ماهنامه مثلث شماره 238
ماهنامه مثلث شماره 238
ماهنامه مثلث شماره 238
انتخاباتسنا؛ راز
عدماعالمتوافقجامع
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال پنجم /شماره دویست و سی و هشت/بیست و شش مهر 88 /1393صفحه5000/تومان
تنش«صد»
رجب طیب اردوغان
درمخمصه
گرفتار شده است
گزارش مثلث از انچه در
مذاکرات هستهای میگذرد
با ورود ایتالله مصباح یزدی به مکانیسم ائتالف
ارایش اصولگرایان چه تغییری میکند؟
سوم تیریها در همایشگام اول
چه کسانی به همایش اصولگرایان نیامدند؟
برجسته شدن نقش شورای مشورتی
گزارشهای مثلث از فعالیتهای انتخاباتی اصالحطلبان
به همراه گفتوگو با محمدجواد حقشناس
احمد حکیمیپور و احمد بخشایش اردستانی
5عضو هیات رئیسه علیه کفاشیان
پروژه استیضاح رئیس فدراسیون فوتبال کلید خورد
دوئل برای سنا
رقابت جمهوریخواهان و دموکراتها شدت میگیرد
جنگ قدرت پنهان
چرا قیمت نفت پایین میرود؟
«بچه پولدارها»
پدیده جدید صفحات مجازی
گزارش مثلث از عیان کردن شکافهای طبقاتی
باشگاه میلیاردیها
گزارش و گفتوگو درباره فیلمهای روی پرده
جهاد با نفس ،جهاد اکبر
وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس
ویکونالرسولعلیکمشهیدا
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
کشور ما و ملت ما احتیاج به سازندگی دارد.
سازندگیهای روحی مقدم بر همه سازندگیهاست.
جهاد س��ازندگی از خود افراد باید ش��روع بشود
و خودشان را بس��ازند و با شیطان باطنی جهاد
کنند که این جهاد منشا همه جهادهایی است
که بعد واقع م یشود .انسان تا خودش را نسازد
نم یتواند دیگران را بس��ازد و تا دیگران ساخته
نشوند ،نم یشود که کشور ساخته بشود .جهاد
س��ازندگی از خود ادم باید شروع بش��ود .جهاد
نفس ،جهاد اکبر است .ب رای اینکه همۀ جهادها
اگر بخواهد نتیجه داشته باشد و بخواهد انسان
در جهادها پیروز بشود موکول به این است که در جهاد نفس
پیروز باشد .اگر انسانها توجه به خودشان داشته باشند ،جهاد
نکرده باشند با شیطان خودشان ،اینها واحد واحدهایی هستند
که عالوه بر اینکه نم یتوانند اصالح جامعه را بکنند ،فساد هم
در جامعه م یکنند .همه فسادهایی که در عالم واقع م یشود،
ب رای این است که ان جهاد واقع نشده؛ ان جهاد اکبر واقع نشده.
تمام این گرفتاریهایی که بشر دارد از دست خود بشر دارد .بشر
است که به بشر جنایت وارد م یکند .س��ایر موجودات ،سایر
حیوانات ولو سبع هم باشند ،ان قدری که بشر جنایت م یکند
انها نم یکنند .این بشر است که چون اصالح نشده است و جهاد
سازندگی نکرده است ،این از همۀ حیوانات سبعتر است .هیچ
سبعی مثل انسان نیست .و هیچ حی وان دیگری هم به پای این
حی وان نم یرسد.
14- 21
گفتارها
انقومبهحجرفته...
لطفاکمیمهربان ترمقایسهکنید
متاعحراجشده
22- 29
گزارش
شرایطتوافقجامعمهیامی شود
جنگقدرتپنهان
دومینویبهرسمیتشناختنفلسطیندراروپا
«بچه پولدارها»پدیدهجدیدصفحاتمجازی
30- 47
سیاست
ایت اهللواصولگرایان
بازگشتسومتیری ها
نظرایت اهللمصباحتغییرینکردهاست
برخاستنازخوابزمستانی
مثلث؛ هفته نامه ای خبری ،تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه
و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اش�اره ای اس�ت به س�ه
ضلع استقالل ،ازادی و جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب
اسلامی ،چارچوبش اسلام ،انقالب ،امام و رهبری ،ارمانش گس�ترش
و س�یادت اسلام خواهی در سراس�ر جهان و عزت مسلمانان ،توسعه و
پیشرفت ایران اسلامی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت.
مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن
گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری
مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و
نخبگان کشور است .امیدواریم که در روایت مان صادق ،بر مرام مان مستمر
و دائم ،بر چارچوب مان مستقر ،بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب و
هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
تحریریه:
دبیرتحریریه:مصطفیصادقی
مشاورهنریسردبیر:یحییپاکدل
سیاست :مصطفی صادقی(دبیر) -علی حاجی ناصری -امیدکرمانی ها
ی اسالم
حنیف غفاری -داوود حشمتی -زهره دیانی -مینا عل
فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی(دبیر) -فاطمه کریمخان
شیما غفاری -مسعود نجفی -محمدصادق لواسانی
تاریخ و گفتارها :مصطفی شوقی(دبیر) -زهیر توکلی -حمید عزیزی
بین الملل :سعیده سادات فهری (دبیر)
دیدار :افشین خماند(دبیر)
بازار :تقی میری (دبیر)
از ادم تا خاتم ،در راه پرورش انسانها
ان قدر که این انسان؛ این حی وان دو پا ،در عالم فتنه و فساد
م یکند هیچ موجود دیگری نم یکند .و ان قدری که این حی وان
دو پا محتاج به تربیت است هیچ حیوانی محتاج نیست .تمام
انبیا از اول تا حاال ،تا خاتم ،از ادم تا رسول اکرم ب رای یک مقصد
امدند ،و ان مقصد این اس��ت که این حیوانات را انسان کنند.
مقصد این است.
تمام کتابهایی که از اس��مان ب رای انبیا امده اس��ت که
بزرگترش قران کریم اس��ت ،همین یک مقصد را دارد که این
انس��انهایی که در این ظلمات واقع ش��دهاند ،غرق شدهاند در
دنیا ،همه توجهشان به خودشان است ،هر چه م یخ واهند ب رای
خودشان م یخواهند ،اص ً
ال پیششان مطرح نیست یک چیز
دیگری غیر از خودشان ،انها م یخواهند اینها را از این ظلمتها
نجاتبدهند؛بهعالمنوربرسانندظلمتهایزیاد؛ظلمات،
لل ُ َول ُِّی
ایۀ شریفه این طرفش را ظلمات م یفرماید «اَ هّ
ذین ا َم ُنوا ُیخْ ِر ُج ُه ْم م َِن ُّ
الظ ُلماتِ اِلَی النُّو ِر»[]1ان طرف
ال َّ َ
را نور م یفرماید ،این طرف را ظلمات .ظلمتها زیاد است.
تاریکیهایی که بشر به ان مبتالست .چه تاریکیهایی که
در نفس خودش هست ،و در باطن خودش هست ،و چه
تاریکیهاییکهدرجامعههست.اینهازیادند.ازاینهاوقتی
انسان تخلص پی دا کرد ،نور یک امر واحد است .همه به
یک مبدا واحد به یک مبدا نور باید برگردند.
تاریخ1358/10/02 :
مکان :قم
حضار :کارکنان بخ��ش خبر و جهاد س��ازندگی در
صدا و سیما
48- 59
بینالملل
شمشیردولبه
ترکیهبیشتر دل نگران کردهاست تاداعش
دیپلماتلیبرال
تنش صد
60-67
فرهنگ
سینمایمختلط!
«ارایش غلیظ» حرف های تازه ای دارد
نوستالژیدرسینمامهماست
حملهبهبهانهنقد!
68-73
ورزش
5عضو هیات رئیسه علیه کفاشیان
شکستکامل
عملکردفدراسیونفوتبالقابلدفاعنیست
اولیناشتباه،اخریناشتباه
ورزش :مهدی ربوشه (دبیر)
دبیراجرایی :سمانه مومنی
مدیر هنری :نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر :هومن سلیمیان
عکس :امیر طالیی کیوان -عدنان جعفری و محمد برنو
تصحیح :ژیال شاکری -امیر عزیزی
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :تقی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلیاجورلو
امور اداری :محمد شکراللهی ،علیرضا اسدالهی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر اسماعیل تبار -دکتر ایت اله ابراهیمی -دکترغالمحسنتقینتاج
حسین زندی -احمد طالیی -مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی
هادیانباردار -منصور شیخ االسالمی -دکتر زارعیان -علیرضا حسن زاده
سیدحمیدخالقی
عکس جلد :امیر طالیی
طراح جلد :یحیی پاکدل
انتخاباتسنا؛ راز
عدماعالمتوافقجامع
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال پنجم /شماره دویست و سی و هشت/بیست و شش مهر 88 /1393صفحه5000/تومان
تنش«صد»
رجب طیب اردوغان
درمخمصه
گرفتار شده است
گزارش مثلث از انچه در
مذاکرات هستهای میگذرد
با ورود ایتالله مصباح یزدی به مکانیسم ائتالف
ارایش اصولگرایان چه تغییری میکند؟
سوم تیریها در همایشگام اول
چه کسانی به همایش اصولگرایان نیامدند؟
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز
توزیع :نامه امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید بهشتی ،خیابان پاکستان ،کوچه دوازدهم،
پالک ،24واحد 1
تلفن 88171506-8 :
برجسته شدن نقش شورای مشورتی
گزارشهای مثلث از فعالیتهای انتخاباتی اصالحطلبان
به همراه گفتوگو با محمدجواد حقشناس
احمد حکیمیپور و احمد بخشایش اردستانی
5عضو هیات رئیسه علیه کفاشیان
پروژه استیضاح رئیس فدراسیون فوتبال کلید خورد
دوئل برای سنا
رقابت جمهوریخواهان و دموکراتها شدت میگیرد
جنگ قدرت پنهان
چرا قیمت نفت پایین میرود؟
«بچه پولدارها»
پدیده جدید صفحات مجازی
گزارش مثلث از عیان کردن شکافهای طبقاتی
باشگاه میلیاردیها
گزارش و گفتوگو درباره فیلمهای روی پرده
شماره پیامک3000411711 :
شبکه اجتماعی
به اینستاگرام مثلث بپیوندید
اینستاگرام هفته نامه مثلث فعال شده است .کارب ران این شبکه اجتماعی
م ی توانند با پیوس��تن به اینس��تاگرام مثلث تصاویر مربوط ب��ه هفته نامه را
مشاهده کنند.
روحانی سوم ،غرب سوم
بهماپیامکبزنید:
3000411711
دولت
سیاست
روحانی جدید ،غرب جدید
فضای جدید سیاست خارجی که دولت یازدهم ان را تجربه میکند تحلیلگ ران
مسائل سیاسی را به جستار پی رامون پاسخ این سئوال واداشته است که در نهایت
حسن روحانی و غرب چه نسبتی با یکدیگر پیدا خواهند کرد .ایا به نوعی از روابط
که حاصل از عدم توافق نهایی هستهای خواهد بود میرسند یا اینکه فرجام مثبت
مذاکرات صحنهای از شرایط خوب و جدید میان ایران و غرب پدید خواهد اورد؟
سعید اجورلو
سردبیر
دیدار شیخحس��ن روحانی با دیوید کامرون دیداری
عادی نبود .نه فضای داخل جلسه ان چنان عادی و بیحاشیه
بود ،نه انچه چند ساعت بعد از ان دیدار در گفتههای کامرون
در مل��ل متحد بیان ش��د عادی ب��ود و نه انچ��ه در تهران
میگذش��ت عادی بود .انگار از نیویورک ت��ا تهران فضایی
خاکستری اطراف دیدار حس��ن روحانی و دیوید کامرون را
فراگرفته بود.
در س��الن دیدار ،چهره س��نگین دیوید کامرون دیده
میش��د و پایی که روی پا انداخته و مغرورانه و انگلیس��ی
نشسته بود .درست ش��بیه صورت تلخ «فرانسوا اوالند» که
یخ و بیروح دستهای شیخ را گرفته بود اما سابقه متفاوت
تاریخی فرانسه و انگلیس ،حس��اب کامرون را از اوالند جدا
میکرد و صورت شیخ که با لبخندی رو به دوربینها متفاوت
از دو رهبر اروپایی دیده میشد.
در س��الن ملل متحد ک��ه دیوید کامرون ،س��خن از
حقوقبشر در ایران گفت و از برنامه هستهای تهران اعالم
نگرانی کرد و سیاس��تهای منطقهای ای��ران را به چالش
lیکی از نق�اط مه�م در درگیری های فکری
جامعه فیل م ها هستند .این بار هم «عصبانی
نیستم» فضا را قرار است برهم بزند.
8
lاتحادی�ه انجمن اسلامی دانش�جویان
بیانیه داده که اینترنت پرسرعت همراه چیزی
جز حرک�ت در وابس�تگی به صنع�ت بیگانه
نیست .واقعا دغدغه صنعت ارتباطات کشور
را دارید ،راه حل ارائه کنید ،چرا مردم را محروم
م ی کنید؟
238
مثلث | شماره 234
شبکه اجتماعی
lاالن ک�ه باب�ک زنجان�ی را از لیس�ت
تحری م ه�ا خ�ارج کردن�د ،یعنی قاعدت�ا باید
پول ها را پرداخت کند و در ضمن زندانی شدن
ب ی معناس�ت .چون او معتقد بود که به خاطر
ل را به ایران بازگرداند.
تحری م ها نم ی تواند پو
اگر هم پولی در کار نیست باید ب ه طور علنی
محاکمه شود.
lیک گ�زارش از وضعیت پم پ ه�ای بنزین
تهیه کنید .برخ�ی از جایگاه ها ک م فروش�ی
م ی کنند .بنزین ک�ه م ی زنید گاه�ی امپر باال
نم ی اید یا اگر خودتان چک نکنید و خودشان
بنزین بزنند ب ی اخالقی م ی کنن�د .واقعا جای
تاسف دارد .متاسفانه ما هم داریم اعتماد بیجا
م ی کنیم.
28
ارزوی عارف
امیدواری امریکای ی ها
به نتیجه مذاکرات
سیاست
lموض�وع تفری�ح پولداره�ای ته�ران در
ش�بک ه های اجتماع�ی س�روصدای زی�ادی
کرده .خب�رش را حتی در یکی از ش�بک ه های
خبری ت�رک دیدم .باید به این ش�یوه تجاهر
به منکراتی مثل مشروب خوری و زندگی مرفه
اعتراض کرد .اگرچه خودشون ترسیدن پاک
کردند.
اگرجلیلیکاندیدانمیشد
به توافق میرسیدیم
گفتوگوی مثلث با مهدی محمدی
روحانی نه غرب گراست
نه شرقگرا
گفت و گوی مثلث با محمد قوچانی
کشید ،مثل ابیخی که بر دیدار س��اعتی قبل ریخته شده
باشد شوکاور و بهتانگیز بود.
و در ته��ران این روزنامهه��ای اصالحطلب بودند که
سرخوشانه از این دیدار عکس گذاش��تند و تیتر زدند و این
روزنامههای اصولگرا بودند که چندان خبر را بزرگ ندیدند
و ان را به حاش��یه بردند و چه جالب که این روند خیلی زود
معکوس ش��د ،به ترتیبی که اصالحطلب��ان جملههای تلخ
دیوید کام��رون را نه انچن��ان مهم دریافتن��د و به تعبیری
منفعالنه با ان مواجه شدند.
و اصولگرایان ان را به صدر صفحات رس��انهای خود
رساندند .این طنز تلخی بود که در عرض شاید فقط دو روز
کاری اتفاق میافتاد .نوعی چالش رس��انهای که در مقابل
واقعیت ،منفعالنه برخورد میکرد.
چه عیبی داش��ت که فالن روزنامه اصولگ��را ،دیدار
کامرون – روحانی را ب��ا روایت خود تیت��ر اول میکرد و از
واقعی��ت فرصتی برای خ��ود مییافت و چه عیبی داش��ت
اگر فالن روزنامه اصالحطلب بعد از جم��الت کامرون در
مللمتحد باز هم انرا در سطح اول اخبار خود روایت میکرد و
موضعی برخاسته از اصالحطلبی درون نظام اتخاذ میکرد؟
چه میش��د اگر م��ا روزنامهن��گاران درمییافتیم که
واقعیت را نمیتوان پوشاند اما میتوان به ان جهت داد ،در
مقابلش منفعل نبود ،موضع داشت و ان را بازخوانی کرد.
دیدار ش��یخ حس��ن روحانی با دیوید کامرون نه تنها
دیداری عادی نبود که به تعبیری نقطهعطفی برای ش��یخ
محسوب میشد .نه به این دلیل که دیداری بود میان رئیس
دولت ایران و رئیس دولت بریتانیا بعد از 36سال و نه به این
ش��یعیان در عراق ،پارلمان و دولت را به دست دارند و بر
کشتیسیاستسوارند.منطقهامروزمنطقهدیروزنیست.امریکا
می داند که بدون ایران نمی توان بر داعش پیروز شود و ایران هم
اموخته چگونه بر روندهای سیاسی منطقه مسلط شود و از بغداد
تا بیروت و صنعا سیاست ورزی کند .برعکس دست پرورده های
ال سعود و انکارا که کار را از سیاست به اسلحه کشاندند و منطقه
را پر از اشوب کردند.
ایران عصر روحانی دوم نیستیم ،چراکه با انتخاباتی بزرگ
در سال 92از فضای پس از 88عبور کرده ایم ،از تحریم های
بی سابقه مالی ،تجاری ،بانکی و نفتی .تحریم انگونه که غرب
می خواست اش��وب اجتماعی و سیاس��ی ایجاد نکرد ،تغییر
معناداری در سیاس��ت های هس��ته ای ایران به وجود نیاورد و
حداقلی ترین اثرش را که اقتصادی بود ،گذاشت .اجورلو معتقد
بود که روحانی بیش از همیشه در مقابل غرب «واقع گرا» شده
و در پایان می نویسد« :و از ثمرات همین واقع گرایی است که
یداند.
روحانی سوم توافق احتمالی با غرب را دستاورد حاکمیت م
و در این میان برای خود و تیمش نقش ناظر و حامی و کارگزار را
برمی گزیند و از همین زاویه است که توقع می رود او مقابل ایده
«توافقبههرقیمتی»ایستادگیکند،چراکهاینایدهزمینهعبور
از او را از سوی اصالح طلبان فراهم می اورد و دو قطبی اصولگرا
/اصالح طلب را بازسازی می کند که این بزرگترین خطر برای
اعتدال است .ترجمه اعتدال برای شیخ شاید همان واقع گرایی
مورد اشاره باشد ،نه خوش بینی افراطی نه بدبینی افراطی .نه
اسان گیری ،نه س��خت گیری .عصر روحانی سوم فرا رسیده
است .در مقابل غرب سوم .عصر موازنه مثبت میان خوش بینی
و بدبینی ،میان شرق و غرب».
مثلث | شماره 237
lلطفا این موضوع رانت هفت هزار میلیاردی
را پیگیری کنید .هنوز مخالفت جدی از سوی
دولت قبل صورت نگرفته اس�ت .این سود به
جیب چه کسانی رفته است.
چگونه حسن روحانی باید میانه بدبینی افراطی و
خوشبینی افراطی را در مذاکرات هستهای بگیرد؟
سرمقاله شماره گذشته هفته نامه مثلث اختصاص داشت
به مساله رویارویی روحانی و غرب .سعید اجورلو سردبیر مثلث
در این مقاله تالش کرده بود تا رویکرد روحانی را در مواجهه با
غرب تشریح کند .مقاله ای که با عنوان «روحانی سوم ،غرب
سوم» منتشر ش��د و در س��ایت هایی همچون ایسنا و پویش
بازتاب داده شد.
سعید اجورلو در این سرمقاله موضوع را از دیدار روحانی
و کامرون اغاز کرد و نوش��ته بود« :در تهران این روزنامه های
اصالح طلب بودند که سرخوشانه از این دیدار عکس گذاشتند
و تیتر زدند و این روزنامه های اصولگرا بودند که چندان خبر را
بزرگ ندیدند و ان را به حاش��یه بردند و چه جالب که این روند
خیلی زود معکوس شد ،به ترتیبی که اصالح طلبان جمله های
تلخ دیوید کام��رون را نه انچنان مهم دریافتن��د و به تعبیری
منفعالنه با ان مواجه شدند ».سرمقاله هفته نامه مثلث اضافه
کرده بود« :روحانی س��وم اما باید واقع بین باشد .در واقع بینی
اندکی خوش بین��ی و کمی بیش از ان بدبینی نهفته اس��ت و
سیاستمدار واقع بین باید مقداری از این بدبینی را همراه داشته
باش��د .واقع بینی در مذاکرات با غرب بدین معناست که ایران
روحانی اول و روحانی دوم تبدیل به ایران جدیدی ش��ده .اگر
ایران روحانی اول هنوز در فناوری هس��ته ای در پله های اول
بود و دولت وقت نگران حمله امریکا ،اما ایران امروز فن اوری
هسته ای را نه تنها تعلیق نکرد که بومی کرد و نه تنها در پله های
اول نایستاد که به نزدیکی پله های اخر رسید و امریکا نه تنها
جسارت حمله به ایران را نداشت که اندکی بعد پیرامون عراق
با ایران مذاکره کرد و امروز حتی نخست وزیر عراق با مشورت
ایران برگزیده می شود.
مثلث | شماره 237
lترکیه با این کار یعنی کمک نکردن به مردم
کوبانی لکه ننگ خودش را در مس�اله س�وریه
پررنگ تر کرد .متاس�فم برای کشور ترکیه که
اسم اسالمی را یدک م ی کشد اما در عمل همپای
تروریس ت های غ ربی است .
روحانی سوم در مقابل غرب سوم
سیاست
lکشف دو جلیقه انتحاری و 130تروریست
توسط وزارت اطالعات زنگ خطر بزرگی است.
امیدوارم ای�ن حرف های وزیر اطالع�ات را در
مجلس شنیده باشند.
روحانی سوم اما باید واقعبین باشد .در
واقعبینی اندکی خوشبینی و کمی بیش
از ان بدبینی نهفته است .و سیاستمدار
واقعبین بای�د مقداری از ای�ن بدبینی را
همراه داشته باشد .واقعبینی در مذاکرات
با غرب بدین معناست که ایران روحانی
اول و روحانی دوم تبدیل به ایران جدیدی
شده
دلیل که میتوانست گشایشی میان روابط ایران و اروپا باشد
و حس قدیمی حسادت واش��نگتن را برانگیزد که مهمتر از
اینها اغازی برای دوره دوم روحانی سوم محسوب میشد و
شاهدی برای غرب سوم.
روحانی سوم و غرب سوم اما چه سیری را طی کردند؟
غ��رب اول به س��الهای مذاکرات هس��تهای قبل از
1384بر میگشت .سالهای جدایی امریکا از اروپا .در ان
سالها بوش با سیاست یکجانبهگرایی حساب خود را از اکثر
کش��ورهای قدرتمند اروپا جدا کرده بود و جز «تونی بلر»،
هیچ رهبر اروپایی با بوش پسر همگام نشد و بر عکس برخی
بزرگان اروپا مانند «ژاک شیراک» از علنی کردن دلخوری
خود از واشنگتن ابایی نکردند.
دورانی که تروئیکای اروپا به مذاکره با تهران مشغول
بود و شیخحس��ن روحانی به جای کمال خ��رازی در مقام
دبیری ش��ورای عالی امنیت ملی به عنوان فصل مشترک
حاکمیت و دولت ،مقابل انان نشست و مذاکره کرد .غرب اول
غربی ضعیف و منهای امریکا بود چرا که این سیاستهای
تهاجمی نئوکانها در واش��نگتن بود که ارایش خاورمیانه
را دگرگون میکرد و ان��گار که اروپا بی��رون از بازی اصلی
مشغول کار خود باش��د .غرب اول اما در مذاکرات هستهای
به دنب��ال «تعلیقکردن» توانایی هس��تهای و جلوگیری از
رش��د فناوری بومی ایران بود .غرب اول با دو سالح حمله
احتمالی امریکا به ایران پس از افغانس��تان و عراق و ورود
پرونده ایران به شورای امنیت ،به بیانیه تهران دست یافت
که مهمترین دس��تاورد ان تعلیق غنیس��ازی ای��ران بود.
غرباول را ش��اید بتوان با این تعریف ،حلقه میانی امریکا
و ایران دانس��ت .روحان��ی اول اما دقیقا به همین س��الها
بازمیگش��ت .طرف مذاکره با تروئی��کای اروپایی که نماد
محافظهکاری و میانهروی تهران مقابل غرب بود .شیخی
که از س��ویی هدف کوت��اه مدتش را در کت��اب خاطراتش
جلوگی��ری از حمله احتمالی امریکا و ه��دف بلند مدتش را
نرفتن پرونده ایران به شورای امنیت عنوان کرد ،بهخصوص
در گفتوگوی انتخاباتی ش��بکه دوم که با صدایی بلند این
اهداف را به حس��نعابدینی مجری برنامه گوش��زد کرد تا
پس از سالها فرصتی برای دفاع از خود در تلویزیون یافته
باشد .روحانی اول ،دوران خوشبینی به غرب بود که با زدن
بوش پس��ر زیر میز توافقات س��عداباد و بعد هم با حمالت
اصولگرایان از علی الریجانی گرفته تا محمود احمدینژاد
به توافق سعداباد پایان یافت.
دوران روحانی دوم و غرب دوم کمتر از دو سال پس از
سعداباد اغاز شد .عصر روحانی دوم زمانی اغاز شد که حسن
روحانی از ساختمان خیابان جامی رفته بود و جای خود را به
دکتر الریجانی داده بود .روحانی دوم پس از اولین جلسه با
محمود احمدینژاد با علی الریجانی تماس گرفت و گفت
که باید خودش را برای رفتن به خیابان جامی اماده کند.
کس��ی که بیانیه س��عداباد را به دادن «دّر» در مقابل
گرفتن «ابنبات» تش��بیه ک��رده بود مدیری��ت مذکرات
هستهای را برعهده میگرفت.
شاید شیخ حق داشت که در مقابل اصرارهای فراوان
سیدمحمد خاتمی برای مدیریت پرونده هستهای مقاومت
میکرد که اگر مقاومتهای او پاسخ میداد شاید سرنوشتش
به دولت اصالحطلبان گره نمیخورد و از قدرت رسمی کناره
نمیگرفت.
تقدیر اما چنین بود که شیخ حس��ن روحانی مانند دو
شیخ – اکبر هاشمیرفسنجانی و ناطق نوری – کناره بگیرد
و شاهد هشت سال احمدینژاد باشد .تالشهای برخی از
اصولگرایان و اصالحطلبان معتدل هم برای شکل گرفتن
دولت وحدت ملی قبل از انتخابات 88حول او و با همکاری
محمدباقر قالیباف انگونه که صادق خرازی در گفتوگو با
مثلث از ان پرده برداشت هم بینتیجه ماند تا روحانی اولین
هشت سال خارج از سطح اول قدرت اجرایی را تجربه کند.
دولت
روحانی دوم که کم سخن میگفت و بیشتر نظارهگر
تحوالت بود ،در اندک گفتههایش نقدی تلویحی از تیم دوم
مذاکرهکننده هستهای داشت و البته دفاع از مذاکره خودش.
ورود سعید جلیلی به پرونده هستهای ،شاید علی الریجانی و
حسن روحانی را بیش از هر زمان به یکدیگر نزدیک میکرد
تا ائتالف محافظهکاری مقابل تیم جدید شکل بگیرد.
حس��ن روحانی دوم از س��ویی به دفاع از روحانی اول
مخصوصا در کتاب خاطراتش پرداخت و از س��وی دیگر در
کارزار انتخاباتی ضم��ن ادامه خوشبینیاش به غرب برای
رسیدن به تفاهم ،اشکال تیم س��وم مذاکرهکننده را در فن
گفتوگو و مذاکره و اشکال در روند «اعتمادسازی» عنوان
میکرد و چندان با تحلیل این تیم ک��ه مبتنی بر خصومت
دیرین غرب با ایران بود و برگرفته از ادبیات غربستیز دکتر
جلیلی سر همراهی نداشت.
چراکه اگ��ر اصالحطلب��ان و روش��نفکران دینی به
خص��وص محمدخاتمی همدلی فلس��فی با غ��رب دارند و
اصولگرایان مخصوصا روش��نفکران انقالبی مثل س��عید
جلیلی نزاع فلسفی با غرب را نمایندگی میکنند ،اما حسن
روحانی مانن��د دیگ��ر بوروکراتهای میان��هرو نه همدلی
فلسفی با غرب دارد و نه نزاع فلس��فی .نگاه او شاید نگاهی
اب��زاری و عملگرایانه به غرب باش��د هرچند مش��اورانی از
نوع دکتر س��ریعالقلم تجویزهایی همدالن��ه با غرب برای
ش��یخ بنگارند .ذات ش��یخ اما در مواجهه با غرب متفاوت از
اصالحطلبان است.
غرب دوم اما برخالف دوران ب��وش ،غربی یکپارچه
بود .رفتن بوش از کاخسفید ،و امدن باراک اوباما خبر خوشی
برای دموکراتها و چپگرایان اروپایی بود .سیاس��تهای
نظامی نئوکانها رو به زوال میرفت .نه از قدرت طالبان کم
شده بود و نه دموکراسی و امنیت در عراق حاکم بود .بودجه
وحشتناک نظامی امریکا س��ال به سال افزایش مییافت و
اینها همه ش��عار changeباراک اوباما را معنادار میکرد.
او با «بله ،ما میتوانیم» که کم��ی قبلتر «میتوانیمش»
در کمپین انتخاباتی محمود احمدینژاد خلق ش��ده بود به
میدان امد و راس��تگرایی را از میدان واش��نگتن به در کرد.
نوس��تالژی چپگرایی را به خاطر تون��ی بلر حزب کارگری
اورد و از هژمونی امریکا برای همراه کردن محافظهکاری
چون س��ارکوزی در پاریس اس��تفاده کرد .غرب دوم پایان
یکجانبهگرایی امریکا و اغ��از چندجانبهگرایی بود؛ امریکا
و متحدانش معنای کاملتری داشت نس��بت به زمانی که
منظور از متحدان امریکا در جنگ عراق ،کانادا و استرالیا و
کشورهایی از این دست بودند .یکپارچه شدن غرب همزمان
با وقایع انتخاباتی سال 88و پیشرفت فناوری هستهای در
ایران ،مذاکرات هستهای جدید را وارد فاز تازهای کرد.
روندی که ب��ه رفتن پرونده ایران به ش��ورای امنیت،
غیرعادی ش��دن پرونده و در پی ان تحریمهای چهارجانبه
شورای امنیت ،رئیس جمهور و کنگره امریکا و اتحادیه اروپا
در اغاز دهه 90شمسی انجامید؛ تحریمهایی که از حوزههای
تجاری و مالی اغاز شد و به نفت کشید .سختترین تحریمها
در س��الهای پس از انق��الب؛ تحریمهایی که ت��ا قبل از
انتخابات س��ال 92تغییر معناداری در سیاس��تهای ایران
ایجاد نکرد .تنها پس از انتخابات ریاس��تجمهوری بود که
دیپلماسی ایران لباس تازهای به تن میکرد.
غرب دوم با مذاکره شروع کرد ،با تحریم ادامه داد و با
تهدید نظامی جلو رفت .حسن روحانی در مقابل غرب دوم
غایب میدان بود.
غرب سوم اما پس از روحانی س��وم متولد شد .غربی
که میدانس��ت پس از بهار سیاس��ت در ای��ران باید خود را
برای دادن و گرفتن امتیاز از تهران اماده کند .اگر تیم سوم
مذاکرهکنن��دگان ایران س��ختگیرانه به می��دان مذاکرات
از اس��تانبول و بغداد گرفته تا الماتی میام��د اما تیم جدید
مذاکرهکننده برای گشایش به نیویورک و ژنو روانه میشد.
29
مردی که حس می شود اما دیده نمی شود
انتش��ار ترجمه مقاله گابریل گی ت هاوس در س��ایت
هفته نامه مثلث توجهات را به س��ردار قاس��م س��لیمانی و
فعالی ت هایش در ع راق بیشتر از پیش جلب کرد .افکار نیوز،
ایسنا و نامه نیوز این مقاله را بازتاب دادند .مقاله بسیار مهمی
که به نقش سردار سلیمانی در ع راق اشاره کرده و م ی نویسد:
«سلیمانی از اعتماد رهبر انقالب برخوردار است .او در ع راق
کنترل شب ه نظامیان شیعه را برعهده دارد و سیاستمداران با
شنیدن نام او به وحشت م ی افتند .کسانی که او را م ی شناسند
از او به عنوان فردی یاد م ی کنند که کم حرف م ی زند و زیاد
عمل م ی کند».
نویسنده در ادامه س��ردار س��لیمانی را قدرتمندترین
مرد ع راق معرفی ک��رده و م ی اورد« :در خ��ط اول این نبرد،
پیکارجویان کرد نش��ان داده اند که سالح هایشان تا چه حد
قدیمی است و مش��کل بتوان فهمید انها چگونه با چنین
سالح هایی توانسته اند دولت اسالمی را از پیشروی بازدارند».
زمانی که از یکی از س��رهنگ های ارتش پرسیدم ایا
س��لیمانی به انها کمک کرده ،پاسخ منفی بود .او گفت که
در انجا هیچ کس او را ندی��ده .هیچ کس تابه حال چیزی از
او نشنیده ،درحالی که گفته م ی شود «قدرتمندترین فرد در
ع راق» است.
ولی یک فرمانده محلی کرد در مصاحبه با ب ی ب ی سی
تائید کرد که قاسم سلیمانی بارها از جبهه ها بازدید کرده .او
گفت که مشارکت ای ران در این درگیری ها بسیار زیاد است.
جعفر مصطفی معروف ،فرمانده پیشمرگه ها ،به ب ی ب ی سی
گفت« :ای ران ۱۶کامیون حامل سالح های سنگین و مهمات،
دو موش��ک انداز بزرگ و سه یا چهار موش��ک انداز کوچک
ارسال کرده».
گی ت هاوس در ادام��ه این مقال��ه ازادی موصل را به
فعالی ت ه��ای ای ران نس��بت داده و م ی نویس��د« :تا س��ال
،۲۰۰۳ع��راق یک مانع جغ رافیایی و سیاس��ی میان ای ران و
متحدان شیع ه اش و کش��ورهای غربی در س��وریه و لبنان
بود .ولی پ��س از اینکه حمالت امریکا به ع راق انجام ش��د
و صدام حسین سقوط کرد ،این مانع که سد بزرگی در ب رابر
توسعه جاه طلب ی های ای ران محسوب م ی شد ،از بین رفت».
حیدر الخویی م ی گوید« :اکنون سلیمانی م ی خواهد
مطمئن به ادامه حیات گروه های مسلحی شود که در لبنان،
سوریه و ع راق ب رای بقای خود وابسته به ای ران هستند ».یکی
از مس��ئوالن عالی رتبه ع راقی به ب ی ب ی س��ی گفت زمانی
که شهر موصل س��قوط کرد ،واکنش س��ریع ای ران ،فراتر از
بمباران های امریکا ،باعث شد شهر ازاد شود.
پاییکتوافقمحرمانهدرمیاناست
وال استریت ژورنال گزارشی را منتشر کرده بود که به
قلم اریک لزر نوشته شده بود .گزارشی که در ان پرده از توافق
پنهانی عربستان و امریکا بر می داشت؛ قراردادی که این دو
کشور را به هم نزدیک کرده اس��ت .انتشا ر ترجمه این مقاله
در سایت مثلث با استقبال خوب بازدیدکنندگان روبه رو شد.
اریک لزر در این گزارش در مرحله اول می گوید که عربستان
تصمیم گرفت در کنار امریکا به جنگ علیه داعش وارد شود.
این اولین نش��انه های نزدیک این دو کش��ور بود و در ادامه
اورده است« :دومین مورد به قیمت نفت مربوط می شود که
یک سالح بسیار مهم در جنگی است که شیعیان و سنی ها و
متحدان شان در خاورمیانه به راه انداخته اند .پس در یک سو،
عربستان سعودی ،ترکیه ،اردن ،مصر و قطر قرار گرفته اند و در
سوی دیگر ،ایران ،سوریه و حزب اهلل لبنان .عربستان سعودی
تصمیم گرفته که قیمت هر بشکه نفت را کاهش دهد؛ تنها
کافی است شیرهای نفت را کمی بیش��تر باز کند تا به لحاظ
ی و متحدش ،روسیه ،فشار
اقتصادی و سیاسی بر ایران و حام
وارد کند ».این گزارش باتوجه به کاهش بی سابقه قیمت نفت
و تالش عربستانی ها برای ورود به یک جنگ قیمت با ایران
می نویسد« :درواقع عربستان سعودی با استفاده از سالح نفت
در تالش است تا ایران را محدود کند و با روسیه به این توافق
برسد که دست از حمایت حکومت بشاراسد بردارد .و این دو
هدف مد نظر دولت اوباما نیز هست».
گزارش توییتری مایکل مان
از مذاکرات هسته ای
در ای�ن س�تون نظرات�ی ک�ه مخاطبان
س�ایت مثلث انالین روی خبرها داده اند
منتشر م ی شود:
مذاکرات سه جانبه اغاز شد /تمدید یک روزه
مذاکرات
با اغاز مذاک��رات اولین واکنش ها ک��ه خوب بود.
من امیدوارم این دفعه دیگه توافق حاصل شود .یا
الاقل نزدیک شویم .کش پیدا کردن این موضوع
اصال به صالح نیست.
روس ها کی قابل اعتم��اد بودند که االن مذاکرات
سه س��اعته انها برای ما مهم شده باش��د؟ از این
همسایه ش��مالی هیچ ابی گرم نم ی شود .ضمن
اینکه من معتقدم باید مراقب انگس��تان بود .بعد
از صحب ت های کامرون و مش��خص شدن عمق
کینه انها از ای ران باید بیشتر مراقب این استعمارگر
پیر بود.
همه پیروزی ها در عراق و سوریه به نام قاسم
سلیمانی ثبت م ی شود
پس فکر کردی��د باید این پیروزی ها به اس��م چه
کسانی ثبت ش��ود؟ ترکیه و امریکا که وضعشان
معلوم اس��ت .ادع��ای حمایت از م��ردم مظلوم را
دارند .در ش��هرهای س��وریه همین داعش ی های
از خ��دا ب ی خبر را مس��لح کردند و رها کردند س��ر
مردم را ببرند.
زنده باد سردار رشید اس�لام ،حاج قاسم سلیمانی.
مردی که احساس م ی شود اما دیده نم ی شود .کار
ب رای خدا همین است .باید اثرش مشاهده شود نه
سروصدا داشته باشد.
من با ارج نهادن ب��ر زحمات و مجاهد ت های
سرداران اس�لام کامال موافقم .اما به این هم
فکر کنی��م که بی بی س��ی بی دلیل از کس��ی
تعریف نمی کند .اینها دارن��د فضایی را اماده
می کنن��د ک��ه در ان شیعه هراس��ی را از راه
دیگری ترویج دهند.
اگ�ر جلیل�ی کاندی�دا نم ی ش�د ب�ه تواف�ق
م ی رسیدیم
238
مثلث || شماره
مثلث
شماره 234
مگر م ی شود با شیطان بزرگ رابطه داشت .اگر غیر
از این باشد به قران کریم گوش فرا ندادیم و به رهبر
کبیر انقالب توجه نکردیم.
ایا کارشناسان ای رانی شاغل در اژانس اجازه بازدید
و بازرسی از یکی از س��ایت های کشورهای اتمی
را م ی یابد؟
توافق کردن مهم نیس��ت .به چ��ه قیمتی توافق
کردن مهم است .یادم هست ان زمان هم خیل ی ها
به امدن جلیل��ی در انتخابات اعتراض داش��تند.
همان زمان باید دوس��تانی مثل اق��ای محمدی
به اقای جلیلی گوش��زد م ی کردند نه اینکه ستاد
ب رایش راه بیندازند.
اق��ای محم��دی گفتن��د ک��ه تواف��ق ش��ده تا
«مجموعه ای از مسائل میان ای ران و غرب به طور
یک جا روی میز قرار گیرد» ایا ایشان اگاه نیستند
که بحث بر سر مس��ائل دیگر در حیطه اختیارات
دولت ها نیست؟
شبکه اجتماعی
جدیدترین تصویر
حاج قاسم سلیمانی
در عراق
روی خط مثلث انالین:
MOSALAS.IR
9
تصویرنگاری
روزانه حجم بس�یاری از عک س های خبری به ما م ی رس�د .تعداد این
عک س ها انقدر زیاد اس�ت که گاهی ب ه راحتی از کن�ار ان عبور م ی کنیم اما
شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم .مثلث
در این صفحات ،هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند.
دیدار مردم با رهبر انقالب
به مناسبت عید غدیر خم
وزی�ر اطالع�ات گفت« :اقدام�ات داعش در
چتر اطالعاتی ما قرار دارد و هرگاه احساس
کنیم م ی خواهن�د منافع ما را تهدید کنند
وارد عمل ش�ده و عناصر مرتب�ط با انها را
در داخل کش�ور شناسایی کرده و به دست
عدالت و قوه قضائیه م ی سپاریم».
رئی�س قوه قضائی�ه هجم ه ه�ای حقوق
بشری علیه جمهوری اسالمی را «جنگی
روانی» دانس�ت که به نحو «س�خیف و
مفتضحانه» از سوی کشورهای غ ربی به
راه افتاده اس�ت و هر روز بیش از گذشته
«غی ر مستند» بودن ان اشکار م ی شود.
گفت وگوی زنده رادیو و تلویزیونی رئی س جمهور
الریجانی در ژنو
نشست مشترک سف رای کشورهای افریقایی با جهانگیری
دیدار والیتی با هیات ترکی ه ای
مثلث | شماره 238
دیدار قائم مقام وزیر خارجه قبرس با ظریف
تصویرنگاری
هفته فرهنگی ای ران در تونس
11
دادگاه ع ربستان با صدور حکمی بدوی ،دستور به
اعدام ای�ت اهلل «نمر النمر» داد .به نوش�ته روزنامه
ع�کاظ اتهام ه�ای مختلفی علی�ه ای�ن روحانی
برجس�ته از جمل�ه «فتنه انگی�زی در القطیف» و
«حمایت از نافرمان ی ها در بحرین» مطرح شده است.
وزیر خارجه ع راق با بیان اینکه این کش�ور در
جنگ خود با داعش به کمک س�ازمان ملل و
کش�ورهای دوس�ت نیاز دارد ،از سازمان ملل
خواست تا تمامی امکانات خود را ب رای حمایت
از دولت ع راق به کار بگیرد.
دیداردبیرکلجنبشجهاداسالمی
فلسطینباجلیلیوشمخانی
دیدار خانواده شهیدگمنام با پیکر وی پس از 32سال
اخ رین تصاویر از حاج قاسم سلیمانی
تصویرنگاری
12
مثلث | شماره 238
خاکسپاری زن مدافع کوبانی
همایش روز جهانی غذا
از نخستین فیلم سینمایی به کارگردانی شهاب حسینی
به نام «ساکن طبقه وسط» رونمایی شد .نکته جالب درباره
«ساکن طبقه وسط» این است که شهاب حسینی عالوه بر
کارگردانی ،در این اثر نقش 38ش�خصیت متفاوت را بازی
م ی کند که ب ه نوعی یک رکورد جهانی به حساب م ی اید.
در شصتمین سالگرد تاسیس کنفدراسیون فوتبال اسیا
و م راس�م ارائه جوایز بهترین های س�االنه اسیا از همایون
به�زادی و علی دای�ی ب ه عنوان بازیکنان افس�انه ای ای ران
تجلیل م ی شود .این م راسم نهم اذر 93در فیلیپین برگزار
خواهد شد.
اجالسبی ن المللیتجلیلازپیرغالمانحسینی
بهاتش کشیدنپرچ م امریکادرفیلیپین
یاد روز حافظ
وزیربهداشتجدیدبلژیک
مثلث | شماره 238
رونمایی از چند محصول جدید ای ران خودرو
تصویرنگاری
اختتامیهجشنوارهتئاترکودکونوجوان
13
درباره گفتارها
گفتارها
گفتارها،سخن ما نیس�ت،حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی
است که در محی ط های تخصص ی ش�ان با گرای ش های مختلف به
موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک ن�گاه ازاد که مثلث با افتخار
ان را می زبانی م ی کند .این حرف ها ،موضع نویسندگانش�ان است،
ما فقط بستر انتشار انیم.
ان قوم به حج رفته...
درامدیبرمردم شناسیحج
فرشاد مهدی پور
روزنامه نگار
گفتارها
14
مثلث | شماره 238
این حاجی روزنامه نگار مش��اهدات خود را از سفر
معنوی حج تمتع ب رای مثلث نوش��ته اس��ت .روایتی از
سلوک سه میلیون نفر مس��لمان از شش گوشه زمین
در خانه خدا.
کافی است تصمیم بگیرید که عرض مطاف (بخشی
از حریم خانه خدا که حاجیان گرداگ��رد ان در حرکتند) را از
کعبه تا دیواره های صحن طی کنید و سعی کنید راه تان را
از البه الی جمعیت باز کنید؛ ان قدر در همین فاصله چند ده
متری ،اصوات گوناگون و ناش��ناخته ب��ه گوش تان خواهد
خورد که حیرت زده م ی شوید از این گردهم ایی ب ی همتای
روی زمین.
س��ه میلیون نفر ،از ش��ش گوش��ه کره ارض ،در هم
امیخته م ی ش��وند و در س��ه وق��ت این فش��ردگی به طور
گسترده افزایش م ی یابد :اول در عرفات با مساحتی حدود
۱۸کیلومتر مربع ( 12کیلومتر طول و ،6/5عرض) از ظهر
نهم ذی الحجه تا غروب ان روز ،دوم در شبانگاه همان روز در
مشعر ،دره ای به طول چهار کیلومتر و سوم در منا ،سرزمینی
ب ه طول حدود سه و نیم کیلومتر و عرض تقریبى 500متری،
با زمان حضوری بالغ بر یک شبانه روز .این فشردگی زمان و
مکان ،درست برخالف گردش جهان جدید است که مکررا بر
ب ی زمانی و مکانی تاکید م ی کند و اصل جهان ی سازی را بر
این مبنا استوار کرده .اَعمال حجاج باید در همین میعادگاه
به س��رانجام برس��د ،هیچ عملی را نم ی توان انجام نداد یا
به تاخیر انداخت و نقص و ش��بهه در انجام برخی اعمال،
م ی تواند موجب از میان رفتن کل تمتع زائر شود .این فراگرد،
در چرخه ای شکل م ی گیرد که از سیری اختیاری به الزام ی
م ی رسد؛ ادم ها مجبور نیستند که به حج بیایند (کمااینکه
بس��یاری از یک میلیارد و اندی مس��لمان ،موفق بدین کار
نشده و نم ی شوند) ،اما اگر امدند ،ان وقت است که از حریم
حرم رانده خواهند شد و پش��ت دروازه های مکه باید بمانند
تا مجددا اجازه ورود به انها داده ش��ود و این رویه ،از منظری
معرفت شناختی ،یعنی تحویل ازادی به بندگی و رهایی به
قیمومیتی عارفانه.
فرض اولیه در تشرف این سه میلیون نفر ،استطاعت
مالی اس��ت؛ این عنوان فقهی ،حد و حدود مس��اوی ای در
اقصی نقاط جهان ن��دارد ،اما اصل بر این اس��ت که همه
پاره های 72گانه امت محم��د (صل ی اهلل علی ه واله) م ی باید
خودش��ان متکفل پرداخت هزینه هایش باشند .بدین معنا
یک ش��بکه اجتماع��ی حقیق��ی در حج ش��کل م ی گیرد
که در بس��یاری موارد منت��زع از دولت ها حرک��ت م ی کند.
زیس��ت جهان این افراد دارای ویژگ ی هایی مش��ابه اس��ت
و پیوندهای ش��ان را از افقی اله��ی برگرفته اند؛ انها ممکن
اس��ت از منظر جغ رافیایی به هم نزدیک نباشند یا رنگ و
لباس و صدای ش��ان هیچ ش��باهتی به همه نداشته باشد،
اما زیس ت جهان ش��ان یکی اس��ت و اتفاقا برپایه نگرش ی
هابرماسی ،م ی توان گفت که نظام سلطه در حال بلعیدن
این زیس ت جهان است و لحظه ای از تالش باز نم ی ماند :یک
گفتارها
سطح ،حضور شیطان رانده شده و وساوس ب ی پایان اوست؛
حج صحنه مداوم این جدال هاست و کار زمانی پایان م ی یابد
که سه بار ،هر س��ه شیطان ،سنگ زده ش��وند .سطح دوم،
شقه شقه شدگی امپریالیستی -استعماری ممالک اسالمی
اس��ت و جدال ها و نزاع های میان انها که اخرین نمونه اش
تکفیرگرایان داعشی هستند و انشقاق های پدیدامده از این
رهنمون .سطح س��وم ،خادمان حرمین شریفین که هر چه
در توان دارند به کار بسته اند تا س��نت حج را با ابزار مدرن،
گسترش دهند و ب رای شان اهمیت چندانی ندارد که صفا و
مروه کوه بوده و باید میان شان باال و پایین رفت یا مطاف را
نم ی توان بر خانه ،رجحان داد و مواردی دیگر.
حج ،کنش حاجی است در عرصه تشریق؛
این کنش متشکل از حج گزار ،جهت گیری
و غای�ت او ،زمینه ها و محیط ش�کل گیری
کنش و هنجارها و ارزش های حاکم بر این
پدیدار بوده و هزار و چهارصد و اندی سال
است که تقریبا به شکلی یکسان و منظم و
همانند تکرار شده
روضه منوره را بدهند ،این تقسیم بندی از روی پوشش شان
رخ م ی دهد و چه بس��ا اقوامی از ای ران ک��ه درون گروه های
دیگر جای داده ش��وند .راهنماهای زن سعودی که نقاب بر
چهره دارند و بلند بلند هم حرف م ی زنن��د ،در اینجا نهایت
برچس��ب زنی را به کار م ی بندند و ممکن است به ای ران ی ها
یا قومی ت های دیگر نامی بدهند .این نامگذاری در همه جا
و ب رای همه امکان پذیر اس��ت و در جریان .کارکرد کاله ها
و دس��تارها و عمامه ها هم در اینجا قابل توجه است؛ مثال
یک فرقه ش��یعی هندی را م ی توان از مسافت هایی دور با
نوع کاله های مشابه شان تشخیص داد و همی ن طور بعضا
نیجریه ای ها و سنگال ی ها را.
مثلث | شماره 238
گروهی از اعمال مذهبی ،فردی اند مانند نماز و روزه،
وجهی از انها اجتماعی است مانند نماز جماعت یا تظاهر به
روزه داری و اما حج ،ف ی حدذاته یک کنش جمعی است که
بدون وحدت و الفت و موانست دیگران ،نه تشکیل م ی شود
و نه جریان م ی یابد و شاید به همین اعتبار است که امده «ما
اکثر الضجیج واقل الحجیج»؛ یعنی توصیف کلی حال و
روز حج گزاران و مضاف بر ان ،امکان بخشودگی گناه همه یا
قبولی حج شان ،به واسطه پذیرفته شدن اعمال یک حاجی.
حج در ش��دن معنا م ی یابد ،در سفر و قصد و مقصد و
این همانا معنای لغوی حج است که اهنگ چیزی داشتن را
باز م ی تاباند .واکاوی این کنش جمعی اختصاصی ،ب ی نظیر
و نوبه نوشونده اسالم ،بس��یار بیش از انچه تا امروز گفته و
نوشته شده ،نیازمند توجه است.
گفتارها
حج ،کنش حاجی است در عرصه تشریق؛ این کنش
متشکل از حج گزار ،جهت گیری و غایت او ،زمینه ها و محیط
ش��کل گیری کنش و هنجارها و ارزش ه��ای حاکم بر این
پدیدار بوده و هزار و چهارصد و اندی سال است که تقریبا به
شکلی یکسان و منظم و همانند تکرار شده .حاجی ای رانی،
روزگاری بود که باید ش��ش یا هفت ماه سال را صرف امد و
ش��د به حج م ی کرد؛ اولین تغییر برامده از فن اوری های نو
کاهش این زمان بندی بود ،به نحوی که در دهه های چهل و
پنجاه شمسی این زمان به حدود یکی ،دو روز رسید و حال
به 2-3ساعت .با درنظرگرفتن همه مقدمات و موخ راتش،
زائر اگر وقت نماز صبح را هر جای ای ران باش��د ،نماز ظهر
را م ی توان��د در مدینه من��وره بخوان��د .فاصل��ه 400و چند
کیلومتری مدینه تا مکه نیز معموال در 4-5س��اعت طی
م ی ش��ود و زائر ،چشمان ش��ان خیلی زود به کعب ه معظمه
م ی افتد و همی ن طور رفتن ب��ه عرفات .تنها جایی که هنوز
زائران زمینگیر م ی ش��وند و ب رای اکثریت شان چاره ای جز
ف معهود
ماندن و دقیقا پیمودن همان مسیر تاریخی و توق
نیست ،مزدلفه است که وقوف شبانگاه ی اش ترک ناشدنی
اس��ت و این به معنای پیمودن طول چه��ار کیلومتری ان
و بع��د ،پی ش رفتن به جم��رات در انتهای مناس��ت .ظاه را
کوتاه شدن زمان ط ی شده ،اسایش و رفاه را به دنبال م ی اورد،
اما ب رای زائر ،امکان و فرصت کافی ب رای جداشدن از تعینات
مادی و زندگی روزمره کاری را ایج��اد نم ی کند؛ او به مجرد
خارج ش��دن از خانه اش در ای ران (که تا اخری��ن لحظات با
درگیری ها و گرفتاری های سفر همراه بوده) ،به فرودگاه امده
و بعد هم فرودگاه دوم و دلهره گذرنامه و کنترل پزش��کی و
چشم های گریان پشت س��رش .با این اوضاع و احوال ،کجا
مجالی ب رای تفکر و تعمق در بطن س��فر حاصل م ی شود؟
تنها نقطه ای که این امکان را فراهم م ی اورد ،ش��ب تاریک
و پرهیاهوی مش��عر است؛ ادم هایی س��فیدپوش ،خسته و
خاک الود ،عاصی و س��رگردان که اسمان رواندازشان است
و زمین خواب گاه شان .تنها ش��بی دراز که تا صبح هم اگر
شمردن ستاره هایش به طول انجامد و همه اشعار حفظ شده
هم در ان خوانده شود ،تمامی ندارد .تازه در انتهای ان ،دیواره
کوه ها به هم م ی رس��د ،دروازه ای که نامش ُم سحِ ر است و
میعادگاه ابابی ل ها با سپاه ابرهه .حاال باید هروله کرد و این
از مستحبات عبور از مزدلفه به منا (سرزمین ارزوها) است.
در میان این رفت و امدها در حج ،حتی با وجود حذف
و یکسان شدن لباس های مردان و بخش زیادی از زنان ،دو
عنصر انسانی همچنان پابرجاست :اول رنگ پوست و دوم
زبان .رنگ و ظاهر و شکل سر و صورت ،نشانه ای است بر
تفکیک و نه بی��ش از ان؛ به مدد ان م ی توان دانس��ت که
حجاجی از صدها دولت در اینجا هستند ،اما زبان ورای این
صورت اس��ت .در زبان جهان جان م ی گیرد ،اواها ،اصوات،
نداها و ...تعلقات خاص و شگرفی را به وجود م ی اورد ،انکه
به دیگ��ران م ی گوید «عبداهلل ...عبداهلل» ی��ا دیگری که با
سوت زدن یا نوعی ش��وت گفتن ،افراد را از حضور خود خبر
م ی کند ،معرف یک قومیت و نژاد و فرهنگ است« .حاج» از
معدود واژگانی است که تقریبا همه به کار م ی ب رند و تفاوتی
میان چینی با امریکایی یا روس��ی با افریقایی در این میان
اس��ت ،به ویژه در زمان های گرفتاری و دردسر و اعتراض به
رفتار یکدیگر .و همی��ن اعتراض به رفتار ی��ک دیگر هم
بیانگر یک زبان غیرکالمی ،ناهمگون و اعجاب اور است؛
گذاشتن دست روی ش��انه ،از نظر برخی به نشانه ُهل دادن
است و بعضی دیگر ان را به دوستی م ی فهمند ،تکان دادن
دست ها به صورت غنچه شده ،معنایش صبرکردن است و
بازکردن شان به صورت پنج انگش��ت ،معنایش موافقت و
خالصه تعداد بیشماری از نشانه های غیرکالمی که باز هم
نمادین اند و متعلق به اداب و رسوم متفاوت.
در این میان هس��ته خانواده به طرزی ش��گفت انگیز
مانا و ب ی همتاس��ت؛ یعنی تفاوت میان انچ��ه از ای ران ی ها
س��ر م ی زند یا مصری ها ،در این بخش به حداقل یا ش��اید
حتی صفر م ی رسد .انها در حمایت از همس ران شان کامال
کوشایند ،به خصوص هنگام طواف که فشار جمعیت شدت
م ی یابد ،ای��ن مردان اند که دست های ش��ان را دور خانم ها
حلقه م ی کنن��د و انها را به پیش م ی رانن��د .احترام یا ترحم
و دلس��وزی می��ان والدین و فرزن��دان هم در همه س��ن و
سالی هست و البته مشابه .گویی نهاد خانواده را نم ی توان
به هیچ وجه از ادم ی جدا کرد؛ مادرهای ترکی ه ای همان گونه
در پی فرزندان شان م ی روند و نگران غذاخوردن شان اند که
پاکستان ی ها .ضرورت جدابودن همس��ران در حج هم (که
بخشی از ان به اقتضای نبود مسکن و محل خواب است و
بخشی دیگر مصوبات کشور میزبان در مکه) ،کارکردهای
مشابه خود را به وجود م ی اورد؛ ُمرافع ه های کوتاه خیابانی در
حاش��یه بازارهای خرید و بعد دست در دست هم دادن های
طوالنی و اصرار برکنارهم بودن در اتوبوس و وقت نشستن
در ح��رم .حتی در من��ا و هنگام��ه تقصیر هم ک��ه مردان
سر تراشیده از راه م ی رسند ،مواجهات شان با همس ران شان
دیدنی است و در اکثر کمپ ها همراه با عکس های سلفی و
خنده و شادی .بیرون از لباس احرام ،لباس ها معرف هویت
اشفته یا س��نتی مردمان است؛ مش��خصا مردان ای رانی (با
داشتن پوشاکی کامال غ ربی) ،فاقد عنصر بصری مشخصی
در لباس اند و تنها چادرهای زنان ای ران اس��ت که انها را به
نماد و پرچم مبدل م ی کند .در میان مل��ل دیگر ،ترک ها و
هندی ها ،لباس های مردانه ش��ان ترکیبی از تجدد و سنت
است و زنان شان کمتر تجدد زده اند .اسیای جنوب شرق ی ها،
چین ی ه��ا ،افریقای ی ها (چه ع��رب و چه غی��ر ان) و حتی
روس تباره��ا ،لباس های محلی خود را م ی پوش��ند ،برخی
س��اده تر و مواردی پررنگ و لعاب تر و در همه اینها ،زن ها
کامال اصالت شان حفظ شده .از همین موضع لباس است
که از دور و نزدیک امکان مقایس ه ش��دن و مقایس��ه کردن
فراهم م ی اید؛ در داخل بخش زن��ان حرم نبوی ،زن ها را به
گروه های مختلف تقس��یم م ی کنند تا به انها اجازه ورود به
15
گفتارها
لطفا کمی مهربان تر مقایسه کنید
درنگی در هجمه رسانه ای و اجتماعی اخیر پیرامون درامد جامعه پزشکی کشور
یاسرهدایتی
گفتارها
16
مثلث | شماره 238
روزنامه نگار
قیاس ناروا راهزن اگاهی انس��ان است .مهلکه ای که
منطق و حکمت نیز بر ان صحه م ی گذارند .وقتی قیاس��ی
ناروا باشد گمراهی اولین مقصد است .قیاس ناروا همیشه
انچنان که موال جالل الدین محمد خ راس��انی در داس��تان
معروف بقال و طوطی ...در دفتر اول مثنوی ش��ریف به ان
اشارت کرده اس��ت باعث «خنده خلق» نم ی ش��ود که گاه
ان گونه ک��ه بالفاصله موالنا نیز در همان داس��تان اش��اره
م ی کند عین گمراهی م ی شود و راهزنی ب رای دانستن ها.
ص��رف نظ��ر از بحث
مفصل منطقی و حِکم ی ای
که م ی توان درباره قیاس��ات
ناروا در بطن و متن فرهنگ
ایران��ی حکایت ک��رد ،باید
گف��ت؛ همچنان یک��ی از
مغالطاتی ک��ه در جامعه ما
رواج روز اف��زون و دامنگی��ر
دارد مس��اله قیا س ه��ای
ب��ه اصط�لاح منطقی��ون
مع الفارقی اس��ت که به ویژه
در حوزه م��راودات اجتماعی
و فرهنگ��ی و بالطب��ع
خواس��ت ها و اراده مردمان
توسط برخی و گاه بسیاری
از اف��راد مورد اس��تفاده قرار
م ی گیرد.
در ساده ترین تعریفی
ک��ه م ی ت��وان از ای��ن نوع
مغالط��ه و قیاس نادرس��ت
به دس��ت داد در واقع تسری
دادن حک��م ی��ک موضوع
ب��ا مقدمات��ی متف��اوت
به موضوع��ی دیگر اس��ت
که تنها ش��اید شباهت های
ظاهری با هم داشته باشند.
این ع��دم ش��باهت کامل و
مقایسه نادرست و ای راد حکم
نتیجه ای پ ر اش��تباه را باعث
خواهد ش��د .به مثال موالنا
در داس��تان بقال و طوطی باز م ی گردم .ان��گاه که طوطی
مرد کل را دید و به زبان امد که ای کل مگر تو هم از شیشه
روغن ریخته ای و صاحبت تو را زده اس��ت که به این صورت
در امده ای و خلق��ی که بر این قیاس خندیدن��د و چه تنبیه
جانانه ای است این بیت پسین موالنا که« :کار پاکان را قیاس
از خود مگیر /گرچه ماند در نبشتن شیر ،شیر».
بهانه این مقدمه اما یکی از قیاس های رایجی اس��ت
که چند گاهی اس��ت به مدد برخی از رس��انه های سوژه جو
توس��ط بعضی نهاد ها و افراد مختلف با جامعه پزش��کان
انجام م ی گیرد.
تقریر محل بحث اما از انجایی است که در سال های
اخیر درامدهای نسبتا باالی بخشی از جامعه متخصصین
علوم پزشکی کش��ور مورد توجه اصحاب رسانه قرار گرفته
است .از س��وی دیگر برخی مفاس��د موجود و البته قوانین
ضعیف و نارسای پرداخت ها و دریافت ها در حوزه بهداشت و
درمان کشور و تالش های ستودنی وزارت بهداشت در برطرف
کردن بخشی از این نارسای ی ها و در نتیجه واقعی شدن تنها
بخش��ی از مبالغی که باید در قبال زحمات جامعه پزشکی
کشور به ایشان پرداخت شود همه و همه باعث شده است تا
تکاپوهای زیادی در مقایسه کردن درامد جامعه متخصصین
پزشکی کشور با دیگر اقشار و اصناف به ویژه در حوزه علوم
پزشکی انجام شود.
جدید ترین این مقایس��ه ها اما در اعتراضاتی است که
توسط یکی از اصناف زی ر مجموعه و مشاغل حوزه بهداشت و
درمان نسبت به طرح بهسازی و واقع ی سازی کارانه پزشکان
و دستیاران تخصصی و غیره شده است.
نگاهی اسیب شناسانه به کنه این مقایس ه های انجام
گرفته که بنای این نوشتار نشان دادن ناروایی و نادرستی ان
است البته به نظر من بیشتر به ارائه امار نادرستی باز م ی گردد
که متاسفانه چند سالی است در حوزه های مختلف سیاسی،
فرهنگ��ی و اجتماع��ی رواج پیدا کرده اس��ت،امارهایی که
«چنان که افت��د و دانیم» ای��ن روزها اگر اصل ب��ر ب رائت و
صحتشان هم باشد باز به مثابه «کلمه الحق»ی هستند که
باطل هایی از ان اراده م ی شوند.
در این مورد اخیر اما در امدهای ماهانه بسیار باالی قشر
بسیار کوچک و نخبه متخصصینی که شاید به زحمت به
هزار نفر در جامعه ما برسند و از یک سو در امد ماهانه نسبتا
باالی (نسبت به اقشار عمده اجتماعی دیگر) بخشی دیگر از
متخصصین پزشکی بدون در نظر گرفتن راه طی شده ایشان
و انچه که انها را به این مرحله رسانده محل مقایسه است.
ضمن تقبیح ه ر گونه ناشایس��تگی و نابایستگ ی ای
که در جامعه متخصصین پزشکی اتفاق م ی افتد ،همچنان
که در هر صنف و قش��ر دیگر نیز به تب��ع اقتضائات و لوازم
ان م ی تواند اتفاق بیفت��د اما به نظر م ی رس��د اصل ی ترین
عامل این تش��جیع عمومی در مقایس��ه در امدهای باالی
متخصصین پزش��کی و ت�لاش در جهت بهب��ود ان ،که
متاسفانه بعضی از اصحاب رسانه در دامن زدن به ان سهم
عمده دارند ،عدم شناخت و اگاهی الزم نسبت به مسیر طی
شده و نقش افرینی بعدی این قشر مهم اجتماعی و علم ی
در کشور است.
مرور رون��دی که یک
جوان با هوش و اس��تعداد با
توانای ی ه��ای الزم در ورود
به رشته پزش��کی در کشور
ما باید طی کند امری است
که در وهل��ه اول ب رای درک
و شناخت درس��ت این رشته
و درنغلطیدن در مقایسه ناروا
باید از ان اگاهی داشت.
پذیرفته شدن در کنکور
سراسری در رشته پزشکی با
رتبه زیر هزار در میان رقیبان
جدی داوطلبان علوم تجربی
اولی��ن چال��ش ای��ن حوزه
اس��ت که فرد در بدو ورود به
دانشگاه و درعنفوان جوانی
( 17یا 18سالگی) باید با ان
روبه رو شود .مساله ای سخت
و حیاتی با تمام تبعات روانی،
جس��می و حت��ی مالی که
خانواده های ای رانی کما بیش
تجربه های بس��یاری از ان
دارند .قطعا هر کارش��ناس
حوزه اموزش نیز بر این نکته
اذع��ان دارد ک��ه این تالش
ب رای پذیرفته شدن تقریبا در
هیچ کدام از رشته های دیگر
دانش��گاهی در این سطح از
رقابت انجام نم ی شود.
ب��ا گذران��دن اولی��ن
چالش اما جوان جویای نام بااس��تعداد ت��ازه اول راهی قرار
م ی گیرد ک��ه تقریبا بای��د گفت ب��از غی ر قابل مقایس��ه با
یو
ی رش��ته های دیگر دانش��گاهی از نظ��ر کار علم
تمام
عملی و حجم دروس اس��ت .گذراندن پنج سال دوره علوم
پای��ه و فیزیوپاتول��وژی و اکس��ترنی با ح��دود ۲۹۰واحد ،و
لو نیم دوره انترنی با کش��یک
پس از ان گذراندن یک س��ا
۲۴ساعته جان فرسای یک شب درمیان ،بدون در نظر گرفتن
تعطیل ی های مرسوم تابس��تان و نوروز و ...که دانشجویان
پزشکی از ان محروم هستند.
بعد از طی این دوره اما نوبت س��پری کردن دوره طرح
عمومی اس��ت که گاه توامان با عزیمت به محلی بس��یار
دورتر از محل زندگی فرد نیز همراه است .تازه بعد از 9سال
تالشی اینچنین شما با یک جوان 26الی 27ساله (به شرط
گفتارها
چراییدفاعاروپا ازدولتمستقلفلسطین
دربارهرایپارلمانانگلیسضداسرائیل
اندی اسالتر
نماینده پارلمان بریتانیا از حزب کارگر
احد عاطف و زکریا احد 10 ،ساله و محمد رامز 11ساله
و اسماعیل محمد 9ساله در حالی که در ساحل غزه فوتبال
بازی م ی کردند در حمله هوایی اس��رائیل کشته شدند .انها
تنها چهار کودک از 600کودکی هستند که توسط هواپیماها،
بمباران ها و تی راندازی های اسرائیل ی ها در تابستان امسال
کشته شدند.
سارا هفت ساله ،جمال شش ساله ،یوسف چهار ساله و
اب راهیم دو ساله چهار عضو جوان خانواده 9نفره الدلو بودند
که در عملیات Pillar of Defenceاسرائیل در سال 2012
کشته شدند.
در سال 2009من س��ه هفته بعد از عملیات Cast Lead
اس��رائیل به غزه رفتم و با گ��وش خودم ش��هادت اعضای
باقیمانده خانواده هایی را دیدم ک��ه در اخرین حمله زمینی
چهارمین ارتش قدرتمن��د جهان ب��ه متمرکزترین منطقه
جمعیتی جهان کشته شده بودند.
اینها برب رانه ترین صحنه های یک اش��غال 47س��اله
است که فلسطین را با ش��هرک ها ،موانع و تبعیض نژادی
اپارتایدگونه در محاصره قرار داده است.
همه این کارها توسط یکی از متحدان نزدیک پادشانی
متحده انجام م ی شود ،متحدی که ما به ان اسلحه م ی دهیم
و محصوالتی از ان وارد م ی کنیم که در شهرک هایی که از
نظر قوانین بی ن المللی غیرقانونی اس��ت تولید م ی شود و
در بیست س��ال گذش��ته در هر مذاکره مفیدی ب رای صلح
خ رابکاری کرده است.
پارلمان با رای به رسمیت شناخته شدن فلسطین ،علیه
47سال اشغال و در حمایت از میلیون ها نفری که از سرزمین
مادری خود تبعید شده اند یک گام کوچک برم ی دارد.
اما بریتانیا در مقابل مردم فلسطین مسئولیت ویژه ای
دارد و کش��ورهای زیادی متوجه خواهند ش��د که ما به 134
کشوری خواهیم پیوست که تا حاال فلسطین را به رسمیت
شناخته اند .به رس��میت شناختن فلس��طین ،دست کم در
س��ازمان ملل ،ما را در موضع ب رابری در ب راب��ر هر دو طرف
قرار خواهد داد.
این پیشنهاد نه از دولت ریشه گرفته است و نه از جاهای
مشابه ان و بیشتر صدای کسانی است که در صندل ی های
عقب مجامع م ی نشیند .حمله اخیر به غزه ،زیرسوال بردن
بدبینانه مذاکرات صلح و دولت متحد فلسطین و همین طور
بزرگ ترین توسعه شهرک س��ازی در سی سال گذشته تمام
نماینده ها در تمام گوشه های پارلمان را متقاعد کرده است
که وقت مناسب کار فرا رسیده است.
این احساس��ات در ح��زب کارگر قوی تر هس��تند اما
حمایت در حال رش��د از این احساسات در دیگر بخش های
پارلمان و حتی حزب محافظه کار به خوبی قابل مش��اهده
بودند.
گروه دوستان فلسطین و خاورمیانه در حزب کارگر ،که
من معاون رئیس ان هستم ،حدود یک سوم اعضای پارلمان
از حزب کارگر را عضو خود دارد و خوش��حال است که بعد از
حرکت ش��جاعانه این گروه ب رای مطرح کردن به رس��میت
شناخته شدن فلسطین در سال ،2011حاال حمایت رهبری
حزب را هم به همراه دارد.
وقتی که ما طرح به رس��میت شناخته ش��دن کش��ور
فلسطین را مطرح کردیم ،برخی نمایندگان در تالش بودند
تا این تصمیم را مشروط کنند .این در واقع دادن حق وتو به
اسرائیل است اما وقتی که بریتانیا در 1950کشور اسرائیل را
به رسمیت شناخت ،چنین شرطی مطرح نبود.
د ر مقابل ،م��ا از طرحی حمایت کردیم که توس��ط
جک استراو ،منزیس کمپبل و الن دانکن مطرح شد و به
صورت واضح مش��خص می کند که به رسمیت شناختن
فلسطین گامی مثبت اس��ت که به مذاکرات اینده کمک
خواهد کرد.
حزب کارگر خود را در به رس��میت شناختن فلسطین
متعهد م ی داند .موفقیت این طرح به رسمیت شناخته شدن
حق کشوری است که توسط طوالن ی ترین اشغال دنیا اسیب
دیده است.
منبع :ایندیپندنت
مثلث | شماره 238
گفتارها
طی کردن متناوب و خستگ ی ناپذیر س��ال های تحصیل)
روبه رو هستید که به عنوان یک پزش��ک عمومی قطعا در
کالن شهری مانند ته ران نم ی تواند ب رای خود ان گونه که باید
شغل مناسب و در شانی فراهم کند (گواه ان نیز امار پزشکان
عمومی بیکار و غی ر مش��تغل در حرفه پزشکی در ته ران و
کالن ش��هرهای دیگر اس��ت) و الجرم و البته در بسیاری از
اوقات میل به دانش اندوزی بیشتر نیز باعث م ی شود خانم
یا اقای دکتر موصوفی ک��ه تقریبا تمام جوان��ی را در طی
طریق دوره عمومی پزش��کی س��پری کرده است با تالشی
بسیار سخت و نفسگی ر تر از کنکور سراسری ابتدایی خود،
در امتحان دستیاری تخصصی ش��رکت کند .دوره ای چهار
ساله و طاقت فرسا که همه ان در بیمارستان های پ ر تراکم
دولتی س��پری م ی شود با کش��ی ک های یک روز در میان و
استرس های به واقع جان فرس��ا و مسئولیت بسیار .او حاال
با حقوق یک کارگر ساده (ماهی 600تا 800هزار تومان) باید
پاسخگوی بیماران ومراجعان نیز باشد ،انقدر که باید ساالنه
خود را بیمه مس��ئولیت کند تا در قبال بس��یاری از مسائل
حداقل به زن��دان نیفتد .بعد از طی ای��ن دوره نیز که مطلقا
از نظر قانونی و حتی غی ر قانونی نم ی تواند ش��اغل به شغل
دیگری حتی طبابت ! باشد باید دو تا هشت سال دیگر دوره
یو چند
طرح تخصصی خود را بگذراند .او حاال یک فرد س��
ساله اس��ت .یک پزش��ک متخصص که باید در این تراکم
مطب ها و کلینی ک ها در شهر در جست و جوی بازار کار خود
به جب ران 16سال درس خواندن و مصرف کننده بودن ،ب رای
معاش خود تالش کند .او حاال یک پزشک متخصص است
که اگر پشتوانه مالی در حد باالی خانواده اش را نداشته باشد،
قطعا تا به این سن توانایی ازدواج هم نداشته است ،چه برسد
به داشتن فرزند و خانواده ای و اگرهم همسر و فرزندی باشند،
او از پس ریاضتی 16ساله تازه باز هم نم ی تواند با خانواده خود
انچنان که باید بگذراند .چراکه در دوران دانشجویی نه در امد
داشته است و نه وقت و اکنون هم باید ب رای به دست اوردن
این در امد وقت خودش را بگذارد.
یک پزشک متخصص میانسال که قطعا بر بسیاری
از چیزهایی که ه ر کس با هر سطح علمی در زندگی و جوانی
داشته ،چشم بسته اس��ت حاال با تلفنی که هر ساعت باید
پاسخگوی ان باش��د و اس��ترس بیماران خود و بسیاری از
مسئولی ت های دیگر م ی خواهد معاشی در خور داشته باشد.
البته نه به ان��دازه دالالن حوزه های اقتص��ادی و نه به اندازه
مسئولی ت های رانتی و نه....
این نوشتار قرار نیست قصه پ ر غصه فارغ التحصیالن
حوزه پزش��کی که از قضا یکی از پ ر افتخار ترین حوزه های
علمی کش��ور در منطقه و جهان است باش��د ،اما مرور این
حکایت ب رای جلوگیری از ه ر گونه مقایسه ناروایی است که
این روزها در ارتباط با این قشر مهم جامعه انجام م ی گیرد.
مقایس ه ای که مع الفارق است و البته که قیاس هایی از این
دست از منظر جامع ه ش��ناختی عالوه بر انشقاق اجتماعی،
تاثی رات منفی دیگری را نیز م ی تواند در پی داش��ته باش��د.
س��رخوردگی جامعه پزش��کی از هجمه های رس��انه ای و
تاثی رات سوء رفتاری به وجود امده از جمله این اسی ب هاست.
اس��ی ب هایی که نباید از کنار ان به راحتی گذشت .به امار
نگاه کنید و ببینید چرا باید حضور پس ران در رشته پزشکی
اینقدر به نسبت دختران کمتر ش��ده باشد .دوستان پزشک
متخصص زیادی دارم که وقتی طرف مشورت ب رای انتخاب
رشته قرار م ی گیرند ،دانشجویان پسر را به شدت از انتخاب
رشته پزشکی ب ر حذر م ی دارند .دوس��تان پزشک زیادی نیز
هس��تند که بعد از اینکه در بهترین دانش��گاه های کش��ور
پزشکی خوانده اند ترجیح م ی دهند به شغل دیگری اشتغال
داشته باشند .یا حتی عطای وطن را به لقایش ببخشند .شاید
واردات پزشک هندی و پاکستانی ب رای نسل ما خنده دار باشد
اما ب رای نسل گذشته یک خاطره است .لطفا کمی مه ربان تر
مقایسه کنید.
17
گفتارها
متاع حراج شده
سقوط کوبانی و حکایت پنهان
مقاومتکردها
عرفان قانعی فرد
گفتارها
18
مثلث | شماره 238
پژوهشگر تاریخ معاصر
برخی م ی گویند که کوبانی یاداور مقاومت استالینگراد
در جنگ جهانی دوم -تابستان -1321در مقابل ارتش المان
نازی است و یا روزنامه گاردین هم نوشت که سازمان ملل ان
را مشابه کشتار و نس ل کشی سربنیتسا در بوسنی دانست که
8000نفر طی 1هفته -تیر - 1374رخ داد.
اما کردها ان را سمبل اراده و مقاومت یک ملت نامیده اند
و جبهه مقاومت علیه تروریسم و انسان کشی .حتی ان را رمز
شرافت نامیده اند که با سلحشوری از کیان مردمانی مظلوم
دفاع م ی شود .ان هم در روزگاری که کردها به عنوان بخشی
از واقعیت عینی و غی ر قابل انکار منطقه دوباره در اذهان مرور
م ی شود.
گرچه برخی کارشناس ها معتقدند که این روزها ترکیه
در صدد بازس��ازی امپ راتوری عثمانی است و البته ،هم پیمان
استراتژیک تروریس ت های داعش شده و از دید ترکیه ،کردها
در سوریه دوست و همراه بشار اسد هس��تند .البته در همان
اوایل هم جمهوری اسالمی از جالل طالبانی و مسعود بارزانی
خواست که کردهای سوریه علیه بشار اسد اقدام ی نکنند تا در
فرصت مناسب بشار جب ران مافات کرده و به هویت سیاسی -
اجتماعی انان اقرار کند .اما بارزانی به سمت سیاست ع ربستان
و ترکیه رفت و خ واهان فروپاشی اسد شد و حتی سعی کرد که با
ساختن حزب های پیرو خود در کردستان سوریه به دلخواه خود
و میل ترکیه ،اقدام کند .جالل طالبانی هم بنا به عقالنیت و
تجربه سیاس ی اش ،کردها را به مشارکت سیاسی با حکومت
اسد فراخواند و گفت که امدن یک کودتاچی در سوریه ،لزوما به
نفع 2میلیون کرد سوریه نیست و سرنوشت بهتری نخواهند
یافت .البته ای ران هم همواره گفت انچه در سوریه رخ م ی دهد،
بویی از بهار ع ربی نبرده و رشد ترور و وی رانی و ه راس و وحشت
است.
بشار اسد هم با ارامش خاطر اختیار کردستان سوریه را
به کردها و PKKو احزاب اقماری اش مانند یگان های مدافع
خلق کرد ( )YPGسپرد .امروز هم شاید به خاطر فتنه دشمنان
اب و خاک سوریه ،دیگر توان قشون کشی به شمال کشورش
را ندارد .ش��اید کس��ی نم ی خواهد که قهرمان مب��ارزه علیه
تروریسم هم باشد و سازمان ملل هم نیروی مستقل نظامی
ب رای سوریه اعزام کند تا کردها را یادی دهند و کوبانی را از انزوا و
محاصره نجات دهند و تروریسم ساخته و پرداخته شده داعش
را از بین بب رند.
یگان های مدافع خلق کرد ( )YPGهم کانتون تشکیل
داد -اعالم تاس��یس س��ه کانتون یا دولت در س��ه منطقه
کردنشین سوریه مانند ایالت های فدرال در تقسیم های کشوری
مانند سوئیس -تا این س��رزمین به صورت خودگردان اداره و
مدیریت شود ،بعد هم چندان روی خوشی به رهبر فعلی اقلیم
کردستان ع راق نش��ان نداده و اجازه نفوذ او یا حزب دموکرات
کردستان س��وریه همکار وی (به رهبری عبدالکریم بشار) یا
( KNCالمجلس الوطنی الکردی) و ...که اکثرا در پیمان اربیل
ساخته شدند و هدف اصلی شان استقالل کردستان بود را هم
ندادند و او هم به طور مرسوم ،قهر سیاسی کرد و شاید به دنبال
فرصت مناسب نشست شاید نم ی خواست ترکیه را به خاطر
PKKب رنجاند .حزب های طرفدار خود در سوریه را هم علیه
صالح مسلم ب رانگیخت و مرتبا در سایت های رسانه ای خود -
مانند روداوو و باس و پیام نیر و ...که مراعات سیاست ترکیه را
دارند -سعی در تبلیغ منفی علیه یگان های مدافع خلق کرد
( )YPGو صالح مسلم و ( PYDحزب اتحاد دموکراتیک) در
مناطق کردنشین داشت و برخی مقامات محلی نقدهایی علیه
او داشتند .البته در ان مدت هم بارزانی ،حزب ها و سازمان های
وابسته به خود در کردستان سوریه را هم ،علیه یگان های مدافع
خلق کرد ( )YPGو PYDو صالح مسلم و دیگران که جدا از
تفکر او هستند ،تحریک م ی کند.
خود بارزانی بعدها نزد مقامات ای رانی اعتراف کرد که در
بهار 1393در اردن با داعش و ترکیه نشست و دید چه خوابی
ب رای ع راق و کردستان سوریه دیدند و قبل از رفتن به اردن هم
در نوار مرزی کردستان سوریه -ع راق ،بنا به دستور ترکیه خندق
حفر کرد و طبق گفته های YPG - PYDدست رد به سوی
اوارگان نهاد و مرز را هم مس��دود کرد و بعد در زبان منتقدان
شنیده م ی شد که نیروهای پیشمرگه بارزانی ،شنگال را بدون
شلیک یک گلوله و یا هیچ مقاومتی ،به دست داعش سپردند
و بعد ان کردکشی ایزدی ها رخ داد .در واقع شنگال که تسلیم
شد ،مردم کردس��تان همصدا ش��دند که ابرو و کرامت کرد و
کردستان را لکه دار کرده اند و ان همه قتل و جنایت ،صرفا یک
بازی سیاسی بود که احتماال ب رنده اش ظاه را ترکیه و متحدش
در کردستان بودند.
داعش وارد کردس��تان ع راق شد و رس��انه های جهان
نوش��تند که از انجام هرجنایتی روی گردان نبوده و عکس ها
و فیلم های وحشتناکی در انعکاس اخبار منتشر شدند .رئیس
اقلیم کردس��تان ع راق هم وعده استقالل کردستان م ی داد و
سال هاست که هر از گاهی که در مقابل نقد حکومت مرکزی
ع راق و یا احزاب سیاسی اقلیم قرار م ی گیرد این کارناوال شادی
استقالل کردستان را راه م ی اندازد و شاید نوعی اطمینان خاطر
داشت و ان هم محاسبه نادرست ،هیجان کاذب و تصور غلط
بود اما وقتی که داعش به س��وی وی و علیه اقلیم کردستان
برگشت ،طبق سخن برخی مقامات اقلیم نخست شتابان و
ه راسان با ه واپیمای شخصی به ترکیه پناه برد اما ترک ها دست
رد به سینه اش نهادند و کمکی به وی و نجات کردستان ع راق
نکردند و دوباره به سوی ای ران گردش و طلب کمک کرد .البته
م ی دانست که ترک ها او را در حمله داعش تنها گذاشتند اما
طبق سخن منتقدان عرب ،وی دیگر توان دور شدن از ترکیه را
گفتارها
مثلث | شماره 238
گفتارها
نداشته و ندارد زی را پول نفت های فروخته شده ع راق و کردستان
را به مدت 50سال در بانک های ترکیه سپرده و ترکیه ب رای او
منبع درامد اقتصادی است.
ای ران مانند دیگر برهه های تاریخ معاصر ،به کمک وی
شتافت .البته اعالم استقالل نابهنگامش نیز باعث شد ای ران
با تردید به وی نزدیک شود که چرا مرتبا بر شعاری موهوم اصرار
م ی ورزد و ان را به عنوان کارت فشار مورد استفاده قرار م ی دهد.
البته جمهوری اس�لامی از روزی که اولین دوستدار خواهان
هم پیمانی با ان در منطقه ،همین بارزانی بوده ،سعی دارد او
را در غرقه شدن با سیاست ترکیه نجات دهد و همچنان او را
محفوظ نگه داشته است.
البته بعد از غیاب مام ج�لال طالبانی از صحنه قدرت
ع راق و بع��د از جنجال های رئیس فعلی اقلیم کردس��تان با
حکومت مرکزی ع راق؛ با انزوای سیاسی روبه رو شد و چه بسا
اگر کمک جمهوری اسالمی ای ران و یا مقامات امریکا نم ی بود،
االن شرایط نامساعدی به کردستان ع راق تحمیل م ی شد و
چه بس��ا هزاران نفر اواره به مرز ای ران هجوم م ی اوردند .ای ران
بنا به اعتقاد تاریخی و نیز استراتژی سیاسی -امنیتی ،دوباره
به کمک کردها ش��تافت .زی را کردها را جدا از خود نم ی داند.
ای ران ،اولین کش��وری بود که با اقتدار و عزت ،سالح در اختیار
کردها نهاد .چند روزی پس از کمک ای ران هم س��یل سالح
از برخی کش��ورهای جهان ،به سوی کردس��تان ع راق روانه
شد .شاید از نظر تس��لیحاتی ،دانش نظامی ،باور و اعتقاد به
مبارزه و ...سربازان بارزانی چندان مجهز نبودند و بیشتر عرض
اندام رس��انه ای برقرار بود اما با مداقه در ح��ال و روز نیروهای
نظامی -امنیتی کردس��تان ،طبعا ش��کل گیری اس��تقالل
کردس��تان با چالش روبه رو م ی ش��ود و غی ر واقعی م ی نماید.
بعد هم در میدان عمل رزم و مقابله با دش��من ،تاکتیک فرار
را بر ماندن و مقاومت ترجیح دادند .البته خ��واه ناخواه اروپا و
امری��کا از عواقب خط رناک کار صدور س�لاح اگاهند و حتی
ی خطرناک
انگال مرکل صدراعظم المان هم گفت« :اقدام
اما ضروری است .زی را رشد تس��لیحاتی یک حزب سنتی در
منطقه کردستان با تاریخ عملکردی و کارنامه مشخص ،نوعی
تهدید و مخاطره ب رای اینده کردستان محسوب م ی شود و چه
بسا پیام اور جنگ احتمالی PKKو بارزانی باشد .هرچند نام
برخی از احزاب کردستان هم در لیست ترور امریکا وجود دارد».
سالح ها به کردستان امدند و بنا به اقرار اکثر احزاب کرد
ع راق ،به طور انحصاری در اختیار حزب دموکرات کردس��تان
ع راق قرار گرفت و همه را انبار کردند .به قول عادل مراد حتی
یک فشنگ هم به اتحادیه میهنی کردستان و دیگران نرسید.
از نگاه بارزانی ،هرکه سالح و پول داشته باشد ،قدرت بیشتری
دارد و رمز بقای قدرت است .همه این شرح ماجرا هم در روزنامه
الحیات به روشنی انتشار یافته است .هرچند هنوز هم بارزانی
و حزب دموکرات کردستان سعی دارند سالح بیشتری به دست
بیاورند و سیاستمداران بر این باورند که وی داعش را بهانه کرده
و سالح بیشتری م ی خواهد و تالش م ی کند که نرخ اهمیت
خود را افزایش دهد .با ادعای��ی که «تا نابودی کامل داعش از
پای نم ی نشینیم»؛ ادعایی که شاید CIAو ناتو و چند کشور
جهان در این راستا ندارند.
و روزهای فعلی هم کوبانی گرفتار این کابوس وحشتناک
ش��د .گرچه وضعش پیچیده و در هم تنیده است اما جامعه
کردها اشفته شدند و متحد در کنار هم غمخوار کوبانی بودند.
و ش��اید از نگاه مردم کرد ،مس��عود بارزانی و حزب دموکرات
کردستان ع راق انچنان که باید و شاید همدردی نکردند .حتی
گاهی نقدها عمی ق تر ش��د و گفتند که «اصل تفکر ایشان
تضاد با دیگری اس��ت و با تکیه برقدرت خارجی بدون باور به
مردمان خودش ،نم ی خواهد کردس��تان متحد یا بدون غوغا
باشد و بقایش هم در غوغاساالری و عدم اتحاد است یا بارزانی
مرز را به روی اوارگان ب ی پناه کرد س��وری بست و حتی اجازه
عبور یک امبوالنس حاوی زخم ی ک��رد زبان را نم ی دهند اما
طارق هاشمی متهم به ترور را در کردستان پناه داده و او را فرار
م ی دهند ».و این قبیل انتقادها موجب شد تا کمی در رسانه ها
رویکرد را تغییر دهد.
در همه شهرهای کردس��تان ای ران و ترکیه و کردستان
جنوبی ع راق و حت��ی کردهای اروپا تظاه رات ش��د .اما حزب
دموکرات کردستان ع راق و رهبر فعلی اقلیم کردستان ع راق
سکوت کرد و حتی در رسانه هایشان گفتند که سقوط کوبانی،
سقوط کردها نیست! در ای ران مردمان شریف و مترقی و دارای
رشد سیاسی ،به همدردی و غمخواری با کوبانی نشستند و
ی و زندانی
فریاد براوردند اما در ترکیه ،ده ها نفر کش��ته و زخم
ش��دند .ش��اید یاد اور همان روزهایی بود که در ای ران پس از
دس��تگیری اوجاالن -اواخر بهم��ن - 1377کردهای ای ران
تظاه رات مسالمت امیز کردند و سیاست غی ر عقالنی ترکیه
علیه کردها را محکوم کردند .به هرحال جامعه کردها حافظه
تاریخی دارند و م ی دانند که 500سال پیش در جنگ صفویه
و یاغ ی های عثمانی در جنگ چالدران ،کردستان تکه پاره شد
و سرنوشت کردها را در عرصه دیگری قرار داد و جمله مشهور
اب راهیم احمد را هم خوب به یاد دارند« :کردها هرکجا باشند،
ای ران ی اند».
سایت های رسانه ای وابسته به حزب دموکرات کردستان
ع راق -مانند روداوو و باس و پیامنیر و ...با انتش��ار مطالب و
اخباری ،شاکی شدند که چرا کردها ،شعار ضد ترکیه سرداده اند؟
و حتی پای فراتر نهادند و علت اجازه تظاه رات در ای ران را نوعی
اب راز مخالفت علیه ترکیه دانسته اند و حتی ای ران را به اقدام علیه
کردها متهم کرده اند .سیاست دوگانه بارزانی در کردستان ع راق
میان ناظ ران سیاسی مشهور اس��ت که به زبان کردی علیه
ای ران مطالبی را منتش��ر م ی کنند اما در پشت درهای بسته
و دیپلماس��ی پنهان ،همان زبان مدح و ثنا گش��ودن را دنبال
م ی کنند .یا چون عضو ارشد حزب دموکرات کردستان ع راق
مانند علی عونی که بیانگر تفکری تجزیه طلبانه و ضد ای ران
و ای رانی هستند.
وضعی ت مظلوم کوبانی ،باعث ایجاد نوعی همبستگی
میان کردها و ش��رایط فعلی هم موجب نوعی باور دوباره به
هویت سیاس��ی -اجتماعی کردها ش��د .اما بالطبع ترکیه و
شریک سیاس��ی -اقتصادی اش در کردس��تان ع راق ،انگار
خواهان این همبستگی کردها نیست .در این هرج و مرج هم
دوباره بارزانی ،انگشت بر موضوع طرح همه پرسی استقالل
کردستان نهاد که شاید 3ده و 1شهر به عنوان کشور مستقل
کردها شناخته شوند ،اما کردستان جنوبی ع راق که در اختیار
حزب مام جالل طالبانی و دیگران است الجرم چنین تمایلی
ندارند و او هم عین کرد و کردس��تان نیس��ت .باره��ا و بارها
مام جالل با شناخت درست و سیاس��ت عقالنی ،ان را خواب
شاع رانه نامیده و حتی در همنشینی و مصاحبت با وی بارها
تاکیدش بر این موضوع را شنیده ام .کردهای سوریه و رهب ران
ان از جمله صالح مسلم هم به دنبال تجزیه کشورشان نیستند
و مرتبا بر این موضع در مصاحب ه هایش��ان تاکی��د کرده اند.
