ماهنامه مثلث شماره 221

‫یکدولت‬ ‫و دو شکاف‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و بیست ویک ‪ 24/‬خرداد ‪ 88/1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫بررسی دولت روحانی‬ ‫ازمنظرجامعهشناسیسیاسی‬ ‫روحانیگفت‬ ‫اقا اجازه نمیدهند‬ ‫کسی در رای مردم‬ ‫دستببرد‬ ‫روایت سیدرضا صالحی امیری از گفتمان اعتدال‬ ‫دولت روحانی و شب ‪24‬خرداد‬ ‫مابهشدتمخالفحاکمیتدوگانههستیم‪ /‬اعتدال‬ ‫یک گفتمان است‪ /‬این دولت تحت هیچ ش رایطی با‬ ‫نظام زاویه ندارد ‪ /‬شعارهای روحانی با یک سال گذشته‬ ‫تفاوت نکرده ‪ /‬فکر میکردیم با والیتی یا قالیباف به‬ ‫دور دوم م ی رویم ‪ /‬اگر انتخابات را نم ی بردیم هم نتیجه‬ ‫را می پذیرفتیم ‪ /‬رفتن روحانی به وزارت کشور در شب‬ ‫جمعهصحتندارد‬ ‫نگاه جامعه ای ران به تیم ملی؛‬ ‫از خیال پردازی تا واق ع گ رایی‬ ‫گفت وگوی امیرحاج رضایی و مجید جاللی؛ جامعه ما برد می خواهد‬ ‫دخالت نئ ولیب رال ها؛ توهم یا واقعیت؟‬ ‫بررسی تبانی در جام جهانی در مناظره بهمن فروتن و هوشنگ نصیرزاده‬ ‫عالقه سیاسیون به قهرمانی جهان سوم ی ها‬ ‫نگاهسیاسیبهفوتبالدر گفت وگوبامنصورحقیقت پور‪،‬عبدالرضامصری‪،‬‬ ‫نقوی حسینی‪ ،‬هادی حسینی‪ ،‬علی یوسف پور و صادق زیباکالم‬ ‫ایا کی روش «سوپرمن» ای ران ی ها م ی شود؟‬ ‫گفت وگو درباره گذشته و امروز تیم ملی ای ران با علی کفاشیان‬ ‫حشمتمهاج رانیو بیژنذوالفقارنسب‬ ‫اقمار متروپل شده‬ ‫بررسی اقتصاد‪ ،‬سیاست و جامعه برزیل در گفت وگ و ها و یادداشت هایی با‬ ‫سفیر برزیل در ای ران‪ ،‬سیدجعفر هاشمی‪ ،‬هادی اعلمی و میرقاسم مومنی‬ ‫تعدادسانتریفیوژها‬ ‫کلید توافق نهایی‬ ‫حاصل گفت وگوی ایرانو‬ ‫امریکا در ژنو چه بود؟‬ ‫مناجات شعبانیه‬ ‫عظیم‏ترین منبع معارف الهی‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫هلل الرحمن الرحیم‬ ‫بسم ا ‏‬ ‫متقابال این عید بزرگ عظیم اسالم ی‏ـ‬ ‫مذهبی را به حضار محترم و اعاظم کش��ور و‬ ‫به سایر قشرهای مستضعف جهان‪ ،‬خصوصا‬ ‫ملت عظیم الشان ای ران تب ریک عرض م ی‏کنم‪.‬‬ ‫و امیدوارم که ان‏شاءاهلل‏ با عنایات خاصه ولی‬ ‫عصر ـ ارواحنا له الفداء ـ این کشتی متالطم‬ ‫انس��انیت ب��ه س��احل نجات برس��د و‬ ‫مستضعفان جهان بر مستکب ران ظالم پیروز‬ ‫شوند و امید است که حکومت بزرگ همگانی‬ ‫هلل علیه ـ بزودی برقرار شود و چشم همه ما را‬ ‫حضرت ـ سالم ا ‏‬ ‫و همه مسلمین جهان را به نور مبارکش روشن فرماید‪ .‬این سه‬ ‫ماه رجب و شعبان و ماه مبارک رمضان‪ ،‬برکات بسیار نصیب‬ ‫انسان‪ ،‬انس��ان هایی که م ی‏توانند استفاده کنند از این برکات‪،‬‬ ‫شده است‪ .‬البته مبدا همه مبعث است و دنبال او تمام جهاتی‬ ‫که هس��ت‪ .‬در ماه رجب‪ ،‬مبعث بزرگ و والدت موال علی بن‬ ‫هلل علیه ـ و بعض ائمه دیگر‪ ،‬و در ماه شعبان‬ ‫ابیطالب ـ سالم ا ‏‬ ‫هلل علیه ـ و والدت حضرت‬ ‫والدت حضرت سی دالشهدا ‪ -‬سالم ا ‏‬ ‫صاحب ـ ارواحناله الفداء ـ و در ماه مبارک‪ ،‬نزول قران بر قلب‬ ‫مبارک پیغمبر اکرم بوده است‪ .‬و شرافت این سه ماه در زبانها‬ ‫و در بیان ها و در عقل ها و در فکرها نم ی‏گنجد و از برکات این‬ ‫ماه ها ادعی ه‏ای است که وارد شده است در این ماه ها‪ .‬ما امروز در‬ ‫ماه شریف شعبان واقع هستیم‪ ،‬و مناجات شعبانیه از بزرگترین‬ ‫‪8- 11‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روزهایسرنوشت ساز‬ ‫نگرانیعمیق‬ ‫داستانخبرنویسیدربارهیک بانویمختلس‬ ‫‪12- 15‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫بازیاشکاربازیگرانپنهانپرزیدنت‬ ‫محدودسازییادیپلماسیاجباریوین؛معبر‬ ‫رسیدنبهتوافق نامهنهایی‬ ‫‪16- 29‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانیگفت اقااجازهنمی دهند‬ ‫کسیدررایمردمدستببرد‬ ‫دوشکافویکدولت‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریایندهبسیارمتکثر‬ ‫خواهدبود‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اش�اره ای اس�ت به س�ه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسلامی‪ ،‬چارچوبش اسلام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش‬ ‫و س�یادت اسلام خواهی در سراس�ر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسلامی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬یاسین سیف االسالم‬ ‫فرهنگ‪ :‬علی رضا بهرامی(دبیر)‬ ‫اقتصاد‪ :‬مهدی خاکی فیروز(دبیر) ‪ -‬سیدفراز جبلی ‪ -‬لیال لطفی‬ ‫سارا ترابی‪ -‬اشکان روزرخ ‪ -‬ادریس هیئتی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫مناجات و از عظیم ترین معارف الهی و از بزرگترین اموری است‬ ‫که انهایی که اهلش هستند م ی‏توانند تا حدود ادراک خودشان‬ ‫استفاده کنند‪ .‬عناوین مسائل الهی و مسائل عرفانی‪ ،‬عناوین‬ ‫سهلی است که هرکس گمان م ی‏کند که این عناوین را فهمیده‬ ‫است؛ و امور اس��تداللیه برهانیه هم در عین حالی که دقیق‬ ‫است‪ ،‬لیکن سهل االدراک اس��ت‪ .‬بعد از قیام برهان و دنبال‬ ‫او رساندن حاصل این عناوین و نتیجه برهان به قلب مشکلتر‬ ‫است‪ ،‬که انرا ایمان گفته م ی‏شود به ان‪ ،‬و چه بسا که اصحاب‬ ‫برهان به این مرتبه ایمان نرس��یده باشند‪ .‬این یک مسئله‏ای‬ ‫اس��ت که باید با تلقینات و تک��رار و ریاضات به قلب رس��اند‪.‬‬ ‫شما مالحظه م ی‏کنید که به حس��ب ضرورت یک کسی که‬ ‫مرده است‪ ،‬از او به انسان ضرری وارد نم ی‏شود‪ ،‬لکن اال بعض‬ ‫اشخاص‪ ،‬دیگران‪ ،‬اگر چنانچه در یک قبرستانی باشند و کسی‬ ‫نباشد یا با یک مرده‏ای همجوار باشند در غسالخانه و‬ ‫تنها باشند م ی‏ترسند؛ ب رای اینکه‪ ،‬ان برهان و ضرورت‬ ‫عقلی به دل نرسیده است‪ .‬ان معنایی که عقل ادراک‬ ‫کرده است ضرورت هم دارد‪ ،‬لکن به دل نرسیده است‪.‬‬ ‫لکن انهایی که مث ً‬ ‫ال مرده‏شور هستند و سر و کار دارند‬ ‫با مرده ها‪ ،‬از باب اینکه تکرار ش��ده است این مطلب‬ ‫پیششان‪ ،‬به قلبشان رسیده است و انها خوفی ندارند‪.‬‬ ‫در مسائل اسالم ی‏هم و مسائل عقلی هم همین طور‬ ‫هست‪ .‬چه مسائلی عقلی هست که با برهان‪ ،‬با برهان‬ ‫قوی ثابت است‪ ،‬لکن در انسان تاثیر نکرده است‪ ،‬ب رای‬ ‫اینکه‪ ،‬نتیجه برهان به عقل رسیده است‪ ،‬لکن به قلب‬ ‫وارد نشده است‪ ،‬ایمان به ان نیست‪ ،‬عقل او را ادراک‬ ‫کرده است‪ ،‬لکن قلب ایمان به او نیاورده است‪.‬‬ ‫مانوروحشتدرعراق‬ ‫داعشمرزنمی‪‎‬شناسد‬ ‫داعشبه دنبالتشکیل کشوریاز شمالعراقتا‬ ‫سوریهودریایمدیترانهاست‬ ‫‪30-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪30- 35‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ازخیال پردازیتاواقعیت‬ ‫جامعهمابردمی خواهد‬ ‫نئولیبرال هاعلیهذاتفوتبال؟‬ ‫ازاقماربهمتروپل‬ ‫‪78-81‬‬ ‫دیدار‬ ‫بازگشتنوستالژی ها‬ ‫همه چیزانجاست‬ ‫خوش گذشت‪ ،‬دوباره به ایران می ایم!‬ ‫همایشمادرانچشمانتظار‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫عکس و پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی و محمد مومنی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬مهندس فتاح ‪ -‬مهندس مهردادی ‪ -‬دکتر اسماعیل تبار‬ ‫دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالم حسینتقینتاج‪-‬حسینزندی‬ ‫احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادی انباردار ‪ -‬ابراهیم صفرلکی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سید حمید خالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی‬ ‫یکدولت‬ ‫و دو شکاف‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویستو بیستویک ‪ 24/‬خرداد ‪ 88/1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫بررسی دولت روحانی‬ ‫ازمنظرجامعهشناسیسیاسی‬ ‫تعدادسانتریفیوژها‬ ‫کلید توافق نهایی‬ ‫حاصل گفتوگوی ایرانو‬ ‫امریکا در ژنو چه بود؟‬ ‫روحانیگفت‬ ‫اقا اجازه نمیدهند‬ ‫کسی در رای مردم‬ ‫دستببرد‬ ‫روایت سیدرضا صالحی امیری ازگفتمان اعتدال‬ ‫دولت روحانی و شب ‪24‬خرداد‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫مابهشدتمخالفحاکمیتدوگانههستیم‪ /‬اعتدال‬ ‫یک گفتمان است‪ /‬این دولت تحت هیچ ش رایطی با‬ ‫نظام زاویه ندارد ‪ /‬شعارهای روحانی با یک سال گذشته‬ ‫تفاوت نکرده ‪ /‬فکر میکردیم با والیتی یا قالیباف به‬ ‫دور دوم میرویم ‪ /‬اگر انتخابات را نمیبردیم هم نتیجه‬ ‫را میپذیرفتیم ‪ /‬رفتن روحانی به وزارت کشور در شب‬ ‫جمعهصحتندارد‬ ‫نگاه جامعه ای ران به تیم ملی؛‬ ‫از خیالپردازی تا واقعگ رایی‬ ‫گفتوگوی امیرحاج رضایی و مجید جاللی؛ جامعه ما برد میخواهد‬ ‫دخالت نئ ولیب رالها؛ توهم یا واقعیت؟‬ ‫بررسی تبانی در جامجهانی در مناظره بهمن فروتن و هوشنگ نصیرزاده‬ ‫عالقه سیاسیون به قهرمانی جهان سومیها‬ ‫نگاه سیاسی به فوتبال در گفتوگو با منصور حقیقتپور‪ ،‬عبدالرضا‬ ‫مصری‪ ،‬نقوی حسینی‪ ،‬هادی حسینی‪ ،‬علی یوسفپور و صادق زیباکالم‬ ‫ایا کی روش «سوپرمن» ای رانیها میشود؟‬ ‫گفتوگو درباره گذشته و امروز تیم ملی ای ران با علی کفاشیان‬ ‫حشمتمهاج رانیو بیژنذوالفقارنسب‬ ‫اقمار متروپل شده‬ ‫بررسی اقتصاد‪ ،‬سیاست و جامعه برزیل درگفتوگوها و یادداشتهایی با‬ ‫سفیر برزیل در ای ران‪ ،‬سیدجعفر هاشمی‪ ،‬هادی اعلمی و میرقاسم مومنی‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیس�ت‪،‬حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصص ی ش�ان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک نگاه ازاد که مثلث با افتخار ان‬ ‫را می زبانی م ی کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگان ش�ان است‪ ،‬ما‬ ‫فقط بستر انتشار انیم‪.‬‬ ‫روزهای‬ ‫سرنوشت ساز‬ ‫زندگینامه مقام معظم رهبری‬ ‫به قلم دکتر عل ی اکبر والیتی‬ ‫دکترعلیاکبروالیتی‬ ‫مشاور رهبر انقالب‬ ‫گفتارها‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫نوش��ته حاض��ر زندگینامه رهب��ری انقالب ب��ه قلم‬ ‫دکتر عل ی اکبر والیتی است که برای اولین بار به چاپ م ی رسد‪.‬‬ ‫بخش دوم ان در این شماره و بخش های بعدی در شماره های‬ ‫اتی مثلث به ترتیب منتشر خواهد شد‪.‬‬ ‫دهه اول انقالب اسالمی‪ :‬بهمن‪ 1357‬ـ‬ ‫ خرداد ‪1368‬‬ ‫ش�ورای انقالب‪ :‬یک��ی از نخس��تین عرصه‏های‬ ‫نقش‏افرینی ایت اهلل خامنه ای در روند تکون نظام جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬عضویت و فعالیت در شورای انقالب بود‪ .‬این شورا‬ ‫پس از مهاجرت امام خمینی(ره) به فرانس��ه در مهر‪ 1357‬و‬ ‫ظهور نشانه‏های پیروزی انقالب اس�لامی و ورود نهضت‬ ‫اس�لامی به مرحله انقالب با نظ��ر امام خمین��ی از اوایل‬ ‫ابان ش��کل گرفت و اعضای ان توس��ط ام��ام خمینی(ره)‬ ‫به تدریج انتخاب ش��دند‪ ،‬اما ب��ه لحاظ رعای��ت مالحظات‬ ‫مختلف به صورت رس��می در اس��تانه پی��روزی انقالب در‬ ‫‪ 22‬دی ‪ 1357‬اع�لام گردید (صحیفه ام��ام‪ 426/5 ،‬ـ ‪.)428‬‬ ‫نخستین اعضای شورا اقایان مرتضی مطهری‪ ،‬سی د محمد‬ ‫حسین ی بهشتی‪ ،‬سی د عب دالکریم موسوی اردبیلی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫مهدوی کنی‪ ،‬س��یدعلی خامن��ه ای و محمدج��واد باهنر و‬ ‫اکبر هاشمی رفس��نجانی بودند‪ .‬در ادامه کار شورا نیز افراد‬ ‫دیگری به عضویت ان درامدند (خاط رات ایت اهلل محمدرضا‬ ‫مهدوی کنی‪ .)183 ،‬ایت اهلل خامن��ه ای اواخر دی ماه در این‬ ‫جلسات حضور پیدا کرد (پا به پای افتاب‪ .)192/2 ،...‬شورا در‬ ‫این مقطع‪ ،‬تصمیم‏گیری های مهم در مورد مبارزه را برعهده‬ ‫داش��ت‪ .‬از جمله انها مذاکره با مقام��ات حکومت پهلوی و‬ ‫مقامات کش��ورهای خارجی‪ ،‬از جمله امریکا و نیز تشکیل‬ ‫کمیته استقبال از امام خمینی بود (قاسم‏پور‪ .)94-92 ،‬اقدام‬ ‫مهم دیگر شورای انقالب در مقطع قبل از پیروزی‪ ،‬معرفی‬ ‫مهدی بازرگان به عنوان رئیس دولت موقت به امام خمینی‬ ‫بود (هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬انقالب و پیروزی‪.)169 ،...‬‬ ‫پس از پیروزی انقالب انچه برعهده ش��ورای انقالب‬ ‫قرار داش��ت عبارت بود از‪ :‬قانونگذاری در غیاب قوه مقننه‪،‬‬ ‫انجام بخش��ی از وظای��ف قوه مجریه پ��س از ادغام دولت‬ ‫موقت و ش��ورای انقالب در تیر ‪ 1358‬و انجام همه ان پس‬ ‫از اس��تعفای دولت موق��ت در ‪ 14‬ابان ‪ 1358‬ت��ا پس از ان‪.‬‬ ‫در کنار ای��ن وظایف اصلی‪ ،‬مرجعی ب��رای رفع معضالت و‬ ‫بحران های پی��ش روی نظام نوپای جمهوری اس�لامی و‬ ‫مشاوره ب رای امام نیز بود (سائل ی‏کرده‏ده‪ .)11 ،‬به رغم تغییر‬ ‫چندین باره ترکیب اعضای شورای انقالب در ادوار چهارگانه‬ ‫ان تا پایان فعالیت��ش در ‪ 29‬تیر ‪ 1359‬ای��ت اهلل خامنه ای‬ ‫عضو ثابت ان باق��ی ماند (همان‪ .)62-49 ،‬ایس��تادگی در‬ ‫ب رابر نظ رات و مواضع جهت دار اعضای موسوم به «لیب رال»‬ ‫شورا‪ ،‬هشدارهای مکرر نسبت به ضرورت جلوگیری از نفوذ‬ ‫اعضا و هواداران حزب توده ای ران و دیگر احزاب و گروه های‬ ‫مخالف انقالب اسالمی در ارتش و عرصه فرهنگ کشور از‬ ‫مواضع مهم وی در جلسات و تصمیمات شورا بود (خالصه‬ ‫مشروح مذاکرات شورای انقالب‪ ،‬جلس��ه‏های مختلف)‪ .‬او‬ ‫معتقد بود که در شورای انقالب باید از اقشار گوناگون جامعه‬ ‫نماینده ای حضور داشته باشد (همان‪ ،‬جلسه ‪.)1357/12/10‬‬ ‫مسائل کردستان‪ ،‬سیس��تان و بلوچس��تان و دیگر مناطق‬ ‫کش��ور و ضرورت حفظ وحدت از دیگ��ر موضوعات مهم و‬ ‫مورد توجه وی در شورای انقالب بود‪ .‬او ب راین عقیده بود که‬ ‫دولت موقت در قضیه کردستان ضعف نشان داده و باید ان‬ ‫را از راه های مختلف حل کرد و از سرایت ان به سایر مناطق‬ ‫ی کشور جلوگیری کرد (همان‪ ،‬جلس ه های ‪1357/12/29‬؛‬ ‫قوم ‬ ‫‪1358/6/4‬؛ ‪ 1358/7/15‬و ‪ .)1358/9/2‬در م��ورد منطق��ه‬ ‫سیستان و بلوچستان نیز ب راساس تجربه حضورش در زمان‬ ‫تبعید و اطالع از اوضاع سیاس��ی و اجتماعی ان منطقه‪ ،‬بر‬ ‫بهبود وضع اقتصادی و معیشتی مردم ان دیار تاکید داشت‬ ‫(همان‪ ،‬جلس ه های ‪1358/1/15‬؛ ‪1358/1/19‬؛ ‪1358/6/11‬؛‬ ‫‪1358/8/28‬؛ ‪ 1358/10/6‬و ‪ .)1358/10/8‬در ای��ن زمینه در‬ ‫‪9‬فروردین ‪ 1358‬از سوی امام خمینی ماموریت یافت در راس‬ ‫هیاتی عازم ان منطقه شود تا به خواست ها و مشکالت مردم‬ ‫رس��یدگی و در مورد وضعیت ان منطقه گزارشی تهیه کند‬ ‫(صحیفه امام‪ .)429/6 ،...‬در این س��فر‪ ،‬اف��زون بر ماموریت‬ ‫یادشده‪ ،‬با برخی از س��ران و متنفذین محلی منطقه دیدار و‬ ‫سیاست های نظام جمهوری اسالمی را ب رای انها تشریح و‬ ‫تبیین کرد‪ .‬حمایت از تاسیس و تقویت نهادهای انقالبی و‬ ‫مردمی چون سپاه پاسداران انقالب اسالمی و جهاد سازندگی‬ ‫از دیگر مواضع اصولی وی در ش��ورای انق�لاب بود (همان‪،‬‬ ‫جلس ه‏های ‪1358 /4/10‬؛ ‪ 1358 /6/14‬و ‪.)1358 /9 /4‬‬ ‫با ادغ��ام دولت موقت و ش��ورای انق�لاب در اخر تیر‬ ‫‪ 1358‬برخی اعضای ش��ورای انقالب از س��وی ان شورا به‬ ‫برخ��ی از وزارتخانه‏های حس��اس راه یافتن��د و از ان جمله‬ ‫ایت اهلل خامنه ای به معاونت امور انقالب وزارت دفاع انتخاب‬ ‫گردید‪ .‬در این زم��ان دکتر مصطفی چم��ران وزیر دفاع بود‬ ‫(دولت های ای ران‪ 457 ،...‬و ‪ .)459‬همچنین در جریان ادغام‬ ‫شورای انقالب و دولت موقت که با هدف تمرکز بیشتر در قوه‬ ‫مجریه صورت گرفت ایش��ان به عضویت کمیسیون وزرای‬ ‫امنیتی که سرپرس��تی و مس��ئولیت تمامی امور انتظامی‪،‬‬ ‫نظامی و امنیت��ی‪ ،‬از جمله بحران‏های گنبد‪ ،‬کردس��تان و‬ ‫خوزستان و مقابله با اقدامات احزاب و گروه های ضدانقالب را‬ ‫ب ر عهده داشت‪ ،‬انتخاب شد (‪.)118-117‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از دیگ��ر ماموریت‏های وی از طرف ش��ورای انقالب‪،‬‬ ‫مسئولیت مرکز اسناد و نیز سرپرستی سپاه پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی در س��وم اذر ‪ 1358‬بود (خالصه مش��روح مذاکرات‬ ‫شورای انقالب‪ ،‬جلس��ه ‪ .)1358/9/3‬وی قبل از این نیز به‬ ‫نمایندگی از سوی ش��ورای انقالب در برخی جلسات سپاه‬ ‫پاسداران شرکت م ی‏کرد‪ .‬علت انتخاب او به سرپرستی سپاه‪،‬‬ ‫باق ی ماندن پاره ای اختالفات در بدنه و سازمان سپاه بود که در‬ ‫ماه های پس از پیروزی انقالب اسالمی شکل گرفته بود و با‬ ‫تالش های میانج ی گرانه به نتیجه نرسیده بود (رسالت‪ ،‬ش‬ ‫‪ .)10 ،997‬وی که از حامیان نیروهای نظامی مردمی‪ ،‬به‏ویژه‬ ‫سپاه بود‪ ،‬در مدت حضور در راس ان نیرو سعی کرد عالوه‬ ‫بر رفع اختالفات موجود‪ ،‬س��ازمان مناسبی بدان بدهد‪ .‬او در‬ ‫‪5‬اسفند ‪ 1358‬از مسئولیت سرپرستی سپاه به دلیل نامزدی‬ ‫در انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسالمی استعفا‬ ‫داد (هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬انقالب و پیروزی‪.)449 ،...‬‬ ‫حزب جمهوری اسالمی‪ :‬ایت اهلل خامنه ای در ایام‬ ‫منتهی به پیروزی انقالب اس�لامی و پس از ان‪ ،‬همزمان با‬ ‫حضور موثر در شورای انقالب و تمشیت امور انقالب در دوره‬ ‫گذار (هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬انقالب و پیروزی‪ ،)125 ،...‬به‏همراه‬ ‫س��ید محمد حسین ی بهش��تی‪ ،‬اکبر هاشم ی رفسنجانی‪،‬‬ ‫سی د عبدالکریم موس��وی اردبیلی و محمدجواد باهنر ب رای‬ ‫ایجاد تشکلی انقالبی فعالیت م ی کرد (همان‪.)218-215 ،‬‬ ‫این تش��کل با نام ح��زب جمهوری اس�لامی در ‪ 29‬بهمن‬ ‫‪ 1357‬رس��ما اعالم موجودیت کرد اما پایه‏های تاسیس ان‬ ‫به جلساتی در مشهد در تابس��تان ‪ 1356‬ب ر م ی‏گردد که در‬ ‫ان برخی از مبارزان از جمله موسسین بعدی حزب جمهوری‬ ‫اسالمی در صدد تشکیل مجمع و س��ازمان متشکلی ب رای‬ ‫فعالیت ضد حکومت پهلوی و توسعه اندیشه اسالمی بودند‬ ‫(جاسبی‪ .)149/4 ،‬ب ر این مبنا حزب در دوره فعالیت غیررسمی‬ ‫خود در ماه های منتهی به پی��روزی انقالب نقش موثری در‬ ‫برگزاری اجتماعات و سخنران ی ها برعهده داشت که فعالیت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای در این زمینه قابل مالحظه بود (جاس��بی‪،‬‬ ‫‪ .)147-146/4‬از دالیل تاس��یس حزب جمهوری اسالمی‬ ‫م ی‏توان به پرکردن خالء ناش��ی از فقدان تشکیالت منظم‬ ‫و روزامد ب��رای صیانت و حمایت از نظ��ام نوپای جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬کمک به تداوم انقالب و حفظ یکپارچگی و حضور‬ ‫مردم در صحنه‪ ،‬پ ی ریزی بنیان های اساسی نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی‪ ،‬صیانت از محوریت نقش افرینی امام خمینی در‬ ‫دوران پس از انقالب‪ ،‬تعمیق اندیش��ه اصیل اس�لامی در‬ ‫اذهان مردم‪ ،‬هدایت لحظه به لحظه سیاس��ی مردم‪ ،‬کمک‬ ‫ب رای تامین نیروی انسانی دستگاه‏های اجرایی ب رای تحقق‬ ‫اهداف انقالب اس�لامی‪ ،‬موضع‏گیری صریح و صادقانه در‬ ‫ب راب ر ترفندها و فریب های دشمنان داخلی و خارجی اشاره کرد‬ ‫(کارنامه چهار ساله‪ .)7-4 ،...‬وی از تهی ه‏کنندگان مرامنامه‬ ‫حزب بود‪ .‬در تقسیم‏بندی وظایف اعضا نیز وظیفه تبلیغات‬ ‫حزب را برعه��ده گرفت (جاس��بی‪ .)146/4 ،‬ایش��ان عضو‬ ‫موسس و عضو شورای مرکزی حزب بود و در مجموع در دوره‬ ‫تاسیس حزب بیشتر نقش تبیینی ایفا کرد و مواضع حزب را‬ ‫به صورت گفتارها و جزوه‏هایی ارائه کرد‪ .‬او در تاسیس شعبه‬ ‫حزب در مشهد نقش داشت و دفتر ان شعبه را در ‪ 26‬اسفند‬ ‫‪ 1357‬افتتاح کرد‪.‬‬ ‫پس از ایت اهلل بهشتی و دکتر باهنر ـ اولین و دومین‬ ‫دبیرکل حزب ـ ایت اهلل خامنه ای در شهریور ‪ 1360‬از سوی‬ ‫ش��ورای مرکزی حزب به عنوان س��ومین دبی��رکل حزب‬ ‫انتخاب شد (هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬عبور از بحران‪.)263 ،...‬‬ ‫در س��ال های پس از پیروزی انقالب تا زم��ان تثبیت نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی در دهه ‪ ،1360‬حزب جمهوری اسالمی‬ ‫ی از حاکمیت خارج از س��اختار سیاس��ی‬ ‫به مثابه رکن مهم ‬ ‫رس��می فعالیت م ی‏کرد و مقوم پایه‏ه��ای نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی ب��ود (هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬ارام��ش و چالش‪،...‬‬ ‫‪ .)267‬ایش��ان حزب جمهوری اس�لامی را نهادی ضروری‬ ‫جه��ت حفاظت از کلیت نظ��ام نوپای جمهوری اس�لامی‬ ‫م ی‏دانس��تند‪ .‬نخس��تین کنگره حزب در اردیبهشت ‪1362‬‬ ‫برگزار و ایت اهلل خامنه ای ب رای دومین بار به دبیرکلی حزب‬ ‫و عضویت شورای مرکزی (خاط رات سیدمرتضی نبوی‪)168 ،‬‬ ‫و شورای داوری حزب (جاسبی‪ )300/4 ،‬انتخاب شد‪ .‬وی در‬ ‫طول دوران ریاست جمهوری در جلس ه‏های حزب جمهوری‬ ‫اسالمی در ته ران و شهرستان ها ش��رکت م ی‏کرد و ضمن‬ ‫تبیین ماموریت ها و اهداف حزب‪ ،‬به پرسش های دفاتر‪ ،‬شعب‬ ‫و اعضای حزب پاسخ م ی‏داد (جمهوری اسالمی‪ ،‬ش‪،1541‬‬ ‫‪15‬؛ همان‪ ،‬ش‪.)2 ،1543‬‬ ‫ایش��ان هم زمان ب��ا دوره دوم ریاس��ت جمهوری نیز‬ ‫دبیرکلی ح��زب جمهوری اس�لامی را ب ر عهده داش��ت‪ .‬در‬ ‫ای��ن دوره فعالی ت های ح��زب به دالیل مختل��ف‪ ،‬از جمله‬ ‫رفع بحران های س��ال های اولیه انقالب‪ ،‬تاس��یس نهادها‬ ‫و س��ازمان های مورد نیاز جمهوری اس�لامی که حزب در‬ ‫تاس��یس‪ ،‬تقویت و رش��د انها نقش موثری داشت‪ ،‬اشتغال‬ ‫ش��خصی ت‏های محوری حزب از جمله ایت اهلل خامنه ای و‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی در مش��اغل مهم نظام در کنار فقدان‬ ‫برخ��ی از بنیانگذاران موث��ر ان‪ ،‬نارضایتی ام��ام خمینی از‬ ‫تبدی��ل ح��زب از عام��ل وحدت بخش ب��ه عام��ل تفرقه‬ ‫و تش��دید جناح‏بندی ه��ا در درون حزب‪ ،‬کاه��ش یافت و‬ ‫دیگر کارایی س��ال های اولیه خود را نداشت (فراز و نشیب‬ ‫حزب جمهوری اس�لامی‪ .)11 ،‬بناب راین ایت اهلل خامنه ای و‬ ‫هاشم ی رفسنجانی اوایل خرداد ‪ 1366‬با نگارش نامه ای به‬ ‫امام خمینی و ذکر دالیل یادشده‪ ،‬به ویژه پیدایش و تشدید‬ ‫جناح بندی در درون حزب و خطر ان ب رای وحدت و انسجام‬ ‫جامعه‪ ،‬خواستار تعطیلی فعالی ت های ان شدند (جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬ش‪ .)1 ،2320‬امام‏خمینی نیز در ‪ 11‬خرداد ‪1366‬‬ ‫با این درخواس��ت موافقت کردند و متعاقب ان فعالی ت های‬ ‫حزب تعطیل شد (صحیفه امام‪.)275/20 ،...‬‬ ‫امامت جمعه تهران‪ :‬امام خمینی در ‪ 24‬دی ‪1358‬‬ ‫ایت اهلل خامنه ای را با اشاره به حسن سابقه و شایستگی در‬ ‫علم و عمل به امامت جمعه ته ران منصوب کردند (صحیفه‬ ‫امام‪ .)116/12 ،...‬ایشان نخس��تین نماز جمعه را در ‪ 28‬دی‬ ‫‪ 1358‬امامت کردند (در مکتب جمعه‪ .)3-1/2 ،...‬از این تاریخ‬ ‫تا واقعه ششم تیر‪ 1360‬که در مسجد ابوذر ته ران به ایشان‬ ‫سوء قصد و بر اثر ان به شدت مجروح گردیدند‪ ،‬به جز مقطع‬ ‫‪ 21‬بهمن تا ششم اسفند ‪ 1359‬که در جریان سفری تبلیغی‬ ‫در هندوستان به سر م ی برد‪ ،‬نماز جمعه ته ران را اقامه کردند‬ ‫(در مکتب جمعه‪ 2 ،...‬و ‪ ،3‬صفحات مختلف)‪ .‬پس از ان نیز‬ ‫همواره این سمت را ب ر عهده داش��ت‪ .‬اقدام مهم و ابتکاری‬ ‫وی در م��ورد نماز جمعه‪ ،‬پیش��نهاد برگزاری س��مینارهای‬ ‫ائمه جمعه به منظور انسجام شبکه امامان جمعه در داخل‬ ‫کشور و جهان اس�لام بود که پس از موافقت امام خمینی‪،‬‬ ‫نخستین سمینار در مدرسه فیضیه قم برگزار شد و پس از‬ ‫ان سمینارهای متعددی نیز برگزار ش��د (فرهنگ و تهاجم‬ ‫فرهنگ��ی‪ .)311 ،‬وی در خطب ه‏های نم��از جمعه به عنوان‬ ‫یک تریبون اثرگ��ذار‪ ،‬مهم‏ترین و قاطع‏ترین مواضع اصولی‬ ‫و راهبردی نظام جمهوری اسالمی را ارائه کرده و همچنین‪،‬‬ ‫به تعمیق اندیش��ه دینی و بینش و بصیرت سیاسی جامعه‬ ‫پرداخته است‪ .‬اهتمام به خطب ه‏های عربی نیز که مخاطب‬ ‫ان مسلمانان جهان اس�لام بود‪ ،‬از ویژگ ی‏های خطب ه‏های‬ ‫ایشان بوده است‪.‬‬ ‫در مجلس شورای اسلامی‪ :‬ایت اهلل خامنه ای‬ ‫پس از نامزدی ب رای انتخابات نخس��تین دوره قانونگذاری‬ ‫مجلس شورای اسالمی در اس��فند ‪ ،1358‬از سوی ائتالف‬ ‫بزرگ نیروهای خط امام شامل جامعه روحانیت مبارز ته ران‪،‬‬ ‫حزب جمهوری اسالمی و چندین س��ازمان و گروه اسالمی‬ ‫دیگر در انتخابات مجلس ش��ورای اس�لامی حمایت شد‬ ‫(رضوی‪ )384 ،‬و از حوزه انتخابیه ته ران وارد مجلس ش��د‪.‬‬ ‫در مجلس‪ ،‬عضو و رئیس کمیس��یون امور دفاعی بود‪ .‬در‬ ‫مدت ریاست ایشان طرح ها‪ ،‬لوایح و موضوعات متعددی در‬ ‫ان کمیسیون بررسی شد که از مهم‏ترین انها م ی توان تامین‬ ‫نیازمندی های اس��تخدامی سپاه پاس��داران‪ ،‬ادغام سازمان‬ ‫بسیج مستضعفین در س��پاه پاسداران‪ ،‬مس��اله کردستان‪،‬‬ ‫مسائل مرزی‪ ،‬مساله بلوچستان و سازماندهی نوین ارتش را‬ ‫نام برد ( اشنایی با مجلس‪ .)91-90 ،...‬از موضع‏گیری های‬ ‫مهم وی در طول نمایندگی م ی‏توان به صحب ت‏های مهم و‬ ‫مستند او در موافقت با طرح عدم کفایت سیاسی بن ی‏صدر‬ ‫ب رای ریاست جمهوری اش��اره کرد (همان‪ ،‬جلس ه‏های ‪،166‬‬ ‫‪ 167‬و ‪ .)168‬با اغاز جنگ ای ران و ع راق در ‪ 31‬شهریور ‪1359‬‬ ‫و به سبب حضور در جبهه‏های جنگ‪ ،‬در جلسات مجلس‬ ‫شورای اس�لامی کمتر حضور یافت و پس از جراحت شدید‬ ‫در ‪ 6‬تیر ‪ 1360‬در موارد معدود در ان حاضر شد‪ .‬با انتخاب به‬ ‫مقام ریاست جمهوری در مهر ‪ 1360‬ق ّوه مقننه ر ا ترک گفت‪.‬‬ ‫دفاع مقدس‪ :‬ایت اهلل خامنه ای از نخستین ساعات‬ ‫اغاز جنگ ای ران و ع راق‪ ،‬در تدبیر مس��ائل جنگ به صورت‬ ‫ف ّعاالنه به ایفای نقش پرداخت‪ .‬ساعاتی پس از شروع حمله‬ ‫به خاک کشورمان اولین اطالعیه در مورد تجاوز ارتش بعث‬ ‫ع راق به ای ران را تهیه و از رادیو به اطالع مردم رساند (خاط رات‬ ‫ماندگار‪ .)12 ،‬در دومین روز شروع جنگ در جلس ه ای که در‬ ‫ستاد مشترک ارتش ب رای بررسی چگونگی برخورد با تجاوز‬ ‫نظامی ع راق تشکیل شد‪ ،‬حضور یافت و انگاه که قرار شد‬ ‫یک نفر از انها ب رای بررسی مساله به جبهه های جنگ برود‪،‬‬ ‫نخستین کسی که این پیشنهاد را پذیرفت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫بود (خاط رات ماندگار‪ .)11 ،‬در ‪ 5‬مهر ‪ 1359‬پس از اجازه امام‬ ‫خمینی در کسوت یک نظامی‪ ،‬در جبهه های جنگ حضور‬ ‫یاف��ت (اطالع��ات‪ ،‬ش ‪ )9 ،21889‬تا گزارش��ی از وضعیت‬ ‫جبهه ه��ا و امکانات نیروه��ای ای رانی منطقه م��ورد تجاوز‬ ‫نیروهای ع راقی تهیه کرده و به س��ازماندهی نیروها ب رای‬ ‫مقابله با دش��من کمک کند (جمهوری اسالمی‪ ،‬ش ‪،387‬‬ ‫‪ .)1‬بر این اس��اس عازم جبهه جنوب ش��د و تا اواسط بهار‬ ‫سال ‪ 1360‬در ان جبه ‏ه اس��تق رار داشت‪ .‬پس از ان در جبهه‬ ‫غرب حاضر شد‪ .‬ولی حضور وی جز ب رای اقامه نماز جمعه‬ ‫ته ران‪ ،‬دیدار و گزارش به امام یا جلسات ضروری و سفرها و‬ ‫سخنران ی‏های الزم‪ ،‬مستمر بود (مجموعه مصاحب ه‏ها‪ ...‬در‬ ‫سال ‪ .)8 - 7 ،1360‬وی در چندین عملیات نظامی یا ط راحی‬ ‫ان ش��رکت کرد‪ .‬پش��تیبانی تامین نیازهای تسلیحاتی و‬ ‫تدارکاتی نیروهای بسیجی و سپاهی از دیگر فعالی ت های‬ ‫ایشان در صحنه نبرد بود‪ .‬بیشتر وقت وی در جبهه ها صرف‬ ‫هدایت‪ ،‬پش��تیبانی و ط راح��ی عملیات س��تاد جنگ های‬ ‫نامنظم ـ که توس��ط مصطفی چمران تش��کیل شده بود ـ‬ ‫م ی ش��د (امید انقالب‪ ،‬ش ‪ .)9-8 ،147‬از اقدامات ویژه این‬ ‫س��تاد که ایت اهلل خامنه ای مس��تقیما در ان نقش داشت‪،‬‬ ‫تشکیل گروه های نظامی مخصوص ش��کار تانک بود‪ .‬در‬ ‫پشتیبانی از جبهه های خرمشهر‪ ،‬ابادان و سوسنگرد نقش‬ ‫موثری داشت و در تقویت نیروهای نظامی مردمی مثل سپاه‬ ‫پاس��داران انقالب اسالمی و بس��یج و تهیه نیازمندی های‬ ‫فنی و تجهی زاتی انها نقش بس��یاری ایفا ک��رد (خاط رات و‬ ‫حکایت ه��ا‪7 /10 ،‬ـ‪ .)20‬از دیگر تالش‏های ایش��ان ایجاد‬ ‫هماهنگی بین سپاه و ارتش در جبهه ها و عملیات نظامی‬ ‫بود (کیهان‪ ،‬ش ‪.)4 ،11155‬‬ ‫به فرمان ام��ام خمینی(ره) در ‪ 20‬مهر ‪ 1359‬ش��ورای‬ ‫عالی دفاع عهده دار تمام ی امور جنگ ش��د(صحیفه امام‪،‬‬ ‫‪ 263/13‬ـ ‪ )264‬و ایت اهلل خامنه ای که ب راس��اس حکم امام‬ ‫در ‪ 20‬اردیبهشت ‪ 1359‬نماینده ایش��ان در این شورا(همان‪،‬‬ ‫‪ )281/12‬و نیز سخنگوی ان بود(جمهوری اسالمی‪ ،‬ش‪،409‬‬ ‫‪ )6‬در این مدت مشاور امام خمینی در امور و مسائل جنگ‬ ‫نیز ب��ود (بن ی لوح��ی و‪ .)173-172 ،...‬وی معموال در پایان‬ ‫جلس ه های ش��ورای عالی دفاع درباره مباحث و تصمیمات‬ ‫ش��ورا مصاحبه مطبوعاتی انجام م ی داد و تصمیمات شورا‬ ‫را به اطالع مردم م ی‏رسانید (جمهوری اسالمی‪ ،‬ش ‪.)6 ،409‬‬ ‫‪9‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫گفتارها‬ ‫در عملیات شکس��تن حصر ابادان (از جنوب لبنان‪،...‬‬ ‫‪174‬؛ اطالعات‪ ،‬ش ‪ )5 ،19153‬حضور مستقیم داشت و در‬ ‫مورد خرمشهر نیز اعتقاد داش��ت که با اتخاذ تدابیر نظامی‬ ‫درس��ت م ی توان از س��قوط ان جلوگیری کرد‪ .‬حتى در این‬ ‫زمینه نامه ای به ابوالحسن بن ی صدر‪ ،‬رئی س جمهور و فرمانده‬ ‫کل قوای وقت نوشت و هشدار داد که در صورت استق رار دو‬ ‫تیپ زرهی در اط راف سوس��نگرد‪ ،‬م ی‏توان از س��قوط شهر‬ ‫جلوگیری به عمل اورد‪ .‬اما بن ی صدر به ان هش��دار توجهی‬ ‫نکرد (مصاحب ه ها‪ ...‬سال ‪.)59 ،1360‬‬ ‫اندکی پس از اغ��از جنگ گروهی از ش��خصی ت ها و‬ ‫سازمان های بی ن المللی و نیز برخی از کشورها ب رای ایجاد صلح‬ ‫بین دو کشور‪ ،‬به فعالی ت هایی دست زدند‪ .‬ایت اهلل خامنه ای در‬ ‫این مورد اعتقاد داش��ت تا زمانی که ع راق شروط اصلی ای ران‬ ‫شامل عقب نشینی به مرزهای بی ن‏المللی‪ ،‬پرداخت خسارت‬ ‫و تنبیه متجاوز را نپذیرد‪ ،‬صلحی پدید نخواهد امد و اگر ع راق‬ ‫این ش��روط را نپذیرد ان را به زور از سرزمی ن های خود بیرون‬ ‫م ی کنیم‪ .‬همچنین معتقد بود که صلح تحمیلی بدتر از جنگ‬ ‫است (در مکتب جمعه‪ .)59/8/9،...‬با وجود این تردد هیات های‬ ‫صلح را از این نظر که باعث روش��ن شدن ابعاد جنایات صدام‬ ‫حسین و نیروهای او علیه مردم ای ران شد و به اثبات مظلومیت‬ ‫ای��ران و تجاوزگری صدام کمک م ی کرد‪ ،‬مفید م ی دانس��ت‬ ‫(جمهوری اسالمی‪ ،‬ش ‪.)2 ،509‬‬ ‫در دو دوره ریاس��ت جمهوری ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬جنگ‬ ‫در راس امور و مهم‏ترین موضوع کشور بود‪ .‬از ‪ 1360‬تا ‪1364‬‬ ‫ش امد و در مجم��وع موازنه‬ ‫تحوالتی در صحنه جن��گ پی ‏‬ ‫در جبهه ه��ای جنگ به س��ود ای ران تغییر یاف��ت‪ .‬نیروهای‬ ‫ع راقی از بیشتر سرزمی ن‏های اشغال ش��ده بیرون رانده شدند‬ ‫و با وحدت نظر مسئوالن ارشد کشور ازجمله ایت اهلل خامنه ای‬ ‫به عنوان رئیس ش��ورای عالی دفاع سلس��له عملیات‏های‬ ‫نظامی‪ ،‬ط راحی و اجرا ش��د‪ .‬هم زمان ب��ا ان تحوالت‪ ،‬حضور‬ ‫دیپلماتیک ای ران در عرصه بی ن المللی نیز بیش��تر و فعال تر‬ ‫شد‪ .‬ایشان طی هفت س��ال از مجموع هشت س��ال دوران‬ ‫ریاس��ت جمهوری خود که مقارن با جنگ بود‪ ،‬بخش زیادی‬ ‫از مذاکرات خارجی خود را به مذاکره با هیات های حس ن نیت‬ ‫صلح ک��ه از س��وی س��ازمان های بی ن المللی‪ ،‬اس�لامی و‬ ‫منطقه ای یا با شخصی ت های مهم بی ن المللی و منطقه ای‬ ‫که ماموریت میانج ی گری داش��تند‪ ،‬اختصاص دادند‪ .‬در دوره‬ ‫ریاست جمهوری به دلیل مخالفت امام با حضور در جبهه‏های‬ ‫جنگ‪ ،‬به برخی حضورها و بازدیدهای مح��دود اکتفا کردند‬ ‫اما در مقطع پایانی جنگ و پ��س از قبول قطعنامه وضعیت‬ ‫وخیم جبهه‏ها ایش��ان را ناگزیر کرد و پس از کسب موافقت‬ ‫امام خمینی ب رای ایجاد تحولی عظیم به جبهه‏ها رهسپار شد‪.‬‬ ‫همچنین ایت اهلل خامنه ای در دوره ریاس��ت جمهوری رئیس‬ ‫شورای عالی پشتیبانی جنگ بود‪ .‬این شورا به دلیل شرایط‬ ‫خاص جنگ در سال ‪ 1365‬و به منظور به کارگیری هرچه بهتر‬ ‫امکانات کشور در خدمت جنگ و انجام اقدامات موثر در بسیج‬ ‫نیروها و امکانات ب رای رفع نیازمندی های جبهه های جنگ‬ ‫تشکیل ش��د (همان‪ ،‬ش ‪ .)2 ،2088‬امام خمینی در پاسخ به‬ ‫استعالم ایشان در ‪ 19‬بهمن ‪ 1366‬مصوبات ان شورا را تا پایان‬ ‫جنگ الزم االجرا اعالم کردند (صحیفه امام‪.)467/20 ،...‬‬ ‫در تابس��تان ‪ 1367‬و در اخرین سال ریاست جمهوری‬ ‫ایت اهلل خامن��ه ای و با پذیرش قطعنامه ‪ 598‬توس��ط ای ران‬ ‫جنگ ع��راق با ای��ران به پایان رس��ید‪ .‬پذی��رش قطعنامه‬ ‫‪ 598‬در جلس��ه‏ای به ریاس��ت ایت اهلل خامنه ای و با حضور‬ ‫مس��ئوالن عال ی‏رتبه نظ��ام در ‪ 26‬تیر ‪ 1367‬ب��ه تصویب‬ ‫رس��ید و امام خمینی(ره) نیز بر ان صحه گذاشتند(درودیان‪،‬‬ ‫‪ .)163‬امام خمینی در پیام ی به مردم ای ران قبول قطعنامه را‬ ‫مساله ای بسیار تلخ و ناگوار و صرفا به دلیل مصلحت انقالب‬ ‫و نظام جمهوری اس�لامی ای ران اعالم کردن��د‪« :‬قبول این‬ ‫مساله ب رای من از زهر کشنده‏تر است؛ ولی راضی به رضای‬ ‫خدایم و ب رای رضایت او این جرعه را نوشیدم‪ ...‬در قبول این‬ ‫قطعنامه فقط مسئولین کشور ای ران به اتکای خود تصمیم‬ ‫گرفته‏اند و کسی و کشوری در این امر مداخله نداشته است‪».‬‬ ‫(صحیفه امام‪ 92/20 ،‬ـ ‪ .)95‬ب��ه دنبال این تصمیم ایت اهلل‬ ‫خامنه ای به عنوان رئی س جمهور در نامه ای در تاریخ ‪ 27‬تیر‬ ‫‪ 1367‬به دبیرکل وقت سازمان ملل متحد‪ ،‬خاویر پرز دکوئیار‪،‬‬ ‫پذیرش قطعنامه ‪ 598‬سازمان ملل از سوی ای ران را اعالم کرد‬ ‫(والیتی‪.)279-278 ،‬‬ ‫فعالی ت های ارشادی و تبیینی‪ :‬بخش مهمی از‬ ‫فعالی ت های سیاس��ی و مذهبی ایت اهلل خامنه ای از پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی تا انتخاب به ریاست جمهوری‪ ،‬فعالی ت های‬ ‫ارش��ادی به منظور نهادینه کردن و تثبی��ت نظام جمهوری‬ ‫اسالمی بود‪ .‬به دنبال ش��هادت ایت اهلل مرتضى مطهری و‬ ‫خالئی که از فقدان وی در میان دانش��جویان و دانشگاهیان‬ ‫پدید امده بود‪ ،‬امام خمینی در ‪ 23‬خرداد ‪ 1358‬طی سخنانی‬ ‫در جمع دانشجویان‪ ،‬ایت اهلل خامنه ای را فردی فهیم و سخنور‬ ‫نامیده و مرجع رسیدگی به مسائل فکری و عقیدتی دانشجویان‬ ‫و مقابله با تبلیغات احزاب و گروه های مخالف نظام جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬به ویژه مارکسیس ت ها در محیط دانشگاهی تعیین‬ ‫کرد (صحیفه امام‪ .)138 /8 ،...‬وی از این تاریخ تا شروع جنگ‬ ‫ای ران و ع راق در ‪ 31‬شهریور ‪ 1359‬روزهای دوشنبه در مسجد‬ ‫دانشگاه ته ران در جمع دانشجویان حضور م ی یافت و ضمن‬ ‫اقامه جماعت نماز ظهر و عصر و ای راد سخنرانی در موضوعات‬ ‫مهم روز‪ ،‬به پرسش های فکری و سیاسی انها پاسخ م ی داد‪.‬‬ ‫این جلسات بعدها در مساجد مهم ته ران ادامه پی دا کرد‪ .‬حادثه‬ ‫سوء‏قصد به ایشان در مسجد اباذر در خالل یکی از از همین‬ ‫جلسات رخ داد (جمهوری اسالمی‪ ،‬ش‪8 ،113‬؛ همان‪ ،‬ش‪،182‬‬ ‫‪10‬؛ همان‪ ،‬ش‪.)10 ،192‬‬ ‫اقدام دیگر او مقابله با تالش هایی بود که از سوی برخی‬ ‫از اعضای دولت موقت ب رای انحالل مجلس خبرگان قانون‬ ‫اساسی در حال ش��کل‏گیری بود‪ .‬بدین نحو که نامه ای به‬ ‫امضای پانزده نفر از وزی ران و اعضای دولت موقت تهیه شده‬ ‫بود و در نظر داشتند قبل از اطالع امام خمینی و اظهار نظر‬ ‫ایشان‪ ،‬انحالل مجلس مزبور را به مردم اطالع دهند و اگر امام‬ ‫خمینی مخالفتی کردند به صورت دسته‏جمعی استعفا کنند‬ ‫(مجموعه مصاحب ه‏ها‪ ...‬در سال ‪ 112 ،1360‬ـ ‪ .)114‬ایت اهلل‬ ‫خامنه ای که از سوی شورای انقالب در جلسه هیات وزی ران‬ ‫شرکت م ی کرد‪ ،‬بعد از طرح نامه مذکور در جلسه به شدت با‬ ‫ان مخالفت کرد و بر ضرورت اطالع امام پیش از انتش��ار ان‬ ‫تاکید ورزید‪ .‬امام نیز‪ ،‬پس از اگاهی از موضوع‪ ،‬با درخواست‬ ‫انان مخالفت کرده و بر ادام��ه کار قانونی مجلس خبرگان‬ ‫قانون اساسی تاکید کرد (صحیفه امام‪.)320/10،...‬‬ ‫در دومین سالگرد پیروزی انقالب اسالمی که مقارن با‬ ‫اغاز قرن پانزدهم هجری قمری نیز بود بنا به تصمیم شورای‬ ‫عالی تبلیغات اسالمی‪ ،‬هیات های گوناگونی از طرف نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی به کش��ورهای مختلف جهان عزیمت‬ ‫کردند تا مواض��ع و دیدگاه های جمهوری اس�لامی ای ران و‬ ‫ویژگ ی‏های انقالب اسالمی را ب رای ملت ها‪ ،‬به ویژه ملت های‬ ‫مسلمان تشریح و تبیین کنند‪ .‬ایت اهلل خامنه ای سرپرستی‬ ‫هیات اعزامی به هندوستان را ب ر عهده گرفتند‪ .‬ایشان به مدت‬ ‫دو هفته در اواخر بهمن و اوایل اس��فند ‪ 1359‬به شهرهایی‬ ‫چون دهل ی نو‪ ،‬حیدراباد‪ ،‬بنگلور (کیه��ان‪ ،‬ش ‪ )4 ،11222‬و‬ ‫منطقه کشمیر (جمهوری اس�لامی‪ ،‬ش ‪ )3 ،498‬سفر کرد‬ ‫و در س��خنران ی ها‪ ،‬دیدارها و گفت وگوه��ا و مصاحب ه های‬ ‫مطبوعاتی به ویژه با اصحاب مطبوعات محلی‪ ،‬دانشجویان‬ ‫و استادان دانشگاه ها‪ ،‬تش��کل ها و شخصی ت های اسالمی‬ ‫و شیعیان هند چهره واقعی انقالب اس�لامی ای ران و نظام‬ ‫جمهوری اسالمی و مسائل مهم ان‪ ،‬به ویژه جنگ با ع راق‬ ‫را تش��ریح و بیان کرد (کیه��ان‪ ،‬ش ‪12 ،11218‬؛ جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬ش ‪ .)3 ،497‬همچنین‪ ،‬با خانم گاندی نخس ت‏وزیر‬ ‫هند ـ که از شخصی ت‏های معتبر و موجه بی ن‏المللی بود ـ‬ ‫دیدار و گفت وگو کرد (مکتب جمعه‪114/3 ،...‬ـ ‪.)118‬‬ ‫نگ رانیعمیق‬ ‫نگاهی به جایگاه فرهنگ در منظر‬ ‫رهبران انقالب اسالمی‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫دوران درازی نیس��ت که فرهنگ‪ ،‬اصل و ریشه‬ ‫و مرکز هر تحولی به ش��مار م ی رود و مفسر همه تغیی رات؛‬ ‫این هوایی که ادم ها در ان نفس م ی کشند و بدین اعتبار از‬ ‫سیاست و اقتصاد و دیگر نظام های اجتماعی متفاوت است‪،‬‬ ‫هم م ی تواند نمودار کننده چرایی ثبات هر جامع ه ای باشد‬ ‫و هم نشان دهنده مس��یر تحول‪ .‬انقالب اسالمی در دامنه‬ ‫اتشفشان دائم ی مواجه با تجدد‪ ،‬به ش��کلی مداوم در حال‬ ‫شدن است‪ .‬چنین انقالبی‪ ،‬ب ی شک در پرتو تدبیر و درایتی‬ ‫م ی تواند ش��کل بگیرد که ضمن فه��م مرکزیت فرهنگ‪،‬‬ ‫نس��بتی کامل و وثیق با چرایی و چیستی و چگونگی ان‬ ‫داش��ته و در قبالش نظر و برنامه و راهبرد ارائه دهد؛ چنین‬ ‫جایگاهی متعلق به رهبری نظام است که در دوره ‪68-57‬‬ ‫بر عهده حضرت روح اهلل بود و اکنون رهبر معظم انقالب‪.‬‬ ‫اول ‪ :‬ام��ام روح اهلل که ای��ن انقالب بدون ن��ام او‪ ،‬در‬ ‫هیچ جای جهان شناخته شده نیست‪ ،‬بیش و پیش از انکه‬ ‫یک رهبر سیاس��ی و مبارز انقالبی باشد‪ ،‬چهره ای مذهبی‬ ‫و فرهنگی بود و این داعی ه ای روش��ن و بدیهی است؛ او که‬ ‫داستانخب رنویسی‬ ‫درباره یک‬ ‫بانوی مختلس‬ ‫علیرضا کتابدار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫این اس��تاد دفتر مطالعات و توس��عه رس��انه ها در این‬ ‫یادداشت به برخی از معضالت روزنامه نگاری در ای ران اشاره‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫کالس درس «خبرنویس��ی» دفت��ر مطالعات و‬ ‫توسعه رسانه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی است‪ .‬درباره‬ ‫اهمیت و ضرورت «پیشینه» یا همان «سابقه» خبر صحبت‬ ‫م ی کنم‪ .‬تمرینی به بچه ها م ی دهم با موضوع اعدام مه افرید‬ ‫خسروی در روز شنبه سوم خرداد و از انان م ی خواهم ب راساس‬ ‫اطالعات و پیشینه ای که در اختیارشان قرار دادم‪ ،‬خبری به‬ ‫سبک هرم وارونه بنویسند‪.‬‬ ‫اقایی لید خب��ر را این گونه ش��روع م ی کند‪« :‬مه افرید‬ ‫خسروی همزمان با سالگرد حماسه سوم خرداد اعدام شد»؛‬ ‫م ی گویم ای��ن دو موضوع چ��ه ربطی با ه��م دارند؟ نگاهم‬ ‫گفتارها‬ ‫حرمت امامزاده با متولی اش است‬ ‫اگر از مسائل سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اموزش��ی و‪ ...‬که‬ ‫از عهده ما در کوتاه م��دت برنم ی اید بگذریم‪ ،‬ب��ر پایه این‬ ‫ضرب المثل که «حرمت امامزاده با متول ی اش اس��ت» باید‬ ‫خودمان دست به کار شویم‪ .‬وقتی اعتبار حرفه ای خودمان را‬ ‫با مبلغی ناچیز به روابط عمومی فالن سازمان یا نهاد واگذار‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬وقتی در ازای دس��تمزدی مختصر حاضر به کار‬ ‫کردن ب رای افراد سیاسی ب ی اطالع از رسانه و ویژگ ی های ان‬ ‫م ی ش��ویم و هنگام ی که صفحات مان را با هر چیزی ـ اعم‬ ‫از مطالب کپ ی پیست شده یا ب ی ارزش ـ ُپ ر م ی کنیم‪ ،‬دیگر‬ ‫چرا ب رای ضرورت استفاده از افراد کاربلد اصرار کنیم؟ یادش‬ ‫به خیر! افرادی که از اغاز فعالیت مطبوعات ی شان حدود دو‬ ‫دهه م ی گذرد‪ ،‬خاط رات سطل های زباله بزرگ تحریریه ها را‬ ‫به یاد م ی اوردند؛ مطالبی که با ذوق و شوق نوشته م ی شد و‬ ‫یکجا به جای انتشار در صفحات روزنامه‪ ،‬سر از سطل زباله‬ ‫درم ی اورد‪ .‬در حال حاضر کمتر مطلبی روانه سطل زباله اعم‬ ‫پ م ی شود‪.‬‬ ‫از نوع فیزیکی یا مجازی ان مستقر در دسک تا ‬ ‫چند ترم پیش در جلس��ات اخر درس «خبرنویسی»‪،‬‬ ‫دانش��جویی ب رای یک خبر لیدی نوش��ته ب��ود که نه فعل‬ ‫داشت و نه معنا‪ .‬پرسید مگر لید خبر باید فعل داشته باشد؟‬ ‫وقتی با پرخاش من مواجه شد‪ ،‬با لبخند گفت‪« :‬استاد‪ ،‬چرا‬ ‫عصبانی م ی ش��وید؟» گفتم‪« :‬عصبانی م ی شوم چون دو‬ ‫روز دیگر که خدای ناکرده جایی مش��غول بش��وی و خبری‬ ‫داغان بنویسی‪ ،‬دبیرت مرا فحش م ی دهد و م ی گوید از کدام‬ ‫نفهم ی خبرنویسی یاد گرفتی؟» لبخندی زد و گفت‪« :‬من‬ ‫االن هم مشغولم و اسم سایتی را برد که چند وقت قبل‪ ،‬در‬ ‫حالی که عکس مهدی هاشمی را هنگام ورود به کشور در‬ ‫فرودگاه امام منتشر کرده بود‪ ،‬تیتر زده بود‪« :‬اقازاده خبرساز‬ ‫با عصا برگشت!» و در خط اخر خبر اورده بود‪« :‬تاکنون هیچ‬ ‫از نزدیکان پس��ر اقای هاش��می توضیحی درباره این عصا‬ ‫نداده اند!»؛ لبخندی زدم و گفتم وقتی سردبیرت تفاوت دسته‬ ‫چمدان را با عصا متوجه نم ی ش��ود‪ ،‬خبرنگارش هم فردی‬ ‫مثل تو خواهد بود‪.‬‬ ‫تا چند س��ال پیش به عنوان کوچکترین عضو جامعه‬ ‫روزنامه نگاری‪ ،‬ابتدا به خودم و س��پس به دوس��تانم توصیه‬ ‫م ی کردم اعتبار خودشان را نفروشند‪ ،‬اکنون م ی گویم ارزان‬ ‫نفروشید؛ قبال م ی گفتم پارسی را پاس بداریم‪ ،‬االن م ی گویم‬ ‫یک جوری بنویس��ید که مخاطب مفه��وم جمالت تان را‬ ‫بفهمد؛ قبال عرض م ی کردم هدی��ه نگیرید‪ ،‬االن م ی گویم‬ ‫رانت نگیرید و‪ ...‬دوس��تان‪ ،‬همکاران‪ ،‬س��روران و بزرگواران!‬ ‫بیاییم حرمت این حرفه مقدس را به ای��ن حرفه و خودمان‬ ‫برگردانیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫م ی کند و س��کوتی ممتد فاصله زبان او تا گوش های من را‬ ‫ُپ ر م ی کند‪ .‬خانم ی که دقایقی پی��ش در دفاع از یک برنامه‬ ‫تلویزیونی گفت وگو محور با این اس��تدالل که چون اشک‬ ‫میهمان را م ی تواند دربیاورد خیلی موفق اس��ت و اطالعات‬ ‫مجریانش خیلی به روز اس��ت‪ ،‬با من کلی جر و بحث کرده‬ ‫است‪ ،‬م ی گوید فالنی! م ی توانم تیترم را بخوانم؟ م ی گویم‬ ‫بفرمایید‪ .‬م ی گوید‪« :‬بانوی مختلس؛ پ��ای چوبه دار!» ابتدا‬ ‫فکر م ی کنم متوج��ه واژه اول تیتر نش��دم؛ م ی گویم لطفا‬ ‫دوباره تکرار کنید‪ .‬این بار با صدایی بلندتر م ی گوید‪« :‬بانوی‬ ‫مختلس؛ پای چوبه دار!» با تعجب م ی گویم منظورت از بانو‬ ‫کیست؟ نگاهی همراه با تعجب به من انداخته و م ی گوید‪:‬‬ ‫ی که اعدام کردند دیگه!»‬ ‫«همین خانم ‬ ‫اول «هنگ» م ی کنم‪ ،‬بعد «سرخ» م ی شوم و در نهایت‬ ‫یزنم چرا م ی خواهید‬ ‫ان کاری که نباید بشود‪ ،‬م ی شود‪ .‬داد م ‬ ‫روزنامه نگار شوید؟ چرا وقت خودتان و امثال مرا م ی گیرید؟‬ ‫طرف هزار روز است که بازداشت است؛ کلی از اخبار رادیو و‬ ‫تلویزیون‪ ،‬خبرگزاری ها و س��ایت ها در ای��ن مدت مربوط به‬ ‫اوست؛ عکس هایش‪ ،‬شرکت هایش و فعالی ت هایش موتور‬ ‫جس ت وجوی گوگل را ترکانده اس��ت و بعد از دو سال و نیم‪،‬‬ ‫فردی که مدعی خب رنگاری است م ی گوید خانم مه افرید!‬ ‫به راس��تی‪ ،‬چرا م ی خواهیم روزنامه نگار ش��ویم؟ این‬ ‫پرسشی اس��ت که ابتدای هر ترم از دانشجویان م ی پرسم و‬ ‫پاسخ های متنوع و جدیدی م ی شنوم‪ .‬از اینکه بیکار هستم و‬ ‫دنبال کار م ی گردم گرفته تا متداول ترین پاسخ که «دوست‬ ‫یزاده‪ ،‬که افتخار‬ ‫دارم» است‪ .‬یک بار به استاد عل ی اکبر قاض ‬ ‫ش��اگردی و همکاری با ایش��ان را دارم‪ ،‬عرض کردم که به‬ ‫بچه ها م ی گویم‪« :‬اگر مثل ما معتاد به این حرفه نیستید و‬ ‫زمینه های این عادت بد را نیز ندارید‪ ،‬دنبال یک شغل ابرومند‬ ‫«دیگر» بگردید‪ ».‬ایش��ان لبخند تلخی زد و گفت‪« :‬اشتباه‬ ‫کردی‪ .‬باید م ی گفتی دنبال یک شغل ابرومند بگردید و واژه‬ ‫«دیگر» زاید است!» این جمله را فردی م ی گوید که بیش از‬ ‫چهار دهه در سطح باالی روزنامه نگاری کشور فعال است و‬ ‫بسیاری از روزنامه نگاران و حتی استادان روزنامه نگاری کشور‪،‬‬ ‫افتخار شاگردی او را دارند‪.‬‬ ‫اینکه چرا وضعیت این حرفه دوست داشتنی! به اینجا‬ ‫رسیده است‪ ،‬دالیل مختلفی دارد‪ .‬از «رشد نکردن روزنامه های‬ ‫ازاد» و «س��لطه سیاس��ی دولت ها بر مطبوعات» گرفته تا‬ ‫«نبود امنیت ش��غلی در حرفه روزنامه نگاری» و «کمرنگ‬ ‫بودن نقش اموزش در محی ط های حرفه ای» از جمله دالیل‬ ‫وضعیت بحران��ی روزنامه های امروز اس��ت‪ .‬کش��وری که‬ ‫ب راساس استانداردهای یونسکو باید به ازای هر ‪ 10‬نفر یک‬ ‫نسخه روزنامه منتشر کند‪ ،‬در حال حاضر بنا به امار دو هفته‬ ‫پیش مدیرکل دفتر مطالعات و توس��عه رسانه ها‪ ،‬شمارگان‬ ‫روزنامه هایش زیر یک میلیون نسخه است‪.‬‬ ‫ش��اید به تعبیری بتوان وجه جوهری نظریه فرهنگی‬ ‫رهبر انقالب را در دوتایی اس�لام و غرب جس��ت وجو کرد؛‬ ‫برساختن جهانی مبتنی بر تمدن اسالمی و رهایی از چنبره‬ ‫و س��یطره فرهنگ جهانی غ��رب‪ .‬این رودر رویی ش��اکله‬ ‫تمامی سیاس��تگذاری های بعدی را روشن م ی کند و نحوه‬ ‫عمل کنش��گران فرهنگی‪ ،‬ایجاد یا س��اماندهی نظامات‬ ‫فرهنگی و تبلی��غ و تایید و ترویج الگوه��ای فرهنگی را از‬ ‫خود متاثر م ی سازد‪.‬‬ ‫وجه ارتباطی یا تسهی ل گر این نظریه نیز در «حب»‬ ‫نهفته اس��ت؛ حبی که میان خلق اهلل جاری است (در رابطه‬ ‫میان خود با خود‪ ،‬خدا و دیگران) و به ویژه در نقش و حضور‬ ‫ولی متجلی م ی شود؛ فرهنگی که شکل دهنده هویت است‪،‬‬ ‫ب راساس عناصری معنوی پی ش م ی رود و اثر م ی گذارد و در‬ ‫ی قرار دارد‪.‬‬ ‫معرض تهاجمی دائم ‬ ‫گفتارها‬ ‫عمری را علوم منقول و معقول صرف کرده بود و اهل ادب‬ ‫و عرفان را خوب م ی ش��ناخت و در این امور‪ ،‬دستی الهی و‬ ‫توانمند داشت‪ ،‬همواره از چنین مجرایی به اوضاع و احوال‬ ‫جامعه و ملت م ی نگریست‪ .‬این نکته را الاقل در سه حیث‬ ‫م ی ش��ود به نظاره نشست؛ یکی بس��امد و کاربرد و استناد‬ ‫گسترده به شعر شاع ران و نظر نظریه پردازان مشهور ای رانی‬ ‫که بیشتر در س��ال های اول انقالب (و مش��خصا تا پیش‬ ‫از اولین دوره بیماری امام)‪ ،‬قابل مش��اهده و رویت اس��ت؛‬ ‫دومی توجهات خاص و منحصر به فرد ایشان به پدیدارهای‬ ‫فرهنگ ی ای نظیر س��ینما‪ ،‬مطبوعات‪ ،‬رادیو و تلویزیون و‪...‬‬ ‫است که بخش های متعددی از سخنران ی های امام را به خود‬ ‫اختصاص م ی داد؛ و سومی بازخوانی تمامی مفاهیم مدرن و‬ ‫عصری از منظری فرهنگی و فکری است که شامل قدرت‪،‬‬ ‫نظام جهانی‪ ،‬سلطه و‪ ...‬م ی شود‪.‬‬ ‫نتیج��ه نهایی ای��ن رفت��ار عملی حض��رت روح اهلل‬ ‫برامدن چند کلی��دواژه مهم و محوری اس��ت که جانمایه‬ ‫انقالب اس�لامی را ش��کل م ی دهند و ت��داوم ان را ممکن‬ ‫م ی س��ازند که همگی ب راس��اس چنین نگرش��ی ش��کل ‬ ‫گرفته اند؛ واژگانی نظیر مس��تضعفین‪ ،‬اس��تکبار‪ ،‬اس�لام‬ ‫ناب محمدی و‪ ...‬که گرچه کاربردهای سیاسی روشنی دارند‬ ‫اما همگی بازنمای ی هایی دقیق از محتوای عمیق فکری‪-‬‬ ‫فرهنگی امام امت اند‪ .‬و اخرین شان هم‪ ،‬همین امت است‬ ‫که باز هم مفهومی فرهنگی و متعالی به شمار م ی رود‪.‬‬ ‫دوم ‪ :‬جانشین خمینی کبیر نیز جزو سرامدان اهالی‬ ‫انقالب��ی فرهنگ به ش��مار م ی رفته و م��ی رود؛ نگاهی به‬ ‫کارنامه ریاست جمهوری ایشان و انواع دیدارها و برنامه های‬ ‫خبری رهب��ر انق�لاب در ان دوران نش��ان م ی دهد که چه‬ ‫می زان توجهات عمیقی‪ ،‬صرف و وقف فرهنگ و مس��ائل‬ ‫فرهنگی شده اس��ت‪ .‬نمایش��گاه بی ن المللی کتاب ته ران‬ ‫که بسیاری مبدا پیدایش ان را سال ‪ 69‬م ی دانند‪ ،‬اولی ن بار‬ ‫در ابان ‪ 67‬در ته ران برگزار ش��د و افتتاح کننده و مبدع ان‪،‬‬ ‫رئی س جمهور وقت بود؛ نمایشگاهی که سال های متمادی‬ ‫اس��ت کانون وانمایی وضعیت فرهنگ در ای ران دانس��ته‬ ‫م ی شود‪ .‬عمده ترین تش��کل های دانشگاهی‪-‬دانشجویی‬ ‫و فرهنگی به واس��طه توصیه و نظر ام��ام خمینی‪ ،‬با امام‬ ‫جمعه ته ران مرتبط بودند و در این میان‪ ،‬تفاوتی میان دفتر‬ ‫تحکیم وحدت و حوزه هنری انقالب اسالمی نبود‪ .‬مدیریت‬ ‫ستاد و بعدها ش��ورای عالی انقالب فرهنگی را نیز باید به‬ ‫این مجموعه افزود و نهایتا هم روابط گس��ترده و دائم ی ای‬ ‫که میان ایشان و شع را و ادبا و اهالی فکر و اندیشه در تمامی‬ ‫ این دوران برقرار بوده و هست‪ .‬ماجراهای شعرخوان ی های‬ ‫سیدمحمدحس��ین ش��هریار و ش��عرنخوان ی های مهدی‬ ‫اخوان ثالث‪ ،‬ان قدر گفته و ش��نیده ش��ده که نیازمند تکرار‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫بخ��ش عم��ده ای از ای��ن فعالی ت ها (ک��ه در اینجا‬ ‫سیاهه ای ناقص و مختصر از انها ذکر شد)‪ ،‬در دوره رهبری‬ ‫ایش��ان نیز تداوم پیدا کردن��د و نمون��ه اش را در دیدارهای‬ ‫ثابت ساالنه با ادبا و شع را‪ ،‬فالسفه‪ ،‬حوزویان‪ ،‬دانشجویان و‬ ‫دانشگاهیان‪ ،‬سینماگران و فعاالن فرهنگی م ی توان دید و‬ ‫یک نمونه بلندپایه هدایتگرانه اش را م ی توان در ارتفاع یافتن‬ ‫سطح دخالت شورای عالی انقالب فرهنگی در تسلط بر امور‬ ‫فرهنگی کشور دانست‪ ،‬بدین گونه که نقش ان در دوره رهبر‬ ‫انقالب از یک نهاد مرتبط با تحوالت نظام اموزشی کشور به‬ ‫جایگاه قرارگاه سیاستگذاری های فرهنگی ای ران ارتقا یافت‪.‬‬ ‫س�وم ‪ :‬مرکزی��ت یافت��ن ام��ر فرهنگ��ی در‬ ‫سیاس��تگذاری های کالن ایران امروز‪ ،‬بر کس��ی پوشیده‬ ‫نیس��ت و عمدتا این مهم‪ ،‬از س��ه طریق انجام م ی ش��ود ‪،‬‬ ‫یکی بحث و گفت وگوهای گسترده ای که در باب چیستی‬ ‫و ماهیت و تعریف فرهنگ در میان اس��ت؛ دیگری رصد و‬ ‫شناسایی و دسته بندی مسائل و مش��کالت و اسی ب های‬ ‫فرهنگی و اخری‪ ،‬ارائه راه حل ها و راهبردها و سیاست های‬ ‫الزم ب رای این عرصه‪ .‬جدای از نام س��ال ‪ 93‬و بیان عبارت‬ ‫«یک مساله هم مسال ه فرهنگ است‪ ...‬بنده نگرانم‪ .‬مساله ‬ ‫فرهنگ‪ ،‬مساله مهمى است» (‪ 15‬اسفند ‪ ،)1392‬دیدار ‪19‬‬ ‫اذر سال گذشته با اعضای ش��ورای عالی انقالب فرهنگی‪،‬‬ ‫نماینده مناس��بی ب رای تاکید بر جه��ات فکری‪ -‬فرهنگی‬ ‫رهبر انقالب اسالمی به ش��مار م ی اید؛ در این دیدار‪ ،‬ایشان‬ ‫درباره تمامی موضوعات مرتبط با فرهنگ به اجمال سخن‬ ‫گفته اند؛ از نس��بت میان دولت و فرهن��گ و دین گرفته تا‬ ‫مس��ائلی نظیر تهاجم به زبان فارس��ی و خانواده ها و لزوم‬ ‫اینده پژوه��ی در حوزه فرهن��گ‪ .‬بخش های برجس��ته تر‬ ‫این س��خنرانی در نس��بت با تحوالت روز عمدتا در مقوله‬ ‫مردم ی س��ازی فرهنگ مورد توجه قرار گرفت اما بازی ها‪،‬‬ ‫اسی ب های اجتماعی‪ ،‬وضع علم و دانشگاه ها و‪ ...‬همچنان‬ ‫باید در کانون بحث و بررسی باشد‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ژنو؛ بار دیگر ایران و امریکا‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مذاکرات محرمانه ایران و امریکا در سوئیس مهمترین خبر هسته ای در هفته‬ ‫گذشته بود‪ .‬این چندمین باری است که تهران و واش�نگتن به صورت دوجانبه به‬ ‫مذاک�ره م ی پردازند‪ .‬تحلیلگران معتقدن�د توافقات این دو کش�ور فرجام پرونده‬ ‫هسته ای را روشن خواهد کرد‪.‬‬ ‫تیتراول‬ ‫تعدادسانتریفیوژها‪،‬کلیدتوافقنهایی‬ ‫بازی اشکار بازیگران پنهان پرزیدنت‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪1‬‬ ‫هفته گذشته روزهای مهمی در پرونده هسته ای ای ران‬ ‫بود در مهمترین روی��داد مذاکره کنندگانی از ای��ران و ایاالت‬ ‫متحد ه امریکا رخ به رخ یکدیگر در ژنو نشسته و چند روز قبل از‬ ‫اغاز مذاکرات هسته ای وین به رایزن ی های محرمانه پرداختند‪.‬‬ ‫جلس��اتی طوالنی که دکتر س��یدعباس ع راقچی تصویری‬ ‫امیدوارکننده از ان ارائه داده است‪ .‬هم نشینی مذاکره کنندگان‬ ‫ای ران با چند عضو دیگر مذاکره کنندگان ‪ 5+1‬در استانه نگارش‬ ‫توافق نامه نهایی انچنان مهم است که توجه همه تحلیلگران‬ ‫را جلب کرده است‪ .‬از محتوای جلس��ات خبری به بیرون درز‬ ‫نکرده و این تنها مقامات فرانسوی هستند که از چان هزنی بر سر‬ ‫تع داد سانتریفیوژها به عنوان محور اصلی مذاکرات خبر داده اند‪.‬‬ ‫«ای ران باید تصمیمات سخت و دشوار اتخاذ کند‪ .....‬در‬ ‫حقیقت ما در میز مذاکره شاهد واقع گرایی کافی نبوده ایم‪».‬‬ ‫«ما م ی دانیم که زمان زیادی باقی نمانده است به همین‬ ‫دلیل ما بر تشدید دیپلماسی اصرار داریم‪ ....‬توان موشکی ای ران‬ ‫باید جزئی از توافق نهایی با این کشور باشد‪».‬‬ ‫طی هفته های اخیر بارها این سخنان از زبان افرادی مانند‬ ‫ی هارف و دیگر مقامات امریکایی بیان ش��ده‬ ‫جان کری‪ ،‬مار ‬ ‫است‪ .‬اظهاراتی که نش��ان م ی دهد هنوز اختالفات عدیده ای‬ ‫میان ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در مس��یر رسیدن به توافق نهایی‬ ‫باقی مانده است‪ .‬همین اختالفات سبب ش��د تا طرفین در‬ ‫جریان مذاکرات وین ‪ ،4‬میز گفت وگوها را با دس��تانی خالی‬ ‫ترک کنند‪ .‬عدم ورود ای ران و اعضای ‪ 5+1‬به مرحله نگارش و‬ ‫تدوین پی ش نویس توافق نهایی از یک سو معلول ایستادگی‬ ‫تحسین ب رانگیز تیم مذاکره کننده هسته ای ای ران بر سر خطوط‬ ‫قرمز و مواضع حقه کشورمان و از سوی دیگر‪ ،‬زیاده خواهی و‬ ‫غیر واقع بینی ایاالت متحده امریکا بود‪.‬‬ ‫برگزاری مذاکرات دکتر ظ ریف‪ ،‬وزیر امور خارجه کشورمان‬ ‫و کاترین اش��تون‪ ،‬مسئول سیاس��ت خارجی اتحادیه اروپا در‬ ‫استانبول نخستین گام جهت شکستن جو روانی و سیاسی‬ ‫موجود پس از مذاکرات وین ‪ 4‬بود‪ .‬مذاکرات مس��تقیم میان‬ ‫نماین��دگان ای��ران و ایاالت متحده امریکا درس��ت در چنین‬ ‫فضایی اغاز شد‪.‬‬ ‫اصل ی ترین پیام برگزاری مذاکرات مستقیم میان ای ران‬ ‫و ایاالت متحده امریکا‪ ،‬ان هم در فاصل��ه یک هفته مانده تا‬ ‫برگزاری مذاک��رات ‪ 26‬خردادماه‪ ،‬در بطن خ��ود دارای دو پیام‬ ‫گویاست‪:‬‬ ‫نخست اینکه مذاکرات هسته ای میان ای ران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬با پیچیدگ ی هایی روبه روست که حل و فصل انها در قالب‬ ‫مذاکرات برنامه ریزی ش��ده در وین عمال امکانپذیر نیست‪.‬‬ ‫به عبارت بهت��ر‪ ،‬اختالفات موجود می��ان طرفین (که همان‬ ‫اصل ی ترین موانع رسیدن به توافق جامع هستند) به قوت خود‬ ‫باقی مانده است‪.‬‬ ‫دوم اینکه باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهور ایاالت متحده امریکا‬ ‫نقش عامل «زمان» را در مذاکرات هسته ای درک کرده است‪.‬‬ ‫البته نگارنده معتقد است این ادراک باید زودتر از این صورت‬ ‫م ی گرفت‪ .‬به هر حال حضور ویلیام ب رنز و سالی وان دو دیپلمات‬ ‫کهنه کار امریکایی در مذاکرات خود پیامی گویاست‪ .‬این دو را‬ ‫م ی توان به کاتالیزورهای کاخ سفید جهت تس ریع روند مذاکرات‬ ‫هسته ای با ای ران تشبیه کرد‪.‬‬ ‫سید عباس ع راقچی‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه کشورمان‬ ‫به هم��راه مجید تخت روانچ��ی‪ ،‬حمید بعیدی ن��ژاد‪ ،‬پژمان‬ ‫رحیمی��ان و داوود محمدی نیا تیم مذاکره کنن��ده ای ران را در‬ ‫مذاک��رات ژنو (مذاکرات مس��تقیم با ایاالت متح��ده امریکا)‬ ‫تشکیل دادند‪ .‬در مقابل‪ ،‬وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه‬ ‫امریکا‪ ،‬ویلیام ب رنز شخص دوم وزارت امور خارجه امریکا‪ ،‬جیک‬ ‫سالیوان مشاور امنیت ملی جو بایدن‪ ،‬بروک امدرسون معاون‬ ‫سابق نمایند ه امریکا در سازمان ملل‪ ،‬جیم تیمبی مشاور ارشد‬ ‫کنترل سالح و رابرت مالی مش��اور ارشد خاورمیانه در شورای‬ ‫امنی ت ملی امریکا اعضای تشکی ل دهنده تیم مذاکره کننده‬ ‫ایاالت متحده بودند‪.‬‬ ‫بنابر اظهارات سی د عباس ع راقچی‪ ،‬مذاکرات در فضایی‬ ‫سازنده و مثبت برگزار شده اس��ت‪ .‬با این حال جهت ارزیابی و‬ ‫تحلیل دقیق مذاکرات اخیر ژنو‪ ،‬بای��د در انتظار انعکاس ان‬ ‫در مذاکرات پی��ش رو در وین و از ان مهم ت��ر‪ ،‬در روند تنظیم‬ ‫و نگارش توافقنامه نهایی هس��ته ای میان ای��ران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬ماند‪ .‬نباید فراموش کرد که مذاکرات مس��تقیم ای ران و‬ ‫ایاالت متحده امریکا درست زمانی صورت گرفته است که پس‬ ‫از عدم ورود طرفین به مرحله نگارش پی ش نویس توافقنامه در‬ ‫مذاکرات وین ‪ ،4‬انگاره ها و مولفه هایی که «تمدید توافقنامه‬ ‫تاریخ‬ ‫سیاست‬ ‫سیاسی‬ ‫خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫سیاست‬ ‫ژنو» را پی ش بینی م ی کنند تقویت ش��ده و در مقابل‪ ،‬احتمال‬ ‫رسیدن طرفین به توافق نهایی تا قبل از ‪ 20‬ژوئیه (‪ 30‬تیرماه)‬ ‫کاهش یافته است‪.‬‬ ‫در برهه فعل��ی بیش از ه��ر زمان دیگری نس��بت به‬ ‫صورت بن��دی داده ها و تش��ریح میدان مذاکرات هس��ته ای‬ ‫احساس نیاز وجود دارد‪.‬‬ ‫م ی گویند «درک س��وال» خود نیمی از جواب است‪ .‬از‬ ‫این رو الزم است در برهه فعلی درک جامعی نسبت به انچه‬ ‫در معادالت هس��ته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬م ی گذرد‪ ،‬داشته‬ ‫باش��یم‪ .‬این درک جامع نه تنها با چینش داده های موجود در‬ ‫کنار یکدیگر‪ ،‬بلکه با هدایت این داده ها در مجرای یک تحلیل‬ ‫واقع بینانه امکان پذیر خواهد بود‪ .‬رابطه علّ ی و معلولی میان‬ ‫پدیده ها و نظم دهی انها در یک سیر و مدار مشخص اگرچه‬ ‫کاری مشکل است اما شرط الزم جهت حل یک معما یا دغدغه‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫واقعیت امر این اس��ت که مذاکرات وی��ن ‪ ،4‬نقطه ای‬ ‫«بازدارن��ده» در مذاکرات هس��ته ای ای��ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫محسوب م ی ش��ود‪ .‬بازدارنده بودن مذاکرات وین ‪ 4‬به معنای‬ ‫بازگش��ت مذاکرات به عقب نیس��ت‪ ،‬بلکه به معنای توقف‬ ‫مذاکرات در نقطه ای ثابت اس��ت‪ .‬به نظر م ی رسد در جریان‬ ‫مذاکرات استانبول (میان اقای ظریف و اشتون) و همچنین در‬ ‫جریان مذاکرات مستقیم اخیر میان ای ران و امریکا مختصات‬ ‫این نقطه بازدارنده به صورتی کامل از سوی طرفین تشریح شده‬ ‫و طرفین نس��بت به نقطه ای که در ان قرار گرفته اند به درک‬ ‫مشترک و واقع بینانه ای رسیده اند‪.‬‬ ‫حداقل انتظ��ار مخاطبان مذاکرات هس��ته ای وین ‪،5‬‬ ‫تغییر مختصات این نقطه بازدارنده و تبدیل ان به «نقطه ای‬ ‫پیشرونده» است‪ .‬بدیهی اس��ت که اگر مختصات این نقطه‬ ‫بازدارن��ده در جریان مذاک��رات وین ‪ 5‬تغیی��ر نکند و طرفین‬ ‫وارد مرحل��ه نگارش پی ش نویس توافقنام��ه و توافق موثر بر‬ ‫س��ر چارچوب ها و نقاط اختالفی اصلی نشوند‪ ،‬عمال تمدید‬ ‫توافقنامه ژنو امری اجتناب ناپذیر خواه��د بود‪ .‬نکته دیگر در‬ ‫خصوص مذاکرات مستقیم نمایندگان ته ران و واشنگتن‪ ،‬به‬ ‫حضور ب رنز در مذاکرات باز م ی گردد‪.‬‬ ‫حضور «ویلیام برنز» در کنار وندی شرمن معاون وزیر‬ ‫امور خارجه ایاالت متحده امریکا به شدت مورد توجه رسانه ها‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ .‬برخی تحلیلگران حضور ویلی��ام ب رنز در‬ ‫مذاکرات امروز را نشانه ای دال بر «پیچیده شدن مذاکرات» و در‬ ‫عین حال «تمایل اوباما ب رای توافق نهایی» با ای ران م ی دانند‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر همان گونه که اش��اره شد‪ ،‬در شرایطی‬ ‫که تیم مذاکره کننده هسته ای امریکا در مذاکرات اخیر وین‬ ‫به اصل ی ترین عامل ع��دم نگارش پی ش نوی��س توافقنامه‬ ‫نهایی تبدیل شد‪ ،‬وزارت امور خارجه امریکا با وارد کردن یک‬ ‫«کاتالیزور» سعی در تس��ریع روند موجود دارد‪ .‬خصوصا انکه‬ ‫باتوجه به نزدیک شدن به پایان ضرب االجل اولیه توافقنامه‬ ‫ژنو‪ ،‬عامل «زمان» هم اکنون نقش مولفه ای مهم و تعیین کننده‬ ‫را ایفا م ی کند‪ .‬نشریه بلومبرگ در تحلیل خود از حضور ویلیام‬ ‫ب رنز و سالیوان به نقل از نیکالس ب رنز معاون سابق وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا و دیگر مقامات کاخ سفید م ی گوید‪« :‬مقامات‬ ‫امریکایی به این نتیجه رسیده اند که باید تمایل مقامات ای رانی‬ ‫ب رای مذاکره را بس��نجند‪ .‬مذاکرات واقعی‪ ،‬عمیق و مستقیم‬ ‫تنها راه اطالع پیدا کردن از امکان دس��تیابی به توافق نهایی‬ ‫است‪ ».‬ب ر اساس تحلیل نشریه بلومبرگ‪ ،‬دولت باراک اوباما تا‬ ‫جای ممکن در حال ازمودن ان است که ایا توافق با ای ران قابل‬ ‫حصول است یا خی ر‪....‬‬ ‫نگاه مقامات امریکایی نسبت به حضور ویلیام ب رنز در‬ ‫مذاکرات بعضا به گونه ای بود که گویا اوباما در صدد است اخ رین‬ ‫تیر دیپلماتیک خود را در کمان سیاس��ت خارجی کاخ سفید‬ ‫گذاشته و با تمام توان ان را به سوی می دان مذاکرات هسته ای‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬شلیک کند! از سوی دیگر انها در صددند‬ ‫میان «مذاکرات واقعی» و «مذاکرات مستقیم» نوعی سنخیت‬ ‫ی ایجاد کنند‪ ،‬تا انجا که مذاکرات مستقیم را اوردگاهی‬ ‫مفهوم ‬ ‫جهت ارزیابی واقعی از رسیدن یا نرس��یدن به توافق نهایی‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫م ‬ ‫در این نقطه ثوابت مربوط به ب رنامه هسته ای صلح امیز‬ ‫کشورمان (که به صورت دقیق ب رای اعضای ‪ 5+1‬تشریح شده‬ ‫است) اهمیتی ویژه پی دا م ی کند‪.‬‬ ‫ثوابت و متغی رات مربوط به مذاکرات هس��ته ای ای ران و‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬کامال مشخص اس��ت‪ .‬ثوابت مذاکرات همان‬ ‫خطوط قرمز هسته ای ما بوده و در عین حال‪ ،‬متغی رات مذاکرات‬ ‫نیز مربوط به نحوه تامین خواسته ها و نیازهای اساسی ما در‬ ‫حوزه فناوری هسته ای است‪ .‬در چنین شرایطی صورت مساله‬ ‫بسیار گویاست! انچه مسلم است اینکه طرف امریکایی ناچار‬ ‫است جهت رسیدن به توافق نهایی ضمن رعایت خطوط قرمز‬ ‫تع ریف شده از سوی ای ران‪ ،‬نوعی «دگردیسی فوری و ناخ واسته»‬ ‫را در سیاس��ت خارجی خود اعمال کند‪ .‬این دگردیسی نه در‬ ‫حوزه تاکتیکی‪ ،‬بلکه باید در حوزه اس��تراتژیک صورت گیرد‬ ‫تا اصل ی ترین مانع رسیدن طرفین به توافق نهایی هسته ای‬ ‫برطرف شود‪ .‬بدیهی است که اعمال این دگردیسی منجر به‬ ‫نارضایتی شدید تل اویو از واش��نگتن‪ ،‬اعمال فشار الب ی های‬ ‫صهیونیستی مانند ای پک بر کاخ سفید و از همه مهم تر ایجاد‬ ‫برخی مقاومت ها بین متحدان امریکا در منطقه خواهد شد اما‬ ‫در عین حال جهت رسیدن به توافق نهایی الزم است‪ .‬چنانچه‬ ‫اشاره شد‪ ،‬جنس این دگردیسی «فوری» است زی را امریکا در‬ ‫مذاکرات وین ‪ 4‬زمان را از دست داد و هم اکنون جهت رسیدن‬ ‫به توافق نهایی تا پایان تیرماه ناچار به اعمال این «تصمیم‬ ‫دشوار» است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬این دگردیسی استراتژیک است‬ ‫زی را تحقق ان در تقابل با «رویکرد هژمونیک امریکا» در نظام‬ ‫بی ن الملل قرار دارد‪.‬‬ ‫بدیهی است که پذیرش حقوق مسلم هسته ای ای ران‬ ‫در قالب یک توافقنامه نهایی‪ ،‬ان ه��م در حالی که مقامات‬ ‫دو حزب جمهوریخواه و دموکرات طی ‪ 10‬سال اخیر با استناد‬ ‫به مطالعات ادعای��ی و دروغین ب رنامه هس��ته ای صلح امیز‬ ‫کشورمان را تهدید امیز جلوه داده اند‪ ،‬ب رای کاخ سفید کم هزینه‬ ‫نیست‪ ،‬ه ر چند منجر به تقویت موقعیت حزب دموکرات در‬ ‫انتخابات میاندوره ای کنگره و حتی پیروزی دوباره کبوترهای‬ ‫امریکایی در انتخابات ریاس��ت جمهوری سال ‪ 2016‬شود‪ .‬اما‬ ‫ایاالت متحده امریکا جهت رسیدن به توافق نهایی ناچار است‬ ‫چنین هزینه ای را بپردازد‪ ،‬خصوصا انکه مقامات امریکایی در‬ ‫سال ‪ 2014‬میالدی (متعاقب خروج از افغانستان و شکست در‬ ‫تغییر صحنه سوریه و خاورمیانه) بیش از هر زمان دیگر نسبت‬ ‫به ای ران احساس نیاز پی دا خواهند کرد‪.‬‬ ‫در برهه زمانی کوتاه باقیمانده تا پایان ضرب االجل اولیه‬ ‫توافقنامه ژنو‪ ،‬نم ی توان از نقش دیگر اعضای ‪ 5+1‬غافل شد‪.‬‬ ‫روسیه‪ ،‬چین و تروییکای اروپایی (المان‪ ،‬انگلیس و فرانسه) هر‬ ‫یک مسئولیت و تکالیف خاص خود را در مذاکرات هسته ای‬ ‫بر عهده خ واهند داشت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬حضور پای میز مذاکره‬ ‫ب رای هر یک از اعضای ‪ 5+1‬ایجاد «حق محدود» و «تکلیف‬ ‫زیاد» خواهد کرد‪ .‬از سوی دیگر «پروسه مهار امریکا» نیازمند‬ ‫نقش افرینی فعال دیگر اعض��ای ‪ 5+1‬در صحنه مذاکرات‬ ‫خواهد ب��ود‪ .‬در صورتی که دیگر اعض��ای ‪ 5+1‬در این میان‬ ‫نقش یک «ناظر» و «تماشاگر» را بازی کرده و میز مذاکره را‬ ‫به میز «گفت وگوی ای ران و امریکا» تبدیل کنند‪ ،‬اساسا کنش‬ ‫و واکنشی که منجر به نگارش توافقنامه نهایی شود‪ ،‬صورت‬ ‫نخواهد گرفت‪ .‬روی اوردن برخی اعضای ‪ 5+1‬مانند فرانسه به‬ ‫بازی زیگزاگی و نامتوازن در صحنه مذاکرات‪ ،‬ان هم در مدت‬ ‫زمان تقریبی یک ماهه باقیمانده تا ‪ 30‬تیرماه نه تنها کمکی‬ ‫به امضای توافقنامه نهایی میان طرفین نخواهد کرد‪ ،‬بلکه‬ ‫نتیجه ای معکوس خواهد داشت‪ .‬بدیهی است که مسئولیت‬ ‫شکست مذاکرات هسته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬نیز بر عهده‬ ‫هر شش کشور مخاطب ما در مذاکرات خواهد بود‪ .‬از این رو‬ ‫انفعال اعضای ‪ 5+1‬در پروسه مهار زیاده خواه ی های امریکا و‬ ‫از ان بدتر مانع تراشی برخی از این کشورها در مسیر رسیدن به‬ ‫توافق نهایی قابل توجیه نخواهد بود‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬در برهه‬ ‫فعلی پروس��ه مهار امریکا باید به صورتی دقیق و عاقالنه از‬ ‫سوی دیگر اعضای ‪ 5+1‬هدایت و مدیریت شود‪.‬‬ ‫تش��ریح صورت مس��اله مربوط به مذاکرات هسته ای‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬نش��ان م ی دهد که نقش کاتالیزورهای‬ ‫دستگاه سیاس��ت خارجی ایاالت متحده امریکا مانند ویلیام‬ ‫ب رنز و سولیوان‪ ،‬نه در تغییر خطوط قرمز ای ران‪ ،‬بلکه در تغییر‬ ‫رویکرد امریکا باید ظهور و بروز پی دا کند‪ .‬تنها در چنین شرایطی‬ ‫م ی توان از توافق نهایی هسته ای میان ای ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫سخن به میان اورد‪ .‬بدیهی است که ویلیام ب رنز‪ ،‬هر اندازه نیز‬ ‫که در دستگاه سیاس��ت خارجی امریکا فردی شناخته شده و‬ ‫مذاکره کننده ای توانمند باشد‪ ،‬قدرت جا به جایی یا تغییر خطوط‬ ‫قرمز ترسیم شده از سوی جمهوری اسالمی ای ران را نخواهد‬ ‫داشت‪ .‬خصوصا اینکه تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان‬ ‫پایبندی خود نسبت به خطوط قرمز هسته ای ترسیم شده را‬ ‫بارها به اثبات رسانده است‪ .‬از این رو ویلیام ب رنز حتی با به کار‬ ‫بردن قوی ترین تاکتی ک های مذاکره نیز قادر به تغییر دامنه و‬ ‫حدود و ثغور نیازهای هس��ته ای ای ران نخواهد بود‪ .‬انچه ب رنز‬ ‫«م ی تواند» و «باید» ان را تغییر دهد‪ ،‬به خواسته ها و مطالبات‬ ‫طرف امریکایی باز م ی گ��ردد‪ .‬تصویری که تیم مذاکره کننده‬ ‫هس��ته ای امریکا در جریان مذاکرات وین ‪ 4‬از خو د ترس��یم‬ ‫کرد به لحاظ ش��کلی تیره و به لحاظ ماهوی بازدارنده است‪.‬‬ ‫این رویکرد بازدارنده باید با رویکردی دیگر (رویکرد پیشرونده)‬ ‫جایگزین شود‪.‬‬ ‫نقش افرینی برنز و س��ولیوان در مذاکرات هس��ته ای‬ ‫میان ای ران و اعضای ‪ ،5+1‬بیش از انکه تابعی از شخصیت‬ ‫و توان وی باشد‪ ،‬تابعی مستقیم از تصمیماتی است که اوباما‬ ‫به عنوان رئی س جمهور امریکا در خصوص توافق با ای ران اتخاذ‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬مذاکره س��ه جانبه امروز‪ ،‬ازمون‬ ‫راست ی ازمایی اوباما توس��ط ملت ای ران است؛ ازمونی که باید‬ ‫نتیجه ان را در مذاکرات ‪ 26‬تا ‪ 30‬خرداد ماه در وین مشاهده کرد‪.‬‬ ‫بحث بر سر تع داد سانتریفی و‍ژ ها کماکان یکی از اصلی ترین‬ ‫نقاط اختالفی ای ران و اعضای ‪ 5+1‬محسوب می شود‪ .‬البته‬ ‫این اختالف نظر ریشه در همان موضوع "نیازهای اساسی" و‬ ‫نحوه تعیین ان دارد‪ .‬لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه‪،‬‬ ‫که یکبار سابقه بر هم زدن توافقنامه موقت هسته ای میان‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬را نیز در کارنامه خود دارد صراحتا از وجود‬ ‫اختالف عمیق میان دو طرف بر سر تعیین تع داد سانتریفیو‍‍ژها‬ ‫پرده برداشته است‪ .‬البته این اقدام فابیوس مصداق بارز افشای‬ ‫محتوای مذاکرات محرمانه ای ران و اعضای ‪ 5+1‬محسوب می‬ ‫شود‪ .‬با این حال به نظر می رسد پاریس سعی دارد خود را جهت‬ ‫ایفای یک نقش افرینی بازدارنده در مذاکرات اتی اماده کند‪.‬از‬ ‫این رو باید مواضع مقامات فرانسوی را در استانه مذاکرات وین‬ ‫‪ 5‬به طور کامل مورد رصد و تجزیه و تحلیل قرار داد‪ .‬الزم به‬ ‫ذکر اس��ت که اخی را پس از مذاکرات ‪ 12‬ساعته ای که میان‬ ‫نمایندگان ایران و ایاالت متحده امریکا در‍ژنو صورت گرفت‪،‬‬ ‫مذاکرات دوجانبه ای نیز میان هیاتهای ای رانی و فرانس��وی‬ ‫صورت گرفته است‪.‬‬ ‫بر این اساس در استانه پنجمین دور مذاکرات ای ران و این‬ ‫گروه در وین‪ ،‬هیات های ای ران و فرانسه به ریاست سید عباس‬ ‫ع راقچی معاون وزیر خارجه ای ران و «نیکال دوریریو» مدیرکل‬ ‫سیاسی وزارت خارجه فرانسه در اقامتگاه سفیر و نماینده دائم‬ ‫ای ران در سازمان های بی ن المللی در ژنو به رایزنی پرداختند‪.‬این‬ ‫مالقات و رایزنی بیش از سه ساعت به طول انجامید‪ .‬ع راقچی‬ ‫فضای حاکم بر این مالقات را مثبت و مباحث مطرح ش��ده‬ ‫در ان را مفید ارزیابی کرده اس��ت‪« .‬نیکال دوریریو» مدیرکل‬ ‫سیاس��ی وزارت خارجه فرانس��ه این بار به جای ژاک اودیبر‬ ‫نمایندگی کشورش در این مذاکرات را برعهده دارد‪ .‬اودیبر به‬ ‫عنوان مشاور سیاسی خارجی رئیس جمهور فرانسه به کاخ‬ ‫الیزه رفته است‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫محدودسازی یا دیپلماسی اجباری‬ ‫الگوی امریکا در مذاکره با ایران چگونه است؟‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫سیاست‬ ‫‪14‬‬ ‫‪220‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪2‬‬ ‫درحالی که مذاکرات ژنو در ‪ 10‬ژوئن ‪ 2014‬پایان یافت‪،‬‬ ‫اما همچن��ان ابهام در نتای��ج حاصل از مذاکرات مش��اهده‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫اگرچه عباس ع راقچی‪ ،‬رئی س هیات مذاکره کننده در‬ ‫این دوره از فرایند همکاری های دیپلماتیک ای ران و امریکا‪،‬‬ ‫روند مذاکرات را مثبت بیان داش��ته اس��ت‪ ،‬ام��ا هی چ گونه‬ ‫توضیح��ی درباره نتایج حاص��ل از مذاکرات و نش��انه های‬ ‫مثبت بودن فرایند دیپلماسی دوجانبه مشخص و مشاهده‬ ‫نم ی شود‪.‬‬ ‫ارزیابی دقیق مذاکرات در شرایطی حاصل م ی گردد که‬ ‫اوال مهم ترین دس��تورکار گروه های مذاکره کننده مشخص‬ ‫ش��ود‪ .‬ثانیا نتایج حاص��ل از مذاکرات ک��ه م ی تواند حامی‬ ‫ دیپلماسی ای ران در تداوم مذاکرات دو جانبه با المان‪ ،‬فرانسه‬ ‫و روس��یه گردد‪ ،‬مورد ارزیابی قرار گیرد‪ .‬از همه مهمتر انکه‬ ‫حضور هیات ای رانی در ایتالیا و در روند کنف رانس خلع سالح‬ ‫و کنترل تسلیحات م ی تواند نمادی از جهت گیری راهبردی‬ ‫جمهوری اس�لامی در ارتب��اط با فعالی ت های هس��ته ای را‬ ‫منعکس سازد‪.‬‬ ‫مذاکرات ‪ 9‬و ‪ 10‬ژوئ��ن ‪ 2014‬با هیات امریکایی در ژنو‬ ‫بیانگر ان است که س��طح جدیدی از کنش دیپلماتیک در‬ ‫روابط ای ران و امریکا اغاز شده است‪ .‬اگرچه تیم مذاکره کننده‬ ‫فقط مجوز مذاکره درباره موضوعات هسته ای با امریکای ی ها‬ ‫را به دس��ت اورده اما چنین فرایندی را باید زمینه ساز سطح‬ ‫جدیدی از روابط دیپلماتیک ای ران در نظام جهانی و سیاست‬ ‫بی ن الملل دانست؛ روابطی که از فضای رویارویی خارج شده‬ ‫و نشان م ی دهد که روند جدیدی از «همکاری های سازنده»‬ ‫در موضوع هس��ته ای و در روابط ای ران با کشورهای ‪ 5+1‬به‬ ‫ویژه امریکا اغاز گردیده اس��ت‪ .‬چنین روابطی را باید نمادی‬ ‫از ابتکار دیپلماتیک ب رای تسری مذاکرات هسته ای به سایر‬ ‫موضوعات مورد اختالف ای ران و امریکا دانست‪.‬‬ ‫‪ – 1‬ارزیابی مه م ترین موضوعات و دستورکار در‬ ‫مذاکرات ژنو‬ ‫مذاکرات ژنو را باید مقدمه سومین مرحله از مذاکرات‬ ‫وین دانست که در ‪ 17‬ژوئن ‪ 2014‬در اتریش برگزار خواهد شد؛‬ ‫مذاکراتی که روندهای نگارش موافقتنام��ه نهایی و جامع‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬را امکان پذیر م ی سازد‪ .‬مذاکرات دوجانبه‬ ‫ژنو را بای��د ادامه مذاکرات ناتمام ای��ران و گروه ‪ 5+1‬در وین‬ ‫هم دانست‪.‬‬ ‫مذاکراتی که به رغم تالش گروه ه��ای مذاکره کننده‬ ‫به نتایج مطلوب و موثری منجر نگردیده است‪.‬‬ ‫بناب راین ابه��ام در سرنوش��ت مذاکرات وی��ن را باید‬ ‫به عنوان اغازی ب رای دیپلماسی دوجانبه ای ران و کشورهایی‬ ‫دانست که در گروه ‪ 5+1‬مشارکت دارند‪ .‬یکی از موضوعات‬ ‫مورد اخت�لاف را باید درباره چگونگی کارب��رد و به کارگیری‬ ‫سانتریفیوژهای جدید ای ران در سایت های هسته ای دانست‪.‬‬ ‫اگرچه مذاکره کنندگان جهان غرب تالش دارند تا کارامدی‬ ‫ابزارهای غن ی س��ازی اورانی��وم و گردش س��انتریفیوژها را‬ ‫کاهش دهند‪ ،‬اما گروه ای رانی بر این اعتقاد اس��ت که نصب‬ ‫ابشارهای جدید از نسل کارامدتر س��انتریفیوژها هی چ گونه‬ ‫مغایریتی ب��ا موافقتنامه ‪ 24‬نوامبر ‪ 2013‬موس��وم به «طرح‬ ‫عمل مش��ترک» ندارد‪ .‬موضوع دیگری که در مذاکرات ژنو‬ ‫مورد توج��ه دیپلمات های ای ران و امریکا ق��رار گرفته را باید‬ ‫در ارتباط با چگونگی تفسیر «طرح اقدام مشترک» دانست‪.‬‬ ‫مقامات امریکایی تالش دارند ت��ا موضوع مربوط به‬ ‫چنین فرایندی را ب��ه حوزه های راهبردی تس��ری دهند‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر‪ ،‬مقامات امریکایی با تاکی��د بر قطعنامه های‬ ‫صادر شده از سوی شورای امنیت س��ازمان ملل در برخورد‬ ‫با فعالیت هس��ته ای ای ران به ویژه قطعنامه ه��ای ‪ 1835‬و‬ ‫‪ 1929‬تالش دارند تا فعالی ت های موش��کی ای��ران را نیز در‬ ‫روند مذاکرات هسته ای قرار دهند‪ .‬در «طرح اقدام مشترک»‬ ‫بر این موضوع تاکید شده که فعالی ت های ای ران در چارچوب‬ ‫موافقتنامه جامع هسته ای م ی بایست در قالب قواعد حقوق‬ ‫بی ن الملل تنظی��م گردد‪ .‬بناب راین موضوع س��انتریفیوژ ها و‬ ‫چگونگی تفسیر موافقتنامه ‪ 24‬نوامبر ‪ 2013‬را باید به عنوان‬ ‫مهم ترین موضوعاتی دانس��ت که در مذاک��رات ژنو ‪ 9‬و ‪10‬‬ ‫ژوئن موردتوجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ت امریکایی تالش دارد تا محدودیت های راهبردی‬ ‫هیا ‬ ‫بیشتری علیه ای ران اعمال نماید‪.‬‬ ‫بناب راین دیلپماسی دوجانبه ب رای متقاعدسازی ای ران‬ ‫درباره حساس��ی ت های راهبردی امریکا بوده است‪ .‬گزارش‬ ‫منتشر شده از سوی وزارت دفاع ایاالت متحده در مارس ‪2014‬‬ ‫موسوم به «‪ »QDR‬بیانگر ان اس��ت که امریکای ی ها از‬ ‫ای ران به عنوان تهدیدات اصلی و راهبردی خود نام م ی برند‪.‬‬ ‫چنین رویکردی انعکاس خود را در مذاکرات ژنو به جاگذاشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ – 2‬مذاکرات ژنو و تالش برای نیل به توافق بزرگ‬ ‫برخ��ی از تحلیلگران سیاس��ت بی ن الملل��ی بر این‬ ‫اعتقادند که اگ��ر ای ران و گ��روه ‪ 5+1‬در وضعی��ت نیل به‬ ‫موافقتنامه جامع هس��ته ای قرار گیرند‪ ،‬چنین رویکردی به‬ ‫مفهوم ان اس��ت که زمینه های «توافق ب��زرگ» در روابط‬ ‫دیپلماتیک کش��ورها فراهم م ی ش��ود‪ .‬اولین ب��ار موضوع‬ ‫توافق بزرگ در فرایند مذاکرات امریکا و چین در سال ‪1975‬‬ ‫شکل گرفت‪.‬‬ ‫مذاکراتی که در قالب «دیپلماسی پنهانی» اغاز گردیده‬ ‫و با نش��انه هایی از «دیپلماس��ی پینگ پنگ» تداوم یافت‪.‬‬ ‫چنین فرایندی در نهایت زمینه ه��ای توافق بزرگ امریکا و‬ ‫چین را فراهم ساخت‪.‬‬ ‫باتوجه به چنی��ن حادث��ه تاریخی در عرص��ه روابط‬ ‫دیپلماتیک امریکا با کشورهای متخاصم این انگاره مطرح‬ ‫گردیده که ایاالت متحده از چنین الگویی در برخورد با ای ران‬ ‫نیز استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫درحالی که واقعی ت های موجود نشان م ی دهد توافق‬ ‫بزرگ با چی��ن حاصل ضرورت ه��ای راهب��ردی امریکا در‬ ‫سیاست بی ن الملل بوده است‪ ،‬چنین ضرورت هایی هم اکنون‬ ‫در روابط امریکا با ای ران مش��اهده نم ی شود‪ .‬به همین دلیل‬ ‫اس��ت که مذاکرات ‪9‬و‪ 10‬ژوئن ‪ 2014‬ژنو ب��ه نتایج موثری‬ ‫نرسیده است‪ .‬واقعیت ان است که فرانس��ه و المان نیز از‬ ‫الگوهای محدودکنن��ده ای ران بهره م ی گیرند‪ .‬کش��ورهای‬ ‫اروپایی هی چ گونه تمایلی به پذیرش واقعی ت های راهبردی‬ ‫ای ران در حوزه موشک های بالستیک ندارند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که انان فراتر از امریکا م ی کوش��ند تا قابلیت تحرک‬ ‫و اثربخش��ی ابزارهای نظامی و راهبردی ای ران را به گونه ای‬ ‫تدریجی کاهش دهن��د‪ .‬راهبرد محدودس��ازی قدرت ای ران‬ ‫منجر به شکل گیری فرایندی گردیده که نتایج ان را م ی توان‬ ‫در ابهام و فقدان اثربخش��ی سیاس��ت راهب��ردی ای ران در‬ ‫مذاکرات ژنو مشاهده کرد‪.‬‬ ‫‪ - 3‬مذاک�رات هس�ته ای و عادی س�ازی رواب�ط‬ ‫دیپلماتیک ایران و امریکا‬ ‫اگرچه رئی س جمهور اس�لامی ای ران ب��ر این موضوع‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫تاکید داش��ته که ای ران ت�لاش دارد تا روابط خ��ود با نظام‬ ‫بی ن الملل را در وضعیت همکاری جویانه و سازنده قرار دهد‪،‬‬ ‫اما محدودیت های امری��کا مانع از تحق��ق چنین اهدافی‬ ‫از طریق فرایندهای موس��وم به هم��کاری متقابل گردیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مذاکرات دوجانبه با امری��کا از این جهت اهمیت دارد‬ ‫که ش��کل نوینی از تعامل دیپلماتی��ک در قالب مذاکرات‬ ‫دوجانبه است‪ .‬در دوران گذش��ته مذاکرات ماهیت پنهانی‪،‬‬ ‫غیررسمی‪ ،‬در چارچوب «راه دوم» و همچنین سازوکارهایی‬ ‫بوده است که مبتنی بر اراده اشکار ملی ب رای نیل به اهداف‬ ‫راهبردی نیست‪.‬‬ ‫اگرچه فعالیت دیپلماتیک ای��ران در فرایند مذاکرات‬ ‫هس��ته ای با گروه ‪ 5+1‬به گونه قابل توجهی افزایش یافته‬ ‫گ دیپلماتیک را در روابط ای ران‬ ‫و این مذاکرات زمینه دیال��و ‬ ‫و امریکا به وجود اورده اس��ت‪ ،‬اما دو کش��ور دارای ادراکات‬ ‫و نگرش کامال متفاوتی درباره اینده مذاکرات هس��ته ای و‬ ‫همچنین اینده روابط دیپلماتیک م ی باش��ند‪ .‬تفاوت های‬ ‫راهبردی با ادراکات متفاوت کارگزاران سیاست خارجی ای ران‬ ‫و امریکا مانع از بازسازی روابط م ی گردد‪.‬‬ ‫امریکای ی ها تالش دارند تا از طریق «سیاست اغوا» در‬ ‫فرایند دیپلماسی اجبار و متقاعد سازی‪ ،‬منابع قدرت راهبردی‬ ‫ای ران را ب ی اثر یا کم اثر سازند‪.‬‬ ‫‪ – 4‬ارزیابی مذاکرات ژنو‬ ‫مذاکرات ایران و امریکا چه نقشی در پرونده هسته ای دارد‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫کارشناسمسائلبین الملل‬ ‫‪3‬‬ ‫‪220‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫جغ رافیای مرکزی مذاکرات‪ ،‬در دو کنشگر مرکزی یعنی‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران و ایاالت متحده امریکا قرار م ی‏گیرد‪.‬‬ ‫به بیان دیگر واقعیتی گریزناپذیر وجود دارد و ان اینکه پرونده‬ ‫هس��ته‪‎‬ای ای ران در بافت متن روابط ای ران و امریکا و تعامل‬ ‫ای ران با نظام بی ن‪‎‬الملل قرار دارد‪ .‬ای ران هم اکنون به عنوان یک‬ ‫کشور تعاملگرا‪ ،‬در نظام بی ن الملل پس از ورود حسن روحانی‬ ‫به ساختمان ریاست جمهوری شناخته ش��ده است‪ .‬از این رو‬ ‫چهره چالش ب رانگیزی که از ای��ران در ب رابر نظم بی ن المللی‬ ‫ ترسیم شده بود اکنون نه به عنوان یک بازیگر چالش ب رانگیز‬ ‫در نظام بی ن الملل‪ ،‬بلکه به عنوان یک کنش��گر تعامل‪‎‬خواه‬ ‫نشان داده م ی شود‪ .‬با روی کار امدن دولت یازدهم در عرصه‬ ‫سیاست خارجی ادبیاتی مدب رانه‪ ،‬رفتاری بخردانه و کنش‪‎‬های‬ ‫موثر اس��تراتژیک بروز پیدا کرد که نخستین جلوه های خود‬ ‫را در س��فر روحانی به نیویورک نشان داد‪ .