ماهنامه مثلث شماره 240

‫ورودهاشمی‬ ‫به رقابت‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل‪ 10/‬ابان‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫‪ 160‬معنادار‬ ‫چهکسیجانشین‬ ‫ایتاهللمهدویکنیمیشود؟‬ ‫ایا صحبتهای اشنا‬ ‫موجب رای پایین‬ ‫به نیلی شد؟‬ ‫‪ 5+1‬منتظرتصمیم نهایی ایران‬ ‫ایا تیم هستهای از خطوط قرمز عبورکرده است؟‬ ‫مهستان دیروز‪ ،‬مهستان امروز‬ ‫این روزها تصاویر مختلفی از حاج قاسم سلیمانی در عراق منتشر میشود‬ ‫در پاتوق بچه هیاتیها چه میگذرد؟‬ ‫سپاه قدس تبدیل به جریانی اجتماعی درخاورمیانه شده است‬ ‫به همراه یادداشتهای ویژه مثلث به مناسبت عاشورایحسینی‬ ‫اتاق بحران اسیدپاشی‬ ‫چرا اسیدپاشی تبدیل به‬ ‫موضوعی سیاسی شد؟‬ ‫اصولگرایان با هم‬ ‫دیالوگ میکنند‬ ‫پرونده سیاست نظری درباره‬ ‫بیم و امیدهای همگرایی اصولگرایان‬ ‫جایی برای عشاق‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫در حاشیه خیابان کارگر در نزدیکی می دان انقالب ساختمانی قرار دارد که پاساژ‬ ‫مهستان در ان واقع است‪ .‬ساختمانی چندطبقه که مخصوص هیات های مذهبی و‬ ‫جوانان عالقمند به مداحی م ی باشد‪ .‬در این ساختمان اکنون عالوه بر لوح های فشرده‬ ‫مذهبی‪ ،‬البسه ویژه ایام عزاداری به فروش م ی رسد‪ .‬در این چهار صفحه با گزارش ها و‬ ‫عکس هایی پاساژ مهستان را روایت کردیم‪.‬‬ ‫مهستاندیروز‪،‬مهستانامروز‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫یک روز در پاساژ مهستان‪،‬‬ ‫محل فروش تولیدات مذهبی به مناسبت ایام محرم‬ ‫از راهرو ها که می روی ‪ ،‬بیرق سیاه امام حسین(ع) اویزان است‪ .‬گویی در تکیه به سر می بری‬ ‫به شلوغی این روزها نبود و تلویزیونی را بیرون یا در درگاهی‬ ‫مغازه ها م ی گذاشتند و بیشتر س ی دی های تصویری مداحان‬ ‫به سب ک های ش��ور و واحد را پخش م ی کردند‪ .‬یکی از این‬ ‫مغازه های بزرگ فروش��گاه گنجینه معرف��ت بود که از نظر‬ ‫تنوع مداحان جایگاه خوبی داشت‪ .‬در گذشته در کنار انتشار‬ ‫س��ی دی ها‪ ،‬فروش��گاه ها محصوالت برخی از لوازم جبهه‬ ‫مثل چفیه یا س��ربند هم م ی فروختند و البته پوس��تر های‬ ‫ش��هدا و عکس های برچس��بی انها که در اواخر دهه ‪ 70‬و‬ ‫‪ 80‬محبوبیت خوبی در میان جوانان داش��ت‪ .‬حاال اما هیچ‬ ‫خبری از انها نیس��ت و تنه��ا معدودی از این فروش��گاه ها‬ ‫هستند که س ی دی های مذهبی م ی فروشند‪ .‬از یکی از این‬ ‫فروشندگان که در مغازه ای راهرویی شکل دارد و سه نفری با‬ ‫زور جا م ی شویم‪ ،‬م ی پرسم که چرا این قدر س ی دی فروشی‬ ‫کم شده اس��ت و تنوع ها پایین امده؟ م ی خندد و م ی گوید‪:‬‬ ‫«دهه س ی دی دیگر گذشته اس��ت و جایی ب رای ان نیست‪.‬‬ ‫امروز همه از سایت های مختلف مداح ی های خود را دانلود‬ ‫م ی کنند و حتی بعضی از مداحان هنوز مجال س ش��ان تمام‬ ‫نشده است‪ ،‬نوای ان شب را روی سایت خودشان م ی گذارند‬ ‫و بسیاری م ی روند ان را دانلود م ی کنند‪ ».‬به او م ی گویم که‬ ‫یعنی بازار س ی دی ها تمام ش��ده است‪ .‬م ی گوید‪« :‬نه اینکه‬ ‫تمام شده اما قدیم ی ها بیشتر دنبال س ی دی هستند‪ .‬ب رای‬ ‫ماشین م ی خواهند‪ .‬اما به رونق سابق نیست و دلی ل اش را هم‬ ‫گفتم‪ ،‬چون بسیاری م ی روند دانلود م ی کنند‪ ».‬حاال بحثمان‬ ‫حسابی گل انداخته است‪ .‬به او م ی گویم جدا از این مساله‪،‬‬ ‫موضوع مالکیت معنوی هم گویا رعایت نم ی شده‪ .‬م ی خندد‬ ‫و م ی گوی��د‪« :‬مالکیت معن��وی را خوب ام��دی‪ .‬فرنگ ی ها‬ ‫م ی گویند کپ ی رایت دیگر‪( ...‬همگ��ی م ی خندیم) اما جدی‬ ‫این حرف شما به تنهایی نیس��ت‪ ،‬بلکه گروهی از مداحان‬ ‫هم معتقد بودند ک��ه باید از نظر معنوی باالخ��ره اقداماتی‬ ‫صورت بگیرد اما شاید اینجا به دالیل اینکه حوزه کاری ما در‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫روزنامه ای دستم بودم که تیتر اولش در‬ ‫مورد اسید پاش�ی بود‪ .‬می خواس�تم نظر‬ ‫بچه هایی که انجا بودن�د را در مورد این‬ ‫واقعه بدانم و از قص�د روزنامه را خریده‬ ‫بودم‪ .‬وقتی نشانش دادم‪ ،‬گفت که‪« :‬کار‬ ‫بسیار بدی بوده و نامردی است‪»...‬‬ ‫خصوص دین و مذهب و مجالس حسینی است‪ ،‬اشاعه ان‬ ‫خود یک نوع اجر و ثوابی به همراه دارد‪ .‬این را جدا از موضوع‬ ‫مال ی اش م ی گویم‪ .‬ضمن اینکه بسیاری از این مداحان که‬ ‫امروز مجالس خوبی را ب رای امام حسین(ع) برگزار م ی کنند‬ ‫در گذشته در همین س��ی دی ها و در کنار‪ ،‬بزرگتر های این‬ ‫کار بودند و گاهی در میانه برنام��ه از انها بلندگو م ی گرفتند‬ ‫و امروز حاال ب��زرگ ش��ده اند و خود مجل س گ��ردان روضه‬ ‫امام حس��ی ن (ع) هس��تند‪ ».‬صدای همهمه بیش از صدای‬ ‫مداح ی هاست‪ .‬در گذشته مهستان بود و از هر مغازه ای صدا‬ ‫و نوایی مخصوص یکی از مداحان بن��ام ان روزگار م ی امد‪.‬‬ ‫حاال اما فروش لباس و پرچم و کتیب ه های ویژه محرم است‬ ‫که جای خود را به انها داده اس��ت‪ .‬پیرمردی را م ی بینم که‬ ‫ب رای خریدن بیرق بزرگی چان هزنی م ی کند‪ .‬مغازه دار م ی گوید‬ ‫که قیمت مقطوع است و او اما ول کن نیست‪ .‬بعد از اینکه‬ ‫کمی پایی ن تر از قیمت معمول بیرق را م ی خرد با او همکالم‬ ‫م ی شوم‪ .‬م ی خندد و م ی گوید که باالخره پرچم ی که دوست‬ ‫داشته را خریده‪ .‬راس��ت م ی گفت‪ ،‬خیلی ساده رویش نوشته‬ ‫بود‪« :‬لبیک یا حسین(ع)» به او م ی گویم که چرا این جمله‬ ‫و اصال چرا مهس��تان‪ ،‬با ش��یطنت م ی خن��دد و م ی گوید‪:‬‬ ‫«باالخره باید بگوییم که همیشه با ارباب هستیم‪ .‬این را ب رای‬ ‫هیات خودمان خریده ام‪ .‬م ی خواه��م بدهم بزرگ بزنند روی‬ ‫دیوار خانه‪ .‬سه روز خرج م ی دهیم‪ .‬به بچه ها گفتم که بیایند‬ ‫بخرند اما هی چ ک��دام نیامدند‪ .‬حتی ای��ن نوه مان که خیلی‬ ‫م ی اید اینجا‪ .‬خودم امدم‪ »...‬پیرمرد ادرس م ی دهد که یک‬ ‫شب با خانواده بیاییم هیات شان‪ ...‬جایی در خزانه قلع ه مرغی‬ ‫نزدیک خط راه اهن‪ .‬محمود را م ی بینم که مش��غول گشت‬ ‫و گذار اس��ت‪ .‬م ی پرس��م که پی راهنش را خریده است یا نه؟‬ ‫م ی گوید که طرحی که باید روی پی راهن بزند را انتخاب کرده‬ ‫و برده است به طبقه ششم؛ منتظر است که اماده شود‪ .‬از او‬ ‫م ی پرسم که پی راهن را چقدر خریده‪ ،‬م ی گوید ‪ 25‬هزار تومان‪.‬‬ ‫پی راهن فروش��ی پله م ی خ��ورد و م ی رود باال‪ ،‬س��قف‬ ‫نامطئمنی دارد‪ .‬زن و مردی فروشنده این فروشگاه کوچک‬ ‫هستند که متقاضیان در ان در رفت و امد هستند‪ .‬حس ن اقا‬ ‫جوانی که ظاهری مثل دیگر فروشندگان قدیمی پاساژ ندارد‬ ‫اما ط راح لباس هایی با طرح های زیبایی هستند که مضامین‬ ‫عارفانه ای در مورد عاش��ورا و حضرت عب��اس (ع) و حضرت‬ ‫زینب (س) دارند‪ .‬حس��ن اقا که از مراجعه متعدد مش��تریان‬ ‫تقریبا کالفه ب��ود را به حرف گرفتم و کمی ش��وخی کردم‪.‬‬ ‫گفت که کل فروش شان این روزهاست و البته سودی خوبی‬ ‫هم م ی ب رند‪« :‬به ه ر حال بسیاری از جوانان م ی ایند‪ ،‬مذهبی‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫همیشه اینجا س��یاهپوش اس��ت و صدای مداحی را‬ ‫م ی توانید از دور بش��نوید‪ .‬میانه خیابان انقالب اس�لامی‬ ‫و جمهوری اس�لامی ساختمانی س��فی د رنگ است که اگر‬ ‫ایس��تگاه اتوبوس بگذارد‪ ،‬س��ردرش را م ی توانی بخوانید؛‬ ‫پاساژ مهس��تان جایی که حدود ‪ 17‬س��الی است که پاتوق‬ ‫بچه مذهب ی های ته ران اس��ت و محصوالت فرهنگی این‬ ‫گروه را تولید م ی کند‪ .‬این پاس��اژ اما از همان ابتدا به همین‬ ‫شکل نبوده است و ب رای خودش دوره ای داشته است و حاال‬ ‫اما در تکام��ل دوره اش به مرکز اصلی و مهم��ی ب رای ارائه‬ ‫محصوالتی با سبک زندگی اسالمی شده است‪ .‬حداقل در‬ ‫ظاهر این گونه است‪.‬‬ ‫در حاش��یه خیابان کارگر اما وقت��ی از میدان انقالب‬ ‫پایین م ی ایید‪ ،‬ناخوداگاه با گروهی همراه م ی ش��وید که در‬ ‫ظاهر و چهره مقصدشان را م ی توانید حدس بزنید‪ .‬نوجوانان‬ ‫و جوانانی که در استانه محرم ب رای تهیه لباس سیاه و پرچم‬ ‫به مهستان م ی روند‪ .‬این را از محمود م ی پرسم که از در دشت‬ ‫امده است تا لباس سیاهی بخرد که رویش نوشته «لبیک‬ ‫یاحسین»‪ .‬با حسین همراه شدم و به طبقه اول رفتیم جایی‬ ‫که بیش��تر لباس فروش��ی بود که روی س��ینه و پشت اش‬ ‫طرح هایی با مضامین عاشورایی زده بودند‪ .‬از محمود پرسیدم‬ ‫که همیشه به اینجا م ی اید؟ م ی گفت که همیشه که نه اما‬ ‫در محرم و صفر چند باری م ی اید و بیشتر س ی دی م ی خرد‪.‬‬ ‫محمود راه خود را به سمت مغازه ای کوچک کج کرد و رفت‪.‬‬ ‫پاساژ مهس��تان با انچه من در گذش��ته یاد داشتم‪ ،‬خیلی‬ ‫عوض ش��ده بود و تقریبا همه ورودی هایش و طبقاتش پر‬ ‫بود از مغازه هایی که اجناس متنوع از پی راهن فروشی گرفته تا‬ ‫چاپ بنر های مذهبی و حتی فروش کلی س ی دی های خام‬ ‫در انها دیده م ی شود‪.‬‬ ‫ان طور که م ی گویند‪ ،‬پاساژ مهستان در اواخر دهه ‪70‬‬ ‫ساخته شد‪ .‬محیطی خاص داشت که در یکی از خیابان های‬ ‫معروف ته ران رو به جنوب شهر در مرکزیت قرار گرفته بود‪.‬‬ ‫پاس��اژ از همان ابتدا‪ ،‬مخصوصا در طبق��ه دوم مورد توجه‬ ‫قش��ر مذهب ی ها قرار گرفت‪ .‬تا ان زمان مرکزی عمده ب رای‬ ‫فروش محصوالت مذهبی مهیا نب��ود و مخصوصا موجی‬ ‫که در اواخر ده��ه ‪ 70‬و بع��د از روی کار امدن اصالح طلبان‬ ‫ب رای تش��کیل جبهه فرهنگی انقالب ش��کل گرفته بود‪،‬‬ ‫لزوم بستر س��ازی تولی��دات فرهنگی خاص را م��ورد توجه‬ ‫قرار داده بود‪ .‬طبقه دوم پاساژ اولین مغازه های تولید عمده‬ ‫س��ی دی های مراس��م های مذهبی مداحان معروفی مثل‬ ‫ح��اج منصور ارض��ی و حاج محم��ود کریم��ی را در اختیار‬ ‫داش��ت‪ .‬قدیم ی ها م ی گویند اقای��ان خالص��ی‪ ،‬برهانی و‬ ‫مسعود ده نمکی سه نفری هستند که مهم ترین نقش را در‬ ‫شکل گیری پاساژ مهستان و تبدیل شدن ان به بورس اقالم‬ ‫مذهبی داشته اند‪ .‬حتی زمانی مس��عوده ده نمکی که یکی‬ ‫از مغازه های طبقه دوم را در تملک داش��ت هفته نامه های‬ ‫معروفش مثل جبه��ه و صبح دوکوه��ه را باالخانه کوچک‬ ‫همان مغ��ازه ب رای انتش��ار اماده م ی کرد و عم�لا تحریریه‬ ‫این مجالت از تولید ت��ا صفحه بندی در هم��ان مغازه قرار‬ ‫داشت‪ .‬خودم مسعود ده نمکی را چندباری در این مغازه دیده‬ ‫بودم که دفترش را مثل س��نگری در جبهه اماده کرده بود و‬ ‫مجله اوانگارد ش��لمچه و جبهه را در ان در م ی اورد‪ .‬محمد‬ ‫یکی از بچه هایی که پیش از این با ده نمکی حش��ر و نشر‬ ‫داشت و مجله ای محلی را منتش��ر م ی کرد تعریف م ی کند‬ ‫که‪« :‬روزی که ش��لمچه را همراه ب��ا تع��دادی از روزنامه و‬ ‫مجالت اصالح طلبان بس��تند‪ ،‬یادم هس��ت همه در پاساژ‬ ‫مهس��تان جمع ش��ده بودیم و غصه م ی خوردیم و ناراحت‬ ‫بودیم که یکدفعه اکبر گنجی امد و شروع به صحبت کردن‬ ‫با اقای ده نمکی ک��رد و ان جمله مع��روف را گفت که من‬ ‫ش��ما را ب رای تقدس زدایی الزم م ی دانم‪ »...‬پاساژ مهستان‬ ‫در گذشته مغازه های کمی داش��ت و بیشتر تمرکزش روی‬ ‫انتشار س ی دی های مداحان و س��خنران ی ها بود‪ .‬پاساژ هنوز‬ ‫‪7‬‬ ‫کتیبه ها خیلی زود تمام می شوند ‪ .‬خریدار منتظر است که از انبار مدل های‬ ‫دیگری را برای فروش بیاورند‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫و غی ر مذهبی‪ .‬م ی خواهند در کنار لباس سیاه از نوشته هایی‬ ‫هم روی ان اس��تفاده کنند‪ ».‬گفتم مد اس��ت دیگر؟ گفت‪:‬‬ ‫«خیلی هم مد نیست‪ .‬گاهی وقت ها اعتقاد است‪ »...‬گفتم‪:‬‬ ‫«بیشتر کدام یک از مضامین روی بورس است همه دوست‬ ‫دارند روی پی راهن داشته باشند؟» گفت‪« :‬بیشتر از همه موارد‬ ‫در باره حضرت عباس(ع) مثال کلنا عباسک یا زینب (س) یا‬ ‫لبیک یا حس��ین‪ »...‬لباس محمود اماده است‪ .‬یک چفیه‬ ‫سیاه هم خریده است‪.‬‬ ‫بیرون م ی ایم‪ .‬در طبقه اول بنر بزرگ یا حسین را چاپ‬ ‫م ی کنند‪ .‬قبال اینها نبود‪ .‬بوی پالس��تیک و رنگ بد جوری‬ ‫تو ذوق م ی زند به صورتی که نم ی ش��ود ایستاد‪ .‬از یکی از‬ ‫فروشندگان قیمت م ی گیریم م ی گوید‪« :‬متر استار کره ای‬ ‫با کیفیت عالی باالی ‪ 200‬کتر متری ‪ 7000‬تومان‪ .‬اگر متراژ‬ ‫کمتر باشد‪ ،‬قیمت باالتر م ی رود و تا ‪ 1400‬م ی رسد‪ ».‬دوباره‬ ‫به طبقه باال م ی روم‪ ،‬ضلع ش��مالی مغازه ای است که کوله‬ ‫نظامی و قمقمه و چاقوی تکاوری م ی فروشد‪ .‬البته در کنار‬ ‫اینها برخی از لوازم و محصوالت فرهنگی دیگر را که معموال‬ ‫خاص پاساژ مهستان است را نیز ب رای فروش گذاشته است‪.‬‬ ‫قیمت م ی گیریم و مش��غول نگاه کردن هستم که جوانی‬ ‫حدود ‪ 25‬ساله قیمت کوله پشتی را م ی پرسد و م ی رود‪ .‬خودم‬ ‫را م ی رسانم و م ی گویم ب رای چه قیمت پرسیده است‪ .‬کمی‬ ‫جا م ی خورد اما وقتی خ��ودم را معرفی م ی کند‪ ،‬م ی خندد و‬ ‫م ی گوید ب رای کوه و اردوی چند روزه م ی خواستم‪ .‬اما گران‬ ‫اس��ت‪ .‬م ی پرس��م کوه زیاد م ی رود؟ م ی گوید که معموال با‬ ‫بچه های بسیج پایگاه ها به کوه م ی روند و حتی یک شب‬ ‫هم مانده بودن��د‪ .‬به دنبال خریدن لباس امده اس��ت‪ .‬انگار‬ ‫اینجا قبال مغازهایی بود که به طور اختصاصی سی دی مداحان را‬ ‫می فروختند ولی حاال تبدیل شده اند به فروش بیرق‬ ‫امسال پوشیدن لباس سیاه طرحدار با مضامین عاشورایی‬ ‫در میان بچه هیات ی ها مد شده است‪ .‬به شوخی م ی گویم که‬ ‫ب رای مقابله با داعش تمرین م ی کند؟ نیمه جدی و شوخی‬ ‫اما م ی گوید‪« :‬داعش که هیچ خود امریکا هم بیاید‪ ،‬وجب‬ ‫وجب خاک ای ران را ب رایشان گورستان م ی کنیم‪ »....‬اسمش‬ ‫منصور است و بچه شهرک راه اهن‪ .‬م ی گوید که دو روز پیش‬ ‫امده بوده اما لباس ش��ان تمام شده و حاال دوباره امده بلکه‬ ‫داشته باشند‪ .‬از گذش��ته های مهستان ب رایش م ی گویم که‬ ‫بیش از اینکه همه چیز ب رای فروش باش��د یک پاتوق بوده‬ ‫که بچه های هیاتی در ان جمع م ی شده اند و عکس شهدا‬ ‫و یادگاری با مضامین جبهه و دفاع مقدس را م ی خریده اند‬ ‫و حاال اما بیشتر فروشگاه فروش ملزومات فرهنگی مرتبط‬ ‫با هیات است‪ .‬قبول م ی کند و م ی گوید اینجا بهترین جایی‬ ‫اس��ت که م ی توان حداقل ظاهر خودمان را حسینی کنیم‪.‬‬ ‫همی ن طوری که با هم قدم م ی زدیم دوباره به گذشته ها رفتم‬ ‫و گفتم که قدیم ی ها فقط با یک جور تیپ خاص به اینجا‬ ‫رفت و امد م ی کردن��د و حاال اما حت��ی مغازه دارهایش هم‬ ‫تیپیک عوض ش��ده اند‪ .‬خندید و گفت‪« :‬این را قبول دارد‪.‬‬ ‫همه چیز فرق کرده است‪ »...‬روزنامه ای دستم بودم که تیتر‬ ‫اولش در مورد اسی د پاشی بود‪ .‬م ی خواستم نظر بچه هایی‬ ‫که انجا بودند را در مورد این واقع��ه بدانم و از قصد روزنامه‬ ‫را خریده بودم‪ .‬وقتی نش��انش دادم‪ ،‬گفت که‪« :‬کار بس��یار‬ ‫بدی بوده و نامردی اس��ت‪ »...‬گفت��م م ی گویند بچه هایی‬ ‫که اعتقادات امر به معروفی دارند ای��ن کار کرده اند‪ .‬خیلی‬ ‫جدی گفت‪« :‬این هم نامردی اس��ت‪ .‬بچه هیاتی این کار‬ ‫نم ی کند‪ »...‬منصور را عاقل یافتم وقتی که روی تلویزیون‬ ‫مهستان در تمام سال فعال است اما اوجش در محرم و صفر است‬ ‫کوچکی مس��تندی را در م��ورد و هابیون نش��ان م ی داد‪.‬‬ ‫م ی گفت که ه ر گونه حرکت تخریبی که با ش��رع اس�لام‬ ‫منافات داشته باشد‪ ،‬قابل قبول نیست‪ .‬این مختص شیعه و‬ ‫سنی نیست‪ .‬منصور دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه‬ ‫علوم و تحقیقات بود‪ .‬وقتی داشت م ی رفت ادرس ایمی ل اش‬ ‫را داد که گزارش را ب رایش بفرس��تم که در تابلوی اعالنات‬ ‫دانشکده نصب کند‪.‬‬ ‫پاساژ مهس��تان پر رفت و امد اس��ت‪ .‬خیل ی ها وقتی‬ ‫محرم م ی شوند چند باری به انجا م ی روند‪ .‬روزگاری بود که‬ ‫میلیون ها س ی دی مراسم و مجالس مذهبی به اقصی نقاط‬ ‫ای ران ارسال م ی شد اما حاال جدا از جنب ه های اقتصادی این‬ ‫مساله باتوجه به گسترش استفاده از رسانه های اینترنتی و‬ ‫استفاده پایگاه های مذهبی ب رای دانلود کردن‪ ،‬این تجارت به‬ ‫نظر م ی رسد با رکورد بسیاری مواجه شده است‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫مهستان رفته رفته به سمت پاساژی تجاری تا پاتوقی ب رای‬ ‫بچه هیات ی ها تبدیل ش��ده است‪ .‬در گذش��ته یادم است که‬ ‫حداقل هفته ای یک بار به انجا م ی رفتم و در میان مغازه دارها‬ ‫کلی دوس��ت و رفیق داش��تم و حاال نه تنها هیچ کدام شان‬ ‫نیست بلکه بسیاری از مغازه های با کیفیت گذشته که بیشتر‬ ‫بر محصوالتی فرهنگی مبتن ی بر نوس��تالژی های جبهه و‬ ‫جنگ تکی��ه م ی کردند‪ ،‬تولیداتی تجاری ت��ر و اقتصادی تر‬ ‫ب رای عرضه م ی اوردند‪ .‬مهس��تان که روزی دفتر نشریه ای‬ ‫بود که بر ارزش های دفاع مقدس تاکید م ی کرد‪ ،‬جای خود‬ ‫را به مغازه های متعدد لباس فروش��ی و چاپ بنر داده است‪.‬‬ ‫مهستان دیروز گویی ب رای گذش��ته ها بود‪ ،‬ب رای دهه ‪ 60‬و‬ ‫دفاع مقدس اش و مهستان امروز‪ ...‬نم ی دانم به کجا م ی رود‪.‬‬ ‫سی دی ها در حاشیه هستند‪ .‬در گذشته انچه می امد صدای مداحی بود‬ ‫ولی حاال همهمه مردم در فضای کوچک پاساژ طنین انداز است‬ ‫اگر در قدیم مهستان پاتوق‬ ‫بچه بسیجی ها و هیاتی ها بود و‬ ‫کمتر تیپی غیر از انها در ان رفتار‬ ‫و امد می کرد حاال اما همه گروه ها‬ ‫به ان می ایند و می روند‬ ‫بورس امسال مهستان‪،‬پیراهن هایی بود که طرح های مذهبی دارند‬ ‫پدر و مادر به دنبال لباس سقایی برای کودک شان‬ ‫کتاب های مذهبی کمتر در‬ ‫مهستان وجود دارند‪ ،‬اما بیشتر‬ ‫کتاب ها در مورد اموزش مداحی و‬ ‫شعرهایی عاشورایی است‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫‪9‬‬ ‫سید الشهداء اسالم را‬ ‫زنده نگه داشته است‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫فرارسیدن ماه حمرم رب ازادگان جهانتسلیت باد‬ ‫و اما قضی ه‏ای که اق��ا فرمودند راجع به‬ ‫منبر و راجع به مح��راب‪ .‬این را م��ن باز هم‬ ‫گفته‏ام ـ اگر سانس��ور نش��ود! و اگر سانسور‬ ‫بشود‪ ،‬ممکن اس��ت من یک کار دیگر بکنم‬ ‫ـ اسالم را تا حاالیی که شما م ی‏بینید‪ ،‬اینجا‬ ‫ما نشس��ته‏ایم‪ ،‬سیدالش��هدا زنده نگه داشته‬ ‫است‏سیدالشهدا ـ سالم‏اهلل‏ علیه ـ تمام چیز‬ ‫خودشان را‪ ،‬همۀ جوانان خودش را‪ ،‬همۀ مال و‬ ‫َمنال‪ ،‬هرچه بود‪ ،‬هرچه داشت ـ مال و َمنال که‬ ‫نداشت ـ هرچه داشت‪ ،‬جوان داشت‪ ،‬اصحاب‬ ‫داشت‪ ،‬در راه خدا داد و ب رای تقویت اسالم و مخالفت با ظلم‬ ‫قیام کرد‪[.‬در]مخالف با امپ راتوری ان روز‪ ،‬که از امپ راتوریهای‬ ‫اینجا زیادتر بود‪ ،‬قیام ک��رد در مقابل او با یک عدۀ قلیل‪ .‬و با‬ ‫این عدۀ قلیل در عین حالی که شهید شد‪ ،‬غلبه کرد‪ .‬غلبه‬ ‫کرد بر این دستگاه ظلم و شکس��ت داد انها را‪ .‬ما که دنبالۀ‬ ‫او هس��تیم و مجالس عزا از ان وقت‪ ،‬به امر حضرت صادق‬ ‫ـ سالم هّ‬ ‫‏الل‏ علیه ـ و به سفارش ائمۀ هدی ـ علیهم‏السالم ـ‬ ‫ما بپا م ی‏کنیم این مجالس عزا را‪ ،‬ما همان مس��ئله را داریم‬ ‫م ی‏گوییم؛ مقابل ظلم است‪ ،‬مقابل ظلم ستمکاران‪ .‬ما زنده‬ ‫نگه داش��تیم‪ ،‬خطبای ما زنده نگه داشتند‪ ،‬قضیۀ کربال را؛ و‬ ‫زنده نگه داشتند قضیۀ مقابلۀ یک دستۀ کوچک اما با ایمان‬ ‫بزرگ را در مقاب��ل یک رژیم طاغوتی ب��زرگ‪ .‬گریه کردن بر‬ ‫ش��هید؛ نگه‏داشتن زنده نگه داش��تن نهضت است اینکه در‬ ‫‪18- 25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رازرشید‬ ‫حقیقتمردانحق‬ ‫تاروزدهم‬ ‫شوروشعور‬ ‫‪26- 35‬‬ ‫گزارش‬ ‫سریالعدماعتماد‬ ‫‪ 160‬معنادار‬ ‫ورودهاشمیرفسنجانیبهرقابت‬ ‫معمایاستیضاح‬ ‫‪36- 57‬‬ ‫سیاست‬ ‫رمزو رازحاجقاسم‬ ‫منجیکردها‪،‬مقابلداعش‬ ‫میاناصولگرایاندیالوگبه وجودامده‬ ‫راه گذشتهرامی روند‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اش�اره ای اس�ت به س�ه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسلامی‪ ،‬چارچوبش اسلام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گس�ترش‬ ‫و س�یادت اسلام خواهی در سراس�ر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسلامی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و س�یاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان‬ ‫شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫روایت هست که کسی که گریه بکند یا بگریاند‪ ،‬یا به صورت‬ ‫گریه‏دار خودش را بکند‪ ،‬این جزایش بهش��ت است‪]6[.‬این‬ ‫ب رای این است که حتی انی که با صورت گریه‏دار خودش را‪،‬‬ ‫صورتش را م ی‏کند یک حال حزن به خودش م ی‏دهد و صورت‬ ‫گریه‏دار به خودش م ی‏دهد‪ ،‬این نهضت را دارد حفظ م ی‏کند؛‬ ‫این نهضت امام حسین ـ س�لام هّ‬ ‫‏الل‏ علیه ـ را حفظ م ی‏کند‪.‬‬ ‫ملت ما را این مجالس حفظ کرده‪.‬‬ ‫افشاگری ظالم در مجالس سیدالشهداء‬ ‫بیخود نبود که رضاخان ـ مامورین ساواک رضاخان ـ تمام‬ ‫مجالس عزا را َق َدغَن کردند‪ .‬این همین طوری نبود‪ .‬رضاخان‬ ‫همچو نبود که از اصل مخالف با این مسائل بشود‪ ،‬رضاخان‬ ‫مامور بود‪ ،‬مامور بود[ب رای]انهایی که کارشناس بودند؛ انهایی‬ ‫که ملتفت بودند مسائل را‪ .‬در زمان محمدرضا هم به‬ ‫همین معنا‪ ،‬منتها با فرم دیگر‪ ،‬به فرم دیگر‪ ،‬نه با انطور‬ ‫س��رنیزه‪ ،‬به یک جور دیگر‪ ،‬این طایفه را م ی‏خواستند‬ ‫کنار بگذارند‪ .‬حاال هم همانها[هستند]منتها جوانهای‬ ‫ما را بازی م ی‏دهند‪ .‬همان مسئله است‪ .‬همان مسئلۀ‬ ‫زمان رضاخان است که مجالس را او قدغن کرد‪ .‬حاال‬ ‫یک دس��ته‏ای امده‏اند م ی‏گویند که ن��ه‪ ،‬دیگر روضه‬ ‫نخوانید! نم ی‏فهمند اینها ک��ه روضه یعنی چه‪ .‬اینها‬ ‫ماهیت این عزاداری را نم ی‏دانند چیست‪ .‬نم ی‏دانند که‬ ‫این نهضت امام حسین امده تا اینجا‪ ،‬تا این نهضت را‬ ‫درست کرده‪.‬‬ ‫تاریخ‪ ، 1358/07/30 :‬محل‪ :‬قم‪،‬‬ ‫حضار‪ :‬نمایندگان اقشار مختلف مردم و عشایر‬ ‫‪58- 67‬‬ ‫بینالملل‬ ‫جنگبازها وکبوترها‬ ‫فشارجمهوریخواهانبراوبامابی سابقهاست‬ ‫توافقهسته ای‪،‬اکنونیاهیچوقت‬ ‫استحالهیکانقالب‬ ‫‪68-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫تابلویایستمقابلدوربین ها‬ ‫ازواقعیتتاخیال‬ ‫داستاندوهمسایه‬ ‫شرایطفعلیباخت‪-‬باختاست‬ ‫‪74-81‬‬ ‫دیدار‬ ‫حرمعشق‬ ‫عزاداری افضل‬ ‫دوقطبغیرهمنامیکاهنربا‬ ‫روایتزندگیسقا‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫مدیر هنری‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪-‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫ورودهاشمی‬ ‫به رقابت‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل‪ 10/‬ابان‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫‪ 160‬معنادار‬ ‫چهکسیجانشین‬ ‫ایتاهللمهدویکنیمیشود؟‬ ‫ایا صحبتهای اشنا‬ ‫موجب رای پایین‬ ‫به نیلی شد؟‬ ‫‪ 5+1‬منتظرتصمیم نهایی ایران‬ ‫ایا تیم هستهای از خطوط قرمز عبورکرده است؟‬ ‫این روزها تصاویر مختلفی از حاج قاسم سلیمانی در عراق منتشر میشود‬ ‫سپاه قدس تبدیل به جریانی اجتماعی درخاورمیانه شده است‬ ‫مهستان دیروز‪ ،‬مهستان امروز‬ ‫در پاتوق بچه هیاتیها چه میگذرد؟‬ ‫به همراه یادداشتهای ویژه مثلث به مناسبت عاشورایحسینی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫اتاق بحران اسیدپاشی‬ ‫چرا اسیدپاشی تبدیل به‬ ‫موضوعی سیاسی شد؟‬ ‫اصولگرایان با هم‬ ‫دیالوگ میکنند‬ ‫پرونده سیاست نظری درباره‬ ‫بیم و امیدهای همگرایی اصولگرایان‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫بهماپیامکبزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬ع�زاداری‪ ،‬احیای خط خون و ش�هادت و‬ ‫رس�اندن صدای مظلومیت ال علی به گوش‬ ‫زبان دل است و «گریه»‪،‬‬ ‫تاریخ است‪« .‬اشک»‪ِ ،‬‬ ‫فریاد عصر مظلومیت‪.‬‬ ‫‪ l‬درحالی که مردم از وضعیت مرغ در کشور‬ ‫رضایت ندارن�د م ی بینیم که ای�ن صنعت در‬ ‫کشور در حال ورشکستگی است‪.‬‬ ‫‪ l‬باز هم همه چیز به واش�نگتن انگار قرار‬ ‫است ختم شود‪ .‬اش�تون و امانو به واشنگتن‬ ‫رفتند و ایران محور موضوعات اس�ت‪ .‬خدا به‬ ‫خیر کند‪.‬‬ ‫‪ l‬مسئوالن دستگاه قضایی چرا تا این اندازه‬ ‫به احمد شهید بها م ی دهند؟ نباید به او توجه‬ ‫چندانی کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬چند ایرانی دیگر در مالزی به جرم قاچاق‬ ‫موادمخدر دستگیر شدند‪ .‬اگر به فکر خودتان‬ ‫نیستید الاقل به فکر ایران باشید‪.‬‬ ‫‪ l‬کم�ک تس�لیحاتی امری�کا ب�ه داعش‬ ‫رسوایی جدیدی اس�ت که البته سعی کردند‬ ‫ان را با اشتباه رفع و رجوع کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬درحالی که اصالح طلبان مشخص است‬ ‫که برای انتخابات مجل�س اینده برنام ه ریزی‬ ‫ی در دست دارند‪ ،‬اصولگرایان همچنان‬ ‫منظم ‬ ‫در حال چانه زنی برای وحدت هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬من به عدالت قوه قضائی�ه اعتقاد دارم و‬ ‫امیدوارم هرچه س�ریعتر دس�ت های پنهان‬ ‫ماجرای اسیدپاشی را افش�ا کنند‪ ،‬فقط لطفا‬ ‫کمی تعجیل کنید که نیروه�ای حزب اللهی‬ ‫بیشتر مورد اتهام و طعنه قرار نگیرند‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ l‬جهان سرمای ه داری در این کره خاکی نیاز‬ ‫به کش�ورهایی دارد که در نقش منفی خوش‬ ‫بدرخش�ند که در ‪ 70‬سال گذش�ته این نقش‬ ‫به روس�یه نهاده ش�ده بود که الح�ق برازنده‬ ‫انان بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫‪ l‬متاسفانه بانک ها تبدیل به معضل تولید‬ ‫کشور شدند و واسطه کارهای داللی شدند و‬ ‫ب ه زودی تولید را در کشور م ی خشکانند‪.‬‬ ‫‪ l‬کسانی که م ی گویند گزارش بورسی ه ها‬ ‫اخرش چیزی نداشت توجه نم ی کنند که حتی‬ ‫یک مورد خرج از بی ت المال هم تخلفی است‬ ‫که این دنیا و ان دنیا باید پاسخگو باشند‪ ،‬چه‬ ‫برسد به ‪ 840‬تا‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینستاگرام هفته نامه مثلث فعال شده است‪ .‬کارب ران این شبکه اجتماعی‬ ‫م ی توانند با پیوس��تن به اینس��تاگرام مثلث تصاویر مربوط ب��ه هفته نامه را‬ ‫مشاهده کنند‪.‬‬ ‫دلواپسیامریکایی هابرایمنافقین‬ ‫با طوالن ی ش��دن حضور داعش در منطق��ه برخی از‬ ‫مس��ئوالن امریکایی نگران وضعیت بازماندگان س��ازمان‬ ‫منافقین خلق هستند‪ .‬مثلث انالین در گزارشی با اشاره به‬ ‫نامه ای که مک کین به جان کری وزیرخارجه امریکا نوشته‬ ‫بود‪ ،‬ابعاد این موضوع را بررس��ی کرد‪ .‬این گزارش در سایت‬ ‫الف‪ ،‬نیویدار و تعداد دیگری از سایت ها بازتاب داشت‪.‬‬ ‫سایت مثلث در این گزارش نوش��ته بود‪« :‬انتشار نامه‬ ‫جان مک کین به جان کری وزیر امور خارجه امریکا س��وال‬ ‫ی را پی��ش رو م ی گذارد‪ .‬چ��را نئوکان های جنگ طلب‬ ‫مهم ‬ ‫امریکا تا این اندازه نگران منافقین تروریست هستند؟ ایا انها‬ ‫بعد از به هم ریختن منطقه توسط داعش قصد دارند نقشی را‬ ‫به این گروه واگذار کنند؟ به گزارش مثلث‪ ،‬بدون شک گروه‬ ‫تروریستی منافقین‪ ،‬گروهی مرده است که دمیدن نف س های‬ ‫مصنوعی از کنگره امری��کا یا مجلس ع��وام انگلیس نیز‬ ‫نم ی تواند انها را از حالت مرگ و فالکت خارج کند‪.‬‬ ‫اعضای فریب خورده منافقین سال ها بود که با توهم‬ ‫حمله نظامی به ای ران در اردوگاه نظامی اشرف اقامت داشتند‪.‬‬ ‫در نهایت شهریور سال گذشته همه انها از اشرف اخ راج شدند‬ ‫و در یک کمپ اقامت اوارگان به نام لیبرتی اسکان داده شدند‪.‬‬ ‫اعضای این س��ازمان که در خارج از ع راق به س��ر م ی بردند‪،‬‬ ‫تالش زیادی کردند تا ش��رایط اقامتی انها کمی بهتر شود‪.‬‬ ‫کار به جایی رسید که شهردار نیویورک خواستار بازدید از این‬ ‫کمپ شده بود اما مقامات ع راقی اعالم کردند که این کمپ‬ ‫از نظر وضعیت نگهداری پناهند گان در سطح مطلوب ی قرار‬ ‫دارد‪ .‬نگرانی اصلی این بود که دولت ع راق دیگر اجازه ورود‬ ‫سالح به کمپ لیبرتی را به انها نم ی داد‪.‬‬ ‫حاال و در ش��رایطی که جهان نگران اعمال وحشیانه‬ ‫و تروریس��تی داعش در ع راق و شمال س��وریه است‪ ،‬یک‬ ‫نماینده نام اشنای کنگره امریکا نامه ای خطاب به جان کری‬ ‫م ی نویسد که متن ان را جمعه ب ی ب ی سی منتشر کرده است‪.‬‬ ‫مک کین در نامه اش به وزی��ر خارجه امریکا گفته که‬ ‫باتوجه به اوضاع امنیتی ع راق نگران سرنوش��ت س��اکنان‬ ‫اردوگاه لیبرتی است که تروریس��ت ها در ان سکونت دارند‪.‬‬ ‫جان مک کین در نامه اش به جان ک��ری به تاریخ ‪ ۲۲‬اکتبر‬ ‫با اش��اره به وضعیت ع راق به خاطر حمالت داعش نوشت‪ :‬‬ ‫«‪ ...‬بسیاری م ی ترسند‪ ،‬اگر اوضاع امنیتی ع راق به خصوص‬ ‫در بغداد همچنان بدتر شود ساکنان اردوگاه لیبرتی در معرض‬ ‫خطر شدید قرار گی رند‪».‬‬ ‫او گفت که این وضعیت باعث شده فرایند جابه جایی‬ ‫س��اکنان این اردوگاه متوقف ش��ود و از کری خواست «به‬ ‫س��رعت مکانی ایمن‪ ،‬ثابت و امن ب رای ساکنان لیبرتی در‬ ‫خارج از ع راق پیدا کند‪».‬‬ ‫جان مک کین یک جمهوریخواه سرشناس است که‬ ‫در دور اول ریاس��ت جمهوری اوباما نتیجه انتخابات را به او‬ ‫واگذار کرد‪ .‬او از جمله نئوکان هایی است که کینه و دشمنی‬ ‫شدیدی نسبت به جمهوری اسالمی در کالم و رفتار او قابل‬ ‫مشاهده است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر انتصاب محمد غبان به عنوان وزیر دفاع‬ ‫ع راق نگرانی انها را افزوده اس��ت‪ .‬مک کین نگران ی اش را از‬ ‫انتصاب وزیردفاع جدید ع��راق این گونه بیان م ی کند‪« :‬این‬ ‫وضع به خصوص در پرتو انتصاب محمد غبان به عنوان وزیر‬ ‫کشور که با گروه های شب ه نظامی شیعه ارتباط دارد و علنا با‬ ‫س��اکنان اردوگاه لیبرتی خصومت م ی ورزد و به ای ران وفادار‬ ‫است‪ ،‬مایه تشویش است‪».‬‬ ‫ب راس��اس توافق بین س��ازمان ملل و دولت ع راق در‬ ‫دسامبر سال ‪ ،۲۰۱۱‬بیش از س��ه هزار تن از ساکنان اردوگاه‬ ‫اش��رف به اردوگاه لیبرت��ی منتقل ش��دند و در حال حاضر‪،‬‬ ‫کمیساریای اوارگان سازمان ملل به وضعیت پناهندگی انان‬ ‫رسیدگی م ی کند‪.‬‬ ‫حمایت های مادی و معنوی دولتمردان و محافظه کاران‬ ‫ی حتی این گروه‬ ‫از منافقین غیرقابل انکار است‪ .‬انها در اقدام ‬ ‫را از لیست گروه های تروریستی خود خارج کردند‪ .‬اقدام ی که‬ ‫اعتراض ای ران را به دنبال داشت‪ .‬به نظر م ی رسد امریکای ی ها‬ ‫در ادامه سیاست های خصمانه خودشان علیه ای ران به دنبال‬ ‫راهی ب رای حمایت از گروهک تروریست و جنایتکار منافقین‬ ‫هستند‪ .‬نکته اما این است که منافقین سال هاست که دیگر‬ ‫تنها تبدیل به مرده متحرکی ش��ده اند که عروسک گردانان‬ ‫غربی و امریکای��ی هر از گاه��ی انها را به گوش��ه ای هل‬ ‫ی را‬ ‫م ی دهند‪ .‬این عروس��ک های مرده توانای��ی هیچ اقدام ‬ ‫ندارند‪ .‬نئوکان ها اب در هاون م ی کوبند‪.‬‬ ‫پست جنجالی‬ ‫حسام الدین اشنا‬ ‫درباره نیلی‬ ‫حسن روحانی در جلسه‬ ‫رای اعتماد‬ ‫صدر به جای امیرعبداللهیان؟‬ ‫ تالش اصالح طلبان ب��رای تغییر در یک معاونت‬ ‫مهم در وزارت امور خارجه از دیگ��ر گزارش هایی بود که در‬ ‫سایت مثلث منتشر شد و مورد توجه قرار گرفت‪ .‬این خبر به‬ ‫دلیل اهمیت ارتباط این معاونت با سپاه قدس در سایت های‬ ‫زیادی بازتاب پیدا کرد‪ .‬ب راساس این گزارش امیر عبداللهیان‬ ‫از دولت قبل این معاونت را در اختیار داش��ت و بعد از دولت‬ ‫روحانی و با امدن محمد جواد ظریف نیز به کار خود ادامه داد‪.‬‬ ‫عبداللهیان اگرچه از نزدیکان دولت نبود اما حضورش در این‬ ‫معاونت مهم تلقی م ی ش��ود‪ .‬معاونتی ک��ه ارتباط نزدیکی‬ ‫با فعالی ت های س��پاه قدس در منطقه دارد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫حوزه فعالیت سپاه قدس و معاونت عربی و افریقایی وزارت‬ ‫امورخارجه مش��ترکات فراوانی دارند و از همین روس��ت که‬ ‫هماهنگی انها از اهمیت بیشتری برخوردار م ی شود‪.‬‬ ‫در این گزارش امده بود‪« :‬جری��ان اصالحات به دلیل‬ ‫تمرکز برخی عناصر سابق اش در لبنان و همکاری های سابق‬ ‫با سران برخی کشورهای عربی مانند شاه سعودی و‪ ...‬فشار‬ ‫سنگینی را بر وزیر خارجه ب رای تغییر معاون ع ربی و افریقایی‬ ‫داشته است که ظریف‪ ،‬حضور یک چهره از جریان انقالب را‬ ‫بر این وزارتخانه ضروری م ی داند در عین حال که وی معتقد‬ ‫اس��ت این معاونت باید بتواند با فعاالن فرهنگی و نظامی‬ ‫کشورمان در خارج از ای ران همچون س��پاه قدس همکاری‬ ‫باالیی داشته باشد‪ .‬در صورتی که این خبر را در کنار انتشار‬ ‫نامه ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی به پادشاه سعودی قرار دهیم‬ ‫م ی توان نتیجه گرفت که اتفاقاتی در سیاست های دولت در‬ ‫حوزه کشورهای ع ربی در جریان است‪».‬‬ ‫ب راس��اس این گزارش‪ ،‬گزینه اصالح طلب��ان ب رای این‬ ‫پست مهم‪ ،‬س��یدمحمد صدر اس��ت‪ .‬در ادامه این گزارش‬ ‫امده‪« :‬برخی خبرهای دریافتی حکایت از این دارد که جریان‬ ‫اصالحات‪ ،‬محمد صدر را ب رای این جای��گاه معرفی کرده و‬ ‫حتی محمدخاتمی ب رای انتصاب وی‪ ،‬تماس هایی با برخی‬ ‫مقامات دولتی داشته است‪» .‬‬ ‫سیدمحمد صدر ارتباط فامیلی با سیدمحمد خاتمی‬ ‫و خانواده امام موس��ی صدر دارد‪ .‬دختر او حورا صدر‪ ،‬همسر‬ ‫سیدیاس��ر خمینی اس��ت که از میان فرزندان ی��ادگار امام‬ ‫بیش��ترین ارتباط را با اصالح طلبان دارد‪ .‬س��یدمحمد صدر‬ ‫ب راد رزاده امام موسی صدر است و پسرخاله فاطمه طباطبایی‬ ‫همسر یادگار امام و مادر سیدحسن خمینی است‪ .‬به عالوه‬ ‫او ارتباط فامیلی نیز با همسر سیدمحمد خاتمی دارد‪ .‬زهره‬ ‫صادقی خواه ر زاده امام موس��ی صدر و س��یدمحمد صدر‬ ‫ب رادرزاده امام موسی صدر هستند‪.‬‬ ‫تعلیق در برابر تعلیق جایگزین توافق نهایی‬ ‫یک روز پیش از انک��ه اعضای گ��روه ‪ 5+1‬در لندن‬ ‫گرد هم جمع شوند‪ ،‬مثلث انالین در گزارشی به بررسی این‬ ‫نشس��ت پرداخت‪ .‬خبری که مورد توجه خوانندگان س��ایت‬ ‫مثلث قرار گرفته بود‪ .‬در این خبر امده بود‪ :‬مسلم است که‬ ‫هر دو طرف نم ی خواهند با گزینه شکست مواجه شوند‪ .‬در‬ ‫چنین شرایطی است که م ی گویند پای طرح جدید به میان‬ ‫امده است‪« .‬تعلیق در ب رابر تعلیق»؛ گونه ای پیشرفته تر از‬ ‫همان طرح فریز در ب رابر فریز‪.‬‬ ‫تفاوتش هم این است که این بار تعلی ق هایی به مدت‬ ‫معلوم حذف م ی شوند و ای ران نیز اقداماتی را به مدت معلوم‬ ‫انجام خواهد داد‪ .‬س��پس اگر طرفین بعد از این پایان مدت‬ ‫معلوم به نتیجه ای مثبت رس��یدند و راستی ازمایی طرفین‬ ‫نیز پاسخی مثبت داشت ای ن تعلیق با صفت همیشگی‬ ‫مواجه خواهد ش��د‪ .‬در این میان در اخرین اظهارنظر‪ ،‬معاون‬ ‫وزارت خارجه ای ران با تاکید بر امادگی ای ران ب رای شفاف سازی‬ ‫و اعتمادافرینی بر حق هس��ته ای ای ران اصرار کرد و گفت‪:‬‬ ‫«هیچ عقب گردی در کار نخواه��د بود‪ ،‬تمام ی قابلی ت های‬ ‫هسته ای ای ران حفظ خواهد شد و هیچ تاسیساتی تعطیل‬ ‫یا حتی متوقف نخواهد ش��د‪ ،‬هیچ دستگاهی یا تجهی زاتی‬ ‫از بین نخواهد رفت‪ ،‬هیچ خدش��ه ای به تحقیق و توس��عه‬ ‫علم ی کشور وارد نخواهد ش��د و از همه مهم تر غن ی سازی‬ ‫صنعتی با قوت و در چارچوب نیازهای کشور محقق خواهد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫این گزارش همچنی��ن به خبر روزنامه وال اس��تریت‬ ‫ژورنال نیز اش��اره کرده واظه��ارات یک مق��ام امریکایی را‬ ‫اینگونه بازتاب داده بود‪« :‬ش��ایان ذکر است که روزنامه وال‬ ‫اس��تریت ژورنال در مقاله ای که روز پنج شنبه اول ابان (‪23‬‬ ‫اکتبر) منتشر کرده از قول یک مقام امریکایی نوشته است که‬ ‫امریکا خواهان ان است که ای ران حداقل در یک دوره زمانی‬ ‫دو ساله تمکین خود را به توافق نهایی نشان دهد و انگاه تازه‬ ‫دولت امریکا تالش خود ب رای لغو تحریم ها از سوی کنگره‬ ‫را اغاز خواهد کرد‪».‬‬ ‫عزاداری در هیات‬ ‫محمود کریمی‬ ‫روی خط مثلث انالین‪:‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫در ای�ن س�تون نظرات�ی ک�ه مخاطبان‬ ‫س�ایت مثلث انالین روی خبرها داده اند‬ ‫منتشر م ی شود‪:‬‬ ‫مجتمع رس�انه ای «هما» منحل اعالم ش�د؛‬ ‫اقدامات خودسرانه م ی کردند‬ ‫به عنوان فردی که مس��ائل مرب��وط به فضای‬ ‫سیاس��ی داخلی ای ران را سال هاست رصد م ی کند‬ ‫عرض م ی کنم‪ ،‬در میان اعض��ا و هواداران دولت‬ ‫سابق ب ی نظم ی شدیدی حاکم است‪ .‬این موضوع‬ ‫در دوره ریاست جمهوری ایشان هم دیده م ی شد‪.‬‬ ‫البته انجا برخی معتقد به تئوری نظم در ب ی نظم ی ‬ ‫بودند‪ ،‬اما با خروج انها از دولت مشخص م ی شود‬ ‫که این ب ی نظمی و تشتت حتی در حلقه چند نفره‬ ‫انها نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫اقای احمدی ن��ژاد متاس��فانه نم ی توانند حلقه‬ ‫اط رافیان خودشان را کنترل کنند‪ .‬این موضوع از جدا‬ ‫شدن ب رادرش و افشاگری های او علیه تیم مشایی‬ ‫از گذشته قابل مشاهده بود‪.‬‬ ‫هاشم ی طبا‪ :‬کارگزاران نم ی تواند لیدر باشد‬ ‫متاسفم اما باید با نظرتان مخالفت کنم جناب‬ ‫هاشم ی طبا‪ .‬اگر نگاهی درست به وضعیت گروه های‬ ‫اصالح طلب داشته باشید‪ ،‬م ی توانید درک کنید که در‬ ‫این شرایط تنها حزبی که توانایی لیدری دارد حزب‬ ‫کارگزاران است‪ .‬البته شخصا با این حزب مخالفم و‬ ‫رویه های لیب رالیستی ان را نم ی پسندم اما این دلیل‬ ‫نم ی ش��ود که واقعیت را هم نبین��م‪ .‬درحال حاضر‬ ‫ترکیبی که در این حزب وجود دارد و خصوصا با اضافه‬ ‫شدن افراد جدید‪ ،‬وزن تئوریک و رسانه ای این حزب‬ ‫بسیار باال رفته اس��ت‪ .‬در صورتی که تالش کنند‬ ‫م ی توانند بدنه اجتماعی را نیز با خود همراه کنند‪.‬‬ ‫سعید لیالز‪ :‬مثلث ‪ 92‬تکرار م ی شود‬ ‫در حال حاضر چیزی که دیده م ی شود این است که‬ ‫بله‪ ،‬مثلث ‪ ٩٢‬که حاصل اتحاد هاشمی‪ ،‬روحانی و‬ ‫خاتمی بود احتمال دستیابی به موفقیت دیگری در‬ ‫انتخابات را خواهد داشت‪ .‬اما اصالح طلبان باید به‬ ‫فکر شکاف میان روحانی و خاتمی باشند‪ ،‬خصوصا‬ ‫اینکه عارف را در می��ان این دو دارند‪ .‬حضور عارف‬ ‫یعنی دور ش��دن خاتمی و روحان��ی و این اضالع‬ ‫مثلث را از متس��اوی االضالع‪ ،‬به مختلف االضالع‬ ‫تغییر خواهد داد‪.‬‬ ‫جناب لیالز اشتباه م ی کنند‪ .‬نگاه کنید به برگزاری‬ ‫همایش های وحدت در اصولگرایان و همی ن طور‬ ‫رای نیاوردن وزیر علوم پیشنهادی دولت روحانی‪.‬‬ ‫دیگر ان تنشی که میان اصولگرایان برقرار بود تا‬ ‫اصالح طلبان از ان استفاده کنند‪ ،‬وجود ندارد‪ .‬بهتر‬ ‫است کمی واقع بین باشید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫حال و هوای متفاوت‬ ‫عاشقان امام حسین(ع)‬ ‫مجلس قصد دارد تقابلش را با دولت کلید بزند‪.‬‬ ‫به نظرم نمایندگان پایداری چون از موضوع هسته ای‬ ‫ناراحت هستند دنبال این هستند که مسائل را روی‬ ‫مشکالت داخلی شیفت کنند‪ .‬به نظرم این اتفاقات‬ ‫فضای سیاسی کشور را برهم خواهد زد‪.‬‬ ‫بازتاب‬ ‫نوبت به علی جنتی رس�ید؛ عل�ی الریجانی‬ ‫زیر ذره بین‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بس�یاری از عک س های خبری به ما م ی رس�د‪ .‬تعداد این‬ ‫عک س ها انقدر زیاد اس�ت که گاهی ب ه راحتی از کن�ار ان عبور م ی کنیم اما‬ ‫شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث‬ ‫در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫م راسم ختم مرحوم ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫رئیس س�ازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دش�من‬ ‫تاکنون از هیچ اقدام تخریبی در برنامه هس�ته ای‬ ‫م�ا فروگ�ذار نکرده اس�ت‪ ،‬گف�ت‪ «:‬به لط�ف خدا‬ ‫صنعت هسته ای کشور با تکیه بر نیروهای بومی‪،‬‬ ‫ضمن مقابله با این اقدامات‪ ،‬پیش�رفت بس�یاری‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫دبیر ش�ورای عالی امنیت ملی گفت‪« :‬متاس�فانه‬ ‫برخوردهای دوگانه غرب نس�بت به خلع سالح‪ ،‬به‬ ‫عدم اشاعه هسته ای کمک نکرده است و سازمان‬ ‫مل�ل باید با اولویت و جدیت موضوع ایجاد منطقه‬ ‫عاری از سلاح های هسته ای در خاورمیانه را دنبال‬ ‫کند‪».‬‬ ‫جلسه مجلس شورای اسالمی‬ ‫سفیر تازه نروژ استوارنامه خود را تقدیم کرد‬ ‫تقدیم رونوشت استوارنامه سفیر ترکیه به ظریف‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫مراسم سالگرد مرحوم عسگراوالدی‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫همایش «قانون و امر به معروف و نهی از منکر»‬ ‫‪15‬‬ ‫وزیر خارجه ع راق گفت‪« :‬مواضع ای ران در حمایت از‬ ‫ملت ع راق در ب رابر هجوم داعش و اش�غال موصل‬ ‫و برخی مناطق ش�مالی و غربی کش�ورش‪ ،‬اصیل‪،‬‬ ‫ش�رافتمندانه و بزرگواران�ه ب�وده و ای�ن حمایت ها‬ ‫همچنان ادامه دارد‪».‬‬ ‫س�خنگوی وزارت امور خارجه روس�یه در بیانی ه ای با انتقاد‬ ‫از طرح ه�ای شهرک س�ازی های رژی م صهیونیس�تی در‬ ‫سرزمی ن های اش�غالی اعالم کرد‪ «:‬طرح های اس رائیل ب رای‬ ‫احداث ش�هرک ها در هر نقطه از اراضی اشغالی فلسطین‪،‬‬ ‫با معیارهای بی ن المللی مغایر و به شدت نگ ران کننده است‪».‬‬ ‫تشییعپیکرسهشهیدگمنامدربازارته ران‬ ‫رونمایی از مجموعه مستند ایین های عاشورایی‬ ‫پیرمردهایی که کابوس داعش شدند‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ورود پیشمرگه های ُک رد به ترکیه‬ ‫ورود دومین قطار بین المللی گردشگری به ته ران‬ ‫گردشگران خارجی در اصفهان‬ ‫دادستان شهر میالن در دادگاه محاکمه دو شهروند هندی‬ ‫مته�م به قتل مهتاب احدس�اوجی‪ ،‬دانش�جوی ‪ 29‬س�اله‬ ‫ای رانی‪ ،‬درخواست ‪ 30‬سال حبس کرد‪ .‬این زوج هندی پس‬ ‫از خفه کردن دانشجوی ای رانی‪ ،‬جسد وی را در یک چمدان‬ ‫با قطار به شهر ونیز منتقل کرده و داخل تاالبی رها کردند‪.‬‬ ‫استقبال از مدال اوران پارااسیایی اصفهان‬ ‫اعت�راف وزی�ر فرهنگ ف رانس�ه در ی�ک برنامه زنده‬ ‫تلویزیونی مبن ی بر اینکه دو سالی است که کتابی را‬ ‫مطالعه نکرده و هی چ یک از اثار برنده جایزه نوبل ادبی‬ ‫امس�ال را که یک ف رانسوی اس�ت‪ ،‬نخوانده موجب‬ ‫جنجال در رسانه های این کشور شده است‪.‬‬ ‫ادای احترام قهرمانان اینچئون به مقام شهدا‬ ‫امضای تفاهم نامه میان فدراسیون های‬ ‫فوتبال ای ران و ایتالیا‬ ‫ل سفیر امریکا در سوئد شد‬ ‫زن ایران ی االص ‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫برد پرسپولیس و استقالل در جام حذفی‬ ‫‪17‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫راز رشید‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫درباره رجز خوانی‬ ‫حضرت عباس(ع)‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیس�ت‪،‬حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصص ی ش�ان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک ن�گاه ازاد که مثلث با افتخار‬ ‫ان را می زبانی م ی کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانش�ان است‪،‬‬ ‫ما فقط بستر انتشار انیم‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫س��خن از دالوری های عباس (ع) است‪ .‬پهلوان‬ ‫کربال که بی ش��ک در هیچ وصفی نمی گنجد و هیچ‬ ‫زبانی نمی تواند از او بگوید‪ .‬س��خن از سقایت عباس‬ ‫دالور است و مشکی که به خیمه گاه نرسید‪...‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫گفتارها‬ ‫در میان ش��عرهای عاش��ورایی‪ ،‬این ش��عر عربی که‬ ‫حضرت عباس(ع) در لحظه اب اوردن ب رای اهل خیام خوانده‬ ‫است را زیاد شنیده ایم‪ .‬شعر معروفی که گاهی وقت ها از ان با‬ ‫عنوان رجز ایشان نام م ی برند‪ .‬شعر با مسمایی است و دارای‬ ‫مفاهیم زیبایی که بد نیس��ت کمی در مورد ان فکر کنیم‪.‬‬ ‫احوال ان س��اعت های حرم و خیمه گاه که منجر به میدان‬ ‫رفتن اقا حضرت عباس (ع) شد‪ ،‬شرایط خاصی بود‪ .‬این بماند‬ ‫تا کمی به گذشته برگردیم‪ .‬نام حضرت عباس هم خودش‬ ‫جالب توجه اس��ت‪ ،‬اینکه عباس چرا عباس است و به چه‬ ‫معنی؟ عباس یعنی« شیری که شی ران از او بگریزند‪ ».‬این‬ ‫در عرب بیش از معنی در واقع یک اسم صفت است‪ .‬وقتی‬ ‫به دنیا امد بنا بر نوش��ته کتاب مش��هور «قمر بن ی هاشم»‬ ‫قامتش بسیار متناس��ب بود و بلند باال‪ .‬ه ر گاه بر اسبی بلند‬ ‫قد م ی نشست‪ ،‬پایش به زمین م ی رسید‪ .‬زیبا بود و به همین‬ ‫دلیل عباس ماه بن ی هاشم لقبش بود‪ .‬مورد ستایش طایفه‬ ‫مادری و پدری اش‪ .‬مادر از خاندانی سلحشور بودند و شجاع و‬ ‫پدر که همین بس ‪ ،‬موال علی(ع) است‪ .‬پس این عباس ب رای‬ ‫خودش معروفیتی در عرب داشته و ادم ناشناسی نبوده‪ .‬اما او‬ ‫به هر حال ب رادر حسی ن (ع) است؛ سرور جوانان اهل بهشت و‬ ‫با تمام این صفات رابطه میان شان رابطه امام و ماموم است‪.‬‬ ‫قصد داستانس رایی ندارم‪ .‬در لهوف امده است که تنها‬ ‫حسین و عباس مانده بودند؛ تنهای تنها‪ .‬همه به می دان رفته‬ ‫بودند و خودشان با پای خودشان بازنگشته بودند‪ .‬کسی مثل‬ ‫علی اکبر را امام از جوانان بن ی عباس خواس��ته بودند که به‬ ‫خیمه بیاورند و یا اینکه علی اصغر را وقتی تیر ان ملعون به‬ ‫گلویش خورد دور عبایش پیچید و به خیمه شهدا برد‪ .‬حاال‬ ‫اما عباس مانده است و حسین‪ .‬چه باید م ی کرد‪ .‬اگر عباس‬ ‫به میدان م ی رفت او تنهاتری��ن مرد عالم بود‪.‬بعضی مقاتل‬ ‫م ی گویند که امام اکراه داشت عباس را به میدان بفرستد‪ .‬به‬ ‫هر حال بعد از ایشان باید کسی از خیمه گاه مراقبت م ی کرد‪.‬‬ ‫به رسم غلط عرب بعد از مغلوبه شدن به اموال و خیمه گاه‬ ‫حمله م ی بردند و کس��ی باید از این حرم مراقبت کند و چه‬ ‫کسی بهتر از عباس‪ .‬شرایط بدی ب رای امام بود و عباس‪ .‬امام‬ ‫باید انتخاب م ی کردند و عباس هم م ی دانید که به اقتضای‬ ‫شجاعت و غیرتش اساسا نم ی پذیرفت که بماند و امام برود‬ ‫به میدان‪ .‬کار رسید به جایی که خورش��ید به میانه اسمان‬ ‫رسیده است‪ .‬کودکان بی تاب هستند و فریاد و ناله واعطشا‬ ‫س��ر م ی دهند‪ .‬زنان و بچه ها به میدانگاه خیمه ها امده اند و‬ ‫مضطرب‪ .‬عباس حاال پرخروش و پرجوش��ش است‪ .‬او که‬ ‫نامش عصاره ای از فضیلت هاس��ت پر اشتیاق از کمک به‬ ‫امام‪ ،‬م ی دانید که با همه این هیبتی که از او گفته شده‪ ،‬در‬ ‫ب رابر امام خود سر به زیر هم بود‪ .‬اجازه گرفت به میدان برود‪.‬‬ ‫م ی گویند هر وقت امام در راه کربال ان جلو جلو ها پرچم در‬ ‫اهتزاز او را م ی دید‪ ،‬گویی س��پاهی منسجم‪ ،‬منظم و مجهز‬ ‫خود را م ی دیده است؛ از بس این مرد پ ر هیبت بود‪ .‬امام رو به‬ ‫عباس کرد و گفت‪« :‬ببین ب رادر تو حاال پرچمدار منی‪ ...‬ب رای‬ ‫کودکان حرم کمی اب طلب کن‪ »...‬انگار سپاهی را به می دان‬ ‫م ی فرستادند‪ .‬رسم ادم های با شرافت در عرب این است که با‬ ‫دشمن سخن بگویند‪ .‬به یکباره حمله نم ی کنند‪ .‬اولش حرف‬ ‫م ی زنند‪ .‬خاصیت معلون هاست که بی محابا حتی شده سر‬ ‫صاله ظهر به کسی حمله م ی کنند‪ .‬عباس ب رای حرف زدن‬ ‫رفت‪ ،‬اما در گوش انها فرو نرفت‪ .‬دقت کنید‪ .‬امام به عباس‬ ‫نگفت برو اب بیاور‪ ...‬گفتند برو‪ ،‬اب طلب کن‪ .‬عباس‪،‬جلوتر‬ ‫از امام نم ی رود‪ .‬امام اجازه نبرد نداده بودند‪ .‬وقتی برگش��تند‬ ‫اقا حضرت سی د الشهدا (ع) مشک را به عباس دادند‪ .‬گفتند‬ ‫برو اب بیاور‪ .‬گویی اب بس��تن رس��م شام ی هاس��ت‪ .‬رسم‬ ‫جنگ ه��ای ناب رابر‪ .‬حضرت عب��اس(ع) به می��دان رفتند و‬ ‫باریکه کوچک فرات که شعب ه ای از شعب ه های دیگر است را‬ ‫در پیش گرفتند‪ .‬اگر ع راق بروید‪ ،‬در عمق خاک ع راق پر از‬ ‫برکه ها و رودخانه هایی است که از شعبه اصلی م ی ایند‪ .‬این‬ ‫فرات اما همه فرات نبود و عباس هم تنها از فرات مش��کی‬ ‫اب م ی خواست‪.‬‬ ‫این ب ی مروت ها چند الیه ادم چی��ده بودند‪ .‬در مقاتل‬ ‫معتبر م ی گویند م ی دانس��تند که اگر راه اب باز شود‪ ،‬دیگر‬ ‫کاری نم ی توانند از پیش ببرند‪ .‬ولی خب عباس فرزند حیدر‬ ‫کرار است‪ .‬کسی که مکررا م ی تازد و م ی رود‪ .‬باالخره رسیدند‬ ‫و همه م ی دانید این داستان را که دست بردند به اب و ان را‬ ‫باال اوردند‪ ...‬کاسه ای شده بود‪ ،‬دست اش‪ ،‬پر اب‪ ...‬حضرت‬ ‫عباس(ع) دس��ت به اب بردند که اب بنوشند‪ .‬اینجاست که‬ ‫م ی رسیم به ان شعر معروف‪...‬‬ ‫یا نفس من بعد الحسین هونی‬ ‫وبعده ال کنت ان تکونی‬ ‫هذا الحسین وارد المنون‬ ‫وتشربین بارد المعین‬ ‫معن ی اش را خوب دقت کنید‪:‬‬ ‫ای جان بعد از حسین باید که بی ارزش شوی و بعد از او‬ ‫دیگر نباید باشی(فنا شوی) این حسین به سوی مرگ پیش‬ ‫م ی رود و تو قصد نوشیدن اب گوارا داری؟!‬ ‫اقای ادب و معرفت اما جدا از لحن سرزنش امیزی که به‬ ‫نوعی م ی خواهد نفس اش را نکوهش کند در هر بیتی که به‬ ‫زبان م ی اورد به نوعی امام خویش را ارجح تر از خود م ی داند‪.‬‬ ‫جدا از رابطه امامت ما با نوعی عش��ق ابدی مواجه هستیم‬ ‫میان این دو ب رادر و به نوعی زلف خود را به وجود ایشان گره‬ ‫زده است و بعد از او نه هیچ ب رای خود م ی خواهد و نه ارزشی‬ ‫ب رای دنیا قائل اس��ت‪ .‬بزنگاه علقمه اما مرز دوست داشتن‬ ‫است؛اینکه حاضری ب رای کسی که دوستش داری‪،‬قبولش‬ ‫داری تا کجا بروی و چه کنی؟ به هر حال حس��ین که انجا‬ ‫نیست و او م ی توانس��ت اب بنوش��د و این حداقل نیازش‬ ‫را در ان ش��رایط براورده کند اما عباس ای��ن را نه ب رای خود‬ ‫م ی اندیشد و نفس خود را نکوهش م ی کند که چرا م ی خواهد‬ ‫چنین فکری به جانش بیندازد‪ .‬در ادامه این شعر عباس قسم‬ ‫جالله م ی خورد که این روش دین من نیست‪« ...‬تااهلل ما هدا‬ ‫فعال دینی » در واقع در کنار حجت عاش��ق ی اش‪ ،‬س��ندی‬ ‫شرعی نیز به ان اضافه م ی کند‪ .‬این نکته شاید نشان دهنده‬ ‫این باشد که هر اقدامی که از س��وی یاران امام حسی ن (ع) و‬ ‫خود ایشان صورت م ی گرفته است غی ر شرعی نبوده است و‬ ‫حتما حجت و بیانی شرعی داشته است‪.‬‬ ‫مقاتل معتبر م ی گویند که عباس (ع) مشک را پر کرد‬ ‫و به سوی خیام رفت‪ .‬اما لش��کر بر او هجوم اوردند‪ .‬عباس‬ ‫که خوب جنگاوری بود و از این نبردها ه راس��ی نداشت؛ در‬ ‫کودکی مش��ق جنگ را در صفین اموخته بود و در کنار امام‬ ‫مجتبی(ع) دالوری ها کرده بود و با شمشیر اشنا بود و رفیق‪.‬‬ ‫اینجا شعر ما حالتی رجز گونه دارد‪.‬‬ ‫ال ارهب الموت اذ الموت زقا‬ ‫حتى اواری فی المصالیت لقى‬ ‫نفسی لسبط المصطفى الطهر وقا‬ ‫انی انا العباس اغدو بالسقا‬ ‫الشر یوم الملتقى‬ ‫وال اخاف ّ‬ ‫معنی بسیار زیبایی دارد؛ از مرگ نم ی ه راسم حتی اگر‬ ‫تلخ باش��د‪ ،‬حتی اگر در جنگ مرگ را با چشمان خویشتن‬ ‫ببینم‪ .‬جانم را ب رای دفاع از نواده پیامبر(ص) فدا م ی کنم و من‬ ‫همان عباس هستم که با اب م ی روم‪ .‬در هنگام رودررویی از‬ ‫هیچ شری نم ی ه راسم‪.‬‬ ‫مرگ اگه��ی در این اش��عار جانمای��ه کالم حضرت‬ ‫سقاست‪ .‬او مرگ را در حتی اگر تلخ باشد م ی پذیرد‪ .‬حتی اگر‬ ‫ان را ببیند؛ دلی ل اش هم دفاع از نواده پیامبر است‪ .‬در واقع‬ ‫ایشان م ی خواهد یاد اوری کند ک ه ای اهل کوفه شما دارید با‬ ‫نواده پیامبر خود م ی جنگید‪ .‬در عاشورا این نواده پیامبر(ص)‬ ‫بودن حضوری ویژه دارد‪ .‬همه کس��انی که به میدان رفتند‬ ‫به نوعی این را بیان م ی کنند‪ .‬از حر که به خاطر همین نواده‬ ‫پیامبر‪ ،‬از لشکر اشقیا بیرون امد و به سوی امام رفت‪ .‬کسانی‬ ‫که از انها هدایت م ی ش��ده اند همین مفهوم جنگ با نواده‬ ‫پیامبر ب رایشان اساسا حل نش��ده بوده است‪ .‬در مقاتل امده‬ ‫است که حر به عمربن سعد گفته بود که قرار ما این نبود که‬ ‫با فرزند پیامبر بجنگیم‪.‬‬ ‫نکته بعدی این ش��عر اما جایی اس��ت که عباس از‬ ‫سقاییت خودش م ی گوید‪ .‬در عرب این اب اوری و مشک به‬ ‫دوشی خیلی مهم بوده است و هم پیامبر و هم موال علی در‬ ‫مورد ان بسیار گفته اند و از کارهایی بود که شرافت را همراه‬ ‫م ی اورده اس��ت‪ .‬عباس اما از روز دوم که کاروان به اجبار در‬ ‫کربال ساکن شد و خیام را بر پا داش��تند‪ ،‬وظیفه اب اوری به‬ ‫س��وی خیمه به او محول ش��ده بود و به همی��ن دلیل او را‬ ‫«سقا» م ی گفتند‪.‬‬ ‫حاال عباس در مناقشه و مجادله با اشقیاست‪ .‬جنگی‬ ‫ناب رابر بود و کسی رویاروی او نبود‪ .‬از پشت نخل ها و ب ی هوا‬ ‫مزورانه سعی در ضربه زدنی داشتند‪ .‬از پشت سر‪،‬دست راست‬ ‫او را قطع م ی کنند‪ .‬عباس(ع) م ی گوید‪:‬‬ ‫واهلل ان قطعتم یمینی‬ ‫انّی احام ی ابدا عن دینی‬ ‫وعن امام صادق الیقین‬ ‫نجل النبی الطاهر ا َالمین‬ ‫معنی اینکه به خدا س��وگند اگر دس��ت راستم را قطع‬ ‫کردید من همچنان از دینم حمایت م ی کنم‪ .‬و از امام راستگو‬ ‫و فرزند پیامبر پاک و امین حمایت م ی نمایم‬ ‫اینجا اوج صداقت را م ی توانی در بیان عباس ببینی‪.‬‬ ‫م ی توانی درک کنی که چقدر امامش را دوست دارد و اتفاقا‬ ‫باز هم از فرزند پیامبر م ی گوید که او پاک است و درستکار‪.‬‬ ‫او هنوز مشک را بر زمین نینداخته است‪ .‬مرد دیگری از پشت‬ ‫درخت نخلی به بیرون خزید و بر دست چپ وی زد و ان را نیز‬ ‫از بدن جدا م ی کند‪ .‬مش��ک اما هنوز بر زمین نیفتاده است‪.‬‬ ‫بعضی از مقتل نویس��ان روایت کرده اند عباس مشک را به‬ ‫دندان م ی گیرد و ب ی توجه به شدت زخم های وارده بر پیکرش‬ ‫و عطش جانفرسایش دوان دوان به سوی خیام حرم م ی دود‬ ‫تا مگر اب را به لب تشنگان ال بیت رسول خدا برساند‪ .‬دیگر‬ ‫تنها هدف رساندن اب است‪ .‬م ی خواهد ماموریتی را که امام‬ ‫به او محول کرده است به سرانجام برساند‪ .‬م ی دوند و اشقیا‬ ‫هم به دنبالش م ی دوند‪ .‬صحنه ای عظیم در پرده محش��ر‬ ‫عاشوراست‪.‬‬ ‫پهلوان کربال‪ ،‬ب ی دس��ت‪ ،‬مش��ک را به دندان گرفته‬ ‫و حاال م ی دود که کار را تمام کند ک��ه ناگهان م ی گویند با‬ ‫عمودی اهنین ضربه ای بر س��ر مبارکش م ی زن��د و وی را‬ ‫بر خاک م ی افکند‪ .‬دیگر عباس ب��ر زمین افتاده اما بیش از‬ ‫هر چیزی او مشک را نگاه م ی کند که اب بر زمین م ی ریزد‪.‬‬ ‫عباس است و اه و افسوس‪ .‬ش��اید نوعی شرمندگی‪ .‬اینکه‬ ‫از امام خود جدا افتاده است و نتوانس��ته اب را به او برساند‪.‬‬ ‫همیشه این شعر مرحوم حسن حس��ینی را به یاد م ی اوردم‬ ‫که در مورد این صحنه گفته است‪ .‬شعر عجیبی است که به‬ ‫نوعی با این رجز خوانی پیوندی عمیق دارد‪.‬‬ ‫تو ان راز رشیدی‬ ‫که روزی فرات‬ ‫بر لبت اورد‬ ‫و کنار درک تو‬ ‫کوه از کمر شکست‪...‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حلقه وصل‬ ‫ی برای‬ ‫قیام ‬ ‫یک واجب فراموش شده‬ ‫امیر مسروری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫حقیقتمردانحق‬ ‫کربال راه بی پایان‬ ‫مهیار زاهد‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫هزاران هزار کلمه درباره اش گفته اند و نوشته اند‪ .‬انقدر که‬ ‫یدارد هر جوینده ای را که جس ت وجو کند حقیقت‬ ‫موج هول ب ر م ‬ ‫حسین (ع) و ماهیت عاشورایش را‪ .‬هول و ترسی از جنس گم‬ ‫شدن در میان این همه سخن از مردی که خود سخن مگفت‬ ‫مگر با عملش! مرجعی که رساله اش را نه در صفحات کاغذین‬ ‫که در تاریخ نوش��ت‪ .‬مظلومی که خود ام��ام مظلومان بود و‬ ‫خونش کمرشکن ظالمان! اینگونه است دیگر! مگر م ی شود‬ ‫درباره مردان تاریخ به راحتی نوشت؟ اگر هم بشود مگر چند نفر‬ ‫در تاریخ بشر یک روزه واقع ه ای را رقم زدند که مانند عاشورای‬ ‫حسین(ع) باشد؟ عاشورای امام(ع) مظلوم؛ عاشورای امام تنها؛‬ ‫کسی که سرمایه اش عصمتش بود و یگانه همراهش معبود‬ ‫ابدی‪ .‬کدام پژوهشی است که درباره عاشورا باشد و تمام و کمال‬ ‫باشد؟ کدام جستاری است که توانسته باشد حق مطلب عاشورا‬ ‫را ادا کرده باشد؟ کدام اندیشمند مسلمان و غی ر مسلمان‪ ،‬عرب‬ ‫و غی ر عرب‪ ،‬سنی و شیعه و‪ ...‬است که تاکنون توانسته باشد‬ ‫همه چیز را درباره حسین و نهضتش بیان کند؟ کدام دانشمندی‬ ‫است که بتواند ادعا کند چراغ مکتب شیعه را به تمامی دریافته‬ ‫و در راه شناخت او به انتهای راه نزدیک شده است؟ اصال این‬ ‫خصلت حسین است که راهش انتهایی ندارد‪ .‬این خصیصه‬ ‫اصلی قیام حسین است‪ .‬نم ی توان از حسین چنان گفت که‬ ‫گویی دیگر چیزی ب رای گفتن باقی نمانده است‪ .‬نم ی توان از‬ ‫عاشورا چنان نوشت که انگار دیگر چیزی ب رای نوشتن باقی‬ ‫نمانده است‪ .‬جنس پایداری حسی ن (ع) الیتناهی است‪.‬‬ ‫این راز کربالس��ت‪ .‬راز ایث��ار ابوالفض��ل(ع) نه فقط در‬ ‫دس��تان بریده اش که در ایمان ب ی پایانش نهفته شده؛ در باور‬ ‫همیش��گ ی اش که لحظه ای به تردید نگرایی��د و درنگی در‬ ‫گام های استوارش به سوی حق نکرد‪ .‬اینگونه است که دست‬ ‫ابوالفضل از تاریخ انس��ان؛ از تاریخ شرافت بشری هرگز کوتاه‬ ‫نشده است‪ .‬بوالفضل است دیگر! مردی که در کنار حسین(ع)‪،‬‬ ‫حماسه حقانیت افرید‪ .‬در روز عاشورا و در کنار فریاد بلند حسین‬ ‫در تاریخ‪ ،‬تنها باید ابوالفضل باشی تا نوای حقت همه را مبهوت‬ ‫کند‪ ،‬ورنه کیس��ت که بتواند همگام با امام عاش��ورا در تاریخ‬ ‫بدرخش��د؟ ابوالفضل خوب م ی دانس��ت که ب ی دست‪ ،‬دست‬ ‫چه کسی را م ی گیرد‪ .‬ابوالفضل م ی دانست که چگونه باید یار‬ ‫معصوم ترین مظلوم تاریخ بشر بود‪ .‬اصال انگار عاشورا افرینان‬ ‫همه شان جور دیگری بودند! حتی کودکانشان! مگر تاریخ دیگر‬ ‫چند کودک را با سرنوشت عل ی اصغر به خود دیده است؟ کدام‬ ‫ تازه به جهان امده ای هست که به ندای حق اینچنین جهان‬ ‫ ب ی حسین را تاب نیاورد؟ عاشورا را اینچنین مردمانی رقم زدند‪.‬‬ ‫عاشورا را حسینیان س��اختند و یزیدیان بدینسان توهمی از‬ ‫پیروزی را یدک کش��یدند‪ .‬این اس��ت که نم ی توان درک کرد‬ ‫وسعت اشک هایی را که تاکنون ب رای حسین سرازیر شده اند‪.‬‬ ‫نم ی توان تصور کرد تع داد قلب هایی را که به عشق او و لشگر‬ ‫کوچک اما به حق اش تپیده اند‪ .‬نم ی توان حسین را انچنان که‬ ‫باید درک کرد و همین است که همیشه ماندگارش م ی کند‪.‬‬ ‫حماسه حسین پایان ندارد‪.‬‬ ‫روایت عاشورا به هیچ نقطه ای روی کاغذ ختم نم ی شود‪.‬‬ ‫چراکه اگر راهش ب ی پایان نبود هرگز اینچنین اغازش نم ی کرد‪.‬‬ ‫مگر تاریخ به خ��ود جنگ و ظفر و فتح و شکس��ت کم دیده‬ ‫است؟ مگر کم بوده اند فاتحانی که هر یک به طریقی پیروز‬ ‫می دان نبرد شده اند و برگی از تاریخ را به نام و کام خویش ثبت‬ ‫کرده اند؟ اما نبرد حسین از جنس دیگری است‪ .‬عاشورا اگر در‬ ‫نظر یزیدیان جنگ م ی کرد‪ ،‬ب رای حسین و یارانش تنها یک‬ ‫فرصت بود‪ .‬فرصتی ب رای فریاد شدن! زمانی ب رای جاودانگی‪.‬‬ ‫دیگر هرگ��ز هی چ کس نتوانس��ت از طلوع افت��اب تا نیمروز‬ ‫اینچنین جاودان شود که حسین شد و یارانش شدند‪ .‬اینگونه‬ ‫است که گاه ادمی ب رای زنده بودن و زنده ماندن ب ی نیاز م ی شود‬ ‫از نفس! رها م ی شود از تمنای هوا! خود هوایی م ی شود ب رای‬ ‫حیات بشر و دیری است که همه جان م ی دهند ب رای تنفس‬ ‫در هوای حسین!‬ ‫اینچنین اس��ت که این راه را پایانی نیس��ت! چگونه‬ ‫م ی توان نوشتن و گفتن از مردی را به پایان رساند که نهضتی‬ ‫ ب ی پایان را بنیان نهاده است؟ اصال تاریخ ب رای مردان گذشته‬ ‫است‪ .‬تاریخ روایت مردان مرده است‪ .‬اما حسین(ع) که هنوز‬ ‫هنوز نمرده است! حسین و یارانش از جنس گذشته نیستند!‬ ‫اینان مردان اینده اند که در گذشته روایتی ابدی را ثبت کرده اند‪.‬‬ ‫یک لشکر کوچک هفتاد و دو نفره که هرگز نم ی میرد‪ .‬لشکری‬ ‫که نه تنها نیزه ها و شمش��یرهای برهنه دشمنان اسالم‪ ،‬که‬ ‫زمان نیز ان را یارای مقاومتش نیس��ت‪ .‬اینگونه است که تو‬ ‫گویی حسین و یارانش سوار بر اسب هایشان هماره در زمان‬ ‫ایس��تاده اند و جهان را نظاره م ی کنند‪ .‬یک تصویر واقعی و‬ ‫همیش��گی از حقیقت مردان حق‪ .‬مردان ایس��تاده در درگاه‬ ‫انسانیت‪ .‬اری بدون تردید حسین و یارانش ایستاده اند هنوز‪.‬‬ ‫همی ن جا در زمان ما و در دشت کربال‪ .‬ایستاده اند و تا ابد نیز‬ ‫خواهند ایستاد تا همگان به یاد داشته باشند که راهشان؛ راه‬ ‫حق را‪ ،‬هرگز پایانی نیس��ت‪ .‬مگر نه اینکه فرهنگ عاشورا‬ ‫فرهنگ ایستادگی است؟‬ ‫فاجعه و رفتار ددمنش سپاه کفر و شرک یزیدی در روز‬ ‫عاشورا علیه س��پاه حق و حقیقت حسینی ان چنان اثری در‬ ‫تاریخ بشریت باقی گذاش��ت که همه ازاد مردان تاریخ بدان‬ ‫واقف هستند و الگو گیری از ان را ب رای رفتار و اهداف خود با‬ ‫افتخار اب راز م ی نمایند‪ .‬بر این اساس در این نوشتار به بررسی‬ ‫ابعادی از قیام امام حسین علی ه السالم در دو سطح شخصی‬ ‫و حاکمیتی ایشان م ی پردازیم‪.‬‬ ‫الف ) سطح شخصیتی‬ ‫شخصیت باال‪ ،‬صبر و تحمل مشکالت و انگیزه الهی‬ ‫در وجود انسان کاملی چون امام حسین علی ه السالم معنا پی دا‬ ‫م ی نماید و ظرفی از کماالت الهی به نمایش در م ی اید‪ .‬در واقع‬ ‫شخصیت عظیم و بزرگ حسین بن علی علیهم السالم چنان‬ ‫در فنای الهی غرق بود که اط رافیانش همچون زینب سالم اهلل‬ ‫علیها پس از وحش��ی گری س��پاه یزید‪ ،‬واقعه را به زیبایی و‬ ‫رضایت خدای متعال توصیف م ی نماید‪.‬‬ ‫چنین وجود و شخصیتی نه تنها در اط رافیانش تاثیرگذار‬ ‫اس��ت‪ ،‬بلکه الگویی اس��ت که م ی تواند دنیا را تغییر داده و‬ ‫ظل��م و نا عدالتی را نابود س��ازد‪ .‬اما اف��ت یکجانبه نگری در‬ ‫شخصیت امام حسین در چند سال اخیر و با وجود دستگاه های‬ ‫مختلف اطالع رسانی‪ ،‬افزایش یافته و این امام همام را صرفا‬ ‫به شخصیتی جنگاور و رزمنده م ی شناسند‪ .‬ب ر خالف چنین‬ ‫برداشتی نه تنها امام ش��خصیتی صرفا دالور و جنگاور نبود‪،‬‬ ‫بلکه وجود ابعاد مختلف کماالت از ایشان‪ ،‬انسان کاملی را نشان‬ ‫م ی داد که عصمت و معرفت را تبلور عینی بخش��یده است‪.‬‬ ‫انسانی که همچون ب رادر‪ ،‬پدر و جدش در ب رابر مستضعفین با‬ ‫حتی دلش‬ ‫برای ما‬ ‫تنگ می شود‬ ‫روح اهلل رجایی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫وقتی قرار اس��ت خیل��ی فکر کن��م‪ ،‬تنهایی م ی روم‬ ‫جایی در حوالی دربند‪ ،‬باغچه کوچکی هست که مثل غار‬ ‫تنهای ی ام م ی ماند‪« .‬ولوم» م ی دهم و «سالم اخر» خواجه‬ ‫امیری را با صدای بلن��د گوش م ی کن��م‪ .‬لعنتی یک جور‬ ‫خوبی است‪ .‬همیشه یکی از ترک هایش با حسی که دارم‬ ‫گفتارها‬ ‫کرامت برخورد م ی کرد و انان را مورد مه ربانی قرار م ی داد‪ ،‬هیچ‬ ‫شبی س��نت پدر و ب رادرش را رها نکرد و از حال و احوال فق را و‬ ‫مستضعفین غافل نگردید‪ .‬در کنار چنین روحی ه ای عبادت های‬ ‫شبانگاه و مناجات حقیق ی اش کار را به جایی رساند که ائمه‬ ‫بعد از ایشان در وصف عباداتش‪ ،‬لب به‬ ‫توصیفی فراتر از عقول ظاهری کرده و‬ ‫ایشان را فاتح قله بندگی و فنای ف ی اهلل‬ ‫برشمردند‪ .‬شخصیتی که در ب رابر جباران‬ ‫لحظه ای ذلت را روا نم ی دانست و ندای‬ ‫هیهات من الذله اش در تاریخ طنی ن انداز‬ ‫است‪ ،‬شب ها همچون بنده ای خاشع در‬ ‫ب رابر خدای متعال به راز و نیاز مشغول‬ ‫بود‪ .‬بر این اساس شناخت شخصیت‬ ‫چند وجه��ی و گس��ترده امام حس��ین‬ ‫علی ه الس�لام در همه ابعاد کاری بسی‬ ‫دشوار بلکه محال است‪ .‬شخصیتی که‬ ‫محبتش به فرزندانش چنان زیاد بود که‬ ‫نقل های مختلف واقعه عاشورا نشان از‬ ‫عزمت واالی محبت پدرانه و همسری‬ ‫م ی دهد ک��ه در ذیل به بعض��ی از انها‬ ‫اشاره م ی شود‪:‬‬ ‫‪ -1‬برخورد با فرزندان و کودکان‬ ‫نسبت به فرزندان و اط رافیانش بود که انان را راغب کرد نسبت‬ ‫به فدا کردن جان خویش در راه اهداف امام خود سبقت بگی رند‬ ‫و هر یک با تمام قدرت و استحکام طول عمر امام زمان شان‬ ‫ب رایشان مهم تر باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬محبت به دوستان و یاران‬ ‫یکی از درس های امام حسین علی ه السالم در روز عاشورا‬ ‫نوع گفت وگو و خطاب یاران و همراهانشان است‪ .‬خطابی که‬ ‫یزند و هر بنده پاکی را‬ ‫سراسر در ان عش��ق و محبت موج م ‬ ‫جذب م ی نماید‪.‬‬ ‫تا جایی که خانواده وهب بن عبداهلل‪ ،‬پس از ش��هادت‬ ‫فرزندشان‪ ،‬ان چنان حماسه سرایی کرده و ان را هدیه الهی در‬ ‫رضایت حسین بن علی علیهما الس�لام م ی دانند‪ .‬سخنان‬ ‫گه ر بار این م��رد الهی با خواهر و همس��ر مکرمه اش‪ ،‬رفتار‬ ‫عجیب و متاثر کننده امام در س��اعات اخ��ر حیات ب رادرانش‬ ‫به وی��ژه علمدار کربال‪ ،‬همگ��ی گواه وجود حلق��ه معنوی و‬ ‫پ ر محبت اباعب داهلل با اط رافیانشان بوده و هست؛ حلقه ای که‬ ‫با هیچ روشی قابل گسستن و نابودی نیست‪.‬‬ ‫جور م ی شود‪.‬‬ ‫وقتی قرار بود کارم را عوض کن��م‪ ،‬روزی که قرار بود‬ ‫شبش بروم خواس��تگاری‪ ،‬وقتی یک از نزدیکانم بد جوری‬ ‫مریض بود‪ ،‬وقتی ب رای یک کار مه��م پول کم اورده بودم‪،‬‬ ‫وقتی قرار بود اس��م پس��رم را انتخاب کنم‪ ،‬وقتی به دلیل‬ ‫گرفتاری یکی از دوستان حالم خوب نبود و‪ . . .‬امدم دربند‪.‬‬ ‫خواجه امیری با صدای بلن��د کمک م ی کند بهتر فکر کنم‪.‬‬ ‫حاال هم نشس��ته ام اینجا‪ ،‬توی همان باغچه همیشگی و‬ ‫هدفون توی گوشم است‪ .‬اینجا هوا کمی سرد است‪ ،‬خالیق‬ ‫دور هم خوش هستند‪ ،‬باغچه زیادی شلوغ است‪ ،‬اما با این‬ ‫حال هنوز جای بدکی نیست و من حی ران سفری هستم که‬ ‫دوباره قرار است بروم؛ کربال‪...‬‬ ‫سال گذشته نوروز رفتم‪ ،‬عاشورا هم رفتم‪ .‬ظهر عاشورا‬ ‫با یکی از خادم های عتبه عباس��یه حرف م ی زدم‪ .‬گفتم که‬ ‫چند باری کربال امده ام و بار اول اس��ت که عاشورا به کربال‬ ‫م ی ایم‪.‬‬ ‫پرس��ید اربعین امده ای؟ گفتم نه! گفت پس تا حاال‬ ‫نیامده ای! دلم گرفت‪ .‬حتی ارزو هم نکردم اربعین امس��ال‬ ‫بروم کربال‪ .‬کار‪ ،‬زندگی‪ ،‬پول و از همه مهم تر «کوپن»‪ .‬مگر‬ ‫هر نفر چقدر م ی تواند کوپن کربال داشته باشد؟ ب رای همین‬ ‫حتی به رفتن فکر هم نکردم‪ .‬اما جور شد و رفتم و چه حالی‬ ‫نگفتنی‪ .‬اربعین کربال طعم خوشی دارد که وقتی زیر زبانت‬ ‫برود‪ ،‬ب ی خیالش نم ی شود بشوی‪.‬‬ ‫با ای��ن همه ب��رای اربعین امس��ال حتی ب��ه خیالم‬ ‫نم ی رسید که مسافر کربال بشوم‪ .‬حاال اما اول محرمی ویزا‬ ‫را گرفته ام و نظر امام برنگردد اربعین دوباره مسافرم‪ .‬باز دارم‬ ‫فکر م ی کنم که چطور این سفر روزی ام شده؟‬ ‫این معما ب رای من حل نشده که چرا؟ هیچ کس نداند‪،‬‬ ‫خودم که از ب��د فعل ی هایم خبر دارم‪ .‬ام��ا «مه ران» حرف‬ ‫عجیبی م ی زد‪ .‬م ی گفت‪« :‬امام حسین دلش ب رای ما تنگ‬ ‫م ی ش��ود‪ .‬نم ی خواد از بامش بپریم‪ »...‬اینقدر ادم وقیحی‬ ‫نیس��تم که خودم را شایس��ته چیزی که مهران م ی گفت‬ ‫بدانم‪ .‬اما شاید هم همین باشد‪ .‬بعضی از عرب ها را دیده ام‬ ‫که رسم عجیبی دارند‪.‬‬ ‫ضریح را ک��ه م ی بوس��ند‪ ،‬صورتش��ان را روی ضریح‬ ‫م ی گذارند‪ ،‬مثل اینکه دارند با کس��ی روبوس��ی م ی کنند‪،‬‬ ‫جوری که انگار امام با انها روبوسی م ی کند‪ .‬در حال حاضر‬ ‫این تنها جوابی اس��ت که ب رای معمایم دارم؛ امام حس��ین‬ ‫نم ی خواهد م��ا از بامش بپری��م‪ ،‬با هم��ه بد فعل ی هایمان‬ ‫ما را دوس��ت دارد و حتی دلش هم ب رای ما تنگ م ی شود‪.‬‬ ‫خواجه امیری دارد م ی خواند‪« :‬اون ک��ه دلت تنگه ب راش‪...‬‬ ‫اون که هنوز دوسش داری‪»...‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫در جایگاه و شخصیت اجتماعی امام حسین علی ه السالم‬ ‫ب) سطح اجتماعی‬ ‫گفتارها‬ ‫رفتار امام حسین علی ه الس�لام چه در روز عاشورا و چه‬ ‫در روزهای قبل گواه بس��یاری از درس هایی اس��ت که هر‬ ‫کدام از ان م ی تواند مش��کالت و موانع سعادت یک ملت را‬ ‫از بین ببرد‪ .‬مشکالتی که در عصر جدید دامن خانواده ها را‬ ‫گرفته و سبب سردی و نابودی زندگ ی ها شده است‪ .‬واکنش‬ ‫پ ر محبت امام حسین علی ه السالم نسب به رفتن عل ی اکبر به‬ ‫معرکه و نگاه پر حزن و پدرانه اش‪ ،‬واکنش نسبت به گریه ها‬ ‫و ب ی قراری عل ی اصغرش و در نهایت لطف و عنایتش��ان بر‬ ‫بالین زین العابدین علیهم السالم نشان از اوج همبستگی و‬ ‫عالقه یک پدر به فرزندان اس��ت‪ .‬در کنار این روحیه پر مهر‬ ‫و محبت امام حسین علی ه السالم نسبت به فرزندان خویش‪،‬‬ ‫محبت و یتیم نوازی فرزندان ب رادرش نیز بسیار حائز اهمیت‬ ‫است؛ محبتی که سبب شد دو فرزند ب رادر با عالقه و با کمال‬ ‫اشتیاق و مستحکم جان خود را فدای امام خویش نمایند‪ .‬در‬ ‫واقع شخصیت اباعب داهلل علی ه السالم چنان پر مهر و محبت‬ ‫کتب و نوشته های مختلفی منتشر شده است‪ .‬اما دو بخش از‬ ‫این شخصیت هیچ گاه مورد توجه قرار نگرفته است‪ .‬روحیه‬ ‫مبارزه با ظلم و طاغ��وت در کنار حمایت از مس��تضعفین و‬ ‫مظلوم‪ ،‬ان چنان در شخصیت و هیمنه اباعب داهلل وجود داشت‬ ‫که همه مورخین و سیره پژوه هان تاریخ‬ ‫پس از ایش��ان به ان گواهی م ی دهند‪.‬‬ ‫ادامه س��یره پدرانش��ان در خدمت به‬ ‫مس��لمانان به ویژه فق رای شهر و قیام‬ ‫ب رای مظلوم و همراهی تمام خانواده اش‬ ‫با او در این زمینه م ی تواند درسی را به‬ ‫همه انسان ها دهد که ب رای ارمان اصلی‬ ‫بشریت باید از خود گذشت و هیچ چیزی‬ ‫را در ان لحاظ نداشت‪ .‬پرداختن به سیره‬ ‫مدیریتی امام در کربال خود نشان دهنده‬ ‫ان است‪ .‬توجه به نپذیرفتن وعده های‬ ‫پوشالی دش��منان و ایستادگی در ب رابر‬ ‫انان‪ ،‬همراه با تالش ب رای مقابله با ظلم‬ ‫همه و همه دلیلی است که اباعبداهلل‬ ‫دارای ش��خصیت عظی��م و غیر قابل‬ ‫درکی بوده و هست تا جایی که لحظه به‬ ‫لحظه گفتارش م ی تواند اساس سعادت‬ ‫بشر تا ابد باشد‪ .‬اما انچه باید به عنوان‬ ‫نتیجه گیری بیان داشت‪ ،‬نگاه تک محوری به واقعه عاشورا و‬ ‫نپرداختن به دالیل شکل گیری این واقعه عظیم و متاثرکننده‬ ‫م ی تواند افت های فراوانی را داشته باشد‪ .‬بناب راین توجه به ابعاد‬ ‫شخصیتی امام در مسائل مختلف به ویژه مسائل حاکمیتی‬ ‫م ی تواند گره های فراوانی را در تصمیم گی ران و مدی ران سطوح‬ ‫مختلف نظام اسالمی باز کند که سال ها ب رنامه ریزی و هزینه‬ ‫توانایی ان را ندارد‪.‬‬ ‫توجه به این مس��اله در کنار الگو گیری از سبک زندگی‬ ‫حسینی و ظلم ناپذیری در عین حال پرمحبت بودن و محترم‬ ‫دانستن اط رافیان‪ ،‬راهبردی مظلوم و اثر گذار است که قابلیت‬ ‫ان را دارد تا جامعه اسالمی از هر بیماری اخالقی و اجتماعی‬ ‫رهایی یابد و سعادت وعده داده شده دست یابد‪ .‬بر این اساس‬ ‫باید قرائت درس��ت‪ ،‬هدفمند و قابل توجهی نسب به واقعه‬ ‫عاشورا داشت تا بتوان برنامه ریزی مناس��بی را پیاده سازی و‬ ‫درس های ان به ویژه امر به مع��روف و نهی از منکر را اجرایی‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رازهای منور‬ ‫درباره وصی ت نامه سید و ساالر شهیدان‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫وصیت کردن س��نت مس��لمانی است‪ .‬س��نتی که‬ ‫ب ر حس��ب متعلق انگاه واجب اس��ت و گاه مستحب و گاه ‬ ‫مباح ‪ .‬و این س��نت ان قدر اهمیت دارد که حتی در دم اخر‬ ‫اگر هیچ کس��ی را نیابی که وصیت خود را به او بسپاری و‬ ‫ناچار باشی از پناه بردن به دش��من خود‪ ،‬م ی توانی این کار‬ ‫را انجام دهی‪ .‬ان چنان که جناب مسلم بن عقیل وقتی در‬ ‫دار االماره کوفه بنای شهادت خود را محکم دید خواست تا‬ ‫ب ر حسب سابقه خویشاوندی اش با عمربن سعد وصیت خود‬ ‫را در میان بگذارد و البته که دنائت طبع عمر بن سعد باعث‬ ‫ش��د او این تقاضا را در مرتبه اول نادیده بین��گارد و تاریخ را‬ ‫ببین که عبیداهلل بن زیاد بای��د ممدوح بودن وصی ت گذاری‬ ‫متوفی را به عمر بن سعد که به اصطالح پدرش جزو عشره‬ ‫مبشره بود‪ ،‬گوشزد نماید‪ .‬با این اوضاع بود که به نقل متعدد‬ ‫منابع تاریخی مسلم وصیت کرد که با فروش زره اش‪ ،‬عمر‬ ‫قرض ‪ 700‬درهمی او را در کوفه ادا کند و تن او را در گوشه ای‬ ‫به خاک س��پارد و مهم تر از همه اینکه قاصدی به س��وی‬ ‫حسین(ع) بفرستد و سرانجام کار فرس��تاده اش را به اطالع‬ ‫او برس��اند‪ .‬بگذریم که پسر س��عد بالفاصله بعد از وصیت‬ ‫مسلم نزد عبیداهلل همه تقاضاهای او را اشکار کرد و طبری‬ ‫در تاریخش طعنه پس��ر مرجانه به پسر س��عد را این گونه‬ ‫م ی نگارد که‪« :‬گاه ی مردم خیانتکاری را امی ن م ی پندارند و‬ ‫او را وص ی خود م ی سازند!»‬ ‫وصیت اخرین حرفی است که یک انسان م ی خواهد‬ ‫بزن��د‪ .‬اخرین حرف ه��ا همیش��ه ش��نیدن ی ترینند و حتی‬ ‫ماندن ی ترین‪ .‬وصیت شبیه اخرین ش��عله وجود هر انسان‬ ‫است‪ ،‬شبیه رازی منور‪ .‬ان سان که ان کاهنه مرگ اگاه گفته‬ ‫است که «در شهادت یک شمع ‪ /‬راز منوری است که ان را ‪/‬‬ ‫ان اخرین و ان کشیده ترین شعله خوب م ی داند» شاید ب رای‬ ‫همین هم است که ش��نیدن و خواندن وصیت انسان های‬ ‫بزرگ یکی از شنیدن ی ترین و خواندن ی ترین چیزهای ممکن‬ ‫م ی تواند باشد‪ .‬انسان هایی که دریانوشند و بودشان خیلی‬ ‫بیشتر از نبودشان است‪ .‬و کوتاه بودن دست ما از نبودشان‬ ‫و بالطبع بودنشان وسوس��ه شنیدن اخرین حرف هایشان را‬ ‫دو چندان م ی کند و در این میان البته که بعضی از حرف ها‬ ‫را‪ ،‬وصی ت ها را برحسب گوینده شان نه به گوش که باید به‬ ‫جان س��پرد‪ .‬به جان س��پردنی که با جان نیز بیرون بیاید‪.‬‬ ‫ش��بیه همین وصیتی که از امام محمد بن علی(ع) از امام‬ ‫علی بن الحس��ین(ع) از امام حس��ین بن عل��ی(ع) و از امام‬ ‫الموحدین و دلیل یقین اهل اسمان و زمین امیر المومنین‬ ‫علی (علیه االف التهیه و الثناء) نقل ش��ده اس��ت‪ .‬اخرین‬ ‫حرفی که م ی لرزاند و م ی اموزاند و م ی سوزاند که «در خانه‬ ‫اگر کس است‪ ،‬یک حرف بس است»‪.‬‬ ‫این وصایا اما با دو نق��ل متفاوت و البته متفق بر یک‬ ‫اصل‪ ،‬در برخی از مهمترین منابع حدیثی ش��یعه از جمله‬ ‫اصول کافی شیخ کلینی وارد شده است‪.