزارش ها که توسط روزنامه‬ ‫گاردین و به نقل از منابع حقوق بشری رسمی در اروپا منتشر‬ ‫شده اس��ت‪ ،‬نزدیک به نیمی از زنان اروپایی به نوعی مورد‬ ‫خشونت جسمی یا جنسی قرار گرفته اند‪ .‬دانمارک‪ ،‬فنالند‪،‬‬ ‫سوئد‪ ،‬لهستان‪ ،‬اتریش‪ ،‬یونان و اسپانیا برخی از کشورهایی‬ ‫هستند که در خصوص سوءاستفاده از زنان پیشگام هستند‪.‬‬ ‫شورای اروپا کنوانسیون جلوگیری و مبارزه با خشونت علیه‬ ‫زنان و خشونت خانگی را در سال ‪ 2011‬به تصویب رساند‪ ،‬با‬ ‫این حال‪ ،‬تنها سه کشور عضو اتحادیه اروپا این توافقنامه را‬ ‫امضا کرده اند‪ .‬در هر حال «حقوق بشر» در قاموس سیاسی‬ ‫امریکا و اروپا مفهومی کامال ابزارگرایانه جهت توجیه مداخله‬ ‫در امور دیگر کش��ورهای دنیا محس��وب م ی شود‪ .‬اسارت‬ ‫«حقوق بش��ر» در دس��تان غرب به یک معضل اساسی و‬ ‫پایدار در دنیا تبدیل شده است‪ .‬معضلی که انسان های ازاده‬ ‫واقعی در سراس��ر جهان همچنان درصدد رفع ان از طریق‬ ‫پرده برداری از چه��ره واقعی مدعیان دروغین حقوق بش��ر‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫نسبت ان با حقوق مدنی و شهروندنی مردم م ی پرداختند! به‬ ‫راستی این اصول دموکراتیک از چه ویژگ ی هایی برخوردار‬ ‫اس��ت که پافش��اری بر انها می زان مش��ارکت ش��هروندان‬ ‫اروپایی در انتخابات پارلمان اروپا در سال های ‪ 2004‬و ‪2009‬‬ ‫میالدی را تا کمتر از ‪ 50‬درصد کاهش داده است؟! اعضای‬ ‫پارلمان اروپا به صورت میانگی��ن نماینده کمتر از نیمی از‬ ‫شهروندان اروپایی هس��تند‪ .‬در این میان شهروندان برخی‬ ‫کش��ورهای اروپای ش��رقی‪ ،‬که از س��ال ‪ 2004‬میالدی به‬ ‫اتحادیه اروپا پیوسته اند‪ ،‬در انتخابات پارلمانی اروپا در سال‬ ‫‪ 2009‬مشارکتی در حدود ‪ 20‬درصد داشته اند‪ .‬ناتوانی مقامات‬ ‫اروپایی در اقناع افکار عمومی شهروندان کشورهای مختلف‬ ‫عضو اتحادیه اروپا جهت مشارکت مدنی و سیاسی فعال در‬ ‫انتخابات مساله ای واضح است‪.‬‬ ‫ش��هروندان اروپایی به ط��ور کلی از ن��ام «پارلمان»‬ ‫خاط رات خوبی طی سال های اخیر ندارند! یکی از تلخ ترین‬ ‫خاط راتی که هیچ گاه از ذهن شهروندان کشورهای مختلف‬ ‫اروپایی پاک نم ی ش��ود‪ ،‬ماجرای تصویب پیمان لیسبون‬ ‫(به عنوان پیم��ان جمعی اروپ��ای واحد) اس��ت‪ .‬در جریان‬ ‫تصویب پیمان لیس��بون (پیم��ان جمعی اتحادی��ه اروپا)‬ ‫در س��ال ‪ 2008‬میالدی‪ ،‬مقام��ات اتحادیه اروپ��ا به دلیل‬ ‫اگاهی نسبت به رای منفی و مخالف شهروندانشان با این‬ ‫پیمان جمع��ی‪ ،‬تصویب ان را به پارلمان های کش��ورهای‬ ‫اروپایی س��پردند تا از برگزاری همه پرسی در این خصوص‬ ‫جلوگیری شود‪ .‬به عنوان مثال در کشور فرانسه‪ 66 ،‬درصد‬ ‫از شهروندان در نظرس��نج ی های مختلف مخالفت خود را‬ ‫با انعقاد پیمان لیس��بون اعالم کرده بودند اما دولت وقت‬ ‫س��ارکوزی از پارلمان خواست تا به جای ش��هروندان رای‬ ‫مثبت خود را در خصوص پیمان جمعی اروپا اعالم کند‪ .‬به‬ ‫عبارت بهتر‪ ،‬در جریان تصویب پیمان لیسبون‪ ،‬پارلمان های‬ ‫کشورهای مختلف اروپایی به نقطه اتکای «سیاستمداران‬ ‫اروپایی» در مقابل «مردم ناراضی» تبدیل ش��دند‪ .‬در این‬ ‫میان تنها مردم ای رلند جهت حف��ظ ظواهر دموکراتیک در‬ ‫اروپ��ای واحد مجاز ب��ه تصویب پیمان لیس��بون از طریق‬ ‫همه پرسی ش��دند‪ .‬نتیجه این همه پرسی شوک سختی را‬ ‫به مقامات اروپایی وارد کرد‪ .‬رای منفی شهروندان ای رلندی‬ ‫به پیمان لیسبون به معنای مرگ واقعی این پیمان بود اما‬ ‫در نهایت دولت ها و پارلمان های اروپایی تصمیم گرفتند بار‬ ‫دیگر مردم ای رلند را نسبت به برگزاری همه پرسی از طریق‬ ‫تهدید و فشا ر ترغیب کنند‪ .‬ای رلندی ها نیز در نهایت تصمیم‬ ‫گرفتند میان «مقابل��ه با تهدیدات اروپ��ای واحد» و «رای‬ ‫مثبت به پیمان لیس��بون» گزینه دوم را انتخاب کنند‪ .‬در‬ ‫جریان تصویب طرح های ریاضتی توسط پارلمان کشورهای‬ ‫مختلف اروپایی نیز شاهد همین روند هستیم‪« .‬پارلمان»‬ ‫در اروپا بیشتر به عنوان نهادی «مکمل با دولت» و نه یک‬ ‫نهاد حامی حقوق مردم مورد شناسایی قرار م ی گیرد‪ .‬انفعال‬ ‫پارلمان های اروپایی در مواجهه با مانورهای ریاضتی ب ی حد‬ ‫و حصر مقام��ات اجرایی اروپا در تش��دید ناامیدی عمومی‬ ‫نسبت به پارلمان های کشورهای مختلف اروپایی و متعاقبا‬ ‫«پارلمان اروپا» در بروکس��ل موثر بوده اس��ت‪ .‬شهروندان‬ ‫اروپایی «پارلمان اروپا» را ترکیبی از پارلمان های وابس��ته‬ ‫به نهادهای ق��درت در مجموعه خود م ی دانن��د‪ .‬از این رو‬ ‫شهروندان اروپایی هیچ گاه نتوانسته اند میان خود و پارلمان‬ ‫اروپا سنخیت و ارتباطی قائل شوند‪.‬‬ ‫انچه از براورد اظهارات س��خنگوی کاترین اشتون و‬ ‫وزیر امور خارجه جمهوری اسالمی ای ران در خصوص نقش‬ ‫و جایگاه پارلمان اروپا (در جری��ان مذاکرات وین ‪ )3‬حاصل‬ ‫م ی شود‪ ،‬وزانت سیاسی اندک بزرگترین و اصل ی ترین نهاد‬ ‫قانونگذاری در اروپاست‪.‬در چنین شرایطی شاید «سکوت‬ ‫ناشی از نارضایتی» مناس��ب ترین واکنش مقامات پارلمان‬ ‫اروپا در قبال اظه��ارات محمد جواد ظری��ف و مایکل مان‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫گزارش‬ ‫کرسنت از پارلمان رفت‬ ‫نمایندگان از پاسخ های بیژن زنگنه قانع شدند‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫فرهاد نمین‬ ‫خبرنگار‬ ‫زنگن��ه هفته گذش��ته روز مهم��ی را در مجلس‬ ‫گذراند‪ .‬او به بهارستان رفت تا پاسخگوی سواالت سه نماینده‬ ‫مجلس در صحن علنی باش��د‪ .‬حمید رس��ایی‪ ،‬عل ی اصغر‬ ‫زارعی و روح اهلل حسینیان از بیژن زنگنه‪ ،‬وزیر نفت پرسیده‬ ‫بودند که دلیل اظهارات خالف واقع او چیست؟ این سوال در‬ ‫جلسه پنجم اذرماه ‪ 1392‬با حضور نمایندگان سوال کننده و‬ ‫وزیر نفت و معاونین وی در جلسه کمیسیون انرژی مجلس‬ ‫مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬پیش از سخنان زنگنه اما چند تن از‬ ‫نمایندگان خواستار ارائه اخطار شدند‪.‬‬ ‫بهروز نعمتی‪ ،‬نماینده مردم اسداباد در مجلس شورای‬ ‫اسالمی پیش از در دس��تورکار قرارگرفتن سوال تعدادی از‬ ‫نمایندگان از وزیر نفت در اخطاری به استناد اصل ‪ 88‬قانون‬ ‫اساسی گفت‪« :‬طبق قانون س��وال از وزیر یا رئی س جمهور‬ ‫باید در حیطه اختیارات و وظایف انها باشد‪ ،‬اما در حال حاضر‬ ‫ایا واقعا این سوال جزو وظایف وزیر است؟موضوع این سوال‬ ‫بیشتر اغ راض ش��خصی‪ ،‬حزبی و گروهی باید باشد و بنده‬ ‫تعجب م ی کنم که چرا هیات رئیسه اجازه طرح این سوال را‬ ‫در صحن مجلس دادند؟ چرا ک��ه این موجب وهن مجلس‬ ‫اس��ت‪ .‬ممکن اس��ت وزیر ای رادی به کارش وارد باش��د اما‬ ‫واقعیت این است که این سوال جزو وظایف وزیر نیست و‬ ‫اینکه راجع به نقل قولی از وزیر سوال کنیم قانونی نیست‪،‬‬ ‫مگر دوستان از این طرف و ان طرف کم نقل قول م ی کنند؟‬ ‫نماینده اس��داباد گفت‪« :‬بنده خواه��ش م ی کنم اگر‬ ‫اخطار را وارد م ی دانید از مجلس رای بگیرید و باید با واقعیات‬ ‫مطالب را س��نجید‪ ».‬در ادامه علی الریجانی در پاس��خ به‬ ‫این اخطار گف��ت‪« :‬این مس��اله قبال هم مطرح ب��ود و در‬ ‫ترئیسه نیز مطرح شد‪ .‬این سوال جزو وظایف اختصاصی‬ ‫هیا ‬ ‫وزارت نفت نیست اما جزو وظایف عمومی و صالحی ت های‬ ‫وزیر م ی تواند باش��د‪ ،‬بناب راین در هیات رئیسه وقتی دیدیم‬ ‫ابهامی در این موضوع اس��ت‪ ،‬نخواستیم حقوق نمایندگان‬ ‫تضییع شود و از این جهت بود که مخالفت نکردیم‪ .‬این سوال‬ ‫جزو وظایف اختصاصی نیس��ت و ممکن است جزو وظایف‬ ‫ترئیسه بحث کردیم و نتیجه گرفتیم‬ ‫عمومی باشد و در هیا ‬ ‫که این سوال قابل طرح اس��ت‪ ».‬محمدرضا تابش‪ ،‬نماینده‬ ‫مردم اردکان در مجلس نیز به استناد اصل ‪ 88‬قانون اساسی‬ ‫و بندهای ‪ 11‬و ‪ 7‬م��اده ‪ 22‬ایی ن نامه و تبص��ره ‪ 3‬ماده ‪209‬‬ ‫ایی ن نامه گفت‪« :‬در قانون ب��ه صراحت امده که نمایندگان‬ ‫درباره وظایف وزرا م ی توانند سوال کنند‪».‬‬ ‫نادران‪ :‬مدت هاست درباره کرسنت سوال کردم‬ ‫این مباحث و تذکرات در مورد سوال از زنگنه موجب شد‬ ‫تا باب مطرح شدن مسائل دیگری نیز باز شود که مهمترینش‬ ‫ماجرای کرس��نت بود‪ .‬الیاس نادران‪ ،‬نماینده مردم ته ران در‬ ‫این جلسه گفت‪« :‬بنده بیش از ‪ 8‬و بلکه قریب به ‪ 10‬ماه است‬ ‫از وزیر نفت راجع به پرونده کرس��نت و دعوایی که در داوری‬ ‫الهه مطرح است‪ ،‬سوال کردم‪ .‬بنده منافع ملی را تشخیص‬ ‫م ی دهم و به اندازه افرادی که مس��ئول هس��تند‪ ،‬نسبت به‬ ‫منافع ملی کشور دلسوزی دارم اما نم ی دانم به رغم اینکه به‬ ‫هیات رئیسه مراجعه کردم چرا در دستورکار قرار نم ی گیرد‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬وقتی بنده به هیات رئیس��ه مراجعه کردم و‬ ‫این موضوع را پرسیدم گفتند ما سوال راجع به کرسنت را از‬ ‫دستورکار خارج کرده ایم و ان را در صحن مطرح نم ی کنیم و‬ ‫اقای تسل ی بخش گفت که اقای رئیس گفته است سوال از‬ ‫وزیر نفت راجع به کرسنت را از دستور کار خارج کنید اما ماده‬ ‫‪ 209‬چنین اختیاری را به هیچ کدام از اعضای هیات رئیس��ه‬ ‫نداده اس��ت‪ ».‬نادران همچنین در خصوص بحث پیش رو‬ ‫نیز گفت‪« :‬طبق قانون اساسی همه وزرا نسبت به انچه در‬ ‫هیات دولت تصمیم گیری م ی شود‪ ،‬مشترکا مسئول هستند‬ ‫و نم ی توان گفت وزیری مس��ئولیت ندارد‪ ،‬بلکه مسئولیت‬ ‫مش��ترک اس��ت و عمومی و خصوصی ن��دارد و زمانی که‬ ‫مسئولیت مشترک بود‪ ،‬الزم است وزیر به سوال نمایندگان‬ ‫پاسخ دهد‪».‬‬ ‫علت اصلی خروج پرونده از مجلس‬ ‫در ادامه علی الریجانی در پاس��خ به این تذکر نادران‬ ‫اظهار داشت‪« :‬ش��ما گفتید رئیس مجلس چنین حرفی را‬ ‫زده اس��ت‪ ،‬اما بحث رئیس مجلس نبود بلکه این موضوع‬ ‫در هیات رئیسه بحث شد و چون جزو موضوعاتی است که‬ ‫شورای عالی امنیت ملی وارد شده ما نم ی توانیم ورود کنیم‪.‬‬ ‫قبال هم در جلس ه ای به دوستان گفته بودم که موضوع این‬ ‫است‪ .‬از نظر ما این سوال با س��وال طرح شده فرقی ندارد و‬ ‫س��وال از وزرا نیز جزو حقوق نمایندگان است که م ی توانند‬ ‫ان را طرح کنند‪ ،‬بناب راین طرح نش��دن س��وال در خصوص‬ ‫کرسنت ریشه دیگری دارد که ان هم قانونی است‪».‬‬ ‫دنبال چوب الی چرخ دولت گذاشتن نیستیم‬ ‫پس از ادامه اظهارنظرها و باالگرفتن اختالفات در مورد‬ ‫طرح سوال از وزیر نفت‪ ،‬حمید رسایی در توضیح این سوال‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫کرس�نت قراردادی اس�ت بین ش�رکت‬ ‫اماراتی کرسنت پترولیوم با شرکت ملی نفت‬ ‫ایران که در س�ال ‪ )۱۳۸۱( ۲۰۰۱‬و در زمان وزارت‬ ‫بیژن زنگنه منعقد ش�د‪ .‬مذاک�رات اولیه این‬ ‫قرارداد از سال ‪ ۱۹۹۷‬اغاز شد و در نهایت‪ ،‬سال‬ ‫‪ ۲۰۰۱‬منجر به تفاهم مش�ترک ش�د‪ .‬ب ر اساس‬ ‫مفاد این قرارداد‪ ،‬با لوله کشی در خلی ج فارس‪،‬‬ ‫گاز میدان س�لمان به امارات (مخزن مشترک‬ ‫با ابوظب�ی)‪ ،‬ب�ه می�زان روزان�ه ‪ ۵۰۰‬میلیون‬ ‫فوت مکعب صادر شود‪ .‬این قرارداد چندسال‬ ‫بعد با استدالل ب ه صرفه نبودن ان توسط رئیس‬ ‫وقت دیوان محاسبات کشور لغو شد‪ .‬ب راساس‬ ‫مذاکرات انجام ش�ده‪ ،‬ایران متعهد م ی ش�د‬ ‫گاز ترش (فراوری نشده) تولیدی میدان گازی‬ ‫سلمان را به مدت ‪ ۲۵‬سال و از اغاز سال ‪۲۰۰۵‬‬ ‫به امارات صادر کند‪ .‬حجم ص�ادرات هم قرار‬ ‫ب�ود از ‪ ۵۰۰‬میلیون مترمکعب گاز اغاز ش�ود‬ ‫و به تدریج به ‪ ۸۰۰‬میلی�ون مترمکعب در روز‬ ‫برسد‪ .‬درطول دوره ‪ ۲۵‬ساله این قرارداد‪ ،‬درامد‬ ‫ای�ران از فروش گاز به کرس�نت بی�ن ‪ ۱۶‬تا ‪۲۰‬‬ ‫درصد (حدود ی ک پنجم) بهای گاز ق رارداد ای ران‬ ‫با ترکیه در دوره مش�ابه ‪ ۲۵‬ساله م ی شد‪ .‬بعد‬ ‫از جنجال ی ش�دن این پرونده اکنون شکایت‬ ‫کرسنت در دادگاه الهه در دست بررسی است‪.‬‬ ‫زنگنه‪ :‬من نگفتم روحانی گریه کرده‬ ‫زنگنه خطاب به رس��ایی تاکید کرد ‪ «:‬بنده نه استعفا‬ ‫داده ام و نه استعفا م ی دهم و با قدرت کارم را انجام م ی دهم‪.‬‬ ‫سیاه نمایی در کار نبوده اس��ت و بنده همواره به دنبال این‬ ‫بوده ام که وضعیت خوبی ب رای کش��ور ایج��اد کنم که در‬ ‫این راستا به حمایت مجلس نیز نیاز دارم زی را معتقدم بدون‬ ‫حمایت مجلس نم ی شود کار کرد و موفق شد‪» .‬‬ ‫رسایی بحث کرسنت را هم مطرح کرد‬ ‫اما رسایی گویا بنا نداشت به این راحت ی ها قانع شود‪.‬‬ ‫او بار دیگر خطاب به زنگنه در سخنانی چنین گفت‪« :‬اقای‬ ‫وزیر! صدای شما موجود است که شما گفته اید اقای روحانی‬ ‫این سخنان را در جلسه خصوصی به من نگفت و در جلسه‬ ‫هیات دولت این س��خنان را مطرح کرد البت��ه خودتان هم‬ ‫گفتید که وزیر پیش��ین پ��ول خودمان را گرفت��ه و اورده و‬ ‫بنده هم گفتم که این وزیر توافقنامه ژن��و را امضا نکرده و‬ ‫تمام زحمات و خون ش��هدای ما را بدهد و برود و تنها چهار‬ ‫میلیارد و ‪ 200‬میلیون تومان که قرار است در هشت قسط‬ ‫پرداخت ش��ود‪ ،‬بگیرد در ضمن با خواه��ش هم اینها هنوز‬ ‫این قس��ط ها را نداده اند‪ ».‬وی خطاب ب��ه وزیر نفت گفت‪:‬‬ ‫«ش��ما م ی گویید که م��ا م ی خواهیم جلوی تک��رار بابک‬ ‫زنجان ی ها را بگیریم‪ ،‬در حالی که من به شما م ی گویم که‬ ‫جلوی فساد کرسنت را بگیرید؛ ب راساس رای دادگاه الهه در‬ ‫پرونده کرسنت در شرایط حداقلی ما باید هشت میلیارد دالر‬ ‫خسارت بدهیم‪».‬‬ ‫الریجانی‪ :‬وارد موضوع کرسنت نشوید‬ ‫در این هنگام علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس با قطع‬ ‫سخنان رس��ایی گفت‪« :‬لطفا وارد این موضوع نشوید چرا‬ ‫که این موضوع در حال بررس��ی است‪ ».‬رس��ایی در پاسخ‬ ‫به الریجانی گفت‪« :‬من نم ی خواس��تم وارد قضایای نفت‬ ‫ش��وم اما با این وضعیت موجود ما در پرونده کرس��نت باید‬ ‫هشت میلیارد دالر خسارت بدهیم که انشاءهلل این موضوع‬ ‫در شورای عالی امنیت ملی مورد بررس��ی قرار گیرد‪ .‬این‬ ‫موضوع عی��ن جمالت اقای ربیع ی اس��ت ک��ه گفته بود‬ ‫اقای زنگنه در جلسه هیات دولت اعالم کرده که من دیگر‬ ‫نم ی توانم کار کنم و اس��تعفا م ی دهم‪ .‬به ه ر حال اگر وزیر‬ ‫دیگری چنین م ی گوید و ش��ما تکذیب م ی کنید‪ ،‬به ما چه‬ ‫ارتباطی دارد و همین خبر اق��ای ربیعی را روزنامه ها زدند و‬ ‫وزیر کار هم تایید کرد‪».‬‬ ‫نمایندگان قانع شدند‬ ‫در نهایت حمید رسایی گفت‪« :‬به این دلیل که اقای‬ ‫زنگنه پشت تریبون مجلس صحب ت های خود را اصالح کرد‬ ‫و توضیحات به اطالع مردم و غرب ی ها رس��ید‪ ،‬قانع شده ام و‬ ‫نیازی به رای گیری نیست‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫بیژن زنگنه ام��ا پس از س��خنان حمید رس��ایی‪ ،‬در‬ ‫سخنانی تالش کرد تا پاسخ مس��ائل طرح شده از سوی او‬ ‫را بدهد‪ .‬او در این مورد اینگونه توضیح داد‪« :‬جلس��ه ای در‬ ‫بزرگداشت ش��هید تندگویان برگزار ش��ده بود که دوستان و‬ ‫هم دانش��کده ای های وی ان را برگزار کرده بودند و بنده نیز‬ ‫در ان جلس��ه حضور یافتم و صحب ت هایی کردم که یکی‬ ‫از صحب ت های بنده این اس��ت که گفته ام با شعار نم ی شود‬ ‫کشور را پیش برد‪ ،‬بلکه باید با ش��عور و خرد کشور را پیش‬ ‫برد‪ .‬بنده نگفته ام ک��ه اقای رئی س جمه��ور در دولت گریه‬ ‫کرده و نم ی دانم که اقای رسایی این حرف ها را از کجا اورده‬ ‫اس��ت‪ .‬بنده گفته ام که اقای روحانی چند روز پیش نکته ای‬ ‫به بنده گفته اند که بنده خیلی متاثر شدم که رئی س جمهور‬ ‫گفته اس��ت یکی از وزرای پیش��ین نزد بنده امد و گفت که‬ ‫رفته ام امارات و مابقی قضایا‪ .‬س��وال کننده گفته اند که بنده‬ ‫س��یاه نمایی کردم‪ ،‬در صورتی که بنده معتقدم سیاه نمایی‬ ‫زمانی است که وقتی چیزی سفید است را بگویم سیاه است‪.‬‬ ‫نه استعفا داده ام و نه استعفا می دهم‬ ‫سیاست‬ ‫گفت‪« :‬اسم بنده در لیست تذکرات نفر دوم بود و در اخطار ها‬ ‫نفر پنجم بود‪ ،‬اما برخی از دوستان که اسام ی شان بعد از من‬ ‫قرار داشت‪ ،‬اخطار هم دادند؛ برخی هم غیرمنصفانه صحبت‬ ‫کردند و درباره س��وال کنندگان ادعاه��ای عجیب و غریبی‬ ‫مطرح کردند بناب راین پنج دقیقه ای اعمال ماده ‪ 79‬ایی ن نامه‬ ‫را تقاضا دارم که حدود ‪ 25‬دقیقه م ی شود که من از ان صرف‬ ‫نظر م ی کنم و تذکر ماده ‪ 79‬را نم ی دهم و از رئیس مجلس‬ ‫که به این سخنان دوستان پاسخ داد‪ ،‬تشکر م ی کنم‪ .‬در طول‬ ‫دو هفته اخیر تالش زیادی شد تا این سوال ناموجه جلوه داده‬ ‫شود‪ ،‬در حالی که این سوال مسیر قانونی خود را طی کرد؛‬ ‫بنده ب رای برخی از دوستانی که علیه این سوال مصاحبه کرده‬ ‫بودند‪ ،‬توضیح دادم و انها هم حاللیت طلبیدند‪».‬‬ ‫ن چیزی که‬ ‫این نماینده مجلس ادامه داد‪« :‬برخالف ا ‬ ‫برخی رسانه ها القا م ی کنند ما به دنبال چوب الی چرخ دولت‬ ‫گذاشتن نیستیم‪ .‬بنده و همکارانم به طرح این سوال نه از حب‬ ‫کسی و نه از بغض کسی اصرار نداشتیم و تنها به این دلیل‬ ‫بود که با بیانات بیژن زنگنه ابرویی از کشور برده شده بود که‬ ‫ما به دنبال اصالح ان هستیم؛ ایا حفظ عزت و ابروی کشور‬ ‫از وظایف وزیر است یا خیر و اگر وزیر در یک جلسه عمومی‬ ‫مطالبی را مطرح کرد که ابروی نظام جمهوری اسالمی را برد‪،‬‬ ‫ایا نباید این سخنان اصالح ش��ود؟» رسایی برهمین اساس‬ ‫یاداور شد‪« :‬من به دلیل اینکه گزارش کمیسیون انرژی رقیق‬ ‫شده و واقعیت در ان به صورت کامل نیامده است‪ ،‬م ی گویم‬ ‫که اقای زنگنه در یک جلسه عمومی که فایل صوتی و فیلم‬ ‫ان موجود اس��ت‪ ،‬پس از اینکه درباره صنعت نفت سخنانی‬ ‫گفت که هیچ کدام از انها هم درس��ت نبوده‪ ،‬م ی گوید چند‬ ‫روز پیش اقای روحانی به من گفت‪« :‬یکی از وزرای پیشین‬ ‫نزد من امد و گفت که من رفته ام امارات و خواهش کرده ام تا‬ ‫یک مقدار پول بگیرم و به ای ران اوردم» و اقای روحانی گفت‬ ‫وقتی این وزیر رفت من گریه کردم‪ .‬که چرا کار کشور باید به‬ ‫جایی برسد که یک وزیر از شیخ اماراتی خواهش کند تا مقدار‬ ‫ناچیزی پول ب رای امور جاری کش��ور به ما بدهد‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«این یک س��یاه نمایی و در اس��تانه ‪ 13‬ابان هم مطرح شد‪،‬‬ ‫همچنین درباره اس��تعفای اقای زنگنه هم که م ی گوید من‬ ‫نگفتم باید بگویم که اقای ربیعی وزیر کار گفته اند که اقای‬ ‫زنگنه تصمیم به استعفا دارند‪ .‬در هر صورت این خبر و گریه‬ ‫اقای روحانی بیش از ‪ 500‬بار در رسانه های خارجی و داخلی‬ ‫کار شد و تیتر یک برخی از همین روزنامه هایی شد که فردا‬ ‫م ی خواهند تیتر بزنند که رسایی و همکارانش مجلس را به‬ ‫هم ریختند درحالی که ما م ی دانیم امروز چه اتفاقی افتاد‪».‬‬ ‫رس��ایی خطاب به رئیس مجلس گفت‪« :‬اقای رئیس! این‬ ‫موضوع بیش از ‪ 500‬بار در رس��انه های خارجی رس��انه های‬ ‫اماراتی و ب ی ب ی سی‪ ،‬کارشد و «رو انداختن دولت قبل به شیخ‬ ‫امارات گریه روحانی را دراورد»‪« ،‬کدام وزیر احمدی نژاد روحانی‬ ‫را به گریه دراورد»‪« ،‬روحانی به خاطر پول گرفتن از امارات گریه‬ ‫کرد»‪« ،‬گریه روحانی به خاطر ب ی پولی»‪« ،‬ماجرایی که وزیر‬ ‫فاش کرد؛ پول گرفتن وزیر دولت قبل از امارات» و‪ ...‬از جمله‬ ‫تیترهایی بود که این رسانه ها از گریه روحانی زدند‪ ،‬البته برخی‬ ‫از تیترهای رسانه های خارجی توهین به نمایندگان‪ ،‬رهبر و‬ ‫عزت جمهوری اسالمی است که من انها را از پشت تریبون‬ ‫مجلس نم ی خوانم‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس تاکید کرد‪« :‬اینها فقط نمونه ای‬ ‫از ‪ 500‬خبری است که در س��ایت ها‪ ،‬شبکه های ماهواره ای‪،‬‬ ‫رسانه ها‪ ،‬خبرگزاری ها‪ ،‬وبالگ ها و‪ ...‬بازخوانی‪ ،‬تکرار و تیتر‬ ‫ش��د و دلیل اینکه چرا اصرار داش��تیم این موضوع از پشت ‬ ‫تریبون مطرح شود‪ ،‬همین است‪ .‬یکی از وظایف وزیر حفظ‬ ‫مصالح و عزت ملی است و ایا اگر وزیر با اظهاراتش به مصالح‬ ‫ملی خدش��ه وارد کند و بهانه دست دشمن بدهد نباید مورد‬ ‫سوال قرار بگیرد؟‬ ‫ایا واقعا اقای روحانی در جلسه هیات دولت گریه کرده‬ ‫است؟ اقای زنگنه در جلسه کمیسیون انرژی گفت که وزیر‬ ‫پیشین ب رای قرض کردن پول به امارت نرفته بلکه وزیر رفته‬ ‫بود پول خودمان را بگیرد و برگردد‪ .‬من هم گفتم اقای زنگنه‬ ‫اگر وزیر پیشین پول خودمان را گرفته اینکه گریه ندارد پس‬ ‫چرا اقای روحانی در جلس��ه هیات دولت گریه کرده است؟‬ ‫اگر وزیر پول خودمان را گرفته است‪ ،‬باید به او گفت که وزیر‬ ‫باعزت دستت درد نکند که پول خودمان را گرفته ای‪.‬‬ ‫باید به چنین وزیری گفت که وقت��ی انها ما را تحریم‬ ‫کردند‪ ،‬دستت درد نکند که رفتی و پول خودمان را گفته ای‬ ‫و نرفته ای توافق نامه ژن��و امضا کنی��د‪ .‬بناب راین چرا اقای‬ ‫روحانی گریه کرده و چرا چنین فضاسازی ایجاد شد؟ بناب راین‬ ‫در جلس��ه گفتم این موضوع اصال گریه نداشت و اگر اقای‬ ‫روحانی در جلسه هیات دولت گریه کرده است عذر بد تر از‬ ‫گناه است و زنگنه هم گفت که این کار روزنامه هاست و انها‬ ‫شیطنت کردند‪ ،‬بنده هم گفتم اقای زنگنه اگر کسی خالف‬ ‫واقع گفته است چرا شما ان را منتشر کرده اید؟ اگر روزنامه ها‬ ‫این کار را کردند شما این تحریف را چرا تکذیب نکرده اید؟»‬ ‫وقتی واقعیتی است‪ ،‬بحثی نیس��ت‪ .‬سوال کننده م ی گوید‬ ‫که اگر واقعیتی بوده چرا بیان م ی کن��م در صورتی که اگر‬ ‫گفته ام نیز در جمع خصوصی گفته ام و چند سایت نوشته اند‬ ‫و ‪ 100‬هزار نفر مطلع شده اند اما شما ان را در اینجا اوردید و‬ ‫‪ 40‬میلیون نفر متوجه شدند‪ .‬در سوال شان از بنده پرسیده اند‬ ‫که بنده سه بار استعفا داده ام و گفتند که یک بار ان را اقای‬ ‫ربیعی گفته است که بنده نیز به وی گفتم که اشتباه گفته‬ ‫است‪ .‬کسی اس��تعفا م ی دهد که ناامید باش��د‪ ،‬بنده ناامید‬ ‫نیستم بلکه سرشار از نشاط و امید هستم‪ .‬بنده روزی که به‬ ‫اینجا امدم م ی دانستم که به کجا م ی روم و به شما گفتم که‬ ‫بنده را به هتل پنج ستاره نم ی فرستید‪ .‬کسی که به هتل پنج‬ ‫ستاره م ی رود تجهی زاتی م ی خواهد و کسی نیز که به میدان‬ ‫مین م ی رود با تجهی زات دیگری م ی رود که بنده با تجهی زات‬ ‫ورود به میدان مین به وزارت نفت رفتم‪».‬‬ ‫‪33‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫روحانی‪ :‬می توان ظرف ‪6‬ماه‬ ‫به توافق نهایی رسید‬ ‫قبرس‪،‬تکلیفابوطالبیرامشخصمی کند‬ ‫‪34‬‬ ‫ریچارد فرای‪ ،‬از شناخته ش��ده ترین ای ران شناسان‬ ‫و از شاگردان ارتور پوپ‪ ،‬روز هفتم فروردین ماه در ‪94‬سالگی‬ ‫درگذشت‪ .‬فرای س��ال های زیادی از زندگی خود را در کشور‬ ‫تاجیکس��تان گذرانده ب��ود و با ای��ن همه ان ط��ور که در‬ ‫وصیتنامه اش امده‪ ،‬خواس��تار ان بوده که پیکرش در ای ران‬ ‫و در اصفهان دفن شود‪.‬‬ ‫فرای پیش از انقالب قبری نیز ب رای خود خریداری کرده‬ ‫بود که در ضلع شمالی پل خواجو و مشرف به زاینده رود است‪.‬‬ ‫این قطعه زمین که تعلقش به فرای توسط دولت های پیشین‬ ‫ای ران‪ ،‬از دولت س��ی د محمد خاتمی گرفته تا دولت محمود‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬تایید ش��ده‪ ،‬همان قطعه زمینی است که ارتور‬ ‫پوپ و همسرش نیز در ان دفن شده اند‪.‬‬ ‫حاال اما جسد او همچنان روی زمین مانده و مخالفانی‬ ‫در ای ران اجازه دفن او را نم ی دهند‪ .‬مخالفت ها در این چند روز‬ ‫به شدت باال گرفته است‪ .‬علی مطهری از دولت خواسته به‬ ‫تعهداتش عمل کند و اجازه دفن ریچارد نلس��ون فرای را در‬ ‫اصفهان بدهد‪.‬‬ ‫این نماینده مجلس م ی گوید‪« :‬واکنش هایی که نسبت‬ ‫به فرای و دفن نش��دن وی در زاینده رود وج��ود دارد مواضع‬ ‫کمیسیون فرهنگی مجلس نیست و شخصا این موضوع را‬ ‫قبول ندارم‪ ».‬ریچارد نلسون فرای ای ران شناسی بزرگ است و‬ ‫اثار و عالقه بسیاری نسبت به ای ران و تاریخ ان دارد‪ .‬در واقع‬ ‫به همین دلیل نام ای رانی «ای ران دوست» را ب رای خود برگزیده‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫سیاست‬ ‫پرونده شکایت ایران از امریکا باز شد‬ ‫پترائوس‪:‬‬ ‫شانس توافق با ایران به باالی‬ ‫‪50‬درصد رسیده است‬ ‫نشست خبری وزرای دفاع‬ ‫ایران و اذربایجان‬ ‫ماجرای مخالفت امریکا با نماینده جدید ای ران در‬ ‫س��ازمان ملل وارد محرحله تازه ای شده اس��ت‪ .‬در تازه ترین‬ ‫تحول شکایت ای ران از امریکا درباره عدم صدور روادید ب رای‬ ‫ابوطالبی‪ ،‬به ریاست کمیته کشور می زبان سازمان ملل ارجاع‬ ‫داده شده که قبرس رئیس ان است‪.‬‬ ‫هفته گذشته ‪ 29‬سناتور جمهوریخواه طی نامه ای به‬ ‫رئی س جمهور این کشور به بهانه اینکه حمید ابوطالبی نامزد‬ ‫پست نمایندگی ای ران در سازمان ملل از دانشجویان مسلمان‬ ‫پیرو خط ام��ام بود که در س��ال ‪ 1979‬وارد النه جاسوس��ی‬ ‫(سفارت) امریکا در ته ران شد‪ ،‬از باراک اوباما درخواست کردند‬ ‫به نماینده جدید ای ران در سازمان ملل روادید و اجازه ورود به‬ ‫امریکا داده نشود؛ الیحه ای نیز در این خصوص در مجلس‬ ‫سنا و مجلس نمایندگان امریکا به تصویب رسید‪.‬‬ ‫«سامانتا پاور» سفیر امریکا در سازمان ملل روز یکشنبه‬ ‫هفته گذشته تصریح کرد که امریکا قصد ندارد ب رای حمید‬ ‫ابوطالبی که ای��ران وی را به عنوان نماینده این کش��ور در‬ ‫سازمان ملل متحد معرفی کرده است‪ ،‬روادید صادر کند‪.‬‬ ‫در همین حال سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعالم کرد‬ ‫که کشورش به حمید ابوطالبی رواید ورود به امریکا نخواهد‬ ‫داد و تصمیم واشنگتن در این زمینه تغییری نکرده است‪.‬‬ ‫جن ساکی‪ ،‬سخنگوی وزارت خارجه امریکا در پاسخ به‬ ‫سوالی در خصوص شکایت ای ران در خصوص ماجرای صدور‬ ‫روادید ب رای حمید ابوطالبی گفت‪« :‬م��ا از گزارش ها درباره‬ ‫فرجام ریچارد‬ ‫هنوز مجوز دفن مستشرق امریکایی در‬ ‫ایران صادر نشده است‬ ‫در همین حال احمد سالک‪ ،‬نماینده اصفهان و رئیس‬ ‫است‪ .‬‬ ‫کمیسیون فرهنگی مجلس در سخنانی به حسن روحانی‬ ‫تذکر داد و از او خواست با دفن پیکر ریچارد نلسون فرای در‬ ‫حاش��یه رود زاینده رود مخالفت کند زی را او مهره امریکا بوده‬ ‫و از سوی دیگر زاینده رود هم به مرده رود مبدل شده است‪.‬‬ ‫در واکنش��ی دیگر‪ ،‬امام جمعه موقت اصفهان گفت‪:‬‬ ‫پنجره به مقایسه پایان دوران‬ ‫احمدی نژاد و اغاز دوران روحانی‬ ‫پرداخته است‬ ‫اینکه ای ران ی ها شکایتی را علیه کمیته کشور میزبان تهیه‬ ‫کرده اند اطالع داریم‪ .‬من این سوال را به سازمان ملل و ریاست‬ ‫کمیته کشور می زبان ارجاع م ی دهم که کشور قبرس رئیس‬ ‫ان است‪ ».‬وی در خصوص اینکه ایا مهر عدم صدور ویزا روی‬ ‫درخواست خورده یا نه‪ ،‬گفت‪« :‬چیزی تغییر نکرده و من چیز‬ ‫جدیدی ب رای شما ندارم‪».‬‬ ‫ساکی درباره اینکه ایا نظر امریکا در این خصوص تغییر‬ ‫کرده یا نه‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬هیچ چیز تا به حال تغییر نکرده‬ ‫است‪ .‬دالیلی ب رای عدم صدور روادید وجود دارد که من به انها‬ ‫اینجا اشاره نم ی کنم‪ ،‬اما انچه اعالم شده این است که ما به‬ ‫او روادید نخواهیم داد‪».‬‬ ‫واکنش سازمان ملل به شکایت ایران از امریکا‬ ‫نمایندگی دائم کشورمان نزد س��ازمان ملل متحد در‬ ‫نیویورک با ارسال یادداشتی به رئیس کمیته روابط با دولت‬ ‫می زبان این سازمان خواستار تشکیل جلسه فوری این کمیته‬ ‫ب رای بررسی تخلف امریکا از تعهداتش ب ر اساس قرارداد مقر‬ ‫این نهاد بی ن المللی شد‪.‬‬ ‫س��ازمان ملل در اولین موضع گیری رس��می در قبال‬ ‫شکایت ته ران از واش��نگتن بر س��ر انتخاب نماینده ای ران‬ ‫در س��ازمان ملل‪ ،‬این موضوع را «مساله ای جدی» دانست‪.‬‬ ‫«استفان دویریک» س��خنگوی دبیرکل س��ازمان ملل در‬ ‫جمع خبرنگاران در مورد گزارش های منتشر شده مبنی بر‬ ‫«مردم اصفهان اجازه نخواهند داد ک��ه ریچارد فرای در این‬ ‫شهر دفن شود‪ ».‬محمدتقی رهبر درباره دفن ریچارد فرای در‬ ‫شهر اصفهان اظهار کرد‪« :‬معتقدیم همان کار قبلی هم در‬ ‫مورد دفن پروفسور پوپ که حتی سارق اثار ملی ما نیز بوده‬ ‫و در زمان طاغوت رخ داده کار اش��تباهی بوده است‪ ».‬وی با‬ ‫بیان اینکه ایا شخصیت ریچارد فرای مانند شخصیت امثال‬ ‫مالصدرا‪ ،‬میرداماد یا ش��یخ بهایی است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬چرا‬ ‫باید چنین فردی که سارق اثار ملی ما در نیویورک بوده است‬ ‫در اصفهان دفن شود‪ ».‬امام جمعه موقت اصفهان ادامه داده‬ ‫است‪« :‬نم ی دانم چرا مسئوالن دیواری کوتاه تر از اصفهان پی دا‬ ‫نکرده اند که قصد دارند زباله ه��ای غربی را در اصفهان و در‬ ‫کنار زاینده رود خاک کنند‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬مردم اصفهان‬ ‫اجازه چنین کاری را به مسئوالن نخواهند داد که جنازه یک‬ ‫فرد جاسوس سیا در اصفهان دفن شود‪ ».‬من به عنوان فردی‬ ‫که ‪ 50‬سال کار فرهنگی کرده و ‪ 30‬سال است از تریبون نماز‬ ‫جمعه ب رای مردم صحبت کرده و س��ابقه حضور در مجلس‬ ‫را نیز دارم با صدایی بلند و رسا م ی گویم مردم اصفهان اجازه‬ ‫دفن ریچارد فرای را در کنار زاین��ده رود نخواهند داد‪ ».‬عضو‬ ‫شورای اسالمی شهر اصفهان نیز گفت‪« :‬دفن ریچارد فرای‬ ‫در اصفهان به صالح نیس��ت و نبای��د وی در اصفهان دفن‬ ‫شود‪ ».‬محمدرضا فالح با اشاره به اینکه با دفن ریچارد فرای‬ ‫در اصفهان مخالف هستند‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬ما در شورای‬ ‫شهر نمایندگان مردم و مدافع حقوق مردم هستیم و مردم نیز‬ ‫گزارش ایران از رویارویی‬ ‫مخالفان دولت با وزیر نفت‬ ‫روحانی‬ ‫دولت‬ ‫دولت‬ ‫اژه ای‪ :‬برخی متهمان‬ ‫حوادث‪ 88‬غیابی‬ ‫محاکمهشدند‪.‬‬ ‫سردارجعفری‪ :‬دولت از توان‬ ‫بسیج و سپاه در اقتصاد‬ ‫مقاومتیاستفادهکند‪.‬‬ ‫ش��کایت ای ران از خودداری امریکا از صدور‬ ‫روادید ب رای «حمید ابوطالبی» گفت‪« :‬ما‬ ‫این گزارش ها را چند روز گذشته در رسانه ها‬ ‫دیدیم‪ ...‬به طور خالصه بگویم‪ ،‬ما دستکم‬ ‫تا پنج دقیقه قبل‪ ،‬هیچ نامه رس��م ی ای از‬ ‫جمهوری اس�لامی ای��ران دریافت نکرده‬ ‫بودیم‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬البت��ه م ی دان��م ک��ه‬ ‫تماس های تلفن ی ای از س��وی نمایندگی‬ ‫دائم (ای ران) با مقامات دفتر دبیرکل برقرار‬ ‫شده است‪ .‬این مساله بسیار جدی ای است‬ ‫که مطرح شده اس��ت‪ .‬موارد باید گام به گام‬ ‫صورت گی��رد‪ .‬به محض انک��ه اطالعات‬ ‫بیش��تری دریافت کردیم‪ ،‬با شما در میان‬ ‫خواهیم گذاشت‪».‬‬ ‫به گفت��ه دویریک‪ ،‬ب��ه محض انکه‬ ‫س��ازمان ملل نامه ای��ران را دریافت کند‪،‬‬ ‫ان را مورد بررس��ی ق��رار داده و در مورد ان‬ ‫اطالع رسانی م ی کند‪.‬‬ ‫سرنوشت شکایت ایران چه می شود؟‬ ‫خودداری از صدور روادید از س��وی دولت امریکا ب رای‬ ‫سفیر و نماینده دائم پیشنهادی جمهوری اسالمی ای ران نزد‬ ‫مخالف دفن ریچارد فرای در خاک اصفهان هس��تند‪» .‬این‬ ‫در حالی است که رئیس مرکز دایره المعارف بزرگ اسالمی‬ ‫در نامه هایی جداگانه به رئی س جمه��ور‪ ،‬وزیر امور خارجه و‬ ‫استاندار اصفهان‪ ،‬خواستار همکاری و مساعدت الزم از سوی‬ ‫دولت ب رای تحویل گرفتن پیکر‪ ،‬خاکسپاری و ساخت مقبره‬ ‫ب رای ریچارد فرای ای ران شناس امریکایی شده است‪ .‬کیانوش‬ ‫کیانی هفت لنگ‪ ،‬مشاور امور بی ن الملل و مدیر ارتباطات و‬ ‫اطالع رس��انی مرکز دایره المعارف بزرگ اسالمی در این باره‬ ‫گفت‪« :‬شادروان ریچارد فرای در سال ها پیش‪ ،‬رئیس مرکز‪،‬‬ ‫سی د کاظم موسوی بجنوردی را وصی خویش قرار داده بود و‬ ‫ضمن مذاکره با استاندار وقت ان زمان شهر اصفهان‪ ،‬مقرر‬ ‫شده بود که پیکر ایشان پس از مرگ‪ ،‬در اصفهان و کنار مزار‬ ‫ارتور پوپ دفن شود‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬امیدواریم که دولت در‬ ‫انتقال جن��ازه از امریکا به ای ران همکاری کن��د و پس از ان‪،‬‬ ‫مرکز در اجرای بقیه امور از جمله تحویل پیکر‪ ،‬خاکسپاری‬ ‫و ساخت مقبره ب رای این دانشمند ای ران شناس فقید تالش‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫حمله به قبر ریچارد فرای در اصفهان‬ ‫روزنامه قانون؛ ‬ ‫حمله رسایی به دولت ناکام ماند‬ ‫روزنام ههمشهری؛‬ ‫حذف قطعی‪10‬میلیون یارانه بگیر‬ ‫واکنش همسر ریچارد‬ ‫عدن نبی‪ ،‬همس��ر ای ران ی اس��وری ریچارد ف��رای‪ ،‬در‬ ‫واکنش به اینکه گفته شده همس��رش جاسوس سیا بوده‬ ‫جوابی ه ای منتشر کرده و گفته که شوهرش هیچ گاه از سیا‪،‬‬ ‫سازمان اطالعات مرکزی امریکا‪ ،‬پول نگرفته است‪ .‬همسر‬ ‫ریچارد ف��رای در عی ن حال یاداوری ک��رده که فعالی ت های‬ ‫«جاسوسی» فرای محدود به جنگ جهانی دوم و علیه المان‬ ‫نازی بوده است؛ موضوعی که پنهان نبوده و در نوشته های‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫روزنامه جوان؛‬ ‫تحریم های ضد ایرانی لندن‬ ‫به روزرسانی شد‬ ‫جوار پل خواجو خواستار تخریب ان بنای «امریکایی» شده‬ ‫بودند از شورای شهر و مسئوالن شهر اصفهان خواستند تا‬ ‫اجازه دفن ریچارد فرای که به قول انها «جاسوس سیا» بوده‬ ‫را نداده و لکه ننگین دیگری بر پیش��انی اصفهان نپذیرند‪.‬‬ ‫تجمع کنندگان در پایان بیانی ه ای صادر کرده و تهدید کردند‬ ‫اگر چنین اتفاقی صورت پذیرد‪ ،‬غس��ل شهادت کرده‪ ،‬کفن‬ ‫پوشیده و جنازه وی را خوراک سگان بیابان کرده و پس از ان‬ ‫ارامگاه پروفسور پوپ را نیز بر سر وی خ راب خواهند کرد‪.‬‬ ‫تجمع کنندگان همچنین در بیانی��ه خود‪ ،‬به برگزاری‬ ‫همایش بزرگ اصالح طلبان در اصفهان انتقاد کرده و اظهار‬ ‫داش��ته اند‪« :‬یک روز همایش بزرگ فتنه گران را در ش��هر‬ ‫شهیدان برگزار م ی کنند‪ ،‬یک روز خانم اشتون را به اصفهان‬ ‫م ی اوردند‪ ،‬امروز هم در صدد ایجاد نگرانی و تشویش اذهان‬ ‫امت حزب اهلل هستند‪».‬‬ ‫خود ریچارد فرای امده است‪.‬‬ ‫در تازه ترین تحوالت پی رامون تصمیم ب رای دفن ریچارد‬ ‫فرای در اصفهان‪ ،‬اس��تاندار اصفهان گفت‪« :‬تصمیم ب رای‬ ‫دفن ریچارد فرای در ته ران گرفته م ی شود و ما ب ی خبریم‪».‬‬ ‫رسول زرگرپور‪ ،‬استاندار اصفهان درباره اظهارات اخیرش‬ ‫که دفن «ریچارد فرای» در اصفهان را منوط به دستور وزیر‬ ‫امور خارجه دانس��ته ب��ود‪ ،‬توضیح داد‪« :‬بن��ده نگفتم همه‬ ‫چیز منوط به دستور وزیر خارجه است‪ ،‬بلکه گفتم منوط به‬ ‫تصمیم در ته ران است‪».‬‬ ‫او نس��بت به نامه وزیر خارجه به محم��د نهاوندیان‪،‬‬ ‫رئی س دفتر رئی س جمه��ور در زمینه این موض��وع نیز اب راز‬ ‫ب ی اطالعی ک��رد و درباره زم��ان دفن «ریچارد ف��رای» در‬ ‫اصفهان‪ ،‬گف��ت‪« :‬بنده اطالعی در این زمین��ه ندارم و هیچ‬ ‫دستوری به بنده داده نشده است‪ ،‬خبر جدیدی هم در این باره‬ ‫ندارم‪ ،‬هر زمان خبری بود حتما اطالع م ی دهم‪ ».‬اس��تاندار‬ ‫اصفهان گفت ‪« :‬بنده نه در جریان نامه اقای ظریف به اقای‬ ‫نهاوندیان هس��تم و نه گفته ام دفن «ف��رای» به اقای وزیر‬ ‫امور خارجه مربوط م ی شود‪ ،‬بلکه گفته ام تصمیم گیری در این‬ ‫مورد باید در ته ران انجام شود‪ .‬در همین حال یک مقام اگاه‬ ‫در وزارت امورخارجه ای ران اعالم کرد که این وزارتخانه صرفا‬ ‫درخواس��ت خانواده مرحوم «ریچارد فرای» را به مسئوالن‬ ‫منتقل کرده و دیگر امور مرب��وط به ان ب ر عهده «ارگان های‬ ‫ذی ربط» است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫در تجمعی که اخی را در حاشیه زاینده رود و در کنار پل‬ ‫خواجوی اصفهان انجام شد عده ای خواستار جلوگیری از دفن‬ ‫ریچارد فرای‪ ،‬ای ران شناس فقید امریکایی شدند‪.‬این گروه که‬ ‫با حمله به مقبره ارتور پوپ ای ران ش��ناس و مورخ شهیر در‬ ‫سازمان ملل متحد از منظر حقوق بی ن الملل قابل پیگیری‬ ‫است‪.‬‬ ‫فصل س��وم کنوانس��یون ‪ 1975‬وین تح��ت عنوان‬ ‫«هیات های نمایندگی اعزامی ب��ه ارگان ها و کنف ران س ها»‬ ‫تصریح م ی کند؛ «هر دولت م ی تواند طبق مقررات سازمان‬ ‫یک هی��ات نمایندگ��ی را به ی��ک ارگان یا‬ ‫کنف رانس اعزام دارد‪».‬‬ ‫معاهده ای که در سال ‪ 1947‬بین دولت‬ ‫امریکا و این س��ازمان منعقد ش��د‪ :‬مشتمل‬ ‫بر حقوق بی ن‏الملل خ��اص در زمینه حقوق‬ ‫و تعهدات س��ازمان ملل متحد و هیات‏های‬ ‫نمایندگ��ی دولت های عضو مل��ل متحد در‬ ‫مقر این سازمان از یک سو و حقوق و تعهدات‬ ‫دولت امریکا به عنوان می زبان از س��وی دیگر‬ ‫است‪.‬این قواعد چارچوب روابط دیپلماتیک‬ ‫و کنسولی را در سطح بی ن المللی مشخص‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫ب راساس این معاهدات بی ن المللی این‬ ‫حق ب رای جمهوری اس�لامی ای ران محفوظ‬ ‫اس��ت که از طریق دبیرکل س��ازمان ملل و‬ ‫نهادهای قضایی ذی ربط موضوع امتناع امریکا‬ ‫از صدور روادید ب رای نماینده ای ران در سازمان‬ ‫ملل را پیگیری کند‪.‬‬ ‫این اقدام در حال حاضر از سوی دستگاه های ذیربط از‬ ‫جمله دستگاه سیاست خارجی کشورمان و نمایندگی دائم‬ ‫ای ران نزد سازمان ملل متحدد صورت گرفته و شکایت ای ران‬ ‫از امریکا در این خصوص به ریاس��ت کمیته کشور میزبان‬ ‫سازمان ملل متحد ارجاع داده شده است‪ .‬کشور قبرس رئیس‬ ‫این کمیته است‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫بازگشت کارگزاران‬ ‫معرفی اعضای جدید ش�ورای مرک�زی حزب کارگزاران س�ازندگی‬ ‫و تش�کیل اولین جلس�ه ان از تالش این تش�کل تکنوکرات برای‬ ‫بازسازی سیاسی حکایت دارد‪.‬‬ ‫تیتراول‬ ‫نوسازیحامیاننوسازی‬ ‫کارگزاران سازندگی به دنبال بازسازی است‬ ‫‪1‬‬ ‫کارگزاران سازندگی بنای بازسازی دارد‪ ،‬این بهترین‬ ‫تفسیری اس��ت که از تغیی رات رخ داده این حزب در چند روز‬ ‫اخیر م ی توان داشت‪ .‬انها حاال پس از مدت ها توقف فعالیت‬ ‫سیاس��ی بار دیگر تالش م ی کنند تا در ش��رایط جدید پس‬ ‫از انتخابات به روزگار اوج ش��ان بازگردند‪ .‬در تازه ترین تحول‬ ‫جهانبخش خانجان��ی با تائید حضور برخی اف��راد جدید در‬ ‫شورای مرکزی حزب کارگزاران‪ ،‬گفته است‪« :‬عضویت بنده و‬ ‫دیگر افراد عالوه بر محمد قوچانی‪ ،‬سعید لیالز‪ ،‬علی جمالی‬ ‫و سیاس ی راد در ش��ورای مرکزی این حزب صحت دارد‪ ».‬او‬ ‫با تائید ترکیب جدید مطرح ش��ده ب رای عضویت در شورای‬ ‫مرکزی حزب کارگزاران گفت‪« :‬علی اشرف افخمی‪ ،‬محمد‬ ‫قوچانی‪ ،‬سعید لیالز‪ ،‬سیدعب داهلل حسینی‪ ،‬عباسعلی اهلل یاری‪،‬‬ ‫سی د افضل موسوی‪ ،‬فرزانه ترکان‪ ،‬شه ربانو امانی‪ ،‬سیده فاطمه‬ ‫مقیمی‪ ،‬علی جمالی‪ ،‬محمدحسین عادلی‪ ،‬حجت االسالم‬ ‫ملکی‪ ،‬اعظم نوری‪ ،‬فرزانه کفایتی و عباس علیخانی ترکیب‬ ‫جدید شورای مرکزی حزب کارگزاران را تشکیل م ی دهند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اما ماجرای این تغییر و تحوالت چیست؟‬ ‫حزب کارگزاران تقریبا در تمام سال های بعد از انتخابات‬ ‫دهم ریاست جمهوری دوران سکوت و سکون را سپری کرد‪.‬‬ ‫این حزب در این دوران موجودیت سیاس��ی نداش��ت و تنها‬ ‫این غالمحس��ین کرباس��چی بود که به تناس��ب موضوع‬ ‫در مورد مس��ائل سیاسی س��خن م ی گفت‪ .‬انتخابات سال‬ ‫‪ 92‬که نزدیک ش��د شرایط سیاس��ی تغیی رات فراوانی کرد‪.‬‬ ‫حاال اعضای دور افت��اده کارگزاران س��ازندگی مجالی ب رای‬ ‫همنش��ینی یافته بودند‪ .‬علت اصلی هم افزایش تحرکات‬ ‫سیاسی هاشمی رفسنجانی و باال رفتن احتمال کاندیداتوری‬ ‫او بود‪ .‬هاشمی که نامزد شد‪ ،‬کارگزاران سازندگی که در واقع‬ ‫حزب سیاس��ی او به ش��مار م ی امد‪ ،‬فعال تر از همیشه به‬ ‫برگزاری جلس��ات و رایزن ی های انتخابات��ی م ی پرداخت‪ .‬رد‬ ‫صالحیت هاشمی هم البته موجب نش��د که کارگزاران ی ها‬ ‫از حرکت بایس��تند‪ ،‬ح��اال از می��ان دو نامزد منتس��ب به‬ ‫اصالح طلبان تمام ت�لاش انها این بود که ف��رد نزدیک به‬ ‫هاشمی کاندیدای نهایی باشد‪ .‬اخباری که پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری و پیروزی حسن روحانی منتشر شد همگی‬ ‫گواه این بود که کارگزاران س��هم قاب��ل توجهی در انتخاب‬ ‫روحانی ب رای باقی ماندن در عرصه انتخابات داشته است‪.‬‬ ‫وقتی روحانی به پاستور رفت‪ ،‬افرادی در هیات دولت‬ ‫جای گرفتند که تقریبا همان ترکیب مورد دلخواه هاشمی‬ ‫رفس��نجانی بود‪ .‬به بیان دیگر با این اف��راد دولتی فضایی‬ ‫مناسب ب رای تحکیم قدرت سیاسی کارگزاران پدیدار گشت‪.‬‬ ‫چنین بود که غالمحسین کرباسچی در اغازین روزهای سال‬ ‫جاری‪ ،‬از نوسازی و بازسازی در حزب متبوع خود در سال ‪93‬‬ ‫خبر داد و درباره تحوالت در ترکیب ش��ورای مرکزی گفت‪:‬‬ ‫«اخرین مصوبه ش��ورای مرکزی و هیات اجرایی کارگزاران‬ ‫مبتنی ب ر ترمیم ش��ورای مرکزی است‪ .‬بخش��ی از اعضای‬ ‫شورای مرکزی به دلیل اس��تعفا یا هر دلیل دیگری حضور‬ ‫ندارند از این رو مصوب شد در مرحله اول ب رای ترمیم شورای‬ ‫مرکزی اقدام کنیم‪ ».‬دبیرکل ح��زب کارگزاران با بیان اینکه‬ ‫این کار در دو ماه گذشته به نتیجه رسیده و اعضای شورای‬ ‫مرکزی کارگزاران به ‪ 31‬نفر افزایش پیدا کرده اس��ت‪ ،‬درباره‬ ‫اینکه این ‪ 31‬نفر چه کس��انی هس��تند‪ ،‬گف��ت‪« :‬خیلی از‬ ‫دوستان از قبل در شورای مرکزی حضور دارند؛ عالوه بر انها از‬ ‫چند خانم فعال سیاسی و کارافرین‪ ،‬چند تن از روزنامه نگاران‬ ‫و فعاالن رسانه ای نظیر اقایان سعید لیالز و محمد قوچانی‪،‬‬ ‫از اهل سنت اقای عبداهلل سه رابی‪ ،‬چند تن از اعضای حزب‬ ‫در شهرستان ها و یکی از اعضای سابق دفتر تحکیم وحدت‪،‬‬ ‫اقای جمالی دعوت کرده ایم که به حزب پیوستند‪ .‬از نیروهای‬ ‫مختلف در این مجموعه حضور دارند که دال بر این اس��ت‬ ‫که ما در استان ها نیروهای همسو با کارگزاران را منسجم و‬ ‫احتماال شوراها و دبی ران شورای حزب ر ا ترمیم کنیم‪ .‬همین‬ ‫قدر که وزیر کشور با احزاب جلسه هم اندیشی برگزار م ی کند‪،‬‬ ‫گامی مثبت است اما م ی دانید که ما در هشت سال گذشته با‬ ‫شرایطی مواجه بودیم که مسئوالن دولت رسما علیه کلیت‬ ‫احزاب حرف م ی زدند اما در حال حاضر رئی س جمهور و وزیر‬ ‫کش��ور چنین موضعی ندارند در عین ح��ال از نظر عملی‬ ‫م ی توانم بگویم هنوز فض��ای عملیاتی ان چنانی ندیده ایم‬ ‫و در س��طح همین جلس��ات بوده اس��ت‪ ».‬دبیرکل حزب‬ ‫کارگزاران‪ ،‬عدم برخورداری حزب خود از مواضع مدون را یکی‬ ‫از نقض های موجود برشمرد و تصریح کرد‪« :‬در این زمینه ما‬ ‫جزوه یا کتابچه ای نداشته ایم‪ ،‬بناب راین قبول دارم که مواضع‬ ‫کارگزاران به این معنا تبیین نشده است‪».‬‬ ‫مجال عضو گیری نداشتیم‬ ‫غالمحسین کرباس��چی در جدیدترین اظهارنظرش‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب ودولت‬ ‫درب��اره اتفاقات پی رام��ون کارگزاران در مصاحب��ه با روزنامه‬ ‫اعتماد توضیحاتی داده است‪ .‬کرباس��چی انجا که از او در‬ ‫مورد بدنه اجتماعی کارگزاران س��ازندگی سوال شده ‪،‬گفته‬ ‫است‪« :‬بدنه به این معنی که کارت عضویت به دست افراد‬ ‫بدهیم را نداریم‪».‬‬ ‫او در عین حال در این مورد چنین توضیح داده است‪:‬‬ ‫«مجموع��ه اتفاقاتی که ب رای ح��زب کارگ��زاران از ابتدای‬ ‫تاس��یس تاکنون افتاده اس��ت‪ ،‬این مجال را به ما نداده که‬ ‫بخواهیم به این ش��کل‪ ،‬اقدام به عضو گیری کنیم‪ .‬در یک‬ ‫دوره با برخی از دوس��تان افراطی جناح اصالح طلب مواجه‬ ‫بودیم که هر مساله ای را زیر س��ر کارگزاران م ی دیدند و در‬ ‫دوره ای هم نوک حمله جناح افراطی اصولگرا بودیم‪ .‬بعد از ان‬ ‫هم که شرایط کشور امنیتی شد‪ ،‬تصور م ی کنم نه تنها ب رای‬ ‫حزب کارگزاران بلکه ب رای این گرایش‪ ،‬تمایل مردم در جامعه‬ ‫بیش از گذش��ته اس��ت و کارگزاران هم از این امر مستثنی‬ ‫نیستند ‪ .‬ما دنبال گسترش تشکیالت مان هستیم و شورای‬ ‫مرکزی را گس��ترش دادیم و جایگزینی اف��رادی که رفتند را‬ ‫انجام داده ایم‪ .‬در استان ها هم نیروهای کارگزارانی را منسجم‬ ‫کرده ایم و انتخابات مجدد در نیروهای اس��تانی داشته ایم و‬ ‫ممکن است اواسط سال اینده کنگره را برگزار کنیم‪».‬‬ ‫کرباس��چی در ادامه گفته اس��ت‪« :‬زمینه های فکری‬ ‫ب رای حمایت از منطق کارگزاران در جامعه وجود دارد اما اینکه‬ ‫بیاییم اعالم کنیم که حامیان م��ا کارت عضویت بگیرند‪،‬‬ ‫بستگی به این دارد که تش��کیالت مان را منسجم تر کنیم‪.‬‬ ‫ی داشته باشد و‬ ‫یک حزب اگر فعالی ت های سیاس��ی منظم ‬ ‫موانعی ب رای کار تشکیالتی نداشته باشد‪ ،‬م ی تواند اقدام به‬ ‫عضو گیری کند و بسنجد چه تعداد حامی و در چه سطحی‬ ‫دارد‪ .‬به هر ح��ال روزنام��ه کارگ��زاران در دوره احمدی نژاد‬ ‫توقیف شد‪ .‬اگر موفق ش��ویم در این زمینه رسانه ای داشته‬ ‫باشیم و جلسات و میتینگ هایمان را اغاز کنیم‪ ،‬بسترهای‬ ‫عضو گیری اماده م ی شود‪».‬‬ ‫افخمی‪ :‬عضو حزب کارگزاران نیستم‬ ‫مدیرعامل بان��ک صنعت و مع��دن عضویت خود در‬ ‫شورای مرکزی حزب کارگزاران را رد کرد‪.‬‬ ‫پس از انکه نام او در رسانه ها مطرح شد محمد قاسم‬ ‫ت امور حوزه مدیرعامل و‬ ‫طاهری و بهنام ارزین به عنوان مدیری ‬ ‫اداره روابط عمومی بانک صنعت و معدن عضویت اقای علی‬ ‫اشرف افخمی‪ ،‬رئیس هیات مدیره و مدیرعامل بانک مذکور‬ ‫در شورای مرکزی حزب کارگزاران را تکذیب کردند‪.‬‬ ‫کارگزاران چرا بازمی گردد؟‬ ‫ی حاکم است‬ ‫محمد هاشمی‪ :‬امروز تفکر کارگزاران ‬ ‫ب رادر ایت اهلل اکبر هاشم ی رفسنجانی م ی گوید‪« :‬اندیشه‬ ‫حزب لیبرال ‪ -‬دموکرات؟‬ ‫ح��اال در جدیدتری��ن مواض��ع کارگزاران س��ازندگی‬ ‫اعالم کرده ک��ه الگوی حکومت��داری مد نظر انه��ا لیب رال‬ ‫ دموکراس��ی اس��ت‪ .‬مس��اله ای که البته در صورت طرح‬‫جدی ان بای��د در انتظار مباحث ج��دی و نظری در موردش‬ ‫باش��یم‪ .‬کارگزاران در ش��رایطی ب رای بازگش��ت به عرصه‬ ‫سیاس��ی اماده م ی ش��ود ک��ه اصالح طلبان با گ��ذر زمان‬ ‫زاویه های بیش��تری با انها پیدا کرده ان��د؛ زاویه هایی که به‬ ‫نظر م ی رسد در استانه انتخابات مجلس رنگ و رخی بیشتر‬ ‫به خود بگیرد‪ .‬طرفداران نوسازی اقتصادی به دنبال نوسازی‬ ‫حزبشان هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اصالح طلبان هم که اکنون در جلس��ات درونی خود‬ ‫انتخابات مجل��س را هدف ق��رار داده ان��د از ظرفی ت هایی‬ ‫همچون محمد رضا عارف برخوردارن��د؛ فردی که در خرداد‬ ‫‪92‬تنها نامزد انها بود اما باتوجه به ش��رایط پدید امده ناچار‬ ‫به کناره گیری شد‪.‬‬ ‫محمد رضا ع��ارف در تمام ماه های بع��د از انتخابات‬ ‫به صورت جدی و صریح بارها گفته اس��ت که ب رای حضور‬ ‫در انتخابات مجل��س قاطعانه عمل خواه��د کرد‪ .‬او حتی‬ ‫گفته است در لیست انتخاباتی که ارائه خواهد شد‪ ،‬کسی‬ ‫سرلیست نخواهد بود‪ .‬این بدان معناس��ت که این مساله‬ ‫موضوعی مورد بحث در جلسات داخلی اصالح طلبان ب رای‬ ‫نحوه ائتالف با حامیان سیاسی حسن روحانی بوده است‪.‬‬ ‫ماجرا هم گویا از انجا اغاز م ی ش��ود ک��ه کارگزاران ی ها در‬ ‫سخنانی بازگشت عل ی اکبر ناطق نوری را مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫غالمحس��ین کرباس��چی‪ ،‬دبیرکل حزب کارگزاران‬ ‫درباره احتمال اجماع اصالح طلبان حول محور ناطق نوری‬ ‫ب رای انتخابات مجلس شورای اسالمی گفته بود‪« :‬احزاب‬ ‫اصالح طلب از روش های سیاس��ی معقول و فعال تر ب رای‬ ‫انتخابات مجلس اس��تفاده م ی کنند و بعید نیست باتوجه‬ ‫به س��ابقه ناطق نوری و مجموعه گرای��ش اصالح طلبان‬ ‫این اتفاق صورت بگیرد‪.‬حرکت به س��مت ناطق نوری چیز‬ ‫عجیبی نیس��ت که بای��د هماهنگی در م��ورد ان صورت‬ ‫بگیرد‪ .‬در مجلس باید نیروهای معتدل و با سابقه در انقالب‬ ‫حضور داشته باشند تا وضعیت بهتری رقم بخورد و ادم های‬ ‫توانمند وارد ش��وند‪ .‬ناطق نوری از نیروهایی است که همه‬ ‫به توانای ی های او اذعان دارند‪ ».‬دبیرکل حزب کارگزاران در‬ ‫خصوص احتمال حضور عارف در انتخابات مجلس اظهار‬ ‫داشته بود‪« :‬عارف از نیروهای خوبی است که تجربه معاون‬ ‫اجرایی و وزارت را در کارنامه خود دارد و در مجلس م ی تواند‬ ‫نقش خوبی ایفا کند اما این بحث نیس��ت که یا عارف در‬ ‫انتخابات مجلس حضور داشته باشد یا ناطق نوری‪ .‬به هر‬ ‫حال مجلس ‪ 290‬کرسی دارد و همه شخصی ت های خوب و‬ ‫توانمند م ی توانند در ان حضور داشته باشند و این انتخابات‬ ‫مجلس م ی تواند این شخصی ت ها را جمع کند‪».‬‬ ‫کارگزاران که برگرفته از اندیش��ه های اقای هاش��می است‬ ‫امروز در کشور حاکمیت دارد‪ ».‬محمد هاشمی رفسنجانی‬ ‫در گفت وگو با خبرگزاری دولتی ایرنا گفته اس��ت‪« :‬خواست‬ ‫حزب کارگزاران که عزت اسالمی و تداوم سازندگی ب رای ای رانی‬ ‫اباد است‪ ،‬در کشور حاکم شده است‪ .‬یک زمان نسبت اقای‬ ‫هاشمی با حزب کارگزاران را از من سوال کردند که من گفتم‬ ‫حزب کارگزاران اندیشه هایش را از اقای هاشمی گرفته است‬ ‫ی را که م ی خواهد‬ ‫اما این به معنای ان نیس��ت که هر اقدام ‬ ‫انجام دهد‪ ،‬به وی بگوید؛ ریشه تفکرات نزدیک به هم است‪».‬‬ ‫رئی س دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره‬ ‫به همراهی حسن روحانی با هاشمی رفسنجانی در مقاطع‬ ‫مختلف انقالب گفته است‪« :‬اقای روحانی شخصیتی نیست‬ ‫که تازه وارد اندیشه های اقای هاشمی شده باشد بلکه اینطور‬ ‫شکل گرفته است یا شخصی ت هایی که امروز در دولت اقای‬ ‫روحانی هستند‪ ،‬مدی رانی هستند که در دوران اقای هاشمی‬ ‫پرورش یافته اند و با اندیشه های اقای هاشمی رشد کرده اند‪».‬‬ ‫وی در خصوص سیاست خارجی دولت یازدهم نیز اظهارنظر‬ ‫کرده است؛ انجا که گفت‪« :‬با باز شدن فضا ب رای دیدار مقامات‬ ‫خارجی با ایت اهلل هاش��می رفس��نجانی‪ ،‬وی نظ رات خود را‬ ‫به میهمانان م ی گوید تا مس��ئوالن وزارت ام��ور خارجه‪ .‬در‬ ‫دولت های نهم و دهم‪ ،‬دولت ی ها در پاسخ به درخواست مالقات‬ ‫شخصی ت های خارجی با اقای هاشمی به انها م ی گفتند که‬ ‫وی وقت نداده است‪ ».‬محمد هاشمی همچنین اب راز عقیده‬ ‫کرده است که مردم خاطره خوشی از نوع مدیریت دوران اقای‬ ‫هاشمی داشتند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫تحلیل فضای سیاس��ی پس از انتخاب��ات ‪ 24‬خرداد‬ ‫نش��ان م ی دهد که اکنون جریانات سیاسی تالش م ی کنند‬ ‫تا شرایط رابه سود خود تغییر دهند‪ .‬پیروزی حسن روحانی‬ ‫در انتخاب��ات محصول ائت�لاف سیاس��ی اصالح طلبان و‬ ‫حامیان هاشم ی رفسنجانی بود‪ .‬به یک معنا م ی توان گفت‬ ‫این ائتالف که منجر به حذف محمد رض��ا عارف از میدان‬ ‫انتخابات شد‪ ،‬حاال مدلی است که ب رای اینده نیز پیش روی‬ ‫این جریانات سیاسی است‪ .‬عمر مجلس نهم از نیمه گذشته‬ ‫و حاال همه خود را ب رای انتخاب��ات مجلس اماده م ی کنند‪.