‬نیویورک یک شبه‬ ‫راه چندین س��اله را پیمود اما ارام و در عی��ن حال با ماهیتی‬ ‫پرش��تاب؛ ارام از این جهت که زمینه ساز جلوه‪‎‬هایی از تدبیر‬ ‫عملیاتی در رسیدن به یک نقش��ه راه عملی ب رای اغاز دور‬ ‫جدیدی از دیپلماسی هسته‪‎‬ای بود و س��ریع از ان جهت که‬ ‫تابوی مذاکره مس��تقیم میان ای ران و ایاالت متحده امریکا را‬ ‫با پاسخگویی روشن و سریع روحانی به تلفن اوباما کلید زد‪.‬‬ ‫ادبیات مدب رانه‪‎‬ای که در ان بدون زیر سوال بردن دولت خاصی‬ ‫روش‪‎‬های خش��ونت محور و غیرصلح امی��ز در حل و فصل‬ ‫بحران‪‎‬های بی ن المللی را به چالش م ی کش��ید؛ س��خنرانی‬ ‫روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل فصل تازه‪‎‬ای از ادبیات‬ ‫مدب رانه و رفتارهای بخردانه را ایجاد کرد و این چنین شد که در‬ ‫ارایش شکلی ارام‪ ،‬ولی در ارایش محتوایی پرشتاب‪ ،‬توافق ژنو‬ ‫رقم خورد و مذاکرات مستقیم ای ران با امریکا در قالب پرونده‬ ‫هسته‪‎‬ای سرعت گرفت‪.‬در واقع در چنین بافت موقعیتی ما‬ ‫شاهد ورود ای ران به مذاکرات هسته‪‎‬ای در دور جدید ان بودیم‪.‬‬ ‫این مذاکرات اولین گام خود را در نیویورک برداشت و با عبور‬ ‫از ایس��تگاه‪‎‬های ژنو ‪ 1‬تا ژنو ‪ 3‬به توافقنامه موسوم به ژنو ‪3‬‬ ‫انجامید‪ .‬این توافقنامه زمانی حاصل شد که تابوی مذاکره با‬ ‫امریکا شکسته ش��د و در پرتو پاسخگویی مثبت روحانی در‬ ‫چارچوب کدگذاری شده حاکمیت‪ ،‬استق راری پایدار پیدا کرد‬ ‫و نخستین اثر ان در توافق ژنو ‪ 3‬بروز یافت‪ .‬اگرچه ژنو ‪ 3‬یک‬ ‫توافق بود اما یک پیمان نامه اولیه ب رای ورود به مذاکرات جدی‬ ‫در جهت رسیدن به یک تعهد جامع محسوب شد‪ .‬در چنین‬ ‫فضایی‪ ،‬وین‪‎‬ها ش��کل گرفت و ارام ارام ما شاهد گام نهادن‬ ‫در مسیر انتقال پرونده هس��ته‪‎‬ای ای ران از فضای گفتمانی‬ ‫امنیتی‪ -‬نظامی به سیاس��ی‪-‬حقوقی و س��پس با پشتوانه‬ ‫مذاکرات فنی در چارچوب اژانس بی ن المللی انرژی هسته‪‎‬ای‪،‬‬ ‫شاهد بازتعریف ان در وضعیت فنی ‪ -‬حقوقی هستیم‪.‬‬ ‫وی��ن ‪ ،4‬تون��ل (‪ )papulay‬و نه پ��ل (‪)bridge‬‬ ‫بود‪ .‬به رغ��م انکه بس��یاری بر این ب��اور بودند ک��ه وین ‪،4‬‬ ‫شکس ت خورده اس��ت اما باید اذعان کنیم که این مذاکرات‪،‬‬ ‫تونل گذار از تواف��ق اولیه به تعهد نهایی ب��ود و نفس ورود‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬به این تون��ل این منطق گذار را به نمایش‬ ‫گذاشت‪ .‬این منطق گذار زمانی تعریف عملیاتی پیدا کرد که‬ ‫به سرعت شاهد مذاکرات سریع ظریف با اشتون در استانبول‬ ‫در حاشیه نشست الجزایر و سپس نشست دو جانبه ای ران و‬ ‫امریکا در سطوح باالی دیپلماتیک در ژنو بودیم‪ .‬سطح باالی‬ ‫این مذاکرات نشان داد که اراده حکومتی در هر دو کشور در‬ ‫جهت رسیدن به یک توافق نهایی بسیار جدی است و از این‬ ‫رو‪ ،‬باید بر این نکته تاکید داشته باشیم که مذاکرات دوجانبه‬ ‫ای ران و امریکا در این سطح دیپلماتیک به واقع نشان داد که‬ ‫وین ‪ ،4‬تونل عبور از توافق به تعهد بوده است‪ .‬زی را دو کنشگر‬ ‫مرکزی یعنی ای ران و امریکا هستند که باید متعهدانه وارد عمل‬ ‫ش��وند‪ .‬انچه در باب مدیریت اعمال فشار فزاینده بر ای ران به‬ ‫انجام رسیده همواره توسط ایاالت متحده امریکا پیگیری شده‬ ‫است‪ .‬بناب راین مهندسی معکوس ان نیز باید توسط امریکا‬ ‫مدیریت ش��ود و تعهد اصلی در این زمینه باید از سوی انها‬ ‫به ای ران داده ش��ود‪ .‬ای ران نیز باید بداند که گروه ‪ 5+1‬توسط‬ ‫اشتون هماهنگ‪ ،‬اما توسط امریکای ی‏ها مدیریت م ی‪‎‬شود‪.‬‬ ‫این نکته باید به عنوان یک واقعی��ت گریز ناپذیر مورد توجه‬ ‫قرار گی��رد‪ .‬از زمانی که ای ران این واقعیت را پذیرفته مس��یر‬ ‫انجام مذاکره با ‪ 5+1‬به س��رعت از موفقیت برخوردار ش��ده‬ ‫است‪ .‬بناب راین باید گفت که ب ی تردید مذاکرات دو جانبه ای ران‬ ‫و امریکا در باب مسائل هسته‪‎‬ای بر روابط ای ران و ‪ 5+1‬تاثیر‬ ‫خواهد گذاش��ت‪ .‬مزید بر ان با مذاکرات جدی تری که میان‬ ‫ای ران و وزرای امور خارجه کشورهای دیگر عضو ‪ 5+1‬انجام‬ ‫شده‪ ،‬شاهد دستیابی به همگرایی بیشتر در زمینه رسیدن به‬ ‫تعهد خواهیم بود‪ .‬اما در عین حال نباید فراموش کنیم که‬ ‫رسیدن به چنین تعهدی‪ ،‬فرازونشی ب‪‎‬های سختی را پی ش رو‬ ‫دارد‪ .‬راه سخت و دش��وار است و در این مس��یر سخت‪ ،‬باید‬ ‫بسیار مدب رانه و امیدوارانه پیش رفت تا سخت ی‪‎‬ها را به درستی‬ ‫پشت سر گذاریم و امیدوارانه بر مشکالت فائق اییم‪ .‬انچه در‬ ‫ارتباط با دیگر کنشگران جغ رافیای پی رامون مطرح است نوع‬ ‫برخورد انها با رفتار سیاسی دو کنشگر مرکزی در اینده پس از‬ ‫امضای تعهدنامه جامع است‪ .‬ای ران بزرگترین قدرت منطقه‪‎‬ای‬ ‫در مهمترین منطقه جغ رافیایی حال و اینده‪ ،‬نزدیک و میانی‬ ‫تاریخ حیات سیاسی نظام بی ن الملل اس��ت و امریکا قدرت‬ ‫بازمانده از جنگ های جهانی بزرگ در قرن ‪ 20‬میالدی است‪.‬‬ ‫لو فصل احتمالی چالش‪‎‬های فراروی میان ای ران‬ ‫بناب راین ح ‬ ‫و امریکا م ی‪‎‬تواند برد اصلی را به این دو کش��ور پیوند زده و‬ ‫امتیازات اندک باق ی مانده‪‎‬ای را به دیگ��ر بازیگران پی رامونی‬ ‫منتقل سازد‪ .‬در نتیجه در بزنگاه‪‎‬های تاریخی هر کدام از این‬ ‫کش��ورها تالش دارند منافع خود را دنبال کنند‪ .‬در میان این‬ ‫کنشگران اتفاقا فرانسه ش��گرد فابیوس‪ ،‬قهرمان اساطیری‬ ‫یونان باستان را مورد اس��تفاده قرار م ی‪‎‬دهد و در موقعیت و‬ ‫زمان مقتضی تالش م ی‪‎‬کند ضربه‏های��ی را وارد و امتیازاتی‬ ‫را روی تش��ک مبارزه دیپلماتیک از ان خود سازد‪ .‬من بر این‬ ‫باورم بیش از انکه فرانسه نقش پلیس بد را بازی کند‪ ،‬نقش‬ ‫فابیوس‪ ،‬قهرمان اساطیری یونان باستان را بازی م ی‪‎‬کند که‬ ‫حریف را روی تش��ک خسته م ی‪‎‬کرد و س��پس در موقعیت‬ ‫مقتضی با وارد اوردن یک ضربه از او امتیاز م ی‪‎‬گرفت‪ .‬دنیای‬ ‫سیاست‪ ،‬دنیای درهم تنیدگ ی‪‎‬های پیچیده است و پی ش بینی‬ ‫دنیای سیاست بسیار سخت و ناشدنی است‪ .‬در دنیایی که اثر‬ ‫پ ر پروانه در برزیل موجب توفان در تگزاس م ی‏شود‪ ،‬نم ی توان‬ ‫به طور روش��ن اعالم کرد که مذاکرات ای ران و امریکا تنها در‬ ‫پرونده هسته‪‎‬ای و ب ی اثر روی مسائل دیگر و محدود بماند‪.‬از‬ ‫این رو اگر چه پرونده‪‎‬های دیگری مانند پرونده حقوق بشر در‬ ‫باب ای ران در اینده مطرح خواهد شد‪ ،‬اما نحوه تعامل کنونی‪ ،‬در‬ ‫صورت حمایت حکومتی و پشتیبانی ملی‪ ،‬زمینه‪‎‬های بسیار‬ ‫لو فصل خواهد یافت‪ .‬من امیدوارم که دور‬ ‫بهتری را ب رای ح ‬ ‫اول مذاکرات در شش ماهه نخست موفقی ت امیز باشد‪ ،‬اما در‬ ‫فراسوی ما فرصت شش ماهه دیگری نیز وجود دارد‪ .‬ولی باید‬ ‫بدانیم فرصت را فورا باید در اغوش گرفت وگرنه مجبوریم فردا‬ ‫انچه را که در اغوش‪‎‬مان م ی‪‎‬گذراند‪ ،‬فرصت بنامیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مذاک��رات ژنو از این جه��ت دارای اهمیت اس��ت که‬ ‫زمینه های طرح مس��تقیم انتظارات دیپلماتیک و راهبردی‬ ‫ای ران و امریکا را به وجود اورد‪.‬‬ ‫در مذاکرات پیشین‪ ،‬س��ایه گروه ‪ 5+1‬تعامل ای ران و‬ ‫امریکا را در قالب فضای هنجاری قرار م ی داد‪ .‬مذاکرات ژنو‬ ‫اولین گام در دیپلماسی مستقیم و اشکار کارگزارانی است‬ ‫که تالش دارند ت��ا زمینه های تنظیم توافقنامه هس��ته ای‬ ‫را ب راس��اس منافع متقابل و اجتناب از تهدی��دات راهبردی‬ ‫تنظیم نمایند‪.‬‬ ‫از انجایی که نگرش امریکا در قالب «سند هسته ای»‬ ‫معطوف ب��ه محدودس��ازی قابلیت راهبردی کش��ورهای‬ ‫درحال توس��عه اس��ت‪ ،‬بناب راین انان هیچ گون��ه انعطافی‬ ‫ب رای پذیرش تاسیس��ات مربوط به راکتور اب س��نگین یا‬ ‫بهینه سازی سانتریفیوژهای ای ران نش��ان نداده اند‪ .‬مقامات‬ ‫امریکایی جایگزینی س��انتریفیوژها را برخالف روح «طرح‬ ‫اقدام مشترک» م ی دانند‪ .‬بناب راین از انعطاف پذیری محدودی‬ ‫در این ارتباط برخوردارند‪.‬‬ ‫نکته دیگری که در مذاکرات ژنو مورد توجه قرار گرفت‪،‬‬ ‫مربوط به گزارش «امانو» در اواخر مه ‪ 2014‬است‪ .‬گزارشی‬ ‫که مبتنی بر کسب اطالعات درباره فیوزهای انفجاری است‪.‬‬ ‫در این ارتب��اط امریکای ی ها تالش دارند ت��ا حتی پروژه های‬ ‫دانشگاهی و صنعتی ای ران را مورد س��نجش و امایش قرار‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫اگرچه مقامات ای رانی مذاکره کننده در ژنو امیدوارند تا‬ ‫زمینه ایجاد انعطاف پذیری را در ارتباط با مقامات امریکایی‬ ‫ایجاد نماین��د‪ ،‬اما تحقق چنی��ن هدفی باتوج��ه به فرایند‬ ‫مذاکرات وین ‪ 1‬و ‪ 2‬دور از ذهن است‪.‬‬ ‫هم اکنون این سوال مطرح م ی ش��ود که ایا مذاکرات‬ ‫ژنو م ی تواند زمینه عبور از محدودیت های راهبردی در قالب‬ ‫وین ‪ 3‬را به وجود اورد؟‬ ‫واقعی ت های مذاکرات ژنو ‪ 9‬و‪ 10‬ژوئن نشان م ی دهد‬ ‫که عبور از ابهامات موجود در روند مذاکرات وین ‪ 17‬ژوئن کار‬ ‫دشواری خواهد بود‪.‬‬ ‫روند نیل به توافق ب راساس بازی تعادلی در شرایطی‬ ‫امکان پذیر اس��ت که یا ای ران قابلیت راهبردی خود را ارتقا‬ ‫دهد یا اینکه امریکا از تداوم «دیپلماسی اجبار» چشم پوشی‬ ‫نماید‪.‬‬ ‫وین؛ معبر رسیدن به توافق نامه نهایی؟‬ ‫‪15‬‬ ‫دولت‬ ‫سیاست‬ ‫پاستور؛ یک سال بعد‬ ‫حاال یک س�ال است که حس�ن روحانی کلید دار پاستور شده‬ ‫است‪ .‬او در مقام رئیس جمهور در فضای متفاوتی سیاست ورزی را‬ ‫ش و گفت وگوهایی این مساله را مورد‬ ‫تجربه میکند‪ .‬مثلث در گزار ‬ ‫بررسی قرار داده است‪.‬‬ ‫روحانیگفت‬ ‫اقا اجازهنمی دهند‬ ‫کسی در رای مردم دست ببرد‬ ‫روایت سید رضا صالحی امیری از گفتمان اعتدال‬ ‫دولت روحانی و شب ‪ 24‬خرداد‬ ‫سیاست‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ابراهیم فیاض به مثلث گفته است‪:‬‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریاینده‬ ‫بسیار متکثر خواهد بود‬ ‫مثلث در گفت و گویی با فیاض‬ ‫زاهد فضای سیاسی را در یک‬ ‫سالگذشتهمرورکردهاست‬ ‫تو گو‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫گف ‬ ‫سردبیر‬ ‫اقای دکتر! ابتدا تش�کر م ی کن�م از وقتی که در‬ ‫اختیار ما ق رار دادید‪ .‬این گفت وگو به بهانه‪ 24‬خرداد‬ ‫انجام م ی ش�ود‪ .‬ب ه ه ر حال جنابعال�ی از نزدیکان‬ ‫اقای روحانی به حس�اب م ی ایید و در عین حال تا‬ ‫کنون کمتر گفت وگوی تفصیلی داشته اید‪ .‬این دو‬ ‫نکته امیدوارم به جذاب شدن گفت وگوی ما کمک‬ ‫کند‪ .‬به نظرم اشاره به این نکته الزم است که مثلث‬ ‫سعیکردهبهسنتگفت وگوپایبندباشدوبستری‬ ‫ب رای بیان نظ رات جریان های مختلف نظام باشد‪ .‬ما‬ ‫سعی کردیم رسانه ای اصولگرا‪ ،‬حرفه ای و در عین‬ ‫حال محلی برای بیان نظرات مختلف باشیم‪ .‬اگر‬ ‫موافق باشید از رابطه ش�ما با اقای روحانی شروع‬ ‫کنیم؛ از چه زمانی با ایشان اشنا شدید‪ ،‬سابقه این‬ ‫اشنایی به چه زمانی بازم ی گردد و اشنایی شما با‬ ‫اقای روحانی به چه صورت بوده است؟‬ ‫اش��نایی ما به دو دوره برم ی گردد؛ ما در دوره ای به ‬ ‫لحاظ کاری‪ ،‬با شورای عالی امنیت ملی ارتباط کاری داشتیم و در‬ ‫جلساتونشس ت هایمختلفحضورپی دام ی کردیموازموضع‬ ‫مسئولیتی که در ان دوران داشتم‪ ،‬طبعا ارتباط کاری داشتیم‪.‬‬ ‫دوره دوم دوره ای است که با اقای روحانی ارتباط مستقیم کاری‬ ‫داشتم؛ زمان ی که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به عنوان‬ ‫مسئولکمیتهاجتماعیودرمرکزتحقیقاتاستراتژیکمجمع‬ ‫به عنوان معاون پژوهش های فرهنگی و اجتماعی با ایش��ان‬ ‫همکاری داشتم‪.‬‬ ‫در چه سالی؟‬ ‫دوره اول از س��ال ‪ 1382‬بود؛ دوره دوم از سال ‪ 1384‬تا‬ ‫‪ 1392‬در مرکز تحقیقات استراتژیک بود‪ .‬این ارتباط از شهریور‬ ‫‪ 84‬ب ه صورت مستمر و دائمی شکل گرفت و تا امروز نیز ادامه‬ ‫یافته است‪ .‬من در این دوره های متفاوت‪ ،‬درس های بسیاری از‬ ‫اقای روحانی گرفتم‪ .‬به نظر من‪ ،‬ایشان چند ویژگی ممتاز دارند‬ ‫که قابل توجه اس��ت و این ویژگ ی ها و ظرفی ت ها چندان ب رای‬ ‫جامعهشناخته شدهنیست‪.‬‬ ‫اولین ویژگی اقای روحانی ‪ -‬که ب��ه اعتقاد من ویژگی‬ ‫بسیار مهمی اس��ت ‪ -‬قدرت حافظه و ضریب هوشی ایشان‬ ‫اس��ت که به جرات م ی توان گفت که از ای��ن جنبه کم نظیر‬ ‫است‪ .‬دومین ویژگی اقای روحانی‪ ،‬رویکرد استراتژیک نسبت به‬ ‫مسائل و قدرت تجزیه و تحلیل پدیده هاست که به اعتقاد من‬ ‫نگاه استراتژیک در امر کشورداری بسیار مهم است؛ یعنی نگاه‬ ‫جامع‪ ،‬کالن‪ ،‬جامع نگر و خصوصا اینده نگر نسبت به پدیده ها‪،‬‬ ‫امر بسیار مهمی است‪ .‬رویکرد س��وم که ویژگی ممتاز ایشان‬ ‫است‪ ،‬داشتن روحیه تعامل و جمع گرایی است؛ ایشان ظرفیت‬ ‫کارجمعیبسیارباالییدارند‪.‬انسان هایبزرگ‪،‬معموالظرفیت‬ ‫و توانایی سازماندهی افراد و نخبگان زیادی را در دایره خود دارند‬ ‫که ایشان هم کامال از این ظرفیت برخوردار هستند‪ .‬اگر بخ واهم‬ ‫از ویژگ ی های مهم دیگری پی رامون شخصیت اقای روحانی نام‬ ‫ببرم‪ ،‬باید روی شناخت و تجربه قوی ایشان در مسائل کشور در‬ ‫بیش از سه دهه گذشته اشاره کنم؛ یعنی در همه عرصه های‬ ‫حساس ملی حضور داشتند و دارای شناخت کافی نسبت به‬ ‫مسائل کشور هس��تند‪ .‬مجموعه این ویژگ ی ها به یک مدیر‬ ‫یرتبه کمک م ی کند تا در امر کشورداری موفق باشد‪.‬‬ ‫عال ‬ ‫تولید داشتیم و در واقع هر هفته یک محصول تولید م ی کردیم‪.‬‬ ‫به دلیل این فعالی ت های گسترده‪ ،‬مرکز به یکی از مراکز پرکار‬ ‫و پر تولید کشور مشهور شده بود‪ .‬مرکز تحقیقات استراتژیک‪،‬‬ ‫پژوهش های فراوانی داش��ت ک��ه این پژوهش ها دو دس��ته‬ ‫بودند؛ یک دس��ته اقداماتی بود که ب راساس انها‪ ،‬ب رای فضای‬ ‫علمی و نخبگی کش��ور‪ ،‬ادبیات فرهنگی ‪ -‬اجتماعی تولید‬ ‫م ی کردیم‪ .‬دسته دوم‪ ،‬مجموعه تولیدات پژوهشی بود که به‬ ‫سیاست گذاریدرمجمعتشخیصمصلحتنظامختمم ی شد؛‬ ‫مانند سیاست های خانواده‪ ،‬سیاست های رسانه‪ ،‬سیاست های‬ ‫هویت و سیاست های اموزش و پرورش‪ .‬در حوزه سیاستگذاری‪،‬‬ ‫پی ش نویس سیاست ها را ب راساس پژوهش های انجام شدهتهیه‬ ‫م ی کردیم و سپس از ط ریق دبیرخانه مجمع‪ ،‬به صحن مجمع‬ ‫منعکسم ی کردیم‪.‬‬ ‫در مرکز تحقیقات اس��تراتژیک همزمان معاونت های‬ ‫پژوهشی‪ ،‬فرهنگی ‪ -‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاست خارجی‪،‬‬ ‫نالمللیشکلگرفتهبودکهسه‬ ‫فقهیوحقوقیوهمچنینبی ‬ ‫اقدام را ب ه صورت دائمی انجام م ی داد؛ اول انجام پژوهش های‬ ‫علمی با هدف گسترش ادبیات تخصصی‪ ،‬دوم نشس ت های‬ ‫علمی و تخصصی در حوزه های مختلف که ب ه صورت گسترده‬ ‫وباحضورنخبگانبرگزارم ی شدودرحقیقتیککانونفکری‬ ‫و یک اتاق فکر و اندیشه بود‪ .‬نتیجه این نشس ت ها به صورت‬ ‫گزارش های راهبردی ب رای مسئوالن کشور ارسال م ی گردید‪ .‬کار‬ ‫سوم‪ ،‬سیاست گذاری بود که ب راساس وظیفه ذاتی ما در مجمع‬ ‫انجام م ی شد؛ این سه کار را ب ه صورت موازی انجام م ی دادیم‪.‬‬ ‫اقدامات و دس��تاوردهای مرکز تحقیقات استراتژیک به عنوان‬ ‫یک کانون فکری ب رای کشور بسیار مهم است؛ یعنی اگر هر‬ ‫دولتی مجموعه اقدامات‪ ،‬دستاوردها و تجربه های گذشته خود را‬ ‫تبیین‪ ،‬نقد و مرور کند‪ ،‬م ی تواند تجربه های جدید کسب نماید‬ ‫و م ی تواند در صحنه بعدی رقابت خود یا دیگران را با گفتمانی‬ ‫جدید به صحنه بیاورد‪ .‬به اعتقاد م��ن‪ ،‬اگر بتوان الگوی مرکز‬ ‫تحقیقات را بازس��ازی و بازنمایی کرد‪ ،‬اتفاق بسیار مهمی رخ‬ ‫م ی دهد؛ یعنی همه دولت ها بپذی رند که م ی توانند ‪ -‬و چه بسا‬ ‫باید ‪ -‬بعد از پایان دوره خود از یک ظرفیت علم ی ‪ -‬پژوهشی‬ ‫برخوردار باشند و با جمع کردن مجموعه کادرهای خودشان‪،‬‬ ‫به بازسازی فکر و اندیشه گذشته بپردازند و نقد و بررسی ان را‬ ‫در دستورکار خود قرار دهند‪ .‬در این فرایند دو اتفاق رخ م ی دهد؛‬ ‫یکی انتقال مجموع یافته ها به دولت جدید و دیگری شناخت‬ ‫نقاط ضعف و قوت ان دولت‪ ،‬که متاس��فانه این کار در کشور‬ ‫انجام نم ی شود‪ .‬البته اقای هاشمی نخستین بار در دولت خود‬ ‫مرکز تحقیقات اس��تراتژیک را با همین انگیزه دایر کرد و اگر‬ ‫به یاد داشته باش��ید‪ ،‬در ان مجموعه کادرهای دولت ایشان یا‬ ‫اصطالحا «ژنرال ها» مستقر شدند که به اعتقاد من اقدام مثبتی‬ ‫بود و جواب داد‪.‬‬ ‫همان دوره ای که اقای خوئین ی ها و دوستان شان‬ ‫بودند؟‬ ‫نه؛ ان دور اول بود اما در دور دوم‪ ،‬اعضای دولت اقای‬ ‫شما در خصوص «نیاوران» تعبیر مکتب را ب ه کار‬ ‫برده بودید که جنجال افرین شد‪ .‬ایا هنوز هم از این‬ ‫سخنان تان دفاع م ی کنید؟‬ ‫ایجاد جنجال و تشویش روی مسائلی از این دست‪،‬‬ ‫جای تاسف دارد‪ .‬انتظار من این است که عزیزانی که شروع به‬ ‫نقدم ی کنند‪،‬حداقلمطلبیراکهمنگفته اممطالعهکنندوبعد‬ ‫ان را نقد کنند‪ .‬متاسفانه فرهنگی در کشور در حال شکل گرفتن‬ ‫است که مبنای قضاوت عده ای ‪ -‬عمدا یا سهوا و بدون توجه‬ ‫به نی ت ها ‪ -‬عمدتا ب ر اس��اس فضاسازی هاست‪ .‬اصطالحاتی‬ ‫همچون «گفته شده است»‪« ،‬م ی گویند»‪« ،‬شنیده شده است»‬ ‫و‪ ...‬مطالبی واهی است که به امری نهادینه شده و خط رناک در‬ ‫کشور تبدیل شده است‪ .‬وقتی ما کلمه مکتب را به کار م ی ب ریم‪،‬‬ ‫از یک «مش��رب فکری» صحبت م ی کنیم؛ مثال م ی گوییم‬ ‫مکتب نجف یا مکتب قم‪ .‬یا در معماری م ی گویند مکتب ری‪،‬‬ ‫اصفهان و شی راز‪ ،‬یا در نقاشی مکاتب مختلفی وجود دارد‪ .‬در‬ ‫کشورهای ع ربی مستمرا کلمه مکتب را به کار م ی ب رند‪ .‬مکتب‬ ‫الزامابهمعنیایدئولوژینیست؛اینتفسیرغلطیاست‪.‬منظور‬ ‫ما از مکتب‪ ،‬یک مشرب فکری اس��ت‪ .‬ما م ی گوییم مکتب‬ ‫امام خمینی(ره)؛ مگر مکتب امام خمینی(ره) خارج از اسالم است؟‬ ‫یک مشرب فکری است‪ .‬یا وقتی از مکتب نجف یا مکتب قم‬ ‫ب فکری موجود در‬ ‫صحبت م ی کنیم‪ ،‬عمدتا منظورمان مشر ‬ ‫نجف و قم است‪ .‬ما در ادبیات غرب هم با همین مساله مواجه‬ ‫هستیم‪ .‬به عنوان مثال مکتب فرانکفورت یا مکتب بیرمنگام‬ ‫از جمله مکاتب فکری غرب است؛ بناب راین مکاتب به معنی‬ ‫ایدئولوژیک نیست‪.‬‬ ‫خالصه کالم این است که اعتدال یک تبار تاریخی دارد که‬ ‫به حکومت علوی برم ی گردد؛ پنج سال خالفت حضرت امیر(ع)‬ ‫یک تجربه بسیار ارزشمند دینی‪ ،‬تاریخی و حکومتداری است‪.‬‬ ‫این دوره‪ ،‬نماد اعتدال در عمل است که مثال های مشخصی از‬ ‫ان را بیان کردم‪ .‬نوع رفتار حضرت با مخالفان‪ ،‬تحمل مخالفان‪،‬‬ ‫عدالت جویی ایش��ان و رفتاری که با غی ر مس��لمان داش��ت‪،‬‬ ‫نمادهای اعتدال حکومت علوی است‪.‬‬ ‫در چارچ��وب تاریخ��ی‪ ،‬از کس��انی همچ��ون فارابی‪،‬‬ ‫ناصر خس��رو‪ ،‬ابن س��ینا و‪ ...‬که از انها به عنوان اندیشمندان‬ ‫صاحب فکر و عقالنیت یاد م ی کنیم‪ ،‬به برهه انقالب اسالمی‬ ‫م ی رسیم که در ان حضرت امام نماد اعتدال است‪ .‬امام ب ر خالف‬ ‫همه انقالب ها ایده جدیدی را مطرح م ی کنند و ب ه جای جنگ‬ ‫ی س��خن به میان م ی اورند‪ .‬امام‬ ‫مس��لحانه از خیزش مردم ‬ ‫به شدت با شالوده شکنی بنیان ها از طریق خشونت مخالفت‬ ‫م ی کنند؛ این رفت��ار‪ ،‬با وجود رویکرد انقالب��ی امام‪ ،‬یک رفتار‬ ‫اعتدالگرایانه است‪ .‬این درحالی است که اگر امام دستور حرکت‬ ‫مسلحانه م ی داد‪ ،‬خیلی سریع تر به نتیجه م ی رسید؛ اما ایشان‬ ‫اصرار داشت با روشنگری و افشاگری جنایات پهلوی‪ ،‬جامعه اثار‬ ‫منفی حکومت پهلوی را احساس کنند‪ .‬همین اتفاق هم افتاد؛‬ ‫امام انجای ی که م ی گوید خون بر شمشیر پیروز است‪ ،‬محرم‬ ‫یزند‪ .‬پس از ان‪ ،‬قضایا به گونه ای‬ ‫و عاش��ورا را با انقالب گره م ‬ ‫پیش م ی رود که یک موج بزرگ اجتماعی ایجاد م ی ش��ود که‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫بله؛ اساس��ا حوزه تخصصی من‪ ،‬ح��وزه فرهنگی ‪-‬‬ ‫اجتماعی است؛ در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در حوزه‬ ‫اجتماعی فعالیت م ی کردیم‪ ،‬در مرکز تحقیقات اس��تراتژیک‬ ‫در زمینه فرهنگی ‪ -‬اجتماعی مش��غول بودیم و در دانشگاه‬ ‫نیز من مدیر گروه مدیریت فرهنگی هس��تم‪ .‬ما در یک دهه‬ ‫گذشته در مرکز تحقیقات اس��تراتژیک‪ ،‬مجموعا ‪ 400‬عنوان‬ ‫‪1‬‬ ‫س�یدرضا صالح�ی امی�ری از نزدی�کان‬ ‫حسن روحانی است‪ .‬اکنون که او به ساختمان‬ ‫کتابخان�ه مل�ی رفته اس�ت هم می ت�وان این‬ ‫نزدیکی را حس کرد چ�ه انکه همایش اعتدال‬ ‫برگزار م ی کند و حرف های زیادی درباره گفتمان‬ ‫اعتدال دارد‪ .‬ما برای پرونده ‪24‬خرداد گفت وگو‬ ‫با او را از هر جهت مناسب دیدیم‪ .‬او روای ت های‬ ‫دس�ته اولی از انتخابات ‪24‬خرداد ارائه داد‪ ،‬از‬ ‫گفتمان بودن اعتدال گفت و حدود ‪2‬س�اعت‬ ‫با م�ا گفت وگو ک�رد‪ .‬ای�ن اولی�ن گفت وگوی‬ ‫تفصیلی دکت�ر صالحی امیری ب�ا یک مجله‬ ‫اصولگراست‪.‬‬ ‫هاشمی در مرکز تحقیقات استراتژیک مس��تقر شده بودند؛‬ ‫همین مرکز بود که بسیاری از نخبگان‪ ،‬دانشجویان و نیروهای‬ ‫مستعد ج وان به انجا م ی رفتند و با این کادرها بحث و گفت وگو‬ ‫م ی کردند‪ ،‬یک ج وان از اینها تجربه م ی گیرد یا یک شخصیت‬ ‫دانشگاهی م ی رود و اقدامات را انها نقد م ی کند‪ .‬چنین فرایند‬ ‫تعاملی میان مدی ران دولت س��ابق‪ ،‬جامعه و نخبگان‪ ،‬فضای‬ ‫جدیدی ایجاد م ی کند که با تکیه بر انها م ی توان رهیافت های‬ ‫مناس��بی ب رای کش��ور ایجاد کرد؛ این باید تبدیل به یک امر‬ ‫نهادینه شود‪ .‬بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا این گونه هستند؛‬ ‫یعنی اغلب شخصی ت هایی که از قدرت کنار م ی روند‪ ،‬عمدتا‬ ‫خود را در قالب مراکز علمی و پژوهشی تعریف م ی کنند‪ .‬این‬ ‫اقدام‪ ،‬دو ُح سن بزرگ دارد؛ یکی بازتعریف خودشان که همان‬ ‫نقد و بررسی گذشته است و دیگری کسب و انتقال تجربه به‬ ‫نسل جدید است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در واق�ع م ی توان گف�ت که جنس رابطه ش�ما با‬ ‫ایشان از نوع فرهنگی ‪ -‬اجتماعی است و از همان‬ ‫اغاز‪ ،‬کار فرهنگی ‪ -‬اجتماعی م ی کردید؟‬ ‫دولت‬ ‫‪17‬‬ ‫دولت‬ ‫کردند‪ .‬برخی از روس��ای جمهور صراحتا به اقای دکتر روحانی‬ ‫اعالم کردند که امدن شما فقط در ای ران ایجاد امید نکرده است؛‬ ‫بلکه در کشورهای منطقه نیز ایجاد امید کرده است‪ .‬این حرفی‬ ‫است که روسای جمهور برخی کشورهای قدرتمند به شخص‬ ‫رئی س جمهور گفتند‪ .‬س��والی که مطرح م ی ش��ود این است‬ ‫اگر رئیس دولتی امده و موفق شده با اتخاذ تاکتی ک هایی در‬ ‫چارچوب سیاست های کالن نظام‪ ،‬دنیا را متوجه ای ران کند و‬ ‫منافع ملی را از طریق تعامل‪ ،‬تامین نمای��د؛ این یک رویکرد‬ ‫مثبت است یا خیر؟ ما با چه انگیزه ای باید این رویکرد را تخریب‬ ‫کنیم؟ این نکته بنیادی مورد نظر بنده است‪.‬‬ ‫وقتی امام وارد فرودگاه مهراباد م ی شود‪ ،‬تمام جامعه‪ ،‬انقالب‬ ‫امام را ‪ -‬که ریش��ه ان انقالب فرهنگی بود ‪ -‬پذیرفته بود‪ .‬در‬ ‫عین حال‪ ،‬کمترین خش��ونت را انقالبیون داشتند و رفتار امام‬ ‫در ب رابر گروه های چریکی که به دنبال مبارزه مسلحانه بودند‪،‬‬ ‫به گونه ای بود که نه به انها کمک کرد و نه به انها بها داد‪ .‬تاکید‬ ‫م ی کنم که همه گفتمان های پس از انقالب به نوعی زیر چتر‬ ‫گفتمان حضرت امام قرار دارند‪ .‬به تعبیر ثانوی‪ ،‬همه گفتمان ها‬ ‫یک وجه از اندیشه امام را دنبال م ی کنند‪ .‬این تبار تاریخی به‬ ‫گفتمان هایی تبدیل م ی شود که بعد از انقالب شکل گرفت‪.‬‬ ‫یکی از این گفتمان ها‪ ،‬گفتمان ارزشی است که در زمان جنگ‬ ‫شکل گرفت‪ .‬این گفتمان‪ ،‬همان گفتمان امام بود و دولت وقت‬ ‫نیز همین گفتمان را به عنوان گفتمان غالب خود اعالم کرد‪.‬‬ ‫این دوره‪ ،‬تنها دوره ای است که گفتمان رسمی جامعه با گفتمان‬ ‫غیررسمی منطبق است؛ یعنی جامعه نیز این گفتمان را به طور‬ ‫کامل پذیرفته بود و این گفتمان در بط��ن حیات اجتماعی و‬ ‫فرهنگ ساز جامعه ظهور و بروز یافته بود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫در واقع م ی توان گفت که این گفتمان تا سال ‪68‬‬ ‫ادامه داشت‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬دهه نخس��ت انقالب؛ پس از ان‪ ،‬گفتمان های‬ ‫توسعه و س��ازندگی مطرح م ی شود که ناش��ی از شرایط پس‬ ‫از جنگ و یک ضرورت ب��ود‪ .‬این گفتمان در زم��ان خود‪ ،‬به‬ ‫بسیاری از نیازها پاسخ داد و نوعی الزام تاریخی بود؛ چرا که تمام‬ ‫زیرساخت های کشور در دوره جنگ منهدم شده بود‪ .‬گفتمان یاد‬ ‫شده در این دوره‪ ،‬مشکالت اساسی جامعه نظیر فقر‪ ،‬فالکت‬ ‫و معیش��ت عمومی را به حد ش��رافتمندانه کاهش م ی دهد‬ ‫و کش��ور را در ریل پیشرفت و توس��عه قرار م ی دهد‪ .‬گفتمان‬ ‫سوم‪ ،‬اصالحات است؛ گفتمانی که مبتنی بر مشارکت جویی‪،‬‬ ‫توسعه سیاسی و گس��ترش نهادهای مدنی شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫این گفتمان‪ ،‬پاس��خی به بخش دوم نیازهای جامعه بود که‬ ‫م ی توان از ان به عنوان «ض��رورت حضور الیه های اجتماعی‬ ‫در نظام های تصمیم گیری» یاد کرد‪ .‬پس از ان‪ ،‬گفتمان عدالت‬ ‫یدانم این‬ ‫شکل م ی گیرد‪ .‬من نقدی که بر گفتمان عدالت وارد م ‬ ‫است که ما واقعا عرض‪ ،‬طول‪ ،‬اجزا و ابعاد اضالع این گفتمان را‬ ‫یدانیم؛ این مسائل تدوین و تبیین نشده و فقط در حد شعار‬ ‫نم ‬ ‫باقی مانده بود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬من معتقدم که گفتمان عدالت‪،‬‬ ‫گفتمانی است که به مقام معظم رهبری تعلق دارد و م ی توان ان‬ ‫را فراگفتمان نظام دانست؛ یعنی گفتمان بزرگی است که همه‬ ‫گفتمان ها باید در بطن خود‪ ،‬واجد عدالت باشند‪ .‬گفتمان عدالت‪،‬‬ ‫گفتمانی است که باید چترش بر همه گفتمان ها گسترده باشد‪.‬‬ ‫در دوره بعد‪ ،‬سخن از گفتمان اعتدال به میان م ی اید؛ گفتمان ی ‬ ‫که به عنوان ی��ک نیاز ملی ب رای تحقق وح��دت ملی مطرح‬ ‫م ی شود‪ .‬جامعه خسته از تعارضات‪ ،‬عصبی ت ها‪ ،‬خشونت ها‬ ‫و برخوردهای تند‪ ،‬خش��ن و ب ی منطق است و جامعه به انزوا و‬ ‫حاشیه رانده شده‪ ،‬که دیگر تمایل نداشت در این مناقشات روزمره‬ ‫حضور داشته باشد‪ .‬در این فضای مناقشه امیز‪ ،‬منازعه امیز و‬ ‫الوده به انتقام جویی‪ ،‬تخریب‪ ،‬تهمت و افترا‪ ،‬جامعه نیاز به نوعی‬ ‫ارامش و ثبات داشت که گفتمان اعتدال ظهور پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی‪ ،‬جامعه به گفتمانی نیاز داشت که تمام‬ ‫گفتمان ها را زیر چتر خود قرار بدهد و در عین حال دارای یک‬ ‫ادبیات مستقل باشد؛ این همان گفتمان اعتدال است‪ .‬گفتمان‬ ‫اعتدال‪،‬گفتمانیاستکهتکامل یافتهگفتمان هایقبلیاست؛‬ ‫نه گفتمان های قبلی است و نه در تعارض با انها بلکه تکامل‬ ‫ یافته انهاست‪ .‬گفتمان اعتدال هم به ارزش ها اعتقاد دارد‪ ،‬هم به‬ ‫توسعه و سازندگی و هم به اصالحات به عنوان ضرورت دائمی‬ ‫ ب رای تداوم حیات سیاسی جامعه نیازمند است و هم به عدالت‬ ‫به مثابه چتر فراگیر همه گفتمان ها توجه دارد؛ اما در عین حال‬ ‫معتقد است که ب رای تحقق وحدت ملی و عقالنیت سیاسی‬ ‫باید گفتمان جدیدی در جامعه ش��کل بگی��رد‪ .‬باید با ادبیات‬ ‫جدیدی با دنیای امروز س��خن گفت و دیگر نم ی توان ادبیات‬ ‫گذشته را در ب رابر جهان به کار گرفت‪ .‬مهم ترین و روشن ترین‬ ‫دلی ل‪ ،‬تجربههشت سال قبل سیاست خارجی ماوناکارامدی ان‬ ‫بود‪ .‬این ادبیات جدید و گفتمان جدید که از ان به عنوان گفتمان‬ ‫اعتدال نام م ی بریم‪ ،‬به معنی وادادگی‪ ،‬انفعال و فراموش کردن‬ ‫منافع و مصالح ملی نیس��ت‪ .‬دلیل این ادعا چیست؟ همه ما‬ ‫مطلع هستیم که نظام سیاست های کالنی دارد که در سطح‬ ‫عالی تدوین م ی شود و یک سری سیاست های عملیاتی دارد‪.‬‬ ‫دولت مسئول عملیاتی کردن سیاست های کالن نظام است؛‬ ‫اما شیوه ها و تاکتی ک های اجرای سیاست های کالن متفاوت‬ ‫است‪.‬‬ ‫در دولت گذشته اس��تفاده از ادبیات خش��ن‪ ،‬تندخویی‪،‬‬ ‫تهدید و گاهی تحریک به عنوان تاکتیک تحقق سیاست های‬ ‫کالن نظام انتخاب شده بود اما در دولت اعتدال از ادبیات کامال‬ ‫دیپلماتیک‪ ،‬احترام امیز و تعامل گرایانه اس��تفاده م ی شود‪ ،‬در‬ ‫عین حال دست اندرکاران دولت تالش م ی کنند منافع ملی را‬ ‫تامین کنند‪ .‬من فکر م ی کنم انچه امروز محل مناقشه است‪،‬‬ ‫تکنی ک ها‪ ،‬تاکتی ک ها و روش های دیپلماسی و ارتباطی است؛‬ ‫چر ا که اصل سیاست خارجی تغییر نکرده است‪ .‬سیاست کالن‪،‬‬ ‫همان سیاستی اس��ت که نهایتا به تایید و تنفیذ مقام معظم‬ ‫رهبری م ی رس��د و دولت ها موظف هس��تند در ان چارچوب‬ ‫حرکت کنند‪ .‬ولی دولت ها م ی توانند تاکتی ک ها و شیوه هایی‬ ‫را ب رای تحقق سیاس��ت ها تعیین کنند‪ .‬تاکتی ک های دولت‬ ‫قبلی پاس��خ نداد اما من معتقدم که تاکتی ک های این دولت‬ ‫پاس��خ خواهد داد؛ چنانچه تا امروز رویکردش��ان در سیاست‬ ‫خارجی کامال محسوس است و نگاه ها تغییر کرده است‪ .‬در‬ ‫سفر اخیر اقای دکتر روحانی به «سیکا»ی چین‪ ،‬بازتاب رفتار‬ ‫‪ 25‬رئیس دولت با جمهوری اسالمی و شخص رئی س جمهور‬ ‫بسیار مهم است اما متاس��فانه به ان پرداخته نشده است‪ .‬این‬ ‫کشورها مجددا بر سیاست ضد خش��ونت اقای دکتر روحانی‬ ‫تاکید کردند‪ .‬دوم اینکه‪ ،‬کشورها از تحوالتی که دولت یازدهم‬ ‫در عرصه بی ن المللی و داخلی ایجاد کرده به ش��دت استقبال‬ ‫جنابعالی مس�تحضرید که طبیعتا هر گفتمانی‬ ‫عناصر مختلف�ی دارد که ش�اید مه م تری�ن انها‬ ‫ل غلیظ ان باشد‪ .‬اخیرا برخی‬ ‫دال های ش�ناور و دا ‬ ‫از اصالح طلبان گفته اند که اعتدال شعار است‪ ،‬نه‬ ‫گفتمان‪ .‬چهره هایی همچون اقای موسوی الری‪،‬‬ ‫اقای محمدرضا خاتمی و اقای مرعشی این مساله‬ ‫را گفته اند و ش�اید اصولگرایان ه�م به نحو دیگر‬ ‫چنین نظری داشته باشند‪ .‬شما چگونه م ی خواهید‬ ‫گفتمان اعت�دال را از نظر تئوری�ک تثبیت کنید؟‬ ‫ممکن اس�ت اصالح طلبان ‪ -‬خصوصا چهره های‬ ‫دانش�گاهی انها ‪ -‬بگویند ک�ه دال غلیظ گفتمان‬ ‫اصالحات‪ ،‬ازادی بوده یا فرضا اصولگرایان بگویند‬ ‫که دال غلی�ظ گفتمان اصولگرایی‪ ،‬اسلام گرایی‬ ‫یا عدالت بوده اس�ت‪ .‬بدین معنا‪ ،‬اعتدال باید یک‬ ‫دال غلیظ داشته باشد‪ ،‬یک س�ری دال های شناور‬ ‫را جذب کند‪ ،‬زنجیره ه م ارزی را ایج�اد نماید و در‬ ‫نهایت بتواند مفص ل بندی کند‪ .‬البته در عی ن حال‬ ‫باید بتواند غیریت س�ازی هم بکند؛ چراکه شاید‬ ‫مه م تری�ن ویژگ�ی گفتمانی که پس�ت مدرن ها‬ ‫تعریف م ی کنن�د‪« ،‬دگ ر س�ازی» و نوع�ی ویژگی‬ ‫خصومت و انتاگونیسم ان باش�د‪ .‬شما اینها را در‬ ‫گفتمان اعتدال چگونه تعریف م ی کنید؟‬ ‫دو وجه داریم؛ یکی وجه تئوریک و دیگری وجه پ راتیک‪.‬‬ ‫وجه پ راتیک این مساله این است که همه گفتمان های پس‬ ‫از انقالب در ای ران‪ ،‬پ��س از حضور و ظهور قدرت‪ ،‬خودش��ان‬ ‫را «بازتعریف» کردند‪ .‬وقتی ما از گفتم��ان ارزش ها صحبت‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬شعار و گفتمان دولت جنگ‪ ،‬اول گفتمان ارزش ها‬ ‫ی که کارکرد دولت از منظر تئوریک تعریف شد‪،‬‬ ‫نبود؛ اما زمان ‬ ‫ب راساس گفتمان ارزش ها بود‪.‬‬ ‫در واقع یک اندیش�ه چپ اسلامی ب�ا محوریت‬ ‫اسالم و ارزش ها‪.‬‬ ‫وقتی دولت تاکید زیادی بر تحقق ارزش ها دارد‪ ،‬شما‬ ‫با چه ش��اخ ص هایی رفتار دول��ت را در عرصه های فرهنگی‪،‬‬ ‫اجتماعی‪ ،‬بس��ی ج گری و حوزه اقتصادی م ی س��نجید؟ حتی‬ ‫گفتمان دولت وقت‪ ،‬بعد از پایان دوره اش به گفتمان تبدیل شد‪.‬‬ ‫وقتی به دولت اقای هاشمی دقت م ی کنیم‪ ،‬متوجه م ی شویم‬ ‫که دولت ایشان با گفتمان سازندگی اغاز نشد؛ بلکه در انتهای‬ ‫این دوره است که گفتمان س��ازندگی و سردار سازندگی شکل‬ ‫م ی گیرد و ماهیت پی دا م ی کند‪ .‬زمانی که دوره اصالحات اغاز‬ ‫م ی شود عمال با شعار جامعه مدنی اغاز به کار م ی کند اما این‬ ‫گفتمان در فرایند حرکتی خود‪ ،‬تکامل م ی یابد و خود را تعریف‬ ‫م ی کند‪ .‬گفتمان اعتدال‪ ،‬یک سری تبار دارد و این بحث دیروز و‬ ‫امروز نیست‪ .‬گفتمان اعتدال یک ریشه ایدئولوژیک و دینی دارد‬ ‫که در سیره و سنت است و در عمل نیز در سیره پنج ساله علوی‬ ‫حضرت امیر(ع) مشاهده م ی ش��ود‪ .‬اینکه عرض م ی کنم‪ ،‬در‬ ‫مبانی روایی و در مبانی دینی ما وجود دارد و اعتدال در عملکرد‬ ‫بزرگان دینی تعریف م ی شود‪ .‬ما ب ه لحاظ تاریخی تضاد میان‬ ‫تفکر عقالنیت در مقابل تفکر تحجر را دنبال م ی کنیم‪ .‬یکی‬ ‫از مفاهیم بنیادی اعتدال‪ ،‬مفهوم عقالنیت است و در حقیقت‬ ‫تمام تصمیمات بر محور عقالنیت تعریف م ی ش��ود‪ .‬چرا در‬ ‫عرصه سیاست خارجی عقالنیت و منافع ملی ایجاب م ی کند‬ ‫دولت‬ ‫که ما امروز تعامل را انتخاب کنیم؟ چرا در عرصه سیاست داخلی‬ ‫تعامل را در پیش م ی گیریم؟ زی را عقالنیت ایجاب م ی کند که‬ ‫جامعه خسته و سیاست زده را به ثبات و ارامش برسانیم‪ .‬بناب راین‬ ‫من معتقد هس��تم که اعتدال به لحاظ تئوریک از منابع قوی‬ ‫برخوردار است‪.‬‬ ‫یعنی ش�ما ب ر خلاف برخ�ی اظهارنظرها معتقد‬ ‫هستید که اعتدال گفتمان است؟‬ ‫قطعا گفتمان است و قابل اثبات است و از مبانی علمی‬ ‫ برخوردار است‪ .‬کاری که ما امروز انجام م ی دهیم‪ ،‬جمع اوری‪،‬‬ ‫تبیین و تدوین مفاهیم و کانون ه��ای اصلی گفتمان اعتدال‬ ‫اس��ت؛ یعنی ما م ی خواهیم بگوییم فلسفه اعتدال چیست‪.‬‬ ‫این مساله ای است که وجود دارد و ما به دنبال خلق کردن ان‬ ‫نیس��تیم‪ .‬ما معتقدیم که همه مفاهیم گفتمان اعتدال وجود‬ ‫دارد و ما ان را تبیین‪ ،‬تدوین و متناس��ب با نیازهای روز تنقیح‬ ‫م ی کنیم‪ .‬مبانی فلسفی‪ ،‬دینی‪ ،‬سیاست خارجی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی گفتمان اعتدال وجود دارند‬ ‫و ما با استفاده از تجربیات تاریخی‪ ،‬سیره علوی‪ ،‬سیره نبوی و‬ ‫اندیشه حضرت امام و تداوم ان پس از انقالب اسالمی‪ ،‬در حال‬ ‫تع ریف‪ ،‬تنقیح و تدوین این گفتمان هستیم؛ نه خلق ان‪ .‬اعتدال‬ ‫یک گفتمان موجود در نظام سیاس��ی ای ران بوده و دارای تبار‬ ‫است‪ .‬بسیاری از شخصی ت های موجود‪ ،‬بسیاری از مراجع بزرگ‪،‬‬ ‫بسیاری از چهره ها و نخبگان کشور و بسیاری از روحانیون که در‬ ‫هیچ یک از ظرف های جاری سیاسی موجود تع ریف نم ی شوند‪،‬‬ ‫نماد اعتدال هستند؛ یعنی ضمن احترام به همه گفتمان ها اعم‬ ‫از اصولگرایی‪ ،‬اصالح طلبی و سایر گفتمان ها این گفتمان با‬ ‫ادبیات جدیدی وارد عرصه سیاسی شده است‪ .‬در ادبیات جدید‪،‬‬ ‫ن رو وقتی‬ ‫معیار‪ ،‬خط کش ی های سیاسی متعارف نیست؛ از ای ‬ ‫به دولت توجه م ی کنید‪ ،‬م ی بینید که دولت امروز یک دولت‬ ‫اعتدالی است‪ .‬ب ه لحاظ انالیز سیاسی‪ ،‬شما نم ی توانید بگویید‬ ‫دولت فعلی‪ ،‬دولت اصالحات است‪ ،‬دولت سازندگی است‪ ،‬دولت‬ ‫ارزش هاست یا نیست؛ این دولت همه مولفه های الزم را جمع‬ ‫کرده است؛ چرا که معتقد به نوعی توسعه ملی و وحدت ملی‬ ‫ما فکر م ی کردیم روحانی با قالیباف یا‬ ‫والیتی به دور دوم می روند‬ ‫انتخاب�ات ‪ 24‬خ�رداد ثاب�ت ک�رد‪،‬‬ ‫روحانیت همچنان نفوذ اجتماعی دارد‬ ‫مش�ارکت حداکثری م�ردم را مدیون‬ ‫رهبری هستیم‬ ‫اینکه گفتند شب شمارش ارا روحانی‬ ‫به وزارت کشور رفت‪ ،‬صحت ندارد‬ ‫منظ�ور م�ن از مکت�ب نی�اوران یک‬ ‫مش�رب فکری ب�ود ن�ه ی�ک ایدئولوژی‬ ‫متفاوت‬ ‫بله؛یعنیفقطکسانینم ی توانندباایندولتهمکاری‬ ‫کنند که اصوال در مدار عقالنیت حرکت نم ی کنند‪ ،‬همواره با‬ ‫تولید و توزیع خشونت و تش��ویش و تخریب فضای سیاسی‪،‬‬ ‫به دنبال کسب منافع سیاسی هس��تند و اصوال نوع مدیریت‬ ‫انها فقط در فضای تنش معنا پیدا م ی کند‪ .‬البته من معتقدم‬ ‫که این ترکیب فکری افراط ی گری در جامعه ای ران ترکیب بسیار‬ ‫یزنند‪ .‬در‬ ‫محدودی است؛ فقط صدایشان بلند است و فریاد م ‬ ‫عی ن حال‪ ،‬ظرفیت اعتدالگرایی در کشور ظرفیت بسیار بزرگ‬ ‫و فربهی است اما ب هدلیل اعتقاد به عقالنیت و در پیش گرفتن‬ ‫استراتژی وحدت‪ ،‬کمتر به دنبال ایجاد تنش در فضای سیاسی‬ ‫هس��تند‪ .‬اگر یک نگاه تطبیقی میان امروز و گذشته داشته‬ ‫باشیم‪ ،‬پی م ی بریم که وضعیت امروز جامعه به لحاظ ثبات و‬ ‫ارامش مطلوب است‪ .‬اما عده ای اساسا این ارامش را ضد منافع‬ ‫خود تع ریف م ی کنند و در صدد هستند که به هر قیمت ممکن‬ ‫دولت را به واکنش وا دارند تا فضای ثبات و ارامش برهم بخورد‪.‬‬ ‫اگر این گونه نباشد‪ ،‬این حجم از تولید اطالعات دروغ‪ ،‬تهمت‪،‬‬ ‫تخریب‪ ،‬انگ زدن و قضاوت های ناحق چه معنایی م ی تواند‬ ‫داشته باشد؟ خب رنگار رسمی که از اینجا اعزام م ی شود‪ ،‬از خانم‬ ‫شرمن معاون وزیر خارجه امریکا م ی پرسد که شما امروز راجع به‬ ‫موشک های ای ران صحبت م ی کنید یا فردا؟! این در حالی است‬ ‫که علم دارد این موضوع در دستورکار انها نیست و مذاکره درباره‬ ‫موشک ها‪ ،‬جایی در استراتژی جمهوری اسالمی ندارد‪ .‬اصرار‬ ‫بر این سوال از معاون وزیر خارجه امریکا به چه معناست؟ این‬ ‫اقدام‪ ،‬به معنای ایجاد ذهنیتی در داخل است که دیپلمات ها به‬ ‫مردم راس��ت نم ی گویند و ما م ی خواهیم خبر راست را از خانم‬ ‫شرمن بش��نویم‪ .‬این چه معنایی دارد که یک خب رنگار که از‬ ‫بودجه بی ت المال ارتزاق م ی کند و به جای اینکه دیپلمات های‬ ‫خودش را انسان های صادق و پاک و راستگو بداند‪ ،‬به تعبیر خود‬ ‫بخواهد خبر راست را از معاون وزیر خارجه امریکا بگیرد؟ این‬ ‫روند و این جریان‪ ،‬به دنبال برهم زدن فضای ارامش در عرصه‬ ‫سیاست خارجی است و با کمال تاسف برخی سایت ها و رسانه ها‬ ‫تالش کردند این ادعا را ثابت کنند که غیر از انچه در مذاکرات‬ ‫گفته شد‪ ،‬مسائل دیگری هم هست که پنهان مانده و ما از انها‬ ‫خبر نداریم؛ حتی م ی بینید که این مس��اله هر روز در نشریات‬ ‫انها منعکس م ی شود‪ .‬این اقدام‪ ،‬جز تالش ب رای تخریب چهره‬ ‫سیاس��ت خارجی و دولتمردان ما چه معنای دیگری دارد؟ من‬ ‫معتقدم که این جریان افراطی‪ ،‬به دنبال ایج��اد گرد و خاک و‬ ‫گل الود کردن اب ب رای ماهیگیری است اما دولت با هوشمندی‬ ‫از ورود به مناقشه خودداری کرده است؛ چراکه دولت معتقد است‬ ‫باید انرژی خودش را در مسیر پیشرفت و توسعه کشور و پاسخ‬ ‫به مطالبات مردم صرف کند نه در مقابله با این جریان‪.‬‬ ‫این سوال را هم م ی پرسم و از بحث گفتمان اعتدال‬ ‫خارج م ی ش�ویم‪.‬اقای دکت�ر! من هنوز درب�اره دال‬ ‫مرکزیاینگفتمانقانعنشدم‪.‬بهنظرمدالمرکزی‬ ‫باید چنان قدرتمند باشد که بتوان حول ان دال های‬ ‫شناور را ق رار داد و گفتمان را مفص ل بندی کرد‪.‬‬ ‫گفتمان اعتدال به دنبال استق رار نظام سیاسی مبتنی‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫اگر روحانی انتخابات را نمی برد‪ ،‬بیانیه‬ ‫تشکر صادر م ی کرد و نتیجه را می پذیرفت‬ ‫یعنی خط قرمز اصلی این گفتمان یا مرز اصلی ان‪،‬‬ ‫اف راط ی گری از نوع چپ و راست است؟‬ ‫سیاست‬ ‫تب�ار تاریخ�ی گفتم�ان اعت�دال ب�ه‬ ‫حکومت علوی بازمی گردد‬ ‫ن رو از همه چهره ها بر اساس شایستگ ی ها بهره‬ ‫است و از همی ‬ ‫برده است‪ .‬اگر شما دولت را انالیز سیاسی کنید‪ ،‬نم ی توانید یک‬ ‫ب رند سیاسی بر ان اطالق کنید؛ به اعتقاد من دولت امروز‪ ،‬یک‬ ‫دولت ملی است و همه نحله های فکری در ان حضور دارند‪ .‬از‬ ‫این منظ ر‪ ،‬مفاهیمی همچون عقالنیت‪ ،‬نگاه ملی به پدیده ها‪،‬‬ ‫نگاه تعاملی‪ ،‬وحدت ملی‪ ،‬امنی��ت ملی‪ ،‬منافع ملی و مصالح‬ ‫ملی‪ ،‬از رویکردهای اصلی اعتدال هس��تند که در این رویکرد‪،‬‬ ‫خط کش ی های متعارف سیاسی در گفتمان اعتدال به عنوان‬ ‫ط قرمز تعری��ف نم ی ش��وند؛ در حال ی ک��ه در رویکردهای‬ ‫خ ‬ ‫ط زرد و قرمز تعریف م ی ش��وند اما در‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬معموال خطو ‬ ‫رویکرد اعت��دال‪ ،‬خط قرمزی که رئی س جمه��ور تعریف کرده‪،‬‬ ‫«افراط ی گری» است‪.‬‬ ‫بر استفاده حداکثری از تجارب سی و چند سال گذشته نظام ب رای‬ ‫توسعه همه جانبه سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬ ‫است؛ به نحوی که در این فرایند توسعه‪ ،‬حداکثر منافع و مصالح‬ ‫مردم تامین ش��ود و نظام سیاس��ی به جای تجزیه سیاسی و‬ ‫انتقام جویی‪ ،‬نگرش وحدت ملی را در صدر قرار دهد؛ این نقطه‬ ‫مرکزی گفتمان است که به دنبال ساماندهی یک فرایند دولت‬ ‫ملی است که همگان در ان حضور داشته باشند و ظرفیت جذب‬ ‫تقاضاهای مختلف را داشته باش��د‪ .‬این واقعیتی است که این‬ ‫گفتمان تعقیب م ی کند؛ بناب راین بعض ی ها در تجزیه و تحلیل‬ ‫دچار چالش شده اند که این به چه معناس��ت‪ .‬واقعا این دولت‬ ‫به دنبال خط کشی نیست‪ .‬ب رای مثال‪ ،‬در حوزه دینی توجه به‬ ‫نظ رات مرجعیت‪ ،‬فقاهت و روحانیت در فرایند موفقیت دولت‬ ‫را امری کلیدی م ی داند و از همی ن رو‪ ،‬ت��داوم ارتباط با مراجع و‬ ‫همچنین توجه به دیدگاه ها و نظ رات مراجع بزرگ را به عنوان‬ ‫یک امر ضروری و الزام اور تلقی م ی کند‪ .‬دولت معتقد اس��ت‬ ‫بقای جامعه مبتنی بر تداوم حیات دینی است و امروز حیات‬ ‫دینی جامعه در اختیار روحانیت و مرجعیت است‪ .‬دولت‪ ،‬تبعیت‬ ‫از مقام معظم رهبری را به عنوان یک ضرورت شرعی‪ ،‬عقالنی‬ ‫و قانونی ضروری م ی داند‪ .‬امروز ب ه لحاظ شرعی و قانونی‪ ،‬مقام‬ ‫معظم رهبری شخص اول کشور و تعیی ن کننده سیاست های‬ ‫کالن کش��ور هس��تند‪ .‬دولت در ذیل این سیاس��ت کالن‪،‬‬ ‫سیاست گذاری عملیاتی انجام م ی دهد؛ از این رو هر دستور و‬ ‫سیاستی که مقام معظم رهبری از سال گذشته تاکنون ابالغ‬ ‫کرده اند‪ ،‬سریعا از سوی دولت به دس��تگاه ها ابالغ شده است‪.‬‬ ‫این معنای واقعی تبعیت است؛ تبعیت فقط به معنای شعار و‬ ‫رفتارهای صوری نیست‪ .‬دولت معتقد است که تبعیت از رهبری‬ ‫یعنی اجرای سیاس��ت هایی که رهبری اب�لاغ فرمودند‪ .‬مثال‬ ‫زمان ی که مقام معظم رهبری سیاس��ت های جمعیتی را ابالغ‬ ‫کردند‪ ،‬دولت بالفاصله این سیاست ها را ابالغ کرد‪ .‬زمان ی که‬ ‫ایشان سیاست های اقتصاد مقاومتی را ابالغ کردند‪ ،‬دولت نه تنها‬ ‫این سیاست ها را ابالغ کرد‪ ،‬بلکه شورایی تع ریف کرد که اقتصاد‬ ‫مقاومتی را عملیاتی کند‪ .‬ب رای مثال‪ ،‬رایگان کردن هزینه زایمان‬ ‫و اقداماتی از این دست را به معنای اعتقاد‪ ،‬باور و وفاداری دولت‬ ‫نسبت به رهبری تعبیر م ی کنم‪ .‬اما اگر شما این اقدامات را با‬ ‫شعارهای هشت ساله گذشته مقایسه کنید‪ ،‬اصال قابل مقایسه‬ ‫نیست؛ چراکه شعارهای دولت گذشته گوش فلک را کر کرده بود‬ ‫اما عملکرد انها در تبعیت از رهبری بسیار ضعیف بود‪ .‬این دولت‬ ‫اساسا به دنبال فضای شعارگونه‪ ،‬احساسی‪ ،‬هیجانی و نمایش‬ ‫ب رای تثبیت خود نیست‪ .‬دولت به دنبال کار نمایشی نیست و‬ ‫اساسا با کار نمایشی مخالف است‪ .‬من از شما سوال م ی کنم‬ ‫که مفهوم تبعیت از رهبری چیست؟ من تبعیت از رهبری را‬ ‫تابعیت از سیاست های ابالغی ایشان و عملیات ی کردن انها در‬ ‫یدانم و به شما عرض م ی کنم که چنین رفتاری‬ ‫سطح دولت م ‬ ‫در دولت‪ ،‬صد درصد در حال وقوع اس��ت‪ .‬رویکرد سوم دولت‬ ‫به بحث نخبگان برم ی گردد‪ .‬دولت معتقد است که نخبگان‪،‬‬ ‫فرهیختگان و اندیشمندان‪ ،‬کانون های اصلی تاثیرگذار در افکار‬ ‫عمومی و حلقه واسط میان دولت و مردم اند؛ از این رو دولت بر‬ ‫دیدگاه انها توجه خاص دارد‪ ،‬مدام با انها ارتباط م ی گیرد و دیالوگ‬ ‫با نخبگان را ضرورتی حیاتی ب رای خود تع ریف کرده است‪ .‬دولت‬ ‫معتقد است که نخبگان بهترین حلقه های وصل میان توده ها‪،‬‬ ‫جامعه و نهادهای مدنی با دولت هستند و شما در عرصه های‬ ‫مختلف این مساله را در نوع رفتار و ارتباط رئی س جمهور و دولت‬ ‫با نخبگان م ی بینید‪ .‬نکته سوم این است که دولت معتقد است‬ ‫امروز دیگر ادبیات خش��ن و توهی ن امیز در عرصه سیاس��ت‬ ‫خارجی پاسخگو نیس��ت؛ بلکه باید با ادبیات نرم اما ب ر اساس‬ ‫اصول و مبانی حرکت کرد‪ .‬دیپلماس��ی یک علم و فن است؛‬ ‫امروز نم ی توان دیپلماس��ی را با ش��عار اداره کرد‪ ،‬بلکه باید با‬ ‫به کارگیری دیپلمات های مجرب‪ ،‬دیپلماسی را به پیش برد‪.‬‬ ‫در عی ن حال‪ ،‬سیاست های دیپلماسی در جای دیگری تعریف‬ ‫م ی ش��وند و دیپلمات های ما مجریان تحقق ان سیاست ها‬ ‫هستند‪ .‬در شرایط فعلی‪ ،‬جریان افراطی تالش م ی کند میان‬ ‫‪19‬‬ ‫دولت‬ ‫نظام و دولت تفکیک قائل ش��ود و نوعی تمایز میان دولت و‬ ‫نظام را تعریف کند؛ در حالی که این اقدام‪ ،‬ظلم بزرگی به نظام‬ ‫و دولت است‪.‬‬ ‫از صحب ت های ش�ما این طور اس�تنباط م ی کنم؛‬ ‫انگار ش�ما ب ه شدت حساس هس�تید که تجربه‬ ‫حاکمیت دوگانه زمان اصالحات دیگر شکل نگیرد؛‬ ‫درست است؟‬ ‫بله‪ ،‬دقیقا‪ .‬حاکمیت دوگانه بسیار هزین هزا‪ ،‬ب ی منطق و‬ ‫تجربه تاریخی ناموفقی است‪ .‬این دولت معتقد است که تحت‬ ‫هیچ شرایطی با نظام زاویه ندارد و دارای یک انطباق کامل است‪.‬‬ ‫ما به شدت مخالف شکل گرفتن و ترویج ایده حاکمیت دوگانه‬ ‫هستیم‪ .‬وقتی ما از نظام صحبت م ی کنیم‪ ،‬یعنی مجموعه ای‬ ‫از ساختارها و نهادها که پیوستگی وثیقی با یکدیگر دارند‪ .‬امروز‬ ‫نم ی توان مجلس را از قوه قضائی��ه‪ ،‬قوه قضائیه و مجلس را‬ ‫از نهادهای حوزه و نهادهای دینی‪ ،‬این س��ه نهاد را از نهادهای‬ ‫ی جدا کرد؛‬ ‫علمی و همه اینها را از نهادهای عموم��ی و مردم ‬ ‫این تجزیه غلط اس��ت و ما را به جایی نبرده است‪ .‬همه قوا و‬ ‫نهادها زیر یک چتر زیست م ی کنند و ان چتری است که ما از‬ ‫ان به عنوان نظام والیت فقیه یاد م ی کنیم‪ .‬تالش ب رای بیرون‬ ‫راندن عده ای با زور‪ ،‬تهدید و فش��ار از زیر این چتر ب رای فراهم‬ ‫کردن زمینه حمله به انها‪ ،‬ظلم فاحش��ی است‪ .‬عده ای اصرار‬ ‫دارند که تالش کنند حتما یک دوگانه سازی ایجاد شود تا بتوانند‬ ‫کار تخریب را ساده تر انجام دهند‪ .‬این ظلمی فاحش نسبت به‬ ‫نظام است‪ .‬اصرار عده ای ب رای تهدید دیگران نسبت به اینکه از‬ ‫این چتر خارج شوید به چه معناست؟ از سوی دیگر‪ ،‬من معتقدم‬ ‫که عده ای خط ریل مخالف سازی ایجاد کرده اند؛ ادعای یک فرد‬ ‫ب ی هویت در ان سوی دنیا را به یک پدیده بزرگ خبری تبدیل‬ ‫م ی کنند و یک ماه روی ان مانور م ی دهند اما به اظهارات مقامات‬ ‫خودمان کم توجهی م ی کنند‪ .‬غائله سفر نیویورک را به خاطر‬ ‫دارید؟ رئی س جمهور امریکا تم��اس گرفت و با رئی س جمهور‬ ‫ای ران صحبت تلفنی کرد‪ .‬اما اینها تالش فراوانی به خرج دادند‬ ‫که از زبان عده ای انس��ان ب ی هویت یا از زبان دشمن بگویند‬ ‫رئی س جمهور ما تماس گرفته است‪ .‬اینها جز تخریب چه هدفی‬ ‫را دنبال م ی کردند؟ که البته من در جای مناسب خواهم گفت‬ ‫که این جریان کوچک اما متاسفانه دارای تریبون چه هدفی را‬ ‫دنبال م ی کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫اگر موافق باشید درباره ‪ 24‬خرداد صحبت کنیم‪.‬‬ ‫زمان ی که ش�ما فعالیت در س�تاد اقای روحانی را‬ ‫اغاز کردید‪ ،‬واقعا امید داش�تید که ایش�ان پیروز‬ ‫انتخابات شوند؟‬ ‫عقیده من مبتنی بر این اصل بود که ما باید تحلیلی‬ ‫سه وجهی از پدیده ها داشته باشیم‪ .‬مساله اول‪ ،‬وضعیت موجود‬ ‫بود که جامعه به شدت ناراضی و عصبانی بود؛ به تعبیری از حوزه‬ ‫روحانیت گرفته تا دانشگاه‪ ،‬از دانشگاه تا بازار‪ ،‬از بازار تا نخبگان‪،‬‬ ‫از نخبگان گرفته تا جوانان ‪ -‬و حتی در عرصه بی ن المللی ‪-‬‬ ‫هی چ کس رضایت نداشت‪ .‬مهم ترین دستاورد دولت گذشته‪،‬‬ ‫تجزیه جامعه و از بین رفتن انس��جام ملی بود؛ یعنی جامعه‬ ‫تکه تکه شده بود‪ ،‬هرکسی در مقابل دیگری قرار گرفته بود و‬ ‫ما جای خالی کلیت انسجام را ‪ -‬که عامل بقای جامعه است‬ ‫ احساس م ی کردیم‪ .‬هر فرد و جریانی در مقابل جریان دیگری‬‫قرار گرفته بود‪ ،‬جامعه ذره ذره و تجزیه شده بود و به اعتقاد من‪،‬‬ ‫انس��جام ملی فروپاش��یده بود؛ این نکته مهمی است‪ .‬نکته‬ ‫دوم ‪ -‬که بسیار مهم است ‪ -‬فروپاشی نظام مدی ریتی کشور بود‪.‬‬ ‫نظام مدی ریتی و بوروکراسی کشور تجربه ای تاریخی را از ابتدای‬ ‫انقالب دنبال م ی کرد؛ نس��ل جدیدی از مدی ران جوان تربیت‬ ‫شده بود که این مدی ران تجربه و علم همراه داشتند و بلوغی در‬ ‫مدی ریت کشور به وجود امد که معموال دولت ها با اندکی تغیی رات‬ ‫از این ظرفیت اس��تفاده م ی کردند‪ .‬فروپاشی تجربه مدیریتی‬ ‫کشور‪ ،‬لطمه بزرگی به اداره کشور زد‪ .‬اتفاق سومی که در ان دوره‬ ‫رخ داد‪ ،‬ایجاد یک فضای نامطمئن و لرزان در همه عرصه ها بود‪.‬‬ ‫ب رای مثال‪ ،‬در عرصه اقتصاد‪ ،‬اطمینان خاطر نداشت‪ ،‬در عرصه‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬هر روز موضع جدیدی اتخاذ م ی شد و در عرصه‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬هر روز مناقشه جدیدی پیش م ی امد‪ .‬در دولت‬ ‫قبل‪ ،‬عزل و نصب های گسترده و رفتارهای احساسی به وفور‬ ‫دیده م ی شد‪ .‬من مصاحب ه ای م ی خواندم که در ان وزیر اموزش‬ ‫و پرورش گفته بود‪« :‬من به رئی س جمهور محترم گفتم که بهتر‬ ‫است این فرد کنار شما نباشد حاال که این همه حساسیت وجود‬ ‫دارد‪ .‬گفت‪ :‬شما؟ گفتم‪ :‬من وزیر اموزش و پرورش شما هستم‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬شما وزیر اموزش و پرورش بودید‪ ،‬اما دیگر نیستید‪ ».‬در‬ ‫همان لحظه! این تصمیمات لحظه ای‪ ،‬نظام اجرایی ما را منهدم‬ ‫کرد‪ .‬مهم تر از همه اینها‪ ،‬گسترش فقر و اسی ب های اجتماعی‬ ‫گسترده ای بود که بر اثر سوءمدی ریت در ان دولت اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬یکی از س��ه دلیل مورد نظر ما‪ ،‬شرایط حاکم‬ ‫بر دولت گذش��ته بود‪ .‬وجه دوم این بود که این جامعه خسته‬ ‫و ناراضی‪ ،‬منتظر ظهور یک چهره جدید ب��ود؛ به اعتقاد من‪،‬‬ ‫جامعه به دنبال تک��رار گفتمان اقای احمدی ن��ژاد نبود بلکه‬ ‫گفتمان جدیدی را دنبال م ی کرد‪ .‬این گفتمان جدید‪ ،‬باید دارای‬ ‫وجوه تمای��زی با گفتمان های قبلی باش��د و تکرار هیچ کدام‬ ‫از گفتمان های قبلی نباشد‪ .‬مس��اله دیگر‪ ،‬وجود شخصیتی‬ ‫کاریزما بود که قدرت اقناع عمومی را ب رای کس��ب رای داشته‬ ‫باشد؛ این ب رای جامعه بسیار مهم است‪ .‬اساسا‪ ،‬جامعه به دنبال‬ ‫انسان های با پرس��تیژ‪ ،‬با فضیلت‪ ،‬با تجربه و امتحان پ س داده‬ ‫م ی گردد‪ .‬به عب��ارت دیگر‪ ،‬جامعه دیگ��ر به دنبال چهره های‬ ‫ناشناس نبود که ازمون و خطا انجام دهند بلکه م ی گفت باید‬ ‫کسی بیاید که تجربه کافی را داشته باش��د‪ .‬ویژگ ی های این‬ ‫چهره در اقای روحانی وجود داشت‪ .‬نکته سوم که به اعتقاد من‬ ‫بسیار مهم است‪ ،‬اراده نظام ب رای برگزاری یک انتخابات کامال‬ ‫ازاد و با مشارکت حداکثری به عنوان یک نیاز و ضرورت بود‪ .‬اگر‬ ‫به ادبیات مقام معظم رهبری در ان مقطع دقت کنید‪ ،‬م ی بینید‬ ‫ی از سوی معظم له به کار برده شده است؛‬ ‫که مفاهیم بسیار مهم ‬ ‫«ارزوی من مشارکت حداکثری اس��ت»‪« ،‬رای مردم امانت و‬ ‫حق الناس است» و‪...‬‬ ‫این س��ه وجه یعنی «اراده نظام ب رای برگزاری انتخابات‬ ‫پرشور و حداکثری»‪« ،‬خستگی جامعه و نخبگان از وضعیت‬ ‫موجود»‪« ،‬وجود چهره الزم ب رای این کار» و نکته چهارم یعنی‬ ‫«عقالنیت سیاسی حاکم بر کشور»‪ ،‬یعنی اجماع اصالح طلبان‬ ‫با اقای روحانی زمینه پیروزی اقای روحانی را فراهم کرد‪.‬‬ ‫گروه های سیاسی ‪ -‬خصوصا اصالح طلبان ‪ -‬دیگر الزاما‬ ‫به دنبال ایجاد یک سازوکار جدید نبودند بلکه قائل بودند که‬ ‫ب رای تغییر وضعیت‪ ،‬باید از تجربیات گذشته درس گرفت و به‬ ‫اجماع تن داد‪ .‬من گفتم که اگر مجموعه ای از اتفاقات در کنار‬ ‫هم قرار بگیرد؛ یعنی اجماع میان اصولگرایان و اصالح طلبان‬ ‫معتدل اتفاق بیفتد‪ ،‬کاندیدای الزم ب رای ج��ذب ارای مردم به‬ ‫می دان بیاید‪ ،‬گفتمانی جدید خارج از گفتمان های قبلی و از سوی‬ ‫چهره جدید طرح شود و مهم تر از همه باتوجه به اراده نظام ب رای‬ ‫انتخابات پرشور و مش��ارکت حداکثری‪ ،‬مطمئن هستم اقای‬ ‫روحانی پیروز م ی شود‪.‬‬ ‫ش�ما چه زمانی این تحلی�ل را داش�تید؟ در زمان‬ ‫شروع رقابت های انتخاباتی یا قبل از ان؟‬ ‫نه‪ ،‬قبلش بود؛ این بحث در سال ‪ 91‬مطرح شد‪ .‬البته‬ ‫واقعیت این است که بنده و دیگر همراهان اقای روحانی هرگز‬ ‫فکر نم ی کردیم که در مرحله اول پیروز شویم اما این تحلیل را‬ ‫داشتیم که اگر به دور دوم برویم ‪ -‬ب راساس ویژگ ی هایی که به‬ ‫انها اشاره کردم ‪ -‬امکان پیروزی اقای روحانی بسیار باالست‪.‬‬ ‫فکر م ی کردید با کدام ی�ک از کاندیداها به مرحله‬ ‫دوم بروید؟‬ ‫گزینه اول اقای قالیباف بود و بعد از ایشان اقای والیتی‪.‬‬ ‫در واقع فکر م ی کردید که اصولگرایان میانه رو به‬ ‫دور دوم بیایند؟‬ ‫بله‪ ،‬ما به دور دوم انتخابات با حضور یکی از این دو نفر‬ ‫فکر م ی کردیم؛ اما یک اتفاق بزرگ افتاد‪ .‬ما احساس م ی کردیم‬ ‫که در حرکت خودمان کار خارق العاده ای انجام نداده ایم‪ .‬باور کنید‬ ‫نهسازوکارقویداشتیمونهپولداشتیم‪،‬نهستادخیلیگسترده‪.‬‬ ‫صادقانه عرض م ی کنم که هزینه های س��تاد به قدری ناچیز‬ ‫است که اگر اعالم کنیم‪ ،‬کسی باور نم ی کند و به همی ن خاط ر‪،‬‬ ‫ما خیلی به ان نپرداختیم اما قابل اثبات است‪ .‬یعنی به قدری‬ ‫ناچیز است که ممکن اس��ت اعالم ان‪ ،‬این تردید را ایجاد کند‬ ‫که مگر ممکن اس��ت که انتخابات ریاست جمهوری این قدر‬ ‫هزینه ناچیزی داشته باشد؟ ما روی سه چیز متمرکز شدیم‪ .‬ما‬ ‫به س��راغ نخبگان رفتیم تا انها را قانع کنیم که مطلوب ترین‬ ‫کاندی��دا‪ ،‬اقای روحانی اس��ت و جالب اینجاس��ت که جامعه‬ ‫نخبگی کشور‪ ،‬مطالبات خودش را در دیدگاه ها و نظ رات اقای‬ ‫روحانی جس ت وجو م ی کرد‪ .‬نکته دوم‪ ،‬استفاده از ظرفیت رادیو‬ ‫و تلویزیون و مناظره های زنده بود که انصافا این ظرفیت ایجاد‬ ‫شده بود؛ البته منهای نواقصی که در جای خود قابل بحث است‪،‬‬ ‫رادیو و تلویزیون خوب عمل کرد و فضای مناسبی را در اختیار‬ ‫کاندیداها قرار داد‪ .‬از انجایی که ما از قبل کار تشکیالتی انجام‬ ‫داده بودیم‪ ،‬بحث های فکری زیادی انجام شده بود و تق ریبا راجع‬ ‫به همه مباحث در انجا بحث هایی نه با هدف انتخاباتی بلکه‬ ‫بحث های نظری انجام شده بود‪ .‬خالء تئوریکی ب رای ورود به‬ ‫صحنه احساس نم ی کردیم و احساس م ی کردیم نیازی نیست‬ ‫که همه چیز را از نو بنویس��یم؛ چون راج ع به مسائل اساسی‬ ‫کشور چندین سال بحث و گفت وگو انجام شده بود و میان حلقه‬ ‫اول اقای دکتر روحانی انسجام و اجماع فکری وجود داشت‪.‬‬ ‫خود اقای روحانی هم توجیه بودند؟‬ ‫کامال واقف و مس��لط بودند‪ .‬در حوزه اقتصادی نیز‬ ‫اقای دکتر نوبخت و جماعت دیگ��ری در انجا متمرکز بودند‪.‬‬ ‫در حوزه فرهنگی‪ -‬اجتماعی نیز فعالی ت های مشابهی صورت‬ ‫گرفته بود‪ .‬بناب راین خالء تئوریک احساس نم ی شد و ما ب رای‬ ‫تبیین دیدگاه ها و ب رنامه های اقای دکت��ر روحانی‪ ،‬از ظرفیت‬ ‫رادیو و تلویزیون نهایت استفاده را کردیم‪ .‬نکته سوم که بسیار‬ ‫مهم اس��ت‪ ،‬مس��اله اجماع بود‪ .‬به اعتقاد من‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫یک تصمیم تاریخی گرفتند‪ .‬انها به یک تحلیل و عقالنیت‬ ‫سیاسی رسیده بودند که مهم ترین استراتژی ب رای پیروزی را‬ ‫یدانستند‪.‬‬ ‫ائتالف م ‬ ‫انگار انها هم در انتخابات ‪ 88‬و هم درانتخابات ‪84‬‬ ‫تجربه کسب کرده بودند‪.‬‬ ‫بله؛ ام��ا در انتخابات ‪ ،92‬این تجرب��ه تاریخی کامال‬ ‫معکوس است و شخص اقای خاتمی منادی وحدت‪ ،‬ائتالف و‬ ‫انسجام با اقای روحانی م ی شود‪ .‬به نظر من‪ ،‬در این رابطه‪ ،‬سه‬ ‫پدیده ب راساس بستری که مقام معظم رهبری ایجاد کرده بودند‪،‬‬ ‫مهم است‪ .‬اول اینکه باور اجتماعی بر این شد که انتخابات ‪،92‬‬ ‫یک انتخابات کامال ازاد است؛ یعنی احساس همه جوان ها‪،‬‬ ‫نخبگان‪ ،‬فرهیختگان و‪ ...‬این بود که وقتی ش��خص رهبری‬ ‫حساسیت به خرج م ی دهند‪ ،‬کسی جرات تخلف در انتخابات‬ ‫ندارد‪ .‬کامال مش��هود بود که نظام تصمیم ب��ه برگزاری یک‬ ‫انتخابات پرشور گرفته است؛ بناب راین اعتماد عمومی نسبت به‬ ‫نظام شکل گرفته بود‪ .‬این نکته بسیار مهمی است؛ چرا که ما‬ ‫معتقد بودیم هرچه مشارکت بیشتر باشد‪ ،‬ما ب رنده هستیم و در‬ ‫صورت مشارکت حداقلی‪ ،‬حتما بازنده خ واهیم بود‪ .‬من معتقدم‬ ‫که این مش��ارکت حداکثری را مدیون موضع گیری های مقام‬ ‫معظم رهبری هستیم‪ .‬مواضع ایشان اعتماد الزم را در الیه های‬ ‫مختلف اجتماعی ایجاد کرد که انتخابات جدی است؛ شش نفر‬ ‫روبه روی هم ایستادند و هیچ گونه سیگنال خاصی از هیچ کجا‬ ‫داده نشد‪ .‬به هیچ کس این اجازه داده نشد که بگوید من کاندیدای‬ ‫کجا هستم‪ .‬در چنین فضایی‪ ،‬بسیاری تالش کردند که بتوانند‬ ‫تاییدیه بگی رند و خود را منتس��ب به رهبری نش��ان دهند اما‬ ‫نتوانستند‪ .‬در این فضا اصالح طلبان نیز مصلحت‪ ،‬منافع ملی و‬ ‫عقالنیت سیاسی را در این دیدند که به ائتالف بپیوندند‪ .‬امدن‬ ‫اصالح طلبان به ائتالف‪ ،‬موج ج وانان را به راه انداخت‪ .‬در مقطعی‬ ‫که قریب یک ماه تا انتخابات باقی مانده بود‪ ،‬من کامال احساس‬ ‫کردم که یک بهمن رایی در حال شکل گیری است‪.‬‬ ‫از چه زمانی این احساس در شما ایجاد شد؟‬ ‫دولت‬ ‫حداکثر یک ماه یا‪ 20‬روز قبل از انتخابات‪.‬‬ ‫یعنی زمانی که تازه رقابت های انتخاباتی شروع‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫نش��انه های این بهمن رای چه بود؟ دیدیم سیگنال‬ ‫جوانان‪ ،‬ش��عارهایی که داده م ی شود‪ ،‬عکس هایی که منتشر‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬اس ام اس هایی که ارسال م ی ش��ود و شبکه های‬ ‫اجتماعی که فعالیت م ی کردند‪ ،‬نشان م ی داد که میل انها به‬ ‫روحانی بیشتر است ؛ ترس اینها ناشی از بازگشت گفتمان قبلی‬ ‫بود‪ .‬در اینجا به طور ناخ واسته یک جریان دوقطبی ایجاد شد‪.‬‬ ‫نامزد شدن اقای جلیلی هم در ایجاد این دوقطبی‬ ‫کمک کرد؟‬ ‫بله؛ تاثیر بس زایی داشت‪.‬‬ ‫یعنی اگر ایشان نم ی امد‪...‬‬ ‫هیچ شرایطی کسی را تخریب نکنیم‪ .‬من شهادت م ی دهم که‬ ‫یک کلمه اطالعات‪ ،‬یک خب ر‪ ،‬یک شایعه‪ ،‬یک اس ام اس‪ ،‬علیه‬ ‫هی چ یک از کاندیداها ما تولید و توزیع نکردیم‪ .‬این مساله‪ ،‬جزو‬ ‫خط قرمزهای ما بود‪ .‬اما در عی ن حال رفتارهایی از این دست‪ ،‬به‬ ‫وفور علیه اقای دکتر روحانی ب ه کار گرفته شد اما همه انها به‬ ‫نفع ایشان تمام شد‪ .‬جامعه ای ران به لحاظ روان شناختی اجتماعی‬ ‫از تخریب متنفر است و واکنش منفی نشان م ی دهد؛ یعنی اگر‬ ‫کسی در جامعه بخواهد با تخریب دیگران باال برود‪ ،‬اصوال این‬ ‫جامعه در نقطه مقابلش قرار م ی گیرد‪ .‬ب ه نظر من‪ ،‬بخشی از‬ ‫موفقیت ما‪ ،‬به واسطه تخریب دیگران و حرکت هایی بود که‬ ‫انجام دادند‪ .‬البته نم ی خواهم وارد جزئیات ش��وم؛ زی را مساله‬ ‫تلخی است‪ .‬اما کارهای زش��تی انجام دادند که ما هی چ وقت‬ ‫چنین رفتارهایی از خود بروز ندادیم‪ .‬ما در ته ران‪ ،‬مشهد و ساری‬ ‫میتینگ برگزار کردیم؛ اما بین ‪ 20‬تا ‪ 100‬هزار نفر جمعیتی که‬ ‫امده بود‪ ،‬هیچ اتفاقی نیفتاد‪ .‬این مس اله نشان م ی دهد که به طور‬ ‫طبیعی‪ ،‬رفتارهای سیاسی جامعه عقالنی است؛ مگر اینکه ما‬ ‫در این رفتار دخالت کنیم و ان را به یک امر تعارض امیز تبدیل‬ ‫کنیم‪ .‬رفتار جامعه عقالنی است اما عده ای ماموریت دارند که‬ ‫اوضاع را برهم بزنند و ان را به اوضاع منازعه امیز تبدیل کنند‪ .‬من‬ ‫ی که‬ ‫معتقدم مشکل نظام در اینده از همی ن جا خ واهد بود؛ کسان ‬ ‫مدعی هستند و تکلیف شرع ی شان را در برهم زدن معادالت‬ ‫یدانند‪.‬‬ ‫سیاسی و اجتماعی م ‬ ‫اش�اره کردید که اجماع اصالح طلبان و تصمیمی‬ ‫ که گرفتند‪ ،‬بسیار مهم و تاریخی بود‪ .‬فکر م ی کنید‬ ‫در ادام�ه راه هم ای�ن ائتالفی که وجود داش�ته‪ ،‬در‬ ‫رخدادهای سیاسی اینده از جمله انتخابات مجلس‬ ‫دهم در سال ‪ 94‬ادامه پیدا م ی کند؟ تحلیل من این‬ ‫اس�ت که اینک�ه اصالح طلبان م ی گوین�د اعتدال‬ ‫یعنی ائتالف ادامه پیدا م ی کند؟‬ ‫بله‪ ،‬اما در عین حال‪ ،‬هر دو جری��ان و همه جریانات‬ ‫مرزبندی خاص خود را دارند و یک مرزبندی عام و یک مرزبندی‬ ‫خاص دارند‪ .‬اقای روحانی در اصالحات تعریف نم ی ش��ود‪ .‬اما‬ ‫اصالح طلبان عملکرد اقای روحانی و خط مشی او را در عرصه‬ ‫سیاس��ت داخلی و خارجی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی در تعارض با‬ ‫خودنم ی بینند‪.‬‬ ‫یعنی اقای روحانی عضو جریان سیاسی اصالحات‬ ‫نیست؟‬ ‫خیر‪ ،‬اقای روحانی یک شخصیت مستقل سیاسی‬ ‫است و با همین شعار وارد عرصه رقابت شد‪ ،‬اما اصالح طلبان‬ ‫حضور اقای روحانی را مغایر با تحلی ل ها‪ ،‬نقطه نظ رات و اهداف‬ ‫خود نم ی دانند؛ در نتیجه همکاری با دولتی را که در چارچوب‬ ‫منافع عمومی حرکت م ی کند‪ ،‬به عنوان یک رس��الت تعریف‬ ‫م ی کنند‪ .‬البته فراموش نکنید که اصالح طلبان امروز تجربه‬ ‫تاریخی ارزشمندی کسب کرده اند و به دنبال کسب قدرت به‬ ‫هر قیمت نیستند بلکه از دولت مستقلی که در جهت مصالح و‬ ‫منافع ملی حرکت م ی کند استقبال م ی کنند‪.‬‬ ‫شخص اقای روحانی در چند ماه اخیر‪ ،‬به صورت‬ ‫ش�فاف و صری�ح در خصوص نظ�رات فرهنگی و‬ ‫اجتماعی خود بحث م ی کنند‪ ،‬ویژگی دولت ایشان‬ ‫این است که حداقل اول کارش�ان بیشتر در حوزه‬ ‫سیاس�ت خارجی متمرکز بودند و بیشتر ب ه دنبال‬ ‫حل موضوع هس�ته ای بودند ولی در این چند ماه‬ ‫اخیر وارد حوزه های فرهنگی ‪ -‬اجتماعی ش�ده اند‬ ‫و از ازادی ه�ای اجتماع�ی و ازادی ه�ای فرهنگی‬ ‫صحبت م ی کنند اما در مقابل ایشان قطب سازی‬ ‫هم شده؛ یعنی هم خودش�ان این را انجام دادند‪،‬‬ ‫هم طرف مقابل به این جریان کمک کرده اس�ت و‬ ‫شاهد اقای روحانی متفاوتی هستیم‪ .‬یک تحلیل‬ ‫این اس�ت که اقای روحانی از این به بعد برد ‪ -‬برد‬ ‫عملم ی کند؛یعنیاگرمذاک راتهسته ایبهنتیجه‬ ‫رسید و ایشان توانست به وعده ای که در سیاست‬ ‫خارجی داده عمل کند و ان را به گشایش سیاسی‬ ‫تبدی�ل نماید‪ ،‬ه�م رضایت حاکمیت را ب ه دس�ت‬ ‫م ی اورد هم رضایت جامعه را‪ .‬اما اگر این مذاکرات‬ ‫به نتیجه نرسد یا طوالن ی مدت شود‪ ،‬ایشان به بدنه‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫حاکمیت دوگانه بسیار هزینه زا‪ ،‬بی منطق‬ ‫و تجربه ناموفق تاریخی اس�ت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل ما به ش�دت مخالف ش�کل گرفتن و‬ ‫ترویج ایده حاکمیت دوگانه هس�تیم‪ .‬این‬ ‫دولت تحت هیچ ش�رایطی با نظام زاویه‬ ‫ندارد و در انطباق کامل است‬ ‫من معتقدم اصالح طلبان با س��ه دلیل تاریخی؛ یک‬ ‫تجربه هشت ساله اداره کشور و با چالش هایی که در ان دوره‬ ‫مواجه شدند‪ ،‬دوم دوره هشت ساله احمدی نژاد و وقایع ‪ 88‬که‬ ‫تجربه بسیار تلخی ب رای انها بود‪ ،‬به این جمع بندی رسیده اند‬ ‫که الزاما حضور در قدرت هدف ارمانی اصالح طلبان نیس��ت‪.‬‬ ‫تجربه یک سال اخیر نش��ان م ی دهد که دیگرانی م ی توانند‬ ‫کشور را اداره کنند‪ ،‬مسیر را به سمت صحیح هدایت کنند و در‬ ‫عی ن حال هم تعارضی با انها نداشته باشد‪ .‬من معتقدم در فضای‬ ‫فعلی مجموعه اصالح طلبان با ارزیابی که از اقای دکتر روحانی و‬ ‫دولت ایشان دارند‪ ،‬حمایت از این مسیر را به عنوان یک ضرورت‬ ‫عقالنی تعریف م ی کنند و معتقدند که ای��ن دولت م ی تواند‬ ‫مصالح و منافع ملی را تامین کند؛ ولو اینکه اصالح طلبان در‬ ‫قدرت نباشند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در اینجا یک فضای دو قطبی شکل گرفت که به شدت‬ ‫به نفع اقای روحانی بود‪ .‬علت این مس��اله‪ ،‬نگرانی عمومی از‬ ‫بازگش��ت گفتمان قبلی بود و از ای��ن رو باید گفتمان جدیدی‬ ‫را انتخاب م ی کردند‪ .‬در این فراین��د چند عامل نقش کلیدی‬ ‫ی و لحظ��ه ای‪ ،‬ب رای‬ ‫داش��ت‪ :‬اول اینکه نظام به صورت دائم ‬ ‫افزایش مشارکت تالش م ی کرد و این اقدام محسوس بود‪ .‬ما‬ ‫این تالش نظام را کامال در راستای منافع جریان اعتدال تعریف‬ ‫م ی کردیم و بسیار ب رای ما ایده ال بود؛ یعنی بخشی از تبلیغات‬ ‫صداوسیما ب رای اوردن مردم به صحنه رای‪ ،‬به طور غی ر مستقیم‪،‬‬ ‫به نفع این گفتمان بود‪ .‬دوم اینکه اکثریت نخبگان در انتخاب‬ ‫نهایی‪ ،‬به روحانی رسیده بودند‪ .‬در اینجا منظور از نخبگان به‬ ‫مفهوم کل نخبگان کشور است و امضای طومارهای چند صد‬ ‫تایی و چند هزار تایی‪ ،‬دال بر این قضیه است‪ .‬از این رو ما هم‬ ‫دانشگاه را خاستگاه اصل ی مان قرار دادیم‪ .‬نکته سوم این بود که‬ ‫اقای دکتر روحانی در مناظره ها درخشید و کاندیداها نتوانستند‬ ‫تعریف جدیدی از خود ارائه دهند‪ .‬اگر بخواهم صادقانه بگویم‪،‬‬ ‫من هیچ گفتمان جدیدی در مجموعه ادبیات کاندیداها ندیدم‬ ‫بلکه عمدتا بازسازی و بازنمایی ادبیات گذشته با تغییر ادبیات‬ ‫بود‪ .‬اما اقای روحانی امد و خود را با گفتمان جدیدی تعریف کرد‬ ‫و درخش��ید‪ .‬اتفاق دیگری که رخ داد‪ ،‬ای��ن بود که در مقطعی‬ ‫مجموعه روحانیت هم نسبت به اقای روحانی واکنش مثبت‬ ‫نشاندادند‪.‬ایننکتهبسیارمهموجالبیاستکهجامعهمعتقد‬ ‫اس��ت که روحانیت هیچ گاه در ای ران خیانت نم ی کند و نفس‬ ‫روحانی بودن‪ ،‬مزیت اس��ت‪ .‬به اعتقاد من‪ ،‬یکی از عوامل رای‬ ‫اوردن اقای روحانی‪ ،‬روحانی بودن ایشان است؛ چرا که روحانیت‬ ‫قم در فرایند‪ 40‬سال گذشته‪ ،‬تجربه اقای روحانی را داشت‪ .‬اقای‬ ‫روحانی در یک خط سیر مس��تقیم حرکت م ی کرد‪ ،‬متعادل و‬ ‫بدون رفتارهای احساسی اس��ت و روحانیت با او مراوده داشت‬ ‫و با این ادبیات اشنا بود؛ در نتیجه ب ر خالف تحلیل بسیاری از‬ ‫افراد سکوالر که م ی گفتند روحانیت دیگر جایگاهی ندارد‪ ،‬این‬ ‫انتخابات دقیقا ثابت کرد که روحانیت همچنان نفوذ اجتماعی‬ ‫خود را در جامعه ای ران حفظ کرده و این مساله خود را در انتخاب‬ ‫طبقه متدین بین یک فرد روحانی و غی ر روحانی نشان داد‪ .‬این‬ ‫نکته بسیار مهم بود که کمتر تحلیلگری به ان پرداخته است؛‬ ‫یعنی بیشترین ارای اقای روحانی‪ ،‬متعلق به روستاها‪ ،‬شهرهای‬ ‫مذهبی و طبقات مذهبی و سنتی است‪ .‬این چیزی نیست جز‬ ‫وجهه روحانی بودن ایشان‪.‬‬ ‫اساسا انتخابات در ای ران‪ ،‬یک حرکت توفانی است؛ چر ا که‬ ‫مبتنی بر حزب نیس��ت‪ ،‬بلکه اتفاقات لحظ��ه ای و ثانی ه ای‪،‬‬ ‫تعیی ن کنندهسرنوشت هاست‪.‬درانتخاباتاخی ر‪،‬راییککاندیدا‬ ‫باال رفته بود و مانند کوه انباشته شده بود اما این بهمن رای با‬ ‫یک جمله در مناظره ریزش م ی کند؛ وقتی بهمن م ی اید‪ ،‬همه‬ ‫م ی ریزد‪ .‬در اینجا ب ه دلیل غی ر حزبی بودن جامعه‪ ،‬جابه جایی‬ ‫رای اتفاق م ی افتد‪ .‬این دقایق‪ ،‬مهم ترین لحظه های انتخابات‬ ‫بود‪ .‬واقعا تعیی ن کننده بود که چگونه یک کاندیدا بتواند از این‬ ‫فرصت بهره کافی را ببرد‪.‬‬ ‫ی که باید به ان اشاره کنم‪ ،‬این بود که‬ ‫یکی از نکات مهم ‬ ‫ما این استراتژی را انتخاب کرده بودیم که به هی چ وجه و تحت‬ ‫من و اقای اش�نا و اقای روحانی سه نفری‬ ‫با ه�م بودی�م‪ .‬ایش�ان قبل از نیمه ش�ب‪،‬‬ ‫بین س�اعت ‪ 10‬تا ‪ 11‬ش�ب بود که رفتند‬ ‫استراحت کنند‪ .‬وقتی ما احساس دغدغه‬ ‫کردیم‪ ،‬گفتند که من هیچ استرسی ندارم‬ ‫و طبق پروسه رای خوانده می شود و نتیجه‬ ‫مش�خص می ش�ود؛ ضمن اینکه ما نتایج‬ ‫مثبت از کل اس�تان ها را منتقل می کردیم‪.‬‬ ‫وقتی ه�م که داش�تند می رفتن�د‪ ،‬رو به ما‬ ‫کردند و گفتند که اقا اجازه نمی دهند در رای‬ ‫مردم دست ببرند؛ این را با اطمینان گفتند‬ ‫گفتمان نیس�ت‪ ،‬منظورشان این اس�ت که لطفا‬ ‫دولت اق�ای روحانی در ح�وزه نظری ه پ�ردازی وارد‬ ‫نش�ود؛ ما گفتمان اصالحات را داریم و ایش�ان کار‬ ‫سیاس�ی اش را با حمایت ما انجام ده�د‪ .‬ایا این‬ ‫گزاره را قب�ول دارید؟ هر رئی س جمه�وری که وارد‬ ‫عرصه دولت م ی شود‪ ،‬شاید ب ه تدریج معادالتش‬ ‫با قبل از ریاست جمهوری متفاوت شود؛ هم از نظر‬ ‫نیروهای انس�انی جدیدی که ب�ا او کار م ی کنند و‬ ‫هم از نظر تجرب ه هایی که کسب م ی کند‪ .‬ایا شما‬ ‫فکر م ی کنید که ش�رایط فعلی ائتلاف روحانی و‬ ‫اصالح طلبان تغییرم ی کند؟‬ ‫‪21‬‬ ‫دولت‬ ‫اجتماعی خود رجوع م ی کند و برای ادامه حضور در‬ ‫قدرت به بدنه اجتماعی متکی اس�ت با دوقطبی‬ ‫فرهنگی‪ -‬اجتماعی‪ .‬شما این تحلیل را قبول دارید؟‬ ‫نه؛ واقعیت این اس��ت ک��ه یک��ی از دالیل حمایت‬ ‫گس��ترده تر نخبگان و اصالح طلبان از اقای روحانی ‪ -‬حتی‬ ‫در مقطع انتخابات ‪ -‬ناش��ی از عدم شناخت کافی از دیدگاه ها‬ ‫و نظ رات ایشان است‪ .‬اقای روحانی همین است که م ی بینید‪.‬‬ ‫یعنی ب�ا ان چیزی که ش�ما م ی شناس�ید فرقی‬ ‫نکرده اند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫نه‪ ،‬واقعا هیچ فرقی ندارد‪ .‬انچ��ه امروز اقای روحانی‬ ‫م ی گوید با باورهای خودش انطباق فکری دارد‪ .‬اساسا شخصیت‬ ‫اق��ای روحانی‪ ،‬تحت هیچ ش��رایطی دوگانه سیاس��ت های‬ ‫اعالمی و اعمال��ی را نم ی پذیرد‪ .‬انچه باور دارد‪ ،‬همان اس��ت‬ ‫که بیان م ی کند‪ .‬اساسا اقای دکتر روحانی معتقد است که ما‬ ‫ب رای کردیم و ما امانت دار‬ ‫با همین شعارها امدیم از مردم طل ‬ ‫مردم هستیم؛ این ب رنامه های انتخاباتی‪ ،‬شعارهای انتخاباتی‬ ‫و سیاس��ت ها را ب ر اس��اس باور درونی به مردم اعالم کردند‪ .‬از‬ ‫این رو این سیاس��ت ها تغییر نکردند و نخواهند کرد‪ .‬اگر شما‬ ‫به ب رنامه های مدون اقای دکتر روحانی برگردید‪ ،‬عین همین‬ ‫مفاهیم را در انجا م ی بینید و هیچ فرقی نکرده است‪ .‬ولی عدم‬ ‫ اطالع بعض ی ها را دچار شوک کرده است‪ .‬به اعتقاد من‪ ،‬دلیل‬ ‫ان‪ ،‬عدم اطالع از دیدگاه ایشان بوده است؛ چراکه موضع گیری‬ ‫ایشان مثال در موضوع هسته ای از اول تا امروز تفاوتی نداشته و‬ ‫ندارد‪ .‬همان موقع مصاحبه کردند که مسیری را که دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد انتخاب کرده اند‪ ،‬خالف مصالح ملی است و در سال‬ ‫‪ 92‬نیز در مناظره و در مصاحبه همین را مجددا اعالم کرد که‬ ‫این مسیر غلط است و باید اصالح شود‪ .‬ایشان در حوزه اقتصادی‬ ‫معتقد به توسعه اقتصادی با رعایت عدالت اجتماعی است؛ این‬ ‫مهم است که طبقات فرودست در فرایند توسعه دیده نشوند‪.‬‬ ‫اقای روحانی در حوزه فرهنگی‪ ،‬نواندیشی دینی مبتن ی بر مبانی‬ ‫اندیشه عقالنی و اس�لامی را محور بحث قرار داده اند‪ .‬ایشان‬ ‫معتقد اس��ت انچه مطرح م ی کند‪ ،‬ب ر اساس مبانی اعتقادی و‬ ‫دینی است‪ .‬همین مطلبی که مردم را به زور به بهشت نفرستید‪،‬‬ ‫مبتنی بر روایتی از حضرت رس��ول اکرم(ص) است‪ .‬در حوزه‬ ‫رسانه‪ ،‬همین اعتقاد را دارد که ان را در نشست اخیر رسانه بیان‬ ‫کرده و در حوزه نخبگان همان بحثی است که در دانشگاه مطرح‬ ‫کردند‪ .‬در سایر حوزه ها نیز همی ن طور است‪ .‬اینها از نظر ما که‬ ‫سالیان طوالنی با ایشان بوده ایم‪ ،‬حرف های جدیدی نیست‪،‬‬ ‫بلکه بیان اعتقادات دائمی خودش است اما ب رای بسیاری که با‬ ‫این ادبیات مانوس نبودند وجه تازه ای دارد‪ .‬در حال ی که اگر شما‬ ‫وارد ب رنامه های انتخاباتی ایشان شوید‪ ،‬عین همین ادبیات را‬ ‫م ی بینید؛ این ادبیات انجا هست‪ ،‬تکثرگرایی فرهنگی‪ ،‬انسجام‬ ‫ملی‪ ،‬وحدت ملی‪ ،‬حقوق شهروندی‪ ،‬حریم خصوصی‪ ،‬رعایت‬ ‫اخالقسیاسی‪،‬توجهبههویتدینیوملیوحمایتوگسترش‬ ‫نهادهایصنفیمثلانجمنصنفیمطبوعات‪،‬خانهسینماو‪...‬‬ ‫بیان شده است‪ .‬ایشان معتقد است که ما با این ب رنامه ها از مردم‬ ‫رای گرفته ایم و باید به امانتی که مردم به ما دادند وفادار باشیم؛‬ ‫یعنی به اعتقاد من کاری که اقای دکتر روحانی انجام م ی دهد‪،‬‬ ‫تداوم وعده های ایشان به مردم است‪.‬‬ ‫ش�ما نس�بت به القای خط حاکمیت دوگانه ابراز‬ ‫نگران�ی م ی کنید‪ .‬بعد از صحب ت ه�ای اخیر اقای‬ ‫روحانی یک شبکه خبری خارج از کشور‪ ،‬دقیقا این‬ ‫خط خبری را القا کرد که اقای روحانی ب ه نوعی اعالم‬ ‫سکوالریسم م ی کند؛ جشن گرفته بودند که کامال‬ ‫دین از سیاست جداست‪ .‬البته اقای روحانی گفته‬ ‫بود که دولت دینی را قطعا قب�ول دارم حاال بیایید‬ ‫بنشینیموبرسردیندولتیبحثکنیم‪.‬ازان طرف‬ ‫هم منتقدان رادیکال دولت که بیشتر احمدی نژادی‬ ‫هس�تند و تبار احمدی نژادی دارند‪ ،‬از این مس�اله‬ ‫استفاده م ی کنند‪ .‬ایا این فضا بستر شکل گرفتن‬ ‫حاکمیت دوگانه را ایجاد نم ی کند؟‬ ‫من با صراح��ت عرض م ی کنم ک��ه بخش زیادی‬ ‫از خوراک رس��انه های ضد انقالب را رفتار خودی ها در داخل‬ ‫تامین م ی کند؛ اگر شما این شبکه های معاند را مرور کنید‪،‬‬ ‫مش��اهده م ی کنید که عمدتا منابع خبرش��ان به اظهارات‬ ‫داخلی بازم ی گردد‪ .‬نکته دوم این است که اساسا تحلی ل های‬ ‫ش��بکه های خارجی‪ ،‬هیچ ارزش ماهوی ب رای ما ندارد؛ چرا‬ ‫که انها مامور هس��تند و در جهت تامی��ن منافع نظام های‬ ‫استکباری عمل م ی کنند‪ .‬از این منظر‪ ،‬من اهمیت چندانی‬ ‫ب رای ن��گاه بیرونی قائل نیس��تم؛ خوش��بختانه جمهوری‬ ‫اس�لامی «دگر» ندارد و از معدود نظام هایی اس��ت که دگر‬ ‫ب رایش تولید نشده است‪ .‬امروز کسانی که در خارج از کشور‬ ‫فعالیت م ی کنند‪ ،‬ب ه قدری دچار حقارت و کوچکی هستند که‬ ‫در جامعه واقعا هیچ توجهی نسبت به انها جلب نم ی شود؛‬ ‫این یک واقعیت پی رامون حاکمیت دوگانه است‪ .‬حاکمیت‬ ‫دوگانه زمانی ش��کل م ی گیرد که یک جریان سیاس��ی در‬ ‫نقطه مقابل جریان دیگر‪ ،‬قد علم کند و در جهت نگاه خود‪،‬‬ ‫برنامه ریزی‪ ،‬سرمایه گذاری و تربیت کادر انجام دهد و ب رای‬ ‫براندن ان‪ ،‬حداکثر تالش خود را به کار گیرد‪ .‬سازمان‬ ‫به عق ‬ ‫باید نهاد داشته باش��د؛ اساس��ا نهاد دولت‪ ،‬نه تنها به دنبال‬ ‫دوگانه سازی نیس��ت‪ ،‬بلکه به دنبال انس��جام است‪ .‬گرچه‬ ‫تالش برخی بر دوگانه س��ازی دولت و نظام امری خطرناک‬ ‫و زیانب��ار خواهد بود‪ .‬یعنی هی چ کس امروز در س��طح ملی‬ ‫و در ح��وزه دولت‪ ،‬دوگانه س��ازی را تایید نم ی کند‪ .‬درس��ت‬ ‫اس��ت که هدف اقایان تضعیف دولت است اما تالش ب رای‬ ‫دوگانه س��ازی‪ ،‬تضعیف نظام اس��ت‪ .‬نتیجه زیان ناش��ی از‬ ‫تالش ب رای واگرایی‪ ،‬گسترش شکاف خواهد بود که نهایتا‬ ‫به گسست منجر م ی شود و باعث جشن و شادمانی جریانات‬ ‫ضد انقالب خارج از کشور م ی ش��ود‪ .‬نم ی دانم اقایان با چه‬ ‫انگیزه ای تالش م ی کنند این ادبیات را تبلیغ کنند و بگویند‬ ‫دولت از نظام فاصله گرفته است؟ ایا این دفاع از نظام است‬ ‫یا تخریب نظام؟‬ ‫اگر اجازه دهید چند سوال کوتاه هم داشته باشیم؛‬ ‫از جمله موضوع رای اعتماد شما و حواش ی اش‪.‬‬ ‫راجعبهمجلسمنمتنمکتوبیدارمکهکاملودقیق‬ ‫است؛ عین ابهامات و عین پاسخ ها را مطرح کردم‪ .‬اقایانی که‬ ‫یزنند‪ ،‬چند بار باید‬ ‫قریب یک سال است این اتهامات را به ما م ‬ ‫دادگاه اقایان را احضار کند تا ب رای ادعایشان ادله بیاورند؟! من‬ ‫ب رای ردشان ادله کافی و مستند ارائه کردم‪ .‬چرا جسارت حضور‬ ‫ندارند؟ در مورد مجلس‪ ،‬من در مقطع دیگری سخن م ی گویم‪.‬‬ ‫حداقل بعد از حکم دادگاه‪.‬‬ ‫اگر موافق باش�ید در خصوص ساعات منتهی به‬ ‫اعالم نتیجه نهایی انتخابات و فضای ان صحبت‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫من یک خاطره ای خدمت ش��ما عرض م ی کنم که‬ ‫ب رای ش��ما و خوانندگان محترم جذاب و جالب خواهد بود‪ .‬در‬ ‫غروب جمعه (شب شنبه) به هنگام شمارش ارا‪ ،‬من و اقای دکتر‬ ‫اش��نا در اتاق اقای دکتر روحانی بودیم‪ .‬صحنه جالب و خاطره‬ ‫ماندگاری است‪ .‬من با همه استان ها در تماس بودم‪ .‬خبرهایی‬ ‫که از استان ها م ی رسید همه اخبار خوشی بود‪ .‬من تا اذان صبح‬ ‫بی دار بودم و تعقیب م ی کردم اما بعد از انکه نماز صبح را خ واندم‪،‬‬ ‫خ وابیدم‪ .‬تک تک استان ها را دنبال م ی کردم‪ .‬اقای روحانی‪ ،‬قبل‬ ‫از نیمه شب ب رای استراحت رفت‪ .‬ایشان اظهار داشتند که من‬ ‫هیچ دغدغه ای ندارم و واقعا ارامش کاملی داشت‪ .‬من تعجب‬ ‫کردم‪ .‬ایشان گفت که نتیجه اش صبح مشخص م ی شود و من‬ ‫هیچ دغدغه ای ندارم‪ ،‬ما تکلیف خود را انجام دادیم‪ .‬نکته دیگر‬ ‫این بود که ایشان با اطمینان گفت که اقا هم اجازه نم ی دهند‬ ‫کسی تصرفی در رای کند؛ یعنی ایشان هم خودش در ارامش‬ ‫بود و هم از صمیم قلب مطمئن بود که هی چ گونه تصرفی در‬ ‫ارا نخ واهد شد‪.‬‬ ‫اینکه گفتند نزدی�ک اذان صبح ایش�ان به وزارت‬ ‫کشور رفتند‪ ،‬شایعه بود؟‬ ‫صحت ندارد؛ من با ایش��ان بودم‪ .‬من و اقای اشنا و‬ ‫ایشان سه نفری با هم بودیم‪ .‬ایشان قبل از نیمه شب‪ ،‬بین‬ ‫س��اعت ‪ 10‬تا ‪ 11‬شب بود که رفتند اس��تراحت کنند‪ .‬وقتی‬ ‫ما احس��اس دغدغه کردیم‪ ،‬گفتند که من هیچ استرس��ی‬ ‫ندارم و طبق پروسه رای خوانده م ی شود و نتیجه مشخص‬ ‫م ی شود؛ ضمن اینکه ما نتایج مثبت از کل استان ها را منتقل‬ ‫م ی کردیم‪ .‬وقتی هم که داشتند م ی رفتند‪ ،‬رو به ما کردند و‬ ‫گفتند که اقا اجازه نم ی دهند در رای مردم دس��ت ببرند؛ این‬ ‫را با اطمینان گفتند‪ .‬ایشان ب راساس شناختی که از اقا دارد و‬ ‫حساسیتی که از ایشان سراغ دارد‪ ،‬با چنین اطمینان خاطری‬ ‫صحبت م ی کرد و م ی گفت که هر چه هست باالخره خوانده‬ ‫م ی شود و دلیلی ندارد که دغدغه داشته باشیم‪ .‬بناب راین‪ ،‬شما‬ ‫دیدید که فضای انتخابات فضای س��المی بود و هیچ کس‪،‬‬ ‫فرد دیگری را متهم نکرد‪ .‬شما هیچ مصاحب ه ای از ما دال بر‬ ‫اتهام زنی نم ی بینید‪ .‬البته مشکالت ریز‪ ،‬جزئی و صندوق به‬ ‫صندوق در همه جای دنیا وجود دارد اما اراده اقای روحانی و‬ ‫تیمش در راس��تای متهم کردن نظام نبود‪ .‬خدا م ی داند که‬ ‫اگر نتیجه انتخابات غیر از این بود‪ ،‬همان روز بیانیه تشکر‬ ‫اقای روحانی صادر م ی شد و صد درصد نتیجه را م ی پذیرفت‪.‬‬ ‫استراتژی اقای روحانی و تیم ایشان تقابل نبود؛ فقط رقابت‬ ‫بود و اصال ب��ه اینده فکر نم ی کردند‪ .‬فک��ر م ی کردند که تا‬ ‫همان روز رقابت م ی کنند و تمام م ی شود‪ .‬این دیدگاه از نظر‬ ‫روانی انس��ان را دچار نوعی ارامش م ی کند که ما به نتیجه‬ ‫شنبه کار نداریم؛ ما تا جمعه مسئولیم و رقابت م ی کنیم‪.‬‬ ‫شاید به نوعی بتوان گفت که تیم سیاسی اقای‬ ‫دکتر روحانی هنوز شکل نگرفته و شاید بخشی از‬ ‫انها کمی محافظه کارانه در سیاست حاضر شوند‪.‬‬ ‫در پی این خالء م ی بینیم که کارگزاران م ی خواهد‬ ‫تیم سیاسی دکتر روحانی را شکل دهد؛ البته شاید‬ ‫ب ه عنوان نزدیک ترین حزب ب�ه دولت‪ ،‬فعالی ت ها‬ ‫ب رای انتخابات مجلس را در خالء مشارکت‪ ،‬سازمان‬ ‫مجاهدی�ن و‪ ...‬کلی�د زده اس�ت‪ .‬نگاه کل�ی اقای‬ ‫روحانی به این موضوع چگونه است؟‬ ‫من معتقدم که شخص اقای دکتر روحانی‪ ،‬ظرفیت‬ ‫بس��یار باال و تعریف ش��ده ای دارند‪ .‬اگر انتخاب استانداران و‬ ‫فرمانداران‪ ،‬به طور تحلیلی بررسی شود‪ ،‬بیانگر رفتار سیاسی‬ ‫دولت است؛ رویکرد سیاسی اقای دکتر روحانی ثبات‪ ،‬ارامش‪،‬‬ ‫وحدت ملی و پرهیز از تنش است‪ .‬استراتژی دولت‪ ،‬استفاده از‬ ‫شزایی و ب ی ثباتی و‬ ‫همه ظرفی ت ها در درون نظام‪ ،‬ع��دم تن ‬ ‫همچنین ایجاد یک فضای ارام است و نکته مهم تر نگرش‬ ‫و اعتقاد اقای روحانی به این مس��اله اس��ت که فعالی ت های‬ ‫سیاسی باید بستر توسعه را فراهم کند؛ نه بستر مناقشه‪ .‬به‬ ‫نظر من‪ ،‬این استراتژی درستی اس��ت؛ یعنی ایشان به دنبال‬ ‫برجسته سازی فضای سیاسی کش��ور نیست بلکه به دنبال‬ ‫استفاده از ظرفیت سیاسی ب رای شکل دهی یک سامان وحدت‬ ‫ملی است‪ .‬تاکید م ی کنم که استراتژی دولت‪ ،‬سیاست ورزی‬ ‫است؛ نه سیاست بازی یا سیاست گری‪ .‬سیاست‪ ،‬مبنایی ب رای‬ ‫ایجاد مناقشه نیس��ت‪ ،‬بلکه مبنایی است ب رای توسعه و این‬ ‫رویکرد بسیار مهم اس��ت‪ .‬از این منظر‪ ،‬دولت در هیچ کدام از‬ ‫این جریانات به دنبال رودررویی سیاسی نیست‪ ،‬بلکه به دنبال‬ ‫تعامل است‪.‬‬ ‫یعنی هر کس�ی م ی تواند فکر کند که همراه و در‬ ‫راستای تیم سیاس�ی دولت است و صحب ت های‬ ‫اقای روحانی مهر تاییدی بر این موضوع بود‪.‬‬ ‫همی ن طوراست؛یعنیایشاننه تنهامانعفع الی ت های‬ ‫سیاسی نیست بلکه تشویق م ی کند‪ .‬حاال م ی تواند از موتلفه‬ ‫باش��د تا کارگزاران؛ چراکه نگرش ایشان‪ ،‬تالش سیاسی ب رای‬ ‫فراهم کردن بستر توسعه است‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید در انتخابات سال ‪ 96‬کدام گفتمان‬ ‫م ی خواهد رقیب اقای روحانی شود؟‬ ‫ب رای این بحث هنوز زود است‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫چرا اصالح طلبان می گویند روحانی گفتمان ندارد؟‬ ‫دو شکاف و یک دولت‬ ‫ی ک سال پس از ‪ 24‬خرداد حسن روحانی در کجای‬ ‫سیاست ای ران ق رار گرفته است؟‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪2‬‬ ‫شرایط حسن روحانی در خرداد ‪« 93‬خاص» است‪.