همچنی ن ،احزاب کردی که االن مناطق کردنشین شمال سوریه
را با کمک پ.ک.ک اداره م ی کنند ،هیچ داعیه استقالل طلبی
ندارند .این سخنان بارزانی صرفا بیانگر نحوه نگرش و شیوه
حکومتداری و رهبری اوس��ت که بالطبع موجب رشد و ترقی
کردستان و همبستگی کردها نخ واهد بود.
این چند روز مرتبا از طرف رئیس اقلیم کردستان ع راق،
بیانیه و مصاحب ه های گوناگون و گاه مبهم و کوتاه منتش��ر
م ی ش��ود .حتی اظهار داش��ته که ظاه را و صرفا از راه زمینی
نم ی توان به کوبانی کمک کرد به جز راه زمینی و خاک ترکیه.
اما مصطفی خوخی -از مسئوالن سابق امنیتی در موصل -در
مصاحب ه اش با تلویزیون نوروز گفت« :پل سحیال راه زمینی
مناسبی است اما بارزانی چند ماه پیش بنا به رای و نظر میت
ترکیه ،انجا را بست و خندق کند!» و کار بدانجا رسید که صالح
مسلم هم بگوید «انچه رئیس فعلی اقلیم کردستان ع راق و
حزب دموکرات کردس��تان ،علیه کوبانی انجام داد به مراتب
بدتر از هجوم داعش ب��ه کوبانی بود زی را داع��ش علنی وارد
کارزار ش��د اما حزب دموکرات کردستان ع راق در خفا و پنهان
دست در دست اردوغان و داعش نهاد و چنین سیاستی مایه
شرم است ».برخی از رس��انه ها هم به بیان اشتراک و افتراق
صالح مسلم و بارزانی پرداختند که وی دو فرزندش را در مبارزه
از دس��ت داده و اکنون جز س��ه فرزند دیگر ،مایملکی ندارد و
حاضر به قربانی کردن انها هم هست .اما رئیس تمدید شده
اقلیم کردستان ع راق ،جز گذراندن دو سال دوره جاسوسی در
موساد اسرائیل ،روزی را هم در جبهه جنگ نگذرانیده است .و
االن هم ه ر از گاهی ،صرفا ب رای تبلیغات رسانه ای به کیلومترها
پشت جبهه جنگ م ی رود و دوربینی به دست م ی گیرد تا از دور
جبهه های جنگ را نظاره کند.
برخی از رسانه های کردستان هم ضمن اب راز نقد علیه
بارزانی و اینکه عملکرد و سیاست وی موجب ساختن کوبانی
به عنوان حیاط خلوت سیاست شکس ت خورده ترکیه در سوریه
شده ،نگاهی هم به سکوت ترکیه داشتند و مطرح ساخته اند
پک ک و
که از دید ترکیه ،اکثر کردهای کوبانی وابس��ته به
دشمن بالقوه ترکیه هس��تند و احتماال وقتی کوبانی سقوط
کرده و داعش وی رانش ساخت ،ترکیه تا حدی ب رای ارام کردن
افکار بی ن المللی وارد کارزار شود .ش��اید امریکا هم جدای از
عذرخواهی جوبایدن ،بدان موضوع اذعان دارد که عرب های
ع ربستان ،امارات و قطر و ...دغدغه سقوط کوبانی را ندارند البته
در استراتژی امریکا هم کوبانی در اولویتش نیست .هرچند پیام
انجام بمباران ها علیه داعش در تراژدی کوبانی ،این است که
ب رایش کرد کردستان در منطقه اهمیت دارد و بهانه ای است
ب رای رهانیدن کردس��تان س��وریه از قتل عام توسط داعش و
بدان خاطر ،امریکا 300مشاور نظامی -امنیتی هم به ع راق
فرستاد اما همچنان دلخوش به همان شیو ه هالیوودی بمباران
هوایی است و CIAهم اعالم کرد که ترکیه م ی خواهد از راه
داعش ،کانتون های کردهای سوریه را از بین ببرد و اقلیمی دوم
تشکیل نشود .هرچند سیاست امریکا هم مشابه این سیاست
ی در کردستان
ترکیه است و تالشش را م ی کند که اقلیم دوم
سوریه تشکیل نشود.
از منظر ترکی��ه -و بالطبع حزب دموکرات کردس��تان
ع راق -حمایت از کوبانی ،رمز بقای اس��د اس��ت و این روزها
هم عکس العمل ائتالف ضد داعش و ترکیه و حزب دموکرات
کردستان ع راق ،کامال نقشه پش��ت پرده را ب رای همه علنی
ساخته که از سویی ترکیه از مجلس اجازه م ی گیرد ،از سویی
دیگرلبمرزشاهدوتماشاگرمنفعلجنایتعلیهبشریتاست
و از دیگر سو اردوغان م ی گوید« :کوبانی به ترکیه چه مربوط؟!
کردها چه م ی خ واهند؟ اما اوجاالن و جمیل بایک هم پیام دادند
که سقوط کوبانی پایان سیر صلح است و چه بسا ترکیه را در
استانه ناارامی قرار دهد .به هرحال ب رای افکار عمومی کردستان
مسجل ش��ده اس��ت که «حتی اگر کوبانی هم سقوط کند،
شرافت و عزت مبارزه تاریخ کرد و کردستان ،زنده خواهد ماند».
مصیبت و محنت کرده��ا در این ایام ،موجب ش��د تا
گفتمان سیاس��ی کردها هم دس��تخوش تغییر شود و دیگر
به جای تفکر عناد و ضدیت؛ بیشتر بر دوستی و صلح و ب رادری
انگشت بگذارند که ب رای همیش��ه از زیستن و حیات در گرو
منافع دیگران و کارت بازی سیاس��ی این و ان شدن و در انزوا
ماندن ،ب رای مردم ساالری و ازادی و انسانیت همانند تاریخ چند
هزاره خود بجنگند و تمرین کنند که دیگر نه استبدادی و نه
دیکتاتوری باورمند به دماگوژی بازسازی شود ،تا بعدها با تاریخی
مملو از جنایت و جعل و فریب ،خود را عین کرد و کردس��تان
بنامند و شاید جامعه کردنش��ین در کشورهای دارای مردمان
کرد ،به این فکر بروند که رهب ران مقصر در سیاست های غلط
پی در پی را به پای میز محاکمه بکشانند تا به قول مشهور
س��خن مردمان کوی و خیابان کردس��تان ع راق« :کسی که
شکوه و عزت کردها را شکس��ته و در قتل عام ایزدیان بیگناه،
کیان و ناموس ک��رد را به داعش فروخته و هم با شکس��ت
کوبانی ،حیثیت کرد را هم مثل مطاع به حراج گذاشته» باید به
دادگاه و محکمه برد....
19
گفتارها
شباهتبلوایدانشگاهتهرانودانشگاهامیرکبیرباداستانمعراجی ها
از اخراج یک استاد امر به معروف در دانشکده مدیریت تا ماجرای تدفین شهدا
احسان رستگار
گفتارها
20
مثلث | شماره 238
روزنامه نگار
-١در ایام س ی ودومین جشنواره بی ن المللی فیلم فجر،
اکثر قریب به اتفاق کسانی که فیلم مع راج ی ها را م ی دیدند،
ان را ضعی ف ترین فیلم ده نمکی ارزیابی م ی کردند.
در ان روزها ،س��ی د محمود رضوی و مسعود ده نمکی،
م ی گفتند که این فیلم ،برشی از مجموعه ای است به همین
نام که سال اینده پخش خواهد شد.
اکنون قریب پنج هفته از پخش این مجموعه م ی گذرد
و معقول است که به بررسی ان پرداخته شود.
مجموعه مع راج ی ها از ان تولیداتی اس��ت که شدیدا
و عمیقا از شکافی محس��وس و ملموس ،بین محتوا و فرم
رنج م ی برد .قاعده ای معقول و متعارف وجود
دارد که یک اثر سینمایی یا تلویزیونی جذاب
و قوی ،باید ان قدر محتوا و فرمش به یکدیگر
ممزوج شده باشند که حتی اگر مثال زاویه یک
قاب یا زمان پخش موس��یقی متن در فیلم،
اندکی تغیی��ر کند ،بالطبع محت��وا و مفهوم
ان صحنه و لحظ��ات از فیلم ،ب رای مخاطب
متفاوت شود.
مع راج ی ه��ا ،مصداق ب��ارز حرف های
خوبی است که م ی ش��ود انها را بهتر گفت.
اتفاقا در مورد مثال اخ راج ی ها ،محتوا و فرم ،هر
دو از حیث کیفی و هماهنگ بودن ،متناسب
و منطق��ی بر هم س��وار ش��ده بودن��د ،ولی
مع راج ی ها ،حرف هایش از اخ راج ی ها بهتر و
مهم تر و فرمش ضعی ف تر و نامانوس تر است.
به تعبیری ،محتوا را از داخل فرم مع راج ی ها،
م ی توان مانند یک تکه می��وه که روی یک
ژله قرار گرفته ،برش زد و برداشت؛ اگرچه ان
میوه ،کمی طعم دیگری گرفته و اغش��ته به
ان ژله است.
س��طور فوق ،با این نیت نگاشته شد تا
ب رای خوانندگان عزیز ،قابل درک باشد که در
این یادداشت ،چرا و به چه صورت ،بناست به
داستان محوری مجموعه مع راج ی ها پرداخته
شود؛ خالصه نقد این س��ریال ،در این نوشته
محقق نخواهد شد ،بلکه قصد ،الهام گرفتن
از داستان دانشجویان و دانشگاه است ،ب رای
ذکر چند نکته و حواشی مهم تر از متن.
الغرض اینکه ،این ن��گاره ،نقد مجموع��ه اخ راج ی ها
نیست.
-٢هم��ان هفت��ه اول ک��ه مجموع��ه پخش ش��د،
ش��باهت هایی عجیب بین هس��ته فیلمنامه مع راج ی ها و
یکی از فجایع فرهنگی دانشگاه ته ران ،باعث شد تا خیلی
دقی ق تر ،این مجموعه را تماش��ا کنم .ه ر چه مجموعه جلو
م ی رفت ،بیشتر اطمینان حاصل ش��د که محور داستان و
نخ اصلی ماجرا ،الهام گرفته از اتفاقی است که در پاییز ١٣٨٨
در دانشکده مدیریت دانشگاه ته ران رخ داده بود.
به بسط مفصل ماجرا نیازی نیست و با جس ت وجو در
گوگل ،م ی توان به کلیات و جزئیات ماجرا واقف ش��د؛ پس
ما قل و دل ،داستان را در چند سطر روایت م ی کنم.
در اواخر ابان ،١٣٨٨یک استاد درس ریاضی ١دانشکده
مدیریت دانش��گاه ته ران ،به نام علی ش��ریفی ،در یکی از
جلس��ات کالس��ش ،با صدای ارام و لحن مودبانه ،به یکی
از دانش��جویان دختر ،در مورد حجابش تذکر م ی دهد .لحن
استاد ،ب رای ان دانشجو ،اصال برخورنده نبوده و وی در جلسه
بعد ،با بهب��ود وضع حجاب حاضر و بدون هیچ مش��کل یا
حاشی ه ای ،در امتحان (کوییز) هم شرکت م ی کند.
اما ماجرا از سمت عده ای از دانشجویان عضو شورای
صنفی دانشکده -که به اذعان همه دانشجویان دانشکده،
به بدنامی و ولنگاری از انواع خاص ،در دانش��کده ش��ناخته
م ی شدند – ادامه دار م ی شود.
ان ایام که اولین ماه های سال تحصیلی ،بعد از فتنه
٨٨محسوب م ی شد ،تجمعات و اعتراضات دانشجویی ،به
بهانه های مختلف برقرار م ی شد.
مخلص کالم اینکه بخش��ی از دانشجویان دانشکده،
چندین روز تجمع م ی کنند و ریاس��ت و معاونت دانشکده را
تحت فشار قرار م ی دهند ،تا انجا که منجر به تعطیلی کالس
درس علی شریفی م ی شود.
این ماجرا ،از یک س��و به دالیل عدی��ده -که در ادامه
ذکر خواهند ش��د -خیلی تاس��ف ب رانگیز بود و از دیگر سو
بسیار عجیب.
علی شریفی ،م ی گفت« :این بالها رو سر من اوردن،
چون اینا عقده داش��تن از فتنه ،اون ایام هم جو گیر ش��ده
بودن .منم زمان دانش��جوییم ،تو همین دانش��کده رئیس
بسیج بودم و خالصه دغدغه شون سیاس��ی بود ،فرهنگی
نبود .مثال مگه م ی شه مساله شون فرهنگی باشه ،بعد چند
نفر از انجمن ی های دانش��کده بیان دم در کالس من ،نذارن
دانشجوها بیان تو کالس ،هی لگد بزنن به در ،بعد که م ی رم
بیرون م ی بینم یکی از اون دانشجوهایی که دارن جو م ی دن
و تجمع رو راه انداختن ،ی��ک خانم چادریه! بعد م ی گم خانم
محترم شما مشکلت چیه؟! وقتی شما خودت چادری ای ،با
رعایت حجاب و امر به معروف و نهی از منکر نباید مشکل
داشته باشی که! بعد ایشون م ی گه «نه حجاب هر کس به
خودش مربوطه ».خب معلومه این حرف ها بهانه است؛ بحث
اصلی همون عقده از بسیج و از انتخابات بود .جوگیر شدن،
عقدشونو سر من خالی کردن ،من رفتم ،االن هم (سال ٩٢
این مکالمه صورت گرفت) یک س��اله برگشتم و دوباره دارم
درسمو م ی دم .ولش کن .مهم نیست».
یکی از دبی ران اسبق انجمن دانشکده م ی گفت« :من
هم اون رفتارایی که بعضی بچه ها در اون مورد بروز دادن رو
تایید نم ی کنم .ناشی از هیجانات بود .عجیب بود .جو بعد از
انتخابات ،همه رو ج و گیر کرده بود».
الغ��رض اینکه ،محور داس��تان ،باز م ی گ��ردد به یک
اتفاق واقعی که البته پایانش مانن��د مجموعه مع راج ی ها،
خوش نبود.
-٣در ان زمان ،رئیس دانش��کده
مدیریت دانشگاه تهران ،دکتر سی د رضا
س��ی د جوادین بود که از سال ،٨٥به این
سمت منصوب شده بود .دکتر باالزاده در
مجموعه اخ راج ی ها که رئیس دانشگاه
هنر اس��ت ،به نحو غی ر قاب��ل کتمانی،
شبیه ایش��ان ط راحی شده؛ شخصی با
ظاهر مذهبی و محاس��ن و ب��ا رویکرد
مدیریت��ی منفع��ل .یک ش��وخی بین
دانش��جویان باب بود در زمان ایش��ان،
م ی گفتند هر کاری بخواهی ،م ی ش��ود
در ای��ن دانش��کده بکنی ،فق��ط کافی
اس��ت تجمع کنی تا رئیس دانش��کده
قانع ش��ود .ایش��ان تا مرداد ،٩٢رئیس
دانشکده مدیریت بود .بعد از ایشان ،دکتر
رضا راعی ،حدود سه ماه ،سرپرست این
دانشکده بود.
شخصی ت محوری دیگر داستان،
دکتر مهدوی ،معاون دکتر باالزاده ،بسیار
شبیه معاون وقت دکتر س��ی د جوادین،
یعنی دکتر طهمورث حسنقل ی پور است.
الزم به ذکر است که دکتر حسنقل ی پور،
ی��ک روز پس از رس��انه ای ش��دن خبر
برکناری فرهاد رهبر ،در چهارش��نبه ١٣
اذر ،٩٢توس��ط فرهاد رهبر ،به ریاست
دانشکده مدیریت منصوب شد.
الغرض اینکه ،دو ش��خصیت اول
دانش��گاه یعنی دکتر ب��االزاده و دکتر مع��دوی ،به تعبیری
همان دکتر سی د جوادین و دکتر حسنقل ی پور هستند .دکتر
گنجی ،یک شخصیت نمادین اس��ت و مانند دو نفر قبلی،
مصداق ندارد.
-٣اگرچه این نقد واردی است که دانشگاه هنری که
در مع راج ی ها م ی بینیم ،دانش��کده هم به زحمت محسوب
م ی شود اما نمایش مدیریت فرهنگی غی ر مقتدرانه ،ج و پذیر،
منفعالنه ،شتابزده ،غیرشجاعانه و تحت تاثیر اعتراضات و
فش��ارهای مقطعی ،در این مجموعه ،قابل فهم است و به
مخاطب منتقل شده .شخصی ت هایی سست که نگاهشان
مکتبی و ایدئولوژیک نیس��ت و رفتار انقالبی را نم ی توانند
با پختگی و تدبیر هم��راه کنند و نیز دوگانگ��ی در رفتار و
گفتارشان ب رای حفظ س��مت و صندلی موج م ی زند ،در این
مجموعه ب رای مخاطب ،قابل فهم است.
الغرض اینکه ،به رغم مشکالت عدیده فنی و شکلی
(فرمی) مع راج ی ها ،سوء مدیریت و نفاق را در عرصه مدیریت
فرهنگی ،توانسته به تصویر بکشد.
-٤س��زاوار بود که مس��عود ده نمکی ،قدری از بودجه
را خرج صحنه های دانش��گاهی م ی کرد ت��ا ب رای مخاطب،
کاریکاتوری به نظر نرسد .مشهود است که ب رای صحنه های
جنگ ،به نحو شایس��ته ،به دکور و صحنه توجه شده ولی
در فضای دانش��گاه ،به صرف انتقال پیام در قالبی نمادین،
کفایت شده است .انتقال نمادین محتوا ،به معنای کم اهمیت
انگاشتن صحنه ،دکور ،محل فیلمبرداری ،جزئیات صحنه و
تناس��ب ظرف مکانی با محتوا نیس��ت .برخی موارد مانند
افکت ها و جلوه های ویژه زاید و اضافی ،به جای چشم نوازی،
باعث مخدوش شدن تمرکز و تکدر خاطر مخاطب م ی شود.
الغرض اینکه ،انتقال نمادی��ن پیام و محتوا ،به طریق
اولی ،باعث رعایت صحنه شده و دکوری در خور شان محتوا
را م ی طلبد .ضمنا جلوه ویژه ه��م ،کاربردش در تدوین ،بین
صحنه چای بردن ابدارچی و درس دادن اس��تاد سر کالس
نیست! جلوه های ویژه در تدوین ،ب رای اثرگذاری بیشتر است،
نه جلوه گری ب ی خاصیت و بلکه ازاردهنده!
-٥تدفین شهدا در دانش��گاه ها ،موضوعی است که
در دانش��گاه صنعتی امیرکبیر ،با اعتراضات و تشنج همراه
شد .شاید بتوان خط اصلی فیلمنامه مجموعه مع راج ی ها را،
تلفیقی از بلوای دانشگاه امیرکبیر و فتنه دانشکده مدیریت
دانست .اما انچه بسیار حائز اهمیت م ی نماید ،این است که
موضوعی همچون تدفین ش��هدا در دانشگاه ها ،الحمدهلل
امروز مساله ای حل شده اس��ت ،اما واجب فراموش شده یا
امر به معروف و نهی از منکر ،هر روز در موقعی ت ها ،اماکن،
زمان ها و ابعاد مختل��ف تلفات م ی دهد و ای��ن واقعیت در
جامع ه ای اسالمی و در جمهوری اسالمی ای ران ،بسیار تلخ و
به تعبیر دقی ق تر ،غیرقابل تحمل است.
ش��هدا ،جایگاهی ب ی مثال و زایدالوصف در قلب مردم
و بطن جامعه دارند اما مساله امر به معروف و نهی از منکر،
موضوعی است که به شهادت هم گره خورده و بهتر بود که
مسعود ده نمکی ،همزمان به بحث شهادت و امر به معروف و
نهی از منکر م ی پرداخت .الغرض اینکه ،چون که صد اید ،نود
هم پیش ماست؛ امر به معروف و نهی از منکر ،هدف اصلی
شهدا و ساالر شهیدان ،امام حسین (ع) بود و رواست تا جدی
گرفته شود؛ امروز این واجب فراموش شده ،مشکل مبتال به
است ،ولی تدفین شهدا ،مساله ای است که خدا را شکر ،حل
شده و دیگر مشکل نیست.
حرف اخر
سال مهم رسانه ملی
مهیار زاهد
روزنامه نگار
مثلث | شماره 238
ی ب رای صد او سیمای جمهوری اسالمی
امسال سال مهم
ای ران به حس��اب م ی اید .سالی که ب ر اس��اس روال پیشین
به احتمال زی��اد تغیی راتی را در راس این س��ازمان ش��اهد
خواهیم بود .این همه باعث م ی ش��ود تا بسیاری با نگاهی
به گذش��ته این س��ازمان ملی کارنامه عزت اهلل ضرغامی را
مرور و همچنین ب ر اساس عملکرد وی و اولویت های مدیر
بعدی را پی ش بینی کنن��د .از این رو به نظر م ی رس��د طی
ماه های اتی هرچه بیشتر پیش برویم با حجم گسترده تری
از تحلی ل هایی از این دست رو به رو باشیم .در نگاه کلی به
عملکرد رئیس کنونی رس��انه ملی چیزی که بیش از همه
خود را نمایان م ی سازد اعداد و امار کمی است .نکته غی ر قابل
ی در گسترش شبکه ها و بخش های
انکار موفقیت ضرغام
مختلف صدا و سیماست .امری که تا پیش از وی در مدیریت
رسانه ملی ب ی سابقه بود .ش��بکه های برون مرزی و به طور
کل ی تر نگاه بی ن المللی صدا و سیما نیز به طور قابل قبولی
گس��ترش یافته و از نظر کیفی نیز حرف های زیادی ب رای
گفتن دارند .نم ی توان اثرگذاری شبکه های ع ربی و انگلیسی
زبانی چون پرس تی وی را نادیده گرفت.
ب رای اولی ن بار صدا و س��یمای ای ران توانست در میان
جوامع دیگر مخاطبان پر و پا قرص��ی را جذب خود کند که
این همه مرهون برنامه ریزی و عملکرد قابل توجه این نهاد
عمومی در س��طح بی ن المللی اس��ت .اما میان شبکه های
داخلی نیز روند حرکت ضرغام ی به سوی تخصص ی سازی
ش��بکه ها بود؛ روندی که با دنیای رس��انه و تلویزیون های
امروزی در س��طح جهانی همخوانی داش��ت .شبکه هایی
مثل شبکه نمایش ،ای فیلم و شبکه بازار به سرعت میان
مخاطبان ای رانی جا باز کردند .هرچند این استقبال عمومی
را نم ی توان به طور کامل به معنای موفقیت این ش��بکه ها
در تولید ب رنامه معنا کرد چ��را که خال موجود در این زمینه و
کشش مخاطبان به شبکه های تخصصی در جهان امروز
دلیل عمده اقبال عمومی انهاس��ت .از ط��رف دیگر اغلب
شبکه هایی از این دست هنوز نتوانس��ته اند در زمینه تولید
برنامه دندانگیر و درخور توجهی عرضه کنند چرا که به نظر
م ی رسد به طور کلی برنامه ای در این راستا ب رای انها تدارک
دیده نشده است .به عنوان نمونه م ی توان به برنامه خندوانه
اشاره کرد که تنها ب رنامه موفق شبکه های جدید صداو سیما
در س��ال های اخیر محس��وب م ی شود که دس��ت بر قضا
تولیدی است و ب ر خالف بیش��تر برنامه های دیگر بازپخش
ارشیو شبکه های شش گانه و پیشکسوت تلویزیون نیست.
همین طور در رادیو نیز م ی توان از گسترش رادیو های جدید
و متفاوت و به خصوص تخصصی یاد کرد که اتفاقا در زمینه
تولید عملکرد قابل قبولی داشتند .رادیو نمایش به وضوح در
تولید موفق بوده و توانسته است ترکیب مناسبی از تولیدات
ی سازمان را ایجاد کند .هرچند نباید
جدید و داشته های قدیم
از این مساله کلیدی غافل ش��د که تولید در صدا به مراتب
س��هل تر و کم هزینه تر از س��یما اس��ت .این همان چالش
همیش��گی عزت اهلل ضرغامی به حس��اب م ی اید .میل به
افزایش کمیت با وجود نبود بودجه کافی ب رای حفظ کیفیت.
از این رو جانش��ین رئیس کنونی صداوس��یمای کشور هر
کس که باشد جدای از ویژگ ی ها و جهت گیری های فکری،
چه رئیس جدیدی به سازمان بیاید چه عزت اهلل ضرغامی درسمتش ابقا شود -خواه ناخواه ناچار است که افزایش کیفیت
شبکه های متعدد کنونی را در دس��تورکار قرار دهد؛ امری که
اتفاقا به راحتی قابل دسترس نبوده و همچنین در کوتاه مدت
نیز رخ نشان نخواهد داد .به احتمال زیاد ب رنامه ریزی بلند مدتی
الزم است که این ش��بکه های متعدد به کیفیت مشخصی
دست یابند هرچند مشکل بودجه نیز احتماال در ب رابر چنین
سیستم گسترده ای همواره درکنار رئیس اینده صداوسیمای
کش��ور خواهند ماند .با این همه م ی توان عملکرد 10ساله
ضرغام ی را در قیاس با مدی ران گذشته موفق توصیف کرد.
هرچند از نظر کیفی حرف های زیادی ب رای گفتن وجود دارد
اما دس��ت کم نقاط موفق و قابل توجه بس��یاری در کارنامه
او دیده م ی ش��ود .به هر روی در ش��رایط کنون��ی و با وجود
رسانه های رنگارنگ ماهواره ای به نظر م ی رسد مدیر بعدی
سازمان بزرگ صدا و سیمای کشور به مراتب راه دشواری را در
قیاس با عزت اهلل ضرغامی در پیش داشته باشد؛ مدیری که
بحق باید گفت جانشین مدیر موفقی خواهد شد .البته اگر
اقای ضرغامی در سمت شان ابقا نشوند.
گفتارها
فیلمسازی که مدعی روش��نفکری واقعی و به معنای
اسالم ناب محمدی است ،باید جلوتر از جامعه حرکت کند؛
معتقدم اگر ده نمکی ،موضوع اصلی فیلم را ،امر به معروف و
نهی از منکر قرار م ی داد ،همان خانواده معظم شهدا ،همان
مردم حزب الله��ی و انقالبی و مهم تر از همه ،روح ش��هدا و
رضایت خداوند ،بیشتر شامل حال این مجموعه م ی شد.
به نظرم به جای تدفین شهدا که مساله ای است حل
شده ،بهتر بود به ارمان شهدا و علت العلل قیام ساالر شهی دان
که همانا امر به معروف و نهی از منکر است پرداخته م ی شد.
متاس��فانه در این باب ،هر س��ال اتفاقات ناگواری در
جامعه و مخصوصا در دانش��گاه های مطرح ما در ته ران رخ
م ی دهد ،که موجب وهن اسالم است!
این یادداش��ت ،نه دف��اع از ده نمک��ی ب��ود و نه نقد
مع راج ی ها ،بلکه اب راز رضایت ولو اندک از نمایش نمادین (اما
ضعیف) س��وء مدیریت برخی مدی ران فرهنگی در مجموعه
مع راج ی ها و بیان دغدغه ای به نام نبود مساله امر به معروف
و نهی از منک��ر ،در فیلمنامه های مجموعه های س��یما و
فیلم های سینمای ماست.
راه پیش روی صدا و سیما
21
یک گام تا توافق
گزارش ها
سیا
س
ت
در این صفحات ت�لاش کرده ایم تا تحوالت مه��م خبری هفته را
پوش��ش دهیم .مذاکرات هس��ته ای در وین ،کاهش قیمت نفت ،رای
مجلس انگلیس در مورد به رسمیت ش��ناختن فلسطین و صفحه بچه
پولدارها در ش��بکه های مجازی از مواردی است که در شماره این هفته
انها را بررسی کرده ایم.
خار
ج
ی
انتخابات سنا؛ راز عدم اعالم توافق جامع
گزارش ها
22
مثلث | شماره 238
گزارش مثلث از انچه در مذاک رات
هسته ایم ی گذرد
دور جدی��د و تعیین کننده مذاکرات هس��ته ای ایران
و اعضای 5+1در وین برگزار ش��د .برگزاری این مذاکرات
در فاصله حدود ش��ش هفته تا فرا رس��یدن س��وم اذرماه،
نقطه پایانی ضرب االجل تعیین ش��ده پ��س از توافقنامه
ژنو حساسیت برگزاری ان را دوچندان کرد .مذاکرات وین
در س��ایه دو دغدغه و اختالف مهم برگزار شد :یکی نحوه
برداش��ته ش��دن و رفع تحریم های یکجانبه و چندجانبه و
دیگری موضوع تعیین میزان و درصد غنی س��ازی .در این
خصوص میان طرفی��ن بحث ه��ا و گفت وگوهایی جدی
صورت گرفت .در مذاکرات اخیر وین ،ایاالت متحده امریکا
و اتحادیه اروپا به خوبی نس��بت به زمان اندکی که تا پایان
ضرب االجل تعیین شده دوم (پس از توافقنامه ژنو) داشتند
اگاه بودند .از سوی دیگر ،جمهوری اسالمی ایران در جریان
مذاکرات هسته ای وین 6ونیویورک نسبت به تغییر خطوط
قرمز هس��ته ای خود کمترین انعطافی نش��ان نداد .بدون
شک اختالف بر سر نحوه رفع تحریم ها و میزان غنی سازی
نکاتی نیست که بتوان به سادگی از کنار ان گذشت.
بدیهی اس��ت که وج��ود همین دو اخت�لاف عمده
می تواند منجر به ایس��تایی و توقف مذاک��رات در نقطه ای
بازدارنده ش��ود .این اتفاق در جریان مذاک��رات وین 6رخ
داد .در ان دور از مذاک��رات عم�لا ایاالت متح��ده امریکا
و تروئیکای اروپای��ی اراده الزم را جه��ت اتخاذ تصمیمی
تعیین کننده در راستای رس��یدن به توافق نهایی نداشتند.
در جریان مذاکرات هس��ته ای نیویورک نیز ایاالت متحده
امریکا و تا حدودی فرانس��ه همین رویکرد نادرس��ت را در
پیش گرفتند.
حرکتازتفاهممشترکبهسویجم ع بندیمشترک
انچه مس��لم اس��ت اینکه قرار نبود مذاک��رات وین
نقطه پایان��ی مذاکرات هس��ته ای ای��ران و اعضای 5+1
باش��د .در جریان مذاکرات وین قرار بود حرکتی مستمر از
سوی «تفاهم مشترک» به س��وی «جمع بندی مشترک»
صورت گیرد تا بر اس��اس ان بتوان امضای توافق نهایی تا
تاریخ س��وم اذر ماه را به فعلیت رساند .به نظر می رسد پس
از پایان مذاکرات اخیر در وین ،بخش��ی از این مس��یر طی
ش��ده و البته بخش��ی از ان نیز همچنان باقی مانده است.
در جری��ان مذاکرات هس��ته ای نیویورک نیز س��ید عباس
عراقچی از وجود تفاهم اولیه میان طرفین خبر داده بود .با
این حال قرار است این تفاهم اولیه به جمع بندی مشترک
تبدیل ش��ود .الزم به ذکر است که جهت امضای توافقنامه
نهایی(به عن��وان متنی حقوقی) صرفا تفاه��م اولیه و حتی
نهایی کافی نیست ،در عین اینکه الزم است .در این میان
جمع بندی مش��ترک به معنای رس��میت دادن به مفاهمه
جمعی صورت گرفته در مذاکرات هسته ای ایران و اعضای
5+1خواهد بود .بدیهی است که هر اندازه غرب ،مخصوصا
ایاالت متحده امریکا در این مس��یر پافشاری کند و مانع از
طی شدن چنین پروسه ای شود ،به همان اندازه رسیدن به
توافق نهایی سخت و دشوار خواهد بود.
توافق نهایی همچنان امکانپذیر است
وجه مش��ترک اظه��ارات و مواضع ص��ورت گرفته در
مذاکرات اخیر وین را م ی ت��وان «امکان پذیر بودن امضای
توافق نهایی» در عین «وجود اختالفات باقیمانده» دانست.
اگر در این مذاکرات واش��نگتن و دیگر اعضای 5+1بتوانند
تصمیم و اراده الزم را جهت رسیدن به توافق نهایی فعلیت
بخشند ،رس��یدن به توافق نهایی تا سوم اذرماه امکان پذیر
خواهد بود ،اما ادامه ب��ازی غرب در مس��یر غی ر واقع بینی
و زیاده خواهی ،راه را ب رای رس��یدن به توافق جامع تا س��وم
اذرماه خواهد بست .در این صورت مسلما همه اعضای 5+1
مسئول به نتیجه نرسیدن مذاکرات خواهند بود.
این مساله از س��وی محمد جواد ظریف ،جان کری و
اشتون (که محوریت مذاکرات وین را مذاکره سه جانبه انها
تش��کیل م ی داد) مورد تاکید قرار گرفت .جمهوری اسالمی
ای ران مواضع خود در خصوص نق��اط اختالفی را به صورت
واضح و مشخص ب رای طرف مقابل تشریح کرده و به قول
اقای دکتر روحانی،رئی س جمهور کشورمان همه تعدیل های
الزم را پای میز مذاکره صورت داده اس��ت .بر این اساس در
موضوع نیازهای اساسی و بحث ظرفیت غنی سازی ،مساله
نیروگاه اراک و فردو ،تحقیقات هسته ای ،نحوه برداشته شدن
تحریم ها و روال عادی سازی پرونده هس��ته ای ای ران و.....
شاهد اتخاذ مواضعی شفاف و گویا از سوی تیم مذاکره کننده
هسته ای کشورمان بوده ایم.
محمدجواد ظریف پس از دیدار با کاترین اش��تون و
جنگ قدرت
پنهان
چرا قیمت نفت
پایین م ی رود؟
در حین مذاکرات وین به خبرن��گاران اعالم کرد« :در این
دور از مذاکرات در حال بررسی راه حل های ارائه شده برای
پایان دادن به اختالفات هس��تیم .همانطور که بارها گفته
ش��ده اس��ت ،اختالفات قابل توجهی وج��ود دارد ،اما این
بدان معنا نیس��ت که این اختالف��ات غیرقابل حل و فصل
است.ضروری اس��ت درباره روش هایی که هم جدی و هم
با مقداری نواوری برای ح��ل و فصل این اختالفات مطرح
می شود بحث شود ،اما این بحث ها زمان بر هستند و ممکن
است این راه حل ها به گفت وگوی بیش��تر نیاز داشته باشد.
البته این بدان معنا نیست که هنوز به راه حلی که مورد توافق
همه باشد رسیده باشیم.
به این معنا هم نیس��ت که راه حل غیرقابل دسترسی
باشد .همه معتقدند که این موضوع قابل حل است ،زیرا به
واقع ،برنامه هس��ته ای ایران یک برنام��ه صلح امیز و یک
واقعیت روی زمین است ،به این معنا که دانش دانشمندان
ما و فناوری که ما به دست اوردیم یک فناوری بومی است
و همگان به این باور رس��یده اند که نمی شود ارزو کرد این
فناوری نباش��د .ضروری اس��ت روی راه حل ها کار شود و
در مذاکرات سه ش��نبه درباره راه حل های متفاوتی که هر
یک از کش��ورها مطرح می کردند بحث های جدی صورت
گرفت ،البته تاکنون به یک جمع بندی مشترک نرسیده ایم،
اما معتقدم در صورت وجود اراده سیاس��ی دس��تیابی به ان
ممکن است».
اما اظهارات س��رگئی الوروف ،وزیر امور خارجه روسیه
نیز در خصوص مذاکرات هسته ای ای ران و اعضای 5+1در
وین در نوع خود قابل توجه بود« :احتمال دارد در این دوره از
رایزن ی ها در وین توافقاتی صورت گیرد.در نگاه اول مسائلی
که باید روی انها به توافق رسید س��خت به نظر نم ی ایند.
با این حال پیش از پایان ی��ک دور مذاکرات طوالنی همه
طرف ها خواستار دس��تیابی به امتیازات بیشتر هستند .اما
من اطمین��ان دارم که توافق ممکن اس��ت .من نم ی توانم
تضمین کنم که تا قبل از 24نوامبر این توافق صورت گیرد.
این تاریخ مقدس نیست اما ما تمام تالشمان را م ی کنیم تا
پیش از سررس��ید این تاریخ به نتیجه برسیم .مسکو روی
کیفیت مذاکرات تمرکز کرده است .ما تمام تالشمان را ب رای
دستیابی به توافق نهایی بر س��ر برنامه هسته ای ای ران در
کوتاه ترین زمان ممکن ب��ه کار گرفته ایم و به طور روزانه به
این تالش های خود ادامه م ی دهیم ».در اظهارات جان کری،
وزیر امور خارجه امریکا نیز مساله احتمال رسیدن به توافق
نهایی تا قبل از ضرب االجل زمانی تعیین ش��ده ( 3اذر ماه )
مورد تاکید قرار گرفته است« :دست یابی به توافق نهایی با
ای ران تا زمان پایان توافق موقت ،دور از دسترس نیست.من
معتقد نیستم که رس��یدن به توافق نهایی با ای ران تا روز 24
نوامبر ( 3اذر) دست نیافتنی باش��د.البته هنوز موضوع های
بسیاری ب رای حل و فصل وجود دارد ».بناب راین وجه مشترک
اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان و کری و الوروف تاکید بر
احتمال رسیدن به توافق نهایی تا سوم اذرماه ،در عین باقی
ماندن برخی نقاط اختالفی است.
چین ی ها انعطاف پذیری همه طرف ها را م ی خواهند!
در خالل برگزاری مذاکرات پکن ،طرف چینی مذاکرات
نیز خواس��تار انعطاف پذیری همه اعض��ای 5+1و ای ران در
راستای رسیدن به توافق نهایی شد .سخنگوی وزارت خارجه
چین در نشست خبری هفتگی خود از ای ران و اعضای گروه
5 +1در خواس��ت کرد در پی یافتن فرص��ت ب رای نمایش
انعطاف پذیری در مسیر برون رفت از وضعیت موجود و ارائه
خالقیت باشند.
«هانگ لی» س��خنگوی وزارت خارج��ه چین در این
خصوص عن��وان کرده اس��ت« :چی��ن از هم��ه حاضران
م ی خواهد با استفاده از فرصت کنونی از خود خالقیت نشان
داده و در پی یافتن راه حلی ب رای برون رفت از وضعیت فعلی
باشند .با وجود مشکالت و موانع موجود مذاکرات هسته ای
ای ران پیش��رفت زیادی داشته اس��ت .امیدوارم مذاکرات به
وجه مش�ترک اظهارات و مواض��ع صورت
گرفت��ه در مذاکرات اخیر وی��ن را می توان
«امکان پذیر بودن امضای توافق نهایی»
در عی��ن «وج��ود اختالف��ات باقیمان��ده»
دانست
نتیجه ای جامع ب راساس ب رنامه ریزی انجام شده برسد».
اخرین خبرها از وین
اما روز چهارش��نبه کری و ظریف دیدارهای مهمی با
یکیدگر داش��تند .دیدارهای طوالنی که همچون گذش��ته
محتوای ان محرمانه مانده است .محمد جواد ظریف هنگام
مذاکرات در وین گفته اس��ت :اختالفات قابل توجهی وجود
دارد ،اما این بدان معنا نیست که این اختالفات غیرقابل حل
و فصل است .ضروری است درباره روش هایی که هم جدی و
هم با مقداری نواوری ب رای حل و فصل این اختالفات مطرح
م ی شود بحث شود ،اما این بحث ها زمان بر هستند و ممکن
است این راه حل ها به گفت وگوی بیش��تر نیاز داشته باشد.
البته این به ان معنا نیست که هنوز به راه حلی که مورد توافق
همه باشد رسیده باشیم .به این معنا هم نیست که راه حل
غیرقابل دسترسی باشد .همه معتقدند که این موضوع قابل
حل است در اظهار نظری دیگر وزیر خارجه امریکا گفته است
«:تصور نم ی کنم که این (توافق) غیرقابل دسترس باشد .اما
در عین حال موضوعات سختی وجود دارد که باید حل شوند،
به همین خاطر نم ی خواهم پی ش گویی کنم .باید با جدیت به
مذاکرات ادامه دهیم .ما همین کار را انجام م ی دهیم تا ببینم
به کجا م ی رسیم .فکر م ی کنم باید بگذارم فعال خود مذاکرات
نتایج را مشخص کند .فکر نم ی کنم گمانه زنی کردن های
بیش از حد در حال حاضر کمکی کند»
همسو با جان کری سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا
هم دربار ه احتمال تمدید مذاکرات هسته ای ای ران و گروه 5+1
گفت :ضرب االجل تعیین شده ب رای حصول توافق نهایی 24
نوامبر است و چیزی در این باره تغییر نکرده است .جن ساکی
س��خنگوی وزارت امور خارجه امریکا در نشست خبری روز
سه شنبه خود در پاسخ به سوالی مبنی بر این که ایا تمدید
مذاکرات هسته ای از سوی امریکا پذیرفته شده است یا خیر؟
گفت :همانطور که وزیر ام��ور خارجه گفت گمانه زن ی ها در
این خصوص عجوالنه اس��ت .ضرب االجل تعیین شده 24
نوامبر است و تمرکز ماروی این تاریخ قرار دارد.جن ساکی در
ادامه تاکید کرد :تمرکز م��ا روی ضرب االجل 24نوامبر قرار
دارد و چیزی در این زمینه تغییر نکرده است .وی افزود :من
نم ی خواهم دربار ه احتمال تمدید مذاکرات پیش بینی کنم ما
هنوز 6هفته تا پایان این ضرب االجل زمان داریم و همانطور
که م ی دانید وزیر امور خارجه به منظور پیبش��برد مذاکرات
قرار است دیداری س��ه جانبه با همتای ای ران ی اش و کاترین
اشتون در وین داشته باشد .در یکی از مهمترین اظهار نظرها
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه
گفت نتیجه و حاصل توافق هس��ته ای از زمان رسیدن به
ان مهمتر اس��ت ،اما تمدید مهلت مذاکرات خطر شکست
گفت وگوها را باال م ی برد.نیروگاه اراک همراه با غن ی سازی
و موضوع تحریم ه��ا ،در دس��تور کار مذاکرات ق��رار داردژ
ریابکوف که با خبرگزاری ریانووس��تی گفت وگو م ی کرد ،در
مورد مذاکرات هسته ای ای ران و گروه موسوم به ،5+1گفت:
«توافق هسته ای با ای ران ،باید پایدار باشد .نتیجه توافق ،از
زمان دستیابی به ان مهمتر است».
اخرین خبرها اما حاکی اس��ت همانگونه که حس��ن
روحانی گفته توافق هسته ای حاصل شده اما تیم امریکایی
به جهت در پیش بودن انتخابات سنا خواستار عدم اعالم این
مساله شده است .گویا باید زمان بیشتری را در انتظار اعالم
به نتیجه رسیدن مذاکرات باشیم .راز عدم اعالم موفقیت در
مذاکرات انتخابات سنا است.
مثلث | شماره 238
در استانه برگزاری مذاکرات هسته ای وین ،شاهد هشدار
معنادار دومنیک دوویلپن نخس ت وزیر سابق فرانسه به اوالند
و لوران فابیوس بودیم .هش��داری که نشان م ی دهد رویکرد
تقابلی کاخ الیزه با ای ران در مذاکرات هس��ته ای مورد انتقاد
بسیاری از سیاستمداران این کشور قرار گرفته است.
نخس��ت وزیر س��ابق فرانس��ه (که قبال در مذاکرات
هسته ای با ای ران حضور داشت) صراحتا از رویکرد سلبی دولت
اوالند در قبال موضوع هسته ای ای ران انتقاد کرده است .این
موضوع نشان م ی دهد که پاریس نه تنها یک تسریع کننده
در مسیر رس��یدن به توافق نهایی نیست ،بلکه خود در این
خصوص یک مانع محسوب م ی شود .در هر صورت ایاالت
متحده امریکا و فرانسه به همراه دیگر اعضای 5+1تاکنون
نتوانسته اند اقدام ی موثر در حل اختالفات اساسی باقیمانده
صورت دهند.
دوویلپن یکی از سیاستمداران مشهور فرانسوی است
که قبال در کس��وت وزیر امور خارجه دولت ژاک ش��ی راک
در مذاکرات هس��ته ای با ای ران نیز حضور داش��ته است .در
شرایطی که سنگ اندازی های ایاالت متحده امریکا و فرانسه
در مسیر رسیدن به توافق نهایی هسته ای با ای ران ادامه دارد،
اظهارات و به عبارت بهتر هشدارهای دوویلپن به کاخ الیزه در
نوع خود قابل توجه است .وزیر امور خارجه سابق فرانسه در
این خصوص اعالم کرده است که در مذاکرات هسته ای ای ران
و گروه 5+1به جز موضوع تعداد سانتریفیوژها باقی مسائل
تا حد زیادی حل و فصل شده است.
دومنی��ک دو ویلپن که اخی را در س��فری ب��ه ته ران با
تعدادی از مقامات کشورمان از جمله وزیر امور خارجه دیدار
کرده بود افزود«:از حدود 20هزار س��انتریفیوژ نصب شده9 ،
هزار دستگاه فعال است و ای ران خواستار حفظ انهاست و در
این باره با امریکا اختالف نظر وجود دارد که به نظرم راه حل
میانه مناسب است ».دوویلپن در ادامه تاکید کرده است که
امیدوارم فرانسه موضع سختش در مذاکرات را تعدیل کند.
همان گونه که دوویلپن اش��اره کرده اس��ت ،مواضع طرف
فرانسوی در مذاکرات سخت است و این مواضع باید تعدیل
ش��ود .در این خصوص م ی توانیم گذری به مذاکرات قبل از
امضای توافقنامه ژن��و بزنیم .زمانی ک��ه در مذاکرات ژنو 2
فابیوس معادالت را به طور کامل بر ه��م زد و یک بار مانع
امضای توافقنامه شد.
«بچه پولدارها»
پدیده جدید صفحات مجازی
گزارش مثلث از عیان کردن
شکاف هایطبقاتی
گزارش ها
هشدار معنادار دوویلپن به فرانسوی ها
دومینوی به رسمیت شناختن
فلسطین در اروپا
مجلسعوامانگلیسدولتمستقل
فلسطینرابهرسمیتشناختند
ها
گزارش
گزار
ش
ها
23
گزارش ها
صاد
ت
اق
جنگقدرتپنهان
گزارش ها
24
مثلث | شماره 238
چرا قیمت نفت پایین می رود؟
بهای نفت در بازارهای جهانی به دلیل فراوانی عرضه
و افزایش ارزش دالر در پایی ن ترین س��طح 27ماه گذش��ته
معامله ش��د .این خبری بود ک��ه چند روز پی��ش ،خط اول
خبرگزاری های جهان را به خود اختصاص داد .بنا بر گزارش
خبرگزاری های بی ن المللی ،نفت برنت ش��دیدترین کاهش
قیمت هفتگ��ی از اوریل 2013را تجربه ک��رد .در واقع نفت
برنت از ماه ژوئن که به دلیل حمل��ه داعش به ع راق به رقم
116دالر در هر بشکه رسیده بود ،بیش از 20درصد کاهش
قیمت به خود دید.
در این میان ،تونی نونان ،مدیر ریسک نفتی در شرکت
میتسوبیش��ی گفت« :احساس من این اس��ت که سقوط
قیمت نفت کافی است 90 .دالر در هر بشکه سطحی است
که ع ربستان ب رای تامین بودجه خود اجازه نخواهد داد از این
پایی ن تر رود .ضمن انکه قیمت نفت هم اکنون کمتر از سطح
مورد نیاز ب رای تامین بودجه ای ران و روسیه است».
به هر حال ،نفت ب رنت ب رای تحویل در ماه نوامبر با 33
سنت کاهش به 91دالر و 98سنت رسید .این درحالی است
که در معامالت قبلی تا مرز 91دالر و 48س��نت نیز پایین
امده بود که کمترین س��طح از ژوئن 2012است .همچنین
نفت امریکا ب رای تحویل در ماه نوامبر با هفت سنت کاهش
به 89دالر و 67سنت در هر بشکه رسید.
به گفته مقامات اوپک ،عربس��تان سعودی این هفته
به ش��کل یکجانبه قیمت فروش نفت خ��ود ب رای تحویل
در ماه اینده را بدون مش��ورت با دیگر اعضای اوپک کاهش
داد .این تصمیم بس��یاری از ناظ ران بازار نف��ت را که انتظار
داش��تند عربس��تان ب رای کمک به افزایش قیمت ها تولید
خود را کاهش دهد غافلگیر کرد و باعث شد که قیمت نفت
بیش از پیش سقوط کند .جان کیلداف ،تحلیلگر نفتی در
نیویورک گفت« :افزایش ارزش دالر از دیگر عوامل فشار روی
قیمت هاس��ت ».وی همچنین به افزایش تولید از میادین
نفتی روس��یه و گزارش این هفته اوپک مبن��ی بر افزایش
تولید این سازمان به 31میلیون بشکه در روز به عنوان دالیل
کاهش قیمت اشاره کرد .تحلی ل ها حاکی است ،درگیری ها
در خاورمیانه تاثیر قابل توجهی روی عرضه نفت این منطقه
نداشته است .فعالی ت های داعش در شمال ع راق تاثیر اندکی
روی اس��تان های جنوبی نفت خیز ع راق داشته و همچنین
تولید در لیبی به رغم ب ی ثباتی این کشور افزایش یافته است.
اگرچه برخی اعضای اوپک نظیر ای ران خواستار کاهش
عرضه ش��ده اند اما اعضای دیگر معتقد بوده اند که تقاضای
زمستانی باعث احیای بازار خواهد شد.
عربستان در حال حراج نفت اوپک
روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی درباره تصمیمات
عجیب اعضای عرب اوپک که به س��قوط بیش��تر قیمت
نفت در بحبوحه کاهش قیمت ها انجامید ،نوش��ت« :عدم
هماهنگی در اوپک در حال تش��دید حراج نفت این سازمان
است .ب ر اساس گزارش این روزنامه ،ناهماهنگی در سازمان
کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در حال تبدیل شدن به
یک جنگ قیمت و تضعیف سلطه این سازمان نفتی روی
بازار جهانی نفت و تشدید حراج اخیر نفت این سازمان است».
همزم��ان با تضعیف اتحاد سیاس��ی اعض��ا به دلیل
ناارام ی ها در خاورمیانه و رقابت تولیدکنندگان ب رای مشتری
در بحبوحه عرض��ه زیاد نفت امریکا و همچنین رش��د کند
ف بین اعضای اوپک بیشتر شد.
اقتصادی در اسیا ،شکا
به گفته مقامات اوپک ،عربس��تان سعودی این هفته
به شکل یکجانبه قیمت فروش نفت خود ب رای تحویل در
ماه اینده را بدون مشورت با دیگر اعضای اوپک کاهش داد.
این تصمیم بسیاری از ناظ ران بازار نفت را که انتظار داشتند
عربس��تان ب رای کمک به افزایش قیمت ه��ا تولید خود را
کاهش دهد غافلگیر کرد و باعث شد که قیمت نفت بیش
از پیش سقوط کند .تصمیم عربس��تان با اقدام مشابهی از
سوی کویت مبنی بر کاهش قیمت نفت خود بدون اطالع
به دیگر اعضا همراه ش��د .یک مقام دیگر اوپک از حاش��یه
خلی ج فارس گفت« :اگر اعضای این سازمان همکاری نکنند،
همه به دردسر خواهند افتاد و قیمت ها بیش از پیش کاهش
م ی یابد ».البته از زمان تاسیس اوپک در سال 1960میالدی
این س��ازمان درگیر اختالفات داخلی بین اعضا بوده است.
اعضای این س��ازمان هنگام تصمیم گیری ب رای کاهش یا
افزایش تولید دسته جمعی خود ب رای نفوذ روی قیمت ها در
بازار ،پشت درهای بسته تصمیم گیری م ی کنند .اما به گفته
مقامات و تحلیلگران اوپک ،در ماه های اخیر اختالفات بین
انها به شکل قابل توجهی زیاد شده است .این امر نفوذ این
سازمان را در برهه ای که با برخی از بزرگترین چالش های کل
ادوار مواجه است ،کاهش داده است.
به نظ��ر م ی رس��د ،ناارام ی ه��ای اخی��ر در خاورمیانه
اتحادهای سیاسی قدیمی میان برخی از مهمترین اعضای
اوپک را از بین برده است .توسعه نفت شیل در امریکا باعث
شده که یکی از بهترین مشتریان اوپک (امریکا) خرید خود
را از این س��ازمان کاهش دهد و همچنی��ن به عرضه کافی
نفت تولیدکنندگان خارج از اوپک بیفزاید .از سوی دیگر رشد
اقتصادی در اسیا که باعث شده بود در دوران رکود اقتصادی
امریکا و اروپا قیمت ه��ای نفت باال بماند ،نی��ز رو به افول
گذاشته است.
تمام این مسائل باعث شد که قیمت های جهانی نفت
از تابستان به بعد به ش��دت رو به کاهش بگذارد .در گذشته
اوپک معموال در چنی��ن مواقعی ب��رای افزایش قیمت ها
به صورت دسته جمعی اقدام م ی کرد یا تولید خود را کاهش یا
بازار را تهدید به انجام این کار م ی کرد .بسیاری از ناظ ران در
ن تردید دارند که این گروه بتواند در
داخل و بیرون این سازما
ی اتخاذ کند.
میان اختالفات کنونی چنین تصمیم
کاهش قیمت ها به ویژه تولیدکنن��دگان در امریکای
التین و افریقا را که ب رای تامین هزینه ه��ای خود به درامد
نفتی احتیاج دارند و همچنین ای ران را که صادرات نفتش به
گزارش ها
دلیل تحریم های بی ن المللی کاهش یافته نگران کرده است.
البته کاهش قیمت ها کش��ورهای غربی را نگران نخواهد
کرد .کشورهای صنعتی مصرف کننده نفت مدت هاست از
اوپک به دلیل باال نگه داشتن قیمت ها ب رای پر کردن خزانه
کشورهای عضو این سازمان انتقاد م ی کنند.
اما اختالفات اوپک همچنین شبکه ایمنی جهانی را
نیز تهدید م ی کند .اعضای اوپک که بیش از یک سوم نفت
جهان را در روز تامین م ی کنند در گذشته ب رای جلوگیری از
افزایش قیمت ها در بحبوحه اختالالت ش��دید عرضه وارد
عمل شده اند همانطور که در اس��تانه حمله امریکا به ع راق
در سال 2003این کار را انجام دادند .اعضای اوپک ظرفیت
تولید مازاد حدود 3/8میلیون بشکه نفت در روز را دارند که
معادل چهار درصد عرضه جهانی نفت است و این ظرفیت
مازاد م ی تواند با یک اشاره به کار بیاید.
با این اوصاف ،اختالفات اخیر در اوپک در یک مناقشه
علنی غیرمعمول در سال 2011ریش��ه دارد .علی النعیمی،
وزیر نفت عربستان در ان سال در مواجهه با کاهش عرضه
و افزایش قیمت ها به دلیل ناارام ی های سیاسی بهار ع ربی،
در یکی از نشس ت های اوپک خواس��تار افزایش تولید شد.
نمایندگان حاضر در این نشس��ت نتوانس��تند در این زمینه
به توافق برس��ند و نعیمی ب��ا عصبانیت از جلس��ه خارج و
به خبرنگاران گفت ک��ه یکی از بدترین جلس��ات اوپک را
تجربه کرده اس��ت .کشورهای عربی حاش��یه خلی ج فارس
در اوپک شامل عربس��تان ،کویت ،قطر و امارات از مدت ها
قبل اتحاد سیاس��ی دارند ک��ه عمدتا در مخالف��ت با ای ران
دیگر عضو این سازمان است .این رقابت همزمان با تشدید
جنگ های نیابتی در ع راق و س��وریه شدت بیشتری گرفته
اس��ت .در عین حال اتحاد اع راب حاشیه خلیج فارس کمی
به گفته مقامات اوپک ،عربستان سعودی
این هفته به شکل یکجانبه قیمت فروش
نفت خود برای تحویل در ماه اینده را بدون
مشورت با دیگر اعضای اوپک کاهش داد.
این تصمیم بس�یاری از ناظران بازار نفت
را که انتظار داشتند عربستان برای کمک
به افزایش قیم ت ها تولید خود را کاهش
دهد غافلگیر کرد
به سردی گراییده است .ب رای مثال عربستان ،قطر و امارات
از گروه های مختلفی در ناارام ی ه��ای موجود در خاورمیانه
حمایت م ی کنند .نعیمی ک��ه س��ال ها با نفوذترین فرد در
جلسات اوپک بوده در نشس��ت های اخیر با شور و اشتیاق
کمتری حاضر م ی شود.
ایران هم قیمت را کاهش داد
چرا ایران قیمت نفت خود را کاهش داد؟
مدیر امور بی ن الملل ش��رکت ملی نفت ای ران کاهش
قیمت نفت خ��ام ای ران را به دلیل جذب بیش��تر مش��تری
تکذیب کرد و گفت« :قیمت نفت ای ران متناس��ب با قیمت
نفت ع ربستان کاهش یافت ».سی د محسن قمصری با بیان
اینکه قیمت نفت ای ران همیشه به صورت موازی و رقابتی با
قیمت نفت عربستان بوده است ،اظهار کرد« :در دوره اخیر
قیمت نفت ای ران ب رای رقابت با عربس��تان در زمینه جذب
بیشتر مشتری کاهش معناداری پیدا نکرده است».
وی در این باره که عربس��تان ب رای مشتریان اسیایی
خود ،قیمت نفت را کاهش داده است ایا ای ران نیز قیمت نفت
خود را کاهش خواهد داد ،اظهار کرد« :قیمت نفت به صورت
ماهانه اعالم م ی شود و ب ر اساس شرایط بازار نوسان دارد .به
گفته قمصری ،قیمت رسمی نفت ع ربستان در ماه جاری در
همه بازارها نسبت به ماه گذشته کاهش یافته و طبیعی است
که قیمت نفت ای ران نیز متناس��ب با قیمت نفت عربستان
کاهش پیدا خواهد کرد که این موض��وع دالیل فنی دارد و
ارتباطی به رقابت میان دو کشور ندارد».
مدیر امور بی ن الملل شرکت ملی نفت ای ران همچنین
درباره دالیل فنی این کاهش قیمت نفت گفت« :وضعیت
اقتص��ادی ،عرضه و تقاض��ای بازار و قیم��ت فراورده هایی
که هم اکنون در بازار عملیاتی وج��ود دارد ،برخی از عوامل
این کاهش قیمت هستند ».وی با اش��اره به پیچیده بودن
بحث های فن��ی بازار نفت تاکید ک��رد :کاهش قیمت نفت
ای ران متناس��ب با عربس��تان به این معنی نیست که ای ران
م ی خواهد رقابتی معنادار با ع ربستان داشته باشد».
درخواست نشست فوری اوپک
عربس��تان و کویت به عن��وان دو عضو ب��زرگ اوپک
م ی گویند که به صورت فوری تولید نف��ت خام خود را ب رای
جلوگیری از روند نزولی قیمت ها کاه��ش نخواهند داد که
این پیام ی به ونزوئال مبنی بر این اس��ت که این گروه بعید
است با خواسته این کشور ب رای برگزاری نشست فوق العاده
اوپک موافقت کند .وزیر نفت کویت به خبرگزاری رس��می
این کش��ور گفت« :اگرچ��ه کش��ورهای تولیدکننده نفت
قیمت های باالت��ر ر ا ترجیح م ی دهند ام��ا هیچ راهی ب رای
رس��یدن به این هدف از طریق کاهش عرضه وجود ندارد».
یک منبع اگاه به سیاس��ت های نفتی عربستان نیز گفت:
«عربستان که تقریبا یک سوم تولید اوپک را در ماه گذشته
به خود اختصاص داد ،عرضه خود را از االن تا پایان سال جاری
میالدی کاهش نخواهد داد ».علی العمر ،وزیر نفت کویت
بدون اشاره به جزئیات به خبرگزاری رسمی این کشور گفت:
«اگر ما راهی ب رای حفظ ثبات قیمت ها و بازگرداندن ان به
س��طوح قبل داش��تیم ،در این کار درنگ نم ی کردیم .هیچ
راهی ب رای کاهش تولید نفت از سوی کشورها وجود ندارد».
او افزود« :کویت هیچ دعوت نامه ای ب رای برگزاری نشس��ت
فوق العاده به منظور بررس��ی کاهش تولی��د دریافت نکرده
است ».همچنین یوسف یوس��فی ،وزیر انرژی الجزایر نیز
اعالم کرد که این کشور مشکلی با قیمت های کنونی ندارد
و هیچ دعوتی ب رای حضور در نشس��ت فوق العاده دریافت
نکرده است ».اما از س��وی دیگر عربستان احتماال ب رای باال
بردن قیمت نفت با فشارهای داخلی بیشتری مواجه خواهد
شد .شاهزاده الولید بن طالل ال سعود میلیاردر سعودی در
نامه ای به علی النعیم ی وزیر نفت ع ربستان گفته است« :این
کشور باید رفته رفته نگران کاهش قیمت ها شود».
رئی��س اژان��س بی ن المللی ان��رژی نیز گفته اس��ت:
«بخش عمده نفت شیل امریکا با هزینه ای بسیار پایی ن تر از
قیمت های کنونی نفت خام تولید م ی شود که به معنی این
اس��ت که پروژه های امریکا م ی توانند رکود بازار را که دیگر
تولیدکنندگان را تحت فشار گذاشته تحمل کنند».
همچنین ماری��ا فاندر ه��وون ،مدیر اجرای��ی اژانس
بی ن المللی انرژی گفته است« :تنها بخش کوچکی از تولید
نفت ش��یل تحت تاثیر رکود قیمت های نف��ت خام که به
پایی ن ترین سطح چهار سال اخیر رس��یده ،قرار م ی گیرد».
وی در مصاحبه با رویترز گفت« :حدود 98درصد نفت خام و
میعانات امریکا با هزینه کمتر از 80دالر و 82درصد با هزینه
60دالر یا کمتر تولید م ی شوند».
بهای نفت در پایی ن ترین سطح 4سال گذشته
در ادامه این روند ،بهای نفت در بازارهای جهانی به مرز
88دالر در هر بشکه رسید .سرمایه گذارانی که انتظار داشتند
کاهش تولید از س��وی اوپک به افزایش قیمت ها بینجامد
پس از اینکه ع ربستان و کویت احتمال کاهش تولید از سوی
این س��ازمان را رد کردند با ناامیدی مواجه شدند .همچنین
بهای س��بد نفتی اوپک به 86دالر و 43سنت در هر بشکه
سقوط کرده که پایی ن ترین قیمت چهار سال گذشته است.
این درحالی اس��ت که اژانس بی ن المللی انرژی اعالم
کرد ،رشد تقاضای نفت جهان در سال 2015میالدی کمتر از
پی ش بین ی های قبلی خواهد بود و قیمت نفت احتماال بیش
از این کاهش خواهد یافت .این اژانس در گزارش ماهانه خود
اعالم کرد« :کاهش اخیر قیمت نفت به نظر م ی رسد بر پایه
عرضه و تقاضا باشد».
مثلث | شماره 238
با ای��ن اوصاف ،اوپک اع�لام کرد« :تولی��د نفت این
س��ازمان در ماه س��پتامبر به باالترین س��طح از تابس��تان
2013رسیده اس��ت و کاهش ش��دید قیمت نفت را به دلیل
گمانه زن ی ها اعالم کرد .با این اتفاق ،وزیر امور خارجه ونزوئال
گفت که این کشور خواستار نشست فوری سازمان کشورهای
صادرکننده نفت(اوپک) به دلیل کاهش بهای جهانی نفت
خواهد شد .گویا ونزوئال نگران کاهش ب ی وقفه بهای جهانی
نفت و به ویژه قیمت سبد نفتی خود است که طی چند هفته
گذشته کاهش یافته و به پایی ن ترین سطح چهار سال اخیر
رسیده است».
وزیر نفت اکوادور نیز گفت« :باتوجه به افزایش تولید
نفت امریکا ،قیمت های کنونی نفت خام طبیعی هس��تند
و اوپک درباره این موضوع در نشس��ت وزرای این س��ازمان
در اواخر نوامب��ر مذاکره خواهد کرد ».با این حال ،س��ازمان
کش��ورهای صادرکننده نفت اوپک هشدار داد« :بهای نفت
ممکن اس��ت به دلیل احتمال گرم تر بودن هوا در زمستان
امسال نسبت به سال گذشته و کاهش تقاضای نفت ،کاهش
قیمت بیشتری را تجربه کند ».اوپک در گزارش ماهانه خود
و در شرایطی که بهای نفت ب رنت به پایی ن ترین قیمت چهار
سال اخیر رسیده است اعالم کرد« :پی ش بین ی های رسمی
حاکی از این اس��ت که گرم تر بودن هوا در زمستان امسال
باعث کاهش تقاضای نفت و در نتیجه کاهش بیشتر بهای
بهای نفت کمتر از 75دالر نم ی شود!
گزارش ها
ازس��وی دیگر ،به نقل از منابع اگاه گفته شد که ای ران
هم قیمت فروش نف��ت خام به مش��تریان اس��یایی را به
پایی ن ترین س��طح از دس��امبر 2008تاکنون رسانده است.
روزنامه وال اس��تریت ژورنال در این باره نوش��ت« :این اقدام
ای ران تا حد زی��ادی متاثر از کاهش قیمت هفته گذش��ته از
سوی ع ربستان است .این اخبار در شرایطی است که اعضای
سازمان کش��ورهای صادرکننده نفت(اوپک) در حال رقابت
ب رای در اختیار گرفتن سهم بازار اسیا پس از کاهش فروش
به امریکا به دلیل توسعه نفت شیل هستند».
با این حال ،شرکت ملی نفت ای ران بهای فروش نفت
خام س��بک خود به مشتریان اس��یایی ب رای تحویل در ماه
نوامبر را 82سنت در هر بش��که پایی ن تر از متوسط قیمت
نفت عمان و دبی م ی فروشد .ای ران ب رای ماه اکتبر نیز قیمت
نفت خود را 18سنت کاهش داده بود که دقیقا مشابه کاهش
یک دالری قیمت نفت عربس��تان در هفته گذش��ته ب رای
مشتریان اسیایی اس��ت .اوگن ویبنبرگ ،رئیس تحقیقات
در کامرزبانک فرانکفورت گفت« :زمان کاهش قیمت نفت
ای ران وقوع جن��گ قیمت گذاری در اوپ��ک را بیش از پیش
محتمل م ی کند .ای ران کامال از مسیر حرکت و شرایط موجود
در بازار اگاه است و باتوجه به این مساله ما شاهد کاهش های
پشت سر هم بودیم که به نظر م ی رسد یک کنش و واکنش
از سوی اعضای اوپک باشد ».گویا بیژن زنگنه – وزیر نفت –
هم گفته است نوساناتی که در حال حاضر در قیمت ها شاهد
هستیم جنگ کاهش قیمت نامیده نم ی شود.
نفت م ی انجامد ».در عین حال اوپک اعالم کرد که دمای هوا
اخی را به فاکتور کم اهمی ت تری ب رای تعیین مصرف سوخت
امریکا تبدیل شده است ،زی را نفت کوره درحال حاضر کمتر
از 20درصد تقاضای فراورده های نفتی پاالیش شده را در این
کشور تشکیل م ی دهد.
25
گزارش ها
قیمت نفت روی 85تا90دالر تثبیت می شود
گفت وگویمثلثبارئیساتحادیهصادر کنندگانفراورده هایپتروشیمی
فاطمه کریمخان
خبرنگار
قیمت نفت در چند هفت ه گذش�ته ،رو به س�قوط
بوده و روند کاهش ب ی سابقه ای در چند ماه اخیر
طی کرده اس�ت ،با ای�ن وجود برخ�ی ناظران به
نقش عربس�تان در کاه�ش قیمت دالر اش�اره
کرده اند و حتی از تصمیم عربستان برای فروش
نفت ارزان به کشورهای اسیایی ب ه عنوان اغازی
ب�رای جنگ ق�درت بین ای�ران و عربس�تان یاد
کرده اند ،ش�ما این کاه�ش قیم ت ه�ای اخیر را
ناشی از چه اتفاقی م ی دانید؟
من فکر م ی کنم کاهش قیمت اخیر ،یک موضوع
سیاسی و اقتصادی است .اول ش��ما را به این مساله ارجاع
م ی دهم ک��ه وقتی تدارکات ب رای یک جنگ اغاز م ی ش��ود
قیمت نفت فاکتور بس��یار تعیی ن کننده ای اس��ت .موضوع
این اس��ت که اختالف ب رای اغاز یک جنگ جدی ،نیازمند
این است که قیمت نفت ب ر خالف جنگ های دیگری که در
منطقه اتفاق افتاده و باعث افزایش قیمت نفت شده است،
رشد نکند.
هر وقت جنگ شروع م ی شود ،قیمت نفت باال م ی رود.
ترس از جنگ باعث م ی شود که قیمت نفت باال برود .نمونه
تاثیر جنگ بر افزای��ش قیمت نفت در
جنگ ع راق و کویت قابل مشاهده است.
به همین دلیل اس��ت که الزم ه ائتالف
برای جنگ کنترل قیمت نفت اس��ت.
جنگ امریکا و ع راق باعث شد که قیمت
نفت کاهش پیدا کند ،همچنین بحران
اوکراین باعث کاهش قیمت نفت شد.
حاال جنگ با داعش هدف غرب ی هاست
و ب رای اینکه اجماعی در این مورد شکل
بگیرد الزم است که قیمت نفت کنترل
شود.
قیمت نف�ت تحت تاثی�ر حوادث بس�یار
زیادی ب�اال و پایین م�ی رود؛ بح�ران در اروپای
شرقی ،بحران در ش�مال عراق و سوریه ،جنگ
قدرت بین دو قطب تولید نف�ت در خاورمیانه،
ایران و ع ربس�تان .مذاکرات ایران و اروپا و حتی
سیاست های داخلی کش�ور های مصرف کننده
نفت؛ این موضوعی اس�ت که حمید حس�ینی
رئی�س هیات مدی�ره اتحادی�ه صادر کنندگان
فراورده های پتروشیمی ،در گفت وگو با خب رنگار
مثل�ث از ان ب ه عن�وان مس�اله ای پیچیده یاد
م ی کند .اق�ای حس�ینی معتقد اس�ت که در
کوتاه م�دت نباید نگ�ران تاثی�ر کاهش قیمت
نفت بر بودجه بود اما روند کاهش�ی ،در س�ال
اینده ممکن اس�ت نیاز ب�ه تصمی م گیری های
جدی داشته باشد.
توافق هایی بین کشور های تولی د کننده نفت صورت بگیرد.
از این نظر که کشور های تولی د کننده نفت هماهنگی خود را
افزایش دهند و سیاست عاقالنه تری در پیش بگی رند.
از طرفی چین قرار اس��ت ک��ه در چند هفت��ه اینده،
مجموع ه سیاس��ت های جدید اقتص��ادی و اجتماعی خود
ش�ما اش�اره کردید که کاهش
قیم ت ه�ای اخی�ر ،دالی�ل
اقتص�ادی هم داش�ته اس�ت،
این دالیل ش�امل چه چی ز های
است؟
26
بنابراین باید این کاهش قیم ت ها را زمینه چینی
برای حضور نیرو های پیاده در عراق بدانیم؟
مثلث | شماره 238
گزارش ها
عامل اقتصادی کاهش قیمت
نفت تقویت دالر امریکاست ،همچنین
وجود عرض��ه مازاد در ب��ازار به کاهش
قیمت ها دامن زده است .از طرف دیگر
لیبی به بازار فروش نفت برگشته است.
همچنین روسیه و عربستان تولید نفت
خود را افزایش داده اند ،از طرف دیگر صندوق بی ن المللی پول
در مورد رشد اقتصادی کش��ور هایی مانند ژاپن اب راز نگرانی
کرده است ،همه اینها موضوعاتی است که به شدت بر بازار
نفت تاثیر م ی گذارد.
من امی��دوارم که کار به انجا نکش��د .م��ا امیدوار
هستیم که در اجالس ایند ه اوپک اتفاق های خوبی بیفتد.
ممکن اس�ت کاه�ش قیمت نفت ،باعث ش�ود
اجالس چند هفته این�ده اوپک س�طح تولید را
کاهش دهد؟
امیدوار هستم اجالس اینده اوپک باعث شود که
را اعالم کند .در ح��ال حاضر چین در م��ورد نقدینگ ی اش
سیاست انقباضی اعمال م ی کند اگر در ب رنامه جدید سیاست
انبساطی ارائه بدهند ممکن است تقاضای نفت از این بازار
افزایش پیدا بکند.
در نهایت به نظر شما این روند کاهش قیمت تا
کجا ادامه خواهد داشت؟
فکر نم ی کنم که روند کاهش قیمت ها ان قدر ها
هم شدت بگیرد .پی ش بینی من این است که قیمت ها روی
85تا 90دالر ب رای هر بشکه تثبیت بشود.
باتوج�ه ب�ه اینک�ه کاه�ش قیم ت ه�ای اخی�ر،
تحت تاثیر تصمیم عربستان برای کاهش قیمت
فروش نفت به کشور های اسیایی بود که باعث
شد عراق و ایران هم قیمت فروش نفت خود به
این کش�ور ها را کاهش بدهند ،فکر م ی کنید که
معن ی اش این باش�د که ما در بازار نفت به نوعی
ناچار به تبعیت از عربستان شده ایم؟
واقعیت این اس��ت که در بازار نفت هیچ کشوری
تعیی ن کننده نیست .در بازاری که بازار فروشنده است ،یعنی
تقاضا در ان زیاد و عرض ه کاال کم اس��ت ،م ی شود به نقش
تعیی ن کننده فروش��نده ها قائل بود اما در بازار هایی که بازار
مصرف کننده اس��ت یعنی میزان تقاض��ا از مصرف کمتر
است ،این مصرف کننده ها هستند که قیمت و شرایط خرید
را تعیین م ی کنند.
در حال حاضر ه��م بازار هایی مانند چی��ن در تعیین
قیمت نفت تاثی ر گذار هس��تند و چین هم بیشتر نیاز نفت
خود را از جایی غیر از ای��ران تامین م ی کند .به همین دلیل
اس��ت که قدرت مانور زیادی دارد و م ی تواند فروش��نده ها را
مجبور کند به شرایطش تن بدهند.
البته گاهی وقت ها هم هست که ما در بازار نفت نقش
تعیی ن کننده داری��م اما گاهی هم تبعی��ت از نیاز خریداران
اتفاق م ی افتد.
باتوج�ه ب�ه اینک�ه دور جدی�دی از مذاک�رات با
5+1ش�روع ش�ده ،فک�ر م ی کنید ای�ن کاهش
قیم�ت نف�ت م ی توان�د بر رون�د ان
مذاک�رات تاثی ر گ�ذار باش�د یا نقش
تعیی ن کننده ای به عهده بگیرد؟
کاهش قیمت نفت قطعا به ای ران
و روسیه فش��ار م ی ارود اما در مورد اینکه
ایا بر امریکا هم تاثی��ر م ی گذارد یا نه ،دو
برداش��ت متفاوت م ی تواند وجود داش��ته
باش��د .م ی ش��ود تحلیل کرد که کاهش
قیمت نفت ب��ه نفع امریکاس��ت ،چون
رقبای اقتصادی امریکا از جمله روسیه را
دچار مشکل م ی کند .اما همزمان م ی شود
تحلیل ک��رد که کاهش قیم��ت نفت به
ضرر امریکاس��ت ،چون ای��ن موضوع به
نفع کش��ور هایی مثل هند و چین است
که رقبای اقتصادی امریکا هستند و از این
نظر نم ی تواند خوشایند انها باشد.
از طرفی خود امریکا هم تولی د کننده
نفت اس��ت و بخش عمده ای از مصرف
داخل��ی اش را خ��ودش تولی��د م ی کند.
تقویت چین با کاه��ش قیمت نفت هم
از ان چی ز هایی نیس��ت ک��ه امریکا از ان
راضی باشد.
باتوجه به اینکه قیمت نفت در بودج ه سال جاری
برای هر بشکه صد دالر در نظر گرفته شده است،
فکر م ی کنید این احتمال وج�ود دارد که کاهش
قیمت نفت ،دولت را از نظر بودجه تحت فش�ار
قرار دهد؟
دولت همیش��ه م ی تواند از اهرم قیمت دالر ب رای
جلو گیری از بروز کسری بودجه اس��تفاده کند .ضمن اینکه
در چند ماه گذشته شاهد افزایش در امد های دولت بوده ایم.
البته ممکن است نگران ی هایی ب رای تامین بودجه در سال
اینده وجود داشته باشد اما صادرات فراورده های نفتی ما رو
به افزایش است و مجموعا من از این جهت نگرانی احساس
نم ی کنم.
گزارش ها
بی
نا
ل
م
لل
دومینویبهرسمیتشناختنفلسطیندراروپا
پس از سوئد ،مجلس عوام انگلیس دولت مستقل فلسطین را به رسمیت شناخت
در عین حال شناس��ایی فلس��طینی ها به عنوان یک
کش��ور مس��تقل ،از س��ویی موج شناس��ایی این کشور در
جهان را فراگیر کرده و از سوی دیگر نامشروع بودن ادامه
شهرک س��ازی اس��رائیلی ها و تجاوزهای گاه و بیگاه این
هشدار امریکا به سوئد
پس از انکه سوئد مواضعش را در قبال کشور فلسطین
اعالم کرد ،واش��نگتن هش��دار داد که ب رای «به رس��میت
مثلث | شماره 238
ایتالیا ،سومین کشور!
گزارش ها
سوئد با به رسمیت شناختن کش��ور فلسطین موجی
جدی��د را در اروپا در این رابط��ه به راه انداخ��ت؛ درواقع به
رسمیت شناختن کشور فلس��طین در سوئد و حاال مجلس
عوام انگلیس را می توان فصل جدیدی در عرصه مناسبات
دیپلماتیک فلسطینی ها دانس��ت؛ اقدامی که از 29نوامبر
سال 2012با عضویت فلس��طین به عنوان دولت غیرعضو
ناظر در س��ازمان ملل متحد اغاز شد و با عضویت فلسطین
در برخی سازمان های بین المللی و حاال به رسمیت شناختن
فلسطین از سوی مجلس عوام انگلیس به شکلی سمبلیک
ادامه دارد .در رای گیری که اواخر روز دوشنبه گذشته انجام
شد 274 ،نماینده مجلس عوام انگلیس از این طرح حمایت
و 12نفر دیگر به ان رای منفی دادند.
این در حالی اس��ت که این طرح که ب��ا اکثریت ارای
نمایندگان مجلس عوام انگلیس تصویب ش��د تغییری در
موضع دولت انگلیس در قبال مناقشه میان اسرائیل ی ها و
فلسطین ی ها ایجاد نم ی کند.
این طرح به این دلیل نمادین اعالم شده است که دولت
لندن م ی تواند به طور رسمی فلسطین را به عنوان یک کشور
مستقل به رسمیت نشناسد ،اما خبرگزاری رویترز به این نکته
اش��اره کرد که این طرح نمادین م ی تواند بر روند صلح میان
اسرائیل ی ها و فلسطین ی ها سازنده باشد .پیش از این بسیاری
پی ش بینی کرده بودند که این طرح در مجلس عوام انگلیس
شکست خواهد خورد.
برخی از جمله گراه��ام موریس ،یک��ی از نمایندگان
مجلس عوام از این طرح به عنوان یک فرصت تاریخی یاد
کردند .این طرح از سوی دیوید میلیبند ،رهبر حزب مخالف
کارگر پیشنهاد شده بود.
اگرچه پیش از این کش��ورهای قاره امریکا از جمله
کوبا ،نیکاراگوئه ،کاس��تاریکا ،و نزوئال ،برزیل ،ارژانتین،
اکوادور ،اروگوئه ،پاراگوئه ،بولیوی و ش��یلی و کشورهای
مجارس��تان ،لهس��تان و اس��لواکی پیش از پیوس��تن به
اتحادیه اروپا ،فسطین را به رسمیت شناخته بودند اما اقدام
سمبلیک مجلس عوام انگلیس برای به رسمیت شناختن
فلس��طین بحث های زی��ادی درباره روند ای��ن حرکت و
افزایش جایگاه بین المللی فلسطینی ها و در مقابل شکست
سیاست های اس��رائیل ایجاد کرده است؛ چرا که انگلیس
کشوری است که به لحاظ تاریخی با اس��تناد به اعالمیه
بالفور ،پایه گذار اسرائیل ش��ناخته می شود و باوجود اینکه
بریتانیا پس از جن��گ جهانی دوم نق��ش حمایتی خود از
رژیم اس��رائیل را به ایاالت متحده امریکا داد اما همواره
حمایت سیاسی-اقتصادی و نظامی لندن شامل اسرائیل
شده و می شود .چنانچه دفتر نخست وزیری انگلیس پس
از تصمی��م اخیر مجلس عوام این کش��ور اعالم کرد ،این
مس��اله تغییری در سیاس��ت های لندن نمی دهد .اما این
طرح با 274رای موافق عضو مجل��س عوام انگلیس و با
12رای مخالف به تصویب رسید.
مجلس ع��وام انگلی��س را می توان نم��ادی از افکار
عمومی این کش��ور دانس��ت و در واق��ع رای مثبت در این
مجلس به کش��ور فلس��طین را می توان نم��اد واقعی نظر
ملت انگلیس ارزیابی کرد ،اگر چه دولت این کش��ور به تبع
سیاس��ت های گذش��ته ،از پذیرفتن ان خودداری کند .اما
نکته حائز اهمیت این اس��ت که افکار عمومی در قلب اروپا
نیز اکنون فلسطین را به رسمیت شناخته و نسبت به مسائل
ملت این کشور حساس است .به عبارت دیگر این نیز یک
مهر تایید دیگر بر شکست سیاست های متجاوزانه اسرائیل
است که در حمالت جنایت امیز به غزه رخ داد.
رژیم به مناطق فلسطینی را با محکومیت بیشتری از سوی
محافل رس��می جهانی روبه رو می کند .همچنانکه پس از
مجلس عوام انگلیس و سوئد ،وزیر خارجه ایتالیا نیز خواهان
تس��ریع در روند تش��کیل کشور مستقل فلس��طین شد.به
گزارش الجزیره ،فدریکا موگرینی ،وزی��ر خارجه ایتالیا در
دیدار با اویگ��دور لیبرمن ،وزیر خارجه رژیم صهیونیس��تی
در رم با بیان اینکه باید هر چه س��ریع تر کش��ور فلس��طین
تشکیل ش��ود و تضمین های امنیتی به اسرائیل داده شود،
عنوان داشت« :ایتالیا اماده است به مسئولیت های خود در
این زمینه عمل کند ».موگرینی تاکید کرده است که جامعه
بین الملل در قاهره تعهد یافت که برای بازس��ازی نوار غزه
عمل کند اما موفقیت امیز بودن مذاکرات است که می تواند
ضامن نهایی ثبات باشد و مذاکرات تنها راهی است که با ان
می توان از خطرات بحران های جدید اجتناب کرد.
حال بای��د دید کش��ورهای دیگر اروپای��ی در روزهای
اینده نس��بت به این اقدام مجلس انگلیس چه واکنش��ی
نشان خواهند داد و ایا کش��ورهای دیگر اروپایی حتی ب رای
ظاه ر سازی هم شده است از دولت سوئد و مجلس انگلیس
هم پیروی خواهند کرد یا خیر؟
با این حال ،بسیاری معتقدند طرح به رسمیت شناختن
دولت فلسطینی تالشی اس��ت که با هدف پیشبرد راهکار
دودولتی و تثبیت رژیم صهیونیس��تی ص��ورت م ی گیرد.
تازه ترین دور از مذاکرات س��ازش س��ال گذش��ته در حالی
اغاز ش��د که قرار ب��ود ظرف م��دت ۹ماه ب��ا میانجیگری
امریکا به نتیجه برس��د .این گفت وگوها مانند ادوار پیشین
ان در ماه اردیبهش��ت پی��ش از فرارس��یدن ضرب االجل از
پی ش تعیی ن شده ،با شکست مواجه و متوقف شد.
27
گزارش ها
شناختن دولت فلسطین» هنوز خیلی زود است .جن ساکی
سخنگوی وزارت خارجه امریکا با اعالم حمایت واشنگتن از
اصل برپایی کشور فلسطین گفت باید این امر از طریق روند
س��ازش و راه حل مبتنی بر مذاکره باشد و نیز باید دوطرف
اس��رائیلی و فلس��طینی هر دو این مس��اله را به رسمیت
بشناسند.
سوئد ،نخس��تین کش��ور از اعضای قدیمی اتحادیه
اروپاست ،که اعالم کرد فلسطین را به عنوان یک کشور به
رسمیت خواهد شناخت.
استفان لووین ،نخس��ت وزیر دولت تازه سوئد که یک
دولت چپ میانه است ،روز جمعه ۱۱،مهرماه ،اعالم کرد که
سوئد ،دولت فلسطین را به رس��میت خواهد شناخت و حل
درگیری های اسرائیلی -فلسطینی از طریق برپایی دو کشور
صورت م ی گیرد .وزارت خارجه امریکا توضیحی نداد که ایا
استکهلم ،واشنگتن را در جریان تصمیم یکطرفه خود قرار
داده بود و ایا امریکای ی ها این مساله را با شرکای اروپایی خود
مورد بحث و بررسی قرار داده اند؟
استقبال تشکیالت خودگردان فلسطین
در همین حال ،تشکیالت خودگردان فلسطین از اقدام
سوئد مبنی بر قصد این کش��ور ب رای به رسمیت شناختن
کشور فلسطین ،استقبال کرد و از تمام کشورهای اتحادیه
اروپا خواست تا مانند استکهلم عمل کنند .صائب عریقات،
مذاکره کننده ارشد فلس��طین ،در گفت وگو با فرانس پرس
اظهار داشت« :ما از اعالم نخس ت وزیر سوئد مبنی بر اینکه
کشورش ،فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت ،استقبال
م ی کنیم و ان را بسیار ارج م ی نهیم».
اج
ت
م
ا
عی
«بچه پولدارها»پدیده
جدیدصفحاتمجازی
گزارش مثلث از عیان کردن شکاف های طبقاتی
سبک زندگی پولداری
گزارش ها
28
مثلث | شماره 238
وحشت اسرائیل
از س��وی دیگر ،یک روزنام��ه المانی با اش��اره به رای
مثبت مجلس عوام انگلیس به طرح به رس��میت شناختن
دولت مس��تقل فلسطینی و درخواس��ت های مشابه که در
این باره از اروپا به گوش م ی رس��د از وحشت اسرائیل درباره
به رسمیت شناخته شدن فلس��طین از طرف اروپاییان خبر
داد .روزنامه «دی ولت» در مطلبی در این باره نوشت« :بعد
از اینکه کشور سوئد اعالم کرد که دولت مستقل فلسطینی
را به رسمیت م ی شناسد ،حاال پارلمان انگلیس لندن را ب رای
الگو گرفتن از اس��تکهلم در این باره تحت فش��ار قرار داده
است .اس��رائیل از ایجاد یک گلوله برفی در اروپا در این باره
نگران است».
نویسنده در بخش دیگری از این مطلب از نگرانی در
اس��رائیل درباره دومینوی به رسمیت شناختن فلسطین در
اروپا خبر داده و به نقل از «اوی پریمور» سفیر سابق اسرائیل
در المان نوشت« :این رای گیری در انگلیس نشانه دیگری
است مبنی بر اینکه اس��رائیل محبوبیت خود را بین عموم
مردم اروپا از دست داده است».
خبرها از لن��دن مبنی ب��ر رای مثب��ت مجلس عوام
انگلیس ب��ه موضوع به رس��میت ش��ناخته ش��دن دولت
فلسطینی به لیس��ت طوالنی مواضع این چنینی در اروپا
پیوست .در سال 2011نیز پارلمان اسپانیا از دولت خواست
فلسطین را به رسمیت بشناسد .دولت در مادرید البته تا به
حال این درخواست را پ ی گیری نکرده است.
پی ش تر روس��یه نیز اعالم کرد ما از تالش های رئیس
تشکیالت خودگردان فلسطین در ش��ورای امنیت سازمان
ملل حمایت م ی کنیم .محمود عباس م ی خواهد قطعنامه
ال��زام اوری را پ ی گی��ری کند که ب ر اس��اس ان از اس��رائیل
درخواست م ی ش��ود تا نوامبر 2016از همه مناطق اشغالی
عقب نش��ینی کند .به اعتقاد «اوی پریم��ور» دلیل اصلی
فرسایش حمایت ها از اسرائیل در دنیا به خصوص شکست
مذاکرات با فلسطینیان است .جنگ غزه در تابستان گذشته
نیز نارضایت ی ها از اسرائیل را تشدید کرد.
داوود حشمتی
روزنامه نگار
«نوکیس ه ها»؛ این ،تعبیری اس��ت که گزارش نویس
«تایمز» از صفحه اینستاگرام بچه پولدارهای ته رانی دارد.
صفحه ای که پس از مدت بسیار کوتاهی از راه اندازی اش،
حاال بیش از 62هزار تعقی ب کننده دارد .صفحه بچه پولدارها
البوم تصاویر پولدارهای پایتخت است.
جوان هایی که ب ی هیچ پروایی ،هر روز از خانه ،زندگی،
اتومبیل و تفریحات لوکس شان عکس م ی گیرند و در انجا
به اشتراک م ی گذارند .محفلی ب رای دورهمی مجازی یک
طبقه خاص و کم جمعیت که انگار قرار است بیشتر با هم
اشنا ش��وند .طبقه ای خاص که مورد توجه «بی ب ی سی»،
«المانیتور» و ...هم قرار گرفته اند.
این صفحه که در شبکه اجتماعی اینستاگرام تشکیل
شده بود ،پس از رسانه ای ش��دن در چند روزنامه و رسانه به
یکی از جنجال ی ترین موضوعات دنیای مجازی بدل ش��د.
ایده ایجاد پیج بچه پولدار ها ب رای اولی ن بار در سال ۲۰۱۲در
یکی از صفحات خارجی اینستاگرام شکل گرفت تا عده ای
بچه پولدار با عکس گرفتن از وس��ایل و لوازم ش��خصی و
خانه و ماشی ن های لوکس خود و قرار دادنشان در ان پیج به
خودنمایی و فخر فروشی بپردازند .چندی قبل عده ای از دختر
و پس ر های پولدار ته رانی به تقلید از انها با ایجاد صفحه ای
در اینس��تاگرام و قرار دادن تصاویری از وسائل گران قیمت
ماشی ن های لوکس ،پارت ی های خانگی و ...دست زدند.
مریم یکی از دخترانی که عکس هایش در این صفحه
منتشر شده بود ،درباره سابقه این صفحه به یکی از سایت ها
گفته بود« :این پیج اولین پیج از این نوع نیست .قبال ،هم
در فیسبوک و هم در اینس��تاگرام صفحاتی مانند این بود
و هست ،صفحاتی مثل بس��ت اف ته ران یا بست پرشین
گرل یا ته ران الکچری».
برج ه��ای غول پیکر و بلند ب��ا معماری های لوکس و
نورپردازی های عجیب و غریب ،اس��تخرهای سرپوش��یده
و روباز ب��ا امکان��ات باور نکردن��ی ،س��اعت های قیمتی،
اتومبی ل های میلیاردی و رس��توران های گران قیمت همه
و همه در این صفحه خودنمایی م ی کنند .رقابت تنگاتنگی
بین کارب��ران این صفحه وجود داش��ت .رقابتی نانوش��ته
که برن��ده ان صاح��ب ش��ی ک ترین و مجلل ترین عکس
صفح��ه خواهد بود که چه کس��ی پولدارتر از بقیه اس��ت.
تمامی عکس های این صفحه ه��م حول محور این ماجرا
م ی چرخید.
س��یگار ،مش��روب و دختران جوان از جمله ملزومات
عکس های ای��ن صفحه بود ک��ه در اکث��ر عکس ها دیده
م ی ش��د .کاالهای لوکس و گران قیمت و گاه غیرمجاز که
پشت سر تمام ی عکس ها به وضوح دیده م ی شود و همه و
همه قرار است پولدار بودن صاحب عکس و سبک زندگی
وی را نشان دهد .نوعی از س��بک زندگی که ب رای بسیاری
از مردم عادی ناش��ناخته و دور از ذهن اس��ت .کار به جایی
رسیده که صفحه های اینستاگرام مش��ابه با نام شهرهای
دیگر هم ایجاد شده است تا نوکیس ه های سایر شهرها هم از
بچه پولدارهای ته رانی عقب نمانند.
