ماهنامه مثلث شماره 237

‫ﺭﻓﺮﻡ ﺯﻧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮﻯ‪،‬ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ‪ /‬ﺳﺎﻝ ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺩﻭﻳﺴﺖ ﻭ ﺳﻰ ﻭ ﻫﻔﺖ‪/‬ﻧﻮﺯﺩﻩ ﻣﻬﺮ‪ 88 /1393‬ﺻﻔﺤﻪ‪5000/‬ﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﺑﺎﻧﻮﺍﻥ‬ ‫ﺩﺭ ﺍﻳﻨﭽﺌﻮﻥ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰﺑﻮﺩ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﻣﻨﻴﺖ‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﻇﺮﻳﻒ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ‬ ‫ﺍﺯ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﭼﻪ ﮔﻔﺖ؟‬ ‫ﺭﻭﺣﺎﻧﻰﺳﻮﻡ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞﻏﺮﺏﺳﻮﻡ‬ ‫ﺣﺴﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﻫﺴﺘﻪﺍی‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺧﻮﺵﺑﯿﻨﯽ ﺍﻓﺮﺍﻃﯽ ﻭ ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ ﺍﻓﺮﺍﻃﯽ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﺩ؟‬ ‫ﭘﺮﻭﻧﺪهﺍی ﺩﺭﺑﺎﺭه ﺁﯾﻨﺪه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﺩﺭﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺎﺩﻕ ﺯﯾﺒﺎﮐﻼﻡ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻗﻮﭼﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺎﺽ ﺯﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﻬﺪی ﻣﺤﻤﺪی‬ ‫ﺁﻧﻜﺎﺭﺍ ﺩﺭﺁﺗﺶ‬ ‫ﺩﺭﻛﻮﺑﺎﻧﻰ ﭼﻪ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ؟‬ ‫ﺑﺎﻃﻦ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‬ ‫ﭼﺮﺍ » ﺟﻮ ﺑﺎﻳﺪﻥ« ﻋﻠﻴﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ؟‬ ‫ﺭﻭﻧﻤﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ‬ ‫ﻭﺯﻥ ﺟﺒﻬﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ؟‬ ‫ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻥ ﺩﺭﻛﻨﺎﺭ ﺗﻜﻨﻮﻛﺮﺍﺕﻫﺎ‬ ‫ﺁﻳﺎ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺍﺷﺮﻑﻏﻨﻰ – ﻋﺒﺪﺍﷲ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ؟‬ ‫شیعه علی(ع)‬ ‫تابع مرام و شیوه وی‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫«عید غدیر خم مبارک باد»‬ ‫انهایی که ش��یعه این مرد بزرگ هستند‬ ‫البته نم ی‏توانند مثل او باش��ند‪ ،‬خود ایشان هم‬ ‫فرمود شما قدرت این را ندارید‪ ،‬حتی قدرت همین‬ ‫زهد ظاهریش را‪ ،‬چه برس��د به معنویاتش‪ ،‬لکن‬ ‫نباید ما گمان کنیم که ما شیعه امی رالمومنین‬ ‫ـ سالم هّ‬ ‫الل‏ علیه ـ هس��تیم‪ .‬و خود او در دعای‬ ‫کمیل و سایر ادعیه هایش و در روشش ان طور‬ ‫خوف از خدا داشت‪ ،‬و ان طور از عاقبت م ی‏ترسید‬ ‫که منعکس شده است این در دعای کمیل و در‬ ‫حاالت او و ما اص ً‬ ‫ال دنبال این مسائل نباشیم و‬ ‫بگوییم ما شیعه هستیم‪ .‬ان طور بسط عدالت‪ ،‬اگر موفق شده بود‪،‬‬ ‫کرده بود که الگو شده بود ب رای همۀ حکومت های عالم‪ ،‬نگذاشتند‪ .‬ما‬ ‫بگوییم شیعه هستیم و خدای نخ واسته ظلم بکنیم‪ ،‬نم ی‏شود این‪ .‬اگر‬ ‫در روایات فرموده‏اند که پیروان علی‪ ،‬اهل سعادتند‪ ،‬باید ما ببینیم ما‬ ‫پیرو هستیم یا نیستیم؟ ما به وظایفمان‪ ،‬حتی به همان وظایف صوری‬ ‫مان عمل م ی‏کنیم یا نم ی‏کنیم؟ ما در این جمهوری اس�لام ی‏چه‬ ‫کردیم و چه م ی‏خواهیم بکنیم؟ و با ما چه کردند و چه خواهند کرد؟‬ ‫شما ملت عزیز با قدرت خودتان‪ ،‬با ایمان خودتان‪ ،‬با تحولی که درتان‬ ‫واقع شد‪ ،‬دس��ت تبهکاران را در داخل و دست غارتگران را که از خارج‬ ‫دراز شده بود قطع کردید‪ .‬شما یک حکومت طاغوتی را برداشتید و به‬ ‫جای او یک حکومت اسالم ی‏گذاشتید‪ .‬شمایی که این کار را کردید‬ ‫باید دنبالش باشید تا نگهش دارید‪ ،‬نم ی‏شود که انسان یک کاری بکند‬ ‫و نیمه کاره رهایش کند‪ .‬امروز که اسالم و جمهوری اسالم ی‏در دست‬ ‫‪12- 17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بازیامنیتیترکیهباکردهاوکوبانی‬ ‫باتالق کوبانی‬ ‫قطعه ایازجورچینسیاست زدایی‬ ‫علمثروتاستیابهتر؟!‬ ‫‪28- 41‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانیسومدرمقابلغربسوم‬ ‫توافقهسته ای درخیابان هایتهران‬ ‫موازنهمثبت‬ ‫بینامریکاوروسیهتفاوتینیست‬ ‫‪42- 51‬‬ ‫بینالملل‬ ‫؟؟؟؟؟؟‬ ‫عربستانازقدرتمنطقه ایایرانمی ترسد‬ ‫خیروشریمن‬ ‫مجاهداندرکنارتکنوکرات ها‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اش�اره ای اس�ت به س�ه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسلامی‪ ،‬چارچوبش اسلام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش‬ ‫و س�یادت اسلام خواهی در سراس�ر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسلامی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان‬ ‫شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫شما و ما و همۀ ملت ای ران امانت اس��ت‪ ،‬اگر چنانچه خالف بکنیم‪،‬‬ ‫خالف مصالح جمهوری اسالم ی‏بکنیم‪ ،‬خالف مصالح اسالم بکنیم‪،‬‬ ‫به این امانت خیانت کردیم‪ ،‬و در پیشگاه مقدس حق تعالی مجرم و‬ ‫خائن هستیم‪ .‬خیانت همه اش این نیس��ت که منافقین م ی‏کنند‪،‬‬ ‫انها هم یک قس��مش است‪ .‬خیانت ان نیس��ت که صدام م ی‏کند‪،‬‬ ‫ان هم یک قسمش اس��ت‪ .‬انهایی که در داخل با اسم‏های مختلف‬ ‫ضربه م ی‏خواهند بزنند به اسالم و با اسم امور مختلفه‏ای به حکومت‬ ‫اسالم ی‏م ی‏خ واهند ضربه بزنند‪ ،‬اینها هم خیانت کردند‪ .‬گاهی خیانت‬ ‫اینها راه را باز م ی‏کند ب رای این ک��ه انهایی که مثل صدام و منافقین‬ ‫هستند راهشان باز بشود و خیانت باالتر را بکنند‪ .‬ما که م ی‏گوییم که‬ ‫مسلمان هستیم‪ ،‬شیعه علی بن ابی طالب هستیم‪ ،‬باید ببینیم که‬ ‫شیوۀ علی بن ابیطالب چی بود‪ .‬همین علی بن ابیطالب که رسول‬ ‫خدا او را به جای خودش نصب کرد‪ ،‬بیست و چند سال ب رای مصالح‬ ‫اسالم ی‏موافقت کرد با اشخاصی که به عقیده او غاصب‬ ‫مقام بودند‪ ،‬ب رای این که مصالح اس�لام اقتضا م ی‏کرد‪.‬‬ ‫اگر حضرت ان وقت م ی‏خواست معارضه بکند‪ ،‬اسالم‬ ‫در خطر بود‪ .‬مایی که م ی‏گوییم مسلمان هستیم‪ ،‬باید‬ ‫مصالح اس�لام را در نظر بگیریم‪ ،‬نه مصالح ش��خصی‬ ‫خودمان را‪ .‬باید ببینیم که امروز ضربه زدن به مجلس‬ ‫شورای اس�لامی‪ ،‬ضربه زدن به شورای نگهبان‪ ،‬ضربه‬ ‫زدن به رئیس جمهور‪ ،‬ضربه زدن به دولت اسالمی‪ ،‬این‬ ‫م ی‏سازد با شیعه بودن با علی بن ابیطالب؟ ان بیست و‬ ‫چند سال ب رای مصالح اسالم ی‏موافقت کرد‪ ،‬بچه‏هایش‬ ‫را به جنگ فرستاد‪..‬‬ ‫مکان‪ :‬تهران‪ ،‬حسینیه جماران‬ ‫مناسبت‪ :‬عید غدیر خم‬ ‫چاره ایبرایسینماینفروش‬ ‫دربرابرنگاه هایمغرضانهسکوتمی کنیم‬ ‫چالشباسطحسلیقهمخاطب‬ ‫‪52- 59‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫سنت شکنیهدفمندرادوستدارم‬ ‫برگاخریکپروندهجنجالی‬ ‫شفافیتاقتصادیبایدخواستعمومیشود‬ ‫معضلرشوه‬ ‫‪60-65‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫برخوردبافسادنیازمندفرهنگسازیاس‬ ‫تحولگرانیستیم‬ ‫رفرمزنانه‬ ‫ازضربهفنیتیمامیدتاقهرمانی اسمانخراش ها‬ ‫‪66-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫غلبهپنجبرچهار‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫عکس و پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان ‪ -‬امیر طالیی کیوان‬ ‫عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎﺭﻯ‬ ‫ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺣﺠﻢ ﺑﺴـﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻋﻜﺲﻫﺎﻯ ﺧﺒﺮﻯ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﺭﺳـﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﻛﻨـﺎﺭ ﺁﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺍﻣﺎ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﻭﻯ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺗﺎﻣﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻠﺚ‬ ‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺤﺎﺕ‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺮﻭﺭ ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻮ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎﺭﻯ‬ ‫‪8‬‬ ‫ﻣﺜﻠﺚ | ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪237‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﻛﻠﻰ ﻧﻈﺎﻡ‬ ‫ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﻪ ﺑ ﺮﺍﻯ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻝ ‪ 37‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ‪ ،‬ﺩﺭ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺴـﻰ ﻛﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺍﻗﺘﻀﺎ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﻓ ﺮﺍﺩ ﻣﻌﺎﻧﺪ‬ ‫ﻫﻢ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻭ ﻣﺬﺍﻛﺮﻩ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮﻋﻰ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﺨﻨﮕﻮﻯ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ‬ ‫»ﺍﺣﻤـﺪ ﺷـﻬﻴﺪ« ﺩﺭﺑـﺎﺭﻩ ﻭﺿﻌﻴـﺖ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸـﺮ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳـﻼﻣﻰ ﺍﻳ ﺮﺍﻥ ﺭﺍ »ﻳﻜﺠﺎﻧﺒـﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ‬ ‫ﻭﺍﻗﻌﻴـﺎﺕ« ﻣﻰﺩﺍﻧﻴﻢ‪ ،‬ﮔﻔـﺖ‪» :‬ﺍﻳﻦ ﮔـﺰﺍﺭﺵ ﺑﺪﻭﻥ‬ ‫ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﺷﺮﺡ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﺎﻗﺪ ﻭﺟﺎﻫﺖ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺍﺧﺘﺘﺎﻣﻴﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺳ ﺮﺍﺳﺮﻯ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺑﺴﻴﺞ‬ ‫ﻣﺜﻠﺚ | ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪237‬‬ ‫ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭﺯﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭘﺮﺗﻐﺎﻝ ﺑﺎ ﻇﺮﻳﻒ‬ ‫ﻣ ﺮﺍﺳﻢ ﺭﻭﺯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘﺴﺖ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎﺭﻯ‬ ‫ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﻓ ﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺨﺎﻧﻰ‬ ‫‪9‬‬ ‫ﺳـﺮﮔﺌﻰ ﻻﻭﺭﻭﻑ‪ ،‬ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺭﻭﺳـﻴﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺭﺍﻓﺎﺋﻞ‬ ‫ﺭﺍﻣﻴﺮﺯ‪ ،‬ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﻭﻧﺰﻭﺋﻼ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪﺷـﺪﺕ ﺗﻼﺵﻫﺎﻯ‬ ‫ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑ ﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬ ‫ﭼﻪ ﺩﺭ ﻛﻮﺑﺎ‪ ،‬ﻭﻧﺰﻭﺋﻼ ﻳﺎ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﺍﺯ‬ ‫ﺳﻮﻯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺭﺍ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻋﻠـﻰ ﺷـﻤﺨﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺩﺑﻴﺮ ﺷـﻮﺭﺍﻯ ﻋﺎﻟﻰ ﺍﻣﻨﻴـﺖ ﻣﻠـﻰ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﺍﺭ‬ ‫ﺩﻭﻣﻴﻨﻴﻚ ﺩﻭﻭﻳﻠﭙﻦ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖﻭﺯﻳﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻓ ﺮﺍﻧﺴﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺪﻡ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﺍﺯ‬ ‫ﺳﻮﻯ ﺍﺋﺘﻼﻑ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺷ ﺮﺍﻳﻂ ﺷﻜﻨﻨﺪﻩ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ‪«.‬‬ ‫ﻣ ﺮﺍﺳﻢ ﺭﻭﺯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻮﺩﻙ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺑﻮﻻﺩﺭﺁﻓ ﺮﻳﻘﺎ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎﺭﻯ‬ ‫‪10‬‬ ‫ﻣﺜﻠﺚ | ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪237‬‬ ‫ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎﻥ ُﻛ ﺮﺩ ﺑﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻝ‬ ‫ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝﺍﺯﺗﻴﻢﻣﻠﻰﻭﺍﻟﻴﺒﺎﻝ‬ ‫ﻣﺴﻰ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﭘﻜﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ‬ ‫ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑ ﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﭘﺸـﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺍﻳﻦ ﺑ ﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑ ﺮﺍﻯ ﻋﺎﺩﻝ‬ ‫ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﺳﻨﮓ ﺗﻤﺎﻡ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑ ﺮﺍﻳﺶ ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﺁﮔﻬﻰﻫـﺎﻯ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ ‪10‬‬ ‫ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑ ﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺩ ﺑ ﺮﺍﻯ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰﭘﻮﺭ ﺟﺸﻦ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻯ ﭘﻴ ﺮﺍﻫﻦ ﺳﻮﺍﺭﺯ ﺭﺍ ﻫﺪﻳﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﺖﻫﺎﻯ ﺩﺍﻋﺶ »ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﻮﻧﺲ ﺁﻝﺳﻠﻤﺎﻥ«‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺳـﺎﺑﻖ ﻣﺠﻠﺲ ﻋ ﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﻳﻚ ﻣﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺑﻮﺩﻥ‬ ‫ﺍﻋـﺪﺍﻡ ﻛﺮﺩﻧـﺪ‪» .‬ﺍﻳﻤـﺎﻥ ﻣﺤﻤـﺪ ﻳﻮﻧﺲ ﺁﻝﺳـﻠﻤﺎﻥ«‬ ‫ﻧﺨﺴـﺘﻴﻦ ﺯﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎﻥ ﺗﻠﻌﻔﺮ ﺩﺭﺳـﺎﻝ‬ ‫‪2004‬ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻋ ﺮﺍﻕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺍﺧﺘﺘﺎﻣﻴﻪ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻰ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ ﺧﺒﺮﻯ ﺟﺸﻨﻮﺍﺭﻩ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩﻫﺎﻯ ﺻﻠﺢ‬ ‫ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺗﻴﻢ ﻣﻠﻰ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﺍﻳ ﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻐﺎﻝ‬ ‫ﻣﺜﻠﺚ | ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪237‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎﺭﻯ‬ ‫ﺩﻋﺎﻯ ﻋﺮﻓﻪ ﺩﺭ‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ ﺯﻫ ﺮﺍ )ﺱ(‬ ‫‪11‬‬ ‫ﺩرﺑاره ﮔﻔﺘارﻫا‬ ‫گفتارها‬ ‫ﮔﻔﺘﺎﺭﻫﺎ‪،‬ﺳﺨﻦ ﻣﺎ ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬ﺣﺮﻑ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻰ‬ ‫ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻯ ﺗﺨﺼﺼﻰﺷـﺎﻥ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ؛ ﻳﻚ ﻧـﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ‬ ‫ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻴ ﺰﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﺸـﺎﻥ ﺍﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺴﺘﺮ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺁﻧﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺯﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﻛﺮﺩﻫﺎ ﻭ ﻛﻮﺑﺎﻧﻰ‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺩﺍﻋﺶ ﺑﻪ ﻛﺮﺩﻫﺎﻯ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ‬ ‫ﺑﺎﺯﺗﺎﺏﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻗﺎﻧﻌﻰ ﻓﺮﺩ‬ ‫ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ‬ ‫گفتارها‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ماجرای کوبان��ی و نقش و عمل ترکی��ه در این‬ ‫مسئله در کنار کم تحرکی نیروهای موسوم به ائتالف‬ ‫در کنار مقاومت جانان��ه مدافعین این ش��هر ‪،‬فضای‬ ‫پیچیدهای را ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫جنگ در کوبانی اس��ت و یگانهای مدافع خلق کرد‬ ‫(‪ )YPG‬در جبه��ه جنگ س��رگرم جنگ با کش��وری که‬ ‫سیاس��تش درمقابل کردها به ندرت در طی تاریخ معاصر‪،‬‬ ‫انسانی بوده است‪ .‬س��خن نویس��نده فقید کرد ‪ -‬عصمت‬ ‫ش��ریﻒ وانلی ‪ -‬را در یکی از دیدارهایم با وی در کافهای‬ ‫در سوئیس به یاد میاورم که میگفت‪« :‬سیاست ترکیه در‬ ‫مقابل کردها‪ ،‬احمقانه است! و عاقبت هم سزایش را خواهد‬ ‫دید چه من زنده باشم چه نه‪ »....‬امروز هم جنگ در کوبانی‬ ‫علیه درندهترین دشمن انسان و مدنیت در قرن حاضر است‪.‬‬ ‫یک سال قبل از ‪ 1984‬و ش��ناخته شدن پکک به‬ ‫عنوان سازمانی چریکی که به صورت مسلحانه علیه دولت‬ ‫ترکیه اقدام کن��د‪ ،‬از نظر مقامات نظام��ی و امنیتی انکارا؛‬ ‫پکک پدیدهای خارجی بود که در بقاع لبنان و س��وریه و‬ ‫عراق پایگاه دارد و تورگوت اوزال‪ ،‬نخستوزیر وقت ترکیه‪،‬‬ ‫سوریه را النه فس��اد و ترور نامید و حتی پکک را ملعبه‬ ‫دست ایران و س��وریه‪ .‬اما بنا به رای و نظر اکثر سیاسیون‪،‬‬ ‫رهبران س��وریه از سالها قبل تس��هیالتی برای پکک‬ ‫فراهم کرده بودند و این گروه با سازمان ازادیبخش فلسطین‬ ‫ارتباط برق��رار کرد و اعضایش در اردوگاههای فلس��طینی‬ ‫دورههای اموزش نظامی طی میکردند و بعدها در ارمنستان‬ ‫هم پایگاه داشتند و دارند‪ .‬دولت دمشق که به منظور فشار‬ ‫بر انکارا ب��ا کارت پکک بازی میکرد در رس��انههایش‬ ‫اعالم میش��د که «مب��ارزه پکک ب��رای خودمختاری‬ ‫کردس��تان و حقوق فرهنگی و سیاس��ی کرده��ا در ترکیه‬ ‫اس��ت‪ ».‬پکک هم برگ برندهای ش��د که هرگز سوریه‬ ‫از ان چشم بر نداشت‪ ،‬برگهای که با ان هم بر همسایهاش‬ ‫فشار میاورد و هم از مشکل کردهای خود و مسائل امنیتی‬ ‫مرتبط با انان هم رها میش��د‪ .‬در ماجرای جنجال سوریه‬ ‫هم پکک‪ ،‬صراحتا حامیس��وریه و تائید کننده حکومت‬ ‫بشار اسد شد و حتی اعالم کرده در صورت حمله ترکیه به‬ ‫سوریه‪ ،‬ما از خاک و وطن خود دفاع میکنیم! ترکیه نگران‬ ‫شد و دوباره مدعی شد که ایران هم در این راستا با سوریه‬ ‫همگام ش��ده و پکک را تحریک کرده است ترکیه هم‬ ‫وارد موضوع تحریک بارزانی و حزبش علیه پکک ش��د‪.‬‬ ‫قطعا نزدیک ش��دن مس��عود بارزانی به ترکیه و دور شدن‬ ‫تدریجیاش از ایران‪ ،‬در ان ایام‪ ،‬او را به این مسیر میبرد که‬ ‫مقابل پکک ایستادگی کند‪ .‬اما کارشناسان سیا میگفتند‬ ‫تقویت پکک‪ ،‬اقدام مناسب استراتژیکی است که دوباره‬ ‫ایران از ان س��ود میجوید و کارشناسان میت ترکیه هم بر‬ ‫این عقیده پای فشردند که ایران تحریک کردهای ترکیه را‬ ‫در حمایت فعلی از اوجاالن بر عهده دارد که تاکنون ایران‬ ‫در اینباره موضعی نگرفته است‪.‬‬ ‫گرچه پکک را در غرب و ترکیه و امریکا به عنوان‬ ‫نیرویی تروریس��تی میشناسانند و میشناس��ند اما امروزه‬ ‫مسعود بارزانی وقتی‬ ‫داعش به کردستان حمله ور‬ ‫شد نخست با هواپیمای‬ ‫شخص ی اش راهی ترکیه‬ ‫شد اما وقتی با دست رد‬ ‫ترکیه روب ه رو شد‪ ،‬به طرف‬ ‫ایران پناه برد و بعد رئی س ‬ ‫دفترش ‪ -‬فواد حسین ‪ -‬در‬ ‫نوشته ای گفت که از ترکیه‬ ‫ناامید شده ایم‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫گفتارها‬ ‫به عنوان یکی از نیروهای اول نظامی در سیاست کردهای‬ ‫خاورمیانه توانایی و استعداد جنگی خود را مقابل داعش به‬ ‫نمایش گذاشته است‪ .‬همچنین در شنگال هم به همکاری‬ ‫اتحادیه میهنی کردس��تان عراق شتافت و کردستان عراق‬ ‫را از سقوط حتمی نجات دادند که دوباره رئیس تمدید شده‬ ‫اقلیم در کنار چادری لب مرز‪ ،‬کاسه چه کنم چه کنم دست‬ ‫بگیرد تا به همان خانه کاه گلی راژان در نزدیکی سردشت‬ ‫در قبل از ‪ 1991‬بازگردد‪ .‬گرچه پرچم را به اهتزاز در اوردند‬ ‫و مایه نگرانی بارزانی و حزب متبوعش شد اما شاید حضور‬ ‫قدرتمندانه نظامی در عراق توسط این نیرو به نوعی از نظر‬ ‫امنیتی‪ ،‬سیاس��ت ملی گرایانه کرده��ا و حفظ منافع کردی‬ ‫قلمداد شود‪.‬‬ ‫رهبر حزب سیاس��ی اصلی کردهای س��وریه هم در‬ ‫این گیر و دار راهی ترکیه شد تا با مقام های اطالعاتی این‬ ‫کش��ور به صورت محرمانه دیدار و گفت وگو کند‪« .‬صالح‬ ‫مس��لم» رهبر «حزب اتحادیه دموکراتی��ک» (‪ )PYD‬به‬ ‫ترکیه رفت با این قصدکه کوبانی زی��ر باران گلوله داعش‬ ‫است‪ .‬به گفته رس��انه ها صالح مس��لم با مقام های اژانس‬ ‫اطالعاتی میت ترکیه در انکارا دیدار کرد که شاید انکارا از‬ ‫کردها و دفاع از کوبان��ی‪ ،‬حمایت کند‪ .‬اما مقام های ترکیه‪،‬‬ ‫حزب اتحادیه دموکراتیک وابس��ته و مرتبط به پ ک ک و‬ ‫صالح مسلم را ترغیب فرموده اند تا از پ ک ک فاصله بگیرد‬ ‫و علیه س��وریه موضع گیری کند و به نیروهای ارتش ازاد‬ ‫س��وریه که با نیروهای بشار اس��د‪ ،‬رئیس جمهوری سوریه‬ ‫می جنگند‪ ،‬بپیوندد و نیروهای��ش را هم تحت اختیار ارتش‬ ‫ازاد سوریه ‪ -‬یعنی همان داعش ‪ -‬قرار دهد‪.‬زیرا رجب طیب‬ ‫شاه (اردوغان) هوس زنده کردن امپراتوری ترکیه را دارد و‬ ‫می خواهد عزل نظام بشار اسد را با رقص عربستان سعودی‬ ‫و قطر‪ ،‬جشن بگیرد‪.‬‬ ‫صالح مسلم ساده دل هم در این نشست از مقام های‬ ‫انکارا خواس��ته تا نخس��ت مزاحم کردهای مشتاق جنگ‬ ‫علیه داعش و اتحاد با کردهای سوریه نشوند و هم بگذارند‬ ‫پ ک ک از طریق ترکیه برای کوبانی کمک ارسال کند‪ .‬اما‬ ‫ترکیه خوب می داند که اگر ش��هر مرزی کوبانی‪ ،‬از اختیار‬ ‫کردهای س��وریه خارج ش��ود‪ ،‬گلوگاه تح��رک پ ک ک و‬ ‫کردهای س��وریه مسدود می ش��ود و صالح مس��لم شاید‬ ‫توجه نکرد ک��ه ‪ 3‬اکتب��ر ‪ 2014‬احمد داود اغل��و گفت که‬ ‫برای کوبانی هر کاری ضروری باش��د‪ ،‬دریغ نخواهند کرد‬ ‫و نمی گذارند ک��ه کوبانی در اختیار داعش ق��رار گیرد روز‬ ‫‪ 28‬س��پتامبر بود که اردوغان هم گفت که ارتش کشورش‬ ‫بنا به قرارداد بین الملل��ی می تواند منطق��ه ای ارام در مرز‬ ‫ترکیه و سوریه تاسیس کند تا به محافظت از اوارگان کرد‬ ‫در جنگ با داعش اختصاص یابد و البته داعش و پ ک ک‬ ‫و احزاب اقماری اش را هم از یک قماش خواند! انگار هنوز‬ ‫سیاس��ت مصطفی کمال اتاتورک در دهانشان می چرخد!‬ ‫که روزگارانی او در ایام عثمانی‪ ،‬که افس��ری س��اده بود در‬ ‫دیاربکر با ریش سفیدهای کرد می نشست و دست بر قران‬ ‫می نهاد و به شرفش قسم می خورد که از صمیم قلب عاشق‬ ‫کردهاست و خواهان احقاق حق کردها‪ ،‬اما از هیچ جنایتی‬ ‫علیه کردها دریغ نکرد و پس از وی هم هزاران کرد در میان‬ ‫چرخ دنده های سیاس��ت ترکیه‪ ،‬قربانی ش��دند‪ .‬صدها نفر‬ ‫اعدام شدند‪ ،‬صدها نفر تیرباران شدند و هزاران نفر هم اواره‬ ‫کوه و بیابان و یا در گوش��ه زندان‪ .‬و تاریخ معاصر کردهای‬ ‫ترکیه خود بزرگترین گواه این داستان هاس��ت که ترکیه از‬ ‫هیچ سیاست ددمنشانه ای رویگردان نبوده‪ .‬امروز هم اغلو‬ ‫و اردوغان امدن��د و اوجاالن را به زندان افکندند و س��پس‬ ‫مس��عود بارزانی را همراه خود کردند که هم در کردس��تان‬ ‫سوریه اقلیمی دیگر شکل نگیرد و هم اینکه داعش را یاری‬ ‫دهند تا در زمینه فراهم ش��ده در جهت سیاست ترکیه گام‬ ‫بردارند و هم ثروت و سامان کردستان عراق در بانک های‬ ‫ترکیه انباشته شود‪.‬‬ ‫به قول ایوب بارزانی در نوش��ته اش‪ ،‬ترکیه از طریق‬ ‫حزب دموکرات کردس��تان عراق نتوانس��ت سیاست خود‬ ‫را عملی کند و از داعش اس��تفاده کرد! با گرفتن موصل و‬ ‫شنگال‪ ،‬داعش روش خود را تغییر داد‪ .‬هدف انکارا هم این‬ ‫بود که حرکت کردها را در هم بشکند و خود نظارت و کنترل‬ ‫خاصی بر کردستان عراق و سوریه داشته باشد‪ .‬و از طریق‬ ‫داعش کردها را در مشکالتی شگفت غرق کند تا مبادا در‬ ‫کردستان س��وریه اتفاقی بیفتد که به دلخواه ترکها نباشد‪.‬‬ ‫اول بنا به شیوه کلیپتوکراس��ی حزب بارزانی این بود که با‬ ‫ترکیه فکر می کردند که هم پیمانی ترکیه ‪ -‬داعش ‪ -‬بعث و‬ ‫بارزانی موجب بهم ریختن ایران شیعه و تقویت اهل سنت‬ ‫می شود‪ ،‬اما وقتی داعش ش��نگال را گرفت‪ ،‬توازن سیاسی‬ ‫کردس��تان بهم ریخت و ترکیه بیش��تر از پیش سیاستش‬ ‫اشکارتر شد‪ .‬زیرا ترکیه اول می خواست کرکوک از دست‬ ‫اتحادیه میهنی کردستان خارج شود‪.‬‬ ‫مسعود بارزانی وقتی که داعش به کردستان حمله ور‬ ‫شد نخست با هواپیمای ش��خصی اش راهی ترکیه شد اما‬ ‫وقتی با دست رد ترکیه روبه رو شد‪ ،‬به طرف ایران پناه برد‬ ‫و بعد رئیس دفترش ‪ -‬فواد حس��ین ‪ -‬در نوش��ته ای گفت‬ ‫که از ترکیه ناامید ش��ده ایم هرچند نچیروان بارزانی سعی‬ ‫داشت موضوع مخالفت با ترکیه چندان در میان رسانه های‬ ‫کردستان عراق‪ ،‬پررنگ نش��ود‪ .‬اما پس از رخدادهای ماه‬ ‫ژوئن در عراق و تسخیر شدن موصل ‪ -‬که البته رسانه ها به‬ ‫جلسه ترکیه و داعش و نماینده حزب بارزانی در اردن اشاره‬ ‫کردند و کس��ی هم تکذیب نکرد ‪ -‬مس��ئول دفتر بارزانی‬ ‫راهی واشنگتن می شود و سپس در یکی از مراکز اندیشکده‬ ‫سیاسی واشنگتن می گوید‪« :‬عراق تمام شد!اکنون همسایه‬ ‫دولتی جدید هستیم!» (طبعا منظورش دولت خالفت داعش‬ ‫بود نه همان دولت کردی که قبل از رفتن مالکی وعده اش‬ ‫را می دادند‪ ).‬اما کسی از فوادحس��ین نپرسید که کردها در‬ ‫ترکیه به چه حقوقی دست یافته اند که ترکیه موافق احقاق‬ ‫حق کردهای عراق باشد؟ و قبل از رخداد موصل هم‪ ،‬فالح‬ ‫مصطفی ‪ -‬مسئول ارتباطات خارجی اقلیم کردستان عراق‪،‬‬ ‫بادی به غبغب انداخت و با غرور به شرق االوسط گفت که‬ ‫«ما نیازی به امریکا نداریم و امریکا محتاج ماست!»‬ ‫نیروهای پیشمرگه کردس��تان به هر تعبیری که کار‬ ‫برده شود ‪ -‬عقب نش��ینی کرد‪ ،‬فرار کرد‪ ،‬اس��تراتژی بود‪،‬‬ ‫شکست خورد‪ ،‬بارزانی دستور داد‪ ،‬جنگ نکرد‪ ،‬توان نداشت‬ ‫و صرفا تبلیغات بی پشتوانه بود و‪ - .....‬مغلوب شدند و انگار‬ ‫ایم��ان و اعتقادی هم به مب��ارزه با این میهم��ان ناخوانده‬ ‫نداش��تند که چنین متصور بودند کاری به کردستان ندارد‬ ‫و «در عراق هم هرچه شد که شد! مالکی سقوط می کند و‬ ‫جنگ شیعه و سنی هم به ما مربوط نیست! و‪ »...‬تفکراتی که‬ ‫تو گویی خود را جزو عراق نمی دانند‪ .‬این تفکرات ش��گفت‬ ‫و خوانش غلط و محاسبه نادرست موجب شد تا کردستان‬ ‫شکست بخورد اما پس از چند روز بارزانی‪ ،‬سینه صاف کرد‬ ‫و گفت‪« :‬ماده ‪ 140‬قانون اساسی عراق اجرا شد و خالص !‪..‬‬ ‫سخنی که در ان بحران را نه کسی جدی گرفت و نه کسی‬ ‫شنید و باور کرد‪ .‬کل نیروهای پیش��مرگه کرد نتوانستند با‬ ‫داعش روبه رو ش��وند‪ 3000 ،‬فدایی و جان نثار بارزانی که‬ ‫رفتند و پیش��مرگه هایی که ‪ 23‬سال اس��ت هزینه صرف‬ ‫انان می شود‪ 23 ،‬دقیقه هم دوام نیاوردند و ایران به عنوان‬ ‫خالق اصلی اقلیم کردستان عراق‪ ،‬وارد ماجرا شد و با وجود‬ ‫تبلیغات رس��انه ای ایران هراسی توس��ط برخی شبکه ها و‬ ‫س��ایت های اقلیم ‪ -‬مانند روداوو و باس و پیامنیر و‪ - ...‬به‬ ‫کمک کردها شتافت تا از سقوط حتمی رهایی یابند هرچند‬ ‫هنوز هم ش��نگال و برخی مناطق دیگ��ر در اختیار داعش‬ ‫است و کردها توان پیشروی نداشته اند! و ان همه سالح هم‬ ‫اغراق نیست اگر بگوییم توسط حزب بارزانی احتکار می شود‬ ‫و فعال جنگ رسانه ای و عکس گرفتن در فیس بوک مقامات‬ ‫امنیتی و نظامی است و خود را قهرمان واقعی جنگ نشان‬ ‫دادن‪ .‬اگر هم پیش��روی صورت گرفته تنها به خاطر جنگ‬ ‫ هالیوودی و سیاست امریکا و این بمباران های پراکنده بوده‬ ‫که در دراز مدت هم سیاست درستی نیست و چنین شد که‬ ‫سخن «ما نیازی به امریکا نداریم و امریکا محتاج ماست!»‬ ‫در گوش مخاطب سخن س��نج‪ ،‬پ��ژواک دارد! هرچند که‬ ‫داعش وقتی به موصل امد‪ ،‬راهی بغداد ش��د‪ ،‬امریکایی ها‬ ‫ندیدند و بی خیال طی کردند اما وقتی که به اربیل نزدیک‬ ‫شدند‪ ،‬ماجراها ساختند که نه برای دل کرد و کردستان بود‬ ‫بلکه به خاطر س��رمایه گذاری های چندصد میلیون دالری‬ ‫اس��ت که در قراردادهای نفت��ی با اقلیم کردس��تان منعقد‬ ‫کرده اند! و بعد هم بمباران کردن داعش را راه چاره دیدند‪.‬‬ ‫در این زمان که اتحادیه میهنی کردستان مراقب پیوند‬ ‫شیعه و کرد است و بارزانی هم به دنبال روابط پیدا و پنهان‬ ‫با سنی ها و بعثی ها و حزب تازه ظهور یافته گوران ‪ -‬تغییر‪-‬‬ ‫هم لب فروبسته و سکوت را ترجیح داده و تو گویی ان همه‬ ‫وعده ها و ش��عارهای رنگی اش‪ ،‬را فعال ب��ه خاطر منافع و‬ ‫مصالح حزبی ‪ -‬مالی فراموش کرده‪ .‬اما پیشمرگه ساده دل‬ ‫‪13‬‬ ‫گفتارها‬ ‫و زحمتکش هم بدون هیچ امکاناتی به دفاع از اب و خاکش‬ ‫پرداخت و سیاس��تمدارهای کرد هم همچنان به سیاست‬ ‫پشت درهای بس��ته ادامه میدهند و گاه پیشمرگه خود را‬ ‫برای اب و خاک اجدادی و کیان��ش قربانی میکنند و گاه‬ ‫سیاستگذاران کرد در خدمت مافع و مصالح این کشور و ان‬ ‫کشور و قبیله و حزب خود‪ ،‬دعوای زرگری دارند‪ .‬پیشمرگه‬ ‫حقوقی ندارد و منتظر پاسخ بغداد است و با دعا روز و شبش را‬ ‫بهم گره میزند اما فالن مقام سیاسی کرد هم مراقب است‬ ‫که بداند در کدام وب س��ایت و روزنامه عکس تکاوریاش‬ ‫منتشر ش��ده و رس��انههای حزبی و قلمبهدستان استخدام‬ ‫ش��دهاش چگونه مدح و ثنا مینویس��ند و اگر کسی دارای‬ ‫شم سیاسی یا نگاه امنیتی باشد کامال پراکندگی ارا‪ ،‬تشتت‬ ‫فکری و نبود اس��تراتژی کردها را میبیند و حس میکند و‬ ‫تنها دل به اواز قهرمانی و افس��انهای خ��وش کردهاند و ‪5‬‬ ‫میلیون کرد عراق همهاج و واج‪ ،‬انگش��ت حیرت به دهان‬ ‫گزیدهاند که کی از بحران رها میشوند!‬ ‫کردها در طی تاریخ محنت و سیه روزی و فراز و نشیب‬ ‫زیاد به خود دیدهاند و صدها هزار نفر قتل عام ش��دهاند اما‬ ‫امروز هم تاریخ کردها شاهد این روزگار سیه روزی و محنت‬ ‫است‪ .‬در سوریه یکی خود را منجی میداند و در ترکیه همه‬ ‫منتظر ازادی ناجیاند و در شمال کردستان عراق هم یکی‬ ‫خود را ب��رادر بزرگ هم��ه میداند و اگر کس��ی زبانم الل‬ ‫نقدی کرد‪ ،‬قطعا فرستاده و مامور و جاسوس دشمن کرد و‬ ‫کردستان است‪ .‬یعنی هر کدام خود را عین کرد و کردستان‬ ‫میخوانند نه یک سازمان سیاسی کردی‪ .‬جنگ رسانهای‬ ‫فرسایشی هم در کردستان برقرار اس��ت و گاه تلویزیون و‬ ‫سایتی هم بهجای دفاع از کردها و یا انعکاس همین روزگار‬ ‫پر مصیبت کردهای س��وریه و به خاطر مشکالت سیاسی‬ ‫مثال با ‪ ،YPG‬زبان و ارگان رسمی داعش میشود‪ .‬چیزی‬ ‫که در میان قبایل عقب مانده افریقا هم مرس��وم نیس��ت‪.‬‬ ‫یعنی رسانه مکانیسم و ابزاری برای شکستن و خرد کردن‬ ‫اس��تخوانهای طرف مقابل و ترور ش��خصیتی هم اولین‬ ‫هدف و کار روزانه حض��رات روزنامه نویس و خود خبرنگار‬ ‫خوانده اش‪.‬‬ ‫دیگر در این اوضاع ک��دام نزدیکی و اتح��اد و باور و‬ ‫یقین مشترک؟ کدام خانه کرد؟خانهای که هر کسی مدعی‬ ‫ریاست است با کدام استراتژی و برنامه و هدف؟ خانهای که‬ ‫یکی‪ ،‬دیگری را قبول ندارد! و ان یکی هم که پول بیش��تر‬ ‫دارد سیاست عشیره و قبیله خود را بر همه تحمیل میکند و‬ ‫بازرگانی کردن با کرد و کردستان را شیوهاش ساخته و ثروت‬ ‫و سامان کردس��تان را به حراج گذاشته تا همه را حذف کند‬ ‫و خود یکه تاز میدان سیاست کردستان شود! و طبقه عوام‬ ‫نااگاه و مستمند هم دهنگشاد و چشم بسته منتظر کرامت‬ ‫و معجزه این شیخ خانقاه ندیده!‬ ‫در اکث��ر جنگهای این م��دت‪ ،‬نیروهای پکک و‬ ‫‪ YPG‬به همراه اتحادیه میهنی شرکت کردند و کسی هم‬ ‫از کشور دیگری سوال نکرد که چه کنیم؟ چطور رفتار کنیم‬ ‫و‪...‬و گاه انبارهای خود را هم خالی از فشنگ و سالحهای‬ ‫زنگ زده کهنه کردند تا کیان خود را از خانقین تا ش��نگال‬ ‫و کوبانی حف��ظ کنند و امروز هم کوبان��ی در این محاصره‬ ‫خطرناک و هر لحظه امکان سقوط به دست تروریستهای‬ ‫کافرکیش ضدبشر‪.‬‬ ‫داعش با توپ و تانک و زره پوش و‪ ...‬برای سوزاندن‬ ‫و ویران کردن کوبانی در پیش��روی اس��ت‪ .‬مدتهاس��ت‬ ‫کوبانی در این خطر اس��ت اما تازه از دیروز‪ ،‬همان س��ایت‬ ‫و ش��بکه تلویزیونی هوادار میت ترکیه ک��ه به زبان کردی‬ ‫در کردستان عراق فعالیت دارند‪ ،‬مرحمت فرموده و خبری‬ ‫کوتاه نوش��تهاند‪ :‬حمله ب��ه کوبانی را محک��وم میکنیم!‬ ‫سایتها و شبکههایی که کارش��ان متهم کردن همه به‬‫همکاری با ایران و ترویج شبانه روزی ایران هراسی است‬ ‫و این هم دس��توری نوش��ته از طرف میت ترکیه است که‬ ‫اجرا میشود‪-.‬‬ ‫حزبی که خود در هماهنگی و دوستی با داعش دست‬ ‫در دس��ت نهاد تا تاراج و اختالس نف��ت عراقش از ﺫهنها‬ ‫دور بمان��د و حتی نفتهای تحت کنت��رل داعش را هم به‬ ‫ثمن بخ��س میخرند و به ترکیه میفروش��ند ت��ا بلکه در‬ ‫این واسطهگری هم انبانی پر ش��ود! اما امروز همخواهان‬ ‫سرگرمیپکک و ‪ YPG‬در سوریه است با این هوس که‬ ‫شنگال و بقیه مناطق را رها کنند و به سوریه بروند و دایره‬ ‫فرمانرواییاش گشادتر شود‪.‬‬ ‫چون در فرهنگ سیاسی کردها جایی برای محاکمه‬ ‫و پاس��خ دادن و قضاوت نیس��ت‪ ،‬همه بی هیچ غصهای از‬ ‫انجام هر عملی رویگردان نیس��تند و اگ��ر هم نقدی کنند‪،‬‬ ‫خود را خادم کرد و کردس��تان میدانند و دلس��وز و کشته‬ ‫و مرده خلق کرد! ام��ا برای منافع و مصال��ح خود حاضرند‬ ‫کل کردس��تان را فدا کنند‪ .‬ش��یوهای که در عالم سیاست‬ ‫ان را ‪ Kleptocracy, / cleptocracy‬مینامن��د! و‬ ‫به راستی بازیچه دست سیاس��ت ترکیه شدن‪ ،‬چه سودی‬ ‫برای کرد و کردس��تان دارد؟ ایا کوبانی قربانی سیاس��ت‬ ‫ترکهاست؟ سوالی که با هم بازی امنیتی ترکیه با کردها‪،‬‬ ‫پاسخش روشن است‪.‬‬ ‫ایا ‪ CIA‬هم بازی ‪ MIT‬را نمیبیند و نمیداند که چه‬ ‫کسی عامل شورش و عصیان و غوغا در عراق و منطقه شده‬ ‫اس��ت؟ ایا نمیداند ‪Milli İstihbarat Teşkilatı‬‬ ‫بقایش در ساخت و س��از غوغا اس��ت؟ اگر چنین است در‬ ‫مطالعات امنیت جهان باید نگاهی دیگر را جس��ت‪ .‬سقوط‬ ‫شهری با قتل عام انس��انهایی که پناهگاهی ندارند ایا به‬ ‫اندازه چاههای نفتی کرکوک یا ش��رکتهای داخل اربیل‬ ‫نمیارزد؟ ایا ش��ناخت بازی امنیتی و چندالیه میت ترکیه‬ ‫انقدر سخت است؟‬ ‫ﺑﺎﺗﻼﻕﻛﻮﺑﺎﻧﻰ‬ ‫ﭼﺮﺍﺗﺮﻛﻴﻪﻭﺁﻣﺮﻳﻜﺎﺑﻪﻃﻮﺭﺟﺪﻯﺩﺭﺳﻮﺭﻳﻪﻭﺍﺭﺩﺟﻨﮓﻧﻤﻰﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﺩﻛﺘﺮ ﻧﺎﺩﺭ ﺍﻧﺘﺼﺎﺭ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ‬ ‫گفتارها‬ ‫‪1۴‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫این تحلیلگر مسائل کردها که رئیس بخش علوم‬ ‫سیاسی دانشگاه االبامای جنوبی است در این گفتار که‬ ‫ب رای مثلث ارائه داده به چرایی کمتحرکی امریکا و ترکیه‬ ‫در قبال حمله داعش به کوبانی پرداخته است‪.‬‬ ‫کوبانی ش��هر مهم کردها در سوریه اس��ت که ب رای‬ ‫کردهای ترکیه و س��وریه که در دو طرف مرزهای این کشور‬ ‫قرار دارد نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که مدافعین کرد بهطور جانانه در این شهر با افراد‬ ‫داعش درگیر هستند که اتفاقا تلفات بسیار زیادی نیز دادهاند‪.‬‬ ‫اما اینکه چرا ترکیه در قبال حمله داعش به کوبانی منفعل‬ ‫اس��ت‪ ،‬باید ان را در مس��اله صلح با کردها جستوجو کرد‪.‬‬ ‫باتوجه به روند صلحی که ترکیه با کردها بهخصوص حزب‬ ‫کارگران کردستان به رهبری اوجاالن در پیش گرفته‪ ،‬مساله‬ ‫کوبانی میتواند خدشه بسیار زیادی به این موضوع وارد کند‪.‬‬ ‫چه انکه ترکیه این نگران��ی را دارد که با ورود حزب کارگران‬ ‫کردستان‪ ،‬پای ترکیه به جنگ سوریه باز شود‪ .‬انها با اغاز روند‬ ‫صلح در نهایت خواستار خلعسالح کردها در ترکیه بودند و با‬ ‫ورود به منازعه کوبانی در واقع موازنه قدرت را به ضرر ترکیه‬ ‫به هم میزنند‪ ،‬ترکیه به هر حال روی این مساله که با کردها‬ ‫به تفاهم برسند‪ ،‬حس��اب کرده بود و حاال با ادامه این روند‬ ‫معادالت اردوغان را پیچیده میکند‪ .‬در این میان بههرحال‬ ‫او از یک طرف س��عی میکند که کردها وارد منازعه نشوند‬ ‫و از طرف دیگر تحت فشار ب رای ورود به این مساله است‪.‬‬ ‫ترکیه اما در چند سال گذشته در مساله سوریه سیاستی‬ ‫را در پیش گرفته که حاال اث��رات ان به صورت معکوس در‬ ‫معادالت این کشور مشخص شده اس��ت‪ .‬در ابتدا ترکیه با‬ ‫حمایت از گروههایی مثل النصره‪،‬ارتش ازادی بخش و حتی‬ ‫همین داعش که به ش��کل امروزی نبود‪ ،‬سعی میکرد که‬ ‫با باز کردن مرزهایش ب رای فرستادن س��الح و حتی ارسال‬ ‫اسلحه حکومت بشار اسد را ساقط کند؛ این موضوع به خاطر‬ ‫این بود که انها بهدنبال باز کردن جای پایی در منطقه ب رای‬ ‫بازگشت عثمانیها بودند‪ .‬به هر حال اقای اسد امروز سرجای‬ ‫خودش است و گروههایی که روزی ترکیه و اردوغان از انها‬ ‫حمایت میکردند با تندتر شدن و اعمال برخی از رفتارهای‬ ‫رادیکال بهنوعی توازن موجود را به هم زدند و امروز میبینیم‬ ‫نتیجه سیاستهای ترکیه همانند یک اره دو سر ب رای این‬ ‫کشور درامده است‪.‬‬ ‫امروز انچه در کوبانی س��وریه میبینیم ب��ا انچه در‬ ‫ع راق توسط نیروهای ائتالف رخ داده‪ ،‬متفاوت است‪ .‬امریکا‬ ‫نمیخواهد در مقطع کنونی به صورت گسترده و عظیم وارد‬ ‫جنگ داخلی سوریه شود و در ان مداخله نظامی گستردهای‬ ‫را سامان دهد‪ .‬مساله ع راق با سوریه متفاوت است چه انکه‬ ‫در س��وریه ما با یک جنگ داخلی گس��ترده روبهرو هستیم‬ ‫و امریکا امیدوار ب��ود که ترکیه در این مس��اله دخالت کند‬ ‫اما دیدیم که ترکی��ه به دلیل اینکه از بره��م خوردن موازنه‬ ‫ش��کننده با کردها واهمه دارد‪ ،‬وارد این کارزار نمیشود‪ .‬به‬ ‫همین دلیل ترکیه در سوریه به نوعی وارد یک باتالق شده‬ ‫و تمام سیاس��تهای اردوغان ب رای جهانی شدن‪ ،‬ب رای قرار‬ ‫گرفتن در میان ‪ 10‬قدرت برتر اقتصادی به نوعی با شکست‬ ‫مواجه شده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ﻗﻄﻌﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺭﭼﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﺯﺩﺍﻳﻰ‬ ‫ﺳﺨﻨ ﺮﺍﻧﻰﺭﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮﺭﺩﺭﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﺗﻬ ﺮﺍﻥﺑﻪﻣﻨﺎﺳﺒﺖﺁﻏﺎﺯﻧﻤﺎﺩﻳﻦﺳﺎﻝﺗﺤﺼﻴﻠﻰ‬ ‫ﺍﺣﺴﺎﻥ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭ‬ ‫ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭ‬ ‫ای��ن روزنامه ن��گار در مطلب این هفت��ه خود به‬ ‫موضوع حضور رییس جمهور محترم در دانشگاه ته ران‬ ‫و بیاناتی که ای راد کردند‪ ،‬اشاراتی داشته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪ -1‬قطعا اینکه هنگام حضور روس��ای قوای سهگانه‪،‬‬ ‫پلیس امنیت در دانشگاه ته ران حاضر میشود‪ ،‬قابل فهم‬ ‫اس��ت‪ .‬اگرچه ﺫکر این نکته واجب اس��ت که فضای فعلی‬ ‫دانش��گاهها در مورد رئی��س محترمجمه��ور مثل فضای‬ ‫حاکم علیه رئیسجمهور س��ابق از س��ال ‪ 88‬تا ‪ 92‬نیست‪.‬‬ ‫نگارنده بهعنوان یک دانشجوی دانشگاه ته ران که از سال‬ ‫‪ 88‬تا امروز شاهد اتفاقات و فضای حاکم بر دانشگاه ته ران‬ ‫بوده‪ ،‬دلیلی نمیبیند که الزاما کس��ی که از خیابان ‪ 16‬اﺫر‬ ‫میخواهد عبور کند هم متوجه ش��ود که جو از شست پا تا‬ ‫فرق سر امنیتی است و شخص شخیص اقای رئیسجمهور‬ ‫بناست امروز ساعتی در دانشگاه حاضر شود؛ بگذریم‪ ،‬اصال‬ ‫این نکته را ما بهعنوان یک کلیشه پذیرفته شده میپذیریم‬ ‫(اگرچه هیچگاه ب رای دانش��جویان این نگاه امنیتی در روز‬ ‫حضور روسای جمهور‪ ،‬پذیرفته محس��وب نشده و نخواهد‬ ‫شد‪).‬‬ ‫الغرﺽ اینکه امس��ال و نیز پارس��ال‪ ،‬رئیسجمهور‬ ‫روزی که در دانش��گاهها حاضر میش��ود‪ ،‬فضایی امنیتی‬ ‫حاکم میشود و ب رای ورود به س��الن‪ ،‬دانشجویان و اساتید‬ ‫باید گوش��یهای همراهش��ان را هم تحویل دهند‪ ،‬کامال‬ ‫غیرضروری و تا حدی توهینامیز محسوب میشود‪.‬‬ ‫‪ -2‬در جلس��های که در روز سهش��نبه ‪ 15‬مهر ‪1393‬‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬هیچیک از نمایندگان تشکلهای دانشجویی‪،‬‬ ‫بهعنوان سخنران در مراسم صحبت نکردند‪ .‬در سال گذشته‪،‬‬ ‫نماینده دو تشکل پرطرفدار دانشگاه ته ران و نیز نماینده یک‬ ‫نفر از انجمنهای علمی و چند نف��ر از نخبگان علمی‪ ،‬در‬ ‫مقابل رئیسجمهور سخنرانی و مطالباتشان را بیان کردند‪.‬‬ ‫اما جالب این جا بود که از تشکلهای فرهنگی و کانونهای‬ ‫فرهنگی‪ ،‬هیچ عضوی مطالبات فرهنگی دانشجویان را بیان‬ ‫نکرد‪ .‬گویی دانشگاهها و دانشجویان‪ ،‬فقط و فقط مطالبات‬ ‫سیاسی دارند و انگار نه انگار که در مکتب امام خمینی(ره)‪،‬‬ ‫فرهنگ‪ ،‬مبدا تمام خوشبختیها و بدبختیهای یک ملت‬ ‫محسوب میشود‪.‬‬ ‫پارسال به چند گروه از دانش��جویان و به کانونهای‬ ‫فرهنگی دانش��جویی ظلم ش��د و امس��ال به تشکلها و‬ ‫انجمنهای علمینیز همان ظلم روا داشته شد‪ .‬اگرچه ظلم‬ ‫به سویه به عدل نزدیکتر اس��ت‪ ،‬اما این رویکرد که دولت‪،‬‬ ‫عالوه بر کانونهای فرهنگی‪ ،‬تشکلهای دانشجویی را هم‬ ‫از اب راز نظ رات و بیان مطالباتش محروم کند‪ ،‬امری است که‬ ‫براساس شعارها و اظهارات رئیسجمهور در همین مراسم‪،‬‬ ‫محکوم به نظر میرسد‪.‬‬ ‫الغرﺽ اینکه‪ ،‬پارس��ال دانش��جویان فع��ال در حوزه‬ ‫فرهنگ از س��خنرانی مقابل رئیسجمهور محروم ش��دند‬ ‫و امس��ال همه تشکلها و نهادهای دانش��جویی و فقط و‬ ‫فقط یک دانشجو که نخبه علمی بود سخنرانی کرد‪ .‬فکر‬ ‫میکردیم که امسال چون سال فرهنگ است‪ ،‬کانونهای‬ ‫فرهنگی نیز در مقابل رئیسجمهور سخنرانی میکنند‪ ،‬ولی‬ ‫برعکس همانها که سال گذشته سخنرانی کرده بودند هم‬ ‫امسال محروم شدند‪.‬‬ ‫‪ -3‬رئیسجمهور در سخنانش چند نکته تامل ب رانگیز‬ ‫را مطرح ک��رد؛ اول اینکه ایش��ان گفتند که دانش��گاه خانه‬ ‫احزاب نیس��ت‪ .‬این فرمایش کامال صحیح و متین است و‬ ‫رهبر انقالب هم چندین بار در فرمایشات خود به این اصل‬ ‫اش��اره کردهاند‪ ،‬اما رفتاری که در این جلس��ه با تشکلهای‬ ‫دانش��جویی و نیز کانونهای فرهنگی ش��د‪ ،‬بیشتر یاداور‬ ‫فضایی بود که در چهار س��ال اخر دولت اق��ای احمدینژاد‬ ‫جاری و ساری بود‪ .‬اگر رهبر انقالب از یکسو نگاهشان این‬ ‫است که دانشجو نباید طعمه احزاب ش��ود‪ ،‬از دیگر سو در‬ ‫یکی از معروفترین سخنرانیهایشان‪ ،‬میفرمایند لعنت بر‬ ‫کسی که بخواهد دانشگاهها غیرسیاسی شود‪.‬‬ ‫دوم اینکه اقای روحانی میگوین��د من اینجا امدهام‬ ‫که س��خنان همین دانش��جویان را بش��نوم‪ .‬خب ب رای ما‬ ‫چگونه میتواند قابل باور باش��د که شخص رئیسجمهور‬ ‫و اط رافیانش‪ ،‬بدون اگاهی از کنداکتور و جدول مراس��م با‬ ‫جزئیات‪ ،‬در مکانی حاضر ش��وند؛ ان ه��م وقتی ان مکان‪،‬‬ ‫دانشگاهی است که ابس��تن خاصترین اتفاقات و تندترین‬ ‫انتقادات بوده و هس��ت! پس این نکته طلب م��ا از رییس‬ ‫جمهور باشد‪.‬‬ ‫س��وم اینکه ایش��ان مدام ب��ه تقویت بنی��ه علمی‬ ‫دانشجویان و دانش��گاهیان تاکید میکنند؛ این نقد وارد و‬ ‫این ضعفی است که متاسفانه گریبانگیر فضای دانشگاهی‬ ‫ما مخصوصا همان دانشگاه ته ران شده است‪.‬‬ ‫سیاس��ت زدگی افت فعالیت سیاس��ی دانش��جویان‬ ‫اس��ت و باید این ضعﻒ‪ ،‬برطرف ش��ود‪ ،‬اما به نظر میرسد‬ ‫که دع��وت نکردن از دانش��جویان ب رای س��خنرانی و بیان‬ ‫مطالبات‪ ،‬قطعهای از جورچین سیاس��ت زدایی اس��ت‪ ،‬نه‬ ‫سیاستزدگیزدایی!‬ ‫الغرﺽ اینکه‪ ،‬رئیسجمهور محترم بهتر بود به جای‬ ‫بیان این نکته در مراس��م که من امده بودم بیشتر حرف ان‬ ‫دانشجویان را بشنوم‪ ،‬همراه مشاورانش��ان‪ ،‬بستری را ب رای‬ ‫شنیدن مطالبات بیواسطه دانشجویان مهیا میکردند‪.‬‬ ‫حرف ﺁﺧر‪:‬‬ ‫در این مقوله‪ ،‬سخن بسیار است‪ ،‬ولی ما قل و دل حرف‬ ‫ما این است که‪ ،‬اقای حسن روحانی‪ ،‬دلیلی ندارد که طوری‬ ‫در دانشگاهها حاضر ش��وند و طوری خود را در معرﺽ نقد و‬ ‫مطالبات دانشجویان قرار دهند‪ ،‬که دانشجویان به یاد فضای‬ ‫چهارس��ال انتهایی دولت اقای احمدینژاد بیفتند! چون نه‬ ‫شخص ایشان ش��بیه اقای احمدینژاد عمل کرده‪ ،‬نه فضا‬ ‫ان طور علیه ایشان است و نه ایشان سیاست مداری هستند‬ ‫که نتوانند پاس��خ معقول و بداهه به دانشجویان در همان‬ ‫لحظه بدهند!‬ ‫‪1۵‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ﻋﻠﻢ ﺛﺮﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ؟!‬ ‫ﺩﺭﻧﮕﻰ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ‬ ‫ﺗﻜﻤﻴﻠﻰﺩﺭﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩﻫﺎﻯﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻰ‬ ‫ﻳﺎﺳﺮﻫﺪﺍﻳﺘﻰ‬ ‫ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ‬ ‫گفتارها‬ ‫‪1۶‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دانشگاه دیگر مثل دیروز نیست که ب رای نشستن‬ ‫رویصندلیکالسهایدرسشواساتیدمجربش‪،‬روزهای‬ ‫زیادی تست کنکور بزنی و درس بخ وانی؛امروز می شود به‬ ‫راحتی حتی بدون کنکور هم دکترا گرفت‪.‬‬ ‫« علم ثروت اس��ت یا بهتر؟!» این یک اشتباه تایپی‬ ‫نیس��ت‪ .‬یک جابهجایی عامدانه در ن��گارش معروفترین‬ ‫موضوع انش��اء دوران نوجوانی و کودکی بسیاری از ماست؛‬ ‫موضوعی که از فرط کلیشهای بودن کمتر کسی دیگر رغبت‬ ‫درباره ان نوشتن را دارد و بارها و بارها نیز دستمایه طنزهای‬ ‫گوناگونی قرار گرفته اس��ت‪ .‬جدیدا هم با ای��ن نوع دخل و‬ ‫تصرف نگارش��ی در ان‪ ،‬بهعنوان یک مطایبه روی برخی از‬ ‫شبکههای اجتماعی منتشر شده است‪.‬‬ ‫جابهجایی کلمه «ثروت» با صفت «بهتر»‪ ،‬این جمله‬ ‫یا به عبارت دقیقتر پرس��ش معروف را دچ��ار تقیید لفظی‬ ‫و معنوی نیز کرده اس��ت چنان که میتوان ب رای تصحیح‬ ‫پرس��ش‪ ،‬متعلقی را نیز ب رای صفت «بهتر» در نظر گرفت‪.‬‬ ‫بهعنوان مثال میتوان گفت‪« :‬علم ثروت اس��ت یا بهتر از‬ ‫ثروت اس��ت» و به این ترتیب با دو وجه پرسشی و اخباری‬ ‫نیز میتوان جمله را خواند؛ که البته به هر وجهی که خوانده‬ ‫شود نیز مقدمهای اس��ت ب رای گفتن از مساله ثروت زیادی‬ ‫که عدهای ب رای به دس��ت اوردن مدارک دانشگاهی هزینه‬ ‫میکنند‪ .‬ثروتی که ب رای علمیهزینه میشود که باید خود‬ ‫تولید ثروت کند‪.‬‬ ‫این روزها با شنیدن ارقام کالن متفاوتی که بهعنوان‬ ‫ش��هریه تحصیلی از دانش��جویان تحصیالت تکمیلی و‬ ‫دکترای حرفهای گرفته میشود ش��اید ب رای شما هم دیگر‬ ‫این پرس��ش‪ ،‬پرسش��ی طنزامیز به حس��اب نیاید‪ .‬اینکه‬ ‫رش��تههای مختلﻒ دانش��گاهی از دانش��گاه ازاد اسالمی‬ ‫گرفته تا واحدهای به اصطالح بینالملل دانشگاههای علوم‬ ‫پزشکی هزینههای ‪10‬میلیون تومانی و بیشتر ب رای یکترم‬ ‫تحصیلی از دانشجویان مطالبه میکنند خود مقدمهای است‬ ‫ب رای پرسشهای بسیاری که در این سالها دغدغه بسیاری‬ ‫از دانشگاهیان و شاید مسئوالن بوده است و البته با رکوردی‬ ‫جدید در هر س��ال از نظر اعداد و ارقام دغدغهها را جدیتر و‬ ‫شاید چشمها را گردتر میکند‪.‬‬ ‫دغدغهها و پرس��ش های اساس��یای ک��ه ﺫیل این‬ ‫موضوع میتواند مطرح ش��ود‪ ،‬خود به چند دس��ته تقسیم‬ ‫میشود‪ .‬برخی از پرس��شها در این زمینه در حوزه عدالت‬ ‫اموزشی مطرح میشود و دستهای دیگر از انها ﺫیل موضوع‬ ‫کیفیت اموزش و س��نجش ورودی و خروجی این دورههای‬ ‫دانش��گاهی باتوجه بههزینه گزاف پرداخت شده مورد توجه‬ ‫قرار میگیرد‪ .‬بخش��ی دیگر از پرس��شها و دغدغهها نیز‬ ‫پی رامون نقش و جایگاه این موضوع در روند توس��عه کشور‬ ‫اس��ت‪ .‬در این میان فهم گروههای اجتماعی برساخته شده‬ ‫از فارﻍالتحصیالن این مراکز و حضور اجتماعی و اش��تغال‬ ‫ایشان نیز محل توجه جدی به نظر میرسد‪ .‬در این مجال‬ ‫اما تنها برخی از پرسش ها درباره کیفیت اموزشی و سنجش‬ ‫ورودی و خروجی این دورههای دانش��گاهی مورد توجه این‬ ‫نوش��تار قرارخواهد گرفت‪ .‬برگ��زاری دورههای تحصیالت‬ ‫تکمیلی در مقطع دکترای دانش��گاههای ازاداس��المی در‬ ‫مراکز اس��تانها و برگزاری دورههای کارشناس��ی ارشد در‬ ‫بس��یاری از شهرستانهای کش��ور که با هزینههای گزاف‬ ‫اقدام به پذیرش دانش��جو میکنند از جمل��ه موقﻒهایی‬ ‫اس��ت که کیفیت س��نجی اموزش��ی ان به نظر میرسد‬ ‫باید مورد توجه بس��یار جدیتر مس��ئوالن ای��ن حوزه در‬ ‫اموزش عالی ق��رار بگی��رد‪ .‬واقعیت این اس��ت که حجم‬ ‫افراد فارﻍالتحصیل ش��ده در مقطع کارشناس��ی ارش��د و‬ ‫دکترای رش��تههای گوناگون به ویژه حوزه علوم انس��انی‬ ‫در س��الهای اخیر چند معضل عم��ده را پدی��د اورده که‬ ‫میتوان گفت تا به حال هیچ اق��دام جدیای نیز ب رای رفع‬ ‫ان صورت نگرفته است‪ .‬اولین مساله در این زمینه کیفیت‬ ‫علمیاین فارﻍالتحصیالن نس��بت به همتای��ان خود در‬ ‫دانشگاههای دولتی به ویژه دانش��گاههای ته ران و برخی‬ ‫از کالنشهرهای کش��ور اس��ت‪ .‬توجه به زیرساختهای‬ ‫اموزشی دانش��گاههای ازاد و حتی دانشگاههای دولتی به‬ ‫ویژه در حوزه منابع انس��انی یعنی اس��تادان و مدرسان این‬ ‫دانشگاهها و بهطور کلی رابطه دانشجو با دانشگاه و متون‬ ‫درسی و تواناییهای اموزشی بهترین میدان ب رای قضاوت‬ ‫در این باره است‪ .‬اگرچه تلخ و متاس��فانه بر خورنده اما باید‬ ‫قبول کرد که در بسیاری از اوقات (و البته نه یکسره ) در یک‬ ‫زنجیره معیوب دانشجویانی که در دانشگاههای دولتی وازاد‬ ‫در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای شهرستانها (که البته‬ ‫در اینجا نیز نباید همه شهرس��تانها را در یک جمع واحد‬ ‫مورد ارزیابی قرار داد و منصفانه به نظر میرسد‪ ،‬اگر تنها از‬ ‫واژه عموما استفاده کنیم) تحصیل میکنند؛ سطح علمی‬ ‫گفتارها‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻡ ﺁﺭﺯﻭﺳﺖ!‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ؟‬ ‫ﻣﻬﻴﺎﺭ ﺯﺍﻫﺪ‬ ‫ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ‬ ‫برنامه و سیاس��ت های فرهنگ��ی دولت یازدهم‬ ‫امس��ال با توجه به برنامه هایی مثل جش��نواره های‬ ‫فیلم‪،‬موسیقی و نمایشگاه کتاب رخ نمایان می کنند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫نیمه دوم س��ال همیش��ه ب رای اهل فرهنگ و هنر با‬ ‫انواع رخدادهای مهم و اثرگذار همراه است‪ .‬از جشنوارههای‬ ‫چندگاه فجر گرفته تا جش��نوارههای معتب��ر بینالمللی؛ از‬ ‫جایزه معتبر کت��اب فصل گرفته تا نمایش��گاه بینالمللی‬ ‫کتاب فرانکفورت‪ .‬همه اینها اتفاقهایی هس��تند که ب رای‬ ‫اهل فرهنگ و هنر فرصتی گرانقدر را مانند که البته استفاده‬ ‫بهینه از انها تنها به انتخابهای شخصی و فردی فرهنگیان‬ ‫و هنرمندان محدود نمیش��ود‪ .‬معموال در چنین سطحی‬ ‫نقش مراجع سیاس��تگذار و متولیان فرهنگی کش��ور پر‬ ‫رنگتر میشود‪ .‬یکی از ای رادهایی که همواره به دولتهای‬ ‫محمود احمدین��ژاد وارد بود عدم توج��ه وزارت فرهنگ و‬ ‫ارش��اد این رئیس دولت به مواردی از این دست بود‪ .‬هرچند‬ ‫طی س��الهای اخیر واژههایی چون برنامهریزی فرهنگی‪،‬‬ ‫یا مهندسی فرهنگی و برنامه چند س��اله و‪ ...‬بسیار زیاد به‬ ‫گوش میرس��ید اما کمتر عمل موفقی را میتوان در این‬ ‫راس��تا در کارنامه دولتهای نهم و دهم یاف��ت که درخور‬ ‫توجه باش��د‪ .‬این امر تا انجا پیش رفت که طی س��الهای‬ ‫اخر دولت دهم حت��ی برگزاری جش��نوارههای داخلی مثل‬ ‫جشنواره فجر با مشکالت عدیدهای همراه میشد‪ .‬مسائلی‬ ‫که برامده از ضعﻒ برنامهریزی در دس��تگاه فرهنگی دولت‬ ‫بود‪ .‬ناهماهنگیهای مداوم در صدور پروانه فیلم و نمایش‬ ‫و عدم وجود سیاستهای واحد و روشن که بهطور مشخص‬ ‫تکلیﻒ سینما و فرهنگ کشور را مشخص کند از مهمترین‬ ‫دالیل گرفتاریهایی بود که طی برخی از جشنوارههای فجر‬ ‫ش��اهدش بودیم‪ .‬اما با روی کار امدن دولت یازدهم ابتدا به‬ ‫نظر می رسید مدی ران جدید ارشاد ب رنامه مشخصی را مطابق‬ ‫اهداف و شعارهای انتخاباتی حسن روحانی در دستورکار قرار‬ ‫دهند‪ .‬سیاستهایی که صرف نظر از خوب و بدش دستکم‬ ‫مسیر مشخصی را ب رای فرهنگ و هنر کشور روشن سازد‪.‬‬ ‫اتفاقی که ش��اید اگر رخ می داد تا حدی به ارتقای س��طح‬ ‫کیفی اثار فرهنگی و هن��ری کمک میکرد‪ .‬با این همه اما‬ ‫سیاس��تهای متناقﺾ ارشاد در جش��نواره فیلم فجر سال‬ ‫گذشته را برخی به حساب نوپا بودن دولت یازدهم گذاشتند‪.‬‬ ‫دولتی که هنوز چند ماهی از اغاز به کارش گذشته و در تکاپو‬ ‫بود تا نظ رات مختلﻒ فرهنگی و شاید هم سیاسی را تامین‬ ‫کند‪ .‬از طرفی برگزاری نمایش��گاه کتاب در اردیبهش��تماه‬ ‫س��ال جاری نیز نظر به مشکالت گس��تردهای که از دولت‬ ‫به این نمایش��گاه به ارﺙ رس��یده بود نمی توانست محک‬ ‫خوبی ب رای عملکرد دولتی باشد که فرهنگ بخش مهمی از‬ ‫شعارهای اولیهاش را شکل میداد‪ .‬اما نمایشگاه بینالمللی‬ ‫کتاب فرانکفورت در المان فرصت خوبی بود تا ناشران ای رانی‬ ‫بعد از سالها ب رای اولین بار با کیفیت مناسبی اثار ای رانی را‬ ‫در س��طح جهانی عرضه کرده و در کنار رونق بیشتر نشر و‬ ‫کتاب کشور در راستای معرفی بیشتر فرهنگ و هنر ای ران به‬ ‫جهانیان نیز گام بردارند‪ .‬اتفاقی که هر ساله از سوی مسئوالن‬ ‫به سال بعد موکول میشود‪ .‬اما غرفه کمرنگ و تقریبا خالی‬ ‫ای ران در فرانکفورت نش��ان داد که هنوز مس��ئوالن وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد اس��المی در دولت یازدهم انطور که باید و‬ ‫شاید به چند و چون فرهنگ و هنر این مرز و بوم مسلط نشده‬ ‫و همچنان ب رنامه بلندمدت و هدفمندی ب رای سالهای پیش‬ ‫رو در دست ندارند‪ .‬این همه چشمانداز نه چندان مناسبی را‬ ‫ب رای کارنامه فرهنگی دولتی ترسیم میکند که اتفاقا انتظار‬ ‫جامعه فرهنگی و هنری از ان باالتر از دولت گذش��ته است‪.‬‬ ‫دولتی که بخش مهمیاز ب رنامههایش باید معطوف به مق وله‬ ‫فرهنگ باشد‪ .‬با این همه هرچند نمایشگاه فرانکفورت اتفاق‬ ‫مهمی بود که از دست رفت اما نگرانیهای بیشتری در پیش‬ ‫روست که از همه انها برجستهتر جشنواره فجر سال جاری‬ ‫است‪ .‬اینکه دولت طی یک سال گذشته ب رای جشنوارهای که‬ ‫تنها چند ماه تا برگزاریاش مانده ب رنامه ویژهای را تدارک دیده‬ ‫است یا خی ر! از طرفی کم و کیﻒ جشنواره سال گذشته بیشتر‬ ‫برامده از سیاستهای دولت قبلی بود و استارت فیلمها در ان‬ ‫دولت زده شده بود‪ .‬اما طی جشنواره امسال با فیلمهایی رو‬ ‫به رو خواهیم شد که تماما ماحصل دولت اعتدال است‪ .‬این‬ ‫همه بر حساسیتهای جشنواره فجر سال جاری میافزاید‪.‬‬ ‫در نهایت باید گفت که نمایش��گاه فرانکفورت خواه ناخواه‬ ‫گذشت و همچنان انطور که باید از این فرصت استفاده نشد‪.‬‬ ‫حال شاید وقت ان رسیده باشد که متولیان ارشاد به این باور‬ ‫برسند که نیازمند تغییر در روند یکساله خود هستند و ب رای‬ ‫سالهای بعدی فرهنگ و هنر ب رنامهای دقیق را مدون کنند؛‬ ‫برنامهای که فرهنگ و هنر این سرزمین سالهاست تشنه‬ ‫ان است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ضعیﻒ تری نسبت به دانشجویان همان مقطع و رشته که‬ ‫در دانش��گاههای ته ران و برخی از کالنشهرها تحصیل‬ ‫میکنند دارند‪ .‬این ضعﻒ اولیه که خود را به صورت کاﺫبی‬ ‫در قبولی اولیه دانشجو و پذیرش محل تحصیلیاش نشان‬ ‫میدهد‪ ،‬وقتی به ضعﻒهای کادر اموزش��ی در هیاتهای‬ ‫علمی دانشگاههای شهرستانها ملحق شود خود پایهای‬ ‫اس��ت برای حلقه بعدی‪ ،‬یعنی فارﻍالتحصیالنی با سطح‬ ‫علمی ضعیﻒ‪.‬‬ ‫یک��ی از بهتری��ن نش��انههای این مدع��ا در مقطع‬ ‫کارشناسی ارش��د اما فارﻍالتحصیالنی هستند که در بازار‬ ‫کار در کن��ار همتایانی از دانش��گاههای معتبر س��نجیده‬ ‫میشوند و نش��انه مهمتر دیگر حضور کمی و مقایسهای‬ ‫ایشان در مقاطع باالتر دانش��گاههای برتر کشور است که‬ ‫گویی پارهای دیگر از ان زنجیره معیوب‪ ،‬محسوب میشود‪.‬‬ ‫در این میان ما با بخش��ی از نیروی فع��ال و مفید جامعه‬ ‫مواجه هس��تیم که در جویایی موقعی��ت بهتر اجتماعی و‬ ‫حتی در بحبوحه کنجکاوی علمی وقتی بر حسب شرایط‬ ‫مختلﻒ ناگزیر از ادامه تحصیل در این دانشگاهها میشوند‬ ‫با پرداخت هزینههای گزاف در بس��یاری از اوقات عمال ان‬ ‫نتیجهای را که در خور خ��ود میدانند و انچه که «بایدی»‬ ‫است را به دست نمیاورند‪ .‬هزینههایی که به امید داشتن‬ ‫دستاوردی است و علمی که به ایندهای روشن و تولید ثروت‬ ‫باید بینجامد‪ ،‬اما در عمل تنها مدرکی است بدون پشتوانه‬ ‫علمی‪ .‬دانش��نامههایی ک��ه تنها قاب گرفته میش��وند و‬ ‫پایاننامههایی که در قفس��هها خ��اک میخورند و‪.....‬این‬ ‫هزینهها در برخی موارد انقدر گزاف اس��ت که س��الهای‬ ‫پیشتر‪ ،‬اگر ش��خص میخواس��ت در خارج از کشور و در‬ ‫دانشگاههای معتبر خارجی ادامه تحصیل بدهد نیز کفاف‬ ‫او را میداد که البته ان هم به سبب وضعیت این سالهای‬ ‫اقتصاد ای ران و بازار ارز دیگر ممکن نیست‪.‬‬ ‫چالش دیگر اما بازار کار تدارک ندیده شدهای است که‬ ‫پیشاروی خود انبوهی از فارﻍالتحصیالن با مدارک باالیی‬ ‫را میبیند که دیگر نمیتوانند به برخی از کاستیهایی که‬ ‫پیشتر از ان‪ ،‬از نظر ش��غلی تن در میدادند‪ ،‬دل بسپارند‪.‬‬ ‫چه بسا جامعه نیز نتواند این مس��اله را هضم کند که یک‬ ‫فارﻍالتحصیل دکترا در حوزه علوم انس��انی و یا حتی علوم‬ ‫پایه کاری غی��ر از تدری��س و تحقیق انجام ده��د‪ .‬به این‬ ‫ترتیب در ادامه ای��ن روند و زنجیره ما ب��ا کثیری از طالبان‬ ‫تدریسی مواجه هستیم و بعدتر بیشتر نیز مواجهه خواهیم‬ ‫داشت که شوقمند و البته ناچار از تدریس در حوزه اموزش‬ ‫عالی هس��تند اما در عمل توانایی علمیضعیﻒ ایش��ان‬ ‫باعث میشود این زنجیره معیوب ضعﻒ کیفی اموزشی و‬ ‫علمیدر دانشگاههای غیر مادر همچنان ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫این ن��گاه البته نمیخواهد منکر دس��تامدها و تالشهای‬ ‫علمیگاه بسیار برجستهای شود که در همین دانشگاهها و‬ ‫توسط دانشجویان تحصیالت تکمیلی و فارﻍالتحصیالن‬ ‫ایش��ان صورت میگیرد؛ همچنان که نمیتوان منکر این‬ ‫موضوع ش��د که عالقه به تحصیالت تکمیل��ی در میان‬ ‫قشر جوان و موجی که از منظر جامعهشناختی در این باره‬ ‫در جامعه ما وجود دارد از یک طرف و سویه ناگزیر و ناگریز‬ ‫توس��عه صنعتی و علمی از س��وی دیگر در وهله نخست‬ ‫نیازمند یک پاسخ کمی است و در واقع گسترش روز افزون‬ ‫دانشگاهها در اقصی نقاط کشور نیز‪ ،‬پاسخی از این دست به‬ ‫حساب میاید‪ .‬اما اوال نگاه کالننگر و براورد کلی منبعث‬ ‫از این پدیده و ثانیا ندیدن اس��یبهایی که به این واسطه‬ ‫و ش��اید با سس��تی تمهیدات و مقدمات غیرکارشناسی از‬ ‫این پاسخ عاید جامعه و کشور شده است‪ ،‬باعث میشود تا‬ ‫هشدارهای کارشناسان امر و به ویژه خود جامعه دانشگاهی‬ ‫و در راس همه اساتید را درباره این موضوع بیشتر از هر زمان‬ ‫دیگر مورد توج��ه قرار دهیم؛ توجهی ک��ه همچنان علم را‬ ‫ثروتی الیزال بداند‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻭﺣﺪﺕ‬ ‫گزارش ها‬ ‫ﺳﻴا‬ ‫ﺳ‬ ‫ﺖ‬ ‫در این صفحات تالش کردهایم تا تحوالت مهم خبری هفته را پوشش دهیم‪.‬‬ ‫تحوالت جدید در جناح اصولگرایان‪ ،‬اخرین خبرها از پرونده هستهای‪ ،‬اوضاع کوبانی‬ ‫و لغو تحریمهای ای ران از سوی انگلیس از مواردی است که در شماره این هفته انها‬ ‫را بررسی کردهایم‪.‬‬ ‫ﺭﻭﻧﻤﺎﻳﻰﺍﺯﺷﻤﺎﻳﻞﺟﺪﻳﺪﺍﺻﻮﻟﮕﺮﺍﻳﺎﻥ‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪1۸‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ﺁﻳﺎ ﻭﺯﻥ ﺟﺒﻬﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ‬ ‫ﺍﺻﻮﻝﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟‬ ‫«رونمای��ی از مدل جدی��د وحدت اصولگرای��ان»؛ این‬ ‫شاید مناس��بترین تعبیری باش��د که بتوان ب رای همایش‬ ‫وح��دت اصولگرایی ک��ه قرار اس��ت با س��خنرانی ایتاهلل‬ ‫مصباحیزدی برگزار شود به کار برد‪ .‬حاال قرار است در غیاب‬ ‫ایتاهلل مهدویکنی دیگر بزرگان اصولگرا همچون ایتاهلل‬ ‫مصباحیزدی‪ ،‬ایتاهلل محمد یزدی و ایتاهلل موحدیکرمانی‪،‬‬ ‫وحدت اصولگرای��ان را رهبری کنند؛ وحدتی که قرار اس��ت‬ ‫نخستین ثمره خود را در انتخابات مجلس دهم نشان دهد‪.‬‬ ‫حجتاالس��الم س��یدرضا تق��وی عض��و جامع��ه‬ ‫روحانیتمبارز حضور ایتاهلل مصباحیزدی در همایش وحدت‬ ‫اصولگرایان را اینگونه روایت میکند‪« :‬ما از همه گروههای‬ ‫اصولگرا و ارزشی به صورت عمومی دعوت کردهایم و دعوت‬ ‫میکنیم ک��ه در این همایش ش��رکت و حمایت خ��ود را از‬ ‫همگرایی اصولگرایان اعالم کنند‪».‬‬ ‫وی همچنین اعالم کردهاس��ت که همایش سراسری‬ ‫وحدت اصولگرایان به سمع حضرت ایتاهلل محمد یزدی نیز‬ ‫رسیده اس��ت‪« :‬همگرایی اصولگرایان مورد حمایت ایتاهلل‬ ‫یزدی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است؛ ایتاهلل یزدی‬ ‫و ایتاهلل مصباح هر دو بر وحدت نیروهای ارزشی و انقالبی‬ ‫تاکید دارند و در همین مسیر نیز عمل میکنند‪».‬‬ ‫تقوی درباره موضوع سخنرانی ایتاهلل مصباح و دستور‬ ‫همایش وحدت اصولگرایان نیز اظهارنظر کرده؛ انجا که گفته‬ ‫است‪« :‬ابتدا بنده از روند وحدت اصولگرایان گزارشی خدمت‬ ‫حاضرین و ایتاهلل مصباح ارائه خواهم کرد و س��پس ایشان‬ ‫س��خنرانی خواهد کرد؛ ما نمیدانیم ایشان چه موضوعی را‬ ‫ب رای سخنرانی روز شنبه در نظر دارند‪ ».‬عضو شورای مرکزی‬ ‫جامعه روحانیت مبارز میگوید‪« :‬حضور گروههای اصولگرا در‬ ‫همایش روز شنبه‪ ،‬براساس دعوتنامه نبوده و نیست؛ بلکه‬ ‫اصولگرایان و همه کسانی که مس��یر و روند وحدت را قبول‬ ‫دارند‪ ،‬خودش��ان به این همایش تش��ریف میاورند‪ ».‬تقوی‬ ‫درباره حضور نمایندگانی از جامعه مدرسین در این همایش نیز‬ ‫چنین گفته است‪« :‬قدم نمایندگان اعضای جامعه مدرسین به‬ ‫روی چشم ماست؛ طبق مصوبه جامعه روحانیت مبارز نیز قرار‬ ‫است اعضای جامعه روحانیت مبارز به نشانه حمایت از روند‬ ‫وحدت اصولگرایی در این همایش شرکتکنند‪».‬‬ ‫وحدت از کجا کلید خورد؟‬ ‫اصولگرای��ان ک��ه در انتخاب��ات مجل��س نه��م و‬ ‫ریاستجمهوری یازدهم با تکثر وارد می دان رقابت شده بودند‪،‬‬ ‫حاال میخواهند طرحی نو دراندازند تا پس از یک شکس��ت‬ ‫غیرمنتظره در خرداد ‪ ،92‬وحدتی دوباره را تجربه کنند‪ .‬تفرق‬ ‫و عدموحدت اصولگرایان البته در دو انتخابات اخیر بهدلیل‬ ‫حضور کمرنگ اصالحطلبان چندان مورد توجه قرار نگرفته‬ ‫است اما هر چه باشد‪ ،‬انها در انتخابات اینده ناگزیرند وحدت‬ ‫را بپذی رند‪ .‬در انتخابات ریاس��تجمهوری یازدهم‪ ،‬جامعتین‬ ‫سازوکاری ب رای وحدت اصولگرایان پیشنهاد کرد‪ ،‬اما هرچه‬ ‫ای��تاهلل مهدویکنی و ایتاهلل یزدی ‪ -‬س��ران جامعتین ‪-‬‬ ‫تالش کردند‪ ،‬این تالشها کمتر به نتیجه رسید و به شکست‬ ‫اصولگرایان انجامید‪ .‬طیف عم��دهای از اصولگرایان معتقد‬ ‫بودند که «پایداری» مقصر اصلی شکست اصولگرایان است و‬ ‫انگشت اتهام را بهسوی این طیف نشانه رفتند‪ .‬زمان زیادی از‬ ‫انتخابات ‪ 92‬نگذشته بود که اصولگرایان به اهمیت و ضرورت‬ ‫وحدت پیبردند؛ جلس��ات وحدت اصولگرای��ان با محوریت‬ ‫حجتاالسالم سیدرضا تقوی اغاز شد‪.‬‬ ‫نخستین مﻌترﺽ‬ ‫اگرچه اخبار زیادی از محتوای این جلس��ات منتش��ر‬ ‫نشده است اما نخس��تین معترض به این جلسات‪ ،‬ایتاهلل‬ ‫مصباحیزدی بود؛ روحانی بلندمرتبهای که بهعنوان پدر معنوی‬ ‫پایداری شناخته میشود و نیروهای حامی او به زیر پا گذاشتن‬ ‫سازوکار وحدت متهم شدهاند‪ .‬ایتاهلل مصباحیزدی در دیدار‬ ‫با حجتاالسالم تقوی در واکنش به برگزاری جلسات داخلی‬ ‫اصولگرایان چنین گفته بود‪« :‬اینکه چند نفر در مجلس��ی‬ ‫خصوصی تصمیم بگی رند و بعد بگویند هر کس مخالفت کند‪،‬‬ ‫وحدتشکنی کرده است‪ ،‬نه روشی دینی است و نه عقالیی؛‬ ‫بلکه نوعی فریبکاری است‪ ».‬ایتاهلل مصباحیزدی با بیان‬ ‫اینکه در دموکراس��یهای امروز دنیا‪ ،‬برخی اصحاب قدرت‬ ‫با اس��تفاده از تکنولوژی و تبلیغات ب رای جلب اعتماد مردم‪،‬‬ ‫احزاب را در ظاهر متضاد جلوه میدهند‪ ،‬اما نتیجه هر چه که‬ ‫بشود‪ ،‬به نفع سرمایهداران خواهد بود‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬اگر‬ ‫بخواهیم در کشور اسالمی بین نیروهای متدین و انقالبی و‬ ‫اصولگرا وحدت ایجاد کرده و انها را به هم نزدیک کنیم‪ ،‬باید از‬ ‫این فریبکاریها پرهیز کنیم و شیوههایی را که دنیاپرستان‬ ‫با استفاده از نام دموکراسی ب رای رسیدن به مقصد خود به کار‬ ‫میگیرند‪ ،‬کنار بگذاریم‪ ».‬مدتی پس از برگزاری این جلسه‪،‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫حجت االسالم تقوی از برگزاری همایش وحدت اصولگرایان‬ ‫پیش از ماه محرم با سخنرانی ایت اهلل مصباح یزدی خبر داد؛‬ ‫روحانی بلندمرتب ه ای که انتقادات ش��دیدی را نسبت به روند‬ ‫وحدت اصولگرایان وارد کرده بود‪.‬‬ ‫واکنش ها به یک دعوت‬ ‫روایت های متفاوت از وحدت‬ ‫روند جدی��د اصولگرایان ب رای رس��یدن ب��ه وحدت با‬ ‫واکنش های متفاوتی مواجه شده است؛ به گونه ای که هر یک‬ ‫از چهره های اصولگرا‪ ،‬روایت متفاوتی از وحدت بیان م ی کند‪.‬‬ ‫غالمعلی حدادعادل رئیس فراکس��یون اصولگرایان‬ ‫حجت االسالم تقوی جلساتی را با گروه های‬ ‫مختلف اصولگرا برگزار کرده است‬ ‫محسن کوهکن می گوید سخنرانی‬ ‫ایت اهلل مصباح به ایجاد همگرایی کمک می کند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫مجلس درباره حضور اصولگرایان در انتخابات اینده مجلس‬ ‫گفت‪« :‬از انجا که انتخابات اینده مجلس مهمترین انتخابات‬ ‫پس از انتخابات ریاست جمهوری است تمام گروه ها تالش‬ ‫خواهند کرد تا در قالب یک لیست واحد در انتخابات شرکت‬ ‫کنند‪ .‬از این رو بعید م ی دانم تفرقه ای ایجاد ش��ود که باعث‬ ‫شکست شود‪ ».‬او درباره اختالفات احتمالی اصولگرایان نیز‬ ‫اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت‪« :‬محور وحدت به نظر من همان‬ ‫اصولگرایی است و خود همان کافیست تا اصولگرایان را به‬ ‫وحدت برساند‪ .‬در هر حال برخی اختالفات منشا ان حوادثی‬ ‫است که قبال اتفاق افتاده اس��ت و ما نباید در حوادث توقف‬ ‫کنیم که راه بر اینده بسته شود‪ ».‬حدادعادل در پاسخ به این‬ ‫سوال که ایا بزرگان کنونی جریان اصولگرا م ی توانند بین انان‬ ‫وحدت ایجاد کنند‪ ،‬اب راز عقیده ک��رد‪« :‬یکی از خصوصیات‬ ‫اصولگرایان این اس��ت که حرمت بزرگان را رعایت م ی کنند‬ ‫و کسب تجربه های قبلی در این باره م ی تواند مفید باشد‪».‬‬ ‫از سوی دیگر ایت اهلل حس��ن ممدوحی‪ ،‬عضو جامعه‬ ‫مدرسین با اش��اره به همایش سراس��ری اصولگرایان گفت‪:‬‬ ‫«جامعه مدرس��ین از وحدت همه م��ردم و نیروهای انقالب‬ ‫در قبال افراد و گروه های غی رارزش��ی‪ ،‬حمایت م ی کند‪ ».‬او‬ ‫با بیان اینکه هرگونه وحدتی از سوی اصولگرایان مطلوب و‬ ‫مناسب است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬امیدوارم این مسیر وحدت که با‬ ‫گزارش ها‬ ‫اکنون در حال ی ک��ه صحب ت های متفاوت��ی پی رامون‬ ‫نقش جامعتین در ایجاد ساز وکار وحدت اصولگرایان مطرح‬ ‫م ی شود‪ ،‬غالمرضا مصباح ی مقدم از اعضای شورای مرکزی‬ ‫جامعه روحانیت درباره همکاری جامعتین با یکدیگر این گونه‬ ‫اظهار م ی کند‪« :‬اصل وحدت از اغاز مورد قبول و تایید هر دو‬ ‫جامعه بوده است‪ ،‬اما هی چ گاه دو جامعه یکی نشده اند بلکه‬ ‫دو جامعه بوده اند که دو حوزه کاری متفاوت داشته اند‪ .‬ائتالف‬ ‫هم خواهیم داشت اما نقطه هدف ما در این ائتالف‪ ،‬انتخابات‬ ‫خبرگان است چون جامعه مدرسین کار ویژه خودش را به طور‬ ‫عمده انتخابات خبرگان م ی داند و باتوجه به جایگاهی که در‬ ‫حوزه علمیه قم دارد نیز همین درست است‪ .‬خواسته ما ب راین‬ ‫است که با هم در این حوزه همکاری داشته باشیم‪».‬‬ ‫او در ادامه تاکید کرده است‪« :‬در گذشته صحب ت های‬ ‫مختلفی از اعضای محترم جامعه مدرس��ین شنیده ایم ولی‬ ‫به طور عمده بنایشان بر این نبوده که به موضوع ورود کنند‪،‬‬ ‫بلکه بنا را بر این گذاشته اند که از کلیت انتخابات و از حضور‬ ‫پرشور مردم پای صندوق انتخابات حمایت کنند‪ ،‬ولی اینکه‬ ‫به سمت ورود بیشتر به انتخابات حرکت کنند‪ ،‬معموال پرهیز‬ ‫کرده اند‪ .‬حتما تالش م ی کنی��م که جداگان��ه وارد ماجرای‬ ‫انتخابات ش��ویم‪ .‬منتها یک عرصه کامال مشترک را توافق‬ ‫خواهیم کرد و عرصه ای که احیانا جامعه روحانیت وارد شده و‬ ‫جامعه مدرسین وارد نم ی شود‪ ،‬مجلس دهم است‪ .‬انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان عرصه مش��ترک هر دو جامعه است و تمام‬ ‫همت و تالش ما بر این قرار دارد که مانند گذشته هماهنگی‬ ‫کامل را بین هر دو جامعه برقرار کنیم‪ ».‬در مقابل اما عده ای‬ ‫با اس��تناد به دعوت از ایت اهلل مصباح یزدی معتقدند که وزنه‬ ‫جریان پایداری در میان اصولگرایان سنگی ن تر شده است؛ چه ‬ ‫انکه اگر قرار باشد ساز وکار جامعتین کنار گذاشته شود پس‬ ‫اصولگرایان باید به فکر ساز وکار دیگری باشند و تالش کنند‬ ‫ب رای ایجاد وحدت با پایداری ها همکاری کنند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که اصولگرایان در انتخابات گذشته هم به دنبال وحدت‬ ‫با پایداری بوده اند اما با ساز مخالف پایداری مواجه شدند‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل مصباح ی��زدی ب��ا انتق��اد غیرمس��تقیم از‬ ‫ریش سفیدی بزرگان اصولگرا در س��از و کار جامعتین تاکید‬ ‫م ی کند‪« :‬اگر قصد تقارب نظر بین افراد را داریم‪ ،‬باید نظرها‬ ‫و استدالل های شان را بشنویم‪ ،‬تا حداقل ابهام به وجود نیاید‬ ‫که عده ای تصمیم گرفته اند و م ی خواهند تصمیم خود را بر‬ ‫دیگران تحمیل کنند‪ .‬بناب راین ابتدا باید بحث شود و دالیل‬ ‫مطرح شود؛ زی را موازین عقالیی و شرعی هم همین را تایید‬ ‫م ی کند‪ ».‬وی معتقد اس��ت‪« :‬اگر در گذشته هم نقایصی در‬ ‫روند تقارب نظرها وجود داش��ته‪ ،‬ناشی از همین مساله بوده‬ ‫است؛ مثال مالک هایی مانند «سن» که ارتباطی با موضوع‬ ‫نداشته اند‪ ،‬مطرح ش��ده و دیگران هم ملزم به تبعیت فرض‬ ‫ش��ده اند‪ ».‬اما حمیدرضا ترقی عضو ش��ورای مرکزی حزب‬ ‫موتلفه دعوت از ای��ت اهلل مصباح یزدی ب رای س��خنرانی در‬ ‫همایش وحدت اصولگرای��ان را با جایگاه پای��داری در میان‬ ‫اصولگرایان ب ی ارتباط توصیف م ی کن��د‪« :‬دعوت از ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی ب رای شنیدن نقطه نظ رات وی بوده‪ ،‬زی را ایشان‬ ‫شخصیتی تاثیرگذار در میان اصولگرایان است‪ ».‬او با بیان‬ ‫اینکه س��از وکار جامعتین هنوز مدنظر اصولگرایان اس��ت‬ ‫اما زمان تعیین س��از وکار جامعتین هنوز فرا نرس��یده است‪،‬‬ ‫اظهار م ی کند‪« :‬اصولگرایان به دنب��ال ائتالف حداکثری در‬ ‫میان خود هستند‪ .‬شاید این جلسات بتواند ب رای تعیین این‬ ‫ساز وکار تاثیرگذار باشد‪ .‬اصولگرایان در روند ایجاد ائتالف از‬ ‫اصالح طلبان عقب نیستند‪ ».‬اسداهلل بادامچیان یکی دیگر‬ ‫از چهره های اصولگرای سنتی نیز پی رامون همایش وحدت‬ ‫اصولگرایان چنین گفته است‪« :‬اگر ما ائتالف انتخابات را روی‬ ‫جناح ها ببریم «بده بستان سیاسی» ایجاد م ی شود که به نفع‬ ‫نظام نیست‪ .‬ما باید به دنبال این باشیم که چه کسی اصلح‬ ‫است‪ .‬ما نباید در بین خود اختالف ایجاد کنیم و با نام بردن از‬ ‫شخصی ت های بزرگ اصولگرا همانند ایت اهلل یزدی و ایت اهلل‬ ‫مصباح بین خود اختالف بیندازیم‪ .‬ما نباید ایت اهلل مصباح را به‬ ‫یک تشکیالت سیاسی خاص مختص بدانیم‪ .‬ایت اهلل مصباح‬ ‫و سایر بزرگان اصولگرا مانند ایت اهلل موحدی کرمانی و یزدی‬ ‫به همه ملت تعلق دارند‪ .‬ما نباید یکدیگر را به افراط و تفریط‬ ‫یا چپ و راست تقسیم کنیم‪».‬‬ ‫سخنرانی ایت اهلل مصباح اغاز م ی شود به خوبی دنبال شود‪.‬‬ ‫البته نباید حرکت های وحدت بخش مقطعی باشد و شخصا‬ ‫یدانم‪ ».‬همچنین حجت االسالم‬ ‫همایش وحدت را مطلوب م ‬ ‫رجبی عضو جامعه مدرسین با استقبال از برگزاری همایش‬ ‫همگرایی اصولگرایان اظهار کرد‪« :‬در شرایطی که ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی به دلیل بیم��اری نم ی تواند نق��ش فعالی ایفا‬ ‫کند‪ ،‬اصولگرایان ب��ه این نتیجه رس��یده اند که حول محور‬ ‫ایت اهلل مصباح جمع ش��وند‪ .‬احتماال برخی اعضای جامعه‬ ‫مدرسین به عنوان نماینده این تشکل در این همایش حضور‬ ‫م ی یابند‪ ».‬همچنین حجت االسالم حسین اب راهیمی‪ ،‬عضو‬ ‫جامعه روحانیت مبارز با بیان اینکه مشابه این نشست پیش‬ ‫از این نیز تشکیل شده است به برگزاری همایش اصولگرایان‬ ‫با حضور حضرات ای��ات نوری همدان��ی‪ ،‬موحدی کرمانی و‬ ‫جنتی اشاره کرد‪ .‬اب راهیمی ادامه داد‪« :‬در این نشست ایت اهلل‬ ‫مصباح سخنران خواهد بود و قرار است این نشس ت ها ادامه‬ ‫داشته باشد و از شخصی ت های دیگر نیز دعوت شود‪ ».‬عضو‬ ‫جامعه روحانیت مبارز این همایش را در راس��تای همگرایی‬ ‫اصولگرایان ارزیابی کرد و اب راز عقیده کرد که این همگرایی‬ ‫در این نشست وسی ع تر به نمایش گذاشته م ی شود‪« :‬با توجه‬ ‫به حضور عالقه مندان ایت اهلل مصباح و جشن عید غدیر‪ ،‬این‬ ‫همایش بسیار گسترده اس��ت‪ .‬امیدواریم اصولگرایان با این‬ ‫نشس ت ها به یکدیگر نزدیک شوند و جریاناتی که تا به حال به‬ ‫هم نپیوستند‪ ،‬بتوانند به یکدیگر بپیوندند‪ ».‬اب راهیم ی تصریح‬ ‫کرد‪« :‬این همایش به هیچ عنوان انتخاباتی نیست و رویکرد‬ ‫ان همگرایی اصولگرایی است‪».‬‬ ‫محس��ن کوهکن ‪ ،‬قائم مقام جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهب��ری نیز با بی��ان اینک��ه ای��ن همایش ب��ه دعوت‬ ‫حجت االس�لام تقوی برگزار م ی ش��ود یاداور شد‪« :‬ایشان‬ ‫از ابتدا به دنبال ایج��اد فضای همدل��ی و هماهنگی بین‬ ‫مجموعه اصولگرایی بود و از اف��راد مختلفی نیز دعوت به‬ ‫عمل اورد‪ ».‬کوهکن با بیان اینکه همه سالیق اصولگرایی‬ ‫به دور از واگرایی در این جلس��ات دعوت ش��ده اند ‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«سخنرانی ایت اهلل مصباح در همایش بزرگ اصولگرایان‬ ‫با حضور همه سالیق به دعوت کننده و میزبان بازم ی گردد‬ ‫که به ایج��اد همگرایی کمک م ی کن��د‪ ».‬قائم مقام جبهه‬ ‫پیروان با بیان اینکه ایجاد این همگرایی به معنای تاسیس‬ ‫تشکیالت جدید نیست اب راز عقیده کرد‪« :‬هر می زان که هر‬ ‫جریان به سمت همگرایی و وحدت حرکت کند‪ ،‬اثار ان ب رای‬ ‫خود این جریان فکری به جای م ی ماند‪ .‬با اینکه این همایش‬ ‫انتخاباتی نیس��ت اما همین پرچم همگرای��ی‪ ،‬اثار مثبت‬ ‫خود را در یک س��ال اینده نش��ان م ی دهد‪ ».‬از سوی دیگر‬ ‫ناصر سقای ب ی ریا‪ ،‬سخنگوی جبهه پایداری با بیان اینکه‬ ‫جبهه پایداری در همایش وحدت اصولگرایان حضور خواهد‬ ‫داشت گفته است‪« :‬همه اصولگرایان به این همایش دعوت‬ ‫شده اند و ما معتقدیم این نشست تاثیر بس زایی در همگرایی‬ ‫خواهد داشت‪ .‬همایش بزرگ اصولگرایان یک نقطه عطف‬ ‫ب رای این جریان است و چنین نشس ت هایی با سازوکارهای‬ ‫انتخاباتی متفاوت اس��ت‪ .‬اثار ای��ن همایش ها به عملکرد‬ ‫خود اصولگرایان بستگی دارد و باید راهکارهای علما را به‬ ‫کار ببندند‪ ،‬چراکه ایت اهلل مصباح همیش��ه صحب ت های‬ ‫تاثیرگذاری داشته اند که بس��یار موثر بوده است‪ ».