‬‬ ‫او به عنوان رئی س جمهور جدید ای��ران در موقعیت متفاوتی‬ ‫قرار گرفته؛ پیروزی اش در انتخابات ‪ 24‬خرداد ارایش اشفته‬ ‫سیاس��ی بر جا مانده از دوران رئی س جمهور سابق را سامانی‬ ‫متفاوت بخش��یده و در میانه جدال ها بر س��ر مباحث مهم‪،‬‬ ‫جانش��ینی و جاگیری نیروهای سیاسی شکلی جدید یافته‬ ‫اس��ت‪ .‬به یک معنا زمان «جدال نظریه ها» فرا رسیده است‪.‬‬ ‫حاال چپ و راس��ت به روزه��ای اوج خود بازگش��ته اند با این‬ ‫توضیح که تنها نیستند و زایش ها و ریزش ها و دگردیس ی های‬ ‫سیاسی‪ ،‬فضایی تجربه نشده را شکل داده است‪ .‬اما در میانه‬ ‫همه این ماجرا ها‪ ،‬روحانی اکنون کجا ایستاده است؟ چقدر در‬ ‫تولید این فضا نقش افرین و چه می زان نقش پذیر بوده است؟ در‬ ‫سطح دیگر تحلیل سوال مهم این است که روحانی در میانه‬ ‫شکاف های پدیدار گش��ته جانب کدام سو خواهد کرد؟ ب رای‬ ‫رسیدن به تصویر مشخص باید به تحلیل وضعیت پی رامونی‬ ‫حسن روحانی پرداخت‪.‬‬ ‫رئیس جمهور میان جناحی‬ ‫سوای اصالحات یا ذیل اصالحات؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫اصالح طلبان نقش قابل محاسب ه ای در پیروزی حسن‬ ‫روحانی داشته اند‪ .‬ان گونه که خودشان تحلیل م ی کنند انها‬ ‫ب رای عبور و گذار از شرایط سیاسی سخت با حمایت از حسن‬ ‫روحانی‪ ،‬بدنه و سرمایه اجتماعی خود را به او به عاریت دادند‬ ‫تا از کنار رئی س جمهور شدنش به روزهای خوب پیش رو فکر‬ ‫کنند‪ .‬اما شرایط میان اصالح طلبان و حسن روحانی به این‬ ‫سادگ ی ها هم نیست‪ .‬این پازل شلوغ تر از انی است که به نظر‬ ‫م ی رس��د‪ .‬انها اکنون در دو وجهه نظری و عملی با حس��ن‬ ‫روحانی مواجه هستند‪ .‬در تحلیل ش��رایط پی رامونی اگر بنا‬ ‫باشد به مساله مواجهه نظری بپردازیم باید به ماجرای جدال بر‬ ‫سر گفتمان ها و اساس هویتی جایگاه سیاسی حسن روحانی‬ ‫نگاه کنیم‪ .‬انها اکنون ب رای حس��ن روحانی هویتی مستقل‬ ‫قائل نیستند و او را به لحاظ سیاسی ذیل تعاریف خود تعریف‬ ‫م ی کنند‪« .‬اعتدال اصال نم ی تواند یک گفتمان باشد‪ .‬اعتدال‬ ‫یک روش یا حداکثر اس��تراتژی‪ ،‬خط مشی و راه است‪ .‬وقتی‬ ‫یک برنامه ای را م ی نویسیم‪ ،‬باید هدف‪ ،‬رسالت‪ ،‬استراتژی و‬ ‫خط مشی و تاکتی ک هایی که کار را عملیاتی م ی کند داشته‬ ‫باشد‪ .‬گفتمان باید هدف را تعیین کند که به کجا م ی خواهد‬ ‫سیاست‬ ‫واقعیت این است که سپهر سیاست ای ران در اغاز دهه‪90‬‬ ‫تفاوت های محسوسی با همه سال های پس از انقالب داشت‪.‬‬ ‫رفتار سیاسی محمود احمدی نژاد در دوران صدارتش اگر چه‬ ‫در ابتدا موجبات تقویت تشکیالتی اصولگرایان را پدید اورد‬ ‫و م ی ش��د چهره هایی از انان را در کابین��ه و بدنه حاکمیتی‬ ‫دولت دید اما با گذر زمان‪ ،‬شکاف های موجود میان محمود‬ ‫احمدی ن��ژاد و اصولگرایان ان چنان نمایان گش��ت که کوچ‬ ‫اجباری و غیر اجباری نیروهای اصولگرا با موجی قابل توجه‬ ‫پدیدار گش��ت؛ به یک معنا «زمان جدایی» فرا رس��یده بود‪.‬‬ ‫حاال محمود احمدی نژاد و حواریون اط راف او خود را تافته ای‬ ‫جدا بافته از جریان اصولگرا م ی دانستند‪ .‬دیگر زمان «همانی‬ ‫انگاشتن» به پایان رسیده بود‪ .‬اقدامات محمود احمدی نژاد و‬ ‫دولت او به گونه ای نبود که اصولگرایان قبول کنند هزینه ان را‬ ‫بپردازند و درست همین جاست که رقبای پیشین یعنی چپ‬ ‫و راست همصدا م ی شوند و به نقد سیاست های دولت مستقر‬ ‫م ی پردازند و درست همین جاست که در میان اصولگرایان و‬ ‫اصالح طلبان هم در این مورد کند روی و تند روی پدید م ی اید‪.‬‬ ‫به این معنا که برخی اصولگرایان باورش��ان این م ی شود که‬ ‫انتقاد مشخص از محمود احمدی نژاد کمک شایان توجهی‬ ‫به اصالح طلب��ان خواهد کرد و جایگاه و س��رمایه اجتماعی‬ ‫اصولگرایان را در جامعه خواهد کاس��ت‪ ،‬پ��س در این جناح‬ ‫برخی با سکوت و انتخاب گزینه «تحمل‪ ،‬صبر و مدارا»‪ ،‬نقطه‬ ‫استق رار خود را در جناح حفظ م ی کنند اما برخی دیگر با انتقاد و‬ ‫اعتراض به وضع موجود به «شیفت سیاسی» و «همنشینی»‬ ‫با رقبای سابق پرداختند‪ .‬در جناح مقابل هم چنین شرایطی‬ ‫حکمفرما بود‪ .‬برخی م ی گفتند انتقاد از محمود احمدی نژاد باید‬ ‫به انتقاد از او و جریان سیاس ی اش خالصه شود و نباید انتقاد‬ ‫از وضع موجود به انتقاد از اصولگرایان یا حاکمیت تعمیم داده‬ ‫ی بر این پایه استوار بود که تعمیم انتقاد‬ ‫شود‪ .‬چنین تصمیم ‬ ‫موجبات دف��اع از محمود احمدی نژاد به رغ��م همه انتقادات‬ ‫را فراهم خواهد س��اخت‪ .‬به باور این طیف‪ ،‬از ش��کاف میان‬ ‫حاکمیت و دولتمردان وقت با بهره گیری سیاس��ی م ی شد‬ ‫به ائتالفی ب رای گذار از شرایط سخت رسید‪ .‬طیف دیگر اما‬ ‫باور شان بود که در حرکتی رادیکال باید حساب اصولگرایان‪،‬‬ ‫احمدی نژاد و حاکمیت را یکی کرد تا می زان سرمایه اجتماعی‬ ‫را در سمت مقابل به صورت مشهودی کاهش داد‪ .‬در چنین‬ ‫شرایط سیاس��ی اش��فته ای بود که حس��ن روحانی وجهه‬ ‫سیاسی خود را نمایان ساخت و در یک ائتالف تاکتیکی میان‬ ‫نیروهایی از دو جناح به فردی فراجناحی و «نیاز جامعه امروز»‬ ‫مشهور ش��د‪ .‬این «ش��هرت» البته با تصاویری که اعضای‬ ‫ائتالف از شرایط وقت تبلیغ م ی کردند فراگیر شد و چنین شد‬ ‫که در یک «پازل نامرتب سیاسی و اجتماعی» ترکیبی از مردم‬ ‫از حاشیه تا مرکز نشین از طبقه ضعیف تا متوسط و سطح باال‬ ‫نتیجه انتخابات ‪ 24‬خرداد را به نفع حسن روحانی تغییر دادند‪.‬‬ ‫یک سال از پاستور نشینی حسن روحانی گذشته است و حاال‬ ‫سوال این اس��ت که او به واقع به کدام یک از دو جناح تعلق‬ ‫دارد؟ ایا اینکه اصالح طلبان در یک «یگانه سازی سیاسی»‬ ‫م ی کوش��ند از یکی بودن خودش��ان و رئی س جمهور پیروز‬ ‫بگویند‪ ،‬واقعیت بیرونی دارد؟ ایا اینکه از جناح مقابل صدای‬ ‫«حسن روحانی از ماست» شنیده م ی شود واقعیت دارد؟ کدام‬ ‫یک درست م ی گویند؟ واقعیت این است که حسن روحانی‬ ‫هیچ تمایلی ندارد پاس��خ این س��وال را بدهد یا ب ی پی رایه تر‬ ‫بگوییم تمایلی ندارد پاسخ این سوال به این زودی ها مشخص‬ ‫شود‪ .‬او م ی گوید رئی س جمهوری فراجناحی است اما این گزاره‬ ‫ ب ی شک نادرست است‪ .‬حسن روحانی فردی است که اکنون‬ ‫در میانه دو جناح قرار گرفته اس��ت‪ .‬به یک معنا درس��ت تر‬ ‫این اس��ت که بگوییم حس��ن روحانی ی��ک رئی س جمهور‬ ‫میان جناحی اس��ت‪ .‬حاال که به این تصویر رس��یده ایم باید‬ ‫شرایط پی رامونی او را به تصویر بکشیم و انگاه به این بپردازیم‬ ‫که نسبت حسن روحانی در ش��رایط فعلی با اصالح طلبان‪،‬‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬حاکمیت و بدنه اجتماع ی اش چیست‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫دولت‬ ‫برسد‪ .‬ما گفتمان اصالحات داریم‪ ،‬تقریبا روشن است اهدافش‬ ‫چیست‪ .‬ما گفتمان اصولگرایی داریم و تا حدودی مشخص‬ ‫است که هدف و رسالتش در جامعه ما چیست‪ .‬از این رو من‬ ‫اعتدال را به عنوان یک مشی قبول دارم؛ یعنی میانه روی‪ .‬البته‬ ‫به نظرم باز هم در این مسیر ابهام های زیادی وجود دارد‪ .‬اگر‬ ‫ب رنامه های انتخاباتی اقای روحانی را مرور کنیم‪ ،‬اگر نگوییم‬ ‫که برنامه های انتخاباتی ایش��ان کامال گفتمان اصالحات‬ ‫اس��ت‪ ،‬اکثریت قابل توج��ه ان همان اس��ت‪( ».‬محمد رضا‬ ‫خاتمی)‬ ‫«اعتدال راه است‪ ،‬نه هدف؛ مسیر است نه مقصد‪ ،‬روش‬ ‫تحقق گفتمان است نه گفتمان‪ .‬در جامعه ما دو گفتمان وجود‬ ‫دارد‪ ،‬گفتمان اصولگرایی و گفتمان اصالح طلبی‪ .‬هر کدام از‬ ‫این دو گفتمان یا معتدالنه و واقع گرایانه مطرح م ی شوند یا با‬ ‫افراط و تفریط‪ ،‬شتابزدگی‪ ،‬خودشیفتگی و تمامی ت خواهی‪.‬‬ ‫ش��عارهایی که اقای روحانی در تبلیغ��ات انتخاباتی مطرح‬ ‫کردند و امروز نیز در گفتار و رفتار به ان پایبند هستند‪ ،‬شعارها‬ ‫و ارمان های اصالح طلبی است‪ .‬بناب راین اقای روحانی بدون‬ ‫اینکه خ��ود را اصالح طل��ب معرفی کند‪ ،‬در زمین و مس��یر‬ ‫اصالح طلبی با مشی اعتدالی حرکت م ی کند‪ .‬اعتدال اصال‬ ‫نم ی تواند یک گفتمان باشد‪ .‬گفتمان باید هدف را تصحیح‬ ‫کند که به کجا م ی خواهد برسد‪ .‬ما گفتمان اصالحات داریم‬ ‫و اصولگرایی که اهدافش��ان مشخص اس��ت‪ .‬من اعتدال را‬ ‫به عنوان یک مش��ی قبول دارم البته باز هم به نظرم در این‬ ‫مس��یر ابهام زیادی وجود دارد‪ ...‬اگر ما فقط به جذابیت اکتفا‬ ‫کنیم و ابعاد و حدود ان را مشخص نکنیم فکر م ی کنم ممکن‬ ‫است ب رای خودمان هم دردسرساز باشد‪( ».‬موسوی الری)‬ ‫در چنین جدال نظری که به دغدغه ای جدی میان دولت‬ ‫و بدنه اصالح طلب بدل گشته‪ ،‬صورت مساله که در تحلیلی‬ ‫واضح تر تالش ب رای تعیین جایگاه سیاس��ی رئی س جمهور‬ ‫وقت است‪ ،‬پاسخی مهم را م ی طلبد‪.‬‬ ‫این پاس��خ از ان جهت اهمیت دارد که اصالح طلبان‬ ‫نم ی خواهند روحانی با یافتن هویتی مس��تقل همان رخداد‬ ‫دوران احمدی ن��ژاد را بازتولی��د کن��د‪ .‬به یک معن��ا در یک‬ ‫شبی ه سازی سیاسی انها نم ی خواهند با کوچ اجباری از دولت و‬ ‫از بین رفتن منافذ حیات سیاس ی شان مواجه شوند‪ .‬ب ی پی رایه‬ ‫بگوییم انها به دولت روحانی م ی گویند‪« :‬بدون ما هیچ هویتی‬ ‫ندارید‪ ،‬اگر بدنه اجتماعی خود را از شما بازپس بگیریم‪ ،‬شما‬ ‫تنها م ی شوید و در چنین شرایطی ب رای مواجهه با منتقدان‬ ‫تنها م ی مانید‪ ».‬به دیگر سخن اینکه انها در این جدال نظری‬ ‫با تکیه بر اصل «خوف و رجا» کار خود را به پیش م ی ب رند تا‬ ‫دولت ی ها چندان اصراری ب رای تبیین ایده ال های نظری خود‬ ‫نداشته باشند‪ .‬اما انگونه که موسوی الری گفته بعید است این‬ ‫صبر سیاسی تداوم چندانی داشته باشد‪.‬‬ ‫از هاشم ی رفسنجانی و ناطق نوری تا سی د محمد خاتمی و‬ ‫سی د حسن خمینی گسترده باشد‪.‬‬ ‫حاکمیت‪ ،‬اصولگرایان و حسن روحانی‬ ‫اما در وج��ه دیگ��ری از فضایی که حس��ن روحانی‬ ‫قرار دارد اصولگرایان قرار دارند‪ .‬جای��ی که اصالح طلبان‬ ‫م ی کوشند با اس��تفاده از تاکتیک «یگانه سازی و همانی‬ ‫انگاش��تن» ان را همان جایگاه حض��ور حاکمیت تصویر‬ ‫کنند‪ .‬به دیگر س��خن اینکه بنای اصالح طلبان این است‬ ‫که حس��اب حاکمیت و اصولگرایان خصوصا طی ف های‬ ‫رادیکال انها را ب��ا حاکمیت یکی کرده ت��ا در یک پلتفرم‬ ‫سیاس��ی به کاس��تن از بدنه و س��رمایه اجتماعی هر دو‬ ‫گروه بپردازند و س��رمایه بیش��تری برای خود جمع کنند‪.‬‬ ‫چنین اس��ت که انها با تاکتی��ک «زود خواهی تحوالت»‬ ‫ب��ه انتش��ار و تبلیغ گس��ترده س��خنان و خواس��ت های‬ ‫اصالح طلبانه روحانی و دولتش م ی پردازند‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫م ی دانند که با بیان چنین خواست هایی که ساده ترینش‬ ‫نوع��ی از ازادی های اجتماع��ی در فضای س��ایبری (رفع‬ ‫فیلترینگ فی س بوک و س��ایر ش��بکه های اجتماعی) و در‬ ‫گام هایی جلوتر ماجراهای حصر و مس��ائل مربوط حوادث‬ ‫س��ال ‪ 88‬اس��ت‪ ،‬به خوبی م ی توانند نوای بلند اعتراض را از‬ ‫بخشی از اصولگرایان به گوش مردم برسانند تا انها به عنوان‬ ‫مخالفان ازادی های اجتماعی و مس��ائل سیاسی به چشم‬ ‫بیایند‪ .‬حتی جلوتر از ان وقتی یگانه س��ازی قوت م ی گیرد‬ ‫حاکمیت نیز در زم��ره مخالفان این ازادی ه��ای اجتماعی‬ ‫تصویر م ی شود و درست همین جاست که حسن روحانی و‬ ‫دولت او به عنوان پیشروان مبارزه با مخالفان ازادی به شمار‬ ‫م ی ایند و این «تالشگران راه ازادی» از کنار چنین رویکرد و‬ ‫تاکتیکی با سبدی قابل مالحظه از سرمایه اجتماعی مواجه‬ ‫م ی شوند‪ .‬واقعیت اما این است انچه روحانی مطرح م ی کند‬ ‫خواس��ت هایی از فضای منطقه الف راغ است‪ .‬به این معنا که‬ ‫انچه او م ی گوید چن��دان مورد مخالف��ت همه بخش های‬ ‫حاکمیت نیست‪ .‬ب ی پی رایه بگوییم «کجا کسی از حاکمیت‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫نقاط اشتراک‬ ‫اما در س��طح دیگری از روابط اصالح طلب��ان و دولت‬ ‫روحانی به بخش عملی م ی رسیم‪ .‬همین جاست که م ی توان‬ ‫نقاط اشتراک فراوانی یافت‪ .‬حسن روحانی فردی است با ذات‬ ‫اصولگرا اما شرایط زمانه او را به فردی با روحیات اصالح طلبانه‬ ‫بدل ساخته است‪ .‬چنین روحی ه ای اس��ت که موجب شده او‬ ‫به نقاط اش��تراکی با اصالح طلبان در اجرا برس��د‪ .‬مهمترین‬ ‫افق مش��ترک پیش روی انها انتخابات مجلس دهم است‪.‬‬ ‫اصالح طلبان تصمیم ساز از هم اکنون به پیشواز همنشینی‬ ‫و ائتالف با حسن روحانی و بدنه سیاس ی اش رفته اند‪ .‬فرمان‬ ‫شبی ه سازی مجلس پنجم صادر شده و جلوتر از همه سعید‬ ‫حجاریان م ی گوید زمان ب رای حرکت مستقل مناسب نیست‬ ‫و باید حس��ن روحانی را با همه معذوراتش قدر بدانیم‪ .‬حلقه‬ ‫اتصال انها هم گوی��ی تکنوکرات های کارگ��زاران و جلوتر‬ ‫از همه غالمحس��ین کرباسچی اس��ت که در یک تحرک‬ ‫تشکیالتی می زانسن ائتالف را بر عهده گرفته اند‪ .‬کرباسچی‬ ‫و دوستانش در حال بنا کردن س��قفی هستند که سایه اش‬ ‫موسوی الری می گوید‪« :‬اعتدال اصال‬ ‫نمی تواندیکگفتمانباشد‪».‬‬ ‫کرباسچی و کارگزاران حلقه اتصال‬ ‫اصالح طلبان و دولت روحانی شده اند‬ ‫شنیده اس��ت که نباید ازادی های مطابق با قانون در جامعه‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬به عنوان مثال کجا حاکمیت عنوان کرده‬ ‫است که وایبر و اینستاگرام مخالف خواسته های حاکمیتی‬ ‫است؟» انچه بیان شده‪ ،‬مخالفت هایی است که مطرح شده و‬ ‫اعتراض هایی است که وجود دارد و تنها حرف و سخن طیفی‬ ‫از اصولگرایان است که قابل تعمیم به حاکمیت نیست‪ .‬انچه‬ ‫حاکمیت م ی گوید ازادی های همسو با قانون است‪ .‬به دیگر‬ ‫سخن اینکه حاکمیت م ی گوید تا انجا که پتانسی ل ها اجازه‬ ‫ی هموار ساخت‪ .‬وایبر و‬ ‫م ی دهد باید راه را ب رای پیشرفت بوم ‬ ‫ایمیل و اینستاگرام ملی داش��ت و راه را ب رای گسترده شدن‬ ‫نفوذ فرهنگی غرب هموار نس��اخت‪ .‬این ب��ا انچه دیگران‬ ‫م ی گویند و اصالح طلبان پر و بال��ش م ی دهند‪ ،‬تفاوت های‬ ‫بنیادین دارد‪ .‬به بیانی دیگر حاکمیت باورش این اس��ت که‬ ‫باید با زمانه پیشرفت کرد اما مقهور و تسلیم غرب نشد‪ .‬اما در‬ ‫ی در‬ ‫زوایه و محلی دیگر سیاست خارجی اکنون به نقطه مهم ‬ ‫روابط دولت با اصولگرایان و حاکمیت بدل شده است‪ .‬پرونده‬ ‫هسته ای اکنون نمودی مشخص در سیاست خارجی ای ران‬ ‫است که مورد مباحثه داخلی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫نکته مهم این است که این دولت در سیاست خارجی‬ ‫تفاوت های بنیادین دارد با دولت سابق‪ .‬اگر در ان زمان به سبب‬ ‫مقتضیات وقت‪ ،‬سیاست تهاجمی حاکم بر مناسبات خارجی‬ ‫بود‪ ،‬اکنون بنا بر سیاست خارجی جدیدی گذاشته شده است؛‬ ‫سیاستی که م ی کوشد با همراه سازی و متحد یابی به عبور از‬ ‫چالش های بی ن المللی رسیده تا در مرحله اول با رفع تحریم‬ ‫به اقتصاد کشور نفسی تازه دهد‪ .‬رخدادی که اگر دولت حسن‬ ‫روحانی بتواند تجربه موفقی از ان پیدا کن��د تاثیر زیادی بر‬ ‫سرنوشتش خواهد داشت‪.‬‬ ‫اما ایا حسن روحانی در سیاس��ت خارجی با حاکمیت‬ ‫زاویه دارد؟ ایا اعتراضاتی که برخی اصولگرایان مطرح م ی کند‬ ‫به واقع اعتراض حاکمیت به حسن روحانی است؟‬ ‫در سطح نخست تحلیل باید گفت سیاست خارجی هر‬ ‫دولتی بنا بر اصول قانون اساسی باید با رهبر معظم انقالب‬ ‫هماهنگ باش��د‪ .‬پس با چنین پی ش فرضی که البته همراه‬ ‫م ی شود با حمایت های شفاف و صریح مقام معظم رهبری از‬ ‫تیم مذاکره کننده م ی توان به این دید رسید که دولت روحانی‬ ‫در سیاس��ت خارجی با حاکمیت هماهنگ است‪ .‬در سطح‬ ‫دیگری از تحلیل باید رفتار حاکمیت با دولت حسن روحانی‬ ‫را از این زاویه بررس��ی کرد که پرونده از شورای عالی امنیت‬ ‫ملی به وزارت خارجه منتقل شد‪ .‬مهمترین فاکتور این انتقال‬ ‫ ب ی شک «اعتماد» است‪ .‬در سطح دیگری از تحلیل م ی توان‬ ‫گفت حاکمیت راه را ب رای دولتمرادن جدی��د باز کرده تا انها‬ ‫بتوانند در سیاست خارجی گره گش��ایی کنند‪ .‬پس م ی توان‬ ‫گفت شکافی در سیاس��ت خارجی میان حاکمیت و دولت‬ ‫یازدهم دیده نم ی شود و اگر اعتراض و انتقادی از سوی طیفی‬ ‫از اصولگرایان بیان م ی ش��ود نم ی ت��وان ان را به حاکمیت‬ ‫تعمیم داد‪.‬‬ ‫حسن روحانی و روزهای پیش رو‬ ‫حاال سوال مهم این است که حس��ن روحانی در ادامه‬ ‫کارش با چه سرنوشتی مواجه خواهد شد؟‬ ‫به نظ��ر م ی رس��د او تالش ک��رده می��ان حاکمیت و‬ ‫اصالح طلبان در میانه قرار گیرد تا هر دو را با هم داشته باشد‪،‬‬ ‫اگر چه در همین می دان سیاست ورزی عبایی ندارد از اینکه به‬ ‫منتقدان طیفی از اصولگرایان با لحنی تند اعتراض کند تا از‬ ‫همین زاویه هم به یارگیری از بدنه اجتماعی بپردازد‪.‬‬ ‫حاال اینکه دولت روحانی هشت ساله می شود یا خیر به‬ ‫نظر با فاکتورهای فراوانی مواجه است‪ .‬روحانی راه سختی در‬ ‫پیش دارد‪ .‬جدایی او از اصالح طلبان یا حاکمیت در سرنوشت‬ ‫سیاسی اش تاثیر فراوانی دارد‪ .‬یک س��ال پس از ‪ 24‬خرداد‬ ‫دو ش��کاف و یک دولت تیتر خوبی برای این گزارش به نظر‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫در کجای فضای سیاسی ‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی ما‬ ‫جای دارد؟ در واقع سوالم این است که اقای روحانی‬ ‫تا چه حد برای رس�یدن به ان گفتمانی که مطرح‬ ‫کرده اند موفق بودند؟‬ ‫گ‬ ‫ف ‬ ‫تو‬ ‫گ‬ ‫و‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اینده بسیار‬ ‫متکثر خواهد بود‬ ‫تو گوی مثلث با ابراهیم فیاض پیرامون ‪ 24‬خرداد و اینده سیاست ایران‬ ‫گف ‬ ‫مینا علی اسالم‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫به نظر می رسد اگر بخواهیم در مورد انتخابات‬ ‫‪ 24‬خرداد گفت و گو کنیم ‪ ،‬مناس�ب ترین سوال ‪،‬‬ ‫بحث بر س�ر علت پیروزی اقای روحانی باشد ‪ .‬به‬ ‫این معنا که ببینیم چگونه اق�ای روحانی برخالف‬ ‫نظرس�نجی های ابتدایی ب�ه یکباره ب�ا افزایش‬ ‫درصد پیروزی مواجه می شود و در نهایت در همان‬ ‫مرحله اول به عنوان رئیس جمهور جدید انتخاب‬ ‫می شود‪...‬‬ ‫ب رنم ی امد‪ .‬بناب راین اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫رقابت را واگذار کردند ‪.‬‬ ‫شما می گویید مردم از عملکرد و نوع نگرش اقای‬ ‫احمدی نژاد ناراحت بودند و به همین دلیل به حسن‬ ‫روحانی رس�یدند ‪ .‬بحث بر س�ر این است که چرا‬ ‫روحانی ؟‬ ‫حاال از ان زمان یک سال گذشته است ‪ .‬اقای روحانی‬ ‫همانزمانهمخیلیدرمورداعتدالصحبتکردند‪.‬‬ ‫می خواهم بپرسم گفتمانی که ایشان مطرح کردند‬ ‫هم وارهمعتقدمکهاعتدالربطیبههاشمییاخاتمییا‬ ‫ناطق ندارد‪ .‬اعتدال گفتمان جدیدی است که باید چهره های خود‬ ‫را پی دا کند‪ .‬بارها و بارها تاکید کرده ام که اعتدال نه گفتار خاتمی‬ ‫بوده و نه هاشمی و نه ناطق بلکه ترکیبی از دیدگاه های همه این‬ ‫اشخاصاست‪.‬بهاینترتیبگفتمانجدیدبایدراهخودرادراینده‬ ‫بهخوبیپی داکندوکارشناسانبایدکارهایمطالعاتیوتئوریک‬ ‫را ب رای تشریح ماهیت این گفتمان اغاز کنند‪ .‬متاسفانه دولت‬ ‫اقایروحانیتاکنوننتوانستهکارتئوریکمطلوبیدراینزمینه‬ ‫انجامدهد‪.‬درواقعاهتمامایندولتبررفعچالش هایایجادشده‬ ‫از دولت قبل است و این شخص اقای روحانی است که تئوریزه ‬ ‫کردناعتدالرابرعهدهگرفتهاست‪.‬مباحثیکهروحانیدرزمینه‬ ‫می زاندخالتدولتدرامورفرهنگییامسائلیچوندولتدینی‬ ‫و بهشت و جهنم مطرح م ی کند‪ ،‬نشانه همین تالش است‪ .‬این‬ ‫کار رئیس دولت نیست و متاسفانه دولت نتوانسته ئتوریزه سازی‬ ‫گفتمان اعتدال را به خوبی انجام دهد‪ .‬به همین ترتیب ائتالف‬ ‫میان اشخاص نامبرده اساسا وجود نداش��ته و نخواهد داشت‪.‬‬ ‫گفتمان اعتدال روحانی مس��یر تازه ای است و ممکن است او‬ ‫بخ واهد این گفتمان را مستدل کند اما ریشه ای در ائتالف میان‬ ‫این افراد ندارد‪.‬‬ ‫با تفاسیری که شما داش�تید در مورد نوع نگرش‬ ‫مردم به دولت وقت ش�اید انتظار این باش�د که در‬ ‫اولین انتخابات با رخدادی همانند دوم خرداد مواجه‬ ‫میش�دیم اما واقعیت این است که چنین چیزی‬ ‫تج ربهنشد‪.‬‬ ‫گفتمان هایی که در دوم خرداد با ان مواجه بودیم بسیار‬ ‫برجس��ته بودند؛ اصولگرایی و اصالح طلبی‪ .‬اکنون با گفتمان‬ ‫اعتدال مواجهیم‪ .‬این بدان معناست که هر چه پیش م ی رویم‬ ‫گفتمان ها متکثر م ی شوند‪ .‬در انتخابات سال ‪ 76‬دو گفتمان‬ ‫غالب وجود داشت و ش��اهد وقوع رخداد دوم خرداد بودیم اما در‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫در واقع علت اصل��ی پیروزی اق��ای روحانی در این‬ ‫انتخابات در اقبال مردم به گفتمان اعت��دال و ارامش و دوری از‬ ‫روش و منش دولت احمدی نژاد خالصه م ی شود‪ .‬مردم در این‬ ‫انتخابات به دنبال ارامش و تثبیت اوضاع سیاسی و اقتصادی‬ ‫بودند‪ .‬طرح مس��ائل بیهوده در عرص��ه بی ن المللی که هیچ‬ ‫دستاوردی ب رای جمهوری اسالمی ای ران نداشت موجب شد که‬ ‫ارامشجامعه از بین برودوتنها نتیجه ان بیشتر شدن فشارهای‬ ‫بی ن المللی بود‪ .‬افزایش سرسام اور قیمت ارز و سکه و وجود تورم‬ ‫‪ 55‬درصدی در جامعه موجب نارضایتی مردم و فعاالن اقتصادی‬ ‫شده بود و در مجموع همه به دنبال این بودند که این وضعیت‬ ‫تمام و نوعی ارامش و ثبات بر کشور حاکم شود‪ .‬البته رای مردم‬ ‫به نامزد گفتمان اعتدال رای قاطعی نبود‪.‬‬ ‫نکته مهم انتخابات ‪ 24‬خ�رداد ‪ ،‬ائتالف تاکتیکی‬ ‫روحانی‪ ،‬ناطق نوری‪ ،‬خاتمی و هاشمی رفسنجانی‬ ‫است‪ .‬حاال که ثمره ان ائتالف پیروزی در انتخابات‬ ‫ش�ده ‪ ،‬س�وال مهم این اس�ت که این همنشینی‬ ‫سیاس�ی تا چه زمانی تداوم خواهد داشت‪ .‬برخی‬ ‫اخبار وجود دارد که به هم راهش نشانه هایی از پایان‬ ‫زود هنگام این ائتالف را دارد ‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫معتقدمکهعاملاینپیروزیسیاست هایاحمدی نژاد‬ ‫بود‪ ،‬او بود ک��ه اردوگاه اصولگرایی را دچار اختالف ش��دید کرد‪.‬‬ ‫رفتارهای مختلف احمدی نژاد از قهر او تا پایبندی اش به مشایی‪،‬‬ ‫شعارها و تصمیمات و مبانی فکری او‪ ،‬همه و همه باعث شد‬ ‫اصولگرایان از یکدیگر متفرق شوند‪ .‬با این وجود نباید فراموش‬ ‫کرد که رای اقای روحانی لب مرز بود‪ .‬او با پنجاه و هفت صدم‬ ‫درصد موفق به پیروزی ش��د‪ .‬این ی��ک رای قاطع نبود و حتی‬ ‫انتخابات م ی توانست به دور دوم هم برسد‪ .‬با این وجود اهمیت‬ ‫گفتمان اعتدال در این پیروزی قابل توجه است‪ .‬گفتمان اعتدال‬ ‫در خالل ان همه اختالف نظر و ش��ورش و بحران هایی که در‬ ‫سال‪ 88‬ایجادشد‪،‬درحالیکهمردمخ واستارارامشبودند‪،‬مطرح‬ ‫شد و مورد توجه قرار گرفت‪ .‬دولت قبل به دنبال کشمکش های‬ ‫درونی و بیرونی بود‪ .‬به عنوان مثال در عین حال که شعارهای‬ ‫ضد امریکایی سر م ی داد ‪ ،‬به دنبال برقراری رابطه با امریکا هم‬ ‫بود‪ .‬از سوی دیگر طیف موسوم به اصولگرا به شدت متنوع بود‬ ‫و انواع و اقسام سلیقه ها و تفکرات سیاسی در این دایره حضور‬ ‫داشتند‪ .‬از راس��ت ترین افراد تا چپ ترین فعال سیاسی در این‬ ‫طیف حضور داشتند و همه این موارد باعث شد که اصولگرایی‬ ‫به یک گفتمان متفرق تبدیل شود که هیچ گونه اشتراکی ایجاد‬ ‫نم ی کردبلکهبرعکساختالفایجادم ی کرد‪.‬البتهمنشابیشتر‬ ‫این اختالف ها از ناحیه اقای احمدی نژاد بود و در واقع ضربه ای که‬ ‫او به اصولگرایانوارد کرد منحصر به فرد بودو از عهده فرددیگری‬ ‫‪4‬‬ ‫در استانه یک سالگی انتخابات بیست و‬ ‫چهار خرداد و پیروزی اقای روحانی قرار داریم‪.‬‬ ‫با بررسی عملکرد دولت اعتدال طی یک سال‬ ‫گذش�ته و ابعاد سیاس�ی انتخابات بیس�ت‬ ‫و چهار خ�رداد ‪ 92‬م ی توان ب�ه پی ش بینی از‬ ‫اینده این دولت طی سه سال پیش رو دست‬ ‫یافت‪ .‬در همین زمینه گفت وگوی مجله مثلث‬ ‫با ابراهیم فیاض‪ ،‬اس�تاد دانش�گاه و جامعه‬ ‫شناس را م ی خوانید‪.‬‬ ‫اعتدال گفتمانی است که جنبه اجرایی و عملی دارد و‬ ‫محور اساسی ان مباحث اقتصادی است‪ .‬این گفتمان م ی تواند‬ ‫بیش از هر جا خود را در بخش اقتصاد که با زندگی همه مردم سر‬ ‫وکاردارد‪،‬نشاندهد‪.‬مردمدنبالعملبهشعارهاووعده هابودندو‬ ‫از وعده های اقای احمدی نژاد خسته شده بودند‪ .‬زیاد سخن گفتن‬ ‫احمدی نژاد حواشی زیادی در جامعه از جمله حوزه علمیه قم و‬ ‫دانشگاه ها ایجاد م ی کرد و ارامش را بر هم م ی زد‪ .‬اکنون مردم‬ ‫از اقای روحانی انتظار دارند ک��ه به وعده های خود جامه عمل‬ ‫بپوشاند‪ .‬البته در عرصه اقتصادی اقدامات مفیدی انجام شده‬ ‫و در حوزه بهداشت و درمان و بیمارستان ها تصمیمات خوبی‬ ‫گرفته شده است ‪ .‬در دولت قبل وضعیت به گونه ای شده بود که‬ ‫هزینه های بیمارستان ها به طور سرسام اوری افزایش یافته بود و‬ ‫حتی بیمه ها فاقد کارکرد شده بودند‪ .‬اکنون دولت اقای روحانی‬ ‫تالش دارد وضعیت اقتصادی جامع��ه را در اولویت قرار دهد و‬ ‫ارامش اقتصادی را به جامعه بازگرداند‪ .‬در همین راستا فرمایشات‬ ‫مقام معظم رهبری در زمینه اقتصاد مقاومتی نیز راهگشاست‪.‬‬ ‫دولت مانند رهبری بر این امر واقف است که فرهنگ مهمتر از‬ ‫اقتصاد است اما اقتصاد زی ربناست و اقتصاد مقاومتی هم بر این‬ ‫زی ربنا باید استوار شود‪ .‬به این ترتیب گفتمان اعتدال بعد از یک‬ ‫سال خود را در عملگرایی در بعد اقتصادی به خوبی نشان داده‬ ‫است‪ .‬این اقتصاد است که م ی تواند راه فرهنگ را نیز هم وار کند‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫دولت‬ ‫انتخابات ‪ ،92‬قالیباف خ��ود را اصولگرای اصالح طلب معرفی‬ ‫م ی کرد‪ ،‬روحان��ی صحبت از گفتمان اعتدال داش��ت‪ ،‬جلیلی‬ ‫نماینده طیف احمدی نژاد بود و برخی دیگر خود را مس��تقل یا‬ ‫اصولگرا م ی دانستند‪ .‬گس��تردگی گفتمان ها‪ ،‬ارا را در جامعه‬ ‫متکثر م ی کند و هرچه جلوتر روی��م‪ ،‬نخبگان فکری و اجرایی‬ ‫یزنند و‬ ‫بیشتری شکل م ی گی رند که دست به گفتمان سازی م ‬ ‫به این ترتیب در انتخابات های اینده با تکثر ارای بیشتری مواجه‬ ‫خ واهیم بود‪ .‬شاید بتوان گفت که انتخابات‪ 92‬اخ رین انتخاباتی‬ ‫بود که اصولگرایان به صورت متمرکز حاضر شدند و بعد از این‬ ‫ممکن است ارای کلی زیاد اما ب رنده با رای محدود پیروز شود‪ .‬در‬ ‫انتخابات‪ 92‬همروحانیسرمرزبودوباپنجاهوهفتصدمدرصد‬ ‫توانست پیروزی را کسب کند‪.‬‬ ‫بااینتصویریکهشماترسیمکردیددرمورداولین‬ ‫رقابت سیاسی پیش رو چه نظری دارید؟‬ ‫شخصا انتخابات اینده را بسیار متکثر م ی دانم‪ .‬البته‬ ‫اتفاقاتزیادیمانندانتخاباتمجلسپیشروست‪.‬مجلساینده‬ ‫اساسایکدستنخ واهدبودچراکهگفتمان هایمختلفیدرحال‬ ‫شکلگیری است که م ی تواند ارا را متکثر کند‪.‬‬ ‫در ابت�دای گفت و گ�و اش�اره ای به نق�ش دولت‬ ‫احمدی نژاد در پیروزی اقای روحانی داشتید اما اگر‬ ‫بخواهیم میزان این نقش را با درصد بیان کنیم‪ ،‬به‬ ‫نظر شما احمدی نژاد چند درصد در پیروزی روحانی‬ ‫سهیمبود؟‬ ‫احمدی نژاد مشخصا با ایجاد ارای منفی ب رای جریان‬ ‫اصولگرایی بسترساز پیروزی روحانی ش��د‪ .‬او با اقدامات خود‬ ‫ضربه های سهمگینی به اصولگرایی زد و شاید هیچ کس به‬ ‫اندازه او نتوانست اصولگرایان متفرق کند‪ .‬او در پایان دوره دولت‬ ‫دهم حتی خود را اصالح طلب نامید و همراهان او خود را همصدا‬ ‫با اصالح طلبان معرفی کردند‪ .‬طیف احمدی نژاد در دوره دوم به‬ ‫دنبال اری اصالح طلبان بودند و دوره اصولگرایی خود را تمام شده‬ ‫م ی دانستند‪ .‬اغاز این ماجرا را از خانه نشینی احمدی نژاد شاهد‬ ‫بودیم‪.‬نزاعمجلسودولتبهدنبالاینروندتشدیدشدویکشنبه‬ ‫سیاهدرمجل س‪،‬اوجایناقداماتبود‪.‬بعدازانبودکهصبرجامعه‬ ‫لب ریز شد و گفتمان اعتدال بعد از طرح‪ ،‬با اقبال مردم مواجه شد‪.‬‬ ‫جناب فی�اض! حاال س�والم این اس�ت که فضای‬ ‫فعلی تا چه زمانی پا برجاس�ت؟ شفاف تر بپرسم‬ ‫ایا احتمال م ی دهید که عمر دولت اعتدال به چهار‬ ‫سال دوم برسد؟‬ ‫‪26‬‬ ‫اگر بح�ث در همی�ن محور ادامه داش�ته باش�د‬ ‫میخواهم بپرس�م اقای روحان�ی ترجیح می دهد‬ ‫رقیب اینده اش چه کسی باشد ؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫سیاست‬ ‫اینبستگیبهمی زانحاشیهسازیدولتدارد‪.‬اگردولت‬ ‫از حاشی ه ها دور بماند این امکان وجود دارد‪ .‬تالش های اقتصادی‬ ‫دولت با شدت ادامه دارد و در بخش هایی نتیجهبخش هم بوده‬ ‫اما اگر قرار باشد کارهای تئوری سازی را دولت راسا عهده دار شود‬ ‫و با طرح برخی مسائل مانند اجبار در هدایت مردم به بهشت یا‬ ‫جهنم و امثال ان‪ ،‬حاشی ه ها را برجسته سازد‪ ،‬ارزش زحمات دولت‬ ‫یزند‪.‬‬ ‫کمرنگ م ی شود‪ .‬تشنج ها به ش��دت به جامعه ضربه م ‬ ‫ایجاد تشنج همان کاری است که احمدی نژاد طی هشت سال‬ ‫دولت خود انجام داد و نتیجه مش��خص بود‪ .‬دولت نباید وارد‬ ‫حاشی ه های تئوریک شود‪ .‬اما اینکه چرا حوزه‪ ،‬مراجع و دانشگاه ها‬ ‫وارد مباحث تئوریک نم ی شوند جای تامل دارد‪ .‬متاسفانه همان‬ ‫مس اله هرم های وارونه در جامعه ما مطرح است یعنی دانشگاه ها‬ ‫و حوزه ها در جهت خود نیستند و این باعث م ی شود دولت وارد‬ ‫مباحثتئوریکشود‪.‬‬ ‫بهنظرم ی رسددولتروحانیتاانزماننخبگانخاص‬ ‫خود را پی دا کرده باشد‪ .‬در واقع اصولگرایان اعتدالی و اصالح طلبان‬ ‫اعتدالیبروزوظهورپررنگیدرانتخاباتبعدیخ واهندداشت‪.‬به‬ ‫اینترتیب تردیدینیستکهروحانیبارادیکال هایاصالح طلب‬ ‫و اصولگرا همراه نخ واهد شد اما با اعتدالیون هر دو طیف همراه‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬با این وجود نتیجه انتخابات مجلس اینده نیز در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری بعدی نقش بس زایی دارد‪ .‬اگر مجلس‬ ‫بعدی کامال متکثر باشد‪ ،‬حتی این احتمال وجود دارد که دولت‬ ‫روحانی چهار س��اله باقی بماند‪ .‬احتمال دیگر این است که در‬ ‫صورتتشکیلیکمجلسمتکثر‪،‬دولتاعتدالبتواندبهچهار‬ ‫سال دوم برسد اما ترکیب وزی ران ان به واسطه رای نمایندگان‪،‬‬ ‫بسیار متکثر باش��د و این از توان اجرایی دولت خواهد کاست‪.‬‬ ‫بناب راین داشتن ب رنامه ب رای این دوسال باقیمانده از مجلس نهم‬ ‫ب رای دولت روحانی حائز اهمیت است‪ .‬از سوی دیگر نباید تاثیر‬ ‫رخدادهایخارجی راهمدرهشت ساله شدندولتروحانینادیده‬ ‫گرفت؛ تحوالت خاورمیانه‪ ،‬نقش افرینی چین در اس��یا‪ ،‬روند‬ ‫شکل گیری مجدد شرق و غ ربی جدید در سایه اتفاقات اوکراین و‬ ‫مسائلی از این دست بر انتخابات ریاست جمهوری بعدی در ای ران‬ ‫و هشت ساله شدن یا نشدن دولت روحانی موثر است‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال چنانچه درصد تهدید ای ران از خارج باال رود‪ ،‬احتمال روی کار‬ ‫امدن دولتی رادیکال در داخل افزایش پی دا م ی کند همان طور‬ ‫که در س��ال ‪ 84‬به واس��طه افزایش تهدیدات خارجی‪ ،‬شانس‬ ‫احمدی نژاد ب رای پیروزی بیشتر شد‪.‬‬ ‫در م�ورد اینکه اق�ای روحان�ی در ش�رایط فعلی‬ ‫اصالح طلب است یا اصولگرا تحلیل های فراوانی‬ ‫مطرح ش�ده‪ ،‬برخی میگویند او می خواهد هر دو‬ ‫جناح را به هم راه داشته باشد‪ ،‬برخی هم در تحلیلی‬ ‫جزئ ی تر میگویند او فردی است با ذات اصولگ را اما‬ ‫رویه ای که اکنون اصالحطلبانه به نظر میرس�د؛‬ ‫ش�ما اقای روحانی را فردی اصالح طلب م ی دانید‬ ‫یامحافظه کار؟‬ ‫اویکفرداعتدالیاستواعتدالمعجونیازاصولگرایی‬ ‫واصالح طلبیاست‪.‬اواصالحاتراب ر اساساصولدنبالم ی کند‬ ‫نه دیدگاه های غ ربی‪ .‬مبنای عمل روحانی اصولی است که با‬ ‫نگاهی اصالح جویانه سعی در اجرای ان دارد‪.‬‬ ‫درست همین جاست که بحث مهمی مطرح می‬ ‫شوند‪ .‬واقعیت این است که هنوز تحلیل جامعی‬ ‫در مورد پایگاه اجتماعی یا هم�ان بدنه دولت اقای‬ ‫روحانی و ش�خص ایش�ان وج�ود ندارد‪ .‬س�والم‬ ‫مشخصا این است که اکنون در جامعه ما به اقای‬ ‫روحانی چگونه نگاه می شود ؟‬ ‫پایگاه اجتماعی دولت روحانی در طبقه متوسط است‪.‬‬ ‫این طبقه ترکیبی از متفکرین‪ ،‬نخبگان‪ ،‬دانشگاهیان‪ ،‬معلمان‬ ‫و تولیدکنندگان اس��ت‪ .‬قشر متوس��ط به دنبال پویایی است‪.‬‬ ‫عملکرد اینده دولت روحانی بس��یار مهم است؛ اگر این دولت‬ ‫صرفا به اقتصاد بپردازد و اینده فکری و فرهنگی جامعه را رها‬ ‫کند‪ ،‬جایگاهش در میان طبقه متوس��ط افت خواهد داشت‪.‬‬ ‫اینجاست که طبقه متوسط ب رای تغییر شرایط ارای خاکستری‬ ‫را نیز با خود همراه م ی کند و به دنبال دولتی است که در فکر‬ ‫اینده فرهنگی و اجتماعی و فکری جامعه باش��د‪ .‬این روند در‬ ‫کشور ما که مردم همواره نگاه به گذش��ته تمدنی خود دارند‪،‬‬ ‫قابل پی ش بینی است‪ .‬اگر دولت روحانی بتواند اینده ای روشن‬ ‫و س��اختارمند باتوجه به واقعی ت های داخلی و خارجی را ب رای‬ ‫جامع ه ترسیم کند‪ ،‬جایگاهش در میان طبقه متوسط ارتقا یافته‬ ‫و شانس هشت ساله شدن را نیز به دست م ی اورد‪ .‬اگر روحانی‬ ‫در ترسیم اینده ای روشن ناموفق باشد یا اینده ای صرفا غ ربی یا‬ ‫واپسگرا و ارتجاعی ر ا ترسیم کند‪ ،‬جایگاهش را در طبقه متوسط‬ ‫از دست خواهد داد‪ .‬نکته اینجاست که قشر متوسط م ی تواند‬ ‫هم ارای طبقات باالی جامعه را با خود همراه کند و هم پایین را‪،‬‬ ‫انچه اهمیت دارد هم ارای طبقات پایین جامعه است‪ .‬در اخر‬ ‫نباید فراموش کنیم که ای ران کشوری در حال پیشرفت است و‬ ‫زمانیکهپیشرفتهشود‪،‬متمایزخ واهدشد‪.‬درایندهگفتمان های‬ ‫داخلی زیاد خ واهند شد و گفتمان های مختلف با یکدیگر رقیب‬ ‫خواهند شد‪ .‬در اینده رقابت به سادگی سال های قبل نیست و‬ ‫بر همین اساس علوم انسانی باید به شدت درگیر این مباحث‬ ‫شود‪ .‬این علوم انسانی است که م ی تواند اینده روشن سیاسی را‬ ‫ب رای ای ران ترسیم کند‪.‬‬ ‫بعید است اصالح طلبان‬ ‫با روحانی رقابت کنند‬ ‫تو گوی مثلث با فیاض زاهد‬ ‫گف ‬ ‫‪5‬‬ ‫اقای زاه�د! این روزها بازنگ�ری در فاکتورهای‬ ‫موثر بر پیروزی اقای روحانی در انتخابات س�ال قبل به‬ ‫مناسبت سالگرد بیست و چهار خرداد جای بحث دارد‪.‬‬ ‫از دید شما ب ه عنوان یک روزنام ه نگار و صاحب نظر علت‬ ‫پیروزی اقای روحانی گفتمان ایشان بود یا سیاست ورزی‬ ‫در فرایند رقابت های انتخاباتی؟‬ ‫به نظر من این موضوع از بسترها و عوامل مختلف‬ ‫قابل بررسی است‪ .‬یکی از انها ناتوانی و ناکارامدی سیاست های‬ ‫دولت اق��ای احمدی نژاد بود ک��ه در چهار س��ال اول به دلیل‬ ‫درامدهای بس��یار باال و روش های خاص که بیشتر به شکل‬ ‫سیاس��ت های توده ای و عوام گرایانه بروز یافته بود‪ ،‬به شکل‬ ‫کاملی کارامدی خود را در تمام عرصه ها نش��ان نداده بودند‪.‬‬ ‫مردم با نوعی ذوق زدگی‪ -‬به ویژه شهرس��ت ان ها و روستاها‪ -‬با‬ ‫لو فصل مسائل و‬ ‫پدیده ای رو به رو بودند که بیش از انکه به ح ‬ ‫رفع مشکالتشان بپردازد‪ ،‬به شکل یک نوعی سیاست توده ای‪،‬‬ ‫دلخوش ی هایی را ایجاد م ی کرد و زمان برد تا نشان دهد اینگونه‬ ‫روش ها در دنیای امروز جوابگو نیس��ت‪ .‬مهم این نیست که‬ ‫سیاستمدار تا چه حد بتواند با مردم باشد‪ ،‬وقتش را میان مردم‬ ‫بگذراند یا نگذراند‪ ،‬چقدر به سفرهای استانی برود یا نرود‪ ،‬بلکه‬ ‫مهم ان است که نتیجه سیاست های دولت او منجر به تولید‬ ‫ثروت بیشتر‪ ،‬فرصت های زندگی بهتر و انتخاب های جدیدتر‬ ‫ش��ود‪ .‬زمانی که خانم مارگارت تاچر به عنوان نخس��ت وزیر‬ ‫بریتانیا به قدرت رسید‪ ،‬در دو‪ ،‬س��ه هفته اول کار مصاحب ه ای‬ ‫م ی کند و وقتی از او پرس��یده م ی ش��ود که م ی خواهی ب رای‬ ‫شهروندان کش��ورت چه کارهایی انجام دهی‪ ،‬پاسخ م ی دهد‬ ‫که «مهمترین ب رنامه من این است که بتوانم ب رای شهروندان‬ ‫ب ریتانیا الترناتیوهای متفاوت ایجاد کنم»‪ .‬این خیلی مهم است‬ ‫که هر ش��هروند ب رای اشتغال‪ ،‬بهداشت‪ ،‬مس��کن‪ ،‬تفریح و‪...‬‬ ‫پیشنهادها و انتخاب های متعددی داشته و قادر باشد از میان‬ ‫انها انتخاب کند‪.‬‬ ‫چهار س��ال دوم دولت اقای احمدی ن��ژاد تا حدودی نیز‬ ‫با بحران های مختلفی از جمله مسائل ناشی از انتخابات ‪88‬‬ ‫مواجه بود و یکی از عواملی که باعث ش��د دولت احمدی نژاد‬ ‫نتواند تاثیر نس��بی خود را بر جامعه بگذارد‪ ،‬این بود که اساسا‬ ‫از سوی مراجع تاثیرگذار اجتماعی و سیاسی جدی گرفته نشد‬ ‫و کارشناسان برجسته حاضر نبودند با این دولت کار کنند‪ .‬تاثیر‬ ‫این سیاس��ت ها و روش ها و ناکارامدی ها به س��فره مردم نیز‬ ‫رس��ید بناب راین اگر در دوره اول احمدی نژاد از سوی بخش ها‬ ‫و شهرستان ها و روس��تاها حمایتی ش��ده بود‪ ،‬این بار نتیجه‬ ‫سیاست هایش به روس��تاها و شهرستان ها نیز کشیده شده و‬ ‫وضعیت زندگی طبقات روستایی و ش��هری از یک همنوایی‬ ‫یکس��ان برخوردار ش��د که نتیجه ان نارضایتی مجموع این‬ ‫گروه های اجتماعی حاشی ه ای و شهری م ی توانست باشد‪.‬‬ ‫عامل دوم رفتارهای اقای احمدی ن��ژاد بود که در طول‬ ‫زمان نوع��ی انزوای بی ن المللی و احس��اس تحقیر اجتماعی‬ ‫ب رای ای رانیان به ارمغان اورد و به تدریج ای رانیان از اینکه چنین‬ ‫ش��خصیتی و گفتمانی نماینده انها در جامع��ه بی ن المللی‬ ‫باشد‪ ،‬احساس سرشکس��تگی داش��تند‪ ،‬نه افتخار و امنیت‪.‬‬ ‫این روش ها و سیاس��ت ها س��بب انزوای کامل ای ران ش��د و‬ ‫اظهارنظرهای جنجالی او نیز به دنبال ان زمینه ساز تحریم های‬ ‫بیشتر بی ن المللی شد‪ .‬یکی از دالیلی که ای ران ی ها به گفتمان‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات‪ 92‬که سعید جلیلی م ی توانست باشد‪،‬‬ ‫رای ندادند این بود که ای رانیان ملت��ی عالقه مند به ارتباطات‬ ‫جهانی و منطقه ای و پذیرش محترمانه جهان بودند و احساس‬ ‫دولت‬ ‫م ی کردند که حاال وقت ان اس��ت که تصویر ای ران در جامعه‬ ‫جهانی تغییر پیدا کند و اقای روحانی م ی توانس��ت نماینده‬ ‫یزند‪،‬لباسمرتبی‬ ‫چنیننگرشیباشد؛کسیکهخوبحرفم ‬ ‫م ی پوشد‪ ،‬فردی که تحصیلکرده حقوق در اسکاتلند است و از‬ ‫طرف دیگر واجد همه ویژگ ی های یک شخصیت انقالبی و‬ ‫سیاسی بعد از انقالب نیز هست‪.‬‬ ‫حاال سوال این است که چرا مردم به نامزد اصالح‬ ‫طلبان یعنی اقای عارف اقبال نکردند ؟ به این معنا‬ ‫که نظرسنجی ها نشان می داد ایشان با صعود ارا‬ ‫مواجهنیستند‪.‬‬ ‫به نظر من ملت ای ران ضمن اینکه م ی خواست یک‬ ‫دولت نوگرا و تحولخ واه را به صحنه اورد‪ ،‬نگران حساسی ت هایی‬ ‫هم بود که اگر رئی س جمهور کامال اصالح طلب انتخاب شود ایا‬ ‫نهادهای حاکم و قدرت های تاثیرگذار با او همکاری خ واهند کرد‬ ‫یا زنجیره جدیدی از بحران های روزمره اغاز خواهد شد‪ .‬ملت‬ ‫ای ران احساس کرد که گفتمان و سابقه سیاسی اقای روحانی‬ ‫نش��ان م ی دهد او م ی تواند با جدیت تعامل کند و از گفتمانی‬ ‫تبعیت کند که مورد پذیرش نهادهای حاکم است‪.‬‬ ‫یعنی ایشان گفتمان جدیدی خلق کردند و بر این‬ ‫مبناوباشاخصههایاینگفتماننوپدیدتوانستند‬ ‫مردم را به سوی خود جلب کنند ؟‬ ‫یدانم‪،‬‬ ‫من اقای روحانی را واجد ارائه گفتمانی جدید نم ‬ ‫بلکه ایشان از خاستگاه گفتمان اصالح طلبی ارای خود را کسب‬ ‫کردند‪ .‬نم ی خ واهم بگویم اقای روحانی اصالح طلب هستند اما‬ ‫معتقدمانچهروحانیبیانم ی کندازپایگاهگفتماناصالح طلبی‬ ‫برم ی اید‪ .‬در واقع انچه در انتخابات بیس ت وچهار خرداد پیروز‬ ‫شد‪ ،‬گفتمان اصالح طلبی مبتنی بر درایت و توجه به احترام و‬ ‫منزلت اجتماعی و عالقه مند به گسترش روابط خارجی با دنیای‬ ‫امروز بود‪ .‬البته بازهم باید این نکته را افزود که پ راکندگی جناح‬ ‫راست‪ ،‬خوش خیالی انها و کاندیداهایشان مبنی بر اینکه در‬ ‫هر شکلی م ی توانند حمایت های اشکار و پنهان داشته باشند‬ ‫نیز در پیروزی اقای روحانی موثر بود‪ .‬در عین حال رفتار توام با‬ ‫تدبیر اقای دکتر عارف را نباید نادیده گرفت‪ .‬ایشان به اشاره اقای‬ ‫خاتمی گردن نهادند و با فروتنی و بزرگ��واری خود را از صحنه‬ ‫رقابت های انتخاباتی کنار کشیدند و این بسیار تعیی ن کننده‬ ‫بود‪ .‬فکر م ی کنم استراتژیس ت های جناح مقابل باور نم ی کردند‬ ‫که دکتر عارف از صحن��ه رقابت ها کنار بکش��د‪ .‬از همه این‬ ‫عوامل مهمتر حمایت اقایان خاتمی و هاش��می از روحانی و‬ ‫سوار ش��دن روحانی بر موجی بود که در نتیجه ثب ت نام اقای‬ ‫هاشم ی رفسنجانی و بعد از ردصالحیت ایشان در جامعه ایجاد‬ ‫شد‪ .‬این عامل اخیر باعث شد که از روز سه شنبه‪ ،‬سه روز قبل‬ ‫از روز انتخابات‪ 10 ،‬تا دوازده درصد ش��انس اقای روحانی ب رای‬ ‫پیروزی افزایش پی دا کند‪.‬‬ ‫اش�اره به نقش اقای احمدی نژاد در پیروزی دولت‬ ‫اعتدال داشتید‪ ،‬اما درصد این تاثیرگذاری مشخصا‬ ‫چه اندازه بود؟‬ ‫اخالقی انها شکست خوردند چراکه نه صداقت و نه شجاعت و‬ ‫نه اراده الزم را ب رای مقابله با کج روی ی های احمدی نژاد نداشتند‪.‬‬ ‫از نظر سیاسی شکست خوردند‪ ،‬چراکه با وجود اینکه در دولت‬ ‫احمدی نژاد دست باال را نداشتند اما هزینه و تاوان رفتارهای غلط‬ ‫سیاسی او را پرداخت کردند‪.‬‬ ‫اش�اره داش�تید که روحان�ی ش�انس اورد بعد از‬ ‫احمدی نژاد بر س�ر کار امد‪ ،‬ام�ا ایا فکر نم ی کنید‬ ‫باتوجه به صرف بخش عمده پتانسی ل های دولت‬ ‫برای رفع چالش های ایجاد ش�ده در هشت سال‬ ‫دولت احمدی نژاد‪ ،‬ممکن اس�ت از شانس دولت‬ ‫اعت�دال برای پی�روزی مجدد در س�ه س�ال اینده‬ ‫کاسته شود؟‬ ‫این احتمال وجود دارد اما جامعه ای ران بسیار هوشمند‬ ‫است و اینگونه نیست که بس��یار عوام زده تحت تاثیر اغواها‪،‬‬ ‫ش��بهات و وعده هایی چون باال بردن پرداخت ی ها ماهانه قرار‬ ‫گیرد‪ .‬ملت م ی داند که دولت اقای روحانی چه کرده است‪ .‬امروز‬ ‫وقتی به بازار مراجعه م ی کنیم اکثر اصناف بر ثبات در بازار طی‬ ‫چند ماه گذشته تاکید دارند‪ .‬این به معنای ایده ال شدن وضعیت‬ ‫نیست اما ثبات ب رای اقتصاد بسیار مهم است‪ .‬اگر دولت اقای‬ ‫روحانی به اصول و سیاس��ت های اصالحی خود وفادار بماند‪،‬‬ ‫نتیجهاینسیاست ه ا ترمیمساختاراقتصادومناسباتسیاسی‬ ‫خواهد بود و این به موفقیت مجدد اقای روحانی کمک خواهد‬ ‫کرد اما از یک منظر ب رای دولت اقای روحانی نگرانم؛ اینکه اقای‬ ‫روحانی اعتدال را به معنی یک رفتار منفعلو ب ی ارادهتع ریف کند‪،‬‬ ‫یعنی نه از گفتمان اصلی خود پیروی کند و نه تکلیف خود را‬ ‫با جناح مقابل روشن کند‪ .‬این باری به هر جهت بودن م ی تواند‬ ‫خط رناک باشد‪ .‬اقای روحانی از کسانی رای گرفته که از او انتظار‬ ‫دارند مشکالت اصلی کشور را با انها در میان بگذارد و من فکر‬ ‫م ی کنم دولت فعلی در این زمینه کوتاهی م ی کند چراکه دو‬ ‫سال بعد همان هایی که مسبب این خ رابی بودند با تجدید نیرو‬ ‫به صحنه بازم ی گردند‪ .‬باید تا حدی که به منافع ملی ضربه وارد‬ ‫نسازد گفته ش��ود که دولت اقای روحانی چه چیزی را تحویل‬ ‫گرفته است‪ ،‬چه می زان درامد داشته ایم‪ ،‬در چه زمینه هایی هزینه‬ ‫شده‪ ،‬چه فرصت هایی ایجاد شده و چه فرصت هایی از دست‬ ‫رفته است و‪...‬‬ ‫همین جا باید بحث دیگری را مطرح کنم‪ .‬واقعیت‬ ‫این استکه اصالحطلباننقدهاییبه اقایروحانی‬ ‫دارند ‪ .‬مثال اقای مرعشی می گویند ما به رغم اینکه‬ ‫از اقای روحانی دفاع می کنیم اما نسبت به دولت‬ ‫ایش�ان در حوزه سیاس�ت داخلی نقد های جدی‬ ‫داریم‪...‬‬ ‫اعتدال را یک گفتمان‬ ‫نمی دانم بلکه اعتدال‬ ‫بیشتر یک روش و منش‬ ‫است‬ ‫وقتی در مورد اق�ای روحانی بحث می کنیم بدون‬ ‫ش�ک یکی از مهمترین مس�ائل گفتمان اعتدال‬ ‫است که ایش�ان مطرح کرده اند‪ .‬اکنون دو قرائت‬ ‫مطرح است‪ .‬کس�انی می گویند اعتدال خود یک‬ ‫گفتمان است اما اصالح طلبان باورشان این است‬ ‫که اعتدال ذیل گفتمان اصالحات تعریف می شود‪.‬‬ ‫در واقع یک بحث نظ�ری مهمی در این بین پدید‬ ‫امده است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫تاکید دارم که اعتدال را یک گفتمان نم ی دانم بلکه‬ ‫اعتدال بیش��تر یک روش و منش اس��ت‪ .‬به این معنا که اگر‬ ‫محافظه کار هستی در محافظه کاری با منش سیاسی اعتدالی‬ ‫رفتار کنی‪ ،‬نه اینکه وقتی محافظه کار هستی‪ ،‬نه راست باشی و‬ ‫نه چپ‪ ،‬نه پرولتاریا باشی نه بورژوا‪ ،‬نه لیب رال باشی نه سوسیال‪.‬‬ ‫یا زمانی که اصالح طلب هستید بگویید دوره اصالح طلبی تمام‬ ‫ش��ده و دوران محافظه کاری هم به پایان رسیده و ما اعتدالی‬ ‫هستیم‪ .‬اساس��ا چیزی به نام اعتدال وجود ندارد‪ .‬اعتدال یک‬ ‫منش و تاکتیک سیاسی است که بسیار هم پسندیده است‪.‬‬ ‫توصیه امام هم همین بود «نه چپ و نه راس��ت بلکه تعیین‬ ‫وسط»‪ .‬به نظر من تعیین وسط در اینجا رفتار توام با عدالت‪،‬‬ ‫انصاف‪ ،‬خردورزی و تعقل در میان جریانات سیاسی است‪ .‬یعنی‬ ‫هم اصالح طلبان م ی توانند معتدل باشند و هم اصولگرایان‪.‬‬ ‫اقای زاهد! در تحلیل وضع�ی و پیرامونی در مورد‬ ‫انتخابات بیس�ت و چهار خرداد تصویری ش�کل‬ ‫گرفته که نتیجه انتخابات را به دلیل ائتالف اقایان‬ ‫روحانی‪ ،‬هاش�می ‪ ،‬خاتمی و ناطق نوری می داند‪.‬‬ ‫جنساینهمنشینیچیست؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫این ائتالف نیس��ت‪ ،‬بلکه ارتباطی است که ناشی‬ ‫از یک باور و درد مش��ترک ب رای نجات کش��ور از مشکالت و‬ ‫بحران های موجود اس��ت‪ .‬طبیعی است که پیوندهای اقایان‬ ‫هاشمی و خاتمی و روحانی در طول سالیان گذشته برقرار بود‪.‬‬ ‫انها در سالیان گذشته با هم کار م ی کردند‪ ،‬اقای خاتمی وزیر‬ ‫اقای هاشمی بودند و اقای روحانی دبیر شورای عالی امنیت‬ ‫ملی در دولت اقای خاتمی و بعد هم گفتمان اقایان خاتمی و‬ ‫هاشمی بسیار در طول هشت سال گذشته به یکدیگر نزدیک‬ ‫سیاست‬ ‫فکر م ی کنم این شانس اقای روحانی بود که پس از‬ ‫دولتی به عرصه انتخابات امد که یک اقتصاد وی ران‪ ،‬یک جامعه‬ ‫منزوی‪ ،‬سفره های خالی و ملتی تحت فش��ار را از خود به جا‬ ‫گذاشته بود‪ .‬فکر م ی کنم نقش احمدی نژاد نقش قابل توجهی‬ ‫از نظر منفی ب رای پیروزی دولت اعتدال بود‪ .‬او کمک کرد که‬ ‫کاندیدای جریان اعتدال و اصالح طلبی از طیف تحولخواه از‬ ‫شانس باالیی برخوردار شود‪ .‬طبیعی است که جامعه و نیروهای‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬احمدی نژاد را از جریان اصولگرایی م ی دید و اساسا‬ ‫به این توجه نم ی کردند که مثال احمدی نژاد مورد غضب قرار‬ ‫گرفته و از خاس��تگاه اصلی جناح راست نیس��ت‪ .‬در هر حال‬ ‫احمدی نژاد یک نیروی راست افراطی بود و جبهه پایداری نیز از‬ ‫درون جریان راست سنتی بیرون امد‪ ،‬در حال ی که راست سنتی‬ ‫دیگر جوابگوی پرسمان های موجود اجتماعی در ای ران نیست‪.‬‬ ‫بناب راین انتخابات بیست و چهار خرداد یک شکست ب رای این‬ ‫جریان بود؛ هم از منظر سیاس��ی و هم از نظر اخالقی‪ .‬از نظر‬ ‫برای درک چگونگی پیروزی اقای روحانی‬ ‫در یک س�الگی دولت اعتدال با فیاض زاهد‪،‬‬ ‫نویس�نده‪ ،‬اس�تاد دانش�گاه و روزنام ه نگار‬ ‫گفت وگوی�ی انج�ام داده ای�م ک�ه در ادامه‬ ‫م ی خوانید‪.‬‬ ‫من هم فکر م ی کنم اقای روحانی در بعد داخلی باید‬ ‫بیشتر در انتخاب مدی ران خود دقت م ی کرد به ویژه در حوزه وزارت‬ ‫کشور و انتخاب اس��تانداران چراکه این استانداران هستند که‬ ‫زمینهانتخابمدی رانبعدیرافراهمم ی کنند‪.‬متاسفانهعملکرد‬ ‫دولت اقای روحانی در این زمینه بسیار ضعیف است و از دست‬ ‫دادن پایگاه م ی تواند به نقطه ضعف دولت اقای روحانی تبدیل‬ ‫شود‪ ،‬نه تقویت پایگاه احمدی نژاد‪ .‬اقای احمدی نژاد در بهترین‬ ‫ش��رایط هم دارای پایگاه اجتماعی الزم نبود‪ .‬اما اقای روحانی‬ ‫م ی تواند پایگاه خود را از دس��ت دهد‪ ،‬در صورتی که نسبت به‬ ‫ان وعده هایی که داده و اصولی که اعالم کرده‪ ،‬صادق نباشد‪.‬‬ ‫به نظر من تا این لحظه اقای روحانی شخصا به عنوان‬ ‫رئی س جمهورنسبتبهاتخاذمواضعوتغییرروش هایمدی ریت‬ ‫بسیار موفق بوده اما الزم است در بخش های دیگر هم دولت را با‬ ‫خود همراه کند‪ .‬اقای رئی س جمهور در اشتباه است اگر فکر کند‬ ‫بهتنهاییم ی توانداینبارسیاسیومشکالتعمومیجامعهرا‬ ‫خود بر دوش بکشد و دولت او در مسیری خنثی گام بردارد و سراغ‬ ‫افرادی برود که نه راست هستند و نه چپ ‪ .‬این افتی اسی ب رسان‬ ‫ب رای هر دولت و البته دولت اقای روحانی اس��ت‪ .‬مساله دیگر‬ ‫این اس��ت که دولت اقای روحانی با مجلسی م ی خواهد کنار‬ ‫اید که به نظر م ی رس��د چندان موافق و همراه دولت نیست‪.‬‬ ‫اگر این مجلس با این حجم از مخالفت اجازه فعالیت به دولت‬ ‫نم ی دهد یا بسترهای همکاری را فراهم نم ی سازد‪ ،‬بخشی از ان‬ ‫به مردم بازم ی گردد که باید در دو سال اینده تکلیف این مجلس‬ ‫را روشن کنند اما بخش دیگر به دولت برم ی گردد؛ زمانی که این‬ ‫نمایندگان در موارد مختلف همکاری نم ی کنند دیگر چه نیازی‬ ‫به البی و امتیازدهی است‪ .‬فکر م ی کنم که اقای رئی س جمهور‬ ‫و هیات دولت او باید با تامل بیشتری با مجلس برخورد کنند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫دولت‬ ‫شد‪ .‬از دید من وجود اقای ناطق به عنوان یک وزنه سیاسی معتبر‬ ‫و قابل احترام در این جمع ربطی به اردوگاه اصالح طلبان ندارد و‬ ‫بیشتر شبیه یک جبهه سیاسی است‪ ،‬جبهه ای که در ان اقای‬ ‫ناطق نوری به دلیل ناکارامدی جناح راست و ب ی مهری هایی که‬ ‫نسبت به ایشان صورت گرفته و هزینه سنگینی که احمدی نژاد‬ ‫از جبهه پای��داری به جناح س��نتی‪ -‬جناح م��ورد عالقه اقای‬ ‫ناطق نوری‪ -‬وارد کرد‪ ،‬وارد ش��د‪ .‬این جمع را بیشتر یک جبهه‬ ‫سیاس��ی م ی دانم که اقای ناطق هم به ان وارد شده است‪ .‬اما‬ ‫پیوندهای سیاسی اقایان روحانی و خاتمی و هاشمی را افزون تر‬ ‫و ماندگار تر م ی دان��م و تردید ندارم که این چهار ش��خصیت‬ ‫برشمرده شده شاید از زوایای مختلف‪ ،‬متفاوت باشند اما از منظر‬ ‫هدف سیاسی‪ ،‬مشترک هستند‪.‬‬ ‫شاید برخی از انتخابات بیست و چهار خرداد انتظار‬ ‫پدید امدن یک دوم خرداد دیگر را داشتند‪ .‬در سطح‬ ‫دیگری از تحلیل شاید انتظار یک «نه»قابل توجه به‬ ‫وضع موجود را داشتند‪ .‬اما نتیجه انتخابات به گونه‬ ‫ای دیگر رقم خورد؟‬ ‫چنین باوری ندارم‪ .‬اوال رویدادهای تاریخی منحصر‬ ‫تو چهار خرداد هر یک نتیجه‬ ‫به فرد هستند‪ .‬دوم خرداد و بیس ‬ ‫شرایط اجتماعی متفاوتی بودند‪ .‬با این حال انتخابات سال قبل‬ ‫شباهت های بس��یاری با دوم خرداد ‪ 76‬داشت از جمله اینکه‬ ‫برخی جریان های تاثیرگذار ب ی میل نبودند انتخابات را به گونه ای‬ ‫جهت دهی کنند که کاندیدای مورد نظر خودشان پیروز می دان‬ ‫شود‪ .‬ردصالحیت اقای هاشمی چه معنایی داشت؟ رد صالحیت‬ ‫اقای هاشمی یکی از عوامل اصلی ایجاد موج در جامعه بود و‬ ‫من خوش��حالم از اینکه انقدر جامعه هوشیار است‪ .‬البته دوم‬ ‫خرداد و بیست و چهار خرداد تفاوت هایی نیز با هم دارند‪ ،‬اما اگر‬ ‫به گفتمان و اصول و محورهایی که در بیست و چهار خرداد ‪92‬‬ ‫مطرح شد نگاه کنیم‪ ،‬ریشه های عمیقی در انچه در دوم خرداد‬ ‫‪ 76‬به عنوان معیارهای رفتارهای سیاسی مطرح بود‪ ،‬دارد‪.‬‬ ‫این احتمال را چه اندازه قوی م ی دانید که دولت اقای‬ ‫روحانی هشت ساله شود؟‬ ‫سنت سیاسی در ای ران این است که دولت ها به طور‬ ‫معمول هشت ساله ش��وند و دولت اقای روحانی نیز از چنین‬ ‫ظرفیتی برخوردار است‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنی�د در انتخاب�ات دوازده�م‬ ‫ریاس�ت جمهوری‪ ،‬اقای روحانی در صورت حضور‬ ‫در رقابت ها‪ ،‬با کدام طیف یا ش�خصیت سیاسی‬ ‫رقابت خواهد کرد؟‬ ‫بعید است جریان اصالح طلب با اقای روحانی رقابت‬ ‫کند بلکه به نظ��ر م ی اید که اصالح طلب��ان عالقه مندند که‬ ‫همچنان خود را به عنوان یک نیروی قدرتمند سیاسی اما نادر در‬ ‫صحنه سیاست ای ران معرفی کنند و اجازه خواهند داد که اقای‬ ‫روحانی با ارامش کار خود را پیش ببرد‪ .‬در جناح راست سنتی‬ ‫هم اقای روحانی مورد حمایت اس��ت و به نظر نم ی رسد از ان‬ ‫زاویه هم ب رای ایشان تهدیدی ایجاد شود‪ .‬به این ترتیب تنها‬ ‫جریانی که عالقه مند است مقابل اقای روحانی قد علم کند‪،‬‬ ‫جریانی است که از جبهه پایداری بیرون م ی اید‪ .‬اینها در جامعه‬ ‫چندان پایگاه ندارند‪ ،‬حتی در میان جریان راست هم پایگاه ندارند‬ ‫و همه قدرتش��ان در حمایت نهادهای خاص سیاسی است و‬ ‫فرصت هایی که طی هشت سال گذش��ته در اختیار اورده اند‪.‬‬ ‫انها نیز در ش��رایط عادی ب رای اقای روحانی تهدید محسوب‬ ‫نم ی شوند‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫فکر م ی کنم اقای روحانی اصولگرایی بودند که هرچه‬ ‫از سن ایشان گذشت به گفتمان اصالح طلبی نزدیک شدند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقای روحانی کجای سیاست ای ران ایستاده است؟‬ ‫وضعیتسرمایه اجتماعی اقایروحانیرایکسال‬ ‫بعد از پیروزی چگونه م ی بینید؟‬ ‫همچنان معتقدم این دولت اگر امروز هم اقای روحانی‬ ‫کاندیدا شود‪ ،‬ارای بیشتری نسبت به بیست و چهار خرداد ‪92‬‬ ‫خ واهد داشت‪.‬‬ ‫کلید ماندن روحانی‪ ،‬مذاکره هستهای است‬ ‫تحلیل رضا مجیدزاده از نسبت طبقات اجتماعی با دولت یازدهم‬ ‫‪6‬‬ ‫یک سال از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫گذش�ت‪ .‬ش�ما پیروزی اق�ای روحان�ی در انتخابات‬ ‫‪ 24‬خ�رداد را ب�ه دلی�ل گفتم�ان ایش�ان م ی دانید یا‬ ‫سیاست ورزی خاص ایشان در رقابت های انتخاباتی؟‬ ‫ب رای برد انتخاباتی روحانی ش��اید بهتر باش��د از‬ ‫راهبرد خاص ایش��ان صحب��ت کنیم تا گفتم��ان! هرچند‬ ‫روحانی در انتخابات یازدهم از رویکرد اعت��دال نام برد اما با‬ ‫توجه به اینکه ب رای اعتدال مانند اصالحات‪ ،‬پیش از انتخابات‬ ‫مفهوم سازی چندانی نش��ده بود‪ ،‬م ی توان گفت که راهبرد‬ ‫انتخاباتی روحانی با توجه به رد صالحیت بازیگر بزرگی چون‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی در ایجاد یک نقطه کانونی موثر افتاد‪.‬‬ ‫در واقع پیش از رد صالحیت هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬شانس‬ ‫بسیار اندکی ب رای برد روحانی در نظر گرفته م ی شد‪ .‬پس از‬ ‫رد صالحیت رفسنجانی نوعی سردرگمی پنهان بین مردم‬ ‫ایجاد شد چون با توجه به مواضع انتقادی هاشمی به شدت‬ ‫به او دل بس��ته بودند‪ .‬در واقع روحانی از دو راهبرد تداخل و‬ ‫پارازیت به خوبی استفاده کرد؛ البته پارازیت بار ارزشی منفی‬ ‫ندارد‪ ،‬بلکه به معنای راهبردی است که یک فرستنده رقیب‬ ‫در کدهای فرستنده اصلی اختالل ایجاد م ی کند یا اطالعاتی‬ ‫جدید درباره موضوع پیام صادر م ی کند تا انگیزش یا اگاهی‬ ‫فرستنده اصلی در گی رندگان محقق نشود‪ .‬ماجرای اطالعات‬ ‫دوگانه قالیباف درباره مواضعش که هم تندی در ان بود و هم‬ ‫نمایش دموکراس ی خواهی باعث شد تا زمینه راهبرد پارازیت‬ ‫روحانی تقویت شود‪ .‬از طرف دیگر روحانی و مشاورانش که‬ ‫از نزدیکان رفسنجانی نیز بودند با رویکرد تداخل با گروه های‬ ‫اجتماعی مختلفی وارد تعامل ش��دند‪ ،‬از رنگ بنفش ب رای‬ ‫انتخابات تا ارسال اطالعاتی که باعث ایجاد نقطه کانونی در‬ ‫بین رای دهندگان میانی م ی شد‪.‬‬ ‫عالوه بر این رشد گرایش به حسن روحانی به واسطه‬ ‫تبلیغ در فضای مجازی شکل گرفت‪ .‬روحانی به خاطر ائتالف‬ ‫نانوشته با اکبر هاشم ی رفسنجانی از یک طرف و ائتالف با‬ ‫اصالح طلبان در واپس��ین روزهای تبلیغات توانست زمینه‬ ‫ ترغیب ثب ت نام خود توسط رای دهندگان روی برگه های رای‬ ‫را محقق سازد‪ .‬پیش از رد صالحیت هاشم ی رفسنجانی در‬ ‫شبکه های اجتماعی‪ ،‬گروه های متعددی شکل گرفته بودند‬ ‫که طرفدار هاشمی رفسنجانی بودند‪ .‬به محض رد صالحیت‬ ‫ایش��ان‪ ،‬فضای بازی به گونه ای شد که نامزدهای انتخاباتی‬ ‫م ی توانستند با مانور روی رای دهندگان میانی‪ ،‬بخش زیادی‬ ‫از ارا را کسب کرده و ب رنده شوند‪.‬‬ ‫میشل فوکو گفتمان را به مثابه نقطه تالقی قدرت و‬ ‫دانش در نظر م ی گیرد‪ ،‬بناب راین گفتمان اس��ت که موضوع‬ ‫خود را معین م ی کند و تعیین م ی نمای��د که مولف چگونه‬ ‫بنویسد و س��خنگو امکان م ی یابد به گونه ای خاص درباره‬ ‫چه چیزهایی حرف بزند‪ ،‬اگرچه ممکن است این‪ ،‬به معنای‬ ‫بیان نظ رات خود او هم نباشد‪ .‬با این وجود تالش م ی شود تا‬ ‫گفتمانی به نام «اعتدال» شکل بگیرد تا این نقطه کانونی‬ ‫را بیشتر تقویت کند‪.‬‬ ‫از نظر ش�ما ایا ممکن اس�ت ائتالف هاشمی و‬ ‫روحانی و ناطق و خاتمی همچن�ان پابرجا باقی‬ ‫بماند؟‬ ‫ب رای اینکه ائتالفی پایدار بماند باید ارزش اتی منافع‬ ‫ناشی از ان ب رای همه اعضا بیش از ارزش اتی هزینه ای باشد‬ ‫که اعضا م ی پردازند‪ .‬ضمن اینکه وقت��ی بازیگرانی با وزن‬ ‫بزرگ در یک ائتالف همکاری وارد م ی ش��وند الزم است تا‬ ‫متناسب با وزن خود ارزشی اضافی دریافت کنند تا به ائتالف‬ ‫وفادار باشند‪ .‬واقعیت این است که روحانی بخشی از ائتالف‬ ‫موقتی هاشمی و خاتمی است و نم ی توان ناطق نوری را به‬ ‫مثابه همراه عضو این ائتالف به حس��اب اورد‪ .‬این ائتالف‬ ‫موقت��ی در ب رابر ائتالف س��وخته احمدی نژاد و مش��ایی با‬ ‫اعضای اصلی جبهه پایداری ش��کل گرفت تا سکان دولت‬ ‫یازدهم به دست انان نیفتد‪ .‬نوع بازی هاشمی در دوران دولت‬ ‫دهم و نهم نیز طوری بود که در ب رابر ضربات مستقیم و خام‬ ‫احمدی نژاد یعنی طرح مساله فساد سکوت اختیار کرد تا در‬ ‫موقعیت مناسب یعنی افشای اختالس ها و فساد اقتصادی‬ ‫بس��یار هنگفت دوران تصدی گری دولت نهم و دهم‪ ،‬افکار‬ ‫عمومی به این نتیجه برس��ند که در حق ایشان ظلم شده‬ ‫و هیچ کس مانند یک بازیگر ب��زرگ و باتجربه که تیمی از‬ ‫تکنوکرات ها در کنارش هستند نم ی تواند کشور را به ثبات‬ ‫و سپس تحول به سمت توس��عه هدایت کند‪ .‬در واقع راس‬ ‫هرم این ائتالف هاشمی است که بازیگران دیگر در کنار او‬ ‫جمع شدند‪.‬‬ ‫اکنون سوال بعدی این است که ایا ارزشی که بازیگران‬ ‫بزرگی همچون هاش��می و خاتمی از ای��ن ائتالف دریافت‬ ‫م ی کنند به حد کافی هست تا پایبندی انان به این ائتالف را‬ ‫تضمین کند؟ دو جریان روی پایداری یا گسست این ائتالف‬ ‫موثرند؛ انتخاب رئی��س بعدی مجلس خب��رگان رهبری و‬ ‫انتخابات اتی مجلس شورای اسالمی‪ .‬در واقع مواضع اخیر‬ ‫ناطق نوری‪ ،‬عالمتی است تا نشان دهد در این ائتالف حضور‬ ‫دارد و بتواند ب رای انتخابات مجلس ش��ورای اسالمی ارزش‬ ‫اتی مناسبی کسب کند‪ .‬اما توجه بیشتر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫معطوف به مجل��س خبرگان خواهد بود که از حساس��یت‬ ‫بیشتری برخوردار است‪ .‬خاتمی و سایر اصالح طلبان نیز به‬ ‫انتخابات مجلس توجه دارند تا در صورت ائتالفی نانوش��ته‬ ‫با کارگزاران کرس��ی های زیادی به دست اورند چون شرایط‬ ‫کنونی به وی��ژه مواضع بازیگ��ران موثر بر ب��ازی انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی نشان م ی دهد که تنها راهبرد ورود در‬ ‫بطن اسب تروای کارگزاران م ی تواند ب رای ورود اصالح طلبان‬ ‫به مجلس کارگر افت��د‪ ،‬در غیر این صورت کرس��ی زیادی‬ ‫نخواهند داش��ت‪ .‬بناب راین تس��هیم قدرت موثر در مجلس‬ ‫اتی بین کارگزاران و اصالح طلبان‪ ،‬ائتالف سه گانه خاتمی‬ ‫ هاشمی‪ -‬روحانی را حفظ م ی کند‪ .‬روحانی نیز ب رای حفظ‬‫همین ائتالف در هیات دولت‪ ،‬از بازیگران بزرگ بنیاد باران‬ ‫بهره برده اس��ت تا همچنان نقطه کانونی را ب رای انتخابات‬ ‫اتی ریاست جمهوری داشته باشد‪.‬‬ ‫گفتمان اعتدال بعد از یک سال چه تعریفی دارد؟‬ ‫ایا تعریف ان با یک سال قبل تفاوت کرده است؟‬ ‫هنوز تعریف روشنی از گفتمان اعتدال ارائه نشده‬ ‫اس��ت! روش��ن نیس��ت که این گفتمان روی چه محوری‬ ‫شکل گرفته است‪ .‬شاید نام راهبرد اعتدال یا نقطه کانونی‬ ‫مناسب تر باش��د‪ .‬ه ر چند تالش هایی شد تا گفتمانی به نام‬ ‫اعتدال تعریف شود؛ مثال نخس��تین وزیر پیشنهادی وزارت‬ ‫ورزش تالش کرد تا گفتمان اعتدال را در قالب رویکرد حلقه‬ ‫یا مکتب نیاوران تعریف کند‪ .‬البته رویکرد مکتب نیاوران در‬ ‫طی سال های گذشته بر اساس محوریت رویکرد نهادگرایی‬ ‫در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام به ویژه در معاونت اقتصادی شکل گرفت که مهمترین‬ ‫خروجی ان الگوی مطلوب توس��عه ای ران اس��ت که بیشتر‬ ‫مواضع کنونی روحانی‪ ،‬خصوصا تاکید ایشان بر لزوم کنترل‬ ‫نظامیان‪ ،‬ورود به عرصه سیاست و اقتصاد بر اساس نتایج ان‬ ‫اتخاذ م ی ش��ود‪ .‬با این حال‪ ،‬تعریف نقطه کانونی یا اعتدال‬ ‫دولت‬ ‫طی یک س��ال گذش��ته تفاوتی نکرده و همچنان مواضع‬ ‫سال پیشین مورد تاکید است‪ .‬به ویژه رویکردهای اقتصادی‬ ‫روحانی نشان داده که اعتدال او‪ ،‬روی دیگر سکه تعدیل دوران‬ ‫سازندگی نیست و با ان تفاوت های معناداری دارد‪.‬‬ ‫چرا ‪ 24‬خرداد تبدیل به دوم خردادی دیگر نشد؟‬ ‫منظور از لحاظ رای باال و حضور بسیار زیاد مردم‬ ‫در انتخابات چرا شاهد دوم خردادی دیگر در سال‬ ‫گذشته نبودیم؟‬ ‫علت عدم تبدیل ‪ 24‬خرداد ب��ه دوم خردادی دیگر‬ ‫تا حد زیادی به تفاوت در گفتمان یعنی وجود یک گفتمان‬ ‫روشن و مشخص در دوم خرداد ‪ 76‬و نبود یک گفتمان روشن‬ ‫و مش��خص اما وجود یک راهبرد ب رای جلب رای دهندگان‬ ‫میانی در ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬مربوط م ی شود‪ .‬در انتخابات ‪ ،92‬مردم‬ ‫به خاطر اینکه گرفتار دوران دیگری مانند هشت ساله ‪84-92‬‬ ‫نشوند به سمت روحانی گرویدند و حتی تحریم کنندگان نیز‬ ‫پای صندوق های رای امدند تا امکان اش��تی با دنیا فراهم‬ ‫شود اما در سال ‪ 76‬مردم به امید اصالحات بیشتر و تقویت‬ ‫روند توسعه به ریاست جمهوری خاتمی رای دادند‪ .‬گفتمان‬ ‫اصالحات بر پایه مفاهیم مش��ارکت‪ ،‬عدم تبعیض و اصالح‬ ‫بازار سیاسی شکل گرفته بود که اثر پروانه ای ایجاد امکان‬ ‫حضور بیشتر افراد در دانش��گاه ها (و دسترسی به اطالعاتی‬ ‫درباره توس��عه) با ایجاد دانش��گاه ازاد به توفان برد خاتم ی ‬ ‫انجامید‪ .‬بناب راین روحانی م ی توان��د در انتخابات ‪ 96‬چنین‬ ‫موجی به وجود اورد‪ ،‬مش��روط بر انکه بتوان��د در مذاکرات‬ ‫هسته ای توفیق کسب کرده و تعامل س��ازنده با جهان در‬ ‫شرایط احترام متقابل را محقق سازد‪.‬‬ ‫احمدی ن�ژاد چ�ه تاثیری ب�ر پی�روزی روحانی‬ ‫داشت؟‬ ‫رویکرد افراطی احمدی نژاد در هش��ت سال دولت‬ ‫نهم و دهم باعث ش��د تا احتمال برد نامزدهای دارای راهبرد‬ ‫مشابه او نزدیک به صفر باشد‪ .‬احمدی نژاد در مقابل نخبگان‬ ‫ای رانی ایس��تاد‪ ،‬اس��تان فض��ای مجازی یعنی ش��هرهای‬ ‫شبکه های مجازی را نادیده گرفت و با ایجاد تنش‪ ،‬امید به‬ ‫ثبات در روند اتی کشور را به شدت کاهش داده‪ ،‬حتی خطر‬ ‫جنگ را باال برد‪ .‬ب رای همین بود ک��ه راهبرد نقطه کانونی‬ ‫روحانی با اقبال مواجه گش��ت و به محض اش��کار ش��دن ‬ ‫ترجیحات واقعی هر یک از نامزدها‪ ،‬ترتیب ارا به نفع او تغییر‬ ‫کرد‪ .‬البته نبود بازیگران بزرگ نیز در برد او ب ی تاثیر نبود اما‬ ‫م ی توان برد او را به مثابه یک «نه» به رویکرد تنش مستمر‬ ‫و فرساینده با جهان تلقی کرد‪.‬‬ ‫ایا دولت روحانی م ی تواند هشت ساله شود؟‬ ‫دوباره روحانی باشد‪.‬‬ ‫روحانی دوس�ت دارد با چه کس�ی در انتخابات‬ ‫‪ 96‬رقابت کند؟ به نظر ش�ما رقی�ب احتمالی روحانی‬ ‫در انتخابات بعدی احمدی نژاد خواهد بود یا جلیلی یا‬ ‫اصالح طلبان یا اصولگرایان یا ش�اید یک فرد و طیف‬ ‫فکری جدید؟‬ ‫با توجه به فضای کنونی ب��ازی‪ ،‬روحانی رقابت با‬ ‫افرادی نزدیک به رویک��رد احمدی نژاد یا جلیلی را بیش��تر‬ ‫م ی پسندد! چون چنین بازیگرانی م ی توانند در نقطه مقابل‬ ‫خواس��ت عمومی ب رای ثبات سیاست خارجی و داخلی قرار‬ ‫گیرند‪ .‬چنانچه بازیگری شناخته شده از طیف اصالح طلب یا‬ ‫اصولگرا به بازی انتخابات ‪ 96‬نزدیک ش��ود‪ ،‬احتمال رقابت‬ ‫شدید وجود دارد‪ .‬هرچند این بازیگر خاتمی یا هاشمی نیست‬ ‫اما احتمال معرفی نام��زدی از جری��ان اصالح طلب عالوه‬ ‫بر عارف وج��ود دارد چون عارف مانن��د مصطفی معین در‬ ‫انتخابات ‪ 84‬از پتانسیل جذب رای دهندگان میانی و ایجاد‬ ‫نقطه کانونی ب��ه اندازه کافی برخوردار نیس��ت‪ ،‬مگر اینکه‬ ‫راهبرد تداخل را به صورتی جدی در دستور کار قرار دهد‪ .‬اما‬ ‫در مجموع هر بازیگری که رویکرد سیاست خارجی روحانی‬ ‫را مورد نقد قرار دهد از ش��انس برد اندک��ی برخوردار خواهد‬ ‫بود‪ .‬در س��مت اصولگرایان با توجه به نتیجه انتخابات ‪92‬‬ ‫نم ی توان اظهارنظر معینی داش��ت و نتیجه انتخابات اتی‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی بر راهبرد انتخاباتی ‪ 96‬انها به‬ ‫شدت تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫اوضاع سرمایه اجتماعی روحانی یک سال بعد از‬ ‫پیروزی چگونه است؟‬ ‫س��رمایه اجتماعی به مثابه منابع اسان ساز کنش‬ ‫اجتماعی تعری��ف م ی ش��ود‪ .‬از این منظر ش��اخ ص هایی‬ ‫مانند می��زان اعتبار تعهدات دولتی‪ ،‬چک های برگش��تی یا‬ ‫می زان طالق م ی توانند تصویری دقیقتر از تغیی رات سرمایه‬ ‫اجتماعی به دست بدهند‪ .‬امار چک های برگشتی کماکان‬ ‫روند رو به رش��د دارد اما رش��د ان به اندازه سال های پیشین‬ ‫نیست‪ .‬افزایش امید روابط بی ن المللی کشور از یک طرف و‬ ‫برخورد روحانی با طبقات متوس�ط‪ ،‬باال و پایین‬ ‫چگونه بوده یا بالعکس دیدگاه هر یک از این طبقات‬ ‫به دولت روحانی چگونه است؟‬ ‫رویک��رد طبقه باال به وضعیت سیاس��ت داخلی و‬ ‫ارزش��یابی انان در نتیجه برایند برداش��ت انان از تحوالت‬ ‫دو الیه اوض��اع بی ن المللی و اوضاع داخلی ش��کل م ی یابد‪.‬‬ ‫در واقع اعضای این طبقه به واس��طه دسترس��ی به امکان‬ ‫جابه جایی سرمایه به خارج از مرزها در صورت کاهش رونق‬ ‫کسب و کار در خارج از ای ران به سمت داخل گرایش بیشتری‬ ‫نش��ان م ی دهند‪ .‬با این وجود در ش��رایط کنون��ی‪ ،‬رویکرد‬ ‫سیاس��ت خارجی روحانی باعث ش��ده تا اعضای این طبقه‬ ‫از گشایش تدریجی روابط خارجی کش��ور نیز بهره ببرند و‬ ‫از این روی اقبال نس��بتا خوبی به روحانی نشان م ی دهند‪.‬‬ ‫البته بخش��ی از طبقه باالدس��ت که نزدیک به گروه های‬ ‫انحصارطلب و افراطی هس��تند به واس��طه کاهش امکان‬ ‫کسب منفعت از ش��رایط حاد سیاست خارجی ای ران متضرر‬ ‫شده اند که باالدستان نوکیسه طی هشت سال ‪1384-1392‬‬ ‫از مهمترین این افراد هستند که بخش اندکی از طبقه باال‬ ‫را تشکیل م ی دهند‪.‬‬ ‫طبقه متوسط به واس��طه ایجاد فضای امیدوارانه به‬ ‫کاهش تحریم ها و اصالح مسیر توسعه کشور دیدگاه مثبتی‬ ‫به روحانی دارن��د؛ روحانی نیز رای اصلی خ��ود را از اعضای‬ ‫این طبقه به دست اورده اس��ت و ب رای همین بیشترین اثر‬ ‫مثبت او به طبقه متوسط مربوط م ی شود اما چشم اسفندیار‬ ‫کامیابی روحانی ب رای هشت سالگی ریاست جمهوری تنزل‬ ‫موقعیت بسیاری از اعضای طبقه متوسط به نزدیکی طبقات‬ ‫فرودست به واسطه رکود تورمی شدید چند سال اخیر است‪.‬‬ ‫همین رکود تورمی ش��دید باعث ش��ده تا کمترین رویکرد‬ ‫مثبت به روحانی در میان فرودس��تان ش��هری باشد‪ .‬البته‬ ‫منشور حقوق شهروندی روحانی و توجه او به اقلی ت ها باعث‬ ‫شده تا فرودستان حاش��یه به او توجه بیشتری داشته باشند‬ ‫اما دش��واری تامین معاش ب رای اعضای این دو طبقه‪ ،‬شاید‬ ‫تهدیدی ب رای موقعیت روحانی در اینده باشد‪.‬‬ ‫روحان�ی اصالح طلب اس�ت ی�ا محافظ�ه کار و‬ ‫در غیر ای�ن دو ص�ورت‪ ،‬چگون�ه اصالح طلبی و‬ ‫محافظه کاری را با هم جمع کرده است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫هوش��مندی راهب��ردی روحانی در این اس��ت که‬ ‫به گونه ای بازی کرده که نه قابل انتساب به اصالح طلبان است‬ ‫نه محافظه کاران! با این وجود او در انتخابات ‪ 96‬ناگزیر خواهد‬ ‫شد تا با وجود تاکید روی مفهوم اعتدال‪ ،‬در نمایش تبلیغاتی‬ ‫اتی خود به یکی از این دو طیف گرایش بیشتری نشان دهد‪.‬‬ ‫در ش��رایط کنونی‪ ،‬بیش��تر اعضای این طی ف ها هستند که‬ ‫م ی خواهند روحان��ی را نزدیک به خود نش��ان دهند اما وقتی‬ ‫مذاکرات مربوط به ب رنامه هس��ته ای ای ران به نتیجه برسد‪،‬‬ ‫انگاه فضای بازی به مس��ائل داخلی وزن بیشتری خواهد داد‬ ‫که تا حدی نقطه ضعف دولت روحانی نیز هست‪ .‬ضمن انکه‬ ‫نتیجه انتخابات مجلس شورای اسالمی اگر به برد کارگزاران یا‬ ‫کارگزاران و اصالح طلبان در کنار هم بینجامد باعث م ی شود تا‬ ‫روحانی ب رای هشت سالگی به این طیف اقبال بیشتری نشان‬ ‫دهد و رویکرد خود را اشکارتر بیان کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫امکان هشت س��الگی ریاست جمهوری روحانی تا‬ ‫حد زیادی به نتیجه مذاکرات هسته ای ایران وابسته است تا‬ ‫کامیابی او در حل مشکالت اقتصادی‪ .‬در واقع انتظار بهبود‬ ‫اوضاع سیاسی و اقتصادی در حال حاضر از بهبودی موقتی‬ ‫ب رای گروه های اجتماعی مختلف مهمتر است‪ ،‬ب رای همین‬ ‫اگر روحانی بتواند مساله برنامه هسته ای کشور را به نتیجه‬ ‫برساند دوباره روی نقطه کانونی قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫هرچند تجربه چند دهه گذش��ته نش��ان م ی دهد که‬ ‫دولت ها همواره در اعتبار تعهدات انتخاباتی خود مش��کل‬ ‫داش��ته اند و اقبال مجدد به انها در دورهای دوم حضورشان‬ ‫به عنوان کاندیدا نش��ان م ی دهد که می��زان اعتبار تعهدات‬ ‫ظاه را چندان م��ورد توج��ه گروه های اجتماعی نیس��ت و‬ ‫مشارکت انتقادی به شدت اندک است‪ ،‬در حالی که مشارکت‬ ‫انتقادی م ی تواند نمایانگر گرایش واقعی گروه های اجتماعی‬ ‫نس��بت به رویکرد اجرایی کشور باش��د‪ .‬در واقع وزن باالی‬ ‫حافظه موقت از مهمترین دالیل چنین ش��رایطی اس��ت‪.‬‬ ‫اما این حافظه موقت به معنای فراموشی شرایط اقتصادی‬ ‫نیست‪ ،‬با این وجود ایجاد چش��م اندازی از ثبات در کشور و‬ ‫منطقه و روابط بی ن المللی کش��ور ب رای گروه های مختلف‬ ‫اجتماعی اهمیت بیش��تری دارد و م ی تواند عاملی ب رای برد‬ ‫به مناسبت سالگرد انتخابات بیست و‬ ‫چهار خرداد و پیروزی دولت اعتدال‪ ،‬نگاهی‬ ‫جامع ه شناسانه به ابعاد سیاسی و اجتماعی‬ ‫این انتخاب�ات و عوامل رق م خ�وردن پیروزی‬ ‫حس�ن روحانی م ی اندازیم‪ .‬مجل�ه مثلث در‬ ‫این خصوص با رضا مجیدزاده‪ ،‬رئیس موسسه‬ ‫اندیش�ه و پژوه�ش طرح ه�زاره پاس�ارگاد‪،‬‬ ‫صاحبنظ�ر اقتص�ادی و تحلی ل گر مس�ائل‬ ‫ایران به گفت وگو نشسته که در ادامه م ی اید‪.‬‬ ‫مواردی همچون حذف بنزین الوده که باعث شده در دو ماه‬ ‫گذشته هوای ناپاک در ته ران نسبت به دوره مشابه و با وجود‬ ‫بارندگی کمتر به ان دوره‪ ،‬تقریبا نزدیک به صفر باش��د‪ ،‬به‬ ‫معنای افزایش ش��عاع اعتماد در جامعه است‪ .‬در واقع حذف‬ ‫می زان زیادی از دروغ باعث ارتقای س��رمایه اجتماعی ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬مبارزه با فس��اد نیز در صورت تداوم‪ ،‬افزایش بیشتر‬ ‫س��رمایه اجتماعی را به دنبال خواهد داش��ت‪ .‬اما هنوز یک‬ ‫مشکل اساسی وجود دارد؛ رقابت های تخریبی و حذفی که‬ ‫باعث شده تا رقابت سیاسی به تنش سیاسی مستمر تبدیل‬ ‫ش��ود به عنوان یکی از عوامل تهدید سرمایه اجتماعی باید‬ ‫مدنظر باشد‬ ‫‪29‬‬ ‫عراق در دام تروریست ها‬ ‫بین الملل‬ ‫داعش جهان را غافلگیر کرد‪ .‬سقوط موصل و دیگر شهرهای بزرگ ع راق نشان‬ ‫داد که داعش با پشتوانه برخی نیروهای داخلی و قدرت های منطقه ای م ی خواهد‬ ‫دولت مالکی را با اضمحالل مواجهه کند‪ .‬مقطع زمان�ی که برای عملیات داعش‬ ‫انتخاب شده است کمی زیرکانه به نظر م ی رس�د‪ ،‬چ راکه ع راق در مقطع کنونی از‬ ‫ط ریقگفت وگوهاوچان هزن ی هایسیاسیخودراب رایشکل گیریدولتایندهمهیا‬ ‫م ی کند و این عملیات حتی در صورت شکست نهایی م ی تواند تاثی رات خود را بر‬ ‫تاروپود سیاست و دولت اعتالفی اینده بر جای بگذارد‪.‬‬ ‫مانور وحشت درعراق‬ ‫ایا داعش به رویای برقراری حکومت سلفی‬ ‫در عراق و شام می رسد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مرجان محمدی‬ ‫مترجم‬ ‫طی روزهای اخیر گروه تروریس��تی «داعش» از یک‬ ‫گروه تروریس��تی در ع راق و س��وریه که فقط ه��ر از گاهی‬ ‫کشتارها و جنایت های ش��نیع و وحش��یانه را به نام اسالم‬ ‫مرتکب م ی شد‪ ،‬تبدیل به یک گروه مخوف شد که م ی تواند‬ ‫امنیت همه منطقه خاورمیانه را به خطر بیندازد‪ .‬این گروه که‬ ‫تا پیش از این در مناطقی از ع راق و سوریه فعالیت داشت به‬ ‫ناگاه با حمله به ش��هر «موصل» و اشغال ان و نیز حمله به‬ ‫شهرها و مناطق مختلف در چندین اس��تان ع راق از جمله‬ ‫استان های «نینوا» و «صالح الدین» و حتی به برخی شهرها‬ ‫در نزدیکی بغداد و نیز کنترل بخش هایی از استان دی رالزور‬ ‫در درگیری با دیگر گروه تروریستی «جبهه النصره» نام خود‬ ‫را بر زبان ها انداخت و باعث به وجود امدن نگرانی فزاینده ای‬ ‫درباره ق��درت این گروه تروریس��تی و ایجاد ه��رج و مرج در‬ ‫منطقه خاورمیانه ش��د‪« .‬دولت اس�لامی در ع راق و شام»‬ ‫(داعش) گروهکی جهادی و تندروست که افراد ان از ملی ت ها‬ ‫و کشورهای مختلف هستند که در سوریه علیه نظام حاکم‬ ‫بر این کشور و نیز علیه گروه های مسلح مخالف دولت سوریه‬ ‫که از اقدامات این سازمان به تنگ امدند‪ ،‬م ی جنگد‪ .‬این گروه‬ ‫در ع راق نیز حضور فعال دارد و چندی پیش شهر «فلوجه»‬ ‫در استان «االنبار» در غرب ع راق و شهر «موصل» در استان‬ ‫«نینوا» و چندین شهر کوچک از جمله «بیجی» در شمال‬ ‫شهر تکریت و خود شهر تکریت و نیز چند منطقه را در شهر‬ ‫«کرکوک» به کنترل خود دراورد؛ امری که باعث شد دولت ‬ ‫مرکزی ع راق در بغداد و دولت اقلیم کردستان نیروهای خود‬ ‫را ب رای مقابله با این گروه بسیج کرده و نیروهای پیشمرگ‬ ‫کردس��تان ع راق به کمک ارتش و نیروه��ای امنیتی ع راق‬ ‫بشتابند‪.‬‬ ‫این گروهک تروریس��تی پیش از انک��ه به وضعیت‬ ‫کنونی که در ان به سر م ی برد‪ ،‬برسد‪ ،‬چندین تحول را شاهد‬ ‫بود‪ .‬پس از تشکیل «جماعت التوحید و الجهاد» به رهبری‬ ‫«ابومصعب الزرقاوی» در سال ‪ 2004‬این جماعت با «اسامه‬ ‫بن الدن» رهبر وقت گروه تروریس��تی القاعده بیعت کرد تا‬ ‫تبدیل به گروه القاعده در س��رزمین بی ن النهرین شود‪ .‬این‬ ‫جماعت عملیات های تروریستی خود را شدت داد تا جایی که‬ ‫تبدیل به یکی از قوی ترین گروه های تروریستی در صحنه‬ ‫ع راق شد و نفوذش را به مناطق گسترده ای از ع راق در سال‬ ‫‪ 2006‬بس��ط داد تا جایی که الزرقاوی در ی��ک نوار ویدئویی‬ ‫ظاهر شد و تشکیل ش��ورای مجاهدین به رهبری «عبداهلل‬ ‫رشید البغدادی» را اعالم کرد‪ .‬پس از کشته شدن «الزرقاوی»‬ ‫شخصی به نام «ابی حمزه المهاجر» به عنوان رهبر این گروه‬ ‫انتخاب ش��د و در پایان همین سال دولت اسالمی ع راق به‬ ‫رهبری «ابی عمر البغدادی» تشکیل شد‪.‬در ‪ 19‬اوریل سال‬ ‫‪ 2010‬نیروهای امریکایی و ع راقی ابی عمر البغدادی و ابی‬ ‫حمزه المهاجر را کش��تند‪ 10.‬روز پس از این حادثه مجلس‬ ‫شورای دولت اسالمی ع راق نشس��ت برگزار کرد و ابی بکر‬ ‫البغدادی را به عنوان خلیفه و «الناصر الدین اهلل س��لیمان»‬ ‫را به عنوان وزیر جنگ انتخاب کرد‪.‬در نهم اوریل سال ‪2011‬‬ ‫ابی بکر البغدادی در نواری ویدیوئی ظاهر شد تا اعالم کند‬ ‫که گروه تروریستی «جبهه النصره» در سوریه امتداد دولت‬ ‫اس�لامی ع راق اس��ت‪ .‬وی در این نوار ویدئویی همچنین‬ ‫اعالم کرد که نام های جبهه النصره و دولت اس�لامی ع راق‬ ‫لغو و ه��ر دو تحت یک ن��ام یعنی دولت اس�لامی ع راق و‬ ‫ش��ام قرار گرفتند‪ .‬اما جبهه النصره پیوستن به نظام جدید‬ ‫را نپذیرفت‪ ،‬به همی��ن دلیل این دو گ��روه به طور جداگانه‬ ‫در س��وریه به فعالیت خود ادامه دادند که از اواخر سال ‪2013‬‬ ‫به جان هم افتادند‪ .‬در درگیری میان جبهه النصره و داعش‬ ‫در مناطق مختلف سوریه که هنوز ادامه دارد تا کنون بیش‬ ‫از هفت هزار نفر از دو طرف کشته ش��ده اند‪ .‬این درگیری ها‬ ‫در حال حاضر با شدت بیشتری در ش��رق سوریه ادامه دارد‪.‬‬ ‫در پی ادامه درگیری میان داعش و جبهه النصره در سوریه‪،‬‬ ‫گروه تروریستی القاعده اعالم کرد که تصمیم به محو گروه‬ ‫تروریس��تی داعش گرفته اس��ت‪ .‬القاع��ده در صفحه خود‬ ‫در ش��بکه اجتماعی توئیتر اعالم کرد ک��ه همه گروه های‬ ‫وابسته به القاعده در ش��ام و ع راق تصمیم به محو داعش‬ ‫گرفتند‪ .‬القاعده به جزئیات بیش��تری در این باره اشاره نکرد‪.‬‬ ‫«ایمن الظواهری» رهبر القاع��ده همچنین تاکید کرده بود‬ ‫که اختالف میان القاعده و داعش صوری نیست‪ ،‬بلکه این‬ ‫دو گروه در رویکرد با یکدیگر اختالف دارند‪ .‬از طرفی دیگر‪،‬‬ ‫«ابوبکر البغدادی» رهبر «داعش» در سخنانی ضبط شده‬ ‫دس��تور «ایمن الظواهری» رهبر القاعده مبنی بر جدا شدن‬ ‫دو بخش ع راقی و س��وری این گروه را رد ک��رد و از ان تمرد‬ ‫کرد‪«.‬چارلز لستر» پژوهش��گر مرکز «بروکینگز» در دوحه‬ ‫تعداد افراد مسلح داعش در سوریه را بین شش تا هفت هزار‬ ‫نفر و در ع راق بین پنج تا ش��ش هزار نفر تخمین زده است‪.‬‬ ‫این امار توس��ط منابع دیگر مورد تایید کام��ل قرار نگرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬بیش��تر اعضای گروه تروریس��تی داعش در سوریه‬ ‫سوری هستند اما رهب ران این گروه غالبا از کشورهای خارجی‬ ‫هستند که قبال در ع راق‪ ،‬چچن و افغانستان و دیگر کشورها‬ ‫بین الملل‬ ‫جنگیده ان��د‪ .‬در ع راق نیز بیش��تر اعض��ای داعش ع راقی‬ ‫هستند و از کشورهای مختلف نیز در میان اعضای انها دیده‬ ‫م ی شوند‪« .‬رومان کاییه» کارشناش امور گروه های تندرو در‬ ‫«مرکز خاورمیانه فرانسه» معتقد اس��ت تعدادی از رهب ران‬ ‫نظامی گروه تروریس��تی داعش ع راقی یا لیبیایی هستند‪،‬‬ ‫در حالی که رهب ران دینی ان عربستانی یا تونسی هستند‪.‬‬ ‫داعش تبعیت خود را از «ایمن الظواهری» رهبر القاعده که‬ ‫جبهه النصره را شاخه رسمی القاعده در سوریه دانست‪،‬اعالم‬ ‫نکرده اس��ت اما داعش همان باورهایی را دارد که القاعده به‬ ‫انها باور دارد و بر این عقیده است که تشکیل کشور اسالمی‬ ‫در سوریه مرحله نخس��ت از برپایی کشور خالفت است‪ .‬به‬ ‫نظر نم ی رس��د که داعش از حمایت علنی کش��وری خاص‬ ‫بهره مند باشد‪ ،‬اما به باور برخی تحلیلگران طرف های حام ی ‬ ‫این گروه تروریستی در کشورهای حوزه خلیج فارس به شکل‬ ‫شخصی از ان حمایت م ی کنند‪ .‬داعش در ع راق وابسته به‬ ‫ش��خصی ت های قبیله ای ‪ -‬محلی اس��ت‪ .‬به باور بسیاری‬ ‫از تحلیلگران داعش با س��ازمان های اطالعاتی عربستان‪،‬‬ ‫قطر و اردن در ارتباط اس��ت و توس��ط همین سازمان های‬ ‫اطالعاتی هدایت م ی شود و نیز از حمایت مالی و تسلیحاتی‬ ‫و لجس��تیکی عربس��تان بهره مند اس��ت‪ .‬نوری المالکی‪،‬‬ ‫نخس ت وزیر ع راق بارها عربستان سعودی و قطر را مسئول‬ ‫بحران امنیت و رشد تروریس��م در این کشور دانسته است‪.‬‬ ‫نخس ت وزیر ع راق تاکید کرده که پش��تیبان اصلی بحران‬ ‫امنیتی در این کشور که توسط گروه های تروریستی و به ویژه‬ ‫داعش به وجود امده رژیم سعودی است که هرگونه حمایت‬ ‫مالی‪ ،‬تسلیحاتی‪ ،‬لجس��تیکی و رسانه ای را از تروریس ت ها‬ ‫به عمل م ی اورد و تامین کامل مالی انها را ب ر عهده دارد‪ .‬به‬ ‫باور بسیاری از تحلیلگران‪ ،‬ع ربستان قصد دارد روند سیاسی‬ ‫در ع راق را ب ی اعتبار‪ ،‬منحرف و ب ی ثبات کرده و ان را متوقف‬ ‫س��ازد‪.‬این تحلیلگران تاکید م ی کنند که در نگاه عربستان‬ ‫سعودی‪ ،‬ع راق تهدید بزرگی است که مردم ع ربستان را‪ ،‬که از‬ ‫دیکتاتوری ظالمانه غرب در رنج اند‪ ،‬الهام و جرات م ی بخشد‪.‬‬ ‫شش استان سن ی نشین یا انچه به مثلث سنی معروف است‪،‬‬ ‫مراکز حضور تروریس ت های داعش است‪.‬‬ ‫این گروه در س��وریه در مناطقی از اس��تان های الرقه‪،‬‬ ‫حلب‪ ،‬حومه الذقیه‪ ،‬دمشق‪ ،‬دی رالزور‪ ،‬حمص‪ ،‬حماه‪ ،‬الحسکه‬ ‫و ادلب فعالیت دارد و می زان نفوذ ان از استانی به استان دیگر‬ ‫متفاوت اس��ت‪ .‬به عنوان مثال نفوذ این گروه تروریستی در‬ ‫استان الرقه و برخی مناطق حلب بیشتر و در حمص و الذقیه‬ ‫نفوذ کمتری دارد‪.‬برخی از تروریس ت های داعش که در ع راق‬ ‫توسط نیروهای امنیتی این کشور دستگیر شدند به حمایت‬ ‫عربس��تان از این گروه اعتراف کرده و مسئوالن ع راقی نیز‬ ‫داعش مرز نمی‪‎‬شناسد‬ ‫محمد ایرانی در گفت وگو با مثلث‬ ‫ابتدا کمی راجع به ریش�ه‪‎‬های جریان داعش که‬ ‫این روزها در عراق ب ه ش�دت فعال است و ارتباط‬ ‫ان با القاعده توضیح دهید‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما ایا داعش اکنون از جانب کش�ورها‬ ‫یا جریانات خاصی حمایت م ی‏ش�ود ی�ا ب ه طور‬ ‫مستقل وارد عمل شده است؟‬ ‫بدون ش��ک رش��د س��ریع و روزافزون انها بدون‬ ‫حمایت دستگاه‪‎‬های امنیتی ریشه دار در منطقه که به برخی‬ ‫از کشورهای عربی متصل هستند‪ ،‬امکانپذیر نیست‪ .‬بدون‬ ‫حمایت برخی از کشورهای ع ربی منطقه این سطح از فعالیت‬ ‫از جانب انها امکانپذیر نیست‪ .