یک��ی از کارب��ران ش��بکه اجتماع��ی در واکنش به
عکس های این صفحه نوشته بود« :اگر اینجا ته رانه ،پس
ما کی م ی ریم ته ران؟»
ثروتمندان ای رانی صدمه کمتری از تحری م ها دیده اند
این صفحه نمایش��گاه رایگانی بود از ثروت انباشته
شده میان عده محدودی از ادم ها .مساله ان قدر مهم شد که
رسانه های خارجی نیز به ان پرداختند و عالوه بر ب ی ب ی سی،
خبرگزاری رادیو فرانس��ه و المانیتور بیزینس اینسایدر نیز
گزارشی از ان منتشر کرد و در گزارشش نوشت« :نمایشگاه
رایگان��ی از ث��روت در صفح��ه اینس��تاگرام ی با عن��وان
«بچه پولدارهای ته ران» به راه افتاده اس��ت که موضوعی
تعجب ب رانگیز ب رای بسیاری از مردم در داخل و خارج ای ران
گزارش ها
شده است؛ موضوعی که مغایر با تحریم های بی ن المللی و
قوانین اسالم است که الکل و لباس پوشیدن های خارج از
شئونات را رد م ی کند .اما به نظر م ی رسد که ب رای فرزندان
اف��راد ثروتمند در ای��ران ای��ن قوانین به اج��را در نم ی اید؛
گوش��ی های ایف��ون ،س��اعت های لوک��س و خودروهای
اروپایی؛ به نظر م ی رس��د ثروتمندان در ای ران در مقایس��ه
با میلیون ها نفر دیگر از مردم این کش��ور صدمه کمتری از
تحریم ها دیده اند».
مس��ئوالن این صفحه که البته بع��د از واکنش ها و
رس��انه ای ش��دنش ان را حذف کردند ،انگیزه خودشان را از
انتش��ار این تصاویر ارائه تصویری متف��اوت از ای ران عنوان
کردند .در این گزارش امده بود« :این درحالی است که ب رای
جوانان در ته ران برگزاری جشن های خانگی پشت درهای
بسته عادی است اما به ندرت دیده م ی شود که این جشن ها
عمومی برگزار ش��وند و ازادانه تصاویر ان منتش��ر شوند».
مس��ئوالن این صفحه در گفت وگو با بیزینس اینس��ایدر
عنوان داشتند که انها از ارائه تصویر منفی ای ران در رسانه ها
خسته شده اند.
انها در این باره گفتند« :هدف از ب��ه راه انداختن این
صفحه نش��ان دادن تصاویر خوب از ای ران به جهان است.
هربار ک��ه از ای��ران در تلویزیون یا اخبار نام برده م ی ش��ود
انها معموال منفی در این باره صحبت م ی کنند و ما تالش
م ی کنیم که نقاط مثبت را نشان دهیم».
بچ ه پولدارهای تهرانی از کجا اورده اند؟
بچ�هفقیره�ادرمقاب�لبچ�هپ ولداره�ا
صفحه نوکیس��ه های تهرانی البته مثل هر پدیده و
تب دیگری ،واکنش هایی از جنس خودش هم داشته است.
تازه ترین واکنش به صفح��ه پولدارهای پایتخت ،راه اندازی
صفحه ای جدید در اینستاگرام با محتوای معکوس صفحه
قبلی اس��ت .صفحه ای که نام «بچه محروم های ته ران»
ب رایش انتخاب ش��ده و با قرار دادن تصاویر و پس��ت هایی
کامال مشابه اما در جهت خالف عکس های نوکیس ه ها ،به
زندگی فقی رانه برخی پایتخت نش��ینان در گوشه های دیگر
شهر پرداخته تا به نوعی این دو زندگی را با هم مقایسه کند.
این صفحه که به تازگی راه اندازی شده در همین ابتدای کار
با استقبال زیاد کارب ران همراه بوده اس��ت و هواداران ان را
نوعی مقابله با صفحه قبل م ی دانند.
این اکانت اعالم کرده است که به دنبال افزایش اگاهی
در مورد بچه محروم های ته ران است.
سازنده صفحه «بچه محروم های تهران» در صفحه
توئیتر خود نوش��ت که برخی از بچه پولداره��ای ته ران از
طریق فساد و بازار سیاه به این همه پول رسیده اند.
همه بچ ه ها پولدار نیستند
داوری بس��یاری از مردم این اس��ت که این افراد جزو
فرزندان مسئوالن هستند اما مریم ،یکی از دختران حاضر
مثلث | شماره 238
صفحه نوکیس��ه های تهران��ی البته مثل
هر پدیده و ت��ب دیگ��ری ،واکنش هایی
از جن��س خ��ودش ه��م داش��ته اس��ت.
تازه ترین واکنش ب��ه صفحه پولدارهای
پایتخت ،راه اندازی صفحه ای جدید در
اینستاگرام با محتوای معکوس صفحه
قبلی است
گزارش ها
ش��غل و نوع کس��ب درامد صاحبان عکس های این
صفحه ،سوژه جذاب بعضی کامنت هاست که نویسندگانش
دوست دارند بدانند چه شغلی م ی تواند این خانه و زندگی را
رقم بزند؟
با این حال «ط راح��ی جواه رات و اش��یای قیمتی»،
«مدل و ط راح مد»« ،موزیس��ین»« ،ارایش��گر» و «مربی
بدنس��از» از جمل��ه ش��غل هایی اس��ت ک��ه پولدارها در
اینستاگرام شان ثبت کرده اند .اما عده ای دیگر هم درامدهای
نامش��روع ،غیرقانونی و رانت های فراوان را موجب به وجود
امدن زندگ ی های مجلل پولداره��ای این صفحه م ی دانند؛
موضوعی ک��ه عصبانیت برخی کارب��ران و اظهارات تند و
تیزشان را در پی داشته است.
در ای��ن صفحه م ی گوی��د که اتفاق��ا خیل��ی از دخترهای
حاضر در ای��ن میهمان ی ه��ا خیلی هم پولدار نیس��تند .او
در این باره توضی��ح داده« :در برخی رس��انه ها خواندم که
گفته بودند خانواده این جوانان به جایی وصل هس��تند یا
از مقامات هس��تند که جرات م ی کنن��د این طوری عکس
در اینس��تاگرام منتش��ر کنند .به نظر من ای��ن نظر کامال
اشتباه است و برعکس ان درس��ت است .اکثر خانواده های
ای��ن «بچه پولدارها» اصال رب��ط و یا نزدیکی به دس��تگاه
قدرت ندارند .انهایی که عکس شان منتشر شده هیچ کدام
این طور نیستند .من دوس��ت اینها هستم ،من خانواده ندا،
ماندانا ،دنیا ،پگاه و امیرحس��ین و نیما را م ی شناس��م؛ انها
هیچ کدام هیچ ارتباطی با جمهوری اس�لامی ندارند .یکی
از انها مثال نمایندگی یک برند مع��روف جواه رات خارجی
را در ای ران دارد».
این دختر عضو این صفح��ه توضیح می دهد« :در
بین «ری��چ کیدز» افراد وابس��ته به قدرت هم هس��تند.
دختر یکی از س��فرای ای��ران و دختر یک مع��اون وزیر
بین ما هس��ت اما برعکس چیزی که در رسانه ها مدعی
شدند اصال عکسی از این افراد دیده نمی شود چون انها
هیچ وقت عکس نمی گیرند ،چون نمی خواهند مش��کلی
برای خودش��ان یا خانواد ه ش��ان پیش بیای��د و اینها در
اقلیت هستند».
سرانجام صفحه بچه پولدارهای تهرانی که در کمتر
از دو هفته صدهزار نفر ان را پس��ندیده بودند ،فعالیتش را
متوقف کرد و تمام ی تصاویر از روی ان حذف ش��د .ش��اید
ادامه دار نشدن فعالیت این صفحه نیز از ترس بود؛ ترس از
اینکه کم کم اطالعات مربوط به نحوه پولدار ش��دن انها یا
اطالعات زندگی شخص ی شان در رسانه ها منتشر شود .کاری
که اتفاقا در کشورهای دیگر امری مرسوم است .پولدارها در
همه کشورها مانند افراد مشهور و سیاستمداران در معرض
دید و قضاوت مردم هستند .اما همزمان رسانه ها نیز بر انها
نظارت دارن��د و زیر و روی زندگی انه��ا را به میان صفحات
نشریه خود م ی کشند .امری که بجد م ی توان گفت همین
ترس مانع ادامه فعالیتشان شده بود .سرمای ه نجس نیست،
اما کدام سرمایه؟
29
احزاب و شخصیت ها
سیاست
بار دیگر مساله «وحدت»
برگزاری همایش اصولگرایان با سخنرانی ایت اهلل مصباح یزدی بازخوردهای
فراوان�ی داش�ته اس�ت .یک س�ال مان�ده ب�ه انتخاب�ات مجل�س اهمی�ت این
همنشین ی های سیاسی مضاعف شده و حاال سوال اصلی این است که اصولگرایان
چگونه باید بر اختالف نظرها غلبه کرده و به مدلی از همگرایی در استانه انتخاباتی
مهم دست یابند .در این صفحات به این موضوعات پرداخته ایم.
ایت اهلل و اصولگرایان
با ورود ایت اهلل مصباح یزدی به مکانیسم ائتالف،
ارایش اصولگرایان چه تغییری می کند؟
وحدت ،بده بستان سیاسی نیست
گفت وگوی مثلث با
اسد اهللبادامچیان
30
گفت وگوی مثلث با
محمدجواد حق شناس
مثلث | شماره 238
سیاست
راهبرد ما مثل سال 92است
احزاب و شخصیت ها
مصطفی صادقی
دبیر تحریریه
1
«ایت اهلل مصباح یزدی به همایش اصولگرایان ب رای
وحدت امده و سخنران اصلی مراسم شده است ».این رخداد
سیاسی را چگونه م ی توان تحلیل کرد؟ ایا م ی توانیم به این
بیندیشیم که همه اختالف نظرهایی که در مورد چگونگی
یک ی شدن و به وحدت رسیدن تا کنون مطرح بوده به پایان
رسیده اس��ت؟ ایا این رخداد به معنای ان اس��ت که اتفاق
مجلس نهم تکرار نش��ده و این از ثمرات انتخابات سال 92
اس��ت؟ نظر ایت اهلل مصباح در م��ورد چگونگی به وحدت
رس��یدن تغییر کرده یا طی ف های دیگر اصولگرا نظرش��ان
به ایشان نزدیک ش��ده یا ش��اید طرفین به وحدت نظری
در این مورد رس��یده اند؟ اصولگرایان از هم اکنون م ی توانند
خوشبینانه به ش��رایط پی ش رو نگاه کنند و از حتم ی بودن
رس��یدن به وحدت ان هم با اکثریت س�لایق موجود سخن
به میان اورند یا اینکه با رویه ای محافظه کارانه رخدادهای
سال های پیشین را در نظر داشته باشند؟
این سواالت اکنون مهمترین مسائلی است که ذهن
تحلیلگران مسائل سیاسی را به خود مشغول کرده است،
ان هم درس��ت در ش��ریطی که اصولگرایان خارج از قدرت
رس��می در بخش مدیریت اجرایی هس��تند و دولتی بر سر
کار اس��ت که به رغم ذات اصولگرا با ریه های اصالح طلبی
نفس م ی کشد .به نظر م ی رس��د حتما م ی بایست مسائل
سال های پیش را مرور کرد تا با اسی ب شناسی روند گذشته
به مدلی بهتر ب رای وحدت رسید .باید دید چه نسبتی میان
اصولگرایان و ایت اهلل مصباح در س��ال های گذشته حاکم
بوده که اکن��ون در اس��تانه انتخاباتی دیگر حض��ور او در
همایش اصولگرایان تا این حد مورد توجه قرار گرفته است.
ایت اهلل مصباح و اصولگرایان
ماج رای یک نامه محرمانه
هر چه بود انتخابات مجلس با همه حاش��ی ه هایش
به پایان رس��ید .حاال مهمتری��ن دس��تورکار اصولگرایان
انتخابات ریاس��ت جمهوری بود .قاطبه اصولگرایان چه در
جامعه مدرس��ین و چه در جامعه روحانیت نظری شبیه به
ایت اهلل مصب��اح در مورد رئیس دولت وقت داش��تند .حاال
همگی بر این ب��اور بودند که باید در غی��اب اصالح طلبان
فردی از میان اصولگرایان وارد س��اختمان پاستور شود که
برخالف محمود احمدی ن��ژاد نماینده خوب��ی ب رای جناح
اصولگرا در راس قدرت اجرایی کشور باشد .چنین بود که با
نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات گعده نشین ی های
محرمانه بزرگان اصولگرا هم افزایش بیش��تری پیدا کرد و
حاال همه نگاه ها به تش��کل مهم اصولگ��را یعنی جامعه
روحانیت و جامعه مدرسین دوخته ش��ده بود .صرف نظر از
کاندیداتوری شخصی ت های مختلف اصولگرا اما مهمترین
مس��اله و موضوع ائتالف سه گانه پیش��رفت بود .ائتالفی
که جامعیت��ن هم ان را به رس��میت ش��ناخته و منتظر به
نتیجه رسیدن ان بودند .این اما درس��ت همانجایی است
که ایت اهلل مصباح نظری متفاوت با س��ایرین پیدا م ی کند.
او ابتدا به حمایت از باقرلنکرانی ،وزیر بهداشت کنار گذاشته
ش��ده از دولت احمدی نژاد پرداخت که ب��ا رد صالحیت او از
سوی ش��ورای نگهبان مورد انتقاد اصولگرایان قرار گرفت.
اصولگرایان معتقد بودند ک��ه ایت اهلل مصباح نباید پیش از
تایید صالحیت یک نامزد از سوی ش��ورای نگهبان اعالم
حمایت خود را علنی م ی کرد .پس از کناره گیری لنکرانی،
س��عید جلیلی گزینه جبهه پای��داری و مصب��اح یزدی در
انتخابات ریاست جمهوری شد .این مس��ائل موجب شد تا
بحث به جلسات مهمتری کشیده شود.
رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
در روایت خود از جلسه سه نفره ایات مهدوی کنی و مصباح
ب رای اجم��اع در انتخاب��ات دوره یازدهم ریاس��ت جمهوری
م ی گوید« :در ان جلس��ه که بیش از یک ساعت به طول
انجامید ،بنده خطاب به جناب اق��ای مصباح عرض کردم
جناب اقای مصباح اگر جامعه مدرس��ین و روحانیت مبارز
در مسائل انتخاباتی اینده که در پیش داریم به یک نقطه
واحدی رسیدند شما که در جامعه اثر گذار هستید امادگی ان
را دارید که همراهی و کمک کنید تا اختالف کمتر شود تا
با همراهی شما این دو نهاد که اثر گذار هستند یکی شوند
و اختالفات بین انها کمتر ش��ود؟ ایشان فرمودند که در ان
زمان هر تکلیف شرعی که داشته باشم عمل خواهم کرد.
ایت اهلل مهدوی فرمودند که همه م��ا موظفیم که تکلیف
شرعی را عمل کنیم .بنده مجددا عبارات خود را تغییر دادم
و عرض کردم جناب اقای مصباح این مش��خص است که
همه ما تکلیف شرعی را عمل خواهیم کرد .هیچ کس قصد
ندارد تکلیف غی ر ش��رعی عمل کند ،بحث این است که از
نظر سیاسی فرمایشات شما در جامعه تاثیر دارد و مردم به
این مسائل توجه دارند هرچه شکاف کمتر باشد و اگر به یک
مثلث | شماره 238
چند سال بعد وقتی کارهای تشکیالتی اصولگرایان
ب��رای انتخابات مجلس نهم اغاز م ی ش��ود ،مدلی ش��بیه
انتخابات مجلس هشتم در دستورکار قرار م ی گیرد .این بار
اما سازوکارها گسترده تر م ی شود و صورتی دموکراتی ک تر
به وجود م ی اید تا لیس��تی واحد از اصولگرایان در ته ران و
سراسر کشور منتشر شود.
این بار ام��ا ش��رایط اصولگرایان با مجلس هش��تم
تفاوت هایی داشت .حاال در میان انها گروه با عنوان جبهه
پایداری اعالم موجودیت کرده ب��ود .این جبهه از دو بخش
تش��کیل م ی ش��د ،ش��اگردان ایت اهلل مصباح در موسسه
امام خمینی(ره) و برخی دیگر از اعضای کابینه احمدی نژاد.
انها ایت اهلل مصباح را به عنوان پدر معنوی خود معرفی کرده
بودند .این تشکل تازه تاسیس در ماجرای انتخابات مجلس
نهم دچار اختالفاتی با اعضای کمیت��ه تصمیم گیر جبهه
متحد م ی شود و با وجود درخواست های مکرر حضرات ایات
مهدوی کنی و یزدی ،به دلیل انچه مخالفت با ساکتین فتنه
و پرهیز از س��هم خواهی نامیدند ،حاضر به وحدت با جبهه
متحد اصولگرایان نشدند.
در زمانی که مباحث��ات در این مورد ب��اال گرفته بود
ماجرای یک نامه محرمانه به بحث اول اصولگریان تبدیل
شد؛ نامه ای که دبیرکل این جبهه پای ان را امضا کرده بود.
اقاته رانی در نامه اش ب��ه حضرات ایات مهدوی کنی
و یزدی ،ضمن برش��مردن نقدهای خود به ترکیب اعضای
جبهه متحد ،اعالم کرده بود که در صورتی لیست این جبهه
را منصفانه م ی داند که حداقل نیم ی از اعضای ان ،از طرف
جبهه پایداری باشند و حداقل شرط همراهی ،عضویت سه
نفر در شورای اجرایی و یک نفر در شورای حکمیت است.
وی با بیان اینکه «سهمیه بندی تعداد نف رات اضالع
در شورای اجرایی مورد پسند این جبهه نبوده» نوشته بود:
«در خواس��ت قبلی تعلق حداقل ۵۰درصد شورای اجرایی
یعنی چهار نفر از هشت نفر به این جبهه بوده است .اینک
به منظور تحقق وحدت ،انتظار م ی رود که حداقل سه نفر را
به شرح ذیل در ترکیب شورای اجرایی قرار دهید که عبارتند
از :مهندس صادق محصول��ی ،دکتر کامران باقری لنکرانی
و دکتر اصغر زارعی».
در این درخواست ،محصولی به عنوان نفر اول جبهه
پایداری ب رای قرار گرفتن در ترکیب ش��ورای اجرایی جبهه
متحد معرفی شده بود.اقاته رانی همچنین خواسته بود که
حجت االسالم روح اهلل حسینیان در ترکیب شورای حکمیت
قرار گیرد.
هم��ان زم��ان ب��ود ک��ه علیرض��ا زاکان��ی ،رئیس
س��تاد انتخابات جبهه متح��د اصولگرای��ان در مناظره با
حجت االسالم قاسم روانبخش ،عضو شورای مرکزی جبهه
پایداری ،همین مساله را مورد اشاره قرار داد .او همچنین به
انتقاد از برخی از عملکردهای جبهه پایداری پرداخت و گفت:
«بارها از اعضای جبهه پایداری دعوت شد اما نیامدند .بنا شد
با اقایان کعبی و فدایی گفت وگو کنند اما باز نیامدند .جبهه
خطری که جامعه مدرس�ین تجربه کرد
سیاست
ایت اهلل مصباح یزدی یکی از اعضای جامعه مدرسین
قم و رئیس موسسه امام خمینی(ره) قم است که شاگردان
او اکنون حضور محسوس��ی در سیاس��ت پی��دا کرده اند.
ایت اهلل مصباح در زمان دولت های هاشم ی رفس��نجانی و
سی د محمد خاتمی نقدهایی به اوضاع وقت داشت و همین
مساله موجب م ی شد تا او به صورتی تمام عیار قرابت هایی
با طی ف های مختلف اصولگرا داش��ته باش��د .اما نظ رات او
انجا نمود بیشتری پیدا کرد که به حمایت کامل از محمود
احمدی نژاد پرداخت.
این حمایت در حالی صورت گرفت که برخی از سران
اصولگرا در جامعه روحانیت و جامعه مدرسین نظری متفاوت
س از انتخابات
ن دیدار خود پ
داشتند .ایت اهلل مصباح در اولی
با احمدی نژاد م ی گوید« :خدای متعال را شاکریم که زمینه
انتخاب چنی ن شخصیت ی ب رای این دوره خاص از انقالب را
ن نتیج ه خواهند رسید ک ه انتخاب،
ن ب ه ای
فراه م کرد و ایندگا
مش��حون به کرامات و معجزات ب��ود و از ای��ن رو توفی ق
شکر این نعمت را از خداوند خواس��تاریم .عنایات حضرت
ول ی عصر (عج) ی��ار ملت ای ران بود که ب��ه چنی ن موفقیت ی
دست یافت و تلق ی ما این اس��ت که این نفخه اله ی که در
این زمان در جامع ه ما دمیده شده و اثارش در عالقه بیشتر
مردم به دین و اندیشه های اسالمی ظهور یافته ،مرتب ه ای
از مراتب چیزی است که در زمان پیامبر اسالم (ص) تحقق
پیدا کرد و ان شاءاهلل مرتب ه کاملش در زمان ظهور حضرت
ول ی عصر (عج) تحقق خواهد یافت».
یا در اظهارنظری دیگر قاس��م روانبخش از شاگردان
ایت اهلل مصباح روابط را اینگونه توصیف م ی کند« :ایت اهلل
مصباح یزدی در انتخابات ۸۴و ۸۸هیچ بیانی ه ای رسمی در
حمایت از احمدی نژاد ص��ادر نکردند اما این خانواده عالمه
مصباح بودند که ب رای کمک به س��تاد احمدی نژاد در سال
۸۸طالهای خود را فروختند و پول ان را به ستاد انتخاباتی
احمدی نژاد دادند .همچنین در ان دوران شاگردان ایت اهلل
مصباح نیز در مکان های مختلف ب رای سخنرانی م ی رفتند
و این مس��ائل باعث ش��د که مردم متوجه گرایش ایشان
شوند».
چنین دیدگاهی به رئیس دولت وق��ت ،تفاوت در ارا
و نظر را میان ایش��ان و طی ف هایی از اصولگرایان به وجود
م ی اورد که البت��ه زمان چندان طول نم ی کش��د و با تغییر
عقاید محمود احمدی نژاد نظر ای��ت اهلل مصباح هم تغییر
م ی کند و به نظر سایر اصولگرایان نزدیک م ی شود.
پایداری مدام بر این نکته تاکید م ی کرد که باید تعداد ما در
س��ازوکار جبهه متحد افزایش یابد .این خود سهم خواهی
است .این اوصاف بنا ش��د که اقاته رانی به جمع حکمیت
اضافه شود و دو نفر دیگر نیز در اضالع تشکل های اصولگرا
قرار گی رند ،اما باز دوستان پایداری قبول نکردند .در انتخابات
ریاس��ت جمهوری اختالفی ب رای تعیین نامزدها در شورای
هماهنگی به وجود امد ام��ا در انتخابات مجلس هش��تم
سامانه 5+6ط راحی شد .اما همین دوستانی که هم اکنون
محور جبهه پایداری هستند در ان سامانه خالف رویه را در
پیش گرفتند و ما همواره به دوس��تان تذک��ر م ی دادیم که
رویه ای که در پیش گرفته اید درست نیست».
انچه در نهایت رخ داد این بود که دو لیست متفاوت از
سوی اصولگرایان در انتخابات مجلس ارائه شد.
31
احزاب و شخصیت ها
نقطه رسیدیم شما حاضر هس��تید همراهی و کمک کنید
تا هر س��ه به یک نقطه مشترک برس��یم؟ ایشان فرمودند
صحب ت های شما درست و عاقالنه است .به هر حال شرایط
زمانی باید بررسی ش��ود .باید در زمان خودش بررسی کنم.
دفعه س��وم که بنده اصرار کردم و جواب درس��تی نگرفتم
یکی از اقایان گفتند که این موضوع را ادامه ندهید چون به
نتیجه ای نخواهیم رسید».
بنا به روای��ت ایت اهلل محمد یزدی« :س��ه روز بعد در
ته ران ایت اهلل مصباح یزدی در یکی از حسینی ه های ته ران
جلس��ه گرفتند و اقای لنکرانی را به عن��وان منتخب خود
معرفی کرد ،در حالی که هنوز ش��ورای نگهبان نظر نداده
بود که چه کسی صالحیت دارد یا صالحیت ندارد .این کار
درستی به نظر نم ی رس��ید .ما دنبال این بودیم که شکافی
وجود نداش��ته باش��د .بنده واقعا متاس��فم که یک سرمایه
گرانقدر حوزه بخواهد به این شکل اسیب ببیند ».حاصل
ان جلسه چیزی جز به نتیجه نرسیدن اصولگرایان نبود.
هزینه اصولگرایان در انتخابات 24خرداد
برکسی پوشیده نیست که پیروزی دکتر حسن روحانی
تنها به دلیل تاکتی ک های مناس��ب و درس��ت انتخاباتی
او نبود .ش��اید درس��ت این باش��د که اینگونه تفسیر شود
«دکتر روحانی میوه اشتباهات بزرگ اصولگرایان را چید».
اشتباهاتی که از عدم پوشش دهی همه سالیق اصولگرایان
در ائتالف س��ه نفره اغاز ش��د و با عدم کناره گیری اعضای
ائتالف و رقابت با خود به جای مخالفت با رقیب ادامه یافت.
کار تا انجا پیش رفت که دکتر محسن رضایی به طعنه به
اعضای ائتالف در مناظره گفت« :این چه ائتالفی است که
خودتان با یکدیگر در حال مخالفت هستید ».کاندیداتوری
دکتر سعید جلیلی ب ی ش��ک یک دو قطبی در سانس اخر
انتخابات پدید اورد که رقابت ش��یخ با دکت��ر قالیباف را از
یاد همه برد و چنین ش��د که کلید حس��ن روحانی بر قفل
پاستور چرخید و هزینه بزرگ اصولگرایان عدم راهیابی انها
به مهمترین پست اجرایی کشور ش��د .به یک معنا همان
خطری که ایت اهلل ی��زدی م ی گوید نزدیک ب��ود منجر به
تجزیه جامعه مدرسین شود ،منجر به از دست دادن فرصت
انتخابات 24خرداد شد.
سیاست
32
مثلث | شماره 238
ایت اهلل مصباح ،اصولگ رایان و یک انتخابات دیگر
حاال بازهم یک انتخابات دیگر در پیش است .این بار اما
شرایط ،هم با سال 92تفاوت های بس��یاری دارد و هم با سال
.1390اصالح طلبان با صورتی جدید پا به می دان گذاش��ته اند.
اخبار حکای��ت از ان دارد که انها با س��رعت قابل توجهی در
حال کادر س��ازی در سراسر کشور هس��تند .شورای مشورتی
س��ی د محمد خاتمی در س��کوت کامل خبری به ساماندهی
نیروهای اصالح طلب م ی پردازد و در س��وی دیگر میدان انها
با تئوری ائتالف با رقیب ،به یارگیری از اصولگرایان مشغولند.
تئوریجداسازیچهره هایی همچونحجت االسالمناطق نوری
و دکتر الریجانی از سایر اصولگریان در دستورکار است تا الباقی
اصولگرایان را تند رو و مخالف اعتدال نشان دهند .انها در تالشند
تا به اصولگرایان از همانجایی ضربه بزنند که خودشان ضربه
خورده اند ،در واقع انها به فکر الصاق پوستر «تندرو» به سایر
اصولگرایان افتاده اند.
اینکه ایت اهلل مصباح ب��ه همایش اصولگرایان امده و
از وحدت با همه طی ف ها سخن به میان م ی اورند ،ب ی شک
مهم ترین رخداد چند وقت اخیر در این جناح اس��ت .اینکه
خبر م ی رسد جلس ه ای با حضور ایش��ان و ایت اهلل یزدی و
ایت اهلل موحدی کرمانی تشکیل خواهد شد تا روند وحدت
س��امان بهتری بگیرد ،مهمترین اتفاق می��ان اصولگرایان
ب رای سال 93است .باید به ترمیم شکاف های برجای مانده
از رخدادهای چند س��ال اخیر پرداخت .ه ر چند ممکن است
ایت اهلل مصب��اح همچنان بر نظر خ��ود در مورد چگونگی
رس��یدن به وحدت و نیز دامن��ه اصولگرایی اصرار داش��ته
باش��د و ایت اهلل یزدی هم بر نظر خود تاکید داش��ته باشد
اما ب ی شک ب رای رسیدن به وحدت که مهمترین ابزار ب رای
رسیدن به مسندهای خدمتگزاری به مردم است باید به حد
وسطی از همه خواست ها رس��ید .نکته مهم این است که
تکیه بر اشتراکات و بزرگنمایی انها و نگه داشتن محورهای
اختالف تا روز اخر ب ی شک بزرگترین اشتباه اصولگرایان در
شرایط کنونی خواهد بود .بهتر است با دامنه ای از اشتراکات
پای میز مذاکره رفت و از هم اکنون ب رای به حداقل رساندن
اختالفات و رس��یدن به وجهی از وحدت که لزوما به معنای
یکسان اندیش��ی صد در صدی نیس��ت رس��ید .باید بر سر
اختالفات اساسی از هم اکنون بحث کرد.
ایت اهلل مصباح ان گونه که در سایت ایشان هم امده
در دیدار با حجت االس�لام تقوی از اینک��ه «چندنفر با هم
جلسه م ی گذارند و چنانچه کسی با این جلسات مخالفت
کند ،از ان به عنوان وحدت شکن یاد م ی شود» گالیه کرده و
گفته اند« :نظر مرجعیت درباره انتخابات مجلس ب رای تایید
افراد حجت نیست و باید از فرد اصلحی حمایت کرد که درد
انقالب و اسالم را داشته باش��د؛ حتی اگر ان فرد اصلح رای
نداشته باشد مثل حمایت ابوذر و سلمان از حضرت علی(ع)».
این جمالت مس��لما س��خنان قابل توجهی است ،ه ر چند
حتما مح��ل مباحثه و ش��اید مجادالت نظری هم باش��د.
م ی شود این گونه استدالل کرد که اگر این چند نفر از میان
طی ف های مختلف اصولگرایان و در رون��دی دموکراتیک
انتخاب ش��وند تا به داوری و حکمیت بپردازن��د ،ایا باز هم
محل ای راد است؟ یا مثال بحث بر سر صالح مقبول و اصلح
غی ر مقبول که نکته اصلی همه مجادالت تا کنون در میان
اصولگرایان بوده ،باالخره قرار نیست به سرانجامی برسد؟
ایا بزرگان اصولگرا نم ی توانند در یک گعده نشینی اخوندی
به حد وس��طی در این مورد برس��ند تا اتفاق سال 90تکرار
نشود؟ مسلم است که نه ایت اهلل مصباح و نه ایت اهلل یزدی
و نه هیچ اصولگرایی بر س��ر اینکه باید اف��رادی صالح که
نماینده واقعی اصولگرایان در نهادهای خدمتگزاری باشد،
بحثی ندارند .بحث بر سر سالیق است ،باید سر میز مذاکره
رفت .اصولگرایان از صحبت کردن با یکدیگر هیچ ضرری
نم ی کنند .اصولگرایان ظرفی ت های بزرگی دارند .چهره های
مهمی از انها اکنون پس��ت های حساس��ی را در کشور بر
عهده دارند ،این ظرفی ت ها را نباید مقابل هم قرار داد .دکتر
علی الریجانی ،دکتر والیتی ،دکتر قالیباف و دکتر محسن
رضایی ،دکتر سعید جلیلی ،دکتر حداد عادل و ...اضالع مهم
اصولگرایی هس��تند انها حاال باید با همه ظرفی ت هایشان
به یاری اصولگرایان بیایند .از زاویه دیگر باید به گروه هایی
که امتحان خود را در عرصه خدمتگزاری به مردم به صورت
مناس��بی پس نداده اند مجال چندانی نداد یا ال اقل انها را
ویترین حرکت های وحدت بخش خود نکرد .مس��لم است
که هم اصولگرایان و هم قاطبه مردم نظر مناسبی نسبت
به برخی اعضای دولت پیشین ندارند .یعنی درست همان
چیزی که اختالفاتی را میان اصولگرایان با دولت وقت پدید
اورد و اصرار مس��ئوالن دولت وقت ب رای استفاده از همان
افراد موج��ب رخدادهای نامناس��بی ش��د .بناب راین وحدت
اصولگرایان به معن��ای وحدت با جریان م��ورد اختالف در
دولت قبل نیست و این خبر و اتفاق بدی ب رای اصولگرایان
خواهد بود که رقیب ،ائتالف با اعضای مساله دار دولت قبل
را بر سر دس��ت گرفته و با تاکتیک «این همانی» چهره ای
اشتباه از اصولگرایان را ب رای مردم به تصویر بکشند .دامنه
اصولگرایی باز است اما نه ب رای ورود همه افراد.
سخن اخر اینکه انچه اکنون رخ داده قدم اول وحدت
اس��ت؛ باید راه را ب رای وحدت نهایی باز کرد .همنش��ینی
حضرات ایات مصباح یزدی ،محمد یزدی و موحدی کرمانی
م ی تواند نویدبخش روزهای خوب ب رای اصولگرایان باشد.
مثلث جدیدی شکل گرفته است.
بازگشت
سوم تیری ها
در همایشاولاصولگرایانچهگذشت؟
2
یک همایش دیگر ب رای وحدت اصولگرایان برگزار شد؛
این بار اما سخنران همایش ایت اهلل مصباح یزدی بود .همین
مساله کافی بود تا این همایش نسبت به سه همایش قبلی
مورد توجه بیشتری قرارگیرد؛ چه انکه در ماجرای انتخابات
مجلس نهم اعضای جبهه پایداری که ایت اهلل مصباح لیدر
معنوی انها به شمار م ی اید ،حاضر به ائتالف نهایی با جبهه
متحد اصولگرایان نش��دند .این بار اما در همایشی که با نام
اصولگرایان و با س��خنرانی ایت اهلل مصباح برگزار م ی ش��د،
چهره های متع��ددی از ش��اگردان و یاران رئیس موسس��ه
امام خمینی در قم و نیز افرادی از کابینه دولت های نهم و دهم
قابل مشاهده بودند .این همنش��ینی حاال اصولگرایان را در
موقعیتی جدید قرار داده است؛ موقعیتی که شاید بتوان ان را
گامی ابتدایی ب رای وحدت اصولگرایان تفسیر کرد.
همای��ش ش��نبه گذش��ته اصولگرای��ان ،چهارمی��ن
جلس��ه همگرایی این جریان سیاس��ی بود .در سه همایش
پیش��ین ،ایت اهلل نوری همدانی از مراجع تقلید قم ،ایت اهلل
موحدی کرمانی عضو ارشد جامعه روحانیت مبارز و ایت اهلل
جنتی دبیر شورای نگهبان س��خنرانی کرده بودند .انها حاال
گردهم جمع شده بودند تا طرحی نو ب رای وحدت دراندازند.
این همای��ش در مجتمع فرهنگی 13اب��ان با حضور
شخصی ت های مختلف از گروه ها و تع دادی از احزاب اصولگرا
و سخنرانی ایت اهلل مصباح یزدی برگزار شد.
پشت پرده با کسی نبسته ایم
حجت االسالم سی د رضا تقوی ،عضو جامعه روحانیت
احزاب و شخصیت ها
سخنان متفاوت ایت اهلل
حاشی ه های یک مراسم
پس از سخنرانی ایت اهلل مصباح یزدی ،همایش به پایان
مثلث | شماره 238
پس از حجت االس�لام تق��وی ،ای��ت اهلل محمدتقی
مصباح ی��زدی ،رئی��س موسس��ه اموزش��ی پژوهش��ی
امام خمینی(ره) پشت تریبون قرارگرفت تا به ای راد سخنرانی
بپردازد .از او پی ش تر سخنانی منتشر شده بود که بنابر روایت
و گزارش س��ایت ایت اهلل مصباح در دیدار با حجت االس�لام
تقوی به میان امده بود؛ انجا که او گفته بود« :اینکه با چندنفر
جلس��اتی را برگزار کرده ،تصمیم بگیری��م و بعد بخواهیم
که همگان تابع ما ش��وند تا وحدت حاصل شود ،این شیوه
نه اصولگرایی اس��ت و نه مردمس��االری واقعی؛ نه با شیوه
عقال س��ازگاری دارد و نه با ش��رع ،بلکه ای��ن از قبیل همان
فریب کاری هایی اس��ت که دیگران انج��ام م ی دهند ».حاال
ایت اهلل مصباح به دعوت حجت االس�لام تقوی به همایش
اصولگرایان امده تا سخنرانی کند.
عضو مجلس خبرگان رهب��ری در مهم ترین بخش از
سخنان خود با اشاره به ضعف ایمان و نوسانات اعتقادی افراد
مختلف از صدر اسالم تا به امروز چنین گفت« :در طول تاریخ
اسالم و بعد از رحلت پیامبر(ص) این نوسانات در افراد زیاد دیده
شده است؛ در زمان های قدیم که نبودیم ببینیم ولی در دوران
نو سال بنده هستند ،در مجلس
انقالب برخی افراد که هم س
سیاست
مبارز ک��ه در ماه های اخیر تالش کرده اس��ت با جلس��ات
پ ی در پی با گروه ها و افراد و شخصی ت های اصولگرا سامانی
جدید ب رای وحدت اصولگرایان ایجاد کند ،اولین س��خنران
این همایش بود .او در تش��ریح عملکرد یکس��اله خود ب رای
همگرایی اصولگرای��ان چنین گفت« :ما حدود یک س��ال
اس��ت که همگرایی را بین اصولگرایان اغاز کردیم و از همه
دعوت کرده ایم».
رئیس ش��ورای همگرایی اصولگرایان سخنان خود را
این گونه ادامه داد« :ما بعد از انتخابات ریاس��ت جمهوری که
همه گفتند اصولگرایان ناامید و س��رخورده شده اند و برخی
از انها از پس��ت خود خلع شده اند ،احس��اس کردیم که باید
کاری انجام دهیم .بناب راین ما ب��ه ایت اهلل مهدوی کنی پیام
دادیم که ایشان اصولگرایان را دور هم جمع کند اما ایت اهلل
مهدوی کنی ناراحت و نگران بود و این موضوع را نپذیرفت؛ بعد
از ان پیشنهاد دوم این بود که یکی از اعضای جامعه روحانیت
مبارز این کار را برعهده گی��رد و از ایت اهلل مهدوی کنی اجازه
خواستیم».
تقوی تالش های ایت اهلل مهدوی کن��ی ب رای وحدت
اصولگرای��ان را این گونه روایت کرد « :در ان جلس��ه ایت اهلل
موحدی کرمانی به ایت اهلل مهدوی کنی گفتند حاال که شما
به می دان نم ی ایید تا اصولگرایان را جمع کنید ،یکی این کار را
انجام دهد و باالخره قرعه به نام من افتاد و من حدود یک سال
است که جلسات همگرایی اصولگرایان را تشکیل داده ام».
رئیس ش��ورای همگرایی اصولگرایان درباره جلسات
همگرایی اصولگرایان در اس��تان ها یاداور شد« :من تاکنون
به 13یا 14استان رفته ام و اس��تقبال عجیبی در استان ها از
جلسات همگرایی اصولگرایان ش��ده .هدف ما این است که
همه سالیق اصولگرایی را در کنار هم جمع کرده و ذهن های
انها را به هم نزدیک کرده و نگذاریم متفرق و ناامید شوند».
عض��و جامع��ه روحانیت مب��ارز در بخ��ش دیگری از
س��خنانش گفت« :برخی م ی گفتند که اقای تقوی پش��ت
صحنه با چه کسی بسته اید؟ من گفتم این جلسات پشت و
رو ندارد و ما روی صحنه و پشت صحنه با هیچ کس نبسته ایم
و اگر قرار باشد از این جلسات گزارش��ی دهیم ،فقط و فقط
به جامعه روحانیت مبارز ،جامعه مدرس��ین و شخص اقای
مصباح یزدی گزارش م ی دهیم ».او پی رامون جلسات شورای
همگرایی اصولگرایان نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :ما
هر پنج شنبه در میان ،جلساتی برگزار کردیم و 50تا 60نفر
از اصولگرایان با سالیق مختلف در ان حضور دارند .ما دست
همه را به گرم ی م ی فش��اریم؛ ما این جلسات را ب رای تقویت
رفاه و همگرایی میان اصولگرایان برگزار م ی کنیم .مجموع
نیروهای اصولگرایی و این جامعه باید در صحنه حضور داشته
و نشاط بدهند .ما فقط همگرایی را دنبال م ی کنیم و امیدواریم
با کمک اس��اتید بزرگواری همچ��ون ایت اهلل مصباح یزدی
بتوانیم این حرکت را به نتیجه برسانیم».
دیدند که در برخی افراد چه تحوالتی رخ داد؛ تحوالتی که به
نظر من ب رای خودشان هم باورکردنی نبود .یعنی اگر یک روز
به انها م ی گفتند قرار است تو چنین ش��وی ،م ی گفت ابدا و
محال است و مگر م ی شود ،اما شدند».
ایت اهلل مصباح ی��زدی ادامه داد« :در م��ن و جنابعالی
امکان این تحوالت وجود دارد و ما استثنا نیستیم ،باید نگران
باشیم ایا لذات دنیا ،ریاست دنیا ،شهوات دنیاُ ،پ ست و مقام ها،
پول ها ،ذخیره های بانک های خارجی ،پول سهام کارخانجات
و مقادیر زیاد زمی ن هایی که احیا شده ،مانع م ی شود از اینکه
وظیفه خود را انج��ام دهیم یا خیر ؛ ای��ن امتحان ب رای همه
است و تعارف و اس��تثنا ندارد ».او همچنین گفت« :در زمان
ما یعنی از زمان دوران مشروطیت تا به حال تحوالت زیادی
اتفاق افتاده که من ش��اهد ان بوده ام و برخی از اشخاص در
برخی از جاها ش��خصا حضور جدی و فعال داشتند و تصور
من این است که افرادی که در اینجا جمع شدند ،م ی خواهند
خودشان را از این انحراف ها ،سقوط ها و نوسانات زشت حفظ
کنند و اگر م ی خواهند اینگونه باشد ،باید اصول فکری ،ارزشی
و روش��ی را رعایت کنند و اگر بنا داریم این اص��ول را دقیقا
رعایت کنیم 99 ،درصد مصونیت ما تضمین است اما اگر از
ابتدا زیر حرف مان بزنیم و بگوییم امروز دوستان ما این طور
م ی پسندند و باید اینگونه رفتار کنیم ،فردا طور دیگری رفتار
کنیم ،معنایش این اس��ت که طبق ادبیات روز ،جامعه ما دو
گروه است؛ اصولگرا و غی ر اصولگرا ».رئیس موسسه اموزشی
پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد« :اصولگرا یعنی کسانی که
سه دسته اصول را قبول و باور م ی کند و اگر گفت والیت فقیه
را قبول داریم ،ان را با جان و دل م ی گوید و تا پای جان ب رای
ان م ی ایستد اما امروز برخی م ی گویند اقا ما حاال یک چیزی
گفتیم و م ی گویند ما خودمان اقا را به اینجا رساندیم ،ایا مطیع
او شویم؟»
ایت اهلل مصباح یزدی تاکید ک��رد« :پس ادعای والیت
فقیهی ما کجا رفت؟ حاال که ش��ما کمک کردید فردی به
حقش برسد ،ایا ش��ما س��ر او منت م ی گذارید؛ انهایی که با
پیامبر بیعت کردند ،پیامبر را پیامبر کردند و ایا انهایی که با
علی(ع) بیعت کردند ،انها علی(ع) را علی(ع) کردند؟ انها باید
افتخار کنند که علی(ع) را شناختند و ما باید خدا را شاکر باشیم
که کسی را به ما شناساند که کسی زیر اسمان و روی زمین
شایسته تر از او ب رای این مقام سراغ نداریم».
او با تاکید بر سخنان پیش��ین خود مبنی بر اطاعت از
ول ی فقیه سخنانش را این گونه ادامه داد« :ما قدر این نعمت
خدا را م ی دانیم که این ش��ناخت را به ما داد و عهد م ی بندیم
که تا پای جان اطاعت کنیم ،چون شعاعی از والیتی است که
در روز غدیر داده ش��د .امام خمینی(ره) فرمودند والیت فقیه
ادامه والیت رسول اهلل(ص) است .ولی م ی بینیم همه این طور
نیستند البته همه کافر و ضدانقالب نیستند بلکه ایمانشان
ضعف دارد .همان ضعفی که بنده هم دارم و گناه م ی کنم و در
مسائل اجتماعی هم گناهی را مرتکب م ی شوم».
رئیس موسسه اموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) گفت:
«ممکن است کس��ی بگوید من رئیس باشم ،ولی ضررش
به 70میلیون مسلمان برس��د ،مهم نیست؛ هدف این گونه
اجتماعات این است که بینش اگاهانه نسبت به اصول بینشی
و باور اگاهانه نسبت به ارزش های اسالمی و انقالبی و اعتقاد
به روش های امام و جانش��ین امام ب راساس کتاب و سنت را
تقویت کنیم و باور کنید که راه صحیح همین است و باید این
بصیرت را پیدا کنیم ».ایت اهلل مصباح یزدی تاکید کرد« :راه
همین است و دیگران هر جا کوتاه امدند ،همانجا اشتباه کردند
و دنیا و اخرت خود را از دست دادند؛ بناب راین اگر م ی خواهیم
اینگونه نشویم ،باید اصول را بشناسیم و به ان عمل کرده و در
عمل پایبند به ان باشیم».
33
احزاب و شخصیت ها
نام شخصیت سیاسی
سمت
گرایش سیاسی
ایت اهلل موحدی کرمانی
عضو جامعه روحانیت مبارز
اصولگرای سنتی
غالمعلی حدادعادل
رئیس فراکسیون اصولگرایان
اصولگرای تحول خواه
سعید جلیلی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
اصولگرا
کامران دانشجو
وزیر علوم دولت دهم
نزدیک به احمدی نژاد
علیرضا زاکانی
دبیرکل جمعیت رهپویان
اصولگرای تحول خواه
حسین فدایی
دبیرکل جمعیت ایثارگران
اصولگرای تحول خواه
محمدنبی حبیبی
دبیرکل حزب موتلفه اسالمی
اصولگرای سنتی
اسداهلل بادامچیان
قائم مقام جبهه پیروان خط امام و رهبری
اصولگرای سنتی
حجت االسالم سیدرضا تقوی
رییس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه
اصولگرای سنتی
علی سعیدلو
معاون اجرایی دولت دهم
نزدیک به احمدی نژاد
سیدمحمد حسینی
وزیر ارشاد دولت دهم
نزدیک به احمدی نژاد
مرتضی اقاتهرانی
نماینده مجلس
جبهه پایداری
ناصر سقای بی ریا
سخنگوی جبهه پایداری
جبهه پایداری
حمیدرضا حاجی بابایی
وزیر اموزش و پرورش دولت دهم
نزدیک به احمدی نژاد
حسین ابراهیمی
عضو جامعه روحانیت مبارز
اصولگرای سنتی
رضا تقی پور
وزیر ارتباطات دولت دهم –
عضو شورای شهر تهران
اصولگرا
قاسم روانبخش
دبیر سیاسی نشریه پرتو
جبهه پایداری
صادق محصولی
وزیر کشور دولت نهم
نزدیک به احمدی نژاد
حمید رسایی
نماینده مجلس
جبهه پایداری
مسعود زریبافان
معاون دولت احمدی نژاد
نزدیک به احمدی نژاد
حسین جاللی
رییس دفتر ایت اهلل مصباح یزدی
جبهه پایداری
مصطفی محمدنجار
وزیر کشور دولت دهم
اصولگرا
علی نیکزاد
وزیر مسکن دولت دهم
نزدیک به احمدی نژاد
سیاست
34
مثلث | شماره 238
رسید و با خارج شدن شخصی ت های سیاسی از سالن همایش،
خبرنگاران سواالت خود را پی رامون روند وحدت اصولگرایان
مطرح کردند.
غالمعلی حدادعادل ،رئیس فراکس��یون اصولگرایان
با بیان اینکه برگزاری این همای��ش م ی تواند مقدمه خوبی
ب رای رسیدن به وحدت ب رای اصولگرایان باشد ،گفت« :امیدوار
هستیم راه و روش رسیدن به وحدت را با مشورت و همگرایی
دریابیم ».وی در پاسخ به این سوال که چگونه ممکن است
شما ب رای انتخابات مجلس به وحدت برسید در حال ی که در
انتخابات ریاس��ت جمهوری نتوانس��تید به این هدف دست
یابید ،گفت« :به هر حال این دو انتخابات متفاوت هس��تند.
در انتخابات ریاست جمهوری یک نفر انتخاب م ی شود اما در
انتخابات مجلس چون تع داد نامزدها بیشتر است ،زمینه ب رای
وحدت نیز بیشتر فراهم است».
او پی رامون ارائه لیست واحد از سوی اصولگرایان ب رای
انتخابات مجلس نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت« :فعال زود
است در این باره صحبت کنیم .البته این کمال مطلوب است
ولی باتوجه به فاصله زیادی که تا انتخابات داریم ،صحبت از
فهرست واحد کمی شتاب زده است و باید سازوکارهای رسیدن
به وحدت را مدنظر قرار دهیم».
رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس گفت« :حضور
گروه ها و طی ف های مختلف اصولگرا در همایش امروز نشان
داد که ما باید به اینده خوشبین باشیم».
حدادعادل در عین حال انتخاباتی بودن این همایش را
رد کرد و ادامه داد« :این همایش ،انتخاباتی نبود و اینکه برخی
خب رنگاران س��واالت انتخاباتی م ی کنند ،دلیل بر انتخاباتی
بودن این همایش نیست؛ امروز ما جشن غدیر را برگزار کردیم
و دور هم جمع شدیم تا از نقطه نظ رات حضرت ایت اهلل مصباح
بهره مند شویم ».رئیس فراکسیون اصولگرایان تاکید کرد که
اصولگرایان به نظر جامعتین و ایت اهلل مصباح یزدی احترام
خاصی قائل هستند« :ما ب رای وحدت در جبهه اصولگرایی
مصمم هستیم و امیدواریم وحدت شکل بگیرد».
اظهارنظ��ر ای��ت اهلل موحدی کرمان��ی عض��و جامعه
مدرسین حوزه علمیه قم نیز هرچند کوتاه بود اما توجه تمام
رس��انه ها را به خود جلب کرد« :عالوه بر جامعتین ،موسسه
امام خمینی(ره) هم در تصمیمات اصولگرایان سهیم هستند
و جامعتین همراه با ایت اهلل مصباح یزدی خواهند بود».
همچنین حسین فدایی ،دبیرکل جمعیت ایثارگران با
اشاره به لزوم وحدت اصولگرایان گفت« :ما از هر سازوکاری
که ب رای وحدت اصولگرایان ط راحی شود ،حمایت م ی کنیم».
او درباره محوریت ایت اهلل مصباح یزدی در وحدت اصولگرایی
هم گفت« :روحانیت و نقش فراگیر ان در وحدت اصولگرایی
نقش اساسی دارد».
حجت االسالم روح اهلل حسینیان ،نماینده ته ران و عضو
جبهه پایداری نیز ملزومات همگرای��ی و اتحاد اصولگرایان
را مشخص شدن اصولی که قرار اس��ت جریان اصولگرایان
را به وحدت برساند ،دانس��ت و گفت «اگر بین اصولگرایان
اختالفی ایجاد نشود ،تاکید م ی کنم که همه موظف به این
هستند که اصول اتحاد را رعایت کرده و بر ان پایبند باشند ».او
نقش علما و روحانیت در وحدت اصولگرایان را مهم دانست و
گفت« :در این جریان شخص نباید محور قرار بگیرد و همان
اصول مدنظر رهبری محور قرار گیرد و اصولی که س��ازمان
اصولگرایی را تش��کیل م ی دهد باید مش��خص و همه انها
رعایت ش��وند تا اصولگرایان در ان مح��ور بتوانند به وحدت
برسند».
حسینیان بهترین راه ب رای حل اختالفات احتمالی بین
اصولگرایان را گفت وگو دانست و جلسه اصولگرایان را مفید
ارزیابی کرد.
یک��ی از مهم تری��ن حاش��ی ه های این همای��ش اما
خروج س��عید جلیلی از همایش در میانه سخنرانی ایت اهلل
مصباح یزدی بود .او در حال ی که ش��تابان به سوی خودروی
پ راید خود در حال حرکت بود ،وقتی با درخواس��ت خبرنگار
احزاب و شخصیت ها
مثلث ب رای مصاحبه مواجه شد ،در پاس��خ به این سوال که
ارزیاب ی ت��ان از همایش ام��روز چه بود ،لبخن��دی زد و گفت
مصاحبه نم ی کنم.
واکنش های سایبری
اما ای��ن همایش ب��ا بازتاب ه��ای متفاوت��ی در میان
رسانه های اصولگرا مواجه ش��د .در این میان سایت تابناک
که رس��انه نزدیک به محس��ن رضایی به ش��مار م ی رود ،با
نگاهی انتقادی به این همایش نوشت« :وزن اصولگرایانی
که در همایش روز شنبه همگرایی اصولگرایان غایب بودند،
از وزن انهایی که حضور داشتند ،به مراتب بیشتر بود .دلیل
این رویداد هر چه باشد ،از اختالفات فکری و تاریخی گرفته تا
نگاه های متفاوت نسبت به شیوه اداره کشور ،این را نم ی توان
نادیده گرفت که این همایش بیش از انکه نشانه همگرایی
اصولگرایان باشد ،نشان دهنده اغازی ب رای همراه شدن انان در
اینده بود .در شرایطی که هواداران فکری ایت اهلل مصباح یزدی،
بخشی از اصولگرایان مجلس ،بخشی از اصولگرایان سنتی
که مرزهای اخت�لاف انها با دیگران کمرنگ ت��ر از هر گروه
سیاسی دیگر است و جداش��دگان از احمدی نژاد ،مهم ترین
حاضران در نشست همگرایی اصولگرایان بودند ،دست کم
هش��ت دس��ته مهم از اصولگرایان را م ی توان ب ر شمرد که
فع ال ترجیح داده اند همگرایی با ش��رایط و ضوابط کنونی را
نپذی رند ».سایت خبری فرارو از رسانه های نزدیک به محمدباقر
قالیباف نیز در خبری که تحت عنوان «نگرانی از می دان داری
رادیکال ها در پروژه وحدت اصولگرایان» منتش��ر شد ،چنین
نوش��ت« :برگزاری همایش وحدت اصولگرایان با سخنرانی
ایت اهلل مصباح یزدی و میدان داری جبهه پایداری و ایثارگران
با واکنش های منفی تحلیلگران روبه رو شده است .انها بیم ان
را دارند که افراطیون بر جریان اصولگرایی سیطره پیدا کنند.
همایشی که روز شنبه در مجتمع فرهنگی 13ابان برگزار شد
با استقبال بخشی از جریان اصولگرا ،سکوت بخشی دیگر و
انتقاد تع دادی از تحلیلگران این جریان روبه رو شده است».
اولین همایش اصولگرایان ب رای وحدت در سه انتخابات
پی ش رو اما شاید بیش از هر چیزی تحت الشعاع حضور پرشمار
اعضای جبهه پایداری در جلس��ه و برخ��ی وزرای نزدیک به
محمود احمدی نژاد قرار گرفت .گرچه در عین حال نم ی توان
از حضور برخی از چهره های راست سنتی در جلسه ب هراحتی
گذش��ت .به هرحال جلس��ه اول اصولگرایان غایبان زیادی
داش��ت؛ از علی الریجانی و محمدباقر قالیباف و علی اکبر
والیتی گرفته تا محس��ن رضایی و محمدرضا باهنر و احمد
توکلی .به نظر م ی اید فاصله میان دو طیف راس��ت و چپ
اصولگرایان نیازمند باالنس میان هر دو طیف در مکانیسم
مورد نظر است .ایا تشکی ل دهندگان این همایش م ی توانند
این باالنس را ایجاد کنند؟
ازگذشتهعبرتبگیریم
علیرضازاکانیدرگفت وگوبامثلث
چه ویژگ ی هایی برای ساز وکار جدید اصولگرایان
برای رسیدن به وحدت قائل هستید؟
این ساز وکار باید به گونه ای باشد که هم ماحصل
ان نتیجه بخش باش��د ،هم ب��ه لطف الهی ام��کان اقبال
مردم را فراهم کند و هم محصول این اقبال ،ش��کل گیری
یک مجلس شایسته و رشد یافته تر از مجلس فعلی باشد.
اس��اس وحدت یک ضرورت اس��ت؛ ما حتما باید به سوی
وحدت و همگرایی حرکت کنیم و از گذشته خودمان درس
عبرت بگیریم.
باید متوجه باشیم که هرجا تفرقه داشتیم ،دیگران از
این تفرقه بهره بردند؛ بناب راین باید بر اصول پافشاری کرد و
این وحدت را بر مبنای اصول شکل داد.
فکر م ی کنی�د وحدت اصولگرایان ت�ا انتخابات
اتی شکل بگیرد؟
به نظر من ،ان شاءاهلل شکل م ی گیرد.
ایا این وح�دت بر مبن�ای محوری�ت جامعتین
خواهد بود؟
ساز وکار این وحدت باید در مسیر مشخص شود اما
اساس مساله بر این است که جامعتین همواره نقش ویژه ای
ایف��ا کرده اند .در عین حال اینکه س��از وکار چگونه باش��د،
ان شاءاهلل در اینده روشن خواهد شد.
نقش جری�ان پایداری در س�از وکار اصولگرایان
چه خواهد بود؟
روشن است که انها هم اصولگرا هستند.
اما جبهه پایداری در انتخابات ریاست جمهوری
92از وحدت با سایر جریان های اصولگرا اجتناب
ورزید.
همه ما درس هایی از گذشته گرفته ایم و امیدواریم
که وحدت بر مبنای اصول ش��کل بگیرد .سایر گروه های
اصولگ��را نیز اصرار دارن��د که وحدت در چنی��ن چارچوبی
ایجاد شود.
ایفای نقش ای�ت اهلل مصباح یزدی و موسس�ه
اموزش�ی پژوهش�ی ام�ام خمینی در س�از وکار
وحدت اصولگرایان تا چه حد خواهد بود؟
من فعال در مورد ساز وکار صحبت نم ی کنم؛ چراکه
3
دکت�ر علیرض�ا زاکان�ی نماین�ده تهران و
دبیرکل جمعیت رهپویان معتقد است که باید
با نگاهی به گذش�ته برای وح�دت اصولگرایان
برنام ه ریزی کرد .زاکانی م ی گوی�د« :امیدواریم
که وحدت بر مبنای اصول ش�کل بگیرد .سایر
گروه های اصولگرا نیز اصرار دارند که وحدت در
چنین چارچوبی ایجاد ش�ود ».با او در حاشیه
همایش اصولگرایان گفت وگویی کوتاه در مورد
چگونگی به وحدت رس�یدن اصولگرایان انجام
دادیم.
این جلسه ،مربوط به تدوین س��از وکار نبود .پیام و خروجی
این جلس��ه ،توجه به وحدت و ارزش واالی وحدت است اما
اینکه این ساز وکار چگونه شکل بگیرد ،باید ساز وکار خود را
بیابد و همه در ان دخیل باشند.
چقدر نسبت به س�ازوکاری که قرار است اتخاذ
شود ،امیدوار هستید؟
هنوز چارچوب مدون و مش��خصی به طور قطعی
تدوین نش��ده و صحب ت ها فعال ضمنی اس��ت .من بسیار
امیدوارم که این ساز وکار به نتیجه مطلوب منجر شود.
مثلث | شماره 238
سیاست
35
احزاب و شخصیت ها
نظرایت اهلل مصباح تغییری نکرده است
گفت وگوی مثلث با حمیدرضا رسایی
ب ا توجه به حضور و س�خنرانی حضرت ایت اهلل
مصباح در همایش اصولگرای�ان ،لطفا بفرمایید
ن�گاه ایش�ان ب�ه مقول�ه وح�دت اصولگرای�ان
چیست؟
حضرت ایت اهلل مصباح مواضع و نظ راتشان کامال
شفاف و روشن است و در سایتش��ان هم م ی شود مالحظه
کرد .اما بنده به عنوان کسی که ایت اهلل مصباح را به عنوان
عقبه فکری قبول دارم ،تفاوتی بین سخنرانی هفته گذشته
ایشان با سخنرانی دو سال گذش��ته که در اولین همایش
جبهه پایداری داشت ندیدم .نظر ایشان دوسال پیش هم این
بود که وحدت باید روی مبانی و یک سری اصول مشخص
باشد و توسط کسانی ایجاد شود که پایبندی به این گفتمان
داشته باشند .اکنون هم ایشان همین را گفتند که این وحدت
باید روی اصول و مبانی صورت گیرد واال به صورت طبیعی
اختالفات بروز خواه��د کرد .من تفاوتی در دیدگاه ایش��ان
نسبت به دو سال قبل ندیدم.
یکی از مباحث مهم در مورد مس�اله وحدت هم
همین مساله اس�ت .در واقع م ی خواهم از شما
بپرسم این اصول و مبانی چیست؟
این اصول و مبانی همان ارزش هایی است که امام
امت را با سایر چهره ها و شخصی ت ها متمایز م ی کرد .همان
شاخصه هایی است که در حال حاضر رهبر معظم انقالب
را از دیگ��ر چهره ها متمایز م ی کند مانند استکبارس��تیزی،
مردمداری ،ترجیح منافع ملی ب��ر منافع حزبی ،والیتمداری،
س�لامت اقتصادی ،اعتقاد عملی به مبانی و احکام دینی
که عملکرد ما باید نش��ان ده��د ب رای رس��یدن به قدرت،
حاضر نیستیم این مبانی را ذبح کنیم .وقتی که من در یک
دوره ای یک مبان ی ای دارم ک��ه در ان دوره به عنوان ارزش
تلقی م ی شود ،حاال اگر بعدها یک تغییر و تحولی صورت
گرفت و یک جریانی به قدرت رسید که ان جریان نسبت به
ان اصول و مبانی اعتقادات محکم ی که ما داشتیم را نداشت
و دراینجا من حاضر شوم با همین جریان همسو که برخی
از ارزش هایی که ب رای من پررنگ است را کم رنگ م ی کند
همراه شوم ،این رفتار برخالف اصولگرایی است.
سیاست
36
مثلث | شماره 238
ب ه ه ر ح�ال درس�ت همی ن جاس�ت ک�ه برخ�ی
م ی گویند ای�ن نگاه منجر به ح�ذف برخی افراد
و طی ف ه�ا خواهد ش�د .به ی�ک معن�ا منتقدین
م ی گویند باید دامن�ه اصولگرایی فراخ باش�د و
نباید ان را محدود و منحصر کرد .یعنی در واقع
ش�ما م ی گویید باید یک حدود و م�رزی در این
موضوع وجود داشته باشد...
بله .وحدت ارزش مطلق نیست .اگر وحدت ارزش
مطلق بود امی رالمومنین(ع) هم با کسانی که حق فرزندانش
را خوردن��د وحدت م ی کرد .اگ��ر وح��دت ارزش مطلق بود
حضرت ام��ام (ره) هم با نهضت ازادی وح��دت م ی کرد و یا
با اقای منتظری هم وحدت م ی کرد .پس وحدت به خودی
خود ارزش نیست .بس��تگی به این دارد که وحدت روی چه
مساله ای و با چه کسی باش��د .گاهی اوقات روی چیزی با
کسی وحدت م ی کنید که امر ارزشمندی است ،اما با کسی
این وحدت صورت گرفته که س��ابقه و پیشینه اش حکایت
از اعتقاد او به ان امر ارزش��مند ندارد .هر دوی این ها مردود
است .یعنی هم وحدت با کس��ی که جا ندارد هم وحدت بر
سر مساله ای که جا ندارد.
اقای رسایی ،مس�اله همین اس�ت .به هر حال
برخی معتقدند که این دیدگاه موجب م ی ش�ود
که هر گروهی از اصولگرایان ،دیگری را از منظر
4
حمیدرضا رس�ایی نماینده ته�ران بر این
باور اس�ت که« :اگر وحدت روی مبانی باشد در
تعیین مصادیق مش�کلی پی�ش نخواهد امد.
باید عملکرد چهره ها و شخصی ت ها نشان دهد
که انها در بزنگاه ها نس�بت به اصول و ارمان ها
تعهدی داش�ته اند حاال ممکن اس�ت کسی در
جاهایی محک م تر باشد و کس�ی کمتر روی ان
پافش�اری م ی کند ».با او گفت وگوی�ی درمورد
نحوه رس�یدن به وحدت در می�ان اصولگرایان
انجام دادیم.
خودش قبول نکن�د و مثلا در زم�ان انتخابات
موجب شود لیس ت های متعددی بیرون اید...
ببینید ،ما دو تجربه در دو انتخابات گذشته داشتیم
که درس اموز است .در انتخابات مجلس نهم برخی چهره ها
و جریان��ات در حالی ک��ه اختالفات ج��دی در مبانی رفتار
سیاسی نس��بت به هم داش��تند با یکدیگر ائتالف کردند
نتیجه شد جبهه متحد اصولگرایان .این دو جریان بالفاصله
بعد از انتخابات در ب رابر یکدیگر جبهه گرفتند و اصال یکی
از انها ب رای رسیدن به قدرت زد زیر میز و اعالم کرد چیزی
به نام فراکسیون واحد اصولگرایان را قبول ندارد و در ائتالف
با رسانه ها و چهره ها و حتی ش��خصی ت های اصالح طلب
جریانی و فراکسیونی به نام رهروان راه انداخت.
در انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری هم ائتالفی ش��کل
گرفت که فقط در اسم بود نه در مبانی ب رای همین کسانی
که ائتالف ک��رده بودن��د در مناظره ها همدیگ��ر را خنثی
م ی کردند ،حتی یکی از ای��ن افراد وقت��ی از کاندیداتوری
انصراف داد حاضر نش��د بگوید که به نفع فالنی رفتم کنار
چون جنس خودش را متفاوت م ی دید و اتفاقا این کاندیدا با
کاندیدای دیگری که درون ائتالف نبود اما مبانی مشترکی
داشتند همگرا شدند و در مناظره های انتخاباتی یکی پاس
م ی داد و دیگری ابش��ار م ی زد.حرف بنده این است که اگر
ائتالف و اتحاد روی اس��م ها و عناوین باش��د در حالی که
ایدئولوژی انها مختلف است ،مبانی رفتار سیاسی مختلف
اس��ت ،نوع نگاه به قدرت و روش رسیدن به قدرت مختلف
اس��ت ،طبعا در نتیجه وحدت��ی حاصل نم ی ش��ود اما اگر
وحدت در این امور بود و جن س ه��ا نزدیک هم بود حتما در
نهایت هم وحدت نظر پیدا م ی شود.در حقیقت این مسائل
به اسم نیست.
یعنی اینکه ما اس��م خودمان را اصولگ��را بگذاریم و
عکس بگیریم وحدت حاصل نم ی شود .ولی گاهی اوقات
س��ابقه و پیش��ینه دو جریان و دو فرد خیلی با هم تطبیق
دارد .مرور زمان باعث م ی شود که یکی از اینها عملکردش
متفاوت با ان سابقه و پیشینه باشد .درحالی که به ان سابقه
و پیشینه شهرت دارد .اینجاس��ت که همان بحث مالک
حال فعلی ادم ها مطرح م ی شود .ضمن اینکه اصولگرایی
و اصالح طلبی حس��ن و قبح ش��ان عقلی نیس��ت .یعنی
اینطور نیس��ت که مطلق اصولگرایی ارزش باشد یا مطلق
اصالح طلبی ضدارزش .مثل عدل و ظلم نیس��ت که اینها
حسن و قبحش��ان عقلی است ،یا خوب هس��تند یا بد .از
همین منظر کاری به زبان ،نژاد ،زم��ان و مذهب هم ندارد.
ظلم در هر دین و موقعیتی بد است و عدل در هر جا خوب
اس��ت اما اصالح طلبی و اصولگرایان مفاهیم ی نیستند که
حسن و قبحشان عقلی باشد .بستگی به این دارد که شما
روی اصولی که ایستاده اید ایا درست است یا نه و همچنین
اینکه اصالح چه چیزی باشد و اصول کدام باشد.
گاهی اوقات این مفاهیم به دلیل عملکردها به یک
چیزی مشهور م ی شوند که در واقع ان شهرت است که به
مفهوم اصلی ضربه م ی زند .درس��ت مث��ل چیزی که االن
اتفاق افتاده اس��ت .با اینکه اصالح طلب��ی یک ضدارزش
مطلق نیس��ت ،م ی تواند جاهایی مثبت باش��د و م ی تواند
جاهایی منفی باشد ،اما االن به دلیل عملکرد اصالح طلبان
و رفتارهایی که از خودشان نشان دادند ،عمدتا عملکردشان
نش��ان از مخالفت با مبانی دینی ،زیرسئوال بردن ارزش ها،
تش��کیک در مبانی ام��ام امت و همدس��تی و همراهی با
دشمنان این کشور و ملت نه توسط همه انها بلکه توسط
اکثریتش��ان .االن این تبدیل به قبح شده است .درحالی که
این قبح واقعی ندارد و محصول عملکرد این جریان است.
باتوجه به حضور ایت اهلل مصباح در این همایش
رویکرد جبهه پایداری چه خواهد بود؟
من عضو جبهه پایداری نیستم و در جلسات انها
ش��رکت نم ی کنم اما خدمت ایت اهلل مصب��اح ارادت دارم و
ارتباطم با ایش��ان محفوظ اس��ت .البته با دوس��تان جبهه
پایداری قرابت در فکر و نظر دارم ولی عضو تشکیالتی انها
نیس��تم .ما هفته نامه 9دی را در اختیار داریم که طرفداران
خودش را در سراسر کشور دارد و سعی م ی کنیم در بزنگاه ها
ب ر اساس اصول حرف بزنیم.
اقای رس�ایی مدل ش�ما برای وحدت چیست؟
چگونه م ی توان به فهرس�ت مش�ترک در میان
اصولگرایان رسید؟ ایا به نظر ش�ما همان مدل
7+8خوب اس�ت؟ ایا باید به ش�یخوخیت فکر
کنیم یا نظر دیگری دارید؟
این یک بحث دیگر است .شاید هر مقطع زمانی
اقتضائات خاص خودش را داشته باشد .انچه االن م ی توانم
بگویم این است که اگر وحدت روی مبانی باشد در تعیین
مصادیق مشکلی پیش نخواهد امد .باید عملکرد چهره ها
و ش��خصی ت ها نش��ان دهد که انها در بزنگاه ها نسبت به
اصول و ارمان ها تعهدی داشته اند حاال ممکن است کسی
در جاهایی محکم تر باشد و کسی کمتر روی ان پافشاری
کند .این مساله بسیار مهم است .گاهی اوقات م ی خواهید
وحدت ایج��اد کنید بین دو جریانی ک��ه دو جهت مختلف
دارند .طبیعتا در اینجا وحدت ش��کل نخواه��د گرفت .اما
اگر ش��ما بخواهید وحدت ایجاد کنید بین دو مجموعه ای
که در یک جهت حرکت م ی کنند حاال یکی جلوتر است و
دیگری عقب تر است .بین این دو مجموعه م ی شود وحدت
ایجاد کرد.
با تشکر و سپاس از وقتی که در اختیار هفته نامه
مثلث قرار دادید.
احزاب و شخصیت ها
مثلث | شماره 238
سیاست
37
احزاب و شخصیت ها
وحدت ،بده بستان سیاسی نیست
گفت وگوی مثلث با اسد اهلل بادامچیان
5
اس�د اهلل بادامچیان م ی گوید« :وحدت این
اس�ت که به جمع بندی برس�یم و همه متحدا
به ان عمل کنی�م .معتقدیم که با همه نیروها و
سالیق مختلف اصولگرایان باید کار کرد » .با او
در حاشیه همایش اصولگرایان گفت وگو کردیم.
فکر م ی کنید اصولگ رایان با وجود سالیق گوناگون
بتوانند ب ه وحدت برسند؟
اقای عسگراوالدی م ی گفت که ما در شورای مرکزی
موتلفه با 30نظ��ر مختلف م ی اییم و با ی��ک وظیفه بیرون
م ی رویم .ممکن است ما اصولگرایان صدها نظر داشته باشیم
اما در نهایت یک وظیفه داریم .وظیفه امروز ما این است که در
این دنیای پراشوب به همگرایی برسیم .ممکن است نتوانیم
به وحدت برسیم اما همگرایی کمترین هدفی است که باید
به ان دست پی دا کنیم؛ مثل روز 22بهمن که در کنار هم ب رای
دفاع از انقالب و نظام به می دان م ی اییم.
چقدر امیدوارید که س�از وکار وحدت اصولگرایان
به نتیجه برسد؟
من ساز وکار وحدت را به نتیجه رسیده م ی یابم.
استدالل تان برای این حرف چیست؟
علتش این اس��ت که امروز در مجموع��ه ما از همه
گروه ها حض��ور دارند و ما دور هم جمع ش��ده ایم .وحدت این
اس��ت که ما در کنار هم باش��یم؛ نه اینکه مثل یکدیگر فکر
کنیم .برخی فکر م ی کنند معنای وحدت این است که همه
مثل یکدیگر فکر کنند؛ در حال ی که همه نم ی توانند یک فکر
واحد داشته باشند .وجود سلیقه های گوناگون طبیعی است و
هر تفکری ،هواداران خودش را دارد .معنای وحدت این است که
همه دور هم جمع ش��ویم و به بزرگان خود احترام بگذاریم اما
سلیقه های خود را حفظ کنیم .نکته ای که به ان اشاره کردم،
انجام ش��ده اما ما هنوز در مرحله اول هستیم .در مرحله بعد،
این تمرین ها انجام م ی شود تا به جایی برسیم که در انتخابات
به دنبال وظیفه بگردیم؛ یعنی به وحدت در وظیفه یابی برسیم
و نه وحدت در ائتالف های سیاسی .اگر چنین اتفاقی رخ دهد،
هر فرد و گروهی به دنبال سهم خواهی م ی رود و سهمیه خود
را مطالبه م ی کند .ب رای مثال ما باید بگوییم ما حزب موتلفه
اسالمی هستیم که نیم قرن س��ابقه داریم و باید 30درصد از
سهمیه مجلس به ما برسد.
ایا هنوز هم اصولگ رایان قبول دارند که باید زیر چتر
جامعتین به وحدت برسند؟
38
البت�ه در انتخابات ریاس�ت جمهوری 92گروهی
از اصولگرایان از تمکین به نظر جامعتین امتناع
ورزیدند.
مثلث | شماره 238
سیاست
اصولگرایان م ی توانند با محوریت جامعتین به ائتالف
دست یابند و حزب موتلفه معتقد است که در این ائتالف باید
نظر جامعتین فصل الخطاب باش��د .البته جامعه روحانیت و
جامعه مدرسین حزب نیستند ،بلکه دو نهاد روحانی هستند
که بیش از 50سال سابقه دارند .اگر ب رای تعیین مصادیق در
زمان انتخابات دچار اختالف شویم ،باید جامعتین را به عنوان
حکم در نظر بگی ریم.
در ان زمان جامعتین نظ��رات خود را اعالم کردند اما
کس��ان ی که به نظ رات این دو تش��کل روحانی توجه نکردند
خودشان اسیب دیدند.
ایا از ه م اکنون برنام ه ریزی کرده اید که قرار است
با کدام گروه ها و تشکل های اصولگرا در انتخابات
اینده مجلس ائتالف کنید؟
ببینید ،وحدت اصولگرایان وحدت همه کسانی است
که دلشان ب رای مجلسی که بتواند فعال ،قوی و در صدر امور
باشد م ی تپد؛ از این رو رسیدن به وحدت ضروری است .وحدت
این است که به جمع بندی برسیم و همه متحدا به ان عمل
کنیم .معتقدیم که با همه نیروها و سالیق مختلف اصولگرایان
باید کار کرد .وقتی مردم احساس کنند که شما بهترین ها را
معرفی کرده اید به انها رای م ی دهند.
ایا اصولگ رایان از عدم وحدت در انتخابات مجلس
نهم و انتخابات ریاس�ت جمهوری یازدهم درس
گرفته اند؟
در انتخابات گذش��ته تقریبا ۸۰درصد فهرست های
اصولگرایان مشابه یکدیگر بود و فقط در ۲۰درصد موارد دچار
اختالف شدند اما مجلس نهم ،مجلس مطلوبی شد ولی در
انتخابات ریاست جمهوری اختالفاتی ایجاد شد و ما هزینه های
فراوانی دادیم.
اگر این طور باش�د که باز هم م ی توان براس�اس
همان رویه عمل کرد و هر گروهی ب رای خود فعالیت
کن�د و در نهایت فهرس�ت هایی ک�ه چهره های
مشترک در انها حضور دارند ،به مردم ارائه شود.
م��ا م ی خواهیم وح��دت کنیم ن��ه بده بس��تان؛ ما
مسئولی ت های نظام را ب رای خود وظیفه م ی بینیم .بناب راین باید
بررسی کنیم و به نتیجه برسیم که چه کسانی اصلح هستند.
در این چارچوب ،به وظیفه خود عمل می کنیم؛ یعنی مطالبات
خود را پی ش روی م��ردم م ی گذاریم و افراد خ��وب را انتخاب
م ی کنیم تا اگر جامعه انها را ب رای خدمت مناسب دانست ،به
این خوب ها رای دهند.
این روزها صحب ت هایی مبن�ی بر احتمال ائتالف
اصولگرایان س�نتی با جریان موس�وم به اعتدال
مطرح اس�ت .اما در این صورت جبهه پایداری به
احتمال قریب به یقین راه خ�ود را از جریان متبوع
شما جدا خواهد کرد .ایا ترجیح م ی دهید با جریان
اعتدال ائتالف کنی�د یا جریان پای�داری را در کنار
سایر اصولگ رایان نگ ه دارید؟
تالش ما بر این اس��ت که نیروه��ای داخل نظام در
کنار یکدیگر حرکت کنند .نگاه اسالم این نیست که ما جنگ
قدرت داشته باشیم بلکه وظیفه این اس��ت که کاندیداهای
اصلح را معرفی کنیم و به انه��ا رای دهیم .اگر جبهه پایداری
ببیند که از میان نامزدهای حزب موتلفه اس�لامی یا جریان
اعتدال ،نامزدهای مورد حمایت موتلفه بهتر اس��ت ،باید انها
را انتخاب کند .معیار وحدت در اس�لام سیاسی ،بده بستان
سیاسی نیست.
شما حضور اصولگرایان با یک فهرست را ترجیح
م ی دهید یا چند فهرست؟
اگر چند فهرست ارائه شود چه اش��کالی دارد؟ ب رای
مثال مردم ته ران م ی توانند از میان افراد حاضر در ۱۰فهرست
که عددی حدود 300نفر م ی شود -به ۳۰نفر از بهترین ها رایبدهند .اما دلیلی ندارد که حتما همه این افراد از حزب و گروه
ما باشد .ما باید به فکر افراد اصلح و شایسته ترین ها باشیم تا
مجلس اینده مجلس شایسته ترین ها باشد و ما هم در ب رابر
خداوند جواب و ثواب داشته باشیم.
چ�ه اقداماتی انج�ام م ی دهی�د تا بدن�ه جریان
اصولگ رایی تقویت شود؟
ب��ا اصولگرایان همراه��ی ،هم��کاری ،همفکری و
همگرایی م ی کنیم .ما همه جا حضور داریم و با همه انان دیدار،
صحبت و ب رنامه ریزی م ی کنی��م .به همه انها م ی گوییم که
هدف ما این نیست که صرفا بخواهیم به قدرت دست یابیم و
عبد قدرت باشیم بلکه به دنبال خدمت و وظیفه ایم.
وقتی م ی گویند یک نفر کنار برود ،م��ا قبل از دیگران
کنار م ی رویم؛ این ادعا را سالیان سال است که نشان داده ایم
و یک بار یا دو بار صورت نگرفته است بناب راین با اصولگرایان
همراهی م ی کنیم .ما این ذهنیت را در جامعه ایجاد م ی کنیم
که راه نجات کشور ،حل مشکالت اقتصادی ،سعادت و خوشی
جامعه و ایجاد جامعه نمونه اس�لامی این اس��ت که افرادی
همچون رجایی ،باهنر و بهشتی در ان حکومت کنند.
باتوجه به اینکه مدتی است اصولگرایان از حضور
چهره هایی همچون ایت اهلل مهدوی کنی و مرحوم
عسگراوالدی محروم هس�تند ،فکر م ی کنید که
ممکن اس�ت ش�یخوخیت دوره های گذشته در
میان انها ادامه یابد؟
مگر دنیا تمام م ی شود؟ اگر اصل جریان باقی و جاودانه
باشد ،با چهره های متفاوت نیز م ی تواند ادامه یابد .چهره های
جاودان ،چهره های خدایی هستند؛ هر کسی م ی خواهد ب رای
خدا کار کند ،خداوند به او کمک م ی کند و خداوند م ی داند که
چگونه دین را اداره کند .وقتی سرداری م ی رود ،سردار دیگری
جای او را م ی گیرد .ش��اید کمتر کس��ی بتواند جای ایت اهلل
مهدوی کنی -که من امیدوارم خداوند به ایشان شفای کامل
عنایت فرماید – یا جای خالی مرحوم اقای عس��گراوالدی را
پر کند.
واقعا امروز فردی همس��نگ اقای عس��گراوالدی پی دا
نم ی کنیم؛ فردی که 14سال از عمر خود را در زندان بوده و انواع
شکنجه ها را تحمل کرده باشد .اما در عین حال خداوند کسی
را که بتواند در این دوره و زمانه مانند اقای عسگراوالدی ایفای
احزاب و شخصیت ها
6
حمیدرض�ا حاج ی بابای�ی از اعضای دولت
س�ابق ک�ه از حاض�ران همای�ش اصولگرایان
بود ،م ی گوی�د« :هرجا اصولگرای�ان از یکدیگر
فاصل�ه گرفتند ب�ا شکس�ت مواجه ش�دند و
هزینه های سنگینی به نظام تحمیل شد .همه
اصولگرایان نسبت به این ضرر و زیان ها اگاهی
دارند .در این راستا باید گفتمان درون سازمانی
اصولگرایان تقویت ش�ود ».با او گفت وگویی در
مورد ساز و کار به وحدت رس�یدن اصولگرایان
انجام دادیم.
جلسه بسیار مبارکی بود.
فک�ر م ی کنید احتمال ب�ه نتیجه رس�یدن این
ساز وکار چقدر است؟
امروز که این س��از وکار نتیجه بود .اینکه همه در
این نشست حضور یافتند ب ی حساب و کتاب نیست و نشان
م ی دهد که عالقه و اعتقاد وجود دارد .امروز تمام طی ف های
اصولگرا متوجه گیر و بس ت هایی که در دوره های اخیر اتفاق
افتاده و ضررهایی همچون شکس��ت اصولگرایان شده اند.
همه به این نتیجه رس��یده اند که این شکس ت ها در نتیجه
تفرقه حاصل شده و رمز پیروزی در اینده ،وحدت است .باید
مقداری دندان روی جگر بگذارن��د ،یکدیگر را تحمل کنند،
فراز و فرودها را تحمل کنند تا بتوانند به طور هماهنگ در
راستای اهداف مشخص ش��ده حرکت کنند .خوشبختانه
تا امروز گام های قابل توجهی ب رای اتحاد برداش��ته شده و
امیدواریم این اتحاد ایجاد شود.
فک�ر م ی کنی�د اصولگرای�ان برای رس�یدن به
وحدت باید چه اقداماتی انجام دهند؟
نقش کند ،به ما نشان م ی دهد.
اگر قرار باشد که موتلفه در روند وحدت فداکاری و
گذشت کند باز هم چنین کاری را انجام م ی دهد؟
ما که همیشه گذشت م ی کنیم .هر وقت شرایطی
پیش بیاید که الزم باشد ما ب رای حفظ مصالح نظام و وحدت
امت اسالمی از حقوق حقه خود چشم پوشی کنیم ،این کار را
انجام م ی دهیم؛ چراکه ما خودمان را بدهکار نظام ،انقالب و
اسالم م ی دانیم و نه طلبکار.
اما اداب اسلامی اقتض�ا م ی کند ک�ه جوان ترها
احت رام ریش سفیدها را حفظ کنند.
مگر ان روایت مع��روف را نش��نیده اید که حضرت
علی(ع) میان دو زن قضاوت م ی کند؟ اگر دعوا به جایی برسد
که الزم است بچه حفظ شود ،مادر حقیقی گذشت م ی کند.
اگر ما هم به چنین وضعیتی برسیم ،حتما گذشت م ی کنیم.
ایا روند وحدت ب�رای انتخاب�ات مجلس دهم به
نتیجه م ی رسد؟
ما همیشه امیدوار هستیم .اگر انسان امید نداشته
باشد که به نتیجه نم ی رسد.
ب�ه نظ�ر ش�ما اولی�ن نتیج�ه س�از وکار وحدت
اصولگرایان را در چه مقطعی شاهد خواهیم بود؟
تو گوی مثلث با حاجی بابایی
گف
شما در جلس�ات اقای احمدی نژاد در ساختمان
ولنجک شرکت م ی کنید؟
چرا سوال اصلی را نم ی پرسید؟
این سوال بسیاری از خبرنگاران است که وزرای
اقای احمدی نژاد در جلس�ات ولنجک ش�رکت
م ی کنند یا نه؟
چه فرقی م ی کند؟ در مورد این همایش بپرس��ید؛
جلسه به این قشنگی و شیکی!
ارزیاب ی ت�ان از همایش سراس�ری اصولگرایان
چیست؟
هرجا اصولگرای��ان از یکدیگر فاصل��ه گرفتند با
شکست مواجه شدند و هزینه های سنگینی به نظام تحمیل
شد .همه اصولگرایان نس��بت به این ضرر و زیان ها اگاهی
دارند .در این راستا باید گفتمان درون سازمانی اصولگرایان
تقویت ش��ود .همچنین س��ع ه صدر و تحمل از مهم ترین
ملزومات اتحاد اصولگرایان اس��ت .با وجود اختالفاتی که
میان اصولگرایان وجود داشته اس��ت ،امروز نیازمند جب ران
گذشته هستیم و باید حول محور والیت و ارزش های نظام
گام های موثری بردارند.
گفته م ی ش�ود که از ش�ما و س�ایر وزرای اقای
احمدی نژاد به ص�ورت حقیقی ب�رای حضور در
این همایش دعوت به عمل امده است .ایا چنین
خبری صحت دارد؟
مگر انها هنوز هم وزیر هستند؟
اما تم�ام اف�رادی ک�ه در این نشس�ت حضور
یافتند ،شخصی ت های حقیقی بودند.
افراد حاضر در این جلس��ه ،همان افرادی هستند
که به طور مس��تمر در جلسات پنج ش��نب ه ها تحت عنوان
«همگرایی اصولگرایان» شرکت م ی کنند و هسته مرکزی
شورای همگرایی اصولگرایان ،دعوت کننده میهمانان این
نشست بوده است.
مثلث | شماره 238
این جلسه ،جلس��ه بس��یار زیبایی بود و حاصل
تالش یک س��اله دوس��تان اس��ت که جلس��ات ش��ورای
هماهنگی را برگزار کردند .الحمدهلل امروز شاهد بودیم که
اکثریت قریب به اتفاق اصولگرایان در این همایش حضور
داشتند .این نوید بسیار زیبایی ب رای همه اصولگرایان است
که خوشبختانه در سراسر کشور در حال گسترش است .این
اگ�ر بخواهید تجربیات ناموف�ق اصولگرایان را
اسی ب شناسی کنید ،فکر م ی کنید اصولگرایان
چه اشتباهاتی در گذشته داشته اند که باید از ان
اشتباهات پرهیز کنند؟
سیاست
اجازه دهید کمی جلوتر برویم اما در ش��رایط فعلی،
نتیجه وحدت را در تشکیل چنین جلساتی م ی بینیم و حتی
شاهد هستیم که در استان ها و شهرس��تان ها فعالی ت های
خوبی در حال انجام اس��ت .ما در همایش اخیر شاهد حضور
تمام س�لایق بودیم که به معنای وحدت است .وقتی انسان
روی اصول ،ضوابط و ب رای خدا کار کند ،حرکتش قرین پیروزی
است.
اگر فاصله
بگیریمشکست
می خوریم
ب رای رسیدن به همگرایی و وحدت بین گروه های
اصولگ��را باید مصال��ح و ارزش ه��ای نظام را ب��ه مصالح
ش��خصی ،حزبی و گروهی ترجیح دهی��م و به اصول خود
متکی باشیم .کنار گذاشتن منافع ش��خصی و گروهی به
نفع منافع اصولگرایی و کنار هم قرار گرفتن احزاب جریان
اصولگرایی و تحمل کردن یکدیگر م ی تواند موجب اتحاد
و همگرایی شود.
39
سیاست
ماموریت شورا
تحرکات جدید اصالح طلبان حکایت از ان دارد که انه��ا تصمیمات جدیدی ب رای
ادامه سیاست ورزی خود گرفته اند .پررنگ شدن نقش شورای مشورتی سیدمحمد خاتمی
اکنون مهم ترین تحول در این جناح در استانه انتخابات مجلس است .در این پرونده تالش
کرده ایم اخرین رویدادهای این جناح را بررسی کنیم.
برخاستن از خواب زمستانی
برگزاری همایش اعتماد ملی جنجالی شده است
1
ی خودش همایشی
حزب اعتماد ملی در استانه ده سالگ
برگزار کرد؛ 10سال فعالیتی که پنج س��ال ان در حال تعلیق
گذش��ته بود .این اولین بار بود که بعد از اتفاقات سال ٨٨این
حزب همایش برگزار م ی کرد .همایشی با نام «امتداد اعتماد»؛
نشستی که با پیام سیدمحمدخاتمی اغاز و با حضور عارف در
معرض دید قرار گرفت .جلس ه ای که البته با شعارها و مطالب
ساختارشکنانه همراه شد که موجبات انتقادات فراوانی را پدید
اورد .انها چند سال پس از وقایع سال 88با صدایی رسا به حمایت
از عامالن اصلی اتفاقات تلخ دوران پس از انتخابات ریاس��ت
جمهوری یازده��م پرداختند .یک هفته پ��س از برگزاری این
همایش همچنان انتقادها از اینکه چرا در یک جلسه سیاسی
رسمی صدای اپوزیسیون و معاندان نظام بلند شده ادامه دارد.
سیاست
40
مثلث | شماره 238
داستان یک حزب
موسس حزب اعتماد ملی مهدی کروبی است .او که بعد
از ٨٤از دوستان سابق خود ناراحتی و دلخوری داشت ،تصمیم
گرفت از مجمع روحانیون مبارز جدا شده و حتی سمت دبیرکلی
ان را نیز واگذار کند .بالفاصله بعد از انتخابات ٨٤بود که او اعالم
کرد حزبی تشکیل م ی دهد و به فع الیت سیاس ی اش در قالب ان
حزب ادامه خواهد داد .هدف اصل ی اش نیز انتخابات ٨٨خواهد
بود،انتخاباتیکهالبتهسرنوشتخوبیب رایویرقمنزد .کروبی
به همراه ١٣تن دیگر از افراد که برخی از انها از روحانیون بودند،
حزباعتماد ملیراتشکیلداد .رسولمنتجب نیاقائممقامحزب
اعتماد ملی که این روزها در غیاب کروبی حزب را اداره م ی کند
درباره تشکیل حزب در سال ٨٤گفته بود« :یکی از ویژگ ی های
حزب اعتماد ملی که از ویژگ ی های منحصر به فرد ان در احزاب
فراگیر است ،این است که این حزب در زمانی تشکیل شد که
ما بر سر قدرت نبودیم و تکیه بر قدرت و مدیریت های دولتی
نداشتیم .تا اوایل سال 84اصالح طلبان در راس حکومت بودند
ولی ما زمانی حزب را تشکیل دادیم که نه اقای کروبی رئیس
مجلس بود و نه دوستان ما در دولت بودند .اقای کروبی زمانی
که حزب را تشکیل داد دو مسئولیت از طرف مقام معظم رهبری
داشت؛یکیمشاوررهبریبودودیگریعضومجمعتشخیص
مصلحت نظام که از هر دو مس��ئولیت استعفا و اعالم کرد که
نم ی خواهد این شائبه به وجود بیاید که از رانت ب رای تشکیل
حزباستفادهکرده اندوفقطم ی خ واهدباتکیهبرخوداینحزبرا
اداره کند و نم ی خ واهد هیچ رانتی داشته باشد .اوایل کار استقبال
نسبتاخ وبیازحزباعتماد ملیشدچراکهحرفجدیدیداشتو
اقای کروبی در راس ان بود .ما در همان سال اول توانستیم حزب
را در سراسر کشور توسعه بدهیم .جالب است که ظرف سه ماه
در 30استان «شورای استان» و در اغلب شهرستان ها «شورای
شهرستان» تش��کیل دادیم ».یکی از نکات کلیدی اتفاقات
مربوط به حزب اعتماد ملی پیوستن غالمحسین کرباسچی،
دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی به ستاد کروبی بود .کروبی که
از همان ابتدای سال ٨٤ب هدنبال کاندیداتوری در انتخابات دور بعد
بودازاولیننف راتیبودکهحضورشبههمراهمحموداحمدی نژاد
قطعی شده بود .او تصور م ی کرد که در جناح دوستانش درجبهه
اصالحات باتوجه به اتفاقاتی که در سال ٨٤و تشتت اراء به وجود
امده که منجر به شکس��ت انها و برامدن محمود احمدی نژاد
ش��ده بود ،این بار م ی تواند به تنهایی کاندیداتوری اصالحات را
برعهده بگیرد .اما اوضاع انطور که او تصور م ی کرد ،پیش نرفت.