‬بسیاری‬ ‫از اصولگرایان برگزاری همایش غدیر با س��خنرانی ایت اهلل‬ ‫مصباح ی��زدی را نقطه عطفی در هماهنگ��ی و همگرایی‬ ‫حداکثری اصولگرایان م ی دانند؛ همایش��ی که باعث شده‬ ‫طی ف های مختلف اصولگرایی از س��نت ی ها و پایداری ها تا‬ ‫جامعتین اماده ی��ک ائتالف گفتمان��ی و وحدت راهبردی‬ ‫ش��وند‪ .‬اکنون امادگ��ی جامعتین ب رای مش��ارکت در روند‬ ‫وحدت اصولگرایان ک��ه در بیانی ه ه��ا و اظهارنظرهای این‬ ‫دو تشکل روحانی ته ران و قم به وضوح احساس م ی شود‪،‬‬ ‫نش��ان از ان دارد که اصولگرایان باید این فرصت را مغتنم‬ ‫بشمارند و زیر چتر بزرگان این جریان‪ ،‬به وحدت برسند‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ﺳﻴا‬ ‫ﺳ‬ ‫ﺖ ‬ ‫ﺧارﺟ‬ ‫ﻰ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯﺷﻮﺭﺍﻯﺍﻣﻨﻴﺖ‬ ‫ﺑﺤﺚﺍﺻﻠﻰﺑﺎﻗﻰﻣﺎﻧﺪﻩ‬ ‫ﻇ ﺮﻳﻒ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺍﺯ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﭼﻪ ﮔﻔﺖ؟‬ ‫حدود هفت هفته تا پایان ض��رب االجل دوم تعیین‬ ‫ش��ده پس از توافقنامه ژنو باقی مانده است‪ .‬هر اندازه به‬ ‫تاریخ س��وم اذرماه نزدیکتر میش��ویم اخبار مربوط به‬ ‫مذاکرات هستهای با تب و تاب بیشتری منتشر و پیگیری‬ ‫میشود‪ .‬انچه مسلم اس��ت اینکه در عین پیشرفتهایی‬ ‫که در برخی مسائل اختالفی رﺥ داده است‪ ،‬باز شدن گره‬ ‫اختالفات باقیمانده اراده طرفین را میطلبد‪ .‬در این میان‬ ‫مذاکرات هفت��ه جاری در وین می��ان محمد جوادظریف‪،‬‬ ‫کاترین اش��تون و جان کری تعیینکنن��ده خواهد بود‪ .‬به‬ ‫عبارت بهت��ر‪ ،‬با رصد دقیق مذاکراتی ک��ه در وین برگزار‬ ‫خواهد شد‪ ،‬تکلیف توافق نهایی تا اندازه زیادی مشخص‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪2۰‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫پیشرفت مذاکرات؛ کند یا سریﻊ‪....‬‬ ‫به نظر میرس��د حداقل هنوز روایت مشترک و واحد‬ ‫دقیقی از انچه در مذاکرات نیویورک به وقوع پیوسته است‪،‬‬ ‫میان مسئوالن دستگاه دیپلماس��ی کشورمان وجود ندارد‪.‬‬ ‫اگرچه برخی پیش��رفت مذاکرات را باال و در حد ‪ 90‬درصد‬ ‫دانس��تهاند‪ ،‬اما در عین حال نقل قوله��ای عینی دیگری‬ ‫نش��ان از کند بودن ضرباهنگ مذاکرات (در مسیر رسیدن‬ ‫به توافق نهایی) دارد‪ .‬در این میان سخنان اخیر اقای دکتر‬ ‫روحانی رئیسجمهور کش��ورمان در خص��وص مذاکرات‬ ‫هستهای مهم تلقی میشود‪:‬‬ ‫«در موضوع هستهای در مواضع اصولی میان ایران‬ ‫و ‪ 5+1‬اتفاقنظ��ر وج��ود دارد‪ .‬انها نمیگوین��د در اراک‬ ‫نیروگاه نباشد‪ ،‬اختالفی بر سر اینکه در ایران غنیسازی‬ ‫ادامه داش��ته باش��د‪ ،‬وجود ن��دارد‪ ،‬در اینکه ف��ردو مرکز‬ ‫هس��تهای ایران اس��ت جای هیچ بحثی نیست و مسائل‬ ‫ادعایی انها در خصوص پادگانهای نظامی برطرف شده‬ ‫است‪ ،‬اما در جزئیات و کم و کیف این مسائل اختالفنظر‬ ‫داریم‪».‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬مرضیه افخم س��خنگوی وزارت امور‬ ‫خارجه کشورمان در نشست هفتگی اخیر خود سخنان قبلی‬ ‫رئیسجمهور در خصوص کند بودن پیشرفت در مذاکرات‬ ‫هستهای را مورد تاکید قرار داده است‪ .‬وی وجود پارادوکس‬ ‫و تناقض در مواضع دولت را در این خصوص رد میکند‪:‬‬ ‫«پارادوکس و تناقضی را در این زمینه شاهد نیستیم‪.‬‬ ‫نفس انجام مذاکره به این مفهوم است که دو طرف تالش‬ ‫دارند از طریق مذاکره راهحلی برای این بحران ساختگی‬ ‫پیدا کنند و این بخش مش��ترک کار اس��ت‪ .‬پیش��رفتها‬ ‫کند اس��ت ولی تفاهم این اس��ت که مذاکره ادامه یابد و‬ ‫گفتوگوها ص��ورت گیرد‪....‬درک بهت��ری از موضوعات‬ ‫مورد اختالف به نسبت ماههای گذشته وجود دارد‪.‬در عین‬ ‫اینکه هنوز موضوعات مهم و اصلی مورد گفتوگو است‬ ‫و درباره ان اختالف نظ��ر وجود دارد‪ ،‬اینه��ا بخشهایی‬ ‫است که میتوان بهعنوان بخشهای اشتراکی از ان یاد‬ ‫کرد‪...‬اگر در هر مذاکره دیدگاهها یکس��ان باش��د مذاکره‬ ‫معنایی ندارد‪».‬‬ ‫ﻃرحهای ابتکاری هنوز به نتیجه نرسیده است‬ ‫یکی از ش��اخصههای مه��م مذاکرات هس��تهای در‬ ‫نیویورک‪ ،‬ارائه راهحلهای ابتکاری در مس��یر رس��یدن به‬ ‫توافق هستهای بوده است‪ .‬اگرچه هنوز بر سر هیچ یک از‬ ‫این راهحلها توافقی صورت نگرفته اس��ت‪ ،‬اما کلیت ارائه‬ ‫انها نشان از تالش طرفین جهت رسیدن به توافق نهایی تا‬ ‫سوم اذرماه دارد‪ .‬در این میان هر یک از اعضای ‪ 5+1‬سعی‬ ‫دارند به سهم خود پیش��نهادی در این خصوص ارائه کنند‪.‬‬ ‫در این خصوص مثلث انالین عنوان کرده است که در ادامه‬ ‫رایزنیهای فش��رده ب رای رس��یدن به توافقنهایی‪ ،‬هفته‬ ‫گذشته المانیها پیشنهاد کردند در کنار مذاکراتی که اکنون‬ ‫در حال انجام است طرح دومی نیز اماده شود‪.‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش‪ ،‬المانیها پیش��نهاد کردهاند‬ ‫که توافق موقت جدیدی با محوریت موضوع اراک بررسی‬ ‫شود‪ .‬طبق این طرح جدید در ازای ضعیف شدن قابل توجه‬ ‫فعالیتهای تاسیس��ات اراک پیش��نهاد ازاد شدن بخش‬ ‫دیگری از اموال ای ران به هم��راه لغو برخی تحریمها مطرح‬ ‫شده است‪ .‬گفتنی اس��ت که این طرح را هم ای ران رد کرده‬ ‫و هم امریکا‪ .‬هردو کش��ور اعالم کردهان��د که میخواهیم‬ ‫وقتمان را صرف مذاکره کنیم‪.‬‬ ‫اختالفی که همﭽنان باقیس�ت‬ ‫اختالف بر سر رفع تحریمهای شورای امنیت سازمان‬ ‫گزارش ها‬ ‫به طور جدی مورد بحث قرار گرفت که قرار اس��ت در دیدار‬ ‫پیش رو این موضوعات مورد بحث قرار گیرد‪.‬‬ ‫غ�ربفرص�تاندک�یپی�شرودارد‪....‬‬ ‫ملل متحد از جمله مهم ترین موضوعاتی است که همچنان‬ ‫به قوت خود باقیست‪ .‬در این خصوص نیز شنیده ها حاکی‬ ‫از ان است که اعضای ‪ 5+1‬در تالشند بررسی موضوع رفع‬ ‫تحریمها را معطوف به تحریم ه��ای یکجانبه کرده و وارد‬ ‫حوزه مربوط به تحریم های ش��ورای امنیت س��ازمان ملل‬ ‫متحد نشوند‪ .‬مثلث انالین در این خصوص به نقل از وزیر‬ ‫امور خارجه کش��ورمان در نیویورک (مذاکرات��ی که میان‬ ‫اشتون‪،‬کری و ظریف صورت گرفت) امده است‪:‬‬ ‫«‪ 8‬ساعت با کری مذاکره کردیم‪ ...‬اختالف اصلی بر‬ ‫سر رفع تحریم هاست‪ ....‬غرب نم ی خواهد وارد تحریم های‬ ‫شورای امنیت شود‪ .....‬کری (به ظریف) اعالم کرده است که‬ ‫اگر در مسیر مذاکرات از سوی ای ران همکاری صورت گیرد‬ ‫چنان شرکت ها به سوی ای ران م ی ایند که‪»...‬‬ ‫مذاکرات جدید هس�ته ای در وین‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫املان ی ها پیش��نهاد کرده اند ک��ه توافق‬ ‫موق��ت جدی��دی ب��ا محوری��ت موضوع‬ ‫اراک بررس��ی ش��ود‪ .‬طب��ق ای��ن ط��رح‬ ‫جدید در ازای ضعیف شدن قابل توجه‬ ‫فعالی ت های تاسیسات اراک پیشنهاد‬ ‫ازاد ش��دن بخش دیگری از اموال ایران‬ ‫به همراه لغ��و برخ��ی تحری م ها مطرح‬ ‫شده است‪ .‬گفتنی است که این طرح را‬ ‫هم ایران رد کرده و هم امریکا‬ ‫گزارش ها‬ ‫سرانجام پس از مدتی رایزنی در خصوص زمان و مکان‬ ‫دور جدید مذاکرات جدید هسته ای‪ ،‬مقرر شد که مذاکرات سه‬ ‫شنبه و چهارشنبه این هفته در وین برگزار شود‪ .‬در چارچوب‬ ‫این مذاکرات‪ ،‬محمد جواد ظریف و کاترین اشتون با یکدیگر‬ ‫دیدار م ی کنند‪ .‬این دیدار دو هفته پس از اخرین دور مذاکرات‬ ‫در نیویورک انجام م ی ش��ود‪.‬در این دیدار اخرین مواضع دو‬ ‫طرف به ویژه درباره اختالف ها بر س��ر می زان غن ی س��ازی‬ ‫و تحریم ها بررس��ی م ی ش��ود‪ .‬در اخرین دور مذاکرات در‬ ‫نیویورک برخی ایده ها و ابتکارات در س��طح کارشناس��ی‬ ‫زمان بسیار اندکی تا ‪ 3‬اذر ماه باقی مانده است! در این‬ ‫میان مذاکرات وین را م ی توان طالی ی ترین و اخرین فرصت‬ ‫ایاالت متحده امریکا و دیگر اعضای ‪ 5+1‬در راستای اتخاذ‬ ‫تصمیم واقعی در راستای رسیدن به توافق نهایی دانست‪.‬‬ ‫برگزاری س��ه دور مذاکرات هس��ته ای در ژنو (که در اذرماه‬ ‫س��ال گذش��ته منجر به امضای توافقنامه ژنو شد)‪ 6 ،‬دور‬ ‫مذاکرات در وین‪ ،‬چندین دور مذاکرات کارشناسی‪ ،‬دوجانبه‬ ‫و‪ ...‬جملگی نشان از تالش واقعی جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫در راستای حل مسالمت امیز پرونده هسته ای بوده است‪ .‬در‬ ‫این میان جمهوری اسالمی ای ران نسبت به بند بند توافقنامه‬ ‫ژنو پایبند مان��د و حتی برخی مقام��ات اژانس بی ن المللی‬ ‫انرژی اتم ی نیز که به انتش��ار گزارش ه��ای مغرضانه علیه‬ ‫ای ران شهرت دارند‪ ،‬نتوانستند کمترین نشانه ای دال بر عدول‬ ‫کشورمان از این توافقنامه پیدا کنند‪.‬‬ ‫کارشکنی ایاالت متحده امریکا در مذاکرات هسته ای‬ ‫دقیقا از ساعتی پس از امضای توافقنامه ژنو اغاز شد؛ جایی‬ ‫که جان کری غن ی سازی اورانیوم را حق ای ران ندانست و بر‬ ‫سر این موضوع مناقشه ای س��اختگی راه انداخت‪ .‬در ادامه‬ ‫مس��یر مذاکرات نیز وزیر امور خارجه و دیگر اعضای دولت‬ ‫امریکا بارها از «روی میز بودن همه گزینه ها» سخن گفتند‬ ‫و به تهدید ای ران پرداختند‪.‬‬ ‫ماجرا به این نقطه نیز ختم نشد! مقامات وزارت خزانه‬ ‫داری امریکا ب��ا قرار دادن نام ش��رکت ها‪ ،‬بانک ه��ا و افراد‬ ‫مختلف ای رانی در لیست تحریم های جدید‪،‬عمال توافق ژنو‬ ‫را نقض کردند‪ .‬نکته مهم اینکه مقامات امریکایی با توجیه‬ ‫اینکه «تحریم های اعمال ش��ده در راس��تای تحریم های‬ ‫قبلی و اضافه شدن مصادیق جدید به انها بوده است»‪ ،‬سعی‬ ‫کردند نس��بت به رفتار مغرضانه خود رنگ و لعابی حقوقی‬ ‫ببخشند‪ .‬در چنین شرایطی تاخیر در امضای توافق نهایی‬ ‫موضوعی است که مسئولیت مستقیم ان بر گردن اعضای‬ ‫‪ 5+1‬خواهد بود‪ .‬در این خصوص تحلی��ل اخیر هفته نامه‬ ‫غربی دیپلمات نیز در نوع خود قابل توجه است‪:‬‬ ‫«اگر حصول توافق نهایی میان ای ران و گروه ‪ 5+1‬تا‬ ‫ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر غیرممکن شود غرب باید وضعیت‬ ‫کنونی را بپذیرد‪ ،‬بناب راین این کشورها نباید فرصت کنونی‬ ‫را از دس��ت بدهند‪....‬در مذاکرات ماه گذش��ته میان ای ران و‬ ‫گروه ‪ 5+1‬که در حاشیه نشس��ت مجمع عمومی سازمان‬ ‫ملل در نیویورک برگزار ش��د پیش��رفت ملموسی حاصل‬ ‫نش��د‪ ،‬در حالی که فاصله زی��ادی تا پای��ان مهلت تعیین‬ ‫ش��ده ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر ب رای حص��ول توافق نهایی‬ ‫باقی نمانده اس��ت‪ ....‬طرف های مذاکره کننده پس از انکه‬ ‫اعالم کردند مذاکرات ب رای چند ماه تمدید شده است تاکید‬ ‫داش��تند که این کار را ب رای اسان تر ش��دن مسیر رایزن ی ها‬ ‫ب رای حص��ول توافقی دائم��ی انجام داده ان��د و از ان زمان‬ ‫تاکنون مقامات ای ران و گ��روه ‪ 5+1‬تقریبا با احتمال تمدید‬ ‫دوباره مذاک��رات مخالفت کرده اند‪ ...‬اکن��ون باتوجه به باال‬ ‫رفتن فشار مذاکرات قابل درک است که هر دو طرف تایید‬ ‫کنند که نیمه شب فرا رسیده و اگر طرف مقابل تصمیمات‬ ‫س��خت را اتخاذ نکند و ب رای دس��تیابی به توافقی جامع و‬ ‫دائم س��ازش های الزم را انجام ندهد تم��ام تالش ها نابود‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫انچه مس��لم اس��ت اینکه مذاکرات وی��ن از اهمیت‬ ‫فوق الع��اده ای به لح��اظ موقعیت زمانی برخوردار اس��ت‪.‬‬ ‫مذاک��رات وین م ی تواند نقطه اشکارس��از رس��یدن یا عدم‬ ‫رسیدن به توافق نهایی تا ‪ 3‬اذر ماه محسوب شود‪ .‬مذاکرات‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در نیویورک از اهمیت خاصی برخوردار‬ ‫است‪ .‬در اینجا دوباره تاکید م ی شود که این اهمیت خاص‬ ‫بیش از انکه مربوط به ماهیت حقوقی و سیاسی مذاکرات‬ ‫اخیر باشد‪ ،‬به زمان برگزاری مربوط م ی شود‪.‬‬ ‫م ی توان به صورت قاطعان��ه اظهار کرد که در صورت‬ ‫«بازدارنده» و «ساکن» ماندن مذاکرات در وین (منظور نقاط‬ ‫اختالفی تعیین کنن��ده باقیمانده میان طرفین‪ ،‬مخصوصا‬ ‫موضوع نحوه برداشته شدن تحریم ها و می زان غنی سازی‬ ‫اس��ت) و باقی ماندن اختالف��ات در س��طح کنونی‪ ،‬عمال‬ ‫رسیدن به توافق هسته ای تا ‪ 3‬اذر ماه(زمان تعیین شده در‬ ‫ضرب االجل دوم توافق ژنو) تا حدود زیادی دور از دسترس‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫با این حال در صورتی که مذاک��رات «پیش برنده» و‬ ‫«پویا» باشد و در ان از طریق ارائه راه حل های جایگزین یا‬ ‫روش های دیگر بخشی از پ رانتزهای متن توافقنامه نهایی‬ ‫برداشته شود‪ ،‬م ی توان نس��بت به امضای توافق نهایی تا‬ ‫تاریخ تعیین شده امیدوار بود‪.‬‬ ‫در هر صورت کلی��ت اختالفات عمده بر س��ر نحوه‬ ‫محاسبه و تعیین «نیازهای اساس��ی ای ران» و موضوعات‬ ‫مترتب بر ان مانند ظرفیت غن ی س��ازی اورانی��وم و تعداد‬ ‫س��انتریفیوژها و موضوع��ات تبع��ی دیگ��ر مانن��د نحوه‬ ‫بهره برداری از فردو و نی��روگاه اراک (مخصوصا در مورد اب‬ ‫س��نگین اراک) و‪....‬به قوت خود باقی مانده است‪ ،‬هر چند‬ ‫که در خصوص ح��ل برخی از انها طرح هایی ارائه ش��ده و‬ ‫مفاهمه هایی صورت گرفته است‪ .‬این مفاهمه و توافق اولیه‬ ‫نیاز به عملیاتی شدن و عینی ت بخشی دارد‪ .‬در برخی از این‬ ‫موارد سطح اختالفات زیاد و در برخی دیگر کمتر است‪ .‬در‬ ‫این میان واقع بینی غرب بر س��ر اتخاذ تصمیم مناسب و‬ ‫واقعی نقش عمده ای ایفا خواهد کرد؛ مذاکرات سازنده ای ران‬ ‫و اژانس بی ن المللی انرژی اتمی‪.‬‬ ‫سفر اخیر معاون پادمان های اژانس بی ن المللی انرژی‬ ‫اتم ی و دیدار وی با مقامات سازمان انرژی اتم ی کشورمان نیز‬ ‫واقعه مهم ی طی روزهای اخیر محسوب م ی شود؛ مذاکراتی‬ ‫که نماینده کشورمان در اژانس ان را سازنده و مفید ارزیابی‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫نماینده دائم ای ران در اژان��س بی ن المللی انرژی اتمی‬ ‫ مذاکرات دو روزه ای ران و اژانس در ته ران را بس��یار سازنده‪،‬‬ ‫جدی ‪ ،‬محتوای��ی و صریح خوانده و عنوان کرده اس��ت که‬ ‫قرار است در اینده نزدیک نشست دیگری برگزار شود که به‬ ‫احتمال زیاد اوایل ابان خواهد بود‪ .‬رضا نجفی در خصوص‬ ‫مذاکرات دو روزه صورت گرفته در ته ران م ی گوید‪« :‬این دو‬ ‫روز تمام ی مسائل فی مابین از جمله نحوه تکمیل دو اقدام‬ ‫عملی توافق ش��ده و راه های پیش رو مورد بحث و بررسی‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫از طرف اژانس اق��ای ترو واریورانتا مع��اون مدیرکل‬ ‫سرپرس��تی هیات اژانس را بر عهده داشت‪ .‬در این نشست‬ ‫ایده هایی نیز در خصوص روند کار مطرح شد و در مجموع‬ ‫مذاکرات بسیار سازنده‪ ،‬جدی‪ ،‬محتوایی و صریح بود‪ .‬قرار‬ ‫اس��ت در اینده نزدیک نشس��ت دیگری برگزار شود که به‬ ‫احتمال زیاد در اوایل ابان ماه خواهد بود‪».‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ﺑﻴ ‬ ‫ﻦا‬ ‫ﻟ‬ ‫ﻤ‬ ‫ﻠﻞ‬ ‫ﺁﻧﻜﺎﺭﺍ ﺩﺭﺁﺗﺶ‬ ‫ﺩﺭﻛﻮﺑﺎﻧﻰ ﭼﻪ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ؟‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ﺩﺍﻭﻭﺩ ﺣﺸﻤﺘﻰ‬ ‫ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭ‬ ‫«عین العرب» نام شهری است که به کوبانی هم مشهور‬ ‫است‪ .‬شهری که هفته گذشته سرتیتر مهمترین خبرهای هفته‬ ‫بود‪.‬اگرمحاصرهامرلی(کهازلحاظجغرافیاییبهایراننزدیکبود)‬ ‫برایکشورماناهمیتداشت‪،‬محاصرهکوبانیبرایترکهاهم‬ ‫دارای اهمیت است و هم بر سر ان بهدنبال چانهزنی بودند‪ .‬اکنون‬ ‫که سکوت ترکیه در قبال تحوالت کوبانی طوالنی شده است‪،‬‬ ‫شورش از مناطق کردنشین تا پایتخت در حال گسترش است‪.‬‬ ‫ترکهایکردتباربرایورودبهعینالعربلحظهشماریمیکنند‬ ‫اما ارتش ترکیه اجازه خروج انها از کشور را نمیدهند‪ .‬سرنوشت‬ ‫کوبانیدرواقع بهچالش کشیده شدن ادعاهای کشورهای غرب‬ ‫درمقابلهباگروهداعشبود‪.‬‬ ‫میدانیم که داعش متشکل از نیروهای تروریستی است‬ ‫که چند سال قبل‪ ،‬با حمایت کشورهایی چون ترکیه و قطر‪ ،‬به‬ ‫سمتسوریهروانهشدند‪«.‬نوعثمانیها»انروزسرمستاز«بهار‬ ‫عربی»‪ ،‬بهدنبال بلعیدن سوریه بودند‪ ،‬اما دومینوی شکستشان‬ ‫از کودتای السیس��ی در مصر اغاز شد و غرب پش��ت انها را در‬ ‫سوریه خالی کرد‪ .‬با این حال انها همچنان بر سر رفتن اسد اصرار‬ ‫میکردند‪ .‬حاال در شرایطی قرار داریم که داعش مسیر حرکتش‬ ‫راازشرق‪،‬بهغربتغییردادهوبهسوریهوشهرکوبانیرفتهاست‪.‬‬ ‫شهری که متعلق به سوریه است اما در عین حال در نزدیکی مرز‬ ‫عراق و ترکیه قرار دارد‪ .‬از همین رو به مرکز ثقل بااهمیتی تبدیل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫از یک طرف حمالت هوایی کش��ورهای غرب از جمله‬ ‫فرانسه و امریکا را به مواضع داعش مشاهده کردیم‪ .‬حمالتی که‬ ‫البته بیش از انکه داعش را هدف خود قرار داده باشد‪ ،‬تاسیسات‬ ‫زیرساختی سوریه را هدف قرار داده است‪.‬‬ ‫امریکا افتخار میکند که ائتالفی مرکب از‪ 40‬کشور علیه‬ ‫داعشبرپاکردهاست‪،‬اماهمزماناینائتالفتاکنوننتوانستهدر‬ ‫شهری که برای زنده ماندن تا پای جان جنگیدهاند‪ ،‬مهاجمین را‬ ‫عقببراندومحاصرهشهررابشکند!‬ ‫در همی��ن ح��ال ائت��الف مفتخر اس��ت که توانس��ته‬ ‫پاالیش��گاههای نفتی س��وریه را که تحت کنترل داعش بوده‬ ‫بمباران کند! جای این س��وال جدی وجود دارد که چگونه انها‬ ‫توانستهاندپاالیشگاههارابمبارانکنندامانتوانستهاندبه‪ 40‬تانک‬ ‫جنگیداعشکهبهسویکوبانیدرحرکتبودندحملهکنند؟‬ ‫از سوی دیگر گزارشهای میدانی از کوبانی نشان میدهد‬ ‫که تانکهای ارتش ترکیه در حال��ت اماده باش قرار گرفتهاند‪.‬‬ ‫پارلمان ترکیه بعد از یک کش و قوس فراوان سرانجام به دولت‬ ‫اجازه داد تا ارتش را برای حمای��ت از مردم کوبانی روانه کند‪ ،‬اما‬ ‫اردوغان دست به یک گروکشی غیرانس��انی دراین باره زد‪ .‬در‬ ‫جریان رایگی��ری برای ورود ارتش ترکی��ه به جنگ زمینی با‬ ‫داعش‪،‬نمایندگانمخالفحزبحاکمکهازحزبجمهوریخلق‬ ‫بودند‪،‬بهاردوغانانتقادمیکردندکه«اینتروریستهاباحمایت‬ ‫دولتاردوغانوبابازگذاشتنمرزهایاینکشوربهسمتسوریه‬ ‫روانهشدهبودند»‪.‬نکتهایکهحتیجوبایدنمعاونرئیسجمهور‬ ‫امریکانیزبهاناشارهکرد‪.‬‬ ‫از ابتدای درگیریهای داعش در عراق دولت ترکیه سعی‬ ‫کرد تا از این ماجرا فاصله بگیرد‪ .‬حمله داعش به ش��هر موصل‬ ‫سبب کشته شدن تعداد زیادی از افراد در این کشور شد و با ورود‬ ‫داعشیهابهکنسولگریترکیهدرموصل‪ 48‬تنازاتباعاینکشور‬ ‫بهگروگانگرفتهشدندوتاهمیناواخردراختیارداعشبودند‪.‬‬ ‫این گروه تروریستی که در کشتار حتی به زنان و کودکان‬ ‫نیز رحم نمیکرد‪ ،‬از ابتدای س��ال جاری شمسی تا به حال‪ ،‬این‬ ‫گروگانها را محافظت کرد‪ .‬درست پس از انکه پارلمان ترکیه‬ ‫اجازه حضور نظامی به دولت داد‪ ،‬این دولت در اقدامی‪180‬نفر از‬ ‫اعضای داعش را که در خاک این کشور حضور داشتند و مدتها‬ ‫بود در مقابل گروگانهای در دست داعش اسیر کرده بودند‪ ،‬در‬ ‫یک معامله ازاد و اتباع خود را از داعش پس گرفت‪.‬‬ ‫اما چرا ترکیه پس از ماهها تازه به فکر کمک و حضور در‬ ‫جنگعلیهداعششد؟اینپرسشیاستکهازهمانابتدامطرح‬ ‫بود‪ .‬حتی پیش از انکه ائتالف جهانی علیه داعش شکل بگیرد‪.‬‬ ‫ترکها معتقد بودند به خاطر نزدیکی خاکشان به مناطق تحت‬ ‫تصرف داعش و ازترس حمالت تروریس��تی وارد این درگیری‬ ‫نمیشوند‪.‬درحالیکهاینکشورعضورسمیپیمانناتوستودر‬ ‫کنارامریکاوسایرکشورهاحتیدرعراقعلیهطالباننیزجنگیده‬ ‫بود‪ .‬اما بسیاری این توجیهات را نمیپذیرفتند و میدانستند که‬ ‫ترکیهبهدلیلحمایتهایبیدریغازاینافراددرسالهایگذشته‬ ‫نمیتواندمقابلانهابایستند‪.‬اینافرادازجملهگروههاییبودندکه‬ ‫با حمایتهای مالی و لجستیکی ترکیه وسایر کشورهای جهان‬ ‫درسوریهبهجنگعلیهدولتبشاراسدمشغولبودند‪.‬‬ ‫اعترافاتجوبایدن‬ ‫در همین حال جو بایدن مع��اون تاثیرگذار رئیسجمهور‬ ‫امریکا در دانش��کده جان اف‪ .‬کندی دانشگاه هاروارد‪ ،‬سخنان‬ ‫جنجالیومهمیدرتبیینسیاستخارجیدولتاوبامابیانکرد‪.‬‬ ‫مساله مهم در سخنان جو بایدن‪ ،‬اشارات او به دولتهای‬ ‫سعودی‪،‬اماراتمتحدهعربیوترکیه‪،‬بهعنوانمسببگسترش‬ ‫تروریسم در خاورمیانه است که به ظهور پدیده داعش انجامید؛‬ ‫اظهاراتیکهبیسابقهبود‪.‬‬ ‫جو بایدن تاکید کرد که «متحدان اهل تس��نن امریکا»‬ ‫مسئول ایجاد و مسلح کردن افراطیون شِ به القاعده در سوریه و‬ ‫پیدایش ایزیس (داعش) هستند‪ .‬او از ترکیه‪ ،‬سعودی و امارات‬ ‫متحدهعربینامبرد‪،‬ولیبهرغمنقشاشکارقطردرایجادجنگ‬ ‫داخلی سوریه‪ ،‬نامی از قطر نبرد و با تعبیر «بقیه» از این دولت یاد‬ ‫کرد‪.‬علت‪،‬شایدفیالبداههبودنسخنانبایدندربخشپرسشو‬ ‫پاسخپسازسخنرانیاوباشد‪.‬جوبایدنگفت‪«:‬منهمیشهفریاد‬ ‫میزدم که بزرگترین معضل ما متحدان ما هستند؛ متحدان ما‬ ‫در منطقه [خاورمیانه] بزرگترین مس��اله ما در سوریه هستند‪.‬‬ ‫ترکیهایها دوستان بزرگ ما هس��تند و من بزرگترین روابط‬ ‫را با اردوغان دارم و اوقات زیادی را با او گذرانیدهام‪ .‬س��عودیها‪،‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اماراتی ها‪ ،‬و بقیه‪ .‬انها مصمم بودند که اس��د را سرنگون کنند و‬ ‫در اصل جنگ نیابتی سنی‪ -‬شیعه راه بیندازند‪ .‬چه کردند؟ صدها‬ ‫میلیون دالر و ده ها و هزاران تُن اس��لحه دادند به هر کسی که‬ ‫می توانستعلیهاسدبجنگدازجملهالنصرهوالقاعدهوافراطیون‬ ‫جهادیکهازسایرنقاطجهانامدهبودند‪.‬حاالشمافکرمی کنید‬ ‫مناغراقمی کنم‪.‬نگاهیبکنید‪.‬این هاهمهبهکجامی روند؟چه‬ ‫اتفاقیمی افتد؟حاالهمهیکدفعهازخواببیدارشدندبه خاطراین‬ ‫گروهی که ایزیل [ایزیس‪ ،‬داعش] نامیده می ش��ود که در واقع‬ ‫همان القاعده در عراق بود که زمانی که از عراق بیرونشان کردند‬ ‫ودرشرقسوریهفضایبازپیداکردندوباالنصرههمکاریکردند‬ ‫که ما همان اوایل [النصره را] به عنوان گروه تروریس��تی اعالم‬ ‫کرده بودیم ولی نتوانس��تیم همکاران مان [متحدان امریکا در‬ ‫منطقه]راقانعکنیمکهتجهیزانهارامتوقفکنند‪.‬بعدچهاتفاقی‬ ‫افتاد؟ نمی خواهم بذله گویی کنم‪ ،‬ولی حاال یکدفعه همه خدا را‬ ‫دیدند‪ .‬اکنون‪ ،‬رئیس جمهورتوانستهائتالفیازهمسایگانسنی‬ ‫[همسایگانسوریه]ایجادکندزیراامریکانمی تواندیکباردیگر‬ ‫وارد یک کشور مسلمان شود و به عنوان متجاوز شناخته شود؛‬ ‫باید به رهبری سنی ها وارد [خاک عراق و سوریه] شوند و به یک‬ ‫سازمانسنیحملهکنند‪».‬‬ ‫بایدن افزود‪« :‬ترکیه‪ ،‬سعودی و قطر می خواهند با امریکا‬ ‫علیهداعشهمکاریکنندولیحتیاگرمامایلبهاینکارباشیم‬ ‫نبایدبهجنگما‪،‬بهتنهایی‪،‬بدلشودونبایدایاالت متحدهتبدیل‬ ‫شود به کش��وری که به جنگ زمینی علیه یک کشور عرب در‬ ‫خاورمیانه دست زده است‪» .‬‬ ‫این اظهارات ناراحتی اردوغان را برانگیخت‪ .‬در شرایطی‬ ‫که او برای حضور نظامی در سوریه و برای نجات کوبانی اماده‬ ‫می شد‪ .‬از سوی دیگر همزمان با انتشار خبر اجازه پارلمان ترکیه‬ ‫به دولت این کشور‪ ،‬خبرگزاری فارس در خبری ویژه و به نقل از‬ ‫یکمنبعاگاهازتماستلفنیجواد ظریفباهمتایترکخودخبر‬ ‫داد‪.‬براساساینخبروزیرخارجهایران«نسبتبهحضورنظامیو‬ ‫نالمللی»بهوزیرخارجهترکیههشدارداده‬ ‫رعایتنشدنقوانینبی ‬ ‫بود‪.‬ترکیهنیزمتقابالتاییدکردهبودکهقصدندارد‬ ‫نالمللیرازیرپابگذارد‪.‬هشدارظریفاز‬ ‫قوانینبی ‬ ‫ان جهت با اهمیت بود که ایران به عنوان حامی‬ ‫ دولتقانونیسوریه‪،‬رویکردشدراینموردبسیار‬ ‫مهموتاثیرگذاراست‪.‬‬ ‫سال هاست با دولت ترکیه مبارزه می کنند‪ ،‬به اردوغان هشدار‬ ‫دادهبودکهدرصورتسقوطکوبانیمذاکراتصلحکهچندسالی‬ ‫استمیانانهادرجریاناست‪،‬پایانخواهدپذیرفت‪.‬اینواکنش‬ ‫اهمیت این شهر را برای کردها‪ ،‬به ویژه کردهای ترکیه به خوبی‬ ‫یداد‪.‬‬ ‫نشانم ‬ ‫همزمانکردهادرنقاطمختلفازدنیابهتظاهراتپرداختند‬ ‫و حمایتشان را از کسانی که از خانه هایش��ان در مقابل داعش‬ ‫حفاظت می کردند‪ ،‬اعالم کردند‪ .‬در تهران نیز چهارراه استانبول‬ ‫و مقابل دیوارهای س��فارت ترکیه در تهران ش��اهد تظاهرات‬ ‫کسانی بود که به سیاست های دولت این کشور در قبال جنایت‬ ‫بالوقوعدرکوبانیمعترضبودند‪.‬‬ ‫قری ‬ ‫کوبانی در حال س��قوط ب��ود‪ ،‬اما دولت ترکی��ه به دنبال‬ ‫باج خواهی سیاس��ی از جهان بود‪ .‬در واش��نگتن‪ ،‬جان کری و‬ ‫فلیپ هاموند‪ ،‬وزرای خارجه امریکا و انگلیس‪ ،‬در یک کنفرانس‬ ‫مطبوعاتی پس از دیدارش��ان ش��رکت کردند و کری از نقش‬ ‫هم پیمانشاندرمبارزهباداعشتشکرکرد‪.‬‬ ‫کری با اشاره به درگیری های کوبانی نیز گفت‪« :‬نگرانی‬ ‫بس��یاری درباره اوضاع کوبانی داریم و با رهبران ترکیه از جمله‬ ‫احمد داوود اوغلو‪ ،‬نخست وزیر این کشور درباره تحوالت جاری و‬ ‫نیزنقشاینکشوردرایندهائتالفگفت وگوکردیم‪».‬‬ ‫او مدعی شد که حمالتشان را به مواضع داعش در اطراف‬ ‫شهرکوبانیافزایشداده اندومراکزفرماندهیوتاسیساتحساس‬ ‫انها موردهدف قرار گرفته است‪ .‬کری گفت‪« :‬ما پیش تردر موارد‬ ‫مشابهدرکوه هایسنجاروسدموصلموفقبوده ایم‪».‬‬ ‫در همین شرایط احمد داووداوغلو نخست وزیر ترکیه که‬ ‫زمانی در مقام وزیر امور خارجه‪ ،‬با اتخاذ سیاست «تنش صفر»‬ ‫با همسایگان‪ ،‬چهره صلح جویی از ترکیه به نمایش گذاشته بود‪،‬‬ ‫در مصاحبه با خبرگزاری سی‪.‬ان‪.‬ان اعالم کرد که در صورتی که‬ ‫استراتژیامریکاشاملتعقیببشاراسدباشد‪،‬می توانازنیروهای‬ ‫زمینی در سوریه برای مبارزه با داعش استفاده کرد‪ .‬او در گفت وگو‬ ‫با کریستین امان پور تاکید می کند‪« :‬تنها در شرایطی می توان از‬ ‫وقتی امریکا به س�رعت عذرخواهی‬ ‫می کند‬ ‫پس از س��خنان بایدن اردوغان به خشم‬ ‫امد و گفت‪« :‬من هرگز چنین سخنی نگفته ام‪.‬‬ ‫اگر بایدن واقعا چنین حرفی زده باشد‪ ،‬باید از ما‬ ‫عذرخواهی کند‪ ».‬بایدن در بخش مهم دیگری‬ ‫از سخنانش گفته بود‪« :‬پرزیدنت اردوغان به من‬ ‫گفت‪،‬مادوستقدیمی هستیمکهحقباتوبود‪.‬ما‬ ‫بهخیلی هاراهدادیموحاالتالشمی کنیممرزها‬ ‫را ببنیدیم‪ ».‬معاون رئیس جمهور امریکا نیز پس‬ ‫ازاینسخنانعذرخواهیکرد‪ .‬اردوغانگفتهبود‪«:‬هیچشورشی‬ ‫خارجی از مرزهای ترکیه وارد سوریه نشده و احتماال برخی افراد‬ ‫با ویزای توریستی وارد این کشور شده اند اما هیچ کس با سالح از‬ ‫مرزترکیهعبورنکردهاست‪».‬‬ ‫«احم د داوود اوغلو» نخست وزیر ترکیه اما نظرش درباره‬ ‫حرف های بایدن این بود که ترکیه تنها مسئول حوادث سوریه‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫اخرین خبرها از این شهر حاکی اس��ت در کوبانی در مرز‬ ‫سوریه و ترکیه پیشمرگه های کرد‪ ،‬زن و مرد در کنار هم در برابر‬ ‫داعشمی جنگند‪،‬امااخباررسیدهچندانخوشایندنیست‪.‬نیروهای‬ ‫مسلحکرددرشهرکوبانی‪،‬اینشهررامنطق هجنگیاعالمکردهو‬ ‫انراازغیرنظامیانخالیکرده اند‪.‬همچنیننیروهایداعشوارد‬ ‫شهر شده اند و در حال جنگ و زد و خوردهای خیابانی با مدافعان‬ ‫کرداینشهرهستند‪.‬مسئوالنکرددرشهرکوبانیدرسوریه‪،‬این‬ ‫شهر را از تمامی غیرنظامیان تخلیه کرده و انها را به مناطق دیگر‬ ‫درمرزباترکیهانتقالداده اند‪.‬‬ ‫تپهبلندیکهدرنزدیکشهرواقعومشرفبهکوبانیاست‪،‬‬ ‫درچندروزگذشتهشاهددرگیریمیاننیروهایداعشومدافعان‬ ‫این شهر بود‪ .‬تروریست های داعش چند بار پرچم خود را روی‬ ‫این تپه نصب کردند‪ .‬با باال رفتن این پرچم برخی خبرگزاری ها‬ ‫ازسقوطشهرکوبانیخبردادندامااینپرچمپایینکشیدهشد‪.‬‬ ‫همزمان از ترکیه خبر می رس��د که در اعتراضات مردمی ‬ ‫به دولت این کش��ور به خاطر اهمال در کمک به مردم کوبانی‬ ‫دست کم‪ 14‬نفر کشتهشدند‪.‬دولتنیزدر‪ 6‬استانقانونمنعامد‬ ‫و شد را برقرار کرد‪.‬‬ ‫با جدی تر شدن خطر س��قوط کوبانی و وقوع یک فاجعه‬ ‫انسانیدیگردراینشهر‪،‬حمالتهوایینیروهایائتالفشدت‬ ‫بیشتریبهخودگرفت‪.‬‬ ‫یکیازمقام هایدولتمحلیکوبانیپسازحمالتهوایی‬ ‫ائتالف به رویترز خبر داد‪ :‬انها (تروریست های داعش) هم اکنون‬ ‫خارجازورودی هایشهرکوبانیهستند‪.‬بمباران هابسیاراثرگذار‬ ‫بود و در نتیجه ان‪ ،‬داعش از بس��یاری از مواضع خود عقب رفته‬ ‫است‪ .‬این بزرگترین شکست انها از زمان ورود به این شهر است‬ ‫و ما این را شمارش معکوس شکست انها در این‬ ‫یدانیم‪».‬‬ ‫منطقهم ‬ ‫این در حالی بود که مسعود بارزانی‪ ،‬رئیس‬ ‫اقلیم کردس��تان عراق خواهان اج��ازه دادن به‬ ‫نیروهای پیشمرگه برای رفتن به شهر کوبانی‬ ‫از طریق خاک ترکیه ش��د‪ .‬دیده بان حقوق بشر‬ ‫سوریه نیز اعالم کرد‪ ،‬نیروهای کرد موفق شدند‬ ‫اعضایداعشرامجبوربهعقب نشینیبهسمت‬ ‫مناطق شرقی شهر کوبانی کنند و در حال حاضر‬ ‫این مناطق صحنه جنگ خیابانی ش��ده است‪.‬‬ ‫دیده بان حقوق بشر س��وریه همچنین گفت‪ ،‬از‬ ‫اغاز درگیری ها میان داعش و کردها در ش��هر‬ ‫کوبانی بیش از ‪ 400‬تن کشته شده اند‪ .‬این نهاد‬ ‫همچنین از پیشروی اعضای داعش به سمت‬ ‫جنوب غرب کوبانی و کنترل برخی ساختمان ها‬ ‫دراینمناطقخبرداد‪.‬‬ ‫تعدادزیادیازمردماینشهرراتخلیهکردند‪.‬اوارگانکوبانی‬ ‫بهسمتشهرهاییدرترکیهوهمچنینسایرشهرهایسوریهپناه‬ ‫برده اند‪.‬دراینحالوائلحلقی‪،‬نخست وزیرسوریهتاکیدکردکه‬ ‫کوبانیهمیشهقلبتپندهسوریهباقیخواهدماند‪.‬‬ ‫او گفت‪ ،‬دولت دمش��ق در حال ارائه کمک های امدادی‬ ‫به تمام شهرهای سوریه به ویژه کوبانی است تا مقاومت مردم‬ ‫را در مواجهه با محاصره تروریستی اعمال شده از سوی داعش‬ ‫تقویتکند‪.‬‬ ‫بسیاریازناظرانسیاسیمعتقدندکهسقوطیاعدم سقوط‬ ‫کوبانی نقطه عطفی در مسائل منطقه خواهد بود‪ .‬در این رابطه‬ ‫مخصوصا روابط ترکیه با ایران و روسیه به عنوان حامیان دولت‬ ‫سوریهبیشازهمهموردتوجهناظرانسیاسیاست‪.‬ازسویدیگر‬ ‫جامعهجهانینیزرفتارهایدولتترکیهرابادقتدنبالمی کند‪.‬به‬ ‫راستیحکومتترکیهدرسوریهبه دنبالچیست؟‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫در شرایطی که داعش پشت شهر کوبانی خیمه زده بود‪،‬‬ ‫کردهای این شهر در جنگ های شهری با انها مبارزه می کردند‪.‬‬ ‫شهر کوبانی به صورت فئودالی و توس��ط کردها اداره می شود‪.‬‬ ‫این شهر برای کردهای ترکیه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار‬ ‫است‪ .‬عبداهلل اوجاالن‪ ،‬رهبر کردهای پیکارجوی پ‪.‬ک‪.‬ک که‬ ‫کوبانیدراستانهسقوط‬ ‫گزارش ها‬ ‫باج خواهیترکیه‬ ‫نیروهای زمینی استفاده کرد که استراتژی امریکا شامل هدف‬ ‫گرفتن بشار اسد نیز باش��د و ترکیه تنها در شرایطی به ائتالف‬ ‫ضد داعش می پیوندد که منطقه پرواز ممنوع و پناهگاه امن در‬ ‫داخلسوریهایجادشودزیراباقیماندناسددرقدرت‪،‬تنهابهرشد‬ ‫داعشکمکمی کند‪».‬‬ ‫نیت ترکیه از ارائه «الیحه جنگ» به پارلمان ترکیه که در‬ ‫واقع همان هدف گرفتن دولت اسد بود را کمال قلیچدار اوغلو‪،‬‬ ‫رهبربزرگترینحزبمخالفدرترکیهیعنی«حزبجمهوریخواه‬ ‫خلق»(‪)CHP‬نیزپیبردهبود‪.‬اوخیلیزوداهدافونیترقیبش‬ ‫«رجب طیباردوغان»رادرککردهودرنتیجهباتصویب«الیحه‬ ‫جنگ» در پارلمان این کشور مبنی بر اعطای مجوز به نیروهای‬ ‫ارتشترکیهجهتورودبهخاککشورهایدیگر(عراقوسوریه)‬ ‫مخالفت کرد؛ جایی که در این باره اظهار داشت‪« :‬این مجوز در‬ ‫اصل نظام حاکم در س��وریه را مورد هدف قرار می دهد و این در‬ ‫حالی است که ورود سربازان ترکیه به خاک برخی کشورهای‬ ‫منطقه خاور میانه که از قبل می دانیم باتالق هس��تند‪ ،‬اقدامی‬ ‫ غیر منطقیاست‪».‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ﭘﻮﻝﻫﺎﻯ ﺑﺎﺑﻚ ﺑﺎﺯﻣﻰﮔﺮﺩﺩ؟‬ ‫ﺼاﺩ‬ ‫ﺘ‬ ‫اﻗ‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪2۴‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻰ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻟﻐﻮ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﺮﻭﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‬ ‫وزارت دارایی بریتانیا شش فرد و موسسه از جمله بابک‬ ‫زنجانی و شرکت سورینت‪ ،‬یکی از ش��رکتهای متعلق به‬ ‫زنجانی و دانشگاه صنعتی شریف را از فهرست تحریمهای‬ ‫خود خارج کرد‪ .‬این خالص��ه خبری بود که چند روز پیش در‬ ‫بخشهای مهم خبری خبرگزاریهای مختلف جای ویژهای‬ ‫ب رای خود باز کرد‪ .‬همچنین اعالم شد‪ ،‬شرکتملی نفتکش‬ ‫ای ران‪ ،‬ش��رکت بیمه معلم و بانک سینا سه موسسه دیگری‬ ‫هستند که از لیست تحریمهای وزارت دارایی بریتانیا حذف‬ ‫شدهاند‪ .‬درواقع وزارت دارایی انگلستان در اطالعیهای اعالم‬ ‫کرد که لغو تحریم علیه بابک زنجانی و موسسات براساس‬ ‫حکم دادگاه اتحادی��ه اروپا مس��تقر در لوکزامبورگ صورت‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫ش��ش فرد و نهادی که نامش��ان در این اطالعیه امد‪،‬‬ ‫پیشتر به اتهام کمک به دور زدن تحریمهای ای ران یا ارتباط‬ ‫با برنامه هستهای و تسلیحاتی کشور از سوی اتحادیه اروپا‬ ‫تحریم شده بودند‪ .‬حکم دادگاه اتحادیه اروپا به نفع این شش‬ ‫فرد و نهاد در تاریخهای متفاوتی بین ‪ 4‬ژوئن (‪ 14‬خرداد) تا ‪3‬‬ ‫ژوئیه (‪ 12‬تیر) امسال اعالم شده بود‪ .‬اطالعیه وزارت دارایی‬ ‫بریتانیا همچنی��ن تصریح کرد‪ ،‬از انجا که ت��ا دو ماه بعد از‬ ‫صدور حکم دادگاه‪ ،‬تقاضای تجدیدنظر نش��ده‪ ،‬این احکام‬ ‫الزماالجراس��ت و داراییهای متعلق به فهرست اعالم شده‬ ‫ازاد خواهد شد‪ .‬علیاکبر صفایی ‪ -‬مدیرعامل شرکت ملی‬ ‫نفتکش ای ران – نیز در این خصوص در نشس��تی خبری از‬ ‫خروج قطعی این شرکت از تحریمهای اتحادیه اروپا با توجه‬ ‫به اعتراض نکردن اتحادیه اروپا به رﺃی اولیه دادگاه مبنیبر‬ ‫غیرقانونی بودن تحریم این شرکت خبر داد و گفت‪ :‬اتحادیه‬ ‫اروپا ‪ 70‬روز پس از صدور رﺃی اولیه دادگاه مبنی بر غیر قانونی‬ ‫بودن تحریم شرکت ملی نفتکش فرصت داشت که به این‬ ‫رﺃی اعتراض کند ام��ا با توجه به اینکه اتحادی��ه اروپا از این‬ ‫فرصت ب رای اعتراض استفاده نکرد حکم خروج این شرکت‬ ‫از تحریم اتحادیه اروپا نهایی و قطعی شد‪ ».‬وی اظهار کرد‪:‬‬ ‫«شرکت ملی نفتکش از فهرست تحریم اتحادیه اروپا خارج‬ ‫ش��د و در اکتبر ‪( 2012‬مهرماه ‪ )91‬مورد تحریم اتحادیه اروپا‬ ‫قرار گرفتیم‪ .‬چند اتهام داش��تیم که یکی از انها این بود که‬ ‫شرکت دولتی اس��ت و در اختیار صادرات نفت است و منافع‬ ‫دولت را تامین میکند‪ ».‬مدیرعامل شرکت ملی نفتکش با‬ ‫اشاره به اینکه این اتهام صحیح نبود‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬از طریق‬ ‫دادگاه عمومی اتحادیه اروپا مس��تندات را ارائه کردیم‪ ،‬چند‬ ‫جلسه دادگاه برگزار شد و خوشبختانه تیم حقوقی شرکت از‬ ‫تجربه سایر شرکتهای ای رانی استفاده کردند که در نهایت‬ ‫‪ 12‬تیرماه ‪ 93‬حکم دادگاه عمومی اروپا صادر شد و مستندات‬ ‫اتحادیه اروپا مورد قبول قرار نگرفت‪».‬‬ ‫نتیجه دیدار روحانی با کامرون؟‬ ‫برخی کارشناس��ان ای رانی مس��ائل بینالملل در پی‬ ‫اعالم این خبر اظهار کردند که لغو تحریمهای وزارت دارایی‬ ‫بریتانی��ا از برخی موسس��ات و افراد ای رانی ب��ه دنبال دیدار‬ ‫روحانی با کامرون صورت گرفته است‪ .‬ازجمله‪ ،‬علی خرم در‬ ‫این باره‪ ،‬با اش��اره به لغو تحریمهای وزارت دارایی بریتانیا از‬ ‫‪ 6‬فرد و موسسه ای رانی و خارج کردن اسامی انها از فهرست‬ ‫تحریمها‪ ،‬گفت‪« :‬پس از مالقات رئیسجمهور کشورمان با‬ ‫نخستوزیر انگلیس و دادن وعده همکاری از سوی انگلیس‬ ‫در رابطه با تحریمها و لغو انها‪ ،‬شاهد خروج نام چند موسسه‬ ‫و فرد از فهرست تحریمهای بریتانیا بودیم‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬هر چن��د پس از این دی��دار‪ ،‬کامرون در‬ ‫سخنانی در مجمع عمومی سازمان ملل مطالبی را عنوان‬ ‫کرد که در ای ران ب��ا مخالفتهایی مواجه ش��د‪ ،‬زی را چندان‬ ‫جنبه دوستانهای نداش��ت‪ ،‬ولی میتوان گفت احتمال دارد‬ ‫نوع صحبتهای نخس��توزیر انگلیس در سازمان ملل به‬ ‫دلیل درگیریهایی بود که پیش از این در سفارت این کشور‬ ‫در ای ران صورت گرفته بود‪ ».‬خرم با بیان اینکه دولت انگلیس‬ ‫تالش کرده تا پس از دیدار روحانی با نخستوزیر این کشور‬ ‫گامهای��ی را در جهت بهبود روابط دو کش��ور بردارد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«گامی که در جهت رفع تحریمها علیه ای ران برداشته شده‬ ‫است میتواند موثر باش��د زی را برداشتن تحریم شرکت ملی‬ ‫نفتکش ای ران‪ ،‬دانشگاه شریف و برخی از داراییهای بابک‬ ‫زنجانی در انگلیس میتواند به نفع ای ران باشد زی را ب رای مثال‬ ‫دولت ای ران میتواند به اموال بابک زنجانی که قبال غیرقابل‬ ‫دسترس��ی بود دس��ت یابد و در صورتی که در کشور حکم‬ ‫قضایی صادر ش��ود بتواند ان را در خصوص این اموال اجرا‬ ‫کند‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬سایر شرکتهایی که در امور مالی‬ ‫واقتصادی فعالیت دارند با برداشته شدن تحریمهای وزارت‬ ‫دارایی بریتانیا میتوانند به کارهای خود ادامه داده و این امر‬ ‫نیز ب رای ای ران موثر خواهد بود اما مهمترین امر در رابطه با‬ ‫برداشتن شدن برخی از تحریمهای وزارت دارایی بریتانیا در‬ ‫قبال ای ران تاثیری اس��ت که این اقدام در عرصه سیاس��ت‬ ‫میگذارد چرا که لغو تحریمها حاکی از ان است که تحریمها‬ ‫در قبال ای ران به مرور در حال کم شدن و سست شدن است‬ ‫و میتوانیم دراینده شاهد باشیم که کشورهای بیشتری به‬ ‫سمت لغو تحریمهای ای ران پیش میروند‪».‬‬ ‫این کارشناس مس��ائل بینالملل با بیان اینکه تاثیر‬ ‫گزارش ها‬ ‫بی ن المللی لغو تحریم ه��ا علیه ای ران ب��ه مراتب مهم تر از‬ ‫ماهیت تحریم هایی است که برداشته م ی شود‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کرد‪« :‬این تحریم ها اغلب روی چند موسسه یا فرد صورت‬ ‫گرفته است‪ ،‬ولی برداشته ش��دن انها حاکی از روندی است‬ ‫که در عرصه بی ن المللی ب رای ای ران مهم اس��ت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل لغو تحریم ها علیه ای ران به خودی خود گام ی سیاسی‬ ‫محسوب م ی ش��ود که م ی تواند در مذاکرات ‪ 5+1‬تاثیرگذار‬ ‫باش��د و هم روی روابط اینده ای ران و انگلیس‪ .‬عالوه بر این‬ ‫م ی تواند مقدمه ای ب رای لغو تحریم های بعدی نیز باشد‪».‬‬ ‫او همچنی��ن تاکید کرد‪« :‬به ط��ور کلی بای��د از لغو‬ ‫تحریم ها علیه ای ران و خروج اس��ام ی موسس��ات ای رانی از‬ ‫فهرست تحریم ها اس��تقبال کرد و امیدوار بود که این روند‬ ‫ادامه داشته باشد زیرا گام های بعدی باید لغو تحریم ها علیه‬ ‫بانک مرکزی و سایر بانک ها باشد و نباید فراموش کرد که‬ ‫همین گام های کوچک م ی تواند اغازی ب رای برداشته شدن‬ ‫گام هایی بزرگ تر باشد‪».‬‬ ‫این فرد استفاده شده است‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬بابک زنجانی‬ ‫بابت فروش نفت به وزارت نفت پولی نداده است حال مقامات‬ ‫باید پاس��خ دهند که این پول کجاس��ت‪ .‬مطمئنا اگر بابک‬ ‫زنجانی در بانک های انگلیس حساب داشت او جزو فهرست‬ ‫حذف تحریم ی ها نبود‪».‬‬ ‫تحقیق از ‪ 3‬وزیر‬ ‫اما اخبار مربوط به بابک زنجانی به خبر لغو تحریم ها‬ ‫محدود نش��د؛ بالفاصله س��خنگوی دس��تگاه قضا اعالم‬ ‫کرد ک��ه در رابطه ب��ا پرونده باب��ک زنجانی از س��ه وزیر و‬ ‫رئیس بان��ک مرک��زی دولت قبل تحقیق ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫حجت االسالم والمس��لمین محس��نی اژه ای در هفتادمین‬ ‫نشست خبری خود با اهالی رسانه در پاسخ به سوال یکی از‬ ‫واکنش مثبت بورس‬ ‫بالفاصله پس از اعالم خبر لغو تحری م برخی شرکت ها‪،‬‬ ‫بورس اوراق بهادار ته ران در معام�لات خود واکنش مثبت‬ ‫نشان داد و با رشد بیش از ‪ 100‬واحدی مواجه شد‪ .‬به طوری که‬ ‫لغو تحریم های ضدای رانی علیه شرکت نفتکش ای ران‪ ،‬دانشگاه‬ ‫صنعتی شریف‪ ،‬بیمه معلم‪ ،‬بانک سینا‪ ،‬صندوق سورینت و‬ ‫بابک زنجانی موجب شد تا سهامداران اندکی امیدوار شده و‬ ‫با خوش بینی نسبت به اینده‪ ،‬در بورس ته ران سرمایه گذاری‬ ‫کنند‪ .‬ای��ن اتفاق موجب ش��د تا در معامالت ش��رکت های‬ ‫بانک��ی و خودروی��ی و برخ��ی صنای��ع دیگر با بیش��ترین‬ ‫اس��تقبال مواجه ش��ود به طوری که در بازار امروز (‪ 15‬مهر)‬ ‫بانک رفع تحریم شده سینا برترین تقاضای خرید را به خود‬ ‫اختصاص داد و از صف خرید ‪ 10‬میلیونی برخوردار ش��د‪ .‬به‬ ‫این ترتیب در بازار حقیق ی ها ب��ا اطمینان به صنعت بانکی‬ ‫وارد شدند و نسبت به خریداری س��هام این شرکت ها با دید‬ ‫خوش بینی نسبت به اینده اقدام کردند؛ صنعت خودرو دیگر‬ ‫صنعتی بود که با استقبال س��هامداران مواجه شد‪ .‬در بازار‬ ‫امروز ش��رکت های تاپیکو‪ ،‬غدیر‪ ،‬بانک ملت‪ ،‬ای ران خودرو‪،‬‬ ‫گل گهر و نفت و گاز پارسیان بیشترین تقاضای تاثیر مثبت را‬ ‫در رسیدن شاخص به کانال ‪ 71‬هزار و ‪ 821‬واحدی گذاشتند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس در بازار مثبت ام��روز برخالف روزهای‬ ‫گذش��ته می زان خرید حقیق ی ها از می زان فروش انها بیشتر‬ ‫بود به ط��وری که حقیق ی ه��ا در مجموع ‪ 357‬ه��زار و ‪211‬‬ ‫میلیون سهم خریداری کرده و ‪ 334‬هزار و ‪ 187‬میلیون سهم‬ ‫فروختند‪ .‬در مجموع در بازار ارزش معامالت پس از مدت ها‬ ‫از ‪ 100‬میلیارد تومان گذش��ت به طوری که در مجموع ‪442‬‬ ‫میلیون سهم به ارزش ‪ 110‬میلیارد تومان مورد معامله قرار‬ ‫گرفت و ارزش بازار سرمایه به ‪ 322‬هزار میلیارد تومان رسید‪.‬‬ ‫بابک زنجانی در لیست لغو‬ ‫تحریم ها قرار گرفت‬ ‫دانشگاه شریف از فهرست‬ ‫تحریم ها خارج شد‬ ‫زنجانی در انگلیس پولی ندارد؟‬ ‫تحریم شرکت ملی نفتکش ایران‬ ‫لغو شد‬ ‫راه ها هموار نم ی شود‬ ‫وزیر دادگستری هم با بیان اینکه پرونده بابک زنجانی‬ ‫دارای پیچیدگ ی های زیادی اس��ت گفت که متاسفانه راه ها‬ ‫چند روز بعد اما وزیر نفت مورد پرس��ش قرار گرفت و‬ ‫درباره اینکه گفته م ی ش��ود تعدادی از مدی��ران نفتی که در‬ ‫پرونده بابک زنجانی دخالت داش��ته اند همچنان بر سر کار‬ ‫هس��تند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬از مدی ران نفتی که سر کار هستند‬ ‫کسی در این پرونده دخالت نداشته است‪».‬‬ ‫زنگنه همچنین درباره س‪.‬ج‪ ،‬از مدی ران نفتی که نامش‬ ‫در این پرونده مطرح م ی ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬اس��م ایشان در این‬ ‫پرونده مطرح اس��ت اما کس دیگری نبوده است؛ البته ب رای‬ ‫تکمیل ش��دن پرونده بازپرس��ی ها از برخی مدی ران انجام و‬ ‫اطالعات گرفته م ی شود‪».‬‬ ‫وی همچنین درب��اره اینکه ایا این مدیر ارش��د نفتی‬ ‫که نامش در پرونده مطرح ش��ده همچنان بازداشت است؟‬ ‫تصریح کرد‪« :‬من اسم بازداشت کسی را نم ی برم؛ زی را هیچ‬ ‫جا چنین چیزی را نگفته اند‪ ».‬اما یک عضو کمیته تحقیق و‬ ‫تفحص از پرونده بابک زنجانی موارد جالب توجه و در عین‬ ‫حال تکان دهنده ای ارائه کرد‪ .‬او گفت‪« :‬در رابطه با مس��اله‬ ‫بابک زنجانی من با اقای پورمختار رئیس کمیسیون اصل‬ ‫‪ 90‬مجلس اختالف عقیده زیادی داشتم‪ .‬فکر م ی کنم رئیس‬ ‫کمیسیون اصل ‪ 90‬مجلس خیلی به این مساله خوش بین‬ ‫بود‪ .‬م��ا در این ارتباط چندین جلس��ه بح��ث کردیم‪ .‬اقای‬ ‫پورمختار بود که خبر واریز بدهی باب��ک زنجانی به بانک‬ ‫مرکزی را داد‪ .‬به نظرم در این مورد خاص اشتباه کرد و البته‬ ‫موضع گیری عجیبی هم در این ارتباط داشتند‪ .‬حواله ای که‬ ‫زنجانی ادعا م ی کرد پول را پرداخت کرده جعلی بوده و س��ه‬ ‫میلیون دالر خرج ب رای زنجانی داشته اس��ت‪ .‬این پول هم‬ ‫واریز نشده بود‪ .‬ما به واس��طه اطالعاتی که از بانک مرکزی‬ ‫داشتیم از ابتدا م ی دانستیم که پولی واریز نشده است و اقای‬ ‫پورمختار به اشتباه این مساله را بیان کرد‪.‬‬ ‫از این گذشته‪ ،‬صداوسیما هم در ساعت های مختلف‬ ‫و شبکه های مختلف به تبلیغ ش��رکت هواپیمایی زنجانی‬ ‫م ی پرداخ��ت‪ .‬این ه��م مصداق نمک گیر ش��دن اس��ت‪.‬‬ ‫صداوسیما هم نمک گیر زنجانی ش��د‪ .‬گروه اقتصاد شبکه‬ ‫یک سیما و شبکه جام جم در ساعاتی این تبلی غ ها را نشان‬ ‫م ی دادند‪ .‬بخش��ی از پول زنجانی در سازمان ها و نهادهایی‬ ‫مانند صداوسیما خرج شده اس��ت‪ .‬به ه ر حال تبلیغ شرکت‬ ‫زنجانی در صداوسیما هزینه هم داشت‪ .‬بخشی از پول نفت‬ ‫در صداوسیما‪ ،‬س��ینما‪ ،‬ورزش و حتی فساد در ترکیه هزینه‬ ‫شده است‪ .‬تیم زنجانی دالل همه چیز بوده و در هر عرصه‬ ‫دستی داشته اس��ت‪ .‬گفته ش��ده در بحث واردات طال هم‬ ‫دس��تی داش��ته اند‪ .‬مثال ‪ 30‬میلیون دالر هزینه واردات طال‬ ‫بوده اما ‪ 60‬میلیون دالر ب رای دولت فاکتور م ی شده است‪» .‬‬ ‫او افزود‪« :‬خود زنجانی در کمیس��یون انرژی مجلس‬ ‫اعالم کرد که نفت ای ران را با نفتکش به دریا م ی برده و چون‬ ‫امکان فروش نداشته است ب رای هزینه نگهداری نفت و نقل‬ ‫و انتقال ان فاکتور پنج هزار میلیاردی ب رای نظام درست کرده‬ ‫بود‪ .‬کال فاکتورهای زنجانی ارقام جالب��ی دارد‪ .‬زنجانی در‬ ‫همه مسائل به بهانه دور زدن تحریم ها نظام را دور زده است‬ ‫و ما به همین دلیل به دنبال اط رافیان زنجانی هستیم‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫خب رنگاران مبنی بر اینکه در پرونده بابک زنجانی نام ‪ 4‬وزیر‬ ‫دولت قبل مطرح است‪ ،‬ایا تحقیق از این افراد صورت گرفته‬ ‫است یا خیر‪ ،‬گفت‪« :‬البته در این پرونده تا جایی که به خاطر‬ ‫دارم نام سه وزیر مطرح است که از این سه وزیر و رئیس بانک‬ ‫مرکزی تحقیق شده است‪».‬‬ ‫همدست های زنجانی سر کارند؟‬ ‫گزارش ها‬ ‫اما علی شمس اردکانی رئیس کمیسیون انرژی اتاق‬ ‫بازرگانی ایران درب��اره حذف تحریم ها و ن��ام بابک زنجانی‬ ‫گفت‪« :‬بابک زنجانی ‪ 2/8‬میلیارد دالر به ای ران بابت فروش‬ ‫نفت بدهکار اس��ت حال که ادله الزم به دادگاه ارائه نشده و‬ ‫انگلیس بررس ی های الزم را انجام داده است و این به منزله‬ ‫ان است که بابک زنجانی در بانک های انگلیس پولی ندارد‬ ‫بناب راین دلیلی ب رای ادامه تحریم این نام وجود نداشت‪ ».‬وی‬ ‫درباره هلدینگ سورینت نیز گفت‪« :‬بانک سورینت صوری‬ ‫است و این قبیل بانک ها را م ی توان با ‪ 500‬هزار دالر ثبت کرد‬ ‫از این رو دولت باید بررسی کند که پول نفت ای ران کجا رفته‬ ‫است‪ ».‬وی با بیان اینکه فروش نفت قراردادهای خاصی دارد‬ ‫و ب هراحتی قابل انجام نیست متذکر شد‪« :‬فردی که باالترین‬ ‫مدرک تحصیل ی اش کارت پایان خدمت سربازی است چطور‬ ‫م ی تواند نفت بفروشد این امر مشخص است که تنها از اسم‬ ‫در این پرونده هموار نم ی شود‪ .‬حجت االسالم و المسلمین‬ ‫مصطفی پورمحمدی هم در گفت وگویی‪ ،‬درباره اخرین روند‬ ‫رس��یدگی به پرونده بابک زنجانی گف��ت‪« :‬همان طور که‬ ‫قب ل تر گفته بودم اموال بابک زنجانی تکافوی بده ی های‬ ‫دولت را نم ی دهد‪ ».‬وی با بیان اینکه بابک زنجانی متاسفانه‬ ‫همکاری های الزم را انجام نم ی دهد‪ ،‬خاط رنشان کرد‪« :‬همه‬ ‫اموال این فرد در ای ران نیس��ت و این پرونده پیچیدگ ی های‬ ‫زیادی دارد؛ زی را پول های زیادی دست بابک زنجانی بوده که‬ ‫پول ها از طرق مختلف پخش شده است‪ ».‬وزیر دادگستری‬ ‫افزود‪« :‬در رابطه با این پرونده راه ها هموار نم ی شود‪ ،‬شاید اگر‬ ‫راه ها هموار شود ما زودتر به نتیجه برسیم‪».‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ﺑﻴ‬ ‫ ‬ ‫ﻦ‬ ‫ا‬ ‫ﻟ‬ ‫ﻤﻠ‬ ‫ﻞ‬ ‫ﺑﺎﻃﻦ ﺍﻭﺑﺎﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‬ ‫ﭼ ﺮﺍ ﺟﻮ ﺑﺎﻳﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﺘﺤﺪﺍﻥ ﺁﻣ ﺮﻳﻜﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩ؟‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪2۶‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ﻣﺮﻳﻢ ﺭﺿﺎﻳﻰ‬ ‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ‬ ‫اظهارات مع��اون رئیسجمهور امری��کا علیه ترکیه‬ ‫و امارات این روزها بهش��دت خبرساز شده اس��ت‪ .‬چند روز‬ ‫پیش‪ ،‬جو بایدن در اظهارات خ��ود ترکیه را به نقش افرینی‬ ‫در ظهور داعش متهم کرده و گفت که اردوغان اعتراف کرده‬ ‫تصمیمش ب رای دادن مجوز عبور به تروریستهای خارجی‬ ‫ب رای عبور از ترکیه به سمت س��وریه اشتباه بوده است‪ .‬جو‬ ‫بایدن در سخنرانی خود در دانش��کده هاروارد کندی گفته‬ ‫بود‪« :‬او (اردوغان) به من گفت که حق با شماست‪ ،‬ما اجازه‬ ‫دادیم تا افراد زیادی از طریق مرز ما خارج شوند و حال تالش‬ ‫خواهیم کرد تا مرزمان را ببندیم‪».‬‬ ‫وی در ادامه‪ ،‬امارات و عربستان را نیز در همین زمینه‬ ‫مورد انتقاد قرار داد و گفت‪« :‬بزرگترین مشکل‪ ،‬متحدان ما‬ ‫هستند‪ .‬من روابط فوقالعادهای با اردوغان دارم و وقت زیادی‬ ‫را با هم گذراندهایم‪ .‬س��عودیها‪ ،‬اماراتیه��ا و دیگران چه‬ ‫میکنند؟ انها انقدر مصمم به کنار زدن اسد و در اصل یک‬ ‫جنگ نیابتی شیعی‪ -‬سنی بودند که صدها میلیون دالر و‬ ‫دهها و صدها هزار تن تسلیحات را ب رای هر کسی که با اسد‬ ‫میجنگید روانه کردند‪ ،‬بدون اینکه در نظر بگی رند افرادی که‬ ‫در حال دریافت این کمکها بودند‪ ،‬النصره‪ ،‬القاعده و عوامل‬ ‫افراطگرای جه��ادی بودند که از دیگ��ر بخشهای جهان‬ ‫امدهاند‪ ».‬بایدن با اذعان ب��ه اینکه همین کمکها بحران‬ ‫کنونی را شکل داده‪ ،‬افزود‪« :‬ظهور داعش همه را از خواب‬ ‫بیدار کرد‪ .‬یعنی همان القاعده ع راق که بعد از رانده ش��دن‬ ‫از این کشور‪ ،‬در شرق سوریه ب رای خود فضایی پیدا کرد و با‬ ‫النصره وارد همکاری شد‪ .‬یعنی همان گروهی که ما از اول‬ ‫ان را تروریستی اعالم کردیم‪ ،‬اما نتوانستیم متحدان خود را‬ ‫متقاعد کنیم که ان را مورد حمایت قرار ندهند‪».‬‬ ‫این س��خنان واکن��ش تن��د رجبطی��ب اردوغان‪،‬‬ ‫رئیسجمهور ترکیه را بهدنبال داشت که ضمن رد اتهامات‬ ‫بایدن‪ ،‬خواس��تار عذرخواهی وی ش��د‪ .‬اردوغ��ان در جمع‬ ‫خبرنگاران گفت‪« :‬چنانچه بایدن چنین سخنانی را مطرح‬ ‫کرده باشد‪ ،‬وی ب رای من تمام ش��ده خواهد بود‪ ».‬او افزود‪:‬‬ ‫«من هرگز به وی نگفتم که مرتکب اش��تباهی شدیم‪ .‬من‬ ‫هرگز چنین حرفی نزدم‪ .‬اگر وی چنین چیزی گفته اس��ت‬ ‫پس باید از ما عذرخواهی کند‪».‬‬ ‫پ��س از ان‪ ،‬دولت ام��ارات نیز ب��ه اظه��ارات بایدن‬ ‫واکنش نش��ان داده و اتهامات وارد ش��ده از س��وی بایدن‬ ‫درباره حمایت از تروریستهای داعش را رد کرد‪ .‬در همین‬ ‫راس��تا‪ ،‬وزارت امور خارجه امارات‪ ،‬سخنان بایدن را به دور از‬ ‫واقعیت خواند و با اب راز تعجب از بیانات وی درباره حمایت‬ ‫کشورهای همپیمان امریکا از گروههای تروریستی خواستار‬ ‫توضیحات رسمی در این باره شد‪.‬‬ ‫انور بنمحمد قرق��اش‪ ،‬وزیر مش��اور در امور خارجه‬ ‫امارات در بیانیهای با اب راز تعجب از اظهارات جو بایدن و دور‬ ‫از واقعیت دانستن انها به ویژه در مورد نقش امارات در مبارزه‬ ‫با افراطیگری و تروریسم گفت‪« :‬این سخنان بدون در نظر‬ ‫گرفتن تالشها و اقدامات موث��ری که امارات اتخاذ کرده و‬ ‫موضعگیریهای تاریخی پیشین و اعالم شده ان در پرونده‬ ‫تامین مالی تروریسم عنوان شده است‪ ».‬وی تاکید کرد که‬ ‫رویکرد امارات علیه تروریسم نشاندهنده تعهد ملی ان است‬ ‫که خطر افراطیگری و تروریسم بر منطقه و ساکنان ان را‬ ‫درک کرده است‪ ».‬در پی این واکنشها‪ ،‬بایدن تنها یک روز‬ ‫پس از سخنرانی خود‪ ،‬در تماس تلفنی با اردوغان و ولیعهد‬ ‫ابوظبی‪ ،‬به دلیل بیان این اظهارات عذرخواهی کرد‪.‬‬ ‫هدﻑ این اﻇهارات ﭼه بود؟‬ ‫باید گفت این مناقشه در ش��رایطی حساس و زمانی‬ ‫پیش امد که دولت ترکیه اس��تفاده از نیروی نظامی علیه‬ ‫گروههای تروریس��تی در مرزهایجنوبی خ��ود را تصویب‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اگرچه جو بای��دن به بیان اظه��ارات صریح و بیپرده‬ ‫در دولت امریکا مشهور اس��ت‪ ،‬اما در شرایطی که ائتالف‬ ‫بینالمللی ض��د داعش به رهب��ری امریکا و با مش��ارکت‬ ‫متحدی��ن منطقهای ش��کل گرفت��ه‪ ،‬طرح ای��ن مباحث و‬ ‫بالفاصل��ه عذرخواهی باب��ت ان‪ ،‬جنجاله��ای فراوانی را‬ ‫ب رانگیخته اس��ت‪ .‬این موضوع به ویژه از ان جهت اهمیت‬ ‫مییاب��د که بای��دن از ابت��دا در جری��ان ارتباط��ات برخی‬ ‫کش��ورهای منطقه از جمله ترکیه‪ ،‬عربستان و امارات بوده‬ ‫و اکنون نسبت به موضعگیری علیه انها اقدام کرده است‪.‬‬ ‫در پاسخ به این مسائل‪ ،‬نخست باید به این نکته اشاره‬ ‫کرد که از هم��ان ابتدای اوج گیری درگیریها در س��وریه و‬ ‫سپس تبدیل ان به یک جنگ داخلی تمام عیار‪ ،‬کشورهایی‬ ‫چون ترکیه‪ ،‬عربستان‪ ،‬امارات و البته قطر مخالفت با دولت‬ ‫بشار اسد را علنی کردند‪ .‬در این میان‪ ،‬گروههای تروریستی‬ ‫نیز بهعن��وان یکی از نیروه��ای مخالف دولت س��وریه‪ ،‬از‬ ‫حمایت از مخالفان بیبهره نبودند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬امریکا از‬ ‫همان ابتدا نسبت به نقش این کشورها در حمایت از داعش‬ ‫بی اطالع نبوده است‪.‬‬ ‫در این شرایط‪ ،‬دولت امریکا در قبال داعش و بهطور‬ ‫کلی حرکتهای تروریستی در منطقه سکوت کرد‪ .‬اکنون‬ ‫که تهدید تروریستهای داعش از مرزهای مورد انتظار فراتر‬ ‫رفته و به ع راق رسیده و منافع مشترک جامعه بینالمللی را‬ ‫هدف قرار داده‪ ،‬غرب به سبب اقدامات حمایتی خود از این‬ ‫گروه بهشدت تحت فشار افکار عمومی جهانی قرار گرفته‬ ‫و به همین سبب‪ ،‬در جس��ت و جوی راه فراری از این فشار‬ ‫برامده است‪ .‬در نتیجه اظهارات بایدن و عذرخواهی سریع‬ ‫او را میتوان تالشی غیرمستقیم ب رای کاهش این فشارها‬ ‫و تقس��یم تقصی رات با متحدان منطقهای امریکا دانست‪.‬‬ ‫البته در این میان برخی مقامات امری��کا بایدن را به دلیل‬ ‫عذرخواهی زودهنگام از س��خنانش علی��ه ترکیه و امارات‬ ‫مورد سرزنش قرار دادهاند‪.‬‬ ‫در مورد جو بایدن‬ ‫باراک اوباما در انتخابات ریاستجمهوری امریکا‪ ،‬در‬ ‫شهر اسپرینگفلد ایالت ایلینوی‪ ،‬طی مراسمی ویژه‪ ،‬سناتور‬ ‫جوزف بایدن (‪ )Joseph Biden‬که به اختصار جو بایدن‬ ‫نامیده میشود را رسما بهعنوان معاون خود برگزید‪.‬‬ ‫جو بایدن در ‪ 20‬نوامبر ‪ ،1942‬در اس��کرنتون واقع در‬ ‫ایالت پنس��یلوانیا به دنیا امد‪ .‬او یکی از چه��ار فرزند یک‬ ‫خانواده ای رلندی تبار و کاتولیک اس��ت‪ .‬ج��و و خانوادهاش‬ ‫بعدها به ایالت دالویر مهاجرت کردند‪.‬‬ ‫بایدن در همینجا بهدانشگاه رفت و از مدرسه حقوق‬ ‫س��ی راکیوز فارﻍ التحصیل ش��د‪ .‬او یک��ی از اعضای حزب‬ ‫دموکرات امریکا محس��وب میش��ود و اکنون نیز در حال‬ ‫سپری کردن ششمین دوره سناتوری خود است‪.‬‬ ‫وی از س��ال ها پی��ش ف��ردی بانفوذ در مس��ائل‬ ‫سیاس��ت خارجی واش��نگتن بوده و اولین بار در س��ال‬ ‫‪ 1972‬و در سن ‪ 29‬سالگی در مجلس سنا انتخاب شد‪ .‬در‬ ‫واقع بایدن طوالنیتری��ن دوره نمایندگی از ایالت دالویر‬ ‫را در سنا داش��ته است‪ .‬بایدن ریاس��ت کمیسیون روابط‬ ‫خارجی سنا را بر عهده داش��ت و اکنون عضو کمیسیون‬ ‫فرعی قضایی سنا در امور تروریسم‪ ،‬تکنولوژی و امنیت‬ ‫داخلی اس��ت‪ .‬بایدن در رقابته��ای مقدماتی انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ‪ 1988‬و ‪( 2008‬به عنوان رقیب اوباما)‬ ‫بهعنوان کاندیدای حزب دموکرات شرکت کرد‪ ،‬اما هر دو‬ ‫بار از دور رقابت خارج شد‪.‬‬ ‫در دهه ‪ 90‬بایدن بار دیگر به س��نا بازگش��ت تا نقش‬ ‫برجسته و پرنفوذ خود در سیاس��ت خارجی‪ ،‬بهخصوص در‬ ‫مورد درگیریهای منطقه بالکان را بازیاب��د‪ .‬او بارها به این‬ ‫منطقه سفر کرد و از مدافعان دخالت امریکا در انجا بود‪ .‬او‬ ‫همچنین از حامیان ایجاد دولت فدرال در ع راق‪ ،‬متش��کل‬ ‫از مناطق خودمختار کرد‪ ،‬سنی و شیعه است‪ .‬جو بایدن که‬ ‫در رایگیری سال ‪ 2003‬کنگره امریکا در مورد حمله بوش‬ ‫به ع راق رای مثبت داده بود‪ ،‬در چرخشی ‪ 180‬درجهای و در‬ ‫مخالفت با این جنگ‪ ،‬به ستاد انتخاباتی اوباما پیوست‪ .‬وی‬ ‫چندی پیش رای خ��ود را پس گرفت و گفت اش��تباه کرده‬ ‫است‪ .‬انتخاب این سناتور کهنه کار از س��وی اوباما‪ ،‬از این‬ ‫منظر حائز اهمیت اس��ت که بایدن از ‪ 36‬س��ال پیش‪ ،‬در‬ ‫مجلس سنا حضور داشته و بی ش��ک‪ ،‬یکی از چهرههای‬ ‫مطرح در عرصه سیاسی امریکاست‪.‬‬ ‫جو بایدن در تصویب قانون مجازات خش��ونت علیه‬ ‫زنان در سال ‪ 1994‬نیز نقش مهمی داشت‪.‬‬ ‫جو بایدن‪ ،‬رﺋیسجمهور بﻌدی امریکا؟‬ ‫نشریه نیویورکر چندی پیش در تحلیلی عنوان کرده‬ ‫بود‪ ،‬جو بایدن خود را ب رای انتخابات ریاستجمهوری ‪2016‬‬ ‫اماده میکند‪ .‬در این تحلیل امده که بایدن ‪ 72‬ساله بهطور‬ ‫جدی به این موضوع فکر میکند‪ .‬این بدین معنی است که‬ ‫بایدن قصد ندارد به هیالری کلینتون یا جیم مسینا (مدیر‬ ‫کمپین قبلی اوبام��ا) اجازه دهد به ج��ای او تصمیمگیری‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که گمانهزنیها از رئیسجمهور‬ ‫اتی امریکا متفاوت است‪ .‬اد رندل‪ ،‬فرماندار سابق پنسیلوانیا‬ ‫میگوید ممکن است رئیسجمهور بعدی امریکا ب رای اولین‬ ‫بار یک زن باشد‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬جان مک کین‪ ،‬از نزدیکان‬ ‫بایدن میگوید چنانچه هیالری کلینتون کنار برود‪ ،‬بایدن‬ ‫بدون فوت وقت وارد رقابتهای انتخاباتی خواهد شد‪.‬‬ ‫بایدن در ش��یوه کار خود تفاوتهایی با اوباما دارد‪ .‬در‬ ‫حالی که ش��یوه رهبری باراک اوباما ب��ا متانت و مالیمت‬ ‫توام است‪ ،‬بایدن فردی پ رانرژی است و نمای یک شخص‬ ‫پرحرف متعلق به طبقه کارگر را به تصویر میکش��د‪ .‬یک‬ ‫مقام س��ابق بریتانیایی ک��ه با جو بایدن مالق��ات کرده به‬ ‫خبرن��گار نیویورکر گفته‪« :‬با تمام جذابی��ت واقعی بایدن‪،‬‬ ‫احس��اس میکنید او در اتاق اکس��یژن کافی ب رای اینکه‬ ‫بتوانید مقصودتان را بیان کنید باقی نمیگذارد‪ ،‬بهخصوص‬ ‫ب رای کسانی که مودب باش��ند و نخواهند حرفش را قطع‬ ‫کنند و از این رو حس سرخوردگی میکنید‪».‬‬ ‫با این ح��ال‪ ،‬نباید نق��ش مهم بایدن در کاﺥ س��فید‬ ‫را نادی��ده گرف��ت‪ .‬او مس��ئولیت نظ��ارت ب��ر مجموعه‬ ‫گزارش ها‬ ‫حمله جو بایدن‬ ‫به ترکیه و امارات‬ ‫حاشیههای زیادی‬ ‫درست کرد که حتی‬ ‫با عذرخواهی بایدن‬ ‫هم پایان نیافت‪ .‬ایا‬ ‫این ﭼهره جنجالی‬ ‫میتواند جانشین‬ ‫باراﻙ اوباما شود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ماموریتهای مه��م داخلی و سیاس��ی‪ ،‬از جمله نظارت بر‬ ‫مص��رف بودجه ‪ 787‬میلی��ارد دالری ب��رای متحول کردن‬ ‫اقتصاد در حال رکود امریکا و نیز نظارت بر کاهش حضور‬ ‫نظامی امری��کا در ع راق را بر عهده داش��ته اس��ت‪ .‬بایدن‬ ‫همچنین در مذاکرات درباره جنگ در افغانس��تان شرکت‬ ‫داشت و غالبا با مقاماتی که موضع سرسختتری داشته و‬ ‫خواستار افزایش مداخله نظامی امریکا در این جنگ بودند‪،‬‬ ‫اختالف پیدا میکرد‪.‬‬ ‫باراک اوباما در مصاحبه با خبرنگار نیویورکر گفته که‬ ‫به عقیده او جو بایدن رئیسجمهوری عالی خواهد بود‪« :‬او‬ ‫از نزدیک با این شغل اشنایی دارد و میداند مشتمل بر چه‬ ‫چیزهایی است‪ .‬او درک میکند که چطور باید چیزی را که‬ ‫واقعا مهم است از چیزی که اهمیت کمتری دارد جدا کند‪.‬‬ ‫فکر میکنم او مهارت زیادی ب رای ارتب��اط برقرار کردن با‬ ‫مردم دارد‪ .‬او از سیاس��ت لذت میبرد و روابط بسیار خوبی‬ ‫با کنگره دارد که این موضوع به نفعش تمام خواهد شد‪».‬‬ ‫الگور‪ ،‬جورج بوش پدر‪ ،‬والتر ماندل‪ ،‬هیوبرتهامفری‬ ‫و ریچارد نیکسون از جمله معاونان ریاستجمهوری بودهاند‬ ‫که به دلیل همین تجربیات و ارتباطات نزدیک توانس��تند‬ ‫نامزدهای قابلی در انتخابات ریاستجمهوری شوند‪ .‬البته‬ ‫هیچیک از انها در مب��ارزات انتخاباتی خود با رقیبی مانند‬ ‫هیالری کلینتون مواجه نبودهاند‪ .‬طبق نظرس��نجی جدید‬ ‫نش��ریه تایمز‪ 41 ،‬درصد دموکراتها میخواهند که او وارد‬ ‫عرصه انتخابات شود و ‪ 31‬درصد مخالفند‪ .‬چنین اماری او را‬ ‫در رقابت با کلینتون بسیار عقبتر قرار میدهد‪ ،‬بهطوری‬ ‫که بیش از هش��تنفر از هر ‪ 10‬دموکرات خواهان شرکت‬ ‫هیالری کلینتون در انتخابات هس��تند‪ .‬البت��ه با این امار‪،‬‬ ‫بایدن از دیگر رقبای احتمالی مانند الی زابت وارن‪ ،‬س��ناتور‬ ‫ماساچوس��ت و مارتین اومالی‪ ،‬فرمان��دار مریلند‪ ،‬پیشتر‬ ‫است‪.‬‬ ‫بایدن پیش از این دو بار در مراح��ل اول رقابتهای‬ ‫انتخاباتی امریکا‪ ،‬کاندیدا شده و هر دو بار پایان تلخی داشته‬ ‫است‪ .‬در انتخابات ریاستجمهوری ‪ 1988‬کمپین انتخاباتی‬ ‫او به دلیل متهم شدن به سرقت متن سخنرانی رهبر حزب‬ ‫کارگر بریتانیا رسوا شد و شکست خورد‪ .‬در سال ‪ 2008‬نیز در‬ ‫مناظرهای که تحت کنترل اوباما و کلینتون بود نتوانس��ت‬ ‫تاثیرگذاری چندانی داش��ته باش��د و پس از پنجم شدن در‬ ‫انجمن حزبی ایالت ایوا از دور رقابت کنار رفت‪.‬‬ ‫عامل دیگ��ری که نبای��د فراموش کرد س��ن بایدن‬ ‫است‪ .‬بایدن در انتخابات ‪ 74 ،2016‬س��ال خواهد داشت و‬ ‫در صورت برنده شدن مس��نترین رئیسجمهور امریکا در‬ ‫اولین دوره ریاستجمهوری خواهد بود‪ .‬بایدن خود در این‬ ‫باره میگوید‪«:‬عنوان کردن این موضوع توسط مردم کامال‬ ‫موجه اس��ت و من به انها خواهم گف��ت اول مرا نگاه کنید‬ ‫و بعد تصمیم بگیری��د‪ ».‬او اضافه میکن��د‪« :‬این که من‬ ‫کس��ی را چطور ارزیابی میکنم خواه یک ورزش��کار باشد‬ ‫یا یک سیاس��تمدار‪ ،‬بس��تگی به این دارد ک��ه هنوز چقدر‬ ‫ش��ور و اش��تیاق دارد و چگونه از عهده کارش برمیاید‪».‬‬ ‫البته این احتمال وج��ود دارد که تم��ام صحبتها درمورد‬ ‫ریاستجمهوری وسیلهای است ب رای اینکه بایدن همچنان‬ ‫در سیاستهای امریکا مطرح باشد‪.‬‬ ‫خبرنگار نیویورکر مینویس��د حتی اگر بایدن نتواند‬ ‫نامزد شدن خود را عملی بداند‪ ،‬رد نکردن یک چنین امکانی‬ ‫موجب خواهد ش��د که هنوز این احتمال به قوت خود باقی‬ ‫بماند؛ همانطور که قبل از انتخابات ریاستجمهوری سال‬ ‫‪ ،2008‬درست در یک چنین مقطع زمانی‪ ،‬پیروزی کلینتون‬ ‫قطعی به نظر میرسید و حتی اس��می از باراک اوباما برده‬ ‫نمیشد‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬فعال زمان زیادی تا انتخابات باقی مانده‬ ‫و بایدن که سیاس��تمدار کارکشتهای اس��ت از این موضوع‬ ‫اگاهی کامل دارد‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫دولت‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی جدید‪ ،‬غرب جدید‬ ‫فضای جدید سیاست خارجی که دولت یازدهم ان را تجربه م ی کند تحلیلگ ران ‬ ‫مسائل سیاسی را به جستار پی رامون پاسخ این سئوال واداشته است که در نهایت ‬ ‫حسن روحانی و غرب چه نسبتی با یکدیگر پیدا خواهند کرد‪ .‬ایا به نوعی از روابط ‬ ‫که حاصل از عدم توافق نهایی هسته ای خواهد بود م ی رسند یا اینکه فرجام مثبت ‬ ‫مذاکرات صحنه ای از شرایط خوب و جدید میان ایران و غرب پدید خواهد اورد؟ ‬ ‫روحانی سوﻡ در مقابل غرب سوﻡ‬ ‫چگونه حسن روحانی باید میانه بدبینی افراطی و‬ ‫خوﺵبینی افراطی را در مذاکرات هستهای بگیرد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪2۸‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫اگرجلیلیکاندیدانمیشد‬ ‫به توافﻖ میرسیدیم‬ ‫گفتوگوی مثلث با مهدی محمدی‬ ‫روحانی نه غرب گراست‬ ‫نه شرقگرا‬ ‫گفت و گوی مثلث با محمد قوچانی‬ ‫دولت‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫سردبیر‬ ‫دیدار شیخحس��ن روحانی با دیوید کامرون دیداری‬ ‫عادی نبود‪ .‬نه فضای داخل جلسه ان چنان عادی و بیحاشیه‬ ‫بود‪ ،‬نه انچه چند ساعت بعد از ان دیدار در گفتههای کامرون‬ ‫در مل��ل متحد بیان ش��د عادی ب��ود و نه انچ��ه در تهران‬ ‫میگذش��ت عادی بود‪ .‬انگار از نیویورک ت��ا تهران فضایی‬ ‫خاکستری اطراف دیدار حس��ن روحانی و دیوید کامرون را‬ ‫فراگرفته بود‪.‬‬ ‫در س��الن دیدار‪ ،‬چهره س��نگین دیوید کامرون دیده‬ ‫میش��د و پایی که روی پا انداخته و مغرورانه و انگلیس��ی‬ ‫نشسته بود‪ .‬درست ش��بیه صورت تلخ «فرانسوا اوالند» که‬ ‫یخ و بیروح دستهای شیخ را گرفته بود اما سابقه متفاوت‬ ‫تاریخی فرانسه و انگلیس‪ ،‬حس��اب کامرون را از اوالند جدا‬ ‫میکرد و صورت شیخ که با لبخندی رو به دوربینها متفاوت‬ ‫از دو رهبر اروپایی دیده میشد‪.‬‬ ‫در س��الن ملل متحد ک��ه دیوید کامرون‪ ،‬س��خن از‬ ‫حقوقبشر در ایران گفت و از برنامه هستهای تهران اعالم‬ ‫نگرانی کرد و سیاس��تهای منطقهای ای��ران را به چالش‬ ‫روحانی سوم اما باید واقع بین باشد‪ .‬در ‬ ‫واقع بینی اندکی خوش بینی و کمی بیش ‬ ‫از ان بدبینی نهفته است‪ .‬و سیاستمدار ‬ ‫واقع بین بای�د مقداری از ای�ن بدبینی را ‬ ‫همراه داشته باشد‪ .‬واقع بینی در مذاکرات ‬ ‫با غرب بدین معناست که ایران روحانی ‬ ‫اول و روحانی دوم تبدیل به ایران جدیدی ‬ ‫شده‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫سیاست‬ ‫کشید‪ ،‬مثل ابیخی که بر دیدار س��اعتی قبل ریخته شده‬ ‫باشد شوکاور و بهتانگیز بود‪.‬‬ ‫و در ته��ران این روزنامهه��ای اصالحطلب بودند که‬ ‫سرخوشانه از این دیدار عکس گذاش��تند و تیتر زدند و این‬ ‫روزنامههای اصولگرا بودند که چندان خبر را بزرگ ندیدند‬ ‫و ان را به حاش��یه بردند و چه جالب که این روند خیلی زود‬ ‫معکوس ش��د‪ ،‬به ترتیبی که اصالحطلب��ان جملههای تلخ‬ ‫دیوید کام��رون را نه انچن��ان مهم دریافتن��د و به تعبیری‬ ‫منفعالنه با ان مواجه شدند‪.‬‬ ‫و اصولگرایان ان را به صدر صفحات رس��انهای خود‬ ‫رساندند‪ .‬این طنز تلخی بود که در عرض شاید فقط دو روز‬ ‫کاری اتفاق میافتاد‪ .‬نوعی چالش رس��انهای که در مقابل‬ ‫واقعیت‪ ،‬منفعالنه برخورد میکرد‪.‬‬ ‫چه عیبی داش��ت که فالن روزنامه اصولگ��را‪ ،‬دیدار‬ ‫کامرون – روحانی را ب��ا روایت خود تیت��ر اول میکرد و از‬ ‫واقعی��ت فرصتی برای خ��ود مییافت و چه عیبی داش��ت‬ ‫اگر فالن روزنامه اصالحطلب بعد از جم��الت کامرون در‬ ‫مللمتحد باز هم انرا در سطح اول اخبار خود روایت میکرد و‬ ‫موضعی برخاسته از اصالحطلبی درون نظام اتخاذ میکرد؟‬ ‫چه میش��د اگر م��ا روزنامهن��گاران درمییافتیم که‬ ‫واقعیت را نمیتوان پوشاند اما میتوان به ان جهت داد‪ ،‬در‬ ‫مقابلش منفعل نبود‪ ،‬موضع داشت و ان را بازخوانی کرد‪.‬‬ ‫دیدار ش��یخ حس��ن روحانی با دیوید کامرون نه تنها‬ ‫دیداری عادی نبود که به تعبیری نقطهعطفی برای ش��یخ‬ ‫محسوب میشد‪ .‬نه به این دلیل که دیداری بود میان رئیس‬ ‫دولت ایران و رئیس دولت بریتانیا بعد از ‪ ٣6‬سال و نه به این‬ ‫دلیل که میتوانست گشایشی میان روابط ایران و اروپا باشد‬ ‫و حس قدیمی حسادت واش��نگتن را برانگیزد که مهمتر از‬ ‫اینها اغازی برای دوره دوم روحانی سوم محسوب میشد و‬ ‫شاهدی برای غرب سوم‪.‬‬ ‫روحانی سوم و غرب سوم اما چه سیری را طی کردند؟‬ ‫غ��رب اول به س��الهای مذاکرات هس��تهای قبل از‬ ‫‪ ١٣8٤‬بر میگشت‪ .‬سالهای جدایی امریکا از اروپا‪ .‬در ان‬ ‫سالها بوش با سیاست یکجانبهگرایی حساب خود را از اکثر‬ ‫کش��ورهای قدرتمند اروپا جدا کرده بود و جز «تونی بلر»‪،‬‬ ‫هیچ رهبر اروپایی با بوش پسر همگام نشد و بر عکس برخی‬ ‫بزرگان اروپا مانند «ژاک شیراک» از علنی کردن دلخوری‬ ‫خود از واشنگتن ابایی نکردند‪.‬‬ ‫دورانی که تروئیکای اروپا به مذاکره با تهران مشغول‬ ‫بود و شیخحس��ن روحانی به جای کمال خ��رازی در مقام‬ ‫دبیری ش��ورای عالی امنیت ملی به عنوان فصل مشترک‬ ‫حاکمیت و دولت‪ ،‬مقابل انان نشست و مذاکره کرد‪ .‬غرب اول‬ ‫غربی ضعیف و منهای امریکا بود چرا که این سیاستهای‬ ‫تهاجمی نئوکانها در واش��نگتن بود که ارایش خاورمیانه‬ ‫را دگرگون میکرد و ان��گار که اروپا بی��رون از بازی اصلی‬ ‫مشغول کار خود باش��د‪ .‬غرب اول اما در مذاکرات هستهای‬ ‫به دنب��ال «تعلیقکردن» توانایی هس��تهای و جلوگیری از‬ ‫رش��د فناوری بومی ایران بود‪ .‬غرب اول با دو سالح حمله‬ ‫احتمالی امریکا به ایران پس از افغانس��تان و عراق و ورود‬ ‫پرونده ایران به شورای امنیت‪ ،‬به بیانیه تهران دست یافت‬ ‫که مهمترین دس��تاورد ان تعلیق غنیس��ازی ای��ران بود‪.‬‬ ‫غرباول را ش��اید بتوان با این تعریف‪ ،‬حلقه میانی امریکا‬ ‫و ایران دانس��ت‪ .‬روحان��ی اول اما دقیقا به همین س��الها‬ ‫بازمیگش��ت‪ .‬طرف مذاکره با تروئی��کای اروپایی که نماد‬ ‫محافظهکاری و میانهروی تهران مقابل غرب بود‪ .‬شیخی‬ ‫که از س��ویی هدف کوت��اه مدتش را در کت��اب خاطراتش‬ ‫جلوگی��ری از حمله احتمالی امریکا و ه��دف بلند مدتش را‬ ‫نرفتن پرونده ایران به شورای امنیت عنوان کرد‪ ،‬بهخصوص‬ ‫در گفتوگوی انتخاباتی ش��بکه دوم که با صدایی بلند این‬ ‫اهداف را به حس��نعابدینی مجری برنامه گوش��زد کرد تا‬ ‫پس از سالها فرصتی برای دفاع از خود در تلویزیون یافته‬ ‫باشد‪ .‬روحانی اول‪ ،‬دوران خوشبینی به غرب بود که با زدن‬ ‫بوش پس��ر زیر میز توافقات س��عداباد و بعد هم با حمالت‬ ‫اصولگرایان از علی الریجانی گرفته تا محمود احمدینژاد‬ ‫به توافق سعداباد پایان یافت‪.‬‬ ‫دوران روحانی دوم و غرب دوم کمتر از دو سال پس از‬ ‫سعداباد اغاز شد‪ .‬عصر روحانی دوم زمانی اغاز شد که حسن‬ ‫روحانی از ساختمان خیابان جامی رفته بود و جای خود را به‬ ‫دکتر الریجانی داده بود‪ .‬روحانی دوم پس از اولین جلسه با‬ ‫محمود احمدینژاد با علی الریجانی تماس گرفت و گفت‬ ‫که باید خودش را برای رفتن به خیابان جامی اماده کند‪.‬‬ ‫کس��ی که بیانیه س��عداباد را به دادن « ّدر» در مقابل‬ ‫گرفتن «ابنبات» تش��بیه ک��رده بود مدیری��ت مذکرات‬ ‫هستهای را برعهده میگرفت‪.‬‬ ‫شاید شیخ حق داشت که در مقابل اصرارهای فراوان‬ ‫سیدمحمد خاتمی برای مدیریت پرونده هستهای مقاومت‬ ‫میکرد که اگر مقاومتهای او پاسخ میداد شاید سرنوشتش‬ ‫به دولت اصالحطلبان گره نمیخورد و از قدرت رسمی کناره‬ ‫نمیگرفت‪.‬‬ ‫تقدیر اما چنین بود که شیخ حس��ن روحانی مانند دو‬ ‫شیخ – اکبر هاشمیرفسنجانی و ناطق نوری – کناره بگیرد‬ ‫و شاهد هشت سال احمدینژاد باشد‪ .‬تالشهای برخی از‬ ‫اصولگرایان و اصالحطلبان معتدل هم برای شکل گرفتن‬ ‫دولت وحدت ملی قبل از انتخابات ‪ 88‬حول او و با همکاری‬ ‫محمدباقر قالیباف انگونه که صادق خرازی در گفتوگو با‬ ‫مثلث از ان پرده برداشت هم بینتیجه ماند تا روحانی اولین‬ ‫هشت سال خارج از سطح اول قدرت اجرایی را تجربه کند‪.‬‬ ‫روحانی دوم که کم سخن میگفت و بیشتر نظارهگر‬ ‫تحوالت بود‪ ،‬در اندک گفتههایش نقدی تلویحی از تیم دوم‬ ‫مذاکرهکننده هستهای داشت و البته دفاع از مذاکره خودش‪.‬‬ ‫ورود سعید جلیلی به پرونده هستهای‪ ،‬شاید علی الریجانی و‬ ‫حسن روحانی را بیش از هر زمان به یکدیگر نزدیک میکرد‬ ‫تا ائتالف محافظهکاری مقابل تیم جدید شکل بگیرد‪.‬‬ ‫حس��ن روحانی دوم از س��ویی به دفاع از روحانی اول‬ ‫مخصوصا در کتاب خاطراتش پرداخت و از س��وی دیگر در‬ ‫کارزار انتخاباتی ضم��ن ادامه خوشبینیاش به غرب برای‬ ‫رسیدن به تفاهم‪ ،‬اشکال تیم س��وم مذاکرهکننده را در فن‬ ‫گفتوگو و مذاکره و اشکال در روند «اعتمادسازی» عنوان‬ ‫میکرد و چندان با تحلیل این تیم ک��ه مبتنی بر خصومت‬ ‫دیرین غرب با ایران بود و برگرفته از ادبیات غربستیز دکتر‬ ‫جلیلی سر همراهی نداشت‪.‬‬ ‫چراکه اگ��ر اصالحطلب��ان و روش��نفکران دینی به‬ ‫خص��وص محمدخاتمی همدلی فلس��فی با غ��رب دارند و‬ ‫اصولگرایان مخصوصا روش��نفکران انقالبی مثل س��عید‬ ‫جلیلی نزاع فلسفی با غرب را نمایندگی میکنند‪ ،‬اما حسن‬ ‫روحانی مانن��د دیگ��ر بوروکراتهای میان��هرو نه همدلی‬ ‫فلسفی با غرب دارد و نه نزاع فلس��فی‪ .‬نگاه او شاید نگاهی‬ ‫اب��زاری و عملگرایانه به غرب باش��د هرچند مش��اورانی از‬ ‫نوع دکتر س��ریعالقلم تجویزهایی همدالن��ه با غرب برای‬ ‫ش��یخ بنگارند‪ .‬ذات ش��یخ اما در مواجهه با غرب متفاوت از‬ ‫اصالحطلبان است‪.‬‬ ‫غرب دوم اما برخالف دوران ب��وش‪ ،‬غربی یکپارچه‬ ‫بود‪ .‬رفتن بوش از کاخسفید‪ ،‬و امدن باراک اوباما خبر خوشی‬ ‫برای دموکراتها و چپگرایان اروپایی بود‪ .‬سیاس��تهای‬ ‫نظامی نئوکانها رو به زوال میرفت‪ .‬نه از قدرت طالبان کم‬ ‫شده بود و نه دموکراسی و امنیت در عراق حاکم بود‪ .‬بودجه‬ ‫وحشتناک نظامی امریکا س��ال به سال افزایش مییافت و‬ ‫اینها همه ش��عار ‪ change‬باراک اوباما را معنادار میکرد‪.‬‬ ‫او با «بله‪ ،‬ما میتوانیم» که کم��ی قبلتر «میتوانیمش»‬ ‫در کمپین انتخاباتی محمود احمدینژاد خلق ش��ده بود به‬ ‫میدان امد و راس��تگرایی را از میدان واش��نگتن به در کرد‪.‬‬ ‫نوس��تالژی چپگرایی را به خاطر تون��ی بلر حزب کارگری‬ ‫اورد و از هژمونی امریکا برای همراه کردن محافظهکاری‬ ‫چون س��ارکوزی در پاریس اس��تفاده کرد‪ .‬غرب دوم پایان‬ ‫یکجانبهگرایی امریکا و اغ��از چندجانبهگرایی بود؛ امریکا‬ ‫و متحدانش معنای کاملتری داشت نس��بت به زمانی که‬ ‫منظور از متحدان امریکا در جنگ عراق‪ ،‬کانادا و استرالیا و‬ ‫کشورهایی از این دست بودند‪ .‬یکپارچه شدن غرب همزمان‬ ‫با وقایع انتخاباتی سال ‪ 88‬و پیشرفت فناوری هستهای در‬ ‫ایران‪ ،‬مذاکرات هستهای جدید را وارد فاز تازهای کرد‪.‬‬ ‫روندی که ب��ه رفتن پرونده ایران به ش��ورای امنیت‪،‬‬ ‫غیرعادی ش��دن پرونده و در پی ان تحریمهای چهارجانبه‬ ‫شورای امنیت‪ ،‬رئیس جمهور و کنگره امریکا و اتحادیه اروپا‬ ‫در اغاز دهه ‪ 9٠‬شمسی انجامید؛ تحریمهایی که از حوزههای‬ ‫تجاری و مالی اغاز شد و به نفت کشید‪ .‬سختترین تحریمها‬ ‫در س��الهای پس از انق��الب؛ تحریمهایی که ت��ا قبل از‬ ‫انتخابات س��ال ‪ 92‬تغییر معناداری در سیاس��تهای ایران‬ ‫ایجاد نکرد‪ .‬تنها پس از انتخابات ریاس��تجمهوری بود که‬ ‫دیپلماسی ایران لباس تازهای به تن میکرد‪.‬‬ ‫غرب دوم با مذاکره شروع کرد‪ ،‬با تحریم ادامه داد و با‬ ‫تهدید نظامی جلو رفت‪ .‬حسن روحانی در مقابل غرب دوم‬ ‫غایب میدان بود‪.‬‬ ‫غرب سوم اما پس از روحانی س��وم متولد شد‪ .‬غربی‬ ‫که میدانس��ت پس از بهار سیاس��ت در ای��ران باید خود را‬ ‫برای دادن و گرفتن امتیاز از تهران اماده کند‪ .‬اگر تیم سوم‬ ‫مذاکرهکنن��دگان ایران س��ختگیرانه به می��دان مذاکرات‬ ‫از اس��تانبول و بغداد گرفته تا الماتی میام��د اما تیم جدید‬ ‫مذاکرهکننده برای گشایش به نیویورک و ژنو روانه میشد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دولت‬ ‫غرب س��وم به دنبال حداکثر کردن امتی��ازات از ایران بود‪.‬‬ ‫چراکه سر روی کار امدن دولت جدید را خوب می دانست که‬ ‫این دولت بدون توافق با غرب دولتی مستعجل خواهد بود‪.‬‬ ‫اگر غ��رب اول در پی تعلی��ق کردن فن��اوری بومی‬ ‫هسته ای و غرب دوم به دنبال متوقف کردن پیشرفت های‬ ‫ایران به وسیله افزودن بر تحریم و تهدید بود‪ ،‬سالح غرب‬ ‫س��وم بر کم کردن از تحریم ها برای متوقف کردن توسعه‬ ‫صنعت هسته ای متمرکز می ش��د‪ .‬اگر غرب اول چهره ای‬ ‫خندان به خود می گرفت و به میدان مذاکره می امد و غرب‬ ‫دوم روی دیگر ان چه��ره خندان را با خش��م و عصبانیت‬ ‫نمایان می کرد‪ ،‬غرب سوم بازگشت در ظاهر به غرب اول و‬ ‫در باطن نگاه داشتن غرب دوم بود‪ .‬غرب سوم با چهره ای‬ ‫خندان اما قلبی س��خت به میدان مذاکره پای می گذاشت؛‬ ‫ان چنان که در خنده های ج��ان کری نمایان بود و در نیش‬ ‫و کنای��ه ه��ای گاه وبیگاه وندی ش��رمن قاب��ل مالحظه‪.