‬در این راستا بسیاری معتقدند‬ ‫دستگاه‪‎‬های امنیتی ع ربستان این جریان را مورد حمایت قرار‬ ‫م ی‪‎‬دهند و البته فاکتورهایی نیز وجود دارد که بتوان گفت از‬ ‫طرف ع ربستان تغذیه م ی‪‎‬شوند‪.‬‬ ‫بهبود رواب�ط ای�ران با غ�رب و روند رو به رش�د‬ ‫مذاکرات هس�ته‪‎‬ای ای�ران در تحری�ک مقامات‬ ‫س�عودی برای حمایت از چنین مذاکراتی چقدر‬ ‫تاثی ر گذار است؟‬ ‫شده‪‎‬اند‪ .‬ولی انها فقط منافع ای ران را هدف قرار نم ی‪‎‬دهند بلکه‬ ‫هرکجا که حوزه نفوذ کش��ورهای عربی در خطر باشد این‬ ‫جریانات فعال م ی شوند و در جهت تضعیف جریانات سوفی‪،‬‬ ‫شیعه‪ ،‬علوی و اسالمگرایان معتدل وارد عملیات م ی‪‎‬شوند‪.‬‬ ‫چرا به یکباره این نیروهای افراطی س�ر از عراق‬ ‫دراوردند؟‬ ‫باید در نظر داشت که جریان افراط در منطقه مرز‬ ‫نم ی‏شناسد و به راحتی از مرزها عبور م ی‏کند‪ .‬اکنون که انها‬ ‫از ع راق وارد س��وریه ش��ده‪‎‬اند به معنای خروج انها از سوریه‬ ‫نیست بلکه هر زمان که احساس کنند وضعیتشان در این‬ ‫کشور مطلوب تر است‪ ،‬باز هم به صورت گسترده وارد انجا‬ ‫خواهند شد‪ .‬همچنانکه م ی‪‎‬بینیم یک روز در االنبار هستند‬ ‫یک روز در س��امرا و روز دیگر در موصل‪ .‬در نتیجه م ی‏توان‬ ‫گفت که این جریان سیار اس��ت و در منطقه خاصی تمرکز‬ ‫دائم ندارد‪.‬‬ ‫چرا انها موفق شدند به راحتی به مراکز حساس‬ ‫در موصل دسترسی پیدا کنند؟ ایا م ی‪‎‬توان گفت‬ ‫مردم سنی این مناطق به دلیل اختالفات‪‎‬شان با‬ ‫مالکی خیلی هم از نفوذ این گروه ناراضی نیستند‬ ‫یا بحث هراس انه�ا از جنایت‪‎‬ه�ای این جریان‬ ‫مطرح است؟‬ ‫جریان داعش به دلیل خشونت‪ ،‬کشتار و نوع مبارزه‬ ‫شب ه پارتی زان ی‪‎‬اش ساکنان این مناطق را بسیار ترسانده است‪.‬‬ ‫مردم این مناطق معتقدند ک��ه نم ی‪‎‬توانند با این گروه درگیر‬ ‫شوند و به نوعی از کشتار و خشونت انها ه راس دارند‪.‬‬ ‫اما اصال نم ی‪‎‬توان گفت که مردم سنی منطقه حامی‬ ‫ این گروه یا فعالی ت‪‎‬هایشان هستند برعکس اغلب مردم با‬ ‫برخوردهای داعش مخالف هس��تند‪ .‬حتی جریانات نزدیک‬ ‫به القاعده نیز دیدگاه خوبی نس��بت به داع��ش ندارند‪ .‬تنها‬ ‫مشکل این جاست که ممکن است دست‪‎‬هایی از اهل سنت‬ ‫در داخل این کشورها با داعش همکاری هایی داشته باشند و‬ ‫به ارمان‪‎‬های ملی کشورشان خیانت کنند‪ .‬ولی این مساله را‬ ‫نم ی توان به تمامی اهل سنت تسری داد‪ ،‬همچنانکه وقتی‬ ‫نوری مالکی تصمیم به مقابله ج��دی با این جریان گرفت‪،‬‬ ‫بسیاری از گروه‪‎‬های اهل سنت اعالم کردند که حاضرند در‬ ‫کنار او قرار گی رند‪ .‬یکی از اقدامات موفقی که مالکی در ایجاد‬ ‫وحدت م ی‪‎‬تواند انجام دهد این است که تمام توجهش را در‬ ‫برخورد با تروریسم یعنی داعش متمرکز کند‪ .‬در این صورت‬ ‫است که تمام طی ف‪‎‬ها حاضر به همکاری با او خواهند شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫همانطور که اشاره کردید اکنون روابط ای ران با غرب‬ ‫در حال بهبود اس��ت و زمینه‪‎‬هایی ب رای شکل گیری تفاهم‬ ‫میان دو ط��رف به وجود امده که عربس��تان از این وضعیت‬ ‫راضی نیست‪ .‬بناب راین شاید بتوان این گونه تفسیر کرد که‬ ‫اکنون برخی جریان‪‎‬های منتسب به ع ربستان در منطقه فعال‬ ‫منبع‪ :‬روزنامه النهار‬ ‫بین الملل‬ ‫جریان داعش در زمره جریانات افراطی اس��ت که‬ ‫به هر حال ارتباطات دور و نزدیکی با جریان القاعده دارد‪ .‬اگر‬ ‫نخواهیم بگوییم که به طور مستقیم عامل القاعده است اما‬ ‫ریشه‪‎‬هایی از ارتباط رهب ران داعش با رهبر و سرکرده فعلی‬ ‫القاعده یعنی ایمن الظواهری مش��اهده ش��ده است‪ .‬البته‬ ‫گفته م ی‪‎‬ش��ود که میان این دو جریان اختالفاتی نیز وجود‬ ‫دارد‪ .‬جریان داعش بیش��تر در حوزه‪‎‬های��ی فعالیت م ی‪‎‬کند‬ ‫که منافع مذهبی جریان های خاصی از اهل سنت را رهبری‬ ‫م ی‪‎‬کند و ترجیح م ی‏دهد در مواجهه با شیعیان باشد‪ .‬به بیان‬ ‫دیگر مواجهه و درگیری مستقیمشان با جریاناتی است که‬ ‫انها را حامیان سوریه‪ ،‬ای ران و دولت ع راق م ی‪‎‬دانند‪ .‬در نتیجه‬ ‫در حال حاضر ویژگی مشخص داعش این است که فقط با‬ ‫ی مالکی‪ ،‬اسد و شیعیان در حال تقابل است‪.‬‬ ‫نیروهای حام ‬ ‫در عین حال ه��ر کجا منافع ای��ران و محور مقاومت‬ ‫با کش��ورهای عربی اش��تراک پی��دا م ی‏کند‪ ،‬ش��اهد بروز‬ ‫درگیری‪‎‬هایی از جانب داعش هس��تیم‪ .‬به عنوان نمونه در‬ ‫لبنان‪ ،‬به رغم حضور ‪ 18‬طایفه‪ ،‬هدفش��ان حزب اهلل بود و در‬ ‫س��وریه نیز با نیروهای نظامی و امنیتی دولت و در ع راق با‬ ‫مالکی و شیعیان درگیر هس��تند‪ .‬این جریان افراطی معتقد‬ ‫اس��ت کش��ورهایی که حیاط خلوت انهاس��ت‪ ،‬به تصرف‬ ‫ش��یعیان درامده و بناب رای��ن در این مناطق ک��ه حوزه نفوذ‬ ‫محور مقاومت و محور مخالف مقاومت یکس��ان م ی‪‎‬شود‪،‬‬ ‫خودنمایی م ی‪‎‬کنن��د‪ .‬در رابطه با ظهور دوب��اره داعش باید‬ ‫گفت که یک س��ال بعد از ش��روع و تداوم بحران در سوریه‪،‬‬ ‫داعش تح��ت عنوان حمای��ت از منافع اهل س��نت و ب رای‬ ‫برقراری نوعی امارت و خالفت اس�لامی در س��رزمی ن‪‎‬های‬ ‫منسوب به کشورهای اسالمی سرب ر اورد‪ .‬کشورهایی مانند‬ ‫لبنان‪ ،‬س��وریه و ع راق چون در اختیار غی راهل سنت است‪،‬‬ ‫حوزه فعالیت انها شده است‪ .‬همچنین چون در حوزه منافع‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران با حوزه نفوذ برخی کشورهای ع ربی‬ ‫رقابت وجود دارد‪ ،‬انها در این مناطق نیز تحت عنوان حمایت‬ ‫از مصالح اهل سنت اعالم حضور کرده‪‎‬اند‪ .‬تالششان نیز بر‬ ‫این است که حضورشان را در ان مناطق تثبیت کنند‪ .‬این در‬ ‫شرایطی است که ابزار حضور داعش‪ ،‬سالح و خشونت است‬ ‫و به همین خاطر حتی گروه‏هایی از اهل س��نت که حاضر‬ ‫به همکاری با انها نباش��ند نیز هدف تهاجم قرار م ی گیرند‪.‬‬ ‫همچنانکه شاهد بودیم انها در س��وریه با جبهه النصره که‬ ‫یک گروه سنی جهادی است درگیر شدند‪.‬‬ ‫ویژگی دیگر انها این است که عموما در حوزه‏هایی که‬ ‫قبال دیگر گروه‪‎‬های تندرو فعال بودند‪ ،‬وارد م ی‪‎‬شوند و انجا‬ ‫را تصرف م ی‪‎‬کنند‪ .‬به عنوان نمونه شاهد بودیم‪ ،‬چندی پیش‬ ‫بخش‏هایی از ش��مال س��وریه که قبال در اختیار گروه‪‎‬های‬ ‫نزدیک به اخوان المسلمین یا گروه‪‎‬های اسالمگرای نزدیک‬ ‫به القاعده ب��ود را دوباره تصرف کردند‪ .‬این مس��اله موجب‬ ‫درگیری بین این گروه‪‎‬ها م ی‪‎‬شود‪.‬‬ ‫اعالم کرده اند که اس��ناد و مدارک حمایت عربستان از این‬ ‫گروه تروریس��تی را در اختیار دارند‪ .‬به همین دلیل در سفر‬ ‫سال گذش��ته «بان کی مون» دبیرکل سازمان ملل به بغداد‬ ‫و دیدارش ب��ا المالکی‪ ،‬وی اعالم کرد که قصد دارد مس��اله‬ ‫حمایت مالی عربستان سعودی از تروریس ت ها را در شورای‬ ‫امنیت مطرح کند‪.‬‬ ‫امریکا اواخر اردیبهشت سال جاری دو گروه تروریستی‬ ‫دولت اسالمی ع راق و ش��ام و همچنین جبهه النصره را در‬ ‫فهرست سازمان های تروریستی قرار داد و وزارت امور خارجه‬ ‫امریکا نامگ��ذاری این دو گروه تروریس��تی را از «گروه های‬ ‫تروریستی محلی» به گروه های تروریستی بی ن المللی تغییر‬ ‫داد‪ .‬وزارت خارجه امریکا اعالم ک��رد که اختالف ها پی رامون‬ ‫سازماندهی و تاکتی ک ها منجر به افزایش خشونت میان این‬ ‫دو گروه شد و تنش میان انها اوایل س��ال ‪ 2014‬به اوج خود‬ ‫رسید؛ زمانی که «ایمن الظواهری» سرکرده سازمان القاعده‬ ‫در بیانی ه ای از گروه تروریستی داعش که ان را اسامه بن الدن‬ ‫تاسیس کرد‪ ،‬تبری جست‪ .‬اکنون نه فقط امنیت کشورهای‬ ‫سوریه و ع راق بلکه امنیت و ثبات منطقه توسط داعش در‬ ‫خطر قرار گرفته و نیاز به رویارویی جدی با این گروه بیش از‬ ‫گذشته احساس م ی شود‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تو گو با انیس نقاش پیرامون تحوالت‬ ‫گف ‬ ‫سوریه‪ ،‬گروه داعش و اینده خاورمیانه‬ ‫داعش به دنبال تشکیل کشوری از شمال‬ ‫عراق تا سوریه و دریای مدیترانه است‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫س�وریه امروز با انچ�ه در اغاز بح�ران نامیده‬ ‫م ی شود چه تفاوت هایی دارد؟‬ ‫تفاوت امروز و دیروز را باید در ارتباط مس��تقیمی با‬ ‫تحوالت سه سالی که از بحران س��وریه م ی گذرد مورد ارزیابی‬ ‫قرار داد‪ .‬به این معنی که ب��رای درک واقعی ت ها باید به ابتدای‬ ‫بحران سوریه بازگردیم؛ وقتی نا ارامی در این کشور شروع شد‪ .‬از‬ ‫همان ابتدا بسیاری سعی کردند انچه مثال در تونس و مصر رخ‬ ‫داده است را در سوریه پیاده کنند‪ .‬اما مساله ای که در سوریه با انها‬ ‫متفاوت بود‪ ،‬من اسمش را گذاشته ام استراتژی دومینو‪ ،‬اینکه در‬ ‫سوریه از همان اول سرعت رفتن به سمت اسلحه بسیار زیاد بود‪.‬‬ ‫حتی از یمن که بحرانش زودتر از سوریه شروع شد‪ ،‬معارضین‬ ‫به سرعت به سمت اسلحه نرفتند‪ .‬این مساله به این دلیل مهم‬ ‫است که در فرهنگ یمن ی ها اس��لحه جایگاه ویژه ای دارد‪ ،‬به‬ ‫صورتی که یک یمنی حداقل در خانه خود یک عدد کلت دارد‬ ‫و حتی بعضی از انها دو یا سه سالح را همزمان در اختیار دارند‪.‬‬ ‫وقتی در یمن بحران شروع شد‪ ،‬هیچ کس نم ی گفت چرا ارتش‬ ‫به مخالفان حمله م ی کند یا برعکس؛ روزی‪ 5‬تا‪ 10‬یمنی در ان‬ ‫روزها کشته م ی شدند اما کس��ی معترض حکومت نم ی شد‪.‬‬ ‫دلیلش در مقایسه با سوریه تبلیغات بود‪.‬‬ ‫در رسانه ها‪ ،‬یمن ی ها به ارامش و مطالبه از ط ریق گفت وگو‬ ‫دعوت م ی شدند اما در س��وریه برعکس بود‪ .‬در تبلیغاتی که‬ ‫م ی شد مردم حق داشتند از تظاه راتشان دفاع کنند‪ ،‬اگر اسلحه‬ ‫‪1‬‬ ‫انیس نق�اش از ان جمله کارشناس�انی‬ ‫است که نسبت به رخدادهای ی که در منطقه‬ ‫رخ م ی دهد‪ ،‬دیدگاهی تحلیلی دارد‪ ،‬چه انکه‬ ‫او به نس�بت دیگران به واقعه رخ داده بسیار‬ ‫نزدیک است‪ .‬اقای نقاش سال هاست ب ه عنوان‬ ‫ی�ک استراتژیس�ت در ش�بکه های ع ربی و‬ ‫رس�انه های بی ن الملل�ی حض�ور دارد‪ .‬او در‬ ‫چند روزی که به تهران سف ر کرده بود با اینکه‬ ‫مشغله های زیادی داشت قبول کرد روب ه روی‬ ‫خب رنگار مثلث بنشیند و درباره بحران سوریه‬ ‫سخن بگوید‪ .‬انیس نقاش در این گفت وگو با‬ ‫واقع نگری بسیار از اش�تباهات نظام سوریه‬ ‫م ی گوید و از پشت پرده معارضان سوری‪.‬‬ ‫دارند‪ ،‬حق استفاده از ان را نیز دارند‪ .‬خیلی واضح بود که گروه‬ ‫معارضین به دنبال اص�لاح و تغیی رات نظام در داخل س��وریه‬ ‫به عنوان دموکراسی و اصالح طلبی نیس��تند‪ ،‬بلکه به دنبال‬ ‫جنگ داخلی هستند؛ نه از سال اول بلکه از ماه اول در درعا‪ .‬لکن‬ ‫جدا از اشتباهات نظام سوریه در مواجهه با معارضان‪ ،‬خود نظام‬ ‫سوریه نیز ابا داشت که تلفاتش را در تظاه رات های روزهای اول‬ ‫در درعا رسانه ای کند‪ ،‬به طور مثال در همان روزهای اول ‪ 16‬نفر‬ ‫در درعا کشته شدند‪.‬‬ ‫از نیروهای نظامی؟‬ ‫بله‪ 16 ،‬نف ر کشته شدند‪ .‬نظام سوریه این ها را اعالم‬ ‫نم ی کرد‪ ،‬چون فکر م ی کردند که این به نفعشان نیست‪ .‬یعنی‬ ‫فکر م ی کردند که اگر اعالم شود که‪ 16‬نف ر کشته شده اند به طور‬ ‫مثال نظام در موضع ضعف قرار م ی گیرد‪ .‬یا در یک حمله به پنج‬ ‫اتوبوس نظامی‪ 140 ،‬نفر از سربازان ارتش سوریه کشته شدند‪.‬‬ ‫نظام سوریه به دلیلی که گفتم اینها را اعالم نم ی کرد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر نقش خارج ی ها در بحران سوریه بسیار مهم بود‪ .‬بعضی از‬ ‫کشورهای پشتیبان خارجی به شدت سعی در تسلیح معارضین‬ ‫داشتند‪ .‬من از طریق یکی از دوستانم که تاجر اسلحه شکاری‬ ‫بود و معموال از ترکیه به لبنان و سوریه این گونه اسلحه ها را وارد‬ ‫م ی کرد‪ ،‬اطالع یافتم که در ان سال کل کارخانه های ساخت‬ ‫سالح شکاری صد در صد تولی داتشان به سمت سوریه م ی رفت؛‬ ‫این حجم از تسلیح کردن گروه های مسلح هزینه زیادی را در بر‬ ‫دارد‪ .‬در ان زمان فهمیدم فرق بین سوریه و کشورهای دیگر که‬ ‫در ان انقالب هایی رخ داده اس��ت این است که م ی خواهند در‬ ‫داخل س��وریه یک ش��کاف قوی و جنگ داخلی ایجاد کنند‪.‬‬ ‫با گذش��ت زمان امروز این مس��اله دیگر امری بدیهی است و‬ ‫متاسفانه جنگ داخلی در سوریه رخ داده است‪.‬‬ ‫شما از اشتباهات نظام گفتید‪ .‬در ان زمان عده ای‬ ‫معتقد بودند ک�ه در واقع انچه ص�ورت م ی گیرد‪،‬‬ ‫منازع�ه نیروه�ای قدیمی ح�زب بعث ب�ا جریان‬ ‫اصالحی است که بشار اس�د در این کشور شروع‬ ‫کرده است‪ .‬اساسا در اوج گرفتن بح ران سوریه این‬ ‫بین الملل‬ ‫مساله چقدر نقش داشت؟‬ ‫من این مساله را تاثیرگذار نم ی دانم‪ .‬مساله ای که در‬ ‫اینجا رخ داد سبقت توطئه از اصالح طلبی بود‪ .‬به این معنی که‬ ‫هرچه اقای بشار م ی خ واست انجام دهد‪ ،‬نزد گروه های معارض‬ ‫ ب ی فایده شده بود‪ .‬یادم است که روزهای ابتدایی بحران اعالم شد‬ ‫که قانون اساسی تغییر م ی کند و حزب بعث دیگر تنها حاکم‬ ‫نیست و احزاب دیگر م ی توانند به فعالیت بپردازند‪.‬‬ ‫این در سوریه کار بزرگی بود؟‬ ‫بله‪ ،‬این کار بزرگی بود‪ .‬یادم اس��ت که دوشنبه این‬ ‫مساله اعالم شد‪ .‬معموال تظاه رات معارضین جمعه به جمعه‬ ‫بود‪ ،‬هر روز نبود‪ .‬اما این دفعه چهارشنبه تظاه رات کردند و شعار‬ ‫سقوط نظام سر دادند‪ .‬جالب است که دیگر از شعار اصالح طلبی‪،‬‬ ‫تغییر قانون اساسی ب رای انتخابات و تعدد حزبی عبور کردند و‬ ‫فورا شعار اسقاط نظام را جایگزین کردند‪ .‬وقتی شعار اسقاط نظام‬ ‫سر داده م ی ش��ود‪ ،‬دیگر دیالوگ معنایی ندارد‪ .‬در این شرایط‬ ‫شما نم ی توانید موجی که ایجاد شده را مهار کنید‪ .‬بناب راین این‬ ‫عالئم مهم است؛ نظام ب رای اصالح یک قدم به جلو م ی گذارد‬ ‫ولی مورد قبول قرار نم ی گیرد‪ .‬چرا؟ چون راهنمایش��ان یک‬ ‫چیز دیگر دستور م ی دهد‪ .‬معارضین م ی گویند در سوریه کلی‬ ‫کشتار صورت گرفته است‪ .‬بله‪ ،‬درست است اما در روزهای اول‪،‬‬ ‫درگیری ها حدود ‪ 50‬تا ‪ 100‬کش��ته به جای گذاشت‪ .‬اما امروز‬ ‫سخن از ‪ 150‬هزار نفر اس��ت‪ .‬به نظر من گروه های معارض‬ ‫اسباب بازی برخی از قدرت های منطقه ای و غ ربی هستند‪.‬‬ ‫در ان روزهای اول در مقطعی س��خن از مذاکره شد ولی‬ ‫انها حاضر به مذاکره نشدند‪ ،‬یعنی به انها دستور رسی د که قبول‬ ‫نکنند‪ .‬به همین دلیل وقتی در حضور اقای فاروق الشرع دعوت‬ ‫به مذاکره شدند‪ ،‬حضور به هم نرساندند و به سمت حمله به‬ ‫نظام‪ ،‬ایجاد شکاف و جنگ داخلی در سوریه رفتند‪.‬‬ ‫از نظر س�نتی جامعه س�وریه چگون�ه جامع ه ای‬ ‫است؟ این سوال را از ان جهت پرسیدم که در واقع‬ ‫تظاه رات در شهرهای سن ی نشین سوریه در حماء‬ ‫و‪ ...‬رخ داد‪ .‬در دهه ‪ 80‬هم س�ابقه تظاهرات در این‬ ‫مناطق وجود داشته است که اقای حافظ اسد انها‬ ‫سرکوب کرد‪ .‬ایا م ی ش�ود گفت که یک اتش زیر‬ ‫خاکستری در این مناطق وجود داشت که ‪ 30‬سال‬ ‫به ان دمیده شد و اتشش زبانه کشید؟‬ ‫این دو قابل مقایسه نیست‪.‬‬ ‫مساله تضاد طبقاتی در سوریه چگونه است؟‬ ‫تضاد طبقاتی در سوریه واقعی است‪ .‬در سوریه شما‬ ‫دو نوع تضاد دارید؛ تضاد افق��ی و تضاد عمودی؛ عمودی بین‬ ‫طوایف و افقی بین طبقات است‪ .‬ماجرا از این قرار بود که تنها‬ ‫اقلیت مسیحیان از طبقات باالی جامعه هستند‪ ،‬غیر از انها‬ ‫مثال دروزی ها‪ ،‬علوی ها و اسماعیل ی ها‪ ،‬همه اهل کشاورزی اند‬ ‫اما مالک زمین نیس��تند‪ .‬بر این اس��اس وضع اقتصادی شان‬ ‫بسیار ناگوار بود‪ ،‬اما بعد از تحوالتی که در جامعه به وجود امد‪،‬‬ ‫همه اینها به ارتش پیوستند‪ ،‬در دانشگاه تحصیل کردند و از‬ ‫لحاظ اقتصادی وضعی ت شان تغیی ر کرد‪ .‬این مساله یک توطئه‬ ‫سازمان یافته نبود‪ ،‬بلکه یک تغییر دموگرافی ‪ -‬تغییر طبقاتی‪-‬‬ ‫در سوریه رخ داده بود‪ .‬این تغیی رات زمانی شکل گرفت که اهل‬ ‫سنت که بیشترشان تاجران خرده پا بودند و هستند‪ ،‬در شهرهای‬ ‫بزرگ نشستند‪ ،‬به کسب و کار مش��غول شدند و عالقه ای به‬ ‫پیوستن در ارتش نداشتند‪.‬‬ ‫اکثریت ارتش سوریه از اقلی ت های متعدد هستند؟‬ ‫این نگاه نزد اهل سنت است‪ .‬انها م ی گویند اقلی ت ها‬ ‫دست باال را در کشور گرفته اند‪ .‬طبیعی است این دموگرافی را‬ ‫تبدیل کنند به یک توطئه‪ .‬البته در ارتش سوریه فاصله طبقاتی‬ ‫تا این حد نیست که در ارتش علوی ها در اکثریت باشند‪.‬‬ ‫اما امارها نش�ان م ی ده دکه علوی ها در س�اختار‬ ‫قدرت حضور جدی دارند‪.‬‬ ‫نه‪ .‬کل اقلی ت ها تنها ‪ 30‬درصد سوریه هستند و در‬ ‫ارتش شاید حدود ‪ 45‬درصد حضور داشته باشند‪ .‬مساله زمانی‬ ‫جدی شد که اکثریت س��نی دید که اینها از نظر تحصیلی و‬ ‫بهتر شدن وضع اقتصادی شان ب رابر با انها شده اند‪ .‬در این میان‬ ‫اما انچه در سوریه باید درک شود‪ ،‬حزب بعث است‪ .‬حزب بعث‪،‬‬ ‫اساس��ا حزبی مافوق طبقات و اقلی ت هاس��ت و میان دروزی‪،‬‬ ‫علوی‪ ،‬سنی و مسیحی هیچ تفاوتی قائل نم ی شود‪ .‬واقعیت‬ ‫اصلی در سوریه‪ ،‬حزب بعث است نه علوی ها‪ .‬ه ر کسی م ی گوید‬ ‫علوی ها‪ ،‬بدانی د که به دنبال سوءاستفاده است‪ .‬تشکیالت حزب‬ ‫بعثدرهژمونیقدرتسوریهنقشاصلیراایفام ی کند‪،‬شخصا‬ ‫هر جای سوریه سف ر کرده ام‪ ،‬اثری از حزب بعث را در ان منطقه‬ ‫مشاهده کرده ام‪ .‬به نظرم طرح چنین مسائلی تقلبی است‪ ،‬چه‬ ‫انکه بسیاری از افس ران اهل سنت که من م ی شناسم در ارتش‪،‬‬ ‫علیه معارضه در حال جنگ هستند‪ .‬م ی دانید به خاطر چه؟ به‬ ‫خاطر ناسیونالیسم‪ .‬یعنی تفکرش��ان سنی و شیعی نیست‪.‬‬ ‫تفکرشان این است که من سوری و ع ربی هستم‪ .‬در این تفکر‬ ‫علوی؛ سنی‪ ،‬دروزی و مسیحی تفاوتی با هم ندارند‪.‬‬ ‫شما از حضور حزب بعث در ساختار قدرت سوریه‬ ‫س�خن گفتید‪ ،‬در ش�رایط کنونی و پس از تغییر‬ ‫قانون اساس�ی‪ ،‬حزب بعث در چه ش�رایطی قرار‬ ‫دارد؟‬ ‫شما از خالء پس از تعدیل شدن حزب بعث گفتید‬ ‫چ رانظامسوریهاجازهنم ی ده دکهاینخالءباحضور‬ ‫احزاب و گروه های سیاسی در یک فضای مناسب و‬ ‫دموک راتیک برداشته شود؟‬ ‫بسته بود‪ .‬ب ه طور مثال کردهای شمال را به رسمیت‬ ‫نشناخته بود‪ ،‬گفته م ی ش� دکه فضای این کشور‬ ‫ب ه شدت امنیتی و همین یکی از دالیل اعتراضات‬ ‫بود‪.‬‬ ‫این مساله ریشه در گذشته سوریه دارد‪ ،‬لکن از لحاظ‬ ‫اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی از روزی که بش��ار اسد امد‪ ،‬در‬ ‫این زمینه ها‪ ،‬اتفاقات خوبی رخ داده بود‪ .‬اما چرا در مقطع کنونی‬ ‫این بحران شکل گرفت؟ ب رای پاسخ به سوال شما باید بگویم‬ ‫که باید بین مشکالت نظام و توطئه های خارجی تفاوتی قائل‬ ‫بود‪ .‬من به یکی از مشکالت نظام سوریه اشاره م ی کنم‪ ،‬شما‬ ‫خودتان ان را مورد بررسی قرار دهید‪ .‬وقتی از سوری ها پرسیده‬ ‫م ی شود‪ ،‬ناسیونالیسم عرب مورد نظر خودتان را تعریف کنید‪،‬‬ ‫م ی گویند‪ :‬عرب‪ ،‬عرب‪ ،‬عرب‪ .‬ام��ا کردها م ی گویند من کرد‬ ‫هستم‪ ،‬عرب نیستم‪ .‬همان طور که گفتم ‪ 26‬طایفه در سوریه‬ ‫زندگی م ی کنند‪ .‬در این کش��ور هم کرد است و هم عرب‪ ،‬هم‬ ‫مسلمان و هم مسیحی‪ ،‬بناب راین حزب بعث با عقیده عرب‪،‬‬ ‫عرب‪ ،‬عرب‪ ،‬در این کشور مشکل ایجاد کرد‪ .‬همین مشکل‬ ‫صدام در ع راق هم بود‪ .‬کردها صدهزار نفر و ده هزار نفر نیستند‪،‬‬ ‫میلیون ها نف رند‪ .‬در همین س��وریه‪ ،‬میلیون ها کرد داریم‪ ،‬در‬ ‫ع راق سه‪ ،‬چهارمیلیون جمعیت دارند و در ترکیه بیست‪ ،‬سی‬ ‫میلیون‪ .‬وقتی شما از ناسیونالیسم صحبت م ی کنید‪ ،‬دو نوع‬ ‫ناسیونالیسم است‪ ،‬یک نوع ناسیونالیسم کشوری‪ ،‬مثال من‬ ‫فرانسوی و المانی هستم یا به عنوان نژادپرستی به عنوان اینکه‬ ‫من عرب و اینها کرد هستند‪ .‬به محض اینکه این گونه شد‪ ،‬یک‬ ‫تضاد ایجاد م ی شود‪ .‬مثل فی زیک الکترونیک است‪ ،‬این نگاتیو‬ ‫است و این پوزیتیو‪ ،‬با هم یک تضاد ایجاد م ی کنند‪ .‬من خیلی‬ ‫از ای ران تع ریف م ی کنم‪ ،‬شما در کشورتان دیگر این مشکالت را‬ ‫ندارید‪ .‬وقتی شما از سوریه به ای ران نگاه م ی کنید به عنوان یک‬ ‫قومیت مطرح نیست‪ ،‬مثل قومیت ع ربی‪ .‬ای ران شش قومیت‬ ‫دارد‪ ،‬لکن ناسیونالیسم ای رانی شامل تجمع این شش قوم در‬ ‫کنار هم است به صورتی که انها بر یک زبان توافق کرده اند‪.‬‬ ‫پس ب رای حل بحران باید در ابتدا این مشکل را حل کنیم‪.‬‬ ‫به این معنی که از ناسیونالیسم دست برداریم و روی یک مساله‬ ‫در عین داشتن عقیده و قومی ت های گوناگون‪ ،‬توافق کنیم‪ .‬به‬ ‫نظر من باید اینده منطقه را مورد توج��ه قرار دهیم‪ .‬اینکه چه‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫حزب بعث از لحاظ قانونی تعدیل شده است اما اگر‬ ‫واقعیت را بگویم هنوز در ساختار قدرت سوریه حضور جدی دارد‪.‬‬ ‫در سوریه پس از حزب بعث یک خالء قدرت شکل م ی گیرد‪،‬‬ ‫به صورتی که اگر این حزب وجود ندارد پس چه چیزی حضور‬ ‫دارد؟ هنوز بسیاری از کسانی که عضو حزب بعث هستند در‬ ‫ارکان نظام حضور دارند و کاری نم ی ش��ود کرد؛ ب رای انها هیچ‬ ‫جایگزینینیست‪.‬‬ ‫یعنی یک حزب قوی در سوریه وجود ندارد‪.‬‬ ‫خی ر‪ .‬از نظر فکری هیچ حزب قدرتمند‪ ،‬حزبی که‬ ‫تفکر سیاسی و مانیفست داشته باشد‪ ،‬در سوریه وجود ندارد‪.‬‬ ‫حزبی هم که ب رنامه مشخصی ندارد نم ی تواند ب رای اینده کاری‬ ‫کند‪ .‬بیشتر احزابی که در سوریه تش��کیل شده اند‪ ،‬اینچنین‬ ‫هستند‪ ،‬به همین دلیل نزد مردم اقبالی ندارند‪ .‬اما در این میان‬ ‫وضعیتحزببعثمتفاوتاست‪.‬حزببعثیکحزبتاریخی‬ ‫است‪ .‬این حزب از درون یک کودتای نظامی متولد نشده است‪،‬‬ ‫از زمان جنگ های استقالل از فرانسه‪ ،‬ب رای ازادی کشورهای‬ ‫ع ربی‪ ،‬ب رای فلسطین م ی جنگید‪ .‬در طول تاریخ یکصد سال‬ ‫اع راب‪ ،‬حزب بعث جایگاه ویژه ای داشته است و به خاطر همین‬ ‫جوان ها‪ ،‬دانشجویان‪ ،‬روشنفکران‪ ،‬کارگران و‪ ...‬گروه گروه به‬ ‫حزب بعث پیوسته اند‪ .‬لکن حزب بعث تاریخ دارد‪ .‬وقتی امد در‬ ‫یک مرحله و یک مقطع تاریخی خیلی مهم در تاریخ معاصر‬ ‫اع راب تاثیرگذار بود‪.‬‬ ‫واقعیت امروز سوریه این است که گروهی درصدد تشکیل‬ ‫دولت اسالمی هستند‪ .‬هیچ کس از ریشه انها خبری ندارد‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل این گروه نم ی توان��د الترناتیوی ب رای حزب بعث‬ ‫باشد‪ ،‬چرا؟ به خاطر اینکه حداقل انچه در حزب بعث وجود دارد‪،‬‬ ‫معطوف به وحدت سوریه است‪ .‬همان طور که گفتم در سوریه‬ ‫‪ 26‬طایفه وجود دارد و بیش از هر چیزی این ناسیونالیسم سوری‬ ‫است که وحدت این کشور را ممکن ساخته است‪.‬‬ ‫با تمام اینها به نظر م ی رس دکه نظام سوریه خیلی‬ ‫بین الملل‬ ‫حرکت اول از حماء اغاز نشد‪ .‬در شمال سوریه یعنی‬ ‫حماء و درع��ا تظاه رات های معمولی ص��ورت م ی گرفت اما‬ ‫به طور مثال در حمص بیشتر از اسلحه استفاده شد تا مناطق‬ ‫دیگر‪ .‬بگذارید من ماجرا را کمی بش��کافم؛ بحران سوریه یک‬ ‫بحران وارداتی است‪ .‬بسیاری از کارگران‪ ،‬تجار و‪ ...‬در کشورهای‬ ‫خلی ج فارس ‪ 10‬تا ‪ 15‬سال است که مشغول کار هستند‪ .‬این‬ ‫گروه معموال به مساجد م ی روند‪ ،‬نماز م ی خوانند‪ ،‬مخصوصا‬ ‫نمازجمعه‪.‬شایدندانیدکهوقتیدرع ربستانبهچنینجلساتی‬ ‫م ی روید‪ ،‬با مباحثی مثل وهابیت مواجه م ی ش��وید‪ .‬اس�لام‬ ‫سوریه هم یک اسالم سنتی اس��ت که در ماهیت با اسالمی‬ ‫که در ع ربستان و برخی از کشورهای ع ربی وجود دارد در تضاد‬ ‫است‪ .‬بهتر است بدانی د که در سوریه ‪ 26‬طایفه وجود دارد‪ .‬یعنی‬ ‫یکی دوتا طایفه نیست و یک نوع تکثر مذهبی در این کشور‬ ‫حاکم است‪ .‬بناب راین افکار وهابیت وقتی وارد جامعه معتقد به‬ ‫اسالم سنی – سنتی‪ ،‬م ی شود به تضاد م ی رسد‪ .‬کسی که در‬ ‫کشورهای ع ربی کار م ی کرده با این افکار وهابی و پول زیاد به‬ ‫سوریه بر م ی گردد‪ ،‬در شهرک یا در دهاتی که زندگی م ی کند‬ ‫به عنوانیکچهرهموجهازنظرمالیوعقیدتیتبدیلم ی شود‪.‬‬ ‫نکته بعدی اینکه قبل از اغاز بحران رابطه سوریه و ع ربستان رو‬ ‫بهبهبودبودواینکشوربه عنوانکمک هایمذهبیبهبرخیاز‬ ‫مشایخ مناطق کمک و کتاب هایی را میان مردم پخش م ی کرد‪.‬‬ ‫نظام سوریه جلوی این کار را نگرفت و متوجه نشد که این کار‬ ‫چقدر خط رناک است‪ .‬نظام سوریه م ی گفت من الئیک هستم‪،‬‬ ‫دین به من ربطی ندارد‪ ،‬بناب راین صحنه را ب رای گروه های افراطی‬ ‫باز کرد‪ ،‬به این معنی که نه منع کرد و نه دخالت کرد‪ ،‬بناب راین‬ ‫اشتباه کرد‪.‬‬ ‫بسیاری از معارضین نظام سوریه معتقد هستند‬ ‫که به دلیل در اختیار داش�تن ارکان قدرت توس�ط‬ ‫علوی ها‪ ،‬راهی برای اهل سنت نبود‪ .‬البته بسیاری‬ ‫نیز مساله بحرین و اکثریت شیعه را با اقلیت حاکم‬ ‫سنیمقایسهم ی کنند‪.‬‬ ‫منظورم از خال‪ ،‬خال ی کردن می دان است‪ .‬حزب بعث‬ ‫نم ی تواند می��دان را ب رای احزابی که از ق��درت کافی برخوردار‬ ‫نیستند‪،‬خالیکند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ب رنامه جدی ب رای اینده داریم باید به عنوان محور در دستورکار‬ ‫دولت های منطقه قرار گیرد‪ .‬البته من یک پیشنهاد مشخص‬ ‫ب رای این موضوع دارم‪ .‬پیشنهاد من این است که کل منطقه‪ ،‬از‬ ‫ای ران تا ع راق وترکیه از سوریه تا لبنان و اردن یک منطقه ای مثل‬ ‫اروپا ایجاد کند‪ ،‬مرزها را بردارند و در توافق مشترک با یکدیگر‬ ‫کار کنند‪ .‬به هر حال کش��ورهایی که نام بردم از نظر مذهبی‪،‬‬ ‫فرهنگی و تاریخی تقریبا مشترک هستند‪ ،‬به این معنی که‬ ‫تاریخ انها به هم چس��بیده اس��ت‪ .‬اروپا دو جنگ بی ن المللی‬ ‫سخت را پشت سرگذاشت‪ .‬جنگ هایی میان المان‪ ،‬فرانسه‬ ‫و ایتالیا‪ .‬انها به این نتیجه رس��یده اند که با هم اش��تراک نظر‬ ‫داشته باشند‪ .‬ما مس��لمانان نیز باید از انها یاد بگیریم‪ .‬اسالم‬ ‫هم به ما این طوری م ی گوید‪« :‬الفرق بین ع ربی و عجمی لو‬ ‫باتق وا» یعنی چه؟ یعنی قومیت معنا ندارد‪ .‬قومیت یک مرحله‬ ‫تاریخی است که در ان انسان هویت را درک م ی کند‪ .‬بعد هم‬ ‫باالتر و باالتر رود‪ .‬نگاه اسالم اینگونه است‪ .‬اسالم به هیچ وجه‬ ‫اهل تقسیم بندی نیست‪ .‬شرایط منطقه به ما م ی گوید که باید‬ ‫این کار را انجام دهیم؛ اب ع راق و اب س��وریه از ترکیه م ی اید‪.‬‬ ‫اب مصر از اتیوپی م ی اید بع دا به سودان م ی رود‪ .‬این کشورها‬ ‫مجبورهستندبایکدیگرمعاملهکنندوگاهیبهدلیلمسائلی‬ ‫که گفتم با یکدیگر به مش��کل برم ی خورند‪ .‬چاره کار همین‬ ‫است‪ .‬باید بیایند مثل اروپا‪ ،‬یک منطقه‪ ،‬یک گذرنامه و در نهایت‬ ‫یک کنفدراسیون تشکیل دهند‪ .‬در این طرح ه ر کشور از هر‬ ‫کشور جداست‪ ،‬مرزشان هم معلوم است‪ .‬این کار در کنار منافع‬ ‫اقتصادی که دارد‪ ،‬ب رای امنیت منطقه نیز خوب است‪ .‬متاسفانه‬ ‫در هر بحرانی در منطقه ما این امریکای ی ها و غ رب ی ها هستند‬ ‫که دخالت م ی کنند‪ .‬با این کار موجودیت اسرائیل نیز به خطر‬ ‫م ی افتد‪ .‬البته من با این نگاه االن شش سال است که دنبال این‬ ‫مساله هستم‪ .‬هر جا م ی رویم م ی گویم غیر از شبکه ای کردن‬ ‫کشورهای منطقه‪ ،‬راه حل بیرون رفتن از بحران های خاورمیانه‬ ‫ممکننیست‪.‬‬ ‫ب�ه نظ�ر م ی رس�د ک�ه پیش�نهاد ش�ما خیل�ی‬ ‫ایده الیستی است‪.‬‬ ‫یدانید چرا؟ قبل از مشکل‬ ‫نه ایده الیستی نیست‪ .‬م ‬ ‫سوریه برخی از مسائل این پیش��نهاد حتی عملی شده بود و‬ ‫توافقات استراتژیک خوبی از نظر اقتصادی بین سوریه و ترکیه‬ ‫منعقدشدهبود‪،‬کهالبتههمه شانبهخاطربحرانسوریهمتوقف‬ ‫و متزلزل شد‪ .‬در مورد ای ران و ع راق اما در این زمینه اینده خیلی‬ ‫خوبی قابل تصور است‪ .‬وقتی امریکای ی ها از ع راق رفتند‪ ،‬تبادل‬ ‫تجاری بین ای ران و ع راق افزایش یافت‪ .‬من به شما م ی گویم که‬ ‫حتی دو ماه پیش از اغاز بحران سوریه میان چهار کشور اردن‪،‬‬ ‫لبنان‪،‬ترکیهوسوریهموافقتنامهیکمنطقهویژهاقتصادیبسته‬ ‫شد که دیگر میان این کشورها ویزا الزم نبود و یک منطقه ازاد‬ ‫ایجاد م ی شد‪ .‬اما دو ماه بع د که مشکالت شروع شد‪ ،‬همه شان‬ ‫متزلزل شدند‪.‬‬ ‫یعنی فکر م ی کنید از زیر این خاکس�تر – بحران‬ ‫سوریه ‪ -‬یک جوانه ای بیرون بیاید؟‬ ‫بله‪ ،‬من از این ایه قران اس��تفاده م ی کنم‪« :‬یخرج‬ ‫الحی من المیت» منطقه مثل میت ش��ده‪ ،‬مثل کس��ی که‬ ‫مرده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫تعبیر بس�یار زیبایی قرانی ب�ه کار بردید‪ .‬یعنی‬ ‫م ی توانیم منطقه م�رده خاورمیانه را دوب�اره زنده‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫این ب راساس همان پیشنهاد شبکه ای کردن منطقه‬ ‫ممکن م ی ش��ود‪ .‬ای ران نیز م ی تواند ای��ن کار را بکند‪ .‬به این‬ ‫خاط ر که خودش بازتر اس��ت‪ ،‬قدرت دارد و به عنوان مقاومت‬ ‫و با همه ش��ان رفیق اس��ت‪ .‬حتی با ترکیه و قطر روابطشان‬ ‫خوب است‪.‬‬ ‫شما درباره توطئه های خارجی در سوریه صحبت‬ ‫کردید‪ ،‬به نظر م ی رس� دکه در س�وریه یک جنگ‬ ‫نیابتی در جریان است‪.‬‬ ‫در تحلیل این مساله دو مساله اساسی را باید مورد‬ ‫توجه قرار داد‪ .‬ابتدا مسائلی که در مصر رخ داد؛ وقتی پازل مبارک‬ ‫که جزئی از پازل شبکه امریکا و ع ربستان سعودی بود‪ ،‬سقوط‬ ‫کرد معادالتی که میان انها بود به هم ریخت‪ .‬اسرائیل خیلی زود‬ ‫این مساله را درک م ی کند که اگر ای ران‪ ،‬ع راق‪ ،‬سوریه و لبنان‬ ‫یک شبکه را تشکیل دهند‪ ،‬ب رای انها خیلی خط رناک خواهد‬ ‫بود‪ .‬بناب راین ب رای گسس��ت در حلقه زنجیر شبکه مقاومت‪،‬‬ ‫سوریه را به دلیل مسائلی که در باال بیان داشتم‪ ،‬انتخاب کردند‪.‬‬ ‫استراتژی انها این بود که این زنجیر سوریه را به هر هزینه ای که‬ ‫ممکن است از این سه کشور دیگر جدا کنند‪ .‬وقتی مبارک افتاد‬ ‫این عملیات باید به س��رعت انجام م ی گرفت‪ .‬این درست در‬ ‫زمانی رخ داد که هم مبارک افتاده بود و هم امریکا م ی خ واست از‬ ‫افغانستان و ع راق برود‪ ،‬پس باید ب رای تضعیف محور مقاومت‬ ‫کاری کنند‪ .‬همانطور که گفتم سوریه را به دلیل ضع ف هایش‬ ‫انتخاب کردند‪ .‬البته انها در س��ال ‪ 2006‬و طی جنگ ‪ 33‬روزه‬ ‫سعی داشتند حزب اهلل را از بین بب رند اما موفق نشدند‪ .‬به دلیل‬ ‫قدرت ای ران جرات حمله به ای ران را نیز ندارند‪ ،‬پس به سراغ سوریه‬ ‫رفتند‪.‬در مورد ع راق نیز پس از اینکه امریکای ی ها از ع راق بیرون‬ ‫رفتند‪ ،‬در واقع یک کمربندی از لبنان تا ای ران باز شد که محور‬ ‫مقاومت را گسترش داد‪ .‬االن راه از ته ران تا بیروت باز باز است‪،‬‬ ‫در گذشته کی این گونه بود؟‬ ‫در مورد نقش ع ربستان در بح ران سوریه بفرمایید‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد این کشور دست به تولید گروه های‬ ‫تندروییم ی زندکهمنافعانهاراب ه عنوانگروهفشار‬ ‫تامینم ی کند‪.‬البتهعمدتاس رنوشتاینگروه های‬ ‫تندرو مثل القاعده که سودای جهاد در سر دارند‪ ،‬در‬ ‫بسیاریازمناطقدنیاازبوسنیتاافغانستانوحتی‬ ‫افریقا جز شکست چیز دیگری نبوده است‪ .‬هدف‬ ‫ع ربستانچیست؟‬ ‫ع ربستان همیشه از گروه های به اصطالح جهادی‬ ‫به عنوان یک ابزار استفاده م ی کند‪ .‬ع ربس��تان در واقع با این‬ ‫کار یعنی فرس��تادن گروه های تندرو به مناطق دیگر سعی در‬ ‫تاثیرگذاری منطقه ای و فرامنطق��ه ای دارد‪ .‬این ب رای انها یک‬ ‫راهبرد اساسی است‪.‬‬ ‫قط رکه از نظر جمعیتی و سرزمینی بسیار کوچک‬ ‫است‪ ،‬چطور؟ انها چه هدفی دارند؟‬ ‫نظریه ای در اقتصاد وجود دارد که تع داد بش��ر مهم‬ ‫نیست‪ .‬مثال هند یک میلیارد و خرده ای جمعیت دارد‪ .‬چین هم‬ ‫اگرتولیدکنندهنبودبایکمیلیاردونیمهیچمعناییدراقتصادو‬ ‫استراتژیدنیانداشت‪.‬لکنکشوریمثلسنگاپوریاهنگ کنگ‬ ‫در منطقه بسیار تاثیرگذار اس��ت‪ .‬قطری ها به محض اینکه‬ ‫پول به دستشان رسید به این نتیجه رسیدند که باید در منطقه‬ ‫حالت دینامیک داشته باشند‪ ،‬یعنی منطقه را تفکیک کنند و‬ ‫دوباره بسازند‪ .‬من با امیر سابق قطر خیلی رفیق بودم‪ ،‬چند بار‬ ‫از ع ربستان به من گالیه کرد‪ .‬بسیاری از خانواده های بزرگ از‬ ‫ال سعود ناراضی هستند به خاطر اعمالی که دارد‪ .‬هر دوی انها‬ ‫هم قطر و هم ع ربستان وهابی هستند اما یکی هوشمند است‬ ‫و دیگری احمق! قطری ها ب رای در دست گیری قدرت در میان‬ ‫حکام عرب منطقه م ی کوشند و پول زیادی را نیز خرج م ی کنند‪.‬‬ ‫همین شبکه الجزیره کار کوچکی نیست‪ ،‬البته فکر قطری ها‬ ‫نبود بلکه فکر ب ی ب ی سی لندن بود‪ .‬اما اینها نیز در ب رنامه های‬ ‫خود شکس��ت خوردند‪ .‬چرا؟ به خاطر اینکه استراتژی شان در‬ ‫مصر و سوریه به بن بست رسید‪.‬‬ ‫درب�اره جبه�ه النص�ره و داع�ش که در س�وریه‬ ‫م ی جنگند‪ ،‬نکته جالب تفاوت ها و گاه تضاد هایی‬ ‫است که میان انها وجود دارد‪.‬‬ ‫تفاوت هایش��ان از دو نظر اس��ت‪ .‬النصره م ی گوید‬ ‫استراتژی من فقط باید در سوریه و در جهت سقوط نظام متمرکز‬ ‫شود‪ .‬داعش م ی گوید باید منطقه ای عمل کنیم‪ .‬در واقع کاری‬ ‫که داعش م ی کند ایجاد کریدوری از اس��تان االنبار در ع راق تا‬ ‫مرز ترکیه و سوریه و س��احل دریای مدیترانه است‪ .‬این همان‬ ‫منطقه ای است که هم ارتش ع راق در ان م ی جنگد و هم ارتش‬ ‫سوریه‪ .‬منطقه ای مهم و استراتژیک از نظر اقتصادی و صنعتی‬ ‫در ع راق و س��وریه‪ ،‬یعنی چاه های نفت سوریه‪ .‬داعش در واقع‬ ‫به دنبال تشکیل یک امارت اسالمی در این منطقه است‪.‬‬ ‫هر دویشان اما به شعار جهاد عمل م ی کنند؟‬ ‫داعش به ش��عار جهاد بی ن المللی‪ ،‬النصره به شعار‬ ‫جهاد محلی‪ .‬منازعه اینها در واقع بازتابی از دو اندیشه جهادی‬ ‫است‪.‬‬ ‫در مورد داعش یک نظریه جالب وجود دارد و اینکه‬ ‫این گروه را متعلق به دس�تگاه اطالعاتی س�وریه‬ ‫م ی دانند‪ .‬این نظریه معطوف به جنگ های داخلی‬ ‫الجزایر است که گویا سازمان اطالعاتی این کشور‬ ‫در درون گروه های اسالمگ رای الجزایری رسوخ کرد‬ ‫و سازمانی را تاسیس کرد و همین باعث شد که در‬ ‫نهایت این گروه ها ضعیف یا متالشی شوند‪ .‬این‬ ‫مساله را چقدر قبول دارید؟‬ ‫من به دالیل زی��اد نم ی توانم این نظریه را صحیح‬ ‫بدانم‪ .‬بگذارید یک مثال بیاورم‪ ،‬وقتی النصره کارش را شروع‬ ‫کرد‪ ،‬معارضین س��وریه م ی گفتند که چنی��ن گروهی وجود‬ ‫خارجی ندارد‪ .‬من دقیقا به یاد دارم دو ماشینی که ب رای اولین‬ ‫بار در دمشق منفجر شدند‪ ،‬انها گفتند این کار نظام سوری و‬ ‫دستگاه اطالعاتی سوریه است‪ .‬معارضین سوریه تاکی د کردند‬ ‫که این کار ما نیست‪ .‬بعد از یک ماه النصره رسما اعالم کرد که‬ ‫این کار ما بود‪ .‬همی ن طور که علیه النصره گفتند اینها از ع وامل‬ ‫نظام هستند اما بعدها خودش��ان از النصره دفاع م ی کردند‪.‬‬ ‫االن النصره نزد انها خوب اس��ت و داعش خوب نیست‪ .‬اما‬ ‫همان طور که من گفتم منازعه و اختالف داعش با النصره در‬ ‫استراتژی های انهاست‪ .‬اگر به جغ رافیای دموگرافی نگاه کنید‪،‬‬ ‫اکثریت اهل سنت از انبار که شما م ی دانید بزرگترین استان در‬ ‫ع راق است‪ ،‬شروع م ی شوند و به سوریه که همه اهل سنت‬ ‫هستند م ی روند؛ یعنی مناطقی که در انجا نفت و قدرت وجود‬ ‫دارد‪ .‬اگر به دریا برسند‪ ،‬یک کشور خوب و قدرتمند را تشکیل‬ ‫م ی دهند؛ یعنی یک خالفت اسالمی در منطقه ای ژئوپلتیک‬ ‫تشکیل خواهد شد‪ ،‬این کارها اصال احمقانه نیست‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه همه رهب ران داعش ع راقی هستند‪.‬‬ ‫در مقابل اما به نظر م ی رس دکه ارتش ازاد و برخی‬ ‫از گروه های ملی که معارضین را رهبری م ی کنند‪،‬‬ ‫بس�یار ضعیف هس�تند و از ابتکار عمل مناسبی‬ ‫برخوردار نیستند‪ ،‬دلیل این امر چیست؟‬ ‫استراتژی النصره سقوط نظام‬ ‫سوریه است و داعش می گوید باید‬ ‫منطقه ای عمل کنیم؛ ایجاد کریدوری‬ ‫از استان االنبار در عراق تا مرز ترکیه و‬ ‫سوریه و ساحل دریای مدیترانه‬ ‫بین الملل‬ ‫مهمترین دلیل عوامل خارجی است‪ .‬وقتی انها باید‬ ‫کارهایشان را با ‪ 10‬کشور خارجی هماهنگ کنند‪ ،‬هیچ وقت‬ ‫نم ی توانند یک ب رنامه مشخص داشته باشند‪ .‬گروهی از قطر‬ ‫پول م ی گی رند‪ ،‬حرف او را گوش م ی کنند و گروهی از ع ربستان‪.‬‬ ‫یک گروه با امریکا هماهنگ است و گروهی هم با ترکیه‪.‬‬ ‫دومین مساله‪ ،‬تندروها هستند‪ .‬انها در مقایسه با ارتش‬ ‫ازاد‪ ،‬از زمان شروع بحران سوریه‪ ،‬هیچ وقت یک فرمانده متمرکز‬ ‫نداشته اند‪ .‬در مقابل هم داعش و هم النصره از تمرکز بیشتری‬ ‫برخوردار بوده اند‪ .‬در واقع در ش��رایط کنون��ی ارتش ازاد هیچ‬ ‫جایگاهی در جبهه نبرد ندارد و امروز ارتش سوریه با داعش و‬ ‫النصره م ی جنگد‪ .‬غیر از این دو کسی در جنگ مقابل ارتش‬ ‫سوریه و نیروهای مقاومت نیست‪.‬‬ ‫من د رگفت وگوی�ی از رئیس مجلس ترکیه که به‬ ‫ایران امده بود پرسیدم که چرا ترکیه از گروه های‬ ‫تروریستی در سوریه حمایت م ی کند؟ او البته این‬ ‫مساله را در عین وجود شواهدی رد کرد‪ .‬مشخصا‬ ‫ترکیه چه نقشی در بح ران سوریه دارد؟‬ ‫ترکیه در بحران سوریه دست به یک اشتباه تاکتیکی‬ ‫زد‪ .‬انها هیچ گاه فکر نم ی کردند که واقعیت سوریه به شرایط‬ ‫کنونی بینجامد‪ .‬به هر حال ترکیه در سوریه منافع اقتصادی‬ ‫و سیاسی داشت که باتوجه به پتانسیل ضد امنیت ملی که در‬ ‫ترکیه وجود دارد مثل مساله علوی ها و کردها دست به یک قمار‬ ‫سیاسی زد که در این قمار شکست خورد‪ .‬این را م ی شود از رفتار‬ ‫دولتمردان این کشور در اغاز بحران و امروز مشاهده کرد‪ .‬بگذارید‬ ‫ب رای شما واقعیتی را بگویم‪ .‬اقای داوود اوغلو به ای ران امده بود و‬ ‫گفته بود که عید فطر در دمشق می زبان شما خ واهم بود‪ .‬در واقع‬ ‫انها این گونه نسبت به تحوالت سوریه ب ی خبر بودند‪ .‬البته انها‬ ‫در روزهای اول نسبت به برخی از همسایگان خود از جمله ای ران‬ ‫جفا کردند اما ای ران ی ها عاقل بودند و با اینده نگری صالح خود و‬ ‫منطقه را در سکوت توام با تقویت جبهه مقاومت دیدند‪.‬‬ ‫در مورد دخالت حزب اهلل در سوریه نظ رات متفاوتی‬ ‫بیان م ی ش�ود‪ ،‬ام�ا بس�یاری معتقد هس�تن دکه‬ ‫حزب اهلل منازعه س�وریه را به نفع محور مقاومت‬ ‫تغییر داد‪.‬‬ ‫حزب اهلل پس از گذشت زمان وارد منازعه سوریه شد‬ ‫(م ی خندد)‪ .‬اگر زودتر م ی امد‪ ،‬صحنه نبرد تغییر اساسی م ی کرد‪.‬‬ ‫با این حال حزب اهلل نقش سازنده ای در سوریه ایفا کرد‪.‬‬ ‫در مورد گروه های فلسطینی با اینکه دولت سوریه‬ ‫س�ال ها انها را د رکش�ور خود پن�اه داده ب�ود و به‬ ‫انها کمک م ی ک�رد‪ ،‬اما برخی از ای�ن گروه ها مثل‬ ‫ی که در سال‪ 2009‬میان‬ ‫حماس نه تنها طی تفاهم ‬ ‫گروه های محور مقاومت ب�رای کمک به یکدیگر‬ ‫منعقد شده بود‪ ،‬به سوریه کمک نکرد که در برخی‬ ‫امور حتی مقابل این کشور ق رار گرفت‪.‬‬ ‫حماس امروز به اش��تباه خود واقف ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫متاسفانه جریاناتی در حماس دست به این اقدام ناصحیح زدند‬ ‫که اینده ان و دیگر گروه های مقاومت را به مخاطره انداخت‪ .‬اما‬ ‫من حماس را در چارچوب مقاومت و در غزه محاصره شده دشمن‬ ‫اسرائیلی‪ ،‬ارزیابی م ی کنم‪ .‬به نظرم حماس امروز به اشتباه خود‬ ‫پی برده و از خسارتی که در این زمینه دید اگاه است‪.‬‬ ‫از دمشق اینجا قاهره است‬ ‫مقایسه دو انتخابات‬ ‫حازم الکالس‬ ‫روزنامه نگار سوری‬ ‫‪2‬‬ ‫جهان دو صحنه مهم در خاورمیانه هفته گذشته را‬ ‫دنبال کرده است؛ دو انتخابات ریاست جمهوری در دو کشور‬ ‫مهم منطقه یعنی سوریه و مصر‪ .‬در این میان تصاویری که‬ ‫از تمامی شبکه های جهانی به صورت زنده پخش م ی شد‪،‬‬ ‫حکایت از تفاوت های اساسی بین این دو انتخابات داشت‪.‬‬ ‫کمیته عالی انتخابات مصر به علت عدم استقبال از‬ ‫انتخابات‪ ،‬تصمیم به تمدید انتخابات و انجام ان در سه روز‬ ‫گرفت‪ .‬این تصمیم همراه با اعت��راض هر دو کاندیدای این‬ ‫انتخابات یعنی عبدالفتاح السیسی‪ ،‬وزیر دفاع پیشین مصر‬ ‫و حمدین صباحی روبه رو ش��د‪ .‬کارشناس��ان عدم استقبال‬ ‫مردم از انتخابات را به دو بخش تقس��یم کرده اند؛ اول‪ ،‬عدم‬ ‫رضایت گروه وسیعی از مردم مصر از روشی که رئی س جمهور‬ ‫قبلی این کشور‪ ،‬محمد مرسی‪ ،‬با ان برکنار شده است‪ .‬انها‬ ‫این اقدام را «انقالب نظامی» م ی نامند و تبعات این مساله‬ ‫را از جمله دادگاه مرس��ی و دس��تگیر و زندانی شدن سران‬ ‫اخوان المسلمین و احکام خش��ن اعدام های چند صد نفری‬ ‫انان م ی دانند‪ .‬دومین دلیل عدم مشارکت‪ ،‬اعتراض کسانی‬ ‫است که نقش بسیار اساسی در انقالب ‪ 25‬ژانویه سال ‪2012‬‬ ‫داشتند؛ «ائتالف جوانان انقالب» مصر که تع دادی از بارزترین‬ ‫جنب ش های جوانان شرکت کننده در انقالب را دربرم ی گی رند‪،‬‬ ‫هرچند بعد از برگزاری انتخابات ‪ 2012‬و پیروزی محمد مرسی‬ ‫خود را منحل کرده اند اما اکثر اعضای س��ابق این جنب ش ها‬ ‫مخالف اتفاقاتی که منجر به برگزاری انتخابات جدید شده‬ ‫است‪ ،‬هستند‪ .‬جامعه امروز مصر ش��اهد تقسیم مردم این‬ ‫کشور به دو گروه اس��ت که این تضاد را م ی توان در سطوح‬ ‫مختلف مصر مشاهده کرد‪ .‬مساله اصلی در مصر بازگشت‬ ‫به انتخاباتی است که مردم خود تصمیم بگی رند‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد حباب این امیدواری با سنگ انتخابات‬ ‫اخیر ترکیده اس��ت‪ ،‬س��نگی که مخالفان تح��والت اخیر‬ ‫مصر بعد از برکناری مرسی ان را رس��وایی «توطئه» علیه‬ ‫مشروعیت اولین انتخابات دموکراتیک مصر در تاریخ معاصر‬ ‫عنوان م ی کنند‪ .‬در این میان انتخابات سوریه در جریان بود‪.‬‬ ‫در برخی از شبکه ها مخصوصا عرب زبان این امکان فراهم‬ ‫بود که بینندگان میان دو انتخابات مقایس ه ای را انجام دهند‪،‬‬ ‫تصویر انتخابات مص��ر و صندوق های رای که س��اعت ها‬ ‫منتظر رای دهندگان بود و انتخابات سوریه و صندوق های رای‬ ‫که نتوانست جوابگوی حضور وسیع سوری های مقیم خارج‬ ‫در ابتدای هفته و حضور وسیع سوری های داخل سوریه باشد‪.‬‬ ‫‪ 43‬سفارت سوریه در ‪ 43‬کش��ور سراسر جهان شاهد‬ ‫حضور غی ر منتظره از س��وری ها بود؛ حضوری که باعث شد‬ ‫کمیته عالی قضایی انتخابات س��وریه تصمی��م به تمدید‬ ‫انتخابات تا نیمه ش��ب در تمام کش��ورها و تا ‪ 24‬س��اعت‬ ‫کام��ل در لبنان بگی��رد‪ .‬ای��ن انتخابات به رغ��م مخالفت‬ ‫خیل��ی از کش��ورهای غربی ب��ا ان و ع��دم دادن مجوز به‬ ‫برخی سفارت های س��وریه در خارج ب رای برگزاری ان‪ ،‬باعث‬ ‫خوشحالی دولت سوریه و طرفداران راه حل سیاسی در سوریه‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬اگر واقع گرایی به حوزه تفکر و عمل سیاسی‬ ‫در منطقه وارد ش��ود‪ ،‬این انتخابات به نظر طرفداران راه حل‬ ‫سیاسی در سوریه بخشی از روند سیاسی جاری در این کشور‬ ‫است که به اعتقاد انان در نهایت به نفع مردم سوریه خواهد‬ ‫بود‪ .‬این انتخابات هرچند اولین انتخابات چند کاندیدایی در‬ ‫سوریه است که ب ر اساس قانون اساسی جدید انجام م ی شود‬ ‫ولی کاندیداهای حاضر در ان یعنی حس��ان النوری و ماهر‬ ‫حجار شخصی ت های خیلی قوی به نظر نم ی ایند که بتوانند‬ ‫رقبای سختی ب رای بشار اسد باشند‪ .‬کمااینکه عدم شرکت‬ ‫شخصی ت های مهم از معارضه ملی سوریه در این انتخابات‬ ‫باعث خواهد شد که انها ب رای مردم سوریه غیرمفید به نظر‬ ‫بیایند‪ .‬انتخابات در سوریه و مصر زمانی برگزار م ی شود که‬ ‫در دهه جاری قواعد بازی بی ن المللی و منطقه ای‪ ،‬مخصوصا‬ ‫در خاورمیانه بسیار پیچیده و دارای ابعاد خاصی شده است؛‬ ‫بازی که مردم هر دو کش��ور و منطقه امیدوار هستند زودتر‬ ‫به پایان برسد و ش��اهد برگرداندن امنیت و صلح و ثبات در‬ ‫منطقه باش��ند تا گام های پیش��رفت را در داخل کشور خود‬ ‫طی کنند‪ .‬این ارزوهای مردم س��وریه‪ ،‬مصر و منطقه است‪،‬‬ ‫ارزوهایی که خاط رات گذشته را در ذهن خیل ی ها زنده کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬زمانی که مردم و دولت های منطقه دور از معادالت‬ ‫پیچیده کنار هم بوده اند‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1956‬با استفاده از وضعیت بحرانی که ب راساس‬ ‫ملی کردن اب راه سوئز ایجاد شده بود‪ ،‬اسرائیل‪ ،‬انگلستان و‬ ‫فرانسه یک حمله نظامی مشترک علیه مصر ترتیب دادند‪.‬‬ ‫ان موقع بود که بسیاری از کشورهای مستقل ع ربی از‬ ‫جمله بیش از همه سوریه‪ ،‬از مصر حمایت کردند؛ در همان‬ ‫زمان بود که رادیو مصر م��ورد حمله متجاوزان قرار گرفت و‬ ‫برنامه هایش قطع شد‪ .‬در روز بعد اول صبح شنوندگان رادیو‬ ‫سوریه شنیدند‪« :‬از دمشق؛ اینجا قاهره است!» جمله ای که‬ ‫باعث تعجب هیچ کس نشد‪ ،‬بلکه بسیاری از ان خوشحال‬ ‫شدند‪ ،‬چون تعبیر صادقی بود از حمایت ملت ها و دولت های‬ ‫منطقه از همدیگر در ب رابر دخالت های خارجی‪.‬‬ ‫انتخابات ریاس�ت جمهوری س�وریه به سود اسد‬ ‫پایان یافت‪ .‬معارضین و برخی کشور های غربی‬ ‫م ی گویند که این نتیجه باعث م ی شود که بحران‬ ‫در سوریه ادامه یابد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫بین الملل‬ ‫این سخن اشتباه است‪ ،‬چه انکه یکی از راه حل های‬ ‫بحران سوریه بشاراسد اس��ت‪ .‬هیچ الترناتیوی در سوریه جز‬ ‫او نیس��ت‪ .‬ضمن اینکه جبهه نب��رد با روزه��ای اول بحران‬ ‫متفاوت است‪ .‬امروز بسیاری از مناطق سوریه در امان هستند‬ ‫و ارتش و مقاومت تروریس ت ها را سرجای خودشان نشانده اند‪.‬‬ ‫در این شرایط س��خن از رفتن بشار اس��د بیهوده است و خود‬ ‫بحرا نزاست‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫ویژه نامهسیاسی‪،‬اقتصادی‪،‬اجتماعی‪ ،‬ورزشیجام جهانی‪ 2014‬برزیل‬ ‫ازخیال پردازیتا واقعیت‬ ‫جامعه ایران از تیم ملی در جام جهانی چه می خواهد؟‬ ‫درباره جامعه ایران و فوتبال‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال و جامعه‬ ‫میالد حجت االسالمی‬ ‫خبر نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫تیم ملی فوتبال ای ران در مسیر صعود به جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬برزی��ل و در ادام��ه ب رای اماده س��ازی حض��ور در این‬ ‫مس��ابقات مس��یر پرفراز و نش��یبی را طی ک��رد و روزهای‬ ‫خو ش��یرینی را تجربه کرد‪ .‬حاال همه منتظرند تا عملکرد‬ ‫تل ‬ ‫شاگردان کارلوس ک ی روش در جام جهانی را ببینند‪ .‬این در‬ ‫حالی است که بعد از بازی های دوستانه تیم ملی در استانه‬ ‫جام جهانی برخی منتقدان زبان به انتقاد از سرمربی تیم ملی‬ ‫گش��ودند و او را یک مربی محافظ��ه کار خواندند‪ .‬پیش از‬ ‫این نیز برخ��ی مربیان ای ران��ی در مقام انتق��اد از ک ی روش‬ ‫برامده بودن��د‪ .‬توافق یا تفاهم��ی که هرگز‬ ‫می��ان مربیان ای ران��ی و ک��ی روش رخ نداد‪.‬‬ ‫البته جهت گیری تماش��اگران در بازی های‬ ‫حساس تیم ملی نشان م ی داد که انها بیش‬ ‫از پیش به این مربی پرتغال��ی اعتماد دارند‪.‬‬ ‫به خصوص در س��ه بازی حس��اس که ب رای‬ ‫تیم ملی حکم مرگ و زندگی داش��ت‪ ،‬مردم‬ ‫تمام قد از ک ی روش و تیمش حمایت کردند‬ ‫تا در نهایت در بازی س��وم تیم ملی بتواند در‬ ‫س��ئول کره جنوبی را شکس��ت دهد و جواز‬ ‫حضور در جام جهانی را کس��ب کند‪ .‬اما این‬ ‫پایان ماجرا نیست‪ .‬حاال مردم از تیم ملی برد‬ ‫م ی خواهند‪ .‬دوستداران تیم ملی همواره با این‬ ‫رویا زندگی کرده اند که تیم ملی م ی تواند در‬ ‫بازی های بزرگ دست به کارهای بزرگ بزند و‬ ‫حیرت انگیز ظاهر شود‪ .‬شاید حماسه معروف‬ ‫تیم ملی در ملبورن مردم را همچنان امیدوار‬ ‫نگه داشته که تیم ملی گاهی م ی تواند همه‬ ‫معادالت را به هم بزند‪ .‬رویای مردم ما درباره‬ ‫تیم ملی گاهی به حقیقت تبدیل شده و گاهی‬ ‫نیز به کابوس اما با همه اینها کمتر کس��ی‬ ‫این روزها س��عی م ی کند ب��ه تیم ک ی روش‬ ‫نگاه واقع بینانه و فنی داش��ته باش��د‪ .‬اکثرا‬ ‫خواهان برد هستند‪ .‬به قول امیر حاج رضایی‬ ‫روی��ای ای��ن روزهای م��ردم از یک س��وال‬ ‫شروع م ی ش��ود؛ یعنی به نظرتان ک ی روش‬ ‫ه��م نم ی تواند ب رای تی��م م��ا کاری بکند؟‬ ‫به خصوص اینکه حاال این مربی پرتغالی از‬ ‫س��وی برخی رس��انه های خارجی در جدول‬ ‫بهترین مربیان حاضر در جام جهانی نیز قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫در صفح��ات اجتماعی وی��ژه جام جهانی ب��ه توقعات م��ردم ای ران از‬ ‫تیم ملی پرداخته شده‪ .‬در یک گزارش و یک میز گرد این بحث مورد توجه‬ ‫ق رار گرفته ک��ه چ را مردم ما از دی��دن فوتبال لذت نم ی بردن��د و چ را گاها‬ ‫توقعات غیرواقع بینانه از تیم ملی دارند‪.‬‬ ‫لجاجت ک ی روش گرفت و در راهی رفت که بازگشت نداشت‪.‬‬ ‫ژس��ت گریز رحمتی‪ ،‬کمی هیجان اور بود و به همین‬ ‫ل هادی عقیلی هم ریسک کرد و پای در این راه گذاشت‪.‬‬ ‫دلی ‬ ‫هر دو انها در ادامه پشیمان شدند اما نه ندامت انها و نه فشار‬ ‫هواداران راهی ب رای بازگشت این دو به تیم ملی باز نکرد‪.‬‬ ‫مهدی رحمتی حتی فرصت درخواس��ت بخش��ش و‬ ‫بازگش��ت به تمرینات را از دس��ت داد تا انها خیلی زودتر از‬ ‫انکه فکرش را هم بکنند بخت حض��ور در جام جهانی را از‬ ‫ی رس��ید‪ .‬او هم در‬ ‫کف بدهند‪ .‬در ادامه نوبت به علی کریم ‬ ‫فضایی احساسی از تیم ملی فاصله گرفت؛ ب ی اطالع از قانون‬ ‫ک ی روش که طب��ق ان هر فردی که جدا ش��ود دیگر بخت‬ ‫بازگشت نخواهد داشت‪.‬‬ ‫این پیراهن های لعنتی‬ ‫ورزش‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫انهایی که جا ماندند‬ ‫س��ریال ج��ا مان��دن از تیم مل��ی ب��ا‬ ‫خداحافظ ی های ناگهانی کلید خورد‪ .‬مهدی‬ ‫رحمتی این پروژه را در روزهایی کلید زد که امید کمی ب رای‬ ‫صعود تیم ملی به جام جهانی باقی مانده بود‪ .‬دو شکس��ت‬ ‫غیرقابل پی ش بین��ی مقابل لبنان و ازبکس��تان‪ ،‬دیدارهای‬ ‫باقیمانده که دو تا از انها در خانه قطر و کره جنوبی بود‪ ،‬ادمی‬ ‫را قانع م ی کرد که این تیم برزیل برو نیست‪.‬‬ ‫مهدی رحمتی حسابگر بود یا احساساتی هر چه بود‬ ‫تصمیم گرفت پای خود را از این داستان کنار بکشد‪ .‬حتی‬ ‫اگر شوخی بامزه او مبنی بر موقتی بودن خداحافظ ی اش از‬ ‫تیم ملی را هم بپذیریم باز هم او بد زمانی تصمیم به امتحان‬ ‫را محک زد‪ ،‬مجتبی جباری بود که البته او هم سرنوش��تی‬ ‫همانند س��ایرین پیدا کرد و قبل از انکه بخواهد کار خود را‬ ‫توجیه کند توسط سرمربی پ رتغالی تیم ملی کنار گذاشته شد‪.‬‬ ‫در واپسین مراحل اماده س��ازی حضور در جام جهانی‬ ‫هم اتفاقاتی افتاد تا گروهی دیگر از مسافران جام جهانی کم‬ ‫شوند‪ .‬مقاومت زالتکو کرانچار در دادن بازیکن به تیم ملی‬ ‫س��بب ش��د تا ک ی روش روی نام برخی بازیکن��ان این تیم‬ ‫همچون ش��جاع خلیل زاده‪ ،‬امید اب راهیم ی و علی کریم ی ‬ ‫خط قرمز بکش��د و تنها رحمان احمدی به همراه احس��ان‬ ‫حاج صفی در فهرست نهایی ماندگار شدند‪.‬‬ ‫اخرین ری��زش تیم ملی ه��م مربوط به زم��ان اعالم‬ ‫فهرست ‪ 23‬نفره بود؛ جایی که کنار گذاشتن برخی نام ها باز‬ ‫هم تعجب ب رانگیز شد‪ .‬محمدرضا خلعتبری‬ ‫در تمامی اردوها یکی از س��وژه های شوخی‬ ‫ک ی روش بود و روابط گرمی میان این دو وجود‬ ‫داشت‪ ،‬سردار ازمون هم دیگر بازیکنی بود که‬ ‫حتی برخی سایت ها پیشاپیش از او به عنوان‬ ‫پدیده جام جهانی یاد کرده بودند‪ .‬ش��اید کنار‬ ‫گذاشتن مهدی شریفی و سوشا مکانی قابل‬ ‫پی ش بینی بود‪ ،‬اما ح��ذف خلعتبری و ازمون‬ ‫شوک اصلی فهرست نهایی تیم ملی بود‪.‬‬ ‫بدین ترتیب ‪ 23‬م��رد نهایی ک ی روش‬ ‫بعد از چندین مرحله غربال مشخص شدند و‬ ‫البته در مقابل نام برخی از بازیکنان کنار رفته‬ ‫عالمت سوالی باقی ماند؛ عالمت سوالی که‬ ‫همه ان را به جواد نکون��ام‪ ،‬کاپیتان تیم ملی‬ ‫مرتبط م ی دانند‪.‬‬ ‫در این مورد ش��ایعاتی همیش��ه وجود‬ ‫داش��ت؛ اینکه اختالف��ات درون تیمی میان‬ ‫نکون��ام و رحمتی در کن��ار رفت��ن دروازه بان‬ ‫تیم ملی نقش داشته‪ ،‬اینکه کاپیتان تیم ملی‬ ‫تحمل حضور پادشاهی دیگر در اقلیمش به‬ ‫نام علی کریمی را نداشت‪ ،‬دیگر انکه نکونام‬ ‫با رس��انه ای کردن خداحافظی جباری شانس‬ ‫ق��رار مالقات ش��خصی او با ک��ی روش را از‬ ‫بین برد و در نهایت اینک��ه خلعتبری قربانی‬ ‫دوس��تی نکونام و شجاعی ش��ده و البته این‬ ‫سواالت ب ی پاسخ مانده است‪ .‬شایعاتی که در‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬اط راف علی دایی پرسه می‬ ‫زد حاال باالی سرنکونام در حال حرکت است‪.‬‬ ‫جادوگر فوتبال ای ران هم به قصد اس��تراحتی موقت‬ ‫از تیم ملی کن��ار رفت و با وج��ود اص��رار هوادارانش که تا‬ ‫اخرین لحظه تالش کردن��د و اب راز تمایل های ش��خصی‪،‬‬ ‫دیگر هی چ گاه بخت دعوت به فهرس��ت کارلوس ک ی روش‬ ‫را پیدا نکرد‪.‬‬ ‫سرمربی تیم ملی فوتبال در این زمینه نظم تازه ای را بنا‬ ‫نهاد تا هر بازیکنی بداند که وفاداری به پی راهن تیم ملی نام‬ ‫و عنوان نم ی شناسد‪ .‬اخرین بازیکنی که این اراده ک ی روش‬ ‫داستان کارلوس ک ی روش و پی راهن های‬ ‫ا ل اش��پورت ه��م از دیگ��ر روایت ه��ای‬ ‫هزار ویک شبی تیم ملی بود که سرانجام با رد‬ ‫و بدل ش��دن مبلغی به خوبی و خوشی پایان‬ ‫یافت‪ .‬اختالف میان ک ی روش و ال اشپورت به‬ ‫زمانی بازم ی گش��ت که این مربی در امارات حضور داشت و‬ ‫ب رای هفت بازی پی راهن این برند المانی را بر تن کرده بود‪،‬‬ ‫اما ال اشپورت تنها مبلغی معادل سه بازی را پرداخت کرده‬ ‫و از همان جا کارلوس عهد کرده بود دیگر پی راهنی با نام این‬ ‫ب رند را نپوشد‪.‬‬ ‫این اختالف نظ��ر در نهایت با امدن م��رد پرتغالی به‬ ‫فوتبال ای ران و از س��وی دیگر انتخاب برند ال اشپورت ب رای‬ ‫تیم ملی ادامه پیدا کرد‪ .‬از س��وی دیگر کیفیت این پی راهن‬ ‫ورزش‬ ‫به شدت مورد انتقاد سرمربی تیم ملی بود و همینطور تعداد‬ ‫پی راهنی ک��ه این ش��رکت در اختیار تیم ملی م ی گذاش��ت‬ ‫حاشی ه ساز م ی شد‪.‬‬ ‫در مرحله انتخابی جام ملت های اسیا ای ران در فاصله‬ ‫یک هفته در تایلند و س��پس در لبنان به می��دان رفت‪ ،‬در‬ ‫نخس��تین بازی محمدرضا خلعتبری در مقابل اصرار یک‬ ‫هوادار ای رانی در تایلند تس��لیم ش��ده و پی راهنش را به این‬ ‫هوادار م ی دهد‪ ،‬اما زمانی که تیم به لبنان م ی رسد مشخص‬ ‫م ی شود که هر بازیکن تنها یک دست پی راهن بازی داشته‬ ‫و بدین ترتیب خلعتبری به همین راحتی ش��انس بازی را از‬ ‫دست م ی دهد و البته اتش خشم ک ی روش علیه ال اشپورت‬ ‫ب رافروخته تر م ی شود‪.‬‬ ‫مراسم رونمایی از پی راهن تیم ملی محل تسویه حساب‬ ‫ک ی روش با این برند المانی بود و س��رمربی تیم ملی حاضر‬ ‫نشد در این مراسم حاضر شود تا اختالفات دو طرف افزایش‬ ‫پیدا کند‪ .‬با نزدیک تر ش��دن به زمان جام جهانی‪ ،‬این نبرد‬ ‫ش��دیدتر ش��د تا اینک��ه در اردوی افریق��ای جنوبی بحث‬ ‫ ب ی کیفیت ب��ودن پی راهن ها و اب رفتن ان مطرح ش��د‪ .‬در‬ ‫ابتدا نماینده خاورمیانه شرکت ال اشپورت سعی کرد ادعای‬ ‫بازیکنان را عملی ب رای خودشیرینی نزد سرمربی جلوه دهد‬ ‫و حتی کفاشیان و نبی‪ ،‬رئیس و دبیرکل فدراسیون فوتبال‬ ‫س��عی کردند با جمالت طنزامیز زهر انتقادات ک ی روش را‬ ‫بگیرند با این ح��ال اعتراض بازیکنان ت��ا جایی پیش رفت‬ ‫که نمایندگان ال اش��پورت را به اردوی تیم مل��ی در اردوی‬ ‫اتریش کشاند‪.‬‬ ‫در کمال ناباوری عنوان ش��د ک��ه پی راهن های مورد‬ ‫استفاده تیم ملی تقلبی بوده و ب رای این شرکت نیست‪ .‬این‬ ‫بار همه نگاه ها به سوی ش��رکت روماریو اسپورت‪ ،‬نماینده‬ ‫خاورمیانه ال اش��پورت بازگش��ت هر چند جعفری نماینده‬ ‫این شرکت باز هم در مقام تکذیب برامد و کفاشیان هم در‬ ‫اقدامی عجیب و در حالی که خود مسئوالن ال اشپورت بر‬ ‫تقلبی بودن البسه اذعان داش��تند‪ ،‬مدعی شده بود لباس ها‬ ‫تقلبی نبوده بلکه درجه کیفیت ان پایین بوده اما در نهایت‬ ‫این شرکت با کارلوس ک ی روش سر میز مذاکره نشست‪.‬‬ ‫رقم مورد توافق ‪ 150‬هزار دالر اعالم ش��ده که البته در‬ ‫نهایت هیچ کدام از طرفین حاضر به تایید ان نش��دند اما با‬ ‫پرداخت این پول زندگی شیرین ش��د و ک ی روش بالفاصله‬ ‫ال اشپورت پوش شد تا در استانه جام جهانی این داستان به‬ ‫پایانی خوش برسد‪.‬‬ ‫معمای ماندن اقای خاص‬ ‫ک ی روش بعد از جام جهانی به ای ران بازخواهد گشت؟‬ ‫خودش پاسخ م ی دهد امیدوارم‪ .‬علی کفاشیان هم امیدوار‬ ‫اس��ت اما واقعیت این اس��ت که قرار بود تا پیش از س��فر‬ ‫تیم ملی به برزیل وضعیت تمدید قرارداد کارلوس ک ی روش‬ ‫مشخص شود که این اتفاق رخ نداد‪.‬‬ ‫این ب��ار ه��م معجون��ی از اظهارنظره��ای مختلف‬ ‫مطرح ش��د‪ .‬در حالی که کفاشیان از پیش��نهاد ‪ 15‬میلیارد‬ ‫تومانی ک ی روش و ناتوانی فدراسیون در تامین ان صحبت‬ ‫کرد‪ ،‬س��رمربی تیم ملی فوتبال مدعی ش��د که اصال هیچ‬ ‫پیشنهادی به او داده نشده است‪ .‬این دیالوگ ها یک معنی‬ ‫بیش��تر ندارد و ان هم یعن��ی یک نفر در این میان راس��ت‬ ‫نم ی گوید‪ .‬رئیس فدراسیون فوتبال چشم امیدش به کمک‬ ‫مالی وزارت ورزش و جوانان بود که این وزارتخانه هم جواب‬ ‫منفی قاطعانه خ��ود را اعالم کرد تا فدراس��یون بماند و کار‬ ‫دشوار نگه داشتن مرد پرتغالی در ای ران‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد در یک توافق نانوشته دوطرف بدون‬ ‫تصمیم به جام جهانی رفتند تا نتایجی که انجا رقم خواهد‬ ‫خورد و سرنوش��تی که ب رای تیم ملی پی��ش خواهد امد به‬ ‫نوعی اینده ک ی روش را هم روشن کند‪ .‬از یک سو ک ی روش‬ ‫پیشنهادهای مصرانه ای از افریقای جنوبی و برخی تیم های‬ ‫باش��گاهی اروپایی دارد و از س��وی دیگر تیم ملی ای ران هم‬ ‫گزینه هایی چون حسین فرکی را در استین دارد تا در صورتی‬ ‫که توافق ب رای ادامه همکاری حاصل نشد هر کدام به را ه خود‬ ‫بروند‪ ،‬اما نتایج جام جهانی ب ی تردید در اینکه دوطرف ب رای‬ ‫ادامه همکاری تمایل بیشتری پیدا کنند یا اینکه به سرعت‬ ‫راهشان را از هم جدا کنند‪ ،‬تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫بدرقه خاص‬ ‫تیم مل��ی فوتبال ای��ران در اس��تانه اغاز س��ه دیدار‬ ‫سرنوشت ساز اس��ت و مردم ای ران چشم انتظار موفقیت این‬ ‫تیم هستند‪ .‬جش��ن بدرقه تیم ملی نش��ان داد که شاید از‬ ‫نظر نف رات تیم ملی انقدر نزد مردم محبوب نباشد که حتی‬ ‫مجموعه ‪ 12‬هزار نفری را ب رای بدرقه انها تکمیل کنند‪ .‬با این‬ ‫حال پیروزی انها م ی تواند باز ه��م میلیون ها ای رانی را ب رای‬ ‫شادمانی به کف خیابان بکشاند‪.‬‬ ‫در این میان انتظارات مردم و نگاه انها متفاوت است‪.‬‬ ‫از نگاه بدبینانه ای که معتقد است تیم ملی در گروه دشواری‬ ‫قرار گرفته و نه تنها شانسی ندارد بلکه در خوش بینانه ترین‬ ‫حالت کیسه گل حریفان نخواهد ش��د بگذریم‪ ،‬عده ای در‬ ‫انتظار ارائه بازی های خوب از تیم ملی هس��تند و برخی هم‬ ‫انقدر خوش بین هستند که باور دارند تیم ای ران م ی تواند از‬ ‫گروهش صعود کند‪ .‬بودن کارلوس ک��ی روش در کنار این‬ ‫تیم اعتماد به نف��س الزم ب رای صعود از گ��روه را هم ایجاد‬ ‫م ی کند‪ ،‬اما شاید در موقعیت واقع بینانه ارائه بازی پایاپای و‬ ‫کسب امتیاز از س��ه دیدار مقابل نیجریه‪ ،‬ارژانتین و بوسنی‬ ‫م ی تواند مردم را قانع کند‪ .‬هر چند جمله کلیش��ه ای بازی‬ ‫خوب و ابرومندانه را بیشتر مخاطبین تیم ملی درباره انتظار‬ ‫خود از تیم ای ران به زبان م ی اورند‪ ،‬اما واقعیت این است که‬ ‫ای رانیان مغرور ته قلبش��ان امیدوارند افتخ��ار پارس معجزه‬ ‫کند‪ ،‬عقاب ها‪ ،‬الب ی سلس��ته و اژدها را یکی پس از دیگری‬ ‫پشت سرگذاش��ته به مرحله دوم راه یابد‪ .‬ای��ن روزها برخی‬ ‫کارشناسان فوتبال یک س��وال را مطرح م ی کنند که پاسخ‬ ‫ان چن��دان هم غیر قابل پی ش بینی نیس��ت؛ ای��ا مردم در‬ ‫جام جهانی از تیم ملی بازی خوب م ی خواهند یا برد؟‬ ‫تیم ملی در حالی پ��ا به رقابت های ب��زرگ در برزیل‬ ‫م ی گذارد که خیل ی ها اعتقاد دارن��د جامعه در طول برگزاری‬ ‫این رقابت ها کامال تحت تاثیر اتفاقات این جام است‪ .‬دیگر‬ ‫چه فرقی م ی کند که همین چند ماه پیش خیلی از همین‬ ‫مردم دست رد به س��ینه فوتبال م ی زدند و دیگر رشته های‬ ‫ورزش��ی را با فوتبالیس ت ها مقایس��ه م ی کردند و در نهایت‬ ‫نتیجه گیری ش��ان این بود که فوتبال نباید تا این حد مورد‬ ‫توجه قرار بگیرد‪ .‬وقت��ی صحبت از جام جهانی م ی ش��ود‬ ‫همین مردم همه حساسی ت شان متوجه نتایج جام جهانی‬ ‫اس��ت‪ .‬اولین بار یکی دو ماه پیش این وزیر ورزش بود که با‬ ‫یک مصاحبه به سوژه داغ رسانه ها تبدیل شد؛ وقتی تاکید‬ ‫کرد که ای ران م ی تواند هم تیم ی هایش را شکست دهد و از‬ ‫گروهش صعود کن��د‪ .‬یک روز بعد اما معاون او در حاش��یه‬ ‫یک نشس��ت تاکید کرد که نباید توقعات مردم را ب ی دلیل‬ ‫باال ببریم‪ .‬س��جادی تاکید داش��ت که باید با مردم صادق‬ ‫بود و واقعی ت ها را به انها گفت‪ .‬حتی وزی��ر ورزش در مقام‬ ‫تکذیب گفته هایش برامد‪ .‬با همه اینها بسیاری از دوستداران‬ ‫تیم ملی که خود را در موضعی منطقی ق��رار داده بودند و با‬ ‫گوش��زد کردن تفاوت های فوتبال ای ران با سه تیم بوسنی‪،‬‬ ‫نیجریه و ارژانتین شانس��ی ب رای ای ران قائ��ل نبودند‪ ،‬حاال‬ ‫با نزدیک ش��دن بازی های تیم ملی خواس��ته های دیگری‬ ‫مطرح م ی کنند‪ .‬انه��ا اعتقاد دارند که تیم مل��ی م ی تواند از‬ ‫مرحله نخست عبور کند یا بهتر اس��ت بگوییم مردم حاال‬ ‫حرف شان این اس��ت که تیم ملی باید از این مرحله صعود‬ ‫کند‪ .‬البته اوضاع نسبت به دوره ای که ب رانکو با ای ران به جام‬ ‫جهانی رفت‪ ،‬خیلی فرق کرده است که م ی توان این تغییر‬ ‫را در بیشتر شدن توقعات مردم دانس��ت نه کمتر شدن ان‪.‬‬ ‫شاید نتوانیم بگویم که دوستداران تیم ملی فوتبال کشورمان‬ ‫فقط و فقط خواهان پیروزی هستند اما به باخت هم راضی‬ ‫نیستند‪ .‬باخت ب رای انها نمادی از شکسته شدن غرور ملی‬ ‫است‪ .‬شاید به همین دلیل عده ای معتقدند فوتبال ی ها بعد از‬ ‫جام جهانی برزیل بیش از گذشته مورد اعتراض و ب ی اعتنایی‬ ‫افکار عمومی قرار خواهد گرفت‪ .‬داس��تان توقعات مردم از‬ ‫تیم ملی فوتبال کش��ورمان ان قدر موضوع حساس��ی شده‬ ‫است که حتی رئی س جمهور نیز راجع به ان موضع گیری کرد‪.‬‬ ‫دکتر روحانی در استانه بازی های جام جهانی تاکید کرد که‬ ‫مردم ما توقع بازی خوب‪ ،‬جوانمردانه‪ ،‬غیرتمندانه و تکنیکی‬ ‫و رعایت ادب واخالق را دارند و انتظار دارند تیم ملی فوتبال‬ ‫ای ران نماینده شایسته ای ب رای ای ران و ایمان و اخالق اسالمی‬ ‫باشد‪ ،‬این در حالی بود که نظرسنجی ب رنامه نود چیز دیگری‬ ‫را نشان م ی داد‪ .‬سوال پیامکی برنامه نود به این اختصاص‬ ‫داشت که ایا مردم از تیم ملی «توقع صعود» از گروه خود در‬ ‫جام جهانی را دارند یا خیر؟ این سوال در پایان برنامه با نظر‬ ‫موافق ش��صت و چند درصدی مردم مواجه شد که تیم ملی‬ ‫باید از گروه خود صعود کند و ای��ن کار کارلوس ک ی روش و‬ ‫شاگردانش را در برزیل سخت تر م ی کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪39‬‬ ‫ورزش‬ ‫ظره‬ ‫منا‬ ‫جامعه ما‬ ‫برد می خواهد‬ ‫تو گوی مجید جاللی و امیر حاج رضایی‬ ‫گف ‬ ‫درباره نگاه جامعه ای رانی به تیم ملی‬ ‫ورزش‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث‪ :‬همه م��ا در مورد فرهن��گ فوتبال صحبت‬ ‫م ی کنی��م و البته فک��ر م ی کنیم موضوع خیلی س��خت و‬ ‫پیچیده ای اس��ت‪ .‬اگر به جام جهانی به عنوان محلی ب رای‬ ‫جمع ش��دن بس��یاری از فرهنگ ها ن��گاه کنیم ح��اال این‬ ‫جام جهانی م ی تواند ویژگ ی های اجتماعی جامعه ما را نشان‬ ‫دهد‪ .‬اصل موضوع یا تیتری که ب رای این گفت وگو مناسب‬ ‫به نظر م ی رسد‪« ،‬لذت فوتبال دیدن» است‪ .‬اینکه ما چرا از‬ ‫فوتبال دیدن لذت نم ی بریم؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬ما به صورت مجزا نم ی توانیم فوتبال‬ ‫را تحلیل کنیم‪ ،‬نه از منظر فنی و نه از زاویه پارامترهایی که‬ ‫شما مطرح کردید‪ .‬مثال فحاش��ی تماشاگران در ورزشگاه ها‬ ‫که همه مان ش��اهد ان بوده ایم‪ ،‬یک جامعه کوچکی است‬ ‫که از دل جامع��ه بزرگ ما بیرون امده اس��ت‪ .‬معترضین در‬ ‫فضای ورزشگاه چه احساس��ی دارند؟ یک احساس امنیتی‬ ‫به انها دست م ی دهد‪ .‬چون اگر ان کارها را در جامعه بزرگتر‬ ‫انجام دهند با محدودیت های قانونی مواجه م ی شوند‪ .‬تنبیه‬ ‫‪2‬‬ ‫داش�تن امیرحاج رضای�ی و مجی�د‬ ‫جاللی در میزگ�ردی که قرار اس�ت رویکرد‬ ‫اجتماعی به فوتبال داش�ته باش�د‪ ،‬موهبت‬ ‫بزرگی اس�ت‪ .‬این دو کارش�ناس با حضور در‬ ‫دفتر مجله مثل�ث درباره رویک�رد فرهنگی‬ ‫به فوتبال حرف ه�ای جالبی را مطرح کردند‪.‬‬ ‫درباره اینکه قرار اس�ت ما چ�ه فرهنگی را با‬ ‫خود ب�ه جام جهانی ببریم؟ س�هم م�ا از این‬ ‫بزرگترین تورنمنت جهانی چیست؟ باتوجه‬ ‫به ساختارهای اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و ورزش�ی ایا ما شایس�ته حض�ور در برزیل‬ ‫هس�تیم؟ مردم از تی م ملی چه م ی خواهند؟‬ ‫معیار موفقیت در فوتبال ما چیس�ت؟ همه‬ ‫اینه�ا پرس�ش هایی بود ک�ه در جری�ان این‬ ‫گفت وگو ش�کل گرفت و امی�ر حاج رضایی و‬ ‫مجید جاللی پاس�خ های قابل تاملی را ارائه‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫م ی شوند‪ .‬مجازات م ی ش��وند‪ .‬بناب راین بخش زیادی از این‬ ‫هنجارشکنی در ورزشگاه ها م ی تواند به شرایط زندگی مردم‬ ‫در جامعه مربوط ش��ود‪ .‬در واقع یک نوع اعتراض‪ ،‬یک نوع‬ ‫دادرس��ی و یک نوع تظلم خواهی از س��وی این ادم ها دیده‬ ‫م ی شود که البته این تظلم خواهی با الفاظ نادرست صورت‬ ‫م ی گیرد‪ .‬ادبیات شان درست نیست اما در واقع انجا (ورزشگاه)‬ ‫محل بروز م ی ش��ود و بعد حتی دلشان م ی خواهد ادم هایی‬ ‫را که ظل��م کرده اند را نیز به نوعی م��ورد خطاب قرار دهند‪،‬‬ ‫طبیعتا انها را پیدا نم ی کنند‪ .‬بناب راین نزدیک ترین فردی که‬ ‫در تیررس شان باش��د‪ ،‬مورد هجمه و ادبیات زشت شان قرار‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬چه داور باشد‪ ،‬چه بازیکن حریف‪ ،‬چه بازیکن خودی‬ ‫باشد‪ ،‬چه تماشاگر ان سوی ورزشگاه که حکم رقیب را دارد‪.‬‬ ‫م ی خواهم عرض کنم که شرایط کنونی کشور در فرهنگ‬ ‫ورزشی کشور و در واقع در فرهنگ فوتبالی ما تاثیر مستقیم‬ ‫دارد و ان شرایط یک نوع افسار گسیختگی و سیتزه جویی‬ ‫را در جامعه فوتبال به ویژه تماش��اچیان ایجاد کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ما پیش از انق�لاب هم در این فوتبال زندگ��ی کردیم‪ ،‬االن‬ ‫هم در همین فضای فوتبال زندگ��ی م ی کنیم‪ ،‬اصوال من‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫مقایس��ه کردن دو دوران یا دو فرد را موج��ه نم ی بینم‪ ،‬مثال‬ ‫اینکه م ی گویند فوتبالیس ت های ان دوره پول نم ی گرفتند‬ ‫ولی حاال خیلی پول م ی گیرند‪ .‬اص�لا این دو دوره متفاوت‬ ‫هس��ت‪ .‬بناب راین از منظر فرهنگی نصب پالکارد و قرائت‬ ‫بیانیه در ورزشگاه کار اساسی محسوب نم ی شود‪ .‬اصال کار‬ ‫فرهنگی نیس��ت‪ .‬اینها ذهنیت ادم هایی است که فرهنگ‬ ‫ورزشی را خیلی بسته م ی بینند‪ .‬اینکه االن به بازیکن فنی‬ ‫و بازیکن اخالق جایزه م ی دهند‪ .‬البته انتخاب بازیکن فنی‬ ‫در کش��ورهای دیگر هم هست‪ .‬بعد س��عی م ی کنند یک‬ ‫تقس��یم بندی انجام ش��ود و بازیکن اخالق را هم انتخاب‬ ‫کنند و اتفاقا بازیکن اخالق را بیش��تر از تیم بازنده انتخاب‬ ‫م ی کنند‪ .‬اینها مثل ای��ن م ی ماند که ش��ما بخواهی یک‬ ‫خونریزی وسیع را با چسب زخم بپوش��انی و متوقف کنی‪،‬‬ ‫این طور نیس��ت‪ ،‬واقعا به این شکل نیس��ت و این طوری‬ ‫کاری از پیش نم ی رود‪ .‬البته هس��تند افرادی که در فوتبال‬ ‫ما ش��ریف کار م ی کنند و سمت و سوی ش��ان به طرف ان‬ ‫ارمان ها است اما در اقلیت هس��تند‪ .‬افرادی که به مسائل‬ ‫فرهنگی خیلی اهمیت م ی دهند‪ .‬اما این عده زیاد نیستند‪.‬‬ ‫بر عکس‪ ،‬جریان غالب مبارزه م ی کند و ابزارش نیز شریف‬ ‫نیس��ت‪ .‬یعنی به نوعی این افراد ماکیاولیس��ت هس��تند‪،‬‬ ‫هدفشان را در نظر م ی گی رند و از هر ابزاری استفاده م ی کنند تا‬ ‫به ان هدف برسند‪ .‬ولی ان اقلیت شریفی که در این فوتبال‬ ‫هستند‪ ،‬سعی م ی کنند از ابزار ش��ریفی بهره ببرند و به هر‬ ‫قیمتی به دنبال کسب موفقیت نیستند‪ .‬چون هدف شریف‬ ‫هست‪ ،‬اینجا دو ش��یوه کامال متفاوت در تقابل با یکدیگر‬ ‫قرار م ی گیرند و ش��اید این از طنز تلخ ماجراس��ت که گروه‬ ‫متکی به اخالق بیشتر زیان م ی کنند‪ .‬این اقلیت شریف در‬ ‫سال های اخیر به طور مرتب غ رامت پرداخته‪ ،‬در حالی که ان‬ ‫گروه دیگر جایزه گرفتند‪ .‬ما در خلوت ادم ها نیستیم اما وقتی‬ ‫بیان م ی کنند که فالن ش��خص رانتخواری م ی کند یا اهل‬ ‫الب ی های غی ر ورزشی اس��ت یا پول های ان چنانی به جیب‬ ‫یزند و بعد م ی بینیم که برخی نشانه ها به این ذهنیت مهر‬ ‫م ‬ ‫تایید م ی زند‪ ،‬ان وقت است که نگران م ی شویم‪ .‬من به این‬ ‫جمله که شاید کلیشه ای هم باشد اعتقاد دارم و به دفعات هم‬ ‫گفته ام که بدون ارتقای سطح فرهنگی سطح فنی فوتبال‬ ‫ما ارتقا نم ی یابد‪ .‬من در س��ال ‪ ،2006‬س��ه‪ ،‬چهار روز بعد از‬ ‫جام جهانی ب��ه هامبورگ رفتم‪ .‬در انجا پ��در فریدون زندی‬ ‫یعنی اقای پرویز زندی خیلی لطف کرد و ترتیب مالقات من‬ ‫با چند تن از کارشناسان فوتبال المان را داد‪ .‬من با این افراد‬ ‫صحبت کردم‪ .‬این افراد م ی گفتند‪« :‬ما در مورد مسائل فنی‬ ‫شما صحبتی نداریم‪ ،‬چون مس��ائل فنی قابل حل هست‬ ‫ولی شما مشکل فرهنگی دارید و خودتان م ی دانید که این‬ ‫مشکل فرهنگی چیست‪ ».‬بناب راین ما در فوتبال مان پیش از‬ ‫انکه با مسائل فنی روبه رو باشیم با مسائل فرهنگی روبه رو‬ ‫هس��تیم‪ .‬من در جایی عرض کردم که فوتبال ادم شریف‬ ‫م ی خواهد و باید ب رای این فوتبال ادم شریف ساخت و البته‬ ‫انهایی که شریف هس��تند را حفظ کرد‪ .‬خوشبختانه ما در‬ ‫فوتبال مان چنین انسان هایی داریم اما این را هم اضافه کنم‬ ‫که ما همواره تظاه رات فرهنگی انجام م ی دهیم؛ حرف های‬ ‫فرهنگی داریم؛ از کد ها‪ ،‬نشانه ها و عالئم به عنوان نمادهای‬ ‫فرهنگی استفاده م ی کنیم و گمان م ی کنیم که این معنایش‬ ‫کار فرهنگی است‪ .‬تازه یک موضوع دیگر؛ شما از منزل تان‬ ‫با ماشین ش��خصی یا عمومی حرکت م ی کنید‪ ،‬در و دیوار‬ ‫ش��هر پر از ش��عار اس��ت‪ .‬از قول بزرگان ما روی در و دیوار‬ ‫نوشته اند که «راستگویی‪ ،‬موجب نجات و رستگاری است»‪،‬‬ ‫راستگو باش��ید‪ ،‬در زمینه های اخالقی‪ ،‬دیوارهای شهر پر از‬ ‫شعارهای اخالقی و تذکرات فرهنگی اس��ت‪ .‬ما که اینها را‬ ‫م ی خوانیم‪ ،‬خودمان به ان عم��ل نم ی کنیم‪ .‬تلفن ما زنگ‬ ‫م ی زند‪ ،‬ب��ه بچه مان م ی گویم‪ ،‬بگو نیس��ت‪ .‬من یک مثال‬ ‫کوچک و عادی زدم‪ .‬پس این نماد ها نتوانس��ته فرهنگ را‬ ‫به جامع ه مان تزریق کند‪ .‬برخی از کسانی هم که در ظاهر‬ ‫به این عنوان ها تظاهر م ی کنند نیز گاهی به دنبال مسائل‬ ‫دیگری هس��تند؛ یا فرصت طلبند یا س��ودجو‪ .‬اول انقالب‬ ‫روزنامه های زیادی منتشر م ی شد که به تدریج برخی از اینها‬ ‫حذف شدند‪ ،‬چون دانشگاه که م ی رفتید‪ ،‬گروه های مختلف‬ ‫م ی ایستادند و سخنرانی م ی کردند‪ .‬انهایی که باسواد بودند و‬ ‫صحبت م ی کردند‪ ،‬م ی گفتند خط راتی که انقالب را محدود‬ ‫م ی کند زیاد است‪ .‬یکی از این مواردی که خیلی مهم است‬ ‫بحث فرصت طلب هاس��ت‪ .‬اینکه این اف��راد م ی توانند به‬ ‫هر رنگی درایند‪ ،‬اینها م ی توانن��د در هر قالبی نقش افرینی‬ ‫کنند و کاراکترش��ان دائما تغییر م ی کن��د‪ .‬مثال من و اقای‬ ‫جاللی‪ ،‬امروز به هم نرس��یدیم‪ .‬همدیگر را سال هاست که‬ ‫م ی شناسیم‪ .‬ما تقریبا بچه محل هستیم‪ ،‬میدان خ راسان و‬ ‫عارف که پنج دقیقه با هم فاصله دارد‪ .‬بناب راین نم ی توانیم‬ ‫ش��خصیت دیگری را از خود بروز دهیم‪ ،‬چون ش��خصیت‬ ‫واقعی همدیگر را کامال م ی شناسیم‪ .‬بعد این شناخت ادامه‬ ‫داشته و به مرور به فوتبال امدیم و هر کدام یک نوع فعالیتی‬ ‫داشتیم‪ .‬وقتی از همین جامعه فوتبال بعض ی ها را م ی بینیم‬ ‫که به هر دلیلی به ادم هایی فرصت طلب تبدیل ش��دند‪ ،‬ان‬ ‫وقت رفته رفته معنی خیلی چیزها را متوجه م ی شویم‪ .‬چون‬ ‫رفته رفته در چنین شرایطی عالئم رنگ زردی فوتبال ملی‬ ‫پیدا م ی شود‪ .‬یک مثال ساده م ی زنم؛ اقای جاللی م ی روند‬ ‫سرتمرین‪ ،‬زحمت م ی کشند‪ ،‬تالش م ی کنند‪ ،‬به جام حذفی‬ ‫نزدیک م ی ش��وند و تا قهرمانی فاصله ای ندارند اما ناگهان‬ ‫حوادثی رخ م ی دهد که ایش��ان پس ت شان را ترک م ی کنند؛‬ ‫اتفاقاتی که در صبا ب رای ایش��ان رخ داد‪ .‬همیش��ه یکی از‬ ‫ارزویشان این بوده که در صحنه اسیایی حضور داشته باشند‪،‬‬ ‫با پاس عنوان قهرمانی به دست م ی اورند اما به دالیلی فصل‬ ‫بعد نم ی ش��ود که ادامه بدهند‪ .‬در صبا مج��وزی با عنوان‬ ‫س��وپ ر جام به دس��ت م ی اورند‪ ،‬اما باز ادامه همکاری میسر‬ ‫نم ی شود‪ ،‬در تراکتور باز این اتفاق رخ نم ی دهد‪ .‬بناب راین همت‬ ‫واالیی م ی خواهد که باز دوباره به شروع فکر م ی کنند؛ در واقع‬ ‫یک جراتی و یک عش��قی م ی خواهد که ب رای چندمی ن بار‬ ‫دارند این کار را شروع م ی کنند‪ .‬م ی خواهم بگویم این جریانات‬ ‫ضد فرهنگی هس��تند که اجازه نم ی دهند کسی که عاشق‬ ‫اس��ت کار کند‪ .‬در ضمن مبارزه کردن با همه این ادم ها کار‬ ‫یک ارگان نیست‪ .‬کار فرد نیست‪ ،‬به نظر من زمانبر است‪.‬‬ ‫چون چه کسی م ی تواند انسان بسازد؟ کسی که انسان باشد‪.‬‬ ‫ساختن انسان هم کار ساده امروز و فردا نیست‪ ،‬دیوار نیست‬ ‫که به سرعت ساخته شود‪ .‬فوتبال ما یک دوره ای بود‪ ،‬اقای‬ ‫دهداری داشت‪ ،‬اقای حس��ین فکری داشت و اقای حبیبی‬ ‫که چقدر ش��اگرد تحویل جامعه داد‪ .‬این ه��ا در یک کالم‬ ‫معلم بودند‪ .‬یک رگه هایی از معلمی در کنار مربیگری شان‬ ‫وجود داشت‪ .‬صرفا به ان پیروزی نگاه نم ی کردند‪ .‬حاال نسل‬ ‫تغییر کرده اس��ت و باید این نس��ل را بهتر بشناسیم‪ .‬شما‬ ‫االن نم ی توانید کامپیوتر را نادیده بگیرید‪ .‬یک اقتصاد دان‬ ‫امریکایی بود به نام الوین تافلر‪ ،‬که ه��ر دو هفته یک بار با‬ ‫روس��ای جمهوری امریکا صبحانه م ی خورد‪ .‬انها ایده های‬ ‫اقتصادی شان را به هم منتقل م ی کردند و مجموع تجربیات‬ ‫تافلر به انتشار کتابی تحت عنوان موج سوم منجر شد‪ .‬موج‬ ‫اول کشاورزی بود‪ ،‬موج دوم صنعت که ما شامل ان م ی شویم‬ ‫و موج س��وم که امروز با ان روبه رو هستیم تکنولوژی است‪.‬‬ ‫االن هم��ه جوان ها وصل ان��د و اخرین اطالعات را کس��ب‬ ‫م ی کنند‪ ،‬اما این فقط اطالعات اس��ت‪ .‬یک جا هس��ت که‬ ‫کسی فقط صاحب اطالعات عمومی هست‪ ،‬یک جا کسی‬ ‫هست که صاحب دانش عمومی است‪ ،‬این متفاوت است‪ .‬ان‬ ‫اطالعات هم الزم است چون شما م ی خواهی با ان به تحلیل‬ ‫برسی‪ .‬االن ش��ما در جامعه ما م ی بینید در بخش ژورنالیزم‬ ‫یک نوع ولنگاری مودبانه وج��ود دارد‪ ،‬یک نوع توهینی که‬ ‫شامل همه مطبوعات نم ی شود‪ ،‬یک نوع توهینی که شاید‬ ‫نویس��نده هم خودش نداند که دارد توهین م ی کند اما این‬ ‫ناهنجاری وجود دارد و گس��ترش پیدا کرده‪ ،‬بناب راین جریان‬ ‫ضد فرهنگی نه تنها به جامعه فوتبال‪ ،‬مربی‪ ،‬داور‪ ،‬بازیکن و‬ ‫فدراسیون که حاال در بخش رسانه هم دیده م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث ‪ :‬اقای جاللی! اگر نکته ای درباره صحب ت های‬ ‫اقای حاج رضایی دارید بفرمایید ولی به نظرم بد نیست این‬ ‫پرسش را مطرح کنیم که باتوجه به س��ه ساختار فرهنگی‪،‬‬ ‫اجتماعی و ورزش��ی ایا حق ما این اس��ت که به جام جهانی‬ ‫برویم؟ حق ماس��ت که جزئی از ‪ 32‬کشور مطرح در فوتبال‬ ‫دنیا باشیم؟‬ ‫جاللی‪ :‬من یک مقدمه ای م ی گویم و بعد م ی رس��م‬ ‫به سوال ش��ما‪ .‬هر چیزی که م ی خواهد ب رای اولین بار وارد‬ ‫اجتماع شود‪ ،‬قبل از ان باید فرهنگ ان وارد شود‪ .‬مثال‪ ،‬روزی‬ ‫که ما اتومبیل را وارد کش��ور کردیم باید قبل از ان فرهنگ‬ ‫اس��تفاده یا فرهنگ رانندگی را م ی اوردیم‪ .‬چ��ون این کار را‬ ‫نکردیم یک س��ری مش��کالت ب رای مان به وجود امد‪ .‬اول‬ ‫اتومبیل را اوردیم‪ ،‬بعد خواس��تیم ب��ه ان فرهنگ بدهیم‪.‬‬ ‫خب با مش��کل مواجه ش��دیم‪ .‬در مورد موبایل‪ ،‬اینترنت و‬ ‫خیلی از موضوعاتی که ب��ا ان درگیریم هم همین موضوع‬ ‫صدق م ی کند‪ .‬حاال ببینیم فوتبال چگونه امده است؟ اقای‬ ‫اسماعیل راعین در کتاب تاریخ فراماسونری در مورد فوتبال‬ ‫نوشته است که شاه خواسته که یک طرح امنیت اجتماعی‬ ‫وارد شود‪ .‬از انگلیس م ی ایند و یک طرحی را ارائه م ی کنند‪.‬‬ ‫اما همان موقع امریکای ی ها انقالب ش��اه و ملت را پیشنهاد‬ ‫م ی کنند‪ .‬انگلی س ها هم یک چیزی حدود ‪ 40‬بند م ی اورند‪.‬‬ ‫یکی از این ها این بوده که ش��ما بیایید در هر شهرتان یک‬ ‫تیم قرمز و ابی راه بیندازید و به شاه م ی گویند که ما هم در‬ ‫هر شهرمان یک قرمز و ابی داریم و این باعث م ی شود که‬ ‫جوان های زیادی سرگرم فوتبال شوند‪ ،‬این موضوع م ی تواند‬ ‫از خیلی از ناهنجاری های اجتماعی جلوگیری کند‪ ،‬در واقع‬ ‫جایی است که جوان ها بروند و هیجانات شان را تخلیه کنند‪.‬‬ ‫ش��اه هم به ادم های اط رافش مس��ئولیت داد که این کار را‬ ‫انجام بدهند‪ .‬با این مقدمه م ی خواهم بگویم که فوتبال ب رای‬ ‫فوتبال نیست یا مهم تر از این نکته باید بدانیم که فرهنگ‬ ‫فوتبال قبل از وارد شدن فوتبال وارد نش��د‪ .‬فوتبال امده تا‬ ‫ابزاری امنیتی ‪ -‬سیاسی باش��د‪ ،‬امده کنترل اجتماعی را به‬ ‫دس��ت بگیرد‪ .‬اما ما بدون اینکه بگوییم این فوتبال‪ ،‬چنین‬ ‫فرهنگی را نیاز دارد‪ ،‬بدون اینکه بگوییم حد و حدودش این‬ ‫است و قواعد ان را تعریف کنیم‪ ،‬فوتبال را وارد کردیم‪ .‬تنها به‬ ‫این امید که یک عده را سرگرم کنیم‪ ،‬یک عده را کنترل کنیم‬ ‫و یک اهدافی در ان دنبال ش��ود‪ .‬بناب راین فوتبال هم مثل‬ ‫همان اتومبیل است که خودش را اورده ایم و بعد م ی خواهیم‬ ‫تازه به فرهنگ استفاده از ان فکر کنیم‪ .‬وقتی چنین اتفاقی‬ ‫م ی افتد معلوم اس��ت که ما دچار معضالت زیادی خواهیم‬ ‫شد‪ .‬حاال م ی بینیم این مشکل همواره پیچیده تر م ی شود‪.‬‬ ‫چون هیچ وقت دولت این امادگی را ن��دارد که فوتبال را در‬ ‫اختیار فوتبال بگذارد‪ ،‬چ��ون نگاهش به فوتبال همان نگاه‬ ‫امنیتی است‪ .‬حاال ش��ما م ی گویید که ایا باتوجه به مبانی‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و ورزشی‪ ،‬ایا ما استطاعت این‬ ‫را داریم که به جام جهانی برویم یا نه؟ من م ی گویم که شاید‬ ‫در بسیاری از کش��ورهای دنیا این قاعده حاکم باشد‪ ،‬یعنی‬ ‫کشورهایی که در حال پیشرفت هستند‪ ،‬فوتبال م ی تواند با‬ ‫دیگر حوزه های شان مرتبط و متناسب باشد‪ .‬ولی ب رای ما این‬ ‫قاعده صدق نم ی کند‪ .‬چون نگاه ما به فوتبال چیز دیگری‬ ‫است‪ .‬منابعی را که ما به فوتبال وصل کرده ایم یک چی ز های‬ ‫دیگری اس��ت‪ .‬کش��وری مثل ارژانتین از نظر اقتصادی ‪-‬‬ ‫اجتماعی‪ ،‬در حدی نیست که بتواند قهرمان جهان شود ولی‬ ‫شده است‪ .‬ما چنین قاعده ای داریم ما یک سری ظرفی ت ها‪،‬‬ ‫پتانسی ل ها و خالقی ت هایی در کش��ورمان هست که اینها‬ ‫به ما کمک کرده بتوانیم صاحب یک فوتبالی باشیم و این‬ ‫فوتبال بدون قواعدش و بدون فرهنگش همواره جلو م ی رود‪.‬‬ ‫حاال اگر ما بتوانیم یک س��ری نیروهایی را با هم متناسب و‬ ‫هماهنگ کنیم بهتر عم��ل م ی کنیم‪ .‬م��ا نم ی توانیم به‬ ‫‪41‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫موضوع این گونه ن��گاه کنیم که چون اقتص��اد و فرهنگ‬ ‫اجتماع ی مان مقداری خدشه دار شده پس ما استحقاق رفتن‬ ‫به جام جهانی را نداریم‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬در م��ورد صحب ت های اق��ای حاج رضایی‬ ‫نکته ای دارید که بیان کنید؟‬ ‫جاللی‪ :‬نه‪ .‬کامال صحیح‪ ،‬خوب و جهت دار بود‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬چطور و در چه فراین��دی م ی تواند این اتفاق‬ ‫بین مردم ما بیفتد‪ ،‬که وقتی م ی بازیم هم‪ ،‬مثل مردم ترکیه‬ ‫و المان پرشور و پ رامید تیم های مان را تشویق کنیم؟ چطور‬ ‫م ی شود به ان نقطه رسید؟ چه اتفاقاتی باید بیفتد؟‬ ‫جاللی‪ :‬اگر ش��ما م ی خواهید بگویید م��ا چه کاری‬ ‫م ی توانیم انجام دهیم تا به انجا برسیم‪ ،‬من ب رای جواب ان‬ ‫یک سوال از ش��ما م ی کنم؛ ما چطور م ی توانیم در فرهنگ‬ ‫رانندگ ی مان به این برسیم که مثال اگر شما م ی خواهید به‬ ‫چپ گردش کنید باید قبل از رس��یدن به پیچ راهنما بزنید؟‬ ‫در واقع این فرهنگ رانندگی اس��ت‪ .‬ایا ما م ی توانیم به ان‬ ‫برسیم؟ در واقع این بر م ی گردد به همان بحث اولی ه مان‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬تک لحظه هایی البته داشته ایم؛ مثال همین‬ ‫فوالد که به استقالل باخت در حالی که یک قدم تا قهرمانی‬ ‫فاصله داش��ت و باخت اتفاق خیلی بدی بود اما هوادارانش‬ ‫فوالد را تش��ویقش کردند‪ .‬یا به عنوان مثال گهر دورود که‬ ‫در برد و باخت هواداران این تیم ب رای بازیکنان ش��ان دست‬ ‫م ی زدند‪.‬‬ ‫جاللی‪ :‬نه همان فوالد‪ ،‬روزی که جلوی نفت در اهواز‬ ‫بازنده ش��د در صدر جدول هم بود‪ .‬با حسین فرکی چه کار‬ ‫کردند؟ من ش��نیدم این قدر فحش خ��ورده بودند و این قدر‬ ‫فضا بد بوده که یک سری از بازیکنان در رختکن گفته بودند‬ ‫ما دیگر نیس��تیم و از این تیم م ی روی��م‪ .‬م ی خواهم بگویم‬ ‫که به طور کلی دیدگاه جامعه این گونه اس��ت؛ هر کس که‬ ‫برنده شد بهتر است‪ ،‬او موفق تر است‪ .‬او درست تر است‪ ،‬به‬ ‫چگونه بردن هم کاری ندارند‪ .‬یک موقعی هس��ت از طریق‬ ‫یک فوتبال خوب‪ ،‬یک موقعی هست از طریق یک فوتبال‬ ‫بد و از طریق یک کارهای دیگر یک فرد یا تیمی به قهرمانی‬ ‫م ی رس��د‪ .‬نوع بردن از نظر جامعه خیلی مهم نیست‪ ،‬شاید‬ ‫یک دیدگاه های جدیدی پیش امده باشد اما طرز تفکر غالب‬ ‫همین است که عرض کردم‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬پس م ی ت��وان گفت در روانشناس��ی جامعه‬ ‫ما مردم ای ران تنها برد را دوس��ت دارند ‪ .‬شما با این موضوع‬ ‫موافق هستید؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬بل��ه‪ ،‬مردم ای ران برد دوس��ت دارند که‬ ‫البته دالیل زیادی دارد‪ .‬االن شما از یکی دو کشور نام بردید‬ ‫که این کشور ها به جهت رش��د اقتصادی‪ ،‬نزدیک به نقطه‬ ‫اوج قرار دارند‪ .‬االن ترکیه را مش��اهده کنی��د‪ .‬ببینید چقدر‬ ‫پیش��رفت کرده اس��ت‪ .‬ده ها کمپ زمین فوتب��ال با تمام‬ ‫امکانات در ان وجود دارد‪ .‬دولت زمی ن ها را با سود فوق العاده‬ ‫پایین و بازپرداخت طوالن ی مدت در اختیار افراد قرار م ی دهد‪.‬‬ ‫این ها کمپ های فوق العاده ای درس��ت کرده ان��د و البته از‬ ‫کش��ور ما هم باش��گاه های زیادی ب رای اردوی تدارکاتی به‬ ‫این کش��ور م ی روند‪ .‬حاال ترکیه را کنار بگذاری��م‪ .‬المان یا‬ ‫بعضی از کش��ورهای دیگ��ر را ببینید؛ اینها بیش��تر اوقات‬ ‫در حال بردن هس��تند‪ .‬در تمامی زمینه ه��ا؛ به خصوص در‬ ‫زمینه های اقتص��ادی برنده هس��تند‪ .‬در زمینه های رفاهی‬ ‫برنده اند‪ .‬بناب راین کشورهایی مثل ما این برنده شدن ب رایش‬ ‫خیلی لذت بخش اس��ت‪ .‬چون ما در خیلی از حوزه ها برنده‬ ‫نیس��تیم‪ .‬وضعیت مردم ما در زمینه اقتصادی نا بس��امان‬ ‫اس��ت‪ .‬ده ها مثال م ی توانم در این باره مط��رح کنم؛ وقتی‬ ‫تیم ملی برزیل قهرمان م ی شود‪ ،‬در ارژانتین و کره و بولیوی‬ ‫هم مردم به خیابان ها م ی ایند‪ .‬ب رای اینکه امریکای جنوبی‬ ‫غارت زده است‪ .‬کشورهای متروپل‪ ،‬اینها را غارت کردند و این‬ ‫برزیل ب رای انها نماد برخاستن م ی ش��ود‪ ،‬همه کشور های‬ ‫امریکای جنوبی ب��ه خیابان ها م ی ایند و ش��ادی م ی کنند‪.‬‬ ‫ما در اینجا به برد نیاز داریم‪ .‬م ی دانید چرا؟ چون اینجا االم و دردهای مردم با این برنده شدن‬ ‫تسکین پیدا م ی کند‬ ‫به نظر من کابینه اقای کی روش چندان مسلح و مقتدر نیست و ک ی روش در نهایت توانش‬ ‫این بود که تی م ملی ما را به جام جهانی ببرد‪ .‬محبوبیتی که انتظارش را داشت به دست نیاورد‬ ‫یک طوری م ی خواهند ضد مرکز بودن را به رخ دنیا بکشند‪.‬‬ ‫یک طوری این قهرمانی را اعم��ال قدرت علیه قدرت هایی‬ ‫که انه��ا را به ای��ن روز انداختند‪ ،‬م ی دانند‪ .‬بعض��ی از بردها‬ ‫هم که اساس��ا بازتاب جهان��ی و تاریخی پی��دا م ی کند در‬ ‫همین فضا تعریف م ی ش��ود‪ .‬مثل ارژانتی��ن و انگلیس‪ .‬به‬ ‫این صورت که انها نم ی توانند توی ده��ان دولت انگلیس‬ ‫بزنند‪ ،‬ولی وقتی مارادون��ا ان کار را م ی کند‪ ،‬کاریکاتور های‬ ‫ملکه الی زابت و کاریکاتورهای تاچر را م ی کشند که مارادونا‬ ‫در حال دریبل زدن شان اس��ت‪ .‬این گونه است که به نوعی‬ ‫اعاده حیثیت م ی کنند و تخلیه روانی م ی ش��وند‪ .‬در افریقا‬ ‫هم همین طور‪ .‬در کشور ما هم همین طور‪ .‬یعنی شادی ها‬ ‫خیلی خیلی بیش��تر از جاهای دیگر دنیا ض��روری و مهم‬ ‫است‪ .‬ب رای رئال مادریدی ها هم ش��ادی اهمیت دارد‪ 10 .‬بار‬ ‫قهرمان شده اند‪ ،‬مردم شان به این برد عادت کرده اند‪ .‬وقتی‬ ‫برنده نم ی شوند‪ ،‬در واقع عادت شان به هم خورده است ولی‬ ‫ما در اینجا به برد نیاز داریم‪ .‬م ی دانید چرا؟ چون اینجا االم و‬ ‫دردهای مردم با این برنده شدن تسکین پیدا م ی کند‪ .‬یعنی‬ ‫اگر ما فوتبال مان را دو قس��مت کنیم‪ ،‬یک عده هستند که‬ ‫با فوتبال زندگی م ی کنند‪ ،‬با فوتبال اش��نا هستند و در واقع‬ ‫شغل شان فوتبال اس��ت‪ .‬یک عده عامه هس��تند که شما‬ ‫در خیابان با انها برخورد م ی کنید‪ .‬اینها حساب ش��ان فرق‬ ‫م ی کند‪ .‬مثال رانن��ده یک اژانس به من م ی گفت دیش��ب‬ ‫این قدر استرس داشتم که به همس��رم گفتم گل گاو زبان‬ ‫ب رایم درست کند‪ ،‬م ی گفت بعد از بازی قرص زیر زبانی خورده‬ ‫چون تیم ملی در ح��ال باختن بوده اس��ت‪ .‬گفتم خب نگاه‬ ‫نکنید‪ .‬گفت چرا نگاه نکنم؟ گفتم‪ :‬اگر خدایی نکرده مشکلی‬ ‫ب رای شما پیش بیاید‪ ،‬خانواده ات ب ی سرپرست م ی شود‪ .‬گفت‪:‬‬ ‫اینها بچه های من هستند‪ .‬مگر م ی شود من بچه هایم را نگاه‬ ‫نکنم؟ یعنی این ادم قلب خود را صرفا ب رای تیم ملی به خطر‬ ‫انداخته است‪ .‬م ی خواهم به شما عرض کنم که اینجا همه‬ ‫طالب بردن هستند‪ .‬اقا مجید راست م ی گوید‪ .‬همان جا سر‬ ‫اقای فرکی را شکستند‪ .‬همان جا هم کارهای بد و ناشایست‬ ‫و زش��ت کردند‪ .‬مردم به برد احتیاج دارند‪ .‬روزی که تیم ملی‬ ‫بازی را برد‪ ،‬مردم ب��رای چند روز دردهای خ��ود را فراموش‬ ‫کردند‪ .‬ب رای چند روز یادش��ان رفت که چقدر مشکل دارند‪،‬‬ ‫چه گرفتاری هایی دارند‪ .‬ش��اد ش��دند‪ .‬همبستگی و وحدت‬ ‫ملی‪ ،‬ایجاد ش��د‪ .‬من از اینکه اصغر فرهادی اس��کار گرفت‬ ‫خیلی خوشحال شدم‪ .‬احساس برنده بودن کردم‪ ،‬گفتم این‬ ‫همه کشورهای دنیا برنده اسکار شدند‪ ،‬چرا ما برنده نشویم؟‬ ‫همه دنیا بازتاب این افتخار را نشان دادند‪ .‬هر موفقیتی که به‬ ‫برد تبدیل م ی شود‪ ،‬ملت ما به ان نیاز و احتیاج دارد‪ .‬بناب راین‬ ‫ما کشوری هستیم که از باخت لذت نم ی بریم حتی اگر این‬ ‫باخت به تیم ملی برزیل باشد‪ .‬از بس این مدت باختیم‪ ،‬این‬ ‫باخت دارد از دل و روده مان باال م ی اید‪ .‬بناب راین ما در شرایط‬ ‫فعلی به برد‪ ،‬نیاز داریم‪ ،‬این برد تنها فوتبالی هم نیست‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای جاللی! پی ش بینی ش��ما این است که‬ ‫جامعه جام جهانی ‪ 2014‬را م ی بیند و لذت نمی برد؟‬ ‫جاللی‪ :‬دقیقا‪ .‬چون شما خیلی سخت م ی توانید در‬ ‫باور های مردم نفوذ کنید‪ .‬باور چیزی نیست که شما بتوانید‪،‬‬ ‫یک روزه و یک س��اله‪ ،‬در ان نفوذ کنید و ان را تغییر دهید‪.‬‬ ‫شاید‪ ،‬باید سال ها بگذرد‪ ،‬نس ل ها بگذرد‪ ،‬تا باورها تغییر کند‪.‬‬ ‫بخش��ی از جامعه جدیدا دارند صاحب ی��ک دیدگاه بهتری‬ ‫م ی ش��وند‪ .‬ولی تا ش��ما بخواهید این باور را عوض کنید‪،‬‬ ‫شاید سال های سال‪ ،‬طول بکش��د‪ .‬بناب راین وقتی این باور‬ ‫هست که زمانی که ش��ما نم ی برید پس شایسته نیستید‪،‬‬ ‫ش��ما لذتی هم نخواهید برد‪ .‬هفته پیش دانش��گاهی من‬ ‫را دعوت ک��رد که بروم انجا راجع ب��ه جام جهانی و تیم ملی‬ ‫ای ران صحبت کنم‪ .‬ش��اید چیزی حدود ‪ 2000‬دانشجو انجا‬ ‫بودند‪ .‬ش��ما نم ی دانید اینها با چه ش��ور و ش��عفی سالن را‬ ‫روی سرشان گذاشته بودند‪ .‬من نشستم‪ .‬یک نفر دیگر هم‬ ‫نشست و سوال و جواب شروع شد‪ .‬من هم جواب م ی دادم‪.‬‬ ‫رسیدیم به اینجا که ما در جام جهانی چه کار م ی کنیم؟ با هر‬ ‫جمله ای که م ی گفتم انگار اب یخ روی سرشان م ی ریختم‪.‬‬ ‫ناراحت بودم اما باید واقع بینانه حرف م ی زدم‪ .‬کافی بود من‬ ‫یک کلمه بگویم‪« ،‬بله‪ .‬ارژانتین را هم م ی بریم» ان س��الن‬ ‫منفجر م ی ش��د اما به خودم گفتم که م��ن م ی توانم این را‬ ‫بگویم ولی این حرف عین فریبکاری است‪ .‬سعی م ی کردم‬ ‫واقع بینانه با انها صحبت کنم‪ ،‬احس��اس م ی کردم‪ ،‬انها از‬ ‫یک جایی از صحب ت های من ل��ذت نم ی برند‪ .‬نه تنها لذت‬ ‫نم ی برند‪ ،‬دیگر خوش شان هم نم ی اید به صحب ت های من‬ ‫گوش بدهند‪ .‬وقتی من م ی گفتم که باید بپذیریم که از نظر‬ ‫کالس بازی با ارژانتین‪ ،‬حتی با بوسنی یا نیجریه در حد انها‬ ‫نیس��تیم و وقتی تاکید کردم که انها این بازیکنان را دارند و‬ ‫ما در این سطح از کالس فوتبال بازیکن نداریم متوجه شدم‬ ‫که دیگر صحب ت های من را دوست ندارند‪ .‬به خودم گفتم که‬ ‫دیگر به چنین جاهایی نم ی روم چون از جوی که به وجود امد‬ ‫ناراحت بودم‪ .‬چرا این افراد ان قدر در ش��روع این همه شور و‬ ‫شعف داشتند و بعد با خودم م ی گفتم که ایا من کار درستی‬ ‫کردم؟ مثال در تبریز به من م ی گفتند کنار زمین‪ ،‬این طوری‬ ‫کن‪ ،‬این ها خوششان م ی اید‪ ،‬من گفتم‪« :‬من م ی خواهم انی‬ ‫که هستم باشم‪ ،‬نم ی خواهم یک جوری که نیستم خودم را‬ ‫نشان دهم که مردم صرفا به یک هیجان برسند‪ ».‬بناب راین‬ ‫ما به جای سختی رسیدیم؛ اگر م ی خواهیم لذت ببریم باید‬ ‫واقع بین باشیم اما ایا ان قدر واقع بین هستیم که وقتی به‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال برای فوتبال نیست یا مه م تر از این نکته باید بدانیم که فرهنگ فوتبال قبل از وارد شدن‬ ‫فوتبال وارد نشد‪ .‬فوتبال در زمان پهلوی امده تا ابزاری امنیتی ‪ -‬سیاسی باشد‪ ،‬امده کنترل اجتماعی را به‬ ‫دست بگیرد‬ ‫وقتی این باور هست که زمانی که شما نم ی برید پس شایسته نیستید‪ ،‬شما لذتی هم نخواهید برد‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫ارژانتین باختیم حامی تیم ملی باش��یم؟ این قدر واقع بین‬ ‫هستیم که همی ن قدر که به جام جهانی رفتیم و قرار است‬ ‫مقابل ارژانتین بازی م ی کنیم‪ ،‬خوش��حال باش��یم و از این‬ ‫موضوع ل��ذت ببریم؟ من در این جاهایی ک��ه این یکی‪ ،‬دو‬ ‫ماهه رفتم و درباره تیم ملی صحبت کردم چنین طرز تفکر‬ ‫یا جوی را ندیدم‪.‬‬ ‫حاج رضای�ی‪ :‬م��ا در جام جهان��ی ‪ 2006‬مص��داق‬ ‫حرف های اقا مجی��د را دیدیم‪ .‬ما وقتی ب��ه پرتقال باختیم‬ ‫ان هم به تیمی که دکو‪ ،‬رونالدو و فیگو‪ ،‬مانیش وخیل ی های‬ ‫دیگر را داش��ت همه ناراض��ی بودند‪ .‬یادم��ان نرفته که چه‬ ‫داس��تان هایی ب رای اقای دایی درس��ت کرده بودند و خیلی‬ ‫چی ز های دیگر انگار فراموش کرده بودیم که ما داش��تیم در‬ ‫مقابل ستاره های جهان بازی م ی کردیم‪ .‬در مقابل یک تیم‬ ‫بسیار بزرگ‪ .‬م ی خواهم بگویم اگر بیهوده توقع مردم را باال‬ ‫ببریم بازتابش همین اس��ت‪ .‬از طرفی م ی خواهیم مردم را‬ ‫فریب ندهیم که ماجرایی مشابه انچه اقا مجید گفتند پیش‬ ‫م ی اید چون مردم بردن را دوست دارند‪ .‬من یک فیلم از وودی‬ ‫الن دیدم ک��ه خیلی جالب بود‪ .‬یک کودتای��ی در امریکای‬ ‫جنوبی صورت گرفته بود‪ ،‬ان وقت یک تیم پشت پرده یک‬ ‫ادمی را به عنوان رئی س جمهور تراشیده بودند و لباس ژنرالی‬ ‫بر او پوشاندند‪ .‬به او گفتند برو در بالکن ب رای مردم صحبت‬ ‫کن‪ ،‬م ی گفت‪« :‬چی چی بگم؟» اص�لا این کاره نبود‪ ،‬به او‬ ‫گفتند حاال یک چیزی بگو که مردم شاد شوند‪ .‬رفت در بالکن‬ ‫و دست تکان داد و به مردم گفت‪« :‬از امروز پنج سال سن شما‬ ‫را کم م ی کنم‪ .‬بناب راین همه تان پنج سال جوان تر م ی شوید‪».‬‬ ‫یک عده خوشحال ش��دند و ب رایش دست زدند‪ .‬حاال به این‬ ‫سوال م ی رسیم که چگونه م ی شود مردم را خوشحال کرد؟ با‬ ‫فریب و دروغ‪ ،‬یا با واقعیت؟ ولی جامعه ما متاسفانه پذی رای‬ ‫واقعیت نیست‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اق��ای حاج رضایی چرا نخب��گان در این فضا‬ ‫خیلی وارد نم ی شوند و کمک نم ی کنند؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬منظورتان از نخبگان چیست؟‬ ‫مثلث‪ :‬هم نخبگان سیاس��ی که ق��درت دارند هم‬ ‫نخبگان فکری که در حوزه روش��نفکری اند‪ .‬هر دوی انها را‬ ‫عرض م ی کنم‪.‬‬ ‫حاج رضایی‪ :‬به هر حال من فکر م ی کنم که جامعه‬ ‫ما به تالفی زمان های س��وخته اش به زمان های زیادی نیاز‬ ‫دارد تا بتوانیم به یک جایی برسیم که با واقعیت مواجه شویم‬ ‫و از این رویارویی با واقعیت دلگیر نشویم‪ .‬یک داستانی که‬ ‫ب رای خودم اتفاق افتاد را ب رای تان تعریف کنم‪ .‬ب رادرم در المان‬ ‫فوت ش��د‪ .‬ما دور هم جمع شدیم که چه کس��ی به مادرم‬ ‫م ی گوید؟ مادر ‪ 91‬س��اله را عرض م ی کنم‪ .‬خواهرم و ب رادرم‬ ‫گفتند ما که نم ی گوییم‪ .‬حق داش��تند‪ .‬کار ساده ای نیست‪.‬‬ ‫کار خیلی خیلی س��ختی اس��ت‪ .‬گفتم من باید بگویم‪ .‬به‬ ‫هر حال نشس��تم با او صحبت کردم و به مادرم گفتم یک‬ ‫درصد هم ش��انس ندارد‪ .‬دیش��ب از المان زنگ زدند و این‬ ‫را به ما گفته اند که شانس��ی ندارد‪ .‬م��ادرم دید بقیه به گریه‬ ‫افتادند‪ .‬گفت‪ :‬تمام شده؟ سر تکان دادم؛ باید واقعیت را یک‬ ‫جوری رساند‪ ،‬یک جوری گفت‪ .‬سخت است ولی باید به یک‬ ‫شکلی ما پذی رای ان باشیم‪ .‬االن ما به این مردم وعده هایی‬ ‫بدهیم که هیچ کدام عملی نشود؟ این عمل ی نشدن م ی دانید‬ ‫یعنی چه؟ یعن��ی فرض کنید در جامعه فوتبال‪ ،‬مردم س��ه‬ ‫چهار تا چهره را قب��ول دارند و از این اف��راد صداقت دیدند‪.‬‬ ‫حاال فرض کنید این چهره ها هم بخواهن��د ترحم به خرج‬ ‫بدهند و حرف ه��ای غی ر واقعی تحویل م��ردم بدهند‪ .‬چه‬ ‫خواهد شد؟ این مردم ب رای خودش��ان یک مدینه فاضله ای‬ ‫ساخته اند‪ ،‬تخیالتی دارند‪ ،‬رویاهایی دارند‪ .‬در خیابان از هم‬ ‫م ی پرسند که تیم ملی چه خواهد کرد؟ مثال از ما م ی پرسند‪.‬‬ ‫بعد خودش��ان م ی گویند خب یک مساوی از نیجریه و یک‬ ‫مساوی از بوسنی م ی گیریم و باال م ی اییم‪ .‬ما در مقابل شان‬ ‫چه م ی توانیم بگوییم‪ ،‬نا امیدشان کنیم‪ ،‬م ی گوییم ان شاءاهلل‪.‬‬ ‫اقای ایوبی گفته بودند که ما به فیلمسازان توصیه م ی کنیم‬ ‫هر موضوعی را م ی خواهید بسازید‪ ،‬ولی در فیلم هایتان به‬ ‫مردم امید بدهید‪ .‬خوب وقتی وجود ندارد چگونه امید بدهند؟‬ ‫اگر مس��ائل و معضالت اجتماعی را نش��ان بدهیم برخی‬ ‫م ی گویند سیاه نمایی م ی کنید‪ .‬من بازی مکزیک ‪ -‬ای ران را‬ ‫در سال ‪ 2006‬از تلویزیون دیدم‪ ،‬دو روز بعد به سفارت المان‬ ‫رفتم‪ .‬س��ر کوچه ب رلین! مردم من را سر مخب ر الدوله متوقف‬ ‫کردند‪ .‬تمام دستفروش ها جلوی من را گرفتند‪ .‬گفتند‪« :‬ان‬ ‫حرف ها چه بود که دیروز گفتی؟ ای��ا م ی توانیم مکزیک را‬ ‫ببریم؟!» همه به هم ریخته بودند‪ .‬م ی خواهم بگویم ش��ما‬ ‫با جامعه روبه رو م ی ش��وی و بعد جامعه از شما دل م ی کند‪.‬‬ ‫بریدن جامعه ب رای من خیلی سخت است‪ .‬چون ما غ رامت ان‬ ‫را داده ایم که با مردم باشیم و رو راست باشیم‪ .‬حرف حقیقت‬ ‫را به مردم بزنیم‪ .‬اشتباه زیاد داشته ایم ولی نیامدیم به مردم‬ ‫دروغ بگوییم که در نهایت بگوین��د از این فرد هم که توقع‬ ‫داشتیم‪ ،‬این طور از اب درامد‪.‬‬ ‫جالل�ی‪ :‬در بحث نخب ه ها دو موضوع مطرح اس��ت‪.‬‬ ‫یکی اینکه نخبه در فوتبال کیس��ت؟ ایا مردم م ی دانند که‬ ‫نخبه کیست؟ از هر کس بپرس��ید از نخبه فوتبالی تلقی‬ ‫متفاوتی دارد‪ .‬ایا یک نفر که در تیم ملی بازی کرده‪ ،‬م ی تواند‬ ‫نخبه باشد؟ ایا کسی که چند تا کتاب درباره فوتبال نوشته‬ ‫است نخبه نام دارد؟ ایا کس��ی که مربی است یا کسی که‬ ‫‪ 20‬سال تجربه دارد‪ ،‬نخبه است؟ نخبه کیست؟ شما حتی از‬ ‫یک مربی خوب تلقی واحدی ندارید‪ ،‬چه برسد به نخبه‪ .‬مثال‬ ‫در مورد خیل ی ها م ی گویند این اسطوره فوتبال است‪ .‬در مورد‬ ‫اسطوره هم ما تلقی صحیحی نداریم‪ ،‬چون اسطوره به کسی‬ ‫اطالق م ی شود که همه وجودش ب رای سربلندی کشورش یا‬ ‫باشگاهش فدا شده اس��ت؛ مثال در تاریخ ما ارش کمانگیر‬ ‫اسطوره است‪ .‬حاال هر کسی که فوتبال بازی م ی کند و چهار‬ ‫تا گل م ی زند اس��طوره نام دارد؟ از این گذشته شما اگر یک‬ ‫نخبه هم پیدا کنید‪ ،‬فضای تاثی ر گذاری ب رای او وجود ندارد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬م ی شود بیشتر توضیح دهید؟‬ ‫جاللی‪ :‬من وقتی م ی توانم ای��ن را توضیح دهم که‬ ‫جواب سوال اولم را بگیرم‪ .‬به چه کسی نخبه م ی گویید؟‬ ‫مثلث‪ :‬کس��ی که در حوزه های مختل��ف فوتبال و‬ ‫ورزش تولید فکر کند‪.‬‬ ‫جاللی‪ :‬اگر همین ادمی که م ی گویید نبرده باشد‪ ،‬او‬ ‫را به عنوان نخبه نم ی شناسند‪ .‬اگر قهرمان نشده باشد‪ ،‬او را‬ ‫به عنوان نخبه نم ی شناسند‪ ،‬شما وقتی کسی را قبول ندارید‬ ‫نم ی توانید از ان تاثیر بگیرید‪ .‬به همین دلیل است که چنین‬ ‫نخب ه ای فضایی ب رای تاثیر گذاری ن��دارد‪ .‬اصال در دنیا و در‬ ‫تاریخ کشورها قهرمان های اساطیری چه کسانی بودند؟‬ ‫مثلث‪ :‬شبکه های اجتماعی حد واسطی بین جامعه‬ ‫و حاکمیت هستند‪ .‬مثال اقای خاتمی در فاصله بین ‪ 76‬تا‬ ‫‪ 80‬اگر م ی خواست نبض جامعه را بسنجد‪ ،‬کار سخت تری‬ ‫داشت اما اقای روحانی االن کارش سخت نیست‪ .‬هر ادمی‬ ‫ یک رسانه است؛ مثال یک نفر وبالگ دارد‪ ،‬یک نفر فیسبوک‬ ‫دارد‪ ،‬یکی اینس��تاگرام دارد‪ ،‬یکی وایبر دارد‪ .‬ش��ما صبح تا‬ ‫ش��ب م ی توانی نبض جامعه را بس��نجی‪ ،‬یعنی حوزه های‬ ‫روشنفکری مثل قبل خیلی حوزه های سخت و پیچیده ای‬ ‫نیس��ت‪ ،‬که مثال یک ادم روش��نفکر بعد از چهار سال یک‬ ‫کتاب بنویس��د‪ .‬انالین و به روز درباره خیلی از مسائل نظر‬ ‫م ی دهد‪ .‬به خاطر همین است که این سوال پیش م ی اید که‬ ‫چرا این فضای روش��نفکری در فوتبال ایجاد نم ی شود؟ این‬ ‫فضای روشنفکری شاید تا االن م ی توانسته شکل بگیرد‪ .‬نه؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬ش��ما االن در جامعه فوتب��ال چند تا‬ ‫روشنفکر م ی شناسید؟‬ ‫مثلث‪ :‬چند تایی شاید باشد‪.‬‬ ‫حاج رضای�ی‪ :‬نم ی گویم نیس��ت‪ .‬م ی گویم اقلیت‬ ‫هست‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬خب این فضای روشنفکری را چه کسی باید‬ ‫ایجاد کند؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬یک بخش��ی از ان را خود روشنفکران‬ ‫باید ایجاد کنند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬رسانه ها هم باید ایجاد کنند‪.‬‬ ‫حاج رضای�ی‪ :‬یادم هست که جهان فوتبال در یک‬ ‫مناظره تاریخی باخ��ت‪ .‬در حالی ک��ه از نماینده اش خیلی‬ ‫انتظار داش��تند‪ .‬خیلی راحت باخت‪ ،‬اصال مبارزه نکرد‪ ،‬یک‬ ‫موقع هست شما مبارزه م ی کنی‪ ،‬م ی بازی ولی اصال نماینده‬ ‫جریان روشنفکری در رسانه ها مبارزه نکرد‪ .‬من پای تلویزیون‬ ‫خیلی حرص خوردم‪ .‬نماینده یک جریانی ب رنده شد که پشت‬ ‫سرش هیچ پشتوانه تحصیلی نبود‪ .‬ان شب نماینده جریان‬ ‫روشنفکری باخت‪ ،‬راحت هم باخت‪ ،‬یعنی به گونه ای شد که‬ ‫از هیات ژوری نپرسیدند چند‪ ،‬چند؟ دست حریف را باال بردند‬ ‫و به نماینده جریان روشنفکری در رسانه های ورزشی گفتند‬ ‫به خانه ات برو‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬بگذریم از این بحث‪ .‬اق��ای جاللی! ایا مردم‬ ‫تیم ملی ما را دوست دارند؟‬ ‫جاللی‪ :‬بل��ه‪ .‬می دانید چرا؟ من یادم هس��ت که در‬ ‫دهه ‪ 60‬تیم وحدت را داش��تم‪ .‬روز ‪ 17‬ابان سال ‪ 70‬بود‪ .‬ما‬ ‫با پرسپولیس در اس��تادیوم ازادی بازی داشتیم‪ .‬بچه های‬ ‫ما همه با موتور می امدند‪ .‬رس��یدیم ازادی‪ ،‬هوا هم خیلی‬ ‫س��رد بود‪ .‬من امدم توی رختک��ن‪ .‬یک س��ونا در انتهای‬ ‫رختکن ها بود‪ ،‬ان س��ونا را روشن کردم‪ .‬می دانستم بچه ها‬ ‫‪43‬‬ ‫ورزش‬ ‫با موتور می ایند‪ ،‬به همین دلیل می بردم ش��ان در س��ونا تا‬ ‫انجا لباس ش��ان را عوض کنند که کمی گرم ش��وند‪ .‬بعد‬ ‫ما وارد زمین ش��دیم‪ ،‬چیزی حدود صد هزار تماشاچی هم‬ ‫بودند‪ .‬ان روز بازی را ‪ -1‬صفر از پرسپولیس بردیم ان هم‬ ‫در مقابل صد هزار تماشاچی‪ .‬بعد از بازی ما شعارهای بدی‬ ‫هم نشنیدیم؛ حتی شعار هایی هم در تشویق پرسپولیس به‬ ‫گوش مان خورد‪ .‬مثال اینکه «پرس��پولیس‪ ،‬اول بشی‪ ،‬اخر‬ ‫بشی دوس��ت داریم»‪ .‬حاال این موضوع را با شرایط فعلی‬ ‫مقایسه کنید‪ .‬همین فصلی که گذشت‪ .‬پرسپولیس می رسد‬ ‫به بازی با راه اهن که اگر ببرد می تواند قهرمان شود‪ .‬بعد شما‬ ‫می بینید استادیوم تنها هفت هزار تماشاچی دارد‪ .‬با خودت‬ ‫می گویی چرا؟ در فاصله ان بازی تا ای��ن بازی چه اتفاقی‬ ‫افتاده؟ چرا مردم ب��ا ان تیم و ان بازیکن ها می توانس��تند‬ ‫ارتباط برقرار کنند؟ این مساله چند دلیل دارد‪ .‬یک سر ماجرا‬ ‫به رفتار خود اهالی فوتبال برمی گ��ردد؛ انهایی که فوتبال‬ ‫بازی می کنند‪ ،‬انهای��ی که فوتبال را مدیری��ت می کنند و‬ ‫انهایی که به نوعی در فوتبال ش��اغل هس��تند‪ .‬رفتارهایی‬ ‫داش��ته اند که مناس��ب نبوده و مردم را ازرده کرده اس��ت‪.‬‬ ‫یک مقدار هم حساسیتی که رسانه ها در بین مردم به وجود‬ ‫اورده اند کار را سخت تر کرده است؛ این دو عامل باعث شده‬ ‫ی که اینها اخرین‬ ‫که بعد از نسل فرهاد مجیدی و علی کریم ‬ ‫فوتبالیس��ت های محبوب هستند‪ ،‬ش��ما بازیکن محبوب‬ ‫دیگری پی��دا نمی کنید‪ .‬وقتی فره��اد مجیدی خداحافظی‬ ‫ورزش‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫حاج رضای�ی‪ :‬در جامعه ای�ران مردم به‬ ‫خالق اثر نگاه می کنند نه خ�ود اثر‪ .‬االن‬ ‫این خالق اثر بزرگ تر از اثر اس�ت‪ ،‬االن‬ ‫ک�ی روش اس�مش بزرگ ت�ر از تیم ملی‬ ‫اس�ت‪ ،‬در واقع نام ایشان بزرگ است و‬ ‫درجاهای بزرگی کار کرده‪ ،‬بنابراین یک‬ ‫انتظار ماوراءالطبیعی از ایشان دارند‬ ‫می کند‪ ،‬من ش��نیدم یک نفر پای تلویزیون سکته می کند‪.‬‬ ‫شما دیگر ان طور بازیکنی پیدا نمی کنید‪ .‬به این دالیلی که‬ ‫گفتم محبوبیت فوتبال و محبوبیت تیم ملی در جامعه پایین‬ ‫امده است‪ .‬گاهی می بینیم که چند فوتبالیست ماشین های‬ ‫اخرین م��دل و خیلی گرانقیمت س��وار می ش��وند‪ .‬ما این‬ ‫وضعیت را دوست نداریم‪ .‬این افراد را تخریب می کنیم‪ .‬بعد‬ ‫هم فکر می کنیم که فقط انتقادم��ان متوجه همین چهار تا‬ ‫فوتبالیست است در صورتی که واقعیت چیز دیگری است‪،‬‬ ‫ما داریم فوتبال و اقبال عمومی نسبت به فوتبال را می زنیم‬ ‫و جا انداخت��ن چنین ذهنیت هایی بین م��ردم خیلی هزینه‬ ‫در بر دارد و به س��ختی این مقبولیت یا محبوبیت را دوباره‬ ‫می توانید بازس��ازی کنید‪ .‬به همین دلیل سطح محبوبیت‬ ‫تیم ملی هم پایین امده است‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای حاج رضایی! ک ی روش هم نتوانست این‬ ‫تیم را به محبوبیت ان چنانی برساند‪ .‬چرا؟‬ ‫حاج رضایی‪ :‬بخش��ی از صحبت م��ن روی دفاع‬ ‫از کی روش اس��ت ولی برای اینک��ه منظورم را برس��انم‪،‬‬ ‫خدمت ش��ما عرض می کنم که به هر حال اقای کی روش‬ ‫رزومه اش مش��خص اس��ت‪ .‬یک فرد تحصیلکرده که در‬ ‫باش��گاه های بزرگ دنیا کار کرده است‪ .‬بعضی از منتقدین‬ ‫اینجا بیان می کنند که کی روش به درد نفر دوم می خورد و‬ ‫به درد نفر اول نمی خورد‪ .‬س��رمربی یک فاکتور خیلی مهم‬ ‫در تیمی اس��ت که می خواهد در تورنمنتی مثل جام جهانی‬ ‫به باالترین سطح یا درجه دست پیدا کند‪ .‬به نظر من کابینه‬ ‫اقای کی روش چندان مسلح و مقتدر نیست و کی روش در‬ ‫نهایت توانش این بود که تیم ملی ما را به جام جهانی ببرد‪.‬‬ ‫محبوبیتی که انتظارش را داشت به دست نیاورد‪ .‬شاید این‬ ‫موردی که می خواه��م عرض کنم از نظ��ر خیلی ها امری‬ ‫عادی یا جزئی تلقی ش��ود؛ در تاالر اجالس س��ران که از‬ ‫تیم ملی تقدیر به عم��ل اوردند از خان��واده فوتبال چیزی‬ ‫نزدیک به ‪ 30‬تا ‪ 40‬نفر امده بودن��د و برنامه به مدت ‪4-5‬‬ ‫س��اعت ادامه داش��ت‪ .‬یک نفر از خانواده فوتبال را دعوت‬ ‫نکردند که روی س��ن برود و جایزه ای را تقدی��م کند‪ .‬باور‬ ‫نمی کنید در س��الن اجالس م��ن به جز چند نفر کس��ی را‬ ‫نمی شناختم‪ .‬منظور من این نیست که اگر همایشی تشکیل‬ ‫شده صرفا فوتبالی ها باید باشند‪ ،‬نه‪ ،‬ولی می خواهم عرض‬ ‫کنم این بی توجهی ها که همواره من شاهدش بوده ام وجود‬ ‫دارد‪ .‬اقای ک��ی روش به نظر من مثل یک پروتزی اس��ت‬ ‫که وارد بدن می ش��ود و بدن در مقابل ان مقاومت می کند‪،‬‬ ‫فوتبال ما هم نتوانست ایشان را بپذیرد‪ .‬عاداتی که در فوتبال‬ ‫مدرن دنیا داش��ت‪ ،‬اینجا اصال قابل بروز نبود‪ .‬حاال من به‬ ‫ایش��ان نزدیک نیستم که خصوصیاتش��ان را بدانم اما ادم‬ ‫ساده ای هم نیست‪ ،‬دنیا دیده است و تجربه زیادی دارد ولی‬ ‫اینجا مسائلی ایجاد می شود که برای ایشان تعجب برانگیز‬ ‫بود‪ .‬ش��خصی می گفت که وقتی اقای ک��ی روش در رئال‬ ‫مادرید برکنار شد به خانه که برگشت برایش اس ام اس امد‬ ‫که مبلغ فسخ قرارداد شما به حسابتان واریز شد! دقت کنید؛‬ ‫در فاصله باشگاه تا منزل این کار انجام شد‪.‬‬ ‫اما اینجا اوریل باید پولش را م ی دادند بعد گفتند نوامبر‬ ‫و بعد همین طور او بیش��تر از وضع موجود عصبانی ش��ده‬ ‫است‪ .‬شاید ب رای ما که ای رانی هستیم‪ ،‬تعجب ب رانگیز نباشد‬ ‫که ‪ 3‬ماه به‪ 3‬ماه حقوق نگیریم‪ ،‬عادت کردیم که البته عادت‬ ‫بدی هم هس��ت‪ .‬ولی این مس��ائل ب رای انها حیرت انگیز‬ ‫هس��ت اما به مرور کی روش ای رانیزه ش��د و برخی کلک ها‬ ‫را یاد گرفت‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬یعنی به شرایط اینجا تن داد؟‬ ‫حاج رضای�ی‪ :‬بله‪ ،‬وارد این بازی ش��د و این بازی را‬ ‫پذیرفت‪ .‬به دلیل اینکه پولش را م ی خواهد و هر کسی هم که‬ ‫به فوتبال ما م ی اید پروسه ای رانیزه شدن در برنامه اش وجود‬ ‫دارد‪ .‬من داستانی ب رایتان بگویم که خیلی طنزامیز است‪ .‬دو‬ ‫تا از بازیکن های قدیمی باشگاه دارایی که یک نسل جلوتر از‬ ‫ما بودند ب رایم داستان جالبی را تعریف م ی کردند‪ .‬م ی گفتند‪:‬‬ ‫«ما سه نفر بودیم‪ .‬هر وقت همدیگر را م ی دیدیم با هم قرار‬ ‫م ی گذاشتیم که فردای همان روز ساعت چهار کنار سینما‬ ‫باشیم و فیلم ببینیم‪ .‬بعد هیچ کدام نم ی رفتیم‪ .‬بعدا هم از‬ ‫هم نم ی پرسیدیم چرا نیامدی؟» حاال م ی خواهم عرض کنم‬ ‫که دیگر خیل ی ها با این شیوه های ای رانی اشنا شده اند‪ .‬من‬ ‫م ی خواهم بگویم بخش��ی از ناکار امدی ای��ن مربی به این‬ ‫شرایط برم ی گردد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای جاللی! تیم مل��ی را از لحاظ فنی چطور‬ ‫م ی بینید؟ خیل ی ها م ی گویند شانس��ی ندارد ب رای صعود از‬ ‫گروه خودش‪ ،‬به نظر ش��ما م ی تواند نمایش افتخار امیزی‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫جاللی‪ :‬چرا ما باید توقع داش��ته باشیم که تیم ملی‬ ‫ما چیزی غیر از فوتبال کشور ما باشد؟ یک سری چی ز ها در‬ ‫فوتبال هست که ش��ما ب رای تغییر ان باید بین پنج سال تا‬ ‫‪ 15‬س��ال برنامه ریزی کنید؛ مثال س��بک بازی‪ ،‬این چیزی‬ ‫نیست که شما مثال بتوانید با دو سال کار سبک ایجاد کنید‪.‬‬ ‫ما در کالس های حرفه ای در لیورپ��ول بودیم‪ ،‬مدرس مان‬ ‫م ی گفت‪« :‬اگر شما م ی خواهید تیم بسازید‪ ،‬حداقل به یک‬ ‫سال زمان نیاز دارید‪ ،‬اگر بخواهید بازیکن بسازید به ‪ 3‬سال‬ ‫زمان نیاز دارید‪ .‬اما اگر بخواهید در باشگاه فرهنگ بسازید‬ ‫نیاز به سال ها کار دارید‪ .‬اگر بخواهید سبک هم بسازید مثل‬ ‫همان فرهنگ سازی اس��ت‪ ».‬من م ی گویم که اگر ما یک‬ ‫مربی در حد اقای ک ی روش م ی اوریم‪ ،‬باید خواسته هایمان‬ ‫را از این مربی مش��خص کنیم‪ .‬من یک جایی متن قرارداد‬ ‫گواردیوال با بایرن مونی��خ را م ی خواندم‪ .‬بع��د دیدم در متن‬ ‫قرارداد ‪ 3‬بند وجود دارد که ش��ما بای��د تمرینات بخش پایه‬ ‫بایرن مونیخ را هم زی رنظر داشته باشید؛ حتی ط راحی تمرین‬ ‫در رده های پایه بر عهده ایشان است‪ .‬ما از کسی مثل اقای‬ ‫ک ی روش م ی توانس��تیم دو چیز بخواهیم؛ ‪ -1‬تغییر سبک‬ ‫بازی ‪ -2‬تغییر نس��ل‪ .‬اگر ما به وضوح به ایشان م ی گفتیم‬ ‫که این دو را م ی خواهیم‪ ،‬ایشان م ی توانس��ت ب رای ما این‬ ‫کار را انجام دهد‪ .‬منتها وقتی ما هی��چ چیز نم ی خواهیم و‬ ‫همه مطالبات ما در رسیدن تیم ملی به جام جهانی خالصه‬ ‫م ی شود ان وقت نباید از مربی زیاد ای راد بگیریم که چرا ب رای‬ ‫فوتبال ما کارهای زی ر بنایی نکرد‪ .‬م ی خواهم بگویم شما در‬ ‫اخر خواهید دید که حضور کی روش برایند ماندگاری ب رای‬ ‫فوتبال ما نخواهد داشت‪.‬‬ ‫حاج رضایی‪ :‬در جامعه ای ران مردم به خالق اثر نگاه‬ ‫م ی کنند نه خود اثر‪ .‬االن این خالق اثر بزرگ تر از اثر اس��ت‪،‬‬ ‫االن ک ی روش اسمش بزرگ تر از تیم ملی است‪ ،‬در واقع نام‬ ‫ایشان بزرگ است و درجاهای بزرگی کار کرده‪ ،‬بناب راین یک‬ ‫انتظار ماوراءالطبیعی از ایشان دارند‪ .‬این سوال را مرتب مطرح‬ ‫م ی کنند که یعنی ک ی روش هم نم ی تواند این تیم را از این‬ ‫دور باال ببرد؟‬ ‫مثلث‪ :‬همین االن هم این س��وال رفته رفته در بین‬ ‫مردم مطرح شده است‪.‬‬ ‫حاج رضایی‪ :‬بله‪ ،‬االن سوال م ی کنند که کی روش‬ ‫هم نم ی تواند ای��ن کار را انجام دهد؟ یک زمانی اس��ت که‬ ‫جاللی‪ :‬اگ�ر می خواهی�م لذت ببری�م باید‬ ‫واقع بین باش�یم ام�ا ای�ا ان ق�در واقع بین‬ ‫هس�تیم که وقتی به ارژانتی�ن باختیم حامی‬ ‫ تیم ملی باش�یم؟ این قدر واقع بین هس�تیم‬ ‫که همین قدر که به جام جهانی رفتیم و قرار‬ ‫است مقابل ارژانتین بازی می کنیم‪ ،‬خوشحال‬ ‫باشیم و از این موضوع لذت ببریم؟‬ ‫بهترین پزش��ک هم نم ی تواند کاری ب رای یک بیمار انجام‬ ‫دهد‪ .‬به نظر من تیم ملی ما مثل یک فیلمیا ست که ما بارها‬ ‫ان را دیده ایم؛ زیاد ابهام ندارد‪ .‬اخر کار هم اتفاقی نم ی افتد که‬ ‫همه چیز ناگهان شیرین شود؛ اینکه مثال قهرمان یک کاری‬ ‫بکند یا ضد قهرمان کاری کند اما اقا مجید از تغییر سبک و‬ ‫تغییر نسل صحبت کردند‪ .‬من این سوال را از اقا مجید داشتم‬ ‫که اگر این کارها انجام م ی ش��د و تیم مل��ی به جام جهانی‬ ‫نم ی رفت ایا جامع��ه پذی رای این واقعیت ب��ود که کارهای‬ ‫اساس ی تری صورت گرفته است؟‬ ‫جاللی‪ :‬به نظر من‪ ،‬ما یک روزی باید این کار را انجام‬ ‫دهیم حاال ان روز چه زمانی خواهد بود نم ی دانم‪ .‬یک روز باید‬ ‫چالش چهار یا پنج ساله را بپذیریم تا فوتبال مان را بسازیم‪.‬‬ ‫اگر نه که فوتبال ما در همین مس��یر خواهد بود‪ .‬من یک‬ ‫کالسی داشتم‪ ،‬یکی از شاگردها گفت که اقای جاللی من‬ ‫م ی خواهم در فوتبال موفق ش��وم‪ ،‬م ی خواهم مربی خوبی‬ ‫باشم‪ ،‬شما به من فرمولش را بگویید‪ .‬من هم شروع کردم و‬ ‫روی تابلو فاکتورهایی را که یک مربی خوب باید داشته باشد‬ ‫را نوشتم‪ .‬شاگرد گفت‪« :‬اقا ببخشید‪ ،‬مثل اینکه شما اینجا‬ ‫نیستید‪ ،‬اینهایی که االن نوشته اید اصال در بعض ی ها وجود‬ ‫ندارد و خیلی هم موفق هستند‪ ».‬گفتم‪« :‬من اینجا هستم‬ ‫اما مساله این است که تلقی موفقیت بین من و شما متفاوت‬ ‫اس��ت‪ .‬بنده موفقیت و خوب ب��ودن را در این خصوصیات‬ ‫م ی دانم و شما در این م ی دانید که او پیروز شود و جام بگیرد‪.‬‬ ‫تلقی من و شما متفاوت است‪».‬‬ ‫مثلث‪ :‬ممن��ون از وقتی که ب رای ای��ن گفت و گو در‬ ‫اختیار ما قرار دادید‪.‬‬ ‫درباره فوتبال سیاسی‬ ‫فوتبال و سیاست‬ ‫جام جهانی در ای ران بستری ب رای تصمی م های سیاسی بوده است‪ .‬از‬ ‫برکناری ایویچ تا برکناری دادکان تا برکناری علی دایی‪ .‬در این صفحات ضمن‬ ‫مرور گذشته ها با چند فرد سیاس��ی درباره پی ش بینی نتایج جام جهانی و‬ ‫نگرش شان به تیم ای ران و سایر تی م ها بحث شده است‪.‬‬ ‫توپ سیاست در زمین فوتبال‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫مروری بر تصمیمات سیاستمداران ایرانی‬ ‫در جام های جهانی‬ ‫‪45‬‬ ‫ورزش‬ ‫میالد حجت االسالمی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫همین اینکه نهاد اداره کننده فوتبال‪ ،‬بیش از سازمان‬ ‫ملل کش��ورهای عضو دارد کافی اس��ت که بیش��تر از هر‬ ‫رویدادی‪ ،‬چش��م های هوادارانش به مستطیل سبزی با ‪22‬‬ ‫مرد دوخته باشد‪ .‬چه انهایی که در استادیوم ورزشی فوتبال‬ ‫م ی بینند و چه کسانی که از جادوی تلویزیون بیننده هستند‪.‬‬ ‫اما ایا انچه در این مستطیل سبز روی م ی دهد‪ ،‬همه واقعیت‬ ‫است؟ سابقه تاریخی فوتبال و جام جهانی نشان داده است‬ ‫که دیگر این ورزش سنتی بریتانیای ی ها که برزیل ی ها ان را‬ ‫تبدیل به یک نمایش موزیکال کرده اند‪ ،‬همه واقعی ت هایش‬ ‫در پ س زمینه ای سبز رخ نم ی دهد‪ .‬فوتبال حتی از مساله ای‬ ‫به عنوان صنع��ت فوتبال که تجارت پولس��ازی را به دنبال‬ ‫خود م ی اورد نیز فراتر رفته است‪ .‬امروز پول و شهرت‪ ،‬ضلع‬ ‫سومی را در کنار خود دارد؛ قدرت‪.‬‬ ‫معروف بود که هاوه النژ رئیس پیر فدراسیون جهانی‬ ‫فوتبال که روزی در المپیک ‪ 1936‬ب رلین شناگر جوانی بود‪،‬‬ ‫قدرت خوب شناکردن را در فوتبال از خود به می راث گذاشت‪.‬‬ ‫این تئوریس��ین پول در فوتبال روزگاری گفته بود‪« :‬ما هر‬ ‫کار دلمان م ی خواس��ت م ی کردیم که برزیل همیشه برنده‬ ‫باش��د‪ .‬مخصوصا وقتی که انگلیس روب��ه روی ما بود‪ »...‬‬ ‫هاوه النژ امروز در استانه صد سالگی روی تخت بیمارستان‬ ‫بستری است اما از خود می راثی را به جای گذاشت که تا امروز‬ ‫پابرجاس��ت‪ .‬دخالت هایی که گاهی وقت ه��ا پای مقامات‬ ‫سیاسی را به دنبال دارد‪.‬‬ ‫جایی که ضلع سوم یعنی قدرت شکل گرفته است و‬ ‫چه چیزی بهتر از پرمخاطب ترین رخداد جهان یعنی فوتبال‪.‬‬ ‫در فوتبال ای ران اما یک تناس��ب تاریخی جالب سبب شده‬ ‫تا مهمترین دوره زمانی فوتبالی ای��ران با داغ ترین روزهای‬ ‫سیاسی کشورمان در هم امیزد‪.‬‬ ‫هر چهار سال یک بار تالش همه جانبه فوتبال ملی‬ ‫ای ران ب رای رسیدن به جام جهانی همزمان با روزهایی است‬ ‫که نامزدهای انتخاباتی در کش��ور ب رای رس��یدن به عنوان‬ ‫ریاس��ت جمهوری تالش م ی کنند‪ .‬این تص��ادف تاریخی‬ ‫همواره تاثی��رات ناخ��وداگاه و البته خوداگاه��ی را در پی‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫گذر از ایویچ‬ ‫اذر سال ‪ 1376‬در یکی از پرهیجان ترین انتخاب ی های‬ ‫جام جهان��ی ان هم در دقیق��ه ‪ ،90‬زمانی ک��ه کار ای ران و‬ ‫استرالیا به پل ی اف کشیده بود‪ ،‬مل ی پوش��ان فوتبال ای ران‬ ‫ب رای نخستین بار بعد از انقالب در ملبورن حماسه ساز شده‬ ‫و جواز حضور در جام جهانی فرانس��ه را کسب کردند‪ .‬این‬ ‫ش��ادمانی مردم بعد از دوم خرداد و انتخاب محمد خاتمی‬ ‫ان قدر زیاد بود که موج شادمانی انفجاری به خیابان شهرها‬ ‫سرازیر شد؛ این ب رای اولین بار بود که بعد از فتح خرمشهر‬ ‫در س��وم خرداد ‪ 61‬مردم این چنین به خیابان ها م ی امدند و‬ ‫پایکوبی م ی کردند؛ گویی فتحی رخ داده بود‪.‬‬ ‫می راث والدیر وی را ب رای حض��ور در جام جهانی ‪1998‬‬ ‫فرانسه به تومیس�لاو ایویچ سپرده ش��د‪ .‬این در شرایطی‬ ‫بود که دولت وقت س��ی د محمد خاتمی ب��ا ورود به فوتبال‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبالی از جنس سیاست را به کار گمارده‬ ‫بود‪ .‬جایی که بعدها فاش شد با دستور رئی س جمهور وقت‪،‬‬ ‫محسن صفای ی فراهانی به ریاس��ت فوتبال رسیده است و‬ ‫بعدها مصطفی هاشم ی طبا رئیس سازمان ورزش او فاش‬ ‫کرد که از ورود به محوطه تصمیمات فوتبال توسط دولت‬ ‫منع شده بود‪ .‬ایویچ اما با کوهی از انگیزه کارش را اغاز کرد‪.‬‬ ‫هرچند همیشه سایه ای از حاشیه کار او را پوشانده بود‪ .‬اردو‬ ‫در بروجرد عجیب بود‪ .‬انتخاب حریفان باشگاهی در اروپا نقد‬ ‫ب رانگیز و سرانجام دیدار با رم ایتالیا و شکست تحقیرامیز در‬ ‫ان دیدار حکم برکناری ایویچ را امضا کرد‪ .‬تومیسالو دیگر در‬ ‫این دنیا نیست و هیچ گاه از انچه رخ داد تا این مرد از کارش‬ ‫کنار برود صحبتی نش��د اما بازماندگان تیم ‪ 98‬در اظهارات‬ ‫خود به صراحت درباره تصمیم دولتمردان و فدراسیون وقت‬ ‫ب رای کنار گذاشتن مربی خارجی و روی کار اوردن یک مربی‬ ‫ای رانی سخن گفته اند‪ .‬جالل طالبی گزینه ای بود که ب رای‬ ‫تیم ملی ای ران برگزیده ش��د‪ ،‬روی نیمکت نشس��ت و البته‬ ‫هی چ گاه نتایج خوب ای��ران در جام جهانی از جمله تنها برد‬ ‫تاریخ فوتبال ملی ای ران در این رویداد مقابل امریکا به پای‬ ‫او نوشته نشد چراکه افکار عمومی همواره از ایویچ به عنوان‬ ‫معمار تیم ایده ال ‪ 98‬یاد کرد‪.‬‬ ‫اما واقعی��ت پش��ت پرده برکن��اری ایویچ چ��ه بود؟‬ ‫صفای ی فراهانی‪ ،‬رئیس فدراسیون وقت در این باره همواره‬ ‫ ترجیح داده س��کوت کند و حتی مدعی ش��ده از ان مقطع‬ ‫چیزی به خاطر ندارد‪ .‬در مقابل بیژن ذوالفقارنس��ب که ان‬ ‫روزها در کادر فنی تیم ملی و هم��راه ایویچ بود به صراحت‬ ‫گفته است‪« :‬جلس��ه ای طوالنی در ته ران درباره وضعیت‬ ‫تیم مل ی باعث ش��ده که ایویچ از کار برکنار شود‪ ».‬او گفت‪:‬‬ ‫«این جلسه از هشت شب اغاز شده و تا سه و چهار صحبت‬ ‫ادامه داشت و در ان رای به برکناری ایویچ داده شد‪ .‬شاید بنا‬ ‫نبوده که یک چهره خارجی روی نیمکت ای ران بنش��یند‪».‬‬ ‫ذوالفقارنسب تلویحا به نقش افرینی دولتمردان وقت در این‬ ‫تصمیم اشاره دارد و البته محمد خاکپور که در ان زمان به‬ ‫نوعی مترجم ایویچ بود از ذوالفقارنسب هم صریح تر گفته‬ ‫که در ان زمان تصمیم دولت وقت و فدراسیون این بود که‬ ‫یک مربی ای رانی روی نیمکت تیم ملی بنش��یند و ش��اید‬ ‫همگروهی ای ران و امریکا و بازی سیاس��ی پیش رو هم در‬ ‫این تصمیم ب ی تاثیر نبود‪.‬‬ ‫در این میان بازی ای ران و امریکا در جام جهانی با سابقه‬ ‫تاریخی مجادله میان این دو کش��ور‪ ،‬ان ب��ازی را به عنوان‬ ‫سیاس ی ترین بازی تاریخ جام جهانی مطرح کرده بود‪ .‬جایی‬ ‫که تیم ملی ای ران توانست تیم ملی امریکا را شکست دهد‬ ‫و نه در ای ران بلکه در بس��یاری از کش��ورهای منطقه موج‬ ‫شادمانی را به وجود اورد‪.‬‬ ‫سیاست روی موج علی ابادی‬ ‫از س��ال ‪ 2002‬و حذف تلخ ای ران در مسیر راهیابی به‬ ‫جام جهان��ی‪ ،‬همچنین کنار رفتن میروس�لاو بالژویچ که‬ ‫عبور کنیم‪ ،‬در جام جهانی ‪ 2006‬ان قدر سیاس��ت و فوتبال‬ ‫ای ران در هم امیخت که س��رانجامش تعلیق فوتبال ای ران‬ ‫بود‪.‬‬ ‫در واپس��ین روزهای دوران ریاس��ت جمهوری محمد‬ ‫خاتمی تیم ملی فوتبال ای ران ب��ه جام جهانی ‪ 2006‬صعود‬ ‫کرد‪ .‬در خرداد ‪ 1384‬همزمان با تبلیغ کاندیداهای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬باز هم میلیون ها ای رانی به خیابان های‬ ‫شهر امدند و جشن گرفتند‪.‬‬ ‫دور افتخ��ار کاندیداهایی چون محس��ن مهرعلی زاده‬ ‫در جش��ن صعود تیم ملی س��ود چندانی برایشان نداشت‬ ‫و س��رانجام محمود احمدی نژاد عنوان ریاس��ت جمهوری‬ ‫را تصاحب ک��رد‪ .‬رئیس س��ازمان تربی ت بدن��ی او محمد‬ ‫عل ی ابادی ب��ود‪ .‬هر اندازه ای��ن رابطه دوس��تانه بود در ان‬ ‫س��و رواب��ط می��ان عل ی اب��ادی و محم��د دادکان‪ ،‬رئیس‬ ‫وقت فدراس��یون فوتبال ش��کراب بود‪ .‬با صع��ود ای ران به‬ ‫جام جهانی المان و به دنبال ان انتخاب احمدی نژاد به عنوان‬ ‫رئی س جمهور‪ ،‬س��ایه سیاس��ت به ش��دت بر فوتبال ای ران‬ ‫سنگینی م ی کرد‪.‬‬ ‫حتی برخی مخالفان بی ن المللی دولت ای ران خواهان‬ ‫اخ راج تیم ملی فوتبال ای ران از جام جهانی بودند‪ ،‬با این حال‬ ‫در این میان کش��مکش داخلی میان دادکان و عل ی ابادی‬ ‫هم باال گرفت��ه بود‪ .‬در اس��تانه اعزام تیم مل��ی فوتبال به‬ ‫جام جهانی‪ ،‬محمود احمدی نژاد بر س��ر تمرینات تیم ملی‬ ‫حاضر ش��د‪ .‬عل ی ابادی و دادکان در کنار او با لباس ورزشی‬ ‫دویدند و به نظر م ی ام��د همه چیز پای��ان یافته و حداقل‬ ‫نبردهای داخلی تا پای��ان دیدارهای ای��ران در جام جهانی‬ ‫فروکش خواهد کرد‪ .‬با این حال همزمان با سه دیدار ای ران‬ ‫در جام جهانی و نتایجی که چندان دلچسب نبود‪ ،‬این نزاع‬ ‫بار دیگر اوج گرفت‪ .‬عل ی ابادی و دادکان در المان از خجالت‬ ‫هم درامدند و سرانجام دادکان ناچار به استعفا شد‪ .‬رابطه این‬ ‫دو ان قدر سرد بود که حتی خبر کنار رفتن دادکان از ریاست‬ ‫فدراس��یون را هم س��پ بالتر به مرد اول ان زمان فوتبال‬ ‫ای ران رس��اند‪ .‬بعد از این رویداد نزاع دیگری میان دادکان و‬ ‫عل ی ابادی در گرفت‪ .‬در رویدادی عجیب عل ی ابادی مصوبه‬ ‫ش��ورای معاونانش ب رای برکناری دادکان را رد کرد و این در‬ ‫حالی بود که پیش از ان دادکان استعفا داده بود‪.‬‬ ‫دادکان هم��واره اس��تعفایش را دارای پش��ت پرده ای‬ ‫سیاسی م ی دانست‪ .‬در همین زمان به مرور تهدیدات فیفا‬ ‫اغاز شد و در اوج رجز خوانی عل ی ابادی و سازمان تربی ت بدنی‬ ‫مبن ی بر اینکه اتفاقی رخ نخواهد داد سرانجام فوتبال ای ران‬ ‫تعلیق شد و تا مدتی به کما رفت تا این بار سیاست فوتبال‬ ‫را به لبه پرتگاه بکشاند هرچند بعد از مدتی کمیته انتقالی‬ ‫با ترکیبی ناهمگون از مخالفان سیاس��ی اداره فدراسیون‬ ‫را در دس��ت گرفت تا بعدها محمود احمدی نژاد در یکی از‬ ‫مصاحب ه های تلویزیون ی اش از دخالت یک جناح سیاس��ی‬ ‫در وقایع ان روزها سخن بگوید‪ .‬اشاره مستقیم او به ریاست‬ ‫محس��ن صفای ی فراهانی در راس کمیته انتقالی بود که از‬ ‫نظر دولت احمدی نژاد به عنوان یک مساله سیاسی قلمداد‬ ‫م ی شد‪.‬‬ ‫سیاست و ورزش در کف خیابان‬ ‫انتخابی جام جهانی ‪ 2010‬هم در واپس��ین روزهایش‬ ‫رنگ سیاست گرفت و این بار حتی نقش میدانی در وقایع‬ ‫سیاسی ایفا کرد‪ .‬در راند نخست علی دایی که روزگاری بعد‬ ‫از تندترین اظهارات و ادعای اینکه سرمربی تیم ملی با البی‬ ‫انتخاب خواهد شد؛ خودش سرمربی تیم ملی شده بود‪ ،‬در‬ ‫فرایندی عجیب از هدایت تیم ملی عزل شد‪.‬‬ ‫تقارن همزمانی هر چهار ساله حضور ای ران در مرحله‬ ‫انتخاب جام جهانی با انتخابات ریاس��ت جمهوری فرصت‬ ‫و تهدیدهایی را ب��ه وجود اورده بود‪ .‬احمدی نژاد که س��عی‬ ‫م ی کرد از ابزارهای فوتبال ب رای خود به��ره گیرد‪ ،‬در دیدار‬ ‫ای ران و عربس��تان که جدالی سرنوشت ساز در مسیر صعود‬ ‫ای ران به جام جهانی بود ب رای این دیدار به ورزش��گاه ازادی‬ ‫رفت تا در سایه برتری احتمالی ای ران مقابل عربستان جشن‬ ‫پیروزی تیم ای ران ب��ه نوعی با تبلیغ��ات انتخاباتی او گره‬ ‫بخورد‪ .‬ای ران با یک گل از حریف پی��ش بود و همه چیز بر‬ ‫وفق مراد اما ناگهان عربستان با دو گل تیم ای ران را در خانه‬ ‫شکست داد و همه این رویاها فروریخت‪.‬‬ ‫علی دایی همین امروز هم همچنان پافشاری م ی کند‬ ‫که برکناری او یک برکناری سیاس��ی بوده است و او تاوان‬ ‫خ راب کردن جش��ن انتخاباتی را پس داده است‪ .‬کمی بعد‬ ‫سکان هدایت تیم ملی به افشین قطبی سپرده شد؛ مربی‬ ‫که حبیب کاشانی مدعی شده بود به خواسته احمدی نژاد و‬ ‫از مسیر پرسپولیس وارد فوتبال ای ران شده است‪.‬‬ ‫اوضاع با قطبی کم و بیش خوب پیش م ی رفت و ب رای‬ ‫ای ران دیدار سرنوشت ساز مقابل کره جنوبی باقی مانده بود‪.‬‬ ‫نتیجه گرفتن در این دیدار ای ران را مس��افر افریقای جنوبی‬ ‫م ی کرد‪ ،‬ان هم در دوره ای که به نظر م ی رسید صعود ب رای‬ ‫ای ران بسیار اسان باشد‪.‬‬ ‫همزمان ب��ا بازی سرنوشت س��از پی��ش رو در خرداد‬ ‫‪ 1388‬ای ران و کره جنوبی اوضاع در داخل ای ران ملتهب بود‪.‬‬ ‫بخش��ی از معترضان به کف خیابان امده بودند و در میانه‬ ‫درگیری های سیاسی‪ ،‬شاگردان افشین قطبی به کره جنوبی‬ ‫رفتند تا ب رای صعود به جام جهانی تالش کنند‪.‬‬ ‫بازی با شوک مچ بند سبز برخی بازیکنان اصلی تیم‬ ‫اغاز شد و این دیدار به طور کامل تحت تاثیر این رویداد قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬ای ران پیش افتاد اما در نهای��ت این کره جنوبی بود‬ ‫که از این بازی امتی��از گرفت و ای ران نه تنه��ا صعود نکرد‪،‬‬ ‫بلکه حتی شانس صعود به پل ی اف را هم از دست داد تا در‬ ‫جام جهانی که کره شمالی هم جواز حضور در ان را پیدا کرده‬ ‫بود‪ ،‬ای ران شانس حضور نداشته باشد‪.‬‬ ‫حقیقت باش��د یا نه گفته ش��ده برخی مقامات عالی‬ ‫رتبه فدراسیون فوتبال در بین دو نیمه ان بازی به رختکن‬ ‫تیم ملی رفته و خواستند که مچ بندها را دربیاورند‪ .‬در کره اما‬ ‫سیاست و فوتبال به رادیکال ترین شکل ممکن با یکدیگر‬ ‫گره خوردند‪.‬‬ ‫بعد از این مسابقات تعدادی از بازیکنان اصلی تیم ملی‬ ‫فوتبال از جمله مهدی مهدوی کیا‪ ،‬وحی د هاشمیان و علی‬ ‫کریم ی تصمیم ب��ه خداحافظی از تیم مل��ی گرفتند که در‬ ‫زمان خود شوک بزرگی به تیم ای ران بود‪.‬‬ ‫فوتبال شیرین می شود‬ ‫دهه ‪ 80‬ب رای فوتبال ملی ای ران سرش��ار از هیجانات‬ ‫سیاسی و اثار منفی و زیانبار ان بود‪ .‬سه تالش ای ران ب رای‬ ‫رفتن به جام جهانی حتی در یک دوره ای که موفقی ت امیز‬ ‫بود‪ ،‬روزهایی سرشار از استرس و خاط رات ناخوشایند را رقم‬ ‫زد‪ .‬با این حال روزهای خوب در راه بود‪.‬‬ ‫خرداد س��ال ‪ 1392‬از یک س��و مردم ای ران در مسیر‬ ‫انتخاب رئی س جمهور جدید قرار داش��تند و از س��وی دیگر‬ ‫تیم ملی فوتبال در ماراتن س��ه گانه خود ب رای رس��یدن به‬ ‫جام جهانی تالش م ی کرد‪ .‬ای ران باید از سد سه رقیب خود‬ ‫قطر‪ ،‬لبنان و کره جنوبی م ی گذشت و در خیابان های ته ران‬ ‫هم رنگ های مختلف ب رای کسب کرسی دستگاه اجرایی‬ ‫در رقابت بودند‪.‬بعد از دو پی��روزی امی د بخش ای ران مقابل‬ ‫قطر و لبنان‪ ،‬بنفش ها در انتخابات ریاست جمهوری پیروز‬ ‫شدند‪ .‬حسن روحانی با ش��عار تدبیر و امید اکثریت ارا را به‬ ‫خود اختصاص داد تا میلیون ها هوادار ب رای جشن پیروزی‬ ‫به خیابان بریزند اما این ش��ادمانی تنها روز خوب خردادی‬ ‫ورزش‬ ‫نبود‪ .‬در هفته بعد تیم ملی فوتب��ال ای ران در کره جنوبی به‬ ‫میدان رفت و رضا قوچان نژاد با فرار استثنایی دروازه میزبان‬ ‫را گشود تا تیم ای ران ب رای نخستین بار به عنوان تیم اول در‬ ‫گروه خود راهی جام جهانی ش��د و این بار نه طرفداران یک‬ ‫جناح بلکه تمام مردم به خیابان ها امدند‪ .‬همان اندازه که به‬ ‫طرز عجیبی ناکام ی های فوتبالی با روزهای تلخ سیاسی در‬ ‫فوتبال ای ران گره خورده‪ ،‬روزهایی که اتمسفر انرژی بخش‬ ‫سیاست به درون جامعه تزریق شده‪ ،‬در میدان ورزشی هم‬ ‫نتایج خوبی رقم خورده است‪ .‬شاید همانند تیمی که از بطن‬ ‫روزهای پر انرژی اواخر دهه ‪ 70‬به جام جهانی ‪ 98‬فرانس��ه‬ ‫رفت و خاط رات خوشی را رقم زد با فضای امی د بخش فعلی‬ ‫بتوان منتظر هنرنمایی کارلوس ک��ی روش و مردانش در‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬ماند‪ .‬جام جهانی ‪ 2014‬اغاز شده و سه بازی‬ ‫مهم در انتظار ای ران است ‪ .‬ایا در میانه این بازی ها یا بعد از‬ ‫ان باز هم سیاست به زمین فوتبال کشیده م ی شود یا اینکه‬ ‫دولت جدید چندان عالقه ای ب��رای ورود به فوتبال از خود‬ ‫نشان نم ی دهد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪47‬‬ ‫ورزش‬ ‫رش‬ ‫گزا‬ ‫ی تیم های جهان سومی‬ ‫عالقه به قهرمان ‬ ‫سیاسیون چه نظری درباره جام جهانی دارند؟‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫ورزش‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪2‬‬ ‫با اغاز جام جهانی ‪ 2014‬برزیل یک بار دیگر تب فوتبال‬ ‫در سراسر جهان به اوج خود رسید‪ .‬تفاوت این دوره از مسابقات‬ ‫با ادوار دیگر ان اس��ت که این بار جام جهانی در مهد فوتبال‬ ‫یعنی برزیل برگزار م ی شود‪ ،‬ان هم در قلب قاره امریکا‪ ،‬جایی‬ ‫که تاکنون هیچ تیم اروپایی نتوانس��ته در انجا به قهرمانی‬ ‫جهان برسد‪.‬‬ ‫در این رقابت ها ‪ ۶۴‬مسابقه در ‪ ۱۲‬شهر مختلف برزیل‬ ‫ی قهرمانان ادوار قبلی یعنی برزیل‪،‬‬ ‫برگزار م ی ش��ود و تمام ‬ ‫ایتالیا‪ ،‬المان‪ ،‬ارژانتین‪ ،‬اروگوئه‪ ،‬اسپانیا و فرانسه در ان حضور‬ ‫دارند‪ .‬اسپانیا مدافع عنوان قهرمانی مسابقات است‪ .‬این تیم‬ ‫اروپایی در جام جهانی ‪ ۲۰۱۰‬با پیروزی بر هلند در فینال بازی ها‬ ‫جام را به خانه برد‪.‬‬ ‫حضور تیم ملی کشورمان در مسابقات جام جهانی برزیل‬ ‫جذابیت پیگیری نتایج بازی ها را ب رای ملت ای ران صد چندان‬ ‫کرده است‪ .‬حال که کمتر از چند روز دیگر به اغاز بازی های‬ ‫ای ران در جام جهانی فرصت باقی است تمام مسئوالن و مردم‬ ‫یکصدا از تیم ملی فوتبال حمایت م ی کنند که این دلگرمی‬ ‫ بزرگی ب رای مل ی پوشان در رقابت های مهیج جام جهانی است‪.‬‬ ‫به دنبال همین حمایت ها مجلس ش��ورای اسالمی هم در‬ ‫قالب بیانی ه ای پشتیبانی خود را از تیم ملی فوتبال اعالم کرد‪.‬‬ ‫منصور حقیقت پور‪ ،‬یکی از اعضای فراکسیون ورزش‬ ‫مجلس اس��ت‪ .‬او ضمن ارزوی موفقیت ب��رای بازیکنان و‬ ‫کادر فنی تیم ملی فوتب��ال در رقابت های پیش رو م ی گوید‪:‬‬ ‫«اگر کادر فنی م ی توانس��ت قدری تیم را منسجم تر ببندد‬ ‫و بازی های تدارکاتی بیش��تری ب رای تیم در نظر بگیرد بهتر‬ ‫بود‪».‬‬ ‫نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسالمی با تقبیح‬ ‫برخی لجبازی های انجام ش��ده در تدوین فهرس��ت نهایی‬ ‫مل ی پوشان‪ ،‬بر این باور است که بهتر بود بعضی از بازیکنان‬ ‫همچون سیدمهدی رحمتی همراه تیم ملی به برزیل م ی رفتند‬ ‫چراکه حضور رحمتی در دروازه م ی توانست قوت قلبی ب رای‬ ‫سایر بازیکنان در دیگر پس ت ها باشد‪.‬‬ ‫از دیگر نکاتی که عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان‬ ‫والیت به ان اشاره کرد می زان قدرت امتیازگیری ای ران در گروه‬ ‫‪ F‬مسابقات بود که اعالم کرد‪« :‬به نظرم تیم ای ران م ی تواند‬ ‫حداقل ‪ 2‬تا ‪ 3‬امتیاز از حریفان خود بگیرد‪ ،‬البته امیدوارم که‬ ‫به مرحله بعدی راه پیدا کند چون عالوه بر قدرت گل زنی و‬ ‫امتیازگیری‪ ،‬این قابلیت را دارد که حتی بر نیجریه و بوسنی‬ ‫هرزگوین غلبه کند‪ ».‬حقیقت پور در عین حال ارژانتین را تنها‬ ‫تیم گروه توصیف کرد که ای ران در مقابل ان بازی را ب ی تردید‬ ‫واگذار م ی کند‪.‬‬ ‫عضو فراکسیون ورزش مجلس از انتظارات مردم ای ران‬ ‫نیز س��خن گفت و به مل ی پوشان یاداور ش��د اگر با غیرت و‬ ‫تعصب ای رانی و بدون ه ر گونه کم فروشی داشته های تاکتیکی‬ ‫و تکنیکی خود را در جام جهانی به نمایش بگذارند‪ ،‬حتی در‬ ‫صورتی هم که ببازند‪ ،‬ملت ای��ران از انها راضی خواهند بود‪.‬‬ ‫او جام جهانی را عرصه قدرتنمایی همه تیم ها قوی خواند و‬ ‫بر این نکته اشاره کرد که جام جهانی میدان ضعفا نیست و‬ ‫همه تیم های راه یافته حرفی ب رای گفتن دارند‪ ،‬بناب راین مهم‬ ‫ان است که بازیکنان ای رانی با توکل بر خدا و اعتماد به نفس‬ ‫کامل پا به می دان رقابت بگذارند و صعود از گروه را امری محال‬ ‫تصور نکنند‪.‬‬ ‫حقیقت پور پیروزی تیم ملی والیبال بر برزیل قهرمان‬ ‫‪ 9‬دوره لیگ جهانی را از مصادیق «م��ا م ی توانیم» در حوزه‬ ‫ورزش دانست و بر این باور است که اگر مسئوالن فدراسیون‬ ‫بعد از جام جهانی ب رای اس��تعدادیابی میان جوانان و ارتقای‬ ‫سطح دانش مربیان ب رنامه ریزی دقیق و حساب شده ای داشته‬ ‫باشند‪ ،‬نمایش قدرت در میادین بزرگ همچون جام جهانی‬ ‫دور از تصور نخواهد بود‪.‬‬ ‫او توصی ه ای هم به متولی��ان ورزش فوتبال کرد که با‬ ‫حفظ ک ی روش و سپردن مجموعه تیم های ملی در رده های‬ ‫مختلف به او زمینه س��از حضور ای��ران در بهترین رده های‬ ‫رتب ه بندی جهانی شوند‪.‬‬ ‫نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس عالقه دارد که در کنار ای ران‪ ،‬تیم های اس��یای ی ها و‬ ‫جهان سومی نیز خوب نتیجه بگی رند و حتی اظهار امیدواری‬ ‫کرد که برزیل یا ارژانتین‪ ،‬قهرمان و انگلس��تان و امریکا در‬ ‫همان دور نخست حذف شوند‪.‬‬ ‫وی اثر جام جهانی ب��ر فوتبال ای ران مطل��وب را موثر‬ ‫توصیف کرد‪ .‬او بر این نظر است که فوتبالیس ت های ای رانی‬ ‫در این عرصه ش��ناخته م ی ش��وند و م ی توانند با راهیابی به‬ ‫سطوح نخست فوتبال دنیا فرهنگ‪ ،‬فکر و ایده ملت ای ران را‬ ‫در سایر کشورها نشر دهند‪ ،‬ضمن انکه تجارب این بازی ها‬ ‫در برنامه ریزی ب رای پر کردن نقاط ضع ف ها‪ ،‬کادرسازی ها و‬ ‫تقویت لیگ برتر بسیار موثر است‪.‬‬ ‫حقیقت پور همچنین حضور یک نماینده مجلس در‬ ‫کنار تیم ملی را غیر ضروری دانس��ت و یاداور شد‪« :‬این قدر‬ ‫گرفتاری در کش��ور اس��ت که نماین��ده باید در روس��تاها و‬ ‫شهرستان ها به مشکالت و دردهای مردم رسیدگی کند‪ .‬اقای‬ ‫رسایی کناره گیری نکرد‪ ،‬فشار بر او زیاد شد که از رفتن به برزیل‬ ‫انصراف داد‪ .‬هر نماینده دیگری هم اگر م ی خواهد به برزیل‬ ‫ب رای دیدن مسابقات جام جهانی برود با هزینه شخصی این‬ ‫کار را انجام دهد چون نبای��د از بی ت المال ‪ 50‬میلیون تومان‬ ‫صرف هزینه یک سفر شخصی ش��ود که هیچ ثمری ب رای‬ ‫ملت و کشور ندارد‪».‬‬ ‫یوناتن بن کلیا‪ ،‬عضو هیات رئیس��ه فراکسیون ورزش‬ ‫مجلس نیز با اب راز خوش��حالی از حضور ای ران در مسابقات‬ ‫جام جهانی‪ ،‬بر این باور اس��ت که تیم ملی کشورمان به طور‬ ‫حتم به مرحل��ه بعدی صعود خواهد کرد و باعث س��ربلندی‬ ‫و سرافرازی ملت ای ران است چون تمام شرایط ب رای پیروزی‬ ‫تیم ملی در این رقابت ها وجود دارد‪.‬‬ ‫نماینده اشوریان در مجلس شورای اسالمی با اشاره به‬ ‫غیرقابل پی ش بینی بودن تیم ملی فوتبال ای ران در رقابت های‬ ‫بزرگ‪ ،‬گفت‪« :‬با تزریق منابع خوب مالی به فدراسیون فوتبال‬ ‫و حمایت مسئوالن‪ ،‬ملی پوشان ای ران م ی توانند پدیده این دور‬ ‫از مسابقات شوند‪».‬‬ ‫سیدحس��ین نقوی حس��ینی‪ ،‬دیگر عضو فراکسیون‬ ‫ورزش مجلس جام جهانی را از بزرگترین رویدادهای ورزشی‬ ‫جهان م ی داند و به پوش��ش خبری ان از س��وی رسانه های‬ ‫بی ن المللی‪ ،‬ملی و حتی محلی اش��اره م ی کند و بر این باور‬ ‫است که وقتی لنز همه دوربی ن ها بر پوشش این حادثه بزرگ‬ ‫ورزشی جهان متمرکز است حضور ملی پوشان کشورمان در‬ ‫جام جهانی مایه عزت‪ ،‬افتخار و سربلندی ملت ای ران است‪ .‬وی‬ ‫م ی افزاید‪« :‬حضور ‪ 32‬تیم از کشورهای مختلف در جام جهانی‬ ‫یک بستر تبادل فکری و فرهنگی به وجود م ی اورد‪ ،‬بناب راین‬ ‫رفتار‪ ،‬نظم‪ ،‬توجه به ارزش ها و قوانی��ن و نظامات اجتماعی‬ ‫کش��ور می زبان و نحوه حض��ور در میدان ب��ازی و احترام به‬ ‫قوانین مسابقات از سوی بازیکنان‪ ،‬مربیان و همه همراهان‬ ‫تیم ملی معرف فرهنگ ملت ای ران محسوب م ی شود‪ ،‬بناب راین‬ ‫مل ی پوش��ان ای رانی و هیات همراه با رفتار قاعده مند تیمی و‬ ‫احترام به قوانین و مقررات حاکم بر مسابقات م ی توانند ب رای‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران یک پرستیژ جهانی ایجاد کنند‪».‬‬ ‫سخنگوی کمیس��یون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس عالقه مند اس��ت که تیم ملی فوتبال بتواند جایگاه‬ ‫کشور و ملت ای ران را در این بازی ها حفظ کند و در بازی های‬ ‫مختلف نتایجی به دس��ت اورد که مردم خوشحال شوند‪ .‬بر‬ ‫همین اساس با وجودی که گروه ‪ F‬را سخت توصیف م ی کند‬ ‫و تیم ه��ای ارژانتین و نیجریه را مطرح و صاحب س��بک در‬ ‫فوتبال م ی داند اما بر این باور اس��ت ک��ه هیچ نتیجه ای در‬ ‫فوتبال قابل پی ش بینی نیست و هر تیمی که با غیرت‪ ،‬اقتدار‪،‬‬ ‫ورزش‬ ‫است که میانگین سنی تیم جوان ش��ده‪ ،‬بناب راین م ی تواند‬ ‫حضوری موثر در مسابقات جام جهانی داشته باشد‪ .‬به گفته‬ ‫وی قاعدتا تیم های قدری انجا هس��تند البته این به ان معنا‬ ‫نیس��ت که بگوییم نم ی توانیم از گروه صعود کنیم اگر هر‬ ‫بازیکن با همت و غیرت ای رانی کمی بیشتر از انکه در توان‬ ‫دارد در زمین نش��ان دهد‪ ،‬طبیعتا کس��ب نتایج بهتر دور از‬ ‫دسترس نخواهد بود‪.‬‬ ‫عضو فراکسیون ورزش مجلس درباره می زان هماهنگی‬ ‫بازیکنان تیم ملی نیز تاکید م ی کند‪« :‬برزیل ‪ 9‬دوره قهرمان‬ ‫لیگ جهانی والیبال ش��د اما تیم ملی ای ران سه بر صفر در‬ ‫س��ائوپائولو بر پر افتخار ترین تیم دنیا فائق امد‪ .‬معنای این‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫حقیقت پور عالق�ه دارد که در کنار ایران‪،‬‬ ‫تیم ه�ای اس�یایی ها و جه�ان س�ومی‬ ‫ نیز خ�وب نتیج�ه بگیرند و حت�ی اظهار‬ ‫امیدواری ک�رد که برزی�ل ی�ا ارژانتین‪،‬‬ ‫قهرمان و انگلس�تان و امری�کا در همان‬ ‫دور نخست حذف شوند‬ ‫ورزش‬ ‫اعتقاد و همه توانای ی هایش را در میدان مسابقه عرضه کند‬ ‫م ی تواند نتیجه پی ش بین ی ها را تغییر دهد‪.‬‬ ‫او پی ش بینی م ی کند که تیم ملی فوتبال ای ران بتواند‬ ‫در گروه ‪ F‬س��ه امتیاز از حریفان خود بگیرد و در صورتی که‬ ‫بازیکنان با غیرت ای رانی بازی کنند صعود به مرحله دوم دور‬ ‫از دسترس نیست‪ .‬عضو فراکس��یون ورزش مجلس تاکید‬ ‫م ی کند‪« :‬ای ران از ارژانتین هم م ی تواند امتیاز بگیرد چراکه‬ ‫سابقه شگفت ی افرینی در مسابقات جهانی را داشته است‪».‬‬ ‫نقوی موفقیت تیم ملی والیبال ای ران در شکست دادن برزیل‬ ‫قهرم��ان ‪ 9‬دوره لیگ جهانی را نمونه بارز ش��گفت ی افرینی‬ ‫ای ران ی ها در عرصه های بزرگ ورزشی توصیف م ی کند‪.‬‬ ‫عضو فراکس��یون اصولگرایان رهروان والیت مجلس‬ ‫کس��ب تجربه های بس��یار ارزنده از حضور در‬ ‫جام جهانی را ب رای فوتبال کشور مفید م ی داند و‬ ‫تاکید م ی کند که اثار این تجارب حتما در ارتقای‬ ‫فوتبال مشاهده خواهد شد‪.‬‬ ‫نماینده مردم ورامین در مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی ضمن ارزوی موفقیت ب رای مل ی پوشان‬ ‫کش��ورمان‪ ،‬م ی گوی��د‪« :‬دوس��ت دارد برزیل یا‬ ‫ارژانتین جام قهرمانی را تصاحب کنند تا اینکه‬ ‫یک تیم اروپایی قهرمان این دوره لقب بگیرد‪».‬‬ ‫دیگر عض��و هیات رئیس��ه فراکس��یون‬ ‫ورزش مجلس حسین گروسی است‪ .‬او پیروزی‬ ‫مل ی پوشان کشورمان را در مسابقات جام جهانی‬ ‫حتم ی م ی داند و امیدوار اس��ت که تیم فوتبال‬ ‫کشورمان بتواند در رقابت های جام جهانی بهترین‬ ‫نتیجه را در قیاس با ادوار گذش��ته کسب کند‪.‬‬ ‫نماینده مردم شهریار‪ ،‬قدس و مالرد در مجلس‬ ‫شورای اس�لامی‪ ،‬با تاکید بر لزوم تزریق نشاط و‬ ‫امید به جامعه‪ ،‬م ی افزاید‪« :‬ورزشکاران کشورمان‬ ‫باید تمام ت�لاش خود را در راس��تای پیروزی در‬ ‫جام جهانی انجام دهن��د‪ ».‬وی به موفقی ت های‬ ‫فوتبالی ای ران در اس��یا اش��اره م ی کند و معتقد‬ ‫است‪« :‬حاال باید مل ی پوشان در سطوحی باالتر‬ ‫افتخار افرینی کنند‪ ».‬سی د هادی حسینی نیز با‬ ‫بیان اینکه تیم ملی کشورمان از ظرفیت باالیی‬ ‫ب رای پیروزی برخوردار است‪ ،‬پی ش بینی م ی کند‬ ‫که ای ران قطعا به مرحله بعد صعود خواهد کرد‪.‬‬ ‫نماینده مردم قائمشهر‪ ،‬سوادکوه و جویبار‬ ‫در مجلس شورای اسالمی بر این باور است که با‬ ‫وجود قرار داشتن ای ران در یک گروه سخت اما سهمیه صعود‬ ‫از ان ملی پوشان کش��ورمان خواهد بود‪ .‬عضو هیات رئیسه‬ ‫فراکسیون ورزش مجلس شورای اسالمی‪ ،‬یاداور م ی شود که ‬ ‫حمایت های خوبی تاکنون از تیم ملی کشورمان صورت گرفته‬ ‫و چشم میلیون ها ای رانی به افتخار افرینی فوتبالیس ت های‬ ‫کشور است‪.‬عب دالرضا مصری نیز همانند سایر همکاران خود‬ ‫در مجلس حضور ای ران در جام جهانی را توفیقی بزرگ ب رای‬ ‫کشور م ی داند و ضمن ارزوی موفقیت ب رای ملی پوشان یاداور‬ ‫م ی شود که بعد از کلی افت و خیز و فراز و نشیب در فوتبال‪،‬‬ ‫تیم ملی توانس��ت به جام جهانی راه پیدا کند و باعث افتخار‬ ‫و غرور ملی شود‪.‬‬ ‫او تکنیک و تاکتیک بازی مل ی پوش��ان ای رانی را کمتر‬ ‫از س��ایر حریفان نم ی داند اما بر لزوم امادگی روحی و روانی‬ ‫بازیکنان تاکید م ی کند و م ی گوید‪« :‬باید تیم از لحاظ روحی و‬ ‫روانی کامال اماده باشد و خود را کمتر از دیگر حریفان نپندارد‬ ‫چراکه چیزی از دیگ��ران کم ندارند؛ معم��وال در بازی هایی‬ ‫این چنینی تا بازیکنان بخواهند خود را از نظر روحی و روانی‬ ‫پیدا کنن��د‪ ،‬قدری طول م ی کش��د‪ .‬امیدواری��م در این مدت‬ ‫پزشکان و روانشناسان روی این مساله کار کرده باشند‪».‬‬ ‫سفیر اسبق ای ران در ونزوئال با اش��اره به محدود بودن‬ ‫بازی های دوستانه تیم ملی قبل از جام جهانی‪ ،‬برتری ای ران‬ ‫مقابل ترینیداد و توباگو را حائ��ز اهمیت توصیف م ی کند و‬ ‫معتقد است این تیم سبک بازی کشورهای امریکای التین‬ ‫را داش��ت‪ ،‬گرچه بهتر بود ب رای اشنایی بیشتر مل ی پوشان با‬ ‫تیم های بیشتری از این منطقه بازی انجام م ی شد‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه اب و هوای برزیل از کشورهای حاشیه‬ ‫خلی ج فارس خیلی بهتر است و مل ی پوشان از این نظر مشکلی‬ ‫نخواهد داش��ت‪ ،‬اظهار امیدواری م ی کند که حاش��ی ه های‬ ‫فوتبال ک مرنگ تر باشد و از انجا که بیشتر از همه رشته های‬ ‫ورزشی ب رای فوتبال هزینه شد امیدواریم نتیجه ای خوشایند‬ ‫ب رای ملت ای ران کسب شود‪.‬‬ ‫وی انجام بازی خ��وب را مهمترین معی��ار مردم ب رای‬ ‫قضاوت درباره عملکرد تیم ملی فوتبال م ی داند و بر این نظر‬ ‫رخداد این اس��ت که برزیل پر افتخار بوده ام��ا ای ران در حوزه‬ ‫والیبال بیکار ننشسته و توانسته خود را تقویت کند‪ ،‬بناب راین‬ ‫وقتی تیم ملی فوتبال ما از نظ��ر تکنیک و تاکتیک خیلی‬ ‫مشکل ندارد و سرمربی م ی تواند باتوجه به شرایط مدل بازی‬ ‫را ط راحی کند‪ ،‬فاکتور مهم بعدی هماهنگی بازیکنان در پیاده‬ ‫کردن ب رنامه های مربی است‪ ،‬اگر هر بازیکنی به دور از بازی‬ ‫نمایش��ی و تکروی فقط به فکر اجرای دس��تورات کادر فنی‬ ‫باشد‪ ،‬قطعا توفیقات زیادی نصیب تیم ملی ای ران در این دوره‬ ‫از جام جهانی م ی شود اما اگر فکر و ذهن بازیکن معطوف به‬ ‫جلب نظر باشگاه های خارجی و عقد قرارداد با انها شد تیم ملی‬ ‫به هیچ توفیقی دست پی دا نم ی کند‪».‬‬ ‫عضو کمیس��یون اجتماعی مجلس ب��ا تاکید بر لزوم‬ ‫پرهیز بازیکنان از ارائه بازی های نمایشی‪،‬‬ ‫حفظ هماهنگی تیمی را الزمه صعود ای ران‬ ‫از گروه ‪ F‬م ی داند و یاداور م ی ش��ود‪« :‬گروه‬ ‫ای ران در قیاس با گروه های دیگر دارای سطح‬ ‫متوسط است‪ ،‬بناب راین نباید از ان تعبیر به‬ ‫گروه سخت کرد‪ .‬اگر همه بازیکنان به لحاظ‬ ‫روحی و روانی اماده باشند و همه همت خود‬ ‫را در میدان بازی عرضه کنند صعود از گروه‬ ‫دس��ت نیافتنی نخواهد بود‪ ،‬درس��ت است‬ ‫ارژانتین شانس نخست صعود از گروه است و‬ ‫البته بعد از ان نیجریه شاید روی کاغذ قوی تر‬ ‫باشد اما معتقدم نیجریه‪ ،‬ای ران و بوسنی هر‬ ‫س��ه این ش��انس را دارند که به عنوان تیم‬ ‫دوم صعود کنند چون شرایط بازی فوتبال‬ ‫به گونه ای است که هر تیمی هماهنگ تر‬ ‫کار کند‪ ،‬انتخ��اب و تعویض های بازیکنان‬ ‫به درستی انجام ش��ود و روحیه خودباوری و‬ ‫اعتماد به نفس بر همه اعضای تیم حاکم‬ ‫باشد م ی تواند نتیجه همه پی ش بین ی ها را‬ ‫تغییر دهد‪».‬‬ ‫وی م ی افزای��د‪« :‬در هر ح��ال انچه‬ ‫ب��رای جامعه مهم اس��ت ارائه ی��ک بازی‬ ‫خوب و حساب ش��ده از س��وی مل ی پوشان‬ ‫کشور است واال هیچ کس از بازیکنان توقع‬ ‫معجزه افرینی ندارد‪ .‬همه م ی دانند که تیمی‬ ‫با یک ترکیب جدید به جام جهانی اعزام شده‬ ‫و ای��ن ترکیب در هیچ ب��ازی جدی محک‬ ‫نخورده اس��ت‪ ،‬حال انکه که در سال های‬ ‫‪ 98‬و ‪ 2006‬مل ی پوشان پیش از حضور در جام جهانی تقریبا در‬ ‫قالب ترکیبی ثابت بارها کنار هم بازی کرده بودند‪».‬‬ ‫وی حضور ی��ک نماینده مجلس در کن��ار تیم ملی را‬ ‫غیر ضروری خواند و تاکید م ی کند‪« :‬هرقدر ادم های کمتری‬ ‫همراه تیم باشند‪ ،‬حاشیه کمتری به وجود م ی اید و کادر فنی‬ ‫و بازیکنان راحت تر م ی توانند کار کنن��د اما هر قدر ادم های‬ ‫جانبی زیادتر باشند تیم اسی ب های بیشتری م ی بیند چون‬ ‫یک س��ری دخالت ها پیش م ی اید و بعض ی ها جای مربی یا‬ ‫سرپرس��ت تیم اظهارنظر م ی کنن��د‪ .‬در کل حضور ادم های‬ ‫کمتر در اط راف تیم ملی از دو جهت خوب اس��ت؛ یکی تیم‬ ‫راحت تر عمل م ی کند‪ ،‬دوم انکه اگر نتیجه خوبی حاصل نشد‬ ‫بهانه ای دست کسی داده نم ی شود که بگوید علت باخت ها‬ ‫دخالت های غی ر فوتبال ی ها بود‪ ،‬در غیر این صورت هیچ کس‬ ‫مسئولیت قبول نم ی کند و ه ر کس علت باخت ها را به گردن‬ ‫دخالت های دیگری یا کم کاری های دیگری م ی اندازد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 2006‬سازمان تربیت بدنی به من بلیت جام جهانی المان را داد‬ ‫اما من خودم قبول نکردم چون ان زمان معتقد بودم بقیه مردم‬ ‫که نم ی روند من چه حقی ب رای رفتن دارم؟ االن فکر م ی کنم‬ ‫حتی اگر خودم هم داشتم با پول شخصی نباید به برزیل بروم‬ ‫چون مسائل حاشی ه ای تیم کمتر م ی ش��ود بناب راین هرچه‬ ‫م ی خواهند به اط رافیان برسند‪ ،‬به جایش به تیم برسند‪».‬‬ ‫‪49‬‬ ‫ورزش‬ ‫نمیتوانیم از گروه مان صعود کنیم‬ ‫تو گوی مثلث با علی یوسف پور‬ ‫گف ‬ ‫ش�ما از برگ�زاری جام جهانی برزیل چ�ه ارزیابی‬ ‫دارید؟‬ ‫فوتبال جاذب��ه زیادی می��ان م��ردم دارد؛ از این رو‬ ‫جام جهانی از چند بُعد حائز اهمیت اس��ت‪ .‬نخس��ت جنبه‬ ‫اقتصادی است که کشورهای اروپایی مثل انگلیس از برگزاری‬ ‫یزنند و کسانی از ق َِب ل‬ ‫ان سودهای میلیارد دالری به جیب م ‬ ‫این عرصه اهداف بلند اقتصادی را در س��ر م ی پرورانند‪ .‬یک‬ ‫بُعد ویژگی سرگرمی جام جهانی است‪ ،‬مخصوصا ب رای مردم‬ ‫کشورهایی که در این رقابت حضور دارند‪ ،‬اقشاری از ان جوامع‬ ‫االن به برزیل س��فر کردند تا از نزدیک به تماشای بازی تیم‬ ‫کشور خود بنشینند و البته شرکت های اقتصادی نیز بهترین‬ ‫بهره برداری را از این مس��اله م ی کنند‪ .‬بعضی کشورها نیز از‬ ‫ی مردم خود و فرافکنی مشکالت داخلی‬ ‫فوتبال ب رای سرگرم ‬ ‫استفاده م ی کنند تا ذهن افکار عمومی را از روی مسائل اصلی‬ ‫به حواشی سوق دهند‪.‬‬ ‫خودتان اهل ورزش هستید یا خیر؟‬ ‫من بیشتر کوهنوردی م ی روم‪ ،‬زمان دانشجویی هم‬ ‫فوتبال بازی م ی کردم اما االن هفته ای یکی‪ ،‬دو مرتبه ب رنامه‬ ‫کوهنوردی دارم‪.‬‬ ‫فوتبال ای ران نیز شرایط مطلوبی ندارد چون باید کادرسازی در‬ ‫باشگاه ها انجام م ی شد تا نخبگان به تیم ملی وارد شوند اما‬ ‫چون کادرسازی در باشگاه ها انجام نم ی شود و روابط ناسالم‬ ‫در مدیریت باشگاه ها و بازیکنان و مربیان وجود دارد‪ ،‬فوتبال‬ ‫نتوانست همپای والیبال و بسکتبال پیشرفت کند‪ .‬در زمان‬ ‫ریاست فدراسیون اقای دادکان یک سری مدارس فوتبال ب رای‬ ‫شناسایی استعدادها تاسیس شد اما بعد از رفتن او عرصه به‬ ‫دست باندبازان افتاد و فوتبال افت شدیدی کرد‪ .‬اگر رسانه ها‬ ‫به این بپردازند که ‪ 16‬تیم حاضر در لیگ ب رتر خصوصی شوند‬ ‫دیگر الزم نیست که دولت ده ها میلیارد تومان پول مفت را به‬ ‫باشگاه ها بدهد تا انها مانند گوشت قربانی میان خود تقسیم‬ ‫کنند‪ ،‬بلکه باش��گاهداری کار تجاری و اقتصادی م ی ش��ود‪،‬‬ ‫به طوری که در ازای هزینه مسئوالن باشگاه م ی توانند درصد‬ ‫زیادی پول دربیاورند ولی اکنون وضعیت برعکس است هرچه‬ ‫پول خرج م ی شود معلوم نیست درامد باشگاه ها چقدر است؟‬ ‫در کل هیچ چیز غیرممکن نیس��ت‪ ،‬ش��اید اقای ک ی روش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪50‬‬ ‫به نظر شما رفتار دولت احمدی نژاد و روحانی در‬ ‫قبال صعود تی م ملی به جام جهانی چگونه بود؟‬ ‫دولت ها کار فوتبال را باید به کاردان بسپارند‪ .‬اقای‬ ‫دادکان انسان سالم و دلس��وزی بود مثل اقای خادم که االن‬ ‫ریاست فدراسیون کشتی را به او دادند و تیم های فرهنگی و‬ ‫ازاد کار ای ران توانست در جهان مقام بیاورد‪ ،‬چون اقای خادم‬ ‫انسانی سالمی اس��ت و نم ی اید اعتبارش را صرف مسائل‬ ‫حاش��ی ه ای کند‪ .‬معتقدم روش دولت اقای روحانی بهتر بود‬ ‫چون دولت به طور مستقیم نباید در بحث انتخاب سرمربی‬ ‫یا انتخاب رئیس فدراسیون دخالت کند بلکه نگاهش باید ان‬ ‫باشد که کمک کند تا ادم های دلسوز و قوی سر کار بیایند‪،‬‬ ‫نه انکه به طور خاص بگوید فالن فرد سرمربی باشد‪ .‬چنین‬ ‫رویه ای نتیجه نم ی دهد‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنی�د از گ�روه ‪ F‬چه تی م های�ی صعود‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫ارژانتین شانس اول است‪ ،‬البته در فوتبال احتمال‬ ‫وقوع هر اتفاقی وجود دارد‪ ،‬بعد از ارژانتین‪ ،‬بوس��نی شانس‬ ‫بیشتری دارد‪ .‬درست اس��ت نیجریه به لحاظ قدرت بدنی در‬ ‫وضعیت بهتری قرار دارد ولی در بیشتر مواقع تاکتی ک های‬ ‫تیم های اروپایی بر قدرت بدنی تیم های افریقایی م ی چربد‪.‬‬ ‫فارغ از این مس�اله خودتان غیر از ایران طرفدار‬ ‫کدام تیم هستید؟‬ ‫االن وضعیت تیم فوتبال را در جام جهانی چگونه‬ ‫م ی بینید‪ ،‬فکر م ی کنید ان طور که باید برای بازی‬ ‫با نیجریه‪ ،‬ارژانتین و بوسنی امادگی دارد؟‬ ‫متاس��فانه فوتب��ال ای��ران مثل اقتص��ادش دارای‬ ‫یک س��ری بیماری های مزمن اس��ت‪ .‬این بیماری ها اجازه‬ ‫نم ی دهد فوتبال ای ران در س��طح کالن جهانی وارد بش��ود‪.‬‬ ‫علت هم این است که باشگاه های ای ران تقریبا همه دولتی‬ ‫هستند‪ ،‬من از سال ‪ 84‬تا ‪ 88‬رئیس هیات مدیره باشگاه برق‬ ‫شی راز بودم و از نزدیک با مس��ائل حوزه فوتبال اشنا هستم‪.‬‬ ‫متاسفانه یک فساد گسترده و عمیقی در باشگاه های فوتبال‬ ‫ای ران وجود دارد؛ در شرایطی که کشورهای دیگر م ی کوشند با‬ ‫استخدام نیروهای مختصص استعدادیابی کنند اما در ای ران‬ ‫اگر نوجوانی بخواه��د وارد یک تیم فوتبال ش��ود باید کلی‬ ‫رشوه دهد‪ ،‬به همین دالیل است که هیچ کدام از باشگاه های‬ ‫ای ران ظرف ‪ 21‬س��ال گذشته قهرمان اسیا نش��دند و از انجا‬ ‫که باشگاه های ما در سطح اس��یا نیستند‪ ،‬بناب راین تیم ملی‬ ‫تدابیر و ب رنامه هایی داش��ته باش��د که حداقل با دو امتیاز به‬ ‫ای ران برگردد اما صعود به مرحله بع��د باتوجه به گروهی که‬ ‫ای ران در ان قرار دارد‪ ،‬بعید به نظر م ی رسد چون عقبه فوتبال‬ ‫ای ران سالم نیست‪.‬‬ ‫فقط طرفدار ای رانم و کاری به بقیه تیم ها ندارم‪.‬‬ ‫پی ش بینی م ی کنید کدام تیم قهرمان جام جهانی‬ ‫شود؟‬ ‫‪3‬‬ ‫عل�ی یوس�ف پور‪ ،‬عض�و ش�ورای مرکزی‬ ‫جمعیت ایثارگ ران از جمله کسانی است که روزی‬ ‫دس�تی در مدیریت فوتبال داش�ت‪ .‬با او درباره‬ ‫وضعیت تی م ملی فوتبال ایران در جام جهانی به‬ ‫گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫برزیل میزب��ان جام جهانی اس��ت‪ .‬از انجا که یک‬ ‫دوره ای هم فوتبالش افت کرده‪ ،‬احتماال مسئوالن ورزشی ان‬ ‫کشور برنامه دارند تا به هر طریقی شده جام را به کشور خود‬ ‫بیاورند‪ .‬در کل به نظرم از میان برزیل یا اسپانیا یکی قهرمان‬ ‫این دوره لقب م ی گی رند‪.‬‬ ‫در جام جهان�ی الم�ان که هش�ت س�ال پیش‬ ‫برگزار ش�د وقتی تی م ملی به کشور برگشت یک‬ ‫س�رخوردگی بزرگی از نوع بازی ها در جامعه بود‪،‬‬ ‫ب ه طوری که اقای برانک�و اصال به ای�ران نیامد یا‬ ‫لژیونرها نیز بعد از پایان بازی ها مس�تقیم راهی‬ ‫ایران نش�دند‪ ،‬ابتدا به باش�گاه های خ�ود رفتند‪،‬‬ ‫بعد از مدتی که اب ها از اسیاب افتاد ب ی سروصدا‬ ‫ورزش‬ ‫برگشتند‪ ،‬پی ش بینی شما برای این دوره چیست؟‬ ‫فکر م ی کنی�د ن�وع واکنش م�ردم ب�ه عملکرد‬ ‫تی م ملی چگونه خواهد بود؟ ایا واقعا عدم داشتن‬ ‫قدرت الزم برای صعود از گروه را م ی پذیرند یا انکه‬ ‫مثل دوره گذشته سطح توقعات زیاد است؟‬ ‫ان دوره دو اتفاق زشت افتاد‪ ،‬نخست انکه بین اقای‬ ‫دادکان رئیس فدراس��یون فوتبال و اقای عل ی ابادی رئیس‬ ‫سازمان تربی ت بدنی درگیری رسانه ای رخ داد‪ .‬اقای عل ی ابادی‬ ‫وقتی به المان رفت او را به هتلی که تیم ملی در ان مستقر‬ ‫بود راه ندادند بعد او همان جا اقای دادکان رئیس فدراسیون را‬ ‫برکنار کرد که این کار خیلی زش��ت بود و باعث ابروریزی در‬ ‫داخل و خارج کشور ش��د‪ .‬اگر تیم نتیجه نگیرد اما مسئوالن‬ ‫خویشتنداری کنند شاید مردم حساس نشوند اما ان درگیری ها‬ ‫باعث ش��د که جامعه نیز نگاه منفی پیدا کند‪ .‬درگیری بین‬ ‫رئیس فدراسیون و رئیس سازمان تربی ت بدنی باعث شد که‬ ‫در خود تیم ملی نیز درگیری پیش اید‪ .‬من ش��نیدم در محل‬ ‫اس��تق رار تیم ملی در المان یک درگیری بین علی کریمی و‬ ‫علی دایی رخ داد به طوری که این دو نفر به اتاق همدیگر رفتند‬ ‫و دعوا کردند که بعد در بازی انها نیز موثر بود‪ .‬مردم وقتی از‬ ‫این اخبار مطلع شدند طبیعتا ناراحت شدند اما گویا این دوره‬ ‫دیگر ان حاشی ه ها در تیم ملی وجود ندارد‪.‬‬ ‫به نظر شما اگر تی م ملی با حداقل امتیاز از برزیل‬ ‫برگردد رفتار مردم چگونه خواهد بود؟‬ ‫بستگی دارد بازی ها چطور باشد‪ .‬مثل بازی نخست‬ ‫تیم والیبال با برزیل که منجر به شکست شد‪ ،‬مردم م ی پذی رند‬ ‫چون بازیکنان تالش کردند؛ درس��ت اس��ت که به پیروزی‬ ‫نرسیدند اما انها در نهایت س��ربلند بودند‪ .‬همین مساله در‬ ‫فوتبال هم صادق اس��ت‪ .‬یک موقع بازیکنان از همه نیروی‬ ‫خود در زمین به��ره م ی برند ام��ا م ی بازند‪ ،‬این ب��رای مردم‬ ‫موضوعی قابل پذیرش است اما یک زمانی مشخص است‬ ‫که بازیکنان با هم مشکل دارند‪ ،‬به یکدیگر پاس نم ی دهند و‬ ‫از هم عقده های شخصی به دل دارند‪ ،‬طبیعتا مردم در چنین‬ ‫حالتی حاضر نم ی شوند که از این بازیکنان بگذرند‪ .‬اگر در هر‬ ‫س��ه بازی بازیکنان همه همت خود را به کار گی رند حتی اگر‬ ‫نتیجه نگی رند افکار عمومی جامعه با انها به مشکلی برخورد‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫ش�ما م ی گویید این دوره با اس�ی ب های ان دوره‬ ‫برخورد نخواهیم داشت؟‬ ‫خی ر‪ ،‬درد اصلی فوتبال این است که باید اداره باشگاه ها‬ ‫از دولتی بودن خارج شود‪ .‬اینکه مدیرعامل سابق پرسپولیس‬ ‫دچار حاشیه شد‪ ،‬خیلی بد است چون فوتبالیس ت ها و مدی ران‬ ‫فوتب الی از چهره های مشهور در جامعه هستند و بخشی از مردم‬ ‫به ویژه جوانان انها را الگو قرار م ی دهند‪ .‬سیستم دولتی فساد‬ ‫م ی اورد‪ ،‬باید تالش کرد باشگاه ها واگذار شوند‪ ،‬و در قالب بنگاه‬ ‫اقتصادی و فرهنگی اداره شوند قطعا در این صورت مشکالت‬ ‫تیم ملی هم کمتر م ی شود‪.‬‬ ‫به نظر شما دس�تاوردهای جام جهانی برزیل چه‬ ‫خواهد بود؟ ایا در قیاس با ادوار گذشته م ی توانیم‬ ‫از حضور در جام جهانی بهره برداری بهتری کنیم‬ ‫یا خیر؟‬ ‫همین که رفتیم جام جهانی در سطح ملی اثر مثبت‬ ‫گذاشته است‪ ،‬اگر بتوانیم نتایج خوبی هم کسب کنیم این اثر‬ ‫بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران بعد از هش�ت سال راهی‬ ‫برزیل شد تا در جام جهانی شرکت کند‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شما از این حضور تی م ملی چیست؟‬ ‫با عرض پ��وزش از هموطنانم به وی��ژه انهایی که‬ ‫فوتبالدوست و طرفداران تیم ملی هستند اما دلم م ی خواهد‬ ‫ما در همان بازی اول و دوم ببازیم تا دنبال کار و زندگ ی مان‬ ‫برویم و جام جهانی ب رای ما تمام ش��ود‪ .‬ب��رای اینکه فکر‬ ‫م ی کنم اگر غیر از این اتفاق بیفتد و به فرض ما به دور دوم‬ ‫برویم جدای از اینکه یک مقداری بهره برداری های سیاسی‬ ‫و ناسیونالیستی و بزرگ کردن ای ران در داخل کشور به وجود‬ ‫م ی اید ‪ -‬که معتقدم روحیه نژاد پرس��تی و ناسیونالیس��م‬ ‫افراطی مسائل مطلوبی نیس��تند‪ -‬باورمان م ی شود که در‬ ‫حقیقت ورزش کش��ورمان خیلی پیش��رفته و توسع ه یافته‬ ‫اس��ت‪ ،‬در حال ی که واقعی ت ها این طور نیس��ت‪ ،‬به عبارت‬ ‫دیگر برد ورزشی در فوتبال باعث م ی شود که یک جورایی‬ ‫مثل ادمی که با مواد مخدر سر خود را گرم م ی کند سر خود‬ ‫را گرم کنیم و خیلی از واقعی ت های جامعه از منظر توسعه‬ ‫اقتصادی و توسعه سیاسی دور شویم‪ .‬ان برد باعث م ی شود‬ ‫که فکر کنیم مشکلی در کشور نداریم‪ .‬یک نمونه اش این‬ ‫اس��ت که چندی پیش در مجلس ختمی ب��ودم‪ ،‬از قضای‬ ‫روزگار یک��ی از اعضای کمیت��ه اضط راری نج��ات دریاچه‬ ‫ارومیه هم انجا بود‪ .‬اقای مهندس ش��جاع‪ ،‬نماینده سابق‬ ‫مردم بندر انزلی در مجلس و نماینده ریاس��ت جمهوری در‬ ‫کمیته اضط راری نجات دریاچ��ه ارومیه م ی گفت‪« :‬اخرین‬ ‫راه حل ب رای نجات دریاچه ارومی��ه انتقال اب از دریای خزر‬ ‫است منتها این کار هزینه اش خیلی زیاد است و چیزی حدود‬ ‫‪ 24‬میلیارد دالر م ی شود‪ ».‬مشکل اساسی این است که ما‬ ‫چطور م ی خواهیم این هزینه را ب رای پمپاژ اب از دریای خزر‬ ‫‪4‬‬ ‫صادق زیب�ا کالم مثل همیش�ه حرف های‬ ‫عجیب م ی زند یا اینکه عجی�ب حرف م ی زند‪.‬‬ ‫او م ی گوید دوس�ت ندارد که تی�م ملی مقابل‬ ‫رقبای�ش پیروز ش�ود چرا ک�ه این پی�روزی بر‬ ‫مش�کالت کش�ور س�رپوش م ی گذارد‪ .‬هرچند‬ ‫اذعان م ی کند که با خوش�حالی م�ردم مخالف‬ ‫نیست اما ترجیح م ی دهد این خوشحالی با دوام‬ ‫باشد نه کوتاه مدت ‪ .‬زیباکالم در انتها م ی گوید‬ ‫وقتی ج�وان ب�وده و گرای ش ه�ای ارمانگرایانه‬ ‫داشته‪ ،‬طرفدار تی م های ضعی ف تر بوده اما حاال‬ ‫دیگر مثل گذش�ته قهرمان ش�دن ای�ن تی م ها‬ ‫برایش مهم نیس�ت‪ .‬در این صفحات که سعی‬ ‫کرده ای�م از موضع�ی غیرفوتبالی ب�ه فوتبال‬ ‫نگاه کنیم خوان�دن مصاحبه زیب�اکالم جذاب‬ ‫است‪.‬‬ ‫به دریاچه ارومیه تامین کنیم‪ .‬بر همین اساس ممکن است‬ ‫به واس��طه هزینه باالی ‪ 24‬میلیارد دالری عمال این پروژه‬ ‫منتفی شود و منتفی ش��دن پروژه یعنی قطع امید کردن از‬ ‫نجات دریاچه ارومیه‪ .‬سال گذشته می زان گازی که قطر از‬ ‫حوزه پارس جنوبی برداشت کرد یکصد میلیارد مترمکعب‬ ‫بیشتر از ای ران بود و ما به واسطه تحریم ها صد میلیارد متر‬ ‫مکعب کمتر از قطر برداش��ت کردیم که معادل ‪ 40‬میلیارد‬ ‫دالر است یعنی با این پول م ی توانستیم خیلی راحت اعتبار‬ ‫الزم ب رای نجات دریاچه ارومی��ه را تامین کنیم‪ .‬ما وقتی در‬ ‫فوتبال م ی بریم خیلی مس��ائل را فراموش م ی کنیم مثال‬ ‫فراموش م ی کنیم چه بالیی سر مملکت امده‪ ،‬ما فراموش‬ ‫م ی کنیم در چه وضعیتی هستیم و خیلی مسائل سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و غیره را فراموش م ی کنیم‪.‬‬ ‫ب رای همین است که اصال دلم نم ی خواهد در فوتبال برنده‬ ‫شویم چون باعث م ی شود واقعی ت های جامعه را فراموش‬ ‫کنیم و یک نوع احساس کاذب ناسیونالیستی ای ران گرایی‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫اثر حضور در جام جهان�ی روی فوتبال ایران چه‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با صادق زیباکالم درباره جام جهانی ‪2014‬‬ ‫ورزش‬ ‫با توجه به اینکه ک ی روش یک مربی در سطح جهانی‬ ‫است ب رای اعتبار نام خودش هم که شده دنبال ان است که‬ ‫نتیجه ای بهتری از دوره قبل ب رای ای ران کسب کند‪ .‬به نظرم‬ ‫اگر دو مساوی هم تیم ملی به دست اورد مطلوب است‪ .‬ضمن‬ ‫انکه بین دولت و فدراسیون هم تاکنون حواشی مشابه دوره‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬المان به وجود نیامده است‪.‬‬ ‫دلم نمیخواهد تیم ملی برنده شود‬ ‫‪51‬‬ ‫ورزش‬ ‫ که ای رانیان خیل��ی برتر از عرب ه��ا‪ ،‬افغان ی ها و ترک ها‬‫هستند‪ -‬به ما دست دهد‪.‬‬ ‫اما در زمان دولت اق�ای خاتمی تی م ملی فوتبال‬ ‫ایران توانست تی م ملی امریکا را شکست دهد و‬ ‫این خیلی مایه سرور و مسرت جامعه شد‪.‬‬ ‫ان حس کاذب بود چون باعث م ی شود فکر کنیم‬ ‫یک کاره ای در ورزش هستیم و در یک جایگاهی قرار داریم‪.‬‬ ‫فکر م ی کنم وقتی در ج��دول توزیع مدال ه��ای المپیک‬ ‫هفتادم شدیم‪ ،‬جایگاه واقعی ما در ورزش انجاست‪.‬‬ ‫اما در المپیک ‪ 2012‬جایگاه ای�ران خیلی خوب‬ ‫بود‪ ،‬با کسب ‪4‬طال‪ ،‬پنج نقره و سه برنز هفدهم‬ ‫شدیم‪.‬‬ ‫فکر م ی کنم هفتادم شدیم‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬این نتیجه برای س�ال ‪ 2008‬ب�ود که با یک‬ ‫طالی اق�ای س�اعی و برن�ز مراد‬ ‫محمدی در رده پنجاه و یکم قرار‬ ‫گرفتیم‪.‬‬ ‫ببرد به نظرم اروپای ی ها استحقاق بیشتری دارند‪.‬‬ ‫وضعی�ت ای�ران را در گ�روه ‪ F‬چگون�ه ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟ ایا شانسی برای صعود دارد؟‬ ‫فکر م ی کنم در بهترین حالت شاید بتواند بوسنی را‬ ‫شکست دهد و شانس زیادی را ب رای صعود نم ی بینم چون‬ ‫بعید است بتواند بر نیجریه و ارژانتین فائق اید‪.‬‬ ‫تیم مل�ی فوتبال ای�ران در ج�ام جهانی ‪1998‬‬ ‫بهترین نتیجه را در قیاس با ادوار مختلف حضور‬ ‫خود به دست اورد و با پیروزی بر امریکا و کسب‬ ‫‪ 3‬امتیاز به کشور بازگشت‪ ،‬به نظر شما تی م ملی‬ ‫این دوره در قیاس با ادوار گذش�ته چه نتیج ه ای‬ ‫را کسب م ی کند؟