ماهنامه مثلث شماره 243

‫توافقدولتساز‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل و سه‪ 8/‬اذر‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مناظره سلیمینمین‬ ‫و فیاض زاهد‬ ‫درمثلث‬ ‫چگونه توافق سیاسی روز یکشنبه تبدیل به تمدید مذاکرات در دوشنبه شد؟‬ ‫گفتوگوها وگزارشهای مثلث درباره مذاکرات هستهای‬ ‫گزارش اختصاصی مثلث از پیشنهادهای امریکا در وین ‪8‬‬ ‫نگرانیازنظممنطقهای‬ ‫خوشبینیمحتاطانه‬ ‫خداحافظیباحلقهمعین‬ ‫شورشسیاهان‬ ‫چرا اعراب با توافق جامع‬ ‫هستهایمخالفند؟‬ ‫باانتخابمحمدفرهادی‬ ‫چالش وزارت علوم به سود‬ ‫اصولگرایان پایان یافت‬ ‫تمدیدمذاکراتچهتاثیری‬ ‫در بازارهای اقتصادی ایران دارد؟‬ ‫دور جدید ناارامیها‬ ‫درامریکا‬ ‫چرخشاحمدینژادی‬ ‫چرا احمدی نژاد به دنبال‬ ‫نزدیک شدن به‬ ‫اصالح طلبان است؟‬ ‫توجه پهلوانان‬ ‫به اسالم‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این چهره‏های شما و ان حال بشاشی‬ ‫که در چهره‏های شــما دیده م ی‏شــود‪ ،‬این‬ ‫خودش پیروزی است و من امیدوارم که شماها‬ ‫انقالب ای ران را عم ً‬ ‫ال‪ ،‬صادر کنید به کشورهای‬ ‫دیگری که م ی‏رویــد و امیدوارم که در جهان‬ ‫شما پیروز باشید‪ .‬و مهم این است که در کنار‬ ‫این پیروزی ها همان طور که توجه داشــتید‬ ‫و دارید ـ ان شــاءاهلل‏ ـ پیروزی بر نفس خودتان هم داشته‬ ‫ســابق ایام‪ ،‬اینها که در زورخانه‏ها ان‬ ‫باشید‪ .‬پهلوان ها از‬ ‫ِ‬ ‫وقت[ورزش]م ی‏کردند‪ ،‬توجه خاصی به اســام داشــتند‪،‬‬ ‫مخصوص ًا‪ ،‬در صحب ت هاشــان‪ ،‬در کارهاشان همه با ذکر‬ ‫خدا و ذکر امی رالمومنین ـ ســام اهلل‏ علیه ـ توام بود و این‬ ‫در روحی ه‏هایشان تاثیر داشت‪ .‬این ذکرها در روحی ه‏ها تاثیر‬ ‫دارد و شــما با اخالق خوش خودتان و با رفتار خودتان و با‬ ‫کردار خودتان‪ ،‬ان‏شــاء اهلل‏ که این وجهه اسالمی جمهوری‬ ‫اسالمی را صادر کنید به خارج‪ .‬وقتی که شما پهلوان های‬ ‫عزیز و شــما قهرمانان در خارج از کشــور رفتید و پیروزی‬ ‫چشــمگیر به دســت اوردید و دیدند مردم که شما وضع‬ ‫روحیتان هم یک وضع خاصی است‪ ،‬با دیگران فرق دارد‪،‬‬ ‫‪14- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫خوانشروزهای اخر‬ ‫اینترنتوتلویزیونعاملبازدارنده‬ ‫اقایجالیی پور!بهکجامی روید‬ ‫نگاهیبهدرون سلفیگری‬ ‫‪20- 23‬‬ ‫گزارش‬ ‫خداحافظیباحلقهمعین‬ ‫شورشسیاهان‬ ‫‪24- 51‬‬ ‫سیاست‬ ‫رازعدم توافق‬ ‫شطرنجایرانوامریکا‬ ‫امریکا فرصت سوزی کرد‬ ‫تنفسمصنوعیبهتوافقنامهژنو‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش‬ ‫و سیادت اسالم خواهی در سراســر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان‬ ‫شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫اعمالتان هم با دیگران فرق دارد‪ ،‬این موجب این م ی‏شود‬ ‫که اینهمه بوق هایی که بر ضد اسالم و مسلمین و بر ضد‬ ‫ملت ما هست اینها خنثی بشود‪ .‬شــما م ی‏دانید که االن‬ ‫همۀ کوشــش های قدرت های بزرگ این است که ای ران را‬ ‫منزوی کنند بکلی و اص ً‬ ‫ال از نقشۀ دنیا ساقطش کنند و انها‬ ‫نم ی‏دانند که خدا را نم ی‏شود منزوی کرد‪ ،‬اسالم را نم ی‏شود‬ ‫منزوی کرد و این جوان های اسالم که بحمد اهلل‏ در صحنه‬ ‫حاضرند و ب رای اسالم کوشش م ی‏کنند‪ ،‬ب رای پیروزی اسالم‬ ‫فداکاری م ی‏کنند‪ ،‬اینها را نم ی‏شود منزوی کرد‪ .‬و شما جای‬ ‫خودتان را در دنیا ان‏شــاءاهلل باز م ی‏کنید و نام ای ران و نام‬ ‫اسالم را همه جا مشهور م ی‏کنید و بیرق اسالم را سرافراز‬ ‫م ی‏کنید و ملت مسلمان را مفتخر م ی‏کنید‪ .‬و انی هم که‬ ‫قسمت من هست این است که دعا کنم به شما و من‬ ‫دعا م ی‏کنم و سالمت و سعادت و توفیق همۀ شما‬ ‫را از خدای تبارک و تعالی خواستارم و پیروزی شما را‬ ‫خواستارم‪ .‬خداوند این پهلوان های اسالمی را بر همۀ‬ ‫نقاط دنیا پیروز کند‪ .‬خداوند تاییدتان کند ان‏شاء اهلل‏‪.‬‬ ‫تاریخ ‪1360/09/21 :‬‬ ‫محل ‪ :‬ته ران‪ ،‬جماران‬ ‫موضوع‪ :‬توصیه و رهنمود به پهلوانان‬ ‫حضار‪ :‬ناطق نوری‪ ،‬عل ی‏اکبر (نماینده مجلس‬ ‫شورای اسالمی) ـ داوودی (سرپرست تربیت بدنی) و‬ ‫اعضای تیم ملی کشتی ازاد ای ران‬ ‫‪52- 59‬‬ ‫بینالملل‬ ‫میهماناننا خوانده‬ ‫سهم خواهیدرکارتل امریکا‬ ‫عرب هانمی خواهندنظممنطقه ایتغییرکند‬ ‫همکارییامنازعه‬ ‫‪60-65‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫خوش بینیمحتاطانه‬ ‫مشکالتپابرجاست‬ ‫خوش بینم‬ ‫‪66-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫می خواهمسرمربیتیم ملیشوم‬ ‫مصائبامیر‬ ‫شرایطاستقاللبحرانینیست‬ ‫چگونهورقبهسودپرسپولیسبرگشت؟‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪-‬فاطمه قنائی‬ ‫علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکتر غالمحسن تقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫توافقدولتساز‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل و سه‪ 8/‬اذر‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مناظره سلیمینمین‬ ‫و فیاض زاهد‬ ‫درمثلث‬ ‫چرخشاحمدینژادی‬ ‫چرا احمدی نژاد به دنبال‬ ‫نزدیک شدن به‬ ‫اصالح طلبان است؟‬ ‫چگونه توافق سیاسی روز یکشنبه تبدیل به تمدید مذاکرات در دوشنبه شد؟‬ ‫گفتوگوها وگزارشهای مثلث درباره مذاکرات هستهای‬ ‫گزارش اختصاصی مثلث از پیشنهادهای امریکا در وین ‪8‬‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫نگرانیازنظممنطقهای‬ ‫خوشبینیمحتاطانه‬ ‫خداحافظیباحلقهمعین‬ ‫شورشسیاهان‬ ‫چرا اعراب با توافق جامع‬ ‫هستهایمخالفند؟‬ ‫باانتخابمحمدفرهادی‬ ‫چالش وزارت علوم به سود‬ ‫اصولگرایان پایان یافت‬ ‫تمدیدمذاکراتچهتاثیری‬ ‫در بازارهای اقتصادی ایران دارد؟‬ ‫دور جدید ناارامیها‬ ‫درامریکا‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫بهماپیامکبزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینستاگرام هفته نامه مثلث فعال شده است‪ .‬کارب ران این شبکه اجتماعی‬ ‫م ی توانند با پیوســتن به اینســتاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه را‬ ‫مشاهده کنند‪.‬‬ ‫موج وین‬ ‫‪ l‬الودگ ی هوا اگرچه به نسبت سال های گذشته‬ ‫زیاد نیست اما به هرحال دوباره به فضای کشور و‬ ‫به خصوص ته ران بازگشته است‪.‬‬ ‫‪ l‬دولت و مجلس به جای دعوا بر ســر الودگی‬ ‫هوا فکری به حال مرتفع کردن ان بکنند‪ .‬البته باید‬ ‫در شرایط غیرحســاس به ماجرای الوده بودن یا‬ ‫نبودن بنزین ها رسیدگی شود‪ .‬شفافیت اطالعات‬ ‫مستلزم این است که مشــخص شود تصمیمات‬ ‫گذشته تا چه اندازه درست یا غلط بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬حکم اقای مرتضوی تایید شــد و کسانی که‬ ‫یزنند باید توجه کنند که قاضی چه‬ ‫بیهوده حرف م ‬ ‫جایگاهی دارد و برکنار کردن وی از تمام مناصب‬ ‫قضایی تا چه اندازه مهم است‪.‬‬ ‫‪ l‬تظاه رات در امریکا بار دیگر باال گرفته به خاطر‬ ‫حکم پسرجوان سیاهپوستی که در امریکا کشته‬ ‫شد‪ .‬این مساله مهمی است که باید به ان در ای ران‬ ‫پرداخته شود‪ .‬خود اوباما هم در سخنرانی سازمان‬ ‫ملل به این موضوع اشاره کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬به حمد اهلل پنجمین گزینه دولت ب رای وزارت‬ ‫علوم رای اورد‪ .‬امیدوارم اقای فرهادی همچنان به‬ ‫ان چفیه که به گردن انداختند پایبند بمانند‪.‬‬ ‫‪ l‬به هشدار سازمان بهزیســتی درباره افزایش‬ ‫سالمندان ای ران توجه کنید‪ .‬جمعیتمان روز به روز‬ ‫درحال پیر شدن است‪.‬‬ ‫‪ l‬یک نکته عجیب ب رای من وجود دارد‪ .‬کسانی‬ ‫که با حکم اعدام مخالفند‪ ،‬درباره حکم اسیدپاش‬ ‫اصفهانی معتقدند نباید اعدام شود چون باید همان‬ ‫زجر را بکشــد‪ .‬یک بام و دوهوا که نم ی شــود‪ .‬به‬ ‫زجرکش کردن ادم ها حکم م ی دهیــد اما اعدام را‬ ‫انسانی نم ی دانید؟‬ ‫‪10‬‬ ‫اینستاگرام روحانی‬ ‫چند ساعت قبل از پایان‬ ‫مذاکرات‬ ‫‪ l‬فارغ از گفت وگوی های هسته ای نگاه به رابطه‬ ‫ای ران و امریکا اهمیت دارد‪ .‬ایا بعد از توافق باب این‬ ‫رابطه بسته خواهد شد؟ این سوال اساسی است که‬ ‫باید به دنبال پاسخ ان بود‪.‬‬ ‫مثلث || شماره ‪243‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫‪ l‬کاش این ملــت به اندازه مرتضی پاشــایی‬ ‫به ســایر هنرمندان ما هم گوشه چشمی داشتند‪.‬‬ ‫هنرمندانی که در تنهایــی و عزلت و بدون توجه‬ ‫م ی می رند‪.‬‬ ‫تمدید توافقی که انتظار م ی رفت به توافق جامع منجر‬ ‫شود‪ ،‬واکنش های زیادی را ب رانگیخت‪ .‬خصوصا طیف منتقد‬ ‫سیاست های دیپلماسی دولت نگاه متفاوتی به این موضوع‬ ‫داشتند‪ .‬در مهمترین این واکنش ها کیهان تیتر صفحه اول‬ ‫خود را به این عنوان اختصاص داد‪« :‬کدخدا قابل اعتماد نبود ‪/‬‬ ‫تحریم ها تمدید شد» و روزنامه وطن امروز که یک از منتقدان‬ ‫اصلی دولت در مساله هسته ای است و هنوز خاطره صفحه اول‬ ‫این روزنامه بعد از توافق ژنو که ان را با رنگ مشکی عزا منتشر‬ ‫کرد از یاد نرفته‪ ،‬با قراردادن یکی «هیچ» بزرگ به این توافق‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬امیر محبیان نیز با نوشتن یادداشت کوتاهی‬ ‫نسبتبهخوشحالیبرخیوتمسخرتیممذاکره کنندهواکنش‬ ‫نشــان داد و از ان انتقاد کرد‪ .‬یکی از مهمترین اظهارنظرها را‬ ‫مدیرمسئول خبرگزاری اریا داشت‪ .‬او این اظهارات را در صفحه‬ ‫تلگرام این خبرگزاری ب رای منتقدان منتشر کرد‪ .‬او تمسخر‬ ‫و تحقیر مذاکره کنندگان را همســویی ناخوداگاه با حرکت‬ ‫منافقین و اسرائیل ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫دوستان منتقد مذاکره توجه کنند‪:‬‬ ‫مقام معظــم رهبــری روند کلــی مذاکــرات و نیز‬ ‫مذاکره کنندگان را تایید کرده اند‪ ،‬نم ی توان پیرو والیت بود و به‬ ‫تمسخر «فرزندان انقالب» در مذاکرات پرداخت و با تمام وجود‬ ‫خ واهان شکست انها شد‪.‬‬ ‫فقط ب رای اینکه ثابت کنیم راه گروه مذاکره کننده سابق‬ ‫یا رئی س جمهور ســابق بهتر بوده اســت! زی را این منتقدان‬ ‫غی ر منصف یا رهبری را خدای ناکرده فریب خورده توسط دولت‬ ‫جدید م ی دانند که قطعا برداشــت انحرافی است یا ایشان را‬ ‫کســی م ی دانند که روحانی و منافع ملی را پیش انداخته تا‬ ‫انها را خ راب کند! هر دو ایــن باورها با عدالت و والیت پذیری‬ ‫همخ وان نیست!‬ ‫ ‪ -‬تردیدی وجود ندارد وجود تذکــرات منتقدان موجب‬ ‫هشیاری مذاکره کنندگان شده و دست ای ران را در هر مذاکره ای‬ ‫ب رای چان هزنی قوی تر م ی کند‪ ،‬اما انتقاد و نه تمسخر و تحقیر‬ ‫خودی!‬ ‫ در مدت مذاکرات دائما سایت ها و توئیتر های منافقین‬‫و صهیونیس ت ها را بررســی م ی کردم تا مسیر حرکت انها را‬ ‫دریابم‪ ،‬متاســفم که بگویم منطق و ادبیات مخالفان تندرو‬ ‫مذاکرات در داخل کشــور فارغ از شــعارهای انقالبی دقیقا‬ ‫(ان شــااهلل ناخوداگاه) همسو با مســیر حرکت منافقین و‬ ‫اسرائیل ی ها و حتی حکومت های ارتجاعی عرب منطقه بود!‬ ‫ فقط با نگاهی به تیتر روزنامه وطن امروز سه شــنبه‬‫که هیچ را با فونتی بزرگتر از شــاه رفت نوشته است دریابید‬ ‫که خوشــحالی خود را از به ظاهر شکست مذاکرات چگونه‬ ‫اب راز کرده اند‪ ،‬مذاکراتــى که مقام معظم رهبــری ب رای ان‬ ‫سرمایه گذاری کالنی تا حد صدور فتوا انجام دادند‪ .‬ایا نتیجه‬ ‫نگرفتن یک پروژه ملی باید کســانی را تا این حد خوشحال‬ ‫کند؟!»‬ ‫بعد این اظهارنظر بود که محمد قوچانی‪ ،‬سردبیر مه رنامه‬ ‫که قرار است به زودی روزنامه جدید اصالح طلبی را با گرایش‬ ‫حمایت از دولت منتشر کند‪ ،‬مواضع امیر محبیان را ستود و‬ ‫نوشت‪« :‬جناب محبیان تشکر م ی کنم‪ .‬کاش تفکر افرادی‬ ‫مثل شما در میان اصولگرایان رشد بیشتری داشته باشد‪».‬‬ ‫‪ l‬بد نیســت ه ر از گاهی در مجله یادی هم از‬ ‫شهدا کنید‪ .‬نباید بگذاریم پرچمشان زمین بیفتد‪.‬‬ ‫کمک کنید تا سیره شهدا بیشتر از قبل در میان‬ ‫مردم جا بیفتد‪.‬‬ ‫ارزوی عارف‬ ‫رفتارهای کارب ران شــبکه های مجازی که این روزها‬ ‫به کمک موبایل ها روز به روز بر تعداد انها افزوده م ی شود‪،‬‬ ‫تامل ب رانگی ز تر از گذشته شده است‪ .‬بعد از هجوم نابهنگام‬ ‫و ب ی دلیل کارب ران ای رانی به صفحه لیونل مســی در سال‬ ‫گذشته‪ ،‬موج این نوع رفتارها هر روز دیده م ی شد‪ .‬کافی است‬ ‫اتفاقی بیفتد که انها را به حرکــت وادار کند‪ .‬خرج چندانی‬ ‫هم ندارد‪ .‬عموم این واکنش ها نیز بدون پشتوانه و اگاهی‬ ‫از اصل ماجرا یا تحت شــرایط احساســی انجام م ی گیرد‪.‬‬ ‫هفته گذشته بعد از فوت غم انگیز مرتضی پاشایی عده ای‬ ‫به صفحه یکی از هنرمندان م ی روند و از او م ی خواهند راجع‬ ‫به مرگ او اظهارنظر کند ‪ .‬هانیه توسلی‪ ،‬بازیگر سینما نیز در‬ ‫صفحه شبکه مجازی خود متنی را راجع به او منتشر کرده‬ ‫و م ی گوید که او را پی ش تر از این نم ی شناخته و موسیقی او‬ ‫نیز از موسیق ی های مورد پسند وی نیست‪ .‬همین موضوع‬ ‫کلید حمله به صفحه مجازی او را زد‪ ،‬تا جایی که او با انتشار‬ ‫متنی صفحه شخص ی اش را مسدود کرد و رفت‪ .‬اظهارات‬ ‫او بسیار تامل ب رانگیز بود‪ .‬او نوشت‪« :‬بیش و پیش از انکه‬ ‫شــخصا از این موج اهانت ب هراه افتاده ناراحت شــوم‪ ،‬ب رای‬ ‫فرهنگ عمومی مردم هموطنم تاسف خوردم و البته ب رای‬ ‫مرتضا پاشایی مرحوم که این چنین طرفدارانی داشته‪ .‬این‬ ‫موج های اهانت از منظر شخصی یک داستان گذراست اما‬ ‫اگر در مقیاس بزرگتر به ان نگاه کنیم متوجه عمق فاجعه‬ ‫خواهیم شد‪».‬‬ ‫هانیه توسلی سپس خبر داد که صفحات شخص ی اش‬ ‫را ب رای معرفی کتاب و فیلم باز کرده است که حاال «تبدیل‬ ‫به فضای جنگ شده است»‪ .‬بناب راین او صفحه شخص ی اش‬ ‫را بست تا بیش از این فضا ب رای توهین و اهانت به خودش و‬ ‫ان طور که گفته «به مرتضی پاشایی» فراهم نشود‪.