‬‬ ‫کارگزاران س��ازندگی که بدنه حزبی هاشمی رفسنجانی در‬ ‫انتخابات است‪ ،‬اکنون م ی داند که اصالح طلبان بنای این را‬ ‫ندارند که ب رای حضور مستقل در انتخابات سال ‪ 94‬ریسک‬ ‫کنند‪ .‬انها م ی دانند که اصالح طلبان همچنان به ائتالف با‬ ‫حامیان هاشمی رفس��نجانی احتیاج دارند‪ .‬در سطح دیگر‬ ‫تحلیل م ی توان گفت کارگزاران سازندگی بنا دارد در راس این‬ ‫ائتالف باش��د و اصالح طلبان به نوعی ذیل گفتمان اعتدال‬ ‫قرار گی رند‪ .‬انها م ی کوشند تا با سامان مجدد و بر طرف کردن‬ ‫اسی ب های برجای مانده از دوران دولت نهم و دهم در درون‬ ‫حزب خود به بدنه سیاسی اصلی حسن روحانی تبدیل شوند‪.‬‬ ‫تصاویر نخستین جلسه شورای مرکزی جدید حزب کارگزاران در اینستاگرام محمد قوچانی‬ ‫‪37‬‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب ودولت‬ ‫پیش ببرند‪.‬‬ ‫نتیجه ای��ن تصمیم هم پی��روزی اق��ای روحانی در‬ ‫انتخابات خرداد ‪ 92‬ش��د‪ .‬در کل معتقدم ان ایام دو جریان‬ ‫سیاس��ی اصولگرا و اصالح طلب با عقالنیت و خرد جمعی‬ ‫بیش��تر نیروه��ای ص��ف و س��تادی (نیروه��ای میانی و‬ ‫س��مپادهای خود) را ب رای برون رفت از ش��رایط نامطلوب‬ ‫کشور ساماندهی کردند‪ .‬حاال باید دید چند سال باید بگذرد‬ ‫که اوضاع کشور به قبل از سال ‪ 84‬برگردد‪.‬‬ ‫گف ‬ ‫ت ‬ ‫وگو‬ ‫ش�ما م ی گویید که باتوجه به ش�رایط کشور در‬ ‫قبل از انتخابات ‪ ،92‬ش�خصی ت های سیاس�ی‬ ‫همچ�ون اقای�ان خاتم�ی‪ ،‬هاش�می و ناط�ق و‬ ‫جریانات سیاس�ی امدند به هم نزدیک شدند تا‬ ‫شرایط در دوره بعد ریاست جمهوری تغییر کند‬ ‫و ماحص�ل ان تصمیم پیروزی اق�ای روحانی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری بود‪ .‬برخی م ی گویند‬ ‫وقت�ی احمدی نژاد از ح�وزه اجرایی کش�ور کنار‬ ‫رف�ت و ان هدف مش�ترک محقق ش�د‪ ،‬حاال هر‬ ‫کدام از سلیقه های سیاسی ب ه دنبال اهداف خود‬ ‫هستند و دیگر پیگیری هدف مشترک برای انها‬ ‫ بی رنگ یا کم رنگ شده است‪ ،‬ایا این تحلیل را‬ ‫قبول دارید؟‬ ‫کارگزاران به دنبال اجراییکردن‬ ‫تفکراتهاشمیاست‬ ‫گفت و گو با عضو جدید شورای مرکزی کارگزاران‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫به نظر شما نتیجه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ 24‬خ�رداد ‪ 92‬چ�ه تاثی�ری ب�ر ارای�ش فضای‬ ‫سیاسی کش�ور گذاش�ت و دو جناح اصولگرا و‬ ‫اصالحات را در چ�ه جایگاهی ق�رار داد؟ ایا انها‬ ‫را با رویکرد تقوی�ت اعتدالگرایی و میانه روی به‬ ‫یکدیگر نزدیک کرد یا از هم دور ساخت ب ه طوری‬ ‫که هر سلیقه سیاسی امروز دنبال تحقق اهداف‬ ‫خود است؟‬ ‫به نظر من انتخابات خرداد ‪ 92‬ماحصل تصمیمات‬ ‫لیدرها و بزرگان دو جریان اصولگرا و اصالح طلب بود‪ .‬باتوجه‬ ‫به مشکالتی که در کشور وجود داشت‪ ،‬این بزرگان تصمیم‬ ‫گرفتند با یک رویکرد جدید و نزدیک به هم ب رای برون رفت‬ ‫از وضعیت به وجود امده ب رای کشور حرکت کنند‪.‬‬ ‫چ��ون هم��ه زیرس��اخت های سیاس��ی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫اقتصادی و فرهنگی و تجارب کسب ش��ده بعد از انقالب‬ ‫رو ب��ه ناب��ودی و به ه��م ریختگی ب��ود بناب رای��ن نتیجه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 92‬با یک روش و رویکرد جدید‬ ‫اصالح طلبان و اصولگرایان رقم خورد‪ .‬این دو جریان بعد از‬ ‫رد صالحیت اقای هاشمی بیشتر به یکدیگر نزدیک شدند‪.‬‬ ‫ضمن انکه از اوایل س��ال ‪ 92‬در جریان روزهای عیددیدنی‬ ‫اقایان هاش��می‪ ،‬خاتمی و ناطق نوری ای��ن دغدغه بود و‬ ‫تصمیم داش��تند که ی��ک روش واحد را پیگی��ری کنند و‬ ‫‪3‬‬ ‫شه ربانو امانی‪ ،‬نماینده ادوار پنجم و ششم‬ ‫مجلس شورای اسالمی بود‪ .‬او سال ‪ 84‬از عضویت‬ ‫در شورای مرکزی حزب همبستگی استعفا کرد و‬ ‫تا پایان سال‪ 92‬با هیچ حزبی فعالیت تشکیالتی‬ ‫رسمی و ارگانیک انجام نداد‪ .‬ش�ه ربانو امانی که‬ ‫امروز ب ه عنوان مش�اور امور زنان س�ازمان محیط‬ ‫زیس�ت به معصومه ابت�کار در کار اج رایی کمک‬ ‫م ی کن�د‪ ،‬در ابت�دای س�ال ‪ 93‬ب ه طور رس�می با‬ ‫پذیرش عضویت در شورای مرکزی حزب کارگزاران‬ ‫سازندگی دوباره وارد فعالیت حزبی شد‪ .‬با او درباره‬ ‫اینتصمیمشبهگفت وگونشستیم‪.‬‬ ‫ای��ن رفتار ش��خصی ت های سیاس��ی دو جریان‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری ‪ 92‬تاکتیکی بود که باصبر‬ ‫و حوصل��ه و تحمل همدیگ��ر پیش رفت‪ ،‬منته��ا االن در‬ ‫ابتدای ‪ 93‬نم ی توان خیلی شفاف و روشن گفت که اوضاع‬ ‫به چه صورت اس��ت‪ .‬به نظر من جری��ان اصولگرا در حال‬ ‫بازس��ازی درونی اس��ت هرچند که گروه های ان خیلی در‬ ‫منظر عمومی علنی از یکدیگر انتقاد نم ی کنند ولی دقیقا‬ ‫بخش مهم ی از ش��عارهای اصالح طلبان را س��ر م ی دهند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان نیز بعد از فشارهای بس��یاری سنگین چهار‬ ‫س��ال ‪ 88‬تا ‪ 92‬هم اکن��ون فرصتی ب رای بازس��ازی درونی‬ ‫پیدا کردند‪ .‬البته اصولگرایان باید پاسخگوی اتفاقات ‪ 84‬تا‬ ‫‪ 92‬باش��ند‪ ،‬صادقانه با افکار عمومی و مردم صحبت کنند‬ ‫و اش��تباه خود را بپذیرند‪ ،‬صرف یک رای دادن یا کمک به‬ ‫برنامه های دولت اقای روحانی به عنوان نامزد مورد حمایت‬ ‫اصالح طلبان کافی نیست‪.‬‬ ‫پاسخ س�والم را نگرفتم؛ باالخره سال ‪ 92‬هدف‬ ‫مشترک که همانا کنار رفتن گفتمان احمدی نژاد‬ ‫و طرح نو در حوزه اجرا در انداختن بود محقق شد‪.‬‬ ‫االن یک حالت افتراق را در فضای سیاسی کشور‬ ‫شاهد هستیم یا برعکس چنین حالتی در حال‬ ‫شکل گیری است؟‬ ‫مقداری فضای افتراق بین هر دو جریان سیاسی‬ ‫اصالح طلب و اصولگرا وجود دارد که به بازس��ازی نیروهای‬ ‫درون این جریان ها مربوط م ی شود‪ ،‬اما معتقدم به یک نقطه‬ ‫مشترک خواهند رس��ید‪ .‬هنوز ارزیابی فضا زود است چون‬ ‫فعالیت رسمی سیاسی به جز تنها کنگره ای که حزب اراده‬ ‫ملت گذاش��ت اتفاق دیگری نیفتاده اس��ت‪ .‬هر چند تقریبا‬ ‫فضا به حالت عادی برگشته‪ ،‬مجوز ب رای برگزاری کنگره و‬ ‫مجمع عمومی احزاب اصالح طلب صادر م ی شود به نوعی‬ ‫فضا باز شده ولی فکر م ی کنم اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫در درجه اول باید در اردوگاه خود به بازس��ازی نیروهای شان‬ ‫بپردازند‪ ،‬حتی در مانیفس ت ش��ان مشخص کنند که چقدر‬ ‫حام ی دولت هس��تند‪ ،‬تا کجا این حمایت را ادامه م ی دهند‪،‬‬ ‫به کدام برنامه دولت نگاه مثبت دارن��د و کدام برنامه را نقد‬ ‫م ی کنند؛ در کل فکر م ی کنم امسال جریان های سیاسی به‬ ‫نوسازی و بازسازی درونی خواهند پرداخت‪.‬‬ ‫بیش�تر به حوزه اصالح طلب�ان بپردازیم‪ ،‬ش�ما‬ ‫گفتید انها نیز به ساماندهی و بازسازی خودشان‬ ‫م ی اندیشند‪ ،‬بر این اساس بفرمایید االن گروه ها‬ ‫و سلایق اصالح طلب رابطه خودشان را با دولت‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب ودولت‬ ‫اقای دکتر روحانی چگونه تعریف م ی کنند؟‬ ‫همانطور ک��ه اقای روحان��ی در ای��ام تبلیغات‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری خ��ود مش��خصا روی اصل‬ ‫س��وم قانون اساس��ی تاکید کرد و وعده داد که از نهادهای‬ ‫غی ر دولتی‪ ،‬سیاس��ی و صنفی حمایت خواهد کرد‪ ،‬وزارت‬ ‫کشور دولت یازدهم نیز بدون انکه دوگانه رفتار کند خیلی‬ ‫ش��فاف و روش��ن درباره احزاب و خانه احزاب باید پای کار‬ ‫بیاید و نشان دهد که دارد این وعده اقای روحانی را عملی‬ ‫م ی کند‪ .‬در ثانی یک فرصتی باید به احزاب اصالح طلب داده‬ ‫شود چون در هشت سال گذش��ته یک اختالف سلیقه ها و‬ ‫بعضا اختالف نظرهای بنیادین در بین احزاب شناسنامه دار‬ ‫و گرته های سیاسی اصالح طلبان بود‪ ،‬امروز فرصت بسیار‬ ‫خوبی است که با استراتژی جدید و تجزیه و تحلیل اوضاع‬ ‫بعد از یک دوره شکوفایی و سپس رکود ‪ ،‬احزاب اصالح طلب‬ ‫سال کادرس��ازی و بازسازی را در سراسر کش��ور اغاز کنند‪.‬‬ ‫معتقدم بخش سیاسی اسیب پذی ر تر از دیگر حوزه هاست و‬ ‫متاسفانه زیرساخت های نوپایی که بعد از انقالب داشت به‬ ‫تدریج ش��کل م ی گرفت دوباره یک حرکتی شد که نه تنها‬ ‫به نقطه سرخط بدل ش��د بلکه خیلی پس ت رفت شدیدی‬ ‫داشت و بعضا دولت گذش��ته س��عی کرد ب رای رسیدن به‬ ‫اهدافش به این مس��اله دامن بزند‪ .‬بعضی از اصالح طلبان‬ ‫بدلی س��خن گفتند و معی��ار س��نجش اصالح طلبی افراد‬ ‫شدند‪ ،‬فکر م ی کنم پیکره اصالح طلبی هرچند اسی ب های‬ ‫بسیار شدید دید و موانع بسیار جدی پیش رو دارد‪ ،‬امسال را‬ ‫فرصت مغتنم ی ب رای بازسازی و مجددا کادرسازی م ی داند‪.‬‬ ‫اصالح طلب��ان بدنه جامع��ه و طبقه متوس��ط را به راحتی‬ ‫م ی توانند اقناع کنند حتی اگر خیلی دیر وارد عرصه انتخاب‬ ‫شوند‪ .‬بعضی وقت ها شاهدیم که حتی اصالح طلبان کاندیدا‬ ‫ندارند منتها وقتی وارد عرصه انتخابات م ی شوند م ی توانند‬ ‫رای شان را در هر سبدی که بخواهند بریزند و میل انتخابگر‬ ‫مردم را به همان سمت سوق دهند‪ ،‬هر چند رسانه مکتوب‪،‬‬ ‫شنیداری و دیداری هم نداشته باشند‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید هر حزبی از جری�ان اصالحات باید‬ ‫به کادرس�ازی در سراس�ر کش�ور بپردازد‪ ،‬این‬ ‫همان مس�اله ای اس�ت ک�ه در ح�وزه تحرکات‬ ‫تشکیالتی نیز ش�اهدش هستیم‪ ،‬چندی پیش‬ ‫خبری درب�اره تحول در ش�ورای مرک�زی حزب‬ ‫کارگزاران س�ازندگی منتش�ر ش�د ک�ه در میان‬ ‫نام های جدید اعضای این ش�ورا‪ ،‬نام ش�ما هم‬ ‫دیده م ی ش�ود‪ ،‬بفرمایید با چ�ه نگاهی به حزب‬ ‫کارگزاران وارد شدید؟‬ ‫بله‪ ،‬این را م ی بینم‪.‬‬ ‫انها پیش�نهاد عضویت در این حزب را به ش�ما‬ ‫نم ی دانم چه کسی در شورای مرکزی نام مرا مطرح‬ ‫کرد ولی بعد از انکه تایید شدم اقای مرعشی‪ ،‬خانم فائزه هاشمی‬ ‫و اقای طاه رنژاد با من صحبت کردند که عضویت در شورای‬ ‫مرکزی حزب کارگزاران س��ازندگی را بپذی��رم‪ .‬در کل فرصتی‬ ‫ایجاد شد که با همان رویکردی که حزب ب رای بازسازی خودش‬ ‫پی ش بینی کرد ما هم بتوانیم کمکشان کنیم‪.‬‬ ‫در ح�وزه بازس�ازی فک�ر م ی کنید فق�ط باید به‬ ‫کادرس�ازی پرداخت یا به حوزه عقیدتی‪ ،‬منش‪،‬‬ ‫روش و دیدگاه هم ورود کرد؟‬ ‫بعد از رصد کردن شرایط فعلی کشور اولین قدم‬ ‫کادرسازی است‪ .‬گذشته ایینه ای ب رای اینده است‪ ،‬طبیعتا‬ ‫در مش��ی و منش هم این اتفاق م ی افتد‪ .‬نیروی انسانی و‬ ‫کادر سازی نخستین گام پیشبرد اهداف حزب است‪ ،‬حزب‬ ‫ب رای اینکه بتواند تاثیرگذار در اداره سیاسی جامعه باشد باید‬ ‫در عرصه های مختلف سیاس��ت گذاری کند و ب رای اجرای‬ ‫این سیاست ها به نیرو و کادر نیاز دارد‪.‬‬ ‫االن ح�زب کارگ�زاران س�ازندگی وارد این حوزه‬ ‫شده است؟‬ ‫نخستین جلسه حضورم در شورای مرکزی حزب‬ ‫کارگزاران سازندگی روزهای بعد از تعطیالت نوروز بود‪ .‬در ان‬ ‫روز برخی اخبار کشور مطرح شد و اعضای جدید با اعضای‬ ‫ش��ورای مرکزی قبل اشنا ش��دند‪ .‬به زودی مشی‪ ،‬منش و‬ ‫روش و سیاس��تگذاری های جدید در عرصه های مختلف از‬ ‫زبان سخنگو بیان خواهد شد‪.‬‬ ‫کنگره حزب کارگزاران چه زمانی برگزار م ی شود؟‬ ‫سیاستگذاری حزب ب رای انتخاب هیات رئیسه و‬ ‫دبیرکل‪ ،‬برگزاری کنگره‪ ،‬نحوه فعال کردن استان ها‪ ،‬تنظیم‬ ‫مانیفس��ت رفتاری حزب ب رای س��ال‪ 93‬در جلسات اینده‬ ‫شورای مرکزی بررسی و در صورت صالحدید از زبان سخنگو‬ ‫اطالع رسانی م ی شود‪.‬‬ ‫اشاره داشتید که حزب کارگزاران برای مشارکت‬ ‫در اداره سیاس�ی کش�ور م ی خواه�د فعالی�ت‬ ‫و کادرس�ازی کن�د‪ ،‬مهمترین رقابت سیاس�ی‬ ‫پی ش رو انتخابات مجلس شورای اسالمی است‬ ‫که تقریبا یک س�ال و نیم دیگر برگزار م ی شود‪.‬‬ ‫ایا خودتان با این زمینه فکری عضویت ش�ورای‬ ‫مرکزی حزب کارگزاران را پذیرفتید و وارد شدید؟‬ ‫من نامزد انتخابات مجلس نخواهم ش��د‪ .‬البته‬ ‫انف رادی نم ی خواهم بگویم مطمئنا حزب کارگزاران به عنوان‬ ‫یکی از احزاب اصالح طلب رفتار جمعی و واحدی همسو با‬ ‫شورای هماهنگی و جمع اصالح طلبان خواهد داشت‪ ،‬از این‬ ‫کارگزاران همواره از بدو تاسیس باتوجه‬ ‫به شرایط کشور در دوره سازندگی‪ ،‬تفکر‬ ‫ایت اهلل هاشمی را ب ه عنوان محور تفکر‬ ‫خود دنبال کرده اس�ت‪ .‬ایت اهلل هاشمی‬ ‫تعادل و ایفای نقش محوری خود را ورای‬ ‫بازی های سیاسی صرف م ی بیند‬ ‫ایا اصالح طلبان این قدر با هم هماهنگ هستند‬ ‫که برای انتخابات مجلس اینده همانند ‪ 24‬خرداد‬ ‫‪ 92‬یکپارچه عمل کنند؟‬ ‫من فکر م ی کن��م تجربه نش��ان داده که با تمام‬ ‫اختالف سلیقه هایی که اصالح طلبان دارند م ی توانند جریان‬ ‫سیاسی را ب رای رفتار سیاسی واحد منسجم کنند‪.‬‬ ‫االن کارگزاران را کجای فضای سیاس�ی کش�ور‬ ‫م ی دانی�د‪ .‬زمانی به راس�ت مدرن مع�روف بود‪،‬‬ ‫بع�د از دوم خ�رداد ‪ 76‬ت�ا س�ال ‪ 92‬در اردوگاه‬ ‫اصالح طلبان تعریف م ی شد‪ ،‬امروز تعبیر به یکی‬ ‫از مصادیق جریان اعتدال م ی ش�ود که م ی تواند‬ ‫فصل مشترک اصولگرایان و اصالح طلبان معتدل‬ ‫باشد‪ .‬برداشت شما چیست؟ حزب کارگزاران در‬ ‫فضای سیاسی بعد از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ 92‬چه نقشی را م ی تواند ایفا کند؟‬ ‫اختالف سلیقه هایی در برداشت از رفتار و عملکرد‬ ‫حزب کارگ��زاران وجود دارد ول��ی م ی توان��م بگویم حزب‬ ‫کارگزاران س��ازندگی تاکتی ک هایی ک��ه در ادوار انتخابات‬ ‫به کار برده تاثیرگذاری بس��یار مهمی در نتیجه انتخابات‬ ‫داشته اس��ت‪ .‬بناب راین ما رفتار حزب کارگزاران را در عرصه‬ ‫سیاسی ای ران م ی سنجیم‪ .‬کارگزاران م ی تواند نقش باالنس‬ ‫کننده هر دو جریان سیاس��ی کشور باش��د چون بخشی از‬ ‫اصالح طلبان و اصولگرایان م ی توانند با حزب کارگزاران کار‬ ‫کنند‪ .‬تاکتی ک هایی که این حزب به کار م ی برد صفر یا صد‪،‬‬ ‫سیاه یا سفید نیس��ت‪ ،‬یک زمانی در دوم خرداد ‪ 76‬از اقای‬ ‫خاتمی حمایت کرد‪ 16 ،‬س��ال بعد حام ی اقای روحانی شد‬ ‫بناب راین متناسب با شرایط سعی م ی کند بهترین نتیجه را در‬ ‫انتخابات دنبال کند حاال این شرایط را در هر نامزدی ببیند‪.‬‬ ‫کارگزاران نس�بت خ�ودش را با اقای هاش�می‬ ‫چگونه تعریف م ی کند؟‬ ‫کارگزاران همواره از بدو تاسیس باتوجه به شرایط‬ ‫کشور در دوره سازندگی‪ ،‬تفکر ایت اهلل هاشمی را به عنوان‬ ‫محور تفکر خود دنبال کرده است‪ .‬ایت اهلل هاشمی تعادل‬ ‫و ایفای نقش محوری خود را ورای بازی های سیاسی صرف‬ ‫م ی بیند‪ .‬تجربه نش��ان داد که ایشان س��عی کرده با همه‬ ‫جریانات سیاسی کار کند‪.‬‬ ‫حزب کارگزاران سازندگی رویکرد سیاسی اقای‬ ‫هاش�می را الگوی رفتاری و عملی خود قرار داده‬ ‫است؟‬ ‫بله ‪،‬به نظر من تفکر ایش��ان را ب��ه کار م ی برند‪،‬‬ ‫البته نظر سیاسی ایت اهلل هاشمی صرف سیاسی خاصی‬ ‫نیست چون متعادل کننده هر دو جریان سیاسی است‪.‬‬ ‫پس نس�بت کارگ�زاران ب�ا اقای هاش�می این‬ ‫است که تفکرات و رویکرد سیاسی او را در حوزه‬ ‫سیاسی دنبال کند؟‬ ‫بله‪ ،‬تا به امروز رفتارشان را این طور دیدم‪.‬‬ ‫کارگزاران با اقای خاتمی چه نس�بتی را تعریف‬ ‫کرد؟‬ ‫سال ‪ 76‬تمام قد از اقای خاتمی حمایت کرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر چطور؟‬ ‫کارگزاران ایش��ان را به عنوان یک��ی از موثرترین‬ ‫شخصیت های کشور قبول دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫ان ش�رایطی که اول مصاحبه اعالم کردید برای‬ ‫بازس�ازی تش�کل های سیاس�ی و اهداف�ی که‬ ‫برش�مردید در حزب کارگزاران سازندگی دیدید‬ ‫که عضویت این حزب را پذیرفتید؟‬ ‫چه کس�ی نام شما را در جلسه ش�ورای مرکزی‬ ‫حزب کارگزاران سازندگی مطرح کرد و پیشنهاد‬ ‫داد؟‬ ‫من فکر م ی کنم این طور باشد و طبیعتا من نیز‬ ‫به حزب کمک خواهم کرد‪ .‬البته باید اجازه داد و دید ارایش‬ ‫فضای سیاسی کشور در اردوگاه اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫به چه صورت در م ی اید‪ .‬معتقدم هر دو اردوگاه ارایش و رفتار‬ ‫جدیدی را ب رای انتخابات سال ‪ 94‬پیش م ی گیرند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اعض��ای ش��ورای مرکزی ح��زب کارگ��زاران را‬ ‫م ی شناسم و اولین رفتار حزبی شان را در انتخابات مجلس‬ ‫پنجم دیدم‪ .‬در این فراز و فرود هایی که در این چند س��ال‬ ‫بوده‪ ،‬حزب کارگزاران توانسته تاکتی ک هایی را به خرج بدهد‬ ‫که بتواند فعالیت سیاس ی اش را پیش ببرد بناب راین در حوزه‬ ‫سیاسی کشور نقش خوبی داش��ته است‪ .‬فکر کردم در این‬ ‫برهه زمانی م ی توانم کمکی به بسترس��ازی ب رای بیش��تر‬ ‫محقق شدن بحث دموکراس��ی خواهی و استیفای حقوق‬ ‫مردم در چارچوب قانون کنم‪ .‬در کل تحلیلم این است که‬ ‫فرصت خوب��ی ب��رای فعالی ت های حزبی اس��ت‪ .‬از زمانی‬ ‫که از حزب همبستگی اس��تعفا دادم با هیچ حزب دیگری‬ ‫به لحاظ رس��می و ارگانیک ارتباط نداش��تم ولی همیشه‬ ‫رفتار سیاس��ی ام در اردوگاه اصالح طلبان بوده و انش��اءاهلل‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫دادند یا شما به انها اعالم امادگی کردید؟‬ ‫ظاه را یکسری اسامی را در شورای مرکزی مطرح‬ ‫و درباره عضویت انها رای گی��ری کردند‪ .‬درباره من هم این‬ ‫اتفاق افتاد که با شناختی که اعضای شورای مرکزی حزب‬ ‫کارگزاران از رفتار سیاسی من داش��تند پیشنهاد عضویتم‬ ‫در این شورا رای اورد‪ ،‬س��پس از من دعوت کردند‪ ،‬من نیز‬ ‫پذیرفتم و در کنار حزب کارگزاران قرار گرفتم‪.‬‬ ‫رو طبیعتا مجلس هم ب رایش مهم خواهد بود‪.‬‬ ‫یعن�ی کارگ�زاران ب�ا هماهنگ�ی س�ایر احزاب‬ ‫اصالح طلب ب�رای انتخابات مجل�س اینده جلو‬ ‫خواهد رفت؟‬ ‫‪39‬‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب ودولت‬ ‫جدال هسته ای در دانشگاه‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫حضور سعید جلیلی در دانشگاه امیرکبیر با حاشیه های فراوانی مواجه شد‬ ‫س��خنرانی س��عید جلیلی‪ ،‬مسئول س��ابق تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای در دانش��گاه امیرکبیر خبرساز شد‪.‬‬ ‫او که در هفته گذشته به منا سبت روز ملی فناوری هسته ای‬ ‫در محافل مختلفی حضور یافت و وضعیت فعلی هسته ای‬ ‫کشور را تبیین کرد‪ ،‬در س��خنرانی هفته پیش در دانشگاه‬ ‫امیرکبیر با ش��عارهای دانش��جویان مخالف مواجه ش��د؛‬ ‫ش��عارهایی که با دفاع حامیان جلیل��ی از وی‪ ،‬به جدال دو‬ ‫طرف انجامید‪.‬‬ ‫انگونه که خبرگزاری مهر گزارش کرده اس��ت‪ ،‬جشن‬ ‫هسته ای دانشگاه امیرکبیر با چند روز تاخیر برگزار شد‪ .‬این‬ ‫مراسم قرار بود با سخنرانی س��عید جلیلی از ساعت ‪ 15‬در‬ ‫امف ی تئاتر مرکزی این دانشگاه اغاز شود‪ ،‬اما با وجود اینکه‬ ‫این سالن مملو از دانشجو بود و حتی بسیاری از دانشجویان‬ ‫در حیاط ایستاده بودند‪ ،‬مراسم با ‪ 45‬دقیقه تاخیر اغاز شد‪.‬‬ ‫خبرگزاری اصولگرای فارس نیز نوشته است که قبل‬ ‫از اغاز مراس��م عده ای از دانش��جویان با توزیع پوسترهایی‬ ‫با تصویر ظریف و ش��عارهایی در مخالفت با جلیلی قصد‬ ‫ایجاد اختالل در برنامه را داشتند که این کار موجب درگیری‬ ‫فیزیکی گروه های دانشجویی شد‪.‬‬ ‫دانش��جویان در حال ی که پالکاردها و نوشته هایی با‬ ‫مضامینی همچون «مس��ئوالن باید درباره دس��تاوردهای‬ ‫هس��ته ای تعصب داش��ته باش��ند»‪« ،‬خون احمدی روشن‬ ‫اکسید ش��دنی نیس��ت»‪« ،‬از حق خود کوتاه نم ی اییم»‪،‬‬ ‫«صنعت هسته ای نباید با غن ی سازی سمبلیک جایگزین‬ ‫گردد»‪« ،‬با رویش ناگزی��ر جوانه چه م ی کنید» و همچنین‬ ‫در دس��ت داش��تن پرچم های ای ران و حزب اهلل لبنان و نیز‬ ‫تصاویر ش��هدای هس��ته ای‪ ،‬ش��عارهایی س��رم ی دادند و‬ ‫برخی نیز س��رود «یار دبس��تانی م��ن» را همص��دا فریاد‬ ‫م ی زدند‪.‬‬ ‫با ورود سعید جلیلی به سالن مراسم‪ ،‬دانشجویان فریاد‬ ‫«صل علی محمد‪ ،‬یاور رهبر امد» س��ر دادند که همزمان‬ ‫با این شعار‪ ،‬دس��ته دیگری از دانش��جویان در سالن فریاد‬ ‫«روحانی روحانی حمایتت م ی کنیم» و «سالم بر خاتمی‪،‬‬ ‫درود بر روحانی» را فریاد م ی زدند‪.‬‬ ‫دانشجویان برگزار کننده مراسم فریاد «حرف ما یک‬ ‫کالم‪ ،‬مقاومت والس�لام» س��رم ی دادند‪ .‬اما از انجایی که‬ ‫س��خنران اول این مراسم فریدون عباس��ی بود‪ ،‬به دعوت‬ ‫مجری برنامه روی سن رفت‪ ،‬اما همزمان با حضور وی روی‬ ‫سن‪ ،‬تعدادی از دانشجویان حاضر در سالن فریاد «روحانی‬ ‫روحانی حمایتت م ی کنیم» سر دادند‪.‬‬ ‫پس از پخش یک «کلیپ» کوتاه فریدون عباس��ی‬ ‫به عن��وان س��خنران اول پش��ت تریبون رف��ت و به خاطر‬ ‫اغتشاشاتی که عده ای از دانش��جویان انجام دادند دقایقی‬ ‫را صرف ارام کردن جو سالن کرد‪ ،‬با این حال بین سخنرانی‬ ‫وی چندین بار س��خنانش توس��ط تعدادی از دانشجویان‬ ‫قطع شد‪.‬‬ ‫در خاتمه سخنان عباس��ی عده ای که از همان ابتدا‬ ‫ب رای اغتش��اش امده بودند از سردادن ش��عارهای «زندانی‬ ‫سیاس��ی ازاد باید گردد» خواستار ازادی س��ران فتنه شدند‬ ‫که عباسی در واکنش به این شعارها گفت که «اگر درست‬ ‫حرکت کنیم زندانی سیاسی نخواهیم داشت که بخواهیم‬ ‫ازادش کنیم‪».‬‬ ‫این در حالی بود که فریدون عباسی سخنان خود را در‬ ‫جریان همین شعارها به پایان رساند و از دانشجویان به خاطر‬ ‫این شور و هیجان تقدیر کرد‪ .‬در پایان سخنان عباسی نیز‬ ‫تعدادی از دانش��جویان فریاد «بسیجی واقعی همت بود و‬ ‫باکری» سر دادند‪.‬‬ ‫پ��س از پایان س��خنرانی عباس��ی‪ ،‬س��عید جلیلی‬ ‫به عنوان س��خنران اصلی مراس��م روی جایگاه قرار گرفت‬ ‫که همزمان با شروع سخنرانی وی‪ ،‬تعدادی از دانشجویان‬ ‫فریاد «سالم بر خاتمی‪ ،‬درود بر روحانی» سر دادند‪ .‬در مقابل‬ ‫اما دانشجویان برگزار کننده مراسم‪ ،‬فریاد «جلیلی جلیلی‬ ‫حمایتت م ی کنیم»‪« ،‬مرگ بر فتنه گر»‪« ،‬مرگ بر اس�لام‬ ‫امریکایی» س��ر دادند‪ .‬البته همزمان با سخنرانی جلیلی‪،‬‬ ‫دانش��جویانی که خواس��تار ازادی زندانیان سیاسی بودند‪،‬‬ ‫سرود یار دبستانی من را همخوانی کردند‪.‬‬ ‫س��عید جلیلی در این مراس��م گفت‪« :‬انتظاری که از‬ ‫دانشگاه و دانشجو م ی رود‪ ،‬این است که دانشجو یک سوال‬ ‫مشخصی داشته باش��د و به دنبال اگاهی از گذشته خود و‬ ‫اینکه اکنون در چه جایگاهی قرار دارد‪ ،‬باشد و اینکه بدانیم‬ ‫مختصات اکنون‪ ،‬گذش��ته و اینده ما چه بوده و چه خواهد‬ ‫بود‪ ،‬مهم است‪ ،‬بناب راین اگر به این سوال ها به خوبی جواب‬ ‫بدهیم خیلی از مشکالت ما حل م ی شود‪».‬‬ ‫عض��و مجمع تش��خی ص مصلحت نظام ادام��ه داد‪:‬‬ ‫«کس��ان ی که قرارداد ه��ای اس��تعماری در دوران قاج��ار و‬ ‫پهلوی ها را به این مل��ت تحمیل کردن��د همی ن جا امروز‬ ‫مدعی پیشرفت م ی شوند؛ اگر این پیشین ه را به خوبی ندانیم‬ ‫شاهد خواهیم بود که همان کس��انی که مخالف ازادی و‬ ‫موافق دیکتاتوری در کشور بودند در همی ن جا مدعی ازادی‬ ‫و حقوق بشر م ی ش��وند؛ بناب راین جامعه و دانشجوی کشور‬ ‫ما باید بداند چه پیش��ینه ای وجود داش��ته و گروه هایی که‬ ‫محکم ترین روابط با شاهنشاهی را داشته اند‪ ،‬امروز طرفدار‬ ‫ازادی شده اند‪».‬‬ ‫جلیلی تصریح کرد‪« :‬ب رای کس��ان ی که م ی خواستند‬ ‫اردوکشی خیابانی راه بیندازند‪ ،‬دانشجویان نگذاشتند ارای‬ ‫جمهور مردم وتو شود و این نشان م ی دهد حرکت دانشجو‬ ‫اجازه نم ی دهد کس��انی بخواهند رای مردم را زیرپا بگذارند‬ ‫و این مس��اله در س��ال ‪ 88 ،84 ،80‬و ‪ 92‬تفاوتی نم ی کند؛‬ ‫دانشجویان مدافع ارای مردم هستند‪».‬‬ ‫او با بی��ان اینک��ه انچ��ه اهمی��ت دارد‪ ،‬مخالفت با‬ ‫دیکتات��وری اس��ت‪ ،‬گف��ت‪« :‬مدلی ک��ه در دموکراس��ی‬ ‫عده ای دنب��ال م ی کنند یعن��ی همان مدلی ک��ه در مصر‬ ‫ی��ا اوکراین انج��ام ش��د؛ اینکه انچ��ه ما م ی گویی��م باید‬ ‫جانشین رای مردم شود و این هوش��یاری مردم را نشان داد‬ ‫تا اجازه ندادند کس��انی‪ ،‬دیکتاتوری مدرن را جایگزین ارای‬ ‫مردم کنند‪».‬‬ ‫دبیر پیشین ش��ورای امنیت ملی گفت‪« :‬کسان ی که‬ ‫ادعای مخالفت با نظام جمهوری اسالمی را مبتنی بر ارای‬ ‫مردم و ان را توتالیسم م ی خواندند حتی در مورد کوچک ترین‬ ‫موضوعات ملت اجازه انتخاب را نداش��تند‪ .‬انها م ی خواهند‬ ‫ملت اجازه هیچ انتخابی را نداشته باشد و هیچ گونه انتخاب و‬ ‫ازادی بیان نداشته باشند؛ این ادعای کسانی است که ادعای‬ ‫ازادی بیان را دارند‪».‬‬ ‫پدر شهید احمدی روشن نیز در میان سخنرانی جلیلی‬ ‫وارد سالن شد و در پایان سخنرانی میهمان ب رنامه‪ ،‬جلیلی با‬ ‫وی خوش و بشی گرم و صمیم ی کرد‪.‬‬ ‫پس از پایان س��خنرانی س��عید جلیلی دانشجویان‬ ‫یکصدا فریاد زدند‪« :‬حرف ما یک کالم‪ ،‬مقاومت والسالم»‬ ‫و «جلیلی جلیلی حمایتت م ی کنیم‪».‬‬ ‫پ��س از پای��ان س��خنرانی مس��ئول پیش��ین تیم‬ ‫مذاکره کننده هس��ته ای‪ ،‬از فریدون عباس��ی و پدر شهید‬ ‫احمدی روش��ن و همچنین از ب��رادر ش��هید کبکانیان به‬ ‫نمایندگی از ‪ 93‬شهید دانشگاه امیرکبیر و حسین مصطفوی‬ ‫به نمایندگی از کسانی که در حال حاضر در عرصه هسته ای‬ ‫فعال هستند و نیز از سعید جلیلی به عنوان مسئول سابق‬ ‫تیم مذاکره کننده کشورمان با ‪ 5+1‬با اهدای لوح و تمثالی از‬ ‫شهدای هسته ای تجلیل شد‪.‬‬ ‫پی��ش از پای��ان مراس��م نیز یک��ی از دانش��جویان‬ ‫دانش��گاه امیرکبی��ر نام��ه ای را ک��ه دانش��جویان ای��ن‬ ‫دانش��گاه در زمینه فناوری هسته ای به مس��ئوالن کشور‬ ‫نوش��ته بودن��د‪ ،‬قرائ��ت ک��رد‪ .‬دانش��جویان همچنی��ن‬ ‫طوم��اری در حمای��ت از دس��تاوردهای هس��ته ای‬ ‫امضا کردند‪.‬‬ ‫پایان این مراسم به بخش هایی از وصی ت نامه شهید‬ ‫محمداب راهیم همت از فرماندهان دفاع مقدس مزین شد و‬ ‫در انتها اجرای سرود زنده از سوی یکی از خواننده های جوان‬ ‫کشورمان همراه بود‪.‬‬ ‫بازگشت با « هما »؟‬ ‫برخی هواداران رئیس دولت سابق تشکیالتی ب رای حمایت از او به وجود اورده اند‬ ‫عبدالرضا داوری می گوید ریاست تشکیالت‬ ‫هما برعهده اوست‬ ‫محبیان معتقد است به باور احمدی نژاد‬ ‫بعد از پایان دوره خوشبینی به روحانی دوره‬ ‫بازگشت به او اغاز می شود‬ ‫مرتضی مبلغ گفته است اصولگرایان دیگر‬ ‫به هیچ وجه حاضر به حمایت از احمدی نژاد‬ ‫نیستند‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اما در قال��ب دوقطبی روحانی ‪ -‬احمدی ن��ژاد‪ .‬واکنش های‬ ‫این روزها به تحرکات سیاس��ی حامی��ان احمدی نژاد البته‬ ‫قابل توجه اس��ت و م ی توان این واکنش ها را فاز جدیدی در‬ ‫ارایش سیاس��ی در صورت بازگش��ت احمدی نژاد دانست؛‬ ‫یعنی چه کسانی موافقند و چه کسانی مخالف‪ .‬در یکی از‬ ‫مهم ترین اظهارنظرها‪ ،‬مرتضی مبلغ‪ ،‬معاون وزیر کشور در‬ ‫دولت اصالحات در این خصوص ب��ا بیان اینکه احمدی نژاد‬ ‫هی چ گاه نهادهای انتخابی را از ان خ��ود نخواهد کرد‪ ،‬گفته‬ ‫اس��ت‪« :‬پیروزی احمدی ن��ژاد محصول اختالف��ات داخلی‬ ‫جریان اصالحات و حمای��ت جریان اصولگ��را از وی بود‪ .‬در‬ ‫انتخابات سال ‪ 84‬جبهه اصالحات با چهار کاندیدا وارد عرصه‬ ‫انتخابات شد و همین اختالفات درونی بود که به جبهه مقابل‬ ‫فرصت داد تا از این اختالف به بهترین شکل استفاده کند‪ .‬در‬ ‫جبهه مقابل نیز جریانات پیدا و پنهان این جناح در روزهای‬ ‫اخر تبلیغات تصمیم به حمای��ت از احمدی نژاد گرفتند و او‬ ‫توانست در یک رقابت ساده پیروز انتخابات شود‪ .‬اما عملکرد‬ ‫هشت سال گذشته موجب شده تا دیگر اصولگرایان حاضر به‬ ‫حمایت از وی نباشند و حتی نزدیک ترین حامیان احمدی نژاد‬ ‫هم بازگشت به ان دوران را یک کابوس ب رای خود م ی دانند‪.‬‬ ‫بناب راین در انتخابات پی ش رو بعید است که جریانی سیاسی‬ ‫یا افراد شناخته شده حاضر شوند از وی حمایت کنند و جایگاه‬ ‫خود را ب رای تبلیغ فردی هزینه کنند که محبوبیت و مقب ولیت‬ ‫جریان اصولگرایی را تحت الش��عاع قرار داده است‪ ».‬واکنش‬ ‫وی به اظهارات عل ی اکبر جوانفکر اس��ت که در گفت وگوی‬ ‫اخیر خود با هفته نامه مثلث گفته ب��ود‪« :‬احمدی نژاد امروز‪،‬‬ ‫همان احمدی ن��ژاد ‪ 84‬و هم��ان احمدی نژاد ‪ 88‬اس��ت؛ در‬ ‫همان مقطعی که خیلی از اصولگرایان با احمدی نژاد زاویه‬ ‫پیدا کرده بودند‪ .‬اگ��ر ادامه وضع دول��ت فعلی همی ن گونه‬ ‫باشد که اکنون هس��ت و رویکردها اصالح نشود‪ ،‬شما تردید‬ ‫نکنید که اگر اقای احمدی نژاد در س��ال ‪ 96‬کاندیدا ش��ود‪،‬‬ ‫پیروزی قاطعی به دس��ت خواهد اورد‪ ».‬پیرم��وذن‪ ،‬نماینده‬ ‫اصالح طلب مجلس نهم درباره بازگش��ت احمدی نژاد گفته‬ ‫اس��ت‪« :‬احمدی نژاد به اندازه کافی در دوره مسئولیت خود‬ ‫اثار زیانب��اری را به عمل اورده و هرچه داش��ته و نداش��ته با‬ ‫مدیریت جهانی خود در این هش��ت سال عرضه کرده است؛‬ ‫بناب راین استنباط بنده این اس��ت که با اقبال عمومی مواجه‬ ‫نم ی ش��ود‪ ،‬به هرحال جامعه ما چند صدایی است‪ ».‬دبیرکل‬ ‫جامعه اصناف و بازار ‪ -‬از چهره های اصولگرا ‪ -‬هم م ی گوید‪:‬‬ ‫«کارهای احمدی نژاد تبلیغی اس��ت تا با یک چهره جدید و‬ ‫به شکل طلبکارانه وارد میدان ش��ود‪ .‬این در حالی است که‬ ‫قبل از رفتن وی از عرصه سیاس��ت‪ ،‬هیچ اتفاق و برخوردی‬ ‫از سوی دولت در قبال تخلفات احمدی نژاد و اط رافیانش به‬ ‫وجود نیامده است‪ .‬هنگامی که مردم ببینند هیچ برخوردی‬ ‫با تخلفات احمدی ن��ژاد صورت نم ی گی��رد‪ ،‬احمدی نژاد نیز‬ ‫جرات بازگشت به عرصه سیاست را پیدا م ی کند‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫این بار با یک جیب پر از پول ب��ه میدان خواهد امد؛ بناب راین‬ ‫امدن احمدی نژاد خطر بزرگی است و در صورتی رفع خواهد‬ ‫شد که نظام‪ ،‬احمدی نژاد را در خصوص عملکرد گذشته اش‬ ‫بازخواست کند و مردم را نیز در جریان بگذارد‪ ».‬بهروز نعمتی‪،‬‬ ‫نایب رئیس فراکس��یون رهروان والیت نیز در این خصوص‬ ‫این گونه اظهارنظر کرده است‪« :‬اقای احمدی نژاد م ی گفتند‬ ‫اصالح طلب و اصولگرا نیستم و مردم به روش من رای داده اند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر اصولگرایان نیز امروز به این نتیجه رسیده اند که‬ ‫برخی از تندروی های اقای احمدی نژاد مشکالت جدی ب رای‬ ‫کشور ایجاد کرد؛ بناب راین فکر نم ی کنم اصولگرایان در فکر‬ ‫حمایت از ایشان باشند‪».‬‬ ‫در مقابل اما برخی معتقدن��د احمدی نژاد بازم ی گردد و‬ ‫این حق طبیعی اوس��ت‪ .‬عل ی محمد بزرگواری‪ ،‬عضو سابق‬ ‫جبهه پایداری در این باره گفته است‪« :‬زمینه ب رای بازگشت‬ ‫احمدی نژاد فراهم م ی شود؛ چراکه در رابطه با عملکرد دولت‬ ‫ایش��ان بس��یار ب ی انصافی کرده اند‪ ،‬درحال ی که مردم شاهد‬ ‫خدمات اقای احمدی نژاد در مناطق محروم بودند‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫در ب رابر زیاده خواهان و کس��انی که بر اریک��ه قدرت و ثروت‬ ‫نشسته اند به خوبی م ی ایستاد‪ .‬به استثنای جریان انحرافی که‬ ‫در کنار ایشان بود اما مردم طرفدار احمدی نژاد بودند‪ .‬باتوجه به‬ ‫وضعیتی که دولت فعلی به وجود اورده و نابسامانی اقتصادی‬ ‫که هست و مدام هم دل مردم را خالی م ی کنند‪ ،‬بنده معتقدم‬ ‫که زمینه بازگشت احمدی نژاد فراهم م ی شود‪ .‬وی کار خالف‬ ‫شرعی نکرده که بخواهند ردصالحیتش کنند؛ نقطه ضعف‬ ‫ایشان فقط جریان انحرافی اس��ت و انتظار داریم این جریان‬ ‫را از خود دور کنند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫در حال ی ک��ه از چن��دی پیش خبرهای��ی پی رامون‬ ‫فعالیت محمود احمدی نژاد ب رای بازگشت به قدرت سیاسی‬ ‫شنیده م ی شد‪ ،‬هفته گذشته اطالعات تازه ای درباره تحرکات‬ ‫سیاسی حامیان دولت سابق منتشر شد‪ .‬عب دالرضا داوری که‬ ‫گویا مسئولیت ساماندهی فعالی ت های حامیان دولت سابق‬ ‫بر عهده وی گذاشته شده‪ ،‬در این باره چنین گفته است‪« :‬هما‬ ‫تشکل نیست؛ بلکه مجموعه ای است که صدای فعاالن حوزه‬ ‫شبکه های اجتماعی‪ ،‬دانشجویان و اقشاری را که به صورت‬ ‫محدود و محلی در اقص ی نقاط کش��ور از اق��ای احمدی نژاد‬ ‫حمایت می کردند‪ ،‬در س��طح رس��انه ها منعک��س م ی کند‪.‬‬ ‫مدیریت این مجموعه با بنده است و ما در کنار دوستان کمک‬ ‫م ی کنیم که این کار انجام ش��ود‪ .‬اص��ل برنامه ریزی ب رای‬ ‫مجتمع «هما» از اواخر سال ‪ 92‬شروع شده و اکنون کارخود‬ ‫را اغاز کرده است‪ ».‬او در مورد تامین مالی این تشکیالت نیز‬ ‫اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت‪« :‬منابع مالی این مجموعه از‬ ‫طریق کمک مالی هواداران تامین م ی ش��ود‪ .‬این مجموعه‬ ‫خیلی هزینه بر نیست؛ چراکه یک مرکز هماهنگی است و قرار‬ ‫نیست خودش در صحنه خیلی حضور مشهودی داشته باشد‬ ‫یا سرمایه گذاری ویژه ای ب رای راه اندازی رسانه ها کند‪« .‬هما»‬ ‫بیشتر نقش هماهنگی و هم افزایی میان حامیان و هواداران‬ ‫رسانه ای اقای احمدی نژاد را ایفا م ی کند‪».‬‬ ‫در عین حال و در شرایطی که فعالیت رسانه ای حامیان‬ ‫دولت س��ابق افزایش یافته‪ ،‬امیر محبیان‪ ،‬تحلیلگر مسائل‬ ‫سیاسی در اظهارنظری پی رامون فعالی ت های سیاسی محمود‬ ‫احمدی نژاد گفته است‪« :‬در اینکه احمدی نژاد در بخش هایی‬ ‫از اصولگرایان نفوذ دارد‪ ،‬نباید تردید کرد‪ .‬او توانسته در دوران‬ ‫قدرت‪ ،‬خطوط هواداری را شناسایی و ساماندهی کند‪ .‬تالش‬ ‫احمدی نژاد در مهندسی شرایط به گونه ای است که ریزش های‬ ‫ناشی از یاس به روحانی به حساب او ریخته شود‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫ب رای انتخابات مجلس ب رنام��ه دارد ؛ تردید نکنید‪ .‬هیچ کس‬ ‫جز احمدی نژاد جس��ارت و قدرت ج��ذب و هدایت نیروهای‬ ‫هوادار خود را ندارد؛ تالش انها‪ ،‬این اس��ت که فضایی را پدید‬ ‫اورند تا توجیهی ب رای انتقادات طی ف هایی از اصولگرایان از‬ ‫احمدی نژاد پدید اورند‪».‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬احمدی نژاد معتقد اس��ت که بعد از پایان‬ ‫دوره خوش بین��ی نظام و م��ردم به روحانی‪ ،‬دوره بازگش��ت‬ ‫به او اغاز م ی ش��ود‪« :‬این بازگش��ت از نظر او صرفا بازگشت‬ ‫اصولگرایان نیست؛ بازگش��ت بدنه اجتماعی مایوسی است‬ ‫که موتور فعالیت سیاسی او را روشن م ی کند‪ ».‬نکته مهم‬ ‫ماجرا اما اینجاست که پش��توانه مالی این فعالی ت ها از کجا‬ ‫تامین م ی ش��ود‪ .‬داوری م ی گوید که ه��واداران احمدی نژاد‬ ‫این پول را م ی دهند و س��ردبیر س��ایت میدان ‪ 72‬هم گفته‬ ‫است‪« :‬تاکنون ریالی از کس��ی دریافت نکرده ایم و در اینده‬ ‫هم نخواهیم کرد؛ چراکه م ی خواهیم مس��تقل بمانیم و به‬ ‫این جری��ان مردمی کمک کنیم‪».‬حاال هم��ه منتظر اولین‬ ‫واکنش رسمی احمدی نژاد در این خصوص هستند‪ .‬او حاال‬ ‫بیش از هر زمان دیگری مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است‪.‬‬ ‫البته این فقط رسانه ها نیس��تند که رئی س جمهور سابق را‬ ‫رصد م ی کنند‪ ،‬بلکه سیاس��یون هر دو جناح‪ ،‬نیم نگاهی به‬ ‫فعالی ت های احمدی ن��ژاد دارند‪ .‬هرچند او چن��د ماهی را در‬ ‫سکوت گذراند اما حاال گویا تصمیماتی در ذهن دارد و این را‬ ‫م ی توان از تحرکات حامیانش به خوبی فهمید‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫پررای ترین نام��زد احتمالی‬ ‫که محم��ود احمدی نژاد فع�لا ‬ ‫اصولگرایان محسوب م ی شود و این ب رای اصولگرایان نقطه‬ ‫چالشی مهمی است‪ .‬انها م ی گویند که احتمال رای اوری او‬ ‫ب رای بازگش��ت اصولگرایان به قدرت وسوسه ب رانگیز است‪.‬‬ ‫طبعا امروز اصولگرای��ان از حضور نزدیک تری��ن جریان به‬ ‫هاشم ی رفسنجانی در راس دولت خرسند نیستند و از بیان‬ ‫این نظر نیز ابایی ندارند‪ .‬این جریان معتقد است که باتوجه به‬ ‫اینکه احمدی نژاد همیشه قطب مقابل هاشم ی رفسنجانی در‬ ‫چند سال اخیر بوده‪ ،‬با بازگشت او این دوقطبی زنده م ی شود؛‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب ودولت‬ ‫‪41‬‬ ‫رابطه معکوس‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫انچه در این پرونده م ی خوانید نگاهی گذرا است به رابطه میان ایران و امریکا‪،‬‬ ‫اینکه پیامدهای قطع رابطه میان دو کشور در منطقه چیست و امریکای ی ها چه‬ ‫راه هایی را برای رسیدن به توافق به ایران در گذر زمان طی کردند و با چه گروه هایی‬ ‫مذاکره کردند‪ .‬در سالگرد قطع رابطه دیپلماتیک‪.‬‬ ‫تیتراول‬ ‫سه دهه پس از قطع روابط دیپلماتیک‬ ‫تهران و واشنگتن چگونه به هم می نگرند؟‬ ‫روابط ایران‪-‬امریکا؛ از مخاصمه‬ ‫تا گفت و گوی انتقادی‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪1‬‬ ‫از حاجی واش��نگتن تا حمید ابوطالبی‪ ،‬از اولین‬ ‫س��فیر تا اخرین نماینده‪ ،‬روابط ای ران و امریکا راه ناهمواری‬ ‫را در گذر زمان پیموده اس��ت‪ .‬کش��وری که ب رای ای رانیان‬ ‫م ی توانست به عنوان خط سوم سیاس��ت خارجی و داخلی‬ ‫به عنوان موازنه مثبت در ش��طرنج قدرت روس و انگلیس‪،‬‬ ‫مطرح باش��د‪ ،‬در ادامه خود به عنوان شر س��وم ی در مثلث‬ ‫قدرت های بازیگر در عرصه سیاس��ی ای ران مطرح شد‪ .‬اگر‬ ‫روزگاری روس (شوروی بعدی) و انگلستان نزد روشنفکران‬ ‫ملی و ازادیخواهان به عنوان عنصر منفی پیشرفت و توسعه‬ ‫ای ران مطرح بودن��د‪ ،‬امریکا در عص��ر مبارزه طلبی ای رانیان‬ ‫ب رای کسب هویت ملی در مساله نفت و بعد از ان در حمایت‬ ‫همه جانبه از ش��اه‪ ،‬یک تنه وزنه منفی ترازوی سیاس��ت‬ ‫ای ران در سال های بعد از ‪ 28‬مرداد ش��د‪ .‬به صورتی که نزد‬ ‫بسیاری‪ ،‬امریکا خیلی زود از کشوری به عنوان نیروی سوم‬ ‫و برقرار کننده تعادل در عرصه سیاسی ای ران‪ ،‬خود به عنوان‬ ‫قدرت اصلی ضد مردم ای ران مطرح شد‪.‬‬ ‫اینجا ب��ود که گرچه رژیم ش��اه با دولت ه��ای امریکا‬ ‫عمدتا رئی س جمهوری جمهوریخواه‪ ،‬رفاقتی اس��تراتژیک‬ ‫برقرار کرده ب��ود و امریکای ی ها حفظ ش��اه را مهمتر از هر‬ ‫چیزی در منطقه عنوان م ی کردند ام��ا انقالب ای ران باعث‬ ‫نش��د که امریکایی ه��ا به رغم میل باطن ی ش��ان در حفظ‬ ‫شاه یا الترناتیوی همانند پس��رش‪ ،‬به طور کامل از انقالب‬ ‫ای ران در بهمن ‪ 57‬رویگردان باش��ند‪ .‬به گمان بس��یاری از‬ ‫دولتمردان امریکایی که در ان س��ال ها در عرصه قدرت در‬ ‫محافل امریکایی فعال بودند‪ ،‬دول��ت رئی س جمهور کارتر‬ ‫وقوع انقالب در ای ران را ساده نگریس��ته بود تا جایی که در‬ ‫سال های پایانی دهه ‪ ۱۹۷۰‬میالدی سازمان سیا در چندین‬ ‫گزارش مکررا تاکید داش��ته که هیچ نوع حرکت انقالبی یا‬ ‫خیزش مردمی در اینده ای نزدیک ب رای حکومت شاه قابل‬ ‫تصور نخواهد بود‪.‬‬ ‫گرچه انقالبیون جوان‪ ،‬امریکا را به عنوان امپریالیسیم‬ ‫جهانی دش��من ش��ماره یک خ��ود عن��وان م ی کردند که‬ ‫ش��بکه هایی را ضد انقالب ای ران بس��یج کرده اما سفارت‬ ‫امری��کا در ته ران بدون ویلیام س��ولیوان‪ ،‬س��فیر امریکا با‬ ‫تعدادی از کارکنان خود به فعالی��ت ادامه م ی داد و هی چ گاه‬ ‫فکر نم ی کرد که در دولت مهدی بازرگان‪ ،‬کس��انی سفارت‬ ‫را تسخیر کنند‪ .‬در ان س��ال ها دو دیدگاه در دولت کارتر در‬ ‫مورد انقالب ای ران وجود داشت؛ گروهی که عمدتا در وزارت‬ ‫امورخارجه بودند با تقویت این گمان��ه که باید با انقالبیون‬ ‫میانه رو که در دولت موق��ت مهدی بازرگان حضور دارند راه‬ ‫را ب رای برقراری یک رابطه حداقل بدون تنش یا با کمترین‬ ‫تنش با ای ران هموار کرد‪ .‬این گروه از پیش از انقالب با برخی‬ ‫از اعضای نزدیک به نهضت ازادی و مل ی گرایان جبهه ملی‬ ‫که پیش از پیروزی انقالب در دولت موقت به مش��اغلی از‬ ‫جمله معاونت نخس��ت وزیری‪ ،‬وزیر امورخارجه و‪ ...‬رسیده‬ ‫بودند‪ ،‬تماس هایی را برقرار کرده بود و بس��یار به این خط‬ ‫ارتباطی ب رای بهبود روابط میان دو کش��ور امیدوار بود‪ .‬در‬ ‫این میان اما گ��روه دوم که عمدت��ا در وزارت دفاع متمرکز‬ ‫بودند بر مساله نفوذ کمونیس��یم در ای ران و ای ران انقالبی‬ ‫قدرتمند با س�لاح های امریکایی اظهار نگرانی م ی کردند‪.‬‬ ‫در این میان یک جرقه کافی بود که روابط سیاسی ای ران و‬ ‫امریکا دستخوش تغیی راتی بسیار وسیعی شود؛ سرنوشت‬ ‫شاه تبعیدی‪.‬‬ ‫حامیان بانفوذ ش��اه در امری��کا که معتق��د بودند از‬ ‫سرگیری روابط دوس��تانه حکومت جدید با امریکا‪ ،‬موجب‬ ‫تقویت جمهوری اسالمی م ی شود‪ ،‬ب رای ممانعت از برقراری‬ ‫ان تالش هایی ب��ه عمل اوردن��د و دولت جیم��ی کارتر‪،‬‬ ‫رئی س جمهور وق��ت امریکا را به منظور ص��دور اجازه ورود‬ ‫شاه به امریکا ب رای معالجات پزش��کی زیر فشار گذاشتند‪.‬‬ ‫«س��ایروس َونس» وزیر امور خارجه امریکا معتقد بود که‬ ‫به ط��ور حتم‪ ،‬با ورود ش��اه به امریکا‪ ،‬تمام ی ش��ان س های‬ ‫موجود ب رای برقراری روابط با دولت جدی��د از میان خواهد‬ ‫رفت‪ .‬هنری پرش��ت‪ ،‬مس��ئول وقت میز ای��ران در وزارت‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫سال ها بعد برخی از رسانه ها از جمله فارین پالیسی گزارشی‬ ‫را از مذاکراتی که در هتل استقالل ته ران میان مک فارلین و‬ ‫اعضای ستاد ریگان و برخی از نزدیکان هاشمی رفسنجانی‬ ‫به نمایندگی از دولت ای ران برگزار شده بود‪ ،‬منتشر کرد‪ .‬جدا‬ ‫از برخی از مس��ائلی که در این گزارش منتشر شده است‪،‬‬ ‫یک جمله کلیدی در گزارش فارین پالیس��ی وجود دارد که‬ ‫الیور نورث و مک فارلین امی��دوار بودند که با میانه روها به‬ ‫یک تفاهم ب رای حل مشکالت میان دو کشور برسند‪ .‬گرچه‬ ‫ماجرای مک فارلین با رسوایی در امریکا روبه رو شد و حتی‬ ‫دولت ریگان را تا مرز سقوط پیش برد اما امریکای ی ها حلقه‬ ‫وصل خود را در ای ران پیدا کرده بودند؛ میانه روها‪.‬‬ ‫تجربه مک فارلین و سفر یک امریکایی به تهران تا‬ ‫امروز دیگر تکرار نشده اس��ت‪ .‬سال ها طول کشید که یک‬ ‫مقام ای رانی و امریکایی با هم گفت وگو کنند‪ .‬س��ی و چهار‬ ‫سال طول کش��ید که دو وزیر امورخارجه با یکدیگر دست‬ ‫بدهند و دو رئی س جمهور با هم گفت وگو کنند‪.‬‬ ‫در ای ران و امریکا همیش��ه مس��اله «رابط��ه با هم»‬ ‫به عنوان موضوعی پرمخاطره تبدیل ش��ده است‪ .‬در دولت‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی چپ های انقالب که بعدها با عنوان‬ ‫اصالح طلبان از برخی مواضع ش��دید ضد امریکای ی ش��ان‬ ‫عدول کردند و به اصالح طلبان ش��هرت یافتن��د‪ ،‬با انتقاد‬ ‫مک فارلین به تهران امد تا خط‬ ‫تماسی را با تهران بیابد‪ ،‬اما فاش‬ ‫شدن این ماجرا دولت ریگان را در‬ ‫کنگره و سنا با مخاطراتی روبرو‬ ‫ساخت‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫سیاست‬ ‫امور خارجه امریکا در بخش های مختلف کتاب خاط راتش‬ ‫که سایت تاریخ ای رانی انها را منتش��ر کرده است به منازعه‬ ‫میان وزارت امورخارجه با البی طرفدار شاه اشاره کرده است‪.‬‬ ‫در این میان او م ی گوید که با مشاهده جو مخالفت با دولت‬ ‫موقت در ای ران‪ ،‬به کاخ سفید توصیه کردند که پذیرش شاه‬ ‫به خاک امریکا را به تعویق بین��دازد‪ .‬انان همچنین معتقد‬ ‫بودند که پذیرفتن ش��اه‪ ،‬موجب تضعیف روند عادی سازی‬ ‫روابط ای ران و امریکا خواهد شد‪ .‬از سوی دیگر برژینسکی‪،‬‬ ‫مشاور امنیت ملی کارتر خواستار پذیرفتن شاه و به نمایش‬ ‫گذاش��تن اقتدار و وفاداری امریکا به یک دوس��ت قدیمی‬ ‫ بود‪ .‬پذیرش ش��اه در ‪ ۳۰‬مهر همان سال در شورای مرکزی‬ ‫پزشکی‪ ،‬موجب تغییر س��اختاری عرصه سیاسی ای ران‪ ،‬نزد‬ ‫بس��یاری از انقالبیون و مردم ای ران خاط رات تلخ مربوط به‬ ‫کودتای سازماندهی شده از سوی سیا در ‪ ۲۸‬مرداد ‪ ۱۳۳۲‬را‬ ‫زنده کرد و انزجار فراوانی نسبت به ایاالت متحده در ای ران‬ ‫ب رانگیخت‪ .‬مخالفان انقالبی‪ ،‬دولت موقت را به عدم اعمال‬ ‫فشار کافی ب رای استرداد شاه و داشتن انفعال در ب رابر توطئه‬ ‫امریکا ب رای اعاده س��لطنت متهم کردند‪ .‬اش��غال سفارت‬ ‫اما باعث نش��د که امریکای ی ها در ابتدا خط تماس خود با‬ ‫برخی از محافل ای رانی نزدیک و دوست خود را قطع کنند‪،‬‬ ‫به صورتی که این خط تا زمان قطع روابط سیاسی میان دو‬ ‫کشور در حدود شش ماه بعد از واقعه گروگانگیری برقرار تا‬ ‫بعد از ان دولت امریکا با قطع روابط سیاس��ی خود با ای ران‬ ‫راه را ب رای یک��ی از خطرناک ترین و به گمان بس��یاری از‬ ‫کارشناسان احمقانه ترین کارهای تاریخ معاصر خود یعنی‬ ‫حمله نظامی به ای ران هموار کند‪ .‬عملیات طبس که توسط‬ ‫نیروه های ویژه امریکا با توفان ش��ن به شکست انجامید‪،‬‬ ‫هیبت امریکا را نزد بسیاری از مردم خاورمیانه و جهان سوم‬ ‫که به شدت تحوالت ای ران را پیگیری م ی کردند‪ ،‬شکست‪.‬‬ ‫‪ 444‬روز بعد از ازادی گروگان گیره��ا که حاال در اوج‬ ‫جنگ میان ای ران و ع راق صورت گرفته بود نیز باعث نشد‬ ‫که امریکای ی ها و ای ران ی ها راهی به سوی مفارقت بکشند‪.‬‬ ‫ای ران معتقد بود که جنگ ع راق در واقع قس��متی از توطئه‬ ‫جهانی غرب و امریکا علیه انقالب ای ران است‪ .‬پیش از این‬ ‫بود که اولین تحریم ها علیه ای ران با بلوکه شدن دارای ی های‬ ‫کشور در بانک های امریکایی رقم خورد‪.‬‬ ‫در دولت ری��گان اما به یکباره اتف��اق عجیبی رخ داد‬ ‫که م ی توانس��ت محلی ب رای گفت وگ��وی مجدد میان دو‬ ‫کشور باش��د‪ .‬البته این واقعه با توجه به مخف ی کاری هایی‬ ‫که صورت گرفت و نوع مس��ائلی از فروش س�لاح گرفته‬ ‫تا مس��ائل امنیتی منطقه‪ ،‬نم ی توانست اغازی مطمئن بر‬ ‫حل مخاصمه میان دو کشور باش��د‪ .‬ماجرا از انجا اغاز شد‬ ‫که ای ران در اواسط دهه ‪ 60‬شمس��ی‪ ،‬درگیر جنگ با ع راق‬ ‫بود و به کمک از خارج ب رای جنگ و اقتصاد نیاز داشت‪ .‬به‬ ‫عالوه ارتش ای ران پیش از انقالب ‪ ۱۳۵۷‬به طور گسترده ای‬ ‫مسلح به اسلحه امریکایی بود و این نیاز ای ران به تجهی زات‬ ‫امریکای��ی را دو چندان م ی ک��رد‪ .‬در این زمان بخش��ی از‬ ‫عملگرایان در کشور تمایل به بهبود روابط با امریکا داشتند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر رونالد ریگان رئی س جمهور وقت امریکا‪ ،‬امید‬ ‫داش��ت تا با کمک ای ران گروگان های امریکایی در لبنان را‬ ‫ازاد کند‪ .‬امریکا پیش از این کمک های زیادی به ع راق در‬ ‫جنگ با ای ران کرده بود اما در این زمان امریکا بیم داش��ت‬ ‫که یک ایران ضعیف به دامان شوروی کمونیستی بیفتد‪.‬‬ ‫در این میان بود که ریگان دستور داد تا چهار هزار موشک‬ ‫تاو توسط سازمان سیا از وزارت دفاع خریده شود و از طریق‬ ‫اسرائیل به ای ران فروخته ش��ود‪ .‬در این زمان ریگان‪ ،‬رابرت‬ ‫مک فارلین‪ ،‬مشاور پیشین امنیت ملی را ب رای نزدیک شدن‬ ‫بیشتر به ای ران و مذاکره به جناح های میانه رو ای ران از جمله‬ ‫هاشمی رفسنجانی و طرفدارانش به ای ران فرستاد‪ .‬اما این‬ ‫ماموریت شکست خورد‪ .‬این روابط تا ماه نوامبر ادامه داشت‬ ‫تا زمانی که این روابط توسط یک روزنامه لبنانی فاش شد‪.‬‬ ‫شدید از شیوه دولت هاشم ی رفسنجانی او را تسهی ل کننده‬ ‫راه رس��یدن به ارتباط با امریکا م ی دانستند‪ .‬اوج این مساله‬ ‫در مقاله عطاءاهلل مهاجرانی در روزنامه اطالعات بود که در‬ ‫ان به موضوع رابطه ای ران و امریکا اشاره کرده بود و برقراری‬ ‫رابطه را امری ناممکن ندانست‪ .‬همین مساله باعث هجمه‬ ‫زیادی به او و دولت هاشمی شد‪.‬‬ ‫دول��ت س��ی د محمد خاتم��ی م ی توانس��ت همان‬ ‫میانه رو هایی باش��د که امریکا به دنبالش��ان ب رای نشستن‬ ‫پش��ت میز مذاکره‪ ،‬م ی گش��ت‪ .‬گرچه در میان محافل دو‬ ‫کشور ابتکاراتی مثل دست دادن دو رئی س جمهور در سازمان‬ ‫ملل یا س�لام علیک با هم‪ ،‬اندیشیده شده بود اما به دالیل‬ ‫زیاد این امر توسط خاتمی اجرایی نشد تا برخی از حامیان‬ ‫او ان را از دست رفتن یک فرصت تاریخی عنوان کردند‪ .‬اما‬ ‫مساله ای که م ی توانست تا حدودی غبار مخاصمه میان دو‬ ‫کشور را کم کند‪ ،‬عذرخواهی الب رایت وزیر امورخارجه امریکا‬ ‫از ای رانیان به خاطر کودتای ‪ 28‬مرداد بود‪ .‬پاسخ ای رانیان اما‬ ‫بسیار جالب توجه بود‪ .‬به جای اینکه از این مساله استقبال‬ ‫شود‪ ،‬کمال خ رازی در پاسخ اعالم کرد‪« :‬حال که امریکاییان‬ ‫اعتراف به ش��رکت در ان واقعه کردند‪ ،‬دول��ت ای ران قصد‬ ‫ادعای خس��ارت از امریکا را خواهد کرد‪ ».‬این انفعال اما در‬ ‫س��وی دیگر زمانی که پس از پایان ریاست جمهوری‪ ،‬ای ران‬ ‫بسته پیشنهادی را به دولت بوش جهت برقراری روابط به‬ ‫امریکا ارائه کرد‪ ،‬از واش��نگتن هی چ گونه عالقه و پاسخی‬ ‫دریافت نکرد‪.‬‬ ‫ریاست جمهوری احمدی نژاد اما بحران را در دو کشور‬ ‫افزایش داد تا جایی که در کنار س��خنان ض��د امریکایی و‬ ‫غربی احمدی نژاد این امریکای ی ها بودند که احمدی نژاد را‬ ‫یک «تهدید علیه امنیت ملی امریکا» دانس��ته و «موضع‬ ‫خصمانه ای ران علیه امریکا» را دلی��ل محکمی ب رای لزوم‬ ‫پیشگیری از دستیابی به فناوری هسته ای دانستند‪.‬‬ ‫با روی کار امدن باراک اوباما‪ ،‬وی تالش کرد در حالی‬ ‫که از شیوه برخورد دولت جورج دبلیو بوش فاصله بگیرد اما‬ ‫کماکان همان سیاست های رفتاری را دنبال کند‪ .‬چگونگی‬ ‫رابطه با ای ران در صدر دستورکارهای سیاست خارجی امریکا‬ ‫در زمان دولت اوباما قرار داش��ت‪ .‬طرح اس��تق رار سپر دفاع‬ ‫موشکی امریکا در شرق اروپا در همین راستا و ب رای کنترل‬ ‫توان موشکی و هس��ته ای ای ران اس��ت‪ .‬اوباما اما نسبت‬ ‫به روس��ای جمهوری س��ابق امریکا تفاوت هایی داشت‪ ،‬از‬ ‫جمله اینکه در پیام نوروزی خود در س��ال ‪ ۱۳۸۸‬خطاب به‬ ‫«مردم و رهب ران ای ران» گفت‪« :‬ایاالت متحده مایل اس��ت‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران به جایگاه بحق خ��ود در جامعه‬ ‫بی ن المللی دس��ت یابد و این حق شماس��ت اما این حق با‬ ‫مسئولی ت های واقعی همراه اس��ت و نم ی توان از راه ترور‬ ‫یا اسلحه به چنین جایگاهی دست یافت‪ ،‬بلکه راه رسیدن‬ ‫به ان‪ ،‬اقدامات صلح امیزی است که عظمت واقعی ملت و‬ ‫تمدن ای ران را به نمایش بگ��ذارد‪ ».‬در اواخر دولت خاتمی‬ ‫بود که مساله هس��ته ای به عنوان قفل اصلی روابط میان‬ ‫ای ران و امریکا جای خود را به موضوعات س��نت ی تری مثل‬ ‫تسخیر سفارت ای ران و امریکا داد‪ .‬مساله هسته ای به خودی‬ ‫خود یک رویداد تاریخی نبود‪ ،‬بلکه یک پرونده حقوقی در‬ ‫نهادهای بی ن المللی و طرف های درگیر در این منازعه بود‪.‬‬ ‫در این میان اما پرونده هس��ته ای با رویکرد سیاسی که از‬ ‫س��وی غرب پیگیری شد رفته رفته به مس��اله اصلی میان‬ ‫ای ران و امریکا تبدیل شد تا جایی که دو کشور را ب رای اولین‬ ‫بار در این موضوع روبه روی هم نش��اند‪ .‬در س��وی دیگر اما‬ ‫عمده تحریم هایی که توسط امریکا علیه ای ران اعمال شد‬ ‫هم ناشی از این موضوع بود‪ .