ابتدا خاتمی و سپس میرحسین موس��وی به عنوان کاندیدای
اصلی این جبهه مطرح شدند .قائم مقام حزب اعتماد ملی درباره
پیوستن کرباسچی به ستاد کروبی توضیح داده بود« :دو مرتبه
اقایکروبیازمنخ واستکهمسئولیتستادرابرعهدهبگیرمکه
منبهدالیلیقبولاینپیشنهادرابهمصلحتندانستمبناب راین
اقایکروبی،اقایکرباسچیرابه عنوانرئیسستادخودانتخاب
کردند .طبیعی است که اقای کرباسچی از دوستان و کسانی
که به نظرشان مناسب بودند انتخاب م ی کردند .در همین راستا
بخش کمی از اعضای شورای مرکزی مسئولی ت های کلیدی
ستادراداشتندکهمقداریموجبگالیهمیاندوستانشدهبوداما
ما پاسخ دادیم که این حق دبیرکل است که به عنوان یک کاندیدا
خود رئیس ستادش را انتخاب کند .رئیس ستاد هم از انجایی که
م ی خ واهدفع الی ت هایتبلیغاتیراساماندهیکندحقمسلمش
است که یارانش را خود انتخاب کند ».همزمان با ورود کرباسچی
به عنوانریاستستاد انتخاباتیمهدیکروبی،محمد قوچانیو
تیم رسانه ای نیز به روزنامه اعتماد ملی کوچ کردند .روزنامه ای که
تحت مدیریت حسین کروبی اداره م ی شد .این روزنامه اندکی
پس از انتخابات ٨٨بسته شد.
پلمب دفاتر مربوط به حزب اعتماد ملی
بعد از انتخابات و اعالم نتایج ت��ا مدتی حزب فعال نگه
داشته شد .این فعالیت حداکثر سه ماه بیشتر نبود .منتجب نیا
درباره بسته ش��دن دفتر مربوط به کروبی و حزب اعتماد ملی
توضیح داده بود« :ی��ک روز از ناحیه نیروهای امنیتی به دفتر
اقای کروبی در جماران رفتند که دفتر ستادشان انجا بود .ریختند
و ان دفتر را بستند و پلمپ کردند و حتی وسایل را هم بردند .به
صورت همزمان تعدادی از ماموران وارد دفتر مرکزی حزب در
شهرک غرب شدند ،کارمندان را چند ساعتی در اتاقی محبوس
کردند و بعد وسایل مورد نظرشان اعم از اسناد و مدارک حزبی و
حتی کامپیوترها را سوار یک نیسان بار کردند و در حزب را پلمب
احزاب و شخصیت ها
کردند .با اینکه دفتر اجاره ای بود و ما باید ماهانه اجاره بها را به
صاحب ان م ی پرداختیم ولی این دفتر پلمب و عمال فعالیت
حزب متوقف شد .بعد هم اجازه نم ی دادند که ما در ساختمانی
دیگر جلسات حزب را برگزار کنیم .نه در دفتری که اقای کروبی
ب رای خود گرفته بود و نه در منازل .حتی یک شب با پیشنهاد
دوستان اعضای شورای مرکزی را ب رای شام به منزلم دعوت کردم
اما بع دازظهر بود که از سوی مقامات امنیتی با من تماس گرفته
شد و اعالم شد که ب رای برگزاری این نشست در منزلم هم مجاز
نیستید جلس��ه ای برگزار کنید ».اعتماد ملی پس از ان دیگر
جلس ه ای برگزار نکرد .غیر از چند نشست که به صورت دوستانه
میان اعضای شورای مرکزی ان برگزار شده بود .اما انها بعد از
انتخابات ٩٢و بازشدن فضا شروع به فعالیت کردند .از گوشه و
کنار خبرها حاکی از این بود که این حزب فعالیتش را اغاز کرده
اما نه به صورت تابلودار و رسمی .پس از انتخابات ٨٨چهار حزب
دچار مشکل شدند .کارگزاران فعالیتش را محدود کرد .دو حزب
مش��ارکت و مجاهدین منحل اعالم ش��دند و دفاتر مربوط به
اعتماد ملیهمانطورکهمنتجب نیاگفتهبودپلمپشداماهیچ
حکمی ب رای این حزب صادر نشده بود.
در دو نشستی که وزارت کشور با احزاب برگزار کرد نیز از
اعضای این حزب دعوت به عمل امده بود .با این حال همچنان
سایه س��نگین اتفاقات ٨٨و نام کروبی روی ان افتاده بود .در
مقاطعی حتی قائم مقام این حزب گفته بود که این حزب بدون
حضور دبیرکلش فعالیت سیاسی نم ی کند .اما این روند بعد از
انتخابات ٩٢و تعلیق پنج ساله ان تغییر کرد .حاال انها م ی گویند
که قصددارند در انتخابات مجلس دهم شرکت کنند .منتقدان
این حزب اما معتقدند باوجود اینکه بدنه این حزب با راس ان دچار
تفاوت هایی است ،اما عدم فع الیت این حزب در پنج سال گذشته
عمال چیزی از ان باقی نگذاشته است .حزبی که در پنج سال
گذشته نه کنگره تشکیل داده و نه مجمع عمومی برگزار کرده
م ی باید منتظر نظر کمیسیون ماده 10احزاب باشد.
همایش امتداد اعتماد
* نمایندگان مجلس :امارهای اشتغالزاییدولت
که اثار سیاس��تهای اقتصادی دولت در سبد غیرواقعی است.
خانوار مشخص شود اما انگونه که مردم روایت
* تصوی��ب 32اس��تاندارد جدید ب��رای تولید
میکنند قدرت خریدشان کاهش یافته است.
محصوالت کشاورزی.
صفحه4
عکس :علی قنبرلو
* در این مراسم باشکوه که با حضور رئیس بنیاد شهید ،فرمانده نیروی انتظامی و جمع زیادی از همسنگران شهدا
و خانوادههای شهدای نیروی انتظامی برگزار شد ،پیکر شهدا بر دوش همسنگران و همکارانشان تشییع شدند.
* فرمانده نیروی انتظامی احتمال هرگونه خرابکاری و اتشسوزی و انفجار به عنوان عوامل اصلی سقوط هواپیمای
س��انحهدیده نیروی انتظامی را رد کرد و گفت :بقایای هواپیمای س��انحهدیده نشان میدهد که فرضیه هدف قرار
صفحه3
گرفتن هواپیما کامال مردود است.
همایش پویایی جمعیت
یا تجویز نسخه غرب برای کشورهای اسالمی؟!
* نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل که از بزرگترین حامیان طرح تحدید نسل ایرانیان است و در این زمینه
کمکهای مالی بسیاری به ایران داشته ،از جمله سخنرانان این سمینار بوده است.
* انجمن جهانی تنظیم خانواده ( )IPPFکه تاثیر بسزایی در بحران جمعیتی به وجود امده در جمهوری اسالمی
ایران داشته و با کمکهای نقدی خود به برخی سمنهای تنظیم خانواده در ایران توانست نرخ کاهش جمعیت را
از مرز هشدار عبور دهد نیز از جمله شرکتکنندگان در این سمینار بوده است.
* ایران در س��الهای اخیر موفقیتهای چشمگیری در زمینه کاهش مرگ و میر مادران داشته است ،با این حال
صفحه8
عدهای در تالشند با غفلت از بحران پیری جمعیت ،به بزرگنمایی امار این موضوع بپردازند.
اگهی عرضه سهام به صورت عمده (یکجا) بلوکی
اگهی تغییرات شرکت ایزو پرشنگ
سهامی خاص به شماره ثبت40125
و شناسه ملی 10100855247
به اس��تناد صورتجلس��ه هیئت مدیره م��ورخ 1392/7/25
صفحه2
خبر ویژه
عضو کارگزاران :نرخ بیکاری
16تا 20درصد است نه 9درصد
فراخوان شناسایی
مشاور
صفحه2
وزارت نیرو
شرکت اب و فاضالب استان یزد
ش�رکت اب و فاضالب اس�تان یزد در نظر دارد از طریق فراخوان
عمومی نس��بت به شناسایی مشاورین واجد ش��رایط جهت بازنگری
مطالعات مرحله اول و دوم شبکه فاضالب شهر میبد به انضمام
بفرویه و رکناباد و مهراباد با مش��خصات مندرج در اسناد مناقصه
اقدام نماید .مش��اورین دارای پایه در تخصص تاسیسات اب و فاضالب
از گروه مهندس��ی اب که دارای س��ابقه کار در زمینههای مش��ابه نیز
میباش��ند میتوانند جهت اخذ اس��ناد ارزیابی کیفی و استعالم فنی و
بازرگانی به پایگاه ملی مناقصات به نشانی http://iets.mporg.ir
تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
سال هفتادو سوم qشماره q 20897تکشماره 5000ریال
* جمع��ی از ت��ه ماندههای فتنه 88بعدازظهر دوش��نبه ب��ه بهانه برگزاری
همایش حزب اعتماد ملی گردهم امدند که مرثیهس��رایی انها برای س��ران
فتنه ،با استقبال گسترده رسانههای ضدانقالب مواجه شد.
* در این همایش تصاویری از ش��خصیتهای سیاس��ی پخش شد .حاضران
هن��گام پخ��ش تصاویر اش��خاصی همچون مص��دق ،ب��ازرگان ،منتظری و
س��ران فتنه 88س��وت و کف و هلهله کرده و هنگام پخش تصاویر معدود
شخصیتهایی مانند شهید بهشتی و شهید مطهری سکوت میکردند!
* اس��ناد فراوان و غیرقابل انکاری از پادویی سران و عوامل فتنه برای مثلث
امریکا ،انگلیس و اس��رائیل حکایت میکند که فتنهگران از ترس رس��وایی
بیشتر جرات نفی هیچ یک از انها را ندارند.
* فتنهگران که به سرکردگی موسوی و خاتمی و کروبی و با شعار احیای خط
امام وارد رقابت انتخاباتی ش��ده بودند ،در جریان اش��وبهای خیابانی تصویر
مبارک حضرت امام(ره) را پاره و لگدمال کردند و سران فتنه از یک محکومیت
خشک و خالی این حرکت اسرائیل پسند نیز خودداری کرده و میکنند.
*در جریان فتنه 88نیز مایکل لدین پیشنهاد رفراندوم را مطرح کرد و چند روز بعد
خاتمی این پیشنهاد را به عنوان نظر خود پیش کشید که این دنبالهروی خاتمی از
بیگانگان با روشنگری مستند کیهان روبرو شد و خاتمی پاسخی به ان نداد.
* استاندار تهران از همایش حمایت از فتنهگران در پوشش حزب اعتماد ملی
دفاع کرد و گفت؛ ما به تمام احزابی که در چارچوب نظام باشند مجوز برگزاری
همایش میدهیم!
* این روزها در حالی برخی چهرهها و جریانهای مرموز داخلی هماهنگ با برخی
تحرکات خارجی قصد زنده کردن جریان مرده فتنه 88را دارند که قاطبه مردم
صفحه2
کشور خواهان محاکمه و اشد مجازات سران فتنه هستند.
یادداشت روز
نمایندگان مجلس خواستار علنی شدن صندلی خالی
دادگاه مهدی هاشمی شدند
تدبیر
بانک صادرات ایران (سهامی عام)
مقاومت :پیروزی بزرگ در راه است.
ترکیه و پ.ک.ک اغاز شد.
صفحه اخر
به بهانه برگزاری میتینگ سیاسی حزب اعتماد ملی انجام شد
در ستاد ناجا برگزار شد
بان�ک صادرات ایران در راس��تای ضواب��ط قانونی و الزام��ات بانک محترم
مرکزی ج.ا.ا ،قصد فروش قدرالسهم خود در شرکت پتروشیمی زنجان
را در تاریخ 1393/7/27دارد .متقاضیان برای کسب اطالعات بیشتر میتوانند
به سایت شرکت فرابورس ایران مراجعه نمایند.
* سیدحس��ن نصراهلل در دیدار ب��ا فرماندهان
* ات��ش کوبان��ی در دامن ان��کارا؛ جنگ بین
پاسخ تهماندههای فتنه امریکایی -اسرائیلی 88
به پیام مایکل لدین
تشییع پیکرهای مطهر 7شهید سانحه
هوایینیروی انتظامی
با ارسال نامهای به قاضی پرونده
امریکا کشور را بیچاره کرده است.
12صفحه ( به اضافه نیازمندیهای ویژه تهران)
چهارشنبه23مهر 20 q 1393ذیحجه 15 q 1435اکتبر 2014
* 30نماینده مجلس در نامهای خطاب به قاضی دادگاه مهدی هاشمی رفسنجانی،
صفحه2
خواستار علنی شدن دادگاه محاکمه وی شدند.
* نخستوزیر اسبق ژاپن :وابستگی سیاسی به
داعش جایی در استراتژی امریکا ندارد.
یا پایگاه اطالعرسانی www.abfayazd.comو یا دفتر قراردادهای
اگهی تغییرات شرکت اشیان پترو
شرکت سهامیخاص به شمارهثبت338040
و شناسهملی10103733324
به اس��تناد صورتجلس��ه مجمع عمومی ع��ادی بطور
فوقالعاده مورخ 1393/4/7تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
امی��د س��عادت بش��مارهملی 0078727723ب��ه
س��مت رئی��س هیئتمدی��ره ،رض��ا رحمتاله��ی
بش��مارهملی 0066813492ب��ه س��مت مدیرعام��ل
و عض��و هیئتمدی��ره و علی نیکسرش��ت چماچائی
وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات
شرکت پست جمهوری اسالمی ایران
.1نام دستگاه :شرکت پست ج.ا.ا.
اگهی تجدید مناقصه عمومی
دو مرحلهای شماره 93/17ج.خ
.2موضوع مناقصه :خرید کاغذ تحریر (رول و شیت)
مطابق شرایط مذکور در اسناد مناقصه
.3نوع مناقصه :عمومی دو مرحلهای
.4نشانی مناقصه گزار :میدان رسالت ،خیابان نیروی
دریائ��ی ،نبش خیابان س��هند ،طبق��ه دوم منطقه 16
پستی اتاق 20دبیرخانه کمیسیون معامالت.
.5محل و مهلت دریافت اس�ناد :م��دت 10روز از
نزد بانک ملی ش��عبه مخاب��رات و مبلغ 8000ریال به
حساب سیبا شماره 2174778011004نزد بانک ملی
شعبه مخابرات کد 1038تحت عنوان مالیات بر ارزش
افزوده به تفکیک واریز گردد.
.9سپرده شرکت در مناقصه
ارائه تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ 500/000/000
ریال که میبایس��ت بص��ورت ضمانتنامه بانکی یا فیش
واریزی براس��اس ش��رایط من��درج در متن اس��ناد به
ی دومین سخنران همایش بود .او هم از پیام غدیر گفت و
رهام
ی هم ب رای اعتماد مل ی ها ارزو
بر اخوت و وحدت تاکید کرد .رهام
کرد که در همایش بعدی این حزب دبیرکل شان در صف اول
نشسته باشد .الیاس حضرتی سومین سخنران همایش بود.
کلیدواژه مهم او هم فراهم شدن شرایطی ب رای تربیت و اموزش
نیروهای سیاسی بود .هادی غفاری اخ رین کسی بود که ب رایش
ایستادند تا ب رای حاضرین سخنرانی کند .او اما به عارف ب رای
باال رفتن از سن تعارف کرد که عارف نپذیرفت.
ش��رکت پرکام تکنولوژی به شناسه ملی 10101353175
بنمایندگ��ی اق��ای محم��د رزمجوخ��واه ب��ا کدمل��ی
این شرکت واقع در یزد خیابان ایت ا ...کاشانی مراجعه نمایند .اخرین
بش��مارهملی 2592624211ب��ه س��مت نایب رئیس
مهلت ارایه پیشنهادات به دبیرخانه این شرکت پایان وقت اداری مورخ
هیئتمدیره برای مدت 2سال انتخاب شدند.
93/8/11میباشد( .تلفن تماس )0351-6114156
0050860054بسمت رئیس هیئت مدیره.
شرکت اب و فاضالب استان یزد سهامی خاص
اق��ای داریوش امیراصالنی تبریز با کدملی 1378881044
اگهی تغییرات شرکت نوسازی و عمران اکباتان
بسمت مدیرعامل و عضو هیئت مدیره.
اق��ای مجید بهبودی با کدملی 0054373743به س��مت
سهامی خاص به شماره ثبت 89422
و شناسه ملی 10101337982
نایب رئیس هیئت مدیره انتخاب گردیدند.
به اس��تناد صورتجلس��ه هیئت مدیره م��ورخ 1393/5/12
کلیه اوراق و اس��ناد بهادار و تعهداور ش��رکت از قبیل چک
تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
و سفته بروات قراردادها و عقود اسالمی با امضاء مدیرعامل
محمدرضا ش��املو به کدملی 3874381609به نمایندگی
بطور ثابت ب��ه اتفاق رئیس هیئت مدی��ره و یا نایب رئیس
از ش��رکت تولیدی خانه گستر به ش��ماره ملی 9-438160-387
هیئت مدیره همراه با مهر ش��رکت معتبر میباش��د و اوراق
عادی و اداری و مراس��الت با امض��اء مدیرعامل و یا رئیس
هیئت مدیره با مهر شرکت معتبر خواهد بود.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
به عن��وان رئیس هیئت مدیره ،محمدج��واد ذبیحیان به کدملی
4280880743ب��ه نمایندگی از ش��رکت س��اخت ازما به
امضای کلیه اسناد و اوراق بهادار و تعهداور شرکت از
قبیل چک ،سفته ،بروات ،قراردادها و عقود اسالمی با
امض��ای مدیرعامل یا رئی��س هیئتمدیره هر کدام به
تنهایی ،همراه با مهر شرکت معتبر خواهد بود.
ب��ه اس��تناد صورتجلس��ه هیئت مدی��ره م��ورخ 1393/5/18
تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
اقای مرتضی مهرزادی به شماره ملی 0073394688بهسمت
4989353129ب��ه نمایندگی از ش��رکت ایجاد محیط به
مدیرعامل
اق��ای عبدالرحم��ن جعف��ری ش��ام اس��بی به ش��ماره ملی
1708883991بهس��مت نائب رئیس هیئ��ت مدیره انتخاب
شدند.
کلی��ه اس��ناد و اوراق بهادار و تعهداور ش��رکت از قبیل چک،
س��فته ،بروات ،قراردادها و عقود اسالمی با امضاء مدیرعامل به
و در غیاب مدیرعامل با امضاء رئیس هیئت مدیره و یکی از
اتفاق یکی از اعضای هیئت مدیره همراه با مهر شرکت و اوراق
اعضاء هیئت مدیره معتبر میباشد .اوراق عادی و مراسالت
عادی و مراس��الت ب��ا امضاء مدیرعامل همراه با مهر ش��رکت
با امضاء مدیرعامل با مهر شرکت معتبر است.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
.8نحوه خرید اسناد:
اگهی تغییرات شرکت کاسپین بازیافت
سهامی خاص به شماره ثبت 264579
و شناسه ملی 10103082355
مدی��ره و مدیرعام��ل و محمدعل��ی قل��ی تبار ب��ه کدملی
همراه یکی از اعضاء هیئت مدیره متفقا همراه با مهر شرکت
.7محل و زمان بازگش�ائی پاکات :بازگشائی پاکات
(الف و ب) متعاقباً اعالم خواهد شد.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
ش��ماره مل��ی 3-088074-428ب��ه عنوان عض��و هیئت
تعهداور از جمله چک ،س��فته و برات با امضاء مدیرعامل به
93/7/23لغایت مورخ 93/8/6به ادرس فوقالذکر.
اگهی تغییرات شرکت خوراک دام و طیور شهریار
رئیس هیئت مدیره
شماره ملی 9-935312-498به عنوان نائب رئیس هیئت
93/7/29به ادرس فوقالذکر.
.6محل و زمان تحویل اسناد :مدت 14روز از مورخ
مبلغ خرید اسناد مناقصه مبلغ 100000ریال میباشد
اقای سعید مهرزادی به شماره ملی 0073541206بهسمت
مدیره انتخ��اب گردیدند و حق امضاء کلیه اوراق و اس��ناد
اولی��ن روز درج اگه��ی روز یکش��نبه 93/7/20لغایت
معتبر میباشد.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
که میبایست به حساب ش��ماره 2174779017002
شرکت سهامی خاص به شماره ثبت 60384
و شناسه ملی 10101054314
به اس��تناد صورتجلسه مجمع عمومی عادی سالیانه مورخ
1393/4/7تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
ترازنامه و حس��اب سود و زیان سال مالی منتهی به 1392
به تصویب رسید.
روزنامه کثیراالنتش��ار کیهان جهت درج اگهیهای شرکت
تعیین گردید.
اقای علی اکبر خوشنویس زاده ک م ، 2290410543خانم
اقدس هنرور ک م 2295702951و اقای علیرضا خوشنامی
ک م 6755836به سمت اعضاء اصلی هیئت مدیره و خانم
مهرافروز خوش��نویس زاده ک م 2295198054و مهرداد
خوشنامی ک م 0014017385به سمت اعضاء علیالبدل
هیئت مدیره برای مدت دوسال انتخاب گردیدند.
اقای��ان غالم قربان��ی ک م 3990664107و جواد س��اکت
حسن ابادی ک م 1261564669به ترتیب به سمت بازرس
اصلی و علیالبدل برای مدت یکسال انتخاب گردیدند.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
مناقصهگزار ارائه گردد.
* توج�ه :کلی��ه اش��خاص حقوق��ی واج��د صالحیت
میتوانند با در دست داشتن معرفینامه کتبی و رعایت
ش��رایط و موارد به نش��انی فوقالذکر مراجعه و اس��ناد
مناقصه را دریافت نمایند.
* متقاضیان میتوانند جهت دریافت اس��ناد مناقصه به
س��ایت اینترنتی پایگاه ملی اطالعرس��انی مناقصات به
نشانی http://iets.mporg.irمراجعه نمایند.
کمیسیون معامالت
م الف 2639
اگهی تغییرات شرکت انتقال دادههای نداگستر صبا
سهامی خاص به شماره ثبت 217842
و شناسه ملی 10102591792
به اس��تناد صورتجلس��ه هیئت مدیره م��ورخ 1393/4/30
تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
اقایان عبدالحس��ین بیدابادی کدمل��ی 0043821121به
سمت رئیس هیئت مدیره ،احمد بیدابادی 0041638158
به س��مت عضو هیئت مدیره و مدیرعامل و محمدحس��ین
ذوالفقاری طهرانی کدملی 0042316031به س��مت نایب
رئیس هیئت مدیره برای مدت 2سال انتخاب گردیدند.
امضاء کلیه اوراق و اس��ناد تعهداور از جمله چک ،س��فته،
ب��رات و قراردادها با امضای دو نفر از س��ه نفر اقایان اعضاء
هیئت مدیره همراه با مهر شرکت و اوراق عادی و مراسالت
غیرتعه��داور با امض��ای مدیرعامل و یا هر ی��ک از اعضای
هیئت مدیره معتبر است.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری تهران
وحدت یک ضرورت است
حجت االسالم رسول منتجب نیا ،جانشین دبیرکل حزب
اعتماد ملی به عنوان نخستین سخنران این همایش با تب ریک
عید سعید غدی ر خم و با اشاره به پیام های این عید و پیام والیت
گفت« :ما از روز عید غدیر پیام های متعددی را م ی توانیم دریافت
کنیم که فقط به پیام امامت و والیت ان اشاره م ی کنیم .سه پیام
دیگر هم وجود دارد که مسائل روز کشورمان است و م ی توانیم
انها را هم در نظر بگیریم ».وی افزود« :وحدت و انسجام یک
امت و ملت اسالمی از مهم ترین پیام های عی د غدیر خم است».
منتجب نیا رفع خشونت را از پیام های مهم عی د غدیر دانست و
گفت« :اگر خشونتی در اسالم وجود داشته در ب رابر کسانی بوده
است که درصدد از بین بردن اس�لام و مسلمانان بودند ».او با
اشاره به وضعیت منطقه اضافه کرد« :نکند خدای ناکرده کسانی
خشونت را در جامعه تزریق کنند و به خورد جوانان بدهند .ان
وقت است که اسالم را به عنوان یک دین خشن م ی بینند و این
حرکتی است که طالبان و داعش انجام داده اند .خشونت طلبی
دینی انها را به اینجا رساند ه است .نکند کسانی که جوانان ما را
به خشونت طلبی دعوت م ی کنند ماده اصلی داعش و طالبان را
در میان انان پایه گذاری کنند ».وی ادامه داد« :اگر من روحانی
فکر خشونت طلبی را در میان مردم و نیروهای حزب اللهی و...
وارد کنم پس از چندی سر از طالبان و داعش درم ی اوریم».
پیام خاتمی
کروبی مقابل ه م جبهه ای های خودش ایستاد
الی��اس حضرت��ی دیگر س��خنران ای��ن مراس��م بود،
مهمترین انتقاد و تندترین ان را روزنامه کیهان به همایش
«امتداد اعتماد» داشت .این روزنامه در گزارش اصلی صفحه اول
خود ،حاضران در همایش حزب اعتماد ملی را «ته مانده فتنه
امریکایی – اسرائیلی» خ واند و با استناد به مقاله ای از «مایکل
لدین» در یک روزنامه امریکایی رویکرد این همایش را با خطی
که لدین تجویز م ی کند همسو م ی کند .بنا به نوشته این روزنامه
لدین در مقاله خود نوش��ته است« :اس��رائیل هنوز گنجایش
حمایت از نیروهای اپوزیسیون ای رانی را دارد و قادر است ب رای
سرنگونی نظام ای ران از انها حمایت کند» .کیهان در بخشی
از گزارش خود اورده اس��ت« :به موازات چنین نگاه و خطی از
خارج کشور ،ته مانده های فتنه امریکایی -اسرائیلی 88شامگاه
دوشنبه گردهم امدند تا به دوستان ان سوی اب خود بگویند پیام
انها را دریافت کرده اند ».کیهان با حمله به سخنرانان همایش
اعتماد ملی نوشت« :رسول منتجب نیا ،محسن رهامی ،هادی
غفاری و الیاس حضرتی در این همایش طی سخنان خود به
حمایت از فتنه امریکایی -اسرائیلی سال 88پرداختند .خاتمی
از سران فتنه -88نیز با ارسال پیام ی به این نشست ،همراهی ب ی دریغ خود با فتنه گران را اعالم کرد.».
مثلث | شماره 238
بعد از سخنرانی منتجب نیا متن پیام سیدمحمد خاتمی
به این همایش توسط یکی از اعضای این حزب قرائت شد .علت
عدم حضور خاتمی در این مراس��م ،دیدوبازدید های عی د غدیر
عنوان شد .خاتمی در پیامش به غدیر اشاره کرده و ان را «عید
رهایی انسان از والیت طاغوت و سرسپردگی به خدای منان»
دانسته و پیام غدیر را ب رای انسان ها رهایی از «بندگی هوس و
بردگی هوای قدرت های حاکم» ب ر شمرده بود .خاتمی اضافه
کرده بود«« :امتداد اعتماد» بزرگداشت غدیر است و حرمت نهادن
به انس��انی که صاحب حق و کرامت است و حق بزرگ او حق
حاکمیت بر سرنوشت خویش است که غدی ریان و ازادیخ واهان
و خیرطلبان باید ب رای تحقق ان تالش کنند .باشد که شاهد
فضایی گسترده تر و کاهش و رفع محدودیت ها به خصوص
ب رای دلبستگان به انقالب و خ واستاران سربلندی ای ران و ای رانی و
رفع خطرهای فراوان بیرونی و درونی ب رای مسلمانان باشیم».
انتقاد کیهان به همایش اعتماد ملی
سیاست
در این شرایط اعضای باقیمانده این حزب با تالش های
منتجب نیا همایشی را با عنوان «امتداد اعتماد» برگزار کردند.
همایشی که پوسترهای تبلیغی و خبر مربوط به برگزاری ان
یک هفته زودتر منتشر شده بود .برخی احتمال عدم برگزاری
ان را م ی دادند .با این حال همایش برگزار شد و چهار سخنران
اصلی داشت .محمدج واد حق شناس اولین نفری بود که به این
همایش امده بود و در راهروهای موسسه الهادی تالش م ی کرد
تا مراسم سر موعد مقرر برگزار شود .نفر بعدی رسول منتجب نیا
قائم مقام حزب بود .اما با وجود تالش ها این مراسم با نیم ساعت
تاخیر اغاز شد ،تاخیری که گفته شد به دلیل تاخیر حضور برخی
میهمانان صورت گرفته است .انها که زودتر از همه به موسسه
الهادی رفته بودند ،بیش از اعضای حزب و اصالح طلبان ،حضور
یک اصولگ��را را انتظار م ی کش��یدند .اصولگرایی که با وجود
اختالف نظرهای شدید با اصالح طلبان در دوران دوم خرداد این
یزندوپیگیرمطالباتانهاست.
روزهاحرف هایاصالح طلبانهم
علیمطهریمیهمانویژهاینمراسمبود،به نظرم ی رسدتاخیر
نیم ساعته نیز به خاطر این بود که او به مراسم برسد ،اما وقتی
مشخص شد که او به مراسم نخواهد امد ،همایش با سخنان
قائم مقام این حزب اغاز ش��د .به طور طبیعی م ی شد انتظار
داشت که حال و ه وای این همایش نیز مانند سایر همایش های
اصالح طلبان در این سال ها به محلی ب رای شعارهای تند تبدیل
شود .هنوز همایش به پایان نرسیده بود که خبرگزاری فارس خبر
این همایش را با این عنوان روی خروجی خود فرستاد« :برگزاری
همایش حزب منحله اعتماد ملی در ته ران با موضوع حمایت از
سرانفتنه».اشارهخبرگزاریفارسبهشعارها،کلی پ هایپخش
شده و سخنرانی برخی از سخنرانان بود که در ان خ واستار ازادی
دبیرکل اینحزبشده بود .بعد از سخنرانی قائم مقام اعتماد ملی
نزاده از اعضای
پیامی از سی د محمد خاتمی توسط مجید بهم
شورای مشورتی رئیس دولت اصالحات خوانده شد .محسن
روایت مردم از
کاهش قدرت خرید
* اگرچه با اعالم رشد اقتصادی انتظار میرود
بسیج 60هزار داوطلب
برای پاکسازی استان االنبار عراق
* جان کری :نجات م��ردم کوبانی از محاصره
مدیرمس��ئول روزنامه اعتم��اد و عضو ش��ورای مرکزی حزب
اعتماد مل��ی .او درباره عدم حضور کروبی گف��ت« :حاال بعد از
گذش��ت 35س��ال از انقالب ما از بزرگان گله مند هستیم که
بنیانگذاران این حزب نم ی توانن��د در این مجلس حضور پی دا
کنند .اق��ای کروبی کم ب رای انقالب فداکاری کردند؟ ایش��ان
حتی در ب رابر دوستان حق جبهه خود در مجلس ششم سینه
ی و هادی غفاری دیگر سخنرانان
سپر کردند ».محسن رهام
این مراسم بودند .رهامی به تجربه سال ٨٤ب رای اصالح طلبان
اشاره کرد و گفت« :تجربه س��ال 84ب رای اصالح طلبان درس
بزرگی بود که با وجود داش��تن اکثریت به علت رعایت نکردن
قواعد بازی شکست خورد ».وی ماموریت اصلی احزاب را اماده
کردن مردم ب رای مشارکت سیاسی عنوان کرد و افزود« :جوامع
ب ر اساس تجربه جهانی روز به روز به سمت مدی ریت خرد جمعی
حرکت م ی کنند و امروز کشورهای بزرگ با تصمیم و اراده افراد
هرچند مهم و صاحب نظر اداره نم ی ش��ود ».او معتقد بود که
«باید از احزاب با تابلو و اساسنامه مشخص و مسئولی ت پذیر
اس��تقبال کنیم ».درحالی که عارف مهمترین میهمان این
نشست در مقابل رهامی نشس��ته بود ،او گفت« :اگر در سال
92تجربه بسیار موفقی داشتیم باید از نقش بزرگانی همچون
هاشم ی رفس��نجانی و خاتمی یاد کنیم و همچنین فداکاری
ب رادر ارجمند اقای عارف ،که همه دست به دست هم داد و نشان
داد که اصالح طلبان صاحب خرد جمعی هستند گرچه انتظار
رعایت این الزامات ،بعد از تشکیل دولت بود ».بدون شک در
نبود علی مطهری عارف مهمترین میهمان این نشست بود
که بیش از همه حضورش به چش��م م ی امد .اما عارف در این
مراسم حاضر به سخنرانی نشد .نکته ای ک ه هادی غفاری اخ رین
سخنران مراسم به ان این گونه اشاره کرد« :من م ی خواستم از
یار سال های س��خت مان اقای عارف استفاده کنیم و با همه
وجود اصرار کردم ایشان بیایند و صحبت کنند ،ولی ایشان به
من اجازه دادند که صحبت کنم ».هادی غفاری قبل از حرکت
به سمت تریبون چند بار به عارف اصرار کرد اما او نپذیرفت که
پشت تریبونقرارگیرد .صرف نظرازحضورج وانانیکهب هدنبال
فضا ب رای طرح مطالبات و شعارهایشان در اینگونه همایش ها
هستند ،نفس برگزاری این همایش دو پیام مهم داشت .اول
اینکه :اعضای حزب اعتماد مل��ی تصمیم گرفتند تا با عبور از
دبیرکل خود به فعالیت سیاسی باز گردند .شرطی که تا پیش
از این انها مطرح کرده بودند ،ازادی مهدی کروبی بود .اما حاال
حاضر هستند که بدون بازگشت او نیز فعالیت سیاس ی شان را
اغاز کنند .دوم :اجازه برگزاری نشست علنی به این حزب از سوی
نهادهای مسئول نشان م ی دهد که انها نیز از تصمیم اعضای
حزب ناراضی نیستند.
41
احزاب و شخصیت ها
برجستهشدننقششورایمشورتی
گزارشمثلثازفعالیت هایانتخاباتیاصالح طلبان
2
در نیمه دوم سال ،1393گویا تحوالت مهم ی در الیه
پنهان اصالح طلبان در حال وقوع است.
رخدادها و تصمیماتی که چندان رنگ و روی رسانه ای
به خ��ود نگرفت��ه و رج��ال اصالح طلب یک س��ال پس از
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم جدا از اظهارات سیاسی
یومیه که عمدتا در دو ف��از دفاع و انتق��اد از دولت روحانی
مطرح م ی ش��ود ،ترجیح م ی دهند فع�لا تصمیمات کالن
در خصوص س��امان جدیدش��ان را علنی نکنند .گعده ها و
جلس��ات محرمانه یکی پس از دیگری در خانه ها و دفاتر
ش��خصی ت های مطرحشان تش��کیل م ی ش��ود و به این
فکر م ی کنند ک��ه چگونه م ی توانند تم��ام نیروها را با یک
اماده باش در اردوگاهشان به یک خط کنند تا پتانسی ل های
موجود را بالفعل کنند و ش��اید به انتخاب��ات مجلس دهم
برسند .تازه ترین خبرها حکایت دارد که همه این تحوالت
حول س��ی د محمد خاتمی انجام م ی شود .شورای مشورتی
خاتمی جانی تازه گرفته و دستورات تشکیالتی محرمانه از
همان جا صادر م ی شود .اگر بنا باشد انچه اکنون در جناح
اصالح طلبان م ی گذرد را تفسیر کنیم باید تقسیم بندی ها و
شاخه های کنونی این جریان را تصویر کنیم تا نمایی دقیق
از رخدادها حاصل ش��ود و بتوان به این تحلیل رس��ید که
اوضاع از چه قرار است.
سیاست
42
مثلث | شماره 238
حواریون عارف
اگر بن��ا باش��د مجموع��ه اصالح طلبان را ب��ا مولفه
انتخابات س��ال 92نگاه کنیم حتما این محمد رضا عارف
اس��ت که اکنون مهمتری��ن چهره اصالح طلب اس��ت که
م ی تواند و انتظ��ار دارد به عنوان
سرلیس��ت انتخاباتی این جناح
باش��د .او بنا به خواس��ته سران
اصالح طلب در اخری��ن روزهای
منتهی به انتخابات ،کناره گیری
کرد و پ��س از ع��دم ورودش به
دولت یازدهم انتظار و خواستش
گویا این است که حاال جناح به او
وفا کرده و لیست را به محوریت
او تشکیل دهد شاید حتی با این
امید و پیش زمینه که در صورت
پیروزی حداکث��ری اصالح طلبان
حتی بتواند بر بلند ترین صندلی
پارلمان تکیه زند و بش��ود رئیس
مجلس دهم.
چنین تصویری اس��ت که
شاید او را به انجام کارهای حزبی
و تشکیالتی در سطحی گسترده
و کشوری مشغول کرده است .او
اقدامات قابل توجهی در این مورد
انج��ام داده و حتی اگ��ر بخواهد
م ی تواند مستقل از اصالح طلبان
در انتخاب��ات ب رای خ��ودش کار
انتخاباتی انجام دهد ،فهرس��ت
دهد و امید به نتیجه انتخابات داشته باشد.
خبرها حکایت از ان دارد که محمد رضا عارف حاال در
همه کمیته های شورای مشورتی س��ی د محمد خاتمی دو
نماینده دارد و ارتباط تش��کیالتی خود را با رئیس سابقش
حفظ کرده است.
در مورد محمد رضا ع��ارف اما یک اتف��اق دیگر هم
رخ داده اس��ت .او دچ��ار اختالفات��ی با طی��ف نزدیک به
هاشم ی رفسنجانی شده اس��ت .حاال رسانه های نزدیک به
هاشم ی رفس��نجانی به صورت ش��فافی او را مورد نقد قرار
م ی دهند .در تازه تری��ن تحول در این م��ورد روزنامه ارمان
نوش��ته اس��ت« :عارف در ماه های اخیر مش��غول وحدت
میان اصالح طلبانی بود که روحیاتی شبیه خودش داشتند
که ازجمله انها م ی توان به جعفر توفیق��ی و الهه کوالیی
اشاره کرد و با علم به اینکه این نیروها مخالفتی با ائتالف
داش��تن با اصولگریان ندارند در اظهارات خود اش��اره ای به
اصالح طلبان دیگر نم ی کند .در این راستا دیروز خبرنگاری
س��وال خود را از ع��ارف این گونه مطرح کرد ک��ه ایا درباره
انتخابات مجلس با ب��زرگان اصالحات صحبتی داش��تید
که محمدرضا عارف در پاس��خ گفت« :همه مردم ما بزرگ
هستند .ما با همه مذاکره داریم و دغدغ ه همه ما و دلسوزان
مش��ارکت حداکثری م��ردم در انتخابات مجلس ش��ورای
اس�لامی اس��ت و این موضوع هدف اصلی ما محس��وب
م ی ش��ود ».عارف که ظاه را جدا از همه مش��غول فعالیت
انتخاباتی اس��ت تالش ها و فعالی ت ه��ای زیادی هم ب رای
موفقیت در هدف خود انجام م ی دهد که سفرها ب رای افتتاح
دفاتر بنیاد امید ای رانیان در ش��هرهای مختلف ازجمله این
تالش هاست.
عارف در پاسخ به س��وال خبرنگاری که به سفرهای
بنیاد امید ای رانیان اشاره داش��ت و درخصوص انجام مجدد
این سفرها س��وال م ی کرد ،گفت« :بعد از اینکه بنیاد امید
ای رانیان در چهار استان تاسیس ش��د هیات مدیره عملکرد
انها را مورد ارزیابی قرار داد که درحال حاضر با دو نظر مواجه
«عارف گفته :خودم دارای ش��ورای مش��ورتی هس��تم .ما
ب رای انتخاب��ات مجلس بنا داری��م از جبهه اصالحات یک
لیست بیرون اید .بناب راین باید مش��ورت کنیم .همچنین
توصی ه من به خواه ران و ب رادران اصولگرا این اس��ت که در
انتخابات حضور داشته باش��ند و انها نیز یک لیست را ارائه
دهند .این هم نماد دیگری از عالق��ه عارف ب رای ائتالف با
اصولگرایان است .ش��اید بتوان توصیه او به اصولگرایان را
ناشی از مش��ی اخالقی دانست اما س��وال اینجا است که
سوال خبرنگار چه ارتباطی با اصولگرایان داشت که عارف
از انها دعوت به حضور در انتخابات کرد .ایا او م ی خواست
پیامی را به اصالح طلبان منتقل کند؟ البته عارف به همین
جمالت بسنده نکرد و در پاس��خ به سوال دیگری مبنی بر
اینکه اگر ش��ورای هماهنگی جبهه اصالحات ب رای کمیته
انتخابات از شما دعوت کند ایا این دعوت را م ی پذیرید ،بیان
کرد» :ما قطعا تعامل خواهیم داش��ت و االن نیز به صورت
غیررسمی تعامل خوبی با همه جریانات داریم .اگر دعوتی
صورت گیرد نه تنه��ا با اصالح طلبان بلکه ب��ا اصولگرایان
نیز درم��ورد انتخاب��ات مجلس تعامل خواهیم داش��ت .از
هم اکنون نم ی توان درباره قصد عارف از توجه بیش از حد
به اصولگرایان به اظهارنظر پرداخت اما این اظهارات واقعا
قابل تامل است!»
این گزارش با این جمله به پایان رسیده است« :به نظر
م ی رس��د عارف در این مقطع فقط خاتمی را مانند گذشته
قبول دارد».
به نظر م ی رسد محمد رضا عارف به صورت صد در صد
نباید به سرلیس��تی یا محور بودن امید داشته باشد .شاید
همان اتفاق سال 92ب رای او تکرار شود.
بازگشت سازمان و مشارکت با لباس تازه
خب��ر جدید در م��ورد اصالح طلبان این اس��ت که دو
حزب تازه ،مجوز گرفته اند و بهزاد نبوی از سوی سی د محمد
خاتمی ماموریت پیدا کرده که افراد
سازمان مجاهدین انقالب و جبهه
مشارکت را راضی به حضور در این
دو حزب کند.
سایت مثلث انالین در خبری
که در این مورد منتشر کرده نوشته
اس��ت «:بهزاد نبوی در نخس��تین
و اصل ی تری��ن اقدام��ش بای��د به
تشکیل دو حزب اتحاد ملت ایران
اسالمی و جوانان اصالح طلب ای ران
اس�لامی بپردازد .این دو حزب به
تازگی مج��وز گرفته ان��د .گفتنی
است مس��اله مهم و قابل توجه در
این مورد این است که سی د محمد
خاتم��ی از به��زاد نبوی خواس��ته
است اعضای س��ازمان مجاهدین
و مشارکت را راضی کند تا از اصرار
ب��رای ادام��ه فعالی��ت حزب های
سابقشان دست برداشته و وارد این
دو حزب شوند».
«ندا»؛ موضوع جدید جناح
اس��ت اول اینکه با همان س��رعت واحدهای استانی دیگر
افتتاح شود و دیگری این است که با امادگی بیشتر دوستان
ما بتوانند در استان های مختلف فعالیت کنند».
اما نکته مهم این گزارش بخش��ی است که به انتقاد
از عارف ب رای دع��وت از اصولگرایان م ی پردازد .نویس��نده
گزارش انتقادات تندی به عارف وارد کرده و نوش��ته است:
در میان��ه س��خنان س��ران
س��ازمان و مش��ارکت که همگی
همچنان از جنس سیاست ورزی در قالب اپوزیسیون است،
بدنه جوان این دو تشکل راه دیگری ب رای خود انتخاب کرده
است .حاال بدنه جوان اصالح طلبان رادیکال راه رهب ران خود
ب ر نم ی تابد و به بازگشت به قدرت رسمی فکر م ی کند .انها
طبقه پیشرو را تشکیل داده و با سرعت باالیی خالف جهت
دستورات تش��کیالتی حرکت م ی کنند .نامش��ان را «ندا»
نهاده اند و خود را نس��ل دوم اصالح��ات م ی دانند .ان چنان
که خبرها حکایت دارد تش��کیالت خوبی در سراسر کشور
بوجود اورده اند و به بیان بهتر تمام تش��کیالت س��ازمان و
مش��ارکت را از ان خود کرده اند .یک حرکت ارام و مخفیانه
که حاال علنی شده اس��ت .اوضاع چنان شد که سی د محمد
خاتمی اعتراضش را به تش��کیل این حزب این گونه اعالم
کرد« :اصالح طلبی از تکثر دفاع م ی کند .اصالح طلبی یک
حزب و تش��کل نیس��ت ،بلکه جریانی تاریخی اس��ت که
اصول ،رویکردها و محورهایی مش��خص دارد یاداور شده
بودم ،این طور تلقی نشود که اصالح طلبی بد بوده است و
حاال قرار است اصالح طلبی خوب ایجاد شود اما متاسفانه
این ش��ائبه ایجاد ش��ده که باید اصالح کنند و ان ش��اءاهلل
دارند اصالح م ی کنند ».خاتمی تاکید داش��ت« :گروه های
مختلف م ی توانند فعال باشند البته اولویت من فعال شدن
تشکل های موجودی بود که بعضی از انها محدود شده اند».
تازه ترین خبره��ا حکایت از ان دارد که س��ی د محمد
خاتمی ،بهزاد نبوی را مامور کرده که با طی ف های جوانتر کار
کند .او تا کنون دو جلسه با تسکیالت ندا برگزار کرده است.
داستان یک ائتالف
3
گفت وگویمثلثبابخشایشاردستانی
ایا حزب اعتماد ملی مجوز رس�می برای برگزاری
همایش اخیر خود اخذ کرده بود؟
یکی از خب رنگاران با من تم��اس گرفت و از من در
این باره سوال پرس��ید ،اما من اطالع دقیقی نداشتم که این
همایش مجوز الزم را داشته یا نه .کسی که از من سوال پرسید
گفت که حزب اعتماد ملی از فرمانداری ب رای برگزاری همایش
مجوز گرفته اس��ت .من به ایش��ان گفتم ک��ه در جمهوری
اسالمی ای ران ،ما نهادها را با افراد م ی شناسیم و احزاب ،این
همانی رهب ران خود هستند و با رهب ران خود مورد شناسایی
قرار م ی گی رند .م��ن توضیح دادم که باتوج��ه به اینکه رهبر
حزب اعتماد ملی از عوامل اصلی فتنه است و در حصر به سر
م ی برد و روزنامه اعتماد ملی نیز توقیف شده است ،بناب راین
حزب اعتماد ملی نیز نم ی تواند فعالیت رسمی داشته باشد.
ایا ممکن است شما رهبر یک حزب را در حصر قرار دهید و
بعد به ان حزب اجازه دهید که هر کاری م ی خواهد انجام دهد؟
اگر این طور باشد ،پس رهبر چنین حزبی را ازاد کنید! چرا فقط
به این حزب مجوز م ی دهید؟ عالوه ب��ر این ،هدف اصلی از
برگزاری چنین همایش��ی ،ایجاد جنجال های سیاسی است
و حتی مصاحب ه هایی هم که در این رابطه انجام م ی شود ،به
نفع انهاست .در واقع ،انها م ی خواهند جنجالی برپا کنند که
خودنمایی کنند؛ یعنی هدف انها ،احیای خودشان است .دلیل
اینکه من م ی گویم حزب ،ترجمان و پیرو رهبر خودش است،
م ی توان حزب را با رهبرش شناخت و در سپهر سیاست ای ران،
حزب و رهبرش یکی هستند ،همان مرده باد و زنده بادهایی
است که در این همایش سر داده اند و گفته اند ما م ی خواهیم
رهبرمان احیا و از حصر خارج شود .بر فرض اگر رهبر این حزب
از حصر خارج شود ،باید ب رای کار حزبی از کمیسیون ماده 10
احزاب و وزارت کشور مجوز بگیرد.
ای�ا وضعی�ت این ح�زب ه�م مانند مش�ارکت و
مجاهدین انقالب است؟
نه.
ش�ما به دلی�ل وضعیت رهب�ر این ح�زب چنین
مساله ای را مطرح م ی کنید؟
اکنون چه باید کرد؟
باید مجوز این حزب مجددا بررسی شود و مسئوالن
مربوط��ه از دادن مجوز ب��رای برگ��زاری همایش های دیگر
خودداری کنند.
معاونت سیاسی وزارت کشور.
اما معاونت سیاس�ی وزارت کش�ور که متصدی
مشخصی ندارد...
انها اختی��ارات خود را ب��ه اس��تانداری و فرمانداری
تفویض کرده اند.
با این شرایط امروز احزاب خارج از چارچوب نظام
هم باید بتوانند همایش برگزار کنند!
همان طور که اینها ب رای دلواپسان مانع ایجاد کردند
یا جلوی تذکر لسانی انصار حزب اهلل را گرفتند ،باید ب رای طرف
مقابل هم همین اتفاق بیفتد تا کشور در ارامش به سر ببرد.
اگر قرار باشد هر حزبی بیاید و مس��ائل سال 88را احیا کند،
سنگ روی سنگ بند نم ی شود.
یعنی شما مسئولیت را متوجه معاونت سیاسی
وزارت کشور م ی دانید؟
معلوم است که وزارت کشور مقصر است.
شاید دولت احساس م ی کند که اگر جلوی چنین
اقدامات خالف قانونی را بگیرد ،بدنه اجتماع ی اش
با ریزش مواجه م ی شود .ش�ما چنین احساسی
ندارید؟
صد در ص��د .اق��ای روحان��ی روی ب��ال اصالح طلبان
نشسته است و انها مطالباتی از او دارند .این یک واقعیت در
جامعه ای ران است که ما با دوقطبی اصولگرا -اصالح طلب
مواجهیم .اما یک گروه خاکستری هم در این میان هستند
که اصولگرایان یا اصالح طلبان م ی توانند انها را به سوی خود
جذب کنند .البته منظورم این نیست که تمام جامعه ،اصولگرا
یا اصالح طلب هستند .عالوه بر این ،در میان اصولگرایان و
اصالح طلبان نیز چند طیف داریم و هر دو جریان ،گروه های
تندرویی در درون خود دارند که نقش لکوموتیو را ایفا م ی کنند
و سایرین را به دنبال خود م ی کشانند .امروز هم اقای روحانی
احساس م ی کند که بخش عمده ای از نیروهایی که به ایشان
رای داده اند ،به واس��طه تحریک نیروهای اصالح طلب بوده
اس��ت .از همی ن رو ،اصالح طلبان هم به طور علنی و رسمی
م ی گویند که اقای روحانی! ما در رای اوری شما نقش داشتیم و
شما باید مطالبات ما را ب راورده کنید؛ مطالباتی همچون ازادی
بیان ،رفع حصر موسوی و کروبی و سپردن نهادهای سیاسی
به اصالح طلبان .ما م ی گوییم که روحانی باید ب ر اساس قاعده
و قانون حرکت کند و موافق بسته بودن فضای سیاسی کشور
نیستیم .ما جامعه باز را جامعه دینی م ی دانیم .این بدین معنا
نیست که به حزبی که بعد از هشت یا 9سال کار خاصی انجام
نداده و ب رای احیای خود اقدام به برگزاری همایش کرده است،
مجوز بدهید تا هیجان ایجاد کند .البته من بخشی از ادامه
بحث را به ضرر اصولگرایان م ی دانم و شاید صحب ت های ما
به نفع انها باش��د؛ چراکه انها این هیجان را م ی خواهند .این
مباحث مانند صدایی اس��ت که درکوه م ی پیچد و انعکاس
م ی یابد.
صحبت دیگری مانده است؟
اگر حزب اعتماد ملی م ی خواهد در چارچوب قانون
فعالیت کند ،باید به کمیسیون ماده 10احزاب و وزارت کشور
مراجعه کند ،تیم خود را اصالح کند ،اقای کروبی را کنار بگذارد
و فعالیت خود را از سر بگیرد .در چنین شرایطی باید دید که چه
کسی م ی خواهد رهبری این حزب را برعهده بگیرد؟ با وجود
شناسنامه اقای کروبی به عنوان رهبر حزب اعتماد ملی ،من
فکر نم ی کنم که این حزب بتواند روال قانونی فعالی ت های
خود را ادامه دهد.
مثلث | شماره 238
بله؛ کمیس��یون ماده 10احزاب نس��بت به حزب
اعتماد مل��ی تعرض��ی پی��دا نکرد ،ام��ا فعالیت مش��ارکت
و مجاهدین ب��ه دلیل ورود دادس��تانی به پرونده ،از س��وی
کمیسیون ماده 10احزاب متوقف و مجوز فعالی ت شان پس
از ارجاع به دادگاه ،ابطال شد .البته اینکه انها اعتراض کردند و
درخواست مجوز ب رای تاسیس یک حزب دیگر را دادند ،بحث
دیگری است؛ چراکه ادامه فعالیت حزب در قالب یک حزب
جدید فقط نوعی بازی است .فعالیت هیچ حزبی به دلیل نام
ان متوقف نم ی ش��ود بلکه چنین اتفاقی به دلیل رفتارهای
ی که درخواست تاسیس
رهب ران ان است .عالوه بر این ،زمان
یک حزب جدید در کمیسیون ماده 10احزاب مطرح م ی شود،
درباره هیات موس��س و هیات امنای ان ،اس��تعالم صورت
م ی گیرد .در شرایط فعلی هم دو حزب مشارکت و مجاهدین
مرتکب خطا شده اند و به همین دلیل حزب شان تعطیل شده
اس��ت .بدیه ی ترین دلیل درخصوص حزب اعتماد این است
که رهبرش در حصر به س��ر م ی برد .اگر ح��زب اعتماد ملی
بخواهد با این مرده باد و زنده بادها خودش را احیا کند و بگوید
که نماینده مشارکت ،مجاهدین و کارگزاران است ،معنایش
همان مصادره به مطلوب است.
چه کس�ی در این زمینه مسئول اس�ت و به این
حزب مجوز داده تا همایش برگزارکند؟
سیاست
در این میان هنوز برخی س��ران اصالحات به ائتالف
فکر م ی کنند،تکرار انچه در 24خرداد 92تجربه شد.
مدل انها یک چند ضلعی با حضور سی د محمد خاتمی،
هاشم ی رفس��نجانی ،علی اکبر ناطق نوری و سی د حس��ن
خمینی است.
انها همچنان اصرار دارند که عل ی اکبر ناطق نوری باید
میداندار شود تا جمعی از اصالح طلبان و اصولگرایان را حول
خود جمع کند .انها مجلس پنجم را طلب م ی کنند البته با
تعداد بیش��تری اصالح طلب .حامیان این تفکر همان طور
که به ریاست جمهوری حسن روحانی تن دادند به ریاست
مجلس ناطق نوری هم تن م ی دهند.
س��عید حجاریان تئوریس��ین جری��ان اصالحات در
جدیدتری��ن مصاحب��ه اش با بی��ان اینکه م��ا حام ی دولت
هس��تیم ،گفت« :ب رای انتخابات مجلس ان شاءاهلل مثلث
خاتمی ،ناطق و هاش��می که جری��ان اصالح طلب روی ان
برنامه ریزی کرده اند ،ش��کل م ی گی��رد ».وی افزود« :البته
گم��ان دارم خوداقای ناطق نیاید ،چون خ��ودش گفته بود
نم ی ایم اما اگر از لیست دفاع کند موفق م ی شود .البته من
حس م ی کنم اگر ناطق از یک لیست راست معتدل حمایت
کند ب��رای ما خوب اس��ت .اگر ناطق یک ع��ده از عقالی
اصولگرا را جمع کند و بگوید لیست من این است ،ب رای ما
خوب است .ناطق نوری یک اصولگرا است که کم کم به این
سمت کشیده شده است .ما نم ی گوییم ناطق اصالح طلب
باشد ،همین مواضعش ب رای ما خوب است».
غالمحسین کرباسچی ،دبیرکل حزب کارگزاران هم
درباره احتمال اجماع اصالح طلبان حول محور ناطق نوری
ب رای انتخابات مجلس شورای اسالمی گفته بود« :احزاب
اصالح طلب از روش های سیاس��ی معقول و فعال تر ب رای
انتخابات مجلس استفاده م ی کنند و بعید نیست باتوجه به
سابقه ناطق نوری و مجموعه گرایش اصالح طلبان این اتفاق
صورت بگیرد ،حرکت به س��مت ناطق نوری چیز عجیبی
نیست که باید هماهنگی در مورد ان صورت بگیرد ».وی
افزوده بود« :در مجلس باید نیروهای معتدل و با سابقه در
انقالب حضور داشته باشند تا وضعیت بهتری رقم بخورد و
ادم های توانمند وارد شوند و ناطق نوری جزو نیروهایی است
که همه به توانای ی های او اذعان دارند».
به نظر م ی رس��د س��ی د محمد خاتم��ی اکنون تالش
م ی کند تا برخالف سال های پیشین نقش رهبر اصالحات
را ایفا کند .باید منتظر ماند و دید که ایا او م ی تواند در چنین
کاراکتری ایفای نقش کند و اینکه ای��ا همه بدنه اورا قبول
خواهد کرد؟
وزارت کشور مقصراست
احزاب و شخصیت ها
43
احزاب و شخصیت ها
همین اساس تاکید شد مابقی واحد های استانی هم تا پایان
س��ال بتوانند فعالیت خود را از س��ر بگیرند تا حزب به یک
همسطحی در فعالی ت های اس��تانی برسد .به دبی ران شاخه
جوانان و زنان تاکید ش��د که باتوجه به نقش��ی که جوانان و
زنان در حوزه فعالیت سیاس��ی دارند ،انها فعالی ت های خود
را همزمان با فعالیت دفاتر اس��تانی پی بگیرند تا ان شاءاهلل
در نشست بعدی شورای مرکزی که احتماال در اذرماه برگزار
م ی شود امکان بیشتری ب رای بررس��ی عملکرد شاخه های
مختلف حزب فراهم اید.
نشس�ت ش�ورای مرکزی ب�ا چند درص�د اعضا
تشکیل شد؟
به حدنصاب رسید .نشس ت های شورای مرکزی با
حضور نصف به عالوه یک رسمیت پی دا م ی کند که نشست
دوش��نبه 21مهر با حضور اکثریت اعضا برگزار شد .یکی از
مصوبات نشست دعوتی بود که ش��ورای هماهنگی جبهه
اصالحات از ح��زب اعتماد ملی ب رای عضویت در این ش��ورا
داشت که س��الیان س��ال انتظار م ی رفت حزب اعتماد ملی
به ان ش��ورا بپیوندد و نهایتا دیروز این موضوع مورد بحث و
بررسی قرار گرفت و از اعضای ش��ورای مرکزی نظرخواهی
شد که اکثریت قریب به اتفاق اعضا با این پیشنهاد موافقت
کردند و جناب اقای منتجب نیا قائم مقام حزب و محمدجواد
حق شناس به عنوان نف رات اول و دوم حزب اعتماد ملی ب رای
شرکت در نشس ت های ش��ورای هماهنگی اصالحات به ان
مجموعه معرفی شدند.
راهبرد ما مثل
سال 92است
گفت وگوی مثلث با محمدجواد حق شناس
امید کرمانی ها
خبرنگار
4
سیاست
44
مثلث | شماره 238
نشس�تی که حزب اعتماد ملی برگ�زار کرد ،چه
عقب ه ای داشت؟ ارزیابی خودتان را از نشستی که برگزار
شد بفرمایید .ایا انتظارات شما را براورده کرد؟
نشستی مربوط به شاخه جوانان حزب اعتمادملی
اس��تان ته ران بود .بعد از انتخابات 92این دومین نشستی
اس��ت که حزب اعتماد ملی اس��تان ته ران برگزار کرد .سال
گذشته در دهه فجر به مناسبت بازگش��ت حضرت امام (ره)
و پیروزی انقالب اسالمی نشس��ت دیگری برگزار شده بود
که از ان نیز اس��تقبال خیلی خوبی ش��د .ب رای امسال هم
استان ته ران در راس��تای فعالی ت هایی که داشت پیشنهاد
برگزاری نشس��تی را مطرح کرد که مورد موافقت قرار گرفت
تا با محوریت ش��اخه جوانان این کار را انجام شود .هدف هم
بیشتر اش��نا ش��دن جوانان جامعه با مفاهیم بلندی بود که
درباره عیدسعید غدیر مطرح اس��ت .به عنوان اخرین پیامی
که پیامبر بزرگوار اس�لام در اخرین سفر حج به جامعه دادند
و بعد از بازگش��ت به عنوان یکی از بزرگترین وقایع سیاسی
اخر حیات ایشان از ان یاد م ی ش��ود ،همان بود که حضرت
عل ی (ع) را به عنوان ولی و جانش��ین خ��ود معرفی کردند .در
ان روز اکثر مسلمانان از اقصی نقاط شب ه جزیره ع ربستان به
حج امده بودند که بعد از اع�لام پیامب ر (ص) با حضرت علی
(ع) بیعت کنند .نقش��ی که مردم در انتخ��اب ولی و حاکم و
زمامدار دارند یکی از ش��اخ ص هایی بود که به نظر م ی رسید
کمتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و مناسب بود که
از ان بابت این واقعه تاریخی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این موضوع طبیعتا فقط مربوط به حزب اعتماد ملی نم ی شد،
بناب راین از سایر صاحب نظ ران سیاسی از درون و بیرون جبهه
اصالحات دعوت به عمل امد .خوش��بختانه مراسم مراحل
قانون ی اش را طی کرد و با کسب موافقت از فرمانداری ته ران
و حتی باتوجه به اینکه اداره اماکن انتظامی هم اما و اگرهایی
را مطرح کرده بود با اینکه حزب نیازی به گرفتن مجوز اماکن
احساس نم ی کرد اما تالش کرد که زوایا و موارد احتمالی عدم
هماهنگی را هم برطرف کند ،بناب رای��ن مجوز اداره اماکن را
هم گرفت و در راس ساعت مقرر جلسه تشکیل شد .جامعه
رسانه ای کشور استقبال خوبی از مراسم کردند و چند دبیرکل
احزاب به مراسم امدند .جناب اقای دکتر عارف از ابتدا تا پایان
جلسه در مراسم حضور داشت ،اقای رهامی به نمایندگی از
شورای هماهنگی اصالحات سخنرانی کرد ،اقای منتجب نیا
قائم مقام حزب به حضار خوشامد گفت و نیز دیدگاه های حزب
ی هادی غفاری از
را در نشست بیان کرد ،اقای حضرتی و اقا
دیگر سخنرانان مراسم بودند؛ جوانان حزب نیز فرصتی یافتند
تا به بیان دیدگاه های خ��ود بپردازند .به هر حال وجود چنین
نشس ت هایی م ی تواند فرصت مناسبی در این مقطع زمانی
فراهم کند که با وجود حال و هوای پاییزی شهر ته ران به نظر
م ی رسد این نشست م ی تواند بهاری ب رای فعالیت احزاب به
ویژه جریان اصالح طلب باشد که بتوانند نقش تاریخی خود را
ب رای پ رنشاط کردن و فعال کردن فضای سیاسی و تاثیرگذاری
بر تصمیمات سیاسی کشور در این مقطع مهم ایفا کنند.
با توجه ب�ه بازخوردی که ش�ما از این نشس�ت
داشتید تا پایان امس�ال برنامه دیگری هم دارید
یا خیر؟
صبح دوش��نبه 21مهر قبل اغاز نشست ،جلسه
تابستانی شورای مرکزی حزب اعتماد ملی برگزار شد .در ان
جلسه یکی از مواردی که بر ان تاکید شد مصوبه سال قبل
ب رای فعال سازی بخش استانی بود ،البته 60درصد استان ها
در یک سال گذشته توانستند فعالیت خوبی انجام دهند ،بر
گویا حزب اعتماد ملی فعالیت خودش را جدی تر
تا انتخاب�ات مجلس دنبال کن�د ،وضعیت دیگر
تشکل های اصالح طلب را چگونه م ی بینید؟
فکر م ی کن��م در مجم��وع جری��ان اصالح طلبی
ه��م پتانس��یل الزم را دارد و هم به نظر م��ن موقعیتش در
افکارعمومی جامعه و فضای نخبگانی بسیار مناسب است،
اگر فرصت کمت��ر از 16ماهی که تا انتخابات باقی اس��ت
جریان های اصالح طلب هوش��مندانه عمل کنند و با همان
اس��تراتژی و راهبردی که در انتخابات ریاست جمهوری 92
دنبال کردند پیش روند ،موفقیت دور از دسترس نخواهد بود.
شاید مهمترین ش��اخص راهبرد اصالح طلبان در انتخابات
ریاس��ت جمهوری 9 2ترجیح منافع ملی بر منافع جناحی و
گروهی و س��ر فصل دیگر راهبرد بحث انسجام و وحدت در
جریان اصالح طلبی ،خردگرایی و عقل گرایی و ترجیح ان بر
احساسات بود .این راهبرد همچنان م ی تواند کلید موفقیت
جریانات اصالح طلب باشد تا نیروهای این جریان بتوانند نقش
تاریخی خود را در قبال مملکت و نظام جمهوری اس�لامی
ای��ران ادا کنند .با وج��ود رفتارهایی که جری��ان افراط گرا در
چهارسال قبل از انتخابات 92بر کشور حاکم کرد و همچنان
هم ادام��ه دارد اصالح طلب��ان م ی توانند با کم��ک جریان
خردگرای اصولگرا با همدیگر فرصت را از انها بگی رند و کشور
را به سوی خردگرایی مبتنی بر کارامدی و افزایش مشروعیت
نظام جمهوری اسالمی پیش بب رند.
جبهه اصالح�ات از گروه های مختلفی تش�کیل
ش�ده ،حزب اعتماد ملی م ی خواهد چه س�همی
را از ای�ن نقش افرینی در جبه�ه اصالحات برای
انتخابات اینده ایفا کند ،م ی خواهد از شاخ ص ها و
هدایت گران اصلی باشد یا یکی از 250حزبی که
در کشور حضور دارد؟
هم��ه 250حزب ک��ه اصالح طلب نیس��تند .کل
جریان های موجود در ان تعداد تشکل سیاسی حضور دارند،
ضمن انکه ش��خصا باور ندارم که در ای ران 250حزب فعال
وجود داردو اگر بخواهیم با استانداردهای جمهوری اسالمی
احزاب ش��اخص و تاثیرگذار را نام ببریم ،ش��اید تعداد انها به
30حزب هم نرسد ،اگر اس��تانداردهای جهانی را مدنظر قرار
دهیم تعداد احزاب ای ران ش��اید به تعداد انگشتان یک دست
هم نم ی رسد.
احزاب و شخصیت ها
ح�زب اعتم�اد ملی ج�زو ان پن�ج ح�زب دارای
استانداردهای جهانی است یا خیر؟
خیر ،اینکه م ی گویم نم ی رسد نگاهم این است که
واقعا استانداردهایی الزم اس��ت که احزاب خواه اصولگرا و
اصالح طلب باید تالش کنند تا به ان نقطه برسند ،مل ی بودن،
برنامه داشتن و داشتن دفتر فعال در تمام استان ها از جمله
شاخ ص های احزاب استاندارد است .حزب اعتماد ملی قبل
از انکه با ان برخورد شود و دفتر مرکزی و دفاتر استان ی اش
تعطیل شود جزو پنج حزب استاندارد کشور به شمار م ی رفت.
حزب اعتماد ملی برخاسته از قدرت نبود چون بعد از فضای
انتخاباتی س��ال 84که جریان اصولگرا توانست به قدرت
برسد ش��کل گرفت و ظرف کمتر از یک س��ال تمام دفاتر
استانی حزب فعال ش��د ،ش��اخه های اصلی مثل جوانان،
دانشجویی ،زنان ،سیاسی ،اقتصادی و بی ن الملل توانستند
فعالیت گس��ترده ای داشته باش��ند .روزنامه حزب توانست
ظرف کمتر از یکسال به یکی از تاثیرگذارترین روزنامه های
کشور بدل شود؛ از طرفی حزب توانست در انتخابات مجلس
و ریاست جمهوری نامزد معرفی کند .اینها جزو شاخ ص ها و
معیارهایی است که م ی توان شمرد و قابل محاسبه است .به
نظر من اگر این شاخ ص ها را کنار هم قرار دهیم چند حزب
را در کشور م ی توان برش��مرد که چنین عملکردی داشتند،
حتی اگر مورد حمایت جریان قدرت هم بودند توانسته باشند
این قدر تاثیرگ��ذار عمل کنند .عرضم این اس��ت که حزب
اعتماد ملی دنبال سهم خواهی نبود و نیست .حزب اعتماد
ملی ب رای خود یک رسالت تاریخی در پایبندی به ارمان های
حضرت امام (ره) ،قانون اساس��ی و مبانی انقالب اسالمی
قائل است و باید تالش کند تا شکاف های نگران کننده ای
که در جامعه وجود دارد به حداقل برس��د ،شکاف هایی که
میان نسل اول و نس��ل های بعدی انقالب به خصوص در
فضای سیاسی یک دهه اخیر رخ داده نگران کننده است ،به
هر حال حزب اعتماد ملی تالش دارد بتواند این شکاف ها
را به حداقل برساند و پیوندی را بین اجزای جامعه ،نخبگان
و حاکمیت برقرار کند ک��ه تمام اینها یک نتیجه بیش��تر
نخواهد داشت و ان افزایش منافع ملی و افزایش سطح رفاه
جامعه و شاخ ص های امنیت در ای ران متناسب با افق سند
چشم انداز 1404است.
در جریان اصالح�ات دو دیدگاه وج�ود دارد ،یکی
اینکه اصالح طلبان با اصولگرای�ان میانه رو برای
انتخابات مجلس شورای اسلامی یک ائتالفی
را تش�کیل دهند ک�ه اقای ع�ارف خیل�ی از این
دیدگاه حمای�ت م ی کند .دی�دگاه دیگر م ی گوید
اصالح طلب�ان انق�در توانای�ی دارند ک�ه متکی
ب�ر ظرفی ت های خ�ود وارد صحنه رقابت ش�وند
بنابراین نیازی نیست که با اصولگرایان میانه رو
خردگرا ائتالفی انجام ش�ود ،ح�زب اعتماد ملی
چه نگاه�ی دارد و توصیه م ی کند برای تش�کیل
یک مجلس خردگرا اصالح طلبان کدام راهکار را
دنبال م ی کنند؟
اقای خاتمی چه نقشی را م ی تواند ایفا کند؟ اقای
هاشمی چطور؟
مثلث خاتمی ،هاش��می و ناطق نوری در انتخابات
ریاس��ت جمهوری 92نقش محوری داش��ت ،همین کارکرد
م ی تواند ادامه پیدا کند ،به عالوه انکه امروز یک نقشی هم
ب رای اقای حسن روحانی و دولت او م ی توان مورد توجه قرار
داد ،نقش دولت اقای روحانی به سوی اجرای ُمر قانون اساسی
و عدم دخالت در مباحث جناح بندی های سیاسی انتخابات
اس��ت ،دولت اگر بخواهد در این حوزه ورود کند شاید لطمه
بخورد .ترجیح این اس��ت که دولت بتواند در یک همکاری
و تعامل شفاف و روش��ن با نهاد نظارتی زمینه برگزاری یک
انتخابات ازاد ،س��الم و پ رنش��اط را فراهم کند بدون انکه در
رقابت های سیاس��ی دخالت کند .در واقع بای��د رقابت های
سیاسی را به خود جریان های سیاسی کشور واگذارد.
رایزن ی ها بی�ن اقایان خاتمی و هاش�می و ناطق
برقرار شده یا انکه همه چیز به دقیقه 90موکول
شده است؟
اطالعی از این رایزن ی ها ندارم ام��ا راهبرد م ی تواند
همان راهبرد سال 92باشد.
اصالح طلب�ان چه نگاه�ی به اقای ناط�ق دارند؟
ای�ا او در انتخاب�ات مجل�س نام�زد م ی ش�ود یا
باتوجه ب�ه اعالم ی که کرد تمایلی ب�رای نامزدی
در انتخابات نخواهد داشت؟ در صورت انکه نامزد
انتخابات مجلس نشود به نظر شما به مدیریت
پش�ت صحنه نیروهای میانه رو جریان اصولگرا
م ی پردازد؟
من در دوره وزارت کش��ور اقای ناطق با او همکاری
داشتم .در س��ال های اخیر هم مواضع او را رصد کردم ،اقای
ناطق را مثل خاتمی و اقای هاش��می یکی از س��رمایه های
اجتماعی ب رای جمهوری اسالمی م ی دانم ،معتقدم او چه نامزد
شود و چه نشود همچنان م ی تواند ایفاگر یک نقش جدی در
عرصه سیاسی کشور باشد ،در اخرین گفت وگویم با همین
رسانه اشاره کردم که اقای ناطق م ی تواند اخرین برگ برنده
جریان اصولگرای خردگرا باش��د چون باتوجه به اینکه سال
صرف نظر از توضیح درباره واژه «منحله» که شاید از
منظر حقوقی محل بحث و اما و اگر باشد ،فکر م ی کنم جریان
اصالح طلب رویکرد و توانمندی خودش را در انتخابات 92به
اثبات رساند ،این روند با محوریتی که در جریان اصالح طلب
توسط سی د محمد خاتمی دنبال م ی شود م ی تواند همچنان
ادامه پی دا کند و تاثیرگذاری خود را در انتخابات مجلس و سایر
تحرکات سیاسی نشان دهد.
در س�ال 92ش�خصی ت ها جای�گاه اح�زاب
اصالح طلب را پر کردند ،ایا در انتخابات مجلس
همین راهکار پاسخگو است یا انکه برنام ه ها باید
تشکیالت ی تر دنبال شود؟
قطعا انتخابات ریاس��ت جمهوری چون کل جامعه
روی یک فرد متمرکز م ی شود طبیعتا شخصی ت هایی مثل
اقایان خاتمی و هاش��می که به هر حال قبال این جایگاه را
تجربه کرده بودند یا اقای ناط��ق که به هر حال در موقعیت
ریاس��ت مجلس بود مورد ش��ناخت احاد جامعه هستند اما
در انتخابات مجلس یک مقدار جایگاه احزاب و تش��کل ها
پ ررنگ تر از انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
این ظرفیت در جریان اصالحات وجود دارد که به
ان حد الزم کار تشکیالتی تا 16ماه اینده برسند؟
قطعا این ظرفیت وجود دارد.
فعالیت شورای مشورتی اقای خاتمی موازی کاری
با شورای هماهنگی جبهه اصالحات نیست؟
طبیعی است که اگر بخواهد تحرکی شکل بگیرد
باید صرفا در فعال شدن تش��کل ها و احزاب انجام شود .راه
نجات کش��ور تقویت احزاب است ،نه حتی تقویت جبهه ها؛
ب رای نیل به این مقصود نهادهای��ی مثل مجلس و دولت و
حتی شخصی ت های سیاسی باید کمک کنند تا احزاب بیشتر
پا بگیرند و توانمند شوند .به جای رفتن سراغ افراد حتی اگر
توانمند باشند باید به سمت احزاب رفت تا انها بتوانند نقش
جدی تری را در عرصه سیاسی کشور ایفا کنند .ترجیحم این
است که شورای مشورتی بتواند در کنار اقای خاتمی به این
جمع بندی برسد که انچه ماندگار و تاثیرگذار خواهد شد نقشی
است که احزاب م ی توانند در کشور به عنوان یک نهاد سیاسی
و یک نهاد توسع ه گرا ایفا کنند.
مثلث | شماره 238
مثلث خاتم�ی ،هاش�می و ناط�ق نوری
در انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری 92
نقش مح�وری داش�ت و همی�ن کارکرد
می تواند ادام�ه پیدا کند ،به علاوه انکه
امروز یک نقش�ی هم برای اقای حس�ن
روحان�ی و دولت او می ت�وان مورد توجه
قرار داد ،نق�ش دولت اق�ای روحانی به
س�وی اجرای ُمر قانون اساس�ی و عدم
دخال�ت در مباح�ث جن�اح بندی ه�ای
سیاسی انتخابات است
االن وضعیت تش�کالتی اصالح طلبان را چگونه
ارزیابی م ی کنید ،اصرار اعض�ای دو حزب منحله
مجاهدین و مشارکت برای گرفتن مجوز فعالیت
دوباره چقدر م ی تواند راهگشا باشد؟ ه م اکنون در
جریان اصالحات دیدگاهی اس�ت که م ی گوید در
فرصت 16ماه باقیمانده تا انتخابات مجلس بهتر
است اعضای این دو تشکل در قالب یک تشکل
جدید مثل حزب اتحاد ملت ایران اسالمی یا حزب
جوانان اصالح طلب فعالیت خود را از سر بگیرند،
نظر شما چیست؟
سیاست
گام اول و مهمترین گام ب��رای انتخابات مجلس
اینده این اس��ت که کاری انجام ش��ود که مجل��س بتواند
به جایگاه واقعی خ��ود برگردد .جای��گاه مجلس در قانون
اساسی روشن است ،امام (ره) نیز اعالم کردند که مجلس در
راس امور است ،متاسفانه در 8سال حاکمیت اصولگرایی
به شدت به این جایگاه لطمه خورد ،شاهد بودیم رسما این
سخن امام از سوی احمدی نژاد رئی س جمهور وقت به چالش
کش��یده ش��د ،بارها او صحب ت هایی کرد که نشان داد این
نگاه و راهبرد را قبول ندارد .مجلس هفتم ،هش��تم و نهم
سیر نزولی را طی کرد بناب راین باید تالش کرد که مجلس
به جایگاه واقعی خ��ود برگردد و در راس ام��ور قرار بگیرد.
مجلس��ی م ی تواند در راس امور قرار بگیرد که بتواند مورد
اعتماد جامعه باش��د و مردم و انتخاب کنن��دگان باور کنند
مجلس منتخبان خودش��ان هس��تند ،در این بخش یکی
از رویکردها م ی تواند ایجاد هماهنگی مناسب میان 3قوه
باش��د ،به خصوص حمایت از برنامه ه��ای دولت؛ دولت در
مقطع فعلی ب رای ایجاد ثبات و ارامش در اقتصاد ،فرهنگ،
سیاست خارجی و سیاست داخلی در چالش جدی با مجلس
است .برنامه های رئی س جمهور م ی تواند راهگشا باشد و در
عین حال فضا را به س��وی قانونگرایی ببرد که متاس��فانه
در طول 8س��ال دولت نهم و دهم به قانون و قانونگرایی
لطمات س��ختی خورد بناب راین از تمام ظرفی ت های کشور
باید اس��تفاده کرد .حتما اس��تفاده از ظرفیت اصولگرایان
خردگرا مورد تاکید است و نباید این ظرفیت را نادیده گرفت،
کما اینکه در انتخابات سال 92این ظرفیت در کنار جریان
اصالح طلب قرار گرفت و نتیجه این تعامل انتخاب حسن
روحانی بود .این راهبرد همچنان م ی تواند در حوزه انتخابات
مجلس هم دنبال شود.
گذشته اقای عسگراوالدی مرحوم شد و امسال نیز ایت اهلل
مهدوی کنی به کما رفت ،دو شوک بزرگ به بدنه اصولگرای
خردگرا وارد شد و عمال این طیف از اصولگرایان همچنان در
گیجی به سر م ی ب رند و هنوز به حالت عادی ب رنگشته اند ،شاید
اقای ناطق تنها شانس انها باشد که به فضای سیاسی کشور
برگردند اما اگر از این فرصت اس��تفاده نکنند به ناچار در یک
رقابت درون گروهی بازی را به جبهه پایداری واگذار خواهند
کرد ،اتفاقی که در هفته گذشته در سفارت سابق امریکا افتاد و
نشان داد که جبهه پایداری با همسو کردن جریان هایی مثل
رهپویان ،ایثارگران و جریان حلقه احمدی نژاد تالش م ی کند
بتواند طیف سنتی اصولگرایان را نیز به خود جلب کند که به
نظر م ی رس��د بعد از فوت اقای عسگراوالدی توانسته حزب
موتلفه را به خ��ود نزدیک کند .اگر جری��ان اصولگرا و جبهه
پیروان خط امام و رهبری زودت��ر تصمیم گیری نکنند بازی
را در رقابت های درون گروهی به گرای��ش افراطی اصولگرا
خواهند باخت.
45
احزاب و شخصیت ها
اصالح طلبان پتانسیل ورود مستقل به انتخابات مجلس را دارند
تو گویمثلثبارئیسدوره ایشورایهماهنگیجبههاصالحات
گف
امید کرمانی ها
خبرنگار
چندی پی�ش اصولگرایان نشس�ت همگرایی
گذاش�تند و نخس�تین حرک�ت جمع�ی را برای
انتخابات دهمین دوره مجلس ش�ورای اسالمی
کلی�د زدن�د .ارایش سیاس�ی نیروه�ای جریان
اصالحات ه م اکن�ون در چه وضعیتی ق�رار دارد؟
ایا تحرکاتی ب�رای س�اماندهی و س�ازماندهی
نیروهای این جریان اغاز ش�ده است یا همچنان
اصالح طلبان در مرحله برنام ه ریزی و رصد فضای
سیاسی کشور هستند؟
کار اصالح طلبان ت��داوم دارد ،در قالب دو مجموعه
بزرگ فعالی ت های خود را سامان م ی دهند ،شورای هماهنگی
جبهه اصالحات تش��کل های حقوق��ی اصالح طلب دارای
پروانه و مجوز فعالیت را نمایندگی م ی کند .در واقع احزاب و
تشکل های اصالح طلب دارای پروانه و مجوز فعالیت در قالب
شورای هماهنگی جبهه اصالحات دور هم جمع شدند ،البته
دیگر تشکل های اصالح طلب نیز که م ی خواهند عضو این
مجموعه شوند راه ب رای انها باز است و درخواست انها بررسی
م ی ش��ود .در حال حاضر 18گروه عضو شورای هماهنگی
جبهه اصالحات هس��تند .مجموعه دوم ش��ورای مشورتی
اصالح طلبان است که در واقع اشخاص حقیقی اصالح طلب
را سامان داده ،این شورا با مسئولیت و محوریت اقای خاتمی
از دو سال پیش شکل گرفت و فعالی ت هایش همچنان ادامه
دارد .در کل هر دو مجموعه کارهای خود را پیش م ی برند و
در تعامل با یکدیگر هستند ،طبیعتا تالش شورای هماهنگی
جبهه اصالحات ای��ن خواهد بود ک��ه در انتخابات مجلس
شورای اس�لامی و انتخابات مجلس خبرگان رهبری بتواند
نقش حداکثری خود را ایفا کند.
46
نمونه این ارتباط و تعامل را در انتخابات ش��وراهای
اسالمی شهر و روستا و ریاس��ت جمهوری سال 92داشتیم.
شورای هماهنگی جبهه اصالحات باتوجه به اینکه ساختار
دیرینه ای دارد از کمیته های ثابت ب��ه ویژه کمیته انتخابات
بهره مند اس��ت .این کمیته ها فعالیت خ��ود را در چارچوب
ایی ن نامه س��امان م ی دهند ،در کنار ان هم شورای مشورتی
اصالحات نیز در تعامل با شورای هماهنگی جبهه اصالحات
عمل م ی کند ،در واقع نمایندگان این شورا تشریف م ی اورند
و با همفک��ری کارها را جل��و م ی بریم .هدف ان اس��ت که
اصالح طلبان وحدت و انس��جام حداکث��ری را در انتخابات
پی ش رو تجربه کنند .در انتخابات ش��وراها تجربیات خیلی
خوبی اندوختیم کما اینکه از مجموعه ش��ورای مشورتی را
تع دادی اقای خاتمی معرفی کرد و دو مجموعه با هم شورای
سیاست گذاری مربوط به انتخابات شوراهای شهر و روستا را
شکل دادند که معتقدم تجربه موفقی بود ،البته در مجموع
ضعف و قوت های خاص خود را داش��ت که تالش م ی کنیم
نقاط قوت تقویت و نقاط ضعف برطرف شود.
مثلث | شماره 238
سیاست
ارتباط و تعامل میان شورای مشورتی اصالحات
و ش�ورای هماهنگی جبهه اصالحات به چه نحو
است؟
شما رئیس ش�ورای هماهنگی جبهه اصالحات
هس�تید ،تا چه مدتی این مس�ئولیت را برعهده
دارید؟
شورای هماهنگی جبهه اصالحات ساختارش طوری
است که گروه های عضو دوره ای ریاست این شورا را به عهده
م ی گیرند و جلس��ات را مدیریت و امور را پیگیری م ی کنند.
5
احمد حکیم ی پور ،رئیس دوره ای ش�ورای
هماهنگ�ی جبهه اصالح�ات و دبی�رکل حزب
اراده ملت
م ی کنیم ،مخصوصا دوره ای که حزب اراده ملت ای ران ریاست
شورای هماهنگی جبهه اصالحات را برعهده دارد این است
که دفاتر استانی شورای هماهنگی جبهه اصالحات را فعال
کنیم تا یک ساز وکار روشن تری در انجا ب رای تصمیم گیری
به اجرا دراید .باتوجه به ش��عباتی که گروه های عضو شورای
هماهنگی جبهه اصالحات در استان ها و شهرستان ها دارند،
به نوعی هدف انسجام بخشی در استان هاست ،منتها شورا
از بعد حمایت��ی این کار را دنبال م ی کند واال خود اس��تان ها
با تشکل های فعال یا تشکل هایی که در ان استان ها شعبه
دارند تصمیم گیر نهایی خواهند بود.
االن شورای هماهنگی جبهه اصالحات در سراسر
کشور و تمامی استان ها دفتر دارد؟
ش��ورای هماهنگی در برخی استان ها ساختارش را
حفظ کرده ،اما در برخی اس��تان ها باتوجه به انتخابات سال
88انسجام و یکدستی الزم برقرار نیست و به نوعی دفاتر ان
استان ها به حالت نیمه تعطیل در امدند.
در واقع ریاس��ت شورا فصلی و سه ماهه اس��ت و هر سه ماه
ریاست به یکی از گروه های عضو منتقل م ی شود اما کمیته
انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصالحات تا پایان انتخابات
فعالیتش را ادامه خواهد داد ،این کمیته متشکل از دبی ران کل
احزاب عضو شورای هماهنگی جبهه اصالحات است تا بتوان
تصمیم گیری ب رای انتخابات را با س��رعت و دقت بیش��تری
پی ش برد و به نتیجه رساند.
ه م اکنون ش�ورای هماهنگی جبهه اصالحات در
چند درصد استان ها دفتر دارد؟
اق��ای دکت��ر رهامی ،دبی��رکل انجمن مدرس��ین
دانشگاه ها ریاست کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه
اصالحات را برعهده دارد ،اقای طاهرن��ژاد از حزب کارگزاران
برئیس کمیته است ،من سخنگو هستم ،خانم
سازندگی نای
فرامرزیان دبیرکل انجمن روزنامه ن��گاران زن به عنوان دبیر
کمیته انتخاب شدند ،اقای مصطفی کواکبیان هم از حزب
مردمساالری خزانه دار است.
ش�ما از این س�خن گفتید که تمام دبیرکل های
احزاب عضو ش�ورای هماهنگی جبهه اصالحات
در کمیته انتخابات حضور دارند ،اما اقای طاهرنژاد
که دبی�رکل حزب کارگزاران نیس�ت چ�ه طور به
نایب رئیسی کمیته انتخاب شده است؟
رئیس کمیته کیست؟
این کمیته در اجرای برنام ه ه�ای تدوینی خود تا
کجا پیش رفته و چند درصد برنام ه هایی را که دارد
به اجرا دراورده است؟
کارهای کمیته از اول س��ال 93شکل گرفت .قبال
با حضور 11دبیرکل تشکیل جلسه م ی داد اما االن به لحاظ
اهمیت موضوع انتخابات مجلس ش��ورای اسالمی قرار شد
س��طح کمیته باال بیاید و ش��امل همه دبیرکل های عضو
ش��ورای هماهنگی جبهه اصالحات ش��ود ،بناب راین طبق
اخرین جلس��ه ای که ش��ورای هماهنگی جبهه اصالحات
داشت هیات رئیسه کمیته انتخابات هم انتخاب شد سپس
ایی ن نامه های داخل��ی کمیته را تصویب کردیم ،ب راس��اس
ب رنامه ریزی ها ساز وکار انسجام و سازماندهی نیروهای استانی
از طریق این کمیته و کمیته امور استان ها دنبال خواهد شد.
مهمترین ماموریت کمیته انتخابات تعامل و رایزنی با همه
مجموعه های حقیقی و حقوقی اصالح طلب است تا وحدت و
انسجام حداکثری ب رای حضور حداکثری در انتخابات مجلس
میان تشکل ها شکل گیرد.
برنامه کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه
اصالحات چه زمانی ب ه طور کامل اجرایی م ی شود؟
این کمیته ه م اکنون در کجای کار است؟
خوشبختانه از تجارب گذش��ته بهره الزم را گرفتیم
و این ادامه همان روند گذش��ته است ،البته با تقویت تجارب
مثبت ،در واقع االن گروه فعالی ت های خود را با ب رنامه تدوینی
ش��ورای هماهنگی جبهه اصالحات انجام م ی دهد و پیش
م ی ب��رد و تعامالتش هم ب��ا دیگر مجموعه ه��ا به صورت
مثبت ادامه دارد .مهمترین نکته ای که ما در این دوره تاکید
دفاتر شورای هماهنگی جبهه اصالحات در 70درصد
استان ها فعالند 30 .درصد مابقی نیاز است که ب رای بازگشایی
کمک و حمایت شوند .از این رو پیگیری م ی کنیم ان شاءاهلل
تا پایان س��ال همه دفاتر استانی ش��ورای هماهنگی جبهه
اصالحات شکل بگیرد.
طبق ایی ن نامه دبی ران کل یا نماین��ده تام االختیار
انها م ی توانند در جلسات کمیته انتخابات حضور پیدا کنند،
اما درب��اره بعضی تصمیم��ات به ویژه بح��ث نهایی کردن
فهرس��ت ها و تصمیم گیری درباره فهرست های انتخاباتی
حتما تاکید ان است که شخص دبیرکل حضور داشته باشد.
االن وارد معرفی مصداق یا مصادیق برای هر حوزه
انتخابیه شدید؟
خیر ،صرفا با تش��کل های عضو شورای هماهنگی
جبهه اصالحات رایزنی م ی کنیم تا مشخص شود هر کدام در
کدام استان شعبه و نیرو دارند تا انها را شناسایی و با یکدیگر
مرتبط کنیم .ضمن انکه در استان ها عالوه بر تشکل های
عضو ش��ورای هماهنگی جبهه اصالحات افراد و اشخاص
حقیقی اصالح طلبی هستند که فعالیت حزبی ندارند اما به
لحاظ ش��خصی و عملکردی اصالح طلبند .سازماندهی این
اشخاص حقیقی و همچنین تشکل های حقوقی استانی نیز
مدنظر است ،یعنی جریان ها و گروه های اصالح طلب را صرفا
در عضو بودن در شورای هماهنگی جبهه اصالحات خالصه
نم ی کنیم .برخی تشکل های خاص در هر استان اصالح طلب
رویکرد اصالح طلبی دارند بناب راین همه انها را دیدیم که بیایند
و در ساز وکار تصمیم گیری و تصمیم سازی جبهه اصالحات
در ان استان حضور داشته باشند.
پس حضور اصالح طلب�ان در انتخابات مجلس
حداکثری خواهد بود؟
تالش داریم که با تمام توان ،همه نیروها و امکانات
س��ازمان رای پایگاه اجتماعی جریان اصالحات پا به میدان
رقابت بگذاریم و در انتخابات مهم مجلس شرکت کنیم تا به
وظیفه ملی ،دینی و انقالب ی مان عمل کرده باشیم.
احزاب و شخصیت ها
در انتخابات ش�وراها و ریاس�ت جمهوری س�ال
92ش�خصی ت ها در جری�ان اصالحات بیش�تر
نقش افرین�ی و خلاء فعالی�ت تش�کل های
اصالح طلب را پ�ر کردن�د ،در انتخابات مجلس
شورای اسالمی چگونه خواهد بود؟ ایا تشکیالتی
بیشتر عمل خواهد شد یا اصالح طلبان به همان
س�بک و س�یاق انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری و
شورای شهر جلو م ی روند؟
ه ر چه جل��و م ی رویم از ان روی��ه فاصله م ی گیریم.
نقش ش��خصی ت ها جای خود محترم است اما کار سیاسی
را باید نهادهای سیاس��ی انجام دهند .یعنی کنش سیاسی
را تشکل های سیاس��ی باید انجام دهند .اساسا سیاست کار
جمعی اس��ت که این جمع هم باید شناس��نامه دار و مجوز
فعالیت داشته باش��د .هم اکنون جهت گیری جامعه به این
سمت است که سیاست ورزی از مجرای تشکل ها ،سازمان ها
و نهادهای سیاسی ش��کل بگیرد بناب راین هرچه جلو برویم
نقش اشخاص جای خود را به جمع ها م ی دهد .به مرور شاهد
خواهیم بود که جمع ها و تش��کل ها بازیگران اصلی عرصه
سیاست م ی شوند ،چون غیر از این اساسا سیاست ورزی امر
ناقصی خواهد بود.