‬‬ ‫مشــابه همین اتفاق نیز ب رای دیگر بازیگر ای ران دیده‬ ‫شد‪ .‬بهاره رهنما که به همراه چند تن از بازیگران ب رنامه ای را‬ ‫ب رای مقتل خوانی شهادت ساالر شهی دان در برج میالد برگزار‬ ‫کرده بودند‪ ،‬مورد هجوم کارب ران شبکه اجتماعی قرار گرفت‪.‬‬ ‫اما بهاره رهنما در پاسخ به انها نوشت‪« :‬من که جز یه فن پیج‬ ‫صفحه ای در فی س بوک ندارم اما شنیدم تو فی س بوک حال‬ ‫خیل ی ها خ رابه ســر مقتل خونی من از ب ی ب ی ســی و نادر‬ ‫فتوره چی بگیر تا خیلی از روشــنفکر نماهای دیگه‪ ،‬جوابم‬ ‫فقط به این ادما اینه زیر پرچم حســین(ع) سینه زدن لیاقت‬ ‫م ی خواد‪ .‬افتخار م ی کنم که از بچگی این ارادت رو داشتم و‬ ‫دارم‪ .‬جالبه که حتی مصاحبه با تلویزیون رو به خاطر همین‬ ‫حواشی بعد ب رنامه حذف کردم و انجام ندادم اما نم ی دونستم‬ ‫هنوزم ادمایی هستن که به خاطر اعتقاد مذهبی که خیلی‬ ‫شخصیه توهین م ی کنن و به اســم دموکراسی فحاشی‬ ‫میکنن‪ .‬بازم تاکید م ی کنم من افتخار م ی کنم به خواندن‬ ‫مقتل حضرت رقیه در محرم سال هزار و سیصد و نود و سه‬ ‫شمســی و نذر کردم تا زنده ام برای همه کودکان مظلوم در‬ ‫جنگ و به عنوان ســفیر انجمن حمایت از حقوق کودکان‬ ‫مقتل حضرت رقیه(س) رو ب رای مردم بخوانم ‪ /‬یا حسین»‬ ‫اگرچه نم ی توان فضای مجازی را از این دست اتفاقات‬ ‫مصون داشــت یا انها را محدود و کنترل کرد‪ ،‬اما لزوم توجه‬ ‫بیشتر جامع ه شناسان و نخبگان جامعه نسبت به کارکردهای‬ ‫شبکه های اجتماعی بیش از پیش احساس م ی شود‪.‬‬ ‫تصمیم جدید رسایی‬ ‫در این ســتون نظراتی کــه مخاطبان‬ ‫سایت مثلث انالین روی خبرها داده اند‬ ‫منتشر م ی شود‪:‬‬ ‫فرگوسن دردسر تازه دولت اوباما‬ ‫به نظرم همانطور که در زمان اعتراضات‬ ‫در ای ران رئی س جمهور امریــکا ب رای انها پیام داد‪،‬‬ ‫رئی س جمهور ای ران هــم م ی تواند ب رای اینها پیام‬ ‫بفرســتد که ما از حقوق تان دفاع م ی کنیم‪ .‬هیچ‬ ‫ای رادی هم ندارد‪ .‬دست کم م ی توانیم مانند روسیه‬ ‫نسبت به این مسائل واکنش نشان دهیم‪ .‬سکوت‬ ‫تا کی؟‬ ‫در این اعتراضات یک مســاله ب رای من‬ ‫قابل توجه است‪ .‬اینکه درامریکا حمل و نگهداری‬ ‫سالح ازاد است‪ .‬اما شنیده نشد که کسی با سالح‬ ‫دستگیر شود یا اینکه خشونت ها به درگیری های‬ ‫مسلحانه کشیده شود‪.‬‬ ‫دو روایت از جلسه انتخاب جانشین ایت اهلل‬ ‫متاســفانه یکی از ایرادات ما این است‬ ‫که به شخصی ت پردازی خیلی اهمیت م ی دهیم‪.‬‬ ‫از همین روســت که در زمان حیــات چهره های‬ ‫برجسته به دنبال ساختن کادرهای موثر نیستیم‪.‬‬ ‫این مشکل اساسی ساختار بیشتر احزاب در ای ران‬ ‫است که از ساختن چهره های جدید باز ماندند و در‬ ‫اینده حتما دچار مشکل خواهند شد‪.‬‬ ‫متاســفانه یکی از ایرادات ما این است‬ ‫که به شخصی ت پردازی خیلی اهمیت م ی دهیم‪.‬‬ ‫از همین روســت که در زمان حیــات چهره های‬ ‫برجسته به دنبال ساختن کادرهای موثر نیستیم‪.‬‬ ‫این مشکل اساسی ساختار بیشتر احزاب در ای ران‬ ‫است که از ساختن چهره های جدید باز ماندند و در‬ ‫اینده حتما دچار مشکل خواهند شد‪.‬‬ ‫به نظــرم دبیرکل بعدی ایــن نهاد مهم‬ ‫روحانیت عالوه بــر اینکه باید از وزن سیاســی‬ ‫مناســب در میان نیروهای اصولگرا و سیاســی‬ ‫برخوردار باشــد‪ ،‬باید از مقبولیت باالی اجتماعی‬ ‫نیز برخوردار باشد‪.‬‬ ‫واکنش ها به تمدید توافــق ژنو؛ انتقاد امیر‬ ‫محبیان از خوشحالی روزنامه وطن امروز‬ ‫خود جان کری گفت ایــران در این مدت‬ ‫به تمام تعهداتش پایبند بود امــا ما تحریم ها رو‬ ‫بر نداشــتیم‪ ،‬در حالی که رئی س جمهور در طول‬ ‫این یک ســال مدام م ی گفت دیــوار تحریم ها‬ ‫ترک برداشت‪ ،‬بسیاری از تحریم ها لغو شد و‪ ...‬از‬ ‫بین بردن عزت یک ملت چه تعریف و تمجیدی‬ ‫م ی تواند داشته باشد؟‬ ‫من هم نسبت به کسانی که این تمدید‬ ‫را تحقیر کرده و تمسخر م ی کنند‪ ،‬معترضم‪ ،‬هم‬ ‫نسبت به کسانی که ان را توجیه م ی کنند‪ .‬به نظرم‬ ‫بیشتر باید بر اصل انچه اتفاق افتاده تمرکز کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫کری خوانی بعد از دربی‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫حمالت مجازی‬ ‫روی خط مثلث انالین‪:‬‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عک س های خبری به ما م ی رسد‪ .‬تعداد این‬ ‫عک س ها انقدر زیاد اســت که گاهی ب ه راحتی از کنار ان عبور م ی کنیم اما‬ ‫شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث‬ ‫در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫دیدارشرکت کنندگانکنگرهجهانیجریان هایاف راطیوتکفیری‬ ‫با رهبر معظم انقالب‬ ‫ایت اهلل املی الریجانی‪ ،‬رئیس قوه قضائیه نیاز واقعی‬ ‫کشور به انرژی هســته ای را ب رای دستیابی به یک‬ ‫زندگی بهتر و پرهیز از الودگی نسبی محی ط زیست‬ ‫حق طبیعی کشــورها از جمله ای ران دانست و گفت‪:‬‬ ‫«متاســفانه کشــورهای غربی و امریکا در مذاک رات‬ ‫هسته ای مانع رسیدن به یک توافق جامع شدند‪».‬‬ ‫سردار س رلشکر محمدعلی جعفری‪ ،‬فرمانده کل سپاه‬ ‫پاسداران انقالب اسالمی تاکید کرد‪« :‬انقالب اسالمی‬ ‫ای ران در مقطع حساســی از عمر خود ق رار دارد و هر‬ ‫چه جلوتر م ی رود این حساســیت بیشــتر م ی شود‪.‬‬ ‫ما دوره های اول و دوم انقالب را پشــت سر گذاشته و‬ ‫ه م اکنون در دور سوم» انقالب اسالمی هستیم‪.‬‬ ‫همایش طالی ه داران اقتصاد مقاومتی و محرومی ت زدایی‬ ‫جلسه هیات دولت‬ ‫گردهمایی بسیجیان مجلس شورای اسالمی‬ ‫دیدار هیاتی از کلیسای کاتولیک‬ ‫با وزیر ارشاد‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫تهران گردی ک ی روش‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫جلسه شورای اسالمی شهر تهران‬ ‫‪13‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصص ی شان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک نگاه ازاد که مثلث با افتخار‬ ‫ان را میزبانی م ی کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانشان است‪،‬‬ ‫ما فقط بستر انتشار انیم‪.‬‬ ‫خوانشروزهای اخر‬ ‫چگونه مذاکرات هسته ای تداوم یافت؟‬ ‫لورا روزن‬ ‫گفتارها‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫تحلیلگر المانیتور‬ ‫در اخرین روز مذاکرات در ویــن‪ ،‬دو خوانش متفاوت‬ ‫از انچه پشت درهای بســته اتفاق افتاد‪ ،‬در میان مسئوالن‬ ‫طرف های مذاکره کننده بر ســر پرونده هسته ای ای ران که‬ ‫توافق کرده اند مذاکرات را ادامه بدهند تا در چهار ماه اینده به‬ ‫راه حل سیاسی برسند‪ ،‬در جریان بود‪.‬‬ ‫یک خوانش‪ ،‬که از سوی مسئوالن امریکایی و غربی‬ ‫ای راد م ی شد‪ ،‬این است که پیشرفت هایی حاصل شد اما خیلی‬ ‫دیر و در مقابل شکاف های همچنان بارز در میان دو طرف‪،‬‬ ‫نتیجه این شد که مذاکرات تا سال اینده تمدید بشود‪.‬‬ ‫خوانش دوم‪ ،‬که برخی مســئوالن ای رانی ان را مطرح‬ ‫م ی کردند‪ ،‬این اســت که پیشــرفت های اساسی‪ ،‬حتی در‬ ‫اخرین روز های مذاکرات حاصل شد‪ ،‬تا این حد که برخی فکر‬ ‫م ی کردند به زودی م ی توانند در چند روز یا چند هفته‪ ،‬به یک‬ ‫توافق قطعی و پایانی برسند‪ .‬یک مسئول ای رانی که ناراحت‬ ‫بود چرا مقامات غربی تصمیم نگرفتند یک هفته دیگر در‬ ‫وین بمانند تا توافق را پایانــی کنند‪ ،‬به من این گونه گفت‪:‬‬ ‫«ما تقریبا به توافق رسیده بودیم‪».‬‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امورخارجه ای ران بعد از پایان‬ ‫مذاکرات در کنف رانس خبری‪ ،‬به گونه ای که م ی شــد تعبیر‬ ‫کرد در ان نارضایتی از رســیدن به توافــق حاصل موجود‬ ‫اســت‪ ،‬درباره ادامه مذاکرات گفت‪« :‬بعد از اینکه دوستان‬ ‫امریکایی ما از جشن روز شکرگزاری لذت ببرند‪ ،‬به سختی‬ ‫کار خواهیم کرد‪».‬‬ ‫اصرار مقامــات فعلی و قبلی امریکایــی که در وین‬ ‫تنها رســیدن به یک توافق غیرقابل قبول در دسترس بود‪،‬‬ ‫نادرست به نظر م ی رسد‪ .‬رابرت اینهورن مذاکره کننده سابق‬ ‫امریکا در پرونده هسته ای‪ ،‬در این باره به المانیتور گفته است‪:‬‬ ‫«کری (وزیر امور خارجه) تاکید کرد که پیشرفت های قابل‬ ‫مالحظه ای به دست امده اســت و در روزهای اخر‪ ،‬چند ایده‬ ‫جدید هم مطرح شد‪ .‬اما در عین حال‪ ،‬هیچ کدام از مسائل‬ ‫اصلی حل نشــده بود‪ .‬به نظر من چیزی که او م ی خواست‬ ‫بگوید این بود که همــه طرف ها تالش زیــادی کردند تا‬ ‫ایده هایشان به نتیجه برسد اما این ایده ها انقدر کافی نبود که‬ ‫شکاف ها را کم کند‪ .‬اما همه طرف ها قطعا این طور احساس‬ ‫کرده اند که تالش های کافی وجود داشــته است تا تمدید‬ ‫مذاکرات را تضمین کند‪».‬‬ ‫با وجود نامشخص بودن این موضوع که همه طرف ها‬ ‫ســرانجام تا ضرب االجل ماه مارس به یک توافق سیاسی‬ ‫خواهند رســید یا نه‪ ،‬کارشناســان و برخی مسئوالن تایید‬ ‫کرده اند که چرخش مثبت و بارزی در مذاکرات‪ ،‬به خصوص‬ ‫در روزهای اخر مذاکره‪ ،‬به دســت امده و باعث خوش بینی‬ ‫محتاطانه ای شده است که ب ر اســاس ان‪ ،‬احتمال م ی رود‬ ‫پیشرفت سریعی در راه رسیدن به توافق نهایی صورت بگیرد‪.‬‬ ‫کری در وین به روزنامه نگاران گفته است‪« :‬در این روزهای‬ ‫اخر در وین‪ ،‬ما پیشرفت قابل مالحظه ای داشته ایم و ایده های‬ ‫جدیدی را دیده ایم‪ .‬حاال معتقدیم که رسیدن به یک توافق‬ ‫که خیال دنیا را راحت کند ممکن است‪ .‬در این مقطع‪ ،‬ما به‬ ‫این نتیجه رسیده ایم که یک توافق‪ ،‬چه شکلی خواهد بود‪،‬‬ ‫با این حال هنوز چند نقطه مشخص نارضایتی وجود دارد و‬ ‫ب رای رفع انها باید کار شود‪».‬‬ ‫به صورت مشــخص‪ ،‬لوران فابیوس وزیر امورخارجه‬ ‫فرانسه که یکی از شکاکان همیشگی احتمال توافق با ای ران‬ ‫بود‪ ،‬در روز اخر مذاکرات گفت که به نظر او دور اخر مذاکرات‪،‬‬ ‫«بسیار مثبت» بوده است و گفت که در سخت ترین شرایط‬ ‫مذاکرات‪ ،‬مخصوصا در ظرفیت غن ی سازی‪ ،‬پیشرفت های‬ ‫مناسبی صورت گرفته اســت؛ «در محدود کردن ظرفیت‬ ‫غن ی سازی ای ران‪ ،‬من متوجه شدم که حرکت های مناسبی‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬در جزئیات هنوز مشکالت وجود دارد‪ ،‬اما‬ ‫این اراده وجود دارد که به توافق برسیم‪ .‬من در دورهای قبلی‬ ‫مذاکرات‪ ،‬این اراده را احساس نکرده بودم‪».‬‬ ‫علی واعظ‪ ،‬تحلیلگر ارشــد ای ران در گروه بی ن المللی‬ ‫بحــران هم دربــاره پیشــرفت در مذاکرات گفته اســت‪ :‬‬ ‫«موقعی ت ها حاال نسبت به گذشته بســیار واقع گرایانه تر‬ ‫هستند‪ .‬من فکر م ی کنم حاال هر دو طرف م ی توانند نور را در‬ ‫انتهای تونل ببینند‪ .‬این پیشرفت بزرگی است‪ .‬به این خاطر‬ ‫اســت که با وجود اینکه هیچ توافقی صورت نگرفته است‪،‬‬ ‫من بیشتر از گذشته امیدوار هستم‪».‬‬ ‫در مذاکرات مســتقیم نفر به نفر بین ظریف و کری‪،‬‬ ‫پیشرفت های بیشتری به دست امده است و دیپلمات های‬ ‫ای ران و امریکا قبال در حضور همتایان اروپایی خود مذاکرات‬ ‫چند جانب ه ای داشــته اند‪ .‬بــه گفته واعظ‪ ،‬ایــن مذاکرات‬ ‫چند جانبه باعث اتــاف وقت زیادی از دو طرف شــد‪ .‬اما‬ ‫مذاکرات مستقیم ای ران و امریکا در روزهای اخیر باعث شده‬ ‫است که دو طرف بدانند چه تبادل های واقع ی ای م ی توانند‬ ‫با هم داشته باشند‪.‬‬ ‫کشمکش های داخلی‬ ‫مذاکرات هسته ای ای ران را به سختی م ی توان مقایسه‬ ‫کرد اما این را در نظر داشته باشید که به مذاکرات کارگری فکر‬ ‫کنید که در ان‪ ،‬اعتصاب کردن کارگران‪ ،‬ب رایشان بسیار هزینه‬ ‫در پی خواهد داشت‪ ،‬بناب راین هر دو طرف همزمان با اینکه‬ ‫مذاکرات جلو م ی رود‪ ،‬به کار خود بدون هیچ قراردادی ادامه‬ ‫گفتارها‬ ‫اینترنت و تلویزیون عامل بازدارنده‬ ‫اسیب های رسانه های مدرن در زندگی اجتماعی‬ ‫دکتر هادی معتمدی‬ ‫اسیبشناساجتماعی‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫در گذشته‪ ،‬قبل از اینکه اینترنت فراگیر شود‪ ،‬هر سال‬ ‫یا شش ماه یک بار مسابقه اســتقالل و پرسپولیس برگزار‬ ‫م ی شد و ولع تماشای مهمترین مســابقه فوتبال در ای ران‬ ‫عالقه مندان به دو تیم را به ورزشــگاه م ی کشاند‪ .‬ان موقع‬ ‫اینترنت نبود و حتی شبکه های تلویزیونی یا روزنامه ها مثل‬ ‫امروز گسترده نبود و به طور کلی رســانه ها محدود بودند‪.‬‬ ‫بودن در چنین رویدادی اهمیت ویژه ای داشت و البته فاکتور‬ ‫تعصب در گذشته معنای واقعی خود را داشت‪ .‬در واقع واژه‬ ‫تعصب در قدیم بیشتر بود‪.‬‬ ‫در گذر زمان جامعه سنتی ایران‬ ‫به سوی مدرن شــدن پیش م ی رود و‬ ‫گرچه مدرن شــدن خوب ی هایی دارد‪،‬‬ ‫دارای معایبی نیز اســت‪ .‬نــگاه امروز‬ ‫جامعه ما به غرب کــه در اینجا مطلقا‬ ‫منظور غربزدگی نیســت‪ ،‬سبب ایجاد‬ ‫مشکالتی شده اســت‪ .‬جوان امروز با‬ ‫نگاه غربی هر انچه بــرای خود دارد را‬ ‫دور م ی ریزد و انچه ب رای دیگران است‬ ‫را م ی خواهد و کوشــش م ی کند مانند‬ ‫دیگــران زندگی کند‪ .‬در واقع ســنت‬ ‫ ترمزی است ب رای افات مدرنیته‪.‬‬ ‫حاال اینکه تعصب خوب است یا‬ ‫بد‪ ،‬محل بحث م ی تواند باشد‪ .‬تعصب‬ ‫م ی تواند خوب باشــد‪ ،‬هنگام ی که تعصب به میهن‪ ،‬مادر‪،‬‬ ‫پی راهن‪ ،‬دوست‪ ،‬مذهب و اعتقادات باشد‪ .‬اما اینکه روی یک‬ ‫گفته از اساس اشتباه تعصب داشت اصال خوب نیست‪ .‬به‬ ‫نظر م ی رسد ب ی میلی مردم به حضور در ورزشگاه ها دالیل‬ ‫متعددی م ی تواند داشته باشد که یکی از این دالیل مساله‬ ‫تعصب است‪ .‬امروزه حضور هواداران در این مسابقه یا حتی‬ ‫در بازی های ملی که در ورزشگاه ازادی برگزار م ی شود کاهش‬ ‫پیدا کرده است‪ ،‬زی را دسترسی مردم به تلویزیون و اینترنت‬ ‫بیشتر شده اســت‪ .‬فرد به خوبی اگاه اســت که اگر نتواند‬ ‫دربی را از نزدیک تماشا کند و حتی در زمان پخش مستقیم‬ ‫از تلویزیون هم به هر دلیلی این مســابقه را از دست دهد‪،‬‬ ‫تماشای ان را به طور کلی از دست نم ی دهد‪ .