‬‬ ‫در درخواس��ت کامرون ب��رای دیدار با دکت��ر روحانی و در‬ ‫بی ادبی های کامرون پای تریبون ملل متحد‪ .‬غرب س��وم‬ ‫از سویی نیازمند قدرت ایران در منطقه است و از سویی به‬ ‫دنبال مهار فناوری هسته ای‪ .‬هم به دنبال برقراری توازن‬ ‫میان ایران و عربستان و هم به دنبال تامین امنیت اسرائیل‪.‬‬ ‫هم به دنبال تغییر رژیم اسد و هم سرنگونی داعش‪ .‬غربی‬ ‫اشفته و پر از مساله‪.‬‬ ‫روحانی س��وم اما در چنین فضایی زاده شد‪ .‬دوره اول‬ ‫روحانی س��وم که به دوران توافق ژنو ب��از می گردد رئیس‬ ‫جمهور همچنان در فضای روحانی دوم قرار دارد؛ انگونه که‬ ‫بیان شد‪ .‬دوره دوم روحانی سوم اما ش��اید اکنون اغاز شده‬ ‫باشد‪ .‬شاید مصداقش هم دیدار تاریخی کامرون – روحانی‬ ‫باشد؛ دوران تغییر از خوش بینی به واقع بینی ‪.‬‬ ‫حس��ن روحانی امروز در میانه دو طیف سیاس��ی قرار‬ ‫گرفته؛ اصالح طلبان خوش بین و برخی اصولگرایان بسیار‬ ‫بدبین به نیات غرب‪-‬جدا از اصول گرایان معتدل‪ -‬در چنین‬ ‫فضایی اس��ت که تی��م دیپلماتی��ک او باید دو ماه س��خت‬ ‫باقیمانده را مذاکره کند‪ ،‬چانه بزند‪ ،‬امتیاز بدهد و امتیاز بگیرد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان که بخش عم��ده ای از انان همکاری با غرب‬ ‫را هم ممکن و هم مطلوب می دانند‪ ،‬مذاکرات هس��ته ای را‬ ‫بهترین فرصت برای خروج از بن بست روابط ایران و غرب‬ ‫می دانند و با کمرنگ دیدن ساختارهای حاکمیتی در امریکا‬ ‫که عمدت��ا تحت تاثیر البی ه��ای پرق��درت مخالف ایران‬ ‫است برای به نتیجه رسیدن مذاکره فشار می اورند‪ ،‬چراکه‬ ‫فرجام خوش مذاکرات برای لیبرال های سیاس��ی می تواند‬ ‫گشایش هایی در زمینه سیاست داخلی ایجاد کند و در نهایت‬ ‫منجر به فتح انتخابات مجلس توس��ط اصالح طلبان شود و‬ ‫برای لیبرال های اقتصادی زمینه فعالیت تجاری‪ ،‬صنعتی و‬ ‫اقتصادی فراهم نماید تا از پی ان با فربه شدن طبقه متوسط‬ ‫و کم شدن وابستگی این طبقه به دولت امکان تداوم حضور‬ ‫اصالح طلبان و میانه روها در عرصه های سیاسی و اجتماعی‬ ‫حفظ شود‪ .‬در مقابل برخی اصولگرایان غرب ستیز و انقالبی‬ ‫که بیش از هرکسی می توان سعید جلیلی را نمادشان دانست‬ ‫معتقدند که باید با دادن کمترین امتیاز بیشترین امتیازها را‬ ‫از غرب گرفت و با اصرار بر حق غنی سازی و حفظ ظرفیت‬ ‫سانتریفیوژها در س��طح منطقه ای قدرت اول را برای ایران‬ ‫حفظ کرد‪.‬‬ ‫از نگاه این گروه گشاده دستی در اعطای امتیاز به غرب‪،‬‬ ‫فن اوری هسته ای را دچار سکته می کند‪ ،‬دانش هسته ای را‬ ‫متوقف و سالح ایران در اینده خاورمیانه را کند می نماید‪.‬‬ ‫این گروه معتقدند که تحریم ها نتوانس��ته میان دولت‬ ‫– ملت شکاف ایجاد نماید و ایران پس از عبور از شوک اول‬ ‫تحریم ها اکنون می تواند در داخل ب��ا اقتصاد مقاومتی و در‬ ‫خارج ضمن همکاری با محور ش��رق از جمله روسیه چرخ‬ ‫اقتصاد را بگرداند‪ .‬حس��ن روحانی اما در میان��ه دو تجربه‬ ‫مذاکره هم قرار گرفته؛ اس��ان گیری ناشی از خوش بینی به‬ ‫غرب در سعداباد و سخت گیری ناشی از بدبینی به غرب تیم‬ ‫سوم مذاکره کننده‪ .‬اسان گیری دوره سعداباد به عصر غرب‬ ‫اول و روحانی اول باز می گردد‪ .‬زمانی که غرب اساسا مخالف‬ ‫شکل گیری دانش هسته ای در ایران بود و تیم مذاکره کننده ‬ ‫ما نگران ورود و اش��نگتن به ماجرا و رفت��ن پرونده ایران به‬ ‫ش��ورای امنیت‪ .‬مهمترین دس��تاورد ان دوره اما شاید کنار‬ ‫رفتن نگرش اسان گیرانه و البته پی بردن به کم قدرت بودن‬ ‫اروپا مقابل امریکا بود‪.‬‬ ‫اسان گیری ناشی از خوش بینی افراطی اصالح طلبان‬ ‫به غرب که در نتیجه اش نه تحریم های وعده داده شده کنار‬ ‫رفت و نه پلمپ بر دستگاه های ایران باقی ماند‪ .‬پایانش خود‬ ‫اغاز ماجرایی بزرگ تر بود‪ .‬اما سخت گیری ناشی از بدبینی‬ ‫افراطی به تیم س��وم مذاکره کننده باز می گردد‪ .‬روح حاکم‬ ‫بر این تیم مخالفت با غرب از نظر ذاتی و جوهری بود و این‬ ‫مخالفت در عرصه عمل خود عاملی برای ایستادگی مقابل‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬مهم ترین نماد غرب ستیزی‬ ‫با امدن اوباما دوران چندجانبه گرایی اغاز شد‬ ‫خواسته های غرب‪ .‬اینگونه بود که از نظر این تیم «به توافق‬ ‫نرسیدن بهتر از توافق به هر قیمتی» بود‪ .‬مذاکرات ان دوران‬ ‫شاید در کمتر از دو روز به پایان می رسید‪ .‬جلسات عمدتا به‬ ‫مباحث کلی می گذشت‪ .‬پیشنهادات غرب براساس شدت‬ ‫گرفتن تحریم ها‪ ،‬کم مقدار و ب��ی ارزش بود و موضع ایران‬ ‫سرسختانه و محکم‪.‬‬ ‫جهان های دو ط��رف متفاوت بود‪ ،‬پ��س حرف های‬ ‫یکدیگر را کمتر درک کردند و بیشتر شنیدند ولی نفهمیدند‪.‬‬ ‫اینگونه بود که حتی پیش��نهادهای تعدیل ش��ده غرب در‬ ‫الماتی هم نتوانست از سرسختی تیم ایران بکاهد همچنان‬ ‫که طرح هایی ش��بیه «گام به گام» روس��یه هم که تقریبا‬ ‫مورد تایید ایران بود از غلظت غرب نکاست‪ .‬سخت گیری‬ ‫تیم اصولگرا عاقبت به حفظ دس��تاوردهای ایران در سطح‬ ‫فنی اما اس��تفاده اصالح طلبان و میانه روها از عدم توافق و‬ ‫پیامدهایش مانند باال رفتن قیم��ت ارز‪ ،‬تورم‪ ،‬رفتن پرونده‬ ‫ایران به سمت امنیتی و نظامی شدن به دو قطبی روحانی ‪/‬‬ ‫جلیلی انجامید و کار انتخابات را یکسره کرد‪ .‬حسن روحانی‬ ‫اما در میانه این دو تجرب��ه و در میانه این دو نگرش باید دو‬ ‫ماه پایانی مذاک��رات را مدیریت کند‪ .‬اکن��ون در دوره دوم‬ ‫روحانی سوم هستیم‪ .‬او در این دوره احتماال دریافته که در‬ ‫کار با غرب بیش از خوش بینی باید واقع بین بود‪ .‬واقع بینی‬ ‫اما در میانه خوش بینی افراطی و بدبینی افراطی قرار دارد‪.‬‬ ‫انچه در دهه گذش��ته بر پرونده ایران گذشته‪ ،‬جز دوره دو‬ ‫ساله علی الریجانی‪-‬که نماد عملگرایی و محافظه کاری‬ ‫بود‪ -‬شاید بهترین اموزه برای شیخ باشد و بهترین مصداق‬ ‫از این خوش بینی و بدبینی که هیچ کدامش��ان به توافق با‬ ‫غرب منجر نشده است‪.‬‬ ‫روحانی س��وم اما بای��د واقع بین باش��د‪ .‬در واقع بینی‬ ‫اندکی خوش بینی و کمی بیش از ان بدبینی نهفته است‪ .‬و‬ ‫سیاستمدار واقع بین باید مقداری از این بدبینی را همراه داشته‬ ‫باشد‪ .‬واقع بینی در مذاکرات با غرب بدین معناست که ایران‬ ‫روحانی اول و روحانی دوم تبدیل به ایران جدیدی شده‪ .‬اگر‬ ‫ایران روحانی اول هنوز در فناوری هسته ای در پله های اول‬ ‫بود و دولت وقت نگران حمله امریکا اما ایران امروز فن اوری‬ ‫هس��ته ای را نه تنها تعلیق نکرد که بومی ک��رد و نه تنها در‬ ‫پله های اول نایس��تاد که به نزدیکی پله های اخر رس��ید و‬ ‫امریکا نه تنها جسارت حمله به ایران را نداشت که اندکی بعد‬ ‫پیرامون عراق با ایران مذاکره کرد و امروز حتی نخست وزیر‬ ‫عراق با مشورت ایران برگزیده می شود‪.‬‬ ‫ش��یعیان در عراق‪ ،‬پارلمان و دولت را به دست دارند و‬ ‫بر کشتی سیاست سوارند‪ .‬منطقه امروز منطقه دیروز نیست‪.‬‬ ‫امریکا می داند بدون ایران نمی توان بر داعش پیروز ش��د و‬ ‫ایران هم اموخته چگونه بر روندهای سیاسی منطقه مسلط‬ ‫شود و از بغداد تا بیروت و صنعا سیاست ورزی کند‪ .‬برعکس‬ ‫دست پرورده های ال س��عود و انکارا که کار را از سیاست به‬ ‫اسلحه کشاندند و منطقه را پر از اشوب کردند‪.‬‬ ‫و ایران عصر روحانی دوم نیستیم چراکه با انتخاباتی‬ ‫بزرگ در س��ال ‪ 92‬از فضای پس از ‪ 88‬عبور ک��رده ایم‪ ،‬از‬ ‫تحریم های بی سابقه مالی‪ ،‬تجاری‪ ،‬بانکی و نفتی‪ .‬تحریم‬ ‫انگونه که غرب می خواست اشوب اجتماعی و سیاسی ایجاد‬ ‫نکرد‪ ،‬تغییر معناداری در سیاست های هسته ای ایران به وجود‬ ‫نیاورد و حداقلی ترین اثرش را که اقتصادی بود‪ ،‬گذاشت‪.‬‬ ‫در چنین فرصتی اکنون روحانی سوم باید با واقع بینی‬ ‫حداکثر امتیازات از غرب را بگیرد و به تعبیری هم س��اختار‬ ‫تحریم ها را بش��کند و هم ماهیت برنامه هسته ای ایران را‬ ‫حفظ نماید‪ .‬واقع بینی در این فضا به این معناس��ت که نباید‬ ‫مقابل حرمت شکنی دیوید کامرون سکوت کرد‪ .‬بهتر این بود‬ ‫که شیخ روحانی‪ ،‬فردای سخنرانی کامرون با نجابت و متانت‬ ‫خاص خودش پاسخ کامرون را می داد تا غرب می فهمید که‬ ‫ما بیشتر از انکه خوش بین باش��یم واقع بین هستیم‪ .‬عالوه‬ ‫بر عالمت خارجی این موضع گیری‪ ،‬در س��طح داخلی هم‬ ‫شیخ در میانه اصولگرایان و اصالح طلبان در جایگاه اعتدال‬ ‫می ایستاد و ماهیت نیروی سومی خود را حفظ می کرد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد ش��یخ اکنون بیش از هر زمان دیگری‬ ‫مقابل غرب واقع گرا تر ش��ده اس��ت‪ .‬او به یقین می داند که‬ ‫خوش بینی افراطی پاشنه اشیل او در داخل است همان گونه‬ ‫که بدبینی افراطی پاشنه اشیل اش در خارج‪.‬‬ ‫و از ثمرات همین واقع گرایی اس��ت که روحانی سوم‬ ‫توافق احتمالی با غرب را دس��تاورد حاکمیت می داند‪ .‬و در‬ ‫این میان برای خود و تیمش نقش ناظر و حامی و کارگزار را‬ ‫برمی گزیند و از همین زاویه است که توقع می رود او مقابل‬ ‫ایده «توافق به هر قیمتی» ایستادگی کند‪ ،‬چراکه این ایده‬ ‫زمینه عبور از او را از سوی اصالح طلبان فراهم می اورد و دو‬ ‫قطبی اصولگرا ‪ /‬اصالح طلب را بازس��ازی می کند که این‬ ‫بزرگترین خطر برای اعتدال است‪.‬‬ ‫ترجمه اعتدال برای شیخ شاید همان واقع گرایی مورد‬ ‫اش��اره باش��د‪ ،‬نه خوش بینی افراطی نه بدبینی افراطی‪ .‬نه‬ ‫اسان گیری‪ ،‬نه سخت گیری‪ .‬عصر روحانی سوم فرا رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬در مقابل غرب س��وم‪ .‬عص��ر موازنه مثب��ت میان‬ ‫خوش بینی و بدبینی‪ ،‬میان شرق و غرب‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫توافﻖهستهای‬ ‫درخیابانهایتهران‬ ‫مثلث در گزارشی میدانی در سطﺢ شهر تهران پیرامون‬ ‫اینده توافﻖ جامﻊ با مردﻡ صحبت کرده است‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫روزنامهنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫سیاست‬ ‫کاغذ و قلم و یک رکوردر را برداری و راهت را بگیری میان‬ ‫مردم تا ببینی راجع به مسائل چطور فکر میکنند‪ .‬این بخشی‬ ‫از کار یک خب رنگار است که اتفاقا درگیرت میکند با «مردم»؛‬ ‫همان مردمی که همه از انها دم میزنند‪ .‬از سیاستمدار گرفته‬ ‫تا روزنامهنگار و هنرمند‪ .‬همه مدعی هستند که حرف مردم‬ ‫را میفهمند و دارند حرف مردم را میزنند‪ .‬ایا به راستی مردم‬ ‫با سیاستمدارانش��ان همسو هس��تند؟ فکر میکنید انها از‬ ‫سیاستمدارانشان جلوتر هستند یا عقبتر؟‬ ‫باوجود تخصصی بودن س��وال اما چی��زی که من را‬ ‫امیدوار میکرد به جوابهایی که قرار است از مردم دریافت‬ ‫کنم‪ ،‬مصاحبههای صداوسیما بود؛ مصاحبههایی که خصوصا‬ ‫بعد از توافقنامه ژنو پخش میشد‪ .‬تا جایی که صدای یکی از‬ ‫مشاوران رئیسجمهور را هم دراورد و به ان انتقاد کرد‪ .‬اما من‬ ‫به همان مصاحبهها امیدوارانه نگاه کردم و راهی شدم‪ .‬سر راه‬ ‫از اولین راننده تاکسی سوالم را اغاز کردم‪ .‬ب رایش توضیح دادم‬ ‫که ما از کجا به این نقطه در پرونده هستهای رسیدیم‪ .‬ماجرای‬ ‫توافقنامه ‪ 8٤‬س��عداباد و امدن روحانی و ماجرای«کدخدا» را‬ ‫توضیح دادم و خواس��تم نظرش را درباره انچ��ه احتمال دارد‬ ‫احتمال بیفتد ب رایم توضیح دهد‪.‬‬ ‫الزم بود حتما ب رایش توضیح دهم که من خبرنگارم و‬ ‫قصد دارم این حرفها را منتشر کنم‪ .‬دقایقی چند سخن گفتم‬ ‫و از اهمیت انتقال نظ رات مردم به سیاس��تمداران و رسالت‬ ‫مطبوعات س��خنوری کردم‪ .‬نگاهم کرد و گف��ت‪« :‬من دارم‬ ‫بنزین را در ای ران به یک سوم قیمتی که در دنیا عرضه میشود‬ ‫میخرم‪ .‬به نظرت ماشینی که با ان کار میکنم در مقایسه با‬ ‫کل دنیا چقدر میارزد؟ یک سوم؟ نصف؟» منتظر جواب من‬ ‫هم نماند‪ .‬ادامه داد‪« :‬من نزدیک به سه ب رابر قیمت واقعی این‬ ‫ماشین در کل دنیا ب رای ان پول پرداخت کردم‪».‬‬ ‫حرفهایش نور امیدی در دلم روشن کرد‪ .‬انتظار نداشتم‬ ‫اولین نفری که به س��وال میگیریم تا این اندازه به موقعیت‬ ‫ای ران در جهان واقف باشد‪ .‬قیافه متفکرانهای به خودم گرفتم‬ ‫و پرس��یدم‪« :‬خب؟ به نظرت چه اتفاق��ی میافتد؟» جواب‬ ‫داد‪« :‬هیچ اتفاقی نمیافتد‪ .‬اصال ق��رار هم نبود که اتفاقی‬ ‫بیفتد‪ .‬این وضعیت ب رای دولت هم بد نیست‪ .‬هر دولتی که‬ ‫میخواهد سر کار بیاید‪ .‬ماشین را که من و تو تولید نمیکنیم‬ ‫ب رادر‪ .‬خودش��ان تولید میکنند و میفروش��ند‪ .‬کدام دولتی‬ ‫اس��ت که بخواهد این منبع درامد را با لغو تحریمها از دست‬ ‫بدهد؟» گفتم‪« :‬اینطور هم نیس��ت‪ .‬همین االن هم شرایط‬ ‫خودروسازان داخلی ما وخیم است‪ .‬قیمتی که میفروشند هم‬ ‫ب رایشان سوداور نیست‪ ».‬گفت‪« :‬ب رای انها چه فرقی میکند‪.‬‬ ‫انها الاقل با همین قیمت هم بخش��ی از بدهیهایشان را‬ ‫پرداخت میکنند‪ .‬موضوع این اس��ت که با برداش��ته شدن‬ ‫تحریمها‪ ،‬چه از نوع ش��رقی و چه از نوع غربی ان‪ ،‬ما باز هم‬ ‫دچار مشکالت خواهیم بود‪».‬‬ ‫نظرش کامال منطبق با شرایطی بود که در ان زندگی‬ ‫میکرد‪ ،‬اما جواب س��والی نب��ود که م��ن بهدنبالش بودم‪.‬‬ ‫میدان صادقیه که رسیدیم س��وال کردم‪« :‬چقدر باید تقدیم‬ ‫کنم؟»گفت‪ ١8٠٠« :‬تومان‪ ».‬تعجب کردم‪ .‬اخرین باری که‬ ‫سوار تاکسیهای همین خط شده بودم‪ ،‬کرایهاش ‪ 8٠٠‬تومان‬ ‫بود‪ .‬گفتم‪« :‬الحمدهلل رشد کرایه تاکسیها هم دست کمی از‬ ‫قیمت ماشین و بنزین نداشته‪».‬‬ ‫کن��ار فلک��ه دوم صادقیه ن��گاه میک��ردم و از خودم‬ ‫میپرسیدم‪« :‬از کدامشان سوال کنم؟» از دو رفیقی که با هم‬ ‫گپزنان عبور میکردند یا از پیرمردی که بهدنبال عابربانکی‬ ‫میگش��ت که پول داشته باش��د؟ کدامش��ان میتوانست‬ ‫دغدغههای واقعی مردم را در زمینه مساله توافق هستهای‬ ‫بیان کند؟‬ ‫اقای مالصالحی کارمندی بود که در بین دو تعطیلی‬ ‫مرخص��ی گرفته بود ت��ا کاره��ای عقبمان��ده اداریاش را‬ ‫سروسامان دهد‪ .‬انگار وقت کافی هم داشت‪ .‬چند دقیقهای‬ ‫وقتش را گرفتم و ب رایش توضیح دادم و پرسیدم‪« :‬به نظر شما‬ ‫روحانی سوم به شرق نزدیک میشود یا سعی میکند عالوه‬ ‫بر دولتهای غربی از شرقیها هم استفاده کند؟» نگاهش‬ ‫تعجبب رانگیز بود‪ .‬خودم فهمیدم که باید س��ادهتر س��وال‬ ‫کنم‪ .‬ب رای همین س��عی کردم س��وال را خرد کنم‪ .‬پرسیدم‪:‬‬ ‫«به نظر شما اصال توافق انجام میشود؟» گفت‪« :‬اگر سال‬ ‫قبل از من میپرسیدی میگفتم بله‪ .‬اما االن زیاد خوشبین‬ ‫نیستم‪ ».‬پرسیدم‪« :‬چرا؟» گفت‪« :‬بیش از یک سال است که‬ ‫این دولت سرکار امده و اگر قرار بود اتفاقی بیفتد تا حاال حتما‬ ‫افتاده بود‪ ».‬گفتم‪« :‬پس به نظرتان توافق انجام نمیشود و‬ ‫دولت ممکن است از قدرت اقتصادی کشورهای شرقی مثل‬ ‫روس��یه و چین ب رای حل مش��کالت اقتصادی در وضعیت‬ ‫تحریم اس��تفاده کند؟» جواب داد‪« :‬مگر تا به حال این کار‬ ‫را نکرده بودند؟ یا مانعی بر س��ر راه این استفاده وجود داشت‬ ‫که حاال برداشته شده باش��د؟» گفتم‪« :‬بله حق با شماست‪.‬‬ ‫هیچ مانعی وجود نداش��ت‪ ».‬به نکته مهمی اشاره کرده بود‪.‬‬ ‫مسالهای که دوست دیگری هم در پاسخ به این سوال به من‬ ‫گفته بود‪ .‬وقتی داشتم ب رایش توضیح میدادم که قرار است‬ ‫ب رای این هفته چه گزارشی تهیه کنم یک خنده ریز تحویل‬ ‫داد و گفت‪« :‬مگه تا حاال ما دهها بار این راه را ازمایش نکردیم؟‬ ‫روسیه تا به امروز چه زمانی به تعهداتش عمل کرده است؟ اگر‬ ‫قرار بود مشکالت اقتصادی ما با کمک روسها و چینیها‬ ‫حل شود‪ ،‬خب تا به حال حل شده بود‪ ».‬من در پاسخ گفتم‪:‬‬ ‫«خب شرایط امروز متفاوت است‪ .‬خود روسها هم با برخی‬ ‫تحریمها روبهرو ش��دند‪ .‬این اتحاد ما را با انها استراتژیکتر‬ ‫و پیوند را عمیقتر میکند‪ ».‬ام��ا او در جواب گفت‪« :‬اتفاقا‬ ‫برعکس‪ .‬اگر تا به حال هم امکاناتی داش��تند به مرور دارند‬ ‫ان را از دست میدهند‪ .‬در ضمن فراموش نکنید که من هم‬ ‫معتقدم شرایط فرق کرده است‪ .‬به این معنا که اگر قبال بازی‬ ‫کردن با کارت روسیه ب رای خود انها هم جذاب بود‪ ،‬حاال دیگر‬ ‫انها هم میدانند که ما چارهای جز این کار نداریم و فراموش‬ ‫نکن که یکی از طرفهای ما در مذاکرات خود روسیه است‪.‬‬ ‫یعنی دولت این کشور به خوبی اطالع دارد که ما با غرب در‬ ‫چه وضعیتی هستیم‪ .‬اگر قرار باشد در وضعیت عدم توافق‬ ‫به سمت روسها برویم‪ ،‬در واقع ما در منطقه ضعف تصمیم‬ ‫گرفتیم از روسیه استفاده کنیم‪ .‬در این شرایط ممکن است‬ ‫روسها به ما روی خوش نشان دهند اما به مراتب خط رناکتر‬ ‫از گذشته خواهند بود‪ ،‬چراکه اساسا میدانند که ماچارهای جز‬ ‫اینکه بار دیگر به سوی انها بازگردیم نداشتهایم‪».‬‬ ‫وقتی شب قبل به سوژههایی که باید با انها گفتوگو‬ ‫‪31‬‬ ‫دولت‬ ‫کنم فکر م ی کردم‪ ،‬تصمیم گرفتم تا ح��د امکان این افراد از‬ ‫میان عامه مردم باشند‪ ،‬نه نخبگان‪ .‬اما تا اینجای کار بیشتر‬ ‫نخبگان طرف حرف من قرار گرفته بودند‪ .‬ب رای همین وارد‬ ‫مجتمع تجاری بزرگ ان حوالی شدم تا نه از مشتری ها که این‬ ‫بار از کاسب ها سوال کنم‪ .‬رشد قارچ گونه و سریع مجتمع های‬ ‫تجاری و کاسب های خرده پا در هشت سال گذشته نشان از‬ ‫تغییر بافت اجتماعی ای ران م ی دهد‪ .‬چرخش از تولید به توزیع‪.‬‬ ‫ی هم ظاه را فروش‬ ‫از ساختن به فروختن‪ .‬راحت ترین نوع کاسب ‬ ‫لباس است‪ .‬وارد یکی از مغازه های طبقه سوم شدم‪ .‬به عمد‬ ‫طبقه سوم را انتخاب کردم‪ .‬هم خلوت تر بود و هم مغازه ها از‬ ‫ارزش کمتری برخوردار بود‪ ،‬بناب راین صاحبان ان به عامه مردم‬ ‫نزدیک تر بودند‪.‬‬ ‫خودم را معرفی کردم‪ .‬فروش��نده جوان صدای موزیک‬ ‫مالیم را کمتر کرد و گف��ت‪« :‬در خدمتم»‪ .‬بعد از توضیحات‬ ‫معمول پرسیدم‪« :‬به نظر تو روحانی با غرب به توافق م ی رسد‬ ‫یا اینکه نخواهد رسید و از سر اضط رار به سمت شرق چرخش‬ ‫م ی کند؟» عذرخواهی کرد و گفت‪« :‬من سر در نم ی یارم‪ .‬ب رای‬ ‫من مهم اینه که وضع اقتصادی مردم خوب بش��ه‪ .‬اگر وضع‬ ‫مردم خوب باش��ه قدرت خرید اونها هم باال م ی ره ما هم یه‬ ‫نونی در میاریم‪ .‬یک سال گذشته وضع اصال خوب نبوده‪ .‬دیگه‬ ‫اصال ب رای مردم مهم نیست که نتیجه توافقات چی میشه‪».‬‬ ‫تشکر کردم‪ .‬از مغازه خارج شدم و تصمیم گرفتم بدون اینکه‬ ‫خسته شوم ب رای چند مغازه دار دیگر موضوع را توضیح بدم و از‬ ‫انها جواب بخواهم؟ تقریبا جواب ها با کمی اختالف همانی‬ ‫بود که جوان فروشنده اولی گفته بود‪ .‬انها بیش از همه نگران‬ ‫دخل خودشان بودند و کرایه هایی که سرسام اور بود‪.‬‬ ‫مترو امام خمینی(ره)‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ت بود که پیاده در خیابان قدم نزده بودم‪ .‬سعی‬ ‫خیلی وق ‬ ‫کردم از شرایط لذت ببرم‪ .‬سرازیری را گرفتم به سمت ایستگاه‬ ‫مترو‪ .‬در راه یکی از عاب رانی که هم مسیر بودیم را هم به حرف‬ ‫گرفتم‪ .‬بنده خدا ترسید‪ .‬گفت‪« :‬من وارد سیاست نم ی شم‪».‬‬ ‫چند قدم جلوتر جدا ش��د و راهش را از س��مت دیگر پیاده رو‬ ‫خیابان ادامه داد‪.‬‬ ‫عجیب نیست‪ .‬ما ای ران ی ها همینطور هستیم‪ .‬هرکجا‬ ‫که باش��یم نقل محفل مان حرف های سیاسی است‪ .‬کافی‬ ‫اس��ت یک اتفاقی در ش��هر بیفتد‪ .‬از کم ابی گرفته تا گرد و‬ ‫خاک‪ ،‬از گرانی بنزین تا تعویض یک مربی فوتبال‪ ،‬همه شروع‬ ‫م ی کنند به بحث و دست اخر هم موضوع را ربط م ی دهند به‬ ‫سیاست و حکومت داری‪ .‬اما درست زمانی که از انها راجع به‬ ‫یک مساله مشخص سیاسی نظرشان را بخواهی با تعجب‬ ‫نگاهت م ی کنند‪ ،‬انگار تا به حال حرف سیاسی نزدند‪.‬‬ ‫جماعتی هم ک��ه از ابتدای انقالب ت��ا همین االن نق‬ ‫زدن کار اصل ی شان است‪ ،‬همه یک حرف را تکرار م ی کنند‪.‬‬ ‫هرچقدر که در ش��هر پایی ن ت��ر برویم‪،‬‬ ‫اوض��اع اظهارنظره��ای م��ردم د و وجهه‬ ‫غالب پیدا م ی کرد‪ .‬ی��ک بخش از مردم‬ ‫اصال جواب��ت را نم ی دهند‪ .‬بخش دیگر‬ ‫امابهماجراایدئولوژی ک ترنگاهم ی کنند‪.‬‬ ‫«مرگ بر امریکا» حتی در میان کسانی‬ ‫ک��ه نم ی دانس��تند روحان��ی س��وم چ��ه‬ ‫خصوصیاتی خواهد داشت‪ ،‬رایج بود‬ ‫همانطور که پیرمرد اتوکشیده داخل مترو به من گفت‪ .‬داشت‬ ‫م ی رفت میدان بهارس��تان تا واش��ر زودپزش را عوض کند‪.‬‬ ‫س رو وضع شان نشان م ی داد انسان منظبطی است‪ .‬از همان ها‬ ‫که قدیم ها پای رادیو هفت موج م ی نشست‪ ،‬صدای امریکا‬ ‫گوش م ی داد و اخبار ب ی ب ی سی را از دست نم ی داد‪ .‬معتقد بود‪:‬‬ ‫«همه اینها دستشان در یک کاسه است‪ .‬دارند همینطوری‬ ‫ماجرا را کش م ی دهند که مردم را س��رگرم کنند‪ ».‬به من هم‬ ‫توصیه کرد‪« :‬جوان دنبال یک کار درست و حسابی باش که‬ ‫عاقبت به خیر بشی‪ ».‬نفر بغل دستی هم تقریبا همین نظر‬ ‫را داشت‪ .‬م ی رفت بازار طالفروش های سبزه می دان‪ .‬نفهمیدم‬ ‫طالفروش اس��ت یا نه‪ .‬همینقدر هم به زور جواب داد‪ .‬فقط‬ ‫گفت‪« :‬این رابط��ه االکلنگی چرخش به غ��رب و چرخش‬ ‫به شرق‪ ،‬کال ب رای س��رگرم کردن من و شماست‪ .‬خب اونها‬ ‫حرف هایی م ی زنند که این طرف قبول ندارند و تا وقتی که‬ ‫قبول نکنند مس��لما هیچ توافقی صورت نم ی گیره و بازی‬ ‫ی نداره‪».‬‬ ‫ی هیچ معنا و مفهوم ‬ ‫شرق و غرب هم جز بازار گرم ‬ ‫میدان شهدا‬ ‫ب رای ادامه گزارش تصمی��م گرفتم به مناطق پایی ن تر‬ ‫شهر سرازیر شوم‪ .‬از منتهی الیه شمال غ ربی کالنشهر ته ران‬ ‫اغاز کرده بودم و ب رای یافتن نتیجه به جنوب ش��رقی ته ران‬ ‫سر م ی زدم‪ .‬هرچقدر که پایی ن تر برویم‪ ،‬اوضاع اظهارنظرهای‬ ‫مردم د و وجهه غالب پیدا م ی ک��رد‪ .‬یک بخش از مردم اصال‬ ‫جوابت را نم ی دهند‪ .‬بخش دیگر اما به ماجرا ایدئولوژیک تر‬ ‫نگاه م ی کنند‪« .‬مرگ بر امریکا» حتی در میان کس��انی که‬ ‫نم ی دانستند روحانی س��وم چه خصوصیاتی خواهد داشت‪،‬‬ ‫رایج بود‪.‬‬ ‫مرد میانسالی که حاضر شد به سوال هایم جواب دهد‪،‬‬ ‫کارگاه کوچک کی ف سازی در بازار داشت‪ .‬او هم مانند سایرین‬ ‫ابتدا گله و شکایت از اوضاع اقتصادی را مطرح کرد و در نهایت‬ ‫به انجا رسید که‪« :‬ما تحت هیچ ش��رایطی نباید به امریکا‬ ‫اعتماد کنیم‪ .‬دولتمردان ما نباید به این جماعت خوش بین‬ ‫باشند‪ ».‬اقای نظری م ی گفت که نتیجه اعتماد ما به انها این‬ ‫بود که تحریم ها بیشتر و زبان غرب دراز تر شده است‪ .‬با اینکه‬ ‫مجبور بود کارگاهش را در شرایط سخت اداره کند اما م ی گفت‪:‬‬ ‫«ما در این چند سال هزینه های زیادی را متحمل شدیم‪ .‬نه‬ ‫اینکه تنها من یا قشر ما این هزینه ها را متحمل شده باشد‪.‬‬ ‫کل کشور بابت رسیدن به نقطه ای که در ان قرارداریم هزینه‬ ‫پرداخت کرده است‪ .‬از نظر منطقی دست برداشتن از راهی که‬ ‫رفتیم مساوی است با از بین رفتن همه انها‪ ».‬او توضیح داد‪:‬‬ ‫«ما به نقطه ای رسیدیم که حتی با تحریم هایی به قول انها‬ ‫فلج کننده هم بیش از سه سال است کشور را اداره کرده ایم‪ ».‬و‬ ‫از من سوال کرد‪« :‬به نظرت ایا تحریم دیگری مانده که انجام‬ ‫نداده باشند‪ ».‬جواب دادم‪« :‬تحریم غذا و دارو» گفت‪« :‬در ان‬ ‫صورت بیشتر ابروی خودشان خواهد رفت‪ .‬اخرین برگ انها‬ ‫نفت در ب رابر داروست‪ .‬اما نم ی توانند دست به این کار بزنند‪.‬‬ ‫روسیه از همین لحاظ است که به ما کمک م ی کند‪ .‬من فکر‬ ‫م ی کنم روحانی کار بسیار درستی کرده است‪ .‬با وجود ارتباط‬ ‫با این کشور دیگر نباید نگرانی ب رای اخرین برگ تحریم های‬ ‫انها داشته باشیم‪ .‬ممکن است از لحاظ ورود دارو به مشکالتی‬ ‫برخورد کنیم‪ ،‬اما اطمینان دارم که از نظر غذایی و اقتصادی‬ ‫اوضاع سخت تر نخواهد شد‪ .‬بناب راین االن بهترین موقعیت‬ ‫است ب رای ایستادگی در مقابل غرب‪».‬‬ ‫از دیگ��ران منطق ی تر ب��ود‪ .‬زاویه نگاه��ش همزمان‬ ‫هم منطقی بود و هم هیجانی‪ .‬نم ی ش��د به او خرده گرفت‬ ‫که وضعیت اقتص��ادی را نم ی فهمد‪ .‬در هم��ان چند دقیقه‬ ‫همکالمی‪ ،‬اماری که ارائه م ی کرد نشان م ی داد فهم درستی‬ ‫از اوضاع اقتصادی کشور دارد‪ .‬به یاد روزهای قدیم اب طالبی‬ ‫را کنار ابمیوه فروشی نزدیک می دان شهدا خوردم و راهی مرکز‬ ‫شهر شدم‪ .‬جایی که محل تالقی شمال‪ ،‬جنوب‪ ،‬شرق و غرب‬ ‫ته ران است‪ .‬میدان انقالب نه تنها از لحاظ جغ رافیایی تقریبا‬ ‫در مرکز ته��ران قرار دارد‪ ،‬بلکه از لح��اظ بافت فرهنگی هم‬ ‫م ی توان مخلوطی از همه ادم ها را انجا یافت‪ .‬اما هدف من نه‬ ‫خود میدان انقالب که نزدیک ی های دانشگاه ته ران بود‪ .‬باید‬ ‫دیدگاه نخبگان جامعه را هم م ی شنیدم‪.‬‬ ‫س��وژه های زیادی بودند که م ی ش��د با انه��ا حرف زد‪.‬‬ ‫جوان های پرشوری که اشتیاق و عالقه زیادی به حرف زدن‬ ‫و ارائه تحلیلی در این رابطه داشتند‪ .‬انجا درست اول خیابان‬ ‫‪ ١٢‬فروردین تنها مانع دیر رسیدن س��ر کالس دانشگاه بود‪.‬‬ ‫از ‪ ٥‬نفری که با انها همصحبت ش��دم‪ ٤ ،‬نفر به س��واالتم‬ ‫جواب دادند‪.‬‬ ‫از بین انها تنها یک نفر بود که به روس��یه خوش بین‬ ‫بود‪ .‬سر وشکلش هم به چپ های قدیم شباهت هایی داشت‪.‬‬ ‫انگار هنوز عالئقش را حفظ کرده بود‪ .‬دانشجوی ارشد ای تی‬ ‫بود و م ی گفت‪« :‬به اتفاقاتی که در اوکراین‪ ،‬س��وریه و حتی‬ ‫هنگ کنگ رخ داده توجه کنی��د‪ .‬قدرت های بزرگ غربی در‬ ‫شرایط مناسبی قرار ندارند‪ .‬به عکس ثبات اقتصادی و سیاسی‬ ‫در چین و روسیه به مراتب بیشتر از انهاست‪ .‬ب رای همین هم‬ ‫دولت‬ ‫موازنهمثبت‬ ‫مثلث نظر مخاطبان خود در شبکه های اجتماعی پیرامون‬ ‫اینده روابط ایران‪ ،‬امریکا و روسیه را منتشر می کند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ب ا ترسیم دو نوع رویکرد روحانی در مواجهه با غرب در‬ ‫مقاطع مختلف دو گمانه زنی را درباره سرنوشت توافق جامع‬ ‫هس��ته ای مطرح کردیم و از خوانندگان در فضای مجازی‬ ‫سوال کردیم که به نظرشان روحانی س��وم چه راهی را در‬ ‫پیش خواهد گرفت‪ .‬ب��رای خوانندگانم��ان توضیح دادیم‬ ‫که در بررسی فعالیت سیاسی حس��ن روحانی در مواجهه با‬ ‫غرب ما با سه روحانی روبه رو هستیم‪ .‬روحانی اول‪ ،‬روحانی‬ ‫سال های دهه ‪ ٨٠‬است‪ .‬او تا سال ‪ ٨٤‬بر این اعتقاد بود که‬ ‫باید با غرب منهای امریکا به توافق رسید‪ .‬خروجی ان تفکر‬ ‫توافقنامه س��عداباد بود‪ .‬نگاه غرب هم غیر از این نبود‪ .‬انها‬ ‫هم تصور می کردند که می توانند خارج از س��لطه امریکا بر‬ ‫کشورشان با ایران به توافق برس��ند‪ .‬اما نتیجه این شد که‬ ‫فشار امریکا ان توافق را برهم زد‪.‬‬ ‫روحانی دوم‪ ،‬اما نظری دیگر داشت‪ .‬حاال او معتقد بود‬ ‫باید امریکا را نیز به ترکیب مذاکره کنندگان افزود تا نتیجه‬ ‫مذاکرات عملی باشد‪.‬‬ ‫تالش او س��رانجام به توافق ژنو منتهی شد‪ ،‬توافقی‬ ‫که قرار بود در تیرماه ‪ 93‬نهایی ش��ود‪ ،‬اما نشد‪ .‬این توافق‬ ‫برای چهارماه تمدید ش��د و از این مهل��ت تنها دو ماه باقی‬ ‫مانده است‪ .‬در حالی که نیویورک ‪ ٩٣‬نیز کم و بیش از حجم‬ ‫اختالفات کاسته است‪ .‬در این شرایط ما با یک روحانی دیگر‬ ‫روبه رو خواهیم بود‪ .‬روحانی ک��ه به دنبال یافتن مختصات‬ ‫ان می گردیم‪.‬‬ ‫حسن روحانی بالفاصله پس از نیویورک به استاراخان‬ ‫رفت و در یک نشس��ت مهم با والدمیر پوتی��ن به رایزنی‬ ‫پرداخت‪ .‬روسیه پس از اتفاقات اوکراین دچار شکاف بزرگی‬ ‫با غرب شده است‪ .‬نشست روحانی و پوتین ساعت ها به طول‬ ‫انجامید‪ .‬یک روایت از نتیجه مذاکرات این اس��ت که این‬ ‫مذاکرات تمام شده است و بدون رسیدن به یک توافق جامع‬ ‫به پایان خواهد رسید‪ .‬در این شرایط روحانی بدون نگاه به‬ ‫غرب به سمت شرق چرخش خواهد کرد‪ .‬در این مسیر چین‬ ‫نیز می تواند به او کمک کند و اتحادی در ش��رق را تشکیل‬ ‫دهند که بدون نیاز به غرب‪ ،‬مسیر خود را ادامه دهند‪.‬‬ ‫روای��ت دوم اما معتقد اس��ت که مذاکرات شکس��ت‬ ‫نخورده است‪ .‬بر این اساس روحانی تالش می کند تا عالوه‬ ‫بر کشورهای غرب‪ ،‬نگاه به ش��رق را نیز داشته و انها را نیز‬ ‫از دست ندهد تا مسیر رشد را با توان بیشتری ادامه دهد‪.‬‬ ‫در نهایت از انها پرسیدیم‪« :‬به نظر شما روحانی سوم‪،‬‬ ‫کدام راه را برمی گزیند‪ :‬نگاه شرق منهای غرب یا هماهنگی‬ ‫در نگاه به غرب و شرق؟»‬ ‫تعداد زیادی از خوانندگان با طرح دیدگاه هایش��ان به‬ ‫این موضوع پاس��خ دادند‪ .‬مثلث تالش می کند تا با انتشار‬ ‫انها پل ارتباطی میان خوانندگان و مس��ئوالن کشور باشد‪.‬‬ ‫همان ها که در مراکز مهم تصمیم گیری برای مردم مشغول‬ ‫انجام خدمت هس��تند‪ .‬در ادامه می توانید برخی از نظرات‬ ‫خوانندگان را مطالعه کنید‪.‬‬ ‫س��عید بهرامی‪ :‬به نظرم��ن راه دوم یعنی حل کردن‬ ‫مشکل با امریکا به جای حل تنهایی مساله با اروپا محتمل تر‬ ‫است‪.‬چراکه نزدیکی به روسیه و چین پیش تر تست شده و‬ ‫جوابش مورد پس��ند مردم نبود‪ .‬من معتق��دم همان راه دوم‬ ‫سیاست‬ ‫هست که از یک طرف با شلوغ کاری در اوکراین سعی کردند‬ ‫روسیه را درگیر کنند و از طرف دیگر این روزها در هنگ کنگ‬ ‫پای چین را م ی خواهند به درگیری های بی ن المللی بکشند‪».‬‬ ‫علی صابری اطالعات خوب��ی از بازارهای مالی هنگ کنگ‬ ‫داش��ت و تاثیر ان را بر اقتصاد جهانی تش��ریح م ی کرد‪ .‬به‬ ‫اعتقاد او روحانی س��وم اینگونه بود‪« :‬روحانی سوم به سمت‬ ‫شرق خواهد رفت‪ ،‬چراکه در این شرایط بهترین گزینه ب رای‬ ‫اوست‪ .‬روحانی اتفاقا باید با اتکا به ارای مردم بیشتر در مقابل‬ ‫انها بایستد و به همین راحتی قانع نشود‪ ».‬او با اظهارتاسف‬ ‫ادامه داد‪« :‬ای کاش روحانی در همان سال ‪ ٩٢‬و بعد از رفتن‬ ‫به کاخ ریاست جمهوری به جای نزدیکی به امریکا در مقابلش‬ ‫م ی ایستاد‪ .‬ان زمانی بود که روحانی توانسته بود رای مردم و‬ ‫همینطور نظام را پشت سر خودش داشته باشد‪ .‬اگر ما ان روز‬ ‫به امریکا روی خوش نشان نم ی دادیم‪ ،‬امروز التماس ای ران را‬ ‫هم م ی کردند‪».‬‬ ‫س��ه نفر بعد اما معتقد بودند که ش��رایط منطقه ای به‬ ‫سمتی است که نشان می دهد ایران و امریکا ناچار هستند‬ ‫با یکدیگر به توافق دست پیدا کنند‪ .‬در این شرایط روحانی‬ ‫س��وم تالش خواهد کرد تا موجبات ناراحت��ی همپیمانان‬ ‫س��ابقش را فراهم نکند‪ .‬یکی از انها توضی��ح می داد‪« :‬در‬ ‫س��ال های دولت نهم و خصوصا دولت دهم ما پیمان های‬ ‫متعددی را با روس ها به امضا رساندیم‪ .‬قراردادهای نظامی‬ ‫و اقتصادی که روسیه را به عنوان یکی از مهم ترین شرکای‬ ‫ما در اورده اس��ت‪ .‬ما نمی توانیم و نباید یکباره همه اینها را‬ ‫قطع کنیم و به سمت دیگری برویم‪ ».‬حسیبی‪ ،‬فوق لیسانس‬ ‫ارتباطات هم معتقد بود که عالوه بر نگاهی که دوستش به‬ ‫روسیه دارد‪ ،‬چین هم به یکی از مهمترین شرکای تجاری‬ ‫ایران در سال های اخیر تبدیل شده اس��ت؛ «به هیچ وجه‬ ‫نمی توانی��م چش��ممان را روی این توافق ه��ا و ارتباطات‬ ‫ببنیدیم و به س��مت دیگری چرخش کنیم‪ .‬بهترین گزینه‬ ‫این است که در عین حالی که ما به یک توافق با غرب دست‬ ‫پیدا می کنیم‪ ،‬بتوانیم همچنان از ظرفیت کشورهای شرقی‬ ‫هم استفاده کنیم‪».‬‬ ‫اخرین نفری که به س��واالتم جواب داد‪ ،‬اما معتقد بود‬ ‫که ما هیچ نیازی به روس ها نداریم‪ .‬حسین سراج‪ ،‬دانشجوی‬ ‫کارشناسی ارشد حقوق به عهد شکن ی های روس ها اشاره کرد‬ ‫و گفت ‪« :‬من نم ی دونم چرا کسانی که دم از همپیمانی ما با‬ ‫یزنند الزایمر سیاسی دارند‪ .‬یادشان رفته که همین‬ ‫روسیه م ‬ ‫روس ها س��امانه اس‪ ٣٠٠‬را به ما ندادند با وجودی که پول ان‬ ‫را گرفته بودند؟ روس ها با فش��ار کدام کشورها این سامانه را‬ ‫به ما ندادند؟ اما در مقابل دیدیم که این س��امانه را به سوریه‬ ‫تحویل دادند‪ .‬فراموش کردیم که روس ها چقدر در راه اندازی‬ ‫نیروگاه بوشهر بدعهدی کردند‪ .‬ایا هنوز این نیروگاه به تولید‬ ‫انرژی افتاده است؟» به اعتقاد او شرایط منطقه به ویژه ثبات‬ ‫سیاس��ی و امنیتی در ای ران م ی تواند از ای ران بهترین گزینه‬ ‫ب رای همکاری با امریکا بس��ازد‪ .‬البته خود او م ی دانست که‬ ‫امریکا در زمینه تروریس��ت های منطقه دستش تا چه اندازه‬ ‫الوده است اما با این حال معتقد بود‪« :‬ما دو راه بیشتر نداریم‪ .‬یا‬ ‫باید منطقه را ارام کنیم یا همچنان با ویروس خط رناکی مثل‬ ‫داعش در منطقه سر کنیم و اجازه بدهیم هر روز یک نقطه از‬ ‫خاورمیانه را به اتش بکشند‪ .‬ب رای از بین بردن داعش بهترین‬ ‫گزینه ای ران است‪».‬‬ ‫وقتی در تاکس��ی مس��یر انقالب به میدان صادقیه را‬ ‫طی م ی کردم‪ ،‬یک بار دیگر همه اتفاق��ات روز را مرور کردم‪.‬‬ ‫چهره های ادم ها‪ ،‬دغدغه ها‪ ،‬ژست های تحلیلگرانه یا حتی‬ ‫قیافه های احساساتی انها که سعی م ی کردند در موقع بیان‬ ‫نظ راتشان به خود بگی رند‪ .‬مردم ی که ساده هستند‪ ،‬ساده حرف‬ ‫م ی زنند‪ ،‬اما بدون ش��ک با تمام احساسشان به مسائل نگاه‬ ‫م ی کنند‪ .‬جالب تر از همه ب رای من این بود که کسی از منظر‬ ‫«هزینه و فایده» به این مس��اله نگاه نم ی کرد‪ .‬انچه بیش از‬ ‫همه نمودار بود‪ ،‬احساسات مردم بود‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دولت‬ ‫ولی با جدیت و صداقت بیش��تر از همیش��ه ادامه پیدا کند‬ ‫بهتر خواهد بود‪.‬‬ ‫رضا فری��د‪ :‬باتوجه به تجربه هش��ت س��اله ایران در‬ ‫جایگزینی چین و روس��یه به جای اروپ��ا و امریکا در زمان‬ ‫احمدی نژاد و تحریم های جدید روسیه به نظرم بعید است‬ ‫که روحانی‪ ،‬امریکا و اروپا را رها کند‪ ،‬در سیاست بین الملل‬ ‫امروز س��عی بر اس��تفاده از ظرفیت تمام قدرت هاست که‬ ‫روحانی هم به دنبال این مهم است‪.‬‬ ‫مهرداد‪ :‬براس��اس فلس��فه موازنه و اینکه همه تخم‬ ‫مرغ ها را نباید در یک سبد گذاش��ت هماهنگی در نگاه به‬ ‫غرب و شرق معقول تر و منطقی تر به نظر می رسد‪ .‬مسئوالن‬ ‫باید ی��ک جمع بندی از دس��تاوردهای سیاس��ی اقتصادی‬ ‫گذشته غرب و ش��رق تهیه کنند و بر اساس دکترین حفظ‬ ‫منافع و مصالح ملی معدل گیری و تصمیم گیری نمایند‪.‬‬ ‫امیر شیخ علیشاهی‪ :‬به نظر من در نیویورک به ظاهر‬ ‫توافقی ص��ورت نگرفته اس��ت‪ .‬اما من معتق��دم که رصد‬ ‫اتفاقاتی بعد از ورود روحانی به ایران‪ ،‬به ما نشان می دهد که‬ ‫اتفاقاتی افتاده است که باید منتظر نتایج ان بود‪.‬‬ ‫مسعود صالحی‪ :‬امیدوارم ایران این معامله را با امریکا‬ ‫انجام بدهد تاری��خ و تجربه هر دو نش��ان دادند که چین و‬ ‫روس��یه کامال غیرقابل اعتمادند‪ .‬امیدوارم به خاطر منافع‬ ‫ملی این توافق انجام شود‪.‬‬ ‫صادق ایرانی‪ :‬اول؛ روس��یه به تیم سیاس��ت خارجی‬ ‫روحانی از قدیم االی��ام بی اعتماد بوده اس��ت‪ .‬در خاطرات‬ ‫ظریف ه��م مطالبی در این م��ورد دیده ای��م‪ .‬دوم‪ :‬پوتین‬ ‫می داند که نان و عس��ل هم به این تیم بدهد چون مایل به‬ ‫همکاری با غرب هس��تند تا غرب چش��مکی بزند می روند‬ ‫انطرف و بنابراین روس ها هم اعتمادی قوی ندارند‪ .‬سوم‪:‬‬ ‫البته روس ها در ش��رایط کنونی باوجود ای��ن عدم اعتماد‪،‬‬ ‫به دلیل نیاز متقابل و مشکالت منطقه ای ریسک همکاری‬ ‫با این تیم را می پذیرند‪.‬‬ ‫حمید حس��امی‪ :‬اس��تراتژی روحانی نه تنها در قضیه‬ ‫مذاکرات‪ ،‬بلک��ه اصوال در کل موضوع��ات اصلی پیش رو‬ ‫بر مبنای «معامله با رویکرد برد‪-‬برد» است و این برد‪-‬برد‬ ‫را هم لزوما بر اس��اس پنجاه‪-‬پنجاه ندانس��ته و متناسب با‬ ‫موضوع و ش��رایط خاص زمانی ان‪ ،‬میزانش را قابل تغییر‬ ‫می داند (با این توضیح که مقصود از معامله در این برداشت‬ ‫جنبه منفی و کاسبکارانه ان نیست و سیستم کلی دیپلماسی‬ ‫رایج در دنیا مد نظر است‪).‬‬ ‫به مفهوم ساده تر‪ ،‬از نظر روحانی در شرایط اورژانسی‬ ‫که کش��ور دچار ان است هرگونه کس��ب امتیاز و کمترین‬ ‫دس��تاورد‪ ،‬یک گام به جلو و یک گشایش در بن بست های‬ ‫موجود تلقی می ش��ود‪ .‬این موضوع البت��ه از نگاه اصولی و‬ ‫ارمانگرایی ش��اید چندان قابل دفاع نباش��د و چه بسا نکته‬ ‫افتراق حاکمیت و با روحانی نیز در همین نحوه استراتژی‬ ‫ایشان است‪ .‬ولی از منظر عملگرایی و در شرایط اضطراری‬ ‫که کش��ور در ان قرار گرفته و مخصوصا با در نظر گرفتن‬ ‫واقعی��ت موج��ود در صحن��ه سیاس��ت ورزی قدرت های‬ ‫بین المللی که بر همین پایه قرار دارد‪ ،‬این استراتژی روحانی‬ ‫کامال اجتناب ناپذیر و قابل پشتیبانی است‪.‬‬ ‫بنابراین باتوجه به این مساله‪ ،‬می توان نتیجه گرفت‬ ‫که تعبیر احتمال «شکس��ت مذاکرات» اساسا منتفی است‬ ‫و در هر حال این مذاکرات حتی اگر به تار مویی هم برس��د‬ ‫(که قطعا عل��ت ان زیاده خواهی های طرف خارجی خواهد‬ ‫بود)‪ ،‬روحان��ی و تیم هدایت کننده او اجازه پاره ش��دنش را‬ ‫نمی دهند‪.‬‬ ‫با فرض وجود و درستی این استراتژی‪ ،‬می توان نتیجه‬ ‫گرفت که نزدیکی به روس��یه و چین و بسیاری از تغییرات‬ ‫مقطعی ایران در صحن��ه روابط بین الملل��ی‪ ،‬بیش از انکه‬ ‫مربوط به احتمال شکس��ت مذاکرات باشد‪ ،‬نوعی تاکتیک‬ ‫و تغییر حرکت مهره ها در بازی ش��طرنج معامل��ه ایران با‬ ‫‪ 5+1‬و اس��تفاده از رخنه های به وجود امده و قابل استفاده‬ ‫در رویداده��ای جهانی و الزامات ت��وازن قوای قدرت های‬ ‫بزرگ در اوضاع دنیا و به وی��ژه در خاورمیانه (مانند موضوع‬ ‫اوکراین و مس��اله داعش و‪ )...‬است‪ .‬روحانی و تیم سیاست‬ ‫خارج��ی او به خوبی دریافته ان��د که به ج��ای برهم زدن و‬ ‫تحمیل شیوه صرفا ش��عارگونه خود در بازی (روش غلطی‬ ‫که تا قبل از این انجام می گرفته اس��ت) باید با همان شیوه‬ ‫مرسوم «اقایان جهان» بازی کرده و هوشیارانه مهره های‬ ‫خود را متناسب با ش��رایط به حرکت دراورد و بدون تردید و‬ ‫پرونده هسته ای موضوعی برای گفت وگوی‬ ‫مستقیم ایران و امریکا شده است‬ ‫روسیه تالش می کند روابط نزدیک تری با‬ ‫ایران برقرار کند‬ ‫فرانسه در ژنو ‪ 2‬به صورت غافلگیرکننده ای‬ ‫مذاکرات را به هم زد‬ ‫خوشبختانه کادر انتخاب شده ایران در این دولت و شخص‬ ‫روحانی در این نحوه بازی به قدر کفایت مهارت الزم را دارا‬ ‫می باش��ند‪ .‬این ما هس��تیم که نباید در نتیجه بازی عجله‬ ‫کنی��م و کم و زیاد مدال های خ��ود را بر اس��اس امکانات و‬ ‫پتانس��یل های موجودمان بشماریم و خوش��بختانه به نظر‬ ‫می رسد که در این مس��اله مهم ش��خص رهبری با درک‬ ‫مقتضیات و ش��رایط موجود‪ ،‬مهمترین نکته اتکا و حمایت‬ ‫از این روند و نحوه عمل دولت جدید می باش��ند و به اعتقاد‬ ‫من موضعگیری هایی که در مدت روی کار امدن روحانی‪،‬‬ ‫گاهی اع�لام کرده اند و به لحاظ ظاهری و تا حدی نش��ان‬ ‫از بی تمایلی ایش��ان از این نحوه رون��د مذاکرات می دهد‪،‬‬ ‫در حقیقت و به صورت حساب ش��ده و هماهنگ شده ای با‬ ‫هدف تحکیم موقعیت طرف ایرانی و افزودن به اهرم های‬ ‫چانه زنی انه��ا در مذاکرات با طرف های مقابل اس��ت‪ .‬در‬ ‫جریان موضوعات داخلی هم استراتژی روحانی همین گونه‬ ‫است و امید می رود که نرمش های مقتضی ان نیز به زودی‬ ‫شکل واقعی و عملی به خود بگیرد‪.‬‬ ‫سعید صالحی‪ :‬من به روحانی رای دادم و خیلی بیشتر‬ ‫از انکه برای خاتمی در دوران اصالحات کار کرده باش��م‪،‬‬ ‫برای او فعالی��ت کردم‪ ،‬اما با این حال معتقدم انچه نش��ان‬ ‫می دهد نیست‪ .‬هرچند به نظر می رسد دور اینده انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری هم مجبور شوم بار دیگر به او رای بدهم‪.‬‬ ‫محمد اش��رافی‪ :‬من معتقدم که روحانی در این چهار‬ ‫سال در نهایت با ایاالت متحده ارتباط را برقرار خواهد کرد‪.‬‬ ‫هرچند که این ارتباط به طور حداقلی باشد‪.‬‬ ‫مجید هوشیار‪ :‬سیاس��تی را که اقای روحانی تا سال‬ ‫‪ 1384‬دنبال کرد و سیاس��تی را که در سال ‪ 1392‬به دنبال‬ ‫ان است‪ ،‬سیاست اقای روحانی نبوده است‪ .‬بر اساس گفته‬ ‫مقامات مختلف نظام از ایت اهلل رفس��نجانی گرفته تا اقای‬ ‫ناطق نوری تا اقای خاتمی و امروز حتی اقای روحانی رسما‬ ‫اعالم کرده و می کنند که اینها مجری سیاس��ت های نظام‬ ‫هستند‪ .‬اقای روحانی این سخن را که مجری سیاست های‬ ‫نظام جمهوری اسالمی اس��ت و نه چیز دیگر‪ ،‬بار ها تکرار‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬اگر در تحلیل ها به این نکت��ه محوری توجه‬ ‫نشود‪ ،‬در واقع تحلیلی صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫حاال درباره این موضوع نیز امیدواریم که در این زمان‬ ‫باقیماند توافق جامعی حاصل ش��ود‪ .‬اما اگ��ر توافق جامع‬ ‫حاصل نشود ان به معنی پایان مذاکرات و تماس ها برای به‬ ‫نتیجه رساندن مذاکرات به شکل های مختلف نخواهد بود‪.‬‬ ‫همانطور که شروع مذاکرات نیز با رئیس جمهور شدن اقای‬ ‫روحانی و از طریق کانال های رسمی ان اغاز نشده بود‪.‬‬ ‫مذاکرات با شرق از دو زاویه برای ایران مهم است‪ .‬اول‬ ‫اینکه ایران به خوبی اگاه است که روسیه و چین برای بازی‬ ‫با امریکا و سایر کش��ور های غربی‪ ،‬به کارت ایران نیازمند‬ ‫هستند و بنابراین ایران بر این تصور هست که در کشاکش‬ ‫خود با غرب حمایت مناس��بی را از س��وی دو کشور مزبور‬ ‫به دست اورد‪ .‬اینکه ایران به تناس��ب بهره ای که روسیه و‬ ‫چین در بازی با کارت ایران به دس��ت می اورند‪ ،‬امتیاز های‬ ‫متناس��بی گرفته یا نه مس��اله دیگری اس��ت که به بحث‬ ‫جداگانه ای نیازمند است‪.‬‬ ‫دوم اینکه وضعیت امروز روس��یه با گذش��ته تفاوت‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬امروز روسیه دیگر همکار رس��می اروپایی ها‬ ‫نیس��ت‪ .‬اروپا زیر فش��ار های امریکا باید از روسیه فاصله‬ ‫بگیرد‪ .‬امروز روزی است که روسیه برای مقابله با فشار های‬ ‫سیاسی و اقتصادی غرب نیارمند همکاری نزدیک با ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬همکاری که برای ایران حالت تیغ دولبه ای را دارد‬ ‫بدین گونه که‪ :‬الف ‪ -‬اینکه اروپا در فاصله گرفتن از روسیه‬ ‫باید جایگزین��ی برای نیازهای ض��روری جامعه خود مانند‬ ‫گاز که تا کنون از روسیه تامین می کرده بیابد‪ .‬در این رابطه‬ ‫ایران گزینه مناسبی است‪ .‬شاید روسیه مجبور باشد با دادن‬ ‫امتیاز هایی ایران را ترغیب نماید که خود را از اولویت های‬ ‫اروپا در این رابطه به دور ن��گاه دارد و اعالم کند که ما جای‬ ‫خالی گاز روس��یه برای اروپا را پرنخواهیم کرد‪ .‬ایران باید‬ ‫در نظر داشته باشد که اس��تفاده از کارت روسیه در بازی با‬ ‫غرب خالی از ریسک نیست‪ .‬حتما‪ ،‬تکرار می کنم که حتما‬ ‫این نزدیکی‪ ،‬غرب را وادار ب��ه دادن امتیاز های فریبنده ای‬ ‫به ایران خواهد کرد تا از نزدیکی بیشتر به روسیه خوداری‬ ‫نماید‪ .‬هر چند که امیدواریم غرب به این بلوغ برسد که در‬ ‫رابطه با کشور هایی مانند ایران از سیاست های امپریالیستی‬ ‫خود دست برداشته و چنین کند‪.‬‬ ‫حبیب ش��اهرخی‪ :‬به نظرم روحانی ب��ه یک رابطه‬ ‫مت��وازن ب��ا ش��رق و غ��رب می اندیش��د‪ .‬یعن��ی اینکه‬ ‫می خواه��د روابط و تعام��ل مثبتی هم با غ��رب و هم با‬ ‫شرق داش��ته باشد‪ .‬یعنی به جای ش��عار «نه شرقی ‪ -‬نه‬ ‫غربی » توازن در رابطه با ش��رق و غرب را تواما در نظر‬ ‫دولت‬ ‫دارد‪ .‬ام��روز هم بریتانی��ا و اروپا بخش��ی از تحریمها را‬ ‫برداش��ت و این نش��ان میدهد مالقات اق��ای روحانی‬ ‫با رئیسجمهور فرانس��ه و نخس��توزیر انگلستان نتایج‬ ‫مثبتش را دارد نشان میدهد‪.‬‬ ‫علیرضا مس��عودی‪ :‬به نظر من ایران خود را بهعنوان‬ ‫یک قدرت سوم در معادالت جهانی میشناسد و براساس‬ ‫شرایط و مقتضیات تصمیم میگیرد‪ .‬در همین راستا به باور‬ ‫من نزدیک شدن به روسیه جهت کسب امتیازات بیشتر از‬ ‫غرب است!‬ ‫قباد فالح‪ :‬باتوجه به اینکه تحوالت سیاسی‪ ،‬نظامی‪،‬‬ ‫اقتصادی منطقه خاورمیانه واردمرحله حس��اس‪ ،‬اش��کار‪،‬‬ ‫عملیاتی عوامل پشت پرده شده است از جمله جنگ ‪ ٥٠‬روزه‬ ‫غزه‪ ،‬بروز و ظهور عوامل داعش از یک نیروی دستپروده‬ ‫به نیروی یاغی در عراق و سوریه و وقایع اوکراین و رو در رو‬ ‫شدن روسیه با امریکا‪....‬‬ ‫پنج تح��ول عمده غ��زه‪ ،‬داعش‪ ،‬اوکرای��ن و تحریم‬ ‫روسیه توسط غرب و موضعگیری اشکار اوباما در سازمان‬ ‫ملل علیه روسیه و موضوع هستهای و به اخر رسیدن زمان‬ ‫تعیین مذاکرات تمام معادالت را بره��م زده و ایران را وارد‬ ‫فاز جدیدی از تصمیمات سیاس��ی خواهد ک��رد‪ .‬مذاکرات‬ ‫هس��تهای به بنبست خواهد انجامید‪ ،‬روس��یه برای اولین‬ ‫بار طی دویست س��ال ایران را یک طعمه برای رسیدن به‬ ‫اهدافش قرار نخواهد داد و در نهایت ایران و روسیه و چین‬ ‫در مقابل غرب و امریکا قرار خواهند گرفت‪ .‬در این اوضاع‬ ‫نامعلوم دکتر روحانی با تکیه به ش��رق با دول غربی بهطور‬ ‫جداگانه وارد معامله و با دادن امتیازات دندانگیر س��عی در‬ ‫بین امریکا و روسیه تفاوتی نیست‬ ‫گفت و گو با صادق زیباکﻼﻡ‬ ‫ اقای زیب�اکالم! برخی با دنبال ک�ردن مذاکرات ‬ ‫نیوی�ورک منتظ�ر حص�ول نتیج�ه ای در توافق ‬ ‫هس�ته ای بودند و چ�ون هنوز نتیجه ملموس�ی ‬ ‫ب ه دس�ت نیامده و دو ماه بیش�تر تا زم�ان پایان ‬ ‫ضرب االجل تعیین شده برای دس�تیابی ایران و ‬ ‫گروه ‪ 5+1‬به توافق نهایی باق�ی نمانده‪ ،‬چنین ‬ ‫تفکری ایجاد شده که نگاه به شرق در این برهه ‬ ‫بهتر از اعتماد س�ازی با غرب اس�ت و این یعنی ‬ ‫اقای روحانی از ن�گاه به غ�رب وارد دوره نگاه به ‬ ‫شرق شده اس�ت‪ .‬ش�ما چنین تحلیلی را قبول ‬ ‫دارید؟‬ ‫در مواردی که باید پش��ت یاران قرص و محکم ایستادگی‬ ‫کنند‪ ،‬چنین کنند‪ .‬متاس��فانه اصولگرایان تندرو تا به امروز‬ ‫نخواستهاند این حقیقت ساده را باور کنند و بپذی رند‪.‬‬ ‫نمونههای بیوفاییهای بلوک شرق نسبت به منافع‬ ‫ای ران در تاریخ کم نیس��ت اما با این وجود همچنان نگاه به‬ ‫شرق یکی از استراتژیهای قابل دفاع در ای ران است‪.‬‬ ‫ایا غرب ی ها ب ه ویژه امریکای ی ها به راحتی چرخش ‬ ‫ایران ب�ه س�وی ش�رق را م ی پذیرند؟ ای�ا غرب ‬ ‫ب ه دنبال حفظ اعتماد با دولت روحانی نیست؟‬ ‫ ب�ا توجه ب�ه انچه گفتی�د‪ ،‬دولت اق�ای روحانی ‬ ‫خواهان ترک اعتمادسازی با غرب نیست‪ .‬به این ‬ ‫ترتیب در میان خواست بخشی از جریان اصولگ را ‬ ‫که دوری از غرب را م د نظر دارند‪ ،‬راهکار پی ش روی ‬ ‫دولت چیست؟ ‬ ‫راهکار‪ ،‬پایبندی به شعار اصلی و بنیادین جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران یعنی «نه ش��رقی و نه غربی» است‪ .‬اما این‬ ‫شعار در عمل تبدیل ش��ده به دش��منی با غرب و دوستی‬ ‫با ش��رق‪ .‬حفظ منافع ملی‪ ،‬تامین حداکث��ری منافع ملی و‬ ‫پایبندی به ماهیت اصلی این شعار‪ ،‬راهکار است‪ .‬همچنین‬ ‫باید توجه داش��ت که محتوای این ش��عار ناقض تعامالت‬ ‫بینالمللی نیست بلکه مقصود نه شرقی و نه غربی‪ ،‬عدم‬ ‫تعامل با غرب و شرق نیست‪ .‬هدف این است که ای ران باید‬ ‫تنها منافع ملی را در گزینش سیاستها و برقراری تعاملها‪،‬‬ ‫لحاظ کند‪ .‬اگر مناف��ع ای ران در‬ ‫نزدیک��ی با غرب یا روس��یه‬ ‫یا هر کش��ور دیگری قابل‬ ‫تامین باشد باید این روابط‬ ‫دنبال شود‪ .‬مفهوم شعار نه‬ ‫ش��رقی و نه غربی‪ ،‬تنظیم‬ ‫مناسبات براس��اس منافع‬ ‫ملی است نه براساس مسالهای‬ ‫به نام ایدئولوژی‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫شاید به واسطه غولی که از غرب و امریکا ب رای‬ ‫خود ساختهایم نهایتا به دامن شرق بیفتیم اما در‬ ‫تجزیه و تحلی��ل نهایی ب��اور دارم که هیچ‬ ‫تفاوتی میان روس��یه و چین و امریکا و‬ ‫قدرتهای اروپای��ی وجود ندارد‪.‬‬ ‫هم��ه کش��ورها بهدنب��ال‬ ‫مناف��ع خود هس��تند‪.‬‬ ‫ای��ن تص��ورات که‬ ‫روسیه بهتر از چین‬ ‫است یا روس��یه به‬ ‫نس��بت امریکا رفتار‬ ‫مناس��ب تری دارد‪،‬‬ ‫تصورات کوتهبینانهای‬ ‫اس��ت و در دنی��ای واقعی‬ ‫مناس��بات بینالمللی اساس��ا اینگونه نیس��ت‪ .‬در عرصه‬ ‫بینالمللی ما نیز باید بهدنبال منافع ملی خود باشیم و این‬ ‫نظر که بهواسطه دشمن مشترکی به نام امریکا و غرب ته ران‬ ‫و مس��کو میتوانند با یکدیگر همواره متحد باشند‪ ،‬کامال‬ ‫غلط است‪ .‬درست است که امروز روسیه در رابطه با اوکراین‬ ‫با غرب‪ ،‬و امریکا درگیر تنش است اما ممکن است که چند‬ ‫وقت دیگر مساله اوکراین حل شود و مشکالت دو طرف در‬ ‫این موضوع منتفی است‪ .‬انگاه ما سرمایهگذاری هنگفتی به‬ ‫اعتبار دشمنی روس��یه و غرب جدی انجام دادهایم و نهایتا‬ ‫بازنده خواهیم بود‪ .‬این استراتژی درستی نیست که تنها به‬ ‫مناسبات همهجانبه با روسیه یا چین تمرکز کنیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫متاس��فانه در ای ران ب��ه دلیل وجود غربس��تیزی‬ ‫ش��دیدی که در میان اصولگرایان بهویژه اصولگرایان تندرو‬ ‫وجود دارد‪ ،‬تالش زیادی میش��ود تا اساس��ا ما نوعی اتحاد‬ ‫اس��تراتژیک با روس��یه و چین در مقابل امریکا و اروپا پیدا‬ ‫کنی��م‪ .‬در دوران اقای احمدینژاد این اس��تراتژی به می زان‬ ‫زیادی دنبال شد‪ .‬قبل از دوره هشت ساله ریاستجمهوری‬ ‫احمدینژاد این وضعیت بهویژه در دهه نخست بعد از انقالب‬ ‫وجود داش��ت‪ .‬اما من معتق��دم که اقای روحان��ی به چنین‬ ‫رویکردی اعتقاد ندارند‪ ،‬اما ب رای انک��ه مورد اماج و حمالت‬ ‫اصولگرایان تندرو قرار نگیرند‪ ،‬این مساله را بیان نمیکنند‪.‬‬ ‫اعتقاد اقای روحانی بسیار نزدیک به رویکرد و اعتقاد اقایان‬ ‫هاشمی رفسنجانی و خاتمی است و ایش��ان به استراتژی‬ ‫تنشزدایی با غرب و امریکا ب��اور دارند و به هیچوجه معتقد‬ ‫نیستند که در سیاست خارجی و مناسبات تجاری و بازرگانی‬ ‫باید همه تخممرغهای خود را در س��بد روسیه و چین قرار‬ ‫دهیم‪ .‬ما در گذشته بارها و بارها ش��اهد بودیم که روسیه و‬ ‫چین کارویژه خاصی ب��رای ای ران نداش��تهاند و در مقاطعی‬ ‫حتی از همراهی و حمایت از ای ران دور ش��دهاند‪ .‬ما هیچگاه‬ ‫در گذش��ته ش��اهد حمایت ویژه یا ثمره خاصی از روسیه و‬ ‫چین ب رای منافع ملیمان نبودهای��م‪ ،‬بناب راین چرا باید همه‬ ‫تخممرغهای خود را در سبد این دو کشور قرار دهیم‪.‬‬ ‫نباید فراموش کنیم که در اوج رویکرد نگاه به شرق از‬ ‫سوی جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬روسها تمامی قطعنامههای‬ ‫س��ازمان ملل علیه ای ران را تایید کردند و هیچ گاه مس��کو‬ ‫حاضر نش��د به س��ود ای ران از حق وتوی خود استفاده کند‪.‬‬ ‫علت مشخص است؛ منافع ملی روسیه ایجاب میکند که‬ ‫تاحدودی پشت ای ران باشد‪ .‬حد و مرز این حمایت تا اندازهای‬ ‫است که منافع ملی روسیه صدمه نبیند‪ .‬ما باید این را درک و‬ ‫قبول کنیم که اول منافع ملی روسیه ب رای مسکو مهم است‬ ‫و بعد همراهی با ای ران و روسها به هیچ وجه حاضر نیستند‬ ‫دومین س�فر رﺋیﺲجمهور ب�ه نیویورک و‬ ‫سخنرانی در س�ازمانملل هر چند با موفقیت‬ ‫انجاﻡ ش�د‪ ،‬اما بحثها و نقده�ا و تحلیلهای‬ ‫پیرامون این س�فر همﭽنان باقی است‪ .‬برخی‬ ‫از تحلیل این س�فر فراتر رفت�ه و اعتقاد دارند‬ ‫رﺋیﺲجمه�ور بعد از این س�فر از حامی بهبود‬ ‫مناسبات با غرب به حامی گرایﺶ به سوی شرق‬ ‫یعنی چین و روسیه تﻐییر نگاه داده؛ چراکه به‬ ‫نظر میرس�د حتی در مذاک�رات نیویورک هم‬ ‫در رس�یدن به توافﻖ هستهای با غرب توفیقی‬ ‫حاصل نش�د‪ .‬ایا این تحلیل میتواند درس�ت‬ ‫باش�د؟ این تﻐییر نگاه چقدر صادق است؟ برای‬ ‫دریافت پاس�ﺦ این س�واﻝها و س�واﻻتی نظیر‬ ‫این مثلث با دکتر صادق زیباکﻼﻡ‪ ،‬اس�تاد علوﻡ‬ ‫سیاس�ی دانش�گاه تهران و تحلیلگر مساﺋل‬ ‫سیاسی ایران به گفتوگو پرداخته است‪.‬‬ ‫ش��کاف انداختن میان انها خواهد داش��ت‪ .‬ماههای اینده‬ ‫ابس��تن تش��دید بحران اقتصادی در داخل و نواخته شدن‬ ‫طبل اقتصاد مقاومت��ی خواهد بود‪ .‬جن��اح رقیب دولت به‬ ‫اهداف خود نزدیک ش��ده‪،‬برنامه انتخابات��ی پیش رو را در‬ ‫جهت حفظ قدرت در مجل��س کلیدخواهد زد همان چیزی‬ ‫که به ضرر دولت است‪ .‬روحانی س��وم با سه چالش روبهرو‬ ‫خواهد بود؛ ‪ -١‬تشدید تحریمها و عدم تحقق کنترل رکود و‬ ‫تورم‪ -2 .‬توپ و میدان رقابت سیاسی به نفع رقیب به بازی‬ ‫درخواهد امد‪ -٣ .‬ع��دم پایبندی به وعدهه��ای انتخاباتی‬ ‫بهخصوص مواضع ایش��ان در مورد حصر و زندانی نبودن‬ ‫خبرنگاران باعث دلس��ردی برخی رایدهندگان و حامیان‬ ‫دولت شده و این همان خواست قلبی رقیب شکستخورده‬ ‫در انتخابات ‪ 92‬خواهد بود‪.‬‬ ‫‪3۵‬‬ ‫دولت‬ ‫ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ‬ ‫اگرجلیلیکاندیدا نمیشد‬ ‫بهتوافﻖمیرسیدیم‬ ‫گفتوگوی مثلث با مهدی محمدی‬ ‫سیاست‬ ‫‪3۶‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ پس از پایان ریاست جمهوری اقای خاتمی و روی ‬ ‫کار امدن اق�ای احمدی نژاد‪ ،‬سیاس�ت خارجی ما ‬ ‫دستخوش تغییر و تحوالتی شد و حالت تهاجم ی ‬ ‫به خ�ود گرفت‪ .‬اما ام�روز در دولت اق�ای روحانی ‬ ‫مجددا شاهد تغییر در سیاست خارجی هستیم‪ .‬‬ ‫نظر ش�ما در خصوﺹ ای�ن تغییر در سیاس�ت ‬ ‫خارجی چیست و کدام یک نتیجه بهتری داشت؟‬ ‫این موضوع‪ ،‬بسیار مفصل و پیچیده است و اینکه‬ ‫بخواهیم از این ماجرا یک روایت اجمالی ارائه دهیم‪ ،‬ممکن‬ ‫است از دقت بحث بکاهد‪ .‬اما اگر بخواهیم رئوس این مساله‬ ‫را بررسی کنیم باید بگوییم اتفاقی که در سالهای ‪ 82‬تا ‪ 8٤‬رخ‬ ‫داد‪ ،‬بر چند اصل مبتنی است‪ .‬اصل نخست‪ ،‬اصل اعتمادسازی‬ ‫است‪ .‬در ان مقطع‪ ،‬پیشفرض تیم مذاکرهکننده این بود که‬ ‫اصلیترین مساله میان ای ران و غرب‪ ،‬بیاعتمادی است؛ اگر‬ ‫ما بتوانیم اعتماد میان دو طرف را افزایش دهیم‪ ،‬مش��کالت‬ ‫به مقدار قابلتوجهی کاهش مییابد و اگر غ ربیها بتوانند به‬ ‫ما اعتماد کنند‪ ،‬مساله هستهای یک مشکل الینحل نیست‪.‬‬ ‫انها معتقد بودند که ب��رای اینکه اعتماد حاصل ش��ود‪ ،‬باید‬ ‫اعتمادسازی کرد؛ یعنی باید پذیرفت که اقدامات اعتمادساز از‬ ‫ناحیه ای ران انجام شود‪ .‬اصل دوم‪ ،‬چیزی بود که از ان بهعنوان‬ ‫«ارتقای روابط» یاد میکردند‪ .‬پیشفرض این اصل بر این بود‬ ‫که اگر روابط ای ران و غرب به نحوی ارتقا یابد و به هم گره بخورد‬ ‫که بر هم زدن این روابط ب رای هیچیک از دو طرف مقرون به‬ ‫صرفه نباشد‪ ،‬انگاه البهالی این ارتقای روابط‪ ،‬مساله هستهای‬ ‫با سرعت باال و هزینه کمتر حل خ واهد شد‪ .‬اینها دو پیشفرض‬ ‫بنیادین اقای دکتر روحانی در فاصله سالهای ‪ 82‬تا ‪ 8٤‬بود‪ .‬بر‬ ‫این اساس‪ ،‬ما مجموعهای از اقدامات اعتمادساز را پذیرفتیم و‬ ‫بدینترتیب‪ ،‬پیشرفت ب رنامه هستهای ای ران متوقف شد و به‬ ‫مهدی محمدی میگوید « اگر اقاﻱ دکتر‬ ‫جلیلﻲ در انتخاب�ات کاندیدا نمﻲش�د و به‬ ‫وﻇیفه خود بهعنوان یﻚ مذاکرهکننده ‪ -‬که‬ ‫مذاکرات�ﺶ بهخوبﻲ پیﺶ مﻲرف�ت ‪ -‬عمل‬ ‫مﻲک�رد‪ ،‬ما مﻲتوانس�تیم چند م�اه بعد به‬ ‫تواقفﻲ برس�یم ک�ه بس�یار بهبودیافتهتر‬ ‫از پیش�نهاد الماتﻲ ب�ود‪ ».‬ب�ا او گفتوگوی‬ ‫تفصیل�ی درم�ورد ادوار مختل�ﻒ پرون�ده‬ ‫هستهای انجاﻡ دادیم‪.‬‬ ‫کاهش اساس��ی ابزارهای چانهزنی ما در مذاکرات منجر شد‪.‬‬ ‫اتفاق دوم این بود که مذاکرات به توقف ب رنامه هستهای ای ران‬ ‫گره خورد و در واقع پذیرفتیم که پیششرط ادامه مذاکرات این‬ ‫است که ب رنامه هستهای متوقف شده باشد‪ .‬پیششرط سوم‬ ‫دوستان ما این بود که باید به تدریج شرایطی را بهوجود اورند که‬ ‫مذاکرات هستهای در جهتی باشد که موضوعات غیرهستهای‬ ‫نیز در فرایند مذاکرات مطرح شود و مجموعهای از مسائل میان‬ ‫ای ران و غرب بهطور یکجا روی میز قرار گیرد‪ .‬پنجم اگوست‬ ‫‪( 2٠٠٥‬مرداد ‪ )8٤‬طرف غ ربی بستهای به تیم مذاکرهکننده ارائه‬ ‫داد که خروجی ان دور از مذاکرات بود‪ .‬در این بسته پیشنهادی‪،‬‬ ‫مواضع غربیها نسبت به روز نخس��ت هیچ تغییری نکرده‬ ‫بود؛ همچنان خواستار تعلیق غنیسازی از سوی ای ران بودند‬ ‫و حاضر بودند امتیازاتی ارائه کنند که امروز خودش��ان اذعان‬ ‫میکنند امتیازات بیارزشی بود‪ .‬مشخص شد که نتیجه ان‬ ‫فرایند مذاکرات‪ ،‬نه اعتمادس��ازی و ارتق��ای روابط بلکه مهار‬ ‫قدرت ای ران و فشار بر ای ران به منظور کنار گذاشتن ابزارهای‬ ‫قدرتش بهطور داوطلبانه بود‪ .‬روی کار امدن اقای احمدینژاد‬ ‫در سال ‪ ،8٤‬در واقع نوعی واکنش به اتفاقات دو سال قبل بود‪.‬‬ ‫در این رابطه نیز چند اصل وجود داشت‪ .‬اصل اول این بود که‬ ‫حقوق ملت ای ران از دل فرایند اعتمادسازی بیرون نخواهد امد؛‬ ‫یعنی ما هر چقدر ب رای اعتمادسازی با غ ربیها تالش کنیم‪،‬‬ ‫نتیجهاش این نخ واهد بود که ای ران را بهعنوان بازیگر اصلی ان‬ ‫هم در حوزه حساس مرتبط با امنیت ملی خود ‪ -‬سالحهای‬ ‫کش��تارجمعی و ب رنامه هس��تهای ‪ -‬بپذی رن��د‪ .‬بناب راین‪ ،‬این‬ ‫پیشفرض رد شد که اقدامات اعتمادساز‪ ،‬مسیری نتیجهبخش‬ ‫ب رای رسیدن به فناوری هس��تهای و ب رنامه غنیسازی است‪.‬‬ ‫اتفاق دوم��ی که رخ داد ای��ن بود که پیوند می��ان مذاکرات و‬ ‫تعلیق ب رنامه غنیسازی قطع شد؛ یعنی تا پیش از ان مذاکرات‬ ‫مشروط به تعلیق بود اما از سال ‪ 86‬به بعد‪ ،‬ما اعالم میکردیم‬ ‫که ما مذاکره میکنیم اما این مذاکرات هیچ ارتباطی با تعلیق‬ ‫ندارد‪ .‬بدین ترتیب برنامه هستهای ما عمال از سر گرفته شد‬ ‫و این مساله‪ ،‬قدرت چانهزنی ما را ب رای ادامه مذاکرات افزایش‬ ‫داد‪ .‬سومین اتفاق این بود که پیشرفت در بخش فنی و توسعه‬ ‫این بخش‪ ،‬بسیار جدی گرفته شد‪ .‬در واقع مذاکرهکنندگان از‬ ‫این پیشفرض پیروی میکردند که قدرت واقعی مذاکرات‪،‬‬ ‫در بخش فنی تولید میشود و نه در اتاق مذاکرات؛ هر چقدر‬ ‫قدرت فنی ما باالتر باش��د‪ ،‬قدرت چانهزنی باالتری خواهیم‬ ‫داشت‪ .‬خروجی این فرایند این بود که در ژوئن ‪( 2٠٠8‬خرداد ‪)87‬‬ ‫یعنی یک س��ال قبل از انتخابات ریاستجمهوری ‪ ،88‬اقای‬ ‫سوالنا به ای ران امد و ب رای نخستین بار اعالم کرد که ما دیگر‬ ‫خواستار تعلیق از سوی ای ران نیستیم بلکه خواهان «فریز»‬ ‫هستیم‪ .‬امادهایم که مذاکرات را اغاز کنیم؛ بدون اینکه ای ران‬ ‫اقدام به تعلیق نماید‪ .‬من همیشه این دو مقطع را با یکدیگر‬ ‫مقایسه میکنم؛ خروجی ان فرایند‪ ،‬بسته پنجم اگوست‪2٠٠٥‬‬ ‫بود و خروجی فرایند دیگر‪ ،‬بسته ژوئن ‪ .2٠٠8‬واضح است که‬ ‫کدام فرایند‪ ،‬نتیجهبخشتر بوده و میتوانس��ت منافع ما را‬ ‫تامین کند‪ .‬اما اینکه بعد از ان ‪ -‬خصوصا در س��ال ‪ - 88‬چه‬ ‫اتفاقی رخ داد‪ ،‬چگونه راهبرد امریکا تغییر کرد و ما به مقطع‬ ‫فعلی رسیدیم‪ ،‬بحث دیگری است‪.‬‬ ‫ اقای دکتر روحانی با توجه به تجرب ه ای که داشت‪ ،‬‬ ‫در انتخابات ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬بار دیگر نگاه به غرب را ‬ ‫مطرح کرد که در انتخابات پیروز هم شد و سیاست ‬ ‫راهبردی خ�ود را بر مبن�ای نگاه به غرب اس�توار ‬ ‫ کرد‪ .‬چرا ایشان بار دیگر همان راهبرد را ب ه عنوان ‬ ‫سیاس�ت راهبردی خود برگزید؟ سوال دیگر این ‬ ‫اس�ت که چرا غرب با اقای روحانی این گونه رفتار ‬ ‫کرد و اجازه نداد او از مذاکرات با دست پر به تهران ‬ ‫بازگردد؟‬ ‫اگر بخواهیم منصفانه قض��اوت کنیم‪ ،‬باید بگوییم‬ ‫علت اینکه چرا اقای روحانی این سیاس��ت را در پیش گرفته‬ ‫اس��ت‪ ،‬به خطاهای راهبردی اقای احمدین��ژاد بازمیگردد؛‬ ‫یعنی اقای احمدینژاد ش��رایطی را در کشور بهوجود اورد که‬ ‫این ش��رایط باعث ش��د تفکر غربگرا فضای بیشتری ب رای‬ ‫مانور در اختیار داشته باش��د‪ .‬بناب راین بخشی از این مساله به‬ ‫واکنش احساسی نس��بت به دولت اقای احمدینژاد مربوط‬ ‫میشود؛ البته من دولت اقای احمدینژاد را از مساله هستهای‬ ‫تفکیک میکنم و معتقدم که اقای احمدینژاد تاثیر بهسزایی‬ ‫در مذاکرات هس��تهای نداش��ت و روایت فعل��ی از مذاکرات‬ ‫هستهای در ان دوره‪ ،‬ابتدایی اس��ت‪ .‬دلیل دوم این است که‬ ‫اگر از اقای دکتر روحانی در خصوص حوادﺙ س��ال ‪ 82‬تا ‪8٤‬‬ ‫سوال کنید‪ ،‬هنوز معتقد است که اگر ان فرایند (اعتمادسازی)‬ ‫ادامه مییافت‪ ،‬به نتیجه میرسید‪ .‬امروز هم همان شرایط در‬ ‫حال تکرار است؛ با این تفاوت که داشتههای فنی قدرتمندی‬ ‫که ای ران در اختیار دارد‪ ،‬دیگ��ر به دولت این اختیار را نمیدهد‬ ‫که ب رنامه هستهای را معلق کند و بعد مذاکرات را ادامه دهد‪.‬‬ ‫دولت از نقطه شروع بهتر اغاز کرده و این نقطه شروع بهتر را‬ ‫مدیون پیشرفتهای فنی است که در دولت گذشته بهوجود‬ ‫امد؛ یعنی ابزارهای چانهزنی که امروز دول��ت در اختیار دارد‪،‬‬ ‫انچه بر روی میز مذاکره گذاشته و میخواهد بر سر ان معامله‬ ‫دولت‬ ‫کند‪ ،‬دقیقا محصول همان دورانی است که ان را نقد م ی کند‪.‬‬ ‫همان استراتژی که به نظر دوس��تان ما استراتژی ناکارامدی‬ ‫بود‪ ،‬منجر به برتری های مذاکراتی در تی م مذاکره کننده اقای‬ ‫روحانی شده است‪.‬‬ ‫تیم مذاک�ره کننده جدی�د همچن�ان نقدهایی را‬ ‫نس�بت به دوره اقای جلیلی وارد م ی داند و معتقد‬ ‫است که هم روش و هم ایده تیم مذاکره کننده در‬ ‫زمان ایشان اشتباه بوده اس�ت‪ .‬نظر شما در این‬ ‫باره چیست؟‬ ‫اگر اقای دکتر جلیلی در انتخابات کاندیدا نم ی شد و به وظیفه‬ ‫خود به عن��وان یک مذاکره کننده ‪ -‬ک��ه مذاکراتش به خوبی‬ ‫پیش م ی رفت ‪ -‬عمل م ی کرد‪ ،‬ما م ی توانستیم چند ماه بعد به‬ ‫تواقفی برسیم که بسیار بهبودیافته تر از پیشنهاد الماتی بود‬ ‫و مسلما فرسنگ ها با توافق ژنو فاصله داشت‪ .‬شما پیشنهاد‬ ‫الماتی را در اینترنت جس ت وجو کنید و ان را با توفقی که اقایان‬ ‫در ژنو انجام دادند‪ ،‬مقایسه کنید؛ در حالی که هرگز متن واقعی‬ ‫این توافقنامه را منتش��ر نکردند و هی چ کس ‪Non Paper‬‬ ‫واقعی توافق ژنو را ندیده اس��ت‪ .‬البته منظ��ور من ان چیزی‬ ‫است که در حال اجراست و نه ان چیزی که بر روی کاغذ امده‬ ‫است‪ .‬البته این بدین معنا نیست که ما باید پیشنهاد الماتی را‬ ‫م ی پذیرفتیم بلکه م ی توانستیم در کوتاه مدت‪ ،‬توافق الماتی را‬ ‫ب هراحتی به یک توافق تبدیل کنیم؛ اگر انتخابات به این شکل‬ ‫پیش نم ی رفت‪ .‬نکته دوم این است که این توهم از سوی این‬ ‫تیم به وجود امده که مذاکره دوجانبه با امریکا به عنوان گشاینده‬ ‫همه قفل ها‪ ،‬توسط این دولت کلید خورده است و انچه امروز‬ ‫م ی بینیم‪ ،‬نتایج مذاکره دوجانب ه ای با امریکاست که تیم اقای‬ ‫دکتر روحانی اغاز کرده است‪ .‬متاسفانه باید بگویم که این ادعا‬ ‫نادرست اس��ت و مذاکرات دوجانبه با امریکا از زمستان ‪1391‬‬ ‫و توس��ط دولت اقای احمدی نژاد و وزارت خارجه دولت اقای‬ ‫یرتبه شکل گرفت‪.‬‬ ‫احمدی نژاد و تحت مدی ریت یک کمیته عال ‬ ‫انچه بعدها مذاکره دوجانبه در مسقط و امریکا نامیده شد‪ ،‬ادامه‬ ‫مذاکراتی بود که ماه ها توسط یک تیم در دولت دهم انجام شده‬ ‫بود‪ .‬اگرچه اقای احمدی نژاد به این دلیل که این مذاکرات به تیم‬ ‫خودش داده نشد‪ ،‬با این مذاکرات موافق نبود اما این مذاکرات‬ ‫قبل از دولت اقای روحانی اغاز شد‪.‬‬ ‫من به این س��وال پاس��خ خواهم داد‪ .‬اعالم موضع‬ ‫نم ی تواند موجب تبدیل پیشنهاد بغداد به پیشنهاد الماتی شود‪.‬‬ ‫پیشنهاد بغداد یک پیشنهاد کالسیک است؛ توقف غن ی سازی‪،‬‬ ‫تعطیلی تاسیسات‪ ،‬انتقال مواد‪ .‬اما پیشنهاد الماتی هیچ یک‬ ‫از این ها را ندارد‪ .‬چه طور تیم مذاکره کننده با اعالم موضع صرف‬ ‫م ی تواند پیشنهاد طرف مقابل خود را از ان وضعیت به چنین‬ ‫پیشنهادی تبدیل کند؟ اخی را امریکای ی ها متن پیشنهاد الماتی‬ ‫را منتشر کرده اند و شما م ی توانید ان را بخوانید‪ .‬من معتقدم‬ ‫مذاک�رات دوجانبه با امریکا از زمس�تان‬ ‫‪ 1391‬و توس�ط دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫و وزارت خارجه دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫و تحت مدیری�ت ی�ک کمیت�ه عالی رتبه‬ ‫شکل گرفت‪ .‬انچه بعدها مذاکره دوجانبه‬ ‫در مس�قط و امری�کا نامیده ش�د‪ ،‬ادامه‬ ‫مذاکراتی بود که ماه ها توسط یک تیم در‬ ‫دولت دهم انجام شده بود‬ ‫ایا زمان ی که به گذشته نگاه م ی کنید فکر م ی کنید‬ ‫که اشتباه کردید این پیشنهاد را نپذیرفتید؟‬ ‫ ما با یک غ�رب در دوره حضور اق�ای روحانی در‬ ‫ش�ورای عالی امنیت ملی مواجه هستیم و با یک ‬ ‫غرب هم در دوره اقای جلیلی‪ .‬تفاوت این دو غرب‬ ‫در چیست؟‬ ‫برخی م ی گویند که تیم مذاکره کننده م ی خواهد‬ ‫ب ه نوعی از تاکتیک «جلیلی هراسی» استفاده کند‬ ‫و برای این مس�اله به پاس�خ اقای ظریف ب ه هاله‬ ‫اس�فندیاری‪ ،‬مقاله خرداد امس�ال اقای ظریف در‬ ‫واشنگتن پست و پاسخ به اقای البرادعی استناد‬ ‫م ی کنند‪.‬‬ ‫قضیه فراتر از جلیل ی ه راسی اس��ت‪ .‬نکته اول این‬ ‫است که کاری که اقای ظریف و دوستان شان انجام م ی دهند‪،‬‬ ‫ ترویج نوعی انقالب ه راسی در ایران است‪ .‬من لزوما درباره اقای‬ ‫جلیلی صحبت نم ی کنم بلکه یک گفتمانی به نام گفتمان‬ ‫انقالبی در ای ران وجود دارد که معتقد است ما باید نظم نوین‬ ‫جهانی را به چالش بکشیم و ما م ی توانیم نظم نوین جهانی را‬ ‫به چالش بکشیم‪ .‬این گفتمان به شدت از جانب اقای ظریف‬ ‫و دوستان شان به عنوان یک گفتمان خوفناک و ه راسناک در‬ ‫سطح جهانی در حال ترویج است و دقیقا منطبق با دیپلماسی‬ ‫عمومی وزارت خارجه امریکاست و وزارت خارجه امریکا سعی‬ ‫م ی کند همین تصویر را از گفتمان انقالبی در ایران ارائه کند‪.‬‬ ‫بناب راین قصه بس��یار فراتر از اقای جلیلی است و اگر عمیق‬ ‫شویم‪ ،‬سر از جاهای دیگری درم ی اوریم‪ .‬نکته دوم این است‬ ‫که صرفا ایجاد ه راس از جریان انقالبی در ای ران نیس��ت که‬ ‫اقای ظریف و دوستان شان با توسل به ان سعی م ی کنند کار‬ ‫خود را پیش بب رند بلکه مس��اله ای فراتر از این است که شما‬ ‫ان را در س��خنرانی ش��ورای روابط خارجی و پوستر سفارشی‬ ‫اقای ظریف ب رای س��ینماگران م ی بینید‪ .‬اقای ظریف عالوه‬ ‫بر اینکه م ی گوید این جریان در ایران جریان ترسناکی است‪،‬‬ ‫اعالم م ی کند که ما جریان مطلوب غرب در ای ران هس��تیم‪.‬‬ ‫این نشان دهنده دو نکته است؛ اول اینکه اقای ظریف در حال‬ ‫تصویرسازی از جریان اصالح طلب و دولت به عنوان جریانی‬ ‫اس��ت که اگر غرب ب رای ماندگاری انها در ای ران تالش کند‪،‬‬ ‫منافعش بهتر تامین خواهد شد‪ .‬این یک عامل اضافه است‬ ‫که باید ان را به دقت زی رنظر گرفت؛ چراکه ممکن است موجب‬ ‫تبدیل مذاکرات هسته ای به مذاکرات بر س��ر اینده قدرت با‬ ‫امریکای ی ها شود‪.‬‬ ‫ما از سال گذشته با یک روحانی جدید و یک غرب‬ ‫جدید مواجهی�م؛ غربی ک�ه از دوران اقای جلیلی‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫مهم ترین اتفاقی که رخ م ی دهد این است که طرف‬ ‫غ ربی خطوط قرمز خود را تعدیل م ی کند‪ .‬در اثر فرایندی که در‬ ‫این مدت طی شد‪ ،‬امریکای ی ها از مجموعه اصولی که به عنوان‬ ‫خط قرمز ترسیم کرده بودند‪ ،‬به تدریج در مذاکرات کوتاه امدند‬ ‫و خط قرمزهای جدیدی را جایگزین کردند که خیال م ی کردند‬ ‫در واقع اقای روحانی این مذاکرات را شفاف کرد‪.‬‬ ‫اقای روحانی میوه ای را چید ک��ه درخت ان به اندازه‬ ‫کافی ابیاری ش��ده بود‪ ،‬کود داده ش��ده بود و نور افتاب دیده‬ ‫بود‪ .‬البته به عقی��ده من دولت قبل م ی توانس��ت میوه ان را‬ ‫هم بچیند اما اشتباه کرد و نتوانس��ت در دقیقه ‪ 90‬تصمیم‬ ‫درس��تی اتخاذ کند‪ .‬بناب راین مجوز مذاکره با امریکا پی ش تر‬ ‫صادر ش��ده بود‪ ،‬مبانی که اقای روحانی و دوستان شان بر ان‬ ‫اساس حرکت کردند‪ ،‬قبال ایجاد شده و تا حدود زیادی میان‬ ‫طرفین مورد توافق واقع شده بود‪ .‬همچنین باید بگویم انچه‬ ‫در مذاکرات دوجانبه میان طرف ای رانی و طرف امریکایی مورد‬ ‫توافق واقع شده بود‪ ،‬بسیار بهتر از ان چیزی است که اقایان‬ ‫تحت عنوان توافق ژن��و پذیرفتند‪ .‬توافق ژنو نه با پیش��نهاد‬ ‫الماتی قابل مقایسه است و نه با مذاکراتی که از زمستان ‪91‬‬ ‫با امریکای ی ها در حال انجام ب��ود‪ .‬بناب راین ما با مجموعه ای‬ ‫از اطالعات غیرواقعی مواجه هستیم و ب راساس انها نتایجی‬ ‫گرفته شده که تا حدود زیادی مغرضانه است‪.‬‬ ‫نه فقط در دوره اقای جلیلی‪ ،‬بلکه این ماجرا از اواخر‬ ‫دوره اقای روحانی شروع شده بود؛ البته با روش اقای روحانی‬ ‫هی چ گاه به نتیجه نم ی رسید‪ .‬این اتفاق در دوره اقای الریجانی‬ ‫و اقای جلیلی تداوم پیدا کرد‪ .‬امریکای ی ها از یک مقطعی دو‬ ‫نکته را متوجه شدند؛ اولین نکته این بود که قادر نخواهند بود‬ ‫به روشی غیر از دیپلماسی این مساله را حل کنند و ابزارهای‬ ‫غیردیپلماتیک از جمله تحریم ها از راه های حل مساله نیست‪.‬‬ ‫دوم اینکه هر راه حلی ضرورتا باید ش��امل غن ی سازی باشد؛‬ ‫راه حلی که در ان غن ی سازی وجود نداش��ته باشد‪ ،‬نم ی تواند‬ ‫به عنوان ی��ک راه حل نهایی ب رای ب رنامه هس��ته ای ای ران به‬ ‫رسمیت شناخته شود‪ .‬این دو اصل تبدیل به بخشی از ب رنامه‬ ‫رسمی تیم امنیت ملی اقای اوباما شد و محصول سیاستی‬ ‫اس��ت که در ان دوران در پیش گرفته ش��د‪ .‬ب��ه اعتقاد من‪،‬‬ ‫مهم ترین اتفاقی که رخ داد این بود که طرف ای رانی موفق شد‬ ‫طرف غ ربی را متقاعد کند که فش��ار‪ ،‬مناسبات ای ران را تغییر‬ ‫نخواهد داد‪ .‬در شرایطی که طرف مقابل شما متقاعد شود که‬ ‫فشار‪ ،‬محاسبات راهبردی شما را تغییر نم ی دهد‪ ،‬به دلیل معتقد‬ ‫بودن به سیاست عملگرایی‪ ،‬محاسبات خود را تغییر م ی دهد‪.‬‬ ‫به نظر من‪ ،‬این اتفاق رخ داد و امریکای ی ها به این نتیجه رسی دند‬ ‫که چاره ای جز پذیرفتن غن ی سازی در ای ران ندارند؛ البته این یک‬ ‫یزند‬ ‫فرایند بلندمدت بود و وقتی کشوری مانند امریکا حرفی م ‬ ‫و م ی خواهد از ان ح��رف کوتاه بیاید‪ ،‬ای��ن فرایند‪ ،‬پیچیده و‬ ‫طوالنی است‪ .‬این اتفاق رخ داد و به هر کسی ربط داشته باشد‪،‬‬ ‫قطعا به تیم جدید و دولت اقای روحانی ربط ندارد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫به اعتقاد م��ن‪ ،‬مجموعه ادبیاتی ک��ه در خصوص‬ ‫دیپلماسی هسته ای دولت های نهم و دهم توسط دولت جدید‬ ‫تولید شده‪ ،‬مبتنی بر واقعیات نیس��ت و بر اساس مجموعه‬ ‫اطالعاتی شکل گرفته است که یا اساسا غیرواقعی است یا یک‬ ‫خ وانش مغرضانه از واقعیت است‪ .‬مهم ترین استدالل تیم اقای‬ ‫روحانی پی رامون انچه در دوره مدیریت اقای جلیلی در پرونده‬ ‫هسته ای مطرح شده ‪ -‬که البته من این نکته را با تحفظ نسبت‬ ‫به رفتار انتخاباتی اقای جلیلی عرض م ی کنم ‪ -‬این اس��ت‬ ‫که این دیپلماسی نتیجه بخش نبود‪ ،‬فقط هزینه ایجاد کرد‪،‬‬ ‫اساسا مذاکره ای صورت نم ی گرفت‪ ،‬فقط اعالم موضع بود و با‬ ‫ادبیات و زبان جهان و قابل فهم ب رای گروه ‪ 5+1‬متفاوت بود؛‬ ‫در نتیجه‪ ،‬ان دیپلماسی به تشدید فشار علیه ایران انجامید‬ ‫و به هی��چ دورنمایی از راه ح��ل ب رای حل پرونده هس��ته ای‬ ‫ای ران منجر نشد‪ .‬این تیم واقعی ت ها را به طور سیستماتیک‬ ‫سانسور م ی کنند تا بتوانند چنین نتیجه ای بگی رند‪ .‬اما واقعیت‬ ‫این است که بعد از حدود سه س��ال و نیم مذاکره ‪ -‬که اقای‬ ‫روحانی و دوستان شان از ان تحت عنوان «اعالم موضع» یاد‬ ‫م ی کنند ‪ -‬ما هشتم اسفند ‪ 91‬در الماتی پیشنهادی دریافت‬ ‫کردیم که در ان طرف غ ربی ب رای نخستین بار گفته بود بدون‬ ‫اینکه ب رنامه غن ی سازی در ای ران متوقف شود‪ ،‬تحریم ها کاهش‬ ‫یابد‪ .‬در طول تاریخ مذاکرات هس��ته ای ای ران‪ ،‬چنین چیزی‬ ‫ب ی سابقه است‪ .‬اگر شما به ابتدای منازعه هم برگردید‪ ،‬هدف‬ ‫دیپلماسی هس��ته ای در ای ران ‪ -‬حتی در دولت فعلی ‪ -‬این‬ ‫است که ما به غن ی سازی ادامه دهیم اما تحریم نباشیم؛ جز‬ ‫این‪ ،‬هیچ هدفی ب رای دیپلماسی هسته ای ما وجود ندارد‪ .‬ما‬ ‫ب رای اولین بار در الماتی به وضعیتی رسیدیم که طرف مقابل‬ ‫به تداوم غن ی سازی در ای ران رضایت داده بود و حاضر بود برخی‬ ‫تحریم ها را در قبال سلسله اقداماتی از سوی ای ران که ناظر به‬ ‫از بین بردن نگران ی هایش بود‪ ،‬کاهش دهد‪ .‬پیشنهاد الماتی به‬ ‫این دلیل از جانب تیم ای رانی پذیرفته نشد که ما فکر م ی کردیم‬ ‫این پیشنهاد م ی تواند بهتر از این باشد و واقعا هم همی ن طور‬ ‫بود‪ .‬اقای گری س��یمور که رئیس اتحادی��ه برخورد امریکا با‬ ‫ب رنامه هس��ته ای ایران بود و در ان زمان در تیم مذاکره کننده‬ ‫حضور داش��ت‪ ،‬در مذاکرات کارشناسی اس��تانبول که بعد از‬ ‫الماتی ‪ 1‬برگزار شد‪ ،‬صراحتا به مذاکره کنندگان ایرانی گفته بود‬ ‫که ما اماده هستیم پیشنهاد الماتی را هم «شیرین تر» کنیم‪.‬‬ ‫مهم ترین کاری که طرف ایرانی در مذاکرات الماتی ‪ 2‬انجام‬ ‫داد این بود که پیشنهاد الماتی ‪ 1‬را در یک چارچوب بلندمدت‬ ‫قرار داد‪ .‬پیشنهاد الماتی ‪ 1‬فقط در خصوص گام اول صحبت‬ ‫م ی کرد و ما سعی کردیم یک فرایند بلندمدت تعریف کنیم و‬ ‫مشخص کنیم که گام اول قرار است به کجا ختم شود‪ .‬اگر این‬ ‫فقط یک اعالم موضع صرف بود‪...‬‬ ‫دست یافتن ی تر است‪.‬‬ ‫این مربوط به دوره اقای جلیلی است؟‬ ‫‪37‬‬ ‫دولت‬ ‫ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ‬ ‫عبور م ی کند و به دورانی م ی رسد که ممکن است ‬ ‫به تعبیر ش�ما خود را به ایش�ان نزدیک تر بداند‪ .‬‬ ‫برخی م ی گویند که اقای روحان�ی به مصالحه با ‬ ‫کدخدای دنیا معتقد است‪ .‬روحانی ‪ 92‬به این سو‪ ،‬‬ ‫چه مختصاتی دارد؟‬ ‫مهمترین اتفاقی که بعد از انتخابات رخ داد‪ ،‬این بود‬ ‫که اقای روحانی یک فرصت تاریخی ب رای یک توافق خوب‬ ‫در اختیار داشت؛ هم به این دلیل که بر سر موانع توافق مذاکره‬ ‫شده بود‪ ،‬هم مبانی یک توافق خوب مورد مذاکره قرار گرفته‬ ‫بود و هم اینکه ب رنامه هس��تهای ای ران به لحاظ فنی توسعه‬ ‫قابلمالحظهای پی دا کرده بود‪ .‬بناب راین شرایط شکل دادن به‬ ‫یک بده بستان قدرتمند وجود داشت و سرمایه اجتماعی ناشی‬ ‫از انتخابات‪ ،‬او را به رئیسجمهوری تبدیل کرده بود که دارای‬ ‫توان ریسک در سیاست خارجی اس��ت‪ .‬اقای دکتر روحانی و‬ ‫تیمشان میتوانستند استفاده قابلتوجهی از این فرصت بب رند؛‬ ‫اگر تیم اقای روحانی در ماههای نخست استراتژی متفاوتی را‬ ‫در پیش میگرفت و ایستادگی میکرد تا طرف مقابل احساس‬ ‫نکند که اینها امدهاند به هر قیمتی به توافق با غرب دست‬ ‫پی دا کنند‪ ،‬در موقعیتی بود که میتوانست ماحصل رنجهای‬ ‫دهساله کشور را به دست اورد و به یک توافق تاریخی برسد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬امریکاییها در موقعیت بسیار ضعیفی قرار دارند؛‬ ‫یعنی طرف امریکایی در وضعیتی است که میداند یک منازعه‬ ‫بلندمدت در خاورمیانه پیشرو دارد اما توانایی به س��رانجام‬ ‫رس��اندن این منازعه و پیروزی در ان را ندارد و حتی میتوان‬ ‫گفت که امریکاییها تعریفی از پیروزی ندارند‪ .‬تیم جدید در‬ ‫حال ازدس��تدادن این فرصت تاریخی هستند؛ هم از طریق‬ ‫مشارکت دادن طرف غ ربی در بازیهای سیاست داخلی ای ران و‬ ‫ایجاد طمع در طرف غ ربی نسبت به وجود شکافهای عمیق‬ ‫درون الیههای سیاسی در داخل ای ران‪ ،‬هم از ط ریق خالی کردن‬ ‫دست خودشان در توافق ژنو و هم از طریق ناتوانی در تبدیل‬ ‫دستاوردهای مذاکرات به رفاه اجتماعی ب رای مردم‪ .‬این مساله‬ ‫به دلیل ناکارامدیهایی است که در کابینه اقای روحانی وجود‬ ‫دارد‪ .‬من معتقدم که اشتیاق اقای روحانی به توافق و بیب رنامه‬ ‫بودن دولت او ب رای وضعیت عدمتوافق‪ ،‬شرایطی را ایجاد کرده‬ ‫است که فکر میکنند میتوانند کمترین امتیاز ممکن را بدهند‬ ‫و بیشترین امتیاز را بگی رند‪ .