‬به نظر م ی رسد که روابط میان‬ ‫ای ران و امریکا با مذاکرات هسته ای وارد مرحله ای حساس‬ ‫شده است تا جایی که ممکن است با توافق هسته ای باعث‬ ‫نزدیکی ای ران و امریکا و با عدم توافق به دوری بیشتر میان‬ ‫دو کشور تبدیل شود‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫دیگر قابل دفاع نیس��ت و رفتن ان حتم ی است و در نهایت‬ ‫این کش��ورها ترجیح م ی دهند منافع خود را در کنار امدن با‬ ‫تحوالت ای ران جست جو کنند‪ .‬به این ترتیب در همان مرحله‬ ‫اولیه امریکا با انقالب خصومت علنی مش��خصی نداشت‪،‬‬ ‫دیگر کشورها و از جمله ش��وروی نیز با وقوع انقالب ای ران‬ ‫خصومت علنی نداشتند‪.‬‬ ‫چرا این اتفاق افتاد‪ ،‬ب ه ه ر حال سال ها شاه متحد‬ ‫استراتژیک انها بود؟ امریکا در دولتمردان جدید‬ ‫چه چیزی مشاهده کرد که فکر م ی کرد م ی تواند‬ ‫با انها کنار بیاید؟‬ ‫سیاست در ایران خیلی شخصی است و ما به این‬ ‫ ترتیب عادت کرده ایم که سیاس��ت را در تمام دنیا شخصی‬ ‫ببینیم‪ .‬سوال های شما نیز به این ترتیب که عرض م ی کنم‬ ‫شخصی است‪ ،‬اینکه ایاالت متحده امریکا حامی بزرگ شاه‬ ‫بود‪ ،‬پس چرا او را ترک کرد؟ پاسخ من این است؛ ما در عالم‬ ‫سیاست بی ن المللی دوست‪ ،‬اشنا‪ ،‬عشق و نفرت نداریم؛ فقط‬ ‫منافع ملی مطرح است‪ .‬ایاالت متحده امریکا در ان مقطعی‬ ‫که عرض کردم در گوادالوپ به این نتیجه رسید و بیان کرد‬ ‫که رژیم شاه دیگر قابل دفاع نیست یعنی منافع ما دیگر در‬ ‫اینجا با رژیم شاه تمام م ی شود‪ .‬حامی بزرگ و متحد بزرگ شاه‬ ‫است‪ ،‬اما این مربوط به گذشته م ی شود‪ .‬شما نم ی توانید در‬ ‫روابط کشورها و بی ن الملل پیگیر احساسات و عاطفه باشید‪.‬‬ ‫بسیار منطقی است که م ی بینیم ایاالت متحده امریکا دست‬ ‫از حمایت متحد بزرگ خود برم ی دارد‪ ،‬جایی که م ی بیند ادامه‬ ‫این حمایت دیگر به نفع او نیست‪.‬‬ ‫درست است مثل مصر‪.‬‬ ‫بله‪ .‬در این مقطع در حقیقت ایاالت متحده امریکا‬ ‫مثل شوروی‪ ،‬اروپا و بقیه کش��ورها اعالم بیطرفی کردند و‬ ‫خصومتی نداشتند‪ .‬ولی حادثه گروگانگیری در سفارت امریکا‬ ‫در ایران اتمسفر روابط میان دو کشور را خشن کرد و به دنبال‬ ‫ان خصومت و خشونت پیش امد‪ .‬پیش از این امریکا سعی‬ ‫داشت که در عین تولید حساسیت اش در مورد ای ران بیشتر‬ ‫نظاره گر عرصه سیاس��ی و عمومی ایران باش��د تا حرکتی‬ ‫سلبی‪ .‬در این فضا بود که سفارت امریکا در ته ران اشغال و‬ ‫همه چیز وارونه شد‪.‬‬ ‫امریکا‪ ،‬مقصر اصلی تولید خصومت است‬ ‫‪2‬‬ ‫دزاده در گفت وگو با مثلث‬ ‫دکتر پیروز مجته ‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫دکتر پیروز مجتهد زاده‪ ،‬جغراف ی دان‪ ،‬محقق و کارشناس مسائل سیاسی است‪ .‬او بیانی صریح دارد و وقتی در این‬ ‫گفت وگو که در رابطه با تاریخ سیاسی روابط ایران و امریکاست‪ ،‬سخن از دالیل قطع رابطه میان این دو کشور رفت‪ ،‬او‬ ‫تاکید م ی کند که سیاست عرصه احساس گ رایی نیست و م ی بایست ماج را را از دریچه اصول رواب ط بی ن الملل نگریست‪.‬‬ ‫با این حال در مساله ای ران و امریکا اقای مجتهد زاده در گفت وگو با مثلث اشتباهات امریکایی را در رسوب خصومت میان‬ ‫دو کشور بسیار زیاد عنوان م ی کند‪ .‬او در عین حال معتقد است که با مذاکرات هسته ای که در حال انجام است‪ ،‬این دو‬ ‫کشور در حال گذار از مخاصمه و در شرایط حل مخاصمه میان خود قرار دارند‪.‬‬ ‫امریکا در ابتدا بسیار امیدوار بود که با دولت‬ ‫موقت ی�ک روابطی را برق�رار کند اما ب�ا بحران‬ ‫گروگانگیری در واقع روی دیگر سیاس�ت ایران‬ ‫به انها نمایش داده شد که منتهی به قطع روابط‬ ‫دیپلماتیک‪ ،‬پنج ماه بعد از گروگانگیری شد‪ .‬چرا‬ ‫امریکایی ها در ابتدای تسخیر سفارت ایران این‬ ‫کار را نکردند؟ ایا امیدوار بودند که با حل سیاسی‬ ‫ان به روابط خود با ایران ادامه دهند؟‬ ‫امری��کا در ابتدا به انقالب اس�لامی ی��ک چهره‬ ‫عبوث نش��ان داد‪ ،‬به طور س��اده تر از بروز انق�لاب در ای ران‬ ‫ناراحت شد و از اب راز این ناراحتی خودداری نکرد‪ .‬ولی بعدها‬ ‫در روزه��ای پایانی رژیم ش��اه یعنی مراح��ل نهایی به ثمر‬ ‫رس��یدن انقالب اس�لامی‪ ،‬امریکا از برخورد خود نسبت به‬ ‫این تحول بزرگ در ایران تجدید نظر کرد و در دیدار س��ران‬ ‫هفت قدرت اقتصادی بزرگ ک��ه بعدها به جی هفت (هفت‬ ‫قدرت اقتصادی) تبدیل شد‪ ،‬و در گوادالوپ اتفاق افتاد‪ ،‬کارتر‬ ‫رئی س جمهور ایاالت متحده امریکا و بقیه سران کشورهای‬ ‫هفت گانه به این نتیجه رسیدند که باید رفتار خود را با انقالب‬ ‫ای ران تغییر دهند و دست از خصومت بردارند‪ .‬در نتیجه این‬ ‫هفت کشور تصمیم گرفتند رسما اعالم کنند که رژیم شاه‬ ‫باتوجه به فاصله پنج ماهه بی�ن گروگان گیری و‬ ‫قطع رابطه دیپلماتیک‪ ،‬امری�کا در این مدت چه‬ ‫کرد؟ ب ه دنبال چه بود؟ ایا گم�ان م ی کرد ماجرا از‬ ‫نظر سیاسی قابل حل اس�ت یا دانشجویان را از‬ ‫دولت جدا حساب م ی کرد؟‬ ‫هیچ کدام از اینها نیست‪ .‬این س��وال وقتی مطرح‬ ‫م ی ش��ود که ما فرض را بر این بگذاریم ک��ه ایاالت متحده‬ ‫امری��کا در تاریخ پیروزی انقالب اس�لامی همچنان حام ی ‬ ‫شاه است و به نفع رژیم ش��اه خود را به اب و اتش م ی زند و‬ ‫الجرم چون رژیم شاه رفت و رژیم اسالمی موفق شد الزم به‬ ‫قطع رابطه اس��ت‪ .‬مطلقا چنین معادله ای و چنین انتظاری‬ ‫وجود ندارد‪ .‬اینها فرضیاتی هستند که ممکن توسط ما در‬ ‫نظر گرفته ش��ود‪ .‬واقعیت این است که من گمان نم ی کنم‬ ‫این مس��اله قطع رابطه باز هم همانط��ور که جلوتر عرض‬ ‫کردم هیچ ارتباطی به مس��ائل احساس��ی و عاطفی داشته‬ ‫باشد‪ .‬پروسه درازمدتی در هر کش��وری در مورد قطع رابطه‬ ‫با کشورهای دیگر طی م ی شود‪ .‬به خصوص در کشورهایی‬ ‫که نظام پارلمانی دارند‪ .‬این مس��اله باید توس��ط نهادهای‬ ‫دموکراتیک کشور به تصویب برسد‪ .‬من فکر م ی کنم علت‬ ‫تصمیم به قطع رابطه‪ ،‬خود انقالب نب��ود بلکه علت چهره‬ ‫خصومت امیز که با اش��غال س��فارت پیش امد‪ ،‬است‪ .‬انجا‬ ‫وضعیت مانند ع ربستان سعودی نیست که پادشاه صبح که‬ ‫برم ی خیزد تصمیمی بگیرد و بالفاصله اجرا شود‪.‬‬ ‫یعنی محافل ضد ایرانی در کنگره و سنا کارتر را‬ ‫مجبور کردند و اگر تصمی م گیرنده خود کارتر بود‬ ‫این کار را نم ی کرد؟‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫بحث مجب��ور کردن نیس��ت‪ .‬این ی��ک تصمیم‬ ‫مل��ی اس��ت‪ .‬جن��گ‪ ،‬صل��ح‪ ،‬قط��ع ی��ا وص��ل رابط��ه‪،‬‬ ‫تصمیمات ملی اس��ت که باید به ص��ورت جمعی در یک‬ ‫س��اختار دموکراتی��ک و ط��ی یک پروس��ه ای��ن تصمیم‬ ‫حاص��ل ش��ود‪ .‬ح��ال پیش��نهاد دهنده ممک��ن اس��ت‬ ‫رئی س جمه��ور‪ ،‬وزی��ر خارجه‪ ،‬کنگره یا هر کس��ی باش��د‪.‬‬ ‫هر کس��ی این را پیش��نهاد دهد تا به تایید دیگران برس��د‬ ‫مدتی طول م ی کش��د‪ .‬بعد از پیروزی انقالب‪ ،‬دولت موقت‬ ‫تشکیل شد‪ .‬دولت بازرگان ب ا ترکیبی از مجموعه یاران قدیم‬ ‫جبهه ملی تشکیل ش��ده بود‪ .‬جبهه ملی همان طور که در‬ ‫تاریخ ثابت شده همیشه مورد حمایت دولت های دموکرات‬ ‫ایاالت متحده امریکا بوده است‪ .‬دلیل تردید و دودلی در قطع‬ ‫روابط فوری ممکن است همین باشد که گفتند دولت مورد‬ ‫عالقه شان در ته ران قدرت را دست دارد و عده ای نیز گفتند‬ ‫که قطع رابطه با این دولت شاید به ضرر ما و دوستان ما باشد‪.‬‬ ‫این منطق دودوتا چهارتایی کامال ب رای ما روشن م ی کند که‬ ‫چرا یک فاصله پنج ماه ه در این وسط وجود دارد‪.‬‬ ‫شما م ی خواهید بگویید که این قطع رابطه یک‬ ‫فرایند هدفمند را طی کرده است؛یعنی بستگی‬ ‫زیادی به سود مستقیم امریکا داشت؟‬ ‫اینگونه تصمیم ه��ا تقریبا در کش��ور های غربی‬ ‫دربرگی رنده همه مالحظات است‪.‬‬ ‫چقدر نگران ی های امریکا در احتی�اط با ایران به‬ ‫مساله خطر کمونیسم برم ی گشت؟‬ ‫این موضوع ب رای خیلی جلوترهاست و ب رای دوران‬ ‫انقالب نبود‪.‬‬ ‫در ان زم�ان بس�یاری در ایاالت متح�ده امریکا‬ ‫از س�قوط ش�اه ب ه عنوان سقوط س�دی در برابر‬ ‫کمونیس�م یاد م ی کردند و این را ب�رای غرب ی ها‬ ‫نگران کننده م ی دانستند‪ .‬امریکای ی ها نیز در نوع‬ ‫رابطه با ایران انقالبی به ای�ن دلیل نگران ی هایی‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫من در تحلیل مسائل‪ ،‬از شواهد و قرائن و سابقه های‬ ‫تاریخی‪ -‬علمی اس��تفاده م ی کنم‪ .‬بر این اس��اس به چند‬ ‫دلیل فک��ر نم ی کنم که در لحظه پی��روزی انقالب‪ ،‬امریکا‬ ‫همچنان دغدغه کمونیست ش��دن یا نشدن ای ران را داشته؛‬ ‫یک دلیل این است که مساله کشمکش های جنگ سرد و‬ ‫خطر شوروی در مورد ای ران تقریبا اواسط دهه چهل دیگر اثر‬ ‫خود را از دست داده بود؛ البته نه کامال اما تابوی این مساله‬ ‫دیگر شکسته شده بود به این معنی که رژیم شاه یک سلسله‬ ‫معامالت اقتصادی را در مرحله اول با شوروی انجام داده بود‬ ‫مثل فروش گاز‪ ،‬خرید ذوب اهن که بعدها حتی به معامالت‬ ‫نظامی هم کشیده شد و سرمایه گذاری های گسترده ای در‬ ‫ایران انجام شد‪ ،‬اینها ش��رایط را در مورد خطر کمونیسم و‬ ‫ضربهپذیری ای ران از شوروی بسیار تخفیف داد و دیگر در این‬ ‫اواخر حتی دغدغه و نگرانی وجود نداشت‪.‬‬ ‫پس جنگ سرد خیلی مطرح نبود؟‬ ‫در واقع جنگ سرد در این مقطع به اتمام رسیده بود‬ ‫و دیگر معنایی نداشت‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬حمله نظامی‪...‬‬ ‫نه‪ ،‬نم ی شود اسم ان را حمله نظامی گذاشت‪ .‬اینها‬ ‫یک تجاوز مخفیانه کردند نه ب رای گرفتن خاک ما بلکه به‬ ‫قول خودش��ان ب رای ازاد کردن گروگان ها‪ .‬این را نم ی شود‬ ‫گفت تجاوز نظامی‪ .‬این یک ماموریت جاسوسی ‪ -‬تجسسی‬ ‫تجاوزکارانه بود ک��ه مخفی هم بود که به دلیل شکس��ت‬ ‫ماموریت‪ ،‬علنی ش��د‪ .‬الجرم ان اقدام را نم ی توانیم بگوییم‬ ‫تجاوز نظامی ب رای اش��غال خاک ای ران‪ .‬انها امده بودند که‬ ‫گروگان های خودشان را نجات بدهند‪.‬‬ ‫به هر حال تمامیت ارضی کش�ور را زیر س�وال‬ ‫برده بودند‪...‬‬ ‫کاری که از جان��ب امریکای ی ها بس��یار احمقانه‪،‬‬ ‫بدون برنامه و بدون محاس��بات دقیق صورت گرفت و این‬ ‫کار احمقانه‪ -‬که باید تقریبا از همان اول پی ش بینی م ی شد‬ ‫احمقانه است‪ -‬شکستش هم قابل پی ش بینی بود که منجر‬ ‫به ابروریزی خود ایاالت متحده امریکا خواهد ش��د‪ .‬من فکر‬ ‫م ی کنم اینها را ناظ��ر عادی هم م ی توانس��ت پی ش بینی‬ ‫کند ولی چون ما عصبانی بودیم و تولید عصبانیت کردیم‪،‬‬ ‫طرف های ما بع د ها عصبانی شدند که نفهمیدند دست به‬ ‫چه کار احمقانه ای م ی زنند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس�د گره روابط ایران و امریکا ناشی‬ ‫از این خصوم ت هاس�ت‪ .‬ای�ن خصومت چگونه‬ ‫حل م ی شود؟‬ ‫طبیعی اس��ت که خصومت های تاریخی میان دو‬ ‫دولت دورانی را گذرانده است‪ .‬اما اگر بخواهم از نظر ارزشیابی‬ ‫به ماجرا نگاه کنم در مجموع ایاالت متحده امریکا را مقصر‬ ‫م ی دانم‪ .‬در تمام موارد خصوم��ت ورزی تنها جایی که ای ران‬ ‫م ی تواند مورد بحث قرار بگیرد و احیانا مورد س��وال‪ ،‬همان‬ ‫ابتدای قضیه و مساله اشغال سفارت بود‪ .‬در بقیه مراحل این‬ ‫دوران ایاالت متحده امریکا مقصر است‪ ،‬در ایجاد اخالل در‬ ‫کش��ور ما‪ ،‬تجاوز به حقوق ملت ما و س��رزمین ما بعد از ان‬ ‫مواردی که اش��اره کردیم تا همین اواخر که بر س��ر مساله‬ ‫انرژی هسته ای این همه تحریم های غی ر قانونی و یک طرفه‬ ‫را به ما تحمیل کردند‪ .‬در تمام این موارد‪ ،‬من ایاالت متحده‬ ‫را از نظر ش��خصی محکوم م ی دانم‪ .‬اما وقتی خصومت در‬ ‫میان هس��ت این خصومت الجرم باید یک دوره ای را طی‬ ‫کند‪ ،‬به خصوص اینکه وقتی خصومت جنبه ایدئولوژیکی‬ ‫پیدا م ی کند‪ .‬طرفی��ن یعنی ای��ران و ایاالت متحده امریکا‬ ‫مس��تقیما هیچ وقت مواضع ایدئولوژیک همدیگر را مورد‬ ‫خصومت ه�ا میان ای�ران و امری�کا باید‬ ‫دوره اش را طی کن�د‪ .‬به هر حال در مدت‬ ‫سی س�ال گذش�ته س�وء تفاهم پش�ت‬ ‫سوءتفاهم درست شده است و البته من‬ ‫اعتقاد دارم ک�ه کفه ترازوی امریکایی ها‬ ‫در تولید این خصومت ها بسیارس�نگین‬ ‫تر است‬ ‫نه‪ ،‬اگرچه ش��کل بروز اختالف اینگونه نیست‪ .‬در‬ ‫واقع اختالفات ناشی ش��ده از همین ماجراهایی بود که در‬ ‫ابتدای انقالب به وجود امد؛ عالوه بر زمینه های گسترده ای‬ ‫از بدبین ی ها نسبت به تاثی رات استراتژیکی انقالب ای ران بر‬ ‫نقشه ژئوپولیتیکی منطقه که وجود داشت‪.‬‬ ‫در مساله هس�ته ای اما با تمام این خصوم ت ها‬ ‫به نظر م ی رس�د ک�ه ای�ران و امریکا با هم س�ر‬ ‫میز مذاکره نشس�ته اند‪ .‬ایا این اغ�ازی بر پایان‬ ‫خصوم ت هاست؟‬ ‫خصومت ها می��ان ای ران و امریکا بای��د دوره اش را‬ ‫طی کند‪ .‬به هر حال در مدت س ی س��ال گذشته سوء تفاهم‬ ‫پشت سوءتفاهم درست شده اس��ت و البته من اعتقاد دارم‬ ‫که کفه ت��رازوی امریکای ی ه��ا در تولید ای��ن خصومت ها‬ ‫بسیارسنگین تر اس��ت و در مواردی حتی امریکا را محکوم‬ ‫م ی کنم‪ ،‬به خصوص وقتی صحبت از حمله نظامی به ای ران‬ ‫م ی کند و با تحمیل تحریم های غی رانس��انی و غی ر قانونی‬ ‫اعمال قدرت م ی نمایند؛ من همه اینها را محکوم م ی دانم‪ .‬اما‬ ‫این دوران م ی بایستی سپری شود تا در انتهای این دوران هم‬ ‫ایاالت متحده امریکا به این نتیجه رسد که دیگر نم ی تواند‬ ‫جمهوری اس�لامی را حذف کند و ای ران ه��م به این نتیجه‬ ‫برسد که نم ی تواند همه اینده خودش را به زلف تحریم های‬ ‫قانونی یا غیر قانونی گره بزند‪ .‬ب��ه هر حال باید یک جایی‬ ‫این مخاصمه پایان داده ش��ود‪ .‬بعد از مرحله مخاصمه حاال‬ ‫باید وارد دوران جدیدی ش��د‪ .‬در اینجا بح��ث اصلی ایجاد‬ ‫اعتماد اس��ت‪ .‬یعنی هم ما در ای ران و انها در امریکا در این‬ ‫مرحله اعتماد ب رای قدم برداش��تن به س��وی حل مساله به‬ ‫وجود بیاوریم‪ .‬معم��وال در اینگونه موارد ه��ر طرفی که در‬ ‫این ماجرا درگیر اس��ت‪ ،‬س��عی م ی کند که در برخورد های‬ ‫دیپلماتیک روشی در پیش بگی رند که منجر به ایجاد فضای‬ ‫دست باال در مذاکره بشود‪ .‬چون هرکس در مذاکرات دست‬ ‫باال بگیرد‪ ،‬م ی توان��د در مذاکرات تع��ادل را به طرف منافع‬ ‫خودش جابه جا کند‪ .‬خود این مرحله می تواند ش��امل بازی‬ ‫سیاسی بسیار گسترده و احیانا طوالنی است‪ .‬ما االن به این‬ ‫مرحله رسیده ایم‪ .‬یعنی ما از مرحله خصومت های تهدید امیز‬ ‫نظامی عبور کردیم‪.‬‬ ‫یعنی به مرحله واقع گرایی و یک جور عم ل گرایی‬ ‫رسیده ایم؟‬ ‫اینه��ا فازه��ای مختلف هس��تند‪ .‬در مناس��بات‬ ‫بی ن المللی‪ ،‬فاز مخاصمه‪ ،‬فاز ح��ل مخاصمه و فاز صلح و‬ ‫توافق وجود دارد‪ .‬ما االن در فاز حل مخاصمه هس��تیم‪ .‬که‬ ‫در این فاز‪ ،‬یک بازی بسیار پیچیده را پیش رو داریم‪ .‬در این‬ ‫مرحله باید با مهارت بازی کنیم‪ .‬این فاز بیشتر معطوف به‬ ‫گفت وگو و گفت و شنود است تا طرف های مذاکرات بتوانند‬ ‫دس��ت باالتری را در مذاک��رات بگیرند و س��نگینی عملی‬ ‫ژئواس��تراتژیکی الزم را به طرف منافع خود تحمیل کنند‪.‬‬ ‫این کار بسیار دشواری است‪ .‬در اینجا دولت ها یا طرف های‬ ‫مختلف میز باید با مهارت زیادی این بازی را پیگیری کنند‬ ‫که هم بتوانن��د در داخل اعتماد به نفس به وج��ود بیاورند و‬ ‫هم بتوانند در حریف و در طرف مقابل‪ ،‬اعتماد الزم را ایجاد‬ ‫کنند‪ .‬به این صورت که مثال اگر م��ا مذاکراتی م ی کنیم یا‬ ‫توافق هایی م ی کنیم اعتماد وجود داش��ته باش��د و ما هم‬ ‫اعتماد داش��ته باش��یم که طرف مقابل ب��ه تعهد هایی که‬ ‫م ی دهد وفادار خواهد بود‪ .‬این خیلی دشوار است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫ای ران همیش��ه یک کش��ور مهم بوده و ب رای همه‬ ‫قدرت ها اهمیت داشته‪ .‬در ش��رایط کنونی نیز مگر اهمیت‬ ‫ای ران نزد غ رب ی هامطرح نیس��ت؟ حتی این نگاه نزد برخی از‬ ‫اما این امریکا بود که به ایران حمله کرد‪.‬‬ ‫حاال اگر بحث علمی داریم باید در این کلمات دقت‬ ‫کنیم‪ .‬منظور شما حادثه طبس است؟‬ ‫در واقع خصومت بین ایران و امریکا ایدئولوژیک‬ ‫نیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫در زمان ری�گان‪ ،‬مک فارلین مش�اور امنیت ملی‬ ‫امریکا به ایران م ی اید و در گزارش�ی که اخیرا در‬ ‫یکی از مطبوعات خارج از کش�ور منتش�ر شده‪،‬‬ ‫نزد برخی از دولتمردان امریکایی س�خن از این‬ ‫می رود که در ایران ب�ا ادم های میانه رو گفت وگو‬ ‫کرده است‪ .‬به نظر م ی رس�د با اینکه قطع روابط‬ ‫سیاس�ی میان ایران و امریکا ص�ورت گرفته اما‬ ‫امریکای ی ها به این نتیجه رسیده بودند که ایران‬ ‫را نباید رها کنند‪.‬‬ ‫دولتمردان امریکایی وجود دارد که به دلیل اینکه نفوذ ای ران‬ ‫در خاورمیانه انقدر زیاد هست‪ ،‬ارزش قربانی کردن ع ربستان‬ ‫سعودی در روابط با ای ران را دارد؛ این حرف ها همیشه هست‪.‬‬ ‫چه انکه ای ران کشور مهمی است‪ .‬اما در تجزیه و تحلیل روابط‬ ‫ای ران با ایاالت متحده امریکا یک دش��واری مهم وجود دارد و‬ ‫ان مساله مخاصمه است‪ .‬منظورم خصومت هایی که از نظر‬ ‫تاریخی روی هم انباشته شده است‪ .‬این خصومت هایی که‬ ‫به وجود امده ‪ -‬به خصوص از ناحیه ما‪ -‬ناش��ی از عصبانیت‬ ‫بود‪ .‬یعنی اقدام در زمینه اشغال سفارت یک اقدام عصبی بود‪.‬‬ ‫حمله قرار نداده اند ‪ -‬به طور رسمی البته عرض م ی کنم‪ ،‬از‬ ‫طریق کانال های رسمی‪ -‬یعنی اسالمگرایی نظام انقالبی‬ ‫ای ران هیچ وقت مورد چالش رس��می ایاالت متحده امریکا‬ ‫قرار نگرفت و دولت انقالبی ای ران ه��م هیچ گاه ایدئولوژی‬ ‫کاپیتالیستی و سرمایه داری ایاالت متحده امریکا را مساله ای‬ ‫ب رای تهاجم در برخورد های رسمی قرار نداده‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫تاریخ‬ ‫سیاسی‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫یعنی ما در بازی س�خت مرحله ح�ل مخاصمه‬ ‫به س�ر م ی بریم و مرحله مخاصمه را از پیش رو‬ ‫برداشته ایم؟‬ ‫دقیق��ا‪ .‬در دولت ه��ای قبلی هم ب��ه صورت های‬ ‫مختل��ف این مذاکرات را داش��ته ایم‪ .‬ول��ی ان مذاکرات در‬ ‫عمل ثابت ش��د که هدف��ش حل مس��ائل ف ی مابین نبود‬ ‫چون طرف ها اعتماد به نفس الزم و اعتماد به طرف مقابل‬ ‫را نداشتند‪ .‬مذاکرات جدید‪ ،‬اساسا با مذاکرات دوره های قبل‬ ‫فرق م ی کند‪ .‬نه اینکه مذاکره کنندگان بهتر هستند یا بدتر‬ ‫متاسفانه در جامعه سیاسی خودمان گاهی این طور مطالب‬ ‫را مشاهده م ی کنیم که گروهی می گویند؛ ما بهتر از دیگران‬ ‫بودیم و‪ ...‬این حرف ها معنی ندارد‪.‬‬ ‫این جز پیچیده تر کردن مساله چیز دیگری نیست‪.‬‬ ‫تفاوت اصلی مذاک��رات این دوره با مذاک��رات قبل در این‬ ‫است که این مذاکرات ناش��ی از اعالم اراده ملی ای رانیان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری است‪ .‬شرایطی پیش امد که ملت‬ ‫ای ران به بیان‪ ،‬به قدم و به قلم روشن کرد که از این رای دادن‬ ‫چه انتظاری دارد‪ .‬این بار یک ماموریت ملی به دولت جدید‬ ‫ابالغ شد که دولت جدید هم خوشبختانه خیلی خوب درک‬ ‫کرد‪ .‬رهبر نظام هم به خوبی موضوع را تشریح و از مذاکرات‬ ‫حمایت کردند‪ .‬به این دلیل مذاکرات در این نوبت ناشی از‬ ‫عزم راسخ است؛ عزم راسخی که ما در مراحل قبلی نداشتیم‪.‬‬ ‫جالب اینکه این حرکت ملت ای ران طرف مقابل را تحت تاثیر‬ ‫قرار داده اس��ت و طرف مقابل هم گفت حاال که شما هم‬ ‫جدی هستید‪ ،‬ما هم جدی م ی اییم‪.‬‬ ‫یعنی یک اغازی است بر پایان دوران مخاصمه‬ ‫قبلی؟‬ ‫بله‪ ،‬درس��ت اس��ت‪ ،‬این پایان مرحله قبلی و اغاز‬ ‫مرحله جدید محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫در رابطه با روابط ایران و امریکا به نظر م ی رس�د‬ ‫ج�دا از دولت ه�ا ه�م همیش�ه مش�کالتی ب�ه‬ ‫یکب�اره ایجاد م ی ش�ود‪ .‬این مس�ائل ناش�ی از‬ ‫چیست؟‬ ‫در این زمینه بحث های زیادی صورت م ی گیرد‪ .‬من‬ ‫فکر م ی کنم وضعیتی ک��ه االن وجود دارد و تا حدود زیادی‬ ‫رضایت بخش است اما دو دولت ای ران و ایاالت متحده امریکا‬ ‫در داخل کشور خودش��ان در این رابطه گاه دچار دشواری ها‬ ‫و فشارهایی هستند که البته این فشارها قانونی است‪ .‬ولی‬ ‫سوال اصلی و مساله اصلی است که با این فشار ها چگونه‬ ‫برخورد بش��ود؟ ما دیدیم که در ای ران ای��ن برخورد ها تا این‬ ‫تاریخ بس��یار خوب و معقول بود و ما دچار دس��ت انداز در‬ ‫کار نش��دیم‪ .‬ولی در ایاالت متحده امریکا شاهد این بودیم‬ ‫که دول��ت ایاالت متحده امریکا در مقابل کارش��کن ی های‬ ‫به خصوص کنگره یک وقت هایی دچار اس��تیصال ش��ده‬ ‫است و به همین دلیل دست به اقداماتی زده که ان اقدامات‬ ‫م ی توانس��ت به روح این مذاکرات لطمه بزن��د‪ .‬مثال بعد از‬ ‫اینکه در ژنو توافق ش��د که تحریم های جدیدی اجرا نشود‪،‬‬ ‫دیدیم که حتی وزارت دارایی ایاالت متحده امریکا یک سری‬ ‫تحریم های عجیب و غریب جدید را به اجرا گذاشت که مورد‬ ‫اعتراض ایران قرار گرفت‪ .‬دیگر کشورهای ‪ 5+1‬هم تذکراتی‬ ‫به ایاالت متحده امریکا دادند که این درست نیست و خالف‬ ‫اصول است‪ .‬ایاالت متحده امریکا هم سعی کرد توجیه کند‬ ‫که این تحریم ها‪ ،‬تحریم هایی اس��ت که از قبل وضع شده‬ ‫بودند‪ .‬البته ای ران هم به شدت به ان اعتراض کرد و به زحمت‬ ‫توانستند که این مشکل را حل کنند‪ .‬منظور من از این بحث‬ ‫این است که طبیعی است که مشکالت زیادی هر دو طرف‬ ‫در کار دارند‪ ،‬ولی ان چیزی که اهمیت دارد هر دو طرف در‬ ‫داخل خودشان در درجه اول سعی بکنند که تفاهم ملی در‬ ‫این رابطه را بیش��تر و گس��ترده تر بکنند چون تفاهم ملی‬ ‫م ی تواند اراده ملی را تقویت بکند‪ .‬ان شاءاهلل که نتایج خوبی‬ ‫در انتظارمان باشد‪.‬‬ ‫فضا‪ ،‬خاکستری است‬ ‫تو گو با نادر انتصار پی رامون جدال محافظه کاران‪-‬میانه روها در تاریخ روابط ای ران‪-‬امریکا‬ ‫گف ‬ ‫‪3‬‬ ‫دکتر نادر انتصار استاد علوم سیاسی دانشگاه جنوب االباما اس�ت‪ ،‬مثلث در گفت و گو با این استاد دانشگاه که‬ ‫سال هاست در ایاالت متحده امریکا مشغول تدریس علوم سیاسی است‪ ،‬به بررسی رابطه امریکا و ایران بعد از انقالب‬ ‫پرداخته است‪.‬‬ ‫ب ه عنوان ش�روع بحث‪ ،‬به نظر م ی رس�د که‬ ‫بود‪ ،‬انهایی که ما ام��روز در امریکا به عن��وان افراط گرایان‬ ‫م ی شناسیم و در کنگره امریکا حضور نسبتا قوی دارند‪ ،‬در‬ ‫پرونده ه�ای زی�ادی در خصومت می�ان ایران و‬ ‫امری�کا وج�ود دارد‪ .‬امریکای ی ها به این مس�اله‬ ‫ان مقطع نقش عمده ای در تعیین سیاست امریکا ‪ -‬منظور‬ ‫سیاست خارجی امریکا اس��ت ‪ -‬نداشتند‪ .‬البته اقای ریگان‬ ‫چگونه نگاه م ی کنند؟‬ ‫سیاس��ت امریکا در مورد ای ران یکسان نبوده و در‬ ‫گذر زمان به دالیل مختلف تحول پیدا کرده اس��ت‪ .‬در یک‬ ‫مقطعی جنگ سرد‪ ،‬در دوران دیگری جنگ ای ران با ع راق و در‬ ‫ادامه منازعات دیگری مثل منازعه اتمی ای ران‪ .‬اما نکته مهم‬ ‫اینجاست که تنوع اختالفات میان ای ران و امریکا در جریان‬ ‫است و هی چ وقت به صورت ساکن نبوده است‪.‬‬ ‫بع�د از قط�ع رواب�ط می�ان ای�ران و امری�کا‪ ،‬با‬ ‫ازاد س�ازی گروگان ها‪،‬امری�کا ت�ا زم�ان ماجرای‬ ‫ایران – کنترا(مک فارلین) تالشی برای تماس با‬ ‫ایران نگرفت‪ .‬چرا ریگان به این نتیجه رسیده بود‬ ‫که باید در مس�اله ایران با کسی در داخل کشور‬ ‫تماس حاصل کند؟‬ ‫تا بعد از اینکه این وقایع مخف��ی بودند‪ ،‬حرفی در‬ ‫مورد ان نبود‪ ،‬ولی بعد از اینکه اخب��ار ان به بیرون درز پیدا‬ ‫کرد و همه جا پیچیده شد‪ ،‬توضیح اقای ریگان خیلی ساده‬ ‫در ان موقع�ی ک�ه اق�ای ری�گان‬ ‫رئیس جمهور بود‪ ،‬انهایی که ما امروز در‬ ‫امریکا به عنوان افراط گرایان می شناسیم‬ ‫و در کنگ�ره امری�کا حضور نس�بتا قوی‬ ‫دارن�د‪ ،‬در ان مقط�ع نقش عم�ده ای در‬ ‫تعیین سیاست امریکا ‪ -‬منظور سیاست‬ ‫خارجی امریکا است ‪ -‬نداشتند‬ ‫بود‪ .‬م ی گفت که ما م ی خواهیم با کسانی که در ای ران معتدل‬ ‫بودند رابطه برقرار کنیم در حالی که ای��ران در اوج جنگ با‬ ‫ع راق بود و احتیاج به اس��لحه داشت‪ ،‬از سوی دیگر تعدادی‬ ‫امریکایی در لبنان گروگان گرفته ش��ده بودن��د که ما فکر‬ ‫م ی کردیم که ای ران از این نظر در ازادی انها بتواند به ما کمک‬ ‫کند‪ .‬چیزی که اقای ریگان گفتند در ان زمان این بود که ما‬ ‫م ی خواستیم دشمنی با ایران را که بعد از گروگانگیری ایجاد‬ ‫شده بود‪ ،‬مقداری کم کنیم و با افرادی که در ای ران ‪ -‬به قول‬ ‫اقای ریگان ‪ -‬نظ رات معتدلی داشتند کمک بکنیم‪.‬‬ ‫این حرفی بود که اق��ای ریگان م��ی زد‪ .‬در امریکا به‬ ‫این موضوع خیلی حمله ش��د ام��ا ان موقع اق��ای ریگان‬ ‫رئی س جمهور خیلی محبوبی در داخل امریکا بودند‪ .‬این طور‬ ‫نبود که کنگره بتواند به راحتی ب��ه وی حمله کند‪ .‬بنابراین‬ ‫اقای ریگان توانست این موضوع را تا حدودی زیر اب ببرد و‬ ‫وضع خودش را به خطر نیندازد‪.‬‬ ‫به نکت�ه خیل�ی مهم ی اش�اره کردی�د‪ .‬در واقع‬ ‫امریکای ی ها همیش�ه به دنبال ی�ک خط تماس‬ ‫با ای�ران بودند؛ ب ه نظر م ی رس�د که ی�ک کانون‬ ‫قدرت هم در ایران و امریکا هس�تند که در واقع‬ ‫برای سیاست بین دو کشور مهره چینی م ی کند‪.‬‬ ‫در زمان اقای ری�گان و بعد از ان هم م ی بینیم که‬ ‫این معتدل ها همیش�ه مورد رج�وع معتدل های‬ ‫امریکایی بودند‪.‬‬ ‫در ان موقع��ی ک��ه اق��ای ری��گان رئی س جمهور‬ ‫هم یک شخصیت محافظه کاری بود‪ ،‬لیب رال نبود و با یک‬ ‫رای تقریبا زیادی روی کارامده بود و اینها نم ی توانستند روی‬ ‫دولت و سیاست خارجی ریگان چالش��ی ایجاد کنند‪ .‬امروز‬ ‫اما ما در یک مقطع دیگر زمانی هس��تیم‪ .‬ام��روز اینهایی‬ ‫که افراطی تندرو خوانده م ی ش��وند‪ ،‬تعداد قابل مالحظه ای‬ ‫از نمایندگانش��ان هم در مجلس نمایندگان امریکا و هم در‬ ‫مجلس سنا حضور دارند و فش��ار عجیبی را بر اقای اوباما‬ ‫از همان لحظه ای که انتخاب شد‪ ،‬به خصوص درباره ای ران‬ ‫اوردند‪ .‬چون موضوع کمونیسم و جنگ سرد دیگر وجود ندارد‬ ‫که ب رای اینها موضوع اصلی باش��د‪ ،‬در واقع موضوع اصلی‬ ‫شان ای ران شده است‪.‬‬ ‫این خیلی جالب است چه انکه در هر قانونگذاری که‬ ‫بخواهند‪ ،‬انجام می دهند‪ ،‬مثال چندی پیش یک الیحه ای‬ ‫در کنگره امریکا امد که راجع به مس��ائل بهداشتی بود و در‬ ‫ان وس��ط هم عده ای خواس��تار تحریم های ای ران شدند‪ ،‬در‬ ‫حالی که این دو موضوع‪ ،‬ربطی به هم نداش��تند‪ .‬مخالفان‬ ‫م ی خواس��تند اوباما را در مخمصه ای بگذارن��د که مجبور‬ ‫به انتخ��اب در مورد ای ران باش��د‪ .‬بناب راین ام��روز این نقش‬ ‫رئی س جمه��ور اوباما در تعیین سیاس��ت خارج��ی امریکا‬ ‫در مقابل ای ران‪ ،‬نقش��ی نیست که ش��خصی مانند ریگان‬ ‫م ی توانست ایفا کند‪.‬‬ ‫چالش های خیلی زیادی در ب رابر اقای اوباما وجود دارد‪،‬‬ ‫مثال در همین تعیین نماینده پیش��نهادی ای ران در سازمان‬ ‫ملل ‪ -‬اقای حمید ابوطالبی‪ -‬مس��اله ای ساده رخ داده است‬ ‫اما امروز در امریکا به یک مس��اله ملّ ی تبدیل ش��ده است‪،‬‬ ‫به طوری که دولت اقای اوباما گفته که ما به اقای ابوطالبی‬ ‫ویزا نخواهیم داد و این یک چیز خیلی غیرمنتظره در تاریخ‬ ‫رابطه امریکا با سازمان ملل است‪.‬‬ ‫میانه روهای ایران همیش�ه مورد رج�وع امریکا‬ ‫هستند‪ .‬این درحالی است که کانون های قدرت‬ ‫در کشور خیلی در اختیار انها نیست‪ .‬از زمان اقای‬ ‫ریگان تا امروز همیشه امریکا دنبال میانه روهای‬ ‫ایران و به دنبال تقویت شان بوده اشت‪ .‬مشخصا‬ ‫سوال من این اس�ت که امریکا در میان انها چه‬ ‫چیزی دیده که فکر م ی کند م ی توانند مشکالتش‬ ‫را حل کنند؟‬ ‫به طور کلی ای��ران به عنوان یک کش��ور بزرگ در‬ ‫اینده از نظ��ر امریکا م ی تواند نقش اقتصادی و سیاس��ی را‬ ‫در خاورمیان��ه بازی کن��د‪ .‬این موضوع هیچ وقت از چش��م‬ ‫سیاس��تمداران امریکایی دور نیفتاده است و سعی دارند که‬ ‫ای ران را ان طور که گفته اند دوباره وارد بازی های بی ن المللی‬ ‫کنند و نقش ای ران را به عنوان ی��ک بازیگر مهم اقتصادی و‬ ‫سیاس��ی در منطقه باال بیاورند‪ .‬حاال چگونه م ی توانند باال‬ ‫بیاورند؟ برداشتشان این است که کسانی م ی توانند ایران‬ ‫را باال بیاورند که به نحوی بتوانند با م��ا حرف بزنند‪ ،‬یعنی‬ ‫بتوانند گفت وگوی دوطرفه ای را میان ای ران و امریکا برقرار‬ ‫کنند‪ .‬برداشت امریکایی این است که کسانی که معتدل و‬ ‫اصالح طلب هستند ‪ -‬در این مورد اسم های مختلفی در ای ران‬ ‫ن گروه اطالق م ی شود ‪ -‬بهترین گروهی هستند ‪ -‬البته‬ ‫به ای ‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫منظورشان شخص مهم و خاصی نیست‪،‬‬ ‫بلکه یک جنبش است ‪ -‬که از نظر امریکا‬ ‫م ی توانند این نقش را ایف��ا کنند‪ .‬از زمان‬ ‫اقای ری��گان تا حاال دولت ه��ای مختلف‬ ‫امریکا دنبال افرادی در این گروه ها هستند‬ ‫و البته که تا حاال چنی��ن اتفاقی در داخل‬ ‫ای ران نیفتاده است‪.‬‬ ‫دولتش اچمز شده اند؟‬ ‫ش�ما ب�ه بازی گرفت�ن نق�ش‬ ‫ای�ران در منطق�ه اش�اره کردید‪،‬‬ ‫امریکا چه س�ودی از این مساله‬ ‫برده اس�ت؟ وقت�ی امریکاییها‬ ‫از عراق بی�رون رفتن�د‪ ،‬خیل ی ها‬ ‫گفتند ک�ه امریکای ی ه�ا صدام را‬ ‫سرنگون کردند و عراق را تحویل‬ ‫ایران ی ه�ا دادند‪ ،‬در افغانس�تان‬ ‫نیز همی ن ط�ور ای�ن نگرانی نزد‬ ‫امریکای ی ها مطرح است‪.‬‬ ‫البته این سوال شما تا مقداری از‬ ‫نظر من در کوتاه مدت درس��ت است‪ ،‬چه‬ ‫انکه در ش��رایط حداقلی این اتفاق افتاده‬ ‫ی دیگر نیست و حکومتی که‬ ‫است‪ .‬صدام ‬ ‫در ع راق ایجاد شده با ای ران حداقل دشمنی‬ ‫ندارد تا مقدار زیادی هم در موارد مختلف همفکر و هم عقیده‬ ‫هستند‪ .‬ولی در دراز مدت بعد از اینکه تحوالت ع راق پیش‬ ‫رفت‪ ،‬ع راق را نم ی توانیم به عنوان کشوری در نظر بگیریم که‬ ‫زیر نظر ای ران باشد‪ .‬ع راق باالخره سیاست خودش را دنبال‬ ‫خواهد کرد و بعد از اینکه اقتصادش تا حد زیادی درست شد‪،‬‬ ‫به نظر من تا حد زیادی نقش تعادلی در منطقه خلی ج فارس‬ ‫ایجاد خواه��د کرد تا اینک��ه مثال یک��ی از وزنه های طرف‬ ‫سکوی ای ران باشد‪ .‬در افغانستان نیز وضعیت به این ترتیب‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫من س�وال را از این جهت پرس�یدم که ب ه نظرم‬ ‫م ی رس�د که امریکای ی ها برای حفظ امنیت مثال‬ ‫در عراق محتاج ایران ی ها بودند یا در افغانستان‬ ‫س�هم ایران را یا س�هم قدرت ایران را حداقل به‬ ‫رسمیت ش�ناختند‪،‬حتی مذاکراتی درباره امنیت‬ ‫عراق و امنیت نظامیان امریکا در عراق بین ایران‬ ‫برگزار شد‪...‬‬ ‫البته در مورد این مذاکرات درست م ی گویید ولی این‬ ‫مذاکرات‪ ،‬تاکتیکی بود‪ ،‬استراتژیک نبود‪.‬‬ ‫از همین جمله پایانی اس�تفاده م ی کنم‪ ،‬به نظر‬ ‫م ی رس�د که بازی دادن ایران تاکتیکی اس�ت تا‬ ‫اس�تراتژیک‪ .‬اما در مذاکرات هس�ته ای که بین‬ ‫ای�ران و امریکا در حال انجام اس�ت‪ ،‬مس�اله تا‬ ‫ح�دودی تغییر کرده اس�ت و در واق�ع مذاکرات‬ ‫هسته ای شروعی برای حل مخاصمات است‪ ،‬ایا‬ ‫این را قبول دارید؟‬ ‫بله‪ ،‬مساله هسته ای یک موضوع استراتژیک هم‬ ‫ب رای اینکه فش��ار داخلی که در امریکا هس��ت‪ ،‬به‬ ‫هیچ دولت در امریکا‪ ،‬حاال اقای اوباما باشد یا یک شخص‬ ‫دیگر‪ ،‬امکان برداشتن قدمی ب رای بهبود رابطه ای ران و امریکا‬ ‫را بدون اینکه مساله هسته ای حل شود‪ ،‬نم ی دهد‪ .‬حرف شما‬ ‫تا مقدار زیادی درست اس��ت‪ .‬خیلی راحت تر بود اگر ای ران و‬ ‫امریکا م ی توانس��تند اول درمورد جلوگی��ری از پخش مواد‬ ‫مخدر از طریق افغانستان بنشینند و با همدیگر حرف بزنند‬ ‫و حتی خیلی ساده تر بود که م ی شد توافقات زیادی روی این‬ ‫مس��ائل انجام گیرد‪ .‬ولی جبر داخلی امریکا طوری اس��ت‬ ‫که مس��اله اتمی ای ران را به عنوان خطر بزرگ امنیت ب رای‬ ‫خودشان درس��ت کرده اند و تا موقعی که این مساله درست‬ ‫نش��ود‪ ،‬هیچ رئی س جمه��وری در امریکا نم ی توان��د درباره‬ ‫مس��ائل دیگری کاری کند و با ای ران حرف بزند‪ .‬یعنی به او‬ ‫اجازه این کار را نم ی دهند‪.‬‬ ‫در واقع یک راه میانبری برای اوباما شده است که‬ ‫البته خیلی هم راه اسان تری نیست‪.‬‬ ‫بله‪ .‬اگ��ر اوبام��ا ‪ 20‬س��ال پی��ش رئی س جمهور‬ ‫امریکا بود‪ ،‬خیلی کارهای بیش��تری نسبت به زمان کنونی‬ ‫م ی توانست انجام دهد ‪.‬‬ ‫در م�ورد حمید ابوطالبی اش�اره کردی�د‪ .‬ب ه نظر‬ ‫م ی رس�د که محاف�ل در امری�کا ب ه طور س�نتی‬ ‫همان ط�ور که ش�ما گفتید در واق�ع موضوعات‬ ‫گذش�ته را مورد کن�کاش قرار م ی دهن�د تا علیه‬ ‫روابط میان ایران و امریکا قدم بردارند‪ .‬از س�وی‬ ‫دیگر‪ ،‬عده ای در ایران م ی گویند که معرفی اقای‬ ‫حمید ابوطالبی محک زدن دولت اوباما توس�ط‬ ‫دولت اق�ای روحانی بود که امری�کا چقدر تمایل‬ ‫دارد با ایران هم مذاکره کند‪ .‬ایا اساسا این حرف‬ ‫درس�ت اس�ت چون ب ه نظر م ی رس�د که اوباما و‬ ‫بله‪ ،‬صد درصد ما م ی توانیم بگوییم که نقطه اغازی‬ ‫خواهد بود ولی پیش بینی اینکه انتهایش به کجا برود یک‬ ‫مقدار مشکل است‪ .‬همان طوری که قبال عرض کردم بدون‬ ‫حل این مس��اله هیچ قدم مثبت دیگ��ری در رابطه ای ران و‬ ‫امریکا برداشته نخواهد ش��د‪ .‬بناب راین این مساله هسته ای‬ ‫چیزی اس��ت که هم ب رای ای ران حیاتی شده و هم از جهات‬ ‫مختلف ب رای امریکای ی ها‪ .‬بدون حل این مساله نباید منتظر‬ ‫برطرف شدن مسائل دیگر باشیم‪.‬‬ ‫اینده هم همچنان خاکستری است و خیلی قابل‬ ‫پی ش بینی نیست؟‬ ‫بله‪ ،‬خاکستری است‪ .‬مذاکرات خیلی مشکل است‪،‬‬ ‫ساده نیست‪ .‬ما در مورد مسائل مهمی که در این مذاکرات‬ ‫ی داریم و همی ن طور هم باید‬ ‫مطرح شده‪ ،‬اطالعات خیلی کم ‬ ‫باشد‪ .‬این نوع مذاکرات باید تا مقدار زیادی بین طرفین باقی‬ ‫بماند‪ .‬اگر درز پیدا کند‪ ،‬به جایی نخواهد رسید‪ .‬م ی دانم که‬ ‫در ای ران خیلی انتقاد کردند به اقای ظریف که نم ی گویید چه‬ ‫اتفاقی افتاده است‪.‬‬ ‫در مذاک��رات دیپلماتیک این طور نیس��ت که هر روز‬ ‫یکی بیاید بی��رون اعالمیه بده��د‪ ،‬چه انک��ه مذاکرات به‬ ‫جایی نخواهد رسید‪ .‬امیدوارم این مذاکرات به صورت مثبت‬ ‫پیش برود ولی ما همان طور ک��ه خودتان گفتید در فضای‬ ‫خاکستری هستیم که ادم نم ی داند کدام طرف م ی رود‪ ،‬طرف‬ ‫سیاه یا طرف سفید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫پس مذاکرات هسته ای میان دو کشور دیگر یک‬ ‫تاکتیک نیست‪ ،‬بلکه یک استراتژی است‪.‬‬ ‫چرا مساله هسته ای نقطه اغاز مذاکره بین ایران‬ ‫و امریکا شد؟ در گذش�ته دو کشور م ی توانستند‬ ‫فرصت هایی را برای نشستن پشت میز مذاکره‬ ‫خلق کنند‪.‬‬ ‫ش�ما در صحب ت هایت�ان گفتید که حل مس�اله‬ ‫هس�ته ای لزوما باعث نخواهد ش�د که مس�ائل‬ ‫ل شود‪ .‬اما ب ه نظر م ی رسد که اگر ایران و‬ ‫دیگر ح ‬ ‫امریکا یک توافق جامعی در موضوع هسته ای با‬ ‫یکدیگر پیدا بکنند در واقع مشکالت تاریخ ی شان‬ ‫از گروگانگیری ت�ا امروز‪ ،‬از حمل�ه نظامی امریکا‬ ‫به طب�س‪ ،‬از حمله ن�او امریکایی ب�ه هواپیمای‬ ‫مسافربری ایرانی که از خاطرات بد ایران ی هاست‬ ‫به خودی خود تا حدودی حل خواهد شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫صد در صد‪ .‬یعنی تا انجایی که مس��اله هسته ای‬ ‫یک مس��اله عمده بین ای ران وامریکا باش��د‪ ،‬هیچ مس��اله‬ ‫دیگری بین ای ران و امریکا حل نخواهد ش��د‪ .‬این یک چیز‬ ‫خیلی واضحی است و دولت ای ران هم تا االن به این نتیجه‬ ‫رس��یده و به نظر من دولت امریکا هم به این نتیجه رسیده‬ ‫است‪ ،‬بناب راین در مقطع کنونی هر دو با مشکالت مختلفی‬ ‫که وجود دارد و با موانع بسیار زیادی که بر سر راه هر دو طرف‬ ‫وجود دارد‪ ،‬سعی م ی کنند که در چند ماه اینده به یک توافق‬ ‫نهایی برسند و اگر هم این توافق حاصل نشود‪ ،‬به نظر من‬ ‫هیچ قدم دیگری از س��وی ای ران و امریکا به سوی یکدیگر‬ ‫برداشته نخواهد شد‪ .‬این خیلی نکته مهمی است‪.‬‬ ‫ب رای ای ران و هم ب رای امریکاس��ت ولی اگر این مساله حل‬ ‫شود مس��ائل دیگر به صورت اتوماتیک حل نخواهند شد‪.‬‬ ‫اما حل کردن انها راحت تر خواهد بود ولی بدون حل مساله‬ ‫اتمی‪ ،‬حتی قدمی هم به س��مت حل کردن مس��ائل دیگر‬ ‫برداش��ته نخواهد ش��د؛ یعنی نه امکان تاکتیکی دارد و نه‬ ‫امکان استراتژیکی‪.‬‬ ‫همان ط��ور ک��ه م ی دانی��د این‬ ‫الیحه ای که در س��نا و مجلس نمایندگان‬ ‫تصویب شده است را اوباما هنوز به عنوان‬ ‫قانون امض��ا نکرده‪ .‬ب��رای اینکه م ی داند‬ ‫امضای این قانون‪ ،‬اش��کال خیلی زیادی‬ ‫را در توافق نام��ه ای که امریکا در س��ال‬ ‫‪ 1947‬میالدی با س��ازمان ملل امضا کرده‬ ‫بود‪ ،‬ایجاد م ی کند‪ .‬به هر حال امریکا یک‬ ‫سری تعهداتی دارد و نم ی تواند با امضای‬ ‫الیحه ای در س��نا یا کنگره چنین قانونی‬ ‫بگذارد که اقای فالن م ی تواند بیاید و اقای‬ ‫فالن نم ی تواند‪ .‬خود اقای اوباما هم این را‬ ‫م ی داند‪ .‬به نظر من هم ایران و هم امریکا‬ ‫در مورد اق��ای ابوطالبی غافلگیر ش��دند‪.‬‬ ‫نه ای ران م ی دانس��ت که این مساله پیش‬ ‫خواهدامد و نه اوباما م ی دانست که کنگره‬ ‫از این‪ ،‬یک مس��اله بزرگی درست م ی کند‪.‬‬ ‫به خصوص با توجه به اینکه اقای ابوطالبی‬ ‫اگر اشتباه نکنم در زمان ریاست جمهوری‬ ‫اقای رفس��نجانی ت��ا مدتی ج��زو هیات‬ ‫نمایندگان ای ران در سازمان ملل بود و سفیر‬ ‫ایران در کشور های دیگری هم در س��ال های گذشته بوده‬ ‫است‪ .‬بناب راین هیچ کدام از این دو طرف‪،‬یعنی اقای روحانی‬ ‫و اقای ظریف صد درصد فکر نم ی کردند که با معرفی حمید‬ ‫ابوطالبی بحران درست ش��ود‪.‬در امریکا هم مخالفان روند‬ ‫مذاکره بین ایران و امریکا در مساله اتم ی در کنگره امریکا‬ ‫هم دیدند که این مساله بهترین فرصتی است که م ی توانند‬ ‫به مذاکرات ضربه بزنند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫غرب یکپارچه یا چندپارچه‬ ‫ایا از مجموعه غرب در برخورد با ایران صدای واحدی ش�نیده م ی ش�ود؟ این کانون ی ترین‬ ‫پرسش درباره دیپلماسی امریکا و اتحادیه اروپا نسبت به تهران است‪ .‬پاسخ به این سوال‬ ‫و شفاف سازی در این زمینه م ی تواند اس�تراتژی و تاکتی ک های ایران را در حوزه مذاکرات‬ ‫هسته ای و دیگر موضوعات تعیین کند‪ .‬چنانچه کارگزاران نظام جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫این زمینه به پاسخی روشن دست یابند و از ان مهمتر به اجماعی نسبی برسند‪ ،‬م ی توان‬ ‫به تحقق بهتر و کیف ی تر منافع ملی ایران در نظام بی ن الملل امیدوار بود‪.‬‬ ‫اروپای مستقل یا‬ ‫اروپای امریکایی؟!‬ ‫مناظرهشم س الدینخارقانیوفوادایزدیدربارهتفاوت هاوشباهت هادر‬ ‫سیاستخارجیام ریکاواتحادیهاروپانسبتبهای ران‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثل�ث‪ :‬سیاس��ت خارجی اتحادیه اروپ��ا و ایاالت‬ ‫متحده امریکا نسبت به ای ران از چه تفاوت ها و تمایزهایی‬ ‫برخوردار است؟ ایا م ی توان از رفتار این دو قطب قدرت طی‬ ‫چند ماه گذشته به این برداش��ت رسید که امریکا دیدگاهی‬ ‫منفعت طلبانه را در قبال ته ران دنب��ال م ی کند و اتحادیه‬ ‫اروپا با پیگیری مسائلی نظیر حقوق بشر عالوه بر مساله‬ ‫هس��ته ای از سیاس��ت لیب رالی در قبال جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران پیروی م ی کند؟‬ ‫خارقان�ی‪ :‬بهت��ر اس��ت بحث مط��رح ش��ده را به‬ ‫این ص��ورت اغ��از کن��م‪ ،‬در اروپا ت��ا زمانی ک��ه ‪EEC‬‬ ‫)‪( European Economic Community‬‬ ‫جامعه اقتصادی اروپا را داش��تیم بحثی که وجود داش��ت‬ ‫این بود که از لحاظ اقتصادی کشورهای اروپایی یک واحد‬ ‫مش��ترک بودند اما از لحاظ سیاس��ی حرف‏‪‎‬های متفاوتی‬ ‫م ی‪‎‬زدند‪ .‬به همین دلیل کش��ورهای دیگر م ی‪‎‬توانس��تند‬ ‫از این کش��ورها بهره‪‎‬های الزم را ببرن��د؛ زمانی که ‪EEC‬‬ ‫تبدیل ب��ه ‪ EU، European Union‬اتحادیه اروپا‬ ‫شد‪ ،‬اولین بحثی که مطرح شد این بود که کشورها تا چه حد‬ ‫م ی‪‎‬خواهند مساله اتحادیه را حل کنند؟ ایا این مساله که به‬ ‫مجموعه‪‎‬ای از ایاالت تبدیل شوند‪ ،‬در دستورکارشان است یا‬ ‫اینکه تبدیل به مجموعه‪‎‬ای از کشورهای مستقل شوند که‬ ‫یک حرف سیاس��ی واحد م ی‪‎‬زنند؟ در ان زمان رویکرد دوم‬ ‫مورد اس��تفاده قرار گرفت در شرایطی که دیدگاه باالترشان‬ ‫همان بحث نخست بود و مایل بودند نهایتا به مجمعی از‬ ‫ایاالت مختلف تبدیل شود‪.‬‬ ‫دیدگاه های کش��ورهای اروپایی اگرچ��ه بعضا با هم‬ ‫متفاوت است اما تالش دارند در رابطه با کشورهای کوچکتر‬ ‫دیدگاه‪‎‬هایشان به یکدیگر نزدیک‪‎‬تر باشد‪ .‬البته استثنا نیز‬ ‫وجود دارد‪ ،‬همچنان که در مورد ع راق و افغانس��تان شاهد‬ ‫تفرقه میان کشورهای اتحادیه اروپا بودیم‪.‬‬ ‫من به طور کل��ی دیدگاه‪‎‬های اروپ��ا را دیدگاه‏های نرم‬ ‫م ی‏نامم؛ این نوع دیدگاه بیش��تر به مس��ائل حقوق بشری‬ ‫و مسائلی از جنس اجتماعی و ورود به جنس اجتماعی در‬ ‫کشورهای مختلف دنیا اختصاص دارد‪ .‬من در این بحث به‬ ‫صورت کلی دیدگاه‪‎‬ها را مورد بررسی قرار داده‏ام‪ ،‬نه به صورت‬ ‫جزئی‪ .‬در واقع تصمیماتی که در بروکسل گرفته م ی‏شود‪،‬‬ ‫مدنظر است و مطابق ان م ی‏توان گفت کشورهای اروپایی‬ ‫یک دیدگاه نرم دارند‪.‬‬ ‫اروپای ی‪‎‬ها تا زمانی که با ای��ران مذاکرات همه جانبه‬ ‫را پیگیری م ی‏کردند‪ ،‬یعنی زمان ریاس��ت جمهوری محمد‬ ‫خاتمی که به یک سری تصمیمات منجر شد‪ ،‬این دیدگاه‬ ‫را در خودش��ان حفظ کردند‪ .‬در واقع ت��ا ان زمان اروپای ی‪‎‬ها‬ ‫تالش داش��تند با ای��ران روی موضوع��ات مختلفی که به‬ ‫چهار بخش تقسیم ش��ده بود‪ ،‬دیدگاه‪‎‬های نرم خودشان را‬ ‫نگه دارند‪ .‬کش��ورهای اروپایی دیدگاه‪‎‬های سفت و امنیتی‬ ‫خودشان را ب رای بحث‪‎‬های دیگر نگه داشتند‪ .‬تفاوت امریکا‬ ‫با اروپا این اس��ت که انها دیدگاه‪‎‬های س��ختی دارند‪ ،‬یعنی‬ ‫بیشتر مسائل را امنیتی م ی‪‎‬بینند‪ .‬تا امروز کمتر دیده شده‬ ‫که یک هیات امریکایی به کشوری برود و بحث اصل ی‏اش‬ ‫حقوق بشر باشد‪ .‬اگرچه این مسائل نیز دیدگاه‪‎‬های امریکا‬ ‫را در بر م ی‪‎‬گیرد و بعضا ایاالت متح��ده امریکا دیدگاه‪‎‬های‬ ‫نرم هم دارد‪ .‬اما نخس��تین دیدگاهی ک��ه امریکای ی‪‎‬ها در‬ ‫سیاست خارج ی‪‎‬ش��ان مورد بررس��ی قرار م ی‪‎‬دهند همان‬ ‫دیدگاه‪‎‬های س��خت اس��ت؛ مس��ائلی مانند جنگ‪ ،‬صلح‬ ‫خاورمیانه و مباحث هس��ته‪‎‬ای در این مقوله م ی‪‎‬گنجد‪ .‬تا‬ ‫وقتی که ای ران مذاکرات همه جانب��ه را با طرف‪‎‬های غربی‬ ‫پیگیری م ی‪‎‬کرد‪ ،‬این تفاوت‏ها در دیدگاه‪‎‬های اروپا و امریکا‬ ‫مشهود بود‪ .‬در اواخر دهه ‪ 70‬ما با یک پدیده روبه رو شدیم‬ ‫و ان نزدیکی دیدگاه‪‎‬های اروپا و امریکا بود‪ .‬یعنی اروپای ی‏ها‬ ‫اهرم دیدگاه‪‎‬های نرم خودش��ان را ب��ه امریکای ی‏ها منتقل‬ ‫کردند و بالعکس‪ .‬بناب راین در این رابطه شاهد نوعی امتزاج‬ ‫در دیدگاه‪‎‬ه��ا بودیم‪ .‬به دنب��ال نزدیک ش��دن اروپای ی‏ها به‬ ‫دیدگاه‏های سخت‪ ،‬اولین بحثی که درباره ای ران مطرح کردند‬ ‫بحث هسته‪‎‬ای بود؛ مساله‪‎‬ای که موجب شگفتی و تعجب‬ ‫طرف ای رانی شد‪ .‬درواقع پیش از س��ال ‪ 2003‬که اروپای ی‏ها‬ ‫مذاکرات هسته‏ای را با ای ران اغاز کنند‪ ،‬یعنی در اواخر دهه‬ ‫ضرورت هایژئوپلتیک‬ ‫درسیاستخارجی‬ ‫اتحادیه اروپا و ام ریکا‬ ‫اوالند ب رای نجات حزب‬ ‫سوسیالیستگردشبه‬ ‫راست کرد‬ ‫یافته است باید به سمت افزایش همکاری‏های اقتصادی با‬ ‫غرب حرکت کند؟ در این صورت اروپا باید در اولویت باش��د‬ ‫یا امریکا؟‬ ‫خارقانی‪ :‬ابتدای بحث چند امار و ش��اخص در رابطه‬ ‫با اقتصاد برخی کش��ورهای بزرگ جهان ارائ��ه م ی کنم تا‬ ‫اهمیت این کشورها مشخص شود‪ .‬بهترین شاخ ص هایی‬ ‫که م ی ت��وان به وس��یله انها کش��ورها را س��نجید‪ ،‬غیر از‬ ‫شاخ ص های اجتماعی‪ ،‬حقوق بشری و غیره‪ ،‬شاخ ص های‬ ‫اقتصادی‪ ،‬تجاری و شاخ ص های نظامی هستند‪ .‬از طریق‬ ‫این شاخ ص ها به راحتی م ی توان کشورها را با هم مقایسه‬ ‫کرد‪ .‬نخست باید دقت کرد که ب رای بررسی اقتصاد کشورها‬ ‫یک ش��اخص اقتصادی وجود دارد و یک شاخص تجاری‪.‬‬ ‫از لحاظ تجاری با بررس��ی یک س��ری اطالعات م ی توان‬ ‫گفت که اروپ��ا بزرگترین تاجر جهان اس��ت؛ در واقع اروپا با‬ ‫‪ 27‬کش��ور و ‪ 500‬میلیون جمعی��ت‪ ،‬بزرگترین تاجر جهان‬ ‫اس��ت‪ .‬اگر یک مقایس��ه س��اده میان پنج کشور نخست‬ ‫تاجر جهان داشته باش��یم‪ ،‬واردات اروپا‪ ،‬تقریبا دو تریلیون‬ ‫و صادراتش ‪ 1/9‬تریلیون یورو اس��ت‪ .‬واردات امریکا با ‪250‬‬ ‫میلیون جمعی��ت در باال و پایی��ن ‪ 1/8‬تریلیون یورو یعنی‬ ‫کمتر از اروپاست و صادراتش نیز ‪ 1/35‬تریلیون یورو است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪ 90‬انها این بحث‏ها را در البه الی صحب ت‪‎‬های‪‎‬شان مطرح‬ ‫م ی‏کردند‪ ،‬ان هم با ادبیاتی که با زبان و ادبیات اروپا تفاوت‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫ایزدی‪ :‬از فرمایش��ات جناب خارقانی استفاده کردیم‪.‬‬ ‫در ابتدا این مساله را بگویم که به دنبال انقالبی که در ای ران‬ ‫اتفاق افتاد از ابتدا برخی در امریکا و اروپا با ان مخالف بودند‬ ‫و اکنون نیز در پی سرنگونی نظام جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫هستند‪ .‬در این رابطه دو دیدگاه وجود دارد؛ یک دیدگاه معتقد‬ ‫است که با استفاده از تحریم‪‎‬های هسته‪‎‬ای‪ ،‬نظام جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران را سرنگون کنند و دیدگاه دیگر نیز با وجودی‬ ‫که خواهان سرنگونی نظام جمهوری اسالمی ای ران در اینده‬ ‫اس��ت اما معتقد اس��ت که فعال باید ب رای رشد و پیشرفت‬ ‫هس��ته‏ای ای ران فکری بکنند‪ .‬درواقع زمانی که خیال شان‬ ‫بابت مساله هسته ای راحت شد‪ ،‬ان زمان مساله ب راندازی را‬ ‫دنبال خواهند کرد‪ .‬این اختالف نظر در امریکا و اروپا وجود‬ ‫دارد و نتیجه‪‎‬اش نیز وضعیت فعلی ش��ده است‪ .‬همچنین‬ ‫به صورت سنتی سیاستمداران اروپایی به دو بخش تقسیم‬ ‫م ی‪‎‬ش��وند؛ نخس��ت افرادی که اینده سیاس��ی و مباحث‬ ‫اس��تراتژیک اروپا را در راس��تای هماهنگی و همپیمانی با‬ ‫امریکا م ی‪‎‬بینند و دس��ته دوم کس��انی که خواهان اروپای‬ ‫مستقل‏تر هس��تند‪ .‬نتیجه این م ی‏ش��ود که میان این دو‬ ‫گروه تنش و اختالف نظر در رابطه با کش��ورهای دیگر به‬ ‫وجود م ی‪‎‬اید‪.‬‬ ‫البته بحثی که مطرح ش��د خیلی پیچیده نیس��ت‪.‬‬ ‫‪ 36‬سال پیش جمهوری اس�لامی ای ران انقالبی داشت که‬ ‫پیروزی ان موجب ناخش��نودی امریکا و اروپا شد‪ .‬زی را تا ان‬ ‫زمان‪ ،‬امریکای ی‪‎‬ه��ا و اروپای ی‪‎‬ها در ای ران منافعی داش��تند‬ ‫اما وقتی ک��ه انقالب ش��د‪ ،‬ان منافع با برخی مش��کالت‬ ‫مواجه ش��د‪ .‬بناب راین نگاه خصمانه و منفی غرب از همان‬ ‫ابتدای انقالب وجود داشت‪ .‬همچنان که در فرانسه پایگاه‬ ‫گروهک منافقین ایجاد م ی‪‎‬ش��ود و در المان نیز گروه‪‎‬های‬ ‫معاند جمهوری اس�لامی ای ران حضور جدی پیدا م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫همچنین در طول جنگ ای ران و ع راق‪ ،‬کشورهای اروپایی‬ ‫در حوزه تسلیحاتی به صدام حسین به شدت کمک کردند‬ ‫و اخی را نیز این مساله مشخص شده که المان به ع راق مواد‬ ‫الزم بمب شیمیایی داده اس��ت‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫انها م ی‪‎‬دانس��تند صدام از این تس��لیحات شیمیایی علیه‬ ‫اتب��اع غیرنظامی اس��تفاده م ی‪‎‬کند‪ .‬همچنی��ن باید توجه‬ ‫داش��ت این تقابل و درگیری میان ای��ران و غرب ربطی به‬ ‫دولت‪‎‬های مختلف در ای ران ن��دارد و این وضعیت از ابتدای‬ ‫پیروزی جمهوری اسالمی ای ران وجود داشته است‪ .‬در این‬ ‫میان مساله‏ای که کامال مشخص است این که کشورهای‬ ‫اروپایی کوچکترین دغدغه‪‎‬ای نسبت به مسائل حقوق بشر‬ ‫نداشته‪‎‬اند‪ ،‬ندارند و نخواهند داش��ت‪ .‬زی را اگر یک کشوری‬ ‫کمترین دغدغه‏ای در این رابطه داش��ته باشد‪ ،‬به کشوری‬ ‫که از بمب شیمیایی علیه مردم استفاده م ی‪‎‬کند‪ ،‬مواد الزم‬ ‫ب رای ساختن بمب را نخواهد داد‪ .‬همچنین این کشورهای‬ ‫غربی اگر دغدغه حقوق بشری داشتند‪ ،‬به کشورهایی چون‬ ‫ع راق و افغانس��تان حمله نم ی‪‎‬کردند و در ع راق زندان‪‎‬های‬ ‫شکنجه ایجاد نم ی کردند‪ .‬اگر تک تک کشورهای اروپایی‬ ‫را مورد ارزیابی قرار دهیم‪ ،‬متوجه خواهیم شد که اغلب این‬ ‫کشورها در حوزه حقوق بشر مشکل دارند؛ حال بعضی کمتر‬ ‫و بعضی نیز بیشتر‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬در ادامه بحث به این مساله بپردازیم که ایا‬ ‫ای ران اکنون که به نوعی توافق در مس��اله هسته‏ای دست‬ ‫‪1‬‬ ‫دکتر فواد ایزدی‪ ،‬اس�تاد دانش�گاه تهران و‬ ‫پژوهشگر مس�ائل امریکا و سی د شم س الدین‬ ‫خارقانی‪ ،‬س�فیر س�ابق ایران در المان و هلند‬ ‫این هفت�ه میهمان هفته نامه مثل�ث بودند و به‬ ‫سواالت ما پیرامون بحث تفاوت رویکرد امریکا‬ ‫و اتحادیه اروپا در مواجهه با ایران پاسخ گفتند‪.‬‬ ‫رویکرد ایاالت متحده امری�کا و اتحادیه اروپا در‬ ‫برابر جمهوری اسالمی ایران همواره محل بحث‬ ‫بوده است‪ .‬در تاریخ سیاست خارجی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران کارگزاران دیپلماتیک در مقاطعی‬ ‫برای برقراری توازن و تعادل در مناسبات و روابط‬ ‫ایران با نظام بین الملل نس�خه تعامل دو جانبه‬ ‫با اتحادیه اروپا را تجویز م�ی کردند‪ .‬این تعامل‬ ‫اگرچه در س�ال های گذش�ته و ب ه وی�ژه قبل از‬ ‫س�ال ‪ 1384‬در حوزه اقتصادی و سرمای ه گذاری‬ ‫خارجی با بازخوردهای مثبتی مواجه بود ولی این‬ ‫بازخوردها هرگز نتوانست انچنان که باید و شاید‬ ‫خود را در حوزه مس�ائل سیاس�ی بازتاب دهد‪.‬‬ ‫با پیروزی حس�ن روحانی در انتخابات ریاس�ت‬ ‫جمهوری تالش ها ب رای کاربست چنین نسخه ای‬ ‫در سیاس�ت خارجی ایران بار دیگر قوت گرفت‬ ‫اما این تالش ها پس از صدور قطعنامه ضدایرانی‬ ‫پارلمان اروپا به نظر م ی رس�د با دش�واری هایی‬ ‫جدی مواجه ش�ده اس�ت‪ .‬حال این پرس�ش در‬ ‫میان پژوهش�گران مس�ائل سیاس�ت خارجی‬ ‫مطرح اس�ت که اتحادیه اروپا و امریکا را باید در‬ ‫یک رده قرار داد یا میان سیاس�ت این دوقطب‬ ‫قدرت تفاوت ها و تمایزهایی قائل شد‪ .‬هفته نامه‬ ‫مثلث تالش کرده است در این مناظره این موضوع‬ ‫را به بحث بگذارد که امریکا و اتحادیه اروپا پس‬ ‫از حل بحران هس�ته ای از رویکردی مشترک در‬ ‫قبال ایران پیروی خواهند کرد یا سیاس�ت های‬ ‫متفاوتی را اتخاذ م ی کنند؟