‬یعنی از طریق‬ ‫تلویزیون و اینترنت م ی تواند بازی را ببیند‪.‬‬ ‫حاال این پرسش مطرح م ی شود که با اگاهی از نتیجه‬ ‫مســابقه ایا هیجان مســابقه از بین خواهد رفت؟ قطعا‬ ‫همی ن طور است‪ .‬اما نکته این اســت که مردم ما روحیات‬ ‫هیجانی دارند و احساسی هســتند‪ .‬مثال چند سالی است‬ ‫که بازی استقالل و پرســپولیس یک بازی ب ی روح است‪ .‬یا‬ ‫اینکه وقتی انگ تبانی به ایــن بازی م ی خورد و اتفاق های‬ ‫دیگر مردم را دلسرد م ی کند‪ .‬همین مساله سب ب ساز غیبت‬ ‫خیل ی ها در ورزشگاه م ی شود و جمعیت حاضر در ورزشگاه ‬ ‫کاهش م ی یابد‪ .‬در عین حال‪ ،‬فرد م ی نشیند پای اینترنت و‬ ‫در شبکه های اجتماعی ب رای تیم رقیب رجزخوانی م ی کند‬ ‫و کری م ی خواند‪ .‬به نوعی حرف های خود را در شبکه های‬ ‫اجتماعی فریاد م ی کند‪ .‬پس دیگر هیجانی ندارد که بخواهد‬ ‫با حضــور فیزیکی در ورزشــگاه ان را تخلیــه کند‪ .‬جوان‬ ‫امروز با این تعریف دلیلی نم ی بیند که مسابقه استقالل و‬ ‫پرسپولیس را از نزدیک تماشا کند‪.‬‬ ‫فضای جغ رافیایی از عوامل دیگر است‪ .‬امروزه فرد ب رای‬ ‫رفتن از یک خیابان به خیابان دیگر هم شاید تردید داشته‬ ‫باشد؛ به این معنا که در خانه یا محل کار بنشیند و از طریق‬ ‫اینترنت و تلفن بخواهد کار خــود را به اصطالح راه بیندازد‪.‬‬ ‫رفتن به ورزشــگاه ازادی که در لحاظ موقعیت جغ رافیایی‬ ‫در جای مناسبی قرار نگرفته و خیل ی ها ب رای حضور در این‬ ‫ورزشگاه باید مسافت زیادی را طی کنند نیز از جمله همین‬ ‫موارد است‪ .‬به این مســاله‪ ،‬معضل ترافیک در کالنشهر‬ ‫ته ران را هم اضافه کنیــد و همی ن طور وضعیت اقتصادی‪.‬‬ ‫مردم ممکن اســت گرفتاری هایی داشــته باشند که حتی‬ ‫نخواهند هزینه رفت و برگشت به ورزشگاه ازادی را بدهند‪.‬‬ ‫ممکن اســت در اینده به دلیل وابســتگی مردم به‬ ‫اینترنت دیگر کمتر کســی بخواهد به هــر دلیلی از خانه‬ ‫خارج شــود؛ هنگامــی کــه م ی تواند‬ ‫خریدهایش را به صورت اینترنتی انجام‬ ‫دهد و همی ن طور کارهای دیگر را‪ .‬چنین‬ ‫مســاله ای م ی تواند مردم را از حضور در‬ ‫ورزشــگاه ها دور کند‪ .‬مثال در انگلستان‬ ‫ب رای تماشــای بازی از تلویزیون مبلغی‬ ‫پرداخت م ی کنند و در ایران هم در اینده‬ ‫چنین اتفاقــی رخ خواهد داد‪ .‬من تجربه‬ ‫تماشــای مســابقه فوتبال در ورزشگاه‬ ‫نیوکمپ اســپانیا را دارم و برای من که‬ ‫یک عالقه مند حرفه ای فوتبال نیستم‪،‬‬ ‫هنگام ی که گل زده م ی شد هیجان زیادی‬ ‫نداشت‪ .‬در واقع دوست داشتم یک گل را‬ ‫از زوایای مختلف ببینم‪ ،‬درست مثل زمان‬ ‫پخش فوتبال از تلویزیون‪ .‬اما این امکان‬ ‫حتی با نصب مانیتورهایی در ورزشگاه ها چندان ُم یسر نیست‬ ‫و ب رای انهایی که حرفه ای پدیده فوتبال را دنبال نم ی کنند‪،‬‬ ‫اسان تر ان است که از تلویزیون نظاره گر باشند‪.‬‬ ‫به غیر از این مسائل‪ ،‬اســتقبال نکردن از مهمترین‬ ‫مســابقه فوتبال در ای ران را در موضوع دیگر هم م ی توان‬ ‫ریشه یابی کرد‪ .‬پرسش این اســت که چرا در فوتبال چنین‬ ‫اتفاقی افتاده ولی مــا بعضا م ی بینیم که مــردم از برخی‬ ‫ورزش های دیگر استقبال م ی کنند‪ ،‬مثال در رشته والیبال‪ .‬در‬ ‫سال های اخیر خیل ی ها به این ورزش عالقه مند شده اند و در‬ ‫واقع والیبال‪ ،‬مورد توجه انهاست‪ .‬دلیل ان بسیار ساده است؛‬ ‫چون تیم ملی والیبال موفقی ت های بزرگی در عرصه جهانی‬ ‫کسب کرده است‪ .‬به همین دلیل است که وقتی در سالن ‪12‬‬ ‫هزار نفری مسابقه تیم ملی والیبال برگزار م ی شود جمعیت‬ ‫سکوها را ُپ ر م ی کنند‪.‬‬ ‫اکنون با مقایســه فوتبال و والیبال م ی توان دریافت‬ ‫که ب رای عامه مــردم موفقی ت های ورزشــی عاملی ب رای‬ ‫استقبال شان از مسابقه هاست‪ .‬در واقع کیفیت عامل مهمی‬ ‫ است و وقتی مردم مشــاهده م ی کنند که در فوتبال بازی‬ ‫با کیفیت دیده نم ی شود و موفقی ت ها هم اندک است‪ ،‬دلسرد‬ ‫م ی شوند‪ .‬به ویژه امروزه وجود ستاره و قهرمان در فوتبال مثل‬ ‫گذشته نیست و به نوعی تهی از ســتاره است و این عامل‬ ‫بازدارنده اســت‪ .‬در واقع این هیجان الزم را از یک مسابقه‬ ‫فوتبال م ی گیرد؛ البته ب رای ما که افراد احساسی هستیم و‬ ‫تفکرات مان متفاوت است با خیلی از کشورها‪ .‬مثال ک ی روش‬ ‫به عنوان یک مربی اروپایی ب راساس شایسته ساالری به عنوان‬ ‫سرمربی تیم ملی ای ران انتخاب شــده است‪ .‬در فرهنگ او‬ ‫احساس جای زیادی ندارد و در اندیشه انتخاب شایسته هاست‬ ‫در تیم ملی‪ .‬بناب راین‪ ،‬مساله ممکن است بازی های تیم ملی‬ ‫مثل گذشته با استقبال زیادی روبه رو نشود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫م ی دهند‪ .‬شرایط به نظر باثبات م ی اید‪ ،‬اما این ثبات نسبی‬ ‫است چون در یک بن بست قرار دارد‪.‬‬ ‫این قیاس برخی از وجوه مذاکرات بین ای ران و غرب را‬ ‫نشان م ی دهد‪ .‬مذاکره کنندگان در وین به توافق رسیدند که‬ ‫کارشان را هفت ماه تمدید کنند تا به یک توافق جامع برسند‪.‬‬ ‫انها بر سر برخی جزئیات‪ ،‬فاصله بسیار زیادی با هم دارند با‬ ‫این حال هیچ کدام از دو طرف نم ی خواهد کار را قطع کند‪.‬‬ ‫پشت سر این بن بســت در وین‪ ،‬یک تقابل بزرگ تر‬ ‫در ته ران قــرار دارد‪ .‬برخی در ته ران معتقدند که ســازش‬ ‫ضروری ب رای یک توافق‪ ،‬به جریان انقالب ضربه خواهد زد‪.‬‬ ‫از نظر انها‪ ،‬همانطور که به تازگی روزنامه اکونومیســت در‬ ‫یک گزارش به ان اشاره کرده است‪ ،‬توافق به معنای پایان‬ ‫انقالب است‪.‬‬ ‫ب رای غرب هم پیامدهای یک توافق‪ ،‬م ی تواند بزرگ‬ ‫باشــد‪ :‬از نظر انها حفظ حق ای ران در غن ی سازی اورانیوم‪،‬‬ ‫م ی تواند کشــورهای دیگر منطقه مانند عربستان سعودی‬ ‫را تحریک کند که راه خود را ب رای داشــتن انرژی هسته ای‬ ‫بروند و این در نهایت م ی تواند به رقابت هسته ای در منطقه‬ ‫منجر شود‪.‬‬ ‫بناب راین به نظر م ی رســد که هر دوطــرف به دالیل‬ ‫متفاوتی‪ ،‬معتقدند که عدم توافق بهتر از یک توافق بد است و‬ ‫البته بر این مساله تاکید کرده اند که به مذاکره ادامه خواهند‬ ‫داد‪ .‬عدم توافق طرفداران زیادی در منطقه مانند کشورهای‬ ‫حاشیه خلی ج فارس و البته اسرائیل دارد‪.‬‬ ‫وقتی که من سال گذشــته در ته ران بودم‪ ،‬مشخص‬ ‫بود که مساله هسته ای چهارراه اساسی سیاسی و اقتصادی‬ ‫ب رای ای ران اســت‪ .‬محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیــر امورخارجه و‬ ‫مذاکره کننده ارشد ای ران‪ ،‬به من گفت که توافق «م ی تواند‬ ‫شــیوه روابط ما با غــرب را تغییــر بدهد‪ ».‬اما حســین‬ ‫شــریعتمداری‪ ،‬یکی از مخالفان مذاکرات‪ ،‬گفت که قبول‬ ‫کردن شرایط غرب به معنای تسلیم است؛ «مشکل وقتی‬ ‫حل م ی شود که یک طرف هویت خود را تسلیم کند‪ ،‬فقط در‬ ‫این شرایط توافق ممکن است‪».‬‬ ‫یک ســال بعد با وجود توافق بر سر جزئیات فنی که‬ ‫م ی تواند چارچوب توافق را مشــخص کند‪ ،‬این شکاف در‬ ‫ته ران همچنان وجود دارد و بر توانایــی ظریف ب رای ارائه‬ ‫شــرایط مورد نظر غرب کــه تنها به واســطه دریافت انها‬ ‫تحریم ها را ب ر م ی دارد ‪ ،‬فشار وارد م ی کند‪.‬‬ ‫یک چشــمه از این کشــمکش داخلی در ای ران‪ ،‬در‬ ‫بیانی ه ای که پس از اعالم تمدید مذاکرات منتشــر شــد‪ ،‬‬ ‫مشخص است‪ .‬حسن روحانی رئی س جمهور ای ران در یک‬ ‫گفت وگوی تلویزیونی‪ ،‬که به نظر ط راحی شده م ی امد‪ ،‬به‬ ‫مردم ای ران اطمینان داد که خواســتار توافق است و به این‬ ‫طریق‪ ،‬به تندروها پیامی واضح فرستاد‪.‬‬ ‫روحانی که کامال خوش بین به نظر م ی رســد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«من مطمئنم که به توافق نهایی خواهیم رسید‪ ،‬اگر امروز‬ ‫نرسیم‪ ،‬فردا خواهیم رسید‪».‬‬ ‫او همچنین گفت که «منطق ایــران منطق مذاکره‬ ‫و دیالوگ اســت» و همچنین به این موضوع اشاره کرد که‬ ‫مذاکره کنندگان «توافقاتی پشت درهای بسته داشته اند که‬ ‫هنوز روی کاغذ اورده نشده است‪».‬‬ ‫کشــمکش داخلی ایــران بین حامیــان مذاکرات و‬ ‫مخالفان‪ ،‬شاید به اندازه خود مذاکرات مهم باشد‪ .‬ای ران که‬ ‫شامل همه طرف ها م ی شود‪ ،‬باید در مجموع تصمیمش را‬ ‫بگیرد که م ی خواهد به توافق برسد یا نه‪.‬‬ ‫وقتی که مذاکره کنندگان کارگری به بن بست م ی رسند‬ ‫چه کار م ی کنند؟ روی توافقاتی کــه در بعضی موارد وجود‬ ‫داشته اند تاکید م ی کنند‪.‬‬ ‫این کاری اســت که جان کری در ویــن انجام داد‪ .‬او‬ ‫گفت که در روزهای اخر مذاکرات «ما به ایده های جدیدی‬ ‫رسیده ایم» که م ی تواند مشکل را حل کند‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ازاشکارگیوقیحانهپایان نامه نویسی‬ ‫و مقاالت پژوهشی تا تقلب های علمی اساتید‬ ‫تاملی در یک انتحال و تلخی هایی که هردم از نو به مبارک باد وزارت علوم می ایند‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫پاییز پرحادثه و حاشیه ســال جاری در حالی روزهای‬ ‫رو به پایان خود را ســپری م ی کند که در یکی از مهم ترین‬ ‫حوزه های علمی کشــور کــه در واقعیت امــر م ی توان‬ ‫ان را مهم ترین رکن توســعه هر کشــور و ملتی دانست‪،‬‬ ‫اتفاقات بســیار ناخوشــایندی جریان دارد‪ .‬وزارت علوم و‬ ‫مهمتریــن تابعان ایــن وزارتخانه‬ ‫یعنی دانشگاه های کشور همزمان‬ ‫با اغاز پاییز که در کشــور ما شروع‬ ‫سال تحصیلی جدید نیز محسوب‬ ‫م ی شود بدون سکاندار و مدیر ارشد‬ ‫شــد و همچنان نیز بدون مدیر و با‬ ‫سرپرستی اداره م ی شــود‪ .‬در ادامه‬ ‫این موضوع اما یکــی از مهمترین‬ ‫پرونده های تحقیق و تفحص در این‬ ‫حوزه یعنی پرونده بورسی ه ها گزارش‬ ‫شــد و خبر تلخ نتایج ان در همه جا‬ ‫پیچید‪ .‬خبر ناگوار اینکه در یکی از‬ ‫مهمترین ارکان علم ی و توسعه کشور‬ ‫که از دیرباز مظهر درستی و شرافت‬ ‫کشور نیز محســوب م ی شده است‬ ‫برخی دســت اندرکاران به اصطالح‬ ‫علمی گذشــته بنابر اختیاراتشــان‬ ‫ ب ی عدالت ی های بســیار روا داشته و‬ ‫گویی چوب حراج بر اعتماد به شرافت‬ ‫مدی ران جامعه دانشگاهی زده اند و در‬ ‫این میان بماند که چه جفاهایی بر‬ ‫دانشجویان و نخبگان علم ی کشور‬ ‫شده است که این ســخن بگذار تا‬ ‫وقت دگر‪.‬‬ ‫اما در هیاهــوی ابان ماهی و‬ ‫حاشی ه های سیاسی و اجتماعی کشور‪ ،‬وزارتخانه بدون وزیر‬ ‫به ناگاه با چالشی دیگر مواجه شده است؛ چالشی که البته‬ ‫سخن گفتن از اصل ماجرای ان حدیث تازه ای نیست و البته‬ ‫این تازه نبودن از غم انگیز بودن ان نم ی کاهد‪.‬‬ ‫خبر اما این بار نه از مجراهای رسمی بلکه با انتشار در‬ ‫فضای مجازی و صفحه های چنــد تن از اهل قلم و ترجمه‬ ‫که بیشتر صبغه فلسفه داشته اند انتشار یافت و به مرور با‬ ‫انتشار شواهد بیشتر ابعاد ان در سایه و روشن مرسوم این نوع‬ ‫از اطالع رسانی گسترش یافته است‪ .‬ماجرا از این قرار است که‬ ‫یکی از خوشنام ترین استادان گروه فلسفه دانشگاه ته ران به‬ ‫سرقت علم ی و انتحال متهم شده است‪ .‬استفاده از واژه متهم‬ ‫را اما از این رو انتخاب کرده ام که مواجهه بسیاری از اهل علم‬ ‫و به ویژه اهالی فلسفه در رویارویی ابتدایی با این خبر صورتی‬ ‫ناباورانه داشته؛ و از انجا که اصل بر ب رائت است و تا اکنون‬ ‫که این نوشتار منتشر م ی شود نه واکنشی از جنس جوابیه‬ ‫یا توضیح از سوی این استاد بیان شده و نه اصوال دادگاهی‬ ‫به تفهیم جرم و اثبات ان پرداخته اســت‪ ،‬پس طبق اصل‬ ‫ب رائت واژه متهم منصفانه تر از مجرم است‪ .‬با این وصف اما از‬ ‫سوی دیگر باید گفت وضوح این انتحال به مدد فناوری های‬ ‫اطالعاتی و ارتباطی و تالش موشکافانه دانشجویی دیگر‬ ‫به عیانی و وضوح تامی رسیده است؛ امری که واکنش های‬ ‫بسیاری را نیز در این مدت از سوی اهالی علم و قلم نسبت به‬ ‫این اقدام در برداشته است‪.‬‬ ‫ذیل این واکنش ها همچنین باید به حضور شواهدی‬ ‫که «هردم از نو به مبارک باد» م ی ایند نیز اشاره کرد‪ .‬انچنان‬ ‫که در ‪ 20‬روز گذشته تقریبا یکی از مهمترین موضوعات مورد‬ ‫بحث من در هر گپ و گفتی با اهالی فلسفه این موضوع بوده‬ ‫ی که‬ ‫است و به نوعی بسیاری از این دوستان و استادان گرام ‬ ‫برخی از همکاران استاد مزبور نیز بوده اند در بایگانی ذهنی‬ ‫خود مدعیاتی بر اثبات این گناهکاری عیان م ی کردند‪.‬‬ ‫نام و اثار اســتاد خوشنام فلســفه که متهم به تقلب‬ ‫گسترده علمی اســت این روزها یکی از کلی د واژه های مورد‬ ‫عالقه اهالی فلسفه در اســتفاده از موتورهای جس ت وجو‬ ‫است؛ استادی که در ســال های نه چندان دور گفته م ی شد‬ ‫در فهرست فیلســوفان برتر جهان نیز قرار گرفته است و‬ ‫اکنون حتی مدعیانی خارج از کشور نیز درباره تقلب علمی‬ ‫او مستندات ارائه م ی دهند‪ .‬اســتاد تمام دانشگاه ته ران که‬ ‫جســت وجوگران پرونده علمی و مدعیان منصفش نیز به‬ ‫با سوادی و فهم باالی فلســفی و توانایی بیان علم ی اش‬ ‫گواهی م ی دهنــد کارنامه ای علمی با نــگارش انبوهی از‬ ‫مقاالت و کتاب های فارسی و انگلیسی را دارد‪ .‬این کارنامه‬ ‫دقیقا موضعی اســت که قضاوت کردن و حتی تحلیل این‬ ‫مســاله را با همه ابعادش مشــکل م ی کند‪ ،‬به ویژه اینکه‬ ‫سکوت معنادار متهم از یک سو و عدم اطالع رسانی شفاف‬ ‫و اصوال مبهم بودن اینکه اکنون باید به طور رســمی کدام‬ ‫گروه‪ ،‬نهاد‪ ،‬جریان و حتی فرد اعالم موضع کند‪ ،‬همه و همه‬ ‫این چالش را حداقل ب رای وزارت علوم بیش از پیش خاص و‬ ‫پیچیده تر م ی نمایاند‪ .‬سویه دیگر این مساله اما فراتر از این‬ ‫مورد خاص اخیر اتفاقی است که در پسا پشت این موضوع‬ ‫به عنوان احتماالت و پیشینه موضوع سال هاست که فغان‬ ‫اهل علم را براورده است‪ .‬عدم نظارت کیفی و کمی و منطقی‬ ‫در تولی دات علم ی اصل ی ترین موضوعی است که اتفاقا برخی‬ ‫از خود اهل فلســفه نظیر اســتاد دکتر رضا داوری اردکانی‬ ‫سال هاســت درباره ان و مصائبش ســخن م ی رانند‪ .