‬‬ ‫َق َ‬ ‫��ین الْ َو َفا ُه‬ ‫ال اَبُو َج ْع َف ٍر لَ َّم��ا َح َض َر ْت َعلِی بْ َن الْ ُح َس ِ‬ ‫ضَ َّمنِی اِلَى َص ْد ِر ِه َو َق َ‬ ‫ال یا بُ َن ی ُاوصِ یک ب ِ َما اَ ْو َصان ِی ب ِ ِه اَب ِی‬ ‫اص بِ ْر‬ ‫ِح َ‬ ‫ک��ر اَ َّن اَبَا ُه اَ ْو َصا ُه ب ِ ِه یا بُ َن ی ْ‬ ‫ین َح َض َر ْت ُه الْ َو َفا ُه َو ب ِ َما َذ َ‬ ‫��را؛ ابوجعفر(ع) که در واقع کنیه امام‬ ‫َعلَ ى الْ َح ِّق َو اِ ْن َ‬ ‫کان ُم ّ‬ ‫باقر است م ی فرمایند انگاه که زمان وفات پدرشان امام علی‬ ‫بن الحسین (ع) فرا رسید؛ فرزند خود یعنی حضرت محمد بن‬ ‫علی را به سینه خویش چسبانیده و گفته اند اى پسرم! تو را‬ ‫به چیزى سفارش و وصیت مى کنم که پدرم امام حسین (ع)‬ ‫هنگام وفاتش مرا به ان سفارش و وصیت کرد و گفته است‬ ‫که پدرش حضرت امی ر (ع) نیز او را به این وصیت س��فارش‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬سلس��له راویان این حدیث تا اینجا نور در نور‬ ‫اس��ت‪ .‬معصوم ی از معصومی از معصوم��ی و او نیز از پدر‬ ‫رازدان خویش در اخرین لحظه حیات که در الهیات شیعی‬ ‫و برحسب منابع تاریخی لحظه شهادت و اتصال به ملکوت‬ ‫و عالم عِلوی اس��ت م ی خواهد وصیت و س��فارش خود را‬ ‫انشا کند‪ .‬لحظه ای که در الهیات ش��یعی از ب ی بدیل ترین‬ ‫لحظات و با شکوه ترین هاس��ت‪ .‬لحظ��ه جاودانگی ان راز‬ ‫اص بِ ْر َعلَ ى‬ ‫منور‪ .‬و این راز منور چه م ی تواند باش��د‪« :‬یا بُ َن ی ْ‬ ‫کان ُم ّرا‪ .‬اى پس��رم! بر حق صبر کن اگرچه تلخ‬ ‫الْ َح ِّق َو اِ ْن َ‬ ‫باش��د‪ ».‬یا للعجب از این راز منور و به واق��ع چه بلندایی در‬ ‫این راز نهان اس��ت که وصیت مردانی این چنین باید در ان‬ ‫خالصه شود‪.‬‬ ‫نقل دیگر اما منقول از ابوحمزه ثمالی از امام محمد بن‬ ‫ین الْ َو َفا ُه ضَ َّمنِی‬ ‫عل ی (ع) است‪« :‬لَ َّما َح َض َر ْت َعلِی بْ َن الْ ُح َس ِ‬ ‫َ‬ ‫اِلَى َص ْد ِر ِه َو َق َ‬ ‫ین‬ ‫ح‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ِی‬ ‫ال یا بُ َن ی ُاوصِ یک ب ِ َم��ا اَ ْو َصان‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫کر اَ َّن اَبَا ُه اَ ْو َصا ُه ب ِ ِه یا بُ َن ی ایاک وظلم‬ ‫ذ‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ب‬ ‫ِ‬ ‫َح َض َر ْت ُه الْ َو َفا ُه َو َ َ‬ ‫من ال یجد علی��ک ناصرا اال اهلل؛ امام باق��ر (ع) م ی فرمایند‬ ‫انگاه که پدرم امام س��جاد در بس��تر مرگ ق��رار گرفت مرا‬ ‫به سینه خود چسباند و گفت‪« :‬اى پس��رم! تو را به چیزى‬ ‫سفارش مى کنم که پدرم (حسی ن بن علی (ع)) هنگام مرگ‬ ‫مرا به ان سفارش کرد و گفت که پدرش على (ع) نیز او را به‬ ‫این وصیت سفارش کرده اس��ت‪ .‬یا بُ َن ی ایاک وظلم من ال‬ ‫یجد علیک ناصرا اال اهلل‪ :‬اى پسرم! از ستم به کسی بپرهیز‬ ‫که یاوری غیر از خدا ندارد‪».‬‬ ‫و راس��تی که وصی ازادگان ج��ز ازادگان نم ی توانند‬ ‫باشند‪ .‬در خانه اگر کس است‪...‬‬ ‫تا روزدهم‬ ‫محله چیذر و م راسمی که در ان برگزار م ی شود‬ ‫مهدی شادمانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫نفس نمی کشند که شاید صدای جمعیت‬ ‫را بش��نوند و وقتی صورت خیس می کنند‬ ‫حداق��ل بدانند چه خرب ش��ده‪ .‬طبل ها صدا‬ ‫ندارند و س��نج ها با هم نمی رس��ند‪ .‬علم ها‬ ‫را رس خیابان نگ��ه داش��ته اند‪ ،‬بلندگو ها را‬ ‫هم خف��ه کرده ان��د‪ .‬یک صدا‪ ،‬ی��ک نعره و‬ ‫یک فریاد اس��ت ک��ه از می��دان درمی اید‪:‬‬ ‫«ای وای‪ ...‬ای وای»‬ ‫زمین تکیه تنگی م ی کند‪ .‬مردم جایش��ان نم ی شود‪.‬‬ ‫هم ردیف اخر جا هست‪ ،‬هم ردیف وسط‪ .‬اما مردم جایشان‬ ‫نم ی ش��ود‪ .‬زمین تکیه تنگی م ی کند و انها را سرازیرکرده‬ ‫در خیابان‪ .‬جماعتی دم در ایس��تاده اند و گروهی در حیاط‪،‬‬ ‫عده ای در کوچ��ه و و باقی بر میدان‪ .‬از همان س��رصبح از‬ ‫میدان اول تا روبه روی امامزاده همه منتظرند ظهر ش��ود و‬ ‫نخل را بیاروند‪ .‬مردم بر میدان نشسته اند منتظر؛ هنوز بعد‬ ‫از سال ها خبر را باور ندارند‪.‬‬ ‫هرس��ال روز دهم باید دوباره بش��نوند خب��ر را تا باور‬ ‫کنند‪ .‬نخل س��رش را خم م ی کند و از تکیه بیرون م ی اید‪.‬‬ ‫نخل خودش خبر است‪ .‬پیرمرد ب رایش‬ ‫اس��فند دود م ی کن��د و پیرزن اش��ک‬ ‫م ی ریزد‪ .‬وقت خداحافظی است انگار‪.‬‬ ‫جوان ها پشت سرش راه م ی افتند‪ .‬نخل‬ ‫م ی رود و انها م ی روند‪ ،‬روی سرش��ان‬ ‫م ی زنن��د‪ ،‬روی صورتش��ان م ی کوبند‬ ‫و ب رای س��ر جدا ش��ده‪ ،‬س��ینه س��رخ‬ ‫م ی کنند‪ .‬کلمه عطش��ان کلید است‬ ‫اینجا‪ .‬هرجا که ش��نیدند‪« :‬عطش��ان‬ ‫حس��ینم» درجا میخکوب م ی شوند‪،‬‬ ‫کوچه باز م ی کنند و با کوبیدن دس��ت‬ ‫روی س��ینه م ی خوانند‪« :‬یا شاه تویی‬ ‫انکه به درگاه الهی ‪ /‬دادی ز قفا سر‪....‬‬ ‫دادی ز قفا س��ر» نخل خ رامان م ی رود‬ ‫س��مت میدان‪ .‬مردم از دور با دس��ت‬ ‫یزنند‬ ‫نشانش م ی دهند جوان ها فریاد م ‬ ‫و عطش��ان م ی گوین��د و خبر خودش‬ ‫م ی رود در دل ها‪ .‬خبر را همه م ی دانند‬ ‫اما کس��ی به روی خ��ودش نم ی اورد‪.‬‬ ‫همه اش��ک م ی ریزند اما انگار چیزی‬ ‫نشده‪ .‬انگار هنوز فرصت هست‪ .‬هنوز‬ ‫افتاب وسط اسمان نیست‪ .‬هنوز ظهر‬ ‫نشده‪ .‬هنوز نخل را به میدان نیاورده اند‪ .‬نخل م ی اید و مردم‬ ‫را م ی شوید‪ .‬مرد و زن‪ ،‬پیر و جوان‪ ،‬همه یکی شده اند‪ .‬همه‬ ‫شده اند اشک‪ .‬نخل به بر میدان که رسید‪ ،‬اولین نفر فریاد‬ ‫م ی زند‪ .‬خبر را او داد م ی زند و میدان گر م ی گیرد‪.‬‬ ‫یزنند خودشان‬ ‫میدان‪ ،‬خدایا! میدان چه بلوایی شده‪ .‬م ‬ ‫را‪ ،‬این ذرات اسفند‪ ،‬م ی کوبند به در و دیوار‪ ،‬انها طعم اتش‬ ‫را چش��یده اند‪ ،‬انها س��وخته اند و بوی سوخته ش��ان فضا را‬ ‫برداش��ته‪ .‬راه باز م ی کنند و نخل را م ی چرخانند‪ .‬موج موج‬ ‫دیوانگی است‪ ،‬موج عاشقی است که از وسط میدان م ی ریزد‬ ‫روی شهر‪ .‬عصای موسی است که دل ها را م ی شکافد‪ .‬یک‬ ‫نفر خبر را فریاد زده و حاال میدان با او فریاد م ی زند‪ .‬میدان‬ ‫ ب ی جان شده این قدر فریاد زده‪ .‬کسی جمله را نم ی شود اما از‬ ‫نم روی صورت ها جمله را م ی شود حدس زد‪ .‬جماعت فریاد‬ ‫م ی زنند «ای وای» اما ب رای باقی کلمه صدایش��ان از گلو‬ ‫بیرون نم ی اید‪ .‬انها م ی گویند ش��بیه نجوایی و بقیه گریه‬ ‫م ی کنند‪ .‬انها خبر را فهمیده اند‪ .‬افتاب وسط اسمان است‪.‬‬ ‫لحظاتی از نماز رد ش��ده و دیگر س��ربازی نمانده‪ .‬روی تل‬ ‫خاک شیون است و زاری‪ .‬میدان م ی بیند‪ ،‬میدان م ی شنود‬ ‫و فریاد م ی زند‪« :‬ای وای کشته شد حسین‪ ...‬ای وای کشته‬ ‫شد حسین»‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫مس��جد چیذر یک منبرچوبی کهنه دارد‪ .‬هرس��ال‬ ‫پیرمرد روی پل��ه باالیش م ی نش��یند و مقت��ل م ی خواند‪.‬‬ ‫مقتل م ی خوانده‪« .‬ی��ا اخی ادرک اخ��ی» را هم م ی گوید‪.‬‬ ‫همیشه‪ ،‬هرس��ال به اینجا که م ی رسد ساده تر از هر چیزی‬ ‫که باورکنید م ی رود س��مت اصل قضیه‪« :‬بذارید یه روضه‬ ‫کوچیک هم از حضرت زینب(س) بخونم» ماجرای «مهال‬ ‫مهال یابن زه را(س)» را هم م ی گوید‪ .‬جوان ها دیگر وس��ط‬ ‫حیاط هستند‪ .‬پیرمرد افتاب را به گودال م ی کشاند و فریاد‬ ‫م ی زند‪« :‬مظلوم حسینم عطشان حسینم» جوان هایی که‬ ‫هول داشتند و خزیده بودند کنار در ورودی‪ ،‬شور م ی گیرند با‬ ‫«مظلوم حسینم» نزدیک به ‪ 50‬نفر روی پایشان م ی پرند و‬ ‫توی سرشان م ی زنند‪ .‬همه شان اشک دارند‪ ،‬اما صدایشان تر‬ ‫و ت��ازه اس��ت‪« .‬العط��ش» س��ر م ی دهند و همی��ن طور‬ ‫م ی چرخند‪ .‬سیدهای محل‪ ،‬بچه های قدیم ی همان هایی‬ ‫که یلی هستند ب رای خودش��ان م ی روند سراغ نخل‪ .‬نخل‬ ‫همان پیکرچوبی سب ز رنگ را روی دوش م ی گیرند‪ .‬همانی‬ ‫که بااینه رویش را پوش��انده و با دس��تمال های بزرگ سبز‬ ‫ارایش��ش کرده اند‪ .‬نخل م ی چرخد و ان دسته شور گرفته‬ ‫م ی چرخند‪ .‬دور حی��اط را م ی زنند باره��ا‪ .‬انها م ی چرخند و‬ ‫اشک م ی ریزند و سینه م ی زنند‪ .‬م ی چرخند و دود م ی شوند‬ ‫وباال م ی روند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫میدان ش��وک زده‪ ،‬ی��ک دم نعره م ی کش��د‪ ،‬از درد به‬ ‫خود م ی پیچد و پیکرش را از این س��و به ان سو م ی اندازد‪.‬‬ ‫صدایش شبیه ادمی زاد نیس��ت‪ ،‬صدا‪ ،‬صدای میدان است‪.‬‬ ‫میدانی ممل��و از ادم های جامان��ده و وامان��ده که یکصدا‬ ‫شده اند و جمله ای را تکرار م ی کنند‪ .‬میدانی با صدها دست‬ ‫که باال م ی رود و روی س��ر فرود م ی ای��د و صدها پا که باال‬ ‫و پایین م ی پرن��د‪ .‬انها روی‬ ‫هم ش��ده اند؛ میدان و حاال‬ ‫دیگر کلماتشان را نم ی شود‬ ‫فهمی��د‪ .‬می��دان‪ ،‬می��دان‬ ‫کالفه‪ ،‬راه بازم ی کند و فریاد‬ ‫م ی زند؛ «ای وای‪ ...‬ای وای»‬ ‫ص��دای اس��تیصال زده اش‬ ‫توی ب ی صدایی گم م ی شود‪.‬‬ ‫اینقدر ضج��ه زده که نوایش‬ ‫توان رس��یدن به گوش ها را‬ ‫ندارد‪ .‬همان جا نطفه کلمات‬ ‫بس��ته م ی ش��ود و همان جا‬ ‫س��قطش م ی کنند‪ .‬میدان‬ ‫داد م ی زن��د و هم��ه فق��ط‬ ‫«ای وای» اش را م ی شنوند‪.‬‬ ‫کلم��ات وهم ال��ود اس��ت‪،‬‬ ‫دروغ اس��ت‪ ،‬عزادار اس��ت‪،‬‬ ‫ماتم کشیده است اما کسی‬ ‫نم ی داند چیست‪ .‬همه کپ‬ ‫کرده اند‪ ،‬دور می��دان؛ مردم‬ ‫جور و واجور‪ .‬هی چ کدام شان‬ ‫دیگ��ر ان��گار نف��س ه��م‬ ‫یزند‪ ،‬مویه م ی کند و باال و پایین‬ ‫نم ی کشند‪ .‬میدان ضجه م ‬ ‫م ی پرد‪ .‬انگار که اسفند روی اتش گذاشته اند‪ .‬ذراتش مثل‬ ‫هم نیستند‪ ،‬همرنگ هم نیستند اما باال و پایین م ی پرند و‬ ‫توی سر و صورتش��ان م ی کوبند‪ .‬فریاد میدان همه را متاثر‬ ‫کرده‪« .‬ای وای» هایش شور به جان جمیعت انداخته‪ ،‬دلشان‬ ‫را اشوب کرده‪ ،‬بعض ی شان م ی چرخند و م ی ایند وسط می دان‪،‬‬ ‫وسط گود‪ ،‬بعض ی شان هم شور را م ی گی رند و هضم م ی کنند‬ ‫و از چشم هایش��ان قطره قطره بیرون م ی ریزند‪ .‬ان دختری‬ ‫که پای تابلوی ورود ممنوع ایس��تاده و ان پسری از حاشیه‬ ‫نگاه هایش را یله کرده وس��ط جمعیت‪ ،‬ان پیرمرد ب ی جان‬ ‫روی ویلچر و ان دخترک نازک دلی که در اغوش پدرش کز‬ ‫کرده‪ ،‬همه شان انگار ب ی نفس مانده اند‪.‬‬ ‫نفس نم ی کشند که شاید صدای جمعیت را بشنوند‬ ‫و وقتی صورت خیس م ی کنند حداقل بدانند چه خبر شده‪.‬‬ ‫طب ل ها صدا ندارند و سنج ها با هم نم ی رسند‪ .‬علم ها را سر‬ ‫خیابان نگه داش��ته اند‪ ،‬بلندگو ها را ه��م خفه کرده اند‪ .‬یک‬ ‫صدا‪ ،‬یک نعره و یک فریاد است که از میدان درم ی اید‪« :‬ای‬ ‫وای‪ ...‬ای وای»‬ ‫کلمات مقتل شالق دارند‪ ،‬نیزه دارند‪ ،‬شمشیر دارند‪ ،‬عمود‬ ‫دارند‪ .‬پیرمرد م ی خواند و مش��ک اش��ک ها را پاره م ی کند‪.‬‬ ‫او ارام پیش م��ی رود‪ .‬اول روضه حر را م ی خواند‪ ،‬س��اده و‬ ‫ ب ی تکلف‪ .‬م ی گوید که اب را بس��ته ب��وده و جماعتی که‬ ‫دلنازک ش��ده اند به یک اش��اره م ی روند وس��ط صحرا‪ .‬بعد‬ ‫م ی رود س��راغ عل ی اکبر(ع)‪ ،‬قاس��م (ع) م ی خواند و بعضی‬ ‫وقت ها هم داستان عبداهلل بن حسن را م ی گوید‪ .‬صورت ها‬ ‫خیس است‪ ،‬مجلس گرم گرم شده اما هولی دارد که تا ندیده‬ ‫باشی نم ی فهمی چیست‪.‬‬ ‫جوان ها نیم خیز م ی شوند‪ ،‬م ی ایند روی دوزانویشان‪،‬‬ ‫عده ای ارام ارام سرم ی خورند دم در ورودی دم حیاط‪ .‬پیرمرد‬ ‫روضه عباس(ع) را م ی خواند و حاال ‪ 20‬دقیقه ای ش��ده که‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جبر و اختیار‬ ‫درباره دو شخصیت عاشورا که کمتر از انها سخن رفته است‬ ‫محمود نصرتی‬ ‫پژوهشگر تاریخ اسالم‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫عاشورا روز سرنوشت انسانیت است؛ روزی که با‬ ‫جبر رفتن و اختیار نرفتن مواجه می شوی و می مانی‪.‬‬ ‫واقعه عاش��ورا ج��دا از مصیب��ت بزرگی ک��ه ب ر دل‬ ‫دوس��تداران اهل بیت گذاشته اس��ت اما واقع ه ای شایسته‬ ‫بازشناسی دوباره در همه اعصار است‪ .‬در اولین روایت هایی‬ ‫که از این واقعه منتشر شده ‪ ،‬جدا از دوستداران اهل بیت اما‬ ‫دشمنان او نیز نتوانسته اند ابعاد وسیع انسانی انچه در ‪10‬‬ ‫محرم ‪ 61‬گذشت را پنهان کنند‪ .‬نکته جالب اینجاست که‬ ‫به قدری این مصیبت ب رای جامع ه اسالمی سنگین بود که‬ ‫بعدها خود امویان س��عی در تطهیر یزید و دربار شام در این‬ ‫واقعه داشتند و ان را ناشی از اشتباه مردم کوفه و نابخردی‬ ‫عبیداهلل بن زیاد م ی دانس��تند‪ .‬در تاریخ طب��ری که یکی از‬ ‫مهمترین منابع تاریخ اسالم اس��ت‪،‬راوی گرچه هی چ گونه‬ ‫نزدیکی به ال علی ندارد و گاهی وقت ها از سنت ب ی طرفی‬ ‫تاریخی بیرون م ی اید و روایت هایی نادرست را بیان م ی کند‬ ‫اما وقتی به واقعه کربال م ی رسد ان را تقبیح م ی کند و نکته‬ ‫جالب اینجاست که مجلس حضور اسرا در شام را بدون کم‬ ‫و کاست و با بیان شیوای زینب کبری(س) بیان م ی دارد‪.‬‬ ‫اما کربال داستان ادم هاست و انتخاب انها‪ .‬سال هاست‬ ‫که واقعه کرب�لا را در کتب تاریخی جس��ت وجو م ی کنم و‬ ‫نام هایی که در این واقعه حضور داشته اند را مرور م ی کنم و‬ ‫انها را با هم تطبیق م ی دهم‪.‬‬ ‫بیش از هر واقع��ه ای ادم ها در این داس��تان نقش و‬ ‫عمل شان معلوم است و مشخص؛ گویی از جلوی ایینه رد‬ ‫م ی شوند و انچه م ی کنند بازتابی عینی دارد‪ .‬دو تن را بیش‬ ‫از هرکس در واقعه کربال و انچه گذشت باید مورد توجه قرار‬ ‫داد؛ یکی اختی��ار دارد برود اما م ی ماند و دیگری اما اساس��ا‬ ‫م ی تواند انجا نباشد اما حضور دارد‪.‬‬ ‫اختیار نرفتن‬ ‫قبال مسیحی بود اما به دست امام حسین(ع) به دین‬ ‫اسالم گروید و به همراه مادر و همسرش درکربال حاضر شد‪.‬‬ ‫نقل م ی کنند در روز عاش��ورا که حدود هفده روز از ازدواج او‬ ‫و همسرش م ی گذشت همس��ر او گفت‪« :‬حاال که مصمم‬ ‫ش��ده ای که از فرزند رس��ول خدا در مقابل دشمنانش دفاع‬ ‫کنی‪ ،‬یقینا اگر در این راه شهید شوی وارد بهشت خواهی‬ ‫ش��د‪ .‬باید در حضور امام با من عهد کنی که روز قیامت مرا‬ ‫فراموش نکنی‪ ».‬هر دو به حضور امام حسین (ع) م ی ایند و‬ ‫همسر وهب خواسته خود را مطرح م ی کند‪ ،‬به گونه ای که‬ ‫ان امام به شدت متاثر م ی شوند و گریه م ی کنند‪ .‬وقتی که‬ ‫وهب به میدان م ی رود و با ش��جاعت ب��ه جنگ م ی پردازد‬ ‫و عده ای از دش��منان را به قتل م ی رس��اند‪ ،‬به سوی مادر و‬ ‫همس��ر ب ر م ی گردد و به م��ادرش م ی گوید‪« :‬ای��ا اکنون از‬ ‫من راضی هس��تی؟» مادر به او م ی گوی��د‪« :‬اگر تا زنده ای‬ ‫با دش��منان امام حس��ین به مبارزه نپ��ردازی‪ ،‬از تو راضی‬ ‫نم ی شوم‪».‬‬ ‫اما او که بود و ما درکربال چن��د وهب داریم که یکی‬ ‫ایشان اس��ت که ملقب به «وهب» شده اس��ت‪ ،‬نام اصلی‬ ‫او «عبداهلل بن عمیر کلبی» اس��ت‪ .‬وی از اولین ش��هدای‬ ‫کربالست‪ .‬کنی ه اش «ابو وهب» و از قبیله «کلب – مسبوق‬ ‫به مس��یحیت» بود‪ .‬پس م ی تواند مس��یحی هم نباش��د‬ ‫یا اینکه هنگام ش��هادت مس��یحی نبوده؛ گاهی وقت ها‬ ‫م ی شنوم که م ی گویند او شهید مسیحی کربالست در حالی‬ ‫که کربال اساسا شهید مس��یحی ندارد‪ .‬داستان او هم یک‬ ‫داستان ساده است و صمیمی؛ روزی شاهد تجهیز و حرکت‬ ‫لشکر عمر سعد در «نخیله» ‪ -‬اردوگاه نظامی کوفه – است‪.‬‬ ‫م ی گویندکه کسب و کارش در نزدیکی نخیله بوده است‪ .‬به‬ ‫همراه اهل خانواده و نوعروسش تصمیم گرفتند که به دفاع‬ ‫از والیت اقدام کنند‪ ،‬ب رای همین به راه افتادند و بنا بر اقوال‬ ‫تاریخی در هشتم محرم به امام ملحق شدند‪ .‬البته برخی از‬ ‫کتب تاریخی معتقدندکه او که ذاتا ظلم ستیز بوده مسیحی‬ ‫به کربال م ی رود اما به دس��ت سیدالش��هداء علی ه السالم‪،‬‬ ‫جون گفت‪« :‬م��ن در راحتى باش��م و در‬ ‫س��ختى ش��ما را تنها بگ��ذارم؟! (به قول‬ ‫امروزی ها خیلی با معرفت است‪ ).‬به خدا‬ ‫س��وگند هر چند بوى بدن من بد و حسب‬ ‫من رفیع نیست وىل امام بزرگوارى چون‬ ‫تو بوى مرا خوش و بدن��م را مطهر و رنگ‬ ‫روى مرا سفید مى‏کند‪».‬‬ ‫اسالم م ی اورد‪ .‬ش��ی خ صدوق (ره) در کتاب امالی خود نقل‬ ‫م ی‏کند‪« :‬وهب بن وهب م��ردی نصرانی بود با مادرش در‬ ‫همین سفر کربال به دست اب ی‏عبداهلل علی ه‏السالم مشرف‬ ‫به اس�لام ش��دند‪ .‬زوجه وهب که هفده روز از عروسی انها‬ ‫م ی‏گذشت با اطالع از ش��رایط و احوالی که پیدا کرد گفت‪:‬‬ ‫«نم ی‏دانم تو شهید م ی‏شوی یا نه‪ ،‬اما باید با من در حضور‬ ‫امام عهد نمایی که در بهشت نیز کنار من باشی‪ ».‬این عهد‬ ‫در محضر امام انجام شد و حضرت در حق همه انها دعا کرد‪.‬‬ ‫وهب جنگی نمایان کرد‪ .‬در همین تاریخ طبری که عرض‬ ‫کردم و یکی از روایت کنندگان کربالست هم از وی نام برده‬ ‫شده است و حتی این کتاب معتبر اهل سنت در روایت تاریخ‬ ‫اسالمی قاتلین او ر ا هانی بن ثبیت حضرمی و بکیر بن حی‬ ‫تمیمی معرفی م ی کند‪ .‬داس��تان او به نوعی مورد تعرض‬ ‫دو گروه اس��ت‪ .‬یکی که از او با عنوان شهید مسیحی یاد‬ ‫م ی کنند ی��ا اینکه از طرف دیگر ب��وم افتاده اند و م ی گویند‬ ‫که اساسا او وجود خارجی نداشته است و مسیحی را چه به‬ ‫کربال و جنگ مس��لمین‪ .‬در حالی که تاریخ طبری در باب‬ ‫او سخن گفته است‪.‬‬ ‫بنا بر مقاتل بعد از شهادتش‪ ،‬همسرش به بالین او امد‬ ‫و درکنار جسد مطهر و قطعه قطعه شوهرش‪ ،‬خون از چهره‬ ‫او پاک کرد و گفت‪« :‬بهشت بر توگوارا باد‪ ».‬بنا به نقل برخی‬ ‫از تواریخ‪ ،‬یکی از غالمان «شمر» به نام «رستمی» که گویا از‬ ‫موالی بوده است‪ ،‬به دستور او‪ ،‬با گرزی به همسر عب داهلل حمله‬ ‫کرد و سر او را شکست و در همان جا او نیز به شهادت رسید و‬ ‫سپس سر عب داهلل را از تنش جدا کرد و به طرف خیمه های امام‪،‬‬ ‫پ رتاب کرد‪ .‬کال این خانواده از ان والیت ی ها و حسین ی ها بوده اند‪.‬‬ ‫اینجاست که یکی از صحنه های زیبا کربال به وجود م ی اید‪ .‬در‬ ‫تواریخ امده است که مادر وهب وقتی سر پسر خود را گرفت‪،‬‬ ‫به سوی لشکر عمربن س��عد رفت و ان را به طرف انها پرتاب‬ ‫کرد و گفت‪« :‬چیزی که در راه خدا داده ایم را پس نم ی گیریم‪».‬‬ ‫ب رای خواندن در مورد او م ی توانید به دو کتاب و مقتل ارزشمند‬ ‫برویدکه یکی لهوف سی د بن طاووس اس��ت‪ .‬م ی دانید که از‬ ‫معتب رترین مقاتل است و به قول معروف عاری از غلو و سخنان‬ ‫نادرست که گاهی ما در بعضی مقاتل م ی بینیم که مثال من‬ ‫در جایی خواندم که اس��ب امام حس��ین بعد شهادت ایشان‬ ‫خودش به تنهایی ‪ 40‬نفر از اشقیا را به درک واصل کرد‪ .‬کتاب‬ ‫ی است که در قرن ششم نوشته است‬ ‫دوم دیگر اما مقتل خ وارزم ‬ ‫و انوار الهدی قم ان را منتشرکرده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جبر رفتن‬ ‫شور و شعور‬ ‫عاشورا را باید تحلیل کرد‬ ‫یا باید بر ان گریست؟‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫این پارادوکس شور و ش��عورکه در سال های اخیر زیاد‬ ‫مطرح م ی شود و تبدیل به یک چماق بر سر محبان اهل بیت‬ ‫شده است و با ان عمال جوانان را از برپایی مراسم سوگواری‬ ‫ساالر شهیدان نهی م ی کنند از کجا امده است؟‬ ‫اگر به االمالی ش��یخ صدوق مراجع��ه کنید خواهید‬ ‫دیدکه این کتاب « ُم َو َّرخ»(تاریخ دار) اس��ت‪ .‬یعنی تاریخ هر‬ ‫مجلسی که شیخ صدوق م ی نشسته است و به شاگردانش‬ ‫روایات را امال م ی کرده است‪ ،‬ذکر ش��ده است‪.‬در این کتاب‬ ‫چندین مجلس پی در پی در ش��هر مشهد به روایت عاشورا‬ ‫اختصاص دارد‪ .‬کافی است یک بار بخوانید تا متوجه شوید‬ ‫ش��یخ صدوق پا به عرصه تحلیل عاش��ورا نگذاشته و فقط‬ ‫صورت عینی ما وقع را ب ر اساس اسنادی که در اختیار داشته‬ ‫است بازگو کرده است‪ .‬کتاب دیگر در همان دوره االرشاد شیخ‬ ‫مفید است‪ .‬بخشی از این کتاب به روایت عاشورا اختصاص‬ ‫دارد‪ .‬شیخ مفید هم مثل استادش شیخ صدوق وارد حیطه‬ ‫تحلیل عاشورا نشده و فقط یک راوی است‪.‬‬ ‫این سنت پیشینیان بوده اس��ت که درباره قول و فعل‬ ‫امام معصوم بسیار با احتیاط رفتار م ی کردند و به این سادگی‬ ‫وارد حیطه تحلیل نم ی شدند‪ .‬ایا تحلیل واقعه عاشورا امری‬ ‫خالف شرع است؟ پاسخ قطعا منفی اس��ت‪ .‬نه تنها خالف‬ ‫شرع نیس��ت‪ ،‬مستحسن است‪ .‬به ش��رط انکه ما به جزم و‬ ‫با صدور حکم قطعی درباره قول و فعل امام معصوم سخن‬ ‫گفتارها‬ ‫غالم س��یاه ابوذر غفارى بود که نزد ام��ام امد و ب راى‬ ‫مبارزه اجازه خواست‪ .‬امام حسین(ع) فرمود‪« :‬تو از جانب ما‬ ‫ماذونى و ب راى عافیت همراه ما امده‏اى‪ ،‬خود را در مشقت‬ ‫مینداز!» یعنی ام��ام دارد او را ازاد م ی کند و م ی گوید؛ برو و‬ ‫نیازی نیست که به میدان بروی‪ .‬خیل ی ها که باید م ی امدند‬ ‫و نامه م ی نوش��تند اما نیامدند‪ ،‬حاال تو که اساس��ا به جبر‬ ‫امدی‪ ،‬غالم بوده ای‪ .‬ازادی که بروی‪.‬‬ ‫جون گفت‪« :‬من در راحتى باشم و در سختى شما را‬ ‫تنها بگذارم؟! (به قول امروزی ها خیلی با معرفت اس��ت‪).‬‬ ‫به خدا س��وگند هر چند بوى بدن من بد و حسب من رفیع‬ ‫نیست ولى امام بزرگوارى چون تو بوى مرا خوش و بدنم‬ ‫را مطهر و رنگ روى مرا س��فید مى‏کند و به بهشتم مژده‬ ‫مى‏دهد! به خدا سوگند که از شما جدا نگردم تا خون سیاه‬ ‫من با خون ش��ریف ش��ما امیخته گردد!» بعد ش��روع به‬ ‫رجز خوانى کرد و ش��جاعانه به جنگ با دشمن پرداخت و‬ ‫بیست و پنچ نفر از انان را به قتل رساند تا اینکه شهید شد‪.‬‬ ‫امام حسین(ع) بر بالین او حاضر شد و گفت‪« :‬خدایا روى‬ ‫او را س��پید و بوى او را خوش و او را با نیکان محشور کن‬ ‫و با محمد و ال محمد اشنا و معاش��ر گردان‪ ».‬از امام باقر‬ ‫علیه‏السالم روایت شده که‪« :‬هر کس��ى کشته خود را از‬ ‫میدان بیرون مى‏برد و به خاک مى‏س��پرد‪ ،‬اما جون کسى‬ ‫را نداشت تا او را از میدان بیرون برد‪ ،‬به همین جهت پیکر‬ ‫پاره پاره او را پس از ‪10‬روز دیدند در حالى که بوى مشک‬ ‫از بدنش به مشام مى‏رسید‪».‬‬ ‫خیلی داستان خوبی اس��ت‪ .‬جون درگفته اش به امام‬ ‫م ی گوید‪« :‬حسب من رفیع نیس��ت‪ »...‬باید توضیح بدهم‬ ‫که این حسب به معنی شرافت اس��ت‪ .‬در واقع م ی خواهد‬ ‫بگوید که من غالم هس��تم‪ .‬همان طور که م ی بینید که در‬ ‫مقاتل سخن بوی بد اینهاست‪ .‬نه اینکه او بوی بد م ی داده‪،‬‬ ‫م ی خواهد بگوید که حسب من – وابستگ ی هایم‪ ،‬شرافت‬ ‫خانوادگ ی ام‪ -‬به نسب شما نم ی رسد و شما خود مدد رسان‬ ‫منی‪.‬‬ ‫در مقتل��ی م ی خواندم ک��ه او پی ر مردی ب��وده که با‬ ‫بچه های حرم بازی و انها را س��رگرم م ی کرده‪ .‬وقتی که به‬ ‫میدان م ی رود و شهید م ی شود‪ ،‬بچه ها خیلی دلشان ب رای او‬ ‫تنگ شده بوده و از رفتن اش ناراحت بودند‪.‬‬ ‫نگوییم‪ .‬قیاس به نفس نکنیم‪ .‬مقتضیات عصری خود را در‬ ‫تحیل واقع ه ای که هزار و اندی سال پیش اتفاق افتاده است‬ ‫وارد نکنیم و از همه اینها مهمتر مثل پیش��ینیان در پایان‬ ‫تحلی ل هایمان بگوییم «واهلل اعلم بحقایق االمور‪».‬‬ ‫در حدیثی از کت��اب االمالی ص��دوق خواندم که‪ :‬من‬ ‫فس��ر القران ب رایه فقد اخطا و لو اصاب؛ یعنی هرکس قران‬ ‫ّ‬ ‫را تفسیر به رای کند همانا خطا کرده است حتی اگر درست‬ ‫تفس��یرکرده باش��د‪ .‬یعنی چه؟ یعنی اینکه در نهایت باید‬ ‫تفس��یر قران را با افق نگاه معصوم تطبی��ق داد و نیز باید‬ ‫همواره به این اذعان داشت که قران هرگز تفسیر نهایی که‬ ‫قابل بیان باشد ندارد‪ .‬تفسیر نهایی قران خود امام معصوم‬ ‫اس��ت‪ .‬او قران ناطق اس��ت و قول و فعلش نیز ب ی واسطه‬ ‫قول و فعل خداوند اس��ت‪ .‬بناب راین در تفس��یر قول و فعل‬ ‫امام معص��وم نیز باید بس��یار احتیاط کرد‪ .‬نکت��ه دیگر ان‬ ‫اس��ت که ما م ی گوییم «اهداف قیام عاشورا» و این عنوان‬ ‫مبتنی بر «قیاس به نفس» اس��ت‪ .‬ب رای ما که احاطه ای بر‬ ‫بیرون ذهنمان نداریم فرایند تصمیم گیری وجود دارد‪ .‬به این‬ ‫کیفیت که ما منافع‪ ،‬مصالح‪ ،‬لذت ها و در یک کلمه کماالتی‬ ‫ب رای خود تشخیص م ی دهیم و از ان سو‪ ،‬مضرات‪ ،‬خط رات‬ ‫و در یک کلمه نقایصی را شناسایی م ی کنیم‪ .‬در مرحله بعد‬ ‫ب ر اس��اس دانش و تجربه خطا پذیری که داریم و ب ر اس��اس‬ ‫تالش ذهنی به دنبال راه هایی ب رای کسب ان کماالت و یا‬ ‫دفع ان نقائص از خود م ی گردیم و در مرحله س��وم شروع به‬ ‫عمل به ان طرح و نقشه م ی کنیم‪ .‬این کیفیت تکوین فعل‬ ‫ما ادم های معمولی است‪ .‬امام معصوم انسان مافوق نیست‪.‬‬ ‫مافوق انس��ان اس��ت‪ .‬قول و فعل او ب ی واسطه قول و فعل‬ ‫خداست‪ .‬همانطورکه خداوند علم‪ ،‬اراده و قدرتش یکی است‬ ‫و انچه بخواهد همان م ی شود‪ .‬امام معصوم هم اراده و علم‬ ‫و قدرتش یکی است و انچه بخواهد همان م ی شود‪ .‬تمام ان‬ ‫چیزی که تحت عنوان اهداف قیام امام حسین علی ه السالم‬ ‫م ی گوییم‪ ،‬برکات قیام ایشان است‪ .‬امام حسین علی ه السالم‬ ‫قیام کرد چون م ی بایست قیام م ی کرد‪ .‬همانطورکه خداوند‬ ‫هرکاری م ی کند‪ ،‬معنیش این است که همان کار باید بشود و‬ ‫نه هیچ چیز دیگری‪ .‬بناب راین بهتر است به جای عنوان اهداف‬ ‫قیام امام حسین علی ه السالم بگوییم برکات یا حکمت های‬ ‫احتمالی قیام امام حسین علی ه السالم‪.‬‬ ‫همه اینها مربوط به بیرون مجلس عزاست‪ .‬در مجلس‬ ‫عزا باید عزاداری کرد‪ .‬عزاداری امام حسین علی ه السالم یک‬ ‫عبادت اس��ت‪ .‬که بنا بر روایات تا حد توات��ر ما به ان عمل‬ ‫م ی کنیم‪ .‬بخش عمده این روایات را در جلد دهم بحاراالنوار‬ ‫م ی توانید بخوانید‪ .‬همچنین درکتاب کهن و بسیار معتبر‬ ‫کامل الزیارات اثر ابن قولویه قمی نیز توصی ه های اکید ائمه‬ ‫معصومین علیهم الس�لام اجمعین بر اقامه عزا امده است‪.‬‬ ‫بناب راین به جای اینکه میان ش��ور و ش��عور تفکیک قائل‬ ‫شویم‪ ،‬سعی کنیم مراسم عزاداری سیدالشهداء علی ه السالم‬ ‫را با همان روشی که پیشینیان ما با صدق و صفا و صمیمیت‬ ‫برگزار م ی کردند‪ ،‬برپا کنیم‪ .‬سعی کنیم گریه کنیم و دیگران‬ ‫را بگریانیم‪ .‬این‪ ،‬شور نیست‪ .‬این‪ ،‬عین شعور است که یک‬ ‫شیعه به توصی ه های اکید پیشوایانش عمل کند و فکر هم‬ ‫نکند که چرا من باید گریه کنم‪ .‬بلک��ه در این کار تقرب به‬ ‫خداوند را از طریق اطاعت از امام معصوم در نظر داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر این گونه رفتارکنیم‪ ،‬رزق و روزی علم ی مان هم م ی رسد‪.‬‬ ‫به این معنی که اگر هر مومنی به هر یک از دستورات دین‬ ‫عمل کند با این نیت ک��ه قصد تقرب به خداون��د را دارم از‬ ‫طریق اطاعت از امام معصوم‪ ،‬نفس این کار‪ ،‬ابواب معرفت و‬ ‫شناخت را بر او باز م ی کند‪.‬‬ ‫حال ممکن است حکمت های گریه بر سی دالشهدا را بر‬ ‫او الهام کنند یا در کتابی بخواند یا از دهان گوینده ای بشنود‪.‬‬ ‫اینها مهم نیست‪ ،‬این مهم اس��ت که وعده فتح خداوند در‬ ‫صورت پیروی و اتباع قطعی است‪.‬‬ ‫و اهلل اعلم بحقایق االمور‬ ‫‪25‬‬ ‫یک گام تا توافق‬ ‫گزارش ها‬ ‫سریالعدماعتماد‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫نجفی همچنان سرپرست وزارت علوم است‬ ‫در این صفحات ت�لاش کرده ایم تا تحوالت مه��م خبری هفته را‬ ‫پوشش دهیم‪ .‬ماجرای رای عدم اعتماد به وزیر پیشنهادی علوم‪ ،‬اخرین‬ ‫تحوالت هسته ای و احتمال استیضاح علی جنتی از مواردی است که در‬ ‫شماره این هفته انها را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ورود هاشمی رفسنجانی‬ ‫به رقابت‬ ‫چهکسیجانشینایتاهلل‬ ‫مهدویکنیمیشود؟‬ ‫‪ 160‬معنادار‬ ‫ایا صحبت های اشنا موجب‬ ‫رای پایین به نیلی شد؟‬ ‫‪1‬‬ ‫س��ومین وزیر دولت روحان��ی ب��رای وزارت علوم هم‬ ‫نتوانس��ت نظر مثبت مجلس را به سمت خود جلب کند تا‬ ‫پس از توفیقی و فرج ی دانا‪ ،‬نیلی نیز با دست رد مجلس ب رای‬ ‫نشس��تن بر صندلی وزارت علوم روبه رو شود‪ .‬در این مسیر‬ ‫عوامل مختلفی دخیل بود؛ از حساس��یت نمایندگان بر سر‬ ‫فتنه ‪ 88‬گرفته تا کم کاری پارلمانی و رسانه ای دولت‪ .‬عده ای‬ ‫نیز سخنان حسام الدین اشنا مش��اور رئی س جمهور در امور‬ ‫رسانه ای را در این ماجرا ب ی تاثیر ندانستند‪ .‬همانند ماجرای‬ ‫استیضاح و برکناری فرج ی دانا این بار نیز الیاس نادران یکی‬ ‫از مهمترین مخالفان بود که سخنان تاثیرگذار بسیاری ب رای‬ ‫نمایندگان داشت‪.‬‬ ‫ث و گفت وگو های‬ ‫در نهایت نیلی احمدابادی بعد از بح ‬ ‫داخل مجلس با ‪ 160‬رای مخال��ف‪ 79 ،‬رای موافق و ‪ 7‬رای‬ ‫ممتنع از مجموع ‪ 246‬رای‪ ،‬نتوانس��ت اعتم��اد نمایندگان‬ ‫مجل��س را ب رای تصدی پس��ت وزارت عل��وم‪ ،‬تحقیقات و‬ ‫فناوری کسب کند‪.‬‬ ‫نیلی احمدابادی نتوانست از مجلس رای‬ ‫اعتماد بگیرد و حاال تا معرفی شدن گزینه‬ ‫بعدی همچنان محمدعلی نجفی به عنوان‬ ‫سرپرس�ت به کار خ�ود ادام�ه می دهد با‬ ‫ذکر ای�ن نکته که حس�ن روحانی فرصت‬ ‫چندان�ی برای معرف�ی وزیر پیش�نهادی‬ ‫جدید ندارد‪ .‬از اف�رادی همچون علی اکبر‬ ‫صالحی‪ ،‬محمدعلی نجفی‪ ،‬سورنا ستاری‬ ‫و محمدحس�ین امید به عنوان گزینه های‬ ‫احتمالی جدید یاد می شود‪.‬‬ ‫جلسه علنی مجلس شورای اس�لامی که قرار بود به‬ ‫صالحیت نیلی احمد ابادی رس��یدگی کند‪ ،‬به ریاست علی‬ ‫الریجانی و با حضور ‪ 195‬نفر از نمایندگان اغاز شد و در همان‬ ‫دقایق اولیه حجت االس�لام والمسلمین حسن روحانی نیز‬ ‫به همراه نیلی وزیر پیش��نهادی علوم‪ ،‬فانی وزیر اموزش و‬ ‫پرورش‪ ،‬علوی وزیر اطالعات‪ ،‬فریدون مشاور ارشد‪ ،‬اسحاق‬ ‫جهانگیری و برخی دیگر از اعضای هیات دولت ب رای دفاع‬ ‫از وزیر پیشنهادی علوم وارد مجلس شورای اسالمی شد‪.‬‬ ‫علی الریجانی حضور رئی س جمهور و هیات دولت در‬ ‫مجلس را خیر مقدم گفت و پس از ان روحانی طی سخنانی‬ ‫به دفاع از وزیر پیشنهادی خود پرداخت و تاکید کرد که «این‬ ‫دولت اهل لجبازی نیست» و همچنین خاطرنشان کرد که‬ ‫نم ی خواهیم دانشگاه باشگاه سیاسی باشد‪.‬‬ ‫نکته مهم در این اتفاق این بود که رئی س جمهور پس از‬ ‫سخنرانی خود و با اغاز نطق مخالفان و موافقان نیلی صحن‬ ‫علنی مجلس شورای اسالمی را ترک کرد‪.‬‬ ‫در جریان بررسی صالحیت نیلی‪ ،‬حجت االسالم مجید‬ ‫انصاری‪ ،‬مع��اون پارلمانی رئی س جمهوری در یادداش��تی با‬ ‫اشاره به بررسی صالحیت وزیر پیشنهادی علوم در مجلس‬ ‫تصریح کرد ک��ه خروج وزارت علوم‪ ،‬تحقیق��ات و فناوری از‬ ‫بالتکلیفی در گرو این است که نمایندگان محترم مجلس‬ ‫شورای اسالمی باتوجه به اهمیت مسائل جاری حوزه های‬ ‫علم ی و دانش��گاهی کش��ور به دکتر نیلی احمدابادی رای‬ ‫اعتماد بدهند‪.‬‬ ‫در این جلس��ه اکبریان و عبدالکریم جمیری به عنوان‬ ‫مخالف و غالمعلی جعفرزاده و اب راهیم نکو به عنوان موافقان‬ ‫وزارت نیل ی احمدی ابادی پشت تریبون قرار گرفتند‪.‬‬ ‫عزیز اکبری��ان نماینده مردم کرج در مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی در مخالفت با وزیر پیشنهادی علوم گفت‪« :‬وزارت‬ ‫علوم نباید دنبال اهداف و گروه خاصی باش��د‪ ».‬اکبریان از‬ ‫رئیس خواس��ت «به نمایندگان توصیه نکن��د که چه کار‬ ‫بکنند» و اضافه ک��رد‪« :‬نمایندگان نه دولتی هس��تند و نه‬ ‫خواهند بود‪ .‬سرباز والیت و نوکر مردم هستند‪».‬‬ ‫وی ب رای بار چندم خطاب به محمود نیلی احمد ابادی‬ ‫گفت‪« :‬اقای نیلی! در سوابق تان خود را پاسدار معرفی کردید‪،‬‬ ‫من هم پاسدار هستم و شما را به خوبی م ی شناسم اما اگر با‬ ‫یک پاسدار که به شهادت رسیده همراه بودید‪ ،‬امروز از خیلی‬ ‫از مسائل ضد انقالب تبری م ی جستید‪».‬‬ ‫اب راهیم نکو یکی دیگر از نمایندگان بود که در موافقت‬ ‫با وزیر پیش��نهادی علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‪ ،‬گفت‪« :‬وزیر‬ ‫پیشنهادی علوم حاشیه سیاسی ندارد‪».‬‬ ‫همچنین س��یدمحمود نبویان در مخالف��ت با وزیر‬ ‫پیشنهادی علوم از انچه «عدم توجه به ارزش های اسالمی‬ ‫در زمان مدیریت نیلی» خواند‪ ،‬انتقاد کرد‪ .‬وی در س��خنان‬ ‫خود مدعی شد که از دکتر نجفی در مورد امضای یک نامه‬ ‫سوال کرده است و دکتر نجفی تایید کرده است که ان را امضا‬ ‫کرده که در ان به نظام اهانت شده است‪ .‬اما مدتی بعد رئیس‬ ‫مجلس پاسخ دکتر نجفی را قرائت کرد که گفته های نبویان‬ ‫را تکذیب م ی کرد‪ .‬رئیس مجلس شورای اسالمی‪ ،‬همچنین‬ ‫به نقل از رئیس کمیسیون اموزش مجلس نظر مثبت این‬ ‫کمیسیون در مورد وزیر پیشنهادی علوم را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫نبویان با اشاره به سوابق فعالی ت های وزیر پیشنهادی‬ ‫علوم گفت‪« :‬ب��ه ان��دک بهانه ای مج��وز ب��رای کارهای‬ ‫دانشجویی مثل جش��ن های عیدانه‪ ،‬پایان سال‪ ،‬اغاز سال‬ ‫تحصیلی‪ ،‬کنس��رت موس��یقی و اردوه��ای تفریحی داده‬ ‫م ی شد‪ .‬در همین مهر ماه مجوز ب رای کنسرت داده شد‪ ».‬او‬ ‫همچنین اضافه کرد‪« :‬یکی از مدی ران زیردست اقای نیلی‬ ‫در دوران تصدی اش بر پردی س ها‪ ،‬خانمی اس��ت که عالوه‬ ‫بر اینکه حج��اب را رعایت نم ی کرد‪ ،‬با م��ردان نامحرم هم‬ ‫دست م ی داد‪».‬‬ ‫نبویان همچنین با اش��اره به سایر گزینه های پیشین‬ ‫دولت و ارتباط انها با جریان اتفاقات سال ‪ 88‬این نوع معرفی‬ ‫گزینه های دولت را مطلوب ارزیابی نکرد‪ .‬او همچنین ضمن‬ ‫‪ 5+1‬منتظر‬ ‫صمیم نهایی ایران‬ ‫ایاتیمهسته ایازخطوطقرمز‬ ‫عبورکردهاست؟‬ ‫اینکه ادعا کرد فیلمی از فعالی ت ه��ای نیلی احمد ابادی در‬ ‫اختیار دارد گفت‪« :‬اقای نیلی در دی ماه ‪ ۸۸‬و بعد از ‪ ۱۶‬اذر‬ ‫نامه نوشته است‪ ۱۶ .‬اذری که در دانشکده فنی به تصویر امام‬ ‫راحل(ره) توهین شده است اما بعد م ی گویند ما در فتنه نقش‬ ‫نداشته ایم‪ ».‬محمدقسیم عثمانی‪ ،‬عضو کمیسیون ب رنامه و‬ ‫بودجه مجلس شورای اسالمی نیز در نطق خود در موافقت‬ ‫با وزیر پیش��نهادی علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری تاکید کرد که‬ ‫نگاه سیاسی را از وزیر پیشنهادی بردارید‪ .‬همچنین جمیری‪،‬‬ ‫نماینده مردم بوشهر در مجلس شورای اسالمی که به عنوان‬ ‫مخالف وزیر پیشنهادی علوم سخن گفت بر حفظ ارزش های‬ ‫دینی و اسالمی تاکید کرد‪.‬‬ ‫الیاس ن��ادران‪ ،‬نماینده مردم ته ران نی��ز که به عنوان‬ ‫مخالف وزیر پیشنهادی علوم صحبت م ی کرد‪ ،‬گفت‪« :‬کاش‬ ‫صحب ت های امروز رئی س جمهور را در جمع نخبگان و مردم‬ ‫زنجان هم م ی شنیدیم‪».‬‬ ‫علی الریجانی پس از مخالفت الی��اس نادران با وزیر‬ ‫پیش��نهادی علوم‪ ،‬تحقیق��ات و ف��ن اوری و در واکنش به‬ ‫بخشی از سخنان وی تقدیم نامه معرفی نیلی قبل از انتشار‬ ‫در رسانه ها را تایید کرد‪.‬‬ ‫نادران در نطق خود که به عنوان مخالف ای راد م ی شد به‬ ‫اظهارات حسام الدین اشنا یک روز قبل از جلسه رای اعتماد‬ ‫اشاره کرد که گفته بود نمایندگان در یک امتحان قراردارند‪.‬‬ ‫اشنا خطاب به نمایندگان نوشته بود ‪« :‬این عزیزان م ی توانند‬ ‫میان رفتن زیر بار س��لطه گفتمانی اقلیت مطلق پایداری و‬ ‫ِ‬ ‫استقالل مجلس از افراط گرایان یکی را انتخاب کنند‪».‬‬ ‫نادران نیز خطاب به وزیر پیش��نهادی گفت‪« :‬شکل‬ ‫معرفی ش��ما اولین بار این گونه اس��ت که اول ن��ام وزیر را‬ ‫م ی دهند به رس��انه ها و از چهار روز بعد منتشر م ی شود‪ .‬در‬ ‫مورد بحث مدیریتی ش��ما بگویم که دوستان پرسیدند که‬ ‫چرا ب رای شورای انقالب معرفی نشدید‪ .‬شما برج ‪ 3‬سرپرست‬ ‫ش��دید ان موقع اقای فرج ی دانا وزیر بود‪ .‬نکند در دولت هم‬ ‫رمال و غیبگو هست که م ی دانس��تند قرار است فرج ی دانا‬ ‫استیضاح بشود و بعد شما بیایید وزیر بشوید‪ .‬اگر گزینه اصلی‬ ‫بودید چرا سرپرست نشدید؟»‬ ‫نادران خطاب به وزیر پیش��نهادی گفت‪« :‬اقای نیلی‬ ‫اگر ش��ما گزینه اصلی هس��تید چه امتیاز برتری نسبت به‬ ‫اقای فرجی دانا دارید‪ .‬مدی ر ترید؟با سابقه ترید؟ اگر شما گزینه‬ ‫اصلی هستید این حرف های اقای اشنا که دیشب گفتند از‬ ‫سر خیرخواهی است؟ ش��ما ترکیب مخالفان اقای نیلی را‬ ‫ببینید‪ .‬اقای حداد و الریجانی پایداری هستند‪ .‬شما که جرات‬ ‫نم ی کنید یک مرزبندی با ضد انقالب ندارید‪ .‬مجلس زیر بار‬ ‫این حاشیه سازی ها نم ی رود‪ ».‬از سوی دیگر مهرداد الهوتی‬ ‫نیز در موافقت با وزیر علوم به تعدادی از ش��بهات و مسائل‬ ‫مطرح شده توسط مخالفان نیلی پاسخ داد‪.‬‬ ‫غالمعلی جعفرزاده ایمن ابادی در پاسخ به مخالفان نیز‬ ‫تاکید کرد که نیلی از جنس دانشگاه است‪ .‬او در پایان درباره‬ ‫ادعای نادران ک��ه الریجانی را نیز مخالف وزیرپیش��نهادی‬ ‫فرجی دانا‬ ‫‪261‬‬ ‫‪159‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪32‬‬ ‫نیلی احمد ابادی‬ ‫‪246‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪160‬‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫جعفر میلی منفرد‬ ‫‪۲۸۴‬‬ ‫‪۱۰۵‬‬ ‫‪۱۶۲‬‬ ‫‪۱۵‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫نام‬ ‫تعداد کل ارا‬ ‫موافق‬ ‫مخالف‬ ‫ممتنع‬ ‫‪27‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫معرفی کرده بود‪ ،‬از رئی س مجلس خواست نظرش را اعالم‬ ‫کند‪ .‬که الریجانی گفت‪« :‬اقای نادران رجال الغیب اس��ت و‬ ‫چنین چیزی صحت ندارد‪».‬‬ ‫پس از پایان اظه��ارات موافق��ان و مخالفان محمود‬ ‫نیلی احمدابادی وزیر پیشنهادی علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‬ ‫در س��خنانی بحث اعتماد به فرهیختگان‪ ،‬نیازهای جامعه‬ ‫و رشته های تحصیلی‪ ،‬ارتقای دانش��گاه ها‪ ،‬توسعه متوازن‬ ‫ی و توجه به مناطق محروم را مورد تاکید قرار داد‪.‬‬ ‫اموزش علم ‬ ‫در نهایت الریجانی صالحیت وزیر پیش��نهادی علوم‬ ‫دولت را به رای مجلس گذاشت که نیلی رای نیاورد‪.‬‬ ‫این سومین بار بود که رئی س جمهور ب رای دفاع از وزیر‬ ‫پیش��نهادی علوم در مجلس حضور م ی یابد‪ .‬پیش از این‪،‬‬ ‫دولت‪ ،‬جعفر میل ی منفرد و رضا فرج ی دانا را به عنوان وزرای‬ ‫پیشنهادی علوم معرفی کرده بود که میل ی منفرد موفق به‬ ‫کسب رای اعتماد مجلس نشد و فرج ی دانا بعد از گذشت چند‬ ‫ماه از فعالیتش از سوی مجلس استیضاح شد‪.‬‬ ‫محمدجواد ظریف که در جریان جلس��ه اس��تیضاح‬ ‫فرج ی دانا در مجلس حاضر ش��ده بود‪ ،‬این بار نیز در ابتدای‬ ‫جلسه دقایقی را در پارلمان حاضر شد تا حمایتش را از وزیر‬ ‫جدید نشان دهد‪ .‬پس از انکه گزینه دولت نتوانست رای الزم‬ ‫را کسب کند‪ ،‬حسن روحانی در پیامی که در شبکه اجتماعی‬ ‫خود منتشر کرد‪ ،‬نوشت‪« :‬افکار عمومی قضاوت خواهد کرد‪.‬‬ ‫افکار عمومی ملت ما نه فاصله را م ی پسندد و نه خدای ناکرده‬ ‫لجبازی را م ی پسندد‪».‬‬ ‫پس از این ماجرا حسام الدین اشنا در گفت وگو با سایت‬ ‫مشرق گفت که او «گزینه اصلی وزارت علوم» نیست‪ .‬برخی‬ ‫رسانه ها در این باره گمانه زن ی هایی را مطرح کرده بودند‪.‬‬ ‫علی مطهری نیز به نحوه عملکرد دولت در تعامل با‬ ‫مجلس انتقاد داش��ت‪ .‬او در توضیح اینکه چرا گزینه دولت‬ ‫نتوانس��ت رای بیاورد گفت‪« :‬مجلس حساس��یت بیش از‬ ‫حد روی مسائل س��ال ‪ 88‬دارد و دولت هم ارتباط کاملی با‬ ‫نمایندگان حتی حامیان خود در مجلس ندارد‪».‬‬ ‫مطهری رفتار دولت را یکی دیگر از علل رای نیاوردن‬ ‫نیل ی احمدابادی خواند و گفت‪ :‬ضرورتی ندارد رئی س جمهور‬ ‫به مجلس گوش��ه و کنایه بزن��د‪ .‬چرا ک��ه در رای مجلس‬ ‫تاثیر می گذارد و اگر روابط دو قوه خ��وب بود همین گزینه‬ ‫م ی توانست رای اعتماد بگیرد‪».‬‬ ‫مطهری در مجلس حساسیت زیاد روی مسائل سال‬ ‫‪ 88‬را روی رای نماین��دگان تاثیرگذار خواند و اظهار داش��ت‪:‬‬ ‫«مثال این نامه اساتید به مقام معظم رهبری در سال ‪ 88‬نامه‬ ‫خوبی بود که به منظور تظلم و دادخواهی صورت گرفته بود‬ ‫و خود رهبری هم از حوادث دانشگاه ناراحت بودند و فرمودند‬ ‫که دل انسان از این حوادث خون م ی شود‪».‬‬ ‫مطهری این موضوع را «نقطه مثب��ت» گزینه دولت‬ ‫دانس��ت که «نمایندگان مخالف ای��ن را به عنوان یک جرم‬ ‫ب رای او تلقی کردند‪».‬‬ ‫نیلی احمدابادی در دفاع از خود درباره مس��ائل سال‬ ‫‪ 88‬گفت ‪« :‬در خصوص نامه ‪ 88‬عضو هیات علم ی دانشگاه‬ ‫ته ران صحب��ت کردند‪ .‬اوال ش��ما زمان و م��کان را در نظر‬ ‫بگیرید‪ .‬در ‪ 88‬دوبار به دانش��گاه تهاجم شد که مورد تقبیح‬ ‫رهبری هم قرار گرفت‪ .‬در ‪ 16‬اذر به دانشکده فنی تهاجم شد‬ ‫و تاثیر بسیار منفی در روحیه دانشجویان داشت‪ .‬متاسفانه‬ ‫کسانی که بر خالف مصالح کشور قدم بر م ی دارند همواره‬ ‫م ی خواهند به جوانان القا کنند که ملجا و پناهگاه ش��ما در‬ ‫خارج از مرزهای ای ران است‪ .‬این نامه نشان داد که ان کسی‬ ‫که نقش پدرانه ب رای انها دارد رهبر انقالب است‪ » .‬در چنین‬ ‫شرایطی بود که محمود نیلی احمدابادی نتوانست از مجلس‬ ‫شورای اسالمی رای اعتماد بگیرد‪ .‬حاال تا معرفی شدن گزینه‬ ‫بعدی همچنان محمدعلی نجفی به عنوان سرپرست به کار‬ ‫خود ادامه م ی دهد با ذکر این نکته که حسن روحانی فرصت‬ ‫چندانی ب رای معرفی وزیر پیشنهادی جدید ندارد‪.‬‬ ‫‪ 160‬معنادار‬ ‫ایا صحبت های اشنا موجب رای پایین به نیلی شد؟‬ ‫‪2‬‬ ‫محمود نیلی احم��د ابادی نتوانس��ت از مجلس رای‬ ‫اعتماد بگیرد‪ .‬اتفاق عجیب و غیر منتظ��ره ای البته نیفتاده‬ ‫است‪ .‬خیلی ها پیش بینی می کردند چنین سرنوشتی در انتظار‬ ‫گزینه جدید روحانی باشد‪.‬‬ ‫نکته مهمتر اما این است که از همان ابتدا که نیلی به‬ ‫عنوان وزیر پیشنهادی علوم معرفی شد چرایی این انتخاب‬ ‫مورد گمانه زنی های بسیاری قرار گرفت‪ .‬گمانه هایی که در‬ ‫پاسخ به این سوال مطرح می ش��د‪ :‬چرا وقتی رئیس جمهور‬ ‫مطلع بوده چنین گزین��ه ای رای اعتماد نخواهد گرفت او را‬ ‫معرفی کرده است؟‬ ‫تاکتیک دو مرحله ای؟‬ ‫برخی می گویند روحان��ی با علم به اینک��ه نیلی رای‬ ‫نمی اورد او را معرفی کرده تا گزینه اصلی اش بتواند راحت تر‬ ‫از مجلس رای اعتماد بگیرد‪ .‬این طیف می گویند مشاوران‬ ‫روحانی به او گفته اند که مجلس بیش از این هزینه مخالفت‬ ‫با گزینه های وزارت علوم را نخواهد داد و گزینه بعدی حتما‬ ‫رای خواهد گرفت‪ .‬این موضوع البته هفته گذشته و در روز‬ ‫رای اعتماد به شدت از سوی حسن روحانی تکذیب شد‪.‬‬ ‫او در صحن علنی مجلس گفت‪« :‬در برخی رس��انه ها‬ ‫امد که دکتر نیلی مطلوب واقعی رئیس جمهور برای اموزش‬ ‫عالی نیست‪ .‬ایشان را برای دستگرمی به مجلس می فرستد‬ ‫و بعد فرد دیگری را می خواهد معرفی کند؛ این دروغ است‪.‬‬ ‫صدق الحدیث و اداءاالمانت؛ منتخب من ایش��ان است و از‬ ‫وی دعوت و با او صحبت کردم‪».‬‬ ‫برخی هم می گویند دولت چندان از اینکه این وزارتخانه‬ ‫بدون وزیر باشد ناراحت نیس��ت‪ .‬این طیف باورشان بر این‬ ‫اس��ت که در چنین ش��رایطی وقتی وزارتخانه با سرپرست‬ ‫اداره می شود عمال سوال و جواب از فرد سرپرست به جهت‬ ‫ابهامات قانونی و ایین نامه ای امکان پذیر نیست‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫هر دو سرپرست وزارت علوم در دولت یازدهم اقدام به عزل‬ ‫و نصب های فراوانی در سیستم اموزشی و خصوصا ریاست‬ ‫دانشگاه ها کرده اند‪ .‬حکم هایی که بعضا جنجالی شده و مورد‬ ‫اعتراض و انتقاد قرار گرفته است‪.‬‬ ‫یک طیف دیگر هم بر این باورند ک��ه انتخاب چنین‬ ‫گزینه هایی نظر واقعی دولت است و اساسا قرار هم نیست از‬ ‫این نظر عقب نشینی شود‪ .‬به یک معنا باور دولت این است که‬ ‫سیستم وزارت علوم خود را با استفاده از این حلقه و افرادی با‬ ‫این عقاید اداره کند‪ .‬هر فردی که توسط مجلس کنار گذاشته‬ ‫شود فرد دیگری را مجددا از همین حلقه یا افراد همسو با انها‬ ‫انتخاب خواهد کرد‪ .‬این گمانه البته چندان هم دور از ذهن‬ ‫نیست و می توان گزاره هایی را از میان سخنان رئیس جمهور‬ ‫یافت که با این فرضیه همخوانی داشته باشد‪.‬‬ ‫ش��اید دلیل چنین تفکری (اگر این فرضیه نزدیک به‬ ‫صحت باش��د) این باش��د که دولت خود را نیازمند حمایت‬ ‫بدنه دانش��جو و طیف وابسته به سیس��تم اموزشی وزارت‬ ‫علوم می دان��د‪ .‬به بیان دیگر ش��اید دولت حس��ن روحانی‬ ‫نمی خواهد حمایت ضمنی این طیف را از دست بدهد‪ .‬طیفی‬ ‫که اصالح طلبان براین باورند که هدایتشان را برعهده دارند‪.‬‬ ‫به دیگر س��خن اینکه در دولت یازدهم از همان ابتدا تالش‬ ‫شده تا این وزارتخانه در اختیار اصالح طلبان باشد‪ .‬گویا قرار‬ ‫نیست این رویه عوض شود‪.‬‬ ‫استرات‍ژی «اشنا»‬ ‫در اخرین ساعت روز قبل از رای اعتماد حسام الدین‬ ‫اش��نا مطلبی را روی صفحه ش��خصی خود در فیس بوک‬ ‫قرار داد که محل مجادالت فراوانی شد و البته تحلیل های‬ ‫فراوانی را هم به همراه داشت‪.‬مشاور رسانه ای رئیس جمهور‬ ‫روی صفحه فیس بوک خود نوشته بود‪:‬‬ ‫«نمایندگان محترم مجلس فردا انتخابی راه گش��ا را‬ ‫میان رفتن زیر بار سلطه‬ ‫پیش رو دارند؛ این عزیزان می توانند‪ِ :‬‬ ‫گفتمانی اقلیت مطلق پایداری و استقالل مجلس از افراط‬ ‫گرایان یکی را انتخاب کنند‪.‬‬ ‫ میان راهبرد همراهی یا ع��دم همراهی قوا یکی را‬‫انتخاب کنند‪.‬‬ ‫ میان خواسته دانشگاهیان و خواسته های باج خواهان‬‫یک��ی را انتخاب کنند‪.‬اق��ای دکتر نیلی احم��د ابادی وزیر‬ ‫پیشنهادی ریاست جمهوری نه اهل فتنه است نه بی تجربه‬ ‫و نه ناش��ناخته او یک جرم بیش��تر ندارد دانش��گاه را برای‬ ‫دانشگاهیان می خواهد نه برای سیاستمداران‪».‬‬ ‫این اظهارات بالفاصله با واکنش های گسترده مواجه‬ ‫شد و در روز رای اعتماد نیز تقریبا مورد اشاره همه مخالفان‬ ‫وزیر پیشنهادی در نطق های مجلس بود‪.‬‬ ‫اینکه چرا اشنا این استراتژی را برگزید همچنان محل‬ ‫سوال است اما تحلیل های مختلف در این مورد را می توان در‬ ‫این محورها جمع بندی کرد‪:‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪ -1‬مشاور رئیس جمهور بنا داشته تا مخالفان وزیر علوم‬ ‫را با این تاکتیک که شما هم نظر جبهه پایداری شده اید و انها‬ ‫بر شما غالب شده اند ترغیب به تغییر نظر خود کند‪.‬‬ ‫‪ -2‬اشنا و دولت می خواهند هزینه رای عدم اعتماد به‬ ‫محمود نیلی احمد ابادی را به دوش جبهه پایداری بیندازند و‬ ‫نمایندگان مجلس را پیرو انها معرفی کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬محمود نیلی احمد اب��ادی از اول هم گزینه اصلی‬ ‫نبوده و دولت می داند که مجلس عرفا نمی تواند گزینه بعدی‬ ‫را هم رد کند‪ ،‬چرا که این اتفاق بار سیاس��ی سنگینی دارد‪.‬‬ ‫پس دولت می تواند راحت تر ب��ه رای اعتماد به گزینه اصلی‬ ‫خود فکر کند‪.‬‬ ‫‪ -4‬رای عدم اعتماد به یک وزیر کابینه طبیعتا ممکن‬ ‫است بار منفی در جامعه نس��بت به مجلس ایجاد کند‪ .‬پس‬ ‫شاید بتوان گفت این چنین اتفاقاتی شاید به زعم برخی‬ ‫تئوری پردازان ن��گاه افراد جامعه را ب��ه اصولگرایان‬ ‫برخی می گویند دولت چن�دان از اینکه‬ ‫این وزارتخانه بدون وزیر باشد ناراحت‬ ‫نیس�ت‪ .‬این طیف باورشان بر این است‬ ‫که در چنین ش�رایطی وقت�ی وزارتخانه‬ ‫با سرپرست اداره می شود عمال سوال و‬ ‫جواب از فرد سرپرست به جهت ابهامات‬ ‫قانونی و ایین نامه ای امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫مجلس به عنوان مانع دولت منفی کند‪ .‬ش��اید به زعم این‬ ‫تئوری پ��ردازان اینگونه اتفاق��ات راه را برای رس��یدن به‬ ‫کرسی های مجلس هموار تر می کند‪.‬‬ ‫اما گزینه بعدی روحانی چه کسی خواهد بود؟‬ ‫در اولین ن��گاه نخس��تین گمانه این خواه��د بود که‬ ‫رئیس جمهور محمد علی نجفی را به عن��وان گزینه نهایی‬ ‫معرفی کند‪ .‬فردی که اکنون مانند «یار ازاد» رئیس جمهور‬ ‫به پست های مختلفی می رود تا خال ها را جبران کند‪ .‬او قبل‬ ‫از معرفی نیلی به عنوان گزینه اصلی مطرح بود اما در نهایت‬ ‫رئیس جمهور او را به مجلس معرفی نکرد‪.‬محمد علی نجفی‬ ‫پس از اینکه رضا فرجی دانا وزیر علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‬ ‫دولت تدبیر و امید در روز ‪ 29‬مردادماه با استیضاح نمایندگان‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪ ،‬این وزارتخانه را ترک کرد در همان‬ ‫روز با حکم رئیس جمهور به عنوان سرپرست این وزارتخانه‬ ‫معرفی ش��د و زمزمه هایی برای معرفی وی به عنوان وزیر‬ ‫علوم شنیده می شد که نهایتا وی در جمع خبرنگاران اعالم‬ ‫کرد که پیشنهاد روحانی را در این زمینه رد کرده است‪ .‬نجفی‬ ‫اخیرا در اقدامی در پایگاه اینترنتی شخصی خود در خصوص‬ ‫اینکه چرا برای وزارت علوم معرفی نشده نوشته است‪:‬‬ ‫با سالم به همه دوستان و عزیزان؛ چون برخی دوستان‬ ‫عدم معرفی مرا به مجلس شورای اسالمی نشانه عقب نشینی‬ ‫جناب اقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری از مواضع‬ ‫خود در قبال گروه تندرو مجلس دانس��ته اند‪ ،‬الزم می دانم به‬ ‫اطالع برس��انم که طی دو ماه گذشته ایش��ان بار ها پیشنهاد‬ ‫معرفی بنده را مطرح و بر ان اصرار فرمودند؛ ا ّما به دالیلی که‬ ‫ذکر همه انها در اینجا میسر نیست‪ ،‬این مسئولیت را نپذیرفتم و‬ ‫با کمال شرمندگی به درخواست ایشان و بسیاری از همکاران‬ ‫دانشگاهی و دوستان عزیزم پاسخ منفی دادم که الزم است از‬ ‫این بابت از همه بزرگواران عذر خواهی کنم‪ .‬امیدوارم اقای دکتر‬ ‫نیلی که شخصیت ارزنده و ذیصالح دانشگاهی هستند بتوانند‬ ‫با کسب رای اعتماد مجلس منش��ا خدمات موثری به نظام‬ ‫اموزش عالی‪ ،‬علم‪ ،‬تحقیقات و فناوری کشور شوند‪.‬‬ ‫از سازمان تا وزارت‬ ‫چن��دی قبل نی��ز عبدالرحم��ن فیاضی س��خنگوی‬ ‫کمیسیون اموزش و تحقیقات مجلس‪،‬‬ ‫علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی‪ ،‬محمد‬ ‫فرهادی رئی��س جمعیت هالل احم��ر و محمدعلی نجفی‬ ‫سرپرست وزارت علوم را به عنوان سه گزینه مطرح در دولت‬ ‫برای تصدی وزارت علوم عنوان کرده بود که در واکنش به‬ ‫این موضوع محمد فرهادی رئیس جمعیت هالل احمر اظهار‬ ‫کرد‪:‬در این باره خبری نیز نیس��ت‪ ،‬و قرار هم نیست خبری‬ ‫شود‪ ،‬چون هالل احمر بسیار خوب است و باید خدمت کنیم‪.‬‬ ‫علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در خصوص‬ ‫پیش��نهاد تصدی وزارت علوم به وی اعالم کرد که در این‬ ‫زمینه هیچ صحبتی با او نشده است‪.‬‬ ‫برخی معتقدند اکنون علی اکبر صالحی از گزینه های‬ ‫اصلی است که شانس فراوانی برای رفتن به این وزارتخانه‬ ‫دارد‪ .‬او احتماال با اقبال خوب نمایندگان مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫«سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رئیس جمهور‪،‬‬ ‫دیگر گزینه ای است که می گونید شانس خوبی برای رفتن‬ ‫به این وزارتخانه دارد‪.‬سورنا ستاری خواص‪ ،‬دانشیار دانشگاه‬ ‫صنعتی شریف‪ ،‬معاون علمی و فناوری رئیس جمهور ایران و‬ ‫رئیس بنیاد ملی نخبگان است‪ .‬وی‪ ،‬فرزند سرلشکر منصور‬ ‫ستاری است‪ .‬سورنا ستاری‪ ،‬مدارج کارشناسی‪ ،‬کارشناسی‬ ‫ارش��د و دکترای مهندس��ی مکانیک را در دانشگاه صنعتی‬ ‫شریف گذراند‪ .‬از سال ‪ ۱۳۸۷‬عضو هیات علمی این دانشگاه‬ ‫و همچنان به عنوان دانش��یار مش��غول تدریس و تحقیق‬ ‫در دانش��کده مهندس��ی انرژی دانش��گاه صنعتی شریف و‬ ‫پژوهش��کده علوم و فناوری انرژی دانشگاه صنعتی شریف‬ ‫اس��ت‪ .‬وی که پژوهش هایی در حوزه انرژی های نو داشته‪،‬‬ ‫عضو هیات علمی و سرپرست گروه مدیریت و بهینه سازی‬ ‫انرژی پژوهش��کده علوم و فناوری انرژی دانشگاه صنعتی‬ ‫شریف هم است‪.‬او در س��ال ‪ ،۱۳۸۴‬بعد از برکناری مهدی‬ ‫هاشمی رفسنجانی به عنوان مدیرعامل سازمان بهینه سازی‬ ‫مصرف س��وخت انتخاب شد‪ ،‬اما یک س��ال بعد از سمتش‬ ‫استعفا داد‪ .‬س��تاری در تاریخ ‪ ۱۳‬مهر ‪ ۱۳۹۲‬با حکم حسن‬ ‫روحانی ب��ه عنوان مع��اون علمی و فن��اوری رئیس جمهور‬ ‫منصوب ش��د‪ .‬او در تاریخ ‪ ۲‬مهر ‪ ۱۳۹۲‬با حکم بیژن نامدار‬ ‫زنگنه‪ ،‬وزیر نفت به عنوان رئیس پژوهش��گاه صنعت نفت‬ ‫منصوب گردیده بود که پس از انتصاب به س��مت معاونت‬ ‫علمی رئیس جمهور در بیست و نهم همان ماه جای خود را به‬ ‫حمیدرضا کاتوزیان داد‪.‬‬ ‫گزینه دیگر محمدحس��ین امید اس��ت‪ .‬او استاد تمام‬ ‫گروه مهندس��ی ابیاری و ابادانی‪ ،‬دانشکده مهندسی اّب و‬ ‫خاک‪ ،‬پردیس کش��اورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران‪،‬‬ ‫معاون اداری و مالی وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری است‪.‬‬ ‫او پیش از این سرپرس��ت دانش��گاه تهران نیز بوده اس��ت‪.‬‬ ‫امید فارغ التحصیل رش��ته ابیاری در مقاطع کارشناس��ی و‬ ‫کارشناسی ارشد و مهندسی هیدرولیک در مقطع دکتراست‪.‬‬ ‫محمدحس��ین امید در زمان ریاس��ت رضا فرجی دانا‪،‬‬ ‫معاون دانش��جویی و فرهنگی دانش��گاه تهران ب��ود و در‬ ‫دوران ریاست عباسعلی عمید زنجانی و مدتی نیز در دوران‬ ‫ریاست فرهاد رهبر‪ ،‬عهده دار معاونت اداری و مالی دانشگاه‬ ‫تهران شد‪.‬محمدحسین امید سوابقی نظیر ریاست پردیس‬ ‫کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و ریاست پردیس‬ ‫ارس دانشگاه تهران را در کارنامه مدیریتی خود دارد‪.‬‬ ‫در شهریور ‪ ،۱۳۹۲‬جعفر توفیقی سرپرست وزارت علوم‪،‬‬ ‫تحقیقات و فناوری‪ ،‬محمدحس��ین امید را به عنوان معاون‬ ‫اداری و مال��ی وزارت علوم‪ ،‬تحقیق��ات و فناوری منصوب‬ ‫کرد‪.‬در ‪ ۲۹‬بهمن ‪ ،۱۳۹۲‬با حکم رضا فرجی دانا‪ ،‬وزیر علوم‪،‬‬ ‫تحقیقات و فناوری‪ ،‬فرهاد رهبر از ریاس��ت دانشگاه تهران‬ ‫برکنار ش��ده و محمدحس��ین امید با حفظ سمت جایگزین‬ ‫وی و سرپرست دانشگاه تهران شد‪.‬امید تا ‪ ۱۹‬خرداد ‪۱۳۹۳‬‬ ‫سرپرستی دانشگاه تهران را برعهده داشت و نهایتا محمود‬ ‫نیلی احمدابادی جایگزین وی شد‪ .‬به جهت نزدیک شدن‬ ‫به پایان مهلت سرپرستی محمد علی نجفی‪ ،‬گویا قرار نیست‬ ‫زمان زی��ادی در انتظار بمانیم تا گزینه جدی��د وزارت علوم‬ ‫معرفی شود‪ .‬باید منتظر ماند و دید که ایا روحانی همچنان‬ ‫اصرار دارد که از همان حلق��ه افرادش را برگزیند و اگر چنین‬ ‫ش��ود ایا مجلس باز هم به گزینه او رای منف��ی خواهد داد‬ ‫یا باید به این فکر کنیم که حس��ن روحانی تالش م ی کند‬ ‫گزینه ای را معرفی کند که به راحت��ی بتواند از مجلس رای‬ ‫اعتماد بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪29‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ست‬ ‫سیا‬ ‫ورودهاشمی‬ ‫رفسنجانی بهرقابت‬ ‫چه کسی جانشین ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی می شود؟‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪3‬‬ ‫بیش از چهارماه تا برگزاری اجالس اتی مجلس خبرگان‬ ‫باقی است‪ ،‬اما جنجال بر سر جایگاه ریاست بر این مجلس‬ ‫باال گرفته است‪ .‬جنجالی که یک سوی ان ایت اهلل سی داحمد‬ ‫خاتمی و سوی دیگرش ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی است‪.‬‬ ‫این در شرایطی است که توجه داش��ته باشیم که هر کس‬ ‫که به عنوان رئیس در اجالس اتی مجلس خبرگان انتخاب‬ ‫شود تنها ب رای یک سال این سمت را در اختیار خواهد داشت‪.‬‬ ‫با این حال چرا تا این اندازه جانش��ینی ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫اهمیت یافته است؟ مهم ترین اتفاق در این رابطه اظهارنظر‬ ‫ایت اهلل هاشمی رفس��نجانی بود که نقل قولی که از سوی‬ ‫ای��ت اهلل خاتمی انجام ش��ده ب��ود را تکذیب ک��رد و گفت‪:‬‬ ‫«درصورتی که بعضی افراد که انها را ب رای ریاست خبرگان‬ ‫صالح نم ی دانم قصد کاندیدا شدن داشته باشند‪ ،‬امادگی خود‬ ‫را ب رای کاندیداتوری ریاست این مجلس اعالم خواهم کرد‪».‬‬ ‫‪ ١٤‬خردادم��اه ‪ ٩٣‬بود که ای��ت اهلل مهدوی کنی بعد از‬ ‫حضور در مراس��م ارتحال حضرت امام به کما رفت‪ .‬اندکی‬ ‫بعد و با نزدیک شدن به اجالس ساالنه خبرگان رهبری که‬ ‫شهریور ماه هر سال برگزار م ی شود‪ ،‬زمزمه ها ب رای انتخاب‬ ‫جانش��ین ب رای ایت اهلل مهدوی کنی اغاز شد‪ .‬برخی معتقد‬ ‫بودند که باتوجه به وضعیت جسمی ایشان در این اجالسیه‬ ‫انتخابات ریاس��ت مجلس خب��رگان باید برگزار ش��ود‪ .‬اما‬ ‫هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری اعالم کرد که ب ر اساس‬ ‫قانون وظایف رئی��س را نای��ب اول رئیس یعن��ی ایت اهلل‬ ‫شاهرودی بر عهده خواهد داش��ت‪ .‬اتفاقی که افتاد همین‬ ‫بود‪ .‬اجالس خبرگان رهبری در ش��هریور ماه ‪ ٩٣‬به ریاست‬ ‫ایت اهلل شاهرودی برگزار ش��د‪ ،‬اما اواخر مهرماه که ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی از دنیا رفت‪ ،‬بار دیگر مساله جانشینی ایشان‬ ‫به رسانه ها کشیده شد‪ .‬ماجرا دو سویه داشت؛ یک طرف ان‬ ‫ایت اهلل خاتمی و طرف دیگر ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی بود‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین نکات درباره این جایگاه این است که‬ ‫جایگاه مجلس خبرگان رهبری مانند سایر نهادهای حکومتی‬ ‫نیست‪ .‬اعضای این مجلس همگی از علما و فقها هستند‪.‬‬ ‫بناب راین شرایط و رقابت در ان نم ی تواند مانند سایر نهادها‬ ‫دارای رنگ و بوی سیاسی صرف باشد‪.‬‬ ‫هاشمی‪ :‬بعضی افراد کاندیدا شوند م ی ایم‬ ‫اگرچه خاتمی خود ب رای ریاس��ت این مجلس کاندیدا‬ ‫نیس��ت اما بدون اغ راق بیش��ترین مصاحب ه ها را در زمینه‬ ‫ریاست مجلس خبرگان و سرنوشت انتخابات ان را او انجام‬ ‫داده اس��ت‪ .‬نگران ی های او بیش از س��ایرین در این زمینه‬ ‫قابل مشاهده است‪ .‬مهمترین اتفاق در این رابطه نقل قول‬ ‫ایت اهلل خاتمی از هاشم ی رفس��نجانی بود‪ .‬جایی که او به‬ ‫العالم خبر داد که هاش��می تمایلی به کاندیداتوری ریاست‬ ‫مجلس خبرگان ندارد‪« :‬ان طور که من خبر دارم جناب اقای‬ ‫هاشمی رفس��نجانی در برخی جلسات گفته اند که تمایلی‬ ‫به ریاس��ت ندارند‪ ،‬االن نیز در فضای عمومی خبرگان اسم‬ ‫ایشان مطرح نیست‪».‬‬ ‫این اظهارات یک روز بعد و به نقل از یک منبع اگاه و‬ ‫نزدیک به ایت اهلل هاشمی تکذیب شد‪ .‬صبح روز سه شنبه‬ ‫(شش ابان ماه) روزنامه جمهوری اسالمی در ستون خبرهای‬ ‫ویژه خود به نق��ل از یک منب��ع اگاه و نزدی��ک به ایت اهلل‬ ‫ی را منتش��ر کرد که به‬ ‫هاشم ی رفس��نجانی اظهارات مهم ‬ ‫صورت وسیعی گسترش یافت‪ .‬این روزنامه که توسط مسیح‬ ‫مهاجری اداره م ی شود‪ ،‬به ایت اهلل هاشمی نزدیک است‪ .‬بعد‬ ‫از انتشار این متن در این روزنامه سایت ایت اهلل هاشمی نیز‬ ‫اظهارات این «منبع اگاه» اما ناشناس به ایت اهلل هاشمی را‬ ‫در سایت خودش منتشر کرد تا نشانی باشد از تایید خب ر‪.‬‬ ‫این منبع اگاه گفته بود‪« :‬ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫درباره کاندیدا شدن ب رای ریاس��ت مجلس خبرگان رهبری‬ ‫نه تنها چنین مطلبی نگفته اند‪ ،‬بلکه در پاسخ به سوالی در‬ ‫همین زمینه گفته اند درصورتی که بعض��ی افراد که انها را‬ ‫ب رای ریاس��ت خبرگان صالح نم ی دانم قصد کاندیدا ش��دن‬ ‫داشته باش��ند‪ ،‬امادگی خود را ب رای کاندیداتوری ریاست این‬ ‫مجلس اع�لام خواهم کرد‪ ».‬با ای��ن اظهارنظر ماجرا کمی‬ ‫تغییر کرد‪ .‬اگر تا این روز ایت اهلل هاشمی سکوت اختیار کرده‬ ‫بود و هیچ اظهارنظری درباره ریاست خبرگان رهبری انجام‬ ‫نداده بود‪ ،‬این سکوت نه توسط خود ایشان‪ ،‬که از سوی یکی‬ ‫از نزدیکانش شکسته شد‪.‬‬ ‫رقابت در مجلس خبرگان‬ ‫ایت اهلل خاتم��ی در مصاحبه خودش ب��ا العالم درباره‬ ‫ت بر خبرگان رهبری دو نف��ر را به عنوان‬ ‫ویژگ ی های ریاس�� ‬ ‫نماد معرفی م ی کند‪ .‬در حالی که این مجلس تاکنون س��ه‬ ‫رئیس به خود دیده است‪ ،‬او بدون نام بردن از ایت اهلل هاشمی‬ ‫رفسنجانی م ی گوید‪« :‬ویژگ ی هایی که در ایت اهلل مشکینی‬ ‫و ایت اهلل مهدوی کنی بود‪ ،‬بهترین معیار است ب رای انتخاب‬ ‫رئیس بعدی‪ ».‬امام جمعه موقت ته ران همچنین به شیوه‬ ‫انتخاب رئیس این مجلس هم اشاره م ی کند و ان را فارغ از‬ ‫شکل مرسوم سیاسی عنوان م ی کند‪« :‬شیوه کاندیدا شدن‬ ‫در مجلس خبرگان به این نحو است که اعضای مجلس یک‬ ‫نفر را به عنوان کاندیدا انتخاب م ی کنند و ان فرد کاندیدا شدن‬ ‫را قبول م ی کند یا نم ی کند؛ و ش��یوه دیگ��ر اینکه یکی از‬ ‫اعضای مجلس م ی تواند خود را به عن��وان کاندیدا معرفی‬ ‫کند‪ .‬مجلس خبرگان یک ویژگی دارد و ان‪ ،‬این اس��ت که‬ ‫کسی دنبال ریاست نیست و من در این ‪ 16‬سالی که عضو‬ ‫مجلس خبرگان هستم‪ ،‬ندیدم که کس��ی خود را به عنوان‬ ‫کاندیدا معرفی کند‪ .‬به عنوان مثال ایت اهلل مش��کینی چند‬ ‫دوره رئیس مجلس خبرگان بود و هر دوره م ی فرمودند که مرا‬ ‫انتخاب نکنید‪ ،‬اما اعضای مجلس نَه تنها ایشان را انتخاب‬ ‫م ی کردند بلکه هیچ رقیبی هم ب رای ایش��ان نبود و ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی هم همینطور بودند و ایشان با تحمیل و اصرار‬ ‫دوستان ریاست مجلس را پذیرفتند‪».‬‬ ‫رویه ای که ایت اهلل خاتمی از ان نام م ی برد غیر از سال‬ ‫‪ ٨٦‬و انتخاب ایت اهلل هاشمی رفسنجانی معمول بود‪ .‬حتی‬ ‫در س��ال ‪ ٩٠‬هم که ایت اهلل مهدوی کنی به ریاس��ت رسید‬ ‫همین رویه انجام شد‪ .‬به این معنا که ایت اهلل هاشمی اعالم‬ ‫گزارش ها‬ ‫کرد در صورتی که ایت اهلل مهدوی کنی ب رای ریاست کاندیدا‬ ‫شوند او نامزد این پست نخواهد شد و همین اتفاق افتاد‪ .‬در‬ ‫واپسین دقایق اعالم کاندیداتوری ایت اهلل کنی در حالی که از‬ ‫لحاظ شرایط جسمانی در وضعیت مطلوبی به سر نم ی برد‪،‬‬ ‫با ویلچر وارد مجلس خبرگان رهبری شد و ایت اهلل هاشمی‬ ‫از کاندیدا شدن انصراف داد‪.‬‬ ‫گزینه های احتمالی‬ ‫اما ظاه را روال در این دوره از انتخابات کمی تفاوت دارد‪.‬‬ ‫باوجودی که تنها یک س��ال از مدت ریاست بر این مجلس‬ ‫باقی مانده اس��ت‪ ،‬نحوه رقابت برخالف ان چیزی است که‬ ‫ایت اهلل خاتمی به ان اش��اره کرده است‪ .‬این بار کاندیداهای‬ ‫رقابت بیش از دفعات قبل اس��ت‪ .‬معرف این کاندیداها هم‬ ‫خود ایت اهلل خاتمی بود‪ .‬او در همین گفت وگو اس��م چهار‬ ‫نفر را به عنوان کاندیدا به زبان م ی اورد‪« :‬معلوم نیس��ت تا‬ ‫ایام انتخابات چه کسانی خود را کاندیدا م ی کنند‪ ،‬االن چند‬ ‫تا اسم سر زبان ها هست‪ ،‬یکی ایت اهلل هاشمی شاهرودی‬ ‫برئیس اول مجلس خبرگان است‪ ،‬یکی ایت اهلل‬ ‫که االن نای ‬ ‫یزدی است که االن نایب رئیس دوم است و دیگری ایت اهلل‬ ‫جنتی که االن دبیر فقهای شورای نگهبان است‪ .‬یکی هم‬ ‫ایت اهلل موحدی کرمانی اس��ت که االن ام��ام جمعه موقت‬ ‫ته ران است‪ ».‬او البته درباره کاندیدا شدن خود و داشتن رای‬ ‫در انتخاب نیز به مطالب رس��انه های خارجی اینطور پاسخ‬ ‫م ی دهد‪«:‬ش��بکه های بیگانه اس��م مرا هم ذکر کرده اند و‬ ‫البته من م ی بینم که این کار مغرضانه اس��ت و به صراحت‬ ‫اعالم م ی کنم که خودم را در شان ریاست خبرگان نم ی بینم‬ ‫و مطلقا خودم را کاندیدا نخواهم ک��رد و بعید م ی دانم که با‬ ‫وجود چهره هایی که همه ب رای این جایگاه شایستگی دارند‪،‬‬ ‫این را از من بخواهند‪ .‬اما اینکه شبکه های بیگانه م ی گویند‬ ‫«خاتمی رای ندارد»‪ ،‬این طور نیست بنده خودم نم ی خواهم‬ ‫در این میدان باشم‪ .‬حتی به من پیشنهاد شده که در صورت‬ ‫انتخاب ایت اهلل ش��اهرودی‪ ،‬نیابت را بپذی��رم که من گفتم‬ ‫ب رای این کار هم چهره های شایس��ته وجود دارند‪ .‬من زاهد‬ ‫نیستم‪ ،‬اما عشقم به درس و بحثم است‪ ،‬نه مناصب سیاسی‪.‬‬ ‫شبکه های بیگانه طوری مرا ترسیم م ی کنند که گویی دارم‬ ‫به سرعت پله های ترقی را طی م ی کنم در حالی که بنده یک‬ ‫قدم در این مسیر ب رنداشته ام‪».‬‬ ‫پاسخ ایت اهلل خاتمی به هاشمی‬ ‫در خبرگان ادم ناصالح نداریم‬ ‫س��اعاتی بعد از اینکه ایت اهلل خاتم��ی در مصاحبه با‬ ‫نسیم به اظهارات ایت اهلل هاشمی واکنش نشان داد‪ ،‬ایت اهلل‬ ‫احمد علم الهدی در حاشیه مراس��م ترحیم ایت اهلل مهدوی‬ ‫کنی درباره س��خنان ایت اهلل هاش��می گفت‪« :‬هر کس��ی‬ ‫کاندیدا شود از نظر ایشان م ی ش��ود ناصالح‪ ،‬من در جریان‬ ‫نیت ایشان نیستم‪ ،‬اقای هاش��می نظ رات خاصی دارد که‬ ‫باید ببینیم افراد ناصالح از نظر ایشان چه کسانی هستند و‬ ‫این ناصالح بودن از چه جهتی است‪ ».‬به اعتقاد او در مجلس‬ ‫خبرگان هیچ ناصالحی وجود ندارد‪« :‬اگر منظور تقوا و دیانت‬ ‫باشد در خبرگان هیچ فاسدی نیست و اگر ناصالح باشد چرا‬ ‫خبره است‪ .‬خبره باید فقیه عادل باشد‪ ،‬ایا بین فقهای عادلی‬ ‫که در خبرگان هستند واقعا فرد ناصالح وجود دارد که بخواهد‬ ‫ب رای ریاست خبرگان کاندیدا شود؟» علم الهدی با بیان اینکه‬ ‫البته ممکن است ایشان نظرش��ان در مورد ناصالح‪ ،‬ناصالح‬ ‫ب رای ریاست باشد‪ ،‬گفت‪« :‬باید ببینیم مقصودشان چه بوده‬ ‫است؛ اگر ناصالح به ان معنا باشد درست نیست که به فقهای‬ ‫عادل مجلس خب��رگان ناصالح بگوییم‪ ».‬وی در پاس��خ به‬ ‫سوال دیگر در مورد اینکه هدف از طرح زودهنگام این مباحث‬ ‫چیست‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬شاید نظر خاصی دارند و افراد خاصی‬ ‫را در نظر دارند‪ ».‬اما توضیح نداد که منظور از افراد خاص چه‬ ‫کسانی هستند‪ .‬در این رابطه تنها ایت اهلل خاتمی بود که در‬ ‫مصاحب ه ای نام چهار نفر را ذکر ک��رد‪ .‬نماینده ولی فقیه در‬ ‫مشهد تصریح کرد‪« :‬ایت اهلل مهدوی کنی از این دنیا رفت که‬ ‫یک لنگری ب رای نظام بود و همه چیز را در یک اعتدالی نگه‬ ‫داشته بود و طبیعی است که وقتی لنگر کنده شد‪ ،‬توفان و‬ ‫موج دریا همه چیز را پس و پیش م ی کند‪».‬‬ ‫ایت اهلل علم الهدی با طرح این پرسش که خبرگان همه‬ ‫فقهای عادل هستند و ایا در این خبرگان ناصالح وجود دارد‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬مگر ریاست خبرگان چه صالحیتی م ی خواهد؟‬ ‫خبرگان نه مسئولیت اجرایی و نه قانونگذاری دارد‪ .‬خبرگان‬ ‫ب رای این اس��ت که اگر خدای ناکرده مساله ای ب رای رهبری‬ ‫پیش امد‪ ،‬اعض��ا بتوانند تصمیم بگیرن��د و این تصمیم را‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫احمد خاتمی گفته بود هاشمی‬ ‫رفسنجانی تمایلی به کاندیداتوری در‬ ‫انتخابات هیات رئیسه خبرگان ندارد‬ ‫کدام کاندیدا بیشتر مورد نظر است؟‬ ‫در هر حال از میان چهار کاندیدایی که ایت اهلل خاتمی‬ ‫نام برد‪ ،‬تنها گزینه مطرح ایت اهلل شاهرودی است که احتماال‬ ‫م ی تواند در مقابل ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی رقابت کند‪.‬‬ ‫ایت اهلل جنتی ضمن اینکه ریاست شورای نگهبان را برعهده‬ ‫دارند‪ ،‬در اخرین ب رنامه شناس��نامه صراحتا کاندیدا شدنش��ان‬ ‫را در این س��مت رد کردند‪ .‬وضعیت ایت اهلل ی��زدی و ایت اهلل‬ ‫موحدی کرمانی نیز وابستگی شدیدی به حضور و عدم حضور‬ ‫ایات هاشم ی رفس��نجانی و ش��اهرودی دارد‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫مشخص نیس��ت که منظور ایت اهلل هاشمی رفسنجانی از‬ ‫یداند چه کسانی است‪ .‬ایا ایشان‬ ‫کسانی که انها را «صالح» نم ‬ ‫ایت اهلل شاهرودی را ب رای این سمت «صالح» ارزیابی م ی کند؟‬ ‫در انتخابات سال‪ ٩٠‬دیدیم که اقای هاشم ی رفسنجانی ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی را «صالح» دانسته و از کاندیدا شدن منصرف شد‬ ‫و بعد از سال ها ریاست بر این نهاد را واگذار کرد‪ .‬در این شرایط‬ ‫دو گزینه پیش روس��ت؛ اول‪ :‬باوجود کاندیدا ش��دن ایت اهلل‬ ‫شاهرودی‪ ،‬ایت اهلل هاشمی نیز وارد شوند‪.‬‬ ‫دوم‪ :‬عدم ورود ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی‪.‬‬ ‫در ه��ر دو وضعیت م ی توان گفت ک��ه وزن اصلی در‬ ‫مقابل هاشم ی رفسنجانی‪ ،‬ایت اهلل شاهرودی است‪.‬‬ ‫در صورتی که ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی‪ ،‬ایت اهلل‬ ‫هاشمی ش��اهرودی را صالح ب رای این کار تشخیص دهد و‬ ‫کاندیدا نشود‪ ،‬احتماال انتخابات با تک کاندیداتوری ایت اهلل‬ ‫شاهرودی به پایان خواهد رس��ید‪ .‬اما در صورتی که ایت اهلل‬ ‫هاشمی به ریاست ایت اهلل ش��اهرودی رضایت نداده و وارد‬ ‫رقابت شوند‪ ،‬م ی توان پی ش بینی کرد که سایر کاندیداهایی‬ ‫که ایت اهلل خاتمی از انها نام ب��رده بود‪ ،‬کناره گیری خواهند‬ ‫کرد‪ .‬چراکه موجب تشتت در اراء خواهد شد‪ .‬در این شرایط‬ ‫طبیعتا وزن ارای اقای هاشمی به عنوان کسی که سال ها‬ ‫نیز در این پست قرار داشته بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫البته در این میان یک نکته نیز قابل ذکر است‪ .‬پی ش تر‬ ‫شنیده م ی ش��د که ایت اهلل ش��اهرودی تمایلی به رقابت با‬ ‫ایت اهلل هاشم ی رفس��نجانی ن��دارد‪ .‬حاال ای��ت اهلل خاتمی‬ ‫م ی گوید که او ب رای این پست نامزد خواهد شد‪ .‬این اظهارات‬ ‫بدون واکنش از سوی ایت اهلل ش��اهرودی باقی مانده است‪.‬‬ ‫نکته اساسی در این میان این است که ایا ایت اهلل شاهرودی‬ ‫وارد رقابت با ایت اهلل هاشمی خواهد شد؟‬ ‫یکی از گره های اصلی در این میان همان اس��ت که‬ ‫ایت اهلل خاتمی به شیوه رقابت در این مجلس اشاره کرده بود‪.‬‬ ‫مناصب و رقابت در این نهاد حکومتی از قوانین عادی عالم‬ ‫سیاست پیروی نم ی کند‪ .‬اگر بار دیگر نگاهی به نحوه ورود‬ ‫و انتخاب شدن ایت اهلل مهدوی کنی در س��ال ‪ ٩٠‬بیندازیم‬ ‫این موضوع بیشتر درک خواهد شد‪ .‬در ان انتخابات ایت اهلل‬ ‫هاشمی با ورود ایت اهلل مهدوی کنی اساسا خودش را کاندیدا‬ ‫نکرد‪ ،‬چرا که م ی دانس��ت رای نیاوردن در این انتخابات به‬ ‫منزله از دس��ت دادن کرسی ب رای همیشه اس��ت‪ .‬از این رو‬ ‫تنها کس��انی وارد این عرصه م ی ش��وند که شانس بسیار‬ ‫باالیی ب رای رسیدن به کرسی ریاست داشته باشند‪ .‬گمانه ها‬ ‫همچنان باقی است تا اسفندماه ‪ ٩٣‬جایی که تکلیف ریاست‬ ‫این نهاد فقهی حکومتی روشن م ی شود‪ .‬انتخابی که در ان‬ ‫یک سوی ماجرا ایت اهلل هاشمی است و در سوی دیگر تنها‬ ‫شانس رقیب ایت اهلل هاشمی‪ ،‬هاشم ی شاهرودی است‪ .‬ایا‬ ‫دو هاشمی خود را ب رای ریاست مجلس خبرگان رهبری در‬ ‫معرض انتخاب اعض��ای این مجلس ق��رار خواهند داد‪ ،‬یا‬ ‫اتفاقات چندماه اینده‪ ،‬یکی از انه��ا را منصرف خواهد کرد؟‬ ‫ب رای یافتن پاسخ باید چند ماهی صبر کرد‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫بعد از انکه اظهارات ایت اهلل خاتمی درباره عدم تمایل‬ ‫اقای هاش��می به کاندیدا شدن رد ش��د‪ ،‬ایت اهلل خاتمی در‬ ‫مصاحب ه ای س��ریعا ب��ه ان واکنش نش��ان داد و گفته های‬ ‫خودش را مستند دانس��ت‪« :‬انچه بنده درباره احتمال عدم‬ ‫تمایل ایت اهلل هاشمی ب رای کاندیداتوری در ریاست خبرگان‬ ‫مطرح کردم‪ ،‬مستند به اظهارات خود ایشان در گفت وگوهای‬ ‫خصوصی با چند عضو برجسته مجلس خبرگان بوده است‪».‬‬ ‫ای��ت اهلل خاتم��ی همچنی��ن م ی گوی��د ک��ه بنای‬ ‫جنجال سازی نداش��ته واال اس��امی افراد را برزبان م ی اورد‪:‬‬ ‫«انتظار این را نداشتم که ب ر اساس بیان یک احتمال مستند‬ ‫واکنش این چنینی مس��ئول دفترشان داش��ته باشند‪ ،‬بنده‬ ‫همانجا هم گفته ام اگر ایش��ان م ی خواهند کاندیدا ش��وند‬ ‫حقشان هس��ت اما مناس��ب نیس��ت که حرفی را که خود‬ ‫گفته اند تکذیب کنن��د‪ ،‬حق دارند برگردند این حق ایش��ان‬ ‫اس��ت و بنده هم بنای بر جنجال ندارم و اال اسم ان بزرگان‬ ‫را م ی بردم‪ ،‬بزرگانی ک��ه به صراحت از زبان خود هاش��می‬ ‫شنیده اند‪ ».‬ایشان همچنین در مورد شرط ایت اهلل هاشمی‬ ‫که حض��ور اف��راد «صالح» عنوان ش��ده اس��ت معتقدند‪:‬‬ ‫«به هر ح��ال فرموده اند که اگ��ر افرادی بیاین��د که به نظر‬ ‫من مثال صالحیت خبرگان را نداش��ته باشند می ایم‪ .‬خب‬ ‫این حقشان اس��ت‪ ،‬حتی اگر افراد صالحیت دار هم امدند‬ ‫ایش��ان می تواند به عنوان یک کاندیدا باشد‪ .‬در هر حال ما‬ ‫طلبه ایم ایش��ان هم عالم دینی است‪ ،‬موضع گیری های ما‬ ‫باید از جنس طلبگی باشد‪ ،‬جنس طلبگی صداقت‪ ،‬صراحت‬ ‫و شفافیت است‪ .‬حرفی را ایش��ان گفته اند بگویند گفتم اما‬ ‫حاش��یه هم دارد این حرف من و ان حاش��یه اش این است‬ ‫که باید ببینم ک��ه افراد صالح بیایند‪ ».‬ب��ا این حال ایت اهلل ‬ ‫ترجیح م ی دهد که در این مقطع س��کوت کند اما همچنان‬ ‫معتقد است در صورت ادامه بازی رسانه ای را ز و رمزها را بیان‬ ‫خواهد کرد‪« :‬چون نم ی خواهم جنجالی باشم در این مقطع‬ ‫نام چهره هایی که مد نظر ایشان هستند را نم ی برم ولی اگر‬ ‫ببینم بازی های رسانه ای ادامه دارد‪ ،‬هم نام انها را م ی برم و‬ ‫هم راز و رمز مخالفت هاشمی رفسنجانی را با اینها م ی گویم‪،‬‬ ‫ولی در این مقطع من سکوت م ی کنم‪».‬‬ ‫اعضای خبرگان و نه رئیس م ی گیرد‪ ».‬عضو مجلس خبرگان‬ ‫رهبری در پایان تاکید کرد‪« :‬اعضای خبرگان مجتهد و عادل‬ ‫هستند و مستقل عمل م ی کنند و در جایی نیز ممکن است‬ ‫برخالف نظر رئیس نظر بدهند‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫سیا‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫خار‬ ‫جی‬ ‫‪ 5+1‬منتظرتصمیم نهایی ایران‬ ‫ایا تیم هسته ای از خطوط قرمز عبور کرده است؟‬ ‫‪4‬‬ ‫زمان زیادی به پایان مهلت مقرر ب رای رسیدن به توافق‬ ‫هسته ای باقی نمانده است‪ .‬متن مذاکرات همچنان محرمانه‬ ‫اس��ت و گمانه زن ی ها فراوان‪ .‬تحلیل غالب اما این است که‬ ‫پیشرفت های محسوس��ی در روند مذاکرات صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬اینجا در ته ران علیرضا زاکانی در صحن علنی مجلس‬ ‫گفته است که ای ران و امریکا به توافق نهایی رسیده اند و از‬ ‫همه مهم تر اینکه حتی از خطوط قرمز هم عبور شده است‪.‬‬ ‫س��خنانی که با واکنش تند وزارت خارجه ای ران مواجه شد‪.