‬ ‫واردات چین به تنهایی ‪ 1/2‬تریلیون یورو اس��ت و صادرات‬ ‫‪ 1/3‬تریلیون یورو است؛ واردات و صادرات ژاپن نیز به ترتیب‬ ‫‪ 641‬و ‪ 685‬میلیارد یورو و کره جنوبی نیز ‪ 392‬و ‪ 417‬میلیارد‬ ‫یورو است ‪(.‬سال ‪)2010‬‬ ‫‪ ،GDP‬تولید ناخالص داخلی قدرت‪‎‬های بزرگ جهان‬ ‫نیز جای بحث دارد؛ در این میان تولید ناخالص داخلی کل‬ ‫اروپا‪ 16/17 ،‬تریلیارد دالر اس��ت‪ ،‬در حالی که ‪ GDP‬کل‬ ‫جهان حدود ‪ 72‬تریلیارد دالر است‪ GDP .‬امریکا به تنهایی‬ ‫‪ 16/02‬است ولی تولید ناخالص داخلی المان به یکباره به‬ ‫‪ 3/4‬تریلی��ارد دالر کاهش پیدا م ی‪‎‬کن��د‪ GDP .‬ای ران نیز‬ ‫‪ 570‬تا ‪ 580‬میلیارد دالر است که نسبت به این کشورها در‬ ‫جایگاه پایینی قرار دارد‪( .‬سال ‪)2012‬‬ ‫درامد س��رانه اتحادیه اروپا به طور متوس��ط ‪،34100‬‬ ‫امریکا ‪ ،51700‬الم��ان ‪ ،38000‬انگلیس ‪ 36000‬و فرانس��ه‬ ‫‪ 35000‬دالر است‪ .‬درامد سرانه ای ران نیز مطابق انچه بانک‬ ‫مرکزی اعالم کرده‪ ،‬حدود ‪ 3000‬دالر است‪( .‬سال ‪ )2012‬اروپا‬ ‫با ‪ 80‬کش��ور جهان شریک تجاری اس��ت‪ ،‬در شرایطی که‬ ‫امریکا تنها با ‪ 20‬کشور جهان شریک تجاری است‪ .‬این امار‬ ‫ی که ارائه شد کمک م ی‏کند که بهتر بتوانیم جایگاه‬ ‫و ارقام ‬ ‫اروپا و امریکا و لزوم ارتباط ای ران با این کشورها را مورد بحث‬ ‫قرار دهیم‪ .‬اگر این ش��اخ ص‪‎‬ها را با هم مقایسه کنیم بهتر‬ ‫متوجه خواهیم شد که با چه کشورهایی روبه رو هستیم‪.‬‬ ‫ایزدی‪ :‬در کن��ار مباحث اقتص��ادی و اماری که بدان‬ ‫اشاره شد باید توجه داشت که اقتصاد اروپا بسیار بزرگ است‪.‬‬ ‫اما در کنار این حقیقت‪ ،‬یک حقیقت دیگر نیز هست مبنی‬ ‫بر اینکه این کش��ورهای اروپایی همان ان��دازه که اقتصاد‬ ‫بزرگی دارند‪ ،‬در حوزه حقوق بش��ر نیز جنایت‏های بزرگی را‬ ‫مرتکب م ی‪‎‬ش��وند‪ .‬این مباحث را باره��ا نهادهای مختلف‬ ‫حقوق بشری در خود اروپا نیز مطرح کرده‪‎‬اند و حتی بسیاری‬ ‫از مقامات اروپایی نیز برخی اقدامات و سیاست‏های ناقض‬ ‫حقوق بشری کشورهایشان را نقد کرده‪‎‬اند‪ .‬در عین حال اروپا‬ ‫با این سابقه تاریک در تاریخ جمهوری اسالمی همیشه رتبه‬ ‫یک را در تعامالت اقتصادی با ای ران داشته است‪ ،‬البته پیش‬ ‫از اغاز دوره تحریم‏ها علیه کشورمان‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬جناب ای��زدی! چ��ه اتفاقی افت��اد که در‬ ‫دوره ریاس��ت جمهوری باراک اوباما‪ ،‬اتحادی��ه اروپا حامی‬ ‫ تحریم‪‎‬های امریکا شد؟‬ ‫ای�زدی‪ :‬باید توجه داش��ت درخواس��تی ک��ه دولت‬ ‫اوباما ب رای پیوس��تن به تحریم‪‎‬ها از اروپا داش��ت‪ ،‬در دوره‬ ‫ریاس��ت جمهوری جورج ب��وش و بیل کلینت��ون نیز وجود‬ ‫داشت‪ .‬حتی زمانی که قانون داماتو تصویب شد‪ ،‬بسیاری از‬ ‫کشورهای اروپایی مخالفت خود را با ان اعالم کردند و گفتند‬ ‫که به نهادهای ناظر در حوزه تجارت بی ن الملل‪ ،‬ش��کایت‬ ‫خواهند کرد‪ .‬قانون داماتو‪ ،‬قانونی اس��ت که در سال ‪۱۹۹۶‬‬ ‫دولت امریکا ب رای تحریم ای ران به تصویب رساند‪ .‬ب ر اساس‬ ‫این قانون ش��رکت هایی که در یک س��ال بی��ش از چهل‬ ‫میلیون دالر در ای ران سرمایه گذاری کنند‪ ،‬از دادوستد با دولت‬ ‫امریکا محروم خواهند شد‪.‬‬ ‫حال چرا این کش��ورها در تحریم‪‎‬های ای ران با امریکا‬ ‫هماهنگ شده‪‎‬اند؟ دلیل اینکه در اتحادیه اروپا حالت اجماع‬ ‫علیه ای ران تا چند سال گذشته وجود نداشت این بود که چند‬ ‫کشور اروپایی مانند ایتالیا‪ ،‬یونان‪ ،‬اتریش و اسپانیا به دنبال‬ ‫تعامالت اقتصادی گس��ترده‪‎‬ای که با ای ران داش��تند‪ ،‬اجازه‬ ‫اجماع در اتحادیه اروپا را نم ی‏دادند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بازی بزرگ‬ ‫سارکوزی چپ‬ ‫جناح راست حزب‬ ‫سوسیالیست‬ ‫فعال شده است‬ ‫پیروز ایزدی‬ ‫درگفت وگوبامثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در حوزه هسته‪‎‬ای ابتدای بحث طرف ای ران ‪ 5+1‬بود‬ ‫اما اگر اکنون به م��دارک موجود نگاه کنی��م م ی‪‎‬بینیم که‬ ‫طرف ای ران دیگر ‪ 5+1‬نیست‪ ،‬بلکه ‪ eu3‬است‪ .‬این مساله‬ ‫نش��ان م ی‪‎‬دهد که دعوای ای ران و ‪ 5+1‬ب��ه دعوای ای ران با‬ ‫شش کشور عضو ‪ 5+1‬و اتحادیه اروپا تبدیل شده است‪ .‬در‬ ‫این ش��رایط اگر ای ران به فرض امریکا و پنج کشور دیگر را‬ ‫در حوزه هسته‪‎‬ای راضی کند دیگر کشورهای اتحادیه اروپا‬ ‫نیز هستند که باید راضی ش��وند‪ .‬در این میان اگر یکی از‬ ‫کشورهای اتحادیه اروپا نیز ناراضی باشد‪ ،‬م ی‪‎‬تواند در روند‬ ‫مذاکرات خلل ایجاد کند‪ .‬به عنوان نمونه اگر رژیم اسرائیل‬ ‫در این راستا دست به تحرکاتی بزند‪ ،‬مثال با لیتوانی که یکی‬ ‫از اعضای اتحادیه اروپاس��ت‪ ،‬ارتباط نزدیک��ی برقرار کند و‬ ‫خواهان ان شود که جلوی روند مذاکرات را بگیرند‪ ،‬م ی‪‎‬تواند‬ ‫مانعی در ایجاد توافق شود‪.‬‬ ‫مس��اله دیگری که باید توجه داشت این است که این‬ ‫کش��ورهایی که مانع ایجاد اجماع علیه ای ران بودند‪ ،‬همان‬ ‫کش��ورهایی بودند که بعد از بحران اقتصادی س��ال ‪2008‬‬ ‫مش��کالت ویژه‪‎‬ای پیدا کردند‪ .‬در نتیجه در این کش��ورها‬ ‫به دلیل مش��کالت اقتصادی‪ ،‬دولت‪‎‬هایی ک��ه تا حدودی‬ ‫مستقل تر بودند‪ ،‬کنار گذاشته شدند و افرادی روی کار امدند‬ ‫که با اتحادیه اروپا و بروکسل رابطه نزدیکی داشتند‪.‬‬ ‫بناب راین بحران اقتصادی سال ‪ 2008‬یک سری تبعات‬ ‫جانبی نیز ب��رای جمهوری اس�لامی ای ران داش��ت؛ نکته‬ ‫دیگری که وجود دارد این است که به طور سنتی در ‪20-30‬‬ ‫س��ال گذش��ته چه در امریکا چه در اروپا قدرت الب ی‪‎‬های‬ ‫اسرائیلی افزایش یافته اس��ت‪ .‬انتخابات‪‎‬های اخیر در این‬ ‫کشورها را نیز نباید از نظر دور داش��ت‪ ،‬به عنوان نمونه در‬ ‫المان از زمانی که حزب دموکرات ‪ -‬مسیحی روی کار امد‪،‬‬ ‫خارقانی‪ :‬من ب ه طور کلی دیدگاه‪‎‬های‬ ‫اروپ�ا را دیدگاه‏ه�ای نرم م ی نام�م؛ این نوع‬ ‫دیدگاه بیش�تر به مس�ائل حقوق بشری و‬ ‫مس�ائلی از جن�س اجتماع�ی و ورود ب�ه‬ ‫جنس اجتماعی در کشورهای مختلف دنیا‬ ‫اختصاص دارد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫سیاست خارجی و سیاست داخلی‬ ‫در گوش�ه و کنار ایاالت دور افت�اده امریکا‬ ‫تصمی م گیری م ی‪‎‬ش�ود و فش�ارهای الزم‬ ‫در انجا ایجاد م ی‪‎‬ش�ود نه در نیویورک‪ .‬اما‬ ‫ایران در این ای�االت هیچ الب�ی ای ندارد‪.‬‬ ‫بنابرای�ن جمهوری اسلامی ب�رای تامین‬ ‫منافع�ش باید به س�مت الب ی س�ازی در‬ ‫امریکا و اروپا حرکت کند‬ ‫این حزب در مباحث سیاست خارجی با امریکا هماهنگ تر‬ ‫وارد عمل شد‪ .‬نتیجه هماهنگی میان اتحادیه اروپا و امریکا‬ ‫طی سال‪‎‬های گذشته این بود که اتحادیه اروپا نگاه ویژه‪‎‬ای‬ ‫به ای ران پیدا کرده است‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬منظورتان از نگاه ویژه چیست؟‬ ‫ایزدی‪ :‬ب رای اینکه متوجه ن��گاه ویژه اتحادیه اروپا به‬ ‫ای ران بش��ویم‪ ،‬بهتر اس��ت مثالی از اقدامات اخیر انها ذکر‬ ‫کنیم‪ .‬به عنوان نمونه م ی‪‎‬توان بیانی��ه اخیر پارلمان اروپا را‬ ‫ذکر کرد؛ بیانیه اخیر پارلمان اروپا ضمانت اجرایی ندارد ولی‬ ‫نداشتن ضمانت اجرایی به این معنا نیست که ان افراد این‬ ‫نگاه را ندارند‪ .‬تفکر این افراد نیز تفکر دولتمردان و نخبگان‬ ‫سیاست خارجی اروپاس��ت‪ .‬از این جهت این قطعنامه که‬ ‫شاید اخرین اقدام اروپا نسبت به ای ران اس��ت را باید با این‬ ‫زاویه تفسیر کرد که مجموعه طرفدار امریکا درون اتحادیه‬ ‫اروپا فعال فرمان مسیر حرکت این اتحادیه نسبت به ای ران‬ ‫را در دست دارند‪.‬‬ ‫فرصتی که توافق ژنو م ی‪‎‬توانس��ت ب رای ای ران ایجاد‬ ‫کند این بود ک��ه درون اتحادی��ه اروپا ایجاد ش��کاف کند‪.‬‬ ‫یعنی همان شکافی که به ای ران کمک کرد تا اجماع علیه‬ ‫ای ران لغو ش��ود‪ ،‬مجددا تکرار ش��ود‪ .‬این ظرفیت همچنان‬ ‫وجود دارد اما نیاز به کار و برنامه ریزی دارد‪ .‬درواقع دستگاه‬ ‫دیپلماسی ای ران باید فراتر از روش‪‎‬های سنتی دیپلماتیک‬ ‫عمل کند؛ اکنون باید به دیپلماس��ی عمومی و ایجاد البی‬ ‫در این کشورها توجه ویژه شود و با چهره های شاخص نیز‬ ‫ارتباط گیری صورت گی��رد‪ .‬الب ی‪‎‬هایی که در کش��ورهای‬ ‫اروپایی وجود دارند‪ ،‬ان قدر قوی عمل کردند که اتحادیه اروپا‬ ‫را از سود و منافع تعامل اقتصادی و تجاری با ای ران منصرف‬ ‫کردند و موجب شدند که با امریکا هماهنگ و همسو شود‪.‬‬ ‫خارقانی‪ :‬از فرمایشات اقای ایزدی بهره بردیم اما من‬ ‫با تمامی صحب ت های ایشان موافق نیستم‪ .‬زی را نم ی‏توان‬ ‫تمام ای رادهایی که مملکت در حوزه دیپلماس��ی داشته را از‬ ‫بدو تاریخ انق�لاب و بعد از ان به انقالب مرتبط دانس��ت و‬ ‫گفت به خاطر انقالب این مسائل اتفاق افتاده است‪ .‬تفسیر‬ ‫در حوزه دیپلماسی خیلی خوب است اما باید مبانی تفسیر‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬این مساله که بگوییم غرب ط راحی کرده‬ ‫که ای ران را یکپارچه از بین ببرد ش��اید خیلی بحث دقیقی‬ ‫در حوزه دیپلماسی نباش��د‪ .‬زی را در دیپلماس��ی‪ ،‬ما به این‬ ‫اعتقاد داریم که روش‪‎‬هایی وجود دارد که مسائل سنجیده‬ ‫شود و مورد بحث قرار گیرند‪ .‬این در حالی است که تاکنون‬ ‫در بحث هایی که مقامات کش��ورها به عن��وان اصل ی ترین‬ ‫عامالن دیپلماتیک اعالم کرده اند این مورد وجود نداش��ته‬ ‫است‪ .‬البته در مطبوعات‪ ،‬رس��انه‪‎‬ها و از جانب برخی افراد‬ ‫غیرمسئول بعضا چنین صحب ت‪‎‬هایی شنیده شده است اما‬ ‫در اروپا تا به حال هی چ کس در جایگاه یک مقام رسمی نبوده‬ ‫که اعالم کند خواهان س��رنگونی نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران اس��ت‪ .‬بناب راین اگر ب ر اس��اس این مس��اله بخواهیم‬ ‫تئوری سازی کنیم خیلی با واقعیت سازگار نیست‪ .‬در رابطه‬ ‫با تعامل و نزدیکی اروپا و امریکا به یکدیگر نیز باید بگویم‬ ‫تا زمانی که ای ران با اروپا تعامل داشت یعنی پیش از اینکه‬ ‫اروپای ی‪‎‬ها با امریکا وارد بحث هس��ته‪‎‬ای ش��وند مذاکره با‬ ‫ای ران را اغاز کرده بودند‪ EU3 .‬که جناب ایزدی به ان استناد‬ ‫کردند نیز مربوط به همان زمان اس��ت ن��ه مرتبط به زمان‬ ‫اخیر‪ .‬ای ران در ان زمان با ‪ EU3‬مذاکره کرد و انگلیس را نیز‬ ‫خودمان وارد بحث کردیم‪ .‬در ابتدا دو کشور فرانسه و المان‬ ‫به ای ران رج��وع کردند و همزمان نظام جمهوری اس�لامی‬ ‫ای ران خواهان ان شد که کش��ور دیگری نیز وارد مذاکرات‬ ‫شود‪ ،‬بناب راین انگلیس نیز وارد شد و ‪ EU3‬تشکیل شد‪.‬‬ ‫البته این بدان معنا نیس��ت که این کشورها از طرف‬ ‫اتحادیه نمایندگی داش��ته اند بلکه فرانس��ه و المان به این‬ ‫قضیه اعتقاد شخصی داش��تند و به همین خاطر خواستار‬ ‫مذاکره شدند‪.‬‬ ‫اما زمانی که محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری‬ ‫رسید نوع بحث و دیدگاه تغییر کرد؛ وقتی نوع دیدگاه ای ران‬ ‫عوض شد طبیعتا روند مذاکرات نیز تغییر کرد و به بن بست‬ ‫رسید‪ .‬در همان مقطع پرونده ای ران به شورای امنیت ارجاع‬ ‫داده شد و این شورا نیز علیه ای ران قطعنامه صادر کرد‪ .‬طی‬ ‫صدور این قعطنامه ها بود که شاهد بودیم اروپا و امریکا به‬ ‫هم نزدیک م ی ش��وند‪ .‬پیش از ان دیدگاه دو طرف راجع به‬ ‫بحث هس��ته ای ای ران کامال با هم متفاوت بود‪ .‬اروپای ی‪‎‬ها‬ ‫خواهان ان بودند که این موضوع ب��ا یک راه حل به نتیجه‬ ‫برسد زی را اروپای ی‪‎‬ها جایگاهی در منطقه و دنیا نداشتند‪ .‬در‬ ‫واقع در بحث سیاست خارجی‪ ،‬مس��ائل امنیتی و نظامی‬ ‫اروپا اصال با امریکا قابل مقایسه نیست‪ .‬از دیگر سو مساله‬ ‫ع راق و افغانس��تان پیش امد و در منطقه تغیی رات عجیبی‬ ‫را ش��اهد بودیم‪ .‬درواقع اروپا به دنبال جایگاهی در منطقه‬ ‫بود و از همین رو به س��مت ای ران امد‪ .‬مقام��ات ای ران نیز‬ ‫درخواس��ت انها را پذیرفتند و از فرصت پیش امده استفاده‬ ‫کردند‪ .‬در نتیجه اگر بگوییم اروپای ی‪‎‬ها به دلیل فش��ارهای‬ ‫امریکا یا البی صهیونیس��م به س��مت ای ران امدند‪ ،‬بحث‬ ‫درستی نیست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایزدی‪ :‬یک دیدگاه معتقد اس�ت که‬ ‫با اس�تفاده از تحری م‪‎‬های هس�ته‪‎‬ای‪ ،‬نظام‬ ‫جمهوری اسلامی ایران را س�رنگون کنند‬ ‫و دی�دگاه دیگر نی�ز ب ا وجودی ک�ه خواهان‬ ‫سرنگونی نظام جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫اینده است اما معتقد است که فعال باید ب رای‬ ‫رشد و پیشرفت هسته‏ای ای ران فکری بکنند‬ ‫ای�زدی‪ :‬قطعنام�ه پارلم�ان اروپا را‬ ‫باید با این زاویه تفس�یر کرد که مجموعه‬ ‫طرفدار امری�کا درون اتحادی�ه اروپا فعال‬ ‫فرمان مس�یر حرکت این اتحادیه نسبت‬ ‫به ایران را در دست دارند‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در اینجا باید یک بحث را در نظر داش��ته باش��یم که‬ ‫ایا منظور از روابط اقتصادی‪ ،‬تج��اری و بازرگانی با اروپا این‬ ‫است که یک روابط اس��تراتژیک با انها ایجاد کنیم یا یک‬ ‫روابط معقول و معمولی تجاری؟ ای��ران اگر بخواهد با اروپا‬ ‫یک روابط اقتصادی‪ ،‬تجاری و بازرگانی اس��تراتژیک داشته‬ ‫باشد لزوما باید با امریکا تنش‏ها را کاهش دهد‪ .‬اگر کاهش‬ ‫تنش نداش��ته باش��یم طبیعتا نم ی‏توانیم با امریکای ی‏ها و‬ ‫اروپای ی‪‎‬ها وارد مباحث استراتژیک شویم‪ .‬این بحث مسائل‬ ‫سیاسی‪ ،‬سیاست خارجی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی را نیز در بر‬ ‫م ی‪‎‬گیرد‪ .‬در این میان نگاه ای ران به امریکا به دالیل مختلف‬ ‫یک نگاه خصمانه اس��ت؛ اگر بخواهیم این نگاه را تفسیر‬ ‫کنیم مسائل و دالیل متعددی را شامل م ی‏شود که در این‬ ‫بحث نم ی‏گنجد‪ .‬این نگاه نسبت به اروپا خیلی خفی ف‏تر‬ ‫است زی را اغلب کشورهای اروپایی با ای ران سابقه خصمانه‬ ‫نداشته‏اند‪ .‬با شرایط امروزی ما‪ ،‬روابط ای ران و اتحادیه اروپا تا‬ ‫جایی پیش خواهد رفت که وارد مسائل استراتژیک نشویم‬ ‫بلکه تنها حوزه‪‎‬های عادی روابط اقتصادی را پوشش دهیم‪.‬‬ ‫اگر ای ران بتواند دیدگاه‏های خصمانه‏ای ک��ه میان ای ران و‬ ‫امریکا در حوزه دیپلماس��ی وجود دارد را کاهش دهد و این‬ ‫تشنج را به یک دیالوگ برس��اند‪ ،‬روند بسیار مثبتی خواهد‬ ‫بود؛ البته خوشبختانه سراغاز این روند طی شده است‪ .‬بعد از‬ ‫این روند باید با اروپای ی‪‎‬ها وارد یک دیالوگ اقتصادی منظم‬ ‫شویم‪ .‬در غیر این صورت تصور نم ی‪‎‬کنم که بتوانیم سطح‬ ‫روابط اقتصادی با اروپا را حتی به ‪ 8-7‬سال گذشته برسانیم‪.‬‬ ‫ایزدی‪ :‬ای ران دو نوع تحریم شده است که ب رای کشور‬ ‫ایجاد مشکل کرد؛ نخست تحریم در حوزه نفتی و دیگری‬ ‫تحریم‪‎‬ها در حوزه‏های بانکی و مالی‪ .‬تحریم‪‎‬های نفتی به‬ ‫این صورت اس��ت که ای ران دیگر مانند گذش��ته نم ی‏تواند‬ ‫نفتش را به فروش برساند‪ .‬مش��کل دوم این است که پول‬ ‫نفتی ک��ه به فروش رس��انده‏ایم را نم ی‏توانیم وارد کش��ور‬ ‫بکنیم‪ .‬از این جهت به نظر من خیلی خوب اس��ت که در‬ ‫این مقطع مسئوالن کشور و دوستان وزارت خارجه به فکر‬ ‫برنامه ریزی در این حوزه باشند و ش��رایط را به دوره پیش از‬ ‫اوباما بازگردانند؛ یعنی جدایی اروپا از امریکا‪ .‬ای ران نم ی‪‎‬تواند‬ ‫تحریم‪‎‬های امریکا را به راحتی از پیش رویش بردارد زی را این‬ ‫تحریم‪‎‬ها توس��ط کنگره امریکا تصویب ش��ده است و قوه‬ ‫مجریه این اختیار را ندارد که بتواند این تحریم‏ها را لغو کند‪.‬‬ ‫همچنین اکنون وضعی��ت ایران در کنگ��ره امریکا‬ ‫خیلی مساعد نیست همچنانکه چند روز پیش از تعطیالت‬ ‫نوروز در ای ران‪ 83 ،‬سناتور نامه‪‎‬ای را به باراک اوباما نوشتند‬ ‫و در ان برخی شرایط را ب رای رئی س جمهور متذکر شدند‪ .‬از‬ ‫جمله اینکه تحریم‪‎‬ها در اختیار انهاست و اگر بخواهند ان‬ ‫را لغو کنند برخی نکات در توافقنامه ژنو باید لحاظ ش��ود‪.‬‬ ‫در واقع این نماین��دگان گام نهایی توافق ژنو را ب ر اس��اس‬ ‫نظ رات خودشان ترس��یم کرده‏اند؛ انها خواهان این شده‪‎‬اند‬ ‫که ای ران در موضوع هسته‪‎‬ای توانمندی نداشته باشد‪ .‬این‬ ‫در شرایطی است که این درخواست عملی نیست زی را دانش‬ ‫هسته‏ای در ای ران بومی شده است‪ .‬بناب راین حتی اگر یک‬ ‫دانشمند هس��ته‏ای را ترور کنند نم ی‪‎‬توانند این دانش را از‬ ‫ای ران بگیرند‪.‬‬ ‫از این جهت ای ران وضعیت خوب��ی در کنگره امریکا‬ ‫ندارد و امکان برداشته شدن تحریم‪‎‬ها ضعیف است‪.‬‬ ‫همچنین م ی‪‎‬ت��وان به بح��ث ندادن وی��زا به حمید‬ ‫ابوطالبی‪ ،‬نماینده پیشنهادی ای ران ب رای سازمان ملل اشاره‬ ‫کرد؛ دوستان وزارت خارجه بهتر او را م ی‪‎‬شناسند و م ی‏دانند‬ ‫که ابوطالبی یک انقالبی تندرو نیست بلکه یک دیپلمات‬ ‫کم و بیش محافظه کار اس��ت‪ .‬اخی را کاخ سفید ممنوعیت‬ ‫ورود او به امریکا را اعالم کرد‪ .‬این مس��اله نیز کامال نشان‬ ‫م ی‪‎‬دهد که ش��رایط ای ران در کنگره به چه صورت است‪ .‬در‬ ‫نتیجه این انتظار در داخل کش��ور ک��ه تحریم‪‎‬های اصلی‬ ‫بانکی و نفتی برداشته شود خیلی شدنی نیست بلکه در این‬ ‫مقطع ای ران م ی‪‎‬تواند به گون��ه‪‎‬ای پیش رود که تحریم‪‎‬های‬ ‫اروپا در حوزه بانکی و نفتی و سوئیفت که مشکل ساز شده‬ ‫لغو شود‪ .‬یعنی ب ر اساس این مذاکرات ای ران یک سری امتیاز‬ ‫خواهد داد و طرف مقابل نیز به همین صورت‪ .‬در این میان‬ ‫طرف امریکایی از ان جهت که با کنگره هماهنگ نیست‬ ‫خیلی دستش ب رای امتیاز دادن باز نیست‪ .‬اما اروپا دستش‬ ‫بازتر است زی را در اروپا مشکلی به نام کنگره وجود ندارد‪.‬‬ ‫حال این سوال پیش م ی‪‎‬اید که ای ران چه روندی را باید‬ ‫در پیش بگیرد که وضعیت تخاصم با اتحادیه اروپا از بین‬ ‫برود‪ .‬این نکته را نیز ذکر کنم زمانی که تحریم‏های سازمان‬ ‫ملل وضع شد برخی در داخل تالش کردند که احمدی نژاد‬ ‫را مسبب این تحریم ها معرفی کنند‪ .‬انها با استناد به اینکه‬ ‫رئی س جمهوری پیش��ین گفته ب��ود تحریم‪‎‬ه��ا کاغذ پاره‬ ‫است م ی‪‎‬گویند این مساله موجب ش��د که تحریم‏ها علیه‬ ‫ای ران افزایش یابد‪ .‬ام��ا اگر تاریخ را م��رور کنیم م ی‪‎‬بینیم‬ ‫تحریم‪‎‬های اتحادیه اروپا زمانی اعمال شد که ای ران تصمیم‬ ‫گرف��ت پلمب برنامه هس��ته‪‎‬ای خودش را بش��کند‪ .‬پیش‬ ‫از ان در زمان ریاس��ت جمهوری محمد خاتمی‪ ،‬دو سال و‬ ‫نیم جمهوری اس�لامی ای ران به ص��ورت داوطلبانه برنامه‬ ‫هسته ای اش را جهت اعتمادسازی تعلیق کرد‪ ،‬اما در عمل‬ ‫چون اتحادیه اروپا هیچ گام ی برنداشت و امتیازی نداد این‬ ‫پلمب شکسته ش��د‪ .‬بناب راین نم ی توان مس��اله تحریم‏ها‬ ‫را به سیاس��ت‏های احمدی نژاد ارتباط داد البته او در حوزه‬ ‫سیاست خارجی قطعا ضع ف‏های جدی داشت‪ .‬یکی از این‬ ‫ضع ف‪‎‬ها نیز عدم توجه به دیپلماس��ی عمومی و تشکیل‬ ‫البی در کشورهای دیگر بود‪ .‬البته این ضع ف‪‎‬ها به صورت‬ ‫سنتی در دستگاه دیپلماس��ی ای ران وجود داشته است‪ .‬زی را‬ ‫دیپلمات‪‎‬هایی که ما داریم معموال دیپلمات‏هایی هس��تند‬ ‫که در محی ط‪‎‬های دیپلماتیک غیرس��نتی م ی‪‎‬توانند عمل‬ ‫کنند و به همین خاطر ای ران در حوزه دیپلماسی سنتی دچار‬ ‫ضعف اس��ت‪ .‬بناب راین در ماه‪‎‬های اینده جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران باید به اقداماتی روی اورد که چند سال پیش باید انجام‬ ‫م ی‏ش��د‪ .‬همچنین مقامات ای ران باید از برخی اقدامات نیز‬ ‫اجتناب کنند؛ اقداماتی که طی چند ماه گذش��ته باعث شد‬ ‫در قطعنامه پارلمان اروپا انتخابات ای ران و دولت جدید یک‬ ‫فرصت قلمداد شود‪ .‬این مس��اله اصال خوب نیست دولتی‬ ‫روی کار بیاید و طرف مقابل احساس کند در حوزه سیاست‬ ‫خارج ی‪‎‬اش با یک فرصت رو به رو شده است‪ .‬این ذهنیت در‬ ‫میان اروپای ی‪‎‬ها باید حذف شود‪ .‬در این بخش از دنیا که ما‬ ‫هس��تیم یک نظریه وجود دارد مبنی بر اینکه اگر نس��بت‬ ‫به کش��ورهای اروپایی و امریکایی نرم‪‎‬تر صحبت کنیم و‬ ‫کاهش تنش داشته باش��یم‪ ،‬طرف مقابل اجازه خواهد داد‬ ‫که حکومت کنیم‪ .‬این نظریه را معمر قذافی‪ ،‬یاسر عرفات‬ ‫و محمد مرسی دنبال م ی کردند‪ .‬این افراد یک مدت سابقه‬ ‫انقالب ی گری داش��تند اما بعد که برخی فشارها را متحمل‬ ‫شدند رفتند به سمت نرم تر صحبت کردن با غرب و ایجاد‬ ‫تعامل‪ .‬نتیجه این سیاس��ت ای��ن بود که غ��رب در اولین‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فرصتی که پی دا کرد عرفات و قذافی را زیر خاک کرد و مرسی‬ ‫را نیز به زندان انداخت‪ .‬در مورد ای ران نیز همین رویه وجود‬ ‫دارد و هر بار که طرف ای ران��ی با غرب نرم‪‎‬تر صحبت کرده‪،‬‬ ‫این تفسیر را داشتند که به دنبال فشارهای انها ای ران نرم تر‬ ‫وارد عمل شده پس باید فشارها را بیشتر کنند تا به تمامی‬ ‫ خواسته‪‎‬هایشان برسند‪ .‬در زمان ریاست جمهوری هاشمی‬ ‫رفسنجانی ش��اهد این مس��اله بودیم و قانون داماتو علیه‬ ‫ای ران تصویب ش��د‪ .‬دلیل ان نیز این بود که اقای هاشمی‬ ‫گفته بود که عالقه‪‎‬مند است ش��رکت‪‎‬های نفتی امریکایی‬ ‫ب رای کار به خلیج فارس بیایند‪ .‬نتیجه ان این بود که قانون‬ ‫داماتو تصویب شد‪.‬‬ ‫بناب راین جمهوری اس�لامی ای ران بارها این نظریه را‬ ‫امتحان کرده اما نتیجه نگرفته است و نرم‪‎‬تر صحبت کردن‬ ‫با طرف غربی موجب پیشرفت در حوزه سیاست خارجی ما‬ ‫نخواهد شد؛ بناب راین باید در این تفکر یک بازبینی صورت‬ ‫گیرد‪ .‬در حال حاضر برخی افراد در سطح کالن دولت این‬ ‫نظریه را دارند‪ .‬به عنوان نمونه یکی از مسئوالن ارشد کشور‬ ‫در حوزه سیاست خارجی پیش از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یک س��ری مصاحبه انجام داد که به صورت کتاب منتشر‬ ‫شد؛ او در صفحه ‪ 155‬کتاب مذکور مطرح کرد که ان کاری‬ ‫را که چین در تقابل میان امریکا و شوروی انجام داد یعنی‬ ‫رفتن به سمت امریکا‪ ،‬ای ران نیز باید انجام دهد‪ .‬نتیجه این‬ ‫نوع نگاه همین است که شاهدیم‪ .‬مشکل این نگاه نیز این‬ ‫است که در ان زمان چین‪ ،‬بمب اتم داشت و دیگر تهدیدهای‬ ‫نظامی نسبت به این کشور وجود نداشت‪ .‬همچنین چین‬ ‫مشکلی به نام البی اسرائیل نداشت که همواره در روند امور‬ ‫سنگ اندازی کند‪.‬‬ ‫خارقانی‪ :‬صحب ت های خوبی ردو بدل ش��د؛ به نظر‬ ‫من دیدگاه‪‎‬های مختلفی در حوزه سیاس��ت خارجی وجود‬ ‫دارد که ربطی به امروز ندارد‪ .‬این دیدگاه ها در بستر انقالب‬ ‫اسالمی نهفته است و از ابتدای انقالب وجود داشته و اکنون‬ ‫گسترده تر شده است‪ .‬من معتقدم که جمهوری اسالمی در‬ ‫حوزه سیاست خارجی ارام ارام در حال رسیدن به یک منطق‬ ‫اس��ت‪ .‬ان منطق‪ ،‬چالش با دنیا و نداشتن تعامل را توصیه‬ ‫نم ی‪‎‬کند‪ ،‬بلکه اکنون جمهوری اسالمی به سمت هماهنگی‬ ‫و اتف��اق نظر با دیگر کش��ورهای دنیاس��ت‪ .‬در واقع ای ران‬ ‫م ی‪‎‬خواهد الب ی‪‎‬هایی را ایجاد کند تا در نهایت به یک تعامل‬ ‫سازنده برسد‪ .‬در برنامه ‪ 20‬س��اله ای ران نیز به این موضوع‬ ‫اشاره شده و مبنای سیاست خارجی ای ران تعامل سازنده با‬ ‫دنیاست‪ .‬اما متاسفانه در دوران هشت ساله ریاست جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬این تعامل تبدیل به یک تقابل غیرسازنده‬ ‫ش��د‪ .‬این مس��اله که پیش از دوران احمدی نژاد و در زمان‬ ‫ریاست جمهوری اقای خاتمی‪ ،‬تحریم‪‎‬ها علیه ای ران اعمال‬ ‫شد‪ ،‬صحیح نیست و تا دوره‪‎‬ای که اقای روحانی ریاست تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته‪‎‬ای را برعهده داشتند‪ ،‬هیچ وقت پرونده‬ ‫ای ران وارد شورای امنیت نشد‪ .‬اما درست وقتی نگرش ای ران‬ ‫در سیاس��ت خارجی از تعامل به تقابل تغیی��ر کرد‪ ،‬پرونده‬ ‫هس��ته‪‎‬ای ای ران از اژانس بی ن‪‎‬المللی انرژی هسته‪‎‬ای وارد‬ ‫شورای امنیت ش��د‪ .‬اگر بخواهیم به بحث تحریم بپردازیم‬ ‫باید گفت که ای��ران از ابتدای انقالب ب��ه نوعی در تحریم‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬مقایس��ه اقتصادی که در ابتدای بحث مطرح‬ ‫کردم به این دلیل بود که بگویم این دو بلوک یعنی اروپا و‬ ‫امریکا (اگر بتوانیم بلوک بنامیم) دارای قدرت هستند‪ .‬البته‬ ‫این بدان معنا نیست که ای ران اس��تقالل خود را زیر سوال‬ ‫ببرد‪ ،‬بلکه ای ران باید در ع��وض اینکه در جهت خالف این‬ ‫رودخانه پرتالطم شنا کند‪ ،‬ارام ارام در جهت موافق شنا کند‬ ‫و بازسازی‪‎‬های الزم را انجام دهد‪.‬‬ ‫ای ران در حال حاضر باالجبار به س��مت نوعی مذاکره‬ ‫با غرب رفته اس��ت اما اگر از ابتدا م ی‪‎‬توانس��تیم تعامل با‬ ‫غرب داشته باشیم دیگر به س��مت این گزینه نم ی‪‎‬رفتیم‪.‬‬ ‫همچنی��ن اگرای��ن منط��ق را در زمان ریاس��ت جمهوری‬ ‫احمدی نژاد نیز ادامه م ی‪‎‬دادیم‪ ،‬امروز از لحاظ اقتصادی به‬ ‫این وضع دچار نم ی‪‎‬ش��دیم‪ ‎.‬علت تمام این مسائل فشاری‬ ‫بود که بر جمهوری اسالمی وارد امد و به خاطر ان فشارها‬ ‫مجبور ش��دیم که برخ��ی تغییرها را در سیاس��ت خارجی‬ ‫اعمال کنیم‪ .‬من اعتقادی به این ندارم که امروز م ی‏توان با‬ ‫امریکای ی‪‎‬ها صحبت کرد ولی پشت به پشت نشستن با انها‬ ‫نیز اعتقادی ندارم‪ .‬ای ران و امریکا دو کشوری هستند که هر‬ ‫کدام یک صندلی در س��ازمان ملل دارند‪ .‬این صحیح است‬ ‫که انها قدرت بیشتری دارند و ما قدرت کمتر‪ .‬اما این دلیل‬ ‫نم ی‪‎‬شود که دو کشور با هم وارد دیالوگ و گفت و گو نشوند‪.‬‬ ‫مواضعی که اخی را در کنگره امریکا شاهد بودیم به ان دلیل‬ ‫اس��ت که ای ران هی چ گونه الب ی ای در انجا ندارد و نتوانست‬ ‫برود ان نمایندگان را قانع کند ‪ .‬به نظر م ی‪‎‬رسد اکنون یک‬ ‫عقل سلیم دارد بر سیاست خارجی دولت حاکم م ی شود و‬ ‫دیدگاه هایش با دیدگاه های گذشته متفاوت است‪ .‬من این‬ ‫نظریه را به هیچ وجه قبول ندارم که بای��د از دیدگاه باال به‬ ‫کش��ورها نگاه کرد‪ ،‬بلکه معتقدم باید از دیدگاه مساوی‪ ،‬به‬ ‫کشورها نگریس��ت‪ .‬زمانی که از دیدگاه مساوی نگاه کنیم‬ ‫بحث منافع مطرح م ی‏شود و باید ب ر اساس منافع پیش رفت‪.‬‬ ‫منافع جمهوری اسالمی ای ران در گروی دعوا کردن‪ ،‬کتک‬ ‫کاری و ترشرویی نیس��ت‪ ،‬بلکه منافع ما در گرو مصالحه‬ ‫اس��ت‪ .‬ای ران دارای قدرت بالقوه اس��ت و نتوانسته ان را به‬ ‫قدرت بالفعل تبدیل کند‪ .‬در رابط��ه با پارلمان اروپا نیز این‬ ‫مساله را بگویم که نباید این پارلمان را بیشتر از حد خودش‬ ‫در نظر گرفت؛ چرا ما باید به ارگانی که هیچ نوع قدرتی ندارد‪،‬‬ ‫قدرت بدهیم؟ پارلمان اروپا روزانه ده‏ه��ا قطعنامه راجع به‬ ‫کش��ورهای مختلف صادر م ی‪‎‬کند‪ .‬بناب راین نگاه و رویکرد‬ ‫انها در همان حد خودشان اهمیت دارد و این مساله که نگاه‬ ‫انها را بزرگ کنیم‪ ،‬درست نیست‪.‬‬ ‫ای ران باید حرف‪‎‬هایش را با دنیا مطرح کند و این مساله‬ ‫که در گوشه‪‎‬ای منزوی شویم فایده ندارد‪ .‬ما نباید از امریکا‬ ‫ه راس داشته باشیم و دور خودمان حصار بکشیم‪ .‬اگر ای ران‬ ‫نیز مانند کره ش��مالی دور خود را حصار بکشد راه به جایی‬ ‫نخواهد برد‪ .‬ای ران نباید در یک مسیر اشتباه سرمایه‪‎‬هایش‬ ‫را هزینه کند‪ ،‬بلکه باید از این سرمایه‪‎‬ها ب رای اینده استفاده‬ ‫کند‪ .‬در نتیجه من به چند چیز اعتقاد ندارم؛ نخست اینکه‬ ‫ب رای مس��اله‏ای که وجود ندارد هزینه‪‎‬های ب��اال بپردازیم‪،‬‬ ‫مانند همین مس��اله پارلمان اروپا‪ .‬دوم اینکه توجه داش��ته‬ ‫باشیم ایران پدیده بسیار عجیبی اس��ت و متاسفانه چون‬ ‫در دیگر کش��ورها البی ایجاد نکرده‪ ،‬برخ��ی مخالفانش با‬ ‫تشکیل البی در کشورهای غ ربی این امادگی ذهنی را ایجاد‬ ‫کرده‪‎‬اند که وقتی بحثی ایجاد م ی‪‎‬شود س��ریع علیه ای ران‬ ‫تصمیم بگی رند‪ .‬این در شرایطی است که در رابطه با مسائل‬ ‫کشورهای دیگر کنگره امریکا هیچ وقت در عرض یک یا دو‬ ‫روز تصمیم گیری نم ی‪‎‬کند‪ .‬باید توجه داشت که واشنگتن و‬ ‫نیویورک بخشی از امریکا هستند که ای ران فقط در نیویورک‬ ‫الب ی های کوچک��ی دارد و حتی اجازه ندارد وارد واش��نگتن‬ ‫شود‪ .‬سیاست خارجی و سیاس��ت داخلی در گوشه و کنار‬ ‫ایاالت دور افتاده امریکا تصمیم گیری م ی‪‎‬شود و فشارهای‬ ‫الزم در انجا ایجاد م ی‪‎‬شود نه در نیویورک‪ .‬اما ای ران در این‬ ‫ایاالت هیچ الب ی ای ندارد‪ .‬بناب راین جمهوری اسالمی ب رای‬ ‫تامین منافعش باید به س��مت الب ی سازی در امریکا و اروپا‬ ‫حرکت کند زی را تا امروز کش��ورهایی چون روسیه‪ ،‬چین و‬ ‫کش��ورهای عربی منافع ای ران را تامین نکرده اند‪ .‬در نهایت‬ ‫باید توجه داشت که رابطه حسنه با غرب به معنای دور شدن‬ ‫از استقالل نیست و مثال ان نیز اینکه ایا دیگر کشورهایی‬ ‫که مثال با امریکا ارتباط دارند‪ ،‬استقالل ندارند؟ خیر چنین‬ ‫نیس��ت ‪،‬بلکه انها نیز در راس��تای منافع مل ی شان همواره‬ ‫حرکت م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬ممن�ون از وقت�ی ک�ه در اختی�ار مجله‬ ‫گذاشتید‪.‬‬ ‫بازی بزرگ‬ ‫ضرورت های ژئوپلتیک در‬ ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا و امریکا‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪2‬‬ ‫ای ران‪ ،‬اروپا و امریکا را باید بازیگرانی با قالب های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬ادراکی و ضرورت های ژئوپلتیکی کامال متفاوتی‬ ‫دانست‪ .‬ای ران‪ ،‬بازیگری منطقه ای اس��ت که حوزه نفوذ ان‬ ‫تا ش��رق مدیترانه گسترش یافته اس��ت‪ .‬اروپا مجموعه ای‬ ‫از بازیگرانی محسوب م ی ش��ود که تا سال ‪ 1918‬بر تمامی‬ ‫ جهان نظارت‪ ،‬غلبه و کنترل داشتند‪« .‬نظام اروپایی» تا اواخر‬ ‫قرن ‪ 19‬و اوایل قرن ‪ 20‬با عنوان «نظام جهانی» در ادبیات‬ ‫روابط بی ن الملل شناخته شده بود‪ .‬صرفا از سال ‪ 1919‬به بعد‬ ‫است که کشورهایی همانند ژاپن و ایاالت متحده توانستند در‬ ‫سیاست بی ن الملل نقش تاثیرگذار ایفا کرده و به این ترتیب‪،‬‬ ‫نظام اروپایی به نظام جهانی تبدیل شد‪.‬‬ ‫کشورهای اروپایی به ویژه انگلستان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬المان و‬ ‫روس��یه در زمره بازیگران تاثیرگذار بر سیاست ای رانی بودند‪.‬‬ ‫هر یک از این کش��ورها دارای حوزه نفوذ مشخصی بوده و‬ ‫از این طریق روند موازنه قدرت را پیگی��ری و به مرحله اجرا‬ ‫درم ی اوردند‪ .‬انگلستان و روسیه در سال های پایانی قرن ‪ 19‬از‬ ‫«سیاست بازی بزرگ» بهره م ی گرفتند‪ .‬محور اصلی سیاست‬ ‫بازی بزرگ را م ی توان تنظیم سازوکارهایی دانست که منجر‬ ‫به اتخاذ «موازنه مثبت» در برخورد با ای ران م ی گردید‪ .‬چنین‬ ‫سیاس��تی م ی توانس��ت اثار و نتایج مخاطره افرینی ب رای‬ ‫استقالل ای ران و موازنه ژئوپلتیکی در نظام جهانی شود‪.‬‬ ‫‪ .1‬فراینده�ای روابط ای�ران و کش�ورهای اروپایی در‬ ‫قرن ‪20‬‬ ‫رقابت امریکا و انگلستان در ارتباط با ای ران را م ی توان‬ ‫در قالب موضوعاتی همانند قرارداد ‪ ،1907‬قرارداد محرمانه‬ ‫‪ 1915‬استانبول و قرارداد ‪ 1919‬وثوق الدوله مشاهده کرد‪ .‬در‬ ‫این دوران تاریخی‪ ،‬انگلستان و روسیه تالش داشتند تا منافع‬ ‫ناشی از تسلط بر سیاست ای ران را توزیع نمایند‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫مخالف ادامه سیاست های اس��تعماری روسیه و انگلستان‬ ‫بوده است‪« .‬سیاست درهای باز اقتصادی» امریکا به منزله‬ ‫محدودسازی تحرک ژئوپلتیکی انگلیس در ای ران بوده است‪.‬‬ ‫چنین فرایندی در سال های بعد از جنگ دوم جهانی‬ ‫با تغیی رات مش��هودی روبه رو گردید‪ .‬انگلی��س به گونه ای‬ ‫تدریجی نقش خود به عن��وان «هژمونی منطق��ه ای» را از‬ ‫دست داد‪ .‬جنبش مل ی ش��دن صنعت نفت را باید به عنوان‬ ‫یکی از واقعی ت های افول مرحل��ه ای قدرت انگلیس و اروپا‬ ‫در ای ران دانست‪.‬‬ ‫نتیجه نهایی جنبش مل ی ش��دن صنعت نفت را باید‬ ‫شکل گیری کنسرس��یوم نفتی دانست که امریکا نیز نقش‬ ‫موثری در کنترل منابع اقتصادی ای ران ایفا م ی کرد‪ .‬از س��ال‬ ‫‪ 1955‬به بعد‪ ،‬ای ران در قالب پیمان های امنیت منطقه ای بغداد‬ ‫و سنتو قرار گرفت‪ .‬امریکا و انگلستان نقش همگونی را در‬ ‫کنترل حوزه ژئوپلتیکی ایفا م ی کردند که ای ران نیز بخشی از‬ ‫واقعیت راهبردی ان محسوب م ی شد‪.‬‬ ‫‪ .2‬نقش حقوق بشر در شکل بندی روابط ایران و اروپا‬ ‫در سال های بعد از انقالب اسالمی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ .3‬موض�وع حق�وق بش�ر و اینده‬ ‫روابط ایران‪ ،‬امریکا و اتحادیه اروپا‬ ‫در منطقه حمایت کند و نفوذ خود را در کش��ورهای طرفدار‬ ‫امریکا در خاورمیانه گس��ترش دهد و از طرف دیگر چالشی‬ ‫را ب رای ای ران به همران داشت‪ .‬تهدیدات امنیتی ای ران را وادار‬ ‫کرد که از منافع سیاسی‪ ،‬نظامی و اطالعاتی خود مقابل ع راق‬ ‫و افغانستان محافظت کند و در راستای تامین این منافع با‬ ‫انها همکاری استراتژیک داشته باشد‪.‬‬ ‫بحران ای ران و کشورهای اروپایی در سال ‪ 2003‬از طریق‬ ‫لو فصل گردید‪ .‬امریکا ب راساس‬ ‫سازوکارهای دیپلماتیک ح ‬ ‫ی محدودیت های‬ ‫گ��زارش اژانس بی ن الملل��ی انرژی اتم�� ‬ ‫جدیدی را ب رای ای ران به وجود اورد‪.‬‬ ‫کشورهای اروپایی بر این اعتقاد بودند که امریکا نباید‬ ‫در زمان نسبتا یکسانی با دو کش��ور بزرگ خاورمیانه یعنی‬ ‫ای ران و ع راق درگیر شود‪ .‬به همین دلیل است که شرایط ب رای‬ ‫رایزنی کشورهای اروپایی ب رای حل تضادهای ای ران با امریکا‬ ‫و اروپا به وجود امد‪ .‬به دنبال ای��ن امر وزرای خارجه انگلیس‪،‬‬ ‫فرانس��ه و المان در دیداری از ته ران درصدد حل این بحران‬ ‫برامدند و این در حالی بود که امریکا به اژانس فشار م ی اورد‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫واقعیت ان اس�ت که کشورهای اروپایی‬ ‫بیش از امریکا نس�بت ب�ه موضوعاتی‬ ‫همانن�د حقو ق بش�ر در کش�ورهای‬ ‫خاورمیان�ه‪ ،‬اس�یای مرکزی‪ ،‬قفق�از و‪...‬‬ ‫حساسیت دارند‪ .‬کشورهای اروپایی در‬ ‫ظهور ناارام ی های اوکراین فراتر از امریکا‬ ‫ایفای نقش کرده اند‬ ‫رونده��ای جدید رواب��ط ای ران‪،‬‬ ‫اروپ��ا و ایاالت متح��ده در دوران‬ ‫ریاست جمهوری حسن روحانی منجر‬ ‫به ایجاد س��طح رواب��ط دیپلماتیک‬ ‫س��ازنده گردید‪ .‬در چنی��ن فرایندی‪،‬‬ ‫کاردارهای غیرمقیم ای ران و انگلستان‬ ‫معرفی ش��دند‪ .‬هدف اصلی از فعالیت چنین افرادی را باید‬ ‫بهینه سازی شرایط تردد اتباع دو کش��ور ب رای تداوم زندگی‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و اموزش��ی دانس��ت‪ .‬چنین روندی را‬ ‫نم ی توان به منزله بازس��ازی تمام عیار روابط ای��ران و اروپا‬ ‫دانس��ت‪ .‬واقعیت ان اس��ت که کش��ورهای اروپایی بیش‬ ‫از امریکا نس��بت به موضوعات��ی همانند حقوق بش��ر در‬ ‫کشورهای خاورمیانه‪ ،‬اسیای مرکزی‪ ،‬قفقاز و‪ ...‬حساسیت‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫کشورهای اروپایی در ظهور ناارام ی های اوکراین فراتر از‬ ‫امریکا ایفای نقش کرده اند‪ .‬در چنین روندی است که م ی توان‬ ‫نشانه هایی از بازسازی بحران در روابط ای ران و انگلستان را‬ ‫مورد مالحظه قرار داد‪ .‬وزارت امورخارجه انگلستان ‪ 15‬اوریل‬ ‫اسامی ‪ 15‬نفر دیگر از مقامات ای رانی را در لیست تحریم قرار‬ ‫داد‪ .‬انجام چنین اقدامی به مفهوم ان اس��ت که موضوعات‬ ‫حقوق بش��ر صرفا مربوط به دوران خاص��ی از روابط ای ران‪،‬‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا نیست‪.‬‬ ‫ش��اید بتوان یکی از چالش های اصلی در اینده روابط‬ ‫ای ران و اروپا را موضوعات منطقه ای‪ ،‬بحران سوریه و مسائل‬ ‫مربوط به حقوق بش��ر در ای ران دانس��ت‪ .‬طبیعی است که‬ ‫در چنین فراین��دی‪ ،‬ای ران ناچ��ار خواهد بود تا «سیاس��ت‬ ‫استنکاف» در ب رابر کمیته دوم حقوق بشر مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل را تغییر داده و بازسازی نماید‪ .‬طبیعی است که‬ ‫موضوعات مربوط به حقوق بشر در نگرش امریکایی تابعی‬ ‫از معادله و سیاست قدرت است‪ ،‬در حال ی که چنین موضوعی‬ ‫در تفکر اروپایی را باید بخش��ی از کنش راهبردی نسبت به‬ ‫تحوالت خاورمیانه دانست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روابط ای ران و کش��ورهای اروپایی در دهه ‪ 1970‬تحت‬ ‫تاثیر «سیاست خارجی مستقل ملی» قرار گرفت‪ .‬در چنین‬ ‫فرایندی ای ران و کش��ورهای اروپای��ی قراردادهای نظامی و‬ ‫امنیتی متنوعی را تنظیم کردند‪ .‬ای ران تالش داشت تا نقش‬ ‫موازنه دهنده روابط قدرت های غربی باشد‪ .‬درامدهای نفتی‬ ‫ای ران در این دوران به می زان قابل توجهی افزایش یافته بود‪،‬‬ ‫بناب راین طبیعی به نظر م ی رسید که ای ران بتواند نقش موثر‬ ‫در سیاست قدرت منطقه ای ایفا نماید‪.‬‬ ‫چنین روندی در س��ال های بعد از انقالب ای ران تداوم‬ ‫یافت‪ .‬اگرچه روابط ای ران و امریکا در سال های بعد از انقالب‬ ‫به گونه قابل توجهی در روند تضاد و رویارویی قرار گرفته بود‪،‬‬ ‫اما چنین فرایندی تاثیر چندانی ب��ر روابط ای ران و اروپا به جا‬ ‫نگذاشت‪ .‬اگرچه کش��ورهای اروپایی در دوران دفاع مقدس‬ ‫حمای��ت فراگیر خود را از ع��راق به انجام م ی رس��اندند‪ ،‬اما‬ ‫چنین روندی به مفهوم نادیده گرفتن ای ران در نظم منطقه ای‬ ‫محسوب نم ی ش��د‪ .‬روابط ای ران‬ ‫با المان و اتریش بیش از س��ایر‬ ‫کش��ورهای اروپایی در وضعیت‬ ‫تعادل نسبی قرار داشت‪.‬‬ ‫ش��کل بندی روابط ای ران و‬ ‫اروپا در س��ال های بعد از اشغال‬ ‫کویت توس��ط عراق با تغییرات‬ ‫مش��هودی روبه رو ش��د‪ .‬رهب ران‬ ‫سیاس��ی ای ران درص��دد بودند تا‬ ‫زمینه بازگش��ت ب��ه جامعه ملل‬ ‫را فراهم اورند‪ .‬چنی��ن هدفی از‬ ‫طریق گس��ترش همکاری های‬ ‫اقتص��ادی ب��ا ش��رکت های‬ ‫چندملیتی اروپایی انجام گرفت‪.‬‬ ‫حجم روابط اقتصادی ای ران و اروپا‬ ‫به ویژه طی سال های ‪1990 – 96‬‬ ‫به گون��ه قابل توجه��ی افزایش‬ ‫یاف��ت‪ .‬در س��ال ‪ 1997‬موضوع‬ ‫مربوط به رس��توران میکونوس‬ ‫در المان حوادثی شبیه به ماجرای‬ ‫سلمان رشدی به وجود اورد‪ .‬کشورهای اروپایی سف رای خود‬ ‫را از ای ران فراخواندند‪.‬‬ ‫انجام چنین رویکردی به مفهوم ان بود که قالب های‬ ‫ادراک��ی ای ران و اروپ��ا در ارتب��اط با موضوع��ات اقتصادی‪،‬‬ ‫راهبردی‪ ،‬منطقه ای و حقوق بش��ر متفاوت اس��ت‪« .‬رابرت‬ ‫کیگان» بر این اعتقاد است که اروپای ی ها نگرش جدی تری‬ ‫نسبت به موضوعات حقوق بشر در مقایسه با امریکا دارند‪.‬‬ ‫اگر اروپا تالش دارد تا ش��کل جدی��دی از روابط اجتماعی با‬ ‫شهروندان کش��ورهای هدف را در دس��تورکار قرار دهد‪ ،‬اما‬ ‫امریکای ی ها که دارای نگرش دولت محور هستند‪ ،‬درصددند‬ ‫تا دیپلماسی خود را نسبت به موضوعات امنیتی و راهبردی‬ ‫با ای ران سازماندهی و تنظیم نمایند‪.‬‬ ‫ب راساس چنین رویکردی اس��ت که روابط ای ران و اروپا‬ ‫بعد از ‪ 1990‬یعنی در دوران روسای جمهور عملگرا (هاشمی‬ ‫ و خاتمی) گسترش چشمگیری پیدا کرد‪ .‬اگر چه این روابط‬ ‫گاهی با چالش هایی همراه بوده ولی در قریب به اتفاق مواقع‬ ‫در این دو دوره شرایط باثباتی بر روابط این دو حکمفرما بوده‬ ‫است‪ .‬در س��ال ‪ 2005‬بار دیگر روابط ای ران و اروپا تحت تاثیر‬ ‫موضوع هولوکاست قرار گرفت‪ .‬بهره گیری از چنین مفهومی‬ ‫ توسط مقامات رسمی ای رانی‪ ،‬روابط ای ران و اروپا را در معرض‬ ‫تضادهای ادراک��ی و گفتمانی جدیدی ق��رار داد‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی بس��یاری از کش��ورهای اروپایی موضعی مشابه‬ ‫ایاالت متحده نسبت به ای ران اتخاذ کردند‪.‬‬ ‫بن بست در مذاکرات با کشورهای اروپایی و همچنین‬ ‫اتهام امریکا نس��بت به ای ران در ارتباط ب��ا حمایت ای ران از‬ ‫گروه های شب ه نظامی در ع راق‪ ،‬روابط این دو را بیشتر از هر‬ ‫زمان دیگری متزلزل س��اخته و انچه اصل ی ترین نقش را در‬ ‫افزایش تضادهای ای ران و امریکا به وجود اورده را باید تابعی‬ ‫از تفاوت های ادراکی و هنجاری ای ران‪ ،‬اروپا و امریکا دانست‪.‬‬ ‫در نتیجه حوادث ‪ 11‬س��پتامبر و به دنبال ط��رح خاورمیانه‬ ‫ب��زرگ ایاالت متحده‪ ،‬بی��ش از هر زمان دیگری احس��اس‬ ‫خطر م ی ک��رد‪ ،‬همین امر موجب ش��د تا تمایل بیش��تری‬ ‫نسبت به اروپا نش��ان دهد‪ .‬هم زمان با حمالت ‪ 11‬سپتامبر‪،‬‬ ‫ای ران به همراه کره شمالی و ع راق در زمره کشورهای محور‬ ‫شرارت قرار گرفت و در واقع تجاوز امریکا به ع راق و سقوط‬ ‫صدام حس��ین‪ ،‬اغازی ب رای محاصره ای ران توسط نیروهای‬ ‫امریکایی محسوب م ی شد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 2001‬اقدامات امریکا در راس��تای اصالحات‬ ‫اقتصادی و مبان��ی خاورمیانه هم فرصت ه��ا و همچنین‬ ‫چالش های فراوانی را ب��رای ای ران به وج��ود اورد‪ .‬از طرفی‬ ‫فرصتی ب رای ای ران پیش امد تا بتواند از جنب ش های اسالمی‬ ‫تا موضوع ای ران را در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کند‪.‬‬ ‫به دنبال این مذاکرات ای ران توافق کرد‪:‬‬ ‫• همکاری نزدیک با اژانس داش��ته باش��د و از طریق‬ ‫شفاف سازی تمامی اطالعاتی را که اژانس نیاز دارد در اختیار‬ ‫انان بگذارد و پروت��کل الحاقی را امضا کن��د و در چارچوب‬ ‫پروتکل الحاقی به همکاری با اژانس ادامه دهد‪.‬‬ ‫• غن ی س��ازی اورانیوم را به حالت تعلی��ق دراورد و از‬ ‫س��رگیری فعالی ت ها بر مبنای انچه اژان��س تعریف کرده‬ ‫است‪ ،‬باشد‪.‬‬ ‫• ای ران فعالی ت های هس��ته ای خود را موقتا به حالت‬ ‫تعلیق دراورد‪.‬‬ ‫این همکاری ها نه تنها منافع اقتصادی و سیاسی ای ران‬ ‫را تامین م ی ک��رد‪ ،‬بلکه تاثی رات مداخل��ه نظامی امریکا در‬ ‫منطقه را به حداقل م ی رساند‪ .‬در این میان اروپا نشان داد که‬ ‫در مقابل ایاالت متحده م ی تواند تنها شریک ای ران در غرب‬ ‫باش��د‪ .‬اگرچه احمدی نژاد جهت این‬ ‫همکاری ها را به سمت چین‪ ،‬روسیه‬ ‫و امریکای التین تغیی��ر داد و عنوان‬ ‫کرد که ای ران به خاطر اجتناب از روابط‬ ‫با این کش��ورها فرصت ه��ای زیادی‬ ‫را از دس��ت داده اس��ت‪ .‬سیاست های‬ ‫گرایش به ش��رق ایران در سال های‬ ‫ریاست جمهوری احمدی نژاد نتوانست‬ ‫مان��ع از اجرا و اعم��ال قطعنامه های‬ ‫شورای امنیت در برخورد با جمهوری‬ ‫اسالمی گردد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫افول سوسیالیسم در خیابان های پاریس‬ ‫بین الملل‬ ‫نتایج انتخابات شهرداری های ف رانسه ب رای اوالند و دست چپ ی ها ه راسناک‬ ‫بود‪ .‬وضعیت بد اقتصادی فرانسه و ناکارامدی نسخه های فرانسوا اوالند باعث‬ ‫شد که سوسیالیس ت ها خیلی زود نشانه های افولشان در انتخابات محلی نشان‬ ‫داده ش�ود‪ .‬از همین رو و برای فرار از وضعیت موجود اوالند چاره ای نداشت جز‬ ‫اینکه کابینه اش را به یکی از منتقدین ه م حزب ی اش واگذار کند‪.‬‬ ‫سارکوزیچپ‬ ‫اوالند ب رای نجات حزب سوسیالیست‬ ‫گردش به راست کرد‬ ‫نیکالس بوزو ‪ -‬ازاده کشوردوست‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نتیجه انتخابات محلی فرانس��ه ک��ه اواخر ماه‬ ‫گذشته میالدی برگزار شد‪ ،‬ش��اید به نوعی تحقیر حاکمان‬ ‫جدید این کشور باشد ولی از ابعاد مثبت ان نیز نباید غافل‬ ‫ماند‪ :‬فراهم کردن فرصتی غیرمنتظره ب رای مدرنیزه کردن‬ ‫فرانس��ه و تغییری جدی در سیاست های دولت‪ .‬شاید نتایج‬ ‫تکان دهنده این انتخابات‪« ،‬فرانسوا اوالند» رئی س جمهوری‬ ‫فرانسه را متقاعد کند که در نهایت باید سیاستی که همواره‬ ‫به ان اعتقاد داشته ولی هیچ گاه توانایی یا شجاعت انجام ان‬ ‫را نداشته اجرا کند‪.‬‬ ‫برخی کار شناس��ان تاکید م ی کنند ک��ه علت اصلی‬ ‫ی سوسیالیس��ت ها در این انتخابات که نخس��تین‬ ‫ناکام�� ‬ ‫انتخابات ش��هرداری ها از زمان روی کار ام��دن اوالند بود‪،‬‬ ‫نرخ ‪ ۱۰‬درصدی بی��کاری و وضعیت نابس��امان اقتصادی‬ ‫اس��ت و این در حالی اس��ت که اوالند در زمان رقابت های‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬اولویت نخس��ت خود را مقابله‬ ‫با بحران اقتصادی و مشکل بیکاری اعالم کرده بود و شاید‬ ‫همین مس��اله بود که برتری وی بر «نیکوال س��ارکوزی»‬ ‫رئی س جمهوری سابق را رقم زد‪ .‬همین مساله باعث کمرنگ‬ ‫شدن اعتماد به وی در میان شهروندان فرانسوی شده و انها‬ ‫در این انتخابات به نوعی از دولتمردان سوسیالیست انتقام‬ ‫گرفتند‪ .‬عامل دیگر شکس��ت سوسیالیس��ت ها ه راس از‬ ‫جهان ی سازی است که با سیاست های چین و قدرت رو به رشد‬ ‫تولیدی این کشور از یک طرف و نواوری در عرصه فناوری‬ ‫که عمدتا در قبضه امریکاست‪ ،‬چندان هم ب ی مورد نیست‪.‬‬ ‫این نگران ی ها حمایت از راس��ت گرایان حتی در شهرهایی‬ ‫که امار بیکاری در انها پایین است را توجیه م ی کند‪ .‬عامل‬ ‫سوم‪ ،‬بیگانه ستیزی است؛ نگرش اقلیت افراطی که در اکثر‬ ‫کش��ورهای ثروتمند وجود دارد‪ .‬به همین دلیل اس��ت که‬ ‫راست گرایان افراطی حتی در کشورهایی مانند اسکاندیناوی‬ ‫و اتریش که مس��اله بیکاری در انها در مقایسه با فرانسه از‬ ‫اهمیت کمتری برخوردار است‪ ،‬محبوبیت دارند‪.‬‬ ‫در ه��ر ح��ال‪ ،‬نتایج ای��ن انتخاب��ات تا ح��دی ب رای‬ ‫سوسیالیس ت ها بد بود که اوالند ناگزیر شد با ایجاد تغیی راتی‬ ‫در کابینه اش‪ ،‬فرد جدیدی را به عنوان نخس ت وزیر انتخاب‬ ‫کند و به این ترتی��ب « مانوئل کارلوس والس» ‪ ۵۲‬س��اله‬ ‫جایگزین «ژان مارک ایرو» شد‪.‬‬ ‫عدم حمایت مردمی از سوسیالیس ت ها به نوعی شامل‬ ‫والس که از ‪ ۱۶‬ماه مه س��ال ‪ ۲۰۱۲‬می�لادی به عنوان وزیر‬ ‫کش��ور در کابینه فعالیت کرده نیز م ی شود و به این ترتیب‬ ‫وی ب رای جلب نظر ش��هروندان راه دش��واری پیش رو دارد‪.‬‬ ‫کار شناسان به والس پیش��نهاد م ی کنند ب رای جلب اعتماد‬ ‫مجدد مردمی از مس��یر اقتصاد وارد شود‪ ،‬ولی در عین حال‬ ‫هشدار م ی دهند که مراقب باشد در مسیر ناموفقی که اوالند‬ ‫ان را پیموده است‪ ،‬قدم نگذارد‪.‬‬ ‫مس��اله مهم دیگری که باعث نارضایتی فرانسوی ها‬ ‫از دولت اوالند ش��د‪ ،‬اتخاذ رویکردهای نامناس��ب در عرصه‬ ‫سیاس��ت خارجی بود‪ .‬شهروندان فرانس��وی مواضع دولت‬ ‫این کش��ور در قبال بحران اوکراین‪ ،‬وضعیت مالی و مساله‬ ‫سوریه را ناکارامد ارزیابی م ی کنند‪ .‬نتایج نظرسنج ی ها حاکی‬ ‫از ان است که اکثر شهروندان فرانسوی بر این باورند که در‬ ‫شرایطی که کشورشان با مشکالت متعدد داخلی به ویژه در‬ ‫حوزه اقتصاد رو به روست‪ ،‬منابع مالی و بودجه این کشور نباید‬ ‫ب رای مداخله نظامی در امور سایر کشورها هزینه شود‪ .‬انها‬ ‫تاکید م ی کنند که ترجیح م ی دهند دولت در مرحله نخست‬ ‫و پیش از انجام هرگونه ماموریت خارجی – فارغ از درست یا‬ ‫نادرست بودن ان – تمرکز و توان خود را روی حل چالش های‬ ‫داخلی قرار دهد‪.‬‬ ‫به لحاظ تاریخی‪ ،‬فرانس��ه هرگز تح��ول اقتصادی را‬ ‫بدون یک بحران سیاسی یا اقتصادی مانند جنگ الجزایر یا‬ ‫سقوط فرانک پیش از سال ‪ ۱۹۸۳‬میالدی پشت سر نگذاشته‬ ‫و ش��اید اکنون نیز ب رای تغیی راتی مثب��ت در عرصه اقتصاد‬ ‫ناگزیر به پرداخت هزینه باشد‪.‬‬ ‫فارغ از همه اینها‪ ،‬نتیجه انتخابات شهرداری ها به اوالند‬ ‫نش��ان داد که تنها راه ب رای مقابله ب��ا چالش های اقتصادی‬ ‫و به ویژه مساله بیکاری‪ ،‬کنار گذاش��تن سیاست ها سنتی‬ ‫سوسیالیستی و روی اوردن به سوسیال‪ -‬لیب رالیسم است و‬ ‫این همان رویه ای است که «تونی بلر» نخس ت وزیر پیشین‬ ‫ ‬ ‫انگلیس و «گرهارد شرودر» صدراعظم پیشین المان حدود‬ ‫‪ ۲۰‬سال پیش در کشور هایش��ان در پیش گرفتند و «ماتئو‬ ‫فرانسه از چند روز پیش نخس ت‪‎‬وزیر تازه‪‎‬ای دارد؛‬ ‫مانوئ��ل کارلوس والس‪ .‬فرزن��د پدری اس��پانیایی و مادری‬ ‫سوئیس��ی از ‪ 11‬فروردین ماه رئیس هیات وزی ران فرانسوی‬ ‫اس��ت‪ .‬او عضو حزب سوسیالیس��ت اس��ت اما به اعضای‬ ‫سوس��یال ‪ -‬لیب رال حزب نزدیک اس��ت و سیاست‪‎‬هایش‬ ‫بیشتر به سوس��یال ‪‎-‬دموکرات‪‎‬های اسکاندیناوی شباهت‬ ‫دارد‪ .‬او کیست و سیاست‪‎‬هایش دقیقا چیست؟‬ ‫این روزها محبوبیت رئی س جمهور فرانسه در کمترین‬ ‫می زان از زمان رس��یدن به قدرت اس��ت‪ ،‬وضعیت��ی که در‬ ‫اخرین انتخابات فرانس��ه هم منعکس شده است‪ .‬تعویض‬ ‫نخس ت‪‎‬وزیر یکی از راه‪‎‬های ممکن ب رای بازگرداندن اعتماد‬ ‫از دست رفته اوالند اس��ت و اینجاست که والس خودنمایی‬ ‫م ی‪‎‬کند‪ .‬والس هم گرایش��ی به راست دارد که ممکن است‬ ‫به طور موقت ب رای بستن دهان محافظه‪‎‬کاران به کار بیاید و‬ ‫هم محبوبیت خوبی دارد که م ی‪‎‬تواند ب رای اوالند نامحبوب‬ ‫مفید واقع شود‪ .‬اما والس با کوهی از مشکالت به خصوص‬ ‫مش��کالت اقتصادی مواجه اس��ت‪ .‬با این حال او هم وزیر‬ ‫تازه‪‎‬کاری نیست و در طول سال‪‎‬ها پله پله در سیاست فرانسه‬ ‫رشد کرده است‪.‬‬ ‫والس از سال ‪ 2010‬تا ‪ 2014‬وزیر کشور و از سال ‪ 2001‬تا‬ ‫‪ 2012‬شهردار اوری بوده و از سال ‪ 2002‬هم عضوی از مجمع‬ ‫ملی جبهه سوسیال ‪‎-‬لیب رال است و حاال هم نخس ت‪‎‬وزیر‬ ‫فرانسه از حزب سوسیالیست در دولت سوسیالیست اوالند‪.‬‬ ‫او ولی از سال‪‎‬ها پیش شروع کرده است‪.‬‬ ‫پد ِر پدر او سردبیر روزنامه ریپابلیکن کاتولیک اسپانیا‬ ‫بود و در جریان جنگ داخلی این کش��ور به کش��ی ش‪‎‬های‬ ‫تح ‪‎‬‬ ‫ت تعقیب تروتسکیس��ت‪‎‬ها و انارشیس ت‪‎‬ها پناه م ی‪‎‬داد‬ ‫اما پس از پیروزی فرانکو وادار به ترک کار شد‪ .‬پدر والس رو‬ ‫به هنر اورد و نقاش شد تا در اواخر دهه ‪ 1940‬به پاریس نقل‬ ‫مکان کند‪ .‬اشنایی او با یک زن سوئیسی در پاریس به تولد‬ ‫پسری در بارسلونا انجامید و ان پسر در نوجوانی به پاریس‬ ‫بازگشت تا بعدا نخس ت وزیر اوالند شود‪ .‬والس در سال ‪1980‬‬ ‫میالدی در حالی که ‪ 17‬س��اله بود‪ ،‬به حزب سوسیالیست‬ ‫فرانسه ملحق ش��د و از همان زمان در حزب بیشتر حامی‬ ‫ جریان «چپ دوم» بود تا مدافع سیاست‪‎‬های فرانسوا میتران‪.‬‬ ‫جریان چپ دوم مخالف برخی از سیاس��ت‪‎‬های حزب بود و‬ ‫حام ی سیاست‪‎‬های ضداستعمارگری و ضدامپریالیستی در‬ ‫تمام جهان که با بوروکراس��ی مخالفت م ی‪‎‬کرد و خواستار‬ ‫اقدام مستقیم سیاسی در همه زمینه‪‎‬ها بود‪ .‬مانوئل والس‬ ‫در دانشگاه پاریس تاریخ خوانده بود و از همان زمان هم در‬ ‫اتحادیه‪‎‬های دانشجویی بسیار فعال بود و بعدا در سیاست‬ ‫بیش از ان هم فعال شد‪.