‬این شرایط نگرانکننده است و به‬ ‫لحاظ راهبردی بهگونهای است که حتی اگر منجر به توافق‬ ‫شود‪ ،‬به توافق خوب منتهی نخ واهد شد‪ .‬مهمتر از ان‪ ،‬شرایطی‬ ‫به وجود میاورد که امریکاییها فشار خود را به سایر حوزهها‬ ‫نیز تسری دهند و توافق هستهای به یک پاشنه اشیل در حوزه‬ ‫امنیت ملی تبدیل خ واهد شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪3۸‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ چش�م انداز رواب�ط روحان�ی و غ�رب را چگون�ه ‬ ‫م ی بینید؟ ‬ ‫اوال انتخاب اقای روحانی‪ ،‬پدیده غیرمنتظرهای بود‪.‬‬ ‫ثانیا بسیار بعید است که جایگزین مناسبی ب رای این تیم پی دا‬ ‫کنند و از اینرو‪ ،‬این روابط هرگز به مرحلهش��کنندگی کامل‬ ‫نخواهد رس��ید؛ روابط ادامه خواهد یافت و ماندگار کردن این‬ ‫تیم در محیط سیاسی ای ران از اولویتهای طرف غ ربی باقی‬ ‫خواهد ماند‪ .‬اینکه این روابط تا چه حدی عمیق شود‪ ،‬به می زان‬ ‫امتیازاتی که اقای روحانی و دولتش حاضرند به غ ربیها اعطا‬ ‫کنند و همچنین می زان تمایلی که ب رای درگیر شدن با اصول‬ ‫انقالبی در داخل کشور از خود نشان میدهند بستگی دارد؛ این‬ ‫ب رای امریکاییها بسیار مهم است‪ .‬در صورتی که اقای روحانی‬ ‫نتواند انچنان که غ ربیها میخواهند سیاستگذاریهای ای ران‬ ‫در حوزه امنیت ملی را به سود انها تعدیل کند‪ ،‬امریکاییها به‬ ‫سمت یک فرد چپ در ای ران متمایل خواهند شد و جریان چپ‬ ‫هم منتظر چنین روزی است‪ .‬زیر پوسته دولت اقای روحانی‬ ‫ب رای چنین روزی ب رنامهریزی میکنند‪.‬‬ ‫ منظورتان دوران گذار از اقای روحانی است؟‬ ‫بله؛ اگ��ر اقای روحان��ی نتواند پارامتره��ای مدنظر‬ ‫غ ربیها را محقق کند‪ ،‬این دوره به سرعت اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫روحانینهغربگراستنهشرقگرا‬ ‫گفتوگویمثلثبامحمدقوچانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫رﻭﺯنامﻪ نگار‬ ‫حس�ن روحانی تا پی�ش از روی کار ام�دن دولت ‬ ‫احمدی نژاد مسئولیت مذاک رات هسته ای با غرب را ‬ ‫برعهده داشت‪ ،‬در ان مقطع زمانی با چه رویکردی ‬ ‫در پشت میز مذاکره با سه کشور انگلیس‪ ،‬ف رانسه ‬ ‫و المان م ی نشست و نگاهش به غرب چگونه بود؟‬ ‫دکتر روحانی در ان دوران دبیر ش��ورای امنیت ملی‬ ‫دولتهای اقایان هاش��می و خاتمی ب��ود و در دولت جناب‬ ‫اقای خاتمی مسئول مذاکرات هس��تهای با غرب شد چون‬ ‫اساسا چنین مسئولیتی در ان دولت ایجاد شد‪ .‬طبیعتا دبیر‬ ‫ش��ورای امنیت ملی باید تابع سیاس��ت خارجی دولت وقت‬ ‫باش��د و سیاس��ت خارجی دولت اقای خاتمی تنشزدایی با‬ ‫غرب با محوریت اروپا ب��ود‪ .‬میدانیم که سیاس��ت خارجی‬ ‫جمهوریاسالمی در دهه ‪ 6٠‬ب راساس نگاه به جنوب و شرق‬ ‫ط راحی شده بود‪ .‬در اغاز انقالب برخی مسئوالن فکر میکردند‬ ‫تز بازگشت به جهان اسالم باید محور سیاست خارجی باشد و‬ ‫در ب رابر دیپلماسی غ ربگرای محمدرضا شاه طرفدار دیپلماسی‬ ‫اسالمگرا شدند‪ .‬با حمله ع راق به ای ران و حمایت اع راب از صدام‬ ‫در این تز ترک ایجاد شد‪ .‬چندی نگاه به جنوب یعنی کشورهای‬ ‫کمتر توسعهیافته اما انقالبی و ضدغرب جایگزین اسالمگرایی‬ ‫ش��د که به حالوهوای چپگرایانه حاکم ه��م میخورد‪ .‬اما‬ ‫دولتهای ضعیف افریقایی و امریکای التین به علت سابقه‬ ‫استعماری و نیز بنیه ضعیف اقتصادی نمیتوانستند متحدان‬ ‫مهمیب رای ای ران باش��ند بناب راین دولت مهندس میرحسین‬ ‫موسوی به شرق نزدیک ش��د‪ .‬با وجود حمایت اتحاد شوروی‬ ‫از صدامحسین ای ران روابط خود را با بلوک شرق بهخصوص‬ ‫اروپای شرقی بهتر کرد اما فروپاشی بلوک شرق و اتحاد شوروی‬ ‫در اغاز دهه‪ 7٠‬سیاستخارجی ای ران را دچار بحران جدیدی کرد‪.‬‬ ‫سفر اقای هاشمی به شوروی دیرهنگام بود و باوجود تالش‬ ‫دولت هاش��می ب رای ارتقای رابطه با غرب پاسخ منفی از ان‬ ‫گرفت چون هاش��می در داخل با فشار محافظهکاران سنتی‬ ‫و چپگرایان س��نتی روبهرو بود ک��ه او را به غ ربگرایی متهم‬ ‫میکردند‪ .‬همین چپگرایان وقتی در دولت خاتمی به قدرت‬ ‫رسیدند چون نمیتوانستند از سابقه ضدامریکایی خود عبور‬ ‫کنند سعی کردند از راهبرد نگاه به اروپا دفاع کنند و اتحادیه اروپا‬ ‫را جایگزین بلوک شرق در دولت موسوی کنند‪ .‬یعنی همانگونه‬ ‫که از سوسیالیسم اسالمی به سوسیالدموکراسی عبور کرده‬ ‫بودند از اروپای شرقی هم به اروپای غ ربی عبور کنند و این تز‬ ‫اصلی سیاست خارجی خاتمی بود‪ .‬روحانی در ان دوره ناگزیر از‬ ‫پیگیری این تز بود که به نظر بهداشتیتر از هر راهبرد دیگری‬ ‫میامد‪ .‬اروپا بهخصوص تروئیکای «فرانسه‪ /‬المان‪ /‬انگلیس»‬ ‫نسبت به امریکا کمتر در ای ران مورد مخالفت حاکمیت بود و‬ ‫اجازه مذاکره با ان از سوی نظام اسانتر داده میشد‪.‬‬ ‫چقدر دنبال کردن توافق با «غرب منهای امریکا» ‬ ‫موﺛر افتاد؟‬ ‫به نظرم این راهبرد دولت خاتمی موفق نبود‪ .‬با وجود‬ ‫انکه خاتمی موفق ش��د به برخی کش��ورهای اروپایی مانند‬ ‫فرانسه‪ ،‬المان‪ ،‬ایتالیا و اسپانیا سفر کند و در مذاکرات هستهای‬ ‫بس��ته خوبی از توافقات روی میز مذاکرات قرار گرفت اما در‬ ‫نهایت حرف اصلی را وزیرخارجه المان به ای رانیها زد و ان اینکه‬ ‫تا امضای امریکا پای این توافقات نباشد نتیجه ان در تعلیق‬ ‫است و به نتیجه نخ واهد رسید‪ .‬فیشر حتی به ای رانیها گفته بود‬ ‫که انگلیس در این مذاکرات به صورت نیابتی شرکت میکند و‬ ‫درواقع ستون پنجم پسرعموهای امریکایی خود است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر دولت خاتمی با راهبرد نادرستی که در سیاست خارجی‬ ‫بهعنوان غرب منهای امریکا اتخاذ کرده بود و فرصت طالیی‬ ‫دوره بیل کلینتون را از دست داده بود‪ ،‬گرفتار رئیسجمهوری‬ ‫تندرو به نام جورج بوش دوم شد که ای ران را محور شرارت نام‬ ‫نهاده بود و این کار را سختتر میکرد‪ .‬البته دکتر روحانی دو‬ ‫س��ال قبل در گفتوگو با مجله مه رنامه فاش کرد که جورج‬ ‫بوش به ای ران پیشنهاد مذاکره مستقیم و همهجانبه (نه فقط‬ ‫درباره موضوعات هستهای) داده بود اما در ای ران با ان موافقت‬ ‫نش��د‪ .‬درعینحال انصاف حکم میکند که اضافه کنم فقط‬ ‫سیاست خارجی خاتمی ناکافی نبود؛ در مجموعه حاکمیت‬ ‫تابویی به نام مذاکره با امریکا وجود داشت که مانع از شناخت‬ ‫دقیق ما از اوضاع جهان میشد و تنها دیپلماتی غ ربی مانند‬ ‫وزیرخارجه وقت المان بود که میتوانس��ت این نکته را به ما‬ ‫یاداوری کند که غ��رب بدون امریکا یک خیالپردازی اس��ت‬ ‫واال اولین مخالفان مقاله مذاکره مستقیم دکتر سیدعطاءاهلل‬ ‫مهاجرانی در روزنام��ه اطالعات همین دوس��تان ما در دفتر‬ ‫تحکیم وحدت بودند که اعتراض انها با استقبال محافظهکاران‬ ‫دیروز و اصولگرایان امروز مواجه شد و دیپلماسی دولت هاشمی‬ ‫دولت‬ ‫را وادار به عقبگرد کرد‪ .‬کارکرد دیپلمات های چپ ب رای چنین‬ ‫وضعیتی تبیین یک تئوری مذاکره با غرب منهای امریکا بود‬ ‫که در دوره خود حرکتی روبه جلو ب��ود اما در نهایت به نتیجه‬ ‫نم ی رسید‪.‬‬ ‫چرا در ان دوره روحانی در کنار سه کشور اروپایی‬ ‫با امریکا وارد مذاکره نشد؟ صالح ندانست یا نظام‬ ‫این اجازه ورود را به او نداد؟‬ ‫همان طور که گفت��م دکتر روحان��ی کارگزار دولت‬ ‫خاتمی و نیز نقطه تفاهم خاتمی با رهبری و حاکمیت بود و‬ ‫نم ی توانست از سیاست خارجی کالن نظام عدول کند‪ .‬او البته‬ ‫وظیفه خود در انجام توافق با غرب منهای امریکا را به خوبی‬ ‫انجام داد و تا سرمنزل مقصود رسید اما به علت ضعف مبنایی‬ ‫اس��تراتژی گفت وگو با غرب منهای امریکا به نتیجه نرسید‪.‬‬ ‫در واقع «کدخدای غ رب ی ها» اجازه توافق را به اروپای ی ها نداد‪.‬‬ ‫ادع�ای اعض�ای تیم هس�ته ای تح�ت مدیریت‬ ‫حسن روحانی ان بود که موفق عمل کردند‪ ،‬چون‬ ‫پرونده ایران را در اژانس نگه داشتند و نگذاشتند‬ ‫فشارهای امریکا موجب ش�ود که پرونده ایران به‬ ‫شورای امنیت س�ازمان ملل برود‪ ،‬ایا واقعا همین‬ ‫طور بود یا انکه پرونده ایران با ارس�ال ش�دن به‬ ‫ش�ورای امنیت فاصله ای نداش�ت و عوض شدن‬ ‫دولت ب�ه نوعی فرصت بی�ان این ادع�ا را به تیم‬ ‫مذاکره کننده قبلی داد؟‬ ‫فکر م ی کنم صحت ای��ن ادعا را م ی ت��وان با دوره‬ ‫مسئولیت انها س��نجید‪ .‬یعنی تا زمان ی که ترکیب خاتمی ‪/‬‬ ‫روحانی بر سیاس��ت خارجی ای ران حاکم بود‪ ،‬پرونده ای ران به‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل متحد نرفت‪ .‬انها ترکیب حقیقی‬ ‫شورای امنیت را پای میز مذاکره اوردند تا از ورود پرونده ای ران به‬ ‫ساختار حقوقی این نهاد جلوگیری کنند‪ .‬پشتوانه این مذاکرات‬ ‫رای و محبوبی��ت مردم ی خاتمی و تدبیر و دانش سیاس��ی‬ ‫روحانی بود‪ .‬رای خاتمی در دوم خرداد ‪ 1376‬مشروعیت نظام‬ ‫سیاس��ی را به حدی باال برد که غرب ناگزیر از مذاکره با ای ران‬ ‫شد اما متاسفانه در دوره محمود احمدی نژاد عوامل تردیدکننده‬ ‫و تشکی ک کننده درباره مشروعیت دولت سیر صعودی گرفت‬ ‫تا جایی که بحران ‪ 1388‬پدیدار شد و غرب را در سخت گیری‬ ‫نسبت به ای ران راسخ تر کرد‪ .‬در واق ع دولتی که از نظر سیاست‬ ‫داخلی دچار بحران باش��د (مهم نیست که حق با کیست) در‬ ‫سیاست خارجی نم ی تواند به خوبی مذاکره کند‪.‬‬ ‫توافق با «غرب منهای امریکا» بعد از روی کار امدن‬ ‫دولت احمدی نژاد تبدیل به مذاکرات ایران با ‪5+1‬‬ ‫شد‪ ،‬در مقام قیاس کدام تاکتیک راهگشا تر بود؟‬ ‫ملت اسرائیل ثابت می شود الجرم می توان گفت که دولت‬ ‫احمدی نژاد وجود محتمل دولت اسرائیل را هم می پذیرفت‬ ‫درحالی که اصالح طلبان در ملت بودن اسرائیل شک و تردید‬ ‫جدی دارند و ان را نفی می کنند‪ .‬احمدی نژاد برای خروج از‬ ‫بن بست به این هنجارشکنی دس��ت زد اما نتیجه نگرفت‪،‬‬ ‫چون او مش��روعیت داخلی الزم را نداشت‪ .‬از جهت مذاکره‬ ‫با امریکا‪ ،‬احمدی نژاد حتی از خاتمی هم ش��اید جلوتر تلقی‬ ‫ش��ود اما کار او هم نتیجه نداشت چون احمدی نژاد به شدت‬ ‫با بحران مش��روعیت مواجه بود و پای میز مذاکره موقعیت‬ ‫خوبی نداش��ت‪ .‬پش��توانه اصلی او حاکمیت بود ک��ه بعد از‬ ‫ماجراهای مشایی و خانه نشینی ان هم از دست رفت و درواقع‬ ‫امریکایی ها او را جدی نمی گرفتند و اینکه اوباما برای رهبری‬ ‫ایران پیام می داد نشانه نادیده گرفتن محمود احمدی نژاد بود‪.‬‬ ‫روحانی در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری ‪92‬‬ ‫اعالم کرد که باید در مذاک رات هسته ای با کدخدای‬ ‫غرب مستقیم به گفت وگو نشست‪ ،‬حاال ‪ 14‬ماه‬ ‫از روی کار ام�دن دولت او م ی گذرد‪ ،‬به نظر ش�ما‬ ‫روحانی چقدر در پیشبرد رویکرد جدید خود موفق‬ ‫بود و چقدر ناموفق؟‬ ‫هم اکن�ون دو دی�دگاه وجود دارد؛ نخس�ت اینکه‬ ‫کارشناسان از دیدار ‪ 4‬ساعته روحانی با پوتین در‬ ‫روس�یه تحلی ل های مختلفی م ی دهند‪ ،‬برخی ان‬ ‫را رویکرد جدید «منهای غرب و سلام به شرق»‬ ‫و برنام ه ای برای بعد از اعالم شکس�ت مذاکرات‬ ‫هس�ته ای تفس�یر و عده ای دیگ�ر برنامه جدید‬ ‫روحانی را مدل «هم ش�رق و هم غ�رب » معرفی‬ ‫م ی کنند‪ .‬ایا روحانی فقط به یکی از دو مدل یادشده‬ ‫م ی اندیشد یا براساس ش�رایط بعد از ‪ 4‬اذر یکی‬ ‫از انها را م ی خواهد عملیاتی کن�د؟ هر کدام از ان‬ ‫مدل ها چه فرصت ها و چ�ه چالش هایی را پیش‬ ‫روی ایران م ی گذارد؟‬ ‫مفروض این پرس��ش غلط اس��ت‪ .‬روحانی طرفدار‬ ‫روحانی در نقطه خوب�ی از مذاکرات قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬برخالف تصور افکار عمومی‬ ‫نیوی�ورک‪ 2‬از نیوی�ورک‪ 1‬موفق تر بوده‬ ‫است و گرچه انتظار بیهوده ای برای دیدار‬ ‫روحانی ـ اوباما ایجاد شده بود اما تماس‬ ‫تلفنی نیویورک‪ 1‬در نیویورک‪ 2‬به صورت‬ ‫مذاکرات حرفه ای دنبال شده و نتایج ان‬ ‫به زودی جلوه گر خواهد شد‬ ‫غربگرایی در سیاست خارجی نیس��ت همچنان که طرفدار‬ ‫شرق گرایی نیست‪ .‬ب رای اثبات این گزاره شما را به سخنرانی‬ ‫رئی س جمهور در دانشگاه فارابی قزاقستان ارجاع م ی دهم که به‬ ‫صراحت گفت ما نه غ ربگراییم و نه غرب ستی ز‪ ،‬نه شرق گراییم و‬ ‫نه شرق ستی ز‪ .‬جمله طالیی روحانی در هنگامه ب رپایی اجالس‬ ‫سران پیمان شانگهای این بود که ای ران پل شرق و غرب است‪.‬‬ ‫درواقع روحانی اندکی پیش از ش��روع اجالس شانگهای (که‬ ‫برخی ان را تکوین بلوک ش��رق جدید م ی دانند) به غرب پیام‬ ‫م ی دهد که ما در دامان روس��یه نیفتاده ایم‪ .‬سیاست خارجی‬ ‫طبیعی ای ران در همه رژیم ها و دولت ها سیاست موازنه ق واست‪.‬‬ ‫دکتر مصدق طرفدار موازنه منفی یا عدم ی بود‪ .‬یعنی نه شرق‬ ‫و نه غرب اما دکتر روحانی طرفدار موازنه مثبت است یعنی هم‬ ‫شرق و هم غرب؛ دولت روحانی در نیویورک‪ 2‬سیاست خارجی‬ ‫ای ران را با همه جهان بهبود بخشید‪ .‬دیدار دکتر ظریف با وزیر‬ ‫خارجه ع ربستان و دیدار دکتر روحانی با رئی س جمهور ترکیه به‬ ‫همان اندازه اهمیت دارد که دیدارهای مکرر روحانی با پوتین و‬ ‫از ان مهم تر جلسه بسیار خوب ایشان با رئی س جمهور چین در‬ ‫اجالس شانگهای‪ ...‬با روی کار امدن دولت روحانی برخی گفتند‬ ‫این یک دولت غ ربگراست و ضد روسیه و چین‪ .‬برخی افراد که‬ ‫فرق سیاست داخلی و سیاست خارجی را نم ی دانند هم روسیه‬ ‫را به طرفداری از دولت سابق ای ران متهم م ی کردند اما واقعیت‬ ‫این است که روحانی در اجالس پیمان شانگهای با برگه های‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫به نظرم دکتر روحانی تاکنون در مذاکرات موفق بوده‬ ‫است‪ .‬پیش از انکه درباره نتیجه صحبت کنیم باید درباره روش‬ ‫روحانی حرف بزنیم‪ .‬از نظر روش روحانی توانسته است اجماع‬ ‫ملی ایجاد کند‪ .‬هم اصالح طلبان و هم اصولگرایان معتدل از او‬ ‫در سیاست خارجی دفاع م ی کنند‪ ،‬حمایت خاتمی و الریجانی‬ ‫و جلب نظر و اعتماد رهبری نقطه قوت روحانی در سیاس��ت‬ ‫خارجی اس��ت‪ .‬درواقع در این موضوع کل حاکمیت یکپارچه‬ ‫ش��ده اس��ت و اصولگرایان تندرو و ب راندازان خارج از کشور در‬ ‫اقلیت محض قرار دارند‪ .‬جبهه پایداری و جریان دلواپسی این‬ ‫روزها از همه اوقات تنهاتر هستند تا جایی که اقای سی داحمد‬ ‫خاتمی هم در نمازجمعه از سیاست خارجی دولت دفاع م ی کند‪.‬‬ ‫در طرف مقابل هم روحانی توانسته است هم از ظرفی ت سازی‬ ‫خاتمی در بهبود روابط با اروپا اس��تفاده کن��د‪ ،‬هم تاکتیک‬ ‫احمدی نژاد در وادارکردن امریکا ب��ه مذاکرات را به خوبی وارد‬ ‫سبد دیپلماسی خود کند و ان را به مذاکرات دوجانبه ارتقا دهد‪.‬‬ ‫روحانی موفق شده اس��ت مذاکرات چندجانبه را به مذاکرات‬ ‫دوجانبه تبدیل کند و به شکل گیری اجماع در غرب ب رای توافق‬ ‫یدانید که فرانسه در سال گذشته دشمن‬ ‫با ای ران کمک کند‪ .‬م ‬ ‫جدی توافق بود و نقش نماینده صهیونیسم در مذاکرات را بازی‬ ‫م ی کرد‪ .‬تفویض اختیار فرانسه به امریکا ـ که بیش از پاریس‬ ‫طرفدار مذاکره است ـ دس��تاورد بزرگی است‪ .‬درواقع روحانی‬ ‫تئوری «کدخدای غرب »را ثابت کرده و از مذاکرات گذش��ته‬ ‫درس گرفته و ای رادات ان را برطرف کرده است‪.‬‬ ‫از نظر نتیج��ه نیز ب راس��اس اطالع��ات و اخباری که‬ ‫مخالفین مذاکرات در ای ران پخش کرده اند و از شدت عصبانیت‬ ‫و انفعال نخس ت وزیر اسرائیل م ی توان فهمید که مذاکرات در‬ ‫نقطه خوبی قرار دارد و به نظ��رم باید منتظر خبرهای خوبی‬ ‫باشیم‪ .‬بدیهی است که اطالع رسانی در این مورد برعهده تیم‬ ‫دیپلماسی دولت است و نیز باید مراقب هر یک روز مذاکرات‬ ‫بود تا نتایج به دست امده خ راب نشود‪.‬‬ ‫همان گونه که در پاسخ به پرسش قبل نوشتم روحانی‬ ‫در نقطه خوبی از مذاکرات قرار گرفته اس��ت‪ .‬برخالف تصور‬ ‫افکار عمومی نیویورک‪ 2‬از نیویورک‪ 1‬موفق تر بوده اس��ت و‬ ‫گرچه انتظار بیهوده ای ب رای دیدار روحانی ـ اوباما ایجاد شده بود‬ ‫اما تماس تلفنی نیویورک‪ 1‬در نیویورک‪ 2‬به صورت مذاکرات‬ ‫حرفه ای دنبال ش��ده و نتایج ان به زودی جلوه گر خواهد شد‪.‬‬ ‫روحانی بلد است که میوه را کی بچیند‪ .‬هنوز نوبت چیدن میوه‬ ‫نرسیده است‪ .‬باید میوه را وقتی رسیده و ابدار شد‪ ،‬چید!‬ ‫سیاست‬ ‫دولت احمدی نژاد از اغاز به دنب��ال مذاکره با ‪5+1‬‬ ‫نبود‪ .‬انان در ابتدا فکر می کردند می توانند با دولت های درجه‬ ‫‪ 2‬و ‪ 3‬مذاکره کنند‪ .‬واقعیت این است که تالش برای مذاکره‬ ‫با هند‪ ،‬ترکیه و برزیل ما را در مذاکرات هس��ته ای چند گام‬ ‫عقب تر برد‪ .‬احمدی ن��ژاد فکر می کرد سیاس��ت بین الملل‬ ‫همچون سیاس��ت داخلی بازیچه چند بلوف سیاس��ی قرار‬ ‫می گیرد و ایران می توان��د ارایش قدرت ها را در جهان تغییر‬ ‫دهد‪ .‬نتیجه انکه به هزینه ایران بر نقش هند و ترکیه و برزیل‬ ‫در جهان افزوده ش��د اما نتیجه ای عاید ایران نشد‪ .‬اما دولت‬ ‫احمدی نژاد در این نقطه نماند‪ .‬همان طور که دولت اول و دوم‬ ‫او فرق کرد دیپلماسی دوره اول و دوره دوم او هم تغییر کرد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد به تدریج به محوریت ق��درت امریکا در جهان‬ ‫غرب پی می برد و س��عی می کرد به امریکا نزدیک شود و از‬ ‫حمله به هولوکاس��ت فاصله گرفت ‪ .‬اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫ان جمله را درباره مردم اسرائیل گفت‪ .‬سخن گفتن از ملت‬ ‫اس��رائیل به نظر من مهم ت��ر از به رسمیت ش��ناختن دولت‬ ‫اسرائیل بود که در دولت احمدی نژاد انجام شد‪ .‬درواقع دولت‬ ‫احمدی نژاد به نام اصولگرای��ی مهم ترین تجدیدنظرطلبی‬ ‫ایدئولوژیک در جمهوری اسالمی را انجام داد‪ ،‬چون در منطق‬ ‫و اصول می گویند مقدمه واجب‪ ،‬واجب اس��ت و چون وجود‬ ‫«دکتر مص�دق طرفدار موازن�ه منفی یا‬ ‫عدم ی بود‪ .‬یعنی نه ش�رق و نه غرب اما دکتر‬ ‫روحانی طرفدار موازنه مثبت است یعنی هم‬ ‫شرق و هم غرب؛ دولت روحانی در نیویورک‪2‬‬ ‫سیاست خارجی ایران را با همه جهان بهبود‬ ‫بخشید‪».‬؛ این عقیده محمد قوچانی سردبیر‬ ‫هفته نامه صدا و عضو ش�ورای مرکزی حزب‬ ‫کارگزاران سازندگی اس�ت‪ .‬با او درمورد نحوه‬ ‫مواجهه حسن روحانی با غرب و نیز سیاست‬ ‫نوع برخورد او با شرق به گفت و گو پرداختیم‪.‬‬ ‫تدوین توافق جامع هسته ای به م راحل پایانی خود‬ ‫رسیده و در ‪ 4‬اذر به امضای همه طرف های مذاکره‬ ‫م ی رسد‪ ،‬دیدگاه دیگر م ی گوید تدوین توافق جامع‬ ‫هسته ای شکست م ی خورد و روحانی از االن مانده‬ ‫که بعد از علنی ش�دن قضیه چه روش�ی را دنبال‬ ‫کند‪ ،‬نظر شما چیس�ت؟ کدام دیدگاه به واقعیت‬ ‫نزدیک تر است؟‬ ‫‪39‬‬ ‫دولت‬ ‫امریکا و در اجالس سران سازمان ملل در نیویورک با برگه های‬ ‫روسیه بازی م ی کند‪.‬‬ ‫اگر مذاکرات هس�ته ای برای تدوین برنامه اقدام‬ ‫جامع مش�ترک شکس�ت بخ�ورد‪ ،‬چ�ه اینده ای‬ ‫را برای دول�ت روحانی رق�م م ی زند؟ ای�ا روحانی‬ ‫نخس�تین رئی س جمهوری خواهد ش�د که فقط‬ ‫یک دوره چهار س�اله بر کرسی ریاست جمهوری‬ ‫تکیه م ی زند یا انکه او م ی تواند مستقل از تحوالت‬ ‫مذاکرات هس�ته ای دوباره ب�رای دوره ای دیگر از‬ ‫مردم رای بگیرد؟‬ ‫مهم نیس��ت ک��ه روحانی ی��ک دوره ی��ا دو دوره‬ ‫رئی س جمهور ای ران باشد‪ ،‬مهم این اس��ت که او بتواند تاریخ‬ ‫جمهوری اس�لامی را متحول کند و به صورت دموکراتیک‬ ‫مانع از بازگش��ت تفکرات دوره احمدی نژاد ب��ه نظام اجرایی‬ ‫کشور شود‪ .‬اگر روحانی در مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد‬ ‫نه تنها دوره دوم ش��کوهمندی خواهد داش��ت‪ ،‬بلکه در سال‬ ‫‪ 1400‬هم تفکر روحانی است که بر سرنوشت ب رنده انتخابات‬ ‫اثر م ی گذارد و اگر به نتیجه نرسد باز هم شانس روحانی ب رای‬ ‫تداوم ریاس��ت جمهوری در س��ال ‪ 1396‬از همه بیشتر است‪.‬‬ ‫چون مطمئنا روحانی زمین بازی را عوض م ی کند و از سیاست‬ ‫خارجی وارد سیاست داخلی م ی ش��ود و عامالن عدم توافق‬ ‫هس��ته ای را به مردم معرفی م ی کند و مل��ت هم که تالش‬ ‫صادقانه تیم روحان��ی ـ ظریف را دیده اند به او در شناس��ایی‬ ‫ریش��ه های اصلی عدم توافق کمک م ی کنند‪ .‬البته روحانی‬ ‫حتی در شرایط عدم توافق هم کش��ور را به خوبی اداره کرده‬ ‫است‪ .‬مهار تورم و حرکت به سوی رشد و عبور از رکود در شرایط‬ ‫تحریم رخ داده است و این دستاورد کمی نیست‪ .‬عدم توافق‬ ‫هم به صورت صفر و صد نیست‪ .‬حتی اگر توافق جامع صورت‬ ‫نگیرد تحریم جامع هم در کار نخواهد بود‪ .‬روس ها و چین ی ها‬ ‫قطعا با موج تازه تحریم ها همراهی نم ی کنند و اروپای ی ها هم‬ ‫به تدریج با منافعی که در اقتصاد ای ران به دس��ت م ی اورند به‬ ‫س��ختی به صف تحریم م ی پیوندند‪ .‬به ق��ول روحانی دیوار‬ ‫تحریم ترک خورده و چاقوی ان کنده شده است‪ .‬اما مخالفان‬ ‫توافق در ای ران روزهای سختی را خواهند داشت‪ :‬اگر روحانی‬ ‫موفق شود انان به تاریخ تبعید م ی شوند و اگر موفق نشود نزاع‬ ‫سختی میان تندروها و میانه روها در کار خواهد بود که این بار‬ ‫زمین بازی ان نه در وین و نیویورک که در ته ران و ای ران است و‬ ‫مردم بازیگران اصلی انها هستند نه دیپلمات ها‪.‬‬ ‫اگ�ر مذاکرات شکس�ت بخ�ورد عم�ده انتقادها‬ ‫به دول�ت روحانی چه خواه�د ب�ود و از جانب چه‬ ‫گروه هایی مطرح م ی شود؟‬ ‫شکس��ت مذاکرات‪ ،‬ب راندازان دولت در اصولگرایان‬ ‫و ب راندازان حاکمیت در خارج از کش��ور را خوش��حال و انان را‬ ‫در تندروی خود راس��خ م ی کند‪ ،‬اما همان طور که قبال گفتم‬ ‫روحانی تازه ای را در ب رابر خود خواهند دید‪ .‬روحان ی ای صریح تر‬ ‫از نوع همان رئی س جمهوری که در اجالس سفی ران جمهوری‬ ‫اسالمی با دلواپسان سخن گفت!‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫اگر برنامه اقدام جامع مشترک امضا شود‪ ،‬رویکرد‬ ‫منتقدان سیاس�ت خارجی دول�ت یازدهم چطور‬ ‫خواهد شد و انها چه روی ه ای پیش خواهند گرفت؟‬ ‫من بدبین نیستم‪ .‬نطق روحانی در سازمان ملل متحد‬ ‫در نیویورک‪ 2‬راهبردی بود و مخاط��ب اصلی ان اقای باراک‬ ‫اوباما بود که فارغ از تصمیمات فنی باید تصمیم سیاسی بگیرد‬ ‫و ب رای حل بحران تندروی در خاورمیانه از تضعیف میانه روی‬ ‫در منطقه جلوگیری کند‪ .‬فکر م ی کن��م اوباما پیام روحانی را‬ ‫دریافت کرده که نزدیک به ‪19‬بار با واس��طه خواستار دیدار با‬ ‫رئی س جمهور ای ران شده بود اما دیدار کافی نیست‪ ،‬تغییر رفتار‬ ‫الزم است که اقای اوباما باید از این فرصت ب رای تصمیم گیری‬ ‫تا انتخابات در پیش کنگره امریکا به خوبی استفاده کند‪ .‬این بار‬ ‫نوبت امریکاست که فرصت را از دست ندهد و من فکر م ی کنم‬ ‫اوباما بیش از همه این موضوع را درک م ی کند‪.‬‬ ‫رابطهباشرقکمکیبهاقتصادمانم ی کند‬ ‫تو گویمثلثبافیاضزاهد‬ ‫گف ‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫وقتی دکتر حس�ن روحانی در مقام دبی ر ش�ورای‬ ‫عالی امنیت ملی در دولت اقای خاتمی مسئولیت‬ ‫مدیری�ت و هدای�ت پرونده هس�ته ای ای�ران را‬ ‫برعهده داش�ت‪ ،‬در ان مقطع زمان�ی مدل توافق‬ ‫با «غرب منه�ای امریکا» را طراحی کرد و با س�ه‬ ‫کشور انگلیس‪ ،‬فرانسه و المان پشت میز مذاکره‬ ‫نشست‪ ،‬از نظر ش�ما مه م ترین ویژگ ی های ان‬ ‫دوران چه بود؟‬ ‫در ان زمان سه کشور اروپایی مهمترین نقش و تاثیر‬ ‫را در پیشبرد مذاکرات به نمایندگی از خودشان و یک کشور‬ ‫بزرگ غایب به نام امریکا داشتند‪ .‬هر سه کشور در استراتژی‬ ‫و راهبرد امنیتی خود هرگونه مس��ابقه تسلیحاتی و تالش‬ ‫ب رای دستیابی به توان هسته ای بالستیک و نظامی را یک‬ ‫تهدید امنیتی قلمداد م ی کردند‪ ،‬حتی فرانس��وی ها در این‬ ‫حوزه از انگلیس ی ها و المان ی ها حساس��یت بیشتری دارند‪.‬‬ ‫همانطور که شاهد بودیم انها همین سال گذشته در مقطعی‬ ‫از مذاکرات ژنو در راه رسیدن به یک توافق نسبی اخالل ایجاد‬ ‫کردند هرچند نقش الب ی های صهیونیستی را نم ی شود نادیده‬ ‫گرفت اما فرانس��وی ها به صورت راهبردی در حوزه مسائل‬ ‫هسته ای نگرانی بیشتری دارند و از انجایی که در یک فرض‬ ‫استراتژیک اگر در خاورمیانه کشوری بتواند به موشک های‬ ‫بالستیک و دور برد با توان حمل کالهک هسته ای دست پی دا‬ ‫کند تمام مراکز و کشورهای مهم اروپایی در معرض تهدید‬ ‫قرار م ی گیرند و این مساله با ان استراتژی دفاعی اروپای ی ها‬ ‫نم ی خواند بناب راین اقای روحانی به درستی فهمیده بود که‬ ‫این سه دولت المان‪ ،‬انگلیس و فرانس��ه مهمترین نقش را‬ ‫دارند‪ ،‬چون دو کشور انگلیس و فرانسه عضو شورای امنیت‬ ‫هس��تند و به دلیل جایگاه اقتصادی و بی ن الملل ی ش��ان در‬ ‫اتحادیه اروپا ب رای ایجاد فش��ار به ش��ورای امنیت م ی توانند‬ ‫موثر باشند ضمن انکه قادرند غایب اصلی مذاکرات (امریکا)‬ ‫را نمایندگی کنند‪ .‬خاط رات اقای جک استرو مشخص کرد که‬ ‫در مقاطعی دو کشور امریکا و فرانسه خیلی در مسیر مذاکرات‬ ‫مانع ایجاد کردند و اساسا از رسیدن به ه ر گونه توافقی سر باز‬ ‫زدند و تالش های هی��ات اروپایی را خنث��ی کردند‪ .‬اگر یک‬ ‫جمع بندی داشته باشم؛ اقای روحانی به دلیل اینکه دولت ای ران‬ ‫و دولت جورج بوش در امریکا اراده سیاسی ب رای نزدیکی بیشتر‬ ‫به هم را نداش��تند و نگاه امریکای ی ها برحل مناسب پرونده‬ ‫هسته ای ای ران نبود چاره ای نداشت که با شرکای موثر امریکا‬ ‫در ارتباط با پرونده هسته ای مذاکره کند‪ .‬این رویکرد مناسبی‬ ‫بود چون اگر اقای روحانی سال ها با چین و روسیه‪ ،‬تانزانیا و‬ ‫کویت مذاکره م ی کرد اصال فایده ای نداش��ت‪ .‬این تصمیم‬ ‫هوشمندانه ای با شناخت از وضعیت حاکم بر مذاکرات بود‪.‬‬ ‫همانط�ور که گفتی�د فرانس�ه و امری�کا رویکرد‬ ‫«غرب منهای امریکای» روحانی را با چالش جدی‬ ‫مواج�ه کردند‪ ،‬ب ه طوری ک�ه او اواخ�ر دولت اقای‬ ‫خاتمی به نوعی مذاک�رات را مدیریت م ی کرد تا‬ ‫زمان بخرد و دولت هشتم به پایان برسد و دولت‬ ‫بعد با رویکرد جدید وارد صحنه مذاکرات ش�ود‪،‬‬ ‫در ان دوران ترکیب مذاک�رات به ‪ 5+1‬تغییر کرد‬ ‫تا ام�روز مذاک�رات براس�اس همان م�دل ادامه‬ ‫پیدا کرده اس�ت‪ .‬در مقام قیاس ک�دام تاکتیک‬ ‫راهگشاتر بود؟‬ ‫گرچه ترکیب خیلی مهم است‪ ،‬ماهیت و دیدگاه ها‬ ‫اهمیت بیش��تری دارد یعن��ی طرف ها چه رویک��ردی را در‬ ‫مذاکرات اعمال م ی کنند استراتژی دولت اقای خاتمی و تیم‬ ‫مذاکره کننده با هدایت اقای روحانی این بود که پرونده ای ران‬ ‫از شورای حکام اژانس به شورای امنیت نرود؛ این یک راهبرد‬ ‫اساسی بود‪ .‬همانطور که تاریخ و زمان نشان داد که انها فهم‬ ‫درس��ت تری داش��تند‪ .‬اقای احمدی نژاد در نتیجه بن بست‬ ‫مذاکراتی که در س��ال های پایانی دوران ریاس��ت جمهوری‬ ‫اقای خاتمی پس از بیانیه ته ران در س��عداباد شکل گرفت‪،‬‬ ‫با سیاس��ت رادیکال تری جل��و رفت‪ .‬او معتقد ب��ود حاال که‬ ‫غرب به مذاکرات منطقی پایبند نیس��ت باید کاری کرد که‬ ‫غرب دنبال ای ران بدود؛ این رویکرد در ش��کل یک مذاکره و‬ ‫گفت وگو و چانه زنی سیاسی تا جایی که طرف مقابل را وادار‬ ‫به انعطاف کند بسیار موثر است‪ ،‬اما اگر تبدیل به راه حل اخر‬ ‫در یک منازعه استراتژیک شود م ی تواند خط رناک باشد‪ .‬خیلی‬ ‫اهمیت نداشت که تیم مذاکره کننده قبلی چه مدل مذاکراتی‬ ‫را دنبال م ی کند «‪ »5+1‬یا «‪ 3‬منهای امریکا»‪ ،‬مهم این بود‬ ‫که پرونده هس��ته ای ای ران از ش��ورای حکام اژانس که یک‬ ‫فضای کامال تکنیکال و فنی است خارج نشد و به یک مرجع‬ ‫بسیار قدرتمندتر به نام شورای امنیت نرفت‪ .‬وقتی پرونده ای ران‬ ‫به شورای امنیت سازمان ملل متحد رفت‪ ،‬اتفاقی که افتاد ان‬ ‫بود که قبال باید با سه کشور رایزنی و چان هزنی م ی کردیم االن‬ ‫باید با پنج کشور رایزنی کنیم و این چانه زنی شکل معکوس‬ ‫گرفته است‪ .‬مثال ای ران تصمیم گرفته باتوجه به وضعیتی که‬ ‫در خاورمیانه‪ ،‬ع راق‪ ،‬سوریه و افغانس��تان وجود دارد با دولت‬ ‫امریکا وارد تعامالت استراتژیک شود یعنی سعی کند بخشی‬ ‫از پرونده ها را فریز کند و در بعضی پرونده ها که با واشنگتن‬ ‫منافع مش��ترک دارد وارد رایزنی شود‪ .‬پرونده هسته ای قطعا‬ ‫یکی از اولویت های ای ران در این گفت وگو هاس��ت‪ .‬ان زمان‬ ‫اگر امریکای ی ها بخواهند پرونده ای ران از شورای امنیت خارج‬ ‫شود قطعا دولت روسیه و چین اجازه نخواهند داد‪ .‬ای ران بعد‬ ‫مجبور به دادن امتیازهای دوگانه خواهد بود و این همان حالت‬ ‫چانه زنی معکوس اس��ت‪ .‬یعنی اگر جلو برویم پرسش های‬ ‫بیشتر از جانب غرب مطرح م ی ش��ود و اگر عقب برگردیم با‬ ‫مقاومت روسیه و چین که انها هم منافع خود را دنبال م ی کنند‬ ‫مواجه م ی شویم‪ ،‬در واقع به دست خودمان کارت هایی که در‬ ‫فضا و خالء قدرت ها م ی توانستیم روی زمین بگذاریم به دست‬ ‫رقبا دادیم‪ .‬این م ی تواند یکی از خطاهای راهبردی و اش��کار‬ ‫باش��د‪ .‬بعد از ان نیز طرح اظهارنظرهای نامناسب که بیشتر‬ ‫جنبه تبلیغاتی در عرصه دیپلماتیک و بی ن المللی داشت کار‬ ‫را ب رای ای ران سخت تر کرد‪ .‬امروز کشور ع راق م ی تواند یکی از‬ ‫متحدان نزدیک دولت امریکا باشد در عین حالی که با ای ران‬ ‫هم روابط بس��یار خوب دارد اما هنوز با انکه بیش از ‪ 10‬سال‬ ‫است صدام حسین سقوط کرده‪ ،‬پرونده ع راق از شورای امنیت‬ ‫خارج نشده‪ ،‬چون مکانیزم خروج از شورای امنیت یک مکانیزم‬ ‫بسیار طوالنی و فرسایشی است‪ .‬ای ران در دور جدید مذاکراتی‬ ‫که در وین و نیویورک در سطوح دیگری انجام داد دنبال ان بود‬ ‫که با امریکای ی ها به این نتیجه برسد که حداقل تحریم های‬ ‫یکجانبه در خیلی از حوزه ها لغو شود تا ارام ارام بتوان به سمت‬ ‫لغو تحریم ها در شورای امنیت رفت‪.‬‬ ‫همانطور که اشاره کردید اواخر دولت اقای خاتمی‬ ‫با کارشکنی امریکا و فرانس�ه‪ ،‬مذاکرات ایران با‬ ‫سه کش�ور اروپایی به بن بست رس�یده بود‪ .‬اگر‬ ‫دولت عوض نم ی شد مثال ابتدای دوره دوم دولت‬ ‫اقای خاتمی بود واقعا بعد از شکست ان مدل از‬ ‫دولت‬ ‫مذاکرات پرونده ایران به شورای امنیت نم ی رفت؟‬ ‫صادقانه به تاریخ وفادار بمانیم‪ .‬واقعیت ان است که‬ ‫دولت جورج بوش هزینه های بسیار سختی را به کشور و ملت‬ ‫خودش و ما تحمیل کرد چون فرضی��ه اصلی در تیم دولت‬ ‫جورج بوش تغییر حکومت در ای ران بود‪ ،‬این سیاست به طور‬ ‫اساس��ی در دوره اقای اوباما تغییر پیدا کرد‪ .‬او بعد از روی کار‬ ‫امدن ب رای رهبر معظم انقالب نامه محرمانه ای نوشت‪ .‬حتی‬ ‫از نظر جمهوریخواهان که تحوالت سال ‪ 88‬در ای ران را دنبال‬ ‫م ی کردند اقای اوباما به مسامحه با ای ران متهم شد‪ .‬حداقل‬ ‫اقای جان مکین این موضوع را به زبان اورد پس از این منظر‬ ‫دولت بوش حتی اگر دولت اقای خاتمی سه سال دیگر هم‬ ‫ادامه پیدا م ی کرد چه بسا نرمش الزم را در موضوع هسته ای‬ ‫انجام نم ی داد اما در کنارش تیم دیپلماس��ی اقای خاتمی و‬ ‫وجاهت اقای خاتمی در عرصه بی ن المللی انقدر قدرتمند بود‬ ‫که بتواند بین اهداف امری��کا و اروپا فاصله ایجاد کند و البته‬ ‫فاصله هم وجود داشت‪.‬‬ ‫فیاض زاهد م ی گوید‪ «:‬اگ�ر مذاکرات به‬ ‫شکست منتهی شود حتما ایران و غرب هر‬ ‫دو ب ه شدت لطمه خواهند دید و ضرر خواهند‬ ‫کرد اما ای�ران همزمان پیونده�ای اقتصادی‬ ‫محکمی را با روسیه در پروتکل هایی که بین‬ ‫روحانی و پوتین امضا شد ایجاد کرد‪ ».‬با این‬ ‫استاد دانشگاه درمورد شرایط پیشروی ایران‬ ‫و غرب گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫یعنی با وجود شکست خوردن ان مدل از مذاکرات‬ ‫همچنان تیم دیپلماسی هسته ای با سرپرستی‬ ‫اقای روحانی م ی توانس�ت فاصله میان امریکا و‬ ‫اروپا را حفظ کند و هر طور ش�ده پرون�ده ایران را‬ ‫در ش�ورای حکام اژانس انرژی اتمی نگه دارد تا‬ ‫به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال نشود؟‬ ‫اگر بخواهم به دولت اقای روحانی نمره بدهم نمره‬ ‫کامل را فقط به حوزه سیاس��ت خارجی دولت او م ی دهم‪ .‬به‬ ‫نظرم ما وارد یک دوره بسیار استراتژیک در تعامل با امریکا‬ ‫شدیم و این بسیار مهم است و از ق َِب ل این حوزه تعامل بخش‬ ‫م ی توانیم از روسیه و چین و اروپا امتیازات بیشتری بگیریم‪.‬‬ ‫امریکای ی ها دنبال گسترش مناسباتش��ان با ای ران هستند‪.‬‬ ‫امریکای ی ها بدترین رابطه را در ‪ 50‬س��ال اخیر با ع ربس��تان‬ ‫سعودی و اسرائیل دارند‪ ،‬باید از این فاصله ای که میان امریکا‬ ‫با ع ربستان و اسرائیل (دشمنان قسم خورده جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران) ایجاد شده استفاده کرد‪ .‬باید پالس هوشمندانه بدهیم‬ ‫و از خالء موجود استفاده کنیم‪ ،‬البته االن چراغ خاموش این‬ ‫اتفاق افت��اده‪ ،‬در خیلی از حوزه ها همچون س��وریه‪ ،‬ع راق و‬ ‫داعش بین ای ران ی ها و امریکای ی ها تعامل نانوشته دارد به وجود‬ ‫م ی اید‪ .‬اظهارات جو بایدن و جان کری درباره نقش ع ربستان‪،‬‬ ‫امارات‪ ،‬قطر و ترکیه ‪ -‬و البته نقش خودش��ان که با صداقت‬ ‫باید این را اعتراف کنند‪ -‬درباره ایجاد وضعیت موجود‪ ،‬نشان‬ ‫از این مساله دارد‪ .‬جمله قش��نگی اقای ظریف در نیویورک‬ ‫به زبان اورد که انچه در پاریس انجام ش��د جلس��ه توابین‬ ‫بود چون انها در پیدایش داعش ب رای حذف بشار اسد انقدر‬ ‫افراط کردند که یک نیروی خطرناکتر ظهور کرد‪ .‬اینجا باید‬ ‫با امریکا تعامل کرد و نتای��ج این تعامل دارد خودش را عمال‬ ‫در مذاکرات هسته ای نشان م ی دهد‪ ،‬طرفین اظهارات منطقی‬ ‫و دوستانه تری دارند به یکدیگر پیام م ی دهند‪ .‬معن ی اش این‬ ‫نیست که دست به خوش خیالی بزنیم عرصه دیپلماسی و‬ ‫بی ن المللی عرصه خوش خیالی نیست اما چون ما نیازهای‬ ‫مشترک طرفینی داریم و م ی توانیم ب رای هم منافع استراتژیک‬ ‫مش��ترکی تعریف کنیم در ان فضا م ی توانیم تنفس کنیم‬ ‫بناب راین رویکرد اقای روحانی را در سیاست خارجی مطلوب‬ ‫م ی دانم و حتی رویک��رد مخالفان او مثل جبه��ه پایداری را‬ ‫با توجه به اراده حاکمیت این عزم سیاسی وجود دارد‬ ‫که ای ران با غرب به توافق برسد البته در تکنیک و جزئیات کار‬ ‫اختالف نظر وجود دارد اما من به پیشبرد مذاکرات خوشبین‬ ‫هستم‪.‬‬ ‫اگر مذاکرات به شکس��ت منتهی ش��ود حتما ای ران و‬ ‫غرب هر دو به ش��دت لطمه خواهند دید و ضرر خواهند کرد‬ ‫اما ای ران همزمان پیوندهای اقتصادی محکمی را با روسیه در‬ ‫پروتکل هایی که بین روحانی و پوتین امضا شد ایجاد کرد‪.‬‬ ‫روس ها انتظار دارند بخش وسیعی از مایحتاج اقتصادی شان‬ ‫را از طریق ای ران تامین کنند چون ای ران ممکن است شریک‬ ‫مورد وثوقی در این زمینه ب رای انها باشد‪ ،‬روس ها ارام ارام با‬ ‫بخش وسیعی از تحریم های اروپا و جامعه جهانی در موضوع‬ ‫اوکراین مواجه م ی شوند‪ .‬این خود وضعیتی است که م ی تواند‬ ‫به ما کمک کند که از دس��ت پایی ن تر روس��یه در مذاکرات‬ ‫استفاده کنیم و نگذاریم روسیه هر طور بخواهد جوالن دهد‪.‬‬ ‫دولت روسیه از غیرقابل اعتمادترین دولت هایی است که در‬ ‫تعامالت خارجی با ان رو به رو هستیم‪ .‬چین ی ها در این حوزه از‬ ‫روسیه قابل اعتمادترند‪ .‬اگر بتوانیم ب راساس این الگو مذاکرات‬ ‫را با جامعه جهانی به نقطه ای برسانیم که در فضای تنش بین‬ ‫این دو قدرت قرار بگیریم م ی تواند به نفع ای ران باشد ضمن‬ ‫انکه اگر اقای روحانی موفق نشود پرونده هسته ای را به نتیجه‬ ‫برساند بازتاب این شکست در داخل هم منعکس م ی شود و‬ ‫به وجاهت اقای روحانی در داخل لطمه خواهد زد‪ .‬ضمن انکه‬ ‫کشتی کشور را با تکان های اقتصادی روبه رو خواهد کرد‪ ،‬به‬ ‫نظرم باید کاری کرد که این اتفاق نیفتد‪.‬‬ ‫پس اق�ای روحان�ی ه�ر دو رویک�رد را دارد‪ ،‬اگر‬ ‫شکست خورد نگاه به ش�رق را داشته باشد‪ .‬اگر‬ ‫شکس�ت نخورد قس�متی از اختالفات در حوزه‬ ‫هسته ای را فریز کند تا سایر تعامالت منطقه ای را‬ ‫با امریکا پیش ببرد؟‬ ‫نگاه روحانی بیشتر گش��ایش روابط با غرب است‬ ‫چون حتی اگر با روسیه هم روابط مطلوب داشته باشیم کمک‬ ‫چندانی در حوزه اقتصادی نم ی تواند به ای ران بکند پس بهتر‬ ‫است که از ریسک ب ی مورد پرهیز کنیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫اقای روحانی در ش�عارهای انتخابات ی اش گفت‪:‬‬ ‫«بای�د در مذاکرات هس�ته ای با کدخ�دای غرب‬ ‫مس�تقیم به مذاکره نشس�ت»‪ ،‬اکن�ون بیش از‬ ‫یکسال از ان مناظرات م ی گذرد‪ ،‬به نظر شما اقای‬ ‫روحانی چقدر موف�ق به پیش�برد رویکرد جدید‬ ‫خود شد؟‬ ‫کارشناسان از دیدار چهار ساعته روحانی با پوتین‬ ‫در روسیه تحلی ل های مختلفی م ی دهند‪ ،‬برخی ان‬ ‫را رویکرد جدید «منهای غرب و سلام به شرق»‬ ‫و برنام�ه ای برای ب�ه نتیجه نرس�یدن مذاکرات‬ ‫هس�ته ای تعبی�ر و ع�ده ای دیگر برنام�ه جدید‬ ‫روحانی را مدل «هم ش�رق و هم غ�رب» یاموازنه‬ ‫مثبت معرفی م ی کنند‪ ،‬ای�ا روحانی فقط به یکی‬ ‫از دو مدل یادشده م ی اندیشد یا براساس شرایط‬ ‫بعد از چهارم اذر یکی از انها را م ی خواهد عملیاتی‬ ‫ کند؟ کدام دیدگاه به واقعیت نزدیک تر است؟‬ ‫سیاست‬ ‫حتما همین طور اس��ت‪ .‬اگر تیم اق��ای خاتمی و‬ ‫روحانی ادامه پیدا م ی کرد پرونده هیچ گاه به ش��ورای امنیت‬ ‫نم ی رفت چون طرف اروپایی اجازه نم ی داد‪ .‬بخشی از طرف‬ ‫اروپایی انگلیس ی ها بودند که معتقد به راهبرد درگی رانه نبودند‪.‬‬ ‫ضمن انکه فرانسوی ها و المان ی ها دارای منافع اول اقتصاد‬ ‫اروپا در ای��ران بودند‪ .‬نکت��ه ای که وجود دارد این اس��ت که‬ ‫امریکای ی ها در زمان دولت جورج بوش��ی فاصله عمیقی از‬ ‫اروپا گرفتند چون دولت بوش کامال میلیتاریس��تی و از نظر‬ ‫ذهنی نئوکان بود و این مس��اله با سیاست های دولت های‬ ‫اروپایی سازگاری نداشت‪ .‬ای ران از این فضا م ی توانست استفاده‬ ‫کند ضمن اینکه حمله به کش��وری ک��ه رئی س جمهورش‬ ‫محمد خاتمی بود بس��یار س��خت بود اما وقتی فضا تغییر‬ ‫کرد و رئی س جمهوری در ای ران امد ک��ه حرف هایش از نظر‬ ‫بی ن المللی رادیکال بود معادالت طور دیگری ش��د؛ اسرائیل‬ ‫م ی گفت مش��روعیت و موجودیتم در خطر است و با استناد‬ ‫به صحب ت های اقای احمدی نژاد توانست همه نوع امتیازی‬ ‫از جهان بگیرد‪ ،‬بعد از ‪ 30‬سال موفق شد در مجمع عمومی‬ ‫س��ازمان ملل موضوع هولوکاس��ت را با اجماع تصویب کند‬ ‫تعجبم این است که نماینده ای ران و کش��ورهای دوست در‬ ‫زمان تصویب این موضوع کجا بودند‪ .‬ان سخنان در کنار این‬ ‫باور که قطعنامه های شورای امنیت کاغذ پاره است و اعضای‬ ‫شورای امنیت اینقدر قطعنامه دهند که قطعنامه دانشان پاره‬ ‫ش��ود و ب ی تجربگی تیم مذاکره کننده هسته ای معادالت را‬ ‫صحنه به سمت و سویی برد که بع دا فهمیدیم قطعنامه های‬ ‫شورای امنیت س��ازمان ملل خیلی هم کاغذ پاره نیست‪ .‬با‬ ‫همه احترام ب رای انهایی که در این پرونده زحمت کش��یدند‪،‬‬ ‫در مناظ رات تلویزیونی شاهد بودیم اقای والیتی از قول اقای‬ ‫الریجانی اعالم کرد یک دو بار با اروپای ی ها به نتیجه رسید اما‬ ‫وقتی برگشت چون اقای احمدی نژاد در جریان نبود در ته ران‬ ‫موضعگیری هایی کرد که کل ان توافقات با اروپای ی ها که فکر‬ ‫م ی کنم فرانسوی ها بودند زیر سوال رفت‪ .‬البته رقابت های‬ ‫داخلی هم به مدی ریت پرونده هسته ای لطمه زد‪ .‬معتقدم تیمی‬ ‫که بعد از اقای الریجانی در شورای عالی امنیت ملی مستقر‬ ‫شد‪ ،‬تجربه و توان مدیریت این پرونده را نداشت و این تیم ما‬ ‫را به سوی یک خوش خیالی برد به این مضمون که «اگر در‬ ‫ته ران اظهارات رادیکال کنیم م ی توانیم پای میز مذاکره امتیاز‬ ‫بگیریم»‪ ،‬همین خوش خیالی رویکرد اساسی ای ران را نسبت‬ ‫به مذاکرات تغییر داد‪.‬‬ ‫مناسب م ی دانم‪ ،‬چون فکر م ی کنم وجود این نیروی مخالف‬ ‫هم در داخل هم به تیم مذاکره کننده هسته ای این امکان را‬ ‫م ی دهد که به طرف غ ربی بگوید اگر به من امتیاز مناس��ب‬ ‫ندهید چه بسا دیگر ادامه مذاکرات ممکن نباشد‪ .‬همه باید‬ ‫کمک کنند ب رای اینکه پرونده هس��ته ای حداقل به شکل‬ ‫نیمه فریز دراید‪ ،‬اینکه به یک فریزینگ کامل در پرونده برسیم‬ ‫ناممکن است ولی م ی شود موضوعات جدیدی را طرح کرد و‬ ‫گفت تا حل موضوعات جدید‪ ،‬پرونده هسته ای از این التهاب‬ ‫بیفتد و بخش وسیعی از تحریم های یک جانبه رفع شود تا‬ ‫اقتصاد ای ران بتواند تنفسی کند و رشد منفی دوران احمدی نژاد‬ ‫به رشد ‪ 3‬تا ‪ 4‬درصدی تا سه سال اینده برسد و باعث شود ما با‬ ‫دست پر ب رای مردم ای ران شرایط زیستی بهتری فراهم کنیم‪.‬‬ ‫اگر حسن نیت طرفین در حل مناقشات منطقه ای جدی شود‬ ‫م ی توان امیدوار بود که با دی��دن کدخدای غرب‪ ،‬طرف های‬ ‫اروپایی هم وادار ش��وند که به یک توافق منطقی برس��ند‪.‬‬ ‫مطمئنا در انجا هم دولت اس��رائیل و عربس��تان ضررهای‬ ‫سنگینی خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫ای ران و ع ربستان نسبت به یکدیگر‬ ‫نگاه امنیتی دارند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫بین الملل‬ ‫درمعرضسقوﻁ‬ ‫دست نشاندگان ال سعود‬ ‫ﻋ ﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﻣﺎﺩﺭ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔ ﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺸﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺧﻂ ﻣﺸﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ‬ ‫ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺁﻝﺳﻌﻮﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴ ﺮﻧﺪﮔﺎﻥ ﺭﻳﺎﺽ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺍﻫﺮﻡ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺁﻓ ﺮﻳﻨﻰ ﺍﻳ ﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﺑﺴﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ‬ ‫ﻋ ﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳ ﺮﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻭ ﺗﻀﺎﺩ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺩﺍﻋﺶ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﺩﻯ ﺩﺭ‬ ‫ﻳﻤﻦ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺑ ﺮﺍﻯ ﺑ ﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺑﺸﺎﺭ ﺍﺳﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺁﻝ ﺳﻌﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺌﻮﺭﻳﺴﻴﻦﻫﺎﻯ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔ ﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ‬ ‫ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ‪ ،‬ﺗﺌﻮﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺗﺌﻮﺭﻳﺴﻴﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ‬ ‫ﻭ ﻣﻬﻤﺘ ﺮﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘ ﺮﺍﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻤﻰﻧﻴﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻰ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻳﺎﺽ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫کارشناسمسائلخاورمیانه‬ ‫‪1‬‬ ‫بهبوددرروابطتهران–ریاﺽوﺣﻞوفصﻞ‬ ‫مس��ائﻞ اخت��ﻼﻑزا از طری��ق گﻔتوگ��و و‬ ‫مصالحه ب��ه بهب��ود روابط ای��ران و کلیت‬ ‫ﺟهانغربخواهدانجامید‪.‬چراکهامریکا‬ ‫در رویکرد کلی خویش نس��بت به ایران و‬ ‫تحوﻻت منطقه مناف��ﻊ و مصالﺢ متحدان‬ ‫نزدیﮏ خویش را لحاﻅ میکند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫تماسهاﻱ اخیر دیپلماتیک میان دو رقیب دیرینه‬ ‫( عربستان – ای ران ) و تمایل طرفین ب راﻱ مشارکت سازنده‬ ‫ب راﻱ حلوفصل مسائل اختالفزا‪ ،‬روزنه امید تازهاﻱ را ب راﻱ‬ ‫بازگش��ت ثبات‪ ،‬صلح و ارامش به منطقه خاورمیانه بهوجود‬ ‫اورده است‪ .‬باید گفت تاریخ روابط دوکشور به ویژه پس از وقوع‬ ‫انقالب اسالمﻲ ای ران و گسس��ت در پیوندهاﻱ استراتژیک‬ ‫بهدلیل مداخالت خارج��ﻲ و منافع متضاد در فضاﻱ بدبینﻲ‬ ‫و خصومت پیگیرﻱ شده اس��ت‪ .‬ایدئولوژﻱ انقالب اسالمﻲ‬ ‫و تاکید بنیادین بر تغییر س��اختار نظام بینالملل با منطق‬ ‫گفتمانﻲ کشورهاﻱ محافظهکار عرب به رهبرﻱ عربستان‬ ‫سعودﻱ هیچ گونه سازگارﻱ نداشت‪ .‬بناب راین شوراﻱ همکارﻱ‬ ‫خلیجفارس ب راﻱ تحدید حوزه نفوذ منطقهاﻱ ای ران ش��کل‬ ‫گرفت و عملکرد این ش��ورا در جانب��دارﻱ از حمله ع راق به‬ ‫ای ران و تالشهاﻱ سازمانیافته ب راﻱ انزواﻱ ان به تعارضات‬ ‫سیاسﻲ و هویتﻲ دامن زد‪ .‬در واقع ژئوپلتیک متفاوت‪ ،‬اهداف‬ ‫متعارض نسبت به مسائل و کانون اصلﻲ بحران منطقهاﻱ‬ ‫(صلح اع راب – اس��رائیل و تنظیم مناسبات منطقهاﻱ و نیز‬ ‫روابط جهانﻲ) مانع هرگونه همکارﻱ مستمر میان ته ران و‬ ‫ریاض در دهههاﻱ گذشته گردید‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬حمل��ه ائتالف بینالملل��ﻲ به رهبرﻱ‬ ‫امری��کا ب��راﻱ س��رنگونﻲ رژی��م بعث��ﻲ صدام حس��ین‬ ‫صفبندﻱهاﻱ جدیدﻱ را در میان کشورهاﻱ منطقه بهوجود‬ ‫اورد‪ .‬بهطوریکه فروپاشﻲ رژیم سنﻲ و متحد نزدیک اع راب‬ ‫و تش��کیل حکومت ش��یعﻲ طرفدار ای ران در ع راق ضمن‬ ‫تغییر اساس��ﻲ در موازنه قدرت منطقهاﻱ بر محدودیتها‬ ‫ومحذورات عربس��تان افزود‪ .‬چراکه ای ران توانس��ته بود با‬ ‫پرداخت هزینه کمتر از فضاﻱ جدید سیاسﻲ پس از صدام‬ ‫به نفع مطلوبﻲ براﻱ هویتبخش��ﻲ به ژئوپلتیک شیعﻲ‬ ‫در خاورمیانه اس��تفاده کند و حتﻲ دولت نورﻱمالکﻲ حلقه‬ ‫اتصال مناس��بﻲ با متحدان س��نتﻲ ای ران یعنﻲ س��وریه و‬ ‫حزباهلل لبنان محسوب مﻲشد‪.‬‬ ‫بناب رای��ن جریانهاﻱ تندرو جنگطلب در کاخس��فید‬ ‫معروف به بازها با انتقاد از سیاستهاﻱ منطقهاﻱ این کشور‬ ‫اعالم داش��تند که امریکا پس از س��رنگونﻲ صدام حسین‬ ‫ع راق را تسلیم ای ران کرده اس��ت‪ .‬در جبهه لبنان نیز بهرغم‬ ‫تالشهاﻱ فراگیر ع ربس��تان ب راﻱ حذف ح��زباهلل لبنان و‬ ‫جریانهاﻱ سیاسﻲ نزدیک به ان پس از توفیق این نیروها‬ ‫در دفاع از منافع ملت لبنان در جنگ با اس��رائیل و تبدیل به‬ ‫عنصر سیاسﻲ اثرگذار داخلﻲ و حتﻲ منطقهاﻱ‪ ،‬روند تحوالت‬ ‫به نفع ای ران پیش رفت‪ .‬اما با اغاز ناارامﻲهاﻱ داخلﻲ گسترده‬ ‫در سوریه فصل جدیدﻱ در روابط پرتنش ته ران – ریاض اغاز‬ ‫گردید‪ .‬ای ران با متفاوت خواندن دامنه تحوالت داخلﻲ سوریه‬ ‫از مسائل دنیاﻱ عرب به حمایت همهجانبه سیاسﻲ از رژیم‬ ‫بشار اسد پرداخت در سوﻱ دیگر میدان‪ ،‬این ع ربستان بود که‬ ‫با تشکیل محور ع ربﻲ ضدسورﻱ و همکارﻱ با ترکیه و غرب‬ ‫تالش کرد که با تجهیز مخالفان دولت سوریه و هموار کردن‬ ‫مسیر امن عبور تروریستهای اجارهاﻱ خارجﻲ ب راﻱ ایجاد‬ ‫اشوبهاﻱ گسترده مانع هرگونه تفاهم و اشتﻲ ملﻲ گردد‪.‬‬ ‫گویا ع ربستان درصدد انتقام شکست در جبهه ع راق از ای ران‬ ‫در محورﻱترین کانون بحران منطقه یعنﻲ سوریه از ای ران بود‪.‬‬ ‫بناب راین حضور جریانهاﻱ تکفیری سلفﻲ خشونت طلب در‬ ‫کنار دیگر معارضین ملﻲگرای ضدنظام سوریه بر ابعاد بحران‬ ‫افزود‪ .‬البته تالشهاﻱ همهجانبه تروریس��تهاﻱ تکفیری‬ ‫در قالب جبهه احرار ش��ام‪ ،‬النصره و ظهور داعش بهعنوان‬ ‫خش��نترین گروه تروریستﻲ ب راﻱ س��رنگونﻲ نظام سوریه‬ ‫بهدلیل پایدارﻱ طرفداران و حامیان در سطح داخلﻲ و خارجﻲ‬ ‫عمال به بنبست سیاستهاﻱ جنگطلبان بندربنسلطان‪،‬‬ ‫چهره امنیتﻲ و اطالعاتﻲ ع ربستان سعودﻱ انجامید‪.‬‬ ‫در چنین فضاﻱ پس از ناکامﻲهاﻱ تروریس��تهاﻱ‬ ‫تکفیرﻱ بار دیگر عربستان تالش کرد از خالل قدرت دولت‬ ‫مرکزﻱ (نورﻱ مالکﻲ) ناشﻲ از عدمتفاهم میان گروههاﻱ‬ ‫سیاس��ﻲ ع راق اس��تفاده کند‪ .‬بناب راین گروه خ��ود خوانده‬ ‫خالفت اس��المﻲ ع راق‪-‬ش��ام (داعش) با حمایت و نظارت‬ ‫دستگاههاﻱ امنیتﻲ و اطالعاتﻲ عربستان سعودﻱ و اتحاد‬ ‫اس��تراتژیک با بقایاﻱ رژیم بعثﻲ صدام حس��ین توانست‬ ‫مناطق وس��یعﻲ از استانهاﻱ سنﻲنش��ین از جملهاالنبار‬ ‫و صالحالدی��ن را تصرف نماید‪ .‬گذش��ت زمان و توس��عه‬ ‫دامنه جنایتهاﻱ گروه تروریس��تﻲ داع��ش و عبور از خط‬ ‫قرمز امریکا در اقلیم کردس��تان بر دش��واریهای سیاست‬ ‫منطقهاﻱ عربس��تان افزوده اس��ت‪ .‬چراکه امریکا با اجراﻱ‬ ‫سیاس��ت نمایش درصدد مب��ارزه با گروه داع��ش برامده و‬ ‫با تش��کیل اتئالفﻲ از حامیان قبلﻲ این گروه تروریس��تﻲ‬ ‫بهنوعﻲ خواس��ته از می زان فش��ار افکار عموم��ﻲ دنیا در‬ ‫اتخاذ سیاس��تهاﻱ اش��تباه خود کم نماید‪ .‬در این مسیر‬ ‫ب راﻱ ارتقاء و بهبود پرس��تیژه سیاس��ﻲ متحد نزدیکاش‬ ‫عربستان نقش محورﻱ به این کش��ور محول شده است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت ک��ه مفتﻲه��اﻱ وهابﻲ س��عودﻱ در‬ ‫فضاﻱ مجازﻱ همچنان به حمای��ت از اقدامات گروههاﻱ‬ ‫تروریس��تﻲ ادامه مﻲدهند‪ .‬در هر صورت خطر گسترش‬ ‫افراطگرایﻲ و ابعاد جهانﻲ ان تهدیدات اش��کارﻱ را متوجه‬ ‫حامیان دی��روز گروههاﻱ تروریس��تﻲ کرده اس��ت‪ .‬در این‬ ‫میان رقابت منطقهاﻱ پنهانﻲ نیز میان عربستان و ترکیه‬ ‫ب راﻱ رهبرﻱ این اتئالف خودس��اخته ب راﻱ مبارزه با داعش‬ ‫وجودارد‪ .‬حتﻲ این تحرکات به ش��کل نمایش و غیرواقعﻲ‬ ‫هم قلمداد میش��ود‪ .‬تحوالتﻲ در عرصه میدانﻲ در مبارزه‬ ‫با داعش و تش��کیل صفبندﻱهاﻱ جدید باعث تغییر در‬ ‫مناس��بات قدرت میان کشورهاﻱ منطقه ش��ده است‪ .‬در‬ ‫این میان‪ ،‬ای ران از محورهاﻱ اصلﻲ در مبارزه عملﻲ با گروه‬ ‫دهشتافکن (داعش) بوده و تمام مساعﻲ خویش در ع راق و‬ ‫سوریه وحتﻲ لبنان ب راﻱ جلوگیرﻱ از رشد و نمو این گروهها‬ ‫بهکار بسته است‪ .‬گرچه امریکا در سیاست متناقﺾ تالش‬ ‫کرده با طرح اتهامات واهﻲ ای ران را کشور برهمزننده امنیت‬ ‫و حامﻲ تروریسم جلوه دهد‪ ،‬با این وجود‪ ،‬هم امریکایﻲها‬ ‫و هم رقباﻱ منطقهاﻱ ای ران به می زان نفوذ ای ران و همکارﻱ‬ ‫س��ازنده با ان در حوزههاﻱ بحرانزا اذع��ان دارند و بهرغم‬ ‫اظهارات رس��انهاﻱ مقام��ات ب راﻱ کتم��ان تقاضاﻱ قبلﻲ‬ ‫ب راﻱ همکارﻱ با ای��ران در مبارزه با داع��ش واقعیتهاﻱ‬ ‫موجود نشان مﻲدهد هم امریکا و عربستان تحت الزامات‬ ‫منطقهاﻱ مجبور به همکارﻱ و جلب نظر مساعد ای ران ب راﻱ‬ ‫عملیاتﻲ شدن طرحهاﻱ مختلف نظامﻲ خود هستند‪ .‬اخی را‬ ‫نیز بهرغم اختالفات دامنهدار ای ران و ع ربستان در موضوعات‬ ‫منطقهاﻱ امکان همکارﻱ و تعامل میان دو کشور بیش از‬ ‫گذشته است‪ .‬چراکه تاکید دولت تدبیر و امید بر تنشزدایﻲ‬ ‫و گس��ترش همکارﻱها ب راساس منافع مش��ترک و احترام‬ ‫با همس��ایگان خویش از یکسو و ارس��ال پیامهاﻱ مثبت‬ ‫از س��وﻱ عربس��تان مﻲتواند در رفع موانع و گش��ایش در‬ ‫روابط فیمابین تاثیرگذار باشد‪ .‬البته عبور از موانعواختالف‬ ‫تاریخﻲ دیرینه یک پروسه طوالنﻲ است‪ .‬گامهاﻱ هرچند‬ ‫کوچک ب راﻱ زدودن غبار از روابط تیرهوتار روابط با اقدامات‬ ‫مثبت طرفین برداشته شده است‪ ،‬بهطورﻱکه رایزنﻲهاﻱ‬ ‫دیپلماتیک وزیر امورخارجه ای ران دکتر ظریف در حاش��یه‬ ‫نشست سالیانه مجمععمومﻲ سازمان مللمتحد و تمایل‬ ‫دو کشور ب راﻱ ایجاد سازوکار جدید ب راﻱ همکارﻱ منطقهاﻱ‬ ‫و کاهش تنشها مﻲتواند نشانههاﻱ مثبتی باشد‪.‬‬ ‫در هر ص��ورت ای ران و عربس��تان باوج��ود ذهنیت‬ ‫تاریخ��ﻲ منفﻲ و رویکرده��اﻱ دوگانه نس��بت بهتحوالت‬ ‫منطقه بدلیل رهبرﻱ دو جریان اثرگذار یعنﻲ شیعهوس��نﻲ‬ ‫در دنیاﻱ اس��الم واقعیتهاﻱ غیرقابل انکارﻱ هستند‪ .‬به‬ ‫باور بیشتر ناظ ران منطقهاﻱ ش��اهکلید حل بحران سوریه‬ ‫و ع راق‪ ....‬در منطقه مه��م خاورمیانه ای ران – عربس��تان‬ ‫هستند و روابط سازنده طرفین در صورت وجود اراده مستقل‬ ‫مﻲتواند از خش��ونتهاﻱ دامنهدار منطقه در سوریه‪ ،‬ع راق‬ ‫و یمن جلوگیرﻱ کند‪ .‬از دیگر س��و قدرت عربستان فراتر از‬ ‫مسائل جهان اسالم بهدلیل داش��تن ذخایر عظیم نفتﻲ و‬ ‫سرمایهگذارﻱها در شرکتهاﻱ غربﻲ در تنظیم مناسبات‬ ‫ای ران با امریکا هم بﻲنظیر است‪ .‬بهبود در روابط ته ران –‬ ‫ریاض و حلوفصل مس��ائل اختالفزا از طریق گفتوگو و‬ ‫مصالحه به بهبود روابط ای ران و کلیت جهان غرب خواهد‬ ‫انجامید‪ .‬چراکه امریکا در رویکرد کلﻲ خویش نس��بت به‬ ‫ای ران و تح��والت منطقه منافع و مصال��ح متحدان نزدیک‬ ‫خویش را لحاظ مﻲکن��د‪ .‬برخﻲ از مش��کالت میان ای ران‬ ‫و گروه ‪ 5+1‬بر سر مس��ائل صلحامیز هستهاﻱ به رویکرد‬ ‫غیرس��ازنده وتبلیغ��ات رس��انه عربس��تان برمﻲگردد که‬ ‫در راس��تاﻱ امنیتﻲ جل��وه دادن پرونده هس��تهاﻱ و تکرار‬ ‫ای رانه راس��ﻲ ب راﻱ ممانعت از هرگونه پیشرفت مذاکرات‬ ‫ش��کل مﻲگیرد‪ .‬بﻲتردید دولت یازدهم خ��ارج از هرگونه‬ ‫ارمانگرایﻲ محﺾ بهدنبال اثب��ات واقعیت عینﻲ از داخل‬ ‫ای ران و پیگیر منافع ملﻲ بر اساس عزت و مصلحت بوده و‬ ‫در این مسیر امادگﻲ خویش را ب راﻱ مذاکره با همسایگان‬ ‫خویش به ویژه عربستان ب راﻱ برقرارﻱ صلح و ثبات اعالم‬ ‫داشته است‪ .‬راه شکلگیرﻱ مناسبات دوستانه میان ای ران و‬ ‫عربستان و جلوگیرﻱ از رشد افراطگرایﻲ در منطقه به ادامه‬ ‫گفتوگ��و و رایزنﻲهای طرفین بس��تگﻲ دارد‪ .‬در گام اول‬ ‫نگاه امنیتﻲ به تنظیم مناسبات باید برداشته شود و مسیر‬ ‫همکارﻱ در حوزههاﻱ اقتصادﻱ و فرهنگﻲ هموارتر شود‪،‬‬ ‫چراکه ظرفیتهاﻱ دو کشور در مسائل اقتصادﻱ و فرهنگﻲ‬ ‫بﻲهمتاست و محورهاﻱ مشترک زیادﻱ در تنظیم قیمت‬ ‫نفت در اوپک و نیز سرمایهگذارﻱ در میادین مشترک نفت و‬ ‫گاز وجود دارد و همچنین برگزارﻱ حج اب راهیمﻲ و عضویت‬ ‫در سازمان همکارﻱ اسالمﻲ مﻲتواند مسیر مناسبﻲ ب راﻱ‬ ‫ترسیم مناسبات اینده دو کشور قلمداد گردد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ع ربستان از قدرت منطقهای‬ ‫ایران میترسد‬ ‫گفتوگوباحسناحمدیان‬ ‫پژوهشگرمسائلخاورمیانه‬ ‫از حمایت‬ ‫تا تکفیر‬ ‫تغییرسیاستهایع ربستان‬ ‫درب رابرتکفیریها‬ ‫مجاهدان درکنار‬ ‫تکنوکراتها‬ ‫عبداهلل و غنی زی نمایندگان کدام گروهها‬ ‫وتفکرهادرافغانستانهستند؟‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عربستان از قدرت منطقه ای ایران می ترسد‬ ‫گفت وگو با حسن احمدیان‪ ،‬پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫حسن احمدیان‪ ،‬پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات است راتژیک و کارشناس‬ ‫مسائل ع ربس�تان‪ ،‬در گفت وگویی با مثلث در رابطه با اینده روابط تهران و‬ ‫ریاض‪ ،‬در دوره فعلی و پس از دیدار فیصل و ظریف م ی گوید صرف یک دیدار‬ ‫به معنای تحول روابط نیست‪ .‬احمدیان ب ا اشاره به اختالفات جدی دو کشور‬ ‫در پرونده‪‎‬های منطقه‪‎‬ای تاکید م ی‪‎‬کند ب رای ع ربستان اولویت با حل اختالفات‬ ‫منطقه‪‎‬ای اس�ت و بدون حل این اختالفات‪ ،‬روابط دو جانبه تحولی نخواهند‬ ‫داشت‪ .‬این کارشناس به دالیل مخالفت ع ربستان با حضور ای ران در ائتالف مقابله با داعش اشاره م ی‪‎‬کند‬ ‫و م ی‪‎‬گوید ع ربستان م ی‪‎‬داند باتوجه به پتانسیل قابل توجهی که ای ران دارد در صورت حضور در ائتالف‪،‬‬ ‫نقش اصلی را در سطح منطقه‏ای ایفا خواهد کرد و نقش ع ربستان را تحت الشعاع قرار خواهد داد‪ .‬این‬ ‫مساله از دیگ ر سو م ی‪‎‬تواند روزنه‪‎‬ای برای بسط و تحکیم همکاری‪‎‬های ایران و غرب ب ه خصوص امریکا‬ ‫شود که تمام این گزینه‪‎‬ها از دید ریاض‪ ،‬گزینه‪‎‬های منفی است‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ایا اکنون که عربستان در ائتالف مقابله با داعش‬ ‫حضور یافته است‪ ،‬می‏توان این اقدام سعودی را‬ ‫نوعی تغییر سیاست در قبال گروه‪‎‬های تکفیری‬ ‫قلمداد ک�رد؟ به بیان دیگ�ر ایا اکن�ون مبارزه با‬ ‫داعش‪ ،‬ب�ه اولویتی در سیاس�ت خارجی ریاض‬ ‫تبدیل شده است؟‬ ‫باید توجه داشته باشید که اولویت برای عربستان‬ ‫سعودی‪ ،‬در س��طح سیاس��ت خارجی و به خصوص منطقه‏‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬نخست ایران است سپس داعش‪ .‬یعنی تعامل یا‬ ‫رویارویی با ایران برای ریاض بسیار مهمتر از مساله داعش‬ ‫است‪ .‬بنابراین هر چند داعش موجب نگرانی عربستان شده‬ ‫است اما باعث نمی‪‎‬شود مساله اصلی یا تعامل با ایران از نظر‬ ‫عربس��تان مغفول بماند‪ .‬در این میان در ائتالفی که شکل‬ ‫گرفت‪ ،‬هم عربستان و هم امریکا مایل نبودند ایران شرکت‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫برخی تحلیل‪‎‬ها به این موضوع اش�اره داش�تند‬ ‫که عربس�تان به دلی�ل ت�رس از افزایش نقش‬ ‫منطق�ه‏ای ای�ران بیش�تر با حض�ور ته�ران در‬ ‫ائتالف مقابله با داعش مشکل داشت؟ نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫بدون ش��ک مس��اله اصلی ب��رای عربس��تان در‬ ‫مورد ایران این اس��ت که اگر ایران نی��ز در چنین ائتالفی‬ ‫نقش محوری داشته باشد باتوجه به پتانسیل قابل توجهی که‬ ‫دارد نقش اصلی را در سطح منطقه‏ای ایفا خواهد کرد و نقش‬ ‫عربستان را تحت الشعاع قرار خواهد داد‪ .‬این مساله از دیگر‬ ‫سو می‪‎‬تواند روزنه‪‎‬ای برای بس��ط و تحکیم همکاری‪‎‬های‬ ‫ایران و غرب به خصوص امریکا شود که تمام این گزینه‪‎‬ها از‬ ‫دید ریاض‪ ،‬گزینه‪‎‬های منفی است‪ .‬حداقل تا زمانی که روابط‬ ‫ایران و عربستان عادی نشده باشد به این صورت است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫در حال حاضر موضع تهران و ریاض نس�بت به‬ ‫وضعیت بشار اسد چگونه است؟ ایا عربستان در‬ ‫سوریه سرنگونی اسد را دنبال می‏کند؟‬ ‫مساله این اس��ت که اولویت‪‎‬ها در شرایط جنگی‬ ‫به سرعت متحول می‪‎‬شود و در ش��رایطی که سوریه دچار‬ ‫جنگ داخلی اس��ت طبیعی اس��ت که اولویت‪‎‬ها و اهداف‬ ‫کشورهای ذی نفع و ذی نفوذ در سوریه نیز متحول شود‪ .‬از‬ ‫جمله تحوالت بزرگ در این خصوص‪ ،‬ظهور داعش بود که‬ ‫رویکرد کشورهای عربی در قبال سوریه را به نوعی دگرگون‬ ‫کرد‪ .‬ش��اخص این دگرگون��ی حدود ‪ 2‬ماه پی��ش در دیدار‬ ‫کشورهای به اصطالح دوست سوریه در ریاض دیده شد‪.‬‬ ‫این کشورها که شامل کشورهای عربی مخالف نظام‬ ‫اسد هس��تند در ان دیدار به جای تاکید بر سرنگونی اسد بر‬ ‫یافتن راهکارهایی برای پیشبرد راه حل سیاسی در سوریه‬ ‫تاکید کردند و یک نکته را در سایه نکته اصلی مطرح شده‬ ‫در اجالس بیان کردند که ان نکته عبارت بود از هم افزایی‬ ‫توانمندی این کشورها در رویارویی با تندروی در منطقه و‬ ‫به طور مشخص داعش‪.‬‬ ‫البته بحث ایران نس��بت به س��وریه متفاوت است؛ از‬ ‫ابتدای بحران س��وریه تا امروز تغیی��ر بنیادینی در رویکرد‬ ‫ایران دیده نش��ده و تهران همواره خواهان راه حل سیاسی‬ ‫برای بحران سوریه و اجتناب از راه حل نظامی بوده است که‬ ‫این رویکرد همچنان ادامه دارد و احتماال ایران در اینده نیز‬ ‫همین رویکرد را ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫باتوج�ه به دیدار س�عود الفیص�ل و محمدجواد‬ ‫ظریف‪ ،‬وزرای امور خارجه عربس�تان و ایران در‬ ‫حاشیه نشست مجمع عمومی س�ازمان ملل در‬ ‫نیویورک و گمانه زنی‪‎‬هایی که پس از ان به وجود‬ ‫امد مبنی بر بهبود روابط دو کش�ور‪ ،‬به نظر شما‬ ‫رویکرد امریکا نس�بت به این مس�اله چیست؟‬ ‫ایا امری�کا منافع خود را در بهب�ود روابط تهران‬ ‫ریاض می‪‎‬بیند؟‬ ‫این بحث را در دو چارچوب باید مورد بررسی قرار‬ ‫داد؛ یک چارچوب کالن و دیگری خرد‪.‬‬ ‫در بحث کالن‪ ،‬امریکا باتوجه به تالش برای خروج از‬ ‫خاورمیانه و در عین حال حفظ نظم و امنیت در این منطقه‬ ‫به دنبال ان اس��ت که تنش‪‎‬ها در این جا کمتر شود تا منافع‬ ‫غربی که مهمترین ان نفت است‪ ،‬حفظ شود‪ .‬این در سطح‬ ‫کالن است و یکی از مباحثی است که همواره در سال‪‎‬های‬ ‫اخیر مورد توجه سیاستمداران امریکایی بوده و هست‪ .‬با این‬ ‫نگاه‪ ،‬بهبود روابط ایران و عربستان برای امریکا یک عامل‬ ‫مثبت ارزیابی می‏شود‪.‬‬ ‫بخش��ی از نگرانی‪‎‬های عربستان همان‬ ‫نگرانی‪‎‬های غرب اس��ت اما نگرانی‏های‬ ‫خاصی نیز دارد‪ ،‬زیرا تصور عربستان این‬ ‫است که در صورت توافق ایرانی‪ -‬غربی‬ ‫در هر سطحی‪ ،‬روابط ایران و امریکا نیز‬ ‫تحکی��م و تحول در رواب��ط ایجاد خواهد‬ ‫شد‬ ‫اما اگر در سطح خرد نگاه کنیم به ویژه باتوجه به صعود‬ ‫قدرت داعش در منطقه‪ ،‬امریکا به دالیلی از نزدیک کردن‬ ‫ایران به ائتالف بین المللی علیه داعش واهمه دارد‪.‬‬ ‫دلیل اول این اس��ت که هر تعامل ایرانی‪-‬امریکایی‬ ‫حال چه در چارچ��وب ائتالف چ��ه خ��ارج از ان می‏تواند‬ ‫داعیه‪‎‬های فرقه‏ای جریان‪‎‬هایی همچون داعش را بیش��تر‬ ‫کند و مقبولیت ان را در نگاه جوانان تن��درو افزایش دهد‪.‬‬ ‫یعنی فرقه گرایی در منطقه افزایش یابد زیرا یکی از مباحث‬ ‫اصلی این جریان این است که ش��یعیان و مسیحیان علیه‬ ‫مسلمانان ائتالف کرده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫این یکی از نگرانی هاست که تقویت داعش را سبب‬ ‫خواهد شد به همین خاطر امریکا عالقه‪‎‬ای به همراه کردن‬ ‫تهران ‪ -‬ریاض در این ائتالف علیه داعش ندارد‪ .‬نکته دیگر‬ ‫این است که از نگاه امریکا اگر تعامل ایران و عربستان در‬ ‫کوتاه مدت در منطقه افزایش یابد‪ ،‬این تحول بیش از انکه‬ ‫به سود غرب باشد به نفع ایران است‪ .‬چون مشخص است‬ ‫ایران در س��طح منطقه‏ای یعنی در عراق‪ ،‬س��وریه‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫فلس��طین و همینطور جدیدا در یمن نس��بت به عربستان‬ ‫دست برتر را دارد و این تعامالت به ان مفهوم خواهد بود که‬ ‫عربستان و مجموعه غرب‪ ،‬توانمندی منطقه‏ای و دست برتر‬ ‫ایران را در سطح منطقه حداقل در سطح عملی پذیرفته‪‎‬اند‬ ‫که همین پذیرش خود به تقویت جای��گاه ایران نیز کمک‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫این چنین تحولی ت��ا هنگامی که ای��ران و مجموعه‬ ‫غرب بر سر برنامه هس��ته‪‎‬ای به توافق نرسند از دید امریکا‬ ‫تحول مثبتی نیست‪.‬‬ ‫در مقابل کمی هم راجع به نگرانی‏های عربستان‬ ‫نسبت به بهبود روابط ایران و غرب و حل مساله‪‎‬‬ ‫هسته ای بگویید‪.‬‬ ‫بخشی از نگرانی‪‎‬های عربستان همان نگرانی‪‎‬های‬ ‫غرب اس��ت اما نگرانی‏ه��ای خاصی نی��ز دارد‪ ،‬زیرا تصور‬ ‫عربستان این اس��ت که در صورت توافق ایرانی‪ -‬غربی در‬ ‫هر س��طحی‪ ،‬روابط ایران و امریکا نیز تحکیم و تحول در‬ ‫روابط ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫البته این تصور را نمی‏توان تصور درستی دانست با این‬ ‫حال بنابر این تصور سعودی‪ ،‬ایران در صورت بهبود رابطه با‬ ‫غرب‪ ،‬قدرت برتر منطقه و طرف اصلی تعامل با غرب خواهد‬ ‫بود و کشورهای عربی از جمله عربس��تان به حاشیه رانده‬ ‫خواهند شد‪ .‬به ویژه در صورتی که ایران یک ایران هسته‪‎‬ای‬ ‫باشد تفاوت در سطوح قدرت محس��وس‪‎‬تر خواهد شد‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر عربس��تان در یک چارچوب سنتی و مبتنی بر‬ ‫موازنه قدرت به تحول روابط ایران و غرب نگاه می‏کند‪.‬‬ ‫پ�س از روی کار امدن دولت حی�در العبادی در‬ ‫عراق و استقبال ایران و عربستان از این تحول‪،‬‬ ‫بس�یاری این نقطه اش�تراک را مثب�ت ارزیابی‬ ‫کردند‪ .‬تحلیل شما از رویکرد تهران و ریاض به‬ ‫دولت جدید عراق چیست؟‬ ‫عربس��تان در مورد اق��ای نوری مالک��ی و دولت‬ ‫ع��راق در ان دوران‪ ،‬تنش‪‎‬های خود را ش��خصی کرده بود‬ ‫یعنی اینکه روابط عراق با عربس��تان به نوعی تابع روابطی‬ ‫شخصی با نوری مالکی شده بود‪ .‬در همین راستا نیز بعضا‬ ‫مش��اهده می‏کردیم که عربس��تان به اقای مالکی اهانت‬ ‫کرده یا او را مورد انتقاد قرار می‏داد‪ .‬در واقع مش��کل اصلی‬ ‫عربس��تان این بود که نمی‪‎‬توانس��تند در دوره جدید بعد از‬ ‫ظهور داعش نیز با مالکی کار کنند‪ .‬بنابراین هر کس��ی که‬ ‫بعد از مالکی روی کار می‪‎‬امد مورد استقبال عربستان قرار‬ ‫می‪‎‬‏گرفت‪ ،‬زیرا عربس��تان تهدید دیگری از عراق احساس‬ ‫کرده بود که همان تهدید داعش است‪.‬‬ ‫منتها در مورد تعامل ایران و عربستان در مورد عراق‬ ‫باید مدنظر داش��ت دو کش��ور در پرونده‪‎‬ه��ای منطقه‪‎‬ای‬ ‫اختالف��ات ج��دی دارند ک��ه یک��ی از انها عراق اس��ت‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پروندههای حساس دیگر مانند سوریه‪ ،‬لبنان‪ ،‬یمن‪ ،‬بحرین‬ ‫و فلس��طین نیز وجود دارند بنابراین نمیتوان گفت با تغییر‬ ‫در یک پرونده تحولی اساسی در روابط ایجاد شد‪ .‬صرفا این‬ ‫بحث میتواند مقدمهای در تعامل و درک متقابل باشد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت صرف یک دیدار به معنای تحول‬ ‫روابط نیس��ت‪ .‬دیدارها همواره ادامه داش��ته است و در‬ ‫دوره اوج اختالفات دو کشور‪ ،‬بارها رئیس جمهور سابق‬ ‫ایران از عربس��تان دیدار کرد‪ .‬بهبیان دیگر‪ ،‬برای دست‬ ‫زدن یک دست کافی نیس��ت و تنها رویکرد مثبت دولت‬ ‫روحانی نباید مدنظر باش��د بلکه طرف مقاب��ل نیز مهم‬ ‫اس��ت‪ .‬این در حالی اس��ت که تاکنون تحول بزرگی در‬ ‫رویکرد ریاض مشاهده نشده و اگر تحولی وجود دارد نیز‬ ‫مشهود نبوده است‪.‬‬ ‫باتوجه به تمامی تحوالت جدی�د در منطقه و در‬ ‫مناسبات ایران و عربستان‪ ،‬ایا شما بهبود روابط‬ ‫دو طرف در کوتاه مدت را متصور هستید؟‬ ‫در نهایت دع�وت مقامات عربس�تانی از برخی‬ ‫مسﺌوالن ایرانی برای س�فر به این کشور در چه‬ ‫قالبی قابل ارزیابی است؟‬ ‫تغییر سیاستهای عربستان در برابر تکفیریها‬ ‫سیدجالل ساداتیان‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل بینالملل‬ ‫ش��کلگیری تفکرات وهابی در عربس��تان سعودی‪،‬‬ ‫پیشینهای نس��بتا تاریخی دارد و جد السعود این تفکرات را‬ ‫در عربستان حاکم کرد‪ .‬البته تا قبل از اشغال افغانستان توسط‬ ‫نیروهای اتحاد جماهیر ش��وروی‪ ،‬عربستان بیشتر کارهای‬ ‫فرهنگی انجام میداد و از ط��رق فرهنگی مانند اعزام مبلﻎ‪،‬‬ ‫کمک به ساخت مس��اجد‪ ،‬کمک به مبلغین و توزیع قران و‬ ‫کتابها‪ ،‬تالششان این بود که تفکرات وهابیگری را توسعه‬ ‫دهند؛ ضمن اینکه عربس��تان پردهداری کعبه را نیز برعهده‬ ‫داشت و از طریق توزیع نشریات بین حجاج بیتاهللالحرام‪،‬‬ ‫سعی در جذب مخاطبین بیشتر میکرد‪.‬‬ ‫اما نقطه اوج برخوردهای سیاسی عربستان با ایدئولوژی‬ ‫وهابیگری را میتوان در ماجرای اش��غال افغانستان توسط‬ ‫اتحاد جماهیر شوروی بهحس��اب اورد؛ در ان ماجرا سیستم‬ ‫اموزشی عربستان در کنار نیروهای امنیتی و اطالعاتی ارتش‬ ‫پاکستان موسوم به ایاسای و همچنین نیروهای کمکی‬ ‫اماراتمتحده عربی که بیشتر کمکهای مالی میکردند و‬ ‫البته کمکهای تکنولوژیک ایاالتمتح��ده امریکا و توان‬ ‫رزمی انها‪ ،‬طالبان را متولد و ایجاد کردند‪ .‬اما کمکهای مالی‬ ‫بیشتر از جانب عربستان و امارات بود‪.‬‬ ‫از دیگر س��و‪ ،‬طالبان یعن��ی طلبههایی ک��ه بهدنبال‬ ‫اموزشهای دینی بودند عمدهش��ان از می��ان طالبی بودند‬ ‫که عربستان به انها اموزش میداد و هویت اغلبشان افغان‬ ‫و تعدادی نیز پاکستانی و از اقوام پش��تون بودند‪ .‬از ان زمان‬ ‫طالبان بیش��تر در شمال پاکس��تان و جنوب افغانستان مثل‬ ‫وزیرستان ساکن بوده و هستند‪ .‬به این ترتیب یک تشکیالت‬ ‫چندوجهی ایجاد شد که عربستان اموزش ایدئولوژیکی ان را‬ ‫برعهده داشت‪ .‬در رابطه با حمایتهای امریکا از این گروه نیز‬ ‫باید یاداوری کنم در ان زمان که هنوز کس��ی از موبایل خبر‬ ‫نداشت این گروه دارای موبایلهای ماهوارهای بود یا اینکه‬ ‫امریکا موشکهای اس��تینگر در اختیارش��ان قرار داده بود‪.‬‬ ‫پس گروهی از کشورهای مختلف با همکاری یکدیگر این‬ ‫مجموعه را تقویت میکردند تا این گروههای جهادی اعم از‬ ‫شیعه و سنی که از نقاط مختلف دنیا امده بودند در افغانستان‬ ‫علیه اتحاد جماهیر شوروی و کمونیستها بجنگند‪.‬‬ ‫زمانی که نیروهای جهادی در افغانس��تان به پیروزی‬ ‫رسیدند و ش��وروی‪ ،‬افغانس��تان را ترک کرد این مجموعه‬ ‫توانس��ت انس��جام خاصی را درون خود ایجاد کرده و گروه‬ ‫طالبان را تش��کیل دهد‪ .‬در ان زمان طالبان به این س��مت‬ ‫رفت که حکومت را در افغانستان به دست بگیرد که این کار‬ ‫را نیز کرد‪ .‬تا پیش از این اقدام طالبان‪ ،‬کشورهای حامی ان‬ ‫مشکلی با این گروه نداشتند اما وقتی در افغانستان به حاکمیت‬ ‫رسیدند و به تعبیر خود خواستند در این کشور شریعت اسالمی‬ ‫را پیاده کنند‪ ،‬مشکالت اغاز ش��د‪ .‬به بیان دیگر پیاده کردن‬ ‫شریعت مصادف شد با برخی تندرویها از جانب طالبان‪ .‬مثال‬ ‫انجام محاکمات شرعی بهتوسط علمای اهل سنت و اکثرا‬ ‫با تفکرات وهابی بدون رعایت اصول قانونی یا شیوه بر خورد‬ ‫با خانمها‪ .‬انان زنان را از حض��ور در اجتماع منع کردند و اگر‬ ‫خانمی قصد داشت برای انجام کاری از منزل خارج شود حتما‬ ‫باید با یکی ار محارمش باشد و انهم با روبند و برقع و همچنین‬ ‫بس��یاری از دختران و بانوان را از ادامه تحصیل باز داش��تند‪.‬‬ ‫مجسمه بودا را بهعنوان عامل شرک و بت منفجر کردند‪ .‬در‬ ‫حالیکه ان مجسمه بهعنوان یکی از اثار تاریخی افغانستان‬ ‫مورد توجه بود‪.‬‬ ‫این گونه اقدامات باعث موضع گرفتن دیگر کشورها‬ ‫نس��بت به طالبان ش��د‪ .‬بهعنوان مثال سنگس��ار کردن در‬ ‫مالعام‪ ،‬عاملی شد که حامیان دیروزشان یعنی اروپا و امریکا‬ ‫نس��بت به انها موضعگیری کنند‪ .‬در همین مقطع ماجرای‬ ‫‪ 11‬سپتامبر به وجود امد‪ .‬ریشه این ماجرا را بوش پسر که ان‬ ‫زمان رئیسجمهور بود در طالبان دید و بنابراین به فکر این‬ ‫افتادند که با طالبان و حاکمیت طالبان مقابله کنند‪ .‬بنابراین‬ ‫دولت طالبان را ساقط کردند و ائتالفی از نیروهای غربی به‬ ‫وجود امد‪ .‬پس از این ماج��را‪ ،‬برخی نیروهای عضو طالبان‪،‬‬ ‫یعنی طلبههایی که از اقصینقاط گیتی جذب عربستان شده‬ ‫و در انجا تحصیل علوم دینی کرده بودند و به ضرورت جنگ‬ ‫علیه کمونیس��تها به افغانس��تان عزیمت کرده و در جهاد‬ ‫علیه کفار شرکت کرده بودند‪ ،‬با از بین رفتن دولت اسالمی‬ ‫مطلوبشان! به کشورهای خودشان بازگشتند و بنابراین در هر‬ ‫کجا که توانستند یک سری حرکات انتحاری و انفجاری علیه‬ ‫منافع ایاالتمتحده امریکا و متحدین غربی انها انجام دادند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫در طول یک س��ال و اندی عمر دول��ت روحانی‪،‬‬ ‫عربستان سعی کرده است تا ابتکار عمل در روابط دوجانبه را‬ ‫به ایران واگذار کند‪ .‬از این روست که با وجود دیدار نکردن‬ ‫هیچ مقام عربس��تانی از ایران‪ ،‬ریاض از مقامهای کشور ما‬ ‫میخواهد تا به این کشور سفر کنند‪ .‬انها در پی ان هستند تا‬ ‫نشان دهند ایران بهدنبال برقراری رابطه با عربستان است‪.‬‬ ‫این نوع برخورد خود باعث پیدایش مش��کلهایی اس��ت‬ ‫و این مش��کلها در کنار سایر مس��ائل منطقهای دو کشور‬ ‫قرار میگیرد‪ .‬این مسائل از س��وریه گرفته تا یمن‪ ،‬از مصر‬ ‫گرفته تا خلیج فارس را ش��امل میشود‪ .‬بنابراین‪ ،‬حتی اگر‬ ‫دیدارهایی دوجانبه نیز در سطح وزیران امور خارجه صورت‬ ‫بگیرد‪ ،‬چالشهای میان انها در سطح منطقه به قدری زیاد‬ ‫است که این دیدارها تغییر عملی چشمگیری در پی نخواهد‬ ‫داشت؛ مگر انکه توافقهایی هر چند اندک در سطح منطقه‬ ‫به وجود اید‪.‬‬ ‫از حمایت تا تکفیر‬ ‫بین الملل‬ ‫همانطور که گفت��م پروندهه��ای منطقهای نگاه‬ ‫عربستان به ایران را دچار یک سری اشکاالت کرده است؛‬ ‫برای ری��اض مباحث امنیتی حائز اولویتی جدی اس��ت که‬ ‫بدون مرتفع شدن انها امکان تحول حداقل در کوتاه مدت‬ ‫وجود ندارد‪ .‬به عبارت دیگر حل این پروندههای منطقهای‪-‬‬ ‫امنیتی میتواند مقدمهای ب��رای حل و فصل اختالفات دو‬ ‫کشور باشد‪.‬‬ ‫بعضی بدون در نظر گرفتن این اختالفات منطقهای‪،‬‬ ‫یک دیدار را قرینهای در تحول بر روابط مینگرند در حالی‬ ‫که چنین دی��داری صرفا در صورتی میتواند موفق باش��د‬ ‫و تحول ایجاد کن��د که تابعی از توافق بر س��ر پروندههای‬ ‫منطقهای باشد‪ .‬بنابراین اولویت با حل اختالفات منطقهای‬ ‫اس��ت و بدون حل این اختالفات‪ ،‬رواب��ط دوجانبه تحولی‬ ‫نخواهند داشت‪.‬‬ ‫به بی��ان دیگر موضوع گفتوگ��وی دوجانبه با بحث‬ ‫وقوع یک تحول جدی در روابط این دو کشور بسیار متفاوت‬ ‫اس��ت‪ .‬تصور میش��د تغییرهایی که در دو کشور صورت‬ ‫میگیرد‪ ،‬زمینه را ب��رای اقدامهای جدی به منظور کاهش‬ ‫اختالفها فراهم کند‪ .‬تغییر در ایران با انتخاب روحانی به‬ ‫واقعیت تبدیل ش��د‪ .‬اما با انتخابات ریاستجمهوری سال‬ ‫گذشته‪ ،‬عربستان در وضعیت دوگانهای قرار گرفت؛ بدین‬ ‫معنی که از یک سو نمیتواند با دولت روحانی همانند دولت‬ ‫پیشین ایران (دولت احمدینژاد) رفتار کند و از سوی دیگر‬ ‫نیز نمیتواند همه مسائل خود را کنار بگذارد‪ .‬بنابراین‪ ،‬از این‬ ‫منظر‪ ،‬یکتردید جدی در سیاست عربستان نسبت به دولت‬ ‫روحانی وجود داشته و دارد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تا مخالفت خود را با غرب نشان دهند‪.‬‬ ‫طبیعتا در تمام این دوران عربس��تان ک��ه پدید اورنده‬ ‫این جریان بود و نقش اصلی را داش��ت بیش از باقی حامیان‬ ‫طالبان در معرض فشارهای این مجموعه قرار داشت‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه منافع خود را نیز در این حمایت از طالبان می‪‎‬دید‪ .‬یعنی‬ ‫عربستان هم خود می‪‎‬خواست هم انتظارات و توقعات از ان‬ ‫کش��ور این بود که این حمایت‪‎‬ها را انجام دهد‪ .‬عربس��تان‬ ‫سعودی به لحاظ ایدئولوژیک‪ ،‬تکیه‪‎‬اش بر علما و مفتی‪‎‬های‬ ‫سعودی بود و به همین خاطر نیز جنبه‏های اعتقادی طالبان‬ ‫را تقویت می کرد‪ .‬از اینجا بود که شکاف میان امریکا و اروپا‬ ‫با عربستان اغاز ش��د؛ این شکاف نس��بت به سیاست‪‎‬های‬ ‫منطقه‪‎‬ای روز به روز بیشتر شد‪ .‬به این معنا که عربستان حامی‬ ‫ گروه‪‎‬هایی بود که غرب از انها به عنوان تروریست یاد می‪‎‬کرد‪.‬‬ ‫در مقابل عربس��تان‪ ،‬انها را گروه‪‎‬های جهادی می‪‎‬خواند که‬ ‫در راس��تای تحقق اهداف ایدئولوژیک ت�لاش می‏‪‎‬کردند‪.‬‬ ‫دولت جورج بوش پس��ر تا این مرحله پی��ش رفت که دولت‬ ‫موروثی عربس��تان را با تکنوکرات های تحصیلکرده غربی‪،‬‬ ‫به ویژه انان که در امریکا اموزش دیده بودند‪ ،‬جایگزین کند‪.‬‬ ‫لیکن تحوالت بعدی منطقه و شرایط به وجود امده که عامل‬ ‫تقویت جمهوری اسالمی ایران در منطقه شده بود و همچنین‬ ‫اغاز بهار عربی‪ ،‬موضوع تغییر سیستم عربستان را از اولویت‬ ‫خارج کرد‪ .‬در مقابل‪ ،‬هرچه زمان می گذشت‪ ،‬تندروی‪‎‬های‬ ‫گروه‪‎‬ه��ای به اصط�لاح جهادی بیش��تر می‪‎‬ش��د؛ به طور‬ ‫دیالکتیکی‪ ،‬از بطن طالبان که تحت عنوان سیاسی القاعده‬ ‫شناخته می‪‎‬شدند گروه‪‎‬های تکفیری خارج شدند که مواضعی‬ ‫تند تر نسبت به القاعده داش��تند‪ ،‬معتقد به اعالم جهاد علیه‬ ‫کفار و رافضی ها (شیعیان) و از بین بردن انها بودند‪ .‬باید توجه‬ ‫داشت که القاعده‪ ،‬بخش سیاسی و امنیتی طالبان هستند که‬ ‫از بطن این گروه بیرون امدند و تکفیری‪‎‬ها نیز از بطن القاعده‬ ‫زاییده شدند‪ .‬بعد در مساله سوریه از شکم تکفیری‏ها‪ ،‬جبهه‬ ‫النصره به وجود امد که در صدد سرنگونی دولت اسد در سوریه و‬ ‫تشکیل دولت در ان کشور بر امدند‪ .‬لیکن درگیری و جنگ انها‬ ‫با دیگر گروه های درگیر با دولت اسد که از ناحیه ترکیه و غرب‬ ‫حمایت می شدند‪ ،‬پیشروی و ارزو های انان را نا کام گذارد و در‬ ‫نهایت از بطن النصره‪ ،‬داعش زاییده شد‪ ،‬که سودای حکومت‬ ‫بر عراق و سوریه را توامان دارد‪.‬‬ ‫عربس��تان تا به وجود امدن النصره‪ ،‬کماکان حامی این‬ ‫مجموعه بود‪ ،‬اما در زمان شکل گیری داعش دیگر هیچ حیثیتی‬ ‫برای عربستان نماند و به واسطه اقدامات و وحشی گری‪‎‬های‬ ‫داعش وجهه عربستان در دنیا زیر سوال رفت‪ .