اعض�ای دو ح�زب س�ازمان مجاهدی�ن انقالب
اسلامی و جبه�ه مش�ارکت ک�ه ب�ا رای دادگاه
منحل اعالم ش�دند ،چه کار خواهن�د کرد؛ جذب
تشکل های دیگر اصالح طلب م ی شوند یا خیر؟
بحث حقوقی انها مسیر خود را م ی پیماید ،اعضای
این دو حزب نیز طبیعتا خودشان باید تصمیم بگی رند که به چه
نحوی فعالیتشان را ادامه دهند .تا انجا که اطالع دارم سازمان
مجاهدین انقالب با این موضوع کنار امده و دیگر فعالیت خود
را تعطیل کرده است اما حزب مش��ارکت کماکان دنبال این
است که مجوز خود را احیا کند .اینها مسائل حقوقی است و
باید از مجرای خود دنبال شود اما اعضای انها که م ی خواهند
فعالیت سیاسی کنند بستگی به خودشان دارد که بخواهند
در قالب تشکل های جدید یا تش��کل های موجود این کار را
انجام دهند یا انکه همچنان پیگی��ری کنند تا مجوز قبلی
حزب را احیا کنند.
در خبرها امده بود که اق�ای خاتمی با اقای بهزاد
نبوی صحبت ک�رده که او پیگیری کن�د تا دیگر
اعضای دو حزب مشارکت و سازمان مجاهدین بر
گرفتن مجوز فعالیت اصرار نکنند ،بلکه به جای
ان در قالب دو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی و
جوانان اصالح طلب فعالی ت شان را از سر بگیرند،
این مساله تا چه حد م ی تواند مورد قبول اعضای
ان دو حزب قرار گیرد؟
اینها راهکار اس��ت ،همانطور که گفتم به خود افراد
و تصمیماتی که م ی گیرند برم ی گردد ،انچه مس��لم است
سیاست ورزی تعطیل بردار نیست .باید همواره تالش کرد،
منتها باید تالش ها ب رای در صحن��ه بودن در چارچوب نظام
حقوقی مس��تقر انجام و س��از وکار حقوق ی اش حفظ شود.
در نهایت اعضای ان دو حزب باید تصمی��م بگیرند که چه
راهکاری را در پیش گی رند.
اینها نظ رات افراد و گروه هاست اما در نهایت ب راساس
ساز وکار خردجمعی عمل م ی شود .در واقع نظ رات اشخاص و
گروه ها ب رای خودشان محترم است ،اما طبیعتا سر بزنگاه و سر
نقاط حساس اصالح طلبان به خردجمعی تمکین م ی کنند.
رمز موفقی ت شان هم در همین است که تابع نظر جمع باشند
و در همان چارچوب حرکت کنند.
انتظ�ار اصالح طلب�ان از دول�ت اق�ای روحان�ی
چیس�ت؟ رابطه ش�ان را برای انتخابات مجلس
با دولت چگونه تعریف م ی کنن�د و چه انتظاری از
دولت دارند؟
اصالح طلبان انتظار خاص��ی از دولت ندارند ،دولت
همین که وظایف خود را ب رای برگزاری یک انتخابات قانونی،
رقابتی ،منصفانه و عادالنه انجام دهد ،کافی است.
اصالح طلبان از دولت انتظار کمک ندارند؟
خیر دولت مجری انتخابات است و نم ی تواند به یک
طرف رقابت کمک کند بلکه باید عدالت و قانون را اجرا کند،
وگرنه کاری خالف قانون مرتکب شده است اگر در انتخابات
دخالت کند.
اینک�ه نامزدهای�ی از داخ�ل دول�ت ب�ه جری�ان
اصالحات معرفی شوند ایا اصالح طلبان انها را در
فهرست های انتخاباتی قرار م ی دهند؟
اگر اف��رادی از درون مجموعه دول��ت بخواهند در
انتخابات مجلس شورای اس�لامی نامزد شوند باید در موعد
قانونی از مس��ئولی ت های دولتی خود اس��تعفا دهند .دولت
هی چ گاه نم ی تواند به عنوان یک طرف انتخابات باش��د مگر
ی دولت این کار را انجام دهند که انها نیز
انکه گروه های حام
تشکل های خود را دارند.
بزرگان اصالح�ات اقای خاتمی و اقای هاش�می
رابطه شان را با تشکل ها چگونه تعریف م ی کنند
نسبت به انتخابات 92همان نقش را ایفا م ی کنند
یا م ی گذارند تشکل ها میدان داری کنند؟
این دو بزرگوار به عنوان س��رمایه های نظام و کشور
هدف شان این است که به نشاط و مشارکت حداکثری مردم در
انتخابات کمک کنند ،بناب راین حتما نقش خود را ب رای نیل به
این مقصود ایفا خواهند کرد.
اق�ای مرعش�ی ،عضو ارش�د ح�زب کارگ�زاران
س�ازندگی چن�دی پیش گف�ت« :اق�ای خاتمی
محوری�ت اصالح طلب�ان در رقاب�ت سیاس�ی
پی ش روس�ت» ،ای�ن صحب�ت چق�در ص�دای
اصالح طلبان است؟
قطعا اقای مرعشی باتوجه به اطالعاتی که از داخل
اردوگاه اصالحات دارد چنین صحبتی را انجام داد و واقعیت
هم همین است که صحبت او برایند و انعکاس نظر اجماعی
در جریان اصالحات است.
ترکیب اق�ای خاتمی – اقای هاش�می همچون
انتخابات ریاست جمهوری در انتخابات مجلس
نیز برای ائتالف نیروهای جریان اعتدال و جریان
اصالحات رای اور خواهد بود؟
هم اکنون نم ی توان قضاوت ک��رد که 16ماه دیگر
چه اتفاقی م ی افتد .انچه مسلم اس��ت حوادث و رویدادهای
سال های اخیر باعث شده نزدیکی بیشتری میان اصالح طلبان
چ��ون در ای��ران حزب فراگی��ر و سراس��ری نداریم
ائتالفی عمل م ی شود .چتر ائتالف های انتخاباتی هم هرچه
گسترده تر باشد بهتر اس��ت ،در نتیجه حمایت و پشتیبانی
اقایان خاتمی و هاشمی از یک س��از وکار انتخاباتی شانس
موفقیت را افزایش م ی دهد .البته تاثیر گروه ها و تشکل ها را
نیز نباید نادیده گرفت و باید به سمتی رفت که به تدریج نقش
احزاب ،تش��کل ها و گروه های سیاس��ی در فرایند انتخابات
تعیین کننده شود.
اقای ناط�ق همچ�ون اق�ای روحان�ی م ی تواند
محوری�ت کار انتخاباتی اعتدالیون سیاس�ی را
برعهده بگیرد؟
قطعا ش��خصی ت های نظام نس��بت به انتخابات
ب ی اعتنا نخواهند بود ،اقای ناطق ظرفیت بس��یار باالیی در
عرصه سیاسی کشور دارد و به عنوان یک شخصیت معتدل
اصولگرا شناخته م ی شود ،بر همین اساس معتقدم م ی تواند
نقش موثری را در ساماندهی نیروهای اصولگراهای معتدل
ایفا کند.
در جناح اصالحات چطور؟
ب��رای این بح��ث زود اس��ت .در کل اصالح طلبان
برنامه های خاص خود را دارند اما غافل از نیروهای سیاسی
نزدیک به خود نیس��تند و روی مش��ترکاتی که وج��ود دارد
م ی توانند با اصولگرایان معتدل تعامل کنند.
با توج�ه به انک�ه انتخابات هیات رئیس�ه س�ال
دوم شورای ش�هر تهران نش�ان داد فراکسیون
اصالح طل�ب این ش�ورا 13عضو پ�ای کار دارد و
پنج عضو نخس�ت اعضای عل ی البدل شورا نیز
اصالح طل�ب هس�تند ک�ه در صورت خ�روج هر
کس�ی از جمع 31نفره شورای ش�هر جایگزین
او م ی ش�وند ،ای�ا کس�ی از جم�ع اصالح طلبان
ش�ورا برنام ه ای برای نمایندگی مجلس شورای
اسالمی دارد؟
اصالح طلبان ش��ورای ش��هر ته ران تصمیم فردی
نم ی گی رند ،مجموعه اصالح طلبان ب راس��اس برایند جریانی
و مصالح کش��ور عمل م ی کنند .اکنون که این مصاحبه را
انج��ام م ی دهم چنین تصمی��م جریانی ب رای فعال ش��دن
اصالح طلبانی از داخل شورای شه ر ،در انتخابات اینده مجلس
شورای اسالمی وجود ندارد.
اما اخیرا اخبار و صحب ت هایی درباره سرلیستی
اقای مس�جد جامعی در فهرس�ت اصالح طلبان
برای انتخابات مجلس شورای اسالمی به گوش
رسید ،ایا این خبر واقعیت دارد؟
اینها حدس و گمان هایی است که مطرح م ی شود،
من چنین مطلبی را از اقای مسجد جامعی نشنیدم .مباحثی
از این دست معموال در ایام نزدیک به انتخابات مجلس جدی
م ی شود و تا ان روز زمان زیادی باقی است .جمع اصالح طلبان
حاضر در شورا از بدو اغاز دوره چهارم با هم عهد کردند اولویت
کار خود را در شورای شهر متمرکز کنند ،حتی باتوجه به انکه 5
نفر نخست اعضای عل ی البدل شورای شهر نیز اصالح طلب
هستند اگر مسائلی در ایام نزدیک به انتخابات مجلس شورای
اسالمی مطرح شود درباره ان مسائل باید در زمانش صحبت
کرد و تصمیم گرفت کار فعلی ما هم اکنون ایفای نقش در
شورای اسالمی شهر ته ران است.
مثلث | شماره 238
اینکه کدام دیدگاه درست است واقعی ت های پیش رو
به ما خواهد گفت ،االن نم ی توان بگویم چه اتفاقی م ی افتد،
تعیین سیاست ها ب راساس بازخوردهایی است که از واقعی ت ها
اق�ای ع�ارف نگاه�ش ائتلاف ب�ا اصولگرایان
میانه رو اس�ت ،اما کارگزاران تاکید بر استفاده از
ظرفی ت های درونی جناح اصالح�ات دارد ،این دو
دیدگاه ایا قابل جمع هستند؟
وج�ود ش�خص اق�ای خاتم�ی در محوری�ت
تح�رکات اصالح طلبان ب�رای انتخابات مجلس
تضمی ن کننده پی�روزی انها در رقابت سیاس�ی
پی ش رو نیست؟
سیاست
دو ن�گاه در جری�ان اصالح�ات وج�ود دارد؛ یکی
م ی گوی�د اصالح طلب�ان در انتخاب�ات مجل�س
با اصولگرای�ان میان�ه رو ائتالف کنند ام�ا دیدگاه
دیگر معتقد اس�ت ک�ه داخل جری�ان اصالحات
انقدر ظرفیت وجود دارد که به خود متکی باشند
و براس�اس نیروه�ای اصالح طلب پا ب�ه عرصه
رقابت بگذارند ،به نظر شما کدام دیدگاه موثرتر و
راهگشاتر برای جریان اصالحات است؟
گرفته م ی ش��ود .من فکر م ی کنم اگر فضا رقابتی و قانونی
باشد ،انجا اصالح طلبان پتانس��یل ان را دارند که خودشان
به عنوان یک طرف وارد صحنه ش��وند اما اگ��ر فضا به طور
دیگری شد ان زمان احتمال دارد ائتالفی میان جریان معتدل
اصالح طلبان و اصولگرایان شکل بگیرد .این راهکارها قابل
پی ش بینی است اما هیچ کدام قطعیت ندارد.
با اقای هاشمی ایجاد شود و هرچه زمان م ی گذرد این نزدیکی
دیدگاه و مواضع بیشتر هم خواهد شد ،معتقدم چنین اتفاقی
قطعا به نفع اردوگاه اصالحات اس��ت .البته اقای هاش��می
به لحاظ جایگاهی که دارد در یک جریان سیاس��ی تعریف
نم ی شود چون شخصیتی فراجناحی است.
47
فرصت طلبی انکارا
بین الملل
بین الملل
48
مثلث | شماره 238
بین الملل
ترکیه داووداوغلو تفاوت چندانی با ترکیه رجب طیب اردوغان ندارد .هر دو است راتژی تنش صفر را به
کناری گذاشتند تا فضا ب رای اعمال سیاست های نوعثمان ی گ رایی ف راهم شود .از این حیث دولت ترکیه
سعی م ی کند از تمامی اهرم های خود ب رای نفوذ و بسط قدرت خود در شامات استفاده کند .به همین
دلیل هم داعش را به اهرم فشاری تبدیل کرده تا از امریکا و دیگر اعضای ناتو امتیاز بگیرد .خواسته اصلی
داووداوغلو از غرب برق راری منطقه پرواز ممنوع و ایجاد دیوار حائل ب رای تشکیل دولت موقت مخالفان در
خاک سوریه است؛ سیاستی که به نظر م ی رسد دولت اوباما به دلیل برخی مالحظات منطقه ای حاضر
نیست به صورت تمام عیار پشت ان بایستد.
شمشیردولبه
ترکیه در بحرانکوبانی استراتژی ندارد
ریشهمحافظه کاریترکیه
مقابلداعشچیست؟
مولود چاووش اوغلو مهره جدید اردوغان
درصحنهسیاسیترکیهاست
عملکرداوبامادموک رات هارا
اچمز کرده است
دکتر بهرام امیراحمدیان
استاد دانشگاه
1
اکنون داعش به کابوس��ی ب رای ترکیه تبدیل ش��ده
اس��ت .این پرونده نامش��روع برخی دولت ه��ای منطقه به
فرانگش��تاینی تبدیل ش��ده که افرینندگان ان را به چالش
کشیده اس��ت .جریان کوبانی اس��تخوان الی زخم ی ب رای
ترکیه است.
نه م ی تواند به دفع ان و ن��ه به هضم ان اقدام کند .با
وجودی که در اغاز محاصره کوبانی(شهر کردنشین سوریه
در جوار مرزهای ترکیه) از سوی داعش ،این مساله مورد توجه
ترکیه قرار گرفته و وزیر خارجه ان کشور اعالم کرده بود که
دولت ترکیه اجازه تسلط داعش بر کوبانی را تحمل نخواهد
کرد ،اما روند امور نشان داد که این موضعگیری عجوالنه و
احساسی بوده است.
همان طور که اقای داوود اوغلو وزی ر خارجه پیش��ین و
نخس ت وزیر کنونی در برخی موارد ناگزیر به عقب نشینی
از موضع اعالم ش��ده بود ،این بار نیز وزیر خارجه جدید هم
ناگزیر به عقب نش��ینی از مواضع اعالم ش��ده صریح خود
شده است.
ترکیه ب ه نوعی با نیروهای داعش در تعامل
است .رهایی و ازادی دیپلمات های گروگان
گرفته شده ترکیه از سوی داعش و شائبه
ازادی زندانیان داعش در ترکیه ،دولت ترکیه
را در ورود به عملیات نظامی در کوبانی مردد
کرده است .اگر ورود کند هم با دولت سوریه
و هم با دولت اسالمی در دو جبهه ناگزیر به
نبرد خواهد بود
مثلث | شماره 238
به نوعی م ی توان گفت که دستگاه دیپلماسی ترکیه
با دشواری هایی در استراتژی اقدام روبه روست.
کرده��ای ترکی��ه در ان س��وی مرز ب��رای کمک به
هم تباران خود در این سوی مرز که در زیر بمباران نیروهای
دولت اسالمی هستند ،صف کشیده اند.
اما دولت ترکیه به انها اجازه گ��ذر از مرز نم ی دهد ،با
وجود اینکه این بار س��ازمان ملل از ترکی��ه م ی خواهد که
به کردها اجازه بدهد که از مرز گذش��ته و به یاری کردهای
محاصره ش��ده در کوبانی پیوس��ته و با نیروه��ای دولت
اسالمی به مبارزه برخی زند.
اگر ترکیه به انها اج��ازه بدهد به معنی ان خواهد بود
که انها را به رس��میت شناخته اس��ت و این در حالی است
که به احتمال زیاد کردهای پ ک ک از فهرس��ت نیروهای
تروریستی خارج ش��وند .زی را در مقایسه با داعش ،کردهای
ترکیه م ی توانند از فهرست سیاه خارج شوند و انگاه سیاهی
ب رای ترکیه خواهد ماند .ترکیه در بدترین مخمصه دوره های
اخیر قرار گرفته است.
نکته ای که اغلب کمتر مورد توج��ه تحلیلگران قرار
م ی گیرد این اس��ت که ترکیه عضو ناتو اس��ت و س��وریه
متحدی قوی و مدعی ابرقدرتی به نام روس��یه دارد .غرب
عالقه مند نیس��ت در چارچوب ناتو با روس��یه درگیر شود،
زی را رفتار پوتین غی ر قابل پی ش بینی اس��ت و ممکن است
فاجع ه امیز باشد .ترکیه مرز مشترک طوالنی با سوریه دارد
و سوریه بر مناطقی از این مرز طوالنی تسلط ندارد .هرنوع
ب ی سامانی و هرج و مرج م ی تواند امنیت و ثبات ترکیه را بر
هم بزند .هم کردهای سوریه و هم دولت اسالمی شمشیر
داموکلسی بر س��ر ترکیه هس��تند؛ معادله ترکیه و سوریه
بسیار پیچیده است.
تانک های ترکیه در ان سوی مرز سوریه ناظر حرکات
و عملیات داعش به کوبانی هس��تند و ه��ر لحظه به فتح
شهر نزدیک م ی شوند ،اما تانک های ترکیه گویا تنها ب رای
حفاظت از مرزهای ترکی��ه در انجا صف ارایی کرده اند .این
موضع که چرا ترکیه بر خالف ادع��ای خود اقدام ی صورت
نم ی دهد از جنب ه های زیر قابل بررس��ی است .چالش های
ترکیه را م ی توان در موارد زیر مورد بررسی قرار داد.
– 1ساقط ش��دن فانتوم ترکیه در اغاز درگیری های
داخلی سوریه ،هش��داری به ترکیه اس��ت که دفاع هوایی
سوریه قدرتمند اس��ت .ه ر چند امکان بس��یار دارد که این
سامانه دفاعی قدرتمند از سوی متحد نزدیک سوریه یعنی
روسیه و کارشناس��ان نظامی روس مدیریت و به کار گرفته
م ی شود .ترکیه حاضر نیس��ت تا اطمینان کامل وارد نبرد
مستقیم با سوریه شود.
–2با این مالحظات ترکی��ه خواهان اجرای محدوده
پرواز ممنوع در داخل سوریه و در نوار مرزی است تا هم بتواند
پناهندگان سوریه را در اردوگاه هایی در انجا اسکان داده و از
شر انها راحت شود و هم قدرت اجرای عملیات نظامی ب رای
ارتش خود داشته باشد و هم به س��قوط رژیم اسد نایل اید.
این کار همزمان با اموزش نیروهای مخالف دولت س��وریه
در خارج از مرزهای سوریه م ی تواند باشد که امریکا در حال
تدارک ان است.
–3ترکیه به نوعی با نیروهای داعش در تعامل است.
رهای��ی و ازادی دیپلمات های گروگان گرفته ش��ده ترکیه
از س��وی داعش و ش��ائبه ازادی زندانیان داعش در ترکیه،
دولت ترکیه را در ورود به عملی��ات نظامی در کوبانی مردد
کرده اس��ت .اگر ورود کند هم با دولت سوریه و هم با دولت
اسالمی در دو جبهه ناگزیر به نبرد خواهد بود .نیروهایی در
داخل ترکیه نیز با داعش م ی توانند همسو شده و به عملیات
تروریستی در داخل ترکیه دست بزنند.
–4انجام عملیات نظامی علیه داعش و دفع فتنه انان
در منطقه کردنشین سوریه ،سبب قدرت گرفتن کردهایی
م ی شود که کابوس دوم ترکیه است .گسترش قلمرو کردها
به تقویت موقعیت کردهای ترکیه و ع راق منجر م ی شود.
–5کمک غرب به اقلیم کردستان ع راق ،به بهانه دفع
فتنه داعش ،سبب تضعیف دولت مرکزی ع راق و تقویت و
تسلیح کردها به س�لاح های مدرن در راستای دستیابی به
استقالل از دولت مرکزی ع راق است .از این رو دولت ترکیه
عالقه ای به پیروزی کردها در ب رابر داعش ندارد.
– 6داع��ش در صورت پی��روزی در جبه��ه کوبانی،
تهدیدی ب رای ترکیه ،سوریه و ع راق خواهد شد .غرب عالقه
چندانی به تغییر جبهه سیاس��ی و نظامی در منطقه ندارد.
ب رای افرینش داعش هزینه های بسیاری متحمل شده است
و کشورهای عرب منطقه با اندیشه سلف ی گری و وهابیت،
از شکل گیری هالل شیعه که به زعم انان به رهبری ای ران
در منطقه در حال شکل گیری است ،جلوگیری م ی کنند.
– 7رهب��ران غرب باره��ا اعالم کرده ان��د که داعش
قدرت زیادی دارد و تعداد نیروه��ای ان بیش از 30هزار نفر
است و امکان شکست انان از راه حمله هوایی امکان پذیر
نیست .این به مفهوم ان اس��ت که ع راق ناگزیر به امضای
پیمان استراتژی با غرب و ناتو است تا بتواند نیروی نظامی
کارامدی ب رای چالش های اینده داش��ته باش��د .به همین
س��بب با نمایش هایی ه راز گاهی عملیاتی هوایی انجام
م ی دهد تا اخرین تکنولوژی های نظامی در ازمایش��گاهی
واقعی در جبهه نبرد یکس��ویه ازمایش شود و کاست ی های
ان ب ر طرف گردد.
– 8داعش و افرینش ان ب رای بسیاری از طرفین فواید
زیادی داشته است ،مگر ب رای مردم مظلوم و ب ی گناه شیعه،
کرد ،مسیحی ،یزیدی ،اسوری و به اعتباری اندیشمندان و
ازاداندیش��ان مستقل س��نی مذهب که مخالف وهابیت و
سلف ی گری و به سخنی دیگر دولت اسالمی هستند.
-9سوزان رایس ،مش��اور امنیت ملی رئی س جمهور
امریکا در گفت وگویی با ش��بکه تلویزیونی ان ب ی س��ی در
12اکتبر گفت که ترکیه موافقت کرده اس��ت که نیروهای
امریکایی به منظ��ور فعالیت نظامی در س��وریه و ع راق از
پایگاه های نظامی در جنوب ترکی��ه از جمله پایگاه هوایی
اینجرلیک در نزدیکی شهر ادانا استفاده کنند.
او گفت طبق توافق جدید با ترکیه ،امریکا از این پس
م ی تواند از پایگاه ها و خاک این کش��ور به منظور اموزش
نیروهای معتدل مخالف دولت سوریه استفاده کند .به گفته
خانم رایس ترکیه و امریکا از این توافقنامه استقبال کرده اند.
مذاکره میان مقام های ترکیه و امریکایی بر سر نقش ترکیه
در ائتالف علیه داعش همچنان ادامه دارد.
اما ناگه��ان مناب��ع نزدی��ک ب��ه احم��د داووداغلو،
نخس��ت وزیر ترکیه اعالم کردند که تواف��ق جدیدی میان
ترکیه و امریکا بر سر استفاده از پایگاه های نظامی این کشور
توسط نیروهای امریکایی صورت نگرفته است.
مارک لوون ،خبرنگار ب ی ب ی س��ی در انکارا ،به نقل از
منابعی در دفتر نخس��ت وزیری ترکیه گفت که این کشور
اجازه نخواهد داد که امریکا از پای��گاه هوایی اینجرلیک و
هیچ پایگاه نظامی دیگری در ترکیه ب رای حمله به مواضع
گروه موسوم به دولت اسالمی (داعش) استفاده کند.
این موضوع دلی��ل دیگری بر عدم ثبات در دس��تگاه
دیپلماسی ترکیه به شمار م ی رود .به درستی م ی توان گفت
که ترکیه پس از بهار عربی با تهدیدها و فرصت های زیادی
روبه رو ش��د که این بار کمتر موفق ب��ه تبدیل تهدیدات به
فرصت ها ش��د ،در نتیجه چالش های جدی ترکیه را احاطه
کرده است که خروج از ان نیاز به مدیریتی استراتژیک دارد.
اینکه ایا ترکیه م ی تواند از این بحران س��رفراز بیرون اید،
پرسشی است که پاسخ بدان نیاز به داده های اساسی دارد که
هنوز در دسترس نیست.
– 9جهان با این پدیده ها ط��ی دهه ها از دوره جنگ
سرد تاکنون مواجه بوده است.
از جریان های چپ افراطی در خمرهای سرخ تا ارتش
ازادیبخش ارمنی ،ت��ا بادرماینهوف در الم��ان و بیوه های
سیاهپوش چچن.
این بار فرزن��دان ب��ن الدن و پی��روان القاعده چون
س��لول های س��رطانی از گروه ابوسیاف در ش��رق اسیا تا
دیوبندی در ش��ب ه قاره هند ،تا الش��باب در ش��اخ افریقا تا
بوکوحرام در غرب افریقا ،زایی��ده و افریده همان دولت ها و
سرمایه داران و شیوخی هستند که ملت های منطقه را این
بار با اندیشه اسالم افراطی به جان یکدیگر انداخته اند.
بین الملل
تنش «صد»
دیپلمات لیبرال
دوئل برای سنا
49
بین الملل
تمام ش�ود؛ ش�ما تا چه حد با این رویکرد موافق
هستید؟ همچنین با در نظر گرفتن شرایط فعلی
منطقه احتمال تقابل ترکیه با داعش و مشارکت در
ائتالف علیه این گروه را چقدر محتمل م یدانید؟
ترکیه بیشت ر دل نگران
کردهاست تاداعش
سیامک کاکایی درگفت وگو با مثلث
مرجان محمدی
روزنامه نگار
اکنون ترکیه در برابر س�ه مس�اله قرار دارد؛ یکی
س�رنگونی دول�ت اس�د ،دوم هم�کاری ی�ا عدم
همکاری با کردها و سوم مقابله با داعش در کوبانی.
استراتژی ترکیه در برابر هر یک از اینها چیست و
اولویت ب رایش کدام است؟
بین الملل
50
مثلث | شماره 238
بحران در کوبانی و شرایط و تبعات ان ،ترکیه را به لحاظ
اتخاذموضع گیرینسبتبهدخالتیاعدم دخالتدرموردکوبانی
در وضعیت پیچیدهای قرار داده است .پیچیدگی تصمیم سازی
و تصمیم گیری ترکیه از ان جهت است که سیاستگذاران این
کش��ور خود را در وضعیتی متفاوت م ی بینند؛ بدان مفهوم که
از یک سو مساله پیشروی داعش تا نزدیکی مرزهای ترکیه و
همینطور اتهامهایی که به ویژه در داخل ترکیه از سوی احزاب
سیاس��ی نس��بت به دولت انکارا در رابطه با حمایت از داعش
مطرح است و از طرف دیگر چگونگی تقابل با داعش و ورود به
ائتالف بی ن المللی ضدداعش و مداخله در مورد وضعیت کوبانی،
شرایطی را پدید اورده که ممکن است در نقطه تقابل امنیت و
سیاست ترکیه در مناطق همجوار باشد ،به دلیل انکه مقامهای
ترکیه حمایت از کردها در کوبانی و کمک به انها در فائق امدن
بر داعش را در واقع حمایت از تفکر پ ک ک م
یدانند .زی را حزب
اتحاد دموکراتیک سوریه به لحاظ ایدئولوژی و فکری نزدیک به
پک ک اس��ت و از طرفی هم ترکیه هزینه زیادی در سیاست
خارجی خود نسبت به سوریه متحمل شده است .درواقع ترکیه در
سالهای گذشته نفوذ منطقه ای زیادی پی دا کرده بود اما به یکباره
این نفوذ در اثر رویکردی که دولت اردوغان نسبت به سوریه اتخاذ
کرد از هم پاشید و سیاستی که مبتنی بر ب راندازی حکومت در
سوریه بود به فرجام موردنظر در انکارا نرسید.
اکن�ون ه�م کس�انی چ�ون احم�د داووداوغل�و،
نخس ت وزیر جدید این کش�ور و وزیر امور خارجه
پیش�ین و رجب طی�ب اردوغ�ان ،رئی س جمهور،
معتقدند که تقابل با داعش ممکن است به تثبیت
اوضاع سیاسی در س�وریه به نفع بشار اسد تمام
شود .به همین دلیل است که ترکیه شروطی را ب رای
ورود هرگونه سیاست تقابلی با داعش یا مشارکت
بی ن الملل�ی در این ب�اره تعیین کرده اس�ت .این
شروط سه گانه ترکیه عبارتند از -1ایجاد منطقه
حائل یا منطقه امن پروازی
-2برخورد همزمان با داعش و دولت بشار اسد
-3تجهیز ،تقویت و اموزش نیروهای مخالف.
البته این شروط مورد حمایت کشورهای غ ربی قرار
نگرفته است .اما هدف ترکیه این است که بتواند حیاط خلوتی
به وجود بیاورد تا از طریق ان دامنه نفوذ خود در مناطق مرزی
از جمله مساله کردها را بیشتر کند .بناب راین اینها شروطی بوده
که ترکیه در ارتباط با هرگونه همکاری در ائتالف ضدتروریسم یا
تقابل خود با داعش ،مطرح کرده است.
2
برخی این فرضی�ه را مطرح م یکنند ک�ه ترکیه از
فعالی تهای داعش به نوع�ی بهره م یبرد و مایل
نیست دس�ت به اقداماتی بزند که به نفع کردها
داعش در کوبانی در حال پیش�روی است و
حمالت هوایی امریکا نیز تاکن�ون راه به جایی
نبرده اس�ت .در این میان ترکیه نیز در حمایت
از ائتالف ضدتروریس�م می�دان را خال�ی کرده
و ش�روطی را برای هم�کاری با ای�ن ائتالف بیان
داشته است .از جمله اینکه انکارا خواهان مبارزه
همزمان با داعش و دولت اسد شده است .در رابطه
با مواض�ع فعلی ترکیه گفت وگویی با س�یامک
کاکایی ،کارشناس مس�ائل ترکیه انجام دادیم.
کاکایی م یگوید ترکیه به جنگی که خود نسبت
به نتیجه ان تردید دارد ،وارد نخواهد شد .به ان
مفهوم که مقامهای انکارا معتقدند چه تضمینی
وجود دارد که مقابله ب�ا داعش و از بین بردن این
گروه در سوریه ،منجر به پدید امدن شرایط بدتر
از ان از سوی دولت بشار اسد نشود .به گفته این
کارش�ناس از دیگر سو ،ترکیه نس�بت به اینده
وضعیت کردها در س�وریه و حتی ع�راق نگران
است و این مالحظه از س�وی انکارا وجود دارد که
اگر به رویک�رد تقاب ل گرایانه با داعش اقدام کند،
این وضعیت به تقویت خواست کردها در سوریه
و در همس�ایگی ترکیه در راستای ایجاد منطقه
خودمختار یا خودگردان تبدیل شود.
با توجه به این شروط احتمال انکه ترکیه بخواهد راسا
اقدام به تقابل با داعش بکند ،ضعیف است .به دلیل انکه شرایط
حاکم بر منطقه در نزدیک مرزها ،سه وضعیت را ب رای این کشور
پدیدار ساخته است ،اول اینکه فعالی تهای داعش به شکلی
تامین برخی از خواستههای ترکیه در قبال همسایگان است و
همینطور نوعی نگرش ایدئولوژی مدار در نگاه ترکیه به داعش
وجود دارد .هنگامی که داعش موصل را تصرف کرده بود احمد
داووداوغلو گفت که داعش و پیشرویهای ان در ع راق ،نتیجه
و حاصل خش��م و نارضایتی اهل س��نت از دولت بغداد است.
همین مساله در واقع م یتواند بیان ان نگرش ایدئولوژی مدار
در نگاه ترکیه به مساله داعش باشد .دوم اینکه ترکیه نسبت به
اینده وضعیت کردها در سوریه و حتی ع راق نگران است و این
مالحظه از سوی انکارا وجود دارد که اگر به رویکرد تقابل گرایانه
با داعش اقدام کند ،این وضعیت به تقویت خواست کردها در
سوریه و در همسایگی ترکیه در راستای ایجاد منطقه خودمختار
یا خودگردان تبدیل شود .سومین مورد نیز این است که ترکیه
به جنگی که خود نسبت به نتیجه ان تردید دارد ،وارد نخواهد
شد.بهانمفهومکهمقامهایانکارامعتقدندچهتضمینیوجود
دارد که مقابله با داعش و از بین بردن این گروه در سوریه ،منجر
به پدید امدن شرایط بدتر از ان از سوی دولت بشار اسد نشود.
باتوجه به مجموعه این شرایط ریسک ترکیه در اتخاذ سیاست
مقابله با داعش و مشارکت در یک ائتالف بی ن المللی در این
زمینه اندک است.
پارلمان ترکیه مجوز عملیات برون مرزی ترکیه را
صادر کرده است .در عین حال نیروهای نظامی این
کشور در نوار مرزی کوبانی مستقر شده اند .حال
این پرس�ش مطرح اس�ت که چرا ترکیه اقدام به
صدور مجوز عملیات برون مرزی در عراق و سوریه
از سوی پارلمان کرده است؟
تحلیلگران ب��ر این دیدگاه هس��تند که خواس��ت
غای��ی ترکیه ،کنت��رل و هدایت تح��رکات احتمال��ی کردها
اس��ت ،به خصوص که پ ک ک در ماههای اخیر در وضعیت
متخاصمتری قرار گرفته است .همچنین ترکیه به دلیل انکه
خود در همپیمانی با غرب اس��ت بناب راین همواره م یکوشد
دامنهای از اهداف و نیات امریکا را تامین کند .ضمن انکه این
کشور در مناطق مرزی خود با سوریه به دنبال ایجاد منطقه ای
حائل است تا به زعم خود حدودی را ب رای اوارگان سوری ب ه کنترل
دراورد ،اما در عمل سیاس��ت نظارتی بر تح��رکات و تغیی رات
امنیتی و تغیی رات سیاسی -جغ رافیایی داشته باشد.
مساله دوم نگاه راهبردی ترکیه به وضعیت کنونی است
که این در قالب دیدگاه های امنیتی یا مالحظات سیاسی قابل
تحلیل است .این نیز به دغدغه های ترکیه نسبت به وضعیت
کردها در س��وریه مربوط م یش��ود .این موض��وع کمی ب رای
مقامهای ترکی های نخ واهد بود و احتیاط یا محافظه کاری ترکیه
در ارتباط با وضعیت سوریه هم ب ی تاثیر از این مس اله نیست .باید
بهایننکتهنیزاشارهکردکهاقدامنظامیترکیهدرمنطقهسوریه
و ع راق اقدام ی ساده نخ واهد بود .نه اینکه خود بخ واهد این کار را
انجام ندهد ،بلکه انتقادهای سوریه و ع راق هم ب ی تاثیر نخ واهد
بود .وقتی ترکیه مجوز عملیات برون مرزی گرفته ،یعنی به خود
اجازه داده که در حریم امنیتی کشور همسایه دخالت کند و این
نقض حاکمیتی محسوب م یشود .اما این رویکرد ترکیه و اتخاذ
موضع به نگران ی ها یا دغدغههایی که ترکیه حداقل در مساله
کردها در جوار خود در سوریه و ع راق دارد ،برم یگردد .به همین
دلیل اس��ت که اکنون روند تحوالت منطقهای و رویکردهای
ترکیه در قبال این تحوالت نمایان ساخته که تنش این کشور
با همسایگانش هیچ گاه صفر نم ی شود ،زی را مقام های ترکیه
هم واره درصدد انباشتن و اضافه کردن به این تنش هستند.
بین الملل
رش
گزا
دیپلماتلیبرال
3
مثلث | شماره 238
زمانی که رجب طیب اردوغان از سمت نخس ت وزیری
به ریاست جمهوری رس��ید ،پست خالی نخس��ت وزیری را
احمد داوود اغلو ،وزیر خارجه پیش��ین این کش��ور و معمار
سیاس��ت خارجی نوین ترکیه بر عهده گرفت .به دنبال این
تغییر و تحوالت ص��ورت گرفته ،مول��ود چاووش اوغلو نیز
به عنوان وزیر امور خارجه جدید ترکیه منصوب ش��د .مولود
چاووش اوغلو ،جزو موسسان حزب عدالت و توسعه است و از
جمله دیپلماتهای مجرب و مهم این کشور طی سالهای
اخیر شناخته شده است .چاووش اوغلو چندی پیش به عنوان
مقام عالی دستگاه سیاست خارجی ترکیه از سوی این دولت
منصوب و به عنوان شصت و دومین وزیر خارجه ترکیه و به
جای داوود اوغلو مشغول فعالیت شد.
این دیپلمات در س��ال 1968در االنیای ترکیه متولد
ش��د و در ترکیه ،انگلیس و امریکا در رشته های اقتصادی و
اجتماعی تحصیل کرد و بعد از ان به وزارت خارجه راه یافت
و تاکنون هم دو بار به عنوان نماینده مردم انتالیا در مجلس
ملی ترکیه انتخاب و ایفای نقش کرده است؛ بناب راین سوابق
خوبی در حوزه های دیپلماتیک مربوط ب��ه اتحادیه اروپا در
کارنامه خود دارد.
مولود چاووش اوغل��و همچنین فردی فع��ال در نزد
رس��انههای ترکیه اس��ت که عالوه بر تجربه اش در حوزه
دیپلماسی در رشته های ورزشی نیز فعال بوده و به زبان های
انگلیس��ی ،المانی و ژاپنی مسلط اس��ت .وی دارای مدرک
دکترای اقتصاد و پژوهشگر دانشکده اقتصاد لندن است و از
سال 2002به عنوان نماینده استان انتالیا در جنوب انتخاب
شده بود.
چ��اووش در س��ال های 2010ت��ا 2012رئیس مجمع
پارلمانی شورای اروپا نیز بوده و اولین شخصیت ترکی بوده
که این مجمع را هدایت کرده و خود را اولین مسئول مسلمان
این نهاد اروپایی هم م ی دانسته است .وی قبل از این به سمت
وزیر امور اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارش��د با اتحادیه اروپا
منصوب شد تا مذاکرات میان بروکسل و انکارا را پیگیری کند
و در عین حال مشاور رجب طیب اردوغان نخس ت وزیر سابق
و رئی س جمهوری فعلی بوده است و از دیپلمات های نخبه
حوزه اروپا و امریکا نیز محسوب م ی شود.
با وجود وقوع ای��ن تغییر و تح��والت در کابینه دولت
ترکیه بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که حضور مولود
چاووش اوغل��و به ج��ای داوود اوغلو تفاوتی را در سیاس��ت
خارجی این کشور به دنبال نخواهد داشت و روند گذشته در
ترکیه به قوت خود باقی خواهد ماند و در واقع هدف از انتخاب
این فرد در سمت مقام عالی وزارت خارجه این کشور به معنی
تغییر در سیاست ها نبوده بلکه ادامه همان روند گذشته در
دولت ترکیه را تاکید م ی کند چراکه مولود چاووش اوغلو نیز
عضوی از اعضای حزب عدالت و توس��عه ترکی��ه بوده که
رجب طیب اردوغان و احمد داوود اوغلو عضو ا ن هستند و در
هر حال به نوعی ب رای حفظ ش��رایط و جایگاهش باید پیرو
سیاست های دولت فعلی ترکیه باش��د ،در غیر این صورت
شرایط ب رایش متفاوت خواهد بود.
علی قائم مقامی ،کارشناس مسائل ترکیه نیز معتقد
اس��ت که چاووش اوغل��و فردی لیب رال اس��ت ک��ه همان
سیاست های اردوغان را درخصوص سوریه ،ع راق و منطقه
دستورکار خود داش��ته و از همان سیاست ها پیروی م ی کند
که ازجمله این سیاس��ت ها ب راندازی نظام بش��ار اسد یعنی
همان سیاس��ت اردوغان و داوود اوغلو است .در حال حاضر
داوود اوغلو ،نخس ت وزیر ترکیه طرحی را ارائه کرده که شامل
دو بخش اصلی و فرعی اس��ت که در ان از بین بردن بشار
اس��د و مبارزه هم زمان با داعش را مطرح کرده است که به
تبع ان منطقه امنی در مناطق مرزی ترکیه با سوریه و سایر
کشورها ایجاد ش��ود و همچنین تدابیری در خصوص حوزه
هوایی پرواز ممنوع ب رای پیش��گیری از پرواز هلیکوپترها و
هواپیماهای سوریه در نظر گرفته ش��ود که اگر این اصول
را ائتالف بی ن المللی قبول کن��د ترکیه عملیات زمین ی اش
را علیه داعش ش��روع م ی کند .بناب راین ه��م داوود اوغلو و
هم چاووش اوغلو به عنوان مقامات بلند پایه ترکیه معتقدند
تا زمانی که بشار اس��د بر سر کار اس��ت داعش و امثال ان
همچنان به عملیات تروریستی خود ادامه خواهند داد.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه مولود چاووش اوغلو هم
به عنوان یکی از اعضای اصلی حزب عدالت و توسعه مهره
انتخابی اردوغ��ان و داوود اوغلو اس��ت م ی گوید در هر حال
چاووش اوغلو وزیر خارجه این دولت است و نم ی تواند خالف
خواسته انها عمل کند ،یعنی تمام سیاست ها و اظهاراتش
ش��بیه داوود اوغلو و اردوغان اس��ت و همان سیاست حزب
عدالت و توس��عه را دنبال م ی کند و اح��زاب مخالف هم به
نوعی با این سیاس��ت دولت موافق نیس��تند .ترکیه قصد
دارد ع راق را تجزیه کند و در انجا فدراس��یون سنی را ایجاد
و نفوذ خود را در منطقه افزایش دهد.ح��ال باید تاکید کنم
تا زمانی که عربستان س��عودی حضور دارد گروه میانه روی
وجود نخواهد داشت یعنی گروه های تروریستی و تکفیری
داعش ،بوکو حرام ،لوای اس�لام ،ل��وای توحید و ...همچنان
فعال خواهند بود .این گروه های تکفی��ری از لحاظ نظامی
و اطالعاتی در ترکیه و اردن قرارگاه دارند ،اما دالرهای نفتی
قطر ،امارات و کویت انها را تغذیه م ی کند .االن داعش ادعای
فرامرزی دارد و مدعی هس��تند که در سوریه ،ع راق ،لبنان و
کشورهای منطقه باید حاکمیت اسالم را برقرار کنند.
ترکیه اج��ازه ورود کمک های نظامی و انس��انی را به
کوبانی نم ی دهد و م ی گوید هم حزب وابس��ته به پ.ک.ک
تروریست اس��ت و هم داعش .یعنی هدفش نابودی حزب
اتحاد دموکراتیک سوریه اس��ت ،البته اعالم کرده چنانچه
حزب اتحاد دموکراتیک و نیروهای س��پاه خلقش به ارتش
ازاد سوریه بپیوندد و تحت امر شورای مخالفین و انقالبیون
سوریه باشند در ان صورت ترکیه به انها کمک خواهد که در
غیر این صورت ترکیه به هیچ وج��ه به انها کمکی نخواهد
کرد .این بدان معناست که ترکیه با اس��تفاده و بهره برداری
از داعش و امثال ان قصد دارد مناطق کردنش��ین را از دست
طرفداران پ.ک.ک خارج سازد و در این صورت داعش تمامی
مناطق حلب و ...را با کمک ترکیه م ی تواند تحت کنترل خود
قرار دهد و به راحتی باعث ان شود که نیروهای بی ن المللی
و ترکیه وارد ان منطقه شود و از این طریق قصد دارد بخشی
از مرزهای ترکیه و سوریه را به بنغازی تبدیل کند و تا حلب
پیش روی کنند و وارد دمش��ق شوند بناب راین چنین طرحی
را از قبل اماده کرده اند.قائم مقام ی در ادامه گفت« :بناب راین
تغییری نسبت به دوره ای که داوود اوغلو به عنوان وزیر خارجه
بر سر کار بود احساس نم ی شود».
وی درباره مواضع چاووش اوغلو درباره ای ران نیز معتقد
است که همان سیاست کجدار و مریز ف ی السابق ادامه دارد
و نم ی خواهد با ای ران وارد درگیری مستقیم شود اما صحنه
مبارزه با ای ران را همان موضوع سوریه و ع راق م ی داند .البته
اقای روحانی و ظریف به ترکیه هش��دار داده اند که وارد این
مسائل نش��وند و منطقه را بیش از این در خصوص ع راق و
سوریه بحرانی نکنند.
این کارشناس معتقد است که ترکیه به نوعی قصد دارد
طرح خاورمیانه بزرگ امریکا را در ع راق و سوریه پیاده کند و
چنین فکر م ی کند که از این مساله سود خواهد برد غافل از
انکه این مساله کامال به ضررش تمام خواهد شد.
بین الملل
مولود چاووش اوغلو مهره جدید اردوغان
در صحنه سیاسی ترکیه است
51
بین الملل
تنش «صد»
ریشه محافظه کاری ترکیه مقابل داعش چیست؟
دکتر رحمت حاجی مینه
پژوهشگر مرکز مطالعات
استراتژیک خاورمیانه
بین الملل
52
مثلث | شماره 238
4
دو راهی ی��ا به ق��ول انگلیس��ی ها DILEMMA
همان موقعیتی اس��ت که ام��روز ترکیه با ن��وع پیچیده و
تو در توی ان در خاورمیانه روبه رو ش��ده است .خاورمیانه ای
که کمالیس��ت های ترکیه همواره س��عی در ان داش��تند
خود را ب راس��اس اصل «صلح در داخل ،صل��ح در خارج» از
ان دور نگه دارن��د و ورود به ان را منش��اء تهدیدات امنیتی
تصور م ی کردند ،بناب راین سیاست خارجی خود را مبنی بر
دوری از خاورمیانه و نزدیکی به غرب پایه گذاری کردند .اما
این دوری و فراق از خاورمیانه با ش��روع جنگ خلی ج فارس
در دهه 1990و خصوصا به قدرت رس��یدن حزب عدالت و
توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان در سال 2002کم کم
رنگ باخت و ترکیه دوباره به خاورمیانه روی اورد؛ برگشتی
که با تش��دید رقابت های منطقه ای ،بس��یاری از معادالت
قدرت و جبهه بندی های سیاس��ی را تح��ت تاثیر قرار داد.
در این راستا ،اقای داوود اوغلو معمار سیاست خارجی نوین
ترکیه یا به عبارتی حزب عدالت و توس��عه با نوشتن کتاب
عمق استراتژیک س��عی کرد با پرداختن به اهمیت تاریخ و
جغ رافیا در سیاس��ت گذاری ترکیه ،ان را در حوزه سیاس��ت
خارجی تئوری پردازی کند و با مطرح کردن به صفر رساندن
مشکالت با همسایگان ،رویکرد امنیتی به مسائل خاورمیانه
را کنار بگذارد .بناب راین ترکیه با در پیش گرفتن مولفه های
قدرت نرم همچون اشتراکات تاریخی ،ارزش های فرهنگی
و هویتی ،برقراری پیوندهای اقتص��ادی و تجاری و ایفای
نقش میانجی بین طرف های مع��ارض در منطقه ،تالش
کرد به ارام ی حوزه نفوذ خ��ود را در منطقه خصوصا مناطق
تحت نفوذ امپ راتوری عثمانی دوباره احیا کند .در این راستا،
انکارا ب رای ارائه الگویی کارامد از خود در منطقه و همچنین
براورده کردن معیارهای کپنهاگ ب رای پیوستن به اتحادیه
اروپا تصمیم گرفت مساله کردها و منازعه خود با پ ک ک
لو فصل
را نیز ب ر خالف گذشته به شیوه ای مسالمت امیز ح
کند ،درنتیجه پروژه گش��ایش کردی را در پیش گرفت .اما
ش��روع انقالب های عربی و تحوالت هم��راه انها خصوصا
بحران س��وریه و ظهور گروه های افراط گ��را از جمله دولت
اسالمی ع راق و شام موسوم به داعش ،سیاست خاورمیانه ای
ترکیه را در منطقه با چالش های جدی روبه رو کرده اس��ت
به گونه ای که امروز ترکیه بر س��ر دوراه ی های چندگانه در
سیاس��ت خارجی خود قرار گرفته است .موقعی ت هایی که
هرگونه تصمیم گیری م ی تواند پیامدهای جدی نه تنها بر
اینده ترکیه بلکه بر کل منطقه داش��ته باشد .در این میان
روند سیاست های ترکیه در قبال داعش ،تصمیم ان ب رای
پیوس��تن به ائتالف ضد داعش و تعل��ل ان در دادن مجوز
و نهایتا سیاس��ت منفعالن��ه انکارا در قبال کوبانی ش��هر
استراتژیک کردنشین در شمال سوریه ،موضوعاتی هستند
که شک و تردید های ترکیه در مسیر تصمیم گیری بر سر
دوراه ی های برامده از واقعیات منطقه را نشان م ی دهند.
داعش؛ تهدید یا فرصت ب رای ترکیه
یک��ی از دو راه ی های اصل��ی ترکیه از زمان ش��روع
انقالب های عربی اغاز شد ،مبنی بر اینکه سیاست به صفر
رس��اندن مش��کالت خود با همس��ایگان را ادام��ه دهد یا
باتوجه به ش��رایط پی ش امده س��عی کند سیاست تغییر در
کشورهای مورد نظر را در راستای گسترش نفوذ منطقه ای
خود دنبال کند .یکی از کش��ورهایی که ترکی��ه از همان
اغاز سیاس��ت تغییر رژیم را در ان دنبال کرد س��وریه بود.
هدفی که ترکیه ب رای رسیدن به ان سعی کرد از گروه های
مخالف حکومت بشار اس��د حمایت کند و با میزبانی انها
حمایت های بی ن المللی را نیز ب رایش��ان فراهم کند .اما در
ادامه ناارام ی های منطقه و فعالیت گروه های مخالف ،این
دولت اسالمی ع راق و شام (داعش) بود که با رفتاری خشن
و تروریستی گوی س��بقت از دیگران را ربود ،به گونه ای که
خیلی زود توانس��ت قسمت هایی از خاک س��وریه و ع راق
را در کنترل خ��ود دراورد .در این راس��تا ،در طول س��قوط
موصل در تاریخ 11ژوئ��ن 49 ،نف��ر از دیپلمات های ترک
نیز در کنس��ولگری این کش��ور در موصل توس��ط داعش
به گروگان گرفته ش��دند .حادثه ای که برخ��ی تحلیلگران
و خصوصا مخالفان سیاس��ت های ح��زب حاکم ترکیه ان
را س��ناریویی ب رای انحراف اذهان از حمای��ت ترکیه از این
گروه م ی دانس��تند .اما مقامات حزب عدالت و توس��عه ان
را انکار و اس��تدالل کرده اند که به گروگان گرفته شدن 49
نفر با تابعیت ترکیه نه تنها عدم مشارکت و همراهی ترکیه
را در سقوط موصل نشان م ی دهد ،بلکه خود ترکیه قربانی
تروریسم و داعش بوده است .در ادامه نیز ترکیه سعی کرد
تا با توجیه احساس مس��ئولیت ب رای حفظ جان گروگان ها
به انتقادها علیه سیاس��ت انفعالی ترکی��ه در قبال داعش
پاسخ دهد .از طرف دیگر ،ازادی گروگان ها بدون هیچ گونه
بین الملل
مجوز پارلمان ترکیه؛ تغییر موضع ترکیه
به رغم پیوستن ترکیه به ائتالف ضد داعش و تصویب
مجوز ان توسط پارلمان ولی همچنان شاهد عدم همراهی
کامل ترکیه با ائتالف هستیم .هر چند که ترکیه با تاخیری
چن��د روزه به امری��کا و متحدانش اج��ازه داد از پایگاه های
هوایی ان علیه داعش استفاده کنند.
در واق��ع این رفت��ار ترکیه ب��ه چند عام��ل جدی در
سیاس��ت خارج��ی ترکیه برم ی گ��ردد ،ی��ک عامل جدی
ک��ه مانع هماهنگ��ی کام��ل ترکیه ب��ا امری��کا در انجام
عملیات ه��ای ضد داعش اس��ت تف��اوت در اولویت های
امریکا و ترکیه اس��ت .امریکا که سیاست خود را مبتنی بر
degrade and ultimately defeatیعن��ی تضعیف
و نهایتا شکست داعش اعالم کرده است ،بناب راین اولویت
خود را به شکست دادن داعش داده است و جایگزینی اسد در
اولویت بعدی قرار گرفته است .حال انکه اولویت ترکیه کنار
رفتن اسد است و م ی خواهد بداند که ائتالف چه برنامه ای
ب رای ع راق و سوریه دارد.
اولویتی که در خواست مکرر ترکیه ب رای ایجاد منطقه
پرواز ممنوع در مرز ترکیه و سوریه را توضیح م ی دهد .انکارا
معتقد است که منطقه امن نه تنها فشار ناشی از یک و نیم
میلیون پناهنده را کاهش م ی دهد ،بلکه حوزه ای عملیاتی
نیز ب رای اقدام نیروهای میانه روی س��وری فراهم م ی کند.
هرچند بعید به نظر م ی رسد که امریکا درحال حاضر ایجاد
چنین منطقه ای را دنبال کند زی را عالوه بر موانع حقوقی با
اعتراض جدی برخی بازیگران همچون ای ران و روسیه روبه رو
خواهد شد .عامل دیگر در رفتار متفاوت ترکیه ،درک متفاوت
ترکیه از تهدید اس��ت .یعنی در حالی که امریکا و متحدان
غرب ی اش ،داعش را اولین تهدید خود در منطقه م ی دانند و
درنتیجه اولویت خ��ود را بر مبارزه از ان ق��رار داده اند ،درک
ترکیه از تهدی��د عالوه ب��ر داعش متوجه ح��زب کارگران
کردستان (پ ک ک) نیز است.
به گون��ه ای ک��ه به رغ��م روند صل��ح بی��ن دولت و
پ ک ک ،که انتظار م ی رفت دول��ت ترکیه باتوجه به اعالم
سیاست های گشایش کردی در راس��تای پیشرفت ان گام
بردارد ،ولی رجب طیب اردوغان ،رئی س جمهور این کش��ور
طی س��خنانی ،تهدید داع��ش و پ ک ک را ب��رای ترکیه
یکسان عنوان کرده اس��ت .بناب راین چنین درک تهدیدی
باعث خواهد ش��د که ترکیه در برخورد با داعش ،ب ر خالف
امریکا متغیر پ ک ک و پیامدهای ناشی از تغیی رات منطقه
را نیز در نظر بگیرد.
عامل سوم ،همس��ایگی ترکیه با جغرافیای داعش
اس��ت ،بناب راین ترکیه نس��بت ب��ه امری��کا و متحدانش
محافظه کارانه ت��ر عمل م ی کن��د و از اق��دام نظامی علیه
داعش خودداری کرده است.
این محافظه گرایی به طور مس��تقیم به امنیت ملی
و مالحظات اقتصادی ترکیه پیون��د دارد .زی را اقتصاد ترکیه
نس��بت به تحوالت خارج��ی و موضوعات امنیتی بس��یار
حساس بوده اس��ت ،اقتصادی که توریس��م و بازرگانی دو
محور اصلی ان بوده اند .دو منبع درامدی که رشد هر دوی
انها نیازمند ثبات و امنیت نه تنها در داخل بلکه در مرزهای
همجوار نیز هس��ت .بناب راین تحریک داع��ش و احتمال
واکنش این گروه در داخل ترکیه ،نگرانی عمده ای است که
کوبان��ی به عنوان نقطه ش��روع جنب��ش خودمختار
کردهای س��وریه در 19جوالی 2012از اواسط ماه سپتامبر
تحت محاصره نیروهای داعش بوده است که از سه جبهه
به این شهر حمله کرده اند که در اثر ان حدود 160هزار نفر
به مرزهای ترکیه پناهنده شده اند ،هرچند اکنون نبرد بسیار
خونینی بین داعش��یان و نیروه��ای مدافع خلق (ی پ گ)
وابس��ته به حزب اتحادیه دموکراتیک در جریان اس��ت .در
واقع ،داعش منطقه کردنشین سوریه را در حوزه سرزمینی
خالفت ادعا شده خود م ی داند و حتی اعالم کرده است که
اسم کوبانی را که در راس��تای تعریب منطقه در سال های
پیش به عی ن العرب تغییر یافته بود به عی ن االس�لام تغییر
خواهد داد .در این راس��تا به نظر م ی رسد این گروه به دنبال
ان اس��ت تا با حمله به کوبان��ی و کنت��رل ان ،کمربندی
از س��رزمی ن های هم مرز بین ترکیه و س��وریه را در اختیار
بگیرد و بدین ترتیب اس��تحکامات خود را در منطقه شرق
رقه و دی رالزور در مرز ع راق گس��ترده نمای��د و در نهایت به
اب های ازاد هم دسترس��ی داشته باش��د ،از طرف دیگر با
گرفتن کوبانی و قطع ارتباط مناطق کردنش��ین س��وریه،
خودگردان ی های سه گانه کردها را تضعیف کند و در نهایت
احتمال خودمختاری کردهای سوری را از بین ببرد؛ هدفی
که به نظر م ی رسد ترکیه نیز ان را دنبال م ی کند.
زی��را در حالی ک��ه نیروهای داع��ش رفته رفته حلقه
محاص��ره کوبانی را تنگ ت��ر م ی کردند و ش��دت وخامت
اوضاع به روشنی دیده م ی ش��د ،دولت ترکیه نه تنها حاضر
نشد نس��بت به ان کاری بکند ،بلکه از رس��یدن کمک به
نیروهای مدافع خلق نیز جلوگیری کرده است .در این میان،
رجب طیب اردوغان نیز طی س��خنانی در جمع پناهندگان
سوری در شهر غازی انتپ با اشاره به وضعیت کوبانی ،گفت
ما خواستار سه چیز هستیم -1 :ایجاد منطقه پرواز ممنوعه
-2ایجاد منطقه ام��ن در امتداد مرزهای ترکیه با س��وریه
-3اموزش نیروهای میانه رو مخالف سوریه .درخواست هایی
که نشان م ی دهد ترکیه با رویکردی فرصت طلبانه در صدد
اس��ت از وضعیت کوبانی به عنوان کارتی ب رای رسیدن به
اهداف دراز مدت خود اس��تفاده کند .از طرف دیگر سیاست
انفعالی ترکیه در قبال داعش به نگاه کالن ترکیه به کردها
برم ی گردد و به نظر م ی رس��د ترکیه با این رفتار خود از یک
طرف درصدد اس��ت نیروهای مدافع خلق وابسته به حزب
اتحادیه دموکراتیک را که در سال های قبل به ائتالف ملی
مخالفین س��وریه نپیوس��ته بود ،تنبیه کند ،از طرف دیگر
نیروهای پ ک ک نیز در منطقه درگیر ش��وند .این درحالی
اس��ت که اقای عبداهلل اوج��االن ،رهب��ر زندانی پ ک ک
در امرالی به ترکیه هش��دار داده بود که در صورت س��قوط
کوبانی ،روند صلح با مانع جدی روبه رو خواهد شد.
بناب راین ترکی��ه از همی��ن االن در نتیجه اعتراضات
داخلی کردها و کشته شدن بیش از 30نفر انها ،شاهد زنده
شدن شکاف های سنتی و از س��رگیری منازعه با پ ک ک
بوده اس��ت و چنین رفتاری در صورت ادامه یافتن م ی تواند
بر نتایج انتخاب��ات پارلمانی در ماه های این��ده نیز تاثیری
منفی داشته باشد.
فرجام سخن
روی هم رفته م ی توان گفت ،ترکیه در قبال داعش بر
سر دوراه ی های چندگانه قرار گرفته است ،یعنی باتوجه به
ماهیت نظام سیاس��ی و بافت جمعیتی -هویتی ترکیه و
ی بگیرد،
همچنین شرایط پیچیده منطقه ،انکارا هر تصمیم
پیامدهای متفاوتی را با خود به همراه خواهد داشت .بناب راین
ترکیه در تصمیم های خود باتوج��ه به متغیرهای چندگانه،
رفتار محافظه کارانه تری را از خود نشان داده است.
مثلث | شماره 238
در واقع ،مجوز پارلمان ب رای انجام عملیات ضد داعش،
پس از ازادی گروگان ها اولین نش��انه تغییر رفتار ترکیه در
خصوص سیاس��ت های پیشین تلقی م ی ش��ود .تغییری
که م ی توان ان را در نتیجه چند عام��ل جدی ارزیابی کرد.
نخس��ت ،درس هایی که ترکیه از تجربه گذش��ته خود در
یکم مارس 2003در جنگ ع راق گرفته بود ،مبنی بر اینکه
ندادن دوباره مجوز به نیروهای ائتالفی م ی تواند هم باعث
فاصله گرفتن از غرب شود و هم از نقش ان ب رای تاثی ر گذاری
بر اینده تحوالت منطقه خصوصا سرنگونی نظام بشار اسد
بکاهد.
دوم ،عضویت ترکیه در ناتو که ان��کارا به ان اهمیت
زیادی م ی دهد و م ی خواهد تعهدات خود را نسبت به دیگر
اعضا ایفا کند .از طرف دیگر درخواس��ت و فش��ار رهب ران
امریکا و اروپا همچون اوباما ،اوالند و کامرون که به حضور
بزرگترین کشور سن ی نشین منطقه در جبهه خود نیاز دارند
تا از به نظر رسیدن ائتالف مسیحی -شیعه علیه سن ی ها
خود داری کنند.
سوم ،ترکیه امیدوار است تا امریکا را متقاعد کند که
منطقه پرواز ممنوع در مرز ترکیه و س��وریه ایجاد کند ،زی را
از دیدگاه ترک ها یک منطقه پرواز ممنوعه م ی تواند زمین
بازی را تغییر دهد ،ش��اید به ارتش ازاد سوریه اجازه دهد که
پیروز شود و حوزه نفوذ خود را گسترش دهد .هر چند بنا به
اظهارات مقامات امریکایی ترکیه موافقت کرده اس��ت ،به
حدود چهار هزار نفر از مخالفان میانه رو در داخل خاک این
کشور اموزش دهد.
چهارم ،طبقه تج��اری ترکیه که اکث��را از حزب AK
حمایت م ی کنن��د نگران پیامد منف��ی تهدیدات داعش بر
سرمایه گذاری و ارزش پول ترکیه هس��تند ،زی را اگر داعش
قویتر شود در همسایگی ترکیه باقی خواهد ماند و م ی تواند
تهدیدی ب رای خود ترکیه باشد.
پنجم ،یک��ی از دغدغه های عمده ترکیه در س��وریه،
کرده��ای س��وریه و چش��م انداز اینده کردس��تان س��وریه
اس��ت .منطقه ای که با خروج نیروی های دولت سوریه در
19جوالی 2012به درجه ای از خودمختاری دست یافته اند و
ترکیه نم ی خواهد که منطقه خودمختار کردنشین دیگری
دو راه ی های ترکیه در ائتالف ضد داعش
کوبانی و سیاس�ت انفعالی ترکیه
بین الملل
خونریزی و انجام عملیاتی نظامی بلک��ه به قول مقامات
ترک با ابزار دیپلماتیک به ابهامات در خصوص س��ناریوی
ترکیه با داعش دامن زد .داعشی که تاکنون از گروگان های
دیگر امریکایی ،انگلیس��ی و فرانس��وی به عنوان کارتی
ب رای گرفتن امتیازات یا پاداش اس��تفاده کرده و درصورت
براورده نکردن خواسته هایشان ،سر انها را زده است .هرچند،
مقامات ح��زب حاکم ترکی��ه ،ازادی گروگان ه��ا را نتیجه
تالش های اطالعاتی و دیپلماتیک خود م ی دانند و س��عی
م ی کنند به نوعی دیپلماس��ی پنهان باقی بماند همانطور
که رجب طی ب اردوغان پس از ازادی گروگان ها در تاریخ 21
س��پتامبر گفت« :اداره کش��ور مثل گرداندن بقالی نیست
و باید موضوعات حس��اس را حفظ کنی��م ».اظهاراتی که
سناریوی توافقات پنهانی بین ترکیه و داعش را رد نم ی کند.
البته با ازاد شدن گروگان ها و تش��کیل ائتالف بی ن المللی
علیه داعش ،ترکی��ه توجیه اصلی خود ب��رای خودداری از
جنگ علیه داعش را از دست داد و بر سر د وراهی دیگری قرار
گرفت .بناب راین دولت ترکیه با تاخیری دو هفته ای الیحه ای
را ب رای گرفتن مجوز جنگ با داع��ش به پارلمان ترکیه داد
که با 298رای در مقابل 98رای تصویب شد .الیحه ای که
دارای دوبخش عمده اس��ت که یک بخ��ش ان مربوط به
انجام عملیات نظامی ب رای مقابله با تهدیدهای تروریستی
در خارج از مرزهاس��ت و بخش دیگر ان مربوط به استفاده
از پایگاه های این کشور توسط نیروهای ائتالف به رهبری
امریکا علیه مواضع داعش است.
در مرزهای جنوبی خود داش��ته باشد؛ واقعیتی که سیاست
انفعالی ترک ها در قبال کوبانی شهر استراتژیک کردنشین
را نشان م ی دهد.
ششم ،مقبره پدر بزرگ موسس امپ راتوری عثمانی در
س��وریه که تحت محافظت نیروهای ویژه ترک است و اگر
به دست داعش بیفتد ،به دلیل اینکه حزب عدالت و توسعه
از عثمان گرایی دم م ی زنند ،باعث ب ی اعتبار ش��دن رهب ران
ان خواهد شد.
رفتار ترکیه را از امریکا متفاوت کرده است.
53
بین الملل
انچه در رس��انه های منتقد دولت اردوغان در درون ترکیه و
رسانه های مخالف کشور ترکیه درباره کنش های این کشور
در قبال ای��ن دو بحران به خصوص بحران س��وریه ،مطرح
م ی شود ،بسیار با واقعیت فاصله دارد .بدون اینکه بخواهیم
دولت ترکیه را از اشتباهات جدی تبرئه کنیم ،باید بگوییم
تبلیغات این دو طیف رسانه ای ،بیشتر پروپاگاندای عمدی
ب رای ضعیف و کثیف جلوه دادن دولتی اس��ت که در یک
دهه گذش��ته ،یکی از موفق ترین کارنامه ه��ای اقتصادی،
سیاسی و بی ن المللی را در میان کش��ورهای توسع ه نیافته
ارائه کرده است.
قطعا ترکیه در قبال بحران سوریه و ع راق ،اشتباهات
زیادی داشته است اما رویکرد کلی این کشور را م ی توان در
سه گزاره کلی ،خالصه کرد« :حفظ منافع ملی و تالش ب رای
تداوم خط توس��عه»« ،حضور قدرتمند و موثر در خاورمیانه
باتوجه ب��ه اصل چرخش به ش��رق»« ،مدیری��ت تنازعات
منطقه ای و جلوگیری از ورود بحران به خاک ترکیه»؛ اینکه
چقدر ترکیه در این راه موفق بوده ،جای تامل است و مهمتر
از ان باید به این پرسش پاس��خ داد که ترکیه در حفظ این
رویکرد سه گانه ،چه اشتباهات بنیادی و موثر مرتکب شده
است؟ پاسخ به این پرسش فرصتی فراخ م ی خواهد.
گ
ف
ت
و
گو
چرا ترکیه حاضر به همکاری با امریکا نم ی شود
یا ب�ه بیان دیگ�ر چه چی�ز مانع دف�اع ترکیه از
کوبانی م ی شود؟
اگرترکیهبهک وبانیحملهکند
ممکناست درانکارا کودتا شود
پک ک ،کوبانی و ترکیه در گفت وگوی مثلث
با اصغر زارع کهنمویی ،کارشناس ترکیه
بین الملل
54
مثلث | شماره 238
ب ا توج�ه به اقدام�ات اخی�ر ترکیه ،رویک�رد این
کش�ور به تحوالت منطقه کوبانی ب ه طور اخص
و در س�وریه به صورت کل چیس�ت و چه چیزی
را دنبال م ی کند؟
پ س لرزه های بهار عربی ،غده بادکرده تروریسم را
در خاورمیانه باز کرد و این منطق��ه پربحران را وارد یکی از
جدی ترین و طوالن ی ترین مناقشات تاریخی خود کرد .اگر
م ی ش��د جهان را در خاورمیانه خالصه کرد ،م ی توانستیم
بگوییم اینک در درون یک جهان تمام عیار قرار داریم .سه
ابرقدرت بزرگ خاورمیانه یعنی ای ران ،ترکیه و عربستان ،در
خارج از خاک های خود در رقابتی نفسگیر ،به دفاع از منافع
ملی خود مشغول هس��تند .در این میان ،ای ران و عربستان
به دلیل وضعیت خاص سرزمینی کمتر از ترکیه در معرض
اسیب مستقیم قرار دارند .ترکیه همسایه مستقیم سوریه و
ع راق است؛ دو کشوری که تمام قدر گرفتار بحران هستند.
خط مماس مس��تقیم ترکیه با خط مقدم بح��ران ،ترکیه را
بیش از هر کش��ور دیگری گرفتار و اسی ب پذیر کرده است.
اگر و تنها اگر ،هجوم هزاران اواره س��وری به خاک کشوری
پرجمعیت را در نظر بگیریم که حت��ی ب رای تامین انرژی و
سوخت شهروندان خود با مشکل مواجه است ،م ی توان پرده
از مصائب دولت ترکیه برداش��ت .بخ��ش اعظم پناهنگان
جنگ خانمان س��وز و پراواره س��وریه ،وارد ترکیه شده اند.
اب و نان تنها مس��اله لش��کر اوارگان نیست ،انان محمل
اس��ی ب های اجتماعی و چالش های گس��ترده سیاسی در
جامعه ترکیه بودند .این همسایه دو کشور بحران زاده ع راق
و س��وریه ،تنها با هجوم اوارگان مواجه نبود .جنگ داخلی
ع راق و سوریه ،تفاله های سیاسی و اجتماعی خود را در خاک
ترکیه دفن کرده اس��ت .ترکیه ناگزیر بود ب��رای جلوگیری
از ورود بحران به س��رزمین خود ،س��ر میز شطرنج بنشیند
و سیاست «صفر» را رها کند .کش��ور پربحران ترک ب رای
حفظ خویش باید وارد بحران بهار عربی م ی شد .اما اینکه
این کشور ،در چینش بازی خود در بحران اخیر ،چقدر موفق
و مثبت و چقدر ناموفق و منفی عم��ل کرده ،جای تامل و
تحلیل بسیار است.
قطعا ترکیه اش��تباهات استراتژیک بس��یاری داشته
و دارد .از جمل��ه این اش��تباهات ،ورود هرچند محتاطانه به
مخالفت عملی و علنی با دولت مستقر سوریه یعنی بشار
اسد بود .اگرچه بحران خونین سوریه ،هزینه های بسیاری بر
ترکیه تحمیل م ی کرد اما کنش ترکیه در قبال این بحران
را ش��اید بتوان مداخله در ام��ور دیگر کش��ورها خواند .اما
ترکی��ه به عن��وان کش��وری مس��تقل نمی تواند
به خواس��ته امریکا عمل کند ،ضمن اینک��ه امریکایی ها
نمی توانن��د از ترکیه بخواهن��د به کوبانی ها لشکرکش��ی
کند؛ بهتر بگویم این امکان برای امریکایی ها هس��ت که
خودشان راسا وارد کوبانی شوند اما نمی شوند؛ چرا؟ ترکیه
البته هرگز نخواس��ته خود را از بحران کوبانی کنار بکشد.
سیاست ترکیه در قبال کوبانی انفعالی و بی تفاوتی نیست.
ترکیه نگران «کوبانی» است اما قبل از ان نگران «ترکیه»
است .من پیش از این گفته ام که ترکیه گروگان تروریسم
است ،چه حتی اگر بخواهد به تنهایی وارد کوبانی بشود ،باید
اماده جنگ با داعش در داخل و خارج از خاک خود باش��د.
چ کشوری حتی امریکا فعال اراده و جرات جنگ مستقیم
هی
با داعش را ندارد .داعش با کوچکتری��ن بهانه ای می تواند
ترکیه را به جهنم تبدیل کند .ترکیه هرگز نمی خواهد فاجعه
داعشیسم از خاک سوریه و عراق به خاک ترکیه وارد شود
و برای جلوگیری از فاجعه بزرگ ،بیش از هر زمانی محتاط
عمل می کند.
ترکیه نه تنها از لشکرکشی به کوبانی (شهر سه قوم
کرد و ت��رک و عرب) خ��ودداری م ی کند ،بلک��ه در تصرف
وحشیانه ش��هر ترکمن نش��ین تلعفر و محاصره خطرناک
شهر ترکمن نش��ین امرلی نیز ،تنها نظاره گر ماند و به رغم
اعتراض جوامع ترک نش��ین ای ران و ترکیه و ع راق اقدامی
نکرد .ترکیه اگاه اس��ت که رها کردن حت��ی یک گلوله به
سمت داعش ،اعالن جنگی تمام عیار و خونین به این گروه
بسیار خطرناک است .با وجود همه احتیاط های موشکافانه
ترکیه ،داعش بارها و بارها ،ترکیه را تهدید به لشکرکش��ی
کرده است .قطعا س��قوط
اس��تانبول اروپایی رویای بزرگ
ِ
تفکیری هاست.
نکته دیگر اینکه ،دف��اع از کوبانی ،تنها وظیفه ترکیه
نیست ،وظیفه تمام ارتش های جهان و در مقیاس کوچکتر
وظیفه ناتو اس��ت .ترکیه به عنوان یک��ی از اعضای ناتو با
مجوز و فرماندهی ناتو و نه به عن��وان ترکیه ،م ی تواند به
کوبانی حمله کند اما تاکنون ناتو به این جمع بندی نرسیده
است .در واقع بیش از ترکیه ،این ناتو است که متهم به عدم
دفاع از کوبانی اس��ت .البته ترکیه کلید حل مساله داعش
را تغییر نظام سیاس��ی س��وریه به نفع گروه ه��ای میانه رو
م ی داند؛ گروه هایی که البته در ب رابر داعش و ارتش سوریه
بسیار ضعیف هس��تند و ترکیه اعتقاد دارد انها م ی توانند از
ایا م ی توان گفت که ترکی�ه از ان واهمه دارد که
کم ک کردن ب�ه کوبانی موجب ان ش�ود که انها
در نهای�ت همچون اقلی�م کردس�تان به نوعی
خودمختاری دست یابند؟
این فرضیه که ترکیه از این مس�اله کوبانی و در
معرض خطر قرار گرفتن کردها خوش�نود است
چقدر درس�ت است؟ در واقع ش�خص اردوغان
پک ک (حزب کارگران
چندی پیش گفته بود که «
کردس�تان) مانند داعش است» ،این صحبت به
چه مفهوم است؟
پ ک ک و داع��ش دو روی یک س��که هس��تند.
پ ک ک توسط امریکا ،اتحادیه اروپا و ای ران به عنوان گروه
تروریستی تایید و معرفی شده است .البته هیچ گروهی در
توحش و خشونت به پای داعش نم ی رسد اما خشونت های
بسیار وحش��تناک داعش نم ی تواند خش��ونت های دیگر
گروه های تروریستی را کمرنگ کند .اصوال سنت سیاسی و
منافع ملی کشورها ایجاب م ی کند که از رشد و تقویت هیچ
گروه تروریستی رضایت نداشته باش��ند .قطعا هی چ یک از
کشورهای منطقه از بازگشت تروریسم پ ک ک خوشحال
نیس��تند چون نه تنها هرگز از وجود ان منتفع نخواهد شد
بلکه به شدت به ضرر همه به خصوص ای ران ،ترکیه ،سوریه،
ع راق و حتی اربیل خواهد بود .همه این دولت ها و ملت های
این کش��ورها ،باید به خاط��ر منافع ملی و حقوق بش��ر ،از
بازگشت تروریس��م پ ک ک ناراحت و ه راسناک باشند .در
عین حال ،هیچ کشوری و ملتی از جمله ترکیه نم ی تواند از
وضعیت بس��یار حاد مردم کرد در کوبانی و دیگر گروه های
قومی در ش��هرهای مشابه ،خوشحال باش��ند .اینکه شما
م ی گویید ترکیه از خطر س��قوط کوبان��ی و گرفتاری مردم
کرد در این منطقه خشنود است ،کمی جفا به این کشور و
حتی خود کردهای محصور در کوبانی است .اینکه ترکیه به
دلیل منافع و مصالح خود نم ی تواند به کوبانی حمله کند،
یک بحث است و اینکه باید ب رای کوبانی چاره اندیشی شود،
بحث دیگری اس��ت .ترکیه م ی ترس��د با حمله به کوبانی،
تک تک ش��هرهای خود به کوبانی دیگر تبدیل شوند .ایا
کسانی که ب ی توجه به واقعی ت های بی ن المللی و سیاسی
به دولت ترکیه فشار م ی اورند که به کوبانی حمله کند ،توان
تصور حضور صدها کوبانی دیگر در فالت اناتولی را دارند؟
ایا جهان تحمل این فاجعه را خواهد داشت؟
اکنون ترکی�ه در برابر س�ه مس�اله ق�رار دارد؛
یکی س�رنگونی دولت اس�د ،دوم هم�کاری یا
سرنگونی اس��د و جایگزین ش��دن طیف میانه رو
مخالفان او ،رویکرد ترکیه در س��وریه است .به همین دلیل
ب رای اموزش مخالفان میانه رو که بس��یار ضعیف هستند
کمک م ی کند .استراتژی ترکیه در قبال سوریه و رژیم اسد
بسیار اش��تباه بود .کاش ترکیه از سیاس��ت صفر در قبال
سوریه خارج نم ی ش��د .درباره تعامل با کردها نیز باید گفت
ترکیه مدتی اس��ت به مذاکره و مصالحه با کردهای داخل
کشور روی اورده است و امتیازات بسیاری به انها داده است.
اکنون کردها که زمانی در ادبیات سیاس��ی «ترک کوهی»
خطاب م ی ش��دند ،از حق��وق زبانی ،سیاس��ی و فرهنگی
گسترده ای برخوردار هس��تند .حزب سراسری دارند و به نام
کرد در انتخابات ریاس��ت جمهوری ترکی��ه کاندیدا دارند و
مشارکت سیاسی گس��ترده ای م ی کنند .بخشی از پارلمان
را در اختیار دارند و در تصمیم گیری های کالن جایگاه ویژه
یافته اند .این امتیازات درخشان به این معنی است که ترکیه
م ی خواه��د با انان هم��کاری کند .اگر چ��ه رفتارهای اخیر
پ ک ک خطر فروریخت��ن همه این دیوار ن��ازک اعتماد را
تقویت م ی کند اما کارشناسان بر این عقیده اند که سیاست
قومی در ترکیه تا حدود زیادی موفق بوده و کردها از وضعیت
پیش امده راضی هستند .ترکیه اما در بعد خارجی و در ب رابر
کردهای غیرترکی ه ای نیز رویک��رد همدالنه ای دارد .دولت
ترکیه مناسبات اقتصادی و سیاسی گس��ترده ای به اقلیم
کردس��تان دارد و در وضعی ت های مختلف ،از دولت بارزانی
حمایت کرده است.
از یک طرف ش�اهد اعت�راض داخل�ی در ترکیه
درخصوص ب ی تفاوتی دولت ب�ه منطقه کوبانی
هس�تیم ،از س�ویی دیگ�ر ترکی�ه حض�ور در
ائتالف ضد تروریس�م را نپذیرفته و در عین حال
بده بستان هایی میان ترکیه و داعش در خصوص
تبادل گروگان ها ص�ورت گرفته اس�ت .به نظر
م ی رس�د ارتباط معن�اداری میان این س�ه عامل
وجود دارد .تا چه حد این اتفاق ها نش�ان از یک
رابطه پنهانی میان ترکیه و داعش دارد؟
ترکیه در ب رابر داعش بسیار محتاط عمل م ی کند.
حقیقت این اس��ت که ترکیه با وجود برخورداری از دومین
ارتش ناتو ،از داعش ه راس دارد .این یک اتهام ب ی اس��اس
است که دولت ترکیه از داعش حمایت م ی کند .هیچ دلیلی
جز توهمات رسانه ای رسانه های زرد در این خصوص وجود
ندارد .بارها و بارها داعش و ترکیه همدیگر را به شدت تهدید
کرده اند .ترکیه به دلیل سی سال جنگ رودررو با تروریسم
پ ک ک از مواجه��ه با داعش در خاک خود بس��یار ه راس
دارد .من صراحتا اعتقاد دارم اگ��ر ترکیه از جنگ تمام عیار
داعش ی ها و حضور خشن و خونبار انان در خاک خود ه راس
نداش��ت ،به احتمال زیاد ،به رغم همه موازین بی ن المللی،
کوبانی را تنها نم ی گذاش��ت .اکنون هیچ کشوری به اندازه
ترکیه با تروریس��ت های داعش ،مرز مشترک ندارد .داعش
تنها پشت دروازه های ترکیه نیست ،تروریس ت های داعش
با لباس مبدل در خیابان های انکارا و استانبول رفت و امد
م ی کنند ،کوچکترین اشتباه ترکیه ب رابر است با انفجارهای
گس��ترده در درون ترکیه و حمله های گس��ترده تر در تمام
مرزهای مش��ترک او با داعش .ترکیه به معنی کامل کلمه
گروگان تروریسم است و در ش��رایط اچمزی قرار دارد .البته
این به معنای نفی هرگونه رابطه احتمالی و پنهاتی داعش و
ترکیه نیست .ممکن است ترکیه با داعش ب رای منافع ملی
خود مذاکره کرده باشد .هیچ نشانه منطقی درباره همکاری
ترکیه با داعش وجود ن��دارد .در این خصوص اینده قضاوت
خواهد کرد ،فعال سران دولت ترکیه این گمانه ها را تکذیب
م ی کنند.
مثلث | شماره 238
ترکیه یکی از معدود کش��ورهایی اس��ت که سی
س��ال تمام با تروریسم داخلی جنگیده اس��ت .تنازع قوم ی
در ترکیه بس��یار خونین بوده و تنها از ارتش ترکیه 40هزار
قربانی گرفته است و ش��اید به همین می زان از هم از مردم
کرد .اتخاذ سیاست قومی غلط دولتمردان ترکیه و رویکرد
مس��لحانه نخبگان کرد به مطالبات خ��ود ،توامان عامل
اصلی یکی از بزرگتری��ن بحران های قوم ی خاورمیانه بوده
اس��ت .هم گروه تروریس��تی پ ک ک و هم ارتش و دولت
ترکیه بعد از س��ال ها مقابله مس��لحانه و خونین ،باالخره
در دوران حکوم��ت داوود اوغلو ،به این نتیجه رس��یدند که
باید به جای مس��الحه ،مصالحه را پیش بگیرند .مذاکرات
صلح ان قدر موثر بود که توانست انها را از «شاخ» به «شار»
بکش��اند .اعطای امتیازات بس��یار به «کرد» و حل بحران
قومی یکی از بزرگترین افتخارات دولت عدالت و توس��عه
است و این دستاورد ارزشمند اکنون با ظهور داعش و حمله
به کردهای خارج از کش��ور ترکیه ،در اس��تانه از بین رفتن
اس��ت .رهب ران پ ک ک که تا چندی پیش از ابتدای ی ترین
حقوق مدنی و فرهنگی خود در داخل ترکیه محروم بودند و
ب رای نخستین حقوق خود با دولت مرکزی جنگ مسلحانه
م ی کردند ،اکنون بعد از به دست اوردن بخش قابل تاملی از
این حقوق بنیادین ،به فکر حمایت عملی از هم نژاد خود در
خارج از مرزهای ترکیه هستند .انها اگرچه خودشان از ورود
مستقیم تفنگداران خود به کوبانی احتراز م ی کنند اما اعتقاد
دارند ارتش ترکیه که تا چندی پیش ،قربانی تروریسم کرد
بود ،بنابه خواس��ته انان ،باید ب رای دفاع از هم نژادان شان به
کشوری دیگر حمله کند و همزمان ،با داعش و ارتش سوریه
بجنگد .خواس��ته کردها از ارتش ترکیه غیرمتعارف است.
هیچ کش��وری در هیچ جای دنیا به خاط��ر مصالح و منافع
خود ،هرگز چنین کاری نم ی کند.
در ماجرای کوبانی افزون بر تروریسم داعش ،گروهک
دیگری نیز حضور دارد و ان پ ک ک است؛ گروهی که این
بار در پوست بره ظاهر شده و بیرق مظلومیت برپا کرده است.
مدافعان کوبانی نم ی توانند به کوبانی و داعش بیندیشند و به
خطر این گروهک تروریستی ب ی تفاوت باشند .پ ک ک در
حال حاضر از کوپن کوبانی سوءاستفاده م ی کند و به نام دفاع
از مردم مظلوم کوبانی ،گروکشی م ی کند .ترکیه که س ی سال
تمام با این گروه مسلح جنگیده و ب رای ان هزینه های بسیار
پک ک به جامعه
داده ،از بازگش��ت کهنه تروریس��ت های
م ی ترسد .این ه راس هرگز توهم نیست ،واقعیتی غیرقابل
انکار است .تنها 24س��اعت بعد از تهدید اوجاالن به پایان
مذاکرات صلح در صورت عدم حمله ارتش ترکیه به کوبانی،
تظاه رات خشونت امیز گسترده ای در ترکیه سازماندهی شد
و ده ها نفر کشته ش��دند .حتی اگر خطر بازگشت تروریسم
پ ک ک و به هم ریختن مناس��بات صلح امیز میان کردها
و دولت ترکیه نبود و تنها ش��هروندان عادی کر ِد ترکیه ،به
صورت مس��المت امیز از دولت ترکیه م ی خواس��تند ارتش
کشور را به کوبانی بفرس��تد ،معقول نبود چون نه ترکیه و
نه هیچ کشور دیگری چنین اشتباه استراتژیک را نم ی کند،
به خصوص که اکنون وضعیت ترکیه به دلیل موقعیت خاص
جغ رافیایی و خط مماس مس��تقیم با دو کش��ور بحران زده
بسیار خاص اس��ت .اگر ترکیه به کوبانی حمله کند ،نظام
سیاسی ترکیه سقوط م ی کند که در این صورت حتی امکان
رخداد سنت کودتا و بازگش��ت ارتش به نظام سیاسی ترکیه
الیحتمل نخواهد بود.
5
این روزها مس�اله حمله داعش به کوبانی و
احتمال سقوط این شهر کردنشین ،نگاهها را به
س�مت این نقطه از جهان معطوف کرده اس�ت.
در ش�رایطی که بسیاری از کش�ورهای غ ربی و
عربی ،در ائتالف برای مبارزه با گروه تروریستی
داعش شرکت کرده اند اما ترکیه همچنان موضع
منفعل�ش را حف�ظ و با حض�ور در ای�ن ائتالف
مخالف اس�ت و تاکید دارد که تنه�ا با پذیرش
ش�روطش از جانب امریکا حاضر ب�ه همراهی
و همکاری خواهد ش�د .اصغ�ر زارع کهنمویی،
کارشناس قومیت در این باره م ی گوید« :ترکیه
البته هرگز نخواس�ته خود را از بح�ران کوبانی
کنار بکش�د .سیاس�ت ترکیه در قبال کوبانی
انفعال�ی و ب ی تفاوت�ی نیس�ت .ترکی�ه نگران
«کوبانی» اس�ت اما قبل از ان نگ�ران «ترکیه»
است ».این کارش�ناس با تاکید بر اینکه ترکیه
در قبال بحران سوریه و عراق ،اشتباهات زیادی
داش�ته اس�ت توضیح داد که رویکرد کلی این
کش�ور را م یتوان در س�ه گزاره کل�ی ،خالصه
کرد« :حفظ منافع ملی و تالش برای تداوم خط
توسعه»« ،حضور قدرتمند و موثر در خاورمیانه
باتوجه به اص�ل چرخش به ش�رق»« ،مدیریت
تنازعات منطقه ای و جلوگیری از ورود بحران به
خاک ترکیه»؛ حال اینکه چقدر ترکیه در این راه
موفق بوده ،جای تامل دارد.
عدم همکاری با کردها و س�وم مقابله با داعش.
استراتژی ترکیه در برابر هر یک از اینها چیست
و اولویت برایش کدام است؟
بین الملل
خاک و امکانات این کش��ور ب رای اموزش و توانمندس��ازی
خود استفاده کنند.
بین الملل
55
مورد مهم «سنا»
بین الملل
نگاهی دیگر
نظرس��نج ی ها در مورد اینک��ه جمهوریخواهان ش��انس بیش��تری دارند یا
دموک رات ها همگی مانند هم نیس��تند اما جو غالب این اس��ت که ب��اراک اوباما
چندان با اقبال مواجه نیس��ت و رای دهندگان از ش��رایط موجود ناراضی هستند.
جمهوریخواهان باید بر چند نماینده حاکم دموک رات غلبه کنند تا 6کرسی مورد
نیاز خود را به دست اورند.
دوئلبرایسنا
عملکرداوبامادموک رات هارا
اچم ز کرده است
جیک تاپر -مریم رضایی
نویسنده -مترجم
1
ن دوره ای سنای
در حالی که چند هفته به انتخابات میا
امریکا مانده ،فعاالن دموکرات تالش م ی کنند سناریویی را
مبنی بر بازیابی کنترل خود بر سنا متصور شوند .اما فضای
فعلی داخلی امریکا به طور کلی علیه انان است.
نظرسنجی مشترک اخیر س��ی ان ان و ORCنشان
م ی دهد این بار در ایالت االس��کا نماین��دگان جمهوریخواه
نس��بت به دموکرات ها برت��ری دارند .با این ح��ال ،یکی از
مشاورین دموکرات در این زمینه م ی گوید« :اگر تفنگی را روی
س��ر من بگیرید ،فکر م ی کنم بگویم که ما در سنا خواهیم
باخت ».همان فعال دموکرات که خواسته نامش فاش نشود،
م ی گوید« :من به اوباما عالقه مندم و فکر نم ی کنم او بتواند
کاری ب رای حل این مشکل انجام دهد .اما او یک مانع واقعی
است .مانع بزرگ تر اقتصاد کش��ور به طور کل است .اگرچه
وضعیت اقتصادی رو به بهبود اس��ت ،اما مردم این را حس
نم ی کنند ،چون دستمزدها ثابت مانده است».
مساله دیگر این است که بس��یاری از دموکرات هایی
که از کرس ی های خود در ایالت های طرفدار جمهوریخواهان
دفاع م ی کردند ،در س��ال 2008اوبامای تازه نفس��ی داشتند
که در هدایت انها به س��وی س��نا کمک م ی کرد و اغلب به
صورت علنی هم این کار را انجام م ی داد .نمایندگان س��ال
2008گروهی از فرزن��دان اوباما بودند ک��ه همین موضوع
اکنون به ضرر انها تمام ش��ده اس��ت .توضیح این موضوع
ب رای جوان ترها دش��وار اس��ت ،اما در س��ال 2008اوباما که
سناتور وقت ان زمان بود ،ارای ایالت های ایندیانا و کارولینای
شمالی و حتی بخشی از ارای مونتانا و میسوری را به دست
اورد .میلیون ها امریکایی ب رای رای دادن به او شتافتند و در
انجام این کار در ایالت های قرمز (طرفدار جمهوریخواهان)
دموکرات هایی مانند سناتور مارک بگیچ در االسکا را مطرح
کردند .بگیچ در ان زمان تنها توانس��ت با تعداد رای 47/9
درصد در ب رابر 46/7درصد بر تد استیونز برتری یابد .بگیچ
در نظرس��نجی اخیر حدود 40درصد ارا را به دست اورده و با
اختالف 6واحد درصد ،دان سولیوان ،رقیب جمهوریخواه خود
را تعقیب م ی کند.
بین الملل
56
مثلث | شماره 238
معادله سخت سنا برای دموکرات ها
معادله اصلی ب رای عده ای ک��ه چندان بر این موضوع
متمرکز نیس��تند ،عبارت اس��ت از :حزب جمهوریخواه باید
حداقل ش��ش کرس��ی را از ان خود کن��د .جمهوریخواهان
تاکنون نیمی از این مس��یر را طی کرده اند .خداحافظی سه
نماینده دموکرات در ایالت های مونتانا ،ویرجینیای غربی و
داکوتای جنوبی ،راه را ب رای جمهوریخواهان بسیار همواره
کرده ،به طوری ک��ه نامزدهای انان با اخت�لاف دو رقم ی در
نظرسنج ی ها پیش هستند.
این ش��رایط هفت ح��وزه را ب رای رقاب��ت دموکرات ها
باقی م ی گذارد« :ایاالت های کامال قرمز االسکا ،ارکانزاس
و لوییزیانا؛ ایالت های ابی (طرف��دار دموکرات ها) کولورادو،
ایووا ،نیو همپ شایر و ایالت بنفش (دارای موضع ب رابر بین
دو حزب) کارولینای شمالی .دموکرات ها دقیقا در مورد دو تن
مس��اله دیگ��ر این اس��ت که بس��یاری از
دموکرات های��ی ک��ه از کرس��ی های خود
در ایالت های طرف��دار جمهوریخواهان
دفاع می کردند ،در س��ال 2008اوبامای
تازه نفس��ی داش��تند که در هدای��ت انها
به س��وی س��نا کمک می ک��رد و اغلب به
صورت علنی هم این کار را انجام می داد.
نمایندگان سال 2008گروهی از فرزندان
اوباما بودند که همی��ن موضوع اکنون به
رضر انها تمام شده است
از نمایندگان خود ،یعنی جینه ش��اهین از نیوهمپ شایر و
ک ی هاگان ،از کارولینای شمالی بسیار سرسخت هستند».