‬ارائه‬ ‫امارهایی از تولیدات مقاالت علم ی بدون توجه به ارجاعات‬ ‫جهانی به ان و تاثی ر گذاری اش در تحوالت حوزه تخصصی‬ ‫موضوع مقاله از جمله افت های این موضوع است؛ امارهایی‬ ‫که شــبیه بیالن کاری برخی از نهاد ها و موسسات گویی‬ ‫تنها ب رای «به به» و «چه چه» کردن مدی ران باالدســتی و‬ ‫دهان بستن منتقدان احتمالی فراهم م ی شود‪ .‬این امارها به‬ ‫اضافه خرید و فروش نشان های علمی و فرهنگی‪ ،‬وقتی با‬ ‫رانت های علمی و اموزشی برخی از ارشد ترین دست اندرکاران‬ ‫وزارت علوم همراه م ی شود ‪-‬چنانکه در پرونده بورسی ه ها شد‪-‬‬ ‫گویی می خ هایی درشت بر تابوت اعتماد به شرافت علم ی ‬ ‫برخی از مجموعه های دانشگاهی‬ ‫کشور زده م ی شــود‪ .‬مجموعه ای با‬ ‫وسی ع ترین سطح از ســرمایه های‬ ‫انسانی کشــور یعنی دانشجویان و‬ ‫در ســطح باالتر نخبگان علمی و‬ ‫استادان دانشگاه‪.‬‬ ‫در این میانه اگر عینک هایمان‬ ‫را کمی جابه جا کنیم و تنها به قدم‬ ‫زدن در خیابان هــای منتهــی به‬ ‫مراکز اموزشــی و در صورت زحمت‬ ‫زیاد! اگر تنها در همان خیابان های‬ ‫منتهی به دانشــگاه ته ران و حوالی‬ ‫میدان انقالب بپردازیم‪ ،‬با اشکارگی‬ ‫وقیحانه ای از تقلــب علم ی مواجه‬ ‫خواهیم شد‪ .‬نیاز به ریزبینی و دقت‬ ‫کاراگاهی نیســت‪ .‬همان قدم زدن‬ ‫کفایت م ی کند‪ .‬چهره استاد مابانه انها‬ ‫که باید از این اشکارگی وقیحانه شرم‬ ‫بیشتری بب رند باعث م ی شود برخی از‬ ‫مروجان این پدیده یعنی تقلب علمی‬ ‫ به سراغشان بیایند و پیشنهاد ارائه‬ ‫مقاله و ترجمه ان به زبان خارجی و‬ ‫چاپ و انتشار ان در نشریات معتبر‬ ‫علمی داخلی و خارجی قطعا به ایشان‬ ‫خواهد شد‪ .‬و این غیر از پیشنهاد های‬ ‫رسمی تهیه پایان نامه و تحقیقات دانشجویی است که البته‬ ‫مخاطبان ان دانشجویانی هستند که گویی میان ایشان و‬ ‫کتاب فرقت ابدی وجود دارد‪ .‬این تصاویر البته که نه کشف‬ ‫جدیدی است و نه دملی تازه پیدا شده که حداقل با تسامح‬ ‫م ی توان گفت حدود یک دهه است که روز به روز بر اشکارگی‬ ‫وقیحانه این نوع از مراودات شب ه علمی افزوده شده تا جایی‬ ‫که حتی برخی از نخبگان علم ی کشور را نیز به خاطر ناتوانی‬ ‫بدنه علمی کشور در جذب و استفاده از ایشان‪ ،‬به اشتغال در‬ ‫ان مشغول کرده است‪.‬‬ ‫با این وصف است که همانطور که در ابتدای نوشتار‬ ‫به ان اشاره شد‪ ،‬مواجهه با یک اتفاق تلخ و ناگوار این چنینی‬ ‫نیز تنها باید به یک پرده دریده شده دیگر تشبیه شود و نه‬ ‫چیزی بیشتر و البته که جای تاسف بسیار ان هنگام ی است‬ ‫که یکی از استادان خوشــنام و با سواد کشــور در یکی از‬ ‫مهمترین رشته های پایه علوم انسانی و در معتب ر ترین نهاد‬ ‫دانشگاهی به ان متهم شده است‪ .‬تلخ است اما با ان مقدمه‬ ‫و این ذی المقدمه باید گفت «تازه این از نتایج سحر است» و‬ ‫بادا که چنین مباد‪.‬‬ ‫اقای جالیی پور! به کجا می روید‬ ‫گفتارها‬ ‫درباره شگفتی های مصاحبه عیسی سحرخیز و حمیدرضا جالیی پور‬ ‫و اما بعد!‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫امام انقالبی گری را یــک ارزش الیتغیر‬ ‫می داند که همیشه ارزش است‪ ،‬چه در اوایل‬ ‫انقالب‪،‬چهدرزمانثباتواتفاقاقانونمداری‬ ‫را‪ ،‬از ملزومــات و در خدمت انقالبی گری‬ ‫تعریف می کنند‪ .‬اگر چون که صد اید‪ ،‬نود‬ ‫هم پیش ماست‪ ،‬چون که بخواهیم انقالبی‬ ‫شویم‪ ،‬باید قانونمدار هم باشیم‪ ،‬در گفتمان‬ ‫اصیل انقالب و امام‬ ‫گفتارها‬ ‫داســتان از انجا اغاز می شــود که عیسی سحرخیز‬ ‫(مدیرکل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‬ ‫در دولت سید محمد خاتمی و از محکومین فتنه ‪ ۸۸‬که در‬ ‫تاریخ ‪ ۱۱‬مهر ‪ ۱۳۹۲‬محکومیتش به پایان رسید و ازاد شد)‬ ‫در گفت وگو با جرس گفت‪« :‬خیلی از اصالح طلبان برخالف‬ ‫اول انقالب دیگر عالقه ای به اقای خمینی ندارند ‪».‬‬ ‫این اظهارنظر سحرخیز‪ ،‬دقیقا همان اتهامی بود که‬ ‫برخی از تحلیلگران و جریان های سیاسی‪ ،‬بعد از فتنه ‪،۸۸‬‬ ‫به بسیاری از اصالح طلبان نســبت می دادند‪ .‬این بار دیگر‬ ‫حسین شــریعتمداری در روزنامه کیهان این برچسب را به‬ ‫اصالحات یا اصالح طلبان نزده بود‪ ،‬بلکه عیسی سحرخیز‬ ‫که از نزدیک ترین افراد به سید محمد خاتمی و از موثرترین‬ ‫افراد حلقه فکری اصالحات محســوب می شد‪ ،‬در سایت‬ ‫جرس اعالم کرده بود‪.‬‬ ‫خالصه این بار نه کیهانی در کار بود و نه حســین‬ ‫شریعتمداری‪ .‬این گونه بود که این مصاحبه وی با سایت‬ ‫ضد انقالب جنبش راه ســبز‪ ،‬برای اصالح طلبان دردسر‬ ‫افرین شــد‪ .‬بعد از این مصاحبه‪ ،‬بعضــی اصال ح طلبان‬ ‫در مقام پاسخگویی و روشــنگری برامدند تا این اتهام‬ ‫را از اصالحــات و اصال ح طلبان مبرا کننــد‪ .‬مهم ترین‬ ‫عکس العمل به اظهارنظر سحرخیز‪ ،‬مصاحبه حمیدرضا‬ ‫جالیی پور با پایگاه اطالع رســانی و خبری جماران بود‪.‬‬ ‫عمال اظهارنظر عجیب ســحرخیز‪ ،‬باعث شد تا نظراتی‬ ‫که به طور مبهم و اتها م گونه بــه طیفی از اصال ح طلبان‬ ‫منتســب می شــد‪ ،‬خیلی شــجاعانه و بی پیرایه از قول‬ ‫حمیدرضا جالیی پور مطرح شوند‪.‬‬ ‫اگرچه نگارنده‪ ،‬نه از ان دسته ای است که معتقدند‬ ‫اصال ح طلب خوب‪ ،‬اصال ح طلب مرده اســت و نه از ان‬ ‫گروهی است که اصالح طلبی و فتنه را دو سر یک کالف‬ ‫پیچ در پیچ می داننــد‪ ،‬اما بدون هیــچ تعارف و هراس‬ ‫از برچســب خوردن‪ ،‬با لحاظ کردن صرفــا همین یک‬ ‫مورد اظهارنظر اقای جالیی پــور اصالح طلب در پایگاه‬ ‫اطال ع رسانی و خبری جماران اصال ح طلب‪ ،‬قطعا طیفی‬ ‫از انان را مشمول همان اظهارنظر دردسرساز سحرخیز‬ ‫دانســته و قرائت طیفی از اصالح طلبان نســبت به امام‬ ‫را‪ ،‬مصادره به مطلوب اندیشــه امــام و کاریکاتوری از‬ ‫گفتمان بنیانگذار انقالب اســامی و جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به شمار می اورد‪.‬‬ ‫شاید از نظر فنون روزنامه نگاری‪ ،‬این موضع گیری در‬ ‫ابتدای یادداشت‪ ،‬اشتباه به نظر برسد ‪ ،‬ولی این موضع گیری‪ ،‬‬ ‫حکمتی دارد و ان هم این اســت که خواستم عرض کنم‬ ‫نویسنده معتقد است که انقالبی بودن یعنی این؛ یعنی بیان‬ ‫عقاید با ادبیاتی صادقانه‪ ،‬مودبانه و محترمانه‪ ،‬بدون لکنت‪،‬‬ ‫با استدالل‪ ،‬محکم و متقن‪ .‬انقالبی بودن یعنی اینکه حتی‬ ‫خطر لوث شــدن مطلب هم اهمیتی برای نگارنده نداشته‬ ‫باشد و نهراسد که مخاطب نوشــته اش را در همان ابتدای‬ ‫داستان‪ ،‬از دست بدهد چون مشــتش برای انها باز شده و‬ ‫موضعش را لو داده است‪ .‬این یعنی یادداشت نویسی انقالبی‬ ‫(مزاح بود ولی دروغ نبود)‪.‬‬ ‫انچه در موردش نوشــتن ساده اســت‪ ،‬حرف اقای‬ ‫سحرخیز و انچه باید پی رامونش کتاب ها نوشت‪ ،‬مصاحبه‬ ‫عجیب اقای جالی ی پور اســت‪ .‬از انجا که نم ی توان بحر را‬ ‫در کوزه ای ریخت و کتابی را ضمیمه هفته نامه مثلث کرد‪،‬‬ ‫پس صرفا به ذکر چند نکته از نکاتی که باید ‪ ،‬ان هم ما قل‪ ،‬‬ ‫بسنده م ی شود‪:‬‬ ‫‪ -۱‬هیچ عجیب نیســت که در طیفی یــا جریانی‬ ‫سیاسی‪ ،‬گروهی الوده به نفاق باشند‪ .‬به قول استاد شهید‬ ‫ایت اهلل مرتضی مطهری‪ ،‬بسیاری عصر ما را عصر ارتباطات‬ ‫م ی دانند‪ ،‬برخی عصر علم و فناوری و خالصه هر کســی‬ ‫اسم ی م ی گذارد بر این عصر؛ اما واقعیت تلخ این است که‬ ‫رواترین نام بر این عصر‪« ،‬عصر نفاق» است‪ .‬چه در داخل یا‬ ‫خارج ‪ ،‬چه در االن یا گذشــته‪ ،‬کدام طیف یا حزب یا گروه یا‬ ‫دسته یا جریانی را م ی شناسیم که در ان نفاق وجود نداشته‬ ‫باشد؟! پس اگر اندیشــه امام را مهم ترین شاخص و سنگ‬ ‫محک اصالت یک جریــان در جمهوری اســامی ای ران‬ ‫بدانیم‪ ،‬بدون شــک بسیاری هســتند که به این اندیشه و‬ ‫گفتمان اعتقاد ندارند ‪ ،‬ولی ب رای سی راب کردن شهوت قدرت‬ ‫خود‪ ،‬حتی به گفتمان امام هم رحم نکرده و ان را دستاویزی‬ ‫جهت نزدیک شدنشان به قدرت به صورت عام و حاکمیت به‬ ‫صورت خاص قرار م ی دهند‪.‬‬ ‫الغرض؛ هم در میان اصالح طلبان افرادی هستند که‬ ‫به امام اعتقاد و التزام عملی ندارند‪ ،‬هم در میان اصولگرایان‬ ‫کسانی هســتند که به این گفتمان‪ ،‬اعتقاد و التزام عملی‬ ‫ندارند‪ ،‬اما امان از قدرت و وسوسه هایش که انسان را به چه‬ ‫تظاهرهایی که وا نم ی دارد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬با در نظر گرفتن مــورد اول‪ ،‬پس هیچ اظهارنظر‬ ‫محی رالعقولی رخ نداده‪ ،‬بلکه اتفاقا توضیحات واضحاتی داده‬ ‫شده که اصال هم عجیب نیست‪ ،‬اما الحق واالنصاف از ان‬ ‫اتوهایی است که ثبت شد بر جریده عالم‪ ،‬دوام ان و تا اطالع‬ ‫ثانوی‪ ،‬اصالح طلبان گله نباید کنند از شوخ ی های گفت و‬ ‫شنودی کیهان و اقای حسین شریعتمداری‪ .‬خودشان هم‬ ‫اگر جای وی بودند ‪ ،‬ول کن معامله نم ی شدند‪.‬‬ ‫انچه این اظهارنظــر را خاص و بکــر م ی کند‪ ،‬اول‬ ‫سمت مهم و مقرب درگاه بودن ســحرخیز است و اینکه او‬ ‫درباره فقط برخی از اصالح طلبان که به قول طیف مجمع‬ ‫روحانیون مبارز و شورای هماهنگی جبهه اصالحات ‪ ،‬انها را‬ ‫اصالح طلبان بدلی‪ ،‬درجه دو یا نفوذی م ی دانند‪ ،‬این نظر را‬ ‫اعالم نکرده ‪ ،‬بلکه این صفت غی ر خط امامی بودن را ‪ ،‬نسبت‬ ‫به طیفی از کســانی اطالق کرده که خــود را خط امام ی ‬ ‫م ی نامند! اینجاست که ماجرا جدی و خاص م ی شود‪.‬‬ ‫الغرض؛ ب ر اســاس حــدس قوی‪ ،‬معنــای مصاحبه‬ ‫سحرخیز‪ ،‬این اســت که من به امام انتقاد دارم و اعالم هم‬ ‫م ی کنم‪ ،‬ولی مردم گمان نکنند که ان هایی که هر لحظه‪،‬‬ ‫اب راز ارادت بیش از پیش به امام در جلوت م ی کنند‪ ،‬در خلوت‬ ‫نیز الزاما همگی چنین افکاری دارند؛ بلکه بسیاری شــان‬ ‫از ترس و نفاق است که افکار واقعی خود را نمایان نم ی کنند‪.‬‬ ‫در این جــا به نظر م ی رســد که بهتر اســت تحلیل‬ ‫اظهارنظر سحرخیز را گره بزنیم به تحلیل مصاحبه عجیب‬ ‫و منحصر به فرد جالی ی پور‪ .‬باشد که این گونه سخن نو اریم‬ ‫که نو را حالوتی دگر است‪.‬‬ ‫‪ -۳‬مهم ترین مشکل جنس استدالل و منظرگاه ورود‬ ‫به بحث اقای جالیی پور‪ ،‬این اســت که ایشان این موضوع‬ ‫و مساله پیش امده را‪ ،‬با یک مساله جامع ه شناختی مدرن‬ ‫اشتباه گرفته و طوری اســتدالل م ی کند‪ ،‬انگار نه انگار که‬ ‫این گفته‪ ،‬پیش از این هم بســیار مسبوق به سابقه بوده و‬ ‫پچ پچ های ان هم به گوش مردم رسیده و هم مستنداتش‪،‬‬ ‫به گوش مســئوالن مربوطــه که اصوال همیشــه خیلی‬ ‫گوش هایشان تیز است‪ .‬انگار مثال االن سال ‪ ۸۷‬است و هنوز‬ ‫پرده ها دریده نشده و برخی اختالفات مبنایی و اصولی‪ ،‬هویدا‬ ‫نگشته است‪ .‬اینکه شخصی به نگاه امام خمینی(ره) انتقاد‬ ‫داشته باشد‪ ،‬ذنب ال یغفر نیست‪ ،‬ولی در هیاهوی فتنه ‪،۸۸‬‬ ‫بسیاری از مواضع بسیاری از سیاستمداران‪ ،‬مشخص شد و‬ ‫برخی زوایا اشــکار‪ .‬از این رو‪ ،‬استفاده مکرر ایشان از عبارت‬ ‫«شواهد تجربی»‪ ،‬خیلی شبیه اظهارنظر یک کاراگاه جنایی‬ ‫یا یک استاد درس ازمایشــگاه به نظر م ی رسد‪ .‬گویی مثال‬ ‫شخصی داشته از کوچه ای تاریک و باریک رد م ی شده و از‬ ‫روی مستی‪ ،‬به دیگری سیلی زده و فرار کرده و هیچ دوربینی‬ ‫هم این صحنه را ثبت نکرده است؛ خب در این صورت چون‬ ‫«شــواهد تجربی» وجود ندارد‪ ،‬جرم قابل اثبات نیست به‬ ‫احتمال قوی‪ .‬از اقای جالی ی پور که بعضا اظهارنظرهایشان‬ ‫در مورد بســیاری از معضالت عمیق اجتماعی‪ ،‬بدون هیچ‬ ‫«شواهد تجربی» متقن یا فکت های مسلم است‪ ،‬بعید به‬ ‫نظر م ی رسید که در مورد یک مساله سیاسی که بسیاری از‬ ‫اصالح طلبان امروزه به ان اذعان دارند‪ ،‬تا این حد معماگونه‬ ‫به طرح مساله و پرســش گری بپردازد‪ ،‬گویی خانم مارپل‬ ‫و موسیو پوارو با مشارکت شــرلوک هولمز‪ ،‬به دنبال کشف‬ ‫معمای پیچیده و الینحل غیب شدن یک پیرمرد در یک روز‬ ‫نمور پاییزی و در یک حمام مستهلک هستند (حالت بیان‬ ‫عبارت «شواهد تجربی» در این فقره‪ ،‬ب رای نگارنده تا این حد‬ ‫نامانوس ‪ ،‬لوس و نامربوط به نظر م ی رسید‪ .‬اگر مثال عجیب‬ ‫بود‪ ،‬به بزرگی خودتان ما را دعا کنید)‪.‬‬ ‫الغرض؛ مثال وقتی اقای جالی ی پــور در مورد برخی‬ ‫اصولگرایان م ی گوید که انها خیلی تند و ب ی فکر هستند یا‬ ‫م ی گوید طیفی از انان هیچ سنخیتی با تفکر اصیل حضرت‬ ‫امام ندارند یا زمانی که مثال اقای شــکوری راد کل جریان‬ ‫غی ر اصالح طلب را با برچســب های مختلف و تهمت های‬ ‫عجیب که فقط در مورد طیف اندکــی مصداق دارد همراه‬ ‫م ی کند‪ ،‬اقای جالی ی پور با پالکارد «شواهد تجربیت کو»‬ ‫جلو م ی روند و مدرک مستدل طلب م ی کنند!‬ ‫‪ -۴‬در بخشی از مصاحبه‪ ،‬اقای جالی ی پور م ی گوید‪:‬‬ ‫«این را هم نباید فراموش کرد که برخی خطاهای اول‬ ‫انقالب نیز خطاهای جمعی جامعه و سیاست ورزان ای رانی‬ ‫بود و مثال برخی تندروی ها در برخوردهای قضایی و به درازا‬ ‫کشیدن تسخیر سفارت امریکا بیش از اینکه مورد حمایت‬ ‫امام باشد مورد حمایت بســیاری از گروه های سیاسی چپ‬ ‫سکوالر و مسلمان و طیف وســیع ی از نیروهای سیاسی و‬ ‫اجتماعی بود‪ .‬انچه در دهه اول انقالب اتفاق افتاد را نم ی توان‬ ‫به اتفاقات ناروا فروکاست و اتفاقات ناروا را نیز نم ی توان به‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رهبری امام تقلیل داد‪ .‬نیروهای اجتماعی و سیاسی در قبال‬ ‫خوب و بد وقایع سال های اول انقالب مسئولیت جمعی دارند‬ ‫و البته هی چ کس ـ از جمله امام راحل ـ هم از بررسی و نقد‬ ‫غیرزمان پریشانه معاف نیست‪».