‬همچنین یک‬ ‫مساله مهم دیگر همزمانی شروع مذاکرات هسته‪‎‬ای غرب با‬ ‫ایران و انتظار عربستان از غربی‪‎‬ها به خصوص امریکا در مورد‬ ‫سوریه مبنی بر حمله نظامی به این کشور بود‪ .‬سوریه به عنوان‬ ‫یک پایگاه برای مجموعه علوی ها و متحد با ش��یعیان تلقی‬ ‫می‪‎‬شد که خط رابط ایران با لبنان و گروه‪‎‬های فلسطینی بود‪.‬‬ ‫در واقع عربستان از گذشته با س��وریه مخالفت داشت و فکر‬ ‫می‏کردند که اگر دولت علوی سوریه ساقط شود خط ارتباطی‬ ‫ایران با جبهه مقاومت نیز قطع خواهد شد‪ .‬به همین دلیل شاهد‬ ‫حمایت‪‎‬های ترکیه از یک س��و و عربستان از س��وی دیگر از‬ ‫مخالفان سوریه بودیم‪ .‬البته شیوه مواجهه ترکیه و عربستان در‬ ‫رابطه با سوریه تفاوت داشت؛ عربستان به طور کامل از گروه‪‎‬های‬ ‫تکفیریکهبعدهاشدندالنصرهحمایتمی‪‎‬کردولیترکیه‪،‬اردن‬ ‫و برخی دیگر از کشورها از گروه‪‎‬های لیبرال مخالف بشار اسد که‬ ‫می خواستند از راه مبارزه سیاسی و روش‪‎‬های نظامی کالسیک‪،‬‬ ‫نظام اسد را ساقط کنند‪ ،‬حمایت می‪‎‬کردند‪ .‬اما مخالفان دولت‬ ‫دمشق بعدها دچار درگیری‪‎‬های داخلی شدند یعنی مجموعه‬ ‫مخالفان اسد‪ ،‬وقتی بخشی از خاک سوریه را اشغال می‏کردند‬ ‫بر سر تصرف و حفظ ان منطقه درگیر می‪‎‬شدند‪ .‬البته باید توجه‬ ‫داشت که در مورد سوریه‪ ،‬اردن بازی دوگانه داشت‪ ،‬یعنی هم با‬ ‫عربستان بود هم با ترکیه‪ .‬در این مقطع کار به جایی رسید که‬ ‫میان این گروه‏ها اختالف شدید افتاد و کار به کشت و کشتار‬ ‫رسید‪ .‬اختالفات به حدی باال گرفت که در ژنو ‪ 2‬این گروه‪‎‬ها‬ ‫پشت یک میز ننشس��تند و تالش‪‎‬های کوفی عنان و سپس‬ ‫نیز اخضر ابراهیمی برای ایجاد صلح به نتیجه‪‎‬ای نرس��ید‪ .‬در‬ ‫عین حال در ان زمان‪ ،‬هم عربس��تان و هم غرب‪ ،‬دولت اسد‬ ‫را متهم کردند از سالح کشتار جمعی اس��تفاده کرده و دست‬ ‫به جنایت جنگی زده است‪ .‬بنابراین عربستان بیش از دیگران‬ ‫انتظار داشت که باراک اوباما دولت سوریه را مورد حمله نظامی‬ ‫قرار دهد و س��پس نیز ناتو علیه اس��د وارد جنگ شود‪ .‬در واقع‬ ‫انها می‪‎‬خواستند الگوی لیبی را در سوریه پیاده کنند‪ .‬اما اوباما‬ ‫در انجام این کار تعلل داش��ت که این تعلل توسط پیشنهادی‬ ‫که روسیه داد‪ ،‬تقویت شد‪ .‬روس��یه اعالم کرد دولت اسد اماده‬ ‫همکاری با بازرسان س��ازمان ملل برای اثبات عدم استفاده از‬ ‫سالح شیمیایی و خلع سالح ش��یمیایی است‪ .‬این پیشنهاد از‬ ‫جانب ایران نیز تقویت شد در نتیجه اوباما فرصت مغتنمی به‬ ‫دست اورد که تصمیم حمله به سوریه را به کنگره واگذار کند‪ .‬تا‬ ‫زمانی که کنگره تصمیم بگیرد‪ ،‬فرصتی پدید امد که بازرسان‬ ‫سازمان ملل به سوریه بروند و امر خلع سالح اغاز شد؛ بنابراین‬ ‫موضوع حمله نظامی منتفی شد‪ .‬این امر مصادف شد با روی کار‬ ‫امدن دولت اقای حسن روحانی و مذاکرات جدید ایران و غرب‬ ‫و از جمله مذاکره تلفنی اوباما با روحانی در نیویورک‪ .‬در همین‬ ‫ایام جان کری نیز دیداری از عربستان داشت و با ملک عبداهلل‬ ‫پادشاه سعودی دیدار کرد‪ .‬در این دیدار‪ ،‬ملک عبداهلل از امریکا‬ ‫گالیه کرد و گفت‪« :‬ش��ما ما را فروختید» که منظورش به‬ ‫ایران بود‪ .‬این گالیه و ناراحتی ملک عبداهلل به سرعت بازتاب‬ ‫یافت‪ .‬بعد از این مالقات بود که حمالت علیه عربستان و نام‬ ‫بردن از عربستان به عنوان حامی تروریسم توسط رسانه‏ها و‬ ‫تحلیلگران غربی افزایش یافت‪ .‬اما در ماه‪‎‬های اخیر شاهد ان‬ ‫بودیم وقتی داعش حرکت‪‎‬هایش را در عراق تش��دید کرد و‬ ‫امریکا هدفش را از ایجاد ی��ک جبهه ائتالفی برای مقابله با‬ ‫داعش بدون حض��ور ایران اعالم کرد‪ ،‬عربس��تان به عنوان‬ ‫یک پای ثابت ائتالف مطرح ش��د‪ .‬اینجا ی��ک چرخش در‬ ‫سیاس��ت‪‎‬های عربس��تان به وجود امد که به نظر می‪‎‬اید در‬ ‫پی مذاکرات پش��ت پرده میان واشنگتن و ریاض بوده است‪.‬‬ ‫بنابراین به رغم اینکه ایران دارای نفوذ عمیق در عراق بوده‬ ‫و هست و بدون ان مقابله با داعش یا بی معنا یا کم معناست‪،‬‬ ‫ابتدا شاهد بودیم که امریکا با اینکه در جبهه دیگری با ایران‬ ‫در تعامل بود در این قسمت خود را در تقابل با ایران قرار داد‪.‬‬ ‫اما ایران به مسیر خود ادامه داد و در جایی که حمالت‬ ‫هوای��ی امریکایی‪‎‬ه��ا چندان کارس��از نبود امرل��ی یکی از‬ ‫شهرهای مهم عراق که به دست داعش افتاده بود ازاد شد و‬ ‫بعد نیز عکس سردار سلیمانی فرمانده سپاه قدس در ان منطقه‬ ‫منتشر شد‪ .‬ایران از طریق بسیج عمومی عشایر و تعدادی از‬ ‫نیروهای عراقی این کار را انجام داده بود و معتقد بود راه حل‬ ‫درست و اساسی برای مقابله با داعش و امثال ان‪ ،‬شکل گیری‬ ‫نیروهای مقاومت در داخل عراق با محوریت مرجعیت شیعه و‬ ‫از میان نیروهای عراقی است‪ .‬در حالی که روش امریکایی‪‎‬ها‬ ‫متفاوت است و انها در پی حمالت هوایی به مواضع داعش‬ ‫انهم از طریق پهپادهای بدون سرنش��ین هستند‪ .‬به دنبال‬ ‫این ماجرا‪ ،‬لحن امریکا کمی تعدیل ش��د و برخی شروط را‬ ‫برای حضور ایران در ائتالف بیان کردند اما مخالفت از جانب‬ ‫مسئوالن ایران برای ش��رکت در این ائتالف در این مقطع‬ ‫بیان ش��د‪ .‬همچنین در همین مقطع به دلی��ل تندروی‪‎‬ها و‬ ‫افراطی گری‏های گروه تروریستی داعش یعنی دولت اسالمی‬ ‫عراق و ش��ام که بعدها تنها با عنوان دولت اس�لامی خود را‬ ‫می‪‎‬خواندند‪ ،‬شاهد تکفیر انها توسط مفتی عربستان بودیم؛‬ ‫یعنی حتی کسانی که دائم از مجموعه این نیروهای افراطی‬ ‫حمایت می‏کردند نیز به انتقاد از انها روی اوردند‪.‬‬ ‫عربس��تان اکن��ون دیگر متوجه ش��ده اس��ت که این‬ ‫حرکت‪‎‬های افراط��ی داعش‪ ،‬به ضرر حکومت س��عودی و‬ ‫پرستیژ عربستان در نظام بین‏الملل است به همین خاطر نیز‬ ‫انها به ظاهر از حمایت از داعش دست کشیده اند‪.‬‬ ‫خیر و شر یمن‬ ‫ع ربستان به تحوالت صنعا‬ ‫چگونهنگاهم ی کند؟‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫عضو پژوهشکده روابط بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫عربستان امنیت خود را بر دو اصل قرار داده است؛ اول‬ ‫انکه امنیت عربستان در گرو ناامنی و بی ثباتی همسایگان بوده‬ ‫و دوما‪ ،‬بنیادگرایی و گروه هایی که این رویکرد را نمایندگی‬ ‫می کنند‪ ،‬بهترین ضامن در این خصوص هستند‪.‬‬ ‫نسبت عربستان با بنیادگرایی و نقشی که این کشور در‬ ‫رویدادهای امروز منطقه دارد‪ ،‬می تواند داشته باشد یا اینکه‬ ‫برای این کش��ور فرض می ش��ود‪ ،‬موضوعی است که شاید‬ ‫اذهان خیلی از تحلیلگران را به خود مش��غول داش��ته است‪.‬‬ ‫این یادداش��ت تالش دارد اختصاصا به این موضوع بپردازد‬ ‫که صحبت هایی که در این خصوص می ش��ود چه نس��بتی‬ ‫با واقعیت دارند‪ .‬بر همین اس��اس نیز برای ورود به بحث‪ ،‬به‬ ‫ی و عامیانه و دیگری‬ ‫دو روایت استناد می شود که اولی قدیم ‬ ‫جدیدتر خواهد ب��ود‪ .‬روایت اول قدرت تبیینی مناس��بی در‬ ‫خصوص رویکرد عربستان نسبت به گروه های بنیادگرا داشته‬ ‫و در همین راستا اصل ثابت رویکرد عربستان به همسایگان‬ ‫را نیز توضیحی دهد و روای��ت دوم می تواند اوضاعی که به‬ ‫جوالن ددمنش��انه گروه های تکفیری در منطقه انجامیده را‬ ‫توضیح دهد‪.‬‬ ‫روایت اول‪ :‬وصیت بنیانگذار عربستان‬ ‫ریاض نجیب الری��س در کتاب خود با عن��وان «ریاح‬ ‫الجنوب» می نویس��د‪ :‬زمانی که ملک عبدالعزیز موس��س‬ ‫عربستان س��عودی در بالین مرگ بود‪ ،‬اخرین وصیت او به‬ ‫پسرانش این بود که‪« :‬ارامش شما در اوضاع بد یمن و امنیت‬ ‫ی رسمی سلفی های جهان‬ ‫تربیت انها توانست خود را به حام ‬ ‫تبدیل کند‪ .‬قطر از سال ‪ 1995‬الی ‪2008‬م و به خصوص در‬ ‫شبکه الجزیره‪ ،‬فعالیت رس��انه ای خود را نیز به راه انداخته و‬ ‫کودتای نرم س��لفی بر وهابی را کلید زد که در راستای نقش‬ ‫منطقه ای دوحه تعریف شده بود‪ .‬از س��ال ‪2008‬م‪ ،‬مقامات‬ ‫مختلف قطری با حضور در شبکه الجزیره خود را پیرو مذهب‬ ‫رسمی معرفی کردند تا بتوانند نفوذ این عقیده و به تبع ان این‬ ‫کش��ور را در منطقه تحکیم کنند‪ .‬تا اینکه تحوالت بیداری‬ ‫اسالمی به وقوع پیوست‪ .‬این رویداد فرصت کافی را در اختیار‬ ‫سلفی ها قرار داد تا رسما خود را به بازیگر اصلی رویدادهای‬ ‫منطقه تبدیل کنند‪ .‬هدف از پرداختن به این موضوع این است‬ ‫که اگر تحلیلگران به اشتباه تحوالت منطقه رادر نتیجه رقابت‬ ‫شیعی ‪ -‬سنتی و به طور مشخص تر ایران ‪ -‬عربستان تفسیر‬ ‫کنند‪ ،‬واقعیت چیز دیگری است‪ .‬انچه درحال روی دادن بوده و‬ ‫تا به امروز اختیار ان تقریبا از دست قطر و عربستان خارج شده‬ ‫نه نزاعی سنی‪ -‬شیعی بلکه نزاعی است که در نتیجه کودتای‬ ‫نرم س��لفی ها به رهبری قطر بر وهابیت سنتی با محوریت‬ ‫عربستان در جریان بوده است‪.‬‬ ‫فرصت برهم زدن معادالت‬ ‫و س�لامت ش��ما در بی امنی و بی ثباتی ان خواهد بود‪.»....‬‬ ‫روایت عامیانه دیگری که شبیه به این روایت بوده‪ ،‬این است‪:‬‬ ‫« خیر شما از یمن و شر شما از یمن خواهد بود»‪ .‬اگرچه به این‬ ‫جمالت و وصیت های اینچنینی نمی توان حداقل در مباحث‬ ‫علمی اعتماد کرد اما چه این جمالت وجودی خارجی داشته‬ ‫باشند یا خیر‪ ،‬حداقل نمود خارجی انها این بوده که اوال روابط‬ ‫یمن و عربس��تان در طول تاریخ شاهد تنش های بیشماری‬ ‫بوده و ثانیا‪ ،‬تنها زمانی ریاض از روابط خود با این فقیرترین‬ ‫کش��ور خاورمیانه ابراز خرس��ندی کرده که در ان حکومتی‬ ‫کامال همسو وجود داشته باشد که بتواند سیاستی در موازات‬ ‫سیاست عربستان را اتخاذ کرده و به اجرا بگذارد‪ ،‬سیاستی که‬ ‫بتواند کمترین هزینه را برای عربستان داشته باشد و بیشترین‬ ‫فشار و صدمات را متحمل مردم یمن کند‪ .‬اینکه نقش کنونی‬ ‫عربستان در یمن چیست را در ادامه به ان خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫روایت دوم‪ :‬معمای قطر‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫شیخ حمد بن خلیفه ال ثانی‪ ،‬امیر پیشین قطر هنگام‬ ‫افتتاح دانشگاه محمد بن عبدالوهاب دوحه در سال ‪2011‬م‬ ‫گفت‪« :‬قطر همیش��ه و همانط��ور که تا به ام��روز بوده در‬ ‫راستای حمایت و گس��ترش مذهب وهابی(سلفی) تالش‬ ‫خواهد کرد‪ ».‬از اواخر ق��رن ‪19‬م‪ ،‬وهابیت عقیده و مذهب‬ ‫رو به نفوذ و قدرت قطر بوده است‪ .‬از ان زمان‪ ،‬شیخ قاسم‬ ‫بن محمد و اوالدش در وهل��ه اول عبداهلل و پس از او علی‪،‬‬ ‫تالش فراوانی کردند تا مذهب حنبلی را به مذهب مس��لط‬ ‫قطر تبدیل کنند تا انجا که مذهب مالکی تقریبا به قضاوت‬ ‫و صدور فتاوی دین��ی در ارتباط با احکام ش��رعی محدود‬ ‫شد‪ .‬ش��یخ قاس��م که قطری ها از او مانند محمد به سعود‬ ‫در عربستان به عنوان موس��س قطر یاد می کنند‪ ،‬اقدامات‬ ‫بسیاری در این خصوص انجام داده بدین ترتیب که علمای‬ ‫سلفی را از عربستان به قطر اورد و افراد بیشماری را در راه‬ ‫مسلک س��لفی تربیت کرده و به گوشه و کنار جهان اسالم‬ ‫اعزام کرد‪ ،‬اما دادگاه ها همچنان در نفوذ مذهبی مالکی البته‬ ‫سلفی در پوشش مالکی باقی ماند‪.‬‬ ‫انچه در واقع در جریان س��خنرانی افتتاحیه دانش��گاه‬ ‫محمد بن عبدالوهاب دوحه از شیخ حمد شاهد بودیم‪ ،‬قسمت‬ ‫پایانی این پازل است‪ .‬قطر به تدریج با جذب علمای سلفی و‬ ‫با خیزش ملل منطقه علیه حکومت های اس��تبدادی‪،‬‬ ‫فرصت ان مهیا ش��د ت��ا اختالفات‪ ،‬نمودی عملی داش��ته‬ ‫باشد‪ .‬در شرایطی که خیلی از تحلیلگران غربی و عربی به‬ ‫عمد یا غیر عمد به طور دائم نگرانی هایشان را در نوشته ها و‬ ‫تحلیل های خود در این خصوص که ملل بپا خاسته الگوی‬ ‫حکومتی جمهوری اسالمی ایران را در کشورهای خود پیاده‬ ‫کنند‪ ،‬ابراز می داشتند‪ ،‬اختالف و رقابت سلفی‪ -‬وهابی که در‬ ‫دو سوی انها از یک طرف قطر و ترکیه و در سوی دیگر ان‬ ‫عربستان قرار داشت‪ ،‬رو به تشدید و وخامت گذاشت فارغ‬ ‫از اینکه ایران هراسی در ش��رایط موجود هیچ نمود خارجی‬ ‫نداشت‪ .‬عربستان س��عودی که خود را الهام بخش مذهبی‬ ‫دیگر ملل و حاکم واقعی پایتخت های عربی می دانس��ت‪،‬‬ ‫زمانی به خود امد که اخوان المس��لمین رفته رفته قدرت را‬ ‫در کشورهای منطقه به دست می گرفتند‪ .‬اخوانی که اردن‬ ‫و کش��ورهای حوزه خلیج فارس را نیز تهدید می کردند‪ .‬در‬ ‫سوریه برای به دست گرفتن قدرت دست به سالح شدند و‬ ‫اتش درگیری هایی را برافروختند که تا به امروز بر وخامت‬ ‫ان درحال افزوده شدن است‪.‬‬ ‫نقش عربس��تان س��عودی و به خص��وص نهادهای‬ ‫امنیتی ان در این خصوص‪ ،‬تقوی��ت گروه های رقیب بود‪،‬‬ ‫گروه هایی که مامور بودند نفوذ س��نتی عربس��تان را حفظ‬ ‫کنند و انها باشند که با س��رنگونی حکومت مرکزی قدرت‬ ‫را به دست می گیرند‪ .‬گروه هایی که به لطف ثروت و سالح‬ ‫ارسالی غرب و کشورهای عرب منطقه از راه ترکیه و اردن‬ ‫و همچنین لبنان و تضعیف قدرت مرکزی س��وریه و عراق‬ ‫وضعیت را مناس��ب فعالی��ت و ترویج عقای��د افراطی خود‬ ‫می دیدند‪ .‬لشکرکشی گروه هایی که به روز متولد می شدند‬ ‫اما قدمتی چندین ده س��اله را برای خود قائل بودند‪ ،‬زائیده‬ ‫این اوضاع ب��ود‪ .‬برای غ��رب در این بین تنه��ا چیزی که‬ ‫اهمیت پیدا می کرد‪ ،‬سقوط دمش��ق بود‪ .‬اینکه کدام گروه‬ ‫بر دیگری تقویت ش��ود محلی از اعراب نداشت‪ .‬مهم این‬ ‫بود که مهمترین مانع که همان حکومت بشار اسد و نقش‬ ‫س��نتی ان در محور مقاومت بود از میان برداش��ته ش��ود‪.‬‬ ‫شاید این محتمل ترین دلیل برای س��کوت غرب در قبال‬ ‫جنایت هایی اس��ت که همه روز در س��وریه و عراق از انها‬ ‫رونمایی می شد و تصاویر انها در فضای مجازی در معرض‬ ‫دید همگان قرار می گرفت‪ .‬کناره گیری امیر قطر و رسیدن‬ ‫تمیم به قدرت با توافق محرمانه اعراب حوزه خلیج فارس‪،‬‬ ‫غرب و کش��ورهای ش��مال افریقا با قطر نیز نتوانس��ت از‬ ‫وخامت اوضاع بکاهد‪ .‬انچه روز به روز بیش��تر دیده می شد‬ ‫خشونت بود؛ حتی برکناری بندر بن س��لطان‪ ،‬رئیس وقت‬ ‫س��ازمان اطالع عربستان هم نتوانس��ت کمکی به اوضاع‬ ‫کند‪ .‬چراکه گروه های��ی که تا روز قبل دس��تمزد خود را به‬ ‫دالر نفتی می گرفتند‪ ،‬امروز انقدر قدرت پیدا کرده بودند که‬ ‫در یک حمله برق اسا چند شهر و استان عراق را به تصرف‬ ‫خود در اورده و بانک ها و اموال انها را به غارت ببرند‪ .‬پدیده‬ ‫دیگری که در هرجنگی اهمیت دارد‪ ،‬پدیده «اقتصاد جنگ»‬ ‫است‪ .‬اقتصاد جنگ در جریان بحران منطقه موجب شد تا‬ ‫مناطق نفت خیز که در کنترل گروه های تکفیری قرار گرفته‬ ‫بودند‪ ،‬به منبع اصلی سوخت قاچاق تبدیل شوند‪ .‬گروه هایی‬ ‫که نفع خود را در تداوم بحران می بینند روزانه مقادیر فراوانی‬ ‫نفت را از گروه های تکفیری خریداری و به مقصد ترکیه و‬ ‫اس��رائیل قاچاق می کنند‪ .‬برای این گروه ها مهم این است‬ ‫که بحران تداوم پیدا کند تا بتوانند سالح و غذا را از بازارهای‬ ‫مختلف خریداری و به محل درگیری ارسال کنند و کاالی‬ ‫دیگری را در مقابل دریافت کنند‪.‬‬ ‫در یمن اوضاع به ش��کل دیگری رقم خورد‪ .‬در یمن‪،‬‬ ‫کش��ورهای حوزه خلیج فارس با تش��دید انقالب مردم این‬ ‫کشور‪ ،‬علی عبداهلل صالح را به حفظ نیمی از قدرت و با اعطای‬ ‫حق مصونیت قضایی تشویق به کناره گیری از قدرت کردند‬ ‫به این امید که از نفوذ هرچه بیشتر شیعیان زیدی جلوگیری‬ ‫کنند‪ .‬در یمن‪ ،‬پیش از انقالب‪ ،‬قدرت چندالیه ای تشکیل و‬ ‫کنترل اوضاع را در اختیار داشت‪ .‬علی عبداهلل صالح در راس‬ ‫هرم‪ ،‬گارد ریاس��ت جمهوری به فرماندهی پسرش احمد در‬ ‫الیه دوم و فرماندهان ارتش و س��رویس های سنتی امنیتی‬ ‫در الیه سوم‪ ،‬الیه چهارم را قبایل تشکیل می دادند؛ قبایلی‬ ‫که پوشش��ی از مذهب طبیعتا وهابی‪-‬س��لفی‪ ،‬رنگ و بوی‬ ‫سیاس��ی های انها را تغلیظ می کرد‪ .‬مذهب زیدی و شافعی‬ ‫میانه رو و معتدل که مذاهب اصلی یمن را تشکیل می دادند‬ ‫کامال در قدرت به حاشیه رانده ش��ده بودند‪ .‬در همین راستا‪،‬‬ ‫گروه ها و قبایل ابزاری در دست قدرت بودند که هر ناراضی‬ ‫را سرکوب کنند‪ .‬اینکه گروه ها چه میزان از خشونت ر ا ترویج‬ ‫کنند چندان اهمیت نداش��ت‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬نیروی انسانی‬ ‫همین گروه های افراطی عمدتا توسط قبایل تامین می شد و‬ ‫افراد قبایل به عضویت هرگروه افراطی که در می امدند هویت‬ ‫قبیله ای خود را حفظ می کنند تا از قدرت حمایت قبیله همه‬ ‫در سیاست و در صورت مواجهه با قدرت و همه در رویارویی‬ ‫با قبایل دیگر بهره ببرند‪.‬‬ ‫تحت این ش��رایط‪ ،‬پس از انقالب یمن‪ ،‬قدرت میان‬ ‫عبداهلل صالح و مخالفان که عمدتا حزب اخوانی االصالح‬ ‫بود ب��ه صورت برابر تقس��یم ش��د‪ .‬جنوبی ها و ش��مالی ها‬ ‫همچنان در خارج از قدرت نگه داشته ش��دند‪ .‬اما جمعیت‬ ‫انصاراهلل توانست در ماه های اخیر به محوری برای وحدت‬ ‫مخالفان تبدیل ش��ده و حکومت نخس��ت وزیر باس��ندوه‬ ‫را س��رنگون کند‪ .‬انها در نب��رد صنعاء با ائت�لاف قدرتمند‬ ‫اخوانی های االصالح‪ ،‬قبایل س��لفی االحمر و ژنرال علی‬ ‫محس��ن که حافظ رس��می منافع عربس��تان بوده رودر رو‬ ‫شده و انها را شکست دادند‪ .‬با شکست ائتالف فوق‪ ،‬شبکه‬ ‫القاعده‪ ،‬شیعیان زیدی به رهبری جمعیت انصاراهلل را تهدید‬ ‫به حمالت انتحاری کرده و دو عملیات تروریس��تی را علیه‬ ‫انها توس��ط عناصر انتحاری به اجرا گذاش��ت‪ .‬این رویداد‪،‬‬ ‫چگونگی پیوند خوردن منافع عربستان‪ ،‬قبایل یمن و قدرت‬ ‫حاکم با القاعده در این کشور را نشان می دهد‪.‬‬ ‫پس از ذکر این موارد‪ ،‬شاید بتوان با دیدی بازتر نسبت‬ ‫به اوضاع نگاه کرد‪ .‬تمای��ل قطر و برنامه این کش��ور برای‬ ‫تبدیل شدن به قدرت منطقه ای به رغم فقدان عناصر اصلی‬ ‫بازیگری‪ ،‬تالش برای به حاشیه راندن عربستان موجب اقدام‬ ‫تالفی جویانه دومی شد‪ .‬اقدامی که تولد گروه های تکفیری را‬ ‫به همراه داشت‪ ،‬این درحالی است که ایران از ابتدا نسبت به‬ ‫وخامت اوضاع هشدار داده بوده و افراط را در همه اشکال ان‬ ‫چه به شکلی که عربستان دنبال می کند و انکه قطر خواهان‬ ‫ان است‪ ،‬محکوم کرده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫صلح موقتی‬ ‫ﺩﻭﻟﺖ ﻭﺣﺪﺕ ﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺻﺮﻓﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻳﻚ ﺻﻠﺢ ﻣﻮﻗﺘﻰ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻯ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻛﺴﺐ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺳﻬﻢﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﻗ ﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﺩﻣﻮﻛ ﺮﺍﺳﻰ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻣﺮ ﻓﺎﻧﺘﺰﻯ ﻭ ژﻭﺭﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺭﺋﺎﻟﻴﺴﺘ ﻰ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﮕﺎﻫﻰ‬ ‫ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺧﻮﺵ ﮔﻤﺎﻧﻰﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻣﻴﺎﻥ ﻋﺒ ﺪﺍﷲ ﻭ ﺍﺷﺮﻑ ﻏﻨﻰ ﻣﻬﺮ ﺑﺎﻃﻞ ﺯﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﺎﻩﻫﺎﻯ‬ ‫ﺁﻳﻨﺪﻩﺑﺎﻳﺪﻣﻨﺘﻈﺮﺑﺮﻫﻢﺧﻮﺭﺩﻥﭼﻨﻴﻦﺗﻮﺍﻓﻖﺷﻜﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﻣﻴﺎﻥﺩﻭ ﻗﻮﻡﺭﻗﻴﺐﺑﻮﺩ‪.‬ﺍﮔﺮﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰﺑﻴﻔﺘﺪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ‬ ‫ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻭ ﺳﺘﻴﺰ ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺯﺷﺖ‬ ‫ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰﺗ ﺮ‪ ،‬ﻋﻴﻨﻰﺗﺮ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺭﺩﭘﺎﻳﻰ ﺭﻭﺷﻦﺗﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬ ‫مجاهدان درکنار‬ ‫تکنوکراتها‬ ‫عبداهلل و غنی زی نمایندگان کدام‬ ‫گروهها و تفکرها در افغانستان هستند؟‬ ‫مﺤمدرﺿﺎ عﺴﮕﺮی موروﺩی‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺱ مﺴﺎﺋل ﺁسیﺎ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫‪5‬‬ ‫قطارانتخابات ریاس��تجمهوری افغانستان سرانجام‬ ‫پ��س از ماهها کش��مکش ب��ه ایس��تگاه پایانی رس��ید و‬ ‫اشرفغنی احمدزی توسط کمیسیون مستقل انتخابات این‬ ‫کشوربهعنوان رئیسجمهوری جدید افغانستان معرفی شد‪.‬‬ ‫دوراول انتخاب��ات ریاس��تجمهوری افغانس��تان با‬ ‫مش��ارکت هش��ت نامزد در پنجم اوریل گذشته(شانزدهم‬ ‫فروردین ماه) برگزارش��د و به دلیل عدم کس��ب حدنصاب‬ ‫توسط نامزدهای انتخابات‪ ،‬مشخص شدن رئیسجمهوری‬ ‫جدید این کشور به انتخابات در دور دوم کشیده شد‪ .‬در دور‬ ‫دوم انتخابات ریاس��تجمهوری افغانس��تان بهرغم فاصله‬ ‫بیش از ده درصدی ارای عبداهلل از رقی��ب خود در دور اول‬ ‫انتخاب��ات وهمچنین حمایت برخی نامزده��ای دوراول از‬ ‫عبداهلل‪ ،‬نتای��ج اولیه دوردوم انتخابات به نفع اش��رفغنی‬ ‫احمدزی رقم خورد ک��ه با اعتراض رقیب وی مواجه ش��د‪.‬‬ ‫ستاد انتخاباتی عبداهلل با انتشاربرخی مدارک علیه شماری‬ ‫مسئوالن برگزارکننده انتخابات به انچه تقلب سازمان یافته‬ ‫درروند برگزاری دور دوم انتخابات ریاستجمهوری افغانستان‬ ‫خواند بهش��دت انتقاد کرد وان را مغایر با روح دموکراس��ی‬ ‫نامید‪ .‬با ادامه اعتراضها وفش��ارهایعبداهلل ومحرزشدن‬ ‫تقلب در روند انتخابات ریاس��تجمهوری افغانستان‪ ،‬حامد‬ ‫کرزای رئیسجمهوری وقت این کش��ور پذیرفت که همه‬ ‫ارای ماخوذه در دوردوم بازشماری شود که البته سازمان ملل‬ ‫و امریکا در تحقق چنین مس��الهای نقش داشتند‪ .‬باوجود‬ ‫بازش��ماری ارا‪ ،‬اما می زان و ابعاد تقل��ب و تخلف درروند دور‬ ‫دوم انتخابات ریاستجمهوری افغانستان بهگونهای بود که‬ ‫ضمن انکه ارای پاک کشف نشد‪ ،‬رئیس کمیسیون مستقل‬ ‫انتخابات این کشور در روز اعالم نتیجه انتخابات دوردوم و‬ ‫معرفی اشرفغنی احمدزی بهعنوان رئیسجمهوری جدید‬ ‫افغانس��تان به جزئیات ارا اش��اره نکرد‪ .‬معرفی احمدزی به‬ ‫س��مت رئیسجمهوری جدید افغانستان س��اعاتی پس از‬ ‫امضای توافقنامه تشکیل دولت وحدت ملی توسط دو رقیب‬ ‫دور دوم انتخابات ریاستجمهوری در این کشور انجام شد‪.‬‬ ‫در اینس��ند‪،‬جزئیات مربوط به تشکیل دولت وحدت‬ ‫ملی مطرح شده است و ابهامی درباره نحوه تقسیم مساوی‬ ‫قدرت بین تیمه��ای انتخاباتی دو نامزد وج��ود ندارد‪ .‬این‬ ‫درحالی اس��ت که احم��دزی ک��ه در نتایج اولی��ه دور دوم‬ ‫انتخابات ریاس��تجمهوری افغانس��تان پیش��تاز معرفی‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬با هرگونه تقس��یم مس��اوی قدرت بین برنده و‬ ‫بازنده انتخاب��ات مخالفت ک��رده بود‪ .‬امض��ای توافقنامه‬ ‫تش��کیل دولت وحدت ملی در افغانس��تان نشان میدهد‬ ‫که هر دو نام��زد انتخابات مواضع گذش��ته خود که موجب‬ ‫ناکامیمذاکرات سیاس��ی دو س��تاد انتخاباتی شده بود را‬ ‫تعدیل کردهاند‪.‬‬ ‫بهخصوص عقبنشینی احمدزی از سیاست پیشین‬ ‫خود در رد هرگونه تقسیم مساوی قدرت تاثیر بهسزایی در‬ ‫فراهم شدن زمینه امضای توافقنامه تشکیل دولت وحدت‬ ‫ملی داشته است‪ .‬معرفی احمدزی به سمت رئیسجمهوری‬ ‫جدید افغانستان توسط کمیس��یون مستقل انتخابات این‬ ‫کشور بدون انتشار جزئیات ارای دو نامزد دوردوم انتخابات‪،‬‬ ‫واکنش مجلس سنای افغانستان را بهدنبال داشت‪ .‬مجلس‬ ‫س��نای افغانس��تان‪ ،‬مقامهای ارشد کمیس��یون مستقل‬ ‫انتخابات این کشور را ب رای پاسخگویی در مورد عدم اعالم‬ ‫ارای دقیق دو نام��زد دور دوم انتخابات ریاس��تجمهوری‬ ‫فراخواند‪« .‬بلقیس روشن» عضو این مجلس گفته که باید‬ ‫از کمیسیون مس��تقل انتخابات خواسته شود که براساس‬ ‫چه صالحیتی اش��رفغنی احم��دزی را رئیسجمهوری و‬ ‫عبداهللعبداهلل را رئیس اجرایی دولت اینده افغانستان اعالم‬ ‫کرده است‪ .‬بهرغم فرخوانی مسئوالن کمیسیون مستقل‬ ‫انتخابات‪ ،‬اما عدم انتشارخبری درباره حضورانان درمجلس‬ ‫سنا‪ ،‬نش��ان داد که ظاه را در سطح مقامات ارشد افغانستان‬ ‫توافقی ب رای عدم بازخوانی روند انتخاب��ات واعالم نتیجه‬ ‫پس از معرف��ی احمدزی در س��مت رئیسجمهوری جدید‬ ‫این کشور حاصل ش��ده اس��ت‪ .‬با برگزاری مراسم تحلیف‬ ‫اش��رفغنی احمدزی رئیسجمهوری جدید افغانستان که‬ ‫با حضور شخصیتهای داخلی و خارجی در کابل پایتخت‬ ‫این کشور انجام شد‪ ،‬دکترعبداهلل عبداهلل دیگر نامزد دور دوم‬ ‫انتخابات ریاستجمهوری افغانستان نیز مطابق توافقنامه‬ ‫تشکیل دولت وحدت ملی درس��مت رئیس اجرایی کابینه‬ ‫جدید معرفی شد‪ .‬اش��رفغنی احمدزی و عبداهلل عبداهلل‬ ‫در شرایطی پس از سپری کردن دوره رقابت انتخاباتی ب رای‬ ‫تشکیل دولت وحدت ملی در افغانستان درکنار یکدیگر قرار‬ ‫گرفتهاند که هریک دارای پایگاه اجتماعی خاصی هستند‪.‬‬ ‫عب��داهلل عبداهلل ک��ه دکت��رای پزش��کی دارد مدتی‬ ‫رئیسدفتر احمدشاه مس��عود و سخنگوی وزارت دفاع بوده‬ ‫وعالوه بر ان چندی نیز بهعنوان سرپرست وزارتخارجه در‬ ‫دولت برهانالدین ربانی حضور داش��ته است‪ .‬در دورههای‬ ‫دولت انتقالی افغانس��تان نی��ز بهعنوان وزی��ر خارجه این‬ ‫کش��ور فعالیت داش��ت‪ .‬عب��دااهلل در انتخابات پیش��ین‬ ‫ریاس��تجمهوری افغانس��تان رقیب حامد کرزای بود و به‬ ‫دور دوم راه یافت‪ .‬وی پیش از برگ��زاری دور دوم انتخابات‬ ‫ریاس��تجمهوری افغانستان در س��ال ‪ 2009‬به دلیل انچه‬ ‫تالش رقیب ب��رای تقلب در انتخابات خوان��د ازاین رقابت‬ ‫کنارهگیری کرد و با ش��ماری از ش��خصیتهای سیاسی‬ ‫همسو جبههملی را ب رای کنشگری درعرصه سیاسی این‬ ‫کشور تش��کیل داد و شعارتغییر نظام سیاس��ی از ریاستی‬ ‫به پارلمانی را در دس��تورکار قرارداد‪ .‬عب��داهلل که از پدری‬ ‫پش��تون و مادری تاجیک بهدنیا امده‪ ،‬در هر دو قوم دارای‬ ‫پایگاه اجتماعی نسبی اس��ت‪.‬اگرچه در محافل رسانهای‬ ‫افغانس��تان رویکردهای فرهنگی عبداهلل را بیشتر متاثر از‬ ‫گفتمان قوم تاجیک میدانند‪ .‬عبداهلل که از رهب ران سابق‬ ‫بین الملل‬ ‫توافق در افغانستان وارداتی بود‬ ‫گفت وگو با پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارشناس مسائل افغانستان‬ ‫‪6‬‬ ‫پ�س از چندین م�اه کش�مکش در نهایت‬ ‫عبداهلل عبداهلل نامزد معترض نتیجه انتخابات‪،‬‬ ‫نتیجه را پذیرفت البته به ش�رطی که با اصالح‬ ‫قان�ون اساس�ی در این�ده ق�درت مس�اوی با‬ ‫اشرف غنی احمدزی داش�ته باشد‪ .‬در این رابطه‬ ‫گفت وگویی ب�ا پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارش�ناس‬ ‫مس�ائل افغانس�تان انج�ام دادی�م؛ مالزه�ی‬ ‫م ی گوی�د باتوجه به انکه قرار ش�د تا دو س�ال‬ ‫اینده لوی ی جرگه قانون اساس�ی را تغییر دهد‪،‬‬ ‫عبداهلل پذیرفت در دولت حضور داش�ته باشد‪.‬‬ ‫به گفته مالزهی این مساله برای عبداهلل انگیزه‬ ‫ایجاد کرد که وارد این مصالحه شود زیرا او اکنون‬ ‫امید دارد که نظام ریاس�تی به نظ�ام پارلمانی‬ ‫تبدی�ل و در پی ان پس�ت نخس�ت وزیری در‬ ‫افغانستان احیا شود‪ .‬در این صورت پست رئیس‬ ‫اجرایی فعلی عبداهلل به نخس�ت وزیری تبدیل‬ ‫م ی شود و همچنین قدرت نخس ت وزیر بیشتر‬ ‫و قدرت رئی س جمهور تعدیل م ی شود‪.‬‬ ‫باالخ�ره و پ�س از چندی�ن و چند ب�ار توافق و‬ ‫کن�ار زدن ان‪ ،‬اش�رف غنی احم�د زی ب ه عن�وان‬ ‫رئی س جمه�ور جدید افغانس�تان معرفی ش�د‪.‬‬ ‫توافق تازه می�ان عبداهلل و احمدزی و تش�کیل‬ ‫دولت وحدت ملی را چگونه م ی بینید؟‬ ‫ق�رار ش�ده عبداهلل عب�داهلل ب ه عنوان ریاس�ت‬ ‫اجرایی به فعالیت بپردازد‪ .‬اما چنین پس�تی در‬ ‫قانون اساسی افغانس�تان نیامده است‪ .‬ب ر این‬ ‫ابهامات در این خصوص زیاد است‪ .‬همان طور که‬ ‫شما اشاره کردید چنین جایگاهی در قانون اساسی نیامده‬ ‫است‪ .‬اما اگر متن توافقی که میان عبداهلل و احمدزی منتشر‬ ‫شده را مطالعه کنید م ی بینید که قرار است ریاست اجرایی‬ ‫تا دو س��ال به فعالیت خود ادامه دهد‪ ،‬پس از ان لویه جرگه‬ ‫برگزار شود و در ان نشس��ت موضوع اصالح قانون اساسی‬ ‫مورد بررسی و توجه قرار گیرد‪ .‬پس از اصالح قانون اساسی‬ ‫هم عبداهلل عبداهلل به عنوان نخس��ت وزیر به فعالیت خود‬ ‫ادامه خواهد داد‪ .‬در ان جایگاه عبداهلل م ی تواند در یک مقام‬ ‫تعریف شده با حوزه اختیارات مشخص فعالیت کند‪.‬‬ ‫ب ا توج�ه ب�ه مواض�ع نس�بتا سرس�ختانه‬ ‫عبداهلل عب�داهلل چط�ور ش�د ک�ه او پذیرفت در‬ ‫دولت وحدت ملی مشارکت داشته باشد؟‬ ‫در واقع مطابق توافقی که میان دو طرف صورت‬ ‫گرفته‪ ،‬قرار است لویه جرگه تا دو سال اینده‪ ،‬قانون اساسی‬ ‫موجود را اصالح و ساختار قدرت را تغییر دهد‪.‬‬ ‫این مس��اله ب رای عبداهلل انگیزه ایجاد ک��رد که وارد‬ ‫این مصالحه ش��ود زی را او اکنون امید دارد که نظام ریاستی‬ ‫به نظام پارلمانی تبدیل و در پی ان پس��ت نخس ت وزیری‬ ‫در افغانستان احیا شود‪ .‬در این صورت پست اجرایی فعلی‬ ‫عبداهلل به نخس ت وزیری تبدیل م ی شود و همچنین قدرت‬ ‫نخس ت وزیر بیشتر و قدرت رئی س جمهور تعدیل م ی شود‪.‬‬ ‫از دیگر سو قرار است ساختار اداره کشور نیز تغییر کند‬ ‫و انتظار عبداهلل این اس��ت که افغانستان به صورت فدرالی‬ ‫اداره شود‪ .‬یعنی هر قومی در هر جا که هست قدرت داشته‬ ‫باش��د و انجا را اداره کند و به نس��بت قدرت شان در دولت‬ ‫مرکزی نیز سهم داشته باشند‪.‬‬ ‫اشرف غنی نس�بت به این طرح ها چه موضعی‬ ‫دارد و در حال حاضر اولویت برای رئی س جمهور‬ ‫جدید افغانستان چیست؟‬ ‫اشرف غنی نیز نشان داده است که ب رای مصالحه‬ ‫تمایل دارد‪ .‬اما نخس��تین اولویت اشرف غنی اکنون بحث‬ ‫امنیت و صلح با طالبان اس��ت‪ .‬او معتقد است که دولت در‬ ‫داخل نباید وارد چالش شود بناب راین اشرف غنی نیز خواهان‬ ‫ایجاد یک قدرت متوازن میان پس��ت ریاس��ت جمهوری و‬ ‫رئیس اجرایی حکومت است‪.‬‬ ‫پ�س باتوج�ه به ای�ن مس�اله ام�کان همکاری‬ ‫اش�رف غنی و عبداهلل تا پای�ان دوره پنج س�اله‬ ‫کم نیست؟‬ ‫ببینید‪ ،‬باالخ��ره باتوجه به دیدگاه ه��ای متفاوت‬ ‫دو طرف احتمال ش��رکت وجود دارد ول��ی در عین حال در‬ ‫صورت اجرای توافقات امکان پی��روزی این ائتالف نیز دور‬ ‫از تصور نیست‪.‬‬ ‫صرف نظر از اینکه تقلب نهادینه ش�ده گسترده‬ ‫در انتخابات ص�ورت گرفته یا خی�ر‪ ،‬به هر حال‬ ‫اشرف غنی ب ه عنوان رئی س جمهور معرفی شده‬ ‫است‪ ،‬بر این اساس ایا انتظار زیادی نیست که‬ ‫عبداهلل بخواهد مانند اشرف غنی در قدرت سهم‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫خیر این گونه نیس��ت‪ .‬توافقی که می��ان این دو‬ ‫صورت گرفته در حضور کرزای‪ ،‬سفیر امریکا در افغانستان‬ ‫و نماینده س��ازمان ملل صورت گرفته و ناظ ران بی ن المللی‬ ‫این تفاهم را ثبت و ضبط کرده اند و احمدزی نم ی تواند ان‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دو دیدگاه در رابطه با دولت وحدت ملی افغانستان‬ ‫وجود دارد ک��ه یکی خوش بینانه و دیگری بدبینانه اس��ت‪.‬‬ ‫دیدگاه خوش بینانه بر این مبناست که باتوجه به مجموعه‬ ‫شرایطی که افغانستان در ان قرار دارد راهی جز اینکه دولت‬ ‫وحدت ملی پیش برود‪ ،‬وجود ندارد‪ .‬برخی معتقدند باوجودی‬ ‫که دول��ت وحدت ملی ب ر اس��اس یک مصالحه سیاس��ی‬ ‫ش��کل گرفت و به دلیل تفاوت دیدگاه اشرف غنی احمدزی‬ ‫و عبداهلل عبداهلل بسیار هم ش��کننده است اما تنها راه ب رای‬ ‫افغانستان اس��ت‪ .‬در دیدگاه بدبینانه این گونه مطرح است‬ ‫که باتوجه به دیدگاه های متفاوتی که عبداهلل و اشرف غنی‬ ‫از لح��اظ فکری و مجموع��ه دیدگاه ه��ای دو ائتالف دارند‬ ‫به قدری از هم فاصله دارند که تا پنج سال اینده سخت است‬ ‫تصور کنیم بتوانند با هم همکاری کنند‪ .‬عبداهلل به ائتالفی‬ ‫غیرپش��تون تعلق دارد که با عنوان اصالحات و همگرایی‬ ‫شهرت دارد و اش��رف غنی به ائتالف تحول و تداوم‪ .‬در این‬ ‫نگرش باتوجه به اختالف دیدگاه دو ائتالف مطرح م ی کنند‬ ‫که دولت وحدت ملی کارش به شکست خواهد انجامید‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر توافقی که حاصل ش��ده ابتکار اقای‬ ‫عبداهلل عبداهلل یا اش��رف غنی احمدزی نبوده‪ ،‬بلکه حاصل‬ ‫فشاری اس��ت که اقای جان کری به این دو وارد کرده است‬ ‫و در نهایت دو طرف مجبور ش��دند تا با یکدیگر به تفاهم‬ ‫برس��ند‪ .‬اگر این توافق ش��کل نم ی گرف��ت احتماال اقای‬ ‫عبداهلل عبداهلل دولت موازی تش��کیل م ی داد و کش��ور در‬ ‫ش��رایط بحرانی قرار م ی گرف��ت‪ .‬بر این اس��اس من فکر‬ ‫م ی کنم توافق حاصل شده بیشتر از سر اجبار و ناچاری به‬ ‫امضا رسیده باشد‪ .‬ضمن اینکه از سوی جریان های داخلی‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬کش��ورهای منطقه و همچنی��ن قدرت های‬ ‫بی ن المللی از ان استقبال کرده اند‪.‬‬ ‫اساس عبداهلل دقیقا قرار است چه کاری انجام‬ ‫دهد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫جهادی افغانستان اس��ت در بین مردم این کشور به دلیل‬ ‫سوابق مبارزاتی از جایگاه ویژه ای برخورداراست‪ .‬وی در بین‬ ‫شخصی ت های سیاس��ی وفادار به ارمان افغانستان مبتنی‬ ‫ب راتکا به توانایی داخلی که بخش��ی از نخبگان این کشور‬ ‫را شامل م ی ش��ود‪ ،‬دارای منزلت خاصی اس��ت‪ .‬در مقابل‪،‬‬ ‫اشرف غنی احمدزی پش��تون تبار در دانش��گاه امریکایی‬ ‫بیروت و کلمبیا در نیویورک تحصیل کرده و دارای مدرک‬ ‫دکترا در رش��ته مردم شناس��ی است‪ .‬اش��رف غنی‪ ،‬سابقه‬ ‫س��ال ها فعالیت در بانک جهانی را داش��ته و با رسانه های‬ ‫مختلف بی ن المللی به عنوان کارشناس و تحلیلگر مسائل‬ ‫افغانستان گفتگو کرده است‪ .‬این شخصیت سیاسی‪ ،‬سابقه‬ ‫تدریس در دانش��گاه های «جان هاپکینز» امریکا و «اروز»‬ ‫دانمارک را هم در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫اشرف غنی از اکتبر ‪ ۲۰۰۱‬مش��اور «اخضراب راهیمی»‬ ‫نماینده ویژه س��ازمان ملل در افغانستان ش��د و فعالیت در‬ ‫داخل افغانستان را اغاز کرد‪ .‬ولی چند ماهی از اغاز به کار وی‬ ‫نگذشته بود که مشاور ارش��د حامد کرزای رئی س جمهوری‬ ‫این کشور شد‪ .‬وی همچنین رئیس اداره هماهنگ کننده‬ ‫کمک های بی ن المللی به افغانستان بود‪ .‬اشرف غنی در ماه‬ ‫ژوئن ‪ ۲۰۰۲‬می�لادی به عنوان وزیر مالیه ی��ا دارایی‪ ،‬عضو‬ ‫کابینه دولت انتقالی به رهبری حامد کرزای شد و تا دسامبر‬ ‫‪ ۲۰۰۴‬در این مقام بود‪ .‬وی تا پیش از حضور درعرصه رقابت‬ ‫انتخابات ریاست جهموری در سال ‪ ،2014‬ریاست دانشگاه‬ ‫کابل و مسئولیت انتقال مدیریت امنیتی از نظامیان خارجی‬ ‫به نیروهای افغان را بر عهده داش��ت‪ .‬اشرف غنی احمد زی‬ ‫بیش��تر در بین تکنوکرات ه��ا در افغانس��تان دارای پایگاه‬ ‫اجتماعی جدی اس��ت‪ ،‬اگرچه در بین توده پش��تون ها هم‬ ‫به عنوان یک شخصیت بی ن المللی محترم است‪.‬‬ ‫ب��ا معرف��ی اش��رف غنی احم��د زی ب��ه س��مت‬ ‫رئی س جمه��وری جدی��د افغانس��تان‪ ،‬گ��روه طالب��ان که‬ ‫اصل ی ترین گروه مس��لح مخالف دولت این کشورشناخته‬ ‫م ی ش��ود‪ ،‬ضمن تاکید بر عدم به رس��میت ش��ناختن این‬ ‫دولت ب��ه دلیل انچه وابس��تگی ان به امری��کا خوانده‪ ،‬بر‬ ‫ادامه خش��ونت ها در افغانس��تان تاکید کرده است‪ .‬به ویژه‬ ‫پس از امضای پیمان امنیتی امریکا و افغانستان تنها یک‬ ‫روز پس از برگزاری مراسم تحلیف اشرف غنی احمد زی که‬ ‫شتابزدگی دو کش��ور را ب رای نهایی ش��دن این سند نشان‬ ‫داد‪ ،‬گروه طالبان ان را محکوم و زمینه س��از ادامه اش��غال‬ ‫افغانستان توسط کاخ سفید و متحدینش توصیف کرد‪ .‬در‬ ‫ش��رایطی که دولت وحدت ملی با تفاهم عبداهلل عبداهلل و‬ ‫اشرف غنی احمد زی در افغانستان تشکیل شده است‪ ،‬این‬ ‫پرس��ش به وجود امده که به رغم تف��اوت دیدگاه های این‬ ‫دو رقیب انتخاباتی چش��م اندازدوام دولت جدید این کشور‬ ‫چگونه خواهد بود؟‬ ‫اگرچه طبق توافقنامه امضا ش��ده بین اش��رف غنی‬ ‫احمد زی و عبداهلل عبداهلل قراراس��ت قدرت در افغانس��تان‬ ‫به طور مس��اوی تقسیم ش��ود اما مش��خص نبودن نحوه‬ ‫واگذاری سمت های حساس و کلیدی بین دوتیم انتخاباتی‬ ‫نگران ی هایی درباره داوم دولت وحدت ملی در این کشور به‬ ‫وجود اورده اس��ت‪ .‬به ویژه انکه از نظرعبداهلل‪ ،‬اشرف غنی‬ ‫احم��د زی در یک رون��د انتخاباتی غیر ش��فاف درس��مت‬ ‫رئی س جمهوری ق��رار گرفت��ه وچنانچه ارای پ��اک معیار‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری افغانس��تان قرار م ی گرفت‪،‬وی‬ ‫ب��ه ج��ای اش��رف غنی در س��مت رئی س جمه��وری این‬ ‫کش��ورجای م ی گرفت‪ .‬ب��ه نظر م ی رس��د‪ ،‬ه��ر دو نامزد‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری افغانس��تان که در حال حاضر‬ ‫به طور مش��ترک زمام امور را در دس��ت گرفته اند ب ر اساس‬ ‫ضرورت های موجود دراین کشورتالش خواهند کرد با تعدیل‬ ‫دیدگاه های خود به پایداری دولت وحدت ملی کمک کنند‪،‬‬ ‫نخستین تجربه ای که باتوجه به ساختار سیاسی و اجتماعی‬ ‫افغانستان موفقیت ان تا حدی زیادی دشوارخواهد بود‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫را اجرا نکند و فکر نم ی کنم امریکای ی ها هم به اشرف غنی‬ ‫اجازه دهند که رفتاری خالف توافقنامه انجام دهد و احتماال‬ ‫مسئولی ت هایی ب رای عبداهلل و نیروهای او تعریف خواهند‬ ‫کرد که مشکلی پیش نیاید‪ ،‬اما مشکل اصلی جای دیگری‬ ‫است و ان این است که مش��روعیت قدرت از جایی که باید‬ ‫به دست نیامده است‪ .‬مشروعیت باید از پارلمان و نهادهای‬ ‫مدنی و مردم کسب شود اما شاهدیم که این اتفاق نیفتاده‬ ‫اس��ت و با میانجیگری بی ن المللی و در نهایت با حضور و‬ ‫دخالت لویه جرگه حاصل خواهد شد‪ .‬لویه جرگه ای که خود‬ ‫نهادی سنتی اس��ت‪ .‬در نتیجه این روند نشان داد که ارای‬ ‫مردم به هیچ انگاشته شد و باز هم ساز و کارها و روندهایی‬ ‫که به صورت سنتی در افغانستان نهادینه شده است حرف‬ ‫اصلی را زده ان��د‪ .‬در نتیج��ه من فکر م ی کنم مش��کالت‬ ‫اساسی و ریش��ه ای در افغانس��تان همچنان باقی خواهند‬ ‫ماند و نم ی توان انتظار تحولی اساسی در این کشور داشت‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫در صحب ت هایت�ان ب�ه بح�ث فدرال�ی ش�دن‬ ‫افغانستان اش�اره داش�تید‪ .‬ایا چنین طرحی به‬ ‫نفع افغانستان اس�ت و گروه های مختلف با ان‬ ‫موافق هستند؟‬ ‫تقریبا تمام ی گروه ه��ا و قومی ت ها به دنبال نظام‬ ‫فدرالی هس��تند و با این طرح موافقند‪ .‬همچنین چند سال‬ ‫پیش ژنرال پترائوس‪ ،‬این طرح را مطرح کرد که طالبان در‬ ‫مناطق پشتون نشین قدرت داشته باشند و ب ر اساس ان در‬ ‫دولت مرکزی نیز سهم ی به انها تعلق بگیرد‪.‬‬ ‫اکنون نیز هم عبداهلل و هم اش��رف غنی با این طرح‬ ‫موافقند ک��ه گروه های دیگر نیز به ص��ورت فدرالی قدرت‬ ‫داشته باشند‪ .‬درواقع دولت مرکزی افغانستان ب رای رفع خطر‬ ‫طالبان چاره ای جز این ندارد که به این صورت طالبان را نیز‬ ‫در قدرت مشارکت دهد‪ .‬زی را اگر طالبان بخشی از قدرت را در‬ ‫اختیار داشته باشد بهتر از این است که بخواهد ب رای تسلط‬ ‫بر کل قدرت اقدام کند‪.‬‬ ‫در واقع هدف اس��تراتژیک طالبان کسب تمام قدرت‬ ‫است اما در شرایطی که امریکا در افغانستان چندین پایگاه‬ ‫نظامی دارد و قرارداد امنیتی با کابل امضا کرده است‪ ،‬طالبان‬ ‫پی برده است که امریکا اجازه نخواهد داد انها دوباره قدرت‬ ‫را در اختیار بگیرند‪ .‬بناب راین تنها راه حل این است که گروه‬ ‫طالبان با این طرح بخشی از قدرت را به دست بیاورند‪ .‬البته‬ ‫طالبان نیز باتوجه به شرایط شاید به این نتیجه برسد که به‬ ‫این طریق بخشی از قدرت را در اختیار داشته باشد‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال معم��وال تغیی��ر قانون اساس��ی در‬ ‫کشورهایی مانند مصر‪ ،‬پاکستان و افغانستان بنا بر خواست‬ ‫افرادی صورت م ی گیرد که در راس قدرت هس��تند‪ .‬یعنی‬ ‫قانون اساسی این کشورها مطابق سالیق و منافع روسا و‬ ‫گروه حاکم بر کشور تغییر م ی یابد‪.‬‬ ‫در افغانستان هم وضع به همین منوال است و فکر‬ ‫نم ی کنم تغییر قانون اساسی به تنش بیشتر و جدی در این‬ ‫کشور منتهی شود‪ .‬زی را طی ‪ 13‬سالی که این کشور به طور‬ ‫کامل به صورت نظامی ریاستی اداره م ی شد‪ ،‬تقسیم قدرت‬ ‫به طور عادالنه بین گروه ها و قومی ت های مختلف صورت‬ ‫نگرفت‪.‬‬ ‫بنابراین اقلی ت های قوم ی و غی ر پش��تون که بخش‬ ‫زیادی از جامعه افغانس��تان را به خ��ود اختصاص م ی دهند‬ ‫هم این��ک به دنبال اص�لاح قانون اساس��ی و توزیع قدرت‬ ‫هستند؛ ولی از سوی دیگر پشتون ها که بین ‪ 38‬تا ‪ 40‬درصد‬ ‫جمعیت را در کشور تشکیل م ی دهن د ترجیح م ی دهند نظام‬ ‫افغانس��تان همچنان به صورت دولتی باقی مانده و قدرت‬ ‫به طور متمرکز در دستان انها باشد‪.‬‬ ‫درس�ت چن�د روز پس از ش�کل گرفت�ن دولت‬ ‫وحدت ملی در افغانس�تان‪ ،‬پیمان امنیتی میان‬ ‫کابل و واش�نگتن امضا ش�د‪ .‬چرا دول�ت جدید‬ ‫به این س�رعت با بحث امضای ای�ن توافقنامه‬ ‫موافقت کرد؟‬ ‫هم عبداهلل و هم اش��رف غنی به نتیجه رس��یده‬ ‫بودند که امریکا به طور کامل افغانستان را تخلیه نم ی کند‬ ‫یعنی حتی اگ��ر اینها نیز بخواهند باز چنین امری ش��دنی‬ ‫نیست‪ .‬زی را امریکا عالوه بر خود افغانستان اهداف دیگری‬ ‫نیز از حضور در این کشور دارد و م ی خواهد از طریق ان‪ ،‬بر‬ ‫کشورهای دیگر همچون ای ران‪ ،‬روسیه و چین نظارت داشته‬ ‫باشد‪ .‬از دیگر سو‪ ،‬اگر امریکا به طور کامل از افغانستان خارج‬ ‫م ی ش��د‪ ،‬ارتش و نیروهای امنیتی افغان نم ی توانستند در‬ ‫ب رابر طالبان بایس��تند‪ .‬این دو دلیل موجب ش��د که دولت‬ ‫جدید کابل به امضای معاهده امنیتی با واشنگتن رضایت‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫امض�ای ای�ن پیم�ان امنیت�ی چ�ه پیامده�ا و‬ ‫دستاوردهایی برای کابل به همراه خواهد داشت؟‬ ‫هنوز ب رای بررسی پیامدهای این معاهده زود است!‬ ‫اما مهمترین پیامد ان که به وضوح نیز دیده م ی شود‪ ،‬حضور‬ ‫بلند مدت امریکا در افغانس��تان است‪ .‬البته تجربه تاریخی‬ ‫امریکا نیز نش��ان م ی دهد که این کش��ور وقتی به کشور‬ ‫دیگری م ی رود‪ ،‬در کوتاه مدت از انجا خارج نخواهد شد‪.‬‬ ‫در عین حال افغان ها نس��بت به ای��ن پیمان خیلی‬ ‫بدبین نیستند و امیدوارند که حضور نظامی امریکا موجب‬ ‫ش��ود بتوانند به وحدت ملی و امنیت دس��ت پی��دا کنند‪.‬‬ ‫همچنین هدف ش��ان این اس��ت که از کمک مالی امریکا‬ ‫بهره ببرند و اقتصاد کش��ور را دوباره احیا و س��رمایه گذاری‬ ‫خارجی جلب کنند‪ .‬همچنانکه اخی را هند و چین در معادن‬ ‫افغانستان س��رمایه گذاری کردند‪ .‬براورد ش��ده که معادن‬ ‫افغانستان سه تا چهار تریلیون دالر ارزش داشته باشد‪.‬‬ ‫ب ا توجه به همسایگی ایران و افغانستان موضع‬ ‫تهران نس�بت به امضای این پیم�ان امنیتی با‬ ‫امریکا چیست؟‬ ‫ی گروه ها و قومیت ها به دنبال‬ ‫تقریبا تمام ‬ ‫نظ��ام فدرال��ی هس��تند و ب��ا ای��ن ط��رح‬ ‫موافقند‪ .‬همچنین چند سال پیش ژنرال‬ ‫پرتائوس‪ ،‬ای��ن ط��رح را مطرح ک��رد که‬ ‫طالب��ان در مناطق پشتون نش��ین قدرت‬ ‫داش��ته باش��ند و بر اس��اس ان در دولت‬ ‫مرکزی نیز سهمی به انها تعلق بگیرد‬ ‫ای��ران از ابت��دا با ای��ن پیم��ان مخالف ب��ود زی را‬ ‫م ی داند در ص��ورت حضور امریکا در افغانس��تان حداقل ‪2‬‬ ‫تا ‪ 3‬پایگاه شان نزدیک به مرزهای ای ران خواهد بود‪ .‬در این‬ ‫ش��رایط امریکا به راحتی ای ران را تحت نظارت خود خواهد‬ ‫داشت‪ .‬اما به یک نکته باید توجه داشت؛ افغانستان ماده ای‬ ‫را در این قرارداد گنجانده که مطابق ان‪ ،‬امریکا نم ی تواند از‬ ‫خاک افغانستان علیه کشور دیگری استفاده کند‪.‬‬ ‫اما امریکا زرنگی ک��رده و این جمل��ه را اضافه کرده‬ ‫که اغاز حمل��ه از خاک افغانس��تان نخواهد ب��ود‪ .‬در این‬ ‫موقعیت‪ ،‬امریکا م ی تواند حمله علیه کشوری در همسایگی‬ ‫افغانس��تان را از یک جای دیگر ش��روع کند اما ادامه اش از‬ ‫پایگاه هایش در افغانس��تان باشد‪ .‬این مساله خطری جدی‬ ‫ب رای کشورهای منطقه به شمار م ی اید‪.‬‬ ‫در نهای�ت موض�ع جمه�وری اسلامی ای�ران‪،‬‬ ‫کش�ورهای منطق�ه و خ�ود افغان ها نس�بت به‬ ‫دولت وحدت ملی در افغانستان چیست؟‬ ‫مشخص است که ای ران روی افراد کار نم ی کند و‬ ‫سیاست راهبردی جمهوری اسالمی این است که امنیت در‬ ‫افغانستان حاکم شود و تجزیه قدرت صورت نگیرد‪.‬‬ ‫زی را افغانس��تان این ظرفی��ت را دارد ک��ه در صورت‬ ‫بروز ناامنی‪ ،‬ای��ن ناامنی ب��ه کل منطقه گس��ترش یابد‪.‬‬ ‫مس��اله دیگر نیز بحث مهاجران افغان در ای ران است؛ اگر‬ ‫امنیت در این کشور ایجاد نشود مهاجرت به ای ران افزایش‬ ‫خواهد یافت‪ .‬در نتیجه ای ران به نوعی امنیت افغانس��تان‬ ‫را امنیت خ��ود م ی داند و از دی��د ای ران‪ ،‬دول��ت مرکزی در‬ ‫کابل بای��د مورد حمایت قرار گیرد و قدرت داش��ته باش��د‪.‬‬ ‫در یک نگاه کل ی ت��ر‪ ،‬ادامه بحران و جنگ در افغانس��تان‬ ‫امنیت تمام ی همسایگانش را به مخاطره م ی اندازد‪ ،‬چرا که‬ ‫همانطور که اش��اره ش��د وضعیت افغانس��تان در منطقه‬ ‫به گونه ای اس��ت که مش��کالتش به س��رعت م ی تواند به‬ ‫کشورهای همسایه هم منتقل ش��ود‪ .‬به همین دلیل هم‬ ‫انها خواهان برقراری نظم و امنیت در افغانس��تان هستند‬ ‫و صرف نظ��ر از اینکه چه کس��ی رئی س جمهور م ی ش��ود‬ ‫انتظار دارند به زودی دولت مرکزی قدرتمندی در افغانستان‬ ‫حاکم ش��ود تا منطقه روی ارامش را به خود ببیند‪ .‬در داخل‬ ‫افغانستان هم مردم از سال ها جنگ و کشتار خسته شده اند‬ ‫و ترجیح م ی دهن��د دولت باثبات��ی روی کار بیاید که بتواند‬ ‫اقتصاد افغانستان را قدرتمند کرده‪ ،‬با فقر و ناامنی مبارزه کند‬ ‫و در نهایت هم فرصت های شغلی به وجود بیاورد تا اورگان‬ ‫افغان هرچه س��ریع تر به کشورش��ان بازگردند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هستند باشد که با سهیم کردن گروه های مختلف وحدت ملی‬ ‫را ایجاد کنند‪.‬در هر حال جامعه افغانستان طی سال هایی که‬ ‫نیروهای ائتالف در انجا حضور داشتند موفق شده که زمینه‬ ‫تاسیس جامعه مدنی احزاب را فراهم سازد‪ .‬در حال حاضر زنان‬ ‫نیز مشارکت فعالی در فرایند توسعه سیاسی دارند تا انجا که‬ ‫‪ 28‬درصد نمایندگان را زنان تشکیل م ی دهند و به نظر م ی رسد‬ ‫که با افزایش تعداد دانش��جویان زن در دانشگاه ها وضعیت‬ ‫مطلوب تری شکل گیرد‪ ،‬همچنانکه اواخر دوره حضور اقای‬ ‫کرزای در قدرت چند والی از بین زنان انتخاب شد و االن شرایط‬ ‫ی هم جنسیتی و هم از‬ ‫به گونه ای ش��ده که هم از لحاظ قوم ‬ ‫لحاظ نیروهای سیاسی یک نوع تقسیم کاری صورت گرفته که‬ ‫امیدواریم این تقسیم کار در دولت وحدت ملی بتواند به توسعه‬ ‫سیاسی افغانستان منجر شود‪.‬‬ ‫چه موانع و مشکالتی بر س�ر راه این دولت وجود‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با امی راحمدیان‪ ،‬کارشناس مسائل شبه قاره‬ ‫‪7‬‬ ‫ارزیابی ش�ما از تش�کیل دولت وح�دت ملی در‬ ‫افغانستان چیست؟‬ ‫در حال حاضر موضوع تش��کیل دولت وحدت ملی‬ ‫یکی از مهمترین مسائل مطرح در افغانستان است‪ .‬این دولت‬ ‫یک پدیده جدید در دموکراسی نوپایی که در منطقه ما وجود دارد‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬اصوال ایجاد چنین شرایطی در انتخابات‬ ‫منجر به ش��کل گیری انقالب‪‎‬های رنگی م ی ش��د که البته‬ ‫م ی توان گفت که دوره ان انقالب های رنگی گذشت و جهان‬ ‫به یک وضعیت در بهار ع ربی رسید و االن تبعات ان نقاط دیگر‬ ‫دنیا از جمله افغانستان را فراگرفته است‪ .‬در افغانستان باوجود‬ ‫انکه نیروهای ائتالف بی ن المللی در انجا حضور دارند انتظار‬ ‫م ی رفت که یک جریان ارام از انتخابات ریاست جمهوری در انجا‬ ‫شکل بگیرد اما با انکه ناظ رانی از سوی سازمان های بی ن المللی‬ ‫در این کش��ور در فرایند انتخابات حضور داشتند بحث تقلب‬ ‫مطرح شد و در پی ان بحرانی شکل گرفت و دو نامزد اصلی که‬ ‫به دور دوم راه یافتند هر کدام دیگری را به تقلب متهم م ی کرد‪.‬‬ ‫ب ه نظر ش�ما ن�گاه جمهوری اسلامی ای�ران به‬ ‫تشکیل دولت وحدت ملی در افغانستان چیست؟‬ ‫دانسته و از هیچ جناحی هم حمایت نکردند و در عین حال بر‬ ‫فرایند کار صحه گذاشته و به ان احترام گذاشتند و در همین‬ ‫راستا هم به دلیل حضور مقامات ای رانی در اجالس های مختلف‬ ‫سفیر ای ران و معاون رئی س جمهور در مراسم تحلیف شرکت‬ ‫کردند که این خود نش��ان دهنده تایید فرایندی اس��ت که در‬ ‫افغانستان طی م ی شود‪.‬‬ ‫اینده دولت وحدت ملی در افغانس�تان چگونه به‬ ‫نظر م ی رسد؟‬ ‫به طور کلی با توزیع قدرت در بی��ن گروه هایی که‬ ‫در افغانستان فعالند همه به نوعی در قدرت سهیم هستند و‬ ‫عالوه بر احزاب حتی اقوامی چون پشتون‪ ،‬تاجیک و ازبک ها‬ ‫نیز حضور داش��تند‪ .‬بناب راین به نوعی همه گروه ها در قدرت‬ ‫حضور دارند و به نظر م ی رس��د که این ام��ر م ی تواند فرمول‬ ‫خوبی ب رای سایر کشورهای منطقه ما که دارای کثرت قوم ی ‬ ‫عمده ترین مشکالت پیش روی دولت وحدت ملی‬ ‫از نظر شما چیست؟‬ ‫به نظر م ی رسد که قوم گرایی مهمترین مشکل باشد‪،‬‬ ‫یعنی اق وام مختلف افغانستان اینها را تحریک به تجزیه کنند و‬ ‫پشتون ها باتوجه به اینکه بیشترین درصد جمعیت افغانستان‬ ‫را تشکیل م ی دهند خواهان س��هم بیشتری از دولت باشند و‬ ‫بخ واهند در یک فرایند قبیله گرایی افراطی رقبای خود را حذف‬ ‫کنند‪ .‬به ویژه انکه گفته م ی شود اتاقی ب رای اقای عب داهلل در کاخ‬ ‫ریاست جمهوری در نظر نگرفته اند‪ .‬البته اگر طالبان و گروه های‬ ‫تروریس��تی دیگر به فعالیت خود ادامه دهن��د م ی توانند این‬ ‫وحدت ملی را ب ر هم زنند‪ .‬به نظر من روشنفکران و کشورهای‬ ‫همسایهبایدافغانستانراکمککنندتاجغ رافیایتجزیه طلبی‬ ‫اق وام شکل نگیرد چون اغلب کشورهایی که پی رامون این کشور‬ ‫هستند به این بال مبتال هستند و اگر افغانستان تجزیه شود‬ ‫ممکن است این امر به کش��ورهای همسایه نیز تسری پیدا‬ ‫کند و ارامش را از انها سلب کند‪ .‬از دیگر سو بحث مواد مخدر‪،‬‬ ‫تجزیه طلبی و تروریس��م مهمترین معضالت این کشور در‬ ‫کنار فقر و بیکاری است‪ .‬بناب راین الزم است کشورهای دیگر‬ ‫سرمایه گذاری کنند و کش��ور چین هم وظایف خود را در این‬ ‫زمینه انجام دهد تا افغانستان دچار مشکل نشود‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما ش�رایط فعلی‪ ،‬افغانستان را به کدام‬ ‫سمت و سو خواهد برد؟‬ ‫ما باید توجه داش��ته باش��یم که افغانس��تان دیگر‬ ‫افغانستان پیش از سال ‪ 2001‬نیست زی را این کشور االن یک‬ ‫دموکراس��ی نوپا را م ی خواهد تجربه کن��د؛ ضمن انکه همه‬ ‫گروه ها و سازمان های مدنی در شکل گیری جامعه مدنی فعال‬ ‫بودند که باید از ان استقبال کرد و افغانستان را از نو شناخت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫من بر این باورم که باید در هر صورت و با هر رویه ای‬ ‫که وجود دارد به این مس��اله احترام بگذاریم چراکه این کشور‬ ‫در همسایگی ما قرار دارد و هر نوع بحرانی م ی تواند بر فضای‬ ‫سیاسی کشور ما نیز تاثیرگذار باشد‪ .‬بناب راین باتوجه به اینکه‬ ‫امنیت جمهوری اسالمی ای ران با امنیت افغانستان گره خورده‬ ‫تشکیل دولت وحدت ملی در این کشور چنانکه بتواند باعث‬ ‫ایجاد ثبات شود به نفع ما نیز هست و ما هم م ی توانیم از این‬ ‫فرایند بهره برداری کنیم‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که باید از شرایط پیش امده در افغانستان‬ ‫استقبال کرد و تا جایی که ممکن اس��ت به این کشور ب رای‬ ‫برقراری صلح و ثبات کمک کرد تا بتواند به توسعه خود ادامه‬ ‫دهد و بر سایر موارد مانند کنترل تروریسم و مواد مخدر فائق‬ ‫اید‪ .‬اصوال انچه در موضع رسمی دولت جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫است استقبال از این روند است و ان را مساله داخلی افغانستان‬ ‫باالخ�ره بع�د از فرازوفروده�ای بس�یار که‬ ‫در انتخاب�ات افغانس�تان رخ داد‪ ،‬دو کاندی�دای‬ ‫ریاس�ت جمهوری این کش�ور یعنی اشرف غنی‬ ‫احمدزی و عبداهلل عبداهلل بر س�ر تشکیل دولت‬ ‫وحدت مل�ی تواف�ق کردن�د‪ .‬در همین راس�تا‬ ‫گفت وگویی با دکتر به رام امی راحمدیان‪ ،‬کارشناس‬ ‫مس�ائل افغانس�تان انجام دادیم‪ .‬این کارشناس‬ ‫معتقد است که همه باید از این دموک راسی نوپایی‬ ‫که در افغانستان ش�کل گرفته استقبال کنند و‬ ‫توجهداشتهباشندکهافغانستاندیگرافغانستان‬ ‫پیش از سال ‪ 2001‬نیست‪ .‬ضمن انکه همه گروه ها‬ ‫و سازمان های مدنی در شکل گیری جامعه مدنی‬ ‫فعال بودند که باید از ان استقبال کرد و افغانستان‬ ‫را از نو ش�ناخت‪ .‬امیراحمدی�ان م ی گوید جامعه‬ ‫افغانستان طی سال هایی که نیروهای ائتالفی در‬ ‫انجا حضور داشتند موفق شده که زمینه تاسیس‬ ‫جامعه مدنی احزاب را ف راهم سازد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دولت وحدت ملی‪ ،‬پی ش درامد‬ ‫توسعه سیاسی است‬ ‫در هر جریان ی��ا فرایند سیاس��ی گروه هایی که با‬ ‫هم رقابت م ی کنند باالخره با هم اختالفات��ی دارند که البته‬ ‫این اختالفات به مفهوم دشمنی نیست بلکه این اختالفات‬ ‫نمادهای��ی از جامع��ه سیاس��ی و مدن��ی اس��ت چراکه در‬ ‫دموکراس ی های کشورهای اروپایی هم احزاب مخالف همدیگر‬ ‫در تشکیل دولت ها سهم دارند و در قدرت سهیم هستند‪ .‬یعنی‬ ‫به دنبال حذف یکدیگر نیستند چون حذف مربوط به جوامع‬ ‫توتالیتر و تمامی ت خواهی است که به هر نحوی م ی خواهند‬ ‫رقبای خود را حذف کنند‪ .‬اما شرایط افغانستان نشان دهنده ان‬ ‫است که هدف حذف نیست‪ ،‬بلکه همه م ی خواهند در قدرت‬ ‫سهیم باشند؛ البته ممکن است اختالفاتی هم پیش اید زی را‬ ‫در مجلس هم جناح های مختلفی حضور دارند به طور کلی‬ ‫مجلس��ی که تنها یک جناح داشته باش��د یا در ان مخالفی‬ ‫حضور نداشته باشد اصال مجلس تعریف نم ی شود‪ .‬بناب راین‬ ‫االن افغانس��تان دارد تمام نرم های استاندارد یک دموکراسی‬ ‫را تجربه م ی کند‪ .‬دولت کنونی افغانستان با کمک هایی که‬ ‫دولت های ائتالف به ان کرده اند به حیات خود ادامه م ی دهد‬ ‫و الزم است که با س��رمایه گذاری ثابت در افغانستان به ایجاد‬ ‫اشتغال کمک کنیم‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫تج ربهای چند باره‬ ‫فرهنگ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ ﺍﻳ ﺮﺍﻥ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺩﻳﺪﻩﺷﺪﻥ ﺑﺮ ﭘﺮﺩﻩ‬ ‫ﻧﻘﺮﻩﺍﻯ ﺳــﻴﻨﻤﺎ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺑﻰﺧﺎﺻﻴﺖ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﻓ ﺮﺍﻣﻮﺵ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺩﻏﺪﻏﻪ ﺟﺪﻯ ﻣﺪﻳ ﺮﺍﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻯ‬ ‫ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮﺩﻩ‪ ،‬ﺍﻛ ﺮﺍﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ‬ ‫ﺗﺮﻓﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺑ ﺮﺍﻯ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫چارهای برای سینمای نفروش‬ ‫گزارشی از اکران فیلمها در گروه هنر و تجربه‬ ‫مﺤﻤﺪ ﺗاﺟیﻚ‬ ‫رﻭﺯنامﻪ نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فیلمهای هنری و تجربی در سینمای ای ران همواره‬ ‫ب رای اکران در سینماها با مشکالت فراوانی مواجه بودهاند‪.‬‬ ‫چند سال پیش در طرحی با عنوان اسمان باز قرار شد‬ ‫فیلمهای هنری و تجربی در س��ینماهای محدودی اکران‬ ‫شود اما اکران ان فیلمها عمال موفقیتی را در پی نداشت‪.‬‬ ‫از مدتی قبل امیرحسین علمالهدی‪ ،‬کارشناس سینما‬ ‫و مش��اور پخش بهعنوان مدیر اجرایی طرح اکران فیلمها‬ ‫در گروه هنر و تجربه منصوب شده است‪ .‬اکران فیلمهایی‬ ‫چون یک ش��ب‪ ،‬ماهی و گربه‪ ،‬از ته ران تا بهشت‪ ،‬بیداری‬ ‫تا س��ه روز در این گروه از هفته گذش��ته اغاز ش��ده است و‬ ‫فیلمهای کالسیکی از کامران شیردل‪ ،‬سه راب شهید ثالث‬ ‫و‪ ...‬نیز قرار است دراین گروه نمایش داده شوند‪.‬‬ ‫بر اس��اس اخباری که تا به امروز اعالم ش��ده‪ ،‬حضور‬ ‫فیلمهای مهم و پرطرفداری چون پرویز ساخته مجید برزگر‬ ‫در این گروه قطعی شده است‪ .‬همچنین مستندهای مهمی‬ ‫چون یک جدایی از ای ران‪ ،‬کهریزک و‪ ...‬در این گروه قرار است‬ ‫نمایش داده شود‪ .‬از س��ویی دیگر پنج سالن نمایشدهنده‬ ‫فیلمهای گروه هنر و تجرب��ه با نمایش فیلمهایی از به رام‬ ‫بیضایی و سه راب شهیدثالث معرفی شده است‪ .‬سالنهای‬ ‫موزه س��ینما و س��الن س��ینمای کوروش به همراه سینما‬ ‫ازادی و سینمای خانه هنرمندان س��ینماهایی هستند که‬ ‫حضورشان در این طرح قطعی شده است‪.‬‬ ‫ایا خانه پدری به گروه هنر و تجربه میاید؟‬ ‫یکی از فیلمهایی که قرار است در گروه هنر و تجربه‬ ‫اکران شود فیلم خانه پدری اس��ت که البته هنوز مسئوالن‬ ‫جواب قطعی درباره اکران این فیلم ندادهاند‪ .‬کیانوش عیاری‬ ‫ظاه را اکران «خانه پدری» در گروه «هنر و تجربه» را به این‬ ‫دلیل پذیرفته است که فیلمش بیات نشده و در نهایت رنگ‬ ‫پرده نقرهای را ببیند‪.‬‬ ‫عیاری درباره اکران این فیلم در گروه سینمایی «هنر‬ ‫و تجربه» به خبرنگار مهر گفته اس��ت‪« :‬فیلم س��ینمایی‬ ‫«خانه پدری» بنا بر نظر شورای سیاستگذاری گروه «هنر‬ ‫و تجربه» دارای ش��اخصهای هنر و تجربه بوده اس��ت و‬ ‫ب راساس این تشخیص من هم بهعنوان کارگردان موافقت‬ ‫خود را ب رای اکران «خانه پدری» در این گروه سینمایی اعالم‬ ‫کردم تا همین فرصت حداقلی را از دست ندهم‪».‬‬ ‫به تازگی حج��تاﷲ ایوبی در ی��ک برنامه رادیویی‬ ‫گفته است‪« :‬فیلمهای هنری و تجربی در اولویت حمایت‬ ‫و نیازمند فروش هس��تند‪ .‬باید از این ن��وع فیلمها حمایت‬ ‫کنیم ولی در کنار ان فیلمهایی که با موضوع تحکیم بنیاد‬ ‫خانواده‪ ،‬دفاع مقدس و ارزشی هستند و نیاز به حمایت دولت‬ ‫دارند باید به صورت شفاف حمایت شوند‪».‬‬ ‫ماجرای جالب اعتراﺽ نیکی کریمی‬ ‫این روزها فیلم «یک شب» ساخته نیکی کریمی نیز‬ ‫پس از گذشت ‪ 10‬سال از ساخت ان‪ ،‬در گروه سینمای هنر‬ ‫و تجربه اکران شده است‪.‬‬ ‫کریمی در سال ‪ 86‬یعنی دقیقا هفت سال پیش‪ ،‬نامه‬ ‫سرگش��ادهای را خطاب به معاونت وقت س��ینمایی وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد اس��المی منتش��ر کرده و اعتراض خود را‬ ‫دربرابرنگاه هایمغرضانهسکوتمی کنیم‬ ‫گفت وگوباامیرحسینعل م الهدی‬ ‫مدیر اک ران «هنر وتج ربه»‬ ‫نس��بت به وضعیت نامش��خص اکران فیلم «یک شب»‬ ‫به ش��دت مطرح کرد‪ .‬مروری بر این نام��ه باتوجه به اینکه‬ ‫چند سال از نگارش ان گذشته است خالی از لطف نیست‪.‬‬ ‫متن این نامه به شرح زیر است‪:‬‬ ‫«دعوت به قضاوت عمومی ب رای حل یک مش��کل‬ ‫حرفه ای‪ ،‬اخرین راه باقیمانده ب رای یک هنرمند است‪ .‬راهی‬ ‫که من انتخاب کرده ام تا شاید مشکل نخستین فیلمم که‬ ‫سه س��ال از س��اختش م ی گذرد و هنوز به نمایش عمومی‬ ‫در نیامده است را حل کنم‪.‬‬ ‫«یک ش��ب» طبق اس��ناد موجود نزد من و در اداره‬ ‫کل نظارت و ارزشیابی با پشت سر گذاشتن مراحل قانونی‬ ‫ساخته شده و هیچ ابهامی درباره ساخت ان وجود ندارد‪ .‬فیلم‬ ‫در جشنواره فجر و چند جش��نواره مهم جهانی به نمایش‬ ‫در امده اس��ت‪ .‬در چنین شرایط روشن و ش��فافی اداره کل‬ ‫نظارت و ارزشیابی از ارائه پروانه نمایش به این فیلم سرباز‬ ‫م ی زند‪ ،‬فیلمی که نه قرار است رکورد فروش را جابه جا کند‬ ‫و نه در محاس��بات رایج این روزهای س��ینما کسی را ازرده‬ ‫خاطر م ی کند‪ .‬نمایش عمومی این فیلم انعکاس اندیشه ای‬ ‫است که سه سال پیش شکل گرفته و اگر از ان زمان تاکنون‬ ‫مصالح جامعه درباره این فیلم ان قدر تغییر کرده که نمایش‬ ‫عمومی «یک ش��ب» امکان پذیر نیس��ت‪ ،‬اعالم ان هم‬ ‫به تازگی حجت اهلل ایوبی در یک برنامه‬ ‫رادیویی گفته اس�ت فیل م ه�ای هنری و‬ ‫تجرب�ی در اولوی�ت حمای�ت و نیازمند‬ ‫فروش هس�تند‪ .‬باید از این نوع فیل م ها‬ ‫حمایت کنیم ول�ی در کنار ان فیل م هایی‬ ‫که با موضوع تحکیم بنیاد خانواده‪ ،‬دفاع‬ ‫مقدس و ارزشی هستند و نیاز به حمایت‬ ‫دولت دارند باید به صورت شفاف حمایت‬ ‫شوند‬ ‫چندان در این شرایط متغیر کار سختی نخواهد بود‪.‬‬ ‫ب رای من س��اخت فیلم توقیف ش��ده موهبت بزرگی‬ ‫نیس��ت‪ ،‬گمان نم ی کنم که اعالم رس��می کنار گذاشتن‬ ‫همیشگی این فیلم نیز شکست یا ب ی کفایتی ب رای مدی ران‬ ‫شما محس��وب ش��ود! اگر چه «یک ش��ب» نه اولین و نه ‬ ‫اخرین فیلم این پرونده قطور نخواهد بود‪.‬‬ ‫«یک ش��ب» باالخره روزی اکران خواهد ش��د و این‬ ‫مثل روز ب رایم روش��ن اس��ت‪ .‬در این میان فق��ط بر ابهام‬ ‫رابطه هنرمند و مردم افزوده م ی ش��ود‪ .‬چیزی که انگار باید‬ ‫مس��ئولیت اول ش��ما‪ ،‬رفع ان باش��د‪ .‬این نامه فقط ب رای‬ ‫قضاوت مردم و حافظه تاریخ نوشته شده‪ ،‬نه چیزی بیشتر‬ ‫نه چیزی کمتر‪».‬‬ ‫فقدان تعریف درست‬ ‫ابوالحس��ن داوودی ‪ -‬کارگردان س��ینما ‪ -‬را بیشتر‬ ‫به عنوان یک کارگردان موفق با تجربه فعالی ت های صنفی‬ ‫م ی شناس��یم‪ .‬با او درباره گروه س��ینمایی «هنر و تجربه»‬ ‫صحبت کردیم‪ .‬او به این نکته اش��اره کرد که باید حساب‬ ‫سینمای نفروش را از سینمای با مخاطب خاص جدا کرد‪.‬‬ ‫اق��ای داوودی دراین ب��اره م ی گوی��د‪« :‬واقعیت این‬ ‫است که این طرح در ش��ورای صنفی مطرح شد و پیشنهاد‬ ‫ش��ورای صنفی بود که این گروه هنر و تجربه که سال ها و‬ ‫به ش��کل های مختلف کار کرده و عموما هم ناموفق بوده‬ ‫است‪ ،‬باتوجه به تمامی تجربیات گذشته‪ ،‬یک بار در موردش‬ ‫تصمیم گرفته شود‪».‬‬ ‫کارگ��ردان فیلم نان‪ ،‬عش��ق و موت��ور ‪1000‬در ادامه‬ ‫ی که حداقل در تجربه شخصی من‬ ‫م ی گوید‪« :‬مساله مهم ‬ ‫وجود دارد‪ ،‬این است که تاکنون تعریف درستی از سینمای‬ ‫هنر و تجربه داده نشده اس��ت‪ .‬یعنی هر چند وقت یک بار‬ ‫قرار بوده از این بخش سینمایی حمایتی به عمل بیاید‪ ،‬هم‬ ‫ب رای اینکه انها بتوانند مخاطب ویژه خود را به دست بیاورند‬ ‫و هم اینکه در کنار اثار س��ینمایی دیگر‪ ،‬مخاطب گسترده‬ ‫و عام ساخته شود تا این فیلم ها بتوانند جایگاه ویژه خود را‬ ‫داشته باشند و از طرفی هم جایگاه مخاطب سینمای عام‬ ‫را هم اشغال نکنند‪».‬‬ ‫ابوالحس��ن داوودی در ادامه مصاحبه خ��ود به نکته‬ ‫مهمی اش��اره م ی کن��د و م ی گوید‪« :‬اتفاقی ک��ه در طول‬ ‫این سال ها افتاده این است که به دلیل نبودن یک تعریف‬ ‫درست‪ ،‬خیلی از مواقع فیلم های سینمایی که م ی توانستند‬ ‫در این گروه بندی قرار بگیرند‪ ،‬در سینماهای مخاطب عام‬ ‫اکران شده اند و این اتفاق باعث نارضایتی شدید سینماداران‬ ‫و مخاطبین عام شدند‪ .‬از طرفی هم بسیاری از این فیلم ها‬ ‫به دلیل وجود این جو نتوانسته اند از فرصت اکران استفاده‬ ‫کنند‪ .‬امیدوارم با لحاظ کردن این تجربه ه��ا این بار اتفاق‬ ‫جدیدی بیفتد‪.‬‬ ‫من به موفقیتش اعتق��اد دارم‪ ،‬اما بای��د اول از همه‬ ‫یک تعریف مش��خص و روش��ن و قانع کننده‪ ،‬از سینمای‬ ‫«هنر و تجربه» توسط گروهی که معتمدین و باتجربه ها و‬ ‫شاخ ص های این حرفه هستند مشخص بشود و فیلم هایی‬ ‫که انتخاب م ی کنند ب راس��اس تعریف مشخص باشد‪ .‬بعد‬ ‫از ان هم با مشخص ش��دن یک سری س��ینمای خاص‪،‬‬ ‫یعنی سینماهایی که سابقه شان نش��ان داده که مخاطب‬ ‫روشنفکر را به طرف خودشان م ی کش��ند و بتوانند در یک‬ ‫مسیر برنامه ریزی درست این فیلم ها را به موازات فیلم های‬ ‫عام اکران کنند‪ .‬طبعا در این ش��رایط اگر همه چیز درست‬ ‫پیش برود‪ ،‬ش��رایط برد ‪ -‬بردی هم ب رای سینماداران و هم‬ ‫ب رای صاحبان فیلم ایجاد م ی ش��ود‪ ،‬فقط امیدوارم مطابق‬ ‫تجربیاتی که ما در سالیان گذشته داشته ایم‪ ،‬این طرح دچار‬ ‫انفعال‪ ،‬سستی و گرفتاری های عدیده نشود‪».‬‬ ‫فیلم هنری ‪ -‬فیلم کس�ل کننده‬ ‫کارگ��ردان فیلم «زادب��وم» در عین ح��ال م ی گوید‪:‬‬ ‫«مطابق تجربه ش��خصی‪ ،‬یکی از موانعی که م ی تواند بر‬ ‫سر راه این طرح قرار بگیرد‪ ،‬نبود تعریف روشن و قانع کننده‬ ‫از س��ینمای «هنر و تجربه» اس��ت‪ .‬قبال س��ینمایی که‬ ‫نفروش بود و فیلمی که در س��اخت در نیامده بود و طبعا‬ ‫مورد پسند مخاطب و سینمادار نبودند‪ ،‬برای اینکه بتوانند‬ ‫فضایی پیدا کنند‪ ،‬حق خودش��ان م ی دانس��تند که در این‬ ‫قالب قرار بگیرند‪ ،‬بنابراین فضایی که برای سینمای هنر‬ ‫و تجرب��ه به وجود م ی ام��د‪ ،‬به قول عام فضای س��ینمای‬ ‫نفروش و س��ینمایی بود که کس��ل کننده و خواب اور بود‬ ‫که نه س��ینما دار به هیچ عنوان حاضر م ی شد ان را اکران‬ ‫کند و نه تماشاگر و مخاطب ان را انتخاب م ی کرد‪ .‬چرا که‬ ‫تماشاگر س��ینمای «هنر و تجربه»‪ ،‬به جای اینکه با یک‬ ‫سینمای حرفه ای روبه رو بشود‪ ،‬به جایش با یکسری فیلم‬ ‫کس��الت اور و در نیامده ای روبه رو م ی ش��د که طبعا یک‬ ‫جریان باخت ‪ -‬باخت را ایجاد م ی کرد که س��بب م ی ش��د‬ ‫این طرح ها به انفعال کشیده ش��ود‪ .‬این مهم ترین بخش‬ ‫مساله بود‪.‬‬ ‫بخش دوم این بود ک��ه به دلیل انتخاب نادرس��ت‬ ‫س��ینماها و فیلم ها و همین طور جنس پشتیبانی از این‬ ‫فیلم ها که معموال نوع پشتیبانی ناتوان و غیرکمک کننده‬ ‫بود‪ ،‬در ماه های اولیه دچار انفعال م ی شد و از بین رفت‪ .‬اما‬ ‫امیدوارم باتوجه به لحاظ ک��ردن این تجربیات و باتوجه به‬ ‫تشکیل شورای انتخابی و مسئولی که بتواند این فیلم ها را‬ ‫ب ر اساس تجربه انتخاب بکند‪ ،‬این بار شاهد گروه جانداری‬ ‫ش��ویم که خیلی از این فیلم ها بتوانند اکران مناسب خود‬ ‫را پیدا کنند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫همای��ون اس��عدیان‪ ،‬کارگردان س��ینمای ای��ران در‬ ‫مصاحب ه ای با نگارن��ده درباره طرح گروه س��ینمای هنر و‬ ‫تجربه و می زان موفقیت ان اب راز امیدواری کرده و م ی گوید‪:‬‬ ‫«ش��رایط و حضور افرادی که دلسوز این س��ینما هستند‪،‬‬ ‫پشت طرح ارائه شده این امکان را به ما م ی دهد که نسبت‬ ‫به موفقیت این طرح امیدوار باشیم‪ .‬طرحی که شاید بتواند‬ ‫ب رای مخاطبین ج��ا بیندازد که س��ینما م ی تواند مقوله ای‬ ‫جدی باش��د و به افراد درباره فرهنگ و زندگی انها اموزش‬ ‫بدهد‪ .‬اگر نگاه مان به سینما چیزی فراتر از فروش و تجارت‬ ‫باش��د ش��اید بتوانیم هنر هفتم را در ای ران از ورطه سقوط‬ ‫نجات بدهیم‪».‬‬ ‫کارگردان «طال و مس» درباره روش هایی که م ی تواند‬ ‫به موفقی��ت این طرح کمک کند‪ ،‬م ی گوی��د‪« :‬به نظر من‬ ‫دادن فرصت به این فیلم ها ب رای ش��ناخته شدنشان کمک‬ ‫بزرگی به سینمای هنر و تجربه خواهد بود‪ .‬ما باید بتوانیم‬ ‫زمانی را اختصاص دهیم تا این فیلم ها در س��ینماها دیده‬ ‫ش��وند و مخاطب بفهمد در کنار دی��دن فیلم های کمدی‪،‬‬ ‫بدون پفک خوردن و با تفکر به دیدن فیلمی برود که تنها‬ ‫تامل م ی خواهد‪ .‬سینمای هنر و تجربه نیازمند فرصت است‬ ‫تا بتواند خود را به مخاطبی که خوراکش در سال های اخیر‬ ‫فیلم های دم دس��تی و ستاره محور بوده اس��ت‪ ،‬بشناساند‪.‬‬ ‫البته این هم گناه مخاطب نیس��ت‪ ،‬چرا که اوقات فراغت‬ ‫در ای ران زیاد اس��ت و وسایل اس��تفاده از این وقت محدود‪.‬‬ ‫مخاطب هم ترجیح م ی دهد فیلمی ببیند که وقتش در ان‬ ‫به راحتی صرف شود و شاید لبخندی روی لبش بیاید‪ .‬چرا‬ ‫که او نم ی داند و اموزش ندیده اس��ت که س��ینما م ی تواند‬ ‫مهد تفکر باشد‪».‬‬ ‫رئیس سابق کانون کارگردانان س��ینمای ای ران در‬ ‫پایان یاداوری کرد‪« :‬نباید انکار کرد که ش��رایط دش��واری‬ ‫را در پیش داریم‪ .‬س��ینماداران به علت رکود سینما از اکران‬ ‫فیلم های هنری وحشت دارند‪ ،‬انها باید مطمئن باشند که‬ ‫این جان نیمه از سینماها گرفته نم ی شود و با اکران این ژانر‬ ‫حداقل کف فروش انها تضمین خواهد شد‪ .‬این راه م ی تواند‬ ‫به موفقیت طرح سینمای هنر و تجربه کمک کند‪ .‬هرچند‬ ‫ما باید منتظر باش��یم و این طرح را نظاره کنیم‪ .‬شاید هنوز‬ ‫ب رای قضاوت زود باشد‪».‬‬ ‫در انتظار یک اتفاق جدید‬ ‫فرهنگ‬ ‫سینمای نیازمند فرصت‬ ‫چالشباسطحسلیقهمخاطب‬ ‫گفت وگوباجهانگیرکوثری‬ ‫تهی ه کنندهفیلمنیکیک ریمی‬ ‫سنت شکنیهدفمندرادوستدارم‬ ‫گفت وگوباشه راممکری‬ ‫درباره اک ران «ماهی و گ ربه»‬ ‫‪53‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دربرابرنگاههایمغرضانه‬ ‫سکوتمیکنیم‬ ‫گفتوگوباامیرحسینعلمالهدی‪،‬‬ ‫مدیر اکران «هنر و تجربه»‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫چه نوع فیلمهایی در سینمای هنر و تجربه جای‬ ‫میگیرند؟ ایا صرفا برای نمایش فیلمهای اکران‬ ‫نشده برنامهریزی کردهاید؟‬ ‫م��ا مس��ئول فیلمهای اکران نش��ده نیس��تیم‪،‬‬ ‫مس��ئولیت ما زمینهس��ازی ب رای نمایش فیلمهای هنر و‬ ‫تجربه است‪ .‬فیلمهایی که جنس دیگری از سینما را معرفی‬ ‫میکند‪ ،‬چه فیلمهای هنری که نگاه زیباشناسی به حوزه‬ ‫س��ینما دارد و چه فیلمهای تجربی که نوعی جس��ارت در‬ ‫بیان محتوا و گفتار دارد‪ .‬این فیلمه��ا عمدتا به دلیل نبود‬ ‫فضای نمایشی مناسب در س��ینماهای کشور‪ ،‬به نمایش‬ ‫درنمیامدند‪ .‬در واقع سینماها به دلیل مشکالت اقتصادی‬ ‫ترجیح میدهند به سمت فیلمهایی بروند که یک حداقلی‬ ‫از مخاطب و فروش را بتوانند تضمین کنند‪ .‬این نوع فیلمها‬ ‫به دلیل اینکه نمیتوانند مخاطب گستردهای جذب کنند یا‬ ‫به سمت نگاه جشنوارهای میروند یا در کمدها میمانند‪ .‬ما‬ ‫میخواهیم زمینه را ب رای نمایش این فیلمها فراهم کنیم‪.‬‬ ‫در گذشته هم زمزمههایی برای طرح اکران هنر و‬ ‫تجربه وجود داشت اما به نتیجه نرسید‪ .‬چه شد‬ ‫که این طرح در حال حاضر به اجرا درامد؟‬ ‫در س��ه دولت هش��تم‪ ،‬نهم و ده��م حرکتهایی‬ ‫ب رای نمایش این فیلمها انجام ش��د ک��ه نمیخواهم وارد‬ ‫اسیبشناس��ی ان دوران بش��وم‪ .‬اق��ای ایوب��ی از اﺫر ماه‬ ‫سال گذشته جلساتی برای حل مش��کل اکران فیلمهای‬ ‫هنر و تجربه را تش��کیل دادند که در فروردین ماه امس��ال‬ ‫اعضای شورای سیاس��تگذاری انتخاب ش��د تا مساله را‬ ‫کالبدشکافی و حل کنیم‪ .‬جمال امید‪ ،‬هوشنگ گلمکانی‪،‬‬ ‫جعف��ر صانعیمقدم‪ ،‬تقیپور‪ ،‬ش��ه رام مکری‪ ،‬س��یفاﷲ‬ ‫صمدیان‪ ،‬مجید مسچی‪ ،‬محمدرضا فرجی و من اعضای‬ ‫شورای سیاستگذاری هستیم‪ .‬یک تیم حرفهای مسئولیت‬ ‫این بخش را به عهده گرفته و بعد از اعالم فراخوان مشخص‬ ‫کردیم که فیلمهای هنر و تجربه دارای چه ش��اخصههایی‬ ‫هس��تند و چه امکاناتی در اختیار این فیلمه��ا قرار دهیم‪.‬‬ ‫بههرحال این طرح پس از بررس��یهای دقیق شکل گرفته‬ ‫و قصد دارد به ارتقای دانش سینمایی تماشاگران و ارتقای‬ ‫کیفیت هنری سینمای ای ران کمک کند‪.‬‬ ‫در این طرح فیلم هنری و تجربی چطور تعریف‬ ‫شده است؟‬ ‫در واق��ع در ای��ن ط��رح «فیلم هنری» ب��ه اثری‬ ‫س��ینمایی – در هر قالب زمانی کوتاه و بلند و داس��تانی و‬ ‫مستند و انیمیشن و‪ – ...‬گفته میشود که فرم و محتوای‬ ‫ان تمایالت و حساسیتها و کنجکاویهای زیباییشناسانه‬ ‫تماشاگران را ب رانگیزد و ﺫوق و س��لیقه بصری انان را ارتقا‬ ‫دهد‪« .‬فیلم تجرب��ی» نیز به فیلمی اطالق میش��ود که‬ ‫ش��یوههای تازهای در بیان و روایت سینمایی در ان تجربه‬ ‫شده باشد که س��ینمای تجاری و عامهپس��ند به سوی ان‬ ‫نمیرود‪ .‬البته برخی از فیلمهای متفاوت و برتر س��ینمای‬ ‫بدنه هم که حاوی جنبههای هنری و تجربی هس��تند و به‬ ‫دلیلی امکان این را دارند که جایی در اکران س��ینمای بدنه‬ ‫پیدا کنند‪ ،‬میتوانند در چارچوب این ط��رح نیز به نمایش‬ ‫درایند‪.‬‬ ‫چه امکاناتی برای اکران فیلمها و حمایت از انها‬ ‫در نظر گرفته شده است؟‬ ‫مهمتری��ن امکاناتی ک��ه در نظ��ر گرفتهایم این‬ ‫است که س��ینما بهطور رایگان در اختیار این فیلمها قرار‬ ‫میگیرد‪ .‬یعنی دولت‪ ،‬سینما را به مدت یک سال اجاره کرده‬ ‫و فیلم هرقدر که فروش داشته باشد صددرصد فروش ب رای‬ ‫مالک فیلم است‪ .‬این میتواند تا حدی حمایت مالی ب رای‬ ‫فیلمهای اکران نشده فراهم کند‪ .‬البته همانطور که گفتم‬ ‫برنامهریزی اصلی ما ب رای نمایش فیلمهاست‪.‬‬ ‫ب�رای معرف�ی فیلمه�ا و از نظ�ر تبلیﻐ�ات چه‬ ‫برنامهریزیهایی انجام شده است؟‬ ‫بخش مهمی از هزینه تبلیغات فیلمها را ما تامین‬ ‫کردهایم‪ .‬ب راساس نظر شورای سیاستگذاری‪ ،‬فیلمها بین‬ ‫‪ 30‬تا ‪ 50‬میلیون تومان کمک تبلیغاتی دریافت میکنند‪.‬‬ ‫نمونه این تبلیغات بروشورهایی است که ب رای هر کدام از‬ ‫فیلم ها و معرفی انها تهیه شده است به اضافه تالش هایی‬ ‫که انجام م ی ش��ود تا تبلیغات تلویزیون��ی و‪ ...‬را هم انجام‬ ‫دهیم‪.‬‬ ‫حمایت های مالی برای فیل م های مس�تند تا چه‬ ‫میزان است؟‬ ‫ب رای فیلم های مستند هم فروش فیلم صد در صد‬ ‫ب رای مالک فیلم است اما کمک تبلیغاتی کمتر از فیلم های‬ ‫دیگر اس��ت‪ .‬حداکثر ‪ 10‬میلیون تومان کمک تبلیغاتی و‬ ‫دو میلیون تومان کم��ک فنی ب رای اماده س��ازی نمایش‬ ‫م ی گیرند‪.‬‬ ‫ب ا توجه به موافقت ها و مخالفت هایی که نسبت‬ ‫به طرح اکران هنر و تجربه وجود دارد‪ ،‬برخوردتان‬ ‫با مخالفت ها و موانع چگونه خواهد بود؟‬ ‫نم ی توانی��م بگویی��م برنامه ریزی م��ا بدون خطا‬ ‫اس��ت‪ .‬مثل هر طرح دیگری ممکن است خطاهایی وجود‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬به همین دلیل با وجود انکه برنامه سه ماه‬ ‫اینده را اماده کردیم اما ترجیح دادیم برنامه یک ماهه اعالم‬ ‫کنیم که اگر در روند نمایش فیلم ها خطایی را شاهد بودیم‪،‬‬ ‫بتوانیم انها را در ب رنامه های بعدی تصحیح کنیم‪ .‬به هرحال‬ ‫هر حرکتی قطعا با مخالفت هایی مواجه خواهد شد که اگر‬ ‫این مخالفت ها نگاه مصلحانه داشته باش��د از ان استفاده‬ ‫م ی کنیم‪ .‬اما اگر مخالفت ها با نگاه مغرضانه باش��د‪ ،‬بهتر‬ ‫است سکوت کرده و بگذریم‪.‬‬ ‫ایا این امکان وجود دارد که در اینده از فیل م های‬ ‫هنر و تجربه در مرحله ساخت هم حمایت کنید؟‬ ‫ما فعال برنام��ه ای ب رای حمای��ت از تولید چنین‬ ‫فیلم هایی نداریم‪ .‬البت��ه اقای ایوبی سیاس��تی ب رای این‬ ‫موضوع دارند اما فعال فقط مس��ئولیت توزیع و نمایش این‬ ‫نوع سینما را داریم‪ .‬در حال حاضر باید صبور باشیم‪ ،‬این فضا‬ ‫را مدیریت کرده و مشکالت را بشناس��یم‪ .‬فعال شورا ب رای‬ ‫توزیع و نمایش فیلم ها برنامه ریزی کرده‪ ،‬اما امیدواریم که‬ ‫بحث تولید بخش بعدی این طرح باشد‪.‬‬ ‫ب ا توجه به اینکه فیل م هایی که برای اغاز اکران در‬ ‫نظر گرفته ش�ده اند م ی توانند از جهاتی مهم و‬ ‫موثر باشند‪ ،‬این فیل م ها بر چه اساسی انتخاب‬ ‫شده اند؟‬ ‫بعد از انتش��ار فراخوان بیش از ‪ 70‬فیلم سینمایی‪،‬‬ ‫‪ 50‬فیلم مس��تند و ‪ 150‬فیلم کوتاه ب رای ما ارس��ال شد‪ .‬در‬ ‫ارزیاب ی های اولیه باتوجه به اینکه شروع اکران سینمای هنر‬ ‫و تجربه است‪ ،‬ترجیح دادیم هر کدام از فیلم ها قابلی ت های‬ ‫خاص خود را داش��ته باش��ند‪ .