هاگان در حال حاضر در نظرسنج ی ها در ب رابر رقیب
جمهوریخواه خود تام تیلیس 44 ،درصد به 40درصد پیش
است .از انجایی که در سال 2008در کارولینای شمالی اوباما
با ارای 49/9درص��د در ب رابر 49/5درصد بر س��ناتور جان
مک کین به پیروزی رسید ،هاگان الی زابت دل جمهوریخواه
را با ارای 52/7در ب رابر 44/2شکست داد و کارولینای شمالی
فرمانداری دموکرات برگزید و باعث پیروزی 8کرس��ی از 13
کرسی مجلس نمایندگان شد.
چه��ار س��ال پ��س از ان ،کارولینای ش��مالی میت
رامنی ،فرماندار جمهوریخواه را برگزید و تعداد کرس��ی های
دموکرات ها در مجلس نمایندگان به چهار کرس��ی کاهش
یافت .هاگان مطمئنا در انتخابات نوامبر امس��ال هم پیروز
م ی ش��ود اما این پیروزی به این دلیل نیست که او سوار بر
موج حاکم است ،بلکه چون ب رای به دست اوردن ان به خوبی
جنگیده است.
اتفاقاتی که به طور قطع رخ خواهد داد عبارتند از« :هر
تاثیر نظرسنجی های عمومی بر انتخابات سنا
دن بالز -مریم رضایی
نویسنده -مترجم
2
رای دهندگان امریکایی چندین ماه است که از سوی ادعاها
و ادعای متقابل جمهوریخواهان و دموکرات ها در مورد می زان
تغییر جهت فضای رقابتی ب رای پیروزی در انتخابات مجلس
سنا بمباران م ی شوند؛ اینکه کدام نظرسنج ی ها درست است
و چه کسی در نشان دادن درصد رای دهندگان بهترین عملکرد
را دارد .رای دهندگان باید خود را ب رای بیش��تر از این اماده کنند
و نسبت به انچه م ی ش��نوند ،هوشیار باش��ند .از زمان شروع
رقابت های انتخاباتی در سال 2014دو روایت بیشتر جلب توجه
کرد .یکی از این روایت ها به درستی م ی گوید که جو سیاسی به
نفع جمهوریخ واهان است .رای دهندگان از شرایط موجود ناراضی
هستند .بیشتر تالش های رقابتی در ایالت های قرمز (طرفدار
جمهوریخ واهان) روی م ی دهد .نرخ رضایت از باراک اوباما ضعیف
است .دموکرات ها تالش م ی کنند در نظرسنج ی های انتخابات
میان دوره ای رای دهندگان بیشتری جذب کنند .اما روایت دوم
هنوز به اخر نرسیده است .دلیل ان هم این است که دموکرات ها
چند برگ ب رنده مردم پس��ند در اختیار دارند که افزایش حداقل
دستمزد و موضع گیری در مورد وضعیت زنان از جمله انهاست.
جمهوریخ واهان باید بر چند نماینده حاکم دموکرات غلبه کنند
تا شش کرسی مورد نیاز خود را به دست اورند .این در حالی است
که برخی نامزدهای دموکرات فراتر از انتظارات عمل کرده اند.
اتفاقاتی که در چند هفته گذشته رخ داده ،هر دو طرف مناظره
را تغذیه م ی کند .به عنوان مثال ،جمهوریخواهان به چشم انداز
مثبتی که در االسکا ،ارکانزاس ،ایووا و کولورادو دارند م ی بالند.
این بدان معنی نیست که این ایالت ها را باید به طور کامل ب رای
جمهوریخ واهان کنار گذاشت ،اما انها نشانه هایی را م ی بینند که
باعث خوش بینی است .ب ر اساس فرضیات اولیه در مورد ارای
ایالت های مختلف ،باید گفت پیروزی جمهوریخواهان در این
چهار ایالت ،امیدهای دموکرات ها را ب رای به دست اوردن کنترل
سنا از بین م ی برد .اما باید صبر کرد .دموکرات ها به طور ناگهانی
تصمیم گرفته اند یک میلیون دالر بودجه به داکوتای جنوبی
اختصاص دهند؛ ایالتی که پیش از این ،جهت ان قطعا به نفع
جمهوریخ واهان بود .ایا این ایالت م ی تواند واقعا تاثیرگذار باشد؟
در ایالت کانزاس ،پات رابرتز ،س��ناتور جمهوریخواه ،همچنان
پیش��تاز اس��ت؛ اگرچه این ایالت در انتخاب جمهوریخواهان
سرسخت است و از زمان نیو دیل (مجموعه برنامه های اقتصادی
و اجتماع��ی فرانکلین روزولت بع��د از رکود ب��زرگ اقتصادی
امریکا که بین سال های 1933و 1936به تصویب رسید) هیچ
نماینده دموکراتی برای س��نا انتخاب نکرده است .همچنین
جمهوریخ واهان تبلیغات خود را در ایالت جورجیا افزایش داده اند.
شکست جمهوریخواهان در هر یک از این عرصه ها م ی تواند
پی ش بین ی ها را در مورد اینکه چه کسی کنترل سنا را در دست
خواهد گرفت ،بر هم بزند .بخ��ش دیگری که م ی توان به این
روایت هنوز به پایان نرسیده اضافه کرد ،ادعای استان گرین برگ،
ناظر انتخاباتی دموکرات است که گفته بود اخ رین بررس ی های او
در رقابت های سنا روند ملموسی از حرکت به سوی دموکرات ها
را نشان م ی دهد .اما جمهوریخ واهان نسبت به چنین ادعاهایی
تردید دارند و امیدهای دموکرات ها برای به دست اوردن کنترل
سنا ،همچنان به توانایی جو بایدن ،معاون اوباما ،ب رای جهت دهی
به این انتخابات بستگی دارد.
داده های متناقض
چند هفته منتهی به انتخابات ،توفانی از نظرسنج ی های
جدی��د را ایج��اد خواهد ک��رد .مردمی ک��ه از ای��ن اطالعات
سیاسی استفاده م ی کنند ،باید هوشیار و مراقب باشند .اگر از
استراتژیس ت های سیاسی که در بطن روزهای پایانی رقابت های
انتخاباتی بوده اند نظر بخواهید ،بسیاری از انها خواهند گفت
که به نظرسنج ی های عمومی توجه چندانی نم ی کنند ،بلکه
نظرسنج ی هایی را ترجیح م ی دهند که برای ان هزینه م ی کنند.
مقایسه نظرسنج ی های عمومی گاهی کامال متناقض است.
به عنوان مثال ،نظرسنجی «ماریست» متعلق به شبکهNBC
که اول اکتبر انجام شد ،نشان داده گرگ اورمن ،نامزد مستقل
ایالت کانزاس ،با اخت�لاف 10واحد از پات رابرتز پیش اس��ت.
نظرسنجی مشترک س��ی ان ان و ORCکه پنج روز بعد از ان
انجام شد ،نش��ان داد رابرتز با اختالف یک واحد پیش افتاده و
نظرس��نجی فاکس نیوز که یک روز بعد از ان انجام شد ،رابرتز
را با اختالف پنج واحد باالتر نشان داد .افرادی که کمپی ن های
انتخابات��ی را اداره م ی کنن��د م ی گویند وقتی متدل��وژی مورد
اس��تفاده در این نظرس��نج ی ها را بدانند و بتوانند تغیی رات را از
طریق مجموعه ای از نظرسنج ی ها با متدلوژی ثابت مقایسه
کنند ،بیشتر به داده ها اطمینان م ی کنند .اما نظرسنج ی های
یربط نیستند ،به خصوص وقتی به
عمومی هم به طور کلی ب
صورت گروهی انجام م ی شوند .کمپین انتخاباتی سال 2012
این درس را به همه اموخت .در ان زمان ،جمهوریخ واهان بیشتر
نظرسنج ی های عمومی را که نشان دهنده ب رتری اوباما بر میت
رامنی ،فرماندار وقت ایالت ماساچوس��ت بود ،رد کردند .برخی
مثلث | شماره 238
منبع :س ی ان ان
ماتریستناقض
بین الملل
رقابتی دنیای کوچک خود را دارد و نمایندگان حاکم از مزایایی
برخوردارند که دیگر نامزدهای انتخاباتی نیستند؛ حدود سه
هفته ت��ا انتخابات باقی مانده که در عرصه سیاس��ت زمان
تاثیرگذاری محسوب م ی ش��ود و تبلیغات اطمینان بخش
یک نامزد و پیروزی نامزدی دیگر کلیشه ای است که باز هم
اتفاق خواهد افتاد .میچ مک کانل ،رهبر حزب جمهوریخواه
در س��نا ،رقابتی تنگاتنگ در ایالت کنتاکی خواهد داشت،
اگرچه دموکرات های کمی را م ی شناسم که فکر م ی کنند او
در اخر پیروز نخواهد ش��د و کانزاس هم ایالتی مرموز است
که نامزد دموکرات ان عقب نشینی کرده و پات رابرتز ،سناتور
جمهوریخواه با رقیب مس��تقلی روبه رو است که مشخص
نیس��ت عضو کدام حزب اس��ت .دموکرات ها امیدوارند که
اگر رای نهایی به گرگ اورمن ،نامزد مس��تقل برس��د ،او به
یاد خواهد اورد که دموکرات ها راه را ب رای او همواره کرده اند.
نظرسنجی مشترک س ی ان ان ،نش��ان داده که او در رقابتی
تنگاتنگ تنها یک واحد درصد از رابرتز عقب تر است».
به گفته فعال دموکراتی که در ابتدا به او اشاره شد ،حزب
او از برخی کش��مکش ها بین جمهوریخواهان نفع م ی برد
ک��ه ناتوانی حزب جمهوریخ��واه در درامدزای��ی به می زانی
که قبال هدف انها ب��وده ،اختالفات داخلی بین کمیته های
عالی اقدام سیاسی جمهوریخواهان و اختالفات کلی میان
محافظه کاران ،از جمله انهاست.
اما انتخابات میاندوره ای به ط��ور کلی ب رای حزبی که
کاخ سفید را در دست دارد ،سخت تر است و به نظر م ی رسد
مخالفت با واشنگتن فاکتور انگیزه دهنده ای ب رای بسیاری
از رای دهندگان باش��د .به گفته دموکرات مذکور« ،رقابت در
حال حاضر بسیار سخت ش��ده ،اما این فضایی نیست که
رای دهندگانی که لحظه اخر تصمی��م م ی گیرند ،بخواهند
به دموکرات ها روی اورند ».او اضافه م ی کند دموکرات ها در
رقابت سختی هستند ،اما ارای انها کمتر از 50درصد است،
بناب راین نم ی توان تصور کرد همه انها به نفع حزبی که کاخ
سفید را در دست دارد ،حرکت کنند.
این دموکرات ها ش��امل افرادی هستند که ب رای حفظ
جایگا ه خود در هفت حوزه انتخابی مختلف م ی جنگند .نباید
فراموش کرد که جمهوریخواهان فقط به رای سه حوزه نیاز
دارند و اخرین نظرسنجی که البته م ی تواند تا روز انتخابات
دستخوش تغییر شود ،نشان دهنده برتری جمهوریخواهان
در همه این حوزه هاست»:
• االس��کا ( 50ب��ه 44ب��ه نف��ع جمهوریخواهان –
نظرسنجی مشترک س ی ان ان و )ORC
• ارکان��زاس ( 45ب��ه 41به نف��ع جمهوریخواهان –
نظرسنجی مشترک ،CBSنیویورک تایمز و )YouGov
• لوییزیان��ا ( 47به 41ب��ه نف��ع جمهوریخواهان –
نظرسنجی مشترک ،CBSنیویورک تایمز و )YouGov
• کول��ورادو ( 48به 45ب��ه نف��ع جمهوریخواهان -
نظرسنجی مشترک ،CBSنیویورک تایمز و )YouGov
• ایووا ( 42در ب رابر – 42نظرسنجی دانشکده لوراس)
• نیو همپ ش��ایر ( 48ب��ه 41به نف��ع دموکرات ها -
نظرسنجی مشترک ،CBSنیویورک تایمز و )YouGov
• کارولینای شمالی ( 47به 45به نفع دموکرات ها –
نظرسنجی مشترک یواس ای تودی و )Suffolk
این فعال دموکرات م ی گوید« :ش��رایط چندان خوب
نیس��ت ».به گفته او حتی نامزدهای جمهوریخواه مجلس
نمایندگان که علی��ه نمایندگان حاکم فعالی��ت م ی کنند،
رقیبان جدی محسوب م ی شوند .به همین دلیل است که
اریک کانتور شکس��ت خورد .مردم به شدت علیه واشنگتن
هس��تند و این مش��کل اصلی دموکرات هایی اس��ت که با
رئی س جمهور روابطی دارند .مردم احساس ناامیدی م ی کنند
و فکر م ی کنند واش��نگتن در این میان هی��چ کاری انجام
نم ی دهد».
بین الملل
57
بین الملل
افرادی که به این نظرسنج ی ها تردید داشتند ،م ی گفتند ب رتری
اوباما با خطای محاسباتی به صورت تئوریک یعنی رامنی در
واقع یک یا دو واحد پیش اس��ت .اما هر چقدر هم این خطای
محاسباتی کوچک باشد ،وقتی نامزدی در چند هفته باقیمانده
به انتخابات در همه نظرسنج ی ها جلوتر است -همان طور که
اوباما بود -یعنی او یک مزیت واقعی نسبت به سایر رقبا دارد؛ هر
چند این مزیت اندک باشد .وب سایت Real Clear Politics
که نتایج نظرسنج ی های مختلف را در عرصه های انتخاباتی
جمع اوری م ی کند ،نشان م ی دهد دان سولیوان جمهوریخواه
از مارک بگیچ دموکرات پیش اس��ت (در هر پنج نظرس��نجی
ایالت االسکا)؛ همچنین تام کاتن جمهوریخواه ،مارک پریور
دموکرات را پش��ت سر گذاش��ته اس��ت (در چهار نظرسنجی
از پنج نظرس��نجی ارکانزاس)؛ کوری گاردن��ر جمهوریخواه از
مارک اودال دموکرات پیش افتاده اس��ت (در سه نظرسنجی از
چهار نظرسنجی ایالت کولورادو) و س��ناتور ک ی هاگان بر تام
تیلیس جمهوریخواه غلبه کرده است (در هر پنج نظرسنجی
عمومی کارولینای شمالی) .این بدان معنا نیست که همه این
عرصه های رقابتی مطابق همین روند فعلی به پایان خواهند
رسید .این نظرس��نج ی ها به صورت جمعی بیشتر معنا دارند
و به صورت تکی کل داس��تان را نم ی گویند .به گفته یکی از
استراتژیس ت های دموکرات ،نظرس��نج ی های عمومی اثرات
مشخصی دارد و وقتی مردم فکر م ی کنند یک نامزد مشخص
قرار است پیروز ش��ود ،اغلب این اتفاق رخ م ی دهد .مدل های
احتمالی امسال باعث ایجاد س��ردرگم ی هایی شده اند ،چون
در مورد احتمال پیروزی جمهوریخواهان در س��نا نتایج کامال
مختلفی ارائه م ی دهند ،اگرچ��ه به طور ثابتی در همین جهت
پیش رفته اند .الب راتوار انتخاباتی روزنامه واشنگتن پست که
از مدل سازی ب رای پی ش بینی نتیجه انتخابات استفاده م ی کند،
اکنون م ی گوید احتمال پیروزی جمهوریخواهان در س��نا 95
درصد است .مدل های دیگر شانس پیروزی جمهوریخواهان
را باالی 50درصد م ی دانند که البته پی ش بینی انها از البراتوار
انتخاباتی واشنگتن پست کمتر است .همچنین مدل روزنامه
نیوی��ورک تایمز احتمال 65درصد را نش��ان م ی ده��د .مارک
مل من ،ناظر انتخاباتی دموکرات ،تحلیل هوشمندانه دیگری
از این مدل ها را در وب سایت سیاسی «دهیل» نوشته است .او
م ی گوید« :معنی این اعداد و ارقام ان است که احتمال پیروزی
جمهوریخ واهان در سنا کمی بیشتر از دموکرات هاست».
بین الملل
58
مثلث | شماره 238
تالش های نهایی
اگر رقابت نامزدهای س��نا تا این حد که به نظر م ی رسد
تنگاتنگ باش��د ،تالش ب رای افزایش تع داد ارا م ی تواند تعادل
انتخابات را به سمت یکی از احزاب تغییر دهد .از هم اکنون تا
روز چهارم نوامبر ،دموکرات ها و جمهوریخواهان و مجموعه ای
از گروه های دیگر در م��ورد فعالی ت های خ��ود اغ راق خواهند
کرد .حتی هیچ یک نم ی توانند با قطعیت بگویند که فعالی ت
خودشانبهترازرقباست .استراتژیس ت هایانتخابات،معیارهای
تاثیرگذاری را از می زان خواسته های داوطلبان ،تع داد تلفن های
صورت گرفته ،مدل های هدف گذاری شده ارزشمند و چگونگی
تقبلی،ارائهم ی کنند.
اجرایبهتراینانتخاباتنسبتبهانتخابا
همه اینها احتماال درست هس��تند .پیچیدگی انتخابات امروز
موثرتر و بهتر از دو دهه گذشته است .اطالعات در مورد حوزه های
انتخاباتی بیشتر وجود دارد و روش های بیشتری ب رای دسترسی
به رای دهندگان خاص موجود است .اما همه اینها در نتیجه اثبات
خواهد شد .در س��ال 2012به جز ب رای برخی جمهوریخواهان،
واضح بود که اوباما در شناس��ایی رای دهندگان و فعالی ت های
انتخاباتی بهتر از رامنی عمل م ی کند .اما همیشه شرایط این
گونه نیست .یکی از استراتژیس ت های انتخاباتی کهنه کار چند
روز پیش به من گفت« :روز انتخابات ،همه چیز را اثبات م ی کند
و قضاوت ها ناخوشایند خ واهد بود .ب رنده عرصه رقابتی خوبی در
اختیار دارد ،در حالی که بازنده این گونه نیست».
منبع:واشنگتنپست
هلموتکوهل؛مردیپرازخشم
پشت پرده سیاست المان در خاطرات صدراعظم اسبق
رنه فیستر
نویسنده
«خانم م��رکل نمی تواند حتی به درس��تی ب��ا کارد و
چنگال غذا بخورد .او در جریان ضیافت های رس��می شام
س��رگردان اس��ت و من باید او را بارها متوجه بس��ازم که
چگونه برخورد کند ».با انتش��ار این نق��ل قول ،مرکل این
قدرتمند ترین زن در اروپا در حال حاضر در رسانه های المان
مورد بحث قرار گرفته اس��ت .هلموت کوهل که به عنوان
«پدر اتحاد المان» ش��ناخته می ش��ود هنوز ه��م یکی از
نخبگان حزب دموکرات مسیحی المان به شمار می رود اما
کتاب خاطرات او که با کش و قوس بس��یار به چاپ رسیده
حاوی مطالب عجیبی است.
کتاب «می��راث پروتکل های کوهل» که ب راس��اس
مصاحب ه های قدیم ی تهیه و اخی را منتش��ر ش��ده است ،از
نظ رات ب ی پ��رده هلموت کوه��ل در مورد سیاس��تمداران
هم دوره خود تصویری جالب توجه و در عین حال نه کامال
مثبت ارائه م ی دهد .هلموت کوهل اکنون ۸۴ساله و بسیار
نحیف و بیمار است .او پس از سکته چند سال پیش اکنون
به زحمت م ی تواند صحبت کند و گفته م ی ش��ود که تماما
به همسر دومش وابسته است .خانم مایکه ریشتر هرگونه
مالقات و تماس با رهبر سابق المان را به شدت محدود کرده
اس��ت .با این وجود نظ رات و س��خنان کوهل که در جریان
گفت وگو با یک روزنامه نگار مطرح ش��ده بسیار مورد توجه
قرار گرفته است.
مجله المانی اش��پیگل در مورد این اظهارات کوهل
گزارشی تهیه کرده است که در ادامه م ی خوانید .نویسندگان
این مجله در واقع متن کتبی نوارهای ضب ط شده را ب رای یک
گزارش در صفح��ه اول از نظر گذرانده اند .ای��ن نوارها بین
ماه های م��ارس 2001و اکتبر 2002ضبط ش��ده اند و دادگاه
ایالتی شهر کلن المان انها را «می راث تاریخی به جای مانده
از کوهل» ارزیابی کرده است .هلموت کوهل نهایت کوشش
خود را کرد که تا از انتشار این کتاب جلوگیری کند .نویسنده
کتاب ،روزنامه نگاری به نام ه ربرت شوان ،در سال ۲۰۰۱بیش
از ۶۳۰س��اعت مصاحبه با هلموت کوه��ل را ضبط کرد .او
قرار شد خاط رات هلموت کوهل را بنویسد اما پس از انتشار
سومین جلد از این مجموعه رابطه ان دو تیره شد و بناب راین
جلد چهارم و اخر این مجموعه بدون توافق هلموت کوهل
منتشر شده است .طبق حکم مراجع قضایی نویسنده مجبور
شد نوار تمام مصاحب ه ها را به اقای کوهل بازگرداند ولی قبل
از این کار متن تم��ام مصاحب ه ها را از روی ن��وار پیاده کرد و
نوشت .متن این مصاحب ه های طوالنی گاه شبیه داستان های
پرماجرا و جنجالی است که روزنامه المانی عامه پسند «بیلد»
چاپ م ی کند .حیثیت اقای کوهل به خاطر یک رسوایی بزرگ
مربوط به نحوه تامین منابع مالی حزبش در دهه نود میالدی
به شدت لطمه خورد .حزب دموکرات مسیحی المان در دوران
رهبری او با استفاده از یک حساب بانکی مخفی کمک های
مالی غیرقانونی دریافت م ی کرد .او حتی تا امروز هم حاضر
نشده اسم اهدا کنندگان این کمک های مالی غیرقانونی را
برمال کند .این یکی از نکاتی است که در مقاله اشپیگل هم
مورد توجه قرار گرفته است.
هربرت شوان روزنامه نگار «وست ژرمن ب رادکستینگ
کورپوریشن» در جریان 105مصاحبه و 600ساعت گفت وگو
با هلموت کوهل ،صدراعظم اس��بق الم��ان انجام داده که
هفته گذشته به ش��کل یک کتاب خاط رات منتشر شد .در
این مصاحب ه ها که از 12مارس سال 2001تا 27اکتبر سال
2002انجام شده معلوم م ی ش��ود که کوهل خود را در ردیف
صدراعظم هایی مانند بیس��مارک ،ادنائر و ب راندت م ی بیند،
اما خاط رات او مردی پر از خشم از اط رافیان را هم به تصویر
م ی کشد .س��عی کوهل در گفت وگو با شوان مستند کردن
اتفاقات دوره صدراعظمی اوست که ب رای تاریخدانان بسیار
ارزشمند است .کوهل بعدها ش��وان را ب رای به دست اوردن
مالکیت نوارهای ضبط شده تحت تعقیب قضایی قرار داد،
اما کتاب شوان باالخره چاپ شد .این کتاب مشخص م ی کند
که کوهل رقبا و در کل جهان را از لنز قدرت سیاسی م ی بیند.
کوهل م ی خواهد ب رای متحد ک��ردن المان در خاطر
بماند ،اما در این کتاب نکات جالب دیگری نیز مطرح ش��ده
است .مثال صدراعظم اس��بق در مصاحبه با شوان گفته که
فروپاشی بلوک شرق نه به خاطر جنب ش های مردمی بلکه
به دلیل ضعف اقتصادی بوده است .کوهل دلیل فروپاشی
دولت المان شرقی را ضعف مسکو م ی داند .او در مصاحب ه ها
م ی گوید که گورباچوف چاره ای جز اصالحات نداشته است.
این در حالی اس��ت که کوهل اغلب از کمک گورباچوف به
اتحاد المان قدردانی کرده ب��ود .با خواندن این کتاب به این
درک م ی رسید که در چش��م یک دموکرات مسیحی مانند
کوهل که علیه کمونیس��م جنگیده بود ،در هم شکس��تن
امپ راتوری شوروی کار مهمی نبوده است .کوهل به وضوح
از «شکس��ت» گورباچوف ح��رف م ی زند .در کن��ار چنین
اظهارنظرهایی افراد بسیاری نیز از دم تیغ گذرانده شده اند.
یکی از اهداف اصلی کوهل در ای��ن گفت وگوها ولفگانگ
تیرز ،رئیس پیش��ین پارلمان المان اس��ت .تیرز سوسیال
دموکرات بود و ای��ن او را هدف خوبی ب��رای یک دموکرات
مس��یحی مانند کوهل م ی کرد .به عالوه تیرز منتقد شدید
رسوای ی های مالی-سیاسی دوره کوهل بود.کوهل نه قبل
و نه بعد از مصاحبه با ش��وان چنین گفت وگوهایی با هیچ
روزنامه نگاری انجام نداده است .جالب اینجاست که در این
گفت وگوها معلوم م ی ش��ود که او جزئیات تمام حرف هایی
که در دوره طوالن��ی کارش زده را به خاطر دارد .این جزئیات
شامل خشم علیه متحدان سیاس��ی یا «دست پرورده های
خیانتکار» هم م ی شود.
وقتی موضوع بحث به انگال مرکل ،صدراعظم وقت
و حال حاضر المان م ی رس��د کوهل نم ی تواند خشم خود را
مخفی کند .او م ی گوید که «خانم مرکل حتی نم ی توانسته
با کارد و چنگال درست غذا بخورد ».به نظر کوهل مرکل زنی
است که خود او از دریایی ناشناخته صید کرده است .کوهل
به خصوص منتقد سیاس��ت اروپایی مرکل است .انتقادات
کوهل به فردریک مرز ،رهبر پیش��ین ائتالف احزاب راست
میانه در پارلمان هم م ی رس��د« :مرکل اصال متوجه نیست
که رهبر پارلمان یک نوزاد سیاس��ی اس��ت ».ب رای کوهل
گفت وگو با شوان هم مانند جلس��ات درمان و هم فرصتی
ب رای ثبت درونمایه زندگی اوس��ت .او با هلموت اشمیت و
ویلی ب رندت صدراعظم های اس��بق از ای��ن لحاظ فرق دارد
که مرد قلم زدن نبود و حرف زدن او با ش��وان روش خاص
او ب��رای ثبت خاط رات ب��ود .اما گفت وگوها درس��ت زمانی
انجام ش��د که کوهل احساس م ی کرد دش��منانش در حال
سوق دادن او به قعر جهنم هستند .در مارس 2001او دیگر
ی نبود که المان را متحد کرده بود ،بلکه مردی بود
صداعظم
که با قبول دو میلیون مارک المان از اهداکنندگانی ناشناس
بین الملل
منبع :اشپیگل
مثلث | شماره 238
در کل لفظ خائ��ن گرچه در هیچ ج��ای این خاط رات
دیده نم ی ش��ود ،اما به خیانت بس��یاری از اط رافیان کوهل
اشاره شده است .یکی از مثال هایی که خود کوهل م ی اورد
«نگه داشتن بلوم به عنوان وزیر کار و امور اجتماعی» است.
کوهل در گفت وگوها اش��اره م ی کند که درباره شخصیت او
اشتباه کرده است .کوهل رئی س جمهور وایزساکر را هم دخیل
م ی کند و م ی گوید که او نم ی توانس��ته به خاطر موقعیتش
اشکارا با کوهل مخالفت کند ،اما «مشاور کسانی بوده که
پیگیر سرنگونی» کوهل بوده اند .کوهل درباره وایزساکر به
شوان م ی گوید« :ب رای من اشکار بود که ریچارد فکر م ی کرد
باهوش تر و بهتر و اخالق مدار تر از همه است .او فکر م ی کرد
که همه به جز او احمق هستند ».البته وایزسکر هم قبال در
سال 1992در مصاحبه با دو روزنامه نگار که بعدا به صورت
کتابی چاپ شد ،بدون اش��اره به نام کوهل گفته بود« :حاال
وقت ان اس��ت که س��نت قدیمی تضاد بین روشنفکران و
قدرت کنار گذاشته شود ».خش��م کوهل در مورد وایزساکر
قابل درک است .وایزساکر ادعا م ی کرد که «محصول نظام
احزاب سیاسی» نیست ،اما کوهل م ی دانست که او مدت ها
عضو کمیته اجرایی اتحادیه دموکرات مسیحی بوده است.
کوهل البته در مصاحب ه های خود جب ران مافات کرده است.
کوهل نامه هایی از وایزس��اکر در اختیار داش��ت که نشان
م ی داد او ب رای رس��یدن به ریاس��ت به کوهل و اشتراوس،
رئیس حزب دیگر ائتالف التماس کرده است .کوهل نه تنها
چهره او به عنوان یک حامی مردم ساالر را در هم ریخت ،بلکه
چهره او به عنوان یک فیلسوف سیاسی را نیز به هم زد .به
نظر کوهل ،وایزساکر با حمایت اتحادیه دموکرات مسیحی و
شخص او به مناصب ارشد رسیده بود .به این ترتیب کوهل
از کل اتحایه دموکرات مس��یحی ناامید ش��د .او خود را در
احاطه «فرصت طلب��ان» و «ریاکارانی» م ی دید که به دنبال
سوءاستفاده از او هستند .کریس��تین ولف یکی از این افراد
بود .به نظر کوهل این رهبر مخالفان یکی از اولین کسانی
بود که به قضاوت او نشست .کوهل در مورد او هم م ی گوید:
«او یک خائن تمام عیار اس��ت .اما هیچ کس هم نیست .او
فقط باعث بدشانس��ی است ».دس��ت اخر مرکل در چنین
صحب ت هایی جای ویژه ای دارد .هلم��وت کوهل در کتاب
خاط رات خود که در س��ال 2000منتشر شد اشکارا به مرکل
حمله نکرد .صدراعظم اس��بق المان در ان کتاب به مقاله
مرکل در الگمانیه زایتونگ اشاره م ی کند که در ان مرکل از
حزبش خواسته بود از کوهل فاصله بگیرد .اما کوهل که این
را «اعالم جنگ» م ی دانست ان زمان در منظر عموم خشم
خود را فرو خورد .در عوض اطالعات محدودی درباره نحوه به
قدرت رسیدن مرکل و کمک هایی که به او کرده بود ارائه کرد.
اما انتقاد از مرکل در گفت وگو با شوان باال گرفت .در یکی از
مصاحب ه ها به نظر جولین وبر ،مدیر دفتر کوهل درباره مرکل
اش��اره م ی ش��ود .کوهل م ی گوید که هروقت مرکل به وبر
م ی رسیده ،وبر از او روی برم ی گردانده است ،یا هروقت مرکل
نشس��تی برگزار م ی کرده صندلی وبر خالی م ی مانده است.
«وبر اصال با مرکل همکالم نم ی شد» .اما شاید پیچیده ترین
رابطه کوهل با ولفگانگ شوبل ،وزیر فعلی دارایی به تصویر
کشیده شده باشد .صدراعظم سابق حرف های بسیاری درباره
او به شوان زده است« .شوبل مورد خاصی است .در مورد او
باید متفاوت عمل کرد .در مورد او نم ی توان فقط دو سه جمله
حرف زد .در مورد شوبل باید به این اشاره کنم که من چقدر
او را ساختم ،چقدر به او اعتماد کردم و باید بگویم که چقدر
ب رای تالش او ب رای هماهنگی با مش��کالت زندگی احترام
قائل هستم ».او بعد اشاره م ی کند که به این فکر م ی کرده
که شوبل روزی جانشین او شود .اما برخی بر این باورند که
کوهل هیچ وقت به شوبل اعتماد نداشته و خود شوبل نیز
چنین تص��وری دارد .رابطه انها پس از به قدرت نرس��یدن
شوبل تیره شد .اما ضربه نهایی را رسوایی پول های اهدایی
به رابطه انها زد .در 18ژانویه 2000شوبل به دفتر کوهل در
پارلمان رفت ت��ا او را قانع کند اس��امی اهداکنندگان پول را
علنی کند یا از کرسی خود در پارلمان استعفا دهد .در عوض
کوهل از شوبل پرسید« :تو هم اس��تعفا م ی دهی؟» در پی
این حرف ها دعوا باال گرفت و شوبل در حالی که با صندلی
چرخدار خود (او در سال 1900مورد سوءقصد قرار گرفته بود)
از دفتر کوهل بیرون م ی رفت فریاد زد« :دیگر تا زنده ام پایم را
به این دفتر نم ی گذارم ».چنان که م ی بینید این خاط رات پر از
نکات و واقعی ت هایی است که ب رای تاریخدانان جذاب است.
بین الملل
قانون را شکسته بود .ان زمان در ب رلین نشس ت های هفتگی
کمیته بازرسی تحت تسلط سوسیال دموکرات ها و سبزها
در حال برگزاری بود ،نشس��ت هایی که کوهل انها را ابزاری
ب رای بدنام کردن می راث خود م ی دید .چن��د ماه پس از اغاز
مصاحب ه ها هانرول کوهل ،همسر او هم در 5جوالی 2001
خودکشی کرد .کوهل این خودکشی را نتیجه گل الود شدن
نام خود در سیاست م ی دید.
با چنین نگرش��ی درک س��خنان تحقیرامیز کوهل
س��خت نیس��ت .یکی دیگر از اهداف او پیتر مولر ،رئی س
پیشین اتحادیه دموکرات مسیحی در ایالت جنوبی سارلند
اس��ت که از منتقدان کوهل بود .کوه��ل م ی گوید که مولر
م ی داند که او از طریق کالوس تاپفر ،رئیس حزب در سارلند
از سال 1990تا 1995بوده که دیتر هولز ،از چهره های کلیدی
اهداکننده پول را مالقات کرده اس��ت .یک��ی از دالیلی که
کوهل این قدر صاف و پوست کنده با شوان گفت وگو کرده
این اس��ت که تصور م ی کرده این نوارها هیچ وقت در زمان
زندگی او منتشر نخواهد شد .شوان در سال 1999توافقی را
با انتشارات «درومر» به امضا رس��انده بود و درمور به کوهل
حق تعویض مصاحبه کنن��ده را داده بود .کوهل همچنین
حق این را داش��ت که تعیین کند خاط رات در نهایت شامل
چه چیزهای شود .شوان در ابتدا این شروط را پذیرفت و پس
از پایان مصاحب ه ها شروع به نوشتن خاط رات کرد .او سه هزار
صفحه مطلب نوشت و دست اخر خاط رات کوهل در نوامبر
2007منتشر شد .کتاب با پیروزی کوهل در انتخابات سال
1994به پایان م ی رسید.ولی جلد س��وم کتاب تفاوتی با دو
جلد پیشین داش��ت .این کتاب به همسر س��الیان کوهل،
هانرول تقدیم نش��ده بود .زنی که به تازگی در کنار کوهل
قرار گرفته بود مایکه ریش��تر بود که به س��رعت دخالت در
کتاب خاط رات را اغاز کرد .روابط کوهل و شوان وقتی به هم
ریخت که ش��وان اعالم کرد م ی خواهد کتابی را منتشر کند
که ب ر اساس ان فیلمی هم در مورد کوهل ساخته م ی شود.
ریشتر تالش کرد تمام بخش های مصاحب ه ها را بازنویسی
کند .شوان به کوهل شکایت کرد و کوهل در نهایت گفت
که دیگر با او همکاری نخواهد کرد .اما ش��وان نوارها را نگه
داش��ت .ابتدا هیچ کس متوجه نبود نوارها نش��د ،اما وقتی
شوان در سال 2012اعالم کرد که م ی خواهد خود کتابی را در
مورد خاط رات کوهل به چاپ برساند ،صدراعظم اسبق از او به
دادگاه شکایت و درخواست کرد که نوارها به او بازگردانده شود.
این پرونده هنوز باز است اما کتاب با پیچ و خم های فراوان
باالخره به انتشار رسیده است .رابطه این دو زمانی خوب بود
وقتی که شوان در سال 1987مستندی احساسی ا ز هانرول
کوهل س��اخت ،رفت و امدش به دفتر کوه��ل افزایش پیدا
کرد و وقتی کوهل در س��ال 1998از قدرت کنار رفت شوان
فرد مناسبی ب رای ثبت دوره کاری صدراعظم در نظر گرفته
م ی شد .هر چه بود کتاب حاال در دسترس خوانندگان است.
یکی از تناقضات نشان داده شده در این کتاب این است که
کوهل در ان زمان در انظار عمومی سیاستمداری پیشرو به
چشم م ی امد ،اما در گفت وگو با شوان مردی بود که در مورد
چهره خود بسیار حس��اس بود .کوهل در جوانی به عنوان
اصالح طلبی دیده م ی ش��د که ه��وای تازه ای ب��ه اتحادیه
دموکرات مس��یحی خواهد دمید .او ب رای تایید این نگرش
از این م ی گوید که در ایالت جنوبی کاتولیک محل فعالیت
خود منتقد مخالفت کلیسا با اس��تفاده از وسائل پیشگیری
از بارداری بوده اس��ت .اما او ان زمان هم به عنوان چهره ای
روستایی دیده م ی ش��د .این تصور تنها وقتی تغییر کرد که
کوهل در سال 1976از ماینز ،مرکز ایالت راینلند-پاالتین به
بن نقل مکان کرد .کوهل تبدیل به «ساده لوحی» شد که
جرات انتقاد از اقتصاددانی مانند هلموت اشمیت را پیدا کرده
اس��ت .اینجا بود که او منتقد بازتاب عقاید خود در اشپیگل
هم شد .او بعدها به ش��وان گفت که هیچ وقت با اشپیگل
مصاحبه نخواهد کرد.
چاپ خاطرات
هلموت کهل پشت
پرده سیاست المان
را عیان کرد .اشپیگل
تیتر نخست خود
را به این مساله
اختصاص داده است.
59
پرده پاییزی
اک��ران دوم عی��د فطر یک��ی از نوبت های اک ران به نس��بت مناس��ب
سینماست که امس��ال با اغاز پاییز و س��ال تحصیلی جدید منطبق شده
است .از این رو ب رنامه نمایش عمومی فیلم ها در اغاز این فصل ب رای صاحبان
اثار به نمایش درامده ،نه به عنوان یک فرصت بسیار مناسب اما امکانی است
که به بهتر دیده شدن فیلم هایشان کمک م ی کند.
فرهنگ
باشگاهمیلیاردی ها
گزارش وگفت وگو درباره فیلم های روی پرده
1
اکران مهرماه یکی از مقاطع خ��اص در نوبت نمایش
فیلم ها در طول سال است .با پایان یافتن تابستان و اغاز سال
تحصیلی ،پتانسیل جذب دانشجویان به سالن های سینما،
فرصتی غنیمت را هم ب رای سینماداران و هم تهی ه کنندگان،
سرمایه گذاران و سازندگان فیلم ها به وجود م ی اورد .در اکران
پاییزه امس��ال ،فیلم هایی چون «خواب زده ه��ا» اثر فریدون
جی رانی« ،خانوم» س��اخته تینا پاک��روان« ،ارایش غلیظ» از
حمید نعمت اهلل« ،اتش ب س »2فیلم جدید تهمینه میالنی
و «شهر موش ها »2ساخته مرضیه برومند بر پرده سینماها
قرار گرفته اند.
فرهنگ
60
مثلث | شماره 238
خواب زده ها علیه جیرانی
تازه ترین کار فری��دون جی رانی هرچن��د از نظر حضور
بازیگران کم ندارد ،اما با استقبال خوبی از جانب منتقدان مواجه
نشده است .اکبر عبدی که ب رای چندمی ن بار در این فیلم نقش
زن را ایفا م ی کند به همراه فرهاد اصالنی ،ساره بیات ،صابر ابر،
ملیکا شریف ی نیا و شقایق فراهانی در این فیلم حضور دارند.
اما شرایط در جش��نواره و اکران به گونه ای پیش رفته که خود
جی رانی تاکنون ترجیح داده سکوت کند.
جی رانی پیش از نمایش «خواب زده ها» درکاخ جشنواره
فیلم فجر گفت« :من مجبور شدم تغییر ژانر بدهم و وارد یک
فضای کمیک و مفرح شوم ».او که روی سن حضور یافته بود،
در یک اقدام به ظاهر پیشگی رانه بیان کرد« :پس از فیلم «من
مادر هس��تم» هش��ت ماه در انتظار پروانه ساخت ب رای یک
فیلم ملودرام بودم و 10ماه هم در انتظار صدور پروانه ساخت
این فیلم بودم .در فاصل ه ان هشت ماهی که در انتظار بودم،
مجبور شدم تغییر ژانر بدهم و وارد یک فضای کمیک بشوم.
البته پروانه ساخت همین فیلم را هم با پارتی اقای سیف ی ازاد
توانس��تم بگیرم .درواقع «خواب زده ها» قرار است شما را شاد
کند و ارتباطی به «من مادر هس��تم» ن��دارد ».او همچنین
پس از نمایش فیلم در پاس��خ به انتقادها گفت« :کارگردانی
فیلم «خواب زده ها» را دوس��ت دارم و پای ان م ی ایستم .ما با
نگرش ایجاد ساخت یک کمدی مفرح که بخنداند و تماشاچی
را به سینما بیاورد ،این فیلم را ساختیم و اصرار من ب رای حضور
خواب زده ها در جشنواره فجر هم این بود که زحمت بازیگران
و سایر عوامل هدر نرود ».جی رانی با بیان اینکه تنها کارگردانی
هستم که ریسک م ی کنم و از معدود کارگردان هایی هم هستم
که روی قواعد ژانرکار خود را انجام م ی دهم ،خاط رنشان کرد:
«داستان خواب زده ها اقتباسی از یک فیلم به نام « 52ساعت
مهلت» است که یک کمدی ایتالیایی اجتماعی بود که سال
61ان را در اولین جشنواره فجر دیدم».
خانوم ،کیمیایی و بهنود
فیلم «خانوم» س��اخته تینا پاکروان ،فیلمی است که
مسعود کیمیایی در زمان س��اخت به پشت صحنه ان رفت.
پاکروان برنامه ریزی «وقتی همه خوابی��م» به رام بیضایی،
عضویت درگروه کارگردانی «سگ کش��ی» بیضایی ،مجری
طرحی و مدی ریت تولید «متروپل» مسعودکیمیایی را در کارنامه
دارد .او همچنین در س��ال های اخیر ،در «متروپل»« ،جرم»،
«اخ راج ی ها »2و ...مدیر تولید بوده است.
فیلمسینمایی«خانوم»به عنواننخستینفیلمبلندتینا
پاکروان به بخش مسابقه نگاه نو س ی ودومین جشنواره فجر راه
یافت .امین حیایی ،شقایق فراهانی ،سیامک انصاری ،اشکان
خطیبی ،اندیشه فوالدوند و پانته ا پناه ی ها از بازیگران این فیلم
هستند« .خانوم» روایت سه زن از سه قشر از جامعه امروز ای ران
است که در زندگی مشترک با همسرشان با مشکالتی دست
و پنجه نرم م ی کنند.
خود پاک��روان «خانوم» را فیلمی ب��رای خانواده ها و در
تقدیر از جایگاه زنان معرفی کرده است .او معتقد است« :با وجود
شرایط فعلی جامعه و امار رو به افزایش طالق ،این فیلم نقش
مهمی را در شکل گیری وحدت و استحکام روابط خانوادگی
م ی تواند ایفا کند .در این فیلم ب رای جایگاه خانم ها ارزش قائل
شده ایم و «خانوم» را در تقدیر از جایگاه زنان م ی دانم .البته با
تماشای این فیلم مردان هم م ی توانند زن ها را بهتر درک کنند.
درواقع «خانوم» فیلمی ب رای خانواده هاست ».کارگردان فیلم
«خانوم» همچنین درباره اینکه ایا داستان فیلمش با کتاب
«خانوم» مسعود بهنود ارتباطی داش��ته است یا خیر؟ گفت:
«این کتاب یکی از رمان های مورد عالقه من است و دوست
دارم روزی بتوان ان را ساخت ،اما عالقه ام به این کتاب و قلم
مسعود بهنود دلیل انتخابم ب رای داستان فیلم «خانوم» و نام
فیلم نبود ».وی با اش��اره به حضور «خانوم» در بخش نوعی
نگاه جشنواره فیلم فجر هم بیان کرد« :فیلم را بیشتر با مردم
«ارایشغلیظ»
حرف های تازه ای دارد
یزاده
گفت وگوباسعیدقطب
منتقدسینما
ی تماشا کردم و بازخوردهای خوبی هم
و در سینماهای مردم
گرفتم .درکاخ جشنواره هم فیلم را با نگرانی دیدم ،چون انجا
حس غریبی دارد و به نظر م ی رسد در تمسخر همه حرفه ای
هستند ،اما خوشحالم این نوع اتفاق ها ب رای فیلم من رخ نداد
و همه تا انتها فیلم را تماش��ا کردند ».او افزود « :اهدای دیپلم
افتخار به پانته ا پناه ی ها و دیده شدن کار بازیگران فیلم بسیار
خوشایند بود و خوشحالم که پس از جشنواره فجر هم این فیلم
ب رای اولی ن بار مورد حمایت یونسکو قرار گرفت».
ارایش غلیظ با شجریان
تازه تری��ن س��اخته س��ازنده فیلم ه��ای «بوتیک» و
«ب ی پولی» ،هرچند در جشنواره نامزد جایزه هایی بود ،اما انچنان
نبود که پس از چند سال ،یک اتفاق درکارنامه فیلمسازی حمید
نعمت اهلل محسوب شود .همچنین همایون شجریان ب رای
تیتراژ این فیلم تصنیفی اجرا کرد که هرچند پسند خیلی از
جوانان شد اما مشخص نشد ربطش به حال و هوای این فیلم
چه بوده است .خود نعمت اهلل درباره فیلم جدیدش اظهار کرده
است« :ما م ی خواس��تیم در ابتدا یک فیلم پ رانرژی بسازیم.
فکر هایی داریم که فیلم جذاب تر بشود و قرار است تغیی راتی در
ان بدهیم که پرکشش تر بشود .قرار است روی «ارایش غلیظ»
بیشتر کار کنیم و ان شاءاهلل این مشکل حل م ی شود ».اما یک
نکته جالب دیگر ،درج نام مهناز افش��ار به عنوان سرمایه گذار
در تیتراژ این فیلم اس��ت .سعید س��عدی -تهی ه کننده -در
این باره گفته است« :خانم افش��ار قرار بود در «ارایش غلیظ»
سرمایه گذاری کنند اما این اتفاق نیفتاده و تنها نام شان در تیتراژ
است ».این فیلم نوشت ه هادی مقدم دوست ،با بازی حامد بهداد،
حبیب رضایی و طناز طباطبایی حکایت سه جوان است که
حین رفاقت و عشق ،سر هم کاله م ی گذارند.
در ارزوی اتش بس سیاسی
تهمینه میالنی با بیان اینکه «اتش بس» را تا قسمت
پنجم ادامه خ واهد داد ،گفته است« :امیدوارم پنجمین قسمت
این فیلم سیاسی باش��د ،ضمن اینکه اتیال پسیانی بازیگر
مشترک این فیلم ها خواهد بودکه به عنوان دکتر روانشناس
حضور پی دا م ی کند« ».اتش بس »2با بازی به رام رادان ،میترا
حجار ،اتیال پسیانی ،گوهر خی راندیش ،مه رانه مهی ن ترابی،
پژمان جمش��یدی ،دانیال عبادی ،الناز فیروزاذر و فلور نظری
درباره یک زوج جوان و تحصیلکرده است که عازم سفری به
خارج از کشور هستند ،پس از سال ها مش��اور خانواده خود را
به طور اتفاقی در فرودگاه مالقات م ی کنند و در مدت زمانی که
منتظر پرواز خود هستند ،اتفاقات سال هایی از زندگی خود را
در مدتی که مشاور انها در خارج از کشور بود ،مرور م ی کنند.
در اتش بس ،1مهناز افشار و محمدرضا گلزار نقش زوج اصلی
داستان را بازی م ی کردند .می النی درباره ساخته جدیدش گفته
است« :همسرم م ی گوید وقتی در س��ینما «اتش بس »2را
م ی بینند زن و ش��وهر مدام با ارنج به هم م ی زنند و مدام یاد
اتفاقات زندگ ی ش��ان م ی افتند .این چیزها وقتی از طریق من
گفته م ی شود ،به دل جوان ها م ی نشیند ،چون م ی دانند این
حرف ها را از موضع نصیحت اخالق گرایانه نم ی زنم ،بلکه با
استفاده از تئوری های مدرن روانشناسی است که متناسب با
زندگی امروز است .این درست نیست که تلویزیون مدام ب رای
زن نقش سنتی تع ریف کند و به زور بخ واهد این نقش را تحمیل
کند ،ان هم در حالی که االن در خیلی از زندگ ی ها زن یکی از
ستون های اقتصادی خانواده اس��ت و اگرکار نکند ،خانواده از
نظر اقتصادی لنگ م ی ماند .بناب راین فرهنگ ارتباط زوجین با
این تغیی رات تغییر م ی کند و بین زن و مرد رابطه دیگری برقرار
م ی ش��ود؛ رابطه ای که در ان برتری معنی ندارد .ب رای همین
«اتش بس »2را ساختیم تا شاید زوج های جوان را به مراجعه
به مشاور تشویق کنیم».
او با اش��اره به اینکه حرف هایش را در این فیلم با زبانی
شیرین و طنز مطرح کرده است ،گفته است« :م ی توانیم مردم
را بخندانیم ،بدون انکه کالم زش��ت و ش��وخی رکیکی بین
شخصی ت های فیلم جاری باشد .م ی بینیم در جاهایی از فیلم
یزند ،در عین حال که تماشاگر دست خالی
تماشاگر قهقهه م
از س��ینما خارج نم ی ش��ود و با خودش م ی خنددکه این تاثیر
بیشتری هم دارد .کاری که در «دیگه چه خبر؟» هم کردم».
می النی همچنین با اشاره به برخی معضالت جامعه که
در فیلم اشاره م ی شود ،اظهار کرده است« :سیستم ما حقایق
را نادیده م ی گی��رد .از دید من جامعه در حال حرکت اس��ت و
فیلمسازان دو سال و تلویزیون 20سال از ان عقب تر هستند.
جامعه راه خ��ودش را م ی رود و دچار معضالت و مش��کالتی
م ی شود که کسی به انها اهمیت نم ی دهد ،بناب راین مسائل
اجتماعی و خانوادگی به جای حل ش��دن پیچیده تر م ی شود
و در ادامه فرهنگ جدیدی ش��کل م ی گیرد که در هیچ جای
جهان نمونه ندارد .به طور مثال ،همین مساله «جاست فرند»
که در جامعه شهری مطرح است .تفکر اشتباهی که وی رانگر
زندگی زناشویی است .اغلب طرفداران این فرهنگ نادرست،
تصور غلطی از فرهنگ مدرن در جوام��ع غ ربی دارند و هیچ
یک از مسئوالن هم در جهت رفع این نگرش نادرست اقدام
نم ی کنند .درصورت ی که در جوامع غ ربی این نوع بی بند و باری
و تفکر نادرس��ت مربوط به بیماران اجتماعی است و ادم های
سالم غ ربی به هیچ عنوان دوست دختر و نامزد قبلی خود را به
زندگی زناشویی خود وارد نم ی کنند».
نوستالژی پولساز
مثلث | شماره 238
البته اغاز فصل بازگشایی دانشگاه ها ب رای همه فیلم ها
هم خوب نبوده اس��ت .با پایان تعطیلی مدرسه ها اعالم شد
که فروش «ش��هر موش ها »2به نصف کاهش یافته است.
با این حال این فیل��م اکنون مرز فروش 9میلی��ارد را ردکرده
است .البته در ابتدای اکران فیلم طرح بحث هایی درباره رایت
این فیلم ازسوی س��ازندگان قسمت نخس��ت ،توقفی یک
ی که در حال ثبت برخی
هفته ای ایجاد کرد اما در نهایت فیلم
رکوردها در فروش است ،بچه ها را پس از مدت ها به سینماها
کشاند ،هرچند برخی معتقدند پدر و مادرها بیش از بچه ها و در
جس ت وجوی نوستالژی کودکی ب رای دیدن وضعیت موش ها
در 30سال بعد ،به سینماها م ی روند .در این فیلم شاهد بزرگ
شدن عروسک های معروف ان فیلم از جمله «کپل» و خلق
عروس��ک های جدیدی که نقش بچه های قدیم ی ها را بازی
م ی کنند ،هستیم .عالوه بر ش��هر موش ها« ،اتش بس»2
نی��ز در ادامه موفقیت «اتش بس» س��اخته و اکن��ون اکران
شده اس��ت .ادامه پی دا کردن فیلم های سینمای ای ران از قبل
از انقالب اسالمی رواج داش��ته و در بعد از انقالب هم از اولین
فیلم هایی که با عنوان کاراکتر اصل ی اش ادامه پی دا کرد «کاله
قرمزی» بود که پس از موفقیت این کاراکتر در تلویزیون پایش
به سینما باز شد و تاکنون سه فیلم سینمایی با محوریت این
عروسک مطرح ساخته شده که هر سه انها از اثار پرفروش تاریخ
سینمای ای ران به شمار م ی ایند .فیلم «اخ راج ی ها» هم تنها اثر
سینمای ای ران است که با یک اسم تا قسمت سوم ادامه پیدا
کرد و نکته جالب انکه هر سه از پرفروش ترین اثار سینمای
ای ران و رکورددار فروش محس��وب م ی شوند .ده نمکی در این
سه گانه اش با محوریت قرار دادن کاراکترهای اصلی ،انها را در
موقعی ت های مختلف از جمله جبهه ،اسارت و فضای انتخابات
قرار داده است .در اثار قبل از انقالب هم شاهد ادامه پی دا کردن
کار با حضور کاراکتر یا شخصی ت های اصل ی اش بودیم که از
معروف ترین انها م ی توان به شخصیت صمد و همچنین سه
کاراکتر با بازی محمد متوس�لانی ،منصور سپه رنیا و گرشا
رئوفی در فیلم ها با موقعی ت های مختلف اشاره کرد .همچنین
در طول این سال ها اثار سینمایی زیادی بوده که زمزمه ساخت
قسمت دوم انها مطرح شده است .مسعود کیمیایی با اشاره به
این موضوع م ی گوید« :از من خواس��ته شد «قیصر» را ادامه
دهم و موقعی ت های مختلفی پیشنهاد شد و حتی به من گفتند
قیصر را در جبهه بس��ازم .بهروز افخم ی هم بعد از موفقیت
«سن پترزبورگ» به دنبال ساخت قسمت دوم این فیلم و ادامه
داستان در روسیه بود که هنوز پرونده ساخت این فیلم بسته
نشده است .فریدون گله هم در اخرین سال های حیاتش قصد
ساخت قسمت دوم «کندو» را داشت که حتی فیلمنامه کامل
هم نوشته بود و نسخه ای را نیز ب رای داود رشیدی ارسال کرده
ی بود که زمزمه ساخت قسمت
بود« .قرمز» جی رانی دیگر فیلم
دوم ان مطرح شد که به سرعت با اظهار مخالفت هدیه ته رانی
پرونده اش بسته شد .رخشان بن ی اعتماد هم با فیلم «قصه ها»
که این روزها حضور بی ن المللی موفقی دارد به نوعی ادامه پی دا
کردن فیلم ها را تجربه کرد و کاراکترهای فیلم هایش را در این
فیلم مقابل هم قرار داد و فیلم مستقلی را تولید کرد.
محس��ن مخملباف نی��ز در «ناصرالدین ش��اه اکتور
س��ینما» کاراکترهای معروف اثار س��ینمایی از جمله دختر
لر ،قیصر ،سی د گوزن ها ،مش حس��ن گاو ،دختر فیلم رگبار و
پیرزن فیلم طبیعت ب ی جان را در کنار هم قرار داد و برخی از
انها را نیز در فضای طنزی ادامه داد .بسیاری دیگر از فیلم های
س��ینمایی هم بوده اند که با موفقیتی که به دس��ت اورده اند
مورد تقلید قرار گرفته اند و با بهره گیری از فضای فیلم دوباره
توسط کارگردان دیگری ساخته شده اند ،مانند «یاران» که بعد
از موفقیت «افعی» ساخته ش��د و یا «افراط ی ها» که بعد از
«اخ راج ی ها» مقابل دوربین رفت و همچنین اثار زیادی که از
فیلم های قبل از انقالب کپی شده اند از جمله «شیروعسل»
که عینا از فیلم «گنج قارون» کپی شد و «گل یخ» که داستانی
شبیه به «سلطان قلب ها» داشت .کارگردان هایی هم بوده اند
که به دنبال گرفت��ن رضایت صاحب اثر ب رای س��اخت دوباره
بوده اند که به نتیجه نرسی دند مانند بهروز افخم ی که عالقه مند
بود «قیصر» را دوباره بسازد و حتی بازیگرانش را هم انتخاب
کرده بود.
بعدها هم اظهار عالقه کرده بود تا «تنگسیر» را دوباره
بسازد .اخی را هم تهمینه می النی به ساخت دوباره فیلم «افسانه
اه» که از اولین اثار سینمای ی اش بوده ،اب راز تمایل کرده است.
فرهنگ
ادامه پیدا کردن فیلم های سینمای ایران
از قبل از انقالب اسالمی رواج داشته و در
بعد از انقالب هم از اولین فیلم هایی که با
عنوان کاراکتر اصل�ی اش ادامه پیدا کرد
«کاله قرم�زی» بود که پ�س از موفقیت
این کاراکتر در تلویزیون پایش به سینما
باز شد
«خانوم»تحت تاثیر
کسینیست
گفت وگوباتیناپاکروان
بهبهانهاک راناولینفیلمش
«اتش بس» برای صلح و
طرح مشکالت امده است
گفت وگوبامحمدنی ک بین
تهی ه کنندهفیلمجدیدتهمینهمی النی
61
فرهنگ
«ارایشغلیظ»
حرف های تازه ای دارد
گفت وگو با سعید قطبی زاده ،منتقد سینما
فاطمه کریمخان
روزنامه نگار
2
سعید قطب ی زاده ،از منتقدانی است که فیلم
«ارایش غلی�ظ» را قابل مطالع�ه م ی داند و معتقد
اس�ت که نقاط مثبت ان از نقاط ضعفش بیشتر
است .همچنین معتقد است که این فیلم به دلیل
اینکه شخصیت منفی ان تا پایان منفی م ی ماند،
از استثناهای سینمای ایران است .خبرنگار مثلث
همزمان با نمایش عمومی این فیلم با این منتقد
گفت وگو کرد.
برخی منتقدان ،ارایش غلیظ س�اخته اقای حمید
نعم�ت اهلل را ب�ا عباراتی مث�ل بی محتوا و اش�فته
توصی�ف کرده اند .در کن�ار انان،
موافقانی هم هستند که می گویند
از ان دس�ته فیلم هایی است که
س�ینمای ما به ان نیاز دارد ،نظر
شما در مورد این فیلم چیست؟
62
خیلی ها در مورد این فیلم نوش�ته اند که ساختار و
محتوای قابل اشاره ای ندارد.
مثلث | شماره 238
فرهنگ
این گزیده گویی های تحکم امیز،
که غالب��ا در گپ وگفت های س��رپایی یا
شبکه های اجتماعی مطرح می شود ،بیشتر
اظهار سلیقه است تا اظهارنظر .سلیقه هر
کس قابل احترام اس��ت اما لزوما ارزشمند
و عقالیی نیس��ت .چیزی که جریان نقد
را امروزه دچار اف��ت و مرض کرده ،همین
تکه پرانی ها و ابراز سلیقه های بی پشتوانه
است .یعنی چه بی محتوا؟ ممکن است به
هر دلیل محتوای یک فیلم با دیدگاه های
کسیهماهنگنباشد.حتمادرسخیف ترین
محصوالت سینمایی هم محتوایی وجود
دارد که در منتقد احس��اس خشم ،انزجار یا
بی تفاوتیایجادمی کند .اینجوربسته بندی
کردن فیلم ها و تقسیم انها به سیاه و سفید،
وظیفه نقد نیس��ت .چه انان که با دیدن فیلمی از خود بیخود
می شوند و عجوالنه ان را در فهرست بهترین های تاریخ سینما
جا می دهند ،و چه انهایی که فیلمی با مش��خصات «ارایش
غلیظ» را به قول ش��ما بی محتوا و اشفته توصیف می کنند ،از
حیث احساس��ات گرایی و هیجان زدگی در وضعیت مشابهی
قرار دارند« .ارایش غلیظ» از چند منظ��ر ،فیلم بدعت گذار و
نویی اس��ت که در رخوت کنونی س��ینمای ایران ،حرف های
تازه ای برای گفت��ن دارد .در عین حال فیلم کامل و بی نقصی
هم نیست .به همین خاطر ،در میان فیلم های امسال ،جزو دو
سه اثر قابل اعتناست.
خیلی از این حرف ها ،در واقع یک نوع واکنش تدافعی
است .گاهی ناتوانی در درک پیچیدگی های یک موضوع ،به
انکار و سرکوب ان منجر می شود .همچنان که گاهی دور بودن
دنیای یک اثر با باورهای ذهنی تماشاگر ،ناخوداگاه به طرد و
خفیف کردن ان اثر می انجامد .این رابطه احساساتی و هیجانی
میان تماش��اگر و فیلم را منتقد اصالح و ترمیم می کند .شرح
نکته هایپنهانیاثر،تحلیلساختاروتشریحجنبه هایگوناگون
فنی و درونمایه ای از س��وی منتقد ،چه بسا دیدگاه تماشاگر را
نه فقط درب��اره یک فیلم ،بلکه درباره کلیت س��ینما ،اهداف و
کارکردهای ان تغییر بدهد .بنابراین انتظار این نوع برخوردها
از جانب تماشاگر ،عجیب نیست اما مشاهده این وضعیت بین
عده ای که ادعای نقد دارند ،ناامیدکننده است.
ممکن است به ان چیزهایی که به نظر شما نکات
مثبت این فیلم است ،اشاره کنید؟
در بحث های ش��فاهی ،مثل همی��ن گفت وگوی
تلفنی ،نمی شود وارد جزئیات شد .در عین حال که طرح برخی
نکات تخصصی در ارزیابی یک فیلم ،ممکن است نه هدف
این گفت وگو باشد و نه سیاست این نشریه .بنابراین مخاطبان
عالقه مند ب��ه مباحث نقد را ب��ه نقد مفصل یاش��ار نورایی
در اخرین ش��ماره مجله فیلم ارجاع می ده��م که مایه های
خیلی درست به هم متصل نشده اند و با هم ارتباط
ندارند .نظر شما چیست؟
فکر می کنم که چفت وبس��ت داش��تن یا نداش��تن
موضوعی است که به کار مکانیک ها برمی گردد و ان قدرها در
تحلیل فیلم جایی ندارد .نحوه درست و دقیق انتخاب واژه هاست
که از یک نویسنده ،ادیب می سازد و از یک ستون نویس فالن
نشریه ،منتقد .اگر منظور از چفت وبس��ت ،انسجام است ،باید
درباره مفهوم انسجام در اثری هجوامیز با مایه های فانتزی با
مفهوم انسجام در فیلمی اپارتمانی با استانداردهای تلویزیونی
تفاوت قائل شد .به عبارت دیگر چفت وبست قطعات پیکان،
با چفت وبست قطعات بنز فرق دارد .متخصص چفت و بست
پیکان نمی تواند درباره چفت وبس��ت بنز نظ��ر بدهد و وقتی
چفتو بس��ت ندارد ،اش��فته و
از ان س��ر در نمی اورد ،بگوید
بی محتواست.
اما نمی ش�ود این موضوع را ه�م نادیده گرفت که
فیلم در برخی موارد بین واقعیت و فانتزی در نوسان
است.
ش��خصیت برقی ،دفترچه راهنمای فیل��م «ارایش
غلیظ» اس��ت .همان طور که گفتم ،منطق این فیلم با منطق
فیلم های اپارتمانی تفاوت دارد .این فیلم در همان ابتدا تکلیف
خودش را با بیننده روش��ن می کند .خیل��ی وقت ها در فیلم ها
تالش برای نمایش واقعیت بازسازی ش��ده است با ارجاعات
بس��یار و المان های اش��نا .اما گاهی ،پارودی جای بازسازی
واقعیت را می گیرد .نمی ش��ود نس��خه ان
فیلم های معمول در سینمای ایران را برای
همه فیلم ها پیچید .در فیلم های موسوم به
ی -تخیلی و ساینس فیکشن هم این
علم
نوس��ان بین واقعیت و فانتزی وجود دارد.
واقعیتی وجود دارد ک��ه باید از ان منحرف
ش��د .برای انحراف از واقعی��ت ،ابتدا باید
واقعیت را داش��ت ،یا حداقل نشانه هایش
را داشت.
اس�تفاده از موس�یقی در ای�ن فیلم را
چطوردیدید؟موسیقیفیلمچهتناسبی
با روایت ان دارد؟
«پیکارسک ادبی» را در فیلم حمید نعمت اهلل بررسی کرده
است .با این حال پرسش ش��ما در این مجال را می شود این
طور داد که جزئیات فیلم ،از اغ��راق در بازی ها یا در نمایش
برخی خشونت ها ،یا در پرداختن به ادم های ساده لوح در برابر
زیرکی و حیله گری شخصیت مرکزی ،یا در تحرک ادم ها
از این شهر به ان شهر و ...در جهت هدفی است که فیلمساز
ترسیم کرده اس��ت .مس��لما «ارایش غلیظ» را با مایه های
فانتزی اش نمی شود با معیارهای موجود ارزیابی کرد .منظورم
از معیارهای موجود ،تالش منتقد است برای قیاس حوادث
و شخصیت های فیلم ،با حوادث و شخصیت های واقعی .به
بیان بهتر ،حوادث و شخصیت هایی که منتقد در زندگی اش
مشاهده و تجربه کرده .همچنان که خودتان می دانید ،داشتن
این معیار برای ارزیابی فیلم ها ،ش��ما را از مطالعه و تحقیق
معاف می کند .فیلمی که یکی از شخصیت های اصلی اش
«برق!» دارد ،هم��ان ابتدا دارد نوع دیگ��ر دیدن و قضاوت
کردن را پیشنهاد می دهد.
بعضی منتقدان ه�م نوش�ته اند که این داس�تان
چفت وبس�ت درس�تی ندارد ،موقعیت ها و ادم ها
ی��ک رابطه به ظاهر عاش��قانه را
تصور کنید که ب��رای یک ط��رف امید و
خیال پردازی به دنبال دارد و برای دیگری
فرصتی است جهت کالهبرداری .بنابراین
رابطه در سطح ،عاطفی و انسانی است اما
در اعماق ،فریبکارانه و پوش��الی .تصنیف
«با من صنما دل یک دله کن ،گر سر ننهم
انگه گله کن» با صدای همایون شجریان
دو کارکرد دارد .شعر زیبای انتخاب شده ،بر همان جنبه سطحی
رابطه داللت دارد .عاشقانه ای شورانگیز از عاشقی پاکباخته .اما
شیوه اجرای این تصنیف ،ش��باهتی به ردیف های اواز سنتی
ایرانی ندارد .این نوع خواندن سرخوش��انه در تضاد با مضمون
شعر و همسو با لحن سرخوشانه فیلم اس��ت ،در واقع این نوع
خواندن ،شعر را از ریخت می اندازد در صورتی که همین شعر با
صدا و اجرای شجریان پدر در دستگاه نوا ،کامال همخوان و در
«چفت وبست» با مضمون شعر است.
در مورد بازی ها چه فکر می کنید ،به خصوص حامد
بهداد در نقش اصلی فیلم؟
جزو بازی های خوبش است .هم او و هم سایر بازیگران
به خوبی بازی شان را با لحن فیلم هماهنگ کرده اند و همین
بازی های یکدست هم جزو امتیازهای کارگردانی فیلم است.
از نقاط قوت این فیلم حرف زدیم .به نظر شما ضعف
فیلم در کجاست؟
فیلمبرداری و تدوین می توانست کیفیت بهتری داشته
باشد ،ضمن انکه کارگردانی س��کانس های اغازین به خوبی
دقایق بعدی نیست.
«خانوم»تحت تاثیرکسینیست
فرهنگ
گفت وگو با تینا پاکروان به بهانه اکران اولین فیلمش
خودش را دارد و برای همین در مورد ی��ک نقش با میزان
دیالوگ هایش تصمیم نمی گیرد.
در مجموع به نظر می رسد که در سینمای ما کمتر
به موضوع معلولیت پرداخته شده ،ایده نگاه شما
در این فیل�م به زندگی ی�ک فرد معل�ول از کجا
امده است؟
واقعیتش را بگویم ،این ایده از نگاه به عکس��ی در
یک نش��ریه غیر ایرانی امده اس��ت ،که در ان زنی همسر
معلول خودش را روی دوشش گذاشته بود .وقتی این عکس
را دیدم فکر کردم که واقعا جایگاه زن شرقی در این عرصه
کجاست؟ ایا این درست اس��ت که ما مدام از زن تصویری
نش��ان می دهیم که ظرفیت تحمل بعضی چیز ها را ندارد؟
اینکه مدام زندگی های در حال پاشیدن را نمایش بدهیم؟
س��وال من این بود که اگر چنین موقعیت��ی برای یک زن
شرقی پیش بیاید او چطور با موضوع برخورد خواهد کرد .به
این فکر کردم که ما هزاران معلول جنگی داریم ،موضوعی
که خیلی از زندگی ها را تحت تاثیر قرار داده است و احساس
کردم الزم است به این موضوع پرداخته شود.
فاطمه کریمخان
روزنامه نگار
3
تینا پاکروان ،بعد از سال ها فعالیت در پشت
صحنه سینما ،حاال اولین فیلم بلند سینمای ی اش،
«خانوم» را در سه اپیزود و با محوریت زنان و زندگی
در تهران ساخته اس�ت .م ی گوید در ساخت این
فیلم تحت تاثیر کس�ی قرار نگرفته اس�ت و در
نهایت از نتیجه کار راضی اس�ت .خبرنگار مثلث
به بهانه اکران این فیلم با او به گفت وگو نشست.
فیلم خانوم اولین تجربه فیلم بلند شما بود ،این
تجربه را چطور ارزیابی می کنید؟
من خیلی خوشحالم که باالخره بعد از دوازده سال
فعالیت در سینما توانس��ته ام فیلم بلند خودم را بسازم و ان
چیزی را بس��ازم که دغدغه خودم بود و دلم می خواس��ت
که ساخته شود .این فیلم نه تقلید از کس��ی بود و نه تکرار
حرف هایی که قبال زده شده است .من حرف خودم را زده ام
و از این جهت که این فیلم دیده شده است راضی هستم ،تا
جایی هم که دنبال کرده ام نظر بیش��تر منتقد هایی که این
فیلم را دیده اند مثبت بوده.
نه ،هیچ مشکلی از طرف بازیگر ها نداشتم ،خیلی
هم از حضور اقای حیایی در فیلمم راضی هستم .به نظر من
اقای حیایی یکی از متفاوت ترین نقش هایش را حد اقل در
میان نقش هایی که من تا امروز از او دیده ام در فیلم خانوم
ارائه کرده .م��ن در چندین کار دیگر پش��ت صحنه با اقای
حیایی همکار بودم و به نظر من او از بازیگر هایی است که
توانمندی های زیادی دارد .در حالی که متاس��فانه خیلی از
کارگردان های ما از او انتظار دارند که به جای یک شخصیت
یک تیپ را بازی کند .ای��ن موضوع که اقای حیایی در کل
حضورش در این فیلم دیالوگ خیلی کمی دارد باعث شده
است که او از توانمندی های دیگرش در بازی استفاده کند
و به نظر من کارش فوق الع��اده بود چ��ون او در جایی که
نمی تواند از دیالوگ استفاده کند به خوبی از پس ارائه حس
با زبان بدن بر می اید.
برای خود حیایی مشکلی نبود که کم دیالوگ و در
نقشی با این محدودیت ها حاضر بشود؟
نه ،علت اینکه اقای حیایی این نقش را قبول کرد
این اس��ت که او به هر حال بازیگر است و اگر قرار است که
بازی کند می تواند حس ش��خصیت و موقعی��ت را با بدن و
صورتش هم نش��ان بدهد .نیازی به حمایت های دیگر هم
ندارد .بعضی بازیگره��ا که روی میزان دیالوگ حس��اس
هستند به این دلیل است که می خواهند جای خودشان را در
عرصه بازی روشن کنند اما حیایی کسی است که موقعیت
شما از اکران فیلم راضی هستید؟
به نظر من متاسفانه یا خوشبختانه ،فیلم من قرعه
چندان خوبی نداشته است ،چون فیلم های دیگری که االن
روی اکران هس��تند ،فیلم های کارگردان هایی هستند که
فیلم چندمش��ان اس��ت ،فیلم هایی که بیننده های خودش
را هم دارد .از طرف دیگ��ر من تعداد س��ینما های کمی را
در اختیار داش��تم .من تا هفته پیش فقط 10سینما داشتم
و االن تازه ش��ده دوازده س��ینما .اینها خودش باعث شده
اس��ت که تعداد تماش��اچی های فیلم من کم بشود ،با این
وجود من در بس��یاری از نمایش های فیلمم در سالن های
مختلف حاضر بودم و فیل��م را با مردم دیده ام و احس��اس
می کنم ک��ه باز خورد ها از فیلم مثبت بوده اس��ت .موضوع
دیگری هم هس��ت که می خواهم به ان اشاره کنم .فیلمی
که من س��اخته ام اولین فیلمی اس��ت که در طول 70سال
فعالیت یونس��کو در ایران ،مورد حمایت این سازمان قرار
گرفته است.
مثلث | شماره 238
انتخاب بازیگر در س��ینمای ما یکی از مشکالت
جدی کارگردان هاس��ت ،به هر حال ما در هر رنج س��نی و
ب��رای نقش های مختل��ف دامنه انتخاب هایم��ان معموال
بیشتر از چهار یا پنج بازیگر نیس��ت .در مورد فیلم من هم
همین موضوع وجود دارد .من برای نقش هایی که در فیلمم
داشتم تقریبا برای همه انها ،یکی ،دو نفر را در نظر داشتم،
خیلی ها در مورد حضور متف�اوت امین حیایی در
فیلم شما نقد هایی نوشته اند ،خود اقای حیایی با
این نقش کوتاه و مختصاتش مشکلی نداشت؟
اول این را بگویم که من با هیچ کارگردان زنی کار
نکرده ام ،البته من همه انها را دوست دارم اما تالش کرده ام
که این فیلم روی پای خودش بایستد ،اما برای من موضوع
دیگری هم هست که جای سوال دارد ،چرا اصال این همه
مهم است که سوال کنیم چرا فیلمی در مورد زن ها ساخته
شده است ،مگر زن ها بخش��ی از این جمعیت نیستند؟ چرا
نباید در مورد انها فیلم ساخته شود؟
کسانی که فکر می کنند من تحت تاثیر دیگران هستم
را ارجاع می دهم به فیلم های کوتاهی که قبال س��اخته ام،
فیلم هایی که من در مورد جنگ یا کودکان س��اخته ام .اگر
ان فیلم ها تحت تاثیر کسی بوده است ،می شود این حرف ها
را در مورد فیلم بلند من هم زد اما این طور نیس��ت .این را
هم بگویم که به نظر من این تفکی��ک که بین زن و مرد و
کارگردان زن و مرد قائل می ش��وند چندان سازنده نیست،
خودم خیلی از این نوع نگاه کردن به س��ینما راضی نیستم،
موضوع این است که باید داستان ساخته شود.
فرهنگ
در مرحله ساخت ،فیلم شما با مشکالتی روبه رو
بود ،به خصوص در مورد انتخاب بازیگر ها ،شما با
چالش هایی رو به رو بودید ،اگر ممکن است کمی
در مورد ان موضوع و مشکالتی که برای انتخاب
بازیگر پیش امده توضیح بدهید.
اما در مورد یک نقش این اتفاق افتاد که بازیگری که من با او
صحبت کرده بودم و قرار بود که در فیلم حاضر شود در دقیقه
اخر به خاطر قرارداد دیگری که داشت و به خاطر کارهایی
که در ان تاریخ داشت ،مجبور ش��د که این نقش را نادیده
بگیرد .البته این را هم بگویم که من از انتخاب های بعدی ام
و در مجموع از کل کاری که انجام شده است و بازی هایی
که در فیلم ارائه شده است راضی هستم.
بعضی منتق�دان هم نوش�ته اند که ش�ما در این
فیلم تحت تاثیر یا ش�اید حتی دنباله روی دیگر
کارگردان های زن س�ینمای ما هستید ،خودتان
چقدر این حرف ها را قبول دارید؟
63
فرهنگ
نوستالژیدرسینمامهماست
گفت وگوباعلیسرتیپیدربارهاکراناینروزهایسینما
هفت میلیارد تومان هزینه برد .این کار که هزینه خیلی
سنگینی اس��ت و باز تاکید می کنم اگر اسپانسرها نبودند ،کار
تعطیل می شد .چون دو نوع حمایت از سوی اسپانسرها وجود
ی دارند و بعد از ان برنامه هایی
دارد؛ ابتدا در تولید کار نقش مهم
که برای اکران فیلم باید طراحی و اجرا شود.
پسشماهممعتقدیدکهنقشاسپانسرهادرتولید
و بعد از ان مهم است...
قطعا همین طور اس��ت .در فیلم هایی به سبک شهر
موش هاکهکارسنگینوپر هزینه ایهستند،نقشاسپانسرمهم
است .به عنوان مثال ،در همین فیلم تاژ ،کرمان موتور ،مینو و
بانک گردشگری حمایت های خوبی از کار کردند و امیدوارم که
نتیجه کار هم به گونه ای باشد که تمامی هزینه ها و سختی های
کار را جبران کند .بانک گردشگری به عنوان مثال کارت های
موشی زده و استقبال از این کارت ها بالطبع ،خوب بوده است.
اخر فیلم وعده ش�هر موش های سه به مخاطبان
داده می ش�ود ،در مورد ساخت س�ری سوم شهر
موش ها با خانم برومند به توافق رسیدید؟ صحبتی
در موردش انجام شده است؟
صحبت هایی انجام شده که طی چند روز اینده ساخت
یا لغو ان مشخص خواهد شد.
خب ،باتوجه به شروع فصل مدارس قطعا فروش
برخی فیلم ها کاهش پیدا می کند ،فکر می کنید این
اتفاق می تواند باعث شود که اتش بس 2به شهر
موش ها 2برسد؟
بیتا حقیقی پور
خبرنگار
4
علی س�رتیپی را سال هاس�ت که مخاطبان
و س�ینماگران در س�م ت های مختلف�ی در حوزه
س�ینما دیده اند ،ام�ا این روزه�ا ن�ام او ب ه عنوان
تهی ه کنن�ده ش�هر موش ه�ا 2مطرح اس�ت .از
طرفی اقبال مخاطبان از فیل م هایی که او ب ه عنوان
سرمایه گذار یا تهی ه کننده در انها حضور دارد ،گواه
برقراری رابطه ای خوب میان سازندگان و مخاطبان
است .در حال حاضر دو فیلم شهر موش های 2و
اتش ب س 2همزمان در حال اکران اس�ت .ش�هر
موش های 2اکران خوبی داشته و باید دید ایا اتش
بس 2نیز م ی تواند به خوبی اتش بس 1باشد یا
خیر .این بحث میان ما و علی سرتیپی بود که در
ادامه م ی خوانید.
فرهنگ
64
مثلث | شماره 238
شما برای اکران فیلم ها همیشه روند خوبی را شروع
می کنید و حساب شده عمل می کنید .چه شد که به
این مرحله رسیدید و ش�هر موش های 2چه نکته
جذابی داشت که در ساخت ان وارد شدید؟
من باتوجه به حرفه خودم در سینما و پخش فیلم انقدر
تجربه کسب کردم که به نوعی رگ خواب مردم را می شناسم.
ضمن اینکه به نوس��تالژی در فیلم اهمیت می دهم چون این
بحث در فیلمسازی مهم است .در فیلم اخراجی های 1،2و 3هم
این نوستالژی به خوبی محسوس اس��ت و مردم از ان استقبال
خوبی کردند .اتفاقا در شبکه پنج هم برنامه ای راجع به فیلم ها
و خاطره های دهه 60ساخته ش��د و این خاطرات برای دهه60
تاثیر گذاربود.قبلازبحثساختشهرموش های2تصمیمداشتم
ورود اقایان ممنوع 2را بسازم که بنا به دالیلی که در حال حاضر
قابل گفتن نیستند ،فعال منتفی است .در مورد شهر موش های2
همچند بارباخانمبرومندصحبتکردمولیبهنتیجه اینرسیدمو
اوبه شدتمخالفبودومی گفت:نه،تاحاال 30نفربهمنپیشنهاد
ساختداده اندولیمنقبولنکردم،حتیبهمرحلهنوشتنسناریو
همرسیدیمولیمننخواستمپیشبرود...
دلیلش چه بود؟
خب خانم برومن��د دالیل زیادی مط��رح می کرد و
می گفت ممکن است اعتراض وارد بش��ود و استقبال خوبی
صورت نگیرد .ولی من تصمیم گرفته بودم که این کار انجام
شود ،به همین خاطر از خانم منیژه حکمت کمک گرفتم و او
گفت که خانم برومند را متقاعد می کند و این کار را هم کرد و در
نهایت ساخت شهر موش های 2را شروع کردیم.
کار با خان�م برومند را چط�ور تص�ور می کردید و
چطور بود؟
خب ش��نیده بودم در کار سختگیر و بداخالق است و
همین طور هم بود ولی کار را ادام��ه دادیم و نتیجه خوبی هم
داشت.
بحثنوستالژیوتاثیرانرادرسینمامطرحکردید،
ایا خودتان هم که فیلم شهر موش ها را دیدید ان
حس در شما هم ایجاد شد؟
نه فیلم را که متاسفانه نتوانستم ببینم ولی خب چون
در جزء به جزء کار حضور داشتم ،قطعا حس خوبی را برایم ایجاد
کرده و حس��ی که من و دیگر همکاران در کار داشتیم و داریم
قطعا با حس مخاطب متفاوت خواهد بود.
هزینه ساخت شهر موش ها 2چطور تهیه شد؟
در ابتدای کار تصور ما این بود که در بدترین ش��کل
اگر کاری خیلی هزینه داشته باشد دومیلیارد تومان خواهد بود
و ما با این تصور اس��تارت کار را زدیم ولی هر چی بیشتر پیش
می رفتیم کار سخت تر و پر هزینه تر می شد .ساخت عروسک ها
چهار ماه زمان برد و ساخت دکور 6ماه طول کشید .اگر حمایت
اسپانسرها نبود ،کار تعطیل می شد.
چه چیزی باعث شد که کار را ادامه بدهید؟
اول حمای��ت خوب اسپانس��رها و به خصوص بانک
گردشگری و دوم وقتی ساخت ش��هرموش ها بین همکاران
پیچید و استقبال کردند و انرژی مثبت از انها می گرفتیم باعث
شد که س��اخت فیلم را ادامه دهیم .در دهه 60طوالنی شدن
ی چهار یا پنج ماه طول می کشید تا
ساخت فیلم عادی بود ،فیلم
بهمرحلهپخشواکرانبرسدولیدرحالحاضرکمیغیر عادی
است ولی خب در این سبک هم یک سا لو نیم تا دوسال زمان
زیادی است و تصور ما مدت زمان کمتری بود.
در نهایت هزینه ساخت شهر موش ها چقدر بود؟ و
چه بالیی سر دکور و عروسک ها امد؟
این دو فیلم از هیچ لحاظی قابل مقایسه نیستند ،چون
دو ژانر کامال متفاوت هستند ،بنابراین حتی از جنبه گیشه هم
نمی توان انها را با هم مقایسه کرد و من تنها امیدوارم که اکران
اتش بس 2هم به خوبی اتش بس 1باشد.
اتش بس در نوع خودش سبک جدیدی بود و یک
جریان س�ازی داش�ت و اصطالحاتی مثل کودک
درون را بین مردم باب کرد .ایا این جریان س�ازی
در اتش بس 2هم اتفاق افتاده؟
بله ان روند همیش��ه در فیلم های 2و 3و هر فیلمی
اتفاق می افتد و اتش بس 2هم از این قاعده مستثنی نیست.
اخراجی های 2و 3هم همین روند را داشتند و مردم هم
از ان استقبال خوبی کردند .ساخت سری 3 ،2و ...حتی 5هر
فیلم
ی در دنیا نرم است .هستند فیلم هایی که بعد از 50سال
سری دوم انها ساخته شده و استقبال خوبی هم داشته اند .در
ایران هم در مورد برخی فیلم ها مثل اتش بس ،شهر موش ها
و کاله قرمزی هم این اتفاق افتاده است .اصل موفقیت فیلم ها
شخصیت های ان هستند و در س��ری 2و 3هر فیلمی که به
موفقیت می رسد به خاطر ان ش��خصیت است .مثال در فیلم
«ورود اقایان ممنوع» ش��خصیت رضا عط��اران خیلی مهم
اس��ت و وقتی صحبت ساخت 2ان مطرح ش��د خود او از این
کار استقبال کرد.
اقای عطاران زمانی که زیر اسمان شهر 1ساخته
ش�د برای س�ری دوم ان اعالم کردند در ساخت
دوم ان همکاری نمی کنند چون معتقد بود کار لُوس
می ش�ود ،چطور با س�اخت ورود اقای�ان ممنوع2
موافقت کردن�د و به نظر ش�ما چه چی�زی باعث
می شود س�اخت زیر اسمان ش�هر 2با شکست
رو به رو شود و شهر موش های 2و یا حتی اتش بس
2با استقبال رو به رو ش�وند و موفقیت هم کسب
کنند؟
به نوع فیلم و س��ریال بس��تگی دارد .اکثر سریال ها
ساخت سری دومشان موفق نیست ولی در سینما ساخت دوم
فیلم ها حتی گاهی با استقبال بیشتری نسبت به سری اول ان
روبه رو می شود ،زیرا سبک ساخت فیلم و سریال متفاوت است
و این نکته نیز حائز اهمیت است که چه فیلمی قابلیت ساخت
س��ری 2و 3را دارد و چه فیلمی ندارد و زمانی که این موضوع
نادیده گرفته شود پروژه با شکست مواجه می شود.
فرهنگ
«اتش بس» برای صلح
و طرح مشکالت امده است
گفت وگو با محمد نیک بین ،تهیه کننده فیلم جدید تهمینه میالنی
سارا میرشجاعی
خبرنگار
5
بس�یاری از مخاطبان بعد از تماش�ای فیلم
«اتش بس» راجع به مش�کالتی که در ان مطرح
شده بود صحبت م ی کردند و هرکس از تجرب ه های
خودش درباره ان موضوع م ی گف�ت؛ در حالی که
با خنده س�کان س های مختل�ف فیل�م را هرچند
همه دیده بودند تعریف و تحلیل م ی کردند .گویا
تهمینه میالنی بلد است چطور مخاطبان را درگیر
کند .حاال «اتش بس »2امده تا مشکالت و مسائل
جدید دیگ�ری را مطرح ک�رده و ام�وزش دهد .با
محمد نی ک بین که عالوه بر همسر و بازیگر برخی
اثار میالنی ،تهی ه کننده «اتش بس »2هم هست،
به گفت وگو نشستیم.
راجع به س�اخت «اتش بس »2برایمان بگویید.
چرا قسمت دوم این فیلم ساخته شد؟
قرار اس��ت داس��تان هایی با اس��م «اتش بس» در
5قسمت س��اخته شود که موضوعاتش��ان کامال با یکدیگر
متفاوت اس��ت اما از یک المان مش��ترک که «روانشناس»
هست در هر پنج قسمت استفاده می شود .روانشناس حضور
دارد تا مسائلی که نیاز به صحبت کردن یا اموزش دارند را بیان
کند .تنها وجه مش��ترک فیلم های «اتش بس» روانشناس
است ،وگرنه در موضوع و داستان کامال با هم متفاوت هستند.
از نظر زمان بندی مناس��ب بود که این پروژه را شروع کنیم.
کارها اماده بود و به صورت جدی کار را کلید زدیم.
از چه لحاظ؟
از همه ابعاد .چه از نظر داس��تان ،چه از نظر مسائل
تولید و ...ما تجربه خوبی را از قسمت اول به دست اوردیم و
توانستیم از تجربیاتمان در قسمت دوم استفاده کنیم .بنابراین
به نظرم «اتش بس »2از قسمت قبل بهتر است.
«اتش بس »2به دلیل مسائلی که مطرح می کند به
نظر می رسد بیشتر برای قشر جوان جامعه در نظر
گرفته شده است.
بله .برای قس��مت دوم مخاطب ما بیشتر جوان ها
هستند .اما مسائلی که در فیلم مطرح شده ،به دلیل اینکه در
زندگی ها حل نمی ش��وند در دراز مدت هم وجود دارند .مثال
کسانی هم که س��نین باالتری دارند کامال با مسائلی که در
فیلم مطرح می ش��ود همذات پنداری می کنند و مش��کالت
برایشان اشناست .کامنت هایی که از مردم گرفتیم این بوده
که این مسائل و مشکالت را تجربه کرده اند .اموزش همیشه
برای انسان مفید است .اگر مساله ای هست که افراد به اشتباه
روی نظر خود اصرار می کنند ،می توانند با اموزش موضوع را
حل کنند .برای اموزش دیدن هیچ وقت دیر نیست؛ حتی برای
افرادی که مسن تر هستند.
عده ای از مخاطبان معتقدند که این فیلم بیش�تر
فضای یک مشاوره روانشناسی را نشان می دهد
و روایت داستانی ان کمرنگ تر است.
نگاه منتقدان به این فیلم چطور بوده؟
نگاه ها بس��یار خ��وب بوده اس��ت .ما نظ��ر منفی
نداش��تیم و طیف های مختلف نظر مثبت داشتند .مثال یکی
از خبرگزاری ه��ا به اتش ب��س ،به عنوان ی��ک فیلم خوب،
اخالق گرایانه و حتی دینی نگاه کرده است .در خبرگزاری ها و
سایت های دیگر هم نظر منفی نسبت به فیلم ندیدم .حداقل
من واقف نیستم.
با توجه به اینکه موضوعات مطرح ش�ده در فیلم،
مسائل مربوط به ارتباط بین زوج هاست ،با خانم
میالنی در س�اخت فیلم و موضوعات�ی که مطرح
می شود همفکری داشتید؟
بل��ه .در کل جریان با هم همفک��ری می کردیم .با
هم مشورت می کردیم و راجع به موضوعات مربوط به فیلم
صحبت می کردیم.
راجع به طرح مس�ائل بین زن و مرد مش�کلی از
لحاظ ممیزی ها نداشتید؟
ن��ه .برای م��ا مش��کلی وجود نداش��ت ،چ��ون ما
خط قرمزی را رد نکردیم .انقدر در مسائل خانوادگی مشکل
و مس��اله وجود دارد که برای بیان انها نیازی به عبور از خط
قرمزها نیست .همین که مس��ائل اولیه مطرح شود و بتوان
کاری کرد به خودی خود بسیار مهم است.
مثلث | شماره 238
ما از روانشناسان متعددی استفاده کردیم ولی بیشتر
از همه دکتر هالکویی به ما کمک کردند که از نوش��ته ها و
سی دی های ایشان برای ساخت فیلم استفاده شده است .فکر
می کنم در تیتراژ اخر هم باید اسم برده شده باشد.
استقبالی که تا االن از اتش بس 2شده خیلی بیشتر
از اتش بس 1هست .از روی امار فروش می توان این استقبال
خوب را دید .ب��رای اتش بس ه��ای بعدی هم بای��د از نظر
زمان س��نجی و موارد دیگر بررس��ی ش��ود تا موضوعی که
قرار است مطرح شود ،بتواند مس��اله روز مردم باشد .طبیعتا
با تجربه ای که از دو قس��مت ساخته ش��ده به دست اوردیم،
امیدواری��م بتوانیم کارهای��ی بهتر از اتش بس 2بس��ازیم؛
همان طور که فکر می کنم اتش بس 2فیلمی بهتر از قسمت
قبلی است.
فرهنگ
با توجهبهاینکهفیلمموضوعاتروانشناسیرامطرح
می کندایاازمتخصصاینحوزههمبهرهگرفته ایدو
اسمی ازروانشناسدرتیتراژفیلمهست؟
با توجه به تجربه ای که از فیلم های چند قس�متی
در س�ینما دی�ده ش�ده ،فک�ر می کنی�د س�اخت
اتش بس های بعدی با استقبال مواجه شود؟
با این دوستان هم عقیده نیستم اما نظرشان محترم
است .ما س��عی کردیم این موضوع را نسبت به اتش بس 1
کمتر کنیم .در هر صورت استقبالی که از فیلم می شود نشان
می دهد که حتی شاید مردم عالقه مند این هستند که برخی
مسائل را اموزش ببینند و اینها نیاز جامعه هست .اما در کل
شخصا با نظر این دوستان هم عقیده نیستم چون فکر می کنم
فیلم داس��تان خوبی دارد و بدون هیچ وقف��ه و افتی ،عمده
مخاطبان ،فیلم را تا پایان تماشا می کنند .فیلم مثبتی است که
به جای سیاه نشان دادن مسائل ،سعی می کند با مثبت نگری
مسائل را مطرح کند .مردم با یک روحیه خوب فیلم را تماشا
کرده ،لذت می برند و حین ان برخی مسائل که عمدتا با ان
مواجه می شوند هم مطرح می شود .اتش بس می تواند برای
جامعه مفید باشد.