‬‬ ‫او بین سال های ‪ 1983‬و ‪ 1986‬به فعالی ت‪‎‬های سیاسی‬ ‫ادامه داد تا در س��ال ‪ 1986‬به انتخاب شورای منطقه‪‎‬ای ایل‬ ‫دفرانس درامد و تا سال ‪ 1992‬در عضویت انجا ماند‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1988‬در ش��هرداری منطقه ارژنتیل ب��زون مقام گرفت تا از‬ ‫سال ‪ 1988‬تا ‪ 1991‬مسئول هماهنگی کابینه نخس ت وزیر‬ ‫شود و از سال ‪ 1991‬تا ‪ 1993‬هم نماینده کابینه در المپیک‬ ‫زمس��تانی البرتوویل بود‪ .‬والس در س��ال ‪ 1995‬دبیر حزب‬ ‫سوسیالیست ملی و در س��ال ‪ 1997‬مسئول روابط عمومی‬ ‫کابینه نخس ت‪‎‬وزیر شد‪ ،‬تا در سال ‪ 2001‬شهردار اوری شود‪.‬‬ ‫حاال او پس از س��ال‪‎‬ها حضور در حزب سوسیالیست‬ ‫وزنی پیدا کرده بود و هنگام اس��تفاده از قدرت سیاسی بود‪.‬‬ ‫مانوئل والس در انتخابات درون حزبی سال ‪ 2008‬از ریاست‬ ‫س��گولن رویال حمایت کرد ک��ه ان زمان ش��ریک زندگی‬ ‫فرانسوا اوالند بود‪ .‬باالخره در سال ‪ 2009‬اعالم کرد که ب رای‬ ‫انتخابات ریاست حزب سوسیالیست در سال ‪ 2011‬و رهبری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در سال ‪ 2012‬نامزد خواهد شد‪ .‬او‬ ‫با شعار «چپ نیاز به خوش‪‎‬بینی دارد» وارد کارزار شد اما در‬ ‫نهایت تنها ‪ 6‬درصد ارای اعضا را به دست اورد و در انتخابات‬ ‫از نامزدی فرانسوا اوالند حمایت کرد‪ .‬در جریان انتخاباتی که‬ ‫به برد اوالند منجر شد‪ ،‬او مدیر روابط عمومی او بود و به این‬ ‫ترتیب بیش از پیش به فرانس��وا اوالند نزدیک و تبدیل به‬ ‫یکی از س��تون‪‎‬های کمپین انتخاباتی او شد‪ .‬اینها همه به‬ ‫ریاست او بر وزارت کشور در مه ‪ 2012‬انجامید‪.‬‬ ‫به این ترتی��ب راه ب رای نخس��ت وزیری او باز ش��د تا‬ ‫مارس ‪ 2014‬در پی شکست حزب سوسیالیست ب رابر احزاب‬ ‫راس��ت میانه و افراط��ی در انتخابات ش��هرداری‪‎‬ها‪ ،‬اوالند‬ ‫دست به ترمیم کابینه زد و والس را به سمت نخس ت‪‎‬وزیری‬ ‫گماشت‪ .‬کابینه والس از ‪ 2‬اوریل شروع به کار کرد‪.‬‬ ‫از او س��ه کت��اب در س��ال‪‎‬های ‪ 2006 ،2005‬و ‪2008‬‬ ‫چاپ شده اس��ت‪ .‬اما اندیشه‪‎‬های سیاس��ی او در این مسیر‬ ‫چه ش��کلی گرفته اند؟ او هم اکنون از دس��ت‪‎‬راس��ت ی‪‎‬های‬ ‫حزب سوسیالیست در نظر گرفته م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬والس در واقع‬ ‫سوسیالیست ‪ -‬لیب رالی به چشم م ی‪‎‬اید که جهت‪‎‬گیری‪‎‬های‬ ‫مشابهی با سوس��یا ‪‎‬‬ ‫ل ‪ -‬دموکرات‪‎‬های اس��کاندیناوی دارد‪.‬‬ ‫رویکرد او را همچنین نزدیک به احزاب سوسیال‪-‬دموکرات‬ ‫المان و هلند م ی‪‎‬دانند‪ .‬او در جریان تبلیغات سال ‪ 2011‬خود‬ ‫را نزدیک به افکار تونی بلر و بی��ل کلینتون و در موقعیتی‬ ‫نزدیک به پیر مندز فرانس‪ ،‬لیونل ژوس��پن و مایکل روکارد‬ ‫(که در جوانی طرفدار او بود) خواند‪ .‬نخس ت‪‎‬وزیر تازه فرانسه‬ ‫مدافع سیاست «اقتصاد واقع‪‎‬گرایانه» به‪‎‬جای «عوام‪‎‬فریبی»‬ ‫است و خود را بیشتر اصالح‪‎‬طلب توصیف م ی‪‎‬کند تا انقالبی‪.‬‬ ‫او به گفته خودش م ی‪‎‬خواهد «چپ را با رویکرد لیب رال اشتی‬ ‫دهد‪ ».‬با این حال در عرصه بی ن‪‎‬الملل هم موضع‪‎‬گیری های‬ ‫مناقشه‪‎‬ب رانگیزی دارد‪ ،‬مثال والس همیشه و در هرحال در نزاع‬ ‫اسرائیل و فلسطین‪ ،‬حامی اسرائیل بوده است‪.‬‬ ‫اما در داخل هم او با مواضع مثب��ت و منف ی‪‎‬اش بارها‬ ‫مورد توجه رس��انه‪‎‬ها قرار گرفته اس��ت‪ .‬در م��ورد موضوع‬ ‫مهاجرت‪ ،‬او هوادار محدودیت و تعریف سهمیه است‪ .‬فیلمی‬ ‫ از او هست که علیه فرد سیاهپوستی در شهر اوری حرف‪‎‬های‬ ‫یزند‪ .‬او در مرکز خریدی است که سیاهپوستی‬ ‫نژادپرستانه م ‪‎‬‬ ‫از کنار او رد م ی‪‎‬شود و والس م ی‪‎‬گوید که تعداد بیشتر افراد‬ ‫سفیدپوست چهره بهتری به شهر خواهد داد‪.‬‬ ‫یکی از دیگر مس��ائل جنجالی پی رامون او مس��ائل‬ ‫بازنشستگی اس��ت‪ .‬سیاس��ت‪‎‬های او هوادار افزایش سن‬ ‫بازنشستگی اس��ت‪ .‬همان سیاس��تی که دولت سارکوزی‬ ‫پیگیری م ی‪‎‬کرد و عامل نزاع بسیار شد و حتی به تظاه رات‬ ‫میلیونی منجر شد‪ .‬او در این مورد م ی گوید که «نقش چپ‪،‬‬ ‫انکار تغیی��رات دموکراتیک یا پنهان ک��ردن حجم عظیم‬ ‫کسری بودجه نیس��ت‪ ،‬چپ م ی‪‎‬تواند سیستم بازنشستگی‬ ‫را اصالح کند‪ ».‬در مورد مس��ائل مذهبی ه��م او رفتارهای‬ ‫جنجال‪‎‬ب رانگیزی داشته است‪ .‬والس در سال ‪ 2002‬از ایجاد‬ ‫یک فروش��گاه زنجیره‪‎‬ای مس��لمانان که تنها مواد حالل‬ ‫م ی‪‎‬فروخ��ت‪ ،‬در اوری جلوگیری ک��رد‪ .‬او همچنین طرفدار‬ ‫ممنوعیت نقاب ب رای زنان مسلمانان در دانشگاه‪‎‬هاست اما‬ ‫از حق پوشیدن کیپا (کاله‪‎‬های یهودی) حمایت م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫فرانس��ه اما این ماه‪‎‬ه��ا با چی��زی فرات��ر از جنجال‬ ‫دست‪‎‬به‪‎‬گریبان است‪ .‬سیاس��ت‪‎‬های اقتصادی دولت اوالند‬ ‫محبوبیت کمی دارد و سوسیالیس ت ها خطر از دست دادن‬ ‫قدرت را به چش��م م ی بینند‪ .‬والس در همین اغاز کار دست‬ ‫روی مالیات گذاشته‪ ،‬موضوعی که در ماه‪‎‬های گذشته بسیار‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫منبع‪ :‬فایننشال تایمز‬ ‫‪2‬‬ ‫گاوباز اسپانیایی درکاخ نخست وزیری فرانسه‬ ‫بین الملل‬ ‫رنزی» نخس ت وزیر جدید ایتالیا نیز در حال حاضر به دنبال‬ ‫پیاده سازی ان است‪.‬‬ ‫ت فعالیت خود‪ ،‬مالیات ها‬ ‫دولت اوالند در دو سال نخس ‬ ‫را به ویژه ب رای طبقه متوس��ط و باال افزای��ش داده که این‬ ‫امر منجر به خروج س��رمایه های ثروتمندان‪ ،‬عدم توازن در‬ ‫عرضه و تقاضا در بخش خصوصی و کاهش ش��دید می زان‬ ‫سرمایه گذاری شده است‪ .‬در سال ‪ ۲۰۱۴‬میالدی می زان رشد‬ ‫تولید ناخالص داخلی حدود یک درصد بوده است که به هیچ‬ ‫عنوان ب رای ایجاد ثبات در بده ی های عمومی یا کاهش نرخ‬ ‫بیکاری کافی نیست‪.‬‬ ‫اوالن��د در ابت��دای س��ال ج��اری میالدی «بس��ته‬ ‫مس��ئولیت» که ش��امل مواردی مانند کاهش هزینه های‬ ‫امنیت اجتماعی کارفرمای��ان و کاهش هزینه های عمومی‬ ‫بود را ارائه کرد؛ هر چند متاسفانه در این طرح به تغییر قوانین‬ ‫فوق پیچیده کار اشاره ای نش��ده بود‪ .‬واقعیت این است که‬ ‫رئی س جمهوری فرانسه در حال تبدیل شدن به یک سوسیال‬ ‫– دموکرات اس��ت؛ اصطالحی ک��ه همچن��ان در ادبیات‬ ‫سوسیالیس ت های فرانسه نوعی توهین محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫جناح چپ سوسیالیس ت های فرانسه و هم پیمانان سبز انها‬ ‫همچنان با این «سیاس��ت اقتصادی مازاد جانبی» مخالف‬ ‫هستند؛ سیاستی که با تعهدات انتخاباتی سال ‪ ۲۰۱۲‬میالدی‬ ‫و برنامه رسمی حزب طی ‪ ۳۰‬س��ال گذشته متناقض است‪.‬‬ ‫«لوک فری» فیلسوف فرانس��وی و وزیر سابق اموزش این‬ ‫کشور در این باره گفته است که اوالند م ی خواهد سیاست های‬ ‫هوشمندانه را با متحدانی غیرهوشمند دنبال کند‪.‬‬ ‫این تغییر اجتناب ناپذیر‪ ،‬فرصتی را فراهم م ی کند که‬ ‫دولت فرانس��ه تنها به رهب ران میانه روی جناح چپ محدود‬ ‫شود‪ .‬انتخاب مانوئل مالس به عنوان نخس ت وزیر جدید‪ ،‬این‬ ‫پیام مثبت را م ی فرس��تد که تصمیم دولت ب رای ارائه یک‬ ‫بسته مس��ئولیتی جاه طلبانه‪ ،‬جدی است و به نوعی تغییر‬ ‫سیاست های اقتصادی اوالند را اثبات م ی کند‪ .‬به این ترتیب‬ ‫اوالند م ی تواند به روشنی توضیح دهد که چرا سیاست های‬ ‫مبتن ی بر همکاری طبقه متوسط و بیکار ر ا ترجیح م ی دهد و‬ ‫چرا این سیاست در حمایت از انها در مقایسه با سیاست های‬ ‫حفاظتی که از مدت ها قبل در پیش گرفته م ی شود‪ ،‬به طور‬ ‫چشمگیری موثر تر است‪ .‬این سیاست ها همچنین م ی تواند‬ ‫روابط بین فرانسه‪ ،‬المان و کمیسیون اروپایی را تحکیم کند‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬امکان غلبه محافظه کاری نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫اوالند مانند ژاک ش��ی راک و س��ارکوزی باید این مساله را در‬ ‫نظر بگیرد که هزینه سیاس��ی پایان دادن به سیاست های‬ ‫مداخله جویانه سنتی فرانسه باال تر از دس��تاوردهای بالقوه‬ ‫اقتصادی است‪ .‬ولی فرانسه باید مسیر را ب رای انتخاب این‬ ‫گزینه هموار کند‪.‬‬ ‫افزایش یک درصدی تولید ناخالص داخلی‪ ،‬پاسخگوی‬ ‫مش��کل بیکاری‪ ،‬قدرت خری��د پایی��ن و بده ی های باالی‬ ‫عمومی نیست‪ .‬اگر اوالند از نتیجه انتخابات محلی درس‬ ‫نگیرد‪ ،‬اینده میان مدت اقتصادی فرانس��ه مشابه وضعیت‬ ‫اقتصادی سال های اخیر اسپانیا و پرتغال خواهد بود‪.‬‬ ‫هرچند ش��رکای اصلی اقتصادی و سیاسی فرانسه به‬ ‫بسته پیش��نهادی دولت واکنش مثبتی داشته اند اما درباره‬ ‫قابلیت اجرای ان اب��راز تردید کرده ان��د‪ .‬بیایید تصور کنیم‬ ‫ش��اید انتخاب یک دولت جدید‪ ،‬تا ح��دودی این نگران ی ها‬ ‫را تعدیل کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬ه��ر چند انتخابات محلی فرانس��وی‬ ‫شکستی س��نگین ب رای سوسیالس��ت های فرانسه بود اما‬ ‫با وارد کردن تلنگری به س��اکنان الیزه‪ ،‬این فرصت را ب رای‬ ‫انها فراهم کرد تا از زمان باقیمانده اس��تفاده کرده و با ایجاد‬ ‫تغیی راتی جدی در سیاست های خود به سرنوشت سارکوزی‬ ‫دچار نشوند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬انتخابات شهرداری ها هشداری‬ ‫ب رای اوالند بود تا از سقوط زودهنگام وی جلوگیری کند‪.‬‬ ‫سوسیالیستی که لیبرال شد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در فرانسه مورد بحث بوده اس��ت‪ .‬نخس ت وزیر جدید بسته‬ ‫مالیاتی و اصالحات قوانین کار را پیش از رای اعتماد مجمع‬ ‫ملی به بحث گذاشت و بعد هم رای اعتماد پارلمان را گرفت‪.‬‬ ‫مالیات‪‎‬ها به گفته او ب رای افراد کم درامد کاهش یافته و هزینه‬ ‫استخدام کارمند ب رای شرکت‪‎‬ها هم تا ‪ 30‬میلیارد یورو کاهش‬ ‫خواهد یافت‪ .‬والس همچنین وعده کاهش ‪ 19‬میلیارد یورو‬ ‫از هزینه های دولتی‪ 10 ،‬میلیارد دالر از بودجه سالمت و ‪10‬‬ ‫میلیارد دالر از دولت های محلی را داده است‪ .‬کابینه والس‬ ‫بناست مناطق دولت های محلی را تا سال ‪ 2017‬از ‪ 27‬منطقه‬ ‫به ‪ 14‬منطق��ه کاهش دهد‪ ،‬اس��تراتژی کاهش تولید کربن‬ ‫را پی بگیرد‪ ،‬اهدافی را ب رای کاهش مصرف س��وخت های‬ ‫فس��یلی تا ‪ 30‬درصد تعیین کند و گازه��ای گلخانه‪‎‬ای را تا‬ ‫س��ال ‪ 2030‬تا ‪ 40‬درصد کاهش دهد‪ .‬همچنین وابس��تگی‬ ‫به انرژی هسته‪‎‬ای در دولت او باید تا سال ‪ 2025‬تا ‪ 50‬درصد‬ ‫کاهش یابد‪.‬‬ ‫ان��گار والس امده تا ب��ه انچه راس��ت ی‪‎‬ها جنگ علیه‬ ‫ثروتمندان م ی‪‎‬خوانند پایان دهد‪ .‬والس جای ژان مارک ایرو را‬ ‫گرفته‪ ،‬کسی که دولتش مالیات‪‎‬های‬ ‫وحش��تناک علیه ثروتمن��دان وضع‬ ‫کرد‪ ،‬بیکاری را روی نرخ ‪ 11‬درصد نگه‬ ‫داشت و اقتصاد را سرگردان کرد‪ .‬والس‬ ‫که پیش از نخس ت‪‎‬وزیری محبوب بود‪،‬‬ ‫حاال ممکن است در جدال با اقتصاد‬ ‫مانند اوالند نامحبوب شود‪.‬‬ ‫بیستمین نخس ت‪‎‬وزیر جمهوری‬ ‫پنجم فرانسه را هم حزب ی‪‎‬هایش بلری‬ ‫و کلینتون��ی م ی‪‎‬دانن��د و این ممکن‬ ‫است به معنای پایان «جنگ» اوالند‬ ‫با س��رمایه‪‎‬گذاران خارجی و متموالن‬ ‫فرانسوی تعبیر ش��ود‪ .‬محبوبیت ‪20‬‬ ‫درصدی و شکس��ت انتخاباتی (حزب‬ ‫حاکم فرانس��ه معم��وال در انتخابات‬ ‫ش��هرداری‪‎‬ها شکس��ت م ی خورد اما‬ ‫شکست سوسیالیس ت ها در این دوره‬ ‫بسیار بیش از حد انتظار بود) والس را‬ ‫وارد میدان کرده اس��ت‪ .‬ان شکست‬ ‫و محبوبی��ت پایین چی��زی نبود که‬ ‫سوسیالیس ت ها به اس��انی بتوانند از‬ ‫کنارش عبور کنند‪ .‬ح��زب در مرحله‬ ‫دوم انتخابات محلی کنترل ‪ ۱۵۵‬شهر‬ ‫با بیش از ‪ ۹‬هزار جمعیت را از دس��ت‬ ‫داد‪ ،‬در حال��ی که حزب راس��ت میانه‬ ‫اتحاد ب رای جنب��ش مردم ی (یو ام پ)‬ ‫‪ 45/9‬درصد و حتی راست افراطی‪6/8‬‬ ‫درصد ارا را از ان خود کردند‪ .‬س��هم سوسیالیس��ت‪‎‬ها فقط‬ ‫‪40‬درصد بود‪ .‬در مرحله اول هم سهم انها تنها ‪ ۳۸‬درصد بود‪.‬‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬سوسیالیس��ت‪‎‬ها کنترل ‪ ۱۵‬حوزه انتخاباتی‬ ‫فرانسه را از دست دادند‪ .‬عدم اس��تقبال از سوسیالیس ت ها‬ ‫حتی به بهترین نتیجه حزب راس��ت افراطی «جبهه ملی»‬ ‫در تاریخ جمهوری فرانسه منجر شد‪ .‬اینکه نزدیک ‪ 40‬درصد‬ ‫فرانس��وی ها در انتخابات ش��رکت نکردند نشان م ی‪‎‬داد که‬ ‫هواداران حزب از سوسیالیس ت‪‎‬ها ناامید شده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫وظیف��ه والس ح��اال محبوب ک��ردن کلی��ت حزب‬ ‫سوسیالیست است‪ .‬او ‪ 35‬س��اعت کار در هفته را کم و سن‬ ‫‪ 60‬سالگی را هم ب رای بازنشس��تگی پایین م ی‪‎‬داند‪ .‬اعمال‬ ‫این نظ رات کمکی به محبوبیت نخواهد کرد اما در صورتی‬ ‫که اقتصاد فرانسه در میان‪‎‬مدت از این سیاست‪‎‬ها سود ببرد‪،‬‬ ‫سوسیالیس��ت‪‎‬ها دوباره محبوب خواهند شد‪ .‬او همچنین‬ ‫در شهر اوری که در نزدیکی پاریس است با جرائم به خوبی‬ ‫مقابله کرده و در انجا محبوب است و ممکن است بتواند در‬ ‫فرانسه هم محبوب بماند‪ .‬اما مالیات بر ارزش افزوده که او‬ ‫از افزایش ان دفاع م ی‪‎‬کند و همین حاال هم حدود ‪ 20‬درصد‬ ‫است ممکن است عواقبی داشته باشد‪ .‬با این اوصاف شاید‬ ‫بتوان گفت که چپ‪‎‬های فرانسوی انگار ناچار شده اند کمی‬ ‫متمایل به راست شوند‪ .‬شاید باتوجه به سابقه والس بتوان‬ ‫گفت که با امدن او اوالند کمی متمایل به راست م ی‪‎‬شود‪.‬‬ ‫برخی هم م ی گویند او س��ارکوزی چپ‪‎‬هاست‪ .‬جالب‬ ‫است که والس وقتی تصمیم گرفت ب رای رهبری حزب و بعد‬ ‫از ان ب رای ریاس��ت‪‎‬جمهوری نامزد شود‪ ،‬در جایی با اشاره به‬ ‫شهردار بودن رهبر محافظه‪‎‬کاران در یکی دیگر از شهرهای‬ ‫اط راف پاریس گفته بود‪« :‬ایده احمقانه‪‎‬ای نیست که شهردار‬ ‫اوری جانشین شهردار نولی شود‪ ».‬درست مثل همان موقع‬ ‫همه سوسیالیس ت‪‎‬ها از اشارات جدید والس راضی نیستند‪.‬‬ ‫والس از همان اوایل با دیگر چپ‪‎‬ها متفاوت بود تا اینکه در‬ ‫سال ‪ 2009‬حتی پیشنهاد داد که حزب لفظ سوسیالیست را‬ ‫به دلیل «به روز نبودن» کنار بگذارد‪ .‬این گفته باعث شد که‬ ‫مارتین ابری‪ ،‬دبیر اول حزب به او بگوید که «اگر کس��ی از‬ ‫حزب خوشش نم ی‪‎‬اید باید ان را ترک کند‪ ».‬استفان فوکس‪،‬‬ ‫سابقه سیاسی مانوئل والس‬ ‫در یک نگاه‬ ‫عضو شورای ایل د فرانس (استعفا) ‪1986-2002‬‬ ‫عضو شورای شهر ارژنتیل (استعفا) ‪1989-1998‬‬ ‫معاون شهردار ارژنتیل (استعفا) ‪1989-1998‬‬ ‫نایب رئیس شورای منطقه ای ایل د فرانس(استعفا )‬ ‫‪1998-2002‬‬ ‫عضو شورای شهر اوری (انتخاب مجدد در سال ‪) 2008‬‬ ‫‪2001-2012‬‬ ‫شهردار اوری (انتخاب مجدد در سال ‪) 2008‬‬ ‫‪2001-2012‬‬ ‫عضو مجمع مل�ی فرانس�ه (منتخ�ب ‪ ،2002‬انتخاب‬ ‫مجدد ‪2002 -2012 )2007‬‬ ‫از مه ‪ 2012‬تا مارس ‪ 2014‬وزیر کشور‬ ‫نخس ت وزیر فرانسه از ‪ 31‬مارس ‪ 2014‬تاکنون‬ ‫از دوستان او و از مدی ران تاثیرگذار صنعت ارتباطات م ی‪‎‬گوید‬ ‫که «والس بیشتر با جامعه در ارتباط است تا با حزب‪».‬‬ ‫از س��ال ‪ 2011‬که صحبت از رقابت او با سارکوزی بود‪،‬‬ ‫نام او بیشتر ب رای عموم شناخته شد اما چون مانند همیشه‬ ‫ی او بود‪ ،‬والس منزوی ماند و‬ ‫بخش دست راستی حزب حام ‬ ‫در نهایت هم کنار رفت‪ .‬ولی چنان که اشاره شد او با زیرکی‬ ‫مدیریت بخش مهمی از کمپی ن‪‎‬های اوالند را بر عهده گرفت‬ ‫و دوباره قدرتی کسب کرد‪ .‬اس��م او مدت ها همه جا بود‪ ،‬از‬ ‫اظهارنظر در مورد مس��ائل اجتماعی تا مسائل عامه پسند‬ ‫و این او را بیشتر شبیه س��ارکوزی راست م ی‪‎‬کرد‪ .‬سارکوزی‬ ‫در دوارن وزارت کشور سفرهای بس��یاری به نقاط مختلف‬ ‫فرانسه م ی‪‎‬کرد و گروه کاری والس ادعا م ی‪‎‬کند که او با ‪300‬‬ ‫سفر‪ ،‬سارکوزی را هم پشت سر گذاش��ته است‪ .‬مقایسه او با‬ ‫سارکوزی مدت ها والس را خشمگین م ی‪‎‬کرد اما در این چند‬ ‫ماه اخیر اط رافیان او بازتر با این مس��اله برخورد کرده اند‪ ،‬که‬ ‫نمونه اش همین مقایسه سفرهای این دو وزیر سابق از سوی‬ ‫گروه همکار مانوئل والس است‪ .‬هر چه باشد محبوبیت او‬ ‫در سال ‪ 2011‬ظرف یک سال دو ب رابر‬ ‫شده بود و حاال هم همکاران او اهمیت‬ ‫محبوب ماندن را ب رای او‪ ،‬اوالند و حزب‬ ‫سوسیالیست درک م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫انچ��ه وال��س پی��ش رو دارد را‬ ‫م ی‪‎‬توان از س��خنان او در جلسه رای‬ ‫اعتماد پارلمان فرانس��ه درک کرد‪ .‬او‬ ‫سخنان خود را با این جمله اغاز کرد‪:‬‬ ‫«وضعیت فرانس��ه به گونه‪‎‬ای درامده‬ ‫که مش��قت در این کش��ور زیاد شده‬ ‫اما امید کافی نیس��ت‪ ».‬او ادامه داد‪:‬‬ ‫«ب رای پرهیز از هرگون��ه تجدید نظر‬ ‫روی می��زان مالی��ات و ب��رای اینکه‬ ‫بتوانیم اقتصادمان را ش��کوفا کنیم‪،‬‬ ‫پیشنهاد م ی‪‎‬کنم که ش��یوه کارمان‬ ‫را تغییر دهیم‪ .‬از س��ال ‪ 2015‬تا پایان‬ ‫‪ ،2017‬یعنی در عرض سه سال پنجاه‬ ‫میلیارد ی��ورو صرفه جوی��ی خواهیم‬ ‫کرد که همه باید در این راه همکاری‬ ‫کنن��د‪ ».‬و صحب ت هایش را این گونه‬ ‫به پایان ب��رد‪« :‬از ش��ما نمایندگانی‬ ‫که قلبت��ان ب��رای فرانس��ه م ی تپد‬ ‫م ی خواهم به م��ن رای اعتماد دهید‬ ‫تا من هم به نوبه خود این اعتماد را به‬ ‫فرانسوی ها منتقل کنم‪».‬‬ ‫در جمهوری پنجم فرانس��ه ‪20‬‬ ‫نخس��ت وزیر به دولت‪‎‬های مختلف‬ ‫خدمت کرده‪‎‬اند که والس ‪ 51‬س��اله هشتمین نخس ت وزیر‬ ‫سوسیالیست کشور از سال ‪ 1959‬به حساب م ی‪‎‬اید‪ .‬اما والس‬ ‫سوسیالیست میانه‪‎‬رویی است که حاال‪‎‬اخرین امید چپ‪‎‬ها‬ ‫پیش از انتخابات ریاست‪‎‬جمهوری بعدی است‪ .‬روزنامه دست‬ ‫راستی فیگارو‪ ،‬در تشریح خصوصیات والس‪ ،‬او را شخصی‬ ‫که تصمیمات انی اتخاذ کرده و حتی ب ی پرواس��ت‪ ،‬معرفی‬ ‫م ی‪‎‬کند و م ی‪‎‬نویسد‪« :‬با کوچک‪‎‬ترین تهدید‪ ،‬مانوئل والس‬ ‫مانند یک گاوباز راست م ی ایستد و در حالی که از چشمانش‬ ‫اتش م ی‪‎‬بارد با افتخار وارد میدان م ی ش��ود‪ ».‬نخس ت‪‎‬وزیر‬ ‫«گاوباز» لقب «پلیس ارش��د» هم دارد که نمادی از فاصله‬ ‫او با چپ‪‎‬هاست‪ .‬ایا او سوسیالیس ت‪‎‬ها را نجات خواهد داد؟‬ ‫اشپیگل درباره او نوشته که هم اکنون پست نخس ت وزیری‬ ‫م ی تواند ب��رای والس ثمربخش باش��د و او را به هدف خود‬ ‫که همان نشس��تن بر کرس��ی ریاس��ت‪‎‬جمهوری فرانسه‬ ‫است‪ ،‬نزدیک تر کند اما رسیدن به چنین هدفی تنها با این‬ ‫پی ش شرط ممکن خواهد بود که فرانسوا اوالند نامحبوب در‬ ‫انتخابات سال ‪ ۲۰۱۷‬از نامزدی مجدد خودداری کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اوالند به سرنوشت سارکوزی دچار می شود‬ ‫سعید خالوزاده‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫فرجام سخن‬ ‫رئی س جمهوری فرانسه به دلیل مشکالت اقتصادی‬ ‫و سیاس��ت های داخلی خود با پایی ن ترین می زان محبوبیت‬ ‫روبه روس��ت و انتظار م ی رود که حزب راس��تگرای یو ام پی‬ ‫در انتخابات پارلمانی و ریاس��ت جمهوری اینده به موفقیت‬ ‫دست یابد‪ .‬این دو انتخابات قرار است در سال ‪ ۲۰۱۷‬میالدی‬ ‫برگزار ش��ود و چش��م انداز این انتخابات از هم اکنون تبدیل‬ ‫به کابوس��ی ب رای سوسیالیس ت های حاکم ش��ده است‪ .‬از‬ ‫طرفی بعد از شکست سارکوزی نئوگلیست و دست راستی‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری ماه مه ‪ 2012‬و واگذاری کاخ‬ ‫الیزه به فرانسوا اوالند سوسیالیست‪ ،‬تکرار ریاست جمهوری‬ ‫یک نوبته م ی تواند عادی جلوه کند و این چشم انداز واگذاری‬ ‫قدرت ب رای سوسیالیس ت های حاکم که ‪ 17‬سال بعد فرانسوا‬ ‫میتران قدرت را در دس��ت گرفته و به الیزه راه یافتند‪ ،‬بسیار‬ ‫دشوار خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫انتخابات همواره معنای خاصی در کشور فرانسه‬ ‫داش��ته اس��ت؛ ش��هروندان‪ ،‬انتخابات را به مثاب��ه کارزاری‬ ‫م ی‪‎‬بینن��د که باید با دول��ت و جناح‪‎‬های سیاس��ی و احزاب‬ ‫بزرگ تسویه حساب کنند‪ .‬چنانچه حزب یا دولتی نتوانسته‬ ‫باش��د به وعده های انتخاباتی خود وفا کند با واکنش سریع‬ ‫رای دهندگان روب��ه رو و معموال دولت حاکم با بیش��ترین و‬ ‫منف ی ترین واکنش‏ها مواجه م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬زی��را دولت‪ ،‬قدرت‬ ‫و کابینه را در دس��ت دارد و باید جوابگ��وی انتظارات مردم‬ ‫باشد؛ انتخابات اخیر شهرداری‪‎‬ها در فرانسه نیز از این قاعده‬ ‫مستثنی نبود‪ .‬سوسیالیس ت‪‎‬های حاکم که در ماه مه ‪2012‬‬ ‫به‪‎‬دنبال شکس��ت دست راس��ت ی‪‎‬های نئوگلیست قدرت را‬ ‫در دس��ت گرفتند امروز با شرایط دش��واری مواجه هستند‪.‬‬ ‫فرانس��وا اوالند رئی س جمهور سوسیالیس��ت ترس ان دارد‬ ‫که به سرنوشت خلف خود نیکوال سارکوزی دچار شود و در‬ ‫انتخابات سال ‪ 2017‬به دور دوم ریاست جمهوری خود نرسد‪ .‬از‬ ‫تراست ی های محافظه کار از هم اکنون تمام تالش‬ ‫طرفی دس ‬ ‫خود را ب رای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس‬ ‫نمایندگان سال ‪ 2017‬بس��یج کرده اند‪ .‬مسابقه انتخاباتی از‬ ‫هم اکنون شروع شده و نتایج انتخابات شهرداری های اخیر‬ ‫اولین ازمون ان ب رای دو طرف بوده است؛ ازمونی که موقعیت‬ ‫سوسیالیس��ت های حاکم را متزلزل کرده و اعتماد به نفس‬ ‫نئوگلیس ت ها را افزایش داده است‪.‬‬ ‫دور دوم انتخابات ش��هرداری های فرانسه با شکست‬ ‫جناح چپ و دولت فرانسه به پایان رسید و سوسیالیس ت ها‬ ‫کنترل چندین شهر بزرگ را به جناح راست واگذار کردند‪ .‬البته‬ ‫مهمترین نتیجه انتخابات شهرداری ها که پست شهرداری‬ ‫پاریس است‪ ،‬توس��ط خانم هیدالگو از حزب سوسیالیست‬ ‫با کسب بیش از ‪ 54‬درصد ارا به دس��ت امد و وی به عنوان‬ ‫نخستین زن شهردار پاریس انتخاب ش��د‪ .‬شهردار پاریس‬ ‫به طور سنتی از یک موقعیت باالی سیاسی برخوردار است‬ ‫و قبال ژاک ش��ی راک‪ ،‬رئی س جمهور و نخس ت وزیر پیشین‬ ‫فرانسه شهردار پاریس بوده است‪.‬‬ ‫ژان مارک ایرو‪ ،‬نخس ت وزیر فرانسه به شکست دولت‬ ‫سوسیالیست فرانسه در انتخابات ش��وراها که دور دوم ان‬ ‫یکش��نبه ‪ 10‬فروردین (‪ 30‬مارس ‪ )2014‬برگزار ش��د‪ ،‬اذعان‬ ‫کرد‪ .‬وی طی اظهاراتی عقب رانده ش��دن سوسیالیس ت ها‬ ‫را در جریان انتخابات ش��وراها و شهرداری ها شکست دولت‬ ‫خواند و اعالم کرد که این پیام روش��ن کامال ش��نیده شده‬ ‫است‪ .‬وی گفت‪« :‬این انتخابات ب ی اعتمادی افرادی را نشان‬ ‫داد که پی ش تر در انتخابات ریاس��ت جمهوری س��ال ‪2012‬‬ ‫ی شکس��ت معن ی دار‬ ‫میالدی به ما اعتماد کرده بودند‪ .‬در پ ‬ ‫سوسیالیس ت ها در انتخابات اخیر‪ ،‬مساله ترمیم کابینه که‬ ‫پی ش تر احتمال ان مطرح ش��ده بود‪ ،‬غیرقابل اجتناب شد و‬ ‫کابینه فرانسه سقوط کرد‪».‬‬ ‫دور دوم انتخابات شهرداری ها در فرانسه که در اصل‬ ‫ی ب رای تائید صالحیت کارنامه رئی س جمهور‬ ‫همانند رفراندم ‬ ‫این کشور محسوب م ی ش��د‪ ،‬در حالی برگزار شد که حزب‬ ‫اوالند شکست سنگینی را تجربه کرد‪ .‬رای گیری روز یکشنبه‬ ‫یک هفته پس از ان برگزار شد که نرخ بیکاری در فرانسه به‬ ‫رکورد جدیدی دست یافت و شمارش معکوس ب رای شکست‬ ‫حزب سوسیالیست رقم زده شد‪ .‬نتیجه انتخابات شهرداری ها‬ ‫نش��ان م ی دهد که حزب سوسیالیس��ت به رهبری فرانسوا‬ ‫اوالند‪ ،‬رئی س جمهور این کشور‪ ،‬فقط ‪ ۴۲‬درصد اراء را به دست‬ ‫اورد‪ ،‬در حالی که اصل ی ترین حزب مخالف دولت با ‪ ۴۹‬درصد‬ ‫ب رنده این انتخابات شده است‪.‬‬ ‫سوسیالیس ت های حاکم بسیاری از کرس ی های خود‬ ‫را در انتخابات ش��هرداری ها که در س��ال ‪ ۲۰۰۸‬کسب کرده‬ ‫بودند از دس��ت دادند‪ .‬بدین ترتی��ب در انتخابات اخیر حزب‬ ‫سوسیالیست حاکم در ‪ ۱۵۰‬شهر در رقابت با حزب یو ام پی‬ ‫بزرگترین حزب مخالف شکست خورد‪ .‬در همین حال‪ ،‬حزب‬ ‫سوسیالیست در شرایطی شکست انتخاباتی را پذیرفت که‬ ‫بیش از ‪38/5‬درصد فرانسوی ها از حضور در پای صندوق های‬ ‫رای خودداری کرده اند که رقمی ب ی سابقه محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫تعداد زیاد غایبین به معنای نارضایتی شهروندان فرانسوی‬ ‫از اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی کش��ور است‪ .‬این در‬ ‫حالی است که حزب راست افراطی جبهه ملی به رهبری ژان‬ ‫ماری لوپن نیز توانسته در شهرهای کوچک موفقیت زیادی‬ ‫به دس��ت اورد و ‪ ۹‬درصد اراء را از ان خود کند‪ .‬این بزرگترین‬ ‫پیروزی این حزب در تاریخ تشکیل ان است‪ .‬بهترین نتیجه‬ ‫این حزب در انتخابات محلی س��ال های گذش��ته‪ ،‬در سال‬ ‫‪ ۱۹۹۷‬بود که این حزب چهار ش��هرداری را در اختیار گرفت‪.‬‬ ‫با این وجود اولین اثر نتیجه ای��ن انتخابات بر کابینه دولت‬ ‫اوالند خود را خیلی زود نشان داد‪ ،‬در همین راستا نخس ت وزیر‬ ‫فرانس��ه در پی کس��ب نتایج ضعیف در دور دوم انتخابات‬ ‫شهرداری ها مجبور به استعفا شد و وزیر کشور فرانسه مامور‬ ‫تشکیل کابینه جدید شده است‪.‬‬ ‫از دالیل اصلی شکس��ت اوالن��د در انتخابات محلی‬ ‫بین الملل‬ ‫کابوس ‪2017‬‬ ‫فرانسه بیشتر از هر چیز نارضایتی مردم فرانسه از عملکرد‬ ‫اقتصادی دولت سوسیالیس��ت بود که به ص��ورت واکنش‬ ‫منفی به نامزدهای سوسیالیست در انتخابات شهرداری ها‬ ‫خود را نش��ان داد‪ .‬مردم به خصوص اقش��ار ضعیف انتظار‬ ‫بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه ی ش��ان را داشتند‪ ،‬در حالی‬ ‫که دولت سوسیالیس��ت حاکم نتوانس��ت انتظارات انها را‬ ‫براورده کند و مردم نیز ب��ه ان رای ندادن��د‪ .‬عملکرد دولت‬ ‫بزرگترین دلیل شکس��ت حزب حاکم بوده است‪ .‬زی را مردم‬ ‫همه مشکالت و نامالیمات را از چشم دولت حاکم م ی بینند‬ ‫و وعده ه��ای انتخابات��ی ان را ب ی نتیجه تلق��ی م ی کنند‪.‬‬ ‫بیکاری باالی ‪10‬درصد‪ ،‬کسری بودجه نگران کننده و ادامه‬ ‫مشکالت اقتصادی بخشی از کارنامه اقتصادی اوالند پس‬ ‫از دو س��ال ورود به کاخ الیزه اس��ت‪ .‬نکته جالب انکه دولت‬ ‫نیکوال س��ارکوزی‪ ،‬رئی س جمهور س��ابق فرانسه به همین‬ ‫دالیل اقتصادی تنها پنج س��ال بیش��تر دوام نیافت و امروز‬ ‫همان تبعات اقتصادی دولت اوالند را نیز با این شکس��ت‬ ‫سیاسی بزرگ روبه رو کرده اس��ت‪.‬پیام راهبردی انتخابات‬ ‫شهرداری ها در فرانسه به عنوان یکی از بزرگترین قطب های‬ ‫اقتصادی اتحادیه اروپا و جهان غرب این اس��ت که بحران‬ ‫اقتصادی در منطقه یورو ریش��ه ای و بس��یار جدی اس��ت‪،‬‬ ‫نارضایت ی های اقتصادی امروز دولت های اروپای ی ها را یکی‬ ‫از پس از دیگری قربانی م ی کند و عالئم بهبودی اقتصاد اروپا‬ ‫نیز چندان امیدوار کننده نیست‪ .‬چنانچه رئیس لیب رال های‬ ‫پارلمان اروپا با اش��اره به مدیریت بد بح��ران از طرف احزاب‬ ‫مهم اروپایی اخی را اذعان کرده اس��ت‪« :‬بحران اقتصادی در‬ ‫این اتحادیه هنوز تمام نشده و همچنان در رکود قرار داریم‪».‬‬ ‫گوی هوورف اشتادت‪ ،‬رئیس فراکسیون لیب رال ها در پارلمان‬ ‫اروپا در گفت وگو با روزنامه المانی «دی ولت» خاطر نش��ان‬ ‫کرد که احزاب دموکرات مسیحی و سوسیالیس ت ها بحران‬ ‫اقتصادی در ای��ن اتحادیه را بد مدیریت کردن��د‪ .‬ما در رکود‬ ‫اقتصادی ق��رار داریم‪ .‬بح��ران اقتصادی هنوز تمام نش��ده‬ ‫است‪ .‬ش��هروندان اروپایی این بحران را احساس م ی کنند و‬ ‫خواهان اصالحات هستند‪ .‬از وقتی که سوسیالیس ت ها در‬ ‫سال ‪ 2012‬با فرانس��وا اوالند وارد کاخ الیزه شدند این اولین‬ ‫انتخابات شهرداری هاست‪ ،‬انتخاباتی که به واسطه بیکاری‬ ‫‪ 10‬درصدی و وضعیت فعلی اقتصادی فرانسه تبعات منفی‬ ‫ب رای انها به دنبال خواهد داشت‪ .‬حزب حاکم سوسیالیست‬ ‫در انتخابات شهرداری ها و در ‪ ۱۵۰‬شهر این کشور به حزب‬ ‫اصلی اپوزیسیون و حزب راست افراطی باخت‪ ،‬نتیجه ای که‬ ‫حکایت از نارضایتی عمومی از رهبری فرانسوا اوالند دارد‪.‬‬ ‫فرانس��وا اوالند رئی س جمهوری فرانس��ه روز دوشنبه‬ ‫پ��س از شکس��ت در انتخابات ش��هرداری ها‪ ،‬ب��ا پذیرش‬ ‫استعفای دولت این کشور‪ ،‬مانوئل والس ‪ ۵۱‬ساله را به عنوان‬ ‫نخس��ت وزیر جدید فرانس��ه معرفی کرد‪ .‬اقای والس وزیر‬ ‫کشور فرانسه بوده است‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جناح راست حزب‬ ‫سوسیالیستفعالشدهاست‬ ‫پیروز ایزدی درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪4‬‬ ‫حزب حاکم سوسیالیست در انتخابات ش�هرداری‏ها شکس�ت خورد که عمده دلیل ان عدم تحقق وعده‏های‬ ‫انتخاباتی فرانس�وا اوالند بود‪ .‬پیروز ایزدی‪ ،‬کارشناس مس�ائل اروپا در گفت وگو با هفته نامه مثلث‪ ،‬م ی‏گوید اکنون‬ ‫دولت سوسیالیست فرانسه امیدوار است با انتخاب مانوئل والس‪ ،‬نخس ت وزیر سوسیال ‪ -‬لیبرال بتواند بر مشکالت‬ ‫اقتصادی فائق اید و در انتخابات اینده عملکرد بهتری داشته باشد‪ .‬همچنین این کارشناس برخی سیاست‪‎‬های اوالند‬ ‫همچون تصویب قانون ازدواج همجن س گرایان را نیز در نارضایتی مردم از سوسیالیس ت‏ها دخیل م ی‪‎‬داند‪.‬‬ ‫انتخاب�ات ش�هرداری‪‎‬های فرانس�ه برگزار‬ ‫ش�د و ب ه دنبال ان ح�زب حاکم فرانس�ه یعنی‬ ‫سوسیالیس ت‪‎‬ها شکست خوردند‪ .‬عمده دالیل‬ ‫عدم توفیق سوسیالیس�ت‪‎‬ها در انتخابات اخیر‬ ‫چه بود؟‬ ‫از انجایی که دولت سوسیالیست فرانسوا اوالند‬ ‫نتوانست وعده‪‎‬های انتخابات ی‪‎‬اش مبنی بر کاهش بیکاری‪،‬‬ ‫افزایش قدرت خرید مردم و رشد اقتصادی فرانسه را تحقق‬ ‫ببخشد‪ ،‬همچنین برخی سیاست‪‎‬های اجتماع ی‏اش مانند‬ ‫تصویب قانون ازدواج همجن س گرایان‪ ،‬مخالفت‪‎‬هایی را در‬ ‫میان اقش��ار مختلف جامعه برانگیخته بود و باعث ایجاد‬ ‫نارضایی ش��ده بود در انتخابات اخیر شهرداری‏ها و محلی‬ ‫در فرانس��ه‪ ،‬حزب سوسیالیست یک شکس��ت سنگین را‬ ‫متحمل شد‪.‬‬ ‫پس از این انتخابات ش�اهد تغییر نخس ت وزیر‬ ‫فرانسه بودیم؛ هدف اوالند از این اقدام چیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫با توجه به شکس��ت حزب سوسیالیست فرانسه‬ ‫در انتخابات محلی‪ ،‬این ضرورت احس��اس ش��د که اوالند‬ ‫باید دست به اصالحات و اقداماتی جهت کسب محبوبیت‬ ‫بیش��تر برای دول��ت خ��ودش و تضمین پی��روزی حزب‬ ‫سوسیالیس��ت در انتخابات ریاس��ت جمهوری و پارلمانی‬ ‫بزند‪ .‬به همین دلیل تصمیم به تغییر کابینه گرفته ش��د و‬ ‫ژان مارک ارو که نخس ت وزیر فرانسه بود کنار گذاشته شد و‬ ‫مانوئل والس به جای او انتخاب شد‪.‬‬ ‫مانوئ�ل وال�س‪ ،‬نخس�ت وزیر جدی�د فرانس�ه‬ ‫از راس�ت‪‎‬ترین سوسیالیس�ت های فرانس�ه‬ ‫است‪ .‬کمی بیش�تر راجع به پیش�ینه این فرد و‬ ‫گرایشاتش توضیح دهید‪.‬‬ ‫ب ر اس��اس نظرس��نج ی‪‎‬هایی که از طرف وزارت‬ ‫کشور انجام شده بود‪ ،‬والس که محبوبیت زیادی در میان‬ ‫مردم داش��ت به مقام نخس��ت وزیری برگزیده شد‪ .‬از جمله‬ ‫ویژگ ی‪‎‬های او این است که اس��پانیای ی تبار است و در سن‬ ‫‪ 20‬سالگی توانست تابعیت فرانسه را بگیرد‪ .‬والس متعلق‬ ‫به جناح راست حزب سوسیالیست است و به سیاست‏های‬ ‫سوسیال ‪ -‬لیب رالی عالقه‪‎‬مند است‪ .‬یعنی از جمله افرادی‬ ‫اس��ت که معتقد به مکانیزم ب��ازار ازاد در اقتصاد‪ ،‬افزایش‬ ‫سرمایه گذاری ‪‎‬های اقتصادی در جهت رقابت پذیری بیشتر‬ ‫اقتصاد فرانسه و ایجاد اشتغال است‪ .‬اکنون با انتصاب این‬ ‫فرد به نخس ت وزیری‪ ،‬دولت سوسیالیست فرانسه امیدوار‬ ‫است بتواند ب ر مش��کالت اقتصادی فائق اید و در انتخابات‬ ‫پیروز ایزدی معتقد است‬ ‫با روی کار امدن والس‬ ‫حزب سوسیالیست به‬ ‫سیاست های اقتصاد ازاد‬ ‫و لیبرالی بیشتر گرایش‬ ‫خواهد یافت‬ ‫اینده عملکرد بهتری داشته باشد‪.‬‬ ‫برای اینکه کمی بیشتر با فضای احزاب سیاسی‬ ‫در فرانس�ه اش�نا ش�ویم‪ ،‬لطفا کم�ی راجع به‬ ‫عمده ترین اح�زاب چپ گرا و راس�ت گرا در این‬ ‫کشور توضیح دهید‪.‬‬ ‫در فرانس��ه معموال سیاس��ت یک حالت قطبی‬ ‫دارد؛ به این صورت که در جناح راست عمده ترین حزبی که‬ ‫وجود دارد حزب او‪.‬ام‪.‬پ اس��ت که معروف به جنبش اتحاد‬ ‫مردمی است‪ .‬نیکوال س��ارکوزی‪ ،‬رئی س جمهوری پیشین‬ ‫فرانسه برامده از این حزب بود‪ .‬در واقع این حزب تداوم حزب‬ ‫گلیست فرانسه اس��ت که پایه گذار ان ژنرال دوگل بود‪ .‬در‬ ‫بیشتر دوران جمهوری پنجم این حزب زمام امور را در دست‬ ‫داشت‪ .‬در درجه دوم یک سری احزاب راست میانه قرار دارند‬ ‫که در مجموع متحد حزب گلیست هستند‪.‬‬ ‫در جناح چپ‪ ،‬حزب عمده سوسیالیس��ت‏ها هستند‬ ‫که اکنون نی��ز جناح حاکم هس��تند‪ .‬در ح��ال حاضر هم‬ ‫رئی س جمهوری و هم بیش��تر اعض��ای پارلم��ان از میان‬ ‫سوسیالیس ت‏ها هستند‪ .‬در کنار این حزب نیز حزب سبزها‬ ‫را م ی‪‎‬توان نام ب��رد؛ این حزب قبال ش��ریک ائتالفی حزب‬ ‫سوسیالیست بود‪ ،‬اما اعالم کرده که در کابینه والس شرکت‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫این حزب طرفدار محی ط زیس��ت است‪ .‬عالوه بر این‬ ‫احزاب در دو جناح افراطی چپ و راست نیز احزابی وجود دارد؛‬ ‫در جناح دست راست افراطی جبهه ملی وجود دارد که در این‬ ‫انتخابات هم توفیق زیادی نصیبش شد و شهرداران حدود‬ ‫‪ 15‬شهر از این حزب انتخاب شدند‪ .‬این حزب‪ ،‬مهاجرستیز‬ ‫است‪ ،‬گرایشات نژاد پرس��تی دارد و اکنون در شرایط بحران‬ ‫اقتصادی که در فرانس��ه وج��ود دارد یک ناسیونالیس��م‬ ‫اقتصادی ر ا ترویج م ی‏کند‪ .‬این حزب معتقد است که بحران‬ ‫اقتصادی فعلی ناشی از اثرات جهانی شدن اقتصاد است و‬ ‫فرانسه باید از ساختارهایی مثل یورو (واحد پول اروپایی) و‬ ‫حتی اتحادیه اروپا خارج شود‪.‬‬ ‫در جناح چپ هم احزاب چ��پ افراطی وجود دارند که‬ ‫معروفترین انها حزب کمونیست فرانس��ه است که سابقا‬ ‫حزب بزرگی بود اما بعد از فروپاش��ی شوروی و بلوک شرق‬ ‫محبوبیتش کاهش یاف��ت‪ .‬در کنار ان چند حزب چپگرای‬ ‫دیگر هم هس��تند مانند احزاب چپ ضد س��رمایه داری که‬ ‫ارای شان چندان قابل توجه نیست‪.‬‬ ‫درحالحاضرباتوجهبهشکستسوسیالیس ت‪‎‬ها‬ ‫در انتخابات شوراها‪ ،‬بسیاری از کارشناسان دلیل‬ ‫اصلی این شکست را ناکامی در تحقق وعده‪‎‬های‬ ‫اقتصادی دولت اوالند م ی‪‎‬دانند‪ .‬به نظر شما پس‬ ‫از این رئی س جمهوری فرانسه چه اصالحاتی را‬ ‫جهت بهب�ود اوضاع اقتص�ادی در پیش خواهد‬ ‫گرفت؟‬ ‫فرانسوا اوالند قبل از این انتخابات هم یک سری‬ ‫سیاست‪‎‬های جدید را اعالم کرده بود که دولت جدید با شدت‬ ‫و تالش بیش��تری در جهت تحقق ان سیاست‏ها ب ر خواهد‬ ‫امد‪ .‬یکی از مشکالتی که در فرانسه وجود دارد نرخ باالی‬ ‫بیکاری اس��ت که حدودا ‪ 10‬تا ‪ 11‬درصد است‪ ،‬دوما اینکه‬ ‫صنایع و محصوالت تولیدی فرانس��ه قدرت رقابتشان را تا‬ ‫حدود زیادی از دس��ت داده‪‎‬اند؛ یک��ی از عواملی که باعث‬ ‫این وضعیت نابسامان ش��ده باال بودن هزینه واحد کار در‬ ‫فرانسه است‪.‬‬ ‫به این صورت که باتوجه ب��ه بهره وری اقتصاد‪ ،‬هزینه‬ ‫نیروی کار در فرانس��ه خیلی باالس��ت‪ .‬این مساله سبب‬ ‫م ی ش��ود که کارفرمایان زی��اد راغب نباش��ند کارگر جدید‬ ‫استخدام کنند؛ همچنین این هزینه‏های باال باعث م ی‪‎‬شود‬ ‫از منبع هزینه س��رمایه‪‎‬گذاری‪‎‬های مجدد کاس��ته شود که‬ ‫این خود موجب پایین امدن رقابت پذیری اقتصاد فرانس��ه‬ ‫م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬در عین حال در این ش��رایط چندان از نواوری ها‬ ‫و قابلی ت‪‎‬های جدید که حاصل ان سرمایه گذاری‪‎‬هاس��ت‬ ‫خبری نیست‪ .‬به همین دلیل دولت جدید سیاست‪‎‬هایی در‬ ‫جهت کاهش هزینه‪‎‬های نیروی کار در پیش گرفته است و‬ ‫بیان داشته کارفرمایانی که نیروی کار جدید استخدام کنند‬ ‫از یک رشته معافی ت‪‎‬ها در زمینه هزینه‏های مربوط به بیمه‬ ‫این کارگران برخوردار خواهند بود‪.‬‬ ‫مش��کل دیگر فرانسه مساله کس��ر بودجه است که‬ ‫به دلیل باال بودن س��طح هزینه‪‎‬های عمومی در فرانس��ه‬ ‫اس��ت‪ .‬در حقیقت چیزی حدود ‪ 57‬درص��د تولید ناخالص‬ ‫داخلی این کشور را تش��کیل م ی‪‎‬دهد که یکی از باالترین‬ ‫رقم‏ها در میان کش��ورهای غربی اس��ت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫دولت فرانسه در برنامه‏هایش تالش دارد این کسر بودجه‬ ‫را به ان س��ه درص��دی که از ط��رف اتحادیه اروپ��ا تعیین‬ ‫شده‪ ،‬برساند‪.‬‬ ‫ایا تغییر نخس�ت وزیر در فرانس�ه‪ ،‬سیاس�ت‬ ‫خارجی این کشور را تحت الش�عاع قرار خواهد‬ ‫داد؟‬ ‫در فرانس��ه معموال هدایت سیاس��ت خارجی در‬ ‫دس��ت رئی س جمهوری اس��ت و بعید به نظر م ی‪‎‬رس��د که‬ ‫تغیی رات فعلی در سیاست خارجی فرانس��ه تاثیری داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ای�ن انتخاب�ات را م ی ت�وان ب ه گون�ه ای محک‬ ‫سوسیالیس ت ها دانست که البته انها نتوانستند‬ ‫پیروز از ای�ن میدان خارج ش�وند‪ .‬باتوجه به این‬ ‫ش�رایط در انتخاب�ات این�ده یعن�ی انتخاب�ات‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬سوسیالیس ت ها چه وضعیتی‬ ‫خواهند داشت؟‬ ‫این مساله به موفقیت سیاست‪‎‬های جدیدی که‬ ‫از طرف دولت سوسیالیست اعالم ش��ده بستگی دارد؛ این‬ ‫سیاست‪‎‬ها به نوعی عدول از سیاس��ت‏های چپ گرایانه و‬ ‫تمایل به سیاست‏هایی است که مقداری گرایشات لیب رالی‬ ‫در ان بیشتر اس��ت‪ .‬دولت اوالند اگر با در پیش گرفتن این‬ ‫سیاست ها موفق شود کش��ور را از بحران خارج کند‪ ،‬یعنی‬ ‫نرخ بیکاری کاهش پیدا بکند‪ ،‬قدرت خرید مردم بیشتر شود‬ ‫و بتواند از می زان مالیات‏‪‎‬ها مق��داری کم کند در ان صورت‬ ‫شانس ب رای انتخاب مجدد دارد‪ ،‬اما اگر ان سیاست‏ها نتواند‬ ‫کارساز باشد طبیعتا در انتخابات بعدی هم موفق نخواهند‬ ‫شد‪.‬‬ ‫انصراف ‪5700‬میلیارد تومانی‬ ‫اقتصـــــــــــــاد‬ ‫اخرین اخبار در خص��وص ثب ت نام دریافت فاز دوم یارانه نقدی نش��ان‬ ‫م ی دهد که ‪85‬درصد خواهان اس��تم رار دریافت یارانه هس��تند با این حال‬ ‫درامد دولت از محل انص راف ها به حدود ‪5700‬میلیارد تومان خواهد رسید که‬ ‫دوب رابر بودجه سالیانه وزارت بهداشت است‪ .‬بدین ترتیب اگر دولت یازدهم‬ ‫گرفتار انح راف بودجه ای نشود شاهد تحولی بزرگ در نظام درمان خواهیم بود‪.‬‬ ‫خروج دولت از جزیره سرگردانی‬ ‫فاز دوم یارانه ها چگونه کلید خورد؟‬ ‫مهدی خاکی فیروز‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪1‬‬ ‫« خیل��ی ب ی پول ت��ر از ان هس��تیم ک��ه فک��ر‬ ‫م ی کردیم‪ ».‬این جمله ای اس��ت که اسحاق جهانگیری در‬ ‫دیدار چندی پیش خود با مدی ران مس��ئول روزنامه ها مطرح‬ ‫کرده بود‪ .‬او گفته بود که در ایام انتخابات از وضعیت اقتصادی‬ ‫نامطلوب سخن م ی گفتیم و کمی هم پیازداغ ماجرا را زیاد‬ ‫م ی کردیم تا بتوانیم رقیب خود را از می دان به در کنیم؛ اما بعد‬ ‫از تحویل گرفتن دولت‪ ،‬دیدیم که وضع بحران ی تر از ان چیزی‬ ‫است که تصور م ی کردیم‪ .‬اینکه مسئوالن دولت تدبیر و امید‬ ‫قصد دارند با بیان این مطالب‪ ،‬واقعیت اقتصاد ای ران را بیان‬ ‫کنند یا انکه م ی خواهند مبدا مختصات را به عقب بکشند تا‬ ‫کارنامه خود را موفق نشان دهند‪ ،‬چندان روشن نیست‪ .‬بعید‬ ‫نیس��ت که اکنون نیز بخواهند همچ��ون دوره رقابت های‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬اندکی پیازداغ ماجرا را زیاد کنند‪ .‬با این حال مسلم‬ ‫است که کیسه دولت‪ ،‬خال ی تر از ان است که بتواند از پس‬ ‫پرداخت یارانه های نق��دی و حتی انطور که بعض ی ها طلب‬ ‫م ی کنند‪ ،‬افزایش ان ب ر اید‪ .‬همین است که دولت جدید هم‬ ‫ناچار همان راهی را رفت که دولت پیشین رفت؛ اجرا در اخرین‬ ‫لحظه ها و بدون توجه به مسائل اجتماعی و حتی اقتصادی‬ ‫طرح‪ .‬دولت پیشین سیاست خارجی ویژه ای را در پیش گرفته‬ ‫بود که ناچار بود کمترین اتکا به واردات را داشته باشد‪ .‬این هم‬ ‫از عجایب روزگار بود که دولت موسوم به معجزه هفتم‪ ،‬کار‬ ‫خود را با وارد کردن انبوهی از کاالهای مصرفی به اتکای پول‬ ‫نفت اغاز کرد ولی سرانجام با سهمیه بندی بنزین و سپس‬ ‫هدفمندی یارانه ها کوشید تا واردات بنزین را متوقف کند‪ .‬این‬ ‫دولت نیز در اغاز مساله یارانه ها را یک موضوع حل نشدنی‬ ‫فرض کرده بود‪ .‬روحانی بارها در ایام رقابت های انتخاباتی با‬ ‫این پرسش مواجه شد که یارانه های نقدی را چه خواهد کرد؟‬ ‫او پاسخ هایی به سبک ویژه در استین داشت از قبیل اینکه‬ ‫کارگروهی حرفه ای مس��ئول بررسی ش��یوه اجرای فاز دوم‬ ‫خواهند شد‪ .‬تشکیل کارگروه‪ ،‬روشی است که سیاستمداران‬ ‫ای رانی ب رای پرهیز از پاس��خگویی به یک موضوع در پیش‬ ‫م ی گیرند و م ی کوش��ند تا مس��ائل س��خت را به اتاق های‬ ‫فکر واگذار کنند‪ ،‬ان هم در ش��رایطی که ش��رایط عمومی‬ ‫بوروکراسی دولت‪ ،‬چندان مطلوب جذب نخبگان نیست‪.‬‬ ‫جزیره سرگردانی‬ ‫جزیره س��رگردانی فقط نام رمانی که سیمین دانشور‬ ‫نوشته است‪ ،‬نیست؛ بلکه م ی تواند توصیف وضعیت مواجهه‬ ‫دولت یازدهم با مساله یارانه ها هم تلقی شود‪ .‬تا چند هفته‬ ‫پیش‪ ،‬حسن روحانی از سویی م ی ترسید که یارانه ها را قطع‬ ‫کند و دولت هرگز شهامت اجرای ب ی مالحظه تصمیم های‬ ‫خود را نداشت‪ .‬دولت او از این نظر درست مقابل احمدی نژاد‬ ‫قرار م ی گیرد که ب ی محابا دستور م ی داد‪ .‬رئیس دولت کنونی‬ ‫از س��وی دیگر هر روز با نقده��ای متعدد برخی مش��اوران‬ ‫اقتصادی خود مواجه بود که ادامه پرداخت وسیع یارانه های‬ ‫نقدی را به زیان اقتصاد ملی و دولت م ی دانستند‪ .‬از دید این‬ ‫افراد‪ ،‬کاهش عرضه نی��روی کار و رواج تنبل��ی در جامعه‪،‬‬ ‫اعتماد مردم به دولت‬ ‫کلیداصلیاست‬ ‫جامع ه شناسیهدفمندی‬ ‫یارانه ها از دیدگاه امان اهلل‬ ‫ق رایی مقدم‬ ‫کاهش پ س انداز ملی و تورم‪ ،‬از جمله دالیلی بودند که ب رای‬ ‫توقف پرداخت یارانه های نقدی کفای��ت م ی کرد‪ .‬اما ظاه را‬ ‫بازی سیاست در ای ران‪ ،‬اقتضا م ی کند که تصمیم های مهم‬ ‫به اخرین لحظات و شرایط اضط رار موکول شود؛ همچنان که‬ ‫دانش اموزان و دانشجویان‪ ،‬درس خواندن را به شب امتحان‬ ‫موکول م ی کنند‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬فرمان اغاز فاز دوم هدفمندی‬ ‫یارانه ها‪ ،‬نه از سوی تدبیرگران دولت بلکه به حکم صندوق‬ ‫خالی دولت امضا ش��د‪ .‬ه ر چند روحان��ی در مصاحبه خود‬ ‫مسئولیت کامل فاز دوم را بر عهده گرفت تا فشارهای ناشی‬ ‫از این فاز‪ ،‬به حذف هیچ یک از وزرای او از دولت منجر نشود؛‬ ‫با این حال به نظر م ی رسد که او خود نیز به خوبی نم ی داند‬ ‫مسئولیت چه چیزی را بر عهده گرفته است‪.‬‬ ‫سه ضلعی خطرناک‬ ‫دولت یازدهم در یک مثلث اقتصادی گرفتار است که‬ ‫از یک سو تورم‪ ،‬از سوی دیگر رکود اقتصادی و از سوی دیگر‬ ‫ ب ی پولی دولت‪ ،‬راس های این مثلث را تش��کیل م ی دهند‪.‬‬ ‫تجربه اقتصادی کش��ورهای دیگر در دهه های اخیر نشان‬ ‫داده است که هیچ راه حل میانبری وجود ندارد که بتواند این‬ ‫س��ه خطر را به سرعت از اقتصاد یک کش��ور دور کند‪ .‬تنها‬ ‫کاری که دولت ها م ی توانند در شرایط اقتصاد بحرانی دنبال‬ ‫کنند‪ ،‬تالش ب رای مهار سه جانبه این خطرهاست به گونه ای‬ ‫که هیچ یک از انها‪ ،‬فضای اقتصادی را به بن بس��ت یا بروز‬ ‫بحران های ش��دید اجتماعی و سیاسی نکشاند‪ .‬این درست‬ ‫است که افزایش شاخص ش��فافیت مالی‪ ،‬مقابله علمی با‬ ‫فساد و جذب سرمایه و تکنولو‍ژی خارجی م ی تواند به بهبود‬ ‫اقتصادهای خسته ای همچون اقتصاد ای ران کمک کند ولی‬ ‫نم ی توان انتظار معجزه هم داشت‪ .‬شاید به همین دلیل است‬ ‫که دولت یازدهم م ی کوشد همچون بندبازی ماهر‪ ،‬در میانه‬ ‫این مثلث حرکت کند تا از برخ��ورد با راس های نوک تیز ان‬ ‫در امان بماند‪.‬‬ ‫سرنوشت تلخ توسعه امرانه‬ ‫مش��ابه ش��رایط اقتصادی کنونی یک ب��ار دیگر در‬ ‫س��ال های ‪ 73‬و ‪ 74‬در ای ران تکرار ش��ده ب��ود‪ .‬دولت وقت‬ ‫ ب ی توجه به توصی ه های اقتصاددانان‪ ،‬مسیر توسع ه ای امرانه‬ ‫را در پی��ش گرفته بود ک��ه خروجی ان‪ ،‬تنف��ر بخش هایی‬ ‫از جامعه از مفاهیم توس��عه اقتصادی‪ ،‬خصوص ی س��ازی و‬ ‫تعدیل اقتصادی بود‪ .‬این تنفر ان قدر عمیق شد که ‪10‬سال‬ ‫بعد‪ ،‬هاشمی رفس��نجانی به عنوان سیاس��تمدار مشهور‬ ‫ربع قرن پی��ش از ان را در مقابل سیاس��تمداری ماجراجو و‬ ‫کمتر شناخته شده به نام احمدی نژاد‪ ،‬مغلوب کرد‪ .‬شاید اگر‬ ‫اکبر هاش��می به جای انکه خاط رات کویری خود را مبنای‬ ‫تصمیم های مهم توسع ه ای کشور قرار دهد و اقتصاد کشور‬ ‫را قربانی سدسازی های ب ی مطالعه کند‪ ،‬به توصی ه های بانک‬ ‫جهانی عمل م ی کرد‪ ،‬تاریخ اقتصادی ای ران به گونه دیگری‬ ‫ورق م ی خورد‪.‬‬ ‫توصیه مهم هم به دولت وقت داشتند که گوش شنوایی ب رای‬ ‫انها در دولت وقت وجود نداشت‪ .‬دکتر شی رازی مشاور ارشد‬ ‫انرژی بانک جهانی که در ان هیات حضور داشت و تجربه‬ ‫تحول اقتصادی بسیاری از کشورهای منطقه و افریقا را که‬ ‫مشابه ای ران بودند دیده بود‪ ،‬این سه شرط را عامل موفقیت‬ ‫ازادسازی قیمت ها م ی دانس��ت‪ .‬تک رقمی بودن نرخ تورم‪،‬‬ ‫تک رقمی شدن درصد بیکاری و باال بودن محبوبیت سیاسی‬ ‫دولت‪ ،‬ش��رایطی بودند که او ب رای موفقیت افزایش قیمت‬ ‫بنزین و سایر حامل های انرژی ضروری م ی دانست‪ .‬اما دولت‬ ‫وقت که از یک سو س��ودای جهش اقتصادی ای ران را در سر‬ ‫م ی پروراند‪ ،‬از سوی دیگر تالش موفقی ت امیزی ب رای شنیدن‬ ‫حرف های خبرگان اقتصادی نداشت و از سوی دیگر در میان‬ ‫اقساط وام های خارجی محاصره شده بود‪ ،‬راه دیگری را رفت‬ ‫و سرنوشت دیگری را ب رای اقتصاد ای ران رقم زد‪.‬‬ ‫عبرت از دولت سازندگی‬ ‫واقعیت این اس��ت که حس��ن روحانی نیز موقعیت‬ ‫ممتازتری از هاشم ی رفس��نجانی ن��دارد‪ .‬او موفق به جذب‬ ‫درصد ارایی مش��ابه انتخاب هاش��می به ریاست جمهوری‬ ‫نشده است‪ .‬شاید این مساله به متنوع تر شدن فضای سیاسی‬ ‫کشور مربوط باشد نه شخصیت فردی روحانی با این تفاوت‬ ‫که در افکار عمومی روحانی نتیجه پیمان هاشمی‪ ،‬خاتمی و‬ ‫ناطق نوری پنداشته م ی شود‪ .‬وضع بیکاری و تورم نیز نزدیک‬ ‫به همان دوران است‪ .‬روحانی زمانی که کلیدهای یونولیتی‬ ‫تبلیغات انتخاباتی را در دست داشت و هنوز کلید ساختمان‬ ‫پاستور را به دست نیاورده بود‪ ،‬امارهای دولتی در خصوص‬ ‫نرخ بیکاری و تورم را امیخته با دروغ م ی دانست‪ .‬او البته در‬ ‫خصوص مهار تورم‪ ،‬موفقیتی نسبی داشته ولی کار اقتصاد‬ ‫ای ران با این گونه تحوالت نسبی که با نظریه نسبیت البرت‬ ‫انشتین هم پیوندی ناگسستنی دارد‪ ،‬به سامان نم ی شود‪ .‬در‬ ‫خصوص بیکاری اما دولت یازدهم هنوز نتوانس��ته تحولی‬ ‫بزرگ ب��ه ارمغان بیاورد‪ .‬ب��ا این اوصاف‪ ،‬ای��ا م ی توان قطار‬ ‫هدفمن��دی را از بی راهه پرداخت های نق��دی به ریل اصالح‬ ‫الگوی مصرف بازگرداند؟‬ ‫فرجام کودتای نافرجام‬ ‫‪ 27‬اذرماه ‪ 1389‬که فرمان اصالح نظام یارانه ها از سوی‬ ‫رئی س جمهور پیشین صادر شد‪ ،‬صد او سیما دفاعی جانانه از‬ ‫دولت و تصمیم اش به عمل اورد‪ .‬شایع شده بود که یکی از‬ ‫مدی ران صدا و سیما به یکی از مقامات نظام گفته بود که ما‬ ‫دولت را ب رای هدفمندی یارانه ها یاری م ی کنیم و م ی کوشیم‬ ‫تا با برگزاری میزگردهای تخصص��ی‪ ،‬به تصمیم های بهتر‬ ‫ب رای جزئیات ای��ن پروژه ملی کم��ک کنیم‪ .‬ام��ا او با این‬ ‫عتاب مواجه شده بود که بهتر اس��ت به جای تعاطی افکار‪،‬‬ ‫رئی�س دول�ت کنون�ی از اغ�از کار در‬ ‫س�اختمان پاس�تور‪ ،‬هر روز ب�ا نقدهای‬ ‫متعدد برخی مش�اوران اقتص�ادی خود‬ ‫مواجه ب�ود ک�ه ادام�ه پرداخت وس�یع‬ ‫یارانه های نقدی را ب�ه زیان اقتصاد ملی‬ ‫و دولت می دانستند‬ ‫به تبیین این تصمیم مهم اکتفا ش��ود‪ .‬روحانی که روزگاری‬ ‫رئیس ش��ورای نظارت بر صدا و س��یما بود ح��اال به گفته‬ ‫طرفداران دولت حتی با ان همراهی قاطع رس��انه ملی نیز‬ ‫مواجه نیس��ت؛ البته این یک فرصت است تا تصمیم های‬ ‫اش��تباه‪ ،‬با زیان هایی چند صد میلیون دالری اصالح شوند‪،‬‬ ‫نه انکه تا مرز ضرر چند ده میلی��ارد دالری پیش ب رانند‪ .‬ولی‬ ‫کمتر رس��انه ای مانند صدا و س��یما از این قدرت برخوردار‬ ‫اس��ت که به درمان بیماری مصرف گرایی در اقتصاد ای ران‬ ‫کمک کند‪.‬‬ ‫طبقه تن اسا‬ ‫طبقه تن اسا واژه ای خلق شده ب رای این مقاله نیست‬ ‫و متخصصان رشته های علوم اجتماعی با ان اشنا هستند‪.‬‬ ‫این نام ب رای اولین بار توس��ط تورش��تاین وبلن‪ ،‬اندیشمند‬ ‫نروژی مطرح شد‪ .‬طبقه تن اسا که اش��تباها به طبقه مرفه‬ ‫هم ترجمه م ی ش��ود‪ ،‬به طبقه ای گفته م ی شود که افراد ان‬ ‫فعالیتی غی ر مولد دارند‪ .‬وبلن گناه طبقه مرفه را مصرف همراه‬ ‫با اسراف م ی دانست و ب رای فهم بیشتر این حقیقت‪ ،‬واژه های‬ ‫مصرف متظاه رانه و فراغت متظاه رانه را به کار برد‪ .‬او مصرف‬ ‫متظاه رانه را به خرید هایی م ی گوید که مردم ب رای چش��م‬ ‫هم چشمی و نمایش انها به دوستان و اقوام انجام م ی دهند‪،‬‬ ‫در واقع خریدهایی که نبود انها اثری در ادامه حیات انسان‬ ‫نداشته باشد‪ .‬نیکسن و فری مصرف متظاه رانه را این چنین‬ ‫توصیف م ی کنند‪« :‬نمایش عمومی مایملک‪ ،‬شیوه زندگی‬ ‫و رفتار به گونه ای که وضعیت مرف��ه‪ ،‬متظاه رانه به دیگران‬ ‫فهمانده م ی ش��ود و این به قصد ب رانگیختن رشک دیگران‬ ‫انجام م ی ش��ود‪ ».‬انچه این جامع ه شناس��ان از ان س��خن‬ ‫م ی گویند را م ی توان به عینه در پروژه هایی همچون وام های‬ ‫اشتغال زودبازده‪ ،‬یارانه های نقدی و کفایت ان ب رای دریافت‬ ‫وام های نقدی مشاهده کرد‪ .‬رونق بازارهایی مانند دکوراسیون‪،‬‬ ‫پوشاک و جواه رات به رغم رکود شدید اقتصادی‪ ،‬گواه خوبی‬ ‫است از فربهی طبقه تن اسا در ای ران‪ ،‬طبقه ای که البته هنوز‬ ‫بخشی از ان به امنیت غذایی هم دست نیافته اند ولی ترجیح‬ ‫م ی دهند تا پول نقد را بگیرند و در انچه خود صالح م ی داند‬ ‫مصرف کنند تا دولت به خرج اموزش و بهداشت برساند‪.‬‬ ‫بی اعتمادی به دولت؟‬ ‫بدبینی امری همگانی در اقتصاد ای ران است‪ .‬م ی توان‬ ‫مطبوعات را که سرش��ار از اخبار اختالس و فس��اد هستند‪،‬‬ ‫عامل رسیدن به این وضعیت دانست‪ .‬اما واقعیت این است‬ ‫که جناح های مختلف سیاسی‪ ،‬اگر نگوییم به فساد اقتصادی‬ ‫پیوند خورده و ب��رای مخارج انتخاباتی و س��ازمانی خود به‬ ‫ان محتاجند‪ ،‬دس��ت کم برنامه ای علمی ب رای خشکاندن‬ ‫چشمه های رانت هم ارائه نکرده اند‪ .‬حاال وقتی دولتی بگوید‬ ‫که م ی خواهد یارانه های نقدی را کم کند تا بهداشت‪ ،‬اموزش‬ ‫و حمل و نقل عمومی را توسعه دهد‪ ،‬البته انتظار انکه این‬ ‫جمالت معجزه کند و همه را به همراهی با دولت تشویق و‬ ‫ ترغیب کند‪ ،‬کمی دور از واقعیت است‪ .