‬ ‫به چش��م امدن ان نتیجه در س��ال ‪ ،98‬به علت‬ ‫تبلیغ��ات ض��د امریکای��ی در داخل کش��ور ب��ود‪ ،‬وگرنه‬ ‫به ه ر حال انچه مس��لم اس��ت با‬ ‫تمام طالها و نقره و برنزه��ا فکر م ی کنم‬ ‫المپیک جایگاه ما را بهتر نش��ان م ی دهد‬ ‫چون در المپیک خیلی تصادفی نم ی توان‬ ‫پیروز ش��د‪ .‬درحال ی که خیلی از کشورهای‬ ‫دیگر به ویژه کشورهای توسع ه یافته وقتی‬ ‫در جام جهان��ی پیروز م ی ش��وند این طور‬ ‫نیس��ت که دچار غ��رور و تعصبات کاذب‬ ‫ناسیونالیس��تی و نژاد پرستی ش��وند‪ ،‬بعد‬ ‫هم دولت ها و مسئوالن انها از ان پیروزی‬ ‫بهره برداری سیاس��ی کنند تا ب��ا برگزاری‬ ‫جشن و شادی مش��کالت و دشواری های‬ ‫کشورشان را در عرصه سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اجتماعی فراموش کنند‪.‬‬ ‫فارغ از بحث ای�ران فکر م ی کنید‬ ‫ش�انس کدام تیم برای تصاحب‬ ‫ج�ام و قهرمان�ی در ای�ن دوره‬ ‫بیشتر است؟‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪52‬‬ ‫ای��ن تمای��ل ارمانی من اس��ت‪ ،‬فک��ر نم ی کنم‬ ‫نیجریه این ش��انس را داش��ته باش��د‪ ،‬به نظرم کشورهای‬ ‫امریکای جنوبی و امریکای التین مثل برزیل شان س شان‬ ‫زیادتر اس��ت‪ .‬البت��ه از نظر تکنی��ک قطعا هلن��د‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫انگلستان و اسپانیا حرف های اخر را در فوتبال م ی زنند‪.‬‬ ‫منظورت�ان از حرف های اخ�ر را م ی زنن�د یعنی‬ ‫شانس بیشتری برای قهرمانی دارند؟‬ ‫به هر حال خیلی پیشرفته تر در فوتبال هستند اما‬ ‫سوال این بود که من دوست دارم چه تیمی قهرمان شود؟‬ ‫که گفتم برزیل‪ ،‬ولی اینکه کدام تیم جام را به کش��ور خود‬ ‫برخ�ی معتقدند اگ�ر تی م مل�ی نتیج�ه نگیرد‪،‬‬ ‫بس�یاری از جوانان از پیگیری ورزش سرخورده‬ ‫م ی شوند‪ ،‬حداقل قضیه ان است که نسل جوان‬ ‫با حض�ور در ورزش�گاه ها م ی توانند بخش�ی از‬ ‫هیجانات خ�ود را تخلی�ه کنند اما اگ�ر به دلیل‬ ‫سرخوردگی دیگر تمایلی به حضور در‬ ‫ورزشگاه ها نداشته باشند‪ ،‬این مساله‬ ‫خ�ود را در قالب تش�دید اس�ی ب های‬ ‫اجتماعی نش�ان خواهد داد‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫البت�ه من سیاس�ی صحب�ت نکردم‪،‬‬ ‫منظور اسی ب های اجتماعی بود‪ ،‬وقتی‬ ‫جوان برای انجام فعالی ت های ورزشی‬ ‫و پیگیری موضوعات ان حوزه تمایلی‬ ‫نداشته باش�د زمان خود را با حضور در‬ ‫خیابان ها و قهوه خانه ها سپری م ی کند‬ ‫که مسائلی از این دس�ت‪ ،‬اسی ب های‬ ‫حادتری را ب�ه جامعه تحمی�ل خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬این واقعیت را شما قبول ندارید؟‬ ‫اوال فقط بحث قوه مجریه و دولت‬ ‫نیس��ت که از پیروزی های ورزشی به ویژه‬ ‫فوتبال بهره برداری کند‪ ،‬در واقع باید گفت‬ ‫چه دستگاهی این کار را نم ی کند؟‬ ‫فکر م ی کنی�د نیجریه که در گروه ایران اس�ت‬ ‫شانس قهرمانی دارد یا خیر؟‬ ‫س��رانه بهداش��ت و درمان‪ ،‬اموزش و پ��رورش و‬ ‫محی ط زیس��ت در ای��ران چقدر اس��ت؟ چرا کش��وری که‬ ‫پایی ن ترین سرانه ها را در حوزه های یادشده دارد در فوتبال‬ ‫موفق شود؟‬ ‫تابس��تان س��ال ‪ 57‬یعنی همان‬ ‫سالی که انقالب شد‪ ،‬تیم ملی فوتبال ای ران‬ ‫به جام جهانی رفت‪ ،‬نکت��ه جالب این بود‬ ‫یک تب وحشتناک فوتبال در جامعه ایجاد‬ ‫شده بود چون ب رای نخس��تین بار ای ران در‬ ‫جام جهانی فوتبال حضور م ی یافت‪ .‬تمام‬ ‫مبارزان سیاسی مخالف شاه م ی گفتند رژیم‬ ‫پهلوی تب فوتبال را در کشور به راه انداخت‬ ‫که مردم به ویژه جوانان به مسائل سیاسی‬ ‫و اجتماعی جامعه فکر نکنند‪.‬‬ ‫شما معتقدید دولت اقای روحانی‬ ‫نیز دچ�ار چنین فراموش�ی هایی‬ ‫م ی شود؟‬ ‫در دوران جوان��ی ک��ه خیل��ی‬ ‫ضدغربی و ضد امریکایی بودم همیشه دلم‬ ‫م ی خواس��ت تیم های فوتبال جهان سوم‬ ‫برنده شوند و دوست نداشتم تیم های ملی‬ ‫جهان اول قهرمانی را به دس��ت اورند‪ ،‬به یاد گذشته ها دلم‬ ‫م ی خواهد یکی از کشورهای افریقایی یا امریکای جنوبی‬ ‫مثل برزیل جام را تصاحب کنند‪.‬‬ ‫بوسنی هرزگوین را هم شکست دهیم‪.‬‬ ‫با ای�ن هم�ه هزینه در واقع ش�ما عالق�ه دارید‬ ‫که ای�ران بدون کس�ب هی چ گون�ه امتی�ازی با‬ ‫جام جهانی خداحافظی کند‪ ،‬اگر این اتفاق بیفتد‬ ‫خیلی بد نخواهد شد؟‬ ‫امریکای ی ها از نظر فوتبال اصال قابل قیاس با کشورهای‬ ‫اروپایی نیس��تند‪ .‬یعنی شکس��ت دادن امری��کا همتراز با‬ ‫پیروزی بر المان‪ ،‬انگلستان‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬دانمارک یا هلند نیست‪.‬‬ ‫امریکای ی ها چند سالی است که در فوتبال کمی حرف ب رای‬ ‫گفتن پیدا کردند وگرنه به طور س��نتی فوتبال در حقیقت‬ ‫اروپایی و امریکای جنوبی بوده است‪.‬‬ ‫فک�ر م ی کنید امس�ال تی م مل�ی بتوان�د امتیاز‬ ‫بیشتری در قیاس با سال ‪ 98‬کسب کند؟‬ ‫فکر م ی کنم ممکن اس��ت بوس��نی هرزگوین را‬ ‫شکست دهد ولی بعید به نظرم م ی رسد که بتواند بر نیجریه‬ ‫فائق اید‪ ،‬بهترین حالت ان خواهد بود که با نیجریه به نتیجه‬ ‫تساوی برسد‪.‬‬ ‫در کل پی ش بین�ی ب�رای صع�ود ای�ران از گروه‬ ‫خود ندارید؟‬ ‫خیر‪ ،‬به دالیلی ک��ه گفتم حتی دل��م نم ی خواهد‬ ‫من معتق��دم س��ال ‪ 57‬نی��ز این‬ ‫طور نبود که رژیم ش��اه بخواه��د از فوتبال‬ ‫بهره برداری کند تا توجه مردم به جای دیگری‬ ‫جلب باش��د؛ من قبول دارم باالخره پیروزی‬ ‫در فوتبال ولو مقابل تیم بوسنی هرزگوین‬ ‫مقداری شور و شعف و شادی در سطح جامعه‬ ‫به وج��ود م��ی اورد‪ ،‬حال این س��وال پیش‬ ‫م ی اید که چرا من با همین مقدار شادی مردم‬ ‫مخالفت م ی کنم‪ .‬وقتی مردم به اندازه کافی مشکل دارند‪ ،‬این‬ ‫پیروزی ها م ی تواند مقداری انها را شاد کند‪ .‬در واقع قضیه این‬ ‫است که یک هفته تا دو هفته از این شادی استفاده م ی شود‬ ‫بعد چه اتفاقی م ی افتد؟ تا اخر دنیا که نم ی توان گفت ای ران‬ ‫در جام جهانی ‪ 2012‬با شکست دادن رقبای خود به مرحله دوم‬ ‫یا سوم یا چهارم صعود کرد‪ .‬یک جایی پیروزی والیبال ای ران‬ ‫بر برزیل اثر خودش را از دس��ت م ی دهد و دوب��اره ما به انبوه‬ ‫مشکالت و مسائلی که عرض کردم برم ی گردیم‪.‬‬ ‫اگر این طور باش�د که باید لی�گ فوتبال را هم‬ ‫تعطی�ل کنیم تا دیگ�ر خیلی واقع ی ت�ر مردم و‬ ‫دولت مشکالت جامعه را ببینند و لمس کنند؟‬ ‫لیگ فوتبال ای ران این قدر اغش��ته به فس��اد شده‬ ‫که فکر نم ی کنم اگر اماری گرفته ش��ود این قدر که فساد‬ ‫در فوتبال ای ران ریشه دوانیده‪ ،‬کشورهای دیگر فوتبال شان‬ ‫اغشته به مفاسد اقتصادی شده باشد‪.‬‬ ‫از رویا تا واقعیت‬ ‫درباره تیم ملی‬ ‫ورزش‬ ‫رویا ب رای ما این است که از گروه مان صعود کنیم‪ .‬واقعیت اما این است‬ ‫که شانس کمی ب رای صعود به مرحله بعد داریم‪ .‬انچه موجب شده برخی‬ ‫رویاپردازی کنند نام بزرگ ک ی روش است اما چه کسی است که نداند فوتبال‬ ‫منطقی دارد که شانس رویاها را کم م ی کند‪.‬‬ ‫کی روش‪«،‬سوپرمن»‬ ‫ایرانی ها می شود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪53‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫انتقادها از کارلوس ک ی روش در ای ران‪ ،‬شاید ب رای ما که‬ ‫همیشه روحی ه ای حمایتگرانه در قبال تیم ملی داریم جدید‬ ‫باشد اما سرمربی پرتغالی‪ ،‬سال هاست که در دنیای فوتبال‪،‬‬ ‫با این انتقادها سر و کله م ی زند‪.‬‬ ‫ک ی روش‪ ،‬اگر بخواهیم تصویری کلی از او در دنیای‬ ‫فوتبال ترس��یم کنیم‪ ،‬یک مربی با ذهنیت دفاعی است و‬ ‫اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم‪ ،‬باید بگوییم که در کار‬ ‫دفاعی‪ ،‬یکی از مربیان برجسته دنیا به شمار م ی رود‪.‬‬ ‫او زمانی ک��ه در منچس��تر یونایتد دس��تیار الکس‬ ‫فرگوسن بود‪ ،‬نقش بس��یار تاثیرگذاری در انسجام ساختار‬ ‫دفاعی این تیم داشت‪ .‬این نظام فکری‪ ،‬در جایی که الکس‬ ‫فرگوس��ن همه کارها را م ی کرد‪ ،‬نمودی منفی نداشت اما‬ ‫وقتی که ک ی روش به رئال مادرید رفت‪ ،‬ان تصویر کلیشه ای‬ ‫از عملکرد تیم های تحت نظر او شکل گرفت‪ .‬در باشگاهی‬ ‫که بردن به هر قیمتی‪ ،‬بزرگ ترین فلسفه است‪ ،‬ک ی روش‬ ‫فصلی ناامیدکننده داشت‪ .‬رئال در لیگ چهارم شد و در لیگ‬ ‫قهرمانان هم با شکست ب رابر موناکو‪ ،‬خیلی زود حذف شد‪.‬‬ ‫این ش��اید اولین فصل ناکامی در زندگی س��رمربی‬ ‫پرتغالی بود‪ .‬او بعد از رئال مادرید‪ ،‬کار بزرگ دیگری ب رای خود‬ ‫پیدا کرد و سرمربی تیم ملی کشورش پرتغال شد‪ .‬ک ی روش‬ ‫شروع خوبی در این تیم داشت اما کم کم مشکل ها بیشتر‬ ‫و بیشتر شدند تا اینکه در نهایت‪ ،‬کار به اخ راج او کشید‪.‬‬ ‫به صورت کل��ی‪ ،‬ک ی روش در تیم پرتغ��ال با ‪ 15‬برد‪،‬‬ ‫‪ 9‬تساوی و سه باخت‪ ،‬کارنامه درخشانی ندارد‪ .‬این کارنامه‬ ‫ش��اید در تیم های دیگر خوب و حتی درخشان باشد اما در‬ ‫تیمی که کریس��تیانو رونالدو را دارد‪ ،‬یک ناکامی به شمار‬ ‫م ی رود‪ .‬مش��کل بزرگ پرتغ��ال و ک��ی روش‪ ،‬همان تفکر‬ ‫دفاعی او بود‪ .‬کریستیانو رونالدو در پرتغال دوره ک ی روش‪،‬‬ ‫در پس ت هایی به کار گرفته م ی ش��د که بیشتر در راستای‬ ‫کمک به ساختار دفاعی تیم بودند‪.‬‬ ‫این تصمیم ها کم کم باعث شد تا اختالف نظر زیادی‬ ‫بین ک ی روش و بازیکنانش ایجاد ش��ود‪ .‬در راس مخالفان‪،‬‬ ‫رونالدو و دکو عناصر هجوم ی برجسته تیم بودند‪ .‬ک ی روش‬ ‫وقتی که اعض��ای کمیته ضددوپینگ س��رزده به رختکن‬ ‫تیمش امدند‪ ،‬واکنش��ی غیرعادی از خود نشان داد تا ابتدا‬ ‫تعلیق و بعد‪ ،‬اخ راج شود‪.‬‬ ‫تنها وقتی که پائول��و بنتو‪ ،‬کاپیتان س��ابق تیم ملی‬ ‫هدایت تیم پرتغال را گرفت‪ ،‬مشخص شد که اندیشه های‬ ‫تاکتیکی ک��ی روش در تیم‪ ،‬چق��در ب��ا توانای ی های تیم‬ ‫ناهمخوان بوده است‪ .‬با امدن بنتو‪ ،‬پرتغال گل زدن را از سر‬ ‫گرفت و رونالدو هم از یک عنصر ناراضی در تیم ملی‪ ،‬دوباره‬ ‫به یک ماشین گلزنی تبدیل شد‪.‬‬ ‫ک ی روش حاال هم که در تیم ملی ماست‪ ،‬همین طرز‬ ‫تفکر را دنبال م ی کند‪ .‬او سه سال است که در تیم ملی بوده‬ ‫و در همه این سال ها‪ ،‬بازی به بازی تالش بیشتری م ی کند‬ ‫که تیمش ساختار دفاعی مناسب تری داشته باشد‪.‬‬ ‫به عنوان یک مربی بسیار بزرگ ب رای تیم ملی‪ ،‬انتظار‬ ‫م ی رفت که ک ی روش تغیی راتی ساختاری در تیم ملی ایجاد‬ ‫کند‪ ،‬ام��ا کارهایی که ک��ی روش در تیم ملی انج��ام داده‪،‬‬ ‫متفاوت با انتظارهایی است که همه از امدن او داشتند‪.‬‬ ‫از منظر تاکتیکی‪ ،‬بدون هیچ تردیدی م ی توان گفت‬ ‫که اولویت اول ک ی روش انس��جام در ساختار دفاعی است‪.‬‬ ‫حتی از لیس��ت نهایی تیم ملی هم م ی توان نتیجه گرفت‬ ‫که ک ی روش بیش��تر از هر چیزی‪ ،‬به فکر س��اختار دفاعی‬ ‫تیمش بوده است‪.‬‬ ‫این یکی البته باتوجه به کار س��ختی که تیم ملی در‬ ‫جام جهانی دارد‪ ،‬کامال منطقی و کاربردی است‪ .‬ک ی روش از‬ ‫زمانی که در تیم ملی بوده‪ ،‬از سیستم محبوبش ‪4-2-3-1‬‬ ‫استفاده کرده است‪.‬‬ ‫او در خط دفاعی‪ ،‬دقیقا چهار مدافع م ی خواهد که تمام‬ ‫توجه شان را به مشارکت در خط دفاع معطوف کنند‪ .‬حضور‬ ‫دو هافبک دفاعی در میانه میدان (ک��ه معموال اندرانیک‬ ‫تیموریان و جواد نکونام هس��تند) هم نشانه دیگری از این‬ ‫است که ک ی روش‪ ،‬قبل از گل زدن به فکر گل نخوردن است‪.‬‬ ‫اندیشه های او ب رای رس��یدن به گل را م ی توان با هموطن‬ ‫سرشناسش ژوزه مورینیو س��رمربی فعلی منچستر یونایتد‬ ‫مقایس��ه کرد‪ .‬مورینیو هم وقتی مانند ک ی روش در پرتغال‬ ‫بود‪ ،‬به خاطر اینکه تیمش روش نامناس��بی ب رای گل زدن‬ ‫داشت مورد انتقار قرار داشت‪ .‬تیم های مورینیو در ضدحمله‬ ‫کشنده و ب ی رحم بودند‪ .‬اما ب رای اینکه بخواهند به این روش‬ ‫گل بزنند‪ ،‬باید عقب م ی نشستند و دفاع م ی کردند تا فرصت‬ ‫ضدحمله و گلزنی پیدا کنند‪.‬‬ ‫مقایسه تیم ملی ای ران با رئال مادرید مورینیو البته کار‬ ‫درستی نیست‪ .‬برخالف رئال مادرید‪ ،‬باید صادقانه اعتراف‬ ‫کنیم ک��ه ای ران توانایی بازیس��ازی و کنترل ب��ازی را ب رابر‬ ‫تیم هایی مانند ارژانتین و حتی بوسنی و هرزگوین ندارد‪ .‬در‬ ‫این شرایط اس��ت که کنترل بازی در دفاع و امید به گلزنی‬ ‫در ضدحمله‪ ،‬یک تاکتیک بس��یار منطقی از اب در م ی اید‬ ‫و باید گفت که ک ی روش تاکتیک درس��ت را ب رای تیم ملی‬ ‫اتخاذ کرده است‪.‬‬ ‫روزنامه لوپوئن فرانسه‪ ،‬در تحلیلی که از عملکرد فنی‬ ‫تیم ملی و ک ی روش در استانه جام جهانی ارائه داده این طور‬ ‫به نظ رات تاکتیکی ک ی روش پرداخته است‪« :‬اساس سیستم‬ ‫او را حفظ توپ و انجام پاس های کوتاه تشکیل م ی دهد که‬ ‫در عین حال سعی م ی شود تا حد ممکن در کناره های زمین‬ ‫فضاسازی کند‪ .‬این مربی پرتغالی ب رای تغذیه تنها مهاجم‬ ‫خود‪ ،‬رضا قوچان نژاد‪ ،‬گاهی بازی را از سیستم ‪4-4-1-1‬‬ ‫که به شدت ب رای حریف مقابل خسته کننده است به سوی‬ ‫سیس��تم ‪ 4-1-4-1‬م ی برد و به سرعت حریف را غافلگیر‬ ‫م ی سازد‪ .‬با سیستم کارلوس ک ی روش‪ ،‬تمامی بازیکنان در‬ ‫ان واحد و بدون وقفه هم دفاع م ی کنند و هم حمله‪».‬‬ ‫با همه این ها‪ ،‬ک ی روش و سیس��تم بازی او‪ ،‬در ای ران‬ ‫هم منتقدان خودش را دارد‪ .‬صحب ت های حمید اس��تیلی‪،‬‬ ‫سرمربی س��ابق پرس��پولیس درباره عملکرد ک ی روش در‬ ‫تیم ملی را م ی توان نظر بس��یاری از فوتبال ی ها دانس��ت‪.‬‬ ‫استیلی نزدیک به یک ماه پیش به ایلنا گفته است‪« :‬اسم‬ ‫ک ی روش بزرگ است‪ .‬چون مربی س��ابق منچستریونایتد‪،‬‬ ‫رئال مادری��د و حتی تیم ملی پرتغال بوده اس��ت‪ .‬به همین‬ ‫اگر از چند بازیکن جوان تازه چهره شده در‬ ‫فوتبال کشورمان بگذریم‪ ،‬باید منصفانه‬ ‫بگوییم که ما هنوز تولد ان نسل تازه نفس‬ ‫از فوتبالیست هایی که بتوانند در تیم ملی‬ ‫تحول ایجاد کنند را ندیده ایم‪ .‬شاید به‬ ‫همین خاطر بوده که کی روش برای تقویت‬ ‫تیمش ‪ ،‬فوتبال اروپا را زی رو رو کرده تا چند‬ ‫بازیکن که اصلیتی ایرانی دارند را از اروپا‬ ‫به تیم ملی اضافه کند که البته در این مورد‬ ‫خاص‪ ،‬می توانیم بگوییم که کی روش کار‬ ‫درستی انجام داده است‬ ‫جهت انتظاری که از ک ی روش م ی رفت‪ ،‬این بود که سبک‬ ‫فوتبال ای ران را تغییر دهد که البته این کمی به زمان احتیاج‬ ‫دارد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬گواردیوال در بایرن مونیخ در فاصله شش‬ ‫ماه سبک بازی بایرن مونیخ را تغییر داد‪ .‬هرچند که سبک‬ ‫بازیکنان در المان متفاوت است‪ .‬چون بازیکنان منضبط و‬ ‫تاکتی ک پذیر هستند‪ .‬اما بازیکنان ما با یک روش در باشگاه‬ ‫و با یک سیس��تم دیگر در تیم ملی ب��ازی م ی کنند‪ .‬با این‬ ‫حال مهمترین عامل صعود ما به جام جهانی‪ ،‬نظم و روحیه‬ ‫جنگندگی بود که ک ی روش در تیم ملی به بازیکنان منتقل‬ ‫کرد‪ ،‬اما ما تغییری در بازی ای ران نم ی بینیم‪».‬‬ ‫این که ما چرا تغیی رات زیادی در تیم ک ی روش نسبت‬ ‫به تیم های ملی قبلی نم ی بینیم‪ ،‬عوام��ل زیادی دارد که‬ ‫یکی از انها‪ ،‬وجود بازیکنانی اس��ت که بتوانند تغییر ایجاد‬ ‫کنند‪ .‬در این مورد‪ ،‬باید به ک ی روش حق بدهیم چون دست‬ ‫بسته ای داشته است‪.‬‬ ‫اگر از چند بازیک��ن جوان تازه چهره ش��ده در فوتبال‬ ‫کشورمان بگذریم‪ ،‬باید منصفانه بگوییم که ما هنوز تولد ان‬ ‫نسل تازه نفس از فوتبالیس��ت هایی که بتوانند در تیم ملی‬ ‫تحول ایجاد کنند را ندیده ایم‪ .‬ش��اید به همین خاطر بوده‬ ‫که ک ی روش ب��رای تقویت تیمش‪ ،‬فوتبال اروپ��ا را زی ر و رو‬ ‫کرده تا چند بازیک��ن که اصلیتی ای رانی دارن��د را از اروپا به‬ ‫تیم ملی اضافه کند که البته در این مورد خاص‪ ،‬م ی توانیم‬ ‫بگوییم که ک ی روش کار درس��تی انجام داده اس��ت‪ .‬بدون‬ ‫هی چ تردیدی رضا قوچان نژاد و اشکان دژاگه که کشف های‬ ‫ک ی روش هستند‪ ،‬نقشی بسیار تاثیرگذار در صعود تیم ملی‬ ‫به جام جهانی داشته اند‪.‬‬ ‫ما در جام جهانی‪ ،‬ب رابر بوس��ن ی و هرزگوین و ارژانتین‬ ‫بازی خواهیم کرد؛ دو تیم بس��یار هجوم ی که امار بسیار‬ ‫درخش��انی در گلزنی در مقدمات��ی جام جهان��ی در اروپا و‬ ‫امریکای جنوبی داشته اند و بهتر اس��ت به این فکر کنیم‬ ‫که حق با ک ی روش اس��ت؛ ب رابر چنین تیم هایی‪ ،‬داش��تن‬ ‫یک دفاع بس��یار خوب‪ ،‬بهتر از داش��تن ی��ک خط حمله‬ ‫متوسط است‪.‬‬ ‫خاطره ها را مرور م ی کنی��م‪ ،‬روزهایی در فوتبال ای ران‬ ‫است که زیباترین خاطره ها از فوتبال است‪ ،‬روزی مثل روز‬ ‫بازی کره جنوبی در بازی های اسیایی ‪ 1990‬که تیم ملی با‬ ‫علی پروین توانست کره جنوبی را یک بر صفر شکست دهد‬ ‫و نسل دهه شصت به اولین جام خود رس��ید‪ ،‬ان روز دفاع‬ ‫کردیم و بردیم‪ ،‬یا بازی با استرالیا در ان روز رویایی ملبورن‬ ‫که در همان ‪ 10‬دقیق��ه ابتدایی بازنده باش��یم اما ان دفاع‬ ‫کردن به حماس ی ترین روز تاریخ فوتبال ای ران تبدیل شد‪.‬‬ ‫دفاع کردن اگر به موفقیت و اگر به پیروزی ختم شود‬ ‫م ی تواند دستاوردی ماندگار داشته باشد‪ .‬اصوال این سیستم‬ ‫یک شیوه ب رای تیم های متوسط تر اس��ت تا میان بزرگان‬ ‫خودی نشان دهد‪ ،‬یعنی فوتبال یونان تمام افتخارش را با‬ ‫یک نوع بازی دفاعی مطلق به دست اورد و اوتوری هاگل تا‬ ‫همیشه سوپرمن فوتبال یونان است‪.‬‬ ‫در مقابل مربیانی بودند چون نترس و هجومی بدون‬ ‫ارزیابی الزم بازی م ی کردند‪ ،‬شکس��ت خوردند و خیلی زود‬ ‫از عرصه مربیگ��ری خداحافظی کردند و گم ش��دند‪ .‬بازی‬ ‫دفاعی و تدافعی در جام جهانی یک تیغ دو لبه اس��ت‪ ،‬اگر‬ ‫به پیروزی و موفقیت حتی موفقیت نسبی برسد که باعث‬ ‫م ی شود سبک و شیوه بازی مش��مول دور زمان شود و وی‬ ‫به عنوان یک مربی ب رنده مورد احترام قرار گیرد‪ .‬اما در مقابل‬ ‫یک اشتباه‪ ،‬حتی اش��تباه فردی م ی تواند تمام داشته های‬ ‫مربی را به باد دهد‪.‬‬ ‫تیم مل��ی م��ا در جام جهانی م ی خواه��د فاصله خود‬ ‫را با ش��یوه های تدافعی پر کند‪ .‬ش��اید این نسخه‪ ،‬نسخه‬ ‫درستی باشد و به نتیجه برس��د‪ ،‬ان وقت است که م ی توان‬ ‫به ک��ی روش لقب س��وپرمن ای ران ی ه��ا را داد؛ م��ردی که‬ ‫محبوبیتش افزایش م ی یابد‪ ،‬مثل روز بازی با کره جنوبی‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫گ‬ ‫فتوگو‬ ‫خیلی به ما سخت گذشت‬ ‫گفتوگویمثلثباعلیکفاشیان‬ ‫درباره اینده کی روش‪ ،‬تیم ملی و جام جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪55‬‬ ‫ورزش‬ ‫اقای کفاش�یان! این دومین جام جهانی اس�ت‬ ‫که در دوران مس�ئولیت ش�ما برگزار م ی ش�ود‪،‬‬ ‫یکی از انها البته با عدم صع�ود تی م ملی همراه‬ ‫بود و در دومی اما تی م ملی موفق به صعود ش�د‪.‬‬ ‫تفاوت های این دوره با ان روزها چه بود؟‬ ‫زمانی ک��ه من در فدراس��یون مدیری��ت کار را در‬ ‫دس��ت گرفتم واقعا از نظ��ر کار‪ ،‬ما با یک عق��ب افتادگی‬ ‫زی��ادی روب��ه رو بودیم‪ ،‬ب��ه هر ح��ال فدراس��یون در یک‬ ‫ش��رایط تعلیقی به س��ر م ی ب��رد و یک برنامه مش��خص‬ ‫کاری نداش��ت‪ .‬رویه مرسوم ش��اید به دلیل تنوع دیدگاه ها‬ ‫و مدیریت ه��ا ب��ا مش��کالتی هم��راه ب��ود ک��ه البته در‬ ‫مقط��ع جام جهان��ی خ��ود را نش��ان داد و ب��ه صورت��ی‬ ‫در امد که متاسفانه تیم ملی نتوانست به جام جهانی صعود‬ ‫کند‪ .‬واقعا در ای��ن مقطع زمانی من یا ف��رد خاصی مقصر‬ ‫نبودیم‪ ،‬بلکه مشکالتی از جمله ب ی پولی همراه فدراسیون‬ ‫بود‪ .‬به قول معروف همین ب ی پول ی ها بود که ما را از همان‬ ‫ابتدا بر ان داشت که به قول معروف اقتصاد مقاومتی را در‬ ‫دستورکار قرار دهیم‪.‬‬ ‫ی�ک بخش�ی ه�م همانطور ک�ه گفتی�د‪ ،‬تنوع‬ ‫دیدگاه ه�ا بود‪ ،‬یعن�ی هم ه اش مش�کالت مالی‬ ‫نبود؟‬ ‫بله‪ .‬م ی دانید فوتبال ای ران به دلیل حضور افکار و‬ ‫تفکرات زیادی که در ان وجود دارد‪ ،‬به قول معروف بس��یار‬ ‫پرتناقض است‪ .‬اما در مورد موفقیت و صعود تیم ملی همه‬ ‫این تفکرات قائل به پیروزی بودند‪ .‬در ان زمان بعد از اینکه‬ ‫تیم ملی به جام جهانی صعود نکرد‪ ،‬ما بر ان شدیم که یک‬ ‫برنامه ریزی بلند مدتی ب رای حضور تیم ملی در جام جهانی‬ ‫تدوین کنیم‪ .‬یادم هست یکی از کسانی که این انگیزه را به‬ ‫ما داد‪ ،‬اقای سعیدلو بود‪ .‬بر ان شدیم که یک مربی خارجی‬ ‫بزرگ را ب رای تیم ملی بیاوری��م‪ .‬در این مواقع تیم ملی باید‬ ‫از جایی باالتر از فدراسیون فوتبال مورد حمایت قرار گیرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫اقای سعی د لو انگیزه داد یا اینکه پول هم دادند؟‬ ‫اولش گفت ما کمک م ی کنیم‪ ،‬بروید جلو‪ ،‬پولش‬ ‫را تامین م ی کنیم اما در ریاس��ت س��ازمان ورزش نماند که‬ ‫پول بده��د‪ .‬ایده ما نی��ز از روز اول این بود ک��ه یک مربی‬ ‫قوی ب��رای تیم ملی بیاوریم‪ .‬مرب��ی ای نیاوریم که حرف و‬ ‫حدیث فنی و غیرفنی ایجاد کند‪ .‬خدایی در این س��ه سال‬ ‫هم تمام ذهن خود را معطوف به ایجاد یک حاشیه امن در‬ ‫فدارسیون فوتبال و تیم ملی کردیم‪ .‬یعنی اولین چیزی که‬ ‫پیاده کردیم‪ ،‬همین مس��اله بود‪ .‬امروز فدراسیون فوتبال‬ ‫به عنوان نهاد اداره کننده فوتبال کش��ور در درون س��ازمان‬ ‫خود با کمترین حاش��ی ه ها اداره م ی شود‪ ،‬اگر هم حاشی ه ای‬ ‫است از بیرون به ما تحمیل م ی شود‪ .‬ضمن اینکه من معتقد‬ ‫هستم ایجاد حاشیه امن در فوتبال ای ران در ارتباط مستقیم‬ ‫با تیم ملی فوتبال قرار م ی گیرد‪ .‬دفعه قبل که به جام جهانی‬ ‫نرفتیم دیدید چه مشکالتی به وجود امد‪ ،‬این در حالی بود‬ ‫که گرچه تیم ملی بزرگساالن به جام جهانی نرفته بود اما در‬ ‫بسیاری از رده های ملی ما توانس��ته بودیم یا قهرمان اسیا‬ ‫شویم یا اینکه موفق ش��دیم به جام جهانی صعود کنیم اما‬ ‫این مساله متاس��فانه دیده نشد و همه عدم صعود تیم ملی‬ ‫بزرگساالن به جام جهانی را به عنوان یک انتقاد جدی مطرح‬ ‫م ی کردند‪ .‬فوتبال و فوتس��ال در عرصه ه��ای بی ن المللی‬ ‫عملکرد خوبی داشته اند‪ .‬در فوتبال بانوان ب رای اولین بار با‬ ‫حجاب اسالمی در اس��یا از گروه های خود صعود کرده ایم‪.‬‬ ‫حضور تیم نوجوانان در اسیا و حضور تیم ‪ 14‬سال و کسب‬ ‫عنوان قهرمانی در مرحله اول توسط تیم های های مختلف‬ ‫نشان م ی دهد که فدراسیون در همه رده ها فعالیت خوبی‬ ‫داشته و هیچ کاری نبوده که انجام نداده باشیم‪.‬‬ ‫یکی دیگر از مس�ائلی که شما بارها در مورد ان‬ ‫سخن گفتید‪ ،‬تغییرات مدیریتی در راس ورزش‬ ‫بود‪ .‬چرا این مساله به شما ضربه زد؟ به هر حال‬ ‫‪2‬‬ ‫علی کفاشیان روزهای شلوغی را پشت‬ ‫سر م ی گذارد‪ .‬او در شرایطی در دومین دوره‬ ‫ریاس�تش بر فدراس�یون فوتبال ق�رار دارد‬ ‫که طعم صع�ود ب�ه جام جهانی را چش�یده‬ ‫است و همین مس�اله باعث ش�ده که وی از‬ ‫راه ناهمواری س�خن گوید که برای رس�یدن‬ ‫به جام جهانی طی ش�ده اس�ت‪ .‬کفاش�یان‬ ‫مهمترین رقیب تی م ملی را برای اماده سازی‬ ‫در جام جهانی مش�کالت مالی م ی دانست‪.‬‬ ‫او از ش�رایطی س�خن گفت که هی�چ گاه در‬ ‫عمرش تجربه نکرده بوده اس�ت‪ ،‬از روزهایی‬ ‫که به دلیل تعدد رفت و ام�د وزرای ورزش به‬ ‫زبان مش�ترکی در تعامل با انها نرسیده بود‪،‬‬ ‫از قرارداد ک�ی روش گفت که س�عید لو قول‬ ‫داده بود که ان را پرداخ�ت کند اما با رفتنش‬ ‫او مانده و ق�راردادی که باید پرداخت ش�ود‪،‬‬ ‫از دغدغه های�ی که ب ر اس�اس حاش�ی ه ها بر‬ ‫فدراسیون او تحمیل شده است‪ ،‬اما م ی گوید‬ ‫نگذاشته فدراسیون فوتبال با این حاشی ه ها‬ ‫به هم بریزید‪ .‬او م ی گوید به نسبت چهار سال‬ ‫قبل از دوره ریاس�تش‪ ،‬فدراس�یون فوتبال‬ ‫منسج م تر شده است‪.‬‬ ‫یکی از شعارهایتان استقالل فدراسیون بود‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬تغیی رات مدیریتی بسیار فدراسیون فوتبال را‬ ‫ازرد‪ .‬دلیل این امر این بود که ما در شرایطی بودیم که باید‬ ‫از تیم ملی حمایت م ی شد اما مدیریت کالن ورزش کشور‬ ‫معلوم نبود یا اینکه نم ی دانس��ت چه کس��ی باالخره وزیر‬ ‫خواهد شد‪ .‬در این هفت سالی که من امدم یکی‪ ،‬دو رئیس‬ ‫س��ازمان ورزش امدند و رفتند‪ ،‬بعدش که وزارتخانه ورزش‬ ‫تشکیل ش��د‪ ،‬وزرای زیادی یا وزیر شدند یا اینکه نشدند‪ .‬به‬ ‫هر حال مساله ملی بود نه شخص من‪.‬‬ ‫یعنی با یک نفر کار نکردید؟‬ ‫بله‪ ،‬با یک نفر کار نکردیم‪ .‬مساله اصلی این بود‪.‬‬ ‫به هر حال س��لیقه ها و رویکردها با رفتن هر وزیر و رئیس‬ ‫ورزش��ی تغییر م ی کرد‪ .‬فدراس��یون خود را تافته جدا بافته‬ ‫ورزش نم ی داند اما باید با یک وزیر به یک زبان مش��ترک‬ ‫م ی رسیدیم و همین رفت و امد ها این مساله را دچار چالش‬ ‫م ی کرد‪ .‬ما نم ی دانس��تیم اینده چه م ی شود‪ ،‬چون مسئول‬ ‫ورزش مشخص نیس��ت‪ .‬خدا را شکر در شرایط کنونی این‬ ‫مساله به وجود امده است و ما حداقل راه خودمان را با کمک‬ ‫مسئوالن م ی دانیم‪.‬‬ ‫در مورد تدارک هم انتقاداتی مطرح است‪ ،‬دلیلش‬ ‫که فقط تغییر رویه مدیران نیست؟‬ ‫نه‪ ،‬تا اینج��ای کار تم��ام تالش و س��عی خود را‬ ‫کرده ای��م و بهتری��ن تدارکات ب��رای این تیم فراهم ش��ده‬ ‫است‪ .‬کادر فنی و بازیکنان نیز نشان داده اند که با تیم های‬ ‫س��خت بهتر عمل خواهند کرد و همین موض��وع انگیزه‬ ‫انها را باال خواهد برد‪ .‬در مورد این مس��اله هم باید بگویم‪،‬‬ ‫همه مس��ائلی که مطرح ش��د به دلیل تغییر رویه مدی ران‬ ‫نیس��ت‪ ،‬ما نم ی دانس��تیم طرف مقابلمان کیست؟ شاید‬ ‫ندانید که مش��کالت مالی بسیار فدراس��یون فوتبال را در‬ ‫تنگن��ای تصمیم گیری های مهم ق��رار داد‪ ،‬به صورتی که‬ ‫ما م ی دانس��تیم که باید این کار را کنیم اما نم ی توانستیم‪.‬‬ ‫البته قول هایی که داده م ی شد‪ ،‬به مشکالتی م ی خورد اما‬ ‫خوش��بختانه ما نیز بیکار نبودیم‪ .‬در بخش اسپانسر نیز از‬ ‫همه توان خودمان ب رای فعالی ت های خود استفاده کردیم‪،‬‬ ‫به صورتی که تمام فکرمان معطوف به این بود که تیم ملی‬ ‫شرایط خوبی را در راه رسیدن به جام جهانی داشته باشد‪.‬‬ ‫ش�ما در اجالس ‪ AFC‬که در کواالالمپور برگزار‬ ‫ش�د‪ ،‬مذاکراتی را برای بازگشت پول بلوک ه شده‬ ‫فیفا انجام دادید‪ .‬همان جا بحث ازادش�دن این‬ ‫پول ها مطرح ش�د‪ .‬واقعا ازادش�دن ای�ن پول ها‬ ‫چقدر به شما کمک م ی کند؟‬ ‫خیلی کمک م ی کند‪ .‬پول کمی نیس��ت‪.‬‬ ‫ای�ن را ب ه خاط�ر ای�ن پرس�یدم ک�ه ه�ر وقت‬ ‫فدراس�یون به ک م پول�ی دچار م ی ش�ود‪ ،‬بحث‬ ‫بازگشت این پول دوباره مطرح م ی شود‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬شاید بحث در این باره نیاز است اما اینکه ازاد‬ ‫ش��دن این پول بس��یار به فوتبال ما کمک م ی کند‪ ،‬امری‬ ‫بدیهی اس��ت و نیاز به توضیحی دیگری ندارد‪ .‬نکته مهم‬ ‫اینجاس��ت این پول م ی توانس��ت در مقطعی گره گش��ای‬ ‫مشکالت تیم ملی باشد‪ .‬من سال هاست که هم در ورزش‬ ‫هس��تم و هم در عرصه مدیریت مالی‪ ،‬ریاضت کشیدم؛ به‬ ‫ما خیلی سخت گذش��ت‪ .‬این پول ش��اید محلی بود ب رای‬ ‫اینکه کمی تنفس کنیم‪ .‬بعضی وقت ها خجالت م ی کشم‬ ‫که درباره مساله مالی این قدر حرف م ی زنم اما بده ی های‬ ‫زیادی داریم و هزینه های ما هم زیاد است‪ .‬بیش از ‪ 70‬درصد‬ ‫هزینه های فدراس��یون صرف س��فرهای خارجی‪ ،‬اردوهای‬ ‫تیم ها و مس��ابقات خارج از کشور اس��ت که به دلیل گران‬ ‫شدن ارز هزینه های ما را سه ب رابر کرده است‪.‬‬ ‫در مورد ک ی روش صحبت کنیم‪ ،‬سوال اصلی را‬ ‫همی ن جا بپرسیم که عده ای م ی گویند او رئیس‬ ‫واقعی فدراسیون فوتبال است‪.‬‬ ‫این مساله خیلی مضحک است‪ .‬چون او به عنوان‬ ‫س��رمربی تیم ملی فوتبال ای��ران اختیار ت��ام در محدوده‬ ‫تیم ملی دارد‪ .‬او رئیس تیم ملی اس��ت نه رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال‪ .‬این مشخص است و در قراردادهای ما با او نیز امده‬ ‫است‪ .‬ما تعهداتی داریم و او نیز تعهداتی دارد‪.‬‬ ‫ک ی روش ندانس�ته وارد فوتبال ایران نش�د‪ ،‬او‬ ‫وضعیت س�خت کار ک�ردن در فوتب�ال ایران را‬ ‫م ی دانست اما مخالف خوان ی هایی در مورد برخی‬ ‫مس�ائل کرد که عجیب و حتی توهی ن امیز بود‪،‬‬ ‫مثل لباس تی م ملی‪.‬‬ ‫لباس تیم ملی یک س��وءتفاهم بود‪.‬‬ ‫یک س�وءتفاهمی که بازتاب زیادی داش�ت‪ .‬از‬ ‫کیفیت بد لباس ه�ا تا مصاحب ه ه�ای جنجالی‪.‬‬ ‫بازتاب ان را م ی ش�ود در مهمترین رس�انه های‬ ‫دنیا دید‪.‬‬ ‫ماجرا خیلی پیچیده نبود‪ .‬ای��ن موضوع جنجالی‬ ‫لباس های تیم ملی نیز به بحث و اختالف سرمربی تیم ملی‬ ‫با ال اشپورت برم ی گردد و باعث شد تا این قضیه در مسیر‬ ‫اش��تباهی قرار گیرد و این دیدگاه ایجاد ش��ود که لباس ها‬ ‫کیفیت خوبی ندارند‪ .‬ک ی روش با ال اشپورت اختالف دارد؛‬ ‫باید به دلیل پوش��یدن پی راهن های این اسپانسر مبلغی از‬ ‫س��وی انها به وی پرداخت ش��ود‪ .‬موضوع در ابتدا این بود‪.‬‬ ‫مس��ائل بعدی مثل کیفی��ت بعدها رخ داده اس��ت‪ .‬نمونه‬ ‫لباس های ال اش��پورت به فیفا فرستاده ش��ده و کیفیت‪،‬‬ ‫شکل و طرح ان از س��وی انها تائید شده است‪ .‬ال اشپورت‬ ‫نیز چندین ماه روی طرح این پی راهن ها کار کرده و ما نیز از‬ ‫این لباس ها راضی هستیم و ادامه این بحث حق این برند‬ ‫را از بین م ی برد‪.‬‬ ‫قبول داری�د که یک مق�دار فدراس�یون در این‬ ‫مساله ک م کاری کرد و جلوی ماجرا را نگرفت؟‬ ‫از نظر فدراسیون مس��اله مهمی رخ نداده بود‪ .‬ما‬ ‫از لباس ها راضی بودیم و مس��اله اصلی میان ک ی روش و‬ ‫ال اشپورت بود‪.‬‬ ‫اما بازتاب جهانی یافت‪.‬‬ ‫رسانه ها کار خودشان را م ی کنند‪ .‬اگر قرار بود من به‬ ‫هر چیزی واکنش دهم که حاشی ه ها زیاد م ی شد‪ .‬خود شما‬ ‫خوب م ی دانید که من خیلی به چیزهایی که گفته م ی شود‪،‬‬ ‫واکنش منفی نشان نم ی دهم‪ .‬زمان مشخص م ی کند که‬ ‫ورزش‬ ‫معتقدم تی م ملی شانس صعود از مرحله‬ ‫گروهی را دارد ام�ا این مس�اله نباید به‬ ‫لحاظ روان�ی فض�ای س�نگینی را برای‬ ‫تی م ملی به وج�ود بیاورد‪ .‬رس�انه ها باید‬ ‫کمک کنند که واقعی ت های فوتبال ایران‬ ‫بیان شود‬ ‫چه چیزی درست بود و چه چیزی غلط‪.‬‬ ‫من اینجا م ی خواهم بگوی�م کاری که ک ی روش‬ ‫کرد یک مقدار باعث ش�د بگویند فدراسیون در‬ ‫مقابل او منفعل است‪.‬‬ ‫نه‪ .‬فدراسیون کار خودش را م ی کند البته من هم‬ ‫اعتقاد دارم که اتفاقی که افتاد‪ ،‬غیرحرفه ای بود‪.‬‬ ‫گاه�ی وقت ها دس�تیاران ک�ی روش نی�ز از او‬ ‫رویگردان بودن�د؛ مثل نمازی و س�یموئز‪ ،‬ماجرا‬ ‫چه بود؟‬ ‫کی روش حق دارد که همکاران خودش را انتخاب‬ ‫کند‪ .‬البته او همیشه با فدراس��یون در این زمینه همکاری‬ ‫نزدیکی داشته است‪ .‬سیموئز به دلیل مشکالت خانوادگی‬ ‫و با هماهنگی عدم همکاری اش ب��ه تیم ملی را اعالم کرد‬ ‫و امید نم��ازی هم پیش��نهاد بهتری از تیم بان��وان امریکا‬ ‫داشت که احساس کرد انجا بهتر است و رفت‪ .‬او از فضای‬ ‫تیم ملی اس��تفاده کرد و به تیم دیگری رفت که کی روش‬ ‫هم به همین دلیل ناراحت ش��د‪ .‬البته ما می توانس��تیم جدا‬ ‫ش��دن نمازی از تیم ملی را پیگی��ری و او را از کار کردن در‬ ‫جای دیگری من��ع کنیم‪ ،‬اما به احترام پ��درش که زحمات‬ ‫زیادی برای ورزش کشور کشیده این کار را انجام ندادیم‪.‬‬ ‫نمازی هم باید یاد بگی��رد که وقتی با جایی ق��رارداد دارد‬ ‫نباید این گون��ه غیرحرفه ای رفتار کند و قب��ل از جدایی به‬ ‫توافق برسد‪.‬‬ ‫هنوز ک ی روش گزینه اول شماست؟‬ ‫او تیم ملی ای��ران را به جام جهانی برده اس��ت‪ .‬در‬ ‫هیات رئیسه بحث ش��د و همه اعضای فدراسیون فوتبال‬ ‫به این نتیجه رس��یدند که از وجود او تا جام ملت های اسیا‬ ‫استفاده کنیم‪.‬‬ ‫اما او گفته که نم ی ماند؟‬ ‫ما هنوز مذاک��رات خودمان را با ک��ی روش نهایی‬ ‫نکرده ایم‪ .‬تیم ملی در راه رسیدن به جام جهانی است و تمام‬ ‫فکر او حضور پرقدرت در جام جهانی اس��ت‪ .‬مساله اصلی‬ ‫رقم قرارداد ک ی روش است که ما باید تامین کنیم‪.‬‬ ‫فقط مسائل مالی؟‬ ‫فقط مساله مالی‪ .‬البته هر قراردادی زمان و شرایط‬ ‫خودش را دارد‪ .‬به هر حال تا پایان حضور تیم ملی ای ران در‬ ‫جام جهانی ک ی روش سرمربی تیم ملی ای ران است و هم او‬ ‫و هم ما باید در مورد قرارداد جدید با ش��رایط جدید مذاکره‬ ‫کنیم‪ .‬این امری بدیهی است‪.‬‬ ‫ش�ما گفتید ک�ه مس�اله پول اس�ت‪ ،‬ق�رارداد‬ ‫ک ی روش چقدر هزینه م ی برد؟‬ ‫چقدر؟‬ ‫ام�ا بس�یاری معتقدن�د ک�ه او بای�د بمان�د‪،‬‬ ‫هیات رئیس�ه نیز مصوب ه ای در ای�ن زمینه دارد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که مشکل اصلی پول نیست؟‬ ‫در مورد بازی های دوس�تانه در س�ه س�الی که‬ ‫ک ی روش بود‪ ،‬مش�کالت زیادی وجود داشت‪ .‬از‬ ‫عدم بازی با ایران تا‪...‬‬ ‫یک بخش��ی از عدم برگزاری این دیدار به توان مالی‬ ‫ما برم ی گش��ت که همانطور که گفتم بضاعت م��ا کم بود‪.‬‬ ‫البته بیشتر تیم ها ب رنامه های خود را ب رای برگزاری دیدارهای‬ ‫تدارکاتی بس��ته بودند‪ .‬برخی از تیم ها ب رنامه هایش��ان به ما‬ ‫نم ی خورد‪ .‬ما در ش��رایط سختی اماده س��ازی تیم ملی را جلو‬ ‫بردیم‪ .‬از نظر بازیکن همیشه مش��کالتی ب رای پیوستن انها‬ ‫به تیم ملی وجود داشت که ترکیب تیم ملی را ناقص م ی کرد‪.‬‬ ‫ک ی روش در این زمینه خیلی تالش کرد که تیم ملی یکدست‬ ‫شود‪ .‬اما همیشه مشکالتی بود‪ .‬البته هدف ک ی روش این بود‬ ‫که تیم ملی با تیم هایی که مشابه حریفانمان در جام جهانی و‬ ‫همچنین تیم هایی که با تیم ای ران ب رابری م ی کنند بازی کند‪ .‬ما‬ ‫حتی باید با تیم های مطرح دنیا بازی کنیم تا هم ترس بازیکنان‬ ‫ب ریزد و هم اعتماد به نف س شان ب رای حضور در جام جهانی بیشتر‬ ‫شود‪.‬در این زمینه کم کاری نکردیم‪.‬‬ ‫در مورد حریفان تی م ملی چه نظری دارید؟‬ ‫به ه��ر ح��ال م��ا م ی دانی��م تیم ه��ای حاضر در‬ ‫جام جهان��ی قدرتمند هس��تند‪ .‬ما با هر تیم��ی که روبه رو‬ ‫م ی شدیم‪ ،‬کارمان دشوار بود‪ .‬به هر حال ارژانتین‪ ،‬نیجریه و‬ ‫بوسنی به لحاظ سوابق فوتبالی از ما بهترند‪ ،‬اما اینها همه‬ ‫تنها روی کاغذ اس��ت و جام جهانی ویترینی است که باید‬ ‫پیشرفت هایمان را به دنیا نشان دهیم‪.‬‬ ‫یعنی توقع صعود داشته باشیم؟‬ ‫خیل ی ها این سوال را از من م ی پرسند‪ .‬ما در میدانی‬ ‫هستیم که گلچینی از بهترین تیم های فوتبال جهان در ان‬ ‫حضور دارند‪ .‬نباید فکر کنیم تیمی که در جام جهانی حضور‬ ‫دارد‪ ،‬تیم ضعیفی است و نباید این فکر را داشته باشیم که‬ ‫حریفان را نیز دس��تکم بگیریم‪ .‬این نیز یکی از مشکالت‬ ‫تیم ملی اس��ت که خیل ی ها فکر م ی کنند ما باید سه بازی‬ ‫خودمان را ببریم‪ .‬در ابتدا باید اول توقع مان این باش��د که‬ ‫تیم ملی نمایش خوبی ارائه کند‪.‬‬ ‫ای��ن ح��رف درس��تی اس��ت‪ .‬فدراس��یون باید از‬ ‫س��رمایه های فوتبال ملی مراقب��ت کند و به قول ش��ما‬ ‫صیانت نمای��د‪ .‬اما ایا س��رمایه های ملی نیز از خودش��ان‬ ‫مراقبت م ی کنند‪ .‬از موضع گیری هایش��ان و اینکه چگونه‬ ‫صحبت کنند‪ .‬من صبرم زیاد است‪ ،‬اما متاسفانه باید بگویم‬ ‫که گاهی وقت ها مسائلی بیان م ی ش��ود که اصال زیبنده‬ ‫یک فوتبالیست با اخالق نیست‪ .‬ضمن اینکه ک ی روش در‬ ‫تیم ملی اختیار تام دارد‪ .‬او محدوده عمل خودش را خودش‬ ‫انتخاب م ی کند‪ .‬به نظرم ک ی روش ب رای هر کاری ایده دارد‪.‬‬ ‫من این را در گفت وگوی دیگری نیز گفتم‪ .‬یک بار یکی از‬ ‫بازیکنان گل های خوبی م ی زد به ک��ی روش گفتیم چرا او‬ ‫را دعوت نم ی کن��ی؟ او مدارکی به ما نش��ان داد که درباره‬ ‫بازیکنان بود و م ی گفت از اول ت��ا اخر همه چیز را م ی بیند‬ ‫بعد انتخاب م ی کند‪.‬‬ ‫در م�ورد انتخاب ه�ای ک�ی روش ه�م مباحثی‬ ‫است‪ ،‬اینکه او زیاد از ایران ی های دورگه استفاده‬ ‫م ی کند؟‬ ‫استفاده از س��رمایه های ملی یعنی همین‪ .‬به هر‬ ‫حال این یکی از ایده های ک ی روش اس��ت ک��ه اتفاقا زمان‬ ‫ثابت کرد که درست بوده است‪ .‬ممکن است برخی مخالف‬ ‫این مساله باشند‪.‬‬ ‫در جام جهانی ‪ 2006‬بعد از اتمام بازی ها‪ ،‬رئیس‬ ‫فدراسیون وقت برکنار ش�د‪ .‬شما اما پیشگیری‬ ‫کرده و گفته اید م ی مانید‪ .‬حتی چهار سال دیگر‬ ‫بعد از اتمام دوره‪.‬‬ ‫پی ش بینی که بد نیست‪ .‬البته ما مشکالتی از این‬ ‫دست که شما گفتید نداریم‪ .‬خوشبختانه رابطه خوبی میان‬ ‫فدراسیون فوتبال و دستگاه های ذی ربط وجود دارد‪ .‬دولت‬ ‫محترم همیشه از فدراس��یون و تیم ملی حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه دوره مدیریت بنده هنوز به اتمام نرسیده است‪.‬‬ ‫االن دغدغه من اینها نیس��ت‪ .‬این اس��ت ک��ه تیم ملی در‬ ‫جام جهانی موفق باش��د‪ .‬بازی هایی از خ��ودش به نمایش‬ ‫بگذارد که همه ای ران ی ها به ان افتخار کنند‪.‬‬ ‫کی روش به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال‬ ‫ایران اختیار تام در محدوده تیم ملی‬ ‫دارد‪ .‬او رئیس تیم ملی است نه رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال‪ .‬این مشخص است و در‬ ‫قراردادهای ما با او نیز امده است‬ ‫من نیز همان سوال تکراری که از شما م ی شود‬ ‫را دوباره م ی پرسم؛ تیم ملی از گروه خود صعود‬ ‫م ی کند؟‬ ‫معتقدم تیم ملی ش��انس صعود از مرحله گروهی‬ ‫را دارد اما این مس��اله نباید به لحاظ روانی فضای سنگینی‬ ‫را ب رای تیم ملی به وجود بیاورد‪ .‬رس��انه ها باید کمک کنند‬ ‫که واقعی ت ه��ای فوتبال ای��ران بیان ش��ود‪ .‬تیم ملی ما و‬ ‫بازیکنانش تمام توان خود را تاکنون ب رای کسب موفقیت‬ ‫به کار برده اند‪ ،‬پ��س انها به قول معروف ک��م نم ی گذارند‪.‬‬ ‫کس��ی از پیروزی و موفقی��ت بدش نم ی ای��د و حتی من‬ ‫ای��ن انگیزه را در تیم مل��ی م ی بینم که ب��رای موفقیت در‬ ‫جام جهانی هم قسم شده اند‪ .‬تیم های دیگر نیز این انگیزه‬ ‫را دارند‪.‬‬ ‫ک�ی روش در مقطع�ی بس�یاری از س�تارهای‬ ‫تی م ملی مثل رحمتی و کریم ی را کنار گذاش�ت‪.‬‬ ‫چرا شما دخالت نکردید؟‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫خیلی زیاد‪ .‬چیزی حدود ‪ 80‬درصد افزایش قیمت‪.‬‬ ‫ما این پول را نداریم‪.‬‬ ‫چه کسی باید حمایت کند؟‬ ‫باید با مسئوالن در این زمینه حرف بزنیم‪ .‬همانطور‬ ‫که گفت��م هنگام ی هم که ک��ی روش به ای��ران امد اقای‬ ‫س��عیدلو اعالم کردند تمام دس��تمزد کادر فنی را پرداخت‬ ‫م ی کنند اما این طور نش��د‪ .‬دولت اگر ب رای پرداخت حقوق‬ ‫کادر فن��ی تیم مل��ی تضمین نده��د نم ی توانی��م قرارداد‬ ‫ک ی روش را تمدید کنیم‪ .‬امیدواریم به ما هم کمک ش��ود‪.‬‬ ‫البته به دلیل پرداخت پاداش صعود به جام جهانی سال اینده‬ ‫ش��رایط خوبی از نظر مالی خواهیم داشت اما تا تضمینی‬ ‫نباشد نم ی توانیم قرارداد ک ی روش را تمدید کنیم‪.‬‬ ‫اما اهال�ی فوتبال انتظار دارند که فدراس�یون از‬ ‫سرمایه ملی صیانت کند؟‬ ‫ورزش‬ ‫قرارداد اولیه ک ی روش سه سال به صورت ثابت بود‬ ‫که عالوه بر ان پاداش های��ی هم به او تعلق م ی گرفت‪ ،‬اما‬ ‫او رقم قرارداد خود را به شدت باال برده که قطعا ما به عنوان‬ ‫فدراسیون فوتبال به تنهایی نم ی توانیم ان را تامین کنیم‪.‬‬ ‫راستش ما پش��ت مان گرم نیس��ت که بخواهیم‬ ‫قرارداد او را تمدید کنیم‪.‬‬ ‫این حوزه در اختیار س��رمربی تیم ملی اس��ت و او‬ ‫مختار است‪ .‬در کار سرمربی دخالت نم ی کنم‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫ورزش‬ ‫جنگ دفاع اتوبوسی با فوتبال نوگرا‬ ‫المان و اسپانیا مجهزتر از برزیل هستند‬ ‫مجید جاللی‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫جام جهانی همواره جذابی ت های خاص خودش را دارد‪.‬‬ ‫اگر بخواهم ابتدا درباره خود می زبان صحبت کنم باید بگویم‬ ‫انچه از برزیل در دو سال گذشته دیده ایم به ما م ی گوید که‬ ‫این تیم نم ی تواند کار بزرگ��ی را صورت بدهد‪ .‬انها مقدمات‬ ‫انجام یک کار جدید را اماده نکردند‪ .‬مرب ی شان را یک سال‬ ‫پیش عوض کردند‪ .‬مربی که م ی خواس��ت کارهای بنیادی‬ ‫ب رای انها انجام دهد را کنار گذاش��تند‪ .‬چ��را؟ صرفا به این‬ ‫دلیل که نتایج خوبی کسب نکرده بود و بعد هم مرب ی ای را‬ ‫اوردند که صرفا از طریق یک بازی محتاط م ی تواند کسب‬ ‫نتیجه کند‪.‬‬ ‫حاال جالب اینجاس��ت که همین اسکوالری کسی را‬ ‫کنارش قرار داده که او هم همان ش��یوه محتاطانه را قبول‬ ‫دارد‪ .‬محافظه کار اس��ت؛ کارلوس البرتو پری را همان مربی‬ ‫است که وقتی س��رمربی تیم ملی برزیل بود قهرمان جهان‬ ‫شد اما در ضربات پنالتی‪ .‬به نظر من المان و اسپانیا خیلی‬ ‫مجهزتر به جام جهانی امده اند‪ .‬اما برزیل ی ها به دنبال نتیجه‬ ‫هس��تند‪ ،‬چون می زبان اند‪ .‬از طرفی انها س��تاره های خیلی‬ ‫بزرگی هم ندارند و مجبورند بازی محتاطانه و نتیجه گرا را در‬ ‫دستورکارشان قرار بدهند‪.‬‬ ‫وقتی ما درباره فوتبال برزیل صحبت م ی کنیم یاد چه‬ ‫چیزهایی م ی افتیم؟ در واقع این س��وال بد نیست که ما از‬ ‫خودمان بپرسیم چرا برزیل را دوس��ت داریم و جذابی ت های‬ ‫برزیل چه بوده اس��ت؟ در درجه اول باید به س��تاره ها اشاره‬ ‫کنیم؛ بازیکنان یا به عبارتی ستاره هایی که همیشه مدنظر‬ ‫تماشاگران فوتبال بوده و مردم دوست داشتند اینها را ببینند‬ ‫و در درجه دوم نوع بازی برزیل که فوتبالی هجومی اس��ت‪،‬‬ ‫اما حاال این برزیل هیچ کدام از این دو فاکتور را ندارد و تنها‬ ‫می زبانی دارد؛ البته می زبانی امتیاز بزرگی است‪.‬‬ ‫حاال اس��کوالری و پری را در کنار هم قرار گرفته اند‪ .‬اگر‬ ‫دقیقا دو باری که این دو مربی تیم های شان را قهرمان جهان‬ ‫کرده اند بررسی کنید به این نتیجه م ی رسید که انها از طریق‬ ‫نوع و شیوه بازی خیلی به هم ش��باهت دارند‪ .‬انها نه جدید‬ ‫بازی م ی کنند و نه پرتحرک‪ .‬بر عکس‪ ،‬انها یک بازی ساکن‬ ‫و محتاطانه را در دستورکارشان قرار داده اند‪ .‬هر دو با همین‬ ‫شیوه تا قهرمانی جهان رفته اند و حاال هر دو در کنار یکدیگر‬ ‫قرار گرفته اند و به نظر من حتی اگر به مراحل پایانی برسند‬ ‫صرفا می زبانی به انها کمک کرده است‪ .‬چون می زبانی امتیاز‬ ‫بزرگی اس��ت که باید منتظر باشیم و ببینیم ب رای برزیل ی ها‬ ‫چقدر مفید خواهد بود‪.‬‬ ‫ی به لحاظ فنی‬ ‫اما در این جام جهانی چ��ه اتفاق مهم ‬ ‫رخ خواهد داد؟ معتقدم اخرین بازی های مهم ی که در سطح‬ ‫فوتبال دنیا دیدیم نشان م ی دهد که جنگ سختی میان دو‬ ‫سبک درگرفته که این جنگ در جام جهانی به اوج خود خواهد‬ ‫رسید‪ .‬یک طرف ماجرا سبک نویی است که ان را با عنوان‬ ‫مالکیت توپ شناختیم و سمت دیگر سبک دفاع اتوبوسی‬ ‫که اتفاقا در بازی های مهمی که این اواخر در س��طح درجه‬ ‫یک فوتبل دنیا برگزار شد این سبک را دیدیم‪ .‬این اواخر این‬ ‫دفاع اتوبوسی توانست کارای ی اش را در به دست اوردن نتیجه‬ ‫نشان بدهد و این خطر بزرگی ب رای فوتبال است‪ .‬چون لذت‬ ‫را از فوتبال م ی گیرد‪.‬‬ ‫اتلتیکو‪ ،‬چلسی یا حتی رئال مادرید‪ ،‬تیم های بزرگ ی اند‬ ‫به ایویچ گفتم کارش اشتباه است اما قبول نکرد‬ ‫خاطرات ذوالفقارنسب از تیم ملی ‪98‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪4‬‬ ‫«از ته��ران اط�لاع داده اند که باخت دیش��ب به رم با‬ ‫واکنش های مختلفی روبه رو شده و به همین خاطر‪ ،‬تصمیم‬ ‫فدراسیون این است که شما بروید‪ ».‬گفتن این جمالت به‬ ‫مردی که از لحاظ دانش مربیگری قبولش داشتم و از لحاظ‬ ‫شخصیتی هم با او خیلی راحت کنار م ی امدم‪ ،‬سخت بود‪،‬‬ ‫خیلی سخت‪ .‬اما متاسفانه من مامور شده بودم که به ایویچ‬ ‫بگویم دیگر سرمربی تیم ملی ای ران نیست‪ .‬کار خیلی سختی‬ ‫بود و غیرقابل باور اما چون او یک مربی حرفه ای بود‪ ،‬مساله‬ ‫را به اطالعش رساندم‪ .‬ناراحت شدن او طبیعی بود اما کامال‬ ‫حرفه ای برخورد کرد‪ .‬ایویچ مربی باهوش��ی بود‪ .‬او در ای ران‬ ‫هم چند نفر را داشت که اطالعات را سری ع به او م ی رساندند‪.‬‬ ‫اقای طالبی در چنین شرایطی به عنوان مشاور فدراسیون به‬ ‫ته ران امده بود و از انجا به تیم ملحق ش��د‪ .‬چون ایشان ان‬ ‫زمان ساکن امریکا بود‪ ،‬البته طالبی‪ ،‬فرد ناشناسی نبود و ان‬ ‫زمان به عنوان مشاور به تیم ملی اضافه شد‪.‬‬ ‫گفته م ی شد باخت سنگین ب رابر ااس رم باعث اخ راج‬ ‫ایویچ شده اس��ت اما واقعیت تنها این نبود؛ تصمیماتی بود‬ ‫ی از انها در ته ران گرفته ش��د‪ .‬استارت این‬ ‫که بخش اعظم ‬ ‫پروژه از مدت ها قبل خورده بود اما حاال دوست ندارم راجع به‬ ‫این مسائل حرف بزنم‪ .‬سال های زیادی گذشته و مرور این‬ ‫اتفاقات‪ ،‬دردی را دوا نم ی کند‪.‬‬ ‫بهتر است به ان بازی برگردم‪ .‬ایویچ مطلع شده بود که‬ ‫مربیان المان‪ ،‬امریکا یا یوگس�لاوی قرار است به ورزشگاه‬ ‫رم بیایند و بازی ما را تماش��ا کنند‪ .‬او تی��م را دگرگون کرد و‬ ‫بازیکنان را اصال در پست خودش��ان بازی نداد‪ .‬م ی خواست‬ ‫مربیان حریف با خصوصیات بازیکنان ما اش��نا نشوند! یادم‬ ‫هس��ت که مثال افش��ین پیروانی در دفاع چپ بازی کرد یا‬ ‫محمد خاکپور پیستون راس��ت بود‪ ،‬سیروس دین محمدی‬ ‫ش��ده بود هافبک دفاعی و مهرداد میناوند بال راست! این‬ ‫تغیی رات خیلی عجیب ب��ود‪ .‬از همه عجی ب تر اینکه مربی‬ ‫مثل ایوی��چ چنین تصمیمی گرفته ب��ود‪ .‬من فکر م ی کنم‬ ‫مقصر اخ راج‪ ،‬ایوی��چ نبود ولی مقص��ر ان باخت حتما خود‬ ‫او بود‪ .‬او ریسک بزرگی انجام داد چون این بازی در روز فیفا‬ ‫انجام م ی شد و از یک ماه و نیم قبل همه دنیا م ی دانستند‬ ‫که قرار اس��ت ما با رم ب��ازی کنیم‪ .‬ایویچ م ی توانس��ت از‬ ‫مسئوالن بخواهد که بازی پش��ت درهای بسته انجام شود‬ ‫اما وقتی بازی با حضور تماش��اگر برگزار م ی شد معلوم بود‬ ‫که مربیان حریف ه��م م ی ایند تا بازی م��ا را ببینند‪ .‬اصال‬ ‫خود ما هم پیگیر بازی تیم های المان‪ ،‬امریکا و یوگسالوی‬ ‫بودیم‪ .‬انها هم باید پست بازیکنانش��ان را تغییر م ی دادند؟‬ ‫که به این سبک رو اوردند‪ .‬به خاطر داریم که در جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬سبک مالکیت توپ از سوی اسپانیا به بهترین شکل‬ ‫اجرایی شد‪ .‬حتی هلند این سبک را در دستورکار قرار داد‪ .‬این‬ ‫سبک خودش را در سال های گذشته اثبات کرده اما سبک‬ ‫دفاع اتوبوسی همه را نگران کرده است‪.‬‬ ‫یک س��وال؛ ایا قهرمان ش��دن رئال مادری��د در لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا به این معناست که اس��پانیا باز هم قهرمان‬ ‫م ی شود یا اینکه حتما به فینال م ی اید؟ به نظرم این قضاوت‬ ‫منطقی نیس��ت‪.‬اصال نم ی توانیم این موضوع را اینگونه به‬ ‫هم ربط بدهیم‪ .‬اس��پانیا س��بکی را بازی م ی کند که اتفاقا‬ ‫رئال مادرید کامال مخالف ان را به نمایش م ی گذارد‪ .‬اسپانیا‬ ‫س��بکی را بازی م ی کند که بارسا سال هاس��ت به نمایش‬ ‫م ی گذارد‪ .‬ه��ر دو اینها از این س��بک س��ودبردند و فوتبال‬ ‫مل ی شان نیز سود برد‪ .‬اما وقتی یک مربی ایتالیایی به رئال‬ ‫م ی اید و یک مربی ارژانتینی به بارس��ا م ی اید م ی بایس��ت‬ ‫من به عنوان دس��تیار ایویچ وظیفه ام را انج��ام دادم و در ان‬ ‫ش��رایط به او اش��تباهش را یاداوری کردم‪ .‬در حضور نواموز‬ ‫گفتم که این کار اشتباه است‪ .‬ایویچ گفت نه‪ ،‬کارم صحیح‬ ‫است‪ .‬اصال کوتاه نیامد و اشتباهش را نپذیرفت‪ .‬هرگز یادم‬ ‫نم ی رود‪ ،‬وقتی بازی با ان نتیجه تمام شد به من گفت‪« :‬بد‬ ‫نشد‪ .‬بگذار حریفان فکر کنند ای ران تیم ضعیفی است! انها‬ ‫ای ران را دس��ت کم بگیرند ب رای ما فوق العاده است‪ ».‬او فکر‬ ‫م ی کرد م ی ماند‪ ،‬نم ی دانس��ت که این باخ��ت ب رایش گران‬ ‫تمام م ی ش��ود‪ .‬فدراس��یون تصمیم خود را گرفته بود‪ .‬این‬ ‫را صادقانه م ی گویم ک��ه من واقعا از ای��ن تصمیم ناراحت‬ ‫بودم‪ .‬من دس��تیار ایویچ ب��ودم و هرگز ب��ه نیمکت او فکر‬ ‫نم ی کردم چون اعتقاد داش��تم م ی توانم به تیم ملی کشورم‬ ‫کمک کنم‪ .‬ان تی��م خیلی تیم خوبی بود و م ی توانس��ت‬ ‫خیلی بهتر نتیج��ه بگیرد اما خب این یک واقعیت اس��ت‬ ‫که وقتی شما در استانه جام جهانی سرمربی تیم مل ی تان را‬ ‫عوض م ی کنید یک سری ب ی نظم ی ها و عدم هماهنگ ی ها‬ ‫باعث م ی شود تیم شما از ش��رایط ایده ال خود دور شود‪ .‬در‬ ‫هر صورت تصمیم فدراس��یون ب��ود‪ .‬من با اخ��راج ایویچ و‬ ‫انتخاب جالل طالبی موافق نب��ودم‪ .‬نه تنها من بلکه هیچ‬ ‫ی��ک از بازیکنان هم راض��ی نبودند که ایویچ اخ راج ش��ود‪.‬‬ ‫اصال به ص�لاح تیم ملی نبود که ایوی��چ در فاصله چند روز‬ ‫مانده به جام جهانی از تیم ملی برود‪ .‬من مخالف بودم اما در‬ ‫تصمیم گیری ها نقشی نداشتم که بخواهم او را نگه دارم اما‬ ‫به خاطر تیم ملی و زمان اندک��ی که تا جام جهانی مانده بود‬ ‫در تیم ملی ماندم و به کارم ادامه دادم و خوش��بختانه نتایج‬ ‫ورزش‬ ‫تا حدودی این موضوع به مس��ائل دیگری مربوط م ی ش��د‪.‬‬ ‫واقعیت این بود که از ان تیم ح��دود ‪ 14-15‬بازیکن انتظار‬ ‫داشتند در تیم های اروپایی بازی کنند‪ .‬حتی مکاتباتی هم‬ ‫داشتند و مدیر برنامه ها م ی امدند تا بازی انها را ببینند‪ .‬هیچ‬ ‫بازیکنی دوست نداش��ت حتی یک دقیقه از ترکیب بیرون‬ ‫باشد‪ .‬شما اگر فوتبالیست بوده باش��ید و در ان شرایط قرار‬ ‫بگیرید م ی توانید درک کنید که بازیکن��ان با چه وضعیتی‬ ‫بازی م ی کردند‪ .‬این شانسی بود که بازیکنان م ی توانستند با‬ ‫اتکا به ان وارد فوتبال اروپا شوند‪ .‬اگر بیرون م ی امدند شاید‬ ‫این ش��انس دیگر به س��راغ انها نم ی امد‪ .‬به همین خاطر‬ ‫وقتی تعویض م ی ش��دند یا بازی نم ی کردند‪ ،‬واکنش نشان‬ ‫م ی دادند‪ .‬واکنش های انها بیشتر احساسی بود تا عقالنی‪.‬‬ ‫به هر صورت بعد از ان جام جهانی من از تیم ملی جدا شدم‪.‬‬ ‫هر کسی یک روش و فلس��فه ای دارد که باید به ان پایبند‬ ‫باشد‪ .‬فلسفه من هم این بود که از تیم ملی بروم و دیگر با ان‬ ‫فدراسیون همکاری نکنم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مناسبی هم کسب کردیم‪ .‬البته در ان شرایط بسیار ناراحت‬ ‫بودم‪ ،‬حتی چندین بار تصمیم گرفت��م که به ته ران برگردم‬ ‫اما در پای��ان‪ ،‬ماندم و در تیم ملی کار ک��ردم‪ .‬چون بازیکنان‬ ‫را م ی شناختم و م ی دانس��تم که اگر بمانم م ی توانم کمک‬ ‫کنم‪ .‬در واقع برخالف میل باطن��ی ام ماندم ولی تمام وجود‬ ‫و تمام انرژی ام را در اختیار تیم ملی و موفقیت ان گذاشتم‪.‬‬ ‫این تیم‪ ،‬تیمی بود که خیلی از مربیان ای رانی ب رایش زحمت‬ ‫کشیده بودند‪ .‬ایویچ در دور مقدماتی حتی یک بار هم روی‬ ‫نیمکت تیم ملی ننشسته بود‪ .‬صعود به جام جهانی‪ ،‬حاصل‬ ‫زحمات تمام مربیان ای رانی بود و به همین خاطر من ماندم تا‬ ‫کمک کنم‪ .‬این را هم بگویم‪ ،‬هرچند شاید عده ای این حرف‬ ‫را خودخواهی من بدانند چون درست نیست که یک مربی از‬ ‫خودش تعریف کند اما باتوجه به شرایط‪ ،‬حق من بود‪ .‬چون‬ ‫باالترین اطالعات را از تیم ملی داشتم‪ .‬ان زمان ‪ 12 ،10‬سال‬ ‫در تیم های خوب ای ران مربیگری کرده و افتخارات بسیاری به‬ ‫دست اورده بودم‪ .‬من این شرایط را کامال داشتم که سرمربی‬ ‫تیم ملی شوم‪ .‬حتی ‪ 3-4‬مربی ای رانی دیگر هم م ی توانستند‬ ‫بیایند‪ ،‬چون واجد ش��رایط بودند اما مس��ئوالن فدراسیون‬ ‫تصمیم به انتخاب جالل طالبی گرفتند‪.‬‬ ‫در مورد جالل طالبی و شیوه مربیگری اش نم ی خواهم‬ ‫صحبتی کنم‪ .‬درست نیست‪ .‬به خودم اجازه نم ی دهم درباره‬ ‫اتفاقات ان س��ال حرفی بزنم‪ .‬به هر حال م��ن و او همکار‬ ‫بودیم‪ .‬نتایج خوبی هم به دست امد‪ .‬عده ای جدا از مسائل‬ ‫فنی به عدم مدیریت کافی از س��وی جالل طالبی اش��اره‬ ‫م ی کردند و او را مورد انتقاد ق��رار م ی دادند‪ .‬اما فکر م ی کنم‬ ‫ورزش‬ ‫بپذیریم که این مقدمه ای است ب رای به هم ریختگی سبک‬ ‫تیک ی تاکا‪.‬‬ ‫اما اس��پانیا که این روزها درب��اره اش نظ رات مختلفی‬ ‫شنیده م ی شود‪ .‬به هر حال اس��پانیا تیم بزرگی است‪ .‬اما به‬ ‫نظرم تیم انها دچار اسیب شده است‪.‬‬ ‫اما ما در جام جهانی چه خواهیم کرد؟ س��هم ما از این‬ ‫تورنمنت بزرگ جهانی چیس��ت؟ معتقدم ما سهم خودمان‬ ‫را بردیم‪ ،‬همین که موفق ش��دیم ج��زو ‪ 32‬تیم جام جهانی‬ ‫باشیم‪ .‬البته بعید است بتوانیم کار عجیبی صورت بدهیم‪.‬‬ ‫تجربه دوره های قبل هم این را نش��ان داده اس��ت‪ .‬در واقع‬ ‫از نظر فن فوتبال و تحلیل کارشناس��انه ما هیچ شانس��ی‬ ‫ب رای موفقیت و صعود از گ��روه خودمان را نداریم اما فوتبال‬ ‫همیش��ه ‪ 10‬درصد س��هم ب رای اتفاقات کنار م ی گذارد که‬ ‫البته باتوجه به ش��واهد و قرائن باید بگوی��م این ‪ 10‬درصد‬ ‫نیز نصیب تیم ما نخواهد شد‪.‬با این حال معتقدم ان چیزی‬ ‫که بازی های مقدماتی به ما نشان داد به ما م ی گوید از نظر‬ ‫کالس بازی از همگروه ی های خود پایی ن تر هس��تیم‪ .‬اما‬ ‫بد نیس��ت به این موضوع فک��ر کنیم که اگ��ر از ک ی روش‬ ‫م ی خواس��تیم س��بک و نس��ل ما را تغییر دهد چه اتفاقی‬ ‫رخ م ی داد؟ این اتفاق م ی توانس��ت در همه حوزه ها تحول‬ ‫ایجاد کند‪ .‬امیدواری ایجاد کند‪ .‬پیش��رفت همیشه راه های‬ ‫خودش را به ما نش��ان م ی دهد اما م��ا ان راه ها را نم ی رویم‪.‬‬ ‫حاال س��رمربی تیم ملی تصمیمات خودش را خواهد گرفت‬ ‫و سبکی را به نمایش خواهد گذاش��ت که ما با ان اشنایی‬ ‫داریم‪ .‬برخی به همین دلیل منتقد سرسخت وی شده اند‪ .‬این‬ ‫فشار طبیعی است‪ .‬وقتی ما یک مربی را م ی اوریم و صرفا از‬ ‫او جام جهانی را م ی خواهیم‪ ،‬اگر ما را به جام جهانی نبرد که‬ ‫خب تکلیف معلوم است اما اگر تیم مان را به جام جهانی ببرد‬ ‫هم توقعات مان دوچندان م ی شود و این یعنی فشار مضاعف‬ ‫روی دوش سرمربی تیم ملی‪ .‬به نظر من در این جام جهانی‬ ‫المان‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬ارژانتین‪ ،‬برزیل و البته هلند شان س های اصلی‬ ‫کسب عنوان قهرمانی هستند‪ .‬هر چند میان این نام ها المان‬ ‫شرایط خاص تری دارد؛ انها سه کار خیلی خیلی مهم انجام‬ ‫دادند‪ .‬اول اینکه گواردیوال را به بایرن اوردند‪ .‬مربی ایتالیایی‬ ‫رئال شانس اسپانیا را کم م ی کند‪ ،‬از طرفی حضور پپ شانس‬ ‫المان ها را ب��اال م ی برد‪ .‬نکته دوم اینک��ه انها کمپ اقامتی‬ ‫که فیفا ب رای شان در نظر گرفته را کنار گذاشتند و خودشان‬ ‫باتوجه به فرهنگ و خلق و خوی خودشان ب رای خودشان در‬ ‫برزیل کمپ درست کردند‪.‬‬ ‫سومین نکته که به نظرم خیلی مهم است اینکه انها‬ ‫پیش از شروع بازی های جام جهانی قرارداد سرمربی خود را‬ ‫تا سه سال دیگر تمدید کردند‪ .‬اینها تمهیدات خیلی خاصی‬ ‫است‪ .‬سال ها قبل هم تغییر نس��ل دادند و سبک خودشان‬ ‫را هم ترمیم کردن��د‪ .‬انها مجهز ترین تیم ب رای رس��یدن به‬ ‫قهرمانی هستند‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫ورزش‬ ‫ارژانتین ‪ 78‬از‬ ‫االن قوی تر بود‬ ‫حشمت مهاجرانی از تجربه بودن‬ ‫در جام جهانی می گوید‬ ‫ورزش‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪5‬‬ ‫تیم ملی در دوره مربیگری ش�ما به افتخارات‬ ‫قاب ل توجهی رس�ید؛ چه�ار دوره متوال�ی قهرمان‬ ‫ش�دید‪ .‬چرا این اتفاق افتاد؟ خودت�ان راجع به ان‬ ‫صحبت م ی کنید‪.‬‬ ‫من فکر نم ی‏کنم که بشود اس��م این همه افتخار را‬ ‫اتفاق گذاشت‪ ،‬اینها حقیقت‏های فوتبال مملکت ماست‪ ،‬اتفاق‬ ‫نیست‪ .‬من چهار سال دوره مربیگری دیدم‪ ،‬سه ماه به صورت‬ ‫شبانه روزی دوره بی ن المللی فوتبال را دیدم و به ایران برگشتم‪.‬‬ ‫باز هم به این حد از دانش راضی نش��دم‪ .‬رفتم مدرسه اژاکس‬ ‫را دیدم و برگشتم و چهار سال مربی تیم ملی جوانان بودم‪ .‬در‬ ‫این دوران و طی چهار س��ال به صورت مداوم به شهرستان‪‎‬ها‬ ‫مسافرت کردم‪ ،‬به نقاط مختلف کشور م ی رفتم تا استعدادهایی‬ ‫را برای فوتبال ملی کشف کنم‪ .‬البته در کارم اشتباه هم داشتم‬ ‫ولی سعی کردم بهترین بازیکن‪‎‬ها را به تیم ملی جوانان بیاورم‪.‬‬ ‫انهایی که خودم کشف شان کرده بودم و از نزدیک عملکردشان‬ ‫را در شهرهای ش��ان دیده بودم‪ .‬نتیجه کار ه��م خیلی خوب‬ ‫ش��د‪ .‬البته من تنها نبودم‪ .‬ما یک تیم بودیم که به هم کمک‬ ‫م ی کردیم‪ .‬چهار سال با اقای شرفی و بعدا گارنیک محرابیان‬ ‫و عباس رضوی همکار بودیم‪ .‬اردشیر الرودی هم بود‪ .‬در طول‬ ‫این چهار سال که مسئولیت تیم ملی جوانان را بر عهده داشتم‪،‬‬ ‫هم زمان در تیم ملی فوتبال بزرگس��االن دس��تیار هم بودم و‬ ‫به اقای محمود بیاتی که س��رمربی تیم ملی بود و برادرش��ان‬ ‫اقای محمد بیاتی کمک م ی ک��ردم‪ .‬روی این نکته تاکید دارم‬ ‫که کار من از دستیاری شروع شد‪ .‬دستیار تیم ملی بزرگساالن‬ ‫بودم و این بدان معنا بود که با تیم ملی کامال اشنا بودم و بعدا‬ ‫که اوفارل امد دو سال هم دستیار اوفارل بودم و از او که قبل از‬ ‫حضورش در فوتبال ایران‪ ،‬مربی منچس��تر یونایتد بود‪ ،‬خیلی‬ ‫چیزها یاد گرفتم‪.‬‬ ‫چندسال دستیار تی م های ملی بودید؟‬ ‫شش سال‪ .‬بعد از شش سال که برای من و تیم های‬ ‫ملی توام ب��ا موفقیت بود نوبت به من رس��ید که س��رمربی‬ ‫تیم ملی باش��م‪ .‬من س��رمربی تیم ملی ش��دم‪ .‬س��عی کردم‬ ‫تصمیم های درس��تی بگیرم‪ .‬با بازیکن‪‎‬های خودم به تیم ملی‬ ‫امدم‪ .‬یعنی اس��تخوان بندی تیم ملی قدیم را حفظ کردم و به‬ ‫ستاره‏های جوانی مثل دستجردی‪ ،‬حسن روشن‪ ،‬حسن نظری‬ ‫و قاسم پور می دان دادم‪ .‬اینها بازیکن‪‎‬هایی بودند که خوشبختانه‬ ‫هر کدامش��ان بعدا در فوتبال مملکت ما بازیکن‪‎‬های بزرگی‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫تی م ملی در دوره شما به قهرمانی اسیا رسید‬ ‫و ب�ه جام جهان�ی هم رف�ت‪ .‬در این ب�اره صحبت‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫بله‪ .‬متاسفانه چند وقت پیش که ایران قهرمان اسیا‬ ‫شد اقایان به غلط گفتند که اولین دفعه است که ایران قهرمان‬ ‫اسیا شده‪ ،‬نه‪ .‬اولین دفعه نیس��ت‪ .‬اولین دفعه همان موقعی‬ ‫بود که ما رفتیم ارژانتین‪ .‬ان موقع ‪ 14‬تیم به ارژانتین م ی رفت‬ ‫نه ‪ 16‬تیم‪ .‬چون یک تیم ان قهرمان گذش��ته بود و یک تیم‬ ‫ان هم می زبان بود‪ 14 .‬تیم هم به جام جهانی راه پیدا م ی کرد و‬ ‫اسیا و اقیانوسیه نیز هر کدام یک سهم داشتند‪ .‬االن هر کدام‬ ‫تقریبا پنج س��هم دارند‪ .‬در ان موقع رفتن به جام جهانی اتفاق‬ ‫بزرگی بود‪ .‬اتفاق بزرگی بود که در فوتب��ال مملکت ما افتاد و‬ ‫جالب این است که من بدون شکست تیم ملی را به جام جهانی‬ ‫بردم‪ .‬این در حالی بود که در المپی��ک هم برای اولین بار تیم‬ ‫ایران به دور دوم راه پیدا کرد‪ .‬یعنی بنده هم در المپیک و هم‬ ‫در رس��اندن تیم ملی به جام جهانی عملکرد خوبی داشتم‪ .‬به‬ ‫همین دلیل اس��ت که م ی گویم نباید افتخارات ان چهار سال‬ ‫طالیی را اتفاق بدانیم‪.‬‬ ‫البته منظ�ور از اتفاق این نبود ک�ه افتخارات‬ ‫شما را زیر سوال ببریم‪ .‬منظور ما اتفاق افتادن این‬ ‫افتخارات بود‪.‬‬ ‫نه متوجه هستم‪ .‬م ی خواس��تم بگویم که هیچ کدام‬ ‫اینها اتفاقی نبود‪ .‬نتیجه کار ما خیلی خوب بود‪ .‬یک تیم خیلی‬ ‫قوی باعث شد که ان افتخارات به دست بیاید‪ .‬فدراسیون کار‬ ‫خودش را به درستی انجام م ی داد و من افتخار همکاری با ان‬ ‫فدراسیون را داشتم‪ .‬این نتیجه زحمات من و همه دوستانم در‬ ‫کادر فنی تیم ملی بود‪ .‬ما گاهی دو یا س��ه ماه در اردو بودیم‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬من زن و بچه داشتم اما نس��بت به تیم ملی انقدر تعهد‬ ‫داشتم که اساسا زندگی شخص ی ام را کنار گذاشته بودم‪ .‬زمانی‬ ‫که شما مربی تیم ملی م ی شوید باید عاشق کارت باشی‪ .‬این‬ ‫را هم بگویم که هیچ خارجی نم ی تواند مثل یک ایرانی عاشق‬ ‫وطنش باشد‪ .‬باید عاشق وطنت باشی‪.‬‬ ‫چ�را در دهه های اخیر مربی�ان تی م ملی بیش‬ ‫از انکه به کش�ف اس�تعداد و تغییر نسل بپردازند‪،‬‬ ‫به دنبال نتیجه هستند؟ ش�ما م ی گویید چندسال‬ ‫به شهرستان ها سفر کردید و استعدادهای زیادی‬ ‫را کش�ف کردید اما به طور مثال این اتفاق در دوره‬ ‫مربیگری ک ی روش رخ نداد یا دس�تکم ان طور که‬ ‫از او انتظار م ی رفت به کش�ف استعدادهای داخلی‬ ‫تمایلی نشان نداد‪ .‬چرا؟‬ ‫این به دلیل عدم برنامه ریزی اس��ت‪.‬‬ ‫عدم برنام ه ریزی از طرف مربی تی م ملی؟‬ ‫نه‪ ،‬عدم برنامه ریزی از طرف خود فدراسیون فوتبال‪.‬‬ ‫من برای ش��ما مثالی م ی زنم که موضوع روش��ن شود‪ .‬اقای‬ ‫دادکان پنج س��ال فرکی را در کنار تیم ملی قرار داد‪ .‬او دستیار‬ ‫برانکو بود همان طور که دس��تیار بالژویچ هم بود‪ .‬بعد از پنج‬ ‫سال حضور در کنار این مربیان فرکی چیزهای زیادی اموخت‪.‬‬ ‫البته مدتی در فوتبال نبود اما وقتی به لیگ برگش��ت با نفت‬ ‫تهران موفق شد و با فوالد خوزس��تان به قهرمانی رسید‪ .‬پنج‬ ‫سال دس��تیار تیم ملی بود و خب خیلی چیزها در کنار مربیان‬ ‫بزرگی مثل بالژ و برانکو یاد گرفت‪ .‬خب چه کس��ی این فضا‬ ‫را به وج��ود اورد‪ .‬همایون ش��اهرخی هم در کن��ار برانکو بود‪.‬‬ ‫دادکان با مربی تیم ملی ش��رط گذاش��ت که چنین اتفاقی رخ‬ ‫دهد‪ .‬اگر فدراسیون فوتبال برنامه ریزی داشته باشد فوتبال ما‬ ‫جواب های خوبی م ی گیرد‪ .‬حاال ممکن است در کوتاه مدت یا‬ ‫طوالنی مدت جواب بدهد اما این طور نیس��ت که ما از برنامه‬ ‫داشتن ضرر کنیم‪ .‬اما س��وال من این است که ما چه کسی را‬ ‫در کنار ک ی روش قرار دادیم؟ چه کسی که حداقل اندوخته ای‬ ‫برای اینده فوتبال ما ذخیره کند؟ پولمان را دادیم تا ک ی روش از‬ ‫دستیار خارجی استفاده کند‪ .‬به ان دستیار هم پول دادیم‪ .‬خانه‬ ‫دادیم‪ ،‬ماشین دادیم و هزار مزایای دیگر‪.‬‬ ‫ش�اید فدراس�یون در پاس�خ به انتقاد ش�ما‬ ‫مدعی ش�ود که در کادر فنی تی م ملی بزرگس�االن‬ ‫مربی ایرانی هم حضور داش�ته اس�ت‪ .‬مثال مارکار‬ ‫اقاجانیان‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫مارکار اقاجانیان در فوتبال ما همیش��ه همین نقش‬ ‫را داشته اس��ت‪ .‬نه کم و نه بیش‪ .‬هیچ موقع به عنوان نفر اول‬ ‫مطرح نبوده و او را به عنوان یک س��رمربی نم ی شناسیم‪ .‬اما‬ ‫فوتبالیس ت هایی داش��ته ایم که م ی توانس��تیم خیلی خوب‬ ‫باعث پیشرفت شان در عرصه مربیگری ش��ویم‪ .‬با همه اینها‬ ‫م ی خواهم بگوی��م اگر بخواهیم خودم��ان را قانع بکنیم یا به‬ ‫نظر من خودمان را فریب بدهیم م ی توانیم بگوییم که بله ما‬ ‫در کادر فنی تیم ملی مربی ایرانی هم داشته ایم اما ایا واقعا در‬ ‫این مورد اقدامات قانع کننده ای داش��ته ایم؟ من این طور فکر‬ ‫نم ی کنم‪ .‬خیلی از مربیان دیگر بودند که م ی توانستند در کنار‬ ‫ک ی روش قرار بگی رند‪.‬‬ ‫ی ک ی روش نیستید‪.‬‬ ‫روشن است که شما حام ‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫من در مورد ک ی روش هی��چ وقت قضاوت یک طرفه‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫نداش��ته ام‪ .‬با ک ی روش یک مدت کوتاهی در ام��ارات بودیم‪.‬‬ ‫اتفاقا او استاد سازماندهی‪ ،‬انالیز و برنامه‪‎‬ریزی است‪ .‬یعنی به‬ ‫برنامه‪‎‬ریزی او نباید شک کنیم‪ .‬من از عدم برنامه ریزی صحبت‬ ‫کردم‪ .‬از ضعف فدراسیون فوتبال‪ .‬بعد از ان مسائلی که برای‬ ‫نمازی پیش م ی اید فدراس��یون مجید صالح را کنار ک ی روش‬ ‫قرار م ی دهد و بعد دیدیم که مجید صالح هم نتوانست با این‬ ‫مربی کنار بیای��د و به بهانه هایی کناره گی��ری کرد و تیم ملی‬ ‫را ت��رک کرد؛ علت این اتفاقات روش��ن اس��ت؛ ع��دم ثبات و‬ ‫عدم برنامه‪‎‬ریزی‪ .‬ما همواره به مرب ی‪‎‬های ایرانی شانس کمتری‬ ‫داده ایم و همه تسهیالت را برای مربی خارجی فراهم م ی‪‎‬کنیم‪.‬‬ ‫برای مربی ایرانی اصال اهمیتی قائل نیستیم‪.‬‬ ‫شما فکر م ی‏کنید در فوتبال ایران بین مربی‬ ‫ایرانی و خارجی تبعیض گذاشته م ی‏شود‪ .‬درست‬ ‫است؟‬ ‫دقیقا‪ ،‬االن موقع ان نیست که من در این باره صحبت‬ ‫کنم چون من در خارج از کشور مربیگری کردم‪ .‬بر فرض اگر من‬ ‫به عنوان سرمربی تیم ملی با فدراسیون جلسه داشته باشم و‬ ‫از فدراسیون بخواهم که چند دستیار در اختیار من قرار بگیرد‪،‬‬ ‫م ی دانید مدیران فدراسیون چه پاسخی به من م ی دهند؟ به من‬ ‫م ی گویند بودجه نداریم و پولی در کار نیس��ت‪ .‬در نهایت من‬ ‫باید به یک دستیار راضی باش��م‪ .‬اما اگر خاطرتان باشد وقتی‬ ‫قرار بود کلمنته به تیم ملی ملحق ش��ود شرط گذاشته بود که‬ ‫هفت دس��تیار باید در اختیارش قرار بگی��رد‪ .‬البته من خیلی‬ ‫از حرف ه��ا را نم ی خواهم فعال مطرح کنم‪ .‬درس��ت نیس��ت‪.‬‬ ‫تیم ملی در جام جهانی بازی های سختی دارد و من نم ی خواهم‬ ‫حرف های حاشی ه ای بزنم چون االن زمان مناسبی نیست اما‬ ‫بعد از جام جهانی بنده درباره خیلی از مسائل صحبت خواهم‬ ‫کرد‪ .‬مثال به شما م ی گویم که عقد قراردادها چه طوری است‬ ‫و خوب متاسفانه فدراسیون ما زیر بار رفته و خیلی کوتاه امده‬ ‫است‪ .‬یعنی همیشه همین طوری بوده‪ .‬در هزینه‪‎‬هایش و در‬ ‫انتخاب هایش در خیلی چیزها تسلیم شده است‪ .‬با همه اینها‬ ‫این روزها انتقاد از تیم ملی به نظر من کار درس��تی نیس��ت‪.‬‬ ‫تیم ملی به جام جهانی رفته و م ی بایست جنبه انتقادی را رها‬ ‫کنیم و جنب ه‪‎‬های مثبت را نگاه کنیم‪.‬‬ ‫البته ویژه نامه ما وقتی منتش�ر م ی ش�ود که‬ ‫تی م ملی در برزیل اس�ت‪ .‬بعد از شروع جام جهانی‬ ‫این ویژه نامه منتشر م ی شود‪.‬‬ ‫نه‪ .‬خواهش م ی کنم به من کلک نزنید‪ .‬نم ی خواهم‬ ‫حرف های حاشی ه ای بزنم‪( .‬م ی خندد)‬ ‫وضعیت مال�ی ش�ما در دورانی ک�ه هدایت‬ ‫تی م ملی را برعهده داشتید چگونه بود؟‬ ‫من مربی جوانان بودم که به تیم ملی بزرگساالن امدم‪.‬‬ ‫ماهی دو هزارتومان م ی‪‎‬گرفتم‪ .‬توجه کردید؟ به خدا یادم رفته‬ ‫که چقدر در طول ان سال ها پول گرفتم‪ .‬اما مطمئن باشید پول‬ ‫زیادی نبود‪ .‬بیشتر عشق داشتم که برای تیم ملی کار کنم‪ .‬با‬ ‫تمام وجود زحمت م ی کشیدیم‪ .‬هم من و هم همکارانم‪ .‬هیچ‬ ‫موقع هم از این افتخاراتی که شما از ان نام م ی برید صحبتی‬ ‫نکردم‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫جذابیتی نداش��ته‪ .‬اصال در این مورد از من س��والی‬ ‫پرسیده نش��ده‪ .‬من هم هیچ موقع نخواستم به این افتخارات‬ ‫اشاره کنم‪.‬‬ ‫چرا جذابیت نداشت؟‬ ‫حاال به هر حال یک نس��لی است که گذشته و مردم‬ ‫کمتر به خاطرش��ان م ی‏ای��د‪ .‬کمتر این چیزها به خاطرش��ان‬ ‫م ی‏اید‪ .‬به هر حال م ی خواهم بگویم که حقوق انچنانی در کار‬ ‫نبود و مزایای انچنانی هم به ما نرسید‪.‬‬ ‫دوس�ت داری�د از جام جهان�ی ‪ 78‬ارژانتی�ن‬ ‫بگویی�د؟ انج�ا فضا چط�ور ب�ود؟ خودتان با‬ ‫بچ ه‪‎‬ها چطور بودید؟‬ ‫ما برنامه‪‎‬ریزی داش��تیم‪ ،‬برنامه کوتاه مدت داش��تیم‪،‬‬ ‫برای طوالنی مدت هم داش��تیم و بازی‪‎‬های تدارکاتی خوبی‬ ‫انجام دادیم‪ .‬در س��ال ‪ 1977‬قبل از اینکه به جام جهانی برویم‬ ‫در جشن ص دو بیستمین سالگرد تاسیس رئال مادرید به میدان‬ ‫رفتیم‪ .‬یک بازی هم مقاب��ل ارژانتین داش��تیم که یک‪،‬یک‬ ‫مساوی کردیم‪ .‬تماش��اگران اس��پانیایی در همین برنابئو به‬ ‫احترام تیم ملی ایران ایس��تادند و کاله از سر برداشتند‪ .‬اینقدر‬ ‫ایران خوب بازی کرد که انها به وجد امده بودند‪ .‬بعد امدیم در‬ ‫تورنمنت پاری س��ن ژرمن بازی کردیم‪ ،‬بعد ب��ا تیم های مل ی‏‬ ‫مختلف بازی کردیم‪ .‬اگر بخواهم صادقانه بگویم باید بگویم‬ ‫در حقیقت تیم ملی ما در سال ‪ 1978‬به مراتب از تیم ملی ما در‬ ‫جام های جهانی فرانسه و المان بهتر بازی م ی کرد؛ خیل ی خیلی‬ ‫بهتر‪ .‬اولین دفعه بود که به جام جهانی م ی رفتیم‪ .‬تازه به نظرم‬ ‫نتوانس��تیم تمام داش��ته های خودمان را به نمایش بگذاریم‪.‬‬ ‫ما خیلی بهتر از ان م ی توانس��تیم بازی کنیم و متاس��فانه در‬ ‫جام جهانی ان طوری که هم خود من و هم بازیکن‪‎‬ها دلش��ان‬ ‫م ی خواست ظاهر نشدیم‪.‬‬ ‫از لح�اظ کیفی�ت فنی ک�دام تی م مل�ی ما در‬ ‫کدام دوره جام جهانی ب�ه نظرتان در رتبه اول قرار‬ ‫م ی‪‎‬گیرد؟‬ ‫این را با صراحت نم ی‪‎‬توانیم بگوییم‪ .‬قضاوت در این‬ ‫مورد کمی سخت است‪.‬‬ ‫اما ش�ما قض�اوت کردی�د‪ .‬گفتی�د تی م ملی‬ ‫ارژانتین بهتر از هم�ه تی م های ملی ما در طول این‬ ‫سال ها بوده؟‬ ‫من باتوجه ب��ه امکانات ان دوره ع��رض کردم‪ .‬چون‬ ‫زمان‪ ،‬مکان‪ ،‬امکانات و نیروی انسانی فرق م ی‪‎‬کند‪ .‬نم ی‪‎‬توانیم‬ ‫قضاوت دقیقی داشته باشیم ولی به هر حال نتایج بازی ها را که‬ ‫نگاه م ی‪‎‬کنید م ی بینید در جام جهانی ارژانتین کار س��خت تر‬ ‫بود‪ .‬ارژانتین ان موقع را شاید به خاطر نیاورید اما من به جرات‬ ‫م ی گویم از این ارژانتینی که مسی را در اختیار دارد هم قوی تر‬ ‫بود یا همین طور برزیل‪ .‬برزیل االن نم ی تواند برزیل ان موقع‬ ‫باشد‪ ،‬هلند االن نم ی‪‎‬تواند ان هلند باش��د‪ .‬تیم های ان موقع‬ ‫انگلستان‪ ،‬ارژانتین و بلژیک از تیم‪‎‬هایی که االن بازی م ی‪‎‬کنند‬ ‫خیلی قوی‪‎‬تر بودند‪.‬‬ ‫و این به معنی این نیست که شما در واقع ان‬ ‫تی م ملی را از تی م های مل ی‪ ‎‬بعدی قوی تر م ی‪‎‬دانید؟‬ ‫من عرض کردم در مس��ند قضاوت نم ی‪‎‬نش��ینم اما‬ ‫به طور کلی من از تیمم خیلی راضی بودم و از بازیکن ها راضی‬ ‫بودم و االن هم که بازی‪‎‬ها را نگاه م ی‪‎‬کنم واقعا لذت م ی‪‎‬برم و‬ ‫به ان دوره درخشان افتخار م ی‪‎‬کنم‪.‬‬ ‫شما ک ی روش را چطور دیدید؟ اگر قرار باشد‬ ‫راجع به ک ی روش صحبت کنید ارزیابی تان در مورد‬ ‫وی چیست؟‬ ‫من ک ی روش را یکی از مرب ی‪‎‬های خوب م ی ‪‎‬دانم‪ ،‬در‬ ‫تشکیالت و برنامه‪‎‬ریزی خیلی خوب است و طبیعتا هر مربی‬ ‫را باید وقتی به داوری بنشینید که بدانید با چه نیروی انسانی‬ ‫کار م ی کند‪ .‬بای��د ببینید او چ��ه تحولی در فوتب��ال به وجود‬ ‫اورده اس��ت‪ ،‬ببینی��د تحولی به وج��ود امده یا ن��ه؟ من بازی‬ ‫ایران – مونته نگرو و ایران – انگوال را که نگاه م ی‪‎‬کردم تغییر‬ ‫ان چنانی که من را میخکوب کند به نظرم نرسید‪ .‬توجه کردید؟‬ ‫چیز خارق العاده ای ندیدم‪ .‬مثال اینکه خوش��بین باش��یم وزن‬ ‫حرکتی تیم‪‎‬مان باال رفته یا می��زان دوندگی تیم مان باال رفته‬ ‫باشد؛ نه‪ .‬خبری نبود‪ .‬اگر شما دیدید من هم دیدم! باید ببینید‬ ‫ک ی روش چه تغیی راتی در این دو سال با این همه امکانات و این‬ ‫همه وسیله که فدراسیون در اختیارش گذاشته در تیم ملی ما‬ ‫به وجود اورده؟ چه تحولی ایجاد کرده؟ اگر ک ی روش فردا بعد‬ ‫از جام جهانی برود ما درباره ک ی روش چه قضاوتی م ی‪‎‬کنیم؟ ایا‬ ‫مربی اثرگذاری بوده؟ ش��ما االن در فوتبال م ی‪‎‬گویید رایکوف‪.‬‬ ‫چهل س��ال پیش در ایران بوده و هنوز به عن��وان یک مربی‬ ‫اثرگذار همه او را محترم برم ی ش��مرند‪ .‬م ی‪‎‬گوییم اوفارل‪ ،‬بعد‬ ‫م ی‪‎‬گوییم او ب ی نظیر بود و دیگر مثل او نیامد‪ .‬شاید باور نکنید‬ ‫اما من با والس��کو خیلی به والیبال عالقه مند شدم‪ .‬والسکو‬ ‫رفت اما به عنوان یک مربی بزرگ و اثرگذار برای والیبال ما تا‬ ‫همیشه نامش ماندگار اس��ت‪ .‬عجب مربی اثرگذاری بود و چه‬ ‫تحولی در والیبال ما به وجود اورد‪ .‬من اسامی بازیکنان تیم ملی‬ ‫والیبال را نم ی دانستم اما حاال همه شان را م ی توانم نام ببرم‪.‬‬ ‫حاال فرض کنیم جام جهانی تمام شد و ک ی روش رفت‪ .‬همین‬ ‫قضاوت درباره ک ی روش خواهد ش��د؟ او چه اثری در فوتبال ما‬ ‫باقی گذاشته؟ بهتر است بعدا درباره اش حرف بزنیم‪.‬‬ ‫شما اگر رئیس فدراسیون و رئیس تشکیالت‬ ‫فوتبال ایران بودید‪ ،‬با ک ی روش تمدید م ی‪‎‬کردید؟‬ ‫الحمداهلل که نیس��تم‪ ،‬واهلل موقعی ک��ه تیم فوتبال‬ ‫نتیجه بگیرد منتقدان س��اکت م ی ش��وند‪ .‬اگر تیم ما نتیجه‬ ‫بگیرد بله باید با ک ی روش ادامه بدهیم‪ .‬ادامه کار هر مربی به‬ ‫نتیجه هایش بستگی دارد‪ .‬نه فقط ک ی روش‪ .‬االن به باشگاه‏ها‬ ‫و لیگ نگاه کنید‪ .‬اگر مربی باشگاه نتیجه نگیرد مدیرعامل او‬ ‫را اخراج م ی کند‪ .‬غیر از این است؟ همه مدیران هم دوست دارند‬ ‫تیم شان جزو شش تای اول جدول باشد‪.‬‬ ‫همین طور است‪ .‬االن در فوتبال ایران حرف‬ ‫اول و اخر را نتیجه گرایی م ی‪‎‬زند‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬همه مدیران ما دوست دارند از قله باال بروند و ان‬ ‫را فتح کنند اما هیچ کدام ش��ان به این موضوع فکر نم ی کنند‬ ‫که یک سر صعود از قله سقوط است‪ .‬در چنین مواقعی هم نه‬ ‫بازیکن مقصر است و نه مدیرعامل‪ .‬تنها مربی است که همه‬ ‫تقصیرها به گردن اوست‪ .‬نه بازیکن عوض م ی شود و نه مدیر‪.‬‬ ‫تنها مربی است که باید تاوان بدهد و کنار گذاشته شود‪ .‬جالب‬ ‫اس��ت‪ .‬همان مربی ش��اید به یک باش��گاه دیگر برود و اتفاقا‬ ‫نتایج خوبی هم کس��ب کند‪ .‬این نشان م ی دهد که فوتبال ما‬ ‫ب ی حساب و کتاب است و شما نم ی توانید هیچ مربی را به طور‬ ‫درست بشناسید و توانای ی هایش را کشف کنید‪ .‬چون عملکرد‬ ‫او باشگاه به باش��گاه فرق دارد‪ .‬با این تفاسیر ایا نباید انتقادی‬ ‫متوجه مدیران فوتبال ما باش��د؟ از فدراسیون سوال کنید که‬ ‫چرا از وجود مهاجرانی استفاده نکرده؟ من هر جا رفتم اثرگذار‬ ‫بودم‪ .‬در کش��ور خودم با زبان مادری ه��م صحبت م ی‪‎‬کنم و‬ ‫دلیلی ندارد که موفق نشوم‪ .‬در سنی هستم که از هشت سال‬ ‫پیش مربیگری را کنار گذاش��تم‪ ،‬کار مربیگری نم ی کنم ولی‬ ‫صاحب تجربیاتی هستم که م ی‪‎‬توانم حداقل در اختیار جوانان‬ ‫و نوجوان��ان مملکتم بگذارم‪ .‬حداقل م ی‪‎‬توانم یک مدرس��ه و‬ ‫اکادمی بی ن المللی خوب فوتبال را اداره کنم‪ .‬از نیروی انسانی‬ ‫متخصص چه م ی خواهیم؟ غیر از این است که از تخصصش‬ ‫در اموزش جوان‪‎‬ها اس��تفاده کند‪ .‬من امارات و عمان را چطور‬ ‫متحول کردم؟ قطر را چطور؟‬ ‫اگر قرار باش�د ما بع�د از جام جهانی از یک‬ ‫مربی ایرانی استفاده کنیم شما کدام مربی ایرانی‬ ‫را شایسته نشستن روی نیمکت تی م ملی م ی‪‎‬دانید؟‬ ‫االن مربی��ان خوبی داریم؛ دایی‪ ،‬فرک��ی‪ ،‬قلع ه نویی‪.‬‬ ‫همین شانس��ی که به مربیان خارجی م ی‏دهیم‪ ،‬اگر در اختیار‬ ‫مربی ایرانی قرار بگیرد مطمئن باشید که نتیجه بخش خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬هیچ مربی خارجی نم ی تواند مثل مربی ایرانی عاش��ق‬ ‫وطنش باشد‪ .‬به عنوان مثال حس��ین فرکی بازیکنی بوده که‬ ‫خودش هم م ی‪‎‬داند موقعی که انتخابش کردم انتقادهای زیادی‬ ‫متوجه من شد اما من به او اعتقاد داش��تم‪ .‬انتقادات را تحمل‬ ‫کردم چون م ی دانستم اینده خوبی دارد‪ .‬او را به جام جهانی بردم‪،‬‬ ‫فیکس هم بازی کرد‪ .‬اولین بازی ما با هلند خیلی خوب بازی‬ ‫ی اش را نشان داد‪ .‬در تیم ملی‬ ‫ت و شایستگ ‪‎‬‬ ‫کرد‪ .‬خود فرکی لیاق ‪‎‬‬ ‫دستیار برانکو بود و بعد هم که سرمربی شد در تیم نفت و بعد‬ ‫در فوالد خیلی خوب کار کرد‪ .‬االن هم به عنوان یک کاندیدای‬ ‫سرمربیگری تیم ملی تمام فاکتورها را دارد‪.‬‬ ‫به نظرت�ان تی م ملی م�ا در جام جهان�ی و در‬ ‫مرحله مقدماتی شانس صعود دارد؟‬ ‫جواب دادن به این سوال به حوادث همان روز بستگی‬ ‫دارد‪ .‬نم ی‪‎‬توانیم پی ش بینی کنیم‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ایا فوتبال با ما صادق است؟‬ ‫ورزش‬ ‫کابوس تبانی‬ ‫مناظره ای که م ی خو انید درباره تبانی در فوتبال است‪ .‬اینکه انچه ما‬ ‫به عنوان یک رقابت فوتبال م ی بینیم از پیش ط راحی شده است یا اتفاقی؟ ‬ ‫اگر مورد اول باشد فوتبال با ما صادق نیست و اگر مورد دوم باشد م ی توانیم‬ ‫از دیدن فوتبال لذت ببریم‪ .‬فوتبال یک بازی است‪ .‬ایا این بازی بازیچه یک‬ ‫بازی بزرگتر است؟‬ ‫نئولیبرال ها علیه‬ ‫ذات فوتبال؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مناظره بهمن فروتن و هوشنگ نصیرزاده‬ ‫درباره شرط بندی و تبانی د رجام جهانی‬ ‫مثلث‪ :‬ما م ی خواهیم درباره این موضوع صحبت‬ ‫کنیم که اوال فوتبال باتوجه به تغیی��ر و تحوالتی که طی‬ ‫دهه های اخیر ب��ه خود دیده حاال چگونه تعریف م ی ش��ود‪.‬‬ ‫یعنی فوتبالی ک��ه گاهی اوقات تبانی و فس��اد در ان دیده‬ ‫م ی شود و همچنین شرط بندی های انچنانی باعث م ی شود‬ ‫که شرایط خاصی را به اهال ی اش دیکته کند چگونه پدید امده‬ ‫و در ثانی ایا این پدیده تحول یافته با همه پیچیدگ ی هایش‬ ‫با ما صادق است؟‬ ‫فروت�ن‪ :‬به نظ��رم بهتر اس��ت اول به ای��ن موضوع‬ ‫بپردازیم که از چه زمان��ی بحث تبانی و ش��رط بندی جدی‬ ‫شد؛ از زمانی که سیاست نئو لیبرال ها جهانی شد‪ ،‬طبیعی بود‬ ‫که سیاست در کل کشورهای جهان به دنبال همسان سازی‬ ‫متغیرهاست و فوتبال کش��ورها نیز مثل ظروف مرتبطی شد‬ ‫که این جریان را همگی در یک سطح خواهد پذیرفت؛ در واقع‬ ‫‪1‬‬ ‫تبانی و شرط بندی حاال موضوعاتی هستند‬ ‫که درب�اره اش خبرهای زیادی تاکنون منتش�ر‬ ‫دو نقیض‪ .‬دیدگاه ها درباره‬ ‫شده است؛ اخباری ض ‬ ‫تبانی و ش�رط بندی در فوتبال ای�ران متناقض‬ ‫اس�ت‪ .‬عده ای م ی گویند این اتفاق�ات ان طور‬ ‫که در فوتب�ال اروپا رخ م ی ده�د در ایران اتفاق‬ ‫نم ی افتد و عده ای دیگر نی�ز معتقدند در ایران‬ ‫نیز تبانی و ش�رط بندی های غی ر قانونی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬اما اراده ای برای برخورد با متخلفان وجود‬ ‫ن�دارد‪ .‬در خصوص این موضوع ب�ا بهمن فروتن‬ ‫و هوش�نگ نصیرزاده همصحبت ش�دیم‪ .‬این‬ ‫میزگرد درباره تبانی و ش�رط بندی در فوتبال با‬ ‫حضور این دو کارشناس باسابقه در مجله مثلث‬ ‫برگزار شد‪ .‬متن این گفت وگو را م ی خوانید‪.‬‬ ‫همان قانون ارشمیدوس که می گوید اب در ظرف های مرتبط‬ ‫یکی می ش��ود‪ .‬البته این را بگویم که در این سیاست جهانی‬ ‫ان قس��مت های خوبش هرگز نصیب ما نمی ش��ود‪ .‬یعنی ما‬ ‫بهره ای از امکانات حرفه ای نداریم‪ .‬این استادیوم های زیبا به‬ ‫دیگران تعلق دارد نه ما‪ .‬برلین را می بینیم و حسرت می خوریم‪.‬‬ ‫استادیومی که در فینال میزبان بایرن ‪ -‬دورتموند بود‪ .‬در اینجا‬ ‫ضمنا باید به نکته دیگری هم اش��اره کنم؛ با فروپاشی اتحاد‬ ‫ جماهیر شوروی جریان س��رمایه داری و به عبارتی غربی ها‬ ‫با مش��کل بزرگی روبه رو ش��دند؛ فساد در س��طح باالیی در‬ ‫جریان بود‪ .‬غرب‪ ،‬شرق را و ش��رق‪ ،‬غرب را می ترساند‪ .‬همه‬ ‫پول ها در تهیه و تدارک تسهیالت نظامی صرف می شد‪ .‬دنیا‬ ‫دچار بحران اقتصادی امروز نبود‪ .‬پیراهن همه تیم ها را برند‬ ‫بانک ها‪ ،‬کارخانه ها و شرکت های بزرگ تولید خودرو قبضه‬ ‫کرده بود‪ .‬هر نهادی که سرمایه گذاری می کرد در فوتبال به‬ ‫ورزش‬ ‫فروتن‪ :‬شرط بندی انجایی که شامل حال‬ ‫بازیکن و هیات مدیره و مربی نمی شود یک‬ ‫نوع تجارت است اما انجایی که قصد دارد‬ ‫فوتبال را دستکاری کند‪ ،‬اتفاقا پذیرفتنی‬ ‫نیست‪ .‬کار نئولیبرال هاست‪.‬‬ ‫فروتن‪ :‬اق��ای نصی��رزاده از اسب س��واری‪ ،‬ش��نا و‬ ‫تیراندازی نام بردند‪ .‬خب این س��ه مورد در صدر اسالم وجود‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬این ها ورزش هایی بوده که در ان زمان وجود‬ ‫داش��ته‪ .‬البته در این مورد اطالعات دقیقی ن��دارم‪ .‬اما مایلم‬ ‫به تیتر این میزگرد برگردم؛ فوتب��ال اگر تجارت یا صنعت یا‬ ‫سیاست باشد با این شرط بندی ها و دستکاری هایی که در ان‬ ‫وجود دارد با ما صادق اس��ت اما اگر فوتبال خودش باش��د نه‬ ‫اتفاقا صادق نیست‪ .‬ما دو سیستم داریم؛ سیستم باز و سیستم‬ ‫بسته‪ .‬تجارت‪ ،‬صنعت و سیاس��ت سعی دارند که فوتبال را به‬ ‫یک سیس��تم باز تبدیل کنند‪ .‬اما این فوتبال نه تنها سیستم‬ ‫بسته دارد‪ ،‬بلکه به نظرم یک سیس��تم بسته خودسازگردان‬ ‫اس��ت‪ .‬یعنی هم خودش را می س��ازد و هم خ��ودش را اداره‬ ‫می کند‪ .‬درس��ت مثل یک دانه گندم‪ .‬فوتبال در مس��تطیلی‬ ‫س��بز اتفاق می افتد‪ 11 .‬نف��ر یک طرف و ‪ 11‬نف��ر در طرف‬ ‫مقابل ب��ا یکدیگر رقاب��ت می کنند‪ .‬همین جا یک س��وال از‬ ‫اقای نصیرزاده دارم؛ اگ��ر یک خرگوش وس��ط زمین بیاید‬ ‫چه می شود؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬بالطبع بازی متوقف می شود‪.‬‬ ‫فروتن‪ :‬افرین به شما‪ .‬یعنی هر چیزی از بیرون وارد‬ ‫زمین فوتبال شود بازی متوقف خواهد شد‪ .‬این همه ان چیزی‬ ‫اس��ت که قصد دارم بگویم؛ هر ورود یا دخالتی در سیس��تم‬ ‫این فوتب��ال کار را به هم می ریزد‪ .‬بهتر اس��ت بیایید از اینجا‬ ‫شروع کنیم‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬منظورتان سیستم های باز یا بسته در فوتبال‬ ‫است؟‬ ‫فروتن‪ :‬بله‪ ،‬مثال ایتالیایی ها گفتند سیستم فوتبال ما‬ ‫باز است‪ ،‬اما بسته است‪ .‬این نام از ان خود من است؛ سیستم‬ ‫بسته خودس��از گردان‪ .‬این باش��گاه فوتبال است که بازیکن‬ ‫می سازد‪ .