‬فیلم «ماهی و گربه» ساخته‬ ‫شه رام مکری از منظر جوایز جش��نواره ای و فیلم «از ته ران‬ ‫تا بهشت» س��اخته ابوالفضل صفاری‪ ،‬هم از منظر جوایز و‬ ‫هم از منظر یک ساخت اول کارگردان‪ ،‬تولیدات قابل قبولی‬ ‫هستند‪ .‬فیلم «یک شب» به کارگردانی نیکی کریمی‪ ،‬که‬ ‫نزدیک به ‪ 10‬س��ال امکان نمایش نداش��ت‪ ،‬به عنوان یک‬ ‫فیلم خوب از یک فرد فعال و حرفه ای سینماس��ت و فیلم‬ ‫«بیداری ب رای سه روز» ساخته مس��عود امینی تی رانی‪ ،‬یک‬ ‫روایت متفاوت در سینمای ای ران است که ضمن داشتن یک‬ ‫کارگردان جسور‪ ،‬توانسته از هنرپیشه های مطرحی مثل پرویز‬ ‫پرستویی استفاده کند‪ .‬فیلم «تابور» ساخته وحید وکیل ی فر‪،‬‬ ‫که کمتر دیده شده به دلیل بحث های مختلفی که در خارج از‬ ‫کشور راه انداخت و حضور در جشنواره های متعدد خارجی در‬ ‫ب رنامه اکران قرار گرفت‪ .‬همه این فیلم ها نکات مثبت و قابل‬ ‫توجهی داشتند که ب رای اغاز اکران مورد انتخاب قرار گرفتند‪.‬‬ ‫در اکران های بعدی هم فیلم های خوبی خواهیم داشت که‬ ‫هر ماه یک فیلم مس��تند داری��م‪ .‬در حال حاضر‬ ‫با «شش قرن و شش سال» س��اخته مجتبی میرتهماسب‬ ‫ش��روع کرده ایم‪ .‬به عالوه باکس های فیلم های کوتاه روز‪،‬‬ ‫فیلم های کوتاه کالسیک و فیلم های مستند کالسیک را‬ ‫داریم که ب را ی اکران اول‪ ،‬باکس مستند های کامران شیردل‬ ‫را نمایش م ی دهیم‪ .‬همچنین ب��رای فیلم های خارجی دو‬ ‫باکس فیلم های کالس��یک و فیلم ه��ای روز خارجی را در‬ ‫نظر گرفته ایم‪.‬‬ ‫استقبال از این نوع فیل م ها را چطور ارزیابی کرده‬ ‫و ایا مخاطبان به س�مت این نوع س�ینما جذب‬ ‫م ی شوند؟‬ ‫این نوع سینما‪ ،‬سینمای استقبال نبوده و مخاطب‬ ‫این نوع فیلم ها محدود اس��ت‪ .‬باید صبر کنیم این سینما‬ ‫قوام بگیرد‪ ،‬پس از دو‪ ،‬سه سال م ی توان راجع به اقبال این‬ ‫طرح صحبت کرد‪ .‬با این وجود ب��رای روز اول بین ‪ 30‬تا ‪40‬‬ ‫درصد ضریب بهره وری س��الن های نمایش بوده است‪ .‬این‬ ‫طرح تاکنون توانسته نگاه خوش بینانه و مثبت عواملی که‬ ‫در ساخت این نوع س��ینما فعالیت م ی کنند را به خود جلب‬ ‫کند‪ .‬ابتدا باید مساله نمایش این فیلم ها را حل کرده و بعد‬ ‫راه های جذب مخاطب را پیدا کنیم‪ .‬با ن��گاه تبلیغاتی که‬ ‫داریم‪ ،‬به امید خدا طی یک س��ال اینده م ی توانیم حداقل‬ ‫رونق را در این فضا ببینیم؛ در همین چند روز هم نشان داده‬ ‫شده که برنامه ریزی هایمان درست بوده است‪.‬‬ ‫خبرهایی از پخش اثری از عباس کیارستم ی در‬ ‫اکران شنیده م ی شد اما فیلم ی از این کارگردان‬ ‫در جدول اک�ران اول این طرح دیده نم ی ش�ود‪.‬‬ ‫ایا بحث ه�ای اخیر م ی تواند در ای�ن مورد تاثیر‬ ‫ گذاشته باشد؟‬ ‫چربطی به بحث های اخیر ندارد‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬این موضوع هی ‬ ‫در فصل پاییز تا تعطیالت عزاداری ماه محرم‪ ،‬فیلم ی از اقای‬ ‫کیارستم ی در برنامه نداریم‪ .‬اما در برنامه های بعدی قطعا‬ ‫از فیلم های کیارستمی که از مفاخر و بزرگان سینما هستند‬ ‫خواهیم داش��ت‪ .‬قطعا اثار ایش��ان هم به جدول پخش در‬ ‫ماه های بعد اضافه خواهد شد و به مرور فیلم های بیشتری‬ ‫نمایش خواهیم داد‪.‬‬ ‫«از تهران تا بهشت» ابوالفضل صفاری یعنی‬ ‫فیل م های گمنام هم اکران م ی شوند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫قبال بعید به نظر م ی رسید که «ماهی و گربه»‬ ‫شهرام مکری رنگ اکران عمومی را ببیند‬ ‫برنامه اک�ران فیل م های مس�تند و کوت�اه به چه‬ ‫صورت است؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫«یک شب» نیکی کریمی باالخره پس از سال ها‬ ‫از زمان ساخت اکران م ی شود‬ ‫‪2‬‬ ‫فیل م هایی با محتوا یا نوع روایت و ساخت‬ ‫خاص‪ ،‬به دلیل غیرتجاری بودن و تامین نکردن‬ ‫گیش�ه‪ ،‬کمتر مج�ال م ی یابند تا ب�ه مخاطب‬ ‫عرضه شوند‪ .‬حتی گاهی فیل م هایی پشت صف‬ ‫اکران م ی مانند که توجهات مثبت بس�یاری را‬ ‫به خود جلب کرده و از نظ�ر منتقدان و صاحب‬ ‫نظران از فیل م های خوب به شمار م ی ایند‪ .‬قطعا‬ ‫این نوع فیل م ها مخاطبان خاص خود را هم دارند‬ ‫که منتظ�ر اک�ران فیل م های م�ورد عالقه خود‬ ‫م ی مانند‪ .‬مدت ه�ا بود که ج�ای خالی طرحی‬ ‫برای اکران این نوع فیل م ها احس�اس م ی ش�د‬ ‫تا اینک�ه اکران هن�ر و تج ربه ب�رای این منظور‬ ‫ش�کل گرفت‪ .‬اکران هن�ر و تج رب�ه از ‪13‬مهر و‬ ‫در س�ینماهای ازادی‪ ،‬کوروش‪ ،‬خانه هنرمندان‬ ‫ایران‪ ،‬موزه سینما و سینما هویزه مشهد اغاز به‬ ‫کار کرده است‪ .‬از امیرحسین عل م الهدی‪ ،‬مدیر‬ ‫گروه سینمای هنر و تج ربه توضیحات بیشتری‬ ‫راجع به این طرح پرسیدیم‪.‬‬ ‫باید به مرور به مخاطب عرضه شوند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪55‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫هر فیلم نفروشی را اشتباه نگی رید‬ ‫نظر رئیس شورای عالی تهی ه کنندگان درباره اک ران هنر و تج ربه‬ ‫اقای موس�وی! ایا تهی ه کنندگان در جریان طرح‬ ‫گروه سینمایی «هنرو تجربه» قرار گرفته بودند؟‬ ‫طبیعتا بحث اغاز به کار گروه س��ینمایی «هنر و‬ ‫تجربه» در ش��ورای عالی تهی ه کنندگان مطرح شده بود‪ .‬در‬ ‫واقع وقتی از طریق ایی ن نامه شورای صنفی پیش نویس این‬ ‫طرح تهیه م ی شد‪ ،‬ما از ان اطالع پی دا کردیم و نمایندگان شورا‬ ‫یعنی اقای علیرضا داوودنژاد و علی اشتیانی پور که به عنوان‬ ‫نمایندگان شورای عالی در این نشست تدوین پی ش نویس‬ ‫ایی ن نامه فعالیت داشتند‪ ،‬اطالع رس��انی کردند؛ ب رای اینکه‬ ‫بخش��ی از فیلم هایی که امکان اکران به صورت معمول را‬ ‫ندارند بتوانند از ام��کان این اکران های ویژه اس��تفاده کنند‬ ‫و به این صورت این مس��اله در صحن علنی شورای عالی‬ ‫تهی ه کنندگان اطالع رسانی شد‪.‬‬ ‫فکر م ی کنید تهیه کنندگان از این طرح استقبال‬ ‫کنند؟‬ ‫اگر مخالف این طرح بودیم‪ ،‬طبیعتا نمایندگان ما از‬ ‫ان دفاع نم ی کردند‪ .‬واقعیت قضیه این است که ما فیلم های‬ ‫مختلفی داریم‪ .‬متاس��فانه بزرگترین مش��کلی که در ای ران‬ ‫وجود دارد‪ ،‬بحث کمبود سینماس��ت‪ .‬یعنی ما س��الن های‬ ‫سینمای مان در بهترین شکل چیزی حدود ‪ 300‬سالن است‪،‬‬ ‫اما واقع بینانه تنها ‪ 50‬س��الن از انها به سالن سینمایی که‬ ‫بتواند شان مردم را رعایت کند‪ ،‬شبیه است‪ 250.‬سالن بقیه‬ ‫تنها اسم س��الن س��ینما را دارد‪ .‬به همین جهت وقتی ما با‬ ‫کمبود سالن روبه رو هستیم و فیلم های مختلف باید اکران‬ ‫شوند‪ ،‬طبیعتا سینمادار ب ر اساس منطق کارکرد سالن به طرف‬ ‫فیلم هایی م ی رود که پرمخاطب هستند‪ .‬بناب راین برخی از‬ ‫فیلم ها که مخاطب گس��ترده ندارند‪ ،‬در س��الن های عادی‬ ‫امکان اکران پیدا نم ی کنند‪ .‬از این مرحله اس��ت که سازمان‬ ‫سینمایی ب رای اینکه بتواند به این نوع فیلم ها کمک کند‪،‬‬ ‫ورود پیدا م ی کند‪ .‬در این سیستم چند سالن سینما انتخاب‬ ‫م ی شود و کف فروش این فیلم ها از طرف سازمان سینمایی‬ ‫تضمین م ی شود‪ ،‬بناب راین س��ینمادار نگران اینکه فیلم ها‬ ‫با عدم اس��تقبال روبه رو بش��وند‪ ،‬نخواهد بود‪ .‬به این شکل‬ ‫تماشاگرانی ویژه ب رای دیدن فیلم م ی ایند‪.‬‬ ‫مو کاست ی هایی دارد؟‬ ‫به نظر شما این طرح چه ک ‬ ‫البته این طرح هنوز ش��روع نش��ده و احتماال اواخر‬ ‫شهریور اغاز م ی ش��ود‪ .‬ب رای همین نم ی شود نظر قاطعی‬ ‫درباره کمبودهای ان داد‪ .‬باید برنامه ری��زی کار را دید‪ ،‬خود‬ ‫اصل این قضیه و اینکه چنین گروهی باشد‪ ،‬قطعا مورد تایید‬ ‫ماس��ت‪ .‬اما اینکه ایی ن نامه اجرایی ان چه خواهد بود‪ ،‬باید‬ ‫منتشر بشود و ما ببینیم و درباره اش نظر بدهیم‪ .‬همی ن قدر‬ ‫اطالع داریم که س��ینماهایی به این سالن ها اختصاص داده‬ ‫م ی شود و این س��الن ها حداقل درامدش��ان تضمین شده و‬ ‫فیلم هایی که در این گروه اکران م ی شود از امکانات تبلیغاتی‬ ‫و کمک های دولتی ب رای معرفی استفاده م ی کنند‪ .‬اما بیشتر‬ ‫از این اطالعی نیست‪ .‬باید ببینیم فیلم ها توسط چه شورایی‬ ‫انتخاب م ی شوند‪ .‬چون واقعیت این است نگاهی که دوستان‬ ‫دارند و خطری که این دوستان را تهدید م ی کند این است که‬ ‫هر فیلم نفروشی را با فیلم هنر و تجربه اشتباه بگیرند‪ .‬باید‬ ‫تعریف «هنر و تجربه » ب رای کمیت��ه انتخاب این فیلم ها‬ ‫کامال مشخص باشد و اجازه ندهند که هر فیلم نفروش و با‬ ‫کیفیت پایین در این گروه جا بگی��رد‪ .‬باید ب رای ان فیلم ها‬ ‫فکر دیگری کرد‪ .‬فیلم های این گروه باید استانداردی داشته‬ ‫باشند که تماشاچی در درازمدت بتواند به ان اعتماد بکند‪ .‬اما‬ ‫اگر هر فیلمی را به صرف اینکه نم ی تواند در ‪ 5‬گروه اصلی‬ ‫مخاطب عام اکران شود‪ ،‬به این سینماها بیاورند‪ ،‬بعد از مدتی‬ ‫این گروه به گروهی حاشی ه ای تبدیل ش��ده و بعد از مدتی‬ ‫هم شکست خواهد خورد‪ .‬انتخاب این فیلم ها و ویژگی انها‬ ‫بسیار مهم خواهد بود‪.‬‬ ‫شما به نکته هایی که طرح را تهدید م ی کند اشاره‬ ‫کردید‪ .‬م ی شود نکاتی را که از نظر شما ب ه عنوان‬ ‫یک تهی ه کننده م ی تواند موفقیت گروه را ب ه دنبال‬ ‫خاک خوردن این فیل م ها حیف است‬ ‫نظر علی سرتیپی درباره اک ران فیل م های غیرتجاری‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ب ه نظر شما طرح گروه سینمایی «هنر و تجربه»‬ ‫چق�در م ی تواند ب�رای س�ینمای ای�ران کم ک کننده‬ ‫محسوب شود؟‬ ‫به نظر من این طرح م ی تواند باری را از روی دوش‬ ‫س��ینماها بردارد‪ .‬باتوجه به تعداد کم س��ینماها‪ ،‬متاسفانه‬ ‫فیلم های خاص کمتر فرصت اک��ران پیدا م ی کنند‪ .‬به طور‬ ‫کلی سینماهای ما به خاطر همین مساله تحت فشار هستند‬ ‫و این اتفاق م ی تواند باری را از روی دوش سینما بردارد‪ .‬عده‬ ‫زیادی از این فیلم ها ام��کان اکران ندارند؛ چ��را که به نظر‬ ‫سینمادار توانایی کشاندن مخاطب عام به سینما مهم است‬ ‫و به خاطر همین فرصت اک��ران ب رای این فیلم ها محدود تر‬ ‫است‪ .‬این مساله فشار زیادی به دولت م ی اورد؛ چراکه بحث‬ ‫انتقاد پیش م ی اید و بخشی از این فیلم ها که شاید دولتی‬ ‫باشد‪ ،‬زبان اعتراض م ی گشایند و مسائلی را مطرح کنند که‬ ‫اصال واقعیت ندارد‪ .‬مثل بح��ث مافیای اکران که این مدت‬ ‫زیاد از سوی برخی م ی شنویم‪ .‬این اتفاق در مجموع به نفع‬ ‫همه خواهد بود‪ ،‬چراکه باالخره این فیلم ها دیده خواهند شد‬ ‫و همه م ی توانند درباره انها قضاوت کنند‪.‬‬ ‫ش�ما فکر م ی کنید ب�رای اجرای ای�ن طرح چه‬ ‫‪3‬‬ ‫غالمرضا موس�وی‪ ،‬رئیس ش�ورای عالی‬ ‫تهی ه کنندگان‪ ،‬از موافقان طرح گروه سینمایی‬ ‫«هنر و تجربه» اس�ت‪ .‬تهی ه کنن�ده فیل م های‬ ‫«بغض» و «من مادر هس�تم» با استقبال از این‬ ‫طرح‪ ،‬اف�ت اصل�ی ان را نام نه�ادن فیل م هایی‬ ‫که قابلیت فروش ندارند‪ ،‬به نام سینمای هنر و‬ ‫تج ربه م ی داند‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫عل�ی س�رتیپی ب ه عن�وان تهی ه کنن�ده و‬ ‫مدی ر شرکت فیلمی ران اک ران های موفق سینمای‬ ‫ای�ران همچ�ون «جدای�ی ن�ادر از س�یمین» و‬ ‫«اخراج ی ها» را ب ر عهده داشته اس�ت و از طرفی‬ ‫هم تهی ه کننده فیلم «شهر موش های‪ »2‬است‪ .‬از‬ ‫نظر او مشکل سد راه موفقیت طرح اکران «هنر و‬ ‫تج ربه» کمبود سالن سینماست‪ .‬با این حال او در‬ ‫این گفت وگو‪ ،‬این طرح اک ران را از چند منظر مفید‬ ‫م ی داند‪.‬‬ ‫کمبودهایی وجود دارد؟‬ ‫مهم ترین کمبود ما سالن است‪ .‬یعنی باید سالن در‬ ‫اختیار این فیلم ها قرار بگی��رد که ان هم بودجه م ی خواهد‪،‬‬ ‫اکران این فیلم ها نیازمند تبلیغات است‪ ،‬همه اینها به بودجه‬ ‫مربوط است‪ ،‬دیگر اینکه ما ظرفیت سالن هایمان کم است‬ ‫و مگر چند سالن را م ی ش��ود در اختیار این فیلم ها قرار داد‪.‬‬ ‫اما باید شرایط خوبی ایجاد کرد که این فیلم ها امکان اکران‬ ‫داش��ته باش��ند‪ .‬چرا که تعدادی از این فیلم ها‪ ،‬انقدر خوب‬ ‫هستند که خاک خوردن انها واقعا حیف است‪.‬‬ ‫داشته باش�د هم بگویید‪ .‬به نظر شما این طرح‬ ‫چطور موفق خواهد شد؟‬ ‫ب��رای اینکه این سیس��تم جا بیفتد ب��ه زمان نیاز‬ ‫داریم‪ .‬بهترین ش��کل هم ب��رای اکران ای��ن فیلم ها اکران‬ ‫به ش��یوه طولی اس��ت‪ .‬یعنی زمان اکران فیلم ب ر اس��اس‬ ‫چیدمانی ط راحی م ی شود که ه ر چه بتواند طوالن ی تر باشد‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم مخاطب این نوع فیلم ها کس��انی هستند‬ ‫که به خاطر س��رگرمی س��ینما نم ی رون��د و دالیل دیگری‬ ‫دارند‪ .‬اما در شکل اول اکثر تماش��اگران به سینما به عنوان‬ ‫س��رگرمی نگاه م ی کنند و البته این حق انها هم هست‪ .‬در‬ ‫مورد دوم با فیلم هایی روبه رو هستیم که ویژگی سرگرمی را‬ ‫نداشته باشند‪ .‬در واقع برنامه ریزی درست ب رای اکران طولی‬ ‫فیلم ها و همچنین انتخاب فیلم ها بدون واس��طه و پارتی‬ ‫بازی و ب ر اساس یک اس��تاندارد مش��خص از یک طرف و‬ ‫جذب مخاطب در س��ان س های متعدد (یعنی اگر یک فیلم‬ ‫در ساعت پنج در یک سینما اکران است‪ ،‬در سینمای دیگر‬ ‫ساعت هفت اکران داشته باش��د) م ی تواند به موفقیت این‬ ‫طرح کمک کند‪.‬‬ ‫شما از تجارب کشورهای دیگر در این زمینه هم‬ ‫اطالعی دارید؟‬ ‫قطعا انها ش��رایط بهتری ب رای اک��ران این فیلم ها‬ ‫دارند‪ ،‬ب��رای اینکه به اندازه کافی س��الن س��ینما دارند که‬ ‫بتوانند با خیال راحت س��الن هایی را به ای��ن ژانر از فیلم ها‬ ‫اختصاص بدهند‪ .‬انها سالن هایی ب رای این گروه از فیلم ها‬ ‫دارند و مخاطبان این اثار م ی دانند ب رای دیدن فیلم های مورد‬ ‫عالقه شان به کدام سینماها رجوع کنند‪.‬‬ ‫چالش با سطح سلیقه مخاطب‬ ‫گفت وگو با جهانگیر کوثری‪ ،‬تهیه کننده فیلم نیکی کریمی‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫ب ا توج�ه به وضعیت فعلی س�ینما به نظر ش�ما‬ ‫ایا اک�ران هنر و تجرب�ه م ی تواند ب�رای نمایش‬ ‫فیل م هایی که مخاطب گس�ترده ای ندارند اقدام‬ ‫موثری باش�د؟ اینده این طرح را چط�ور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫برخی از فیلم ها مثل فیلم «یک شب» که خودم‬ ‫تهی ه کننده ان بودم‪ ،‬چندس��ال امکان اکران نداشتند و حاال‬ ‫بعد از چندسال باز هم باعث خوشحالی است که این امکان‬ ‫فراهم م ی ش��ود تا مردم و مخاطبان بتوانند فیلم ی را که با‬ ‫صرف انرژی زیادی ساخته ش��ده ببینند‪ .‬در واقع همین که‬ ‫فیلم ها اکران م ی ش��وند‪ ،‬هرچند که بار مالی وجود نداشته‬ ‫باشد اتفاق بسیار مثبتی است‪ .‬البته مس��ائل زیادی وجود‬ ‫دارد که م ی تواند در این روند تاثیر داشته‬ ‫باشد‪ .‬برخی جریانات سیاسی یا فرهنگی‬ ‫همانط��ور که بر دیگ��ر موضوعات تاثیر‬ ‫دارد‪ ،‬بر وضعیت سینما و همینطور اکران‬ ‫هنر و تجربه موثر اس��ت‪ .‬در حال حاضر‬ ‫این طرح در اغاز راه اس��ت و امیدوارم که‬ ‫با حمایت های مس��ئوالن و رفع موانع و‬ ‫مشکالت اتفاقات خوبی برای ان بیفتد‪.‬‬ ‫به هرحال اقدام مثبتی ب رای اکران انجام‬ ‫شده که امیدوارم موثر باشد‪.‬‬ ‫جامعه در حال به وجود امدن اس��ت ک��ه دیگر با فیلم های‬ ‫سطحی و ضعیف راضی نم ی شود‪ .‬قش��ری که به سازنده و‬ ‫عوامل فیلم هم اهمیت م ی دهد‪ .‬اکران هنر و تجربه هم به‬ ‫نوبه خود م ی تواند در ساخت پسند مخاطب موثر باشد و تاثیر‬ ‫مثبتی هم داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر اکران هنر و تجربه مورد استقبال قرار بگیرد‪،‬‬ ‫ممکن اس�ت در اینده شاهد س�اخت فیل م هایی‬ ‫صرفا برای نمایش در این اکران باشیم؟‬ ‫فیلم هایی ک��ه حمایت مالی میلی��اردی از دولت‬ ‫م ی گیرند‪ ،‬بحث مالی خود را تامین م ی کنند‪ .‬اما فیلم هایی‬ ‫که به طور مستقل س��اخته م ی ش��وند‪ ،‬تامین مالی ندارند‪،‬‬ ‫بناب راین هر کارگ��ردان یا تهی ه کنن��ده ای در ابتدا قصد دارد‬ ‫فیلم ی بس��ازد که باالترین فروش را داشته باشد‪ .‬باتوجه به‬ ‫نبود حمایت مالی کس��ی از ابتدا ب رای هن��ر و تجربه فیلم‬ ‫نم ی سازد‪ ،‬اما در ادامه اتفاقاتی که ب رای فیلم م ی افتد ممکن‬ ‫ب ا توجه به اینکه این نوع سینما‬ ‫مستقل اس�ت و حمایت دولتی‬ ‫برای س�اخت وج�ود ن�دارد‪ ،‬ایا‬ ‫اکران هنر و تجرب�ه م ی تواند از‬ ‫لحاظ مالی حمایت کننده باشد؟‬ ‫نگاه اکران هن��ر و تجربه ب رای‬ ‫س��ازندگان فیلم ه��ا نگاه مالی نیس��ت‪.‬‬ ‫به این دلیل که از لحاظ مالی و گیش��ه‪،‬‬ ‫تامینی وجود ن��دارد‪ .‬باتوجه به موقعیت‬ ‫فعلی سینما و مش��کالتی که وجود دارد‬ ‫اکران هنر و تجربه نم ی تواند کارگردان و‬ ‫تهی ه کننده فیلم را از لحاظ مالی یا نمایش‬ ‫راضی کند‪ ،‬اما به هرحال همین که فیلم ها‬ ‫نمایش داده شده و دیده م ی شوند م ی تواند‬ ‫قابل توجه باشد و موقعیت خوبی را ایجاد‬ ‫کند‪.‬‬ ‫ب ا توجه ب�ه فیل م هایی که قرار اس�ت به نمایش‬ ‫درایند‪ ،‬اکران هنر و تجرب�ه م ی تواند مخاطب را‬ ‫جذب کرده یا بر سطح سلیقه مردم تاثیر بگذارد؟‬ ‫فیلم «یک ش�ب» روایت دختری است که‬ ‫یک شب را در خیابان های تهران م ی گذراند‪ ،‬با‬ ‫مردانی برخورد کرده و داستان انها را م ی شنود‪.‬‬ ‫اگرچ�ه «ی�ک ش�ب» ب�ه کارگردان�ی نیک�ی‬ ‫کریم ی توانست توجهات بی ن المللی را به خود‬ ‫جلب کند اما س�ال ها منتظر اکران ماند‪ .‬بعد از‬ ‫گذشت ‪ 10‬سال از ساخت‪ ،‬سینمای هنر و تج ربه‬ ‫امکان اکران این فیلم را از ‪13‬مهر تا ‪ 10‬ابان برای‬ ‫مخاطبان فراهم کرده است‪ .‬با جهانگیر کوثری‪،‬‬ ‫تهی ه کننده فیلم «یک ش�ب» راجع به مسائل‬ ‫ای�ن فیلم و اک�ران هن�ر و تج ربه ب�ه گفت وگو‬ ‫نشستیم‪.‬‬ ‫مس��تند ایجاد م ی کند که م ی تواند ب رای س��ازندگان جای‬ ‫امیدواری باشد‪.‬‬ ‫فیلم «یک شب» که برنده جایزه جشنواره تورین‬ ‫ایتالیا و نامزد دریافت جایزه های دیگر بی ن المللی‬ ‫هم هست‪ ،‬چرا در ایران امکان نمایش نم ی یابد؟‬ ‫معیاره��ا و قالب هایی ب رای س��اخت فیلم در نظر‬ ‫گرفته م ی شود که اگر فیلم ی در این قالب ها‬ ‫نگنجد ممکن اس��ت امکان اکران پیدا نکند‪.‬‬ ‫«یک ش��ب» در جش��نواره فیلم کن امکان‬ ‫زیادی ب��رای گرفتن جایزه داش��ت اما با وجود‬ ‫برخی مشکالت تا سال ها امکان اکران در ای ران‬ ‫را پیدا نم ی کند‪ .‬به هرحال مسائل فرهنگی و‬ ‫جو حاکم بر هر جامع��ه ای متفاوت از دیگری‬ ‫است‪ .‬به عالوه مش��کالت سینماهای کشور‬ ‫هم مطرح است‪ .‬سینمادارها ترجیح م ی دهند‬ ‫به س��مت اکران فیلم هایی بروند که فروش‬ ‫بهتری را ب رایشان تامین کند‪.‬‬ ‫فیلم «یک ش�ب» که در برنام�ه اغاز این‬ ‫ط�رح ب�رای اک�ران در نظر گرفته ش�ده‪،‬‬ ‫م ی تواند برای ش�ما ب ه عنوان تهی ه کننده‬ ‫این فیلم رضایت بخش باشد؟‬ ‫است امکان اکران را از فیلم بگیرد‪ .‬البته همیشه فیلم هایی‬ ‫با موضوعات خاص وجود دارند‪ ،‬اما نبود حمایت مالی ب رای‬ ‫این نوع سینما کمتر س��ازنده ای را به سمت ساخت این نوع‬ ‫فیلم ها م ی کشاند‪.‬‬ ‫ب ا توجه به اینکه در کارنامه خود س�ابقه س�اخت‬ ‫فیلم مس�تند هم دارید‪ ،‬طرح اکران هنر و تجربه‬ ‫برای فیل م های مستند و حمایت از این فیل م ها را‬ ‫چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫گاهی تعویقی که ب�رای اکران ی�ک فیلم اتفاق‬ ‫م ی افتد اسیب زیادی به ان وارد م ی کند‪ .‬اما گاهی‬ ‫اتفاقا این تعویق م ی تواند اتفاقات خوبی را برای‬ ‫فیلم رقم بزن�د‪ .‬این موضوع در م�ورد فیلم «یک‬ ‫شب» چطور بوده است؟‬ ‫تعویق اکران ب رای فیلم «یک شب» شاید از جهاتی‬ ‫مفید بوده باشد‪ .‬ش��اید بتوان گفت مخاطب در حال حاضر‬ ‫این فیلم را بیش��تر ببیند و از ان استقبال شود‪ .‬به نظرم این‬ ‫فیلم م ی تواند مخاطب خود را جذب کند و فیلم موفقی هم‬ ‫هست‪ .‬اما در مورد فیلم هایی که تعویق اکران چه به لحاظ‬ ‫اتفاقات فرهنگی و چه به لحاظ مالی ضرر زیادی را به فیلم‬ ‫تحمیل کرده‪ ،‬اکران هنر و تجربه اق��دام خوبی صرفا ب رای‬ ‫دیده شدن است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫این ط��رح ب رای فیلم های مس��تندی که مخاطب‬ ‫گس��ترده ای ندارند نس��بت به بقیه فیلم ها فرصت بهتری‬ ‫ب رای دیده ش��دن یا ش��ناخته ش��دن کارگردان است‪ .‬حتی‬ ‫این اکران م ی تواند تش��ویق کننده کارگردان ب رای س��اخت‬ ‫فیلم های بعدی هم باش��د‪ .‬مثال نمایش فیلم «اون ش��ب‬ ‫که بارون اومد» که سال ها قبل تولید ش��ده‪ ،‬ب رای کامران‬ ‫شیردل خوشحال کننده است که فیلم ب رای همه مخاطبان‬ ‫نمایش داده م ی شود‪ .‬در واقع بستری ب رای نمایش فیلم های‬ ‫مراحل ساخت «یک شب» به دلیل‬ ‫اینکه سکان س ها در شب فیلمبرداری م ی شد‬ ‫سخت ی های زیادی داشت‪ .‬اما با این وجود فیلم‬ ‫قابل قبولی است و مخاطبان خودش را جذب‬ ‫ی جدا از بحث بازیگری‬ ‫خواهد کرد‪ .‬نیکی کریم ‬ ‫که قطعا بسیار مطرح است‪ ،‬بعد از «یک شب»‬ ‫بیش��تر از قبل به عنوان یک کارگردان خوب‬ ‫شناخته ش��د‪ .‬نیکی کریمی بعد از فیلم «یک‬ ‫ش��ب» دو فیلم دیگر س��اخته اما به نظر من‬ ‫«یک شب» نسبت به دو ساخته بعدی کریمی‪،‬‬ ‫فیلم بهتری است‪ .‬از اینکه بعد از سال ها مخاطب م ی تواند‬ ‫این فیلم را تماشا کند خوشحال هس��تم که حداقل امکان‬ ‫اکران فراهم شده است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم هایی که قرار است اکران شوند‪ ،‬واقعا فیلم های‬ ‫خوبی هستند و توان جذب مخاطب را دارند‪ .‬هنرمند و فیلمی‬ ‫ که م ی سازد مسلما م ی تواند بر سلیقه مخاطب تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫فیلم های هنر و تجربه اگرچه شاید تجاری نباشند و گیشه‬ ‫خوبی نداشته باش��ند اما به هرحال مخاطبان خاص خود را‬ ‫دارند و م ی بینیم که بس��یاری از مردم اتفاقا این نوع فیلم ها‬ ‫را م ی پس��ندند‪ .‬فیلم دیدن موضوعی س��لیقه ای است‪ .‬به‬ ‫عالوه وضعیت فروش فیلم ها در چند سال اخیر نشان داده‬ ‫که سطح س��لیقه مردم باالتر رفته است‪ .‬اینکه فیلم خوبی‬ ‫مثل «جدایی نادر از سیمین» به فروش میلیاردی م ی رسد‪،‬‬ ‫م ی توانیم امیدوار باشیم که س��لیقه مخاطب در حال رشد‬ ‫است‪ .‬غیر از دانش��جویان‪ ،‬یک قشر متوس��ط رو به باال در‬ ‫‪5‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪57‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪6‬‬ ‫ش�هرام مکری‪ ،‬فیلمنامهنویس‪ ،‬تدوینگر‬ ‫و کارگردان س�ینمای ایرانی اس�ت که به گروه‬ ‫هنر و تجربه پیوست و ش�انس خود را با اکران‬ ‫فیلم «ماهی و گ ربه» در این گروه امتحان کرد‪ .‬او‬ ‫چندین جایزه برای فیلمهای کوتاهش دریافت‬ ‫کرده اس�ت‪ .‬مکری تاکن�ون فیلمه�ای کوتاه‪،‬‬ ‫بلند یا مس�تند را س�اخته و نوش�ته اس�ت‪ .‬از‬ ‫مهمترین اث�ار او طوفان س�نجاقک‪ ،‬محدوده‬ ‫دایره‪ ،‬اندوس�ی و فیلم بلند اش�کان‪ ،‬انگشتر‬ ‫متبرک است‪ .‬فیلم کوتاه «خام‪ ،‬پخته‪ ،‬سوخته»‬ ‫نیز در بیست و هفتمین جشنواره بینالمللی‬ ‫فیل�م کوتاه ته�ران موفق به دریاف�ت تندیس‬ ‫جشنواره بهترین فیلم تج ربی در بخش مسابقه‬ ‫بینالملل شد‪.‬‬ ‫شه رام مکری یکی از فیلمسازان جوانی بوده‬ ‫که کار خود را در مس�یری منطقی تاکنون پیش‬ ‫برده و اکنون س�اخت اولین فیلم سکانس‪-‬پالن‬ ‫تاریﺦ سینمای ایران را در کارنامه دارد‪ .‬خب رنگار‬ ‫مثلث با او که اکنون فیلم�ش را در گروه هنر و‬ ‫تج ربه در ح�ال اکران دارد درب�اره این رویداد به‬ ‫گفتوگو نشست‪.‬‬ ‫سنتشکنی هدفمند‬ ‫را دوست دارم‬ ‫چه شد که وارد گروه هنر و تجربه شدید و تﺼمیم‬ ‫گرفتید فیل�م خودت�ان را از طریق ای�ن گروه به‬ ‫نمایش عمومی بگذارید؟‬ ‫در عرصه فیلمسازی ما ب رای فیلمهای خود بهدنبال‬ ‫مخاطب خاص بودیم و باتوجه به شرایط فیلمسازی موجود‬ ‫در ای ران به نظر میرسد این بیشتر یک ارزو باشد تا واقعیت‪.‬‬ ‫به هر جهت من فک��ر میکنم هن��ر و تجرب��ه باتوجه به‬ ‫هدفی که دنبال میکند‪ ،‬میتواند اتف��اق خوبی در عرصه‬ ‫فیلمسازی باشد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫از رون�د انتخاب س�انسها ب�رای نمایش فیلم‬ ‫ماهی و گربه راضی بودید؟‬ ‫زمان نمایش فیلمه��ا در جدولی ط راحی و تعریف‬ ‫شده است که باید ب رای اکران حتما به ان جدول رجوع کرد و‬ ‫براساس ان جدول تمامی فیلمها اکران میشوند و بهنظر‬ ‫من این نوع زمانبندی به لحاظ ن��و و تازگی میتواند اتفاق‬ ‫خوبی باش��د‪ ،‬بهش��رط اینکه مخاطب به این ش��یوه ب رای‬ ‫پیگیری فیلمه��ا عادت کن��د‪ .‬در مجموع من ه��م از این‬ ‫اتفاق راضی هس��تم و زمان نمایش فیلم ماهی و گربه هم‬ ‫خوب بود‪.‬‬ ‫فکر نمیکنید این روند جدید ب�رای اکران فیلم‬ ‫پروس�ه طوالنی را باید طی کند تا برای مخاطب‬ ‫عادی ش�ود؟ ش�اید حتی باعث گری�ز مخاطب‬ ‫هم باشد‪.‬‬ ‫هزینههای جداگانهای ب رای تبلیﻎ هر فیلم در نظر‬ ‫گرفته نشده بود و کل فیلمها در قالب یک مجموعه تبلیﻎ‬ ‫شدند‪ .‬ضمن اینکه ما تبلیغات فیلم ماهی و گربه را که جدا‬ ‫از تبلیغات گروه هنر و تجربه بود‪ ،‬با دو روز تاخیر بعد از اکران‬ ‫فیلم اغاز کردیم‪.‬‬ ‫دلیل این تاخیر چه بود؟‬ ‫اماده نبودن کارهای در دست چاپ دلیل این تاخیر‬ ‫بود‪ .‬با این حال تاخیر تبلیغات در روند جذب مخاطب ب رای‬ ‫فیلم تاثیر منفی نداشته است و همه سانسهای اکران فیلم‬ ‫از ظرفیت کامل برخوردار بودند‪.‬‬ ‫گفتوگو با شهرام مکری درباره‬ ‫اکران «ماهی و گربه»‬ ‫ﺑیﺘا ﺣﻘیﻘیﭘﻮر‬ ‫خبرنگار‬ ‫بودجه تبلیﻐات فیلمها چقدر ب�ود؟ چه مقداری‬ ‫برای فیلم شما اختﺼاﺹ داده شد؟‬ ‫میتوانید بگویی�د محور موض�وع فیلم ماهی و‬ ‫گربه برای انها که ندیدهاند‪ ،‬چیست؟‬ ‫سیستم سنتی که در اکران فیلمها وجود دارد باعث‬ ‫تقسیمبندی میشود که خطر و ریس��کپذیری ان بسیار‬ ‫باالست‪ .‬هنر و تجربه در نظر دارد ب رای این کار طرحینو ارائه‬ ‫دهد و برخی سنتها را بشکند‪ .‬من فکر میکنم مخاطب که‬ ‫همیشه ب رای رفع نیازهایش به دیدن فیلمهای مختلف رجوع‬ ‫میکند و به سبکهای جدید عادت میکند‪ ،‬میتواند به این‬ ‫سبک در اکران فیلم هم عادت کند‪.‬‬ ‫در دوره اول اکران فیلمهای خاص ب رای مخاطبان خود‬ ‫موضوع مهمی که بدان توجه چندانی نشده بود اکران به موقع‬ ‫این فیلمها در زمان نامناسب بود که باعث میشد مخاطبان‬ ‫کمی ب رای دیدن انها به سینما بروند و اغلب طرفداران این‬ ‫فیلمها شاید هرگز موفق نمیش��دند فیلم مورد نظر خود را‬ ‫دنبال کنند‪ .‬با این حال به نظر میرسد که گروه هنر و تجربه‬ ‫به این موضوع توجه کرده و ب رنامههای مناسبی را ب رای اکران‬ ‫فیلمها ترتیب داده است‪.‬‬ ‫نحوه تبلیﻐ�ات ب�رای فیلمهای زیرگ�روه هنر و‬ ‫تجربه به چه صورتی انجام شد؟‬ ‫سﭙهر س��یفی‪ ،‬بهعنوان تهیهکننده فیلم ماهی و‬ ‫گربه که مدیر شرکت تبلیغاتی است باتوجه به ایدههایی که‬ ‫ب رای تبلیﻎ فیلم داشت هزینههای تبلیﻎ فیلم را قبول کرد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر گروه هنر و تجربه نیز ب رای تمامی فیلمهایی که‬ ‫قرار است از سوی این گروه اکران شود هزینههایی را در نظر‬ ‫گرفت و تبلیغاتی را ب رای فیلمها انجام داد‪ .‬به نظر من این‬ ‫تبلیغات کار موفقی از سوی هنر و تجربه بود‪.‬‬ ‫موضوع فیلم ماهی و گربه به س��فر دو جوان ب رای‬ ‫شرکت در مسابقهای در شمال کشور اشاره میکند و برخورد‬ ‫انها با افرادی مش��کوک که در کنار هتل اقامت انها کمﭙی‬ ‫دارند‪ .‬رفتار این ادمها مشکوک است و در طول داستان ان دو‬ ‫جوان با انها درگیر میشوند‪.‬‬ ‫استقبال از این فیلم چه بود؟‬ ‫این فیلم در تم��ام زمانبندیهای خود با ظرفیت‬ ‫کامل سالن به نمایش گذاشته شد و این اتفاق خوبی است‬ ‫و جای امیدواری دارد که مخاطب توانس��ته نیازهای خود را‬ ‫در این فیلم پیدا کند‪ ،‬زی را فیل��م ب رای مخاطب و نیازهای او‬ ‫ساخته میشود‪.‬‬ ‫ایا تﺼمیم دارید تا فیلمهای دیگر خود را از طریق‬ ‫هنر و تجربه نمایش دهید؟‬ ‫بله‪ ،‬در مورد فیلم انگش��تر متبرک و اشکان قصد‬ ‫دارم چنین کاری را انجام دهم‪.‬‬ ‫با توج�ه ب�ه س�وابق درخش�انی ک�ه در‬ ‫عرص�ه فیلمس�ازی داری�د‪ ،‬ای�ا فک�ر میکنید‬ ‫تقسیمبندیهای تجاری و هنری برای فیلمهای‬ ‫سینمایی درست باشد؟‬ ‫من با این نوع دستهبندیها مخالفم و عقیده دارم‬ ‫تنها دو دستهبندی ب رای فیلمها وجود دارد‪ .‬فیلمهای خوب‬ ‫و مورد عالقه مخاطب و فیلمهای بد که موردنظر مخاطب‬ ‫نیستند و مخاطب براساس نیازهای خود تشخیص میدهد‬ ‫چه فیلمی خوب و مورد دلخواهش است و چه فیلمی به دور‬ ‫از انتظاراتش قرار دارد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪59‬‬ ‫پرونده قﻄور‬ ‫ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎﻯ ﺍﺧﺘﻼﺱ ﻭ ﺍﺭﺗﺸﺎﻯ ﻛﻼﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺑﻮﺩﻩ‬ ‫ﺑﻰ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻣﺘﺨﻠﻔﺎﻧﻪ‪ .‬ﭘﺮﻭﻧﺪﻩﻫﺎﻯ ﻓﺎﺿﻞ ﺧﺪﺍﺩﺍﺩ‪ ،‬ﻣﻪﺁﻓﺮﻳﺪ ﺧﺴﺮﻭﻯ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺑﻚ ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ ﻭ ﺷﻬ ﺮﺍﻡ ﺟﺰﺍﻳﺮﻯ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻟﻬﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﺎﻡﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫برگاخریکپروندهجنﺠ الی‬ ‫شهرام جزایری پﺲ از‬ ‫‪ 12‬ساﻝ از زندان ازاد شد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫رﻭﺯناﻣهنگار‬ ‫پشت ردیف جعبههای میوه‪ ،‬خانم میانسالی به پسر‬ ‫جوانی که میوه جدا میکند‪ ،‬میگوید‪« :‬دیدی این یارو شه رام‬ ‫رو ازاد کردن؟ تلویزیون هم نشونش داد‪ ،‬همچین میخندید‬ ‫و با قاضی دست میداد‪ .‬خب معلومه دیگه وقتی با قاضی‬ ‫دست میده یعنی چی؛ وگرنه که اینها رو نباید ازاد کنن‪».‬‬ ‫پس��ر جوانی که میوهها را روی ترازو میکشد‪ ،‬پاکتها را از‬ ‫دست خانم میگیرد و میخندد‪« :‬ای بابا‪ ،‬االن که دیگه باید‬ ‫به اون یارو مدال صداقت داد‪ ،‬باز حداق��ل رقم اون یکی رو‬ ‫میش��د خوند‪ .‬االن مال این جدیدیها رو که حتی نمیشه‬ ‫شمرد چندتا صفر دارن‪».‬‬ ‫خبر خیلی کوتاه است و ش��اید ان قدرها هم که این‬ ‫روزها باز تکرار شده مهم نباشد‪ ،‬یک نفر که سالها پیش به‬ ‫جرم فساد اقتصادی و پرداخت رانت دستگیر شده بود‪ ،‬حاال‬ ‫بعد از پایان دوران محکومیتش ازاد میش��ود‪ .‬از این دست‬ ‫صدها نفر هس��تند که هر روز از زندان ازاد میشوند‪ ،‬اما این‬ ‫یکی چرا این قدر خبرساز شده؟‬ ‫وکیل شه رام جزایری میگوید‪« :‬موکلم پس از پایان‬ ‫محکومیتش و تحمل ‪ 12‬س��ال حبس از زندان ازاد ش��ده‬ ‫است‪ ».‬اقای علیزاده طباطبایی البته چیزهای دیگری هم‬ ‫در مورد پرونده ش��ه رام جزایری میگوید‪« :‬شه رام جزایری‬ ‫پرونده اقتصادی نداشت و فقط سه سال از دوران حبس وی‬ ‫مربوط به پرداخت رشوه بود‪ .‬پروندههای اقتصادی که علیه‬ ‫شه رام جزایری مطرح شده تبلیغات رسانهها بود‪.‬‬ ‫موکلم چهار سال حبس را به دلیل مشکلی که در برگه‬ ‫پایان خدمتش وجود داشت و گفته شد که جعلی بوده تحمل‬ ‫کرد‪ .‬سه سال حبس را به اتهام پرداخت رشوه‪ ،‬دو سال ب رای‬ ‫خروج غیرقانونی از کشور‪ ،‬یکسال حبس به اتهام دخالت‬ ‫در اموال توقیفی و دو س��ال حبس هم بابت پرداخت جزای‬ ‫نقدی تحمل کرده است‪ .‬فقط سه سال از دوران حبس شه رام‬ ‫جزایری که مربوط به پرداخت رش��وه ب��ود‪ ،‬اقتصادی بوده و‬ ‫مابقی پرونده وی اقتصادی نبوده اس��ت و در بیش��تر مدت‬ ‫حبس هم در میان متهمان اقتصادی بوده است»‬ ‫این ش��رحی اس��ت که امروز بعد از ‪ 12‬س��ال از زمان‬ ‫رسیدگی جنجالی به پرونده ش��ه رام جزایری داده میشود؛‬ ‫اما ان روزها کس��ی باور نمیکرد که ش��ه رام جزایری واقعا‬ ‫انطور که اقای طباطبایی میگوید تنها «سه سال به اتهام‬ ‫پرداخت رشوه» به زندان بیفتد و باقی مدت محکومیتش به‬ ‫دالیل دیگری باشد‪.‬‬ ‫شه رام جزایری در ابان ماه س��ال ‪ 80‬وقتی که با پدر و‬ ‫همسرش رفته بود که س��وار پرواز امارات بشود در فرودگاه‬ ‫مهراباد بازداش��ت ش��د؛ و این اغاز بیس��ت و شش جلسه‬ ‫دادرسی جنجالی پرونده شه رام جزایری بود که خبرهایش‬ ‫در بخشهای مختل��ف خبری صداوس��یما و روزنامهها به‬ ‫تفصیل منتشر میشد‪.‬‬ ‫مرد جوان ‪ 29‬س��الهای که حاال مرکز این همه توجه‬ ‫قرار گفته بود‪ ،‬کار اقتصادیاش را از بس��تی فروش��ی لب‬ ‫کارون شروع کرد‪ .‬دبیرستانش که تمام شد رفت کرمان که‬ ‫دندانپزشکی بخواند‪ ،‬اما در دانش��گاه ماندگار نشد و سر از‬ ‫تجارت دراورد‪.‬‬ ‫بعد از یک��ی‪ ،‬دو تجربه ناموفق در صادرات‪ ،‬برگش��ت‬ ‫که به جای کشورهای تازه مستقل ش��ده از روسیه‪ ،‬همان‬ ‫شیﺦنش��ینهای عربی را مقصد صادراتی کند و شروع کرد‬ ‫به صادرات «سیر» رامهرمز به کویت‪ .‬این بار کارش گرفت و‬ ‫موفقیت‪ ،‬راهش را به ته ران باز کرد و ختم شد به ثبت شرکت‬ ‫«پدیده تجارت افشان»؛ شرکتی که قرار بود صادرات فرش‬ ‫را در پیش بگیرد و از این راه پول زیادی هم ب رای موس��س‬ ‫به باد اورد‪.‬‬ ‫بهزودی دفتره��ای جدید ش��رکت هم دایر ش��د‪ ،‬در‬ ‫خیابانهای زاگرس‪ ،‬مالصدرا و ونک‪ ،‬هر سه در ته ران‪.‬‬ ‫تجارت فرش ماهها و بعد س��الها ادام��ه پیدا کرد‪ ،‬تا‬ ‫شفافیت اقتصادی‬ ‫بایدخواستعمومیشود‬ ‫گفتوگوبااستاداقتصاد‬ ‫دانشگاه درباره فساد اداری‬ ‫جایی که چند س��ال بعد در س��ال ‪ 80‬تع��داد دفاتر تجاری‬ ‫جزایری از ‪ 18‬تا هم بیشتر شد‪ .‬ش��ه رام جزایری حاال دیگر‬ ‫تاجر موفق و سرشناس��ی بود که در ته ران و امارات و باقی‬ ‫کشورهای عربی اسم و رسمی داش��ت‪ .‬اما اگر میشود در‬ ‫یک رشته این همه موفق شد چرا در رشتههای دیگر نتوان‬ ‫موفقیت بهدس��ت اورد؟ نتیجه این سوال ش��د ورود شه رام‬ ‫جزایری ب��ه حوزههای دیگر تولد و تجارت‪ ،‬س��رمایهگذاری‬ ‫در واردات کاغذ و تولید و واردات روغننباتی‪ .‬تصمیمی که‬ ‫مبنای کمک چهار میلیارد تومانی به یک سازمان در حال‬ ‫ورشکس��تگی ش��د و تازه از اینجا به بعد بود که یک تاجر‬ ‫معمولی قدم در راهی گذاشت که او را ویژه کرد‪.‬‬ ‫تداخل سیاست و اقتصاد‬ ‫یک کیفرخواست سنگین‬ ‫در کیفر خواس��ت جزایری‪ ،‬نوش��تند ک��ه او متهم به‬ ‫اخالل در نظام اقتصادی کشور‪ ،‬ایجاد و تاسیس شرکتهای‬ ‫صادراتی کش��ور‪ ،‬ایجاد و تاسیس ش��رکتهای صادرات و‬ ‫واردات اعم از ‪ 50‬ش��رکت و گردش کاذب تسهیالت در این‬ ‫ش��رکتها و پرداخت مبلغ ‪ 380‬میلیارد ریال به دفعات و به‬ ‫افراد مختلف‪ ،‬بخش��ی به صورت رشوه و بخشی به صورت‬ ‫کمکهای خیریه که گردش وجوه ب��ه صورت صوری بوده‬ ‫اس��ت و در حکم ‪ 400‬صفحهایاش هم که توس��ط قاضی‬ ‫سیدهادی حسینی‪ ،‬رئیس شعبه یکم دادگاه عمومی ته ران‬ ‫صادر شد‪ ،‬او را به اتهام اخالل در نظام اقتصادی به ‪ 20‬سال‬ ‫حبس‪ ،‬به اتهام پرداخت رشوه به سه سال حبس و به اتهام‬ ‫تقل��ب در کارت نظام وظیف��ه به چهار س��ال حبس یعنی‬ ‫مجموعا به ‪ 27‬سال حبس محکوم کردند‪.‬‬ ‫در انتهای حک��م او هم امده بود‪« :‬یک��ی از عملیات‬ ‫فریبکارانه یا بهعبارت دیگر متقلبانه متهم ردیف اول شه رام‬ ‫جزایری پرداخت وجوه در پوش��ش خی رات و مب رات به قصد‬ ‫الوده کردن مقامات با سبق تصمیم به منظور ایجاد قدرت‬ ‫نفوذناپذیر و تاثیرگذار در راستای اهداف مجرمانه خود همانا‬ ‫سوءاستفادههای کالن از این طریق بوده است تا در پوشش‬ ‫انجام امور خیریه و برقراری ارتباط با ایات عظام بتواند الیه‬ ‫محکم حمایتی ب رای خود ساخته تا به اهدافش برسد هرچند‬ ‫که در این حرکت موفق نشده و سد نفوذناپذیر علمای اعالم‬ ‫جسارت هرگونه سوءاس��تفاده را از اقای جزایری سلب کرده‬ ‫ولیکن مش��ارالیه بعضا در محافل سیاس��ی و اجتماعی و‬ ‫اقتصادی ضمن مانورهای متقلبانه باالخص با توس��ل به‬ ‫این گونه ارتباطات و سوءاستفاده نیز در محضر دادگاه به این‬ ‫نیات خود اعتراف و اظهار کرده که علت این گونه پرداختها‬ ‫جهت کمک به خود در مواقع ضروری و بحرانی بوده است‬ ‫و مضافا قبول اینگونه وجوهات توسط این گونه افراد صرفا‬ ‫در جهت مصارف عامالمنفعه و فاقد وصف انتفاع شخصی و‬ ‫یا سبق تصمیم یا به عبارتی دیگر فاقد عنصر معنوی جرم‬ ‫بوده بناب راین با اس��تناد به ماده ‪ 10‬قانون مجازات اسالمی‬ ‫چون وجوه پرداختی از اموال بیتالمال است مقرر میگردد‬ ‫که مسترد گردد‪».‬‬ ‫هر چند که ش��ه رام جزایری بعدها گفت که روز اعالم‬ ‫اولین حکمش‪ ،‬بدتری��ن روز زندگیاش بوده اس��ت‪ ،‬حکم‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫هم ب رای کمک ب��ه مردم تنکابن به اق��ای صابری نماینده‬ ‫تنکابن در مجلس دادهام‪( .‬با گریه) خدمت ایتاهلل محمدی‬ ‫گلپایگانی مبلغی را به دفتر مقام معظم رهبری دادم‪ .‬من اقا‬ ‫را دوست دارم ولی ایشان ما را قابل ندانستند‪ .‬به من گفتند‬ ‫چرا به سیاسیها کمک میکنی به دفتر رهبری کمک کن‬ ‫که صرف امور خیریه ش��ود اما دفتر ایشان چک من را پس‬ ‫فرس��تادند و دو هفته بعد من دستگیر ش��دم‪ .‬به درخواست‬ ‫ایتاهلل انوری ماهیانه ب رای بیمههای ائمهجماعات مبالغی‬ ‫پرداخت کردم‪ .‬اقای ش��اهی عربلو به منزل ما در دبی امد و‬ ‫در میهمانیای که ایشان و همکاران کمیسیون اقتصادی‬ ‫مجلس مثل اقایان عزیزی‪ ،‬جماعتی و عبداللهی‪ ،‬به دعوت‬ ‫من در انجا بودند به رسم هدیه و بدون هیچ نیتی به هر کدام‬ ‫یک دستگاه تلویزیون و یک دس��تگاه تلفن همراه دادم که‬ ‫بعد هم جار و جنجال به پا ش��د که جزایری به کمیس��یون‬ ‫اقتصادی رشوه داده است‪».‬‬ ‫الیاس حضرتی (نماینده ته��ران)‪ ،‬علی یاری (نماینده‬ ‫ایالم)‪ ،‬حسینینسب (نماینده دهلران)‪ ،‬بیانک (رایزن بازرگانی‬ ‫ای ران در اندونزی)‪ ،‬عبداللهی (رئیس کمیس��یون اقتصادی‬ ‫مجلس)‪ ،‬حسنوند (نماینده اندیمشک)‪ ،‬مصطفی محمدی‬ ‫(نماین��ده پاوه و جوان��رود)‪ ،‬اقازاده (مع��اون رئیسجمهور)‪،‬‬ ‫حمید توسلی‪ ،‬طه هاشمی (مدیرمسئول روزنامه انتخاب)‪،‬‬ ‫محفوظی (دبیرکل جامعه اس��المی پژوهشگران)‪ ،‬فقیهی‬ ‫(س��ردبیر روزنامه انتخاب)‪ ،‬محم��د درینجفابادی (فرزند‬ ‫حجتاالس��الم درینجفابادی)‪ ،‬مه��دی مقتدایی (فرزند‬ ‫ایتاهلل مقتدای��ی)‪ ،‬برخی مرتبطان مه��دی کروبی رئیس‬ ‫وقت مجلس ش��ورای اس��المی و برخی از اف��راد مرتبط با‬ ‫ریاس��تجمهوری در دوران انتخابات‪ ،‬دیگران��ی بودند که‬ ‫اقای جزایری از انها بهعنوان گیرن��دگان کمکهای مالی‬ ‫خیرخواهانهاش نام برده بود‪.‬‬ ‫یکی از نامهایی که در همان زمان هم بیشتر از دیگران‪،‬‬ ‫توجهها را به خودش جلب کرد‪ ،‬نام مه��دی کروبی بود که‬ ‫جزایری مدعی پرداخت مبالغی به او شده بود‪ ،‬البته کروبی در‬ ‫این مورد توضیح مفصلی ارائه کرد‪« :‬من از سالهای پیش‬ ‫از پیروزی انقالب‪ ،‬کمکهایی ب رای خانواده زندانیان سیاسی‬ ‫اعم از مذهبی و غیرمذهبی جمعاوری میکردم‪ .‬در استانه‬ ‫انقالب هم توزیع کمک بین اعتصابیون و خانوادههای انها‬ ‫به عهده اینجانب گذاشته ش��ده بود‪ .‬پس از انقالب هم به‬ ‫دلیل مسئولیت در کمیته امداد و بنیاد شهید‪ ،‬صدها میلیون‬ ‫تومان و بلکه میلیاردها تومان کمک از افراد نیکوکار دریافت‬ ‫و عینا ب رای نیازمندان هزینه کردهام‪ .‬به صراحت بگویم که‬ ‫اگر همین امروز هم ش��ه رام یا به رام نامی پیدا شود و بدون‬ ‫انکه تقاضای خاصی از من داش��ته باش��د و من هم سابقه‬ ‫منفی از او سراغ نداشته باش��م مبالغی ب رای کمک به افراد‬ ‫نیازمند در اختیار بنده بگذارد‪ ،‬با کم��ال میل قبول خواهم‬ ‫کرد‪ .‬همانطور که در جریان ش��ه رام جزایری هم او از من‬ ‫کوچکترین توصیهای ب رای انجام کارهای خود نخواست و‬ ‫او اصال نیازی هم به توصیه بنده نداشت چون خوشبختانه‬ ‫انقدر ارتباطات موثر با همه بهخصوص دوستان انطرفی‬ ‫داش��ت که همه مش��کالت او را حل میکردند! در یکی دو‬ ‫مالقات ک��ه او را دیدم‪ ،‬به نظرم انس��ان پیچیده و مغرضی‬ ‫نبود‪ .‬اگر اشتباه نکنم یک یا دو ماه قبل از دستگیری شه رام‬ ‫جزایری‪ ،‬من عازم س��فر به یکی از استانهای محروم بودم‪.‬‬ ‫دو تن از چهرههای محترم و شناختهش��ده ک��ه هر دو انها‪،‬‬ ‫هماکنون مسئولیت مهمی هم دارند‪ ،‬به من گفتند در سفر به‬ ‫ان استان‪ ،‬افراد نیازمند زیادی به شما مراجعه میکنند و شما‬ ‫هم بودجهای ب رای کمک به انها ندارید‪ .‬شه رام جزایری مایل‬ ‫است مبلغی ب رای کمک به این افراد پرداخت کند‪ .‬من هم‬ ‫ابتدا سوال کردم در ب رابر این کار چه توقعی دارد که انها گفتند‬ ‫هیچ توقعی ندارند‪ .‬جالب است بدانید که مدت کوتاهی پس‬ ‫از پرداخت این مبلغ که شه رام جزایری دستگیر شد‪ ،‬مقامات‬ ‫قضایی از بنده اس��تعالم کردند که ایا ادعای جزایری در این‬ ‫مورد درست است که خود من رسما اعالم کردم‪ ،‬بله این مبلغ‬ ‫دریافت شده است»‬ ‫به غیر از اقای کروبی‪ ،‬باقی سیاسیونی که نامشان در‬ ‫جلسات دادگاه برده میشد هم تکذیبیههایی صادر کردند و‬ ‫توضیحهایی ارائه دادند‪ ،‬اما در نهایت شه رام جزایری متهم‬ ‫ردیف اول پروندهای بود که ‪ 50‬متهم دیگر هم داش��ت‪ .‬هر‬ ‫چند که در نهایت متهمان ردیفهای ‪ 37‬تا ‪ 41‬این پرونده که‬ ‫از نمایندگان مجلس بودند‪ ،‬از اتهام تحصیل مال نامشروع‬ ‫که از سوی دادگاه به انها تفهیم شده بود‪ ،‬تب رئه شدند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫«اشتباه بزرگ من این بود که بهسراغ ادمهای سیاسی‬ ‫رفتم؛ از نزدیک شدن به ادمهای سیاسی بهشدت پشیمانم‪.‬‬ ‫کاش هرگز س��راغ انها نمیرفتم؛ هر چند که انها سراغ من‬ ‫امدند ولی چون ن��وع فعالیت سیاس��ی و اقتصادی به هم‬ ‫ارتباطی ندارد‪ ،‬این کار من درس��ت نبود‪ ».‬اینها جملههای‬ ‫خود جزایری است در مورد جایی که انحرافش از مسیر کار‬ ‫عادیاش اغاز شد‪.‬‬ ‫از اینجا به بعد متن اظهارات جزایری در جلس��ههای‬ ‫متعدد دادگاه اس��ت که س��روصدا به راه میاندازد و جنجال‬ ‫درست میکند اما کار چطور به دادگاه کشیده است؟‬ ‫یکی از قضات پرونده ش��ه رام جزای��ری میگوید‪« :‬از‬ ‫اسفند ‪ 79‬به موجب گزارشی مبنیبر داللی و کار چاقکنی‬ ‫در صدر قوهقضائیه علیالخصوص فرزندان مسئوالن این‬ ‫قوه‪ ،‬پیگیری این امر به مرکز حفاظت و اطالعات قوهقضائیه‬ ‫ارجاع شد‪ .‬از طرف ریاست قوهقضائیه دستور داده شد که در‬ ‫وهله اول به این اقایان تذکر داده شود و با برخی از این اقایان‬ ‫جلساتی گذاشته و دفاعیاتشان دریافت ش��د تا اینکه طی‬ ‫پیگیریهایی در فروردین و اردیبهشت سال ‪ 80‬روی اقدامات‬ ‫و فعالیتهای محمد درینجفاب��ادی‪ ،‬مهدی مقتدایی و‬ ‫احمد رستگاری ش��مار سادهای از اقدامات ش��ه رام جزایری‬ ‫در ارتباط با این افراد کشف ش��د‪ .‬تا اینکه در خرداد سال ‪80‬‬ ‫اقدامات شه رام جزایری و اصل قضایا با برگزاری یک جلسه و‬ ‫یک گزارش تلفنی ‪ 55‬دقیقهای رو امد و پرونده تشکیل شد‪».‬‬ ‫درکنار اینها‪ ،‬وزارت بازرگانی هم از ارتباط مشکوک یکی از‬ ‫مدی رانش با ش��ه رام جزایری خبر داد‪ ،‬شش ماه پیش از خبر‬ ‫دستگیری اقای جزایری هم هشدارهای دیگری در مورد او در‬ ‫رسانهها شنیده شد‪ ،‬ان هم وقتی که بازرسان سازمان بازرسی‬ ‫در پی حسابرسی و بررسی فعالیت شرکتهای موفق‪ ،‬قدم‬ ‫به شرکت او گذاشتند‪.‬‬ ‫موضوع این است که فضای تجارت ای ران ب رای بسیاری‬ ‫از جمله بازرسان سازمان بازرسی روشن است و معنیاش این‬ ‫است که وقتی یک تاجر کمسن و سال‪ ،‬این همه موفقیت‬ ‫به هم میزند و در این زمان اندک چنین س��رمایهای فراهم‬ ‫میکند‪ ،‬ممکن است کاسهای هم زیر نیمکاسه باشد‪.‬‬ ‫رواب��ط جزایری ب��ا نمایندههای مجلس‪ ،‬وابس��تگان‬ ‫و ادمه��ای مش��هور سیاس��ی‪ ،‬کار را به افش��اگری و طرح‬ ‫اتهامهای��ی در صح��ن جلس��ات دادگاهها کش��اند‪ .‬او در‬ ‫دفاعیههای متعدد‪ ،‬ادعاهایی را مطرح کرد‪.‬‬ ‫«مبلغ ‪ 550‬میلیون تومان به یکی از دوستان جدیدم‬ ‫به نام اقای س��یدهادی خامنهای‪ ،‬مبلغ ‪ 170‬میلیون تومان‬ ‫به اقای الهی��اری نماین��ده کرمانش��اه و همچنین مبلغی‬ ‫معضل رشوه‬ ‫نگاهی به رتبه ای ران در امار‬ ‫جهانی از منظرفساد اداری‬ ‫برخوردبافسادنیازمندفرهنگسازیاست‬ ‫دیدگاهعضوکمیسیوناﺻل‬ ‫‪ 90‬مﺠلﺲ‬ ‫‪61‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪ 27‬سال زندان هیچ وقت اجرایی نشد و البته ان تلخی هم‬ ‫انقدر ها پایدار نماند‪ ،‬اواسط دی ماه سال ‪ 82‬شه رام جزایری‬ ‫توسط دیوان عالی کش��ور از اتهام اخالل در نظام اقتصادی‬ ‫تب رئه شد‪.‬‬ ‫شفافیت اقتصادی باید خواست عمومی شود‬ ‫گفت وگو با استاد اقتصاد دانشگاه درباره فساد اداری‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫داستان یک فرار‬ ‫رسیدگی به پرونده شه رام جزایری در سال ‪ 85‬دوباره از‬ ‫سر گرفته شد‪ ،‬این بار قاضی وحید کربالیی اقاملکی مدیریت‬ ‫دادگاه را به عهده داشت‪ ،‬اما موضوع به همان سهولت دادگاه‬ ‫ت بود‬ ‫اول پیش نرفت‪ ،‬اما نه به خاط��ر اینکه اتهام ها متفاو ‬ ‫و مدارک جای س��وال داش��ت‪ ،‬این بار به خاطر اینکه متهم‬ ‫فراری شد‪ .‬خود جزایری از فرارش هم به عنوان «اشتباه» یاد‬ ‫م ی کند‪« :‬به دلیل فشارهای روحی و روانی اشتباه کردم و در‬ ‫شرایطی که پرونده ام تمام شده بود ب رای خودم دردسر درست‬ ‫کردم‪ .‬به ه ر حال انسان جایزالخطاست‪ ».‬جزایری با ماموران‬ ‫ب رای شناسایی اموال رفته بود که از انها خواست اجازه بدهند‬ ‫سری به خانواده اش بزند‪ ،‬ماموران که قبال این اجازه را به او‬ ‫داده بودند‪ ،‬چون شاهد فرار او نبودند‪ ،‬اعتمادشان جلب شده‬ ‫بود‪ ،‬این بار هم او را به خانه اش رساندند‪ ،‬اما مالقات طوالنی‬ ‫شد و بعد از ساعت ها انتظار‪ ،‬ماموران تصمیم گرفتند «یا اهلل»‬ ‫گویان وارد خانه شوند‪ .‬اما اثری از اقای جزایری در خانه نبود و‬ ‫خانواده او هم در ان زمان در خارج از کشور بودند‪.‬‬ ‫با ف��رار جزایری‪ ،‬مس��ئوالن عالیرتبه نظام خواس��تار‬ ‫رس��یدگی و دستگیری هرچه س��ریع تر او ش��دند و ایت اهلل‬ ‫سیدمحمود هاشمی شاهرودی‪ ،‬رئیس وقت قوه قضائیه سه‬ ‫مقام مرتبط با پرونده جزایری را برکنار کرد‪ .‬کم تر از یک هفته‬ ‫بعد هم در حکم ی غیابی‪ ،‬شه رام جزایری به اتهام تحصیل‬ ‫مال از طریق نامشروع‪ ،‬پرداخت رش��وه به دفعات و به افراد‬ ‫مختلف‪ ،‬تحصیل معافیت از خدمت نظام وظیفه عمومی‬ ‫به صورت متقلبانه‪ ،‬اعمال نفوذ خالف حق و مقررات قانونی‪،‬‬ ‫تصرف غیرمج��از در ام��وال و وجوه توقی ف ش��ده و خروج‬ ‫غیرمجاز از مرزهای کش��ور به ‪ 11‬س��ال حبس تعزیری‪ ،‬رد‬ ‫مبلغ ‪ 48‬میلیون و ‪ 600‬ه��زار و ‪ 185‬دالر امری��کا به بانک‬ ‫ملی ای ران و صندوق ضمانت صادرات‪ ،‬پرداخت جزای نقدی‬ ‫معادل دو ب رابر مبل��غ فوق الذکر (‪ 97‬میلی��ون و ‪ 200‬هزار و‬ ‫‪ 370‬دالر امریکا) به صندوق دولت جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬‬ ‫محرومیت از فعالیت بازرگانی در بخش صادرات و واردات و‬ ‫نیز محرومیت از اخذ هرگونه تسهیالت بانکی اعم از ریالی‬ ‫و ارزی به مدت ‪ 10‬سال محکوم شد‪.‬‬ ‫به ه ر حال‪ ،‬متهم دیگر در دس��ترس نبود تا اینکه رد او‬ ‫را در یکی از کش��ور های همس��ایه گرفتند‪ ،‬در روستایی در‬ ‫عمان‪ .‬بازگرداندن جزایری اما ان قدر ها طول نکش��ید‪ ،‬خبر‬ ‫شبانگاهی هم چهره کبود او را وقتی از یک پرواز اختصاصی‬ ‫نیروی های امنیتی پیاده م ی شد نشان داد تا همه دوباره باور‬ ‫کنند که این متهم فساد اقتصادی به زندان بر گشته است‪.‬‬ ‫با اینکه خیل ی ها م ی گفتند او ان قدر پول دارد که بتواند‬ ‫کل مجموعه زندان را هم بخرد و ب رای خودش در زندان هم‬ ‫اسایشی فراهم کند‪ ،‬سازمان زندان ها بار ها شرایط ویژه ب رای‬ ‫نگه داری جزایری در زندان را رد کرد‪.‬‬ ‫حاال در پایان حکم زندان سه سال ب رای پرداخت رشوه‪،‬‬ ‫چهار سال ب رای مشکلی که در برگه پایان خدمتش‪ ،‬دو سال‬ ‫ب رای خروج غیرقانونی از کش��ور‪ ،‬یک س��ال حبس به اتهام‬ ‫دخالت در اموال توقیفی و دو سال حبس هم بابت پرداخت‬ ‫جزای نقدی‪ ،‬ش��ه رام جزایری ازاد شده اس��ت‪ ،‬ان طور که‬ ‫خودش گفته م ی خواهد بارش را ببن��دد و از ته ران برود؛«از‬ ‫دغدغه ها و اس��ترس های ته ران دور ش��ویم و در مزرعه ای‬ ‫در الویج در ش��مال کش��ور نزدیک امل انجا به کشاورزی‬ ‫و پرورش ماه��ی بپردازیم‪ .‬م ی خواهی��م کمباین خریداری‬ ‫کنیم و با ان گندم درو کنیم و لذت درو کردن گندم را با کاله‬ ‫حصیری به تصویر م ی کشیم‪ .‬ارزو م ی کنیم حوضچه پر از‬ ‫ماهی را بسازیم‪».‬‬ ‫وحی�د ش�قاقی‪ ،‬عض�و هی�ات علم ی ‬ ‫دانش�گاه علوم اقتص�ادی معتقد اس�ت که‬ ‫هر چند هزینه های مبارزه با فساد اقتصادی‬ ‫زیاد است اما نگه داشتن یک سیستم فاسد‬ ‫اقتصادی به دلیل نگران�ی از هزینه هایی که‬ ‫باید ب�رای ترمی�م ان پرداخته ش�ود هم کار‬ ‫درستی نیست‪ .‬او البته وضعیت فساد اداری‬ ‫و اقتصادی در ایران را به ان بدی که از ان حرف‬ ‫م ی زنند نم ی داند‪ ،‬اما تاکید م ی کند که باید‬ ‫در این زمین�ه واقع بین ب�ود‪ ،‬اقتصاد نفتی و‬ ‫انحصاری منشا فساد است و برای رسیدن به‬ ‫اقتصاد مولد و تولیدی راهی به جز شفافیت‬ ‫اقتصادی وجود ندارد‪.‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫ش�اخ ص ها و رده بنده ه�ای بی ن المللی توصیف‬ ‫نا مناس�بی از وضعیت سلامت نظ�ام اداری در‬ ‫کشور دارند‪ ،‬به غیر از بروز گاه به گاه پرونده های‬ ‫فساد اقتصادی‪ ،‬همین موضوع که رتبه ایران در‬ ‫میان ‪ 177‬کش�ور در جهان از نظر سالمت اداری‬ ‫‪ 144‬است‪ ،‬م ی تواند نش�ان دهنده این باشد که‬ ‫نگاه مطلوبی به اقتصاد کش�ور وج�ود ندارد‪ .‬اگر‬ ‫بخواهید وضعیت فس�اد اقتصادی در کش�ور را‬ ‫توصیف کنید‪ ،‬چ�ه مولفه های�ی را مورد نظر قرار‬ ‫خواهید داد؟‬ ‫در حوزه فس��اد اداری اول باید این موضوع را روشن‬ ‫کنم که به نظ��ر من ام��اری که در دنی��ا در مورد م��ا ارائه‬ ‫م ی شود کمی غرض ورزانه است‪ ،‬اگر این نگاه منفی را هم‬ ‫نداشته باشیم باز باید بگویم که به نظر من کسانی که این‬ ‫رده بندی ها را انجام م ی دهند‪ ،‬ضعف اطالعاتی در مورد ای ران‬ ‫دارند‪ .‬هر دوی این موارد باعث م ی شود که ما یک تصویر واقع‬ ‫بینانه از اقتصاد کشور نداشته باشیم‪ .‬از این نظر شاید بشود‬ ‫اعدادی که در مورد ای ران ارائه م ی شود را تا حدودی زی ر سوال‬ ‫برد‪ ،‬البته این به ان معنا نیست که ما در وضعیت اقتصادی‬ ‫مناسبی قرار داریم‪.‬‬ ‫م ی خواهم بگویم که شاید ما در میان ان ‪ 170‬یا ‪180‬‬ ‫کشوری که بررسی ش��ده اند‪ ،‬رتبه ‪ 150‬را نداشته باشیم اما‬ ‫معن ی اش این نیست که ما در رتبه ‪ 30 ،20‬یا ‪ 50‬قرار داریم‪.‬‬ ‫در بررسی فس��اد از س��وی نهاد های بی ن المللی‪ ،‬دو‬ ‫شاخص مورد توجه قرار م ی گیرد‪ .‬اول شاخص ادارک فساد‬ ‫است که در مورد ان از بازرگان ها‪ ،‬تجار‪ ،‬سرمایه گذاران و مانند‬ ‫انها س��وال م ی کنند که به نظر انها چقدر در ای ران فس��اد‬ ‫اقتصادی وجود دارد‪.‬‬ ‫شاخص دوم ی که مورد بررسی قرار م ی گیرد شاخص‬ ‫تجربه فساد است که معن ی اش این است که افراد مورد سوال‬ ‫قرار گرفته چقدر در ای ران با فساد برخورد کرده اند‪.‬‬ ‫امار ی که منتشر م ی شود بر مبنای این شاخص است‬ ‫که چون دسترس ی ها به ای ران ان قدر ها هم مستقیم نیست‪،‬‬ ‫م ی شود به این امار و اعداد شک کرد‪.‬‬ ‫حتی اگ�ر بش�ود توصی ف های�ی ک�ه نهاد های‬ ‫بی ن المللی از کش�ور ارائه م ی دهند را زیر س�وال‬ ‫برد باز هم در کشور دچار مشکل فساد اقتصادی‬ ‫هستیم و نم ی شود این موضوع را رد کرد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬من هم این موضوع را رد نم ی کنم‪ ،‬اما مشکل‬ ‫ما در کشور این است که ما نهاد هایی ب رای مبارزه با فساد در‬ ‫اقتصادمان ایجاد نکرده ایم‪ .‬فرمان هشت ماده ای که رهبری‬ ‫در همان حدود س��ال های ‪ 80‬صادر کردن��د باید مورد توجه‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬متاسفانه مبارزه علیه فس��اد ان طور ها که باید‬ ‫و شاید انجام نشد‪.‬‬ ‫به غیر از نبود نهاد هایی ب رای برخورد با فساد‪ ،‬اقتصاد‬ ‫کش��ور ما ش��فاف نیس��ت‪ ،‬اقتصاد ما از رانت پاک نشده و‬ ‫اطالعات مالی افراد در دسترس نیست‪ .‬البته این یک مساله‬ ‫عمومی در اقتصاد های نفتی مبتنی بر سودا گری هم هست‪.‬‬ ‫متاسفانه اقتصاد نفتی بستر فساد را ایجاد م ی کند‪.‬‬ ‫برخی کارشناس ها معتقد هس�تند که برقراری‬ ‫دولت الکترونیک به صورت سیستمی م ی تواند‬ ‫جل�وی ب�روز فس�اد را بگی�رد‪ ،‬این موض�وع در‬ ‫اقتصاد ه�ای نفتی هم م ی تواند ب�ه همین اندازه‬ ‫موثر باشد؟‬ ‫ایجاد دولت الکترونیک یکی از راه هایی اس��ت که‬ ‫م ی تواند موثر باشد‪ .‬اما موضوع اصلی این است که باید ثروت‬ ‫و بده بستان های افراد شفاف باش��د‪ .‬وقتی شما بستر های‬ ‫فساد را فراهم کنید فساد هم ایجاد م ی شود‪.‬‬ ‫وضعیت ما وضعیت مناس��بی نیست‪ .‬ساختار های ما‬ ‫دچار مشکل است و تا ساختار ها را اصالح نکنیم به هر حال‬ ‫مشکالت وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫منظور شما ایجاد چه ساختاری است؟‬ ‫ما نهاد های ق��وی ب رای مبارزه با فس��اد اقتصادی‬ ‫نداریم‪ ،‬س��اختار های انحصار زدایی درست و مناسب نداریم‪.‬‬ ‫منطقا انحصار در یک سیستم اقتصادی فساد ایجاد م ی کند‬ ‫و در مقاب��ل ان در س��اختار های اقتصاد رقابت��ی که می زان‬ ‫انحصار در انها کم تراست فساد هم کم تر خواهد شد‪.‬‬ ‫یک موض��وع دیگر هم این اس��ت ک��ه نهاد های ما‬ ‫ابزار های کافی ب رای مبارزه با فس��اد را در اختی��ار ندارند‪ .‬ما‬ ‫ش��ورای رقابتی داریم ک��ه عمال انقدر ه��ا در رقابتی کردن‬ ‫اقتصادمان تاثیر گذار نبوده و قدرت کاف��ی ب رای ان ندارد‪.‬‬ ‫س��ازمان های نظارتی هم انقدرها ابزار های الزم را در اختیار‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫نهاد های مردمی هم ب رای مبارزه با فس��اد اقتصادی‬ ‫و اداری نداری��م‪ ،‬از طرف دیگر رس��انه های ما ه��م در این‬ ‫موارد نقش��ی را که باید به عهده ندارند‪ .‬م��ا نهاد هایی ب رای‬ ‫ش��فاف کردن گردش مالی افراد و س��ازمان ها ب��رای مردم‬ ‫نداریم‪ .‬در صورتی که الزمه یک اقتصاد سالم این است که‬ ‫ما بدانیم چه کسی‪ ،‬چقدر پول را از کجا به دست م ی اورد و‬ ‫در کجا هزینه م ی کند‪ .‬ضعف قانونی هم در این زمینه وجود‬ ‫دارد‪ ،‬قوانین ما ب رای مبارزه با ران��ت اصال صراحت ندارند‪ ،‬از‬ ‫طرفی ما اصال قانونی ب رای برخورد با رانت اطالعاتی نداریم‪،‬‬ ‫در صورتی که امروز رانت اطالعاتی از مهم ترین اشکال رانت‬ ‫است‪ ،‬این موضوع اصال در ای ران جرم تلقی نم ی شود‪.‬‬ ‫در اینکه اقتصاد ما رانتی است و در ان درامد نفت جای‬ ‫همه درامد ها را گرفته است اصال بحثی نیست‪ .‬به هر حال‬ ‫طبیعت غی ر ش��فاف اقتصاد نفتی و رانتی این مشکالت را‬ ‫به وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫اگر ما دولت الکترونیک را به صورت کار امد در کشور‬ ‫پیاده کنیم ان وقت طبیعتا با کم شدن برخورد افراد با یکدیگر‬ ‫بخش زیادی از روزنه های بروز فساد بس��ته خواهد شد و از‬ ‫اقتصاد‬ ‫طرف دیگر ش��فافیت هم افزایش پیدا خواهد کرد‪ .‬اما همه‬ ‫اینها جای نهاد های کارامد ب رای مبارزه با فس��اد اقتصادی‬ ‫را نم ی گیرد‪.‬این که سازمان بازرسی کل کشور قدرت و ابزار‬ ‫کافی ب رای مقابله با فساد را در دست ندارد اصال کم اهمیت‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫موضع دیگ�ری ک�ه در م�ورد اعمال ش�فافیت‬ ‫اقتصادی و موانع ان مورد توجه اس�ت‪ ،‬مس�اله‬ ‫منافع گروه های ذی نفوذ و ذی قدرت است که‪...‬‬ ‫مساله ساده ای نیست‪ ،‬اما این یک تصمیم حیاتی‬ ‫است که باید گرفته شود‪ .‬باید یک اجماع در حاکمیت در این‬ ‫مورد به وجود بیاید که الزم اس��ت به سمت شفافیت مالی‬ ‫حرکت کنیم‪ .‬اگر درامد افراد مشخص باشد‪ ،‬کنترل ان هم‬ ‫اشکالی نخواهد داشت‪ .‬باید این را در نظر بگیریم که الزمه‬ ‫عبور از اقتصاد رانتی این اس��ت ک��ه درامد های افراد تحت‬ ‫کنترل قرار بگیرد‪.‬‬ ‫علت شکس��ت خوردن عمده طرح های اقتصادی در‬ ‫کشور هم همین موضوع نبود بانک اطالعاتی در مورد افراد‬ ‫و درامدهای انهاست‪ ،‬دولت در یک س��ال گذشته تالش‬ ‫کرده است که موضوع هدفمندی یارانه ها را به نوعی سامان‬ ‫بدهد اما هنوز نتوانس��ته هیچ قدمی به جلو بردارد‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر دولتی که می خواهد اتکایش به درامدهای نفتی را کم‬ ‫کند باید در مقابل ب��ه درامدهای مالیاتی تکیه کند‪ ،‬حاصل‬ ‫کردن در امد های مالیاتی تنها در ش��رایطی ممکن اس��ت‬ ‫که دولت به ی��ک بانک اطالعاتی قابل اعتماد دسترس��ی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬در غیر این صورت سیستم مالیاتی هم کار امد‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫من ای��ن موض��وع را رد نم ی کن��م‪ ،‬همان طور که‬ ‫توضیح دادم‪ ،‬مساله این است که دولت و حاکمیت باید در‬ ‫این مورد یک بار ب رای همیشه تصمیم درست و جدی بگی رند‬ ‫و باید به اجماع برسند و این موضوع را بپذی رند که هزینه های‬ ‫شفاف سازی در اقتصاد بسیار کم تر از عدم شفاف سازی است‪.‬‬ ‫این البته تنها مساله مربوط به سیستم ما نیست‪ ،‬در‬ ‫تمام دنیا این مشکل وجود داشته است‪ .‬همه کشورهای دنیا‬ ‫یا این روند را طی کرده اند یا در اینده مجبور هستند ان را طی‬ ‫کنند‪ .‬اگر ما هم این کار را نکنیم نم ی توانیم اقتصاد رانتی را‬ ‫به اقتصاد تولید محور تبدیل کنیم‪.‬‬ ‫اگر دول�ت اراده ای برای این کار داش�ته باش�د‪،‬‬ ‫فکر م ی کنید مناس�ب ترین نقطه برای اغاز کار‬ ‫کجاست؟‬ ‫به نظر من بهترین راه ب رای دولت این است که خواست‬ ‫عمومی در جهت شفاف س��ازی اقتصادی ایج��اد کند‪ .‬اگر‬ ‫دولت بتواند م��ردم را قانع کند که شفاف س��ازی اقتصادی‬ ‫پی ش شرط توسعه اقتصادی است‪ ،‬ان وقت خود فشاری که‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫م�ا نهاد ه�ای ق�وی ب�رای مب�ارزه ب�ا‬ ‫فس�اد اقتص�ادی نداریم‪ ،‬س�اختار های‬ ‫انحصار زدایی درست و مناسب نداریم‪.‬‬ ‫منطقا انحصار در یک سیستم اقتصادی‬ ‫فس�اد ایجاد می کن�د و در مقاب�ل ان در‬ ‫س�اختار های اقتص�اد رقابتی ک�ه میزان‬ ‫انحصار در انها کم تراست فساد هم کم تر‬ ‫خواهد شد‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثال همین مثال که ش�ما ارائه کردی�د را در نظر‬ ‫بگیرید‪ ،‬در مورد پرداخت مالیات‪ ،‬مش�کل دولت‬ ‫با کارمندان و کاسبان و تجار خرد نیست‪ ،‬مشکل‬ ‫در مورد اش�خاص و تجاری اس�ت که ب�ه دالیل‬ ‫ویژه و ش�رایط وی�ژه م ی توانند همه مق�ررات را‬ ‫دور بزنند‪ ،‬بس�یاری از کارشناس�ان هم معتقدند‬ ‫که مه م ترین عاملی که اجازه حرکت به س�مت‬ ‫شفافیت اقتصادی را به دولت ها نم ی دهد‪ ،‬همین‬ ‫گروه های ذی نفوذ هستند‪.‬‬ ‫از طرف مردم وارد م ی شود و حمایت هایی که از طرف مردم‬ ‫م ی شود‪ ،‬دولت را در برخورد با گروه های ذی نفع و ذی نفوذ که‬ ‫مانع شفاف سازی اقتصادی هستند‪ ،‬کمک م ی کند‪ .‬در اینجا‬ ‫نقش رسانه ها و فعاالنی مانند امامان جمعه بسیار مهم است‪،‬‬ ‫اینها کسانی هستند که م ی توانند به دولت کمک کنند که‬ ‫خواست عمومی در مورد لزوم شفاف سازی اقتصادی را ایجاد‬ ‫کند‪ .‬در غیر این صورت بدون وجود این خواس��ت عمومی‬ ‫دولت به تنهایی چنان قدرتی ندارد که در ب رابر ان گروه های‬ ‫خواص ایستادگی کند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر دولت م ی تواند و باید نهاد های نظارتی بر‬ ‫اقتصاد را ایجاد و تقویت کند‪ .‬در جاهایی که ضعف قانونی‬ ‫وجود دارد باید ان موارد ضعف برطرف ش��ود تا دولت امکان‬ ‫الزم ب رای شفاف سازی را داشته باشد‪.‬‬ ‫البته باز هم طبیعی است که در این راه داد برخی افراد و‬ ‫گروه ها درخواهد امد‪ ،‬در همان فرمان ‪ 8‬ماده ای رهبری هم به‬ ‫این موضوع اشاره شده و رهبری صراحتا تاکید کرده اند که این‬ ‫موضوع ای رادی ندارد‪ .‬باید در راه مبارزه با فساد محکم باشیم‪.‬‬ ‫البته متاسفانه دولت هنوز به ان سمت حرکت نکرده‪ ،‬اما باید‬ ‫این را در نظر داش��ته باشد که رس��یدن به اقتصاد مقاومتی‬ ‫نیازمند همین شفاف سازی است‪.‬‬ ‫من معتقدم که مهم ترین مشکل اقتصادی ما در حال‬ ‫حاضر همین موضوع انحصار طلب ی ها و عدم شفافی ت هاست‬ ‫که باعث م ی ش��ود اقتصاد ما با یک اقتصاد س��الم فاصله‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر بتوانیم عالوه بر ایجاد این خواست عمومی در مورد‬ ‫شفاف سازی اقتصادی‪ ،‬در حاکمیت هم اجماعی ب رای مقابله‬ ‫با گروه های ذی نفوذ ایجاد کنیم که در نهایت به حذف انها‬ ‫بینجامد؛ م ی توانیم منتظر بهبود ش��اخ ص های س�لامت‬ ‫اقتصادی هم باشیم‪.‬‬ ‫نباید این موضوع را نادیده گرفت که به هر حال هر نوع‬ ‫جراحی اقتصادی هزینه هایی خواهد داشت‪ ،‬اما هزینه اقدام‬ ‫نکردن بسیار بیشتر از هزینه اقدام کردن خواهد بود و هر روز‬ ‫تعلل در این راه هزینه ها را افزایش خواهد داد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫معضل رشوه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫نگاهی به رتبه ایران در امار جهانی از منظر فساد اداری‬ ‫گزارش س��ازمان ش��فافیت بی ن الملل م ی گوید رتبه‬ ‫فساد اقتصادی در ای ران سال ‪ 2013‬نسبت به یک سال قبل‬ ‫از ان ‪ 10‬پله سقوط کرده است‪.‬‬ ‫س��ازمان ش��فافیت بی ن الملل که امار رواج فرهنگ‬ ‫رشوه دادن و فساد مالی را به صورت ساالنه منتشر م ی کند‪،‬‬ ‫در گزارش س��ال ‪ 2012‬خود که ای ران را در میان ‪ 177‬کشور‬ ‫بررسی شده از نظر می زان شیوع فساد اداری‪ ،‬در جایگاه ‪133‬‬ ‫قرار داده بود‪ ،‬در س��ال ‪ 2013‬جایگاه ای��ران در این رده بندی‬ ‫به رتبه ‪ 144‬رسید‪ .‬شاخص س��ازمان شفافیت بی ن المللی‬ ‫که تقاضای فساد را نشان م ی دهد‪ ،‬شاخصی ترکیبی است‬ ‫که به وس��یله اندازه گیری های گوناگون میدانی و اس��نادی‬ ‫به دست م ی اید و مبتنی بر ادراک و نگرش تعدادی از تجار‪،‬‬ ‫تحلیلگران اقتصادی‪ ،‬سیاستمداران و مدی ران بخش دولتی‬ ‫است‪ .‬این شاخص می زان سالمت کشورها را از صفر تا صد‬ ‫ نش��ان م ی دهد و هرچه این عدد به صد نزدیک تر باشد ان‬ ‫کشور پاک تر و سالم تر است‪.‬‬ ‫در گزارش س��ال ‪ ،212‬نمره ای ران در این شاخص ‪100‬‬ ‫نمره ای عدد ‪ 28‬بود که در سال ‪ 2013‬به عدد ‪ 25‬رسید‪.‬‬ ‫فساد در تعریفی که توسط دولت های غربی ارائه شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬به معنی سوءاس��تفاده مقام اداری از وجوه عمومی‬ ‫به منظور افزایش درام��دش به طور غیرقانونی اس��ت‪ ،‬اما‬ ‫اغلب تحقی ق ها نش��ان م ی دهد که فساد های اقتصادی در‬ ‫نظام ه��ای دموکراتیک با مطبوعات ازاد کم تر از فس��اد در‬ ‫سیستم های دیگر حکومت است‪.‬‬ ‫فساد اداری م ی تواند فردی و س��ازمان نیافته باشد‪ ،‬اما‬ ‫موضوعاتی مهم تر از دادن و گرفتن رشوه های کوچک توسط‬ ‫کارکنان یک س��ازمان هم م ی تواند وجود داشته باشد و ان‬ ‫زمانی است که مسئوالن سطح باالی دولتی و سیاستمداران‬ ‫در قراردادها و طرح‏های بزرگ که جنبه ملّ ی دارند اعمال نظر‬ ‫م ی‏کنند و سودهای کالن به دست م ی‏اورند‪.‬‬ ‫همچنین فس��اد اداری را با سه رنگ تعریف م ی کنند‪،‬‬ ‫فساد اداری سیاهه تخلف هایی است که از نظر دولت و مردم‪،‬‬ ‫غی ر قابل قبول و غی ر قابل دفاع است‪ ،‬فساد اداری خاکستری‪،‬‬ ‫شکلی از فساد است که از نظر دولت منفور است‪ ،‬اما جامعه‬ ‫ممکن است نسبت به ان ب ی‏تفاوت باش��د؛ مانند کوتاهی‬ ‫کارمند در اجرای قوانین��ی که در بین م��ردم از محبوبیت‬ ‫چندانی برخوردار نیست؛ و در نهایت فساد سپید اداری‪ ،‬کاری‬ ‫که ظاه را مخالف قانون اس��ت‪ ،‬اما اج��رای ان از نظر دولت‬ ‫و مردم زیاد با اهمیت نیس��ت؛ کمک خ��ارج از ضابطه یک‬ ‫کارمند به یکی از مراجعان م ی تواند در این رده قرار بگیرد‪.‬‬ ‫معموال فس��اد های کوچک به علت نب��ود یک نظام‬ ‫منظم پرداخت حق��وق و پ��اداش در سیس��تم دولتی و به‬ ‫تعویق افتادن حقوق کارمندان اتفاق م ی افتد‪ .‬فقر اقتصادی‬ ‫و نابسامان ی‏های درامدی کارکنان سازمان‏ها‪ ،‬نبود مقررات‬ ‫و قوانین بازدارنده و نظام‏های کنترل��ی موثر هم از مواردی‬ ‫است که به وقوع فساد فردی منجر م ی ش��ود‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫رکود اقتصادی‪ ،‬کاه��ش درامد ها‪ ،‬افزایش ت��ورم و کاهش‬ ‫قدرت خرید مردم هم م ی تواند موجب افزایش فساد در یک‬ ‫سیستم اقتصادی شود‪.‬‬ ‫کش��ور هایی که در انها سیستم اتوماس��یون اداری و‬ ‫دولت الکترونیک به درستی پیاده نشده‪ ،‬معموال درگیر فساد‬ ‫اداری بیشتری م ی شوند‪ ،‬هر چه رابطه ارباب رجوع و کارمند‬ ‫بیشتر باشد‪ ،‬موقعی ت های بیشتری ب رای وقوع فساد اداری‬ ‫فراهم خواهد ش��د‪ .‬می زان ارتباط ارباب رجوع و کارمند یکی‬ ‫از شاخ ص هایی است که ب ر اساس ان فساد اداری سنجیده‬ ‫م ی شود‪ ،‬کشورهایی که نظام اداری سالم تری دارند از جمله‬ ‫کشورهای حوزه اسکاندیناوی‪ ،‬کمترین برخورد ارباب رجوع و‬ ‫کارمند را دارند و در نتیجه احتمال بروز فساد اداری را کاهش‬ ‫داده اند‪.‬‬ ‫در سطح جهانی مس��تقل نبودن دستگاه قضا‪ ،‬وجود‬ ‫گروه های فش��ار و در امان ماندن متخلف��ان از مجازات هم‬ ‫راه را ب رای وقوع بیشتر فساد در هر شکل ان فراهم م ی کند‪.‬‬ ‫پیچیدگ��ی قوانی��ن و مق��ررات‪ ،‬زی��اد ب��ودن تعداد‬ ‫دس��تور العمل ها و بخش��نامه های اداری‪ ،‬وجود تبعیض در‬ ‫اس��تخدام و ارتقای ش��غلی افراد هم از مواردی است که به‬ ‫متخلفان امکان م ی دهد در سایه قرار بگی رند یا راه هایی ب رای‬ ‫دور زدن قانون پیدا کنند‪.‬‬ ‫بنا به گزارش موسس��ه تحقیقاتی تدبی��ر‪ ،‬مطالعات‬ ‫انجام ش��ده در ایران نش��ان می دهد که پرداخت رشوه‪ ،‬در‬ ‫نظام اداری کشور بسیار رایج است‪،‬این موضوع از پرداخت‬ ‫زیر میزی های معمولی به پزشکان گرفته تا پرداخت هایی‬ ‫برای گرفتن نمره قبولی در دانش��گاه ها‪ ،‬و در سطوح خیلی‬ ‫باال تر دور زدن فرایند های قانونی مزایده و مناقصه و انعقاد‬ ‫قرار داد ها هم دیده می شود‪ .‬طبق نظرسنجی های به عمل‬ ‫امده بیش از ‪ 40‬درصد مدیران ب��رای انجام کارهای خود‬ ‫مجبور ب��ه پرداخت رش��وه بوده اند و این ام��ر عادی تلقی‬ ‫می شده است‪ .‬در کش��ورهای صنعتی این رقم ‪ 15‬درصد‪،‬‬ ‫در اسیا ‪ 30‬درصد و در کشورهای مش��ترک المنافع بیش‬ ‫از ‪ 60‬درصد اس��ت‪ .‬در ایران ‪ 65‬درصد از مدیران مصاحبه‬ ‫شده اذعان داشته اند که مجبور به پرداخت برخی مبالغ ریز‬ ‫و غیرقانونی بوده اند‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن ش��رایط کش��ور از نظر شاخ ص های‬ ‫اقتصادی و سیاسی‪ ،‬وقوع فساد اداری و رونق پرداخت رشوه‬ ‫قابل پی ش بینی است‪ ،‬اما خیلی هم الزم نیست در این مورد‬ ‫خاص به سراغ پی ش بین ی ها و اما ر روی کاغذ برویم‪.‬‬ ‫نگاهی گذرا به تعداد پرونده های بزرگ فساد اقتصادی‬ ‫که هر سال در دستگاه قضایی مورد رسیدگی قرار م ی گیرد‪،‬‬ ‫مشتی نمونه خروار هاست‪ .‬تنها در همین چند سال گذشته‪،‬‬ ‫پرونده بزرگ فساد اقتصادی‪ ،‬پرونده مشهور به سوء استفاده‬ ‫س��ه هزارمیلیارد تومانی‪ ،‬پرون��ده بیمه ای ران ک��ه برخی از‬ ‫مهم ترین مسئوالن دولت قبلی در ان دخیل بوده اند‪ ،‬اخی را‬ ‫پرده برداری از یک پرونده فس��اد مالی هفت ه��زار میلیارد‬ ‫تومانی که جزئیات ان فاش نشده است‪ ،‬در کنار پرونده های‬ ‫کوچک تری مثل زد و بند در ص��دور مجوزهای واردات انواع‬ ‫و اقس��ام کاال به کش��ور‪ ،‬پرونده های زمین خ��واری و البته‬ ‫زد و بند در انعقاد قراردادهای مه��م بی ن المللی که تعدادی‬ ‫از انها در حوزه نفت و گاز به تازگی در دس��ت بررس��ی قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬نشان دهنده می زان درگیری کشور با مفاسد اقتصادی‬ ‫و اداری است‪.‬‬ ‫در زمان های مختلف‪ ،‬روس��ای مختل��ف قوه قضائیه‬ ‫به عنوان مرجع اصلی رسیدگی به تخلفات از قانون در کشور‬ ‫بر لزوم برخورد جدی با انواع فساد تاکید کرده اند‪ ،‬اما مبارزه‬ ‫با این مفاسد‪ ،‬همواره زیر س��ایه چرخش های سیاسی قرار‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫گزارش مرک��ز پژوهش های مجلس در م��ورد مبارزه‬ ‫با مفاس��د اقتصادی و اداری بیش��ترین تاکید خود را بر لزوم‬ ‫اصالحات فرهنگی قرار داده است‪ ،‬اما این احتمال وجود دارد‬ ‫که با در دستورکار قرار گرفتن ایجاد ثبات اقتصادی‪ ،‬بهبود‬ ‫شاخ ص های اقتصادی و فضای کسب و کار‪ ،‬ایجاد شفافیت‬ ‫از سوی مطبوعات که م ی تواند اهرم نظارت قوی ب رای علنی‬ ‫کردن فساد های اقتصادی و اداری باشد‪ ،‬در کنار توجه بیشتر‬ ‫به اجرای طرح های مربوط به دولت الکترونیک‪ ،‬روند سقوط‬ ‫جایگاه ای ران در جدول نظام های اداری فاسد متوقف شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫برخورد با فساد‬ ‫نیازمندفرهنگسازیاست‬ ‫داوود محمدی‬ ‫عضو کمیسیون اﺻل ‪ 90‬مﺠلﺲ‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫در کمیسیون اصل ‪ 90‬موارد بسیار زیادی از شکایتها‬ ‫مطرح میشود که طبعا بخش��ی از انها هم در مورد همین‬ ‫رانت خواری و گزارش موارد فس��اد اداری است‪ ،‬فرقی هم‬ ‫نمیکند که بخش دولتی باش��د یا خصوصی‪ .‬کمیسیون‬ ‫اصل ‪ 90‬گزارشهایی از تخلف در هر دو حوزه دارد‪.‬‬ ‫با این وجود منترجیح میدهم به جای استفاده از واژه‬ ‫فساد اداری بر این موضوع تاکید کنم که ما باید در راستای‬ ‫ارتقای سالمت سیس��تم اداری تالش کنیم‪ .‬اگر ما بتوانیم‬ ‫سالمت اداری را در کشور باالتر ببریم‪ ،‬این موضوع هم باعث‬ ‫رشد رضایت عمومی از سیس��تم خواهد شد و هم در رشد‬ ‫اقتصادی ما موثر خواهد بود‪ .‬ارتقای سالمت سیستم اداری‬ ‫میتواند از ناهنجاریها و رانتها و رش��وهخواریهایی که‬ ‫االن با ان روبه رو هس��تیم کم کرده و اقتصاد را سالمسازی‬ ‫کند‪.‬‬ ‫نکته بسیار موثری که دولت میتواند در این راه به ان‬ ‫توجه کند‪ ،‬همان موضوع توجه به دولت الکترونیک است‪.‬‬ ‫اگر این موضوع در دس��تورکار جدی دولتها قرار بگیرد‪ ،‬در‬ ‫کنار ان شفافسازی و مانیتورینگ افراد و سیستمها انجام‬ ‫شود‪ ،‬مراجعات فردی به ادارهها کاهش پیدا کند و کارمندان‬ ‫در اتاقهای شیش��های قرار بگیرند که عملکرد انها ب رای‬ ‫همه قابل مالحظه باش��د‪ ،‬هم��ه اینها منجر ب��ه ارتقای‬ ‫سالمت نظام اداری خواهد شد‪.‬‬ ‫دولت باید موضوع اصالح ساختارها و بستن زمینههای‬ ‫وقوع فس��اد و امکان لغزش را کاهش دهد‪ .‬مشخص است‬ ‫که برخورد با مصادیق فساد نمیتواند بهطور موثر منجر به‬ ‫ارتقای سالمت سیستم اداری شود؛ سیستم باید بهگونهای‬ ‫ط راحی شود که امکان وقوع فساد در ان وجود نداشته باشد‪.‬‬ ‫البته ممکن اس��ت که انتقاد در این جا مطرح باش��د‬ ‫که زیر نظ��ر ق��رار دادن کارمندها و کاه��ش برخوردهای‬ ‫کارمند و اربابرجوع تنها امکان فسادهای خرد و کوچک‬ ‫را کاهش میدهد و در کاهش فس��ادهای بزرگ تاثیرگذار‬ ‫نیس��ت‪ .‬اما به نظر من این طور نیست‪ ،‬بس��تن روزنههای‬ ‫وقوع فس��اد میتواند در تمام س��طحها اتفاق بیفتد‪ ،‬چون‬ ‫به هر حال فس��ادهای بزرگ هم در ابتدا از راه ایجاد همین‬ ‫روابط کوچک و مختصر است که بستر مناسب را به دست‬ ‫میاورند‪.‬‬ ‫این ادعا وجود دارد که افزایش ازادی رسانهها در کنترل‬ ‫افراد میتواند منجر به س��الم سازی سیستمها بشود اما ما‬ ‫نباید این موضوع را نادیده بگیریم که در اسالم ابروی افراد از‬ ‫همه چیز مهمتر است و حتی از خون افراد هم مهمتر است‪.‬‬ ‫اما اگر قرار باش��د رس��انهها وارد این موضوع شوند‪ ،‬ممکن‬ ‫است هر کسی به صرف هر شایعه یا اظهارنظری زیر سوال‬ ‫قرار بگیرد و ابروی او ریخته ش��ود‪ ،‬یا اینکه بخواهند قبل‬ ‫از صدور حکم قضایی در مورد افراد تصمیمگیری کنند به‬ ‫همین دلیل‪ ،‬در مورد ازادی بیشتر مطبوعات ب رای نظارت‬ ‫بر افراد و سیستمها باید با احتیاط برخورد کرد‪ .‬صرافت در‬ ‫این مورد بس��یار مهم است‪ ،‬رس��انهها باید در هر شرایطی‬ ‫چارچوب موازین ش��رعی را رعایت کنند و به همین دلیل‬ ‫ش��اید در نظر گرفتن چنین ازادیهایی چن��دان به صالح‬ ‫نباشد‪.‬‬ ‫در حال حاضر مهمترین مرجع برخورد با فس��ادهای‬ ‫اداری قوه قضائیه اس��ت‪ ،‬البته برخی این قوه را به برخورد‬ ‫سیاسی در زمینه برخورد با مفاس��د متهم کردهاند که من‬ ‫این را هم صادق نمیدانم‪ .‬من این موضوع که قوه قضائیه‬ ‫در برخورد با مفاس��د سیاس��ی اقدام میکند را نمیپذیرم‪.‬‬ ‫قوه قضائیه ما مس��تقل اس��ت و باید در چارچوب خودش‬ ‫وظیفههایش را انجام دهد‪.‬‬ ‫اما این موضوع کامال روشن اس��ت که فساد اداری و‬ ‫اقتصادی مسالهای نیس��ت که یک نهاد یا ارگان بخواهد‬ ‫به تنهایی با ان روبهرو شود و به مبارزه بپردازد‪ .‬ب رای اینکه‬ ‫موضوع فساد اداری برطرف شود باید همه نهادها و ارگانها‬ ‫با هم فعالیت کنند‪ .‬البته خود مردم هم در برخورد و مبارزه‬ ‫با فساد مهم هستند‪.‬‬ ‫فرهنگس��ازی در مورد برخورد با فس��اد هم بسیار‬ ‫مهم اس��ت‪ .‬باید این موضوع جا افتاده باش��د ک��ه رانت و‬ ‫فساد و رشوه‪ ،‬بد است‪ ،‬اگر این موضوع جا بیفتد خود مردم‬ ‫میتوانند بهعنوان ناظ ران بر سیستم اقدام کنند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر دستگاههای نظارتی هم باید به وظیفه‬ ‫خود عمل کنند تا شاهد بهبود وضع موجود باشیم‪ .‬اصالح‬ ‫نظام اقتص��ادی موجود و بهبود ش��اخصهای ان‪ ،‬عوامل‬ ‫متعددی دارد‪ ،‬در این مورد تنها تصویب قانونهای بیش��تر‬ ‫نمیتواند موثر باش��د‪ .‬به نظر من در ح��ال حاضر باید این‬ ‫پذیرش عمومی به وجود بیاید که مردم‪ ،‬نهادهای اقتصادی‪،‬‬ ‫بانکها‪ ،‬صاحبان صنایع و سایر فعاالن اقتصادی دست به‬ ‫دست هم بدهند تا برخورد با فس��اد اقتصادی جدی و موثر‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫خوشیمن همچون اینچئون‬ ‫خیلیها معتقدند کاروان ورزش ای ران در بازیهای اسیایی اینچئون عملکرد خوبی‬ ‫داشت‪ .‬اما وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک در این موفقیت چقدر نقش داشتهاند؟‬ ‫ایا شرایط کلی ورزش بهگونهای است که امیدوار باشیم در المپیک ریو نتایج بهتری‬ ‫نسبت به المپیک لندن کس��ب کنیم؟ هرچه هس��ت اینچئون کره جنوبی ب رای‬ ‫کاروان ورزش کشورمان خوشیمن بود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ﺗﻴﺘﺮﺍﻭﻝ‬ ‫تحولگرا نیستیم‬ ‫گفتوگوی مثلث با مهندس هاشمیطبا‬ ‫درباره کاروان اینچئون‬ ‫ورزش‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ خیل ی ها معتقدند کاروان ورزش ایران در بازی های ‬ ‫اسیایی موفﻖ بوده است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫من معتقدم که کاروان ورزش ما در مجموع موفق‬ ‫عمل کرد اما بحث من این است که ظرفیتهای کشور ما‬ ‫در حوزه ورزش ب رای درخشیدن در اس��یا فراتر از اینهاست‪.‬‬ ‫ما بضاعت فوقالعادهای داریم‪ .‬اس��تعدادهایی که میتوانند‬ ‫کش��ورمان را در عرصههای بینالمللی به افتخارات بزرگ‬ ‫ورزشی برسانند‪ .‬این مستلزم نگاه تازه در حوزه مدیریت این‬ ‫ورزش است‪ .‬اینکه شرایط به س��متی برود که استعدادهای‬ ‫سراسر کشور مورد شناس��ایی و اس��تفاده قرار بگیرد‪ .‬ما در‬ ‫رشته تکواندو موفق بودیم‪ .‬در کشتی توفیق نسبی داشتیم‪.‬‬ ‫در بعضی رش��تهها مثل کاراته و تی ران��دازی موفقیتهای‬ ‫نسبی حاصل ش��د و در مجموع میتوانیم بگوییم کاروان‬ ‫ورزش کشورمان در اینچئون موفق عمل کرده است‪ .