‬‬ ‫با این حال گفته م ی شود طرف مقابل تصمیم خود را گرفته و‬ ‫اکنون همه منتظر تصمیم نهایی ای ران هستند‪.‬‬ ‫فرضیه تمدید‬ ‫‪32‬‬ ‫گرد و خاک کاخ سفید بر سر نحوه برداشتن تحری م ها‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫گمانه زن ی هایی که خاس��تگاه برخی از انها اظهارات‬ ‫رسمی صورت گرفته در خصوص فضای حاکم بر مذاکرات‬ ‫بوده و مصدر برخی از انها نیز اخبار غیررس��می تعدادی از‬ ‫رسانه های غربی اس��ت‪ .‬این در حالی اس��ت که قرار است‬ ‫‪ 27‬ابانماه دور نهایی مذاکرات هس��ته ای میان نمایندگان‬ ‫سیاسی ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در وین برگزار شود‪ .‬این مذاکرات‬ ‫پس از برگزاری مذاکرات س��ه جانبه می��ان وزیر امور خارجه‬ ‫کشورمان‪ ،‬کاترین اشتون نماینده اتحادیه اروپا و جان کری‬ ‫وزیر امور خارجه ایاالت متحده امریکا برگزار خواهد شد‪ .‬در‬ ‫صورتی که در این مذاکرات طرفین به توافق نرسند‪ ،‬گزینه‬ ‫«تمدید مذاکرات» بار دیگر به همان سبک و سیاقی که در‬ ‫مذاکرات وین ‪ 6‬رخ داد روی می��ز قرار خواهد گرفت‪ ،‬هرچند‬ ‫برخی رسانه های غ ربی معتقدند مذاکره طرفین بر سر تمدید‬ ‫مذاکرات عمال اغاز شده است‪.‬‬ ‫نحوه برداش��تن تحریم ه��ای یکجانب��ه و چندجانبه‬ ‫جمهوری اس�لامی ای ران از س��وی اعض��ای ‪ 5+1‬یکی از‬ ‫اصل ی ترین نق��اط اختالفی می��ان ته ران و این کش��ورها‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬اختالفی که در جریان مذاکرات وین ‪ 6‬و‬ ‫نیویورک نیز عمال راه حل شفاف و مرضی الطرفینی ب رای ان‬ ‫پیدا نشد‪ .‬در این میان وندی شرمن‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در ابتدا اظهاراتی را در خصوص نحوه‬ ‫برداشته شدن تحریم های ای ران بیان کرد که البته با واکنش‬ ‫فوری مقامات کشورمان همراه بود‪.‬‬ ‫«وندی ش��رمن» با حضور در نشس��تی که در مرکز‬ ‫مطالعات راهبردی و بی ن الملل در واش��نگتن برگزار ش��د‪،‬‬ ‫در مورد مذاکرات هس��ته ای ای ران و گروه موس��وم به ‪،5+1‬‬ ‫سخنرانی کرد‪ .‬شرمن در ابتدای این نشست‪ ،‬ب رنامه هسته ای‬ ‫ای ران را «یکی از بزرگترین چالش های دوران معاصر» توصیف‬ ‫کرد! شرمن در این نشست اقرار کرد که جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران نس��بت به تعهدات خود در این خصوص پایبند بوده‬ ‫است‪ .‬معاون وزیر امور خارجه امریکا در این خصوص ادامه‬ ‫داد‪« :‬همان ط��ور که م ی دانی��د مذاکرات ای��ران و ‪ ،5+1‬یا‬ ‫ان طور که دوس��تان اروپایی ما ترجیح م ی دهن��د‪ ،3+3 ،‬در‬ ‫چه مرحله ای اس��ت و من نم ی خواهم اینجا چیزی بگویم‬ ‫که مذاکرات را تضعیف کند! ما در این مورد به صراحت اعالم‬ ‫کرده ایم که تحریم های مربوط به حقوق بش��ر و تروریسم‬ ‫پابرجا م ی ماند و بحث ما تنها در مورد تحریم های مرتبط با‬ ‫مساله هسته ای اس��ت‪ ...‬ای ران باتوجه به اهداف اعالم شده‬ ‫خود‪ ،‬هرگز «شانسی بهتر از االن تا روز ‪ 24‬نوامبر» نخواهد‬ ‫داشت‪ ...‬در صورت محقق نشدن توافق نهایی‪ ،‬همگان ای ران‬ ‫را مسئول خواهند دانس��ت! ما به ته ران توصیه م ی کنیم تا‬ ‫تصمیم صحیح را اتخاذ کند‪».‬‬ ‫واکنش فوری عراقچی به اظهارات شرمن‬ ‫در حالی که کمتر از ‪ 24‬س��اعت از اظه��ارات معاون‬ ‫وزیر امور خارجه ایاالت متحده امریکا گذش��ته بود‪ ،‬معاون‬ ‫وزیر امور خارجه کش��ورمان در مقابل این اظهارات واکنش‬ ‫نشان داد‪ .‬سی د عباس ع راقچی در این خصوص عنوان کرد‪:‬‬ ‫«ای ران باقی ماندن حتی یک تحری��م را در چارچوب توافق‬ ‫جامع هسته ای نم ی پذیرد‪ .‬هیچ عقبگردی در کار نخواهد‬ ‫بود و تمام��ی قابلی ت های هس��ته ای ای ران حف��ظ و هیچ‬ ‫تاسیس��اتی تعطیل یا حتی متوقف نم ی ش��ود‪ ...‬مذاکرات‬ ‫ای ران با کشورهای ‪ 5+1‬در مس��یر سخت و پرفراز و نشیبی‬ ‫پیش م ی رود و اتمام ان در مهلت مقرر از چشم انداز روشنی‬ ‫ن تردید تالش ب رای مذاکره از طریق‬ ‫برخوردار نیس��ت و بدو ‬ ‫رسانه ها به جای میز مذاکره و بیان علنی مطالبات سیاسی‬ ‫به خصوص چنانچه با زیاده خواه ی های غیر منطقی همراه‬ ‫باشد‪ ،‬نه تنها کمکی به پیشبرد مذاکرات و رسیدن به توافق‬ ‫نهایی تا قبل از موعد مقرر نم ی کند‪ ،‬بلکه مس��یر دش��وار‬ ‫فعلی را هر چه س��خت تر و ناپیمودنی م ی کند‪ ...‬جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران ب ر اساس سیاست اصولی خود که مبتنی بر رد‬ ‫تمام ی سالح های کشتار جمعی از جمله سالح های هسته ای‬ ‫ب ر اس��اس فتوای مقام معظم رهبری اس��ت‪ ،‬وارد مذاکرات‬ ‫هسته ای ش��ده و با حس��ن نیت این مذاکرات را تا حصول‬ ‫نتیجه نهایی دنبال خواهد کرد‪».‬‬ ‫اولتیماتوم دیپلمات ارام به غرب‬ ‫اما سی د عباس ع راقچی تنها عضو تیم مذاکره کننده‬ ‫هس��ته ای کش��ورمان نبود که در خص��وص موضوع مهم‬ ‫رفع تحریم ها و دیگر مس��ائل اختالفی موجود میان ای ران‬ ‫و اعض��ای ‪ 5+1‬موضع گی��ری کرد‪ .‬مجی��د تخت روانچی‪،‬‬ ‫دیپلمات ارام کش��ورمان و معاون دیگر محمد جواد ظریف‬ ‫نیز در خصوص مذاکرات هسته ای مواضع صریح و شفافی‬ ‫را اتخاذ کرد‪« :‬اگر غرب ی ها واقعا دنبال حل مساله هسته ای‬ ‫هستند‪ ،‬نباید دنبال بهانه جویی باشند و باید با واقعی ت های‬ ‫ای ران کنار بیایند‪ .‬جمهوری اسالمی ای ران نم ی پذیرد تحریم ها‬ ‫دانه دانه لغو شود‪ ،‬یا اینکه توافق شکل دیگری پیدا کند‪ .‬ما‬ ‫قبول نداریم طبقاتی برخورد کردن با تحریم ها را‪ ،‬یعنی یک‬ ‫طبقه تحریم های اقتصادی‪ ،‬یک طبقه تحریم های تجاری‬ ‫و یک طبقه تحریم های سیاسی یا چیزهای مختلف باشد‪،‬‬ ‫بلکه با تحریم ها باید به صورت واحد برخورد شود‪ .‬لغو تحریم‬ ‫پله پله از نظر ما قابل قبول نیس��ت‪ .‬اینک��ه تحریم ها باید‬ ‫برداشته شود‪ ،‬اصال مبنای صحبت ما ب رای توافق در ژنو است‬ ‫و کلمه ای که به کار رفته لغو تحریم هاست و ما به کمتر از‬ ‫این رضایت نم ی دهیم‪».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اما اظهارات مجید تخت روانچ��ی‪ ،‬ان هم در فاصله‬ ‫حدود یک ماه تا برگزاری دور نهایی مذاکرات هسته ای میان‬ ‫ای ران و اعضای ‪ 5+1‬از اهمیت ویژه ای برخوردار اس��ت‪ .‬در‬ ‫این خصوص عضو تیم مذاکره کننده هس��ته ای کشورمان‬ ‫در مورد فعالیت نیروگاه اراک و فردو نیز به نکات قابل تاملی‬ ‫اشاره کرده است‪« :‬اگر یک کشوری بود که تازه م ی خواست‬ ‫فعالی ت های غنی سازی را انجام دهد‪ ،‬شاید م ی شد جلوی ان‬ ‫را گرفت ولی ب رنامه هسته ای ای ران خیلی پیشرفته است‪ .‬هم‬ ‫در بحث اراک و هم در بحث نطنز و این واقعی ت های موجود‬ ‫در صحنه ای ران را نم ی ش��ود پاک کرد‪ ،‬بلکه باید با ان کنار‬ ‫بیایند‪ ...‬شما نم ی توانید انتظار داشته باشید که شش کشور‬ ‫موضع واحدی داشته باشند؛ ما به دنبال این هستیم که به حق‬ ‫خودمان برس��یم و طرف مقابل هر طور دوست دارد مذاکره‬ ‫کند‪ ...‬درحال مذاکره هستیم‪ ،‬استفاده از سانتریفیوژهای نسل‬ ‫جدید جزو برنامه ماست‪ ،‬اینها از نسل یک است و تعدادی از‬ ‫نسل دو هم داریم و هدف ما این است که از نس ل های جدید‬ ‫استفاده کنیم و حرکت ما به سمت جلو است‪».‬‬ ‫بعیدی نژاد دست پر از وین بازگشت‬ ‫در ان سو‪ ،‬حمید بعیدی نژاد ‪،‬مدیرکل سیاسی و امنیت‬ ‫بی ن المل��ل وزارت امور خارجه کش��ورمان و عضو دیگر تیم‬ ‫مذاکره کننده هس��ته ای پس از مذاکراتی فش��رده در وین‬ ‫به ته ران بازگش��ت تا نتایج مذاکرات کارشناسی را به دیگر‬ ‫اعضای تیم مذاکره کننده هس��ته ای گ��زارش کند‪ .‬اخبار و‬ ‫گزارش های موجود حاکی از مثبت ب��ودن فضای مذاکرات‬ ‫و پیش��رفت هایی در مذاکرات کارشناس��ی بوده است‪ .‬این‬ ‫مذاکرات باتوجه به زمان برگزار شده (فاصله اندک باقیمانده‬ ‫تا پایان ضرب االجل دوم توافقنامه ژن��و) از اهمیت ویژه ای‬ ‫برخوردار بوده است‪.‬‬ ‫حمید بعیدی نژاد پ��س از پایان مذاکرات هس��ته ای‬ ‫کارشناس��ی ای ران و ‪ 5+1‬گفت‪« :‬هیات ها معتقد بودند که‬ ‫دیدگاه های بحث ش��ده‪ ،‬ب��رای یافتن راه حل ه��ای نهایی‬ ‫برخی از موضوعات مورد مذاکره موثر و مفید بود‪ ».‬پیش از‬ ‫این دیدارها قرار اس��ت وزیر امور خارجه کشورمان با همتای‬ ‫امریکایی خود جان کری و نیز مس��ئول سیاس��ت خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا کاترین اشتون نشستی داشته باشد‪.‬‬ ‫یک منب��ع دیپلماتی��ک در گفت وگو ب��ا خبرگزاری‬ ‫ایتارتاس روسیه‪ ،‬مذاکرات کارشناسی هفته گذشته در وین را‬ ‫خوب خوانده و تاکید کرده است که در همه زمینه ها نتایجی‬ ‫کسب شده است‪ ،‬نتایجی که باید انعکاس ان در مذاکرات‬ ‫دور نهایی مشاهده شود‪.‬‬ ‫رسانه های غربی از تمدید مذاکرات م ی گویند‬ ‫پیشنهاد طرف غربی به نقل از المانیتور‬ ‫در حالی که اخبار رس��می و موثق��ی از انچه پای میز‬ ‫مذاکرات م ی گذرد منتشر نشده است‪ ،‬موضع گیری طرف های‬ ‫مذاکره کننده نش��ان از اختالفاتی دارد ک��ه هنوز به صورت‬ ‫کامل میان طرفین حل و فصل نشده است‪ .‬اختالفاتی که‬ ‫در جریان مذاکرات وین ‪ 6‬و نیویورک نیز به قوت خود باقی‬ ‫مانده بود‪ .‬در هر حال همچن��ان موضوعات اصلی میان دو‬ ‫طرف حل نشده باقی مانده اس��ت و مذاکرات و راه حل های‬ ‫ارائه شده نتوانس��ته ای ران و ‪ 5+1‬را در پذیرش خواسته های‬ ‫طرف مقابل متقاعد کند‪ .‬ظرفیت غن ی سازی و چگونگی لغو‬ ‫تحریم ها علیه ای ران دو موضوع اصلی است که تاکنون مانع‬ ‫از دستیابی دو طرف به تفاهم و باز شدن مسیر توافق جامع‬ ‫و نهایی شده اس��ت‪ .‬در این میان المانیتور نیز مدعی ارائه‬ ‫پیشنهادی از سوی طرف غ ربی در مذاکرات هسته ای با ای ران‬ ‫شده است‪ .‬پیش��نهادی که بدون شک تا زمان موضع گیری‬ ‫رسمی در خصوص صحت یا سقم ان‪ ،‬نم ی توان ان را مبنای‬ ‫قضاوت قرار داد‪ .‬پایگاه خبری المانیتور در گزارش��ی مدعی‬ ‫ش��د که گروه ‪ 5+1‬طرحی را به ای ران پیش��نهاد داده که بر‬ ‫مبنای ان این کشور م ی تواند چهار هزار سانتریفیوژ خود را‬ ‫حفظ کند‪ .‬این در حالی است که تا پیش از این امریکای ی ها‬ ‫خواستار حفظ کمتر از دو هزار دستگاه سانتریفیوژ در ای ران‬ ‫بودند‪ .‬ب ر اساس پیش��نهاد جدید گروه ‪ 5+1‬ای ران به شرطی‬ ‫م ی تواند این تعداد سانتریفیوژ را فعال نگاه دارد که گام های‬ ‫دیگری را ب رای افزایش زمان گریز هس��ته ای بردارد که این‬ ‫گام ها ش��امل کاهش ذخایر اورانیوم از طریق انتقال ان به‬ ‫کشورهای دیگر است!‬ ‫گمانه زن ی ها از توافقات و اختالفات ایران‬ ‫و اعضای ‪5+1‬‬ ‫دیدار اخیر نماینده چین در مذاکرات هسته ای با دکتر‬ ‫عل ی اکبر والیتی‪ ،‬وزیر امور خارجه اسبق کشورمان و رئیس‬ ‫مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫از دیگر رخدادهای مهم طی روزهای اخیر محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫عل ی اکبر والیت��ی در دیدار «وانگ چ��ون» دبیر خلع‬ ‫س�لاح چین و نماینده این کش��ور در گروه ‪ 5+1‬و مذاکرات‬ ‫هس��ته ای با ای ران تاکید کرد‪« :‬رفتار برخی از کش��ورها در‬ ‫گروه ‪ 5+1‬کامال دوگانه است و انان درصدد فشار وارد کردن‬ ‫به ای ران هس��تند‪ .‬تناقض در رفتارهای برخی از کشورهای‬ ‫گروه ‪ 5+1‬در مورد کش��ورهای مختلف مشهود است که به‬ ‫نظر م ی رسد باید تالش کرد مذاکرات هسته ای در چارچوب‬ ‫مناسب پیش رود‪».‬‬ ‫اظهارات دکتر والیتی در خصوص بازی دوگانه برخی‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬نشان م ی دهد که غیر از ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫برخی دیگر از اعضای ‪ 5+1‬نیز پای میز مذاکرات رفتارهای‬ ‫دوگانه و غی ر اعتماد امیزی در پیش گرفته اند‪ .‬بدیهی است‬ ‫که تروئیکای اروپایی‪ ،‬روسیه و چین جملگی در برهه فعلی‬ ‫وظیفه مهمی در خصوص تنظیم رفتار ایاالت متحده امریکا‬ ‫و مهار زیاده خواه ی های کاخ سفید بر عهده دارند‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی انفعال دیگر اعضای ‪ 5+1‬در مقابل ایاالت متحده‬ ‫امریکا و بدتر از ان‪ ،‬همراهی این کشورها با سنگ اندازی های‬ ‫کاخ سفید نه تنها نتیجه مثبتی به سود انها و کلیت مذاکرات‬ ‫هسته ای ندارد‪ ،‬بلکه عواقب و تبعات ناشی از توقف مذاکرات‬ ‫را نیز ب رای این کشورها دوچندان م ی سازد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫از ان سو‪ ،‬ب ر خالف شانتاژ برخی رسانه های غ ربی‪ ،‬اخبار‬ ‫غیررسمی حاکی از ان است که طرفین به توافقات مهم ‬ ‫ی‬ ‫در خصوص نقاط اختالفی دست یافته اند‪ .‬توافقاتی که اگر‬ ‫چه هنوز ب رای امضای توافق نهایی کافی نیست‪ ،‬اما نقش‬ ‫بس��زایی در مهیاسازی ش��رایط ب رای امضای توافق نهایی‬ ‫دارد‪ .‬برخی منابع حرکت جاری در روند مذاکرات هسته ای را‬ ‫سریع و رو به جلو دانسته و بر همین اساس احتمال رسیدن‬ ‫به توافق نهایی در اینده نزدی��ک را منتفی نم ی دانند‪ .‬بر این‬ ‫اس��اس بخش اعظم اختالفات حول موضوع بازرس ی های‬ ‫اژانس‪ ،‬فعالی��ت فردو و اراک و فعالی ت ه��ای تحقیقاتی در‬ ‫کش��ورمان مرتفع گردیده و در این خص��وص نوعی تفاهم‬ ‫اولیه میان طرفی��ن به وجود امده اس��ت‪ .‬تفاهم ی که الزم‬ ‫است در مدت باقیمانده به «جمع بندی مشترک» و سپس‬ ‫«توافق مکتوب» تبدیل ش��ود‪ .‬با این حال نم ی توان از دو‬ ‫هشدار دیپلمات کهنه کار‬ ‫گزارش ها‬ ‫در این میان‪ ،‬برخی رسانه های غ ربی از تمدید مذاکرات‬ ‫سخن به میان م ی اورند‪ .‬این در حالی است که برخی منابع‬ ‫رسانه ای و مقامات سابق غ ربی نیز سعی دارند در فاصله یک‬ ‫ماه باقیمانده ت��ا برگزاری مذاکرات دور نهایی‪ ،‬از شکس��ت‬ ‫مذاکرات سخن بگویند‪.‬‬ ‫روزنام��ه ل س انجلس تایمز به نق��ل از مقامات غربی‬ ‫گزارش داده است که با نزدیک شدن به ضرب االجل مذاکرات‬ ‫هسته ای و عدم پیشرفت مناسب گفت وگوها‪ ،‬رایزن ی ها در‬ ‫مورد تمدید مذاکرات اغاز شده است‪.‬مقامات غ ربی م ی گویند‬ ‫که به اعتقاد انها حصول توافق جامع هسته ای تا مهلت ‪24‬‬ ‫نوامبر امکانپذیر است اما شانس رس��یدن به توافق تا این‬ ‫تاریخ کم اس��ت و به همین منظور به دنبال ان هستند که‬ ‫از شکس��ت مذاکرات که م ی تواند تنش ها را افزایش دهد‪،‬‬ ‫جلوگیری کنند‪ .‬یکی از مقامات غربی م ی گوید‪« :‬اولویت ما‬ ‫هنوز تالش سخت ب رای رس��یدن به توافق است اما به طور‬ ‫قطع این مساله بسیار بسیار دشوار است‪».‬‬ ‫طبق این گزارش‪ ،‬توافق بر سر تمدید مذاکرات ممکن‬ ‫است پردردسر باشد‪ .‬ای ران ممکن اس��ت خواستار امتیازات‬ ‫چشمگیری چون کاهش بیشتر تحریم ها شود‪ .‬این خواسته‬ ‫ای ران ممکن است با مقاومت نمایندگان کنگره امریکا رو به‬ ‫رو شود‪ .‬ل س انجلس تایمز ادامه داد‪ ،‬با این حال‪ ،‬در ماه های‬ ‫اخیر‪ ،‬مخالفت ها با تمدید ی��ک دوره دیگر مذاکرات کاهش‬ ‫یافته است‪ .‬برخی همچون رژیم صهیونیستی که از توافق‬ ‫هسته ای با ای ران بیم دارند‪ ،‬اش��اراتی کرده اند مبنی بر انکه ‬ ‫ترجیح م ی دهند به جای یک توافق سهل گی رانه‪ ،‬مذاکرات‬ ‫تمدید شود‪.‬‬ ‫خبرگزاری فرانس��ه نیز به نقل از یک دیپلمات غربی‬ ‫رس��یدن به توافق نهایی تا تاریخ ‪ 24‬نوامبر را بعید دانسته‬ ‫اس��ت‪ .‬بر این اس��اس یک دیپلمات غربی نزدیک به روند‬ ‫مذاکرات هس��ته ای ای��ران و اعضای دائم ش��ورای امنیت‬ ‫به عالوه المان م ی گوید بس��یار بعید اس��ت که طرفین تا‬ ‫ضرب االجل سوم اذر (‪ 24‬نوامبر) به توافق جامع دست یابند‪.‬‬ ‫این دیپلمات غربی گفته اس��ت‪« :‬چهار و نی��م هفته ب رای‬ ‫توافق بر سر یک پیمان جامع زمان داریم‪ .‬امیدواریم که این‬ ‫اتفاق بیفتد‪ ،‬اما شانس تحقق این امر بسیار اندک است‪».‬‬ ‫نقطه اصلی اختالفی می��ان ای ران و اعض��ای ‪ ،5+1‬یعنی‬ ‫موضوع نحوه برداشته شدن تحریم ها و درصد و می زان غنی‬ ‫سازی به سادگی گذشت‪ .‬در این خصوص ما با تحریم های‬ ‫یکجانبه و چند جانبه از سوی طرف مقابل مواجه هستیم‪.‬‬ ‫برخی از تحریم ها در قالب تحری��م اولیه (‪PRIMARY‬‬ ‫‪ )BOYCOTT‬و برخ��ی دیگر در قالب تحری��م ثانویه از‬ ‫س��وی ایاالت متحده امری��کا و نهادهای این کش��ور علیه‬ ‫کشورمان و افراد و شرکت ها وضع شده است‪ .‬در این میان‬ ‫واشنگتن تعهدی دال بر برداش��تن فوری تحریم های اولیه‬ ‫علیه کشورمان در توافق نهایی نداده اس��ت‪ .‬این در حالی‬ ‫است که همه این تحریم های یکجانبه (اعم از اولیه و ثانویه)‬ ‫باید به صورت یکجا برداشته شود‪ .‬در خصوص تحریم های‬ ‫چند جانبه شورای امنیت س��ازمان ملل متحد نیز اساسا در‬ ‫صورت توافق نهایی جایی ب رای باقی ماندن این تحریم ها به‬ ‫قوت خود باقی نخواهد مان��د‪.‬در این خصوص طرف ای رانی‬ ‫مالحظاتی جدی و سواالتی بسیار مهم از طرف امریکایی و‬ ‫دیگر اعضای ‪ 5+1‬دارد‪ .‬اصل ی ترین نکته و سوال اینجاست‬ ‫که چه زمانی «تعلیق تحریم ها» تبدیل به «لغو تحریم ها»‬ ‫م ی شود؟ در مقابل این سوال طرف مقابل پاسخ هایی مطرح‬ ‫م ی کند و بازه زمانی خاصی (مثال دو ساله) را مطرح م ی کند‪.‬‬ ‫اما س��وال اصلی اینجاس��ت که چه تضمین��ی دال بر این‬ ‫موضوع وجود دارد؟ در صورتی که طرف غربی به بهانه های‬ ‫واهی دیگر مانند حقوق بش��ر این تحریم ها را به قوت خود‬ ‫باقی نگاه دارد و به قوت خود هندسه تحریم ها را دست نزده‬ ‫باقی بگذارد تکلیف چیست؟ از سوی دیگر‪ ،‬در مقابل هرگونه‬ ‫کارشکنی امریکا پس از توافق نهایی (که البته پس از امضای‬ ‫توافقنامه ژنو نیز واشنگتن نشان داد مانند همیشه استعداد‬ ‫زیادی در این کارش��کنی دارد!) چه اق��دام حقوقی م ی توان‬ ‫صورت داد و اساسا چه تضمینی دال بر عمل کردن واشنگتن‬ ‫نسبت به تعهداتش وجود دارد؟! اینها پرسشها و سواالتی‬ ‫است که همچنان وجود دارد و الزم است در مسیر رسیدن به‬ ‫توافق نهایی به انها به صورت دقیق و جدی پاسخ داده شود‪.‬‬ ‫بدیهی اس��ت که اگر طرف مقابل بتواند یا نخواهد به این‬ ‫دغدغه ها و پرسشها پاسخی قانع کننده دهد‪ ،‬در ان صورت‬ ‫اساسا توافقنامه ای ب رای امضای نهایی در کار نخواهد بود‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫فره‬ ‫ن‬ ‫گ‬ ‫معمای استیضاح‬ ‫اصرار وزارت ارشاد بر اکران چند‬ ‫فیلم توقیفی دردسرساز شده است‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪5‬‬ ‫پس از انکه ش��نیده ش��د چندین و چند جلس��ه با‬ ‫نماین��دگان معترض به نمای��ش بعضی فیلم ه��ا‪ ،‬ازجمله‬ ‫«عصبانی نیس��تم» و «قصه ها»‪ ،‬برگزار و مشکالت مورد‬ ‫نظر انها حل شده است‪ ،‬بعضی از رسانه ها باز هم سخنانی را‬ ‫از برخی نمایندگان منتشر کردند که محتوای ان‪ ،‬جلوگیری‬ ‫از اکران بعضی فیلم ها به هر ترتیبی بود؛ تا جایی که بعضی‬ ‫از این گفت وگو ها با تهدید اس��تیضاح وزیر فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی نیز همراه شده بود‪.‬‬ ‫همین اظهارنظرها باالخره علی جنتی – وزیر فرهنگ‬ ‫ی مانند‬ ‫و ارشاد اسالمی ‪ -‬را بر ان داشت که تاکید کند‪ ،‬فیلم ‬ ‫«عصبانی نیستم» باید چند اصالح دیگر نیز بخورد‪ .‬او در‬ ‫اخرین اظهارنظرش در این باره گفت‪« :‬در این باره ما ب ر اساس‬ ‫تشخیص خودمان عمل م ی کنیم‪ ،‬ما ضوابطی در این باره‬ ‫داریم و قرار نیست هرکسی ب رای ما تعیی ن تکلیف کند که‬ ‫فیلمی را نمایش دهیم یا نمایش ندهیم‪ .‬باالخره ما خودمان‬ ‫توجه داریم که کدام فیلم به فتنه مرتبط است و اگر فیلم ی ‬ ‫مرتبط با فتنه نباشد و ب ر اساس ضوابط قانونی باشد‪ ،‬ما اجازه‬ ‫نمایش را به ان م ی دهیم‪».‬‬ ‫او البته در عی ن حال در جدیدترین اظهارنظرش که بعدا‬ ‫منتشر شد درباره یکی از این فیلم ها («عصبانی نیستم»)‬ ‫تاکید کرد که «عصبانی نیس��تم» با تغیی رات��ی که بر ان‬ ‫اعمال شده است‪ ،‬دیگر منعی ب رای اکران ندارد‪.‬‬ ‫تهدید به استیضاح‬ ‫شاید همین سخنان وزیر ارشاد بود که حمید رسایی‬ ‫را بر ان داش��ت ک��ه در گفت وگو ب��ا خبرگ��زاری فارس از‬ ‫کلید خوردن طرح اس��تیضاح مجلس و وع��ده تقدیم ان‬ ‫به هیات رئیس��ه مجلس س��خن بگوید‪ .‬طرحی که البته‬ ‫دیگر چهره های مجلس از جمله نمایندگان همسو با این‬ ‫منتقد دولت در کمیس��یون فرهنگی مجلس از ان اظهار‬ ‫ب ی اطالعی کردند‪ .‬نایب رئیس کمیسیون اصل ‪ 90‬مجلس‬ ‫ش��ورای اس�لامی گفت‪« :‬باتوجه به اصرار اقای جنتی بر‬ ‫سیاست های غلطی که موجب اعتراض و نگرانی متدینین‬ ‫و دلس��وزان و علما ش��ده‪ ،‬بیش از این نم ی توان مماشات‬ ‫ک��رد و بر همین اس��اس ط��رح اس��تیضاح وی را تحویل‬ ‫هیات رئیس��ه مجلس م ی کنیم‪ ».‬نایب رئیس کمیسیون‬ ‫اصل ‪ 90‬گفت‪« :‬قرار بود طرح اس��تیضاح علی جنتی قبل‬ ‫از نمایشگاه بی ن المللی کتاب تهران تحویل هیات رئیسه‬ ‫شود اما به دلیل برگزاری نمایش��گاه این موضوع به تاخیر‬ ‫افتاد‪ .‬اعتراض��ات مختلف مجددا ع��زم نمایندگان را جدی‬ ‫کرد اما مجددا وس��اطت برخی از افراد ای��ن موضوع را به‬ ‫تاخیر انداخ��ت تا اینکه اس��تیضاح وزیر عل��وم در اولویت‬ ‫قرار گرفت‪».‬‬ ‫این نماین��ده مجلس گف��ت‪« :‬متاس��فانه کارت زرد‬ ‫مجلس به عملکرد وزیر ارش��اد نیز س��بب نش��د تا وی در‬ ‫سیاس��ت ها و جهت گیری هایش تامل کند‪ ،‬بلکه تاکنون‬ ‫چند بار با ادبیات توهی ن امیزی اعالم کرده که اگر ‪ 10‬کارت‬ ‫زرد هم از مجلس بگیرد‪ ،‬ب رایش مهم نیست‪».‬‬ ‫رسایی درباره محتوای استیضاح نیز اعالم کرد‪« :‬این‬ ‫اس��تیضاح در هش��ت بند تهیه ش��ده و درباره جزئیات ان‬ ‫اطالع رسانی م ی شود‪».‬‬ ‫پس از این مصاحب��ه‪ ،‬برخی از چهره ه��ای ذی نفوذ‬ ‫مجلس ب ی اطالعی خود را درباره ان اعالم کردند‪.‬‬ ‫ماجرای وزیر ارشاد و کمیسیون فرهنگی مجلس‪ ،‬مثل‬ ‫برخی فن های کشتی‪ ،‬کهنه و مداوم شده است‪ .‬ماه هاست‬ ‫که مجلس��یان اعتقاد دارند‪ ،‬وزیر ارشاد تهدیدات دشمنان و‬ ‫تهاجم فرهنگی را به خوبی درک نم ی کند و طرف مقابل و‬ ‫حامیانش هم معتقدند که نمایندگان مجلس‪ ،‬درک درستی‬ ‫نس��بت به فرهنگ و هنر و راه های مقابله با تهاجم دشمن‬ ‫در این زمینه ها ندارند‪.‬‬ ‫در اغاز امسال هم ب رای نمونه‪ ،‬الله افتخاری ‪ -‬عضو‬ ‫هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی‬ ‫ در خصوص احتمال استیضاح وزیر ارشاد به دلیل دیدار با‬‫سی د محمد خاتمی اظهار داشت‪« :‬کسی نگفته استیضاح؛‬ ‫اما اگر مشاهده شود که وزیر ارش��اد وضعیت خود را اصالح‬ ‫نکند‪ ،‬اخر ان استیضاح است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه وزیر ارشاد باید وضعیت خود را اصالح‬ ‫ی بر دیدار وزیر ارشاد‬ ‫کند در پاسخ به این پرسش که ایا لزوم ‬ ‫با س��ی د محمد خاتمی بوده است؟ خاطرنش��ان کرد‪« :‬الزم‬ ‫نبود وزیر ارشاد با سی د محمد خاتمی دیدار کند‪ .‬کمیسیون‬ ‫فرهنگی در مورد این دیدار موضع گیری کرده است‪».‬‬ ‫این درحالی است که وزیر ارش��اد به خاطر نسبتش با‬ ‫احمد جنتی‪ ،‬دبیر شورای نگهبان نیز از همان ابتدا از سوی‬ ‫اهالی فرهنگ و هنر به عن��وان عضو دولت تغییر و اعتدال‬ ‫همواره با دیده تردید نگریسته شده است‪.‬‬ ‫علی جنتی که م ی گویند سیاس��ت مداری نزدیک به‬ ‫هاشمی است‪ ،‬در دولت اصالحات سفیر بوده است‪ ،‬معاون‬ ‫سیاسی پورمحمدی در وزارت کشور بوده‪ ،‬وزیر ارشاد دولت‬ ‫روحانی اس��ت‪ ،‬م ی گوید فی س بوک باید رفع فیلتر ش��ود‪،‬‬ ‫از ممیزی های سال گذش��ته گالیه مند اس��ت‪ ،‬م ی خواهد‬ ‫نویسندگان صریح القلم باش��ند‪ ،‬هفته نامه ‪ 9‬دی را توقیف‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬دوس��ت دارد هیچ روزنامه ای توقیف نشود و‬ ‫این اخری ها با س��ی د محمد خاتمی دیدار کرده است و چه‬ ‫اتهام هایی بیش از این‪ ،‬ب رای س��وال کردن و کشاندن علی‬ ‫جنتی به مجل��س و احیانا اس��تیضاح‪ .‬البت��ه برخی از این‬ ‫اقدامات اصال اقدام او و مجموعه تحت مدیریتش نبوده‪ ،‬از‬ ‫جمله توقیف نشریه ‪ 9‬دی‪.‬‬ ‫استانه تحمل و اغماض‬ ‫با همه این اوصاف‪ ،‬یک عضو کمیس��یون فرهنگی‬ ‫مجلس درباره مس��ائل پیش امده درباره اک��ران چند فیلم‬ ‫سینمایی گفته است‪« :‬ما هیچ اغماضی نسبت به هر چیزی‬ ‫که بخواهد به منافع ملی کش��ور و ایدئولوژی اسیب بزند‬ ‫نداریم و در هر شرایطی جلوی ان را م ی گیریم‪».‬‬ ‫بیژن نوباوه در گفت و گو با خبرنگار پارلمانی ایس��نا‬ ‫اظهار کرد‪« :‬نه تنها در مورد فیلم «من عصبانی نیستم»‬ ‫بلکه در مورد س��ایر فیلم ها هم جلس ه مش��ترکی با اقای‬ ‫ایوبی داشتیم و در مورد این مساله بحث شد که بسیاری از‬ ‫تخلفاتی که امروزه شاهد ان هستیم‪ ،‬تخلفات داخل حوزه‬ ‫فیلمسازی اس��ت یعنی اول‪ ،‬س��ناریو مجوز م ی گیرد ولی‬ ‫چیزی که ساخته م ی شود‪ ،‬سناریو نیست‪ .‬به عبارتی دیگر‬ ‫سناریوی مجوز گرفته‪ ،‬سناریویی نیست که ساخته م ی شود‬ ‫و بعد از ساخت م ی بینیم که سناریو تغییر کرده و این خود‬ ‫یک جرم است‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس اضافه کرد‪« :‬در چنین شرایطی‬ ‫وقتی از وزارت فرهنگ س��وال م ی کنی��م م ی گوید چنین‬ ‫سناریویی نبوده اس��ت‪ ،‬قبال هم موارد مشابهی داشته ایم‬ ‫و متاس��فانه در بعضی از موارد خاص یک جریان سیاسی‬ ‫که خالف منافع نظام حرکت م ی کند این مساله را پیگیری‬ ‫م ی کند که قابل تحمل نیست‪».‬‬ ‫نوباوه مثالی از هالی��وود زد و گف��ت‪« :‬حتی در خود‬ ‫امریکا هم اجازه نم ی دهند که هالیوود فیلم ی علیه امریکا‬ ‫بس��ازد‪ ،‬یا فیلمی به نفع ای ران بسازد‪ .‬شما نم ی توانید هیچ‬ ‫فیلم��ی در هالیوود پیدا کنی��د که منافع اصل��ی امریکا را‬ ‫به خطر بین��دازد‪ .‬یا اگر بخواهید سیاس��ت های امریکا در‬ ‫کشورهای مختلف را زیر سوال ببرید‪ ،‬کسی اجازه نم ی دهد‪،‬‬ ‫این است که حدود ازادی را در سطحی ب رای خودشان تعریف‬ ‫م ی کنند که به منافع مل ی ش��ان اسیب نرسد‪ ،‬این در حالی‬ ‫است که اگر بخواهید یک کتاب اسالمی در انجا چاپ کنید‬ ‫ممکن است چندین سال به شما مجوز ندهند‪».‬‬ ‫وعده معاون پارلمانی‬ ‫در این میان معاون پارلمانی وزیر ارشاد با اشاره به نامه‬ ‫رئیس کمیس��یون فرهنگی به علی جنتی ب رای جلوگیری‬ ‫از اکران چند فیلم س��ینمایی‪ ،‬تاکید کرد ک��ه نگران ی ها در‬ ‫مورد این فیلم ها برطرف ش��ده و فیلم ه��ای «قصه ها» و‬ ‫«عصبانی نیس��تم» در نوبت اکران قرار دارن��د و به موقع‬ ‫اکران خواهند شد‪.‬‬ ‫حس��ین نوش ابادی در این باره عنوان کرد‪« :‬نامه ای‬ ‫از سوی کمیسیون فرهنگی نوش��ته شد و پاسخ اخیر اقای‬ ‫وزیر ارش��اد در راستای ش��رح وظایف دو قوه بود‪ .‬قوه مقننه‪،‬‬ ‫قوه تقنینی و نظارتی است و قوه مجریه‪ ،‬قوه اجرایی است‪.‬‬ ‫پاس��خی که اقای جنتی دادند به نوعی حاکی از این بود که‬ ‫شده به ایسنا گفت‪« :‬نگران ی ها در مورد این فیلم ها برطرف‬ ‫ش��د اما عده ای هم هس��تند که هنوز م ی گوین��د انچه ما‬ ‫م ی خواستیم نش��ده است ولی ما ب ر اس��اس چارچوب های‬ ‫قانونی به فیلم ها مجوز م ی دهیم؛ شورای مربوطه فیلم ها‬ ‫را دیده و بازبینی کرده و اگر اشکاالتی هم بوده برطرف شده‬ ‫است بناب راین مشکل خاصی هم ب رای اکران وجود ندارد و به‬ ‫موقع اکران خواهند شد‪».‬‬ ‫نظر مرکز پژوهش های مجلس‬ ‫باران کوثری در اینستاگرامش سخت‬ ‫به دنبال اکران «عصبانی نیستم» است‬ ‫بیژن نوباوه م ی گوید جلساتی با ایوبی در‬ ‫مورد فیل م های توقیفی داشته است‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ما به نظ رات و دیدگاه ه��ای نمایندگان و کمیس��یون های‬ ‫نظارتی احترام م ی گذاریم‪ ،‬اما متعارف و معمول نیس��ت که‬ ‫کمیسیون های نظارتی مجلس در حیطه اجرا وارد شوند و‬ ‫دس��تگاه ها را وادار به انجام کاری کنند‪ .‬این پاسخ‪ ،‬قانونی و‬ ‫مبنی بر شرح وظایف قوا بود‪ ،‬چیز عجیبی نبود منتها بعضی‬ ‫پاسخ وزیر را بزرگنمایی کردند‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬فیلم هایی که مدنظر کمیسیون بود‬ ‫تا اکران نش��ود با حضور رئیس سازمان سینمایی و اعضای‬ ‫کمیسیون فرهنگی در جلس ه ای بررس��ی شد و م ی شود و‬ ‫نمایندگان اقناع ش��دند که خیلی از انچه در نامه امده اصال‬ ‫موضوعیت ندارد‪ .‬بعض��ی فیلم ها اصال در دس��تور اکران‬ ‫نیس��ت‪ ،‬برخی فیلم ها را خود کارگردان ها و تهی ه کنندگان‬ ‫تقاضای اکران ندادند‪».‬‬ ‫معاون پارلمانی وزیر ارشاد افزود‪« :‬انچه مسلم است دو‬ ‫فیلم است که انها بیشتر روی ان حرف دارند؛ «من عصبانی‬ ‫نیستم» و «قصه ها»‪ .‬درباره فیلم «قصه ها» چند بار بحث و‬ ‫صحبت شد و هیچ کس ای راد شکلی و محتوایی نسبت به‬ ‫این فیلم نگرفته است‪ .‬نقطه ضعفی در این فیلم دیده نشده‬ ‫و معترض هیچ کس و هیچ جریانی نیست بلکه یک فیلم‬ ‫اجتماعی است‪».‬‬ ‫نوش ابادی درباره فیلم «من عصبانی نیس��تم» نیز‬ ‫توضیح داد‪« :‬بعض ی ها نسبت به این فیلم اعتراض و انتقاد‬ ‫داش��تند‪ ،‬مالحظاتی هم بود و در بعضی س��کان س هایش‬ ‫نگران ی های��ی وجود داش��ت ک��ه بازبینی ش��د و بعضی از‬ ‫قس��مت هایش به رغم اینکه تهی ه کننده و کارگردان راضی‬ ‫نبودند‪ ،‬حذف ش��د ولی وقتی ک��ه کاری بای��د انجام گیرد‬ ‫انجام خواهد شد و ما نم ی توانیم به خاطر اکران یک فیلم‪،‬‬ ‫وزارتخانه یا دولتی را هزینه کنیم بناب راین نواقص ان فیلم‬ ‫برطرف شد و اماده اکران اس��ت‪ .‬درواقع دو فیلم «عصبانی‬ ‫نیس��تم» و «قصه ها» هر دو در نوبت اکران قرار دارند و به‬ ‫موقع اکران خواهند شد‪».‬‬ ‫نوش ابادی در پاسخ به این پرسش که ایا نگران ی ها و‬ ‫ای رادات مطرح شده توسط کمیسیون به طور کامل برطرف‬ ‫در همین بی��ن‪ ،‬خبرگ��زاری رس��می دول��ت (ایرنا)‬ ‫در ی��ک خبر اع�لام کرد‪« :‬مرک��ز پژوهش ه��ای مجلس‬ ‫شورای اس�لامی بر اجتماعی بودن فیلم های «قصه ها» و‬ ‫«عصبانی نیستم» مهر تایید زده است‪».‬‬ ‫در این خبر به حضور حجت اهلل ایوبی ‪ -‬رئیس سازمان‬ ‫سینمایی ‪ -‬در کمیسیون فرهنگی مجلس اشاره شد که از‬ ‫تفاهم این سازمان با مجلس منجر شده است‪.‬‬ ‫پس از این حضور گویا بنا بر این گزارش مقرر م ی شود‬ ‫که مرکز پژوهش های مجلس نیز فیلم ه��ا را بازبینی و در‬ ‫این مورد اظهارنظر کند که بازبینی فیلم ها انجام و گزارش‬ ‫مرکز پژوهش ها که هنوز انتشار رسمی پیدا نکرده است‪ ،‬بر‬ ‫اجتماعی بودن فیلم ها تاکید کرده است‪.‬‬ ‫حاال با وجود این اظهارات غیررسمی این سوال به وجود‬ ‫م ی اید که ایا این اتفاق پایانی ب رای حاش��یه اکران این دو‬ ‫فیلم خواهد بود؟ یا دوباره عده ای ساز دیگری م ی زنند؟‬ ‫البته پس از انتش��ار ای��ن خبر‪ ،‬دبیر دفت��ر مطالعات‬ ‫فرهنگ��ی مرک��ز پژوهش ه��ای مجلس گفت ک��ه مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس هنوز گزارش��ی درخصوص دو فیلم‬ ‫«عصبانی نیستم» و «قصه ها» ارائه نکرده است‪.‬‬ ‫س��ینا کلهر گفت‪« :‬تاکنون هیچ گزارش��ی در مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس درباره این دو فیلم تهیه و نهایی نشده‬ ‫است و تنها دو نفر از کارشناسان این مرکز با دعوت وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد و اس�لامی این فیلم ها را مشاهده کرده و‬ ‫نظ رات خود را به دفتر فرهنگی اع�لام کرده اند که از جمله‬ ‫در پالن های مختلف ای رادات متعددی را وارد دانسته اند‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬ب��ا اع�لام نظ��رات کارشناس��ان مرکز‬ ‫پژوهش های مجل��س درخصوص دو فیل��م «قصه ها» و‬ ‫«عصبانی نیس��تم» و وجود موارد قاب��ل تامل مختلف در‬ ‫این فیلم ها‪ ،‬مرکز با بازبینی انها در حال جمع بندی و تهیه‬ ‫گزارش کارشناسی و اعالم نظر نهایی است‪».‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬ب��ا ی��اداوری اینکه وزی ران ارش��اد در‬ ‫دولت های هاشم ی رفس��نجانی با وجود فشارهای مجلس‬ ‫و در نهایت استیضاح‪ ،‬در نهایت خود از سمت هایشان کناره‬ ‫گرفتند‪ ،‬این بار کدام سرنوش��ت در انتظار وزیر ارشاد دولت‬ ‫روحانی اس��ت؟‬ ‫گزارش ها‬ ‫حمید رسایی حامی اصلی استیضاح‬ ‫علی جنتی است‬ ‫معاون پارملان��ی وزیر ارش��اد با اش��اره به‬ ‫نام��ه رئیس کمیس��یون فرهنگی به علی‬ ‫جنتی برای جلوگی��ری از اکران چند فیلم‬ ‫س��ینمایی‪ ،‬تاکید ک��رد ک��ه نگرانی ها در‬ ‫مورد این فیلم ها برطرف شده و فیلم های‬ ‫«قصه ها» و «عصبانی نیستم» در نوبت‬ ‫اکران قرار دارند و به موقع اکران خواهند‬ ‫شد‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪35‬‬ ‫جامعه شناسیسیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫شهید زنده‬ ‫حاج قاسم سلیمانی مرد اول مبارزه با تروریس ت هاست‪ .‬شجاع‪ ،‬ب ی باک‪ ،‬باتدبیر‬ ‫و باهوش‪ .‬او مدت هاست به جهت اهمیت نقشی که در معادالت منطقه پیدا کرده‬ ‫مورد توجه رسانه های بی ن المللی قرار گرفته‪ .‬این روزها اما یک اتفاق جدید رخ داده؛‬ ‫دیگر حاج قاسم سلیمانی‪ ،‬ژنرال نامرئی نیست‪ .‬حاال روزانه تصاویری از او در کنار‬ ‫مبارزان ع راقی منتشر م ی شود که گواهی نقش او در مبارزه با تروریس ت هاست‪.‬‬ ‫رمز و راز حاج قاسم‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫این روزها تصاویر مختلفی از حاج قاسم سلیمانی‬ ‫در عراق منتشر می شود‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«مردی که احساس م ی ش��ود اما دیده نم ی شود»‪ .‬این‬ ‫توصیفی اس��ت که رس��انه های فرامنطقه ای و به خصوص‬ ‫انگلیسی و امریکایی از سردا ر قاسم سلیمانی ارائه م ی کنند‪ .‬مرد‬ ‫جنگ و جهاد‪ ،‬جبهه و مبارزه‪ .‬مبارزی که از ای ران تا لبنان از ع راق‬ ‫تا افغانستان احساس م ی شود‪ ،‬اما دیده نم ی شود‪ .‬این روزها اما‬ ‫سردار بیشتر از گذشته در معرض دید قرار دارد‪ .‬اگر پی ش تر جنگ‬ ‫و گریز او با ژنرال های امریکایی و صهیونیستی در منطقه در‬ ‫الیه های مخفی امنیتی صورت م ی گرفت‪ ،‬حاال او بیشتر دیده‬ ‫م ی شود و به واسطه همین دیده شدن در میان ملت هایی که‬ ‫اتفاقا این روزها مورد ظلم واقع شده اند‪ ،‬بدل به ناجی شده است‪.‬‬ ‫همه اتفاقات منطقه به او ختم م ی ش��ود‪ .‬کس��ی که از‬ ‫رسانه ها گریزان اس��ت اما حجم وس��یعی از اخبار این روزها‬ ‫درباره او منتشر م ی شود‪« .‬ژنرال اسرار امیز»‪« ،‬نخبه ای رانی»‪،‬‬ ‫«ناجی بغداد» و «قدرتمندترین فرد ع راق» لقب هایی است که‬ ‫رس��انه های خارجی این روزها به او م ی دهند‪ .‬هر قدر هم او در‬ ‫داخل ارام و ب ی سر و صدا م ی رود و م ی اید و کار هایش را انجام‬ ‫م ی دهد‪ ،‬بیرون از مرزهای جمهوری اسالمی در مورد او‪ ،‬خیلی‬ ‫خبرها منتشر م ی شود‪ .‬تا دیروز از او م ی ترسیدند‪ .‬بارها و بارها او‬ ‫و سازمان تحت امرش‪ ،‬سپاه قدس را تحریم م ی کردند اما امروز‬ ‫شرایط ب رایشان فرق کرده است‪ .‬اگر تا دیروز تنها نامی از قاسم‬ ‫سلیمانی دیده م ی ش��د‪ ،‬حاال عکس های او منتشر م ی شود‪.‬‬ ‫یزند و‬ ‫درحالی که مستقیم به دوربین نگاه م ی کند‪ ،‬لبخند م ‬ ‫در کنار کسانی که در ع راق مش��غول مبارزه با داعش هستند‬ ‫عکس یادگاری م ی گیرد‪ ،‬مانند هادی العامری رئیس سازمان‬ ‫بدر ع راق‪ ،‬حجت االسالم والمسلمین سی د محمد طباطبایی‬ ‫جانش��ین دبیرکل گروه عصائب اهل الحق و ش��یخ عدنان‬ ‫الشحمانیفرماندهکتائبتیارالرسالی‪،‬منتشرم ی شود‪.‬العبادی‬ ‫که به ته ران امد‪ ،‬در ته ران فورا ته ران دیده شد‪ ،‬وقتی که رفت‪،‬‬ ‫تصاویرش از بی ن الحرمین مخابره شد‪ .‬تا جایی که جهان به این‬ ‫فکر افتاد که «پیام انتشار این تصاویر چیست؟» و خیلی زود‬ ‫به پاسخش رسید‪ .‬زمانی که جلوی پیشروی داعش در ع راق‬ ‫گرفته شد‪ ،‬زمانی که موصل ازاد شد و در روزهایی که امرلی از‬ ‫محاصره طوالن ی مدت تروریس ت های داعشی بیرون امد‪ .‬انها‬ ‫پیام این تصاویر را این گونه ترجمه کردند‪« :‬مردی که در صحنه‬ ‫نبرد حاضر است و از بیان ان هیچ واهمه ای ندارد‪».‬‬ ‫من قاسم سلیمانی هستم!‬ ‫سردار سلیمانی مرد شماره یک علیه داعش‬ ‫‪ 23‬مهرماه گاب ریل گی ت هاوس در ب ی ب ی سی موندو مقاله‬ ‫ی نوشت‪ .‬جهان در ش��رایطی قرار داشت که در مقابله با‬ ‫مهم ‬ ‫داعش دست و پا م ی زد‪ .‬از یک سو امریکای ی ها تالش م ی کردند‬ ‫تا با چند عملیات ه وایی نشان دهند که در ع راق در حال مبارزه با‬ ‫داعشهستندتاپیروزی هایبهدست امده را بهنفعخود مصادره‬ ‫کنند‪ .‬از سوی دیگر رهبر انقالب اوایل مهرماه در زمان خروج از‬ ‫بیمارستان در مصاحب ه ای مهم‪ ،‬پیروزی های به دست امده از‬ ‫ع راق را حاصل مبارزه مردم و ارتش ع راق توصیف کرد؛ مبارزه ای‬ ‫که اگرچه فروتنانه نامی از ای ران در ان برده نشد اما طرف دیگر‬ ‫ماجرا ان را به تفصیل تشریح کرده بود‪.‬‬ ‫گی ت ه��اوس در مقال��ه اش در ب ی ب ی س��ی مون��دو به‬ ‫بمباران های مواضع داعش توسط امریکا اشاره کرد و نوشت‪:‬‬ ‫«ولی این ای ران است که در خاک ع راق حضور گسترده ای دارد و‬ ‫روز به روز تحت فرماندهی قاسم سلیمانی‪ ،‬نفوذ بیشتر و نقش‬ ‫فعال تری در ع راق پی دا م ی کند‪ ».‬گاب ریل گی ت هاوس‪ ،‬خب رنگار‬ ‫ب ی ب ی سی اس��ت‪ .‬او از مدت ها قبل به دنبال کسی است که‬ ‫به عنوان «قدرتمندترین فرد ع راق» شناخته م ی شود‪ .‬خودش‬ ‫در این مقاله م ی نویسد‪« :‬در گرمای طاقت فرسای جلوالء‪ ،‬در‬ ‫نزدیکی مرز ای ران‪ ،‬نیروهای کرد علیه دولت اس�لامی مبارزه‬ ‫م ی کنند‪ .‬در این مدت ایاالت متحده نیز از اسمان به انها کمک‬ ‫م ی رس��اند و روی زمین نیز ای ران به حمایت از انها م ی پردازد‪.‬‬ ‫این تنها نبرد علیه جهادگرایان نیست؛ ای ران نیز کمپین خود‬ ‫را ب رای افزایش کنترلش در ع راق و نفوذش در خاورمیانه دارد‪.‬‬ ‫در بطن این کمپین‪ ،‬فردی به نام ژنرال قاسم سلیمانی نشسته‬ ‫که فرماندهی س��پاه قدس را به عنوان شاخه برون مرزی سپاه‬ ‫پاسداران برعهده دارد‪ ».‬گابریل سپس مانند بسیاری دیگر از‬ ‫یدانند و‬ ‫تحلیلگران قدرت او را مستقیما ناشی از رهبر انقالب م ‬ ‫او را این گونه توصیف م ی کند‪« :‬سلیمانی از اعتماد رهبر انقالب‬ ‫برخوردار است‪ .‬او در ع راق کنترل شب ه نظامیان شیعه را برعهده‬ ‫دارد و سیاستمداران با شنیدن نام او به وحشت م ی افتند‪ .‬کسانی‬ ‫که او را م ی شناسند از او به عنوان فردی یاد م ی کنند که کم حرف‬ ‫یزند و زیاد عمل م ی کند‪( ».‬مثلث انالین‪ 23،‬مهرماه‪)93‬‬ ‫م ‬ ‫مرد حاضر در صحنه عمل‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫حیدر الخویی‪ ،‬از موسس��ه سلطنتی انگلس��تان امور‬ ‫بی ن المللی‪ ،‬درخصوص سلیمانی به ب ی بی سی موندو گفته‬ ‫بود‪« :‬او ای��ن همه قدرت را ب��ه این دلیل به دس��ت اورده که‬ ‫به طور مستقیم با واحدهای حاضر در محل وارد عمل شده‪ .‬او‬ ‫از اینکه در خاک سوریه و ع راق رفت و امد کند و مطمئن شود‬ ‫که شب ه نظامیان اماده رویارویی با تهدیدهای دولت اسالمی‬ ‫هس��تند‪ ،‬واهمه ای ندارد‪ ».‬و افزوده بود‪« :‬سلیمانی در صحنه‬ ‫نقش طالیی فرمانده در مبارزه علیه داعش‬ ‫با گسترده تر ش��دن تصاویر سردار س��لیمانی در ع راق‪،‬‬ ‫گاردین در گزارشی به تحلیل درباره انتشار این تصاویر پرداخت‬ ‫و نوشت‪« :‬ای ران در حال ارسال پیام خود به ملت ای ران و ع راق و‬ ‫جهان در زمینه نبرد علیه داعش است‪ ».‬گاردین در این گزارش با‬ ‫اشاره به موقعی ت سنجی ای ران در نمایش تصاویر از فرمانده ارشد‬ ‫سپاه پاسداران نوشت‪« :‬تصاویر حرفه ای ای ران از سردار سلیمانی‬ ‫در ع راق بخشی از ب رنامه های این کشور در نمایش حمایت از‬ ‫ارتش ع راق در نبرد علیه نیروهای داعش است‪ ».‬بر اساس این‬ ‫گزارش‪ ،‬سردار سلیمانی نقش کلیدی را در نبرد علیه گروهک‬ ‫داعش ایفا م ی کند‪ .‬نمایش چهره وی با محاسن سفید و چفیه‬ ‫به گردن و چهره ای محجوب حکایت از تغییر راهبرد ای ران در‬ ‫این مسیر دارد‪ .‬گاردین نوشت‪« :‬ای ران در واقع در حال نمایش‬ ‫حضور خود در ع راق است و سردار سلیمانی و نیروهای ع راقی‬ ‫که وی فرماندهی انها را بر عهده دارد‪ ،‬نقش مهمی را در سرکوب‬ ‫داعش ایفا م ی کنند‪ ».‬در ادامه این گزارش به واکاوی پیام نهفته‬ ‫در انتشار این تصاویر پرداخت شده و امده بود‪« :‬تصاویر سلیمانی‬ ‫حکای��ت از ان دارد که ای��ران هم در پی گس��ترش موقعیت‬ ‫بی ن المللی خود و هم اطمینان بخشی به ملت خویش است‪».‬‬ ‫نالمللدرامریکا‬ ‫«دینااسفندیاری»‪،‬تحلیلگراندیشکدهروابطبی ‬ ‫نیز در این باره به گاردین گفته بود‪« :‬ای ران م ی خ واهد نشان دهد‬ ‫که در ع راق حضور دارد و در پی دفاع از منافع خود اس��ت‪ .‬انها‬ ‫همچنین به ای رانیان م ی گویند که نگران حضور داعش هستند‬ ‫و جمهوری اس�لامی در پی نمایش برداشتن گام های الزم از‬ ‫سوی خویش ب رای حفظ جان مردم است‪ ».‬این روزنامه انگلیسی‬ ‫گزارشش را درباره حضور ای ران در ع راق با اعتراف به این نکته که‬ ‫سیاست‬ ‫بار ها به او اتهام دخالت در امور سایر کشور ها را م ی زدند‪ .‬در‬ ‫عین حال او را فردی بسیار قدرتمند در عرصه سیاست خارجی‬ ‫جمهوریاسالمیدرخاورمیانهتوصیفم ی کنند‪ ،‬انهادرکنگره‬ ‫امریکا‪ ،‬صریحا و رسما پیش��نهاد ترورش را دادند‪ .‬اما این همه‬ ‫تعارضات رفتاری و گفتاری ب رای قاسم سلیمانی تعجبی نداشته‬ ‫است؛ کسی که رهبر انقالب او را یک «شهید» معرفی م ی کند‪.‬‬ ‫و این البته همه ان چیزی نیس��ت که در مورد او گفته‬ ‫م ی شود‪ .‬روزنامه انگلیس��ی گاردین در مورد قاسم سلیمانی‬ ‫سال ها پیش نوشته بود‪« :‬حتی کسانی که سلیمانی را دوست‬ ‫ندارند‪ ،‬او را فردی باهوش م ی دانند‪ .‬بسیاری از مقامات امریکا‬ ‫که این چند ساله را صرف متوقف کردن س��لیمانی کرده اند‪،‬‬ ‫م ی گویندمایلهستنداوراببینندومعتقدندکهمبهوتکارهای‬ ‫او شده اند‪ ».‬شاید از سر همین بهت است که یکی از مقامات‬ ‫بلندپایه ارتش امریکا عاجزانه م ی گوی��د‪« :‬من اگر او را ببینم‪،‬‬ ‫خیلی ساده از او خ واهم پرسید که از ما چه م ی خ واهد؟»‬ ‫ماجرای تلفن همراهی که او ب رای ژنرال پترائوس‪ ،‬فرمانده‬ ‫سابق ارتش امریکا در افغانستان که پس از ماموریتش به ریاست‬ ‫سازمان جاسوسی امریکا (سیا) رس��ید‪ ،‬ارسال کرده بود‪ ،‬هنوز‬ ‫نقل محافل است‪ .‬ماجرایی که گاردین ان را افشا کرد و نوشت‪:‬‬ ‫«ژنرال پترائوس مدیرکنونی سازمان سیا عالقه دارد داستانی را‬ ‫از زمانی بازگو کند که یک ژنرال ‪ 4‬س��تاره در ع راق بود‪ .‬اوایل‬ ‫سال‪ 2008‬زمانی که اتش مجادله بین گروه شبه نظامی شیعه‬ ‫از یک طرف و ارتش امریکا و ع راق از طرف دیگر شعله ور بود‪،‬‬ ‫س ام اس از سردار‬ ‫به پترائوس یک تلفن داده شد که در ان یک ا ‬ ‫ای رانی بود‪ ،‬ان سردار ای رانی از ان به بعد تبدیل به الهه انتقام شد‪.‬‬ ‫این پیامک از فرمانده سپاه قدس‪ ،‬قاسم سلیمانی امده بود‪ ،‬و‬ ‫توسط یکی از رهب ران ع راقی منتقل شده بود‪ ،‬در ان پیغام نوشته‬ ‫شده بود؛ «ژنرال پترائوس! ش��ما باید مرا بشناسی‪ ،‬من قاسم‬ ‫سلیمانی هستم‪ ،‬کسی که سیاست های ای ران را در ع راق‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫غزه و افغانستان تدوین م ی کند و صد البته سفیر ای ران در بغداد‬ ‫نیز عضو سپاه قدس است و کسی که جایگزین او م ی شود نیز‬ ‫عضو سپاه قدس است‪ ».‬گاردین انگاه از قول صالح المطلک (از‬ ‫عناصر بعثی و مستخدم سازمان سیا که با استخبارات سعودی‬ ‫نیز همکاری م ی کند)‪ ،‬نوشت‪« :‬سلیمانی قدرتش را مستقیما از‬ ‫ایت اهلل سیدعلی خامنه ای م ی گیرد‪ .‬تمام مقامات مهم ع راقی‪،‬‬ ‫سلیمانی را به شکل یک فرشته م ی بینند و با او رایزنی دارند‪».‬‬ ‫(عصر ای ران‪ ٨ -‬مرداد ‪)1390‬‬ ‫سیاسی و نظامی کامال باورپذیر است‪( ».‬همان)‬ ‫برگردیم به سه سال قبل؛ جایی که گاردین مقاله اش را‬ ‫درباره سردار سلیمانی و ماجرای پترائوس منتشر کرده بود‪ .‬در‬ ‫گزارش گاردین امده بود‪« :‬یکی از نمایندگان مجلس ع راق که‬ ‫از دستیاران ارشد نوری المالکی است‪ ،‬درباره سلیمانی م ی گوید‪:‬‬ ‫«او فقط یک بار در این هشت ساله به ع راق امده است‪ ،‬او فردی‬ ‫است که ارام س��خن م ی گوید و منطقی و بسیار مودب است‪.‬‬ ‫یزنید‪ ،‬بسیار ساده برخورد م ی کند‪ .‬تا زمانی‬ ‫وقتی با او حرف م ‬ ‫یدانید چه قدرتی دارد‪ .‬هیچ کسی‬ ‫که پشتوانه او را نشناسید‪ ،‬نم ‬ ‫نم ی تواند با او بجنگد‪ ».‬این روزنامه انگلیسی در ادامه با استناد‬ ‫به همین سخنان سردار سلیمانی را «اصال یک مرد جنگی»‬ ‫ندانسته و درمورد او این گونه به داوری نشسته بود‪« :‬سلیمانی‬ ‫اصال یک مرد جنگی به نظر نم ی رسد‪ ،‬با موهای جوگندمی‪،‬‬ ‫الغر و با لبخندی ملیح! کسانی که او را در سال ‪ )1385( 2006‬و‬ ‫هنگاممسافرتشبهبغدادبهصورتمخفیانهدیده اند‪،‬م ی گویند‬ ‫او بدون هیچ محافظی تنها به همراه دو نفری که او را دعوت‬ ‫کرده بودند‪ ،‬به همه جا م ی رفته است‪ .‬امریکای ی ها تا زمانی که‬ ‫او به ای ران بازم ی گردد‪ ،‬از حضور او در ع راق خبردار نم ی شوند‪.‬‬ ‫یکی از مقامات بلندپایه رسمی امریکا م ی گوید‪« :‬او مانند قیصر‬ ‫سوزو ه راس انگیز است‪ ،‬او همه جا هست و هیچ جا نیست‪».‬‬ ‫ب رای اثبات این ادعا‪ ،‬نیاز به زمان زیادی نبود‪ .‬در اتفاقات‬ ‫سوریه سردار سلیمانی و سپاه تحت امرش نشان داد که م ی تواند‬ ‫نیروی قابل اعتمادی در مقابله با تروریس ت های افراطی منطقه‬ ‫باشد؛ نیرویی که البته تمایل چندان به تبلیغات ب رای خودش‬ ‫و نقشی که در کمک به ارتش سوریه انجام داده بود‪ ،‬نداشت‪.‬‬ ‫از گزارش گاردین تنها سه سال گذشته است‪ .‬حاال همین‬ ‫نشریه مجبور اس��ت در گزارش��ی دیگر اعتراف کند‪« :‬انتشار‬ ‫تصاویر سردار سلیمانی نشان از حضور جدی ای ران در مرحله‬ ‫عمل اس��ت‪ ».‬اعتراف این روزنامه درست بود‪ .‬زمانی که وقت‬ ‫عمل فرا رس��ید‪ ،‬فرمانده در صحنه حاضر بود‪ .‬در میان سایر‬ ‫مب��ارزان‪ ،‬ارام و صبور ن��گاه م ی کرد‪ ،‬چفیه برگردن داش��ت و‬ ‫مستقیمدرچشمانمخاطباننگاهم ی کردوعکسم ی گرفت‪.‬‬ ‫با لبخندی بر لب و گره ای در ابرو که تضادی از مه ربانی و خشم‬ ‫را به تصویر م ی کشید‪ .‬مه ربانی با دوستان و خشم با خصم‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫«ای ران اجازه نداد بغداد س��قوط کند»‪ ،‬این گونه به پایان رساند‪:‬‬ ‫«سردار س��لیمانی و همرزمانش در نبرد علیه داعش در شهر‬ ‫دیاله نزدیک مرزهای ای ران و نیز شهر امرلی در شمال ع راق و در‬ ‫کردستان این کشور حضور داشته و دارند‪( ».‬فارس‪ ٢٣ ،‬مهرماه‬ ‫ی که باید به ان توجه شود این است که این اتفاق‬ ‫‪ )٩٣‬نکته مهم ‬ ‫در ش��رایطی روی م ی داد که محافظه کاران در امریکا تالش‬ ‫م ی کردند تا بار دیگر به عرصه حضور نظامی در ع راق باز گردند‪.‬‬ ‫انها انگار جای خود را تصاحب ش��ده م ی دیدند‪ .‬گاردین در این‬ ‫مقاله به یک نشانه دیگر هم توجه کرده بود‪ .‬چفی ه ای که گردن‬ ‫حاج قاسم بود و روزنامه انگلیس ان را «چفیه انقالبی» توصیف‬ ‫کرده بود‪ .‬گزارش نویس گاردین به خطا نرفته بود‪ .‬چفیه نمادی‬ ‫است از مقاومت و مخرج مشترک جهادی است که ب رای دفاع‬ ‫صورت م ی گیرد‪ .‬از مقاومت در فلسطین گرفته تا جبهه های‬ ‫جنگ‪ ٨‬ساله ای ران علیه ع راق‪.‬‬ ‫از رابر تا بغداد‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سردار س��لیمانی متولد اسفند ‪ ۱۳۳۶‬اس��ت‪ .‬روستای‬ ‫کوهستانی و دورافتاده رابُر در استان کرمان در جنوب شرقی ای ران‬ ‫زادگاه اوست که ساختاری طایفه ای دارد‪ .‬شاید همین ویژگی و‬ ‫شناخت یگانه او یکی از دالیل اصلی انتخابش ب رای فرماندهی‬ ‫نیروی قدس بوده است‪ .‬در‪۱۲‬سالگی‪ ،‬پس از پایان تحصیـالت‬ ‫دوره پنج ساله دبستان‪ ،‬روس��تای رابُر را ترک کرد و مشغول به‬ ‫کار بنایی در کرمان ش��د و به عنوان پیمانکار در س��ازمان اب‬ ‫در همان س��ال ها نیز فعالی ت های انقالبی‬ ‫مشغول کار شد و ‬ ‫خود را شروع کرد‪ .‬بنا به گفته خودش‪ ،‬پس از پیروزی انقالب‪،‬‬ ‫در عین ادامه کار در سازمان اب کرمان‪ ،‬به عضویت مجموعه‬ ‫«سپاه افتخاری» که به وسیله پدر شهید قاضی تاسیس شده‬ ‫بود‪ ،‬درامد‪ .‬با شروع جنگ‪ ،‬راهی جبهه شد و کمی بعد‪ ،‬این ج وان‬ ‫بسیجی‪ ،‬فرمانده بس��یج ی های هم والیت ی اش شد و سپس‬ ‫لشکری از همین بسیج ی های افتاب سوخته کویر تشکیل داد‬ ‫که لشکر ‪۴۱‬ثاراهلل نام گرفت‪ .‬با پایان جنگ‪ ،‬لشکر ‪۴۱‬ثاراهلل به‬ ‫فرماندهی سردار سلیمانی به کرمان بازگشت و درگیر جنگ با‬ ‫اشراری شد که از مرزهای شرقی کشور هدایت م ی شدند‪ .‬مردم‬ ‫سیستان و بلوچستان و کرمان خوب م ی دانند که در سال های‬ ‫فرماندهی او‪ ،‬امن ترین دوران زندگی خود را سپری کردند‪.‬‬ ‫قاس��م س��لیمانی یکی از امضا کنندگان نامه معروف‬ ‫فرماندهان سپاه در جریان وقایع‪۱۸‬تیر‪۱۳۷۸‬به محمد خاتمی‪،‬‬ ‫رئی س جمهوری وقت ای ران بود‪ .‬او پ��س از دوران دفاع مقدس‬ ‫تا زمانی که به س��مت فرماندهی سپاه قدس منصوب شد‪ ،‬با‬ ‫باندهای قاچاق مواد مخدر در نزدیکی مرزهای ای ران و افغانستان‬ ‫جنگید و سال‪ ،۱۳۷۹‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬فرماندهی کل‬ ‫قوا‪ ،‬او را به ته ران فراخواندند و مسئولیت س��پاه قدس را به او‬ ‫سپردند‪ ،‬مسئولیتی که قاسم سلیمانی را به کابوسی در ذهن‬ ‫امریکای ی ها بدل کرد‪ .‬انها از او و سپاه تحت امرش م ی ترسیدند‬ ‫و همین ترس سراغاز توطئه های انها علیه سلیمانی شد‪ .‬پس‬ ‫از طرح ادعاهایی واهی مبنی بر دست داشتن نیروهای ای رانی در‬ ‫اتفاقات داخلی سوریه‪ ،‬اتحادیه اروپا و امریکا در اقدامی نام سه نفر‬ ‫از فرماندهان سپاه را در فهرست تحریم خود قرار داد که سلیمانی‬ ‫هم در ان فهرست قرار داشت‪ .‬همچنین وزارت خزان هداری امریکا‬ ‫پس از اتهام زنی دولت این کشور به ای ران مبنی بر دخالت در‬ ‫توطئه انفجار سفارت ع ربستان در واشنگتن دوباره سلیمانی را‬ ‫تحریم کرد‪ .‬اما ماجرا به این تحریم ها ختم نشد و دشمنان ای ران‬ ‫او را متهم پرونده ترور رفیق حریری معرفی کردند و سرانجام‬ ‫در کنگره امریکا‪ ،‬واضح و اشکار پیشنهاد ترور او را دادند‪ .‬رویل‬ ‫مارک گریچ از کارشناسان موسس��ه دفاع از دموکراسی اظهار‬ ‫داشت‪« :‬انان به اندازه ما دارای منطق نیستند‪ ،‬فکر نم ی کنم‬ ‫بتوانید بدون به قتل رساندن یکی از انها‪ ،‬مرعوب شان کنید‪.‬‬ ‫قاسم سلیمانی خیلی زیاد س��فر م ی کند‪ ،‬بروید او را دستگیر‬ ‫کنید یا به قتل برسانید!»‬ ‫و درعین حال مئیر داگان رئیس س��ابق موساد درباره او‬ ‫م ی گوید‪« :‬او با هر گوش��ه از نظام رابطه دارد‪ .‬او کس��ی است‬ ‫که من به ان م ی گویم باهوش از نظر سیاس��ی‪( ».‬یاهونیوز‪،‬‬ ‫‪ ٣‬نوامبر ‪)٢٠١١‬‬ ‫«جک کین» فرمانده سابق نیروی زمینی ارتش امریکا‬ ‫نیز در نشس��ت کنگره امریکا گفته بود‪« :‬چ��را انها را به قتل‬ ‫نرسانیم؟ انها قریب به هزار امریکایی را کشته اند‪ ،‬چرا ما عامدانه‬ ‫انها را ترور نکنیم؟ نم ی گویم که اقدام نظامی انجام دهیم‪ ،‬من‬ ‫پیشنهاد م ی دهم عملیات محرمانه انجام دهیم»‬ ‫(نیویورکر‪ 30،‬سپتامبر‪)2013‬‬ ‫سلیمانی از دید مجله امریکایی «وایرد»‬ ‫مجله امریکایی «وایرد» در گزارشی که دو سال قبل ان‬ ‫را با تیتر« ‪۱۳‬فرد بسیار خط رناک دنیا» منتشر کرد‪ ،‬به بررسی‬ ‫‪۱۳‬چهره پرداخته اس��ت که به عنوان چهره های شناخته شده‪،‬‬ ‫«محمد مرسی» رئی س جمهور گذش��ته مصر و «بشار اسد»‬ ‫رئی س جمهور سوریه جزو این‪۱۳‬نفر به حساب م ی ایند‪.‬‬ ‫انچه از نگاه این مجله امریکایی جالب و کمی تعجب اور‬ ‫به نظر م ی رسد‪ ،‬نام سردار « قاسم سلیمانی» بود که به عنوان‬ ‫خط رناک ترین و مرموز ترین فرد در دنیا ش��ناخته ش��ده بود‪.‬‬ ‫حاج قاس��م در این گزارش به ادعای وایرد‪ ،‬خط رناک ترین فرد‬ ‫در خط رناک ترین کشور معرفی ش��ده است که م ی تواند تنها‬ ‫تهدیدکننده نظامی امریکا در غرب اسیا و سراسر دنیا باشد‪.‬‬ ‫در ای��ن گزارش ام��ده بود‪« :‬اگ��ر بخواهی��م به دنبال‬ ‫خط رناک ترین کشور سیاره زمین بگردیم‪ ،‬به نام ای ران برخورد‬ ‫م ی کنیم که ممکن اس��ت جرقه جنگ جهان��ی را بزند و اگر‬ ‫بخواهیم در این کش��ور مرموز تری��ن و خط رناک ترین فرد را‬ ‫نامگذاری کنیم‪ ،‬به نام ژنرال قاسم سلیمانی خواهیم رسید که‬ ‫چهره ای مرموز دارد!»‬ ‫تحلی ل های غلط که نقش بر اب شد‬ ‫این روزها دوست و دشمن به نقش ای ران و به ویژه حضور‬ ‫حاج قاس��م در ع راق اعتراف م ی کنند‪ .‬در این شرایط است که‬ ‫همه معترفند شکسته شدن حصر امرلی نتیجه حضور سردار‬ ‫سلیمانی اس��ت و اعتراف م ی کنند «اگر س��ردار دیر به ع راق‬ ‫رفته بود‪ ،‬بغداد سقوط م ی کرد»‪ .‬اما اگر کمی به عقب برگردیم‬ ‫م ی بینیم که تحلی ل های رس��انه های غرب تا چ��ه اندازه در‬ ‫این باره نادرست و ب ی اساس بود‪ .‬سوم ژوئیه ‪ 12( ٢٠١٤‬تیر‪،)93‬‬ ‫واشنگتن پس��ت مقاله ای منتش��ر کرد که در ان مدعی شد‪:‬‬ ‫«اشتباه محاسباتی قاسم سلیمانی‪ ،‬ای ران را به لبه پ رتگاه برده‬ ‫است»‪ .‬به نظر نویسنده این مقاله‪ ،‬در ان روزها که حمالت داعش‬ ‫در اوج خود بود‪ ،‬حل مساله داعش در هر حالت ب رای ای ران یک‬ ‫بازی باخت‪−‬باخت توصیف شده بود‪.‬‬ ‫مشخص نبود که دیوید ایگنیشس نویسنده این مقاله‬ ‫در واشنگتن پست‪ ،‬چگونه «به قدرت رسیدن داعش در ع راق‬ ‫را نه تنها معلول اشتباهات امریکا‪ ،‬بلکه نتیجه اقدامات قاسم‬ ‫سلیمانی‪ ،‬فرمانده سپاه قدس ای ران‪ ،‬در سوریه و ع راق دانسته‬ ‫بود؟» او به انتقاداتی که درباره عملکرد امریکا در ع راق مطرح‬ ‫م ی شود اشاره کرده و نوشته بود‪« :‬اکثر تحلی ل هایی که درباره‬ ‫موقعیت کنونی ع راق ارائه م ی ش��ود‪ ،‬بر اش��تباهات امریکا و‬ ‫خط رات بالقوه ای که این اش��تباهات ب رای منافع امریکا دارد‬ ‫متمرکز ش��ده‪ ،‬اما ما باید کوته نظری مل ی مان را کنار بگذاریم‬ ‫و به این نگاه کنیم که اتفاقاتی که اخی را روی داده چه معنایی‬ ‫ب رای ای ران دارد؛ کشوری که ‪ ۹۰۰‬کیلومتر مرز مشترک با ع راق‬ ‫دارد و به شدت مایل است هژمون ی اش را در انجا تقویت کند‪.‬‬ ‫این تصویری خوشحال کننده نیست‪ ».‬ایگنیشس به نقل از‬ ‫«دریک هاروی» که سال ها تحلیلگر امنیتی ع راق بوده و در حال‬ ‫حاضر استاد دانشگاه فلوریدای جنوبی است‪« ،‬اقدامات قاسم‬ ‫سلیمانی در ع راق و سوریه را مسبب سوق داده شدن سن ی های‬ ‫منطقه به سمت تندروی» معرفی کرده بود‪ .‬تحلیلی که روز به‬ ‫روز غلط بودن ان با حمله داعش به کوبانی‪ ،‬شهر سن ی نشین‬ ‫شمال سوریه بیشتر نمایان شد‪.‬‬ ‫اهمیت کردستان‬ ‫دیوید ایگنیشس در ادامه معتقد بود که اتفاقات پدید امده‬ ‫درنهایتمنجربهتس ریعپروسهاستقاللکردستانع راقخ واهد‬ ‫ش��د و این موضوع را «فاجع ه ای» معرفی م ی کند که «پیامد‬ ‫اقدامات قاسم سلیمانی ب رای ای ران» است‪ .‬این مقاله در روزهایی‬ ‫نوشته شده بود که موصل سقوط کرده بود و نیروهای کرد به‬ ‫سمت غرب رفتند تا از کرکوک و چاه های نفت ان حفاظت کنند‪.‬‬ ‫در همان شرایط بود که بالفاصله مسعود بارزانی اعالم‬ ‫کرد که ب رای استقالل کردستان از ع راق‪ ،‬رفراندوم برگزار خواهد‬ ‫کرد‪ .‬این موضوع مورد اشاره مس��تقیم دیوید ایگنیشس قرار‬ ‫گرفت‪ .‬او در ادامه نوشت‪« :‬نخس ت وزیر اسرائیل نیز قبال اعالم‬ ‫کرده بود که از تشکیل کردس��تان مستقل حمایت م ی کند‪.‬‬ ‫تشکیل یک کشور مستقل کرد م ی تواند منجر به باال گرفتن‬ ‫احساسات ناسیونالیس��تی کردهای ای ران شود که حداقل ‪۱۰‬‬ ‫درصد جمعیت این کشور را تشکیل م ی دهند و این م ی تواند‬ ‫باعث بروز ناارام ی های منطقه ای در ای ران شود‪ .‬بهترین شانس‬ ‫ب رای نگاه داشتن کردستان به عنوان بخشی از ع راق‪ ،‬کم کردن‬ ‫قدرت شیعیان در دولت اینده فدرال ع راق است و این حقیقتی‬ ‫تاسفبار ب رای قاسم سلیمانی است‪ ».‬تحلیلگر واشنگتن پست‬ ‫بار دیگر به بازی باخت ‪ -‬باخت ب رای ای ران در ع راق اشاره م ی کند‬ ‫و معتقد است‪« :‬اگر قرار باشد حکومت داعش از طریق حمله‬ ‫نیروهای نزدیک به ای ران س��رکوب ش��ود‪ ،‬بهترین راه تقویت‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫مواضع سن ی ها و طرفداران ع ربس��تان سعودی در ع راق است‬ ‫و این یک بازی دوس��ر باخت ب رای قاسم سلیمانی است‪ ».‬در‬ ‫ادامه مقاله واشنگتن پس��ت‪ ،‬به نقل از کریم سجادپور‪ ،‬عضو‬ ‫بنیاد بی ن المللی صلح‪ ،‬امده است‪« :‬رویدادهای اخیر نشان داده‬ ‫که قاسم سلیمانی باید از امیدش ب رای تبدیل شدن جمهوری‬ ‫اسالمی به یک قدرت شیعه ای رانی در منطقه ای که عمدتا از‬ ‫سوی اع راب سنی اداره م ی شود‪ ،‬دست بکشد‪( ».‬دویچه وله ‪15‬‬ ‫تیر‪ )93‬تنها سه ماه زمان کافی بود تا این تحلی ل ها در مقابله با‬ ‫واقعیت رنگ باخته و نادرستی انها اثبات شود‪ .‬ساندی تایمز در‬ ‫مقاله ای مدعی شد که «سردار سلیمانی فرماندهی دفاع از بغداد‬ ‫را برعهده گرفته است‪».‬‬ ‫مردی که امریکا را از ع راق بیرون کرد‬ ‫اما سردار س��لیمانی همان طور که در پیامش به ژنرال‬ ‫پترائوس نوش��ته بود‪ ،‬کسی است که سیاس��ت های نظام را‬ ‫در ع راق به اجرا در م��ی اورد‪ .‬مردی ک��ه روزگاری در جبهه ها‬ ‫علیه ع راق م ی جنگید‪ ،‬حاال به ناجی ع راق تبدیل شده است‪.‬‬ ‫همان چیزی که صدام از ان وحشت داشت و پای چوبه دار به‬ ‫باق ی ماندگان حزب بعث توصیه کرد مراقب ان باشند‪« .‬علی‬ ‫الفونه»پژوهشگرمرکزپژوهشی«امریکناینترپ رایزاینستیتو»‬ ‫گفته بود‪« :‬قاسم سلیمانی در س��ال های جنگ ای ران و ع راق‬ ‫به عنوان فرمانده لشکر ‪۴۱‬سپاه پاسداران و به خاطر موفقیت‬ ‫عملیات های شناس��ایی و غافلگی رانه این لش��کر در پشت‬ ‫خطوط دشمن به شهرت رس��ید‪ .‬نقش وی تا حدی اهمیت‬ ‫یافت که ارتش ع راق در ب رنامه ه��ای رادیویی خود به کرات از‬ ‫وی نام م ی برد‪ ».‬در طرف دیگر به گفته «رایان کراکر» سفیر‬ ‫سابق امریکا در ع راق‪ ،‬جنگ ای ران و ع راق ب رای قاسم سلیمانی‬ ‫هیچ گاه پایان نیافت‪ .‬هیچ کس پس از سال ها درگیر بودن در‬ ‫ان جنگ که ش��بیه جبهه های نبرد جنگ جهان��ی اول بود‪،‬‬ ‫نم ی تواند تاثی رات ان را به فراموشی بسپارد‪ .‬هدف استراتژیک‬ ‫قاسم سلیمانی یک پیروزی کامل بر ع راق بود!‬ ‫اما در هر صورت رس��انه های غ��رب معترفند که برخی‬ ‫لزاد‪ ،‬سفیر سابق‬ ‫غ رب ی ها او را س��تایش م ی کنند‪ .‬زلمای خلی ‬ ‫امریکا در افغانستان درباره اش م ی گوید‪« :‬برخالف نظر مقامات‬ ‫امریکایی که سلیمانی را به جنگ افروزی متهم م ی کنند‪ ،‬او در‬ ‫ایجاد صلح ب رای رسیدن به اهدافش فعال بوده است‪ .‬او در پایان‬ ‫دادن به درگیری های نیروهای مقتدی صدر و نیروهای ع راقی‬ ‫در بصره‪ ،‬نقشی حیاتی داشت؛ تهدیدی که م ی رفت تا ناارام ی ها‬ ‫ی به ویژه ب رای منابع نفتی‬ ‫گس��ترش یافته و پیامدهای وخیم ‬ ‫ع راق در پی داشته باشد‪».‬‬ ‫همچنین م ی توان به اظهارات موفق ال ربیعی‏ سیاستمدار‬ ‫و وزیر سابق امنیت ملی ع راق اشاره کرد که در مصاحب ه ای که‬ ‫با روزنامه الشرق االوس��ط‪ ،‬انجام داد‪ ،‬سلیمانی را «بدون شک‬ ‫قدرتمندترین مرد در ع راق» خوان��ده بود‪( .‬گاردین‪ ،‬کلومارتین‬ ‫‪ 28‬جوالی ‪ )2011‬به گفته او سپاه قدس به فرماندهی سلیمانی‬ ‫در تمامی زمینه های سیاسی‪ ،‬اقتصادی و امنیتی و به ویژه در‬ ‫منطقه سبز بغداد (که سفارتخانه های غ ربی و ع ربی و ادارات‬ ‫و خانه ه��ای مقامات دولت��ی و اعضای پارلمان ع��راق در ان‬ ‫قرار دارد) نفوذ دارد‪ .‬در ‪ ۲۲‬دس��امبر ‪ ،۲۰۱۰‬جیمز جفری (سفیر‬ ‫امریکا در ع راق) و لوید اس��تین (فرمانده ارشد نظامیان امریکا‬ ‫در ع راق)‪ ،‬در بیانی ه ای تش��کیل دولت جدید ع راق به رهبری‬ ‫نوری المالکی را تبریک گفتند‪ .‬به گفته سران ع راقی‪ ،‬هنگام‬ ‫یدانستند که در واقع‬ ‫انتشار این بیانیه‪ ،‬امریکای ی ها خودشان م ‬ ‫س��لیمانی انها را از ع راق بیرون کرده است‪ .‬حزب ایاد عالوی‬ ‫سیاستمدار سکوالر طرفدار امریکا‪ ،‬اکثریت اعضای پارلمان را‬ ‫داشت ولی در نهایت به قدرت نرسید‪ .‬عالوی گفته بود‪« :‬ما به‬ ‫امریکای ی هام ی خندیدیم‪...‬سلیمانیکامالانهاراضربه فنیکرد‬ ‫و امریکای ی ها در ظاهر تشکیل دولت جدید را به یکدیگر تب ریک‬ ‫م ی گفتند‪( ».‬نیویورکر‪ 30،‬سپتامبر‪)2013‬‬ ‫سردار سلیمانی و سوریه‬ ‫تا پیش از مبارزه با داعش‪ ،‬حاج قاس��م به عنوان س��ردار‬ ‫سایه ها شناخته م ی شد؛ مردی که حضورش در سوریه احساس‬ ‫م ی شد اما هرگز دس��ت کس��ی به او نرس��ید‪ .‬جان مگوایر‬ ‫افسر سابق سیا گفته است نبرد القصیر (‪)۲۰۱۳‬‏ که منجر به‬ ‫بازپ س گیری شهر اس��تراتژیک القصیر توسط ارتش سوریه و‬ ‫نقطه عطفی در جنگ شد‪ ،‬تحت نظارت و فرماندهی سلیمانی‬ ‫بوده اس��ت و این نبرد را «یک پیروزی بزرگ» ب رای او خوانده‬ ‫بود‪ .‬اندکی بعد و پس از وقوع یک انفجار مهیب در دمش��ق‬ ‫که به کش��ته و زخم ی ش��دن چندین مقام س��وری انجامید‪،‬‬ ‫رسانه های جهان گزارش دادند که قاسم سلیمانی نیز در میان‬ ‫کشته شدگان قرار دارد و شایعه دخالت ای ران در سوریه و کمک‬ ‫به بشار اسد ب رای سرکوب مخالفان قوت گرفت‪ .‬چند روز پس‬ ‫از این ادعا قاسم سلیمانی در دیدار مسئوالن نظام ای ران با رهبر‬ ‫ای ران در ته ران حضور یافت‪ ،‬در حالی که ارام در گوشه ای تسبیح‬ ‫به دست نشسته بود‪ .‬با همان گره معنادار در میان ابروهایش‪.‬‬ ‫نابغه معاصر‬ ‫حاال و در این شرایط نگاه ها بار دیگر به حضور حاج قاسم‬ ‫در ع راق دوخته شده است؛ نگاه هایی که با انتشار تصاویر او در‬ ‫کنار مردم و ارتشی که س��عی م ی کنند با داعش مبارزه کنند‪،‬‬ ‫بیشتر معنا پیدا کرده است‪ 27 .‬مهرماه ‪ ٩٣‬نشریه دیپلمات‪،‬‬ ‫«کوروش را نابغه باستانی و سردار س��لیمانی را نابغه معاصر‬ ‫ای ران» لقب داد‪ .‬در همی��ن روز بلومبرگ درباره پیام انتش��ار‬ ‫تصاویر او نوشت ‪« :‬پیام تصاویر منتشر شده از قاسم سلیمانی‪،‬‬ ‫فرمانده سپاه قدس ای ران در کنار پیشمرگه های کرد این است‬ ‫که جهان ب رای جنگ با افراطیون تروریست به ای ران نیاز دارد‪.‬‬ ‫پیام ای ران از تبدیل مرد در سایه ای تحت عنوان فرمانده عملیات‬ ‫سری خارجی سپاه پاس��داران به قهرمان همگانی این است‬ ‫که اگر م ی خواهید با تندروه��ای افراطی بجنگید‪ ،‬به کمک‬ ‫این کش��ور و فرمانده ارش��د نظام ی اش نیاز دارید‪« ».‬انتونی‬ ‫کوردزمن» تحلیلگر اندیش��کده مرکز مطالع��ات راهبردی و‬ ‫بی ن المللی نیز در این رابطه گفت‪« :‬سلیمانی درباره نفوذ خود‬ ‫به امریکا پیام م ی فرستد‪ .‬این‪ ،‬به عرب ها نیز این پیام را مخابره‬ ‫م ی کند که باید با ای ران تعامل کنند‪ ».‬بلومبرگ در ادامه در این‬ ‫باره م ی نویسد‪« :‬در تصاویری که از سلیمانی در توئیتر و دیگر‬ ‫ش��بکه های اجتماعی منتشر شده است‪ ،‬س��لیمانی موهای‬ ‫جوگندمی و محاس��ن دارد و اغلب در نگاه به دوربین لبخند‬ ‫یزند‪ ،‬همانند یک توریس��تی که در تعطیالت است و هیچ‬ ‫م ‬ ‫نگرانی از بابت کالشینکفی که همراهانش در دست دارند نیز‬ ‫ندارد‪ ».‬همچنین به گفته «پیام محسنی» مدیر پروژه ای ران‬ ‫در دانش��گا ه هاروارد‪ ،‬وجهه ای که اخی را از سلیمانی دیده شد‪،‬‬ ‫ید هد که از رفتن‬ ‫وی را به عنوان فردی کاریزماتیک نش��ان م ‬ ‫به میادین نبرد و فرماندهی عملیات جنگ��ی واهمه ندارد‪ .‬در‬ ‫مهمتریناظهارنظرفارینپالسی‪،‬بااشارهبهانتشارتصاویرسردار‬ ‫سلیمانی‪ ،‬ظهور او را م ی توان«نمایانگر شیوه های متفاوتی»‬ ‫دانست که «واشنگتن و ته ران در راستای به تصویر کشیدن‬ ‫نقش خود در مب��ارزه با داعش به کار م ی گی رند‪ ».‬این نش��ریه‬ ‫امریکایی در گزارشی که با عنوان «شوالیه تاریکی ب ر م ی خیزد»‬ ‫منتشر کرده بود‪ ،‬ادامه م ی دهد‪« :‬امریکا پشت نقاب یک ائتالف‬ ‫شکننده پنهان شده و مشارکت خود در حمالت علیه داعش‬ ‫را ب ی اهمیت جلوه م ی دهد‪ ،‬اما دولت ای ران یک رویکرد کامال‬ ‫متفاوت اتخاذ کرده اس��ت‪ :‬ته ران به اقدامات مستقل خود در‬ ‫ع راق م ی بالد و تالش م ی کند این گونه استدالل کند که در واقع‬ ‫این ای ران است‪ ،‬نه امریکا‪ ،‬که باید به خاطر پیروزی های اخیر‬ ‫مورد قدردانی قرار گیرد‪ ».‬فارین پالسی معتقد است‪« :‬تصمیم‬ ‫ای ران مبنی بر رسانه ای کردن فعالی ت های [سردار] سلیمانی در‬ ‫ع راق اقدامی غافلگی رانه و تعجب ب رانگیز بود‪ ».‬با این همه غرب‬ ‫یداند که مبارزه او با داعش «شمشیری دولبه است»‪.‬‬ ‫به خوبی م ‬ ‫او مردی اس��ت که این روزها در میان جوانان عرب محبوبیت‬ ‫فراوانی یافته؛ به طوری که خشم سعودی ها را به دنبال داشته‬ ‫است‪ ».‬الشرق االوسط با اش��اره به بخش ی هایی از کلیپی که‬ ‫جوانان عرب ب رای حاج قاسم ساخته اند و در ان‪ ،‬سردار سلیمانی‬ ‫به عنوان فرمانده پیروز ش��یعه معرفی شده‪ ،‬نوشته‪« :‬عشق و‬ ‫عالقه جوانان کش��ورهای ع ربی به این ژنرال ای رانی‪ ،‬بس��یار‬ ‫است و حتی سربازان و رزمندگان سنی ع راق نیز او را قهرمان‬ ‫و فرمانده خود م ی دانند‪ ».‬در کلیپ ع راق ی ها ب رای حاج قاسم‪،‬‬ ‫به جمله مقام معظم رهبری که سردار سلیمانی را شهید زنده‬ ‫خطاب کردند هم اشاره م ی شود‪ .‬حاج قاسم‪ ،‬شهید زنده‪ ،‬شوالیه‬ ‫تاریکی‪ ،‬ژنرال س��ایه ها‪ ،‬نخبه ای ران‪ ،‬ژنرال اس��رارامی ز یا یک‬ ‫رزمنده‪ ،‬ه رانچه او را بنامیم‪ ،‬سال هاست که کابوس امریکاست‪.‬‬ ‫عکس هایی که از قاسم سلیمانی منتشر م ی شود نشان از دو‬ ‫چیز است؛ از سویی انگار با ع راق امنی مواجه ایم که فرماندهان‬ ‫ای رانی ب هراحتی در ان تردد م ی کنند و از سوی دیگر سپاه قدس‬ ‫انگار دیگر یک جریان اجتماعی شده که جدا از اقدامات نظامی و‬ ‫امنیتی در بطن ج وامع خاورمیانه هم حضور دارد‪ .‬این پیام هایی‬ ‫است که این روزها منتشر م ی شود‪ .‬در عکس هایی شبیه انچه‬ ‫سردار را در راه رفتن به حرم حضرت اباعب داهلل نشان م ی دهد‪ .‬در‬ ‫روزهایی که محافظه کاران و نئوکان های کنگره امریکا از قبیل‬ ‫جان مک کین‪ ،‬مصرانه و با تهدید از اوباما م ی خ واهند وارد عرصه‬ ‫مبارزه زمینی با داعش در ع راق ش��ده و اجازه ندهد که «سردار‬ ‫ای رانی» یکه تاز می دان باش��د‪ ،‬او همچنان به لنز دوربین نگاه‬ ‫م ی کند‪ .‬درحالی که بر لب خنده و بر ابرو گره ای زده و دو پیام را در‬ ‫یک عکس منتشر م ی کند‪ .‬اشداء علی الکفار‪ ،‬رحماء بینهم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪39‬‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫منجیکردهاعلیهداعش‬ ‫پک ک با بارزانی؟‬ ‫نقش فرمانده ایرانی در کوبانی؛ کنترل جنگ ‬ ‫عرفان قانعی فرد‬ ‫پژوهشگر تاریخ معاصر‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 40‬روز پس از ماجرای مقاومت مشهور کردهای سوریه در‬ ‫کوبانی(عینالعرب)مقابلحرکتتروریستیداعش؛دررسانه ها‬ ‫اخبار مربوط به « اعزام ‪ 150‬نیروی پیشمرگ اقلیم کردستان‬ ‫عراق به کوبانی»‪ ،‬در صدر اخبار منطقه ای انتش��ار می یابد‪ .‬اما‬ ‫پرسش هایی اساسی را در ذهن هر ناظری پدید می اورد‪.‬‬ ‫مافیای رس��انه ای حزب کارگران کردستان(‪ )PKK‬با‬ ‫ساختن موج تبلیغاتی گسترده و بزرگ نمایی اخبار مترتب بر‬ ‫ان و افراط و تفریط در تحلیل ه��ا‪ ،‬به گونه ای غیرواقع گرایانه‬ ‫عمل کرد که کوبانی به عنوان سمبل کرد و کردستان مطرح‬ ‫ش��د و در مقابل هم حزب دموکرات کردستان عراق (‪) KDP‬‬ ‫سعی کرد که مبادا در رقابت رس��انه ای نتواند حزب کارگران‬ ‫کردستان (‪ )PKK‬را مهار کند و بدان خاطر چندان موضوع را‬ ‫مهم جلوه نداد‪ .‬شهر خالی از سکنه کوبانی‪ ،‬هرچند امروز هم‬ ‫برخالف اکثر شگردهای نظامی داعش‪ ،‬هنوز سقوط نکرده و‬ ‫همچنان در وضعیت قرمز باقی مانده است‪ .‬شهری که بعد از‬ ‫اغاز بحران سوریه در ماجرای مشهور و موسوم به بهار عربی‪،‬‬ ‫اداره و مدیریت ان برعهده حزب کارگران کردستان(‪)PKK‬‬ ‫و سایر حزب های اقماری و نزدیک ایدئولوژیک به ان‪ ،‬مانند‬ ‫حزب اتح��اد دموکراتیک (‪ )PYD‬و یگان ه��ای مدافع خلق‬ ‫(‪ )YPG‬است و به طور خودگردانی محلی است و االن صرفا‬ ‫یک گذرگاه مرزی‪ ،‬فعال ش��اهرگ حیاتی بقای این ش��هر و‬ ‫کردها است که هنوز در اختیار داعش قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫مافیای رس��انه های حزب دموکرات کردس��تان عراق‬ ‫(‪ )KDP‬و ح��زب کارگ��ران کردس��تان(‪ )PKK‬عمال جنگ‬ ‫رس��انه ای علیه هم را اغاز کردند‪ .‬حزب دموکرات کردستان‬ ‫عراق (‪ ) KDP‬سعی کرد‪ ،‬ترکیه را دوست و حامی کردها نشان‬ ‫دهد و حتی دو سازمان کرد مسلح ایرانی ‪ -‬دموکرات کردستان‬ ‫ایران (‪ )KDPI‬و کومله (مهتدی) ؛که از سال های جنگ ایران‬ ‫و عراق (‪ 1359‬تا‪ )1367‬در کردستان عراق هستند ‪ -‬هم همنوا‬ ‫با ساز بارزانی نواختند و ایران را دشمن کرد و کردستان نامیدند‪.‬‬ ‫حتی حزب دموکرات کردستان ایران و بارزانی‪ ،‬دوستی با ترکیه‬ ‫را به قتل عام کردها ترجیح دادن��د و طرفه اینکه علی عونی‪،‬‬ ‫عضو ش��ورای رهبری حزب بارزانی‪ ،‬ایران را اش��غالگر کرد و‬ ‫کردستان نامید ! [برخالف کل تاریخ معاصر که در ‪ 500‬سال‬ ‫قبل و جنگ چالدران به چه صورتی بخش هایی از کردستان‬ ‫جدا شد و کردها هر کجا باشند‪ ،‬ریش��ه و اصالت ایرانی دارند]‪.‬‬ ‫اعضای دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان ایران هم وقتی‬ ‫بارزانی در اتوبوسی همراه رجب طیب اردوغان‪ ،‬شهر به شهر‬ ‫کردستان ترکیه می گشت و خود را سفیر صلح می نامید و برای‬ ‫نخست وزیر ترکیه و سیاست های حزب راستگرا و میانه عدالت‬ ‫و توسعه (‪ )AK PARTİ / AKP‬تبلیغ می کرد‪ ،‬اعالم داشتند‬ ‫که اردوغان و حزب عدالت و توس��عه‪ ،‬خواهان صلح با کردها‬ ‫هستند و حمایت از ایش��ان‪ ،‬وظیفه همه کرده است‪ .‬اما حزب‬ ‫کارگران کردستان(‪ )PKK‬هم تالش کرد تا بگوید که ترکیه‬ ‫ضد کردهاست و حمله به کوبانی با دسیسه ترکیه بوده و همت‬ ‫دولت داوداوغلو و اردوغان هم‪ ،‬تشویق داعش به تسخیر کوبانی‬ ‫و تضعیف موقعیت سیاسی کردهای ترکیه و سوریه است‪.‬‬ ‫هرچند شگرد حزب کارگران کردستان(‪ ،)PKK‬در کنار‬ ‫فعالیت گسترده مافیای رس��انه ای‪ ،‬تخریب و ایجاد هیجان‬ ‫کاذب در افکار عمومی جامعه اس��ت‪ ،‬در اولین قدم کردهای‬ ‫ترکیه را به اردوکشی خیابانی و اعتراضات گسترده هوادارانش‬ ‫در شهرها فراخواند و‪ 35‬نفر کشته و‪ 1200‬بنای دولتی تخریب‬ ‫و ‪ 1100‬دستگاه خودرو در شهرهای ترکیه به اتش کشیده شد‬ ‫و بعدترکیه را به پایان گفت وگوه��ای صلح فی مابین تهدید‬ ‫کرد که در صورت س��قوط کوبانی‪ ،‬عملی می ش��ود‪ .‬هرچند‬ ‫نخست وزیر ترکیه ‪ -‬احمد داوداوغلو ‪ -‬منکر این ارتباط دوگانه‬ ‫بود و نقدی تند علیه حزب کارگران کردستان(‪ )PKK‬منتشر‬ ‫کرد و فراخوان صالح مسلم به ترکیه هم چندان موفقیت امیز‬ ‫نبود‪ .‬امریکا نگاهی متفاوت با انکارا نس��بت به حزب اتحاد‬ ‫دموکراتیک (‪ )PYD‬داشت با وجودی که اسم حزب کارگران‬ ‫کردستان(‪ )PKK‬در فهرست ترور قرار دارد و ترکیه هم از تغییر‬ ‫نگاه امریکا نسبت به حزب کارگران کردستان (‪ )PKK‬نگران‬ ‫است‪ .‬اما به هرحال مافیای رس��انه ای و روابط امنیتی حزب‬ ‫کارگران کردستان(‪ )PKK‬موجب ش��د تا ترکیه به گشودن‬ ‫دریچه ای برای نجات کوبانی رضایت دهد‪ .‬گرچه با تانک در‬ ‫نوار مرزی به کمین نشست تا نظاره گر عملیات داعش و کردها‬ ‫علیه همدیگر باشد‪.‬‬ ‫با هماهنگی مسعود بارزانی ‪ -‬مسئول حزب دموکرات‬ ‫کردستان عراق (‪ - ) KDP‬در شهر دهوک‪ ،‬احزاب کرد سوری‬ ‫وابسته به حزب کارگران کردستان(‪ )PKK‬و نیز حزب خود را به‬ ‫جلسه ای فراخواند تا شاید در ‪ 9‬روز گفت وگو‪ ،‬اختالفات داخلی‬ ‫فی مابین را پایان دهد و در قدرت مناطق کردنش��ین سوریه‬ ‫ی هم برای نیروهای وابسته به بارزانی در نظر گرفته شود‪،‬‬ ‫سهم ‬ ‫گرچه اعترافی هم به کانتون های تحت مدیریت حزب اتحاد‬ ‫دموکراتیک (‪ )PYD‬نکرد‪ .‬هرچند وزیر خارجه ترکیه هم عنوان‬ ‫کرد که خواهان تقسیم قدرت در کوبانی است‪.‬‬ ‫سپس اردوغان ‪ -‬رئیس جمهور ترکیه ‪ -‬هم عنوان کرد‬ ‫که اعزام پیشمرگ به کوبانی‪ ،‬پیش��نهاد او بوده نه پادرمیانی‬ ‫بارزانی‪ ،‬کرد سوریه هم پیشمرگ نمی خواهد‪ .‬همچنین افشا‬ ‫کرد که بعد از تماس تلفنی با امریکا به این موضوع رضایت داده‬ ‫است که با هماهنگی‪ 150 ،‬نفر پیشمرگه کرد را روانه کوبانی‬ ‫کند زیرا وی مخالفت خود را علیه تسلیح نیروهای وابسته به‬ ‫حزب کارگران کردستان (‪ )PKK‬اعالم کرده و علنا سوال خود‬ ‫را بیان کرد که سقوط کوبانی چه اهمیتی برای امریکا می تواند‬ ‫داشته باشد؟‪ .‬اما اینکه صد و پنجاه نفر از نیروهای پیشمرگ کرد‬ ‫و یک هزار و سیصد نفر از نیروهای ارتش ازاد سوریه از ترکیه‬ ‫به کوبانی می روند‪ ،‬چه حکایتی پشت پرده این پروژه سیاسی‬ ‫ امنیتی است؟ با تغییر ارایش نظامی ‪ -‬سیاسی ‪ -‬امنیتی در‬‫شرایط میدانی جنگ ان منطقه‪ ،‬چه هدف و سودی را می توان‬ ‫برای نیروهای درگیر متصور بود و ط��ی روزهای اتی‪ ،‬با ورود‬ ‫نیروهای پیشمرگ به کوبانی‪ ،‬حزب کارگران کردستان(‪)PKK‬‬ ‫چه واکنش و عکس العملی را نشان خواهد داد؟ چه پیامدهایی‬ ‫در این باره می توان برشمرد؟‬ ‫یک هفته قب��ل از رفتن این ‪ 150‬نفر‪ ،‬بی��ش از ‪ 20‬تن‬ ‫سالح و تجهیزات نظامی و مواد منفجره و نیازهای پزشکی‬ ‫و درمانی از طریق هواپیمای امریکایی از اربیل روانه کوبانی‬ ‫شد‪ ،‬اما حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق (‪ )PUK‬اعالم‬ ‫کرد که این سالح ها و تجهیزات نظامی انها بوده که به کوبانی‬ ‫فرستاده شده که موجب بروز برخی واکنش های تند و عصبی از‬ ‫سوی ریاست تمدید شده اقلیم کردستان عراق علیه ایشان شد‬ ‫و در چند بیانیه اعالم کردند که همکاری ها و ارسال سالح ها‬ ‫و تجهیزات نظامی‪ ،‬به نام اقلیم کردس��تان عراق بوده نه یک‬ ‫حزب مشخص! گرچه شیخ جعفر مصطفی‪ ،‬عضو دفتر سیاسی‬ ‫اتحادیه میهنی و وزیر سابق پیشمرگ ‪ -‬که به هواداری بارزانی‬ ‫مشهور است ‪ -‬بیان کرد که در جریان ارسال سالح و تجهیزات‬ ‫نظامیاتحادیهمیهنیکردستانعراقبهکوبانینیستموتشکر‬ ‫نابهنگام وی از حضور قاسم سلیمانی در جبهه های جنگ در‬ ‫مصاحبه اش‪ ،‬شاید به ذهن این را متبادر کند که این کمک ها‬ ‫از طرف ایران بوده و به اسم حزب اتحادیه میهنی کردستان‬ ‫عراق (‪ )PUK‬تمام می شود‪ .