‬‬ ‫به جــای اســتدالل ها و صغری کبــری چیدن های‬ ‫مالل اور‪ ،‬صرفا نگاهی م ی اندازیم به فرازی از صحیفه امام‬ ‫خمین ی (ره) که از هر استداللی ‪ ،‬رهگشاتر است‪:‬‬ ‫«من امروز بعد از ‪ 10‬سال از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫همچون گذشته اعتراف م ی کنم که بعضی تصمیمات اول‬ ‫انقالب در سپردن پس ت ها و امور مهمه کشور به گروهی که‬ ‫عقیده خالص و واقعی به اســام ناب محمدی نداشته اند‪،‬‬ ‫اشــتباهی بوده اســت که تلخی اثار ان به راحتی از میان‬ ‫نم ی رود‪ ،‬گر چه در ان موقع هم من شــخصا مایل به روی‬ ‫کار امدن انان نبودم ولی با صالحدید و تایید دوستان قبول‬ ‫کردم و االن هم ســخت معتقدم که انان به چیزی کمتر از‬ ‫انحراف انقــاب از تمامی اصولش و هر حرکت به ســوی‬ ‫امریکای جهانخوار قناعت نم ی کنند‪ ،‬در حالی که در کارهای‬ ‫دیگر نیز جز حرف و ادعا هنری ندارند‪ .‬امروز هیچ تاســفی‬ ‫نم ی خوریم که انان در کنار ما نیســتند چرا که از اول هم‬ ‫نبوده اند‪ .‬انقالب به هیچ گروهی بدهکاری ندارد و ما هنوز‬ ‫هم چوب اعتمادهای فراوان خــود را به گروه ها و لیب رال ها‬ ‫م ی خوریم‪ ،‬اغوش کشــور و انقالب همیشه ب رای پذیرفتن‬ ‫همه کسانی که قصد خدمت و اهنگ مراجعت داشته و دارند‬ ‫گشوده است ولی نه به قیمت طلبکاری انان از همه اصول‪،‬‬ ‫که چرا مرگ بر امریکا گفتید؟ چرا جنگ کردید؟ چرا نسبت‬ ‫به منافقین و ضدانقالبیون حکم خــدا را جاری م ی کنید؟‬ ‫چرا شعار نه شرقی و نه غربی داده اید؟ چرا النه جاسوسی را‬ ‫اشغال کرده ایم و صدها چرای دیگر‪ .‬و نکته مهم در این رابطه‬ ‫اینکه نباید تحت تاثی ر ترحم های بیجا و ب ی مورد نسبت به‬ ‫دشمنان خدا و مخالفین و متخلفین نظام‪ ،‬به گونه ای تبلیغ‬ ‫کنیم که احکام خدا و حدود الهی زیر سوال بروند‪ .‬من بعضی‬ ‫از این موارد را نه تنها به سود کشــور نم ی دانم که معتقدم‬ ‫دشمنان از ان بهره م ی برند‪ ،‬من به انهایی که دستشان به‬ ‫رادیو ‪ -‬تلویزیون و مطبوعات م ی رسد و چه بسا حرف های‬ ‫دیگران را م ی زننــد صریحا اعالم م ی کنم؛ تا من هســتم‬ ‫نخواهم گذاشت حکومت به دســت لیب رال ها بیفتد‪ ،‬تا من‬ ‫هستم نخواهم گذاشت منافقین اسالم این مردم ب ی پناه را از‬ ‫بین بب رند‪ ،‬تا من هستم از اصول نه شرقی و نه غ ربی عدول‬ ‫نخواهم کرد‪ ،‬تا من هستم دست ایادی امریکا و شوروی را در‬ ‫تمام زمینه ها کوتاه م ی کنم‪».‬‬ ‫الغرض؛ ب رای نگارنده‪ ،‬بسیار ساده است که بند به بند‬ ‫مصاحبه اقای جالی ی پور را به همین ســبک‪ ،‬در معرض‬ ‫قضاوت منصفانه مخاطبین قرار دهد‪ ،‬اما چون بحث همان‬ ‫کتابچه و هفته نامه و بحر و کوزه پیش م ی اید‪ ،‬به همین یک‬ ‫مشــت نمونه خروار از نگاه تطبیقی ادعا با صحیفه بسنده‬ ‫م ی شود و وقتی امام این گونه محکم و مصداقی‪ ،‬از تسخیر‬ ‫النه جاسوســی و تمامی اتفاقات دهه اول‪ ،‬کامال در جهت‬ ‫عکس نگاه اقای جالیی پور‪ ،‬تمام قد دفاع م ی کنند ‪ ،‬نیازی به‬ ‫توضیحات حقیر نیست‪.‬‬ ‫انقالب ی تــر از اینکه امام‪ ،‬در ســال پایانی عمر خود‪،‬‬ ‫نزدیک ترین شخص به ایشــان و قائم مقامشان را به دلیل‬ ‫ناصالح و ساده لوح بودن‪ ،‬عزل کردند؟!‬ ‫‪ -۵‬وی در قسمت دیگری از مصاحبه غیر قابل دفاع‬ ‫خود م ی گوید‪:‬‬ ‫«حرف اصالح طلبان این اســت که باید درس گرفت‬ ‫از اینکه امام در شــرایط هرج و مرج به جــای انقالبیگری‬ ‫قانونگرایی کرد‪ ».‬با لحاظ کردن نقل قول امام در بند چهار‬ ‫که به وضوح بیانگر جهان بینــی انقالبی امام ان هم دقیقا‬ ‫یک دهه بعد از انقالب است و نیز با ذکر این نکته که امام در‬ ‫بسیاری از سخنران ی هایشان‪ ،‬به تقدس قانون در جمهوری‬ ‫اسالمی تاکید موکد دارند تا انجا که عبور از یک چراغ قرمز در‬ ‫جمهوری اسالمی را حرام م ی دانند و تا انجا که قانون گرایی‬ ‫را مهم ترین معیــار انقالبی بودن معرفــی م ی کنند‪ ،‬این‬ ‫مصادره گری اقای جالی ی پور‪ ،‬باطل و بالموضوع م ی شود‪.‬‬ ‫اصرار امثال ایشــان ب رای نامتجان س نمایی انقالب ی گری و‬ ‫قانون مداری‪ ،‬نشان از اصرار بر تحریف گفتمان امام یا فهم‬ ‫نکردن گفتمان امام ان هم بعد از گذشت ‪ ۳۶‬سال از انقالب‬ ‫دارد! امــام انقالب ی گری را یــک ارزش الیتغیر م ی دانند که‬ ‫همیشه ارزش است‪ ،‬چه در اوایل انقالب‪ ،‬چه در زمان ثبات‬ ‫و اتفاقا قانونمداری را‪ ،‬از ملزومات و در خدمت انقالب ی گری‬ ‫تعریف م ی کنند‪ .‬اگر چون که صد اید‪ ،‬نود هم پیش ماست‪،‬‬ ‫چون که بخواهیم انقالبی شویم‪ ،‬باید قانونمدار هم باشیم‪،‬‬ ‫در گفتمان اصیل انقالب و امام‪.‬‬ ‫الغرض؛ امام با همان روحیه انقالبی بود که م ی فرمودند‪:‬‬ ‫«تو غلط م ی کنی قانون را قبول نــداری! قانون تو را قبول‬ ‫ندارد!» تکرار ایــن جمله و یاداوری شــان نزولش به اقای‬ ‫جالی ی پور و همفکران ایشان شدیدا توصیه م ی شود تا گره‬ ‫کوری را که بین قانونمداری و انقالب ی گری در گفتمان امام‬ ‫خورده‪ ،‬بتوانند به خود بقبوالنند‪ ،‬البته ان شاء اهلل!‬ ‫‪ -۶‬مصادره گرایانه ترین و انحصارطلبانه ترین بخش‬ ‫مصاحبه وی‪ ،‬انجاست که م ی گوید‪:‬‬ ‫«اگر امام امروز بــود زمینه های اصــاح را فراهم تر‬ ‫م ی کرد‪ .‬اصال من معتقدم اگر امام امروز زنده بود اصالح طلب‬ ‫بود‪ ،‬همان طور که نزدیک ترین یاران و اعضای خانواده اش‬ ‫امروز از اصال ح امور دفاع م ی کنند و مجیزگو نیستند‪ .‬اگر امام‬ ‫بود نظام یعنی نظم‪ ،‬قانون و ب رابری سیاسی را تثبیت م ی کرد‬ ‫و عزت ای رانیان را افزایش م ی داد و رخصت نم ی داد در دوران‬ ‫امنیت و ثبات‪ ،‬جامعه را بــه خودی و غیرخودی و بیخودی‬ ‫تقســیم کنند و برخی اتفاقات ب رای دراویش و اقلی ت های‬ ‫دینی بیفتد‪ ».‬این جمالت اقای جالی ی پور‪ ،‬دقیقا همجنس‬ ‫نگاه رئی س جمهور ســابق که ه ر چه بود‪ ،‬از انقالب و امام و‬ ‫رهبری و نظام و کشور گرفته تا مردم و جهان را با خود و نگاه‬ ‫خود همراه م ی دانست و دیگران را نخودی به شمار م ی اورد‪.‬‬ ‫مثل این است که حزب پایداری بگوید‪ ،‬اگر امام امروز‬ ‫بود‪ ،‬شــک نکنید که همصدا با اقای مصباح بود و با جبهه‬ ‫پایداری همراه! یا مثال شخص دیگری بگوید اگر امام امروز‬ ‫بود‪ ،‬خودش م ی شد منتقد جمهوری اســامی! یا ان یکی‬ ‫بگوید‪ ،‬اگر امام امروز بود‪ ،‬مذاکرات تا االن به نتیجه رسیده‬ ‫بود یا ان دیگری بگوید اگر امام بود‪ ،‬شک نکنید اصال حاضر‬ ‫به مذاکره نم ی شد و از این اظهارنظرهایی که چون نقش بر‬ ‫اب هستند و ب ی پایه و سست‪.‬‬ ‫این اســتدالل که چون نزدیک ترین یاران و اعضای‬ ‫خانواده امام به فالن طیف گرایش دارند‪ ،‬پس امام هم اگر‬ ‫م ی بود گرایش م ی داشت‪ ،‬متاسفانه ما را هم مجبور م ی کند‬ ‫تا مانند بسیاری که نگاهشــان را قبول نداریم‪ ،‬مدام بحث‬ ‫داستان های متواتر صدر اسالم و داستان سی د حسن خمینی‬ ‫را یاداوری کنیم‪ .‬اما با این مالحظه که یکی از اهداف امثال‬ ‫اقای جالی ی پور‪ ،‬مصادره حجت االسالم سی د حسن خمینی‬ ‫به نفع جریان خود است‪ .‬وقتی امام را مصادره م ی کنند‪ ،‬نوه‬ ‫جای خود دارد‪.‬‬ ‫الغرض؛ اوال حاج سی د حسن خمینی‪ ،‬بارها تاکید کرده‬ ‫است که خود را در فضای تنگ هیچ یک از جناح بندی های‬ ‫سیاســی چه اصولگرا و چه اصالح طلب تعریف نم ی کند و‬ ‫نگاهش‪ ،‬فراجناحی است و ثانیا‪ ،‬فرض محال که بخشی از‬ ‫بیت امام‪ ،‬به گرایشی باور داشته باشند‪ ،‬ایا این بدان معناست‬ ‫که امام اگر م ی بود‪ ،‬باید مثال از نوادگانش تبعیت م ی کرد؟!‬ ‫شاید خوشایند نباشد‪ ،‬ولی بر کسی پوشیده نیست که امام‬ ‫در ان فقره سخنرانی مادر رضای ی ها در بهشت زه را(س)‪ ،‬نظر‬ ‫حاج احمد اقا را رد کرد و نظر اســتاد شهید ایت اهلل مرتضی‬ ‫مطهری را ارجح و الزم االجرا دانســت و به رغم اصرار حاج‬ ‫احمد اقای خمینی و بسیاری از نزدیکان امام‪ ،‬امام فرمودند‪:‬‬ ‫«همان کاری را بکنید که اقای مطهری م ی گوید»؛ چون امام‬ ‫شایسته ساالر بود نه قبیله گرا!‬ ‫حرف اخر‬ ‫خیلی تاسف اور است که جایگاه والیت فقیه و تبعیت‬ ‫از والیت فقیه در نگاهی که اقای جالی ی پور و همفکرانش‬ ‫تبیین م ی کند‪ ،‬صرفا جایگاه نمادین و تشریفاتی دارد و این‬ ‫بوی ازار دهنده جدا کردن امام و رهبری‪ ،‬اینکه ما خط امامی‬ ‫ هســتیم اما با ول ی فقیه زمان همراه نیســتیم‪ ،‬اینکه امام‬ ‫را چون خود انقالبی نیســتیم‪ ،‬به رغم تاکیدات موکد خود‬ ‫ایشان و به رغم «شواهد تجربی» موجود در صحیفه و به رغم‬ ‫موضع گیری های مشخ ص شــان مبن ی بر انقالبی بودن‪ ،‬‬ ‫بخواهیم در فرایند ملوس سازی‪ ،‬غی ر انقالبی نشان دهیم‬ ‫و دو قطبی و در شــیپور تقابل انقالبی بودن با عقالنیت و‬ ‫قانونمداری بدمیم‪ ،‬اول خیانت به امام است و دوم زیر سوال‬ ‫بردن یک جریان به نام اصالح طلبان و سوم تخطئه عقالنیت‬ ‫و واقع بینی خودمان نسبت به گفتمان امام (اتفاقا به قول‬ ‫اقای جالی ی پور ب ر اساس «شواهد تجربی» همه اینها کامال‬ ‫مشهود و قابل اثبات است)‪.‬‬ ‫امام مصلح بود نــه اصالح طلب و نه اصولگرا؛ بدترین‬ ‫اهانت این اســت که امام را ذیل جناح سیاسی خود تعریف‬ ‫کنیم‪ .‬این یعنی محصور کردن اندیشه و گفتمان امام!‬ ‫نگاهی به درون سلفیگری‬ ‫کنگره جریان شناسی جریان های اف راطی تکفیر‬ ‫امید مسروری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫الف) انحراف در مسیر اساسی اسالم خواهی‬ ‫رفتار وحشــی گرایانه و ددمنش جریان تکفیر در چند‬ ‫سال اخیر با اســتفاده از رســانه های مجازی امریکایی ‪-‬‬ ‫صهیونیستی دنیا‪ ،‬توانســت پیام ی از اسالم را به جهانیان‬ ‫ب) رهاسازی محور مقاومت‬ ‫جریان مقاومت که از جمهوری اسالمی ای ران به منطقه‬ ‫تابید موجی را ایجاد کرد که در فاصله ای کمتر از ‪ 10‬ســال‬ ‫چندین شکست راهبردی را به نظامیان و دولتمردان مستکبر‬ ‫به ویژه صهیونیس ت ها وارد ســازد‪ .‬مقاومت ‪ ۳۳‬روزه مردم‬ ‫لبنان‪ ،۸ ،۲۲ ،‬و در نهایت ‪ ۵۰‬روزه محور مقاومت خبر از ان‬ ‫م ی داد که رژیم ی که سردمدار شعار از نیل تا فرات بود‪ ،‬امروز‬ ‫حتی قادر نیست ب رای حفظ امنیت اشغالگری خود چاره ای‬ ‫ بیندیشــد‪ .‬اما جریان تکفیر و در نهایت اسالم امریکایی بر‬ ‫ان شد تا با استفاده از عنصر ســکوت در ب رابر ظالم و عدم‬ ‫دفاع از مظلوم‪ ،‬موجب تخریب و در نهایت ســقوط محور‬ ‫مقاومت شود تا جایی که پس از ‪ 4‬هفته از حمالت ددمنشانه‬ ‫صهیونیس ت ها به نوار غزه‪ ،‬ملک عبداهلل در بخشی از پیام‬ ‫خود به مساله فلسطین اشاره کرد و ان را به صورت ضمنی و‬ ‫نه رسمی محکوم ساخت و بدون توجه به سازمان های عرب‬ ‫تحت امرش و نقش افرینی ان در شعله ور سازی اتش منطقه‬ ‫به ویژه در ع راق و سوریه‪ ،‬سکوت را عنصر مطلوب و کارامد‬ ‫دانست و به ان عمل کرد‪ .‬در واقع پروژه رهاسازی مقاومت‬ ‫پروژه ای بود تا جریان اصلی اسالم و همراهان ان در منطقه‬ ‫غرب اسیا دچار چالش های اساسی شــده و خسته از انکه‬ ‫دیگر توان مقاومت و ایستادگی ندارند به طور خودکار از دایره‬ ‫تهدیدات امنیت ملی صهیونیس ت ها خارج شود‪.‬‬ ‫ج) فراموش سازی مساله اصلی جهان اسالم‬ ‫فلسطین تنها مساله ای اســت که جهان اسالم باید‬ ‫به ان توجه داشته باشد‪ .‬اســاس این توجه بر ان است که‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران در همان روز اول پیروزی اش پذیرفت‬ ‫و به ان توجه کرد تا جایی که به فرموده مقام معظم رهبری‬ ‫«ما به ازادی قدس شــریف و تمام ی ســرزمین فلسطین‬ ‫م ی اندیشیم؛ این است ان جرم بزرگ ملت ای ران و جمهوری‬ ‫اســامی» (‪ .)1‬بناب راین توجه به فراموش نشــدن مساله‬ ‫فلسطین و حفظ وحدت مســلمین در این زمینه م ی تواند‬ ‫بسیاری از فساد و مشــکالت فراگیر شدن اسالم ناب را در‬ ‫سراسر جهان مرتفع سازد و جرثومه فساد را از بین برد‪.‬‬ ‫اما انچه که باید به عنوان نتیجه گیری بیان داشــت‪،‬‬ ‫توجه علمای اســام به نقش و جایگاه خود در هدایت گری‬ ‫و روشنگری اساســی میان جامعه و دولت های خود است‪.‬‬ ‫افرادی که با تفقه و تدبر در علوم دینی و اسالمی توانسته اند‬ ‫به جایگاه اندیشه ورزی و اندیشمندی دست یابند و به وسیله‬ ‫ان موج معکوس علیه جریان تکفیر را به راه بیندازند‪ .‬علمای‬ ‫اسالم م ی توانند با استدالل های خود‪ ،‬با دیدگاه منصفانه و‬ ‫عقالیی خود و در نهایت با هشــدارهای فراگیر و هدف دار‪،‬‬ ‫جامعه را به واقعی ت های اساسی جهان اسالم اشناتر سازند و‬ ‫این خطر بزرگ را مرتفع سازند‪ .‬در کنار این مساله هدف گذاری‬ ‫مساله فلسطین و ایجاد موج مقاومت در ب رابر صهیونیست‬ ‫کامل کننده اساسی موضوع اساسی جریان اسالم خواهد بود‬ ‫و راهکاری است که م ی تواند موانع‪ ،‬مشکالت و معضالت‬ ‫چند سال اخیر جهان اسالم را مرتفع سازد‪ .‬بناب راین اهتمام‬ ‫بزرگان‪ ،‬علما و اندیشمندان جهان اسالم به مساله وحدت و‬ ‫سوق دهی انان به ســمت مبارزه با صهیونیست و استکبار‬ ‫تنها راه بیرون رفت جریان تکفیر از دامن اســام است که‬ ‫م ی تواند کارایی داشته باشد‪.‬‬ ‫پایگاه اطالع رسانی مقام معظم رهبری‪:‬‬ ‫‪1390/11/14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫مخابره نماید کــه در ان هیچ اســاس و واقعیت عینی از‬ ‫اسالم ناب نباشد و موج اســام خواهی و مبارزه با ظالمان‬ ‫را مهار کند‪ .‬هر چند در این رفتار همیاری و همراهی سران‬ ‫مرتجع منطقه به طور مشخص قابل مشاهده است اما نباید‬ ‫دست های ســروی س های اطالعاتی امریکا‪ ،‬انگلیس و در‬ ‫نهایت صهیونیســت را فراموش کرد و از کنار ان گذشت‪.‬‬ ‫در واقع امریکای ی ها به همراه عمال خود در منطقه با ایجاد‬ ‫فضای مناسب علیه اسالم حقیقی سعی در حفظ منافع خود‬ ‫کردند تا به وســیله ان بتوانند هیجان و شور ایجادشده در‬ ‫جهان اسالم که با عنوان بیداری اسالمی شناخته م ی شود را‬ ‫مهار ساخته و ان را منحرف سازند تا جایی که مرزهای نبرد‬ ‫اساسی علیه استکبار از کوه های جوالن و نوار غزه و جنوب‬ ‫لبنان و مناطق کرانه باختری و در نهایت قدس شــریف‪ ،‬به‬ ‫سمت کوچه های بغداد و مرزهای سوریه و ع راق و ایالت های‬ ‫پاکســتان ســوق پیدا نماید‪ .