‬وقتی که در فاصله‬ ‫س��ال های ‪ 89‬تا ‪ 92‬بنزین و گازوییل گران شد ولی مترو و‬ ‫اتوبوس‪ ،‬جه��ش نیافتند‪ ،‬افکار عمومی ش��جاعت اعتماد‬ ‫مجدد به وعده های دولت را ندارد‪ .‬ه ر چند اگر گروهی حاکم‬ ‫نهاد ریاست جمهوری باشند که از نظر جناحی‪ ،‬نقطه مقابل‬ ‫پیشینیان خود باشند‪ ،‬مار گزیده نه فقط از مار که از ریسمان‬ ‫سیاه و سفید هم م ی ترسد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫در س��ال های نخس��ت پس از پایان جنگ تحمیلی‪،‬‬ ‫گروهی از کارشناس��ان بانک جهانی ب رای مشاوره به دولت‬ ‫وقت به ای ران امدند‪ .‬انها بر این باور بودند که تعدیل قیمت ها‬ ‫و ازادسازی ان به ویژه در بخش حامل های انرژی‪ ،‬ضرورتی‬ ‫اجتناب ناپذیر ب رای اقتصاد ای ران است؛ اما در عین حال سه‬ ‫گفتوگومثلثبا‬ ‫ایرجندیمی‬ ‫دولت یازدهم م ی کوشد تورم‬ ‫بخش بهداشت و درمان را‬ ‫از‪49‬درصد به زیر‪ 20‬برساند‬ ‫اقتصاد‬ ‫بی اعتنایی به نصیحت بانک جهانی‬ ‫دیواراعتمادکمیمتزلزل‬ ‫شده است‬ ‫شیفتیارانه هابه‬ ‫بخشبهداشت‬ ‫‪61‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫دیوار اعتماد‬ ‫مردم به دولت کمی‬ ‫متزلزل شده است‬ ‫گفت وگوی مثلث با ایرج ندیمی‬ ‫سارا ترابی‬ ‫خبرنگار‬ ‫موضوع لزوم افزایش قیم ت ها با شیب مالیم‬ ‫موضوعی بود که به کرات از س�وی کارشناس�ان‬ ‫و نماین�دگان مجلس در زمان اج�رای مرحله اول‬ ‫قانون به دولت دهم گوشزد شد؛ اما انچه دیدیم‪،‬‬ ‫ل ترن برقی بود‪ ،‬انواع‬ ‫افتادن قطار قیم ت ها روی ری ‬ ‫کاال و خدمات یکی پس از دیگری افزایش قیمت‬ ‫پیدا کردند و این موض�وع به هیچ ترتیب متوقف‬ ‫نشد‪ .‬حال چگونه م ی توان از عدم بروز مجدد ان‬ ‫در مرحله دوم مطمئن بود؟ مساله دیگری که این‬ ‫روزها از سوی مردم و برخی کارشناسان مورد توجه‬ ‫قرار گرفته اس�ت به خوداظهاری و راست ی ازمایی‬ ‫مرب�وط م ی ش�ود‪ .‬با یک حس�اب سرانگش�تی‬ ‫م ی ت�وان به این نکته رس�ید که نم ی ت�وان تنها‬ ‫باتوجه به اطالعات ارائه شده افراد را حذف یا قبول‬ ‫کرد‪ .‬از طرفی برخی مش�اغل ب ه گونه ای هستند‬ ‫که در انها گردش مالی بس�یاری اتفاق م ی افتد و‬ ‫این دلیل بر وضعیت مناس�ب معیشت فرد مورد‬ ‫نظر نخواهد بود‪ ،‬بدین ترتیب حساب بانکی هم‬ ‫نم ی تواند معیار قابل قبولی باشد‪.‬‬ ‫در حقیق��ت این برنامه ه��ا با وضعی��ت اجتماعی‬ ‫و فرهنگی کش��ور مطابق��ت نم ی کند‪ .‬متاس��فانه مرحله‬ ‫نخس��ت قانون هدفمندی یارانه ها اس��ی ب های جدی بر‬ ‫پیکره اجتماعی جامعه وارد کرد‪ .‬از یک طرف ش��اهد بروز‬ ‫بحران در جوامع روستایی کشور هستیم چراکه اشتغال انها‬ ‫را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬البته این پدیده در مناطق شهری هم‬ ‫مشاهده شده است؛ کاهش عرضه نیروی کار از یک طرف‬ ‫و افزایش به��ای خدمات عموم��ی‪ .‬در حقیقت جنب ه های‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی قانون مغفول مانده اس��ت‪ .‬وضعیت‬ ‫اقتصادی به گونه ای است که سرپرس��تان خانواده به ناچار‬ ‫باید عالوه بر اینکه تمام وقت کار م ی کنند‪ ،‬ش��غل دوم نیز‬ ‫داشته باشند که اجرای مرحله اول قانون هدفمندی یارانه ها‬ ‫و ب ی توجهی به اثار اجتماعی ان باعث شد که فعالی ت های‬ ‫نیمه وقت افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫با وجود همه این مشکالت و وعده هایی که مسئوالن‬ ‫در مورد رفع نواقص قانون هدفمن��دی یارانه ها در فاز دوم‬ ‫داده بودند‪ ،‬تنها تغییری که تا کنون اعمال شده تالش ب رای‬ ‫کاهش حجم پول ی است که باید در قالب یارانه های نقدی‬ ‫به مردم داده ش��ود‪ .‬حال باید گفت که به اعتقاد تعدادی از‬ ‫نمایندگان مجلس از جمله عزت اهلل یوس��فیان مال نماینده‬ ‫مردم امل‪ ،‬باید ابتدا صورت مساله را ب رای مردم بیان کنیم‬ ‫یعنی برای مثال بگوییم حامل های ان��رژی به این میزان‬ ‫افزایش قیمت پیدا م ی کند و به تب��ع ان قیمت های دیگر‬ ‫نیز اینگونه خواهد شد و بعد از ان اعالم کنیم که هر کس‬ ‫م ی خواهد یارانه دریافت کند و هر کس که بضاعت کافی‬ ‫دارد انصراف دهد؛ زمانی که هنوز وضعیت اقتصادی مردم‬ ‫مشخص نیست چرا مردم را به انجام کاری تشویق م ی کنیم‬ ‫که شاید همین حرکت در اینده باعث افزایش ب ی اعتمادی‬ ‫امروز اجرای قانون هدفمندی یارانه ها به ی�ک ماجرای مبهم و پیچیده تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬حرف و حدیث های بسیاری در رابطه با این موضوع از سوی اقشار مختلف‬ ‫جامعه مطرح م ی شود‪ .‬تنها نکته ای که وجود دارد لزوم اجرای ان است که همه بر ان‬ ‫تاکید دارند‪ .‬زمانی که مرحله اول این قانون از سوی دولت دهم به اجرا درامد‪ ،‬نواقص‬ ‫ان مشخص شد و مسئوالن به این نتیجه رس�یدند که باید برای اجرای مرحله دوم‬ ‫قانون پس از اسی ب شناس�ی دقیق و رفع ابهامات و ارائه راه ح ل های منطقی اقدام‬ ‫کنیم‪ .‬هرچند مجددا مانند گذشته دیدیم که همه چیز در حد حرف و سخن باقی ماند‬ ‫و نشد انچه که باید م ی شد‪.‬پس از اینکه حسن روحانی کلید پاستور را در کنار کلید‬ ‫قفل های اقتصادی کشور در دست گرفت‪ ،‬گمانه زن ی ها و پیشنهادات مختلف در مورد‬ ‫اجرای مرحله دوم اغاز ش�د‪ .‬در این زمینه هر کس از ظن خود ب�ه یاری دولت جدید‬ ‫ش�تافت‪ .‬ب ا این وجود از انجایی که اجرای مرحله نخست این قانون ان طور که باید‬ ‫موفقی ت امیز نبود و پیامدهای ناخوش�ایندی را برای اقتصاد کشور ب ه دنبال داشت‪،‬‬ ‫همگان به این باور رس�یدند که مرحله دوم باید زمانی عملیاتی ش�ود که نواقص و‬ ‫کاست ی های گذشته را شناخته و انها را جبران کنیم‪ .‬متاسفانه با وجود اینکه کارهای‬ ‫اولیه برای اجرای مرحله دوم این قانون درحال پیگیری است‪ ،‬همچنان نگران ی های‬ ‫گذش�ته پابرجاس�ت و مردم نم ی دانند که ایا در این مرحله نیز با افزایش قیم ت ها‬ ‫شهروندان نسبت به دولت شود؟‬ ‫از جنبه دیگر‪ ،‬این سوال پیش م ی اید که چگونه و‬ ‫با چه تضمینی قرار است پول هایی که از این پس‬ ‫به حس�اب مردم ریخته نم ی شود‪ ،‬صرف ارتقای‬ ‫سطح اموزش و بهداشت مردم شود؟‬ ‫به دلیل وجود ذخای��ر نفتی و گازی کش��ور‪ ،‬ای ران‬ ‫جزو کشورهای ثروتمند جهان ش��ناخته م ی شود و در همه‬ ‫اعصار به غیر از زمان هایی ک��ه بهای جهانی نفت کاهش‬ ‫یافت‪ ،‬درامد ای ران از وضعیت مناسبی برخوردار بوده است‬ ‫و از همه جالب تر اینکه دولت نهم و دهم بیشترین درامدها‬ ‫را از فروش نفت به دست اورد ولی از همه دوره ها وضعیت‬ ‫بدتری در هم��ه بخش ها از جمله اموزش��ی‪ ،‬بهداش��تی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی به وجود اورد‪.‬‬ ‫حال م��ردم چگونه م ی توانند اعتماد ک��رده و به بهتر‬ ‫شدن وضعیت بیمارستان ها‪ ،‬بیمه ها‪ ،‬مدارس و دانشگاه ها‬ ‫امید داشته باشند؟ در همه زمان ها سرمایه کافی ب رای بهتر‬ ‫شدن شرایط وجود داش��ته‪ ،‬حال چرا قرار است با ‪ 45‬هزار و‬ ‫‪ 500‬تومان هایی که سهم مردم از هدفمندی یارانه ها بوده به‬ ‫این مسائل رسیدگی کنند؟ البته این را باید گفت که از همان‬ ‫ابتدا پرداخت نقدی به مردم و رشد نقدینگی در سطح جامعه‬ ‫روب ه رو م ی ش�وند یا نه؟ ایا دوباره سهم بخش صنعت فدای س�هم سایر بخش ها‬ ‫خواهد شد یا نه؟ ایا مجددا بهره وری تنها در حد یک ادعای خام باقی م ی ماند یا نه؟‬ ‫البته اینکه دولت یازده�م از ابتدا‪ ،‬کار خ�ود را با منطق اغاز ک�رده و از اقدامات‬ ‫ناگهانی و اتخاذ تصمیمات یک شبه دوری م ی کند‪ ،‬خود تا حدی امیدوارکننده است‪،‬‬ ‫هرچند این مساله باعث نم ی شود که ابهامات موجود برطرف شود‪.‬‬ ‫ایرج ندیمی‪ ،‬عضو هیات رئیسه کمیس�یون تلفیق بودجه در گفت وگو با مجله‬ ‫مثلث تاکید کرد جدای از اینکه دول�ت یازدهم با اغاز طرح ثب ت ن�ام دوباره از افراد و‬ ‫تش�ویق های بس�یار برای انصراف داوطلبانه انها از دریافت یارانه های نقدی‪ ،‬تنها‬ ‫ب ه دنبال کاهش پولی است که باید از سوی دولت به مردم پرداخت شود و هی چ گونه‬ ‫مطالع ه ای روی ان نشده‪ ،‬پذیرفتن این مسئولیت از سوی دولت برای اجرای مرحله‬ ‫دوم کار بزرگ و ستودن ی است‪».‬‬ ‫بس�یاری بر این باورند که اگر دولت ب ه دنبال انجام دادن کارهای بزرگ اس�ت‬ ‫م ی توانس�ت قبل از پذیرفتن این مس�ئولیت خطیر که تبعات چندی در پ ی خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬ابتدا مرحله اول را اسی ب شناسی کند تا ملت از یک سوراخ دوبار گزیده نشوند‪.‬‬ ‫هیچ کس نم ی تواند کمبودهای گذشته را در مورد اجرای قانون هدفمندی یارانه ها که‬ ‫به عنوان جراحی بزرگ اقتصاد ایران نامیده شد‪ ،‬انکار کند‪.‬‬ ‫کار اشتباهی بود و باید همان پول از سوی دولت ب رای بهتر‬ ‫شدن سطح رفاه هر یک از شهروندان سرمایه گذاری م ی شد‬ ‫اما باید اقرار کرد که دیوار اعتمادها کمی متزلزل شده است و‬ ‫امروز با این ادعای دولت همه نگاه ها تی زبینانه منتظر نتیجه‬ ‫اقدامات دولت در قالب فاز دوم هدفمندی یارانه هاست‪.‬‬ ‫ق�رار ب�ود قب�ل از اج�رای مرحل�ه دوم قان�ون‬ ‫هدفمندی یارانه ها‪ ،‬مرحله اول ان اسی ب شناسی‬ ‫ش�ود و پس از رفع مش�کالت‪ ،‬عملیاتی شدن‬ ‫مرحله دوم در دستورکار قرار داده شود‪ .‬متاسفانه‬ ‫این اتفاق نیفتاد و بدون مطالعات کارشناس�ی‪،‬‬ ‫مرحل�ه دوم در حال اجرایی ش�دن اس�ت‪ .‬این‬ ‫موضوع را چگونه ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫اجرای قانون هدفمندی یارانه ها چند ویژگی دارد‪.‬‬ ‫مهم ترین ان تداوم است که دولت با رویکرد مردم داری خود‬ ‫قبول کرد این مسئولیت را برعهده بگیرد و هزینه های ان را‬ ‫بپردازد‪ .‬این یک کار بزرگ بود که دولت اعتدالگرای تدبیر و‬ ‫امید در پیش گرفت‪ ،‬بناب راین بسیار ارزشمند است‪.‬‬ ‫با این حس��اب باید از دول��ت حمایت کنی��م چراکه‬ ‫ریس��ک کرد و به ارتقای سطح س�لامت و زیرساخت های‬ ‫بهداشتی توجه ویژه ای دارد‪.‬‬ ‫در مورد اجرای قان��ون این نکته را بای��د گفت که در‬ ‫س��ال ‪ 1392‬این قانون به دلیل مشکالتی که وجود داشت‬ ‫عملیاتی نشد هرچند که باید طبق قانون این اتفاق رخ دهد‪.‬‬ ‫در مجموع وظیفه دولت اجرای این مهم اس��ت و ب ر اساس‬ ‫بندهای این مصوبه باید جداس��ازی افراد نیازمند از دیگران‬ ‫صورت گی��رد و یارانه های نقدی در اختیار افراد مس��تحق‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫به اعتقاد ش�ما بهتر نبود که دولت متناس�ب با‬ ‫روحیه مردم داری خود برای بهبود شرایط و دفاع‬ ‫از حقوق همه افراد چه نیازمند و چه ب ی نیاز‪ ،‬قبل‬ ‫از اغاز اجرای مرحله دوم قانون‪ ،‬موانع و نواقص‬ ‫فاز اول را شناس�ایی و برطرف م ی کرد پس از ان‬ ‫مرحله دوم را کلید م ی زد؟‬ ‫در مورد اج��رای ف��از دوم قانون هن��وز همه چیز‬ ‫مشخص نیست‪ .‬شاید قبل از اجرا این مطالعات انجام شود‪.‬‬ ‫اینکه ثب ت نام را از خانواده های متقاضی نیازمند شروع کرده‬ ‫این به معنای اغاز اجرای مرحله دوم نیست‪ .‬فعال قرار است‬ ‫نام نویس ی ها صورت گرفته و هر کس که به این می زان پول‬ ‫نیازی ندارد به طور داوطلبانه کنار برود‪.‬‬ ‫اینک�ه گفت�ه م ی ش�ود م�دت زم�ان ثب ت ن�ام‬ ‫متقاضیان تمدید نم ی ش�ود چراکه قرار اس�ت‬ ‫از اردیبهش�ت ماه ب ر اس�اس نام نویسی جدید‪،‬‬ ‫یارانه های نقدی را بپردازیم به معنای اغاز مرحله‬ ‫دوم نیست؟‬ ‫در مورد فاز دوم‪ ،‬اجرا و اهداف ان همه چیز روشن‬ ‫و مشخص اس��ت‪ .‬در قانون هم تعریف روشنی درباره همه‬ ‫این موارد وجود دارد‪.‬‬ ‫طبق قانون بودجه در سال جدید چه مبلغی برای‬ ‫پرداخت های نقدی درنظر گرفته شده است؟‬ ‫ضمانت وجود دارد‪ .‬عددها در قانون بودجه ‪ 93‬امده‬ ‫و بندهای ان به طور کامل تعریف شده است‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫جای هیچ گونه نگرانی نیست‪.‬‬ ‫دولت یازدهم م ی کوشد تورم بخش بهداشت و درمان را از‪49‬درصد به زیر‪ 20‬برساند‬ ‫پیمان پژوهنده‬ ‫کارشناس اقتصادی‬ ‫‪3‬‬ ‫مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی در بررسی‬ ‫وضعیت شاخ ص های کالن اقتصادی ای ران در مورد وضعیت‬ ‫تولید م ی نویسد‪« :‬تولید نیز از دو جنبه قابل بررسی است که‬ ‫عبارتند از کمیت و کیفیت‪ .‬رشد نوسانی و بعضا منفی تولید‬ ‫حقیقی گویای ان است که کمیت تولید وضعیت مناسبی‬ ‫نداشته و در میان رشد پایین و محدود گرفتار شده است‪ .‬در‬ ‫مقوله کیفیت هم روش تولید انب��وه و انقالب بهره وری در‬ ‫ای ران رخ نداده و بخش س��نتی تولید ای ران مبتنی بر دانش‬ ‫نیست و بخش مدرن تولید نیز به واردات کاالهای واسطه ای‬ ‫و سرمایه ای وابسته است و کارایی و بهره وری الزم را ندارد‪.‬‬ ‫بدین معنا که اس��تفاده از صرفه های مقی��اس در بنگاه ها‬ ‫صورت نگرفته است‪ .‬گسترش بخش خدمات نیز متناسب‬ ‫با درجه توسع ه یافتگی اقتصادی نبوده و بسیار شدیدتر رشد‬ ‫کرده است‪ .‬بناب راین به طور کلی قسمتی از خدمات و بخش‬ ‫نامولد نه تنها مشوق و مکمل تولید نیستند‪ ،‬بلکه با ترویج‬ ‫بازده ی های باال در اقتصاد هزینه فرصت سرمایه گذاری در‬ ‫بخش تولید را باال برده اند‪ .‬تجربه کشورهایی که در بحران‬ ‫اقتصادی اخیر گرفتار شده اند هم حاکی از ان است که سهم‬ ‫نسبی خدمات در انها روندی رو به افزایش داشته است‪».‬‬ ‫مقدم��ات اج��رای ف��از دوم هدفمن��دی یارانه ها در‬ ‫اردیبهش��ت ماه س��ال جاری در حالی مهیا شده است که با‬ ‫پرداخت سی و هشتمین مرحله از یارانه نقدی‪ ،‬عمال پرونده‬ ‫فاز اول این طرح با پرداخت یک میلیون و ‪ 845‬هزار تومان به‬ ‫هر ای رانی و با مجموع یارانه پرداختی ‪ 133‬هزار و ‪ 500‬میلیارد‬ ‫تومان به مردم توس��ط دولت های دهم و یازدهم بسته شد‪.‬‬ ‫هرچند جراحی اقتصادی دولت دهم با هدف رهایی اقتصاد‬ ‫ای ران از فضای رانتی حاکم و ایجاد سازوکارهای رقابت سالم‬ ‫در بازار ط راحی ش��ده بود‪ ،‬لکن ع��دم بهره گیری صحیح از‬ ‫بررس ی ها و تحلی ل های اقتصادی کارشناسی در زمان تدوین‬ ‫این طرح و اجرای ناقص و بعضا نادرست قسمت هایی از ان‬ ‫موجب وارد امدن صدمات جدی به بدن��ه اقتصاد و صنعت‬ ‫کشور شد‪.‬در ش��رایطی که با افزایش درامد های نفتی طی‬ ‫س��ال های ‪ 84‬تا ‪ 90‬و عبور س��رانه واردات به کشور از مرز‬ ‫ ب ی سابقه ‪ 720‬دالر‪ ،‬بسیاری از تولیدکنندگان و کارخانه داران‬ ‫به جای تولید محصول خود در کشور با واردات مشابه ان از‬ ‫چین تنها اقدام به بسته بندی کاال در ای ران م ی کردند‪ ،‬افزایش‬ ‫ناگهانی قیمت حامل های انرژی و عدم اجرای تعهدات دولت‬ ‫در قبال صنایع‪ ،‬عمال تیر خالص را بر پیکر نحیف و ب ی رمق‬ ‫صنعت ای ران وارد اورد که در نتیجه ان قس��مت عمده ای از‬ ‫بخش تولید کشور از وضعیت س��وددهی خارج و به حالت‬ ‫نیمه تعطیل درامد‪.‬‬ ‫با احتساب متضرر شدن هشت دهک درامدی پایین‬ ‫جامعه شهری و س��ه دهک درامدی باالی جامعه روستایی‬ ‫از اجرای فاز اول طرح هدفمن��دی یارانه ها‪ ،‬در عمل تنها ‪35‬‬ ‫درصد جمعیت کشور از اجرای ان منتفع و بقیه افراد (در حدود‬ ‫‪ 65‬درصد) اس��یب دیدند‪ .‬همچنین در پی اجرای این طرح‬ ‫سطح پ س انداز در خانوارهای ای رانی به صفر و گاهی کمتر از‬ ‫صفر (روی اوردن به استفاده از پ س اندازهای سالیان گذشته)‬ ‫کاهش یافت و تورم در بخش بهداشت و درمان از ‪ 28‬درصد‬ ‫در س��ال ‪ 89‬به بیش از ‪ 49‬درصد در پایان سال ‪ 92‬افزایش‬ ‫پیدا کرد‪ .‬این در حال ی اس��ت که هم اکنون به طور میانگین‬ ‫بیش از ‪ 70‬درصد از هزینه های درمانی را مردم از جیب خود‬ ‫پرداخت م ی کنند و بهداشت و درمان در میان سایر هزینه های‬ ‫خانوار درصد قابل توجهی را به خود اختصاص داده است‪ .‬اما‬ ‫هدفگیری دولت یازدهم در اجرای فاز دوم از طرح هدفمندی‬ ‫یارانه ها به چه سمت و سویی است و چه شرایطی بر اجرای‬ ‫ان مترتب است؟ شاید همه شما این بیت از شاعر بلندنظر‬ ‫کشورمان‪ ،‬سعدی شی رازی را شنیده باشید که م ی فرماید‪:‬‬ ‫بر احوال ان مرد باید گریست‬ ‫که دخلش بود نوزده‪ ،‬خرج بیست!‬ ‫اوضاع و اح��وال دولت تدبیر و امید نیز در نخس��تین‬ ‫سال از شروع فعالیتش و با احتساب می راث نه چندان مقبول‬ ‫دولت سابق مصداق عینی همین شعر است‪ .‬طی سه سال و‬ ‫اندی پرداخت یارانه نقدی به مردم‪ ،‬تحقق نیافتن درامدهای‬ ‫موردنظر از محل هدفمن��دی یارانه ها و افزایش هزینه های‬ ‫دولت سبب ش��د که در این برهه زمانی جیب دولت بیش‬ ‫از پیش خالی ش��ده و دیگر پولی ب رای تقسیم بین مردم در‬ ‫بساط نداشته باشد‪ .‬مطلبی که نهایتا دولت یازدهم را مجبور‬ ‫به تجدیدنظر در روش های اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها‬ ‫و فرهنگ س��ازی در جهت القای نگرشی جدید کرد‪ .‬در این‬ ‫نگرش جدید تخصیص یارانه به صورت عمومی و به همه‬ ‫اقش��ار جامعه امری مذموم‪ ،‬مضر و تور مزا برشمرده شده که‬ ‫استمرار در پرداخت ان سبب وارد امدن اسی ب های جدی به‬ ‫جریان اقتصادی کشور و معیشت افراد جامعه م ی گردد‪ .‬با این‬ ‫رویکرد فقط خانواده های ضعیف و نیازمند مشمول دریافت‬ ‫یارانه نقدی گردیده و دهک های ب��االی درامدی از دریافت‬ ‫یارانه کنار گذاشته م ی شوند‪.‬‬ ‫همچنین قانون بودجه به دولت اج��ازه م ی دهد تا در‬ ‫اجرای فاز دوم ط��رح هدفمندی یارانه ها تا س��قف ‪ 20‬هزار‬ ‫میلیارد تومان از محل افزایش قیمت حامل های انرژی درامد‬ ‫کسب کند‪ .‬به این ترتیب امید م ی رود با کاهش هزینه های‬ ‫پرداختی دولت از قبل کاهش می��زان یارانه نقدی پرداختی‬ ‫و افزایش درامدهایش از طری��ق افزایش قیمت حامل های‬ ‫انرژی‪ ،‬اوضاع نابسامان اقتصادی دولت تا حدودی التیام یابد‪.‬‬ ‫ب ر اساس همین پی ش بین ی ها‪ ،‬صندوق بی ن المللی پول در‬ ‫گزارش اخیر خود دستیابی ای ران به رشد اقتصادی بین یک‬ ‫تا دو درصد در سال ‪ 2014‬میالدی را با وجود اجرای مرحله دوم‬ ‫از ط��رح هدفمندی یارانه ها رقم ی دس��ت یافتنی و محتمل‬ ‫برشمرده است‪ .‬این گزارش با بیان اینکه رشد اقتصادی ای ران‬ ‫از منفی ‪5/8‬درصد در سال گذش��ته میالدی به منفی ‪1/7‬‬ ‫درصد در پایان سال رسیده است‪ ،‬از بروز نشانه های ثبات در‬ ‫اقتصاد ای ران خبر م ی دهد‪ .‬مطلبی که پیش از این نیز « علی‬ ‫طی ب نیا » وزیر امور اقتصادی و دارایی به ان اشاره کرده و از‬ ‫بهبود نرخ رشد اقتصادی کشور از حدود منفی شش درصد‬ ‫در سال گذشته خورشیدی نزدیک به صفر در پایان سال ‪92‬‬ ‫خبر داده بود‪ .‬همچنین در گزارش صندوق بی ن المللی پول‬ ‫از کاهش تورم ‪ 12‬ماهه به ‪ 29‬درصد و رشد ذخایر ارزی بانک‬ ‫مرکزی به حدود ‪ 105‬میلیارد دالر در س��ال گذشته میالدی‬ ‫تحت عنوان نشانه های مثبت رشد در اقتصاد ای ران یاد شده‬ ‫است‪ .‬البته پی ش بین ی ها حاکی از ان است که با اجرای مرحله‬ ‫دوم قانون هدفمندی یارانه ه��ا و افزایش قیمت حامل های‬ ‫انرژی‪ ،‬قیمت ه��ای مرتبط ب��ا بخش صنعت ت��ا حدودی‬ ‫افزایش م ی یابد که می زان ان بسته به می زان انرژی بر بودن‬ ‫هر صنعت در کمترین حالت حداقل دو درصد و در باالترین‬ ‫حالت حداکثر ‪ 25‬درصد قیمت تولیدی محصوالت خواهد‬ ‫بود‪ .‬بر این اساس موسسه اکونومیست میانگین نرخ تورم‬ ‫ای ران در س��ال ‪ 2014‬میالدی را ‪ 28‬درص��د پی ش بینی کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫چه تضمینی وجود دارد که با انصراف این افراد‪،‬‬ ‫پول باق ی مانده صرف زیرس�اخت های سالمت و‬ ‫بهداشت مردم م ی شود؟‬ ‫شیفت یارانه ها به بخش بهداشت‬ ‫اقتصاد‬ ‫کل درامد ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در‬ ‫بودجه ‪ 93‬نزدیک به ‪ 59‬هزار میلیارد تومان ب راورد شده است‪ .‬در‬ ‫سال‪ 1392‬نزدیک به‪ 28‬هزار میلیارد تومان از این محل کسب‬ ‫درامد کردیم که مجبور شدیم بالغ بر ‪ 11‬هزار میلیارد تومان از‬ ‫محل غیریارانه ای ب رای این منظور اختصاص دهیم یعنی ‪39‬‬ ‫هزار میلیارد تومان مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪63‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اعتماد مردم به دولت‪ ،‬کلید اصلی است‬ ‫جامع ه شناسی هدفمندی یارانه ها از دیدگاه امان اهلل ق رایی مقدم‬ ‫‪4‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها یک طرح ملی اس�ت که کل اقتصاد را تحت تاثیر قرار خواهد داد‪ .‬در حالی که دولت اصرار‬ ‫زیادی بر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها دارد سوال این است که از نظر جامع ه شناسی پی ش شرط های اجرای این‬ ‫طرح بزرگ اماده است؟ ایا تجربه تلخ فاز اول منجر به شکست فاز دوم هدفمندی یارانه ها نم ی شود؟ در همین راستا‬ ‫با امان اهلل قرای ی مقدم‪ ،‬جامع ه شناس و استاد دانشگاه به گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫سید فراز جبلی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها مانند هر طرح بزرگ ملی‬ ‫نیاز به ایج�اد زیرس�اخت های اجتماع�ی برای‬ ‫اجرای صحیح دارد‪ .‬در واقع اگر یک طرح در ابعاد‬ ‫ملی بدون ایجاد زیرساخت های جامع ه شناختی‬ ‫عملیاتی ش�ود مطمئنا تبعات زیادی در جامعه‬ ‫ایجاد خواهد ک�رد‪ .‬ایا برای ف�از دوم هدفمندی‬ ‫یارانه ه�ا این زیرس�اخت اجتماعی ایجاد ش�ده‬ ‫است؟‬ ‫در خصوص فاز دوم هدفمندی یارانه ها با اطمینان‬ ‫م ی توان گفت که چنین زیرس��اختی ایجاد نشده و در واقع‬ ‫در حالی که دولت ش��روع فاز دوم را عمال اغاز کرده اس��ت‬ ‫ش��روط الزم این طرح از دیدگاه جامع ه شناسی هنوز ایجاد‬ ‫نشده است‪ .‬در واقع بین اماده سازی زیرساخت ها‪ ،‬اقتصاد و‬ ‫فرهنگ یک رابطه مستقیم وجود دارد‪.‬‬ ‫زیرس��اخت هایی که ش��ما مط��رح م ی کنی��د بدون‬ ‫بنیان های اقتصادی امکان پذیر نیس��ت به این معنی که‬ ‫اگر این طرح از نظر اقتصادی با مش��کالتی روبه رو ش��ود‬ ‫مطمئنا از نظر جامع ه شناسی نیز این طرح با مشکل روبه رو‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ش��رایطی که ما در حال حاضر با ان روبه رو هستیم‬ ‫به این ش��کل اس��ت که دولت هزینه زیادی ب رای یارانه ها‬ ‫پرداخت کرده و عمال به قدری با کسری بودجه روبه روست‬ ‫که به روشی ب رای اینکه مردم از دریافت یارانه انصراف دهند‬ ‫متوسل م ی شود‪ .‬در چنین ش��رایطی دولت توان اقتصادی‬ ‫ایجاد پی ش شرط های هدفمندی یارانه ها را ندارد‪.‬‬ ‫این پدیده مستقیما روی وضعیت فکری و تکنیکی‬ ‫دولت تاثیر گذاش��ته اس��ت‪ .‬مورد دیگر از پی ش شرط های‬ ‫اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها از دیدگاه جامع ه شناس��ی‬ ‫ایجاد بستر فرهنگی مناس��ب است؛ موضوعی که به هیچ‬ ‫وجه امادگی ان ایجاد نشده است‪.‬‬ ‫تجربه ف�از اول هدفمندی یارانه ه�ا چه تاثیری‬ ‫روی وضعیت جامعه از نظر انتظارات تورمی دارد؟‬ ‫در فاز اول تجربه تلخی که ایجاد ش��د تصوراتی‬ ‫غلط را ایجاد کرد که اثر این تصورات کماکان در میان مردم‬ ‫دیده م ی شود‪ .‬در ان دوره اجرای فاز اول هدفمندی مترادف‬ ‫شد با دریافت یارانه‪ ،‬افزایش قیمت ها در بخش های مختلف‬ ‫و فشارهای تورم ی بر مردم‪ .‬جامعه در واقع یک ازمایشگاه‬ ‫است و هر تجربه ای که در ازمایشگاه ثبت م ی شود طبیعتا‬ ‫در شرایط یکسان تکرار م ی شود‪.‬‬ ‫مردم ف��از اول را تجربه کرده اند پ��س طبیعتا منتظر‬ ‫تکرار همین تجربه هس��تند‪ .‬در ان زمان دولت وقت اعالم‬ ‫کرد که بس��یاری از کااله��ا در بلند مدت ارزان م ی ش��ود و‬ ‫تورم مقطعی اس��ت اما تجربه مردم نشان داد که این اتفاق‬ ‫نیفتاد‪ .‬م��ردم پولی به عن��وان یارانه نق��دی دریافت کردند‬ ‫اما عمال دیدند که این پول به هیچ وجه تناس��بی حتی با‬ ‫افزایش قیمت برخی حامل های ان��رژی مثل برق و بنزین‬ ‫ندارد‪ .‬طبیعی است که در چنین شرایطی اولین چیزی که‬ ‫مردم در انتظار ان هس��تند افزایش قیمت ها و فشار بیشتر‬ ‫بر انهاست‪.‬‬ ‫ایا ای�ن انتظارات ممکن اس�ت منج�ر به وقوع‬ ‫پدیده مورد انتظار شود؟‬ ‫دقیق��ا همینطور اس��ت‪ .‬به چنی��ن پدیده هایی‬ ‫تش��دید کننده م ی گویند‪ .‬ب ر خالف ضرب المثل های ای رانی‬ ‫از نظر اقتصادی و جامع ه شناسی یک ذهنیت غلط گاهی‬ ‫م ی تواند منجر به رخ دادن درست همان ذهنیت شود‪.‬‬ ‫مثال تصور کلی بر این است که زمین در یک منطقه‬ ‫گران م ی شود در حالی که عاملی ب رای این گران شدن وجود‬ ‫ندارد‪ .‬همین تصور باعث م ی شود که مردم ب رای خرید زمین‬ ‫به ان منطقه هجوم بیاورند و در عمل ش��اهد گران ش��دن‬ ‫زمین باشیم‪.‬‬ ‫در هدفمندی یارانه ها تصور بر این اس��ت که قیمت‬ ‫کاالها افزایش خواه��د یافت‪ ،‬پس مردم از یک س��و ب رای‬ ‫خرید کاال هجوم م ی اورند و از س��وی دیگر فروشندگان یا‬ ‫س��عی م ی کنند کاالها را انبار کنند تا در اثر افزایش قیمت‬ ‫زی��ان نکنند یا اص��وال قیم��ت کاال را افزای��ش م ی دهند‪.‬‬ ‫همین پدی��ده کافی اس��ت تا قیم��ت بس��یاری از کاالها‬ ‫افزایش یابد‪.‬‬ ‫مثال دیگری عرض م ی کن��م‪ .‬در اقتصاد م ی گوییم‬ ‫رابطه مس��تقیم بین حجم پ��ول و تورم اس��ت‪ .‬به عبارت‬ ‫علم ی تر حجم پول ضرب در س��رعت گردش پ��ول برابر‬ ‫با نرخ تورم ضرب در رش��د اقتصادی اس��ت که این معادله‬ ‫عمال ما را به اینجا م ی رس��اند که افزایش حجم پول منجر‬ ‫به تورم م ی شود‪.‬‬ ‫تنها راه حل این است که دولت به تمام‬ ‫حرف هایی که می زند تمام و کمال عمل‬ ‫کند‪ .‬اگر مردم ببینند وعده های دولت‬ ‫خصوصا وعده هایی که در زمان انتخابات‬ ‫بیان کرد اجرا می شود اعتماد عمومی‬ ‫باز می گردد اما برعکس این موضوع هم‬ ‫می تواند رخ دهد و اگر دولت خلف وعده‬ ‫کند مردم این انتظار را دارند که تمام‬ ‫صحبت های دولت اشتباه از اب در بیاید‬ ‫این پدی��ده را م ی توان با همین الگوی روانش��ناختی‬ ‫توضیح داد‪ .‬مردم پول بیشتری در اختیار دارند پس تالش‬ ‫بیش��تری برای خرید م ی کنن��د و همین موض��وع منجر‬ ‫ب��ه افزایش قیمت م ی ش��ود‪ .‬در این میان مس��ئوالن ادعا‬ ‫م ی کنند که هدفمندی منجر به افزایش نرخ تورم نم ی شود‪.‬‬ ‫ش��اید از دیدگاه اقتصادی حتی حرف انها درس��ت باشد و‬ ‫ب ر اساس محاس��بات انها نباید قیمت کاالها افزایش پیدا‬ ‫کند اما موضوع این است که مردم نسبت به حرف مسئوالن‬ ‫ب ی اعتماد هستند و شنیدن این صحبت ب رای انها نم ی تواند‬ ‫تضمینی ب رای گران نش��دن کاالها باشد‪ .‬طبیعی است که‬ ‫در چنین شرایطی وضعیت پدیده تشدید کننده رخ م ی دهد‬ ‫و قیمت ها حتی برخ�لاف منطق اقتص��ادی افزایش پیدا‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫با چنی�ن ش�رایطی عملا ب ه رغم تم�ام تالش‬ ‫دولت هدفمندی باز هم منجر به تورم م ی شود‪.‬‬ ‫راه�کاری برای برون رف�ت از این ش�رایط وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫تنها راه حل این اس��ت که دولت در بوته ازمایش‬ ‫قرار گیرد؛ به این معنی که دولت ب��ه تمام حرف هایی که‬ ‫م ی زند تمام و کمال عمل کند‪ .‬اگر مردم ببینند وعده های‬ ‫دولت خصوصا وعده هایی ک��ه دولت در زم��ان انتخابات‬ ‫بیان کرد اجرا م ی شود این باور باز م ی گردد اما برعکس این‬ ‫موضوع هم م ی تواند رخ ده��د و عمال اگر دولت خلف وعده‬ ‫کند مردم این انتظار را دارند که تم��ام صحب ت های دولت‬ ‫اشتباه از اب در بیاید‪.‬‬ ‫اینکه مردم حرف های مسئوالن دولتی را قبول کنند‬ ‫خود یک سرمایه اجتماعی اس��ت و همانطور که م ی دانید‬ ‫سرمایه های اجتماعی عمال پیوند دهنده سه سرمایه دیگر‬ ‫یعنی منابع طبیعی‪ ،‬سرمایه تکنولوژیکی و سرمایه انسانی‬ ‫است‪ .‬این حرف به این معنی است که اگر سرمایه اجتماعی‬ ‫از بین برود عمال سه س��رمایه دیگر کارایی خود را از دست‬ ‫م ی دهند‪ .‬این دقیقا پدیده ای است که در هدفمندی یارانه ها‬ ‫در حال رخ دادن است‪.‬‬ ‫اعتماد یک��ی از مهمتری��ن س��رمایه های اجتماعی‬ ‫محسوب م ی ش��ود که اصوال دو نوع دارد؛ اعتماد افقی که‬ ‫بین مردم با خودشان است و اعتماد عمودی که میان مردم و‬ ‫مسئوالن پدید م ی اید‪ .‬در حال حاضر ما در هر دو نوع اعتماد‬ ‫با چالش روبه رو هس��تیم‪ .‬اعتماد میان م��ردم یعنی همان‬ ‫اعتماد افقی به دالیلی که در حال حاضر مورد پرسش شما‬ ‫نیست کم شده است ولی در اعتماد عمودی که مستقیما‬ ‫در سرنوشت فاز دوم هدفمندی یارانه ها تاثیر دارد به دلیل‬ ‫ریشه های تاریخی و خلف وعده های پیاپی مسئوالن دچار‬ ‫مشکالتی هستیم‪.‬‬ ‫مردم ای��ران در طول ‪ 2500‬س��ال دیده اند که نظ رات‬ ‫انها در تصمیمات دولتی مورد استفاده قرار نم ی گیرد‪ .‬این‬ ‫موضوع طبیعتا منجر به از بین رفتن اعتماد ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫بارها این ضرب المثل را شنیده اید که پول چرک کف دست‬ ‫اس��ت‪ .‬این دیدگاه به این علت ایجاد شده که مردم نسبت‬ ‫به اینده ثروت خود احس��اس ب ی اطمینان��ی م ی کردند‪ .‬در‬ ‫چنین شرایطی تا چنین اعتمادی ایجاد نشود تمام تالش‬ ‫مسئوالن ب ی اثر است‪ .‬ب رای ایجاد این موضوع ایجاد فضای‬ ‫مشارکت ضروری است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫بخش سالمت در انتظار یک انقالب بزرگ‬ ‫کمبود امارهای قابل اتکا‪ ،‬اج رای فاز دوم هدفمندی یارانه ها را با دشواری مواجه کرده است‬ ‫سارا ترابی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫ثب ت نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی در فاز دوم‬ ‫هدفمندی یارانه ها در حالی از بامداد چهارشنبه ‪ ۲۰‬فروردین‬ ‫ماه در سایت رفاهی اغاز شد که ب راساس اطالعات رسیده در‬ ‫این مدت کمتر از ‪ 10‬درصد یارانه بگی��ران به طور داوطلبانه‬ ‫از دریافت یارانه انصراف داده اند ک��ه اگر همین روند تا پایان‬ ‫روز ‪ ۳۱‬فروردین ماه ادامه داش��ته باشد‪ ،‬م ی توان گفت از کل‬ ‫یارانه بگی ران که حدود ‪ 77/5‬میلیون نفر هستند‪ ،‬در مجموع‬ ‫حدود ‪ 15‬درصد انصرافی خواهیم داشت‪.‬‬ ‫البته باتوج��ه به این نکت��ه که انص��راف ‪ 15‬درصد از‬ ‫یارانه بگی ران رقم ‬ ‫ی بالغ بر ‪ 5700‬میلی��ارد تومان را در اختیار‬ ‫دولت قرار م ی دهد خود نکته امیدوارکننده ای خواهد بود‪ .‬این‬ ‫رقم در حدود بودجه ساالنه یک وزارتخانه است و م ی تواند به‬ ‫حل قسمتی از اهداف دولت کمک کند‪.‬‬ ‫طبق اطالعات موجود رئی س جمهور کشور قصد دارد که‬ ‫این می زان از درامد حاصل از انصراف یارانه بگی ران را به وزارت‬ ‫بهداش��ت اختصاص دهد که باتوجه به بودجه ‪ 3010‬میلیارد‬ ‫تومانی این وزارت خانه درسال ‪ 93‬باید منتظر انقالب بزرگی‬ ‫در بخش سالمت کشور باشیم‪ .‬طرح فراهم کردن زمینه ای به‬ ‫منظور انصراف داوطلبانه افراد از دریافت یارانه ها مخالفان و‬ ‫موافقان بسیاری داشت‪ .‬درحالی که دکتر اب راهیم رزاقی‪ ،‬استاد‬ ‫دانشگاه ته ران‪ ،‬اعتقاد دارد طرحی که دولت در این زمینه اجرا‬ ‫م ی کند بیش از حد انرژی ملی را تلف م ی کند و این مساله ای‬ ‫است که م ی شود به راحتی حل کرد‪.‬‬ ‫محمدعل��ی پورمخت��ار‪ ،‬رئیس کمیس��یون اصل ‪۹۰‬‬ ‫مجلس شورای اس�لامی در ب رنامه گفت وگوی روز پی رامون‬ ‫اهمیت انص��راف دهک های باالی جامع��ه از دریافت یارانه‬ ‫نقدی س��خن م ی گوید‪.‬وی بیان کرد‪« :‬طرحی که دولت در‬ ‫این زمینه اجرا م ی کند بر مبنای مقررات قانونی است که در‬ ‫تبصره ‪ ۲۱‬الیحه بودجه سال ‪ ۱۳۹۳‬به تصویب مجلس رسیده‬ ‫است‪ .‬ب ر اساس ان‪ ،‬افراد متقاضی دریافت یارانه در مهلت هایی‬ ‫که تعیین م ی شود باید ثب ت نام و اعالم نیاز کنند‪ ،‬بدین ترتیب‬ ‫این ثب ت نام مجدد مبتنی بر قانون است‪ .‬حاال تشویق دولت‬ ‫با همکاری رسانه ملی به انصراف از یارانه مشکلی در قانونی‬ ‫بودن یا غیرقانونی بودن به وجود نم ی اورد‪ ».‬البته باید تاکید‬ ‫کرد که دست پی دا کردن به اطالعات دقیق وضعیت اقتصادی‬ ‫افراد کار اسانی نیس��ت و خوداظهاری و راست ی ازمایی ان به‬ ‫راحتی صورت نم ی گیرد‪.‬‬ ‫اب راهیم رزاقی نیز در همین رابطه تاکید م ی کند‪« :‬نقص‬ ‫بزرگ اجرای هدفمندی یارانه تمیی��ز دادن افراد غنی از افراد‬ ‫نیازمند یارانه است‪ .‬اجرای صحیح این قانون برمبنای این امار‬ ‫ممکن م ی شود که در اختیار ما نیست‪ .‬ب رای اداره اقتصاد کشور‬ ‫نیازمند این امار هستیم پس یعنی به سازوکار دقیق امارگیری‬ ‫نیاز داریم‪ .‬بدون این امار با مش��کالتی که در حال حاضر با‬ ‫انهاروبه رو هستیم‪ ،‬مواجه م ی شویم‪».‬‬ ‫وی تاکید م ی کند‪« :‬حداقل ‪ ۵۰‬درصد افراد یارانه بگیر‬ ‫کشور نیازی به این مبلغ ندارند ولی تا کنون به همه انها یارانه‬ ‫تعلق گرفته است‪ .‬به این علت که راه درست کسب اطالعات‬ ‫را پی دا نکرده ایم‪ .‬بناب راین در حال حاضر احتیاج به یک دستگاه‬ ‫کس��ب اطالعات اماری داری��م که به طور دقی��ق اطالعات‬ ‫اقتصادی خانوار را به دست اورد‪ .‬در ادامه محمد علی پور مختار‬ ‫اشاره م ی کند که مسلما دراین مدت اطالعات دقیقی در این‬ ‫زمینه کسب نکرده ایم‪ .‬البته این نکته را هم باید مورد توجه‬ ‫قرار داد که ب راساس مقررات‪ ،‬بانک مرکزی اجازه ندارد اطالعات‬ ‫مربوط به حساب شخصی افراد را در اختیار فرد دیگری قرار‬ ‫دهد مگر اینکه با دستور مراجع قضایی به این کار بپردازد‪».‬در‬ ‫این خصوص انتقاد رزاقی تنها منوط به خود اظهاری و تشویق‬ ‫بیش از حد مردم توسط رس��انه ملی و دولت ب رای انصراف از‬ ‫یارانه ها‪ ،‬نبود‪ .‬وی اذعان داشت‪« :‬در حال حاضر دولت جدید‬ ‫از زمانی که روی کار امده کار ج��دی در زمینه کاهش فقر و‬ ‫افزایش اشتغال نکرده است و تمام دغدغه اش تبلیغات روی‬ ‫یارانه ها بوده و بس‪ .‬این در حالی است که اقتصاد جنب ه های‬ ‫دیگری جز یارانه هم دارد و دولت باید همه جوانب یک مساله‬ ‫را در نظر بگیرد‪».‬همه این صحب ت ها و انتقادها را از س��وی‬ ‫افراد مختلف طی چند ماه گذشته که بحث اجرای مرحله دوم‬ ‫به طور جدی تری مطرح شده است‪ ،‬ش��نیده ایم‪ .‬با این وجود‬ ‫طبق قانون باید این موضوع به اجرا گذاشته شود و متاسفانه‬ ‫دولت به وعده اش عمل نکرد و مرحله دوم قانون هدفمندی را‬ ‫زمانی اغاز کرد که هنوز نتایج و دستاوردهای فاز اول این قانون‬ ‫را بررسی نکرده بود‪ .‬پور مختار در سخنان پایانی خود خاطر‬ ‫نشان کرد‪« :‬پی ش بینی م ی شود درامد حاصل از حامل های‬ ‫انرژی در مرحله دوم قانون هدف مندی یارانه ها مبلغ ‪ ۴۸‬هزار‬ ‫میلیار تومان باشد که قانون‪ ،‬نحوه تقسیم ان را تعیین کرده‬ ‫است و اگر این درامدها کمتر از ‪ ۴۲‬هزار میلیارد تومان با وجود‬ ‫افزایش بهای حامل های انرژی باشد‪ ،‬دیگر منابعی ب رای کمک‬ ‫به دیگر بخش ها وجود ندارد‪».‬‬ ‫ایا در شرایطی که خودتان توصیف کردید امیدی‬ ‫به موفق شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها دارید؟‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫مس��اله به ایجاد اعتم��اد در م��ردم باز م ی گردد‪.‬‬ ‫این کلید اصلی موفقیت اس��ت‪ .‬در شعار امسال به درستی‬ ‫فرهنگ مقدم بر اقتصاد مطرح ش��د‪ .‬م��ا در درجه اول باید‬ ‫فرهنگ را ایجاد کنیم‪ .‬در این میان نقش رسانه های مستقل‬ ‫ب رای نشان دادن عملکرد دولت بسیار اهمیت پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫اگر عملکرد جای ش��عار را بگیرد م ی توان انتظار تغییر در‬ ‫شرایط را داشت‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ضد سرمایه داری‬ ‫ورزش‬ ‫وزارت ورزش قصد دارد در فصل اینده هزینه های هنگفت دو باشگاه‬ ‫پرسپولیس و استقالل را به شدت کاهش دهد‪ .‬سیاستی که با واکنش‬ ‫منفی مدیران عامل سرخاب ی ها همراه ش�ده است‪ .‬با این حال بعید‬ ‫نیست خصوص ی سازی این دو باشگاه به تاخیر بیفتد و مدیران این‬ ‫دو باشگاه تغییر کنند‪.‬‬ ‫تیتراول‬ ‫وزیرعلیه سرمایه داری‬ ‫دکتر گودرزی باوجود برخی انتقادها بر سیاست کم‬ ‫کردن هزینه های استقالل و پرسپولیس تاکید دارد‬ ‫ورزش‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫‪1‬‬ ‫شکافی ب ی سابقه میان وزارت ورزش و باشگاه های‬ ‫تحت امرش؛ ای��ن مهم ترین اتفاق فوتبال ای ران اس��ت که‬ ‫حتی موضوع قهرمانی فوالد خوزستان با حسین فرکی را نیز‬ ‫تحت الشعاع قرار داده اس��ت‪ .‬اختالف میان پرسپولیس ی ها‬ ‫و مسئوالن ورزش کش��ور از انتشار لیس��ت پرداخت ی های‬ ‫این باشگاه از س��وی وزارت ورزش اغاز شد‪ .‬وقتی وزارتخانه‬ ‫در فاصله یک هفته مانده به پای��ان لیگ برتر این تصمیم‬ ‫جنجالی را اتخاذ ک��رد؛ تصمیمی که واکن��ش تند پروین‪،‬‬ ‫دایی و بازیکنان را همراه داشت‪ .‬خیل ی ها معتقدند این اقدام‬ ‫وزارت ورزش اگر لجبازی نبود دست کم واکنش عجوالنه ای‬ ‫بود نس��بت به مصاحبه تند علی پروین‪ .‬مدیرعامل باشگاه‬ ‫پرسپولیس در مصاحب ه ای قبل از بازی های هفته بیست و‬ ‫نهم‪ ،‬سخت به وزیر ورزش تاخت و از سیاست های دوپهلوی‬ ‫ای��ن وزارتخانه انتقاد ک��رد‪ .‬گویا این مصاحب��ه تند موجب‬ ‫دلخوری شدید وزیر ورزش ش��ده بود تا جایی که بالفاصله‬ ‫وزارت ورزش ان طور که پرسپولیسی ها می گویند تصمیم‬ ‫به تسویه حساب گرفت‪ .‬ش��اید به همین دلیل بود که امیر‬ ‫خادم بعد از انتشار لیست پرداخت ی های باشگاه پرسپولیس‬ ‫تاکید کرد‪« :‬پایمان خیس شد‪ ».‬این اظهار نظر خادم اشاره‬ ‫به بحرانی داشت که هر روز شدت ان بیشتر م ی شد و البته‬ ‫هنوز فروکش نکرده است‪.‬‬ ‫مبالغ هنگفتی که در این فهرس��ت وجود داش��ت و‬ ‫دریافت های نزدیک میلیاردی سرمربی و بعضی از بازیکنان‬ ‫این تیم‪ ،‬سروصدای زیادی در رس��انه ها و جامعه ایجاد کرد‪،‬‬ ‫به طوری که همه جا صحب��ت از مبلغ ق��رارداد بازیکنان و‬ ‫مربیان این تیم ب��ود و جالب اینکه م��ردم از صحب ت های‬ ‫بازیکنان این تیم در مورد ب ی پولی نزدیک عید و نداشتن پول‬ ‫ب رای کارهای روزمره نیز در تعجب بودند‪ .‬نکته جالب در این‬ ‫فهرست این بود که فقط قرارداد چند نفر از جمله علی دایی‪،‬‬ ‫محمد پنجعلی و دو پزشک پرس��پولیس به همراه حسین‬ ‫ماهینی‪ ،‬پیام صادقیان‪ ،‬امید عالیش��اه و میالد کمندانی با‬ ‫قراردادی که به سازمان لیگ ارائه شده همخوانی دارد‪ .‬بقیه‬ ‫بازیکنان و مربیان اما مبلغ قراردادشان در باشگاه با سازمان‬ ‫لیگ تفاوت دارد‪.‬‬ ‫از مبالغ ب��االی قرارداد م ی توان به مبل��غ قرارداد علی‬ ‫دایی اش��اره کرد ک��ه یک میلیاردو‪۷۵۰‬میلیون اس��ت که‬ ‫ب رای یک سرمربی ب رای یک سال مبلغ بسیار باالیی است‪.‬‬ ‫ق��رارداد س��یدجالل حس��ینی (یک میلیاردو‪۴۰۰‬میلیون)‪،‬‬ ‫محس��ن بنگ��ر (یک میلیاردویکصد میلی��ون)‪ ،‬قاس��م‬ ‫دهن��وی (یک میلیاردو‪۲۰۰‬میلی��ون) و محم��د ن��وری‬ ‫(یک میلیاردو‪۱۵۰‬میلی��ون) همگی باالی میلیارد اس��ت‪.‬‬ ‫ضمن اینکه باتوجه به اعطای خودرو و مبالغ خارج از قرارداد‪،‬‬ ‫ارزش قرارداد چند بازیکن دیگر هم باالی میلیارد م ی شود‪.‬‬ ‫طبق فهرس��ت منتشرش��ده دایی باالی ‪۵۰‬درصد از مبلغ‬ ‫قراردادش را گرفته است (حدود ‪ ۸۰۰‬میلیون)‪.‬‬ ‫در کنار علی دایی بعضی از بازیکنان این تیم نیز مبلغ‬ ‫هنگفتی از قرارداد خود را دریافت کردند‪ .‬سیدجالل حسینی‪،‬‬ ‫محسن بنگر‪ ،‬محمد نوری و محمدرضا خلعتبری از ان دسته‬ ‫بازیکنانی بودند که باالترین مبالغ را از باشگاه گرفتند‪ .‬جالب‬ ‫اینکه محسن بنگر و خلعتبری از ان دسته بازیکنانی بودند‬ ‫که به دنبال گرفتن وام نیز بودند و حتی به گفته خودش��ان‬ ‫ورزش‬ ‫نباید خانه را اتش ب زنیم‬ ‫گفت وگوبابهمنفروتن‬ ‫دربارهلیگسیزدهم‬ ‫دو باشگاه فکر م ی کند‪ .‬وزیر ورزش و جوانان م ی گوید که پس‬ ‫از مقاومت در مورد پرداخت های میلیاردی به فوتبالیس ت ها‬ ‫تحت فش��ار قرار گرفته اما به مقاومت خود ادامه م ی دهد‪:‬‬ ‫«خوش��بختانه مردم ما نس��بت به این قضایا بسیار مطلع‪،‬‬ ‫اگاه و البته بسیار حساس در رعایت عدالت هستند که این‬ ‫حساسیت بسیار مثبت و کمک کننده است‪».‬‬ ‫گ��ودرزی ادام��ه داد‪« :‬ان لیس��ت را م��ن دی��دم اما‬ ‫مغایرت هایی وجود دارد‪ .‬قراردادهای ش��فافی وجود دارد که‬ ‫با سازمان لیگ بس��ته ش��ده و یک قراردادهایی هم وجود‬ ‫دارد که ش��فاف نیس��ت‪ ،‬اصطالحا قرارداد داخلی؛ از طرفی‬ ‫قراردادهایی هم میان افواه وجود دارد و طی مذاکرات شفاهی‬ ‫بین خودشان اس��ت که مجموع این مسائل نشان م ی دهد‬ ‫این ارقام کالن روشن و شفاف نیس��ت‪ .‬بر این اساس من‪،‬‬ ‫مس��ئوالن و بازرس��ان مختلف را از نهاد ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫سازمان های نظارتی‪ ،‬کمیس��یون اصل ‪ 90‬مجلس و البته‬ ‫خود وزارت ورزش و جوانان دعوت کردم تا این قراردادها را نه‬ ‫ب رای تیم های تحت پوشش خودمان‪ ،‬بلکه ب رای همه تیم ها‬ ‫بررسی کنند‪ .‬اما زمانی که گزارش دادند و دیدیم که شفاف‬ ‫و روشن نیست‪ ،‬دستور دادم تا وقتی که این ارقام کالن که‬ ‫از جیب مردم است‪ ،‬شفاف نش��ود‪ ،‬به این دو باشگاه کمکی‬ ‫نش��ود‪ ».‬وزیر ورزش ادامه م ی دهد‪« :‬متاسفانه روال دریافت‬ ‫مطالبات هم منطقی نب��وده و اکثرا با جنجال‪ ،‬جوس��ازی‪،‬‬ ‫رفتارهای نا متعارف و نا معقول‪ ،‬تهدید و ارعاب بوده که باعث‬ ‫شد جامعه بیشتر حساس ش��ود و زمانی که این لیس ت ها‬ ‫منتشر م ی شود‪ ،‬م ی بینیم مردم به ش��دت ازرده م ی شوند و‬ ‫حتی از کسانی که به انها عالقه داشتند و عشق م ی ورزیدند‪،‬‬ ‫منزجر شدند‪».‬‬ ‫اما با این حساب رویه وزارت ورزش و جوانان در مورد‬ ‫قراردادهای فصل اینده لیگ برتر فوتبال چه خواهد بود؟ وزیر‬ ‫ورزش در این مورد این گونه پاسخ م ی دهد‪« :‬در جلس ه ای که‬ ‫هفته گذشته با کمیسیون سیاس��ی دولت داشتیم‪ ،‬تبعات‬ ‫واگذاری دو تیم استقالل و پرسپولیس بررسی شد و جمعا به‬ ‫این نتیجه رس��یدیم که باید قانون اجرا شود و ما موظفیم تا‬ ‫پایان سال ‪ 93‬تیم های وابسته به دولت را از طریق مزایده به‬ ‫بخش خصوصی واگذار کنیم‪ .‬در دولت این دیدگاه وجود دارد‬ ‫که منافع هواداران و بازیکنان لحاظ شود و وضعیت مالی و‬ ‫اقتصادی تیم ها رو به بهبودی برود‪ .‬پس از این جلسه مقرر‬ ‫شد کمیته ای به سرپرستی وزارت ورزش و جوانان تشکیل‬ ‫شود و ظرف سه ماه راهکارهای مختلف واگذاری را بررسی‬ ‫کنند و تا پایان شهریور ‪ 93‬تعیین تکلیف شد این دو تیم از‬ ‫یربط که زیر نظر وزارت امور اقتصادی‬ ‫طریق سازمان های ذ ‬ ‫و دارایی هستند واگذار شوند‪ .‬ما پنج ماه فرصت داریم که این‬ ‫تیم ها را واگذار کنیم‪ .‬طبیعتا ب رای این پنج ماه وزارت ورزش‬ ‫و جوانان نباید هزینه ای کند اما این به ان معنا نیست که با‬ ‫بازیکنان قرارداد بسته نشود‪ .‬به هر حال نیمی از سال تیم ها‬ ‫در اختیار وزارت هستند و باید به تناسب ان از شروع لیگ که‬ ‫از مرداد ماه است‪ ،‬دولت هزینه ها را باتوجه به قوانین و مقررات‬ ‫پرداخت کند ولی این طور نیس��ت که ش��اهد قراردادهای‬ ‫میلیاردی باشیم‪».‬‬ ‫تنش همچنان میان وزارت ورزش و دو باشگاه پرطرفدار‬ ‫ادامه دارد‪ .‬به نظر م ی رسد وزارت ورزش حاال خود را تمام قد‬ ‫مقابل سرمایه داری در فوتبال قرار داده است اما اینکه تا چه‬ ‫حد موفق به انجام این کار ش��ود‪ ،‬پرسش��ی است که ب رای‬ ‫رسیدن به پاسخ ان باید کمی صبر کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫ایا م ی شود منافع این باشگاه را ب رای پنج سال فروخت؟ چه‬ ‫کسی حاضر است باشگاهی را که صاحب منافعش نیست‪،‬‬ ‫خریداری کند؟ اکنون اسپانسرهایی پیدا شده اند که حاضرند‬ ‫ب رای یک سال ‪ 60‬میلیارد تومان به پرسپولیس بدهند‪ .‬ب رای‬ ‫ما این ابهام وجود دارد که چرا ‪ 12‬میلیارد ب رای س��ه س��ال‬ ‫م ی پردازند در حالی که یک اسپانسر حاضر است ‪ 60‬میلیارد‬ ‫ب رای یک سال بدهد؟ اگر وزارت ورزش مخالفت م ی کند به‬ ‫دلیل نفس دریافت این پول نیست‪ ،‬بلکه به دلیل اتفاقاتی‬ ‫است که ابهام دارد‪ .‬به چه حقی باید کاالیی را که یک ساله ‪60‬‬ ‫میلیارد م ی ارزد‪ ،‬به قیمت ‪ 12‬میلیارد ب رای سه سال بدهیم؟»‬ ‫اما وضعیت در باشگاه اس��تقالل نیز چندان تعریفی‬ ‫ندارد‪ .‬مسئوالن این باش��گاه نیز خود را مقابل وزارت ورزش‬ ‫قرار داده اند‪ .‬شاید به این دلیل که از تغیی رات احتمالی با خبر‬ ‫شده اند‪ .‬شاید هم مواضع تندی که قلع ه نویی‪ ،‬فتح اهلل زاده و‬ ‫پورحیدری نسبت به وزارت ورزش اتخاذ کرده اند‪ ،‬نوعی فرار‬ ‫از انتقاداتی است که این روزها درباره استقالل و ناکام ی اش‬ ‫در لیگ برتر مط��رح م ی ش��ود‪ .‬وزارت ورزش تاکید دارد که‬ ‫باش��گاه ها باید بازیکنان خود را در اس��رع وق��ت در اختیار‬ ‫تیم ملی ق��رار دهند‪ .‬این در حالی اس��ت که باش��گاه هایی‬ ‫همچون اس��تقالل ب رای جب ران ناکام ی خود در لیگ برتر‪،‬‬ ‫تنها به موفقیت در لیگ قهرمانان اس��یا چشم دوخته اند و‬ ‫نم ی توانند با الزام وزارت ورزش کنار بیایند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر معاون ورزش حرفه ای و قهرمانی وزارت‬ ‫ورزش‪ ،‬تیم مل��ی فوتبال را متعلق به همه م��ردم م ی داند و‬ ‫تاکید م ی کند‪« :‬نه ما و نه باشگاه ها نم ی توانیم ب رای تیم ملی‬ ‫تصمیم بگیریم‪ .‬فدراسیون از مدت ها پیش زمان اردوها را به‬ ‫باشگاه ها به صورت کتبی اعالم کرده است و اگر با وضعیت‬ ‫غی ر پی ش بینی ش��ده ای روبه رو ش��ویم به طور حتم ب رابر با‬ ‫مقررات با ان برخورد خواهیم کرد‪».‬‬ ‫این اظهارنظر اما واکنش تند قلع ه نویی را همراه داشته‬ ‫است‪« :‬دولت تدبیر‪ ،‬تهدید م ی کند‪ .‬اقای روحانی! شعارت این‬ ‫بود؟ اردوی فعلی را م ی شد ‪ 10‬روز دیگر هم برگزار کرد‪ 50 .‬روز‬ ‫تا جام جهانی ‪ 2014‬برزیل وق��ت داریم و فکر م ی کنم اولین‬ ‫کشوری هستیم که به اردو م ی رویم‪ .‬لیگ قهرمانان اروپا ‪23‬‬ ‫اردیبهشت ماه تمام م ی شود و این نشان م ی دهد که تیم های‬ ‫اروپایی به این زودی به اردو نم ی روند‪ .‬ی ا ام صالل را ببینید که‬ ‫مربی ترکش اعالم کرده اگر منتظری نباشد استعفا م ی دهد‪.‬‬ ‫ما گفتیم که با تیم ملی تعامل م ی کنیم و انتظار هم داریم با‬ ‫ما همکاری شود تا به مصاف الشباب و الریان برویم و بعدش‬ ‫اقای ک ی روش تیم را هر قدر که دوست داشت به اردو ببرد‪».‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که ایا با انتشار قرارداد بازیکنان‬ ‫تیمش موافق اس��ت یا نه؟ عنوان کرد‪« :‬این کار واقعا کار‬ ‫درس��تی نیس��ت‪ .‬همه جای دنیا قراردادها مخفی است اما‬ ‫در چارچوب قانونی‪ .‬انتشار این لیس��ت دوای درد ما نیست‬ ‫و چرا کسانی که به دنبال انتشار لیس��ت هستند‪ ،‬به سراغ‬ ‫زی ر س��اخت های ورزش نم ی روند؟ چ��را به دنبال بحث های‬ ‫زی ربنایی مالی فوتبال نم ی روند؟ اگر اینها حل شود وضعیت‬ ‫قراردادها هم سر و سامان م ی گیرد‪».‬‬ ‫حاال دو باشگاه پرسپولیس و استقالل ناخواسته در یک‬ ‫جبهه با وزارت ورزش وارد نزاع ش��ده اند‪ .‬نزاعی که م ی شود‬ ‫پایان ان را پی ش بینی کرد‪ .‬چه به زودی هیات مدیره این دو‬ ‫باشگاه از س��وی وزارت ورزش معرفی خواهد شد و طبیعی‬ ‫اس��ت که وزارت ورزش در صورت ادامه ای��ن اعتراض ها از‬ ‫سوی سرخاب ی ها به ارنج تازه ای در خصوص نحوه اداره این‬ ‫گفتوگویمثلثبا‬ ‫مشاور وزیر ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫فرم هایی را ب��رای دریاف��ت وام پرکردند‪ .‬بعد از انتش��ار این‬ ‫لیست از سوی وزارت ورزش اما سرمربی پرسپولیس سخت‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬علی دایی گفت‪« :‬این لیست که از سوی‬ ‫وزارت ورزش در اختیار رسانه ها قرار گرفته‪ ،‬دروغ است‪ .‬فکر‬ ‫م ی کردم دوران سندسازی تمام شده است اما این طور نیست‪.‬‬ ‫وزارت ورزش اگر لیست پرداخت ی ها را منتشر کرده است باید‬ ‫لیست واریزی ها را هم منتشر کند‪ .‬طبق ماده ‪ 10‬قراردادهای‬ ‫سازمان لیگ‪ ،‬مبلغ قراردادها باید محرمانه بماند‪ .‬حاال چطور‬ ‫وزارت ورزش این ب ی قانونی را انجام داده اس��ت‪ ،‬نم ی دانم‪.‬‬ ‫وزارت ورزش باید جوابگوی این مس��اله باشد که این اسناد‬ ‫چطور منتشر شده اس��ت‪ .‬اقای گودرزی که اعالم م ی کنند‬ ‫مدی ران این دو باش��گاه این بده ی ها را به بار اورده اند به این‬ ‫سوال هم پاسخ بدهند که چه کسی این مدی ران را انتخاب‬ ‫کرده است؟ وقتی مدی ران را خودشان انتخاب م ی کنند باید‬ ‫تاوانش را هم بدهند‪ ».‬پاس��خ خادم به اعتراض دایی نیز در‬ ‫نوع خود جالب توجه بود‪ .‬معاون پارلمانی وزارت ورزش گفت‪:‬‬ ‫«ب رای اس��طوره هایی مانند علی دایی و علی پروین احترام‬ ‫زیادی قائلم و معتقدم که انها باید حفظ شوند اما از فرد بزرگ‬ ‫و قابل احترام ی مانند دایی نه به عنوان یک مس��ئول بلکه‬ ‫به عنوان یک نفر که با هم دوران ورزش��ی را سپری کردیم‪،‬‬ ‫بیش از این انتظار دارم‪».‬‬ ‫اما این صحب ت های اش��ت ی جویانه نیز دای��ی را وادار‬ ‫به عقب نش��ینی نکرد‪ .‬او که از بیانیه روابط عمومی وزارت‬ ‫ورزش درباره خودش س��خت عصبانی بود‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬در‬ ‫قضیه دو میلیارد تومانی که قرار بود به پرسپولیس داده شود‪،‬‬ ‫کفاشیان تصمیم گی رنده نبوده است‪ .‬تنها پول به حساب او و‬ ‫فدراسیون رفته است‪ .‬در ضمن پیش از این خادم در صحبتی‬ ‫که با من داشت گفت دو میلیارد تومان نقدی م ی دهیم و دو‬ ‫میلیارد هم به صورت چک پرداخت م ی شود تا با بازیکنان تا‬ ‫اردیبهشت تسویه حساب شود‪ .‬اقایان! دیگر نم ی توانید زیر‬ ‫حرف های خادم بزنید و خودتان را خ راب نکنید‪ .‬متاسفم ب رای‬ ‫انهایی که به خاطر شغل و امنیت شغل ی شان مردم را فریب‬ ‫م ی دهند‪ .‬یک کالم بگویید دوست ندارید پرسپ ولیس قهرمان‬ ‫شود‪ .‬البته من بعد از پایان لیگ پاسخ ناظمی و وزارت ورزش‬ ‫را خواهم داد‪ ».‬حاال لیگ با قهرمانی فوالد به پایان رسیده و‬ ‫باید منتظر حرف و حدیث های تازه تری بود‪ .‬تنشی که احتماال‬ ‫یک طرف ان مدی ران پرسپولیس و استقالل و یک طرف ان‬ ‫وزارت ورزش خواهد بود‪.‬‬ ‫وزیر ورزش در تازه ترین واکنش خود نسبت به انتقاد تند‬ ‫پرسپولیس ی ها م ی گوید‪« :‬در باشگاه پرسپولیس قراردادها‬ ‫شفاف نبوده‪ ،‬دوگانه عمل ش��ده است‪ ،‬هزینه باشگاه ها باال‬ ‫رفته و توان پاسخگویی به درخواست های مالی وجود نداشته‬ ‫و مشکل ساز شده است‪ .‬باتوجه به مشکالت عمومی اعتباری‬ ‫در کل کشور نباید انتظار داشته باشند که مانند گذشته‪ ،‬دولت‬ ‫همه هزینه ها را پرداخت کند‪ .‬چاق کردن یک بخش منجر‬ ‫به الغ ر شدن بخش دیگر در سایر حوزه های ورزشی م ی شود‬ ‫و ش��اید اجحاف در حق احاد مردم باش��د‪ .‬امیدوارم جریان‬ ‫غوغاساالری و زورگیری رخت ببندد و ارامش جایگزینش شود‬ ‫و افراد با یک گفتمان منطقی و مودبانه با هم حرف بزنند و‬ ‫حقوق یکدیگر را لحاظ کنند‪».‬‬ ‫وی ادامه م ی دهد‪« :‬م ی خواستند تبلیغات پرسپولیس‬ ‫را ب رای مدت سه سال به قیمت دوازده میلیارد تومان واگذار‬ ‫کنند‪ .‬از انجا که ما باید پرسپولیس را واگذار کنیم حق عقد‬ ‫قرارداد سه ساله نداشتیم‪ .