‬به هرحال بارزانی حتی در نزدیکی‬ ‫با ایران هم تمایل ندارد که گروه و حزب��ی دیگر از کردها به‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سیاست‬ ‫اندازه ایشان به ایران نزدیک باشد اما به هرحال همه منتقدان‬ ‫و رقیبان خود را مامور و وابسته به ایران می شناساند و خود را‬ ‫در رس��انه های کردی‪ ،‬برای فریب افکار عمومی‪ ،‬همچنان‬ ‫ضد ایران نشان می دهد!‬ ‫اقدام انسان دوس��تانه حزب اتحادیه میهنی کردستان‬ ‫عراق (‪ )PUK‬مرا یاد حرف جالل طالبانی می اندازد که گفت‬ ‫روزی کردهای سوریه از من خواس��تند که به ایشان کمک‬ ‫تس��لیحاتی ‪ -‬نظامی بکنیم اما من گفتم ک��ه زمانه جنگ و‬ ‫سالح و دوران چگوارا بازی تمام شده است‪ .‬اما حزب اتحادیه‬ ‫میهنی کردس��تان عراق (‪ )PUK‬اعالم کرد ک��ه این حزب‬ ‫سالح خریداری ش��ده خود را برای کوبانی فرستاده و ناگهان‬ ‫رس��انه های وابس��ته به بارزانی ان را بازرگانی و عوامفریبی‬ ‫سیاسی نامیدند اما امروز انها پیشمرگ اقلیم را می فرستند و‬ ‫پرچم حزب دموکرات کردس��تان عراق (‪ )KDP‬را به دست‬ ‫استقبال کنندگان داده و جز کانال تلویزیونی روداوو ‪ -‬وابسته‬ ‫به نچیروان بارزانی ‪ -‬اجازه حضور به کانال تلویزیونی دیگر‬ ‫داده نمی شود تا خبر را پخش کند و شگفت اینکه در گزارش‬ ‫خبری‪ BBC‬فارسی هم عنوان و تریبون و میکروفون تلویزیون‬ ‫روداوو (‪ )RUDAW‬توس��ط خبرنگار وابس��ته به بارزانی در‬ ‫‪ BBC‬نمایش داده می شود‪ .‬در اینکه همواره حزب دموکرات‬ ‫کردس��تان عراق (‪ )KDP‬خواهان فتح رسانه هاست‪ ،‬شکی‬ ‫نیست و همواره در پی تبلیغ رسانه ای حزب خود و ساختن تاریخ‬ ‫ساخته و پرداخته و تخیلی برای خود است تا خود را صاحب کرد‬ ‫و کردستان و به نوعی تنها پهلوان بدون رقیب عرصه رسانه ای‬ ‫معرفی کند که بدون وی در کردس��تان نمی توان کاری کرد‪.‬‬ ‫حتی مدتی قبل هم عادل مراد‪ ،‬رئیس شورای مرکزی اتحادیه‬ ‫میهنی کردستان‪ ،‬که بیان داشته بود حزب دموکرات کردستان‬ ‫ع��راق (‪ )KDP‬اکثر دس��تگاه های دیپلماس��ی دولت اقلیم‬ ‫کردستان را به انحصار خود دراورده؛ دوباره در مرکز رسانه ای‬ ‫ش��ورای مرکزی اتحادی��ه میهنی کردس��تان (‪)PUKCC‬‬ ‫افشا کرد که حزب دموکرات کردس��تان عراق (‪ )KDP‬حتی‬ ‫هیلکوپترهای دولت مرکزی عراق را برای فعالیت حزبی خود‬ ‫در اختیار گرفته و کمک ها و همکاری های جهانی را به اوارگان‬ ‫شنگال به اسم خود به طور انحصاری توزیع می کند که طبق‬ ‫معمول با تکذیب گروه بارزانی روبه رو شد‪.‬‬ ‫ایا این ‪ 150‬نفر اموزش ه��ای نظامی ‪ -‬امنیتی خاصی‬ ‫برای میدان های جنگی دیده اند؟ نوع س�لاح انها چه تفاوتی‬ ‫با سالح های حزب کارگران کردستان (‪ )PKK‬و حزب اتحاد‬ ‫دموکراتیک (‪ )PYD‬و یگان های مدافع خل��ق (‪ )YPG‬دارد؟‬ ‫سالح ضد تانک و خودروهای زرهی است که نیروهای وابسته‬ ‫به حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق (‪ )PUK‬تامین کرده‬ ‫یا همچنان مافیای رسانه ای حزب دموکرات کردستان عراق‬ ‫(‪ ) KDP‬می خواهد ان را مص��ادره به مطلوب کند؟ اگر چنین‬ ‫تکاوری و باوری به دفاع از خاک و مب��ارزه دارند‪ ،‬چرا در داخل‬ ‫کردستان عراق چنین سلحش��وری و ماموریتی به انان داده‬ ‫نمی شود؟ وزیر دفاع عراق هم اظهار داشت که چرا در ازاد سازی‬ ‫زمار‪ ،‬چنین همکاری با نیروهای حکومت مرکزی عراق ندارند؟‬ ‫طی تاریخ معاصر کردس��تان‪ ،‬بس��یاری از موارد مابین‬ ‫حزب دموکرات کردس��تان عراق (‪ )KDP‬و حزب کارگران‬ ‫کردس��تان(‪ )PKK‬دیده شده که گاه مس��بوق به سابقه بوده‬ ‫اس��ت و خانواده بارزانی منافع روابط خود ب��ا ترکیه را فدای‬ ‫کردها نکرده اند‪ .‬مثال مصطف��ی بارزانی که وقتی در ‪ ۲۰‬اوت‬ ‫‪ ۱۹۶۵‬سعید الجی به عنوان حزب دموکرات کردستان ترکیه‬ ‫سوگند یاد کرد‪ ،‬می خواهد که دکتر شوان را متقاعد سازد و از‬ ‫بارزانی داوری و قضاوت می خواهد‪ ،‬اما به دست شوان به قتل‬ ‫می رس��د و بعد تاریک ترین واقعه جنبش کردهای ترکیه رخ‬ ‫داد و اول ژوئن ‪ 1971‬توسط دکتر ش��وان ‪ -‬یا سعید قرمزی‬ ‫تپراک ‪ -‬ترور شد و بعد بارزانی و دا رو دسته اش – مانند اسعد‬ ‫خوشاوی – روز ‪ ۲۶‬نوامبر ‪ ۱۹۷۱‬وی را ترور می کنند و دوران‬ ‫ترورها و تسویه حساب های خونین شروع شد؛ مصطفی بارزانی‬ ‫در استقبال از الجی پرسید که ایا حکومت ترکیه می داند که‬ ‫ایشان در کردستان عراق هستند؟ الجی هم در پاسخ می گوید‬ ‫که حکومت ترکیه مخالف قیام مسلحانه کردهای عراق است‬ ‫و نمی داند [ قیام مسلحانه کردهای عراق که توسط ساواک‬ ‫ایران مابین سال های‪ 1961‬تا‪ 1975‬شکل گرفت] و مصطفی‬ ‫بارزانی هم در پاسخ گفته بود‪« :‬ما دل ترکیه را نمی رنجانیم‪.‬‬ ‫سال ‪ 1962‬در بادینان بودیم و ترکیه دوست ما بود و ضد کرد‬ ‫هم نیس��ت اما ما در داخل ترکیه چند نف��ر خودفروخته را در‬ ‫حکاری و اس��تانبول و دیاربکر ترور کردی��م و ترک ها به ما‬ ‫کمک کردند‪ .‬االن هم نمی خواهیم که با حضور شما‪ ،‬ترکیه از‬ ‫ما برنجد!» البته دکتر شوان هم در اوایل دهه ‪ 1960‬قصدش‬ ‫قیام مسلحانه علیه ترکیه بود اما بارزانی نمی خواست کسی در‬ ‫کردستان های اطراف‪ ،‬قیامی مدنظر داشته باشد‪ .‬حتی در بهار‬ ‫‪ 1968‬هم برای دستخوشی و جلب نظر ساواک شاهنشاهی‪،‬‬ ‫جنازه های مبارزان کرد مانند سلیمان معینی و شریف زاده را‬ ‫تحویل داد‪ .‬همواره طی تاریخ معاص��ر‪ ،‬بارزانی ها ده ها طرح‬ ‫عمده و کلی در نابودی و سرکوب هر حرکتی کردی داشته اند‪.‬‬ ‫هرچند در جنگ برادرکشی س��ال های ‪،1996-1995‬‬ ‫پیشمرگه های حزب دموکرات کردس��تان عراق (‪ ) KDP‬در‬ ‫ترکیه‪ ،‬اموزش نظامی دیدند و ایا امروز این پیش��مرگه های‬ ‫بارزانی‪ ،‬چه ضرورتی برای حضورش��ان در کردستان سوریه‬ ‫اس��ت؟ جدای از پیوند و روابط تنگاتنگ سیاسی ‪ -‬امنیتی ‪-‬‬ ‫اقتصادی مابین ترکیه و بارزانی؛ (که همیشه حزب کارگران‬ ‫کردستان(‪)PKK‬از قراردادهای نفتی بارزانی و ترکیه نگران‬ ‫بوده و هس��ت)‪ ،‬قدرت طلبی بارزانی چ��ه زیان هایی را برای‬ ‫کردهای سوریه و ترکیه به دنبال خواهد داشت؟ اینده سیاسی‬ ‫کردها به کدام س��و می رود؟ ایا در کردس��تان سوریه‪ ،‬تسلط‬ ‫کردهای وابسته به حزب کارگران کردس��تان(‪)PKK‬پایان‬ ‫می یابد و قلمرو حزب دموکرات کردس��تان ع��راق (‪) KDP‬‬ ‫افزایش می یابد؟ در بازی امریکا ‪ -‬ترکیه ‪ ،‬ایا بارزانی در پوشش‬ ‫ادعای حمایت از مردم کوبانی‪ ،‬چه قصد و نیتی را در س��وریه‬ ‫دنبال خواهد کرد؟‬ ‫هنوز هم افکارعمومی از یاد نبرده است که قبل از حمله‬ ‫داعش‪ ،‬دور نوار مرزی با کردس��تان س��وریه را خندق کند و‬ ‫بعدها در امدن داعش به موصل و تخلیه شنگال از هر اقدامی‬ ‫ رویگردان نبود‪ .‬کسی که روزگارانی ادعا کرد که کنگره ملی‬ ‫کرد خواهد داش��ت و رهبری ان را برعهده خواهد گرفت‪ .‬اما‬ ‫امروز در عملکرد این ‪ 150‬نفر اعزامی‪ ،‬سواالت بی پاسخ زیادی‬ ‫مطرح است‪ .‬هرچند در این زمینه همکاری با داعش‪ ،‬بارزانی‬ ‫نگاه مثبت گروه های اسالمی کردستان عراق را هم به همراه‬ ‫داشت‪ ،‬افرادی متعصب و سنتی که جوانان زیادی از کردهای‬ ‫حلبچه و پیرامون را در پیوس��تن به داعش‪ ،‬تش��ویق کردند‪.‬‬ ‫به هرحال نقشه پش��ت پرده حضور این ‪ 150‬نفر با همکاری‬ ‫و نظارت امنیتی ترکیه‪ ،‬تا چند روز دیگر افشا می شود‪ .‬مسعود‬ ‫بارزانی و حزب دموکرات کردستان عراق (‪ ) KDP‬همواره از‬ ‫کمپین مشارکتی حزب کارگران کردستان(‪ )PKK‬و اتحادیه‬ ‫میهن��ی کردس��تان ع��راق (‪ )PUK‬وحش��ت دارد و برایش‬ ‫سال های اواسط دهه ‪ 1990‬را به یاد می اورد که می خواستند‬ ‫با کمک حزب سوسیالیست کردستان عراق (‪ )KSDP‬وی را‬ ‫به کلی نابود کنند و هنوز هم از قهرمان بارزانی رسانه ای این‬ ‫دو حزب‪ ،‬وحش��ت دارد‪ .‬اصوال هر وقت در تنگنا قرار بگیرد‬ ‫سعی می کند با بهم زدن صورت مس��اله‪ ،‬برای خود داستانی‬ ‫دیگر ساخته و پرداخته کند‪ .‬به هرحال کنترل رسانه ای بحران‬ ‫را به کنترل واقعی صحنه سیاسی ترجیح می دهد تا اینکه از‬ ‫خود س��یمای یک رهبر ملی محبوب قلوب بسازد‪ .‬اما رفتن‬ ‫این افراد ایا زمینه اغاز جنگ واقع��ی مابین حزب دموکرات‬ ‫کردستان عراق (‪ )KDP‬و حزب کارگران کردستان(‪)PKK‬‬ ‫می ش��ود؟ به هرحال بارزانی و حزبش‪ ،‬جز خود در کردستان‪،‬‬ ‫باور و اعتمادی نداشته و ندارد‪ .‬و امروزه هم ایا همچنان برای‬ ‫کرد و کردستان‪ ،‬تسلط انحصاری حزب دموکرات کردستان‬ ‫عراق (‪ ) KDP‬بر کردستان عراق‪ ،‬قابل قبول است؟ حزبی که‬ ‫همچنان سیاست های اقتصادی ‪ -‬امنیتی ‪ -‬سیاسی ان برای‬ ‫عموم افکار عمومی کردستان‪ ،‬غیرشفاف است‪.‬‬ ‫ایا همانطور که اف��را بنگل��و (‪ ،)Ofra Bengio‬محقق‬ ‫اسرائیلی تاریخ خاورمیانه در مرکز موشه دایان (‪ )dayan‬اظهار‬ ‫داشت که حمله کشنده و مرگبار داعش به کردستان‪ ،‬اسباب‬ ‫دولت مستقل کردی را فراهم کرده و کردها باردیگر بازیگر مهم‬ ‫منطقه ای ش��ده اند‪ ،‬واقعیت دارد؟ و اینکه کردها مناطق نفتی‬ ‫مهم کرکوک و موصل را تصرف کرد‪ ،‬که قبال در اختیار داعش‬ ‫بوده‪ ،‬زمینه تسلط بیشتر کردهاست؟ ایا دسترسی به منافع نفتی‬ ‫و همکاری کردها در نفت با داعش و دسترسی به مرز ترکیه و یا‬ ‫دسترسی به شنگال – راه استراتژیک مابین موصل و ترکیه ‪-‬‬ ‫نقشه ای از پیش طراحی شده نبوده؟ امروز هم حضور ‪ 150‬نفر‬ ‫وابسته به بارزانی با سالح وارداتی و با موافقت ترکیه‪ ،‬پیشگام‬ ‫طرح سرنگونی نظام سوریه و پیش زمینه حمله به دمشق است؟‬ ‫به هرحال امروزه روز‪ ،‬حزب کارگران کردستان(‪ )PKK‬در عملی‬ ‫انجام شده قرار گرفته است و چه بسا رضایت ترکیه هم برای‬ ‫ساکت کردن صدای مخالفان بوده است‪.‬‬ ‫ایا بارزانی دوباره قربانی سیاس��ت های ناپخته‪ ،‬توهم‬ ‫و احساساتی و تنگ نظرانه می ش��ود؟ ایا دوباره ایران و سپاه‬ ‫قدس وی را از نابودی نجات می ده��د؟ و اکنون که ‪ 9‬ماه به‬ ‫پایان دوران شاهنش��اهی وی مانده و ایران عامل اساسی در‬ ‫تمدید دوران دو س��اله وی پس از ‪ 16‬سال ریاست تحمیلی‬ ‫اقلیم کردس��تان عراق بود؛ ایا کرس��ی را رها می کند؟ وی با‬ ‫چه عقالنیت و دانش و حکمت و درایتی می خواهد ریاس��ت‬ ‫مادام العمر کردها را داشته باشد و رئیس خودخوانده کردهای‬ ‫عراق باشد؟ کسی که یک سیاست موفق را در کردستان نداشته‬ ‫است و با ادامه حضورش اینده تاریکی در انتظار کردها خواهد‬ ‫بود‪ .‬و در برابر سخن غیرمنطقی استقالل خواهی کردستان‪ ،‬فقر‬ ‫و تنگدستی و عدم توسعه و پیشرفت را برای کردستان عراق‪ ،‬به‬ ‫ارمغان اورده است‪ .‬وقتی که داعش به کردستان حمله ور شد‪،‬‬ ‫فورا بدون هیچ پش��توانه ای اعالم کرد که «ماده ‪ 140‬قانون‬ ‫اساسی عراق برای تعیین سرنوشت مناطق مورد مناقشه میان‬ ‫اربیل و بغدا به اجراء درام��د‪ ».‬و مخالفان ان را تائید تلویحی‬ ‫داعش نامیدند‪ .‬زیرا مس��عود بارزانی کسی است که کم کم از‬ ‫ایران جدا ش��ده و به ترکیه نزدیک و نزدیک تر شده و چندان‬ ‫تمایلی هم در وابس��تگی به بغداد ندارد جز انکه نفت را بدون‬ ‫سوال و کنترل عراق بفروشد اما همچنان حقوق کردها را از‬ ‫بغداد دریافت کند‪ .‬همچنان به عربستان و قطر و امارات هم‬ ‫نزدیک می شود تا دوستانی در منطقه خلیج فارس داشته باشد‪.‬‬ ‫امریکا هم چندان باور و اعتمادی به بارزانی نداش��ته و‬ ‫ندارد‪ .‬هرچند برایش همکاری نظامی ارسال کرد و به یکی از‬ ‫ارزوهای دیرینه مسعود بارزانی‪ ،‬جامه عمل پوشانید‪ .‬به هرحال‬ ‫اگر نقش مثبت و س��ازنده ایران و امری��کا در ماجرا دخالت‬ ‫نمی داشت‪ ،‬او جز ادعای های پیوسته رسانه ای چه رهاوردی‬ ‫را برای کرد و کردستان داشت؟ او االن صرفا به ان فیلم ها و‬ ‫رسانه های حامی دلخوش است‪.‬‬ ‫امروز هم قاسم سلیمانی‪ ،‬فرمانده مشهور نظامی ایرانی‬ ‫در عراق‪ ،‬حضور دارد و داعش نتوانس��ت که با کمک ترکیه‬ ‫ قطر ‪ -‬عربس��تان بر عراق و سوریه مس��لط شود و حریف‬‫استراتژی وی شوند اما او ایا می تواند این دغدغه های سیاست‬ ‫نفوذی در کردس��تان را با عامل ب��ودن بارزانی‪ ،‬کنترل کند؟‬ ‫به راستی اگر وی و سیاست سپاه پاسداران و جمهوری اسالمی‬ ‫وجود نمی داشت‪ ،‬امروز نه اقلیم کردستان عراقی وجود داشت و‬ ‫اصوال نه حزب بارزانی و نه شخص مسعود بارزانی رنگ اسمان‬ ‫کردستان عراق را می دید‪ ...‬اما امروزه کمک این ژنرال موفق‬ ‫و صاحب نام ایرانی در مدیریت بحران پیش رو چه خواهد بود؟‬ ‫تا روزگاری که مام جالل در عرصه سیاست فعال بود‪،‬‬ ‫همیشه از حضور حاج قاسم در عراق خش��نود بود‪ ،‬تا دم در به‬ ‫اس��تقبالش می رفت و دس��تش را به گردن او می انداخت که‬ ‫هیچ سنخیتی با پروتکل سیاسی نداشت؛ اما ایا کردها ممنون‬ ‫و قدر دان تالش وی خواهند بود یا فریب عوامفریبی رسانه ای‬ ‫مسعود بارزانی را خواهند خورد؟‬ ‫‪41‬‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سرلشکر قاسم س��لیمانی‪ ،‬فرمانده س��پاه قدس خنثی شد‪.‬‬ ‫حضور سردار س��لیمانی در ع راق و در کنار نیروهای مردمی و‬ ‫در حالی که ده‪‎‬ها ماهواره امریکایی‪ ،‬غ ربی و صهیونیس��تی‬ ‫تحرکات ایش��ان را رصد م ی‏کردند یکی از موارد شگفت انگیز‬ ‫اقدامات سردار س��لیمانی بود‪ .‬این حضور هرچند با ریسک و‬ ‫خط رات زیادی همراه بود اما از هوشمندی و توانایی فرماندهان‬ ‫سپاه ب رای خنثی ساختن توطئه‪‎‬های جهانی علیه مقاومت و‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران حکایت دارد‪ .‬شکستن حلقه محاصره‬ ‫برخی شهرهای ع راق که با فرماندهی مستقیم سردار سلیمانی‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬یکی از مهمترین اقدامات سیاس��ی‪ ،‬نظامی و‬ ‫امنیتی ای ران ب رای دور ساختن خطر داعش از مرزهای ای ران تلقی‬ ‫م ی‪‎‬شود‪ .‬بناب راین پس از این اقدام بود که نگاه ملت‪‎‬های جهان‬ ‫نسبت به ای ران تغییر یافت و اکنون ملت‪‎‬های مسلمان با دیده‬ ‫احترام انگیزی به نیروهای مسلح و ملت ای ران نگاه م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫سلیمانی خطر داعش را از ایران دورکرد‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫حسن هانی زاده در گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫پ�س از ش�کل گیری برخی بحران‪‎‬ه�ا در منطقه‬ ‫ب ه خصوص بحث حضور داعش در سوریه و عراق‪،‬‬ ‫شاهد کم ک‪‎‬های لجس�تیکی ایران با فرماندهی‬ ‫سردار قاسم سلیمانی‪ ،‬فرمانده سپاه قدس بودیم‪.‬‬ ‫در واقع سردا ر سلیمانی در تغییر روند جنگ داخلی‬ ‫س�وریه و مقابله با داعش در عراق نقش بسزایی‬ ‫داشت‪ .‬ارزیابی شما از این کم ک‪‎‬های ایران و نقش‬ ‫سردار سلیمانی چیست؟‬ ‫با توجه به اینکه جمهوری اس�لامی ای ران در طول‬ ‫‪ 35‬سال گذشته تجربه گرانسنگی در مبارزه با گروهک‪‎‬های‬ ‫تروریس��تی پیدا کرده اس��ت‪ ،‬بناب راین از زمان اغ��از بحران‬ ‫س��وریه در ‪ 15‬مارس ‪ 2011‬جمهوری اس�لامی ای ران عمال و‬ ‫در راس��تای حمایت از دولت بشار اس��د‪ ،‬وارد فضای منطقه‬ ‫شد تا از ش��کل گیری یک توطئه س��ازمان یافته امریکایی‪-‬‬ ‫صهیونیستی‪ -‬ع ربی جلوگیری کند‪ .‬در بحران سوریه اهداف‬ ‫متعددی از تشدید این بحران وجود داشته و ان سرنگونی دولت‬ ‫اسد‪ ،‬قطع محور ته ران‪ -‬دمشق‪ -‬بیروت‪ ،‬تشکیل یک دولت‬ ‫دست نشانده و وابسته به امریکا و اسرائیل در سوریه و حذف‬ ‫مقاومت اسالمی لبنان و به طور مشخص حزب اهلل از صحنه‬ ‫عملیاتی منطقه است‪ .‬باتوجه به وجود این توطئه و وجود روابط‬ ‫اس��تراتژیکی میان ای ران و سوریه بناب راین جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در راستای جلوگیری از عملیات ی شدن طرح توطئه امیز‬ ‫امریکا به دولت سوریه ب رای برون رفت از بحران فعلی کمک‬ ‫کرد‪ .‬از سوی دیگر حزب اهلل که به خوبی م ی داند گروهک های‬ ‫تروریستی سرانجام ب رای ضربه زدن به مقاومت اسالمی متوجه‬ ‫لبنان خواهند ش��د بناب راین نیروهای حزب اهلل ب رای مقابله با‬ ‫گروهک های تروریستی در کنار نیروهای دولتی و ارتش سوریه‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬عملیات القصیر که منجر به پاکسازی این شهر‬ ‫استراتژیک شد‪ ،‬یکی از موفقی ت های نظامی درخشان نیروهای‬ ‫حزب اهلل تلقی م ی‪‎‬شود‪ .‬به همین دلیل یک جبهه مشترک‬ ‫گسترده با شرکت امریکا‪ ،‬غرب‪ ،‬رژیم اسرائیل‪ ،‬ع ربستان‪ ،‬قطر‬ ‫و ترکیه تشکیل شد‪ .‬این جبهه حوزه فعالیت خود را نه تنها در‬ ‫سوریه بلکه به سمت ع راق و لبنان گسترش داد‪ .‬انفجارهایی‬ ‫که طی دو سال گذش��ته در لبنان و به طور مشخص در ب رابر‬ ‫س��فارت جمهوری اس�لامی ای ران و مرکز فرهنگی ای ران در‬ ‫بیروت رخ داد‪ ،‬برایند فعالیت مشترک این جبهه بود‪ .‬در ع راق‬ ‫نیز ع ربستان و قطر از رهگذر تشدید ناامن ی‪‎‬ها و بحران‪ ،‬دولت‬ ‫‪3‬‬ ‫حس�ن هانی زاده‪ ،‬کارش�ناس مس�ائل‬ ‫بی ن الملل در گفتگو ب�ا مثلث از اهمیت حضور‬ ‫سردار قاسم سلیمانی‪ ،‬فرمانده سپاه قدس در‬ ‫عملیات علیه داعش م ی گوید ‪ .‬هانی زاده معتقد‬ ‫است حضور سردار سلیمانی در عراق و در کنار‬ ‫نیروهای مردم�ی و در حالی که ده‪‎‬ه�ا ماهواره‬ ‫امریکایی‪ ،‬غ ربی و صهیونیستی تحرکات ایشان‬ ‫را رصد م ی‏کردن�د یکی از موارد ش�گفت انگیز‬ ‫اقدامات سردار س�لیمانی بود‪ .‬این کارش�ناس‬ ‫م ی گوید این حضور هرچند با ریسک و خطرات‬ ‫زیادی هم�راه بود ام�ا از هوش�مندی و توانایی‬ ‫فرماندهان سپاه برای خنثی ساختن توطئه‪‎‬های‬ ‫جهانی علیه مقاومت و جمهوری اسالمی ایران‬ ‫حکای�ت دارد‪ .‬همچنی ن هانی زاده شکس�تن‬ ‫حلق�ه محاص�ره برخی ش�هرهای ع�راق که با‬ ‫فرماندهی مس�تقیم سردار س�لیمانی صورت‬ ‫گرفت را یک�ی از مهمترین اقدامات سیاس�ی‪،‬‬ ‫نظامی و امنیتی ایران برای دور س�اختن خطر‬ ‫داعش از مرزهای ایران عنوان م ی کند‪.‬‬ ‫نوری مالکی را وادار به کناره گیری کردن��د‪ .‬حضور داعش در‬ ‫ع راق و اشغال سریع ش��هرهای موصل‪ ،‬االنبار و صالح الدین‬ ‫توسط نیروهای این گروه تروریستی نتیجه کمک اطالعاتی‪،‬‬ ‫لجستیکی و مالی این جبهه مشترک به داعش بود‪ .‬به همین‬ ‫دلیل اکنون با شکست بخش��ی از طرح‪‎‬های مثلث تخریبی‬ ‫ع ربستان‪ ،‬قطر و ترکیه این جبهه طرح دیگری را تحت عنوان‬ ‫ائتالف جهانی علیه داعش تهیه کرده است‪ .‬به موجب این طرح‬ ‫امریکا‪ ،‬غرب‪ ،‬ترکیه و برخی کشورهای عرب به بهانه سرکوب‬ ‫داعش تالش م ی‪‎‬کنند تا تاسیسات زی ربنایی سوریه را نابود و با‬ ‫سرنگونی دولت منتخب اسد تالش دارند تا یک دولت وابسته‬ ‫به امریکا و غرب در س��وریه ایجاد کنن��د‪ .‬بناب راین جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران به طور اشکار وارد صحنه شد تا از عملیاتی شدن‬ ‫این توطئه جلوگیری کند‪.‬‬ ‫با توجه به تجربه‏ای که سردار قاسم سلیمانی در طول‬ ‫جنگ تحمیلی کس��ب کرد و هوش��مندی نظامی و امنیتی‬ ‫باالی ایشان‪ ،‬بس��یاری از توطئه‪‎‬های منطقه‪‎‬ای که در نهایت‬ ‫علیه جمهوری اسالمی ای ران سازماندهی شده به دست سردار‬ ‫ب ا توجه به نقش محوری سردار سلیمانی در خنثی‬ ‫کردن برخی عملیات‪‎‬ها در مناطق کردنشین‪ ،‬روابط‬ ‫ایران و کرده�ای عراق و منطقه اقلیم کردس�تان‬ ‫چگونه است؟‬ ‫با توجه به اینکه سردار سلیمانی توانست سازماندهی‬ ‫مناس��بی به لحاظ عملیاتی به نیروهای پیش��مرگه و دیگر‬ ‫نیروهای ع راقی انجام دهد بناب راین این مساله دگرگون ی‪‎‬هایی‬ ‫را در عرصه‪‎‬های اجتماعی‪ ،‬می دانی‪ ،‬نظامی و سیاسی در منطقه‬ ‫و ع راق به وجود اورد‪ .‬باتوجه به اینکه ترکیه قصد داشت اقلیم‬ ‫کردستان را به لحاظ سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی و نظامی وابسته به‬ ‫خود کند و ارتباط عاطفی اقلیم کردستان ع راق را با ای ران قطع‬ ‫کند‪ ،‬در نتیجه حرکت هوشمندانه سردار سلیمانی در اربیل و‬ ‫مقابله وی با داعش که منجر به شکست این گروهک در اقلیم‬ ‫کردستان شد به گرم شدن روابط اقلیم کردستان با ای ران منجر‬ ‫شد و ترکیه در واقع با شکست دیگری مواجه شد‪.‬‬ ‫ایا م ی توان گفت حاضر ش�دن ای�ران در صحنه‬ ‫مبارزاتی داعش و عقب ران�دن این گروه از برخی‬ ‫ش�هرهای عراق‪ ،‬منجر به تغیی�ر رویکرد ائتالف‬ ‫عربی‪-‬غربی در مورد ایران شده است؟‬ ‫در واق��ع امریکا زمانی که ائت�لاف جهانی به ظاهر‬ ‫علیه داعش تشکیل داد تالش کرد تا ب رای استفاده از ظرفیت‬ ‫نظامی ای ران و مشروعیت ای ران‪ ،‬جمهوری اسالمی را وارد این‬ ‫ائتالف کند‪ .‬طی سفر وزیر خارجه دانمارک و دیدار ‪ 2‬روزه ایشان‬ ‫با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه که در مش��هد صورت‬ ‫گرفت در واقع وزیر خارجه دانمارک به نمایندگی از ناتو و امریکا‬ ‫از ای ران خواست تا به این ائتالف بپیوندند‪ .‬حضور دو روزه این‬ ‫مقام دانمارکی در مشهد با شکست مواجه شد‪ ،‬زی را ای ران رسما‬ ‫به وی ابالغ کرد که در ائتالفی که به سرنگونی دولت مشروع‬ ‫بشار اسد منجر شود‪ ،‬حضور نخواهد یافت‪ .‬ای ران به خوبی از‬ ‫اهداف پشت پرده امریکا و غرب از این ائتالف رمزگشایی کرد‪.‬‬ ‫استراتژی جمهوری اسالمی ایران از علنی کردن‬ ‫نقش ای ران به فرماندهی سردا ر سلیمانی در ع راق‬ ‫چیست؟‬ ‫انچه که اتفاق افتاد و تصاویری که از سردار سلیمانی‬ ‫در فضای مجازی منتشر شد خواس��ت ای ران نبود ‪،‬زی را ای ران‬ ‫تالش داش��ت به صورت چراغ خاموش و به دور از فضاسازی‬ ‫رسانه ای به ملت های ع راق و سوریه کمک کند‪ .‬اما رسانه های‬ ‫منطقه ای که به حضور سردا ر سلیمانی در ع راق پی برده بودند‪،‬‬ ‫اقدام به انتش��ار تصاویری از ایشان در فضای مجازی کردند و‬ ‫این کامال طبیعی بود‪ .‬زی را شخصیتی مانند سردار سلیمانی‬ ‫نم ی تواند از دید رسانه های منطقه ای و جهانی مخفی بماند‪.‬‬ ‫در ادامه حضور سردار سلیمانی که در ع راق با اقبال ملت مواجه‬ ‫شد موجب شد برخی رسانه های داخلی نیز به این موضوع مهم‬ ‫بپردازند‪ .‬در همین راستا نیز بسیاری از خبرگزاری‏های داخلی‬ ‫اقدام به انتشار تصاویر و گزارش های مربوط به حضور ایشان‬ ‫در ع راق کردند و این یک امر کامال طبیعی در حوزه رسانه‪‎‬های‬ ‫غیررسمی تلقی م ی‏شود‪.‬‬ ‫جامعه‬ ‫ شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫مقامات کردستان‬ ‫عراق چندی پیش‬ ‫اعالم کردند که‬ ‫بدون حضور‬ ‫سردارسلیمانی‬ ‫سقوط مناطق‬ ‫کردنشین قطعی بود‬ ‫اگر سردار سلیمانی‬ ‫نبود داعش‬ ‫عقبنشینی‬ ‫ ‬ ‫نمی کرد‬ ‫سید جالل ساداتیان‬ ‫درگفت وگو با مثلث‬ ‫ب ه دنبال تهاجم نیروهای داعش به عراق و واکنش‬ ‫دی ر هنگام کشورهای منطقه و غرب‪ ،‬شاهد حضور‬ ‫نیروهای ایرانی به فرماندهی سردار سلیمانی در‬ ‫این کشور بودیم‪ .‬ارزیابی ش�ما از نقش ایران در‬ ‫مبارزه با داعش و بیرون راندن این گروه از برخی‬ ‫شهرهای عراق چیست؟‬ ‫باید توجه داشت که کمک ای ران به ع راق در بحث‬ ‫مقابله با داعش مساله جدیدی نیست‪ .‬زی را جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران و ع راق از گذشته نیز روابط حسنه ای داشتند و ای ران از‬ ‫ابتدا در این کش��ور نفوذ خاصی داش��ت‪ .‬نفوذ ای ران در بین‬ ‫کردهای ع راقی از پیش از انقالب مط��رح بود و حتی بعد از‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی و همچنین در طول دوران جنگ‬ ‫تحمیلی‪ ،‬تالش ای ران بر ای��ن بود که با طی ف‪‎‬های مختلف‬ ‫داخل ع راق ارتباطاتش را حفظ کند‪ .‬این اواخر نیز در ماجرای‬ ‫انتخابات ع راق بحث این بود که ای ران به کدام سمت تمایل‬ ‫م ی‪‎‬یابد اما مشاهده کردیم که ای ران بیطرف ی‏اش را حفظ کرد‬ ‫و اجازه داد خود مردم انتخاب کنن��د‪ .‬بناب راین ارتباط و نفوذ‬ ‫ای ران در ع راق همواره وجود داشته اما امروز به واسطه شرایط‬ ‫به وجود امده ای ران از برخی توانمندی‪‎‬هایش در ع راق استفاده‬ ‫م ی‏کند‪ .‬امروز تمام دنیا نسبت به مساله حضور ای ران در قالب‬ ‫سپاه قدس در خارج از کشور و به خصوص در بحث ع راق که‬ ‫با کمک سپاه بدر نقش افرینی کرده است‪ ،‬اگاهی دارند‪ .‬حتی‬ ‫در موضوع فلسطین و ماجرای غزه و مساله افغانستان نیز‬ ‫نقش ای ران تاحدودی برجس��ته بود‪ .‬اما در مورد ع راق نقش‬ ‫ای ران کامال برجس��ته و علنی بود‪ .‬در این میان چند نکته را‬ ‫نیز باید مدنظر داشت؛ نخست اینکه ائتالف غربی‪ -‬عربی‬ ‫به رهبری امریکا ب رای مبارزه با داعش حمالت هوایی را اغاز‬ ‫کرده است‪ .‬این در حالی است که مشخص است نم ی‪‎‬توان‬ ‫این گروه تروریس��تی را صرفا با حم�لات هوایی از بین برد‬ ‫بلکه نیاز به مقابله و مبارزه زمینی اس��ت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫نیز جمهوری اس�لامی ای ران با توانای ی‪‎‬های��ی که در اختیار‬ ‫داشت وارد مبارزه زمینی و مقابله رودررو با داعش شد‪ .‬در پی‬ ‫عملیات سپاه قدس و مجهز کردن نیروهای ع راقی‪ ،‬ای ران‬ ‫عمال هم در ازاد سازی امرلی نقش داشت و هم توانست مانع‬ ‫از رسیدن نیروهای داعش به بغداد شود‪.‬‬ ‫چرا ایران این بار سیاس�ت علنی کردن مبارزه با‬ ‫داعش و کمک ب�ه نیروهای عراق�ی را در پیش‬ ‫گرفته اس�ت؟ ه�دف ای�ران از دنبال ک�ردن این‬ ‫سیاست چیست؟‬ ‫بله در مورد کوبانی نیز ای��ران کمک‪‎‬هایی را ارائه‬ ‫کرد که منجر به عقب نشینی داعش شد؛این در حالی است‬ ‫که داعش در کوبانی با شدت عمل زیادی وارد عرصه شد و‬ ‫مبارزات وسیع و تخریب گسترده‪‎‬ای را انجام داد اما در نهایت‬ ‫در کوبانی نیز به واسطه کمک‪‎‬های ای ران‪ ،‬این گروه نتوانست‬ ‫به اهداف خود نایل شود‪ .‬در بحث کوبانی‪ ،‬ترکیه با وجودی‬ ‫که به این منطقه بسیار نزدیک بود و حتی تجهی زاتی را نیز‬ ‫اماده کرده بود اما وارد عمل نشد‪ .‬زی را ترک ها کمک شان به‬ ‫کوبانی را مشروط به ان کرده بودند که کردها نیز قبول کنند‬ ‫که علیه دولت سوریه اقدام شود‪ .‬وقتی با این مساله مخالفت‬ ‫شد ترکیه هم عمال وارد صحنه نشد‪ .‬در نتیجه از همان ابتدا‬ ‫که نیروهای داعش تا نزدیکی کوبانی وارد شده بودند و بعدها‬ ‫که حتی بخش‪‎‬هایی از این شهر را اش��غال و وی ران کردند‪،‬‬ ‫ترکیه واکنشی نشان داد‪ .‬اینها همه به حساب کوتاهی ترکیه‬ ‫گذاشته شد‪ .‬اما در مقابل ای ران وارد عمل شد و تجهی زاتش را‬ ‫در اختیار کردها گذاشت تا داعش ی‏ها فراری شوند‪ .‬بناب راین از‬ ‫این جهت باید گفت که ترکیه بازنده بزرگ شد و ای ران در بین‬ ‫مردم از وجاهت بیشتر ب ر خوردار گردید‪.‬‬ ‫کم ک‪‎‬های لجستیکی ایران به عراق در مبارزه با‬ ‫داعش چه تاثیری در رویکرد و نگاه غرب نسبت‬ ‫به ایران و توانای ی‏های کشور داشت؟‬ ‫این عملیات و علنی شدن ان به گونه‪‎‬ای است که‬ ‫بعضا غرب را به این نتیجه رسانده که بدون ایران نمی‪‎‬توانند‬ ‫مساله داعش را به سرانجام برسانند‪ .‬البته اکنون غرب دچار‬ ‫یک تضاد اس��ت؛ انها از یک طرف می‏خواس��تند با ایران‬ ‫همکاری کنند ام��ا از طرف دیگر تحت فش��ارهایی بودند‬ ‫که با ایران همکاری نکنند‪ .‬زیرا هنوز در بحث هس��ته‪‎‬ای‬ ‫به توافق نرس��یده‪‎‬اند و هنوز به چش��م تهدید به ایران نگاه‬ ‫می‪‎‬کنند‪ .‬بنابراین این مس��ائل باعث می شود که مجموعه‬ ‫غرب نتواند به راحتی در مورد همکاری کردن یا نکردن با‬ ‫ایران تصمیم بگیرد‪ .‬شاید اگر در بحث مذاکرات هسته ای‬ ‫نتیجه ای حاصل شود‪ ،‬غرب خیلی راحت تر در بحث منطقه‬ ‫نیز به س��مت ایران بیاید و خواهان همکاری با ایران شود‪.‬‬ ‫ایران امروز به عنوان با ثبات ترین کشور منطقه که نفوذ قابل‬ ‫توجهی در کش��ورهای دچار مش��کل در این منطقه دارد‪،‬‬ ‫نمی‪‎‬تواند از جانب غ��رب نادیده گرفته ش��ود و بلکه غرب‬ ‫نیازمند ایران برای همکاری است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫نیروهای داعش ایفا کند اما ای ران را کنار گذاشت و به تنهایی‬ ‫وارد عمل شد‪ .‬البته ای ران نیز به دلیل انکه م ی‪‎‬دانست هدف‬ ‫غایی این ائتالف سرنگونی دولت اسد است با انها همکاری‬ ‫نم ی‏کرد‪ .‬اما در هر حال عدم حضور ای��ران در این ائتالف‪،‬‬ ‫ته ران را به این سمت برد که به تنهایی ب رای سرکوب داعش‬ ‫و کمک به مردم ع راق وارد عمل ش��ود‪ .‬باتوجه به گس��تره‬ ‫فعالی ت‪‎‬ها و کمک‪‎‬های ای ران در ع��راق‪ ،‬در واقع این نقش‬ ‫قابل پنهان کردن نبود‪ .‬همچنین الزم بود که در این شرایط‬ ‫ای ران توانای ی‏اش را به رخ بکش��د و تصاوی��ری که از حضور‬ ‫سردار س��لیمانی در اماکن مختلف منتشر شده نیز احتماال‬ ‫به همین خاطر است که این مساله را به غرب نشان دهند‪.‬‬ ‫البته نقش مرجعیت ش��یعه را نیز باید مدنظر داشت؛‬ ‫مرجعیت ش��یعه در ع راق وقت��ی حکم جه��اد و دفاع دادند‬ ‫بس��یاری از متدینین و افرادی که گوش به فرمان ایش��ان‬ ‫هس��تند به عالوه جریانات مختلف سیاسی‪ ،‬نهضتی را در‬ ‫ع راق راه انداختند تا ظرفی ت ش��ان را ب رای مب��ارزه با داعش‬ ‫بسیج کنند‪ .‬این ظرفیت به سپاه قدس و بدر نیز کمک کرد‬ ‫تا راحت تر به میدان بیایند و داعش را کنترل کنند‪ .‬بناب راین‬ ‫عمده تحوالت اخیر در ع��راق و پیروزی هایی که نیروهای‬ ‫ع راقی در ب رابر داعش کس��ب کردن��د را م ی‪‎‬توان متکی به‬ ‫دو مورد دانس��ت؛ یک��ی مرجعیت ش��یعه و دیگری بحث‬ ‫توان س��ازماندهی و هماهنگی از سوی س��پاه قدس ای ران‪.‬‬ ‫ای�ا در مورد کوبان�ی نیز ایران ب ه طور مش�خص‬ ‫وارد عمل شد؟‬ ‫سیاست‬ ‫اینکه چ��را در این مقطع این اقدامات علنی ش��ده‬ ‫است شاید به دلیل وضعیتی است که ائتالف ع ربی ‪ -‬غ ربی‬ ‫به رهبری ایاالت متحده امریکا و با حض��ور مجموعه‪‎‬ای از‬ ‫نیروهای غ ربی به وجود اورده‏اند‪ .‬این مجموعه که مثال تحت‬ ‫عنوان مبارزه با داعش تشکیل شده درواقع به دنبال سرکوب‬ ‫و سرنگونی دولت بشار اسد است‪ .‬این ائتالف با وجودی که‬ ‫م ی‪‎‬دانس��ت ای ران م ی‪‎‬تواند نقش برجس��ته ای در مبارزه با‬ ‫‪4‬‬ ‫سید جالل س�اداتیان‪ ،‬کارش�ناس مسائل‬ ‫ع راق در رابطه با نقش افرینی سپاه قدس در ع راق‬ ‫به فرماندهی سردار قاسم سلیمانی و برجسته‬ ‫شدن این مساله م ی‏گوید؛ «شاید این امر به دلیل‬ ‫وضعیتی است که ائتالف ع ربی ‪ -‬غ ربی به رهبری‬ ‫ایاالت متحده امریکا و با حض�ور مجموعه‪‎‬ای از‬ ‫نیروهای غ ربی به وجود اورد ‏ه است‪ ».‬ب ه گفته این‬ ‫کارش�ناس‪ ،‬این ائتالف با وجودی که م ی‪‎‬دانست‬ ‫ای�ران م ی‪‎‬تواند نقش برجس�ته ای در مب�ارزه با‬ ‫نیروهای داعش ایفا کند اما ایران را کنار گذاشت‬ ‫و به تنهایی وارد عمل ش�د‪ ،‬بنابراین عدم حضور‬ ‫ایران در این ائتالف‪ ،‬تهران را به این سمت برد که‬ ‫به تنهایی برای س�رکوب داعش و کمک به مردم‬ ‫ع راق وارد عمل شود‪ .‬همچنین ساداتیان با تاکید‬ ‫بر لزوم نشان دادن توانای ی‪‎‬های ای ران در این عرصه‬ ‫به غرب م ی‏گوید باتوجه به گستره فعالی ت‪‎‬ها و‬ ‫کم ک‪‎‬های ایران در عراق‪ ،‬اص�وال این نقش قابل‬ ‫پنهان کردن نبود‪.‬‬ ‫این مجموعه عوامل در کنار هم شرایطی را فراهم اورد که‬ ‫نیروهای ع راقی بتوانند تاحدود زیادی جلوی داعش را بگی رند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫وحدت امکان پذیر است؟‬ ‫سیاست نظری‬ ‫حرف غالب اصولگرایان امروز این اس��ت که باید همه طی ف های جناح را به‬ ‫وحدت نظر تا حد ممکن رساند تا در دوران جدید سیاست ورزی که از خرداد‪ 92‬اغاز‬ ‫شده است بتوان در معادالت قدرت نقش موثر تری داش��ت‪ .‬به یک معنا اکنون که‬ ‫انتخابات مجلس دهم در پیش است وحدت شاید موثرترین راه در اکثریت نگه داشتن‬ ‫اصولگرایان در پارلمان باش��د‪ .‬اما ایا وحدت اصولگرایان امکان پذیر است؟ در این‬ ‫پرونده تالش کرده ایم به پاسخ این سوال دست پیدا کنیم‪.‬‬ ‫میاناصولگرایاندیالوگبه وجودامده‬ ‫گفت وگوی مثلث با پرویز سروری‬ ‫قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫نشست اخیر نیروهای اصولگرا با هدف همگرایی‬ ‫را چگونه ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫هر حرکتی که بتواند در زمینه س��ازی انس��جام و‬ ‫اتحاد و وحدت اصولگراها نقش ایفا کن��د به نظر من مهم‬ ‫و قابل تقدیر اس��ت اما باید ب��ه ان وزن داد یعن��ی نباید در‬ ‫ارزیابی این موضوع به افراط و تفریط دچار ش��د چون منجر‬ ‫به خطا در محاسبه م ی ش��ود‪ .‬این همایش باالخره بسیاری‬ ‫از طی ف ها و گروه هایی را که در انتخابات گذشته متاسفانه‬ ‫نتوانستد در مسیر وحدت و انسجام حرکت کنند در کنار هم‬ ‫قرار داد‪ ،‬این به عنوان یک نش��انه مثبت تلقی م ی شود اما‬ ‫طبیعتا اصولگرایان راه طوالنی ب رای رفع اشتباهات گذشته و‬ ‫رسیدن به یک الگوی موفق و مدل پایدار در انسجام و اتحاد‬ ‫و ائتالف دارند و باید از ذوق زدگی در برپایی یک ب رنامه دوری‬ ‫کنند‪ ،‬در عین حال نباید به هی��چ وجه ناامیدی و یاس را در‬ ‫تحلی ل های خود راه بدهن��د‪ .‬برگزاری این همایش م ی تواند‬ ‫به عنوان یک زمینه و بستر مثبت تلقی شود اما اصولگرایان‬ ‫باید حتما گذش��ته خصوصا انتخابات ریاس��ت جمهوری را‬ ‫به طور دقیق اسی ب شناسی کنند و بکوشند نقاط ضعفی را‬ ‫که در ان دوران داشتند و موجب از دست رفتن فرصت های‬ ‫بزرگ شد بشناس��ند تا در مقام رفع ان نقاط ضعف برایند و‬ ‫زمینه را ب رای ائتالف و خدمت به مردم مناسب فراهم کنند‪،‬‬ ‫از این حیث هر اتف��اق و هر حرکتی ک��ه در جهت ائتالف‪،‬‬ ‫انسجام و اتحاد باشد مناس��ب است اما ما با یک افت بزرگ‬ ‫در حرکت های خودمان مواجه بودیم که ان هم ائتالف های‬ ‫فصلی‪ ،‬موسم ی و صرفا انتخاباتی بود حال باید مدل سازی‬ ‫‪1‬‬ ‫پرویز سروری م ی گوید‪« :‬اصولگرایان دارند‬ ‫سمفونی وحدت را کوک م ی کنند تا انشاءاهلل در‬ ‫انتخابات اتی بتوانند ان را بنوازند‪ .‬متاس�فانه‬ ‫اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم دچار یک‬ ‫واگرایی شدند و نتوانستند این واگرایی را اصالح‬ ‫کنند در واقع رخنه و ش�کافی که میان سالیق‬ ‫اصولگرا اتفاق افتاد عمق پیدا کرد و عمقش در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ثمره منفی داد‪ ».‬با او‬ ‫در مورد چگونگی رسیدن به وحدت و الزامات ان‬ ‫به گفت وگو پرداختیم‪.‬‬ ‫کرد و این افت را کنار گذاشت‪ .‬در کل ارزیابی من از برگزاری‬ ‫این همایش مثبت است اما نباید ان را به عنوان همه دورنما‬ ‫و چشم انداز انس��جام دید بلکه برنامه را به عنوان یک گام و‬ ‫یک حرکت در جهت کنار گذاشتن اشتباهات گذشته م ی توان‬ ‫مورد ارزیابی قرار داد‪.‬‬ ‫برخ�ی م ی گوین�د ای�ن همای�ش جامعی�ت‬ ‫داش�ت‪ ،‬در مقابل ع�ده ای نیز تحلی�ل م ی کنند‬ ‫که یک گردهمای�ی حداقلی بود چ�ون خیلی از‬ ‫شخصی ت های اصولگرا در ان غایب بودند‪ ،‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫نباید برداش��ت غلط کرد‪ ،‬این ی��ک همایش بود‪،‬‬ ‫یعنی یک موضوع مدل و برنامه مشخصی ب رای انسجام و‬ ‫اتحاد نبود‪ .‬یک دعوتی از همه اصولگرایان صورت گرفت‪،‬‬ ‫بعض ی ها حضور پیدا کردند و بعض ی ها حضور پیدا نکردند‪،‬‬ ‫بعض ی ها به دالیلی در سفر بودند یا نخواستند به ان مراسم‬ ‫بیایند بناب راین ای��ن همایش را نباید به عن��وان یک نقطه‬ ‫تحلیلی در انسجام و ائتالف و وحدت اصولگرایان تلقی کرد‪،‬‬ ‫چون طی ف های مختلف احس��اس کردند با حضور در این‬ ‫همایش م ی توانند به نوعی زمینه هایی را ب رای حرکت های‬ ‫بعدی اماده کنند به همین دلی��ل نباید همایش را به عنوان‬ ‫یک نقطه ای تحلیل کرد که اگر بعضی چهره ها نیامدند پس‬ ‫اصولگرایان انسجام و اتحاد ندارند و اگر هم همه م ی امدند‬ ‫نباید این تلقی م ی شد که پس انسجام اصولگرایان به طور‬ ‫کامل حادث ش��ده اس��ت‪ ،‬بناب راین اگر این همایش نقطه‬ ‫ارزیابی ب رای انس��جام و ائتالف اصولگرایان تحلیل ش��ود‬ ‫غلط است‪.‬‬ ‫در واقع این همایش یک مقدم ه ای برای برداشتن‬ ‫گام اول انس�جام و ائتالف میان سالیق اصولگرا‬ ‫بود؟‬ ‫بله‪ ،‬این طور م ی توان تحلیل کرد‪.‬‬ ‫برخ ی ه�ا م ی گویند ای�ت اهلل مصباح ی�زدی در‬ ‫همایش حضور پیدا کرد پس او ائتالف پایداری را‬ ‫با سایر گرایش ها پذیرفته است‪ ،‬با این تفاسیر‬ ‫ش�ما چنین تحلی ل هایی را غل�ط م ی دانید چون‬ ‫اتفاق�ی ب�رای انس�جام و ائتالف میان سلایق‬ ‫اصولگرا نیفتاده است؟‬ ‫اتفاق��ی افت��اده اس��ت‪ ،‬در قب��ل از انتخاب��ات‬ ‫ریاس��ت جمهوری چنین همایش��ی قابل برگزار کردن نبود‬ ‫چون جمع کنار هم قرار نم ی گرفتند‪ ،‬پس همین مقدار هم‬ ‫یک اتفاق مبارک اس��ت اما نباید این را به عنوان انسجام و‬ ‫ائتالف صرف اصولگرایان تلقی کرد‪ .‬یک همایشی بود‪ ،‬وزن‬ ‫خوبی گرفت و طی ف های مختلف اصولگرایان بعد از مدت ها‬ ‫کنار هم قرار گرفتند‪.‬‬ ‫ارزیاب�ی ش�ما از حض�ور اق�ای مصب�اح در این‬ ‫همایش چیست؟‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫ شناسینظری‬ ‫به نظ��ر من ی��ک گام به س��وی رس��یدن به ان‬ ‫چش��م انداز کلی که اصولگرایان تعقیب م ی کنند بود‪ .‬ب رای‬ ‫حصول وحدت باید مطالبات را حداقلی دید نه حداکثری‪ ،‬به‬ ‫عبارت دیگر وحدت ب راساس تنازل شکل م ی گیرد بناب راین‬ ‫طی ف های مختلف باید ب رای رسیدن به یک هدف بزرگ تر‬ ‫اهداف کوچک تر را فدا کنند‪.‬‬ ‫بعضی می گویند سلایق اصولگرایی انقدر متکثر‬ ‫شدند که دو سر طیف اصولگرایی قابل جمع نیست‪،‬‬ ‫به عنوان مثال دیدگاه ناب س�ازی پایداری با نگاه‬ ‫اعتدالی س�نتی های اصولگرا که می گویند جذب‬ ‫حداکثری و دفع حداقلی می تواند جمع شود؟‬ ‫اصولگرایان ش��ورای ش��هر از س�لایق مختلفی‬ ‫همچون ایثارگ��ران‪ ،‬رهپوی��ان‪ ،‬پایداری‪ ،‬عدالت و توس��عه‬ ‫هس��تند اما به این نتیجه رس��یدند که اگ��ر م ی خواهند به‬ ‫موفقیت برسند باید تنزل کنند‪ ،‬بر همین اساس موفق شدند‬ ‫نظر خودشان را در انتخابات هیات رئیسه شورا اعمال کنند‪،‬‬ ‫همین اتفاق م ی تواند الگو قرار گیرد‪ ،‬یعنی به جای تقابل دو‬ ‫رویکرد «ناب س��ازی» و «جذب حداکثری و دفع حداقلی»‪،‬‬ ‫همه به این بیندیش��ند که ب رای جلوگی��ری از تکرار تجربه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 92‬و موفقیت در انتخابات مجلس‬ ‫باید به سوی همگرایی و تعامل با یکدیگر حرکت کنند‪.‬‬ ‫بنابر صحب ت های شما اصولگرایان توان فکری و‬ ‫نظری الزم را برای وحدت و ائتالف دارند؟‬ ‫بس��یار نس��بت به گذش��ته ش��رایط را اماده تر و‬ ‫فراهم تر م ی بینم‪ ،‬کال دیالوگی که امروز در بین اصولگرایان‬ ‫وجود دارد متفاوت با دیالوگی اس��ت ک��ه در زمان انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری وجود داشت‪.‬‬ ‫نسبت به انتخابات مجلس نهم چطور؟‬ ‫باز شرایط را متفاوت م ی بینم‪ .‬اصولگرایان سمفونی‬ ‫اختالف را در مجلس نهم کوک کردن��د و ان را در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری یازدهم نواختند‪ ،‬ه��ر دوی ان انتخابات‬ ‫در یک پروس��ه تعریف م ی ش��ود یعنی اغ��از واگرای ی ها و‬ ‫تکمیل ان در انتخابات ریاست جمهوری اما م ی توان گفت‬ ‫االن اصولگرایان دارند س��مفونی وح��دت را کوک م ی کنند‬ ‫تا انش��اءاهلل در انتخابات اتی بتوانند ان را بنوازند‪ .‬متاسفانه‬ ‫اصولگرای��ان در انتخابات مجلس نهم دچ��ار یک واگرایی‬ ‫شدند و نتوانستند این واگرایی را اصالح کنند در واقع رخنه و‬ ‫شکافی که میان سالیق اصولگرا اتفاق افتاد عمق پیدا کرد‬ ‫و عمقش در انتخابات ریاست جمهوری ثمره منفی داد‪ ،‬امروز‬ ‫گفت وگوها و دیالوگ ها را متفاوت از ان روزها م ی بینم چون‬ ‫کامال رویکردها مثبت است و با همه نقدهایی که طی ف ها‬ ‫و شخصی ت های مختلف اصولگرا به هم دارند ولی احساس‬ ‫م ی ش��ود که به ان چش��م انداز و هدف غایی نظ��ر دارند و‬ ‫حاضرند اختالفات را مدیریت کنند و اجازه ندهند دوباره رخنه و‬ ‫شکافی بین سالیق اصولگرا ایجاد شود و این رخنه و شکاف‬ ‫در انتخابات عمق پیدا کند و به یک مشکل الینحل تبدیل‬ ‫شود‪ .‬روند را رو به انسجام و ائتالف پایدار م ی بینم‪.‬‬ ‫مکانی�زم جدید بای�د مترق ی تر از س�ازوکارهای‬ ‫قبلی باش�د یا انکه م ی تواند مدلی از گذش�ته را‬ ‫تکرار کند؟‬ ‫من از کلمه شیخوخیت استفاده نکردم‪.‬‬ ‫پس معنای مرجعیت سیاسی که فص ل الخطاب‬ ‫باشد چیست؟‬ ‫منظور از مرجعیت این نیس��ت که تصمیم بگیرد‬ ‫پرویز سروری‬ ‫م ی گوید محمود‬ ‫احمدی نژاد جایی‬ ‫در روند سیاسی‬ ‫اینده اصولگرایان‬ ‫ندارد‬ ‫اساس��ا اگر قرار اس��ت اصولگرای��ان در مصاف با‬ ‫جریان اصالحات و اعت��دال به پیروزی و موفقیت برس��ند‬ ‫نیازمند تجمیع همه ظرفی ت هایشان هستند‪ .‬طبیعی است‬ ‫که در بین اصولگرایان طی ف های مختلفی وجود دارد‪ ،‬ساز‬ ‫مخالف کوبیدن‪ ،‬ایجاد تفرقه کردن و تقابل سالیق مختلف‬ ‫جز تقسیم رای پایگاه اجتماعی اصولگرایان حاصل دیگری‬ ‫ندارد بناب راین باید خط تالش به سمتی برود که بتواند همه‬ ‫طی ف ها و گرایش های اصولگرا را کنار یکدیگر قرار دهد‪.‬‬ ‫ناب س�ازی پایداری با نگاه اعتدالی س�نت ی های‬ ‫اصولگرایان که م ی گویند جذب حداکثری و دفع‬ ‫حداقلی در تضاد نیست؟‬ ‫اصولگرایان ش��ورای ش��هر از س�لایق مختلفی‬ ‫همچون ایثارگ��ران‪ ،‬رهپویان‪ ،‬پایداری‪ ،‬عدالت و توس��عه‬ ‫هس��تند اما به این نتیجه رس��یدند که اگ��ر می خواهند به‬ ‫موفقیت برس��ند باید تنزل کنند‪ ،‬بر همین اس��اس موفق‬ ‫ش��دند تا نظر خودش��ان را در انتخابات هیات رئیسه شورا‬ ‫اعمال کنند‪ ،‬همین اتفاق می تواند الگو قرار گیرد‪ ،‬یعنی به‬ ‫جای تقابل دو رویکرد «ناب سازی» و «جذب حداکثری و‬ ‫دفع حداقلی»‪ ،‬همه به این بیندیشند که برای جلوگیری از‬ ‫تکرار تجربه انتخابات ریاس��ت جمهوری ‪ 92‬و موفقیت در‬ ‫انتخابات مجلس باید به سوی همگرایی و تعامل با یکدیگر‬ ‫حرکت کنند‪.‬‬ ‫دو نظریه وج�ود دارد؛ برخ�ی م ی گوین�د جریان‬ ‫اقای احمدی نژاد بدنه اجتماع�ی دارد و باید برای‬ ‫پی�روزی در انتخاب�ات مجل�س از ظرفی�ت ان‬ ‫اس�تفاده کرد‪ .‬در مقاب�ل برخ�ی م ی گویند اقای‬ ‫احمدی نژاد خود را اصولگ�را نم ی داند پس نباید‬ ‫رجعتی به این جریان داشت‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫این مس��اله حل شده اس��ت‪ .‬اقای احمدی نژاد قائل‬ ‫نیست که به جریان اصولگرایی تعلق دارد‪ ،‬در روندی هم که‬ ‫بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری دنبال کرد هرگز خود‬ ‫را جزء اصولگراها قلمداد نکرد بلکه یک رویکرد فرا اصولگرایی‬ ‫داشت‪ .‬فکر نم ی کنم جایی ب رای این بحث باشد ضمن اینکه‬ ‫اقای احمدی نژاد نشان داد در مجموعه اصولگرایان نم ی تواند‬ ‫قرار بگیرد و کار کند چون در گذش��ته یک بار ازمایش شده و‬ ‫ثمرات خوبی از حضور اقای احمدی ن��ژاد در بین اصولگراها‬ ‫ی این‬ ‫ندیدیم‪ .‬از این نظر این موضوع حل شده است گرچه برخ ‬ ‫مساله را مطرح م ی کنند ولی بعید م ی دانم در روند سیاسی که‬ ‫اصولگرایان در اینده پیش م ی گی رن��د اقای احمدی نژاد جایی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫زود اس��ت درباره این مس��ائل بحث شود‪ .‬سالیق‬ ‫مختلف اصولگرا هنوز نظ رات متفاوتی دارند‪.‬‬ ‫یعنی معتقدید که شیخوخیت در جریان اصولگرا‬ ‫باید احیا شود؟‬ ‫اقای س�روری! به نظر می رس�د درباره ائتالف با‬ ‫پایداری نگاه های متفاوت�ی در جریان اصولگرا‬ ‫وجود دارد‪ ،‬عده ای معتقدند چنین کاری به ضرر‬ ‫اصولگرای�ان اس�ت چون پای�داری رویکرد تند‬ ‫مقابل دول�ت دارد و اکن�ون جو حاکم ب�ر جامعه‬ ‫طالب میانه روی است‪ ،‬در مقابل نگاهی هم هست‬ ‫که می گوید پایداری بدنه اجتماعی دارد‪ ،‬بنابراین‬ ‫ائتالف با ای�ن گروه ب�ه وزن اصولگرایان اضافه‬ ‫می کند‪ ،‬نظر طیف تحولخواه (جمعیت ایثارگران و‬ ‫رهپویان) چیست؟ ایا تحول خواهان نیز معتقدند‬ ‫ائتالف با پایداری به اصولگرایان ضربه می زند یا‬ ‫انکه موجب ارتقای وزن سیاسی انها می شود؟‬ ‫سیاست‬ ‫پی�ش از دوم خ�رداد مکانی�زم تصمی م گی�ری‬ ‫اصولگرایان ب�رای انتخابات ت�ک الیه بود یعنی‬ ‫یک گروه م ی نشستند و تصمیم م ی گرفتند‪ ،‬بعد‬ ‫از دوم خرداد ش�ورایی ش�د (ش�ورای هماهنگی‬ ‫نیروهای انقالب)‪ ،‬بعد از انتخابات ‪ 84‬مدل دو الیه‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان شکل گرفت که یک الیه‬ ‫تشکل ها و یک الیه نیز شیوخ و بزرگان اصولگرا‬ ‫م ی نشستند و تصمی م گیری م ی کردند‪ ،‬امروز مدل‬ ‫یا سازوکار ائتالف باید چند الیه باشد؟‬ ‫قطعا باید مترق ی تر باش��د‪ .‬ائتالف و انسجام میان‬ ‫نیروهای اصولگرا ضرورت دارد اما مدل و س��ازوکار رسیدن‬ ‫به این هدف باید با دوره های گذشته به ویژه مدل انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری متفاوت باش��د چون در ان دوره ها شاهد‬ ‫از هم گس��یختگی و عدم انس��جام و خلف وعده و تعهدات‬ ‫نیروهای اصولگرا بودیم‪ .‬فکر م ی کنم حتما باید مکانیزم و‬ ‫فرایندی تدوین ش��ود که مانع از تکرار چنین مسائلی شود‪.‬‬ ‫باید با یک اسی ب شناسی موضعی فراگیر با جامعیت باال که‬ ‫بتواند به نظر من انسجام در بین اصولگرایان را نهادینه کند‬ ‫ی فاصله بگیرد در غیر این‬ ‫و از اتحاد فصلی‪ ،‬موقت و موسم ‬ ‫صورت دوباره به یک دور باطل مبتال خواهیم شد‪ ،‬یعنی در‬ ‫یک فضایی به طرف انس��جام م ی رویم اما وقتی انس��جام‬ ‫حاصل شد و پیروزی به دست امد نواهای نامطلوب نواخته‬ ‫م ی شود و نتیجه معکوس م ی شود‪ .‬این بار نباید اجازه داد این‬ ‫اتفاقات بیفتد‪ .‬اسی ب شناسی دقیقی باید صورت بگیرد‪ .‬ما‬ ‫حتما باید به یک مرجعیت سیاسی که فصل الخطاب باشد‬ ‫دست پیدا کنیم‪ .‬همه سالیق اصولگرایان باید ب راساس یک‬ ‫فرایند تعریف شده جدید و پذیرش و ترمیم اشکاالت گذشته‬ ‫منسجم شوند و به یک مرجعیت سیاسی تن بدهند تا این‬ ‫مرجعیت سیاسی فصل الخطاب باشد‪ .‬به عبارت دیگر اگر‬ ‫تالش گروه ها ب رای همگرایی به نتیجه نرس��ید مرجعیت‬ ‫سیاسی بتواند به نیابت از مجموعه اصولگرایان قضاوت کند‬ ‫و نظرش ب رای همگان فصل الخطاب قرار گیرد‪.‬‬ ‫بلکه اگر طی��ف اصولگ��را در نهایت در اخری��ن لحظه ها‬ ‫نتوانست به یک جمع بندی قاطع برسد ان مرجعیت سیاسی‬ ‫که م ی تواند فرد‪ ،‬طیفی از شخصی ت ها‪ ،‬جمعی از نمایندگان‬ ‫گروه های سیاسی یا شکل مستقلی از این موارد باشد‪ ،‬نظر‬ ‫دهد و نظرش فصل الخطاب باش��د در واقع فضا را مدیریت‬ ‫کند و مجموعه را به یک تصمیم و لیس��ت واحد برس��اند‪.‬‬ ‫اصولگرایان تاکنون مرجعی ت های مختلفی را تجربه کردند‬ ‫پس م ی ش��ود متفاوت از ش��کل هایی که در گذشته وجود‬ ‫داشته عمل کرد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫ شناسینظری‬ ‫روش اقناعی باش��د‪ .‬وقتی این مدل حاصل شد همه‬ ‫اصولگ رایان باید به ان مدل پایبند ش��وند‪ ،‬ضمن انکه‬ ‫باید از سیستم های شیخوخیت یا نیمه شیخوخیت‬ ‫هم دوری کنند‪.‬‬ ‫پس ب ه نظر ش�ما مکانیزم وح�دت اصولگرایان‬ ‫باید چگونه باشد؟‬ ‫ائتالف ه��ای سیاس��ی در همه ج��ای دنیا از‬ ‫احزاب یا جبهه های سیاس��ی تش��کیل م ی شوند و‬ ‫عمده وزن ب رای حصول توافق با خردجمعی گروه های‬ ‫تشکی ل دهنده ائتالف است‪ ،‬به عبارت دیگر احزاب یا‬ ‫سالیق سیاسی با هم بنشینند‪ ،‬در یک پروسه طوالنی‬ ‫مذاک رات تنازل و توافق کنند و به یک راه حل مشترک‬ ‫ب رای ائتالف یا وحدت برسند‪.‬‬ ‫شما م ی گویید اصولگرایان در طراحی مکانیزم‬ ‫جدید وح�دت بای�د از مدل های ش�یخوخیت و‬ ‫نیم ه ش�یخوخیت دوری کنند‪ ،‬پ�س در طراحی‬ ‫مکانیزم جدید هی�چ جایگاهی برای ان نباید در‬ ‫نظر گرفت؟ اگر مدل جدید در نقاطی به بن بست‬ ‫خورد چه راهی گره گشا خواهد بود؟‬ ‫اصولگرایان‬ ‫راه گذشته را می روند‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ایا اصولگرایان در انتخابات مجلس اینده اساسا‬ ‫نیاز به وحدت دارند یا خیر؟‬ ‫برخ ی ها منکر این ضرورت هستند و معتقدند‬ ‫اصولگ رایان رقیب ندارند که الزم باش��د به وحدت فکر‬ ‫کنند‪ .‬در ثانی اگر این اصل را بپذیریم که ب رای پیروزی‬ ‫در رقابت سیاس��ی پیش رو احتیاج به وحدت اس��ت‬ ‫باید دید ای��ن وحدت از چه طریق��ی م ی تواند محقق‬ ‫شود‪ .‬ایا به کارگیری یک مکانیزم شیخوخیت محور‬ ‫م ی تواند اصولگ رای��ان را به نتیجه مطلوب برس��اند؟‬ ‫چ راکه چنین مکانیزمی قب�لا در جریان اصولگ رایی‬ ‫انتخاب شد و اتفاقا کامال کارامد نش��ان داد‪ ،‬اما ایا به‬ ‫استناد ان م ی ش��ود همان روش را به کار برد و جواب‬ ‫گرفت یا انکه الزم است روش کار تغییر کند تا وحدت‬ ‫محقق ش��ود؟ قاعدتا وقتی یک مدل رفتاری سیاسی‬ ‫به دست اید کس��انی که در داخل این جریان وحدت‬ ‫نیایند نوعی پیمان شکن محسوب م ی شوند‪ .‬واقعیت‬ ‫مطلب این اس��ت که جریان اصولگ رایی ب��رای ادامه‬ ‫فعالیت سیاسی خود در قدرت جز وحدت چاره دیگری‬ ‫ندارد‪ ،‬این وحدت جدی هم جز ب��ا ارائه مدل هایی که‬ ‫همه تعریف های ابتدایی را در بر بگیرد و اصولگ رایان‬ ‫بتوانن��د به ی��ک روش اقناعی در درون خود برس��ند‬ ‫حاصل نم ی شود‪ .‬مدل هایی مثل شورای هماهنگی و‬ ‫جبهه متحد اصولگ رایان در گذشته خوب جواب دادند‬ ‫اما باید مدل جدید از این مدل ها نیز پیشرفته تر باشد‬ ‫چون تج ربی��ات زیادی ب رای ما در ای��ن زمینه حاصل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫اتفاقا معتق��دم جریان اصولگ رایی ب��ه م راتب از‬ ‫این نظ��ر جلو تر از جری��ان اصالح طلب اس��ت چون‬ ‫سازوکارهای جریان اصولگ رایی ب رای انکه نیروهایش‬ ‫یک فعالیت با نش��اط دموکراتیک داش��ته باشند به‬ ‫م راتب از جریان اصالح طلب پیشرفته تر است‪ .‬یاداور‬ ‫م ی ش��وم هنوز اصالح طلبان نتوانس��ته اند یک مدل‬ ‫رفتاری مث��ل ش��ورای هماهنگی نیروه��ای انقالب‬ ‫اس�لامی را ب رای پیگیری فعالی ت های سیاسی و رفع‬ ‫اختالفات درونی اردوگاه خود تدوین کنند‪ ،‬حال انکه‬ ‫اصولگ رایان چنین مدل هایی را ‪ 10‬سال پیش ط راحی‬ ‫و عملیاتی کردند و ج��واب گرفتند‪ .‬فکر م ی کنم االن‬ ‫هم اصولگ رایان بای��د به مدل رفتاری بیندیش��ند که‬ ‫طی ف های مختلف اصولگ رایی را در بر بگیرد و ب راساس‬ ‫در زمان های خاصی پیش م ی اید که استفاده‬ ‫از راهکارهای جمعی به بن بست م ی خورد و اف راد همه‬ ‫به این نظر م ی رسند که صحبت شخص یا اشخاصی‬ ‫را مالک عم��ل ق��رار دهند ت��ا در مس��یر مذاک رات‬ ‫گره گشایی شود بناب راین استفاده از روش شیخوخیت‬ ‫یک راه حل مداوم‪ ،‬تام و تمام نیست که همیشه ب رای‬ ‫وحدت ها به طور کامل راهگش��ا باش��د و اف راد خود را‬ ‫گوش به فرمان ش��یخوخیت بدانند‪ .‬در ش رایط امروز‬ ‫سیاس��ی کش��ور این روش اصال امکانپذیر نیست و‬ ‫جواب هم نم ی دهد‪ ،‬ضمن انکه باعث کم اعتبار شدن‬ ‫ان شیوخ هم م ی شود‪.‬‬ ‫شما در طراحی مکانیزم جدید وحدت به جایگاه‬ ‫اح�زاب و ش�یخوخیت اش�اره کردی�د‪ ،‬جایگاه‬ ‫شخصی ت های سیاسی چه م ی شود؟‬ ‫وقتی از ش��یخوخیت صحبت م ی شود صرفا‬ ‫نباید ذهن ها به طرف روحانی��ت رود‪ ،‬بلکه این تعبیر‬ ‫جامعیت دارد‪ .‬اف رادی که جایگاه اجتماعی‪ ،‬سیاسی‬ ‫و مذهبی باال دارن��د‪ ،‬مجموعه این اف��راد در جایگاه‬ ‫ش��یخوخیت ق رار م ی گیرند‪ ،‬بناب رای��ن منظور صرفا‬ ‫مجموعه اف راد روحانی نیست‪ .‬ش��اید یک زمان مثال‬ ‫نظر مرحوم اقای عس��گ راوالدی م��ورد قبول همگان‬ ‫ب��ود و او هرچه م ی گف��ت همان م ی ش��د یعنی این‬ ‫همان اس��تفاده از روش شیخوخیت اس��ت‪ .‬جایگاه‬ ‫شیخوخیت در ائتالف های سیاسی جایگاهی محدود‬ ‫ب رای زمان و موضوعات خاص است‪ .‬بیشتر از این نباید‬ ‫به ش��یخوخیت بها داد‪ ،‬وگرنه موج��ب ب ی ثمر بودن‬ ‫تالش ها ب رای وحدت م ی شود‪.‬‬ ‫گام اول اصولگرای�ان ب�رای رس�یدن به وحدت‬ ‫را چگون�ه ارزیابی کردی�د؟ تحلی ل ه�ای زیادی‬ ‫درباره این نشس�ت ش�د‪ ،‬برخ�ی گفتند حضور‬ ‫اقای مصباح یزدی در مراسم نش�انه موافقت او‬ ‫با این مکانیزم است در مقابل عده ای نیز گفتند‬ ‫نشس�ت جامعیت نداشت و بیش�تر تداع ی گر‬ ‫پیون�د پایداری ه�ا و احمدی نژادی ها ب�ود‪ ،‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫فارغ از نام اف راد و جریان های سیاسی م ی گویم‬ ‫این وحدتی که در میان اصولگ رایان ش��روع شد تک رار‬ ‫تجربیات ناموفق گذش��ته اصولگ رایان اس��ت‪ .‬یعنی‬ ‫هیچ راه حل جدی��دی ب رای حصول وح��دت ط راحی‬ ‫نش��د‪ ،‬دوباره اصولگ رایان همان راه گذشته را م ی روند‪،‬‬ ‫حال انکه انها از پیمودن این راه اس��ی ب هایی دیدند‪،‬‬ ‫به نظرم به ج��ای انکه امروز اسی ب شناس��ی کنند و‬ ‫در جهت رفع ان اس��ی ب ها برایند‪ ،‬دوب��اره در همان‬ ‫مس��یر گام برم ی دارند‪ ،‬مث�لا یکی از ان اس��ی ب ها‬ ‫استفاده از چهره ها شاخص جناحی بود اما متاسفانه‬ ‫این کار دوباره تک رار م ی ش��ود‪ .‬تجرب��ه دیگر این بود‬ ‫که از روش ه��ای ش��یخوخیت در اندازه گس��ترده و‬ ‫وسیع استفاده ش��ود‪ ،‬حال انکه این کار راه به جایی‬ ‫نم ی برد‪ .‬در چند انتخابات گذش��ته همچون مجلس‬ ‫نهم‪ ،‬ریاست جمهوری یازدهم و ش��ورای شهر چهارم‬ ‫این واقعیت ثابت ش��د چون اصولگ رای��ان در همه ان‬ ‫رقابت های سیاس��ی وحدت حاصل نکردند یا وحدت‬ ‫کردند اما توفی ق شان در حد قابل قبولی نبود‪ ،‬گرچه‬ ‫نتیجه ش��اید به دالیلی به نفع اصولگ رایان رقم خورد‬ ‫اما وحدت��ی که دنب��ال ان بودند حاصل نش��د یا کم‬ ‫حاصل شد‪.‬‬ ‫متاسفانه اصولگ رایان دوباره همان روش ها تک رار‬ ‫م ی کنند‪ ،‬یعنی م ی خواهند هم��ه تصمی م گیری ها‬ ‫ب رای فعالی ت های سیاس��ی جریان را به تش��کل های‬ ‫روحانی بسپارند تا انها تعیی ن کننده باشند‪ .‬ظرفیت‬ ‫تشکل های ف راجناحی عزیز اصولگ را ب رای اینکه وحدت‬ ‫کامل بین اصولگ رایان در زم��ان انتخابات ایجاد کنند‬ ‫اصال کافی نیست چون انها ب رای این موضوع ساخته‬ ‫نشدند‪ ،‬در واقع انتظار از این تشکل ها یک وزن اضافی‬ ‫است که بر دوش انها گذاش��ته م ی شود و نتیجه هم‬ ‫عل ی القاعده نتیج��ه مطلوبی نخواهد ب��ود و موجب‬ ‫تخریب چهره ان تشکل ها م ی ش��ود‪ ،‬همچنان که در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری قبلی شد‪ .‬به نظرم چاره ای‬ ‫نیس��ت که از روش های جمع��ی بی��ن اصولگرایان‬ ‫استفاده ش��ود‪ ،‬البته قبل از ان اسی ب شناسی الزم و‬ ‫کافی باید در دستورکار ق رار گیرد تا نقاط قوت و ضعف‬ ‫مدل های قبلی استخ راج شود‪.‬‬ ‫معتقدم ب رای حصول وح��دت حتی اگر احتیاج‬ ‫باشد باید سهم بندی کرد‪ .‬سهم بندی کار معقولی است‬ ‫همه جای دنیا همین اتفاق م ی افتد‪ .‬در یک انتخابات‬ ‫پارلمانی وقتی هیچ حزبی نم ی تواند اکثریت را ب رای‬ ‫تش��کیل دولت به دس��ت اورد گ رایش های راه یافته‬ ‫به پارلمان ائت�لاف م ی کنند‪ ،‬حت��ی در یمن هم که‬ ‫اصال س��ابقه دموک راتیک ندارد‪ ،‬چنی��ن اتفاقی افتاد‪.‬‬ ‫سهم دهی کار معقولی در حرکت های سیاسی است‪،‬‬ ‫اگر احتیاج باشد خردجمعی حکم م ی کند سهم بندی‬ ‫میان گ رایش ه��ای اصولگ را انجام ش��ود تا کار وحدت‬ ‫اصولگ رایان جلو برود‪ .‬البته ممکن است در زمان هایی‬ ‫ب رای استحکام کار و گره گشایی از پیچیدگ ی هایی که‬ ‫در مذاک رات اتفاق م ی افتد از روش ش��یخوخیت نیز‬ ‫استفاده شود و این هم بس��یار مطلوب است و جواب‬ ‫م ی دهد اما نه اینکه از صفر تا صد تصمی م گیری ها بر‬ ‫عهده شیوخ گذاشته شود‪.‬‬ ‫مجلس شورای اس�لامی خیلی جدی تر از دوره های‬ ‫قبل با یکدیگر وحدت داشته باشند‪ ،‬شکی نیست‪ .‬انها‬ ‫چاره ای ندارند اال اینک��ه وحدت جدی کنند تا حداقل‬ ‫بتوانند این مقدار که در قدرت مانده اند را حفظ کنند‪.‬‬ ‫فارغ از این مباحث من قبول ندارم که طیف اصولگ رایی‬ ‫ان قدر وس��عت پیدا ک��رده ک��ه دو س��ر ان قابلیت‬ ‫جمع شدن ندارد‪ ،‬معتقدم این مش��کل اصولگ رایان را‬ ‫باید در جای دیگری جس��ت وجو ک��رد‪ .‬هم اکنون در‬ ‫جریان اصالح طلبی مش��اهده م ی ش��ود با وجود انکه‬ ‫طیف انها گس��ترده تر از طیف اصولگ رایی اس��ت اما‬ ‫در عین حال در انتخابات ریاس��ت جمهوری گذشته‬ ‫توانس��تند به نوعی درباره اینکه اقای عارف از عرصه‬ ‫رقابت کنار برود و اقای روحانی بماند وحدت کنند و در‬ ‫ادامه نیز ب رای انکه چگونه با دولت یازدهم تعامل کنند‬ ‫به هم نظری نسبی رس��یدند و در پیاده و اج را کردن‬ ‫همین رویکرد نیز موفق بودند اما اصولگ رایان این کار را‬ ‫به دالیل مختلف نم ی توانند بکنند‪.‬‬ ‫دالیلش چیست؟‬ ‫جن��اح اصولگ را یک تص��وری دارد ک��ه دائم‬ ‫در قدرت سیاس��ی ی��ا بخش��ی از قدرت سیاس��ی‬ ‫همواره حض��ور دارد‪ ،‬بناب راین پیش خ��ود م ی گویند‬ ‫چ را ت�لاش کنند که حتم��ا در مجل��س و دولت هم‬ ‫باش��ند‪ .‬در حالیک��ه در جن��اح اصالح طل��ب چنین‬ ‫امیدواری وج��ود ندارد بناب راین تا انج��ا که م ی توانند‬ ‫سعی م ی کنند انگیزه شان باال بیاید و وحدت کنند تا‬ ‫حداقل در بخشی از نهادهای قانونی نظام که از طریق‬ ‫رای مس��تقیم مردم انتخاب م ی ش��وند مثل مجلس‪،‬‬ ‫ریاست جمهوری و ش��وراها بتوانند حضور پیدا کنند‪.‬‬ ‫اصولگ رایان یک دلخوش��ی دارند ک��ه م ی گویند اگر‬ ‫هم مجلس و دولت و شوراها را نتوانیم به دست اوریم‬ ‫حداقل بخش��ی از قدرت را در اختی��ار داریم بناب راین‬ ‫انگیزه شان کمتر است‪.‬‬ ‫اصالح طلبان دائم انتقاد م ی کنند که اصولگرایان‬ ‫در پیدا کردن امکان رقابت روی شورای نگهبان‬ ‫حساب م ی کنند‪ ،‬ایا این طور است؟‬ ‫حتما همین طور اس��ت‪ ،‬یکی دیگر از دالیل‬ ‫اینکه اصولگ رایان انگیزه ش��ان ب رای وحدت کم است‪،‬‬ ‫این است که تصور م ی کنند عملکرد نهادهای قانونی‬ ‫نظام مثل شورای نگهبان در زمان تایید صالحی ت ها به‬ ‫نفع انها خواهد شد چون بخشی از کاندیداهای رقیب‬ ‫ریزش م ی کنند یعنی امیدواری به کارکردهای نهادهای‬ ‫قانونی نظام دارن��د‪ ،‬بناب راین پیش خود م ی گویند که‬ ‫حتما بخش��ی از مجلس را در اختیار خواهند داشت‬ ‫چون بخش عمده ای از کاندیداهای رقیب نم ی توانند‬ ‫کارت ورود به میدان رقابت را بگیرن��د بناب راین حتما‬ ‫یک درصدی را در مجلس دارند‪ .‬این مس��اله نیز خود‬ ‫یک ضد انگیزه ب رای وحدت گ رایش های سیاس��ی در‬ ‫جریان اصولگ رایی است‪.‬‬ ‫پس ب�ا تحلیل ش�ما‪ ،‬اصولگرای�ان م ی روند که‬ ‫چنین ح��رف صریح��ی در صحب ت های من‬ ‫وجود نداشت‪.‬‬ ‫وقتی م ی گویید اصولگرایان انگیزه وحدت برای‬ ‫گام گذاشتن در رقابت سیاسی پیش رو را ندارند‬ ‫معن ی اش این اس�ت که پذیرفتند و به این باور‬ ‫رسیدند که ‪ 2‬یا ‪ 3‬فهرست در انتخابات بدهند؟‬ ‫انگیزه ش��ان وقت��ی ب��رای وحدت کم ش��ود‬ ‫بناب راین قاعدتا خیلی خوفی ندارند از اینکه ‪ 3 ،2‬یا ‪4‬‬ ‫فهرست انتخاباتی در رقابت سیاسی پیش رو از جریان‬ ‫اصولگ را خارج شود‪.‬‬ ‫ه م اکنون پایداری ها معتقدن�د در گفتمان‪ ،‬بدنه‬ ‫سیاسی اجتماعی و داشتن نمایندگی در قدرت‬ ‫ان قدر قوی هس�تند که م ی توانند س�ایر اضالع‬ ‫اصولگرایی را دنباله رو خود کنند‪ ،‬به نظر شما ایا‬ ‫چنین شرایطی وجود دارد؟‬ ‫تصور نم ی کنم که االن هی چ کدام از طی ف های‬ ‫اصولگ را در این حد از قدرت باش��ند‪ ،‬ضمن انکه واقعا‬ ‫اگر اصولگ رایان مساله استم رارشان در قدرت و ماندن‬ ‫در مس��ندهای حکومتی را م ی خواهند بای��د از این‬ ‫جاه طلب ی ها دس��ت بردارند‪ ،‬چون افت است‪ .‬در دوره‬ ‫قبل که بعضی از طی ف های موسوم به اصولگ رایی در‬ ‫سازوکار جبهه متحد اصولگ رایان نیامدند اسیب بسیار‬ ‫جدی به بدنه اصولگ رایی خورد گرچه به هر حال باز هم‬ ‫مجلس اکثریتش در اختیار اصولگ رایان ق رار گرفت اما‬ ‫در رقابت سیاس��ی پیش رو معلوم نیست دوباره این‬ ‫اتفاق تک رار شود‪.‬‬ ‫باتوجه ب��ه فاکتورهای مختل��ف جدیدی که در‬ ‫عرصه سیاسی کشور به وجود امده و االن قوه مجریه‬ ‫در اختیار اصولگ رایان نیس��ت قاعدتا اگر اصولگ رایان‬ ‫ب رای مجل��س اینده بخواهند با همان روش گذش��ته‬ ‫جلو بروند قطعا در اقلیت ق رار م ی گی رند‪.‬‬ ‫در چنی�ن اوضاع�ی اگر س�لیقه یا سلایقی از‬ ‫جریان اصولگرا اصرار به انتخ�اب اصلح کند ان‬ ‫هم اصلحی که رای نداش�ته باش�د این مس�اله‬ ‫ب ه ضرر اصولگرایی تمام م ی شود یا در بلند مدت‬ ‫به نفعش خواهد شد؟‬ ‫این قطعا به ضرر اصولگ رایان خواهد بود چون‬ ‫ترکیبی از فرد صالح و امکان رای اوری باید مدنظر ق رار‬ ‫گیرد‪ .‬اف راد اصل��ح زیادی در جامعه داری��م که امکان‬ ‫رای اوری ندارند‪ .‬حمایت از انها در انتخابات چه فایده ای‬ ‫دارد؟ باید از اف رادی حمایت کرد ک��ه قدرت رای اوری‬ ‫داشته باشند تا بر مس��ند نهادهای نظام ق رار بگی رند‪.‬‬ ‫اف راد اصلح زیاد داریم منتها یکی از ش رایط اصلح بودن‬ ‫اتفاقا می زان رای اوری است‪.‬‬ ‫پس اگر نگاه انتخاب اصلح بر پایه ناب س�ازی‬ ‫باش�د اصولگرای�ان در میدان رقاب�ت در موضع‬ ‫ضعف قرار م ی گیرند؟‬ ‫حتما همین طور است‪ .‬معتقدم در موارد لزوم‬ ‫اصولگ رایان باید مقداری تنزل کنند‪ .‬اف رادی باشند که‬ ‫شاید چسبندگ ی شان به طیف اصولگ را کمتر باشد اما‬ ‫امکان رای اوری داشته باش��ند حمایت از انها بیشتر‬ ‫به نفع اصولگ رایان اس��ت‪ .‬در انتخابات س��ال گذشته‬ ‫طیف اصالح طلب گزینه مطلوبش اص�لا اقای دکتر‬ ‫روحانی نبود ولی در مرحله ای به این نتیجه رسید که‬ ‫باید بین دکتر روحانی و سعید جلیلی یکی را انتخاب‬ ‫کند یعنی باید به ریاس��ت جمهوری اقای روحانی تن‬ ‫م ی داد تا فردی مثل س��عید جلیلی یا اقای قالیباف‬ ‫رئی س جمهور نشود‪ .‬اصالح طلبان دیدند اگر از ش رایط‬ ‫خود تن��ازل و یک فردی را انتخاب کنند که بخش��ی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫در اینک��ه همه اصولگ رایان اگ��ر بخواهند در‬ ‫جریان قدرت حضور داشته باش��ند باید در انتخابات‬ ‫‪2‬‬ ‫ناصر ایمان�ی معتقد اس�ت‪« :‬در دوره قبل‬ ‫که بعضی از طی ف های موس�وم ب�ه اصولگرایی‬ ‫در س�ازوکار جبهه متحد اصولگرایان نیامدند‬ ‫اسیب بس�یار جدی به بدنه اصولگرایی خورد‬ ‫گرچه به هر ح�ال باز هم مجل�س اکثریتش در‬ ‫اختی�ار اصولگرایان ق�رار گرفت ام�ا در رقابت‬ ‫سیاسی پیش رو معلوم نیست دوباره این اتفاق‬ ‫تکرار ش�ود‪ ».‬با این روزنام ه نگار فعال سیاسی‬ ‫درباره اس�ی ب های اختالفات اصولگرایان و نیز‬ ‫ضرورت وحدت در استانه انتخابات مجلس دهم‬ ‫به گفت وگو پرداختیم‪.‬‬ ‫در انتخاب�ات مجل�س این�ده ‪ 2‬یا ‪ 3‬فهرس�ت‬ ‫انتخاباتی بدهند؟‬ ‫سیاست‬ ‫با ش�ناختی که ش�ما داری�د ای�ا اصولگرایان در‬ ‫انتخاب�ات مجلس ش�ورای اسلامی ب�ه لحاظ‬ ‫فکری و نظری اساس�ا قابل انس�جام هس�تند‬ ‫یا خیر؟ برخ�ی گرایش های اصولگ�را معتقدند‬ ‫طی�ف اصولگرای�ی ان قدر وس�یع ش�ده که دو‬ ‫س�ر ان قابلیت جمع ش�دن ندارد‪ ،‬کما اینکه در‬ ‫نهمین دوره انتخابات مجلس ش�ورای اسالمی‬ ‫با وجود رایزن ی ه�ای فراوان پای�داری نپذیرفت‬ ‫که ب�ه مکانیزم جبه�ه متحد وارد ش�ود‪ ،‬بعد از‬ ‫ان در انتخاب�ات ریاس�ت جمهوری نی�ز ش�اهد‬ ‫بودیم نامزدهای اصولگ�را قبول نکردند کنار هم‬ ‫بنشینند و یک نفر را از میان خود انتخاب کنند‪،‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫ شناسینظری‬ ‫‪47‬‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫ شناسینظری‬ ‫وحدتاصولگرایان‪،‬سختیااسان؟‬ ‫از خواس��ته های انه��ا را بتواند نمایندگ��ی کند بهتر‬ ‫از ان اس��ت که کس��ی بیاید که اصال به هیچ یک از‬ ‫خواسته های انها توجه نم ی کند‪.‬‬ ‫قدرت برای اصولگرایان باید وسیله خدمت باشد‬ ‫یعنی ش�ما م ی گویید اصولگرایان همین روش‬ ‫را پی بگیرند؟‬ ‫بله‪ ،‬البته ممکن است اصولگ رایان هنوز در این‬ ‫مرحله نباشند اما اگر به این نقطه برسند باید اف رادی‬ ‫را انتخاب کنند که امکان رای اوری داشته باشند حتی‬ ‫اگر چسبندگ ی شان به جریان اصولگ رایی کمتر از یک‬ ‫نامزد اصولگ راتر باشد‪.‬‬ ‫اق�ای احمدی ن�ژاد در دو انتخاب�ات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 84‬و ‪ 88‬بیشترین رای مردمی‬ ‫را کس�ب کرد‪ .‬برخ�ی م ی گوین�د اصولگرایی را‬ ‫ب�دون احمدی ن�ژاد نبای�د دی�د برخ�ی دیگ�ر‬ ‫م ی گویند احمدی نژاد خ�ود را اصولگرا نم ی داند‬ ‫پس نباید به او رجعت کرد‪ ،‬نظر ش�ما چیست؟‬ ‫اصولگرای�ان در انتخابات اینده بای�د روی بدنه‬ ‫اجتماع�ی جری�ان احمدی نژاد حس�اب کنند یا‬ ‫نباید این کار را انجام دهند‪ ،‬ضمن انکه خیل ی ها‬ ‫همایش اخیر اصولگرایان را به پیوند پایداری ها‬ ‫و احمدی نژادی ها تعبیر کردند؟‬ ‫اقای احمدی ن��ژاد هیچ گاه خ��ود را اصولگ را‬ ‫ندانس��ته و در طول هش��ت سال ریاس��ت جمهوری‬ ‫خود نیز هی��چ گاه از کلمه اصولگ را اس��تفاده نکرد‪ ،‬او‬ ‫خود را ف راتر از همه جریان های سیاسی کشور تصور‬ ‫م ی کند بناب راین اصولگ رایان در طول این هشت سال‬ ‫یک اشتباه است راتژیک بس��یار بزرگ داشتند که چه‬ ‫بخواهند و چه نخواهند در پرونده انها ثبت شد‪ .‬ا‬ ‫ن اشتباه هم این اس��ت که به خصوص در دولت‬ ‫نخس��ت احمدی نژاد تصور م ی کردند که احمدی نژاد‬ ‫یک اصولگ را اس��ت و تمام حیثیت جریان اصولگ رایی‬ ‫را پش��ت دولت او بردند که اس��یبش را در دولت دوم‬ ‫اقای احمدی نژاد خوردند و متوجه قضیه شدند‪ ،‬پس از‬ ‫ان کم کم راه خودشان را جدا کردند اما واقعیت مطلب‬ ‫این است که اگر اصولگ رایان بخواهند دوباره فکر کنند‬ ‫که جریان اقای احمدی نژاد یک جریان اصولگ را است‬ ‫همان اشتباه گذشته را دوباره تک رار کردند‪.‬‬ ‫جری��ان احمدی نژاد خارج از جری��ان اصولگ رایی‬ ‫تعریف م ی شود و اصولگ را نیست چون با شاخصه های‬ ‫اصولگ رای��ی نم ی خواند بناب رای��ن نم ی دانم وحدت و‬ ‫ائتالف با جریانی ک��ه اصولگ را نیس��ت چقدر امکان‬ ‫دارد‪ .‬ق رار است اصولگ رایان با هم وحدت کنند نه انکه‬ ‫اصولگ رایان با جریانی که اصولگ را نیس��ت به وحدت‬ ‫برسند‪.‬‬ ‫البته من پای��داری را جزو جری��ان احمدی نژاد‬ ‫نم ی دان��م گرچه نس��بت به س�لایق دیگ��ر اصولگ را‬ ‫نزدیک تر به جریان احمدی نژاد هستند ولی خودشان‬ ‫چنین ادعای��ی ندارند ک��ه جزو جری��ان احمدی نژاد‬ ‫محس��وب م ی ش��وند بناب راین اگر دوباره جریان اقای‬ ‫احمدی نژاد جزو جریان اصولگ رایی تلقی ش��ود تک رار‬ ‫اشتباهات گذشته است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫وزن اجتماعی جریان احمدی نژاد این قدر اس�ت‬ ‫ک�ه اصولگرای�ان را ب�ه وسوس�ه بین�دازد تا در‬ ‫انتخابات اینده با این جریان ائتالف کنند؟‬ ‫بس��تگی به نحوه عملک��رد اصولگ رایان دارد‪.‬‬ ‫اگر اصولگ رایان بتوانند حرکت صحیح انجام دهند به‬ ‫اعتقاد من احمدی نژاد و جریانش وزن جدی در جامعه‬ ‫ندارند‪ ،‬اما اگر اصولگ رایان حرکت هایشان حرکت های‬ ‫تفرقه انگیز باش��د باالخره جریان اق��ای احمدی نژاد‬ ‫م ی تواند در بخشی از اقش��ار جامعه حرف هایی ب رای‬ ‫گفتن داشته باشد‪.‬‬ ‫امیر ابراهیم رسولی‬ ‫مدیرمسئول سایت نماینده‬ ‫‪3‬‬ ‫هیچ انس��ان عاقلی خرد جمعی و وح��دت را در امور‬ ‫مختلف زندگی اجتماعی رد نخواهد کرد ی��ا به زبان دیگر‬ ‫کس��ی را نم ی توان یافت که علیه وح��دت موضع بگیرد‪.‬‬ ‫در فضای سیاس��ی کش��ورمان اما وحدت در عین اقبال با‬ ‫رویکردهای متفاوتی در س��طح سیاس��ت و اجتماع مواجه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫در حوزه سیاست چه طیف اصالح طلبان و چه از میان‬ ‫اصولگرایان کسی وحدت را نفی نم ی کند‪ ،‬اما می زان و شرایط‬ ‫ان متفاوت است‪ .‬در حالی که اصالح طلبان قدرت را مبنای‬ ‫وحدت م ی گذارند و ای��ن را در مواقع مختلف ثابت کرده اند‪،‬‬ ‫اما طیف اصولگرایان که بر مبنای اصول حرکت م ی کنند‬ ‫نیز در مواقعی دچار چالش شده اند‪.‬‬ ‫چندی پیش نشس��تی در میان طی ف ها و گروه های‬ ‫مختل��ف اصولگرایی و بر مبنای وحدت تش��کیل ش��د و‬ ‫روزنه ای از امید را در میان اقش��ار دلس��وز و انقالبی ایجاد‬ ‫کرد اما مهم تر از ان باید دید اینده این نشست چگونه رقم‬ ‫خواهد خورد‪.‬‬ ‫در این نشست اکثریت طیف اصولگرا حضور داشت‪.‬‬ ‫س��نتی‪ ،‬تحولخواه‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬رهپویان‪ ،‬پای��داری و‪ ...‬این‬ ‫اتحاد و همدلی البته با س��خنرانی اق��ای مصباح تکمیل‬ ‫ش��د اما نباید فراموش کرد که این نشس��ت کافی نیست‪.‬‬ ‫نشس��ت اصولگرایان در اینده باید هدفدار و با برنامه باشد‪.‬‬ ‫دور هم جمع ش��دن خوب اس��ت اما اگر ب ی برنامه باشد به‬ ‫روزمرگی خواهد رس��ید بناب راین خوشی دفعی این نشست‬ ‫نباید افراد و جریان ها را گول بزند بلک��ه باید انان را به فکر‬ ‫برد‪ ،‬به فکر ب��رای اینده و ط راحی وح��دت ان هم به دور از‬ ‫اختالفات گذشته‪.‬‬ ‫پس از گذشت حدود ‪ 35‬سال از نظام مقدس جمهوری‬ ‫اس�لامی ای ران باید ای��ن وحدت حول چه عواملی ش��کل‬ ‫خواهد گرفت یا به صورت واضح در این دوران چه عواملی‬ ‫م ی تواند ما را در جریان شکل گیری وحدت یاری نماید‪.‬‬ ‫الف) عبور از اف راد و جریان ها‬ ‫بای��د پذیرفت حضور اف��راد و گروه ه��ای مختلف در‬ ‫جریان اصولگرایی طبیعتا به بروز س�لایق مختلف خواهد‬ ‫رس��ید‪ ،‬بناب راین باید در جریان وحدت از سالیق شخصی و‬ ‫گروهی عبور کرد‪.‬‬ ‫اصولگرایان بپذی رند این اصول است که انان را دور هم‬ ‫جمع م ی کند و از تمناهای شخصی خود بگذرند‪ .‬این چنین‬ ‫رویکردی باعث م ی شود نگاه مصلحت اندیشی ب رای کشور‬ ‫و انقالب افراد را ب��ر اصول مورد توافق به وحدت برس��اند‪.‬‬ ‫اصولگرایی ش��اخصه هایی دارد ک��ه مقام معظم رهبری در‬ ‫س��خنرانی چند س��ال پیش به صورت تفصیل بیان و ان‬ ‫را تبیین کردند‪.‬‬ ‫در هیچ یک از موارد به ش��خص‪ ،‬گ��روه یا جریان ها‬ ‫اشاره نشده بلکه فقط اصولی مطرح شدند که حال مدعیان‬ ‫اصولگرایی‪ ،‬باید به انها توجه کنند و به روی ان وحدت کنند‪.‬‬ ‫تعهد های عمل نشده و ائتالف های شکس ت خورده نشان از‬ ‫نفوذ ش��خ ص گرایی‪ ،‬اقتدارگرایی یا جناح گرایی در بعضی‬ ‫افراد دارد که مانع بزرگی محسوب م ی شود بناب راین باید با‬ ‫گذشتن از تمایالت نفسی و جناحی و با تکیه بر اصول و با‬ ‫عنایت به مصلحت کشور و انقالب به وحدت رسید‪.‬‬ ‫جایگاه قدرت در مجموع��ه اصولگرایان باید از چنان‬ ‫درجه پایینی برخوردار باشد تا بتوانند با دیدی بلند به تصمیم‬ ‫و عمل برسند‪ .‬قدرت در میان اصولگرایان انقدر تنزل یابد تا‬ ‫جز وسیله نشود‪ ،‬وسیله ای ب رای خدمت والغیر‪.‬‬ ‫ب) توجه به اوضاع کنونی کشور‬ ‫اوضاع امروز کش��ور به لحاظ اقتصادی‪ ،‬تحریم های‬ ‫بی ن الملل��ی‪ ،‬بحث جوان��ان در حوزه اش��تغال و ازدواج و‪...‬‬ ‫م ی طلبد تا با ی��ک همگرایی‪ ،‬خدمت به مردم با س��رعت‬ ‫بیشتری حرکت کند و سیر پیشرفت و تعالی نظام و انقالب‬ ‫متوقف نشود‪ .‬مردم این سرزمین مردم ی اند مه ربان و دلسوز‬ ‫که عاشق دین و مکتب خود هستند‪.‬‬ ‫باید حضور انان را در صحنه های مختلف سیاس��ی‬ ‫اجتماعی و اقتصادی قدر دانست و اوضاع کشور را ب رای انان‬ ‫در مسیر تعالی قرار داد‪ .‬مردم ای ران ان روز که قرار است در‬ ‫صحنه ای سیاسی چون انتخابات‪ ،‬صحنه اجتماعی چون‬ ‫راهپیمای ی ها و صحنه های اقتصادی چون سهمی ه بندی ها‬ ‫و افزایش نرخ ها مداف��ع نظام خود باش��ند‪ ،‬بوده اند و ثابت‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫بناب راین توجه سیاسیون و مسئوالن به اوضاع کشور و‬ ‫وضعیت مردم م ی تواند انان را از منافع فردی و گروهی جدا‬ ‫سازد و با تعامل سازنده این مقوله را مورد توجه قرار دهد‪.‬‬ ‫ح��ال در جری��ان اصولگرای��ی نی��ز ک��ه جمعی از‬ ‫دغدغه مندان و عالقه مندان به نظام‪ ،‬انقالب و رهبری گرد‬ ‫هم هستند م ی طلبد بیش از دیگران شرایط را درک کنند و‬ ‫از اختالفات داخلی کاسته و با بینش و بصیرت و با فکر به‬ ‫مردم‪ ،‬کشور و انقالب وحدت را دنبال کنند‪.‬‬ ‫ج)اینده نگری در انقالب اسالمی‬ ‫گذشت ‪ 35‬سال از انقالب شکوهمند و سیر پیشرفت‬ ‫و تحول ای ران در عرصه های گوناگون نشان دهنده اینده ای‬ ‫درخش��ان ب رای کش��ور اس��ت‪ .‬انان که به اینده ای ران فکر‬ ‫م ی کنند و ب رایشان مهم است قطعا طوری عمل نخواهند‬ ‫کرد که ایندگان متضرر شده و کش��ور اسیب ببیند‪ .‬جریان‬ ‫اصولگرایی به عنوان دلسوز این اینده م ی تواند با وحدت در‬ ‫این س��ازندگی ایفای نقش کند‪ .‬دوری از حاشیه و بصیرت‬ ‫نس��بت به اینده ای ران اصولگرایان را دور هم جمع خواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫توج��ه ب��ه س��ند چش��م انداز‪ ،‬قوانی��ن باال دس��تی‪،‬‬ ‫رهنمودهای رهبر فرزانه انقالب نوید اینده ای پ ر فروغ را دارد‬ ‫که جز با بازوی یک مجری قوی تحقق نخواهد یافت‪ .‬این‬ ‫مجری قوی در اینده نیاز ب��ه نیروهای متعهد و متخصص‬ ‫دارد و این وحدت است که م ی تواند تعالی را تضمین کند‪.‬‬ ‫به عوامل باال شاید بتوان نکاتی دیگر افزود‪ ،‬اما شاکله‬ ‫وحدت با عناصر باال شکل خواهد گرفت‪ .‬مساله اصلی این‬ ‫بحث انکه بدانیم وحدت کار اسانی نیست‪ ،‬سخت است اما‬ ‫این کار سخت است که ارزشمند است و اگر انجام شود قابل‬ ‫تحسین است‪ ،‬و اال کاری که اس��ان است نه تشویق دارد و‬ ‫نه ثمر‪ ،‬پس بدانیم که رسیدن به وحدت سخت خواهد بود‬ ‫اما این س��ختی در نهایت چنان شیرینی به کشور و جامعه‬ ‫منتقل م ی کند ک��ه ثمرات ان موجبات س��عادت و ارامش‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫ شناسینظری‬ ‫وحدترویه‪،‬بدونوحدتنظرمفیدنیست‬ ‫ایا وحدت اصولگرایان امکان پذیر است؟‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سیاست‬ ‫در ایه وحدت سوره ال عمران م ی خ وانیم‪:‬‬ ‫نعم َت َهّ‬ ‫بحبل َهّ‬ ‫الل‬ ‫َواع َتصموا َ‬ ‫الل َجمیعا َوال تَف ََّرقوا َواذکروا َ‬ ‫بنعمته اخ وانا‬ ‫َعلَ یکم اذ کن ُتم اَعداء َف َالَّ َف بَ َ‬ ‫صب ح ُتم َ‬ ‫ین ُقلوبکم َف َا َ‬ ‫ین َُهّ‬ ‫الل‬ ‫من ال ّنار َف َان َق َذکم منها کذلک َیب ُ‬ ‫فر ٍه َ‬ ‫َوکن ُتم َعلى شَ فا ُح َ‬ ‫دون (سوره مبارکه ال عمران ایه‪)۱۰۳‬‬ ‫لَکم ایاته لَ َع لَّکم تَه َت َ‬ ‫و همگی به ریسمان خدا [= قران و اسالم‪ ،‬و هرگونه وسیله‬ ‫وحدت]‪ ،‬چنگ زنید‪ ،‬و پ راکنده نشوید! و نعمت (بزرگ) خدا را بر‬ ‫خود‪ ،‬به یاد ارید که چگونه دش��من یکدیگ��ر بودید و او میان‬ ‫دل های شما‪ ،‬الفت ایجاد کرد و به برکت نعمت او‪ ،‬ب رادر شدید!‬ ‫و شما بر لب حفره ای از اتش بودید‪ ،‬خدا شما را از ان نجات داد؛‬ ‫این چنین‪ ،‬خداوند ایات خود را ب رای شما اشکار م ی سازد؛ شاید‬ ‫پذی رای هدایت شوید‪.‬‬ ‫این تحلیل اغاز شد با ایه وحدت تا هم این مطلب متبرک‬ ‫شود به این ایه شریفه و نیز کمی با موضوعیت اسالمی لغت‬ ‫وحدت اشنا شویم‪.‬‬ ‫‪ -1‬دو قبیله «اوس» و «خزرج» از دوران جاهلیت با هم‬ ‫اختالف و جنگ داشتند‪ .‬پیامبر اکرم صل ی اهلل علی هو اله وسلم‬ ‫پس از هجرت به مدینه‪ ،‬میان این دو طایفه صلح و اشتی برقرار‬ ‫کردند و با اتحاد انان‪ ،‬جبهه نیرومندی را ب رای اسالم ایجاد کردند‪،‬‬ ‫اما باتوجه به ریشه های تاریخی این اختالفات‪ ،‬گاه و بیگاه بر اثر‬ ‫ع واملی‪ ،‬این اختالفات فراموش شده شعله ور م ی شد که با تدبیر‬ ‫پیامبر اکرم صل ی اهلل علی ه واله وسلم خاموش م ی شد‪.‬‬ ‫روزی دوت��ن از اهال��ی اوس و خزرج با یکدیگر بر س��ر‬ ‫افتخاراتشان به بحث و مجادله م ی پرداختند و هرکدام قبیله خود‬ ‫را ب رتر معرفی م ی کرد‪ ،‬هنگامی که خبر این گفت وگو به بزرگان‬ ‫این دو قبیله رسید‪ ،‬هرکدام اماده درگیری و جنگ با طایفه دیگر‬ ‫شد‪ .‬رسول اکرم صل ی اهلل علی هو اله وسلم از ماجرا مطلع شدند و‬ ‫به سرعت خود را به محل نزاع رساندند و با بیان و تدبیر خود ان‬ ‫غائله را حل کردند‪ .‬در این شرایط بود که «ایه وحدت» بر ایشان‬ ‫نازل شد و به همه مسلمانان موضوع وحدت را یاداور شد‪ ،‬پس‬ ‫در اسالم وحدت در مقابل تفرقه معنا م ی شود‪ .‬حال مساله این‬ ‫جاست که کاربرد وحدت در سیاست داخلی چه موضوعیت و‬ ‫شانیتی دارد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬به نظر م ی رسد که ما یا دچار سوء تفاهم و سوء برداشت‬ ‫هستیم و یا متجاهل که برداشتمان از وحدت در سیاست به این‬ ‫معناستکههمهیکموضعونظرداشتهباشند‪.‬فرضکنیمدو‬ ‫گروه م ی خ واهند به تف ریحات سالم بپردازند‪ .‬یک گروه م ی گوید‬ ‫برویم کوهنوردی و گروهی دیگر م ی گوید که برویم در دشت و‬ ‫دمن و انجا دراز کش اسمان را نظاره کنیم و گه گاه هم دستی‬ ‫به اب بزنیم و تنی بیاس��اییم‪ .‬قطع به یقین هر دو هم تفریح‬ ‫محسوبم ی شودوهمسالم‪.‬حاالشخصیبیایدوسطوبگوید‬ ‫که ب رادران! بیایید وحدت کنید! واعتصموا بحبل اهلل! ال تفرقوا!‬ ‫چرا این قدر اختالف نظر دارید؟!‬ ‫کوه نوردی و تکاپو تا ان ح��د کجا و لم دادن در طبیعت‬ ‫کجا! اتحاد کنید! وحدت داشته باشید! یا کوه یا لمیدن در دشت‬ ‫و دمن!‬ ‫وقتی دو یا چند گروه‪ ،‬جهان بین ی ش��ان متفاوت است‪،‬‬ ‫چه اجباری است به اتحاد؟! اصال مشکل اینجاست که اینجا‬ ‫اتحاد نه کاربرد دارد و نه اسم این کار اتحاد است؛ بلکه بیشتر‬ ‫خود ازاری و دگرازاری است‪ .‬اتحاد یعنی وقتی مثال هر دو گروه‬ ‫م ی خواهند بروند به کوهنوردی‪ ،‬در انتخاب کوه و می زان صعود‬ ‫با هم اختالف نظر داشته باشند‪ .‬این جا م ی شود اتحاد کرد در‬ ‫کم و کیف کوهنوردی‪.‬‬ ‫داس��تان این روزهای اتحاد اصولگرای��ان حکایت کوه‬ ‫و دش��ت و دمن اس��ت؛ چون اوال دقیقا مشخص نیست این‬ ‫عبارت پر کاربرد اصولگرایان و اصولگرای��ی دقیقا چه نگاه و‬ ‫کدام جهان بینی را نمایندگ��ی و تبیین م ی کند‪ .‬دقیقا همین‬ ‫قاعده در مورد اصالح طلبی نی��ز کامال صدق م ی کند‪ .‬برخی‬ ‫تصور م ی کنند کسی که اصولگرا نیست‪ ،‬اصالح طلب است و‬ ‫بالعکس‪ ،‬اما اگر بپرسیم که اصولگرایی تفاوتش با اصالح طلبی‬ ‫چیست‪ ،‬پاسخی ندارند‪ .‬یا فرضا طرح شود که اگر اصولگرایی‬ ‫یک ارزش است و اصالح طلبی نی ز‪ ،‬پس چطور این دو در تضاد با‬ ‫هم معنا م ی یابند؟! مگر م ی شود دو ارزش در تضاد با هم باشند؟!‬ ‫مگر م ی شود یک ارزش‪ ،‬هم ارزش باشد و هم زمان‪ ،‬ضد ارزش‬ ‫هم باشد؟! مگر م ی شود سیاستمداری اصالح طلب باشد ولی‬ ‫اصولگرا نباشد؟! مگر م ی شود اصولگرایی اصالح طلب نباشد؟!‬ ‫تمامی این سواالت مبهم و متعجب کننده‪ ،‬علت العلل سوء‬ ‫تفاهم ها و ک��ج فهم ی های ما از اصولگرای��ی‪ ،‬اصالح طلبی‪،‬‬ ‫وح��دت در اصولگرایان‪ ،‬وح��دت در اصالح طلبان و مضامین‬ ‫مشابه است‪.‬‬ ‫‪ -۳‬دو م��ورد ابتدایی‪ ،‬کم��ی مبنایی ب��ود‪ .‬مصادیق و‬ ‫مثال های سیاسی روز ‪ ،‬موضوع را واضح تر م ی کند‪.‬‬ ‫فرضا اصولگرایان م ی خواهند با وحدت رویه پیش بروند‪.‬‬ ‫یکی از مهم ترین هسته های محتوایی کنش گری سیاسی در‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران ‪ ،‬نوع نگاه فکری و التزام عملی افراد به‬ ‫والیت مطلقه فقیه است‪.‬‬ ‫حال سوال این است؛ ایا اصولگرایان‪ ،‬در مورد نگاهشان به‬ ‫والیت فقیه‪ ،‬وحدت نظر دارند؟! والیت فقیه را چگونه م ی نگرند؟‬ ‫نظرشان درباره تفاوت فتوا و نظ رات کارشناسی و فنی رهبری‬ ‫چگونه است؟‬ ‫سوال دیگر؛ ایا اصولگرایان نگاهشان به فتنه مانند هم‬ ‫است؟! یکی م ی گوید فتنه یک سر دارد‪ .‬یکی م ی گوید دو سر‬ ‫دارد‪ .‬یکی م ی گوید سه س��ر دارد‪ .‬یکی م ی گوید فتنه ب ی سر‬ ‫و ته است‪ .‬یکی م ی گوید فتنه یک س��ر دارد در خارج و ایادی‬ ‫ان م ی شوند دو نامزد مغلوب در انتخابات‪ .‬یکی م ی گوید فتنه‬ ‫گذشته؛ ب ی خیال و دیگری ان قدر فتنه ب رایش موضوعیت دارد‬ ‫که م ی گوید چون فالن وزیر‪ ،‬فالن شخص را منصوب کرده و‬ ‫فالن شخص به بهمان شخص رای داده‪ ،‬در فتنه گر بودن وزیر‬ ‫شک نکنید‪ .‬این یک نخ اس��ت که هر مهره ای در ان بیفتد‪،‬‬ ‫فتنه گر است بی برو برگرد‪.‬‬ ‫و از سواالت فوق الی ما شاء اهلل هست؛ صرفا به ذکر دو‬ ‫مثال بسنده شد‪.‬‬ ‫یزنند ‪ ،‬به این‬ ‫‪ -۴‬کسانی که دم از وحدت اصولگرایان م ‬ ‫سوال چطور پاس��خ م ی دهند که احمدی نژاد باالخره اصولگرا‬ ‫هست یا نیس��ت؟ اگر هس��ت که وا مصیبتا‪ .‬احمدی نژاد اگر‬ ‫اصولگرا باشد‪ ،‬یعنی اصولگرایی رفتاری است که قانون گریزی‪،‬‬ ‫تکروی‪ ،‬نابسامانی اقتصادی‪ ،‬لیب رال گونگی فرهنگی‪ ،‬منفعت‬ ‫محور بودن و رویکردهای ماکیاولیستی و بسیاری از چیزهای‬ ‫دیگر‪ ،‬خروجی ان است اگرچه احمدی نژاد ویژگ ی های مثبت‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪50‬‬ ‫هم داشته‪ ،‬ولی کسی امروز از ویژگ ی های مثبت ایشان یادی‬ ‫نم ی کند‪.‬‬ ‫اگر احمدی نژاد اصولگرا نیس��ت‪ ،‬پس چرا بس��یاری از‬ ‫وزرای وی در همایش وحدت اصولگرایان حضور داشتند؟ پس‬ ‫چرا هشت سال سوء مدیریت احمدی نژاد به پای اصولگرایی و‬ ‫اصولگرایان نوشته شد؟‬ ‫اگر این قدر اصرار بر وحدت باشد‪ ،‬اگر بناست حزب پایداری‬ ‫هم اصولگرا باشد و کس��انی مانند قالیباف که پایداری انها را‬ ‫تکنوکرات خطاب م ی کرد یا امثال علی مطهری که پایداری وی‬ ‫را کم مانده از اسالم هم خارج بداند‪ ،‬اصولگرا باشند‪ ،‬اصولگرایی‬ ‫ملغمه ای م ی ش��ود از جمع نقیضین که وح��دت در این مورد‬ ‫محال است‪.‬‬ ‫‪ -۵‬اصولگرایان چرا اینقدر اصرار دارند تا ادای اصالح طلبان‬ ‫را در بیاورند؟ در جریان اصالح طلب‪ ،‬ش��خصی هست مانند‬ ‫سی د محمد خاتمی که اکثریت قریب به اتفاق وی را به عنوان‬ ‫رهبر اصالحات به رسمیت م ی شناسند‪ .‬در میان اصولگرایان‬ ‫اما نمونه مش��ابهی وجود ن��دارد‪ ،‬بلکه نمون��ه ای مانند اقای‬ ‫مصباح یزدی هست که زمانی که اصالح طلبان به فکر وحدت‬ ‫بودند‪ ،‬وی بر گزینه خودش تاکید داشت‪ .‬وقتی اصولگرایان لیدر‬ ‫فکری و محور وحدت ندارند‪ ،‬چرا این قدر اصرار و تقال؟ مضاف بر‬ ‫اینکه حتی در میان اصالح طلبان هم امثال صادق خ رازی‪ ،‬حزب‬ ‫ندا را تاسیس و انشعاب م ی کند‪ ،‬در حالی که نزدیکی افکار و‬ ‫مواضع صادق خ رازی به خاتمی خیلی نزدیک تر است تا نزدیک‬ ‫مواضع اصولگرایان میانه رو به مثال اقای مصباح‪.‬‬ ‫الغرض‪:‬‬ ‫‪ -۱‬وحدت حسن است و باعث ارامش و نزدیک شدن به‬ ‫هدف مشترک‪ .‬وقتی هدف مشترک نیست‪ ،‬وحدت یعنی عین‬ ‫تفرقه‪ .‬وحدت یعنی غلط ترین کار ممکن‪.‬‬ ‫‪ -۲‬وحدت ب ی جا همان قدر اشتباه است که انشعاب بجا‬ ‫و روی اوردن به فرهنگ تحزب درست است‪ .‬هم به صالح نظام‬ ‫اس��ت و هم به صالح مردم که هر تفکری که خود را اصولگرا‬ ‫م ی داند یا هر عنوان دیگری بر خود م ی نهد‪ ،‬مانیفست و مرام‬ ‫نامه ای را تنظیم و ان را اعالم کند‪.‬‬ ‫قزاست؛‬ ‫‪ -۳‬وحدت رویکرد ب ی جا و بدون وحدت نظر نفا ‬ ‫چون افراد با تفکرات مختلف و متضاد‪ ،‬باید با یک وسیله و با‬ ‫یک سرعت و از یک مس��یر حرکت کنند‪ .‬این گونه است که‬ ‫برخی ممکن است حاضر ش��وند خود را از این قطار به بیرون‬ ‫پ رتاب کنند‪.‬‬ ‫‪ -۴‬اصولگرای��ان چ��ه دلیل��ی دارد ک��ه اینق��در ادای‬ ‫اصالح طلبان را در بیاورند؛ اوال که اصالح طلبان هم ان قدرها‬ ‫کهم ی نمایند‪،‬متحدنیستند‪.‬‬ ‫ثانیا انها م ی توانند در این حد قبول کنند که در انتخابات‬ ‫‪ ۹۲‬یکی به نفع دیگری انصراف دهد‪ ،‬ولی اصولگرایان اینقدر‬ ‫غرور دارند که شخصی خود را ب رای دور دوم انتخابات اماده کرده‬ ‫بود‪ ،‬بعد ناگهان روز بعد از انتخابات دید که نه دور دوم ی در کار‬ ‫است و نه اگر در کار بود‪ ،‬او به دور دوم م ی رفت‪ .‬اصولگرایان نباید‬ ‫از یک سوراخ چند بار گزیده شوند‪.‬‬ ‫‪ -۵‬بعضا در میان اصولگرایان‪ ،‬کسانی به دنبال وحدت‬ ‫هس��تند که م ی دانند محبوبیتش��ان رو به افول است و یا به‬ ‫دالیلی نیاز دارند به محبوبیت افراد مستقل تر و میانه روتر در‬ ‫میان اصولگرایان‪ .‬س��واری ندادن امثال قالیباف به این قسم‬ ‫اصولگرایان و نرفتن به همایش اصولگرایان همان قدر درست‬ ‫است که سواری ندادن علی مطهری به اصالح طلبان و نرفتن‬ ‫به همایش امتداد اعتماد‪ .‬افرادی که هویت مستقل دارند‪ ،‬باید‬ ‫هویتمستقلشانراتقویتکنندونیازیندارندتاباافرادنامربوط‬ ‫خود را جمع کنند تا تقویت شوند‪.‬‬ ‫حرف اخ ر‪:‬‬ ‫وحدت اصولگرایان به معنای جمع ش��دن با افرادی که‬ ‫جهان بین ی شان التقاطی از مارکسیزم و حزب الله ی گری قشری‬ ‫است‪ ،‬در این حد غلط است که حتی سیاستمداران مستقل و‬ ‫برجسته‪،‬حاضرنباشندبا اناندر یک قابتصویر قراربگی رند!‬ ‫جامع ‬ ‫هشناسی سیاسی‬ ‫‪1‬‬ ‫چه کسی اسید م ی پاشید؟ این حاال مهمترین سوالی‬ ‫است که در ذهن همه وجود دارد‪ .‬از دولت ی ها تا مجلس ی ها‪،‬‬ ‫از ناجا تا قوه قضاییه همه دنبال یک مرد س��طل به دست‬ ‫هستند‪ .‬کس��ی که چند هفته اس��ت ذهن همه را به خود‬ ‫مش��غول کرده و از همه مهمتر چهار قربانی روی دست ما‬ ‫گذاشته است‪ .‬فعال یک مرد زن نما دست گیر شده که روی‬ ‫دستانش چند لک وجود دارد‪ .‬چند نفر دیگر هم در تجمعات‬ ‫دستگیر شده اند که ب ر اساس اخبار هیچکدام عامل اصلی‬ ‫نبوده اند‪ .‬این یعنی اینکه عامل یا عاملین که یا جانی است‬ ‫یا خائن هنوز در میان ما م ی چرخد‪ .‬هر چه هست ب راساس‬ ‫گفته مس��ئوالن امنیتی و قضایی فرد اصلی هنوز دستگیر‬ ‫نشده او یا از ترس خود را پنهان کرده و یا نقشه ای دیگر در‬ ‫سر دارد و منتظر موعد مقرر است‪.‬‬ ‫چرا اسید م ی پاش��د؟ این س��وال در کنار هویت مرد‬ ‫فراری قرار دارد‪ .‬برخی م ی گویند احتماال یک دیوانه این کار‬ ‫را م ی کند‪ .‬فردی که مش��کل روانی دارد و این اقدام هم به‬ ‫همان دلیل بوده اس��ت‪ .‬مثل برخی جنایاتی که تا کنون به‬ ‫صورت سریالی رخ داده و در نهایت مشخص شده که مجرم‬ ‫از مشکل روانی رنج م ی برده است و ایا ممکن است که این‬ ‫اتفاق هم زمینه این چنینی داشته باشد؟‬ ‫در این میان اما برخی م ی گویند پای یک باند در میان‬ ‫اس��ت‪ .‬فرضی ه هایی مطرح م ی کنند که ای��ن افراد قربانی‬ ‫به گونه ای در ارتباط بوده اند ! از انجا که این پرونده فعال بعد‬ ‫امنیتی پیدا کرده کسی از جزئیات ان با خبر نیست و ممکن‬ ‫است این فرضیه درست یا غلط باش��د‪ .‬اما ب رای گمانه زنی‬ ‫حتما م ی تواند یکی از گزینه های مدنظر باشد‪.‬‬ ‫یک فرضیه عجیب!‬ ‫این ماجرا انقدر پرس��ر و صدا و پر حاشیه شد که پای‬ ‫سیاسیون هم به میان امد‪ .‬فارغ از ان ماجرای اتهام عجیب‬ ‫و غریب به طیف ارزشی‪ ،‬برخی از سیاسیون هم اتهاماتی را‬ ‫البته در پرده و غیر مس��تقیم متوجه جریان های مقابل خود‬ ‫کردند‪ .‬انها می گفتند پای جریان های سیاس��ی داخلی در‬ ‫میان اس��ت و در همین فرضیه انگش��ت های اتهام بود که‬ ‫به سوی این و ان می چرخید‪« .‬می خواهند اهداف سیاسی‬ ‫خود را پیش ببرند‪ ،‬می خواهند استفاده سیاسی کنند‪ ،‬برای‬ ‫فالن انتخاب��ات و بهمان ماجرا»؛ این ه��م ادله طرفداران‬ ‫این فرضیه!‬ ‫به یک معنا برخی باورش��ان بر این اس��ت که طیف‬ ‫مقابل ب رای سواس��تفاده سیاس��ی یا امنیتی با اجیر کردن‬ ‫معمای اسیدپاشی‬ ‫اسیدپاشی که چهار قربانی در اصفهان برجای گذاشته مهمترین موضوعی است که در چند هفته گذشته مورد توجه‬ ‫رسانه ها قرار گرفته است‪ .‬اینکه چه کسی اسید پاشیده و هدفش از این کار چه بوده مساله ای است که هنوز پاسخی ب رای‬ ‫ان پیدا نشده اما مهمتر از ان شاید این باشد که این رخداد اجتماعی به یک باره تبدیل به موضوع سیاسی با اهمیتی شد‪.‬‬ ‫در این پرونده به زوایای این ماجرا پرداخته ایم‪.‬‬ ‫فرضی ه ای وجود دارد که قتل ندا اقاس��لطان را متوجه یک‬ ‫تیم ترور خارجی یا وابسته به ان م ی داند)‪ .‬این تولید خوراک‬ ‫اگر چه پر هزینه است اما به لحاظ وجود خارجی و عینیت و‬ ‫واقعیت داشتن طبعا اثر گذاری بیشتری دارد‪.‬‬ ‫ج‪ :‬مدیریت لحظات و وقایع‬ ‫اتاقبحراناسیدپاشی‬ ‫چرا اسیدپاشی تبدیل به‬ ‫موضوعی سیاسی شد؟‬ ‫یک جانی این پروژه را انجام داده است‪ .‬به نظر م ی رسد این‬ ‫فرضیه فقط ب رای خنده مناسب باشد‪.‬‬ ‫بادکنک امنیتی‬ ‫اما چرا نباید ب��ه این فکر ک��رد که این اس��ید پاش‬ ‫هدف مهمت��ری دارد؟ چرا نباید به این فک��ر کنیم مدلی از‬ ‫اشوب زدگی ان هم با پایه اجتماعی ط راحی شده است‪.‬‬ ‫این ماجرا م ی تواند از بیرون هدایت ش��ده باشد‪ .‬انچه‬ ‫این احتمال را تقوی��ت م ی کند کاور گس��ترده این جنایت‬ ‫توسط رس��انه های غربی اس��ت‪ .‬انها در این مدت تالش‬ ‫فراوانی کردند این جنایت س��ریالی را تبدیل به یک پروژه‬ ‫امنیتی کنند و به صورت گس��ترده به بازنشر فراخوان ها و‬ ‫تجمع های بدون مجوز در سراسر کشور م ی پرداختند‪.‬‬ ‫مسلما این اتاق ب رای ایجاد بحران در درجه اول نیازمند‬ ‫تعیین موضوع است تا کارهای بع د ی را تئوریزه کند‪ .‬ممکن‬ ‫است در یک برهه زمانی موضوعات متفاوتی وجود داشته‬ ‫باشد اما این اتاق با رصد شرایط به اولویت سنجی پرداخته و‬ ‫یکی را در صدر کانون توجهات خود قرار م ی دهد‪.‬‬ ‫حجاب و فیلترینگ تا پیش از ماجرای اس��ید پاشی‪،‬‬ ‫دو محور عمده توجهات این اتاق ایجاد بحران بوده است‪.‬‬ ‫ب‪ :‬تولید محتوا‬ ‫حاال که سوژه مشخص شده نوبت تولید محتواست‪.‬‬ ‫اتاق ایجاد بح��ران باید ب رای موضوعی ک��ه انتخاب کرده‬ ‫خوراک هم به وجود بیاورد‪ .‬این خوراک م ی تواند گاه ب راساس‬ ‫تولید شایعه باشد و یا اصال م ی تواند برمبنای تولید حادثه‬ ‫یا رخداد باشد‪ .‬رخدادی شبیه همین اسی د پاشی‪( .‬هنوز هم‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫اگر بنا را ب��ر این بگذاریم که فرضی��ه دخالت خارجی‬ ‫نزدیک به صحت باشد ان وقت م ی توانیم بگوییم ‪«:‬واقعیت‬ ‫این اس��ت که این اولین بار نیس��ت یک موضع و س��وژه‬ ‫این گونه به مس��اله ش��ماره ی��ک و حتی امنیت��ی تبدیل‬ ‫م ی ش��ود‪ ».‬به یک معنا این اتفاق یک رخداد سریالی است‬ ‫الف‪ :‬تعیین موضوع و اولویت ها‬ ‫سیاست‬ ‫استراتژی بحران‬ ‫در ادامه هم��ه رخدادهایی که کارگردان ی اش از ان س��وی‬ ‫مرزها دنبال شده است‪ .‬رصد ان رخداد ها نشان م ی دهد که‬ ‫انها کارهایشان را ب ر اساس یک مدل ثابت انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫این مدل که از س��وی یک اتاق ایجاد بحران سازماندهی و‬ ‫پیگیری م ی شود خصوصیات زیر را دارد‪:‬‬ ‫این محور و نکته البته از دو محور پیشین پر اهمی ت تر‬ ‫اس��ت‪ .‬طرفه انکه گاه سوار ش��دن بر اتفاقات و رخدادهای‬ ‫جامعه و باد کردن هم هزینه کمت��ری از حرکات میدانی و‬ ‫پدید اوردن مستقل رخدادها ب رای انها دارد و هم البته ب رای‬ ‫انها پ ر سود تر است‪ .‬چرا که سخت است ثابت شود که این‬ ‫مساله که ریشه ای داخلی داشته با حمایت ان اتاق بحران‬ ‫به یک موضوع درجه یک تبدیل شده است‪.‬‬ ‫به یک معنا انها تالش م ی کنند اتفاقاتی را ببینند که‬ ‫به جهت کوچک بودنشان حکومت و نظام انها را نم ی بیند‬ ‫یا اهمیت چندانی در اولویت دهی به انها نم ی دهد‪ ،‬اما انها‬ ‫چنین موضوعات معمولی را تبدیل به بحران م ی کنند‪.‬‬ ‫نمونه اش ماج��رای اعدام و قص��اص ریحانه جباری‬ ‫اس��ت‪ .‬یک پرونده قضایی ع��ادی که متهم پ��س از چند‬ ‫س��ال طی روند قضایی وقتی که توس��ط قاضی و دادگاه‬ ‫مجرم شناخته م ی شود و البته مستحق قصاص به موضوع‬ ‫درجه یک تبدیل��ش م ی کنن��د‪ .‬واقعیت این اس��ت که در‬ ‫دستگاه قضایی پرونده هایی مانند ریحانه جباری کم نیست‪،‬‬ ‫اما انها با سوار شدن بر این موضوع ان را به یک مساله داغ‬ ‫تبدیل کردند و اساس��ا منجر به این ش��دند که روند پرونده‬ ‫هم تغییر کند‪.‬‬ ‫ب ر اس��اس اخرین اخبار که از اظهارات طرفین پرونده‬ ‫به دس��ت امده حتی خانواده مقتول بنا به شرایطی حاضر‬ ‫به گذشت هم شده بودند اما س��وار شدن ان اتاق بحران بر‬ ‫پرونده و ایجاد تصویر مظلوم و ب ی گناه از مجرم موجب شد‬ ‫انها از تصمی��م خود بازگردند‪ .‬هر چه ب��ود این اتاق بحران‬ ‫ریحانه جب��اری را تبدیل به یک موض��وع درجه یک کرد و‬ ‫موجب شد حتی حامیان و اسپانسر اصلی انها یعنی امریکا‬ ‫و کشورهای غربی علیه ای ران بیانیه صادر کنند‪.‬‬ ‫با چنین پی ش فرض��ی اگر بخواهیم فک��ر کنیم که‬ ‫مدیریت و کارگردانی این ماجرای اس��ید پاش��ی نیز توسط‬ ‫همان اتاق ایجاد بحران ص��ورت گرفته م ی توان ادله هایی‬ ‫را ب رای اثباتش مطرح کرد‪:‬‬ ‫الف‪ :‬طبیعی است که همیشه اشوب های اجتماعی‬ ‫بیشتر از اشوب های سیاس��ی م ی تواند در جذب بدنه موثر‬ ‫باشد‪ .‬به یک معنا در جامعه افراد زیادی هستند که تمایلی‬ ‫به ورود به مس��ائل سیاس��ی ندارند اما کمتر کس��ی پیدا‬ ‫م ی شود که به مسائلی اجتماعی چسبندگی نداشته باشد‪.‬‬ ‫پس در چنین مدلی م ی توان حجم بیش��تری از اجتماع را‬ ‫همراه کرد‪ .‬ب‪ :‬یک جنایت ش��نیع م ی توان��د دل همه را‬ ‫بلرزاند‪ .‬فکر همه را مشغول کند و یک ناامنی ذهنی گسترده‬ ‫راه بیندازد‪ .‬ناامنی اجتماعی مهمترین مس��اله ای است که‬ ‫ذهن افراد را به خود مشغول م ی کند‪.‬‬ ‫ج‪ :‬ایجاد این تصویر که نهادهایی امنیتی و اطالعاتی‬ ‫توانایی حل چنین مش��کالت بزرگی را ندارند‪ .‬به یک معنا‬ ‫تالش ب رای ایجاد یک پی ش زمینه ذهنی ب رای ادامه پروژه از‬ ‫پیش تعیین شده که م ی تواند در حوادثی مشابه دنبال شود‪.‬‬ ‫د‪ :‬درگیری میان سطوح مختلف قدرت که در ادامه این‬ ‫اتفاقات ممکن است رخ دهد؛ درگیری احتمالی از این جهت‬ ‫که چه کسی مقصر است‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد یک «بادکنک امنیتی» را باد کرده اند‪.‬‬ ‫م ی خواهند س��ر وقت��ش به ان س��وزن بزنن��د‪ .‬نگاهی به‬ ‫س��رویس کامل رس��انه های بیگانه به این ماجرا م ی تواند‬ ‫نش��ان دهد که چه کس��ی به این بادکنک ف��وت م ی کند‪.‬‬ ‫جان کالم اینکه نباید فقط دنبال اسی د پاش باشیم‪ .‬باید باد‬ ‫بادکنک را خالی کنیم؛ همه با هم‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫جامعه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫ابراهیم فیاض‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪2‬‬ ‫جامعه در حال گذار‬ ‫سیاست‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫چگونه پدیده اجتماعی به مساله سیاسی تبدیل شد؟‬ ‫پس از حادثه اسیدپاشی در اصفهان شاهد این مساله‬ ‫بودیم که این معضل که یک معضل اجتماعی است تبدیل‬ ‫به یک معضل سیاسی شده است که حتی در پی ان برخی‬ ‫تجمعات مردمی نی��ز رخ داد‪ .‬البته این اولی��ن و اخرین بار‬ ‫نیس��ت که مش��کالت اجتماعی‪ ،‬رنگ و بوی سیاسی به‬ ‫خود می گیرند‪ .‬باید مدنظر داش��ت این پدیده در کش��وری‬ ‫رخ می دهد که از لحاظ تئوری مس��ائل سیاس��ی را تبدیل‬ ‫به مساله اجتماعی می کنند و در سطح اجتماعی ان را حل‬ ‫می‪‎‬کنند‪ ،‬مثال شهروند که یک مس��اله سیاسی است را به‬ ‫مس��اله اجتماعی تبدیل کرده و چنین چیزی رخ می دهد‪.‬‬ ‫اگر تئوری نداشته باشیم‪ ،‬مسائل اجتماعی به سطح باالتر‬ ‫رفته و تبدیل به مس��ائل سیاسی می ش��وند؛ همچنین در‬ ‫ی‪‎‬اش تبدیل به‬ ‫کشوری که بحرانی است نیز مسائل اجتماع ‬ ‫مسائل سیاسی شده و در سطح سیاسی حل می‪‎‬شود‪ .‬مساله‬ ‫اسید پاشی در ایران مساله ای اجتماعی بوده نه سیاسی‪ ،‬اما‬ ‫بعد می بینیم که سران س��ه قوه وارد عمل شده‪‎‬اند‪ ،‬چندین‬ ‫وزارتخانه و دادس��تان کل کش��ور مامور ش��ده اند و تا حد‬ ‫محاربه این اتهام را پیش برده اند؛ محاربه نیز چون مفس��د‬ ‫فی االرض است حکمش اعدام است‪ .‬اما شاید مجرم جوانی‬ ‫باشد که مشکالت روانی دارد یا به فرض فرد افراطی است‬ ‫که این گونه رفتار کرده است؛ حال سوالی که پیش می اید‬ ‫این اس��ت‪ :‬ایا اعدام یک فرد روانی فای��ده ای دارد؟ نمونه‬ ‫این قبیل مس��ائل را در گذشته هم داش��ته ایم مانند مساله‬ ‫خفاش ش��ب‪ .‬پس چون درباره مسائل اجتماعی و تئوریک‬ ‫مطالعه ای نداشته ایم تبدیل به مس��ائل سیاسی می شود و‬ ‫باید در سطح سیاسی ان را حل کنیم که هزینه های زیادی‬ ‫را متحمل می شویم‪.‬‬ ‫اصفهان شهری است که به شدت در حال تحول است‬ ‫و از لحاظ فرهنگی و اقتصادی در حال رش��د است؛ اما در‬ ‫پیگیری هایی که من کردم این اسیدپاشی در شهرک های‬ ‫نوکیسه که خانه های مجردی هم تقریبا زیاد است رخ داده‬ ‫است‪ .‬در اصفهان‪ ،‬طالق اوج گرفته و خانواده ها در حال از‬ ‫هم پاشیدن است که ساختار رس��انه ای به وجود امده مثل‬ ‫وایبر هم به انها کمک می کند‪ .‬اما هیچ مطالعه ای روی این‬ ‫معضالت صورت نمی پذیرد این مش��کل اگر در شیراز هم‬ ‫به وجود می امد ساختار اقتصادی فرهنگی در انجا هم مثل‬ ‫اصفهان به هم می ریخت‪.‬‬ ‫االن همه وحش��ت زده و دچار وهم الودی در مسائل‬ ‫اجتماعی هس��تیم‪ .‬بنابراین در نتیجه عدم اگاهی به وجود‬ ‫امده‪ ،‬مسائل اجتماعی تبدیل به مسائل سیاسی می شود‪ .‬در‬ ‫این فضا رسانه های خارجی هم کار خودشان را می کنند و در‬ ‫کشوری مثل کشور ما مساله جنگ نرم پیش می اید و این‬ ‫معضل را دامن می زنند‪ .‬در حادثه اسیدپاش��ی اولین مقصر‬ ‫رس��انه های ملی هس��تند؛ این چند مدت صدا وسیما هیچ‬ ‫ورودی در مساله نکرد چون در اصل نمی داند چگونه در این‬ ‫قصه ورود کند‪ ،‬به همین خاطر سکوت می کند واین سکوت‬ ‫مشکل را دوچندان می کند‪.‬‬ ‫در مجم��وع از یک ط��رف صداوس��یما در این مدت‬ ‫سکوت کرد و می بایس��ت همانطور که رسانه های خارجی‬ ‫کار می کنند‪ ،‬انها هم از بعد رسانه ای وارد می شدند‪ ،‬از طرف‬ ‫دیگر بای��د پیش زمینه بوجود امدن این معضل را بررس��ی‬ ‫کرد؛ االن این مساله س��اختار اجتماعی را به هم زده است‪،‬‬ ‫هم زمان در کشور بحث امربه معروف و نهی از منکر مطرح‬ ‫شده و در ادامه گروه هایی مثل انصارحزب اهلل وارد می‪‎‬شوند‬ ‫و می گویند که می خواهند ازادانه وارد جریان شوند‪ ،‬اولین‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫موضوعی که بوجود می اید این اس��ت؛ اگر اینها بخواهند‬ ‫ازادانه امربه معروف و نه��ی از منکر کنند چرا افراد دیگری‬ ‫وارد ماجرا نشوند و ناخواس��ته فضا برای فرصت طلبان باز‬ ‫می شود و ساختار اجتماعی به هم می خورد‪.‬‬ ‫متاس��فانه وقتی بحث امر به مع��روف و نهی از منکر‬ ‫رسانه ای شد سریع در بعد اجتماعی کنش اجتماعی به وجود‬ ‫امد که باعث می ش��ود بحث سیاس��ی ش��ود‪ ،‬زی��را کنش‬ ‫اجتماع��ی تابعی از قدرت اس��ت و وقتی کن��ش اجتماعی‬ ‫به وجود اید قدرت ها هم وارد صحنه می شوند که بالفاصله‬ ‫مشکالت بعدی پیش می اید و گروه های سیاسی و رقیب‬ ‫هم وارد جریان می شوند‪.‬‬ ‫امر به معروف و نهی از منکر یک مقوله اجتماعی است‬ ‫که در اس�لام خیلی به ان اهمیت داده شده‪ ،‬ولی متاسفانه‬ ‫گروه های قدرت که ابزار فکری ق��درت را در ایران ندارند‬ ‫چه اصالح طلب چه اصولگرا‪ ،‬بالفاصله مس��اله را سیاسی‬ ‫می کنند در نتیجه مجلس وارد مساله امر به معروف و نهی‬ ‫از منکر می ش��ود س��پس رئیس جمهور درباره اش صحبت‬ ‫می کند بعد اصالح طلب ه��ا مخالفت می کنند و کل جریان‬ ‫سیاسی می شود و وقتی امر به معروف و نهی از منکر سیاسی‬ ‫ش��ود قدرت طلبی و کنش اجتماعی هم باید سیاسی شود‪.‬‬ ‫متاسفانه در کشور ما همه لکنت زبان در بعد سیاست دارند؛‬ ‫تئوری سیاس��ی را نمی فهمند و نمی توانند تئوری س��ازی‬ ‫کنند‪ .‬هم دولت که اعتدالگراس��ت‪ ،‬هم اصالح طلب ها هم‬ ‫اصفهان شهری است که به شدت در حال‬ ‫تحول و از لح�اظ فرهنگی و اقتصادی در‬ ‫حال رشد اس�ت؛ اما در پیگیری هایی که‬ ‫من کردم این اسیدپاشی در شهرک های‬ ‫نوکیسه که خانه های مجردی هم تقریبا‬ ‫زیاد است رخ داده است‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصولگراها‪ .‬دولتی هم که االن روی کار است تئوری سازی‬ ‫نمی کند‪ .‬رئیس جمهور هر روز س��خنرانی می کند مثل هر‬ ‫س��ه رئیس جمهور پیشین و اندیش��ه های خود را به بیرون‬ ‫منتقل می کند و وقتی رئیس جمهور که فردی سیاسی است‬ ‫در مورد مساله ای صحبت کند ان موضوع سیاسی می شود‬ ‫همان گونه که دوره ریاس��ت جمهوری هاشمی‪ ،‬خاتمی و‬ ‫احمدی نژاد ش��د‪ .‬یک مقوله اجتماع��ی را وقتی تلویزیون‬ ‫درباره اش صحبت کند خودبه خود تبدیل به مساله سیاسی‬ ‫می شود ولی اگر بخواهیم تئوری سازی کنیم باید به سمت‬ ‫متفکرین بروی��م‪ ،‬متفکرین طرفدار دولت باید س��خنرانی‬ ‫کنند‪ .‬متاسفانه صداوس��یما نمی تواند این کار را انجام دهد‬ ‫چون فضا را ب��از نمی کند و مدام با س��کوت و انفعال عمل‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫اگر فع��ال وارد صحنه ش��ویم خود به خ��ود جریان‬ ‫اجتماعی انحالل پیدا می کند اما در جایی که صداوس��یما‬ ‫انفعال دارد بحران اجتماعی را تبدیل به مس��اله سیاس��ی‬ ‫می کند‪ .‬مس��اله اجتماعی را وقتی قدرت رس��انه ای نتواند‬ ‫حل کند وحشت زده و دستپاچه می ش��ود و به بحران دامن‬ ‫می زند‪ .‬االن هم ‪4‬مورد اسیدپاش��ی در اصفهان ش��ده که‬ ‫تبدیل به فتنه سیاس��ی اجتماعی شده اس��ت به دنبال ان‬ ‫مردم در شهرهای دیگر مثل زنجان شروع می کنند به دادن‬ ‫ش��عارهایی از قبیل «زاینده رود خشک شده اسیدپاشی مد‬ ‫شده‪ ».‬چون مس��اله سیاسی شده به ش��هرهای دیگر هم‬ ‫کشیده ش��ده اس��ت چون رئیس جمهور درباره این مساله‬ ‫صحبت می کند‪ ،‬انفعال رسانه ای داریم و کمبود تئوری گری‬ ‫باعث تبدیل مس��ائل اجتماعی به سیاس��ی می ش��ود‪ .‬اما‬ ‫کشوری که تئوری دارد‪ ،‬بینش و فکر دارد‪ ،‬مسائل سیاسی‬ ‫را هم به مسائل اجتماعی تبدیل می کند و در سطح اجتماع‬ ‫با کمترین هزینه ها موضوع را حل می کند اما کشور ما مدام‬ ‫نسبت به اینده هزینه پردازی خواهد کرد‪.‬‬ ‫در این میان عملکرد مسئوالن امنیتی و نگاه مردم به‬ ‫این مقوله نیز جای بحث دارد‪ .‬متاسفانه در کشور ما نهادهای‬ ‫علمی‪ ،‬حوزه و دانشگاه و یا نهادهای اموزشی و تئوریک در‬ ‫سطح اجتماعی ورود پیدا نمی کنند و اصال با مسائل جامعه‬ ‫کاری ندارند و ف��ورا موضوع را به نهاده��ای امنیتی ارجاع‬ ‫می دهند‪ .‬در امریکا وقتی مشکلی پیش می اید اول کالنتر‬ ‫و پلیس محل که بودجه شان را هم ش��هرداری می پردازد‬ ‫مسائل را حل می کنند اگر نشد پلیس فدرال(اف بی ای) وارد‬ ‫می شود و در نهایت اگر حل نش��د ارتش ورود پیدا می کند‪.‬‬ ‫جای تعجب دارد که در کشور ما همه چی باید امنیتی حل‬ ‫ش��ود در حالی که راه حل امنیتی اخرین راهکار اس��ت نه‬ ‫اولین‪ .‬متاسفانه چون سازوکار پلیس در ایران سازوکار فعال‬ ‫و نرم افزاری نیست و سطح تئوریک و فکری نیروی انتظامی‬ ‫ نیز باال نیست و مستقیما هم در مسائل اجتماعی درگیرش‬ ‫می کنیم دچار انفعال و بحران زدگی می شویم‪.‬‬ ‫از سوی دیگر مشکلی که در کش��ور داریم این است‬ ‫که نهاده��ای اجتماعی متزلزل هس��تند ب��ه همین دلیل‬ ‫رادیکالیسم ها خصوصا در قشرهای پایین اجتماعی در حال‬ ‫ظهور هستند‪.‬‬ ‫ما نیز با برخی اعمال و پرخاشگری ها در حوزه سیاسی‬ ‫در اجتم��اع به ان دام��ن می زنیم‪ .‬همچنی��ن در الیه های‬ ‫سیاست نیز ش��اهد چنین پرخاش��گری هایی هستیم‪ .‬این‬ ‫مسائل باعث به وجودامدن خشونت های اجتماعی می شود‪.‬‬ ‫درواقع اگر روس��ای س��ه قوه و نمایندگان مجلس دست از‬ ‫پرخاشگری سیاسی برندارند ما پرخاشگری های اجتماعی‬ ‫زی��ادی خواهیم داش��ت‪ .‬در ح��ال حاضر هر روزه ش��اهد‬ ‫پرخاش��گری از جانب صاحبان قدرت هستیم و اگر همین‬ ‫رویه را در پیش بگیریم پرخاشگری های اجتماعی به شدت‬ ‫اوج می گیرد امروز اسیدپاش��ی رخ داد فردا مشکالت دیگر‬ ‫پدیدار می شود‪.‬‬ ‫در عین حال بحران جنسی در ایران وضع نامطلوبی‬ ‫دارد‪ ،‬بایس��تی روی موضوع بحران های جنسی مطالعات‬ ‫صورت گیرد‪ .‬من چندین بار در گروه مردم شناسی دانشگاه‬ ‫تهران بحث مردم شناسی جنس��ی را انجام دادم و پیشنهاد‬ ‫کردم که بحث بحران های جنس��ی در ایران مورد بررسی‬ ‫قرارگی��رد‪ .‬در جریان اسیدپاش��ی هم یک م��رد این عمل‬ ‫زشت را انجام داده است‪ ،‬یعنی جنس مخالف‪ .‬این جنگ و‬ ‫خشونت جنسی است که برای حل این معضل باید سلسله‬ ‫مطالعاتی را شروع کنیم‪ .‬با وجود مشکالت عدیده جنسی‬ ‫که ریشه پرخاشگری ها در س��طح جامعه است‪ ،‬هنوز یک‬ ‫رشته جامعه شناسی جنس��ی‪ ،‬مردم شناسی جنسی‪ ،‬فلسفه‬ ‫جنسی و روانشناسی جنسی در دانشگاه ها تدریس نمی شود‪.‬‬ ‫باید کتاب در این باره نگاشته شود وگرنه در این رشد سریع‬ ‫اقتصادی‪-‬اجتماع��ی که هم��واره بحران ه��ای اجتماعی‬ ‫را ایجاد می کند ض��رر می کنیم‪ .‬بای��د کاری صورت گیرد‬ ‫که در دوران رش��د و توس��عه اقتصادی‪ ،‬پیشرفت کنیم که‬ ‫پیش نیازش مطالعه بحران های اجتماعی و مسائل جنسی‬ ‫در ایران است‪ ،‬زیرا جامعه از دو جنس زن و مرد تشکیل شده‬ ‫است‪ .‬متاسفانه بحران های جنس��ی از پایین ترین سن در‬ ‫مهد کودک شروع شده و تا دانشگاه ادامه دارد و در نهایت به‬ ‫کل جامعه کشیده می شود‪ .‬اموزه جنسی یکی از مهم ترین‬ ‫کارهاست؛ اموزش جنس��ی به معنی اموزش روابط جنسی‬ ‫نیس��ت بلکه یعنی خیلی از س��وال ها و جواب های ذهنی‬ ‫جنس��ی‪ ،‬که اگر حل ش��د این پرخاش��گری ها را نخواهیم‬ ‫داشت‪ .‬این پروسه باید از مدرس��ه شروع شود یعنی از ابتدا‪.‬‬ ‫مس��ائل بحرانی و اجتماعی در همه ابعاد ب��ا اموزش حل‬ ‫می شود‪ ،‬مثال مش��کالت موجود روی مس��ائلی مثل مد‪.‬‬ ‫فرهنگ همیشه با اموزش جامع درس��ت می شود که این‬ ‫اموزش جامع را نه در فضای دانشگاه نه اموزش و پرورش‬ ‫نداریم چون دولت به دلیل اشتغال به مسائل روزانه برای این‬ ‫مسائل سیاستگذاری نکرده است‪ .‬اموزش عالی هنوز گرفتار‬ ‫انتخاب وزیر است‪ ،‬رئیس دانشگاه تهران مشخص نیست‪،‬‬ ‫االن مجادله های سیاسی‪ ،‬مس��ائل اجتماعی را در هر سه‬ ‫قوه به فراموشی سپرده است‪ .‬مردم هم به شدت بحران زده‬ ‫هستند‪ ،‬در جامعه ارامش نداریم‪ ،‬اگر هم باشد ارامش قبل‬ ‫از طوفان اس��ت‪ .‬همین ماجرای اسید پاشی حاکی از وجود‬ ‫بحران در مجلس ماست‪ ،‬این بحران حتما به صورت فعال‬ ‫نیست‪ ،‬ممکن است در انتخابات مجلس دچار بحران سکوت‬ ‫شویم و عدم مش��ارکت عمومی رخ دهد‪ .‬مردم االن خسته‬ ‫می شوند و به فرض‪ ،‬انفعال رخ می دهد و مثال در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بعدی بحران فعال می شود چون حرکت‬ ‫سینوسی دارد‪.‬‬ ‫در حال حاضر خستگی اجتماعی باالست‪ ،‬صداوسیما‬ ‫هم متاس��فانه در حوزه رس��انه ای عمل نمی کند و رس��انه‬ ‫خارجی ه��م از این فق��دان و انفعال در جه��ت منافع خود‬ ‫استفاده می کند‪ .‬ما در شورای عالی انقالب فرهنگی فقدان‬ ‫داریم‪ ،‬در اینجا که شورای مغز ایران است می باید روسای‬ ‫سه قوه به همراه تمام اشخاص حقیقی و حقوقی حاضر در‬ ‫ان در حوزه مسائل فرهنگی به بحث و تبادل نظر بنشینند‪.‬‬ ‫این اتفاق که نمی افتد‪ ،‬صداوس��یما هم که هیچ پش��توانه‬ ‫تئوریکی از شورای انقالب ندارد‪ ،‬به رغم میل خودش گیج‬ ‫می شود و در بحران وارد ش��ده و به اصطالح گل به خودی‬ ‫می زند‪ .‬االن ما در وضعیت بدی قرار داریم و اگر تمام دولت‬ ‫و حکومت ب��ه معنای نظام این مس��اله را در بعد تئوریک و‬ ‫حوزه اجتماعی حل نکنند‪ ،‬دچار رادیکالیسم های اجتماعی‬ ‫و به دنبال ان سیاس��ی خواهیم ش��د‪ .‬این رادیکالیسم های‬ ‫سیاس��ی ‪ -‬اجتماعی در س��طح جامعه پرخاشگری بوجود‬ ‫می اورند و در س��طح خارجی ما را دچار هزینه های زیادی‬ ‫خواهد کرد‪ .‬هیچ کسی هم روی این مسائل فکر نمی کند‪.‬‬ ‫تا این گرفتاری ه��ا را داریم دچار بحران ه��ای اجتماعی و‬ ‫فرهنگی هستیم‪ .‬این بحران ها باید با برنامه ریزی اجتماعی‬ ‫رفع گردد‪ ،‬همچنین باید سیاستگذاری اجتماعی مان عوض‬ ‫ش��ود‪ ،‬نقش دانش��گاه پلیس و حوزه ه��ای علمیه عوض‬ ‫ش��ود‪ .‬االن حوزه های علمی��ه انفعال دارند‪ ،‬انه��ا کمتر در‬ ‫حوزه مس��ائل اجتماع��ی فعال اند‪ .‬برنامه ری��زی اجتماعی‬ ‫توسط اندیش��مندان تمام حوزه های علوم اجتماعی اعم از‬ ‫جامعه شناسی‪ ،‬مردم شناسی‪ ،‬علوم سیاسی و اقتصادی باید‬ ‫تدوین ش��ود تا رش��د اقتصادی که بحران زاست‪ ،‬کمترین‬ ‫بحران در بع��د اجتماعی را ایج��اد کند‪ ،‬وگرنه پیش��رفت‬ ‫به دنبال خود بحران های اجتماعی بس��یار عظیمی خواهد‬ ‫داشت‪ .‬باید در دانش��گاه علوم اجتماعی این موضوع مورد‬ ‫بررس��ی قرار گیرد تا بتوانیم مشکالت سیاسی ‪ -‬اجتماعی‬ ‫به وجود امده را تحلیل دهیم و پرخاشگری به وجود امده در‬ ‫سطح جامعه حل شده و نیز از این حالت ناامنی در اییم‪ .‬در‬ ‫نهایت باید ب��ه برخورد با مجرمان ای��ن پرونده ها نیز توجه‬ ‫داشت؛ شاید این گونه موارد اعدام و یا قصاص تمام شود اما‬ ‫ساختار اجتماعی به وجود امده از بین نمی رود و قصه به گونه‬ ‫دیگری ادامه دارد‪ .‬مگر خفاش شب تمام شد؟ چقدر تجاوز‬ ‫در ایران اس��ت؟ هیچ کس در این مس��ائل بحث نمی کند‪.‬‬ ‫نیروی انتظامی وارد این موضوع نمی ش��ود‪ ،‬حتی نماینده‬ ‫نیروی انتظامی که مع��اون اجتماع��ی ‪-‬فرهنگی نیروی‬ ‫انتظامی در شورای فرهنگی کشور است‪ ،‬سکوت می کند و‬ ‫دچار حواشی می شود‪.‬‬ ‫س��خن اخر نیز اینکه اگر دانش با امنیت پیوند بخورد‬ ‫اقتدار سیاسی‪ -‬اجتماعی به وجود می اید اما متاسفانه چون‬ ‫در ایران دانش با امنیت عمومی پیوند نمی خورد همیش��ه‬ ‫دچار وحشت و ناامنی و احساس عدم اقتداریم و اقتصاد ما در‬ ‫فضای نظامی و خارجی رفته است و از لحاظ داخلی به شدت‬ ‫دچار تزلزل هستیم‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫جامعه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫شوخی با اسیدپاشی‪ ،‬زنگ خطری جدی است‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر نمک دوست‬ ‫بس�یاری از مس�ئوالن و کارشناس�ان معتقدند‬ ‫رسانه ها در وخیم تر شدن شرایط افکار عمومی هنگام‬ ‫بروز اتفاقات خواص نقش عمده ای ایفا می کنند‪.‬‬ ‫این ادعای بزرگی است‪ .‬برای داشتن چنین ادعایی‬ ‫باید پژوهش شود تا بتوان ان را پذیرفت‪ .‬حتی اگر بخواهیم‬ ‫این ادع��ا را رد کنیم نیز نیاز به پژوهش اس��ت‪ .‬که من این‬ ‫کار را نکرده ام و فکر هم نمی کنم پژوهش��ی در این راستا‬ ‫انجام شده باش��د یا الاقل اگر انجام ش��ده منتشر نشده و‬ ‫در اختیار عموم قرار نگرفته اس��ت! به همین خاطر مجبور‬ ‫هستم که پاسخ کلی بدهم نه پاس��خی مشخص و کامل‪.‬‬ ‫برای مث��ال اینکه ایا رس��انه ها رفتارش��ان در موضوعات‬ ‫مربوط به پرونده های قتل منجر به این ش��ده که بر تعداد‬ ‫اعدام ها افزوده یا از ان کاسته شود؟ یا در مورد اخیر مربوط‬ ‫ی افزوده یا از‬ ‫به اسیدپاشی بر اضطراب و نگرانی افکار عموم ‬ ‫ان کاسته است؟! پاسخ کلی این است که رسانه ها مستقل‬ ‫از جامعه رفتار نمی کنند‪ .‬منظور از جامعه‪ ،‬مردم نیست؛ کل‬ ‫جامعه در ابعاد حکومت‪ ،‬گروه های اجتماعی و مردم در مقام‬ ‫افراد‪ ،‬رسانه ها هستند که همه اینها باهم یک سری تعامل‬ ‫دارند‪ .‬جهان رسانه‪ ،‬مستقل از جامعه نیست که ما فکر کنیم‬ ‫رفتاری در رس��انه ها می کنیم و این مستقل از جامعه انجام‬ ‫می شود‪ .‬طبیعی اس��ت وقتی جامعه نگران موضوعی است‬ ‫نگرانی ها در رسانه بازتاب پیدا می کند‪ .‬کما اینکه اگر جامعه‬ ‫به لحاظ روانی و روان شناسی دغدغه خیلی ویژه ای نداشته‬ ‫باش��د‪ ،‬طبعا در رس��انه هایش نیز دغدغه زیادی به چش��م‬ ‫نمی خورد‪ .‬برای مثال جامعه دانمارک که جامعه ارامیا ست‪،‬‬ ‫صفحات اول رسانه هایش��ان قطعا به تالطم صفحات اول‬ ‫رسانه های ما نیست‪ .‬در نتیجه نمی توان گفت ما در رسانه ها‬ ‫می نشینیم و جامعه را متالطم نشان می دهیم‪ .‬جامعه حتما‬ ‫متالطم هست که در رس��انه ها این تالطم دیده می شود!‬ ‫جامعه حتما دچار مشکل هست که رسانه ها این مشکالت‬ ‫را بازتاب می دهند!‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایا این مورد ربطی به ازادی مطبوعات دارد؟‬ ‫اصال فرقی نمی کند که فضا ازاد باشد یا نه! اساسا‬ ‫برای چه می گویند رسانه ها ایینه جامعه هستند؟ فقط این‬ ‫نیس��ت که رس��انه های ازاد ایینه جامعه ازاد باش��ند‪ .‬بلکه‬ ‫رس��انه های محدود و بس��ته نیز ایینه جامعه خود هستند‪.‬‬ ‫فرض کنید اگر در جامعه‪ ،‬خبری باش��د که مردم را نگران‬ ‫کند و ان خبر به صورت سیس��تماتیک در رس��انه ها یافت‬ ‫نشود‪ ،‬هر ناظری متوجه می شود که رسانه ها تحت فشارند‬ ‫تا ان خبر را منتش��ر نکند‪ .‬ب��رای مثال وقتی در ش��هری‬ ‫اتش سوزی رخ می دهد و خبرش در رسانه ای نیست‪ ،‬برای‬ ‫مردم ایجاد پرسش می ش��ود و این نکته مشخص می شود‬ ‫که حتما فشاری روی رسانه بوده که از انتشار خبر جلوگیری‬ ‫کرده است‪ .‬می خواهم بگویم در فضایی که رسانه محدود‬ ‫می شود تا خبری را منتشر نکند‪ ،‬همان نگفتن‪ ،‬می گوید که‬ ‫چیزی هست‪ .‬بنابراین تصور اینکه برای جلوگیری از تالطم‬ ‫جامعه‪ ،‬رس��انه ها موضوعی را ننویس��ند چاره س��از است‪،‬‬ ‫تصوری است اشتباه‪ .‬همین که نمی نویسند ماجراهای خود‬ ‫را خلق می کند‪.‬‬ ‫این زمینه زایش ش�ایعه اس�ت‪ .‬اما شایعه چه‬ ‫تبعاتی را به دنبال دارد و ایا ن�دادن اطالعات به‬ ‫جامعه راهی برای ارام نگاه داشتن ان است؟‬ ‫این نکته مانند دو کفه ترازوست‪ .‬برای همه بدیهی‬ ‫است و می دانند اگر اطالعات درست به مردم داده نشود کفه‬ ‫شایعه سنگین می شود‪ .‬این موضوع‪ ،‬کامال مشخص است و‬ ‫‪3‬‬ ‫برخی از حوادث ناگوار‬ ‫اجتماع�ی زمینه س�از ان‬ ‫م ی ش�ود که به نقش جدی‬ ‫نهادهای مختلف در جامعه‬ ‫پرداخت‪ .‬یکی از این نهادها‬ ‫که نقشی غیرقابل انکار در‬ ‫جامعه دارد رسانه است‪ .‬نیاز‬ ‫ادمی به کسب اطالعات در دوران های مختلف‬ ‫تاریخی به شکل های مختلف بروز کرده و هنوز‬ ‫هم این نی�از وجود دارد‪ .‬محدود ک�ردن مردم از‬ ‫کسب اطالعات یا ارائه نکردن به موقع اطالعات‬ ‫به جامعه همه مواردی است که م ی تواند تبعات‬ ‫ج�دی ب ه دنبال داش�ته باش�د‪« .‬در فضایی که‬ ‫بسیاری از مس�ئوالن و کارشناسان‪ ،‬رسانه ها را‬ ‫عاملی در تش�دید بحران های جامعه م ی دانند‬ ‫صاحبنظران رس�انه ای�ن ادع�ا را ادعایی بزرگ‬ ‫عنوان م ی کنند که رد ی�ا پذیرش ان تنها تحت‬ ‫لوای انجام پژوهش های جامع امکان پذیر است‪.‬‬ ‫«حسن نمک دوست»‪ ،‬اس�تاد علوم ارتباطات‬ ‫بر این نکته تاکید دارد و در کل معتقد است در‬ ‫ش�رایط ناارام و هنگام بروز ح�وادث خاص باید‬ ‫اطالعات الزم را به جامع�ه داد‪ .‬و با ایجاد خالء به‬ ‫پروبال گرفتن شایعه و رسانه های خارجی کمک‬ ‫نکرد‪ .‬اسی د پاش ی های اخیر در اصفهان بهانه ای‬ ‫بود که پای س�خن نمک دوس�ت بنش�ینیم و‬ ‫گفته هایش را درباره وجوه مختلف نقش رسانه‬ ‫در جامعه بشنویم‪ .‬در مورد رسانه هایی که هرگز‬ ‫مس�تقل از جامعه عمل نم ی کنند و اینه انچه‬ ‫هس�تند که در جامعه رخ م ی دهد‪ .‬رسانه ای که‬ ‫نقش مثبت�ش ب ه رغم برخی از انکارها از س�وی‬ ‫برخی نهادها‪ ،‬غیر قابل چشم پوشی است‪.‬‬ ‫قرن هاست که ثابت شده در نبود اطالعات درست و رسم ‬ ‫ی‬ ‫ش��ایعه به وجود می اید و جای ان اطالع��ات را می گیرد‪.‬‬ ‫شایعه نیز به شدت ظرفیت زاد و ولد دارد‪ .‬در این میان باید‬ ‫بدانیم اگر اطالعات نمی دهیم تا جامعه نگران نش��ود‪ ،‬اوال‬ ‫جامعه به واس��طه نگرانی اش به دنبال راه��ی می گردد تا‬ ‫خالء های اطالعاتی اش را پر کند‪ ،‬از این رو خود اطالعات‬ ‫می سازد – که همان شایعه اس��ت‪ -‬با ان زندگی می کند و‬ ‫سعی می کند مسائلش را از این راه و با تصوری که خود دارد‬ ‫حل و فصل کند‪ .‬این اتفاقی است که در نبود ارائه اطالعات‬ ‫درست به جامعه رخ می دهد‪ .‬مثال ساده ای بیاورم؛ پدر من‬ ‫اواخر عمرش نمی شنید‪ .‬گوش��ش خیلی سنگین شده بود‪.‬‬ ‫ارتباطش با دیگران خیلی کم شده بود‪ .‬یک بار نشسته بود‬ ‫و سریالی می دید‪ .‬پدرم داستانی برای سریال ساخته بود که‬ ‫هیچ انطباقی با واقعیت داستان سریال نداشت‪ .‬یعنی خودش‬ ‫جای قهرمان های داس��تان دیالوگ خلق کرده بود‪ .‬به انها‬ ‫نقش داده بود داستان او کامال حساب و کتاب داشت و اتفاقا‬ ‫جفت و جور بود‪ .‬منظومه ای که پدرم س��اخته بود منظومه‬ ‫دقیقی بود‪ .‬می خواهم بگویم وقتی به جامعه اطالعات داده‬ ‫نمی ش��ود جامعه از پردازش کردن متوقف نمی شود ‪،‬بلکه‬ ‫پردازش خود را می کند‪ .‬ان وقت می اید و تخیالت‪ ،‬س��وء‬ ‫تفاهم ها و برداشت های ش��خصی خودش را جای وقایعی‬ ‫که اطالعاتش به او داده نش��ده می گذارد‪ .‬به همین خاطر‬ ‫است که ما اگر اطالعات ندهیم بازار شایعه رونق می گیرد‪.‬‬ ‫چون جامعه اتش دانستن پاسخ مساله ای را دارد‪ .‬وقتی مردم‬ ‫ندانند ابعاد اسیدپاشی تا کجاست و ادم هایی که درگیر این‬ ‫کار هستند به چه نیتی دست به چنین اقدامی می زنند‪ ،‬طبعا‬ ‫ذهنشان خلق کردن را اغاز می کند و به ناچار بر اساس ان‬ ‫ساخته و پرداخته های ذهنی خود عمل نیز می کند‪.‬‬ ‫تجربه های پیش�ین جامعه چه نقشی در داغ تر‬ ‫شدن بازار شایعات و پردازش های ذهنی افراد‬ ‫ایفا می کند؟‬ ‫اتف��اق وقتی مخوف تر می ش��ود ک��ه زمینه های‬ ‫اجتماعی پیشین نیز وجود داشته باش��د؛ اتفاقات مشابهی‬ ‫رخ داده باشد‪ ،‬انکارهای مشابهی صورت گرفته باشد اما در‬ ‫انتها جامعه شاهد ان باشد که برداشت های خود نسبت به‬ ‫اطالعاتی که داده شده به واقعیت نزدیک تر بوده است‪ .‬برای‬ ‫مثال در فرهن��گ ما ضرب المثلی وج��ود دارد که می گوید‬ ‫«تا نباش��د چیزکی‪ ،‬مردم نگویند چیزها»‪ .‬حال چرا چنین‬ ‫ضرب المثلی وجود دارد؟ وقتی چیزی تبدیل به ضرب المثل‬ ‫می شود یعنی فراوانی ان رخداد ان قدر زیاد بوده که می شود‬ ‫از ان عبرت گرفت‪ .‬بن��ا بر این جامعه م��ا جزء عبرت های‬ ‫تاریخی که برای خود در قالب ضرب المثل اورده این است‬ ‫که حتما چیزی هرچند کوچک یا بزرگ وجود دارد که مردم‬ ‫درباره اش سخن می گویند که اگر نبود حرف و حدیثی نیز در‬ ‫میان نبود‪ .‬این جزء تجربه تاریخی ماست‪( .‬البته به درستی یا‬ ‫غلطی ان کاری ندارم) می خواهم بگویم چنین تفکر و طرح‬ ‫برداشت های پیش��ین وجود دارد و به دنبال ان مردم خیال‬ ‫می کنند حتما تعداد زیادی مورد اسیدپاشی وجود داشته که‬ ‫اکنون به طرح چند مورد اکتفا می شود‪ .‬بازهم تاکید می کنم‬ ‫که به صحت و س��قم این تفکر کاری ندارم و ش��اید اصال‬ ‫هیچ موردی وجود نداشته فقط منظور نوع نگرش مردم به‬ ‫رویدادها و انعکاس اطالعات است‪.‬‬ ‫نکته مهم قابل توجه این است که اگر امروز رسانه ها‬ ‫و مسئوالن از دادن اطالعات به جامعه به منظور ارام نگاه‬ ‫داشتن ان خودداری کنند و پس از مدتی برای مردم اشکار‬ ‫شود که حادثه حجمی داش��ته بزرگتر از انچه اعالم شده و‬ ‫ارزیابی ش��ایعات درس��ت بوده به لحاظ تاریخی مهر تایید‬ ‫دیگری بر ان باور قلبی مردم زده ای��م‪ .‬بنابراین بار دیگر و‬ ‫در جریان حادثه ای دیگر‪ ،‬مردم ابعاد را نسبت به دفعه پیش‬ ‫حتی بزرگتر هم می کنند‪ .‬برای مثال امروز اعالم می ش��ود‬ ‫موارد اسید پاشی دو نفر بودند و مساله شخصی بوده است‪.‬‬ ‫زمان می گذرد و مشخص می ش��ود که موارد ‪ 15‬نفر بودند‬ ‫یا فرض کنید که مشخص ش��ود اسیدپاشان عضو گروهی‬ ‫بودند دفعه بعد اگر چنین اتفاقی رخ دهد در اذهان مردم ابعاد‬ ‫بزرگتر می شود‪ .‬این رفتار و نتیجه ای که به دنبال دارد دقیقا‬ ‫مانند ان اس��ت که به جای رفع مس��اله ای ان را به تعویق‬ ‫بی اندازیم‪ .‬این تعویق مش��کل گش��ا نیس��ت بلکه مساله‬ ‫بعدی را س��خت تر می کند‪ .‬حتی اگر اطالعات داده نش��ود‬ ‫جامعه امروز فرام��وش می کند اما پ��س از ‪ 2 -3‬ماه و اگر‬ ‫س��اخته هایش درس��ت از اب در بیاید می گوید دیدید انچه‬ ‫می گفتیم درست بود!‬ ‫مثال خیلی ساده ای می شود مطرح کرد‪ .‬در جریان ‪123‬‬ ‫میلیارد تومن اقای فاضل خداداد اعدام شد واکنش های منفی‬ ‫نسبت به اعدام ایش��ان به اندازه واکنش های منفی نسبت‬ ‫به اعدام اقای امیرخس��روی نبود‪ .‬در ماجرای امیرخسروی‬ ‫بخش قابل توجهی از افکار عمومی تحلیل و تفس��یرهایی‬ ‫راجع به این موضوع داش��تند‪ .‬برخی او را ب��ه عنوان قربانی‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫می دیدند چرا که در مورد نخس��ت م��ردم می گفتند چطور‬ ‫فردی که خارج از کشور بود و به ایران امد دستگیر و اعدام‬ ‫شد اما دست اندرکار دیگر قضیه ازاد شد؟ اما مورد دوم که در‬ ‫ایران بود و با اعتماد به نفس رفت باز هم اعدام ش��د‪.‬میزان‬ ‫جرم او موضوع صحبت من نیست و با این مورد هم کاری‬ ‫ندارم‪ .‬منظورم این است که افکار عمومی اتفاقات را در ذهن‬ ‫خود نگاه می دارد و فراموشی کوتاه مدت است‪ .‬در بلند مدت‬ ‫ی که حادثه مشابهی رخ می دهد حافظه تاریخی مردم‬ ‫هنگام ‬ ‫اغاز به کار می کند‪ .‬باتوجه به همه نکاتی که گفته شد رفتار‬ ‫جامعه امروز‪ ،‬رفتار عجیبی نیست و این موضوع هیچ رابطه‬ ‫جدی با کار رسانه ها هم ندارد‪.‬‬ ‫به جای گذر از موض�وع چه باید ک�رد تا بحران‬ ‫دامن مان را نگیرد؟‬ ‫باید نشس��ت موض��وع را زیر ذره بین گذاش��ت و‬ ‫حل و فصلش کرد‪ .‬اینکه بگوییم رفتار رس��انه ها نادرس��ت‬ ‫بوده فقط به تاخیر انداختن مساله و فرافکنی است‪ .‬انداختن‬ ‫بار موضوع به دوش چیز دیگری به صورت موهومی است‬ ‫که اگر این بررسی و واکاوی انجام نشود دفعه دیگر موضوع‬ ‫به شکل وخیم تری در جامعه شکل می گیرد‪ .‬ان وقت است‬ ‫که با بحران مواجه می شویم‪.‬‬ ‫در واقعیت نمی شود نقش رسانه و لزوم حضور‬ ‫ان در جامعه را منکر شد‪ .‬اما پرسشی که مطرح‬ ‫می ش�ود ای�ن اس�ت که‬ ‫درس�تی ایف�ای نق�ش و‬ ‫بهترین شکل پاسخ دهی‬ ‫رس�انه به م�ردم چگونه‬ ‫است؟‬ ‫جزو مس��ئولیت رسانه ها‬ ‫و روزنام��ه نگاران این اس��ت که‬ ‫حتما به پیامد رفت��اری که انجام‬ ‫می دهند فکر کنن��د و این فراتر از‬ ‫موضوع قانون است‪ .‬قانون انقدر‬ ‫اهمیت ن��دارد ک��ه وظیفه ای که‬ ‫حرفه ما بر دوشمان می گذارد مهم‬ ‫است‪ .‬نگاه مس��ئولیت اجتماعی‬ ‫ب��ه روزنامه نگاری این اس��ت که‬ ‫ش��ما در مق��ام روزنامه ن��گار (در‬ ‫ه��ر س��طحی از روزنامه نگاری)‬ ‫همواره حس کنید که پیامد کاری‬ ‫که می کنی��د برای م��ردم جامعه‬ ‫چیس��ت؟ یعنی من روزنامه نگار‬ ‫باید فکر کنم اگر خبری یا مقاله ای‬ ‫یا مصاحبه ای می نویس��م صرف‬ ‫نظر از اینکه به عنوان ی��ک روزنامه ن��گار حرفه ای را پی‬ ‫می گیرم پیامد اجتماعی ان چیس��ت‪ .‬ای��ن رفتار به اگاهی‬ ‫جامعه کمک می کند یا نه؟ ای��ا به کاهش تنش ها از جامعه‬ ‫کمک می کند یا نه؟ و ایا به توسعه جامعه کمک می کند یا‬ ‫نه؟ اسم این را می گذاریم نظام فکری مسئولیت اجتماعی‬ ‫که بس��یار برایمان حائز اهمیت نیز هست‪ .‬بنابراین بدیهی‬ ‫اس��ت روزنامه نگار باید فک��ر کند که چگون��ه می تواند در‬ ‫خدمت خیر جامعه باشد‪.‬‬ ‫در مورد نوع نگرش دیگ�ر بخش های جامعه در‬ ‫ارتباط با رسانه چه الزامی وجود دارد؟‬ ‫سیس�تم های امنیتی و پلیس در برخی کشورها‬ ‫نیز گاه در پرونده ه�ا و حوادثی از دادن اطالعات‬ ‫به مردم خ�ودداری می کنند و این خ�ودداری از‬ ‫دادن اطالعات به بی اعتمادتر شدن مردم منجر‬ ‫نمی شود‪ .‬چه تفاوتی وجود دارد؟‬ ‫موض��وع این اس��ت ک��ه این فض��ا بای��د درک‬ ‫ش��ود‪ .‬این فضا که به یک نوع نبود تفاه��م –حداقل بین‬ ‫بخش ها‪ -‬مربوط می شود‪ .‬بخش ها و تفاهم بین انها مهم و‬ ‫تاثیر گذارند‪ .‬به دنبال همین اهمیت است که می توان تاکید‬ ‫کرد بحران جدی ای ک��ه در جامعه ما وج��ود دارد بحران‬ ‫واکنش به موضوع اسید پاشی نیست‪ .‬بحران نبود اعتمادی‬ ‫است که دارد بین بخش های مهمی از نهادهای تاثیرگذار‬ ‫مانند نیروی انتظامی‪ ،‬مطبوعات‪ ،‬نهادهای مدنی‪ ،‬دولت و‪...‬‬ ‫نهادینه می شود‪ .‬وجود این فضاست که نگران کننده است‪.‬‬ ‫حتی اگر یک مورد اسیدپاش��ی هم اتفاق بیفتد که منجر به‬ ‫نابینایی و نقص عضو هم نشود به شدت نگران کننده است‬ ‫و ش��نیع ترین کاری است که ممکن اس��ت در حق فردی‬ ‫انجام ش��ود‪ .‬و وجدان اجتماع بحق جریحه دار شده است‪.‬‬ ‫اسید پاش��ی چیز کوچکی نیست‪ .‬بسیار بس��یار هول انگیز‬ ‫اس��ت و نمی دانم چه کلمه ای می توان برایش پیدا کرد اما‬ ‫می خواهم بگویم از این هول انگیزتر این اس��ت که فضای‬ ‫گفتمانی‪ ،‬فض��ای تفاهمی جامعه‬ ‫دچار مش��کل شده اس��ت‪ .‬تفاهم‬ ‫بی��ن مجموعه نهاده��ای موثری‬ ‫که افکار عمومی می توانند به انها‬ ‫اعتماد کنند و خ��ود افکار عمومی ‬ ‫هم دچ��ار خلل ج��دی در اعتماد‬ ‫به دیگران ش��ده اس��ت‪ .‬نه اینکه‬ ‫قوه قضاییه به مطبوع��ات اعتماد‬ ‫ندارد یا مطبوع��ات به قوه قضاییه‬ ‫و نی��روی انتظام��ی بی اعتم��اد‬ ‫اس��ت که به طور کل��ی و در افکار‬ ‫عمومی فض��ای بی اعتم��ادی به‬ ‫بخش ه��ای دیگر س��ایه افکنده‬ ‫اس��ت‪ .‬البت��ه در یک س��ال و نیم‬ ‫گذش��ته که دولت جدید س��ر کار‬ ‫امده اس��ت فرصت ه��ای خوبی‬ ‫به وجود امده که بتوان این فضا را ‬ ‫ترمیم کرد‪ .‬هر ق��در در این ترمیم‬ ‫تاخیر ش��ود ابعاد و عمق مس��ائل‬ ‫بعدی بیشتر می شود‪.‬‬ ‫خدش�ه های وارده ب�ه فضای‬ ‫اعتماد عمومی یک موضوع است و موضوع دیگر‬ ‫رفتارهای نابهنجاری است که پس از یک رفتار‬ ‫نابهنجار اجتماعی رخ می دهد‪ .‬رس�انه به عنوان‬ ‫عاملی برای اموزش و فرهنگ س�ازی چه کاری‬ ‫باید انجام دهد؟‬ ‫به نظرم باید همکاران ما با همکاران جامعه شناس‪،‬‬ ‫مطالعات فرهنگی و دیگر کارشناس��ان جلس��اتی را داشته‬ ‫باش��ند و موضوع را بررس��ی کنند‪ .‬پس از اتفاق اسید پاشی‬ ‫جامعه با افرادی مواجه ش��د که از اش��فتگی فضا استفاده‬ ‫کرده به صورت خانم ها اب می پاشیدند که شناعتش کمتر‬ ‫از اسیدپاش��ی نیس��ت‪ .‬چرا در جامعه ما چنین اتفاقاتی رخ‬ ‫می دهد؟ نیروی انتظامی اعالم کرده ب��ا چنین رفتارهایی‬ ‫برخورد جدی می ش��ود چرا که نیروی انتظامی نگران این‬ ‫موضوع اس��ت‪ .‬این ها زنگ های خطر خیل��ی جدی برای‬ ‫جامعه اس��ت که عده ای اسید بپاش��ند و عده دیگری پیدا‬ ‫شوند که به این کار بخندند‪ .‬از نظر من این بحران است که‬ ‫ما یک فضای تعاملی‪ ،‬یک فضای به دور از تهدید و تحقیر‬ ‫نداریم که همگی بنشینیم و مسائلی را که داشتیم تا حدی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫اینک��ه در برخی از کش��ورهای دیگ��ر هم پلیس‬ ‫یک س��ری از اطالعات را به مردم نمی دهد‪ ،‬یک سری از‬ ‫رس��انه ها هم اطالعات را دارند و به مردم نمی دهند‪ .‬مردم‬ ‫هم این موضوع را می دانند‪ .‬این اتفاق در جوامعی است که‬ ‫به اعتماد خدشه جدی وارد نشده و تعامل الزم برقرار است‪.‬‬ ‫یعنی خبرنگار فالن روزنامه می داند که پلیس دنبال ماجرا‬ ‫هس��ت و چیزی را کتمان نمی کند‪ .‬نمی خواهم بگویم در‬ ‫ایران پلیس کتمان می کند می خواهم بگویم باور بخشی از‬ ‫جامعه ما این است که پلیس کتمان می کند‪ .‬باز به درستی‬ ‫این باور هم کاری ندارم‪ .‬به عنوان فردی که باید برای رفع‬ ‫اسیب های اجتماعی فکری کرد سخن می گویم‪ .‬در بخشی‬ ‫از افکار عمومی این باور وجود ندارد که در نهادهای ما تالش‬ ‫ویژه ای برای رفع مشکل بر اساس واقعیت می شود‪ .‬چرا که‬ ‫درک نکردن این کاس�تی چه تهدیدی به دنبال‬ ‫دارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫دیگ��ر بخش های جامع��ه نیز باید هم��ان نگاه را‬ ‫داشته باشد‪ .‬دستگاه های قضایی و اجرایی و سیستم پلیس‬ ‫ما هم همین گونه فکر کنند‪ .‬پس از اینکه چنین نگاهی بر‬ ‫دستگاه های مختلف حاکم شد تعامل خوبی میان همه انها‬ ‫باید به وجود بیاید‪ .‬تعامل نه به معنای حرف ش��نوی بلکه‬ ‫به معنای داش��تن یک زبان مشترک برای گفت وگو درباره‬ ‫موضوعات و بحث کردن در مورد انه��ا‪ .‬پذیرفتن یکدیگر‬ ‫برای اینکه بنش��ینند و راجع به موضوعی فکر کنند‪ .‬بحث‬ ‫کنند و نه اینکه یکدیگر را حذف کنند یا به انقیاد بکش��ند‪.‬‬ ‫واقعیتی که راجع به ان باید صحبت کرد این اس��ت که در‬ ‫تمام این سال ها به ویژه در س��ال های اخیر‪ ،‬رابطه تعاملی‬ ‫بس��امانی میان نیروی انتظامی و مطبوع��ات‪ ،‬قوه قضائیه‬ ‫و مطبوعات وجود نداش��ته اس��ت‪ .‬این واقعی��ت را باید به‬ ‫رسمیت بشناسیم‪ .‬نمی خواهم در این مورد به دنبال مقصر‬ ‫بگردم‪ .‬می خواهم بگویم که چنین تعاملی وجود ندارد‪ .‬نبود‬ ‫این تعامل در جامعه نیز بازتاب داش��ته است‪ .‬چه بخواهیم‬ ‫چه نخواهیم بخش هایی از جامعه نس��بت به رفتار نیروی‬ ‫انتظامی‪ ،‬برخ��ی از مطبوعات یا هم��ه مطبوعات گله مند‬ ‫بودند‪ .‬یعنی فضا‪ ،‬فضای خیلی خوبی نیست‪ .‬البته می شود‬ ‫این را هم انکار کرد! واقعیت این اس��ت که فضای موجود‬ ‫میان حداقل بخشی از مطبوعات ما –چه در فضای مجازی‪،‬‬ ‫چه در کاغذ‪ -‬با این نهادها بسامان نیست‪ .‬باز تاکید می کنم‬ ‫به اینکه مقصر کیست اصال کاری ندارم‪ .‬این ها را می گویم‬ ‫که به این نکته برسم در فضایی که تعامل بسامان و کاملی‬ ‫وجود ندارد نمی شود نشست و در مورد موضوعات دیگر فکر‬ ‫کرد و به نتیجه دلخواه رسید‪ .‬پیش از ان باید این خدشه ها در‬ ‫ارتباطات به گونه ای تعدیل شود‪ .‬راهش هم این نیست که‬ ‫پشت تریبون برویم و مطبوعات را تفرقه افکن بنامیم‪ .‬چنین‬ ‫رفتارهای خدشه های موجود در اعتماد مردم به دستگاه ها‬ ‫و رسانه ها را تشدید می کند‪.‬‬ ‫در موضوعات مشابه پیشین نیز خیلی اقناع نشده است‪ .‬اینها‬ ‫همه باهم جمع می شود و وقتی جمع شد بروز پیدا می کند‪.‬‬ ‫مثل جوی های باریک��ی که به هم می پیوندن��د و بزرگ و‬ ‫بزرگتر می شوند‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫جامعه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫که امکان پذیر است حداقل مرور مش��ترک کنیم نه اینکه‬ ‫لزوما به نتیجه مشترک برس��یم‪ .‬حداقل بنشینیم و راجع به‬ ‫ان صحبت کنیم‪ .‬این کاستی و نداشتن چنین فضایی باعث‬ ‫می شود که هربار بحران ما بیشتر شود‪ .‬بی اعتمادی نسبت‬ ‫به هم بیشتر شود‪.‬‬ ‫بحران اجتماعی‬ ‫اصال وقتی صحبت از شایعه می ش��ود یعنی ما به‬ ‫مراجع رسمی باور نداریم‪ .‬چرا ذهن شایعه پردازی می کند؟‬ ‫چون احساس می کند که مرجع هایی که می توانست به انها‬ ‫مراجعه و اعتماد کند دیگر این ظرفی��ت را ندارند‪ .‬به همین‬ ‫خاطر گفتم اینکه بگویند مطبوعات چیزی را ننویسد در ظاهر‬ ‫مشکل امروز را رفع می کند ولی باعث می شود که فردا مردم‬ ‫به مطبوعات کمتر اعتماد کنند‪ .‬وقت��ی به رادیو و تلویزیون‬ ‫اجازه داده نشود راجع به موضوعی س��خن بگوید معنایش‬ ‫این نیست که بحران حل شده‪ ،‬معنایش این است که بحران‬ ‫بزرگتری پدید می اید و مردم دیگر به رادیو و تلویزیون اعتماد‬ ‫نمی کنند‪ .‬این را شما ببرید در تعریف اینکه ما در شرایط بسیار‬ ‫دشواری از جهت اطرافمان قرار گرفته ایم‪ .‬این دشواری در‬ ‫درون درحالی ایجاد ش��ده که در بی��رون از ایران و در دیگر‬ ‫کشورها مش��کالت بس��یار حادی وجود دارد‪ .‬خوشبختانه‬ ‫در حال حاضر ایران با موضوع بسیار س��ختی در سطح ان‬ ‫کش��ورها مطرح نیس��ت‪ .‬اما فکر کنید که بحران اجتماعی‬ ‫خیلی بزرگی حادث شده است‪ .‬ان گاه اگر مرجعی نباشد که‬ ‫مردم به ان اعتماد کنند چطور می توان شرایط را سامان داد‪.‬‬ ‫اردشیرگ راوند در گفت وگو با هفته نامه مثلث‬ ‫به بهانه اسیدپاش ی های هفته های اخیر‬ ‫منابع شایعه پردازی در جامعه ایران چیست؟‬ ‫شاید همین باعث می شود که رسانه های خارجی‬ ‫مردم را بیشتر به خود جذب کنند؟‬ ‫این موضوع طبیعی اس��ت‪ .‬وقتی اینجا در مقاطع‬ ‫انتخاب��ات‪ ،‬نامزده��ای انتخاباتی ب��ه تلویزی��ون امدند تا‬ ‫باهم مناظره کنند در ان س��اعت میزان مصرف تلویزیون‬ ‫ش��بکه های داخلی از خارجی بیشتر بود‪ .‬اینها الفبای قضیه‬ ‫است‪ .‬و از نظر دانش ارتباطات بدهی است‪ .‬مردم برای ادامه‬ ‫حیات نیاز به اخبار دارن��د‪ .‬اگر ما این نی��از را تامین نکنیم‬ ‫دیگران تامین می کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ش�اید برای این در مورد بدیهیات هنوز صحبت‬ ‫می شود که در این سطح از براورد خواست های‬ ‫مردم از رسانه باقی مانده ایم‪.‬‬ ‫اشتباه می کنند به نظر من به جای اینکه پارازیت‬ ‫بفرستند که بحث این پیش بیاید که سرطان زا هست یا نه؟‬ ‫بگذاریم رس��انه های خودمان موضوعات را بگویند‪ .‬اقای‬ ‫دکتر محسنیان حدود بیش از یک دهه پیش تحقیقی انجام‬ ‫دادند که در ان مقطع پربیننده تری��ن برنامه تلویزیون –از‬ ‫ابتدا تا ان زمان‪ -‬محاکمه اقای کرباسچی بود‪ .‬اقای دکتر‬ ‫محسنیان به مصرف برق در ساعت ‪ 2‬و ‪ 3‬بامداد پرداختند‬ ‫و نش��ان دادند ک��ه پربیننده تری��ن برنام��ه محاکمه اقای‬ ‫کرباسچی بوده اس��ت‪ .‬س��ریال به دور از خانه نیز پربیننده‬ ‫بود اما ساعت ‪ 2‬و ‪ 3‬بامداد پخش نمی شد‪ .‬می خواهم بگویم‬ ‫وقتی مردم احس��اس می کنند بخش��ی از سیاست شفاف‬ ‫می شود حتی در محدوده دادگاه که محدودیت های خودش‬ ‫را دارد می نشینند و تماش��ا می کنند و به سراغ رسانه های‬ ‫دیگر نمی رون��د‪ .‬در حقیقت اگر محت��وای قابل توجهی در‬ ‫رسانه های داخلی ارائه شود مردم نیازشان را از نزدیکترین‬ ‫و کم دردسرترین راه تامین می کنند‪.‬‬ ‫درگیری با ماهواره و نقض قان��ون‪ ،‬مواجهه با نیروی‬ ‫انتظامی و غیره راه اس��انی نیس��ت‪ .‬ما در عل��وم ارتباطات‬ ‫نظریه ای داریم که می گوید «نیازجویی و بهره مندی» که‬ ‫مبنایش این است‪ :‬نیازهای درونی ما باعث می شود که خود‬ ‫را در معرض پیام های رسانه ای قرار بدهیم‪ .‬این ها بدیهیات‬ ‫اس��ت ابهامی ندارد و جزو الفبای ارتباطات است‪ .‬حاال اگر‬ ‫این الفبا را نبینیم بعدها دچار مشکل می شویم‪ .‬و این ردخور‬ ‫ندارد‪ .‬بچه ای که واکس��ن نزد در معرض جدی خطر ابتال‬ ‫به فلج است‪.‬‬ ‫ صنم مودی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪4‬‬ ‫چ�ه عواملی ب�ه لح�اظ جامع ه شناس�ی باعث‬ ‫م ی ش�ود ک�ه رفتاره�ای خش�ونت باری همچ�ون‬ ‫اسی د پاش�ی در یک جامعه رخ دهد و م�ا هر چند وقت‬ ‫یک بار‪ ،‬ان هم نه با فاصله زمانی زیاد خبرهایی در این‬ ‫باره داشته باشیم؟‬ ‫کشور ای ران کشور پیچیده ای است‪ .‬کشوری است‬ ‫که بخش��ی از ان کامال روستایی و بخش��ی کامال شهری‬ ‫است‪ .‬قش��ری از ان دارای درجات باالی تحصیالت هستند‬ ‫و بخشی در بی سوادی مطلق به سر م ی ب رند‪ .‬ای ران کشوری‬ ‫است که تنوع اقلیم ی فراوانی دارد‪ .‬چنین جامع ه ای ادم هایی‬ ‫با ویژگ ی ه��ای متنوع تولی��د م ی کند؛ ویژگ ی ه��ای متنوع‪،‬‬ ‫رفتارهای متنوعی نیز به دنب��ال دارد‪ .‬رفتارهای متنوع در دو‬ ‫سر طیف فاصله بسیاری با هم م ی گیرد و از خیلی خوب تا‬ ‫خیلی خط رناک را شامل م ی ش��ود‪ .‬در واقع م ی شود گفت ما‬ ‫شکاف اقشاری عمیقی داریم‪ .‬اساسا در جامه ای با این تنوع‬ ‫که اقلیمش ‪ 50‬درج��ه تنوع دم��ا دارد و قومیت و مذاهبش‬ ‫به چنین طرز عجیب و غریبی متنوع اس��ت بروز رفتارهای‬ ‫اجتماعی متنوع نیز طبیعی است‪ .‬ولی در لوای پذیرش این‬ ‫رفتارهای متنوع‪ ،‬از هیچ انسانی رفتارهای خشونت باری تا این‬ ‫حد پذیرفته نیست و هیچ جامع ه ای نیز نم ی پذیرد‪ .‬همچنین‬ ‫باید تاکید کرد اگر چنی��ن نابهنجاری های��ی رخ م ی دهد و‬ ‫ما م ی پذیریم که اتفاق افتاده دلیل ب��ر وجاهت ان در افکار‬ ‫عمومی و پذیرش بالمانع بودن وقوع ان نیست‪.‬‬ ‫نگاهی به تاریخ و جوامع دیگر نیز نشان از ان دارد که‬ ‫از اغاز زندگی بشر رفتارهای خش��ن وجود داشته‪ ،‬اکنون نیز‬ ‫هست و در اینده نیز به احتمال زیاد خواهد بود‪.‬‬ ‫پس باتوجه به گفته های اخر‪ ،‬بروز خشونت های‬ ‫اجتماعی ربطی به شکاف اقشاری ندارد؟‬ ‫ب رای مثال وقتی م ی شنویم در امریکا فالن شخص‬ ‫به خاطر مس��ائل عاطف ی اش خانمی را کش��ته یا فالن فرد‬ ‫به دالیل مذهبی کس��ی را ترور ک��رده م ی بینیم که چنین‬ ‫رفتارهایی در همه جا هست و ربطی به ای ران ندارد‪.‬‬ ‫شما بر شکاف اقش�اری در ایران تاکید م ی کنید‬ ‫و ای�ن م�ورد را یک�ی از عوام�ل ب�روز رفتارهای‬ ‫خشونت بار م ی دانید‪ ،‬از سوی دیگر م ی گویید این‬ ‫رفتارها ونابهنجاری ها در همه جای دنیا هست و‬ ‫به ایران خالصه نم ی شود‪.‬‬ ‫منظورم این است که چنین رفتارهایی به طور کلی‬ ‫ربطی به گروه بندی های سیاسی ندارد‪ .‬البته در جاهایی نیز‬ ‫این رفتارها به گروه بندی های سیاسی مربوط م ی شود‪ .‬هیچ‬ ‫جامع ه ای خال��ی از این رفتارهای پرخطر نیس��ت؛ به دالیل‬ ‫ی و‪ ...‬رخ م ی دهد‪ .‬در حال حاضر داعش هم دارد‬ ‫مذهبی‪ ،‬قوم ‬ ‫همین کار را انجام م ی دهد که مبنایی مذهبی دارد و البته از‬ ‫پشتوانه ای سیاسی نیز برخوردار است‪ .‬اما در کل ماجرا باید‬ ‫گفت که رفتارهایی از این دست در جوامع قابلیت تعطیلی‬ ‫پیدا نم ی کنن��د‪ .‬مگر انکه به یک مدینه فاضله برس��یم که‬ ‫گمان نم ی کنم حداقل در قرن اخیر چنی��ن اتفاقی رخ دهد‬ ‫که همه جوامع انسانی به سطحی از شعور برسند که هیچ‬ ‫رفتار تندی هیچ س��ابقه دینی‪ ،‬فردی‪ ،‬عش��قی‪ ،‬خانوادگی و‬ ‫قوم ی نداشته باشد‪.‬‬ ‫پس تکلیف چیست؟‬ ‫ما همه باید ت�لاش کنیم چنی��ن رفتارهایی را به‬ ‫حداقل های ممکن برسانیم‪.‬‬ ‫منظور از همه چیست؟‬ ‫هر ان کس��ی که در این جامعه نگران س�لامت و‬ ‫امنیت جامعه است‪.‬‬ ‫جامعه‬ ‫سیاسی‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ شناسیسیاسی‬ ‫اسیدپاش ی هایی که طی هفته‪‎‬های گذشته‬ ‫در اصفهان رخ داد موضوعی بود که تحلی ل های‬ ‫درست و نادرس�ت بس�یاری را ب ه دنبال داشت‬ ‫و البت�ه ش�ک و گمانه زن ی ه�ای بس�یار دیگر‪.‬‬ ‫حدس های�ی که درس�تی انه�ا از س�وی هیچ‬ ‫دس�تگاه متولی ب ه دلیل بسته نش�دن پرونده‬ ‫و ادامه داش�تن بررس�ی‪‎‬ها تایید نش�د‪ .‬اما این‬ ‫اس�یب و نابهنج�اری اجتماعی بهان�ه ای بود‬ ‫ک�ه ف�ارغ از ه ر گون�ه قضاوتی درباره درس�تی‬ ‫ی�ا نادرس�تی حدس ها تنه�ا برای ریش�ه یابی‬ ‫علت های جامع ه شناسی این دست از حوادث‪،‬‬ ‫س راغ کارشناسی برویم و پای سخنش بنشینیم‪.‬‬ ‫«اردش�یر گراوند»‪ ،‬جامعه شناسی است که در‬ ‫این گفت وگو اسی ب ها و خشونت های اجتماعی‬ ‫را از ابعاد مختلف مورد بررس�ی قرار م ی دهد و‬ ‫با تاکید ب�ر اینکه خش�ونت در جامعه قابلیت‬ ‫تعطیل�ی پیدا نم ی کن�د راه های کاه�ش ان را‬ ‫بیان م ی کند‪.‬‬ ‫در م�ورد ش�کل های خش�ونت های اجتماع�ی‬ ‫بگویید‪.‬‬ ‫فکر م ی کنیم خشونت فقط به معنای این است که‬ ‫کسی را بکشیم یا برخوردهای فیزیکی با فردی داشته باشیم‪.‬‬ ‫در حالی که محدود کردن انسان ها یعنی خشونت‪ .‬ب رای مثال‬ ‫اینکه نگذاریم فردی در رسانه ای حرف بزند یعنی خشونت؛‬ ‫تخریب شخصیتی فرد یعنی خشونت؛ خشونت یعنی محدود‬ ‫کردن ناحق انسان ها به واسطه قدرتی که داریم از حقوق شان‪.‬‬ ‫و باتوجه به ش�کل های خش�ونتی که در جامعه‬ ‫م ی تواند رخ دهد کدام شکل ها قابل تام ل تر است؟‬ ‫معتقدم خش��ونت های فیزیکی خیلی محترم تر از‬ ‫خشونت های عاطفی و روحی است‪ ،‬چرا که تکلیف خشونت‬ ‫فیزیکی مشخص است‪.‬‬ ‫البت�ه که وج�وه عاطفی خش�ونت تبعات جدی‬ ‫ب ه دنبال دارد‪ .‬اما اگر ق رار باشد بیشتر در مورد وجوه‬ ‫فیزیکی سخن گفته شود ب ه طور دقیق عوامل بروز‬ ‫این عوامل در ن�گاه خرد تر از وجود ش�کاف های‬ ‫اقشاری در چه مواردی خالصه م ی شود؟‬ ‫مرز بین درس�تی و نادرس�تی عرق های فردی و‬ ‫اجتماعی به لحاظ جامع ه شناسی در کجاست؟‬ ‫اجتماع‪.‬‬ ‫معیار انسان است؛ سالمت و امنیت انسان در یک‬ ‫بیایی�د از چگونگ�ی رفت�ار رس�انه های خارجی‬ ‫صرف نظر کنیم ک�ه پرداختن به ای�ن موضوع در‬ ‫بحث وس�یع و مجزای�ی م ی گنجد‪ ،‬ام�ا در مورد‬ ‫رسانه های داخلی بحثی که پیش م ی اید کوبیدن‬ ‫بر طبل ناارام ی نیست و بحث انتشار اخبار است‪.‬‬ ‫حال اگر موضوع مس�کوت بماند و خفیف نشان‬ ‫داده ش�ود ایا به لح�اظ جامع ه شناس�ی تبعات‬ ‫اجتماعی ب ه دنبال ندارد؟ و نیز چنین اف رادی عرصه‬ ‫را برای بیشتر جوالن دادنشان باز نم ی بینند؟‬ ‫موضوع االن اس��ید یا چاقو یا هر نوع ابزار دیگری‬ ‫نیست‪ .‬موضوع الزام کاهش خشونت در جامعه و چگونگی‬ ‫رس��یدن به این هدف از نگاه جامعه شناس��انه است و اینکه‬ ‫نم ی توان لزوم بحث انعکاس اطالعات و خب��ر در جامعه را‬ ‫نیز نادیده گرفت‪.‬‬ ‫انعکاس این اخبار ب رای جامعه ضرر دارد‪ .‬مانند ان است‬ ‫ی که خاموشش کنی‪ .‬اتش را اگر درست و با‬ ‫که در اتش بدم ‬ ‫ابزار صحیح خاموش نکنی اتفاقا ش��عله ورتر م ی شود‪ .‬فکر‬ ‫م ی کنیم داریم ات��ش را خاموش م ی کنیم ام��ا غافل از ان‬ ‫هستیم که ضررهای اتش را بیشتر م ی کنیم‪.‬‬ ‫باتوجه به این گفته ها ایا حتی در خشونت هایی‬ ‫که بر افرادی از جامعه اعمال م ی شد برای خاطر‬ ‫نظام اجتماعی باید صرف نظر کرد؟‬ ‫همیشه نظامات اجتماعی بزرگتر از یک فرد است‪.‬‬ ‫مگر در جنگ ها هزاران نفر جان خود را از دست نداده اند؟ مگر‬ ‫انها انس��ان نبودند و حق حیات نداشتند؟ نظامات اجتماعی‬ ‫همیشه بزرگتر از فرد است و در ادامه همین نظامات اجتماعی‬ ‫است که باید یک سیس��تم اجتماعی انقدر مرتب باشد که‬ ‫حوادث و خش��ونت های اجتماعی کاهش یابد‪ .‬هیچ جامعه‬ ‫ای به تک تک افراد نم ی پردازد‪ .‬خیلی از مواقع افراد به خاطر‬ ‫منافع جمعی از بین م ی روند و حتی افراد خودشان ب رای تحقق‬ ‫منفعت جمعی پیشقدم م ی شوند‪ .‬در کل باید عاقل باشیم و‬ ‫بپذیریم که در جامع ه ای با این تنوع‪ ،‬خشونت هایی رخ م ی دهد‬ ‫و ما نباید انقدر ان را پررنگ و رس��انه ای کنیم که ضررهای‬ ‫بزرگت��ر از ان واقعه را بدهیم‪ .‬اما در عین حال باید به ش��دت‬ ‫مدی ران اجتماعی دست به کار شوند تا دوباره چنین اتفاقاتی تا‬ ‫جایی که ممکن است رخ ندهد یا الاقل کاهش یابد‪.‬‬ ‫بازگردیم سر نگاه جامع ه شناس�انه به خشونت‬ ‫در جامعه و اعتراضاتی که از س�وی مردم صورت‬ ‫گرفت درست یا غلط اما قابل تامل!‬ ‫مردم به عقالنیتی رس��یده اند که نسبت به وقایع‬ ‫اجتماعی واکنش نش��ان م ی دهن��د‪ .‬خوش��حالم که مردم‬ ‫نسبت به بروز چنین اتفاقاتی در جامعه حساسیت دارند‪ .‬در‬ ‫این میان مدی ران اجتماعی هم باید باتدبیرتر باش��ند‪ .‬وقتی‬ ‫ی م ی خواهند اعتراضی اجتماعی داشته باشند و مجوز‬ ‫مردم ‬ ‫م ی خواهند باید به انها مجوز داده ش��ود و مکان مناسبی در‬ ‫اختیارشان قرار گیرد و مدیری که مسئول است بیاید و پاسخ‬ ‫دهد‪ .‬معتقدم باید اجازه اعتراض در برخی از موارد به مردم داده‬ ‫شود وگرنه اعتراض هایی که محدود م ی شود خود به خود به‬ ‫خشونت کشیده م ی ش��ود و نتیجه ای که در بردارد خشونت‬ ‫روی خشونت است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫این داستان دو سر دارد‪ .‬یک س��ر ان است که این‬ ‫اتفاق رخ م ی دهد و اگر جامعه نس��بت به ان حساس نشود‬ ‫و واکنش نشان ندهد افراد فکر م ی کنند موضوع ساده است‬ ‫و بر تکرار این حوادث افزوده م ی شود‪ .‬سر دیگر ان است که‬ ‫م ی گویم این ح وادث در هر جامع ه ای ممکن است اتفاق بیافتد‬ ‫و حساس کردن جامعه نسبت به موضوع تا حدی توجیه پذیر‬ ‫است‪ .‬اما اگر ایجاد حساسی ت ها به جایی برسد که کل جامعه‬ ‫نگران شود و هزینه های عاطفی که جامعه پرداخت م ی کند‬ ‫بیش از انی باشد که باید پرداخت شود موضوع شکل دیگری‬ ‫م ی گیرد‪ .‬این هزینه نگرانی زن��ان و دختران ما در این فاصله‬ ‫زمانی ی��ک و دو هفته ای خیلی بی ش تر از ان��ی بود که باید‬ ‫پرداخت م ی ش��د‪ .‬ب رای مثال در جریان اسیدپاش��ی ها‪ ،‬کلی‬ ‫از فرصت های گردش��گری اصفهان از میان م ی رود‪ .‬فضای‬ ‫فرهنگی و اجتماعی ای ران ناارام م ی شود‪ .‬در حالی که ای ران‬ ‫موضوع اسی د پاش�ی موضوعی اس�ت که بارها‬ ‫شنیده ایم‪ .‬اسید هم ابزار خش�ونت است مانند‬ ‫چاقو‪ .‬مگر کم هس�تند افرادی که با چاقو کشته‬ ‫م ی شوند؟!‬ ‫سیاست‬ ‫ب رای رسیدن به پاس��خ این مورد باید توجه کرد که‬ ‫این رفتارها تابع کدام س��ابقه من اس��ت؟ نخست م ی تواند‬ ‫تابع تمنیات عاطفی و شخصی من باشد‪ .‬دوم تابع تمنیات‬ ‫مذهبی من اس��ت‪ .‬ب رای مثال من فرد معتقدم باید و ضرورتا‬ ‫زنان جامع ه ام پوشش کامل دینی داشته باشند‪.‬‬ ‫نکته سوم این است که من ابزار اعمال قانونم و قانون‬ ‫به من دستور م ی دهد چنین رفتارهایی انجام دهم‪ .‬پس چون‬ ‫دستور قانون است دیگر نم ی توان کاری متفاوت انجام داد‪.‬‬ ‫چهارم قومیت من به من دس��تور م ی دهد از حیثیت و‬ ‫ابروی قومیتم حفاظت کنم و اگر ب رای مثال دختر یا خواهرم‬ ‫رفتاری کرد که ابروی قومیتم را ب��ه خطر انداخت وارد عمل‬ ‫شوم و با خشونت هم که شده تقاص قومیتم را بگیرم و این‬ ‫یعنی من از حیثیت قوم ی ام دفاع م ی کنم‪.‬‬ ‫مورد دیگر مربوط به ملیتم م ی شود‪ .‬یعنی هر جای دنیا‬ ‫که بروم نسبت به ملیتم عرق دارم و اگر تعرضی به ملیت من‬ ‫بشود برخورد م ی کنم‪ .‬باز مورد دیگر مربوط به سرزمین من‬ ‫است‪ .‬هر کسی به مرز و س��رزمینم تعرض کند خشن ترین‬ ‫برخورد ها را با او م ی کن��م‪ .‬در نهایت اینک��ه باید توجه کرد‬ ‫چه سابقه ای به من دس��تور م ی دهد این اقدام و خشونت را‬ ‫انجام دهم‪.‬‬ ‫در این م��وارد نکته مش��ترک نوعی تعصب اس��ت‪.‬‬ ‫نم ی شود تعصب را که تولید خشونت م ی کند از بین برد‪.‬‬ ‫تعصب از اگاهی ناقص نش��ات م ی گیرد‪ .‬فرض کنید‬ ‫قومیت یا فردیت یا ملیت من محور همه چیزم قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫در نتیجه م ی توان��م هر چی��زی را ب رای خود‪ ،‬ق��وم یا ملتم‬ ‫بخواهم‪ .‬وقتی به عقالنیتی نرسیدم که جایی ب رای اغماض‬ ‫یزنم‪.‬‬ ‫و مالیمت قائل باشم دست به خشونت م ‬ ‫نسبت به کشورهای دیگر بسیار امن و ارام تر است‪.‬‬ ‫نکته اساس��ی این است که رس��انه ای کردن و تبلیغ‬ ‫بیش از حد این دس��ت از موضوعات مربوط به خش��ونت ها‬ ‫خود موجب تش��ویق دیگر افراد و بروز خش��ونت های دیگر‬ ‫است‪ .‬ب رای مثال بخشی از سرقت ها ناشی از هیجان است‪.‬‬ ‫یعنی فردی که این کار را م ی کند در میان هم گروهی هایش‬ ‫ماجراجویی م ی کند و یا در مورد اوباش��ی گردی؛ الزاما همه‬ ‫افرادی که اوباش��ی گردی م ی کنند این رویه را دوست ندارند‬ ‫اما چون دوس��تی یا هم محله ای دارند که این کار را م ی کند‬ ‫انها هم م ی خواهند خودشان را مطرح کنند و وارد این جرگه‬ ‫م ی شوند‪ .‬در این میان نیروی بازدارنده تنها از سوی حکومت‬ ‫اعمال م ی شود که باید با قطعیت در مقابل این افراد بایستد‪.‬‬ ‫در قطعیت نحوه برخورد نظام و دستگاه های متولی با‬ ‫این موارد و پرونده ها س��خنی نیست‪ .‬بحث‪ ،‬بحث جامعه و‬ ‫انتظارات مردم از اطالع رسانی است که کاستی در این موارد‬ ‫خود تبعات اجتماعی به دنبال دارد‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫هواداران قدرت نرم‬ ‫بین الملل‬ ‫دولت اوباما از طرفداران کاربرد قدرت نرم در س��طح نظام بی ن الملل است به همین دلیل هم‬ ‫دیپلماسی و چندجانب ه گ رایی را در صدر اولویت های خود ق رار م ی دهد تا بر هژمونی ایاالت متحده‬ ‫بیفزاید و هزینه های مدیریت در س��طح جهانی را کاهش دهد‪ .‬اوباما و مش��اورانش در مورد پرونده‬ ‫هسته ای ای ران نیز با چنین رویکردی وارد میدان شدند؛ چه در حوزه مسائل تنبیهی و چه در بعد‬ ‫تشویق و دیپلماسی به چنین خط مش ی ای پایبند بوده اند‪ .‬از همین رو بسیاری از کارشناسان بر این‬ ‫شزا با جمهوری اسالمی ای ران را مورد پیگیری ق رار نم ی دهد و ب رای‬ ‫گمان اند که اوباما رویکردهای تن ‬ ‫کاهش هزینه ها به دیپلماسی و توافق است راتژیک با ته ران وفادار است‪.