‬بناب راین توجه به این راهبرد‬ ‫بسیار حائز اهمیت است‪ ،‬به طوری که م ی توان بیان داشت‬ ‫مهم ترین راهبرد صهیونیس ت ها از راه اندازی موج سوم جریان‬ ‫تکفیر بوده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫برگزاری کنگره دو روزه جریان های افراطی تکفیر در‬ ‫قم با حضور علمای کشورهای مختلف به ویژه کشورهای‬ ‫منطقه غرب اسیا خبر از ان داد تا مســاله تکفیر و جریان‬ ‫منحرف کننده مقاومت مســلمین به عنــوان یک عنصر‬ ‫وحدت افرین در جهان اسالم م ی تواند مورد توجه قرارگرفته‬ ‫و به وسیله ان به مقابله با معارضان موج اسالم خواهی چند‬ ‫سال اخیر در منطقه غرب اســیا که به نام بیداری اسالمی‬ ‫شناخته م ی شود‪ ،‬پرداخت و در ب رابر صهیونیست‪ ،‬امریکا و‬ ‫انگلیس ایستادگی کرد‪ .‬در واقع جریان تکفیر که حاصل ان‬ ‫اسالم ه راسی و انحراف در اصول اعتقادی مسلمین است‪،‬‬ ‫از هر نوع تالشی ب رای نابودی وحدت و ایستادگی ملت های‬ ‫مقاوم در ب رابر استعمارگران کوتاهی نم ی کند و هر اقدامی در‬ ‫این زمینه را با همکاری دستگاه های اطالعاتی مستکبرین‬ ‫و دالرهای نفتی عناصر حاکمیتی وابســته بــه امریکا و‬ ‫صهیونیست پیگیر و اجرایی م ی نماید‪ .‬بر این اساس کنگره‬ ‫مذکور به همت ایات عظام مکارم شــی رازی و سبحانی و با‬ ‫حضور صدها اندیشــمند‪ ،‬عالم و فرزانه در شهر مقدس قم‬ ‫و در دو روز کاری و در ســه کمیسیون تخصصی برگزار شد‬ ‫که در پایان با دیدار مقام معظم رهبری همراه گردید‪ .‬دیداری‬ ‫که سخنان رهبری در ان توانست هدف اصلی این کنگره را‬ ‫شفاف تر سازد و ان را به سوی مقصود اصلی معطوف سازد‪.‬‬ ‫بناب راین در این نوشــتار به بررسی و تبیین سخنان رهبری‬ ‫معظم انقالب م ی پردازیم‪.‬‬ ‫همان طــور که همــگان م ی دانند داعــش یا دولت‬ ‫اســامی موج ســومی از جریان تکفیر و سلفی گری چند‬ ‫ده سال اخیر اســت‪ .‬موجی که با تشکیل حکومت وهابی‬ ‫سعودی در عربستان از البه الی برگه های تاریخ صدر اسالم‬ ‫به ویژه خوارج اغاز و در غائله افغانستان و تشکیل طالبان و‬ ‫القاعده وارد فاز جدیدی گردید‪ .‬در واقع تشــکیل حکومت‬ ‫سعودی عربستان ب رای حفظ ثبات منطقه ژئوپلتیک غرب‬ ‫اسیا و هدایت گری منطقه مسلمین به ویژه مناطق مقدس‬ ‫مسلمین بسیار م ی توانست کارامد باشد تا جایی که پس از‬ ‫انقالب اسالمی ای ران و زدوده شدن بزرگ ترین پایگاه سیاسی‬ ‫جریان استکبار‪ ،‬امریکا و صهیونیست به دنبال تقویت جناح‬ ‫مخالف این انقالب ســوق پیدا کردند و در نهایت موجی از‬ ‫تکفیر و کشتار ملت ها را در افغانستان با نام طالبان شکل‬ ‫دادند‪ .‬عنوانی که در رفتارهــای ابتدایی و جاهالنه به عینه‬ ‫قابل مالحظه بود‪ .‬از کشتن مردم به جرم خارجی و رافضی‬ ‫تا تنبیه مردان به دلیل کوتاهی ریش و زنان به دلیل عبور‬ ‫تنها در خیابان گرفته تا تخریب ده ها اثر فرهنگی و هنری و‬ ‫مقابله با رسانه ها به ویژه رادیو و تلویزیون‪ ،‬همه و همه بخش‬ ‫کوچکی از موج دوم جریان تکفیر در چند ســال اخیر بوده‬ ‫اســت‪ .‬اما عامالن و حامیان اصلی جریان تکفیر در عصر‬ ‫جدید هدف خود را باالتر برده و پس از مشاهده اسالم خواهی‬ ‫و بی داری اسالمی در منطقه و هیجان موجود در جهان اسالم‬ ‫در نابودی عمال وابســته به غرب‪ ،‬برنامه ریزی گسترده ای‬ ‫صورت پذیرفت تا خطوط اصلی این مــوج یعنی مبارزه با‬ ‫طاغوت و شیطان بزرگ‪ ،‬امریکا و هم پیمانانش در منطقه به‬ ‫سمت درگیری های داخلی و تفرقه سوق پیدا نماید‪ .‬در واقع‬ ‫این اقدام ب رای اجرایی شدن شعار «تفرقه بینداز و حکومت‬ ‫کن» از هر نوع تالشی کوتاهی نکرد تا جایی که موج سوم ان‬ ‫با عنوان دولت اسالمی ع راق و شام شکل گرفت‪ .‬داعش یا‬ ‫همان دولت اسالمی ع راق و شام‪ ،‬نه تنها در ب رنامه ریزی های‬ ‫خود ســعی کرد تا از خال موجود در منطقه بــه ویژه خال‬ ‫هیجانی چند سال اخیر استفاده کند‪ ،‬بلکه تمام هدف خود‬ ‫را معطوف ان ساخت که چهره ای نوین از اسالم در جهان به‬ ‫نمایش بگذارد و موج اسالم خواهی و رحمانی ت طلبی جوامع‬ ‫مختلف به سوی اسالم را با سدی به نام تکفیر مهار کرده و‬ ‫ان را به مقابله با اسالم حقیقی سوق دهد‪ .‬به عبارت دیگر نه‬ ‫تنها مانع از تسلیم و نابودی ابرقدرت ها شود بلکه عنصری‬ ‫قوی و اساسی در نابودی اسالم حقیقی و ملت های مسلمان‬ ‫جهان اسالم شود تا جایی که حتی اگر مسلمین بتوانند در‬ ‫موج ســوم پیروز از میدان نبرد خارج شــوند‪ ،‬خسارت ها و‬ ‫اسیب های ایجادشده ان قدر باشد که منافع مستکبرین به‬ ‫ویژه امریکا و صهیونیســت را دچار اختالل نکرده و به ان‬ ‫دست درازی نکند؛ راهبردی که صهیونیست ها به وسیله ان‬ ‫توانستند ســه اقدام موثر را اجرایی و به ان دست پیدا کنند‬ ‫که به شرح ذیل است‪:‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اتش در فرگوسن‬ ‫دراینصفحاتتالشکرده ایمتاتحوالتمهمخبریهفتهرا‬ ‫پوششدهیم‪.‬رایاعتمادبهوزیرجدیدعلوموتحوالتفرگوسن‬ ‫از مواردی است که در این صفحات به انها پرداخته ایم‪.‬‬ ‫سیا‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫خداحافظیباحلقهمعین‬ ‫با انتخاب محمد فرهادی چالش وزارت علوم به سود اصولگرایان پایان یافت‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مجلس شورای اسالمی باالخره به یکی از گزینه های‬ ‫وزارت علوم اعتماد کرد‪ .‬یک اعتماد که اگرچه غی ر منتظره‬ ‫به نظر نم ی رسید اما می زانش بسیار قابل توجه بود چرا که‬ ‫نمایندگان مجلس با ‪ ۱۹۷‬رای موافــق و ‪ ۲۸‬رای مخالف‪،‬‬ ‫فرهادی را از بهارستان راهی ساختمان وزارت علوم کردند‪.‬‬ ‫این جلسه که چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد البته‬ ‫حاشی ه ها و اتفاقات مهمی را هم به همراه داشت‪ .‬از مخالفت‬ ‫عجیب علی مطهری تا حمایت غیر منتظره الیاس نادران‪.‬‬ ‫رئی س جمهور هم این بار بــا لحن متفاوت تری راهی‬ ‫بهارستان شد‪ .‬او بارها از لزوم تعامل با مجلس سخن گفت و‬ ‫البته کنایه هایی هم به منتقدانش وارد کرد‪.‬‬ ‫اما در جلسه رای اعتماد چه گذشت؟‬ ‫ن ماه در نامه ای به‬ ‫حسن روحانی رئی س جمهور ‪ 28‬ابا ‬ ‫علی الریجانی «محمد فرهادی» را به عنوان پنجمین وزیر‬ ‫پیشنهادی دولت ب رای تصدی سکان وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات‬ ‫و فناوری‪ ،‬به منظور کسب رای اعتماد به خانه ملت معرفی‬ ‫کرد‪ .‬روحانی پیش از ان «میل ی منفرد»‪« ،‬رضا فرج ی دانا»‪،‬‬ ‫«نیل ی احمدابــادی» و «دانش اشــتیانی» را به عنوان وزیر‬ ‫پیشنهادی علوم به مجلس معرفی کرده بود که میل ی منفرد‬ ‫نتوانست از پارلمان رای اعتماد بگیرد‪ ،‬اما فرج ی دانا توانست‬ ‫از فیلتر رای اعتماد بگذرد‪.‬‬ ‫چند ماهی بیــش از عمر وزارت فرج ی دانا نگذشــته‬ ‫بود که وکالی ملــت به دلیل انتصابات وزیــر و نیز برخی‬ ‫عملکرد های او در این وزارتخانه حســاس و کلیدی‪ ،‬طرح‬ ‫ترئیسه مجلس کردند‪.‬‬ ‫استیضاح فرج ی دانا را تقدیم هیا ‬ ‫شو قوس های فراوان بین‬ ‫طرح مذکور نیز پــس از ک ‬ ‫دولت و مجلس‪ ،‬باالخره در دســتورکار پارلمان قرار گرفت‬ ‫و فرج ی دانا موفق نشــد مجددا رای اعتماد خانه ملت ی ها را‬ ‫کسب کند‪.‬‬ ‫یک گزینه متفاوت‬ ‫قبل از انکه محمد فرهادی به عنوان وزیر پیشنهادی‬ ‫علوم به مجلس معرفی شــود روحانی گزینه هایی را راهی‬ ‫پارلمان کــرده بود کــه همگی یــک خصوصیت مهم‬ ‫داشــتند‪«:‬عضویت در حلقــه معین»‪ .‬این درســت همان‬ ‫چیزی بود که با حساسیت نمایندگان مجلس مواجه شده‬ ‫بود‪ .‬از میل ی منفرد تا دانش اشتیانی همگی جزو همکاران‬ ‫و همفکران مصطفی معین‪ ،‬وزیر علوم دولت ســی د محمد‬ ‫خاتمی به شمار م ی ایند‪ .‬گزینه جدید اما تفاوت هایی با افراد‬ ‫قبلی داشت‪.‬‬ ‫او اگرچه نامش در فهرست کابینه سی د محمد خاتمی‬ ‫هم مشاهده م ی شــود اما به باور نمایندگان نسبت به افراد‬ ‫حلقه معین در گرایش های سیاسی برتری داشت‪ .‬جو مثبت‬ ‫مجلس را البتــه از اظهارات روزهای قبل از ان که توســط‬ ‫نمایندگان مجلس بیان شده بود کامال م ی شد حدس زد‪.‬‬ ‫از حمایت تا انتقاد‬ ‫اما حســن روحانی این بار با زبانی متفاوت از قبل به‬ ‫مجلس رسیده بود‪ .‬او گویا تالش داشت که ثابت کند معرفی‬ ‫گزینه های قبلی ب رای لجبازی با مجلــس نبوده و او بنای‬ ‫درگیری با پارلمان را ندارد‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکــه امروز ب رای پنجمیــن بار خدمت‬ ‫نمایندگان مجلس م ی رســم تا وزیر پیشــنهادی را ب رای‬ ‫وزارتخانه مهم علوم خدمت نمایندگان معرفی کنم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«از همه کاندیداهای ســابق و وزرای پیشنهادی سابق که‬ ‫قبول زحمت کردنــد و به مجلس امدند و توانســتند رای‬ ‫‪ 70‬یا ‪ 79‬نماینده را در کنار خود داشــته باشند اما همچنین‬ ‫نتوانســتند رای اکثریت نمایندگان را کســب کنند تشکر‬ ‫م ی کنم که ب رای رضای خدا خود را اماده کردند‪».‬‬ ‫رئی س جمهــور در ادامه اشــاره ای هم بــه ماجرای‬ ‫انتقادهای وارد شــده به گزینه های قبلی خود کرد و گفت‪ :‬‬ ‫«البته سخت اســت که به مجلس بیایند و پشت تریبون‬ ‫ســخن بگویند‪ .‬گاهی ب رای خود و خانواده انها مشکالتی‬ ‫ایجاد م ی کنند اما انان ب رای انجام وظیفه امدند و من از انان‬ ‫سپاسگزاری م ی کنم و امیدوارم در مسئولی ت های دیگر ادای‬ ‫وظیفه کنند‪».‬‬ ‫روحانی در خصوص فرهادی گزینه پیشنهادی وزارت‬ ‫علوم هم گفت ‪« :‬همه شما نمایندگان شاید به اندازه خود من‬ ‫یا بیشتر اقای فرهادی را م ی شناسید که وی امروز به عنوان‬ ‫وزیر جدید ب رای وزارتخانه مهم علوم معرفی شــده است‪.‬‬ ‫فرهادی هم در زمینه وزارت علوم و هم در زمینه بهداشت‪،‬‬ ‫درمان و پزشکی دارای سابقه اســت‪ ».‬رئی س جمهور ب رای‬ ‫اینکه هزینه مطالب مطرح شده خطاب به مجلس را به جهت‬ ‫انتقادهای صورت گرفته نپردازد گفت‪« :‬البته این صحبت‬ ‫را باید بگویم که رسانه ها و ســایت ها رای نیاوردن وزرا را به‬ ‫مسائلی منتســب نکنند که نتیجه ان اهانت به مجلس یا‬ ‫نمایندگان مجلس باشد‪ .‬ما یک دموکراسی ویژه ای در ای ران‬ ‫داریم؛ دموکراســی غیرحزبی که در دنیا کمتر تجربه شده‬ ‫اســت‪ ».‬وی افزود‪« :‬فرهادی معتقد است که دانشگاه باید‬ ‫ارام و مرکز علم باشد‪ ،‬دانشگاه باید با مشکالت جامعه توام‬ ‫باشد و اگر مشکالتی در هر زمینه ای وجود دارد دانشگاه باید‬ ‫به کمک بیاید‪».‬‬ ‫تا اینجای سخنان روحانی مجلس ارام و فضا به نظر‬ ‫جهت حمایت از دولت بود‪ ،‬امــا روحانی ناگهان ترجیح داد‬ ‫انتقاداتی را بــه مخالفانش در پارلمــان وارد کند‪ .‬او با بیان‬ ‫اینکه روز ‪ 24‬خرداد ماه گفتمان مورد تایید مردم بوده است‪،‬‬ ‫یاداور شد‪« :‬در این میان فردی مورد انتخاب مردم قرار گرفته‪،‬‬ ‫اگر این فرد بــا نفر بعدی اختالفش یــک میلیون رای بود‬ ‫م ی گفتیم دو گفتمان به یکدیگر نزدیک بوده است اما اگر‬ ‫گفتمانی رای اورده که رای ان سه ب رابر نفر بعدی است و ‪13‬‬ ‫میلیون اختالف رای با نفر بعدی دارد که نشان ان است که‬ ‫این افکار و گفتمان قاطع مردم است‪ ».‬رئی س جمهور با تاکید‬ ‫بر اینکه به نظر م ی رسد گفتمان اعتدال مورد قبول همه ما‬ ‫باشــد‪ ،‬افزود‪« :‬به ویژه انکه مقام معظم رهبری بر گفتمان‬ ‫اعتدال تاکید فرمودند‪ ،‬گفتمان اعتدال گفتمان دین و فرهنگ‬ ‫بزرگ ای ران ماست‪ .‬در واقع ما امت وسط هستیم که بر همین‬ ‫مبنا نیز حرکت م ی کنیم‪ ».‬این سخنان روحانی با «دو دو»‬ ‫گفتن چند نماینده خصوصا پایداری ها مجلس مواجه شد و‬ ‫چند گعده چند نفره را هم به دنبال داشت‪.‬‬ ‫فرهادی‪ :‬فتنه خط قرمز ماست‬ ‫حاال همه منتظــر نطق وزیر پیشــنهادی بودند‪ .‬جو‬ ‫مجلس بــه نظر خوب م ی امــد و انتظــار رای اعتماد نیز‬ ‫م ی رفت‪ .‬اما موضع فرهادی در مورد وقایع ســال ‪ 88‬بسیار‬ ‫مهم به نظر م ی امد‪ .‬او نطق خود را اینگونه اغاز کرد‪« :‬مساله‬ ‫ محوری امروز کشور پیشرفت علم ی در دانشگاه هاست‪».‬‬ ‫فرهادی با اشاره به برنامه های خود ب رای وزارت علوم گفت‪:‬‬ ‫«ارتقای کیفیــت اموزش عالی‪ ،‬اعتبار علمی رشــته ها و‬ ‫مدارک دانشــگاهی‪ ،‬حمایت از تبدیل علم به فناوری های‬ ‫مفید و تجاری سازی انها از طریق اقتصاد دانش بنیان در راس‬ ‫برنامه های من قرار دارد‪ ».‬گزینه پیشنهادی وزارت علوم با‬ ‫بیان اینکه دانشگاه باید محل ارام‪ ،‬پرتحرک و با نشاطی باشد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ب راســاس برنامه من تشکل ها در چارچوب ضوابط‬ ‫شکل م ی گیرند و مدیریت شده فعالیت م ی کنند و نشریات‬ ‫نیز باید در مســیر انقالب و علم باشند‪ ،‬باور عمیق من این‬ ‫است که ب رای تحقق این ب رنامه ها باید از مدی رانی بهره گیری‬ ‫کرد که عالوه بر تدین و ایمان از تخصــص و توانایی نیز‬ ‫برخوردار باشند و تحقق این ب رنامه ها را فراتر از مسائل حزبی‬ ‫و جناحی بدانند‪ ».‬حاال نوبت این بود که وزیر پیشنهادی در‬ ‫مورد نگاه سیاســی خود هم صحبت کند‪ .‬او گفت‪« :‬بنده‬ ‫مواضع و ســابقه روشــنی دارم و فراجناحی بوده و خواهم‬ ‫بود‪ .‬بنده کشوری فکر م ی کنم و ســرمایه های کشور را به‬ ‫بهانه های مختلف تخریب نم ی کنم و پیش از هر چیز خود‬ ‫را در محضر خدا و وامدار مردم م ی دانم‪ ».‬اما یک نکته مهم‬ ‫هم در مورد گزینه های قبلی وزارت علوم وجود داشت و ان‬ ‫ماجرای دانشجویان ستاره دار بود‪ .‬فرهادی در این مورد چنین‬ ‫گفت‪« :‬ما به دنبال فضای ارام و با نشاط علمی در دانشگاه ها‬ ‫هستیم‪ .‬در خصوص دانشجویان ستاره دار نیز بررس ی هایی‬ ‫صورت گرفته و مواردی باقیمانده که با تشکیل کمیته در‬ ‫چارچوب قوانین بررس ی ها را انجام خواهیم داد‪».‬‬ ‫حاال مانده بود یک مبحث دیگــر؛ «تکلیف مدی ران‬ ‫میانی چه م ی شــود؟» او در این مورد گفت‪ « :‬شرایط کلی‬ ‫انتخاب مدی ران این اســت که انان عالم‪ ،‬متدین و در مسیر‬ ‫نظام و انقالب باشند و کمیته ای ب رای انتخاب و انتصاب ها‬ ‫خواهم داشــت و البته در کنار ان مشورت هایی با مجلس‪،‬‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی و نهاد مقام معظم رهبری در‬ ‫دانشگاه ها در خصوص مسائل فرهنگی خواهم داشت‪».