‬سال ‪ 93‬باشگاه باید واگذار شود‪.‬‬ ‫الزام فوری برای واگذاری سرخابی ها‬ ‫گفتوگویمثلثباسخنگوی‬ ‫ف راکسیونورزشمجلس‬ ‫از انتشار فهرست دریافتی دفاع میکنم‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫الزام فوری مجلس برای واگذاری‬ ‫استقالل و پرسپولیس‬ ‫‪2‬‬ ‫گفت و گوی مثلث با سید هادی حسینی‬ ‫سی د هادی حسینی‪ ،‬عضو فراکسیون ورزش مجلس اعتقاد دارد که عاقالنه ترین تصمیم در مورد دو باشگاه‬ ‫پرسپولیس و استقالل این است که سرخاب ی ها به بخش خصوصی واگذار شوند‪ .‬او ضمن حمایت از سیاست وزارت‬ ‫ورزش در قبال محدود کردن هزینه های هنگفت این دو باشگاه تاکید م ی کند که وزیر ورزش هم به واگذاری استقالل‬ ‫و پرسپولیس عالقه مند است‪ .‬متن گفت وگوی مثلث ب ا هادی حسینی را م ی خوانید‪.‬‬ ‫گوی�ا وزارت ورزش و جوان�ان قص�د دارد ب�ا‬ ‫سیاس�ت تازه ای در فوتبال دست به هزینه بزند‪.‬‬ ‫در این مورد چه نظری دارید؟‬ ‫ما بیش از پنجاه رشته ورزشی داریم که وزارت ورزش‬ ‫به عنوان اصل ی ترین مرجع رسیدگی به این رشته ها باید شرایط‬ ‫ب رابری را ب رای ورزشکاران فراهم کند‪ .‬در حال حاضر رشته های‬ ‫مختلف ورزشی مطالباتی از وزارت ورزش دارند که اتفاقا بجا‬ ‫و منطقی اس��ت‪ .‬ما م ی گوییم وزارت ورزش باید سهم همه‬ ‫رشته ها را بدهد‪ .‬هر رشته ای بنا به شور و نشاطی که م ی تواند‬ ‫در جامعه ایجاد کند باید مورد توجه قرار بگیرد‪.‬‬ ‫اما مساله قهرمانی هم اهمیت دارد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬اما هدف صرفا قهرمانی نیست‪ .‬ورزش بیشتر‬ ‫باید در خدمت س�لامت جامعه قرار بگی��رد‪ .‬در این صورت‬ ‫م ی توانیم امیدوار باشیم که در دیگر بخش ها از جمله موضوع‬ ‫قهرمانی نیز به مدال و موفقیت م ی رسیم‪.‬‬ ‫فراکسیون ورزش مجلس از دولت و ب ه خصوص‬ ‫وزارت ورزش چه توقعی دارد؟‬ ‫نباید از وزارت ورزش توقع داشته باشیم که فوتبال‬ ‫را نادیده بگیرد‪ .‬همان طور که همه م ی دانیم فوتبال امروز در‬ ‫همه جای دنیا محبوب ترین رشته ورزش��ی است‪ .‬در کشور‬ ‫ما هم اکثریت مردم و به خصوص جوانان طرفدار این رش��ته‬ ‫ورزشی هستند‪ .‬بناب راین باید یک نوع اس��تراتژی در ورزش‬ ‫ایجاد کنیم که س��هم هر رشته ورزش��ی را به اندازه کیفیت‬ ‫ان بپردازیم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫اقای حسینی! ش رایط مالی در باشگاه های فوتبال‬ ‫نابرابر است‪ .‬از طرفی هزینه های هنگفت سرخاب ی ها‬ ‫افکار عمومی را کمی حساس کرده است‪ .‬نظر شما در‬ ‫این مورد چیست؟‬ ‫خیلی از مواقع ش��اهد ناب رابری هایی بوده ایم که‬ ‫متاسفانه امروز مردم ما را دچار دلزدگی از فوتبال کرده است‪،‬‬ ‫یعنی به خصوص در سال های اخیر شرایط طوری پیش رفته‬ ‫که هر کس زور بیشتری داشته پول بیش��تری هم از وزارت‬ ‫ورزش دریافت کرده اس��ت‪ .‬ما م ی خواهیم وزارت ورزش این‬ ‫رویه را خاتمه دهد‪ .‬این اصل ی ترین وظیفه وزارت ورزش است‪.‬‬ ‫فوتبال باید مورد حمایت قرار بگیرد‪ .‬نم ی خواهیم فوتبال را به‬ ‫انزوا بکشانیم و بگوییم سایر رشته ها اهمیت بیشتری نسبت‬ ‫به این رشته دارند‪ .‬ابدا چنین خواسته ای نداریم‪.‬‬ ‫پس چه انتظاری دارید؟‬ ‫توقع داریم ک��ه وزارت ورزش از طریق خصوصی‬ ‫سازی دو باشگاه پرسپولیس و استقالل ش��رایطی را ایجاد‬ ‫کند که همه باشگاه های فوتبال بتوانند در شرایطی ب رابر با‬ ‫یکدیگر به رقابت بپردازند‪ .‬در طول همه این سال ها تفنگ در‬ ‫اختیار سرخاب ی ها بوده و چوب در اختیار دیگر باشگاه ها‪ .‬این‬ ‫عادالنه نیست‪ .‬وزارت ورزش باید به این وضعیت ظرف سه‬ ‫ماه اینده خاتمه بدهد و اگر چنین اقدامی صورت نگیرد ما طور‬ ‫دیگری برخورد م ی کنیم‪.‬‬ ‫چه برخوردی؟ بیشتر توضیح م ی دهید؟‬ ‫کامال روشن است‪ .‬وزارت ورزش نباید وقت کشی‬ ‫کند و تنها به تغیی رات مدیریتی در این دو باشگاه بسنده کند‪.‬‬ ‫وزیر باید خیل��ی زود این دو باش��گاه را به بخش خصوصی‬ ‫واگذار کند‪ ،‬در غیر این صورت عملکرد اقای وزیر زیر سوال‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫ایا با وزیر ورزش در این مورد صحبتی داشته اید؟‬ ‫بله‪ ،‬با اق��ای وزی��ر و همچنین اقای کفاش��یان‬ ‫جلس ه ای داشتیم و در ان جلس��ه دیدگاه وزیر ورزش را درباره‬ ‫باشگاه هایپرسپولیس‬ ‫و استقالل نمی توانند از‬ ‫دولت پولی بگیرند‪ .‬اگر‬ ‫وزارت ورزش بخواهد‬ ‫به این دو باشگاه پولی‬ ‫بدهد‪،‬مطمئنباشید‬ ‫که ما یقه اقای وزیر را‬ ‫خواهیم گرفت‬ ‫این موضوع مثبت دیدم‪ .‬تا جایی که من م ی دانم وزیر ورزش‬ ‫هیچ گونه مخالفتی با بحث واگذاری دو باشگاه پرسپولیس‬ ‫و استقالل ندارد‪ .‬او نیز عالقه مند است که خصوصی سازی‬ ‫سرخاب ی ها در مدت زمانی کوتاه انجام گیرد‪ .‬ما هم از وی توقع‬ ‫داریم که پای این قرار بایستد و قبل از شروع لیگ چهاردهم‬ ‫این دو باش��گاه را به بخش خصوصی واگذار کند‪ .‬البته من‬ ‫به طور مستمر با مس��ئوالن س��ازمان خصوصی سازی در‬ ‫تماس هستم‪ .‬کارها خوب پیش م ی رود و افراد زیادی خریدار‬ ‫این دو باشگاه هستند‪.‬‬ ‫این واگذاری چگونه خواهد بود؟‬ ‫سرخاب ی ها در مزایده به فروش خواهند رسید‪ .‬البته‬ ‫اهلیت افراد هم باید مورد توجه قرار بگیرد‪ .‬باتوجه به پرطرفدار‬ ‫بودن این دو تیم سرخاب ی ها در نهایت باید به افرادی واگذار‬ ‫شوند که سابقه مدیریتی‪ ،‬تخصص و انگیزه کار کردن در این‬ ‫دو باشگاه را داشته باشند‪ .‬البته ما قصد داریم هر کمکی که‬ ‫از دستمان برم ی اید انجام بدهیم و در این مورد به خصوص‬ ‫همراه وزارت ورزش باشیم و افرادی که شایستگی خرید این‬ ‫دو باشگاه را دارند‪ ،‬به س��مت وزارت ورزش سوق بدهیم‪ .‬این‬ ‫افراد به وزارتخانه مراجعه کنند و تقاضای شان را مطرح کنند‬ ‫تا در موردشان تصمیم گیری شود‪.‬‬ ‫در حال حاضر بازیکنان و مربیان این دو باش�گاه‬ ‫مدعی هستند طلب هایی دارند که هنوز پرداخت‬ ‫نشده است‪ .‬در این مورد صحبت م ی کنید؟‬ ‫باشگاه های پرسپولیس و استقالل نم ی توانند از‬ ‫دولت پولی بگی رند‪ .‬اگر وزارت ورزش بخواهد به این دو باشگاه‬ ‫پولی بدهد‪ ،‬مطمئن باش��ید که ما یقه اقای وزیر را خواهیم‬ ‫گرفت‪ .‬این دو باشگاه باید به بخش خصوصی واگذار شوند تا‬ ‫خیلی از مسائل به صورت طبیعی حل شود‪.‬‬ ‫منظورتان از اینکه م ی گویید ب ه طور طبیعی خیلی‬ ‫از مشکالت حل خواهد شد‪ ،‬چیست؟‬ ‫یعنی اینکه تعهدات بیجا ب رای دولت ایجاد نکنند‪،‬‬ ‫یعنی وقتی درامدزایی باش��گاه مش��خص نیست‪ ،‬پورشه و‬ ‫ویال به بازیکن داده نش��ود‪ .‬این دو باش��گاه وقتی به بخش‬ ‫خصوصی رفت ‪ ،‬ان وق��ت مدیرش حق دارد ک��ه بازیکنان‬ ‫‪ 40‬س��اله را جذب کند یا اینکه صدها پورش��ه به بازیکنانش‬ ‫تحویل بدهد اما اینکه بخواهیم همچنان دست روی دست‬ ‫بگذاریم تا از جیب دولت هزینه های ان چنانی این دو باشگاه‬ ‫تامین شود کار عاقالنه ای نیست‪ .‬فکر م ی کنم وزیر ورزش‬ ‫هم تعلل در واگذاری سرخاب ی ها را عاقالنه نم ی داند‪ .‬شما به‬ ‫لیگ سیزدهم نگاه کنید‪ .‬فوالد با چه هزینه ای قهرمان لیگ‬ ‫برتر شد؟ نفت ته ران چگونه س��همیه اسیایی گرفت؟ اینها‬ ‫بیشتر هزینه کردند یا دو باشگاه پرسپولیس و استقالل؟ ما‬ ‫م ی خواهیم وزارت ورزش شرایطی را ایجاد کند که بی عدالتی‬ ‫در فوتبال از بین برود‪ .‬حال انکه عده ای اسم این کار را مبارزه‬ ‫با جریان سرمایه داری م ی گذارند یا با هر اصطالح دیگری ان‬ ‫را تحلیل م ی کنند مانع ما نخواه��د بود‪ .‬امیدوارم همان طور‬ ‫که قان��ون‪ ،‬وزارت ورزش را موظف کرده‪ ،‬خصوص ی س��ازی‬ ‫سرخاب ی ها ظرف س��ه ماه اینده انجام بگیرد و خدای ناکرده‬ ‫کارد به استخوان مجلس نرسد‪.‬‬ ‫از انتشار فهرست دریافتی ها دفاع می کنم‬ ‫‪3‬‬ ‫تو گوی مثلث با عبدالحمید احمدی‪ ،‬مشاور وزیر ورزش‬ ‫گف ‬ ‫ب ه نظر م ی رسد وزارت ورزش قصد دارد تزریق پول به باشگاه های پرسپولیس و استقالل را سخت مورد نظارت‬ ‫قرار بدهد و هزینه را با کیفیت این دو باشگاه تطابق دهد‪ .‬در خصوص این سیاست با عبدالحمید احمدی ه م صحبت‬ ‫شدیم‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با مشاور عالی وزیر ورزش و جوانان را م ی خوانید‪.‬‬ ‫ای�ا وزارت ورزش از وضعیت حاک�م بر فوتبال‬ ‫ناراحت است؟‬ ‫به نظر م ی رسد که ما سال هاست که عنوان فوتبال‬ ‫حرفه ای را یدک م ی کشیم اما هیچ گاه به این عنوان و الزامات‬ ‫ان توجه نداشته ایم و به حداقل ی ترین استانداردهای ان پایبند‬ ‫نبوده ایم‪ .‬وقتی اصرار داریم که فوتبال مان حرفه ای است باید‬ ‫توجه داشته باشیم که فوتبال حرفه ای یک سری مشخصه ها‬ ‫و ساز و کارهایی دارد‪ .‬ما باید در ب رنامه ای چند ساله به حداقل‬ ‫استانداردها م ی رس��یدیم که متاس��فانه در این مورد خیلی‬ ‫ضعیف عم��ل کرده ایم‪ .‬س��یزده دوره از لی��گ به اصطالح‬ ‫حرفه ای فوتبال ما م ی گذرد‪ .‬ایا ‪ 13‬سال زمان کمی است ب رای‬ ‫رسیدن به حداقل ی ترین سطح اس��تانداردها؟ به این فوتبال‬ ‫چه نمره ای باید داد؟ مگر قصد ما از عنوان حرفه ای این بوده‬ ‫که روی کاغذ حرفه ای بش��ویم؟ مگر قصد ما این بوده که با‬ ‫سند سازی و ظاهرسازی بگوییم فوتبال ما حرفه ای است؟ نه‪.‬‬ ‫هدف ما چیز دیگری باید باشد‪ .‬باش��گاه های ما باید سوداور‬ ‫باشند‪ .‬ایا ما با باشگاه هایی حرفه ای طرف هستیم؟‬ ‫اما باش�گاه ها باید ب�ه بخش خصوص�ی واگذار‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫انتشار ان لیست انتخاب نکرد؟‬ ‫به هر حال من قبول دارم که م ی شد در یک مقطع‬ ‫دیگری این لیس��ت منتشر م ی ش��د‪ .‬بهتر بود این کار زمان‬ ‫دیگری انجام م ی ش��د اما من از نفس این کار دفاع م ی کنم‬ ‫چون م ی دانم که مس��ئوالن وزارت ورزش در این خصوص‬ ‫نهایت دلس��وزی را به خ��رج داده اند اما یک��ی از ب رنامه های‬ ‫اصلی وزارت ورزش در قبال این دو باشگاه خصوص ی کردن‬ ‫انها بود‪ .‬وقتی وزیر جدید ورزش یعنی اقای دکتر گودرزی در‬ ‫راس این وزارتخانه قرار گرفت تصمیمش این بود که دور از‬ ‫هیاهوی کاذب باید شرایط واگذاری سرخاب ی ها هموار و خیلی‬ ‫زود عملی شود‪ .‬به همین دلیل وزارت ورزش و جوانان سعی‬ ‫کرد با سازمان های مرتبط در این خصوص ارتباط برقرار کند و‬ ‫جلسات کاربردی را پشت سر بگذارد‪.‬‬ ‫البته وزارت ورزش تمایلی هم به ادامه همکاری با‬ ‫رویانیان نداشت‪ .‬قبول دارید؟‬ ‫ن��ه‪ ،‬رویانیان خ��ودش نم ی خواس��ت بماند‪ .‬این‬ ‫موضوع را بارها و حتی قبل از مستقر شدن دولت جدید اعالم‬ ‫کرده بود‪ .‬از این گذشته واقعیت این است که با تغییر دولت‬ ‫بله‪ ،‬قبول دارم اما دیگر باش��گاه هایی‬ ‫هم ک��ه ظاه��را وارد بخش خصوصی ش��ده اند‪،‬‬ ‫موفق شده اند که درامدزایی کنند؟ ایا به بنگاه های‬ ‫اقتصادی س��وداوری تبدیل ش��ده اند؟ خی ر‪ .‬چون‬ ‫وضعیت مالی شفافی در فوتبال ما وجود ندارد‪ .‬ما‬ ‫همواره در طول این سال ها حفظ ظاهر کرده ایم‪.‬‬ ‫دلیل این اقدام نیز روشن است‪ .‬چون همواره سعی‬ ‫کرده ایم نهادهای نظارتی را متقاعد کنیم تا نتوانند‬ ‫به شکل اداره فوتبال مان ای راد بگی رند‪.‬‬ ‫وزارت ورزش حاال سیاست روشنی دارد؛ قصد‬ ‫دارد چارچوب های غلط را بشکند و باشگاه ها را به‬ ‫سمت استاندارد شدن و حرفه ای شدن سوق بدهد‪.‬‬ ‫اما این چارچوب ش�کنی نبای�د منجر‬ ‫ب�ه خودزن�ی ش�ود‪ .‬انتش�ار لیس�ت‬ ‫پرداخت ی های باش�گاه پرسپولیس ان‬ ‫هم در فاصله زمانی بس�یار حساس را‬ ‫ی منطقی دانست‪.‬‬ ‫نم ی توان اقدام ‬ ‫کل اتفاقاتی که در طول این س��ال ها‬ ‫ب رای دو باشگاه پرطرفدار پرسپولیس و استقالل‬ ‫رخ داده و البته هنوز هم ادامه دارد اقدامات غلطی‬ ‫بوده است؛ اقداماتی غلط در مسیری غلط‪ .‬وزارت‬ ‫ورزش قصد دارد مقابل این جریان بایستد‪.‬‬ ‫به نظر شما اشتباه دولت کجاست؟‬ ‫این دو باشگاه معضل وزارتخانه نیستند اما به یک‬ ‫نوع بازنگری اساسی نیاز دارند‪ .‬یک نوع بازنگری اساسی در‬ ‫سیستم اداره این دو باشگاه در شرایط فعلی از الزاماتی است‬ ‫که وزارت ورزش قصد دارد ان را عملی کند‪.‬‬ ‫چگونه این کار انجام خواهد گرفت؟‬ ‫با کنترل کردن ورودی و خروجی هزینه ها‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که ما با هزینه های بسیار گزافی در فوتبال لیگ ب رتر‬ ‫روبه رو هستیم‪ .‬هزینه هایی که اساسا فایده اش اصال معلوم‬ ‫نیس��ت‪ .‬ما در این فوتبال با نرخ گذاری هایی روبه رو هستیم‬ ‫که منطق تقاضا‪ ،‬عرضه و قیمت را هم زیر سوال برده است‪.‬‬ ‫ما نه تنها در فوتبال مان این سه بخش را در تعامل منطقی و‬ ‫واقعی با یکدیگر نم ی بینیم‪ ،‬بلکه ب ر عکس شاهد این هستیم‬ ‫که یک سری معادالت خودساخته ای را ایجاد کرده ایم تا برخی‬ ‫باشگاه ها هر طور دلشان خواست هزینه کنند‪ ،‬هزینه هایی با‬ ‫کمترین فایده ممکن‪.‬‬ ‫اما این مدیران را چه کس�ی انتخاب کرده است؟‬ ‫قطعا وزارت ورزش‪ .‬غیر از این است؟‬ ‫به نقطه خوبی رسیدیم‪ .‬من اسم نم ی برم اما برخی‬ ‫از این مدی ران دولتی نه منصوب هیات مدیره شان و نه منصوب‬ ‫وزیر قبلی ورزش بلکه از س��وی مقامی بلندپایه تر از اینها در‬ ‫راس کارش قرار گرفته است‪ .‬خب با این معضل چگونه باید‬ ‫رفتار م ی کردیم؟ وزارت ورزش وقت��ی کارش را با وزیر جدید‬ ‫ش��روع کرد به این مدی ران اجازه داد که کارشان را ادامه دهند‬ ‫اما نتیجه اش چه شد؟ نتیجه اش این شد که این‬ ‫دوستان با هزینه های گزافی که ایجاد کردند و با‬ ‫موضع طلبکارانه ش��ان بیش از هر زمان دیگری‬ ‫ب رای وزارت ورزش هزینه درست کردند‪ .‬در پستی‬ ‫دولتی ب رای وزارت ورزش خط و نش��ان کشیدند و‬ ‫معضالتی ایجاد کردند‪ .‬ایجاد معضل یعنی اینکه‬ ‫در ابتدای فصل ب��دون انکه درامدزایی باش��گاه‬ ‫تحت مدیریت ش��ان را پی ش بینی کنند‪ ،‬تعهدات‬ ‫مالی سنگین ایجاد کردند‪ .‬مگر نه اینکه در همین‬ ‫باش��گاه پرس��پولیس قرارداد هایی بسته شد که‬ ‫بقیه قرارداد بازیکن از طریق ویال و مجوز و پورشه‬ ‫حساب شده اس��ت؟ این ش��یوه پرداخت درستی‬ ‫است؟ اصال معلوم است که از چه راه هایی قرار بوده‬ ‫پول و امکاناتی که به بازیکن یا مربی قولش داده‬ ‫شده‪ ،‬تامین ش��ود؟ من جواب را م ی دانم‪ .‬از جیب‬ ‫مردم و در این مورد به خصوص باید تاکید کنم که‬ ‫وزارت ورزش تصمیم گرفت تعارف را کنار بگذارد و‬ ‫فضا را به سمتی ببرد که این دو باشگاه باتوجه به‬ ‫کیفیتی که ارائه م ی دهند‪ ،‬پول دریافت کنند‪ .‬ایا‬ ‫این رویه غی ر منطقی است؟‬ ‫وزارت ورزش قصد دارد چه روی ه ای را در پیش‬ ‫بگیرد؟‬ ‫جدید مدی ران بهت��ر از ه ر کس دیگ��ری م ی دانند که امکان‬ ‫تغییر وجود دارد‪ .‬طبیعی است که مدی ران جدید در راس کار‬ ‫قرار بگی رند‪.‬‬ ‫وزارت ورزش هم م ی توانس�ت ای�ن کار را انجام‬ ‫دهد‪ .‬کسی به وزیر بابت این کار خرده نم ی گرفت‪.‬‬ ‫وزارت ورزش این کار را نکرد‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫چون نم ی خواس��ت طبق عرف همه دولت های‬ ‫پیشین عمل کند‪ .‬نم ی خواست حساسی ت ها را دامن بزند و‬ ‫این دو باشگاه را وارد چالش کند‪.‬‬ ‫اما این تحمل اجباری چالش هایی را ایجاد کرد‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬چالش را خود دوستان در این دو باشگاه ایجاد‬ ‫وزارت ورزش قص��د دارد از فوتب��ال به‬ ‫هدف های دیگری هم دس��ت پیدا کند‪ .‬در هم��ه جای دنیا‬ ‫هم همی ن طور است‪ .‬از طریق فوتبال مفاهیم فرهنگ ی شان‬ ‫را تقویت م ی کنند‪ .‬خیلی از مس��ائل اجتماع ی ش��ان را حل‬ ‫م ی کنند‪ .‬ایا م��ا از این نظر م ی توانیم ام��روز به فوتبال مان‬ ‫ببالی��م؟ به طور حتم ما حاال با یک مش��کل ب��زرگ روبه رو‬ ‫هس��تیم‪ .‬پول گزاف م ی دهیم‪ ،‬کیفیتی هم در کار نیست‬ ‫و معضالت فرهنگی و اجتماع ی مان نی��ز در همین جامعه‬ ‫فوتبال بی��داد م ی کند‪ .‬بناب رای��ن از یک جای��ی باید مقابل‬ ‫این ضرر ایس��تاد‪ .‬به نظرم وزارت ورزش قص��د دارد از طریق‬ ‫شفاف سازی منابع مالی باشگاه ها‪ ،‬کنترل ورودی و خروجی‬ ‫هزینه ها در این باشگاه ها فوتبال را از بی راهه به مسیر درستش‬ ‫هدایت کند که البته این کار هزینه هایی هم به دنبال دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫قبول دارید که وزارت ورزش زمان مناسبی را برای‬ ‫کردند‪ ،‬حاال یا اگاهانه یا نااگاهانه‪.‬‬ ‫از قرار معلوم سرخاب ی ها ب رای وزارت ورزش به یک‬ ‫معضل تبدیل شده اند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اولین اش��تباه دولت از جایی ش��روع م ی شود که‬ ‫باشگاهداری را در دس��تورکار خود قرار داده است‪ .‬تصمیم ی ‬ ‫اشتباه که کامال با مس��ئولی ت های اساس��ی دولت منافات‬ ‫دارد‪ .‬ای��ن تصمیم انجایی ش��کل بدتری به خ��ود م ی گیرد‬ ‫که ما م ی بینی��م در طول همه این س��ال ها دولت نه به طور‬ ‫غی ر مستقیم بلکه مستقیم و ب ی واسطه به دنبال باشگاهداری‬ ‫است‪ .‬این اقدام یعنی ضرر‪ ،‬هم مادی و هم معنوی‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که دولت در طول این سال ها از وظیفه اصل ی اش‬ ‫دور شده و به انجام کارهایی مشغول شده که صرفا وقتش را‬ ‫م ی گیرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫نبایدخانه رااتشبزنیم‬ ‫تو گو با بهمن فروتن درباره جدال داراها و ندارها در لیگ سیزدهم‬ ‫گف ‬ ‫شما لیگ سیزدهم را چگونه دیدید؟‬ ‫بیایید کمی روراست باشیم‪ .‬وضعیت این فوتبال‬ ‫اصال زیبنده نیس��ت‪ .‬ما االن یک فوتبالی داریم که خیلی‬ ‫راحت م ی ش��ود در مورد دردهایش حرف بزنیم‪ .‬یک زمانی‬ ‫نیاز بود که ما بنشینیم و اسی ب شناس��ی کنیم اما االن به‬ ‫محض روبه رو شدن با این س��وال که لیگ ما یا فوتبال ما‬ ‫چگونه است یک سری از دردها بالفاصله فکرمان را به خود‬ ‫مشغول م ی کند‪ .‬فوتبال ما در حال حاضر مثل یک قورباغه‬ ‫دگردیسی شده است؛ فوتبالی س��ردرگم که هنوز نم ی داند‬ ‫چطور بای��د هوادار جذب کن��د‪ .‬مگر این طور نیس��ت که‬ ‫وقتی هیچ یک از اجزای فوتبال کارش را به درس��تی انجام‬ ‫نم ی دهد‪ ،‬یک سری از رسانه ها مدام ب رای اشتی تماشاگر با‬ ‫این فوتبال قورباغه ای ش��کل ریش گرو بگذارند و مردم را‬ ‫ب رای دیدن بازی های لیگ به استادیوم ها تشویق کنند؟‬ ‫گوی�ا در ابت�دای ای�ن تحلی�ل قص�د داری�د به‬ ‫تماشاگران بپردازید‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬قطع��ا‪ .‬به نظ��رم مهم ترین موض��وع ما در‬ ‫لیگ سیزدهم همین مس��اله بود‪ .‬باید بپذیریم که فوتبال‬ ‫ما همین قورباغه دگردیس��ی شده اس��ت و با ان طاووس‬ ‫پرقشنگی که همیش��ه به دنبال القای ان به افکار عمومی‬ ‫هستیم فاصله بس��یاری دارد‪ .‬ما چهره زشتی ساخته ایم و‬ ‫مدام از هواداران م ی خواهیم که بیایند و ان را تماشا کنند‪.‬‬ ‫این چه خواسته ای است؟ منطقی نیست‪ .‬جواب نم ی دهد‪.‬‬ ‫معلوم اس�ت که لیگ س�یزدهم را خ�وب دنبال‬ ‫کرده اید‪.‬‬ ‫این طور نیست که من با فوتبال بزرگ شده باشم‬ ‫یا اینکه ادعا کنم همواره پیگیر فوتبال بوده ام‪ .‬ادعای من‬ ‫باالتر از اینها اس��ت‪ .‬س��لول های من از فوتبال است و اگر‬ ‫عشق به این رشته ورزش��ی نبود باور کنید با عالقه ای که‬ ‫نسبت به مطالعه و تحقیق دارم االن در موقعی ت های خیلی‬ ‫بهتری قرار م ی گرفتم‪ .‬اما اجازه بدهید از استقالل که یکی‬ ‫از تیم های بزرگ فوتبال ماست شروع کنم‪ .‬چرا این تیم باید‬ ‫در برخی از بازی ها تعداد تماشاگرانش به زحمت به چند هزار‬ ‫نفر برسد؟ این مایه خجالت است‪ .‬معنی ان هم روشن است؛‬ ‫فوتبال ما ضربه نخورده بلکه نیس��ت شده‪ ،‬نابود شده‪ .‬بعد‬ ‫هم م ی اییم بزرگان این باش��گاه مثل پورحیدری را نقره داغ‬ ‫م ی کنیم که مبادا طوری حرف بزنند ک��ه به وزارت ورزش‬ ‫یا یک س��ری از افراد ب ر بخورد‪ .‬به همین دلیل او ابتدا یک‬ ‫موضع سرسخت به نفع اس��تقالل م ی گیرد‪ ،‬بعد بالفاصله‬ ‫خودش را سانس��ور م ی کند و طوری حرف م ی زند که مبادا‬ ‫دل کسی نشکند‪ .‬خب این خجالت دارد‪ .‬اگر در افغانستان‬ ‫این اتفاق ها بیفتد و باشگاه ها از کمترین قدرت بهره ببرند‪،‬‬ ‫هی چ کس به انها خرده نم ی گیرد ام��ا اینجا چطور؟ مگر نه‬ ‫اینکه ما ادعای سیس��تم را داریم‪ ،‬ادعای ازادی بیان داریم؟‬ ‫چرا باید باشگاه ها از کمترین حق و قدرت ممکن برخوردار‬ ‫باشند؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫لیگ ما به لحاظ فنی در شرایط خوبی قرار ندارد‪.‬‬ ‫نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫یکی از مهم ترین مس��ائلی که باید به ان دقت‬ ‫کنیم‪ ،‬اماری اس��ت که روی صفحه تلویزیون قرار گرفت تا‬ ‫میلیون ها بیننده ای رانی را در روز پایانی لیگ حیرت زده کند‪.‬‬ ‫اماری که من اسمش را فاجعه فوتبال ای ران م ی گذارم‪ .‬وقتی‬ ‫میانگین س��نی لیگ برتر ما به عدد ‪ 30‬رسیده و میانگین‬ ‫دوندگی بین بازیکنان به چهار و نیم کیلومتر رسیده است‪،‬‬ ‫دیگر چگونه باید در مورد کیفی��ت فنی لی گ مان صحبت‬ ‫کنیم؟ از همه این امارها نا امیدکننده تر اینکه در فوتبال ما و‬ ‫در لیگ سیزدهم بازیکنان جوان تنها نیم درصد به کار گرفته‬ ‫شده اند؛ صفر ممیز پنج؛ این خود فاجعه است‪.‬‬ ‫مشکل کار کجاست؟‬ ‫مش��کل از جایی اب م ی خورد که ما م ی خواهیم‬ ‫همه باش��گاه ها را ش��بیه هم کنی��م‪ .‬در همه کش��ورها‬ ‫ناب رابری ها وج��ود دارد‪ .‬گرانادا ان ق��در هزینه نم ی کند که‬ ‫رئال و بارسلونا‪.‬‬ ‫این یک واقعیت است که باشگاه ها باتوجه به برندی‬ ‫که دارن��د‪ ،‬درامدزایی و هزین��ه م ی کنند‪ ،‬ح��ال انکه این‬ ‫درامدزایی خودش در فوتبال ای ران پروژه ای است پر از مانع؛‬ ‫پروژه ای اس��ت که عملیات ی کردن ان نیاز به برطرف کردن‬ ‫یک سری از مشکالت دارد‪ .‬باید بپذیریم که در کشورهای‬ ‫صاحب فوتبال همه پول ها از یک کاس��ه نم ی اید‪ .‬بخش‬ ‫خصوصی وجود دارد و باش��گاه ها در بخ��ش خصوصی با‬ ‫یکدیگر رقابت نم ی کنند‪ .‬اما در اینجا وزارت ورزش همواره‬ ‫در بی��ن دو سیاس��ت در تعلیق ق��رار گرفته اس��ت؛ اینکه‬ ‫استقالل و پرسپولیس را با دیگر باشگاه های حاضر در لیگ‬ ‫برتر هم شکل کند یا اینکه این دو باشگاه را متمایز از انها‬ ‫ببیند و به انها رسیدگی کند‪.‬‬ ‫سیاست وزارت ورزش چیست؟‬ ‫سیاس��ت فعلی که روشن اس��ت‪ .‬وزارت ورزش‬ ‫م ی خواهد این دو باش��گاه را با سایر باش��گاه ها هم شکل‬ ‫کند‪ .‬ان ه��م قبل از اینکه ای��ن دو باش��گاه را واگذار کند‪.‬‬ ‫این‪ ،‬جای تعجب دارد‪ .‬این سیاس��ت وزارت ورزش در واقع‬ ‫یک جور نگاه مائوئیس��تی اس��ت‪ ،‬یعنی هم شکل کردن‬ ‫متغیرها‪ .‬سیاس��ت وزارت ورزش اگر این اس��ت خب ادامه‬ ‫بدهد اما ای راد انجایی به انها برم ی گردد که م ی خواهند این‬ ‫فوتبال را هم مائوئیستی اداره کنند هم سوسیالیستی و هم‬ ‫سرمایه داری‪ .‬فجر م ی ش��ود نمونه یک تیم سوسیالیستی‬ ‫که باید پول به اندازه به ان برسد و بعد سرخاب ی ها م ی شوند‬ ‫نمونه های س��رمایه داری؛ نمونه هایی که هر سال ساختن‬ ‫ویترین ب رای ش��ان از هر چیز دیگری مهم ت��ر خواهد بود‪.‬‬ ‫م ی خواهم همین جا گریزی به رسانه ها و بحث اولم درباره‬ ‫قهر تماشاگر بزنم‪ .‬گفتیم که ویترین ب رای سرخاب ی ها خیلی‬ ‫مهم است‪ .‬ب رای رسانه های ما چه مس��ائلی اهمیت دارد؟‬ ‫بالطبع مسائلی که به دو باشگاه پرس��پولیس و استقالل‬ ‫مربوط م ی ش��ود در اولویت کار رسانه ها قرار م ی گیرد‪ .‬خب‬ ‫از چه چیزی باید بنویسند؟ از میانگین دوندگی؟ از میانگین‬ ‫س��نی؟ از به کار گرفتن جوانان در این لیگ که نیم درصد‬ ‫اس��ت؟ در این صورت اف��کار عمومی دیگر خری��دار این‬ ‫باخت ها و پسرفت ها نیست‪.‬‬ ‫ب ه ه ر ح�ال ی�ک جای�ی بای�د مقاب�ل جری�ان‬ ‫سرمای ه داری در این دو باشگاه ایستاد‪.‬‬ ‫نبای��د احساس��ی برخ��ورد کنیم‪ .‬همه کش��ورها‬ ‫پرسپولیس و استقالل دارند‪ .‬اگر بخواهیم مقایسه سیاسی‬ ‫داشته باشیم باید بپذیریم که این دارا و ندار در فوتبال همه‬ ‫کشورها هس��ت‪ .‬نباید به دنبال این باشیم که دارا و فقیر را‬ ‫هم شکل کنیم‪ .‬تالش بیهوده است‪ .‬در هیچ جای دنیا هم‬ ‫جواب نداده اس��ت‪ .‬این عیب اصلی مدی ران فوتبال اس��ت‬ ‫که هم��واره به دنبال هم ش��کل کردن متغیرها هس��تند‪.‬‬ ‫من فکر م ی کنم یک��ی از اتفاقات بدی که ب��رای فوتبال‬ ‫ما رخ داد و باعث ش��د که این هزینه ها به ش��دت باال برود‬ ‫و صدای اعتراض خیل ی ها دربیاید این ب��ود که ما در قبال‬ ‫پول و پیشنهاد کش��ورهای عربی خیلی زود واکنش نشان‬ ‫دادیم‪ ،.‬ترسیدیم از اینکه این کشورها بازیکنان خوب ما را با‬ ‫مبالغ نجومی جذب کنند‪ .‬اینکه این ترس بجا بود یا بیجا را‬ ‫نم ی دانم اما این یکی از مهم ترین دالیلی بود که فوتبال ما‬ ‫ناخواسته به سمت گران شدن پیش رفت‪ .‬یک جور گرانی‬ ‫که با خروجی این فوتبال اصال همخوانی ندارد‪.‬‬ ‫مربی و بازیکن این دو تیم م ی گویند م��ا پول نگرفته ایم و‬ ‫مشکالت دیگری که به دنبال این اعتراض ها پیش م ی اید‪.‬‬ ‫این اتفاق باعث م ی شود که مدیر پایش را از ناکامی بیرون‬ ‫بکش��د‪ .‬یعنی در مرحله ویترین س��ازی مدیر در ژست یک‬ ‫همه کاره قرار م ی گیرد و م ی تواند ادعا کند که من یک تیم‬ ‫بزرگ و گران را در اختیار مرب��ی قرار داده ام‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که در فوتبال ما کیفیت کار فتح اهلل زاده و رویانیان از‬ ‫تیم های استقالل و پرسپولیس بهتر م ی شود‪ .‬بعد بازی ها‬ ‫که شروع م ی شود تماشاگر وارد فروشگاه م ی شود و متاسفانه‬ ‫همه ذهنیت خود را اشتباه م ی بیند‪ .‬متوجه م ی شود که ان‬ ‫ویترین از بیرون قش��نگ بوده و زرق و برق داش��ته‪ .‬متوجه‬ ‫م ی ش��ود که درون این فروش��گاه جنس ج��ور اصال پیدا‬ ‫نم ی شود‪ .‬در واقع همان چهار و نیم کیلومتر را م ی بیند‪.‬‬ ‫لیگ ما بازیکنان خوب و ب ا کیفیتی را از دست داد‪.‬‬ ‫استقالل تقریبا از این مورد خیلی ضربه خورد‪ .‬در‬ ‫این مورد چه نظری دارید؟‬ ‫وزارت ورزش باید تمرکز خود را روی مسائل مهم‬ ‫بگذارد‪ .‬همین طور فدراس��یون فوتبال ما باید به مسائلی‬ ‫توجه کند که باعث ش��ده امروز لیگ ما در بدترین شرایط‬ ‫فنی قرار بگیرد‪ .‬باش��گاه های ما در جذب بازیکنان خارجی‬ ‫بس��یار ضعیف عمل م ی کنند‪ .‬یک بازیکن خارجی که لب‬ ‫دریا قدم م ی زده را خیلی زود به یک باشگاه تحمیل م ی کنند‬ ‫و شما در سوی مقابل عملکرد کشورهای عربی را در جذب‬ ‫بازیکن خارجی با خودمان مقایس��ه کنید‪ .‬انها جباری را از‬ ‫ما م ی گیرند و م��ا در عوض چه بازیکنان��ی را به لی گ مان‬ ‫م ی اوریم؟ به نظ��رم وزارت ورزش و فدراس��یون فوتبال به‬ ‫جای اتخاذ سیاست های سوسیالیست مابانه و این تصمیم‬ ‫عجوالنه که پول باید به یک اندازه میان باشگاه ها تقسیم‬ ‫شود‪ ،‬باید به این معضالت توجه کند‪.‬‬ ‫چه اتفاقی در دو باشگاه سرخابی رخ داده که انها‬ ‫نم ی توانند موفق باشند؟‬ ‫به نظرم ساختار مدیریتی دو باشگاه پرسپولیس‬ ‫و استقالل معیوب اس��ت‪ .‬اساس��ا فرم پول دادن در این دو‬ ‫باشگاه طی سال های اخیر باعث شده تا انها وارد مشکالت‬ ‫عدیده ای بش��وند‪ .‬روش فتح اهلل زاده واقعا من را حیرت زده‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬اس��تقالل یک بازی را م ی ب��ازد‪ .‬او مصاحبه‬ ‫م ی کند و م ی گوید ‪ 20‬درصد جریمه م ی کنیم و بعد م ی گوید‬ ‫اگر فالن بازی ها را ببریم‪ ،‬این جریمه را م ی بخش��یم‪ .‬این‬ ‫شیوه ها دیگر قدیم ی شده است‪ .‬روش های خوبی نیست‪.‬‬ ‫جواب نم ی دهد چون ش��ما با بچه طرف نیستید‪ .‬ه ر چند‬ ‫پرس��پولیس هم همین وضعیت را در مدل دیگری تجربه‬ ‫البته خود پرسپولیس ی ها هم فرصت های مهم ی ‬ ‫را از دست دادند‪.‬‬ ‫قطعا همین طور اس��ت‪ .‬وقتی ش��ما نانی ب رای‬ ‫خوردن ندارید نباید خانه تان را اتش بزنید‪ .‬دست کم سقف‬ ‫باالی سرتان را باید حفظ کنید‪.‬‬ ‫اشاره شما به اعتصاب بازیکنان است؟‬ ‫بله‪ ،‬اعتصاب کار درستی نبود‪ .‬گل به خودی بود‪.‬‬ ‫کسی که پورشه سوار م ی شود باید بیش از اینها به اعصاب‬ ‫و احساسات و تصمیماتش مسلط باشد‪.‬‬ ‫درباره قهرمانی فوالد چه نظری دارید؟‬ ‫قهرمان��ی فوالد مدی��ون کار یک س��ری مربی‬ ‫زحمتک��ش ب��ود‪ .‬مربیان��ی ک��ه اینده نگ��ر بودن��د و به‬ ‫زیرساخت های این تیم توجه کردند‪ .‬من نم ی خواهم ارزش‬ ‫کار حس��ین فرکی را پایین بیاورم چون او نش��ان داده که‬ ‫در عرصه مربیگری چقدر انس��ان توانمندی است اما باید‬ ‫بپذیریم که فوالد و نفت ته ران از بحران سرخاب ی ها استفاده‬ ‫کردند‪ .‬اگر این بحران در دو تیم اس��تقالل و پرس��پولیس‬ ‫وجود نداشت‪ ،‬قهرمانی فوالد شاید سخت تر از اینها به دست‬ ‫م ی امد یا اصال میسر نم ی ش��د‪ .‬قرار گرفتن این دو تیم در‬ ‫صدر جدول لیگ برتر ان هم در هفته پایانی شاهدی است‬ ‫ب رای این ادعا ک��ه این دو تیم به بهترین ش��کل ممکن از‬ ‫بحران سرخاب ی ها استفاده کردند‪.‬‬ ‫فوالد چه ویژگی نسبت به سایر مدعیان داشت؟‬ ‫فوالد حاشیه نداش��ت‪ .‬اجازه ندادند که حاشی ه ها‬ ‫حسین فرکی را فراری بدهد‪ .‬حمایتی که در تبریز از مجید‬ ‫جاللی نش��د تا جهنم او بهش��ت تونی اولیوی را شود و این‬ ‫مدیریت معیوب فوتبال ای ران است که جالل ی ها را نیست‬ ‫و نابود م ی کنیم تا بهشت مان ارزانی تون ی ها و ک ی روش ها‬ ‫شود‪ .‬کی روشی که تا جایی که م ی توانست به این لیگ و‬ ‫بازیکنان مستعدی که م ی توانستند اینده تیم ملی را بسازند‪،‬‬ ‫ب ی اعتنایی کرد‪ .‬با لجبازی از کنار برخی از بهترین های ما‬ ‫گذش��ت و انها را به تیم ملی دعوت نک��رد و نهایتا اینکه تا‬ ‫جایی که توانس��ت لیگ برتر ما را محدود و کوچک کرد و‬ ‫تعطیالتی را به این لیگ تحمیل کرد که در هیچ جای دنیا‬ ‫سابقه ندارد‪ .‬بعد ما م ی گردیم که پاسخ این سوال مان را پیدا‬ ‫کنیم که چرا تماشاگر به ورزشگاه نم ی اید؟ بخش عمده ای‬ ‫از تماشاگران ما زندگ ی ش��ان این است که بازی های جذاب‬ ‫ببینند که با تعطیالت پی در پی انها را از این لذت محروم‬ ‫کردی��م‪ .‬م ی خواهند در کوران رقابت ه��ا اختالف بازی ها و‬ ‫تفاضل گل ها را بش��مارند و به صورت مس��تمر تیم شان‬ ‫را ببینند‪ .‬ما چه کردی��م؟ بارها این وقف��ه را ایجاد کردیم و‬ ‫از تماش��اگر خواس��تیم که برنامه زندگ ی اش را با تمایالت‬ ‫ک��ی روش هماهنگ کند‪ .‬نم ی ش��ود‪ .‬م��ردم نم ی پذیرند‪.‬‬ ‫اشت ی دادن این مردم ب رنامه ریزی درست م ی خواهد‪ .‬به صدها‬ ‫دلیل تنها امیدوارم که پایان جام جهانی پایان کار ک ی روش‬ ‫در فوتبال ای ران باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫من فکر م ی کنم که عمده ای��ن مبالغ ان هم به‬ ‫صورت نقدی در همان ابتدای کار به جیب واسطه ها م ی رود‪.‬‬ ‫س��رخاب ی ها قراردادهای هنگفت م ی بندند اما فربه ش��دن‬ ‫واس��طه ها کار را به جایی م ی رساند که در پایان یک فصل‬ ‫‪4‬‬ ‫گفت وگ�و ب�ا بهم�ن فروت�ن هم�واره‬ ‫جذابی ت ه�ای خ�اص خ�ود را دارد‪ .‬او ب ه ط�ور‬ ‫مس�تمر فوتبال ایران و اتفاقات لی گ های ما را‬ ‫دنبال م ی کن�د‪ ،‬حتی اگر به المان س�فر کرده‬ ‫باش�د‪ .‬با او درب�اره لیگ س�یزدهم ه م صحبت‬ ‫ش�دیم‪ .‬متن مصاحبه مثلث با این کارش�ناس‬ ‫ب ا سابقه فوتبال را م ی خوانید‪.‬‬ ‫م ی کند اما دوم شدن انها خوش��حالی دارد‪ .‬امروز استقالل‬ ‫ی که از ناکامی در لیگ برتر خورده را با طعنه‬ ‫اجازه ندارد زخم ‬ ‫به پرسپولیس ی ها التیام ببخشد‪ .‬من دیده ام که استقالل ی ها‬ ‫به طنز م ی گویند پرسپولیس��ی ها از دوم ی شان خوشحال‬ ‫هستند‪ .‬شوخی خوبی نیست‪ .‬به کوچک شدن اب ی ها بیشتر‬ ‫کمک م ی کند و انها ب رای رهایی از این بحران باید ساختار‬ ‫خودش��ان را تغییر بدهند‪ .‬این وظیفه وزارت ورزش اس��ت‪،‬‬ ‫یعنی این وزارتخانه اگر بن��ا دارد که تغیی راتی ایجا کند باید‬ ‫تغیی رات ساختاری در این دو باشگاه ایجاد کند‪ .‬اما متاسفانه‬ ‫وزارت ورزش این چنین عمل نکرده و من سواالت مهمی از‬ ‫اقایان دارم؛ از روزی که در راس کار قرار گرفته اید ب رای مبارزه‬ ‫با فساد فراگیر در فوتبال چه اقدام عملی انجام داده اید؟ ایا‬ ‫انتشار لیست پرداخت ی های باشگاه پرسپولیس و نرساندن‬ ‫پول به اس��تقالل مبارزه با س��رمایه داری است؟ الاقل من‬ ‫این طور فکر نم ی کنم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ام�ا م�ردم ای�ن هزینه ه�ای هنگف�ت را اصلا‬ ‫برنم ی تابند‪ .‬خود شما هم تلویحا به این موضوع‬ ‫اشاره کردید‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪71‬‬ ‫اوینی امروز‬ ‫تعبیر ده نمکی از‬ ‫حاتمی کیا؛ پدر معنوی‬ ‫سینمای انقالب‬ ‫دیدار‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫«پریروز روز بس��یار خوبی ب رای من بود‪ .‬اول انکه به‬ ‫من خبر دادند باید خدمت مقام معظم رهبری برس��م و دوم‬ ‫خبری بود در مورد نظرس��نجی ارش��اد که خوشحال کننده‬ ‫بود‪ ،‬وقتی خدمت اقا رسیدیم ایش��ان با روی باز و چهره ای‬ ‫بشاش از فیلم تعریف کردند و گفتند همان چمرانی بود که‬ ‫من م ی شناختم‪ ».‬اب راهیم حاتم ی کیا از اخرین سخنران های‬ ‫همایش تصویر قلم بود که به اصرار مجری پش��ت تریبون‬ ‫رفت و با گفت��ن خبر فوق ادامه داد‪ «:‬طی مدت گذش��ته به‬ ‫شو جی غ های‬ ‫خواست دوستان برخی از حرف ها را زدم که فح ‬ ‫بسیاری را ب رای من به همراه داشت که البته باید خدا را شکر‬ ‫کنم‪ .‬خیلی دوست ندارم که در سایت ها دیده شوم اما برخی‬ ‫از حرف ها را باید گفت و باید تاکید کنیم که از کجا امده ایم‪،‬‬ ‫ب رای چه امده ایم و چه م ی خواهیم بگوییم و این همان چیزی‬ ‫است که بچه های هنرجوی سینما باید بدانند‪ .‬در این روزها‬ ‫نقدهای بسیاری از فیلم «چ» م ی خوانم‪ ،‬نقدهایی که کمتر‬ ‫به زبان دلسوزانه حرف زده اند و بیشتر بر پایه تکنیک استوار‬ ‫بوده است‪ ،‬چنین نقدهایی بیش��تر به خاطر درگیر شدن با‬ ‫ظرف موضوع است که البته در جای خود اهمیت دارد ولی‬ ‫قبل از هرچیز باید بدانیم ب رای چه امده ایم‪».‬‬ ‫حاتم ی کیا ب رای مثال اوردن از مسعود ده نمکی که در‬ ‫همایش حاضر بود‪ ،‬مثال اورد‪« :‬ده نمکی در چنین شرایطی‬ ‫فحش خورش ملس است‪ ،‬اما من تازه وارد این گونه فضاها‬ ‫شده ام‪ .‬چنین فضایی ادم را گمراه م ی کند اما الزم است که‬ ‫گمراه نش��ویم‪ .‬باید بدانیم که این صندل ی نشی ن های پای‬ ‫کیبردها‪ ،‬سپاه بزرگی نیستند و تنها جنجال های انها بزرگ‬ ‫است‪ .‬این گروه از افراد‪ ،‬ش��بیه «خونه تیمی» هستند و باید‬ ‫بدانند که این فضایی که در اینترنت ایجاد کرده اند‪ ،‬هیچ راهی‬ ‫به جامعه ندارد‪.‬در انتخابات کشورمان و مقایسه واکنش مردم‬ ‫و انچه در سایت ها م ی اید‪ ،‬م ی توان فهمید که نباید به این‬ ‫سایت ها توجه کرد‪ .‬باید به خاطر داشته باشیم گمراه نشویم‬ ‫و از انچه باید بگوییم دس��ت نکش��یم‪ ».‬حاتم ی کیا که از‬ ‫تریبون پایین م ی امد خیل ی ها یاد جمالت ده نمکی افتادند‬ ‫که در برنامه راز گفته بود‪« :‬این رفتار حاتم ی کیا را به اوینی‬ ‫امروز سینمای ای ران تبدیل م ی کند‪ .‬او م ی تواند پدر معنوی‬ ‫سینمای انقالب باشد‪».‬‬ ‫ادامه اندیشه های اوینی‬ ‫همایش تصوی��ر قلم به منظور ردیابی اندیش��ه های‬ ‫سی د ش��هیدان اهل قل��م در اثار ‪ 20‬س��ال اخیر س��ینمای‬ ‫داستانی و مستند ای ران عصر روز سه ش��نبه ‪ 26‬فروردین با‬ ‫حضور علیرضا رضاداد‪ ،‬حمید بهمن��ی‪ ،‬حبی ب اهلل بهمنی‪،‬‬ ‫جمال شورجه‪ ،‬مسعود ده نمکی‪ ،‬وحید جلیلی‪ ،‬نرگس ابیار‪،‬‬ ‫محمدحسین قاس��می‪ ،‬محمود گب رلو‪ ،‬پژمان لشکری پور و‬ ‫اب راهیم حاتم ی کیا در فرهنگس رای اندیشه به همت موسسه‬ ‫شهید اوینی برگزار شد‪ .‬در بخش نخست این همایش که‬ ‫به صورت میزگرد به ردیابی اندیشه های سیدشهیدان اهل‬ ‫قلم در اثار سینمایی ‪ 20‬ساله س��ینمای داستانی و مستند‬ ‫ای ران م ی پرداخ��ت‪ ،‬اقایان علیرضا رض��اداد‪ ،‬وحید جلیلی و‬ ‫مس��عود ده نمکی روی سن حاضر ش��دند و به بیان نکاتی‬ ‫در ای��ن خصوص پرداختن��د‪ .‬رضا داد؛ مش��اور عالی رئیس‬ ‫سازمان سینمایی در این نشست گفت‪« :‬به طور کلی دیدگاه‬ ‫شهی د اوینی به سینمای ارمانی و داستانی را م ی توانیم در سه‬ ‫محور استخراج کنیم؛ محور اول س��ینمای اشراقی است و‬ ‫گمان من این است که اگر فرصت مهیا بود نگاه شهید اوینی‬ ‫در سینمای داستانی بسیار عمی ق تر بیان م ی شد‪ ،‬همچنین‬ ‫مولفه دوم در دیدگاه شهید اوینی موثر بودن است و ایشان به‬ ‫تاثیرگذاری اثر روی مخاطب تاکید فراوانی داشتند و سومین‬ ‫مولفه نیز متعهدانه بودن اثر است و به طور کلی دیدگاه شهید‬ ‫اوینی را در سه مولفه مخاطب پذیر بودن‪ ،‬موثر بودن و متعهد‬ ‫بودن در سینمای داس��تانی م ی توانیم تبیین کنیم‪ .‬پس از‬ ‫شهادت شهید اوینی فیلم هایی نظیر «بچه های اسمان»‬ ‫و «اژانس شیشه ای» س��اخته م ی ش��وند و باتوجه به نگاه‬ ‫متعهدانه ش��هی د اوینی این دو فیلم به واقعی ت های جامعه‬ ‫بس��یار نزدیکترند‪ .‬بناب راین در این اثار ردپای اندیش��ه های‬ ‫شهید اوینی را م ی توانیم ببینیم‪».‬‬ ‫شخصیت اوینی‬ ‫مسعود ده نمکی هم در این نشست دلیل تاثی ر گذاری‬ ‫مس��تندهای اوین��ی را ش��خصیت اوینی دانس��ت‪« :‬اثار‬ ‫ش��هی د اوینی نس��بت به امکاناتی که در س��ینمای امروز‬ ‫ماست به مراتب تاثیر بیش��تری روی مخاطب م ی گذارد و‬ ‫اینکه چرا مس��تندهای امروز دیگر این چنین تاثیر ندارد به‬ ‫اعتقاد من به شخصیت اوینی برم ی گردد و حتی در اثاری که‬ ‫بعد از او تحت عنوان روایت فتح هم ادامه پیدا کرد دیگر این‬ ‫تاثیرگذاری دیده نم ی شود و همه اینها به وجود خود اوینی و‬ ‫نگاه متعهدانه او برم ی گردد‪ .‬در سینمای امروز عمده منتقدان‬ ‫و حتی بچه مسلمان ها مسامحه کاری دارند در صورتی که‬ ‫در اندیشه های شهید اوینی مسامحه کاری جایی نداشت‪ .‬در‬ ‫حوزه سینما که مخاطبین فراوانی دارد بحثی به نام حقوق‬ ‫سینماگر نسبت به مخاطب و مخاطب نسبت به سینماگر‬ ‫داریم و پس از ‪30‬س��ال از انقالب اسالمی باید این بحث ها‬ ‫مطرح ش��ود و خروجی چنین بحث هایی منجر به انتش��ار‬ ‫کتاب های کاربردی شود‪».‬‬ ‫سینمای انقالبی‬ ‫وحید جلیلی‪ ،‬کارشناس و روزنامه نگار مسائل فرهنگی‬ ‫نیز در تبیین اندیشه های شهید اوینی گفت‪« :‬یکی از نکاتی‬ ‫که شهید اوینی در مورد س��ینمای داستانی مطرح کرد این‬ ‫بود که فیلم های سینمایی ما غالبا م ی خواهند از کنار انقالب‬ ‫اسالمی رد شوند و به همین دلیل هیچ نشانی از انقالب در‬ ‫فیلم ها نم ی بینیم که این نکته بسیار مهم است و باید این‬ ‫س��وال را مطرح کرد که چه اتفاقی م ی افتد که هیچ نشانی‬ ‫از انقالب در س��ینمای ای ران نیس��ت‪ .‬که انقالب اسالمی‬ ‫مهمترین واقعیت ‪ 400‬سال اخیر جامعه ای رانی است و وقتی‬ ‫بزرگ انها م ی گوید ما با شما مخالفت نم ی کنیم بلکه شما‬ ‫را انکار م ی کنیم نتیجه اش این م ی شود که ‪200‬هزار شهید‬ ‫دفاع مقدس و ‪14‬هزار ش��هید ترور را منکر م ی شوند و جای‬ ‫س��ینمای ای ران در تمام این موضوعات خالی است‪ .‬یکی از‬ ‫ویژگ ی های سینمای سانسورچی این است که اگر بخواهند‬ ‫یک پالن از فالن فیل��م را حذف کنند از زمان��ی که هنوز‬ ‫امضای ان مدیر خشک نشده‪ ،‬خبرش در رسانه های داخلی‬ ‫و خارجی م ی پیچد که در کشور خفقان ایجاد شده اما وقتی‬ ‫ان فیملساز کل انقالب را زیر سوال م ی برد اسم این موضوع‬ ‫سانسور نیست! ارمان های انقالب اس�لامی ما واقعی بود‬ ‫اما یک صدم ظرفی ت های ان هم به س��ینمای داستانی ما‬ ‫راه پیدا نکرد‪».‬‬ ‫در بخش پایانی این مراسم نیز به تقدیر از سرکار خانم‬ ‫افش��ار مادر سه ش��هید (عل ی اکبری)‪ ،‬نرگس ابیار‪ ،‬مسعود‬ ‫ده نمکی و اب راهیم حاتم ی کیا اختصاص داشت‪ .‬در پایان این‬ ‫مراسم و پس از اقامه نماز جماعت فیلم سینمایی «چ» ب رای‬ ‫حاضران به نمایش در امد‪.‬‬ ‫هفته شاعران‬ ‫نامداران هفته اول از ماه دوم‬ ‫سعدی‬ ‫اول اردیبهش��ت روز بزرگداشت س��عدی است‪ .‬او نه‬ ‫تنها یکی از بزرگترین شع رای ای ران بلکه یکی از بزرگترین‬ ‫سخنوران جهان اس��ت‪ .‬س��عدی عالوه بر انکه عصاره و‬ ‫چکیده اندیش��ه ها و تامالت عرفانی و اجتماعی و تربیتی‬ ‫اس��ت‪ ،‬ایینه خصایل و خلق و خو و منش ملتی کهنسال‬ ‫است و از همین رو هیچ وقت ش��کوه و درخشش خود را از‬ ‫دست نخواهد داد‪ .‬شعر سعدی‪ ،‬شعر استحکام و ظ رافت و‬ ‫استواری و زیبایی اس��ت‪ .‬زبان فاخر سعدی هیچ گاه کمال‬ ‫خود را به رخ مخاطبانش نم ی کشد‪ .‬همچون ساالری بلند‬ ‫منزلت‪ ،‬در عین کمال و برتری متواضع و خاش��ع است و به‬ ‫همین دلیل دل هر صاحبدلی را م ی رباید و در گوشه خاطر‬ ‫هر کس��ی‪ ،‬جایی ب رای خودش باز م ی کند‪ .‬سعدی در همه‬ ‫زمینه های شعری بخت خود را ازموده و از ان موفق بیرون‬ ‫امده‪ .‬او را نم ی توان در گلس��تان و بوس��تان خالصه کرد؛‬ ‫هرچند این دو خود دنیایی است‪.‬‬ ‫اقبال الهوری‬ ‫اول اردیبهشت روز در گذشت اقبال الهوری است‪ .‬اقبال‬ ‫در شهر سیالکوت پنجاب در س��ال ‪۱۸۷۷‬م‪ .‬چشم به جهان‬ ‫سهراب سپهری‬ ‫سه راب سپهری ‪ ۱۵‬مهر ‪ ۱۳۰۷‬در قم به دنیا امد‪ .‬وی‬ ‫شاعر و نقاش بود و از مهم ترین ش��اع ران معاصر ای ران به‬ ‫ش��مار م ی رود و شعرهایش به زبان های بس��یاری از جمله‬ ‫انگلیسی‪ ،‬فرانس��وی‪ ،‬اس��پانیایی و ایتالیایی ترجمه شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی پس از ابتال به بیماری س��رطان خ��ون در یکم‬ ‫اردیبهشت ‪ ۱۳۵۹‬در ته ران‪ ،‬بیمارس��تان پارس درگذشت و‬ ‫صحن امامزاده سلطان علی روستای مش��هد اردهال واقع‬ ‫در اط راف کاشان میزبان ابدی سه راب گردید‪ .‬شعر سه راب‬ ‫روان‪ ،‬با ظاهری س��اده و بدون پیچیدگی است؛ شعری که‬ ‫برخی اعتقاد دارند از عرفان شرق اسیا ریشه گرفته است‪.‬‬ ‫محمد تقی بهار‬ ‫ملک الشع رای بهار را با عنوان «پدر شعر دانشگاهی»‬ ‫شیخ بهایی‬ ‫سوم اردیبهش��ت ماه را روز بزرگداش��ت شیخ بهایی‬ ‫نامگذاری کرده اند؛ مردی دانشمند که شاعر خواندن او تنها‬ ‫ی اوست‪ .‬بهاء الدین محمد عاملی‬ ‫بخشی از شخصیت علم ‬ ‫مشهور به شیخ بهایی از دانش��مندان بنام عهد شاه عباس‬ ‫صفوی است‪ .‬وی در س��ال ‪ ۹۵۳‬هجری قمری در بعلبک‬ ‫متولد شد‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۳‬س��الگی همراه پدرش به ای ران مهاجرت کرد‪.‬‬ ‫وی تالیفاتی به فارسی و عربی دارد که مجموعه انها به ‪۸۸‬‬ ‫کتاب و رساله بالغ م ی ش��ود‪ .‬از اثار او م ی توان به کشکول‪،‬‬ ‫دیوان غزلیات‪ ،‬جامع عباس��ی (در فقه)‪ ،‬خالصه الحساب‪،‬‬ ‫تش��ریح االف�لاک و دو مثنوی مع��روف «ن��ان و حلوا» و‬ ‫«شی ر و شکر» اشاره کرد‪ .‬وی در س��ال ‪ ۱۰۳۰‬هجری قمری‬ ‫در اصفه��ان دار فان��ی را وداع گفت‪ .‬جنازه او را به مش��هد‬ ‫انتقال دادند و در مسجد گوهرشاد دفن کردند‪ .‬سروده های‬ ‫ش��ی خ بهایی عالوه بر فارس��ی و عربی‪ ،‬ش��امل ترکی هم‬ ‫م ی شده اس��ت‪ .‬اشعار فارس��ی او عمدتا ش��امل مثنویات‪،‬‬ ‫غزلیات و رباعیات اس��ت‪ .‬وی در غزل به شیوه فخرالدین‬ ‫ع راقی و حافظ‪ ،‬در رباع��ی با نظر به ابو س��عید ابوالخیر و‬ ‫خواجه عبداهلل انصاری و در مثنوی به ش��یوه مولوی ش��عر‬ ‫سروده است‪ .‬ویژگی مشترک اشعار شیخ بهایی میل شدید‬ ‫به زهد و تصوف و عرفان است‪.‬‬ ‫حال نویسنده خوب نیست‬ ‫سه روایت از زندگی‬ ‫حال اقای نویسنده اصال خوب نیست‪ .‬این روز ها خبرهای بد از نویسنده ای که ب رای‬ ‫خیل ی ها یاد اور یک تنهایی صد ساله است به گوش م ی رسد‪ .‬همین هفته قبل بود که خبر‬ ‫رسید که «گابو» که هفته گذشته به س��بب عفونت ریه در یکی از بیمارستان های شهر‬ ‫مکزیکوسیتی بستری شده بود‪ ،‬سرانجام از بیمارستان مرخص شد اما پزشکان معتقدند که‬ ‫وی به سبب سن باال هنوز از لحاظ بدنی ضعیف است‪ ...‬اما این هفته خبر بدتری در راه بود‪.‬‬ ‫خانواده گابو با صدور بیانی ه ای که دوشنبه منتشر شد اعالم کردند این نویسنده ‪ 87‬ساله و‬ ‫برنده جایزه ادبی نوبل از عوارض ناشی از اسیب ریوی رنج م ی برد‪ .‬این بیانیه کوتاه که در‬ ‫روزنامه مکزیکی ال یونیورسال منتشر شده‪ ،‬نشان م ی دهد گابو همچنان با سرطان ریه در‬ ‫حال مبارزه است‪ .‬روزنامه یونیورسال به نقل از منابع موثق تاکید کرده که سرطان گابو به‬ ‫ریه ها و کبد وی سرایت کرده است‪ .‬خانواده مارکز همچنین خواسته اند مطبوعات به حریم‬ ‫خصوصی انها احترام بگذارند‪.‬‬ ‫گابریل گارس��یا مارکز که هم اکنون ‪ 78‬س��ال س��ن دارد‪ ،‬در س��ال ‪ 1982‬موفق به‬ ‫کسب جایزه نوبل ادبیات شد و از او به عنوان یکی از بزرگترین نویسندگان و رمان نویسان‬ ‫اسپانیول ی زبان تمام ادوار یاد م ی کنند‪.‬‬ ‫نمایش «س��ه روایت از زندگی» نوشته یاس��مینا رضا به کارگردانی سیما تی رانداز در‬ ‫تماشاخانه ای رانشهر روی صحنه است‪ .‬در این نمایش ‪ 80‬دقیقه ای بازیگرانی همچون سیما‬ ‫تیر انداز‪ ،‬امیر کاوه اهنین جان‪ ،‬لیلی رشیدی و رضا موالیی به ایفای نقش م ی پردازند‪ .‬این اثر‬ ‫نمایشی از حال و هوای نمایشنامه «خدای کشتار» که دیگر اثر یاسمینا رضا است برخوردار‬ ‫است و به شکلی به روابط میان افراد م ی پردازد‪ .‬این نمایش در سه موقعیت به ظاهر ساده به‬ ‫برخوردها ‪ ،‬ارتباطات و چالش های دو زوج با یکدیگر م ی پرداز د و در نوع و جنس بازی ها سعی‬ ‫م ی کند پیچیدگ ی های این روابط را به شکلی باورپذیر ب رای مخاطب به اجرا دراورد‪ .‬داستان‬ ‫بیانگر سه روایت از زندگی است‪ ،‬س��ه روایت از زندگی دو زوج‪ ،‬زوج هنری وسونیا به عنوان‬ ‫می زبان در ب رابر زوج هیوبرت واینس به عنوان میهمان در س��ه اپی��زود با یک تم اصلی رو‬ ‫در روی هم قرار م ی گیرند‪ .‬یاس��مینا رضا با ظ رافتی مثال زدنی با پنهان یا اشکارسازی‪ ،‬رخ‬ ‫دادن یا ندادن‪ ،‬اطالع داشتن یا نداشتن‪ ،‬مهم بودن یا نبودن یک سری اطالعات ریز در دل‬ ‫روایت هایی به ظاهر همسان خالق شگفتی م ی شود و نشان م ی دهد که همین رخدادهای‬ ‫ریز در زندگی روزمره ما که شاید هرگز هم به چشم نم ی ایند‪ ،‬چگونه م ی توانند تغیی ر دهنده‬ ‫روند داستان و روند زندگی و در یک کالم روند سرنوشت باشند‪.‬‬ ‫مارکز سرطان دارد‬ ‫نمایشی به کارگردانی سیما تیرانداز‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫دیدار‬ ‫شعر در این هفته نماینده بسیار دارد‪ .‬شاع ران بسیاری‬ ‫در این هفته به دنیا ام��ده یا از دنیا رفته ان��د‪ .‬اگر هفته اول‬ ‫اردیبهش��ت را هفته ش��اع ران نامگ��ذاری کنیم پ��ر بی راه‬ ‫نگفته ایم؛ شاع رانی که در این هفته به دنیا امده اند و از دنیا‬ ‫رفته اند‪ ،‬از همه جنس و همه مکتبی بوده اند‪ .‬نگاهی داریم‬ ‫به شاع رانی که به این هفته ارتباط پیدا م ی کنند‪.‬‬ ‫ل خانواده ای معروف از طبقه متوسط برهمنان‬ ‫گشود‪ .‬او از نس ‬ ‫کشمیر بود که نیای او دویست سال قبل از تولد وی به دین‬ ‫اسالم گروید‪ .‬اقبال در دانش��کده دولتی الهور در رشته های‬ ‫فلسفه و ادبیات عرب و انگلیسی ادامه تحصیل داد‪ .‬در سال‬ ‫‪۱۹۰۵‬م‪ .‬عازم لندن شد و در دانشگاه کمبریج ثب ت نام کرد و از‬ ‫انجا گواهینامه عالی در فلسفه و علم اقتصاد دریافت کرد ‪ .‬او‬ ‫از انگلستان به المان رفت و از دانشگاه مونیخ دکترای فلسفه‬ ‫گرفت‪ .‬اقبال صرف ا یک شاعر نبود‪ ،‬اشعارش سرشار از مفاهیم‬ ‫عمیق و ارائه راهکارهای دلسوزانه به جامعه اسالمی است که‬ ‫نبوغ فکری و بلندنظری اش را م ی رساند‪ .‬بارزترین بعد زندگی‬ ‫اقبال‪ ،‬بعد ایمانی و عرفانی اوست‪.‬‬ ‫م ی شناسند؛ شاعری که از خ راسان م ی اید و صالبت شاع ران‬ ‫این خطه را در لحن خود دارد‪ .‬به��ار در قالب های گوناگون‬ ‫قصیده‪ ،‬مثنوی‪ ،‬قطعه‪ ،‬مس��تزاد‪ ،‬مس��حط‪ ،‬ترکی ب بند و‪...‬‬ ‫ش��عرهایی ارزش��مند گفت که هر کدام در نوع خود قابل‬ ‫تامل و التذاذ اس��ت اما چهره بهار بیش��تر در «قصیده» و‬ ‫سپس «غزلیات» وطنی‪ ،‬سیاس��ی و اجتماعی است‪ .‬بهار‬ ‫عالوه بر شاعری‪ ،‬روزنامه نگار و سیاس��تمدار هم بود‪ .‬بهار‬ ‫روز دوم اردیبهشت ‪ ،۱۳۳۰‬در خانه مسکونی خود در ته ران‬ ‫زندگی را بدرود گفت و در ش��می ران در ارامگاه ظهی رالدوله‬ ‫به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫دراستانهیکمعجزه‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫ایا لیورپول قهرمان لیگ برتر می شود؟‬ ‫«هی چ گاه تنها نخواهی مان��د» یا « هی چ گاه تنها قدم‬ ‫نخواهی زد» این را اس��تیون جرارد بهتر از هرکسی در تیم‬ ‫لیورپول م ی داند‪ .‬او این شعار را سال هاست که از سکوهای‬ ‫ورزشگاه انفیلد شنیده و در همه این سال ها که ب رای تیمش‬ ‫به می دان رفته‪ ،‬م ی داند که انها هیچ گاه تنهایش نگذاشته اند‪،‬‬ ‫در تمام این س��ال ها که قهرمانی را دور از دست م ی دیدند‪،‬‬ ‫هواداران در ورزشگاه انفیلد باز هم بلندتر فریاد م ی زدند که‬ ‫تنها نخواهی ماند‪ ،‬هی چ گاه‪ ...‬استیون جرارد وجب به وجب‬ ‫انفیلد را از بر است‪ ،‬خوب م ی داند که هواداران جایگاه کوپ‬ ‫در تمام این سال ها چه کش��یدند‪ ،‬این جایگاه در تمام دنیا‬ ‫مشهور است‪ ،‬همان جایگاهی که در جنوب غربی ورزشگاه‬ ‫قرار دارد و جایگاه پ ر شورترین هواداران در سراسر دنیاست‪.‬‬ ‫نام ‪ KOP‬از کوه های ‪ Spion kop‬واقع در افریقای جنوبی‬ ‫گرفته شده است که ارتش انگلستان در انجا تلفات سنگینی‬ ‫را در جنگ بوئر دوم داد‪ ،‬به همین خاطر بسیاری از تیم های‬ ‫انگلیس��ی جایگاهی به نام ‪ kop‬در ورزشگاه های خود به‬ ‫یاد کشته شدگان ان جنگ ساختند مانند بلک پول‪ ،‬شفیلد‬ ‫یونایتد‪ ،‬ولور همپتون و‪ ...‬که از بی��ن انها جایگاه ‪ kop‬در‬ ‫ورزشگاه انفیلد مشهورتر اس��ت‪ .‬هواداران پرشور و دو اتشه‬ ‫لیورپول در این قسمت از زمین مستقر م ی شوند که با سرو‬ ‫صداهای فراوان و سرود های مهیج و با نشاطی که م ی خوانند‬ ‫باعث ترس و اضط راب در روحیه حریفان لیورپول م ی شوند‪،‬‬ ‫در واقع هواداران جایگاه کوپ مظهر تعصب و غیرت تیم به‬ ‫حساب م ی ایند که در سخت ترین و بحران ی ترین شرایط‪ ،‬تیم‬ ‫محبوب خود را تنها نم ی گذارند‪ .‬انها همواره با سرود معروف‬ ‫خود (هرگز تنه��ا نخواهی رفت‪ )...‬به تیم‪ ،‬هنگام مس��ابقه‬ ‫روحیه م ی دهند‪ .‬اس��تیون جرارد بهت��ر از ه ر کس حال انها‬ ‫را م ی داند‪ ،‬بهتر از هر کس‪ 9 .‬س��الش بود که راهی اکادمی‬ ‫ فوتبال لیورپول ش��د و ‪ 24‬سال اس��ت که در انفیلد زندگی‬ ‫م ی کند‪ .‬او نماد انفیلد اس��ت‪ ،‬ب رای همین همه قصه های‬ ‫قدیمی را حفظ اس��ت‪ ،‬همه ان قصه هایی که پیرمردهای‬ ‫ش��هر ب رای نوه هایش��ان م ی گویند‪ ،‬قصه ه��ای زمان بیل‬ ‫ش��نکلی بزرگ‪ ،‬روزهای پر افتخار‪ ،‬روزهایی که هیچ تیمی‬ ‫در لیگ برتر حریفش��ان نبود‪ ،‬همان روز ها که بیل شنکلی‬ ‫م ی گفت که فوتبال مرگ و زندگی نیست‪ ،‬چیزی فراتر از ان‬ ‫است‪ .