‬‬ ‫جنگ بازها‬ ‫و کبوترها‬ ‫دیپلماسی هسته ای و مدل دولت‬ ‫اوباما درکاهش تحریم ها‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫کاهش تحریم ه��ای اقتصادی را م ی ت��وان به عنوان‬ ‫یکی از ضرورت های دیپلماسی هس��ته ای دولت روحانی و‬ ‫امنیت ملی جمهوری اس�لامی ای ران دانست‪ .‬ب رای تحقق‬ ‫چنین اهدافی‪ ،‬دول��ت روحان��ی از ابزارها و س��ازوکارهای‬ ‫همکاری جویانه با نهادهای بی ن المللی بهره گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫ادبیات سیاس��ی به کار گرفته ش��ده بیانگر ان اس��ت که‬ ‫اراده سیاس��ی و روندهای سیاس��ت خارجی مطلوب حسن‬ ‫روحانی معطوف به تنش زدایی و عب��ور از محدودیت های‬ ‫راهبردی است‪ ،‬اما واقعی ت های سیاست بی ن الملل بیانگر‬ ‫ان است که انجام چنین اقداماتی در شرایط تهدید‪ ،‬مهار و‬ ‫محدودیت های راهبردی‪ ،‬کار دشواری خواهد بود‪.‬‬ ‫به کارگیری ابتکارات سیاس��ت خارج��ی معطوف به‬ ‫فرایندهای عادی س��ازی رواب��ط در ش��رایطی امکان پذیر‬ ‫خواهد بود که عالوه ب��ر اراده کارگزاران سیاس��ت داخلی‪،‬‬ ‫نش��انه ها و زمینه هایی از الگوی تعامل راهبردی در فضای‬ ‫سیاست بی ن الملل نیز وجود داشته باشد‪ .‬تالش همه جانبه‬ ‫یک بازیگر منطقه ای بدون توجه به شکل بندی های قدرت‬ ‫در محیط منطقه ای و فرایندهای کن��ش بازیگران جهانی‬ ‫نم ی تواند به نتایج مطلوب منجر شود‪.‬‬ ‫مذاکرات نیویورک را باید اغاز روند جدیدی در مس��اله‬ ‫دیپلماس��ی ای رانی و چگونگی تعامل با سیاست بی ن الملل‬ ‫دانست‪ .‬ایستارهای جدید سیاست خارجی ای ران در نیویورک‬ ‫معطوف به نش��انه هایی از عملگرایی راهبردی بوده است‪.‬‬ ‫برخی از پژوهشگران و گروه های انتقادی نسبت به الگوی‬ ‫تعامل تیم مذاکره کننده ای رانی در نیویورک بر این اعتقادند‬ ‫که اگرچه هدف راهبردی ای ران دس��تیابی به مصالحه ب رای‬ ‫حل همکاری جویانه بن بس ت های سیاست خارجی محسوب‬ ‫م ی شود‪ ،‬اما در این فرایند تاکتی ک های به کار گرفته شده از‬ ‫مطلوبیت چندانی ب رای تحقق اهداف ملی و راهبردی ای ران‬ ‫برخوردار نیست‪.‬‬ ‫‪ -1‬اعتمادسازی دیپلماتیک و فرایند اجرای ی سازی‬ ‫توافقنامه جامع هسته ای‬ ‫اجالس��یه نیویورک ب راساس نش��انه هایی از تغییر در‬ ‫ادبیات سیاس��ی‪ ،‬اهداف راهب��ردی بی ن المللی و همچنین‬ ‫رویکردهای جدید در حوزه سیاس��ت هسته ای ای ران شکل‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬انجام چنین اقداماتی با هدف برطرف سازی‬ ‫تحریم های اقتصادی انجام ش��ده و اولین نتیجه ان را باید‬ ‫در ارتباط با موضوع مربوط به کاهش تحریم های بی ن المللی‬ ‫چندجانبه و یک جانبه علیه ای ران دانست‪ .‬بناب راین مهم ترین‬ ‫دغدغه دیپلمات های جمهوری اسالمی را باید تغییر در روند‬ ‫ل شده دانست‪.‬‬ ‫تحریم های اعما ‬ ‫تاکنون در چندین مرحله رئی س جمهور ای ران موضوع‬ ‫مربوط به برطرف س��ازی تحریم ها را مورد تاکی��د قرار داده‬ ‫اس��ت‪ .‬دیپلماس��ی نیویورک م ی تواند زمینه ه��ای اجرایی‬ ‫ب رای تحقق چنی��ن اهدافی را به وج��ود اورد‪ .‬عبور از چنین‬ ‫تنگناهایی نیازمند بازسازی ادراک راهبردی بازیگران اصلی‬ ‫سیاست جهانی نسبت به جمهوری اس�لامی ای ران است‪.‬‬ ‫بناب راین مهم ترین موضوع روابط ای ران و جهان غرب را باید‬ ‫ب راساس نوع ادراک بی ن المللی نسبت به جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران دانست‪.‬‬ ‫اگر مذاکرات به نتایج مطلوب در جهت کاهش تحریم ها‬ ‫منجر ش��ود‪ ،‬در ان ش��رایط امکان موفقی��ت بوروکراتیک‬ ‫روحانی حاصل خواهد شد‪ .‬در غیر این صورت‪ ،‬چالش های‬ ‫جدیدی در ب رابر سیاس��ت دولت ایج��اد م ی گردد‪ .‬موفقیت‬ ‫در مذاک��رات به مفهوم ان اس��ت که زمینه ب��رای مدیریت‬ ‫ادراک بازیگ��ران موثر در سیاس��ت بی ن الملل در راس��تای‬ ‫اهداف صلح جویانه ب رنامه هسته ای ای ران ایجاد شود‪ .‬در غیر‬ ‫ائتالف امریکا علیه داعش را م ی توان به عنوان یکی‬ ‫دیگر از موضوعات اصلی مذاکرات نیویورک دانست‪ .‬مقامات‬ ‫وزارت امورخارج��ه ای ران چنین مذاکراتی را در ‪ 20‬س��پتامبر‬ ‫‪ 2014‬با مقامات وزارت خارجه امریکا به انجام رساندند‪ .‬هدف‬ ‫اصلی انجام چنین مذاکراتی را باید نیل به تعادل در سیاست‬ ‫منطقه ای و راهبردی ای ران دانست‪ .‬دیدار محمدجواد ظریف و‬ ‫سعودالفیصل وزیر امورخارجه ع ربستان سعودی نیز در چنین‬ ‫‪ -4‬چانه زنی درون ساختاری روحانی و اوباما در روند‬ ‫توافقهسته ای‬ ‫‪ -2‬فرایند دیپلماسی نیویورک و مذاک رات هسته ای‬ ‫تیمدیپلماتیکای ران‬ ‫مذاکرات هس��ته ای ای��ران و کارگ��زاران دیپلماتیک‬ ‫کشورهای گروه ‪ 5+1‬از ‪ 15‬س��پتامبر ‪ 2014‬اغاز شده است‪.‬‬ ‫طبیعی است که چنین مذاکراتی در حاشیه اجالسیه مجمع‬ ‫عمومی س��ازمان ملل ادامه خواهد یافت‪ .‬اجرای سیاس��ت‬ ‫خارجی در هر کش��وری نیازمند بهره گیری از س��ازوکارهای‬ ‫کنش راهبردی است‪ .‬کنش راهبردی به مفهوم ان است که‬ ‫نم ی توان چالش های امنیتی شده را با ابزارهای دیپلماتیک‬ ‫کنترل کرد‪ .‬موضوع فعالیت هس��ته ای در سیاست امنیتی‬ ‫ای ران نیازمند تیم مذاکره کننده قوی و موثری است‪.‬‬ ‫طبعا فرایند جدی��د مذاکرات هس��ته ای باید ماهیت‬ ‫ملموس‪ ،‬عینی و معطوف به حل موضوعات باشد‪ .‬هرگونه‬ ‫کنش دیپلماتیک بدون نتیجه راهبردی‪ ،‬مطلوبیت الزم را‬ ‫فرایندهای دیپلماس�ی هس�ته ای ایران‬ ‫نش�ان می دهد که زمینه ه�ای چانه زنی‬ ‫درون س�اختاری مقام�ات اجرایی ایران‬ ‫و امریکا برای نیل به توافق به وجود امده‬ ‫است‪ .‬تحقق چنین فرایندی معطوف به‬ ‫حداقل های راهبردی در تفکر سیاس�ت‬ ‫خارجی اس�ت‪ .‬به طور مث�ال می توان به‬ ‫فش�ارهای کنگره امریکا علیه سیاس�ت‬ ‫هسته ای اوباما اش�اره داشت‪ .‬نماد ان را‬ ‫می توان در نامه جدی�د برخی از اعضای‬ ‫مجل�س نماین�دگان ب�ه رئیس جمه�ور‬ ‫امریکا مشاهده کرد‬ ‫ب رای سیاست خارجی جمهوری اسالمی ای ران ایجاد نم ی کند‪.‬‬ ‫هرگاه روندهای سیاست خارجی با مفاهیم کلی و غیرموثر‬ ‫فلسفی اشتباه گرفته شود‪ ،‬پیشرفت محدودی ب رای تامین‬ ‫نیازهای راهبردی جمهوری اس�لامی حاصل خواهد ش��د‪.‬‬ ‫بناب راین روندهای جدید سیاس��ت خارجی ای ران باید بتواند‬ ‫فرایندهای کن��ش تاکتیکی خود را ب ر اس��اس «مقاومت»‪،‬‬ ‫«ظرفیت ساختاری» و «قواعد سیاست بی ن الملل» استوار‬ ‫نماید‪ .‬هریک از شاخ ص های یاد ش��ده نیازمند ان است که‬ ‫مقاوم��ت را در الگوی پیچیده کن��ش دیپلماتیک پیگیری‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫‪ -3‬تاثیر شرایط منطقه ای و بی ن المللی در فرایند‬ ‫اعتمادسازی دیپلماتیک ای ران و گروه‪5+1‬‬ ‫فرایندهای دیپلماسی هس��ته ای ای ران نشان م ی دهد‬ ‫که زمینه های چانه زنی درون ساختاری مقامات اجرایی ای ران‬ ‫و امریکا ب رای نیل به توافق به وجود امده است‪ .‬تحقق چنین‬ ‫فرایندی معطوف به حداقل های راهبردی در تفکر سیاست‬ ‫خارجی اس��ت‪ .‬به طور مثال م ی توان به فش��ارهای کنگره‬ ‫ امریکا علیه سیاست هس��ته ای اوباما اشاره داشت‪ .‬نماد ان‬ ‫را م ی توان در نامه جدید برخی از اعضای مجلس نمایندگان‬ ‫به رئی س جمهور امریکا مشاهده کرد‪ .‬در این نامه بر ضرورت‬ ‫ازمون الگوه��ای جدید ب رای بهینه س��ازی س��ازوکارهای‬ ‫دیپلماسی هسته ای ای ران و امریکا تاکید شده است‪.‬‬ ‫اعضای مجلس نماین��دگان امریکا ک��ه نامه ای را به‬ ‫رئی س جمهور ارسال کرده اند‪ ،‬بر این موضوع تاکید دارند که‬ ‫زمینه های شکل گیری تحول معنایی در سیاست هسته ای‬ ‫ای ران فراهم ش��ده اس��ت‪ .‬این گروه از اعضای مجلس سنا‬ ‫و نمایندگان امریکا نش��انه های تحول معنایی در سیاست‬ ‫انتخاباتی دکتر حس��ن روحانی را در قال��ب تحقق «صلح‬ ‫و مصالحه» و همچنین «تعامل س��ازنده» ب��ا جهان خارج‬ ‫م ی دانن��د‪ .‬در حالی که گ��روه دیگ��ری از اعضای مجلس‬ ‫س��نای امریکا نگرش بدبینان��ه خود را نس��بت به احتمال‬ ‫توافق هسته ای با ای ران اب راز داشته اند‪ .‬به طور کلی م ی توان‬ ‫نشانه هایی از بیم و امید در نگرش راهبردی اعضای کنگره‬ ‫و دولت امریکا نسبت به اینده مذاکرات هسته ای را مشاهده‬ ‫کرد‪ .‬رویکرد امریکا در فرایند دیپلماسی درهای باز معطوف‬ ‫به متقاعدس��ازی راهبردی ای ران از طریق به کارگیری قدرت‬ ‫هوشمند است‪ .‬کش��وری همانند ایاالت متحده که تالش‬ ‫دارد موقعیت هژمونیک خود را در منطقه و نظام بی ن الملل‬ ‫گس��ترش دهد‪ ،‬عموما ابزار تهدید را ب��رای تکمیل فضای‬ ‫روانی در محیط بی ن المللی مورد اس��تفاده ق��رار م ی دهد‪.‬‬ ‫در ش��رایط بعد از انتخابات ‪ 24‬خ��رداد ‪ ،1392‬ایاالت متحده‬ ‫از امادگی الزم ب رای گس��ترش منازع��ه راهبردی در منطقه‬ ‫برخوردار نیست‪ .‬جان دامپسی‪ ،‬رئیس ستاد مشترک ارتش‬ ‫امریکا با انجام عملیات تاکتیکی علیه کشورهایی همانند‬ ‫س��وریه یا ای ران مخالفت کرده اس��ت‪ .‬باراک اوباما و چاک‬ ‫ هگل درصدد هس��تند هزینه های عملیات��ی وزارت دفاع و‬ ‫ستاد مش��ترک نیروهای مس��لح امریکا را کاهش دهند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬گروه های س��لفی و مجموعه های تکفیری که‬ ‫رویکرد انان معطوف به ب ی ثبات س��ازی منطقه ای است‪ ،‬در‬ ‫وضعیت رش��د تصاعدی قرار دارند‪ .‬فعالی ت های هسته ای‬ ‫ای ران و الگوی تعامل جمهوری اسالمی با اژانس بی ن المللی‬ ‫انرژی اتم ی و س��ایر نهادهای بی ن المللی بیانگر ان اس��ت‬ ‫که رویکرد مربوط به فعالیت هس��ته ای ای��ران در چارچوب‬ ‫پادمان هسته ای و قواعد مربوط به اژانس بی ن المللی انرژی‬ ‫اتم ی تنظیم شده است‪ .‬سازمان های اطالعاتی امریکا به ویژه‬ ‫«سازمان براوردهای اطالعات ملی» (‪ )NIE‬بیان داشته اند‬ ‫که فعالیت هس��ته ای ای ران صلح جویانه بوده و هیچ گونه‬ ‫نشانه ای از انحراف در فعالی ت های هسته ای وجود نداشته‬ ‫است ‪ .‬تراژدی جنجال تبلیغاتی کشورهای غ ربی در شرایطی‬ ‫اشکارتر م ی شود که مایر داگان رئیس پیشین موساد‪ ،‬مایکل‬ ‫مولن رئیس پیشین ستاد مشترک ارتش ایاالت متحده‪ ،‬رابرت‬ ‫گیتس وزیر دفاع پیشین امریکا و ریچارد هاس رئیس شورای‬ ‫روابط خارجی امریکا این موض��وع را مورد توجه و تاکید قرار‬ ‫دادند که ای ران در فعالی ت های هسته ای خود پادمان هسته ای‬ ‫یرا مورد توجه قرار داده‬ ‫و مقررات اژانس بی ن المللی انرژی اتم ‬ ‫اس��ت‪ .‬بناب راین هیچ گونه تهدیدی علیه موضوع مربوط به‬ ‫صلح جهانی محسوب نم ی شود‪.‬‬ ‫‪ -5‬نشانه شناسی دیپلماس�ی توافق در مذاکرات‬ ‫هسته ای ای ران و امریکا‬ ‫نگرش س��ازنده ای ران در ب رابر نگ��رش عمل گرایانه و‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫این صورت امکان شکل گیری انتقادات جدید و ظهور ادبیات‬ ‫رادیکال در حوزه حاش��ی ه ای ای ران اجتناب ناپذیر خواهد بود‪.‬‬ ‫درک چنین واقعیتی توس��ط بازیگران نظام بی ن الملل‪ ،‬روند‬ ‫مصالحه گرایی دیپلماتیک و راهبردی را امکان پذیر خواهد‬ ‫ساخت‪.‬‬ ‫فرایندی انجام گرفته است‪.‬‬ ‫موقعیت ژئوپلتیکی ای ران به گونه ای است که از قابلیت‬ ‫الزم ب رای ایفای نقش در روندهای بحران ساز‪ ،‬مدیریت بحران‬ ‫و شکل بندی های معطوف به زیس��تن در بحران برخوردار‬ ‫اس��ت‪ .‬جایگاه ای ران به لحاظ ژئوپلتیکی از این جهت ب رای‬ ‫کش��ورهای غربی اهمی��ت دارد که دارای زیرس��اخت های‬ ‫اقتصادی گس��ترده بوده‪ ،‬از نی��روی اجتماع��ی پیچیده و‬ ‫انعطاف پذیر برخوردار اس��ت و در نهایت اینکه از قالب های‬ ‫فرهنگ دموکراتیک و تساهل گرایی راهبردی بهره م ی گیرد‪.‬‬ ‫چنین نش��انه هایی م ی تواند موقعیت راهبردی ای ران‬ ‫را در خاورمیان��ه ارتقا ده��د‪ .‬موضوع مربوط به تروریس��م و‬ ‫اقدامات پرمخاطره گروه های افراطی نه تنها نظم منطقه ای‬ ‫را در کوتاه مدت برهم م ی زند‪ ،‬بلک��ه زمینه انتقال بحران به‬ ‫حوزه های فراگیر بی ن المللی را پی��دا خواهد کرد‪ .‬بحران در‬ ‫خاورمیانه در شرایطی اهمیت راهبردی بیشتری ب رای اینده‬ ‫نظم جهانی خواهد داش��ت که کش��ورهای غربی از جمله‬ ‫ایاالت متحده در وضعیت گسس��ت های س��اختاری‪ ،‬رکود‬ ‫اقتصادی و بحران در کنش نخبگان سیاس��ی قرار داشته‬ ‫باشند‪ .‬مقابله با داعش نه تنها بخش��ی از راهبرد تاکتیکی‬ ‫امریکا محس��وب م ی ش��ود‪ ،‬بلکه باید ان را به عنوان یکی‬ ‫از ضرورت ه��ای راهبردی سیاس��ت خارجی و امنیتی ای ران‬ ‫دانست‪ .‬طبیعی است که چگونگی مقابله با داعش به عنوان‬ ‫یکی از موضوعات اصلی سیاس��ت امنیتی ای ران و امریکا‬ ‫در منطقه خواهد بود‪ .‬در چنین ش��رایطی است که اهمیت‬ ‫ژئوپلتیکی ای ران با ضرورت های راهبردی جدیدی ب رای جذب‬ ‫جمهوری اسالمی در محیط منطقه ای پیوند م ی یابد‪.‬‬ ‫ائت�لاف ضدداع��ش در ‪ 22‬س��پتامبر ‪ 2014‬عملیات‬ ‫نظامی علیه پایگاه ه��ای این گروه در خاک س��وریه انجام‬ ‫داده اند‪ .‬اگرچه س��وریه ب��ا چنین اقدامات��ی موافقت کرده ‪،‬‬ ‫اما واقعی ت های موجود بیانگر ان اس��ت ک��ه امکان کاربرد‬ ‫سازوکارهای معکوس در اینده راهبردی امریکا وجود دارد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که ای ران اعتماد چندانی نسبت به سیاست‬ ‫ضدداعش امریکا و کش��ورهای اروپایی ن��دارد‪ .‬نگاه ای ران‬ ‫نس��بت به داعش ماهیت هست ی شناسانه دارد‪ ،‬در حال ی که‬ ‫نگرش کشورهای غربی در مورد چگونگی برخورد با داعش‬ ‫ماهیت معرفت شناس��انه دارد‪ .‬چنین رویک��ردی به معنای‬ ‫کنش سیال سیاست امنیتی امریکا در خاورمیانه و در برخورد‬ ‫با بازیگران مختلف تلقی م ی شود‪ .‬اگر در سال ‪ ،2013‬الگوی‬ ‫کنش کش��ورهای منطقه ای در برخورد با ای ران معطوف به‬ ‫متقاعدسازی دولت اوباما ب رای تداوم دیپلماسی اجبار علیه‬ ‫جمهوری اسالمی بوده است‪ ،‬اما چنین نشانه هایی هم اکنون‬ ‫با تغیی رات بنیادین روبه رو ش��ده است‪ .‬مشارکت کشورهای‬ ‫اروپایی در ارتباط با سیاس��ت هس��ته ای ای��ران را م ی توان‬ ‫به عنوان بخش دیگری از راهبرد همکاری جویانه جهان غرب‬ ‫در جهت ایجاد توازن نرم دیپلماتیک در خاورمیانه از طریق‬ ‫سازوکارهای همکاری جویانه با ای ران تلقی کرد‪.‬‬ ‫بازنشسته شدنیکیازمشهور ت رین‬ ‫دیپلمات های ام ریکا و درس هایی از‬ ‫‪ ٣٣‬سال فعالیت در وزارت خارجه‬ ‫بین الملل‬ ‫فشار جمهوریخواهان بر اوباما‬ ‫ب ی سابقه است‬ ‫هانتردرگفت وگوبامثلثاز‬ ‫روندتصمی م گیریهسته ای‬ ‫درام ریکام ی گوید‬ ‫توافق هسته ای‪ ،‬اکنون یا‬ ‫هیچ وقت‬ ‫نتایجانتخاباتمجلسینای ران‬ ‫وام ریکابرس رنوشتتوافق‬ ‫هسته ایتاثیرم ی گذارد‬ ‫دیپلماسی پست مدرن‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پ راگماتیستی امریکا قرار دارد‪ .‬نگرش امریکایی درباره مذاکره‬ ‫بخش��ی از ضرورت های ابزاری و راهبردی سیاست خارجی‬ ‫ایاالت متحده ب رای تامین منافع ملی است‪ .‬براساس چنین‬ ‫نگرشی ایاالت متحده از یک سو بر ضرورت مذاکره دوجانبه و‬ ‫چندجانبه دیپلماتیک تاکید دارد و از سوی دیگر سازوکارهای‬ ‫مقابله با ای ران را در راس��تای اجرای سیاست تحریم فزاینده‬ ‫علیه قدرت راهبردی جمهوری اسالمی ای ران ادامه م ی دهد‪.‬‬ ‫اگرچ��ه در ماه ه��ای دس��امبر ‪ 2013‬و ژانوی��ه ‪2014‬‬ ‫همواره ادبیات معطوف به همکاری‪ ،‬مذاکره و تداوم ارتباط‬ ‫دیپلماتیک ب رای حل اختالفات راهبردی ای ران و امریکا مطرح‬ ‫شده است‪ ،‬اما تاکنون هیچ گونه نشانه عملی در الگوهای‬ ‫رفتار سیاسی و بی ن المللی امریکا در برخورد با ای ران مشاهده‬ ‫نم ی شود که معطوف به پیگیری الگوهای ادراکی ای ران درباره‬ ‫مذاکره دیپلماتیک باشد؛ الگوهایی مبتنی بر نشانه هایی از‬ ‫جمله حس ن نیت‪ ،‬مساعی جمیله و مشارکت‪ .‬موضوع تحریم‬ ‫و حفظ قابلیت هسته ای ای ران باید در زمره خطوط قرمز تیم‬ ‫دیپلماسی هسته ای ب رای نیل به توافق نهایی در چارچوب‬ ‫«طرح اقدام مشترک» تلقی شود‪.‬‬ ‫گزینه توافق نهایی را م ی توان در زمره اهداف راهبردی‬ ‫دولت دانست‪ .‬بسیاری از مفاهیم و ادبیات به کار گرفته شده‬ ‫توس��ط کارگزاران دیپلماتیک در دولت روحانی معطوف به‬ ‫اعتمادسازی ب رای نیل به توافق نهایی است‪ .‬اگر توافق نهایی‬ ‫به منزله رفع تحریم ها و حفظ قابلیت غن ی سازی هسته ای‬ ‫ای ران باش��د‪ ،‬موفقیت قابل توجهی ب رای روحانی در ساختار‬ ‫سیاسی و سیاست خارجی ای ران محسوب م ی شود‪ .‬طبیعی‬ ‫است که در چنین وضعیتی گروه های وابسته به روحانی در‬ ‫انتخابات مجلس (اسفند‪ )1394‬از موقعیت ویژه ای برخوردار‬ ‫خواهند شد‪.‬‬ ‫ب رای تحق��ق چنین اهداف��ی‪ ،‬کارگزاران دیپلماس��ی‬ ‫هسته ای ای ران از ایستارهای همکاری جویانه بهره گرفته اند‪.‬‬ ‫ایس��تارها‪ ،‬تصورات و ارزش های راهبردی نقش موثری در‬ ‫تبیین فرایندهای سیاس��ت خارجی ایفا م ی نمایند‪ .‬ارزیابی‬ ‫رهب ران سیاس��ی ای ران از چگونگی تعامل ب��ا گروه ‪ 5+1‬و‬ ‫همچنین الگوی تعامل با قدرت های بزرگ ب راساس چنین‬ ‫رویکردی شکل م ی گیرد‪ .‬ایستارهای دیپلماسی هسته ای‬ ‫ای ران در دوران پ��س از انتخابات خ��رداد ‪ 1392‬معطوف به‬ ‫مش��ارکت س��ازنده با نهادهای بی ن المللی‪ ،‬اعتمادس��ازی‬ ‫متقابل‪ ،‬شفاف سازی و بهره گیری از قواعد حقوق بی ن الملل‬ ‫ب رای تامین حقوق هسته ای جمهوری اسالمی ای ران است‪.‬‬ ‫ی را م ی توان نیل به توافق‬ ‫هدف از به کارگیری چنین مفاهیم ‬ ‫هسته ای در جهت پایان دادن به تحریم های راهبردی علیه‬ ‫ای ران دانست‪.‬‬ ‫برنامه هس��ته ای ای��ران و تاکی��د روی «حفظ چرخه‬ ‫مستقل سوخت هس��ته ای» به عنوان موضوعی راهبردی‬ ‫و ملی نوعی اجماع نسبی سیاس��ی نزد نخبگان حاکم دو‬ ‫کشور درباره ضرورت ورود به گفت وگوهای مستقیم به وجود‬ ‫اورده است‪ .‬ب رنامه هسته ای یک موضوع راهبردی ملی است‬ ‫که ظرفی ت های الزم را ب رای ایجاد اجماع سیاسی در سطح‬ ‫نخبگان سیاس��ی ـ امنیتی حاکم بر ورود به گفت وگوهای‬ ‫مستقیم دارد‪ .‬البته موضوعات دیگری نیز درون منطقه وجود‬ ‫دارند‪ ،‬اما به علت انکه چنین موضوعاتی در چارچوب راهبرد‬ ‫امنیت و منافع ملی ای ران قرار ندارد‪ ،‬اجماع نخبگان روی انها‬ ‫با شک و تردید و تفاوت هایی همراه است‪.‬‬ ‫توافق نسبی به معنای شرایط بینابین در روابط ای ران‬ ‫و ایاالت متحده تلقی م ی شود‪ .‬شرایطی که نم ی توان حذف‬ ‫تحریم ها یا پذیرش روند غن ی س��ازی را به گونه همه جانبه‬ ‫انتظار داشت‪ .‬توافق نسبی در قالب نشانه هایی از دیپلماسی‬ ‫اجبار معنا پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫تحریم های اقتص��ادی در زمره ابزارهای دیپلماس��ی‬ ‫اجبار در سیاست بی ن الملل محسوب م ی شود‪ .‬تحریم های‬ ‫اقتصادی عموما علیه کشورهای در حال توسعه سازماندهی‬ ‫و اعمال م ی شود‪.‬‬ ‫کشورهای صنعتی غرب‪ ،‬بر این امر واقفند که در فرایند‬ ‫نوسازی می زان وابس��تگی ساختاری شده اقتصاد کشورهای‬ ‫در حال توس��عه افزایش م ی یابد‪ .‬چنین ابزاری عموما علیه‬ ‫بازیگرانی مورد اس��تفاده قرار م ی گیرد که در ب رابر فرادستی‬ ‫جهان غرب مقاوم��ت م ی نماین��د‪ .‬بناب رای��ن تحریم های‬ ‫اقتصادی علی��ه جمهوری اس�لامی ای ران را بای��د یکی از‬ ‫ابزارهای دیپلماسی اجبار ایاالت متحده ب رای متقاعدسازی‬ ‫کش��ورهایی دانس��ت که به اقتصاد جهانی وابس��ته شده‪،‬‬ ‫اما تمایلی ب��ه پذیرش قواعد مربوط به اقتصاد و سیاس��ت‬ ‫جهانی ندارند‪.‬‬ ‫رویک��رد تواف��ق نس��بی را بای��د نماد اجم��اع طیف‬ ‫گسترده ای از نظریه پردازان امریکایی دانست‪ .‬نظریه پردازان‬ ‫و تحلیلگرانی همانند «انتونی کوردزمن»‪« ،‬جان الترمن»‬ ‫و «احمد تاکوچ��ی» که در زم��ره امنی ت گرایان سیاس��ت‬ ‫خارجی در اتاق های فکر امریکا م ی باشند‪ ،‬رویکرد متفاوتی‬ ‫را از ری تکه و علیرضا ن��ادر ارائه م ی دهند‪ .‬انان نس��بت به‬ ‫موضوعات منطقه ای حساسیت ویژه ای دارند‪ .‬افراد یادشده‬ ‫بر این اعتقادند که موضوع حقوق بش��ر اولویت چندانی در‬ ‫س��ازوکارهای سیاس��ت خارجی امریکا ندارد‪ .‬ان��ان بر این‬ ‫موضوع تاکید دارند که ایاالت متحده تالش دارد تا موضوعات‬ ‫هسته ای را به سیاست منطقه ای ای ران پیوند دهد‪.‬‬ ‫بخش دیگری از نظریه پردازان امریکایی نس��بت به‬ ‫تحرک نی��روی دریایی ای��ران مقاالتی را منتش��ر کرده اند‪.‬‬ ‫ازجمله این اف��راد م ی توان به «ریچارد موکس��لی»‪« ،‬پیتر‬ ‫بروکس» و «فیلیس بنیس» اش��اره داش��ت‪ .‬تمامی افراد‬ ‫یادش��ده بر این اعتقادند که نیروی دریایی ای ران نم ی تواند‬ ‫نقش فرامنطق��ه ای ایفا نماید‪ .‬انان تح��رک نیروی دریایی‬ ‫را در قالب «سفر رمانتیک» و «تحرک نمایشی» م ی دانند‪.‬‬ ‫بناب راین افزای��ش مانورهای نظامی یکجانب��ه و چندجانبه‬ ‫نیروی دریایی ای ران را به عنوان تهدید ب رای اهداف راهبردی‬ ‫امریکا تلقی نم ی کنند‪ .‬انان بر این اعتقادند که چنین تحرکی‬ ‫بخشی از ماموریت های سازمانی در ای ران محسوب شده و‬ ‫مقامات راهب��ردی امریکا نباید احس��اس نمایند که چنین‬ ‫فرایندی به منزله تهدید امنیتی علیه امریکا و یا منافع غرب‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫والت م ی گوید جلوگیری از توسعه سالح های هسته ای‬ ‫ای ران ب��رای رئی س جمهور امریکا در اولوی��ت خواهد بود‪ .‬او‬ ‫م ی گوید که فکر نم ی کن��د جمهوریخواهان و دموکرات ها‬ ‫در این مورد اختالف نظری داش��ته باشند‪ .‬او م ی گوید‪« :‬من‬ ‫فکر نم ی کنم که در سال اینده یا اینده نزدیک بخواهیم از‬ ‫اعمال زور علیه ای ران استفاده کنیم‪ ،‬من فکر م ی کنم هر دو‬ ‫جناح به دنبال راه حل دیپلماتیک هستند‪ ».‬چنین رویکردی‬ ‫در حالی مطرح م ی شود که پرل مخالف این نظر است‪« :‬من‬ ‫باور دارم که اوباما به دنبال یک راه حل دیپلماتیک است که‬ ‫در این راه موفق نخواهد بود‪.‬‬ ‫همانطور که در چهار سال گذش��ته هیچ دستاوردی‬ ‫در این زمینه نداش��ت‪ ،‬اما ای ران اکنون به مرحله دس��تیابی‬ ‫به سالح هسته ای از چهار سال پیش نزدیک تر شده است‪.‬‬ ‫اما جمهوریخواهان به خاطر تجارب سیاسی و تاریخی خود‬ ‫به گونه ای دیگر رفتار م ی کنن��د‪ ،‬انها م ی دانند که زمانی که‬ ‫یک سیاس��ت شکس��ت بخورد‪ ،‬باید به فکر سیاست های‬ ‫جایگزین باشند‪».‬‬ ‫نتیج ه گیری‬ ‫برخی از نظریه پردازان بر این اعتقادن��د که امریکا در‬ ‫فضای منطق��ه ای خاورمیانه در وضعیت بح��ران و امنیت‬ ‫ش��کننده قرار دارد‪ .‬انان ب��ر این اعتقادند ک��ه ائتالف علیه‬ ‫داعش را م ی توان به عنوان نمادی از دیپلماسی انعطاف پذیر‬ ‫امریکا ب رای حل مسائل هسته ای با ای ران دانست‪ .‬این گروه‬ ‫از تحلیلگران اعتقاد دارند که ای ران و امریکا بیشترین منافع‬ ‫مشترک را در ع راق دارند که شامل مسائل ژئوپلتیک‪ ،‬تثبیت‬ ‫و حمایت از دولت شیعی ع راق م ی شود‪ ،‬اما دو کشور به رغم‬ ‫برگزاری چندین دور مذاکرات مستقیم درباره تحوالت و اینده‬ ‫ع راق نتوانستند به نتیجه مشخصی نائل گردند‪ .‬دلیل ان به‬ ‫تضاد راهبردی موجود و مس��اله تثبیت نقش ها در منطقه‬ ‫مربوط است‪ .‬انچه ب رای امریکا افزایش امنیت بود‪ ،‬همزمان‬ ‫ب رای ای ران کاهش امنیت تلقی م ی شود‪.‬‬ ‫ظهور داع��ش و ضرورت مقابله ب��ا گروه های افراطی‬ ‫در منطقه را م ی توان به عنوان بخش��ی از راهبرد منطقه ای‬ ‫امریکا دانس��ت که م ی تواند زمینه های الزم ب رای همکاری‬ ‫بیشتر ای ران و امریکا در حوزه های منطقه ای را به وجود اورد‪.‬‬ ‫باتوجه به چنین فرایندی است که برخی از مذاکرات در قالب‬ ‫دیپلماسی نیویورک شکل گرفته است‪ .‬دیپلماسی نیویورک‬ ‫را در سپتامبر ‪ 2013‬و ‪ 2014‬باید به عنوان بخشی از سیاست‬ ‫راهبردی امریکا در ارتباط با ای ران‪ ،‬فعالی ت های هس��ته ای و‬ ‫موضوع داعش دانست‪.‬‬ ‫• چنین رویکردی زیرساخت های اولیه ب رای «مذاکرات‬ ‫عقالیی» در قال��ب مدل فزاینده ب رای ح��ل موضوع فراهم‬ ‫م ی سازد‪ .‬به طور کلی باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد‬ ‫که کارگزاران و زمامداران اجرایی امریکا صرفا در شرایطی به‬ ‫الگوی همکاری جویانه با ای ران توجه خواهند داشت که تولید‬ ‫قابلی ت های راهبردی ای��ران ماهیت صنعتی و صلح جویانه‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫• اگرچه در این فرایند‪ ،‬بخش��ی از مناب��ع اطالعاتی‬ ‫اس��رائیل و محافظه کاران امریکایی تالش دارند تا فضای‬ ‫ضد ای رانی را گس��ترش دهن��د‪ ،‬اما دورنم��ای فعالی ت های‬ ‫ای ران در سال ‪ 93‬معطوف به «همکاری سازنده» با نهادهای‬ ‫بی ن المللی بوده اس��ت‪ .‬طبیعی اس��ت که ای ران انتظار دارد‬ ‫تا روندهای سیاسی و دیپلماتیک ناش��ی از همکاری های‬ ‫سازنده خود را در قالب اعتمادس��ازی متقابل از طریق پایان‬ ‫مرحله ای تحریم ها فراهم اورد‪ .‬در حالی که تجربه نش��ان‬ ‫داده است امریکا از الگوی قطره چکانی ب رای تداوم مذاکرات‬ ‫دیپلماتیک و متقاعدسازی ای ران بهره م ی گیرد‪.‬‬ ‫• دستیابی به نتایجی که منجر به عادی سازی تحرک‬ ‫اقتصادی ای ران در سیاس��ت بی ن الملل شود‪ ،‬در کوتاه مدت‬ ‫ کار دش��واری به نظر م ی رس��د‪ .‬بناب راین مذاکرات هسته ای‬ ‫ای ران و ایاالت متح��ده در قالب مدل دوجانب��ه و چندجانبه‬ ‫در سال ‪ 1393‬ادامه خواهد یافت‪ .‬هر گزینه ای که در فرایند‬ ‫مذاک��رات دیپلماتیک ای��ران و جهان غرب ایجاد ش��ود بر‬ ‫ساختار اجتماعی و نقش گروه های سیاسی رقیب تاثیر به جا‬ ‫خواهد گذاشت‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬توافق هسته ای را باید در زمره‬ ‫موضوعاتی دانست که دارای نشانه های مبتنی بر سیاست‬ ‫خارجی بوده اما دارای پیامدهای فراگیری در حوزه سیاست‬ ‫داخلی خواهد بود‪.‬‬ ‫• از انجایی که امریکا بر الگوی گسترش محدودیت‬ ‫علیه ای ران تاکی��د دارد‪ ،‬طبیعی به نظر م ی رس��د که ای ران‬ ‫در ش��رایط عادی انعط��اف فرانهادی و فراقانون��ی در ب رابر‬ ‫دیپلماسی اجبار امریکا نداشته باشد‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬مذاکرات‬ ‫در شرایطی ادامه پیدا م ی کند که محدودیت های اقتصادی‬ ‫امریکا و جهان غرب به عنوان چاشنی فشارهای دیپلماتیک‬ ‫و همچنین دیپلماسی اجبار در برخورد با ای ران کاهش پیدا‬ ‫کرده و زمینه های الزم ب رای تغییر در دیپلماسی اجبار ایاالت‬ ‫متحده در برخورد با ای ران ایجاد شود‪.‬‬ ‫• گزینه توافق نسبی مربوط به شرایطی است که روند‬ ‫مذاکرات ادامه م ی یابد‪ ،‬اما هیچ گونه نتیجه قطعی از مذاکرات‬ ‫حاصل نخواهد شد‪ .‬در این فرایند‪ ،‬الگوهای کنش مرحله ای‬ ‫ادامه پیدا م ی کند‪ .‬ب راساس چنین فرایندی هرگونه اثرگذاری‬ ‫بازیگران داخلی در عرصه سیاست خارجی م ی تواند در قالب‬ ‫نشانه های انتقادی همراه باشد‪ .‬طبیعی است که گزینه توافق‬ ‫نس��بی‪ ،‬موقعیت دولت روحانی در داخل و خارج را با شرایط‬ ‫تهدیدامیز روبه رو نم ی سازد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فشارجمهوریخواهان‬ ‫براوبامابی سابقهاست‬ ‫هانتر در گفت وگو با مثلث ا زروند‬ ‫تصمیم گیری هسته ای در امریکا می گوید‬ ‫در میان کش��ورهای عربی منطقه از همه بیشتر‬ ‫عربس��تان س��عودی و پس از ان نیز امارات متحده عربی‬ ‫نگران حاصل ش��دن توافق هس��ته‪‎‬ای میان ای ران و غرب‬ ‫هستند‪ .‬این کشورها م ی‪‎‬دانند که اگر یک تفاهم جامع میان‬ ‫ای ران و امریکا به دست اید‪ ،‬انزوایی که در رابطه با ای ران وجود‬ ‫داشته است رفع خواهد شد‪ .‬طبیعتا وقتی این انزوا برطرف‬ ‫ش��ود فرصت های فراوانی که به واسطه منزوی شدن ای ران‬ ‫در اختیار انها قرار گرفته از بین خواهد رفت‪.‬‬ ‫تحریم منابع مالی ای ران طی این س��ال‪‎‬ها باعث شده‬ ‫نگرانی کشورهای عربی را در چه قالبی م ی‏توان‬ ‫تعریف کرد و تالش هایش�ان ب�رای مانع ایجاد‬ ‫کردن در روند مذاکرات به چه صورت است؟‬ ‫یعنی ش�ما معتقدید عربس�تان نف�وذ چندانی‬ ‫در امریکا ندارد و تنها به واس�طه ه م اوا شدن با‬ ‫اسرائیل حرفش خریدار پیدا کرده است؟‬ ‫نه به این صورتی که ش��ما اش��اره کردید‪ .‬گرچه‬ ‫عربس��تان نیز نف��وذ دارد ولی نف��وذش در کنگ��ره در ان‬ ‫حد نیس��ت که اثرگذار باش��د‪ .‬البته عربس��تان س��عودی‬ ‫س��نگ اندازی های زیادی م ی کند ولی باید توجه داشت که‬ ‫مشکل عربستان مساله ایران هس��ته ای یا غی ر هسته ای‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بلکه مش��کلش خود ای ران اس��ت‪ .‬به بیان دیگر‬ ‫مقامات س��عودی با هر نوع ای رانی مشکل دارند و حکومت‬ ‫ای ران نیز باید نس��بت به این مس��اله واقف باشد‪ .‬مشکل‬ ‫اسرائیل اما فرق م ی کند و مشکلش سیاست ای ران است‪ .‬اما‬ ‫در هر حال در مورد مذاکرات هسته‪‎‬ای هر دو طرف به دنبال‬ ‫ان هس��تند که ای ران در نتیجه مذاکرات تضعیف شود‪ .‬در‬ ‫نتیجه این موانع و هزینه سازها روند گفت وگو را با دشواری‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫من صد در‪‎‬صد به این مس��اله معتقد هس��تم که‬ ‫ش��خص پرزیدنت باراک اوباما به شدت خواهان رسیدن به‬ ‫یک توافق جامع با ای ران اس��ت‪ .‬زی را اگر این توافق حاصل‬ ‫نشود حتی اگر این روند به مس��اله نظامی نیز منجر نشود‬ ‫باز هم گرفتاری و دردس��ر ب رای امریکا باق��ی خواهد ماند‪.‬‬ ‫به همین خاطر م ی‪‎‬گویم که اوبام��ا و همچنین وزیر امور‬ ‫خارجه اش اقای جان کری واقعا خواس��تار ان هس��تند که‬ ‫توافق جامع میان جمهوری اسالمی ای ران و گروه کشورهای‬ ‫‪ 5+1‬حاصل شود‪ .‬اما مس��اله ای که اینجا مطرح م ی شود‬ ‫این اس��ت که دولت اوباما تا چه اندازه دس��تش ب رای اتخاذ‬ ‫تصمیماتی که از سوی ای ران نیز قابل قبول باشد باز است‪.‬‬ ‫تصمیماتی که به اتمام موفقی ت امی��ز مذاکرات بینجامد‪.‬‬ ‫البته باید در نظر داش��ت که دولت اوباما تحت فشارهایی‬ ‫قرار دارد؛ از یک سو فشارهای کنگره و از دیگر سو فشارهایی‬ ‫که از جانب متحدان امریکا همچون اسرائیل و اع راب وارد‬ ‫م ی‪‎‬ای��د‪ .‬در نتیجه این فش��ارها باعث م ی ش��ود اوباما کار‬ ‫سخت تری ب رای به نتیجه رساندن مذاکرات داشته باشد‪.‬‬ ‫م هانتر! در امریکا پیرامون پرونده هسته ای‬ ‫خان ‬ ‫ایران چه م ی گذرد؟ به بیان دیگ�ر دولت امریکا‬ ‫چه برنام ه‪‎‬ای را برای به نتیجه رسیدن مذاکرات‬ ‫هسته ای دنبال م ی‪‎‬کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫ش�یرین طهماس�ب (هانتر)‪،‬‬ ‫استاد دانشگاه جرج تاون در رابطه‬ ‫با اهداف و برنام ه‪‎‬های دولت باراک‬ ‫اوباما در قبال مذاکرات هسته‪‎‬ای با‬ ‫ایران م ی‪‎‬گوید که دولت دموکرات‬ ‫امریکا واقعا ب ه دنبال دستیابی به توافق جامع‬ ‫با ایران است‪ .‬هانتر معتقد است که تصمیم در‬ ‫مورد نحوه تفاه�م جامع با ایران‪ ،‬ن�ه در کنگره‬ ‫گرفته م ی‪‎‬شود و نه در کاخ س�فید بلکه پشت‬ ‫پرده به تفاهمی در این خصوص دست خواهند‬ ‫یافت‪ .‬در عی�ن حال ای�ن کارش�ناس در مورد‬ ‫احتمال رسیدن به توافق تا ‪ 24‬نوامبر یا تمدید‬ ‫مذاکرات توضیح م ی دهد که اوباما م ی داند اگر‬ ‫در این تاریخ توافق صورت نگیرد یا نتواند نوعی‬ ‫پیشرفت در مذاکرات را نش�ان دهد که تمدید‬ ‫گفت وگوها را جایز کند‪ ،‬مذاکرات به روند سابق‬ ‫باز خواهد گشت و دوباره روی چرخ تحری م‪‎‬های‬ ‫بیشتر م ی‪‎‬افتد‪ .‬همچنین در این فضا تندروها‬ ‫نیز با جدیت بیش�تری وارد عرصه خواهند شد‬ ‫تا پس از ان دیگ�ر راه هر گونه توافق�ی با ایران‬ ‫را سد کنند‪.‬‬ ‫است که ای ران در بس��یاری از عرصه ها نتواند حضور جدی‬ ‫داشته باش��د و حتی م ی توان گفت در برخی از حوزه ها در‬ ‫عرصه رقابت با رقبای منطق��ه ای اش عقب بماند‪ .‬بناب راین‬ ‫دولت‪‎‬های عربی نگران ان هستند که در پی حاصل شدن‬ ‫تواف��ق ای ران نیز همچ��ون دیگر دولت‪‎‬ه��ا در عرصه‪‎‬های‬ ‫جهانی حضور داش��ته باشد‪ .‬البته این کش��ورها اشکارا به‬ ‫امریکا نم ی گویند که ب��ا ای ران وارد تفاهم و توافق نش��ود‬ ‫به خصوص که اگر این تفاهم تضمین کند که ای ران به سالح‬ ‫هسته‪‎‬ای دست نخواهد یافت‪ .‬بلکه به امریکا فشار م ی‏اورند‬ ‫تا شرایطی را مطرح کند که ای ران به دلیل محاسبات منافع‬ ‫مل ی‏اش نتواند ان را بپذیرد‪ .‬با این حال من معتقدم اگر عامل‬ ‫اسرائیل نبود اع راب نم ی‪‎‬توانستند تا این حد به دولت اوباما‬ ‫فشار وارد اورند‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رو به رو م ی سازند و طبیعتا مانع تراش ی های انها روند حصول‬ ‫به توافق را با مشکالت و مصائب فراوانی مواجه م ی سازند‪.‬‬ ‫چندی پیش خبری منتش�ر ش�د مبن ی بر اینکه‬ ‫دولت اوباما ب ه دنبال توافقی اس�ت که نیازی به‬ ‫تایید کنگره نداشته باشد‪ .‬این مساله با واکنش‬ ‫سریع و تند مقامات امریکایی مواجه شد بر این‬ ‫اس�اس که کنگره ب�ر مراحل مذاک�رات نظارت‬ ‫خواهد داش�ت‪ .‬باتوج�ه به این تح�والت نقش‬ ‫کنگره در رابطه با بحث پرونده هس�ته‪‎‬ای ایران‬ ‫چقدر پررنگ است؟‬ ‫مش��کل کنگره در این رابطه خیل��ی قابل توجه‬ ‫است زی را از کنگره امریکا دو نوع فشار بر اوباما وارد م ی اید؛‬ ‫نخست فشاری است که در رابطه با مسائلی غیر از موضوع‬ ‫هس��ته‪‎‬ای ای ران و اس��اس گفت وگو با جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران پی��ش م ی اید و دوم مس��ائل داخل��ی و اختالفات و‬ ‫تفاوت نظرهای��ی اس��ت ک��ه می��ان اوبام��ا و مخالف��ان‬ ‫جمهوریخواه��ش در کنگره وج��ود دارد‪ .‬م��ن در این ‪35‬‬ ‫س��الی که در امریکا هس��تم تابه حال ندی��ده‪‎‬ام که هیچ‬ ‫رئی س جمهوری ت��ا به این حد تحت فش��ار محافظه کاران‬ ‫باش��د‪ .‬در واقع اوبام��ا هر چ��ه م ی گوید ب��ا مخالفت این‬ ‫جناح مواجه م ی‪‎‬ش��ود‪ .‬این گ��روه اص�لا نم ی خواهند که‬ ‫رئی س جمهور به موفقیتی دس��ت یابد‪ .‬ح��ال در رابطه با‬ ‫مساله هسته‪‎‬ای ای ران که سال‪‎‬ها مذاکرات ب ی نتیجه را در پی‬ ‫داشته اصال مایل نیستند که اوباما‪ ،‬به عنوان شخصی که‬ ‫لو فصل کرده است‪ ،‬شناخته شود‪ .‬در نتیجه‬ ‫این پرونده را ح ‬ ‫وقتی این همه فش��ار بر یک رئی س جمهور وارد م ی ش��ود‬ ‫طبیعی اس��ت که کار ب رای او دش��وارتر م ی ش��ود‪ .‬به ویژه‬ ‫در خصوص مس��اله ای که از سوی اس��رائیل و الب ی های‬ ‫اسرائیلی هم با حساس��ی ت های ویژه ای همراه است و انها‬ ‫هم نظر مخالف جدی در رابطه با به نتیجه رسیدن مذاکرات‬ ‫هسته ای با ای ران دارند‪.‬‬ ‫انها ه راس دارن��د که این روند‪ ،‬زمین��ه را ب رای عادی‬ ‫شدن روابط ای ران و امریکا هموار کند و سپس نیز دو طرف‬ ‫پی رامون دیگ��ر چالش‪‎‬هایی که در منطقه وج��ود دارد وارد‬ ‫همکاری شوند‪.‬‬ ‫دسته دوم مخالفانی که در کنگره وجود دارند‪ ،‬حامیان‬ ‫اس��رائیل هس��تند؛ این گروه به طور کل فق��ط با رضایت‬ ‫اسرائیل پیش م ی‪‎‬روند‪ .‬با در نظر گرفتن این دو گروه مخالف‬ ‫در کنگره‪ ،‬بررس��ی روند کار و رویکرد نمایندگان نسبت به‬ ‫برنامه هسته‪‎‬ای ای ران اسانتر است‪.‬‬ ‫باید توجه داشت در مورد برنامه هس��ته‪‎‬ای ای ران اگر‬ ‫تفاهم به صورت ی��ک عهدنامه بی ن المللی نباش��د کنگره‬ ‫نم ی‪‎‬تواند در ان دخالتی داشته باشد‪ .‬زی را وظیفه کنگره این‬ ‫است که فقط عهدنامه‪‎‬ها را یا تصویب یا رد کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫در ایران مذاکره کنندگان همواره بر این مس�اله‬ ‫تاکی�د دارند که ب ه دنب�ال لغو تمام�ی تحری م ها‬ ‫هستند‪ .‬باتوجه به مشکل کنگره ایا دولت اوباما‬ ‫مدل و راه حلی برای راضی کردن نمایندگان و لغو‬ ‫تحری م‪‎‬ها دارد؟‬ ‫به نظر نم ی‏رس��د مدل خاصی در دستورکار باشد‬ ‫اما اوباما تالش خواهد کرد به تفاهمی برسد که بتواند هم‬ ‫نمایندگان کنگره و هم متحدانش را قانع کند که این تفاهم‬ ‫از حالت فعلی بهتر اس��ت و ادعا کند ک��ه حتی در صورت‬ ‫دست نیافتن به تفاهم ممکن است ای ران به سمت ساخت‬ ‫سالح هسته ای گام بردارد یا اقداماتی انجام دهد که به ضرر‬ ‫انها تمام شود‪.‬‬ ‫همچنین باید در نظر داش��ت که همچ��ون امریکا‬ ‫در ایران نیز مخالفانی هس��تند که نم ی خواهند مذاکرات‬ ‫هسته ای به نتیجه برسد‪ .‬بناب راین بعضا پیشنهاداتی از سوی‬ ‫طرفین مطرح م ی‪‎‬شود که قابل قبول نیست‪ .‬با این تفاسیر‬ ‫این تصمیمات بیش از انکه فنی و حقوقی باش��د سیاسی‬ ‫است و مربوط به دیدگاه‪‎‬ها و نگران ی‪‎‬هاست‪.‬‬ ‫اما در این میان باز هم مشکالتی ب رای ای ران و امریکا‬ ‫وجود دارد؛ زی را باراک اوباما برخی حکم ها را با دستور اجرایی‬ ‫م ی‪‎‬تواند لغو کند اما ان قس��متی که نیاز ب��ه قانونگذاری‬ ‫کنگره دارد دیگر از اختیار رئی س جمهور خارج است‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1996‬وقتی نخستین تحریم ها علیه ای ران وضع شد کامال‬ ‫هدفمند بود و این تحریم‪‎‬ها توسط کنگره اعمال شد نه بیل‬ ‫کلینتون‪ .‬اکنون نیز مش��کل کنگره وجود دارد و بخشی از‬ ‫تحریم‪‎‬ها فقط باید با تصویب کنگره برداشته شود‪ .‬بناب راین‬ ‫تعلیق تحریم ها ب رای باراک اوباما بس��یار اسان تر است تا‬ ‫برداشتن کامل انها؛ به خصوص که لغو کامل تحریم ها نیاز‬ ‫به موافقت کنگره خواهد داشت‪ .‬اما رئی س جمهور م ی تواند‬ ‫در مقطع فعلی تحریم ها را تعلیق کند و در ادامه و طی یک‬ ‫بازه زمانی مورد توافق در دستورکار لغو دائمی قرار گیرد‪.‬‬ ‫ایا ایران با تعلیق تحری م‏ها موافقت خواهد کرد؟‬ ‫ای ران به دنبال لغو کامل تحریم‪‎‬هاست‪ ،‬زی را تعلیق‬ ‫انها به گونه‪‎‬ای است که هروقت بخواهند مجددا م ی‪‎‬توانند‬ ‫تحریم ها را برگردانند‪ .‬البته من معتقدم که تصمیم در این‬ ‫مورد نه در کنگره گرفته م ی‪‎‬ش��ود و نه در کاخ سفید بلکه‬ ‫طرفین در پش��ت پرده به تفاهم ی در این خصوص دست‬ ‫خواهند یافت‪ .‬یکی دیگر از مش��کالتی ک��ه در این رابطه‬ ‫وج��ود دارد نقش مخرب اس��رائیل در رون��د گفت وگوها و‬ ‫همچنین متن توافق نهایی اس��ت‪ .‬بر این اساس نتانیاهو‬ ‫بارها فریاد م ی زند که عدم حصول توافق بهتر از کسب یک‬ ‫توافق بد است‪ .‬این به این دلیل اس��ت که نتانیاهو اصوال‬ ‫عالقه ای ندارد این تفاهم ش��کل گیرد و س��عی م ی کند با‬ ‫طرح این مس��ائل فضا را ب رای حصول تفاهم خ راب کرده و‬ ‫زمینه شکس��ت مذاکرات را فراهم کند‪ .‬طبیعتا نتانیاهو در‬ ‫این زمینه تنها نیست و الب ی های اسرائیلی هم از این تالش‬ ‫نخس ت وزیر حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫ایا مخالفت هایی که از جان�ب کنگره وجود دارد‬ ‫بیش�تر از جانب جناح حامیان اس�رائیل است؟‬ ‫در کل نقش البی اس�رائیل چق�در در مذاکرات‬ ‫اثرگذار است؟‬ ‫در واقع مخالفت‪‎‬های کنگره اصوال یا توسط یک‬ ‫عده سیاس��تمداران محافظه کار صورت م ی‏گیرد یا توسط‬ ‫حامیان اس��رائیل‪ .‬بناب راین باوجودی که ش��خص اوباما و‬ ‫حکومت امریکا به طور کلی به دنبال توافق و تضمی ن هایی‬ ‫هستند که ثابت کند ای ران به دنبال تسلیحاتی کردن ب رنامه‬ ‫هسته‪‎‬ای‪‎‬اش نخواهد رفت اما طرف‪‎‬های دیگر فشارهایی را‬ ‫وارد م ی‏اورند که فضا ب رای ای ران دشوار شود‪.‬‬ ‫به عن��وان نمونه صحب ت‪‎‬ه��ای اخیر وندی ش��رمن‪،‬‬ ‫معاون وزیر امور خارجه امریکا مبنی بر اینکه اگر مذاکرات‬ ‫به شکس��ت بینجامد‪ ،‬مس��ئولیت ان با ای ران خواهد بود‪،‬‬ ‫اصال حرف سازنده‏ای نبود‪ .‬این صحبت که قطعا مخاطبان‬ ‫خاص��ی دارد در این برهه زمان��ی اثار منف��ی در بر خواهد‬ ‫داش��ت همچنانکه ش��اهد بودیم تیم مذاکره کننده ای ران‬ ‫را در حالت دفاعی قرار داد و به واکنش واداش��ت‪ .‬بناب راین‬ ‫بعضا این صحب ت‪‎‬ها و اظهارنظرها با حساب و کتاب است‬ ‫و م ی‪‎‬خواهند وضعیتی را پیش بیاورند ک��ه ب رای ای ران نیز‬ ‫دشوار باش��د‪ .‬اما به هر حال باید عنایت داش��ت که اوباما‬ ‫به دنبال رسیدن به توافق با ای ران است اما فشارهای داخلی‬ ‫اوباما تالش خواهد کرد به تفاهمی برسد‬ ‫ک��ه بتواند ه��م نماین��دگان کنگ��ره و هم‬ ‫متحدان��ش را قان��ع کن��د که ای��ن تفاهم‬ ‫از حالت فعلی بهرت اس��ت و ادع��ا کند که‬ ‫حتی در صورت دس��ت نیافنت ب��ه تفاهم‬ ‫ممکن است ایران به سمت ساخت سالح‬ ‫هس��ته ای گام بردارد یا اقداماتی انجام‬ ‫دهد که به رضر انها تمام شود‬ ‫و خارج��ی روی دولت امری��کا را نباید از نظر دور داش��ت‪،‬‬ ‫فشارهایی که نقش موانع جدی را ایفا م ی کنند‪.‬‬ ‫در حال حاضر مذاکره کنندگان اصلی یعنی ایران‬ ‫و امریکا چگونه باید عمل کنند تا امکان رسیدن‬ ‫به توافق میسر شود؟‬ ‫اکنون هم ای��ران و هم امریکا باید محاس��باتی را‬ ‫انجام دهند ک��ه حداقل چیزی که م ی‪‎‬توانن��د به ان راضی‬ ‫شوند چیست‪ .‬ای ران باید تاحدی مطمئن باشد که اگر قرار‬ ‫است بر سر مسائلی با غرب کنار بیاید‪ ،‬انها نیز تحریم‪‎‬ها را‬ ‫لغو م ی‪‎‬کنند و در نتیجه اقتص��اد ای ران بهبود خواهد یافت‪.‬‬ ‫اگر ای ران ی ها به این نتیجه برسند که بخواهند امتیازاتی به‬ ‫غرب بدهند ام��ا تحریم ها باقی بماند بدون ش��ک پا پس‬ ‫خواهند کشید‪ .‬در واقع در یک مذاکره برد‪-‬برد ای ران در قبال‬ ‫امتیازهایی که م ی دهد باید امتیازات اقتصادی بگیرد‪ .‬اکنون‬ ‫مساله این است که ایا دو طرف م ی توانند همدیگر را قانع‬ ‫کنند که به تعهداتشان پایبند خواهند بود‪ .‬منتها عده ای در‬ ‫منطقه هس��تند که نم ی خواهند اجازه دهند مذاکرات روند‬ ‫مطلوبی را طی کند‪.‬‬ ‫نگاه مردم امریکا نس�بت به مذاک�رات با ایران‬ ‫چیست؟ ایا مردم امریکا نیز ب ه دنبال ان هستند‬ ‫که ای�ن مس�اله دامنه دار می�ان ای�ران و امریکا‬ ‫باالخره حل و فصل شود؟‬ ‫الاقل نزدیک به ‪75‬درصد مردم امریکا خواهان ان‬ ‫هس��تند که یک نوع تفاهم با ای ران بر سر مساله هسته‪‎‬ای‬ ‫ایجاد ش��ود؛ زی را انها نم ی خواهند کشورش��ان وارد جنگ‬ ‫دیگری شود‪.‬‬ ‫اما در امریکا عده‪‎‬ای نیز هستند که ب رنامه‪‎‬های دیگری‬ ‫دارند و حتی در ازای به خطر افتادن منافع مل ی‪‎‬شان حاضرند‬ ‫منافع خودشان تامین شود‪ .‬البته این افراد و گروه‪‎‬ها در تمام‬ ‫کش��ورها وجود دارند‪ .‬حتی در ای ران نیز هستند افرادی که‬ ‫منافع شخصی را به منافع مل ی ترجیح م ی‪‎‬دهند‪ .‬مثال فردی‬ ‫مانند سناتور تد کروز به این مساله م ی اندیشد که اگر فردا‬ ‫روزی بخواهد رئی س جمهور ش��ود احتی��اج به ارای بعضی‬ ‫الب ی‪‎‬ه��ا دارد‪ .‬بناب راین ف��ردی مثل کروز راضی نم ی ش��ود‬ ‫به خاطر تفاهم با ای ران این فرصت را از دست بدهند‪.‬‬ ‫در نهای�ت ب�ا در نظ�ر گرفتن فض�ای فعلی در‬ ‫امریکا نس�بت به مذاکرات هس�ته‪‎‬ای با ایران و‬ ‫همچنی�ن اظهارنظرهایی که ص�ورت م ی گیرد‪،‬‬ ‫به نظر ش�ما ایا دولت اوباما ب ه دنبال دس�تیابی‬ ‫به توافق تا تاریخ ‪ 24‬نوامبر هس�ت یا خیر؟ ایا‬ ‫انها نیز به گزین�ه تمدید دوب�اره مذاکرات فکر‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫من معتقدم که به دنبال توافق هستند زی را م ی دانند‬ ‫که اگر در این تاریخ توافق صورت نگی��رد یا نتوانند نوعی‬ ‫پیشرفت در مذاکرات را نشان دهند که تمدید گفت وگوها را‬ ‫جایز کند‪ ،‬مذاکرات به روند سابق باز خواهد گشت و دوباره‬ ‫روی چرخ تحریم‪‎‬های بیشتر م ی‪‎‬افتد‪ .‬همچنین در این فضا‬ ‫تندروها نیز با جدیت بیشتری وارد عرصه خواهند شد تا پس‬ ‫از ان دیگر راه ه ر گونه توافقی با ای ران را سد کنند‪ .‬بناب راین‬ ‫اوباما به این مسائل اگاه اس��ت و م ی داند که اگر نتواند به‬ ‫نتیجه برسد یا توجیهی ب رای تمدید مذاکرات نداشته باشد‬ ‫با یک شرایط بسیار پیچیده مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫از زمان��ی که تواف��ق موق��ت امضا ش��د و دو طرف‬ ‫مذاکراتی را به منظور رسیدن به توافق جامع برگزار کردند‬ ‫گروه‪‎‬های تندرو نیز همیش��ه فعال بوده اند و هیچ وقت ارام‬ ‫ننشسته اند‪ .‬گروه‪‎‬های تندروی امریکایی تا پیش از این امید‬ ‫داشتند که تندروهای ای ران چوب الی چرخ مذاکرات بگذارند‪،‬‬ ‫اما زمانی که رهبری با صراحت موافقت شان را با یک تفاهم‬ ‫معقول اع�لام کردند این گروه ها دیگر امیدش��ان را در این‬ ‫مورد از دس��ت دادند‪ .‬در واقع این بار هی��ات مذاکره کننده‬ ‫ای رانی خیلی منسجم تر وارد عرصه مذاکرات شده است‪.‬‬ ‫تحلیل کارگزار‬ ‫بین‬ ‫الملل‬ ‫هفته نامه مثلث در این بخش مقاالتی را از ول ی رضا نصر و ویلیا م ب رنز به چاپ رسانده‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫اس��ت‪ .‬ول ی نصر در مقاله ای که در روزنامه نیویورک تایمز به چاپ رسانده است به تاثیر‬ ‫نتایج انتخابات کنگره امریکا و همچنین انتخابات مجلس ای ران بر توافق نامه هسته ای‬ ‫پرداخته اس��ت‪ .‬ویلیام ب رنز نیز در مقاله خ��ود اموخته های خود را از ‪33‬س��ال فعالیت‬ ‫دیپلماتیک در وزارت خارجه امریکا در اختیار خوانندگان فارین پالسی ق رار داده است‪.‬‬ ‫توافق هسته ای‪ ،‬اکنون یا هیچ وقت‬ ‫نتایجانتخاباتمجلسینای رانوام ریکابرس رنوشتتوافقهسته ای‬ ‫تاثیرم ی گذارد‬ ‫دو طرف بس�یار از ه�م دورن�د‪ .‬امریکا و‬ ‫شرکای ان اصرار دارند که ایران ظرفیت‬ ‫غن ی سازی خود را به میزان قابل توجهی‬ ‫کم کند تا امکان حرکت به س�وی تولید‬ ‫سالح هسته ای وجود نداشته باشد‪ .‬ایران‬ ‫ه ر گون�ه تفکر در م�ورد کاهش ظرفیت‬ ‫غن ی سازی را که منجر به تعطیلی برنامه‬ ‫هسته ای ان شود‪ ،‬رد م ی کند‬ ‫باش��ند که ه ر گونه توافقی به خودی خود تغییردهنده بازی‬ ‫سیاسی در ای ران اس��ت‪ .‬انها باید بدانند همتایان ای رانی انها‬ ‫سیاستمدارانی هستند که هم م ی خواهند به توافق برسند و‬ ‫هم کشورشان ارتباطات گسترده داشته باشد‪ .‬اگر مذاکرات‬ ‫هرچه زودتر به ثمر نرسد‪ ،‬روزنه کوچک فرصت موجود بسته‬ ‫م ی شود و غرب همچنان باید با ای ران در خاورمیانه ب ی ثبات‬ ‫در تقابل باشد‪.‬‬ ‫بناب راین‪ ،‬حتی اگر کنگره به دس��ت جمهوریخواهان‬ ‫بیفتد‪ ،‬انها باید روند مذاکرات را تسریع کرده و هرچه سریع تر‬ ‫به توافق برسند‪ .‬چون هر قدر این فرایند بیشتر طول بکشد‪،‬‬ ‫احتمال اینکه کال لغو شود‪ ،‬بیشتر خواهد بود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬نیویورک تایمز‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫تقویم انتخاب��ات در امریکا و ای��ران ‪ -‬چه بخواهیم‬ ‫و چه نخواهی��م – هدایت کننده مذاکرات در م��ورد برنامه‬ ‫هسته ای ای ران است‪ .‬اولین و س��اده ترین پی ش بینی که به‬ ‫ذهن م ی رسد این است که نباید انتظار داشته باشیم در چند‬ ‫روز باقیمانده تا برگزاری انتخابات کنگره امریکا‪ ،‬پیشرفتی در‬ ‫این زمینه حاصل ش��ود‪ .‬اما پس از ان نبض ثانی ه ها هرچه‬ ‫سریع تر م ی زند و اگر انتظار رسیدن توافق نهایی را در مساله‬ ‫هسته ای داشته باشیم‪ ،‬پیشرفت سریع تر این روند بهتر است‪.‬‬ ‫گذر س��ریع زمان بعد از انتخابات کنگره به این دلیل‬ ‫است که ‪ 24‬نوامبر موعد دستیابی به توافق جامع هسته ای‬ ‫اس��ت‪ .‬اما تا زمانی که اعضای کنگره بع��دی در روز چهار‬ ‫نوامبر انتخاب نشوند‪ ،‬امریکای ی ها نم ی توانند ریسک کرده‬ ‫و وعده های سیاس��ی قطعی بدهند و ای ران ی ها هم باتوجه‬ ‫به اینکه نم ی دانن��د موازنه قدرت بی��ن جمهوریخواهان و‬ ‫دموکرات ها چگونه خواهد بود‪ ،‬نم ی توانند واکنش��ی نشان‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫کمی بیش از یک س��ال دیگ��ر نیز ای��ران انتخابات‬ ‫مجلس خ��ود را برگزار خواه��د کرد که ای��ن انتخابات هم‬ ‫تعیی ن کننده موازنه قدرت بین اصالح طلبان و اصولگرایان در‬ ‫ای ران و مشخ ص کننده خط مشی سیاسی این کشور در مورد‬ ‫ه ر گونه توافق احتمالی در بلند مدت خواهد بود‪.‬‬ ‫با توجه به نزدیک شدن هر یک از این انتخاب ات ها‪ ،‬فضا‬ ‫ب رای مانور دیپلمات های دو طرف تنگ تر خواهد شد‪ .‬البته در‬ ‫فرصتی که بین این دو انتخابات وجود دارد‪ ،‬انها زمان کافی‬ ‫دارند تا شاید امکان طرح های پیشنهادی و توافق های کامال‬ ‫جدید را فراهم اورند‪ .‬این یک بازی بس��یار پیچیده است‪ .‬از‬ ‫یک طرف انتخابات بر فض��ای مذاکرات تاثیر م ی گذارد و از‬ ‫طرف دیگر سرعت پیشرفت مذاکرات مشخ ص کننده نظر‬ ‫رای دهندگان است‪ .‬هر یک از طرفین عالوه بر تاثی رات توافق‬ ‫نهایی در کشور خود‪ ،‬باید محاسبه کند چه زمانی به همتای‬ ‫مورد نظر خود در طرف مقابل قدرت م ی دهد‪.‬‬ ‫این تقویم به هم پیچیده این گونه طرح ریزی ش��ده و‬ ‫پایان م ی یابد‪:‬‬ ‫سال ‪ :2014‬امریکا مذاکرات را همگام با تقویم سیاسی‬ ‫خود متناس��ب کرده و تاریخ ضرب االجل ب رای رس��یدن به‬ ‫توافق نهای��ی را بعد از انتخابات مش��خص کرد‪ .‬فرض این‬ ‫محاس��به بر ان بود که به محض مشخ ص ش��دن ترکیب‬ ‫بین الملل‬ ‫ولی رضا نصر ‪ -‬مریم رضایی‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫کنگره جدید‪ ،‬مذاکره کنندگان ای رانی تمایل دارند سر فرصت‬ ‫توافق را به پایان برسانند تا به مردم این کشور تحوالت مثبت‬ ‫اقتصادی را در نتیج��ه کاهش تحریم ها نش��ان دهند‪ .‬اگر‬ ‫جمهوریخواهان نیز عملکرد مطابق انتظار داش��ته باشند‪،‬‬ ‫دولت اوباما نیز خواهان حصول ه ر چه سریع تر توافق و پیش‬ ‫از تشکیل کنگره جدید در ماه ژانویه خواهد بود‪ .‬بناب راین‪ ،‬در‬ ‫تئوری‪ ،‬بهترین فرصت ب رای دس��تیابی به توافق هسته ای‬ ‫یک یا دو م��اه اینده خواهد بود که انگیزه های سیاس��ی دو‬ ‫طرف همسو است‪.‬‬ ‫اما در این میان یک مشکل بزرگ وجود دارد‪ :‬دو طرف‬ ‫بسیار از هم دورند‪ .‬امریکا و شرکای ان اصرار دارند که ای ران‬ ‫ظرفیت غن ی سازی خود را به می زان قابل توجهی کم کند تا‬ ‫امکان حرکت به سوی تولید س�لاح هسته ای وجود نداشته‬ ‫باشد‪ .‬ای ران ه ر گونه تفکر در مورد کاهش ظرفیت غن ی سازی‬ ‫را که منجر به تعطیلی برنامه هسته ای ان شود‪ ،‬رد م ی کند‪.‬‬ ‫همچنین ای ران خواه��ان از میان برداش��تن کامل و فوری‬ ‫تحریم های اقتصادی اس��ت؛ که مخالفان ای��ن اقدام‪ ،‬ان را‬ ‫غیرعملی و دور از تدبی��ر م ی دانند‪ .‬ه ر گونه توافقی نیازمند‬ ‫مصالحه مخالفان و موافقان اس��ت‪ .‬حتی اگر این توافق به‬ ‫امضا برسد‪ ،‬مورد حمله مخالفان در هر دو کشور قرار خواهد‬ ‫گرفت‪ ،‬به خصوص اگر اوباما کنگره را نادیده بگیرد و بیشتر‬ ‫ن تردید‬ ‫تحریم ها را از طرف خودش معلق کند‪ .‬چون ای ران ای ‬ ‫را خواهد داش��ت که رئی س جمهور بعدی ای��ن تحریم ها را‬ ‫بازگرداند‪.‬‬ ‫ایا همه اینها بدین معنی اس��ت که دس��تیابی سریع‬ ‫به توافق غیرممکن اس��ت و مذاکرات به سال بعد موکول‬ ‫م ی شود؟ لزوما این گونه نیست؛ حتی اگر جمهوریخواهان در‬ ‫کنگره پیروز شوند‪ .‬در این صورت‪ ،‬ای ران این مساله را مطرح‬ ‫م ی کند که ایا کنگره بعدی در راس��تای لغو تحریم ها اقدام‬ ‫م ی کند یا نه و هر قدر دولت امریکا در این زمینه ضعی ف تر‬ ‫عمل کند‪ ،‬مذاکره کنن��دگان ای رانی خواهان لغو تحریم های‬ ‫بیشتری خواهند بود‪ .‬این موضوع به نوبه خود کار دولت اوباما‬ ‫را ب رای مجاب کردن کنگره جهت پذیرفتن توافق سخت تر‬ ‫خواهد کرد‪ ،‬مگر اینکه ای ران مس��یر خ��ود را مبنی بر ادامه‬ ‫برنامه غن ی سازی به طور کامل تغییر دهد‪ .‬بناب راین‪ ،‬پیروزی‬ ‫جمهوریخواهان تنها فشار را بر اوباما و ای ران بیشتر م ی کند‬ ‫که یا االن به توافق برسند یا هی چ وقت‪.‬‬ ‫گزینه دیگ��ر‪ ،‬یعنی تمدید مهلت مذاک��رات و امید به‬ ‫حصول تدریجی توافق‪ ،‬احتمال ضعی ف تری دارد‪ .‬دلیل ان‬ ‫چرخه انتخابات بعدی است‪.‬‬ ‫‪ :2015‬در اواخ��ر س��ال ‪ 2015‬ای ران مجل��س جدید را‬ ‫انتخاب خواهد کرد‪ .‬همچنی��ن انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫نیز برگزار خواهد ش��د‪ .‬مذاکره کنندگان ای ران ب��ا اگاهی از‬ ‫اهمیت این انتخابات‪ ،‬منتظر نتیج��ه ان خواهند بود‪ .‬پس‬ ‫مذاکره کنندگان امریکایی هم باید به ان اهمیت بدهند‪.‬‬ ‫حس��ن روحانی‪ ،‬ب رای اینکه رای دهندگان مجلس را با‬ ‫خود همراه کند‪ ،‬به مزایای اقتصادی که توافق هسته ای با‬ ‫خود همراه دارد‪ ،‬نیازمند است‪ .‬اگر قرار باشد این مزایا مردم را‬ ‫تحت تاثیر قرار دهد‪ ،‬باید هرچه زودتر شروع شود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬هر قدر دس��تیابی به توافق بیشتر طول بکشد‪ ،‬کمتر‬ ‫م ی تواند به روحانی کمک کند‪ .‬بناب رای��ن‪ ،‬مخالفان توافق‬ ‫هس��ته ای در ای ران این موضوع را م ی دانند که اگر قرار باشد‬ ‫توافقی به دست اید‪ ،‬بهتر است بیشتر طول بکشد‪.‬‬ ‫اگر این تقویم ها را کنار هم قرار دهیم‪ ،‬استراتژی ب رای‬ ‫امریکا نیز مشخص م ی شود‪ .‬در حالی که امریکا و متحدانش‬ ‫م ی خواهند به اهداف اصلی خود در قبال برنامه هس��ته ای‬ ‫ای ران برس��ند‪ ،‬در هر مصالحه ای که دارند باید به یاد داشته‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیپلماسیپستمدرن‬ ‫بازنشسته شدن یکی از مشهور ترین دیپلمات های امریکا و درس هایی از‬ ‫‪ ٣٣‬سال فعالیت در وزارت خارجه‬ ‫نوشته ویلیام‪ .‬جی‪ .‬برنز‬ ‫مترجم‪ :‬سارا بهنام‬ ‫دیپلماسی به عنوان قدیم ی ترین حرفه دنیا‪ ،‬همچنان‬ ‫ناش��ناخته مانده اس��ت‪ .‬روابط دیپلماتیک و از صحنه کنار‬ ‫گذاردن ش��رکت کنندگان ان تبدیل به یکی از پرسش های‬ ‫قابل پی ش بینی و تکراری شده است‪ ،‬به خصوص در این برهه‬ ‫زمانی که مسائل بی ن المللی به واسطه تحوالت پ ر قدرت و‬ ‫پراشوب دچار تکان های شدیدی شده است‪.‬‬ ‫این درست اس��ت که جهان امروز بس��یار متفاوت از‬ ‫جهانی اس��ت که من در س��ال ‪ ١٩٨٢‬به عنوان یک افس��ر‬ ‫س��رویس خارجی با ان مواجه ش��دم‪ .‬صحنه بی ن المللی به‬ ‫مراتب شلوغ تر شده است‪ .‬قدرت های جهانی جدید قد علم‬ ‫م ی کنند‪ ،‬صد ها میلی��ون نفر در سر تا س��ر جهان به طبقه‬ ‫متوسط صعود م ی کنند‪ ،‬تعداد افراد بسیار قدرتمند با توانایی‬ ‫انجام کارهای بسیار خوب و ضررهای بسیار بزرگ افزایش‬ ‫یافته است و بیشترین می زان اطالعات با سرعتی بیش از هر‬ ‫زمانی دیگر در جریان است‪.‬‬ ‫این حقایق‪ ،‬برخی چالش های واقعی و س��واالتی در‬ ‫باب دیپلماس��ی را به وجود م ی اورد‪ .‬چگونه م ی توان ارزش‬ ‫را به جهان��ی اضافه کرد که با نیاز مبرم و دسترس��ی تقریبا‬ ‫همگانی به اطالعات مواجه اس��ت؟ وزارتخانه های خارجی‬ ‫در عصر بیداری های ش��هروندی چه اهمیتی دارند؟ و دیگر‬ ‫چه کس��ی به یاری خارجی از دولت ها احتیاج دارد زمانی که‬ ‫م ی تواند انها را از بنیادهای خصوصی و بشردوستانه بسیار‬ ‫بزرگ دریافت کند؟‬ ‫این پرسش ها واقع بینانه هستند‪ ،‬اما هیچ کدام از انها‬ ‫نم ی تواند خبر از افول قریب الوقوع حرفه مان بدهد‪ .‬توانایی‬ ‫دیپلمات های امریکایی در کمک به تفسیر و هدایت جهانی‬ ‫گی ج کننده‪ ،‬همچنان دارای اهمیت است‪ .‬پس از بیش از دو‬ ‫دهه تسلط مشاجرات پ ر هزینه در افغانستان و ع راق و بدترین‬ ‫بح��ران مالی در تمام ط��ول زندگ ی م��ان‪ ،‬ایاالت متحده به‬ ‫هسته ای از دیپلمات های حرفه ای نیاز دارد که دارای مهارت‬ ‫و تجربه در متقاعد کردن کشور های خارجی در مورد منافع‬ ‫امریکا‪ -‬با معیار جنگ های کوتاه ‪ -‬باشند‪.‬‬ ‫س��وال اصلی این نیس��ت که ایا وزارت خارجه امریکا‬ ‫همچنان مطرح اس��ت یا نه بلکه این اس��ت که ما چگونه‬ ‫م ی توانیم تس��امح کنیم‪ ،‬قوی ت��ر ش��ویم و تکنی ک ها و‬ ‫روش های جاسوس��ی را ب رای قرن جدیدی ک��ه پیش از ما‬ ‫پدیدار گش��ته‪ ،‬اتخاذ کنیم‪ .‬با نظری به گذش��ته ‪ ٣٣‬س��اله‬ ‫به عنوان یک دیپلمات شاغل و بنا بر درخواست های پیش‬ ‫روی رهب ران امریکا‪ ،‬ب رای همکارانم و همه کسانی که سهم‬ ‫عمده ای در موثر بودن دیپلماس��ی امریکا دارند‪ ،‬متواضعانه‬ ‫‪ 10‬پیشنهاد دارم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪ -١‬بدانید که از کجا امده اید‬ ‫زمانی که من یک دیپلمات جوان بودم‪ ،‬داستانی دهان‬ ‫به دهان م ی چرخید‪ ،‬که وزیر امور خارجه‪ ،‬جورج شولتز‪ ،‬عادت‬ ‫داشت که سفی ران جدید را ب رای یک گفت وگوی خداحافظی‬ ‫دعوت کند‪ .‬او به سمت کره زمینی که در نزدیکی میزش قرار‬ ‫داشت حرکت م ی کرد و از س��فیر م ی خواست که «کشورت‬ ‫را نش��ان بده»‪ .‬بدون استثنا‪ ،‬همه س��فی ران انگشت را روی‬ ‫کشوری م ی گذاشتند که موظف به انجام وظیفه در ان بودند‪.‬‬ ‫شولتز‪ ،‬پس از ان به ارامی انگش��تش را روی ایاالت متحده‬ ‫امریکا روی کره م ی گذاشت‪ ،‬بدون هیچ گفت وگویی اشاره‬ ‫م ی کرد که همیشه دیپلمات ها باید به خاطر داشته باشند که‬ ‫از کجا امده اند و نمایانگر کجا هستند‪.‬‬ ‫ما نم ی توانیم فراموش کنیم که از کجا امده ایم‪ ،‬به کجا‬ ‫خدمت م ی کنیم و نمایانگر چه کسانی هستیم‪ .‬در حالی که‬ ‫راه بسیاری پیش رو داریم‪ .‬س��روی س خارجی امروزه نسبت‬ ‫به زمانی که من به ان وارد ش��دم ثروتمندی و تنوع جامعه‬ ‫امریکایی را بیشتر نشان م ی دهد‪ .‬مس��ائل سفی د پوستان‪،‬‬ ‫مردان‪ ،‬سواحل غ ربی و کاریکاتور نخب ه ساالری کمرنگ شده‬ ‫است‪ .‬افس ران امروزه از هر جایی از کشور و با هر پی ش زمینه‬ ‫اجتماعی م ی ایند‪ .‬زنان و اقلیت افزای��ش دو ب رابر درصدی‬ ‫داشته است‪ .‬افس ران جدید با مهارت در زبان های مشکل و‬ ‫با می زانی از تجربه کاری وارد م ی شوند که من در سی سال‬ ‫پیش حسرت ان را م ی خوردم‪ .‬این تنوع‪ ،‬موهبتی عظیم در‬ ‫خارج از مرزها‪ ،‬جایی که قدرت های نظیر ما اغلب با قدرت در‬ ‫سخنران ی های ما مواجه هستند‪ ،‬محسوب م ی شود‪ ،‬به ویژه‬ ‫زمانی که ما از دیگران م ی خواهیم که کثرت گرایی‪ ،‬تسامح‬ ‫و حقوق بشر را محترم بدارند‪.‬‬ ‫‪ -2‬همیشه در ما خالصه نم ی شود‬ ‫امریکای ی ها همیش��ه تمایل به این اعتق��اد دارند که‬ ‫جهان بر محور ما و مشکالت ما و تحلی ل های ما م ی چرخد‪.‬‬ ‫انقالب های اخیر که خاورمیانه را فراگرفته اس��ت یاداور این‬ ‫است که این اعتقاد همیش��ه مصداق ندارد‪ .‬این انقالب ها‬ ‫خودمحور بودند‪ ،‬درباره شرافت و تحقیر ب ی حد انسان هایی‬ ‫که فرصت های اقتصادی از انها دریغ شده است‪ .‬یک تاثیر‬ ‫سیاسی و راه حل هایی ب رای مش��کالتی که اکثر انها با ان‬ ‫مواجه بودند‪ .‬هنوز هم ب رای این انقالب ها نقش قابل توجه‬ ‫ایاالت متحده اهمیت دارد و ما باید نقش اصلی را در کمک‬ ‫به شکل گیری مسیر این انقالب ها داشته باشیم‪.‬‬ ‫حقیقتی وجود دارد و ان اینکه دولت های دیگر و مردم‬ ‫ایاالت متحده را به چشم کشوری موثر در ایجاد مفهوم جهانی‬ ‫اشفته یا قدرتی که در ساختن ائتالف ب رای ایجاد ارتباط موثر‬ ‫است م ی نگرند‪ .‬که این در مورد مبارزه علیه دولت اسالمی و‬ ‫هم ی نطور در مورد تالش ب رای جلوگیری از شیوع ابوال صدق‬ ‫م ی کند‪ .‬مردم و جوامع دیگر روابط خود را دارند و همیشه ما را‬ ‫مورد میهمان نوازی قرار نم ی دهند‪ .‬این به ان معنا نیست که‬ ‫ما باید چشم انداز انها را بپذیریم یا تسلیم خواسته های انها‬ ‫شویم‪ ،‬اما درک انها کلیدی ب رای دیپلماسی خردمندانه است‪.‬‬ ‫‪ -3‬مهار بنیادگرایان‬ ‫یکی از تاثی رات جانبی ناش��ی از انتشار تلگراف های‬ ‫وزارت خارجه از طریق ویک ی لیکس این بود که نشان م ی داد‬ ‫دیپلمات های امریکایی در مورد تحلی��ل صادقانه از روابط‬ ‫خارجی و چگونگی هدایت ان در سمت و سوی منافع عالی‬ ‫امریکا بسیار خوب عمل م ی کنند‪ .‬این درجه از تاثیر احتیاج به‬ ‫درکی ظریف از تاریخ و فرهنگ‪ ،‬مهارت در زبان های خارجی‪،‬‬ ‫توانایی انجام مذاکره و توانایی ترجمه منافع امریکا در جهتی‬ ‫اس��ت که دولت های دیگر ان را به عنوان قسمتی از منافع‬ ‫خود احساس کنند ‪ -‬یا حداقل در جهتی است که کشور را‬ ‫به سمت هزینه کردن در دوره های جایگزین سوق دهد‪ .‬اگر‬ ‫ما اجازه دهیم این مهارت های دیپلماسی اولیه دچار نقصان‬ ‫شود‪ ،‬به طور حتم ارتباط ما از بین خواهد رفت‪.‬‬ ‫در جهان دیجیتالی و روابط مج��ازی امروز‪ ،‬گزینه ای‬ ‫ب رای واکنش های انس��انی از مد افتاده ن��ه در تجارت نه در‬ ‫احساسات و نه در دیپلماس��ی وجود ندارد‪ .‬بیش از نیم قرن‬ ‫پیش‪ ،‬ادوارد‪ .‬ار‪ .‬موراو‪ ،‬از بزرگان خبر شبکه سی ب ی اس کسی‬ ‫که به وزارت امور خارجه ملحق شد‪ ،‬به دیپلمات های تازه وارد‬ ‫نصیحتی کرد ک��ه هنوز طنی ن انداز اس��ت؛ «ارتباط نقادانه‬ ‫واقعی در زنجیره روابط بی ن المللی همان سه گام اخر است‪،‬‬ ‫که از طریق روابط انس��انی‪ ،‬بهترین پل کشیده شده است‪،‬‬ ‫وقتی که فردی با دیگری صحبت م ی کن��د‪ ».‬دیپلمات ها‬ ‫باید این ارتب��اط انتقادی را چه از طریق روابط متصور ش��ده‬ ‫با سران کشورهای خارجی در محدوده اطمینان از امنیت و‬ ‫رفاه امریکای ی ها در خارج‪ ،‬چه در جهت بهبود روابط تجاری‪،‬‬ ‫فرهنگی و مبادالت اموزشی به وجود اورند‪.‬‬ ‫‪ -4‬ایستادن در راس منحنی‬ ‫در عین حال که وج��ود بنیادگرایان ضروری اس��ت‪،‬‬ ‫کافی به نظر نم ی اید‪ .‬دیپلمات های امریکایی باید در راس‬ ‫این منحنی بایس��تند ‪ -‬با امادگی ب رای تطبیق با چالش ها‬ ‫و ابداعات جدید و امادگی ب رای رهب��ری عرصه های رقابت‬ ‫و همکاری پدیدار گش��ته ‪ -‬وزیر س��ابق خارج��ه هیالری‬ ‫کلینتون با تاکید بر تعمیق مش��ارکت دیپلماسی و توسعه‬ ‫به رودخانه های زی ر زمینی عدم ثبات در جهان اشاره م ی کرد‪.‬‬ ‫نقش��ه فوری و تاریخی ریاس��ت جمهوری درمورد اهمیت‬ ‫ایدز (پ‪ .‬ای‪ .‬پ‪ .‬اف‪ .‬ا‪ .‬ار)‪ ،‬اجرا ش��ده در زمان ریاست جورج‬ ‫دبلی و بوش‪ ،‬از جمله موارد اس��تثنای رهبری امریکای ی ها در‬ ‫برنامه های سالمت جهانی بوده اس��ت‪ .‬برنامه های امنیت‬ ‫اب و غذا در زمان ریاست اوباما‪ ،‬تنها به عنوان تغییر بنیادی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫انرژی‪ ،‬اب و هوا‪ ،‬مسائل جنس��یتی و فضای مجازی‬ ‫ب��رای دیپلمات های امریکایی اولویت هایی هس��تند که از‬ ‫اهمیت فزاین��ده ای برخوردارند و هر کدام از انها پیش��رفت‬ ‫در زمینه تخصص های جدید و مهارت در ابزارهای جدید و‬ ‫تکنولوژی ها را از ما طلب م ی کند‪.‬‬ ‫نسل دیپلمات های ما سهم نسبتا خوبی از حرفه خود‬ ‫را به یادگیری در مورد افزایش اس��تفاده از انرژی هس��ته ای‬ ‫و سیاس��ت نفت جهانی اختصاص داده اس��ت‪ .‬این نسل از‬ ‫دیپلمات ه��ا باید در مورد انق�لاب گاز ش��یل و تاثیر ان بر‬ ‫بازار جهانی انرژی و هنجارهای فضای س��ایبر و تاثیر ان بر‬ ‫امنیت و حریم خصوصی و قطب شمال که ممکن است در‬ ‫س��ال های اینده تبدیل به ان چنان راه عبور دریایی شود که‬ ‫اهمیتی مانند کانال های سوئز و پاناما پیدا کند‪ ،‬بیاموزند‪.‬‬ ‫‪ -5‬از سرگیری فعالی ت های اقتصادی‬ ‫هیچ چیزی به ان��دازه توانمندی روابط سیاس��ی در از‬ ‫س��ر گیری فعالی ت های اقتصادی امریکا داللت نم ی کند و‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ -٦‬پیوند قدرت نفوذ و استراتژی‬ ‫دیپلماسی موفق با دید اس��تراتژیک اغاز شده است‪،‬‬ ‫مفهومی ب رای شکل دادن قوانین بی ن المللی در خدمت به‬ ‫منافع امریکا‪ .‬اس��تراتژی موثر احتیاج به قدرت نفوذ‪ ،‬پیوند‬ ‫دو مفهوم اه��داف و ابزارهای موجود در ق��درت ملی‪ ،‬مانند‬ ‫قدرت نظامی دارد‪ .‬توازن مجدد اولویت ها در منطقه اسیا ‪-‬‬ ‫اقیانوسیه یک مثال واضح از این مورد است‪ ،‬ادغام تالش ها‬ ‫ت ترقی چین و ایجاد روابط سالم با پکن همزمان‬ ‫ب رای مدیری ‬ ‫با تقویت روابط با متحدان کلیدی‪ ،‬گسترش روابط با انجمن‬ ‫ملل اسیای جنوب شرقی و سرمایه گذاری در همکاری های‬ ‫استراتژیک با هند‪ .‬قدرت نفوذ سیاسی و اقتصادی‪ ،‬همراه با‬ ‫پیش��نهاد واقعی ب رای تعامل‪ ،‬دری را ب رای مذاکرات پشت‬ ‫پرده با ای ران ب��از کرد که ب رای مدت ‪ ٣٥‬س��ال بدون تماس‬ ‫دیپلماتیک پایدار بس��ته ب��ود و در تولید اولی��ن توافقنامه‬ ‫هسته ای یاری رساند‪ .‬پیشرفت توافق های جامع‪ ،‬نامطمئن‬ ‫و دشوار باقی مانده است اما ازمودن دیپلماس ی های ممکن‬ ‫به منافع ما بسیار نزدیک تر است‪.‬‬ ‫‪ -٧‬مشکالت را بزرگ نکنید‬ ‫یک بار وزیر امور خارجه دین اچس��ون توضیح داد که‬ ‫دیپلمات های ارشد تمایل دارند که «محتاط باشند تا خالق‪».‬‬ ‫‪ -٨‬گفتن حقیقت به صاحبان قدرت‬ ‫م��ن بیش��ترین تحس��ین را ب��رای همکاران��م قائل‬ ‫هستم؛ کس��انی که در دهه اخیر تصمیم گرفتند که چون به‬ ‫سیاست های اتخاذ شده اعتقاد ندارند نمی توانند بیش از این‬ ‫در خدمت ان باشند‪ .‬بیش از هزارنفر از همکارانم در سرویس‬ ‫خارجی همگی در منطقه بالکان بدون مداخله ایاالت متحده‬ ‫در اویل سال های ‪١٩٩٠‬استعفا دادند و چندین تن دیگر همگی‬ ‫جنگ عراق را در دهه گذشته رها کردند‪ .‬اگر چه تعداد کمی از‬ ‫استعفا ها مربوط به افسرانی بود که مجبور به رعایت انضباط و‬ ‫خودداری از اعالم اختالف عقیده عمومی بوده اند‪ .‬اما انها نیز‬ ‫همزمان نوعی تعهد در ابراز نگرانی های داخلی خود و پیشنهاد‬ ‫بهترین رایزنی سیاسی را داشتند‪ ،‬حتی با وجود حقایقی که از‬ ‫نظر انها ناخوشایند بوده است‪ .‬در دورخیزی که برای جنگ‬ ‫عراق در سال‪ ٢٠٠٣‬داشتیم‪ ،‬من و تنی چند از همکارانم نامه‬ ‫غیررسمی بلند باالیی در پاسخ به پرسش وزیر خارجه وقت‬ ‫کالین پاول مبنی بر اینکه چه چیزی ممکن است اشتباه پیش‬ ‫برود‪ ،‬نوشتیم‪ .‬تیتر نامه را «توفان واقعی» نهادیم‪ .‬در بازنگری‪،‬‬ ‫برخی را بحق و برخی دیگر را به خطا یافتیم اما این نوعی از‬ ‫تالش برای ارائه پیشنهادی بر اساس قضاوت حرفه ای بود که‬ ‫باید مورد تشویق قرار گیرد‪.‬‬ ‫م��ا در دنیایی پ��ر از خط��ر کار و زندگ��ی م ی کنیم‪.‬‬ ‫خواستار امنیت ریسک صفر‪ ،‬به معنای به دست امدن نتایج‬ ‫دیپلماتیک صفر است‪ .‬ما ه ر گونه پی ش بینی محتاطانه ای‬ ‫را اتخاذ م ی کنیم‪ ،‬م ی اموزیم و درس ه��ای دردناکی که در ‬ ‫تراژدی های وحشتناکی مانند از دس��ت دادن سفیر کریس‬ ‫استیون و سه نفر دیگر از همکارانش دو سال پیش دربنغازی‬ ‫در لیبی را به کار م ی بندیم‪ .‬اما نم ی توانیم پش��ت دیوارهای‬ ‫سفارت پنهان شویم‪ .‬هر دیپلمات امریکایی از افتخار بر خود‬ ‫م ی بالد زمانی که ب ی نظیر بودن رایان کراکر در پس��ت های‬ ‫جایگزی��ن خطرناک و مه��م را از بیروت تا کابل به تماش��ا‬ ‫م ی نش��یند و جایی که رابرت فورد‪ ،‬به عنوان سفیر سوریه‪،‬‬ ‫از میادینی بازدید داش��ت ک��ه در ان معترضان صلح طلب‬ ‫توسط رژیم مورد حمله قرار گرفته بودند‪ .‬در لحظاتی کمتر‬ ‫دراماتیک‪ ،‬دیپلمات ها در مش��اغل س��خت در مکان های‬ ‫دش��وار در حال خدمت خط رات را به صورت روزانه محاسبه‬ ‫م ی کنند‪ .‬م��ن امیدوارم که به ریس��ک صفر برس��یم ولی‬ ‫امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫‪ -١٠‬خوشبین بمانید‬ ‫تدی روزولت م ی گفت زندگی بزرگترین فرصت مطلوب‬ ‫ب رای سخت کار کردن در کاری اس��ت که ارزشش را داشته‬ ‫باشد‪ .‬ب ر اساس ان اس��تاندارد‪ ،‬دیپلمات های امریکایی ب رای‬ ‫درک ان فرصت دلیل دارند‪ .‬بله‪ ،‬دنیا بسیار پیچیده شده است‬ ‫و رخوت سیاسی و همکاری با واشنگتن ان را اسانتر نم ی کند‪.‬‬ ‫متقاعد کردن مردم ان سوی دریا در مورد اینکه ما م ی توانیم‬ ‫ائتالف هایی را بس��ازیم‪ ،‬بسیار سخت اس��ت در زمانی که‬ ‫انها اثبات م ی کنند که در خانه دس��ت نیافتنی اس��ت‪ ،‬در‬ ‫زمانی که هرانچه که یک عضو کنگره م ی تواند انجام بدهد‬ ‫کاهش بودجه ماست و در حالی که باندهای اعضاء نظامی‬ ‫ایاالت متحده بیش از اعضاء س��رویس خارجی است‪ .‬با این‬ ‫وجود دالیل بسیاری ب رای خوش بینی وجود دارد‪.‬‬ ‫ما از نی��روی نظامی قابل توج��ه و اقتصادی که هنوز‬ ‫بزرگترین اس��ت و ابداعات بیش��تر و انعطاف پذیری بیشتر‬ ‫نسبت به دیگران برخورداریم‪ .‬سیس��تم دولت ما وارزش ها‬ ‫پابرجاست‪ -‬با همه خوب و بد‪ -‬اهنربایی ب رای مردم اط راف‬ ‫دنیا‪ .‬ما مالک یک انرژی پتانسیل ایجاد تحول و جمعیتی‬ ‫متنوع و همراه هستیم که حسادت رقبای ما را ب ر م ی انگیزد و‬ ‫ما سرویس دیپلماسی داریم که هنوز جوانان را از همه اقشار‬ ‫ب رای بر عهده گرفتن این مهم جذب م ی کند‪.‬‬ ‫مجله فارین پالیسی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هیچ چیزی به اندازه سیاست امریکا در خارج‪ ،‬از قدرتمندی‬ ‫و احیای فعالیت اقتصادی امریکا حمایت نم ی کند‪ .‬بیش از‬ ‫‪ ٩٥‬درصد از مش��تریان امریکا در خارج از ان زندگی م ی کنند‬ ‫و امریکای ی ها سهم بزرگى در نقش دیپلمات ها در باز کردن‬ ‫بازار خارجی بازی م ی کنن��د؛ تقویت قوانی��ن اقتصادی در‬ ‫جاده ها‪ ،‬اطمینان از ایجاد ش��رایطی عادالن��ه ب رای حضور‬ ‫شرکت های امریکایی‪ ،‬جذب سرمایه گذاری خارجی و دفاع از‬ ‫بازرگانی ایاالت متحده از جمله این موارد است‪ .‬تمرکز مجدد‬ ‫بر سیاستمداری اقتصادی در س��ال های اخیر ‪ ١٥٠‬میلیارد‬ ‫دالر در تجارت تولید کرده که بیش از ‪ ١١‬میلیون از مشاغل‬ ‫امریکا مورد حمایت قرار داده است‪.‬‬ ‫هیچ چیز بهتر از سرمایه گذاری سیاسی در سال های‬ ‫پیش رو در همکاری کش��ورهای دو س��وی اقیانوس ارام و‬ ‫همکاری و تجارت بین کشورهای دو سوی اقیانوس اطلس‪،‬‬ ‫که استاندارد های باالیی را در قوانین بازار ازاد ب رای دو سوم‬ ‫اقتصاد جهانی و تضمی��ن موفقیت امریکای ی ه��ا را ب رای‬ ‫دهه ها به همراه خواهد داشت‪ ،‬نخواهد بود‪ .‬وزیر امور خارجه‬ ‫جان کری مدام ب رای دیپلمات های م��ا یاداوری م ی کند که‬ ‫«سیاست خارجی ما همان سیاست اقتصادی ماست‪ ».‬که‬ ‫من کامال با ان موافقم‪.‬‬ ‫موفق ترین انها در مورد همان نگران ی ها‪ ،‬علنا کمی بیش از‬ ‫بقیه پنهان کاری پیش��ه کرده‪ .‬این واقعیت درست است که‬ ‫افس ران ش��اغل گاهی اوقات به نظر م ی رس��د که در وزارت‬ ‫جدید از افش��ای اینکه چرا ایده بزرگ جدیدش خیلی جدید‬ ‫نیست یا کارگر نبوده‪ ،‬لذت خاصی م ی ب رند‪ .‬این هم حقیقت‬ ‫دارد که تحول تکنولوژی ارتباطات و افزایش نقش کارکنان‬ ‫شورای امنیت ملی و دیگر نمایندگ ی های پ ی در پی موفق‬ ‫وزارتخانه ها را متمایل به شناساندن چهره تابع تر (یا گاهی‬ ‫تابع ‪-‬پرخاشگر) از وزارت امور خارجه کرده است‪.‬‬ ‫بیشتر س��ف را‪ ،‬اگر چه به این نتیجه م ی رسند که انها‬ ‫فرصت های بزرگی ب رای ایجاد تفاوت در سیاس��ت گذاری و‬ ‫اس��تفاده از تکنیک مدیریت زمان در میدان دارند‪ ،‬انها نباید‬ ‫فقط در مورد چالش هایی که پیش روی انهاست گزارش ارائه‬ ‫کنند‪ -‬انها سعی در شکل دادن پاس��خ های سیاسی دارند‪.‬‬ ‫تیم پیکرینگ‪ ،‬یکی از بهترین دیپلمات های ش��اغلی که‬ ‫من تا کنون شناخته ام‪ ،‬هرگز دوست نداشت که دستورکاری‬ ‫را از واشنگتن دریافت کند در حالی که خودش هیچ تاثیری‬ ‫در ش��کل گیری ان نداش��ته اس��ت‪ .‬او فهمیده ب��ود که او‬ ‫نماینده رئی س جمهور است‪ ،‬که مس��ئولیت ارائه پیشنهاد‬ ‫بهترین داوری در حل یک مشکل بر عهده اوست – نه فقط‬ ‫خدمت رسانی به عنوان پستچی ب رای تصمیمات واشنگتن‪.‬‬ ‫‪ -9‬ریس ک پذیر باشید‬ ‫‪65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫استحاله یک انقالب‬ ‫سلیمان الحوت در مصر نماد چیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫اریک ترگر ‪ -‬ارش فرح زاد‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫سلیمان الحوت در سال ‪ 2007‬با مشکلی روبه رو شد‪.‬‬ ‫مقام های محلی شهر اسماعیلیه که در حاشیه کانال سوئز‬ ‫ق��رار دارد مجوز خرید م��واد اولیه ب رای ف��روش کبدا (جگر‬ ‫سرخ ش��ده) که در مصر غذایی رایج و پرطرفدار است را از او‬ ‫س��لب کردند‪ .‬الحوت ب رای حل این مش��کل ابتدا دست به‬ ‫دامن یکی از بستگانش شد که در شورای شهر اسماعیلیه‬ ‫سمتی داشت اما فایده ای نداش��ت و الحوت ب رای حل این‬ ‫ماجرا خودش دست به کار شد و به دفتر محلی حزب حاکم‬ ‫دموک��رات ملی (حزبی ک��ه رهبری اش را حس��نی مبارک‪،‬‬ ‫رئی س جمهور پیشین مصر عهده دار بود) رفت‪ .‬او یک سوال‬ ‫ساده در ذهن داشت و همین را از مق ام های حزب حاکم وقت‬ ‫پرسید‪« :‬چرا من باید به شما رای بدهم؟»‬ ‫دو سال بعد س��لیمان الحوت به یکی از فعاالن حزب‬ ‫ملی دموکرات تبدیل ش��د که از ارتباطات مالی و حکومتی‬ ‫گسترده ای برخوردار بود و به گفته خودش از این امتیاز ب رای‬ ‫«حل مشکالت دیگران» اس��تفاده م ی کرد‪ .‬او اغلب رابط و‬ ‫میانج ی میان فق را‪ ،‬همسایگان و دارندگان سبد خرید مواد‬ ‫غذایی با مقام ها و تجار محل��ی و کارمندان وزارت نیرو بود‪.‬‬ ‫ب رای مثال اگر مادر زن شما نیاز به خدمات ویژه پزشکی داشت‬ ‫الحوت م ی توانست او را در بهترین بیمارستان دولتی بستری‬ ‫کند‪ ،‬اگر ش��ما مش��کلی با باجه پلیس نزدیک منزل خود‬ ‫داشتید او به خوبی افس ران پلیس را م ی شناخت‪ ،‬اگر نزاعی‬ ‫خیابانی در م ی گرفت‪« ،‬مردان» او (بین ‪ 30‬تا ‪ 40‬مرد پرزور)‬ ‫بسته به زمان وقوع درگیری موضوع را حل م ی کردند‪ .‬و اگر‬ ‫این اوباش خیابانی از دستور ب رای مداخله در نزاع سرپیچی‬ ‫م ی کردند چه اتفاقی م ی افتاد؟ خب‪ ،‬تمرد از دستور هرگز رخ‬ ‫نم ی داد و همه گوش به فرمان بودند؛ «انها م ی دانستند اگر‬ ‫به من احترام نگذارند‪ ،‬من شخصا وارد ماجرا م ی شوم‪».‬‬ ‫الحوت ‪ 35‬س��اله نقطه مقابل محمد بوعزیزی است‪.‬‬ ‫برخالف بوعزیزی (فروش��نده تونس��ی م��واد غذایی که با‬ ‫خودسوزی در اعتراض به ازار و ب ی عدالتی مقام های حکومتی‬ ‫در دس��امبر ‪ 2010‬الهام بخش بهار عربی شد) حوت به جای‬ ‫مقامت در ب رابر سیستم‪ ،‬پاسخ ب ی عدالتی مقام های مصری‬ ‫را با همراه ی کردن و شریک جرم انها شدن م ی داد‪ .‬الحوت و‬ ‫بوعزیزی هر دو قربانی برخورد نادرست مقام های حکومتی‬ ‫ب رای فروش مواد غذایی بودند ام��ا واکنش های متفاوتی از‬ ‫خود نشان دادند‪.‬‬ ‫البته پاسخ حوت اصال تحسی ن ب رانگیز نبود و به همین‬ ‫دلیل او برخالف بوعزیزی نتوانس��ت توجه جوانان انقالبی‬ ‫«بهار عرب��ی» را به خود جل��ب کند‪ .