‬‬ ‫فرهادی نطق خود را اینگونه به پایان رســاند‪« :‬بنده‬ ‫هیچ نامه ای را امضا نکرده ام‪ ،‬حال اگر اسم هست یا نیست‬ ‫نم ی دانم‪ .‬بنده معتقدم فصل الخطاب رهبری هستند و فتنه‬ ‫خط قرمز ماســت‪ ».‬این جمله که در واقع پاسخی به علی‬ ‫مطهری هم به شمار م ی امد باعث شد تا او رای بسیار باالیی‬ ‫از مجلس دریافت کند‪ .‬سرانجام نمایندگان با ‪ ۱۹۷‬رای موافق‬ ‫و ‪ ۲۸‬رای مخالف‪ ،‬فرهادی را از بهارســتان راهی ساختمان‬ ‫وزارت علوم کردند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫جلســه بررســی صالحیــت محمــد فرهــادی‪،‬‬ ‫وزیرپیشــنهادی علوم در حالی برگزار شــد کــه اعالم نام‬ ‫علی مطهری و الیاس نادران در مخالفت و موافقت با وزیر‬ ‫پیشنهادی علوم از شگفت ی های این جلسه بود‪.‬‬ ‫زمانی که علی مطهری بــرای مخالفت با پنجمین‬ ‫گزینه پیشــنهادی دولت یازدهم ب رای وزارت علوم پشــت‬ ‫ تریبون مجلس رفت همهمه باال گرفت چه اینکه تاکنون‬ ‫مطهری به عنوان نماینده حام ی دولت تدبی ر و امید شناخته‬ ‫شــده و از چهار گزینه دیگر دولت ب رای تصدی وزارت علوم‬ ‫ن که مخالف اســتیضاح‬ ‫اعالم حمایــت کرده بود‪ ،‬همچنا ‬ ‫فرج ی دانا نیز بود‪.‬‬ ‫اما ظاه را مطهری ب رای مخالفت با وزیر پیشــنهادی‬ ‫علوم پشت تریبون نیامده بود‪ .‬او در واقع م ی خواست اقدام‬ ‫مجلس به میل ی منفرد‪ ،‬نیلی احمدابادی و دانش اشتیانی‬ ‫را به چالش بکشــد‪ .‬مطهری گفت‪« :‬علــت مخالفت من‬ ‫این اســت که احســاس کردم فضای مجلس در مجموع‬ ‫موافق وزیر پیشنهادی اســت‪ ،‬در حالی که افراد قوی تری‬ ‫از اقای فرهادی با معیار درست مجلس که همراهی با فتنه‬ ‫خط قرمز ماست از سوی مجلس رد شدند‪ ،‬بناب راین احساس‬ ‫م ی کنم گفتمان اصولگرایی به خطر افتاده و الزم است که‬ ‫از ان دفاع کنم‪ ».‬نماینده ته ران گفت‪« :‬نیلی احمدابادی را‬ ‫به جرم امضای تظلم ‪ 88‬و به دلیل قضیه حمله عده ای به‬ ‫دانشکده فنی دانشگاه ته ران‪ ،‬ضرب و شتم و بازداشت کرده‬ ‫و دانشــجویان را فتنه گر نامیدیم و به او رای اعتماد ندادیم‪،‬‬ ‫اقای دانش اشتیانی را هم به جرم امضای یک نامه انتقادی‬ ‫در جریان حوادث ســال ‪ 88‬فتنه گر نامیدیم و هر چه گفت‬ ‫اطالعی از ان نامه ندارم و نام من را ب ی خبر جزو امضاکنندگان‬ ‫قرار داده اند از او نپذیرفتیم و گفتیم االن دیر است‪ ،‬باید همان‬ ‫موقع تکذیب م ی کردید‪ ،‬همچنین اقای دانش اشتیانی را‬ ‫که به جرم همکاری با حزب مشارکت ضد نظام دانستیم و‬ ‫گفتیم صالحیت وزارت ندارد‪ ».‬مطهری ادامه داد‪« :‬اکنون‬ ‫اقای فرهادی به عنوان وزیر پیشــنهادی علوم به مجلس‬ ‫معرفی شده است در حالی که وی در کارنامه سیاسی خود‬ ‫امضای نامه ای را به همراه اقایان خاتمی‪ ،‬موسوی و کروبی و‬ ‫ده ها استاد دانشگاه ها و افراد سیاسی دیگر خطاب به مراجع‬ ‫تقلید در اعتراض به نحوه برخورد ماموران امنیتی و نظامی با‬ ‫مردم معترض دارد‪ ».‬موضوعی که واکنش نادران را به دنبال‬ ‫داشت‪ .‬نادران بعدتر در جریان موافقت خود با وزیر پیشنهادی‬ ‫علوم گفت اقای مطهری م ی خواست نامه ای از فتنه گرها را‬ ‫در مجلس بخواند که خواند‪ .‬علی مطهری در بخش دیگری‬ ‫از نطق خود با طرح این موضوع که مجلس اصولگرا نباید به‬ ‫خاطر قول هایی که ب رای انتصاب همکاران وزیر دریافت کرده‬ ‫از مبانی خود عدول کند‪ ،‬گفت که اگر مجلس به فرهادی‬ ‫رای دهد نشــان م ی دهد که درد مجلس فتنه نیست و این‬ ‫موضوع مجلس و اصولگرایی را به معامله متهم م ی کند‪.‬‬ ‫این نکته هم البته مهم است که نمایندگان مجلس‬ ‫پیش از شنیدن ســخنان او و به صرف اعالم نام مطهری‬ ‫به عنوان مخالف محمد فرهادی صدای اعتراض خود را بلند‬ ‫کردند و بعدتر در خالل صحب ت هایش نیز بارها واکنش های‬ ‫منفی به او نشان دادند‪ .‬در این میان البته یک اتفاق دیگر‬ ‫هم رخ داد‪ .‬علی مطهری در بخشــی از ســخنان خود رای‬ ‫دادن نمایندگان به فرهادی را موجب زیر سوال رفتن پارلمان‬ ‫دانسته بود‪ .‬موضعی که موجب شد علی الریجانی راسا وارد‬ ‫می دان شده و خود وظیفه پاسخگویی به این نماینده مجلس‬ ‫را برعهده گیرد‪.‬‬ ‫الریجانــی در تذکری گفــت‪« :‬اتهام زنی به مجلس‬ ‫در عدم رای دادن به وزرای پیشــنهادی قبلــی علوم اقدام‬ ‫ناجوانمردانه ای است‪ ».‬الریجانی در بخشی از سخنان خود‬ ‫گفت‪« :‬اینکه اگر مجلس به فرهادی ب رای تصدی ســکان‬ ‫وزارت علوم رای دهد‪ ،‬معامله ای صورت گرفته اســت‪ ،‬باید‬ ‫در این زمینه بگویم این حرف درســتی نیست‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«نمایندگان مجلس شورای اســامی خودشان صالحیت‬ ‫افرادی که معرفی م ی شــوند را بررســی م ی کنند‪ .‬ممکن‬ ‫است به فرد پیشنهادی رای بدهند‪ .‬ممکن است رای ندهند‪،‬‬ ‫اینکه مجلس رای بدهد یک جور متهم شود‪ ،‬رای ندهد یک‬ ‫جور متهم شــود‪ ،‬این اقدام جوانمردانه ای نیست‪ ».‬رئیس‬ ‫مجلس بر همین اســاس یاداور شد‪« :‬اینکه گفته م ی شود‬ ‫مجلس وزرای علوم پیشنهادی قبلی را فتنه گر م ی دانست‬ ‫و به همین دلیل به انان رای نداد‪ ،‬این هم حرف درســتی‬ ‫نیســت‪ ،‬من از مجموعه رای نماینــدگان مجلس چنین‬ ‫برداشتی نداشتم‪ .‬دریافت ما از رای نمایندگان این است که‬ ‫نمایندگان صالحیت وزرای پیشنهادی قبلی را احراز نکردند‬ ‫و نتوانستند اطمینان کاملی بیابند که فرد پیشنهادی وزیر‬ ‫مناسبی است‪».‬‬ ‫البته نطق علی مطهری بازتاب های دیگری هم داشت‪.‬‬ ‫هاشــمی‪ ،‬نماینده مجلس در نطق خود گفت‪« :‬الزم است‬ ‫درباره برخی مسائل مطرح شــده مبنی بر معامله مجلس‬ ‫بگویم ما اگر اهل معامله بودیم با روســای جمهور معامله‬ ‫م ی کردیم‪ ،‬این حرف درســتی نیســت که اگر مجلس به‬ ‫فرهادی وزیر پیشنهادی علوم رای دهد‪ ،‬پس معامله کرده‬ ‫است‪ ».‬علی الریجانی رئیس مجلس نیز با مزاح و با خنده در‬ ‫پاسخ به هاشمی گفت‪« :‬حاال شما معامله را به هم نزنید!»‬ ‫گزارش ها‬ ‫موافقت و مخالفت غی ر منتظره‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪21‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫بی‬ ‫ ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫مل‬ ‫ل‬ ‫شورشسیاهان‬ ‫فرگوسن امریکا باز هم ناارام شد‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫‪2‬‬ ‫یک روز پس از تبرئه پلیســی که با شلیک به سوی‬ ‫یک جوان ‪ ۱۸‬ساله سیاهپوست او را در شهر فرگوسن ایالت‬ ‫میسوری کشته بود‪ ،‬معترضان به این حکم‪ ،‬سه شنبه‪ ،‬چهارم‬ ‫اذر ماه‪ ،‬در ده ها شــهر امریکا از جمله واشنگتن‪ ،‬نیویورک‪،‬‬ ‫بوستون و ل س انجلس دست به تظاه رات زدند‪.‬‬ ‫فرگوسن باز هم ناارام شد؛ صبحی سرد در ماه نوامبر‪.‬‬ ‫شیشه خرده های مغازه ها در کف خیابان پخش و پال شده اند‪.‬‬ ‫دود گاز اشک اور در این هوای ســرد در اسمان معلق مانده‬ ‫و گویی قصد رفتن ندارد‪ .‬بیش از ده ها مغازه و ساختمان در‬ ‫اتش سوخته اند‪.‬‬ ‫یکی از معترضان به گارد پلیس فرگوسن که در ب رابر‬ ‫معترضان به صف ایستاده اســت با فریاد م ی گوید‪« :‬اینجا‬ ‫ع راق نیست‪ ».‬زمانی که دادگاه مربوط به قتل مایکل ب راون‪،‬‬ ‫نوجوانی که به ضرب گلوله پلیس کشته شده است‪ ،‬با یک‬ ‫نتیجه غیرقابل پی ش بینی تمام شد‪ ،‬حدس زده م ی شد که‬ ‫هیات ژوری دادگاه‪ ،‬دستش را به روی ماشه اسلحه کشیده‬ ‫باشد‪ .‬دادگاهی که نقش پلیس ضارب را در قتل مایکل ب راون‬ ‫کم کرد و دوباره اعتراضات را شعله ور کرده بود‪ .‬کارشناسان‬ ‫پی ش بینی این روزها را ب رای فرگوسن کرده بودند‪ .‬اعتقاد بر‬ ‫این بود که اعتراضات مردم کمرنگ نشــده‪ ،‬بلکه در پشت‬ ‫«انتظار به رای دادگاه» ارام گرفته است‪ .‬به گزارش س ی ان ان‪،‬‬ ‫در شرایطی که بیشــتر معترضان ارام در خیابان ها حضور‬ ‫یافته بودند‪ ،‬برخی از انها شیشه های مغازه ها را خرد کردند‬ ‫و الستی ک ها را اتش زدند‪ .‬این در حالی است که در خیابان‬ ‫فلوریســانت‪ ،‬که یکی از اصل ی ترین خیابان های این شهر‬ ‫بو کارها تعطیل شده اند و برخی‬ ‫است بیشتر مغازه ها و کس ‬ ‫از انها توسط معترضان به اتش کشیده شده است‪ .‬برخی از‬ ‫انها نیز خودروهایی را در ابتدای خیابان گذاشتند و اقدام به‬ ‫مسدود سازی مسیرها کردند‪.‬‬ ‫رئیس اتش نشانی شهر فرگوسن م ی گوید که می زان‬ ‫اتش سوزی ها در این شهر باالست و انها قادر نیستند به همه‬ ‫موارد اورژانسی رسیدگی کنند‪ .‬پلیس اما به جای ارام کردن‬ ‫اعتراضــات‪ ،‬اقدام به پرتاب گاز اشــک اور کــرده و رئیس‬ ‫پلیس این شــهر م ی گوید که تاکنون ‪ 29‬نفر از معترضان‬ ‫را دستگیر کرده اند‪ .‬ویتالگ‪ ،‬یکی از معترضانی است که از‬ ‫زمان قتل مایکل ب راون در اعتراضات حضور داشته است‪ .‬او‬ ‫م ی گوید‪« :‬مردم اینجا دیگر به پلی س ها اعتمادی ندارند‪ ».‬این‬ ‫ب ی اعتمادی در حال فراگیر شدن است‪ .‬اعتراضات از مرزهای‬ ‫فرگوسن عبور کرده و به شــهرهای دیگر هم رسیده است‪.‬‬ ‫نیویورک مهم ترین این شهرهاســت‪ .‬شهرهای دیگر هم‬ ‫ارامش ندارند و معترضان شهرهای کوچک و اصلی امریکا‬ ‫خواستار عدالت هستند‪.‬‬ ‫از شهرهایی مثل ل س انجلس و سیاتل نیز خبر م ی رسد‬ ‫که به خیابان ها امده اند و خواستار محکومیت دارن ولیسن‪،‬‬ ‫پلیس ضارب هستند‪ .‬در شهرهای دیگری همچون تولدو‪،‬‬ ‫اوهایو‪ ،‬یانگور و ماین هم معترضــان گرد هم امده بودند و‬ ‫سراسر بامداد سه شــنبه را بیرون از منزل سر کردند‪ .‬برخی‬ ‫م ی گویند که هم اینک دو گروه در ب رابر رای صادره شــکل‬ ‫گرفته اند‪ .‬برخــی از امریکای ی ها اعتقاد دارنــد که باید این‬ ‫اعتراضات پایان یابد‪ ،‬اما بیشتر امریکای ی ها معتقدند که ب رای‬ ‫این داستان پایانی نیســت تا زمانی که رای منصفانه علیه‬ ‫پلیس سفی د پوست داده شود‪.‬‬ ‫داســتان هم داســتان همیشگی اســت‪ .‬قتل یک‬ ‫سیاه پوست به دست یک پلیس سفیدپوست‪ .‬پلیس مدعی‬ ‫بوده که در دفاع از خود این نوجوان را کشــته است‪ ،‬اما بعدا‬ ‫مشخص شــده که این نوجوان با خود نه سالح گرم حمل‬ ‫م ی کرده نه سالح سرد‪.‬‬ ‫در این حین مردم کم کم به حفاظ های پلیس نزدیک‬ ‫شدند‪ .‬برخی از انها گریه م ی کردند اما بیشترشان عصبانی‬ ‫بودند‪ .‬انها شعارهای تندی علیه نیروهای پلیس م ی دادند‪.‬‬ ‫نیروهای ضدشورش صف ایستاده بودند‪ .‬مردم داد م ی زدند‪:‬‬ ‫«اگر عدالت نباشــد‪ ،‬ارامش هم نخواهد بــود‪ ».‬اما زمان‬ ‫کوتاهی از صف ارایی معترضان و نیروهای پلیس نگذشته‬ ‫بود که شکل اعتراض تغییر کرد و به سمت درگیری پیش‬ ‫رفت‪ .‬مردم خودروهای پلیس را واژگون کردند و پلیس نیز‬ ‫اقدام به پرتاب گاز های ســمی کرد‪ .‬در این هوای سرد که‬ ‫ماندگاری گازهای سمی بیشتر است‪ ،‬نفس کشیدن سخت تر‬ ‫م ی شود‪ .‬پلیس به خبرگزاری ها م ی گوید انها از گاز اشک اور‬ ‫استفاده نکرده اند‪ ،‬اما شاهدان عینی به صراحت تاکید دارند‬ ‫که پلیس گاز اشک اور به سمت معترضان پرتاب کرده است‪.‬‬ ‫اما این اعتراض ها تنها به خیابان ها محدود نم ی شود‪ .‬بازار‬ ‫هشتگ ها هم داغ است‪ .‬هشتگ هایی که مردم را به تجمعی‬ ‫دیگر دعوت م ی کند‪ .‬در یکی از هشــتگ ها امده است که‬ ‫حرکت اعتراضی در سیاتل از پایین شهر به سمت کاپیتول‬ ‫هیل‪ .‬در یکی دیگر امده است‪« :‬همان داستان همیشگی‪،‬‬ ‫سیاه بودن جرم نیست‪».‬‬ ‫در واشنگتن دی سی جمعیت زیادی گرداگرد کاخ سفید‬ ‫تجمع کرده اند و از نخستین رئی س جمهوری سیاه پوست این‬ ‫کشور انتظار دارند که درخصوص رای صادره واکنش نشان‬ ‫دهد‪ .‬چندی پیش که اعتراضات اغاز شده بود‪ ،‬باراک اوباما‬ ‫واکنشی همراه با تاخیر داشت و حتی این واکنش‪ ،‬انتظارات‬ ‫جامعه سیاه پوستان این کشور را براورده نکرد و اینک دوباره‬ ‫معترضان انتظار دارند تا واکنشــی قاطع تر به این موضوع‬ ‫نشان دهد‪ .‬انها کاخ ســفید را محاصره کرده اند و خواستار‬ ‫عدالت هستند‪ .‬اوضاع در شهرهای دیگر نیز همین است‪.‬‬ ‫سایت انالین شیکاگو تریبون گزارش م ی دهد که حدود ‪200‬‬ ‫نفر به مقر پلیس این شــهر رفته اند و با هم فریاد م ی زنند‪:‬‬ ‫«من ب راون هستم‪ ».‬رویدادی که پهلو به یک فیلم سینمایی‬ ‫یزند و معترضان به ب ی عدالتی که در لباس بردگی هستند‬ ‫م ‬ ‫فریاد م ی زدند‪« :‬من اسپارتاکوس هستم‪».‬‬ ‫انها همچنین پالکارد بزرگی را در دستان خود حمل‬ ‫م ی کردند که نوشته بود‪« :‬ما متوقف نم ی شویم‪ ،‬مگر اینکه‬ ‫عدالت اجرا شود‪».‬‬ ‫معترضــان در برخی از شــهرهای امریــکا اقدام به‬ ‫مســدود کردن پل ها‪ ،‬تونل ها و اتوبان ها کردند‪ .‬به گزارش‬ ‫شبکه خبری س ی ان ان‪ ،‬تظاه رات و اعتراض در اکثر شهرها‬ ‫صلح امیز بوده اســت‪ .‬پس از تب رئه پلیسی که با شلیک به‬ ‫ســوی جوان ‪ ۱۸‬ساله سیاهپوســت او را در شهر فرگوسن‬ ‫کشته بود‪ ،‬اعتراضات خیابانی در این شهر اغاز شد‪ .‬این افسر‬ ‫اون ‪ ۱۸‬ساله را با شلیک‬ ‫پلیس مردادماه گذشته‪ ،‬مایکل ب ر ِ‬ ‫‪ ۱۲‬گلوله کشته بود‪.‬‬ ‫تظاهرات ضدنژادپرستی در ‪ 35‬ایالت امریکا‬ ‫یک روز پــس از اغــاز ناارام ی ها در امریکا شــبکه‬ ‫س ی ان ان گزارش داده اســت که معترضان به قتل ب راوان و‬ ‫حکم ب رائت ویلسون‪ ،‬سه شــنبه در ‪ 120‬نقطه در ‪ 35‬ایالت‬ ‫امریکا دســت به تظاه رات زده اند‪ .‬واشــنگتن‪ ،‬نیویورک‪،‬‬ ‫ل س انجلس‪ ،‬اتالنتا‪ ،‬اوکلند‪ ،‬کلیولند‪ ،‬سیاتل‪ ،‬فیالدلفیا‪ ،‬دنور‬ ‫و شیکاگو از جمله ده ها شهری بودند که معترضان در انها‬ ‫ک تظاه رات کنندگان که ب رای‬ ‫به خیابان ها امده اند‪ .‬در نیویور ‬ ‫مدتی تونل «لینکولن» را مسدود کردند‪ ،‬در میدان «تایمز»‬ ‫تجمع کرده اند‪ .