65
فرهنگ
حمله به بهانه نقد!
انتخاب بهرام رادان و میت�را حجار چقدر به دلیل
چهره بودن انها بوده است؟
ما قطعا ب��رای نقش ها چندین انتخ��اب داریم و در
پروسه ای به انتخاب نهایی می رسیم .بعد از صحبت با اقای
رادان و خانم حجار متوجه شدیم این دو نفر برای پروژه ای که
داریم ،بسیار مناسب هستند .انتخاب این دو بازیگر عمدتا به
این دلیل بوده که این دو بازیگر مناسب این نقش ها بودند و
می توانستند از پس کار بربیایند.
یعنی ممکن است در اتش بس های بعدی بازیگر
چهره نبینیم؟
بله ،ام��کان دارد .قطعا ما به مناس��ب بودن بازیگر
برای نقش فکر می کنیم و اگر بازیگری از پس بازی بربیاید و
مناسب باشد از او استفاده خواهیم کرد.
اما به نظر می رسد حضور چهره ها در فیلم می تواند
تا حدی فروش را باال ببرد.
همیش��ه اینطور نیس��ت .تجربه ای که ما داشتیم،
حداقل با فیلم هایی که خودمان تولی��د کردیم ،این بوده که
خود فیلم ،سناریو ،محتوا و ساختار فیلم مهم است که مردم
بتوانند همراه فیلم شوند .در فیلم «دیگه چه خبر؟» کسانی
بازی کردند که هیچ کدام سوپراس��تار نبودند ،اما همان فیلم
پرفروش ترین فیلم زمان خود ش��د .همانطور که چهره های
سینما در برخی فیلم ها بازی می کنند اما ان فیلم نمی فروشد.
در نتیجه قطعا سوپراستار می تواند تاثیرگذار باشد ،اما عامل
اصلی و تعیین کننده در فروش فیلم نیست.
گفت وگو با رحمان سیفی ازاد ،تهیه کننده «خوابزده ها»
سارا میرشجاعی
خبرنگار
2
«خواب زده ها» قصد دارد داستان انسان های
خ�واب زده م�درن ش�هری را در فضای�ی کمدی
بازگو کند .داس�تان خ�واب دیدن مش�ترک چند
انس�ان و تالش برای جل�ب رضای�ت دختری به
نام نازگل .این فیلم که ی�ک تجربه متفاوت برای
کارگردان ان (فریدون جیرانی) محسوب م ی شود
با فروش نس�بی خ�ود نش�ان داده که ج�دای از
بحث ها و نظرات منتقدان ،توانسته مخاطب را به
سینما بکشاند .با رحمان سیف ی ازاد ،تهی ه کننده
«خواب زده ها» راجع به چند و چون فیلم گپ زدیم.
نه .این موضوع فقط یک مساله هوشمندانه نبود .ما
برنامه ساخت پنج اپیزود از این فیلم را داریم و سناریوها اماده
است .این اسم از روی قصد انتخاب شده و معنای خاصی برای
این فیلم و اپیزودهای بعدی وج��ود دارد .به این معنی که در
مشکالت و مسائل باید یک جایی اتش بس داد و همزیستی
کرد و با صلح زندگی کرد.
برای صلح بله .ام��ا گفتن اینکه ام��ده برای حل
مشکالت ،حرف بزرگی است؛ اتش بس امده حداقل برای
مطرح کردن مش��کالت .اینکه قادر باش��یم خ��ود را دیده
و از ای��ن طریق به خودم��ان کمک کنیم .وقت��ی از بیرون
به مش��کلی که داریم نگاه کنیم راحت ت��ر می توانیم ان را
حل کنیم تا زمانی که درس��ت در مرکز ان باشیم .وقتی در
مرکز مشکل هس��تیم اصال ان را حس نمی کنیم .بنابراین
اتش بس می خواهد کاری کند که افراد مش��کالت خود را
از بیرون ببینند.
از زمان اکران فیلم که در فصل مدرسه و دانشگاه
است راضی هستید؟
زمان اکران از لحاظ فصلی ب��رای ما بهترین زمان
نیست اما خب انتخاب زمان اکران چندان در اختیار ما نیست.
زمان نمایش فیلم می توانست ایده ال تر باشد و در فصل های
دیگر از ابعادی می توانستیم مخاطب و فروش بیشتری داشته
باشیم .اما در هر صورت از انجا که تعداد سینماها کم است باید
قانونی که وجود دارد را رعایت کرد.
فرهنگ
66
مثلث | شماره 238
همزمانی اکران با فیلم «شهر موش ها» گیشه را
تحت تاثیر قرار داده است؟
فکر نمی کن��م .دو ن��وع بیننده متف��اوت فیلم ها را
می بینند که قطعا مخاطب مش��ترک هم بی��ن این دو فیلم
هس��ت .من احس��اس منفی نس��بت به همزمان��ی اکران
شهر موش ها و اتش بس ندارم .همیشه می تواند چند تا فیلم
پرفروش باهم نمایش داده شود و اتمسفر خوبی را برای مردم
به وجود اورد که به سینما بروند و این موضوع به رونق سینما
کمک می کند.
چه المان هایی؟
مثال شخصیت اصلی وقتی خودش خواب می بیند
باور نمی کند ،تا زمانی که تعداد بیش��تری از ادم های دیگر
هم خواب را می بینند احتمال می دهد که درست باشد .یعنی
به تعداد ادم هایی ک��ه خواب دیدند اهمی��ت می دهد .تازه
باز هم از راه کلک و براس��اس محاس��بات پولی می خواهد
کار خ��ود را پیش بب��رد .ادم هایی هم ک��ه کمک می کنند
به خاطر خود او نیس��ت ،بلکه به خاطر پول این کار را انجام
می دهند .در تمام طول فیلم المان هایی دیده می ش��ود که
تفکر محاسبه گر انسان مدرن امروزی را نشان می دهد .اما
در انتها ان شخصیت تن به عدد و رقم نمی دهد و این باعث
بیداری ذهنی و درونی او شده ،با خود می گوید تازه فهمیدم
که خوابم و ش��اید تمام ادم هایی که اینجا زندگی می کنند
خواب باشند.
فریدون جیرانی با کارنامه ای که دارد این بار فیلم
کمدی س�اخته و منتقدان راجع ب�ه این موضوع
چندان دید مثبتی نداشته اند .نظر شما چیست؟
تغیی�ر ن�دادن اس�م فیل�م به نظ�ر یک مس�اله
هوشمندانه است ،چون مخاطب را به یاد تجربه
قسمت قبل می اندازد.
یعنی «اتش بس» امده مش�کالت را حل کرده و
صلح ایجاد کند؟
بنابراین در قالب کمدی فانتزی بیان کردیم .در تمام فیلم
هم المان هایی که داشتیم براساس کمیت بود.
بعد از نوش�تن «من مادر هستم» تجربه متفاوت
«خواب زده ها» را داش�تید .از تجرب�ه این فیلم و
قالب ان برایمان بگویید.
دغدغه های جاری جامعه برای ما بسیار مهم است.
عالقه به تجربه قالب های جدید متناس��ب با س��وژه های
اجتماعی هم کمک ک��رد تا به این س��مت برویم .در واقع
محتوا قالب را با خود می اورد .باتوجه به رش��د شهرنشینی
در ایران ،زندگی مبتنی بر عدد و رقم و محاسبه در اولویت
قرار گرفته است .یعنی محاس��بات عددی است که اصالت
پیدا می کند نه کیفیت .یک انسان مدرن شهری که درگیر
اسراف و تجمل پرستی و غیره می شود ،ممکن است مسائل
اعتقادی را هم با عدد و رقم محاس��به کن��د .در دورانی که
انس��ان ها در فضای س��نتی و اعتقادی خالص تری زندگی
می کردند ،مسائل اعتقادی و ارتباطش��ان با خدا خالص تر
و جدی تر بود .زمانی که شهرنشینی مدرن به وجود می اید
ای��ن ارتباطات خال��ص هم کم می ش��ود .درواقع انس��ان
امروزی درگیر عدد و رقم ،پول ،س��هام بیشتر ،احتماالت و
غیره هست .هیچ وقت نمی تواند ارتباط مستقیم خالصی را
شکل بدهد .این فکر به ذهنم امد که یک زمانی اگر خواب
می دیدیم به دلیل اعتقاد قلبی که به خواب و رویا داشتیم،
ان را یک هشدار تلقی می کردیم و به ان اهمیت می دادیم.
برای انسان مدرن شهری که محاسبه گر است ،خود خواب
اصالت جدی پیدا نمی کند و براساس احتماالت جلو می رود.
براس��اس همین فکر فانتزی که نقدی اس��ت به این نگاه
کیمت گرا که حتی مسائل ارتباطی با عالم معنا و خدا را هم
براساس رقم تعیین می کند ،این قالب را انتخاب کردم .این
فکر فانتزی می گفت که من در این قالب قابل بیان هستم؛
هر فیلمسازی می تواند تجربه های مختلفی داشته
باش��د .من معتقدم حق کارگردان اس��ت ک��ه تجربه ای از
این جنس هم داشته باش��د .اینکه ادم ها را قالب بزنیم هم
متاس��فانه یکی از ویژگی های زندگی مدرن ماست .انچه
تحلیل خودمان هست را درست می دانیم و اگر انطور که ما
می گوییم نبود ،پس غلط اس��ت .این اتفاق غلط دارد انجام
می شود که برخی از منتقدان منابع و کتاب هایی را خوانده اند
و براس��اس همان منابع یک تعریفی از سینما دارند .بعد در
مقام دانای کل انسان های باتجربه را نقد می کنند و گاهی
انقدر پا را فرا می گذارند که ادم حیرت می کند .در واقع اینها
فقط از کم دانشی اس��ت که ادم به خود اجازه بدهد بی پروا
به س��ال ها تجربه و دانش اندوزی افراد حمله کند .به دلیل
نوع نگاه ها به کمدی ،این جنس فیلم مغفول مانده اس��ت.
نگاه های ارزشی که می گوید کمدی زشت است و سخیف
و از این دس��ت صحبت ه��ا .در حالی که نی��از جامعه ایران
کمدی است .مردم حق دارند نشاط داشته باشند و بخندند.
در حالی که فضای عمومی و حت��ی داوری ها علیه کمدی
است؛ انگار هرکس کمدی بس��ازد کار سخیفی انجام داده
است .ادم یاد دوران یونان باستان می افتد ک ه تراژدی خیلی
فاخر و کمدی سخیف بود .به عالوه اینکه از کمدی تعاریف
فاخر عجیب و غریبی می س��ازند که بیشتر در حوزه ادبیات
معنا پیدا می کند تا در حوزه نمایش و فیلمس��ازی .بنابراین
یک انحراف جدی در حوزه تعریف برای کمدی وجود دارد.
اگر کمی نگاهمان را درست کنیم می توانیم به یک تعریف
مشخص و واحد برسیم.
یعنی شما با نقدهایی که صورت می گیرد مخالف
هستید؟
نقد اش��کال ندارد ،حمله به ش��خصیت و کاراکتر
ادم ها به بهانه اثر ،به جامعه لطم��ه می زند .ما می خواهیم
نگاه هایمان را تحمیل کنیم .این عقیده که هرکس از قاب
من نگاه کند درس��ت ،وگرنه غلط است .در حوزه نمایش و
به طور کل فرهنگ ما تخریب کننده است .به همین خاطر
هرکس خالف قاب مشخصی کار کند حمله ها شروع شده
و طرف را نابود می کنند .ما از فضای هنر و تجربه خوشحال
هستیم اما تجربه کردن در س��ینمای حرفه ای را می کوبیم
و جرات تجربه را از جامعه فرهنگ��ی می گیریم .این تضاد
فرهنگ
درونی به شدت زیاد است .اثر را نقد نمی کنیم بلکه به بهانه
اثر ،به ش��خص حمله می کنیم ،زندگ��ی خصوصی افراد را
وسط می کشیم و غیره ،این نوع نقد منسوخ در جامعه ما رشد
کرده و هرکس در پی تحمیل اندیشه خود است .حرف هایی
زده می شود که زندگی صاحب اثر را زیر و رو کرده و زندگی
اجتماعی اش را مختل می کند که اگر از نگاه ش��رعی نگاه
کنیم این کار عین بی دینی است .اینها نقد نیست .نقد ،اثر را
در کفه ترازو می گذارد و ضعف و قوت ان را از منظر جهان اثر
نه از جهان فکری خود مورد بررسی قرار می دهد.
به نظر خود ش�ما اقای جیرانی در ساخت کمدی
موفق بوده اند؟
چون اصالت با مخاطب اس��ت ،باید دی��د فیلم با
مخاطبان چ��ه ارتباطی برق��رار می کند .ت��ا از اکران عبور
نشود نمی توان با قطعیت گفت .انچه تاکنون اتفاق افتاده،
نشان داده که استقبال خوبی از فیلم شده و ارتباط خوبی با
مخاطب برقرار کرده است.
ف�روش «خواب زده ه�ا» ت�ا ام�روز برای ش�ما
رضایت بخش بوده؟
برخی فیلم ها با یک هیاهوی تن��د فروش را اغاز
می کنند اما در ادامه ،دچار افول می ش��وند .اما روند فروش
«خواب زده ها» رو ب��ه افزایش بوده و این نش��ان می دهد
که حتما اتفاقی افتاده اس��ت .من فک��ر می کنم وقتی روند
فروش فیلم صعودی باشد نشان دهنده تاثیر و ارتباط فیلم
بر مخاطب است.
به هرحال یک بار فیلم معرفی و درباره ان صحبت
شده است.
گمان نمی کنم .چون در جشنواره هم چون فضای
حض�ور بازیگرانی مثل صاب�ر اب�ر و اکبر عبدی
در کنار ه�م در ی�ک فیلم کم�دی چط�ور از اب
در می اید؟
قرار نبود ما ب��ا کمدین ها فیلم بس��ازیم ،قرار بود
یک فیلم فانتزی کمدی بسازیم .بنابراین هر بازیگری که
توانایی و جنس بازی مناسبی داشت ،می توانست انتخاب
ش��ود .گاهی اساس��ا با نگاه کمدی به س��راغ کمدین های
مطرح می رویم و گاهی براس��اس توانای��ی بازیگر ،انها را
انتخاب می کنیم .در خواب زده ها انتخاب بازیگران براساس
توانایی ها بوده است .به نظر من ترکیب خوبی از بازیگران
در کنار هم قرار گرفتند.
اکبر عبدی را بعد از چندبار ،باز هم در نقش یک
زن می بینیم .این قضیه به سمت تکراری شدن
نمی رود؟
ب��ه گ��واه داوران جش��نواره فج��ر اکبرعب��دی
متفاوت ترین بازی در نقش زن را در «خواب زده ها» داشته
و حتی کاندیدای جایزه هم ش��د .اقای عبدی اگر همیشه
در فیلم ه��ای دیگر نق��ش زن را بازی می ک��رد ،یک جور
عبور از ممیزی بود .اما در خواب زده ها به دلیل توانایی ها و
ظرافت های بازیگری او را انتخاب کردیم.
چرا از ی�ک بازیگر زن برای این نقش اس�تفاده
نکردید؟
ما بازیگر زن ،در این سن و با این توانایی نداشتیم
که بتواند از عهده این فیلم برای��د .تحقیق کردیم و دیدیم
بازیگر زن مناس��ب این نقش وجود ندارد .کارگردان فیلم
متاسفانه تبلیغات شهری به طور کلی با ما همکاری
نکردند .ما هیچ بیلبورد ش��هری نداشتیم فقط بیلبوردهای
مترو را داش��تیم و س��ازمان زیباسازی ش��هرداری به رغم
دستورهای مدیران باالترشان هیچ همکاری با ما نکردند.
هیچ وقت هم دلیل روشنی به ما نگفتند و از جواب دادن فرار
کردند .حاال به چه دلیل؟ نمی دان��م .اما تبلیغات تلویزیونی
مناس��بی انجام ش��د و ش��اید تنها جایی که برای تبلیغات
همکاری کرد تلویزیون بود.
اسپانسر نداشتید؟
نه ،ما هیچ اسپانسری نداشتیم .همین که تبلیغات
دهان به دهان برای فیلم اتفاق افتاده ،برای من راضی کننده
است .این نشان می دهد که تماش��اچی ،تماشاچی را اورده
است نه بیلبوردهای شهری.
س�ه فیلم «ش�هر موش ه�ا»« ،اتش ب�س »2و
«خواب زده ها» که هرس�ه فضای ش�ادی دارند،
اکران همزم�ان دارن�د .این همزمان�ی را چطور
می بینید؟
به نظر من هر فیلمی مخاطب خود را خواهد داشت
و رونق س��ینما به همه فیلم ها کمک می کند .در کشور ما
فضای س��ینما برای فیلم های کمدی و فانتزی کم است و
مردم به این فیلم ها نیاز دارند .مردم از این همه جدیت خسته
هستند .بنابراین همزمانی س��ه فیلم شاد و خنده دار به نظر
می تواند خوب هم باشد.
کار جدیدی در دست نوشتن دارید؟
بله .در حال نوش��تن کاری همراه خانم الریجانی
هستیم به اسم ارزوهای کوچک که یک ملودرام اجتماعی
است و فعال در حال اماده سازی فیلمنامه هستیم.
مثلث | شماره 238
نه .چون جش��نواره برای خواب زده ه��ا جریان یا
جنجال خاصی نساخت.
چرا؟
نمی دانم .ش��اید فیلم را نپس��ندیدند ،شاید اهم و
فی االهم کردند .من دقیق��ا نمی دانم به چه دلیل این اتفاق
افتاد.
چرا تبلیغ�ات «خواب زده ها» کمت�ر از فیلم های
دیگر است؟
فرهنگ
حضور فیل�م در جش�نواره فیلم فج�ر بر فروش
تاثیر گذاشته؟
تخصصی بود ،دوس��تان انطور که باید و شاید پیرامون این
فیلم و برخی دیگر از فیلم ها گفت وگو نکردند.
تصمیم گرف��ت از اکبر عبدی در این نقش اس��تفاده کند و
غیر از ایشان گزینه دیگری برای این نقش مدنظر نداشتیم.
67
عبور ازکفاشیان
ورزش
نتایج ضعیف تیم های ملی فوتب��ال در رده های پایه ،ش��دت گرفتن اختالفات
در درون فدراس��یون و مهمت��ر از اینها ب ی میل��ی وزیر ورزش ب��ه ادامه حضور
علی کفاشیان در راس تش��کیالت فوتبال ای ران خبر از اتفاقات تازه ای م ی دهد.
اگرچه رئیس فدراسیون همچنان س��عی دارد خونسردی اش را حفظ کند اما چه
کسی است که نداند حاال مجمع فوتبال نیز از علی کفاشیان روی برگردانده است.
تیتراول
5عضو هیات رئیسه
علیهکفاشیان
پروژه استیضاح رئیس فدراسیون فوتبال
با نامه اعضای هیات رئیسه کلید خورد
ورزش
68
مثلث | شماره 238
1
عل��ی کفاش��یان چگون��ه وارد فوتبال ش��د و در این
فدراسیون چه عملکردی از خود به جای گذاشته است؟ چرا
امروز او به عنوان رئیس یکی از مهم ترین فدراس��یون های
ورزش کش��ورمان ضرورتی نم ی بیند که درباره ضع ف های
مدیریت��ی اش در فوتبال توضی��ح بده��د؟ ه ر قدرکه علی
کفاش��یان را بیش��تر در فوتبال ای ران م ی بینی��م و تاثی رات
طرز تفک��رش را در نتایج مختلف تیم های ملی مش��اهده
م ی کنیم به تع داد این سوال های ب ی پاسخ نیز اضافه م ی شود.
س��وال هایی که ب رای بعضی از انها پاسخ هایی وجود دارد و
ب رای بعض��ی از این ابهام ها نیز هیچ راه��ی به جواب وجود
ندارد .علی کفاش��یان وقتی به صندلی ریاس��ت فدراسیون
فوتبال تکیه زد که محمد عل ی ابادی ،رئیس وقت س��ازمان
تربی ت بدنی نیز قصد داشت این صندلی را تصاحب کند اما
باتوجه به مشکالت قانونی که ب رای او به وجود امد ،نتوانست
در مجمع حضور پیدا کند .بدین ترتیب کفاشیان به عنوان
تنها کاندیدای باقی مانده ریاست مهمترین فدراسیون ورزشی
کشور را ب ر عهده گرفت .وی که کامال اتفاقی به عنوان رئیس
فدراسیون فوتبال انتخاب شده بود بعدها از این موضوع پرده
برداشت و گفت« :سال ۸۶قرار بود اقای عل ی ابادی به عنوان
رئیس فدراس��یون فوتبال معرفی ش��ود اما به اجبار او کنار
کشید و من به عنوان تنها کاندیدا ماندم و به صورت تحمیلی
و اش��تباهی رئیس فوتبال شدم ».کفاش��یان خود را رئیس
اشتباهی فوتبال خواند اما فدراسیون فوتبال جایی نبود که او
بتواند به سادگی از ان دست بکشد .شاید به همین دلیل است
که نم ی توانیم ان کفاشیان را با کفاش��یانی که امروز حتی
طو نش��ان م ی کش��د در قالب
ب رای مخالفانش در مجمع خ
یک شخصیت مورد نقد قرار دهیم .چه در ماه های ابتدایی
حضورش خود را رئیس تحمیلی خواند اما امروز هیچ کس
را به اندازه خودش شایسته مدیریت فوتبال ای ران نم ی داند.
او در دوره ریاس��ت محمد عل ی ابادی هرگز اس��تقالل
نداشت تا جایی که در برنامه ۹۰به این موضوع اعتراف کرد
که لیوان دست او نیست و رئیس سازمان تربی ت بدنی وقت
(محمد عل ی ابادی) همه کارها را انجام م ی دهد .معنای این
اظهار نظر روشن بود؛ کفاشیان فقط اسم رئیس فوتبال را یدک
م ی کشید .اسمی که سابقه ای در فوتبال نداشت اما مدیری
موفق در ورزش کش��ورمخصوصا در فدراسیون دوومیدانی
به شمار م ی رفت .با این حال او رفته رفته به اعتبار مدیریتی
گذشته اش نیز اسیب وارد م ی کرد.
قهرمان دوی با مانع کش��ور با فوتبال بیگانه بود .ان
قدر بیگانه که حتی در اوایل دوران ریاس��ت خود بس��یاری
از فوتبال ی ها را نم ی ش��ناخت و نام انها را به اش��تباه به زبان
م ی اورد اما به مرور تغییرکرد .بعد از رفتن عل ی ابادی از سازمان
تربی ت بدنی و وزارتخانه ش��دن ورزش ،کفاشیان لیوان را در
دست گرفت و کم کم روال کار در فوتبال ای ران را اموخت .اما
این موضوع هزینه های گرانی را به فوتبال ای ران تحمیل کرد.
از سال ۸۶که کفاش��یان به فدراس��یون فوتبال امد،
تیم های ملی کشورمان تورنمنت های مختلفی را در رده های
سنی متفاوت پشت سرگذاشتندکه وقتی انها را مرور م ی کنیم
به این نتیجه م ی رسیم که فدراسیون علی کفاشیان هرگز
در این بخش عملکرد قابل قبولی نداش��ته است .امار نشان
م ی دهد که عملکرد علی کفاش��یان در توس��عه تیم های
شکست کامل
چگونهتیمهایپایهای رانیکی
پس از دیگری حذف شدند
کفاشیان م ی رود؟
کفاش��یانی که در اخرین مجمع انتخاباتی فدراسیون
فوتبال ش��انس کمی ب رای دوباره انتخاب ش��دن داش��ت،
ش��رایط را در مجمع به گونه ای پیش برد تا چهار سال دیگر
رئیس فدراس��یون فوتب��ال بماند اما حاال در ش��رایطی که
دوره دوم او هنوز به پایان نرس��یده این مجمع فدراس��یون
فوتبال است که قصد استیضاح او را در جلسه ابان ماه دارد.
باتوجه به صحب ت ه��ای محمود گودرزی ک��ه اعالم کرده
افراد غیرمتخصص در فدراسیون فوتبال حضور دارند و این
فدراسیون نیاز به اصالحات دارد بعید نیست دوره کفاشیان
زودتر از موعد مقرر به پایان برس��د .تکلیف وزارت ورزش با
فدراس��یون فوتبال حاال بیش از پیش روش��ن است .پس
از اظهارنظر محم��ود گودرزی در برنام��ه ورزش و مردم ،که
گفت در فوتبال باید تجدیدنظر جدی صورت گیرد ،نصراهلل
سجادی هم در نشست خبری خود عنوان کرد تیم های امید
و جوانان فوتبال بس��یار ضعیف ظاهر ش��دند و نتایجی به
دس��ت اوردندکه فاصله زیادی با پی ش بین ی ها داشته اند؛ این
اظهارنظرها م ی تواند شروعی تازه ب رای جنگ دوباره وزارت
ورزش و فدراسیون فوتبال باشد .یک جنگ تمام عیار بعد از
یک اتش بس یک ماهه .شاید اگر پای احترام به افکار عمومی
در تمدی��د قراردادکی روش نبود ،االن دع��وای وزیر و رئیس
فدراسیون فوتبال بیش از اینها پیش رفته بود .همان روزها
که محمود گودرزی ،کفاشیان را به اتاقش راه نداد و البته گفته
شد تلفن او را هم جواب نداده است ،مشخص بود ایده ال های
وزیر ورزش ب��ا انچه در ت��وان مدیریتی رئیس فدراس��یون
فوتبال است ،مغایرت دارد ،اما در این بین قرارداد امضا نشده
ک ی روش ،دست وزیر ورزش را ب رای ادامه ب ی اعتنایی به علی
کفاشیان بسته بود.همه منتظر بودند تیم ملی از بالتکلیفی
خارج شود .نظرس��نج ی ها هم از اقبال گسترده فوتبال ی ها
به کارلوس ک ی روش حکایت داش��ت .به همین خاطر وزیر
ورزش به رغم میل باطن ی اش ،به ناچار اختالف ها را با رئیس
فدراسیون فوتبال کنارگذاشت تا نقش یک حامی را ایفا کند.
حاال یک ماه از امضای قراردادک ی روش با فدراس��یون
فوتبال م ی گذرد ،اما اختالف ها دوباره س��ر بازکرده اس��ت.
نتایج فاجع ه بار تیم امید ،حذف تیم نوجوانان و جوانان ای ران
نیز علت مضاعفی اس��ت که به این اختالف دامن م ی زند.
به همین دلیل اس��ت که وزی��ر ورزش در ارزیابی عملکرد
فدراسیون فوتبال تاکید م ی کند در فوتبال باید تجدیدنظر
جدی صورت گیرد .گ��ودرزی عملکرد والیبال و کش��تی را
بسیار مطلوب و کارنامه ووش��و ،تکواندو ،کاراته ،بسکتبال،
تی راندازی ،تی راندازی با کمان و دوچرخه س��واری را مطلوب
توصیف کرد اما در مورد فدراسیون فوتبال از واژه نامطلوب
استفاده کرد و با تاکید بر اینکه فدراسیون فوتبال باید عوامل
مثلث | شماره 238
ام��ار نش��ان می ده��د ک��ه عملک��رد علی
کفاشیان در توسعه تیم های ملی پایه تا
چه حد ضعیف بوده است .انتصاب هایی
که او درکمیته های تیم ه��ای پایه و کادر
فنی ای��ن تیم ها انج��ام داده باره��ا مورد
انتقاد قرار گرفته اما رئیس فدراس��یون
هیچ گاه به این انتقادها توجه نکرده است
این ناکام ی ها را بررسی کرده و از تصمیم های فردی به خرد
جمعی تغییر وضعیت دهد ،گف��ت« :اگر در حوزه کادر فنی
تصمیم گی ران یا حتی برنامه ریزان فدراسیون مشکلی وجود
دارد باید تغییرکنند .پافش��اری بر یک اش��تباه ،خود اشتباه
بزرگتری است .به نظر من فوتبال جای تجدیدنظر جدی دارد.
یک علت ناکامی فوتبال را نبودن متخصصان ورزشی در این
فدراسیون م ی دانم».
البت��ه روزی که محمود گ��ودرزی مدیری��ت حاکم بر
فدراسیون فوتبال را به چالش کشید هنوز تیم فوتبال جوانان
به یمن نباخته بود .اما حاال فاجع ه کامل شده است؛ ناکامی
دیگری در کارنامه مدیریتی کفاشیان ثبت شده است .حذف
تیم فوتبال جوانان در همان مرحل��ه مقدماتی رقابت های
زیر 19سال اسیا فشار انتقادات درباره نحوه اداره فدراسیون
فوتبال را شدت بخشیده است .اخی را نصراهلل سجادی ،معاون
ورزش قهرمانی وزارت ورزش هم به تبعی��ت از وزیر ورزش
به شدت از عملکرد فدراس��یون فوتبال انتقاد کرده تا عرصه
بر علی کفاشیان و همکارانش در فدراسیون فوتبال تنگ تر
شود .نصراهلل سجادی در نشست خود با خبرنگاران با انتقاد
از مدیریت حاکم بر فدراسیون فوتبال م ی گوید« :فوتبال ما
اس��تعداد و توانایی دارد اما توقع جامعه را براورده نم ی کند.
نتایج به هیچ وجه راض ی کننده نیست .تیم امید از تیم های
درجه 2و 3اسیا شکست خورد .نوجوانان و جوانان ما مغلوب
م ی ش��وند .ما اصالحات در فدراس��یون فوتبال را بررس��ی
م ی کنیم .به نظر من فدراسیون فوتبال هم باید تغییر رویه
بدهد و اعضای مجمع هم حتما س��وال م ی کنند و توضیح
م ی خواهند .نباید در یک گروه س��ه تیمی حذف شویم .این
ی رده های
ضعف مدیریتی در فوتبال را م ی رساند .ما در تمام
ملی مش��کل داریم که این تهدیدی حتی ب رای جام ملت ها
محسوب م ی شود ».سجادی با بیان اینکه فدراسیون فوتبال
عملکرد ضعیفی داش��ته است در پاس��خ به پرسش درباره
احتمال تغییر در فدراسیون فوتبال هم گفت« :باید ارزیابی
کنیم تا بفهمیم مشکالت کجا بوده است .مشکل هرجایی
که بود باید ان را حل کنیم .فدراس��یون ها مسیر خودشان را
م ی روند و ما نیز ارزیاب ی هایمان را انجام م ی دهیم و موانع و
مشکالت را حل م ی کنیم».
با همه اینها علی کفاشیان همچنان بر مواضع قبلی
خود تاکید دارد و به طور م��داوم از عالقه اش ب رای ماندن در
فدراس��یون فوتبال خبر م ی دهد .عالقه ای ک��ه این روزها
به شدت مورد حساسیت وزارت ورزش و حتی اعضای مجمع
فدراسیون قرار گرفته است .عملکرد کفاشیان نشان م ی دهد
که در مواقع بحرانی سعی کرده تا با سوار شدن بر موج افکار
عمومی تصمیماتی اتخاذ کند که موقتا از فشار خارج شود و
بعد از رها شدن از این فشار دوباره در همان مسیر قبل ی اش
فوتبال را اداره کرده است.
این اظهار نظر به خوبی نش��ان م ی دهدکه نقش��ه راه
کفاش��یان ب رای ادامه ریاس��تش در فوتبال ای ران چیس��ت؛
«وقتی زمانش برس��د خودم خواهم رف��ت .انهایی که فکر
کرده اند م ی توانند با این کارها وجهه من و فدراسیون را خ راب
کنند سخت در اشتباه هستند .من به این کارها عادت دارم.
حتما ادم مهمی هستم که خیل ی ها دارند زی ر ابم را م ی زنند
و م ی خواهند جای من را بگیرند ».اخری��ن خبرها اما از این
موضوع حکای��ت دارد که از میان 9عضو هیات رئیس��ه5 ،
عضو مخالف کفاشیان هستند و به دنبال کسب ارای مجمع
فدراسیون ب رای استیضاح علی کفاشیان م ی باشند.
ورزش
ملی پایه تا چه حد ضعیف بوده اس��ت .انتصاب هایی که او
درکمیته های تیم ه��ای پایه و کادر فنی ای��ن تیم ها انجام
داده باره��ا مورد انتق��اد قرار گرفت��ه اما رئیس فدراس��یون
هیچ گاه به ای��ن انتقادها توجه نکرده اس��ت .عمده انتقادها
به ب ی برنامگ ی هایی اس��ت که نم ی توان انها را ب ی ارتباط با
انتصاب هایی دانست که از س��وی کفاشیان صورت گرفته
و برخی افراد غی ر متخص��ص وارد کمیته هایی ش��دند که
تخصصی در ان نداش��تند .باتوجه ب��ه ناکام ی های اخیر در
فدراس��یون فوتبال حاال بیش از هر زمان دیگر شایعه کنار
گذاشتن علی کفاشیان مطرح شده است .به خصوص اقدام
تازه اعضای هیات رئیسه فدراس��یون فوتبال که در نامه ای
خواستار توضیحات کفاشیان شده اند باعث شده تا شایعه کنار
گذاشتن اقای رئیس قوت بیشتری به خود بگیرد .ه ر چند که
این نامه تنها به دلیل ناکام ی های تیم های ملی پایه منتشر
نشده است .گویا در این نامه از سوی هیات رئیسه سواالتی
در خصوص مسائل مالی و سایر مسائل از کفاشیان مطرح
شده که وی باید پاسخگوی انها باشد.
ترئیسه عالوه بر مسائل مالی
در این نامه اعضای هیا
به مسائل دیگر از جمله ضعف تیم های پایه و دالیل ان نیز
پرداخته و در واقع این موضوع ،اصل ی ترین بحث در این نامه
ب رای پاسخگویی کفاشیان است ،ضمن اینکه مسائل دیگر
از جمله دبیرکلی مهدی محمدنبی نیز در این نامه امده که
امکان دارد در اینده ای نزدیک باعث تغیی راتی در این سمت
شود .همچنین در خصوص مصوبات کمیته فنی و انتصابات
در این کمیته نیز مواردی هست که در نامه هیات رئیسه به
انها پرداخته شده است .با این حال علی کفاشیان نسبت به
درخواست توضیح هیات رئیس��ه فدراسیون و همچنین به
ش��ایعه ائتالف جدی اعضای مجمع علیه خودش واکنش
جالبی دارد« :من که خ��ودم برنامه ریزی کرده ام تا باش��م و
کارها را انجام بدهم اما نکته اینجا است که اگر مجمع این را
م ی خواهد حاضر هستم این کار را انجام بدهم .اگر مطمئن
باشم که مجمع تصمیم داردکه یک مدیر بهتر از من را رئیس
فدراسیون کند خودم مقدمات انجام این کار را فراهم م ی کنم
اما االن مش��کل این فوتبال با برکناری من حل نم ی شود.
بعض ی ها بیش��تر به دنبال تسویه حساب ش��خصی با من
هستند تا کمک به فوتبال ای ران ».به نظر م ی رسد میان علی
کفاشیان و اعضای هیات رئیسه فدراسیون شکاف عمیقی
ایجاد شده است .موضوعی که خود او نیز به ان اذعان م ی کند:
«قبول دارم ،بعض ی ها بودند که از من امتیازاتی خواس��تند.
من اما حاضر نش��دم این کارها را انجام بدهم .حاال هم دارم
هزینه اش را م ی دهم .ان ادم ها محرمانه ترین اخبار فدراسیون
را به رس��انه ها م ی دهند .اما من امیدوارم روزی شهامت پیدا
کنند و اگر مشکل یا اختالفی با من یا هر فرد دیگری دارند به
فدراسیون ضربه نزنند ،بیایند و رک و پوست کنده حرفشان
را رودر رو بزنند».
اما این پایان ماجرای علی کفاش��یان و هیات رئیس��ه
نیست .ابهاماتی هم درباره مسائل مالی فدراسیون فوتبال
مطرح شده است .به عنوان مثال عنوان شده که در حسابرسی
فدراسیون فوتبال پولی را که از وزارت امور خارجه و کوکاکوال
ب رای جام جهانی گرفته اس��نادش موجود نیست و این پول
نقدی دریافت شده و معلوم نیست در کجا هزینه شده است.
کفاش��یان در این مورد نیز این گونه واکنش نشان م ی دهد:
«من هر مشکلی داشته باشم درباره مباحث مالی و بودجه ای
خیالم راحت است».
عملکرد فدراسیون قابل دفاع نیست
گفتوگویمثلثبا
مسعودرضاییان
اولین اشتباه،اخرین اشتباه
ایاحمیدرضاسیاسیوبهروز
منتقمیازپرسپ ولیسم ی روند؟
69
ورزش
سال :۲۰۱۲همگروهی با ژاپن ،امارات و کویت
صعود با هفت امتیاز به عنوان تیم اول مرحله گروهی
و شکست ۴بر یک مقابل کره جنوبی در مرحله یک چهارم
نهایی و عدم کسب سهمیه جام جهانی جوانان.
سال :۲۰۱۴همگروهی با تایلند ،یمن و میانمار
شکس��ت مقابل تایلند و یمن و مسجل شدن حذف
ای ران پیش از پایان مرحله گروهی و عدم کس��ب س��همیه
جام جهانی جوانان.
فاجعه؛ شکست جوانان فوتبال مقابل یمن
شکستکامل
2
چگونه تیم های پایه ای ایران یکی پس از دیگری حذف شدند
در حال��ی ک��ه فدراس��یون فوتب��ال هم��ه امیدش
را به تیم ملی بزرگس��االن معط��وف کرده ت��ا در بازی های
جام ملت های اسیا نتایج قابل قبولی کسب کند ،ناکام ی در
تیم های ملی پایه باعث شده تا فش��ار انتقادات بیشتر شود.
تیم های پایه فوتبال ای ران سال هاس��ت که نتوانس��ته اند از
ظرفی ت های خود ب رای رسیدن به پیشرفت بهره بب رند .وقتی
امار نتایج تیم های نوجوان��ان ،جوانان و امید ای��ران را مرور
م ی کنیم بیشتر به این موضوع پ ی م ی بریم که سال هاست
ی گام برداشته ایم.
روی نوار ناکام
تیم های پایه فوتبال ای ران از امی��د و نوجوانان گرفته
تا جوانان درکمتر از یک ماه ،از همه مس��ابقات حذف شدند.
تیم ملی امید ای ران درگروهش در بازی های اسیایی اینچئون
سوم شد ،تیم نوجوانان مجوز حضور در جام جهانی را نگرفت
و تیم جوانان هم درگروهش در مسابقات اسیایی حذف شد.
نکته مهم در م��ورد تفاوت های عملکرد فدراس��یون
فوتبال با دوره های 6س��اله نتیجه نگرفتن تیم امید است؛
یعنی فوتبال ای ران مدت هاست در رده نوجوانان و جوانان به
هیچ موفقیتی نم ی رسد و اتفاقا در دوره مدیریت فدراسیون
اخیر تیم نوجوانان به خاطر مربیگری علی دوست ی مهر ،در دو
دوره مسابقات جام جهانی شرکت کرده است اما در مورد تیم
امید نتایج ضعی ف تر شده است .تیم امید ای ران که در هر دوره
شش ساله تجربه قهرمانی در بازی های اسیایی دارد در دوره
کفاشیان حتی نتوانسته روی سکو برود.
ورزش
70
مثلث | شماره 238
نتایج تیم فوتبال نوجوانان
تیم فوتبال نوجوانان کشورمان از زمان حضور کفاشیان
در فدراسیون فوتبال تا به حاال چهار تورنمنت اسیایی و دو
تورنمنت جهانی را پشت سر گذاشته که نتایج این رقابت ها
به شرح زیر است:
رقابت های قهرمانی فوتبال نوجوانان اسیا
س�ال :۲۰۰۸همگروهی ب��ا ازبکس��تان ،بحرین و
سنگاپور
صعود ب��ا ۹امتیاز به عنوان تی��م اول مرحله گروهی و
حضور در فینال که با پیروزی ۲بر ی��ک مقابل کره جنوبی
به عنوان قهرمانی این دوره از رقابت ها رسید.
سال :۲۰۱۰همگروهی با کره شمالی ،سوریه و عمان
کسب ۴امتیاز در مرحله گروهی و سوم شدن در گروه
سال :۲۰۱۲همگروهی با کویت ،الئوس و یمن
صعود ب��ا ۹امتیاز به عنوان تی��م اول مرحله گروهی و
پیروزی پنج بر یک مقابل استرالیا در مرحله یک چهارم نهایی
و در نهایت شکست ۳بر ۲مقابل ازبکستان در نیمه نهایی.
سال :۲۰۱۴همگروهی با سوریه ،قطر و ع ربستان
صعود با شش امتیاز به عنوان تیم اول مرحله گروهی
و شکس��ت در ضربات پنالتی مقابل کره ش��مالی در مرحله
یک چهارم نهایی.
رقابت های جام جهانی نوجوانان
سال :۲۰۰۹همگروهی با کلمبیا ،هلند و گامبیا
صعود با هفت امتیاز به عنوان تیم اول مرحله گروهی
و شکس��ت ۲بر یک مقابل اروگوئه در مرحله یک شانزدهم
نهایی.
سال :۲۰۱۱عدم حضور تیم نوجوانان در جام جهانی
سال :۲۰۱۳همگروهی با ارژانتین ،کانادا و اتریش
صعود با پن��ج امتیاز به عنوان تی��م دوم مرحله گروهی و
شکست ۴بریکمقابلنیجریهدرمرحلهیکشانزدهمنهای ی.
س�ال :2014تیم نوجوانان در مرحله یک چهارم اسیا
حذف شد.
نتایج تیم فوتبال جوانان
تیم فوتبال جوانان کش��ورمان هم که سال هاست با
ناکامی روبه رو م ی شود و نتوانس��ته در اسیا به مقامی دست
پیدا کن��د تا راهی جام جهانی ش��ود ،در زمان ریاس��ت علی
کفاشیان در فدراس��یون فوتبال در چهار تورنمنت اسیایی
حضور پی دا کرده است.
رقابت های قهرمانی فوتبال جوانان اسیا
سال :۲۰۰۸همگروهی با ژاپن ،ع ربستان و یمن
کسب سه امتیاز و سوم شدن در مرحله گروهی و عدم
کسب سهمیه جام جهانی جوانان.
سال :۲۰۱۰همگروهی با استرالیا ،کره جنوبی و یمن
کسب س��ه امتیاز و س��وم ش��دن در مرحله گروهی و
عد مراهیابی به جام جهانی جوانان.
بعد از شکست 2بر یک تیم فوتبال زیر 19سال ای ران
مقابل تایلند ،در نخستین بازی مرحله گروهی قهرمانی اسیا،
باور اینکه ش��اگردان علی دوس��ت ی مهر مقابل تیم کم نام و
نشان یمن هم شکس��ت بخورند دش��وار بود ،اما فوتبال در
رده های سنی پایه در مسیر سراشیبی قرار گرفته است .تیم
فوتبال جوانان ای ران در عین ناباوری با یک گل مغلوب یمن
ش��د تا همچون تیم امید در همان مرحله گروهی از گردونه
رقابت ها کنار برود.
چهار س��ال پیش هم در چین این تیم با هدایت علی
دوست ی مهر در همان مرحله گروهی حذف شد .اما این باعث
نم ی شود که سرپرست کمیته ج وانان فدراسیون فوتبال اشتباه
و کوتاهی خود را بپذیرد .او م ی گوید« :ما همه کارهای الزم
ب رای اماده سازی تیم جوانان را انجام داده بودیم .انواع اردوها،
بازی های تدارکاتی و تمام ابزارهایی را که ب رای موفقیت این
تیم مورد نیاز بود در اختیارشان قرار داده بودیم ،نم ی دانم در
میانمار چه اتفاقی رخ داد».
نتایج تیم فوتبال امید
ناکام ی های تیم امید ب رای صعود به المپیک ارتباطی
به زمان ریاست کفاشیان ندارد و سال هاست که فوتبال ای ران
نتوانسته المپیکی شود ،اما بد نیس��ت به نتایج تیم امید در
زمان ریاست کفاشیان نگاهی بیندازیم.
حضور در رقابت های بازی های اسیایی
بازی ه��ای اس��یایی ۲۰۱۰گوانگج��و :همگروهی با
ترکمنستان ،ویتنام و بحرین
صعود ب��ا ۹امتیاز به عنوان تی��م اول مرحله گروهی و
شکست ۲بر یک مقابل ژاپن در مرحله نیمه نهایی .تیم امید
ای ران در دیدار رده بندی نیز نتیجه را ۴بر ۳به کره جنوبی واگذار
کرد و از رسیدن به مدال ب رنز بازماند.
بازی های اسیایی ۲۰۱۴اینچئون :همگروهی با ویتنام
و قرقیزستان
کس��ب یک امتیاز در مرحله گروهی و س��وم شدن در
گروه سه تیمی.
حضور در رقابت های مقدماتی المپیک
انتخابی المپیک ۲۰۱۲لندن :شکست ۳بر صفر مقابل
ع راق در بازی رفت به دلیل رای انضباطی (بازی کردن کمال
کامیاب ی نیا به عنوان بازیکن دو اخطاره و نقطه سیاه کارنامه
تیم امید) و شکست ۲بر صفر در بازی برگشت در ورزشگاه
ازادی.
در واقع پس از کسب مقام قهرمانی بازی های اسیایی
۲۰۰۲بوس��ان توس��ط تیم فوتبال ای ران ،دیگر موفقیتی را از
سوی تیم امید ندیده ایم .انتخاب سرمربی در استانه مسابقات
و ب ی نظم بودن اردوها و تمرینات از مشکالتی به شمار م ی رود
که همیشه درباره تیم امید مطرح بوده است .این بار فدراسیون
فوتبال تصمیم گرفت تا کمی زودتر از دوره های قبلی تکلیف
تیم امید را مشخص کند .نلو وینگادا به عنوان سرمربی این
تیم معرفی شد که البته انتخاب او باتوجه به کارنامه ناموفقی
که در چند س��ال اخیر داش��ت کمی ش��بهه ب رانگیز بود .او
نتوانست با امیدها نتایج خوبی کسب کند .وینگادا که زمانی
دستیار کارلوس ک ی روش بود و در گذشته به عنوان یک مربی
موفق شناخته م ی شد ،در چند سال اخیر بدون کارنامه بوده
ورزش
یا اگر در جایی مشغول فعالیت شده نتوانسته کارنامه موفقی
داشته باشد .مسئوالن فدراسیون فوتبال در واکنش به نتایج
به دست امده در تیم های ملی پایه و همینطور شرایط تیم ملی
جوانان پس از حذف از اسیا معتقدند که برنامه ریزی دقیقی
داشته و مدع ی اند ب رای تیم ملی جوانان حدود 20ماه اردو تدارک
دیده بودند .هادی ایت اللهی ،عضو هیات رئیسه فدراسیون
م ی گوید« :حدود 42اردوی تدارکاتی ب رای این تیم برگزار شد
که ب رای انجام بیش از 30بازی با تیم های خارجی و هش��ت
اردوی برون مرزی بیش از دومیلیارد تومان ب رای یک س��ال
گذشته ان هزینه کرده ایم .همچنین در 40روز گذشته و پیش
از اعزام به میانمار ،تیم ملی جوانان در تورنمنت چهار جانبه
چین و اردوی کیش حضور داش��ت که در اردوی کیش هم
چهار دیدار دوستانه با تیم های ملی قطر و ع راق برگزار کرد».
نای��ب رئیس اول فدراس��یون مش��کل اصل��ی عدم
نتیجه گیری تیم های پایه و به خص��وص تیم ملی جوانان را
اینگونه تشریح م ی کند« :مساله ای که از نظرم باعث ایجاد
عدم نتیجه گیری در تیم ملی جوانان ش��د ،اردو و بازی های
زیاد است چرا که ب ر اساس استانداردهای بی ن المللی حداکثر
50بازی ب رای یک بازیکن جوان باید برگزار ش��ود ».در طول
یک سال در مجموع بازی های بی ن المللی و مسابقاتی که این
تیم در داخل ای ران و با تیم های مختلف از جمله تیم های لیگ
برتر برگزار کرد ،بازیکن دچار فوتبال زدگی م ی شود .ب ر همین
اساس باید در ب رنامه هایی که ب رای تیم های ملی نوجوانان و
جوانان اجرا م ی کنیم بازبینی دقیقی داشته باشیم و شرایط را
طوری جلو ببریم که بازیکنان در مسابقات اصلی کم انگیزه و
به لحاظ بدنی دچار افت نشوند ».اما شواهد نشان م ی دهد که
باز هم تغیی راتی تکراری در راه است .احتماال برخی از اعضای
تیم های پایه کنار گذاشته شوند تا از فشار انتقادات کاسته شود؛
موضوعی که کفاشیان هم به ان اشاره م ی کند« :شک نکنید
فدراس��یون تغییر و تحوالت جدی در بحث مدیریتی و فنی
تیم های پایه ایجاد م ی کند .قطعا در سیاست هایمان نسبت
به این تیم ها تجدیدنظر خواهیم کرد و تغیی رات در راه خواهد
بود .تغیی راتی را که در سیست م فوتبال پایه فدراسیون ایجاد
م ی کنیم ،از جنس مدیریتی هم خواهد بود و در کمیت ه جوانان
و سایر بخش های مرتبط هم تغیی راتی را خواهیم داشت تا در
این زمینه ناکام ی های گذشته را جب ران کنیم».
عملکردفدراسیونفوتبالقابلدفاعنیست
گفت وگویمثلثبامسعودرضاییان
اق�ای رضایی�ان! خیل ی ه�ا فدراس�یون را مقصر
ناکامی رده های پایه م ی دانند .نظر شما چیست؟
در حال حاضر فدراسیون فوتبال به شدت تحت فشار
قرار گرفته است .باید بپذیریم که فدراسیون در مورد تیم های
پایه عملکرد رضایت بخشی نداشته است .نتایجی که اخی را
به دس��ت امده جای هیچ گونه دفاعی باقی نگذاشته است.
به عنوان مثال اقایان نم ی توانند بگویند ما ب رنامه ریزی درستی
داشته ایم .همه امکانات را در اختیار این تیم ها قرار داده ایم اما
در نتیجه گیری بد بوده ایم! از طرفی فدراسیون نم ی تواند ادعا
کندکه ب رای این تیم ها کارهای زی ر بنایی انجام داده است .چون
همه ما م ی دانیم که این کار چندین سال است که فراموش
شده است .ما به طور مقطعی سراغ تیم های ملی در رده های
پایه م ی رویم و تنها چند ماه قبل از مسابقات سعی م ی کنیم
الاقل تکلیف مربیان این تیم ها را روشن کنیم.
فکر م ی کنید چگونه م ی توان به بازسازی فوتبال
پایه کمک کرد؟
من معتقدم باید با علت اصلی عقب افتادگی برخورد
منطقی صورت بگی��رد نه با محص��ول عقب افتادگی .کنار
گذاشتن علی کفاش��یان یا هر فرد دیگری که درکمیته های
رده ه��ای پایه کار م ی کند نس��خه کاملی نیس��ت ،ش��اید
تسکی ن دهنده باش��د .در واقع تصمیمی است مقطعی که
بتواند فضا را ارام کند اما درمان نیست .راهکار اصلی نیست.
چیزی نیس��ت که بخواهد فوتبال مان را نجات دهد .مساله
ما در فوتبال پایه اساس و استراتژیک است .بناب راین برخورد
مقطعی با کادر فنی این تیم ها و برکناری شان راه حل درستی
نیست.
چه بایدکرد؟
باید تحول ایجادکنیم .البت��ه قبل از تحول باید به
ریشه ها بپردازیم .افراد متخصص بنشینند و بدون غرض ورزی
به ارائه راهکارهای درست بپردازند .کسی قصد تخریب نداشته
باشد .از افرادی استفاده شودکه دلسوز فوتبال هستند .امروز
خیل ی ها این سوال را مطرح م ی کنندکه چرا ما 40سال است در
رده های پایه نتیجه نگرفته ایم؟ جوابش را هم هنوز نم ی دانیم.
چون نخواسته ایم ب رای این سوال جواب قانع کننده ای بیابیم.
بل��ه ،در فوالد ج��واب خوب��ی گرفتی��م .در نفت
مسجد س��لیمان هم باید دس��ت به این کار بزنیم .به نظرم
شدنی اس��ت .اس��تعدادهای فراوانی در استان های مختلف
کش��ورمان وجود دارد .اما قدم اول شناس��ایی درس��ت این
استعدادهاست .اگر شیوه استعدادیابی این طور باشد که چند
مربی به طور سلیقه ای دس��ت به گزینش بازیکنان بزنند که
فایده ای نصیب فوتبال پایه نم ی شود .معیارهای انتخاب باید
ثابت باشد .معیارهایی درس��ت و حرفه ای که باعث م ی شود
فوتبالیس ت ها در بستری مناس��ب خودشان را نشان بدهند.
البته مرحله مهم تری هم وجود دارد؛ تربیت بازیکنان .ش��ما
همه مراحل را درست طی کرده اید و بازیکن خوب را شناسایی
کرده اید .حاال باید تزریق دانش فن��ی و اخالق حرفه ای را به
بازیکن تان بیاموزید .این مرحله سختی است .تربیت بازیکن
بس��یار اهمیت دارد .اگر او را حرفه ای ب��ار اوردیم م ی توانیم
امیدوار باشیم که تیم های پایه مان را ساخته ایم.
نقد اصلی شما در مورد ناکامی رده های پایه دقیقا
متوجه چیست؟
معتقدم داشتن 16تیم در لیگ نم ی تواند به توسعه
فوتبال ما در رده های پایه کمک کند .ما باید تیم های بیشتری
از شهرهای مختلف داشته باشیم .اما واقعیت این است که
شهرهای ما از لحاظ امکانات سخت افزاری در شرایط خوبی
نیستند .ب رای تیم های بزرگسال خودشان نیز زمین تمرین
مناس��بی ندارند چه برس��د به اینکه بخواهند ب رای رده های
پایه شان نیز زمین تمرین اختصاص بدهند .شما به گهر دورود
نگاه کنید .به استان کرمانشاه نگاه کنید .بازیکن های خیلی
خوبی در این شهرها و استان ها وجود دارند اما نم ی توانند رشد
کنند .چون شرایط رشد را ندارند .محل تربیت و پرورش ب رای
انها موجود نیست.
اما برخی تی م های بزرگ از جمله پاس به استان ها
بخشیده شد .نظر شما چست؟
کاری ک��ه ما کردیم درس��ت نب��ود .تیم ه��ا را به
استان های مختلف دادیم .تیم ها را بخشیدیم بدون اینکه به
ان شهر اجازه تالش کردن بدهیم .بدون انکه به استع دادهای
ان شهر اجازه بدهیم خودشان در بستری حرفه ای و مناسب
حق شان را از فوتبال بگیرند و شهرشان را صاحب تیم کنند.
مس��اله ناکامی رده های پایه ما حل نم ی شود مگر اینکه ما
پایگاه های استعدادیابی را در شهرهای مختلف کشورمان راه
اندازی کنیم و استاندارد داشته باشیم.
در انتخاب های خودمان سلیقه شخصی را کنار بگذاریم
و ب رای رشد استع دادهای هر شهری شرایط زیرساختی مناسبی
ایجاد کنی��م .در این صورت م ی توانیم به مرحله س��ازندگی
برس��یم .در غیر این ص��ورت به جایی نم ی رس��یم .همه ما
مقصریم که امروز در رده های پایه ناکام هستیم .اگر این طور
فکر کنیم هر کدام از ما م ی توانیم نقش موثری در س��اختن
فوتبال داشته باشیم.
مثلث | شماره 238
به نظرم شیوه درس��تی نداریم .راه حل پرداختن به
ناکامی فوتبال ای ران در رده های پایه این نیس��ت که ما پس
از هر نتیجه نامطلوبی س��عی کنیم فدراسیون ،کادر فنی یا
کیفیت بازیکنان را زیر سوال ببریم .این شیوه درستی نیست
و فقط افکار عمومی را ارام م ی کند .غی��ر از این مورد فایده
دیگری ندارد .به نظرم باید با تمامی اجزا برخورد درست صورت
ش�ما در فوالد در رده های پایه عملک�رد خوبی از
خود ب ه جا گذاشتید .در نفت مسجد سلیمان هم
این سیاست گذاری پاسخ مثبتی خواهد داشت؟
3
ی فوتبال
مسعود رضاییان معتقد است ناکام
ایران در رده های پایه مساله ای نیست که بتوان
با فرافکنی ان را ح�ل کرد .مدیرعامل باش�گاه
نفت مسجد س�لیمان در گفت وگو ب�ا مثلث به
ابعاد مختلفی درباره ضعف رده های پایه و نقش
ی م ی پردازد.
فدراسیون فوتبال در مورد این ناکام
متن این گفت وگو را م ی خوانید.
ورزش
گوی�ا ش�ما ش�یوه های فعل�ی در م�ورد ناکامی
تی م های پایه را نم ی پسندید؟
بگیرد .الفبای م��ا در فوتبال رده های پایه جز اس��تعدادیابی
نیست .بناب راین باید از اینجا شروع کنیم .از خودمان بپرسیم
که در س��ال های اخیر با چه معیارهای��ی بازیکنان تیم های
پایه مان انتخاب شده اند .ایا ما استانداردهای مشخصی ب رای
اس��تعدادیابی در رده های پایه داریم یا خیر؟ این سوال خیلی
مهم است و پاسخ ان باعث م ی شود که راه های دیگری روی
ما گشوده شود .اگر استاندارد داریم ان را از کجا گرفته ایم؟ چه
مختصاتی دارد؟ به عنوان مثال م ی گویند این استانداردها را از
المان گرفته ایم .باز س��وال دیگری مطرح م ی شود که ایا در
فوتبالی که مربیان پرتغالی در ان حض��ور دارند م ی توان با
استانداردهای المانی کار کرد؟ اساسا فوتبال ما پذیرش سبک
و شیوه المان ی ها را دارد؟ ه ر چند من معتقدم ما از این مرحله
نیز عقب تر هستیم .یعنی ما اساسا استاندارد نداریم چه برسد
به اینکه بخواهیم همخوانی این استانداردها را با فوتبال مان
بررسی کنیم.
71
ورزش
رش
گزا
اولین اشتباه،اخرین اشتباه
ایا حمید رضا سیاسی و بهروز منتقمی از پرسپولیس می روند؟
گاف سیاسی؛ این عنوان بارها در طول هفته گذشته
تکرار ش��د .ان قدر که دیگ��ر جایی ب��رای مقاومت رئیس
هیات مدیره باشگاه پرس��پولیس باقی نگذاشت .حمیدرضا
سیاسی اوایل هفته گذشته حتی فکرش را هم نم ی کرد که
حضور فردی به نام جهانشاهی در جلسه مذاکره دو باشگاه
پرس��پولیس و رئال مادرید تا این حد مشکل ساز شود .شاید
به همین دلیل بود که وقتی در خص��وص برگزاری یا عدم
برگزاری این دیدار دوستانه مورد سوال قرار گرفت تاکید کرد
که پرس��پولیس -رئال مادرید قطعا برگزار خواهد ش��د .اما
فشارها بیش از حد توان حمیدرضا سیاسی بود.
ورزش
72
مثلث | شماره 238
جهانشاهی کیست؟
امیرحسین جهانشاهی زاده ش��هریور ماه سال 1341
اس��ت .در دوران معاصر اعض��ای خان��واده وی همگی در
دس��تگاه حکومت طاغوت پهلوی اول و دوم حضور داشتند
و به نوعی جهانش��اهی ،تربیت شده دس��ت وابستگان به
پهلوی است .جهانش��اهی تحصیالتش را در رشته اقتصاد
در فرانسه به پایان رسانده است و تا سال 1365نیز به عنوان
مشاور امور مالی در این کشور ش��اغل بوده است .وی یکی
از سرمایه گذاران کارهای بزرگ ساختمانی پاریس ،مادرید و
بارسلونا است و سرمایه گذار عمده در شرکت هایی از قبیل
بویگ ،الگارده ،اواس و ویوندی بوده است .جهانشاهی بارها
مذهب ی ها را عامل اسی ب های احتمالی ای ران خوانده است.
وی در سال 2001کتاب درهم شکستن استب داد سوم را منتشر
کرد و اسالم را خطری جدی خواند .امیرحسین جهانشاهی
یک ای رانی است که تابعیت اس��رائیلی دارد .وی 9سال در
رژیم صهیونیستی دوره های مبارزه با اسالم را دیده است .وی
خود بارها در ط راحی حمالت تروریستی و اقدامات خ رابکاران
در ای ران مشارکت داشته است .امیرحسین جهانشاهی در هر
حال تاکید داشته اس��ت که «ما ب رای سرنگون کردن نظام
ای ران از هر شیوه ای استفاده م ی کنیم ».اینها نکاتی چند از
شخصی است که جاسوس موس��اد و دست پرورده اسرائیل
اس��ت که رئیس هیات مدیره پرس��پولیس ب��ا وی عکس
یادگاری گرفته است .جالب اینکه در گام نخست حمیدرضا
سیاسی به این مذاکره افتخار م ی کرد.
اما افشاگری در مورد جهانشاهی باعث شد تا باشگاه
پرس��پولیس یک بار دیگر در ش��رایط بحرانی قرار بگیرد.
این بار این بحران ساخته دست مدی ران این باشگاه بود .بعد
از خبری که در خصوص جهانش��اهی منتش��ر شد و اینکه
یکی از عوامل ضد انق�لاب و مخالف جمهوری اس�لامی
ای ران با مسئوالن پرس��پولیس ب رای بازی با رئال همکاری
کرده اس��ت ،واکنش ها بین اهالی ورزش و حتی چهره های
سیاسی شدت بیشتری به خود گرفت .ابتدا حامیان رسانه ای
و افرادی که شاید خودشان این قرار مالقات را هماهنگ کرده
بودند واکنش سریع نشان دادند و حتی از جهانشاهی به نام
شریک تجاری حمیدرضا سیاسی نام برده شد اما وقتی دیدند
که خبرها در مورد این فرد ضد انقالب درس��ت بوده اس��ت،
عقب نشینی کردند و مواضعشان ۱۸۰درجه تغییرکرد.
به همی��ن دلیل بود ک��ه سیاس��ی بالفاصله موضع
خود را تغییر داد و گفت«« :اس��م جهانش��اهی را تا به حال
نشنیده بودم و نه چهره و نه صدای او ب رای من اشنا نبود».
اما این اظهار نظر نیز تا کنون نتوانسته وضعیت را ب رای این
باش��گاه عادی کند .منتقدان رئیس هیات مدیره حرف های
تازه حمیدرضا سیاس��ی را عذری بدتر از گناه م ی دانند و این
پرسش را مطرح م ی کنند که ایا یک مدیر ورزشی ان هم مدیر
پرطرفدارترین تیم ای ران باید ب��دون اگاهی راهی ماموریتی
کاری شود؟ حمیدرضا سیاسی اما در این باره گفته بود« :ما
مذاکره ای با او نداشتیم و فقط در دفتر تریل با او اشنا شدیم
که او هم انجا بود و از منافع ما حمایت کرد اما من س��وابق
قبلی او را نم ی دانستم و هنوز هم نم ی دانم و فقط حدود 20
دقیقه در دفتر پرس با او اشنا شدیم و حدود 20دقیقه هم در
فرودگاه او را دیدیم .جهانشاهی رابط قضیه نبود و او گفت که
هیچ اطالعاتی از فوتبال ندارد و ب رای این بازی هم به جلسه
نیامده .جهانشاهی از دوستان صمیمی پرس بود که حتی
همدیگر را به اسم کوچک صدا م ی کردند و رابطه ای صمیمی
با هم داشتند اما قبل از حضور ما در دفتر پرس او انجا بود و
این طور نبودکه این حضور هماهنگ شده باشد».
اما بخ��ش جالب حرف های سیاس��ی اینج��ا بود که
همچنان بر نقش سازنده جهانش��اهی در مذاکره دو باشگاه
تاکید م ی کرد « :بعد از 20دقیقه که جلس��ه جهانشاهی با
پرس تمام ش��د با من به زبان فارس��ی احوالپرسی کرد که
من تازه فهمیدم او ای رانی اس��ت و وقت��ی فهمیدیم که او
هموطنمان است از او خواس��تیم تا به خاطر ای رانی بودنش
ب رای ما تخفیف بگیرد و از نظر مالی هم از ما حمایت کرد و
پول بازی را به حول و حوش ان مقداری که ما م ی خواستیم
رس��اند .ب رای برگزاری این مس��ابقه خیلی جدی هس��تیم.
برگزاری بازی دو تیم پرس��پولیس و رئال فصل جدیدی در
فوتبال ما خواهد ب��ود و تمام تالش��مان را م ی کنیم تا این
مسابقه انجام شود ».اما طولی نکشید که این اظهارنظرها
تغییر کرد .واکنش ها در خصوص واسطه این دیدار دوستانه
تا حدی ش��دت گرفته که رئیس کمیسیون اصل نود تاکید
کرده ک��ه م ی خواهد پرونده ای��ن ماج��را را در اختیار وزارت
اطالعات قرار بدهد .به دنبال ای��ن اظهارنظر اما عالءالدین
بروجردی ،رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز گفت:
«مصلحت نیست بازی پرسپولیس و رئال برگزار شود .ابتدا
نفس حضور در این جلسه از سوی این افراد ای راد داشته است،
اما نکته مهم کسی نیست که بخواهد در ب رابر نظام مقدس
جمهوری اسالمی قرار بگیرد ،او یک تفاله اپوزیسیون است
که در خ��ارج زندگی م ی کن��د ،یعنی وزن سیاس��ی نداردکه
مقامات ای رانی بخواهند پاسخ او را بدهند».
اما در این بین برخی معتقدند ب رای باشگاهی که بالغ
بر صدمیلیارد بدهی دارد این بازی نمایشی چقدر م ی تواند
مفید باشد؟ پرسشی که حمیدرضا سیاسی درباره ان این گونه
واکنش نشان داده بود« :بدهی یک مساله دیگر است و این
بازی نمایشی چیز دیگری است .بازی های نمایشی واسطه
دوستی در سطوح مختلف هستند .ما تا کنون با پرسپولیس
در سطح رئال بازی نداشته ایم و بازی در این سطح م ی تواند
خیلی مهم باشد».
وی که به نظر م ی رس��ید از ش��رایط و گاف بزرگی که
مرتکب شده چندان با خبر نیس��ت حتی در مورد مساله لغو
این بازی نیز با صراحت موضع خود را اعالم نکرد« :نمایندگان
مجلس اگر درخواس��تی دارند باید نامه ش��ان را به شورای
امنیت ملی بدهند و انها هستند که م ی گویند این بازی لغو
م ی ش��ود یا نه ».رئیس هیات مدیره باشگاه پرسپولیس به
صورت ناشناخته و صرفا ب رای کمک به باشگاه اول فصل به
ورزش
پرسپولیس معرفی شد اما خیلی زود اسم و رسمی ب رای خود
دست و پا کرد و با کنار زدن چهره هایی مثل علیرضا رحیم ی
و علی دایی به نفر اول این باش��گاه تبدیل شد .حمی د رضا
سیاسی همه کاره پرسپولیس شد اما شاید خودش هم چنین
تصوری نداشت که این قدر زود به اوت بزند .پروژه ناتمام رئال،
بهترین فرصت ب رای خودنمایی حمیدرضا سیاسی بود که با
یک گاف سیاسی وحشتناک همراه شد .ب ر گزاری یک بازی
پ ر هزینه و ب ی منفعت ب رای پرسپولیس جای سواالت بسیاری
داشت اما م ی شد با ترفندهایی پش��ت نام بزرگی چون رئال
مادرید از فشار انتقادات فرارکرد .اما وقتی یک فرد معاند نظام
ب رای انجام یک بازی فوتبال ان هم در چنین سطحی واسطه
م ی شود تردیدی نیس��ت که راه فراری وجود ندارد .ه ر چند
حمیدرضا سیاس��ی در این باره این گونه اقدام خود را توجیه
کرده است« :عوامل موساد ب ر چسب ندارند که ما بتوانیم انها
را تشخیص دهیم».
واکنش مجلس ی ها
واکنش وزارت ورزش
پس از اعتراض های نمایندگان مجلس و مس��ئوالن
کشوری در مورد دیدار و روابط مدی ران باشگاه پرسپولیس با
یک عنصر ضدانقالب باالخره نماینده تام االختیار وزیر ورزش
و جوانان نیز به عنوان حامی اصلی مدی��ران و هیات مدیره
پرس��پولیس لب به س��خن گش��ود و به انتقاد از عواملش
پرداخت .امیررضا خادم با اشاره به ماجرای پیش امده گفت:
«وزیر از این موضوع بس��یار گله مند بود و دستور برخورد با
خاطیان را صادرکرده است ».نماینده تام االختیار وزیر ورزش و
جوانان در مورد مالقات مدی ران پرسپولیس با یکی از عناصر
ضد انقالب در باش��گاه رئال مادرید گفت« :دکتر گودرزی از
این ماجرا و از این رفتار و اتفاقی که افتاده بسیار گله مند است
و دستور داده اگر این کار با نیت خاصی صورت گرفته جلوی
ان گرفته شود و با خاطیان برخورد الزم صورت گیرد».
اما پس از عقب نشینی ش��دید حمیدرضا سیاسی که
از دوس��تان نزدیک خادم به ش��مار م ی رود ،وی در تازه ترین
مصاحب ه اش به نوعی فش��ار را از دوش مدی ران این باشگاه
برداشته اس��ت« :در خصوص نامه نگاری هایی که باشگاه
پرس��پولیس با باش��گاه رئال مادرید انجام داده چه در زمان
مدیریت فعلی و چه در زمان مدیریت های قبلی ،خود باشگاه
پرسپولیس باید پاسخگو باشد که مسئوالن مربوطه باشگاه
در این زمینه نیز پاس��خگو بوده اند و به م��ا نیز جواب های
قانع کننده ای داده اند ».این هش��دار وزارت ورزش به باشگاه
پرس��پولیس دس��ت کم لحن رئیس هیات مدیره باش��گاه
پرسپولیس را تغییر داد .وی ب رای انکه خود را از فشار انتقادات
منابع مطبوعاتی باشگاه رئال مادرید اسپانیا از تایید
س��فر و توافق با هیات اعزامی باشگاهی پرسپولیس با این
باشگاه اظهار ب ی اطالعی کرده و گفته اند تا زمانی که توافقات
به طور رسمی امضا نشود ،ان را تایید نم ی کنیم .دیداری که
از همان ابتدا با حاشی ه ها و جار و جنجال های زیاد همراه بود
و کار ان به مسائل سیاس��ی و خط قر مز های نظام کشیده
شد ،سرانجامش روشن بود .طبق توافق دو باشگاه ای رانی و
اسپانیایی ،قرار بود رئال مادرید تابستان اینده ب رای برگزاری
بازی دوستانه با پرسپولیس به ته ران سفرکند .بخش اصلی
توافق دو باش��گاه به انجام بازی دوستانه بین دو تیم بودکه
مقرر شده بود رئال مادرید تابستان اینده با همه ستارگانش به
ای ران سفر کرده و در ته ران دیدار دوستانه ای را با پرسپولیس
برگزار کند .قرار بود تاریخ دقیق این بازی در مکاتبات اینده
دو باشگاه و باتوجه به ب رنامه زمانی تیم ها پیش از اغاز فصل
اینده تعیین شود .رئیس هیات مدیره باشگاه پرسپولیس اما
در اخرین واکنش خود با اش��اره به تصمیم این باشگاه ب رای
لغو بازی دوستانه با رئال مادرید گفت« :باتوجه به شرایطی
که فعال به وجود امده تصمیم گرفتیم بازی با رئال مادرید لغو
شود .اگر توانستیم مقامات ذی صالح کشور را راضی کنیم،
مجددا مذاکره با رئال را از سر م ی گیریم».
حمیدرضا سیاس��ی ادام��ه داد« :بروج��ردی ،رئیس
کمیس��یون امنیت مل��ی ه��م در اظهاراتی تاکی��د کرده
ک��ه برگزاری ای��ن بازی فع�لا به صالح نیس��ت .م��ا باید
حساس��ی ت های به وجود ام��ده را کم کنی��م و اگر مقامات
سیاسی برگزاری این بازی را تایید کردند ما هم کار را انجام
م ی دهیم».
سیاسی م ی رود؟
با توجه به گاف سیاس��ی ،رئیس هیات مدیره باشگاه
پرسپولیس ،حاال شرایط ب رای بهروز منتقم ی هموارتر شده
تا همه کاره پرسپولیس شود .او در حالی که تا پیش از سفر
به اسپانیا طرح بازی با رئال را مربوط به خودش م ی دانست،
ناگهان تغییر مسیر داد .منتقمی که در صحبت با دوستانش
و حتی اعضای هیات مدیره معتقد بود سیاس��ی را به خاطر
اعتبار و روابطش به اسپانیا م ی برد ،در توضیحاتی که اخی را
ارائه داده سیاس��ت جدیدی را اعمال کرده و عنوان می کند
که همه نامه نگاری ها و مذاکرات با سیاس��ی انجام شده و
او از همه جا ب ی خبر است! البته این پایان ماجرا نیست چون
ش��کاف هیات مدیره پس از اقدام های عجیب سیاس��ی و
منتقمی بیشتر شد و حسین کاظم پور نیز به رغم تماس ها
و واسطه هایی که به سراغش رفتند علیه سیاسی و منتقمی
مصاحبه کرد و اعالم کرد که اعضای هیات مدیره در جریان
سفر مخفیانه و ناگهانی اقایان نبوده اند.
انهایی که به صراحت در مورد نقش��ه های سیاس��ی
ب رای خرید س��هام پرس��پولیس صحبت م ی کردند باتوجه
به اتفاق های اخیر نظرهای جالبی دارند؛ حاال عنوان ش��ده
که باتوجه به گاف بزرگ سیاسی و منتقمی ،انها به زودی از
پرسپولیس کنار گذاشته م ی شوند.
البته دیدار با عامل موساد تنها مشکل سیاسی نیست
چون اقدام های عجیب سیاس��ی در مورد برکن��اری دایی،
درگیری با اسپانس��ر و در پایان ایستادنش مقابل امیر خادم
باعث ش��ده تا رئیس هیات مدیره سرخ ها مجبور شود دیگر
امیدی به صندلی ریاست سرخ ها نداش��ته باشد .باید دید او
م ی تواند رابطه اش با امیر خادم را بازس��ازی کند و همچنان
مورد حمایت وزارت ورزش ق��رار بگیرد یا اتفاقات دیگری در
این باشگاه رخ خواهد داد.
مثلث | شماره 238
جهانشاهی همان کسی است که ورودش به
پروژه بازی پرسپولیس -رئال موجب لغو این
بازی شد .یکی از اعضای اپوزیسیون نظام
جمهوری اسالمی
پرسپولیس _ رئال لغو شد
ورزش
سخنگوی کمیس��یون امنیت ملی مجلس شورای
اسالمی درباره این اظهارات مس��ئوالن باشگاه پرسپولیس
که گفته اند فردی به نام جهانشاهی که هویت ضد انقالب
دارد را نم ی شناختند و به همین دلیل در این جلسه شرکت
کردند ،گفته است« :این حرف قابل قبول ما نیست .اینکه
انها م ی گویند اطالع نداشته اند را باور نم ی کنیم چرا که اسناد
نشان م ی دهد این فرد ضد انقالب قبال به مسئوالن باشگاه
پرسپولیس معرفی شده و مسئوالن رئال مادرید درگذشته او
را به عنوان نماینده خودشان اعالم کردند و این طور نبوده که
مسئوالن باشگاه پرس��پولیس ناگهانی با او روبه رو شوند و
بگویندکه این فرد را نم ی شناختیم».
حس��ینی ادامه داده اس��ت« :مس��ئوالن پرسپولیس
گفته اندکه در جلسه با مسئوالن رئال مادرید به طور اتفاقی
با این فرد روبه رو شدند اما این مس��اله ب رای ما قابل قبول و
قابل باور نیست چرا که در نشس ت های مسئوالن همیشه
تیم ه��ای مذاکره کننده از قبل مش��خص هس��تند و افراد
م ی دانند که با چه کسانی قرار است درباره چه چیزی صحبت
کنند و هیچ مسئولی همین طوری وارد جلس ه ای نم ی شود.
ایا اگر مسئوالن رئال دربان باشگاهشان را ب رای مذاکره پیش
مسئوالن پرسپولیس م ی فرستادند ایا باز هم م ی گفتندکه او
را نم ی شناختیم و جلس��ه انجام م ی شد؟! حتی اگر بپذیریم
که این مالقات تصادف��ی بوده باز هم چون ن��ام این فرد از
قبل مطرح بوده و نامش ب رای اقایان اش��نا بوده باید جلسه
را ترک م ی کردند یا شرط م ی گذاش��تندکه او نباید در جلسه
حضور داشته باشد .کوتاهی مس��ئوالن پرسپولیس در این
زمینه ب رای ما مسلم است .پرسپولیس یک باشگاه دولتی
اس��ت و وزارت ورزش هم باید در این زمینه پاسخگو باشد
چون این باش��گاه زیر نظر انها اداره م ی ش��ود و نم ی توانند
بگویند ما در جریان نبودیم .حتی مس��ئوالن پرس��پولیس
هم نم ی توانند ادعا کنند که این فرد را نم ی ش��ناختند ».اما
هفته گذشته بهارستان نشینان وقتی متوجه گاف سیاسی
باشگاه پرسپولیس ش��دند ،بالفاصله موضع گیری کردند.
حمید رس��ایی عضو کمیس��یون اصل 90مجلس گفت:
«چنانچه این موضوع ثابت ش��ود مراج��ع ذی ربط باید وارد
عمل ش��وند ».بیژن نوباوه عضو کمیته فرهنگی مجلس
شورای اسالمی نیز در واکنش به این مساله گفت« :مالقات
مسئوالن باشگاه پرسپولیس با عناصر ضد انقالب از جمله
امیر حسین جهانش��اهی که از عناصر معروف ضد انقالب
خارج از کشور و رژیم صهیونیستی اس��ت به چه دلیل بوده
است؟ مسئوالن باشگاه پرسپولیس به چه دلیلی ب رای انجام
مالقات و ایجاد ارتباط با باشگاه رئال مادرید با این فرد ارتباط
برقرار کرده اند؟ وزارت ورزش باید در این خصوص پاسخگو
باش��د که نحوه ارتباط چطور بوده و چرا این کار انجام شده
اس��ت؟ حتما وزارت ورزش و جوانان و شخص وزیر ورزش و
جوانان باید در این خصوص به مجلس پاسخگو باشد .حتما
کمیس��یون فرهنگی مجلس این مس��اله را بجد پیگیری
خواهد کرد .من به عنوان عضو کمیته ورزش و کمیس��یون
فرهنگی ک��ه باالترین مقام تقنین��ی مجلس در خصوص
وزارت ورزش و جوانان است ،این مساله را شخصا پیگیری
م ی کنم .وزیر ورزش هم باید پاس��خگو باش��د .همچنین
مسئوالن باشگاه پرس��پولیس هم باید پاسخگو باشند که
به چه دلیلی این مالقات صورت گرفته اس��ت؟» اما جالب
اینکه بعد از این واکنش ها نیز مدی ران باش��گاه پرسپولیس
تغییر موضع ندادند .حمی د رضا سیاسی با انکه چهره واقعی
جهانشاهی ب رایش مشخص شده بود باز هم اعالم کرد« :او
از ما حمایت کرد و من خواستم در خصوص انعقاد این قرار داد
به ما کمک کند .من نم ی دانم چرا او را به عنوان عامل موساد
معرفی م ی کنند ،به نظر من او نم ی تواند عامل موساد باشد.
این فرد بسیار متمول و دارای روابط اقتصادی بسیار باالیی
است ،شاید او فردی ضد انقالب و معاند با جمهوری اسالمی
باشد اما اینکه عامل موساد باشد را نم ی دانم».
رها کند ،گفت« :اگر شورای امنیت ملی یا مقامات حکومتی
و مجل��س حکم به لغ��و این ب��ازی بدهند ،ما تاب��ع قانون
هستیم».
73
نوبل در بوتیک های
خاموش
پاتریک مودیانو برنده جایزه نوبل ادبیات شد
جایزه نوبل حداق��ل در بخش ادبیات ع��ادت دارد که
همه را غافلگیر کند و نویسنده ای را به عنوان برنده معرفی
کند که پیش از اعالم نام او در هی چ یک از گمانه زن ی ها جای
نداشت .این بار هم نوبت به مودیانو نویسنده فرانسوی رسید
که به عن��وان یکصد و هفتمین برنده ای��ن جایزه ادبی ،این
غافلگیری س��االنه را تکرار کند .پیش از اع�لام نام مودیانو
بیشترین شانس ب رنده شدن به «نگوگی واتیونگو» نویسنده
کنیایی داده ش��ده بود و ب رای مودیانو تنها ش��انس یک به
10در نظر گرفته ش��ده بود .جایزه ادبی نوبل با انتخاب یک
فرانسوی به نام سالی پرودوم در س��ال 1901شروع شد و در
طول این سال ها فرانس��وی های زیادی بودند که این جایزه
را دریافت کردند که از مش��هورترین انها م ی توان به اناتولی
فرانتس ،اندره ژید ،البرکامو ،ژان پل س��ارتر و ...اش��اره کرد.
اخرین نویسنده ای که جایزه نوبل را به فرانسه برده بود ژان
ماری گوس��تاو لوکلزیو در س��ال 2008بود .پاتریک مودیانو
پانزدهمین نویس��نده ای که جایزه نوبل ادبی��ات را دریافت
کرد ،کیست؟
دیدار
74
مثلث | شماره 238
درباره مودیانو
پاتریک مودیانو س��ی ام ژوئن س��ال ۱۹۴۵در بولونی
بیالنکور از پدری ایتالیایی و مادری بلژیکی در پاریس به دنیا
امد .او کودکی سخت و طاقت فرسایی داشت .پدرش زندگی
رگ و ریش ه یهودی ،در دوران اشغال
رازالودی داشت و به رغم
فرانسه با همکاری بعضی از سازمان های المانی به تجارت
قاچاق مشغول بود .مادرش هم یک بازیگر بلژیکی و گمنام
تئاتر بود که اغلب به همراه گروه های تئاتری از ش��هری به
ش��هر دیگر م ی رفت تا نمایش اجرا کند .همین امر موجب
ش��د که او در این دوران با ب رادرش «رودی» رابطه بس��یار
نزدیکی برقرار کند اما حادثه تلخ زمانی رخ داد که ب رادرش در
10سالگی بر اثر بیماری درگذشت و «مودیانو» تمام اثاری
را که از سال 1967تا س��ال 1982نوشته است را به ب رادرش
تقدیم کرده است« .مودیانو» همواره نسبت به کودکی خود
نوستالوژی داشته است و به همین خاطر ،کودکی در اغلب
اثارش ب��ه وضوح دیده م ی ش��ود .او در دوران دبیرس��تان با
«رمون کنو» نویسنده فرانسوی به واسطه مادرش اشنا شد و
این اشنایی موجب شد که وی به دنیای ادبیات معرفی شود
و اولین رمان خود را با عنوان «میدان اتوال» در سال 1967
منتشر کند .او در سال ۱۹۷۰میالدی با دومینیک سرفوس
ازدواج کرد و دارای دو فرزند اس��ت که ماری و سینا نام دارند.
مودیانو از چهره های نوجوی ادبیات مدرن فرانس��ه شناخته
م ی شود که اثارش هم تحسین منتقدان ادبی را ب رانگیخته
و هم خوانندگان فراوان دارد .او جایزه گنکور در س��ال ۱۹۷۸
و جایزه بزرگ اکادمی فرانس��ه ب رای ادبیات در سال ۱۹۷۲را
برنده شده است .مودیانو در س��ال ۲۰۱۲نیز موفق به کسب
جایزه دولتی اتریش ب رای ادبیات اروپا و در س��ال ۲۰۱۰برنده
جایزه دل دوکای انستیتوی فرانس��ه ب رای یک عمر تالش
حرفه ای خود ش��د و در نهایت برنده جای��زه یک میلیون و
صد هزار دالری نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴شد .در بیانی ه ای که
پاتریک مودیانو به عنوان برن��ده جایزه نوبل ادبیات انتخاب
شد ،امده است« :مودیانو بر هنر شرح خاط رات مسلط است
و م ی تواند به وسیله ان سرنوشت های مافوق تصور انسانی
را زنده کند».
او در دفتر ناشر فرانس��وی خود «گالیمار» حضور پیدا
کرد و اولین نشس��ت خبری اش پس از دریافت این افتخار
مهم بی ن المللی را رقم زد .مودیانو ،در ابتدای س��خنانش به
غافلگی ر شدن از شنیدن این خبر ناگهانی پرداخت و گفت:
«واقعا شگفت زده شده بودم .در خیابان بودم که دخترم تلفنی
به من این خبر را رس��اند .فقط همان طور راه م ی رفتم حس
م ی کردم این اتفاق دارد ب رای همزادم م ی افتد ».مودیانو درباره
جایزه یک میلیون و صد ه��زار دالری اش گفت« :این مبلغ
را ب رای فراخواندن دس��ت نیافتن ی ترین اهداف بشری و پرده
برداشتن از بُعد انسانی زندگی در فرانسه طی دوران سلطه
نازی ها صرف خواهم کرد».
کتاب هایش
پاتریک مودیانو در اثارش بیش��تر به مضامینی چون
حافظه ،فراموش��ی ،هویت و گناه م ی پردازد و شهر پاریس
در اغلب رمان های او حاضر است و به نوعی یکی از عوامل
خالق در نوش��ته های او محسوب م ی ش��ود .داستان های
«مودیانو» نیز اغلب ب ر اس��اس زندگ ی نامه یا حوادثی که در
جریان اشغال المان روی داده است نوشته شده اند و تمامی
رمان های او نیز به نوعی با هم مرتبط هستند و «مودیانو»
این ارتباط را از طریق زادگاهش و س��ابقه ان ایجاد م ی کند.
مودیانو که با نگارش رمان های تاریخی در جهان شهره است،
اغلب فضای کارهای خود را به دوران اشغال فرانسه توسط
المان نازی معطوف کرده اس��ت ،ه ر چند خود این نویسنده
درست بعد از پایان جنگ جهانی دوم دیده به جهان گشوده
اما بازنگری وی به عقبه تاریخی مردمان کشورش در دوران
جنگ و سیر مطالعاتی و پژوهشی دقیق در این مساله باعث
شده تا بستر روایت اغلب داستان و رمان های وی به کشور
ی دوم معطوف شود .در
فرانسه در زمان اشغال در جنگ جهان
حقیقت مودیانو از طریق این دیدگاه توانسته نه تنها در فرانسه
که در سراسر جهان عالقه مندان خاص خود را داشته باشد،
همین قلم فراگیر ،زبان متفاوت و البته مورد توجه منتقدان
و مخاطب��ان و دید جهانش��مول وی در ارتباط میان فضای
داستان هایش با جهان امروز انس��ان ها باعث شده که وی
پیش از ربودن جایزه نوبل ،جوایز متعدد ادبی جهان را کسب
کند .مودیانو رمان نویسی است با اندیشه های عمیق فلسفی
و هس��ت ی ش��ناختی .او در رمان «ب ی راه» که فلسف ی ترین
رمانش محسوب م ی شود ،درباره دو مقوله هویت و حافظه
کنکاش م ی کند .بیش��تر قهرمانان اث��ار مودیانو از اختالل
شخصیت و هویت رنج م ی ب رند .نثر مودیانو ،مهم ترین قوت
کار نویس��ندگی اوس��ت .او به کمک این نثر ،مخاطب را از
همان صفحه اول با پرسه زدن های شخصیت داستان همراه
م ی کند .مخاطب بنا به عادت ،انتظار دارد در پیچ یکی از این
خیابان ها که راوی ب ی وقفه ازش��ان م ی گذرد یا توی یکی از
این کافه ها و رس��توران هایی که او درش��ان توقف م ی کند،
اتفاقی بیفتد یا حادثه ای از گذشته بازگو شود؛ اما این انتظار
تا صفحه اخر کتاب براورده نم ی شود .مودیانو در اثارش مرز
میان خیال و واقعیت را کمرنگ م ی کند و خواننده را به رفت
و برگش��تی مداوم میان رویا و حقیقت وا م��ی دارد .مودیانو
از نویس��ندگان پرکار به ش��مار م ی رود و برخی از کارهای او
به فیلم نیز برگش��ته اس��ت .خیل ی ها معتقدند که طبیعت
شعرگون ه کتاب های مودیانو در ترجمه ان طور که باید منتقل
نم ی شود و همین موضوع اصل ی ترین علت ناشناخته بودن
این نویسنده در کشورهای انگلیس��ی زبان است« .خیابان
بوتی ک های تاریک»« ،محله گمشده»« ،سفر ماه عسل»،
«تصادف شبانه»« ،اه ای س��رزمین محبوب من»« ،افق»
و «تصادف ش��بانه» از معروف ترین اثار مودیانو محسوب
م ی شوند.
مودیانو در ایران
از مودیانو چند کتاب به زبان فارس��ی نیز منتشر شده
یراه اشاره کرد که از
است که از جمله انها م ی توان به رمان ب
سوی نشر فرهنگ ارش و با ترجمه ارش نقیبیان منتشر شد.
این کتاب ب ی گمان مهم ترین رمان پاتریک مودیانوس��ت و
یراه» در
ب رای اولی ن بار به فارسی ترجمه شده است .رمان «ب
سال 1972برنده جایزه بزرگ اکادمی فرانسه شده و تا امروز
ن ترجمه شده است .رمان افق نیز ب ا ترجمه حسین
به 30زبا
سلیمان ی نژاد از سوی نشر چشمه و با خرید حق کپی رایت از
ناشر فرانسوی به بازار کتاب ای ران عرضه شد .سلیمان ی نژاد
پیش از این رمان تصادف ش��بانه همین نویس��نده را ب رای
نشر چشمه برگردان فارس��ی کرده بود .رمان های بلوارهای
کمربندی و محله گمشده نیز با ترجمه اصغر نوری از سوی
انتشارات افراز منتشر شد .خیابان بوتی ک های خاموش نیز
دیگر کتابی اس��ت که از این نویس��نده به زبان فارسی و با
ی ترجمه و از سوی نشر افراز به
ترجمه مرحوم ساسان تبسم
بازار کتاب عرضه شد .مرا نگین کوچولو م ی نامیدند با ترجمه
ناهید فروغان نیز از سوی نشر اختران به بازار کتاب راه یافت.
شراکت هند و پاکستان در نوبل
مالله یوسف زی یکی از دو برنده جایزه صلح
نام هند و پاکستان که در کنار هم قرار م ی گیرد ،همه
یاد جنگ م ی افتند و مناقشه کشمیر اما این بار ترکیب این
دو کشور به صلح ختم شده ؛ جایزه صلح نوبل.
«مالله یوسف زی» و «کایالش ساتیارتی» به صورت
مش��ترک به عنوان برنده جایزه صلح نوبل امس��ال ()2014
اعالم شدند .رئیس کمیته نروژی نوبل اعالم کرد که مالله
یوس��ف زی پاکس��تانی به دلیل تالش هایش ب رای ارتقای
سطح تحصیل بانوان در پاکس��تان ب رای این جایزه برگزیده
شده است .با اهدای جایزه نوبل به مالله ١٧ساله ،او جوانترین
فردی است که برنده جایزه نوبل شده است .ساتیارتی نیز از
فعاالن حقوق کودکان در هند و از افراد پیش��رو در مبارزه با
کار کودکان محسوب م ی شود و تاکنون سازمانش 80هزار
کودک را از کار اجباری خالص کرده و به بازپروری و تحصیل
انها کمک کرده است .کمیته صلح نوبل از این دو به خاطر
«مبارزه شان علیه س��رکوب کودکان و جوانان و مبارزه ب رای
حق تحصیل همه کودکان» تقدیر کرد.
نوبل شیمی
یک جایزه برای سه نفر
دو امریکایی و ی��ک المانی ،نوبل ش��یمی را بردند .این جایزه ب��ه خاطر کار انها
روی میکروس��کوپ نوری بود که فهم ما را از دنیای مولکول ها بیشتر کرده و به ما اجازه
م ی دهد انها را از نزدیک ببینیم .اریک بتزیگ ،استفان هل و ویلیام موئرنر ،این جایزه را به
صورت اشتراکی بردند .ب رای مدت های طوالنی ،میکروسکوپ نوری با یک محدودیت
به عقب رانده شده بود و ان ،نداشتن وضوح بهتر از نیم طول موج نور بود .برندگان نوبل
شیمی امسال با کمک مولکول های فلورسنت توانس��تند این محدودیت را رفع کنند.
دس��تاورد عظیم انها ،میکروس��کوپ نوری را به بعد نانو رس��اند.اکنون دانشمندان در
حوزه نانوسکوپی ،مسیرهای مولکول ها را درون سلول های زنده مشاهده م ی کنند .انها
م ی توانند چگونگی تولید سیناپ س های بین سلول های عصبی مغز را توسط مولکول ها
ببینند و پروتئی ن های دخیل در بیماری های پارکینسون ،الزایمر و هانتینگتون را پیگیری
کنند .همچنین دانش��مندان قادرند هر پروتئین درون تخم های بارور را در زمان تقسیم
شدن ب رای تبدیل به جنین مشاهده کنند.