‬سیس��تم چیس��ت؟ مجموعه ای از اجزا که در کنار‬ ‫هم عملکرد معینی دارند‪ .‬اجزا‪ ،‬سیستم را می سازد و سیستم‬ ‫اجزایش را‪ .‬در واقع این سیاس��ت نیست که بازیکن می سازد‬ ‫بلکه باش��گاه بازیکن را می س��ازد‪ .‬فیفا هم همواره با دخالت‬ ‫موارد بیرونی در این فوتبال مقابله کرده است‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫نصیرزاده‪ :‬ش�ما س�ال ها در فوتبال ایران‬ ‫مربیگری کرده اید‪ .‬سوال من این است ایا‬ ‫تاکنون بنگاه ش�رط بندی بوده که به شما‬ ‫پیشنهاد داده باشد؟‬ ‫ورزش‬ ‫همان اندازه از مالیاتش کم می ش��د و این برای اسپانس��رها‬ ‫بس��یار س��وداور بود و در واقع برای نهادهای صنعتی درامد‬ ‫باالیی را همراه داش��ت‪ ،‬چون بیش از انکه در فوتبال هزینه‬ ‫می کردند از طریق معافیت یا تخفیف ویژه مالیاتی خرج شان‬ ‫کمتر می شد‪ ،‬اما با فروپاشی ش��وروی کل نهادهای صنعتی‬ ‫پای شان را از فوتبال بیرون کشیدند‪ .‬دولت طبق روال گذشته‬ ‫این موضوع را نپذیرفت که شرکت های اسپانسر در فوتبال از‬ ‫لحاظ مالیاتی معاف ش��وند‪ .‬بدین ترتیب فوتبال دچار بحران‬ ‫شد‪ .‬می بایس��ت خودش را می چرخاند‪ .‬در این زمان بود که‬ ‫بنگاه های قانونی و غیر قانونی جدی ت��ر از هر زمان دیگری‬ ‫به وجود امدند‪ .‬بنگاه های شرط بندی دولتی رسما تعطیل شد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای نصیرزاده! دیدگاه شما درباره شرط بندی‬ ‫چیست؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬م��ا چاقو می س��ازیم‪ .‬ام��ا از همین چاقو‬ ‫می شود اس��تفاده های متفاوتی کرد‪ .‬درخت هرس می کنیم‪.‬‬ ‫اشپزی می کنیم و می توانیم با همین چاقو ادم هم بکشیم‪ .‬ما‬ ‫نباید فورا ابعاد منفی قضیه را در نظر بگیریم‪ .‬اگر شرط بندی‬ ‫بین تماشاگران باشد می تواند حتی به جذابیت کمک کند‪ .‬اما‬ ‫وقتی همین شرط بندی میان تماشاگر با مربیان یا بازیکن تیم‬ ‫باشد وارد مسائل تبانی و فساد می ش��ود که اصال قابل قبول‬ ‫نیست‪ .‬اسالم می گوید روی شنا‪ ،‬اسب س��واری و تیراندازی‬ ‫می توان شرط بندی کرد‪ ،‬اما االن موضوع شرط بندی به یک‬ ‫فاجعه تبدیل شده و نگاه ها همه منفی است‪ .‬جام جهانی برزیل‬ ‫در پیش است‪ .‬ممکن است چند روز دیگر یک سایتی بگوید به‬ ‫نظر شما ایران بازی را می برد یا نیجریه؟ تماشاگران هم رای‬ ‫بدهند‪ .‬جایزه ای هم در نظر گرفته شود‪ .‬خب این کار قانونی‬ ‫اس��ت و جذابیت هم دارد‪ .‬می خواهم بگویم اگر شرط بندی‬ ‫میان خود تماشاگران باش��د نه تنها اش��کالی پیش نمی اید‬ ‫بلکه خیلی هم کار جذابی است‪ .‬اما حالت دیگری هم وجود‬ ‫دارد‪ .‬اگر گردانندگان این شرط بندی دست شان به باشگاه ها‬ ‫می رسد یا دست شان به تیم ملی می رسد و می توانند این تیم ها‬ ‫را تحت نفوذشان داشته باشند در این صورت شرط بندی قطعا‬ ‫مشکل خواهد داشت‪ .‬این موضوع در مورد اسب سواری و شنا‬ ‫و تیراندازی هم صدق می کند یعنی اگر در حوزه شرط بندی‬ ‫گردانندگان دست شان به این ورزش��کاران برسد و بخواهند‬ ‫روی نتایج این مسابقات تاثیر بگذارند قطعا شرط بندی اشکال‬ ‫دارد و مورد انتقاد ما خواهد بود‪ .‬ما وقتی نظامنامه ورزش کشور‬ ‫را می نوش��تیم یکی از بخش هایی که از شرط بندی به عنوان‬ ‫امری قبیح و زشت نام بردیم انجایی بود که می خواهد روی‬ ‫نتایج موثر باشد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای نصیرزاده! نظر فیفا در این باره چیست؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬فیفا می گوید فوتبال یک تجارت است‪ .‬در‬ ‫کشور ما خیلی ها فکر می کنند فوتبال ورزشی برای تندرستی‬ ‫است‪ .‬در صورتی که این طور نیست‪ .‬ورزش حرفه ای قواعد‬ ‫دیگری دارد‪ .‬فوتبال یک تجارت اس��ت‪ .‬یعنی گردش مالی‬ ‫سنگینی در این رش��ته ورزش��ی وجود دارد‪ .‬در کالس های‬ ‫مدیریت فوتب��ال می گویند پنج میلیارد دالر پولی اس��ت که‬ ‫در جام جهانی به دست می اید؛ این پول با تولید ناخالص ملی‬ ‫‪ 15‬کش��ور افریقایی برابری می کند‪ .‬به همین دلیل طبیعی‬ ‫است که در حوزه اقتصادی فوتبال هرگاه که قرار است پول‬ ‫هنگفتی به گردش دربیای��د افرادی که نه بازیکن هس��تند‬ ‫نه باش��گاه دارند و نه اسپانسر هس��تند به نوعی می خواهند‬ ‫از این گردش عظیم مالی س��همی داشته باش��ند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل در حوزه شرط بندی فوتبال شانس خودشان را امتحان‬ ‫می کنند‪ .‬می ش��ود عنوان های مختلفی به این کار داد‪ .‬یک‬ ‫نوع بازار بورس یا یک ن��وع مزایده‪ .‬با این تفاس��یر امروز در‬ ‫جامعه ما خیلی ها سعی می کنند بدون توجه به جذابیت های‬ ‫شرط بندی های قانونی بین تماشاگران اساس این موضوع را‬ ‫زیر س��وال ببرند‪ .‬در حالی که به نظر من ان نوع شرط بندی‬ ‫باید مورد انتقاد قرار بگیرد که قرار اس��ت در نتایج مسابقات‬ ‫نفوذ غیر قانونی داشته باشد‪.‬‬ ‫می توانیم به حرکت کامرونی ها اشاره کنیم که یک بار در یک‬ ‫بازی ملی لباس یک تیکه به تن ک��رده بودند‪ .‬فیفا بالفاصله‬ ‫با انها برخورد کرد‪ .‬انها محروم شدند‪ .‬فیفا محروم شان کرد‪.‬‬ ‫دلیلش هم روش��ن بود‪ .‬فیفا عقیده داش��ت وقتی می گوییم‬ ‫بازیکن باید ش��ورت و پیراهن را به ط��ور جداگانه به تن کند‬ ‫نباید این قانون نادیده گرفته ش��ود‪ .‬می خواهم بگویم وقتی‬ ‫صنعت قرار باشد تعیین تکلیف کند فالن شرکت می گوید چرا‬ ‫‪ 11‬بازیکن؟ خب اگر در زمین فوتب��ال ‪ 30‬نفر مقابل ‪ 30‬نفر‬ ‫قرار بگیرد معنایش این اس��ت که من ‪ 60‬تا کفش و پیراهن‬ ‫می فروشم و این یعنی سود بیش��تر‪ .‬همین دخالت است که‬ ‫سیس��تم را به هم می ریزد‪ .‬پس مساله این است؛ شرط بندی‬ ‫انجایی که شامل حال بازیکن و هیات مدیره و مربی نمی شود‬ ‫یک نوع تجارت اس��ت اما انجایی که قص��د دارد فوتبال را‬ ‫دستکاری کند‪ ،‬اتفاقا پذیرفتنی نیست‪ .‬کار نئولیبرال هاست‪.‬‬ ‫دستکاری کردن مشخصه نئو لیبرالیست هاست‪ .‬دستکاری‬ ‫همه چیز‪ .‬اینکه من از وزارت ورزش دفاع می کنم به این دلیل‬ ‫است که سیاس��ت داخلی دارد‪ .‬خب این مهم است‪ .‬بنابراین‬ ‫عضو‪ ،‬سیستم خود را می شناسد و به ان کمک می کند‪ .‬البته‬ ‫این را هم بگویم که همه سیس��تم ها به هم وابسته هستند؛‬ ‫وابس��تگی بینابینی‪ .‬من هم ب��ا اقای نصی��رزاده موافقم که‬ ‫شرط بندی قانونمند را نمی توانیم مورد انتقاد قرار بدهیم‪ ،‬اما‬ ‫طبق توضیحاتی که من دادم اگر سیاست یا هر چیز دیگری‬ ‫در سیستم خودس��ازگردان فوتبال دخالت کند این سیستم را‬ ‫از کار می اندازد‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬ای��ا ش��رط بندی در فوتب��ال م��ا در قالب‬ ‫غی ر قانون ی اش شکل گرفته و پیشرفت کرده است؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬عرض کردم که هر کس��ی که در چرخه‬ ‫مربیان‪ ،‬بازیکنان‪ ،‬مدیران عامل و سایر اهالی فوتبال نیست‬ ‫می خواهد نفوذ کند‪ .‬متاسفانه االن تعاریفی که در جامعه ما از‬ ‫شرط بندی وجود دارد همگی به بعد فنی ان مربوط می شود‪.‬‬ ‫متاسفانه ما به تبانی‪ ،‬نفوذ غیر قانونی و همه این موارد منفی‬ ‫می گوییم شرط بندی! مثل ان فردی که به همه ورزش های‬ ‫رزمی می گفت جودو! انچه مدنظر ماست شرط بندی است که‬ ‫سیس��تم را به هم می ریزد‪ .‬در بوکس هر کسی قوی تر است‬ ‫مبارزه را می برد‪ .‬در کشتی کسی که زور بیشتری دارد برنده‬ ‫خواهد شد اما جذابیت فوتبال غیر منتظره بودن نتایج ان است‪.‬‬ ‫اگر تبانی وارد ان ش��ود فوتبال همه جذابیت اش را از دست‬ ‫می دهد‪ .‬شرط بندها برای رس��یدن به پول خیلی زیاد ممکن‬ ‫اس��ت بخواهند به س��مت داور یا بازیکن یا مربی بروند‪ .‬در‬ ‫فوتبال ما البته این موضوع مصداق ندارد‪ .‬یعنی کسی شهادتی‬ ‫نداده که فالن فرد که در فالن بنگاه شرط بندی فعالیت دارد‪،‬‬ ‫با من تماس گرفته است‪ .‬همه چیز در حد شنیده ها است‪ .‬تنها‬ ‫این طور به ذهن مان می رسد که محل این بنگاه ها در شمال‬ ‫کشور است‪ .‬اما سواالتی هم مطرح است؛ ایا این بنگاه ها به‬ ‫دلیل نفوذ در نتایج مسابقات دستگیر شدند؟ شاید اینها برای‬ ‫جمع کردن پول از مردم پروانه نداشتند‪ .‬شاید پلیس به دلیل‬ ‫نداشتن مجوز یک سری از این افراد را دستگیر کرده است‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬شما از ش��هادت ندادن افراد سخن م ی گویید‬ ‫در حالی که به این موضوع اشاره نم ی کنید که شاید ما ب رای‬ ‫فردی که قرار اس��ت دست به افش��اگری بزند اصال امنیتی‬ ‫ایجاد نم ی کنیم‪ .‬نظرتان چیست؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬این حدس شماست‪ .‬به هر حال گزارشاتی‬ ‫وجود دارد که برخی بنگاه ها تعطیل شده اند چون فعالیتشان‬ ‫غیر قانونی بوده است‪.‬‬ ‫مثل�ث‪ :‬ایا فدراس��یون ی��ا نهاده��ای نظارت کننده‬ ‫نم ی توانند جدی تر به این موضوع بپردازند؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬اگر نشانه های شرط بندی در شکل منفی‬ ‫ان وجود داشته باشد‪ ،‬فدراسیون می تواند ورود کند‪ .‬حتی فیفا‬ ‫در این مورد ب��ا اینترپل قرارداد همکاری امضا کرده اس��ت‪.‬‬ ‫طوری که اینترپل‪ ،‬بنگاه هایی را که در نتایج مس��ابقات نفوذ‬ ‫می کنند را شناسایی و افرادش را دستگیر کند‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث‪ :‬ایا شرط بندی های ما به این مرحله رسیده که‬ ‫بنگاه ها بتوانند در نتایج مسابقات دخالت کنند؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬در واقع این س��وال شما و پاسخی که من‬ ‫می دهم رابطه مس��تقیمی با اطالعات مان در این مورد دارد‪.‬‬ ‫اطالعات روش��نی در این مورد به خصوص وجود ندارد‪ .‬تنها‬ ‫چیزی که از بنگاه شرط بندی در دست است اینکه چند بنگاه‬ ‫شرط بندی غیر قانونی در شمال کشور از هم پاشیده شده اند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬چرا در فدراسیون فوتبال کمیته مبارزه با تبانی‬ ‫یا ش��رط بندی نداریم که به طور مشخص این موضوعات را‬ ‫پیگیری کند؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬ما در فدراسیون فوتبال مان کمیته اخالق‬ ‫داریم‪ .‬کمیته ای ک��ه در هیچ یک از کش��ورهای عضو فیفا‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬اما فدراس��یون فوتبال ایران کمیته اخالق دارد‪.‬‬ ‫کمیت��ه انضباطی به م��وارد داخل زمین و کمیت��ه اخالق به‬ ‫ناهنجاری های بیرون زمین رسیدگی می کند‪ ،‬اما اینکه این‬ ‫کمیته بیاید وارد حوزه های ش��رط بندی بش��ود این در حوزه‬ ‫وظایفش نیست اما اگر افشاگری در این زمینه صورت بگیرد‬ ‫کمیته اخالق می تواند حکم صادر کند‪ .‬ان هم درباره افرادی‬ ‫که در حوزه فوتبال فعالیت دارند اما اینکه به طور مش��خص‬ ‫کمیته مسئول رس��یدگی به این موضوعات‬ ‫ش��ود این ایراد را دارد که وقتی ش��ما چنین‬ ‫کمیته ای راه می اندازید یعنی تایید می کنید‬ ‫که این مساله هست‪.‬‬ ‫مثلث ‪ :‬ش��اید هم این معنی را ندهد‪.‬‬ ‫شاید به این معنی باشد که شما قصد دارید‬ ‫از بروز چنین ناهنجاری هایی در فوتبال تان‬ ‫پیشگیری کنید‪.‬‬ ‫نصیرزاده‪ :‬افشاگری‪ ،‬مدارک جعلی و‬ ‫خیلی از موارد دیگر را کمیته اخالق رسیدگی‬ ‫می کند‪ .‬ما پیشگیری داریم‪ .‬ناظران در شرایط‬ ‫بازی به دنب��ال داوران هس��تند؛ در هتل‪ ،‬در‬ ‫غذا خ��وری و در جاهایی ک��ه داوران حضور‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫فروتن‪ :‬اق��ای نصی��رزاده یک فعل‬ ‫را به کار بردن��د؛ گفتن��د «نمی توانیم ثابت‬ ‫کنیم‪ ».‬من فکر می کنم این فعل توانس��تن‬ ‫یا نتوانستن نیست‪ .‬بلکه مس��اله خواستن یا‬ ‫نخواس��تن اس��ت‪ .‬پولی که در فوتبال است‬ ‫اساس��ا با بعضی پول ها اصال قابل مقایس��ه‬ ‫نیس��ت‪ .‬تیم ملی ما حاال به جام جهانی رفته‪.‬‬ ‫حاال از سوی مجلس مرتب از حمایت حرف‬ ‫می زنن��د‪ .‬انگار ای��ن حمایت اجباری ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬من این مدل حمایت را نمی پسندم‪.‬‬ ‫پشتیبان اجباری تیم ملی نیستم‪ .‬چرا؟ چون‬ ‫این تیم ملی برخاس��ته از فوتبالی اس��ت که‬ ‫فساد در ان نهادینه و فراگیر شده است‪ .‬اقای‬ ‫نصیرزاده می گوید بنگاه های شرط بندی در‬ ‫شمال کشور است و اصال هم روشن نیست‬ ‫که به چه دلیل از بین رفته اند و پلیس با انها‬ ‫برخورد کرده‪ ،‬اما من می دانم‪ .‬ببینید‪ ،‬قایقرانی‬ ‫روزی ورزش شماره یک جهان بود‪ .‬میلیون ها‬ ‫بیننده داشت اما حاال تماشاگرانش به زحمت‬ ‫‪ 500‬نفر می شوند‪.‬چرا؟ به خاطر فساد از بین رفت‪ .‬وقتی کلی‬ ‫در بوکس بود شب ها به عش��ق دیدن مشت زنی اش تا صبح‬ ‫نمی خوابیدیم‪ ،‬اما حاال برای بوکس شوقی نداریم چون فساد‬ ‫ان را از بین برد‪ .‬حاال ش��رایط به گونه ای شده که مردم اروپا‬ ‫اتفاقا می دانند که در فالن بازی تبانی صورت گرفته است‪ ،‬اما‬ ‫فاکتور شرط بندی را در نظر می گیرند و بخت ازمایی می کنند؛‬ ‫در واقع بخش��ی از این فساد می شوند‪ .‬سیاس��ت نئو لیبرالی‬ ‫همین موضوع را ایجاب می کند؛ به وجود امدن نوکران مدرن‬ ‫پول‪ .‬اقای نصیرزاده می گوید کسی چیزی درباره تبانی نگفته‬ ‫است‪ .‬این طور نیس��ت‪ .‬من عرض می کنم؛ هاوه النژ یک بار‬ ‫از تبان��ی گفت و فورا او را س��اکت کردند و کن��ار زدند‪ .‬مثال‬ ‫دم دستی تری هم وجود دارد؛ دخالت شرط بندی ها در فوتبال‬ ‫ایران باعث شده تا تعداد تماشاگران ما به دو هزار نفر برسد و‬ ‫در لیگ ما تنها نیم درصد از بازیکنان جوان استفاده می کنیم‬ ‫و میانگین س��نی لیگ ما باالی ‪ 30‬سال اس��ت‪ .‬متاسفم که‬ ‫سیاس��ت می گوید این مربی با این تیم نه و این مربی با این‬ ‫تیم بله‪ .‬سیاست به سیستم های تحت نظرش می گوید فعال‬ ‫شوند و این در حالی است که بازیکنان را هم تحت نظر دارد و‬ ‫از انها موقعی که می خواهد دست به تبانی بزند بهره برداری‬ ‫می کند‪ .‬داوران هم در این چرخه هس��تند‪ .‬معامالتی در این‬ ‫زمینه ها شکل می گیرد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬م ی خواهید بگویید فوتبال جهان را شرط بندها‬ ‫اداره م ی کنند؟‬ ‫فروتن‪ :‬به صورت بین المللی ثابت ش��ده که فوتبال‬ ‫روی کاکل ش��رط بندها می چرخد‪ .‬این درس��ت وقتی اتفاق‬ ‫م ی افتد که دول��ت می گوید م��ن بح��ران دارم و مالیات ها‬ ‫را می خواه��م و هی��چ نهادی معاف نیس��ت‪ .‬وقت��ی من در‬ ‫س��نگاپور کار می کردم از نظر پایین بودن فس��اد انها در رده‬ ‫پنجم کش��ورهای جهان بودند‪ .‬مثال به وکالی مجلس شان‬ ‫مادام العمر پول خوب��ی می دادند اما در فوتب��ال خوب عمل‬ ‫نکرده بودند‪ .‬فس��اد در فوتبال ش��ان همه گیر ش��ده بود‪ .‬هر‬ ‫کسی در بخش های دیگر نمی توانست از منافع مالی انچنانی‬ ‫برخوردار باشد س��راغ فوتبال می امد و همین موضوع انها را‬ ‫ضعیف نگه داش��ت‪ .‬وقتی دخالت سیاسی در فوتبال صورت‬ ‫می گیرد‪ ،‬از طرف دیگر مدیریت هم پایش به میان کش��یده‬ ‫می شود‪ ،‬بازیکنان‪ ،‬داوران و مدیران؛ اینها سه ضلع قابل توجه‬ ‫تبانی ها هستند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬ایا در فوتبال ما نیز این جریان به ش��کلی که‬ ‫م ی گویید وجود دارد؟‬ ‫فروت�ن‪ :‬واض��ح و صد در ص��د اس��ت ک��ه تبانی و‬ ‫شرط بندی و دس��تکاری کردن نتایج مس��ابقات در فوتبال‬ ‫ما هس��ت‪ .‬فوتبال ما رنجور شده اس��ت‪ .‬چرا؟ چون ‪AFC‬‬ ‫می خواهد کشورها در تیم های ملی ش��ان از مربیان خارجی‬ ‫اس��تفاده کنند‪ .‬یعنی کنفدراسیون فوتبال اس��یا نیز به نوعی‬ ‫مستشار فیفاست برای اینکه اجازه ندهد فاصله میان فوتبال‬ ‫اسیا و اروپا کم شود‪.‬‬ ‫نصیرزاده‪ :‬اقای فروتن! ایرانی ها در فوتبال مس��تعد‬ ‫نیستند‪ .‬کال قاره اس��یا از نظر فنی‪ ،‬مدیریتی‪ ،‬داوری و دیگر‬ ‫مسائل ضعیف ترین کنفدراسیون جهان است‪ .‬پدیده فوتبال‬ ‫در ایران صرفا عالقه مندان بسیاری دارد‪ .‬ما بی دلیل خودمان‬ ‫را با المان‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬انگلیس و فرانسه می سنجیم‪ .‬فوتبال نه در‬ ‫کشور ما نه در عربستان‪ ،‬نه در خلیج فارس و نه در اسیا نیست‪.‬‬ ‫تکنولوژی فوتبال از طریق دریا به کشورها راه یافته است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که هر کشوری که به دریا راه داشت موفق‬ ‫شد؛ انگلیس‪ ،‬المان‪ ،‬ارژانتین‪،‬اروگوئه‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬برزیل‪ ،‬فرانسه‬ ‫و همه کشورهایی که قهرمان جهان ش��ده اند به دریا نیز راه‬ ‫داش��ته اند‪ .‬تکنولوژی فوتب��ال از راه دریا به‬ ‫کشورها رفته اس��ت‪ .‬در واقع پدیده ای است‬ ‫غربی‪ .‬انه��ا در این مورد بهتر از ما هس��تند‪.‬‬ ‫سهمیه ش��ان هم در جام جهانی بیشتر است‪.‬‬ ‫چون بازیکن ش��ان بهت��ر از بازیکن ما بازی‬ ‫می کند‪ ،‬داورشان بهتر از داور ما سوت می زند‬ ‫و مربی شان بهتر از مربی ما کار می کند‪ .‬اقای‬ ‫فروتن می گویند دخالت سیاسیون در ورزش‪.‬‬ ‫باید عرض کنم تمام جنگ های دنیا عرصه‬ ‫نبردهای تن به تن بوده است‪ .‬مثل تیراندازی‪،‬‬ ‫مثل تکواندو و‪ ...‬اما کشورهای جهان جنگ‬ ‫را که در واقع همین رش��ته های ورزشی بود‬ ‫کنار گذاشتند و به رقابت فکر کردند‪ .‬جنگ ها‬ ‫به ورزش تبدیل شد‪ .‬مراودات بین المللی در‬ ‫ورزش بدون دخالت سیاس��یون اساسا وجود‬ ‫ندارد‪ .‬فردی که در یکی از مراکز دولتی المان‬ ‫کار می کرد تاکید می کرد که انها برای امدن‬ ‫میالن به تهران خیل��ی کار کردند‪ .‬بنابراین‬ ‫مراودات بین المللی بدون دخالت سیاسیون‬ ‫امکان ندارد‪ .‬اقای فروتن بدون اینکه متوجه‬ ‫ش��ود حرف من را تایید می کن��د‪ .‬می گوید‬ ‫مجلس این طور گفته و وزارت ورزش چنان‬ ‫ک��رده و‪ ....‬اگر م��ا در المپیک پیروز ش��ویم‬ ‫یعنی موفقیت ای��ران و ایرانی در دنیا‪ .‬همین‬ ‫طور در جام جهانی‪ .‬دقت داش��ته باش��ید که‬ ‫همه باش��گاه هایی ک��ه حاال در لی��گ اروپا‬ ‫باال امده اند را افراد سیاسی اداره می کنند نه‬ ‫افراد ورزشی‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای نصی��رزاده! تصور اینکه‬ ‫جام جهان��ی همان ط��ور ک��ه بزرگ ترین‬ ‫تورنمنت جه��ان اس��ت‪ ،‬بزرگ ترین تبانی‬ ‫نیز هست کمی وحشتناک است‪ .‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫نصی�رزاده‪ :‬بالتر گف��ت در جام جهانی یک کش��ور‬ ‫افریقایی در ی��ک دوره از جام جهانی باال ام��د و به درامد ما‬ ‫لطمه زد‪ .‬فیفا معتقد اس��ت حذف برزیل به درامد فیفا خیلی‬ ‫لطمه می زند‪ .‬امس��ال ‪ 12‬میلیارد نفر جام جهانی را می بینند‪.‬‬ ‫برای فیفا جام جهانی یک سیس��تم درامدزایی اس��ت‪ .‬هاوه‬ ‫النژ گفته بود ما کارهایی می کردیم که انگلیس حذف ش��ود‬ ‫اما برزیل باش��د‪ .‬همچنین حرف و حدیث هایی درباره فینال‬ ‫جام جهانی که یک طرف ان برزیل و طرف دیگرش فرانسه‬ ‫بود وجود داشت‪ .‬گفته می ش��ود معاون وزیر خارجه فرانسه و‬ ‫ورزش‬ ‫فروت�ن‪ :‬واض�ح و صد در ص�د اس�ت که‬ ‫تبانی و ش�رط بندی و دس�تکاری کردن‬ ‫نتای�ج مس�ابقات در فوتبال ما هس�ت‪.‬‬ ‫فوتبال ما رنجور ش�ده است‪ .‬چرا؟ چون‬ ‫‪ AFC‬م ی خواه�د کش�ورها در تی م های‬ ‫ملی ش�ان از مربی�ان خارج�ی اس�تفاده‬ ‫کنند‬ ‫برزیل با هم صحب��ت و مذاکره کرده بودن��د و از انجایی که‬ ‫برزیل کش��ور مقروضی در دنیا محسوب می ش��ود‪ ،‬فرانسه‬ ‫برای بخشش بخشی از بدهی های این کشور از انها خواسته‬ ‫بود طوری بازی کنند که فرانس��ه برنده فینال شود‪ .‬این خبر‬ ‫را یک نشریه فرانس��وی منتشر کرد و مس��ئوالن بالفاصله‬ ‫این نش��ریه را تعطیل کردند‪ .‬می خواهم بگویم فیفا همواره‬ ‫به نفع جیب خود کار می کند‪ .‬ش��وخی نیست‪ .‬فیفا این درامد‬ ‫کالن را می خواهد‪ .‬خود شما برای نشریه تان مطالب جذاب‬ ‫انتخاب می کنید که فروش ان باال برود‪ .‬به همین دلیل فیفا‬ ‫عالقه مند است برزیل و کشورهایی که سرمایه جذب می کنند‬ ‫در جام های جهانی تا مراحل پایانی حضور داش��ته باشند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل اس��ت که داوران جرات نمی کنند درباره برزیل‬ ‫اشتباه کنند‪ .‬اقای فروتن می گوید ش��رط بندی ها و تبانی در‬ ‫فوتبال ما هست و صد در صد هم هست‪.‬‬ ‫فروتن‪ :‬بله‪ ،‬چون من می خواهم مبارزه کنم‪.‬‬ ‫نصیرزاده‪ :‬بله‪ ،‬شما چنین قصدی دارید اما شما سال ها‬ ‫در فوتبال ایران مربیگری کرده اید‪ .‬س��وال من این است ایا‬ ‫تاکنون بنگاه شرط بندی بوده که به شما پیشنهاد داده باشد؟‬ ‫فروتن‪ :‬با یک تیمی بازی داشتیم‪ .‬دو نفر موتورسوار‬ ‫امدند به من گفتند شما امروز دو بر یک بازی را می بازید‪ .‬به‬ ‫این حالت می گویند مچ فیکس��ینگ‪ .‬حالتی که نتیجه را هم‬ ‫تعیین می کنند؛ سخت ترین شکل تبانی‪ .‬انجا مرسوم است‪.‬‬ ‫گلر ما دو گل عجیب خورد که من او را بع��د از ان بازی کنار‬ ‫گذاش��تم‪ .‬انها هم یک پنالتی دادند که خیلی عجیب تر بود‪.‬‬ ‫مس��اله این اس��ت که من فقط در مورد اینجا این حرف ها را‬ ‫نمی گویم‪ .‬در اروپا بیشتر از فوتبال ما این مسائل وجود دارد‪.‬‬ ‫همین بازی رئال مادرید‪ -‬بایرن‪ .‬ای��ا فاصله این دو تیم واقعا‬ ‫چهار گل ب��ود؟ اقای نصیرزاده! اتفاقا من اولین کس��ی بودم‬ ‫که گفتم سیاسیون باید بیایند‪ .‬هیچ سیستمی بدون سیستم‬ ‫دیگر کارایی ندارد‪ .‬سیستم اقتصادی بدون سیستم سیاسی‬ ‫و همین طور همه سیس��تم ها اما اینکه سازمانی بیاید و برای‬ ‫فوتبال تعیین تکلیف کند اتفاق خوبی نیست‪ .‬چرا به جز هاوه‬ ‫النژ کسی حرفی نزد؟ همین اقای نصیرزاده کم نمی داند اما‬ ‫حرفی نمی زند‪ .‬چرا؟ چون امنیت ندارد‪ .‬یک روزنامه نگار چند‬ ‫وقت پیش به من گفت‪ :‬ش��ما برای فوتبال ایران یک مربی‬ ‫مرده به حس��اب می ایی‪ .‬چرا؟ چون فوتبال ما با افش��اگرها‬ ‫برخورد سختی دارد‪ .‬برای مبارزه با فساد باید امنیت افشاگری‬ ‫به وجود بیاید‪ .‬نصیرزاده یک نوک سوزن را رو نمی کند چون‬ ‫خطرات ان را می شناسد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬ای��ا در م��ورد تیم ملی م��ا در جام جهانی نیز‬ ‫شرط بندی های غی ر قانونی صورت م ی گیرد؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬همه مس��ابقات زیر نظر فیفاس��ت‪ .‬هیچ‬ ‫تش��کیالت دیگری روی ان نفوذ ندارد‪ .‬بنابراین از طرف ما‬ ‫نمی تواند نتایج تیم ملی مورد تغییر قرار بگیرد‪ .‬اگر هم اتفاقی‬ ‫بیفتد صرفا میان خود س��ران فیفا خواهد ب��ود‪ .‬ضمنا ما نباید‬ ‫توقعات مردم را به صورت غیرمنطقی باال ببریم‪ .‬ما شانس��ی‬ ‫برای صعود نداریم‪ .‬کس��ی روی تیم ما به دنبال ش��رط بندی‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬ما در کجای چرخه شرط بندی قرار گرفته ایم؟‬ ‫نصیرزاده‪ :‬اماری وجود ندارد‪.‬‬ ‫فروتن‪ :‬البته همه بنگاه های شرط بندی در مسابقات‬ ‫هزارتوی رمز و رازهای فساد‬ ‫‪2‬‬ ‫ایا می توان با شرط بندی نتیجه جام جهانی را تغییر داد؟‬ ‫جام جهان��ی دخال��ت می کنند‪ .‬بازیکن��ان که از ک��ره مریخ‬ ‫نمی ایند‪ .‬دالالن راب��ط بنگاه ها و بازیکنان هس��تند‪ .‬خیلی‬ ‫راحت در همین جام جهانی نف��وذ می کنند‪ .‬در فوتبالی که در‬ ‫حساب مدیرعامل یکی از باشگاه هایش مبلغ ‪ 500‬میلیون یورو‬ ‫کشف می شود شک نکنید که شرط بندی ها در جام جهانی به‬ ‫مراتب شکل گس��ترده تری دارد‪ .‬نباید خوش باور باشیم که‬ ‫این جریان در جام جهانی با وجود فیفا ب��ه تیم ها و بازیکنان‬ ‫راه نفوذ نخواهد داشت‪ .‬بازیکنان فوتبال اجازه دادند که این‬ ‫شرایط به وجود بیاید‪.‬‬ ‫شرط بند به او گفته تو را به فالن تیم بردم پس در وسط‬ ‫بازی بلند شو و ابش��ار بزن‪ .‬اینها واقعیت اس��ت‪ .‬بنابراین در‬ ‫این مورد من با اقای نصیرزاده موافق نیس��تم‪ .‬تمام بنگاه ها‬ ‫در همین جام جهانی دخالت دارند‪ .‬اس��کوبار بر س��ر همین‬ ‫شرط بندی ها کش��ته ش��د‪ .‬در بلژیک ماهی یک بازیکن گم‬ ‫می ش��د‪ .‬اما دولت با این جریان مقابله کرد‪ .‬در کشور خود ما‬ ‫نیز این جریانات هس��تند و می توانند بر تیم ملی ما هم تاثیر‬ ‫بگذارند‪ .‬ما البته تیم برنده ای نیس��تیم‪ .‬هم��ه روی باخت ما‬ ‫شرط می بندند‪ .‬اما مس��اله این است که می توانند شکل های‬ ‫دیگری از نفوذ را انتخاب کنند‪.‬‬ ‫نصیرزاده‪ :‬البته در مورد تبانی و شرط بندی در تیم ملی‬ ‫ایران باید بگویم که هرگز نمونه ای نبوده و نیست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫هزارتوی رمزوراز های شرط بندی مانده است‪.‬‬ ‫در س��وی دیگر فس��اد فوتبال ام��ا تبان ی ه��ا جایی‬ ‫قابل تامل تر از شرط بندی اس��ت‪ .‬جدا از رخدادهای تاریخی‬ ‫زیادی که م ی توان در این مورد فهرست کرد‪ ،‬دو موضوع هنوز‬ ‫نیز ادامه دارند؛ در اس��تانه برگ��زاری رقابت های جام جهانی‬ ‫فوتبال ‪ 2010‬رس��وایی تبانی باعث شد چند بازیکن مشهور‬ ‫تیم فوتبال یوونتوس ایتالی��ا و همچنین «انتونیو کونته»‬ ‫سرمربی این تیم‪ ،‬محروم شوند ولی زمان زیادی طول نکشید‬ ‫که این موضوع هم به فراموشی سپرده شد‪ .‬البته این بار پای‬ ‫پلیس اروپا به میان کشیده شد و راز سر به مهر نهاده فساد در‬ ‫فوتبال برمال شد‪ .‬رئیس پلیس اتحادیه اروپا از کشف بیش‬ ‫از ‪ 680‬پرونده فساد و تبانی در فوتبال این قاره خبر داد و گفت‬ ‫که ناپاکی در فوتبال اروپا بیداد م ی کند‪ .‬او از شرط بندی های‬ ‫کالن و ده ها ه��زار دالری در فوتبال الم��ان و اتریش پرده‬ ‫برداشت که هر یک از انها در نتایج برد و باخت تیم ها موثر‬ ‫بودند‪.‬فوتبال هم��واره در معرض ان��واع ناپاکی‪ ،‬ناهنجاری‬ ‫و فساد قرار داش��ت و دارد؛ تبانی‪ ،‬ش��رط بندی‪ ،‬نژادپرستی‪،‬‬ ‫دوپینگ‪ ،‬الوده ش��دن ورزش به سیاس��ت و‪ ...‬همواره این‬ ‫ورزش پرطرفدار را تهدید م ی کند‪ .‬این موضوع کهن مختص‬ ‫به قاره خاصی نیست بلکه همه با ان درگیرند؛ اروپا‪ ،‬افریقا‪،‬‬ ‫امریکا‪ ،‬اسیا و اقیانوسیه‪ .‬کیست که نداند پشت پرده انتخاب‬ ‫قطر به عنوان می زبان برگ��زاری بازی های جام جهانی ‪2022‬‬ ‫دست های سیاس��تمداران متمول این کشور کوچک عربی‬ ‫قرار دارد؟ فساد و تبانی در ورزش ای ران نیز در ابعاد ریزو درشت‬ ‫ان وجود دارد و این حوزه از ناپاک ی ها مب را نیست؛ در ای ران در‬ ‫فوتبال‪ ،‬فوتسال‪ ،‬کشتی و‪ ...‬ادعاهای گوناگونی درباره وجود‬ ‫تبانی و رش��وه وجود دارد؛ پرونده هایی که هیچ گاه انتهایی‬ ‫ندارند و حکم��ی اگر صادر م ی ش��ود در برگیرنده همه ابعاد‬ ‫فساد رخ داده نیست‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اگر در موتور جس ت وجوی گوگل به دنبال سایت های‬ ‫شرط بندی ویژه جام جهانی ‪ 2014‬بگردید‪ ،‬به اندازه ای سایت‬ ‫به ش��ما پیش��نهاد م ی کند که حتی م ی توانید با بررس��ی‬ ‫هر کدام از انها و شرایط بهتر‪ ،‬ش��رکت کننده باشید‪ .‬مساله‬ ‫وقتی جالب تر م ی شود که این سایت ها نه مراکزی در خارج از‬ ‫کشور یا کشورهای همسایه بلکه در داخل کشور و دفاتر ان‬ ‫شاید در کنار و همسایگی خانه و دفتر کارتان باشد‪ .‬همین‬ ‫پنج سال پیش بود که شبکه های پی ش بینی نتایج مسابقات‬ ‫فوتبال در ای ران مانند قارچ روییدند؛ شرکت هایی که برگه های‬ ‫مسابقات را م ی فروختند و در پایان هفته با قرعه کشی ب رنده یا‬ ‫برندگان خود را معرفی م ی کردند‪ .‬گرچه ب ر اساس اموزه های‬ ‫مذهبی و فتاوای صریح مراجع تقلید شیعه شرط بندی امری‬ ‫«حرام» است اما در بسیاری از شهرهای کشور به مساله ای‬ ‫متداول در مسابقات فوتبال کشوری و خارجی تبدیل شده‬ ‫اس��ت‪ .‬چند س��ال برگه های ش��رط بندی به قدری زیاد بود‬ ‫که حتی در برخ��ی از اوقات متولی مش��خصی در نهایت‬ ‫نم ی یافت‪ ،‬گویی سود فروختن این برگه ها در کنار پول هایی‬ ‫که به قول معروف شرط بسته شده اند‪ ،‬دو موضوع جدا از هم‬ ‫بود و هر کدام تجارت خود را داشت‪.‬‬ ‫شرط بندی در ای ران گرچه از نظر عرفی نیز امری مذموم‬ ‫است اما متولی مشخصی در نهادهای نظارتی ندارد‪ .‬تا جایی‬ ‫که باتوجه به انتشار برگه های چاپی و سایت های اینترنتی در‬ ‫ابتدا متولی مقابله با ان وزارت ارشاد محسوب م ی شود اما در‬ ‫کنار ان‪ ،‬نهاد تصمیم گیر ورزش کشور یعنی وزارت ورزش و‬ ‫جوانان و قوه قضاییه و‪ ...‬نیز م ی توانند به عنوان عملی خارج‬ ‫از عرف عمومی ب��ه مقابله با ان برخی زن��د‪ .‬در این میان اما‬ ‫مساله مهم در کنار برد و باخت های مالی‪ ،‬تاثیرگذاری ان روی‬ ‫مسابقات داخلی است‪ .‬ایا در شرایط کنونی باتوجه به فضای‬ ‫فوتبال داخلی شرط بندی در مسابقات تاثیرگذار است؟‬ ‫می��ان اهال��ی فوتب��ال نقل قول هایی مطرح اس��ت‬ ‫که همراه با اس��امی بیان م ی ش��ود که خود مدیر‪ ،‬بازیکن‪،‬‬ ‫کارشناس ورزشی یا چهره معروفی در امر فوتبال هستند و‬ ‫روی مسابقات شرط م ی بندند اما هیچ گاه در سطح فوتبال‬ ‫داخلی چنین مساله ای به عنوان یک رویه ثابت مورد توجه‬ ‫نبوده است‪ ،‬ضمن اینکه بسیاری از این روایت ها به کسانی‬ ‫اشاره م ی کنند که با ورود به سایت های خارجی و داخلی روی‬ ‫فوتبال های خارجی مخصوصا لیگ قهرمانان فوتبال اروپا‬ ‫ش��رط م ی بندند‪ .‬در این خصوص به نظر م ی رسد که تغییر‬ ‫نتیجه فوتبال خارجی ب رای کارب��ران ای رانی غی ر قابل قبول‬ ‫باش��د‪ .‬اما در خارج از مرزها کلوب های شرط بندی چقدر در‬ ‫مسابقات مهم تاثیرگذار هستند؟‬ ‫در جنوب شرق اسیا از ماکائو گرفته تا سنگاپور و مالزی‬ ‫همیشه سخن از شرط بندی در مسابقات مهم باشگاهی این‬ ‫کشورهاست اما در اروپا م ی توان تصور کرد که نتیجه مسابقه‬ ‫فینال لیگ قهرمانان توسط ش��رط بندها رقم خورده است؟‬ ‫گرچه در لیگ اروپا مسائلی بیان شده است‪ ،‬اما همیشه در‬ ‫نصیرزاده‪ :‬فیفا معتقد است حذف برزیل‬ ‫به درامد فیفا خیلی لطمه م ی زند‪ .‬امسال‬ ‫‪ 12‬میلیارد نفر جام جهان�ی را م ی بینند‪.‬‬ ‫ب�رای فیف�ا جام جهان�ی یک سیس�تم‬ ‫درامدزایی اس�ت‪ .‬هاوه الن�ژ گفته بود ما‬ ‫کارهای�ی م ی کردیم ک�ه انگلیس حذف‬ ‫شود اما برزیل باشد‬ ‫‪65‬‬ ‫ترک هایی روی صورت میزبان‬ ‫ورزش‬ ‫برزیل تقریبا کشوری توسعه یافته است اما جامعه اش به اندازه دولتش‬ ‫پیشرفت نکرده است یا به عبارتی پیشرفت اقتصاد ملی این کشور مساوی‬ ‫با کاهش فق را و کم شدن فاصله طبقاتی نیست‪ .‬برزیل از کشوری حاشی ه ای‬ ‫به نیمه حاشی ه ای تبدیل شده اما هنوز نم ی توان ان را کشوری توسعه یافته‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫درباره برزیل‬ ‫از اقمار به متروپل‬ ‫برزیل شمایل یک کشور‬ ‫توسعه یافته را پیدا کرده است؟‬ ‫تالیف و ترجمه‪ :‬منیره محمودی فرد‬ ‫ورزش‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پر بی��راه نگفته ایم اگر مدعی باش��یم این روزها‬ ‫نگاه همه مردم دنیا معطوف به کش��ور پهناور برزیل است‪.‬‬ ‫این توجه ویژه از سویی مربوط به رویداد ورزشی بزرگی چون‬ ‫جام جهانی و از سوی دیگر به دلیل پررنگ بودن شاخصه های‬ ‫مهم اقتصادی‪ ،‬جغ رافیای غنی‪ ،‬اکوسیس��تم پربار‪ ،‬منابع و‬ ‫معادن سرشار و فرصت های مناسب س��رمایه گذاری است‪.‬‬ ‫مسلما س��ال ‪ 2014‬م ی تواند نقطه عطفی در دهه دوم سال‬ ‫‪ 2000‬ب رای برزیل باشد؛ ش��روع ان با جام جهانی در ژوئیه و‬ ‫پایان ان به انتخابات ریاست جمهوری در اکتبر ختم م ی شود‪.‬‬ ‫در این مقاله سعی شده است به طور اجمالی به بررسی‬ ‫وضعیت اقتصاد و ورزش برزیل بپردازیم‪.‬‬ ‫پس از س��ال ها تس��لط پرتغال ی ها بر کش��ور برزیل‪،‬‬ ‫سرانجام انها توانستند در سال ‪ 1822‬به استقالل دست یابند‬ ‫ولی نظام پادش��اهی تا زمانی که قانون برده داری در س��ال‬ ‫‪ 1888‬لغو شد‪ ،‬همچنان پابرجا بود‪ .‬اگرچه زمان زیادی از ان‬ ‫رخداد م ی گذرد اما فرهنگ مردم و سب ک های معماری برزیل‬ ‫همچنان تحت تاثیر فرهنگ پرتغالی است‪.‬‬ ‫برزی��ل‪ ،‬بزرگ تری��ن و پرجمعی ت تری��ن کش��ور‬ ‫امریکای جنوبی است و در رده بندی جهانی ششمین کشور‬ ‫از لحاظ شاخص جمعیتی محسوب م ی ش��ود‪ .‬اخرین امار‬ ‫(جوالی ‪ ) 2014‬جمعیتی معادل ‪ 202/656/788‬نفر را نشان‬ ‫م ی دهد که ‪ 43/7‬درصد از این جمعیت را افراد ‪ 25-54‬سال‬ ‫تشکیل م ی دهند‪.‬‬ ‫اقتصادی نوظهور در بازارهای جهانی‬ ‫برزیل باوجود پیش��رفت های چش��مگیر و توسعه در‬ ‫زمینه های معدن‪ ،‬صنعت و بخش خدمات توانس��ته است‬ ‫جایگاه خود را به عنوان مهمترین کش��ور امریکای جنوبی‬ ‫تثبیت کرده و حضور خود در بازارهای جهانی را پررنگ کند‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 2003‬برزیل سعی در بهبود ش��اخ ص های اقتصاد‬ ‫کالن‪ ،‬ایج��اد ذخای��ر ارزی و کاهش بده ی ه��ای خود کرد‬ ‫و نتایج این تالش با رش��د قوی در س��ال های ‪ 2007‬و ‪2008‬‬ ‫نمود پیدا کرد‪.‬‬ ‫در اواخر سال ‪ 2008‬پس از چند سال رشد اقتصادی بازار‬ ‫در حال ظهور برزیل با بحران مالی جهانی روبه رو شد‪ .‬اما با‬ ‫ب رنامه ریزی مناسب دولت و هماهنگی بجای بخش دولتی و‬ ‫خصوصی‪ ،‬برزیل در سال ‪ 2010‬توانست این بحران را پشت‬ ‫سر بگذارد‪.‬‬ ‫این سال ب رای برزیل بسیار پ ربار بود زی را اعتماد به نفس‬ ‫مصرف کننده و سرمایه گذار با برنامه ریزی های مالی دولت‬ ‫احیا شد و تولید ناخالص داخلی به رش��د ‪ 7/5‬درصد رسید؛‬ ‫نرخی که طی ‪ 25‬سال گذشته ب ی سابقه بوده است‪ .‬بزرگی‬ ‫و تنوع اقتص��ادی یکی از عوامل مهم جذب س��رمایه های‬ ‫خارجی در سال های اخیر بوده است‪.‬‬ ‫برزیل یکی از بزرگترین بازارهای تکنولوژی مخاب راتی‬ ‫را دارد‪ .‬پی ش بینی م ی ش��ود به دلیل رش��د فزاینده کارب ران‬ ‫نهایی‪134 ،‬میلی��ارد دالر در س��ال های ‪ 2014‬و ‪ 2015‬جذب‬ ‫این بخش گردد‪.‬‬ ‫شعار ملی برزیل؛ ‪Ordem e progresso‬‬ ‫(نظم و پیشرفت)‬ ‫انها ب��ا عملی ک��ردن ش��عار «نظم و پیش��رفت» و‬ ‫ب��ه کارگیری چارچوب های مناس��ب اقتص��ادی و بازرگانی‬ ‫توانسته اند تولید ناخالص داخلی خود را به ‪ 2/533‬تریلیون‬ ‫دالر در سال ‪ 2013‬برسانند‪.‬‬ ‫(این ش��اخص در برگیرن��ده ارزش مجم��وع کاالها و‬ ‫خدماتی است که طی یک دوره معین معموال یک سال در‬ ‫یک کشور تولید م ی شود؛ ‪).GDP‬‬ ‫الزم به ذکر است نرخ بیکاری در سال ‪ 5/7 ،2013‬درصد‬ ‫و نرخ تورم در اوریل ‪ 6/28 ،2014‬اعالم گردیده است‪.‬‬ ‫بر اساس گزارشات انجمن تجارت بی ن الملل‪ ،‬واردات‬ ‫ای ران از برزی��ل در فروردین ‪ 1393‬از نظر ارزش��ی به بیش از‬ ‫‪ 43/26‬درصد افزایش یافت‪ .‬این رشد ش��دید واردات باعث‬ ‫ش��د تا برزیل به دوازدهمین صادرکننده عمده کاال به ای ران‬ ‫در نخستین ماه سال جاری تبدیل شود‪ ،‬در فروردین واردات‬ ‫کاالی ای ران از برزیل به بی��ش از ‪ 51‬هزار و ‪ 200‬تن به ارزش‬ ‫‪ 38/1‬میلیون دالر رسید‪.‬‬ ‫شعار رسمی جام جهانی؛ همه با هم در یک سو‬ ‫(‪)All in one Rhythm‬‬ ‫جام جهان��ی ‪ ،2014‬تاثیر غیرقابل ان��کاری بر اقتصاد‬ ‫کشور میزبان و حتی سایر کش��ورهای جهان دارد زی را این‬ ‫رویداد یک کارزار تبلیغاتی و مالی ب رای برندهای مش��هود‪،‬‬ ‫ش��رکت های تجاری و در نهایت مصرف کنن��دگان کاال و‬ ‫خدمات است‪.‬‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬بیستمین جام جهانی تاریخ فوتبال‬ ‫است که از ‪ 12‬ژوئن تا ‪ 31‬جوالی ادامه خواهد داشت‪ .‬پس از‬ ‫سال ‪ 1950‬این دومین باری است که این رویداد مهم ورزشی‬ ‫در کشور برزیل برگزار خواهد شد‪ .‬کارشناسان معتقدند جام‬ ‫جهانی ‪ 2014‬با سایر دوره ها متفاوت خواهد بود زی را از طرفی‬ ‫تمامی س��تاره های فوتبال دنیا در اوج امادگی ورزشی خود‬ ‫هستند و از طرف دیگر مسابقات در مهد فوتبال یعنی برزیل‬ ‫برگزار خواهد شد؛ کشوری که همیشه پیوندی ناگسستنی‬ ‫با فوتبال داشته است‪.‬‬ ‫این مس��ابقات در هش��ت گروه چهار تیم��ی برگزار‬ ‫م ی شود‪ .‬ارم رس��می ان نشاندهنده عکس��ی است که سه‬ ‫دست پیروز جام جهانی زرد و سبز رنگی را باال برده اند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫درصد ‪GDP‬‬ ‫نام بخش‬ ‫‪5/5‬‬ ‫کشاورزی‬ ‫‪4/26‬‬ ‫صنعت‬ ‫‪1/68‬‬ ‫خدمات‬ ‫تقسیم بندی میزان عمده صادرات برزیل با سایر کشور ها‬ ‫بررسی وضعیت عمده صادرات و واردات برزیل‬ ‫نوع کاالهای صادراتی‪ :‬تجهیزات حمل و نقل‪ ،‬سنگ اهن‪ ،‬قهوه‪ ،‬سویا‪ ،‬کفش‬ ‫بیشترین حجم صادرات(به ترتیب ارزش)‪ :‬چین‪ ،‬امریکا‪ ،‬ارژانتین‪ ،‬هلند‬ ‫نوع کاالهای وارداتی‪ :‬ماشین االت‪ ،‬تجهیزات برقی‪ ،‬کاالهای شیمیایی‪ ،‬نفت‪ ،‬صنعت اتومبیل‪،‬‬ ‫الکترونیک‬ ‫بیشترین حجم واردات به ترتیب ارزش‪ :‬چین‪ ،‬امریکا‪ ،‬ارژانتین‬ ‫تقسیم بندی میزان عمده واردات برزیل با سایر کشور ها‬ ‫رده بندی براساس هزینه های صرف شده برای برگزاری دوره‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 14‬بیلیون دالر‬ ‫‪2014‬‬ ‫برزیل‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 6‬بیلیون دالر‬ ‫‪2006‬‬ ‫المان‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ 5‬بیلیون دالر‬ ‫‪2002‬‬ ‫کره‪-‬ژاپن‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ 4‬بیلیون دالر‬ ‫‪2010‬‬ ‫افریقای جنوبی‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ 340‬میلیون دالر‬ ‫‪1998‬‬ ‫فرانسه‬ ‫‪6‬‬ ‫‪ 30‬میلیون دالر‬ ‫‪1994‬‬ ‫امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ردیف‬ ‫هزینه های صرف شده‬ ‫سال‬ ‫کشور‬ ‫ورزش‬ ‫این ارم بیانگر این نکته اس��ت که برزیل به گرمی از‬ ‫جهانیان ب رای میزبانی این رویداد عظیم ورزش��ی استقبال‬ ‫م ی کند‪ .‬نماد یا عروس��ک مس��ابقات فولکو (‪)Fuleco‬‬ ‫نام دارد که برگرفت��ه از « ارمادیلو» جان��ور در حال انق راض‬ ‫برزیل است‪.‬‬ ‫برگزارکنندگان مسابقات هزینه های باالیی را متحمل‬ ‫ش��ده اند‪ 3/47 .‬بیلی��ون دالر هزینه پروژه ه��ای مربوط به‬ ‫ساخت و بازسازی استادیوم های برزیل گردیده است‪ .‬در پنج‬ ‫شهر استادیوم مطابق با اس��تاندارد های فیفا بنا شده و سایر‬ ‫اس��تادیوم ها به منظور ارائه خدمات بهتر بازسازی شده اند‪.‬‬ ‫فیفا پی ش بینی کرده است که ‪ 3/334/524‬دالر بلیت ب رای‬ ‫مسابقات فروخته خواهد شد‪ .‬مقایسه هزینه های این دوره با‬ ‫دوره های گذشته م ی تواند جالب توجه باشد‪.‬‬ ‫جام جهانی س��ال ‪ 2014‬تنه��ا ح��دود ‪ 11‬میلیارد دالر‬ ‫سود گردشگری به همراه خواهد داشت‪ .‬این مبلغ م ی تواند‬ ‫هزینه های بسیاری را پوشش دهد‪ .‬در سطح محلی‪ ،‬ایالتی و‬ ‫دولتی مبلغ ‪ 9/5‬میلیارد دالر ب رای بهبود زیرساخت ها و اماده‬ ‫شدن ب رای می زبانی این رویداد جهانی هزینه شده است‪ .‬سود‬ ‫اقتصاد برزیل طی ‪ 30‬روز برگزاری مسابقات‪ 1/4 ،‬میلیارد دالر‬ ‫است‪ ،‬ضمن اینکه هر پیشرفتی در کشور ایجاد شود‪ ،‬پس از‬ ‫پایان مسابقات باز هم برقرار خواهد بود‪.‬‬ ‫سود پی ش بینی شده ب رای شهرهای می زبان جام جهانی‬ ‫بر حسب دالر امریکا به ترتیب عبارتند از‪:‬‬ ‫سائوپائولو‪ 1/67 :‬میلیارد؛ ریودوژانیرو‪ 1/53 :‬میلیارد؛‬ ‫ب رازیلیا‪ 67 :‬میلیون؛ بلوهوریزونته‪ 67 :‬میلیون‬ ‫فورتالزا‪ 66 :‬میلیون؛ سالوادور‪ 65 :‬میلیون؛ ریسیف‪44 :‬‬ ‫میلیون؛ پورتوالگره‪ 41 :‬میلیون‬ ‫کوریتب��ا‪ 38 :‬میلیون؛ ناتال‪ 37 :‬میلی��ون؛ کویابا‪29 :‬‬ ‫میلیون؛ مانائوس‪ 20 :‬میلیون‬ ‫به گزارش شینهوا از ریودوژانیرو‪ ،‬برگزاری رقابت های‬ ‫جام جهانی یک درصد به رش��د تولید ناخالص داخلی برزیل‬ ‫کمک خواهد کرد‪ .‬اما نکته جالب توجه در میان این هیاهوی‬ ‫فوتبالی‪ ،‬حضور پاپ فرانس��یس ارژانتینی در برزیل است‪.‬‬ ‫دیلما روسف‪ ،‬رئی س جمهور ‪ 66‬ساله برزیل از پاپ فرانسیس‪،‬‬ ‫رهب��ر کاتولی ک های جهان دع��وت کرد تا ب��ازی افتتاحیه‬ ‫جام جهانی فوتبال که در استادیوم سائوپائولو برگزار خواهد‬ ‫ش��د یا دیگر بازی های تیم فوتب��ال ارژانتی��ن را از نزدیک‬ ‫مشاهده کند‪ .‬واتیکان نیز در بیانی ه‪‎‬ای اعالم کرد که روسف‬ ‫پی راهنی با شماره ‪ 10‬را که «پله» اس��طوره برزیلی فوتبال‬ ‫جهان ان را امضا کرده بود با احترام به پاپ فرانسیس تقدیم‬ ‫کرد‪ .‬پاپ نیز به نوب��ه خود یک مدال هنرمندانه «فرش��ته‬ ‫صلح» به روسف عطا کرد‪.‬‬ ‫طبق تخمین یک موسس��ه ک��ه ب رای دی��دن پاپ‬ ‫فرانسیس م ی ایند دس��ت کم ‪ 660‬میلیون دالر به اقتصاد‬ ‫ریودوژانیرو کمک م ی کنند‪.‬‬ ‫به رغم مناف��ع کالن پول��ی و غیرپولی ک��ه به دلیل‬ ‫برگزاری جام جهانی عاید کش��ور خواهد ش��د‪ ،‬ع��ده ای از‬ ‫مردم دیدگاهی معترضانه دارند؛ انها معتقدند با وجود فقر و‬ ‫اختالف طبقاتی میان اقشار جامعه برگزاری چنین مراسم ی ‬ ‫با هزینه های باال ب رای کشورش��ان مفید نخواهد بود‪( .‬بنابر‬ ‫اخرین ارقام‪21/4 ،‬درصد مردم برزیل زیر خط فقر و ‪4/2‬درصد‬ ‫زیر خط فقر شدید قرار دارند‪).‬‬ ‫به ه ر حال انچه برزیل این روزها بیش از پیش نیازمند‬ ‫ان است‪ ،‬سازماندهی مناس��ب هزینه ها و مدیریت قدرتمند‬ ‫دولت و کابینه خانم دیلما روسف اس��ت؛ زنی که به بانوی‬ ‫اهنین لقب گرفته اس��ت بای��د بتواند خط صعودی رش��د‬ ‫اقتصادی کش��ورش را ادامه داده و زیرس��اخت های مناسب‬ ‫ب رای توسعه در س��ال های اینده را با سود برگزاری مسابقات‬ ‫فراهم اورد‪.‬‬ ‫ما نیز چون همه مردم دنیا این رویداد بزرگ را به تماشا‬ ‫م ی نشینیم‪.‬‬ ‫طبقه بندی بخش های اقتصاد براساس میزان تولید ناخالص داخلی‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫در برزیل‪ ،‬شکاف سنت و‬ ‫مدرنیته را فوتبال پر میکند‬ ‫تو گوی مثلث با جعفر هاشمی‬ ‫گف ‬ ‫سفیر سابق ایران در برزیل‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫خبر نگار‬ ‫در ابت�دا کم�ی پیرامون اهمی�ت چنین‬ ‫رخدادهای بی ن‏المللی یعنی برگزاری جام جهانی‬ ‫در کشوری چون برزیل بگویید؟‬ ‫بحث را اینگونه اغ��از م ی کنم که مردم دنیا برزیل‬ ‫را با سه مولفه م ی‪‎‬شناسند؛ فوتبال‪ ،‬قهوه و کارناوال‪ .‬امسال‬ ‫جام جهانی در کش��وری برگزار م ی‏شود که خود مهد فوتبال‬ ‫است؛ فوتبال از سال ‪ 1894‬از این کشور اغاز شد‪ .‬به بیان دیگر‬ ‫فوتبال در خون مردم برزیل است و س��وابق و عملکرد تیم‬ ‫فوتبال این کشور در رخدادها و تورنمنت‪‎‬های بی ن‪‎‬المللی از هر‬ ‫تیم کشور دیگری نیز درخشان‪‎‬تر است‪ .‬به طوری که مسابقه‬ ‫فوتبال بین ایتالیا و برزیل در سال ‪ ،1970‬بیش از ‪ 800‬میلیون‬ ‫بیننده داشت‪ .‬اما باید توجه داشت یک مسابقه فوتبال ابعاد‬ ‫دیگری را نیز ش��امل م ی ش��ود و صرفا یک مسابقه ورزشی‬ ‫نیست‪ .‬در رخدادهای بی ن المللی مانند جام جهانی‪ ،‬مسابقاتی‬ ‫که انجام م ی‪‎‬گیرد فراتر از یک بازی بوده و در ابعاد مختلف ان‬ ‫مورد بهره برداری سیاسی قرار م ی‪‎‬گیرد‪.‬‬ ‫در اس�تانه برگزاری بازی‏های جام جهانی‬ ‫ش�اهد برخی اعتراضات و تظاه�رات مردم ی در‬ ‫این کشور هستیم‪ .‬این اعتراض‏ها ان هم در این‬ ‫برهه زمانی چه پیامی برای دولت برزیل و جامعه‬ ‫جهانی دارد؟‬ ‫در برزیل فاصله طبقاتی بسیار زیاد است و حدود‬ ‫یک تا دو درصد مردم از یک وضعیت ویژه و استثنایی برخوردار‬ ‫بوده و نزدیک به هش��ت درصد نیز افرادی هستند که از رفاه‬ ‫کامل برخوردار بوده و مابقی متاسفانه با یک فاصله طبقاتی‬ ‫بارز به عنوان فق را در این کشور بزرگ محسوب م ی شوند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل به دنبال برخی سیاست‪‎‬های فعلی دولت برزیل‬ ‫مبنی بر افزایش قیمت حمل و نقل‪ ،‬مخالفان و قش��ر فقیر‬ ‫جامعه فرصت را مغتنم ش��مرده و به تظاه رات پرداختند‪ .‬در‬ ‫واقع اکنون که نگاه‪‎‬های جهانی به سمت کشورشان است‪،‬‬ ‫م ی خواهند به نوعی نگران ی‪‎‬هایش��ان را به مسئوالن برزیلی‬ ‫منتقل نمایند‪ .‬در واقع این افراد کسانی هستند که این زمان را‬ ‫فرصتی مناسب دیده‏اند تا اعتراضات خود را علنی سازند‪ .‬البته‬ ‫مردم برزیل اصوال مناسب ت‪‎‬های مختلف را ب رای نشان دادن‬ ‫نارضایت ی‪‎‬هایشان انتخاب م ی کنند که برگزاری جام جهانی در‬ ‫این کشور نیز یکی از ان فرصت‏هاست‪.‬‬ ‫ایا مخاطبان فوتبال و ورزش در برزیل قشر‬ ‫خاصی هستند یا به بیان دیگر ایا م ی‪‎‬توان گفت‬ ‫فوتبال در این کشور مخصوص فقراست؟‬ ‫من زمانی که در برزیل به عنوان سفیر مشغول به‬ ‫کار بودم در هر ایالتی که بازی فوتبال برگزار م ی‪‎‬شد‪ ،‬م ی دیدم‬ ‫عالوه بر قشر ضعیف و فقیر جامعه‪ ،‬قشر مدرن و مرفه جامعه‬ ‫نیز در استادیوم‏ها حاضر م ی‏شدند‪ .‬اما چون باالی ‪ 90‬درصد‬ ‫و عمده مردم جزو قشر فقیر هستند‪ ،‬طبیعی است که در هر‬ ‫بخشی از فعالی ت‪‎‬های اجتماعی حضور انها پررنگ تر است‪.‬‬ ‫در کل باتوجه به سابقه حضور شما در این‬ ‫کشور ایا برزیل کشوری است که در ان میان سنت‬ ‫و مدرنیته شکاف وجود دارد؟‬ ‫من شکاف میان سنت و مدرنیته در برزیل را قبول‬ ‫ندارم؛ در رابطه با همین فوتبال اصال نم ی‏توان گفت که قشر‬ ‫‪4‬‬ ‫در استانه برگزاری بازی‪‎‬های جام جهانی ‪2014‬‬ ‫در برزیل به س راغ سی د جعف ر هاشمی‪ ،‬سفیر سابق‬ ‫ای ران در این کشور رفتیم و نظر او را راجع به اهمیت‬ ‫برگزاری بازی‪‎‬های جام جهانی در برزیل‪ ،‬دسته بندی‬ ‫طبقاتی جامعه و همچنین سوداوری‪‎‬های برگزاری‬ ‫چنین رویدادهایی جویا شدیم‪ .‬هاشم ی که از سال‬ ‫‪ 1382‬تا‪ 1386‬در این کشور ب ه عنوان سفیر خدمت‬ ‫م ی‏کرد درباره اعت راض�ات اخیر در برزیل م ی‏گوید‪:‬‬ ‫«در این کش�ور فاصله طبقاتی بسیار زیاد است و‬ ‫قشرفقیرجامعهکهنسبتبهبرخیسیاست‪‎‬های‬ ‫دولت از جمله افزایش قیمت حمل و نقل اعت راض‬ ‫دارنداینفرصترامغتنمشمردهودراستانهبرگزاری‬ ‫بازی‪‎‬هایجام جهانیدرکشورشانودرش رایطیکه‬ ‫نگاه‪‎‬هایجهانیبه اینکشور دوختهشدهاست‪،‬به‬ ‫تظاه راتدستزده‪‎‬اندتابهنوعینگ ران ی‪‎‬هایشانرا‬ ‫بهمسئوالنبرزیلیگوشزدنمایند‪».‬‬ ‫جدید در برزیل از فوتبال فاصله گرفته‪‎‬اند‪ .‬بلکه قشر مدرن نیز‬ ‫خیلی به فوتبال عالقه نشان م ی‪‎‬دهند و چون این کشور مهد‬ ‫فوتبال است این مساله بیشتر قابل توجیه است‪ .‬اجازه بدهید‬ ‫ب رای اشنا شدن بیشتر مخاطبان با فضای برزیل و نگاه جامعه‬ ‫به فوتبال‪ ،‬خاطره‪‎‬ای را نقل کنم؛ زمانی که من سفیر ای ران در‬ ‫برزیل بودم با اقای لوال داسیلوا‪ ،‬رئی س جمهوری وقت برزیل‬ ‫مالقاتی داشتم؛ اما با ما تماس گرفتند و گفتند که نیم ساعت‬ ‫دیرتر ب رای مالقات برویم وقتی دلیل را جویا ش��دم‪ ،‬توضیح‬ ‫دادند که رئی س جمهور در حال تماش��ای بازی فوتبال است‬ ‫و به همین خاطر قرار مالقات به تعویق افتاد‪ .‬به بیان دیگر‬ ‫هنگام بازی‪‎‬های فوتبال در برزیل این کشور به نوعی تعطیل‬ ‫م ی‪‎‬شود‪ .‬در این میان اگر رقابت با تیم کشوری باشد که خیلی‬ ‫با ان رقابت دارند‪ ،‬مانند ارژانتین‪ ،‬کال فضای کشور تحت تاثیر‬ ‫بازی قرار م ی‪‎‬گیرد؛ در صورت پیروزی‪ ،‬جش��ن‪‎‬های خیابانی‬ ‫گسترده برگزار م ی‏کنند و در صورت باخت نیز عزادار م ی‏شوند!‬ ‫برگزاری رویدادهای�ی همچون بازی‪‎‬های‬ ‫جام جهانی و مسابقات المپیک برای کشورهای‬ ‫میزبان تا چه حد سود و صرفه اقتصادی به همراه‬ ‫دارد؟‬ ‫اگر در رابطه با بحث برگزاری رخدادهای بی ن المللی‬ ‫مانند جام جهانی و المپیک در کش��ورهای مختلف مطالعه‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬متوجه م ی‪‎‬ش��ویم که در تمام کشورهایی که‬ ‫می زبان این گونه بازی‪‎‬های بی ن الملل��ی بوده‪‎‬اند‪ ،‬تحولی در‬ ‫اقتصادشان رخ داده است‪ .‬کمترین تحول این رخداد این است‬ ‫که در این کشورها زیرساخت‪‎‬های ورزشی ساخته م ی‪‎‬شود و‬ ‫در نهایت ب رای ورزش ان کشور‪ ،‬یک پشتوانه قوی به حساب‬ ‫م ی اید‪ .‬همچنین افرادی که ب رای دیدن این مسابقات بلیت‬ ‫تهیه کرده و به این کش��ورها س��فر م ی کنند نی��ز به رونق‬ ‫اقتصادی کشورهای مذکور کمک م ی‪‎‬کنند‪ .‬کمااینکه برزیل‬ ‫کشوری به این وسعت از س��ه ماه پیش از برگزاری بازی‏های‬ ‫جام جهانی تمام هتل‪‎‬هایش رزرو شده است‪ .‬در کل صنعت‬ ‫لو نق��ل‪ ،‬هواپیمایی‪،‬‬ ‫اقتصادی این کش��ورها همچون حم ‬ ‫هتل‪ ،‬رستوران و صنایع دس��تی از ماه‪‎‬ها قبل اماده م ی‏شوند‬ ‫تا به میهمانان بازی‪‎‬ها سرویس مطلوب ارائه دهند‪ .‬تمام این‬ ‫مسائل در کنار هم یقینا تاثیر مثبتی بر زیرساخت‪‎‬های ورزشی‬ ‫و اقتصادی کشورهای می زبان دارد‪ .‬به همین خاطر است که‬ ‫کش��ورهای متعددی خود را ب رای برگزاری ای��ن رویدادهای‬ ‫ورزشی کاندیدا م ی کنند‪.‬‬ ‫ریشهاعتراض هایخیابانی‬ ‫ایا مشکالت داخلی برزیل‪ ،‬اقتصاد جام جهانی را تهدید می کند؟‬ ‫ازاده کشوردوست‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪5‬‬ ‫می زبان بازی های جام جهانی این روزها در فضایی میان‬ ‫بحران اقتصادی و اجتماعی دست و پا م ی زند؛ کشوری که‬ ‫فوتبال به نوع��ی با نام ان گره خورده اس��ت و رکورد پنج بار‬ ‫قهرمانی بازه��ای جام جهانی در س��ال های ‪،۱۹۶۲ ،۱۹۸۵‬‬ ‫‪ ۱۹۹۴ ،۱۹۷۰‬و ‪ ۲۰۰۲‬میالدی را در کارنامه خود دارد‪ .‬فوتبال‬ ‫محبوب تری��ن ورزش در برزیل فارغ از س��ن‪ ،‬جنس و طبقه‬ ‫اجتماعی است و مقام های این کشور مدت ها معتقد بودند‬ ‫که برگزاری مس��ابقات جام جهانی در کش��وری که یکی از‬ ‫پ رافتخارترین ملت ها در این حوز ه است‪ ،‬ابزاری ب رای تقویت‬ ‫اقتصاد این کشور از طریق سفر گردشگران‪ ،‬فروش بلیت و‬ ‫تاسیس فروشگاه در کوتاه مدت و مطرح شدن مجدد نام این‬ ‫کشور و کسب اعتبار بی ن المللی در بلندمدت است‪.‬‬ ‫به رغم اینکه بسیاری از پی ش بین ی ها حاکی از ان بود‬ ‫که برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال م ی تواند به اقتصاد‬ ‫برزیل تکانی بدهد ولی بررس ی ها نشان م ی دهد که این رویداد‬ ‫مهم ورزشی تنها دو دهم درصد به رشد اقتصادی این کشور در‬ ‫سال جاری میالدی خواهد افزود‪ .‬این تلنگر کوچک به هیچ‬ ‫عنوان ب رای خارج کردن برزیل از بحران اقتصادی که از چهار‬ ‫ت به گریبان است‪ ،‬کافی نیست‪.‬‬ ‫سال‍پیش با ان دس ‬ ‫ارزیاب ی های صندوق بی ن المللی پول همچنین نشان‬ ‫م ی دهد که برگزاری بازی های جام جهانی فوتبال‪ ،‬رشد یک‬ ‫و هفت دهم درصدی در تولید ناخالص داخلی این کشور در‬ ‫سال جاری میالدی را به دنبال خواهد داشت که این می زان‬ ‫اندکی کمتر از یک چهارم رشد نه چندان مطلوب هفت ونیم‬ ‫ درصدی در س��ال ‪ ۲۰۱۰‬میالدی و زمانی است که بازی های‬ ‫جام جهانی فوتب��ال در افریقای جنوبی برگزار ش��د‪ .‬این در‬ ‫ق بی ن المللی پول‬ ‫حالی اس��ت که براوردهای اولیه صن��دو ‬ ‫حاکی از ان بود که اقتصاد برزیل در سال ‪ ۲۰۱۴‬میالدی رشد‬ ‫‪ 2/3‬درصدی را تجربه خواهد کرد‪ .‬رشد اقتصادی این کشور‬ ‫در سال گذشته میالدی نیز اندکی بیش از دو درصد بود‪.‬‬ ‫مس��اله دیگری که م ی تواند تاثی��رات مثبت می زبانی‬ ‫جام جهانی روی اقتصاد برزیل را کمرنگ کند‪ ،‬اعتراض های‬ ‫مردمی و اتحادیه های کارگری در این کشور است‪ .‬شهروندان‬ ‫این کشور که شرایط دشوار اقتصادی را پشت سر م ی گذارند‪ ،‬از‬ ‫صرف هزینه های هنگفت ب رای ساخت ورزشگاه ها‪ ،‬هتل های‬ ‫تجمالتی‪ ،‬فرودگاه های جدید و فروشگاه های گران قیمت‬ ‫به شدت خش��مگین بوده و تاکید م ی کنند این منابع مالی‬ ‫باید ب رای بهبود وضعیت معیشتی انها و ایجاد اشتغال صرف‬ ‫ش��ود‪ .‬این رویکرد دولت برزیل باعث کاهش ش��دید می زان‬ ‫حمایت مردمی از «دیلما روسف» رئی س جمهوری این کشور‬ ‫شده اس��ت‪ .‬این اعتراض های خیابانی در شهرهای می زبان‬ ‫با زی ها به ویژه در س��ائوپائولو که در بیشتر موارد به مداخله‬ ‫خشونت بار پلیس منجر شده اس��ت‪ ،‬باعث نگرانی و ترس‬ ‫گردشگران از سفر به این شهرها شده است‪.‬‬ ‫ب ر اس��اس نظرس��نج ی ها‪ ،‬عده ای از گردش��گران به‬ ‫دلیل نگرانی از وضعیت امنیتی ش��هرهای میزبان‪ ،‬از سفر‬ ‫به انجا و تماش��ای بازی‪‎‬ه��ای فوتبال منصرف ش��ده اند و‬ ‫همین مساله خس��ارت های جب ران ناپذیری روی سوداوری‬ ‫بازی ها خواهد داش��ت‪ .‬با همه اینها‪ ،‬به رغ��م بدبین ی هایی‬ ‫که درباره تاثیر برگزاری بازی ه��ای جام جهانی روی اقتصاد‬ ‫برزیل وجود دارد‪ ،‬احتمال پیروزی این کش��ور در جریان این‬ ‫بازی ها وجود دارد و همین مساله م ی تواند درهای جدیدی‬ ‫را به روی برزیل باز کند‪ .‬نظرسنجی جدیدی که در این باره‬ ‫انجام ش��ده‪ ،‬حاکی از ان اس��ت که ‪ ۳۳‬نفر از مجموع ‪۱۱۷‬‬ ‫پاس��خ دهنده معتقدند که پی��روزی برزی��ل م ی تواند باعث‬ ‫افزایش اعتبار این کش��ور در میان اقتصادهای جهان شده‬ ‫و در دراز مدت‪ ،‬گردش��گران و س��رمایه های بیش��تری را به‬ ‫سمت خود جلب کند‪۱۹ .‬شرکت کننده معتقد بودند که این‬ ‫مساله تاثیر منفی خواهد داشت و باقی پاسخ دهندگان نیز‬ ‫این مساله را کامال ب ی تاثیر دانسته اند‪ .‬در هر حال هر چند‬ ‫احتمال قهرمانی برزیل در بازی های جام جهانی ‪ ۲۰۱۴‬بسیار‬ ‫پررنگ است‪ ،‬اما چنانچه این کشور اصالحات ساختاری به‬ ‫ویژه تغییر نظام مالی و توجه بیش��تر به بخش خصوصی را‬ ‫نادیده بگیرد‪ ،‬در جریان رقابت اقتصادهای نوظهور‪ ،‬از گردونه‬ ‫حذف خواهد شد‪.‬‬ ‫درامدهای میلیونی‬ ‫برزیل همواره به خاطر داشتن فوتبالیس ت‏های معروف‬ ‫و پولساز در سطح دنیا مطرح بوده است‪ .‬بازیکنان برزیلی که‬ ‫در باشگاه‏های بزرگ دنیا مشغول بازی هستند‪ ،‬اصوال جزو‬ ‫پردرامدترین فوتبالیس ت‏های جهان هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫از دیگر س��و ب ی جهت نیست که کش��ورهای کوچک‬ ‫حوزه خلیج فارس با هزینه های هنگفت درصدد می زبانی این‬ ‫مسابقات برم ی‪‎‬ایند‪ .‬در رابطه با کشور خودمان نیز استادیوم‬ ‫ازادی در ته ران که پیش از انق�لاب ب رای برگزاری بازی‏های‬ ‫اسیایی ساخته ش��ده بود‪ ،‬مجهزترین و بزرگ‪‎‬ترین استادیوم‬ ‫است و مشاهده م ی‪‎‬کنیم که پس از ان دیگر استادیوم ورزشی‬ ‫با ان امکانات در ای ران ساخته نشده است‪ .‬بناب راین مسئوالن‬ ‫ورزشی و سیاس��ی جمهوری اس�لامی ای ران نیز باید به این‬ ‫موضوع توجه ویژه داش��ته باش��ند و تالش کنند که چنین‬ ‫رخدادهایی در کشور ما نیز برگزار شود‪.‬‬ ‫به نظر شما جمهوری اسلامی ایران در‬ ‫عرصه های ورزشی چه رویکردی دارد و سیاست‬ ‫کشور در این حوزه را چطور م ی بینید؟‬ ‫در ابتدا باید به این مساله توجه داشت که به دلیل‬ ‫ماهیت انقالب اسالمی ای ران‪ ،‬ورزش ما کامال سیاسی است‪.‬‬ ‫بناب راین در رابطه با چنین رخدادهایی‪ ،‬ای ران باید از دیپلماسی‬ ‫عموم ی‪‎‬اش ب رای بهره برداری سیاسی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی‬ ‫استفاده الزم را بکند‪ .‬به طور کل اگر رویکرد ای ران را در سیاست‬ ‫خارجی مطالعه کنیم‪ ،‬متوجه م ی‪‎‬شویم که تعامل سازنده با‬ ‫جهان و تقویت حضور در صحنه‪‎‬ه��ای بی ن المللی از جمله‬ ‫مواردی است که به ان توجه شده است‪ .‬به همین خاطر حضور‬ ‫ی در‬ ‫هیات‪‎‬های ورزشی در رویدادهای بی ن المللی نقش مهم ‬ ‫جهت ارتقای سیاست خارجی ای ران ایفا م ی‪‎‬کند‪ .‬از این روست‬ ‫که در مصوبات مجلس شورای اسالمی در سال ‪ 1364‬دیده‬ ‫شده که بقیه وزارتخانه ها باید فعالیتشان را با وزارت امور خارجه‬ ‫به دلیل اینکه مجری سیاست خارجی کشور است‪ ،‬هماهنگ‬ ‫نمایند به همین منظور ب رای بهتر برگزار ش��دن جام جهانی‬ ‫برزیل ستاد پشتیبانی از تیم ملی و حمایت از حضور این تیم‬ ‫در جام جهانی ‪ 2014‬تشکیل گردیده تا با نظارت شاهد عملکرد‬ ‫صحیح سایر دس��تگاه های دست اندرکار باش��یم‪ .‬عالوه بر‬ ‫وظایف مربوط به وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال‪ ،‬ابعاد دیگر‬ ‫این رخداد مانند ابعاد سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬امنیتی و تبلیغی نیز‬ ‫مورد توجه قرار دارد‪ .‬به لحاظ امنیتی سوابق موجود در تمام‬ ‫جام جهان ی‪‎‬های پیشین نش��ان داده که مخالفان جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران درصددند تا از این فرصت کمال اس��تفاده را‬ ‫کرده و از این رو ممکن اس��ت جام جهانی فرصت مغتنمی‬ ‫ شود که دشمنان ای ران بخواهند از ان بهره بگی رند‪ .‬به همین‬ ‫لحاظ وزارت خارجه تالش کرده تا با تش��کیل این کارگروه و‬ ‫گروه‪‎‬های متعدد در زمینه دیپلماس��ی عمومی و پشتیبانی‬ ‫از تیم ملی و کمیته امنیتی بتواند به نوعی موضوع را تحت‬ ‫کنترل خویش قرار دهند‪.‬با توجه به سهمیه هشت درصدی‬ ‫حضور ای رانیان در استادیوم ها بخشی از بلی ت‪‎‬ها داخل ای ران‬ ‫تهیه شده و بخش عمده ای رانیان مقیم خارج از این سهمیه‬ ‫استفاده م ی‪‎‬کنند که این مساله تا حدودی جای نگرانی دارد‬ ‫لیکن فرصت‪‎‬های زیادی هم وجود دارد که این ستاد م ‏‬ ‫ی‪‎‬تواند‬ ‫از انها استفاده کند‪ .‬به عنوان نمونه اگر روی لبنان ی‪‎‬های مقیم‬ ‫در برزیل که نزدیک به چهار میلیون نفر هس��تند خوب کار‬ ‫ن افراد به نوعی م ی‏توانند در بازی‏ها با حضور خود در‬ ‫شود ای ‪‎‬‬ ‫استادیوم ها به ما کمک کرده و جو اس��تادیوم را به نفع ای ران‬ ‫تغییر دهند‪.‬‬ ‫ایا جهت شناس�اندن و معرف�ی ایران به‬ ‫مردم برزیل اقدام خاصی صورت گرفته است؟‬ ‫در این راس��تا و با شناساندن فرهنگ غنی و کهن‬ ‫ای ران زمین ب رنامه ای تنظیم گردیده تا در سه شهر کوریچیبا‪،‬‬ ‫بلوروزنچی و س��الوادور که بازی های تیم ملی در انها برگزار‬ ‫م ی شود هفته ای ران با بر پایی نمایشگاه صنایع دستی‪ ،‬فرش‪،‬‬ ‫اسناد روابط دو کشور و حضور هنرمندان ای رانی برگزار شود تا‬ ‫مردم برزیل از نزدیک با تحوالت سیاسی و پیشرفت های ای ران‬ ‫اسالمی بیشتر اشنا شوند‪ .‬قطعا برگزاری چنین رویدادهایی‬ ‫م ی تواند به تلطیف وضعیت ش��هرها در روز بازی ها به نفع‬ ‫تیم ملی ای ران بینجامد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر گروه بین الملل‬ ‫معترضان درخواست‬ ‫زندگی بهتر دارند‬ ‫گفت وگو با سفیر برزیل در ایران‬ ‫همزمان با اغاز جام جهانی‬ ‫بحث را با بررسی جامعه برزیل اغاز کنیم‪ .‬برخی‬ ‫از فاصله طبقاتی بارز در برزیل سخن م ی‏گویند‬ ‫و حتی بعضا صحبت از وج�ود ‪ 90‬درصد جامعه‬ ‫فقیر و ‪ 10‬درصد جامعه بسیار مرفه شده است‪.‬‬ ‫ایا این امار و ارقام صحت دارد؟‬ ‫گ‬ ‫گو‬ ‫تو‬ ‫ف ‬ ‫در رابطه ب��ا جامعه برزیل باید بگویم که کش��ور‬ ‫ما با ‪ 200‬میلیون نفر جمعیت طی ‪ 10‬الی ‪ 12‬سال گذشته‬ ‫موفق ش��د ‪ 45‬میلیون نفر را از زیر خط فقر باال بکشد‪ .‬در‬ ‫واقع ‪ 60‬درصد جامعه اکنون جزو طبقه متوس��ط هستند‪.‬‬ ‫این رقم ‪60‬درصد یکی از جالب ترین ارقامی اس��ت که در‬ ‫یکپارچه سازی اقش��ار جامعه در تاریخ صورت گرفته است‪.‬‬ ‫در این راس��تا باید اضافه کنم که دولت طی ‪ 15-20‬س��ال‬ ‫گذش��ته توجه ویژه‪‎‬ای به برنامه توس��عه کرده که ش��امل‬ ‫فقرزدایی میان اقشار مختلف جامعه بوده است‪ .‬تالش‏های‬ ‫برزیل در راس��تای توسعه موجب ش��د اختالف میان اقشار‬ ‫جامعه کاهش یابد و س��اختار اقتصادی تح��ت تاثیر قرار‬ ‫گیرد‪ .‬همچنین باتوجه به ش��رایط کنون��ی اقتصاد دنیا و‬ ‫سیاست‪‎‬هایی که برزیل اتخاذ کرده‪ ،‬می زان تمرکز ثروت بر‬ ‫سطوح باالی جامعه‪ ،‬س��رعت کمتری به خود گرفته است‪.‬‬ ‫به بیان دیگر قبال ثروت دست گروه اندکی از جامعه بود اما‬ ‫اکنون ثروت در دست اکثریت است‪ .‬توجه کنید که اگر قرار‬ ‫بود توزیع ثروت در برزیل به روال سابق پیش برود قشر مرفه‪،‬‬ ‫مرفه‪‎‬تر م ی‪‎‬شد و قشر فقیر‪ ،‬فقیرتر‪ .‬اما دولت برزیل به دنبال‬ ‫تحوالت اقتصادی‪ -‬اجتماعی ‪ 20‬سال اخیر توانست این روند‬ ‫را معکوس کند‪.‬برزیل دارای سیاست‪‎‬های اجتماعی قدرتمند‬ ‫است و موفق شده منابع خود را میان اقشار مختلف تقسیم‬ ‫کند‪ .‬به جرات م ی‪‎‬توان گفت برزیل در شرایطی قرار گرفته‬ ‫که تقریبا در اس��تانه فقرزدایی کامل است‪ .‬در حال حاضر‬ ‫تنها ‪6‬درصد جامعه زیر خط فقر هستند و تالش‪‎‬ها در این‬ ‫جهت است که این شش درصد نیز با اجرای سیاست‪‎‬های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬فقرزدایی شوند‪ .‬اما باتوجه به سیاست‪‎‬های بسیار‬ ‫قدرتمند اجتماعی که در طول ‪ 50‬س��ال گذش��ته اجرا شد‪،‬‬ ‫وجود زیرس��اخت‪‎‬های قدرتمند و تحوالت اجتماعی‪ ،‬هنوز‬ ‫شاهد جامعه منس��جم و متوازنی در برزیل نیستیم‪ .‬البته‬ ‫تنها در جامعه برزیل این عدم توازن مش��اهده نم ی‪‎‬ش��ود‪،‬‬ ‫بلکه در دیگر کشورهای منطقه نیز نرخ پیشرفت یکسان‬ ‫نبوده است‪.‬‬ ‫طی سال‪‎‬های گذشته شاهد پیشرفت برزیل در‬ ‫بحث توس�عه اقتصادی بودیم؛ ایا مواردی چون‬ ‫دموکراسی و بحث‏های ازادی خواهی نیز در این‬ ‫کشور به اندازه توسعه اهمیت دارد؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫برزیل کشوری بسیار دموکراتیک است؛ همانطور‬ ‫که این کشور به بحث توسعه اهمیت زیادی داده‪ ،‬به همان‬ ‫نسبت به دموکراسی نیز اهمیت م ی‪‎‬دهد‪ .‬در واقع برزیل به‬ ‫ازادی‪‎‬های فردی توجه ویژه‪‎‬ای دارد؛ اعتراض‪‎‬های خیابانی‬ ‫که اخی را شاهد بودیم نیز جلوه‪‎‬ای از دموکراسی و ازادی‪‎‬های‬ ‫فردی است‪.‬‬ ‫از چن�د ماه پی�ش ش�اهد برخ�ی اعتراض‪‎‬های‬ ‫مردم�ی و مخالفت‪‎‬ها در س�طح جامع�ه برزیل‬ ‫بودیم‪ .‬ای�ا ای�ن مخالفت‪‎‬ها ریش�ه در مطالبات‬ ‫جدی مردم دارد یا اینکه اکنون برخی مردم از این‬ ‫فرصت که تمام نگاه‪‎‬ها به س�مت برزیل است‪،‬‬ ‫استفاده کرده و م ی‪‎‬خواهند صدای اعتراض‪‎‬شان‬ ‫را به گوش همه برسانند؟‬ ‫همانطور که اش��اره کردید اکنون کانون توجه‪‎‬ها‬ ‫روی برزیل است و رس��انه‪‎‬ها و جراید کشورهای مختلف به‬ ‫بهانه برگزاری بازی‪‎‬ه��ای جام جهانی‪ ،‬این کش��ور را مرکز‬ ‫توجه قرار داده‪‎‬اند‪ .‬بناب راین اشخاص و گروه‪‎‬هایی که دست‬ ‫ورزش‬ ‫به اعتراض م ی‪‎‬زنند اکنون فرصت را مغتنم ش��مرده ‪‎‬اند که‬ ‫خواسته های خود را به گوش جهانیان برسانند‪ .‬به این خاطر‬ ‫در طول ماه‪‎‬های گذشته شاهد اعتراض‪‎‬های مردم ی زیادی‬ ‫در سطح کش��ور بودیم‪ .‬البته با در نظر داشتن این موضوع‬ ‫که ماهیت این جریانات کامال صلح امیز است‪ ،‬م ی‏توان این‬ ‫گونه تعبیر کرد که عده ای به این فک��ر افتاد‪‎‬ه‪‎‬اند که دولت‬ ‫کش��ور متبوع م ی‪‎‬تواند حضور پررنگ تری در جامعه داشته‬ ‫باشد‪ .‬درخواست ارتقای سطح اموزش‪ ،‬حمل و نقل عمومی‬ ‫و سالمت مواردی است که اصوال از طرف معترضان مطرح‬ ‫م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬دولت برزیل نیز به انها این ح��ق را م ی‪‎‬دهد که‬ ‫اعتراضاتش��ان را مطرح کنن��د‪ .‬از طرف دیگ��ر‪ ،‬اعتراضات‬ ‫اخی��ر را م ی‪‎‬توان بازت��اب و پیامد طبیع��ی و موفقی ت امیز‬ ‫تحوالتی دانست که طی س��ال‪‎‬های گذشته در این کشور‬ ‫اتفاق افتاده است‪ .‬به خصوص همان ‪ 45‬میلیون نفری که‬ ‫از زیر خط فقر خارج ش��دند‪ ،‬اکنون مطالباتشان در رابطه با‬ ‫سطح اموزش‪ ،‬بهداشت و حمل و نقل از دولت افزایش یافته‬ ‫اس��ت‪ .‬البته این مس��اله را نباید از نظر دور داشت که روند‬ ‫تغیی رات در ساختار اجتماعی برزیل با روند تحوالت زندگی‬ ‫اشخاص یکسان نبوده اس��ت و مطالبات مردم بیش از ان‬ ‫چیزی است که دولت انجام داده اس��ت‪ .‬بناب راین تحوالت‬ ‫اجتماعی با سرعتی کمتر نس��بت به درخواست‏های مردم‬ ‫در حال انجام است‪ .‬در نتیجه اعتراضات فعلی بدین مفهوم‬ ‫است که معترضان درخواست زندگی بهتری از دولت دارند‬ ‫و این اعتراضات را نباید به ای��ن صورت تلقی کرد که مردم‬ ‫م ی‪‎‬خواهند برخالف دولت و برگزاری بازی‏های جام جهانی‬ ‫در برزیل حرکت کنند‪ .‬انها فقط فرصت را مناسب دیده‪‎‬اند تا‬ ‫درخواست‪‎‬هایشان را به گوش دولت برسانند‪ .‬دولت و کنگره‬ ‫برزیل نیز نس��بت به این اعتراضات ب ی تفاوت نیستند و در‬ ‫حال بررسی موضوعات مورد درخواست هستند‪ .‬همچنان که‬ ‫در سال‪‎‬های اخیر قوانین جدیدی وضع شد تا بودجه بیشتری‬ ‫صرف بیمارستان‪‎‬ها‪ ،‬اموزش و حمل و نقل شود‪ .‬همچنین‬ ‫طی این اعتراضات برخی گروه‪‎‬ه��ا همچون کارکنان مترو‪،‬‬ ‫خواستار افزایش حقوق‏شان ش��دند که باز این مساله را نیز‬ ‫باید نتیجه منطق��ی جامع ه‪‎‬ای قلمداد ک��رد که به صورت‬ ‫دموکراتیک اداره م ی‪‎‬شود‪.‬‬ ‫مطابق انچ�ه در اخب�ار امده برخی اش�خاص و‬ ‫گروه‪‎‬ها به دلیل صرف هزینه‪‎‬های زیاد برای تدارک‬ ‫چنین بازی‪‎‬هایی‪ ،‬مخالف برگ�زاری جام جهانی‬ ‫در برزی�ل هس�تند‪ .‬کم�ی راج�ع ب�ه مخالف�ان‬ ‫جام جهانی بگویید‪.‬‬ ‫باید توجه داش��ت که برزیل جامعه متنوعی دارد و‬ ‫به همین خاطر در جامعه هستند افرادی که فوتبال دوست‬ ‫نیس��تند؛ افرادی که طرفدار برگ��زاری کارناوال و جش��ن‬ ‫نیس��تند‪ .‬البته مخالفت این گروه‏ها با چنین مراس��می به‬ ‫مفهوم مخالفتشان با دولت نیست‪ .‬بعضا در میان معترضان‬ ‫شاهد سر دادن شعارهایی بودیم مبنی بر اینکه دولت هزینه‬ ‫زیادی را صرف برگزاری این بازی‪‎‬ها کرده اس��ت‪ .‬درخواست‬ ‫این عده این است که چنین هزینه‪‎‬هایی باید صرف خدمات‬ ‫درمانی‪ ،‬اموزشی و حمل و نقل شود‪ .‬البته اینها صرفا شعار‬ ‫هستند و دلیلی بر ان نم ی‪‎‬شود که این صحب ت‪‎‬ها ریشه در‬ ‫واقعیت دارد‪ .‬زی را دولت طی یک س��ال گذش��ته صد ب رابر‬ ‫بیش��تر از هزینه جام جهان��ی‪ ،‬صرف خدمات اموزش��ی و‬ ‫درمانی کرده است‪ .‬بناب راین نم ی‪‎‬توان ب ر اساس شعارهایی‬ ‫که در اعتراضات مطرح م ی‪‎‬شود دولت برزیل را زیر سوال برد‪.‬‬ ‫در ای��ن رابطه باید مدنظر داش��ت ک��ه در طول‬ ‫مقدمات برگزاری جام جهانی‪ ،‬برزیل از لحاظ زیرس��اخت‪‎‬ها‬ ‫تغییر و تحوالت زیادی داشت از جمله ساخت استادیوم‪‎‬ها‪،‬‬ ‫ساختمان‪‎‬های مختلف و توسعه فرودگاه‏ها را م ی‪‎‬توان ذکر‬ ‫کرد‪ .‬سیس��تم حمل و نقل نیز در پی برگزاری این بازی‪‎‬ها‬ ‫شاهد توس��عه زیادی بود و در ‪ 20‬حوزه مختلف سیستم‪‎‬ها‬ ‫توسعه یافت‪ .‬سیستم‪‎‬های مخاب رات‪ ،‬تلفن همراه و فن اوری‬ ‫اطالعات نیز به روز رسانی ش��ده ‪‎‬اند و هتل‪‎‬های جدیدی در‬ ‫بخش خصوصی ساخته شدند‪ .‬از دیگر سو ده ها هزار فرصت‬ ‫شغلی هم در این رابطه ایجاد ش��د‪ .‬این موارد از پیامدهای‬ ‫مثبت می زبانی جام جهانی است‪.‬‬ ‫ب ا توج�ه ب�ه اینکه تی�م فوتب�ال برزی�ل یکی از‬ ‫قدرتمندترین تی م‪‎‬های جهان است‪ ،‬ایران چطور‬ ‫م ی‪‎‬تواند از تجارب فوتبال برزیل برای باال بردن‬ ‫توانای ی‏های تی م ملی فوتبال استفاده کند؟‬ ‫که چه اهدافی را دنبال م ی‪‎‬کنند‪ .‬شاید بتوان گفت یکی از‬ ‫اهدافشان این است که اموال عمومی را تخریب کنند‪ .‬این‬ ‫در شرایطی است که خود گروه‏های معترض نیز با اقدامات‬ ‫این خشونت طلب‪‎‬ها مخالف هس��تند و اقداماتی را صورت‬ ‫دادند که این گروه اندک را تحت کنترل خود دراوردند‪ .‬با این‬ ‫تفاسیر می زان خشونت‪‎‬ها بسیار کاهش یافت‪.‬‬ ‫همانطور که م ی‪‎‬دانید ورزش‪ ،‬ابزار مهمی اس��ت‬ ‫که ملت‪‎‬ها را به هم نزدیک م ی‏کن��د و در این عرصه‪ ،‬ای ران‬ ‫و برزیل همکاری‪‎‬های شایانی داش��ته و دارند‪ .‬هر دو کشور‬ ‫مایل هستند سطح همکاری‏های ورزشی را توسعه دهند و‬ ‫به دنبال عرصه‪‎‬های جدیدتر هستند‪ .‬البته این فقط خاص‬ ‫ورزش‪‎‬های جمعی و گروهی نیست و در سطح همکاری‏ها‬ ‫در حوزه ورزش‪‎‬های انف رادی نیز تحرکاتی دیده م ی‪‎‬ش��ود‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که ای ران در این حوزه به خصوص در مورد‬ ‫کش��تی‪ ،‬ظرفی ت های خوبی دارد که برزیل م ی‪‎‬تواند از ان‬ ‫بهره گیرد‪.‬‬ ‫به صورت کل��ی م ی‏توان گف��ت اکثریت جامعه‬ ‫طرفدار فوتبال هس��تند ولی گروهی نیز هستند که حام ی ‬ ‫این ورزش نیستند‪ .‬انچه اکنون حائز اهمیت است‪ ،‬این که‬ ‫کشور برزیل با روی گشاده اماده میزبانی از همه کشورها و‬ ‫برگزاری جام جهانی است‪ .‬قطعا م ی‪‎‬توان گفت جام جهانی‬ ‫‪ ،2014‬بهترین مس��ابقاتی خواهد بود که تاب��ه حال برگزار‬ ‫شده است‪ .‬بهترین مسابقات نه به ان لحاظ که تمام تیم‪‎‬ها‬ ‫قدرتمند هس��تند بلکه از ان جهت که مردم برزیل به شدت‬ ‫مشتاق برگزاری ان هستند و شادابی زیادی ب رای این بازی‪‎‬ها‬ ‫دارند‪ .‬حتی هفته گذشته که مس��ابقه والیبال میان دو تیم‬ ‫ای ران و برزیل در کشور ما برگزار شد با وجودی که تیم ملی‬ ‫والیبال ای ران بر برزیل پیروز شد‪ ،‬اما روحیه شاداب حاضران‬ ‫در ورزشگاه همچنان حفظ ش��د‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫والیبال نسبت به فوتبال اهمیت کمتری ب رای مردم برزیل‬ ‫دارد و قطعا ب رای مس��ابقات فوتبال مردم نش��اط بیشتری‬ ‫را بروز خواهند داد‪ .‬از دیگر س��و تمام بلی ت‪‎‬های بازی‪‎‬های‬ ‫درباره دولت روحانی تنها به همین جمله بسنده‬ ‫م ی‏کنم که این دولت را مردم ای ران انتخاب کردند‪ .‬من روند‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ای ران را از نزدیک دنبال م ی‪‎‬کردم‬ ‫و شاهد بودم که مردم ای ران مش��ارکت خوب و گسترده‏ای‬ ‫داشتند‪ .‬نقطه نظ رات دولت جدید روحانی از لحاظ سیاست‬ ‫خارجی بس��یار مثبت اس��ت‪ .‬در رابطه با سیاست خارجی‬ ‫ای ران ش��اهد بودیم که دولت ای ران خواهان تقویت روابط با‬ ‫کشورهای دیگر و به خصوص غرب ی‏هاست‪ .‬در مورد برزیل‬ ‫نیز روابط دو طرف بسیار دیرینه اس��ت و ما از این موضوع‬ ‫بسیار خشنودیم‪.‬‬ ‫برزی�ل در دنی�ا ب ه عن�وان مهد فوتبال ش�ناخته‬ ‫شده اس�ت‪ .‬به نظر ش�ما فوتبال چه جایگاهی‬ ‫در برزیل دارد؟‬ ‫روند تغییرات در ساختار اجتماعی برزیل‬ ‫با روند تحوالت زندگی اشخاص یکسان‬ ‫نبوده است و مطالبات مردم بیش از ان‬ ‫چیزی اس�ت که دولت انجام داده است‪.‬‬ ‫بنابرای�ن تحوالت اجتماعی با س�رعتی‬ ‫کمتر نسبت به درخواست‏های مردم در‬ ‫حال انجام است‬ ‫جناب سفیر! شما یک سال است که در ایران به‬ ‫س�ر م ی‪‎‬برید‪ .‬ارزیابی ش�ما از سیاست خارجی‬ ‫دولت حس�ن روحان�ی‪ ،‬رئی س جمه�وری جدید‬ ‫ایران چیست؟‬ ‫با توجه به اینکه در دوره‏ای کش�ور ش�ما نیز در‬ ‫موضوع هس�ته‏ای ایران ش�رکت داشت و بحث‬ ‫بیانیه تهران میان ایران‪ ،‬برزی�ل و ترکیه مطرح‬ ‫بود‪ ،‬اکنون پی ش بینی شما از مذاکرات هسته‪‎‬ای‬ ‫چیست؟‬ ‫از سال‏های گذشته برزیل پیگیر موضوع هسته‪‎‬ای‬ ‫ای ران بود و امیدوار هستیم که پرونده هسته‪‎‬ای ای ران به یک‬ ‫راه حل صلح امیز ختم ش��ود‪ .‬در رابطه با مذاکرات پیش رو‬ ‫بسیار خوش بین هستم که مذاکرات نتیجه مثبتی داشته‬ ‫باش��د و این نتایج مثبت‪ ،‬راه‪‎‬های همکاری می��ان ای ران و‬ ‫جامعه بی ن الملل را بیش از پیش تقویت کند‪.‬‬ ‫و در نهای�ت فکر م ی‏کنی�د کدام تی�م قهرمان‬ ‫مسابقات جام جهانی شود؟‬ ‫بدون شک برزیل!‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫طبق گزارش‪‎‬های پلیس‪ ،‬ع��ده کمی با ذهنیت‬ ‫خشونت طلبانه وارد گروه‏های معترضان شدند‪ .‬این افراد به‬ ‫صورت انف رادی ظاهر نم ی‏ش��دند و هنوز مشخص نیست‬ ‫برگ�زاری چنی�ن مس�ابقاتی در ه�ر کش�وری‬ ‫همانط�ور ک�ه هزین�ه و مخارج�ی دارد موج�ب‬ ‫درامدزایی برای کش�ور مذکور نیز خواهد ش�د‪.‬‬ ‫حال به نظر شما برگزاری جام جهانی تا چه حد‬ ‫به اقتصاد و توسعه برزیل کمک خواهد کرد؟‬ ‫ورزش‬ ‫بعضا در برزیل ش�اهد حضور برخ�ی گروه‏های‬ ‫خش�ونت طلب در می�ان معترض�ان بودی�م‪ .‬در‬ ‫استانه برگزاری بازی‏ها‪ ،‬نمایان شدن این افراد و‬ ‫گروه‏های خشونت طلب چه مفهوم ی دارد؟‬ ‫همزمان با اغاز بازی‪‎‬های جام جهانی ‪ 2014‬در‬ ‫برزیل به سراغ سفیر این کشور در تهران رفتیم‬ ‫و از او راجع به حال و هوای کش�ورش در استانه‬ ‫برگزاری بازی‪‎‬ها پرس�یدیم‪ .‬برزی�ل که ب ه عنوان‬ ‫مهد فوتبال در دنیا ش�ناخته م ی‏شود امسال‬ ‫میزبان برگزاری جام جهانی اس�ت‪ .‬س�انتیاگو‬ ‫ایرازابال مورائو از اش�تیاق مردم کشورش برای‬ ‫بازی‏ها م ی‪‎‬گوید و توضیح م ی‏دهد جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬بهتری�ن جام جهان�ی خواهد بود‪ .‬س�فیر‬ ‫برزی�ل در ته�ران درب�اره اعتراض�ات اخیر در‬ ‫کش�ورش تاکید م ی‏کند که ای�ن اعتراض‪‎‬های‬ ‫خیابانی جل�وه‪‎‬ای از دموکراس�ی و ازادی‪‎‬های‬ ‫فردی است‪ .‬او همچنین در رابطه با سیاست‪‎‬های‬ ‫توس�عه و فقرزدایی در برزیل م ی‏گوید که ط ی ‬ ‫‪10‬سال گذشته دولت با سیاست‪‎‬های اجتماعی‬ ‫قدرتمند موفق شده ‪ 45‬میلیون نفر را از زیر خط‬ ‫فقر باال بکشد‪ .‬به گفته او اکنون ‪60‬درصد جامعه‬ ‫برزیل جزو طبقه متوسطند و تنها شش درصد‬ ‫زیر خط فقر هستند‪ .‬مورائو در رابطه با سیاست‬ ‫خارجی دول�ت روحانی ضمن مثب�ت توصیف‬ ‫کردن ان‪ ،‬معتقد اس�ت که در ای�ن حوزه دولت‬ ‫ایران خواهان تقویت روابط با کشورهای دیگر و‬ ‫ب ه خصوص غ رب ی‏هاست‪.‬‬ ‫جام جهانی پیش از اغاز بازی‪‎‬ها پی ش فروش شد و پی ش بینی‬ ‫م ی‪‎‬ش��ود که ‪ 600‬هزار نف��ر از کش��ورهای مختلف برای‬ ‫تماشای این رویداد شگفت انگیز وارد برزیل شوند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫حاشیه علیه متن‬ ‫فوتبال؛ راهی برای حمله به قدرت مسلط‬ ‫مرتضی برکتی‬ ‫خبرنگار‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪5‬‬ ‫بان ک ی مون‪ ،‬این دبیرکل نچس��ب س��ازمان ملل که‬ ‫بیش��تر به پادوهای دربخانه درالخالفه قاج��اری م ی ماند تا‬ ‫کاپیتان تیم فوتبال جهان‪ ،‬چند روز پیش سف رای ‪ 32‬کشوری‬ ‫که به جام جهانی رفته اند را دور هم جمع کرده بود؛ هر کدام‬ ‫از این خانم ها و اقایان دیپلمات که معموال کت و ش��لواری‬ ‫مارکدار و اتوکشیده م ی پوشند‪ ،‬لباس تیم ملی کشورشان را‬ ‫پوشیده بودند و با اقای دبیرکل که خود به عنوان عضو سی‬ ‫و سوم این تیم با لباس ممهور به ارم س��ازمان ملل در این‬ ‫مراسم حاضر ش��ده بود‪ ،‬عکس یادگاری گرفتند‪ .‬سخنرانی‬ ‫اقای دبیرکل هم در مورد این بود که فوتبال امروز به عنوان‬ ‫یک عنصر مهم در صلح جهانی مطرح است و با ان م ی توان‬ ‫کدورت ها را کنار گذاشت‪.‬‬ ‫حتما م ی دانید که کش��ورهای عضو فیف��ا از اعضای‬ ‫س��ازمان ملل متحد بیش��تر اس��ت و این بزرگتری��ن نهاد‬ ‫بی ن المللی جهان خیلی بیشتر از نهاد تصمیم گیر ملت ها‪،‬‬ ‫جمعی��ت دارد‪ .‬اگر س��ازمان‬ ‫ملل متح��د از خاکس��تر دو‬ ‫جنگ جهانی مش��تعل شد‬ ‫اما فیفا نه از جنگ و ناب رابری‬ ‫در حق وتو که از مس��ابقه و‬ ‫بازی نهادینه ش��ده است‪ .‬اما‬ ‫گاهی وقت ها‪ ،‬ملت هایی که‬ ‫نم ی توانند حق خود را از نهاد‬ ‫ متحد کردن دنیا زیر ان شاخه‬ ‫زیتون ابی بگیرند‪ ،‬در میدان‬ ‫مس��ابقه فیفا خود را به اب و‬ ‫ات��ش م ی زنند ک��ه از این دو‬ ‫عنصر متض��اد‪ ،‬برتری جویی‬ ‫را طلب کنند‪.‬‬ ‫جه��ان ام��روز ک��ه از‬ ‫مرز هفت میلی��ارد جمعیت‬ ‫زنده اش م ی گذرد‪ ،‬محصولی از گذش��ته های دور و نزدیک‬ ‫اس��ت‪ .‬مناس��باتی که اگرچه در گذش��ته مثل امروز اصال‬ ‫پیچیده نبود‪ ،‬به قول معروف س��یاهی و سفیدی‪ ،‬یکرنگی‬ ‫ی معادالت دنیا تاثیر م ی گذاشت؛‬ ‫بود و ان چیزی که بر تمام ‬ ‫قدرت مسلط بود‪ .‬اینجا بود که خطی میان دنیا کشیده شد‬ ‫و در هژمونی جهانی معنایی ریشه در خاک و مال کشورها و‬ ‫گروه های قومی کشیده شد که استعمار میوه این درخت بود‪.‬‬ ‫متروپل‪ ،‬تمام نیروی عظیم مالی و صنعتی خود را به حساب‬ ‫غارت و بهره کشی از مستعمرات به دست م ی اورند‪ .‬در تاریخ‬ ‫بسیاری از کشورها این بهره کشی نسل به نسل را م ی توان‬ ‫جس ت وجو کرد‪ .‬موج اول جنب ش های استقالل در دهه ‪ 20‬و‬ ‫‪ 30‬میالدی و پس از ان توافق ب رای اس��تقالل بعد از جنگ‬ ‫جهانی دوم که استعمار دیگر توانی ب رای بهره کشی سنتی‬ ‫گذشته را نداش��ت‪ ،‬ژئوپلتیک جهان را مرزی دوباره ساخت‪.‬‬ ‫در این میان نگاه تاریخی تحقیر ش��ده ملت ها و کش��ورها‬ ‫به دنبال راهی ب رای جب ران بود‪ .‬در اینجا بود که هر واقع ه ای‬ ‫که تبلور روحیه ملی را ممکن م ی ک��رد‪ ،‬به عنوان یک ابزار‬ ‫در مقابله ناخوداگاه با کش��ورهای متروپل م��ورد توجه بود‪.‬‬ ‫اگر این کش��ورها از نظر اقتصادی‪ ،‬وابستگانی همیشگی‬ ‫بودند اما راه هایی ب رای برتری جویی در ب رابر تحقیر تاریخی‬ ‫جس ت وجو م ی شد‪ ،‬اینجا بود که فوتبال به عنوان مساله مورد‬ ‫توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫گرچه فیفا مدعی است که از حساسی ت های سیاسی‬ ‫به دور اس��ت و خود را از ه ر گونه تنش متاثر از سیاست دور‬ ‫م ی کند اما گاهی وقت ها اتفاقاتی رخ م ی دهد که گویی در‬ ‫ان عمدی است‪ .‬مثل بازی ای ران و امریکا در جام جهانی ‪98‬‬ ‫که ب ی شک سیاس ی ترین بازی جام جهانی بوده است‪ .‬بازی‬ ‫که رئی س جمهور وقت امریکا به دنبال استفاده ابزاری از ان‬ ‫بود و تبلیغات ب ی سابقه ای نیز در این مورد صورت گرفته بود‪.‬‬ ‫در سوی دیگر پیروزی ب رای ای ران در این مسابقات که از نظر‬ ‫تاریخی خاطره بسیار بدی از امریکای ی ها داشت‪ ،‬م ی توانست‬ ‫برتری او را در عرصه جهانی به همراه بیاورد‪ .‬این تنها مختص‬ ‫ای ران ی ها نبود که بس��یاری از ملت های مسلمان خاورمیانه‬ ‫پیروزی ای ران در ب رابر امریکا را جشن گرفتند‪ .‬در سوی دیگر‬ ‫نیز این برتری جویی کامال تصویری سیاسی به همراه خود‬ ‫داشت و در تحلی ل ها به عنوان برتری ای ران در ب رابر ابرقدرت‬ ‫امریکا تلقی شد‪ .‬یا دست خدای مارادونا در ب رابر انگلستان‪،‬‬ ‫مرهمی بود بر زخم های ارژانتین ی ها در جنگ جزایر فارکلند؛‬ ‫پیروزی که درست بعد از حمله نظامی بریتانیایی به تمامیت‬ ‫ارضی ارژانتین یاد و خاطره‬ ‫اس��تعمار را در قرن بیستم‬ ‫برای انها تداعی کرده بود؛‬ ‫از سوی دیگر رقابت دیرینه‬ ‫و ‪ 105‬ساله انگلیس و المان‬ ‫که همواره متاثر از نزاع های‬ ‫تاریخی در دوران بیسمارک‬ ‫و جنگ ه��ای جهانی بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬در این میان اخرین‬ ‫و تازه ترین نمونه بارز تنش‬ ‫سیاسی در جام جهانی در‬ ‫همین جام جهان��ی ‪2014‬‬ ‫بین روسیه و امریکا درباره‬ ‫منطق��ه کریمه اس��ت که‬ ‫به جام جهانی نیز س��رایت‬ ‫کرده تا جای��ی که برخی از‬ ‫نمایندگان مجلس سنای امریکا خواس��تار حذف روسیه از‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬شدند و حتی از فیفا خواستند می زبانی جام‬ ‫جهانی ‪ 2018‬روسیه را نیز تعلیق کنند‪.‬‬ ‫بسیاری از کشورهایی که در عرصه اقتصادی راهی به‬ ‫سوی توسعه م ی یابند‪ ،‬یکی از راهکارهای خود را در حضور یا‬ ‫میزبانی جام جهانی جس ت وجو م ی کنند‪ .‬گویی جام جهانی‬ ‫به عنوان یک برگ برنده ب رای توس��عه بیشتر این کشورها‬ ‫مطرح است‪ .‬قطر کشوری کوچک در همسایگی ای ران در این‬ ‫زمینه با طرحی به عنوان «قطر ویژن یا قطر ‪ »2030‬توسعه‬ ‫همه جانبه در همه قسمت ها را مورد هدف قرار داده است و‬ ‫در این راه جام جهان��ی ‪ 2022‬را به عنوان یکی از اهداف خود‬ ‫در نظر گرفته است‪ .‬برزیل که میزبانی این دوره جام جهانی‬ ‫و میزبانی المپیک ‪ 2016‬را نیز را برعهده دارد به عنوان یکی‬ ‫از کش��ورهای عضو گروه ‪ G20‬یعنی کشورهای شتابان به‬ ‫سوی توسعه‪ ،‬در کنار رش��د اقتصادی و اجتماعی‪ ،‬شاخص‬ ‫می زبانی روی��دادی ب��زرگ و جهانی را نیز در اندیش��ه خود‬ ‫متصور بود‪.‬‬ ‫فوتبال امروز تنها یک بازی و مس��ابقه سرگرم کننده‬ ‫نیس��ت؛ فوتبال را م ی توان تبل��ور غرور مل��ی‪ ،‬حرکت به‬ ‫س��وی توس��عه و برتری جوی��ی جهان��ی در عرص��ه ای‬ ‫مهم دانست‪.‬‬ ‫توسعه نامتوازن‬ ‫چ را مردم برزیل به برگزاری جام جهانی‬ ‫معترضند؟‬ ‫میرقاسم مومنی‬ ‫رئیس انجمن دوستی ایران و برزیل‬ ‫میرقاس��م مومنی در ای��ن مقاله به چالش های‬ ‫طبقاتی دولت برزیل اش��اره م ی کند و فضای جامعه برزیل را‬ ‫برای طبقات فرودست نامساعد و دشوار توصیف م ی کند‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫جمه��وری فدراتی��و برزی��ل بزرگ تری��ن و‬ ‫پرجمعی ت ترین کش��ور امریکای التین است‪ .‬پایتخت ان‬ ‫ب رازیلیا و زبان رسمی ان پرتغالی اس��ت‪ .‬برزیل که منطقه‬ ‫وسیعی را بین مرکز امریکای جنوبی و اقیانوس اطلس در‬ ‫برم ی گیرد‪ ،‬شرق ی ترین کشور قاره امریکاست و با کشورهای‬ ‫اروگوئه‪ ،‬ارژانتین‪ ،‬پاراگوئه‪ ،‬بولیوی‪ ،‬پ��رو‪ ،‬کلمبیا‪ ،‬ونزوئال‪،‬‬ ‫گویان‪ ،‬سورینام و گویان فرانسه هم مرز است‪ .‬در حقیقت‪،‬‬ ‫برزیل به جز اکوادور و ش��یلی با تمام ی دیگر کش��ورهای‬ ‫امریکای جنوبی مرز مشترک دارد‪.‬‬ ‫برزیل دارای زمی ن های حاصل خیز کش��اورزی وسیع‬ ‫و جنگل های اس��توایی همچون امازون اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مساله دیگری که نارضایتی مردم را خیلی‬ ‫دامن زد‪ ،‬بح�ث تامین امنی�ت در جامعه‬ ‫است چرا که طی چند سال گذشته به رغم‬ ‫وعده هایی که دول�ت داده مردم به دلیل‬ ‫نبود امنیت‪ ،‬احساس نارضایتی کرده اند‬ ‫و این مساله را به عدم تحقق وعده هایی‬ ‫که دولت داده بود‪ ،‬مرتبط می دانند‬ ‫ورزش‬ ‫با داش��تن منابع طبیعی گس��ترده و نی��روی کاری غنی‪،‬‬ ‫قدرتمندترین اقتصاد امریکای التین است‪.‬‬ ‫برزیل قبال مس��تعمره پرتغال بود و این کش��ور تنها‬ ‫کشور قاره امریکاس��ت که مردم ان به زبان پرتغالی سخن‬ ‫م ی گویند‪ .