‬اس��تیون جرارد همه قصه ها را از بر است‪ ،‬قصه نسل‬ ‫بعدی را هم خوب م ی داند‪ ،‬قصه نسل طالیی بین سال های‬ ‫‪ ۱۹۶۴‬تا ‪ ۱۹۸۵‬که بهتری��ن ان تحت هدایت باب پی زلی بود‬ ‫که نمایش های او با این تیم‪ ،‬دوران بیل ش��نکلی را تداعی‬ ‫م ی کرد‪ .‬بازیکنان معروف ان زم��ان این تیم عبارت بودند از‬ ‫مارک الرنسن‪ ،‬گرام سونس‪ ،‬یان کاالگان‪ ،‬فیل نیل‪ ،‬کوین‬ ‫کیگان‪ ،‬جان توشاک‪ ،‬کنی دالگلیش و یان راش افسانه ای‪...‬‬ ‫انها هرچه توانس��تند حس��رت قهرمان��ی را در دل دیگران‬ ‫کاشتند‪ .‬اما س��هم اس��تیون جرارد در این قصه چیست؟ او‬ ‫افتخار کم ندارد اما در لیگ؟ هیچ‪ 24 ...‬سال است که باشگاه‬ ‫لیورپول دیگر در لیگ قهرمان نم ی شود‪ .‬دالگلیش در فصل‬ ‫‪1990‬لیورپول را به هجدهمی��ن قهرمانی در لیگ انگلیس‬ ‫رس��اند که این اخرین قهرمانی لیورپول در لیگ انگلستان‬ ‫بود‪ .‬بعد از این تا کنون هواداران باشگاه در حسرت قهرمانی‬ ‫در لیگ مانده اند‪ .‬با برد مقابل منچستر س��یتی‪ ،‬جرارد یا به‬ ‫قول متعصبان انفیلد استیوی بیش��تر از هر زمان دیگر به‬ ‫باال بردن جام لیگ نزدیک م ی ش��ود؛ چیزی که خودش در‬ ‫کتاب زندگینامه اش به عن��وان‪My Liverpool Story‬‬ ‫که ‪ 18‬ماه پیش منتشر شد‪ ،‬معجزه توصیف کرده بود‪ ،‬حاال‬ ‫کاپیتان جرارد یک گام تا معجزه فاصله دارد‪ .‬اگر چلسی را‬ ‫ببرند قهرمان م ی شوند‪ ،‬ش��اید ب رای همین است که وقتی‬ ‫داور بازی سوت پایان را زد‪ ،‬دیگر نتوانست خودش را کنترل‬ ‫کند‪ ،‬اشک های یک اسطوره‪ .‬ش��اید به این خاطر که یادش‬ ‫امد هیچ گاه تنها نبود‪ .‬خودش بعد از بازی گفت‪« :‬ما فصل پر‬ ‫فراز و نشیبی را تجربه کردیم اما هم اکنون احساس رضایت‬ ‫نم ی کنم و فکر م ی کنم تا اندازه زیادی به قهرمانی نزدیک‬ ‫شده ایم و این حس باعث م ی شود من ‪ 21‬سالگی و ان حس‬ ‫را دوباره تجربه کنم‪».‬‬ ‫قهرمانان نسل تازه‬ ‫قهرمان اول را باید روی نیمکت پیدا کرد‪ ،‬یک مربی با‬ ‫ارزوهای بزرگ و هوشی مشخص‪ ،‬یک مربی که م ی داند چه‬ ‫م ی خواهد و چه کار باید بکند‪ .‬ب راندان راجرز شاید گمنام ترین‬ ‫مربی است که روی نیمکت لیورپول نشسته و شاید یکی از‬ ‫موفق ترین های انها‪ ،‬راجرز را باید کشف مورینیو در مربیگری‬ ‫اس�تیون جرارد از ‪9‬س�الگی در باشگاه‬ ‫لیورپول اس�ت از ان زمان ت�ا امروز یک‬ ‫ارزو را ب�ا خود حمل می کن�د‪ .‬ایا کاپیتان‬ ‫لیورپ�ول در ‪33‬س�الگی عاقب�ت ج�ام‬ ‫قهرمانی لیگ برتر را باالی سر می برد؟‬ ‫خودش این را یک معجزه می داند‬ ‫دانست‪ .‬او که فوتبالش به عنوان بازیکن خیلی زود به دلیل‬ ‫مصدومیت به پایان رس��ید‪ ،‬به عنوان سرمربی تیم اکادمی‬ ‫ جوانان ردینگ‪ ،‬کار خ��ود را اغاز ک��رد‪ .‬او بازیکنان جوان و‬ ‫با استعدادی را پرورش م ی داد که تقریبا هم سن و سال خود‬ ‫او بودند! خوزه مورینیو که پتانسیل باالی او را دیده بود‪ ،‬وی‬ ‫را به چلس��ی برد و یک نقش کلیدی در تیم‪ ،‬یعنی سمت‬ ‫سرمربیگری تیم رزرو را به عهده وی گذاشت‪ .‬دو سال بعد او‬ ‫ی ترقی را پیمود و در تیم واتفورد‪ ،‬به عنوان‬ ‫به سرعت پله ها ‬ ‫سرمربی مش��غول کار ش��د‪ .‬تجربه کار در واتفورد و ردینگ‬ ‫ناامید کننده بود اما شروع راجرز از سوانسی بود‪ ،‬او سوانسی‬ ‫را به لیگ برتر رس��اند تا در اولین س��ال حضورش این تیم‬ ‫را با بازی تاکتیکی خود به فوتبال جزی��ره معرفی کند و به‬ ‫لیورپول امد تا نس��ل تازه را همراهی کند‪ ،‬نسلی که اگر از‬ ‫جرارد بگذریم به لوئیس سوارز م ی رسیم‪ ،‬بازیکنی با قدرت‬ ‫وی ران کنندگی ب ی نهایت باال‪ ،‬بازیکنی ک��ه نبوغ را در بازی‬ ‫او م ی توان دید‪ .‬س��رعت‪ ،‬تکنیک و ق��درت ضربه زنی او به‬ ‫اندازه ای باالست که همین حاال خیل ی ها در میان سه بازیکن‬ ‫برتر جهانش قرارش م ی دهند‪ .‬او در این فصل حتی از رونالدو‬ ‫و مسی هم بیشتر گل زده اس��ت و در امار پاس گل هم در‬ ‫رتب ه های باالست‪ .‬زوج کناری او هم یک بازیکن فوق العاده‬ ‫است‪ ،‬دانیل اس��توریچ بازیکنی که در چلسی میدان ندید‪.‬‬ ‫به انفیلد امد تا نش��ان دهد که اس��تعدادی ب ی نظیر است‪.‬‬ ‫ش��م گلزنی او تا انجا بود که رکورد تع��داد گل متوالی را در‬ ‫لیگ برتر شکست‪ .‬ب رای انکه مثلث تکمیل شود باید رحیم‬ ‫استرلینگ را هم اضافه کرد‪ ،‬بازیکنی که سریع م ی دود و با‬ ‫این سن کم یکی از استعداد های ب ی نظیر اروپاست‪ .‬این تیم‬ ‫بازیکنان خوب دیگری هم دارد‪ ،‬بازیکنانی مثل هندرسون‪،‬‬ ‫موزس‪ ،‬ساخو‪ ،‬کوتینیو و‪ ...‬این نسل راجرز تنها ب رای رسیدن‬ ‫به اولین قهرمانی در لیگ پس از ‪ 24‬سال حاال یک رقیب‬ ‫پیش رو دارند‪ ،‬احتماال مورینیو اس��تاد قدیم راجرز اما راجرز‬ ‫به نس��لش افتخار م ی کند و در موردش م ی گوید‪« :‬نمایش‬ ‫بازیکنانم را فراموش نم ی کنم‪ .‬اصال فکر م ی کنم کلمه ای‬ ‫جز باور نکردنی ب رای توصیف بازیکنانم وجود ندارد‪».‬‬ ‫لیورپول در حال حاضر با ‪ 77‬امتیاز صدرنش��ین لیگ‬ ‫برتر انگلیس است و چلس��ی و منچسترسیتی به ترتیب با‬ ‫‪ 75‬و ‪ 70‬امتیاز در مکان های دوم و س��وم ق��رار دارند‪ .‬البته‬ ‫من سیتی دو بازی کمتر نسبت به دیگر مدعیان انجام داده‬ ‫و این فرصت را دارد تا فاصله اش را با شاگردان برندان راجرز‬ ‫به حداقل ممکن برساند‪ .‬ایا جرارد م ی تواند در سال های اخر‬ ‫بازی خود به جام برسد؟ ایا معجزه رخ م ی دهد؟‬ ‫مرا به خواب هایت ببر ماریه‬ ‫سلوک اجتماعی‬ ‫واکاوی رفتار و سیره پیامبر اکرم (ص)‬ ‫«س��لوک اجتماعی» دفتری تازه از درس گفتارهای سی د مجتبی حسینی با موضوع‬ ‫واکاوی رفتار و سیره پیامبر اکرم (ص) است که به تازگی از سوی موسسه انتشارات کتاب‬ ‫نیستان روانه بازار شده است‪.‬حسینی پس از واکاوی سیره و رفتار پیامبر در زندگی شخصی‬ ‫خود در قالب کتاب «سلوک فردی» که با سبکی منحصر به فرد نوشته شده بود در این اثر به‬ ‫موضوع رفتارها و حرکات اجتماعی پیامبر با تکیه بر احادیث و روایات و نیز ایات قران کریم‬ ‫پرداخته است‪.‬در سبک روایی سی د مجتبی حسینی در این کتاب و در حرکتی تازه و بدیع‪،‬‬ ‫از توضیح و تفس��یر و تحلیل گفتارها و رفتارهای پیامب ر اکرم (ص) پرهیز شده و در مقابل‬ ‫نویسنده سعی کرده است با اتخاذ رویکردی عمومی به معرفی برخی صفات اخالقی و اداب‬ ‫پیامبر اکرم (ص) در رفتارها و کنش های اجتماعی ان بپردازد‪ .‬حسینی در مقدمه این کتاب‬ ‫و در شرح این رویکرد خود به این موضوع اشاره داشته که علت دور شدن از رویکرد تحلیل‬ ‫و تفسیر رفتار پیامبر اکرم (ص) و اتخاذ شیوه تفسیری تازه در این اثر به دلیل این است که‬ ‫مخاطب در روش تحلیل تنها از زاویه ای خاص به یک موضوع وارد ش��ده و از سایر زوایای‬ ‫ممکن ب رای تحلیل رفتار حضرت ختمی مرتبت دور م ی ماند‪.‬‬ ‫سومین مجموعه داستان سید علی شجاعی‬ ‫سی د علی شجاعی س��ومین مجموعه داس��تان و ششمین اثر داس��تانی خود ب رای‬ ‫مخاطبان بزرگسال را با عنوان «مرا به خواب هایت ببر ماریه» منتشر کرد‪ .‬مجموعه داستانی‬ ‫که نامش را از عنوان نخستین داس��تان وام گرفته و در همان قدم نخست نشان م ی دهد‬ ‫که قرار است مخاطبش را با اثری متفاوت در فرم روایی و محتوا روبه رو کند‪.‬شجاعی که تا‬ ‫پیش از این در داستان هایش نشان داده که به دنبال خط سیر مشخص اجتماعی یا مذهبی‬ ‫در داستان هایش اس��ت‪ ،‬در این مجموعه و در فضایی بینابینی میان تمام ی خواسته ها و‬ ‫ایده ال هایش در داستان نویسی قدم زده و سعی کرده تا خالق موقعی ت های فرمی تازه ای‬ ‫در بیان نظرگاه خود باشد‪.‬‬ ‫شجاعی با این حال در داس��تان هایش در این مجموعه‪ ،‬از س��نت ساده نویسی دور‬ ‫نشده است‪ .‬او به حاشیه نم ی زند‪ ،‬حرفش را رک م ی زند‪ .‬خوانش ‪ 14‬داستان کوتاه سی د علی‬ ‫شجاعی در «مرا به خواب هایت ببر ماریه!» بدون شک تجربه بکر و تازه ای ب رای مخاطبان‬ ‫داستان کوتاه به ش��مار م ی رود که در انتظار رویدادها و اتفاقات تازه در قامت داستان کوتاه‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫پولیتزر هدیه اسنودن‬ ‫گاردین و واشنگتن پست جایزه گرفتند‬ ‫اسنودن جایزه پولیتزر امسال را به دو روزنامه «گاردین»‬ ‫و «واشنگتن پست » رس��اند‪ .‬کمیته پولیتزر که در دانشکده‬ ‫روزنامه نگاری دانش��گاه کلمبیای امریکا در ش��هر نیویورک‬ ‫اس��ت‪ ،‬روز دوشنبه گذش��ته با اعالم جوایز امس��ال برندگان‬ ‫پولیتزر جایزه نخست روزنامه های برتر را به دو روزنامه گاردین‬ ‫و واشنگتن پست داد‪ .‬کمیته پولیتزر اعالم کرده است‪« :‬دلیل‬ ‫اعطای جایزه به این دو روزنامه گزارش های موثق و روشنگر‬ ‫انها بوده ک��ه به درک عم��وم از جایگاه این افش��اگری ها در‬ ‫چارچوب وس��ی ع تر امنیت ملی کمک کرده اس��ت‪ ».‬این دو‬ ‫روزنامه در سال ‪ 2013‬با انتشار اسناد افش��ایی از سوی ادوارد‬ ‫اسنودن‪ ،‬مامور فراری اژانس امنیت ملی امریکا (‪ )NSA‬پرده‬ ‫از پروژه های جاسوسی گسترده سازمان امنیت ملی امریکا از‬ ‫شهروندان امریکا و دیگر کشورهای جهان برداشتند‪ .‬در جریان‬ ‫این افشاگری ها مشخص شده که اژانس امنیت ملی امریکا‬ ‫نه تنها به شکل گسترده به کنترل ایمی ل ها و گفت وگوهای‬ ‫تلفنی ش��هروندان کش��ورهای مختلف م ی پ��ردازد‪ ،‬بلکه از‬ ‫سیاستمداران ارشد کش��ورهای هم پیمان ایاالت متحده نیز‬ ‫جاسوس��ی م ی کند‪ .‬ادوارد اس��نودن که هم اکنون به روسیه‬ ‫پناهنده شده اس��ت‪ ،‬با صدور بیانی ه ای با استقبال از اعطای‬ ‫جای��زه پولیتزر به ای��ن دو روزنامه از تالش ه��ای خبرنگاران‬ ‫ش��جاعی که به گفته او مرعوب نش��ده و به انتشار اسنادی‬ ‫که او در اختیارش��ان گذاشته اس��ت‪ ،‬همت گماردند‪ ،‬تشکر‬ ‫کرد‪« .‬واشنگتن پست» و «گاردین» گوی سبقت را از نشریه‬ ‫«نیوزدی» ربودند‪« .‬نی��وزدی» گزارش های مفصلی در مورد‬ ‫خش��ونت پلیس منتش��ر کرده بود‪ .‬روزنامه بوس��تون گلوب‬ ‫به دلیل «اطالع رس��انی تاثیرگذار و زنده» درب��اره انفجار در‬ ‫ماراتن بوس��تون در س��ال ‪ 2013‬جایزه پولیترز را دریافت کرد‪.‬‬ ‫به خبرگزاری رویترز هم به دلیل اطالع رسانی در مورد تعقیب‬ ‫اقلیتی مسلمان در برمه و فشارها بر ان جایزه پولیترز اهدا شد‪.‬‬ ‫«دونا تارت» با سومین رمانش که «سهره» نام دارد‪ ،‬موفق به‬ ‫کسب جایزه بهترین اثر ادبیات داستانی شد‪«.‬فیلیپ میر» و‬ ‫«باب ش��اکوکیس» از رقبای این نویسنده بودند‪« .‬تارت» در‬ ‫رمان خود داستان مردی به نام «تئودور دکر» را روایت م ی کند‬ ‫که یتیمی اهل منهتن بوده‪ ،‬اما بعدها صاحب نقاشی معروف‬ ‫«س��هره» اثری از «کارل فابرتییوس» م ی ش��ود‪ .‬در بخش‬ ‫بهترین نمایشنامه پولیتزر امسال‪« ،‬تلنگر» به قلم «انی بیکر»‬ ‫جایزه نهایی را به دست اورد‪.‬جایزه شعر به «سه بخش» سروده‬ ‫«ویجای سش��ادری» هندی تبار رس��ید و «مگان مارشال»‬ ‫توانست جایزه بهترین اثر زندگینامه ای را با کتاب «مارگارت‬ ‫نول ر‪ :‬زندگی جدید امریکایی» به خانه ببرد‪«.‬الن تیلر»‪ ،‬نویسنده‬ ‫«دشمن ابدی‪ :‬برده داری و جنگ در ویرجینیا» به عنوان برنده‬ ‫بخش اثار تاریخی پولیتزر معرفی شد‪ .‬جایزه بهترین اثر ادبیات‬ ‫غیرداستانی عمومی نصیب «دن فاگین» با کتاب «تام ریور‪:‬‬ ‫داستانی از علم و رستگاری» شد‪« .‬جان لوتر ادامز» هم برگزیده‬ ‫نهایی بخش موسیقی پولیتزر ‪ 2014‬شد‪ .‬جایزه پولیتزر از سال‬ ‫‪ 1917‬اعطا م ی شود‪ .‬مبتکر ان جوزف پولیتزر‪ ،‬ناشر نیویورکی‬ ‫بود‪ .‬برندگان این جایزه هفت ه��زار یورو هم به صورت نقدی‬ ‫دریافت م ی کنند‪.‬‬ ‫این جایزه در ‪ 21‬بخش مختلف اعطا م ی ش��ود‪ .‬جایزه‬ ‫اصلی که «خدمت به افکار عمومی» نامیده م ی شود‪ ،‬همواره‬ ‫به روزنامه ها تعلق م ی گیرد‪ ،‬نه به اشخاص‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫دیدار‬ ‫گیاهان‬ ‫مصنوعی‬ ‫سوژه تایم‬ ‫تاریخ‬ ‫بحران های‬ ‫مالیجهان‬ ‫سوژه‬ ‫اکونومیست‬ ‫«پدر من قاتل‬ ‫بود»تیتریک‬ ‫اشپیگل‬ ‫‪75‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫نگرانی های فرهنگی‬ ‫حدادعادل میهمان برنامه «نگاه یک»‬ ‫برنامه «ن��گاه یک» که هر هفته ش��نب ه ها س��اعت‬ ‫‪ 23‬به صورت زنده از ش��بکه یک س��یما پخش م ی‪‎‬ش��ود‪،‬‬ ‫کاری از گروه سیاسی ش��بکه یک است که با هدف بررسی‬ ‫مهمترین مسائل روز کش��ور تهیه و پخش م ی شود‪ .‬نگاه‬ ‫یک با دعوت از مسئوالن ارش��د نظام‪ ،‬مشکالت‪ ،‬کمبودها‬ ‫و عملکرد س��ازمان ها و نهادهای مختلف را مورد بررس��ی‬ ‫ق��رار م ی دهد‪ .‬موضوع ای��ن برنامه هفته گذش��ته پیگیری‬ ‫توصیه رهب��ری بر لزوم توج��ه به فرهنگ ب��ود‪ .‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل میهمان برنامه بود که به نامگذاری س��ال ‪ 93‬از‬ ‫س��وی رهبر معظم انقالب اش��اره کرد و گفت‪« :‬نامگذاری‬ ‫امسال به نام اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی‬ ‫نشان م ی دهد ایشان از مس��ائل فرهنگی انتظاراتی دارند و‬ ‫زندگینامه سردار عزیزجعفری‬ ‫قسمت بعدی مجموعه «ما نیز روزگاری»‬ ‫باید بتوان در این زمینه در پیش��برد اهداف تعیی ن شده اقدام‬ ‫کرد‪ .‬ایش��ان نگران ی های خ��ود را در مقوله ه��ای فرهنگی‬ ‫بیان فرمودند‪ ،‬پس ب رای مقابله ب��ا رخنه های فرهنگی باید‬ ‫در درجه اول حساس��یت مردم و جامعه نس��بت به مساله‬ ‫فرهنگ بیش��تر ش��ود یعنی مردم باید اهمیت فرهنگ را‬ ‫در زندگی فردی و اجتماعی خودش��ان بی��ش از پیش درک‬ ‫کنند‪ .‬رهبری م ی فرمایند فرهنگ مثل هواس��ت و ایش��ان‬ ‫م ی خواهند حساسیت جامعه به فرهنگ عمومی زیاد شود‬ ‫و بعد توجه بدهند که راه درمان مشکالت اقتصادی‪ ،‬سهل‬ ‫انگاری و سستی در فرهنگ اسالمی و ای رانی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫راه درمان مشکالت اقتصادی بازگش��ت به فرهنگ اصیل‬ ‫اس�لامی‪ -‬ای رانی اس��ت‪ ».‬حدادعادل در پاس��خ به سوالی‬ ‫زندگینامه سردار سرلش��کر محمدعلی جعفری (عزیز‬ ‫جعفری) در قال��ب مجموعه «ما نی��ز روزگاری» در دو قالب‬ ‫بازسازی نمایشی و روایت مس��تقیم در شبکه مستند سیما‬ ‫تولید م ی شود‪.‬‬ ‫حاجعلی محمدی‪ ،‬تهی ه کنن��ده و کارگردان مجموعه‬ ‫«م��ا نی��ز روزگاری» که ب��ا هدف ثب��ت خاط رات ش��فاهی‬ ‫ش��خصی ت های برجس��ته انقالب در شبکه مس��تند تولید‬ ‫م ی شود و پیش از این به زندگی عزت اهلل مطهری و محسن‬ ‫رفی ق دوست پرداخته است‪ ،‬در این باره گفت‪« :‬قصد داشتیم‬ ‫یزاده و احمد احمدی را به تصویر بکشیم‪،‬‬ ‫زندگی اقایان سرحد ‬ ‫اما به خاطر مشکالت جسمی این افراد از ساخت این ب رنامه ها‬ ‫منصرف شدیم‪.‬‬ ‫هم اکنون مراحل پی ش تولید مستند زندگی سردار عزیز‬ ‫جعفری را سپری م ی کنیم که همانند مستند زندگی محسن‬ ‫رفی ق دوس��ت در کنار روایت س��ردار جعفری از خاط راتشان‪،‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫«برکت»‬ ‫مبنی ب��ر اینکه متول��ی اصلی فرهنگ کیس��ت؟‬ ‫گفت‪« :‬متولی فرهن��گ قوای س��ه گانه‪ ،‬نهادهای‬ ‫غی ر دولتی و غی ر حکومتی و حتی نهادهای س��نتی‬ ‫هس��تند و یک دس��تگاه یک قوه و یک فرد‪ ،‬متولی‬ ‫فرهنگ نم ی تواند باشد‪ .‬بخش مهمی از فرهنگ در‬ ‫شو پرورش است‪ .‬وظیفه وزارت اموزش و‬ ‫اختیار اموز ‬ ‫پرورش این است که جوان ها را با ارزش های متعالی‬ ‫اش��نا کند‪ ،‬روح ایمان به خدا‪ ،‬عشق به وطن‪ ،‬عشق‬ ‫به ملیت‪ ،‬عالق��ه به زبان فارس��ی و توانایی در زبان‬ ‫فارس��ی را تقویت کند‪ .‬وظیفه وزارت علوم هم این‬ ‫اس��ت که جوانان را با روح فرهنگ‪ ،‬عناصر فرهنگی‬ ‫و عوامل فرهنگی تاریخی اشنا کند‪ ».‬حدادعادل با‬ ‫تاکید بر این نکته که با غن ی سازی فرهنگی و تکیه‬ ‫بر فرهنگ ای رانی ‪ -‬اسالمی م ی توانیم به اهداف از‬ ‫پیش تعیین شده برسیم‪ ،‬گفت‪« :‬رسیدن به اقتصاد‬ ‫مقاومتی و استقالل با اتکا به فرهنگ خودساخته امکان پذیر‬ ‫است تا دش��من نتواند با تحمیل فرهنگ خود‪ ،‬ما را از درون‬ ‫تهی کند‪ .‬امید رهبر معظم انقالب به جوانان بیش از دیگران‬ ‫است‪ .‬از این رو بخش های فرهنگی وظیفه دارند از پتانسیل و‬ ‫داشته های این قشر بیشترین بهره را بب رند تا الگوی اسالمی‬ ‫ای رانی بتواند در همه زمینه های زندگی مردم بدون وابستگی‬ ‫به غرب شکل واقعی خود را بگیرد‪ .‬گسترش کار فرهنگی‬ ‫بین جوانان نقش بسیار زیادی در پیشرفت کشور و ایستادگی‬ ‫ما در مقابل دشمنان ایفا کرده است‪ ».‬حدادعادل با یاداوری‬ ‫اینکه عزم ملی و مدیریت جهادی از دیگر ارکان های ش��عار‬ ‫سال جاری است‪ ،‬گفت‪« :‬بدون مشارکت احاد مردم و مدیریت‬ ‫جهادی نم ی توان به فرهنگ سازی رسید‪».‬‬ ‫بخش های نمایش��ی که صحنه های��ی از ای��ن خاطرات را‬ ‫در بردارد نیز بازسازی م ی شود‪ ».‬محمدی در مورد ب رنامه های‬ ‫اتی این مجموعه گفت‪« :‬همچنین قرار است در قالب «ما نیز‬ ‫روزگاری» به زندگی جواد منصوری‪ ،‬رئیس حزب ملل اسالمی‬ ‫نیز بپردازیم و البته با مهدی غیوران و همسر او هم مذاکراتی‬ ‫شده که در صورت موافقت انها ممکن است به طور همزمان‬ ‫ساخت این سه مجموعه را پیش ببریم‪« ».‬ما نیز روزگاری» با‬ ‫هدف ثبت خاط رات شفاهی شخصی ت های برجسته انقالب‬ ‫در شبکه مستند سیما تولید م ی شود‪.‬‬ ‫در سری قبلی این مجموعه در ‪ 30‬قسمت ‪ 30‬دقیقه ای‬ ‫روایتی متفاوت از زندگی عزت اهلل مطهری به تصویر کشیده‬ ‫شد‪ .‬همچنین در ‪ 41‬قس��مت خاط رات کودکی تا نوجوانی‪،‬‬ ‫فعالی ت های سیاس��ی‪ ،‬مبارزه های انقالب��ی و فعالی ت های‬ ‫محسن رفیق دوست چهره ش��ناخته شده سیاسی کشور در‬ ‫سال های انقالب‪ ،‬از زبان خودش روایت شد‪.‬‬ ‫دربرابر باد‬ ‫درخشش یک مستند در جشنواره بین المللی‬ ‫پخش مجدد یک سریال نوستالژیک‬ ‫مستند تولیدی صدا و سیما به جشنواره فیلم های اسیایی‪ ،‬افریقایی و امریکای جنوبی‬ ‫ایتالیا راه یافت‪ .‬از میان اثار ارس��الی اداره مب��ادالت و جش��نواره های بی ن المللی مرکز امور‬ ‫بی ن الملل به بیست و چهارمین جشنواره فیلم های اس��یایی‪ ،‬افریقایی و امریکای جنوبی‬ ‫ایتالیا‪ ،‬مستند «برکت» به کارگردانی مهدی مرادی حقیقی‪ ،‬تولید صدا و سیمای مرکز سمنان‬ ‫موفق شد به بخش موضوعی این جشنواره در خصوص غذا و مسائل پی رامون ان راه پی دا کند‪.‬‬ ‫مستند «برکت» به معرفی انواع نان های سنتی که در استان سمنان پخت م ی شود‪ ،‬پرداخته‬ ‫و بینندگان را با نحوه تهیه خمیر و ساخت تنورهای سنتی اشنا م ی سازد‪ .‬این فیلم تالش دارد‬ ‫ارزش های معنوی نان در فرهنگ ای رانی اسالمی را ب رای جامعه امروزی یاداوری کند‪ .‬ارزشی که‬ ‫نان را برکت دانسته و ب رای ان تقدس قائل است‪ .‬جشنواره مذکور از تاریخ ‪ 16‬الی ‪ 22‬اردیبهشت‬ ‫سال جاری در شهر میالن ایتالیا برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫روزگاری این سریال یکی از محبوبترین مجموعه های تلویزیونی بود‪ .‬سریال استرالیایی «در‬ ‫ب رابر باد» که در دهه ‪ 1360‬از تلویزیون ای ران پخش ش��د‪ ،‬پس از سه دهه بار دیگر روی انتن رفت‪.‬‬ ‫این سریال از یکشنبه روی انتن شبکه تماشا پخش مجدد خود را شروع کرد‪«.‬در ب رابر باد» یک‬ ‫مین ی سریالاسترالیاییومحصول‪ ۱۹۷۸‬بهکارگردانیسایمنوینسروجرجتی‪.‬میلراست‪.‬داستان‬ ‫این سریال درباره یک دختر‪۱۸‬ساله ای رلندی به نام مری گرت (مری الرکین) است که سال‪ ۱۷۹۷‬به ‬ ‫مدتهفتسالازسویمامورانارتشب ریتانیاهمراهخانوادهخودبهمستعمره هایاینکشوردرنیو‬ ‫ساوثویلزاسترالیاتبعیدم ی شود‪.‬اشناییمریباج وانیانگلیسیبهنامجاناتانگرت(جانانگلی ش)‬ ‫یزند که در هر قسمت‪ ،‬بخشی از ان روایت م ی شود‪ .‬این مجموعه‬ ‫و ازدواج انها ماجراهایی را رقم م ‬ ‫سال‪ ۱۹۷۹‬در ج وایز لوگی استرالیا نامزد دریافت جایزه بهترین سریال درام شد‪« .‬در ب رابر باد» هر روز‬ ‫ساعت‪ ۱۸‬از شبکه تماشا پخش و در سه نوبت‪ ۶،۲۴‬و‪ ۱۲‬تکرار م ی شود‪.‬‬ ‫یار دوازدهم‬ ‫رسانه ملی حامی تیم ملی در جام جهانی‬ ‫زنده باد زندگی‬ ‫قصه های مبارک‬ ‫فصل چهارم یک برنامه خانوادگی‬ ‫انیمیشن عروسکی با ریشه سنتی‬ ‫انیمیش��ن عروس��کی «قصه های مبارک» که از شخصیت نمایش��ی «مبارک» وام‬ ‫گرفته‪ ،‬تا حدود دو ماه و نیم اینده و از شبکه پویا پخش م ی شود‪ .‬این مجموعه انیمیشن با نام‬ ‫«قصه های مبارک» قرار است در ‪ 26‬قسمت ‪ 10‬دقیقه ای تولید شود که حدود ‪ 12‬شخصیت‬ ‫ت محوری ان همان «مبارک» نمایش های عروسکی است‪.‬این شخصیت‬ ‫دارد و ش��خصی ‬ ‫نمایشی ب ر اساس داستان هایی از گلستان سعدی و دیگر شاع ران نوشته شده و البته به نوعی‬ ‫به روز شده است‪ .‬نویسندگی این مجموعه به سرپرستی امی ر مس��عود علمداری بوده است‪.‬‬ ‫مهدی خرمیان کارگردان این کار گفت‪« :‬با توجه به اینکه ش��خصیت عروسکی «مبارک»‬ ‫به عنوان یکی از اثار معنوی ای رانی ثبت شده است ما هم ب رای زنده نگه داشتن این شخصیت‬ ‫خواستیم ان را به یک پروژه تصویری تبدیل کنیم‪ ،‬چون معتقدم این شخصیت به نوعی مورد‬ ‫ ب ی مهری قرار گرفته است و کودکان امروزی چندان با این شخصیت اشنا نیستند‪ .‬بناب راین‬ ‫خواستیم از گزینه ای که به تئاتر عروسکی نزدیک باشد استفاده کنیم اما با شیوه ای مدرن تر‬ ‫که جذابیت اثر را داشته باشد‪».‬‬ ‫«شیپورچی»‬ ‫تله فیلمی با حضور مهران رجبی‬ ‫به همین علت تصمیم م ی گی رند در یک روز مشخص از پادگان فرار و به‬ ‫سمت ته ران حرکت کنند اما در مسیر فرار ماجرای تازه ای ب رایشان اتفاق‬ ‫م ی افتد‪ .‬تهی ه کنندگی شیپورچی را سی د علی می راعالیی و حمید انذابی‬ ‫برعهده دارند و مه ران رجبی‪ ،‬حس��ین مهری‪ ،‬حسین سلیمانی‪ ،‬عباس‬ ‫یزاده‬ ‫جمشیدی فر‪ ،‬میثاق جمشیدی‪ ،‬سیما خضرابادی‪ ،‬ماشاءاهلل شاه مراد ‬ ‫و حسین عباس��ی از جمله بازیگران ان هستند‪ .‬به گفته می راعالیی این‬ ‫تله فیلم ‪ ۱۸‬فروردین کلید خورده و تاکنون ‪ ۱۵‬درصد تصوی ربرداری ان انجام‬ ‫شده است و باتوجه به اینکه به صورت همزمان تدوین نیز م ی شود‪ ،‬احتماال‬ ‫در کمتر از یک ماه ساخت این فیلم تمام شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫فیلم تلویزیونی «شیپورچی» به کارگردانی سی د وحید حسینی در‬ ‫ش��هرک س��ینمایی دفاع مقدس کلید خورد‪ .‬این فیلم تلویزیونی که در‬ ‫گروه فیلم های تلویزیونی شبکه یک ساخته م ی شود‪ ،‬داستان چهار جوان‬ ‫را روایت م ی کند که در یکی از ش��هرهای کشور مشغول خدمت مقدس‬ ‫سربازی هستند و هریک از انها دغدغه ها و مشکالت خاص خود را دارند‪،‬‬ ‫فصل چهارم ب رنامه «زنده باد زندگی» به تهی ه کنندگی و اجرای محمدجعفر خسروی با‬ ‫تغیی راتی در ساختار و پرداخت به موضوعاتی همچون خانواده کامل‪ ،‬خانواده سالم‪ ،‬خانواده‬ ‫پاک‪ ،‬خانواده مولد و خانواده مدبر و مس��تندهایی از چگونگی زندگی خانواده های موفقی‬ ‫که در نقاط دوردست ای ران زندگی م ی کنند‪ ،‬پخش م ی شود‪ .‬برنامه زنده باد زندگی کاری از‬ ‫گروه خانواده شبکه دو است که از یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ‪ ۲۳‬و ‪ ۴۵‬دقیقه از این شبکه‬ ‫پخش م ی شود‪ .‬مجری و تهی ه کننده برنامه زنده باد زندگی در باره فصل چهارم گفت‪« :‬در‬ ‫فصل جدید ماموریت هایی به ما داده شده و بر این اساس به موضوعاتی مانند خانواده مدبر‬ ‫با محوریت مهارت اموزی در حوزه س��بک زندگی ای رانی اس�لامی‪ ،‬خانواده مولد ب راساس‬ ‫اقتصاد مقاومتی‪ ،‬خانواده پاک مبارزه با اس��ی ب های اجتماعی به ویژه موادمخدر‪ ،‬خانواده‬ ‫سالم با محوریت بهداشت و سالمت و خانواده کامل برمبنای جمعیت با حضور کارشناسان‬ ‫پرداخته م ی شود‪ .‬همچنین به موضوع محی ط زیست هم توجه خواهیم کرد‪ .‬در این برنامه‬ ‫مستندهایی از زندگی روستاییان ای رانی و سبک زندگی ای رانی اسالمی پخش م ی کنیم‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫تا جام جهانی ‪ 2014‬راهی نمانده‪ .‬کمتر از دو ماه دیگر‬ ‫شاگردان کارلوس ک ی روش در برزیل به میدان م ی روند‪ .‬در‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬صدا وسیما با شعار «یار دوازدهم» حمایت‬ ‫گسترده ای از تیم ملی داشت‪ .‬حال بازهم سازمان صدا وسیما‬ ‫قصد دارد‪ ،‬از پتانسیل خود ب رای حمایت از تیم ملی استفاده‬ ‫کند‪ .‬باتوجه به اهمیت موضوع اماده س��ازی روانی و ایجاد‬ ‫انس��جام ملی ب رای حمایت از مل ی پوش��ان فوتبال‪ ،‬رسانه‬ ‫ملی همچنان که پیشتر نیز در استانه دیدار سرنوشت ساز‬ ‫ب��ا کره جنوبی‪ ،‬نقش مح��وری در حمای��ت از تیم ملی ایفا‬ ‫کرد‪ ،‬این ب��ار نیز چنین روی��ه ای را در پیش گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫به همین منظور با ش��عار حمایت ملی از تیم ملی جلس��ه‬ ‫مشترک مسئوالن ورزش و دس��ت اندرکاران فوتبال کشور‬ ‫با گروه ها و برنامه س��ازان ورزشی صدا و س��یما برگزار شد‪.‬‬ ‫در این هم اندیشی که با حضور رئیس سازمان صداوسیما‪،‬‬ ‫معاونان وزارت ورزش‪ ،‬رئیس کمیته ملی المپیک‪ ،‬رئیس و‬ ‫مسئوالن فدراسیون فوتبال و جمعی از کارشناسان ورزشی‬ ‫برگزار شد‪ ،‬راهکارهای تقویت تیم ملی فوتبال در مسابقات‬ ‫جام جهانی برزیل مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬در این نشست‬ ‫مهندس ضرغامی‪ ،‬رئیس سازمان صداوس��یما با اشاره به‬ ‫اصل حضور تیم ملی فوتبال کش��ورمان در این مسابقات‪،‬‬ ‫ان را نش��انه یک موفقیت و افتخار بزرگ دانست و گفت‪:‬‬ ‫«فارغ از ثبت ه��ر نتیج��ه ای در این رقابت ه��ا‪ ،‬تیم ملی‬ ‫جمهوری اس�لامی م ی تواند الگوی شایسته اخالق و رفتار‬ ‫در س��طح جهانی بوده و صدا و س��یما وظیفه دارد تا ابعاد‬ ‫این رویکرد را برجس��ته کن��د‪ ».‬رئیس صداوس��یما افزود‪:‬‬ ‫«تیم ملی فوتب��ال از بازیکنان برجس��ته و مربی مجربی‬ ‫برخوردار اس��ت که در ص��ورت حفظ انس��جام گروهی و‬ ‫برخورداری از انضباط و روحیه جنگندگی‪ ،‬خواهد توانس��ت‬ ‫عملکرد شایسته ای از خود نش��ان دهد‪ ».‬ضرغامی نقش‬ ‫صداوسیما در تقویت روحیه و پشتیبانی معنوی از تیم ملی‬ ‫فوتبال را تعیی ن کننده دانست و همه گروه ها‪ ،‬برنامه سازان‬ ‫و مجریان ورزشی را به رعایت دقیق سیاست های حمایتی‬ ‫در این چارچوب دعوت کرد‪ .‬در این نشست مسئوالن ورزش‬ ‫کشور ضمن قدردانی از حمایت های همیشگی رسانه ملی‬ ‫از تیم های ملی‪ ،‬موضوعاتی چ��ون ضرورت تقویت روحیه‬ ‫تیم با پخش مصاحب ه های مردمی‪ ،‬مدیریت سطح انتظارات‬ ‫متناسب با توانمندی های دیگران‪ ،‬انتخاب مدل خاصی از‬ ‫اخالق حرفه ای‪ ،‬پخش مس��تقیم مس��ابقات در پارک ها و‬ ‫اماکن عمومی‪ ،‬اطالع رسانی صحیح از اقدامات فدراسیون‬ ‫فوتبال و اس��تفاده از حضور پیشکس��وتان و بازیکنانی که‬ ‫در دوره های قبل جام جهانی حضور داش��تند را مورد توجه‬ ‫و تاکید قرار دادند‪ .‬از حاضرین در این نشس��ت م ی توان به‬ ‫خسروی وفا‪ ،‬کیومرث هاشمی رئیس کمیته ملی المپیک‪،‬‬ ‫سردار اجورلو‪ ،‬کفاشیان رئیس فدراس��یون فوتبال‪ ،‬حمید‬ ‫سجادی‪ ،‬به رام شفیع‪ ،‬عادل فردوس ی پور‪ ،‬مزدک میرزایی‪،‬‬ ‫جواد خیابان��ی‪ ،‬حمی د رضا صدر و‪ ...‬اش��اره کرد‪ .‬همچنین‬ ‫س��ی د جالل حس��ینی و اندرانیک تیموریان هم به عنوان‬ ‫نمایندگان بازیکنان در ان حضور داشتند‪ .‬پس از پایان این‬ ‫دیدار مهدی محمدنبی‪ ،‬دبیرکل فدراس��یون فوتبال گفت‪:‬‬ ‫«به دنبال این بودیم تا هرچه زودت��ر این موقعیت را فراهم‬ ‫کنیم‪ ،‬زی را انگیزه فوتبال ی ها را بیشتر م ی کرد‪ ».‬سیدجالل‬ ‫حسینی و اندرانیک تیموریان بعد از این مراسم گفتند خیلی‬ ‫خوشحالیم که مهندس ضرغامی را دیدیم و جلسه خوبی‬ ‫بود‪ .‬امیدواریم این گونه جلسات ادامه دار باشد‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫مادر‬ ‫عاقبت بخشید‬ ‫کار خوب برنامه نود و عادل فردوسی پور‬ ‫مادر جان ببخش‪ ،‬عقربه های س��اعت به لحظه اعدام‬ ‫نزدیک م ی ش��د و دل در دل همه انهایی ک��ه برنامه نود را‬ ‫دنبال م ی کردند نبود‪ ،‬مادر جان ببخش‪ ،‬پدر رضایت داده‪...‬‬ ‫فقط م ی ماند رضایت تو‪ ،‬مادرجان ببخش اکنون جان یک‬ ‫انسان در گروی ان اس��ت که تو انتقام را با بخشش عوض‬ ‫کنی‪ ،‬م ی دانیم سخت اس��ت‪ ،‬خیلی هم سخت است‪ ،‬ولی‬ ‫تو ببخش‪ ....‬خواهش م ی کنیم ببخش‪ ...‬این ش��اید‪ ،‬تاثیر‬ ‫برنامه نود بود یا شاید در بعدی وسی ع تر رسانه که جان یک‬ ‫انسان پای چوبه دار به مرگ نرسید‪ .‬ابان ‪ 1386‬بود که یک‬ ‫دعوای س��اده در چهارشنبه بازار ش��هر کوچک «رویان» از‬ ‫توابع شهرس��تان «نور» فاجعه افرید‬ ‫و زندگی جوانی ‪ 18‬س��اله را به پایان‬ ‫رساند‪ .‬بهتاش جوان ب ی تجربه ای بود‬ ‫و کار با چاقو را بلد نبود‪ .‬ناش��ی بود و‬ ‫پرید روی هوا و ضربه ای به عبداهلل زد‬ ‫که متاسفانه شاهرگش را قطع کرد‪ .‬از‬ ‫ان روز به بعد‪ ،‬او که دس��تش به خون‬ ‫الوده بود منتظر مرگ بود و هر لحظه‬ ‫به اندازه یک سال پیر م ی شد تا بامداد‬ ‫ف��ردای برنامه نود که خ��دا به او رحم‬ ‫کرد تا طناب دار از گردنش باز ش��ود‪.‬‬ ‫پیش��ینیه فوتبالی پدر عبداهلل یعنی‬ ‫مقتول باعث شد که برنامه نود‪ ،‬شب‬ ‫اعدام کاری را که پیش از ان رسانه های‬ ‫دیگر شروع کرده بودند‪ ،‬تکمیل کند‪.‬‬ ‫عبدالغن��ی حس��ی ن زاده‪ ،‬پدرعبداهلل‬ ‫‪ 18‬سال است که در «رویان» مدرسه‬ ‫فوتبال دارد و فوتبالیس ت های زیادی‬ ‫را تربیت کرده است‪« .‬محسن بنگر» و «محسن یوسفی»‬ ‫دو فوتبالیست نامداری هس��تند که کارش��ان را از مدرسه‬ ‫فوتبال «درخش��ان» ش��روع کردند‪ .‬در برنامه دوشنبه شب‬ ‫نود مجری برنامه در چند نوبت از خانواده مقتول خواس��ت‬ ‫که قاتل را ببخشند‪ .‬اواسط برنامه نیز خیرین زیادی تماس‬ ‫گرفته و ضمن اعالم امادگ��ی ب رای پرداخت کامل مبلغ دیه‬ ‫ب رای بخش��ش فرد خطاکار اب راز امیدواری کردند و محسن‬ ‫بنگر مدافع پرس��پولیس نیز در تماس با برنامه خواس��تار‬ ‫تکرار تقاضا ب رای بخشش ش��د‪.‬پدر مقتول در مورد تماس‬ ‫هفت سنگ‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫از سیزده اردیبهشت م ی اید‬ ‫ضبط تصاویر مجموعه «هفت سنگ» به کارگردانی‬ ‫علیرضا بذرافشان و تهی ه کنندگی مجید موالیی اواخر سال‬ ‫گذش��ته در ته ران به پایان رس��ید‪.‬اخرین سکان س های این‬ ‫سریال مربوط به قصد یکی از شخصی ت های اصلی با بازی‬ ‫مهدی سلطانی ب رای خرید خانه بود و تقریبا اغلب بازیگران‬ ‫اصلی در روز اخ��ر تصویربرداری جلوی دوربی��ن رفتند‪.‬این‬ ‫س��ریال از اواخر تابستان سال ‪ 92‬در ش��هرک قدس جلوی‬ ‫دوربین رفت و مهدی س��لطانی‪ ،‬پرویز پورحس��ینی‪ ،‬الهام‬ ‫پاوه نژاد‪ ،‬بهنام تشکر‪ ،‬ش��بنم مقدمی‪ ،‬فرناز رهنما‪ ،‬ارسالن‬ ‫قاسمی‪ ،‬پارس��ا قراخانلو‪ ،‬حامد کیازال‪ ،‬حنانه احدی و روژین نفوت ی نژاد بازیگران اصلی ان بودند‪.‬همچنین در‬ ‫طول تصوی ربرداری چهره هایی چون محمود پاک نیت‪ ،‬بهمن زرین پور‪ ،‬مینا جعفرزاده‪ ،‬عزت اهلل مهراوران‪ ،‬مهتاج‬ ‫نجومی‪ ،‬امیررضا دالوری‪ ،‬محسن قاضی مرادی‪ ،‬سیروس میمنت‪ ،‬سیما مطلبی‪ ،‬امیر غفارمنش‪ ،‬امیر کاظمی‪،‬‬ ‫افشین سنگ چاپ‪ ،‬سیامک اشعریون‪ ،‬عباس جمشیدی‪ ،‬صدف احمدی و صدرالدین حجازی به عنوان بازیگران‬ ‫میهمان در این سریال مقابل دوربین رفتند‪«.‬هفت س��نگ» مجموعه ای اجتماعی و خانوادگی در الیه  ای از‬ ‫اتفاقات کمیک و درباره سه خانواده است که با یکدیگر نسبت نزدیک فامیلی دارند و در هر قسمت با ماجرایی‬ ‫مواجه م ی شوند‪.‬قرار است این سریال از ‪ 13‬اردیبهشت امسال در ‪ 30‬قسمت به صورت ‪ 6‬شب در هفته به پخش‬ ‫برسد‪ .‬ترانه ای که مازیار فالحی ب رای تیتراژ خوانده نیز به زودی روی سریال م ی نشیند‪.‬‬ ‫فوتبال ی ها م ی گوید‪« :‬رسانه ها درباره ماجرا مطلب نوشتند‬ ‫و برنامه «نود» ه��م قصه ما را پخش کرد‪ .‬فردوس��ی پور با‬ ‫من تماس گرفت و درخواست کرد که از خون پسرم بگذریم‪.‬‬ ‫علی دایی و محسن بنگر هم زنگ زدند‪ .‬امیر قلع ه نویی هم‬ ‫زنگ زده بود‪ ».‬برنامه نود به پایان رس��ید اما هنوز دل مادر‬ ‫رضا نبود‪ ،‬همه انهایی که پای برنامه نشسته بودند‪ ،‬نگران‬ ‫بودند‪ .‬خبر خوب کمی دیرتر به گوش رسید‪ ،‬صبح که شهر‬ ‫بیدار ش��د‪ ،‬یکی نجات یافته بود و مادری عاقبت بخشید‪.‬‬ ‫خبر این بود که‪« :‬دقایقی قبل از طلوع افتاب طناب دار را به‬ ‫گردن متهم اویختند و مردم همچنان از اولیای دم خواستار‬ ‫عفو متهم بودند‪ .‬در لحظه اخر پدر و مادر مقتول در اقدام ی ‬ ‫غافلگی ر کننده طناب دار را از گردن متهم به قتل پسرش��ان‬ ‫برداشتند و اعالم گذشت کردند‪ ».‬مادر خواب چند شب قبلش‬ ‫را به یاد اورده بود البد‪ ،‬همان خواب که پدر این گونه تعریف‬ ‫م ی کند‪« :‬س��ه روز قبل از اجرای حکم‪ ،‬همسرم خواب دید‬ ‫که پسر بزرگم به پس��ر کوچکم م ی گوید که به مامان بگو‬ ‫انتقام جو نباشد‪ ،‬جای ما خوب اس��ت‪ ».‬ان شب برنامه نود‪،‬‬ ‫قهرمان دیگری را معرفی کرد؛ قهرمانی که ش��اید از مردان‬ ‫فوالد هم پیش بود‪ ،‬قهرمانی که بخشید‪.‬‬ ‫خندوانه‬ ‫برنام ه ای با حضور رامبد جوان‬ ‫ب رنامه «خندوانه» به کارگردانی رامبد جوان با موضوع فرهنگ خنده و‬ ‫خندیدن ب رای پخش از شبکه نسیم ساخته م ی شود‪.‬‬ ‫جواد فرحان��ی‪ ،‬تهی ه کنن��ده برنامه س��ال تحویل ش��بکه ته ران به‬ ‫کارگردانی رامبد جوان گف��ت‪« :‬پس از تجربه موفقی که در برنامه س��ال‬ ‫تحویل شبکه ته ران با عنوان «گوشه دل تهرون» داشتیم‪ ،‬این بار تصمیم‬ ‫گرفتیم ب رنامه ای را ب رای پخش از شبکه نسیم اماده کنیم‪ .‬من تهی ه کنندگی‬ ‫این برنامه با عنوان «خندوانه» را برعه��ده دارم و کارگردانی با رامبد جوان‬ ‫است‪« .‬خندوانه» برنامه خاص و جدیدی اس��ت که نم ی دانم در چه قالبی‬ ‫جام ی گیرد‪ .‬ش��اید بتوان گفت این برنامه ترکیبی اس��ت و هر قس��متش‬ ‫‪ 60‬دقیقه دارد‪.‬اکنون در مرحله پی ش تولید و س��اخت دکور ب رنامه قرار داریم‬ ‫و احتماال از اواسط اردیبهش��ت ماه با افتتاح شبکه نسیم‪« ،‬خندوانه» نیز با‬ ‫محوریت فرهنگ خنده و خندیدن روی انتن م ی رود‪« ».‬خندوانه» پیش از‬ ‫این قرار بود اواس��ط دی ‪ 92‬از شبکه نس��یم روی انتن برود اما مدی ران این‬ ‫شبکه س��اخت و پخش ان را به پس از افتتاح رسمی شبکه موکول کردند‪.‬‬ ‫فرحانی و جوان برنامه ترکیبی و نمایشی «گوشه دل تهرون» را ‪ 29‬اسفند‬ ‫در شبکه ته ران روی انتن داشتند؛ ب رنامه ای که در دل ان ب رای نخستین بار‬ ‫یک سریال در یک روز روی انتن رفت‪.‬‬ ‫چهار محور سال ‪93‬‬ ‫دستورالعمل سیما ابالغ شد‬ ‫علی دارابی با ابالغ دستور العملی از مدی ران و ب رنامه سازان خواست ب رای رسیدن به رسانه تراز جمهوری اسالمی تالش کرده‬ ‫و در سال جدید نس��بت به چهار محور مورد تاکید مقام معظم رهبری مبتنی بر دین‪ ،‬اخالق‪ ،‬امید و اگاهی در تولید برنامه های‬ ‫توجهی ویژه نمایند‪ .‬علی دارابی همچنین با اعالم اولویت های برنامه سازی در سال جاری تاکید کرد‪« :‬الگوی اسالمی اخالق و‬ ‫فرهنگ کار و رفتار اقتصادی دولت و مردم در سه عرصه تولید‪ ،‬توزیع و مصرف باید در تولیدات تلویزیونی ‪ ۹۳‬به گونه ای هنرمندانه‬ ‫ترویج شود و برنامه سازان تالش کنند تا موضوعاتی کلیدی همچون اقتصاد مقاومتی‪ ،‬هدفمندسازی یارانه ها‪ ،‬کارافرینی مبتنی‬ ‫بر توانمندی های داخلی و تاکید بر مصرف کاالهای داخلی در برنامه های تلویزیونی جانمایی شود‪».‬‬ ‫نهادینه سازی اداب و سبک زندگی اسالمی‪ -‬ای رانی در زمینه های فردی‪ ،‬خانوادگی و اجتماعی محور دیگری بود که معاون‬ ‫سیما به برنامه سازان توصیه و بر ان تاکید کرد‪.‬اصالح الگوی مصرف در حوزه های مختلف به ویژه مصرف سوخت و حامل های‬ ‫انرژی موضوع دیگری بود که معاون س��یما بر ان تاکید کرده اس��ت‪« :‬طرح موضوعاتی همچون حفظ محیط زیست‪ ،‬مراتع و‬ ‫جنگل ها؛ افزایش جمعیت؛ صیانت از زبان و ادب فارسی و گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی با هدف ارتقای سطح فرهنگ‬ ‫عمومی با عزم ملی و مدیریت جهادی از دیگر وظایف ب رنامه سازان در سال جدید است که باید بر ان اهتمام ویژه ای داشته باشند‪».‬‬ ‫راه شیری‬ ‫یک سریال اپیزودیک‬ ‫تولید شده و از بازیگران ان م ی توان امین تارخ‪ ،‬رامین راستاد‪،‬‬ ‫لیلی تقوی‪ ،‬حنانه شهشهانی‪ ،‬نگین معتضد‪ ،‬ایدا فقی ه زاده‪،‬‬ ‫یاشا رستمی‪ ،‬مرتضی کاظمی‪ ،‬سیامک اشعریون و فرامرز‬ ‫روشنایی را نام برد‪.‬‬ ‫داستان خلس��ه درباره وکیلی خوشنام به نام عظیم ی ‬ ‫اس��ت که همیش��ه در پرونده های قضایی موفق بوده‪ ،‬اما‬ ‫به طور اتفاقی با موضوع قتل زنی به نام هما مواجه م ی شود‬ ‫که پس��رش او را به قتل رسانده اس��ت‪ .‬در این اپیزود امین‬ ‫تارخ نقش عظیم ی را بازی م ی کن��د‪« .‬خط رو خط»‪ ،‬اپیزود‬ ‫دیگری از این مجموعه به کارگردانی مونا زندی است‪ .‬زندی با‬ ‫همکاری ازاد جعفریان فیلمنامه این اپیزود را نوشته و جمشید‬ ‫مشایخی‪ ،‬کتایون امی راب راهیمی‪ ،‬رویا جاویدنیا‪ ،‬ایرج شهزادی‪،‬‬ ‫نونا زندی‪ ،‬طوفان مهردادیان و رضا فیاضی از بازیگران این‬ ‫اپیزود هستند‪ .‬داس��تان این اپیزود از جایی اغاز م ی شود که‬ ‫اسمان من‬ ‫یک سریال اکشن‬ ‫سکه‬ ‫برنامه اقتصادی شبکه ‪3‬‬ ‫سری دوم مجموعه «س��که» با تاکید بر اقتصاد در گروه اقتصاد و دانش شبکه سه‬ ‫تولید م ی شود‪.‬تاکنون چهار قسمت از سری جدید این ب رنامه تولید شده است که به ترتیب‬ ‫عشق ما‪ ،‬در خانه‪ ،‬دستم بگرفت و باالخره چی بخونم نام دارد‪ .‬در هریک از قسمت های این‬ ‫برنامه بر بخش خاصی از اقتصاد تاکید م ی ش��ود‪ .‬ب رای مثال در برنامه باالخره چ ی بخونم‬ ‫دغدغه های جوانان ب رای انتخاب رشته موضوع اصلی است و در عشق ما به ارتباط سالمت‬ ‫با توسعه اقتصادی پرداخته شده است‪.‬‬ ‫همچنین در قسمتی موضوع خالقیت مطرح ش��ده است و اینکه ایا واقعا خالقیت‬ ‫ب رای پیشرفت کافی است؟ هر قسمت از ب رنامه از کسانی که در زمینه اقتصاد صاحب نظ رند‬ ‫یا در حوزه های مرتبط با ان تخصص دارند‪ ،‬استفاده شده و از استادان روان شناسی‪ ،‬مدیریت‪،‬‬ ‫اقتصاد‪ ،‬جامع ه شناس��ی و‪ ...‬در برنامه کمک گرفته شده اس��ت‪ .‬این سری مجموعه سکه‬ ‫مجری و گزارشگر ندارد تا فرصت بیشتری در اختیار خود سوژه ها قرار بگیرد‪.‬در سکه‪ ،‬سبک‬ ‫زندگی در حوزه اقتصاد مطرح م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫تصوی ربرداری بخش های پایانی سریال تلویزیونی «اسمان من» به کارگردانی محمدرضا‬ ‫اهنج در ته ران و حومه این شهر و کویر ادامه دارد و همزمان با تصویربرداری‪ ،‬روح اهلل انصاری‬ ‫مشغول تدوین این سریال اس��ت‪ .‬این سریال تلویزیونی در ‪ ۳۰‬قس��مت ‪ ۴۵‬دقیقه ای تولید‬ ‫م ی شود‪ .‬موضوع اصلی سریال «اسمان من» درباره امنیت پرواز است و در خالصه داستانش‬ ‫امده است‪« :‬در امنیت پرواز یک اصل ثابت وجود دارد؛ حفاظت از هواپیما‪ ...‬اما ب ی نهایت اتفاق‬ ‫وجود دارد که ممکن است همه انها فقط یک بار رخ دهد‪ ،‬فقط یک بار‪ ...‬ان باال در اسمان یا‬ ‫اینجا روی زمین‪ ،‬فقط یک بار فرصت ب رای انجام درست ترین کار وجود دارد‪ ».‬در این سریال‬ ‫دانیال حکیمی‪ ،‬حسن پورشی رازی‪ ،‬اتیال پسیانی‪ ،‬امین حیایی‪ ،‬حامد بهداد‪ ،‬پژمان بازغی و‬ ‫سروش صحت نقش های اصلی را بازی م ی کنند‪ .‬محمدرضا اهنج‪ ،‬کارگردان سریال اسمان‬ ‫من درباره روند تولید سریال گفت‪« :‬بخش های عمده س��ریال ضبط شده است‪ .‬باتوجه به‬ ‫تو یکم و بیست و دوم‬ ‫اینکه ب رای ضبط این سریال رج زدیم‪ ،‬تصوی ربرداری قسمت های بیس ‬ ‫باق ی مانده که فضای ان مربوط به هواپیما‪ ،‬مسائل سیاسی‪ ،‬جاسوس بازی و‪ ...‬م ی شود‪».‬‬ ‫موبایل والدین دو کودک در مهدکودک با هم عوض م ی شود‬ ‫و این جابه جایی ب رای هر دو طرف سوءتفاهم هایی را به وجود‬ ‫م ی اورد‪ .‬در خط رو خط جمشید مشایخی نقش یک پیرمرد‬ ‫خوش��نویس را بازی م ی کند و کتایون امی راب راهیم ی نقش‬ ‫اصلی زن این فیلم را به عهده دارد‪« .‬تحقیر» را ایرج کریم ی ‬ ‫کارگردانی کرده است‪ .‬در این اپیزود علی قربان زاده‪ ،‬سولماز‬ ‫غنی‪ ،‬میس��ا مولوی‪ ،‬مریم ذکای��ی و احس��ان امانی بازی‬ ‫کرده اند‪ .‬تحقیر درباره نویس��نده ای به نام فرهاد راسخ است‬ ‫که در زندگی مش��ترکش با هدیه دچار مش��کل ش��ده و در‬ ‫موقعیت حساس��ی از زندگی زوج دیگری قرار گرفته است‪.‬‬ ‫او مجبور م ی ش��ود وارد بازی خطرناکی شود‪« .‬راه شیری»‬ ‫کاری از گروه مجموعه های تلویزیونی شبکه دو سیماست‬ ‫که از ششم اردیبشهت هر شب از س��اعت ‪ 21:30‬روی انتن‬ ‫تلویزیون م ی رود‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫هر یک از اپیزودهای مجموعه راه شیری داستان هایی‬ ‫مستقل دارد و در مقاطعی به هم ارتباط پیدا م ی کند‪ .‬اولین‬ ‫قسمت این مجموعه با اپیزود پسر اغاز م ی شود که ساخته‬ ‫سامان مقدم اس��ت و بعد به ترتیب اپیزودهای خلسه‪ ،‬خط‬ ‫رو خ��ط و تحقیر پخش خواهد ش��د که به ترتیب س��اخته‬ ‫حسن برزیده‪ ،‬مونا زندی و ایرج کریمی است‪ .‬فیلمنامه این‬ ‫مجموعه از سوی چند نویسنده به سرپرستی احمد رفی عزاده‬ ‫نوشته شده است‪ .‬ساخت مجموعه راه شیری اواخر سال ‪۱۳۸۷‬‬ ‫اغاز شد و قرار بود در ‪ ۱۳‬اپیزود و ‪ ۷۸‬قسمت تولید شود‪ ،‬اما‬ ‫فقط ‪ ۲۴‬قسمت از ان ساخته شده است‪ .‬دلیل توقف تولید‬ ‫این مجموعه به تغییر و تحول در مدیریت سازمان بهزیستی‬ ‫برم ی گردد که حامی این مجموعه تلویزیونی بود‪ .‬مجموعه‬ ‫راه ش��یری به معضالت اجتماعی مانند بیکاری‪ ،‬مهاجرت‪،‬‬ ‫اعتیاد‪ ،‬زنان ب ی سرپرست‪ ،‬طالق و‪ ...‬م ی پردازد‪ .‬اپیزود پسر‬ ‫در شش قس��مت به کارگردانی س��امان مقدم ساخته شده‬ ‫است‪ .‬فیلمنامه این اپیزود را امید سه رابی نوشته و همایون‬ ‫ارشادی‪ ،‬اهو خردمند‪ ،‬س��یدمهرداد ضیایی‪ ،‬سپیده اعالیی‪،‬‬ ‫محس��ن قاض ی مرادی و کیوان س��اکت اف از بازیگران این‬ ‫اپیزود هس��تند‪.‬نقش پدر را در این اپیزود‪ ،‬همایون ارشادی‬ ‫بازی م ی کند و نقش مادر‪ ،‬به عهده س��پیده اعالیی اس��ت‪.‬‬ ‫این اپیزود قصه زندگی جوانی را روایت م ی کند که از کانون‬ ‫اصالح و تربیت مرخص م ی شود و به دنبال هویت گمشده اش‬ ‫م ی گردد‪ .‬پیزود «خلس��ه» به کارگردانی عبدالحسن برزیده‬ ‫‪79‬‬ ‫به منظور بهبود و ارتقای خدمت رسانی به مردم‬ ‫امضای تفاهمنامه بین‬ ‫بانک صادرات ایران و‬ ‫شرکت پست‬ ‫بانک صادرات ایران و ش��رکت پست جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران به منظور همکاری متقابل در جهت ارتقا و‬ ‫بهبود خدمات ارائه ش��ده تفاهمنامه همکاری امضا کردند‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک صادرات ایران؛ در مراس��م‬ ‫امضای این تفاهمنام��ه که با حض��ور مدیران عامل بانک‬ ‫صادرات ایران و پست جمهوری اسالمی ایران برگزار شد‬ ‫مهندس پیش��رو‪ ،‬مدیرعامل این بانک در سخنانی گفت‪:‬‬ ‫«بانک صادرات ایران و ش��رکت پست دو مجموعه بزرگ‬ ‫و مردمی هس��تند و امضای این تفاهمنام��ه گامی مهم در‬ ‫راستای خدمت رس��انی بهتر و بیش��تر به هموطنان عزیز‬ ‫اس��ت‪ .‬این دو س��ازمان بزرگ همکاری هایی را از گذشته‬ ‫با هم داشته اند و امیدواریم با امضای این تفاهمنامه شاهد‬ ‫دستاوردهای شگرفی در ارائه خدمات مطلوب به هموطنان‬ ‫عزیز باشیم‪ ».‬وی گستردگی شعب و تنوع خدمات این دو‬ ‫سازمان را از وجوه اشتراک انها دانست و گفت‪«:‬حضور فعال‬ ‫در اقصی نقاط کشور و وجود نیروهای کارازموده و توانمند در‬ ‫این دو سازمان از نقاط قوت و اشتراک است‪ .‬با امضای این‬ ‫تفاهمنامه ضمن گسترش بیش از پیش همکاری بین این‬ ‫دو مجموعه‪ ،‬شاهد سرعت بخشی و خدمت رسانی بیشتر و‬ ‫بهتر به مش��تریان خواهیم بود و ضمن پویایی س��ازمان‪،‬‬ ‫ی خواهیم بود‪».‬‬ ‫شاهد افزایش رضایتمندی هموطنان گرام ‬ ‫در ادامه این جلس��ه مهندس مهری‪ ،‬مدیرعامل ش��رکت‬ ‫پست ضمن اظهار خرسندی از تعامل و ارتباط دوطرفه بین‬ ‫بانک و پس��ت گفت‪« :‬بانک صادرات ای��ران از بانک های‬ ‫بزرگ و تاثیرگذار کشور بوده که طی سالیان اخیر عملکرد‬ ‫مطلوبی در عرصه خدمات رس��انی به جامعه داشته و اظهار‬ ‫امیدواری کرد که همکاری و تعامل بین بانک و پست منشاء‬ ‫خدمت رسانی بهتر به جامعه باش��د‪ ».‬شایان ذکر است این‬ ‫تفاهمنامه با موضوع ارائه انواع خدمات و محصوالت بانکی‬ ‫مورد نیاز پست از طرف بانک وفق مقررات و قوانین بانکی‪،‬‬ ‫ارسال و تحویل دسته چک های شخصی ساز شده بانک به‬ ‫نشانی شخص ذینفع‪ ،‬ارس��ال اخطارهای مربوط به دیون‬ ‫معوق مشتریان بانک به نش��انی متعهد‪ ،‬ضامن و ضامنین‬ ‫تسهیالت‪ ،‬ارسال و تحویل بس��ته کارت های الکترونیکی‬ ‫شخصی ساز ش��ده به مدیریت های ش��عب بانک صادرات‬ ‫ایران در استان ها و مناطق تهران به امضا رسیده است‪.‬‬ ‫مدیرعاملبانکمهراقتصاد‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪214‬‬ ‫مشتریان در تماس با شماره ‪ 8989‬می توانند‬ ‫اطالعات مورد نیاز خود را کسب کنند‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد از راه اندازی مرکز ارتباط با مشتریان این بانک (مرکز‬ ‫ارتباط مهر) با ش��ماره تماس ‪ 8989‬خبر داد‪ .‬دکتر غالمحسن تقی نتاج – مدیرعامل بانک‬ ‫مهر اقتصاد ‪ -‬در این گفت وگو با اشاره به راه اندازی مرکز ارتباط با مشتریان این بانک (مرکز‬ ‫ارتباط مهر) اظهارداشت‪« :‬همزمان با راه اندازی این مرکز و با هماهنگی های صورت گرفته‬ ‫با ش��رکت مخابرات و بانک مهر اقتصاد‪ ،‬درخواست حذف شماره های شعب به سامانه ‪118‬‬ ‫ارائه شد‪ ،‬بنابراین از این پس مش��تریان می توانند با شماره گیری ‪ 8989‬اطالعات مورد نیاز‬ ‫خود را کسب کنند‪».‬‬ ‫دکتر نتاج با بیان اینکه از این پس مش��تریان بانک مهر اقتصاد برای اطالع از خدمات‬ ‫و تسهیالت نیازی به مراجعه حضوری به ش��عب ندارند‪ ،‬ابراز داشت‪« :‬مشتریان بانک مهر‬ ‫اقتصاد برای اگاهی از تمام��ی محصوالت و خدمات و انجام بخش��ی از ام��ور بانکی خود‬ ‫می توانند با این مرکز تماس حاصل کرده و ضمن دریافت کد رهگیری‪ ،‬روند رسیدگی به مورد‬ ‫درخواستی خود را با سهولت هر چه بیشتر پیگیری نمایند‪ ».‬وی افزود‪« :‬این سیستم در هر‬ ‫لحظه توانایی پاسخگویی به ‪ 60‬تماس همزمان را دارا بوده و در مرحله نخست‪ ،‬کاربران این‬ ‫مرکز تا ساعت ‪ 16‬اماده ارائه خدمات به مشتریان گرامی هستند و پس از پایان ساعت اداری‬ ‫مشتریان می توانند از طریق پیامگیر‪ ،‬مسائل و مشکالت خود را مطرح نمایند‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫بانک مهر اقتصاد با بیان اینکه این بانک با برخورداری از ‪ 800‬ش��عبه در سراس��ر کشور و با‬ ‫گس��ترش بانکداری الکترونیک دیگر نیازی به افزایش ش��عبه ندارد از افزایش سرمایه این‬ ‫بانک از دو هزار میلیارد ریال به ‪ 12‬هزار میلیارد ریال خبر داد و گفت‪« :‬انشاءاهلل در سال جاری‬ ‫واگذاری ‪ 51‬درصد از سهام این بانک انجام خواهد شد‪».‬‬ ‫س�ه محصول ج�ذاب بانک ص�ادرات‬ ‫ایران به بازار امد‬ ‫بان��ک ص��ادرات ای��ران در راس��تای خل��ق فرص��ت‬ ‫سرمایه گذاری برای هموطنان و برخورداری از سود بیشتر سه‬ ‫خدمت جدید را روانه بازار ساخت‪ .‬این بانک در راستای ارج نهادن‬ ‫بهاعتمادمشتریانوخلقفرصتسرمایه گذاریبرایهموطنان‬ ‫سه محصول جدید شامل سپرده بهارانه برکت سپهر‪ ،‬اوج سپهر‬ ‫و کوتاه مدت سپهر طالیی را روانه بازار ساخت‪ .‬براساس مصوبه‬ ‫اخیراینبانکهموطنانمی توانندباافتتاحسپردهسرمایه گذاری‬ ‫ی شعب این بانک سود ویژه‬ ‫کوتاه مدت طالیی سپهر در تمام ‬ ‫به طور روزشمار دریافت نمایند‪ .‬همچنین متقاضیان می توانند‬ ‫در قالب سپرده س��رمایه گذاری بهارانه برکت سپهر نسبت به‬ ‫سپرده گذاری در دوره های زمانی دوماهه‪ ،‬چهارماهه‪ ،‬یکساله‪،‬‬ ‫دو ساله و پنج س��اله اقدام و از س��ود ویژه متناظر با مدت و کف‬ ‫سرمایه محاسبه سود روزشمار و پرداخت در سررسید برخوردار‬ ‫گردند و این بانک جهت خلق فرصت بهرمندی از سود بیشتر‬ ‫برای هموطنان طرح س��پرده س��رمایه گذاری اوج سپهر را با‬ ‫نرخ سود بانکی روز ش��مار و پرداخت ماهیانه‪ ،‬متناظر با مدت و‬ ‫کف سرمایه در دوره های زمانی یک ماهه‪ ،‬دو ماهه‪ ،‬سه ماهه‪،‬‬ ‫شش ماهه‪ ،‬یکساله و دو ساله عرضه کرده است‪ .‬شایان ذکر است‬ ‫هموطنان گرامی برای دریافت اطالعات بیشتر و افتتاح حساب‬ ‫ی شعب این بانک مراجعه یا با مرکز صدای سپهر‪٠٩٦٠٢‬‬ ‫به تمام ‬ ‫تماس حاصل فرمایند‪.‬‬ ‫کمیته طراحی و توسعه محصول‬ ‫بانک انصار تاسیس شد‬ ‫به منظور توس��عه فرایندهای طراحی محص��ول در بانک انصار در راس��تای تحقق راهبرد‬ ‫مشتری مداری و افزایش ظرفیت های رقابتی‪ ،‬کمیته تخصصی طراحی و توسعه محصول تاسیس و‬ ‫نخستین جلسه ان در محل اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک مذکور تشکیل شد‪ .‬در راستای افزایش‬ ‫ظرفیت هایرقابتیوتحققراهبردهایمشتری مداریدربانکانصارکهبهمنظورافزایشرضایتمندی‬ ‫مشتریانوتوسعهحوزهنفوذبانکدرمیانمتقاضیانخدماتمالیوبانکیانجاممی شود‪،‬کمیتهطراحیو‬ ‫توسعهمحصولدربانکمذکورایجادونخستینجلسهانباحضورنمایندگانمعاونت هایبرنامه ریزیو‬ ‫هدایت راهبردی‪ ،‬فناوری اطالعات و ارتباطات‪ ،‬مالی و اعضای کارشناسی اداره کل بازاریابی و تبلیغات در‬ ‫محلاینادارهکلتشکیلشد‪.‬پیش بینیمی شودمشتریانمحترمبانکازفوایدتاسیساینکمیتهدراینده‬ ‫نزدیکبامحصوالتجدیدبهره مند شوند‪.‬‬ ‫شهروندانبرترالکترونیکدرسومینمرحلهاز اجرایجشنواره‪ 22‬بانکانصار‬ ‫مشخصشدند‬ ‫مراسمانتخابشهروندانبرترالکترونیکدرسومینمرحلهازاجرایجشنواره‪ 22‬بانکانصارکهبه‬ ‫گ بانکداری الکترونیک و گسترش استفاده از خدمات بانکداری‬ ‫منظور اهدای هدایا به انان و ترویج فرهن ‬ ‫مذکورومدیریتزمانبهسودمشتریانصورتمی گیرد‪ ،‬اینجشنوارهبهصورتماهانهانجاموطیمراسم‬ ‫ویژهبهمشتریانیکهسه تراکنش(فعالیت)ازششخدمتمختلف(پرداختقبض‪،‬خریدشارژ‪،‬انتقالوجه‪،‬‬ ‫پایا‪ ،‬ساتنا و پرداخت اقساط)‪ ،‬حداقل از یکی از درگاه های خدمات الکترونیک (اینترنت بانک‪ ،‬انی بانک‪،‬‬ ‫موبایل بانکوتلفن بانک)داشتهباشند‪ 220،‬هدیه‪ 22‬میلیونریالیاهدامی شود‪.‬اینگزارشمی افزایدکه‬ ‫روزیکشنبه‪ 93/1/24‬طیجلسه ایدرمحلادارهکلبازاریابیوتبلیغاتبانکانصارکهباحضورنمایندگانی‬ ‫ازمعاونت هایبرنامه ریزیوهدایتراهبردی‪،‬نظارتوبازرسی‪،‬فاوا‪،‬منابعانسانیواموزشودفتربررسی‬ ‫ی در اسرع‬ ‫امور فقهی و حراست این بانک برگزار شد‪ ،‬اسامی این شهروندان مشخص و مقرر شد که اسام ‬ ‫وقتازطریقدرگاهاینترنتیاعالموهدایاتابیست وپنجمهمانماهبهسپردهمشتریانواریزشود‪.‬‬