‬چون‬ ‫یک طال در اینچئون به ورزش ما اضافه شد اما مورد دیگری‬ ‫هم وجود دارد‪ .‬وقتی جمع مدالهای قزاقس��تان به عدد ‪80‬‬ ‫میرسد و ما هم حدودا ‪ 50‬مدال کس��ب کردهایم بیشتر به‬ ‫این نتیجه میرسیم که باید بهتر و بیشتر از اینها کار کنیم‪.‬‬ ‫اگر از نظر جمعیتی هم خودمان را با رقبایمان مقایسه کنیم‬ ‫متوجه میشویم که مثال در قیاس با کرهجنوبی میبایست‬ ‫ما بهتر عمل کنیم‪.‬‬ ‫ عملک�رد بهت�ر از نظ�ر ش�ما چگون�ه تعری�ﻒ ‬ ‫م ی شود؟‬ ‫ببینید‪ ،‬اگر وضع مدیریت��ی در اموزش و پرورش و‬ ‫مدیریت در عرصه ورزش ما ب��ه همین منوال پیش برود که‬ ‫شاهدش هستیم همیشه باید منتظر بمانیم که ‪ 20‬مدال ما‬ ‫به ‪ 22‬مدال تبدیل شود و این را موفقیت بزرگی بدانیم‪.‬‬ ‫ چرا شما این موفقیت را بزرگ نم ی دانید؟‬ ‫چون این جهشی نیس��ت که با ظرفیتهای ما در‬ ‫کشور همخوانی داشته باشد‪ .‬ظرفیت جوانان ای رانی خیلی‬ ‫بیشتر از اینهاست‪ .‬ما در رش��تههای مختلف استعدادهایی‬ ‫داریم که تنها کافی است انها را کشف کنیم‪ .‬مثال در رشته‬ ‫دوومیدانی معتقدم ما اس��تعدادهای خیل��ی خوبی داریم‪.‬‬ ‫هر چند این رش��ته ش��اخههای متعددی دارد‪ .‬با اینکه ما در‬ ‫شاخههای این رشته باز هم شاخههای دیگری میبینیم اما با‬ ‫این حال معتقدم ای ران در این رشته میتواند خیلی بیشتر از‬ ‫اینها پیشرفت کند‪ .‬در واقع ما ورزشکاران خوبی در این رشته‬ ‫داریم اما به نظرم مربی در س��طح کیفی باال نداریم که این‬ ‫ورزشکاران را تربیت کند‪.‬‬ ‫ ایران چگونه م ی تواند در مس�یر توسعه ورزش ‬ ‫گاﻡ های جدی بردارد؟‬ ‫به نظرم ما باید به اس��تانها توجه بیشتری داشته‬ ‫باش��یم‪ .‬برخی اس��تانهای ما از لحاظ قهرمان��ی و ظهور‬ ‫استع دادهایی که ب رای قهرمانی ساخته شدهاند بسیار مناسب‬ ‫است‪ .‬بهعنوان مثال میتوانم به بجنورد اشاره کنم‪ .‬همین‬ ‫خانم خدمتی که در تی راندازی ب رای ای ران مدال طال کس��ب‬ ‫کرد اهل بجنورد است‪ .‬اما ایا ب رای کشف و بروز این استع دادها‬ ‫اقدامات الزم انجام میگی��رد؟ ایا در ام��وزش و پرورش ما‬ ‫ژیمناستیک اموزش داده میشود که بچههای ما بتوانند از‬ ‫لحاظ حرکتی در شرایط خوبی قرار بگی رند؟ عضله و مفاصل‬ ‫این بچهها با ورزش است که ساخته میشود‪ .‬ایا ب رنامهریزی ما‬ ‫به سمت و سویی است که این بچهها را ب رای ورزش حرفهای‬ ‫اماده کنیم؟ بهرغم همه تالشهای��ی که مدی ران اموزش و‬ ‫پرورش در زمینه رش��د ورزش انجام دادهاند باید بپذیریم که‬ ‫نتایج ناامیدکننده است‪ .‬چون در مدارس ما عمال به ورزش‬ ‫توجهی نمیشود‪ .‬امکانات ورزشی در مدارس بسیار کم است‪.‬‬ ‫به همین دلیل است که ما نمیتوانیم استع دادهایمان را رشد‬ ‫بدهیم‪ .‬ما در سال ‪ 76‬پایگاههای اس��تعدادیابی را راهاندازی‬ ‫کردیم‪ .‬مس��اله اموزش مربیان را پیگیری کردیم و بهدنبال‬ ‫علمیکردن ورزش بودیم‪ ،‬اما از س��ال ‪ 80‬همه این ب رنامهها‬ ‫تعطیل شد‪ .‬تصور کنید اگر ان برنامهها دنبال میشد و ان‬ ‫سیاستها پیش میرفت چه تحولی در کشور ما رخ میداد‬ ‫و ورزش ما چه سود کالنی نصیبش میشد‪ .‬تصور کنید اگر‬ ‫در کنار این موضوع اموزش و پرورش هم پای کار میامد و‬ ‫به چرخه تولید و توسعه ورزش کشور کمک میکرد چه فایده‬ ‫بزرگی به کشورمان میرس��ید‪ .‬بنابر این دالیل باید بگویم‬ ‫رفرم زنانه‬ ‫غلبه پنج بر چهار‬ ‫ایا کاروان ورزشی ای ران‬ ‫دراینچئونموفق تراز‬ ‫گوانگجوبود؟‬ ‫که حضور ما در بازی های اسیایی یا المپیک تاکنون باعث‬ ‫افتخار ما نبوده و نیس��ت‪ .‬بناب راین در رده بندی های اداری و‬ ‫حرفه ای ما همچنان عقب هستیم و این افتخار نیست که‬ ‫عقب مانده ایم‪ .‬به همین دلیل ما در همه زمینه ها نیاز داریم‬ ‫که راهکارهای درس��تی را پیدا کنیم‪ .‬به نظرم در ورزش این‬ ‫راه ها خیلی روشن اس��ت‪ .‬ادم های متخصصی داریم که در‬ ‫این زمینه خیلی حرف ها زده اند و خیلی کارها انجام داده اند‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح م ی دهید؟‬ ‫به عنوان مث��ال متخصص��ان م ی توانن��د برنامه‬ ‫اس��تعدادیابی در سراس��ر کش��ور را تدوین کنند تا مدی ران‬ ‫ما از طری��ق پیگیری این ب رنامه بتوانند در سراس��ر کش��ور‬ ‫اس��تعدادهای فوق العاده ای را جذب کنند‪ .‬دانش��کده های‬ ‫ورزشی که در حال حاضر کارهای تحقیقاتی انجام م ی دهند‬ ‫در حقیقت کار را ب رای خودش��ان انجام م ی دهند‪ .‬اما مساله‬ ‫ورزش ما این است که ما باید مربیان متخصصی جذب کنیم‬ ‫که سواد داشته باشند‪ .‬مربیانی که اطالعات به روز شده ای در‬ ‫اختیار داشته باشند‪ .‬ما وقتی ‪ 20‬هزار مربی داریم که اکثرشان‬ ‫کم سواد هستند معلوم اس��ت که نم ی توانیم ظرفی ت های‬ ‫اصل ی مان را شناس��ایی کنیم‪ .‬به عنوان مثال فردی بازیکن‬ ‫خوبی بوده‪ ،‬با کیفیت هم بوده اما ناگهان مربی م ی شود‪ .‬در‬ ‫حالی که مربی خوب بودن با بازیکن خوب بودن خیلی فرق‬ ‫دارد‪ .‬اینها دنیاهای متفاوتی دارد‪ .‬در مقطعی که من ریاست‬ ‫س��ازمان تربی ت بدنی را بر عهده داش��تم موض��وع اموزش‬ ‫سراسری مربیان را دنبال م ی کردیم‪ .‬اینکه یک دوره اموزشی‬ ‫ترتیب بدهیم و بعد ‪ 20‬مربی دیگر را به فوتبال معرفی کنیم‬ ‫چه فایده ای خواهد داش��ت؟ متاس��فانه ان برنامه ای که ما‬ ‫شروعش کردیم در سال های بعد تعطیل شد‪ .‬تمام مربیان‬ ‫ما باید ارتقای علمی پیدا کنند‪ .‬تصور کنید اگر در ‪ 12‬س��ال‬ ‫گذشته این برنامه تعطیل نشده بود هر مربی سالی ‪ 12‬روز‬ ‫ی م ی دید‪.‬‬ ‫اموزش علم ‬ ‫در ورزش کشورمان چه نقطه ضعفی م ی بینید که‬ ‫باعث ش�ده نتوانیم از ظرفی ت هایی که داریم به‬ ‫شکل بهتری بهره ببریم؟‬ ‫ما زمان را از دست داده ایم و باید عرض کنم مدیریتی‬ ‫که در حال حاضر بر ورزش ما حاکم است‪ ،‬مدیریت تحولگرا‬ ‫نیست‪ .‬مدام منتظر م ی مانند که چه اتفاقی م ی افتد‪ .‬منهای‬ ‫این موضوع که بعض ی ها عالقه مندند شخصیت خودشان را‬ ‫با پست و مقام باال بب رند باید عرض کنم مدی رانی که به دنبال‬ ‫ایجاد تحول در ورزش کشور هس��تند تعدادشان خیلی کم‬ ‫است‪ .‬این نوع مدیریت سخت است و گر نه اداره کردن یک‬ ‫سازمان کار خیلی سختی نیست‪ .‬در سازمانی که قرار نیست‬ ‫تحول‪ ،‬رشد و توس��ع ه ای صورت بگیرد فقط کافی است که‬ ‫ش��ما در اتاق تان بنش��ینید و نظاره گر بخش های سازمان‬ ‫تحت نظرتان باشید‪ .‬همه به صورت خودکار کارشان را انجام‬ ‫م ی دهند‪.‬‬ ‫این ارزیابی که ش�ما از ان س�خن م ی گویید کار‬ ‫ساده ای نیست‪ .‬قبول دارید؟‬ ‫‪1‬‬ ‫رئیس اسبق سازمان تربی ت بدنی معتقد‬ ‫اس�ت که مدیری�ت ورزش کش�ور ب ه گونه ای‬ ‫نیست که انتظار داشته باش�یم در سال های‬ ‫اینده اتفاق ش�گرفی در میادی�ن بی ن المللی‬ ‫برای کش�ورمان رخ دهد‪ .‬مهن�دس مصطفی‬ ‫هاشم ی طبا با اشاره به موضوع تحولگرایی در‬ ‫عرصه مدیریت ورزش تاکی�د م ی کند که تنها‬ ‫با قرار گرفتن در این مسیر م ی توان به اینده‬ ‫خوشبین بود‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با رئیس‬ ‫اس�بق س�ازمان ت ربی ت بدنی را م ی خوانید‪.‬‬ ‫ارزیابی شما چیست؟ مدیران ما تحولگرا هستند‬ ‫یا صرفا به گذراندن زمان فکر م ی کنند؟‬ ‫من فکر م ی کنم بیشتر وقت هایی که اقایان صرف‬ ‫امور مختلف م ی کنند ب ی جهت اس��ت‪ .‬یعن��ی وقت زیاد را‬ ‫اتفاقا صرف مواردی م ی کنند که ارزش��ی ندارد و بر عکس‬ ‫ب رای مواردی که م ی بایست خیلی جدی وقت و انرژی به ان‬ ‫اختصاص دهند‪ ،‬ب ی توجهی م ی کنند‪.‬‬ ‫ب�ه نظ�ر ش�ما وزارت ورزش ب�رای اینک�ه از‬ ‫وقت کشی دور شود و به سمت تحولگرایی برود‬ ‫چطور باید عمل کند؟‬ ‫وزارت ورزش بیشترین وقت خود را باید صرف امور‬ ‫استان ها کند‪ .‬اینکه در استان ها چه ظرفی ت هایی وجود دارد‪،‬‬ ‫چه کمبودهایی در استان ها دیده م ی شود و چگونه باید این‬ ‫کمبودها را رفع ک��رد و به طور کلی توجه ویژه به اس��تان ها‬ ‫م ی بایست در دس��تورکار قرار بگیرد‪ .‬در این صورت اتفاقات‬ ‫خوبی رخ خواه��د داد و اگر نه که وقت گذاش��تن زیاد ب رای‬ ‫باشگاه هایی مثل پرسپولیس و استقالل اصال در شان وزیر‬ ‫ورزش مملکت ما نیس��ت‪ .‬اینجاست که مشخص م ی شود‬ ‫وزیر فردی تحولگراست یا نه‪.‬‬ ‫اق�ای مهن�دس هاش�م ی طبا! موفقی�ت بانوان‬ ‫ورزش�کار کش�ورمان ای�ن روزها باعث ش�ده تا‬ ‫مدیران ورزش کش�ور نگاه ویژه ای به این بخش‬ ‫داشته باشند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫م��ا در بخ��ش ورزش بان��وان بای��د بپذیری��م که‬ ‫محدودیت هایی داریم اما نباید در مورد م��ردان و زنان نگاه‬ ‫جنسیتی و تبعی ض امیز داشته باش��یم‪ .‬وقتی ما به جوانان‬ ‫این مملکت ن��گاه ب ی طرفانه داش��ته باش��یم و به مدارس‬ ‫کشورمان نیز همین نگاه را داشته باشی م تردید نداشته باشید‬ ‫که دختران ما نیز هم تراز با پس��ران ما رشد م ی کنند و ب رای‬ ‫این مملکت افتخار و غرور به هم��راه م ی اورند و در میادین‬ ‫بی ن المللی م ی درخشند‪ .‬در اینچئون این موضوع به ما ثابت‬ ‫شد که دختران الیق این مملکت ب رای افتخارافرینی امادگی‬ ‫باالیی دارند‪.‬‬ ‫وظیفه وزارت ورزش بسترس��ازی است‪ .‬بستر که‬ ‫فراهم شود جوانان ما از ان بس��تر به بهترین شکل استفاده‬ ‫م ی کنند‪ .‬بستر را که فراهم کنیم مربیان ما خودجوش رشد‬ ‫م ی کنند‪ .‬همی ن ط��ور در مدارس‪ .‬وقتی زمینه ش��کوفایی‬ ‫استع دادها در مدارس فراهم شود شک نکنید که ما با انبوهی‬ ‫از اس��تعدادها در زمینه های مختلف ورزشی روبه رو خواهیم‬ ‫ش��د‪ .‬در همه زمینه ها همی��ن طور اس��ت‪ .‬در صنعت هم‬ ‫وضعیت به همین شکل باید اداره شود‪ .‬در حوزه های دیگر‬ ‫هم همین طور‪.‬‬ ‫در دول�ت قبل�ی ای�ن ادعا وج�ود داش�ت که به‬ ‫استان ها توجه ویژه ای صورت م ی گیرد‪ .‬در این باره‬ ‫چه نظری دارید؟‬ ‫نیاز نیس��ت که رئی س جمهور دائم به این اس��تان‬ ‫و ان استان برود و ب رای مردم س��خنرانی کند‪ .‬وعده بدهد و‬ ‫نامه بگیرد‪ .‬اینها کارهای اضافی اس��ت‪ .‬رئی س جمهور باید‬ ‫بنشیند و ب رای اداره درست کش��ور تصمیمات درست اتخاذ‬ ‫کند و این تصمیمات را در سراسر کش��ور به وسیله عوامل‬ ‫اجرای ی اش اعمال کند‪ .‬این مهم است و اگر نه رئی س جمهور‬ ‫بودن معنایش س��وار جیپ شدن و دس��ت تکان دادن ب رای‬ ‫مردم نیست‪.‬‬ ‫ب ه عنوان مثال در حوزه ورزش چگونه باید تصمیم‬ ‫درست بگیرد؟ مصداقی م ی اورید؟‬ ‫به وزیر اموزش و پرورش بگوید شما موظف هستید‬ ‫همه مدارس سراسر کش��ور را ملزم کنید که در طول هفته‬ ‫هشت ساعت ژیمناستیک در مدارس اموزش داده شود‪ .‬در‬ ‫این صورت اس��ت که ورزش ما دچار تحول م ی شود و گر نه‬ ‫ش��رکت کردن در تمرین تیم ملی‪ ،‬عکس انداختن با لباس‬ ‫ورزش��ی و پنالتی زدن به گلر تیم ملی کار س��ختی نیست‪.‬‬ ‫اینها بیش��تر جنب ه های پوپولیس��تی دارد تا نشانه ای ب رای‬ ‫تصمیمات درس��ت دولت‪ .‬در دولت نهم و دهم به استان ها‬ ‫سفر م ی کردند و بعد در یک شب ناگهان ‪ 100‬مصوبه اعالم‬ ‫م ی کردند‪ .‬انبوهی از وعده ها به م��ردم نجیب این مملکت‬ ‫داده م ی ش��د که هرگز هم تحقق پیدا نم ی ک��رد‪ .‬هر ذهن‬ ‫حسابگری م ی توانست متوجه ش��ود که این وعده ها اساسا‬ ‫قابل اجرا نیس��ت چه دول��ت ظرفیت مح��دودی به لحاظ‬ ‫مالی و بودج��ه عمومی دارد‪ .‬ان قدر بودج��ه در اختیار ندارد‬ ‫که بخواهد ‪ 100‬پروژه را در این استان و ‪ 100‬پروژه را در استان‬ ‫دیگر راه اندازی و به پایان برساند‪ .‬نتیجه اش هم این شد که‬ ‫ما امروز صدها پروژه نیمه تمام داریم که از دولت های نهم و‬ ‫دهم باقی مانده اس��ت‪ .‬منظورم از این حرف ها این است که‬ ‫مدیریت ما در ورزش کشور باید تحولگرا باشد‪ .‬راه جدید و فکر‬ ‫جدید ارائه کند‪.‬‬ ‫ش�ما در حال حاض�ر در مدیریت ورزش کش�ور‬ ‫تحولگرایی م ی بینید؟‬ ‫من هیچ گونه تحولگرایی در مدیریت ورزش کشور‬ ‫نم ی بینم‪.‬‬ ‫با این افراد م ی ش�ود تحولگرا بود یا برای تغییر‬ ‫این افراد ضرورتی وجود دارد؟‬ ‫تحولگرایی ارتباط مس��تقیمی با شخصیت افراد‬ ‫دارد‪ .‬بعضی افراد اساسا نمی توانند روی پای خود بند شوند‪.‬‬ ‫مدام در تالش و تکاپو هس��تند‪ .‬بعضی ها هم خیلی راحت‬ ‫می نش��ینند طوری که دنیا را اب ببرد انه��ا هنوز در خواب‬ ‫هستند‪ .‬یادم می اید هر جا که می رفتیم به دوستانم می گفتم‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫خیلی دوست دارم هر یک از دفاتر وزرای‬ ‫ما در پایان هر س��ال گزارشی ارائه بدهند‬ ‫و در ان قی��د کنند ک��ه چه م��دت زمانی را‬ ‫رصف انجام چ��ه اموری کرده ان��د‪ .‬برای‬ ‫هر موضوعی چق��در وقت گذاش��ته اند‪.‬‬ ‫در هم��ه زمینه ها عرض می کن��م‪ .‬در این‬ ‫صورت ما متوجه می ش��ویم ک��دام مدیر‬ ‫به تحول فکر کرده و کدام مدیر به دنبال‬ ‫گذراندن دوره مدیریتی اش بوده است‬ ‫وظیفه وزارت ورزش چیست و چطور م ی تواند به‬ ‫این موفقی ت ها کمک کند؟‬ ‫ورزش‬ ‫نه‪ ،‬ساده اس��ت‪ .‬خیلی دوست دارم هر یک از دفاتر‬ ‫وزرای ما در پایان هر سال گزارش��ی ارائه بدهند و در ان قید‬ ‫کنند که چه مدت زمانی را ص��رف انجام چه اموری کرده اند‪.‬‬ ‫ب رای هر موضوعی چقدر وقت گذاش��ته اند‪ .‬این را روش��ن و‬ ‫ش��فاف در قالب یک گزارش ارائه کنند‪ .‬بحث من فقط وزیر‬ ‫ورزش نیست‪ .‬در همه زمینه ها عرض م ی کنم‪ .‬در این صورت‬ ‫است که ما متوجه م ی شویم کدام مدیر به تحول فکر کرده‬ ‫و کدام مدیر به دنبال گذراندن دوره مدیریت ی اش بوده است‪.‬‬ ‫دخت رانای رانینتایج‬ ‫خوبی در بازی های‬ ‫اسیاییکسبکردند‬ ‫از ض ربه فنی تیم امید تا قهرمانی‬ ‫اسمان خراش ها‬ ‫گزارشی از نتایج کاروان ورزشی‬ ‫ای ران در اینچئون‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫وقت کمی داریم‪ .‬سه سال بیش��تر وقت نداریم و این وقت‬ ‫کمی است‪ .‬باید کاری انجام بدهیم‪ .‬بعضی ها هم می گویند‬ ‫ما سه س��ال وقت داریم و کاری هم نمی ش��ود انجام داد‪.‬‬ ‫این دو دیدگاه کامال متفاوت است‪ .‬بس��تگی دارد که شما‬ ‫به کارتان چطور نگاه می کنید‪ .‬به پیش��بند طباخی ها دقت‬ ‫کنید‪ .‬تمیز نیس��ت‪ .‬در ژاپن اما این پیش��بندها کامال تمیز‬ ‫اس��ت‪ .‬چرا؟ چون در فلسفه پوش��یدن این پیشبند دو طرز‬ ‫تفکر کامال متفاوت وجود دارد‪ .‬اینجا پیشبند می بندیم که‬ ‫لباس مان کثیف نشود حاال اگر غذایی که مردم می خورند‬ ‫به این پیشبند بخورد هم از نظر ما اشکالی ندارد‪ ،‬در حالی که‬ ‫انجا پیشبند تمیز معنایش روشن است‪ .‬می خواهند بگویند‬ ‫ما اجازه نمی دهیم غذایی که شما می خورید الوده شود‪.‬‬ ‫در م��ورد مدیریت ورزش کش��ور هم همین مس��اله‬ ‫وجود دارد‪ .‬مدیریت ورزش ما اوال باید خود را از قی دو بند وقت‬ ‫گذاشتن ب رای استقالل و پرس��پولیس و دخالت در امور این‬ ‫دو باشگاه رها کند‪ .‬این دو باشگاه به وزارت دارایی تعلق دارد‬ ‫اما وزارت ورزش عالقه مند اس��ت این دو باش��گاه را دنبال‬ ‫خودش بکشد‪.‬‬ ‫از سویی دیگر وزارت ورزش باید امور فدراسیون ها را به‬ ‫خودشان واگذار کند‪ .‬فدراسیون ها باید از سوی مجامع شان‬ ‫اداره ش��وند‪ .‬هر تغیی��ر و تحولی باید از کان��ال مجامع این‬ ‫فدراس��یون ها صورت بگیرد‪ .‬مجامع باید تقویت شوند‪ .‬باید‬ ‫در این مجامع شفاف عمل ش��ود‪ .‬در حال حاضر مجامع ما‬ ‫کامال تشریفاتی است‪ .‬وقتی مدیریت ورزش کشور ما از این‬ ‫قید و بندها رها ش��د ان وقت م ی تواند به ان چیزی که باید‬ ‫رسیدگی کند‪ ،‬بپردازد‪.‬‬ ‫و این باید از نظر شما چیست؟‬ ‫رس��یدگی به امور استان ها‪ ،‬کش��ف استعدادهای‬ ‫سراسر کشور و پرورش استعدادها‪.‬‬ ‫کار دشواری است‪ .‬قبول دارید؟‬ ‫البته بودجه ما کم است‪ 48 .‬هزار میلیارد تومان یارانه‬ ‫م ی دهیم‪ .‬این رقم غی ر قانونی هم هست‪ .‬بعد م ی گوییم پول‬ ‫نداریم‪ .‬به همه هم این یارانه پرداخت م ی ش��ود‪ .‬به کاسب‪،‬‬ ‫مقیم خارج‪ ،‬کارمند‪ ،‬طال فروش‪ ،‬خالصه اینکه این یارانه به‬ ‫همه پرداخت م ی ش��ود‪ .‬تنها درصدی از این پول اگر صرف‬ ‫ورزش ش��ود اتفاقات ش��گفت انگیزی در عرص��ه ورزش ما‬ ‫رخ خواه��د داد‪ .‬در این صورت فدراس��یون های ما نیز از این‬ ‫وضعیت اس��فبار که ش��بیه متکدیانه رفتار م ی کنند خارج‬ ‫م ی شوند‪.‬‬ ‫وزارت ورزش در بخ�ش جوان�ان ه�م باید فعال‬ ‫باش�د‪ .‬البته مس�ئوالن این وزارتخانه خودشان‬ ‫م ی گوین�د ک�ه در ای�ن بخ�ش کاس�ت ی ها و‬ ‫کمبودهایی وجود دارد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫در این مورد وزارت ورزش واقعا ب ی تقصیر است‪ .‬کار‬ ‫ورزش تخصصی است‪ .‬دیگر جایی ب رای پرداختن به مسائل‬ ‫جوانان ندارد‪ .‬نه امکاناتش را دارد و نه نیروی انس��ان ی اش را‪.‬‬ ‫به نظرم همان شورای عالی جوانان کفایت م ی کند که این‬ ‫بخش را نیز اداره کنند‪ .‬وزارت ورزش در این مورد نم ی تواند‬ ‫کاری کند‪ .‬نباید هم کاری بکند‪ .‬ادغام این دو حوزه تخصصی‬ ‫از ابتدا کار اشتباهی بود‪.‬‬ ‫چ�ه اتفاقی باید رخ بده�د که ورزش م�ا وارد فاز‬ ‫تحولگرایی شود؟‬ ‫باید مدی ران ما به درک برسند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫درک چه موضوعاتی؟‬ ‫درک این موضوع که اگر ب رای یک مدرس��ه تخته‬ ‫سیاه و ازمایش��گاه و کتابخانه الزم اس��ت حتما یک سالن‬ ‫ورزشی نیز الزم اس��ت‪ .‬هر وقت به این درک رسیدند مساله‬ ‫ما حل م ی شود‪.‬‬ ‫ایا به این درک رسیده اند؟‬ ‫نه‪ ،‬هنوز به این درک نرسیدند‪.‬‬ ‫برای این ادعا دلیلی دارید؟‬ ‫شما به همه مس��ئوالن ما بگویید لطف کنید پنج‬ ‫دقیقه درباره ورزش صحبت کنید‪ .‬قطع��ا م ی گویند ورزش‬ ‫خیلی خوب اس��ت چون ب رای بدن مفید است و البته باعث‬ ‫افتخار ای ران عزیزمان خواهد شد‪ .‬غیر از این است؟ با فلسفه‬ ‫تربی ت بدنی و تاثیر ان در جامعه اش��نا نیس��تند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل در مدارس ازمایش��گاه م ی س��ازیم اما س��الن ورزشی‬ ‫نم ی س��ازیم‪ .‬به همین دلیل م ی گویند مقطع ابتدایی معلم‬ ‫ورزش نم ی خواهد‪ .‬همی ن طور اس��ت که خشت اول را کج‬ ‫م ی گذاریم و ‪ 10‬س��ال بعد از خودمان م ی پرسیم که چرا در‬ ‫میادین بی ن المللی ناکام هستیم‪.‬‬ ‫شما فکر م ی کردید در دولت روحانی وضع ورزش‬ ‫اینگونه شود به هر حال ش�ما منتقد وزیر ورزش‬ ‫فعلی هستید؟‬ ‫ب رای رس��یدن به تحول باید از برخی سیاست های‬ ‫گذشته مان گرته برداری کنیم‪ .‬اقای نیلی که هم اقتصاددان‬ ‫و هم دانشمند قابل احترامی هم هستند در خصوص بهمن‬ ‫نقدینگی که ‪ 600‬ه��زار میلیارد تومان ش��ده‪ ،‬گفته اند اهل‬ ‫شوک درمانی نیستم‪ .‬ما با سیاست های کژدار و مریز به جایی‬ ‫نم ی رسیم‪ .‬شرایط مملکت ما طوری اس��ت که با این گونه‬ ‫سیاس��ت ها این بیمار نجات پیدا نم ی کن��د‪ .‬دریاچه ارومیه‬ ‫از خش��کی نجات پیدا نم ی کند‪ .‬بناب راین به قول س��عدی‪،‬‬ ‫کشت ی بان را سیاست دگر باید!‬ ‫انتظار ش�ما از دول�ت روحانی در زمین�ه ورزش‬ ‫براورده نشد‪ .‬این طور نیست؟‬ ‫من انتظاری نداشتم‪.‬‬ ‫اما ش�ما وارد کارگروهی ش�دید که ق�رار بود به‬ ‫ورزش کش�ور کمک کند؛ تصورتان در ابتدا چیز‬ ‫دیگری بود؟‬ ‫بله‪ ،‬ان کارها را انج��ام دادیم‪ .‬راحت بگویم که االن‬ ‫مجموعه مدیریتی کشور مدیریت تحولگرا نیست‪ .‬در یک‬ ‫جاهایی به خاطر بعضی از افراد کارهای خوبی صورت گرفته‬ ‫است اما سیاست های کلی ما همچنان در مسیر تحولگرایی‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫در مجموع عملکرد کاروان ورزش کش�ورمان در‬ ‫اینچئون را تحسین م ی کنید‪ .‬درست است؟‬ ‫بله‪ ،‬ورزشکاران ما خیلی خوب بودند‪ .‬حاال کاری به‬ ‫فوتبال ندارم که اساسا هویت خودش را از دست داده است‪.‬‬ ‫اما در سایر رشته ها باید بپذیریم که ورزشکاران ما خوب عمل‬ ‫کردند‪ .‬البته نباید خیلی به این موضوع دامن بزنیم که علیه‬ ‫ما و کاروان ما ناداوری صورت گرفت‪ .‬این باعث م ی شود که‬ ‫هر گاه باختیم بگوییم ناداوری بود و ما ب ی تقصیریم‪.‬‬ ‫خیل�ی اه�ل اظهارنظره�ای فوتبالی نیس�تید‪.‬‬ ‫درست است؟‬ ‫چرا‪ .‬اگر منظورتان تیم امید است باید بگویم این‬ ‫تیم هویت نداشت‪ .‬همبستگی نداشت‪ .‬مربی اش جا نیفتاده‬ ‫بود‪ .‬ما شبیه به این تیم را در هیروشیما تجربه کردیم‪ .‬یک‬ ‫روز قبل از اعزام تیم به هیروشیما به رئیس وقت فدراسیون‬ ‫فوتبال گفتم این تیم وضعیت خوب��ی ندارد‪ .‬گفت نه خیلی‬ ‫هم خوب است‪ .‬گفتم اگر جزو س��ه تیم اول نباشیم شما را‬ ‫کنار می گذارم‪ .‬همی��ن اتفاق ه��م رخ داد و ان تیم نتیجه‬ ‫نگرفت‪ .‬من هم طبق قراری که با رئیس وقت فدراس��یون‬ ‫فوتبال داشتم او را کنار گذاش��تم‪ .‬هر چند حاال از دوستان‬ ‫صمیمی من اس��ت اما می خواهم بگویم راجع به تیم امید‬ ‫صحبت کردن بی فایده اس��ت چون اساسا هویت خودش‬ ‫را از دست داده است‪.‬‬ ‫در موفقیت اخیر ورزش‪ ،‬وزارت ورزش را بیش�تر‬ ‫سهیم م ی دانید یا کمیته ملی المپیک را؟‬ ‫هی چ کدام‪ .‬ورزشکاران و مربیان زحمتکش کاروان‬ ‫ورزش ای ران اصل ی ترین عوامل موفقیت و افتخارافرینی در‬ ‫اینچئون بودند‪ .‬به انها تبریک م ی گویم و باید قدر این عزیزان‬ ‫را بدانیم‪.‬‬ ‫رفرم زنانه‬ ‫دختران ایرانی نتایج خوبی در بازی های‬ ‫اسیایی کسب کردند‬ ‫‪2‬‬ ‫وقتی کاروان ورزش ای ران با هشت بانوی ورزشکار به‬ ‫المپیک لندن راه یافت و ب رای نخستین بار یک بانوی ای رانی‬ ‫در ان بازی ها عنوان ششم ی را به دس��ت اورد‪ ،‬خیل ی ها از‬ ‫تولد دوباره ورزش بانوان سخن گفتند‪ .‬بانوان ورزشکار ای ران‬ ‫همواره در طول دهه های اخیر به دور از هیاهوی رسانه ای‬ ‫زحمت کش��یده اند و با تمرینات س��خت ب رای کش��ورمان‬ ‫افتخارافرین ش��ده اند اما کمتر مورد توجه ق��رار گرفته اند‪.‬‬ ‫اما حاال اوضاع فرق کرده‪ .‬انها به دس��ت خودش��ان دست‬ ‫به تغییر زده ان��د‪ .‬چه حاال هم��ه از افتخارافرینی و اهمیت‬ ‫حضور بانوان در عرصه های بی ن المللی س��خن م ی گویند‪.‬‬ ‫همه باور کرده اند انچ��ه باید در ورزش بان��وان رخ م ی داد‪،‬‬ ‫ اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫هر چند توجه به بانوان ورزش��کار به خصوص بعد از‬ ‫المپیک فراموش ش��د و انها باز هم خود را در همان جایی‬ ‫دیدند که پیش از المپیک لندن در ان نقطه ایستاده بودند؛‬ ‫بسیاری از انها دیگر به مسابقه برون مرزی اعزام نشدند و به‬ ‫دلیل مشکالت مالی فدراسیون های خود باز هم با حداقل‬ ‫امکانات در حیاط خلوت ورزش تمریناتش��ان را ادامه دادند‪.‬‬ ‫اما اینچئون جایی بود که انها یک بار دیگر توانمندی خود‬ ‫را به رخ کش��یدند تا همه باور کنند و بدانند بانوان ورزشکار‬ ‫کشورمان بیش از اینها باید مورد توجه قرار بگیرند‪.‬‬ ‫کمیته ملی المپی��ک باتوجه ب��ه محدودیت بودجه‬ ‫تصمیم گرفت کاروانی کیفی به بازی های اس��یایی اعزام‬ ‫کند‪ .‬درباره بانوان این ش��رایط فرق م ی ک��رد‪ .‬کمیته ملی‬ ‫المپیک تصمیم گرفت حتی انهایی که ش��انس کس��ب‬ ‫مدال ندارن��د را هم به اینچئ��ون اعزام کن��د‪ .‬اگرچه تعداد‬ ‫ورزش��کاران اعزامی زن نس��بت به دوره قبل��ی کمتر بود‪،‬‬ ‫اما تعداد مدال اوران نس��بت به دوره گذشته افزایش یافت‪.‬‬ ‫کاروان ای ران در بازی های اس��یایی ‪ 2014‬با ‪ 58‬ورزشکار زن‬ ‫در بازی های اسیایی شرکت کرد که توانست دو طال‪ ،‬هفت‬ ‫نقره و هفت برنز کس��ب کند‪ .‬در دوره قبلی بازی ها ای ران‬ ‫‪ 88‬ورزش��کار زن داشت که انها توانس��تند یک طال‪ ،‬چهار‬ ‫نقره و هفت برنز کسب کنند‪ .‬این بدان معناست که بانوان‬ ‫ورزش��کار در این دوره از بازی ها نس��بت به بازی های دوره‬ ‫قبل یک طال و سه نقره را به مدال های کاروان ورزش ای ران‬ ‫اضافه کرده اند‪.‬‬ ‫به عنوان مث��ال قایق رانی بانوان یکی از رش��ته هایی‬ ‫بود که توانست تعداد مدال هایش را نس��بت به دوره قبل‬ ‫بیشتر کند‪ .‬اگرچه در بین قایق رانان ورزشکار طالیی نبود‪،‬‬ ‫اما روئینگ‪ ،‬کایاک و اساللوم عنوان دار شدند‪ .‬در دوره قبلی‬ ‫در سال ‪ 2010‬ای ران در اساللوم و اب های ارام مقامی نداشت‪.‬‬ ‫اولین مدال کاروان ای ران که به رنگ طال بود توسط نجمه‬ ‫خدمتی در تی راندازی کسب شد‪.‬‬ ‫ما در تی ران��دازی ب رای اولی��ن بار در حال��ی به مدال‬ ‫طال دست پیدا کردیم که رقیب ورزش��کار ما یک قهرمان‬ ‫رقابت های جهانی و ی��ک قهرمان المپیک ب��ود بناب راین‬ ‫م ی توانیم در رش��ته پرمدالی مثل تیراندازی‪ ،‬س��هم خود‬ ‫را بیش��تر کنیم‪ .‬مدال اوری بان��وان به اینجا ختم نش��د و‬ ‫در چن��د روز بع��د بانوان ای ران��ی در رش��ته های مختلف با‬ ‫کس��ب مدال های رنگارنگ از مردان پیشی گرفتند و همه‬ ‫ورزش��کاران مدال اور ب راین باور بودند که توجه بیش��تر به‬ ‫بانوان قطعا نتیجه بخش خواهد بود‪ .‬در رش��ته کامپوند و‬ ‫در اولین دوره حضور صاحب مدال طال م ی ش��ویم یا حتی‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫و این اتفاق ارزش��مندی است‪ .‬در دوره گذش��ته بازی های‬ ‫اس��یایی در بخش بانوان به یک طال رس��یده بودیم اما در‬ ‫این دوره تعداد طالی بانوان افزایش پیدا کرد که این مساله‬ ‫پیغام های زیادی را به مدی ران ورزش کشور مخابره م ی کند؛‬ ‫اینکه شرایط به گونه ای شده که م ی بایست توجه بیشتری‬ ‫به ورزش زنان صوررت گیرد‪.‬‬ ‫همچنین موض��وع دیگری نیز درب��اره حضور بانوان‬ ‫ورزش��کار در اینچئون وجود دارد؛ اخالق اسالمی‪ .‬در برخی‬ ‫رشته ها اتفاقاتی رخ داد که باعث ش��د کاروان ورزش ای ران‬ ‫به ش��دت تحت فش��ار قرار بگیرد‪ .‬نمونه ای��ن اتفاقات در‬ ‫تیم فوتبال امید ای ران رخ داد‪ .‬انجا ک��ه فوتبال هم نتیجه‬ ‫ورزش‬ ‫در دوچرخه سواری بعد از یک فاصله چند ساله روی سکوی‬ ‫اول م ی ایستیم؛ این بدان معناس��ت که اتفاق های مثبتی‬ ‫در کاروان ای ران افتاده اس��ت‪ .‬در ادامه بازی های اس��یایی‬ ‫بار دیگر کاروان ای ران توسط بانویی دیگر این بار در کاراته‬ ‫طالیی شد تا طلس��م مدال نگرفتن در این رشته شکسته‬ ‫شود‪ .‬حمیده عباسعلی توانس��ت دومین طالی ای ران را در‬ ‫بخش بانوان کسب کند‪ .‬نکته جالب توجه درباره مدال اوری‬ ‫بانوان در بازی های اسیایی این است که کشوری همچون‬ ‫چین همواره با تکیه بر مدال اوری بانوان خود موفق ش��ده‬ ‫در صدر قرار بگیرد‪ .‬انها همچ��ون دوره های قبلی در صدر‬ ‫جدول مدال اوران ق��رار گرفتند و بازهم همچون گذش��ته‬ ‫تعداد بانوان مدال اورشان بیشتر‬ ‫از مردان ب��ود‪ .‬در این دوره بانوان‬ ‫چینی ‪ 83‬طال‪ 62 ،‬نقره و ‪ 41‬برنز‬ ‫کس��ب کردند‪ .‬البته در برخی از‬ ‫رش��ته هایی که چین ی ه��ا در ان‬ ‫ش��رکت م ی کنند ایران ی ها اجازه‬ ‫حض��ور ندارند‪ ،‬ام��ا در قایق رانی‪،‬‬ ‫ماده های مختل��ف دوومیدانی و‬ ‫تیراندازی ک��ه مدال های زیادی‬ ‫در ان توزی��ع م ی ش��ود حض��ور‬ ‫پررن��گ بانوان ای ران��ی م ی تواند‬ ‫به ارتقای رنکینگ کاروان ورزش‬ ‫کشورمان کمک کند‪ .‬البته نباید‬ ‫از کنار تصمیم درست کمیته ملی‬ ‫المپیک و وزارت ورزش به سادگی‬ ‫گذش��ت‪ .‬انها به خوبی از بانوان‬ ‫حمایت کردند و به انها اجازه دادند‬ ‫تا در میادین رسمی شرکت کنند؛‬ ‫با وج��ود اینکه م ی دانس��تند در‬ ‫برخی از رش��ته ها امکان کسب‬ ‫مدال نیست‪ .‬بانوان ورزشکار نیز‬ ‫از این فرصت به خوبی اس��تفاده‬ ‫کردند و نشان دادند سرمایه گذاری‬ ‫در این بخش نتیجه بخش خواهد‬ ‫بود‪ .‬بازی های اسیایی اینچئون‬ ‫نشان داد توجه به بانوان م ی تواند‬ ‫به ارتق��ای جایگاه ای��ران کمک‬ ‫کند‪ .‬قزاقس��تان یکی از رقیبان‬ ‫ایران در این دوره بود که از جمع‬ ‫‪ 28‬مدال طالیش‪ 9 ،‬مدال سهم‬ ‫بانوان ب��ود‪ .‬یک��ی از مهمترین‬ ‫مواردی که باید توج��ه زیادی به‬ ‫ان شود‪ ،‬چگونگی حضور بانوان‬ ‫ای رانی در این دوره بازی هاس��ت‪.‬‬ ‫م��ا از روز اول و در ش��رایطی که‬ ‫در بخش مردان موفق به کسب‬ ‫مدال نشده بودیم‪ ،‬توسط بانوان به‬ ‫مدال رسیدیم و بعد از چند مدال‬ ‫بانوان بود که مردان هم در رشته‬ ‫ووشو موفق به کسب مدال شدند‪ .‬اما چرا این اتفاق رخ داد؟‬ ‫پاسخ روشن است‪.‬‬ ‫بانوان ورزش��کار ای رانی ب��ا انگیزه بس��یار باالیی به‬ ‫اینچئون رفت��ه بودند‪ .‬م��دال اوری انها حکای��ت از انگیزه‬ ‫باالیی داش��ت که نش��ان م ی دهد فتح موفقی ت های دیگر‬ ‫و میدان های بزرگ تر توس��ط انها دس��ت نیافتنی نیست‬ ‫چون بانوان این طور م ی خواهن��د‪ .‬در این مورد م ی توان به‬ ‫دو و میدانی اشاره کرد؛ طوس��ی و توکلی‪ ،‬تمام تالششان را‬ ‫کردند تا به مدال برسند‪ .‬اگر چه مدالی به دست نیاوردند اما‬ ‫تالش انها و ناراحت ی شان از نرسیدن به مدال نشان م ی داد‬ ‫که بعضی تابوهای ذهنی در ورزشکاران ما شکسته شده و‬ ‫انها در رشته هایی که تا به این دوره بازی ها مدال نداشته ایم‬ ‫دنبال مدال م ی گردند‪ .‬با این ح��ال اولین مدال دوومیدانی‬ ‫بانوان در تاریخ بازی های اسیایی که توسط لیال رجبی در‬ ‫دوومیدانی به دست امد‪ ،‬مدال بس��یار با ارزشی است که با‬ ‫س��رمایه گذاری و برنامه ریزی مطل��وب و برپایی اردوهای‬ ‫منظم به دس��ت امده اس��ت‪ .‬تیم کبدی بانوان که در دوره‬ ‫گذش��ته به مدال برنز بازی ها رس��یده بود‪ ،‬در این دوره به‬ ‫فینال رسید و ب رای مدال طال جنگید؛ انهم در شرایطی که‬ ‫الب ی های قوی در فدراس��یون جهانی و اسیایی این رشته‬ ‫بسیار تاثی ر گذار اس��ت اما بانوان ای رانی بدون هیچ نگرانی‬ ‫از ابتدا با این هدف پا به رقابت گذاشتند که به فینال برسند‬ ‫را واگذار کرد هم اخ�لاق را‪ .‬در برخی دیگر از رش��ته ها نیز‬ ‫شاهد بداخالق ی هایی بودیم که باعث ش��د کاروان ورزش‬ ‫ای ران به حاش��یه رانده ش��ود‪ .‬اما اخالق و رفتار حرفه ای و‬ ‫مطابق با ارزش های دینی بانوان ح��اال بیش از مدال اوری‬ ‫شان مورد تحسین قرار گرفته است‪ .‬انجا که منش بانوان‬ ‫افتخارافری��ن ای رانی باعث ش��د تا رس��انه های خارجی نیز‬ ‫در این باره حساس��یت به خ��رج دهند‪ .‬توجه رس��انه های‬ ‫خارجی به حضور بانوان مس��لمان ای ران��ی موضوع جالبی‬ ‫است‪ .‬بانوان ای رانی با پوشش اسالمی در مسابقات حاضر‬ ‫م ی ش��دند و البته واکنش های مثبتی از س��وی رسانه ها و‬ ‫مدی ران خارجی صورت گرفت؛ روش��ن اس��ت که این نوع‬ ‫توجه و انع��کاس عملکرد مثبت‬ ‫بانوان محجبه ای رانی م ی تواند در‬ ‫فضای رسانه ای بی ن المللی تاثیر‬ ‫مثبتی را ب رای کشورمان به همراه‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫موضوع دیگری ک��ه درباره‬ ‫بانوان ای ران��ی در اینچئون وجود‬ ‫دارد جوان بودن بس��یاری از انها‬ ‫است؛ یکی از ویژگ ی های این دوره‬ ‫کاروان همین مس��اله بود‪ .‬تعداد‬ ‫ورزش��کاران کم س��ن و سال در‬ ‫رشته های مختلف حاال نوید این‬ ‫را م ی دهد که در دوره های بعد به‬ ‫موفقی ت های بیشتری هم دست‬ ‫پیدا خواهیم کرد‪ .‬در رش��ته های‬ ‫ش��نا‪ ،‬تیران��دازی (بخش ه��ای‬ ‫مختلف) که از رشته های پرمدال‬ ‫هستند‪ ،‬شاهد حضور جوانان کم‬ ‫سن سال هستیم که این نفرات‬ ‫ب رای چهار س��ال بعد تازه به سن‬ ‫‪ 18‬یا نهایتا ‪ 20‬سالگی م ی رسند‬ ‫و در ش��رایطی در بازی ه��ای‬ ‫اس��یایی ش��رکت م ی کنن��د که‬ ‫تجربه حض��ور در بازی ها را دارند‬ ‫و در صورت توج��ه م ی توانند به‬ ‫موفقی ت های بزرگتری برس��ند‪.‬‬ ‫نمای��ش خی��ره کنن��ده بان��وان‬ ‫کش��ورمان در ای��ن مس��ابقات‬ ‫س��خت و نفس گیر بود‪ .‬کسب‬ ‫‪ 16‬مدال (‪ 2‬طال‪ 7 ،‬نقره و ‪ 7‬برنز)‬ ‫توسط بانوان ورزشکار کافی بود‬ ‫تا درخش��ان ترین عملکرد انها را‬ ‫در ادوار مسابقات اس��یایی رقم‬ ‫بزند‪ .‬کس��ب مدال در تی راندازی‪،‬‬ ‫قایق رانی‪ ،‬کبدی‪ ،‬کاراته‪ ،‬تکواندو‬ ‫و ووش��و خود حکایت از ان دارد‬ ‫که دیگر بانوان ما برای کس��ب‬ ‫تجربه در مس��ابقات بی ن المللی‬ ‫ش��رکت نم ی کنند‪ ،‬بلکه انها در‬ ‫هر میدانی به دنبال تصاحب مدال با رقیبان خود به مبارزه‬ ‫م ی پردازند‪.‬‬ ‫هرچه در گذشته بار کس��ب مدال بر دوش اقایان بود‬ ‫این روزها بانوان تا حد قابل توجهی رشد کرده اند تا جایی که‬ ‫اولین و خوش رنگ ترین مدال کاروان را یک بانوی کم سن‬ ‫و سال به نام نجمه خدمتی به ارمغان اورد تا با گرفتن مدال‬ ‫طالی وی فشار روانی مدال نگرفتن کاروان ای ران به حداقل‬ ‫برس��د‪ .‬این درخشش س��تودنی بانوان تا روز اخر مسابقات‬ ‫ادامه داش��ت زی را این نسرین دوس��تی بود که با مدال برنز‬ ‫خود در کاراته باعث ش��د تا کاروان ای ران با ‪ 57‬مدال به کار‬ ‫خود خاتمه دهد‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫ﺍﺯ ﺿﺮﺑﻪ ﻓﻨﻰ ﺗﻴﻢ ﺍﻣﻴﺪ ﺗﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻰﺁﺳﻤﺎﻧﺨﺮﺍﺵﻫﺎ‬ ‫گزارشی از نتایج کاروان ورزشی ایران در اینچئون‬ ‫هفدهمین دوره بازی های اس�یایی که در ش�هر اینچئون شرکت کرد و با کسﺐ ‪ 21‬طﻼ‪ 18 ،‬نقره و ‪ 18‬برنز و کسﺐ مقاﻡ ‬ ‫کره جنوبی جریان داشت‪ ،‬با قهرمانی چین ی ها و نایﺐ قهرمانی ﭘنجم به کار خود ﭘایان داد تا نسبت به دوره قبل یک ﭘله نزول ‬ ‫میزبان به ﭘایان رسید‪ .‬در این دوره کاروان ایران با ‪ 282‬ورزشکار داشته باشد‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻳﻘﺮﺍﻧﻰ‬ ‫قایق ران��ی بان��وان یکی از رش��تههایی ب��ود که توانس��ت تعداد‬ ‫مدالهایش را نس��بت به دوره قبل بیشتر کند‪ .‬اگرچه در بین قایق رانان‬ ‫ورزشکار طالیی نبود‪ ،‬اما روئینگ‪ ،‬کایاک و اساللوم عنواندار شدند‪ .‬در‬ ‫دوره قبلی در سال ‪ 2010‬ای ران در اساللوم و ابهای ارام مقامی نداشت‪.‬‬ ‫عملکرد این رشته باتوجه به مدالهای کسبشده ضعیفتر از دوره‬ ‫گذشته است‪ ،‬چراکه دو طالی گوانگجو به یک طال تبدیل شد اما انها‬ ‫که از وضعیت دو سال گذشته قایق رانها خبر داشتند به خوبی میدانند‬ ‫نتایج ورزشکاران این رشته باتوجه به دو سال تعلیق و بالتکلیف بودن‬ ‫این فدراسیون تا چند ماه پیش بس��یار خوب و قابل قبول است‪ .‬با این‬ ‫حال قایق رانی نیاز به حمایت و توجه بیش��تر دارد تا مدالهای خود را از‬ ‫نظر کیفی و کمی ارتقا بدهد‪.‬‬ ‫ﻛﺒﺪﻯﻛﺎﺭﺍﻥ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫تیم کبدی بانوان ای ران که در بازیهای اسیایی گوانگجو به‬ ‫مدال ب رنز رسیده بود‪ ،‬در این دوره به فینال رسید و ب رای مدال طال‬ ‫جنگید‪ ،‬ان هم ب رابر تیم قدرتمندی مثل هند که در فدراس��یون‬ ‫جهانی هم کرس��یهای مهمی در اختیار دارد‪ .‬اما بانوان ای رانی‬ ‫بدون هیچ نگرانی از ابتدا با این هدف پا به رقابت گذاشتند که به‬ ‫فینال برسند و این اتفاق ارزشمندی است‪ .‬تیم مردان کبدی نیز‬ ‫همان مدال نقره خود را تکرار کرد اما نکت��های که ب رای این تیم‬ ‫ورزشی قابل ذکر است نیاز به دانش بیش��تر و استفاده از مربیان‬ ‫قویتر ب رای توسعه و تقویت است چرا که کبدی ای ران پتانسیل‬ ‫کسب مدال طال را نیز داشت‪.‬‬ ‫کبدیکاران ای ران عملکرد خوب��ی در این دوره از بازیهای‬ ‫اسیایی داشتند و به نوعی شایس��ته قهرمانی بودند‪ .‬ملیپوشان‬ ‫کبدی ای ران در بخش زنان و مردان نشان دادند که اگر کمی تمرکز‬ ‫خود را بیشتر حفظ کنند میتوانند هند را هم پشت سر بگذارند و‬ ‫بر سکوی قهرمانی اسیا تکیه بزنند‪ ،‬اما به هر حال این اتفاق رخ‬ ‫نداد و کبدیکاران ای ران در عین شایس��تگی از کسب مدال طال‬ ‫بازماندند‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺩﺍﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﺑﻮﻛﺲ‬ ‫ﺩﺭﺧﺸﺶ ﺗﻜﻮﺍﻧﺪﻭ‬ ‫تکواندو ای ران بهترین تیم اعزامی به بازیهای اسیای بود و فوتبال و جودو نیز بهعنوان بدترین‬ ‫تیمها نام گرفتند‪ .‬فوتبالیستهای ای ران هم بازی را باختند و هم اخالق را و کاری کردند که تماشای‬ ‫یک مسابقه زیبای فوتبال در اینچئون به دل خیلیها بماند‪.‬‬ ‫ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ‪ ،‬ﻧﺎﻛﺎﻡ ﻭ ﺑﺪﺍﺧﻼﻕ‬ ‫کاروان ای ران در بازیهای اسیایی با دیدار تیمملی امید مقابل ویتنام کار خود را اغاز کرد‪ .‬تیمملی‬ ‫امید ای ران مقابل ویتنام با نتیجه غیرقابل باور ‪ 4‬بر یک شکست خورد تا خیلی زود امیدها از این تیم‬ ‫ب رای کسب مدال از بین برود‪ .‬ای ران در دیدار دوم و اخر خود در مرحله گروهی به مصاف قرقیزستان رفت؛‬ ‫عملکرد بازیکنان در این مسابقه هم بسیار ضعیف بود تا شاگردان نلووینگادا با قبول یک شکست و‬ ‫کسب یک تساوی در نهایت در این گروه سه تیمی در جایگاه سوم قرار بگیرند و حذفی زودهنگام و‬ ‫ناباورانه داشته باشند‪ .‬تیمملی امید یکی از ضعیفترین نمایشهای تاریخ خود و یکی از ضعیفترین‬ ‫نمایشهای نمایندههای ای ران را در این مسابقات ارائه کرد‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺿﻌﻴﻒ‬ ‫ﺟﻮﺩﻭ‬ ‫جودوی ای ران هم نتیجه بس��یار‬ ‫بدی گرفت و از پن��ج نمایندهای که در‬ ‫این رقابتها داش��ت حت��ی یک برنز‬ ‫هم نگرفت! جودوکاران در ش��رایطی‬ ‫عملکرد ضعیف داش��تند که حتی در‬ ‫اعزام انها نیز انتقادهایی وجود داش��ت‬ ‫اما مسئوالن این رشته قول مدال دادند‪.‬‬ ‫در این رش��ته نیز نیاز ش��دید به مربی‬ ‫بادانش احس��اس میش��د‪ ،‬چرا که در‬ ‫غیر این صورت مش��کالت جودو حل‬ ‫نمیش��ود‪ .‬تیمملی ج��ودوی ای ران با‬ ‫ترکیب پنج نماینده راه��ی بازیهای‬ ‫اسیای ش��د که در پایان این رقابتها‬ ‫هیچ مدالی به جودوی ای ران نرس��ید و‬ ‫این رشته با ناکامی بزرگی روبهرو شد‪.‬‬ ‫در بوکس با وجود تمام ناداوریهایی که صورت گرفت‪ ،‬دو نماینده ای ران در فینال حضور پیدا کردند که این حضور بعد از‬ ‫نتایج ضعیف بازیهای اسیایی گوانگجو حضور مثبتی بود‪ .‬نکتهای که در مسابقات بوکس وجود داشت مسائل پشت پرده‬ ‫و مافیای این رشته بود‪ .‬اگر از بوکس اطالعاتی هم نداشته باشید و تنها ساعتی در سالن مسابقات حاضر شوید بهخوبی این‬ ‫فضا را حس میکنید‪ .‬نکته دیگر عدمنفوذ ای ران در بوکس بینالمللی است؛ نکتهای که باعث شده در بسیاری از موارد حق‬ ‫ورزشکاران ای ران نادیده گرفته شود‪ .‬ملیپوش��ان ای ران میگفتند ایکاش فردی صاحب کرسی در بوکس حضور داشت که‬ ‫حق انها را میگرفت‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﺑﺎﺯﻯ ﻭ ﻳﻚ ﻣﺪﺍﻝ ﻧﻘﺮﻩ‬ ‫شمش��یربازی انتظارها را در بخش انف��رادی براورده‬ ‫نکرد‪ .‬ملیپوش��ان اپه ضعیف بودند اما سابریستها بهتر‬ ‫کار کردند اما بازهم از رس��یدن به مدال انف رادی بازماندند‪ .‬با‬ ‫این حال در رقابتهای تیمی سابر ای ران خوب بود و توانست‬ ‫در نیمهنهای��ی چین را شکس��ت دهد و ب رای نخس��تین‬ ‫بار فینالیس��ت ش��ود‪ .‬در فینال هم زور شمش��یربازان به‬ ‫قهرمان المپیک نرس��ید و نایبقهرمان شدند‪ .‬بهطور حتم‬ ‫شمش��یربازی نیز باید از این پس برنامهریزی بهتری داشته‬ ‫باشد تا تعداد مدالهایش افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬ ‫کش��تی همیش��ه ب رای ای ران پ رافتخار بوده و بهعنوان‬ ‫پاشنهاش��یل کاروان ای ران محس��وب میش��ود‪ .‬با درخشش‬ ‫کشتیگی ران رشتههای دیگر هم میدرخش��ند و با عملکرد‬ ‫ضعیف انها کل کاروان تحتتاثیر قرار میگیرد‪ .‬کش��تیازاد‬ ‫ای ران در اینچئون خوب کار کرد و مدالهای خوشرنگی کسب‬ ‫کرد اما کشتی فرنگی میتوانس��ت بهتر باشد‪ .‬البته ناداوری‬ ‫درباره عبدولی مشکلساز بود اما بازهم میتوانستیم به جای‬ ‫برنزهای زیادی که کس��ب کردیم به مدال طال برسیم‪ .‬با این‬ ‫حال تمام فرنگیکاران ای ران به مدال رسیدند اما انتظار کسب‬ ‫مدال طال بیشتر بود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ﻛﺎﺭﺍﺗﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫کارات��ه ای ران عملکرد خوبی داش��ت و اگ��ر ان اتفاق‬ ‫ناخوشایند در روز پایانی پیش نمیامد شاید چهار طال ب رای‬ ‫این رشته کسب میش��د‪ .‬تیمملی مردان و بانوان کاراته با‬ ‫ترکیب هشت ملیپوش در بازیهای اسیایی ‪ 2014‬اینچئون‬ ‫شرکت کرد که س��هم نمایندگان ای ران در این رقابتها سه‬ ‫مدال طال و دو برنز بود؛ نتایجی ک��ه کامال میتوان گفت‬ ‫درخشان بود‪.‬‬ ‫ﺩﻭﻭﻣﻴﺪﺍﻧﻰ‬ ‫به جز مدال ح��دادی و رجبی‬ ‫دوو میدانیکاران ای ران هیچ عنوانی‬ ‫کس��ب نکردند که باتوجه به تعداد‬ ‫ورزش��کاران نتیجه قاب��ل قبولی‬ ‫نیست‪ .‬بهخصوص در رشته پرتابی‬ ‫مردان موس��وی و مق��دم ضعیف‬ ‫ظاهر شدند‪ .‬انها با اینکه در اردوی‬ ‫بالروس بودند نتوانس��تند کاری از‬ ‫پیش ببرند و تمام پرتابهایش��ان‬ ‫خطا رفت‪ .‬بهطور کلی دوومیدانی‬ ‫ای ران خوب کار نکرد‪.‬‬ ‫ﻣﺼﺎﺋﺐ ﻫﻨﺪﺑﺎﻝ‬ ‫تیممل��ی هندبال ای��ران از نظر نتیجه‬ ‫ضعیف ب��ود‪ ،‬چراکه نتوانس��ت دومی خود را‬ ‫تک��رار کند و از رس��یدن ب��ه م��دال بازماند‪.‬‬ ‫مش��کالت داخلی به هندبال ضرب��ه زد و این‬ ‫نکته منفی ب رای انها محس��وب میشود اما‬ ‫اینکه یک تیم جدی��د با بازیکنان��ی تازه وارد‬ ‫عرصه بینالمللی ش��دند ی��ک نکته مثبت‬ ‫برای هندب��ال محس��وب میش��ود‪ .‬انها با‬ ‫حاش��یههای خاص خود به اینچئ��ون رفتند‪.‬‬ ‫برخی س��تارههایی که در دوره گذشته همت‬ ‫کردند و ای ران را در س��کوی دوم قرار دادند در‬ ‫این دوره به دلیل مسائل انضباطی نتوانستند‬ ‫تیمملی را همراهی کنند‪.‬‬ ‫ﻭﺍﻟﻴﺒﺎﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦﺳﺎﺯ ﺷﺪ‬ ‫تیم ملی والیبال ای ران توانس��ت با حضور در فینال با ِزهای‬ ‫اسیایی به مدال طال برسد و نخستین طالی تاریخ خودش را کسب‬ ‫کند‪ .‬شاگردان کواچ که از مسابقات جهانی لهستان به اینچئون رفته‬ ‫و بسیار خسته بودند سرانجام طلسم را شکسته و قهرمان بازیهای‬ ‫اسیایی شدند‪ .‬تیم ای ران توانست تیمهای هنگکنگ‪ ،‬هند‪ ،‬مالدیو‪،‬‬ ‫قطر‪ ،‬کرهجنوبی‪ ،‬کویت‪ ،‬چین و ژاپن را شکس��ت دهد و قهرمان‬ ‫ش��ود‪ .‬تیم ای ران در این دوره از مس��ابقات تنها دو ست به حریفان‬ ‫واگذار کرد؛ یکی ب رابر کرهجنوب��ی و دیگری در فینال مقابل ژاپن‪.‬‬ ‫ش��اگردان کواچ امروز این فرصت را پیدا کردند که انتقام شکست‬ ‫ناباورانه فینال ‪ 2010‬را در فینال ‪ 2014‬از ژاپنیها بگیرند و به اولین‬ ‫مدال طالی بازیهای اسیایی خود در تاریخ والیبال دست پی دا کنند‬ ‫و پس از ثبت مقام چهارم لیگ جهانی و ششم قهرمانی جهان در‬ ‫تاریخ‪ ،‬اخرین مقام تاریخی خود را در اینچئون به دست اورند‪.‬‬ ‫ﺣﺴﺮﺕ ﺑﺴﻜﺘﺒﺎﻝ‬ ‫تیم ملی بس��کتبال ای ران تا استانه قهرمانی رفت‬ ‫اما در فینال ب رابر کره باخت و نقرهای ش��د‪ .‬بس��کتبال‬ ‫ای ران شاید به خودش باخت‪ .‬انچه خب رنگار ایسنا در طول‬ ‫دو بازی اخ��ر ای ران از نیمکت تیممل��ی دیده اتفاقهای‬ ‫خوبی ب رای قهرمان اس��یا نب��وده و ش��اید دلیل باخت‬ ‫ای ران هم همین عدم همدلی و اختالفها بوده است‪ .‬در‬ ‫بسکتبال توقعات براورده نشد؛ تقریبا همه از بسکتبال‬ ‫توقع مدال طال داش��تند‪ ،‬اما این اتفاق رخ نداد و کسب‬ ‫خوشرنگترین مدال ب رای بسکتبالیها در حد حسرت‬ ‫باقی ماند‪ .‬شاگردان بچیرو ویچ در این دوره از بازیها هند‪،‬‬ ‫فیلیپین‪ ،‬ژاپن‪ ،‬مغولستان‪ ،‬چین و قزاقستان را شکست‬ ‫دادند و در دی��دار پایانی نتیجه را ب��ه کرهجنوبی می زبان‬ ‫واگذار کردند‪.‬‬ ‫ﻭﻭﺷﻮ ﺑﺎ ﺗﻚ ﻣﺪﺍﻝ ﻃﻼ‬ ‫تیم ملی ووشوی ای ران با ‪ 10‬نماینده در دو بخش‬ ‫ساندا و تالوی مردان و بانوان راهی بازیهای اسیایی شد‬ ‫که حاصل ان یک مدال طال‪ ،‬دو نق��ره و یک برنز بود‪.‬‬ ‫ووشو در بازیهای اسیایی گوانگجو با کسب سه مدال‬ ‫طالی خدیجه ازادپور‪ ،‬محسنمحمد سیفی و حمیدرضا‬ ‫قلیپور و یک مدال ب رنز الهه منصوریان و یک مدال ب رنز‬ ‫پیغمبری در تالو به کار خود پایان داده بود‪ .‬در واقع نتایج‬ ‫ووشو نسبت به دوره قبل نزول کرده و با نتایج گوانگجو‬ ‫قابل مقایسه نیست‪.‬‬ ‫ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻥ‬ ‫اس��ماعیل عبادی در دی��دار فین��ال کامپوند‬ ‫انف رادی مردان ب رابر حریفی از هند ق��را گرفت و این‬ ‫بازیکن را با حساب ‪ 145‬بر ‪ 141‬پشت سر گذاشت تا‬ ‫ششمین مدال طالی کاروان ای ران را از ان خود کند‪.‬‬ ‫همچنین بانوان تی رانداز نیز رکورددار و طالیی شدند‪.‬‬ ‫اولین مدال کاروان ای ران که به رنگ طال بود توس��ط‬ ‫نجمه خدمتی در تی راندازی کسب شد‪ .‬تی راندازی در‬ ‫اینچئون خوش درخشید و یکی از بهترینهای کاروان‬ ‫ورزش ای ران بود‪.‬‬ ‫ﺩﻭﭼﺮﺧﻪﺳﻮﺍﺭﻯ‬ ‫محمد دانشور در مس��ابقات دوچرخهس��واری کایرین بازیهای اس��یایی اینچئون به مدال طالی این بازیها‬ ‫دست یافت‪ .‬او در این ماده در رقابت با دوچرخهسوارانی از مالزی (دو نفر)‪ ،‬ژاپن (دو نفر) و چین این عنوان را کسب کرد‪.‬‬ ‫دوچرخهسواری اگر چه در اینچئون جزو متوسطها بود اما کسب نخستین طال در این رشته باعث امیدواریهایی شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫بدمینتون‪ ،‬پینگ پنگ و ش��نای ایران‬ ‫تنها در اینچئون حضور داشتند و فاصله زیادی‬ ‫با حریفان دارند‪ .‬این رش��تهها ب رای رس��یدن‬ ‫بهعن��وان راه دش��واری پیش رو دارن��د و باید‬ ‫تالش کنند‪.‬‬ ‫تیم ملی وزنهبرداری ای ران در بازیهای اسیایی ‪ 2014‬اینچئون تقریبا‬ ‫عملکرد متوسطی داشت و نتوانست طبق پیشبینیها عمل کند‪ .‬قبل از‬ ‫اعزام تیمملی وزنهبرداری‪ ،‬مسئوالن فدراسیون از هدف خود ب رای کسب‬ ‫دو مدال طال در این بازیها خبر داده بودند تا به این ترتیب رکورد کسب‬ ‫بیشترین مدال طال در بازیهای اسیایی پس از انقالب اسالمی شکسته‬ ‫شود که این اتفاق رخ نداد و تیمملی وزنهبرداری با تک مدال طالی بهداد‬ ‫سلیمی بهکار خود در این رقابتها پایان داد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ﺿﻌﻴﻒﻫﺎﻯ‬ ‫ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﻭﺭﺯﺵ‬ ‫ﻏﻮﻝ ﺑﺎ ﻃﻼ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ!‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫غلبه پنج بر چهار‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ایا کاروان ورزشی ای ران در اینچئون موفق تر از گوانگجو بود؟‬ ‫کاروان اعزامی ایران در بازی های اسیایی ‪2014‬‬ ‫اینچئون توانست رکورد مدال اوری طال پس از پیروزی‬ ‫انقالب اس�لامی را در این رقابت ها بش��کند‪ ،‬ان هم در‬ ‫حالی که نس��بت به دوره قبل حدود ‪ 100‬ورزشکار کمتر‬ ‫به این بازی ها اعزام شده بود‪ .‬هفدهمین دوره بازی های‬ ‫اس��یایی اینچئون کره جنوبی در حالی به پایان رسید که‬ ‫ورزشکاران ایران با کس��ب ‪ 21‬مدال طال رکورد کسب‬ ‫طال را در باز ی ه��ای اس��یایی شکس��تند‪ .‬در اینچئون‬ ‫کاروان ورزش ایران عملکرد بهتری نسبت به گوانگجو‬ ‫از خود نشان داد‪.‬‬ ‫کاروان ایران در بازی های اسیایی ‪ 2010‬گوانگجو در‬ ‫حالی به بیست مدال طال رس��ید که با ‪ 362‬ورزشکار در ان‬ ‫بازی ها حضور یافته بود‪ ،‬اما در ای��ن دوره با کاروان کیفی‬ ‫و تعداد ‪ 277‬ورزشکار حضور یافت و توانست ‪ 57‬مدال(‪21‬‬ ‫طال‪ 18،‬نقره و ‪ 18‬برنز) کسب کند‪ .‬در این دوره از بازی ها‬ ‫تعداد مدال طالی بانوان ایران نیز افزایش پیدا کرد و در کل‬ ‫مدال های کاروان ای��ران در مدال های طال و نقره افزایش‬ ‫داش��تیم‪ .‬در گوانگجو کاروان ایران ‪ 20‬طال‪ 12 ،‬نقره و ‪25‬‬ ‫برنز کسب کرد و در اینچئون به ‪ 21‬طال‪ 18 ،‬نقره و ‪ 18‬برنز‬ ‫رسید‪ 19 .‬مدال طالی اقایان در دوره گذشته در این دوره‬ ‫نیز تکرار ش��د و بانوان توانس��تند یک مدال طالی بیشتر‬ ‫به دست بیاورند‪.‬‬ ‫امار م ی گوید که بهترین نتیجه بازی های اس��یایی‬ ‫در بعد از انقالب کس��ب شده اس��ت‪ .‬همچنین به نسبت‬ ‫رش��ته های مدال اور رشد چش��مگیری حاصل شده است‪.‬‬ ‫ورزش زنان ای ران در این دوره از مس��ابقات بهترین نتیجه‬ ‫تاریخ حضور خود در یک مسابقه بی ن المللی را کسب کرده و‬ ‫این بدان معناست که بازی های اینچئون نقطه عطف تاریخ‬ ‫ورزش ای ران بوده است‪.‬‬ ‫چه انکه از نظر کمی و کیفی امار می گوید که بهترین‬ ‫دستاورد ورزشی برای ایران در مسابقه ای باتوجه به میزان‬ ‫هزینه ها‪ ،‬تدارکات ورزش��ی و نظرسنجی ها به دست امده‬ ‫اس��ت‪ .‬به دوره گذش��ته برگردیم و اتفاق��ات گوانگجو را‬ ‫مرور کنیم؛ ورزشکاران ایران در بازی های اسیایی ‪2010‬‬ ‫گوانگجو در حالی ب��ه ‪20‬مدال طال رس��یدند که کاروان‬ ‫ایران با ‪362‬ورزش��کار در بازی ها حضور داشت‪ .‬ایران با‬ ‫‪20‬طال‪15 ،‬نقره و ‪24‬برنز و مجموع ‪59‬م��دال در جایگاه‬ ‫چهارم نشس��ت اما در ای��ن دوره با تعداد ‪ 277‬ورزش��کار‬ ‫حضور یافت و توانس��ت ‪ 57‬مدال از جمل��ه ‪ 21‬طال و ‪18‬‬ ‫مدال نقره و‪ 18‬برنز که نخس��تین م��دال طالی تاریخی‬ ‫رش��ته تیمی والیبال را هم در خود داش��ت‪ ،‬به دست اورد‪.‬‬ ‫اخرین ط�لای تیمی ای��ران در بازی های اس��یایی برای‬ ‫فوتبال و نس��ل طالیی اش بود که در سال ‪ 2002‬به دست‬ ‫امد‪ .‬اینچئون اما برای ورزش ایران محل اتفاقات بزرگی‬ ‫بود؛ جایی که بانوان ورزشکار ایرانی بهتر از خیلی از اقایان‬ ‫ورزشکاری که در رسانه ها قول و قرار مدال گذاشته بودند‪،‬‬ ‫ب��ه دور از هرگونه هیاهوی��ی به مدال رنگی��ن بازی های‬ ‫اسیایی رسیدند‪ .‬بانوان ایرانی در گوانگجو‪14 ،‬مدال شامل‬ ‫یک مدال طال‪ ،‬چهار نقره و ‪ 9‬برنز کسب کردند و این تعداد‬ ‫در بازی های ‪2014‬اینچئون به ‪16‬مدال ش��امل ‪ 2‬طال‪7 ،‬‬ ‫نقره و ‪ 7‬برنز رسید‪ .‬از نظر کیفیت مدالی این دوره نسبت به‬ ‫دوره گذشته برتری بیشتری دارد ضمن اینکه تنوع مدالی‬ ‫در ورزش بانوان در این دوره بسیار بیشتر از گوانگجو است‪.‬‬ ‫نجمه خدمتی و حمید عباسعلی در رشته تیراندازی و کاراته‬ ‫مدال های طال را کسب کردند‪.‬‬ ‫لیال رجب��ی در پرتاب وزن��ه‪ ،‬فاطمه روحان��ی و اکرم‬ ‫خدابنده در تکواندو‪ ،‬نرجس امامقل ی نژاد در تی راندازی‪ ،‬الهه‬ ‫منصوریان در ووشو و تیم های تی راندازی تفنگ بادی و تیم‬ ‫کبدی مدال های نقره و فاطمه چاالکی و نسرین دوستی در‬ ‫کاراته‪ ،‬سولماز عباسی در قایق رانی روئینگ‪ ،‬ارزو حکیمی در‬ ‫کایاک‪ ،‬سوسن حاجیپور در تکواندو‪ ،‬سونیا گماری در کانو‬ ‫و تیم ‪ 4‬نفره روئینگ مدال برنز را برگ��ردن اویختند‪ .‬نکته‬ ‫جالب تعداد ‪ 88‬ورزشکار زن ش��رکت کننده در گوانگجو به‬ ‫‪ 58‬ورزشکار در اینچئون کاهش یافته بود و اگرچه به جای‬ ‫‪14‬رش��ته بازی های گوانگجو باید در ‪10‬رش��ته به رقابت با‬ ‫حریفان م ی پرداختند‪ ،‬اما این زنان توانستند دو مدال بیشتر‬ ‫کسب کنند‪.‬البته در کنار خرس��ندی اولیه از نتیجه کاروان‬ ‫ورزشکاران ای رانی در این دوره از مسابقات باید توجه داشت‬ ‫که رشته هایی مثل فوتبال‪ ،‬جودو‪ ،‬ووشو و حتی دوومیدانی‬ ‫رشته هایی بودند که از ارزیابی اولیه بسیار پایی ن تر بودند و‬ ‫حتی م ی توان از برخی از انها با عنوان ناکام محض نام برد‪.‬‬ ‫ب رای بررس��ی عملک��رد کاروان ای��ران در بازی های‬ ‫اس��یایی‪ ،‬باید ابتدا به این نکته توجه داش��ته باشیم که ایا‬ ‫م ی خواهیم نتایج را با دوره های قبل مقایس��ه کنیم یا این‬ ‫نتایج را نسبت به شرایطی که در چهار سال گذشته داشتیم‪،‬‬ ‫بررسی کنیم‪.‬‬ ‫هفدهمین دوره بازی های اس��یایی از ‪ 28‬شهریور در‬ ‫اینچئون کره جنوبی اغاز شد و ‪ 12‬مهرماه به کار خود پایان‬ ‫داد‪ .‬در این دوره از مس��ابقات ‪ 9501‬ورزش��کار از ‪ 45‬کشور‬ ‫اسیایی در ‪ 36‬رش��ته با یکدیگر به رقابت پرداختند‪ .‬کاروان‬ ‫ورزش ای ران نیز در ‪ 22‬رش��ته و با ‪ 282‬ورزشکار شامل ‪224‬‬ ‫ورزش��کار مرد و ‪ 58‬ورزش��کار زن در این دوره از مسابقات‬ ‫شرکت کرد‪.‬‬ ‫کاروان ورزش ای ران در بازی های اسیایی اینچئون در‬ ‫ن در‬ ‫برخی رشته ها اگر کمی شانس داشت و برخی ورزشکارا ‬ ‫دیدارهای فینال با تمرکز بیشتری به میدان رقابت م ی رفتند‪.‬‬ ‫قطعا تعداد مدال های طالی ای ران م ی توانست از ‪ 21‬بیشتر‬ ‫باش��د‪ .‬حاال بازخوردها نش��ان م ی دهد که مردم از عملکرد‬ ‫کاروان ورزش کش��ورمان راضی هس��تند‪ .‬چه انکه در اکثر‬ ‫رشته ها انتظارات براورده ش��د‪ .‬به عنوان مثال در رشته های‬ ‫رزم ی نظیر تکواندو‪ ،‬کاراته و ووش��و عملکرد بس��یار خوبی‬ ‫ارائه شد‪ .‬در قایق رانی نشان دادیم که م ی توانیم قابلی ت های‬ ‫الزم ب رای کس��ب مدال های بیش��تر را داش��ته باشیم‪ .‬در‬ ‫کشتی هرچند که فرنگی م ی توانس��ت به چهار طال برسد‬ ‫اما در مجموع انتظارها براورده شد‪ .‬مدال نقره شمشیربازی‬ ‫اهمیت خاصی داشت‪ .‬هرچند در رشته ای مانند وزنه برداری‬ ‫م ی توانس��تیم به لحاظ کیفی نتایج بهتری بگیریم و البته‬ ‫برخی رشته ها مانند جودو و فوتبال اصال نتوانستند انتظارات‬ ‫را براورده کنند‪ .‬اما نکته جالب بازی های اس��یایی اینچئون‬ ‫این است که بانوان ورزشکار نسبت به بازی های اسیایی دوره‬ ‫قبل که در گوانگجو برگزار شد عملکرد بهتری داشتند‪ .‬انها‬ ‫جدول زیر مربوط به نتایج کاروان ورزش ایران‬ ‫در بازی های اسیایی اینچئون است‬ ‫ورزش‬ ‫جدول زیر مربوط به نتایج کاروان ورزش ایران‬ ‫در بازی های اسیایی گوانگجو است‬ ‫ردیف‬ ‫تیم‬ ‫‪1‬‬ ‫تکواندو‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کشتی ازاد‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کاراته‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫کشتی ف رنگی‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫قایق رانی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ووشو‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫تی راندازی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫دوچرخه سواری‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫وزنه برداری‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫کاراته‬ ‫‪10‬‬ ‫دو و میدانی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫روئینگ‬ ‫‪12‬‬ ‫والیبال‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫تکواندو‬ ‫‪13‬‬ ‫بوکس‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪13‬‬ ‫والیبال‬ ‫‪0‬‬ ‫‪14‬‬ ‫کبدی‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪14‬‬ ‫وزنه برداری‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ ‫بسکتبال‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ ‫کشتی‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪16‬‬ ‫شمشی ربازی‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪16‬‬ ‫ووشو‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪17‬‬ ‫دوچرخه سواری جاده‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬ ‫تیروکمان‬ ‫طال‬ ‫نقره‬ ‫ب رنز‬ ‫مجموع‬ ‫ردیف‬ ‫تیم‬ ‫طال‬ ‫نقره‬ ‫ب رنز‬ ‫مجموع‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫دو و میدانی‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫بسکتبال‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫بوکس‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫کانو‪-‬کایاک‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دوچرخه سواری پیست‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫هندبال‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫جودو‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کبدی‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تی راندازی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کاروان ورزش ایران در اینچئون در مجموع ‪ 57‬مدال به دست اورد‪.‬‬ ‫کاروان ورزش ایران در گوانگجو در مجموع ‪ 59‬مدال به دست اورد‪.‬‬ ‫ در جدول زیر نگاهی مقایس ه ای داریم‬ ‫به بازی های اسیایی گوانگجو و اینچئون‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫ب رای کشورمان در المپی ک ها مدال اور هستند‪ ،‬م ی بایست در‬ ‫المپیک ریو نیز عملکرد قابل قبولی داشته باشند‪ .‬اما وزارت‬ ‫ورزش چه ب رنامه ای ب رای حرکت همسو با دیگر کشورها دارد؟‬ ‫این سئوالی است که مش��اور عالی وزیر ورزش درباره ان به‬ ‫خبرگزاری ایسنا گفته است‪« :‬باید ارزیابی دقیقی از عملکرد‬ ‫کاروان ای ران داشته باشیم‪ .‬یک سری مسائل مشترک میان‬ ‫فدراس��یون ها وجود دارد که در جلسات خاص قابلیت طرح‬ ‫دارد‪ .‬اما یک سری مسائل خاص ب رای هر یک از فدراسیون ها‬ ‫مطرح اس��ت که باید از طریق گفت وگوی جداگانه صورت‬ ‫گیرد‪ .‬اعتقاد من این است که ورزش ای ران پتانسیل را دارد که‬ ‫ب رای رده سوم در بازی های اسیایی ‪ 8‬سال ایند ه هدف گذاری‬ ‫کند‪ .‬این قابلیت وجود دارد که با برنامه ریزی دقیق و تقویت‬ ‫منابع و مدیریت و ایجاد انس��جام کامل در فضای ورزش به‬ ‫این هدف نزدیک ش��ویم‪ .‬به نظر م ی رس��د که اگر این کار‬ ‫صورت گیرد م ی توانیم ب رای ‪ 8‬سال اینده شتاب حرکت ی مان‬ ‫را بیشتر کنیم‪ .‬ممکن است به این هدف نرسیم اما م ی توانیم‬ ‫خیلی به ان نزدیک شویم‪ .‬شرایط رقابتی ایجاب م ی کند که‬ ‫سرعت رشد ورزش قهرمانی هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ‬ ‫کیفی باالتر برود‪ .‬این ش��دنی نخواهد بود مگر با توس��عه‬ ‫رشته ها‪ .‬در بعضی رشته ها نباید تنها به یک تیم ملی بسنده‬ ‫کنیم‪ .‬م ی توانیم با داشتن چند تیم ملی شرایط رشد ان رشته‬ ‫را رقم بزنیم تا هم با این کار انگیزه بیشتر شود و هم اینکه‬ ‫بتوانیم از ظرفی ت های موجود خود بهتر استفاده کنیم‪ .‬به طور‬ ‫مثال دوومیدانی ما این پتانس��یل را دارد که در چندین ماده‬ ‫مدال های طال‪ ،‬نقره یا ب رنز را کسب کند‪».‬‬ ‫کمیته مل��ی المپی��ک در روزهای پی��ش از اعزام به‬ ‫بازی های اسیایی ش��رط قهرمانی و مدال اوری را شرط الزم‬ ‫ب رای اعزام تیم ها و کاروان های ورزشی ای ران به کره جنوبی‬ ‫قرار داده بود و به این ترتیب‪ ،‬در روزه��ای پایانی‪ ،‬قلم قرمز‬ ‫روی نام بس��یاری از تیم ها و رشته ها کش��یده شد‪ .‬چنانکه‬ ‫واترپلویس ت ها و شیرجه روهای کشورمان‪ ،‬هیچ جایی در این‬ ‫کاروان نداشتند و شمار ورزشکاران ای رانی از ‪ ۳۵۰‬تن گوانگجو‬ ‫به ‪ ۲۸۸‬تن در اینچئون رس��ید‪ .‬اما در عملکرد م ی بینیم که‬ ‫تفاوت فاحشی میان نتایج گوانگجو و اینچئون وجود ندارد‬ ‫و همین موجب م ی شود تا این اعتماد به نفس به ورزش ما‬ ‫داده ش��ود که گوانگجو یک تصادف نبود و ورزش ما نبود و‬ ‫ظرفی ت های ورزش ما در س��طح قهرمانی به خوبی شکوفا‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫با اعتماد به نفس بیشتری وارد این بازی ها شدند‪ .‬درخشش‬ ‫بانوان ای ران نش��ان داد که انها م ی توانند با حفظ ارزش های‬ ‫فرهنگی و اعتقادی به کیفیت مدال های کسب شده ب رای‬ ‫ورزش ای ران کمک زیادی کنند‪ .‬دو طالیی که توسط بانوان‬ ‫ای رانی به دست امد‪ ،‬ارزش��مند بود هرچند که م ی توانستیم‬ ‫به دو مدال طالی دیگر نیز برس��یم‪ .‬اگر بان��وان ای رانی در‬ ‫رقابت های فینال ووشو‪ ،‬تکواندو و کاراته بهتر کار م ی کردند‬ ‫م ی توانس��تیم به مدال های طالی بیشتری برسیم‪ .‬حضور‬ ‫بانوان ای رانی در بازی های اسیایی بسیار خوب بود و نشان‬ ‫داد باید توجه و سرمایه گذاری بیشتری در این بخش داشته‬ ‫باشیم‪ .‬کاروان ای ران در دوره گذش��ته بازی های اسیایی در‬ ‫بخش بانوان به یک طال رسید؛ اما در این دوره تعداد طالی‬ ‫بانوان افزای��ش پیدا کرد و از یک طال به دو مدال رس��ید‪ .‬از‬ ‫نکات بارز دیگر این دوره از رقابت ها‪ ،‬مدال اوری در برخی از‬ ‫رشته هایی بود که پیش از این سابقه مدال اوری در ان نبود‪.‬‬ ‫رشته هایی مثل «کایرین» که از رشته های دوچرخه سواری‬ ‫است و همچنین کامپوند که اولین دوره حضور در بازی ها‬ ‫را تجربه کرد‪ .‬مدال طال و خوش��رنگ والیبال هم حس��ن‬ ‫ ختامی بود بر همه مدال ه��ای کاروان ای ران که طالهای از‬ ‫دست رفته فوتبال و بسکتبال را هم جب ران کرد‪ .‬مسئوالن‬ ‫وزارت ورزش حاال اعتقاد دارند که متناس��ب ب��ا این ارزیابی‬ ‫و مشخص ش��دن نقاط ضعف و قوت‪ ،‬حرکت ورزش ب رای‬ ‫بازی های بعدی به زودی اغاز م ی ش��ود‪ .‬وزارت ورزش قصد‬ ‫دارد درباره برخی فدراسیون ها و عملکرد ضعی ف شان دست‬ ‫به بررس ی هایی بزند و اگر ضرورتی ب رای ایجاد تغیی رات وجود‬ ‫دارد این اقدام را صورت دهد‪ .‬وزارت ورزش معتقد اس��ت که‬ ‫باید درباره مدیریت های ضعیف فکری شود‪ .‬همچنین وزارت‬ ‫ورزش امیدوار است که در بودجه ‪ 94‬افزایش جدی بودجه در‬ ‫دستورکار قرار بگیرد تا دولت بتواند سرمایه گذاری الزم را در‬ ‫زمینه ورزش انجام دهد‪ .‬دو سال تا المپیک ریو در پیش است‬ ‫و به طور حتم مردم باز هم از ورزش انتظار خواهند داش��ت‪.‬‬ ‫رشته هایی مانند تکواندو‪ ،‬کش��تی و وزنه برداری که معموال‬ ‫‪11‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪73‬‬ ‫روایت از خورشید‬ ‫کتاب هایی در مورد عید غدیر خم‬ ‫ان روز که دین کامل شد‪ ،‬ان روز که دستی باال رفت‪،‬‬ ‫ان روز که «ولی» را همه شناختند‪ .‬ان روز پس از حجه الوداع‬ ‫بود که همه ان چه باید ببینند را دیدند و ان چه باید بشنوند‬ ‫را ش��نیدند‪ .‬غدی ر خم روزی که در ان روز عل��ی (ع)‪ ،‬به مقام‬ ‫اعلی والیت رسید‪ ،‬روزی است که باید از ابعاد مختلف مورد‬ ‫تحلیل و بررسی قرار بگیرد‪ .‬از بررسی تواتر حدیث‪ ،‬تا‬ ‫بازتاب های سیاسی و اجتماعی ان همه و همه مورد‬ ‫توجه محققان و پژوهش��گران ق��رار دارد‪ .‬کتاب های‬ ‫بیشماری در این باره نوشته ش��ده که م ی تواند مورد‬ ‫توجه قرار بگیرد‪ .‬به مصداق مشت نمونه خروار‪ ،‬نگاهی‬ ‫داریم به چندین کتاب که در مورد این واقعه بزرگ به‬ ‫رشته تحریر در امده است‪.‬‬ ‫حماسه غدیر به شناسایی و معرفی اثر ارزشمند عالمه امینی‬ ‫(الغدیر) پرداخته است‪ .‬نویسنده در این کتاب خوانندگان را به‬ ‫این سمت سوق م ی دهد که غدیر و پذیرش والیت علی(ع)‬ ‫راهی است که مسلمانان باید به ان بپیوندند تا اسالم پایدار‬ ‫بماند‪ .‬این کتاب با تاکید بر اهمیت واقع ه غدیر‪ ،‬شخصیت‬ ‫بزرگ عالمه امینی و کتاب گرانقدر وی «الغدیر فی الکتاب و‬ ‫السنه و االدب» را م ی شناساند‪ .‬حکیمی در این کتاب با دالیل‬ ‫و احادیث فراوانی اثبات م ی کند که مسلمانان بعد از پیامبر‬ ‫اکرم(ص) باید «ولی» م ی داشتند‪ ،‬اگر هیچ نصی بر انتصاب‬ ‫حضرت علی(ع) بر این امر موجود نبود‪ ،‬باز شایس��ته ترین و‬ ‫الیق ترین فرد‪ ،‬وجود مقدس حضرت امیر(ع) بود‪ .‬مولف ب رای‬ ‫تایید این موضوع ده ها ش��اهد از س��خنان بزرگان و علمای‬ ‫شیعه و اهل سنت با ذکر دقیق منبع عنوان م ی کند‪.‬‬ ‫غدیر در نگاه خورشید‬ ‫این کت��اب بیانگر جلوه ه��ای والیت عل��وی در پرتو‬ ‫کالم رضوی است‪ .‬امام هشتم علی ه السالم نه تنها در زمینه‬ ‫مباحث توحیدی حرکت و تالش��ی عظیم داش��ته بلکه در‬ ‫جهت بیان جایگاه امامت و اثبات ش��ئون امام معصوم نیز‬ ‫گام های ارزشمندی برداشته اس��ت و غبار غفلت از دیدگان‬ ‫بسیاری از حق طلبان زدوده است‪ .‬ایشان در ارتباط با جایگاه‬ ‫امامت‪ ،‬ماجرای غدیر و وصایت امی رالمومنین علی ه السالم در‬ ‫مناظ رات و مباحث علم مطالب س��ودمندی ارائه فرموده اند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫‪74‬‬ ‫حماسه غدیر‬ ‫اس��تاد محمدرضاحکیم��ی در اثری مس��تقل به نام‬ ‫غدیر در احساس ملت ها‬ ‫غدیر در احساس ملت ها از نخستین گام هایی است‬ ‫که در راه جهان ی سازی غدیر برداشته شده است‪ .‬این کتاب‬ ‫ مجموعه مقاالتی اس��ت که افرادی از ملی ت های مختلف‬ ‫جهان در یک اقدام ب ی س��ابقه‪ ،‬احساس��ات و دغدغه های‬ ‫خود را پی رامون غدیر بیان م ی کنن��د‪ .‬غدیر از ابعاد مختلف‬ ‫تاریخی‪ ،‬جغ رافیای‪ ،‬ادبی‪ ،‬مسائل پیش روی غدیر در جهان‬ ‫معاصر و شبهات وارد بر غدیر و پاس��خ به انها مورد بررسی‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬تنوع ادبیات های مختلف و ترجمه زیبای‬ ‫کتاب‪ ،‬مطالعه ان را ب رای هر دوس��تدار غدیر و والیت‪ ،‬زیبا و‬ ‫سودمند ساخته است‪.‬‬ ‫گزارش لحظه به لحظه از واقعه غدیر‬ ‫کتاب «گ��زارش لحظه به لحظ��ه از واقعه‬ ‫غدیر»اث��ر محمدباقر انصاری اس��ت ک��ه در ‪48‬‬ ‫صفح��ه ن��گارش یافته اس��ت‪.‬این کت��اب دارای‬ ‫بخش هایی با عناوین عظمت غدی��ر‪ ،‬از مدینه تا‬ ‫غدیر‪ ،‬سخنرانی غدیر و مراس��م سه روزه در غدیر‬ ‫که با مقدمه «غدیر داستان اعتقاد» به چاپ رسیده‬ ‫است‪ .‬این کتاب در قالب ادبیات داستانی اما کامال‬ ‫مستند تنظیم شده است و از عنصر خیال به دور‬ ‫است‪ .‬حجم کم و اطالعات کامل «گزارش لحظه‬ ‫به لحظ��ه از واقعه غدیر» یکی از علل اس��تقبال‬ ‫کم نظیر از ان است‪ ،‬به گونه ای که تاکنون ‪ 652‬هزار‬ ‫جلد از ان به چاپ رسیده است‪ .‬خواننده این کتاب با‬ ‫ی جزئیات واقعه غدیر از فرمان خداوند‪ ،‬اجرای‬ ‫تمام ‬ ‫فرمان از س��وی رس��ول خدا(ص ) و خطبه ایشان‪،‬‬ ‫بیعت همگانی و اس��تثنایی م��ردم‪ ،‬توطئه های‬ ‫منافقان و باالخره عظمت غدیر و وظایف شیعیان‬ ‫در قبال این پیام و پیام رسانی اشنا م ی شود‪.‬‬ ‫الغدیر‬ ‫الغدیر نام کتابیا س��ت به قلم عالمه امینی در‬ ‫اثبات والیت بالفصل علی بن اب ی طالب بعد از پیامبر‬ ‫و اثبات مذهب ش��یعه‪ .‬این کتاب به عربی نوش��ته‬ ‫شده است‪ .‬برخی این کتاب را معتبرترین کتاب ب رای‬ ‫اثبات شیعه م ی دانند‪ .‬کتاب غدیر ‪ ۲۰‬جلدی است که‬ ‫‪ ۱۱‬جلد ان به زبان عربی چاپ ش��د ه و موضوع عمده‬ ‫کتاب واقعه غدیر خم به روایت اهل تس��نن اس��ت‪.‬‬ ‫نویسنده در این کتاب به ‪ ۱۱۰‬تن از صحابه و ‪ ۸۴‬نفر از‬ ‫تابعین پیامبر که حدیث غدیر را روایت کرده اند‪ ،‬اشاره‬ ‫م ی کند‪ .‬انگاه ‪ ۳۶۰‬تن از راویان حدیث غدیر از قرن دوم‬ ‫تا چهاردهم را ب ر م ی شمارد‪ .‬در پایان هم اشعار شاع ران‬ ‫مختلف را درباره این موضوع ذکر م ی کند‪ .‬نویس��نده‬ ‫ب رای تدوین این کتاب به کتابخانه های کش��ورهای‬ ‫مختلف از جمله ع راق‪ ،‬هندوستان‪ ،‬پاکستان‪ ،‬مغرب‪،‬‬ ‫مصر و کشورهای دیگر دنیا مسافرت کرد‪ .‬نویسنده‬ ‫درباره کتاب چنین گفته‪« :‬من ب رای نوش��تن الغدیر‪،‬‬ ‫‪۱۰‬هزار کتاب را از بای بسم اهلل تا تای تمت خوانده ام و‬ ‫به ‪۱۰۰‬هزار کتاب مراجعه مکرر داشتم‪ ».‬بیش از پنجاه سال‬ ‫است که از تدوین کتاب الغدیر م ی گذرد و با اطمینان م ی توان‬ ‫گفت که جامعه محققین اعم از ش��یعه و سنی با نام الغدیر‬ ‫و با نوش��ته های علم ی و عمیق و محققانه و پر احس��اس‬ ‫عالمه امینی اش��نا م ی باش��ند‪ .‬اما در طول این زمان هنوز‬ ‫کسی نتوانسته ب رای الغدیر حتی صفحه ای ردیه یا نقدی که‬ ‫قابل اعتنا باشد‪ ،‬بنویسد‪ .‬این خود نشانگر استحکام و متقن‬ ‫بودن مطالب این کتاب است که حتی مخالفین شیعه نیز‬ ‫نتوانسته اند اشکالی بر ان وارد نمایند‪.‬‬ ‫پیامبر صل ی اهلل علی��ه و اله در اخرین س��ال حیات دنیایی‬ ‫خود‪ ،‬مهمترین وصایای خود که همانا راه س��عادت بشریت‬ ‫تا روز قیامت که از ان جمله تمسک به قران و عترت است‬ ‫را فرمودند‪ .‬در ادامه نویس��نده به بررس��ی و معرفی عترت‬ ‫پیامبر علیهم السالم ب ر اساس متون قرانی و روایی پرداخته‬ ‫و برتری های ائمه علیهم السالم را بیان م ی دارد‪ .‬در انتها به‬ ‫رابطه ناگسستنی قران و عترت پرداخته شده که هم اکنون‬ ‫وجود مقدس حضرت صاحب العص��ر و الزمان عترت حی و‬ ‫اخرین بازمانده اهل بی ت علیهم السالم هستند که به فرموده‬ ‫حضرت حق همراه قران است و قران نیز همراه اوست‪.‬‬ ‫بلندترین داستان غدیر‬ ‫مرتضی طاهری نویس��نده این کتاب برخی از فرمایش��ات‬ ‫امام رضا (ع) را در این زمینه جم��ع اوری کرده و به نوعی امام‬ ‫معص��وم (ع) را از کالم امام رضا (ع) معرف��ی م ی کند‪ .‬خطبه‬ ‫عل ی (ع) در ایام حکومت ظاهری ایشان در روز جمعه همزمان‬ ‫با عید غدیر‪ ،‬غدیر در نگاه امام رضا (ع)‪ ،‬بزرگداشت غدیر با ذکر‬ ‫اداب و رس��وم ان‪ ،‬احادیث مربوط به والی��ت و امام زمان (ع)‬ ‫فصول اخر کتاب را تشکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫یادگار غدیر‬ ‫کتاب یادگار غدیر نوش��ته دکتر ن��ادر فضلی در صدد‬ ‫بیان می��راث مان��دگار خاتم النبیی��ن صل ی اهلل علی هو اله در‬ ‫تمامی اعصار و ترس��یم حیات غیر در حال حاضر اس��ت‪.‬‬ ‫کتاب «بلندترین داس��تان غدی��ر» به بیان‬ ‫واقعه غدیر از زب��ان ابوعبداهلل حذیف��ه بن یمان‬ ‫عبس��ی (از اصحاب خ��اص پیامبر)‪ ،‬ب��رای یک‬ ‫جوان ای رانی به نام «مسلم مجاشعی» در مدائن‪،‬‬ ‫پرداخته است‪.‬هدف از تالیف این اثر احیای می راث‬ ‫فرهنگ��ی ش��یعه باتوجه ب��ه احادی��ث و روایات‬ ‫اس�لامی اس��ت‪ .‬کتاب «بلندترین داس��تان غدیر» شامل‬ ‫مقدمه‪ ،‬متن بلندترین داس��تان غدیر و پ ی نوشت هاس��ت‬ ‫و از موضوع��ات ان م ی توان به ش��رایط فک��ری بلندترین‬ ‫داس��تان غدیر‪ ،‬مروری بر زندگی جوان ای رانی‪ ،‬اسناد و منابع‬ ‫بلندترین داس��تان غدیر‪ ،‬اساس��نامه اصل��ی ضدغدیر‪ ،‬اغاز‬ ‫اقدامات ضدغدیر ب رای تش��کیل س��قیفه‪ ،‬جوان ای رانی در‬ ‫خدمت صاحب غدی��ر و نتیجه گیری از بلندترین داس��تان‬ ‫غدیر اش��ار ه کرد‪.‬از منابع مورد استفاده «انصاری» در تالیف‬ ‫این اثر م ی توان کتب؛ ش��رح نهج البالغه‪ ،‬طبقات ابن سعد‪،‬‬ ‫بحاراالنوار‪ ،‬عوالم العلوم‪ ،‬االحتجاج‪ ،‬تفسیر عیاشی‪ ،‬الکافی‪،‬‬ ‫ارش��ادالقلوب‪ ،‬مس��تدرک الحاکم‪ ،‬تاریخ یعقوب��ی‪ ،‬الغدیر‪،‬‬ ‫التحصین‪ ،‬انساب االشرف‪ ،‬کشف المهم را نا م برد‪.‬‬ ‫مجموعه داستان های انقالب‬ ‫حیات فرهنگی ایرانیان‬ ‫مجموعه داستان های انقالب نادر اب راهیمی در پنج جلد توسط انتشارات سوره مهر‬ ‫با طرح جلدی تازه و به صورت مصور منتشر شد‪ .‬این کتاب ها را اب راهیمی در استانه پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی و در خالل مبارزات ان زمان مردم علیه رژیم شاه م ی نوشت‪ .‬او در ان زمان‬ ‫کتاب ها را با دست خط خود م ی نوشت و به انتشارات تحویل م ی داد تا با سرعت بیشتری‬ ‫منتشر شوند‪ .‬این مجموعه پنج جلدی قصه های انقالب ب رای بچه ها و نوجوان ها نخستین‬ ‫بار در سال ‪ 57‬منتشر شد‪«.‬نیروی هوایی»‪« ،‬پدر چرا توی خانه مانده است»‪« ،‬ب رادرت را‬ ‫صدا کن»‪« ،‬جای او خالی» و «س��حرگاهان همافران اعدام م ی شوند» پنج عنوان کتاب‬ ‫داستان نادر اب راهیمی هستند که توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است‪ .‬سوره‬ ‫مهر ب رای تجدید چاپ چندین جلد از کتاب های نادر اب راهیم ی با فرزانه منصوری همسر‬ ‫ایشان به توافق رسیده است و این اثار به زودی منتش��ر خواهند شد‪.‬از جمله این اثار‪ ،‬سه‬ ‫کتاب تخصصی ادبیات کودک با عنوان های «ارایش و پی رای��ش کتاب های کودکان»‪،‬‬ ‫«فارس ی نویسی ب رای کودکان»‪« ،‬مصورس��ازی کتاب کودکان» و «مراحل خلق و تولید‬ ‫ادبیات کودک» است که قرار است با ط راحی دوباره منتشر شوند‪.‬عالوه بر این از اب راهیمی‬ ‫ مجموعه دو جلدی «سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما م ی اید»؛ روایت داستانی درباره‬ ‫امام راحل‪ ،‬توسط سوره مهر منتشر شده که تاکنون به چاپ هشتم رسیده است‪.‬‬ ‫کتاب «جستارهایی در حیات فرهنگی ای رانیان» نوشته جلیل عرفان منش با مقدمه‬ ‫عل ی اکبر والیتی توس��ط انتشارات س��روش چاپ و روانه بازار نشر ش��د‪ .‬این کتاب ب رای‬ ‫پاسخگویی به کسانی نوشته شده اس��ت که تصور م ی کنند میان هویت ملی و هویت‬ ‫معنوی و اسالمی ای رانیان تقابل و تعارض وجود دارد‪ .‬مولف این کتاب با مرور منابع تاریخی‬ ‫متعدد موجود‪ ،‬پیوند میان ملیت ای رانی و دین به نحو عموم‪ ،‬و دین اسالم به طور خاص را‬ ‫م ی جوید‪ .‬هرچند در این اثر به ضرورت موضوع و انگیزه مولف‪ ،‬ویژگ ی ها و امتیازات اقوام‬ ‫ای رانی مطرح م ی ش��ود‪ ،‬لکن عرضه این جس��تارها به هیچ وجه به معنای نادیده گرفتن‬ ‫قوت ها و برتری های س��ایر ملل‪ ،‬یا به انگیزه برتری جویی بر دیگر انسان ها نیست که به‬ ‫باور اسالمی ما‪ ،‬نگاهی به داشته های ما ای رانیان ب رای بازیابی خویش و حرکت مجهزتر‬ ‫به سمت چشم اندازهای برتر الهی است‪ .‬علی اکبر والیتی در مقدمه این کتاب در تعریف‬ ‫واژه هویت اورده است‪« :‬واژه هویت که در زبان فارسی گاهی ان را همانی یا این همانی‬ ‫معنی کرده اند‪ ،‬م ی تواند به فرد و همچنین جمع تعلق گیرد یعنی هویت در افراد و احاد یک‬ ‫ملت رخ م ی نماید و سپس اجتماع و قوم را در برم ی گیرد‪ .‬به همین سبب در تعریف هویت‬ ‫م ی توان گفت‪ :‬مجموعه عالئم و نشانه هایی که یک فرد را از فرد دیگر متمایز کند‪ ،‬اعم از‬ ‫سیاسی‪ ،‬تاریخی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬مادی‪ ،‬معنی و‪ ....‬را هویت گویند‪».‬‬ ‫‪5‬جلد کتاب از نادر ابراهیم ی منتشر شد‬ ‫کتابی درباره همراستایی هویت ملی و هویت اسالمی‬ ‫نوایی که خاموش شد‬ ‫غالمعلیپور عطایی‬ ‫نوازنده موسیقی محلی در گذشت‬ ‫او را بای��د با یک موس��یقی معرفی ک��رد؛ انکه امروز‬ ‫در می��ان ما نیس��ت؛ خالق نوای دلنش��ینی اس��ت که به‬ ‫«نوایی‪ ،‬نوایی» مشهور شده است‪« .‬غالمعلی پورعطایی»‬ ‫نوازنده دوتار و اس��تاد اوازهای عارفانه و عاش��قانه خ راسان‬ ‫و پیشکس��وت موس��یقی نواحی ای ران به علت بیماری در‬ ‫‪ ۷۴‬سالگی درگذشت‪ .‬این نوازنده دو تار و خنیاگر موسیقی‬ ‫نواحی در سال ‪ ۱۳۲۶‬در تربت جام خ راسان متولد شد‪ .‬خانواده‬ ‫مادری او عالقه مند به موس��یقی و خواندن بودند و نس��ل‬ ‫به نسل این عالقه در انها وجود داش��ت‪ .‬همین امر سبب‬ ‫شد تا در ‪ 9‬س��الگی پدرش س��از دوتاری به او هدیه دهد و‬ ‫او مراحل ابتدایی نواختن س��از را نزد پ��در و بعدها نزد دیگر‬ ‫اس��اتید منطقه تربت جام و خ راس��ان بیاموزد‪ .‬پورعطایی از‬ ‫معدود نوازندگان مس��ن و پیشکسوت موسیقی نواحی بود‬ ‫که دارای مدرک فوق دیپلم و شغلش معلمی بود و در نهایت‬ ‫بازنشسته اموزش و پرورش شد‪ .‬همین امر به او در شناخت‬ ‫و خوانش اش��عار بزرگان ش��عر و موس��یقی منطقه و ای ران‬ ‫یاری های فراوانی رساند‪ .‬پورعطایی در سال ‪ ۱۳۴۴‬به سبب‬ ‫شهرت در نوازندگی و خوانندگی به ته ران دعوت شود تا در‬ ‫تاالر رودکی‪ ،‬مجامع هنری و سفارتخانه های اروپایی و رادیو‬ ‫و تلویزیون‪ ،‬همراه با گروه هنرهای ایینی‪ ،‬س��نتی و حرکات‬ ‫موزون به سرپرستی هنرمند برجسته هنرهای ایینی «اقای‬ ‫محمدفاروق کیان ی پور» و دیگر هنرافرینان می راث کهنسال‬ ‫به اجرای برنامه بپردازد که بسیار مورد اقبال واقع م ی گردد‪.‬‬ ‫شهرت وی در این زمان تا بدانجا رس��ید که ضمن سفر به‬ ‫سراس��ر ای ران‪ ،‬ب رای اجرای برنامه در کشورهای گوناگون از‬ ‫وی دعوت به عمل م ی امد‪ .‬شرکت در مراسم شاهنامه خوانی‬ ‫با دوتار چون جنگ هفت لش��کر‪ ،‬داستان سیاوش‪ ،‬داستان‬ ‫بیژن و منیژه و جنگ کک کوه زاد (قلع ه ای در تربت جام به‬ ‫نام قلعه گگ) از دیگر فعالی ت ه��ای وی بود‪ .‬از ویژگ ی های‬ ‫مهم پورعطایی‪ ،‬ش��یوه اجرای ی اش هنگام نواختن س��از در‬ ‫صحنه بوده اس��ت که حس و حالی مناس��ب را به خواننده‬ ‫انتقال م ی داد‪ .‬همین ویژگی سبب شد تا برخی از فیلمسازان‬ ‫به سراغ او بروند و از او در کارهای خود مدد بگیرند که به رام‬ ‫بیضایی و واروژ کریم مس��یحی از جمله انها بودند‪ .‬از او دو‬ ‫دختر و پس��ر برجای مانده که همه انها دس��تی در نواختن‬ ‫دارند و یکی از فرزندانش نیز جایزه نوازنده برتر در جشنواره‬ ‫موسیقی نواحی کرمان را از ان خود کرده بود‪ .