‬جمعیت برزیل متش��کل از نژاده��ای اروپایی‪،‬‬ ‫سرخ پوستان امریکا‪ ،‬افریقائیان و نیز اسیائیان است‪ .‬مذهب‬ ‫اصلی این کشور کاتولیک کلیس��ای رم است‪ .‬برزیل با در‬ ‫اختیار داشتن بخش های گسترده و توسع ه یافته کشاورزی‪،‬‬ ‫معدن‪ ،‬تولید‪ ،‬خدمات و نیز نیروی کار‪ ،‬دارای تولید ناخالص‬ ‫داخلی بیش از سایر کشورهای امریکای التین است و این‬ ‫امر ان را تبدیل به قدرت اقتصادی منطقه کرده است‪ .‬برزیل‬ ‫در حال گس��ترش حضور خود در بازارهای جهانی اس��ت‪.‬‬ ‫مهم ترین صادرات برزیل را هواپیما‪ ،‬قهوه‪ ،‬وس��ایط نقلیه‪،‬‬ ‫س��ویا‪ ،‬س��نگ معدن اهن‪ ،‬اب پرتقال‪ ،‬فوالد‪ ،‬منس��وجات‪،‬‬ ‫کفش‪ ،‬گوشت و تجهی زات برقی تشکیل داده است‪.‬‬ ‫برزیل از س��ال ‪ 1980‬روند رو به توس��عه اقتصادی و‬ ‫اجتماعی خود را ش��روع کرده و در س��ه دهه گذشته در دو‬ ‫بخش حقوق ش��هروندی و توس��عه اقتصادی و کشاورزی‬ ‫رشد قابل مالحظه‏ای داشته است؛ به جد م ی‪‎‬توان گفت که‬ ‫در امریکای التین‪ ،‬برزیل توس��ع ه یافته ترین کشور از نظر‬ ‫اقتصادی و دموکراسی است‪ .‬اما در کنار توسعه اقتصادی و‬ ‫دموکراسی‪ ،‬زیرساخت‪‎‬های اجتماعی و سیاسی هنوز به حد‬ ‫مقبولی نرس��یده و جامعه برزیل از فساد اداری و سیاسی و‬ ‫حضور گروه‪‎‬های غیرقانونی مسلح و کارتل‪‎‬های موادمخدر‬ ‫و اس��لحه رنج م ی‪‎‬برند‪ .‬م��ردم‪ ،‬سیاس��تمداران را متهم به‬ ‫ ب ی مسئولیتی و عدم تحقق امنیت م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫برزیل به عنوان عضو گروه ‪ 20‬کش��ور صنعتی جهان‬ ‫و به عنوان کش��وری باثبات در امری��کای التین در عرصه‬ ‫بی ن‪‎‬المللی فعالیت م ی‏کند‪ .‬این کش��ور همکاری خوبی با‬ ‫جامعه جهانی دارد و در کنار توس��عه سیاس��ی و اقتصادی‬ ‫به دنبال حضور در جامع ه جهانی به عنوان یک کشور فعال‬ ‫اس��ت؛ همچنان که حضور در مناقش��ات خاورمیانه و حل‬ ‫پرونده هس��ته‏‪‎‬ای ای ران از جمله موضوعات مهمی بود که‬ ‫این کشور در سال‪‎‬های گذشته در ان فعاالنه دخالت کرد‪.‬‬ ‫جمعیت ‪ 200‬میلیون نفری برزیل متشکل از نژادهای‬ ‫مختلف اس��ت‪ .‬ش��امل؛ بومیان‪ ،‬افریقای ی‪‎‬های مهاجر که‬ ‫به عنوان برده از سوی استعمارگران به ان کشور اورده شده‬ ‫بودند و جمعیتی از اروپای ی‪‎‬ها‪.‬‬ ‫مردم برزیل به رغم داشتن یک جمعیت ناهمگون اما‬ ‫در یک اجتماع متحد و بدون تبعی ض نژادی زندگی م ی‪‎‬کنند؛‬ ‫در برزیل فساد اداری و هزینه‪‎‬هایی که برخی سیاستمداران‬ ‫به مردم تحمیل م ی‪‎‬کنند باعث بروز اعتراضات در این کشور‬ ‫شده اس��ت‪ .‬باید گفت که فاصله‏ها‪ ،‬ش��کاف‪‎‬های طبقاتی‪،‬‬ ‫هدف‪‎‬ها و ارمان‪‎‬های مردم با واقعی ت‪‎‬ها و وسایل و امکاناتی‬ ‫که در اختیار دارند باید منطبق ش��ود تا این شکاف‪‎‬ها کمتر‬ ‫گردد‪ .‬اصوال وجود شکاف‪‎‬ها باعث بروز اسی ب‪‎‬ها م ی‪‎‬شود که‬ ‫این موضوع س��رخوردگی اجتماعی و در نهایت خشونت را‬ ‫به دنبال خواهد داشت‪ .‬در برزیل مخالفان جام جهانی بیشتر‬ ‫محصول همین شکاف‪‎‬ها هستند و مردم‪ ،‬جام جهانی ‪2014‬‬ ‫برزیل را که در همه ج��ای دنیا به عنوان ی��ک امتیاز به ان‬ ‫م ی‪‎‬نگرند‪ ،‬به جهت هزینه‪‎‬های زیاد و مش��کالتی که ب رای‬ ‫انها به‪‎‬وجود اورده یک مش��کل تلقی م ی‪‎‬کنند و نسبت به‬ ‫برگزاری ان معترض هس��تند‪ .‬در نوامبر س��ال ‪ 2008‬طبق‬ ‫نظ ر سنجی در برزیل ‪79‬درصد از مردم موافق می زبانی برزیل‬ ‫در جام جهانی بودند اما در روزهای اخیر طبق نظرسنج ی‪‎‬های‬ ‫انجام گرفته ح��دود ‪48‬درص��د از برگزاری ای��ن بازی‪‎‬ها در‬ ‫کشورشان حمایت م ی‪‎‬کنند‪ .‬این خود دلیل بر بدبینی مردم‬ ‫نسبت به جام جهانی است‪ .‬چرا که هزینه‪‎‬های اصلی به مردم‬ ‫طبقه پایین و متوسط تحمیل م ی‏شود‪ .‬از دیگر سو‪ ،‬فوتبال‬ ‫به عنوان یک محصول فرهنگ��ی در برزیل جایگاه ویژه‪‎‬ای‬ ‫دارد‪ .‬مردم برزیل چه صنعت گر یا‪ ...‬فوتبال را به عنوان نماد‬ ‫کشور خود دانسته و زندگی بدون فوتبال ب رای مردم برزیل‬ ‫معنا ندارد‪ .‬در جامعه اجتماعی برزیل بازی فوتبال و حمایت‬ ‫از تیم‪‎‬های مورد عالقه به عنوان بخش��ی از شخصیت یک‬ ‫فرد نهادینه ش��ده اس��ت‪ .‬برزیل جهت می زبانی جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬جهت توسعه زیرساخت‪‎‬های شهری‪ ،‬جاده‏ای‪ ،‬هوایی‬ ‫و فرهنگی ورزش��ی هزینه هایی کرده که این امر در راستای‬ ‫ایجاد شرایط مناس��ب جهت برگزاری مناس��ب این رویداد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫البته در مقابل‪ ،‬طبق براورد انجام گرفته حدود ‪600‬هزار‬ ‫تماشاگر حدود سه میلیارد دالر ارز خارجی وارد برزیل خواهد‬ ‫کرد و حدود س��ه میلیون ش��هروند برزیلی ب رای تماش��ای‬ ‫بازی‪‎‬ها در ‪ 12‬شهر این کش��ور حضور و رفت وامد خواهند‬ ‫داشت‪ .‬طبق براورد مالی‪ ،‬برزیل از قبال برگزاری جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬حدود ‪ 11‬میلیارد دالر درامد خواهد داش��ت و این رقم‬ ‫در بازس��ازی ورزش��گاه های برزیل و زیربناهای ش��هری و‬ ‫جاده‪‎‬ای این کشور جهت امادگی ب رای المپیک ‪ 2016‬مفید‬ ‫خواهد بود؛ در واقع برزیل جام جهانی را جهت برگزاری بهتر‬ ‫المپیک ‪ 2016‬ریودوژانیرو اماده م ی کند‪.‬‬ ‫برزیل که به عنوان مهد فوتبال جهان معروف است و‬ ‫میزبان بیس��تمین دوره جام جهانی نیز هست‪ ،‬در ماه های‬ ‫گذش��ته با مش��کالت زیادی روبه رو بوده اس��ت‪ .‬عالوه بر‬ ‫شرایط ورزشگاه ها‪ ،‬اعتراض های مردم به برگزاری جام جهانی‬ ‫در برزیل و هزینه باالی ان مش��کل دیگری را ب رای کشور‬ ‫میزبان ایجاد کرده است‪ .‬در برزیل مدت‪‎‬هاست که به علت‬ ‫اختصاص بخش بزرگی از منابع دولتی به تدارکات برگزاری‬ ‫این مسابقات‪ ،‬تظاه رات اعتراض امیز ادامه دارد‪ .‬همچنین‬ ‫در خالل این تظاه رات گهگاه زد و خوردهای شدیدی بین‬ ‫پلیس و تظاه ر کنندگان به وق��وع م ی‪‎‬پیوندد‪ .‬این در حال ی‪‎‬‬ ‫است که حکومت برزیل در ‪ 12‬ش��هر که میزبان مسابقات‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬خواهند بود‪ ،‬ب رای نوس��ازی فرودگاه‪‎‬ها و‬ ‫احداث اس��تادیوم‏های ورزش��ی جدید مصارف بزرگ مالی‬ ‫اختصاص داده است‪.‬‬ ‫به گفت��ه منتق��دان‪ ،‬میلیون ها دالری ک��ه باید ب رای‬ ‫ارائه خدمات پزش��کی بهتر‪ ،‬خدمات اموزشی‪ ،‬حمل ونقل‬ ‫و امور مس��کن در برزیل هزینه ش��ود ب��رای میزبانی این‬ ‫رویداد ورزشی هزینه شده اس��ت‪ .‬همچنین افزایش کرایه‬ ‫اتوبوس ها و خدمات عمومی ضعیف و فس��اد نیز بیش از‬ ‫پیش موجب شد که مردم دست به اعتراض بزنند و در استانه‬ ‫برگزاری بازی‪‎‬های جام جهانی‪ ،‬فرصت را مغتنم ش��مرده و‬ ‫اعتراضات‏شان را علنی سازند‪.‬‬ ‫برزیل در دو دهه گذشته باتوجه به سیاست هایی که‬ ‫مبنی بر توسعه اقتصادی و توسعه زیرساخت‪‎‬های اقتصادی‬ ‫داشت‪ ،‬توانست رش��د خوبی در عرصه تولید ناخالص ملی‬ ‫و همچنین ج��ذب س��رمایه‪‎‬های خارج��ی در بخش های‬ ‫صنعت و گردش��گری داشته باش��د‪ .‬این تحوالت در دوران‬ ‫لوال داسیلوا‪ ،‬رئی س جمهور پیشین برزیل در توسعه اقتصاد‬ ‫این کشور خیلی تاثیرگذار بود‪ .‬داسیلوا توانسته بود برزیل‬ ‫را به عنوان شش��مین قدرت اقتصادی جهان معرفی کند‪.‬‬ ‫اما در خصوص مساله برزیل یک مش��کلی وجود دارد که‬ ‫اغلب کش��ورهای در حال پیش��رفت با این مشکل مواجه‬ ‫هستند؛ در واقع در این کشورها با وجود رشد فزاینده ای که‬ ‫در عرصه اقتصادی داشتند اما به زیرساخت های عامه و قشر‬ ‫متوسط جامعه خیلی اهمیت ندادند و به همین خاطر این‬ ‫قشر متحمل فشارهای بسیاری شد‪ .‬در دوران اصالحات و‬ ‫توس��عه در برزیل این کش��ور از نظر اقتصادی رشد خوبی‬ ‫داشت و بخشی از منابع درامدی ب رای اقشار مختلف جامعه‬ ‫مصرف شد اما قش��ر متوسط جامعه که قش��ر عظیمی از‬ ‫مردم برزیل را ش��امل م ی شود‪ ،‬دچار مش��کالت زیادی شد‬ ‫از جمله بحث درامد پایین و هزینه ه��ای باال‪ .‬در این میان‬ ‫قشر مرفه به واسطه استفاده از امکانات‪ ،‬بیش از پیش مرفه‬ ‫شد‪ .‬در ش��رایط کنونی نیز قرار اس��ت جام جهانی ‪ 2014‬و‬ ‫بازی های المپیک ‪ 2016‬در برزیل برگزار شود و تاکنون دولت‬ ‫حاکم هزینه های باالیی را صرف این دو بازی کرده اس��ت‪.‬‬ ‫همچنین هزینه های تامین امنیت و تامین زیرس��اخت ها‬ ‫از مالیات دهندگان برزیلی دریافت ش��ده است‪ .‬این مساله‬ ‫موجب شد که بر قشر متوسط جامعه فشار زیادی وارد شود‬ ‫و این قشر دیگر توان پاسخگویی به نیازهایشان را نداشته‬ ‫باشند‪ .‬در حقیقت ب رای تامین هزینه های مسابقات ورزشی‪،‬‬ ‫دولت برزیل کرایه های حمل و نق��ل عمومی را افزایش داد‬ ‫و همین مس��اله موجب��ات نارضایتی م��ردم را فراهم کرد‪.‬‬ ‫همچنین طی چند سال گذش��ته تورم در این کشور خیلی‬ ‫باال رفته و ارزش پول ملی برزیل در ب رابر ارزهای خارجی افت‬ ‫شدیدی داشته است‪.‬‬ ‫مس��اله دیگری که نارضایتی مردم را خیلی دامن زد‬ ‫بحث تامین امنیت در جامعه اس��ت چرا که طی چند سال‬ ‫گذشته به رغم وعده هایی که دولت داده مردم به دلیل نبود‬ ‫امنیت‪ ،‬احس��اس نارضایتی کرده اند و این مساله را به عدم‬ ‫تحق��ق وعده هایی که دول��ت داده بود‪ ،‬مرتب��ط م ی دانند‪.‬‬ ‫همچنین رشد اقتصادی برزیل نیز نسبت به رشد اجتماعی‬ ‫نامتوازن است یعنی اقتصاد این کشور توسع ه یافته اما فقری‬ ‫که وجود دارد هنوز برطرف نشده است‪ .‬بناب راین فق رایی که‬ ‫مشکالتی داشتند و از دولت طلبکار بودند هنوز مطالباتشان‬ ‫محقق نشده است‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫سریال های برزیلی و هنرمندان مختلف و ط راح ی های فوق‬ ‫مدرن همگی گردشگران را به برزیل جذب م ی کند‪ .‬برزیل ی ها‬ ‫همان گونه که ب��ه نمایش ه��ای پ راحس��اس و کم ارزش‬ ‫با مضمون عش��ق اهمی��ت م ی دهند‪ ،‬در مذهب تس��امح‬ ‫بسیار دارند‪ ،‬به گونه ای که تس��اهل مذهبی در برزیل یک‬ ‫هنجار است‪ .‬انها رویکردی نس��بتا بدبینانه به موضوعات‬ ‫سنگین مالل اور دارند و خوش بینی همیشگی در مواجهه با‬ ‫ناامیدی های روزگار وجه مشخصه شخصیت برزیل ی هاست‪.‬‬ ‫برزیل ی ها به لحاظ فیزیکی و احساسی بسیار سریع هستند‪.‬‬ ‫مردان‪ ،‬احساس��ات خود را بدون ننگ و ع��ار بروز م ی دهند‪،‬‬ ‫ش��ادی در پیروزی و گریه در شکس��ت (ویاردا‪ ،‬سیاس��ت و‬ ‫حکومت امریکای التی��ن)‪ .‬برزیل در مس��ائل اجتماعی از‬ ‫دهه ‪ 80‬میالدی به بعد مش��کالت جدی در گسترش ایذر‪،‬‬ ‫مسائل همجن س گرایان‪ ،‬مراقب ت های بهداشتی و ناب رابری‬ ‫را به عنوان مهم ترین مس��ائل داشته اس��ت‪ .‬با این فضای‬ ‫فکری و روحی و در کنار مس��ائل اجتماعی و سیاسی که به‬ ‫ان م ی پردازیم‪ ،‬برزیل پروژه جام جهانی فوتبال را در ‪ 2014‬به‬ ‫انجام خواهد رس��اند‪ ،‬البته با تفاوت هایی جدید که متاثر از‬ ‫اینترنت‪ ،‬جهانی ش��دن و فهم بیش��تر مردم از ناب رابری ها و‬ ‫واکنش در ب رابر اقدامات دولت است‪.‬‬ ‫پرستیژ فوتبال‬ ‫دو چهره متضاد؛‬ ‫سرمایه داری‪-‬فقرایمعترض‬ ‫چرا فساد در سیاست و اقتصاد برزیل ریشه دارد؟‬ ‫هادی اعلمی فریمان‬ ‫کارشناس امریکای جنوبی‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫‪8‬‬ ‫هنگام ی که از برزیل م ی نویس��یم از بزرگ ترین‬ ‫کش��ور امریکای التی��ن م ی گوییم که نیم��ی از امریکای‬ ‫مرکزی را در برم ی گیرد‪ ،‬با جمعیتی بی��ش از ‪ 180‬میلیون‬ ‫که تعلق خاطری بسیار زیاد به کشورشان دارند که ب ی شک‬ ‫م ی توان ان را مل ی گرایی یکپارچه نام نهاد‪ .‬در سراسر خاک‬ ‫برزیل زب��ان پرتغالی رایج اس��ت‪ ،‬زبانی واحد و یکس��ان با‬ ‫لهجه هایی قابل تش��خیص و فهم مشترک همه مذاهب‪،‬‬ ‫رنگ ها و طبقات‪ .‬زبان مهم ترین عامل همبس��تگی همه‬ ‫مردم به ویژه سرخ پوستان با مهاجران و دیگر جمعی ت هاست‪.‬‬ ‫ملت به نوعی همگرایی‪ ،‬ادغ��ام و در هم تنیدگی فرهنگی‬ ‫رسیده اس��ت که عامل قدرت کشور اس��ت و بر مبنای ان‬ ‫هرگونه تعصب قومی و نژادی را رد م ی کنند و بر این اساس‬ ‫است که برزیل را کشور همه م ی نامند‪ .‬فرهنگ برزیل مملو‬ ‫از احساس‪ ،‬شور و عشق است و بدن هایی پرشور که همواره‬ ‫مشکالت اقتصادی را با ان فراموش م ی کنند‪ .‬عشق همواره‬ ‫در برزیل عنصر مرکزی هر خبر‪ ،‬تحلیل‪ ،‬برنامه تلویزیونی و‬ ‫مهمترین احساس ملموس است‪ .‬کارناوال های ریودوژانیرو‬ ‫امروزه ب��ه برکت گردش��گری‪ ،‬جهانی ش��دن و اینترنت در‬ ‫جهان مش��هورند‪ ،‬نمایش های تخیلی‪ ،‬پرحرارت‪ ،‬موسیقی‬ ‫عامه پسند به نام سامبا و بوسا (‪،)samba and bossa‬‬ ‫رابرت هاروی‪ ،‬برزیل ش��ناس در اکونومیس��ت (سال‬ ‫‪ )1987‬با عنوان برزیل توقف ناپذیر نوش��ت برزیل مجموعه‬ ‫بس��یار ب��زرگ توقف ناپذی��ر جن��وب‪ ،‬یک ق��درت مطرح‬ ‫ی که بر در باشگاه‬ ‫منطقه ای‪ ،‬اولین کشور بزرگ جهان سوم ‬ ‫دموکراس��ی های توس��ع ه یافته کوبید و یک ایاالت متحده‬ ‫بالقوه در ق��رن اینده اس��ت و اکنون حکوم��ت برزیل پا به‬ ‫توپ اماده اس��ت تا به هر بهای ممک��ن ارمان های خود در‬ ‫سیاس��ت را به پیش ببرد‪ ،‬ارمان به پرس��تیژ و تالش ب رای‬ ‫ایفای نقش های ب��زرگ که فوتب��ال چکیده ان در س��ال‬ ‫‪ 2014‬اس��ت‪ .‬در تاریخ معاصر‪ ،‬برزیل پس از حکومت خشن‬ ‫نظامیان خودکامه دوبار با قدرت پیگیر پرس��تیژ در صحنه‬ ‫جهانی بوده است‪ .‬یک بار سیاستی مدام در رقابت با ایاالت‬ ‫متح��ده و تقاضای نقش افرین��ی در مع��ادالت جهانی و با‬ ‫استراتژی تجدیدنظرطلبانه در ساختار سازمان ملل از راه ورود‬ ‫به بازی ش��ورای امنیت و گرفتن نقشی قدرتمند که اکنون‬ ‫ایاالت متحده – گرچه محترمانه‪ -‬ان را پس م ی زند و برزیل‬ ‫را ناچار م ی کند تا با دیگ��ر بازیگرانی مانن��د چین و هند و‬ ‫روسیه کار کند و در جاهایی بازی کند که خالء قدرت در ان‬ ‫مشهود است و م ی تواند‪ ،‬البته برزیل در تعقیب منافع ملی‬ ‫خود به گونه ای عمل کرده اس��ت که با کش��ورهایی که به‬ ‫انها وابستگی عمیق دارد درگیر خصومت های غیرضروری‬ ‫نشود اما اگر احساس کند به ناسیونالیسم و حاکمیتش ان‬ ‫گونه که شایسته اس��ت توجه نم ی ش��ود‪ ،‬قاطعانه پایداری‬ ‫خواهد کرد (ایدا اس��کوتی را ویاردا‪ ،‬هم��ان) و دیگری اکنون‬ ‫که با هدف ایفای همان پرس��تیژ‪ ،‬پروژه فوتب��ال جهانی را‬ ‫تعقیب م ی کند‪ .‬پرستیژی که ممکن است حتی ارتش را بنا‬ ‫به گفته رئی س جمهور دیلما روسف ب رای حفاظت از بازی ها‬ ‫وارد میدان کند‪ .‬وقتی دولتی تصمیم م ی گیرد ارتش را وارد‬ ‫حفاظت کند به معنای ان است که ممکن است تیم سنتی‬ ‫امنیت شهری مرکب از نیروی پلیس فدرال‪ ،‬نیروی امنیت‬ ‫ملی و پلیس بزرگراه کارس��از نباش��د و یک جای کار عیب‬ ‫خواهدداش��ت‪ .‬به روال سال های گذش��ته هنگام ی که هر‬ ‫چهار سال یک بار جام جهانی فوتبال اغاز م ی شود‪ ،‬زندگی‬ ‫در برزیل متوقف م ی گردد و هم��ه برزیل با غروری یکپارچه‬ ‫همراه با سیاستمدارانی که دستی در فوتبال دارند‪ ،‬بر بازی ها‬ ‫متمرکز م ی شوند‪ ،‬سیاستمداران تا کنون همواره از فوتبال‬ ‫ی مهم در کس��ب محبوبی ت های سیاس��ی‬ ‫به عنوان اهرم ‬ ‫سود برده اند اما اکنون با گسترش حجم اعتراض ها م ی توان‬ ‫نتیجه گرفت که ممکن اس��ت همه مل��ت برزیل یکپارچه‬ ‫ورزش‬ ‫عاشق فوتبال باشند‪ ،‬لکن فوتبال هم مانند سیاست شکاف‬ ‫برداشته و چپ و راس��ت و میانه شده اس��ت‪ .‬شهروندان به‬ ‫فوتبال��ی مایلند که بهای��ش هزینه ‪ 14‬ت��ا ‪ 18‬میلیاردی با‬ ‫افتتاح حداقل ‪ 10‬اس��تادیوم جدید همراه با گس��ترش فقر‬ ‫خودشان نباشد‪ ،‬در مسائل اجتماعی سطح رو به افزایش جرم‬ ‫و جنایت در شهرهای سائوپولو و ریودوژانیرو‪ ،‬فقر و تجارت‬ ‫مواد مخدر و ربودن توریس��ت ها و ثروتمندان از مشکالت‬ ‫مهم اس��ت (ویاردا‪ ،‬سیاس��ت و حکومت امریکای التین)‪.‬‬ ‫این جام جهانی فوتبال اکنون به بهای سرکوب ب ی رحمانه‬ ‫فق رای حاشی ه نشین شهرهای بزرگی مانند ب رازیلیا‪ ،‬سائوپولو‬ ‫و ریودوژانیرو منجر ش��ده اس��ت‪ ،‬خش��م حاشی ه نشینان را‬ ‫ب رانگیخته و طبقات فقیر و متوس��ط کش��ور را به دو طبقه‬ ‫عاشقان و مخالفان فوتبال با طعم فساد مقامات تبدیل کرده‬ ‫است؛ شکافی که محصول جدید ارتباطی دنیای مدرن است‬ ‫یا شاید محصول چپ و راست سیاست؛ طبقات و قشرهای‬ ‫اجتماعی متوسط به اگاهی رسیده در ارتباطات جهانی که‬ ‫توسعه کش��ور‪ ،‬محو فقر و مبارزه با فساد و حاشی ه نشینی و‬ ‫رفاه را مهمتر از فوتبال و پرستیژ م ی دانند‪ .‬قشرهایی که هر‬ ‫وقت با انها مواجه م ی ش��ویم فریاد م ی زنند که دولت هیچ‬ ‫کاری ب رای ما نم ی کند و هیچ وقت هم نکرده اس��ت‪ .‬حتی‬ ‫سیستم پلیس برزیل که سابقه طوالنی از همکاری نکردن‬ ‫با دولت به دلیل حق��وق پایین دارند به خش��ونت ها دامن‬ ‫م ی زنند‪ .‬اعتصاب پلیس و اتش نش��انی ایال��ت پرنامبوکو‬ ‫در شمال ش��رقی برزیل یک نمونه از اولتیماتوم پلیس به‬ ‫دولت در اس��تانه زمانی که حیثیت دول��ت در گرو برگزاری‬ ‫جام جهانی است ب رای سیاس��تمداران هزینه سنگینی در بر‬ ‫داشت‪ .‬دو روز احساس ناامنی مطلق که موجی از خشونت‬ ‫‪ 27‬کشته و ‪ 200‬فروشگاه غارت شده را به جا گذاشت‪ .‬پلیس‬ ‫با این اعتصاب نشان داد که ممکن است این حادثه در زمان‬ ‫برگزاری فوتبال هم روی دهد‪ .‬می زان قدرت خشونت بالقوه‬ ‫در زیر پوست جامعه برزیل به درستی نشان داده شد و حتی‬ ‫بخش��ی از هواداران فوتبال در دیگر نقاط جهان را وادار کرد‬ ‫بلی ت هایشان به مقصد برزیل را لغو کنند‪ .‬در فضای عمومی‪،‬‬ ‫درماندگان و معترضان به فس��اد اس��تقبال مناسبی از جام‬ ‫ی است که گرچه فقر و وضعیت‬ ‫جهانی نکردند‪ .‬اینها عالئم ‬ ‫فعلی قابل مقایسه با ‪ 10‬سال گذشته نیست اما شکاف های‬ ‫طبقاتی و ناب راب��ری کماکان ب��ر روح برزیل حاکم اس��ت‪.‬‬ ‫کمی ب رای جامعه برزیل این ش��رایط عجیب و جدید است‪.‬‬ ‫برزیل شناسان همواره دو چهره متضاد از برزیل را به تصویر‬ ‫م ی کشند؛ برزیلی که همزمان به ورزش‪ ،‬مد و فرهنگ افتخار‬ ‫م ی کند و همزمان از غصه بیکاری‪ ،‬فساد‪ ،‬سیستم حزبی و‬ ‫هرج و مرج گونه و نهادهای اموزشی و بهداشتی بی کفایت‬ ‫م ی نالد (ایدا اسکوتی را ویاردا)‪ .‬تنها راه حلی که ب رای حکومت‬ ‫فدرال برزیل باقی بود و م ی توانست به بهترین شکل همه‬ ‫مردم را راضی کند‪ ،‬س��هیم کردن فق را در کیک جام جهانی‬ ‫بود اما اکنون س��هم حاشی ه نش��ینان و فق را به ش��لیک و‬ ‫چماق پلیس و محص��ور کردن منطقه هایش��ان منحصر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫فساد‪ ،‬توسعه و دموکراسی‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫هنگام�ی ک�ه از برزی�ل می نویس�یم از‬ ‫بزر گ تری�ن کش�ور امری�کای التی�ن‬ ‫می گویی�م که نیمی از امری�کای مرکزی‬ ‫را در برمی گی�رد‪ ،‬ب�ا جمعیت�ی بی�ش از‬ ‫‪ 180‬میلیون که تعلق خاطری بسیار زیاد‬ ‫به کشورشان دارند که بی شک می توان‬ ‫ان را ملی گرایی یکپارچه نام نهاد‬ ‫ورزش‬ ‫برزیل فدرال تری��ن دولت در امریکای التین اس��ت‪.‬‬ ‫حتی برخی کارشناسان سیستم فدرالی ان را قابل مقایسه‬ ‫با ایاالت متح��ده و در برخی دولت ها فرات��ر از ان م ی دانند‪.‬‬ ‫دولت ه��ای ایالت��ی در دولت ه��ای مختلف مرک��زی بین‬ ‫تمرکززدایی گسترده تا تمرکزگرایی محدود با توجه به تیپ‬ ‫ش��خصیتی روس��ای جمهور و نحوه ائتالف انها در نوسان‬ ‫بوده است‪ .‬اما به دلیل می زان همگرایی و یکپارچگی ملت و‬ ‫تمایلی که احزاب به ائتالف دارند و مزایای اقتصادی ناشی از‬ ‫ائتالف معموال درگیری های شدید سیاسی یا تنش های حاد‬ ‫ندارند و به نحوی م ی توان گفت بیش��تر مقامات از فساد به‬ ‫نحو یکسانی بهره م ی ب رند! یکپارچگی بدنه فساد مقامات در‬ ‫ارکان مختلف موجب شده است که دولت فدرال یا ایالت ها‬ ‫توان مبارزه با فساد را نداشته باشند‪ .‬معموال زمانی که فساد‬ ‫به بخشی از بدنه کارگزاری سرایت م ی کند‪ ،‬کارگزاران فاسد‬ ‫چگونه م ی توانند علیه فس��اد اقدامات ج��دی انجام دهند‪.‬‬ ‫یکی از رسوای ی های بزرگ فس��اد در برزیل در سال ‪ 2005‬در‬ ‫حزب کارگران به عنوان یک��ی از معروف ترین احزاب دارای‬ ‫معیارهای اخالقی باال و معروف به داشتن رویه دموکراتیک‬ ‫افشا شد‪ .‬اولین رس��وایی در اوایل سال ‪ 2005‬پس از افشای‬ ‫ویدئوی یک مقام حزبی (والدومیرودینی��ز) در حال دریافت‬ ‫رشوه صورت گرفت‪ .‬چند ماه بعد مجله حزبی رهب ران برزیل‬ ‫یک ویدئو از پرداخت پس��تی پول به مقام ارش��د حزب خبر‬ ‫داد‪ .‬س��پس لوال داس��یلوا‪ ،‬رئی س جمهور برزیل و یک مقام‬ ‫حزبی دیگر (خوزه وایرسو) ش��هادت دادند که حزب کارگران‬ ‫‪12‬هزار دالر ب رای خرید ارای کنگره دیگر احزاب به نمایندگان‬ ‫پرداخته‪ .‬این رس��وایی به س��وپرچک (یا به اصطالح محلی‬ ‫‪ )mensalao‬معروف شد و رس��وایی بعدی تحت عنوان‬ ‫قاچاق نیز به رس��وایی ‪( Super Short‬ی��ا به اصطالح‬ ‫محلی ‪ )cuecao‬معروف شد‪.‬‬ ‫یک��ی از توجیهات این دو رس��وایی توس��ط مقامات‬ ‫حزب کارگران این بود که انها با داش��تن اس��تحقاق حفظ‬ ‫قدرت سیاسی باید قدرت را حفظ نمایند‪ ،‬زی را حزب کارگران‬ ‫پس از چند دهه ماندن در جایگاه اپوزیس��یون و با داش��تن‬ ‫‪ 16000‬فعال حزبی اکنون شرایط خوبی دارد و بر همین مبنا‬ ‫سیاس ی کاری مذکور در جهت حفظ قدرت توجیه شد‪ .‬البته‬ ‫فرهنگ عمومی و سیاسی برزیل نیز به سادگی از کنار فساد‬ ‫مقامات سیاسی م ی گذرد‪ .‬البته رئی س جمهور قبلی فرناندو‬ ‫هنزیک کاردوسو از فساد بری بود‪ .‬اما لوال داسیلوا به واسطه‬ ‫حزب کارگران و افرادی از کابینه روسف و اعضای مجلسین‬ ‫برزیل درگیر در فساد سیاسی و مالی شده اند‪ .‬ب راساس قانون‬ ‫اساس��ی برزیل جمهوری فدراتیو از ‪ 26‬ایالت و یک بخش‬ ‫فدرال ب رازیلیا تش��کیل ش��ده و فرمانداران با ارای مستقیم‬ ‫مردم انتخاب م ی شوند و کش��ور دارای بوروکراسی بزرگ و‬ ‫پیچیده ای است که همین به فس��اد در الیه های سازمانی‬ ‫دامن م ی زند‪ .‬در س��ال ‪ 2012‬و به ویژه ‪ 2013‬و تاکنون شاهد‬ ‫راهپیمای ی های خش��ونت باری در اعتراض به سیاست های‬ ‫دولت روس��ف بوده ایم‪ .‬این اعتراض ها م��رزی بین کابینه‬ ‫فاسد‪ ،‬نمایندگان فاس��د یا هزینه های فوتبال قائل نیست‪.‬‬ ‫همه را یکپارچه رد م ی کند‪ .‬البته تمام این وضعیت س��بب‬ ‫نشده است که دیلما روسف و کابینه اش مرزهای دموکراسی‬ ‫را زیر پا گذارند‪ .‬به نظرم دیلما روسف از موضع ضعف یا انفعال‬ ‫نبود که گفت به اعتراضات خیابانی افتخار م ی کنیم‪ ،‬او واقعا‬ ‫ذات روشنفکرانه ای دارد‪ .‬مصمم بودن روسف شباهت بسیار‬ ‫زیادی به سلفش لوال داس��یلوا دارد‪ .‬او با بلندپروازی مصمم‬ ‫است تا ‪ 2030‬برزیل را چهارمین قدرت اقتصادی جهان نماید‬ ‫و محصول ان ب رندی به نام الگوی برزیلی توسعه خواهد بود‪.‬‬ ‫بناب راین فوتبال و هر س��د مقابل ان با هر بهایی که باشد‪،‬‬ ‫حتی سرکوب ب ی رحمانه حاشی ه نشینان‪ ،‬خط مقدم و قربانیان‬ ‫توس��عه و پرس��تیژ برزیل خواهند بود‪ .‬دیلما روسف الگوی‬ ‫کارکردی ویژه ای از دموکراسی توس��ع ه مدار را معرفی کرده‬ ‫است‪ .‬بدون شک این الگو از معیارهای سوسیالیس ت های‬ ‫چپ گرا و دواتش��ه فاصله خواهد گرفت‪ .‬امروز حتی هربرت‬ ‫ماکوزه هم باید ببیند که حاشی ه نش��ینان حتی در سیستم‬ ‫چپ ها هم در حاش��ی ه اند‪ ،‬گرچه پرحرارت اشوب م ی کنند‪.‬‬ ‫روسف در یادداشت مهم خود با عنوان الگوی برزیلی توسعه‬ ‫به وضوح به ارمان های جدیدی تاکید م ی ورزد که چون و چرا‬ ‫ندارد ‪ -‬و به نظرم سیاس��تگذار هر کشور م ی تواند از ان ایده‬ ‫بگیرد ‪ -‬به روشنی حرکت برزیل ر ا ترسیم کرده است و چکیده‬ ‫ان عبارت است از‪« :‬جهان به سرعت در حال دگرگونی است‪.‬‬ ‫ما در حال تجربه تغییر در توزیع جهانی ثروت هس��تیم‪ ،‬ان‬ ‫هم با وجود کشورهایی که به عنوان مراکز جدید اقتصادی‬ ‫و توسعه اجتماعی در حال ظهور هستند‪ .‬برزیل یکی از این‬ ‫مراکز جدید است‪ .‬این کشور تا سال ‪ 2030‬چهارمین اقتصاد‬ ‫دنیا (پس از چین‪ ،‬ایاالت متحده و هند) خواهد شد‪ ...‬دنیای‬ ‫ثروتمند در جس��ت وجوی یک الگوی اقتص��ادی متوازن تر‬ ‫است و برخی سیاس��ت های مش��ترک وجود دارد که همه‬ ‫ما باید ب رای ساختن دموکراس ی های پایدار و فراگیر تا سال‬ ‫‪ 2030‬دنبال کنی��م‪ ...‬اول‪ ،‬ما باید رابط��ه ای متوازن تر میان‬ ‫دولت و بازار شکل دهیم‪ .‬دولت ها باید به بازارها اجازه دهند‬ ‫هر انچه را صالح م ی دانند انجام دهند‪ :‬یعنی ابداع و افزایش‬ ‫تولید‪ ...‬دوم‪ ،‬همه ما باید سیاست هایی که به نفع رشد است‬ ‫را دنبال کنیم‪ .‬به جای صرف ان��رژی در جنگ های پولی و‬ ‫تجاری‪ ،‬باید بر توس��عه اقتصادهایمان و توازن بخشیدن به‬ ‫جریان تجارت متمرکز شویم‪ ...‬توسعه طبقه متوسطِ برزیل‬ ‫همچنین مشارکت فعاالنه کسانی که به لحاظ تاریخی از‬ ‫این فرایند به دور بودند را هم در بر داشته است‪ ...‬اینده را در‬ ‫تعمیق پروژه های مل ی مان ب ر اساس رشدی فراگیر و پایدار و‬ ‫دوستان امریکای جنوبی و التی ن مان‬ ‫سرنوشت‬ ‫ارتباط ان با‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫م ی بینیم‪ .‬خوش��بختیم که در منطق��ه ای از جهان زندگی‬ ‫م ی کنیم که کم س��تیزترین مناطق در جهان است‪ ...‬ما به‬ ‫همگرایی فراگیر منطقه ای‪ ،‬جهانی و همگرایی با تمام دنیا‬ ‫باور داریم‪».‬‬ ‫اینها ارمان های کس��ی نیس��ت که در ارزوی ساختن‬ ‫برزیل ب رای صد سال اینده است‪ ،‬بلکه ادامه ارزوهای فرناندو‬ ‫انریکوکاردوسو‪ ،‬استاد جامع ه شناس دانشگاه و معمار توسعه‬ ‫برزیل است که در سال ‪ 1991‬رئی س جمهور شد و از سال ‪98‬‬ ‫تا ‪ 2002‬مجددا انتخاب شد‪ .‬گرچه او را مجری سیاست های‬ ‫نئولیب رال و خصوص ی سازی م ی دانند و روی کار امدن داسیلوا‬ ‫را نتیجه شکست سیاست های او م ی دانند‪ ،‬اما بدون شک‬ ‫نقش او در صنعت ی سازی کش��ور مهم بود و هر کشوری به‬ ‫شکل زنجیره ای گام های توسعه را م ی پیماید‪ .‬بذری که لوال‬ ‫داسیلوای توسع ه گرا با بستر توسعه صنعتی می راث کاردوسو‬ ‫نهاد و با استادی تمام ائتالف گروه های مدنی و احزاب را بر‬ ‫مفهوم توسعه ایجاد کرد‪ ،‬اکنون وضعیتی را ایجاد کرده است‬ ‫که دیلما روس��ف با اعتماد به نفس از اینده ای روشن سخن‬ ‫م ی گوید‪ .‬برزیل توسع ه اش را مدیون غرورملی‪ ،‬ناسیونالیسم‬ ‫قوی و فرهنگ نس��بتا یکپارچه ای است که قدرت داخلی را‬ ‫شکل م ی دهد و موتور توسعه را روشن نگاه م ی دارد‪ .‬در دوره‬ ‫روسف کماکان شعار لوال در سال ‪ 2002‬چراغ راه است‪« :‬برزیل‬ ‫کشوری ب رای همه (‪»)Brazil:um pais de todos‬‬ ‫با همه این اوصاف نم ی توان نظری��ه مایکل تودارو را نادیده‬ ‫گرفت که گفته اس��ت؛ دقی ق ترین مطلبی که م ی توان در‬ ‫مورد برزیل گفت این است که برزیل گرچه رشد اقتصادی را‬ ‫تجربه کرده است‪ ،‬اما به همان اندازه توسعه اجتماعی کسب‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫گاهی صحنه های سرکوب حاشی ه نشینان شهرهای‬ ‫بزرگ را که توس��ط پلی س های مجهز به انواع تس��لیحات‬ ‫م ی بینیم که م ی خواهند مردم را همراه محله هایشان محو‬ ‫کنند‪ ،‬خانواده هایی را به یاد م ی اوری��م که وقتی میهمانی‬ ‫پولدار ب رایشان م ی رسد سعی م ی کنند فقر و مسکنت خود‬ ‫را پشت نقابی شیک و ش��اد مخفی کنند اما خیلی وقت ها‬ ‫نم ی شود‪ .‬برزیل در ب رابر میهمانان خارجی خود دقیقا همین‬ ‫رفتار را انجام م ی دهد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫یاد‬ ‫داشت ها‬ ‫ایران و ایتالیا در فینال!‬ ‫تایماز رضوانی‬ ‫نویسنده‬ ‫ما با چه رویاهایی بازی های ج��ام جهانی را نگاه‬ ‫م ی کنیم‪ .‬چه تیم هایی را دوست داریم و چه احساساتی‬ ‫از ما م ی گذرد؟ این یادداش��ت به این س��وال ها پاسخ‬ ‫م ی دهد‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ب رای م��ن‪ ،‬جام جهانی‪ ،‬یعنی ایتالی��ا‪( .‬تلویزیون‬ ‫هرش��ب یک بازی را پخش م ی کرد‪ .‬با ان موسیقی بسیار‬ ‫زیبای قبل و بع��د از بازی‪« ).‬ایتالیا»یی که از ‪ 1990‬ش��روع‬ ‫ش��د و چقدر هیجان با خودش به همراه اورد‪ .‬از حضور یک‬ ‫بازیکن تعویضی (اسکیالچی) که امد و نتیجه بازی ها را به‬ ‫سود الجوردی پوش��ان (به قول به رام شفیع) تعویض کرد تا‬ ‫یک دروازه بان ب��زرگ‪« :‬والتر زنگا» که تا ب��ازی کابوس وار‬ ‫با ارژانتین‪ ،‬دروازه اش بس��ته مانده ب��ود‪ .‬در همان بازی بود‬ ‫که از «کانی گی��ا»ی لعنتی ب��دم امد‪ .‬همو ک��ه وقتی به‬ ‫برزیل گل زد‪ ،‬بسیار خوش��حال بودم (فقط به این دلیل که‬ ‫پدرم‪ ،‬طرفدار زردپوش��ان بود!)‪ .‬دروازه بان��ان ایتالیایی‪ ،‬هیچ‬ ‫وقت در مهار ضربات پنالتی موفق نبوده ان��د‪ .‬از والتر زنگا‪،‬‬ ‫تا همی��ن «ج ی جی بوف��ون»‪ ...‬ارژانتین ب��ه فینال رفت و‬ ‫الم��ان‪ ،‬انتقام چهارس��ال قب��ل را گرفت‪ .‬ایتالی��ا هم – در‬ ‫بازی ای که تماش��اگرانش انگار قهرکرده بودند – با استفاده‬ ‫از اش��تباه «پیتر ش��یلتون»(دروازه بان انگلس��تان) به مقام‬ ‫سوم رسید‪ .‬راستش از اینکه انگلس��تان به جمع چهار تیم‬ ‫امده ه��م دلگیر ب��ودم؛ چرا ک��ه حس م ی ک��ردم انها حق‬ ‫«کام��رون» را خورده اند! (درس��ت یا غلط��ش را نم ی دانم‪.‬‬ ‫کودک بودیم دیگر)‬ ‫جام جهانی ‪ 1994‬لذت چهارسال قبل را نداشت‪ .‬خیلی‬ ‫از بازی ها دم دمای صبح – به وقت ما ‪ -‬برگزار م ی شد‪ .‬فینال‬ ‫هم درست وسط ظهر – به وقت محلی – بود‪« .‬ایتالیا» باز‬ ‫هم جزو چهار تیم بود؛ تیمی که «روبرتو باجو» را داش��ت‪.‬‬ ‫باجو‪ ،‬تیم را – در بازی با نیجریه – از حذف نجات داده بود‪.‬‬ ‫(فریادها و رگ برجسته گردن اریگو ساچی خاطرتان هست؟)‬ ‫ولی‪ ...‬وای از پنالتی! نفرین به این قاعده شوم! منجی ایتالیا‪،‬‬ ‫نتوانس��ت پنالت ی اش را در بازی فینال به ثمر برساند‪ .‬ایتالیا‬ ‫بازهم دستش از جام دور ماند‪« .‬دونگا» جام را به روی سر برد‪.‬‬ ‫من گریه م ی کردم‪ .‬پدرم – که در سفر بود – تماس گرفت‬ ‫و کری خواند و‪...‬‬ ‫معتقدم تیم فوتبال «فرانس��ه» تیم مهمی نیس��ت‪.‬‬ ‫یعنی ارزش ندارد رویش سرمایه گذاری احساسی کرد! فرانسه‬ ‫هم تیمی است مانند انگلستان‪ ،‬هلند و اسپانیا‪ :‬تیم هایی که‬ ‫به رغم بازی خوبشان «ان» قهرمانی در چنین تورنمنت هایی‬ ‫را ندارند‪ .‬اگر هم داشته باشند‪ ،‬گذراست (اگر هم سالی یکی‬ ‫از این تیم ها – به خصوص اسپانیا – قهرمان شود‪ ،‬باز هم‬ ‫حرفم را پس نم ی گیرم‪ .‬راستی‪ ،‬شما هم شنیده اید که جام‬ ‫‪ 2014‬مال برزیل ی هاست؟!) جام ‪ 1998‬با دوره های قبلی یک‬ ‫تفاوت بزرگ داش��ت؛ «بعد از باخت دردناک به ژاپن ی ها‪ ،‬در‬ ‫یک بازی پر از استرس و دراماتیک در ملبورن‪ ،‬تیم ملی ما به‬ ‫جام جهانی راه یافته بود؛ به عنوان تیم اخ ر‪ .‬تساوی در ان بازی‬ ‫را مدیون «عقاب اسیا» بودیم‪...‬حاال دیگر حواسم چندان به‬ ‫ایتالیا نیست‪ .‬وقتی صحنه اهسته گل یوگسالوی به ای ران را‬ ‫م ی بینم‪ ،‬از جابه جایی «نیما نکیسا» حرص م ی خورم‪ ...‬برد‬ ‫ای ران در مقابل امریکا‪ ،‬از صد قهرمانی ایتالیا‪ ،‬لذت بخش تر‬ ‫بود‪ .‬ای ران منفجر شد‪( .‬صداوسیما‪ ،‬بازی ها را با چندثانیه تاخیر‬ ‫پخش م ی کرد‪ .‬یکی از همسایه های ما – که ماهواره داشتند‬ ‫– لحظه ای قبل از گل دوم ای ران‪ ،‬شروع کرد به جیغ و فریاد‬ ‫و خوشحالی‪ .‬از این رو مطمئن بودم که توپ «مهدوی کیا»‬ ‫گل م ی ش��ود!) حتی مقابل المان هم شرافتمندانه و مردانه‬ ‫بازی را واگذار کردیم‪ ،‬ولی‪...‬‬ ‫ایتالیا این بار حتی ب��ه جمع چهار تیم هم نرفت‪ .‬یک‬ ‫قدم مانده به ان – باز هم در ضربات پنالتی – مغلوب «بازتز»‬ ‫و تیم می زبان شد‪« .‬تقلب‪ ،‬تقلب؛ دروغ و تقلب‪ ».‬جام جهانی‬ ‫‪ 2002‬ب رای من مصداق این جمله از نمایش��نامه «باغ وحش‬ ‫شیشه ای» (تنس��ی ویلیامز) بود‪ .‬فقط از این متعجب بودم‬ ‫– و هس��تم – که چرا «فیفا» هیچ موضع خاصی در مورد‬ ‫ش��یوه داوری ها – به نفع کره جنوبی – نگرف��ت‪ .‬ژاپن ی ها‬ ‫هم میزبان بودند؛ اما از این خبرها نب��ود‪ .‬انها حریف ترکیه‬ ‫نش��دند و در مرحل��ه دوم با ج��ام خداحافظ��ی کردند‪ .‬ولی‬ ‫کره ای ها‪ ...‬امدند‪ ...‬امدند و چهارم ش��دند‪ .‬اول ایتالیا و بعد‬ ‫هم اسپانیا‪ ،‬بازنده ناداوری ش��دند‪ .‬فکر م ی کنم اگر تشرها‬ ‫و خط ونش��ان های «بکن باوئ��ر» ‪ -‬قبل از ب��ازی المان و‬ ‫کره در نیمه نهایی‪ -‬نبود‪ ،‬کره ای ه��ا یک پای فینال بودند‪.‬‬ ‫دیوانه ش��ده بودم‪ .‬ایتالی��ا هی پس م ی رفت‪ .‬ان س��ال هم‬ ‫مثل دوره قبل‪ ،‬فینال جذابی نداشت‪ .‬بزریل ی ها دوباره امدند‬ ‫توپ مرا ندیدی؟‬ ‫افشین خماند‬ ‫‪76‬‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫ورزش‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫در این غوغا هر کس به دنب��ال چیزی م ی گردد‬ ‫و غریب این اس��ت که من در این میان به دنبال خاطره ای‬ ‫هس��تم؛ نه صرفا خاطره ای که خاطره ساز است‪ ،‬چیزی که‬ ‫مدت ها حتی نامش را هم درست نم ی دانستیم اما مدت های‬ ‫مدید‪ ،‬بخشی مهم و گاهی مهم ترین بخش زندگی ما بود‪.‬‬ ‫ارزانترین چیزی که م ی توانست تمام سرمایه چند پسربچه‬ ‫باشد که به ان م ی گفتند‪« :‬توپ دوالیه»‪.‬‬ ‫چ��ون ی��ک الی��ه اش ج��واب نم��ی داد ب��رای‬ ‫مارادونا ش��دن‪ ،‬بع د ها اس��مش باکالس تر ش��د و «توپ‬ ‫الکی» صدای��ش م ی کردی��م و در میان��ه جام جهانی‪ ،‬در‬ ‫بین ای��ن هم��ه س��تاره م��ن به دنب��ال «ت��وپ الکی»‬ ‫گم ش��ده ای م ی گ��ردم ک��ه خیل��ی وق��ت اس��ت از ان‬ ‫ ب ی خبرم‪.‬‬ ‫گویی هیچ ک��س از ان خبر ندارد‪ ،‬درس��ت از همان‬ ‫روز که بقالی محل ما تبدیل به س��وپرمارکت شد و دیگر‬ ‫عارش امد نایلون حجیم پر از توپ ه��ای الکی را مقابل‬ ‫مغازه اش بگذارد‪ ،‬نس��ل توپ های الک��ی رو به انقراض‬ ‫رفت و این ش��روع انقراض بزرگتری بود‪ ،‬خیابان ها بیشتر‬ ‫ش��ده اند اما «فوتبال خیابانی» جایی در این ش��هر ندارد‬ ‫و بردند و‪...‬‬ ‫یادگاری ه��ای جام جهان��ی ‪ 2006‬کم نب��ود‪ .‬از ضربه‬ ‫«کعبی» به صورت «فیگو»‪ ،‬تا قهرمانی ایتالیا‪ .‬ایتالیا باالخره‬ ‫قهرمان شد‪ .‬هم خوب بازی کرد‪ ،‬هم خوب پنالتی زد! با وجود‬ ‫«دل پی ه رو» در بازی نیمه نهایی‪ ،‬شی رازه «المان» ها از هم‬ ‫پاشید‪ .‬در فینال هم‪ ،‬یک «بوفون» قب راق‪ ،‬تیم را نجات داد‪.‬‬ ‫زیدان هم که اخ راج شده بود و نم ی توانست پنالتی بزند! این‬ ‫بار خبری از برزیل نبود‪ .‬ان قدر حین بازی فینال اس��ترس‬ ‫داش��تم‪ ،‬پدرم تلویزیون را خاموش کرد‪ .‬داش��تم م ی مردم‪.‬‬ ‫ایتالیای محبوب من‪ ،‬قهرمان شد‪« .‬کاناوارو» (توپ جمع کن‬ ‫بازی های ‪ )1990‬جام را روی سر برد و من و خیل ی های دیگر‬ ‫سر از پا نم ی شناختیم‪.‬‬ ‫چرا باید از بازی های ‪ 2010‬هم بنویس��م؟! س��الی که‬ ‫نه ای ران را داش��ت و نه ایتالیایش توانس��ت حتی از مرحله‬ ‫و این ش��روع همان حادثه ای بود که م ی تواند ش��اخصه‬ ‫بزرگ فوتب��ال ایران��ی در جام جهانی ‪ 2014‬باش��د؛ انجا‬ ‫دیگ��ر مربی ان قدر ب ی س��تاره و ب ی بازیکن م ی ش��ود که‬ ‫باید تم��ام اروپا را بگ��ردد ت��ا بازیکنی را پی��دا کند که به‬ ‫کمک تیم ملی ایران بیای��د‪ ،‬این اصال بد نیس��ت که ما‬ ‫اش��کان دژاگه را در ترکیب تیم خود داری��م‪ ،‬اتفاقا اعتقاد‬ ‫من این اس��ت که ایران و پیراهن تیم مل��ی ایران متعلق‬ ‫به همه کس��انی اس��ت که قلبش��ان با ریتمی ایرانی به‬ ‫ش��ور م ی رس��د‪ ،‬اما انچه بد اس��ت که چرا فوتبال ایران‬ ‫دیگر اش��کان دژاگه تولید نم ی کند و چ��را فوتبال ایران‬ ‫باید به جایی برس��د که اگر در جام جهان��ی ‪ 1998‬در این‬ ‫نمایشگاه بزرگ حاضر ش��دیم‪ ،‬تا علی دایی‪ ،‬کریم باقری‬ ‫و خداداد عزیزی به عنوان یکی از ارزش��مندترین صادرات‬ ‫غی ر نفت��ی به اروپ��ا و ب��ه بزرگترین باش��گاه و لی گ های‬ ‫جهان برس��ند‪ ،‬در این س��ال برای حضور ابرومندانه تازه‬ ‫م ی فهمیم ک��ه حجم تولیدات داخلی تا چ��ه اندازه پایین‬ ‫است و در بس��یاری از موارد تا چه اندازه نامرغوب‪ ...‬بحث‬ ‫ورزش‬ ‫جام جهانی‬ ‫ومشکالتما‬ ‫فرار مغزها نیس��ت‪ ،‬بحث س��اختن س��اق هایی است که‬ ‫چرخ��ه تولید ان معیوب اس��ت و فکری بای��د در موردش‬ ‫بکنیم‪.‬‬ ‫معلوم نیس��ت توپ الک��ی دوالیه م��ا داخل حیاط‬ ‫کدام همسایه افتاده اس��ت که هرچه م ی گردیم پیدایش‬ ‫نم ی کنیم‪ ،‬توپ هم نباشد‪ ،‬ماشی ن ها که زیاد باشند؛دیگر‬ ‫بازیکنی یاد نم ی گیرد که چگون��ه باید دریب ل های ریز زد‬ ‫و با نوازش اس��فالت فوتب��ال را کامل کرد‪ ،‬نم��اد فوتبال‬ ‫ایرانی‪ ،‬هم��ان فوتبال��ی که ب��ا ظرافت ه��ای تکنیکی‬ ‫هم��ه را مبهوت م ی ک��رد‪ ،‬توپ الک��ی ب��ود و این توپ‬ ‫مدت هاس��ت که نس��لش رو به انقراض اس��ت و ش��اید‬ ‫به همی��ن خاطر اس��ت که فوتب��ال ای��ران‪ ،‬خیلی وقت‬ ‫اس��ت که ش��بیه فوتبال ایران بازی نم ی کن��د و در این‬ ‫جام جهانی ه��م ب ی فایده دنب��ال فوتب��ال گل کوچیک‬ ‫خودم��ان م ی گ��ردم‪ .‬اگ��ر به م��ن ب��ود به ج��ای نقش‬ ‫یوزپلنگ‪ ،‬طرح توپ الک��ی را روی پیراهن تیم ملی حک‬ ‫م ی کردم !‬ ‫«بریزی��م ت��وی خیابون چون معلوم نیس��ت تو‬ ‫جام جهانی چی کار م ی کنیم‪ ».‬ای��ن را م ی گویند و م ی ایند‬ ‫ب رای پایکوبی‪ ،‬ب رای جشن‪ ،‬ب رای شادی‪ ،‬ب رای گفتن «بچه ها‬ ‫مچکریم»‪ .‬مثل اینک��ه انها هم م ی دانن��د نهایت هدف ما‬ ‫صعود به جام جهانی اس��ت‪ ،‬رس��یدن به جمع ‪ 32‬تیم برتر‬ ‫جهان؛ یعنی هم��ان تفکری که مس��ئوالن دارن��د‪ ،‬یعنی‬ ‫موفقیت دم دستی‪.‬‬ ‫فوتبال ای��ران چهارمین حض��ورش را در جام جهانی‬ ‫سپری م ی کند‪ .‬از سال ‪ 1978‬که با حشمت خان‪ ،‬علی اقا و‬ ‫ناصر خان و حسن اقا به جام جهانی رفتیم تا سال ‪ 2014‬که‬ ‫با گوچی‪ ،‬اشکان و استیون در برزیل حاضر شده ایم‪ ،‬همیشه‬ ‫همین طور بوده که ب��ه جام جهانی رفته ایم که فقط حضور‬ ‫داشته باشیم‪ .‬زمان غزال تی زپا و شهریار هم همین بوده‪ ،‬اصال‬ ‫تا بوده همین بوده؛ ک ی روش و ب رانکو و طالبی هم نداشته؛‬ ‫این خصلت فوتبال ای ران و در ذات مان است‪ ،‬مگر م ی شود‬ ‫ذات را تغییر داد؟ حتی اگر هم بشود مگر ما اهلش هستیم؟‬ ‫اینکه هدف ما از حضور در جام جهانی چیست‪ ،‬سوالی‬ ‫است که سال هاست مطرح م ی ش��ود و جوابش هم پس از‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪11‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫وقتی جام جهانی برزیل به پایان رسید قرار است‬ ‫چه اتفاقی در فوتبال ما ر خ بدهد؟ این سوالی است که‬ ‫محسن اثیمی به ان پاسخ داده است‪.‬‬ ‫محسن اثیمی‬ ‫ورزش‬ ‫نخس��ت صعود کند‪ .‬پیش از ش��روع بازی ها‪ ،‬امیدواری ما‬ ‫به تی��م میهن مان صدچندان اس��ت‪ .‬ما در برزی��ل‪ ،‬نه تنها‬ ‫ارژانتین ی ها را متوقف م ی کنیم‪ ،‬بلکه ش��اید رودرروی ایتالیا‬ ‫در فینال هم صف ارای��ی کردیم‪( .‬البته اگ��ر انها به فینال‬ ‫برس��ند‪ .‬چون همان طور که واقفی��د‪ ،‬ایتالیا هر ‪ 12‬س��ال‬ ‫نایب قهرمان و هر ‪ 24‬سال قهرمان م ی ش��ود!! حاالحاالها‬ ‫تا س��ال ‪ 2030‬فرصت هس��ت‪ ).‬بگذارید کمی خوش بینانه‬ ‫ارزو کنم‪ ...‬امی��دوار م خبرهای خوش��ی از کاروان ای ران در‬ ‫بازی های برزیل برس��د‪ .‬ورزش‪ ،‬بوی صل��ح م ی دهد‪ .‬بوی‬ ‫شادی‪ .‬در این میان فوتبال‪ ،‬به واسطه مشتاقان و مخاطبان‬ ‫ ب ی ش��مارش جایگاهی ویژه دارد‪ .‬ای کاش همیشه و همه‬ ‫جا‪ ،‬نشان همین شوق و ش��عف و شادمانی جاری باشد‪ .‬این‬ ‫دورهم ی ها‪ ،‬با هر زبان و نژاد؛ به بهان��ه فوتبال‪ ،‬این ورزش‬ ‫ ب ی رقیب و جادویی‪...‬‬ ‫گذشت ‪ 36‬سال مشخص است؛ اینکه به جمع ‪ 32‬تیم حاضر‬ ‫در جام جهانی راه یابیم‪ .‬این در شرایطی است که کشورهایی‬ ‫مثل کره جنوبی و ژاپن سال ها از این مرحله فاصله گرفته اند‬ ‫اما ما هنوز در تون��ل زمان مانده ایم و مثل س��ال های قبل‬ ‫خوشحال م ی ش��ویم از صعود‪ ،‬ان هم با شرایط دشوار و در‬ ‫دقیقه نود‪ .‬فرقی هم نم ی کند مربی ای رانی باشد یا خارجی؛‬ ‫درجه یک باشد یا معمولی‪ .‬فوتبال ما همین است که بوده و‬ ‫احتماال – شاید هم قطعا ‪ -‬همین هم خواهد ماند‪.‬‬ ‫با این ش��رایط تیم ملی گام ب��ه برزیل گذاش��ته تا با‬ ‫ارژانتین‪ ،‬نیجریه و بوسنی دیدار کند؛ گروهی که دشوار است‬ ‫اما در جام جهانی مگر گروه اسان داریم؟ بعد از حمله سایبری‬ ‫قوی از س��وی کارب ران ای رانی به فی س بوک مس��ی همه به‬ ‫این فکر افتادند که اگر در این زمینه از پس فوق ستاره بارسا‬ ‫برامده ایم شاید در زمین هم بتوانیم کاری کنیم‪.‬‬ ‫از همان روز م��وج ناامیدی از یک س��و و خوش بینی‬ ‫مفرط از سوی دیگر سرازیر شد و همه مسی را پیش کشیدند‪.‬‬ ‫از یک سو عده ای اعتقاد داش��تند مفتضحانه از جام جهانی‬ ‫برم ی گردیم و از س��وی دیگر عده ای بر این باور بودند که به‬ ‫مرحله بعد صعود م ی کنیم؛ یعنی افراط و تفریط درست مثل‬ ‫خیلی از کارهایمان؛ مثل خیلی از اتفاقات روزمره زندگ ی مان‬ ‫که خبری از اعتدال نیس��ت؛ یا سفی ِد سفید هستیم یا سیاه‬ ‫س��یاه‪ .‬فوتبال هم مش��تی از خروار است؛ برش��ی است از‬ ‫جامعه امروز ما؛ هم بداخالق ی هایش‪ ،‬هم فسادهایش و هم‬ ‫بزرگنمای ی اش‪.‬‬ ‫در این شرایط ک ی روش هم در فوتبال ای ران غرق شده‬ ‫اس��ت‪ .‬امده بود فوتبال ای ران را تغییر دهد اما خودش تغییر‬ ‫کرده‪ ،‬حاال او هست و س��ه تیم اماده که باید به مصاف انها‬ ‫برود‪ .‬اینکه تیم ملی موفق به صعود از این گروه شود‪ ،‬دور از‬ ‫انتظار و دور از دسترس است‪ ،‬اما این هم که دست و پا بسته‬ ‫باشیم نیز در باورمان نم ی گنجد‪ .‬اصال ک ی روش را اورده ایم‬ ‫که باورمان را تغیی��ر دهد وگرنه با «خان ه��ا» و «اقا» های‬ ‫خودمان سر م ی کردیم و کک مان هم نم ی گزید‪.‬‬ ‫‪ ...‬و اما بعد‬ ‫جام جهانی که تمام شود مشکالت ما شروع م ی شود‪،‬‬ ‫مش��کالتی همانند به خواب زمس��تانی رفتن تا بازی های‬ ‫مهم بعدی و البته بح��ث انتخاب س��رمربی‪ .‬خودمان هم‬ ‫نم ی دانیم و احتماال کفاش��یان و ک ی روش ه��م نم ی دانند‬ ‫بعد از جام جهانی چه کسی سرمربی تیم ملی م ی شود‪ .‬هر‬ ‫کدام شان یک حرفی م ی زنند‪ .‬یکی م ی گوید با من صحبت‬ ‫ت چندباره اش با سرمربی ب رای تمدید‬ ‫نشده و دیگری از صحب ‬ ‫قرارداد صحبت م ی کند‪ .‬هیچ کس هم نم ی داند در این بین‬ ‫چه کسی راست م ی گوید‪.‬‬ ‫در بین دعواهای کوتاه ش��دن لباس ها و گربه ش��دن‬ ‫یوزپلنگ ها گاهی وقت ها هم بحث ماندن و رفتن ک ی روش‬ ‫پیش کشیده م ی شد که البته این قدر اظهارات ضدونقیض‬ ‫بود که هی چ ک��س متوجه نم ی ش��د چه کس��ی واقعیت را‬ ‫م ی گوید‪.‬‬ ‫البد این فوتبال که همه چیزش در دقیقه نود مشخص‬ ‫م ی شود این بار هم این اتفاق ب رایش رخ خواهد داد‪ ،‬چه اینکه‬ ‫تیم ملی دی ماه س��ال جاری یعنی حدود ش��ش ماه پس از‬ ‫جام جهانی باید در جام ملت های اسیا شرکت کند‪.‬‬ ‫ماندن ک ی روش هزینه باالیی دارد و باید حداقل سالی‬ ‫‪ 15-16‬میلیارد تومان هزینه کرد و فدراس��یون از پس این‬ ‫پول برنم ی اید‪ .‬رفتن ک ی روش هم م ی تواند مضراتی داشته‬ ‫باشد چرا که او چند سال در ای ران بوده و به خوبی به فوتبال‬ ‫ما اشنا و البته تا حدودی ای رانی شده است‪ .‬انچه باید مدنظر‬ ‫قرار بگیرد این است که جام جهانی پایان فوتبال ای ران نیست‬ ‫و م ی تواند اغازی باش��د ب رای دورانی جدید؛ دورانی بر پایان‬ ‫فوتبال ای رانی؛ دورانی که دیگر کس��ی پس از صعود به این‬ ‫مسابقات پیش خودش نگوید که «بریزیم توی خیابون که‬ ‫دیگه از این فرصت ها تو جا م جهانی پیش نمیاد‪».‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫انیمیش��ن یا با ان لفظ که م��ا ان را خطاب م ی کردیم‬ ‫یعنی کارتون بخشی از حافظه غیرقابل تکرار همه ماست‪،‬‬ ‫کارتون هایی که لحظه شماری م ی کردیم که پخش ان شروع‬ ‫شود‪ .‬خبر خوش این است که این کارتون ها دوباره قرار است‬ ‫از شبکه پویا پخش شود‪« .‬ابوالفضل علم بیگی» مدیر تامین‬ ‫برنامه شبکه پویا در تشریح برنامه های این شبکه در فصل‬ ‫تابستان گفت‪« :‬سری جدید برنامه های ش��بکه پویا با اغاز‬ ‫تعطیالت کودکان و نوجوانان و همزمان با نیمه شعبان اغاز‬ ‫م ی شود و در دو هفته اول برنامه هایی چون بره کوچولو‪ ،‬ای‬ ‫یوری‪ ،‬بوش و یک‪ ،‬بره ناقال‪ ،‬بوس��تان جنگل‪ ،‬شنگول اباد‪،‬‬ ‫زوزو و گاگیال از این شبکه پخش م ی شوند‪ .‬باتوجه به کارکرد‬ ‫اموزشی‪ ،‬اطالع رسانی‪ ،‬تفریحی و س��رگرمی این شبکه در‬ ‫تابستان ب رای مخاطبان اصلی خود یعنی خردساالن‪ ،‬کودکان‬ ‫و نوجوان��ان ب رنامه های ویژه ای ت��دارک دیده ایم و در بخش‬ ‫بزرگس��ال نیز تالش کرده ایم تا نظر مخاطب را مورد توجه‬ ‫قراردهیم‪ .‬ایام تابس��تان به س��بب تعطیلی مدارس اوقات‬ ‫فراغت بیشتری ب رای مخاطبان این ش��بکه مهیا م ی شود‪،‬‬ ‫بناب راین اصل؛ ج��دول پخش ب رنامه ها متناس��ب با این ایام‬ ‫تغییر کرده است‪ .‬شبکه پویا قصد دارد ب رنامه های نوستالژیک‬ ‫و خاطره انگیز دهه پنجاه و شصت را نیز پخش کند که زبل‬ ‫خان‪ ،‬گوریل انگوری‪ ،‬میتی کومان‪ ،‬سندباد‪ ،‬معاون کالنتر و‬ ‫فوتبالیس ت ها از جمله برنامه هایی هستند که هم اکنون در‬ ‫مرحله مرمت و اماده س��ازی قرار دارد تا در کیفیت مناس��ب‬ ‫و زمان مش��خص پخش ش��وند‪ .‬چوبین‪ ،‬زنان کوچک‪ ،‬بل‬ ‫و سباس��تین ‪ ،‬هاچ زنبور عس��ل‪ ،‬پینوکیو و تام سایر از دیگر‬ ‫فیلم ها و انیمیشن هایی است که در جدول پخش ب رنامه های‬ ‫تابستانی شبکه پویا قرار م ی گیرد‪ .‬این ب رنامه های نوستالژیک‬ ‫عالوه بر بینندگان همیشگی شبکه که کودکان و نوجوانان‬ ‫هستند‪ ،‬ب رای مخاطبان بزرگسال ش��بکه پویا درنظر گرفته‬ ‫شده است و امیدواریم شکل و شمایل برنامه های تابستان‪،‬‬ ‫مخاطبان را راضی نگه دارد‪ .‬همچنین سری جدید «خانه ما»‬ ‫نیز در تابستان تقدیم بینندگان م ی شود‪».‬‬ ‫مدیر تامین برنامه شبکه پویا درخصوص‬ ‫ویژگ ی های ب رنامه های تابستانی این شبکه گفت‪:‬‬ ‫«ب رنامه های تابستانی شبکه پویا در تابستان به‬ ‫سه بخش اصلی تقسیم شده که پویانمای ی های‬ ‫ای رانی؛ انیمیش��ن هایی از اثار جدی��د خارجی و‬ ‫بخش خاط رات گذش��ته با پخ��ش برنامه ها و‬ ‫انیمیشن های قدیمی و خاطره انگیز از جمله این‬ ‫ب رنامه ها هستند‪ .‬در بخش تولی دات خارجی سری‬ ‫جدید انیمیشن های پاندای کونگ فوکار‪ ،‬خنگول‬ ‫(عروسک پشت شیشه)؛ دزد ناشی‪ ،‬یوری‪ ،‬بره های‬ ‫قهرمان‪ ،‬گرگ ناقال‪ ،‬قهرمان تنیس‪ ،‬بره کوچولو‪ ،‬تام و جری‪،‬‬ ‫پلنگ صورتی‪ ،‬قصه هایی از س��رزمین دور و اژدها سواران از‬ ‫شبکه پویا پخش م ی شود‪ .‬همچنین در بخش تولی دات داخلی‬ ‫نیز عالقه مندان م ی توانند در فصل تابستان انیمیشن های‬ ‫روباه و خروس‪ ،‬س��ری چهارم ماجرای کوشا‪ ،‬پویا نمای ی های‬ ‫علوم نارنجی‪ ،‬مهارت های زندگی‪ ،‬حکایات بوستان سعدی ‪،۲‬‬ ‫تاریخ از این ور‪ ،‬گالیال‪ ،‬زوزو‪ ،‬نازبالش و مجموعه شنگول اباد‬ ‫را ببینند‪ ».‬مدیر تامین ب رنامه های شبکه پویا در ادامه به اغاز‬ ‫مسابقات جام جهانی برزیل اشاره کرد و درباره ب رنامه های این‬ ‫شبکه در این ایام گفت‪« :‬شبکه پویا باتوجه به حال و هوای‬ ‫پخش بازی های فوتبال جام جهانی ‪ ۲۰۱۴‬برزیل از شبکه های‬ ‫تلویزیونی و رادیویی ب رای اشنایی بیشتر کودکان و نوجوانان با‬ ‫این ورزش دو انیمیشن در نظر گرفته است‪ .‬انیمیشن اموزشی‬ ‫«داستان فوتبال» هر روز ساعت ‪ ۱۸‬با موضوع تاریخچه این‬ ‫بازی‪ ،‬اموزش ان و بهترین های فوتبال و همچنین گزیده ای‬ ‫از انیمیش��ن «فوتبالیس ت ها» هر روز س��اعت ‪ ۱۱‬صبح در‬ ‫ایام برگزاری مس��ابقات فوتبال جام جهانی بنا به درخواست‬ ‫مخاطبان در جدول پخش ب رنامه های شبکه پویا قرار گرفته‬ ‫است‪».‬‬ ‫ستایش‬ ‫دا‬ ‫بازگشت منتقد‬ ‫بازگشت‬ ‫نوستالژی ها‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫پخش انیمیشن های دهه شصت‬ ‫سری سوم در راه است‬ ‫اخرین اخبار از زبان اسعدیان‬ ‫فراستی به سیما برم ی گردد‬ ‫سعید سلطانی‪ ،‬کارگردان «س��تایش» از اغاز نگارش‬ ‫فیلمنامه س��ری جدید این مجموعه توسط سعید مطلبی‬ ‫خبر داد‪ .‬سعید سلطانی کارگردان این س��ریال گفت‪« :‬در‬ ‫حال حاضر س��عید مطلبی مش��غول نگارش داستان این‬ ‫سری اس��ت‪ .‬بنا به درخواست س��ازمان صداوسیما ساخت‬ ‫سری سوم مجموعه تلویزیونی «ستایش» را پس از تامین‬ ‫منابع مالی کار اغاز م ی کنیم‪« .‬س��تایش ‪ »۳‬پرش زمانی‬ ‫ندارد و ادامه سری دوم ان است و قصه های قهرمانان اصلی‬ ‫داستان دنبال م ی شود‪ ».‬داریوش ارجمند‪ ،‬مهدی سلوکی‪،‬‬ ‫نرگس محمدی‪ ،‬حدیث می رامینی‪ ،‬رامسین کبریتی‪ ،‬فریبا‬ ‫نادری‪ ،‬س��یما تی رانداز‪ ،‬نرگس امینی‪ ،‬امیر محمدزند‪ ،‬فریبا‬ ‫طالبی و نازلی رجب پور گروه بازیگران اصلی این مجموعه‬ ‫تلویزیونی را تشکیل م ی دهند‪« .‬ستایش‪ »۲‬ادامه داستان‬ ‫اس��ت که پس از بیس��ت س��ال پی گرفته خواهد شد‪ .‬در‬ ‫این مدت ستایش که پس��ر و دخترش را از دست حشمت‬ ‫فردوس فراری داده‪ ،‬با هویت جعلی و با نام ثنا بانو رودباری‬ ‫به همراه پس��ر و دخترش که انها هم هویت جعلی دارند‪،‬‬ ‫زندگی م ی کنند‪.‬‬ ‫همایون اسعدیان‪ ،‬کارگردان سریال «دا» درباره اخرین‬ ‫جزئیات این سریال گفت‪« :‬نگارش فیلمنامه این سریال در‬ ‫مرحله نهایی قرار دارد و تا پایان خرداد ماه به پایان م ی رسد‪.‬‬ ‫سریال «دا» به بیش از ‪ ۳۰‬قسمت افزایش پی دا کرده‪ .‬نگارش‬ ‫بخش عمده این سریال انجام ش��ده و در اختیار مسئوالن‬ ‫حورزه هنری قرار گرفته و به زودی ن��گارش فیلمنامه تمام‬ ‫م ی شود؛ پس از تصمیم گیری و تامین اعتبار این سریال کار‬ ‫پی ش تولید را شروع م ی کنیم‪ .‬چارچوب کلی سریال و داستان‬ ‫مشخص اس��ت و ب راس��اس ان جلو م ی رویم و احتماال در‬ ‫جریان تولید تغیی راتی نیز به متن اعمال م ی شود‪ .‬پی ش تولید‬ ‫این سریال در خرمش��هر به دلیل ساخت دکورهای مختلف‬ ‫حدود یک سال تا یک سال و نیم زمان م ی برد‪ .‬به دلیل اینکه‬ ‫خرمشهر تغییر کرده و شباهت زیادی با دوران قبل از جنگ و‬ ‫بعد از ان ندارد‪ ».‬سریال «دا» اقتباسی است از کتاب پرفروش‬ ‫«دا» که مجموعه خاط رات س��یده زه را حس��ینی از هشت‬ ‫سال دفاع مقدس است‪ .‬این سریال به سفارش حوزه هنری‬ ‫به تهی ه کنندگ��ی منوچهر محم��دی و کارگردانی همایون‬ ‫اسعدیان ب رای پخش در تلویزیون ساخته خواهد شد‪.‬‬ ‫مس��عود فراس��تی‪ ،‬منتقد و کارشناس��ی س��ینما از‬ ‫بیس ت وس��وم خرداد ماه ‪ ۱۳۹۳‬به مدت صد شب میهمان‬ ‫ش��بکه نمایش اس��ت‪ .‬این ش��بکه به مدت صد شب‪ ،‬در‬ ‫س��اعت ‪ ۱‬بامداد‪ ،‬اقدام ب��ه پخش یک فیلم ش��اخص از‬ ‫سینمای کالس��یک خواهد کرد‪ .‬مس��عود فراستی نیز هر‬ ‫ش��ب پیش از پخش فیلم‪ ،‬در قالب نقد هایی کوتاه بر این‬ ‫فیلم ها‪ ،‬به بررس��ی سینمای کالس��یک خواهد پرداخت‪.‬‬ ‫مسعود فراس��تی بیش از ‪ ۴۰‬عنوان کتاب از جمله همیشه‬ ‫استاد (الفرد هیچکاک و سینمایش)‪ ،‬رویا پناهگاه (اینگمار‬ ‫برگمان و سینمایش)‪ ،‬لذت نقد و اسطوره جان فورد را تالیف‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اما چهره این منتقد س��ینمایی با حض��ور در برنامه‬ ‫تلویزیونی هف��ت و نقد های ش��فاهی تن��د و تیزش ب رای‬ ‫عموم مردم شناخته شد‪ .‬برنامه هفت تنها برنامه تخصصی‬ ‫سینمایی تلویزیون بود که با اجرای فریدون جی رانی در ‪۱۰‬‬ ‫اردیبهشت ‪ ۸۹‬شروع شد و مسعود فراس��تی در چهارمین‬ ‫برنامه «هفت» بود که با نقد طال ومس به این برنامه وارد‬ ‫شد تا از ان به بعد منتقد ثابت «هفت» شود‪.‬‬ ‫شهردار ته ران از صدا وسیما قدردانی کرد‬ ‫شهردار ته ران از عملکرد صداوسیما در اطالع رسانی به‬ ‫مردم و همکاری با شهرداری ته ران قدردانی کرد‪ .‬محمدباقر‬ ‫قالیباف‪ ،‬شهردار ته ران در دیدار با رئیس سازمان صداوسیما‬ ‫با بی��ان اینکه ص��دا و س��یما‪ ،‬تاکنون هم��کاری خوبی با‬ ‫شهرداری ته ران داشته است‪ ،‬گفت‪« :‬از مجموعه صداوسیما‬ ‫و زحماتی که در موضوعات کش��ور‪ ،‬به عن��وان مرکزی که‬ ‫سطح اگاهی مردم را باال م ی برد‪ ،‬م ی کشد‪ ،‬تشکر م ی کنم‪.‬‬ ‫همه چیزانجاست‬ ‫سریالی به کارگردانی شهرام شاه حسینی‬ ‫تصویربرداری سریال تلویزیونی «همه چیز انجاست»‬ ‫به کارگردانی ش��ه رام شاه حس��ینی و تهی ه کنندگی داوود‬ ‫هاشمی به سفارش گروه فیلم و سریال شبکه سه به زودی‬ ‫اغاز م ی شود و در ان محمد عمرانی و امین زندگانی نقش‬ ‫پدر و پسر را بازی م ی کنند‪ .‬در این سریال تلویزیونی عالوه‬ ‫بر عمرانی و زندگانی‪ ،‬مه رانه مهی ن ترابی‪ ،‬الهام‬ ‫حمیدی‪ ،‬حس��ین مهری و حدی��ث میرامینی‬ ‫به ایفای نقش م ی پردازند‪ .‬قرار اس��ت بازیگران‬ ‫دیگری هم ب��ه این س��ریال اضافه ش��وند‪ .‬در‬ ‫خالصه داستان س��ریال «همه چیز انجاست»‬ ‫امده اس��ت‪« :‬کارگاه تولیدی خان��واده قدیمی‬ ‫ به علت ورود کاالهای خارج��ی رو به تعطیلی‬ ‫است‪ .‬مهدی پسر بزرگ خانواده در گیرودار رفع‬ ‫مشکالت به وجود امده‪ ،‬به بس��یاری از رازهای‬ ‫خانواده پی م ی برد‪ ».‬این س��ریال تلویزیونی در‬ ‫‪ ۵۰‬قسمت ‪ ۴۰‬دقیقه ای به سفارش گروه فیلم‬ ‫و سریال شبکه س��ه تولید م ی شود‪ .‬سیدمجید‬ ‫میرمی ران و علیرضا افخمی مشاوران فیلمنامه این سریال‬ ‫هستند و فیروز قش��قایی فیلمنامه را م ی نویسد‪ .‬حدود ‪۳۰‬‬ ‫قس��مت از فیلمنامه نوشته شده و ‪ ۲۰‬قس��مت باقیمانده‬ ‫همزمان با تصویربرداری نوش��ته م ی ش��ود‪ .‬این س��ریال‬ ‫تلویزیونی جمعه این هفته در لوکیش��ن خانه محسن واقع‬ ‫در خیابان ولیعصر با حضور بازیگ��ران کلید خورد‪ .‬در این‬ ‫سریال محمد عمرانی نقش محس��ن پدر خانواده‪ ،‬مه رانه‬ ‫مهی ن ترابی نقش اکرم مادر خانواده و امین زندگانی نقش‬ ‫مهدی پسر محسن را بازی خواهند کرد‪ .‬الهام حمیدی نقش‬ ‫پرس��تو عروس خانواده‪ ،‬حدیث می رامینی نقش مهنوش و‬ ‫حس��ین مهری نقش مه ران دیگر فرزندان محس��ن را ایفا‬ ‫م ی کنند‪ .‬داوود هاش��می‪ ،‬تهی ه کننده س��ریال تلویزیونی‬ ‫همه چیز انجاس��ت‪ ،‬درب��اره اخرین اخبار و ح��ال و هوای‬ ‫س��ریال گفت‪« :‬تا امروز این بازیگران انتخاب شده اند‪ ،‬اما‬ ‫حدود ‪ ۲۴‬بازیگر دیگر ب رای ایفای نقش های اصلی به مرور‬ ‫دردسرهای عظیم‬ ‫دو بازیگر جدید اضافه شدند‬ ‫به جمع بازیگران این س��ریال افزوده م ی ش��وند‪ ۲۰ .‬بازیگر‬ ‫میهمان هم خواهیم داش��ت‪ .‬در مجموع این سریال جزو‬ ‫پ ربازیگرترین اثار نمایشی تلویزیون است‪ .‬باتوجه به اهمیت‬ ‫نقش ها در قصه‪ ،‬حتی ب رای نقش های فرعی هم از حضور‬ ‫بازیگران حرفه ای اس��تفاده م ی کنی��م و نابازیگر نخواهیم‬ ‫داشت‪ .‬گرچه ما بیش��تر کارهای ماورایی ب رای ماه رمضان‬ ‫تولید کردیم‪ ،‬اما فضای این س��ریال کامال متفاوت با دیگر‬ ‫تولیداتمان است‪ .‬سریال همه چیز انجاست‪ ،‬یک ملودرام‬ ‫اجتماعی است و اقایان افخمی و میرمی ران حدود ‪ 1/5‬سال‬ ‫وقت گذاشتند تا اثر مناسبی ب رای شب های زمستان تولید‬ ‫شود‪ .‬البته اقای افخم ی به دیگر بخش های‬ ‫این س��ریال هم نظارت خواهد داشت‪ ».‬به‬ ‫گفته این تهی ه کننده‪« :‬پخش س��ریال همه‬ ‫چیز انجاس��ت از اول اذرماه اغاز م ی شود و‬ ‫تا قبل از ش��روع دهه فجر ب��ه پایان خواهد‬ ‫رس��ید‪ .‬طبق برنامه ریزی انجام ش��ده زمان‬ ‫تصویربرداری هش��ت تا ‪ ۹‬ماه خواهد بود‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل باید کارگردانی با انرژی انتخاب‬ ‫م ی کردیم که ضمن داشتن سرعت مناسب‬ ‫نسبت به کار حساس باشد و از ظ رافت های‬ ‫کار عبور نکند تا اینکه با مشورت با علیرضا‬ ‫افخمی ب��ه انتخاب ش��ه رام شاه حس��ینی‬ ‫رسیدیم‪ ».‬تمام لوکیشن های این سریال در ته ران است‪ .‬در‬ ‫این سریال مخاطبان فقط قصه خانواده محسن را نخواهند‬ ‫دید و باتوجه به پیشرفت قصه‪ ،‬شخصی ت های مختلف به‬ ‫ان اضافه م ی شوند و بینندگان شاهد کالهبرداری و اتفاقات‬ ‫دیگری در سریال خواهند بود‪.‬‬ ‫رنگ شب‬ ‫عرب نیا فیلمش را تدوین م ی کند‬ ‫فریبرز عرب نیا تدوین سریال تلویزیونی‬ ‫«رنگ ش��ک»‪ ،‬محصول مرکز سیمافیلم‬ ‫را اغاز کرد‪ .‬س��ریال «رنگ شک» با حضور‬ ‫فریب��رز عرب نی��ا‪ ،‬ارش مجیدی‪ ،‬ش��هرزاد‬ ‫کمال زاده‪ ،‬معصومه اقاجان��ی‪ ،‬رضا امامی‪،‬‬ ‫حمیدرضا هدایتی‪ ،‬امیر مولوی‪ ،‬رضا نوری‪،‬‬ ‫پیام الریان‪ ،‬هدایت اهلل سجادی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫شیرخانلو و با حضور شاهرخ فروتنیان‪ ،‬عمار تفتی و شه رام عبدلی تولید شده است‪ .‬بعد‬ ‫از ضبط سکان س های مربوط به درگیری سروان علی نبوی (فریبرز عرب نیا) و شخصیت‬ ‫منفی داستان نیم انگشتی (ارش مجیدی) در شهرستان بوشهر‪ ،‬گروه عازم ته ران شدند‬ ‫و تصویربرداری مجموعه پس از ی��ک روز کار در تله کابین توچال به طور کامل به پایان‬ ‫رسید‪ .‬فیلمنامه این اثر را فریبرز عرب نیا نوشته و داس��تان یک افسر نیروی انتظام ی را‬ ‫روایت م ی کند که ماموریت م ی یابد تا وارد یک باند بس��یار مخوف مواد مخدر شود و به‬ ‫دلیل فوق س��ری بودن عملیات تنها یکی از فرماندهان مافوق او از این ماموریت مطلع‬ ‫است و در این راه با مشکالت متعددی مواجه م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫پرستو گلستانی و امیر غفارمنش به جمع‬ ‫بازیگران مجموع��ه تلویزیونی «دردس��رهای‬ ‫عظیم» به تهی ه کنندگی ایرج محمدی و مه ران‬ ‫مه��ام و کارگردانی ب��رزو نی ک نژاد پیوس��تند‪.‬‬ ‫نی ک ن��ژاد ن��گارش فیلمنامه ه��ای دودکش و‬ ‫روزهای بد به در را در کارنام��ه دارد که اولی به‬ ‫کارگردانی محمدحسین لطیفی ب رای ماه مبارک‬ ‫ی نوروز امسال با کارگردانی سعید اقاخانی به نمایش‬ ‫رمضان سال گذشته ساخته شد و دوم ‬ ‫درامد‪ .‬مجموعه تلویزیونی «دردسرهای عظیم» که از دو هفته گذشته مراحل تصوی ربرداری‬ ‫خود را اغاز کرده اس��ت‪ ،‬کاری از گروه فیلم و سریال این شبکه است که در ‪ ۲۶‬قسمت ‪۴۵‬‬ ‫دقیقه ای مراحل تولید خود را پش��ت سر م ی گذارد‪ .‬مهدی هاش��می‪ ،‬جواد عزتی‪ ،‬مه ران‬ ‫رجبی‪ ،‬الناز حبیبی‪ ،‬مریم سعادت‪ ،‬زهره فکور صبور‪ ،‬شهین تسلیمی‪ ،‬صفا اقاجانی و اشکان‬ ‫اشتیاق در این سریال ایفای نقش م ی کنند و پرستو گلستانی و امیر غفارمنش به گروه اضافه‬ ‫شده اند‪ .‬سریال دردسرهای عظیم داستان مرد میانسالی است که قصد دارد با زد و بندهایی‬ ‫در شهرداری و دیگر سازمان ها و ادارات از بسازبفروشی درامدی هنگفت کسب کند‪.‬‬ ‫عمومی و موظف به نقد عملکرد دستگاه هاست‪ .‬همانطور‬ ‫که رسانه ملی قوت ها را م ی گوید ضع ف ها را نیز م ی گوید و‬ ‫باید بپذیریم و اصالح کنیم‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫دیدار ضرغامی و قالیباف‬ ‫ش��هرداری مجموعه ای اس��ت که در عرصه های مختلف‬ ‫از جمله مس��ائل فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬خدمات��ی‪ ،‬عمرانی‪ ،‬‬ ‫ترافیک‪ ،‬حمل ونقل‪ ،‬اوقات فراغت و ورزش با مردم سروکار‬ ‫دارد‪ ».‬قالیباف همکاری های بیشتر صداوسیما با شهرداری‬ ‫ب رای گسترش خدمات بهتر ب رای مردم را از مهمترین توافقات‬ ‫این نشست دانست‪ .‬ش��هردار ته ران گفت‪« :‬اگر مصوبات‬ ‫امروز اجرا ش��ود‪ ،‬مردم نتیجه ان را در کاهش اس��ی ب ها و‬ ‫چالش های جدی شهر از جمله الودگی‪ ،‬ترافیک و توجه به‬ ‫مسائل فرهنگی‪ ،‬اموزشی و تربیتی خواهند دید‪ .‬ممکن است‬ ‫برخی انتقادها به شهرداری شود اما رسانه ملی نماینده افکار‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫خوش گذشت‪ ،‬دوباره‬ ‫به ایران می ایم!‬ ‫انچه از سفر دونگا به ایران نمی دانید‬ ‫عادل فردوسی همیشه ب رای سورپ رایز کردن چیزی در‬ ‫اس��تین دارد‪ ،‬ب رای همین ب رنامه ویژه جام جهانی او هم باید‬ ‫ب رنامه ای متفاوت باشد‪.‬‬ ‫همی��ن اتف��اق را از هم��ان برنام��ه اول دیدی��م‪.‬‬ ‫بیس ت چهارده عادل فردوس ی پور در اولین شب پخش یک‬ ‫سورپ رایز ویژه ب رای طرفداران فوتبال داشت‪ .‬حضور کارلوس‬ ‫دونگا کاپیتان و سرمربی سابق تیم ملی برزیل در استودیوی‬ ‫ب رنامه اتفاقی ویژه ب رای مخاطبان این ب رنامه بود‪.‬‬ ‫در شبی که محوریت ب رنامه تاریخچه فوتبال در برزیل‬ ‫و شرایط می زبانی این کش��ور در جام جهانی ‪ 2014‬بو ‏د دونگا‬ ‫به عنوان س��ند ناطق در برنامه حاضر شد و از خاط راتش در‬ ‫فوتبال برزیل صحبت کرد‪.‬‬ ‫رضایت کاپیتان از حضور در ایران‬ ‫کارلوس دونگا در ش��رایطی وارد ای ران ش��د که به جز‬ ‫عوامل سازنده برنامه بیس��ت چهارده‪ ،‬محمد فنایی هم به‬ ‫عنوان دوست قدیمی و کمک داور فینال جام جهانی ‪ 94‬که‬ ‫با قهرمانی برزیل همراه شد‪ ،‬ب رای استقبال از او در فرودگاه‬ ‫حاضر شده بود‪ .‬نکته جالب در این س��فر همراهی همسر‬ ‫دونگا با او با وجود کوتاه مدت بودن اقامتش در ای ران بود‪ .‬با‬ ‫هماهنگ ی های صورت گرفته دونگا و همس��رش بالفاصله‬ ‫پس از ورود به ای ران در هتل پارس��یان ازادی اس��کان داده‬ ‫شدند تا پس از استراحتی کوتاه دونگا اماده حضور در برنامه‬ ‫شود‪ .‬سرمربی سابق برزیل که صبح یکشنبه بازدیدی هم از‬ ‫موسسه محک به عمل اورده بود‪ ،‬از گشت و گذار در ته ران‬ ‫رضایت زیادی داش��ت‪ .‬می زان رضایت انها از حضور در ای ران‬ ‫تا اندازه ای بود که او و همسرش با یکدیگر قرار گذاشتند که‬ ‫در اولین فرصت بار دیگر به ای ران بیایند و در شرایط بهتری‬ ‫از ای ران بازدید کنند‪.‬‬ ‫دونگای متفاوت‬ ‫نکته جالب درباره کاپیتان س��ابق زرد پوش��ان برزیلی‬ ‫این بود که هی��چ اثری از جدی��ت و فوتبال خش��ک او در‬ ‫خصوصیات اخالقی اش نبود‪ .‬با وجود اینکه پیش از شروع‬ ‫برنامه عادل و همکارانش نگران خش��کی و جدیت بیش از‬ ‫حد او بودند‪ ،‬دونگا با روی باز و البته با وجود خستگی ناشی‬ ‫مهارت های زندگی‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫یک انیمیشن برای زندگی شهری‬ ‫بلندتری��ن مجموعه انیمیش��ن‬ ‫مرک��ز پویانمای��ی صب��ا ب��ا عنوان‬ ‫«مهارت ه��ای زندگ��ی» ک��ه ف��رخ‬ ‫یکدانه سرپرس��تی گ��روه کارگردانان‬ ‫و نویس��ندگان ان را برعهده دارد‪ ،‬هر‬ ‫روز ساعت ‪ 19:40‬از شبکه پویا پخش‬ ‫م ی ش��ود‪« .‬مهارت ه��ای زندگی» در‬ ‫‪ 250‬قسمت ساخته م ی شود که مراحل تحقیق و کارشناسی ان از ابتدای سال ‪ 90‬اغاز‬ ‫شده است و با هدف گیری گروه س��نی ‪ 7‬تا ‪ 14‬س��ال روی انتن م ی رود‪ .‬این مجموعه‬ ‫انیمیش��ن قصد دارد به اموزش مهارت های مورد نیاز ب رای زندگ��ی اجتماعی و نکات‬ ‫مربوط به اداب معاش��رت بپردازد که با استفاده از س��اختارهای خانوادگی شهری و در‬ ‫برخی موارد روس��تایی‪ ،‬مراتب اموزه های مورد بحث را به تصویر بکش��د‪ .‬داستان های‬ ‫«مهارت های زندگی» که با تکنیک سه بعدی کامپیوتری تولید شده است‪ ،‬حول محور‬ ‫خانواده ای فرهنگی و متوسط شکل م ی گیرد که این خانواده یک پسر و یک دختر در‬ ‫سنین دبستان و راهنمایی دارند و با پدربزرگ و مادربزرگ هم خانه هستند‪ .‬در مقابل خانه‬ ‫انها مجتمع بزرگی قرار دارد که خانواده های متعددی در ان زندگی م ی کنند و در همین‬ ‫راستا مسائل گوناگونی اتفاق م ی افتد‪.‬‬ ‫از س��فر طوالن ی مدت��ش در مقابل دوربین بیس��ت چهارده‬ ‫نشست و خاطره ای خوب از حضورش در ای ران ب رای عوامل‬ ‫بیس ت چهارده و همه مخاطبان ب رنامه ساخت‪.‬‬ ‫خودشیفتگی از نوع دونگا‬ ‫حدود س��اعت ‪ 22:30‬یعنی حدود ‪ 30‬دقیق��ه مانده تا‬ ‫شروع ب رنامه دونگا به همراه همسر و منیجر برزیل ی اش وارد‬ ‫اس��تودیوی برنامه در پرس ت ی وی شدند‪ .‬نکته جالب اینکه‬ ‫انها پس از ورود به استودیو با دیدن دکور تماما برزیلی ب رنامه‬ ‫شگفت زده ش��دند و بابت این می زان از توجه و حساسیت به‬ ‫فوتبال و جام جهانی به فردوس��ی پور و همکارانش تبریک‬ ‫گفتند‪ .‬جالب تر اما برخورد دون��گا در زمان پخش ایتم های‬ ‫اختصاصی مربوط به خ��ودش بود‪ .‬کاپیتان س��ابق برزیل‬ ‫باتوجه ویژه ای ایتم های مربوط به خودش را تماشا م ی کرد و‬ ‫حتی در لحظاتی که عوامل پشت صحنه اصرار به انداختن‬ ‫عکس یادگاری با او داشتند‪ ،‬دونگا به دوربین نگاه نم ی کرد‬ ‫و چشم از ال سی دی که در حال پخش ایتم های مربوط به‬ ‫او بود ب رنم ی داشت!‬ ‫زنان سرزمین من‬ ‫مستندی با محوریت زنان فعال‬ ‫مستند «زنان س��رزمین من» با‬ ‫محوریت زنان فع��ال و موفق در حوزه‬ ‫موس��یقی‪ ،‬ورزش‪ ،‬فرهن��گ و ادب و‬ ‫هنر اس��ت که هم اکن��ون در مرحله‬ ‫تدوی��ن ق��رار دارد و ب��رای پخش از‬ ‫تلویزیون اماده م ی ش��ود‪ .‬این مستند‬ ‫به زودی در ‪ 13‬قسمت ‪ 25‬دقیقه ای به‬ ‫تهی ه کنندگی سیدمحمدرضا قربانزاده روی انتن م ی رود‪ .‬مستند «زنان سرزمین من» در‬ ‫مورد زنان فعال و موفق در حوزه مد‪ ،‬موسیقی‪ ،‬ورزش‪ ،‬فرهنگ و ادب و هنر است‪.‬عوامل‬ ‫این مستند تالش کردند با نگاهی نو به تمام جزئیات موفقی ت ها‪ ،‬فرازها و فرودها ب رای‬ ‫این زنان موفق باتوجه به نگاه ها و روابط دوس��ویه بین زنان در اجتماع و خانواده با ایجاد‬ ‫محیطی دوستانه در خانه یا محل کار شخص به مشکالت او و حرفه ای که در ان فعالیت‬ ‫م ی کند‪ ،‬بپردازند‪.‬‬ ‫مشکالتی که یک زن در جامعه با ان دست و پنجه نرم م ی کند و مبارزه با افکاری‬ ‫که باعث م ی ش��ود یک زن با تم��ام خالقی ت ها‪ ،‬خل��وت چهار دیواری خان��ه را انتخاب‬ ‫کند و از ارزوهای خود فاصله بگیرد‪ ،‬موضوعی اس��ت که در این مس��تند به ان پرداخته‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫تجلیل از ‪600‬مادر شهید گمنام‬ ‫امین‬ ‫سریالی در ژانر پلیسی با حضور امین حیایی‬ ‫«سرهنگ شی رازی‪ ،‬فرمانده تیم ویژه (امین) مسئول‬ ‫رسیدگی به پرونده یک مجرم و خالفکار فراری به نام همایون‬ ‫تمدن است که سال گذشته در یک عملیات گروگانگیری‪،‬‬ ‫ب رادر سرهنگ را به شهادت رس��انده است‪ .‬پلیس با کشف‬ ‫یک کانتینر مواد مخدر به ردی از همایون م ی رسد‪ .‬همزمان‬ ‫فرزند همایون (فرزاد) ب رای مراسم سالگرد مرگ همسرش‪،‬‬ ‫مریم نوین وارد ای ران ش��ده و ماموران عالوه بر بررسی سر‬ ‫نخ کانتین��ر‪ ،‬وی را ب رای رس��یدن به همای��ون تحت نظر‬ ‫م ی گیرند اما‪ ،»...‬این خالصه سریال «امین» است‪ .‬سریال‬ ‫تلویزیونی امین را منوچهر هادی کارگردانی م ی کند و جواد‬ ‫نوروزبیگی تهی ه کننده ان اس��ت‪ .‬این سریال در ‪ ۱۳‬قسمت‬ ‫‪ ۴۵‬دقیقه ای با مشارکت موسسه ناجی هنر تولید م ی شود‪.‬‬ ‫ش��روع تصویربرداری س��ریال امین با مضمون پلیس��ی با‬ ‫صحنه های حادثه ای و خیابانی اغاز ش��د و هم اکنون گروه‬ ‫در گلشهر کرج مش��غول تصویربرداری است‪ .‬در این سریال‬ ‫امین حیایی نقش زندانی را بازی م ی کند و اشا محرابی هم‬ ‫نقش افسر نیروی انتظامی را به عهده دارد‪ .‬داریوش فرهنگ‪،‬‬ ‫کاظم بلوچی ‪ ،‬هادی ساعی‪ ،‬بهناز جعفری‪ ،‬سودابه بیضایی‪،‬‬ ‫امیررضا زرین بخش و شاهرخ استخری دیگر بازیگران اصلی‬ ‫این سریال هستند‪ .‬فرماندهی پلیس ته ران بزرگ‪ ،‬ویالیی‬ ‫در کرج‪ ،‬گلفروش��ی در ش��هرک راه اهن‪ ،‬امام��زاده پنج تن‪،‬‬ ‫بهش��ت زه را(س) و پنت هاوس یکی از برج ه��ای ته ران از‬ ‫لوکیشن های این س��ریال اس��ت‪ .‬با برنامه ریزی انجام شده‬ ‫تصویربرداری این س��ریال تلویزیونی پنج ماه طول خواهد‬ ‫کشید‪.‬‬ ‫منوچهر هادی در ایام نوروز با سریال «خوب‪ ،‬بد‪ ،‬زشت»‬ ‫می زبان بینندگان شبکه دو بود‪ .‬او ماه رمضان سال ‪ ۹۱‬سریال‬ ‫خداحافظ بچه را ب رای ش��بکه س��ه س��اخت که با استقبال‬ ‫مخاطبان روبه رو شد‪ .‬او ساخت چند تله فیلم و فیلم سینمایی‬ ‫را ه��م در کارنامه دارد‪ .‬جواد نوروزبیگ��ی هم تهی ه کنندگی‬ ‫چند س��ریال از جمله ش��وق پرواز را در کارنامه دارد‪ .‬زامیاد‬ ‫سعدوندیان فیلمنامه این سریال پلیسی را ب ر اساس طرحی‬ ‫از س��عید منتظ رالمهدی نوشته است‪ .‬س��عدوندیان درباره‬ ‫فیلمنامه این سریال گفت‪« :‬از سه ماه پیش نگارش سریال‬ ‫ماموریت مزدک‬ ‫گزارشگر هر سه بازی ایران‬ ‫نشان برتر‬ ‫سری پنجم با اجرای حسین رفیعی‬ ‫سری جدید مسابقه «نشان برتر» با اجرای حس��ین رفیعی و هومن ستوده در ‪۶۴‬‬ ‫قسمت ‪ ۷۰‬دقیقه ای ب رای پخش از شبکه دو تولید م ی شود‪ .‬تولید سری پنجم این برنامه‬ ‫تلویزیونی تا سه هفته دیگر در دانشگاه شهید عباسپور اغاز م ی شود‪.‬‬ ‫در این سری از نشان برتر ‪ ۶۴‬تیم در قالب هشت گروه هشت نفری در سه مرحله‬ ‫میدانی‪ ،‬رقابتی و ابی با یکدیگر به رقابت م ی پردازند و در نهایت یک تیم از هر هش��ت‬ ‫گروه به مرحله نهایی صعود خواهد کرد‪ .‬پورمقیمی‪ ،‬تهی ه کننده ب رنامه گفت‪« :‬با توجه به‬ ‫این موضوع که بخشی از این مسابقه در زیر اب و بخشی در زمین گل الود ط راحی شده‪،‬‬ ‫الزم است که شرکت کنندگان از امادگی جسمانی باالیی برخوردار باشند‪ ،‬در حقیقت این‬ ‫مسابقه مراحل بسیار دشواری دارد و تصور نم ی کنم هر کسی از پس ان بربیاید‪ .‬نشان‬ ‫برتر رقابتی جدی بین شرکت ها‪ ،‬سازمان ها‪ ،‬موسسات و ارگان های برتر است که با هدف‬ ‫ایجاد الگوی همکاری بین افراد و گروه ها تولید م ی شود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫مزدک میرزایی سه دیدار ای ران با تیم های نیجریه‪ ،‬ارژانتین و بوسن ی و هرزگوین در‬ ‫جریان جام جهانی ‪ ۲۰۱۴‬را گزارش خواهد کرد‪ .‬پخش بازی های جام جهانی اولین دیدار‬ ‫ای ران با نیجریه دوشنبه‪ ۲۶ ،‬خرداد ماه خواهد بود که مزدک میرزایی این دیدار را به صورت‬ ‫مستقیم از برزیل گزارش خواهد کرد‪ .‬زمان این مس��ابقه به وقت ته ران ساعت ‪ ۲۳‬و ‪۳۰‬‬ ‫دقیقه از شبکه سه س��یما خواهد بود‪ .‬دومین دیدار ای ران از بازی های جام جهانی شنبه‪،‬‬ ‫‪ ۳۱‬خرداد ماه با ارژانتین خواهد بود‪ .‬زمان پخش دیدار ای ران و ارژانتین نیز س��اعت ‪ ۲۰‬و‬ ‫‪ ۳۰‬دقیقه از شبکه سه سیما خواهد بود‪ .‬سومین دیدار ای ران از بازی های جام جهانی نیز‬ ‫چهارشنبه‪ ،‬چهارم تیرماه با بوسنی و هرزگوین خواهد بود که مزدک میرزایی این دیدار را‬ ‫ساعت ‪ ۲۰‬و ‪ ۳۰‬دقیقه به وقت ای ران ب رای پخش از شبکه سه سیما گزارش خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ ۱۶‬سال پیش جواد خیابانی ب رای گزارشگری بازی های ای ران در جام جهانی راهی امریکا‬ ‫شد و هشت سال قبل نیز عادل فردوس ی پور به المان رفت‪.‬‬ ‫تلویزیون��ی امین را ب ر اس��اس طرح اولی ه ای ش��روع کردم و‬ ‫همچنان ادامه دارد‪ .‬حدود ‪ ۷۰‬درصد از فیلمنامه نوشته شده‬ ‫و همزمان با تصویربرداری مش��غول نگارش قس��مت های‬ ‫باقیمانده هس��تم‪ .‬در طول نگارش از مش��ورت های دکتر‬ ‫منتظ رالمهدی اس��تفاده م ی کنم‪ .‬البته این اولین فیلمنامه‬ ‫پلیسی من نیست و قبال یک سریال و دو تله فیلم دیگر با‬ ‫مضامین پلیسی نوشته بودم‪ .‬وقتی طرح این سریال به من‬ ‫داده شد‪ ،‬قصه را دوست داشتم و احساس کردم م ی توان یک‬ ‫کار خوب نوشت‪ .‬طبیعی اس��ت وقتی نویسنده با موضوع‬ ‫قصه ارتباط برقرار نکند‪ ،‬نم ی تواند چیزی درباره ان بنویسد‪».‬‬ ‫از نکات قابل توجه این اثر حضور هادی ساعی‪ ،‬قهرمان‬ ‫تکواندوی ای ران در یکی از نقش های اصلی «امین» است‪.‬‬ ‫او س��ال گذش��ته در فیلم «مروارید های خلی��ج فارس» به‬ ‫کارگردانی حسین قاسم ی جامی ب رای نخستین بار بازیگری‬ ‫را تجربه کرد‪ .‬سعدوندیان‪ ،‬نویسنده امین در مورد نقش ساعی‬ ‫م ی گویند‪« :‬خصوصیات نقشی که هادی ساعی ان را بازی‬ ‫م ی کند‪ ،‬در فیلمنامه نوشته شده است‪ .‬او ایفاگر نقش یک‬ ‫پلیس است که خصوصیات منحصر به فرد خودش را دارد‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل کارگردان هادی ساعی را ب رای ایفای این نقش‬ ‫انتخاب کرد‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫همایش مادران چشم انتظار‬ ‫همزمان با سالروز والدت با سعادت حضرت علی اکبر(ع) مراسم بزرگداشت و تجلیل از حدود ‪ 600‬مادر شهید‬ ‫گمنام با قرائت پیام مقام معظم رهبری به صورت همزمان در همه فرهنگس راها و برخی بوستان های شهر ته ران‬ ‫برگزار شد‪ .‬این مراسم با پوشش خبری خوب سیما همراه بود‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫ش��اخص عمومی بهره وری نیروی کار‪ ،‬بهره وری سرمایه‪،‬‬ ‫بهره وری کل عوامل تولید و بهره وری در رش��د اقتصادی‬ ‫متناسب با اهداف برنامه پنجم توسعه‪ ،‬صاحب امتیاز شود‪».‬‬ ‫مدیرکل بازاریاب��ی و تبلیغات بانک انص��ار در پایان افزود‪:‬‬ ‫«دبیرخانه این جای��زه که زیرنظر س��ازمان ملی بهره وری‬ ‫وابس��ته به معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست‬ ‫محترم جمهوری اس��ت‪ ،‬این جایزه را تنها به س��ازمان ها و‬ ‫ش��رکت هایی اهدا می کند که از طریق روش های علمی و‬ ‫معیارهای مشخص و اعالم شده‪ ،‬مورد سنجش قرارگرفته و‬ ‫واجد مقام برتر می شوند‪».‬‬ ‫سامانه ریزتراکنش کارتخوان فروشگاهی‬ ‫بانک انصار فعال شد‬ ‫بانک انصار با فعالسازی سامانه واریز ریز تراکنش‬ ‫کارتخوان های فروش��گاهی خود که بنابر درخواست های‬ ‫مکرر مشتریان سراسر کشور فراهم ش��ده است‪ ،‬گام موثر‬ ‫دیگری را در توسعه خدمات بانکداری الکترونیکی برداشت‪.‬‬ ‫سیدحمیدخالقی‪ ،‬مدیرکل بازاریابی و تبلیغات بانک مذکور‬ ‫طی گفت وگویی دراین باره گفت‪« :‬ط��ی ابالغیه معاونت‬ ‫فن��اوری اطالع��ات و ارتباطات به مدیریت ش��عب تمامی‬ ‫ اس��تان ها و ش��عب مس��تقل‪ ،‬موضوع راه اندازی س��امانه‬ ‫ریزتراکنش کارتخوان فروش��گاهی به اطالع انان رسیده و‬ ‫تاکید گردید اطالع رسانی الزم به مشتریان بانک در خصوص‬ ‫قابلیت های این سامانه صورت پذیرد‪ ».‬مدیرکل بازاریابی‬ ‫وتبلیغات بانک انصار همچنین افزود‪« :‬فعالس��ازی سامانه‬ ‫واریز ریزتراکنش کارتخوان های فروشگاهی بانک انصار به‬ ‫مشتریان دارنده این کارتخوان ها این امکان را می دهد که از‬ ‫ت تراکنش های مالی خود اگاه شوند‪».‬‬ ‫جزئیا ‬ ‫صرافی بانک انصار گشایش یافت‬ ‫در راس��تای توس��عه ظرفیت های بین المللی و‬ ‫گسترش فعالیت های ارزی‪ ،‬ش��رکت صرافی بانک انصار با‬ ‫حضور دکتر ایت اله ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامل و جمعی از معاونان‬ ‫و مدیران بانک مذکور‪ ،‬فعالیت رس��می خود را اغازکرد‪ .‬به‬ ‫گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک انصار ش��رکت‬ ‫صرافی انصار (سهامی خاص)‪ ،‬در اسفند سال‪ 1390‬با سرمایه‬ ‫اولیه یکصدمیلیارد ریال در اداره ثبت شرکت ها و موسسات‬ ‫غیرتجاری اس��تان تهران به ثبت رس��ید و در اردیبهش��ت‬ ‫سال ‪ 1393‬مجوز فعالیت ارزی نوع دوم را از بانک مرکزی‬ ‫جمهوری اسالمی دریافت کرد‪ .‬این گزارش می افزاید؛ گروه‬ ‫مالی بانک انصار در تکمیل زنجیره خدمات رس��انی خود به‬ ‫مشتریان‪ ،‬خدمات خرید و فروش نقدی ارز و مسکوک طال و‬ ‫نقره‪ ،‬نقل وانتقال ارز در چارچوب مقررات ارزی‪ ،‬ارائه خدمات‬ ‫ارزی برون مرزی از طریق کارگزاران مجاز خارج از کش��ور‬ ‫را به موجب مجوز دریافتی و موضوع فعالیت اساس��نامه‪ ،‬به‬ ‫مشتریان ارائه می دهد‪.‬‬ ‫تجلیل از مقام واالی پاس�داران و جانبازان‬ ‫در خجسته زادروز باس�عادت حضرت اباعبداهلل‬ ‫الحسین(ع) و حضرت ابوالفضل العباس(ع)‬ ‫در خجس��ته زادروز باس��عادت حض��رت‬ ‫اباعبداهلل الحس��ین (ع) و حضرت اباالفض��ل العباس(ع) و‬ ‫روز جانباز‪ ،‬دکتر ابراهیمی و اقای یحیی فروتن با برگزاری‬ ‫مراس��م و دیدارهای جداگانه با پاسداران و جانبازان انقالب‬ ‫اس�لامی و اهدای هدایا به انان‪ ،‬از مقام ش��امخ پاسداران و‬ ‫جانبازان انقالب اس�لامی تجلیل کردند‪ .‬ب��ه گزارش اداره‬ ‫کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬در مراس��م بزرگداش��ت روز جانباز‬ ‫که در نمازخانه س��اختمان مرکزی بانک انصار برگزار شد‪،‬‬ ‫دکترابراهیمی با اه��دای هدایایی به جانبازان ش��اغل این‬ ‫بانک از مقام ش��امخ انان تجلیل کرد‪ .‬همچنی��ن در دیدار‬ ‫اقای یحیی فروت��ن‪ ،‬قائم مقام و چندت��ن از معاونان بانک‬ ‫انصار با جانبازان انقالب اسالمی‪ ،‬ضمن اهدای هدایا به این‬ ‫عزیزان به مقام واالی جانبازان انقالب اس�لامی ارج نهاده‬ ‫شد‪ .‬س��یدحمیدخالقی‪ ،‬مدیرکل بازاریابی و تبلیغات ضمن‬ ‫اعالم این خبر گفت‪« :‬عالوه براین فعالیت ها‪ ،‬در روز پاسدار‬ ‫به برخی از فرماندهان و پاسداران عزیز هدایا و لوح های تقدیر‬ ‫اهدا شد تا از مقام منیع پاسداران انقالب اسالمی نیز تجلیل‬ ‫شود‪ ».‬سیدحمیدخالقی در پایان به فعالیت های انجام شده‬ ‫بانک انصار در راستای مسئولیت های اجتماعی و فرهنگی‬ ‫خود به عنوان یک بانک ارزشی اش��اره کرد و سخنان خود‬ ‫را این گونه به پایان برد‪« :‬اج��رای برنامه های فرهنگی در‬ ‫مناسبات گوناگون در دستورکار بانک قرارگرفته تا تعهد بانک‬ ‫در راستای ترویج ارزش های فرهنگی که مقام معظم رهبری‬ ‫عنایت ویژه ای به ان دارند‪ ،‬نشان داده شود‪».‬‬ ‫نرخ محاسبه س��ود و مدت سپرد ه س��رمایه گذاری‬ ‫گنجینه س��پهر بهبود یافت‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک‬ ‫صادرات ایران‪ ،‬س��پرده س��رمایه گذاری گنجینه سپهر ‪ ٢‬در‬ ‫سامانه این سپرده اجرا و عملیاتی شد‪.‬براساس این گزارش‬ ‫از این پس سپرده هایی که در سامانه سپرده سرمایه گذاری‬ ‫گنجینه سپهر افتتاح گردند در مقطع یکساله با نرخ ‪ ٢٢‬درصد‬ ‫تعریف می گردد‪ .‬برهمین اساس سپرده های سرمایه گذاری‬ ‫گنجینه سپهر که به پایان مدت دوره خود رسیده باشد طبق‬ ‫نرخ ها و ش��رایط جدید گنجینه سپهر ‪ ٢‬به صورت سیستمی‬ ‫ تمدید خواهد ش��د‪ .‬این گزارش می افزاید س��پرده اقساطی‬ ‫گنجینه سپهر‪ ،‬سرمایه گذاری تدریجی مطمئنی است برای‬ ‫فردا ک��ه دارای طرح های مختلف به منظور تامین ش��رایط‬ ‫اقتصادی مناسب از طریق ایجاد اندوخته پس انداز تدریجی‬ ‫طراحی شده تا مشتریان بتوانند از سود سپرده های بلندمدت‬ ‫بهره مند شوند‪ .‬بانک صادرات ایران به عنوان طالیه دار نظام‬ ‫بانکی کش��ور در ارائه خدمات نوین‪ ،‬با هدف جلب رضایت‬ ‫و تامین اتیه مالی تمامی قش��رهای جامعه (کودکان‪ ،‬بانوان‬ ‫خانه دار‪ ،‬کارگران‪ ،‬کشاورزان‪ ،‬مهندسین‪ ،‬متخصصین و‪)...‬‬ ‫اقدام به معرف��ی طرح های متنوع س��رمایه گذاری با عنوان‬ ‫گنجینه سپهر کرده است تا از این رهگذر‪ ،‬سپرده گذاران عالوه‬ ‫بر بهره مندی از سود سپرده های بلندمدت برای پس اندازهای‬ ‫تدریجی خود‪ ،‬پس از طی یک دوره زمانی مش��خص مالک‬ ‫سرمایه ای قابل توجه گردند‪ .‬گفتنی است؛ طرح گنجینه سپهر‬ ‫بانک صادرات ایران اخیرا در پنجمین جشنواره ملی بهره وری‬ ‫برتر شناخته شد و سپاسنامه این جشنواره را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫هموطنان گرامی جهت کسب اطالعات بیشتر می توانند به‬ ‫س��ایت بانک صادرات ایران به نشانی ‪ www.bsi.ir‬یا به‬ ‫شعب سراسر کشور این بانک مراجعه نمایند‪.‬‬ ‫تندیس و لوح تقدیر جایزه ملی بهره وری‬ ‫‪ 1404‬به بانک انصار رسید‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪221‬‬ ‫تندی��س و لوح تقدی��ر پنجمی��ن دوره جایزه ملی‬ ‫به��ره وری ‪1404‬نیز به فهرس��ت افتخارات و نش��انه های‬ ‫پیشرفت بانک انصار در مس��یر تحول و دستیابی به جایگاه‬ ‫برتر در می��ان بانک های خصوصی افزوده ش��د و دبیرخانه‬ ‫جایزه ملی بهره وری ‪ 1404‬با عنوان «س��ازمان پیشرو» در‬ ‫افزایش بهره وری‪ ،‬بر این برتری و پیشگامی مهر تایید زد‪ .‬به‬ ‫گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬با دریافت تندیس و لوح‬ ‫تقدیر پنجمین دوره جایزه ملی بهره وری ‪ 1404‬که مراسم‬ ‫اهدای این جایزه در س��الن همایش ه��ای مرکز تحقیقات‬ ‫اس��تراتژیک صورت گرفت‪ ،‬بانک انصار در زمره پنج بانک‬ ‫خصوصی ای قرار گرفت که توانستند براساس ارزیابی های‬ ‫دقیق کارشناس��ان دبیرخانه جایزه ملی به��ره وری و ارائه‬ ‫مستندات مربوط به رعایت معیارها و شاخص های تخصصی‬ ‫مختلف در دو محور حماسه اقتصادی و بهره وری به دریافت‬ ‫تندیس و لوح تقدیر نایل شوند‪ .‬این گزارش می افزاید؛ بانک‬ ‫انصار با اتخاذ تدابیر موثری که در طرح تحول سه ساله بانک‬ ‫مذکور مورد تاکید قرارگرفته‪ ،‬موفق شد در محورهای حماسه‬ ‫اقتصادی‪ ،‬معیارهای اقتصاد مقاومتی‪ ،‬اصالح الگوی مصرف‪،‬‬ ‫بهبود مستمر کسب وکار‪ ،‬حمایت از تولیدملی‪ ،‬توانمندسازی‬ ‫بخش خصوصی‪ ،‬کارافرینی‪ ،‬مدیریت منابع ارزی‪ ،‬استفاده‬ ‫حداکثری از زمان‪ ،‬منابع و امکان��ات‪ ،‬اقتصاد دانش بنیان و‬ ‫سرمایه گذاری مولد‪ ،‬واجد امتیازات الزم و کافی و مستحق‬ ‫دریافت جایزه تشخیص داده شود‪ .‬سیدحمیدخالقی‪ ،‬مدیرکل‬ ‫بازاریابی و تبلیغات نیز طی گفت وگویی ضمن اعالم این خبر‬ ‫گفت‪« :‬بانک انصار در محور بهره وری موفق شد در هر چهار‬ ‫گنجینه‬ ‫سپهر ‪2‬‬ ‫به بازار امد‬