‬او ب�� ه کنف ران س های‬ ‫مختلف در واشنگتن دعوت نشد و از دست اروپای ی ها جایزه‬ ‫نگرفت‪ .‬این سعادت نیز نصیبش نشد که عکسش روی جلد‬ ‫مجالت بی ن المللی چاپ و از او به عنوان الهام بخش جوانان‬ ‫عرب یاد ش��ود‪ .‬اما حوت دقیقا از همان دست جوانانی بود‬ ‫که در قیام علیه انقالب در ج��والی ‪ 2013‬به خیابان امدند‬ ‫و ارتش را مجبور کردند تا در واکنش به اعتراضات مردمی‪،‬‬ ‫محمد مرسی‪ ،‬اولین رئی س جمهور منتخب را از قدرت برکنار‬ ‫کند‪ .‬جوانان��ی از همین مدل الحوت‪ ،‬مص��ر را این گونه به‬ ‫پیش راندند؛ هوادار حکومتی امنیتی که اعتقاد دارد شبکه‬ ‫حامیانش م ی تواند او را به موقعیتی سیاسی برساند‪ .‬دقیقا‬ ‫حوت هم قصد دارد تا در انتخابات پارلمانی پیش رو که قرار‬ ‫است طی ماه های پیش رو برگزار شود‪ ،‬شرکت کند‪ .‬در جوی‬ ‫سیاس��ی و با تکیه بر «حفظ وضع موجود» که اس��تراتژی‬ ‫سیاس��ی دوران مبارک بود و م��ورد تایید حوت ق��رار دارد‪،‬‬ ‫استفاده از اهرم ش��بکه حامیان و ارتباطات حکومتی ب رای‬ ‫موفقیت مانند فرمولی ب رای پیروزی است‪.‬‬ ‫ب��رای ش��خصی ت هایی مانند ح��وت‪ ،‬به��ار عربی‬ ‫چندان هم افتابی نبود‪ .‬فروپاش��ی حکومت پلیس��ی مصر‬ ‫در پ��ی ناارام ی های ژانویه ‪ ،2011‬بس��یاری از ش��بکه های‬ ‫ارزش��مند ارتباطی حوت را قطع کرد و تبع��ات قدرت یافتن‬ ‫اخوان المس��لمین که حمایت های گس��ترده ش��بکه های‬ ‫خدمات اجتماعی این حزب را با خود همراه کرده بود‪ ،‬شبکه‬ ‫محلی ارتباطات الحوت را ب ی تاثیر کرد‪ .‬در سال ‪ 2011‬حوت‬ ‫مستقال در انتخابات پارلمانی شرکت کرد و ب رای خریدن رای‪،‬‬ ‫کپسول های پروپان که از طریق «ارتباطات» خود به دست‬ ‫اورده بود را با تخفیف قابل مالحظه ای در اختیار رای دهندگان‬ ‫قرار م��ی داد‪ .‬اما زمانی ک��ه مقام های اخوان المس��لمین و‬ ‫س��ازمان های محلی اقدام ح��وت را به مس��ئوالن گزارش‬ ‫کردند‪ ،‬او «مردان��ش» را مامور کرد تا کیوس��ک انتخاباتی‬ ‫اخوان المس��لمین را تخری��ب کنند‪ .‬به هر ح��ال این گونه‬ ‫تاکتی ک های عصر مبارک در دوران بهار ع ربی تاثیرگذار نبود‬ ‫و همان نتیجه هم از صندوق انتخابات بیرون امد‪ :‬حوت در‬ ‫حالی توانست حدود ‪ 10‬هزار رای کسب کند که رقیب اخوانی‬ ‫او ‪ 180‬هزار رای بیشتر به دست اورده بود‪.‬‬ ‫زمانی که محبوبیت اخوان المس��لمین در پی ربودن‬ ‫قدرت توسط محمد مرس��ی در نوامبر ‪ 2012‬کاهش یافت‪،‬‬ ‫حوت خیلی زود متوجه وزیدن باد موافق شد‪ .‬او در اعتراضات‬ ‫ضد مرس��ی بیرون کاخ ریاس��ت جمهوری در دسامبر ‪2012‬‬ ‫شرکت کرد و به سازماندهی تظاه رات گسترده جنبش تمرد‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫در ‪ 30‬ژوئن ‪ 2013‬در اسماعیلیه نیز کمک کرد‪ .‬سه روز بعد‬ ‫و زمانی که ارتش مصر همراه با این اعتراضات‪ ،‬مرسی را از‬ ‫قدرت برکنار کرد‪ ،‬حوت طی درگیری با کادر اخوان المسلمین‬ ‫مجروح ش��ده بود‪ .‬او ادع��ا م ی کند که اولین ش��کایت را از‬ ‫اخوان ی ها به دادستانی مصر ارائه کرده است‪ .‬در انتهای همان‬ ‫ماه حوت سرانجام توانست توجه رس��انه ها را به خود جلب‬ ‫کند‪ .‬او زمانی ک��ه مردانش را به خیاب��ان اورد تا از حکومت‬ ‫بخواهد که «از جان و مال مردم در مقابل گروه هایی که به‬ ‫نام مذهب اقدامات تروریس��تی انجام م ی دهند» محافظت‬ ‫کند؛ مشخصا منظورش اخوان المسلمین بود‪ .‬حوت تاکید‬ ‫م ی کند که سخنرانی معروف عبدالفتاح السیسی‪ ،‬وزیر دفاع‬ ‫وقت مصر که از مردم خواست تا به خیابان ها بیایند و قدرت‬ ‫را از «تروریسم» پس بگی رند‪ ،‬واکنشی از سوی حاکمیت بود‬ ‫به تاسی از اقدام «مردان» حوت‪.‬‬ ‫اقدامات ضد اخوانی حوت در میانه اگوس��ت ‪ 2013‬به‬ ‫اوج خود رسید‪ .‬در این زمان نیروهای امنیتی مصر تحصن‬ ‫هواداران محمد مرس��ی را در شمال قاهره با خشونت برهم‬ ‫زدند و در پی ان موج خش��ونت ها به اسماعیلیه رسید‪ .‬ادعا‬ ‫شد که نیروهای اخوان المسلمین در اسماعیلیه دو ماشین‬ ‫نظامی ارتش مصر را به سرقت بردند‪ .‬زمانی که این خبر به‬ ‫گوش حوت رسید توانست با دست یافتن به سوئیچ یکی از‬ ‫این ماش��ی ن ها‪ ،‬ان را به مقر ارتش در اسماعیلیه بازگرداند‪:‬‬ ‫«دس��تیارم م ی گفت اگر این کار را انجام ده��ی اخوان ی ها‬ ‫تو را خواهند کشت‪ .‬و من در پاس��خ گفتم در ه ر حال که تو‬ ‫م ی میری‪ .‬پس بهتر اس��ت که به دس��تان اخوان ی ها کشته‬ ‫شوی‪ .‬به این دلیل که پلیس پول خونت را پرداخت خواهد‬ ‫ک��رد‪ ».‬با این ح��ال بدون اینکه هیچ کدام کش��ته ش��وند‬ ‫توانستند یکی از ماشی ن ها را از کنترل اخوان ی ها خارج کنند‪.‬‬ ‫حوت یکی از اولین حامیان سیس��ی بود‪ .‬او در پاییز‬ ‫‪ 2013‬و در حالی که سیس��ی هن��وز وزیر دف��اع مصر بود‪،‬‬ ‫جبهه ای با ن��ام «جبهه مردم��ی ب رای حمای��ت از نامزدی‬ ‫السیسی ب رای انتخابات ریاست جمهوری» تشکیل داد‪ .‬پس‬ ‫از ان هم کمپی ن هایی ب رای حمایت از سیسی در اسماعیلیه‬ ‫و روستاهای اط راف در جریان رقابت های انتخاباتی تشکیل‬ ‫داد‪.‬‬ ‫اما چهار ماه پس از س��وگند ژنرال سیسی و اغاز دوره‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬حوت اصال حال و روز خوش��ی نداشت‪:‬‬ ‫«من یکی از اولین افرادی بودم که خواستار نامزدی سیسی‬ ‫ب رای ریاست جمهوری ش��دم اما هنوز پولی به من نداده اند‪.‬‬ ‫نه موقعیت مناس��بی دارم و نه شغلی‪ ،‬و این من را عصبانی‬ ‫م ی کند‪ .‬او (سیسی) حق و حقوق ما را نداد‪».‬‬ ‫«حق و حقوق» از نظر حوت یعنی انتصاب به عنوان‬ ‫یک مق��ام بلندپایه حکومت��ی مثل معاون وزی��ر یا معاون‬ ‫فرماندار‪ .‬حوت با اطمینان م ی گوید‪« :‬این س��مت حق من‬ ‫است که افرادم را ب رای کسب رای ب رای سیسی به خیابان ها‬ ‫اوردم‪ ،‬ای��ن روش تاریخی همیش��ه در اس��ماعیلیه جواب‬ ‫م ی دهد‪ ».‬حوت که تحصیالت راهنمای��ی دارد‪ ،‬م ی گوید‪:‬‬ ‫«من به این کش��ور خدمت کرده ام‪ .‬من حداقل در دو مورد‬ ‫علیه اخوان ی ها ش��هادت داده ام و خودرویی را که ‪ 450‬هزار‬ ‫پوند مصر ارزش داشت را به ارتش بازگرداندم‪ .‬اگر سیسی حق‬ ‫و حقوق من را پرداخت نکند یا از من تقدیر مناس��بی نکند‪،‬‬ ‫عصبانی خواهم شد و هیچ کس نم ی داند واکنشم چه خواهد‬ ‫بود‪ ».‬حاال حوت باز هم م ی خواهد ب رای انتخابات پارلمانی‬ ‫کاندیدا شود و امیدوار است بتواند نظر مثبت چند تاجر را ب رای‬ ‫تقبل هزینه های تبلیغات انتخاباتی خود جلب کند‪« :‬یک‬ ‫تاجر به من پول م ی دهد و من نم��اد و چهره او در انتخابات‬ ‫خواهم بود‪ .‬این امری طبیعی است‪».‬‬ ‫یک فعال انقالبی مصری ساکن اس��ماعیلیه که در‬ ‫دوران پس از قیام علیه انقالب س��کوت را بیش��تر ترجیح‬ ‫م ی دهد م ی گوید‪« :‬در فضایی که مصر ام��روز دارد افرادی‬ ‫مانند سلیمان الحوت م ی توانند نماینده پارلمان شوند‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪67‬‬ ‫«نه» فوتبال به صدا و سیما‬ ‫اختالفات میان فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما هفته گذشته وارد فاز تازه ای شد‪.‬‬ ‫علی کفاش��یان همچنان بر موضع خود مبنی بر راه ندادن دوربی ن های صداوسیما به‬ ‫ورزشگاه ها پافشاری م ی کند و حتی جلسه مشترک با عزت اهلل ضرغامی نیز باعث نشد تا‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال عقب نشینی کند‪ .‬فوتبال حاال به دنبال حق پخش تلویزیونی‬ ‫است‪ .‬اما اختالف پیشنهاد فدراسیون و تلویزیون کم نیست‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیتراول‬ ‫تابلوی ایستمقابلدوربین ها‬ ‫دولت چالش حق پخش تلویزیونی را حل م ی کند؟‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪1‬‬ ‫دوازده ب رای صد او سیما عدد خوش یمنی نبود‪ .‬درست‬ ‫در همین هفته از رقابت های لیگ برت��ر ناگهان کنداکتور‬ ‫ورزش چند شبکه خالی شد‪ .‬ان طرف ماجرا اما علی کفاشیان‬ ‫دیگر لبخندی به لب نداشت؛ دوربی ن های صدا و سیما حق‬ ‫ورود به ورزشگاه ها را ندارند‪ .‬بحران از همان لحظه اغاز شده‬ ‫بود‪ .‬همه نیروها چه اشکار و چه پشت پرده بسیج شده بوند‬ ‫تا نظر رئیس فدراسیون فوتبال تغییر کند‪ ،‬اما علی کفاشیان‬ ‫همچنان بر موضع خود پافشاری کرد‪ .‬نتیجه ان شد که در‬ ‫هفته دوازدهم لیگ برتر هیچ یک از دوربی ن های صد او سیما‬ ‫راهی به درون ورزشگاه ها پیدا نکرد‪ .‬کفاشیان از قبل هم این‬ ‫خبر را داده بود که در صورت به توافق نرس��یدن فدراسیون‬ ‫فوتبال با صد او س��یما‪ ،‬اجازه ورود دوربی ن های تلویزیونی به‬ ‫ورزشگاه ها را نم ی دهد‪ .‬پای حرف خود ایستاد و رقابت های‬ ‫هفته دوازدهم لیگ بدون پخش زنده تلویزیونی برگزار شد‪.‬‬ ‫جلسه ب ی نتیجه تلویزیون و فدراسیون فوتبال‬ ‫اوایل مهرماه بود که جلس ه ای میان رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال و نماینده سازمان صدا و س��یما برگزار شد‪ .‬مالقاتی‬ ‫که با حض��ور علی کفاش��یان‪ ،‬رئیس فدراس��یون فوتبال‪،‬‬ ‫مناف هاش��می‪ ،‬معاون وزیر ورزش و جوان��ان‪ ،‬تقدس نژاد‪،‬‬ ‫نماینده صدا و س��یما‪ ،‬مهدی ت��اج‪ ،‬رئیس س��ازمان لیگ‪،‬‬ ‫س��ردار ذوالفقاری‪ ،‬مع��اون امنیتی و انتظامی وزیر کش��ور‬ ‫ب ی نتیج ه ماند‪ .‬در همان مقطع در حالی که مناف هاشمی از‬ ‫برگزاری جلسه دیگری خبر م ی داد و اب راز امیدواری م ی کرد‬ ‫که موضوع حق پخش تلویزیونی حل خواهد شد این علی‬ ‫کفاشیان بود که بر ب ی نتیجه بودن جلسه و اقدامات عملی‬ ‫فدراس��یون در اینده ای نه چندان دور تاکی��د م ی کرد‪ .‬مورد‬ ‫اختالف صد او سیما و فدراسیون فوتبال اما روشن بود‪ .‬مبلغ‬ ‫پیشنهادی سازمان صدا و سیما ب رای حق پخش تلویزیونی‬ ‫مسابقات فوتبال لیگ برتر در فصل جاری ‪ 22‬میلیارد تومان‬ ‫اس��ت که فدراس��یون فوتبال خواهان افزایش چند ب رابری‬ ‫این رقم ب ر اساس افزایش هزینه ها و همین طور درامدهای‬ ‫تبلیغاتی است‪.‬‬ ‫کارت قرمز فدراسیون فوتبال به تلویزیون‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتب��ال در هفت��ه دوازدهم لیگ‬ ‫برت��ر باالخره تهدید خ��ود علیه صد او س��یما را عملی کرد‪.‬‬ ‫علی کفاش��یان که این روزها درگیر اخبار مختلف احتمال‬ ‫برکناری یا مخالف خوانی اعضای مجمع فدراسیون فوتبال‬ ‫اس��ت‪ ،‬در حرکتی رو به جلو درب ورزشگاه های برگزار کننده‬ ‫بازی های لیگ را به روی دوربی ن های صد او س��یما بس��ت‪.‬‬ ‫چراکه رقم درخواستی فدراس��یون فوتبال ب رای حق پخش‬ ‫مسابقات امسال ‪ 160‬میلیارد تومان اس��ت اما سیما گفته‬ ‫حاضر نیست بیشتر از ‪ 20‬میلیارد بدهد‪ .‬واکنش صد او سیما‬ ‫اما کمی احساس��ی بود‪ .‬شبکه سه با انتش��ار زیرنویسی بر‬ ‫صفحه تلویزی��ون و در جریان پخش س��ایر برنامه هایش‬ ‫متذکر شد که ب رای خدمت رس��انی اماده بوده اما فدراسیون‬ ‫مجوز ورود دوربی ن ها به ورزش��گاه را نداده است‪ .‬در همین‬ ‫حال علی کفاشیان‪ ،‬رئیس فدراسیون فوتبال که تا اینجای‬ ‫کار س��عی کرده بر تصمیمش پافشاری کند در مصاحب ه ای‬ ‫گفت که حتی پادرمیانی شورای امنیت کشور نیز ب رای اینکه‬ ‫قضیه حق پخش حل شود و فدراسیون دوربی ن ها را راه بدهد‪،‬‬ ‫موثر واقع نش��ده است؛ «از هش��ت ماه پیش با صد او سیما‬ ‫نامه نگاری و درخواست های بحق باشگاه ها را مطرح کردیم‬ ‫اما هیچ توجهی به خواسته های ما نشد‪ .‬حتی وقتی وزارت‬ ‫کشور نیز در این خصوص نظر داد‪ ،‬به نظر انها هم توجهی‬ ‫نکردند‪ .‬سیما هنوز روی مبلغی که خودش م ی گوید‪ ،‬پافشاری‬ ‫از واقعیت‬ ‫تا خیال‬ ‫داستان دو همسایه‬ ‫شرایط فعلی‬ ‫باخت‪ -‬باخت است‬ ‫پیشنهاددبیاسپورت‬ ‫چقدر صحت دارد؟‬ ‫گفت وگویمثلثباسخنگوی‬ ‫ف راکسیونورزشمجلس‬ ‫گفت وگویمثلثباسخنگوی‬ ‫ترئیسهفدراسیونفوتبال‬ ‫هیا ‬ ‫زیان دو طرفه‬ ‫اختالف شدید فدراس��یون فوتبال با صدا و سیما حاال‬ ‫فرصتی در اختیار علی کفاشیان قرار داده تا دایره همراهانش‬ ‫را بهتر بشناس��د‪ .‬او که مدتی است از س��وی برخی اعضای‬ ‫مجمع به طور مرتب تهدی��د به برکناری م ی ش��ود حاال در‬ ‫شرایطی مقابل صد او سیما قرار گرفته که خیل ی ها معتقدند‬ ‫شیوه او در برخورد با تلویزیون مورد تایید برخی از مسئوالن‬ ‫فدراس��یون نیس��ت‪ .‬از عزیزی خادم به عن��وان جدی ترین‬ ‫منتقد علی کفاش��یان نام برده م ی ش��ود‪ .‬یک��ی از اعضای‬ ‫هیات رئیس��ه که بارها مخالفت خود با شیوه های مدیریتی‬ ‫کفاشیان را اش��کار کرده و البته کفاشیان نیز واکنش هایی‬ ‫نس��بت به برخی مصاحب ه های وی نش��ان داده اس��ت‪ .‬در‬ ‫رده ای خفی ف تر علی کفاش��یان منتقدان دیگ��ری را نیز به‬ ‫خود م ی بین��د‪ .‬منتقدانی که معتقدند راه ن��دادن دوربی ن ها‬ ‫به ورزشگاه ها راه حل رسیدگی به بحران حق پخش نیست‬ ‫و صرف��ا عالقه مندان به تماش��ای فوتب��ال را ازرده خواهد‬ ‫کرد‪ .‬اما بحران در طول هفته گذش��ته ان ق��در باال گرفت‬ ‫که دبی ر کل فدراس��یون فوتب��ال ب رای چن��د روز فراموش‬ ‫کرد عزلش از س��وی هیات رئیسه فدراس��یون مورد تاکید‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ .‬محم��د مهدی نبی در مق��ام حمایت از‬ ‫کفاشیان در چند مصاحبه رس��می اعالم کرد‪« :‬ب رابر دستور‬ ‫هیات رئیسه فدراس��یون فوتبال اگر قرارداد ‪ 100‬میلیاردی‬ ‫توسط صدا و سیما به امضا نرسد همچنان دستور منع ورود‬ ‫دوربی ن های تلویزیونی به قوت خود پابرجاس��ت و همانند‬ ‫هفته دوازدهم هیچ یک از بازی های ای��ن هفته روی انتن‬ ‫نخواهد رفت و مس��ئولیت این کار با رسانه ملی است چون‬ ‫انها از پذیرش حق واقعی فوتبال طف��ره م ی روند‪ ».‬این در‬ ‫حالی بود که مهدی تاج‪ ،‬رئیس س��ازمان لیگ برتر در چند‬ ‫روز اغاز این بحران سکوت پیش��ه کرد‪ .‬س��کوتی که برخی‬ ‫رسانه ها ان را سوال ب رانگیز خواندند و البته عضویت تاج در‬ ‫شورای سیاست گذاری ورزش صدا و س��یما را یکی از دالیل‬ ‫سکوت وی برش��مردند‪ ،‬اما مهدی تاج سکوتش را در برنامه‬ ‫نود شکست‪ .‬او سعی کرد در فضایی توام با احترام نسبت به‬ ‫صدا و س��یما از حق فوتبال دفاع کند‪ .‬اما مدی ران باشگاه ها‬ ‫از علی کفاش��یان حمایت کردند‪ .‬اگرچه برخ��ی از انها نیز‬ ‫مثل به رام افش��ارزاده موضع محافظه کارانه اتخاذ کردند و‬ ‫دو طرف ماجرا را مقصر دانس��تند‪ .‬اما با این همه کفاشیان‬ ‫حمایت همه جانبه باش��گاه ها را پشت س��ر خود م ی بیند‪.‬‬ ‫هر چند که معلوم نیس��ت این حمایت تا کج��ا ادامه پیدا‬ ‫کند‪ .‬چون باشگاه ها نیز بابت عدم پخش زنده تلویزیونی با‬ ‫اسپانسرهای خود دچار مشکالتی شده اند‪.‬‬ ‫مهرزاد خلیلیان درباره پخش نش��دن بازی های هفته ‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫صد او سیما و فدراسیون فوتبال؛ حاال هر دو اینها ضرر‬ ‫مالی شدیدی به خود م ی بینند‪ .‬سازمان صداوسیما از چند روز‬ ‫قبل از اغاز هفته دوازدهم لیگ برتر اقدام به تعیین تعرفه و‬ ‫جذب اگهی کرده بود‪ ،‬اما پول این اگه ی ها به صاحبان کاال‬ ‫مسترد شد چرا که مسابقه ای روی انتن نرفت که در کنار ان‬ ‫تبلیغی پخش شود! حقیقت ان است که نه تنها پخش اصل‬ ‫مسابقات ب رای سیما درامدزاس��ت‪ ،‬بلکه برخی برنامه های‬ ‫جانبی هم مثل نود و دوربین خبرس��از از کنار تصوی ربرداری‬ ‫این دیدارها سوژه هایی به دس��ت م ی اورند‪ .‬همه زیان های‬ ‫این مش��اجره اما فقط متوجه صداوس��یما نبود چرا که خود‬ ‫فدراس��یون هم از ناحیه طوالنی ش��دن دعوا ب��ا تلویزیون‬ ‫ص ف بندی ها در درون فدراسیون‬ ‫ورزش‬ ‫م ی کند و ب رای ما چاره ای جز این باقی نگذاش��تند‪ .‬من هم‬ ‫گفتم پخش مس��ابقات فعال متوقف ش��ود تا خیال همه‬ ‫راحت شود و حاال هم از مردم خواهش م ی کنم ب رای تماشای‬ ‫مسابقات تا اطالع ثانوی به ورزشگاه ها بروند تا بعدا ببینیم‬ ‫چه م ی شود‪ ».‬اما تمام حوادث رخ داده در دوران مدیریت شش‬ ‫ساله کفاش��یان را که کنار بگذاریم‪ ،‬م ی توان اذعان کرد که‬ ‫جلوگیری از پخش زنده رقابت ها‪ ،‬یکی از اقدامات مهم دوران‬ ‫مدیریت وی به ش��مار م ی رود‪ .‬حال انکه این تصمیم تا چه‬ ‫حد منطقی است موضوعی است که باید بیشتر مورد بررسی‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬پس از اینکه فدراسیون فوتبال اولتیماتوم خود‬ ‫مبنی بر ممانعت از ورود دوربی ن های تلویزیونی را به مرحله‬ ‫عمل رساند‪ ،‬مدی ران دستگاه های اجرایی کشور از مسئوالن‬ ‫رسانه ملی درخواست کردند ب رای حل مشکل به وجود امده‬ ‫میان رسانه ملی و فدراسیون فوتبال ب رای چندمین بار دور‬ ‫یک میز بنشینند تا شاید توافق نهایی حاصل شود‪ .‬مدی ران‬ ‫رسانه ملی به س��رعت با این پیش��نهاد موافقت کردند اما‬ ‫مسئوالن فدراسیون فوتبال که توانسته بودند حمایت نسبی‬ ‫وزارت ورزش و جوانان و فراکس��یون ورزش مجلس را جلب‬ ‫کنند به پیشنهاد کنندگان برگزاری این نشست اعالم کردند‬ ‫تنها به یک شرط در این جلس��ه حضور خواهند داشت که‬ ‫صد او سیما پرداخت قرارداد ‪ 100‬میلیاردی را بپذیرد‪ .‬با تعیین‬ ‫این پی ش شرط از سوی مسئوالن فدراسیون فوتبال‪ ،‬سران‬ ‫رس��انه ملی دوباره به پرداخت همان رقم پیش��نهادی خود‬ ‫اصرار کردند و مدعی شدند اگر رقم بیش از ‪ 36‬میلیارد تومان‬ ‫باشد صد او سیما توان پرداخت ان را ندارد‪.‬‬ ‫تهدید های دو طرف نش��ان م ی داد ک��ه هیچ یک از‬ ‫طرفین قصد عقب نشینی از مواضع خود را ندارد‪ .‬سی د تقی‬ ‫س��ه رابی‪ ،‬مدی��رکل روابط عمومی س��ازمان صداوس��یما‬ ‫بالفاصل��ه در مصاحب��ه ای گفت‪« :‬س��ازمان صداوس��یما‬ ‫امادگی پخش مس��ابقات را داش��ت اما به دلیل کارشکنی‬ ‫فدراسیون این اتفاق محقق نشد‪ .‬همان طور که در شبکه سه‬ ‫اطالع رسانی کردیم و در جدول پخش این شبکه هم لحاظ‬ ‫شده بود‪ ،‬صداوسیما امادگی پخش زنده لیگ برتر را داشت‪،‬‬ ‫اما به دلیل ناهماهنگ ی های فدراس��یون این اتفاق محقق‬ ‫نشد‪ .‬بناب راین فدراس��یون فوتبال باید پاس��خگوی مردم و‬ ‫عالقه مندان باشد‪ .‬خود مس��ئوالن فدراسیون هم به خوبی‬ ‫م ی دانند که ادامه این روند با توجه ب��ه مطالب ه عموم مردم‬ ‫ب رای پوشش تلویزیونی مقدور نیست؛ بناب راین بهتر است به‬ ‫خواست مردم به ویژه جوانان ورزش دوست احترام بگذارند‪».‬‬ ‫اما امیر حسینی مدیر روابط عمومی فدراسیون در پاسخ به‬ ‫اظهارات مدیر روابط عمومی صداوس��یما گفت‪« :‬در مسیر‬ ‫توافق و احقاق حقوق باشگاه ها‪ ،‬فدراسیون‪ ،‬سازمان لیگ و‬ ‫تمامی باشگاه ها نهایت همکاری و تعامل را با صداوسیما به‬ ‫کار گرفتند اما از انجا که شاهد هیچ گونه همکاری از سوی‬ ‫سازمان صدا و س��یما در این باره نبودیم درنهایت مجبور به‬ ‫انجام این کار شدیم‪ .‬ب راساس مقتضیات و منافع باشگاه های‬ ‫لیگ برتر و همچنین الزامات کنفدراسیون فوتبال اسیا در‬ ‫احقاق حقوق باشگاه ها س��عی در حل این مشکل ب راساس‬ ‫همکاری دوجانبه داشتیم‪ .‬کما اینکه فدراسیون فوتبال ب رای‬ ‫حل این مش��کل در نامه ها و مکاتبات متعدد با صداوسیما‬ ‫خواس��تار عقد قرارداد ب رای پخش بازی های لیگ برتر شد‬ ‫اما تاکنون با توجه به نزدیک شدن به نیم فصل این رقابت ها‬ ‫س��ازمان صدا و س��یما هیچ اقدامی در این خصوص انجام‬ ‫نداد و ما در نهایت مجبور به ممانع��ت از ورود دوربی ن های‬ ‫صدا و س��یما به ورزش��گاه ها ش��دیم‪ ».‬این دعوا در سطوح‬ ‫باالتر نیز ظرف مدت ‪ 24‬س��اعت ش��دت گرف��ت؛ نزاعی‬ ‫که حتی مجلس��ی ها را نی��ز وادار به واکنش ک��رد‪ .‬برخی‬ ‫نمایندگان مجلس طرفدار ادامه راه حل کفاش��یان و برخی‬ ‫نیز خواس��تار تجدید نظر فدراس��یون در سیاس��ت تازه اش‬ ‫نسبت به صد او سیما شدند‪ .‬سخنگوی کمیسیون فرهنگی‬ ‫مجلس شورای اس�لامی گفت‪« :‬نمایندگان عضو شورای‬ ‫نظارت بر صداوسیما با تشکیل کارگروهی موضوع اختالف‬ ‫فدراسیون ها با صداوسیما را در اس��رع وقت بررسی کرده و‬ ‫نتیجه را به کمیسیون گزارش خواهند داد‪».‬‬ ‫ حجت االسالم سیدعلی طاهری با اش��اره به اختالف‬ ‫فدراسیون فوتبال و برخی دیگر از فدراسیون ها با صداوسیما‬ ‫ب رای حق پخش مسابقات گفت‪« :‬در جلس ه ای مقرر شد سه‬ ‫نفر از اعضای کمیسیون که در شورای نظارت بر صد او سیما‬ ‫فعالی��ت م ی کنند (بیژن نوب��اوه‪ ،‬نماینده ته��ران و یکی از‬ ‫خب رنگاران سابق صداوسیما‪ ،‬پژمان فر‪ ،‬نماینده مشهد و مفید‬ ‫کیای ی نژاد‪ ،‬نماینده ساوجبالغ) موضوع را هر چه سریع تر با‬ ‫تشکیل جلس��ه ای‪ ،‬به صورت فوری پیگیری کنند و به این‬ ‫کمیسیون‪ ،‬گزارش دهند‪».‬‬ ‫مصاحب��ه بیژن نوب��اوه ام��ا اب پاکی را روی دس��ت‬ ‫فوتبال ی ها ریخت‪ .‬او تاکید کرد‪« :‬طبق قانون مجلس‪۸۰۰ ،‬‬ ‫میلیارد تومان بودجه صد او سیما از طریق دولت و ‪ ۸۰۰‬میلیارد‬ ‫تومان دیگر نیز باید توسط خود این سازمان از طریق اگهی‬ ‫و مواردی از این دست تامین ش��ود و قانونا این سازمان حق‬ ‫ندارد به فدراسیون فوتبال پرداختی داشته باشد‪ .‬دوستان در‬ ‫وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال شیوه صحیحی را انتخاب‬ ‫نکرده اند‪ .‬حتی من ابتدا با اقای تاج در این خصوص صحبت‬ ‫کردم و مقرر شد صدا و س��یما ب رای مدت سه سال مبلغ ‪۶۶‬‬ ‫میلیارد تومان به فدراسیون ب رای حق پخش بازی ها بدهد‬ ‫اما فدراس��یون مبلغی بیش از ‪ ۱۰۰‬میلیارد را طلب کرد‪ .‬در‬ ‫بررس ی های ما هم اینگونه استنباط شد که از اساس این پول‬ ‫نباید به فدراسیون پرداخت شود و این مساله را طی نامه ای‬ ‫به وزیر ورزش و جوانان اعالم کردیم و منتظر پاس��خ ایشان‬ ‫هستیم‪».‬‬ ‫رئیس کمیته ورزش و جوانان کمیس��یون فرهنگی‬ ‫مجلس شورای اسالمی درخصوص امکان سوال یا استیضاح‬ ‫وزیر در صورت عدم پاسخ به نامه گفت‪« :‬در این نامه هشدار‬ ‫دادم که توقع فدراس��یون غیر قانونی است و با شناختی که‬ ‫از وزیر دارم قطعا به نامه پاس��خ خواهد داد و مس��اله بدون‬ ‫تنش حل م ی ش��ود‪ .‬مجلس امادگی کامل دارد تا بر مبنای‬ ‫مستندات خود این ادعا را ثابت کند‪».‬‬ ‫متحمل ضررهایی ش��د‪ .‬در درجه اول قوانین کنفدراسیون‬ ‫اس��یا صراحت دارد که مس��ابقات لی گ های حرفه ای باید‬ ‫به دقت تصویربرداری شوند تا برخی شائب ه ها در مورد انها از‬ ‫بین برود‪ .‬در درجه بعدی اما پای اسپانس��ر سازمان لیگ به‬ ‫میان کشیده شد‪ .‬کانون ای ران نوین که در حال حاضر حام ی ‬ ‫لیگ برتر اس��ت و تبلیغات دور زمین را در اختیار دارد‪ ،‬طبعا‬ ‫مایل است پخش بازی ها به روال عادی برگردد تا این تبلیغات‬ ‫دیده شوند‪ .‬گفته م ی شود قرارداد این اسپانسر با فدراسیون‬ ‫ب رای لیگ چهاردهم ‪ 80‬میلیارد تومان است که پخش نشدن‬ ‫یک هفته لیگ برتر‪ ،‬بیش از دو میلیارد تومان به فدراسیون‬ ‫فوتبال ضرر وارد کرده است‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫دوازده��م لیگ برت��ر به دلیل ع��دم پرداخ��ت حق پخش‬ ‫تلویزیونی گفت‪« :‬یک س��ری حق و حقوق اس��ت که باید‬ ‫محترم شمرده ش��ود‪ .‬همان گونه که صداوسیما بابت یک‬ ‫تبلیغ در تلویزیون هزینه دریافت م ی کند‪ ،‬به همی ن ترتیب‬ ‫باید حق و حقوق مربوط به پخ��ش تلویزیونی را به فوتبال‬ ‫بپردازد‪ .‬همان گونه که صداوس��یما هزینه مربوط به چنین‬ ‫ق و حقوق مربوط به فوتبال‬ ‫پروژه هایی را م ی پردازد بای��د ح ‬ ‫را نیز پرداخت کند‪ .‬اگر هم صداوسیما در این زمینه مشکلی‬ ‫دارد خودش باید مشکلش را حل کند‪ .‬یک سال است که به‬ ‫صداوس��یما م ی گوییم که حق فوتبال را پرداخت کنند اما‬ ‫انها حتی در ای��ن زمینه پای مذاکره ه��م نم ی ایند‪ ».‬به رام‬ ‫افشارزاده در مورد حق پخش هر دو طرف را مقصر م ی داند و‬ ‫م ی گوید‪« :‬صداوسیما باید با فدراسیون تعامل کند تا مردم‬ ‫از دی��دن بازی های فوتب��ال محروم نش��وند‪ .‬فکر م ی کنم‬ ‫کفاشیان تقصیرکار است‪ .‬او نباید کار را به جایی م ی رساند‬ ‫که فوتبال ی ها از دیدن تیم محبوبش��ان محروم ش��وند‪ .‬به‬ ‫هرحال فوتبال ب رای خیل ی ها مس��اله مهمی است و مردم‬ ‫دوست دارند بازی ها را تماشا کنند‪ .‬فکر م ی کنم کفاشیان دیر‬ ‫به فکر گرفتن حق پخش افتاده است‪ .‬او باید خیلی قب ل تر از‬ ‫اینها فکر این مساله را م ی کرد‪ .‬صداوسیما هم مقصر است‪.‬‬ ‫انها باید با فدراس��یون فوتبال همکاری کنن��د‪ .‬به هرحال‬ ‫باشگاه ها باید بتوانند بخش��ی از هزینه هایشان را از طریق‬ ‫حق پخش تامین کنند‪».‬‬ ‫واکنش صد او سیما درباره حق پخش تلویزیونی‬ ‫صدا و س��یما درباره حق پخش تلویزیون��ی دو موضع‬ ‫متفاوت را تاکنون اتخاذ کرده اس��ت‪ .‬موضع نخس��ت انها‬ ‫بیش��تر تهاجمی بود‪ .‬این موضع را م ی ش��د از مصاحبه تند‬ ‫حس��ن تقدس نژاد‪ ،‬معاون مالی و اداری سازمان صداوسیما‬ ‫خواند‪ .‬انجا که وی به عنوان فردی که مس��ئولیت پیگیری‬ ‫این قضیه را ب ر عهده داشت در یک مصاحبه اتشین کفاشیان‬ ‫را زیر تیغ انتقاد برد‪« :‬کفاشیان معرفت‪ ،‬شرف و انسانیت را‬ ‫زیر سوال برده است‪ .‬سال گذش��ته ‪ 17‬و نیم میلیارد دادیم‪.‬‬ ‫امس��ال هم ‪ 22‬میلیارد م ی دهیم و در همین حد‪ ،‬بیش��تر‬ ‫نم ی دهیم‪ .‬مش��کلی در پخش بازی ها پیش نخواهد امد‪.‬‬ ‫پخش بازی ها دست ماست‪ .‬دس��ت اقای کفاشیان نیست‬ ‫که جلوی ان را بگیرد‪ .‬مگر دست من و اقای کفاشیان است‬ ‫که این مس��ابقات را پخش کنیم یا نکنیم‪ .‬پخش بازی ها‬ ‫کار ارزشمند و اولویت داری است که حتما باید نسبت به ان‬ ‫اقدام کرد‪ ».‬دو ماه پیش از این مصاحبه اما س��ید عزت اهلل‬ ‫ضرغامی نیز در پاسخ به سوالی درباره موضعش به عنوان‬ ‫رئیس س��ازمان صداوس��یما در قبال حق پخش مسابقات‬ ‫فوتبال‪ ،‬گفته بود‪« :‬این بحث بین مع��اون اداری مالی ما و‬ ‫مسئوالن فدراسیون پیگیری م ی شود‪ .‬هر سال بحث هایی‬ ‫هست و حل م ی شود‪ .‬امسال نیز مشکلی نیست و بازی ها‬ ‫پخش م ی ش��وند‪ .‬البته یک مش��کل توافق روی بعضی از‬ ‫کمک های یک طرفه که رس��انه ملی انجام م ی دهد‪ ،‬وجود‬ ‫دارد که ان هم مساله خاصی نیست و حل شده است‪ .‬بازی ها‬ ‫به موقع پخش م ی شود‪ ».‬اما موضع مدیر شبکه سه سیما‬ ‫هم درخصوص اظهارات رئیس فدراسیون مبن ی بر جلوگیری‬ ‫از پخش لی گ برتر جالب بود‪ .‬او به کفاش��یان تذکر داده بود‬ ‫که نباید با زبان تهدید با صدا و سیما سخن بگوید‪« :‬فوتبال‬ ‫ورزشی است که مردم به تماشای ان عالقه مند هستند‪ .‬ما‬ ‫اجازه نداری��م با زبان تهدید صحبت کنی��م؛ به جهت اینکه‬ ‫ب رازنده مردم نیس��ت‪ ».‬هیچ یک از این موضع گیری ها اما‬ ‫کار را ب رای راه ندادن دوربی ن ها به ورزش��گاه ها دشوار نکرد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس��د وزارت ورزش نیز فعال عالقه مند نیس��ت‬ ‫در مقام میانجی وارد عمل ش��ود و به فدراس��یون فوتبال‬ ‫دستور دهد تا محرومیت را از دوش تلویزیون بردارد‪ .‬خب رنگار‬ ‫ورزش��ی هفته نامه مثلث ب��رای پیگیری اخری��ن خبرها و‬ ‫ازواقعیتتاخیال‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫‪2‬‬ ‫پیشنهاد دبی اسپورت چقدر صحت دارد؟‬ ‫در حالی که نزاع میان فدراس��یون و تلویزیون شدت‬ ‫بیش��تری به خود گرفته‪ ،‬این علی کفاش��یان اس��ت که در‬ ‫گفت وگوهای متعدد خود از پیشنهادهای هنگفت شبکه های‬ ‫تلویزیونی عربی خب��ر م ی دهد‪ .‬او یک روز بع��د از اقدامات‬ ‫اشت ی جویانه ب رنامه نود در هفته گذشته به شه ر کرد سفر کرد‬ ‫و در پاسخ به این سوال که ایا شبکه های ورزشی الجزیره و‬ ‫دبی اسپورت ب رای پخش مستقیم فوتبال ای ران اعالم امادگی‬ ‫کرده اند‪ ،‬تاکید کرد در حال حاضر این دو ش��بکه ورزش��ی‬ ‫خارجی‪ ،‬ب رای پخ��ش فوتبال ای ران اع�لام امادگی کرده اند‬ ‫اما در این رابطه‪ ،‬سازمان صدا و سیما حضور این شبکه ها را‬ ‫غیرقانونی اعالم کرده است‪ .‬او گفت‪« :‬فدراسیون فوتبال به‬ ‫صدا وسیما اعالم کرده حاضر است شبکه فوتبال راه اندازی‬ ‫کن��د و خ��ودش هزینه های این ش��بکه را پرداخ��ت کند و‬ ‫هزینه های صدا و سیما و بودجه این سازمان را نیز بدهد‪ ».‬این‬ ‫اظهارنظر در حالی مطرح م ی شد که مهدی تاج نیز در ب رنامه‬ ‫نود این پیشنهاد را تایید کرد اما اضافه کرد که ما قصد نداریم‬ ‫با شبکه های خارجی کار کنیم چون م ی خواهیم با تلویزیون‬ ‫مملکت خودمان کارها را پیش ببریم و مشکالت حق پخش‬ ‫تلویزیونی را حل کنیم‪ .‬رئیس سازمان لیگ به عنوان مثال از‬ ‫شبکه الجزیره نام برد‪ .‬این در حالی است که شبکه الجزیره‬ ‫حدود یک سال است وجود خارجی ندارد و «دبی اسپورت»‬ ‫به جای این شبکه فعالیت م ی کند‪.‬‬ ‫‪ 250‬میلی��ارد تومان؛ یعنی ح��دود صد میلیارد تومان‬ ‫بیش از ان رقم ی که مس��ئوالن فدراس��یون فوتبال انتظار‬ ‫دریافت ان را بابت حق پخش تلویزیونی رقابت های فوتبال‬ ‫لی گ های داخل��ی از صدا و س��یما دارند‪ .‬ایا این پیش��نهاد‬ ‫عجی��ب ‪ 250‬میلیاردی را ش��بکه عربی دبی اس��پورت به‬ ‫فدراس��یون فوتبال ارائه کرده اس��ت‪ ،‬ان ه��م در حالی که‬ ‫مس��ابقات فرمول ی��ک‪ ،‬بوندس لیگا و چن��د لیگ مطرح‬ ‫اقدامات صد او سیما ب رای حل مشکل حق پخش تلویزیونی‬ ‫با برخی از اعضای ش��ورای سیاس��ت گذاری ورزش شبکه‬ ‫س��ه تماس گرفت که همه این تماس ها ب ی پاس��خ ماند‪.‬‬ ‫اعضای شورای سیاست گذاری شبکه سه اعتقاد دارند تنها‬ ‫مرجعی که م ی تواند مشکل حق پخش را حل کند شخص‬ ‫رئیس سازمان صدا و سیماست‪ .‬رئیس��ی که اتفاقا دوشنبه‬ ‫هفته گذشته پیشقدم ش��د تا با اهالی فوتبال درباره مشکل‬ ‫تو گو کند‪.‬‬ ‫حق پخش دیدار و گف ‬ ‫جلس��ه ای که به دعوت مجی��د زین العابدین‪ ،‬رئیس‬ ‫شورای هماهنگی ورزش سازمان صد او سیما برگزار شد و در‬ ‫ان عالوه بر عزت اهلل ضرغامی‪ ،‬روس��ای باشگاه هایی نظیر‬ ‫سپاهان‪ ،‬استقالل اهواز‪ ،‬راه اهن‪ ،‬پرسپولیس و چند باشگاه‬ ‫دیگر حضور داش��تند‪ .‬اما نتیجه این جلسه چیزی نبود که‬ ‫علی کفاش��یان را از تصمیمش برگرداند‪ .‬چه در این جلسه‬ ‫عنوان شد که قانون اجازه پرداخت پول به فدراسیون فوتبال‬ ‫را نم ی دهد و صداوسیما نم ی تواند در این زمینه گامی بردارد‪.‬‬ ‫ضرغامی در این نشست توضیح داده بود که شرایط رسانه‬ ‫صداوسیما به عنوان یک رسانه دولتی با سایر رسانه های دنیا‬ ‫که اغلب خصوصی هستند‪ ،‬متفاوت است و صداوسیما فعال‬ ‫نم ی تواند انتظار فدراسیون فوتبال را براورده کند‪ .‬این جلسه‬ ‫در برنامه نود هفته گذشته مورد اشاره قرار گرفت اما یک روز‬ ‫بعد اظهار نظر علی کفاشیان اب پاکی را روی دست تلویزیون‬ ‫ ریخت‪« :‬روی حرف خود ایستاده ایم‪ .‬به خواسته مان در مورد‬ ‫حق پخش از صد او سیما همچنان اصرار داریم‪».‬‬ ‫کفاشیان گفت‪« :‬نشست صمیمانه ای با اقای ضرغام ی ‬ ‫داشتیم‪ .‬انها شرایط و مشکالت خود را بیان کردند‪ ،‬ما نیز به‬ ‫شرایط موجود فدراسیون و مشکالت ان پرداختیم‪ .‬ضرغامی‬ ‫ یکی از مش��کالت فعلی را عدم بودجه م ی دانست اما ما بر‬ ‫دریافت این حق پخش مصر هستیم چرا که حق ماست و ما‬ ‫نم ی خواهیم با زورگویی حق خودمان را بگیریم‪ .‬در هر صورت‬ ‫دیگر را مورد پوشش قرار م ی دهد؟! منازعه میان فدراسیون‬ ‫فوتبال و صدا و سیما با عمل ی شدن دستور تهدید امیز علی‬ ‫کفاشیان وارد فاز تازه ای شده است‪ .‬با عدم صدور اجازه ورود‬ ‫دوربی ن های تلویزیون به ورزش��گاه ها‪ ،‬برنامه س��ازان رسانه‬ ‫ملی نتوانستند تصاویر دیدار تیم های پرسپولیس و سایپا و‬ ‫استقالل و پدیده را ضبط کنند‪ .‬الب ی های مدی ران تلویزیون‬ ‫هم تا امروز نتیجه نداده است و بر همین اساس‪ ،‬شبکه سه‬ ‫هم با ناامیدی از بروز توافق‪ ،‬کنداکتور هفته گذشته خود را‬ ‫بدون در نظر گرفتن این دیدارها چید‪ .‬در این جدول تنها چهار‬ ‫بازی از لی گ های اروپایی بارس��لونا ـ رئال مادرید‪ ،‬منچستر‬ ‫یونایتد ـ چلس��ی‪ ،‬هامبورگ ـ بایرن مونیخ و رئال مادرید ـ‬ ‫لوانته طی هفته گذشته پخش شد‪ .‬با این حساب تلویزیون‬ ‫کلی از اگه ی هایی که به واس��طه پخ��ش بازی های لیگ‬ ‫ای ران جذب م ی کرد را نیز از دست رفته م ی دید‪ .‬ضمن انکه‬ ‫شبکه های س��ه و ورزش و در راس انها برنامه «نود» نیز از‬ ‫خوراک تصویری قابل توجهی مح��روم ماندند‪ .‬در این بین‬ ‫اظهارنظر سرمربی س��ایپا جالب بود‪ .‬مجید جاللی پس از‬ ‫برد تیمش مقابل پرسپولیس گفت‪« :‬شنیده ام شبکه دبی‬ ‫اسپورت حاضر است ‪ 250‬میلیارد تومان ب رای تصاحب حق‬ ‫پخش تلویزیونی لیگ برتر ای ران بدهد‪ .‬در گذش��ته حاضر‬ ‫بود ‪ 190‬میلیارد تومان بابت دریاف��ت امتیاز پخش بدهد‪».‬‬ ‫هر دو رقمی که جاللی مطرح کرد از رقم فعلی مورد انتظار‬ ‫فدراس��یون یعنی ‪ 160‬میلیارد تومان بیش��تر بود‪ .‬جاللی‬ ‫همچنین با پی ش بینی انکه این اتفاق طوالنی نخواهد شد‪،‬‬ ‫ضرر ان را بیشتر متوجه تلویزیون دانست تا فدراسیون و از‬ ‫مدی ران صدا و سیما خواست ب رای حل این مشکل پیشقدم‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫برخی منابع از درون شبکه دبی اسپورت البته پیشنهاد‬ ‫‪ 250‬میلیارد تومانی را رد م ی کنند اما برخی منابع نیز تاکید‬ ‫ورزش‬ ‫ما بر دریافت حق خودمان از حق پخش فوتبال ایستاده ایم‬ ‫و صداوسیما نیز باید مشکالت خود را از راه های دیگری حل‬ ‫کند‪ ».‬وی با بیان اینک��ه تصمیم گیری نهایی در خصوص‬ ‫حق پخش فوتبال به دولت واگذار ش��د گفت‪« :‬دولت باید‬ ‫کمبود بودجه صداوسیما را جب ران کند نه فدراسیون فوتبال‬ ‫و تا زمانی که حق پخش به حس��اب فدراسیون واریز نشود‬ ‫هیچ تغییری رخ نخواهد داد‪ ».‬کفاش��یان با بیان اینکه اگر‬ ‫نم ی خواهید حق پخش ما را پرداخت کنید فوتبال را به حالت‬ ‫اماتور در بیاورید‪ ،‬گفت‪« :‬باش��گاه های فوتبال ما حرفه ای‬ ‫هس��تند و یکی از عواملی که انه��ا را حرفه ای کرده پخش‬ ‫فوتبال است و اگر این قطع ش��ود باید ان را به اماتور تغییر‬ ‫بدهیم‪ ».‬وی یکی از راه های ارتقای وضعیت فوتبال و تحقق‬ ‫مطالبات و دغدغه ها را دریافت این منبع مالی و هزینه کردن‬ ‫ان دانست و گفت‪« :‬اگر صداوسیما و دولت نم ی توانند حق‬ ‫پخش بدهند از حرفه ای به اماتور در م ی اییم‪».‬‬ ‫ی گفت که بودجه ما سه‬ ‫کفاشیان یاداور شد‪« :‬ضرغام ‬ ‫هزار میلیارد است که نیمی از ان را دولت و مابقی را خودمان‬ ‫باید تهیه کنی��م و نم ی توانیم در ح��ال حاضر حق پخش‬ ‫بدهیم چرا که بودجه نیست‪ .‬امیدواریم با تغییر و تحول در‬ ‫مدیریت صدا وسیما مشکالت مرتفع شود‪ ».‬این اظهار نظرها‬ ‫نشان م ی دهد که نزاع میان فدراسیون فوتبال و صد او سیما‬ ‫به این زودی ها حل نخواهد شد‪.‬‬ ‫تنها دولت است که م ی تواند گره کور این ماجرا را باز‬ ‫کند‪ .‬ش��اید هم در دقیقه نود اتفاق دیگری رخ دهد و دستور‬ ‫تازه ای از سوی مقامات باالدس��تی علی کفاشیان را وادار به‬ ‫عقب نشینی کند‪.‬‬ ‫فعال که کفاشیان عزم کرده تا به صورت غیر منطقی و‬ ‫احساسی حق فوتبال را بگیرد در حالی که در این میان صدا‬ ‫و سیما فقط در صورتی م ی تواند به فدراسیون پول دهد که‬ ‫موضوع در دولت یا مجلس تصویب شود‪.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با سخنگوی فراکسیون ورزش مجلس‬ ‫‪3‬‬ ‫سخنگوی ف راکسیون ورزش مجلس شورای‬ ‫اسلامی با انتقاد از سیاس�ت های صد او س�یما‬ ‫در قبال فوتب�ال تاکی�د م ی کند ک�ه از موضع‬ ‫سخت گیرانه فدراس�یون در خصوص تلویزیون‬ ‫رضایت دارد‪ .‬سی د هادی حس�ینی در گفت وگو‬ ‫با مثلث درباره ضرورت بازنگری صدا و س�یما در‬ ‫سیاس�ت هایش نس�بت به فوتب�ال حرف های‬ ‫جالبی را ب�ه زبان م ی اورد‪ .‬متن ای�ن گفت وگو را‬ ‫م ی خوانید‪ .‬او در این گفت وگو جانب فدراسیون‬ ‫فوتبال را گرفت‪ .‬م�ا برای اینک�ه عدالت در این‬ ‫مورد رعایت شود به سراغ مسووالن ورزش سیما‬ ‫هم رفتیم که انه�ا در این زمین�ه ترجیح دادند‬ ‫گفت وگو نکنن�د‪ .‬مثل�ث امادگی انتش�ار نظر‬ ‫مسووالن ورزش سیما را هم دارد‪.‬‬ ‫ب�ه نظر م ی رس�د ش�ما ب ه عن�وان س�خنگوی‬ ‫فراکس�یون ورزش مجلس ش�ورای اسلامی با‬ ‫حرکت فدراس�یون فوتب�ال مبنی ب�ر راه ندادن‬ ‫دوربی ن ه�ای تلویزیونی ب�ه ورزش�گاه ها موافق‬ ‫هستید‪.‬‬ ‫بل��ه‪ ،‬موافقم‪ .‬موض��ع فوتبال منطقی اس��ت‪ .‬ایا‬ ‫ما م ی خواهیم در کش��ورمان فوتبال داش��ته باشیم یا نه؟‬ ‫این س��وال من از اقایان اس��ت‪ .‬همه پاس��خ م ی دهند بله‬ ‫م ی خواهیم فوتبال داشته باشیم‪ .‬همه م ی گویند این فوتبال‬ ‫باید خصوصی باشد‪ .‬از جیب بی ت المال ب رایش هزینه نشود‪.‬‬ ‫اگر دولتی باشد منابع تامین این هزینه ها کجاست؟ فوتبال‬ ‫در دنیا تکلیفش معلوم اس��ت‪ .‬قواعد بی ن المللی م ی گوید‬ ‫یکی از مهم تری��ن منابع درامد فوتب��ال در دنیا همین حق‬ ‫پخش تلویزیونی است‪ .‬نم ی توانیم در این منبع را ببندیم و‬ ‫بعد بگوییم فوتبال حرفه ای م ی خواهیم‪ .‬وقتی قرار نیست‬ ‫دولت به فوتبال پول بدهد م ی بایس��ت طبق روال مرسوم‬ ‫در دنیای حرفه ای عمل کنیم‪ .‬یعنی ش��رایطی پیش بیاید‬ ‫که تلویزیون حق فوتبال را بپردازد‪ .‬از طرفی به صدا و سیما‬ ‫م ی گوییم شما ب رای یک فیلم تلویزیونی هزینه های هنگفتی‬ ‫پرداخت م ی کنید چطور است که نم ی خواهید ب رای فوتبال با‬ ‫این حجم از مخاطبانش هزینه واقعی بپردازید‪ .‬فوتبال فقط‬ ‫نود دقیقه نیست‪ .‬صدا و س��یما چندین برنامه چند ساعته از‬ ‫این مسابقات فوتبال م ی سازد که سود بسیار هنگفتی هم‬ ‫ب رایش همراه دارد؛ نمونه اش ب رنامه نود‪.‬‬ ‫صدا و س�یما مدعی اس�ت که بیش�تر از سالی‬ ‫‪ 22‬میلیارد نم ی توان�د به فوتبال بپ�ردازد چون‬ ‫بودجه خ�ودش نیز دولتی و محدود اس�ت‪ .‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫به نظر شما دخالت مجلس و شورای نظارت بر‬ ‫صدا و سیما م ی تواند گره این بحران را باز کند؟‬ ‫تنها دو ط��رف درگیر در این ماج��را م ی توانند این‬ ‫موضوع را حل کنند؛ صدا و س��یما و فدراس��یون فوتبال‪ .‬به‬ ‫نظرم تا وقتی رسانه ملی حق واقعی فوتبال را قبول نکند‬ ‫باید فدراس��یون فوتبال بر تصمیم خود پابرجا بماند چون‬ ‫قانون حق پخش یکی از روش های درامدزایی فوتبال است‪،‬‬ ‫از این رو نم ی توان به فدراسیون فوتبال خرده گرفت که چرا‬ ‫جلوی پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال را گرفته است‪.‬‬ ‫ب ر اساس چه منطقی معتقدید حق با فدراسیون‬ ‫فوتبال است و حق با صدا و سیما نیست؟‬ ‫دقیقا ب ر اس��اس نظ��ر کارشناس��ی م ی گویم که‬ ‫فدراس��یون فوتبال با منطق این کار را انجام داده اس��ت‪،‬‬ ‫وقتی ما در مجلس دولت را از کمک مالی به باش��گاه های‬ ‫فوتبال منع کردیم باید به این فدراسیون و باشگاه ها ب رای‬ ‫درامدزایی مجوز بدهیم‪ ،‬انها همانند تمام کش��ورهای دنیا‬ ‫م ی خواهند کاالی تولیدی خود را به تلویزیون بفروشند‪ ،‬این‬ ‫اصل ب ی انصافی است که تلویزیون بابت خرید و استفاده از‬ ‫این محصول پول ندهد‪ .‬چطور تلویزیون بابت یک سریال‬ ‫میلیاردها تومان هزینه م ی کند ح��اال فوتبال همانند یک‬ ‫فیلم س��ینمایی نیاز به پول دارد اگر انها م ی خواهند از این‬ ‫امتیاز استفاده کنند باید پول هم پرداخت کنند‪.‬‬ ‫اما صدا و س�یما معتقد اس�ت رقم پیش�نهادی‬ ‫فدراسیون خیلی باالست‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫من و همکاران��م در مجلس معتقدی��م که پولی‬ ‫که فدراسیون فوتبال از صدا و س��یما طلب کرده است رقم‬ ‫زیادی نیست‪ .‬حق پخش تلویزیونی یکی از منابع درامدی‬ ‫فوتبال و باشگاه است‪ ،‬مگر م ی شود که ما بگوییم انها نباید‬ ‫رقم زیادی دریافت کنند؟ مگر تلویزی��ون مبلغ کمی بابت‬ ‫اگه ی های بازرگانی خ��ود در جریان بازی ه��ای فوتبال از‬ ‫مشتریان خود دریافت م ی کند که حاال معتقدند که باید رقم‬ ‫پرداختی بابت حق پخش تلویزیونی کم باشد‪.‬‬ ‫قضاوت مردم نیز در مورد این ماجرا اهمیت دارد‪.‬‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫مطمئن باشید اگر این روند ادامه داشته باشد مردم‬ ‫هم متوجه م ی ش��وند که حق با فوتبال است‪.‬شما مطمئن‬ ‫باشید اگر اعتراض ها باالتر برود صد او سیما مجبور م ی شود‬ ‫از مواضع خود عقب نش��ینی کند‪ .‬من امیدوارم فدراسیون‬ ‫فوتبال و ش��خص علی کفاشیان بر س��ر حرف خود بماند‬ ‫و همچنان در ب رابر صدا و س��یما مقاومت کند‪ .‬یقین داشته‬ ‫باش��ید که مقاومت در این جریان به س��ود فوتبال ای ران و‬ ‫باشگاه ها تمام خواهد شد‪ .‬صدا و س��یما باید کوتاه بیاید نه‬ ‫فدراسیون فوتبال‪.‬‬ ‫ای�ا تالش های�ی در مجل�س ص�ورت گرفته تا‬ ‫صدا و سیما با بودجه بیش�تری بتواند به حساب‬ ‫مشتری هایش در سطوح مختلف رسیدگی کند؟‬ ‫ما سال گذشته ب رای بودجه امسال پیشنهاد کردیم‬ ‫که موضوع حق پخش تلویزیونی در مسیر منطقی خودش‬ ‫قرار بگیرد اما متاسفانه با الب ی هایی که داشتند مانع شدند تا‬ ‫طرح ما تصویب شود‪ .‬اشکال کار همین جاست‪ ،‬ان روز که‬ ‫ما در قانون اوردیم که صد او سیما ‪ 40‬درصد از درامدهای خود‬ ‫را از این کانال به عنوان حق پخش تلویزیونی به فدراسیون‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫نه‪ ،‬این توجیه خوبی نیست‪ .‬اگر صد او سیما و فوتبال‬ ‫را دو همسایه تصور کنیم‪ ،‬خیلی زشت است که بگوییم یکی‬ ‫از این همسایه ها به دیگری بگوید چون من نمی توانم پولم‬ ‫را افزایش دهم حق تو را ضایع می کنم‪ .‬این استدالل درستی‬ ‫نیست‪ .‬صد او سیما اگر پول ندارد برود دنبال درامدزایی‪ .‬برود‬ ‫دنبال پول‪ .‬به دنبال این موضوع برود که ردیف بودجه اش را‬ ‫بیشتر کند‪ .‬البته این طور نیست‪ .‬پول دارد‪ .‬پول زیادی هم دارد‪.‬‬ ‫فدراسیون هم حق دارد‪ .‬صاحب فوتبال است و اجازه نمی دهد‬ ‫که صدا و سیما ان را پخش کند‪ .‬س��وال من این است؛ مگر‬ ‫نه اینکه صد او سیما بازی های اروپایی را خریداری می کند؟‬ ‫بابت پخش بازی های جام جهان��ی و لیگ های اروپایی پول‬ ‫می پردازد‪ .‬چطور می تواند حق انها را بدهد اما نمی تواند حق‬ ‫فوتبال خودمان را بدهد؟‬ ‫ورزش‬ ‫م ی کنند این پیش��نهاد شایعه نیس��ت‪ .‬حاال در این دعوای‬ ‫داخلی‪ ،‬ش��بکه اماراتی دبی اسپورت س��عی دارد اقداماتی‬ ‫در راس��تای منافع خودش به کار بگیرد‪ .‬این ش��بکه معتبر‬ ‫که هشت س��ال اخیر را هم با خرید حق پخش‪ ،‬به پوشش‬ ‫تصویری بوندس لیگای المان پرداخته اس��ت‪ ،‬م ی داند که‬ ‫چه عطش��ی در خاورمیانه ب رای تماش��ای لیگ برتر ای ران‬ ‫ی رویایی را به فدراسیون‬ ‫وجود دارد‪ .‬به همین دلیل هم رقم ‬ ‫فوتبال پیشنهاد داده اس��ت‪ .‬در واقع دبی اسپورت وقتی که‬ ‫از خرید حق پخش بوندس لیگا در س��ال جاری و سال اینده‬ ‫به دلیل موفقیت کانال قطری ‪ Bein sports‬در خرید ان‪،‬‬ ‫ناکام مانده‪ ،‬حاال به پوشش تصویری لیگ ای ران چشم دوخته‬ ‫است‪ .‬البته از همین حاال هم م ی توان اطمینان داشت این‬ ‫پیشنهاد به مرحله عقد قرارداد نم ی رسد و فدراسیون فوتبال‬ ‫به بسیاری از دالیل‪ ،‬قدرت تصمیم گیری و اجازه پذیرش ان را‬ ‫ندارد‪ .‬از جمله این دالیل م ی توان به امکان دریافت تصاویر‬ ‫دبی اسپورت از طریق ماهواره و قانونی نبودن تجهی زات ان‬ ‫در ای ران‪ ،‬موضعگیری ها و شرایط سیاسی اشاره کرد‪ .‬اگرچه‬ ‫در صورتی که این توافق در کمال تعجب شکل بگیرد‪ ،‬شاید‬ ‫تلویزیون ما مجبور شود طبق روال همیشگ ی اش از تصاویر‬ ‫دبی اسپورت بهره بگیرد که ارزانتر هم تمام م ی شود!‬ ‫اما نکته جالب توجه اینجاست که عباس ترابیان‪ ،‬مدیر‬ ‫بخش بازاریابی فدراسیون فوتبال شایعه پیشنهاد شبکه های‬ ‫خارجی را رد م ی کند‪ .‬او م ی گوید‪« :‬اصال چنین پیشنهادی‬ ‫وجود ندارد و از پایه دروغ است‪ .‬اگر پیشنهادی بود به دست‬ ‫من به عنوان مس��ئول این بخش م ی رس��ید‪ .‬مگر م ی شود‬ ‫مسئول دبی اسپورت مسئوالن فوتبال مملکت را نشناسد‪.‬‬ ‫قبال از سوی الجزیره و دبی اسپورت پیشنهادهای اولیه ب رای‬ ‫پخش بازی های تیم ملی داشتیم که دبی اسپورت از طریق‬ ‫واسطه پیشنهاد داده بود اما جدی نبود‪».‬‬ ‫داستان دو همسایه‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال پرداخت کند‪ ،‬دوستان صدا و سیما رایزنی کردند و با‬ ‫اصرار فراوان مانع تصویب این قانون ش��دند تا پولی بابت‬ ‫حق پخش تلویزیونی پرداخت نکنن��د حاال این نتیجه کار‬ ‫شده است‪ .‬اگر ان روز دوستان ما در رسانه ملی این مطلب‬ ‫را قبول م ی کردند حاال مش��کل به این حد باال نم ی گرفت‬ ‫اما مقاومت انها زمینه این اتفاقات را به وجود اورد به همین‬ ‫دلیل حاال باید تلویزیون فدراس��یون را متقاعد کند تا اجازه‬ ‫ورود دوربی ن ها از سوی انها صادر شود‪.‬‬ ‫اما این راه ندادن دوربی ن ها به ورزشگاه ها باعث‬ ‫شده تا باشگاه ها هم متضرر شوند‪ .‬اسپانسرها‬ ‫عقب کشیده اند و از ادامه کار منصرف شده اند‪.‬‬ ‫شما مطمئن باشید اگر یک فصل فدراسیون اجازه‬ ‫ورود دوربی ن ها به ورزش��گاه را ندهد هرچند ممکن اس��ت‬ ‫قراردادش با شرکت اسپانسر لغو شود اما قطعا م ی تواند رقم‬ ‫درخواستی خود را از صدا و س��یما بگیرد‪ .‬شما فکر م ی کنید‬ ‫عدم پخش بازی استقالل و پرس��پولیس ب رای صدا و سیما‬ ‫کم هزین��ه خواهد بود‪ ،‬وقتی دویس��ت هزار نفر پش��ت در‬ ‫ورزش��گاه ازادی بمانند چون این بازی پخ��ش تلویزیونی‬ ‫نم ی شود انگاه رسانه ملی مجبور م ی شود رقم درخواستی‬ ‫را پرداخت کند‪ .‬مطمئن باش��ید با این تصمیم فدراسیون‬ ‫فوتبال ورزش��گاه های ما مملو از جمعیت خواهد شد چون‬ ‫دیگر کسی نم ی تواند در خانه اش بازی را تماشا کند‪ ،‬انگاه‬ ‫صدا و سیما مجبور است حق فوتبال را پرداخت کند‪ .‬شما تا‬ ‫به حال با خود فکر کرده اید که صد او سیما از این فوتبال چه‬ ‫درامدی داشته است؟‬ ‫اما به نظر م ی رسد راه ح ل های دیگری هم برای‬ ‫رسیدگی به این بحران وجود داشته باشد‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه ش�ما باید بی کیفیت ب�ودن فوتبال لیگ‬ ‫برتر را نی�ز در نظر بگیرید‪ .‬ب�رای پخش چنین‬ ‫لیگ ب ی کیفیتی شاید سالی ‪ 22‬میلیارد هم رقم‬ ‫باالیی باشد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫واقعیت این اس��ت که صدا و س��یما بابت دعوای‬ ‫فوتبالیس��ت ها‪ ،‬دعوای مربی��ان پول در م��ی اورد‪ ،‬وقتی‬ ‫صدا و س��یما نتواند دعواهای فوتبال را پوشش بدهد انگاه‬ ‫منابع درامدزایی هم از بی��ن خواهد رفت‪ .‬بعد م ی بینیم که‬ ‫همین دوستانی که امروز در ب رابر عدم پرداخت حق پخش‬ ‫تلویزیونی مقاومت م ی کنند ب��ا دل و جان به دنبال امضای‬ ‫قرارداد م ی ایند‪ .‬واقعیت تلخ اس��ت اما صدا و سیما خودش‬ ‫بهتر م ی داند که رقم واقعی انچن��ان هم که خود م ی گوید‬ ‫زیاد نیست بلکه رقم واقعی همین است‪ .‬اصال فوتبال ای ران‬ ‫ ب ی کیفیت و بدون استاندارد‪.‬‬ ‫انها این رقم را ب��رای کاالی خود تعیی��ن کرده اند یا‬ ‫صدا و سیما خریدار اس��ت یا اینکه اعتقادی به این فوتبال‬ ‫ندارد‪ .‬اگر دوستان خریدار هستند باید با خوب و بدش کنار‬ ‫بیایند‪ .‬انها تعیی ن کننده قیمت نیس��تند چون فروش��نده‬ ‫مجموعه دیگری است که او قیمت را معین م ی کند‪ .‬مگر‬ ‫دوس��تان از همین فوتب��ال ب ی کیفی��ت میلیاردها تومان‬ ‫درامد زایی نم ی کنند پس چگونه حاضر نیس��تند این رقم‬ ‫را پرداخ��ت کنند؟ پس باید به فدراس��یون فوتبال هم حق‬ ‫بدهیم که به دنبال درامدزایی از این روش باشد‪.‬‬ ‫بنابراین ش�ما و فراکس�یون ورزش مجلس در‬ ‫این م�ورد ب ه خص�وص حامی فوتب�ال و برخورد‬ ‫قهری علی کفاش�یان با صدا و س�یما هس�تید‪.‬‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫ما جایی که باید عملکردها را نقد کنیم به موقع وارد‬ ‫عمل م ی شویم و زمانی که نیاز به حمایت باشد به ماجرا ورود‬ ‫م ی کنیم‪ ،‬این بار حق را به فدراسیون م ی دهیم به همین دلیل‬ ‫هفته اینده با نمایندگان و اعضای فراکس��یون در این رابطه‬ ‫جلسه خواهیم داش��ت و قطعا با ارائه راهکاری به مجموعه‬ ‫فدراسیون فوتبال کمک خ واهیم کرد تا در این مسیر به نتیجه ‬ ‫مورد نظر خود دست پی دا کنند‪ .‬البته باید به نقش مهم رسانه ها‬ ‫هم در این رابطه اشاره کنم که انها م ی توانند به فوتبال کمک‬ ‫کنند تا حق خود را از رسانه ملی دریافت کند‪.‬‬ ‫شرایط فعلی باخت‪ -‬باخت است‬ ‫گفت وگوی مثلث با سخنگوی هیات رئیسه فدراسیون فوتبال‬ ‫اقای قنبرزاده! موضوع حق پخش تلویزیونی باز‬ ‫هم به محل مناقشه فدراسیون فوتبال و سازمان‬ ‫صد او سیما تبدیل شده است‪.‬‬ ‫ما باید یک سری الزاماتی را در نظر بگیریم‪ .‬ب ر اساسا‬ ‫تبصره ماده ‪ 13‬قانون ب رنامه پنجم ه ر گونه هزینه ب رای ورزش‬ ‫حرفه ای ممنوع اعالم ش��د‪ .‬در همین راس��تا وزارت ورزش‬ ‫و اداره کل قوانین مجلس ش��ورای اس�لامی با یکدیگر به‬ ‫جمع بندی هایی رسیدند‪ .‬ما در مورد فوتبال در همان مقطع‬ ‫سوال کردیم که ایا این قانون شامل حال فوتبال هم خواهد‬ ‫شد که پاس��خ مثبت بود‪ .‬یعنی فوتبال نیز از تاریخ یازدهم‬ ‫دی ماه ‪ 1391‬مشمول این قانون شد‪ .‬این قانون تازه تصویب‬ ‫شده بود‪ .‬در سال ‪ 92‬اتفاقی که رخ داد این بود که همچنان‬ ‫برخی نهادها هوای زیرمجموعه های خودش��ان را داشتند‪.‬‬ ‫س��خت گیری صورت نگرفت اما خب به مرور شرایط تغییر‬ ‫پیدا کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫این سخت گیری ها شامل چه مواردی است؟‬ ‫نهادهای نظارتی به دقت وارد عمل شدند و به هیچ‬ ‫وجه اجازه ندادند که نهادهای دولت��ی به فوتبال یا به نوعی‬ ‫باش��گاه های فوتبال کمک کنند‪ .‬االن سپاهان‪ ،‬ذوب اهن‪،‬‬ ‫نفت و حتی نفت مسجد سلیمان به دلیل این الزامات کامال‬ ‫در قالب این الزامات خودشان را اداره م ی کنند و پول دولتی‬ ‫نم ی گیرند‪ .‬شرکت های محدودی هستند که در مقابل ارائه‬ ‫خدمات متقابل به باشگاه های نفت کمک هایی م ی کنند؛‬ ‫ش��رکت هایی که تاکید م ی کنم دولتی نیستند و در بخش‬ ‫خصوصی فعالیت دارند‪ .‬به عنوان مثال ما در باشگاه نفت در‬ ‫ازای درج نام یک شرکت نفتی روی پی راهن تیم فوتبال مان‬ ‫از انها پولی دریافت م ی کنیم‪ .‬در واق��ع ما با تبلیغ برند این‬ ‫شرکت در صدا و سیما از این شرکت پولی دریافت م ی کنیم‪.‬‬ ‫نفت س��پاهان یا نفت جی؛ اینها ش��رکت هایی هستند که‬ ‫به طور خصوصی اداره م ی شوند‪.‬‬ ‫گوی�ا ‪ AFC‬نی�ز در م�ورد مس�اله ح�ق پخش‬ ‫تلویزیون�ی الزام�ات خاص�ی دارد‪ .‬در ای�ن باره‬ ‫صحبت م ی کنید؟‬ ‫‪4‬‬ ‫مدیرعام�ل نف�ت ته�ران که س�خنگوی‬ ‫هیات رئیس�ه فدراس�یون فوتبال هم هس�ت‬ ‫درب�اره موض�وع ح�ق پخ�ش تلویزیون�ی ب�ر‬ ‫ل�زوم بازنگ�ری جدی�د مدی�ران تلویزی�ون در‬ ‫سیاست های ش�ان نس�بت به فوتب�ال تاکید‬ ‫م ی کند‪ .‬قنبرزاده در گفت وگو ب�ا مثلث یاداور‬ ‫م ی شود که مساله حق پخش تلویزیونی و رقم‬ ‫پیش�نهادی فدراس�یون کامال منطقی است و‬ ‫مدیران سیما بهتر است به خواسته فوتبال ی ها‬ ‫ت�ن بدهند‪ .‬مت�ن گفت وگ�وی مثلث ب�ا عضو‬ ‫هیات رئیسه فدراسیون فوتبال را م ی خوانید‪.‬‬ ‫من درباره الزامات قانونی خودمان توضیح دادم اما در‬ ‫مورد الزامات ‪ AFC‬نیز باید بگویم انها بسیار سخت گی رانه‬ ‫کار م ی کنند‪ .‬کنفدراس��یون فوتبال اسیا تاکید م ی کند که‬ ‫باشگاه هایی از نظر ما حرفه ای هستند که بیش از ‪ 50‬در صد‬ ‫هزینه هایش��ان را از محل حق پخش تلویزیونی و تبلیغات‬ ‫محیطی تامی��ن کنند‪ .‬در غیر این صورت باش��گاه های ما‬ ‫یکی از مهم ترین استانداردها ب رای گرفتن تایید ‪ AFC‬را از‬ ‫دست خواهند داد‪ .‬اگر تا سال های گذشته ارفاق هایی ب رای‬ ‫ما در نظر م ی گرفتن��د باید بدانیم که دیگ��ر از این ارفاق ها‬ ‫خبری نیست‪.‬‬ ‫حرف اصلی فدراسیون فوتبال چیست؟‬ ‫فدراس��یون فوتب��ال ح��رف عجیب��ی نم ی زند‪.‬‬ ‫خواس��ته اش غی ر منطقی نیس��ت‪ .‬ببینید م��ا خودمان را‬ ‫با اروپا مقایس��ه نم ی کنی��م‪ .‬بلکه اگر به اس��یا نگاه کنیم‬ ‫متوجه م ی شویم که در کش��ورهایی مثل ژاپن‪ ،‬کره جنوبی‬ ‫و چین بیش از ‪ 60‬درصد بودجه فوتبال از محل حق پخش‬ ‫تلویزیونی تامین م ی ش��ود و اتفاقا مبلغ بسیار هنگفتی به‬ ‫فوتبال این کشورها تزریق م ی ش��ود‪ .‬قطر و امارات را هم به‬ ‫این کشورها اضافه کنید‪.‬‬ ‫یعنی به نظر شما صدا و سیما از موضع خودش‬ ‫باید عقب نشینی کند؟‬ ‫بله‪ ،‬مساله خیلی ساده است‪ .‬باشگاه ها و فدراسیون‬ ‫فوتبال معتقدند همان طور که یک هنرمند ب رای صد او سیما‬ ‫برنامه تولی��د م ی کند و پول تخصص خ��ودش را م ی گیرد‬ ‫باشگاه های فوتبال نیز م ی بایست مزد خود که ارائه سرگرمی‪،‬‬ ‫نشاط و جذابی ت های پرطرفدارترین رش��ته ورزشی است را‬ ‫دریافت کنند‪ .‬بناب راین منطق حکم م ی کند که صدا و سیما‬ ‫بهای این فوتبال را بپردازد‪.‬‬ ‫اما خود صدا و س�یما این طور اس�تدالل م ی کند‬ ‫ک�ه بودج�ه اش دولت�ی اس�ت و همین مس�اله‬ ‫محدودیت هایی را برایش به وجود اورده اس�ت‪.‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫دقیقا همی ن طور است‪ .‬همین جاست که مناقشه‬ ‫شدت گرفته است‪ .‬استدالل صد او سیما این است که م ی گوید‬ ‫خود من از ردیف بودجه دولتی استفاده م ی کنم‪ .‬این موضوع‬ ‫نباید با دعوا حل شود‪.‬‬ ‫پی ش بینی شما درباره این بحران چیست؟‬ ‫فوتبال م��ا از لحاظ اقتصادی در حال ورشکس��ت‬ ‫شدن است‪ .‬اگر هزینه باشگاه ها از محل تبلیغات محیطی و‬ ‫حق پخش تلویزیونی تامین نشود واقعا روزهای تاریک تری‬ ‫در انتظار فوتبال ما خواهد بود‪ .‬خود ما به عنوان نفت ته ران‬ ‫نم ی توانیم ادامه حیات داشته باش��یم‪ .‬چون نم ی توانیم به‬ ‫تعهدات مان عمل کنیم و حق الزحمه بازیکنان مان را پرداخت‬ ‫کنیم‪ .‬هر بازی که در این لیگ برتر برگزار م ی شود هزینه اش‬ ‫‪ 50‬میلیون تومان است‪ .‬این ‪ 50‬میلیون تومان فقط هزینه‬ ‫اجاره زمین بازی اس��ت‪ .‬اگر هزینه های دیگری مثل بلیت‬ ‫هواپیما‪ ،‬اقامت در هتل یک شب قبل از بازی و دیگر موارد‬ ‫را هم در نظر بگیریم به طور میانگین بیش از ‪ 100‬میلیون‬ ‫هزینه روی دست باش��گاه م ی گذارد‪ .‬اگر قرار باشد دولت به‬ ‫فوتبال پول ندهد و صد او سیما هم حق فوتبال را ندهد شک‬ ‫نکنید که چیزی از فوتبال باقی نم ی ماند‪.‬‬ ‫به نظر شما منطق حکم م ی کند که صدا و سیما‬ ‫چقدر برای این فوتبال هزینه کند؟‬ ‫صد او سیما ب رای فوتبال هزینه ای متحمل نم ی شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫سخنگوی هیات رئیسه فدراسیون فوتبال م ی گوید رقم باالیی پیشنهاد نداده ایم‬ ‫فقط زحم��ت م ی کش��د و دوربی ن هایش را به ورزش��گاه ها‬ ‫م ی برد‪ .‬اخی را سریال مع راج ی ها از تلویزیون پخش شد‪ .‬فارغ‬ ‫از ارزیابی کیفی این سریال باید بپذیریم که بابت این سریال‬ ‫صد او سیما کلی هزینه پرداخت‪ .‬ایا فوتبال کمتر از این سریال‬ ‫مخاطب دارد؟ متاسفانه با این همه مخاطبی که فوتبال دارد‬ ‫صدا و سیما نه تنها هزینه ای را هم به تولید اختصاص نداده‬ ‫بلکه با روش های مختلف تبلیغاتی اتفاقا به سود هنگفتی‬ ‫هم دست پیدا کرده است‪ .‬صد او سیما با استفاده از فوتبال به‬ ‫رقم بسیار قابل توجهی دست پیدا کرده است‪.‬‬ ‫ب�ه نظر م ی رس�د که فدراس�یون فوتب�ال هم از‬ ‫همین رقم بسیار هنگفت قصد دارد منتفع شود‪.‬‬ ‫درست است؟‬ ‫بله‪ ،‬فدراسیون فوتبال م ی گوید ‪ 50‬درصد این سود‬ ‫ب رای خود صد او س��یما باقی بماند و ‪ 50‬درص��د بقیه نیز به‬ ‫فوتبال برسد‪ .‬ما در هیات رئیسه در این باره خیلی صحبت‬ ‫کردیم‪ .‬باید تاکید کنم که فدراس��یون فوتب��ال قصد دارد‬ ‫بخشی از این پول را در مناطق محروم یا کمتر توسع ه یافته‬ ‫در زمینه فوتبال هزینه کن��د‪ .‬مناطقی که در لیگ برتر تیم‬ ‫ندارند اما ظرفیت فراوانی ب رای رش��د فوتبال��ی دارند از این‬ ‫پول اس��تفاده خواهند کرد‪ .‬از این مبلغ زاهدان‪ ،‬سیستان و‬ ‫بلوچس��تان و خیلی از ش��هرهای دیگر منتفع خواهند شد؛‬ ‫این مصوبه هیات رئیسه فدراس��یون فوتبال است اما فعال‬ ‫ضمانت اجرایی ندارد‪ .‬چون پولی در کار نیست که بخواهد‬ ‫هزینه رشد این مناطق محروم شود‪ .‬لیگ ما هنوز مشکالت‬ ‫زیادی دارد‪ .‬ما هنوز از سیس��تم های الکترونیکی اس��تفاده‬ ‫نم ی کنیم‪ .‬بخشی در هیات رئیسه تصویب شده که ما باید‬ ‫داوران را مجهز کنیم‪ .‬بخشی از این پول به استان ها م ی رود‪.‬‬ ‫صرف امور هیات فوتبال اس��تان ها م ی شود که انها بتوانند‬ ‫برنامه هایش��ان را اجرایی کنند‪ .‬ان استان هایی که در لیگ‬ ‫برتر نماین��ده دارند درصدی از این پ��ول را دریافت م ی کنند‬ ‫که زیرس��اخت های فوتبال ی ش��ان را اصالح کنند‪ .‬بخشی‬ ‫از این پول باید صرف نگهداری‪ ،‬بازس��ازی و تقویت اماکن‬ ‫و ورزش��گاه های فوتبال در سراسر کشور ش��ود‪ .‬همه اینها‬ ‫هزینه هایی اس��ت که باید در نظر بگیریم‪ .‬ان وقت بیش از‬ ‫پیش به فدراسیون فوتبال و باشگاه ها حق م ی دهیم که در‬ ‫مورد مساله حق پخش حساسیت داشته باشند‪.‬‬ ‫شما ب ه عنوان سخنگوی هیات رئیسه فدراسیون‬ ‫فوتبال رقم پیشنهادی فدراسیون به صد او سیما‬ ‫را منطقی ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫به نظر من فدراس��یون رق��م باالیی پیش��نهاد نداده‬ ‫اس��ت‪ .‬اتفاقا فدراس��یون کوتاه امد‪ .‬یعنی از پیشنهاد ‪160‬‬ ‫میلی��اردی اش ب��ه پیش��نهاد ‪ 100‬میلیاردی رس��ید‪ .‬ب رای‬ ‫صد او سیما ‪ 100‬میلیارد تومان به هی چ وجه رقم بزرگی نیست‪.‬‬ ‫با این حس�اب بای�د بپذیری�م که بنا ب�ه برخی‬ ‫لجبازی ها این مش�کل همچن�ان ال ینحل باقی‬ ‫مانده است‪ .‬نظر شما در این باره چیست؟‬ ‫پیشنهاد شما چیست؟‬ ‫پیشنهاد عملیاتی من این است که ابتدا سعی کنیم‬ ‫به تفاهم برسیم‪ .‬هم فدراس��یون فوتبال و هم صدا و سیما‬ ‫نباید به این فکر کنند که توپ را به زمین یکدیگر بیندازند؛‬ ‫کاری که صدا و سیما انجامش داد و در زیرنویس خود سعی‬ ‫کرد مردم را مقابل فوتبال ی ها قرار ده��د‪ .‬این قدرتنمای ی ها‬ ‫جز اینکه مردم را بیش��تر دلخور و ناراضی کند فایده دیگری‬ ‫نخواهد داش��ت‪ .‬ادام��ه این اخت�لاف میان صد او س��یما و‬ ‫فدراسیون فوتبال بازی باخت‪ -‬باخت خواهد بود‪ .‬معتقدم باید‬ ‫در فضایی منطقی و دوستانه این موضوع حل شود‪ .‬پیشنهاد‬ ‫من این است که نمایندگانی از وزارت کشور‪ ،‬مجلس شورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬وزارت ورزش و جوانان‪ ،‬فدراسیون فوتبال و سازمان‬ ‫صد او سیما دور یک میز بنشینند و بررسی کنند که تلویزیون‬ ‫از محل پخش فوتبال چقدر سود م ی برد و در مرحله بعدی‬ ‫این سود به طور عادالنه میان فوتبال و تلویزیون تقسیم شود‪.‬‬ ‫این کار تنها با دید مثبت عملی م ی شود‪ .‬مردم امروز به شدت‬ ‫ناراحت هستند‪ .‬جوانان م ی گویند به احساسات ما دهن کجی‬ ‫م ی شود و هیچ کس هم خودش را مسئول نم ی داند‪ .‬در شان‬ ‫کشور ما نیست که رسانه های بیگانه با به دست اوردن چنین‬ ‫دبی اسپورت ‪ 250‬میلیارد تومان پیشنهاد داده است‪.‬‬ ‫بیشتر از این نم ی دانم‪.‬‬ ‫به نظر م ی رس�د موضوع حق پخ�ش باتوجه به‬ ‫حض�ور قریب الوقوع ناظران ‪ AFC‬م ی بایس�ت‬ ‫فورا حل شود‪ ،‬و اگر نه محرومی ت هایی در سطح‬ ‫فوتبال اسیا شامل حال فوتبال ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫‪ AFC‬به ای ران سه س��ال فرصت داد که به سقف‬ ‫استانداردها برسیم‪ .‬ما االن در شرایطی هستیم که م ی بایست‬ ‫سقف خواسته های کنفدراسیون فوتبال اسیا را رعایت کنیم‪.‬‬ ‫نمایندگان انها ظرف یکی‪ ،‬دو ماه اینده به ای ران سفر م ی کنند‬ ‫و یکی از مواردی که قطعا روی ان حساسیت خواهند داشت‬ ‫همین بحث قرارداد حق پخش تلویزیونی است‪ .‬اگر توافقی‬ ‫صورت نگی��رد و اختالف ها همچنان ادامه پیدا کند ش��ک‬ ‫نکنید که تعداد سهمی ه های فوتبال ای ران در لیگ قهرمانان‬ ‫اسیا به شدت کاهش خواهد یافت و این خبر خوبی نیست‪.‬‬ ‫یعنی در صورت ادامه این اختالف سهمیه ای ران از سه و نیم‬ ‫به یک و نیم خواهد رسید‪ .‬در این صورت فوتبال ای ران دیگر‬ ‫فرقی با فوتبال بنگالدش نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫ن�ه صدا و س�یما خصوص�ی اس�ت و نه‬ ‫فدراس�یون فوتبال‪ .‬مگر م�ا مدعی این‬ ‫نیستیم که خدمتگزار مردم هستیم؟ االن‬ ‫زمانی اس�ت که این ادع�ا را ثابت کنیم‪.‬‬ ‫چون مردم از این اختالف به شدت دلخور‬ ‫هس�تند‪ .‬انها هس�تند که خود را متضرر‬ ‫می بینند‪ .‬می خواهند پای فوتبال بنشینند‬ ‫اما این اختالف مانع می ش�ود که انها به‬ ‫تماش�ای فوتبال بنش�ینند و لذت ببرند‪.‬‬ ‫ما باید به افکار عمومی احترام بگذاریم‪.‬‬ ‫گویا فدراس�یون فوتب�ال با برخی ش�بک ه های‬ ‫خارجی نیز مذاکراتی در زمینه پوشش بازی های‬ ‫لیگ برتر داشته است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫نه صدا و س��یما خصوصی اس��ت و نه فدراسیون‬ ‫فوتب��ال‪ .‬مگر ما مدعی این نیس��تیم ک��ه خدمتگزار مردم‬ ‫هستیم؟ االن زمانی اس��ت که این ادعا را ثابت کنیم‪ .‬چون‬ ‫مردم از این اختالف به شدت دلخور هستند‪ .‬انها هستند که‬ ‫خود را متضرر م ی بینند‪ .‬م ی خواهند پای فوتبال بنش��ینند‬ ‫اما این اختالف مانع م ی ش��ود که انها به تماش��ای فوتبال‬ ‫بنشینند و لذت بب رند‪ .‬ما باید به افکار عمومی احترام بگذاریم‪.‬‬ ‫اگر یک کار تحقیقاتی درس��ت و حرفه ای ص��ورت بگیرد‬ ‫به طور حت��م همه ما متوجه م ی ش��ویم که هفته گذش��ته‬ ‫در طول هم��ان ‪ 90‬دقیقه ای که جوانان ما فوتبال تماش��ا‬ ‫نکردند چه موجی از نارضایتی در سراسر کشور به وجود امد‪.‬‬ ‫فوتبال فقط مختص ته ران نیس��ت‪ .‬خیلی از هموطنان ما‬ ‫در دوردست ترین نقاط این کشور همه دلخوش ی شان دیدن‬ ‫بازی های تیم محبوبشان است‪ .‬اما ما به راحتی از کنار این‬ ‫مسائل م ی گذریم‪ .‬بر مواضع غلط خودمان پافشاری م ی کنیم‬ ‫و پاس��خگو هم نیستیم‪ .‬متاس��فانه ما به دس��ت خودمان‬ ‫معضالت اجتماع ی مان را بیشتر م ی کنیم‪ .‬موضوع تنها این‬ ‫نیست که یک مسابقه پخش نشده‪ .‬موضوع این است که‬ ‫جوانان ما نباید به این احس��اس برسند که خواسته هایشان‬ ‫اهمیتی ندارد‪ .‬ان هم ب رای افرادی که همواره مدعی خدمت‬ ‫به مردم هستند‪.‬‬ ‫سوژه ای به طور مرتب سعی م ی کنند فضا را به سمت و سوی‬ ‫هیجانات سیاسی بکشند‪ .‬چرا ما گاهی از تبعات تصمیماتی‬ ‫که م ی گیریم ب ی خبر هستیم؟ در طول هفته گذشته بارها و‬ ‫بارها شبکه ها و رسانه های بیگانه سعی کردند از این اختالف‬ ‫فضایی به نفع اهداف خودشان بسازند‪ .‬در حالی که دولت ما‬ ‫در تالش است در مذاکراتی بسیار حساس و سرنوشت ساز‬ ‫نفع و ابروی ای ران عزیز را در خصوص مساله انرژی هسته ای‬ ‫حفظ کند بروز این اختالفات جز نوب رانه چیز دیگری نیست‪.‬‬ ‫مساله هسته ای در حال حل شدن است ان وقت متاسفم که‬ ‫ما هنوز از حل مساله حق پخش عاجز مانده ایم‪ .‬چرا؟ چون‬ ‫تفاهم وجود ندارد‪ .‬نباید تنها نگاه س��ازمانی داشته باشیم‪.‬‬ ‫باید نگاه ملی داشته باش��یم‪ .‬صد او سیما کرسی نیست که‬ ‫بخواهیم ان را تنها به خودمان منسوب کنیم‪ .‬تلویزیون ب رای‬ ‫مردم است و مردم حق دارند فوتبال را تماشا کنند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫حرم عشق‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫تاریخ ساخت حرم مبارک سیدالشهدا(ع)‬ ‫درکربال‬ ‫انجا حرم عشق است‪ .‬سال های سال است که عشاق‬ ‫سی د الشهدا لحظه ها را ب رای دیدن ان حرم شش گوشه و ان‬ ‫مناره های مقدس م ی شمارند‪ .‬سال هاس��ت که این زیارت‬ ‫ارزوی شیعیان است‪ .‬این حرم اما قصه ای دارد از ظهر عاشورا‬ ‫تا به همین امروز‪ .‬این قصه را با هم مرور م ی کنیم‪.‬‬ ‫ب راب��ر با نق��ل تاری��خ اولی��ن قوم��ی ک��ه روی قبر‬ ‫حضرت سیدالش��هدا(ع) بنایی س��اختند قوم بن ی اسد بودند‬ ‫که بعد از سه روز پس از شهادت امام و یارانش‪ ،‬اجساد شهدا‬ ‫را دفن کردن��د و روی قبر حضرت حس��ی ن (ع) اتاق کوچکی‬ ‫ساختند‪.‬‬ ‫ الس الم ـ‬ ‫ه‬ ‫علی‬ ‫ـ‬ ‫سجاد‬ ‫امام‬ ‫است‪:‬‬ ‫امده‬ ‫روایات‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫در‬ ‫ّ‬ ‫(با قدرت امامت و والیت) به کربال امد و بن ی اسد را سرگردان‬ ‫یافت‪ ،‬چون که میان سرها و بدن ها جدایی افتاده بود و انها‬ ‫ الس الم ـ‬ ‫راهی ب رای شناخت نداشتند‪ ،‬امام زین العابدین ـ علی ه ّ‬ ‫از تصمیم خود ب رای دفن شهیدان خبر داد‪ ،‬ان گاه به جانب‬ ‫جسم پدر رفت‪ ،‬با وی معانقه کرد و با صدای بلند گریست‪،‬‬ ‫سپس به سویی رفت و با کنار زدن مقدار کم ی خاک قبری‬ ‫اماده ظاهر شد‪ ،‬به تنهایی پدر را در قبر گذاشت و فرمود‪« :‬با‬ ‫من کسی هس��ت که مرا کمک کند» و بعد از هموار کردن‬ ‫قب ر‪،‬رویاننوشت‪«:‬هذاقبرالحسی ن بنعلیبن ابیطالبالّذی‬ ‫قتلوهعطشاناغ ریبا؛اینقبرحسی ن بن علیبنابیطالباست‪،‬‬ ‫ان حسینی که او را با لب تشنه و غ ریبانه کشتند‪ ».‬پس از فراغت‬ ‫الس الم ـ رفت و ان‬ ‫از دفن پدر به سراغ عمویش عباس ـ علیه ّ‬ ‫بزرگوار را نیز به تنهایی به خاک سپرد‪.‬‬ ‫قسمت شرقی این اتاق‪ ،‬دری داشت که به باب الحائر‬ ‫مشهور بود و علمای بزرگی چون عل ی بن طاووس در زمان‬ ‫حیاتش توفیق زیارت این بنا را پیدا کرد‪ .‬بعدها با تغیی راتی‬ ‫هم سایبان بزرگی روی حرم بنا شد و هم درهای متعددی بر‬ ‫ان تعبیه ش��د‪ .‬در فاصله نزدیکی کنار حرم‪ ،‬مسجدی هم‬ ‫قرار داشت که در دوره اموی احداث شده بود و تا دوره خالفت ‬ ‫هارون الرشید باقی بود‪ .‬در دوران حاکمیت این خلیفه عباسی‬ ‫بقعه و بارگاه امام تخریب ش��د و به دس��تور او حتی درخت‬ ‫سدری که در کنار حرم قرار داشت قطع کردند تا محوطه حرم‬ ‫از ه ر گونه نشانی ب رای شناسایی خالی بماند‪.‬‬ ‫مامون که ب��ه خالفت رس��ید ادعا کرد ک��ه طرفدار‬ ‫اهل بیت پیغمبر اس��ت و حرم��ت انان را نگه م��ی دارد‪ .‬در‬ ‫دوره او‪ ،‬بار دیگر بارگاه امام حس��ین(ع) تجدید بنا شد‪ ،‬اما در‬ ‫دوره متوکل در سال ‪ 236‬هجری قمری ضمن اینکه زائران‬ ‫حرم حس��ینی را از زیارت منع کرد بلکه به فرمان او بارگاه و‬ ‫گنبد امام را خ راب کردند‪ .‬به دستور وی‪ ،‬زمین اط راف حرم را‬ ‫شخم زدند و روی ان بذر پاشیدند‪.‬‬ ‫خ راب کردن قبر امام حسی ن (ع) مسلمانان را به شدت‬ ‫خشمگین س��اخت‪ ،‬به طوری که مردم «بغداد» شعارهایی‬ ‫بر ضد متوکل بر در و دیوارها و مساجد م ی نوشتند و شع رای‬ ‫مبارز و متعهد‪ ،‬با سرودن اشعاری‪ ،‬او را «هجو» م ی کردند‪.‬‬ ‫روزگار متوکل که به سر امد فرزندش منتصر به خالفت‬ ‫رسید و او دستور تجدید بنای قبر امام و حائر ان را صادرکرد‬ ‫و مناره ای روی ان ساخت‪ .‬در عهد زمامداری او مردم ازادانه به‬ ‫زیارت قبر م ی امدند و ماموران حکومتی هم خدماتی به زائران‬ ‫ارائه م ی دادند‪ .‬بنایی که جدید ساخته شده بود‪ ،‬انقدر ارتفاع‬ ‫داشت که مردم از دور دست ان را تشخیص م ی دادند و ب رای‬ ‫زیارت به سوی ان رهسپار م ی ش��دند‪ .‬از ان به بعد بسیاری‬ ‫از علویان توانستند خانه های خود را در نزدیکی قبر شریف‬ ‫امام حسین(علی ه السالم) در کربال بنا نهند‪.‬‬ ‫چهارمین بنا بین سال های ‪ 279‬تا ‪ 289‬هجری قمری‬ ‫از سوی محمد بن زید بن حس��ن (داعی صغیر) فرمانروای‬ ‫طبرستان صورت گرفت‪ .‬او حرم حس��ینی و حرم امام علی‬ ‫را توسعه داد‪.‬‬ ‫در دوره ضعف خلفای عباس��ی‪ ،‬فرمانروایان ال بویه‬ ‫که پیرو مذهبی ش��یعی ‪ -‬زیدی بودند ق��درت پیدا کردند‬ ‫و نفوذی تام و تمام در دربار خالفت داش��تند‪ .‬مش��هورترین‬ ‫حاکم این سلس��له یعنی عضدالدوله دیلم ی اقداماتی ب رای‬ ‫تعمیر‪،‬تزئین‪،‬نوسازی و بازسازی قبور امام حسین و امام علی‬ ‫انج��ام داد و بناب راین ب��رای پنجمین بار حرم و ب��ارگاه امام‬ ‫دستخوش تغیی راتی شد‪.‬‬ ‫در همین دوره ال بویه در ‪ 14‬ربیع ‪ 407‬حرم حس��ینی‬ ‫دچار اتش سوزی شد و اسیب جدی به ان رسید‪ .‬قبر نیاز به‬ ‫تعمیر داش��ت و ابومحمد رامهرمزی که وزیر امیر ال بویه‬ ‫بود متکلف تعمیر قبر ش��د‪ .‬بعد از تجدید بن��ای حرم‪ ،‬این‬ ‫وزیر دیواری در اط راف حائر حسینی بنا کرد که تا سال ‪588‬‬ ‫هجری بقایای ان وجود داشت‪.‬‬ ‫بعد از انق راض حکومت ال بویه‪ ،‬س��لجوقیان بر س��ر‬ ‫کار امدند که سیاست س��لجوقیان نیز بر اهمیت گذاشتن‬ ‫نس��بت به عتبات مقدس��ه قرار گرفت‪ .‬در ان زمان سلطان‬ ‫ملک ش��اه س��لجوقی و وزیر ان نظام الملک در سال ‪553‬‬ ‫هجری قمری دیوارهای بنا نهاده شده و ساختمان های حرم‬ ‫شریف امام حسین(ع) را بازسازی کردند و خلیفه «مفتفی»‬ ‫خود شخصا به زیارت قبر امام حسین(ع) رهسپار شد و پس از‬ ‫ان دیگر خلفا نیز از این سیاست تبعیت کردند و به زیارت حرم‬ ‫حسینی رهسپار ش��دند‪ ،‬به طوری که خلیفه ناصرالدین اهلل‬ ‫و المستعصم و المستنصر نیز قبر ش��ریف امام حسین(ع)‬ ‫را زیارت کردند‪.‬‬ ‫روزگاری که ایلخانان بر بخش وسیعی از سرزمی ن های‬ ‫اسالم ی از جمله عتبات عالیات حاکم بودند‪ ،‬سلطان اویس‬ ‫ایلخانی در سال ‪ 767‬دستور ایجاد بنای جدید حرم را صادر‬ ‫کرد و البته بنا نیمه کاره ماند و پسرش احمد بن اویس ان را‬ ‫تکمیل کرد‪.‬‬ ‫صفویان اولین سلس��له ای بود که مذهب شیعه را در‬ ‫ای ران رسمیت بخشیدند‪ .‬این سلسله در رقابت اشکار سیاسی‬ ‫و مذهبی با خالفت عثمانی بود‪ .‬منطقه ای که امروز به اسم‬ ‫ع راق نامیده م ی شود از جمله مناطقی بود که همواره محل‬ ‫نزاع این دو قدرت برتر ان روز جهان اسالم بود‪ .‬شاهان صفوی‬ ‫به عنوان حامیان جهان تشیع نسبت به رسیدگی به عتبات‬ ‫عالیات اهتمام ویژه داش��تند‪ .‬شاه اسماعیل صفوی در سال‬ ‫‪ 930‬هجری تعمی راتی در بارگاه امام حسین(ع) انجام داد‪.‬‬ ‫اختالفات مذهبی همواره بین دو جریان مسلط جهان‬ ‫اس�لام وجود داش��ت اما این بدان معنا نبود که س�لاطین‬ ‫عثمانی در صورت تسلط بر س��رزمین بی ن النهرین‪ ،‬نسبت‬ ‫به توجه به شهرهای مذهبی کربال‪ ،‬نجف و‪ ...‬توجهی نشان‬ ‫ندهند‪ .‬حتی در تاریخ نقل اس��ت که در سال ‪ 1048‬هجری‪،‬‬ ‫س��لطان مراد عثمانی اخرین قبه را روی قبر امام حسین(ع)‬ ‫بنا کرد‪ .‬در سال ‪ 1135‬همـسر نادرشاه افشار مبالغ هنگفتى‬ ‫صرف تعمیر روضه مبارکه کرد‪.‬‬ ‫در عهد قاجار‪ ،‬س��ه بار گنبد امام حسین(ع) طالکاری‬ ‫شد و اغامحمدخان‪ ،‬موس��س قاجاریه در ای ران خود شخصا‬ ‫در سال ‪ 1207‬هجری گنبد امام حسین(ع) را طالکاری کرد‪.‬‬ ‫فتحعلی ش��اه قاجار نیز ب��ه دلیل انکه ط�لای گنبد امام‬ ‫حسین(ع) سیاه شده بود‪ ،‬ب رای دومین بار مجددا به طالکاری‬ ‫این گنبد اقدام کرد‪ .‬در همین دوران بود که شهر کربال مورد‬ ‫تهاجم وهابیونی ک��ه از نجد م ی امدند قرار گرفت و ش��هر‬ ‫غارت شد و حتی بارگاه امام حسین(ع) تخریب شد‪ .‬حمالت‬ ‫وهابیون به عتبات عالیات دوازده سال ادامه پی دا کرد و غیر از‬ ‫حمله اول که شهر و بارگاه امام به تصرف وهابیون درامد‪ ،‬در‬ ‫تعرضات بعدی مردم این شهرها با سرسختی در مقابل حمله‬ ‫وهابیون مقاومت کردند و انان را وادار به عقب نشینی کردند‪.‬‬ ‫در پی این حمالت و اسیبی که به حرم امام حسین(ع)‬ ‫رسید‪ ،‬شاهان قاجار با همراهی علما اقدامات مهمی را ب رای‬ ‫تعمیر و بازسازی حرم حسینی انجام دادند که اثار ان تاکنون‬ ‫وجود دارد‪ .‬حرم امام حسین(ع) هنوز هم با حفظ ان شکل و‬ ‫با تغیی رات جزئی همه ساله می زبان زائران عاشقش است‪.‬‬ ‫مداحان مشهور به توصیه رهبری مبنی بر برهنه نشدن هنگام سینه زنی لبیک گفتند‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫«در جریان مراسم عزاداری ایام فاطمیه(س) در بیت‬ ‫رهبری میثم مطیعی(مداح) از رهبر معظم انقالب س��وال‬ ‫م ی پرسد که نظر ش��ما در مورد برهنه شدن عزاداران ب رای‬ ‫سینه زنی چیست که ایشان نیز اعالم م ی دارند من به هیچ‬ ‫وجه موافق نیس��تم‪.‬نه تنه��ا قلبا بلکه زبانا ه��م به برخی‬ ‫مداحان گفته ام که این کار را درس��ت نم ی دانم‪ ».‬این نقل‬ ‫قول چندی پیش منتشر شد‪ .‬نقلی که با پاسخ های منتشر‬ ‫شده به سواالت شرعی در س��ایت مقام معظم رهبری هم‬ ‫همخوانی دارد‪.‬ایشان در پاسخ به س��والی با این مضمون‬ ‫که‪« :‬خارج از حکم فقهی برهنه ش��دن توصیه حضرتعالی‬ ‫ب رای عزاداران چیست؟ برهنه بشوند یا با پی راهن و زیر پوش‬ ‫سینه بزنند؟» پاسخ داده بودند که‪« :‬مناسب است با لباس‬ ‫عزادارى‪ ،‬انجام بگیرد‪».‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین فال حزاده کارشناس مسائل‬ ‫فقهی‪ ،‬نظر مق��ام معظم رهب��ری درباره برهنه ش��دن در‬ ‫عزاداری ها را این گونه تفسیر م ی کند‪« :‬حضرت اقا توصیه‬ ‫فرمودند به برخی از مداحان که در عزاداری ها برهنه نشوند‪،‬‬ ‫اما این به عن��وان یک فتوای فقهی نیس��ت که ما بگوییم‬ ‫حرام است‪ ،‬خب! اگر نامحرمانی نیستند‪ ،‬اگر مساله سویی‬ ‫بر ان مترتب نیس��ت‪ ،‬دش��منان سوءاس��تفاده نم ی کنند‪،‬‬ ‫خب! ممکن است بگوییم حرام هم نباشد؛ مثال یک جمع‬ ‫محدودی هس��تند‪ ،‬فیلمبرداری هم نم ی کنند‪ ،‬فقط مردان‬ ‫هس��تند‪ ،‬حاال پی راهن را از تن دراوردند و سینه م ی زنند؛ اما‬ ‫به طور کلی توصیه ایش��ان این هس��ت – به عنوان یک‬ ‫توصیه – ک��ه در عزاداری های مردها برهنه نش��وند‪ .‬چرا؟‬ ‫چون ممکن اس��ت هم در معرض دید نامحرمان باش��ند و‬ ‫هم دشمنان باز از این مساله ب رای تبلیغ علیه مکتب اهل ‬ ‫بیت(ع) سوءاستفاده کنند‪».‬‬ ‫حجت االس�لام والمس��لمین مهدی طائب‪ ،‬در شب‬ ‫س��وم ماه محرم در هیات محبان الفاطم��ه (س) در رابطه‬ ‫با مسائل شرعی ذکر ش��ده‪ ،‬گفت‪« :‬بعض ی ها م ی خواهند‬ ‫مساله را تلطیف کنند و م ی گویند که فتوا نیست‪ ،‬ایشان که‬ ‫گفتند لباس را در نیاوریم‪ ،‬تمام اس��ت‪ .‬چرا؟ ب ر اساس یک‬ ‫نگاه اعتقادی همین تاکید ب رای ما حجت اس��ت‪ .‬ما کاری‬ ‫نداریم که رهبر انقالب اسالمی دستور دادند‪ ،‬فتوا دادند و هر‬ ‫چیز دیگری‪ .