‬البوم «فرهنگ‬ ‫دیرینه خ راسان» و چند البوم دیگر از نواخته ها و خوانده های‬ ‫این خنیاگر موسیقی نواحی ای ران از جمله اثار به جای مانده‬ ‫از اوس��ت که در برخی از انها فرزندانش نیز س��از م ی زنند و‬ ‫م ی خوانند‪ .‬پورعطایی که استادی چیره دست در دوتار نوازی‬ ‫بود درباره این س��از در مصاحب ه ای گفته بود‪« :‬دوتار ساز دل‬ ‫اس��ت‪ .‬هیچ کس از عبارت دوتار نوازی استفاده نم ی کند و‬ ‫همه م ی گویند؛ دوتارزنی‪ .‬دوتار را م ی زنند‪ ،‬ولی بقیه سازها‬ ‫را م ی نوازند‪ .‬دوتار یک جور فریاد است اما این زدن به معنای‬ ‫خشونت نیست‪ .‬بیشتر جوشش و عصیان روح است‪ .‬روال‬ ‫دوتارزدن اینگونه اس��ت که از یک دعوا شروع م ی شود و به‬ ‫اشتی ختم م ی ش��ود‪ ».‬پورعطایی در ماه های اخر عمرش‬ ‫مبتال به عفونت ریه و دردهای شدید کمر و گردن شده بود و‬ ‫سرانجام روز شنبه ‪ 12‬مهر ‪ 1393‬درگذشت‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دیدار‬ ‫هنگ کنگ‬ ‫سوژه‬ ‫اکونومیست‬ ‫اشپیگل به‬ ‫سراغ‬ ‫هلمت کوهل‬ ‫رفته است‬ ‫تایم و خطر‬ ‫بیماری ابوال‬ ‫‪75‬‬ ‫پایان زنگ انشا‬ ‫زیگفرید لنتس نویسنده المانی درگذشت‬ ‫زیگفرید لنت��س‪ ،‬از برجس��ته ترین چهره های ادبیات‬ ‫معاصر المان‪ ،‬بامداد سه ش��نبه هفتم اکتب��ر در هامبورگ‬ ‫درگذش��ت‪ .‬لنتس یکی از سرش��ناس ترین داستان نویسان‬ ‫المان پ��س از جنگ جهانی دوم به ش��مار م ی اید‪ .‬زیگفرید‬ ‫لنتس در هفدهم مارس سال ‪ 1926‬در شهر کوچک لیک‪،‬‬ ‫واقع در شمال شرقی المان چش��م به جهان گشود‪ .‬پس از‬ ‫تحصیالت ابتدایی و دبیرس��تان‪ ،‬انج��ام خدمت در نیروی‬ ‫دریایی و گذراندن دوران دو ساله اسارت به دست انگلیس ی ها‬ ‫تحصیل در رش��ته زبان و ادبیات انگلیس��ی را در دانشگاه ‬ ‫هامبورگ اغاز کرد‪ .‬او یکی از نویسندگان «گروه ‪ »47‬بود که‬ ‫با هدف رش��د و ارتقای ادبیات نوپای پس از جنگ در المان‬ ‫ش��کل گرفت‪ .‬این گروه جمعی غیررس��می و نامتشکل از‬ ‫نویسندگان متعهد و مخالف رژیم نازی بود که از سال ‪۱۹۴۷‬‬ ‫هر سال دور هم گرد م ی امدند‪ .‬این نویسنده سپس در روزنامه‬ ‫المانی «دای ولت» مشغول به فعالیت شد‪ .‬او در سال ‪1988‬‬ ‫موفق ش��د جایزه صلح «بوک ترید» المان را در نمایش��گاه‬ ‫بی ن المللی کتاب فرانکفورت به خود اختصاص دهد‪ .‬پس از‬ ‫نگارش رمان «ساعت انشاء» که در ان به صورت تمثیلی به‬ ‫رفتار نظام ناسیونال ‪ -‬سوسیالیستی المان در دوران نازی ها‬ ‫اشاره م ی شود‪ ،‬او تبدیل به مشهورترین نویسنده دوران بعد‬ ‫از جنگ شد‪ .‬داس��تان های کوتاه او ارزش��ی همسنگ اثار ‬ ‫هاینریش بل‪ ،‬دیگر هموطن او دارد‪ .‬به دلیل داستان پردازی‬ ‫قوی این نویس��نده در داس��تان های کوتاه به نسبت رمان‪،‬‬ ‫برخی منتقدان لنتس را به دونده ای تشبیه کرده اند که تنها‬ ‫از عهده دو صد متر برم ی اید و نه ماراتن‪ .‬گروهی اعتقاد دارند‬ ‫که لنتس در نوشتن داستان کوتاه بسیار تحت تاثیر ارنست‬ ‫همینگوی قرار داشت‪.‬لحن ظریف توام با طنز او داستان های‬ ‫کوتاه او را بسیار خواندنی م ی کند اما با این حال‪ ،‬رمان «زنگ‬ ‫انشا» رمانی قابل توجه از وی محسوب م ی شود‪ .‬این رمان‬ ‫خاط رات نوجوانی خالفکار اس��ت که به خاطر دزدیدن چند‬ ‫تابلوی نقاش��ی دوران بازپروری را در پرورشگاه م ی گذراند‪.‬از‬ ‫دیگر کارهای او م ی توان «زوالیکن بس��یار دوست داشتنی‬ ‫بود»‪« ،‬کشتی اتش»‪« ،‬بازی مخرب»‪« ،‬شکارچی مسخره»‬ ‫ی «قوش ها در اس��مان بودند»‪« ،‬ن��ان و بازی» و‬ ‫و رمان ها ‬ ‫نمایش��نامه رادیویی «عصر ب ی گناهان‪ -‬عصرگناهکاران»‬ ‫اشاره کرد‪ .‬کتاب های او که ‪ 25‬میلیون خواننده در سرتاسر‬ ‫جهان را به خود جذب کرده اند‪ ،‬تاکن��ون به بیش از ‪ 20‬زبان‬ ‫ ترجمه شده اند‪ .‬تا کنون چند کتاب و داستان از زیگفرید لنتس‬ ‫به فارس ی ترجمه و منتشر شده است‪ .‬رمان «زنگ انشاء» و‬ ‫مجموعه داستان «دوردست همی ن جاست» با ترجمه حسن‬ ‫نقره چی از سوی انتش��ارات نیلوفر از جمله اثار لنتس است‬ ‫که به عالقه مندان فارس ی زبان عرضه شده است‪ .‬مهمترین‬ ‫ویژگی اثار زیگفرید لنتس این اس��ت که خواننده را وادار به‬ ‫اندیشه دائمى درباره تاریخ و مسئولی ت هاى فردى م ی کند‪.‬‬ ‫لنتس م ی گوید‪« :‬ادبیات دوبار افریده م ی ش��ود؛ نخس��ت‬ ‫نویسنده و سپس خواننده است که ان را بازمى افریند و این‬ ‫پیمان ی است که هر دو را‪ ،‬نویس��نده و خواننده را به یکدیگر‬ ‫پیوند م ی زند‪ ».‬گونتر گراس چهر ه مشهور ادبیات المان نیز‬ ‫پس از انتشار خبر درگذشت لنتس‪ ،‬در مصاحب ه ای اختصاصی‬ ‫ب رای از دست دادن او اب راز تاسف کرد و حس طنزش را مورد‬ ‫تقدیر قرار داد‪.‬گراس در این باره گفت‪« :‬لنتس راوی بزرگ با‬ ‫حال و هوای روشنگری بود‪ ،‬بناب راین من همیشه ب رای او و‬ ‫کار ادب ی اش احترام قائل بودم‪ ».‬زیگفرید لنتس از س��ال ها‬ ‫پیش بیمار بود و در خانه سالمندان در شهر هامبورگ المان‪،‬‬ ‫سال های پایانی زندگ ی اش را گذراند‪.‬‬ ‫ماجرای عجیب باشگاه لیدز‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫دیلی میل مدعی شد ایران در معامله این باشگاه شرکت داشته‬ ‫در دسامبر س��ال ‪ ۲۰۱۲‬بانک بحرینی ‪ GFH‬در ادامه‬ ‫موج خرید باشگاه های اروپایی توس��ط میلیاردرهای عرب‪،‬‬ ‫اقدام به خرید سهام باشگاه لیدز یونایتد کرد‪ .‬لیدز در ان سال‬ ‫مانند چند س��ال پیش و بعدش به دلیل حضور در چمپیونز‬ ‫شیپ و درامد پایین از محل حق پخش تلویزیونی و افزایش‬ ‫بده ی ها در استانه ورشکستگی قرار داشته و به همین دلیل‪،‬‬ ‫از یک مشتری عرب ولخرج با اغوش باز استقبال م ی کند‪.‬‬ ‫کن بیتس‪ ،‬مالک این باش��گاه در دسامبر ‪ ۲۰۱۲‬سهام‬ ‫باش��گاه لیدز را به بانک بحرینی ‪ GFH‬واگ��ذار م ی کند؛‬ ‫واگذاری که البته هی��چ گاه رنگ عافیت به خود نم ی بیند و‬ ‫برنامه های ‪ GFH‬ب رای سرمایه گذاری در لیدز هرگز محقق‬ ‫نم ی شود تا سرانجام این بانک بحرینی‪ ۷۵ ،‬درصد سهام این‬ ‫باشگاه را به ماس��یمو چلینو‪ ،‬میلیاردر معروف ایتالیایی به‬ ‫قیمت ‪ ۳۵‬میلیون پوند واگذار کند‪ .‬ب��ا این حال‪ ،‬این بانک‬ ‫همچنان مالک ‪ ۲۵‬درصد سهام این باشگاه است‪ .‬هم اکنون‬ ‫روزنامه انگلیسی دیل ی میل مدعی ش��ده که در سال ‪۲۰۱۲‬‬ ‫ش��رکت های س��رمایه گذاری دولتی ای ران در جریان تامین‬ ‫منابع مالی بانک بحرینی ‪ GFH‬مشارکت داشته اند و این‬ ‫مساله را یکی از مصادیق شکستن تحریم ها از سوی دولت‬ ‫ای ران م ی داند‪.‬در س��ال ‪ ۲۰۱۲‬بانک بحرینی گالف فایننس‬ ‫ هاوس (‪ )GFH‬از طری��ق یکی از ش��رکت های تابع ه اش‬ ‫به نام ج ی اف اچ کپیتال که در دبی مس��تقر است‪ ،‬اقدام به‬ ‫خرید سهام باش��گاه لیدز یونایتد کرده اس��ت؛ اما از انج ا که‬ ‫این ش��رکت با کمبود نقدینگی روبه رو ب��وده‪ ،‬در ان مقطع‪،‬‬ ‫این فقدان را با کمک مالی ش��رکت انجازت تکنولوژی فاند‬ ‫( ‪ )Injazat Technology Fund‬برط��رف ک��رده و‬ ‫س��هام باش��گاه را با پولی که از این ش��رکت قرض گرفته‪،‬‬ ‫خریده است‪.‬اما اینجاس��ت که پای دولت ای ران به ماجرای‬ ‫خرید سهام باش��گاه لیدز یونایتد باز م ی ش��ود‪ .‬بنا به ادعای‬ ‫دیل ی میل انجازت تکنولوژی فاند‪ ،‬شرکتی است که در زمینه‬ ‫سرمایه گذاری در فن اوری‪ ،‬رس��انه و ارتباطات و مخاب رات در‬ ‫خاورمیانه فعالیت دارد و بخش��ی از ان در اختیار نهادهای‬ ‫سرمایه گذار دولت ای ران است‪ .‬بررس��ی ها همچنین نشان‬ ‫م ی دهد‪ ۱۰ ،‬درصد س��هام ش��رکت انجازت تکنولوژی فاند‪،‬‬ ‫متعلق به صندوق توسعه ملی وابسته به بانک مرکزی ای ران‬ ‫است‪ .‬نشریه اسپورت میل‪ ،‬هیچ سندی ب رای تایید صحت‬ ‫ادعای خود ارائه نکرده اس��ت‪ .‬هنوز هیچ یک از مس��ئوالن‬ ‫فوتبال انگلیس به ادعای نش��ریه دیل ی میل پاسخ نداده اند‪.‬‬ ‫با این ح��ال برخی از منابع گفته اند که موسس��ه بحرینی از‬ ‫انجازت تکنول��وژی مبلغی را ق��رض گرفته اس��ت تا پول‬ ‫بیتس را پرداخت کند و سپس این مبلغ را به موسسه ای رانی‬ ‫بازپرداخت کرده است‪.‬‬ ‫لیدز که در دس��ته دوم فوتبال انگلیس بازی م ی کند‬ ‫یکی از تیم های مطرح و با سابقه بوده است‪.‬این تیم در اولین‬ ‫سال تاس��یس لیگ برتر (‪ ،)۱۹۹۲-۹۳‬در این لیگ حضور‬ ‫داشت و در س��ال های اول جزو تیم های مطرح بود‪.‬این تیم‬ ‫در فصل ‪ ۱۹۹۹-۲۰۰۰‬تا نیمه نهایی جام یوفا باال رفت که در‬ ‫نهایت گاالتاسرای این تیم را حذف کرد‪.‬سال بعد لیدز حتی‬ ‫به لیگ قهرمانان اروپا راه پیدا کرد و ت��ا نیمه نهایی پیش‬ ‫رفت‪ ،‬اما والنسیا این تیم را حذف کرد‪.‬در دو فصل بعدی لیدز‬ ‫چهارم و پنجم ش��د و به لیگ قهرمانان اروپا نرسید‪.‬کاهش‬ ‫حق پخش تلویزیونی به دلیل عدم حضور در این رقابت ها‬ ‫سبب شد باشگاه نتواند وام هایی را که ب رای خرید بازیکنان و‬ ‫سرمایه گذاری گرفته بود بازپرداخت کند‪ .‬لیدز سرانجام پس‬ ‫از ‪ ۱۲‬فصل در فصل ‪ ۲۰۰۳-۲۰۰۴‬به دس��ته پایی ن تر سقوط‬ ‫کرد و از ان زمان تا به حال لیدز همواره گرفتار سلس��له ای‬ ‫از بحران های مالی و مدیریتی بوده است‪.‬این تیم در فصل‬ ‫‪ ۲۰۰7-۲۰۰8‬باز هم به یک دسته پایی ن تر سقوط کرد‪ ،‬اما از‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۱۰‬به دس��ته دوم فوتبال انگلیس است‪ .‬در جریان‬ ‫داس��تان تمدید قرارداد کارلوس ک ی روش‪ ،‬ن��ام لیدز یونایتد‬ ‫به عنوان یکی از مشتریان این مربی پرتغالی مطرح شد‪.‬‬ ‫جمیله پاشا به ایران امد‬ ‫او ب رای خودش تاریخی اس��ت‪ .‬روزگاری نماد مقاومت‬ ‫بود و مبارزه‪ .‬روزگاری نامش کابوس��ی بود ب رای استعمار‪ .‬او‬ ‫سمبل یک انقالب بود و مشهور ترین چهره یک قیام‪ .‬تمام‬ ‫تزنی که این روز ها در ته ران است؛ حکایت ها‬ ‫چی ن های صور ‬ ‫دارد از روزهای زندان‪ ،‬از روزهای ش��کنجه‪ ،‬از روزهای مبارزه‪،‬‬ ‫از روزهای دادگاه‪ ،‬از روزهای شکست‪ ،‬از روزهای پیروزی و از‬ ‫غرور‪ ...‬او جمیله بوپاشاست؛ زنیکه روزگاری کسی نبود که‬ ‫نامش را نداند‪ .‬زنی که علیه استعمار فرانسه در الجزایر مبارزه‬ ‫م ی کرد و مقاومت��ش را یک دنیا پیگی��ری م ی کرد‪ .‬جمیله‬ ‫بوپاشا درته ران است؛ در ‪ 76‬سالگی‪.‬‬ ‫بوپاشا کیست؟‬ ‫ازاد ش��د‪ .‬جمله معروف او در زندان فرانس��وی ها این بود‪:‬‬ ‫«هنگام ی که ملتی‪ ،‬اراده زندگی م ی کند‪ ،‬سرنوشت باید به‬ ‫او بگوید چشم‪ .‬شب های تاریک باید رخت بربندد و زنجیرها‬ ‫باید از هم بگس��لد‪ ».‬جمیله ازدواج کرد‪ ،‬صاحب سه فرزند‬ ‫شد و به عنوان منشی مش��غول به کار شد‪ .‬در سال ‪،1981‬‬ ‫در تظاه رات اعتراضی به قانون خانواده در الجزایر ش��رکت‬ ‫کرد‪ 50 .‬س��ال بعد از اس��تقالل الجزایر در سال ‪ 2012‬فیلم‬ ‫تلویزیونی «ب رای جمیله» ب��ه کارگردانی کارولین هوپرت‬ ‫خواهر هنرپیشه ایزابل هوپرت‪ ،‬بار دیگر خاطره این زن مبارز‬ ‫را بیدار کرد‪ .‬اما جمیله از این فیلم تلویزیونی اب راز تاسف کرد‪،‬‬ ‫زی را از نظر او این فیلم اساسا روی شخص وی متمرکز شده‬ ‫و کمتر به جنبش رهایی بخش مردم الجزایر پرداخته است‪.‬‬ ‫بوپاشا در تهران‬ ‫رئیس سازمان صدا و سیمای ای ران وقتی که به الجزایر‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫انق�لاب الجزایر‪ ،‬بس��تری مهم ب��رای نقش افرینی‬ ‫زنان بود و چهره ه��ای زیادی چون‬ ‫جمیله بوپاشا‪ ،‬صحیه‪ ،‬حسیبه بن‬ ‫بوعلی‪ ،‬بهیه و جمیله بوجرید‪ ،‬ب رای‬ ‫ازادی این کشور از سلطه فرانسویان‬ ‫اش��غالگر مبارزه کردند‪ .‬نقش زنان‬ ‫الجزای��ری در روند اس��تعمارزدایی‬ ‫از الجزایر به قدری اهمیت داش��ت‬ ‫که اس��تمعارگران م ی گفتند‪« :‬اگر‬ ‫بر زن ها پیروز ش��ویم‪ ،‬باقی چیزها‬ ‫به دنبال ان درست خواهد شد‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم تار و پود جامعه الجزایر را‬ ‫در هم بشکنیم و امکان مقاومت را‬ ‫از ان س��لب کنیم‪ ،‬قبل از هر چیز‬ ‫باید بر زنان الجزایری پیروز شویم‪.‬‬ ‫بایس��تی انها را از زیر حجابی که‬ ‫در پ��س ان مخفی م ی ش��وند‪ ،‬به‬ ‫در اورده و از خانه های��ی ک��ه مرد‬ ‫الجزای��ری‪ ،‬انه��ا را در انجا مخفی‬ ‫م ی کن��د‪ ،‬بیرون بکش��یم‪ ».‬اما در‬ ‫میان این چهره ها‪ ،‬جمیله بوپاش��ا‬ ‫از همه معروف تر است‪ .‬او که االن‬ ‫‪ ۷6‬س��ال دارد در مسیر مبارزات به‬ ‫زندان افتاد و به شدت شکنجه شد‬ ‫ام��ا زنده مان��د تا بعد از اس��تقالل‬ ‫الجزایر‪ ،‬روایتگر مرارت هایی باشد‬ ‫ک��ه همرزمانش ب رای رس��یدن به‬ ‫این استقالل تحمل کردند‪ .‬جمیله‬ ‫بوپاش��ا فرزند عبدالعزیز بن محمد انقالبی الجزایری است‪.‬‬ ‫او عضو و چری��ک مبارز جبه��ه نجات مل��ی الجزایر بود‪،‬‬ ‫که در زندان حس��ین دی به وس��یله اتش س��یگار‪ ،‬شوک‬ ‫الکتریکی و‪ ...‬ش��کنجه ش��د‪ .‬جمیله در ‪ 9‬فوریه ‪ 1938‬در‬ ‫بولوجینه در منطقه ای در ش��مال الجزیره به دنیا امده و در‬ ‫دامن خانواده ای که اعضای ان در مب��ارزات رهای ی بخش‬ ‫الجزایر فعال بودند بزرگ ش��د‪ .‬جمیله با نام مستعار خلیدا‬ ‫در شرایطی به جنبش مقاومت پیوس��ت که تعداد فعاالن‬ ‫زن در «جبهه رهای ی بخش الجزایر» (‪ )FLN‬بسیار اندک‬ ‫بود‪ .‬جمیله که به عنوان امدادگر کار م ی کرد در سال ‪1960‬‬ ‫همراه پدر‪ ،‬خواهر و شوهر خواهرش در خانه دستگیر شد‪.‬‬ ‫به او نس��بت بمب گذاری در دانش��گاه را دادند؛ اتهام ی که‬ ‫هرگز ثابت نش��د‪ .‬این نوع اتهامات توس��ط اس��تعمارگران‬ ‫ب رای انتقامجویی از فعالین جنب��ش ملی مقاومت الجزایر‬ ‫امری رایج بود‪ .‬زندانبان های او که مردان نظامی فرانسوی‬ ‫بودند به شدت و وحشیانه او را ازار داده بودند‪ ،‬ولی جمیله از‬ ‫موضع و سنگر خودش کنار نکشید تا اینکه یک وکیل زن‬ ‫فرانسوی تونس��ی االصل به نام ژیزل حلیم ی به دفاع از او‬ ‫برخاس��ت‪ .‬دادگاه جمیله بوپاش��ا به یکی از جنجال ی ترین‬ ‫محاکمات فرانس��ه و الجزایر تبدیل ش��د‪ .‬حلیمی در ابتدا‬ ‫توانست او را به زندان فرانسه منتقل نماید‪ .‬در الجزایر این‬ ‫خطر وجود داشت که او را در س��لول زندان به قتل برسانند‪،‬‬ ‫زی را ش��کنجه گران تالش م ی کردند شواهد جنایاتشان را از‬ ‫بین ببرند تا اعمالشان افشا نشود‪ .‬در فرانسه ابتدا جمیله به‬ ‫اعدام محکوم ش��د اما پس از قرارداد اوویان (‪ )Evian‬در‬ ‫سال ‪ 1962‬استعمار فرانس��ه پس از ‪ 130‬سال پایان یافت‬ ‫و فرانسه جنگ اس��تعماری در الجزایر را متوقف ساخت و‬ ‫الجزایر اس��تقالل خود را بازیافت و جمیله بوپاش��ا از زندان‬ ‫دیدار‬ ‫مبارز در تهران‬ ‫سفر کرده بود‪ ،‬با خانم جمیله بوپاشا انقالبی بزرگ الجزایر‬ ‫دیدار و از مبارزات این بانوی مجاهد در ب رابر استعمار فرانسه‬ ‫تقدیر کرد‪ .‬خانم بوپاشا که به شدت تحت تاثیر هیات ای رانی‬ ‫قرار گرفته بود احساس��ات عمیق خود را نسبت به ملت و‬ ‫رهبر ای ران با س��خنانی گرم و صمیمانه اب راز کرد‪ .‬بوپاشا از‬ ‫ایستادگی و مقاومت غرور انگیز جمهوری اسالمی ای ران در‬ ‫مقابل استکبار جهانی اظهار خوشحالی کرد‪ .‬در این دیدار‬ ‫بود که ضرغامی‪ ،‬بوپاشا را به ته ران دعوت کرد‪ .‬در روز عید‬ ‫قربان‪ ،‬این بانوی مبارز الجزایری وارد ته ران ش��د‪ .‬او در بدو‬ ‫ورود به ته ران‪ ،‬اهلل اکبر را کلمه مش��ترک دو ملت دانست و‬ ‫بر صبر و پایداری م��ردم ای ران تاکید ک��رد‪« :‬این اولین بار‬ ‫اس��ت که وارد خاک ای ران م ی ش��وم و امیدوارم ملت ای ران‬ ‫این تحریم ها و فش��ارهایی را که با ظلم بر انها وارد شده را‬ ‫با صبری که از انها دیدیم‪ ،‬بتوانند پشت سر بگذارند‪ .‬من در‬ ‫روز عید وارد ای ران ش��دم و امیدوارم این امر اغازی بر پایان‬ ‫مشکالت باشد‪ .‬ما یک ارمان داشتیم‪ ،‬شما هم یک ارمان‬ ‫داشتید‪ ،‬ما تالش کردیم و به نتیجه رسیدیم‪ ،‬شما هم تالش‬ ‫کردید و به نتیجه رسیدید‪ .‬هر انسانی که ب رای خواسته ای‬ ‫مشخص قیام کند و پایدار و راسخ بر این خواسته باشد‪ ،‬به‬ ‫نتیجه خواهد رسید‪».‬‬ ‫بوپاشا در دیدار با ضرغام ی هم‬ ‫گفت‪« :‬بعد از ‪ 132‬سال مقاومت در‬ ‫ب رابر اشغالگران‪ ،‬الجزایر به استقالل‬ ‫رسید و ملت ای ران نیز با مقاومت در‬ ‫ب رابر رژیم صهیونیستی و امریکا به‬ ‫نور و روشنایی م ی رسد‪ .‬کشورهایی‬ ‫که مدعی فرهنگ هس��تند‪ ،‬هرگز‬ ‫بویی از مقاومت بی س��ابقه ملت‬ ‫ای ران نبرده اند و ملت ای ران با وجود‬ ‫اصال��ت تاریخ��ی‪ ،‬هوش��یارتر از‬ ‫ملت های دیگر است‪.‬‬ ‫بوپاش��ا با تقدیر و پاسداشت‬ ‫یاد شهدا و جانبازان انقالب اسالمی‬ ‫در ای ران به روح شهدای انقالب هر‬ ‫دو کشور درود فرستاد‪ .‬استعمارگران‬ ‫فرانسوی گمان نم ی کردند که زنان‬ ‫الجزایری دوشادوش مردان مبارزه‬ ‫کنند‪ ،‬اما زنان با مقاومت دوشادوش‬ ‫مردان‪ ،‬انقالب الجزایر را به پیروزی‬ ‫رساندند‪ ».‬این بانوی مبارز الجزایری‬ ‫گف��ت‪« :‬فرانس��وی ها در زم��ان‬ ‫مقاومت س��عی م ی کردند با حمله‬ ‫به خانه ها و دس��تگیری جوان های‬ ‫الجزایری و ش��کنجه انه��ا انگیزه‬ ‫مقاومت را در ملت الجزایر ضعیف‬ ‫کنند که هرگ��ز موفق نبودند‪ .‬پس‬ ‫از پیروزی انقالب الجزایر‪ ،‬اس��تعمارگران فرانسه در نهایت‬ ‫ب ی ش��رمی طی نامه ای که از وزارت دادگس��تری به دستم‬ ‫رسید‪ ،‬هزینه های زندان و شکنجه کردن مرا مطالبه کردند و‬ ‫هرگز به خاطر شکنجه های من عذرخواهی نکردند که این‬ ‫نشانه وحشیگری انهاست‪».‬‬ ‫رئیس رس��انه ملی نی��ز در این دیدار گف��ت‪« :‬خانم‬ ‫بوپاشا و همرزمان او نشان دادند که تنها راه نجات‪ ،‬مقاومت‬ ‫و ایس��تادگی اس��ت‪ .‬کتاب خاط رات ایش��ان ب رای جوانان‬ ‫انقالبی در دهه ‪ 50‬الهام بخش و حرکت افرین بود‪ .‬جنایات‬ ‫فرانسوی های مدعی دموکراسی در الجزایر ب ی شمار است‬ ‫و به اعتقاد من‪ ،‬کمتر در رسانه ها به ان پرداخته شده است‪.‬‬ ‫هولوکاس��ت واقعی‪ ،‬ش��هادت هزار زن و کودکی بود که از‬ ‫ ترس حمله نظامیان فرانس��ه به غار پناه بردن��د که در اثر‬ ‫اتش زدن ان از سوی دژخیمان فرانسوی زنده زنده در اتش‬ ‫سوختند‪».‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫عاشقانه های‬ ‫اکبر عبدی‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫برنامه گفت وگو محور «بعضیا» با اجرای‬ ‫علی ضیاء شروع به کارکرد‬ ‫علی ضیاء به تلویزیون برگشت‪ .‬ب رنام ه گفت وگو محور‬ ‫شبانه با عنوان «بعضیا» به تهی ه کنندگی و اجرای سی د علی‬ ‫ضیاء از شنبه‪ 12 ،‬مهر پخش خود را در شبکه سه اغاز کرد‬ ‫و اکبر عبدی و علی کفاشیان به ترتیب میهمان این برنامه‬ ‫بودند‪ .‬پخش «بعضیا» تا پایان س��ال ادامه خواهد داشت و‬ ‫میزبان میهمانانی از جمله بازیگران‪ ،‬ورزشکاران‪ ،‬مسئوالن‬ ‫و چهره های مطرح است‪ .‬نخستین قسمت «بعضیا» شنبه‬ ‫‪ 12‬مهر به مناسبت عید قربان با حضور اکبر عبدی‪ ،‬بازیگر‬ ‫محبوب س��ینما‪ ،‬تئاتر و تلویزیون ای��ران روی انتن رفت و‬ ‫یکشنبه‪ 13 ،‬مهر میهمان این برنامه علی کفاشیان‪ ،‬رئیس‬ ‫فدراس��یون فوتبال بود و درباره تازه ترین اتفاقات فوتبالی و‬ ‫مباحث دیگر با ضیاء گفتگو ک��رد‪ .‬اکبر عبدی میهمان هر‬ ‫برنامه ای باش��د‪ ،‬ان برنامه دیدنی م ی شود و او در نخستین‬ ‫قس��مت برنامه «بعضی��ا» از تجربه رفتن به مکه س��خن‬ ‫گفت‪ ،‬از تهی ه کنندگانی که دس��تمزد بازیگران را نم ی دهند‬ ‫گالیه کرد‪ ،‬درباره بیماری که به ان مبتال ش��ده بود توضیح‬ ‫داد و حتی از ماجرای پول دادن و بازیگر ش��دن حرف زد‪ .‬در‬ ‫این میان روایت سفر این بازیگر پیشکسوت به سفر حج در‬ ‫نوع خودش بسیار جذاب اس��ت‪.‬عبدی در مورد تجربه سفر‬ ‫به مکه معظمه گفت‪« :‬س��ال ‪ 78‬بود که به خانه مان زنگ‬ ‫زدند و من از مهندس ضرغام ی ممنونم که ان زمان در وزارت‬ ‫ارش��اد بود‪ .‬ان زمان به من اعالم کردند قرار است هنرمندان‬ ‫را به مکه ببرند و من هم ب رای دو روز دیگر امادگی داش��ته‬ ‫باشم‪ .‬من هم گفتم تنها که نم ی ش��ود! قرار شد دو ساعت‬ ‫بعد خبر بدهند‪ .‬گفتم خانومم که شفا گرفته هم باید در این‬ ‫سفر باشد تا ب رای تشکر بیاید‪ .‬وقتی زنگ زدند و گفتند قبول‬ ‫است‪ ،‬گفتم دخترم المی را چه؟ او که ‪ 8 ،7‬سال بیشتر ندارد و‬ ‫او را کجا بگذاریم؟ با امدن او هم موافقت ش��د و من این بار‬ ‫گفتم پس مادرم چه م ی شود اگر او نیاید مرا دعوا م ی کند‪ .‬در‬ ‫فرودگاه بود که با امدن مادرم هم موافقت شد و ما ‪ 550‬هزار‬ ‫تومان ب رای امدن او پرداخت کردیم‪ .‬قرار بود بخش��ی از این‬ ‫پول را در قالب ‪ 100‬دالر در مکه به هرکس پس بدهند‪ .‬چقدر‬ ‫هم ان سفر خوش گذشت‪ .‬ما اصال قصد مکه رفتن نداشتیم‬ ‫و فکرش را هم نم ی کردیم خدا ما را بطلبد اما او خواس��ت و‬ ‫چهار نفری مشرف شدیم‪ .‬ما در دهه اخر رمضان انجا بودیم و‬ ‫گرچه حج عمره رفته بودیم اما به اندازه حج تمتع انجا شلوغ‬ ‫بود و سفری عالی شد‪ .‬افراد تا زمانی که انجا نرفته اند متوجه‬ ‫نم ی شوند چه خبر است اما وقتی بروی مدام دلت م ی خواهد‬ ‫دفعه بعد هم پیش بیاید و حتی شده پول قرض بگیری و به‬ ‫مکه بروی‪ .‬خدا را ش��کر زوار ای رانی انجا خیلی به من لطف‬ ‫داشتند‪ .‬جایی در مسجد رسول بود که م ی گفتند هر رکعت‬ ‫نماز انجا به اندازه چند هزار رکعت ثواب دارد‪ .‬مردم هم لطف‬ ‫داشتند و ب رای من جا باز م ی کردند یا حتی جای خودشان را‬ ‫به من م ی دادند و توانس��تم انجا نماز بخوانم‪ .‬کیف و لذتی‬ ‫را که هر کس دلش م ی خواهد انجا ببرد من تجربه کردم‪».‬‬ ‫عبدی در مورد شروع بازیگری خود هم توضیحاتی داد‪:‬‬ ‫«من تراشکاری و قالبس��ازی خواندم که ربطی به بازیگری‬ ‫ندارد‪ .‬اما خدا خواس��ت و بازیگر ش��دم‪ .‬مادرم هم بس��یار با‬ ‫من همراهی کرد‪ .‬دارای ی اش در دنیا س��ه النگو بود که انها‬ ‫را به قیمت ‪ 48 ،47‬تومان فروخت و بخش��ی از پول را هم‬ ‫از همس��ایه روبه روی ی مان اقای وفادوس��ت قرض گرفت و‬ ‫مرا کالس تئاتر کانون پرورش فکری ک��ودکان و نوجوانان‬ ‫ثبت نام ک��رد‪ .‬او یک زن خانه دار معمولی بود اما به ش��دت‬ ‫کار مرا دنبال م ی کرد و هوایم را داشت‪.‬حسن دادشکر اولین‬ ‫استادم بود که چند سال پیش روز کودک بود که او را با داماد‬ ‫و دخترش در سرسبیل دیدم و از او تش��کر کردم‪ .‬زمانی که‬ ‫مادرم مرا کانون عضو کرد‪ ،‬دادشکر بعد از اینکه کار مرا دید‪،‬‬ ‫خوشش امد و از مس��ئول کانون خواست هرچه م ی خواهم‬ ‫در اختیارم بگذارند تا ف ی البداهه کارم را ادامه دهم‪ .‬داد شکر‬ ‫یادش نبود اولین معلم بازیگری من بوده است‪».‬‬ ‫عبدی در پاس��خ به س��وال ضیاء درب��اره همکاری با‬ ‫ده نمکی با صراحت گف��ت‪« :‬عده ای بدون هی��چ دلیلی با‬ ‫ده نمکی مشکل دارند‪ .‬خداوکیلی کسی دیده که ده نمکی‬ ‫کس��ی را اذیت کند؟ این ها هم��ه حرف اس��ت‪ .‬گاهی در‬ ‫همکاری با او دستم ب رای دیالوگ گفتن باز بود و گاهی هم او‬ ‫م ی گفت‪« :‬نه عمو اکبر اگر این دیالوگ را تغییر بدهی‪ ،‬انچه‬ ‫ش روبه روی ی ات نوشته ایم درست از اب درنم ی اید‪».‬‬ ‫ب رای نق ‬ ‫از دس��ت دادن اصغر خیلی س��خت بود‪.‬‬ ‫او عاش��قانه مرا دوس��ت داش��ت و دلش‬ ‫نمی خواست کسی چپ به من نگاه کند‪.‬‬ ‫حتی اگ��ر کس��ی انتق��اد کوچک��ی از من‬ ‫می کرد متعصب بود‪ .‬او ‪ 37‬س��اله بود که‬ ‫ش��هید ش��د و زن و بچه اش را هم به من‬ ‫سپرد‬ ‫در ادامه مجری و تهی ه کننده «بعضی��ا» اعالم کرد عوامل‬ ‫ب رنامه ب رای گفتگو با هم محل ی های سابق عبدی به نازی اباد‬ ‫رفته اند و این بازیگر طناز نیز به ش��وخی گفت کاش از قبل‬ ‫م ی دانسته و به انها سفارش م ی کرده از او خوب بگویند‪.‬‬ ‫او در پاس��خ به ضیاء درباره دیدگاهش نسبت به مرگ‬ ‫گفت‪« :‬از وقتی ب رادرم را در ‪ 15‬اس��فند ‪ 81‬بعد از ‪ 16‬س��ال‬ ‫مجروحیت از دست دادم شدیدا ناراحت بودم‪ .‬من قبل از ان‬ ‫ب رای خودم قبر خریده بودم‪ ،‬دوستمان اقای نصراللهی فوت‬ ‫کرده بود و م ی خواستم ب رای او قبر بخرم که مسئول فروش‬ ‫انجا گفت اگر اعتق��اد داری خرید قبر عم��ر را زیاد م ی کند‪،‬‬ ‫چهار تا قبر خالی دارم‪ .‬ان هم چهار تا به مبلغ ‪ 60‬هزار تومان‪.‬‬ ‫حاال دانه ای ‪ 60‬میلیون است‪ .‬وقتی ب رادرم را خاک م ی کردند‬ ‫با خودم م ی گفتم حاال باید مرا خ��اک کنند من ب رای خودم‬ ‫قبر خریده بودم‪ .‬حاال هم که گاه��ی برف م ی اید م ی گویم‬ ‫اصغرمان سردش م ی شود و تنها است‪ ،‬کاش پیش او بودم‪».‬‬ ‫اکبر عبدی در ادامه از غم از دس��ت دادن ب رادر ش��هیدش‬ ‫گفت‪« :‬از دست دادن اصغر خیلی سخت بود‪ .‬او عاشقانه مرا‬ ‫دوست داش��ت و دلش نم ی خواست کسی چپ به من نگاه‬ ‫کند‪ .‬حتی اگر کسی انتقاد کوچکی از من م ی کرد متعصب‬ ‫بود‪ .‬او ‪ 37‬ساله بود که شهید ش��د و زن و بچه اش را هم به‬ ‫من سپرد‪ .‬از ب رادرم دو پسر مانده که بنده افتخار نوکری شان‬ ‫را دارم‪ .‬افراد مش��ابه اصغر انگار از سیاره دیگری امده بودند‪.‬‬ ‫یک بار با کیهان مصاحبه م ی کردم و گفتم مثل انها دیگر‬ ‫نخواهد امد‪ .‬یادم اس��ت اصغر کاری کرده بود و یک ماه به‬ ‫او تشویقی داده بودند و مرخصی بود‪ .‬او سرباز هوانیروز بود‬ ‫و ‪ 6،7‬روز که گذشت گفت م ی خواهم برگردم حوصله ام سر‬ ‫رفته‪ 50 .‬روز مانده بود خدمتش تمام شود که از ناحیه نخاع‬ ‫ترکش خورد‪ .‬او را الی ش��هدا با لندکروز به سردخانه بردند و‬ ‫انجا چشم باز م ی کند و م ی فهمند زنده است‪ .‬وقتی او را به‬ ‫بیمارستان نیروی هوایی ته ران اوردند همانجا دکتر گفت او‬ ‫‪ 16 ،15‬سال بیشتر عمر نم ی کند‪ .‬پنج ماه بعد از شهادتش‬ ‫وصی ت نامه اش را در داش��بورد ماشینش پیدا کردیم‪ ،‬نوشته‬ ‫بود همه زندگ ی ام مال اکبر اس��ت و اختیار همه چیز را دارد‪،‬‬ ‫اگر همسرم خواست ازدواج کند‪ ،‬بچه ها را پیش اکبر بگذارد‬ ‫و اگر نخواس��ت هرکاری اکبر گفت انجام بدهد‪ .‬مسئولیت‬ ‫س��نگینی اس��ت‪ .‬ب رادرزاده هایم را مثل المی را دوست دارم و‬ ‫ب رایم فرقی نم ی کنند‪».‬‬ ‫عبدی در پاسخ به اینکه از ب رادر شهیدش چه سوالی‬ ‫دارد‪ ،‬گفت‪« :‬از او م ی پرس��م ان طرف چه خبر اس��ت؟ چه‬ ‫کسانی انجا هستند؟ دایی را انجا م ی بیند؟ ان طرف انطور‬ ‫که شنیده ایم هست؟»‬ ‫«بعضیا» ساعت ‪ 22:20‬به مدت ‪ 70‬دقیقه از شبکه سه‬ ‫سیما روی انتن م ی رود‪.‬‬ ‫کانال های‪ 24‬ساعته کردی و اذری در راهند‬ ‫به خصوص ع��راق و حضور کردها در چند کش��ور منطقه و‬ ‫ایفای نقش انها در تحوالت منطقه ای‪ ،‬به خصوص با اقبالی‬ ‫که به جمهوری اسالمی دارند‪ ،‬نقشی موثرتر از پیش ایفاکند‪.‬‬ ‫با وجود اینکه شمار ش��بکه های کردی در منطقه زیاد است‬ ‫ولی بسیاری از انها به جریان استکباری وابستگی دارند‪ .‬در‬ ‫نقطه مقابل ان‪ ،‬مخاطبان فراوان رسانه های کردی ماست‬ ‫و همین موضوع باعث ش��د که ما این ش��بکه را به صورت‬ ‫مستقل راه اندازی کنیم‪ .‬شبکه س��حر کردی که به صورت‬ ‫حرفه ای و با هدف و ماموریت ج��ذب مخاطب برون مرزی‬ ‫افتتاح م ی ش��ود‪ ،‬مطمئنا م ی تواند معادالت منطقه را تحت‬ ‫تاثیر قرار دهد‪ .‬کماینکه همین استدالل در مورد شبکه اذری‬ ‫سحر هم صادق است‪.‬‬ ‫رئیس سازمان صد او س��یما اظهار امیدواری کرد که با‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫رئیس سازمان صداوسیما با اشاره به نقش و تاثیرگذاری‬ ‫باالی شبکه جهانی سحر بر مشی رسانه های استکباری و‬ ‫جهت گیری انها در قبال تحوالت منطقه و جهان‪ ،‬بر افتتاح‬ ‫هرچه سریع تر کانال های ‪ 24‬ساعته کردی و اذری این شبکه‬ ‫تاکید کرد‪ .‬ع��زت اهلل ضرغام ی در بازدید از س��اختمان تازه‬ ‫احداث ش��ده‪ ،‬تاسیسات فنی و اس��تودیوهای جدید در حال‬ ‫تکمیل این ش��بکه ملی گفت‪ :‬ش��بکه های برون مرزی ما‬ ‫در سال های گذشته نش��ان دادند که تاثیر بسیار مهم ی در‬ ‫معادالت منطقه ای و جهان��ی دارند و به خصوص در حوادث‬ ‫بسیار پیچیده و فراوانی که در جهان اتفاق افتاد‪ ،‬توانسته اند‬ ‫پرچم دار حرکت های صحیح در سیاست خارجی بشوند‪ ،‬که‬ ‫نه تنها روی حرکت شبکه های دیگر همسو که بر استراتژی‬ ‫شبکه های استکباری نیز تاثیر فراوان داشته اند‪ .‬به این ترتیب‬ ‫شاهد بودیم که به خاطر وجود شبکه های برون مرزی ای ران‬ ‫که اخبار صحیح را ارائه م ی کردند‪ ،‬رسانه های معاند و جریان‬ ‫رسانه های غربی هم مجبور شدند سیاست های خبری خود‬ ‫را حتی تا حدودی هم که شده اصالح کنند‪».‬‬ ‫او با اش��اره به این نکته که این‬ ‫رسانه ها برخی اخبار و رویدادها را اصال‬ ‫منعک��س نم ی کردند‪ ،‬ام��ا فعالیت و‬ ‫اطالع رسانی شبکه های برون مرزی ما‬ ‫موجب شد انها نیز راهی جز انعکاس‬ ‫این قبیل اخبار نداش��ته باشند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«حتی جهت گیری ه��ای صد درصد‬ ‫غلط این دسته از رس��انه ها به خاطر‬ ‫اطالع رسانی ش��بکه های ما تا حدی‬ ‫اصالح ش��ده اس��ت‪ .‬عالوه ب��ر ان‪،‬‬ ‫شبکه های برون مرزی ما در چند سال‬ ‫اخی��ر به خصوص در جری��ان بیداری‬ ‫اس�لامی و در جری��ان نهضت های‬ ‫مردم��ی در اروپا ‪ -‬امری��کا و حوادثی‬ ‫نظی��ر وال اس��تریت و‪ ...‬مخاطب��ان‬ ‫فراوانی پیدا کردند‪ .‬حتی در بس��یاری‬ ‫از حرکت هایی که شد‪ ،‬شبکه های ما‬ ‫نقش محوری داشتند‪.‬به همین دلیل‬ ‫هم نظام استکباری با وجود اینکه ب رای‬ ‫مقابله با شبکه های برون مرزی ای ران‬ ‫بای��د متحمل هزینه زیادی م ی ش��د‪،‬‬ ‫از هر فرصتی اس��تفاده م ی کرد تا این‬ ‫ش��بکه ها را قطع کند‪ .‬جالب این بود‬ ‫که انها خیلی صریح اعالم م ی کردند‬ ‫که وجود این ش��بکه ها مضر است و‬ ‫شبکه های ما را قطع م ی کردند‪.‬همه این اقدامات نشان دهنده‬ ‫تاثی ر گذاری خیلی خوبی است که وابسته به فعالیت دوستان‬ ‫و همکاران عزیز ما در شبکه های برون مرزی است که اگر چه‬ ‫با امکانات نس��بتا محدود در مقایسه با سرمایه گذاری های‬ ‫غربی ولی با کیفیت خیلی خوب کار م ی کنند و برنامه های‬ ‫اثر بخشی با نگاه حرفه ای به تولید روی انتن م ی فرستند که‬ ‫تاثیرگذاری شان باال بوده است‪».‬‬ ‫رئیس س��ازمان صداوس��یما با بیان اینکه این اتفاق‬ ‫مشخصا در مورد شبکه سحر که به شش زبان پ ر مخاطب‬ ‫در س��طح منطقه و جهان برنامه پخش م ی کند نیز صدق‬ ‫م ی کند‪ ،‬گفت‪« :‬در عین حال به نظر م ی رس��ید نیازی که‬ ‫مخاطبان ما در این زبان ها دارند‪ ،‬خیلی بیش��تر از حد زمان‬ ‫پخشی بوده است که این شبکه م ی توانست به هر کدام از‬ ‫انها اختصاص دهد‪ .‬در واقع بعضی از مخاطبان شبکه سحر‬ ‫اصوال برنامه هایش��ان را طوری تنظیم م ی کردند که بتوانند‬ ‫بیننده برنامه های این شبکه باشند‪ .‬بناب راین سرمایه گذاری‬ ‫خوبی انجام گرفت و س��اختمان مناس��بی یعنی ساختمان‬ ‫بیداری اس�لامی که امروز از اخرین پیشرفت های ان بازدید‬ ‫کردیم‪ ،‬ب رای تولید و پخش گسترده تر ب رنامه های این شبکه‬ ‫اماده شد‪.‬‬ ‫بناب راین به یاری خدا با این اقدام مهم دو شبکه کر دزبان‬ ‫و اذری زبان سحر‪ ،‬به خاطر نیاز بیش��تر احساس م ی شد و‬ ‫مخاطبان انها‪ ،‬به زودی به صورت ‪ 24‬ساعته و مستقل روی‬ ‫انتن خواهند رفت‪.‬طبیعی اس��ت که با ‪ 24‬ساعته شدن این‬ ‫برنامه ها‪ ،‬بقیه سیماهایی که از طریق شبکه سحر پخش‬ ‫م ی شوند‪ ،‬زمان بیشتری ب رای پخش ب رنامه های خود دارند و‬ ‫ارتباط انها با مخاطبان بهتر و موثرتر خواهد شد‪».‬‬ ‫ضرغامی در مورد نقش موثر بخ��ش کردی در روابط‬ ‫منطقه ای گفت‪« :‬امیدواریم با راه اندازی ‪ 24‬س��اعته این دو‬ ‫شبکه‪ ،‬ش��بکه کردی س��حر باتوجه به تحوالت منطقه و‬ ‫راه اندازی این دو شبکه مستقل در واقع منظومه شبکه های‬ ‫برون مرزی ای ران کامل تر شده و با سرمایه گذاری های بعدی‬ ‫که صورت م ی گیرد‪ ،‬مابقی سیماهای شبکه سحر هم که‬ ‫در شرایط فعلی فقط چند س��اعت در شبانه روز برنامه دارند‪،‬‬ ‫توس��عه یابند‪.‬وی این نکته را با تاکید بر اینکه به ش��دت از‬ ‫جانب مخاطبان ش��بکه سحر تحت فش��اریم تا هر یک از‬ ‫دیگر سیماهای ان را نیز ب رای مخاطبانشان مستقل کنیم‬ ‫و بتوانیم در اینده ای نه چندان دور انها را هم به اس��تقالل‬ ‫برسانیم تا به صورت شبانه روزی در دسترس مخاطبانشان‬ ‫قرار گیرند‪ ،‬بیان کرد‪« :‬دو کانال فعلی شبکه سحر مشتمل‬ ‫بر شش سیمای انگلیسی‪ ،‬فرانسوی‪ ،‬کردی‪ ،‬اذری‪ ،‬بوسنیایی‬ ‫و اردو بوده و هر یک از انها ب رای متکلمان غی رای رانی به این‬ ‫شش زبان در سراسر دنیا به تولید و پخش برنامه های ویژه‬ ‫مناطق مخاطب خویش م ی پردازند‪ .‬با افتتاح دو کانال جدید‬ ‫اذری و کردی‪ ،‬هر یک از این دو بخش به ش��کل ‪ 24‬ساعته‬ ‫پخش م ی شوند و چهار سیمای دیگر نیز تغیی رات و افزایش‬ ‫زمان پخش قابل مالحظه خواهند یافت‪».‬‬ ‫ش��بکه جهانی سحر نخستین‬ ‫و باس��ابقه ترین ش��بکه تلویزیون��ی‬ ‫برون مرزی صداوسیماست که از سال‬ ‫‪ 1376‬تاکنون فعالیت م ی کند‪.‬‬ ‫ضرغام��ی در اولی��ن همایش‬ ‫ملی روز روس��تا که در س��الن سران‬ ‫اجالس برگزار شد‪ ،‬ابادانی روستاها را‬ ‫مقدمه ابادانی کشور دانست و گفت‪:‬‬ ‫«همه مس��ئوالن و دس��ت اندرکاران‬ ‫کشور در اینکه روستاها باید اباد باشد‬ ‫وحدت نظر دارند و امروز باید این نظر‬ ‫واحد اجرایی ش��ود‪ ».‬رئیس سازمان‬ ‫صداوسیما با اشاره به این موضوع که‬ ‫توازن شهر و روستا به نفع شه رنشینی‬ ‫به هم خورده است‪ ،‬دالیل این موضوع‬ ‫را مورد توجه قرار داد‪« :‬یکی از مسائلی‬ ‫که این مه��م را موجب ش��ده نادیده‬ ‫گرفتن مزیت ها و توانمندی های روستا‬ ‫و روستائیان در سراسر کشور است‪».‬‬ ‫ضرغام��ی اش��تغال را از دغدغه های‬ ‫مهم روس��تائیان دانس��ت‪« :‬هر چند‬ ‫بنای فعالیت در روستاها بر تولید است‬ ‫اما ام��روز جوانان روس��تا نیز دغدغه‬ ‫اش��تغال دارند‪ ،‬بناب راین یکی از دالیل‬ ‫عم��ده مهاجرت از روس��تا به ش��هر‬ ‫برطرف کردن این دغدغه است‪ ».‬رئیس سازمان صدا وسیما‬ ‫توزیع عادالن��ه و واقع بینان��ه امکانات در روس��تاها در کنار‬ ‫شناسایی توانمندی های روس��تا و روستاییان و ایجاد زمینه‬ ‫بهره مندی انان از مزیت های خود را یک��ی از راه های توجه‬ ‫بیشتر به روستاها در جهت ابادانی انها ذکر کرد‪ .‬ضرغامی در‬ ‫ادامه از کسانی که بدون توجه به فرهنگ روستا با ساخت و‬ ‫سازهای ب ی ضابطه محیط زیست و طبیعت زیبای روستا را از‬ ‫بین م ی ب رند انتقاد کرد‪« :‬ب رای مقابله با این مساله نیاز است‬ ‫شوراهای روستا به اتفاق سایر مس��ئوالن کشور به صورت‬ ‫جدی با این پدیده نامیمون مقابله کنند‪ ».‬رئیس رسانه ملی‬ ‫در پایان با اشاره به تولیدات رس��انه ای با محوریت روستا در‬ ‫شبکه های استانی و ملی باافزایش زمان پخش این ب رنامه ها‬ ‫موافقت کرد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫عزت اهلل ضرغامی به افتتاح هر چه سریع تر این کانال ها تاکید کرد‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫اتاق عمل‬ ‫سریال جدید مهران مدیری کلید خورد‬ ‫«اتاق عمل‪ ...‬شاید یکی از بهترین ساخته هایم شود!‬ ‫ش��اید‪ ...‬فکر م ی کنم بش��ود‪ ».‬این جمله را مه ران مدیری‬ ‫پیش از تولید سریال جدیدش نوش��ته بود‪ .‬اقای مدیری که‬ ‫بعد از ‪ 5‬س��ال دوری از تلویزیون به این رسانه بازگشته است‬ ‫این بار هم مثل دفعات گذشته از بازیگران ثابتی که در این‬ ‫س��ال ها با انها کار کرده‪ ،‬استفاده کرده اس��ت‪ .‬سریال طنز‬ ‫«اتاق عمل» ظهر روز ش��نبه ‪ 12‬مهرماه در لوکیش��نی در‬ ‫فرمانیه کلید خورد‪ .‬در مراس��م کلید خوردن این مجموعه‬ ‫طنز ‪ 90‬قس��متی مه ران غفوریان به عن��وان بازیگر اصلی‬ ‫در لوکیشن حضور داشت‪ .‬س��کانس ضبط شده مربوط به‬ ‫قسمت سوم از س��ریال «اتاق عمل» م ی ش��د که با ایفای‬ ‫نقش مه ران غفوریان بازیگر نقش دکتر بهروز عشقی همراه‬ ‫بود‪ .‬سریال طنز «اتاق عمل» به کارگردانی مه ران مدیری و‬ ‫تهی ه کنندگی حمی د رضا مهدوی در ‪ 90‬قسمت ‪ 40‬دقیقه ای‬ ‫ب رای پخش روتین شبانه تهیه و تولید م ی شود‪ .‬قصه سریال‬ ‫اتاق عمل از مجموعه داستان های طنز تشکیل شده است‬ ‫که لوکیش��ن ان یک بیمارستان اس��ت‪ .‬اتفاقات درون این‬ ‫سریال مثل بیمارستان های واقعی پی رامون مراجعه مردم به‬ ‫ان بیمارستان و همچنین پرسنل خود بیمارستان م ی افتد‪.‬‬ ‫سرپرست نویسندگان این سریال خشایار الوند و امیرمهدی‬ ‫ژوله است و گروه نویسندگان این سریال را الهه زارع نژاد‪ ،‬امیر‬ ‫وفایی‪ ،‬امیر ب رادران و امیر عباس پیام تش��کیل م ی دهند‪.‬‬ ‫بازیگران این مجموع��ه را هنرمندانی همچون س��یامک‬ ‫انصاری‪ ،‬سپند امیرسلیمانی‪ ،‬علی اوجی‪ ،‬لیال ای رانی‪ ،‬پوریا‬ ‫ای رایی‪ ،‬ش��راره ارمغانی‪ ،‬تینا اس��دی‪ ،‬بهناز توس��لی‪ ،‬فرزانه‬ ‫تفرش��ی‪ ،‬فالمک جنیدی‪ ،‬جوانه دلشاد‪ ،‬سی د جواد رضویان‪،‬‬ ‫اذین رئوف‪ ،‬سحر زکریا‪ ،‬نادر سلیمانی‪ ،‬ماندانا سوری‪ ،‬شادان‬ ‫شهیدی‪ ،‬یوسف صیادی‪ ،‬الیکا عبدالرزاقی‪ ،‬گل ناز عباسی‪،‬‬ ‫مه ران غفوری��ان‪ ،‬رضا فی ض ن��وروزی‪ ،‬نیما فالح‪ ،‬ش��بنم‬ ‫فرشادجو‪ ،‬عارف لرستانی‪ ،‬علی لک پوریان‪ ،‬مه ران مدیری‪،‬‬ ‫دریا مرادی دش��ت‪ ،‬رضا نیکخواه‪ ،‬رامین ناصرنصیر‪ ،‬س��ام‬ ‫نوری‪ ،‬سحر ولدبیگی‪ ،‬محمدرضا هدایتی‪ ،‬فاطمه هاشمی‬ ‫و ساعد هدایتی تشکیل م ی دهند و با تصوی ر برداری سریال‬ ‫افراد دیگری نیز به این گروه اضافه م ی شوند‪ .‬این مجموعه‬ ‫بنابه گفته مدیر شبکه ته ران‪ ،‬قرار است از دی ماه امسال از‬ ‫شبکه ته ران به روی انتن برود‪ .‬سابقه همکاری مه ران مدیری‬ ‫با تلویزیون طوالنی است و شاید همین سابقه باعث شده تا‬ ‫رهایی‬ ‫این سریال پلیسی روی انتن رفت‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫مجموعه تلویزیونی «رهای��ی» به تهی ه کنندگی محمدرضا ش��فیعی و کارگردانی‬ ‫مسعود تکاور از سه ش��نبه‪ 15 ،‬مهر روی انتن شبکه دو رفت‪ .‬این س��ریال کاری از گروه‬ ‫مجموعه های تلویزیونی شبکه دو سیماست که در ‪ 10‬قسمت ‪ 40‬دقیقه ای ب رای پخش‬ ‫در هفته ناجا در حال تولید است‪ .‬فیلمنامه این مجموعه تلویزیونی را علی طالب ابادی به‬ ‫رشته تحریر دراورده و از بازیگران ان م ی توان به دانیال حکیمی‪ ،‬میترا حجار‪ ،‬سام قریبیان‪،‬‬ ‫شاهد احمدلو‪ ،‬حسین س��لیمانی‪ ،‬رامتین خداپناهی‪ ،‬رضا توکلی‪ ،‬نازنین پیرکاری‪ ،‬افشین‬ ‫سنگ چاپ‪ ،‬الهام جعفر نژاد‪ ،‬سوگل طهماسبی‪ ،‬امی ر حسین مدرس‪ ،‬حمیدرضا هدایتی‪،‬‬ ‫سی د مصطفی قدیری و مهدی کریمیان اشاره کرد‪ .‬این سریال که قالبی اکشن و پلیسی‬ ‫دارد و به رهایی گروگان های گروه سارق توس��ط یگان ویژه ناجا م ی پردازد‪ ،‬سارقانی را به‬ ‫تصویر م ی کشد که رقیب سرس��ختی ب رای پلیس به شمار م ی روند‪ .‬نیروهای ویژه پلیس‬ ‫ب رای خنثی کردن طرح و نقشه این گروه بزهکار دچار موانع فراوانی م ی شوند‪ .‬علی له راسبی‬ ‫ ترانه تیتراژ این مجموعه تلویزیونی را خوانده است‪ .‬مجموعه پلیسی «رهایی» از ‪ 15‬مهر‬ ‫ساعت ‪ 21:30‬پخش م ی شود‪ .‬همچنین بازپخش این سریال ساعت ‪ 1:45‬بامداد و ‪13:30‬‬ ‫روز بعد خواهد بود‪.‬‬ ‫هزار و یک داستان‬ ‫انیمیشنی تازه برای شبکه پویا‬ ‫مجموعه «هزار و یک داس��تان» به کارگردان��ی ریحانه کاوش‪ ،‬تلفیقی از ش��عر و‬ ‫موسیقی و انیمیشن با بخش هایی رئال شامل حضور یک قصه گو و با همراهی موسیقی‬ ‫مالیم از شبکه پویا پخش م ی ش��ود‪ .‬در این مجموعه ای رانی تالش شده با بهره گیری از‬ ‫کتاب های تربیتی کودکان‪ ،‬داستان هایی اموزنده به صورت شعر و موسیقی ب رای کودکان‬ ‫باز تعریف شود‪ .‬این مجموعه از دوشنبه هر روز ساعت ‪ 14:33‬از شبکه پویا پخش م ی شود‬ ‫«هزار و یک داستان» ب ر اساس کتاب های مخصوص کودکان که در انتشارات مختلف به‬ ‫چاپ رسیده بودند‪ ،‬از تلفیق دو تکنیک انیمیشن کات اوت کامپیوتری و فیلم رئال ساخته‬ ‫شده است‪ .‬در این انیمیشن یک قصه گوی مه ربان در هر قسمت‪ ،‬داستانی زیبا و دلنشین‬ ‫ب رای مخاطبان تعریف م ی کند که مربوط به بخش رئال است‪ .‬در این بخش مرجان خواجه‬ ‫کازرونی به عنوان قصه گو داس��تانی را ب رای خردس��االن و کودکان اغاز م ی کند و با شروع‬ ‫داستان‪ ،‬وارد بخش انیمیشن برنامه م ی شویم که در قالب شعر و موسیقی و همراه با یک‬ ‫موسیقی مالیم ب رای مخاطبان بازگو م ی ش��ود‪ .‬انیماتورهای «هزار و یک داستان» نگار‬ ‫زنجانی‪ ،‬مرجان خواجه کازرونی‪ ،‬فرشید توکلی‪ ،‬نیکتا فیروزبخت و سیامک تکلو هستند و‬ ‫ساخت موسیقی با مهدی قشقایی است‪.‬‬ ‫تصوی ربرداری سریال همسفر خورش��ید به نویسندگی‪ ،‬کارگردانی و‬ ‫ی شاه حاتم ی در ای ران به پایان رسید و به زودی تصوی ربرداری‬ ‫تهی ه کنندگی عل ‬ ‫بخش دیگری از ان در کشور هند اغاز م ی شود‪ .‬همسفر خورشید که داستان‬ ‫زائر هندی حرم ام��ام رضا(ع) را روایت م ی کند‪ ،‬در ش��هرهای خرمش��هر‪،‬‬ ‫بندرعباس‪ ،‬یزد و مش��هد تصوی ربرداری ش��ده و در واقع بخش دوم سریال‬ ‫سریالی در مورد یک که تالش های قهرمان قصه را ب رای زیارت حرم امام رضا(ع) نشان م ی دهد‪،‬‬ ‫زائر حرم امام رضا (ع) به تصویر کشیده شده است‪ .‬ب راس��اس توضیحات علی شاه حاتمی‪ ،‬این‬ ‫همسفر‬ ‫خورشید‬ ‫مدیری با مخاطب هم نفس ش��ود و بتواند رگ خوابش را به‬ ‫دس��ت بیاورد‪ .‬کما اینکه این روزها ‪ 23‬سال از اولین حضور‬ ‫مدیری در تلویزیون م ی گذرد‪ .‬او کار خود را به عنوان بازیگر‬ ‫در سال ‪ 71‬و با سریال «مش��ت های کوچک» اغاز کرد و در‬ ‫همین س��ال در حکایت ها و پند و اندرزها نیز حضور یافت‪.‬‬ ‫البته شاید کسی او را در این س��ال ها خیلی به یاد نیاورد و‬ ‫حضور جدی او را بتوان از س��ال ‪ 72‬و حضور در نوروز ‪ 72‬به‬ ‫کارگردانی داریوش کاردان برشمرد‪ .‬او در همین سال در باغ‬ ‫گیالس هم حضوری جدی یاف��ت و پس از ان هم پرواز ‪57‬‬ ‫را تجربه کرد‪ .‬سال ‪ 73‬ب رای مدیری اغازی ب رای درخشیدن‬ ‫بود‪ .‬او ساعت خوش را در سال ‪ 73‬کارگردانی کرد و نوروز ‪،76‬‬ ‫جنگ ‪ ،77‬ببخشید شما‪ ،‬پالک ‪ 90 ،14‬شب‪ ،‬طنز ‪ 80‬و دردسر‬ ‫والدین همه پله هایی شدند تا او به روزهای طالیی پاورچین‬ ‫(س��ال ‪ ،)81‬نقطه چین (‪ ،)82‬جایزه بزرگ (‪ ،)83‬ش��ب های‬ ‫برره(‪ )184‬و باغ مظفر (‪ )85‬برس��د‪ .‬مه ران مدیری قله های‬ ‫موفقیت را با مرد هزارچهره (‪ )87‬و مرد دو هزار چهره (‪ )88‬فتح‬ ‫کرد و درست در همین سال ها که سریال های مه ران مدیری‬ ‫خیابان های ته ران را خلوت م ی کرد‪ ،‬او پس از مدتی کار در‬ ‫شبکه خانگی به تلویزیون بازگشته است‪.‬‬ ‫سریال که ب رای شبکه قران تولید م ی ش��ود‪ ،‬درباره نوجوان ‪ 15‬ساله ای به‬ ‫نام علی است که از مسلمانان هند است و همراه خواهر و عمه اش در یکی‬ ‫از محله های فقی رنش��ین بمبئی زندگی م ی کند‪ .‬او که به بیماری تنفسی‬ ‫مبتالست‪ ،‬بارها نام امام رضا(ع) را از عمه اش شنیده و م ی داند ارزوی عمه‬ ‫این است که ب رای سالمت خود به زیارت حرم این امام بزرگوار برود‪ ،‬اما عمه‬ ‫علی بیمار م ی شود و امید به زنده بودنش نیست‪ .‬ارزوی عمه ممکن است‬ ‫هرگز براورده نشود و علی م ی خواهد ب رای او کاری بکند‪.‬‬ ‫شکر اباد‬ ‫ستاره شو‬ ‫برنامه طنز اجتماعی در شبکه نسیم‬ ‫ستارگان به شبکه یک می ایند‬ ‫مجموعه تلویزیونی «شکراباد» به تهی ه کنندگی و کارگردانی شهاب عباسی همزمان‬ ‫با عیدسعید قربان از شبکه نسیم پخش خود را شروع کرد‪.‬این مجموعه تالش دارد با استفاده‬ ‫از زبانی طنز و انتقادی‪ ،‬ضمن ایجاد فضایی شاد و مفرح‪ ،‬مسائل و اتفاقات روز جامعه را نیز‬ ‫یاداوری کند‪«.‬شکراباد» شامل داستان ها و اتفاقات سال های خیلی دور و در مکانی نامعلوم‬ ‫اس��ت که رخ داده اس��ت‪ .‬البته مردمان و اهالی این مجموعه‪ ،‬به رغم انکه در زمان گذشته‬ ‫هس��تند‪ ،‬هر از گاه‪ ،‬از ابزار مدرنی مانند تلفن همراه‪ ،‬تلویزیون‪ ،‬موتور و‪ ...‬استفاده م ی کنند‪.‬‬ ‫در این مجموعه تلویزیونی‪ ،‬اب راهیم ش��فیعی‪ ،‬سیاوش مفیدی‪ ،‬یزدان فتوحی‪ ،‬محمد رضا‬ ‫خسروی‪ ،‬ارش می راحمدی‪ ،‬کوروش معصوم ی و چندین هنرمند دیگر نقش افرینی م ی کنند‬ ‫و تع داد زیادی هنرور نیز در کنار بازیگران اصلی حضور دارند‪ .‬لوکیشن های مجموعه شکر اباد‬ ‫سنتی است و المان هایی همچون خانه های کاهگلی‪ ،‬بازارچه های سنتی‪ ،‬حیواناتی نظیر‬ ‫شتر و اسب‪ ...‬در ان دیده م ی شود‪ .‬از ویژگ ی های این مجموعه طنز اجتماعی این است که به‬ ‫عادات رفتاری مردم توجه شده تا در قالب طنز همراه با نیش و نوش جنب ه های فرهنگی نیز‬ ‫مورد توجه قرار گیرد تا هویت ای رانی ـ اسالمی و فرهنگ غنی ای ران حفظ شود‪.‬‬ ‫برنامه «ستاره شو» با موضوع س��تاره ش��دن‪ ،‬توجه به نخبگان و حمایت از جریان‬ ‫پیشرفت های علم ی و ارج نهادن به ایده های خالقانه و نواورانه روی انتن شبکه یک رفت‪.‬‬ ‫این برنامه با بهره گیری از یک اپلیکیش��ن تلویزیونی میهمان خانه های مردم م ی شود و‬ ‫توسط این اپلیکیشن مخاطبان را در برنامه خود مشارکت م ی دهد‪ .‬برنامه «ستاره شو» با‬ ‫تهی ه کنندگی‪ ،‬کارگردانی و اجرای محمد سلوکی جمعه هر هفته از ساعت ‪ 23‬به مدت ‪120‬‬ ‫دقیقه از شبکه یک به صورت زنده روی انتن خواهد رفت‪«.‬ستاره شو» قصد دارد راه و رسم‬ ‫ستاره شدن را نش��ان بدهد و جامعه هدف ان متولدان دهه ‪ 70‬است‪ .‬مخاطبان این برنامه‬ ‫م ی توانند با اپلیکیشن تخصصی این برنامه که ساخته سروش گل محمدی است باتوجه‬ ‫به موضوعات مطرح شده در ب رنامه با تلفن همراه خود فیلمبرداری کنند و به صورت انالین‬ ‫ب رای ب رنامه بفرستند و ب رنامه نیز ان را پخش خواهد کرد‪.‬نکته جالب و هیجان انگیز ب رنامه‬ ‫این است که هر جمعه «ستاره شو» می زبان یکی از ستارگان سینما‪ ،‬موسیقی و ورزش است‬ ‫و ان ستارگان از بین کلی پ های ارسال شده توس��ط مردم یکی را به عنوان کلیپ برگزیده‬ ‫انتخاب م ی کنند‪.‬‬ ‫سریالی در مورد زندگی یک زن از تولد تا مرگ‬ ‫سریال گذر از رنج ها‪ ،‬داس��تان زندگی زنی به نام دنیا‬ ‫را از لحظ��ه تولد تا م��رگ روایت م ی کند‪ .‬این س��ریال درام‬ ‫تاریخی اس��ت و در ان زندگی دنیا از سال ‪ 1335‬تا ‪ 1369‬به‬ ‫تصویر کشیده م ی ش��ود‪ .‬در گذر از رنج ها به تحوالت ای ران‬ ‫هم توجه م ی شود‪ .‬فیلمنامه این سریال را فریدون حس ن پور‬ ‫نوشته و نگارش ان حدود سه سال طول کشیده است‪ .‬در این‬ ‫سریال شیوا طاهری ایفاگر نقش دنیاست‬ ‫ی را‬ ‫که ب رای نخس��تی ن بار تجرب��ه بازیگر ‬ ‫در س��ریال تلویزیونی گذر از رنج ها کسب‬ ‫م ی کند‪ .‬در این س��ریال در کنار بازیگران‬ ‫اصلی از بازیگران بومی هم اس��تفاده شده‬ ‫است‪ .‬قهرمان قصه س��ریال گذر از رنج ها‬ ‫یک زن اس��ت که با س��خت ی های زندگی‬ ‫و روزگار مبارزه م ی کند‪ .‬در این س��ریال به‬ ‫ماجراهای خوانین و رعایا توجه م ی ش��ود‬ ‫و اینکه چنین اتفاقاتی باعث شد تا اگاهی‬ ‫مردم نسبت به مسائل روز بیشتر شود‪ .‬از‬ ‫انجا که قص��ه در تاریخ معاصر م ی گذرد و‬ ‫مردم هم ان دوران را به یاد دارند‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل گروه س��ازنده ت�لاش کردند فضای‬ ‫سریال به واقعیت نزدیک باشد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل دکور های مربوط به ان در روس��تای‬ ‫دیلمان ساخته شد تا فضا و لوکیشن به واقعیت نزدیک باشد‪.‬‬ ‫تصوی ربرداری سریال تلویزیونی گذر از رنج ها به نویسندگی و‬ ‫کارگردانی فریدون حس ن پور در خانه خان به پایان رسید‪ .‬در‬ ‫تله فیلمی برای شبکه ‪2‬‬ ‫سریال است که روزهای پایانی را سپری م ی کند‪ .‬حسن روشن‬ ‫صداگذاری را به عهده دارد و محمدرضا علیقلی هم موسیقی‬ ‫سریال گذر از رنج ها را م ی س��ازد‪ .‬در این سریال تلویزیونی‬ ‫فیلم تلویزیونی «جهی زیه پ ر ماجرا» به تهی ه کنندگی مشترک مسعود‬ ‫عسگری و محمد شیخعلی ب رای پخش از شبکه دو سیما‪ ،‬روزهای پایانی‬ ‫صدا گذاری و تدوین را پشت سر م ی گذارد‪ .‬حامد جم تدوین و جعفر بیگلو‬ ‫صداگذاری این فیلم تلویزیونی را اغاز کرده اند و این مراحل تا ‪ 20‬مهر ماه‬ ‫ادامه خواهد داشت‪ .‬محمد مهدی گورنگی اهنگساز مجموعه تلویزیونی‬ ‫«کیفر»‪ ،‬ساخت موسیقی این تله فیلم را اغاز کرده است و موسیقی این اثر‬ ‫تا اواسط مه ر ماه اماده خواهد شد‪« .‬جهیزیه پر ماجرا» درباره چند نوجوان‬ ‫است که ب رای تهیه جهیزیه خواهر یکی از بچه ها که دچار مشکل مالی‬ ‫است‪ ،‬دست به کار م ی شوند و م ی خواهند با تصورات نوجوانانه شان به انها‬ ‫کمک کنند‪ .‬شه رام قائدی‪ ،‬سیاوش مفیدی‪ ،‬رضا توکلی‪ ،‬شیوا خسرو مهر‪،‬‬ ‫فرهاد بشارتی‪ ،‬طناز دهقان‪ ،‬عزت اهلل رمضان ی فر‪ ،‬حسن ولی خانی و سما‬ ‫خانی از بازیگران «جهیزیه پ ر ماجرا» هستند‪ .‬این تله یک درام اجتماعی‬ ‫است که تالش م ی کند به خوبی همدلی و صداقت نوجوانان را به تصویر‬ ‫بکشد‪ .‬همه ماجراهای این قصه در یکی از مناطق جنوب پایتخت روایت‬ ‫م ی شود و طی ان گوشه ای از فرهنگ اصیل و مردم دوستی شهروندان‬ ‫این ناحیه به رخ کشیده خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫جهیزیه‬ ‫پر ماجرا‬ ‫این لوکیشن در کنار انوش نصر‪ ،‬پژمان بازغی نقش مهندس‪،‬‬ ‫پیام دهکردی نقش پسر خان‪ ،‬ماه چهره خلیلی نقش کتایون‬ ‫عروس خان و نگین معتضدی نقش مرجان‪ ،‬همسر مهندس‬ ‫را بازی کردند‪ .‬عوامل این سریال در اینده نزدیک ب رای ادامه‬ ‫کار راهی قبرس م ی شوند‪ .‬حدود پنج درصد قصه در قبرس‬ ‫م ی گذرد‪ .‬همچنین مهدی حسین ی وند مشغول تدوین این‬ ‫دیدار‬ ‫گذر از رنج ها‬ ‫بازیگرانی مانند بی��ژن امکانی��ان‪ ،‬بابک حمیدی��ان‪ ،‬پیام‬ ‫دهکردی‪ ،‬جعفر دهقان‪ ،‬مه ران رجبی‪ ،‬داوود فتحعل ی بیگی‬ ‫و ترالن پروانه نقش های اصلی را بازی م ی کنند و بازیگرانی‬ ‫مانند ازیتا ترکاشوند‪ ،‬حسین عابدینی‪ ،‬شیوا طاهری‪ ،‬پردیس‬ ‫احمدیه‪ ،‬مهدی بوستان پرور‪ ،‬امیر ذوالفقاری‪ ،‬فریبا خادمی‪،‬‬ ‫مهشید مرندی‪ ،‬غزاله رشیدی‪ ،‬نجات عل ی مرادی و هستی‬ ‫مهدوی فر نقش های دیگر را به عهده دارند‪ .‬س��ازندگان این‬ ‫س��ریال تالش کرده اند لوکیش��ن ها را به گونه ای انتخاب و‬ ‫بازسازی کنند که معماری ان به سال های ‪ 57‬نزدیک باشد‪.‬‬ ‫یکی از ویژگ ی های س��ریال تلویزیونی گ��ذر از رنج ها تنوع‬ ‫لوکیشن است‪ .‬جعفر دهقان یکی از بازیگران سریال در مورد‬ ‫نقش خود و این سریال گفت‪ «:‬من در این سریال شخصیتی‬ ‫به نام خس��رو را بازی م ی کنم که نقش��ی‬ ‫مثبت است و کارش این است که مایحتاج‬ ‫ضروری یک روس��تا را از شهر تامین کند‪.‬‬ ‫خسرو این مایحتاج را از شهر با چهارپایانی‬ ‫چون اسب و قاطر به روس��تا م ی اورد و در‬ ‫مس��یر راه او میهمانس��رایی قرار دارد که‬ ‫یک زن صاحب ان است و خسرو به تدریج‬ ‫عاشق این زن م ی شود اما جراتی ب رای بازگو‬ ‫کردن عشقش ندارد‪ .‬این سریال داستانی‬ ‫لطیف و دوست داشتنی دارد‪ .‬روایت داستان‬ ‫در دهه ‪ ،20‬فضای قصه و لوکیشن ها به کار‬ ‫ویژگی خاصی بخش��یده اس��ت و با باقی‬ ‫کارهایی ک��ه تاکنون داش��ته ام‪ ،‬متفاوت‬ ‫است‪ .‬به طور مثال ب رای اولین بار من در این‬ ‫کار از لهجه گیلکی استفاده کردم‪ .‬البته این‬ ‫لهجه به صورت خالص نیست و به گونه ای‬ ‫اورده شده که قابل فهم باشد‪ .‬ما در این سریال شرایط سختی‬ ‫داشتیم‪ .‬اکثر س��کان س ها در کوه و دشت بود اما گروه انقدر‬ ‫صمیم ی بود که همه این سخت ی ها به کنار رفت‪».‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫ارتقای جایگاه بانک در ذهن مشتریان مرهون‬ ‫نقش افرینی های روابط عمومی است‬ ‫همایش تخصصی مدی��ران روابط عمومی بانک‬ ‫مهراقتصاد با حضور مدیرعامل بانک و مدیران روابط عمومی‬ ‫به م��دت س��ه روز در مرکز ام��وزش حض��رت عبدالعظیم‬ ‫حس��نی(ع) برگزار ش��د‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی‬ ‫بانک مهراقتصاد‪ ،‬دکتر نتاج‪ ،‬مدیرعامل بانک در این همایش‬ ‫با تقدی��ر از تالش های هوش��مندانه و متعهدان��ه مدیران و‬ ‫کارکنان روابط عمومی بانک‪ ،‬ابراز داش��ت‪« :‬ارتقای جایگاه‬ ‫بانک در ذهن مش��تریان و احاد جامعه مره��ون زحمات و‬ ‫نقش افرینی های شماس��ت‪ ».‬نتاج با اش��اره به چالش های‬ ‫موج��ود در محیط پیرامون ب��ازار پولی ومالی‪ ،‬خاطرنش��ان‬ ‫کرد‪« :‬با کمک روابط عموم��ی و با تحلیل تغییرات محیطی‬ ‫می توانیم حضور گس��ترده تری در بازار پولی و مالی کش��ور‬ ‫داش��ته باش��یم‪ ».‬وی التزام به اجرای بانکداری اسالمی را‬ ‫وجه تمایز بانک مهر اقتصاد با سایر موسسات پولی و بانکی‬ ‫کشور عنوان کرد و گفت‪« :‬حذف ربا از معامالت بانکی مقدمه‬ ‫دستیابی به نظام بانکداری اسالمی است که به یاری حضرت‬ ‫حق بانک مهر اقتصاد در حال گذر از مرحله بانکداری بدون‬ ‫ربا و استقرار بانکداری اسالمی است‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر‬ ‫اقتصاد پیاده سازی بانکداری اس�لامی را مستلزم اصالح در‬ ‫س��اختارهای مالی‪ ،‬فن اوری اطالع��ات و ارتباطات عنوان‬ ‫کرد و ابراز داشت‪« :‬هدف اصلی ما تحقق قوانین و مقررات‬ ‫شرعی و دستورات الهی در معامالت اقتصادی است بنابراین‬ ‫چنانچه این مهم انجام شود انتفاع و سود اقتصادی نیز محقق‬ ‫می ش��ود‪ ».‬در ادامه منصور شیخ االس�لامی‪ ،‬رئی��س اداره‬ ‫کل روابط عمومی بانک با تش��ریح نق��ش روابط عمومی ها‬ ‫در تحقق اقتصاد مقاومتی‪ ،‬گفت‪« :‬نخس��تین گام در تحقق‬ ‫س��ند اقتصاد مقاومتی گفتمان س��ازی ان اس��ت‪ .‬از این رو‬ ‫روابط عمومی در کنار رس��انه می تواند با تبیین و تفهیم این‬ ‫سند اقتصادی نقش مهمی در تنویر افکار عمومی ایفا کند‪».‬‬ ‫شیخ االسالمی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی کشور را در برابر‬ ‫تهدیدات واکسینه می کند‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬روابط عمومی ها‬ ‫می توانند با رصد اتفاقات و تغییرات محیطی و تحلیل و انتقال‬ ‫ان به بدنه مدیریت سازمان کمک کنند تا با شناسایی تهدیدها‬ ‫و فرصت ها در مرتفع کردن موانع و مش��کالت نقش افرین‬ ‫باش��ند‪ ».‬وی گفت‪« :‬باید اخالق‪ ،‬فرهنگ و مبانی اندیشه ‬ ‫اسالمی را همواره مورد توجه قرار دهیم و ب ه عنوان یک الگوی‬ ‫سازمانی دستیابی به باالترین معیارهای اقتصاد مقاومتی را در‬ ‫برنامه های خود قرار دهیم‪ ».‬رئیس اداره کل روابط عمومی با‬ ‫بیان اینکه اقتصاد مقاومتی تاثیر مستقیم روی تولید‪ ،‬اشتغال‪،‬‬ ‫صنعت و توزیع ثروت دارد‪ ،‬بیان داش��ت‪« :‬کش��ور به لحاظ‬ ‫سیاسی و شرایط پیرامونی و بین المللی در وضعیت حساسی‬ ‫قرار دارد که تمامی این عوامل تاثیر بسیاری بر اقتصاد گذاشته‬ ‫است‪ ،‬از این رو روابط عمومی ها می توانند با مدیریت رویداد‬ ‫و عملی��ات روانی و تبدیل اقتصاد مقاومت��ی به یک گفتمان‬ ‫غالب‪ ،‬در تحقق این مهم موثر واقع شوند‪ ».‬شیخ االسالمی‬ ‫اطالع رسانی هدفمند و خالقانه‪ ،‬مدیریت هوشمند هزینه ها‪،‬‬ ‫ارتقای منزلت و جایگاه روابط عمومی‪ ،‬توس��عه ارتباطات با‬ ‫ذینفعان‪ ،‬توس��عه دانش و مهارت ه��ای ارتباطی همکاران‪،‬‬ ‫اجرای برنامه های روابط عموم��ی با نگاه علمی وتخصصی‪،‬‬ ‫مدیریت دانش‪ ،‬نخبه یابی‪ ،‬بهره گیری از اساتید دانشگاهی‪،‬‬ ‫اموزش ه��ای ارتباطی و تقوی��ت و مدیریت س��رمایه های‬ ‫اجتماعی را از مهم ترین رویکرده��ای روابط عمومی بانک‬ ‫مهراقتصاد در سال ‪ 1393‬عنوان کرد‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر پیاده سازی و اجرای دقیق دستورالعمل ها‬ ‫گف��ت‪« :‬تهی��ه و تدوی��ن دس��تورالعمل های اداره کل‬ ‫روابط عمومی اقدامی مهم در توسعه زیرساخت های مدیریتی‬ ‫روابط عمومی و همچنین سیس��تماتیک کردن برنامه ها و‬ ‫فعالیت هاس��ت‪ ،‬بنابراین این مهم در توسعه مدیریت دانش‬ ‫اداره کل روابط عموم��ی تاثیر گذار اس��ت‪ .‬از این رو مدیران‬ ‫روابط عمومی با بهره گیری از محتوای این دس��تورالعمل ها‬ ‫می توانند نق��ش س��ازنده ای در انتقال تج��ارب و دانش به‬ ‫ایندگان در حوزه روابط عمومی داشته باشند‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫کارنامه درخشان بانک صادرات ایران در‬ ‫حوزه مسئولیت اجتماعی‬ ‫بانک صادرات ایران در سال جدید برای رفع موانع‬ ‫و مشکالت هموطنان در راس��تای نیازهای اقتصادی انان‬ ‫دس��ت به اقداماتی موث��ر و کارامد از قبی��ل تخصیص وام‬ ‫قرض الحس��نه در زمین��ه ازدواج‪ ،‬درمان و اش��تغالزایی زده‬ ‫اس��ت تا با پرداخت این وام ها به افراد واجد شرایط‪ ،‬باری از‬ ‫دوش انان برداشته و مش��کالت و چالش های انان را مرتفع‬ ‫س��ازد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک صادرات ایران‪ ،‬وقتی‬ ‫جوانان درحاشیه امن اقتصادی قرار نگیرند شاهد معضالتی‬ ‫مانند پایین امدن امار ازدواج و باال رفتن امار طالق خواهیم‬ ‫بود‪ ،‬زیرا جوانان باید مطمئن باشند که می توانند هزینه های‬ ‫اولیه زندگی را بپردازند‪ .‬در این راه بانک صادرات در راستای‬ ‫ایفای تعهدات اجتماعی خود‪ ،‬با پرداخ��ت بیش از دو هزار و‬ ‫‪ ٦٢١‬میلیارد ریال وام قرض الحس��نه به زوج ها این مسیر را‬ ‫هموار کرده و با پرداخ��ت این وام به بی��ش از ‪ ٥٠‬هزار زوج‬ ‫تا ابتدای ش��هریورماه س��ال جاری حاش��یه امن اقتصادی‬ ‫خوبی را برای بخشی از جوانان این س��رزمین فراهم اورده‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��ایان ذکر اس��ت بانک صادرات ایران در راستای‬ ‫سیاس��ت های دولت تدبی��ر و امید وام های قرض الحس��نه‬ ‫دیگری را برای جهیزی��ه‪ ،‬رفع گرفتاری ه��ای نیازمندان و‬ ‫انجام تکالیف و رس��الت های اجتماعی در نظر گرفته که تا‬ ‫خرداد امسال بیش از ‪١٠‬هزار میلیارد ریال تسهیالت در این‬ ‫زمینه و همچنین درزمینه درمان پرداخت کرده است‪ .‬از دیگر‬ ‫اقدامات مهرورزانه و انسان دوس��تانه این بانک می توان به‬ ‫پرداخت وام قرض الحس��نه ‪ ١٣٣‬هزار میلیارد ریالی در باب‬ ‫اشتغالزایی اشاره کرد که با این امر بسیاری از جوانان جویای‬ ‫کار دارای شغل مناسب ش��ده و در نتیجه با استفاده از توان و‬ ‫نیروی داخلی حجم تولید و صادرات ما نیز افزایش پیدا خواهد‬ ‫کرد‪ .‬بر اساس این گزارش‪ ،‬بانک صادرات ایران به رغم اینکه‬ ‫جزء بانک های خصوصی محسوب می شود ولی در راستای‬ ‫مرتفع کردن مش��کالت هموطنان و اقتصاد کشور اقدامات‬ ‫شایان تقدیری انجام داده است از جمله با اختصاص هزاران‬ ‫میلیارد ریال در زمینه تجهیز مدارس‪ ،‬کمک به زلزله زدگان‪،‬‬ ‫کمک به مددجویان امام خمینی(ره) در بین بانک های کشور‬ ‫از عملکرد خوب و باالیی برخوردار است‪ .‬گفتنی است هزاران‬ ‫نفر از هموطنان نیازمند در اقصی نقاط کشور از تسهیالت و‬ ‫وام های قرض الحسنه این بانک استفاده کرده و مشکالت انها‬ ‫مرتفع شده است‪ .‬هرچند هدف از ایجاد بنگاه های اقتصادی‪،‬‬ ‫کسب سود و افزایش درامد برای سهامداران است‪ ،‬اما یک‬ ‫بنگاه مطلوب اقتصادی نمی تواند نسبت به فضای کسب وکار‬ ‫ی که پیرامونش است‪ ،‬غفلت کند و بانک صادرات ایران‬ ‫و مردم ‬ ‫در این مسیر راهی نو را پیشروانه اغاز کرده است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫توصیه ایت اهلل علوی گرگانی به مسئول دفتر امورفقهی بانک انصار و مدیریت شعب استان قم ‪:‬‬ ‫وجه التزام با دیرکرد بانکی متفاوت است و‬ ‫ماهیت ربوی ندارد‬ ‫در دیدار مس��ئول دفتر امورفقه��ی بانک انصار و‬ ‫مدیریت شعب استان قم‪ ،‬ایت اهلل علوی گرگانی از عملکرد‬ ‫بانک ها برای اس��تقرار بانکداری بدون رب��ا قدردانی کرد‪:‬‬ ‫«بانک ها طی ای��ن چندس��ال‪ ،‬اقدامات خوب��ی در جهت‬ ‫اموزش و انطباق عملیات بانکی با موازین شرعی داشته اند‬ ‫و اصالح برخی از چالش ها و معضالت بانکی باید استمرار‬ ‫داشته باشد‪ ».‬دراین دیدار‪ ،‬ابتدا حجت االسالم والمسلمین‬ ‫حرمت اهلل رضا زاده ضمن تشریح اقدامات صورت گرفته در‬ ‫بانک انصار به منظور اس��تقرار بانکداری اسالمی و رعایت‬ ‫دغدغه علما و مراجع در عملی��ات بانکی‪ ،‬گفت‪« :‬در بانک‬ ‫انصار قراردادها و دس��تورالعمل ها بررسی و در صورت عدم‬ ‫مغایرت‪ ،‬مورد تائید شرعی قرارگرفته و جهت تفهیم و تبیین‬ ‫انها برای مشتریان ساده سازی و روان سازی می شود‪ ».‬دبیر‬ ‫کمیته فقهی بانک انصار سپس افزود‪« :‬مدیران و کارکنان‬ ‫بانک انصار جهت اجرای صحیح و شرعی عملیات بانکی و‬ ‫کسب مهارت فقهی ‪ 50‬تا ‪ 70‬ساعت اموزش مسائل شرعی‬ ‫را سپری کرده و جهت اشنایی مشتریان بانک‪ ،‬کتابچه های‬ ‫اشنایی با عقود اسالمی منتش��ر می شود‪ ».‬حجت االسالم‬ ‫حرمت اهلل رضا زاده پس از ان هدف این مالقات را تشریح‬ ‫مصوبه ش��ورای نگهبان در خصوص ح��ل معضل دیرکرد‬ ‫بانک ها براس��اس تدبیر امام خمینی(ره) دانس��ته و اضافه‬ ‫کرد‪« :‬دریافت دیرکرد در بانک ها به هر عنوانی که باش��د‬ ‫حرام است اما تدبیری که ش��ورای نگهبان براساس فتاوی‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی گلپایگانی به ابتکار ایت اهلل صافی‬ ‫اندیشیده اند وجه التزام در ضمن عقد را مطرح کرده اند که از‬ ‫نظر ماهیت فقهی با دیرکرد و مس��اله رب��ا کامال متفاوت و‬ ‫متمایز اس��ت‪ ».‬وی افزود‪« :‬در رابطه با وجه التزام در بین‬ ‫فقهای معاصر پنج دی��دگاه وج��ود دارد‪ -1 :‬برخی از فقها‬ ‫مطلقا مخالف وجه التزام و جریمه تاخیر هستند‪ -2 .‬برخی از‬ ‫فقها موافق گنجاندن قید وجه التزام در ضمن عقد دیگری‬ ‫غیر از قرارداد تسهیالت هس��تند‪ -3 .‬برخی از فقها موافق‬ ‫گنجاندن قید وجه التزام به صورت دریافت وجهی و مبلغی‬ ‫معین هس��تند‪ -4 .‬برخی از فقها موافق گنجاندن قید وجه‬ ‫التزام براساس مصوبه شورای محترم نگهبان هستند‪-5 .‬‬ ‫برخی از فقها معتقدند که قراردادهایی که منتهی به بدهی‬ ‫و دیون می شوند مانند عقود مبادله ای استفاده از وجه التزام‬ ‫را مش��روع و مجاز نمی دانند اما در قراردادهایی که منتهی‬ ‫به بدهی و دیون نمی ش��ود مانند عقود مشارکتی و مضاربه‬ ‫استفاده از وجه التزام را مش��روع می دانند‪ ».‬حجت االسالم‬ ‫حرمت اهلل رضازاده در ادامه سخنان خود به دیدگاه شورای‬ ‫نگهبان درباره مساله وجه التزام اشاره کرد و گفت‪« :‬به نظر‬ ‫این شورا ماهیت وجه التزام با دیرکرد بانکی متفاوت است‪.‬‬ ‫وجه التزام یعنی مش��تری در ضمن قرارداد متعهد و ملتزم‬ ‫می ش��ود چنانچه در انجام تعهداتش به بانک تخلف نماید‬ ‫وجهی را بابت تخلف پرداخت کند‪ ».‬مسئول دفتر امورفقهی‬ ‫بانک انصار در پایان سخنان خود از ایت اهلل علوی گرگانی‬ ‫درخواست کرد که چنانچه در باب وجه التزام راهکار عملیاتی‬ ‫مدنظر ایشان اس��ت به صورت مکتوب به بانک مرکزی و‬ ‫ش��ورای نگهبان ارائه کنند‪ .‬س��پس ایت اهلل علوی گرگانی‬ ‫ضمن تقدیر از مس��ئوالن بانک انصار ک��ه اقدامات خوبی‬ ‫در جهت انطباق و اجرای مس��ائل ش��رعی در بانک انصار‬ ‫داشته اند‪ ،‬گفت‪« :‬در جمهوری اسالمی طی این چند سال‬ ‫بانک ها اقدامات خوبی در جهت اموزش و انطباق عملیات‬ ‫بانکی با موازین ش��رعی داش��ته اند‪ ،‬اما می بایست اموزش‬ ‫کارکنان بانک ها و اصالح برخ��ی از چالش ها و معضالت‬ ‫بانکی استمرار داشته باشد تا به یک راه حل جامع مورد وفاق‬ ‫و تایید اکثر فقها و مراجع در باب جریمه تاخیر تادیه منتهی‬ ‫گردد‪ ».‬ایت اهلل علوی گرگانی در پایان‪ ،‬عمل کردن به احکام‬ ‫شرعی را موجب خوشنودی امام زمان(عج) و دغدغه رهبر‬ ‫معظم انقالب دانس��ت و تاکید کرد‪« :‬بانک ها برای رعایت‬ ‫کردن احکام ش��رعی نباید از مس��اله تعلیم کارمندان خود‬ ‫غافل شوند و مباشران درعقد قراردادها باید با عقود اسالمی‬ ‫و احکام بانکداری اسالمی اشنا باشند‪ ».‬وی افزود‪« :‬از نظر‬ ‫اینجانب وجه التزام به عنوان کلی نمی تواند مبنای دریافت‬ ‫جرایم بانکی باشد‪».‬‬ ‫با حمایت بانک انصار همایش ساالنه انبوه‬ ‫سازان کشور برگزار شد‬ ‫با حمایت بانک انصار‪ ،‬همایش ساالنه انبوه سازان‬ ‫از سوی کانون سراسری انبوه سازان روز دوشنبه ‪14‬مهرماه‪،‬‬ ‫مص��ادف ب��ا روز جهان��ی اسکان بش��ر و حضور گس��ترده‬ ‫انبوه سازان سراسر کشور در سالن همایش های بین المللی‬ ‫رایزن برگزار ش��د‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪،‬‬ ‫این همایش که از ساعت ‪ 10‬صبح روز دوشنبه ‪ 13‬مهرماه‬ ‫با خیرمقدم رئیس هیات مدیره کانون سراسری انبوه سازان‬ ‫اغاز شد‪ ،‬با هدف تاکید بر نقش تعیین کننده مسکن در توسعه‬ ‫اقتصادی و ارتقای ش��اخص های کیفی و حرفه ای در این‬ ‫حوزه برگزار شد و بانک انصار نیز در راستای انجام وظایف‬ ‫اجتماعی خود و کمک به ارتق��ای فعالیت های حرفه ای در‬ ‫حوزه های زیرساختی‪ ،‬از ان حمایت کرد‪.‬‬ ‫ای��ن گ��زارش می افزاید ک��ه دراین مراس��م رئیس‬ ‫کمیسیون اقتصادی مجلس‪ ،‬مسئوالن شرکت های حامی‬ ‫ همای��ش‪ ،‬س��ازمان بهینه س��ازی مصرف س��وخت‪ ،‬دکتر‬ ‫محمدحس��ین فرهنگی عضو هیات رئیسه مجلس شورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬مدیرکل دفتر تش��کل های حرفه ای وزارت راه و‬ ‫شهرسازی‪ ،‬معاونان این وزارتخانه‪ ،‬رئیس کمیسیون صنایع‬ ‫و معادن مجلس و رئیس دفتر برنامه جهانی اسکان بشر در‬ ‫تهران درخصوص ل��زوم ارتقای فعالیت ه��ای این حوزه و‬ ‫رعایت اس��تانداردهای بین المللی و رشد حرفه ای گرایی در‬ ‫امور مسکن سخنرانی کردند‪ .‬شایان ذکر است که در پایان‬ ‫این همایش ل��وح تقدیر و تندیس همایش به رس��م یادبود‬ ‫و قدردانی از بانک انصار و ش��رکت لیزین��گ انصار و دیگر‬ ‫حامیان به نمایندگان انها اهدا شد‪ .‬همچنین شرکت لیزینگ‬ ‫انصار از شرکت های وابسته‪ ،‬با برپایی غرفه در مدخل ورودی‬ ‫سالن‪ ،‬به ارائه خدمات و بیان امتیازات این شرکت در مقابل‬ ‫شرکت های رقیب پرداخت‪.‬‬ ‫بانک اینده طرح «خدمت سبدگردانی اختصاصی» ارائه می کند‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک اینده نظر ب��ه ضرورت ایج��اد فرصت های‬ ‫س��رمایه گذاری با هدف تحق��ق اص��ل ارزش افرینی برای‬ ‫مشتریان و همچنین لزوم تنوع بخشی به محصوالت بانک‪،‬‬ ‫طراحی و اجرای «خدمت س��بدگردانی اختصاص��ی» را در‬ ‫دستورکار خود قرار داد‪ .‬سبد گردانی اختصاصی‪ ،‬خدمتی ویژه از‬ ‫مدیریت دارایی در شرکت کارگزاری بانک اینده است‪ .‬در این‬ ‫خدمت و پس از طی عقد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی‪،‬‬ ‫نسبت به ایجاد و مدیریت س��بد اوراق بهادار برای اشخاص‪،‬‬ ‫باتوجه به شرایط و میزان ریس��ک پذیری انها اقدام می شود‪.‬‬ ‫در این خدمت باتوجه ب��ه میزان ریس��ک پذیری هر یک از‬ ‫افراد‪ ،‬سبدی از اوراق بهادار مختلف شامل‪ :‬سهام شرکت های‬ ‫پذیرفته ش��ده در بازار ب��ورس و اوراق بهادار‪ ،‬ان��واع اوراق‪:‬‬ ‫مشارکت‪ ،‬صکوک‪ ،‬گواهی سپرده و س��ایر انواع دارایی های‬ ‫مالی تشکیل و مدیریت می شود‪ .‬باتوجه به دستورالعمل ابالغ‬ ‫شده‪ ،‬شرکت کارگزاری بانک اینده با همکاری تمامی شعب‬ ‫این بانک در سراسر کشور از تاریخ شش��م شهریور ماه سال‬ ‫‪ ،۱۳۹۳‬ارائه این ابزار جدید سرمایه گذاری به مشتریان گرامی ‬ ‫را اغاز کرده و این حرکت ادامه دارد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫سیستم جامع نوین بانکداری بانک دی اجرایی شد‬ ‫سیس��تم جامع نوین بانکداری بانک دی همزمان با‬ ‫عید س��عید قربان با رمز یا فاطمه زهرا(س) از سوی مدیرعامل‬ ‫بانک اغاز ش��د‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪،‬‬ ‫این سیستم که طی هفته های گذشته به صورت ازمایشی فعال‬ ‫شده بود در روز عید قربان به طور همزمان در شعب سراسر کشور‬ ‫فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬دکتر احمد شفیع زاده‪ ،‬مدیرعامل بانک‬ ‫دی در این مراسم اظهار کرد‪« :‬با لطف و عنایت خداوند متعال و‬ ‫با توسل به خانم حضرت زهرا (س) فعالیت سیستم جامع نوین‬ ‫بانکداری بانک دی را اغاز می کنیم‪ ».‬وی افزود‪« :‬خوشبختانه‬ ‫همان گونه که پیش از این اعالم ش��ده ب��ود تالش های همه‬ ‫دست اندرکاران بانک نتیجه داد و سیستم جامع نوین بانکداری‬ ‫بانک دی به مرحله اجرا رسید‪ ».‬وی با تقدیر از معاونت فناوری‬ ‫اطالعات و کارکنان بخش ‪ IT‬بانک دی اظهار امیدواری کرد‬ ‫که با راه اندازی نهایی سیستم‪ ،‬بانک بتواند خدمات گسترده تر و‬ ‫مناسب تریدراختیارمشتریانومخاطبانخودقراردهد‪.‬بهگفته‬ ‫او این برای نخستین بار است که بانک دی سیستم بانکداری‬ ‫خود را با بهره گیری از دیتاسنتر اختصاصی راه اندازی می کند‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی با بیان اینکه این سیستم‪ ،‬طرح جدیدی‬ ‫در نظام بانکی است‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬سیستم جامع نوین بانکداری‬ ‫بانک دی به صورت هلدینگ دیده شده است که دارای مزیت ها‬ ‫در مراسمی باشکوه با حضور مدیر عامل‪ ،‬معاونین‪،‬‬ ‫مدیران و کارکنان موسس��ه اعتب��اری کوثر‪ ،‬ی��اد و خاطره‬ ‫رزمندگان عزیز و ش��هدای جلیل القدر ‪ 8‬سال دفاع مقدس‬ ‫گرامی داشته شد‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری‬ ‫کوثر؛ در این مراسم که با حضور گسترده مدیران و کارکنان‬ ‫موسسه برگزار شد دکتر حس��ین اهلل کرم از فرماندهان دفاع‬ ‫مقدس به ایراد سخن در ارتباط با بررسی ابعاد مختلف دفاع‬ ‫جانانه ملت مس��لمان ایران در برابر تجاوز دش��من بعثی به‬ ‫سرکردگی استکبار و صهیونیس��م پرداخت و اظهار داشت‪:‬‬ ‫«خوشحالم در جایی سخن می گویم که بسیاری از چهره ها‬ ‫برایم اشناست‪ .‬از مدیرعامل موسسه دکتر رضایی که خود از‬ ‫رزمندگان دفاع مقدس هستند و دیگر عزیزانی که با حضور در‬ ‫میادین نبرد به افتخار جانبازی و ازادگی نائل امدند‪ ».‬اهلل کرم‬ ‫س��پس با تش��ریح تاثیرات دالورمردان دوران دفاع مقدس‬ ‫گفت‪« :‬ما چون مدافع ایدئولوژی توحیدی بودیم‪ ،‬چون مردانه‬ ‫در مقابل زیاده خواهی های اس��تکبار ایس��تاده بودیم‪ ،‬چون‬ ‫مبلغ تفکر دینی بودیم حرف جدیدی برای دنیا داشتیم‪ ،‬مورد‬ ‫بغض و کینه امریکا و اسرائیل قرار گرفتیم و انان با استفاده‬ ‫از مزدوری مث��ل صدام با هدف کند ک��ردن حرکت انقالب‬ ‫اس�لامی به ما حمله کردند‪ ».‬اهلل کرم گفت‪« :‬صحنه هایی‬ ‫از ایثار و از خودگذشتگی در ‪ 8‬س��ال دفاع مقدس به دشمن‬ ‫نشان داده شد که فرزندان امت انقالبی ایران اسالمی برای‬ ‫دفاع از دین‪ ،‬وطن‪ ،‬شرافت و حیثیت خود از بذل جان و مال‬ ‫و فرزندانشان دریغ نکردند‪ ».‬این فرمانده دوران دفاع مقدس‬ ‫با تاکید بر این موضوع که یقین��ا در دوران دفاع مقدس همه‬ ‫دشمنان ما متحد وارد صحنه ش��دند تا نهال نوپای انقالب‬ ‫را بخش��کانند گفت‪« :‬اما با تکیه بر خداون��د متعال‪ ،‬رهبری‬ ‫پیر جماران حضرت ام��ام خمینی (ره) اتحاد م��ردم و وجود‬ ‫شخصیت های عزیز و ارزشمندی مثل رهبر معظم انقالب که‬ ‫ی عرصه ها با مسئولیت های سنگین‪ ،‬شبانه روز تالش‬ ‫در تمام ‬ ‫می کردند‪ ،‬توانستیم بر دشمن بعثی و حامیانش فائق بیاییم‪».‬‬ ‫اهلل کرم اظهار داشت‪« :‬بعضی ها معتقد هستند با اتمام جنگ‬ ‫تحمیلی و عقب نشینی دشمن‪ ،‬جنگ تمام شده‪ .‬اما می بینیم‬ ‫که این طور نیس��ت‪ ،‬امروزه صدها کانال ماهواره ای به زبان‬ ‫فارس��ی‪ ،‬قلب و اعتقادات ما و جوانان ما را نشانه رفته اند و با‬ ‫پخش س��اعت ها برنامه به دنبال از هم پاش��یده شدن نظام‬ ‫خانواده ها هس��تند و هدفدار تالش می کنند دین باوری را در‬ ‫بین مردم به ویژه جوانان تضعیف کنند‪ ،‬اما به فضل الهی و با‬ ‫رهبری مقام معظم رهبری (حفظه اهلل) و وجود جوانان انقالبی‬ ‫و یادگاران دفاع مق��دس باز هم شکس��ت خواهند خورد‪».‬‬ ‫وی افزود «ام��روز خط مقاومتی با همت و جانفش��انی همه‬ ‫ازاد منشان و دشمنان صهیونیسم در منطقه ایجاد شده و جبهه‬ ‫مقاومت در عراق‪ ،‬س��وریه‪ ،‬لبنان‪ ،‬فلسطین و سایر کشورها‬ ‫به هم پیوس��ته و محکم در برابر اس��رائیلی ها و اربابانشان‬ ‫و امکانات بسیار مدرن و به روزی است که حتما مشتریان بانک از‬ ‫ان خشنود خواهند شد‪».‬‬ ‫شفیع زادهدرمراسممعارفهمدیرعامللیزینگ‬ ‫شبایدسرلوحه‬ ‫دی‪:‬مدیریتاقتصادیمبتنیبرارز ‬ ‫کارهاقراربگیرد‬ ‫مدیرعامل بانک دی گفت‪« :‬ما یک بنگاه اقتصادی‬ ‫هستیم اما باید مدیریت اقتصادی مبتنی بر ارزش ها در سرلوحه‬ ‫کارمان قرار بگیرد‪ ».‬به گزارش اداره کل روبط عمومی بانک دی‪،‬‬ ‫دکتراحمدشفی عزادهدرمراسمتودیعومعارفهمدیرعاملشرکت‬ ‫کارگزاری دی اظهار کرد‪« :‬شرکت لیزینگ دی به دلیل تعلق به‬ ‫بانک باید کارامدی زیادی از خودش نش��ان دهد و شرایطی را‬ ‫فراهم اورد تا افتخاری برای گروه مالی دی محسوب شود‪ ».‬وی‬ ‫حفظسالمتکار‪،‬سرعتوشفافیتونیزانطباقفعالیتبرقوانین‬ ‫را مورد تاکید قرار داد و افزود‪« :‬ما باید نس��بت به لیزینگ های‬ ‫موجود مزیت داشته باشیم و فعالیت های منحصر به فردی را‬ ‫تعریف کنیم چرا که کار متفاوتی که با اقتضائات گروه سازکار‬ ‫باشد‪ ،‬می تواند ما را در جایگاه متمایزی قرار دهد‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫بانک دی با اش��اره به اینکه فعالیت صرافی ها و لیزینگ های‬ ‫وابسته به بانک ها به صورت جدی تر در سال های اخیر گسترش‬ ‫یافته است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬این گونه شرکت ها که فعالیت انها بدون‬ ‫مجوزبانکمرکزیامکانندارد‪،‬بایدبه عنوانمکملبانکعمل‬ ‫کنند‪ ».‬شفیع زاده با ابراز امیدواری از اینکه بانک و لیزینگ دی‬ ‫بتواند با حسن مدیریت خود پیشرو باشد‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬شرکت‬ ‫لیزینگدیطیچند ماه اخیربیشازسال هایگذشته موفقیت‬ ‫کسب کرده که ان شاءاهلل با مدیریت جدید این روند تداوم یابد‪».‬‬ ‫وی در ادامه با تشکر از تالش های مهدی ترقی جاه‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫یرابه عنوان‬ ‫سابقشرکتلیزینگدی‪،‬محمدرضاسلیمی جهرم ‬ ‫مدیرعاملجدیدشرکتلیزینگدیمعرفیکرد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪237‬‬ ‫مراسم باشکوه گرامیداشت‬ ‫هفته دفاع مقدس در‬ ‫موسسه اعتباری کوثر‬ ‫ایس��تادگی می کنند‪ ».‬ایش��ان س��پس به ذکر خاطره ای از‬ ‫دوران طالیی دفاع مق��دس پرداخت و به جمع حاضر گفت‪:‬‬ ‫«خاطره ای از مدیرعامل موسس��ه دارم که شنیدن ان خالی‬ ‫از لطف نیس��ت؛ دکتر رضایی که مسئولیت خطیری در خط‬ ‫مقدم جبهه در رابطه با جمع اوری اطالعات از مواضع دشمن‬ ‫برعهده داشتند‪ ،‬به قدری در این رابطه جدی با نیروهایشان‬ ‫سخت گیر بودند که بعضا دوس��تان از این همه تعهد و دقت‬ ‫گالیه می کردند که البته همه ما می دانستیم که جدیت ایشان‬ ‫ناشی از دلس��وزی و انجام وظیفه بود‪ .‬یاد دیگر عزیزانی که‬ ‫امروز عطر نفس هایش��ان فضای این موسسه را عطر اگین‬ ‫کرده و سال ها در جبهه ها حضور داشتند گرامی باد و بحمداهلل‬ ‫با همین روحیه جهادی‪ ،‬مدیریت جهادی را اعمال می کنند‪».‬‬ ‫بعد از سخنان سردار اهلل کرم‪ ،‬دکتر رضایی مدیرعامل موسسه‬ ‫اعتباری کوثر با تجلیل از ایشان گفت‪« :‬سردار اهلل کرم از هیچ‬ ‫تالشی برای دفاع از اسالم و انقالب اسالمی فروگذار نبودند‬ ‫و امروز بنده با افتخار می گویم که ایشان فرمانده بنده بوده و‬ ‫هنوز هم هستند‪ ».‬دکتر رضایی گفت‪« :‬با اینکه چندین سال از‬ ‫دوران دفاع مقدس و جنگ می گذرد بچه های جنگ و نیروها‬ ‫و همرزمان ایشان از اقصی نقاط کشور وقتی به تهران می ایند‬ ‫و کارهایی از قبیل درمان و‪ ...‬دارند مستقیما به منزل ایشان‬ ‫ی از ای��ن عزیزان پذیرایی‬ ‫می روند و ایش��ان همچون خادم ‬ ‫می کند و این کار را برای خود افتخاری بزرگ می داند‪».‬‬