نوبل اقتصاد
نوبل فیزیک
خط رناکی متورم ش��ده بود .در نهایت مالله را عمل کردند و
بخشی از جمجمه اش را برداشتند تا فشاری که روی مغزش
بود کم شود« .بان ک ی مون» دبیرکل س��ازمان ملل متحد
پیش از این 10 ،اکتبر هر سال را به نام روز جهانی «مالله»
نامگذاری کرده بود .ساتیارتی 60س��اله هم از دنباله روهای
ماهاتما گاندی و جنبش اعتراضات بدون خشونت وی است
که تالش های خود را از سال 1980بر حقوق کودکان و مبارزه
با کار اجباری انها قرار داده اس��ت .وی از پیش��روان نهضت
جهانی خاتمه دادن به بردگی کودکان اس��ت و تاکنون ده ها
هزار کودک را از شرایط بد خارج کرده و امکان تحصیل انها
را فراهم کرده است.
نوبل به صرف LED
جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۴به س��ه دانش��مند ک��ه ط راحی و س��اخت LEDهای
کم مصرف با نور ابی را صورت داده اند تعلق گرفته است ،ابداعی که در نهایت منجر به
تولید LEDهای دارای نور سفید و بهره گیری از انها در سراسر جهان گردید LED.ها با
رنگ های دیگر از اواسط قرن بیستم وجود داشتند ،اما تولید LEDبا نور ابی تا سال های
ابتدایی دهه ۹۰امکان پذیر نشده بود و نیازمند تحقیقات بسیار گسترده تری بود .جوایز
سه محقق یاد شده با نام های هاروشی امانو ،شوجی ناکامورا و ایسامو اکازاکی به انها اهدا
شد .این افراد متوجه شدند نیترید گالیم م ی تواند رنگ ابی پدید اورد و سپس راهی پیدا
کردند تا با استفاده از این ماده و به کارگیری ان در کنار الومینیوم و ایندیم به تولید نور از
ی سلطنتی علوم سوئد در همین رابطه گفته است:
طریق روشی با صرفه بپردازند .اکادم
«باتوجه به مصرف انرژی اندک LEDها م ی توان انها را از طریق پانل های خورشیدی
انرژی بخشید و صرفه جویی که این محصوالت با خود به همراه م ی اورند سبب متحول
شدن سیاره زمین م ی گردد».
اقتصاد به شیوه فرانسوی
مثلث | شماره 238
جایزه نوبل اقتصاد هم به یک فرانسوی رس��ید« ،ژان تیرول» اقتصاددان 61ساله سومین فرانسوی است که توانست
این جایزه را از ان خود کند .پایگاه اینترنتی اکادمی نوبل درباره او نوش��ت« :تیرول یکی از تاثیرگذارترین اقتصاددانان دوران
ماست .وی تحقیقات تئوریک مهمی در برخی حوزه ها انجام داده است ،اما مهم ترین تحقیق وی در مورد چگونگی فهم و
نظم بخشیدن به صنایعی است که چند ش��رکت قدرتمند معدود در ان حوزه فعالیت دارند .بسیاری از صنایع تحت انحصار
ی برخوردار نیستند،
چند شرکت بزرگ یا یک شرکت انحصاری قرار دارند .چنین بازارهایی که از مقررات تنظیم کننده محکم
اغلب از نظر اجتماعی تاثی رات نامطلوبی را ایجاد م ی کنند .از جمله اینکه قیمت های ارائه شده از سوی این شرکت ها مبتنی بر
هزینه های تولید نیست یا اغلب این شرکت ها ،شرکت های غیرمولدی هستند که از طریق مسدودکردن مسیر ورود شرکت های
جدید و مولدتر به حیات خود ادامه م ی دهند».
تیرول در سال 1953د ر ترویز فرانسه متولد شد و در سال 1981دکترای خود را از انستیتوی فناوری ماساچوست دریافت
کرد .وی هم اکنون مدیریت موسسه صنایع اقتصادی فرانسه را برعهده دارد .وی همچنین عضو شورای تحقیقات استراتژیک
فرانسه ،عضو کمیته اجرایی موسسه مطالعات پیشرفته تولوز و عضو مدرسه اقتصاد تولوز است .تیرول به دلیل تحقیقاتش
در زمینه قدرت بازار و کنترل ان برنده این جایزه شد .ژان تیرول به دلیل پاسخ به پرسش هایی از این دست برنده نوبل امسال
شده است که دولت چگونه باید با شرکت های ادغام شده یا کارتل ها رفتار و چگونه باید انحصار انها در بازار را تعدیل کند؟
دیدار
داستان مالله
از مالله به عن��وان مظهری از اموزش ب��رای دختران
پاکستانی و نمادی ب رای ترغیب زنان این کشور ب رای مقابله
با اقدامات وحشیانه یاد م ی شود اما نام مالله یوسف زی زمانی
بر سر زبان ها افتاد که ش��روع کرد به نوشتن یادداشت های
روزانه اش .او درباره زندگی زنان دره سوات پاکستان م ی نوشت؛
منطقه ای که زندگی مردم ،به ویژه کودکان و دخترانش ،زیر
سایه سنگین ازار و خشونت طالبان است .مالله زمانی که
یازده سال بیشتر نداش��ت ،فعالی ت اش را اغاز کرد اما خشم
طالبان خیلی زود متوجه مالله ش��د .نهم اکتبر سال ۲۰۱۲
میالدی زمانی که مالله با بقیه بچه ها در اتوبوس مدرس��ه
نشس��ته بود ،گروهی از مردان طالبان اتوب��وس را متوقف
یزند« :بگویید کدام تان
م ی کنند و باال م ی ایند .مردی فریاد م
مالله اید ،اگر دهان تان را باز نکنید ،هم ه را م ی کشم» مالله
شناسایی م ی ش��ود و مردان به سرش ش��لیک م ی کنند .او
به شدت زخمی م ی ش��ود ،اما زنده م ی ماند و ب رای درمان به
انگلیس منتقل م ی شود .گلوله از قسمتی از باالی ابروی چپ
مالله وارد سرش شده بود و با گذشتن از گردنش درمهره های
پش��ت اش متوقف ش��ده بود .او را عمل کردند و بعد تحت
مراقبت ویژه گرفت .بعد از چهار س��اعت وضعی ت اش بدتر
ش��د و کم کم به طور کامل بیهوش ش��د .مغزش به شکل
75
پایان شایعه ها
در مورد «اون»
رهبر کره شمالی پس از مدتی غیبت
در انظار ظاهر شد
شایع ه ها به پایان رس��ید.غیبت بیش از یک ماه رهبر
کره شمالی در مراس م رسمی این کشور ،حدس و گمان های
زیادی را ایجاد کرده بود .وقتی که « کیم جونگ اون » در دو
مراسم مهم و ملی این کش��ور یعنی سالگرد تشکیل حزب
کارگران و همچنین سالروز تاس��یس حکومت کره شمالی
که دو رویداد مهم سیاسی در این کشور محسوب م ی شود،
شرکت نکرده بود؛ به گمان هزن ی هایی درباره وضعیت جسمانی
وی و کنار زده شدن احتمالی او در جریان جنگ قدرت ،دامن
زد.این حدس ها حتی بس��یار باال گرفته ش��ده بود .برخی از
پژوهشگران مس��ائل کره اعتقاد دیگری داشتند که غیبت
«کیم جونگ اون» م ی تواند نشانه ای از به حاشیه رانده شدن
او در یک جنگ قدرت باشد .سناریویی که با دیدار ناگهانی
هیات مقامات ارش��د پیونگ یانگ به اینچئون کره جنوبی
قوت یافت .برخی از رسانه ها ادعا کردند که غیبت یک ماهه
رهبر کره ش��مالی به معنی حبس بودن وی در خانه است.
برخی دیگ��ر از تحلی ل گران نیز معتقد بودن��د غیبت رهبر
جوان کره شمالی م ی تواند یک کودتای ظریف باشد .برخی
دلیل این غیبت «اون» را بیماری او اعالم کردند .چرا که گفته
م ی شود رهبر کره شمالی به شدت سیگار م ی کشد و از زمان
اغاز به کار در مس��ئولیت رهبری کشورش ،وزنش زیاد شده
است .اما پس از وقفه ای یک ماهه «کیم جونگ اون» رهبر
فو حدیث ها در
کره شمالی در انظار عمومی ظاهر شد تا حر
مورد وی به پایان برسد .عاقبت پخش تصاویری از تلویزیون
کره شمالی جونگ اون را در حال بازدید از یک مجتمع علم ی
در منطقه ویس��انگ که به تازگی از س��وی دانشمندان این
کشور ساخته ش��ده ،نش��ان داد .او همچنین در یک محله
مسکونی که به تازگی ب رای دانشمندان ساخته شده ،حاضر
شد و خبرگزاری دولتی کره شمالی گزارش داد« :کیم با دیدن
نمای اپارتمان ها و س��اختمان های دولتی که با کاش ی های
متنوع رنگی تزئین شده بود ،از ان اب راز رضایت کرد و گفت که
خیلی زیبا هستند ».روزنامه اصلی حزب حاکم کره شمالی
نیز تصویر نخس��ت روی جلد شماره روز سه ش��نبه خود را
به تصاویری از رهبر این کش��ور پس از پن��ج هفته غیبت
اختصاص داد .تصاویری که رهبر کره شمالی را خندان و در
حال راه رفتن نشان م ی داد ،در حالی که مقامات ارشد نظامی
کره شمالی نیز وی را همراهی و از گفته های وی نت برداری
م ی کردند .نکته ای که در تمام تصاویر منتش��ر شده از رهبر
جوان کره شمالی به چشم م ی خورد عصایی است که در دست
دارد و بیماری او را اثبات م ی کند .این م ی تواند اثبات ادعای
رویترز باشد که در روزهای قبل از حضور او درانظار نوشته بود:
«چندی پیش یک تمرین نظامی در پیونگ یانگ در جریان
ی فرماندهان ارتش همراه خود کیم جونگ اون
بود که تمام
در ان شروع به دویدن کردند .گفته م ی شود تاندون پای چپ
اون در این دویدن پیچ خورده و به سه ماه استراحت نیاز دارد».
البته در این تصاویر رهبر جوان کره شمالی قدری الغرتر دیده
می شود .شایع ه های جدید م ی گوید او در بیمارستانی در چین
در حال طی مراحل درمانی ب رای کاهش وزن و تحت جراحی
ب رای تغییر اندازه معده بوده است«.کیم جونگ اون» پس از
مرگ پدرش «کیم جونگ ایل» در دس��امبر 2011به قدرت
رسید و به عنوان رئیس حزب ،رهبر و رئیس ارتش منصوب
شد .او در دسامبر 2013اقدام به پاکسازی اط رافیانش کرد و
شوهر عمه اش چانگ سونگ تاک را اعدام کرد .رسانه های
دولتی کره ش��مالی در ان زمان چانگ را به عن��وان یکی از
عوامل برپایی کودتا معرفی کردند.
جنگ صرب و البانی در زمین فوتبال
دیدار
76
مثلث | شماره 238
یک پرچم مسابقه فوتبال را تعطیل کرد
یک هواپیمای بدون سرنشین در یک مسابقه فوتبال
باعث شد که اختالفات سیاسی دو کشور سر باز کند و خود
را نش��ان دهد .دیدار تیم های صربس��تان و البانی از مرحله
مقدماتی یورو 2016در دقایق پایانی نیمه اول به خاطر ورود
یک هواپیمای بدون سرنشین به ورزشگاه به هم خورد .در
دقایق پایانی نیمه اول این بازی از سوی هواداران البانیایی
بیرون ورزشگاه ،پرچم این کشور همراه با نقشه کشور کوزوو
از طریق یک بالگرد چهار موتوره مخصوص تصویر برداری
بسیار کوچک بر فراز بازیکنان دو تیم به پرواز در امد .سطح
ارتفاع این هواپیما از زمین بسیار کم بود .این هواپیما پرچم ی
را حمل م ی کرد که روی ان واژه«»Autochthonous
که معنی البانی بزرگ م ی دهد ،نوشته شده بود .در این لحظه
«م ی ترووچ» ،بازیکن صربس��تان با گرفتن پرچم ،اقدام به
جداکردن ان از هواپیما کرد که این حرکت او با واکنش شدید
بازیکنان البانی همراه شد .بازیکنان دو تیم در این لحظه با
یکدیگر درگیر شده و نیمکت نش��ینان دو تیم نیز وارد این
درگیری شدند .برخی تماشاگران نیز در این لحظه وارد زمین
مسابقه شدند .بدین ترتیب ،بازی از سوی داور قطع شد و به
دلیل ملتهب بودن جو ورزشگاه ،ادامه بازی نیز به دستور داور
صالح دانسته نش��د .جنجال ها حتی اینگونه هم به پایان
نرسید و هنگام خارج شدن بازیکنان البانی از زمین با پرتاب
زباله به سوی انها از س��وی طرفداران صرب ،ادامه پیدا کرد.
اتحادیه فوتبال اروپا با انتشار بیانی ه ای در سایت رسمی خود
اعالم کرد« :دیدار صربستان -البانی در چارچوب رقابت های
مرحله انتخاب��ی یورو 2016نیمه کاره ماند و ش��رح اتفاقاتی
که در این ب��ازی رخ داده به کمیته انضباط��ی یوفا گزارش
شده است».
ب رانیسالو ایوانوویچ ،کاپیتان صربستان که عضو تیم
چلسی انگلیس اس��ت ،در این باره گفت« :ما م ی خواستیم
به بازی ادامه دهیم ولی بازیکنان البانی گفتند که به لحاظ
روانی امادگی ادامه بازی را ندارند».
جانینی ایتالیایی ،سرمربی البانی هم اعالم کرد چهار
بازیکن تیمش به دلیل درگیری هایی که در این بازی صورت
گرفت ،اسیب دیده اند.او در این باره گفت«:ما به یوفا شکایت
خواهیم کرد ،چون نیروهای امنیتی که در کنار زمین بودند
به همراه هواداران و برخی بازیکنان صربستان به بازیکنان ما
حمله کردند و انها را مورد ضرب و شتم قرار دادند».
ادی راما ،نخس ت وزیر البانی هم در صفحه شخصی
«توئیتر» خود نوشت :به خاطر شجاعتی که بازیکنان البانی
در این دیدار پیش از به تعلیق در امدن بازی داشتند ،به انها
تبریک م ی گویم و ب رای صربس��تان ی ها متاسفم که با این
نمایش زش��ت چهره بدی از خود در ذهن جامع ه جهانی به
ثبت رساندند.
درگیری ریشه در مسائل سیاسی بین دو کشور بر سر
جدایی کوزوو از البانی در سال 1989میالدی داشت و پیام
روی پرچم هم به نوعی بیانگر ع��دم جدایی البانی و کوزوو
بود .البانیای ی تباره��ا حدود 88درص��د از جمعیت کوزوو را
تش��کیل داده اند و این منطقه بعد از جن��گ اول بالکان به
امپ راتوری صربس��تان ملحق ش��د .جدا از درگیری در زمین
بازی مقامات دو کشور در جایگاه ویژه هم با هم درگیر شدند.
یوفا از قبل تماشاگران البانی را از این بازی محروم کرده بود.
پس از این درگیری ها در تی رانا پایتخت البانی هم تماشاگران
این تیم که در مکان ها عمومی بازی را م ی دیدند دس��ت به
اشوب زدند.
نیس ت انگاری و شعر معاصر
دوران جدید عالم
کتاب «نیس ت انگاری و شعر معاصر» به قلم یوسفعلی میرشکاک منتشر شد.
این کتاب که در بیش از 500صفحه و در قطع رقعی توسط انتشارات روزگار نو به چاپ
گ شاعری
رسیده است ،نه شعر است و نه طنز و نه گزیده و نه شرح بر مجموعه شعر بزر
از این مرز و بوم .بلکه نگاهی تاویلی است به اش��عار نیما ،اخوان ،شاملو و فروغ؛ و در
رثای خرد برتر و ظهور نیس ت انگاری .میرشکاک در این کتاب ،جا به جا ضمن اشاره به
ابیاتی از اشعار این شاع ران« ،چرا»یی رجوع شاعر به سبک یا زبانی خاص یا استمداد
از معنا یا مفهومی به خصوص را م ی کاود و در این بین ،ارام ارام جای شاعر و شعرش
در تاریخ فکر و فرهنگ این خطه ب رای خواننده نمایان م ی شود« .نیس ت انگاری و شعر
معاصر» ،کتابی است که در بین مجموعه کتاب های وی ،البته ب ی سابقه نیست .این
کتاب از زاویه ای ما را به یاد کتاب «در س��ایه سیمرغ» م ی اندازد که با نگاهی تاویلی
در ظاهر شعر حکیم ابوالقاسم فردوس��ی پرده از باطن ان بر م ی دارد و خرد برتر را به
نمایش م ی گذارد .چرا میرشکاک به جای انتشار مجموعه اشعارش دست به چنین
کاری زده است؟ وی در پاسخ به این پرسش در مقدمه کتاب چنین م ی نویسد« :ب رای
قدم گذاشتن در راه حق ،نیازمند ان هس��تیم که ببینیم الاقل در دو ،سه قرن اخیر و
به ویژه پس از مش��روطه ،چه بر سر تفکر ما امده اس��ت که به هرطرف رو م ی کنیم،
سرزنش خار مغیالن هست و نشان کعبه نیست و چرا امید به هر گشایشی ،ب رنیامده
به فروبستگی بدل م ی شود؟»
کتاب «دوران جدید عالم» ،گفتمان انتقادی انقالب اس�لامی در شناخت تجدد ب ر اساس
بیانات رهبر انقالب اس��ت؛ به تعبیر ایش��ان با وقوع انقالب ،دوران جدیدی با نام «دوران امام
خمینی(ره)» اغاز شده و تاریخ بشریت ،امروز بر سر یک پیچ بزرگ تاریخی است .کتاب «دوران
جدید عالم» به کوشش سعید اشیری تدوین و بهار امسال ( )93در 310صفحه از سوی انتشارات
انقالب اسالمی منتشر شده است .نویس��نده در دو بخش اصلی با عناوین «انقالب اسالمی و
جهان متجدد» (در پنج فصل) و «غرب شناسی و تجددشناسی انتقادی» (در 13فصل) ،کوشیده
است تا گفتمان انتقادی انقالب اسالمی در شناخت تجدد را ب ر اساس بیانات رهبر معظم انقالب
اسالمی بررسی و تبیین کند .این اثر گزیده ای از بیانات معظم له درباره اثار وقوع انقالب اسالمی
و استق رار نظام اسالمی در جهان معاصر را در خود جای داده است؛ واقعه عظیم و تاریخسازی که
صف بندی موجود بین قدرت های بزرگ و مکاتب فکری رایج در جهان را تغییر داد و نویدبخش
دورانی نوین در جامعه بش��ری ش��د .پس از مقدمه ،نخس��تین بخش کتاب با سخن مشهور
رهب ر انقالب درباره دوران جدید عالم اغاز م ی ش��ود که عنوان کتاب نیز از همین بخش گرفته
شده است« :بدانید امروز تاریخ جهان ،تاریخ بشریت ،بر سر یک پیچ بزرگ تاریخی است .دوران
جدیدی در همه عالم دارد اغاز م ی شود .نشانه بزرگ و واضح این دوران عبارت است از توجه به
خدای متعال و استمداد از قدرت الیزال الهی و تکیه به وحی .بشریت از مکاتب و ایدئولوژی های
مادی عبور کرده است ...امروز در میان امت اسالمی ،بیشترین جاذبه متعلق است به اسالم ،به
قران ،به مکتب وحی»...
اخرین کتاب یوسفعلی می ر شکاک منتشر شد
گفتمان انتقادی انقالب اسالمی در شناخت تجدد
جایزه پروفسور
برترین جراح جهان یک ایرانی است
پروفسور مجید سمیعی نام بزرگی در جهان است .یک
چهره پیشتاز و ب رتر در دنیای پزشکی و جراحی که همگان نام او
را به نیکی م ی ب رند .او پ ر افتخارترین جراح ای رانی است که ده ها
جایزه و مدال علمی بی ن المللی را در زمینه گسترش مرزهای
دانش در حیطه علوم مغز و اعصاب به دس��ت اورده است ،نام
پروفسور سمیعی در روزهای اخیر یک بار بر سر زبان ها افتاده
است .اکادم ی جهانی جراحان مغز و اعصاب جهان در سایت
ی چهره ماندگار پزشکی
رس��می خود اعالم کرد که این اکادم
ای ران و جهان پروفس��ور مجید س��میعی را به عنوان برترین
دانشمند و جراح مغز واعصاب جهان و ب رنده جایزه این اکادمی
با عنوان Golden Neuron Awardدر س��ال 2014
انتخاب کرده است .این جایزه طی یک مراسم رسمی در شهر
وین و با حضور مقامات رس��می کش��ور اتریش و اساتید تراز
اول جهان در رش��ته جراحی مغز و اعصاب به پروفسور مجید
سمیعی اعطا شد.
پروفس��ور «مجید س��میعی» متولد ۲۹خرداد ۱۳۱۶در
شهر ته ران است ،ولی اصالت گیالنی دارد« .مجید سمیعی»
تحصیالت ابتدایی و متوس��طه را در رش��ت به پایان رساند و
سپس به المان رفت و در دانش��گاه یوهانس گوتنبرگ شهر
ماینتس به تحصیل در رش��ته های زیس ت شناسی و پزشکی
پرداخت و سپس دوره تخصص جراحی مغز و اعصاب را زیر نظر
پروفسور «کورت شورمن» شروع کرد و در سال ۱۳۴۹با کسب
تخصص در این رشته فارغ التحصیل شد .پروفسور سمیعی
در سال ،۱۳۵۶ریاست بیمارس��تان جراحی مغز و اعصاب را در
شه ر هانوفر برعهده گرفت .در همین سال ،کرسی جراحی مغز
و اعصاب در دانشگاه لیدن هلند به وی اعطا شد و در سال۱۳۶۶
دانشگاه ماینتس تصدی کرسی جراحی مغز و اعصاب را به وی
پیشنهاد کرد .در سال ۱۳۶۷با قبول تصدی کرسی جراحی مغز
و اعصاب در دانش��گاه هانوفر به کار پرداخت .از سال ۱۳۶۷تا
۱۳۷۱ریاس��ت انجمن بی ن المللی قاعده جمجمه را برعهده
داشت و در سال ۱۳۷۱به ریاست فدراسیون جهانی انجمن های
قاعده جمجمه انتخاب ش��د .رئی س جمه��ور المان غ ربی در
ی و تجربیات ارزنده وی و
سال ،۱۳۶۷ب رای تجلیل از مقام علم
همچنین گام های بلندی که در پیشرفت جراحی مغز و اعصاب
برداشته است ،نشان «خدمت درجه یک» دولت المان را به او
اهدا کرد .در همین س��ال جایزه علمی ایالت «نیدرزاکسن»
المان ،به پاس فعالی ت های پ رارزش وی در راه پیشرفت جراحی
مغز و اعصاب ،به او اهدا شد .در سال 2011نیز جایزه ای به عنوان
جایزه یا مدال پروفسور «مجید سمیعی» پایه گذاری شد و به
پاس خدمات وی به جراحی مغز ،این جایزه را «جایزه پروفسور
سمیعی» نامیدند که «فدراسیون جهانی انجمن های جراحی
مغز و اعصاب» ،متشکل از 120کشور جهان ،این مدال را اهدا
م ی کند .پروفسور سمیعی در س��ال 2013نیز از سوی نشریه
معتبر ورلد نورو سرجری به عنوان برترین جراح مغز و اعصاب
جهان در سال 2013انتخاب شد و در شماره ویژه این نشریه که
به مناسبت انتخاب این جراح ای رانی به عنوان جراح برتر جهان
در سال 2013انتشار یافت ،ده ها استاد و جراح تراز اول جهانی
در خصوص خدمات ش��ایان توجه وی به رشته جراحی مغز و
اعصاب مقاالت متعددی را به چاپ رساندند.
پیشخوان جهانی
مثلث | شماره 238
دیدار
غذا سوژه این
شماره تایم
نایجل فراگ
با نیوزویک
مصاحبه
کرده است
حسادت از
نگاه لوپوئن
77
دیدار با سیما
به نام تداخل ام��واج و فرکان س های دو کش��ور وجود ندارد.
طرفین با درک متقابل ،از پخ��ش مطالب و برنامه هایی که
مایه ازردگی همدیگر شود یا باعث خدشه دار شدن روابط و
مصالح ملی و سیاسی یکدیگر ش��ود ،خودداری م ی کنند.
کمیته مش��ترک رس��انه ای درباره تعمیق و بهب��ود روابط
رسانه ای و محتوای برنامه های رسانه های دو کشور نظارت
و فعالیت م ی کند و در جهت تامین منافع و مصالح دو کشور
اقدام��ات الزم را انجام م ی دهد .در این س��فر وزیر ارتباطات
جمهوری اذربایجان باتوجه به پیشرفت های فنی صداوسیما
ب رای خرید فرس��تنده های پرقدرت دیجیتال از ای ران اعالم
امادگی کرد که اولین نمونه این فرستنده ها به زودی به باکو
ارسال خواهد شد».
در سفر ضرغامی به اذربایجان اعالم شد
اذربایجان
از ایران فرستنده
دیجیتال می خرد
با س��فر س��ی د عزت اهلل ضرغامی به باک��و ،جمهوری
اذربایجان و جمهوری اس�لامی ای ران هم��کاری در زمینه
فنی و تولیدات رس��انه ای را ارتقا م ی دهند .ضرغام ی که به
دعوت وزیر ارتباط��ات جمهوری اذربایجان به این کش��ور
سفر کرده است ،با اشاره به روابط بسیارخوب دو کشور و دو
ملت گفت« :در مورد مسائل فنی و وجود برخی تداخالت در
امواج سیگنال های تلویزیونی صحبت شد و خوشبختانه با
همکاری هایی که از گذشته داش��تیم و امروز هم اقای وزیر
اشاره کرد تا حد زیادی این مشکالت حل شده است».
رئیس س��ازمان صداوس��یما که پس از دی��دار با وزیر
ارتباطات جمهوری اذربایجان در باکو صحبت م ی کرد ،گفت:
«درباره تشکیل کمیته مشترک بررسی مسائل رسانه ای در
حوزه های فنی و محتوایی به توافق رسیدیم که امیدواریم
این کمیته بتواند در جهت پیشبرد فعالی ت های رسانه ای و در
نهایت ارتقای فعالی ت های مشترک دو کشور موثر باشد».
ی در ادامه به روابط فرهنگی خوب دو کش��ور
ضرغام
اش��اره کرد« :بس��یاری از س��ریال های ای رانی در جمهوری
اذربایجان پخش شده اس��ت و از لحاظ فرهنگی بسیاری از
برنامه های تولیدی دو کش��ور نزدیک به هم است ،بناب راین
اگر هم درباره برخی برنامه ها برداش��ت رس��انه ای متفاوتی
وجود داشته باشد ،خیلی مهم نیست بلکه مهم نگاه جامع
رسانه ای است که وجود دارد».
ضرغامی به مسائل منطقه ای و موضوعات رسانه ای
ان نیز اش��اره کرد و افزود« :فضای س��ایبری موجود کمک
زیادی به داعش کرده اس��ت و متاسفانه غرب حاضر نیست
خدمات فضای مجازی را ب رای داعش مس��دود کند ».وزیر
ارتباطات جمهوری اذربایجان هم در جمع خبرنگاران گفت:
ی گفت در حال حاضر مشکلی
«همان طور که اقای ضرغام
تعبیر وارونه یک رویا
دیدار
مثلث | شماره 238
رئیس رس��انه ملی در بازدید از رادیو تلویزیون دولتی
جمهوری اذربایجان به ظرفیت ممتاز شبکه « پرس ت ی وی»
اش��اره کرد« :ماهانه بیش از یکصد میلیون کاربر از اقصی
نقاط جهان ب رای دس��تیابی به اخرین اخب��ار و اطالعات به
این ش��بکه مراجعه م ی کنن��د ».ضرغامی در ای��ن بازدید
مجوز استفاده از این شبکه خبری را به رغم نبود تفاهمنامه
همکاری ف ی ما بین به شبکه «اذ تی وی» صادر کرد.
در این دیدار مسئوالن شبکه «اذ تی وی » نیز گزارشی
از فعالیت این شبکه ارائه کردند .رئیس سازمان صدا و سیما
همچنین با وزیر فرهنگ و گردشگری جمهوری اذربایجان
نیز دیدار و گفت وگو کرد .وزیر فرهنگ و گردشگری جمهوری
اذربایجان نیز در این دی��دار گفت« :فرهنگ و تمدن ای رانی
همیشه ب رای ما قابل احترام بوده و ما اثار ارزشمند هنرمندان
ای رانی را در سراسر منطقه مانند سمرقند و بخارا نیز مشاهده
م ی کنیم .سازمان صدا و س��یمای جمهوری اسالمی ای ران
تش��کیالت بزرگ و گس��ترده ای دارد و م ی توان��د از طریق
شبکه های پرش��مار خود نقش مهم ی در ترویج دوستی و
ب رادری بین دو ملت و دو دولت ایفا کند».
سریالی بر مبنای کتاب «دا»
ادامه فیلمبرداری در گرجستان انجام می شود
نگارش فیلمنامه این سریال به پایان رسید
سریال «تعبیر وارونه یک رویا» ساخته فریدون جی رانی در 13قسمت 45دقیقه ای
با موضوع جاسوسی – ترور دانشمندان هسته ای ای ران ب رای پخش از شبکه یک سیما در
ی این سریال در ته ران اغاز شده
حال ساخت است .بیش از 20روز است که کار تصوی ربردار
و عوامل سازنده ب رای گرفتن سکان س های خارجی عازم گرجستان هستند .بخش زیادی از
داستان «تعبیر وارونه یک رویا» در گرجستان م ی گذرد و گروه قرار است به مدت یک ماه
در گرجستان مستقر باشند .تاکنون حضور پانته ا به رام ،امیر جعفری ،فرهاد قائمیان ،الهام
ی و داریوش ارجمن د در س��ریال فریدون جی رانی قطعی شده است .این
کردا ،فرزین صابون
سریال سه الی چهار هنرپیشه خارجی خواهد داشت .همچنین قرار است تعدادی بازیگر
ای رانی هم به زودی به «تعبیر وارونه یک رویا» اضافه شوند .تاکنون همه بازیگران اصلی
س��ریال «تعبیر وارونه یک رویا» همچون امیر جعفری ،داریوش ارجمند ،پانته ا به را م و...
مقابل دوربین رفته اند .امیر جعفری در «تعبیر وارونه یک رویا» نقش یک مامور امنیتی
ای رانی را ایفا م ی کند و داریوش ارجمند نیز ایفای نقش یک کارش��ناس امنیتی را برعهده
دارد .همچنین پانته ا به رام و فرهاد قائمیان از دیگر نقش های اصلی این مجموعه هستند.
کتاب «دا» روایت یکی از بانوان حاضر در دفاع مقدس است .این کتاب که در سال ۸۸
و توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده ،بار ها تجدید چاپ شده است .فیلمسازان بسیاری
ب رای ساخت فیلم ب راساس این کتاب اب راز تمایل کردند ،اما سرانجام این همایون اسعدیان
بود که ب رای ای��ن منظور مورد توجه ق��رار گرفت.کارگردان س��ریال «دا» از پایان نگارش
فیلمنامه ان خبر داد و گفت« :این فیلمنامه ب رای تایید نهایی در اختیار حوزه هنری قرار
گرفته است .فیلمنامه این مجموعه به پایان رسیده و ان را ب رای بازخوانی و تایید به حوزه
هنری تحویل داده ایم .در هر یک از بخش های تحقیق و نگارش با دو ،سه همکار مجزا
کار کردم تا فیلمنامه «دا» اماده شود .این فیلمنامه ۳۴قسمتی است .ممکن است پس از
مذاکره کمی ان را فشرده کنیم .سیر تاریخی حوادث مربوط به خرمشهر را در فیلمنامه حفظ
کردیم .ضمن اینکه فیلم شامل همه کتاب م ی شود و خالصه نیست .راوی این فیلمنامه
فقط حسینی ،راوی کتاب «دا» نیست .سیده زه را حسینی ،طبیعتا نم ی توانسته در همه
بخش های شهر حضور داشته باشد .بناب راین به صورت موازی و با استفاده از تکنی ک های
داستانی ،روایت هایی از سایر قسمت های خرمشهر را وارد داستان کردیم».
اینه عبرت
78
دیدار از شبکه ملی اذربایجان
بازپخش یک سریال
دهه شصتی در ای فیلم
شبکه ای فیلم س��ریال دهه ش��صتی «اینه عبرت» را روی انتن
م ی برد« .اینه عب��رت» نام یک مجموعه تلویزیونی ای رانی اس��ت که از
شبکه اول پخش م ی ش��د .این مجموعه ،در دو سری ساخته شد؛ سری
اول ان را ( )۱۳۶۷-۱۳۶۸در پنج قسمت« ،علی نق ی لو» و سری دوم ان را
(« )۱۳۶۸ -۱۳۷۰محسن شاه محمدی» کارگردانی کردند .مضمون این
سریال اجتماعی است و به مشکل موادمخدر م ی پردازد .تولید و پخش
این سریال طی چهار سال متوالی بین سال ۱۳۶۷تا ۱۳۷۰و در ۵۰قسمت
انجام شد .یکی از مشهورترین عنوان های ان «برگ ریزان» بود که خود در
۱۸قسمت مجزا تهیه شد و شخصی ت های معروف ان علی و اتقی بودند
که این نقش ها را ب ه ترتیب محمود دینی و جواد گلپایگانی ایفا کرده اند.
سازندگان این مجموعه با ساخت سریال اینه عبرت ،ب رای اولی ن بار اعتیاد
و بالهایی که ممکن است به سر بش��ر بیاورد را در تلویزیون به نمایش
گذاشتند و جواد گلپایگانی با بازی اش توانست ته خط اعتیاد را به خوبی
نشان دهد .شخصیت «اتقی» ،پیر ،معتاد و زشت بود ولی اینها باعث نشد
که خصائل انسان ی اش را از دست بدهد .او در تمام قصه یک رفیق ،یک
همسر و یک پدر خوب باقی ماند.
سریال زندگی «امام خمینی(ره)»
اخرین اخبار از سریال های فاخر سیما
سریالحاج احمدمتوسلیان
نیمی از فیلمنامه سریال نوشته شد
سریال «حضرت امام خمینی (ره)» در حال نگارش توسط گروهی از نویسندگان است
و مراحل تحقیقات خود را پشت سر م ی گذارد .تاجبخش فنائیان ،مدیر اداره کل تولی دات الف
ویژه معاونت سیما در این باره گفت« :در حال حاضر ساخت این سریال ها مراحل تحقیق
و نگارش خود را پشت سر م ی گذارد .تا امروز 15قسمت از س��یناپس انها نگارش شده و
روند ان به خوبی پیش م ی رود و ساخت سریال های «حضرت امام خمینی(ره)»« ،شهید
مطهری» و «ابوطالب» توسط اداره کل تولیدات الف ویژه سیما پیگیری م ی شود .کارهای
دیگری نیز در این معاونت به تولید م ی رسد که به لحاظ موضوع تصویب شده که کار شوند
که حتی تحقیق و نگارش انها شروع نشده است .اگر کارهای یاد شده تولیداتشان شروع
شود موضوعات دیگر نیز وارد تحقیق و نگارش م ی شوند».
مدیر اداره کل تولیدات الف ویژه معاونت سیما همچنین گفت« :سریال «ابوطالب»
در دست نگارش است و سریال «حضرت اب راهیم» را در دست تحقیق و پژوهش داریم».
ساخت سریال «حاج احمد متوسلیان» در چند فاز مختلف و در شهر ته ران و کشورهای
لبنان ،سوریه و شهرهای مریوان و کردستان انجام م ی ش��ود .در این سریال دوران حضور
ایشان در مریوان و چگونگی حضور در کردستان و نیز ارتباط با مردم ،عملیات های منطقه ،
فتح المبین ،بی ت المقدس ،حضور در س��وریه و لبنان را به نمایش درم ی اوریم .ازادس��ازی
ارتفاعات دزلی ،عملیات برون مرزی محمدرس��ول اهلل و عملی��ات بی ت المقدس از جمله
عملیات های مهم این بزرگمرد کشور است که ساخت هر فاز از این کار نیازمند هزینه های
مالی و امکانات نظامی است و ساخته شدن ان به بعضی از شرایط بستگی دارد که یکی از
انها همکاری نهادهای مرتبط با این موضوع است .تولید این سریال به دلیل اهمیت باالی
شخصیت متوسلیان کار پرتالش و زحمتی است که پی ش بینی م ی شود نگارش ان حدود
ی از فیلمنامه این سریال 16قسمتی نوشته شده است .فیلم
6ماه زمان ببرد و تاکنون نیم
سینمایی «حاج احمد متوسلیان» پس از مجموعه تلویزیونی ان ساخته م ی شود.
یک ملودرام اجتماعی با محوریت خانواده
سریال تلویزیونی «همه چیز انجاست» به کارگردانی
ش��ه رام شاه حس��ینی روایتگ��ر موضوع��ات اجتماعی روز
جامعه است و بینندگان این مش��کالت را در میان داستان
خانواده های قصه خواهند دید .ضمن اینکه در این س��ریال
حرف دل جوانان هم زده م ی ش��ود .این سریال یک ملودرام
اجتماعی اس��ت و محور ان خانواده اس��ت .در
خالصه داستان سریال همه چیز انجاست امده
ی به علت
اس��ت« :کارگاه تولیدی خانواده قدیم
ورود کااله��ای خارجی ب��ه تعطیلی کش��انده
م ی ش��ود .مهدی پس��ر بزرگ خان��واده درگیر و
دار رفع مش��کالت به وج��ود امده ،به بس��یاری
از رازه��ای خانواده پ��ی م ی برد ».این س��ریال
تلویزیونی در 50قسمت 40دقیقه ای به سفارش
گروه فیلم و سریال شبکه س��ه تولید م ی شود.
سیدمجید میرمی ران و علیرضا افخمی مشاوران
فیلمنامه این سریال هستند که فیروز قشقایی
فیلمنامه این سریال را نوشته است .در این سریال
تلویزیونی جمشید مش��ایخی نقش نعمت اهلل،
امین زندگانی نقش مهدی ،الهام حمیدی نقش
پرس��تو ،محمد عمرانی نقش محسن ،مهرانه
مهی ن ترابی نقش اکرم ،حدیث می رامینی نقش
مهرنوش ،حس��ین مهری نقش مه��ران ،امیر
مهدی کی��ا نقش یوس��ف ،نوش��ین زارع نقش
نسرین ،الهه فرش��چی نقش بیتا ،شیرین اسماعیلی نقش
ی نقش
نازنین ،مریم معصومی نقش س��مانه ،مزدک رستم
اسماعیل ،فریماه ارباب نقش بهار ،مهسا موحد نقش شبنم،
مختار سائقی نقش ارش ،ایمان باقری نقش سیاوش ،فرحناز
نغمه ها
روز خانواده ها م ی پردازد .سریال رئال و عادی است و اتفاقاتی
در قصه ان وجود دارد که ش��اید ب رای همه خانواده ها پیش
بیاید .چند خانواده در «همه چیز انجاست» درگیر هستند و
من نقش عروس یکی از انها را بازی م ی کنم و امین زندگانی
برنامه «نغمه ها» به کارگردانی حبی��ب ذوالفقاری و تهی ه کنندگی
اصغر احدی همزمان با عی د غدیر در 52قس��مت روی انتن شبکه چهار
رفت .این مجموعه ب رنامه با هدف گفت وگوی صمیمانه با اهالی موسیقی
در حوزه ه��ای مختلف خوانندگی ،اهنگس��ازی ،تک نوازی ،موس��یقی
کالسیک ،موسیقی ملل ،موس��یقی مقامی یا نواحی در هر قسمت به
مدت 60دقیقه پخش م ی شود .در هر ب رنامه با هنرمندی از خطه موسیقی
کشور ،درباره مس��ائل فنی و محتوایی پنج قطعه از اثارشان گفت وگو و
یکی از اثار انها پخش م ی ش��ود .اساتید موس��یقی و اواز ای ران از جمله
ب مولف و مدرس موسیق ی ،مجید درخشان ی
استاد مصطفی کمال پور ترا
ت اهنگساز و نوازنده ،حسن ناهی د نوازنده
اهنگساز و نوازنده ،کیوان ساک
ن ی ،حسام الدین سرا ج خواننده ،عب دالحسین مختابا د خواننده و اهنگساز ،
ی اهنگساز
ن اهنگس��از و رهبر ارکس��تر ،نادر مشایخ
لوریس چکناواریا
و رهبر ارکس��ت ر در این مجموعه برنامه حضور دارن��د و با مجری برنامه
به گفت وگوی صمیمی م ی نش��ینند .از ویژگ ی های شاخص این برنامه
لوکیشن های ان است .عوامل و دست اندرکاران برنامه «نغمه ها» ب رای
تهیه گزارش و گفت وگو با هنرمندان موس��یقی ای ران ،به محل زندگی و
کار هنرمندان م ی روند و ب رای اینکه حقی از صاحب اثر و موسیقی گرفته
نشود صدای مصاحب ه کننده در این ب رنامه شنیده نم ی شود.
مثلث | شماره 238
گفت وگوی صمیمانه با
اهالی موسیقی
مناف ی ظاهر نقش سوسن ،حمید نیری نقش پدر سمانه ،مریم
سرمدی نقش مادر س��مانه ،امیر گرجی نقش امیر روحی و
یزاده نقش اسداهلل را بازی م ی کنند .الهام حمیدی در
علی گل
مورد این سریال و نقشش در این سریال در مصاحب ه ای گفته
ی است و به مشکالت
است« :این یک اثر اجتماعی خانوادگ
دیدار
همه چیزانجاست
ایفای نقش همس��ر مرا برعهده دارد .اگر بخواهم چیزی از
قصه بگویم کل کار لو م ی رود و تنها م ی توانم بگویم «همه
چیز انجاست» یک کار خانوادگی زیبا و جذاب است .امیدوارم
که این سریال به خوبی ساخته شود و مخاطبان از دیدن ان
لذت بب رند .تالش م ی کنیم در قالب داستان این مشکالت را
ب رای مردم باز کنیم و ب رای انها راه حل های مناسبی پیش پا
بگذاریم .این مجموعه یک داستان واقعی و عادی را دنبال
م ی کند و بیانگر مسائلی است که شاید ب رای همه خانواده ها
پیش بیاید؛ مسائلی که چند خانواده را درگیر م ی کند .اینکه
در چنین ش��رایطی خانواده ها چگونه باید با این مشکالت
دس��ت و پنجه نرم کنند و با ان
کن��ار بیایند ،چارچ��وب اصلی
داستان اس��ت .در داستان این
س��ریال از موضوعات رمانتیک
هس��ت ت��ا گروگانگی��ری و...
«همه چیز انجاس��ت» سریالی
اس��ت که م ی توان��د مخاطب
جذب کند ».امین زندگانی هم
در مورد مجموع��ه «همه چیز
انجاست» گفت« :کال داستان
این مجموعه ی��ک روال عادی
دارد و به نظ��ر من ابتکار خوبی
در تلویزی��ون اس��ت ،زی��را به
صورت خیلی ع��ادی و واقعی
پیش م ی رود و شاید یک مقدار
عادت ها را از بین ببرد و ما را به
واقعیت روز جامع��ه نزدیک تر
کند و اغاز یک مس��یر باش��د.
مس��یری که یک مقدار از مس��ائل اقتصادی دور باشیم و
به مسائل بین خانواده ها ورود کنیم تا تاثیر این مسائل را در
خانواده ببینیم ».این س��ریال از اول اذر ماه روی انتن شبکه
سه م ی رود.
79
دیدار با سیما
حانیه
سریالی که دهه فجر روی انتن می رود
سریال حانیه یک ملودرام اجتماعی است که در فضای
انقالب و در شهر یزد روایت م ی شود و ماجرای زندگی ستوانی
به نام سعید را تا پیش از فرار شاه معدوم به تصویر م ی کشد.
حانیه در 13قسمت 45دقیقه ای ساخته م ی شود و شبکه دو
در ایام دهه فجر ان را روی انتن م ی برد .این سریال داستان
زندگی ستوانی به نام سعید است که به یزد منتقل م ی شود،
او به همراه مادرش در خانه عمه سادات ،اتاقی اجاره م ی کند
غافل از اینکه میرزا شوهر عمه سادات از انقالبیون مبارز یزد
است« .حانیه» خواهرزاده میرزا اکبر است و سعید با خانواده
عمه س��ادات و پدر حانیه رفت وامد م ی کند .او در بحرانی از
حوادث میان عشق و وظیفه اش قرار م ی گیرد .اشنایی سعید
و میرزاماجراهایی را به دنبال دارد که به بهانه ان به برخی از
مبارزان انقالبی در ان دوران از جمله ایت اهلل صدوقی و راشد
یزدی نیز اشاره م ی شود .داستان در سال 57رخ م ی دهد ،اما
نم ی توان گفت این سریال تاریخی است .حانیه یک ملودرام
اجتماعی است که در بستر تاریخ روایت م ی شود .نقش سعید
به عباس غزالی سپرده شده ،سیما خضرابادی نقش حانیه
را در این سریال بازی م ی کند ،جعفر دهقان نقش سرهنگ
را به عهده دارد ،خاطره حاتمی نقش افسانه دختر سرهنگ
را بازی م ی کند ،اله��ام چرخنده نقش مادر افس��انه را بازی
م ی کند ،رزیتا غفاری نقش طال را برعهده دارد که خدمتکار
خانه سرهنگ اس��ت و میرطاهر مظلومی ،حسن علیپور و
امید عشیری نیز نقش ماموران شاهنشاهی را برعهده دارند.
کارگردان این سریال سیدجالل دهقان ی اشکذری است .این
کارگردان تاکنون تله فیلم های متعددی ب رای تلویزیون ساخته
که اخرین انها مس��ابقه نام دارد .همچنین دهقانی س��ال
یو دومین جشنواره
گذش��ته با فیلم خانهای کنار ابرها در س
بی ن المللی فیلم فجر حضور یافت و موفق شد دیپلم افتخار
بهترین فیلمنامه بخش نگاه نو جش��نواره را از ان خود کند.
دهقانی که عالوه بر کارگردانی ،نگارش فیلمنامه حانیه را
نیز انجام داده ،درباره داستان این سریال گفت« :داستان این
مجموعه ب راساس خاط رات شفاهی و مکتوب شخصی تهای
فعال و انقالبی شکل گرفته اس��ت .در بخش های انقالبی
سریال به ایت اهلل صدوقی اشاره م ی کنیم که اعالمی ه های
امام به صورت تلفنی از پاریس ب رای ایشان قرائت م ی شد و
به همت ایشان و پیروانشان در یزد و دیگر شهرهای کشور
یک فنجان چای
چشم سوم
یک برنامه گفت وگومحور در شبکه 3
80
سلمان فارسی
مثلث | شماره 238
دیدار
«یک فنجان چای» به تهی ه کنندگی ش��اهین جمشیدی ،مجری برنامه تلویزیونی
«گلخانه» به زودی روی انتن شبکه سه سیما م ی رود این ب رنامه هر روز می زبان هنرمندانی
از عرصه های مختلف بازیگری ،نقاشی ،خطاطی و سایر حوزه ها ،ورزشکاران و همچنین
جوانان موفق و نخبه ای رانی است .این هنرمندان صرفا از حوزه تصویر و بازیگری به ب رنامه
دعوت نم ی شوند .بلکه سعی م ی ش��ود تا نمایندگانی از همه عرصه های هنری در برنامه
حضور یابند .ایتم مهم دیگری هم ب رای ب رنامه در نظر گرفته شده که طی ان جوانان موفق
و نخبه ای رانی معرفی م ی شوند .کسانی که تا به حال دیده نشده اند و از جنس مردمند اما
کارهای بزرگی انجام داده اند .همچنین کسانی که فکر م ی کنند استعداد زیادی دارند اما تا
به حال فرصت دیده شدن را پیدا نکرده اند ،در بعضی قسمت ها میهمان برنامه م ی شوند.
جمشیدی ،مجری برنامه درباره علت انتخاب این نام گفته است« :در فرهنگ ما ای ران ی ها
وقتی م ی خواهیم یک گپ دوستانه با کسی داش��ته باشیم معموال او را به نوشیدن چای
دعوت م ی کنیم .در اینجا هم این اتفاق م ی افتد ،در واقع نوشیدن چای بهانه ای م ی شود
ب رای با هم بودن و حرف زدن با میهمانان ب رنامه».
اخرین اخبار از سریال
فاخر داوود میرباقری
گسترش پیدا م ی کرد».
دهقانی درباره حضور ش��خصی ت های مطرح انقالب
در این س��ریال گفت« :ما به طور غیرمس��تقیم به این افراد
م ی پردازیم زی را داستان سریال حانیه یک ملودرام اجتماعی
است ».این کارگردان درباره ساخت سریال در شهر یزد گفت:
«خوشبختانه بافت تاریخی شهر یزد حفظ شده و در بسیاری
از مکان های ان از جمله بازار شهر کمتر شاهد تغیی رات جدی
و اساسی هستیم ،بناب راین ب رای بازسازی دهه 50چندان دچار
مشکل نبوده ایم».
دهقانی به بینندگان سریال حانیه نوید داد که فضاهای
بکر و دیدنی از ش��هر یزد در س��ریال حانیه خواهند دید که
تاکنون کمتر در سریال های تلویزیونی به نمایش درامده یا
اصال دیده نشده است .تولید سریال «حانیه» رو به اتمام است
و کار فیلمبرداری در یزد به پایان رسیده ،به دلیل اینکه گروه
سازنده دو ماه مداوم پشت سر هم در یزد مشغول کار بودند با
بازگشتشان به ته ران ،پس از استراحت کوتاهی سکان س های
باق ی مانده کار را در یکی از لوکیش��ن های ش��هر ته ران که
به احتمال زیاد در ش��هرک س��ینمایی غزالی باشد ،ضبط
م ی کنند.
بزرگ ترین سریال پلیسی تلویزیون
تصویربرداری سریال چشم سوم که بزرگ ترین سریال پلیسی تلویزیون نام گرفته با
حضور 280بازیگر اوایل ابان در ته ران اغاز م ی شود .این سریال به کارگردانی سعید سلطانی
و ب ر اساس فیلمنامه ای از ارش قادری ساخته م ی شود و تصوی ربرداری ان در ای ران و چند کشور
خارجی انجام م ی شود .در سریال چشم سوم که تهی ه کنندگی ان را حمیدرضا مهدوی برعهده
دارد ،داستانی از مبارزه پلیس با جرائم سایبری روایت م ی شود که در ان به جاسوسی سایبری
برخی کشورهای خارجی در کشورمان پرداخته م ی شود .در این سریال خواهیم دید که یک
گروه پلیس در فضای مجازی ردپای گروه های تروریستی را در خارج از کشور م ی گی رند که
قصد خ رابکاری و جاسوسی در ای ران را دارند .ارش قادری ،فیلمنامه نویس سریال چشم سوم
درباره این اثر گفت« :داستان این سریال در فضای سایبری اتفاق م ی افتد ،اما قصه ان ارتباطی
به جرایم سایبری ندارد .در واقع داس��تان پلیسی و امنیتی اس��ت و فارغ از جرایم سایبری
گستره ای از ماجراها را به نمایش م ی گذارد که فقط به ای ران ختم نم ی شود و در کشورهای
اسیایی ،اروپایی و امریکایی هم رخ م ی دهد« ».چشم سوم» در 30قسمت 45دقیقه ای به
تهی ه کنندگی حمیدرضا مهدوی در گروه سریال های تلویزیونی سیمافیلم تولید م ی شود.
سریال «سلمان فارسی» در 40قسمت زندگی این صحابی پیامبر
از بدو تولد تا زمان مرگ و به ویژه مقطع مش��رف شدن او به دین اسالم و
همراهی وی با پیامبر (ص) را روایت م ی کند .سلمان شخصیتی است که
سه دین بزرگ زرتشت ،مسیحیت و در کنار ان یهودیت و در پایان اسالم
را تجربه م ی کند و عاقبت در کنار امام علی (ع) ارام م ی گیرد .این سریال
به تهی ه کنندگی به��روز خوش رزم و کارگردانی داوود میرباقری س��اخته
م ی ش��ود که س��ریال هایی چون امام علی(ع) و مختارنامه را در کارنامه
دارد .خط اصلی داستان این سریال نوشته شده و داوود می رباقری مشغول
دیالوگ نویسی و بازنویسی فیلمنامه است .همزمان با نگارش و به محض
انتخاب زمین ،ساخت دکور اغاز خواهد ش��د .از انجایی که سلمان اهل
اصفهان بوده ،مدی ران و مسئوالن این اس��تان به همکاری در تولید این
سریال بسیار عالقه مند هستند .استانداری اصفهان به منظور همکاری و
مشارکت در این زمینه ،زمینی حدود صد هکتار را در اختیار عوامل تولید
قرار م ی دهد تا تمام دکورهای سریال در این زمین ط راحی و ساخته شود.
از اخراجی ها تا معراجی ها
مسعود ده نمکی در برنامه «بعضی ها» حضور یافت
از سینما تا سیما
ده نمکی در ب رابر علی ضیا از کار پرفش��اری که تولید
س��ریال «مع راج ی ها» داش��ت ،گف��ت« :مع راج ی ها ب رای
تلویزیون ساخته شد و با همراهی محمود رضوی ،تهی ه کننده
و دیگر عوامل 30قسمت س��ریال کمتر از چهار ماه با این
حجم پروداکش��ن ساخته ش��د ،در حالی که برخی دوستان
همین کار را در ش��ش ،هفت ماه م ی س��ازند .وقتی نسخه
سینمایی کار اکران شد ،در حالی که تم طنز در ان کمتر بود
و بار جنگی و معنوی بیشتری داشت و من در ان برگشتی به
دوران دفاع مقدس داشتم ،فیلم شش میلیارد و 500میلیون
تومان فروخت .در حالی که مردم م ی دانس��تند قرار اس��ت
نسخه سریالی ان را به زودی ببینند».
کارگردان فیلم های پرفروش اخ راج ی ها درباره مضمون
اثارش گفت« :من س��عی م ی کنم حرفی بزنم که دیگران
نم ی زنند .من به حرفی که دیگران نم ی زنند اعتقاد دارم .اگر
تفاوت میان اخ راج ی ها و مع راج ی ها از نگاه کارگردان
انها چیس��ت؟ او در این ب��اره گفت« :اخ راج ی ه��ا ادم های
حاشیه جنگ هستند اما «مع راج ی ها» ادم های خود جنگند.
من اعتقاد دارم قهرمان کسی اس��ت که از رتبه تک رقمی
کنکورش م ی گذرد و به جبهه م ی رود .اما بچه های جنگ از
جبهه برگشتند و به ادم های عادی تبدیل شدند و زیر دست
جوانانی قرار گرفتند که به جبهه نرفته بودند و پدرانشان انها
را ب رای ادامه تحصیل به خارج از کشور فرستاده بودند .به انها
گفتند شما تخصص ندارید .بناب راین ش��ما که رفتید خون
دادید حاال باید حرف گوش کنید و زیردست باشید».
وی ب��ا اش��اره ب��ه اینک��ه ای��ن
بی اعتنایی در س��ال های بعد هم ادامه
پیدا کرد ،گف��ت« :به ان اف��راد اعتماد
نشد ،کسانی که حاضر بودند از جانشان
بگذرند کنار گذاشته ش��دند و دیگران
به اسم خصوص ی سازی جی ب هایشان
را پر کردن��د .اگر امثال ش��هید باکری
فعالی ت های اجرایی کش��ور را برعهده
م ی گرفتند ،اکن��ون فاصل��ه طبقاتی
این گونه نم ی ش��د و اش��راف ی گری پا
نم ی گرفت».
داستان پنج روز غیبت
عالقه داشته که تیتر نشریه اش را از عنوان سرمقاله ای که
در سمت سردبیر نوش��ته ،انتخاب م ی کرده است؟ این گونه
جواب داد« :خیر .اتفاقا خیلی وقت ها به اسم دیگران مطلب
م ی نوش��تم .من همیش��ه اول دگمه م ی گی��رم بعد لباس
م ی دوزم .اول ایده اولیه را خلق م ی کنم و بعد ب ر اس��اس ان،
قصه را ط راحی م ی کنم .مثل ای��ن ایده یک خطی که یک
روحانی عارف داریم که به فردی کم��ک م ی کند ،منحرف
نش��ود .من این را دارم و بعد ب رایش داس��تان م ی نویس��م.
سرمقاله هم همی ن طور است ،یک سرمقاله نوشته م ی شد
و دیگر مطالب مثل گ��زارش ،گفت وگو ،کاریکاتور و ...حول
محور ان جلو م ی رفت».
فرار از شهرت
ده نمکی در بخشی دیگر از صحب ت هایش از شهرت
حرف زد« :تجربه ثابت کرده اس��ت اگر از دنیا فرار کنی دنیا
به سمتت م ی اید .اگر از شهرت فرار کنی شهرت به سمتت
م ی اید .خیل ی ها دنبال این هس��تند که من چه م ی کنم که
اثارم جنجالی م ی ش��ود؟! به خدا من کاری نم ی کنم .حتی
معموال از امدن به برنامه ها ه��م عذرخواهی م ی کنم و در
در ادام��ه برنام��ه گفت وگ��و ب��ا
پدر مس��عود ده نمکی پخش ش��د که
ده نمکی بع��د از پخ��ش ای��ن ویدئو
اعالم کرد ه��ر جمعه هم��ه خانه پدر
جمع م ی شوند .در ان گفت وگو اب راهیم
ده نمکی به غیبت پنج روزه فرزندش که
معلوم نبود کجاست اش��اره کرده بود و
ده نمکی در پاسخ به ضیا این موضوع
را این طور ش��رح داد« :نس��ل امروز که
به راحتی انتقاد م ی کنند و در نشریات و تریبون های رسمی
حرفشان را م ی زنند ،بدانند زمانی برخی حرف ها تندروی به
حساب م ی امد .سال های 69و 70بود که من در نماز جمعه
به وضعیت فرهنگی کش��ور اعتراض کردم و گفتم وصیت
امام (ره) درباره صداوس��یما باید اجرا شود .اما این اعتراض ها
هزینه داشت .ترجیح م ی دهم درباره ان دوران حرف نزنم تا
دل و جرات انتقاد را از بچه ها نگیرم».
ده نمکی در پاس��خ به اینکه چرا خودش از همه انتقاد
م ی کند اما از انتقاد دیگران ناراحت م ی شود؟ گفت« :اینهایی
که م ی شنوم نقد نیست .اینکه در پش��ت صحنه جشنواره
فجر تقلب م ی شود یا کار ما را نم ی بینند ،عصبان ی ام م ی کند.
شاید جایی عصبانی شدنم اشتباه باشد اما واکنشی است در
ب رابر ناجوانمردی ها .ادم که جگرش م ی سوزد ،نمود بیرونی
پیدا م ی کند و فریاد م ی شود .وقتی حق کسی را م ی خورند
باید ان را مطالبه کند نه اینکه توس��ری خور بار بیاید .نقدها
ناجوانمردانه اس��ت .برخی از ای��ن انتقادها بازخ��ورد دوران
مطبوعاتی و نقادی خودم اس��ت و حاال در موضعی هستم
که گرچه همچنان دیگران را نقد م ی کنم اما در معرض نقد
هم قرار دارم».
مثلث | شماره 238
اعتقاد در کار
از اخراج ی ها تا معراج ی ها
دیدار
برنامه «بعض ی ها» با تهی ه کنندگی و اجرای سیدعلی
ضیا یکش��نبه 20مهر می زبان مس��عود ده نمکی کارگردان
س��ینما و تلویزیون بود .ده نمکی ،در این ب رنامه با اش��اره به
اینکه به این دلیل به فیلمس��ازی روی اورده تا حرف هایی
را که دیگران نم ی زنند ،بزند دلیل انتقادهایی که امروز به او
م ی شود را بازخورد روزگار نقادی و مطبوعات ی بودنش دانست.
او در ابتدای سخنانش گرچه به مردم سالم گفت اما معتقد
بود اکثر انها در ان ساعت مشغول تماشای سریالش از شبکه
یک هستند و شبکه سه را تماش��ا نم ی کنند .ضمن اینکه
پخش سریال او خیابان ها را هم خلوت کرده است.
ده نمکی در این گفت وگو در پاس��خ به سوال ضیا در
این باره که چطور برخی ب��ا پول نفت فیلم م ی س��ازند اما
بازگشت س��رمایه ندارند اما ش��ما این طور نیستید ،گفت:
«نفت و گاز خیلی فرق نم ی کند .خیل ی ها از امکانات دولتی
اس��تفاده م ی کنن��د ،از بانک
یا جاهای��ی که ب��ه نوعی به
سیاستمدارها وصل است پول
م ی گیرند و فیلم م ی س��ازند.
جری��ان دولتی ه��م از برخی
فیلمسازان حمایت م ی کند.
گرچ��ه کار فرهنگی هزینه بر
است اما باید خودگردان باشد
تا یک فیلمساز خودش اثرش
را تعریف کند ن��ه اینکه ان را
متناسب با خواسته کسانی که
از انها سرمایه گرفته ،بسازد .یا
اینکه درباره من که فیلم هایی
با نگاه سیاس��ی م ی س��ازم،
س��رمایه گزار ها مذاکره کنند
و بع��د از توافقات دس��ت به
س��رمایه گذاری بزنند .سینما
کار پرهزینه ای است و نیاز به
پروداکشن دارد .بناب راین بخش
خصوصی نم ی تواند برای ان
س��رمایه گذاری کند ،به ویژه
برای کارهای تاریخی بخش
خصوصی نم ی تواند ریسک کند.
کسی اعتقاد نداشته باشد اثرش در نم ی اید چرا که کارهای
اعتقادی سفارشی نیست .بناب راین محصولی که م ی خواهند
از ان در نم ی اید ،حت��ی اگر پول خرج کنن��د کار ضد جنگ
م ی شود چون طرف اعتقاد نداشته است».
او درباره تغییر فعالیتش از حوزه روزنامه نگاری به سمت
فیلمسازی توضیح داد« :احساس کردم فیلم هایی که باید
را کسی نم ی سازد .به خودم گفتم کس نخارد پشت من ،جز
ناخن انگشت من».
وی در پاس��خ به اینکه چقدر تغییر کرده است ،گفت:
«هرکس تغییر نکند ،منجمد است .امام خمینی (ره) تعبیری
داشت درباره شور و شعور انقالبی .اعتقادات ادمی وجود دارد
اما به فراخور مخاط��ب و زمانه ،زبان و اب��زار ارائه ان تغییر
م ی کند .من هم ب ر اساس این باورها کار م ی کنم».
ده نمکی در پاس��خ به این سوال ضیا که ایا به شهرت
رودربایستی مجبور م ی شوم بیایم».
وی در پاسخ به اینکه ایا نسخه سینمایی «مع راج ی ها»
داستان زندگی خودش است گفت« :استعاره ای به ان بحث
هم داشته .ان زمان در خانواده ها این طور بود که در برخی از
انها گرفتن رضایتنامه از پدر دشوار بود؛ پدرهایی که مخالف
بودند .ب رای نوجوانان ان دوران ،سخت تر از رفتن به قتلگاه،
رد ش��دن از س��د پدر و مادر بود .حتی پیش م ی امد مجبور
م ی شدند امضا جعل کنند و مخفیانه به جبهه بروند».
81
بازار
دیدار مدیرعامل با نخبگان بانک انصار
دکتر ابراهیمی ،مدیرعامل بانک انصار ،اقایان رضا
وهمی عکاس برجس��ته بین المللی و نادر ترکاشوند قهرمان
کیوکوشین و تاپ کی( )TOP-Kکشور را به دفتر خود دعوت
کرد تا از این افتخارافرینان کشور و بانک انصار تقدیر کند .اقای
رضا وهمی در این جلسه که اقایان باقری رئیس دفتر و مشاور
مدیرعامل ،خالقی و شمیرانی راد مدیرکل و جانشین اداره کل
بازاریابی و تبلیغات بانک انصار نیز حضور داشتند ،ابتدا به معرفی
خود پرداخت و گفت« :تاکنون مراکز داخلی و خارجی زیادی از
بنده درخواست کرده اند تا با شرایط بسیار ویژه با انان همکاری
کنم ،اما تعهدات من و عالقه وافر به بانک انصار و همکارانم
مانع ترک انها شده اس��ت .من صرفا به پول نمی اندیشم .من
به عنوان یک هنرمند مسائل پررنگتری دارم تا به انها بپردازم».
وی ادامه داد« :کسب بیست و سه جایزه در مسابقات بین المللی
از کره جنوبی تا امریکا باعث نشده تا رنگ و روی ایرانی بودنم
را فراموش کنم .من نماینده یونسکو در خاورمیانه هستم و تمام
دغدغه ام تکریم قومیت ها و ارتقای فرهنگی هموطنانم است».
وی در ادامه افزود« :هیج عکاسی در ایران عزیزمان به اندازه
من جایزه نبرده و مسابقه ای نبوده که شرکت کنم و در ان مقام
اول را کسب نکنم ،اما با این حال بدون اینکه این مسائل را در
امور کاری خود دخالت دهم ،دوازده س��ال است که مفتخرانه
در شعبه به انجام امور محوله مشغولم ».در ادامه نیز اقای نادر
ترکاش��وند خود را معرفی کرده و گفت« :از اعضای تیم ملی
کیوکوشین هستم و تاکنون رتبه های اول استانی و کشوری
زیادی در پرونده خود دارم .از جمله قهرمانی در کیوکوش��ین
و رشته تاپ کی در وزن »-75اقای نادر ترکاشوند که در دایره
مبارزه با پولشویی فعالیت دارد این گونه ادامه داد« :جناب اقای
دکتر ابراهیمی! ما در بانک انصار استعدادهای بالقوه و بالفعل
زیادی داریم که توانایی حضور در مسابقات بین المللی را دارند.
بنابراین حمایت از نخبگان ،هنرمندان و افتخارافرینان از سوی
شما اینده خوبی را برای بانک رقم می زند ».دکتر ابراهیمی در
پایان این نشست ضمن بیان اهمیت توجه به نخبگان و حمایت
ازانانبرایشکوفاییاستعدادهایشاناظهارداشت«:منبهشما
جوانان برومند کشورم افتخار می کنم .جای مباهات است که در
بانک انصار نیروهای ارزشمند بسیجی و صاحب فکر و اندیشه
و صاحب مقام در س��طح ملی داریم ».مدیرعامل بانک انصار
س��پس افزود« :طبق فرمایش های مقام معظم رهبری بهتر
است که جوانان در عرصه هنر و ورزش با رعایت شرایط و پرهیز
از حواشی مشغول باشند ».دکترابراهیمی در پایان دستور اعزام
این دو نخبه هنرمند و ورزشی کشور را به همراه خانواده هایشان
به زیارت مش��هد مقدس ص��ادر کرد و ضمن اه��دای هدایا،
لوح های تقدیری که در انها از تالش ها و خدمات انان قدردانی
ش��ده اس��ت ،چنین نتیجه گرفت که« :اعتقاد راسخ دارم که
فعالیت های ورزشی ،یکی از حلقه های مفقوده فرایندهای رشد
و تعالی نیروی انسانی است و همکارانم در بانک انصار باید به
ان بپردازند .با این اوصاف با تشکیل تیم های ورزشی و هنری
موافقم و امیدوارم رویه معرفی و تجلیل از نخبگان بانک انصار
در رشته های مختلف ،ادامه یابد».
پاس�خگویی مس�تقیم معاون اقتص�ادی و
مسئول حراست بانک انصار به مشتریان و کارکنان
در راس��تای تحقق راهبرد مشتری مداری ،اجرای
سیاست های پاسخگویی صریح و شفاف مسئوالن به ذینفعان،
رفع مشکالت و افزایش رضایتمندی مشتریان بانک انصار و
براساس جدول زمانبندی تهیه شده از سوی اداره کل بازاریابی
و تبلیغات ،دکترفهمی معاون اقتصادی و اقای بیگدلی مسئول
حراس��ت این بانک ،با حضور در مرکزخدمات مش��تریان به
سواالت مردم و مش��تریان پاس��خ دادند .به گزارش اداره کل
بازاریابی و تبلیغات ،بانک انصار به منظور گسترش فعالیت های
منتهی به افزایش رضایتمندی مشتریان ،جلب هرچه بیشتر
مردم ،رضایت ش��غلی کارکنان خود و همچنین پاسخگویی
ش��فاف تر و موثرتر به انتظارات ،رفع مشکالت و حل مسائل
مبتالبه مشتریان و کارکنان ،اقدام به برنامه ریزی درخصوص
پاسخگویی مس��تقیم مسئوالن ارش��د خود کرده تا از طریق
شفاف سازی تعامالت سازمانی ،زمینه برای ارتقا و بهبود روابط
انسانی و مدیریتی ،هم افزایی فعالیت ها و کسب رضایت های
دوسویه فراهم و بهره وری سازمانی و کارایی نیروی انسانی به
توسعه و بهبود خدمات بینجامد .این گزارش می افزاید که برنامه
حضور معاونان و مسئوالن این بانک براساس جدول ابالغ شده
و موجود در سایت اینترنتی ،تا نهم اذرماه سال جاری ادامه یافته
و این مسئوالن براساس تاریخ های اعالم شده ،از طریق شماره
تلفن 02148089بهپاسخگوییمستقیمبهمشتریانوکارکنان
مبادرت می ورزند.
اولین دوره مس�ابقات زورخانه ای کش�ور در
رشته چرخ تیز با حمایت بانک انصار برگزار شد
اولین دوره مس��ابقات زورخانه ای در رش��ته چرخ
تیز باحمایت بانک انصار برگزار ش��د تا بار دیگ��ر این بانک از
فعالیت های ورزشی سنتی و ملی که با تقویت روحیه قهرمانی،
پرورش اخ�لاق و ترویج ارزش های فرهنگی همراه اس��ت،
حمایت کند .به گ��زارش اداره کل بازاریاب��ی و تبلیغات ،این
مسابقات از سوی فدراسیون پهلوانی و زورخانه ای برگزار شد
و در ان سریع ترین چرخندگان زورخانه ای کشور برگزیده شده
و اخبار مربوط به ان از شبکه های سراسری سیمای جمهوری
اسالمی پخش شد.
بازار
82
مثلث | شماره 238
طرح «ارزش»؛ اعطای تسهیالت با نرخ سود 22درصد
با توجه به نیاز مردم و لزوم پاس��خگویی بانک ها به
بخش��ی از این نیازها ،طراحی خدمات و محصوالت جدید
اعتباری ،به ویژه برای مشتریان اعتباری خرد ،یکی از وظایف
اصلی بانک اینده در راستای تحقق اصل ارزش افرینی برای
مشتریان ،توسعه خدمات اعتباری و توزیع مناسب اعتبارات
بانک ،بین اقش��ار مختلف جامعه و مش��تریان گرامی است.
تسهیالت خرد ،با قابلیت بازپرداخت اقساطی ،همواره یکی از
نیازها و درخواست های اصلی بسیاری از مشتریان بانک است
که باتوجه به تنوع و گستردگی مقوله پرداخت تسهیالت در
قالب عقود مبادله ای و همچنین نقش و کارکرد این عقود در
تامین نیازهای مالی اکثریت افراد جامعه و مش��تریان ،طرح
اعتباری «ارزش» در راس��تای پاس��خگویی مناسب به این
نیاز مشتریان محترم بانک معرفی گردید .در قالب این طرح،
تسهیالت خرد با بازپرداخت اقساطی در قالب عقود مربوط،
تا سقف مبلغ ( 500پانصد) میلیون ریال برای هر فرد حقیقی
یا حقوقی ،حسب نیاز مشتری با اقساط 36تا 60ماهه و نرخ
سود تسهیالت 22درصد ارائه می ش��ود .شایان ذکر است؛
تاکنون بانک اینده با ارائه بس��ته های اعتب��اری گوناگون،
گسترده و متنوع در قالب طرح های مختلف ،سعی کرده است
در چارچوب مقررات و ضوابط ابالغی توسط بانک مرکزی
ج.ا.ایران و همچنین در راستای سیاست افزایش دسترسی
هموطنان و مشتریان گرامی به تسهیالت بانکی برای تمام
سطوح و اقشار جامعه ،خدماتی متمایز و ارزش افرین را ارائه
نماید .از جمله سایر طرح های اعتباری بانک اینده ،می توان به
طرح های اعتباری «زندگی»« ،رویش»« ،ترنج» و «اعتبار»
اشاره کرد .برای کسب اطالعات بیشتر از این طرح ها و سایر
طرح های اعتباری بانک ،لطفا به شعب بانک اینده مراجعه
یا با مرکز ارتباط بانک ،به ش��ماره تلفن 021-27663200
تماس حاصل فرمایید.
کسب«رتبهالف»توسطشرکتکارگزاریبانکاینده
«شرکت کارگزاری بانک اینده» از سوی سازمان
بورس و اوراق بهادار ،موفق به کسب «رتبه الف» در بخش اوراق
بهادار شد .بر اساس تازه ترین رتبه بندی کارگزاران بورس اوراق
بهادار که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار کشور منتشر شده
است ،شرکت کارگزاری بانک اینده ،موفق شد «رتبه الف» در
بخش اوراق بهادار را از ان خود سازد .س��ازمان بورس و اوراق
بهادارکشورباارزیابیشاخص هایمهمعملکردی،شرکت های
برتر کارگزاری فعال در سطح کشور را معرفی کرده و در همین
راستا ،شرکت کارگزاری بانک اینده با کسب جایگاهی برتر که
نشان دهندهکیفیتعملکرداینکارگزاریدربازارسرمایهاست،
در رتبه «الف» جای گرفت .شایان ذکر است؛ سازمان بورس و
اوراق بهادار هر سال ،با بررس��ی موارد متعددی نظیر :سرمایه
پرداخت شده ،ش��عب و نمایندگی های فعال ،کارکنان دارای
گواهینامه،قابلیت هایسیستمکارگزاری،عملکردصندوق های
سرمایه گذاری ،تعداد مشتریان ،اظهارنظر حسابرس قانونی و...
اقدام به رتبه بندی شرکت های کارگزاری می نماید.
بازار
اهدای تندیس رعایت حقوق مصرف کنندگان به
بانک مهر اقتصاد استان خوزستان
در دومین همایش تجلیل از ش��رکت های صنعتی،
خدماتی و تولیدی نمونه استان خوزستان ،مدیریت شعب بانک
مهر اقتصاد استان خوزستان با کسب باالترین امتیاز موفق به
کسب تندیس و گواهینامه رعایت حقوق مصرف کنندگان در
زمینه پرداخت وام قرض الحسنه شد .به گزارش روابط عمومی
بانکمهراقتصاداستانخوزستان،حمیدرضاجهازی-مدیرکل
شعب استان –در این مراسم گفت« :بانک مهر اقتصاد به عنوان
یک سازمان راهبرد محور با الهام از ارزش های متعالی اسالم و با
رویکردتطبیقفعالیت هایبانکیباموازینشرعمقدس،نخستین
هدف راهبردی خود را استقرار بانکداری اسالمی تعیین کرده و
سال هاستدرجهتپیاده سازی قانون عملیاتبانکیبدون رباو
نهادینه سازی فرهنگ بانکداری اسالمی ،اقدامات ارزشمندی را
انجامدادهاست».جهازیافزود«:موضوعبانکداریاسالمیتنها
محدودبهپیاده سازیدربانکمهراقتصادنیست،بنابراینبر اساس
مسئولیتاجتماعیخود ،بناداریمتاتجربیاتمانرادرقالبکتب،
مقاالت و سخنرانی ها در اختیار همه موسسات پولی و مالی قرار
دهیم تا از ان بهره برداری الزم به عمل اید ».وی خاطر نش��ان
کرد« :یکی از اقدامات ارزشمندی که در زمینه بانکداری اسالمی
در بانک مهر اقتصاد شکل گرفته است تشکیل کمیته فقهی
بانکداری اسالمی است که متشکل از اساتید حوزه و دانشگاه و
دانشمندانعلومفقهیوصاحبنظرانبانکیاستکهوظیفهاصلی
انانطباقتمامی دستورالعمل هاومتونقراردادهایعقوداسالمی
با شرع مقدس اسالم است ».مدیرکل شعب استان خوزستان
گفت« :بانک مهر اقتصاد در زمینه پرداخت وام و تسهیالت به
منظوررفعنیازهایمالیاقشارمختلفمردمعزیزوشریفاستان
خوزستان توانسته در سال 1392در قالب وام های قرض الحسنه
به بیش از 12هزار و 200نفر و در قالب عقود اسالمی در همان
سالبهبیشاز 46هزاروپانصدنفرتسهیالتپرداختکند».وی
افزود« :این بانک همچنین موفق شده است تا پایان مرداد ماه
سال 1393بهبیشاز 2900نفروامقر
ضالحسنهوبه 18هزارنفر
دکتر رضایی ،مدیرعامل موسس��ه اعتباری کوثر با
مهندس پیش��رو ،مدیرعامل بانک صادرات ایران دیدار و در
مورد ارتقای س��طح تعامالت فی مابین به بحث و گفت وگو
پرداختند .به گزارش روابط عمومی موسس��ه اعتباری کوثر؛
دکتر رضایی ضمن خیر مقدم به مهندس پیشرو و همراهانشان،
ضمن ارائه گزارشی از اخرین وضعیت موسسه اعتباری کوثر
و چشم انداز این موسسه اظهار داشت« :خوشبختانه ما تاکنون
با بانک صادرات همکاری خوبی داش��ته ایم که نتایج خوبی
به همراه داشته اس��ت ».مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر با
برشمردن اقدامات و توفیقات موسسه گفت« :بحمداهلل باتوجه
به تالش هایی که در چند سال گذشته داشته ایم ،امروز به عنوان
یک موسسه پویا و با نشاط ،جایگاه ویژه ای در ارائه خدمات به
مردم کس��ب کرده ایم و روند رو به رشد افتتاح حساب توسط
مشتریان و رغبت سهامداران موید این مطلب است ».دکتر
رضایی با تقدیر از زحمات و مساعدت های مدیرعامل بانک
صادرات و همکارانش��ان ،امادگی خود را برای ارتقای روابط
فی مابین اعالم و اظهار امیدواری کرد « :ما هیچ گاه حمایت و
عنایات عزیزان بانک صادرات از موسسه اعتباری کوثر را در
شرایط سخت فراموش نمی کنیم ».در ادامه مهندس پیشرو که
به همراه دانیالی رئیس هیات مدیره ،خدایاری مسئول شعب
و عبدالهیان مدیر خزانه بانک صادرات در این نشست شرکت
کرده بودند با اظهار خوشبختی از پیشنهاد دکتر رضایی اعالم
کرد« :ما نیز امده ایم که بگوییم اماده ارائه همه نوع همکاری
با جنابعالی و موسسه اعتباری کوثر هستیم ».ایشان با تشریح
ظرفیت های بانک صادرات گفت« :ما می توانیم در بسیاری
از زمینه ها ارائه خدمات داشته باشیم که از جمله انها می توان
اموزش ،فراهم کردن زمینه بهره برداری موسسه از شعب خارج
از کشور بانک صادرات ،صرافی و دیگر موارد اشاره کرد ».وی
ضمن درخواس��ت تنظیم ابالغیه ای برای همکاری ش��عب
موسسه اعتباری کوثر با شعب بانک صادرات در سراسر کشور
ازهم استانی هایعزیزتسهیالتعقوداسالمیپرداختنمایدو
برگ زرین دیگری بر افتخارات خود در ارائه خدمات به احاد مردم
بیفزاید ».گفتنی است؛ این همایش باحضورمسئوالن استانیاز
نزادهامامجمعهموقتشهر
جملهحجت االسالمابوالحسنحس
اهواز ،سید سادات ابراهیمی نماینده مردم شهرستان شوشتر در
مجلسشورایاسالمیوناصرصالحی نسبنمایندهمردمدشت
ازادگان در مجلس شورای اسالمی برگزار شد.
ایت اهلل شاهرودی :یکی از مشکالت عمده در
حوزه بانکداری بدون ربا ،انج�ام معامالت صوری
است
مدیرکل شعب بانک مهر اقتصاد استان گلستان با
ایت اهللشاهرودی،نمایندهمردماستاندرمجلسخبرگانرهبری
و عضو کمیته فقهی بانک مرکزی دیدار کرد .به گزارش روابط
عمومیبانکمهراقتصاداستانگلستان،ایت اهللشاهرودی–از
اعضایمجلسخبرگانرهبری-فعالیت هایبانکمهراقتصاد
را در حوز ه ترویج بانکداری اسالمی مثبت ارزیابی کرد و اظهار
داشت« :یکی از مش��کالت عمده در حوزه بانکداری بدون ربا،
انجام معامالت صوری از سوی مش��تریان و بانک هاست که
خوشبختانه مجموعه مهر به این مهم توجه جدی دارد ».وی
افزود« :بنا به پیش��نهاد کمیته فقهی بانک مهر اقتصاد یکی از
شعب استان قم به صورت پایلوت مورد نظارت قرار گرفته است
و کارشناسان کمیته فقهی در ان مستقر شده اند که این اقدام از
طرف مردم هم با استقبال بسیار خوبی مواجه شده به صورتی
که بسیاری از افرادی که به این شعبه مراجعه می کنند نیازی به
تسهیالت ندارند و برای اگاهی بیش��تر و و رفع ابهامات خود به
کارشناس��ان کمیته فقهی مراجعه می نمایند ».در ادامه پیمان
موحد -مدیرکل ش��عب استان گلس��تان -به بیان گزارشی از
فعالیت ها و اقدامات این بانک در دو حوزه بانکداری اسالمی و
اقتصادمقاومتیپرداخت.
ارتقای سطح همکاری
موسسه اعتباری کوثر و
بانک صادرات
مثلث | شماره 238
بازار
افزود« :اگر این اتفاق صورت پذیرد ،قطعا نتایج بسیار مفیدی
را در پی خواهد داشت ».در ادامه دکتر رضایی بار دیگر با تاکید
بر عالقه مندی به ارتقای سطح همکاری ها با بانک صادرات
پیشنهاد کرد تفاهمنامه ای که در برگیرنده تمامی موارد مورد
نیاز هر دو مجموعه باشد ،تهیه و به امضای طرفین برسد که
این موضوع مورد استقبال مهندس پیشرو قرار گرفت .یاداور
می شود عبدالهیان ،مدیر ش��عب بانک صادرات در سخنان
کوتاهی سپرده گذاری موسسه اعتباری کوثر در بانک صادرات
باتوجه به نام مطهر و منور حضرت صدیقه طاهره(س)که بر
پیشانی این موسسه است را موجب خیر و برکت برای بانک
صادرات دانست .قابل ذکر است اقایان غالمرضا کرمی معاون
ی معاون اعتبارات و تسهیالت ،سید مهدی
مالی ،حسین کرم
عالی نژاد معاون بازاریابی و امور مش��تریان و محمد حس��ن
عباسی فر مدیر روابط عمومی موسس��ه اعتباری کوثر جزو
حاضرین در این نشست بودند.
83
بازار
دکتر احمد شفیع زاده ،مدیرعامل بانک دی:
صادرات بدون حمایت سیستم بانکی
توسعه پیدا نمی کند
مدیرعامل بانک دی در نشستی خبری با تشریح
بس��ته اعتباری ویژه حمایت از صادرات غیرنفتی در بانک
تاکید کرد« :صادرات بدون حمایت سیس��تم بانکی و پولی
توس��عه پیدا نمی کند ».به گزارش اداره کل روابط عمومی
بانک دی دکتر احمد شفیع زاده در این نشست اظهار کرد:
«موضوع صادرات غیرنفتی یک��ی از مباحث مهم در حوزه
اقتصاد محس��وب می ش��ود و با تحلیل ان ب��ه این نتیجه
می رسیم که یکی از ویژگی های مهم کشور های قدرتمند
این است که کاالهای خود را در ابعاد مختلف صادر کرده و
از منافع ان بهره مند می شوند ».وی با تاکید بر اینکه توسعه
صادرات غیرنفتی یک استراتژی مه م برای دستیابی به رشد
مستمر اقتصادی است ،افزود« :این سیاست عالوه بر خارج
کردن اقتصاد کشور از حالت تک محصولی؛ منجر به بهبود
تراز پرداخت ه��ای ارزی و افزایش قدرت و مزیت نس��بی
رقابتی کشور ما در بازارهای جهانی می شود ».مدیرعامل
بانک دی با اشاره به حمایت بانک از همایش ملی روز ملی
صادرات و تدوین بس��ته وی��ژه حمای��ت از صادرکنندگان
خاطرنشان کرد« :تشویق و حمایت از صادرکنندگان برتر
کشور عالوه بر اینکه باعث ارتقای جایگاه صادرکنندگان
می شود ،انگیزه الزم را به انان در مس��یر خدمت به کشور
می دهد .البته رشد 18درصدی صادرات غیر نفتی در پنج ماه
نخست سال جاری نس��بت به مدت مشابه س��ال قبل نیز
حاکی از وج��ود عزم ملی برای افزایش ص��ادرات غیرنفتی
و کاهش اتکا به صادرات نفت خام است ».شفیع زاده یکی
از مهم تری��ن فاکتورهای دخیل در امر توس��عه صادرات را
حمایت های مالی و بیمه ای ذکر کرد و گفت« :تامین مالی
صادرات و سیستم بیمه اعتبارات صادراتی ،صادرکنندگان
کشورهای در حال توسعه را در مورد تولید و صدور کاالهای
نهایی و واس��طه ای تش��ویق کرده و باعث تنوع کاالهای
صادرات��ی و تبدیل صدور م��واد اولیه به ص��دور کاالهای
نیمه صنعتی و صنعتی می ش��ود ».وی تصری��ح کرد« :در
راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی توسعه اقتصادی و
امنیت پایدار و ایجاد نقش موثر در نظام بانکی می توانیم در
بخش هایی از جمله توسعه صادرات کشور ایفای نقش کنیم
و انتظار داریم هر کدام از بانک ها به سهم خود تالش کنند
و امیدواریم بتوانیم این سازوکار را فراهم کنیم ».شفیع زاده
با اش��اره به صادرات ،باالخص صادرات غیرنفتی به عنوان
یکی از مولفه های اصلی توسعه اقتصادی گفت« :هر یک
از سازمان ها باید در این زمینه مسئولیت پذیر باشند تا مانند
موفقیت ها در حوزه های دیگ��ر حوزه های اقتصادی نیز در
مجامع بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشند ».وی با
اشاره به مزایای توسعه صادرات غیرنفتی مانند ارتقای تولید،
افزایش صادرات تولید و تولید مبتنی بر تقاضای غیرتورمی
که در نهایت به چرخش بازرگانی بینجامد ،گفت« :بی شک
یکی از ارکان اصلی صادرات غیرنفتی تامین خدمات مالی
بوده و نیاز به حمایت همه جانبه دارد ».مدیرعامل بانک دی
با بیان اینکه بانک ها می توانن��د مهم ترین تامین کنندگان
منابع مالی صادرات غیرنفتی باشند ،گفت« :بر این اساس
در راستای ترویج فرهنگ بانکداری الکترونیک
بازار
84
مثلث | شماره 238
نسخه جدید همراه بانک صادرات ایران به بازارامد
در راستای افزایش رضایت مندی مشتریان نسخه
٤/٢همراه بانک ص��ادرات ایران عملیاتی ش��د .به گزارش
روابط عموم��ی بانک صادرات ای��ران ،در راس��تای افزایش
رضایت و تسهیل در خدمات رسانی به مشتریان سقف مجموع
برداشت های روزانه بدون استفاده از دستگاه رمز ساز به ازای
هر حس��اب به مبلغ ١٠٠میلیون ریال و با استفاده از دستگاه
رمز ساز سقف مجموع برداشت های روزانه به ازای هر حساب
به مبلغ٢٥٠میلیون ریال افزایش یافت .بر اساس این گزارش؛
این بانک در راس��تای ارائه خدمات مطلوب و کاهش حضور
مشتریان در شعب و افزایش سطح دسترسی انها به خدمات
نوین بانکی از طریق ابزاره��ای الکترونیکی ،ارائه خدمات از
طریق همراه بانک را از سال ١٣٨٧اغاز کرد و ارتقا و توسعه
ان را همواره در دستورکار قرارداده است .بر این اساس نسخه
٤/٢همراه بانک را جهت استفاده مشتریان روانه بازار ساخته و
مشتریان می توانند با مراجعه به وب سایت این بانک به نشانی
www.bsi.irبه برنامه مذکور دسترسی و اقدام به نصب ان
روی گوشی های تلفن همراه نمایند .شایان ذکر است عالوه
بر خدمات یاد ش��ده خدماتی از قبیل اطالع از مانده حساب،
بانک دی بسته اعتباری ویژه حمایت از صادرات غیرنفتی
را در تعامل ب��ا صندوق ضمانت صادرات ایران و س��ازمان
توسعه صادرات تدوین کرده است ».او گفت« :با وجود اینکه
شکوفایی صادرات نیازمند منابع است و در تمام دنیا نفت در
این مورد بسیار تاثیر گذار بوده ،ما هم در ایران از نفت استفاده
کردیم ،اما استفاده درس��تی نبود و هر روزه به ان وابسته تر
شدیم ».مدیرعامل بانک دی با بیان اینکه صندوق ضمانت
صادرات در باالترین حد تعامل با بانک دی برای توس��عه
صادرات غیرنفتی وارد شده است ،بیان کرد« :براین اساس
تفاهمنامه همکاری با این سازمان امضا شده و ما بر اساس
ان رق��م قابل توجهی را ب��ه این امر اختص��اص داده ایم».
وی با بیان اینکه در بس��ته حمایتی از صادرکنندگان موارد
ویژه ای دیده شده اس��ت ،گفت« :نبود نیاز به اعتبارسنجی
صادرکنندگان مورد تایید و اعتبارس��نجی ش��ده از سوی
صندوق ضمان��ت صادرات ایران و نیز اعطای تس��هیالت
سرمایه در گردش ریالی متناس��ب با درخواست مشتری با
کیفیت و س��رعت رقابتی از جمله خدمات پیش بینی شده
در این بسته است ».به گفته شفیع زاده پرداخت تسهیالت
ریالی خرید تجهیزات و دفتر کار ،ارائه انواع خدمات لیزینگ،
کارگ��زاری و صندوق ه��ای س��رمایه گذاری و اختصاص
درگاه ویژه صادرکنندگان در س��ایت بانک دی برای ثبت
الکترونیکی درخواس��ت های اعتب��اری و خدمات بانکی از
دیگر خدمات بس��ته ویژه صادرات اس��ت .وی با اشاره به
پرداخت بالغ بر 40هزار میلیارد ریال تس��هیالت در بانک
دی طی س��ال جاری افزود 15« :درصد این تسهیالت در
حوزه ص��ادرات و بازرگانی پرداخت ش��ده و قصد و برنامه
ما این اس��ت که این میزان را در س��ال جاری و سال های
بعد افزایش دهیم ».شفیع زاده در مورد نرخ سود تسهیالت
پرداختی ب��ه بخش ص��ادرات گفت« :این نرخ براس��اس
بهای تمام شده پول و توافقی اس��ت که انجام می شود .در
عین حال قیمت برای همه مش��تریان بین22تا 28درصد
است که گاهی بر اساس شرایط و تعامل سازنده به زیر 20
درصد هم می رسد ».در بخش دیگری از این نشست علی
مهبودی -معاون اعتبارات و بازاریابی بانک دی -با اشاره
به اینکه بازرگانی و صادرات به عنوان بخش های اصلی در
بودجه دیده ش��ده اند ،گفت« :بان��ک دی به گونه ای عمل
خواهد کرد که با همکاری صندوق ضمانت صادرات بتواند
نقش تاثیر گذاری در رش��د صادرات غیرنفتی کشور داشته
باش��د ».معاون اعتبارات و بازاریابی بانک دی همچنین با
اشاره به چگونگی ارائه تس��هیالت صادراتی گفت« :بانک
10ش��عبه در تهران و یک شعبه در مراکز اس��تان ها را به
پرداخت تسهیالت به صادر کنندگان اختصاص داده است».
به گفته مهبودی صادر کنندگانی که از سوی صندوق توسعه
صادرات به بانک دی معرفی می شوند نیاز به اعتبار سنجی
نداش��ته و تس��هیالت در کمتر از س��ه روز به انها پرداخت
خواهد شد.
صورتحساب (سه گردش اخر) انتقال وجه بین حساب های
یک مشتری ،انتقال وجه به حساب سپهری دیگران با سقف
محدود روزانه ،استعالم چک ،تعیین مبلغ چک ،پرداخت قبض
از طریق حساب و کارت ،خرید شارژ س��یم کارت اعتباری از
طریق حس��اب و کارت ،دریافت اطالعات سه گردش شارژ
اخر خریداری ش��ده و اعالم نرخ ارز ،اعالم مفقودی کارت،
دریافت و تغییر رمز حس��اب ،اعالم سه تراکنش اخر حساب
به صورت خودکار و ...است .گفتنی است این بانک به منظور
تسریع و تسهیل در دسترسی مشتریان به خدمات نوین بانکی
خدمت همبانک را نیز به تازگی روانه ب��ازار کرده که طی ان
دارندگان س��پهر کارت می توانند به اس��انی با شماره گیری
*٧١٩#از طریق اپرات��ور هم��راه اول از خدماتی همچون:
مانده کارت ،خرید شارژ س��یمکارت ها ،پرداخت قبوض و...
برخوردار گردند.