‬ایشان فرموده اند که در مجالس عزای حسینی‬ ‫یزنیم‪،‬‬ ‫برهنه نشوید‪ ،‬تمام شد و رفت‪ .‬ب رای چه داریم سینه م ‬ ‫ب رای نفس یا اسالم؟ اگر ب رای نفس است که هیچی برو پی‬ ‫کارت و یقین بدان در اخرین ج��ای کار هم هیچ چیزی از‬ ‫این سینه زنی در نم ی اید‪ .‬برهنه شدن ما در بیرون از هیات‬ ‫تفسیر م ی شود‪ .‬اقا گفتند برهنه نشوید تمام‪ .‬سینه زدن کار‬ ‫را جلو م ی برد‪ ،‬اما اگر گوش نکنیم همین برهنه شدن کار‬ ‫را متوقف م ی کند‪ .‬این را با تکیه بر شناخت از جایگاه والیت‬ ‫باید پذیرف��ت‪ .‬ما باید به مرحله ای برس��یم که بیان حجت‬ ‫زمان را تلطیف نکنیم‪».‬‬ ‫در فتوای برخی مجتهدان دیگر هم درست است که‬ ‫برهنه ش��دن در مجالس عزاداری را با این شرط که نامحرم‬ ‫در مجلس نباشد و مفسده ای صورت نگیرد‪ ،‬جایزه م ی دانند‬ ‫اما برهنه نش��دن را افضل م ی دانند‪ .‬به عنوان مثال ایت اهلل‬ ‫مکارم شی رازی هم در پاسخ به سئوالی مشابه‪ ،‬برهنه نشدن‬ ‫هنگام عزاداری را ش��رط احتیاط دانستند و گفتند‪« :‬احتیاط‬ ‫ان است که عزاداران حسینی لخت نشوند عریان نشوند؛ ایا‬ ‫س ترحیم پدرش اگر لخت شود این جزو اداب‬ ‫فردی در مجل ‬ ‫عزاداری است؟! ب رادران بر لخت شدن اصرار نداشته باشند‪.‬‬ ‫اما ب رای عزاداری م ی توان مقداری از س��ینه را باز گذاشت‪.‬‬ ‫سابقا پیراهن هایی بود که قس��متی از ان دکمه م ی شد و‬ ‫جلوی سینه را باز م ی کردند و لخت هم نم ی شدند که بدن‬ ‫نما باشد‪ .‬با این کار دشمنان هم نم ی توانند سرزنش کنند‪».‬‬ ‫در محرم امسال بسیاری از مداحان مشهور جنبشی‬ ‫را در دس��تورکار قرار داده اند که از این پ��س در هیات های‬ ‫عزاداری از برهنه شدن هنگام عزاداری ب رای ساالر شهیدان‬ ‫خودداری شود‪ .‬س��عید حدادیان‪ ،‬ذاکر اهل بیت عصمت و‬ ‫طهارت درباره عدم برهنه ش��دن در عزاداری ها مطابق نظر‬ ‫رهبر انقالب گفت‪« :‬نام جلسه ش��ئونی دارد‪ ،‬بنای ما این‬ ‫است که مر بیانات مقام معظم رهبری (حفظه اهلل تعالی) را‬ ‫ان شاء اهلل تا جایی که خدا به ما توان بدهد‪ ،‬اجرا م ی کنیم‪».‬‬ ‫او که در مراسم عزای حضرت اباعبداهلل الحسین(ع) در‬ ‫حسینیه شهدای بسیج سخن م ی گفت‪ ،‬ادامه داد‪« :‬شرعا‬ ‫برهنه شدن ب رای سینه زدن ای رادی ندارد‪ ،‬ولی نظر شخصی‬ ‫ایش��ان برای من و امثال بنده خیلی خیلی مهم اس��ت و‬ ‫موضوعیت دارد‪ .‬بناب راین من بنای این را ندارم عریان شویم‬ ‫و سینه بزنیم‪».‬‬ ‫ای��ن ذاکر اهل بی��ت در مورد ش��یوه ع��زاداری خود‬ ‫این گون��ه توضیح داد‪« :‬حتی پارس��ال قب��ل از این قضایا‬ ‫ت ی شرت هایی را هم سفارش داده بودیم که تقدیم کنیم‪ ،‬اگر‬ ‫کسانی م ی خواهند س��ینه بزنند‪ ،‬از این ت ی شرت ها تنشان‬ ‫باش��د‪ ،‬من حدادیان‪ ،‬یاران من و همراه��ان من بنامان این‬ ‫اس��ت که ان گونه که حضرت اقا گفتند عزاداری کنیم‪ .‬ما‬ ‫در عشق به امام حسین(ع) خاک پای مقام معظم رهبری و‬ ‫امثال ایشان هم نم ی شویم‪ ،‬اینکه ایشان م ی گویند‪ ،‬ب رای ما‬ ‫مهم است‪ ،‬باید این گونه عزاداری کنیم‪».‬‬ ‫ع��زاداری ش��ب چه��ارم محرم الح��رام هیات الرضا‬ ‫علی ه الس�لام هم با ش��ب های قبل از ان متف��اوت بود و‬ ‫عزاداران این هیات‪ ،‬ب رای اولی ن بار برهنه نشده و با پی راهن‬ ‫مشکی سینه زنی کردند‪.‬حاج عبدالرضا هاللی قبل از شروع‬ ‫سینه زنی نظر مقام معظم رهبری را نسبت به برهنه شدن‬ ‫بیان کرده و با اع�لام این موضوع که برهنه ش��دن از نظر‬ ‫فقهی جایز است ولی اگر مشکالتی به همراه داشته باشد‬ ‫بهتر است از ان اجتناب کرد‪ ،‬از عزاداران پرشمار هیات الرضاء‬ ‫خواست تا از این پس با پی راهن به عزاداری بپردازند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫عزاداری افضل‬ ‫هاللی به ع��زاداران گفت که با پی راهن س��ینه بزنند‬ ‫تا مشخص شود سینه زن حس��ینی اسیر هوای نفس خود‬ ‫نیست و از انچه دوست دارد به راحتی و ب رای انجام تکلیفش‬ ‫م ی گذرد‪ .‬این مداح اهل بیت همچنین در یادداش��تی که‬ ‫منتش��ر کرد‪ ،‬اورده است‪« :‬برداش��تم از فرمایشات رهبری‬ ‫در مورد مباحث مطرح شده این اس��ت که برهنه نشدن در‬ ‫عزاداری افضل اس��ت و در جهت ارتقای معنوی جلسات و‬ ‫ما موظف به فراهم کردن شرایط ب رای تحقق این فرمایش‬ ‫هستیم‪ ،‬متاس��فانه عده ای در پی این هس��تند که از این‬ ‫موضوع سوءاستفاده کرده و میان عاشقان اهل بیت اختالف‬ ‫بیندازن��د و از این فضا نهای��ت سوءاس��تفاده را بنمایند‪ .‬در‬ ‫شرایطی که رهبرمان امر به وحدت مس��لمانان کرده اند و‬ ‫شیعه و سنی را به ب رادری فرا م ی خوانند قطعا انسجام میان‬ ‫شیعیان از اولویت های ماس��ت و نباید اجازه ایجاد هرگونه‬ ‫اختالف با هر عنوانی را میان محبی��ن اهل بیت(ع) به هر‬ ‫ی ناکرده جدایی احدی از این دستگاه بدهیم و‬ ‫بهانه ای و خدا ‬ ‫باید با هوشیاری‪ ،‬دقت و فهم صحیح از شرایط‪ ،‬به فضل اهلل‬ ‫زمینه و مقدمات تحقق خواس��ت قلبی رهب��ری را فراهم‬ ‫اوریم و البته این مهم نیازمند زمان مناس��ب و برنامه ریزی‬ ‫دقیق است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر جلسات اربابمان باید ما را با واقعی ت های‬ ‫قیام و فلس��فه حرکت ش��ان اش��نا کند‪ ،‬قطعا یکی از این‬ ‫درس ها از خود گذشتگی و زیرپا گذاشتن نفسانیات است‪،‬‬ ‫ما اموخته ایم اس�لام دین تعبد و بندگی است و هر جا بنده‬ ‫بندگی کند‪ ،‬رشد و کمال ب رایش قطعی است‪ .‬در شرایطی‬ ‫که انسان روزه مستحبی گرفته است‪ ،‬اگر به او تعارف شود‬ ‫تا افطار کند او موظف به افطار است تا هم ثواب روزه را ببرد‬ ‫و هم ثواب عبور از نفس را‪.‬‬ ‫عزاداران در هیات الرضا اثبات کردند که درگیر ظواهر‬ ‫و ش��کل عزاداری نیستند و اینکه با هر س��لیقه سیاسی و‬ ‫فقهی و تقلید از هر یک از مراجع عظام تقلید خواست قلبی‬ ‫رهبری ب رایشان اهمیت دارد‪».‬‬ ‫نریم��ان پناه��ی از مداحان مش��هور ته ران��ی که از‬ ‫بنیانگذاران سبک های جدید مداحی اس��ت‪ ،‬پیش از اغاز‬ ‫محرم اعالم کرده بود که امسال در هیات برهنه نم ی شود‬ ‫و در هیاتش هم برهنه سینه زده نم ی شود‪ .‬اما این مداح با‬ ‫یک ابتکار جالب به سمت اجرای این وعده رفت و در همین‬ ‫راستا با اغاز ماه محرم و ش��روع مراسم عزاداری‪ ،‬افرادی که‬ ‫به هیات م ی روند یک عدد ت ی ش��رت مشکی رنگ شکیل‬ ‫دریافت م ی کردند تا مراس��م س��ینه زنی به صورت مناسب‬ ‫برگزار شود‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫دو قطب غیرهمنام‬ ‫یک اهنربا‬ ‫رونالدو و مسی در پی شکستن رکورد رائول‬ ‫کریستیانو رونالدو و لیونل مس��ی‪ ،‬دو ستاره ب ی چون‬ ‫و چرای این روزهای فوتبال دنیا به دنبال دستیابی به رکورد‬ ‫‪ 71‬گل رائ��ول گونزالس در لیگ قهرمان��ان اروپا و مجموع‬ ‫رقابت های اروپایی هس��تند و هر دو این شانس را دارند که‬ ‫به زودی از سد این رکورد عبور کنند و رکوردهای جدیدتر را در‬ ‫رقابت با یکدیگر ثبت کنند‪ .‬این دو بازیکن همواره فوتبال‬ ‫را به فضایی دیگر برده اند که در این بین رقابت ب رای کسب‬ ‫عنوان بهترین گلزن تمام تاریخ لیگ قهرمانان اروپا یکی از‬ ‫اصل ی ترین نبردهایش��ان بوده اس��ت‪.‬انها در این فصل هم‬ ‫در جس��ت و جوی موفقیت در باالترین سطح فوتبال اروپا‬ ‫هستند و ب رای انکه نامشان بار دیگر در کتاب تاریخ فوتبال‬ ‫به بهانه ای دیگر به ثبت برسد‪ ،‬فاصله ای ندارند‪ .‬در حالی که‬ ‫رکورد ‪ 71‬گل رائول‪ ،‬ستاره اس��بق تیم رئال مادرید اسپانیا و‬ ‫ش��الکه المان در لیگ قهرمانان اروپا تا چندی پیش دست‬ ‫نیافتنی به نظر م ی رسید و خیل ی ها در مورد شکسته شدن ان‬ ‫با اما و اگر صحبت م ی کردند‪ ،‬حاال همه منتظر رکورد جدید‬ ‫هستند و مطمئن هستند که دیگر این رکورد ماندنی نیست‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫مثل جنگ کلی و فریزر‬ ‫رونالدو با گلی که در هفته س��وم لیگ قهرمانان اروپا‬ ‫مقابل لیورپول به ثمر رساند‪ ،‬تعداد گل هایش را به عدد ‪70‬‬ ‫رساند و در سوی دیگر مس��ی در بازی مقابل اژاکس همین‬ ‫تعداد گل را به ثمر رساند تا با ‪ 69‬گل در فاصل ه یک قدمی با‬ ‫رونالدو جای بگیرد‪ .‬ب ی شک یکی از این دو بازیکن در گلزنی‬ ‫به جاودانگی خواهد رسید اما جدال رونالدو و مسی رقابتی‬ ‫است که همچنان ادامه دارد و ادامه م ی یابد‪ .‬فوتبال به ندرت‬ ‫میان دو بازیک��ن‪ ،‬رقابتی این چنینی را خل��ق کرده اما ب رای‬ ‫مسی و رونالدو دشمنی سرسختانه بارس��لونا و رئال مادرید‬ ‫در کنار جدال های ورزشی این دو مرد در مقابل یکدیگر‪ ،‬این‬ ‫رقابت را رقم زده است‪ .‬مانند محمدعلی کلی و جو فریزر در‬ ‫بوکس‪ ،‬جان مک اینرو و بیورن برگ در تنیس و ایرتون سنا‬ ‫و الین پروست در فرمول یک‪ ،‬کریس رونالدو و لیونل مسی‬ ‫م ی خواهند توسط یکدیگر در دنیای فوتبال تعریف شوند و‬ ‫فوق العاده بودنشان را با ان یکی بسنجند اما ب رای این مورد‬ ‫نه قدرت ضربات مش��ت ها و نه س��رعت ضربات سرویس‬ ‫اهمیت دارد بلکه چیزی که ب رای این دو بازیکن مهم است‪،‬‬ ‫تعداد گل هایشان است‪ .‬افزایش تعداد گل ها ب رای انها مانند‬ ‫موتوری است که سرعت شان را در پیشی گرفتن از یکدیگر‬ ‫افزایش م ی دهد‪.‬‬ ‫مایکل الدروپ‪ ،‬ستاره افس��انه ای فوتبال دانمارک که‬ ‫پیش از حضور در رئال مادرید در س��ال ‪ ،1994‬پنج سال را با‬ ‫بارسلونا پشت سر گذاش��ت م ی گوید‪« :‬فکر م ی کنم انها به‬ ‫همدیگر نیاز دارند‪ .‬اگر یک��ی از انها هت تریک کند‪ ،‬دیگری‬ ‫تالش م ی کند او هم همین کار را انجام دهد‪ ».‬این یک تئوری‬ ‫اس��ت که مدت ها در ذهن خیل ی ها شکل گرفته اما پی ش تر‬ ‫لئو مسی در مصاحبه با مجله تایم در سال ‪ 2012‬ان را رد کرد‪:‬‬ ‫«من فقط به این فکر م ی کنم که هر سال چیزهای بیشتری‬ ‫به دست بیاورم‪ .‬رونالدو اگر اینجا نیست یعنی اینکه کارهای‬ ‫مش��ابه به هم انجام ندادیم‪ ».‬با این ح��ال موقعیتی که مرد‬ ‫شماره یک بارسا در لیگ قهرمانان اروپا دارد کمی کمرنگ تر‬ ‫از ان چیزی است که در اللیگا از وی س��راغ داریم‪ .‬اگرچه او‬ ‫توانسته در همین مسابقات نیز دست به کارهای بزرگ و به‬ ‫یاد ماندنی بزند‪ .‬با انتقال رونالدو از منچستر به ب رنابئو در سال‬ ‫‪ 2009‬و از زمانی که این دو ستاره فوتبال جهان در نزدیک ترین‬ ‫فاصله نس��بت به یکدیگر قرار گرفتند‪ ،‬ه��ر دوی انها ب رای‬ ‫گلزنی انرژی فوق العاده ای از خود نش��ان دادند‪ .‬مرد پرتغالی‬ ‫رئال مادرید ب رای این تیم در ‪ 54‬بازی اش در لیگ قهرمانان ‪55‬‬ ‫گل به ثمر رساند و در طرف دیگر مسی طی پنج سال حضور‬ ‫در بارس��ا در ‪ 56‬بازی ‪ 52‬بار گلزنی کرده است‪ .‬این در حالی‬ ‫است که مسی پیش از امدن رونالدو به رئال مادرید در ‪ 33‬بازی‬ ‫اروپای ی اش ‪ 17‬گل ب رای ب رای بارسلونا به ثمر رسانده بود‪ .‬این‬ ‫تاثیر حضور رونالدو در رئال را روی بازی مسی نشان م ی دهد و‬ ‫مشخص م ی کند که این دو بازیکن چگونه همواره در تعقیب‬ ‫یکدیگر هستند‪ .‬رونالدو هم چنین شرایطی دارد‪.‬امار ب رای وی‬ ‫نشان م ی دهد که در زمان حضورش در منچستریونایتد در ‪52‬‬ ‫بازی اروپایی ‪ 15‬بار توپ را از خط دروازه ها عبور داده اس��ت‪.‬‬ ‫این به این معنی نیست که رونالدو ب رای منچستر هیچ کاری‬ ‫انجام نداده است‪ .‬حتما به یاد داریم که بهترین بازیکن فوتبال‬ ‫جهان در سال ‪ 2008‬در فینال لیگ قهرمانان همان سال که با‬ ‫غلبه یونایتد بر چلسی خاتمه یافت‪ ،‬ب رای تیمش گلزنی کرد‪،‬‬ ‫با این حال تقابل رو در روی این دو بازیکن در فوتبال اسپانیا‪،‬‬ ‫جذاب ترین روزهای تاریخ فوتبال در سال های اخیر بوده است‪.‬‬ ‫حمله به همه رکوردها‬ ‫در فینال لیگ قهرمانان ‪ 2009‬رونالدو با پی راهن یونایتد‬ ‫زیر س��ایه لئو مس��ی قرار گرفت و تنها ش��اهد شوت های‬ ‫دیدنی پسر روزاریو بود‪ .‬مس��ی که در ان سال اولین عنوان‬ ‫چهارگانه اش در کسب بهترین بازیکن سال جهان را دریافت‬ ‫کرده بود‪ ،‬سهم عمده ای در پیروزی ‪ 2‬بر صفر تیمش داشت‬ ‫و هر دو گل را به ثمر رساند‪ .‬این بازی اخرین تردستی رونالدو‬ ‫در جمع شیاطین سرخ بود چراکه رئال ی ها پس از ان بازی با‬ ‫پرداخ��ت ‪ 94‬میلیون پوند ب رای خرید ای��ن بازیکن پرتغالی‪،‬‬ ‫ضمن شکس��تن رکورد نقل و انتق��االت جهان‪،‬رقیبی ب رای‬ ‫مس��ی بارس��ای ی ها پیش رویش قرار دادند‪ .‬رونالدو در س��ه‬ ‫فصل ابتدایی حضورش به ترتیب ‪ 53 ،33‬و ‪ 60‬گل را در تمام‬ ‫رقابت های باش��گاهی ب رای رئال به ثمر رساند اما مسی در‬ ‫همین زمان به ترتی��ب ‪ 53 ،47‬و ‪ 73‬بار ب رای تیمش گلزنی‬ ‫کرد‪ .‬در فصل گذشته مسی به رغم مصدومیتی که دچارش‬ ‫ش��د در ‪ 46‬بازی ‪ 41‬گل به ثمر رس��اند‪ .‬اگرچه مسی از هر‬ ‫بازیکن دیگری در دنیا دستاوردهای بیشتری دارد اما به نظر‬ ‫م ی رس��د در فصولی که رونالدو ‪ 51‬و ‪ 47‬گل به ثمر رساند و‬ ‫اختالفش در کسب عنوان بهترین بازیکن سال جهان را به دو‬ ‫کاهش داد‪ ،‬مسی در رکود به سر م ی برد چراکه رونالدو حتی‬ ‫توانست در فینال لیگ قهرمانان اروپا که منجر به قهرمانی‬ ‫تیمش شد‪ ،‬ب رای دومین بار گلزنی کند و از این حیث هم با‬ ‫مس��ی ب رابری کند‪.‬رونالدو در فصل گذشته لیگ قهرمانان‬ ‫اروپا ‪ 17‬گل به ثمر رساند که ب رای یک رقابت‪ ،‬رکورد جدیدی‬ ‫محسوب م ی شد و توانست از رکورد ‪ 14‬گل مسی در فصل‬ ‫‪ 2011-2012‬عبور کند‪ .‬با این وجود رویارویی رونالدو و مسی‬ ‫از این اعداد اعجاب انگی��ز و جالب توجه فراتر اس��ت‪ .‬انها‬ ‫کاریزمایی مجذوب کننده دارند‪ .‬دریب ل های خیره کننده مسی‬ ‫و حرکاتی که مانند ابریشم ظریف و زیباست در مقابل فیزیک‬ ‫فوق العاده و س��رعت و دقت رونالدو قرار دارد‪.‬این مهارت ها‬ ‫ب هراحتی هر مدافعی را از میان بر م ی دارد و هر خط دفاعی را به‬ ‫اسانی م ی شکند‪.‬هر دوی انها اکنون به معنای واقعی در اوج‬ ‫فوتبال خود هستند و فوتبال اروپا را به تسخیر خود دراورده اند‬ ‫و اگرچه مانند دو قطب اهنربا هستند اما جالب انجاست که‬ ‫هیچ یک هم نم ی توانن��د در مورد کاری ک��ه دیگری انجام‬ ‫داده‪ ،‬سکوت کنند‪ .‬انها در س��ن ‪ 27‬و ‪ 29‬سالگی تقریبا به‬ ‫همه افتخارات فوتبال جهان دست یافته اند و حاال به دنبال‬ ‫جاودانگی دیگری هستند؛ رکورد رائول در لیگ قهرمانان اروپا‪،‬‬ ‫اما این چیز دور از دسترسی نیست و م ی توانند ب رای رسیدن‬ ‫به ان یک هفته یا شاید کمتر از ان صبوری کنند‪.‬این رکورد‬ ‫ماندنی نخواهد بود و بی شک بارها و بارها و از این تاریخ به‬ ‫بعد بازهم توس��ط این دو بازیکن شکسته م ی شود‪ .‬مسی و‬ ‫رونالدو ب رای رسیدن به عناوین‪ ،‬قهرمان ی ها و گل ها تا روزی‬ ‫که کفش هایشان را بیاویزند‪ ،‬به دنبال هم حرکت خواهند کرد‬ ‫و این یعنی خوش شانسی تمام مردمانی که در دوران فوتبال‬ ‫این دو بازیکن حضور داشتند و دارند و م ی توانند تا ان روز از‬ ‫تماشای فوتبال روی کره زمین لذت بب رند‪.‬‬ ‫زندگی زیباست‬ ‫روایتی از حیات شهید سی د مرتضی اوینی‬ ‫کتاب «زندگی زیباست؛ روایتی از حیات شهید سی د مرتضی اوینی» که مفصل ترین‬ ‫کتاب درباره حیات شهید اوینی است با روایتی مستند و داستانی‪ ،‬با استفاده از خاط رات و‬ ‫گفت وگوهای غالب افرادی که با این اندیشمند و هنرمند برجسته انقالب اسالمی مرتبط‬ ‫بودند‪ ،‬زوایای مختلف زندگی او را به مخاطبان بشناس��اند‪ .‬در بخشی از مقدمه نویسنده‬ ‫«جدا از خاط رات دور کودکی و فیلم های روایت فتحی که شب جمع ه ها همه‬ ‫م ی خوانیم‪ُ :‬‬ ‫را میخکوب تلویزیون م ی کرد و ازشان اشک م ی گرفت‪ ،‬جدا از چهره گی رای مرتضی اوینی‬ ‫که از نوجوانی ما را شیفته خود کرده‪ ،‬جدا از اینه جادوی او که فتح باب همه ما بوده است‬ ‫در ورود به هنر انقالبی‪ ،‬جدا از موس��یقی سحر امیز روایت فتح که با تمام سادگ ی اش دل‬ ‫انسان را م ی لرزاند‪ ،‬انچه به طور مشخص به این کتاب مربوط م ی شود را اسفند ‪ 1390‬شروع‬ ‫کردم‪ .‬اولش قرار بود که یک تحقیق کوتاه و جمع و جور باشد در مورد شخصیت فکری و‬ ‫فرهنگی مرتضی اوینی‪ .‬دنبال کتابی بودم که در ان‪ ،‬کسی مبتنی بر یک تحقیق جامع‬ ‫همه زندگی اوینی را روی دایره ریخته باش��د‪ ،‬اما نبود‪ .‬بعده��ا فهمیدم که ب رای خیلی از‬ ‫شخصی ت های مهم دیگر هم این اتفاق نیفتاده است‪ .‬غصه ام شد‪ .‬به سرم زد که این کار‬ ‫را انجام دهم‪».‬‬ ‫ز مهر افروخته‬ ‫مجموعه اشعار عالمه طباطبایی‬ ‫کتاب «ز مهر افروخته» کامل ترین مجموعه اش��عار عالمه طباطبایی با گرداوری‬ ‫سی د علی ته رانی با وی رایش سوم و تجدیدنظر و اضافات جدید از سوی انتشارات سروش‬ ‫منتشر و راهی بازار نشر شد‪.‬این کتاب ناگفته هایی نغز‪ ،‬همراه کامل ترین مجموعه اشعار‬ ‫از عالمه شهیر حضرت ایت اهلل سی د محمدحسین طباطبایی است که توسط سیدعلی‬ ‫ته رانی گرداوری ش��ده است‪ .‬گرداورنده در این مجموعه‪ ،‬اش��عار عالمه طباطبایی را که‬ ‫پیشتر در کتاب ها و مجالت گوناگون به صورت پ راکنده چاپ شده بود‪ ،‬به همراه سخنان‬ ‫نغز‪ ،‬جمالت و نکات مهم ایشان با تایید ناقالن ان جمع اوری کرده و در دو بخش بهشت‬ ‫یاد و المی زان منظوم در کتاب «ز مهر افروخته» به چاپ رسانیده است‪ .‬توضیحی بر اشعار‬ ‫به همراه چهار پیوس��ت تاریخ نقاط عطف زندگی عالمه‪ ،‬کتاب ها و رس��اله های مرحوم‬ ‫طباطبایی‪ ،‬شاگردان و نیانامه عالمه طباطبایی از دیگر مطالب مهم این کتاب ارزشمند‬ ‫است‪ .‬در بخش اول این کتاب سیره ایت اهلل طباطبایی و ذکر داستان هایی از زبان ایشان به‬ ‫چاپ رسیده و بخش دوم کتاب نیز اشعار وی جمع اوری شده و در اختیار عالقه مندان قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬یکی از ویژگ ی های کتاب حاضر این است که با نثری روان و ساده زوایایی از‬ ‫افکار و اندیشه های این عالم بزرگ را ب رای خوانندگان روشن کرده است‪.‬‬ ‫روایت زندگی سقا‬ ‫فیلم هایی که در مورد شهید حسن باقری‬ ‫ساخته می شود‬ ‫سه کارگردان شناخته شده س��ینمای ای ران فیلم هایی‬ ‫را مرتبط با زندگی شهید حس��ن باقری‪ ،‬جوان ترین فرمانده‬ ‫ای ران در دوران هش��ت س��ال دفاع مقدس خواهند ساخت‪.‬‬ ‫شخصیت و داستان زندگی شهید حسن باقری ب رای خیلی‬ ‫از کارگردان های سینمای ای ران جذابیت دارد‪ .‬بهروز افخمی‪،‬‬ ‫کمال تبریزی و کیومرث پور احمد هم از جمله کارگردانانی‬ ‫هس��تند که فیلمنامه هایی با این موضوع در دست ساخت‬ ‫دارند‪ .‬اخرین اثر تصویری از زندگی ش��هید حسن باقری به‬ ‫مستند تلویزیونی «اخرین روزهای زمستان» کاری از حسین‬ ‫مهدویان برم ی گردد که به شدت مورد استقبال قرار گرفت‪.‬‬ ‫موفقیت این مجموعه ب رای بهروز افخمی‪ ،‬فیلمساز سینمای‬ ‫ایران هم الهام بخش بود و او ب راساس قسمت چهارم سریال‬ ‫مستند داستانی «اخرین روزهای زمستان» فیلمنامه «خمسه‬ ‫خمسه» را نوشت‪ .‬داستان «خمسه خمسه» درباره توپخانه‬ ‫ع راق ی هاست و از انجا که طبق مستندات جنگ شهید باقری‬ ‫ی داشته است‪ ،‬در این‬ ‫در خنثی کردن این توپخانه نقش مهم ‬ ‫فیلم نیز سعی م ی شود به صورت غیرمستقیم به این شهید‬ ‫پرداخته شود‪ .‬این فیلمنامه درباره شخصی ت های زنده ای به‬ ‫نام عبدالحسن اریانژاد و سرهنگ خانی است و حسن باقری‬ ‫هم در نقش کوتاهی در این فیلم ظاهر م ی ش��ود‪ .‬فیلمنامه‬ ‫«خمسه خمسه» پیش تولید س��ختی دارد و همه کارهای‬ ‫ان در دست س��یدجمال س��اداتیان تهی ه کننده سینماست‪.‬‬ ‫افخمی امیدوار اس��ت که این فیلم را نیمه اول سال اینده‪،‬‬ ‫جلوی دوربین ببرد‪.‬کمال تبریزی هم دیگر کارگردانی است‬ ‫ی درباره شهید باقری را دارد‪ .‬او با اشاره‬ ‫که قصد ساخت فیلم ‬ ‫به فیلمنام��ه ای درباره زندگی ش��هید حس��ن باقری گفت‪:‬‬ ‫«نگارش نس��خه اولیه فیلمنامه «شهی د حس��ن باقری» از‬ ‫سوی محمدرضا گوهری تمام شده اس��ت و ناصر عنصری‬ ‫تهی ه کنندگی این طرح را به عهده خواهد داشت‪ .‬این فیلمنامه‬ ‫به نقش شهید حسن باقری در عملیاتی اشاره دارد که باعث‬ ‫شکست حصر سوسنگرد شد‪».‬‬ ‫او با اشاره به اینکه فیلمنامه قبل از مرحله تولید نیاز به‬ ‫یک بازنویس��ی نهایی دارد‪ ،‬در مورد شروع مراحل تولید این‬ ‫فیلم گفت‪« :‬این پروژه به لحاظ مالی در نسبت با فیلم های‬ ‫معمولی کمی پرهزینه است‪ .‬ب رای تولید‪ ،‬منتظر فراهم شدن‬ ‫شرایط و امکانات مالی این پروژه هستیم‪ .‬بنیاد فارابی‪ ،‬انجمن‬ ‫س��ینمای انقالب و دفاع مقدس و سازمان سینمایی هر سه‬ ‫در جریان این پروژه قرار گرفتند و میتوان گفت فیلمنامه به‬ ‫جهتی از سوی انها تصویب شده اس��ت‪ .‬با این وجود منتظر‬ ‫فراهم امدن بودجه الزم ب��رای تولید این پروژه س��ینمایی‬ ‫هس��تیم‪ .‬کیومرث پوراحمد هم که کارگردان��ی فیلم های‬ ‫دفاع مقدسی چون «اتوبوس ش��ب» و «پنجاه قدم اخر» را‬ ‫در کارنامه دارد‪ ،‬دیگر فیلمس��از شناخته ش��ده ای است که‬ ‫قرار است فیلمی ب راساس زندگی شهید حسن باقری بسازد‪.‬‬ ‫شهی د حسن باقری با نام واقعی غالمحسین افشردی‬ ‫معروف به س��قای بس��یجیان جوان ترین فرمانده ای ران در‬ ‫دوران جنگ تحمیلی بود‪ .‬او به عن��وان فرمانده قرارگاه های‬ ‫نصر و کربال نقش مهم��ی در موفقیت نیروه��ای ای ران در‬ ‫عملیات های فتح المبین‪ ،‬رمضان‪ ،‬بی ت المقدس و ازادسازی‬ ‫خرمشهر داش��ت‪ .‬او در نهم بهمن ماه س��ال ‪ 61‬و در حالی‬ ‫که فقط ‪ 27‬سال داش��ت‪ ،‬هنگام شناسایی منطقه دشمن و‬ ‫اماده س��ازی عملیات والفجر مقدماتی در منطقه فکه مورد‬ ‫اصابت گلوله خمپاره قرار گرفت و به شهادت رسید‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫دیدار‬ ‫اموزش از‬ ‫نگاه تایم‬ ‫اقتصاد بیمار‬ ‫اروپا از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫کردها سوژه‬ ‫اشپیگل‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫نوبت عاشقی‬ ‫گفت وگو با حاج محمود کریمی‬ ‫ به مناسبت اغاز محرم‬ ‫به مناس��بت اغاز ماه محرم الحرام ویژه برنامه فصل‬ ‫عاش��قی با حضور حاج محمود کریمی از ش��بکه دو سیما‬ ‫پخش ش��د‪ .‬در این برنامه رس��الت بوذری و حاج محمود‬ ‫کریمی با هم به گفت وگو پرداختن��د‪ .‬محور این گفت و گو‬ ‫امادگی برای محرم امام حسین(ع) بود و به مسائلی نگاه شد‬ ‫که هر سال قبل از محرم مطرح می شود‪.‬‬ ‫از جمله اسیب شناسی این ماه که درباره انها صریح و‬ ‫ی در بخشی‬ ‫بی رودربایستی نکاتی مطرح شد‪ .‬محمود کریم ‬ ‫از این گفت وگو گفت‪« :‬س��پاه ش��یطان بیکار نمی نش��یند‬ ‫و عوامل ش��یطان روی کارش��ان فکر می کنند ولی چون‬ ‫بس��ته به حقیقت نیس��تند محکوم به شکس��ت هس��تند‪.‬‬ ‫فرهنگ سیدالشهدا و قیام سیدالش��هدا چون بر پایه حق و‬ ‫ازادیخواهی و مبارزه با ظلم است‪ ،‬دشمنان زیادی دارد‪ .‬این‬ ‫دش��منان برای لطمه زدن گاهی از جنس مسائل روز وارد‬ ‫سال های‬ ‫ابری‬ ‫سریالی با حضور‬ ‫پژمان جمشیدی‬ ‫و علی عمرانی‬ ‫می شوند‪ .‬یک روز امدند از بیرون لطمه زدند‪ ،‬دیدند حریف‬ ‫نمی ش��وند‪ .‬یواش یواش امدند داخل و نزدیک و نزدیک تر‬ ‫ش��دند به منبر و چون باز به جایی نمی رس��د از روی منبر‬ ‫لطمه می زنند‪ .‬تشخیص این شیطنت ها بصیرت می خواهد‬ ‫و بصیرت برای همه انسان هاس��ت‪ .‬بای��د چیزهایی را که‬ ‫می بینیم رویش فکر کنیم‪ .‬ما امان نداریم مگر در سنگر سید‬ ‫الشهدا‪ .‬باید با ال اهلل شروع کنیم‪».‬‬ ‫این مداح مش��هور اهل بیت عقیده دارد که‪« :‬چگونه‬ ‫می شود امام حس��ینی ش��ویم؟ هیات رفتن در این ده شب‬ ‫شرط الزم اس��ت ولی کافی نیس��ت‪ .‬ما باید با امام حسین‬ ‫(علیه السالم) مراوده داشته باشیم‪ .‬باید با سید الشهدا رفت و‬ ‫امد کنیم‪ .‬برویم داخل خانه امام حسین (علیه السالم)‪ .‬ببینیم‬ ‫امام حسین (علیه السالم) در خانه اخالقشان چگونه است؟‬ ‫فرزندمان را ببریم داخل خانه امام حس��ین تا ببیند اخالق‬ ‫«سال های ابری» با نام قبلی «ساالر» کاری از گروه مجموعه های‬ ‫تلویزیونی ش��بکه دو سیما اس��ت که با هنرنمایی علی عمرانی‪ ،‬حمید‬ ‫اب راهیمی‪ ،‬لیندا کیانی‪ ،‬لیال برخورداری‪ ،‬علی صالحی‪ ،‬علی اوجی‪ ،‬سعید‬ ‫ارمند‪ ،‬سپیده عالیی‪ ،‬مصطفی پروین‪ ،‬صامد رمضانی‪ ،‬ارسالن قاسمی و‬ ‫با حضور پژمان جمشیدی‪ ،‬علی اوسیوند‪ ،‬اسماعیل شنگله‪ ،‬امید روحانی‬ ‫و برزو ارجمند در حال تولید است‪ .‬مهدی کرم پور این مجموعه تلویزیونی‬ ‫را در ‪ 20‬قس��مت ‪ 40‬دقیقه ای ب رای پخش از انتن ش��بکه دو کارگردانی‬ ‫م ی کند‪ .‬در خالصه داستان «س��ال های ابری» که فیلمنامه ان را ارش‬ ‫خوشخو و خسرو نقیبی نوشته اند‪ ،‬امده‪« :‬زندگی حسین ساالر از روزی به‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫یکی از چهار نفر‬ ‫علی اکبر(علیه السالم) را‪ .‬همسرمان را ببریم داخل‬ ‫داخل خانه امام حس��ین تا ببیند بی بی شهربانو در‬ ‫خانه چه اخالقی دارند؟ برای اینکه به سید الشهدا‬ ‫نزدیک بشویم نباید از ایشان دور بشویم‪ .‬انقدر که‬ ‫ایشان حواس شان به ماست مادرمان حواسش به‬ ‫ما نیست‪ .‬اخالق امام حسین (علیه السالم) اخالق‬ ‫خداست‪ .‬ایشان از ما توقعی ندارند‪».‬‬ ‫کریم��ی در بخش دیگ��ری از حرف هایش‬ ‫مس��یر سید الش��هدا را نماد اصلی مس��یر حرکت‬ ‫اهل بیت (ع) دانس��ت و در ادامه گف��ت‪« :‬گریه بر‬ ‫سید الشهدا رقت قلب می اورد‪ .‬رقت قلب مهربانی‬ ‫می اورد‪ .‬مهربان��ی خوش اخالقی م��ی اورد‪ .‬فرد‬ ‫خوش اخالق خنده روس��ت و فرد خنده رو را همه‬ ‫مردم دوست دارند و می خواهند‪».‬‬ ‫مجری برنامه قب��ل از برنامه وعده داده بود‬ ‫ک��ه‪ «:‬ایتم هایی از نغمه س��رایی های کریمی در‬ ‫برنامه پخش می شود که به مداحی او در امامزاده علی اکبر‬ ‫چیذر مربوط می شود و اشاره ای به سبک های تازه ای که‬ ‫او ساخته نیز در برنامه خواهد شد‪ .‬من به مخاطبان وعده‬ ‫می دهم ک��ه می توانند یکی از س��بک های جدید او را که‬ ‫خیلی زیباس��ت و بخش های��ی از ان را در برنامه خوانده‪،‬‬ ‫بشنوند‪».‬‬ ‫به همین خاطر در بخش��ی از برنامه رس��الت بوذری‬ ‫از حاج محمود کریمی خواس��ت یکی از سبک های محرم‬ ‫امس��ال را در برنامه بخواند و ح��اج محمود این اش��عار را‬ ‫خواند‪:‬چشم به هم زدیم و ش��ش ماه گذشت‪/‬عمر تو به قد‬ ‫یک اه گذشت‪/‬سرت از مقابله سر ش��اه گذشت‪/‬راس تو با‬ ‫سر ماه گذشت‪/‬بین خیمه بی تاب شدی‪/‬رفتی و با سه شعبه‬ ‫بی تاب شدی‪/‬رفتی و به روی من لبخند زدی‪/‬رفتی و روی‬ ‫نیزه بدخواب شدی‪.‬‬ ‫هم م ی ریزد که جاسم پرده از سال های ابری ذهن ساالر برم ی دارد‪ .‬دیری‬ ‫نم ی گذرد که ساالر می فهمد این فقط بخشی از هجمه بزرگی است که‬ ‫کیان به وسیله ان زندگی او را هدف گرفته و او باید تصمیمی بزرگ بگیرد‪.‬‬ ‫مصالحه با مهاجمان‪ ،‬یا اغاز مبارزه ب رای اثبات شرافتی که سال ها ب رای ان‬ ‫تالش کرده است‪. ».‬بخش مهمی از ماجراهای سال های ابری در ته ران‬ ‫اتفاق م ی افتد و برخی از صحنه های ان در جنوب تصوی ربرداری م ی شود‪.‬‬ ‫سکان س های مربوط به روز عاش��ورا که در فیلمنامه سریال «سال های‬ ‫ابری» نوشته شده همزمان با روز های تاسوعا و عاشورا در شه ر های ابادان‬ ‫و خرمشهر تصوی ربرداری م ی شود‪.‬‬ ‫خندوانه‬ ‫انیمیشنی عاشورایی در شبکه پویا‬ ‫اخرین قسمت با حضور خانه سبزی ها‬ ‫مجموعه «یک��ی از چهار نفر» که به چهار ش��خصیت در واقع��ه کربال م ی پردازد‬ ‫ب��ا تکنیک موش��ن کمیک و ب��رای گروه س��نی نوج��وان تولید ش��د و در م��اه محرم‬ ‫از تلویزی��ون پخش م ی ش��ود‪ .‬ای��ن پویانمایی در هر قس��مت ب��ه چند ف��راز از زندگی‪،‬‬ ‫تصمیم گیری و دوراه ی های پی ش روی «ضحاک بن عبداهلل»‪« ،‬شمر بن ذی الجوشن»‪،‬‬ ‫«حبی ب ابن مظاهر» و «حر بن ریاحی» م ی پردازد‪ .‬ش��خصیت خوبی که تصمیم اشتباه‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬شخصیت بدی که تصمیم اشتباه م ی گیرد‪ ،‬شخصیت خوبی که تصمیم درست‬ ‫م ی گیرد و شخصیت بدی که تصمیم درست م ی گیرد‪ ،‬موضوع اصلی مجموعه پویانمایی‬ ‫«یکی از چهار نفر» است‪ .‬تصاویر مجموعه پویانمایی «یکی از چهار نفر» بر اساس کتاب‬ ‫«داستان عاشورا» به تصویرگری دکتر پرویز اقبالی و روایت محمدرضا سرشار (رضا رهگذر)‬ ‫تولید شده است‪ .‬قرار است این مجموعه پویانمایی که میثم حسینی کارگردان ان است‪،‬‬ ‫محرم امسال از یکی از شبکه های صدا و سیما پخش شود‪ .‬این مجموعه چهار قسمت‬ ‫است و در هر قسمت به یک شخصیت پرداخته م ی ش��ود‪ .‬میثم حسینی پیش از این دو‬ ‫مجموعه پویانمایی «دا» و «نورالدین پسر ای ران» را کارگردانی کرده است‪.‬‬ ‫اخرین قس��مت «خندوانه» شنبه ش��ب در حالی روی انتن رفت که «رامبد جوان»‬ ‫خانواده سبزی ها را گردهم اورده بود‪.‬رامبد جوان در این قسمت با جمع کردن گروه سازنده‬ ‫مجموعه «خانواده سبز» خاط رات این سریال پرمخاطب را دوباره زنده کرد‪ .‬از نکات قابل‬ ‫توجه این بود که رامب��د جوان با برتن کردن لباس های جد ب��زرگ از بازیگران و کارگردان‬ ‫این سریال دعوت کرد تا روی صحنه بیایند و پس از گپ و گفت و بازخوانی خاط رات این‬ ‫مجموعه‪ ،‬تیتراژ پایانی «خانواده سبز» را با هم خواندند‪ .‬اکرم محمدی‪ ،‬داریوش اسدزاده‪،‬‬ ‫اتنه فقی ه نصیری‪ ،‬بیژن بیرنگ‪،‬علی تفرشی و مه رانه مهی ن ترابی از جمله این مهمانان‬ ‫بودند که یاد و خاطره «مسعود رسام» را هم گرامی داشتند‪.‬‬ ‫یکی از بخش های جالب اخرین قسمت برنامه خندوانه‪ ،‬پخش گزارش های پشت‬ ‫صحنه از گفت وگوی رامبد جوان با بازیگران این سریال در زمان ساخت سریال خانه سبز‬ ‫بود‪ .‬نشان دادن تصاویر مرحوم شکیبایی ناخوداگاه این دیالوگ او در خانه سبز را در ذهن‬ ‫مردم زنده کرد که با ان بیان ب ی نظیرش م ی گفت‪« :‬ببین دلخوری‪ ،‬باش! عصبانی هستی‪،‬‬ ‫باش! قهری‪ ،‬باش! هر چی م ی خوای باش! ولی حق نداری با من حرف نزنی و‪»...‬‬ ‫ضمن اشنا کردن صاحبنظ ران و کارشناسان با ابعاد گسترده‬ ‫ماموریت های رس��انه ملی‪ ،‬زمینه را ب رای ارزیابی‪ ،‬نقد و ارائه‬ ‫پیشنهادهای سازنده فراهم م ی کند‪.‬‬ ‫بنا بر نظر رئیس سازمان صدا و س��یما این کتاب تنها‬ ‫یک گزارش از عملکرد ‪ 10‬ساله سازمان صدا و سیما نیست‪،‬‬ ‫بلکه یک راهبرد مدون ب رای مدی ران و کارشناس��انی خواهد‬ ‫بود که در سال های اینده قرار اس��ت زمام امور رسانه ملی را‬ ‫بر عهده بگی رند‪.‬‬ ‫وزیر کشور نیز در این همایش نقش موثر رسانه ملی‬ ‫در حوزه تامین امنیت و وحدت ملی را تشریح کرد‪ .‬عبدالرضا‬ ‫رحمان ی فضلی در همایش افق رس��انه با موضوع عملکرد‬ ‫‪ 10‬ساله سازمان صداو سیما‪ ،‬با بیان اینکه در حوزه های کل‬ ‫کشور در عرصه های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی با نبود‬ ‫توازن روبه رو هستیم‪ ،‬افزود‪« :‬ما در پی انیم که ب رنامه ریزی ها‬ ‫و اقدامات رویکرد عدالت محورانه داشته باشد و در چارچوب‬ ‫عدالت مح��وری برنامه ریزی کنی��م‪ ،‬چ��ون ب ی عدالتی در‬ ‫عرصه های مختلف اجتماع‪ ،‬شکاف و تنش ایجاد م ی کند‪».‬‬ ‫رحمان ی فضل��ی الودگ ی ه��ای زیس��ت محیطی‪،‬‬ ‫الودگ ی های ترافیکی و بیکاری را از دیگر اثار نداشتن توازن‬ ‫برشمرد و گفت‪« :‬توزیع عادالنه منابع در کشور و نگاه دقیق‬ ‫به مسائل اجتماعی و نظام برنامه ریزی از جمله راهکارهای‬ ‫از کتاب عملکرد ‪10‬ساله عزت اهلل ضرغامی در سازمان صدا و سیما رونمایی شد‬ ‫غلبه بر این مشکالت است‪».‬‬ ‫سی و نهمین نشست «افق رس��انه» شنبه با حضور‬ ‫وی با تاکید بر فعال کردن ظرفی ت های اس��تان های‬ ‫خوب بوده ولی در اس��تفاده از ان موف��ق نبوده ایم و گاهی‬ ‫کمتر توس��ع ه یافته‪ ،‬گفت‪« :‬به عنوان نمون��ه بندر چابهار‬ ‫در برخی ب رنامه ها به س��مت درس��ت حرکت نشده است‪» .‬‬ ‫معاونان و مدیران صداوسیما برگزار و عملکرد ‪ 10‬ساله این‬ ‫اکنون س��االنه ‪ 5/2‬میلیون تن ظرفیت فعالی��ت دارد‪ ،‬در‬ ‫ضرغام ی همچنین از موسیقی تیتراژ سریال «مع راج ی ها»‬ ‫رسانه بررسی شد‪.‬‬ ‫حالی که در مدت چهار تا پنج سال م ی توان این ظرفیت را به‬ ‫به عنوان یک اثر موفق یاد کرد که ماندگار خواهد شد‪.‬‬ ‫رئیس سازمان صدا و سیما در این نشست که در مرکز‬ ‫همایش های بی ن المللی صد او س��یما برگزار شد‪ ،‬با اشاره به‬ ‫‪ 85‬میلیون تن افزایش داد‪».‬‬ ‫رئیس رسانه ملی رهنمودهای ارزشمند و هدایت های‬ ‫نقش بی بدیل رس��انه ملی در حاکمیت و تنظیم معادالت‬ ‫رحمان ی فضلی گفت‪« :‬اگر این هدف محقق شود که‬ ‫حکیمانه رهبر معظم انقالب به ویژه در مقاطع حس��اس و‬ ‫قدرت در داخل و خارج از کش��ور گفت‪« :‬امروز صد او س��یما‬ ‫امکان سرمایه گذاری اسان در این منطقه وجود دارد‪ ،‬تحوالت‬ ‫موضوعات مهم کشور را بسیار راهگشا و کلیدی خواند و بر‬ ‫شگرفی م ی توان ایجاد کرد‪ ،‬منتها این مساله به علل مختلف‬ ‫استفاده هر چه بیشتر از این مزیت گرانبهای رسانه ملی تاکید‬ ‫نقش تعیین کنن��ده ای در اجرای سیاس��ت های راهبردی‬ ‫مغفول مانده است‪».‬‬ ‫ی ارتباط مستمر و بسیار صمیمانه با مراجع‬ ‫کرد‪ .‬اقای ضرغام ‬ ‫نظام و جلوگیری از انحراف و جهت گیری های نادرست دارد‪.‬‬ ‫وزیر کشور با اشاره به موضوع امنیت داخلی و منطقه ای‬ ‫عالیقدر تقلید‪ ،‬حوزه ه��ای علمیه‪ ،‬اعضای مجلس خبرگان‬ ‫رسانه ملی با حفظ استقالل و عدم تاثیرپذیری از جریان های‬ ‫با وجود دشمن ی های استکبار علیه ایران گفت‪« :‬جمهوری‬ ‫رهبری‪ ،‬ائمه جمعه‪ ،‬علما و نهاده��ای روحانیت را از جمله‬ ‫سیاسی‪ ،‬نقش مهم ی در همگرایی احاد جامعه در حوزه های‬ ‫ویژگ ی های این دوره توصیف کرد و افزود‪« :‬رسانه ملی بدون‬ ‫سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی داشته است‪».‬‬ ‫اسالمی ای ران با اقتدار و توانمندی کامل طی ‪ 36‬سال پس از‬ ‫اتکا به این منبع عظیم و هدایتگر نم ی تواند اموزه های دینی‬ ‫رئیس سازمان صدا و سیما با تشریح عملکرد ‪ 10‬ساله‬ ‫انقالب در این حوزه عمل کرده است و همه دنیا فهمیده اند‬ ‫که حکومت ای ران‪ ،‬نظامی مبتنی بر اراده جمعی با اعتقادات‬ ‫و پیام های معرفتی خود را در ساختارهای رادیو‪ -‬تلویزیونی‪،‬‬ ‫و بیان توانمندی ها و کاس��ت ی های موجود در رس��انه ملی‪،‬‬ ‫دینی و رهبری ول ی فقیه اس��ت که اراده های ملی در حفظ‬ ‫مهندسی و اجرا کند‪ ».‬در این نشست از کتاب راوی صادق و‬ ‫بررس��ی و نقد این عملکرد را وظیفه مدی ران‪ ،‬کارشناسان و‬ ‫منافع ملی ان وجود دارد‪» .‬‬ ‫مستندات ‪ 13‬گانه ان رونمایی شد‪ .‬این کتاب با تشریح ‪222‬‬ ‫صاحبنظ ران عرصه ارتباطات دانست و بر ضرورت نقدپذیری‪،‬‬ ‫رحمان ی فضلی در ادامه با تاکید بر اینکه رسانه ملی و‬ ‫یاد گیرندگی و اینده نگری در رس��انه ملی تاکید کرد‪ .‬اقای‬ ‫محور از اقدامات مهم و تحول س��از در طول دهه گذشته‪،‬‬ ‫ضرغامی تح��ول در تولیدات نمایش��ی‪،‬‬ ‫وزارت کشور باید تالش مضاعفی ب رای حفظ‬ ‫اعتقادات دینی و تقویت ان انجام دهند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫فیلم‪ ،‬سریال‪ ،‬مستند‪ ،‬برنامه های خبری‪،‬‬ ‫ی تردید کنیم و کسانی‬ ‫«نباید در این باره ذره ا ‬ ‫سیاسی‪ ،‬اموزشی‪ ،‬علمی‪ ،‬سالمت محور‪،‬‬ ‫که برخالف این مساله حرکت کنند و اعتقادات‬ ‫ورزشی و معارف قرانی‪ ،‬افزایش شبکه های‬ ‫تقدیر از معراجی ها و خندوانه‬ ‫دینی مردم را مورد سوال قرار دهند باید بدانند‬ ‫رادی��و‪ -‬تلویزیون��ی مل��ی و بی ن المللی‪،‬‬ ‫که در حوزه امنیت ملی راه اش��تباهی را طی‬ ‫رئیس رسانه ملی در دیدارهای جداگانه ای‪ ،‬از تالش های کارگردان سریال مع راج ی ها‬ ‫برگ��زاری موفق انتخابات سرنوشت س��از‬ ‫و خنث ی ک��ردن عملیات روانی دش��من‪،‬‬ ‫م ی کنند‪».‬‬ ‫و ب رنامه خندوانه قدردانی کرد‪ .‬عزت اهلل ضرغام ی با اشاره به موفقیت سریال «مع راج ی ها»‬ ‫وزیر کشور با اشاره به نقش موثر رسانه‬ ‫در جذب و رضایت مخاطب گفت‪« :‬اقای ده نمکی به خوبی توانس��ت مظلومیت و ایثار‬ ‫مدیریت پروژه ه��ای بزرگ مل��ی‪ ،‬احترام‬ ‫ملی در ایجاد افزایش اعتماد عمومی و پیوند‬ ‫رزمندگان دف��اع مقدس را در قالب یک طنز سیاس��ی ارائه کرده و با بیانی س��اده‪ ،‬ارزش‬ ‫به س��لیقه مخاطب با تن��وع برنامه ها و‬ ‫مردم ب��ه حاکمیت و حکوم��ت گفت‪« :‬همه‬ ‫تالش های گروه های تفحص شهدا و اهمیت حفظ می راث جنگ را در جامعه به ویژه در‬ ‫اجرای موفق پروژه بزرگ سیگنال رسانی‬ ‫باید در رفع مش��کالت تالش کنی��م و همه‬ ‫فضاهای نخبگانی مطرح نماید‪».‬‬ ‫دیجیت��ال را در سراس��ر کش��ور از جمله‬ ‫توانمان را ب��رای حل مش��کالت اقتصادی و‬ ‫در این جلسه ده نمکی و فرجی‪ ،‬رئیس شبکه اول سیما گزارشی از مراحل تولید این‬ ‫موفقی ت های رس��انه ملی در س��ال های‬ ‫اخیر دانست‪.‬‬ ‫به حداقل رساندن مش��کالت ازجمله بیکاری‬ ‫س��ریال ارائه کردند‪ .‬همچنین رامبد جوان کارگردان مجموعه خنداونه به همراه کرمی‪،‬‬ ‫به کار گیریم‪ .‬ه��ر چیزی که نش��اط و امید‪،‬‬ ‫رئیس شبکه نسیم‪ ،‬ضمن مالقات با رئیس رسانه ملی گزارشی از روند تولید و ب رنامه های‬ ‫ضرغامی ضمن برشمردن بسیاری‬ ‫مش��ارکت مردم و اعتماد مردم را به حاکمیت‬ ‫اینده این برنامه شاد اجتماعی ارائه کردند‪.‬‬ ‫از مهم ترین کارهایی که در صداوس��یما‬ ‫و حکومت کم کند‪ ،‬خالف این مسیر است‪».‬‬ ‫رئیس رس��انه ملی با اش��اره به موفقی ت های شبکه نس��یم در ایجاد فضای نشاط‬ ‫انجام شده‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬ما توانستیم در‬ ‫رحمان ی فضل��ی از رس��انه مل��ی به عن��وان‬ ‫و س��رگرم ی در خانواده ها‪ ،‬برنام��ه «خندوانه» را یکی از پدیده های رس��انه ای دانس��ت‬ ‫این مدت هزار و ‪ 400‬تله فیلم تولید کنیم‬ ‫قوی ترین راه ارتباطی مردم ب��ا حاکمیت یاد‬ ‫که ظرفیت بزرگی را ایجاد کرد‪ .‬همچنین‬ ‫که توانس��ت گس��تره وس��یعی از مخاطبان با طی ف های مختلف را زیر یک چتر جمع‬ ‫تع داد عناوین ب رنامه های رادیو از ‪ 300‬عنوان‬ ‫کرد و افزود‪« :‬رسانه ملی با اعتمادی که مردم‬ ‫کند‪ .‬مهن��دس ضرغامی هوش��مندی در طرح موضوعات مناس��ب‪ ،‬انتخ��اب میهمان‬ ‫به ان دارند‪ ،‬م ی توان��د در بخش های مختلف‬ ‫و اجرای حرفه ای‪ ،‬مف��رح و مودبانه رامبد ج��وان را از جمله دالیل موفقی��ت این برنامه‬ ‫به هزار عنوان رسیده اس��ت‪ ».‬وی درباره‬ ‫باعث تقویت وحدت ملی و پیش��برد بسیاری‬ ‫وضعیت موسیقی در سازمان صداوسیما‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫از اهداف نظام باشد‪».‬‬ ‫نیز گفت‪« :‬رشد و توسعه در حوزه موسیقی‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫دیدار‬ ‫راوی صادق‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫گذر از رنج ها‬ ‫ماه چهره خلیلی در سه نقش بازی می کند‬ ‫سریال گذر از رنج ها‪ ،‬داستان زندگی زنی به نام دنیا را از‬ ‫لحظه تولد تا مرگ روایت م ی کند‪ .‬این سریال درام تاریخی‬ ‫است و در ان زندگی دنیا از س��ال ‪ 1335‬تا ‪ 1369‬به تصویر‬ ‫کشیده م ی شود‪ .‬در گذر از رنج ها به تحوالت ای ران هم توجه‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫فیلمنامه این س��ریال را فریدون حس��ن پور نوشته و‬ ‫نگارش ان حدود سه سال طول کشیده است‪ .‬قهرمان قصه‬ ‫سریال گذر از رنج ها یک زن است که با سخت ی های زندگی‬ ‫و روزگار مبارزه م ی کند‪ .‬در این سریال به ماجراهای خوانین و‬ ‫رعایا توجه م ی شود و اینکه چنین اتفاقاتی باعث شد تا اگاهی‬ ‫مردم نسبت به مسائل روز بیشتر شود‪ .‬این سریال نیز مانند‬ ‫کار قبلی حس��ن پور (از یاد رفته)‪ ،‬ابتدا به صورت یک رمان‬ ‫هزار صفحه ای نوشته شده و سپس به متن مجموعه تبدیل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫از انجا که قصه در تاری��خ معاصر م ی گذرد و مردم هم‬ ‫ان دوران را به یاد دارند‪ ،‬به همین دلیل گروه س��ازنده تالش‬ ‫کردند فضای سریال به واقعیت نزدیک باشد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫دکور های مربوط به ان در روستای دیلمان ساخته شد تا فضا و‬ ‫لوکیشن به واقعیت نزدیک باشد‪ .‬یکی از ویژگ ی های سریال‬ ‫تلویزیونی گذر از رنج ها تنوع لوکیشن است‪ .‬سازندگان این‬ ‫سریال تالش کرده اند‪ ،‬لوکیش��ن ها را به گونه ای انتخاب و‬ ‫بازسازی کنند که معماری ان به سال های ‪ 57‬نزدیک باشد‪.‬‬ ‫در این سریال تلویزیونی بازیگرانی مانند بیژن امکانیان‪،‬‬ ‫بابک حمیدیان‪ ،‬پیام دهکردی‪ ،‬جعفر دهقان‪ ،‬مه ران رجبی‪،‬‬ ‫داوود فتحعل ی بیگی و ترالن پروانه نقش های اصلی را بازی‬ ‫م ی کنند و بازیگرانی مانند ازیت ا ترکاشوند‪ ،‬حسین عابدینی‪،‬‬ ‫ش��یوا طاهری‪ ،‬پردیس احمدیه‪ ،‬مهدی بوس��تان پرور‪ ،‬امیر‬ ‫ذوالفقاری‪ ،‬فریبا خادمی‪ ،‬مهش��ید مرندی‪ ،‬غزاله رش��یدی‪،‬‬ ‫نجات عل ی مرادی و هس��تی مهدوی ف��ر نقش های دیگر‬ ‫را به عهده دارند‪ .‬در این س��ریال در کن��ار بازیگران اصلی از‬ ‫بازیگران بوم ی هم استفاده شده است‪.‬‬ ‫ماه چهره خلیل��ی یکی از بازیگرانی اس��ت که در این‬ ‫سریال در سه نقش در ب رابر دوربین قرار گرفته است‪ ،‬او درباره‬ ‫سریال و نقش��ش در این مجموعه گفته است‪« :‬قصه گذر‬ ‫از رنج ها حدود ‪80‬س��ال را روایت م ی کند؛ از زمان رضا شاه تا‬ ‫اوایل انقالب و قرار بر این است تا این سریال ‪ 40‬قسمتی در‬ ‫‪80‬‬ ‫حانیه‬ ‫مستندی با موضوع ازادی امرلی و سلیمان بیک‬ ‫تصویر برداری به پایان رسید‬ ‫«سلیمان بیک» عنوان فیلم مستندی اس��ت که پایداری رزمندگان ع راق و روایت‬ ‫ازاد سازی شهرهای «سلیمان بیک» و «امرلی» ع راق را به تصویر کشیده است‪ .‬سلیمان‬ ‫بیک کاری از گروه تلویزیونی مرکز بسیج صداوسیما اس��ت که همپای نیروهای رزمنده‬ ‫مردم ی ع راق در قالب گردان های نظامی سپاه بدر و ارتش ع راق ضد تروریس ت های داعش‬ ‫حضور داشته که طی ان حماسه ازادسازی شهرهای سلیمان بیک و امرلی ع راق را که بیش‬ ‫از ‪ 80‬روز در محاصره تروریس ت های داعش بود به تصویر کشیده است‪.‬‬ ‫علت نامگذاری این مس��تند به این خاطر اس��ت که عملیات ص��ورت گرفته ب رای‬ ‫ازادس��ازی امرلی از چهار محور انجام گرفت که مهم ترین انها محورسلیمان بیک بوده‬ ‫است‪ ،‬باتوجه به اهمیت و استراتژیک بودن محور سلیمان بیک‪ ،‬این نام ب رای مستند در‬ ‫نظر گرفته شده است‪ .‬در این مس��تند ‪ 40‬دقیقه ای شاهد لحظات ناب پیشروی رزمندگان‬ ‫اسالم‪ ،‬شهادت و رشادت انان و موفقی ت های منحصر به فردی که انگیزه و روحیه رزمندگان‬ ‫ی ع راق را نشان م ی دهد هستیم‪.‬‬ ‫نیروهای مردم ‬ ‫سریال «حانیه» در ‪ 13‬قسمت ‪ 45‬دقیقه‪‎‬ای به کارگردانی سی د جالل دهقانی اشکذری‬ ‫با موضوع انقالب اسالمی ساخته شده است‪ .‬داستان این مجموعه در حوالی سال ‪1357‬‬ ‫در یزد اتفاق م ی‪‎‬افتد و ماجرای اصلی درباره زندگی ستوانی به نام سعید است که به همراه‬ ‫خانواده اش به یزد منتقل م ی‪‎‬شود و در خانه سی د جعفر از بازاریان انقالبی این شهر سکونت‬ ‫م ی‪‎‬کند و حضور ستوان در خانه این مرد انقالبی ماجراهایی را به دنبال دارد‪.‬‬ ‫جعفر دهقان‪ ،‬محمد کاسبی‪ ،‬میرطاهر مظلومی‪ ،‬عباس غزالی‪ ،‬الهام چرخنده‪ ،‬زه را‬ ‫سعیدی‪ ،‬هستی مهدوی فر‪ ،‬رزیتا غفاری‪ ،‬سیما خضرابادی و‪ ...‬به همراه ‪ 20‬بازیگر یزدی در‬ ‫سریال «حانیه» ایفای نقش کرده اند‪ .‬تدوین این مجموعه اکنون توسط امین عابدی در‬ ‫حال انجام است‪ .‬چندی پیش تصویربرداری سریال «حانیه» به طور کلی در ته ران به پایان‬ ‫رسید و فرید سعادتمند ب رای کار موسیقی این سریال انتخاب شد تا به زودی کار موسیقی‬ ‫ن ماه و در ایام دهه فجر روی انتن نم ی رود و به احتمال‬ ‫سریال انجام ش��ود‪« .‬حانیه» بهم ‬ ‫فراوان دی ماه پخش م ی شود‪.‬‬ ‫ستاره بیست‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫دیدار‬ ‫سلیمان بیک‬ ‫دهه فجر امسال به صورت شبانه روی انتن برود‪ .‬من در این‬ ‫سریال نقش زنی را بازی م ی کنم که از سنین جوانی خودش‬ ‫تا جوانی فرزندان��ش را خواهیم دید‪ .‬ب��ه همین خاطر هم‬ ‫م ی بایست در سه مرحله گریم م ی شدم‪ .‬جوانی ‪ ،‬میانسالی‬ ‫و پیری و نقش مقابلم را پیام دهک��ردی و پژمان بازغی ایفا‬ ‫م ی کنند‪ .‬هنوز تصویربرداریمان تمام نش��ده و بخش های‬ ‫پایانی را ضبط نکردیم‪ .‬طبق ش��نیده هایم قرار بر این است‬ ‫تا قس��مت های پایانی س��ریال را در خارج از کش��ور جلوی‬ ‫دوربین ببریم‪».‬‬ ‫بازیگ��ر مجموعه تلویزیونی «در چش��م باد» در مورد‬ ‫انتخاب نقش هایش این گونه توضیح م ی دهد‪« :‬اصوال به‬ ‫بازی در اثار تاریخی عالقه بسیاری دارم‪ ،‬اما خب این دلیل‬ ‫نم ی ش��ود که تمام نقش هایی که ب��ازی م ی کنم همگی‬ ‫تاریخی باشند و مدام به من این دست نقش ها پیشنهاد شود‪.‬‬ ‫خودم بازی در اثار تاریخی را خیلی دوست داشتم و این اتفاق‬ ‫ب رایم افتاد‪ .‬معموال پیشنهاد نقش های تاریخی در یک برهه‬ ‫از زمان به بازیگر داده م ی شود و ممکن هم هست در همان‬ ‫سریال ها بازیگر را به تکرار بیندازد‪».‬‬ ‫بیژن بنفشه خواه‬ ‫مجری شد‬ ‫بیژن بنفشه خواه از بازیگران تلویزیون کشور مجری مسابقه بزرگ‬ ‫بازیگری شبکه نمایش شد‪ .‬او که در بسیاری از سریال ها و مجموعه های‬ ‫تلویزیونی ایفای نقش داشته در مسابقه بازیگری شبکه نمایش با شرکت‬ ‫کنندگان و داوران گفت وگو م ی کند‪« .‬ستاره بیست» اولین مسابقه بازیگری‬ ‫در ای ران اس��ت که با تهی ه کنندگی رامین نواب پ��ور و کارگردانی فاطمه‬ ‫ثمرقندی در حال تولید است‪.‬مرحله دوم مسابقه بزرگ «ستاره بیست» از‬ ‫‪ 30‬مهر اغاز شد‪ ،‬تست حضوری بازیگران از ساعت ‪ 8‬صبح اغاز م ی شود و‬ ‫هشت داور در چهار گروه داوری به صورت زوجی از پذیرفته شدگان مرحله‬ ‫اول تس��ت حضوری خواهند گرفت‪ .‬مسابقه و جش��نواره بزرگ «ستاره‬ ‫بیست» اولین مس��ابقه بازیگری در ای ران اس��ت که با این وسعت برگزار‬ ‫م ی شود و ش��ش هزار نفر از سراس��ر ای ران به مرحله دوم این مسابقه راه‬ ‫یافتند‪ .‬محمود عزی��زی‪ ،‬چنگیز جلیلوند‪ ،‬هایده حائری‪ ،‬نس��رین مقانلو‪،‬‬ ‫رامتین کبریتی‪ ،‬فریبا کوثری‪ ،‬رضا رویگ��ری و پژمان بازغی داوری مرحله‬ ‫دوم را ب ر عهده دارند‪ .‬داوری در دو بخش انجام م ی شود‪ ،‬بخش اول در سالن‬ ‫صورت م ی گیرد و بخش دوم سه گروه زوجی داوران به صورت انف رادی بدون‬ ‫حضور دیگر شرکت کنندگان از افراد تست بازیگری م ی گی رند‪.‬‬ ‫زیر لب بشمار‬ ‫فرزندان افتاب‬ ‫سریالی برای دهه مبارک فجر‬ ‫یدانشجویی‬ ‫انیمیشنیباموضوعاتیماننددفاعمقدسوموفقیت هایعلم ‬ ‫تصوی ربرداری سریال تلویزیونی «زیر لب بشمار» به تهی ه کنندگی پروین شمشکی‬ ‫و کارگردانی بهمن شهروان‪ ،‬محصول مرکز سیمافیلم اغاز شد‪ .‬فیلمنامه این سریال که‬ ‫توسط کارگردان نوشته شده‪،‬در ژانر کودک و نوجوان‪ ،‬درباره گروه پنج نفره ای از نوجوانان‪،‬‬ ‫متشکل از دوستانی هم محلی است که تصمیم م ی گیرند ب رای شرکت در مسابقه دهه‬ ‫ساخت فیلم ی درباره انقالب اسالمی بزنند‪ .‬طی این روند‬ ‫فجر مدرسه شان‪ ،‬دست به کار‬ ‫ِ‬ ‫غیرعادی مربی امور پرورشی دبستان با انها همراه م ی شود‪ .‬گروه حین ضبطِ یک روایت‬ ‫از زبان چند نفر بازمانده ماجرایی مربوط به پاییز ‪ ،57‬درم ی یابند هنوز بعد از ‪ 36‬سال راز سر‬ ‫به مهری در واقعه نهفته است و تمام همت خود را به کار م ی گی رند تا گره از معما بگشایند‪.‬‬ ‫امیرحسین صدیق‪ ،‬ازیتا الچینی‪ ،‬اسماعیل سلطانیان‪ ،‬امیررضا میراقا‪ ،‬لیال شوقی‪ ،‬رضا‬ ‫حاجی درویش‪ ،‬افش��ین ذی نوری‪ ،‬علی ثان ی فر و بازیگران نوجوان؛ امیرعلی تقی‪ ،‬مانی‬ ‫رحمانی‪ ،‬محمد حسین سالمی‪ ،‬س��امان میرحسینی و ش��ه راد نظام الملکی بازیگران‬ ‫اصلی این سریال هستند‪ .‬این سریال در ‪ 10‬قسمت ‪ 35‬دقیقه ای به منظور پخش در ایام‬ ‫دهه فجر تولید م ی شود‪.‬‬ ‫مجموعه انیمیش��ن «فرزندان افتاب» در حالی قرار اس��ت در ‪ ۱۰۴‬قسمت تولید‬ ‫ش��ود که تا به حال ‪ ۵۲‬قس��مت از ان در مرکز پویانمایی صبا تولید شده است‪ .‬در سری ‬ ‫جدید مجموعه فرزن��دان افتاب ب��ه موضوعاتی مانن��د دفاع مق��دس و موفقی ت های‬ ‫ی و مسابقات روبوتیک و‬ ‫علم ی دانش��جویی پس از انقالب مثل جش��نواره های خوارزم ‬ ‫غیره پرداخته خواهد شد‪.‬بسیاری از داستان های سریال از میان وقایع تاریخی مستند و‬ ‫واقعی انتخاب شده اند‪ ،‬هرچند به فراخور فضای داستان سعی شده تا در دل قصه شکل‬ ‫مناسب تری به انها داده شود‪ .‬برخی از وقایع دیگر نیز خاط رات و نقل قول های شفاهی‬ ‫است که هنگام تحقیق و پژوهش از طریق مردم کسب شده اما اسامی شخصی ت ها در‬ ‫داستان واقعی نیست‪.‬‬ ‫بر اساس ب رنامه ریزی های به عمل امده قرار است این انیمیشن در ‪ 104‬قسمت تولید‬ ‫و از شبکه های مختلف سیما پخش شود‪ .‬پیش از این نیز فصل اول مجموعه انیمیشنی‬ ‫«فرزندان افتاب» به تهی ه کنندگی مرکز پویانمایی صبا تولید و در ایام دهه فجر از شبکه‬ ‫پویا پخش شده بود‪.‬‬ ‫سریال سروش صحت ‪ 52‬قسمتی شد‬ ‫مجموعه تلویزیونی «شمعدونی» کاری از گروه فیلم و‬ ‫سریال شبکه سه سیماست که متن ان به قلم سروش صحت‬ ‫و ایمان صفایی به رشته تحریر درامده است‪ .‬اتنه فقیه نصیری‪،‬‬ ‫محمدرضا داوودنژاد‪ ،‬محسن قاضی مرادی‪ ،‬حسن معجونی‪،‬‬ ‫رویا میرعلمی‪ ،‬نگار عابدی‪ ،‬امیر کاظمی‪ ،‬محمد نادری و‪...‬‬ ‫گروه بازیگران اصلی ان را تش��کیل م ی دهند‪ .‬این مجموعه‬ ‫داس��تان دو خانواده اس��ت که عطا و هوشنگ‬ ‫سرپرستی ان را برعهده دارند‪ .‬عطا فرزندی دارد‬ ‫که ب رای او بس��یار عزیز و دوست داشتنی است‬ ‫اما او کودکی کنجکاو اس��ت و بنیان قصه هم‬ ‫بر درگیری عطا با فرزند خود استوار است‪ .‬پیش‬ ‫از این قرار بود که پایان تصویربرداری س��ریال‬ ‫«ش��معدونی» اواخر مهر ماه باش��د اما پس از‬ ‫اینکه تصمیم گرفته شد این مجموعه با تعداد‬ ‫قسمت های باالتر ساخته ش��ود‪ ،‬اوضاع کمی‬ ‫فرق کرد‪ .‬تاکن��ون ‪ 75‬درص��د از تصویربرداری‬ ‫کار به سرانجام رسیده است و مابقی صحنه ها‬ ‫همزمان با پخش این مجموعه که اواخر دی ماه‬ ‫خواهد بود‪ ،‬ضبط خواهد شد‪« .‬شمعدونی» در‬ ‫‪ 52‬قسمت به سرانجام م ی رسد‪ .‬بازیگر جدیدی‬ ‫به این مجموعه اضافه نشده است‪ .‬مدیر شبکه‬ ‫سه سیما پیش از این اعالم کرده بود که تا پایان‬ ‫اسفند ماه قرار اس��ت دو کار «ش��معدونی» و سریال جدید‬ ‫یرا ب رای پخ��ش در نظر بگیریم‪ .‬قرار اس��ت با این دو‬ ‫افخم ‬ ‫سریال‪ ،‬نیمه دوم سال را بگذرانیم و تالش کرده ایم این کارها‬ ‫راهی به‬ ‫روشنایی‬ ‫عاشورایی‬ ‫شده است‪ .‬این روزها نیز س��کان س های مربوط به خانه عطا‬ ‫ضبط م ی شود و تقریبا همه بازیگران مقابل دوربین حضور‬ ‫دارند‪ .‬صحت ک��ه پیش از این در س��ریال های س��اختمان‬ ‫برنامه «راهی به روش��نایی» با هدف بررس��ی پژوهش های حوزه‬ ‫عاشورا‪ ،‬هر شب ساعت ‪ 21:15‬با اجرای مالک شجاعی روی انتن م ی رود‪.‬‬ ‫«راهی به روش��نایی» تولید گروه معارف و اندیش��ه دینی شبکه چهار‪،‬‬ ‫فرهنگ عاشورایی را با طرح مباحث نظری و علمی‪ ،‬بررسی م ی کند‪.‬‬ ‫این برنامه ضمن تبیین قیام امام حس��ین (ع) و نهضت عاشورا در‬ ‫محورهایی نظیر جامعه شناس��ی‪ ،‬ادبیات‪ ،‬هنر عاش��ورا و‪ ،...‬درباره سیر‬ ‫تاریخی قیام عاشورا و دیدگاه ادیان مختلف در طول تاریخ به عاشورا نیز‬ ‫مباحثی را مطرح و بررسی م ی کند‪.‬‬ ‫در «راهی به روش��نایی» اموزه ه��ا و دیدگاه ه��ای اصلی حضرت‬ ‫اباعبداهلل حسی ن (ع) از قیام تبیین م ی شود و اهمیت و جایگاه عاشورای‬ ‫حسینی در تاریخ مسلمانان نیز بررسی خواهد شد‪.‬‬ ‫همچنین برنامه مزبور مخاطبان خود را در ابت��دا و انتهای برنامه‪،‬‬ ‫مهمان نماهنگ های عاشورایی م ی کند‪.‬‬ ‫کارشناس��انی چون س��ید علیرضا واس��عی‪ ،‬محمد اس��فندیاری‪،‬‬ ‫حجت االس�لام غرویان‪ ،‬همایون همتی‪ ،‬صفری فروشانی و مح ی الدین‬ ‫محمدیان در این ب رنامه حاضر هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫بررسی پژوهش های‬ ‫را در ‪ 50‬قسمت به تولید برسانیم واصوال سیاست ما این شده‬ ‫است که کارهای ‪ 40‬قسمت به باال بسازیم که حداقل در دو‬ ‫ماه پخش داشته باشیم‪.‬‬ ‫نگارش سریال «شمعدونی» همزمان با تصویربرداری‬ ‫ان صورت م ی گیرد و متن کار در حال حاضر تا قس��مت ‪31‬‬ ‫نوشته شده و تدوین نیز به همین ترتیب تا قسمت ‪ 30‬کامل‬ ‫دیدار‬ ‫شمعدونی‬ ‫پزشکان و پژمان به بهانه قشر خاصی از جامعه مانند پزشکان‬ ‫و فوتبالیس ت ها‪ ،‬داس��تان هایی درباره انسان ها و روابطشان‬ ‫طرح کرده بود‪ ،‬این بار در س��ریال ش��معدانی یک داس��تان‬ ‫خانوادگی را روای��ت م ی کند‪ .‬صحت که تا ام��روز به عنوان‬ ‫نویسنده یا کارگردان در ساخت سریال هایی چون ببخشید‬ ‫شما‪ ،‬جایزه بزرگ‪ ،‬ش��ب های برره‪ ،‬باغ مظفر‪ ،‬ترش و شیرین‪،‬‬ ‫چارخونه‪ ،‬بزنگاه‪ ،‬ساختمان پزشکان‪ ،‬چک برگشتی و پژمان‬ ‫نقش داشته‪ ،‬این بار هم یک داستان کمدی ب رای مخاطبانش‬ ‫تدارک دیده است‪ .‬او که در ساختمان پزشکان و پژمان سراغ‬ ‫پزشکان و فوتبالیس��ت ها رفته بود‪ ،‬اما این بار ماجراهای دو‬ ‫خانواده را به تصویر م ی کش��د؛ خانواده هایی که اعضای ان‬ ‫م ی توانند نماین��ده گروه بزرگ��ی از مردم جامعه‬ ‫باشند‪ .‬صحت درباره قصه این مجموعه تلویزیونی‬ ‫م ی گوید‪« :‬این سریال یک طنز اجتماعی است و‬ ‫داستان دو خانواده را روایت م ی کند‪ .‬این دو خانواده‬ ‫درگیر مسائلی م ی شوند که بیشتر در قالب مسائل‬ ‫و مشکالت شهری است که سعی کردیم با این‬ ‫مس��ائل ش��وخی کنیم‪ ».‬رویا میرعلم ی یکی از‬ ‫بازیگران سریال شمعدونی هم درباره این سریال و‬ ‫نقشش گفت‪« :‬سروش صحت کارگردان کاربلدی‬ ‫اس��ت و در این س��ال ها ثابت کرد که مخاطب‬ ‫تلویزیون را م ی شناسد و به کار کمدی واقف است‪.‬‬ ‫کار با صحت ب رای م��ن موقعیت خوب‪ ،‬جذاب و‬ ‫ارزشمندی محسوب م ی شود‪ .‬من در تئاتر اصوال‬ ‫کار کمدی زیاد انجام دادم و «س��روش صحت»‬ ‫هم حدود ‪ ۱۵‬سال است که کارهای من را دنبال‬ ‫م ی کند البته در کنار کار طنز‪ ،‬کارهای جدی هم‬ ‫زیاد داش��تم ولی تاکنون در تلویزیون موقعیت کمدی ب رایم‬ ‫پیش نیامده بود و ب رای اولین بار است که ایفاگر نقش کمدی‬ ‫در تلویزیون هستم‪» .‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫معاون اعتبارات بانک انصار‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫تقویت مبانی تولیدملی و اقتصاد مقاومتی‬ ‫مبنای واگذاری تسهیالت بانک انصار است‬ ‫معاون�ت اعتب�ارات بان�ک انص�ار چ�ه‬ ‫وظایفی دارد؟‬ ‫تعیین خط مشی کلی و سقف مجاز اعطای تسهیالت‪،‬‬ ‫سیاس��تگذاری توزیع اعتبارتخصیصی‪ ،‬بررسی طرح های‬ ‫توس��عه و س��رمایه در گردش‪ ،‬اعتبارس��نجی مش��تریان‬ ‫جهت اعط��ای تس��هیالت س��رمایه در گ��ردش وصدور‬ ‫ضمانتنامه های ریالی‪ ،‬نظ��ارت برعملکرد معامالتی‪ ،‬تهیه‬ ‫قراردادها و دستورالعمل های مربوط به اعطای تسهیالت‪.‬‬ ‫رویکرد ش�ما به بانکداری چه رویکردی‬ ‫است؟‬ ‫بانکداری جامع‪.‬‬ ‫بانکداری جامع را شرح می دهید؟‬ ‫بانکداری جامع یعنی لحاظ همه افراد و س��ازمان ها‬ ‫در زمینه های کاری و اقتضائات کس��ب و کارشان و تامین‬ ‫نیازهای هم��ه مش��تریان و ذینفعان در الگوه��ای ویژه و‬ ‫منظور این اس��ت که بازار از اجزای مختلف تش��کیل شده‬ ‫و باید همه انها را با همه تنوع و تفاوتش��ان مورد توجه قرار‬ ‫داد‪ .‬تحوالت روزافزون و پرش��تاب در حوزه خدمات بانکی‬ ‫و بانک��داری الکترونی��ک و همچنین تغیی��رات در محیط‬ ‫کسب وکار‪ ،‬تغییر نیاز و سلیقه مشتریان و رشد انتظارات انها‬ ‫و دیگر دگرگونی ها این امر را مهم تر و خطیرتر کرده است‪.‬‬ ‫بانکداری جامع تفکیک حوزه ه��ای مختلف بازار را مدنظر‬ ‫قرار می دهد‪ .‬بانکداری شرکتی‪ ،‬خُ رد‪ ،‬اختصاصی‪ ،‬تجاری‪،‬‬ ‫س��رمایه ای و‪ ...‬اکنون ی��ک ضرورت اس��ت‪ .‬این تفکیک‬ ‫به خاطر اقتضائات وی��ژه هریک از این بخش ه��ا و لزوما‬ ‫تصمیمات متناسبی است که برای هریک از انها ضرورت‬ ‫دارد‪ .‬خالصه اینکه ما در شعب بانک انصار اماده ارائه انواع‬ ‫خدمات بانکی هستیم که مشتریانمان به انها نیاز دارند‪.‬‬ ‫نق�ش ش�عب بان�ک انص�ار در اج�رای‬ ‫بانکداری جامع چیست؟‬ ‫نقش اصلی انها پیاده س��ازی الگوهایی اس��ت که ما‬ ‫براس��اس اقتضائات‪ ،‬امکان��ات‪ ،‬قابلیت ه��ا و توانایی های‬ ‫اجرایی ش��ان تنظیم و طراح��ی کرده ایم‪ .‬بان��ک انصار به‬ ‫اقتضای تحوالت محیطی‪ ،‬ش��رایط رقابتی و ظرفیت های‬ ‫اجرایی خود به طراحی الگوه��ا در همه حوزه ها می پردازد‪.‬‬ ‫موضوع مهم برای انصار اموزش نیروی انسانی‪ ،‬هدایت او‬ ‫به بهترین وجه و ارتقای کارایی های اوست‪ .‬درعین حال‪،‬‬ ‫اگرچه ارائه خدمات به مش��تریان در برخ��ی از بخش های‬ ‫بانک��داری مث��ل بانکداری ش��رکتی و اختصاص��ی‪ ،‬فقط‬ ‫مختص به ش��عب بانک نیس��ت‪ ،‬اما نقش اصلی و مهم در‬ ‫اجرای بانکداری ها را در نهایت‪ ،‬ش��عب ما ب��ه عهده دارند‬ ‫و طبیعی است که تمامی ش��عب بانک ماموریت اجرای هر‬ ‫سه گونه بانکداری تعیین شده را به عهده نخواهند داشت‪.‬‬ ‫بلکه هرشعبه باتوجه به محل استقرار‪ ،‬ماموریت و موقعیت‬ ‫اقتصادی منطقه و نیازهای مشتریان و ظرفیت های اجرایی‬ ‫خود وظایفی را به عهده می گی��رد‪ .‬بنابراین درحال حاضر‬ ‫تعدادی از شعب برای انجام این کار در نظر گرفته شده اند‪.‬‬ ‫از زمان�ی که به بان�ک تبدیل ش�ده اید‪ ،‬چه‬ ‫اقداماتی انجام داده اید؟‬ ‫مهم ترین گام تهیه و اجرای طرح تحول سه ساله بوده‬ ‫است تا گذار از یک موسسه اعتباری به یک بانک را مدیریت‬ ‫کنیم‪ .‬دراین طرح نقش هر بخش��ی تعیین شده و جملگی‬ ‫اقدامات به گونه ای از سوی مدیرعامل محترم مدیریت شده‬ ‫که از هم افزایی برخوردار باش��د‪ .‬ما امروز به موفقیت هایی‬ ‫دست یافته ایم که کمتر بانک یا موسسه مالی و اقتصادی ای‬ ‫می تواند در یک دوره کوتاه مدت‪ ،‬به ان دست یابد‪ .‬همچنین‬ ‫در معاونت اعتبارات‪ ،‬تغییرات ساختاری‪ ،‬ارتقای تخصصی‬ ‫و جابه جایی نیروی انس��انی‪ ،‬انطباق فعالیت ه��ا با موازین‬ ‫ش��رعی‪ ،‬ایجاد بانکداری جامع و اختصاص��ی و ده ها کار و‬ ‫فعالیت دیگر براساس این طرح صورت گرفته است‪.‬‬ ‫باتوجه به ریس�ک اج�رای این طرح که‬ ‫تغیی�رات زی�ادی در بان�ک ایجاد می کن�د‪ ،‬چه‬ ‫تمهیداتی در زمین�ه مدیریت تغییر اندیش�یده‬ ‫شده است؟‬ ‫انجام هرگون��ه تغییری در س��ازمان مس��تلزم تغییر‬ ‫نگرش ها‪ ،‬باورها و سپس رفتارهای سازمانی است‪ .‬یکی از‬ ‫ریسک هایی که در این زمینه وجود دارد‪ ،‬مقاومت احتمالی‬ ‫برخی مدیران و کارکنان‪ ،‬زیرس��وال بردن مشروعیت این‬ ‫تغییر و عدم همکاری با فرایندهای تغییر اس��ت‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫طرح تحول در قالب یک طرح جامع و تفصیلی دیده ش��ده‬ ‫که باید براساس ان تحوالت به ارامی و مرحله به مرحله به‬ ‫پیش برود‪ .‬در هر مرحله ابتدا مقدمات فراهم شده و اقدامات‬ ‫و تمهیدات الزم در نظر گرفته ش��ده و س��پس برنامه های‬ ‫اجرایی باتوجه به مقوله فرهنگ سازمانی دنبال شده است‪.‬‬ ‫هر معاونتی مس��ئول هدفگذاری بخش خود برای تحقق‬ ‫بخش��ی از اهداف طرح تحول بوده و معاونت اعتبارات هم‬ ‫که مسئول پیاده سازی بانکداری جامع است‪ ،‬این تمهیدات‬ ‫را با ش��رایط و امکانات موجود خود فراهم کرده است‪ .‬البته‬ ‫این امر بدون مشکالت نبوده و بعضا به تغییرات ساختاری و‬ ‫جا به جای��ی نیروهای انس��انی ه��م روی اورده ایم‪ .‬نکته‬ ‫برجس��ته برای هم افزایی نیروها‪ ،‬ش��ریک ک��ردن نیروی‬ ‫انس��انی در تدوین طرح تحول بوده اس��ت تا انها با انگیزه‬ ‫بیشتری نسبت به پیاده سازی ان اقدام کنند‪.‬‬ ‫ایا برای ایجاد تحول در معاونت خود‪ ،‬به‬ ‫فکر فرهنگ سازمانی هم بوده اید؟‬ ‫حتما‪ .‬مگر می ش��ود که به تغییر سازمان اندیشید و به‬ ‫فکر فرهنگ سازمانی نبود‪ .‬فرهنگ س��ازمانی مشترکات‬ ‫ارمانی‪ ،‬ایده ه��ا‪ ،‬ارزوها و باورهای مش��ترکی اس��ت که‬ ‫افراد را مثل زنجی��ر به هم متصل می کند ت��ا اهداف واحد‬ ‫خود را محقق کنن��د و بنابراین ما در مس��یر تحول به این‬ ‫فکر کرده ای��م که چط��ور تح��والت الزم را در این زمینه‬ ‫ایجاد کنیم که انس��جام س��ازمانی به هن��گام فرایندهای‬ ‫تغییر حفظ ش��ود‪ ،‬زیرا بدون این انس��جام فکری و ارمانی‬ ‫ممکن است وحدت س��ازمانی از بین برود‪ .‬ما برای تحکیم‬ ‫مبانی فرهنگ س��ازمانی به صورت موازی ده ها فرایند با‬ ‫فعالیت های گس��ترده را به پیش می بریم‪ .‬از جمله شریک‬ ‫کردن کارکنان در تصمیم گیری ها‪ ،‬توسعه اموزشی و ارتقای‬ ‫تحصیلی از طریق پودمان های اموزش��ی‪ ،‬توس��عه شبکه‬ ‫ارتباطات سازمانی‪ ،‬نظام پیشنهادها‪ ،‬تقویت نظام تحقیقی و‬ ‫اطالع رسانی‪ ،‬ارتقای امور رفاهی و تحکیم ارزش ها از طریق‬ ‫بزرگداشت شعائر دینی و ملی و س��رانجام اموزش نیروها‬ ‫در راس��تای نیل به بانکداری بدون ربا و ارائه تس��هیالت‬ ‫براساس عقود اس�لامی‪ .‬همچنین در بسیاری از جلسات‪،‬‬ ‫هم اندیش��ی ها و دیدارهای خصوصی‪ ،‬تهیه اقالم تبلیغی‪،‬‬ ‫ماهنامه داخلی و‪ ...‬بر مبانی تحول بانک تاکید می ش��ود و‬ ‫با تذکر به موقع ب��ه مدیران و کارکنان‪ ،‬انان به همس��ویی‬ ‫و مشارکت در پیش��برد تحول دعوت می ش��وند‪ .‬عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬از طریق اموزش های مس��تمر و تهیه دستورالعمل ها‬ ‫و گفت وگوه��ا و مباحثه ها و حتی تذکره��ا‪ ،‬در بخش های‬ ‫مختلف‪ ،‬انواع بانکداری و نحوه ارتباط با مشتریان براساس‬ ‫ویژگی ها و اقتضائ��ات ارتباطی هری��ک از انها‪ ،‬نیروهای‬ ‫انسانی پرورش یافته اند‪.‬‬ ‫بانک انص�ار به عنوان بانکی ارزش�گرا‪،‬‬ ‫چه اقداماتی در بعد اعتبارات و تسهیالت برای‬ ‫انطباق خود با موازین شرعی انجام داده است؟‬ ‫بانک انصار از همان ابتدای تاسیس‪ ،‬در قالب صندوق‬ ‫قرض الحسنه و پس از ان‪ ،‬موسسه مالی و اعتباری‪ ،‬رعایت‬ ‫مسائل شرعی را س��رلوحه فعالیت های خود قرار داده و به‬ ‫همین دلیل‪ ،‬تالش کرده که تمامی فعالیت های بانکی خود‬ ‫را باالخص در بخش تسهیالت و نیز تمامی دستورالعمل ها‬ ‫و فرم ها را با موازین ش��رعی انطباق دهد‪ .‬همچنین برای‬ ‫اطمینان از اس��تمرار و تضمین رعایت دس��تورالعمل ها‪ ،‬به‬ ‫دس��تور مدیرعامل محترم‪ ،‬دفتر امورفقهی در بانک ایجاد‬ ‫شده تا بر رعایت قواعد شرعی در فعالیت های جاری بانک‬ ‫نظارت کن��د‪ .‬همچنین ب��ه هنگام واگذاری تس��هیالت و‬ ‫عقد قرارداد‪ ،‬انواع عقود مرتبط برای مش��تریان شرح داده‬ ‫می شود‪ .‬عالوه بر همه این اقدامات‪ ،‬اموزش های مرتبط با‬ ‫مسائل شرعی در بانک انصار برای تمامی کارکنان ذیربط‬ ‫تداوم دارد‪.‬‬ ‫مزیت های رقابتی بانک انصار در بخش‬ ‫اعتبارات کدامند؟‬ ‫صحبت از مزیت رقابتی کار ساده ای نیست‪ .‬ما بانکی‬ ‫با چهار سال سابقه بانکداری هستیم‪ .‬اما همین مدت کوتاه‬ ‫کافی بود تا به سومین بنگاه سهامی کشور تبدیل شویم‪ .‬ما‬ ‫دارای بیش از ‪100‬هزار سهامدار هستیم‪ .‬در سراسر کشور‬ ‫ش��عبه و خدمات گس��ترده داریم‪ .‬میزان قرض الحس��نه و‬ ‫تسهیالتی که می پردازیم قابل توجه است‪ .‬فرایندهای ارائه‬ ‫تسهیالت ما بسیار ش��فاف و دقیق و به نسبت کوتاه است؛‬ ‫فعال بودن در بانکداری خرد و ارائه تس��هیالت به اقش��ار‬ ‫بازار‬ ‫تیم فوتسال انصار‪ ،‬جام اخالق مسابقات‬ ‫پارسای بی ادعا را به دست اورد‬ ‫مثلث | شماره ‪240‬‬ ‫مسابقات جام پارسای بی ادعا که با هدف بزرگداشت‬ ‫مقام شهید سردار حسن تهرانی مقدم از شهدای بزرگ هسته ای‬ ‫کشور برگزارشد‪ ،‬با برتری تیم شهید تهرانی مقدم و قهرمانی‬ ‫تیم انص��ار در بخش اخ�لاق‪ ،‬خاتمه یافت‪ .‬مس��ابقات جام‬ ‫پارسای بی ادعا باحضور‪ 5‬تیم پرسپولیس‪ ،‬ستاره ورزش‪ ،‬شهید‬ ‫تهرانی مقدم‪ ،‬صبح قریب و بانک انصار با هدف بزرگداش��ت‬ ‫شهید سردار حسن تهرانی مقدم طی روزهای یکم و دوم ابانماه‬ ‫به صورت دوره ای و در سالن ورزشی فرهنگسرای رسانه تهران‬ ‫برگزار شد‪ .‬براساس این گزارش در روز اول این مسابقات‪ ،‬تیم‬ ‫سفید پوش انصار پس از یک بازی سنگین و نفس گیر در دقایق‬ ‫پایانی مغلوب تیم قرمزپوش پرسپولیس شد که از بازیکنان با‬ ‫تجربه و حرفه ای بهره مند بود و بازی را ‪ 5‬بر ‪ 7‬واگذار کرد‪ .‬روز‬ ‫جمعهدربازیفینالدکترمحسنرضاییدبیرمجمعتشخیص‬ ‫مصلحت و دکتر ابراهیمی مدیرعامل بانک انصار در س��الن‬ ‫ورزشی فرهنگسرای رسانه حضور یافتند و از نزدیک بازی را‬ ‫تماشا کردند‪ .‬بنابر گزارش مذکور در این مراسم دکتر محسن‬ ‫رضایی ضمن تقدیر و تشکر از بانک انصار به دلیل حمایت از‬ ‫جام پارس��ای بی ادعا که یاد و خاطره شهید تهرانی مقدم را در‬ ‫اذهان باقی نگاه می دارد‪ ،‬به ذکر خاطراتی از ایشان پرداخت و در‬ ‫پایان سخنرانی خود‪ ،‬به همراه دکتر ابراهیمی جوایز مسابقات‬ ‫را به تیم های برنده اهدا کردند‪ .‬همچنین‪ ،‬تیم بانک انصار جام‬ ‫اخالق را دریافت کرد‪ .‬شایان ذکر است که در مراسم پایانی که از‬ ‫ساعت‪ 10‬تا‪ 12‬ازشبکه ورزش به صورت زنده پخش شد‪ ،‬اقایان‬ ‫محمدرضا طالقانی(رئیس سابق فدراسیون کشتی)‪ ،‬حبیب اله‬ ‫کاشانی ( مدیرعامل سابق پرسپولیس و عضو شورای شهر) و‬ ‫پرویز مظلومی(سرمربی اسبق استقالل) و ده ها چهره برجسته‬ ‫ورزشی نیز حضور داشتند‪.‬‬ ‫ش�رکت مدیرعامل بانک انص�ار در میزگرد‬ ‫«اتحاد استراتژیک بانک ها‪ ،‬ضرورت یا انتخاب»‬ ‫در کنفرانس ایکوبیگ‬ ‫دکتر ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامل بان��ک انصار باحضور در‬ ‫میزگرد «اتحاد اس��تراتژیک بانک ها‪ ،‬ض��رورت یا انتخاب»‬ ‫باحضور دکترصف��وی مدیرعامل بانک گردش��گری و دکتر‬ ‫تاجیک عضو هی��ات مدیره بیمه ایران ب��ه بحث حول محور‬ ‫یادش��ده پرداخ��ت‪ .‬در دومین کنفران��س بین المللی صنعت‬ ‫بانکداری و اقتصادجهانی که از روز سه شنبه‪ 29‬مهرماه در مرکز‬ ‫همایش های بین المللی صداوسیمای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫اغاز به کار کرده و تا چهارشنبه‪ 30‬مهرماه ادامه یافت‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫بانک انصار در بعدازظهر روز دوم چهارشنبه‪ 30‬مهرماه باحضور‬ ‫در میزگرد یادشده به ارائه دیدگاه های خود در این زمینه پرداخت‪.‬‬ ‫دکتر ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار در این میز گرد با اشاره به‬ ‫مشکالت موجود بانک های کشور گفت‪« :‬در سیستم بانکداری‬ ‫فعلی مشکالت بسیاری داریم‪ .‬اعتبارگیری یکی از موضوعات‬ ‫مهمی است که باید در این حوزه به ان پرداخته شود‪ .‬همچنین‬ ‫عدم رعایت نرخ سود سپرده ها یکی دیگر از مشکالت موجود‬ ‫در این زمینه اس��ت‪ .‬وی افزود‪« :‬ما نیازمند اتحاد استراتژیک‬ ‫و مهم تر از ان‪ ،‬پایبن��د ماندن به این اتحادها هس��تیم‪ ».‬ما با‬ ‫بانک های دولتی و خصوصی بسیاری جلسه داشته ایم و چند روز‬ ‫بعد اتحاد شکل گرفته از بین رفته است‪ ».‬دکتر ابراهیمی در ادامه‬ ‫اضافه کرد‪« :‬یکی از مساله ها این است که حرمت بین بانک ها‬ ‫از بین رفته است‪ .‬برای مثال ما قصد خرید یک شعبه را داریم‬ ‫که ناگهان متوجه می شویم به قیمت چند برابر بانکی دیگر ان‬ ‫ی در پایان‬ ‫را بدون اطالع خریداری کرده است‪ ».‬دکتر ابراهیم ‬ ‫افزود‪« :‬حمایت بانک های غیرتحریمی از بانک های تحریمی‪،‬‬ ‫ایجاد بانک اطالعات مشترک‪ ،‬نیانداختن ریسک های بانکی‬ ‫به گردن یکدیگر یکی از ضرورت های شرایط فعلی است‪».‬‬ ‫همایش طرح همدلی تجلیل از مشتریان ویژه‬ ‫بانک انصار در استان زنجان‬ ‫همایش تجلیل از مشتریان ممتاز در استان زنجان‬ ‫باحضور اقای فروتن جانشین مدیرعامل بانک انصار و معاونان‬ ‫اعتبارات‪ ،‬مدیر کل بازاریابی و تبلیغات و جانشین معاونت منابع‬ ‫انس��انی در قالب طرح همدلی برگزار ش��د‪ .‬همایش تجلیل‬ ‫از مش��تریان ویژه و برتر بانک انصار اس��تان زنجان با هدف‬ ‫سپاسگزاری و وفادارسازی مشتریان بانک انصار برگزار شد‪.‬‬ ‫در این همایش که با حضور اقایان فروتن قائم مقام بانک انصار‪،‬‬ ‫مجاهدی معاون اعتبارات‪ ،‬خالقی مدیرکل بازاریابی و تبلیغات و‬ ‫ناصح جانشین معاون منابع انسانی برگزار شد‪ ،‬مشتریان حقیقی‬ ‫و حقوقی ویژه و برتر بانک انصار در استان زنجان مورد تجلیل‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬در ابتدای مراسم اقای مرادی مدیر شعب استان‬ ‫زنجان ضمن خوشامدگویی به مشتریان و میهمانان حاضر‬ ‫در جلسه از ‪ 110‬هزار نفر مشتری استان زنجان در این بانک‬ ‫خبر داد و تاکید کرد‪« :‬درحال حاضر ‪ 9‬میلیون نفر در سراسر‬ ‫کشور از خدمات بانک انصار استفاده می کنند که سهم استان‬ ‫زنجان باتوجه به جمعیت ان مطلوب است‪ ».‬وی ضمن اشاره‬ ‫به اینکه بانک انصار همواره در راستای تحقق اهداف بانکداری‬ ‫اسالمی قدم برداشته است‪ ،‬از امادگی مدیریت شعب استان در‬ ‫ارائه خدمات نوین به شخصیت های حقیقی و حقوقی در سطح‬ ‫استان خبر داد‪ .‬اقای مرادی همچنین ضمن اشاره به تعهدات‬ ‫و مسئولیت های اجتماعی بانک انصار افزود‪« :‬در جهت تحقق‬ ‫رهنمودهای مقام معظم رهبری‪ ،‬بانک انصار استان همراه با‬ ‫دیگر همکارانمان در اس��تان های دیگر با پیروی از مدیران‬ ‫ارشد بانک‪ ،‬همه امکاناتشان را برای رونق تولیدملی و توسعه‬ ‫اقتصادی به کار بس��ته اند‪ ».‬در ادامه اقای فروتن‪ ،‬قائم مقام‬ ‫مدیرعامل بانک انصار به‪ 25‬سال سابقه بانک انصار اشاره کرده‬ ‫و اظهار داشت‪« :‬بانک انصار یکی از توانمندترین بانک های‬ ‫کشور اس��ت که باتوجه به فضای رقابتی در بانکداری کشور‬ ‫به خوبی توانسته با ارائه خدمات قابل قبول به مشتریان خود‬ ‫فعالیت های سازنده ای را انجام دهد و اقدامات ارزشی صادقانه‬ ‫را در دس��تور کار قرار بدهد‪ .‬این بانک وظیفه خود می داند از‬ ‫مشتریان ویژه تقدیر کند‪ ،‬چرا که با همین شعار «نماد خدمت و‬ ‫اعتبار» سه سال پیاپی موفق به کسب عنوان پاک ترین سازمان‬ ‫مالی در کشور شده است‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫مختلف مردم برای رفع حوائج ضروری زندگی خود‪ ،‬پایین‬ ‫بودن میزان معوقات بانک که در بی��ن بانک ها رتبه اول را‬ ‫به دست اورده ایم‪ .‬همچنین‪ ،‬چابکی کارشناسان اعتبارات در‬ ‫بررسی پرونده های تسهیالت و رسیدگی به انها در حداقل‬ ‫زمان ممکن از مزایای بانک انصار است‪.‬‬ ‫ش�اخص های ش�ما ب�رای واگ�ذاری‬ ‫تسهیالت چیست؟‬ ‫اعط��ای تس��هیالت ب��ه حوزه ه��ای دارای اهمیت‬ ‫کلی��دی و اولوی��ت اقتص��ادی‪ ،‬در نظرگرفتن س��ود مورد‬ ‫انتظار در طرح های ارائه ش��ده‪ ،‬حمای��ت از تولید داخلی در‬ ‫راس��تای اش��تغالزایی‪ ،‬تقویت مبانی تولیدمل��ی‪ ،‬کاالها و‬ ‫خدمات اساس��ی‪ ،‬فعالیت های زیرس��اختی و تقویت مبانی‬ ‫اقتصادمقاومتی ‪ .‬همچنین اعتبارسنجی خوش حساب بودن‬ ‫متقاضیان تسهیالت که متعهد به بازپرداخت تسهیالت در‬ ‫موعد مقرر باشند‪.‬‬ ‫در راستای تحکیم مبانی اقتصادمقاومتی‬ ‫چه اقداماتی کرده اید؟‬ ‫رویکرد اساس��ی بانک انصار در واگذاری تسهیالت‬ ‫تقویت مبان��ی تولیدمل��ی در کاالهای اساس��ی و کلیدی‬ ‫و تقوی��ت اقتصادمقاومتی اس��ت‪ .‬بنابراین بخش��ی از این‬ ‫تسهیالت برای تحقق این اهداف است‪ .‬عالوه براین‪ ،‬بانک‬ ‫انصار درسال جاری اقدام به تاسیس کمیته اقتصاد مقاومتی‬ ‫کرده تا بتواند در راس��تای فرمایش��ات مقام معظم رهبری‬ ‫اقداماتی را در حد وسع خود انجام دهد‪ .‬اعطای تسهیالت‬ ‫به فعاالن بخش صنعت‪ ،‬حمای��ت از بنگاه های تولیدی و‬ ‫تخصیص بخش مهم��ی از منابع به ای��ن موضوع ازجمله‬ ‫فعالیت های ما در این زمینه بوده است‪.‬‬ ‫اخی�را مدیرعامل بان�ک انص�ار از پیاده‬ ‫س�ازی مدیریت دان�ش در بانک انصار س�خن‬ ‫رانده است‪ ،‬ش�ما به عنوان معاونت اعتبارات در‬ ‫این زمینه چه نقشی به عهده دارید؟‬ ‫مدیریت دانش‪ ،‬رویکرد عمومی بانک به ایجاد منابع‬ ‫اطالعاتی و دانش تخصص��ی مبتنی ب��ر تجربیات کاری‬ ‫است و معاونت اعتبارات نیز نقش هایی را در حوزه وظایف‬ ‫و اهداف محوله به خود‪ ،‬به عهده گرفته اس��ت‪ .‬براس��اس‬ ‫این رویک��رد مدیریتی‪ ،‬معاون��ت اعتبارات قص��د دارد که‬ ‫تجربیات عملی تک تک نیروهای انسانی خود را در تعامل‬ ‫با یکدیگر و نیز در موقعیت های متفاوت و گوناگون انجام‬ ‫وظایف س��ازمانی ثبت و پس از تجزیه و تحلیل و استنتاج‬ ‫قواعد قابل اس��تناد به الگوی��ی دارای قابلیت اجرایی برای‬ ‫انتقال به نسل های بعدی کارکنان و مدیران در بانک تهیه‬ ‫کند‪ .‬مدیریت دانش در بان��ک انصار انقدر اهمیت یافته که‬ ‫معاونت برنامه ریزی و هدایت راهبردی بانک تحت نظارت‬ ‫مستقیم مدیرعامل محترم اقدام به تهیه ویژه نامه مدیریت‬ ‫دانش کرده است‪ .‬این ویژه نامه حاوی مباحث مربوط به این‬ ‫رویکرد مدیریتی برای فرهنگس��ازی است‪ .‬طی سال های‬ ‫اخیر بانک به صورتی بنیادی اقدامات علمی و ترویج دانش‬ ‫را در بانک در راستای تحول بنیادی خود در دستور کار قرار‬ ‫داده است‪ .‬بنابراین معاونت اعتبارات در راستای همسویی‬ ‫با دیگر معاونت ها در مدیریت دانش و توسعه رویکردهای‬ ‫علمی به کسب و کار خود ایفای نقش می کند‪ .‬یکی از این‬ ‫اقدامات‪ ،‬فعالیت هایی است که از هم اکنون در جریان است‬ ‫و این معاونت از طریق ثب��ت جزئیات اگاهی ها و اطالعات‬ ‫تخصصی نیروهای انس��انی خود‪ ،‬گنجینه ای از معلومات‬ ‫و دانش بانک��داری و حوزه تس��هیالت را ایج��اد می کند‪.‬‬ ‫همچنین توسعه مدیریت دانش در بخش های اعتبارات و‬ ‫توسعه انواع بانکداری باالخص دربخش بانکداری شرکتی‬ ‫و اختصاصی‪ ،‬اس��تفاده از دانش مدیران و کارکنان در رشد‬ ‫فعالیت های مشتری مدارانه و اس��تفاده از اخرین معلومات‬ ‫علمی و فناوری های نوین مرتبط با حوزه اعتبارات در این‬ ‫زمینه قابل ذکر است‪.‬‬ ‫‪83‬‬