‬بــا افزایش تعداد معترضــان در نیویورک‪،‬‬ ‫نیروهای پلیس از اسپری فلفل استفاده کرده و چندین نفر را‬ ‫نیز بازداشت کرده اند‪.‬‬ ‫مرد تانکی فرگوسن‬ ‫باوجودی که تظاه رات اخیر در برخی شهرهای امریکا‬ ‫به دلیل حکم تبرئه پلیس قاتل جوان سیاهپوســت است‬ ‫اما ظاه را دارن ویلسون‪ ،‬افسری که ب راون را به قتل رسانده‬ ‫و حاال تبرئه شده است‪ ،‬به احتمال زیاد م ی تواند کار خود را‬ ‫به عنوان نیروی پلیس ادامه دهد‪ .‬پایگاه خبری بوستون ه رالد‬ ‫گزارش داده است که هرچند ویلسون احتماال نم ی خواهد در‬ ‫فرگوسن بماند‪ ،‬اما م ی تواند در پلیس دیگر شهرها فعالیت‬ ‫کند‪« .‬هاوارد فریدمن» از حقوقدانان بوستون که در زمینه‬ ‫پرونده های مربوط به خشونت پلیس علیه شهروندان فعالیت‬ ‫م ی کند‪ ،‬م ی گوید‪« :‬بســیار بعید است که او شغل خود را از‬ ‫دست بدهد‪ .‬او قطعا با مشــکالت زیادی مواجه خواهد شد‪،‬‬ ‫چراکه در شهر شناخته شده است‪ ،‬اما فکر نم ی کنم بتوانند‬ ‫او را اخ راج کنند‪ .‬این به این معنی نیست که او نم ی تواند در‬ ‫جای دیگری به فعالیت خود ادامه دهد‪ ،‬چراکه سابقه کاری‬ ‫او ب ی نقص است‪».‬‬ ‫تیراندازی به براون‬ ‫تی راندازی بــه مایکل ب راون در ‪ ۹‬اوت ‪ ۲۰۱۴‬در شــهر‬ ‫فرگوسن ایالت میسوری امریکا روی داد‪ .‬ب راون ‪ ۱۸‬ساله پس‬ ‫از انکه حداقل شش مرتبه هدف شلیک دارن ویلسون‪ ،‬افسر‬ ‫پلیس ‪ ۲۸‬ساله شهر فرگوسن قرار گرفت جان باخت‪ .‬ب راون‬ ‫مسلح نبود و سوء سابقه نیز نداشت‪ .‬بنا بر اظهارات اداره پلیس‬ ‫شهر فرگوسن‪ ،‬ب راون مظنون به دست داشتن در سرقتی بود‬ ‫که چند دقیقه پیش از تی راندازی رخ داده بود‪ .‬با این وجود ادعا‬ ‫شد تماس اولیه ویلسون و ب راون ربطی به سرقت نداشت اما‬ ‫پلیس ویدئوی انجام سرقت را منتشر کرد‪ .‬اداره پلیس شهر‬ ‫چندین بار روایتش از ماجرا را تغییر داده است‪ .‬ویلسون چهار‬ ‫سال در اداره پلیس شهر فرگوسن و دو سال در اداره پلیس‬ ‫دیگری خدمت کرده اســت‪ .‬این حادثه جرقه ناارام ی ها در‬ ‫شهر فرگوسن را ب رافروخت‪ ،‬عمدتا به این دلیل که معترضان‬ ‫نژادپرستی را عاملی دخیل در تی راندازی م ی دانستند‪ ،‬چون‬ ‫ب راون افریقایی‪-‬امریکایی (سیاه پوســت) بود ولی ویلسون‬ ‫سفیدپوست است‪.‬‬ ‫هشدار باراک اوباما‬ ‫از سوی دیگر با اغاز موج جدید اعتراضات در فرگوسن‪،‬‬ ‫رئی س جمهــوری امریکا به شــدت معترضــان را به دلیل‬ ‫خشونت های نژادی در میسوری ســرزنش کرد و گفت که‬ ‫هیچ بهانه ای ب رای اتش زدن ساختمان ها‪ ،‬سوزاندن خودروها‬ ‫یا اموال دیگران پذیرفتنی نیست‪.‬‬ ‫به گزارش اسوشیتدپرس‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬رئی س جمهوری‬ ‫امریکا همزمان با دومین شب ناارام ی ها در شهر فرگوسن‬ ‫ایالت میســوری با بیان اینکه این اقدامــات وی رانگر عمل‬ ‫مجرمانه محسوب م ی شود و عامالن ان تحت پیگرد قرار‬ ‫م ی گیرند‪ ،‬گفت‪« :‬من به کسانی که فکر م ی کنند انچه در‬ ‫فرگوسن رخ داده م ی تواند بهانه ای ب رای بروز خشونت باشد‪،‬‬ ‫م ی گویم هیچ دلیلی وجود ندارد که شــما بخواهید جامعه‬ ‫خودتان را تخریب کنید‪ » .‬باراک اوباما که هفته گذشــته‬ ‫به شیکاگو سفر کرده بود تا روی مســاله مهاجران تمرکز‬ ‫کند‪ ،‬سفرش عمدتا تحت الشــعاع خشونت های فرگوسن‬ ‫درخواست بان ک ی مون از معترضان‬ ‫در عین حال دبیرکل ســازمان ملل نیز نســبت به‬ ‫ناارام ی های برخی شهرهای امریکا واکنش نشان داد و به‬ ‫معترضان فرگوسن‪ ،‬میســوری و سایر مناطق امریکا تاکید‬ ‫کرد تا از خشــونت بپرهیزند و از عوامل اعمــال قانون در‬ ‫این شهر خواســت تا از حقوق شــهروندانی که به صورت‬ ‫صلح امیز راهپیمایی م ی کنند‪ ،‬دفاع کنند‪ .‬استفان دوجاریک‪،‬‬ ‫ســخنگوی بان ک ی مون‪ ،‬دبیرکل ســازمان ملل گفت بان‬ ‫ک ی مون از تمامی افراد در فرگوســن و سراســر امریکا که‬ ‫احساس م ی کنند تصمی م هیات منصفه دادگاهی در امریکا‬ ‫در تبرئه «دارن ویلســون»‪ ،‬افســر قاتل «مایکل ب راون»‪،‬‬ ‫نوجوان سیاهپوست درســت نبوده‪ ،‬خواست تا از خشونت‬ ‫اجتناب کرده و به صورت صلح امیز دســت به راهپیمایی‬ ‫بزنند‪ .‬دوجاریک افزود‪« :‬بــان ک ی مون همچنین از عوامل‬ ‫اعمال قانون و افس ران پلیس خواست تا از حقوق شهروندان‬ ‫امریکایی که به صورت صلح امیز راهپیمایی م ی کنند دفاع‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫سیاست های دوگانه امریکا‬ ‫مسکو نیز به شلوغ ی های فرگوســن واکنش نشان‬ ‫داد‪ .‬در این رابطه سناتور «اندری کلیشاس» رئیس کمیته‬ ‫قانون اساسی مجلس علیای روسیه در خصوص تظاه رات‬ ‫سراســری در شــهرهای امریکا در اعتراض به رفتارهای‬ ‫تبعی ض امیز پلیس امریکا و تبرئه «دارن ویلســون» قاتل‬ ‫سفیدپوست «مایکل ب راون» نوجوان سیاهپوست امریکایی‬ ‫گفت اقدامات امریکا در ســرکوب ناارام ی های فرگوسن و‬ ‫ن زدن به انقالب ها در سراسر جهان نمایانگر‬ ‫تالش ب رای دام ‬ ‫سیاست های دوگانه امریکاست‪.‬‬ ‫این مقام روسی در توضیح معیارهای متناقض مقامات‬ ‫امریکایی تاکید کرد‪« :‬وقتی بحث «انقالب های نارنجی»‬ ‫که توسط غرب سازماندهی شده است‪ ،‬مطرح م ی شود‪ ،‬کشته‬ ‫شدن غی رنظامیان را یک عارضه جانبی در مسیر دموکراسی‬ ‫م ی خوانند‪ ،‬اما وقتی گارد ملی امریــکا اعتراضات مدنی را‬ ‫سرکوب م ی کند‪ ،‬عنوان م ی شود که شرایط اضط راری است و‬ ‫(این نیروها) نظم بیشتری برقرار کرده اند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫تصویر گرفته شــده از مردی در مقابل‬ ‫ستونی از خودروهای زرهی در فرگوسن‬ ‫امریکا یاداور تصویری مشهور در قرن‬ ‫‪ 20‬اســت؛ زمانی که مردی در میدان‬ ‫تیان ان مــن چین در مقابل ســتونی از‬ ‫تانک ها ایســتاده بود و به «مرد تانکی»‬ ‫مشهور شد‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫اوباما تاکید کرد‪« :‬م ی دانم که بسیاری از مردم از این‬ ‫تصمیم ناراحت هستند‪ .‬این ناامیدی که ما شاهدش هستیم‬ ‫درباره یک حادثه خاص نیست‪ .‬انها ریشه عمیقی در بسیاری‬ ‫از جوامع رنگی ن پوســت دارند که حس م ی کنند قوانین ما‬ ‫همواره غی ر منصفانه اجرا م ی شود‪ .‬راه های سازنده ای ب رای‬ ‫بیان و مطرح کردن ایــن ناامیدی ها وجــود دارد؛ راه های‬ ‫مخربی نیز ب رای واکنش وجود دارد؛ اتش زدن ساختمان ها‪،‬‬ ‫خودروها و تخریب اموال و به خطر انداختن جان مردم‪ ،‬این‬ ‫اقدامات مخرب اســت و هیچ توجیهی ب رای ان پذیرفتنی‬ ‫نیســت‪ .‬اقدامات مذکور عمل مجرمانه است و عامالن ان‬ ‫تحت پیگرد قرار م ی گی رند‪ ».‬رئی س جمهوری امریکا پی ش تر‬ ‫نیز پس از اعالم حکم هیات منصفه فرگوســن خواســتار‬ ‫برقراری ارامش شــده بود‪ .‬مقام های کاخ سفید همچنان‬ ‫درحال بررسی این مساله هستند که ایا اوباما باید به فرگوسن‬ ‫سفر کند یا خیر؛ چراکه احتمال گسترده تر شدن اعتراضات‬ ‫وجود دارد‪ .‬باراک اوباما همچنین اواسط هفته گذشته با اریک‬ ‫هولدر‪ ،‬دادستان کل امریکا دیدار کرده و در جریان جدیدترین‬ ‫تحوالت قرار گرفته اســت و به هولدر گفتــه که باید یک‬ ‫سری نشس ت های منطقه ای ب رای اعتمادسازی برگزار شود‪.‬‬ ‫رئی س جمهوری امریکا در ادامه سخنانش گفت‪« :‬پیام من به‬ ‫تمام کسانی که به صورت سازنده وارد عمل شده اند و تالش‬ ‫م ی کنند تا اعتراضات را برپا کنند و این سوال را م ی پرسند که‬ ‫ما چگونه م ی خواهیم شرایط را بهبود ببخشیم‪ ،‬م ی گویم که‬ ‫رئی س جمهوری انها ب رای انها کار م ی کند‪».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫در بحبوحه اخبار ارســالی از شهرهای امریکا‪ ،‬تصویر‬ ‫گرفته شده از مردی در مقابل ســتونی از خودروهای زرهی‬ ‫در فرگوســن امریکا یاداور تصویری مشــهور در قرن ‪20‬‬ ‫است؛ زمانی که مردی در میدان تیان ان من چین در مقابل‬ ‫ستونی از تانک ها ایستاده بود و به «مرد تانکی» مشهور شد‪.‬‬ ‫تصویر گرفته شده از مردی در اعتراضات خیابانی فرگوسن‬ ‫وی را در حالی نشــان م ی دهد که همزمان با تنگ تر شدن‬ ‫حلقه خودروهای زرهی در خیابان در مقابل انها ایســتاده و‬ ‫دست هایش را باال گرفته اســت‪ .‬این تصویر یاداور تصویر‬ ‫«مرد تانکی» است که در ســال ‪ 1989‬در مقابل ستونی از‬ ‫تانک های ارتش چین در میدان تیان ان من ایستاده بود‪.‬‬ ‫افسر قاتل شغل خود را از دست نم ی دهد‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫«کوبورگ» تاریخ ساز نشد‬ ‫‪7‬روز مذاکره در هتل مجلل کوبورگ نتوانست پایانی باشد بر پرونده هسته ای ایران‪ .‬ای ران‬ ‫و امریکا به عنوان طرفین اصلی مذاکرات به این نتیجه رسیدند که به زمان بیشتری احتیاج دارند‪.‬‬ ‫این رویداد مهم ترین موضوع خبری هفته گذشته بود‪.‬‬ ‫در عرصه سیاســت داخلی تحرکات جدیدی از محمود احمدی نژاد دیده شــده که از‬ ‫برنامه های انتخاباتی او حکایت دارد‪ .‬در این پرونده به این موضوع هم پرداخته ایم‪.‬‬ ‫رازعدم توافق‬ ‫گزارش اختصاصی مثلث از پیشنهادهای امریکا در وین ‪8‬‬ ‫اگر روحانی به طور اصولی بر برخی‬ ‫موازین بایستد و توافق نکند‪ ،‬به‬ ‫همان میزان موفق تلقی خواهد شد‬ ‫که توافقی حاصل شود‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫اگر مذاکرات هسته ای به نتیجه‬ ‫نرسد شانس دو دوره ای شدن‬ ‫روحانی کم می شود‬ ‫فیاض زاهد‬ ‫عباس سلیمی نمین‬ ‫توافق برای توافق‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫ســاعت ‪ 11‬صبح ســوم اذر ‪ 1392‬روی باند فرودگاه‬ ‫ژنو؛ افراد حاضر در هواپیمای اختصاصی وزیر خارجه ای ران‬ ‫یک توافقنامه ‪ 4‬برگی را با خود به تهــران م ی برند که نام‬ ‫«‪ »Joint Plan of Action‬روی ان نهاده شده بود؛ نامی‬ ‫ که دولت ی ها ان را «ب رنامه اقدام مشترک» و برخی دیگر ان را‬ ‫«ب رنامه مشترک اقدام» ترجمه م ی کنند‪.‬‬ ‫در اف د رکورد همان پرواز خبرنگاران توسط معاونان‬ ‫اقای وزیر بریف شدند و به همه گفته شد که روح توافق ژنو‬ ‫چه بوده است‪ .‬همان توافق مبنای یکسال مذاکره میان ای ران‬ ‫و گروه ‪ 5+1‬شــد؛ هر چند که بنا بود تا ‪ 6‬ماه بعد طرفین به‬ ‫توافق نهایی برسند‪.‬‬ ‫هواپیما که در پاویون دولتی فرودگاه مهراباد به زمین‬ ‫نشست دو گروه انتظار محمد جواد ظریف و تیم هسته ای را‬ ‫م ی کشــیدند‪ ،‬عده ای از حامیان دولت بودند که با شعار های‬ ‫متعددی به حمایت نتیجه توافق ژنو م ی پرداختند و گروه دیگر‬ ‫از مخالفان به شمار م ی امدند‪ .‬کسانی که شعارهایی با جنس‬ ‫کامال متفاوت ســر م ی دادند‪ .‬ان جدال همچنان ادامه دارد و‬ ‫مبنای ان هم امتیازات داده شده و امتیازات گرفته و البته وزن‬ ‫انهاست‪.‬اکنون در سالگرد سوم اذر‪ ،‬توافق ژنو تمدید شده؛ یعنی‬ ‫قرار است همان مفاد روی ان چهار کاغذ و حتما برخی توافقات‬ ‫شفاهی (‪ )AGREEMENT NON PAPER‬تا تیرماه سال‬ ‫اینده همچنان جاری باشد‪.‬‬ ‫از ان توافقات شــفاهی البته اطالع چندانی جز انچه‬ ‫برخی سایت های غ ربی و امریکایی منتشر کرده اند در دست‬ ‫نیست و اگر بنا بر بررسی شرایط پی رامونی مذاکرات هسته ای‬ ‫و علت به نتیجه نرســیدن مذاکرات اخیر در وین باشد باید‬ ‫مبنا را بر همان محورهای توافق ژنو و اطالعات غیررسمی‬ ‫درز کرده از منابع مختلف گذاشــت‪ .‬طبیعتا بهترین حالت‬ ‫ب رای رسیدن به تصویری شفاف از انچه رخ داده دسته بندی‬ ‫موضوعات مورد اختالف و بررسی جز به جز انهاست‪.‬‬ ‫ غن ی سازی؛ مساله این است!‬ ‫اگر بخواهیم تاریخچه غن ی ســازی در ای ران را بیان‬ ‫کنیم باید به طور خالصه اینگونه بگوییم‪« :‬در تاریخ ‪ ۹‬فوریه‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۳‬میالدی محمد خاتمی‪ ،‬رئی س جمهور وقت‪ ،‬خبر‬ ‫از تهیه سوخت هســته ای توسط متخصصین ای رانی ب رای‬ ‫نیروگاه های هسته ای ای ران داد و در اوریل سال ‪ ۲۰۰۶‬محمود‬ ‫احمدی نژاد رئی س جمهور وقت‪ ،‬اعالم کرد که ای ران موفق به‬ ‫غن ی سازی اورانیوم به می زان ‪ 3/5‬درصد شده است‪ .‬در تاریخ‬ ‫‪ ۲۶‬بهمن ‪ ۱۵( ۱۳۹۰‬فوریه ‪ )۲۰۱۲‬ای ران از ساخت میله سوخت‬ ‫هســته ای ‪ ۲۰‬درصد غنی شــده و بارگذاری ان در راکتور‬ ‫تحقیقاتی ‪ ۵‬مگاواتی ته ران خبر داد‪ ».‬در همه سال هایی که‬ ‫مذاکرات هسته ای بر پا بوده یکی از اصل ی ترین محورهای‬ ‫محل اختالف همین مساله غن ی ســازی بوده است‪ .‬یکبار‬ ‫فرجام مذاکرات به تعلیق غن ی ســازی منجر شده‪ ،‬یکبار به‬ ‫غن ی ســازی ‪ 20‬درصد و یکبار هم به سطح ‪ 5‬درصد رسیده‬ ‫است‪ .‬حاال اما یکســال پس از توافق ژنو بنا بر این شده که‬ ‫فعال سطح غن ی سازی در همین حد ‪ 5‬درصد بماند تا ب رای‬ ‫سطح نهایی ان همچنان مذاکره صورت گیرد‪ .‬ب رای بحث‬ ‫اب سنگین اراک (‪)IR40‬‬ ‫تولید رادیو دارو‬ ‫ساالنه ‪9‬کیلو پلوتونیوم‬ ‫‪40‬مگاوات برق‬ ‫ اب سنگین‪ ،‬یک نکته مهم!‬ ‫جدال بر سر اب سنگین اراک یا همان ‪ IR-40‬مدت‬ ‫زیادی است که به فرجام مشخصی نرسیده است‪ .‬اما ماجرای‬ ‫این راکتور جنجالی چیست؟‬ ‫مجتمع اب ســنگین اراک (خنداب) (ایــن نیروگاه‬ ‫در منطقه خنداب قــرار دارد) معروف بــه ‪ IR-40‬یکی از‬ ‫سایت های بزرگ هسته ای کشور است که در ‪ ۷۵‬کیلومتری‬ ‫شمال غرب اراک و در ‪ ۵‬کیلومتری شهر خنداب قرار دارد‪ .‬این‬ ‫مجتمع شامل یک نیروگاه ‪ ۴۰‬مگاواتی و راکتور تحقیقاتی‬ ‫است‪ .‬در ابان ‪ ۱۳۹۲‬اژانس بی ن المللی انرژی اتمی در گزارش‬ ‫فصلی خود خبر داد که ای ران پس از روی کار امدن حســن‬ ‫روحانی توسعه فعالی ت‪‎‬های هسته ای را متوقف کرده است‪.‬‬ ‫این اولین گزارشــی بود که اژانس بی ن المللی انرژی اتمی‬ ‫ پس از ریاست جمهوری حســن روحانی منتشر کرد‪ .‬ای ران‬ ‫اعالم کرده بود نیروگاه اب سنگین اراک (خنداب) در سه ماهه‬ ‫اول سال ‪ ۲۰۱۴‬شروع به کار خواهد کرد اما بع دا ان را به تعویق‬ ‫انداخت‪.‬تولی دات نیروگاه شامل اب سنگین و اب سبک است‬ ‫که از محصوالت جانبی اب ســنگین به شمار م ی رود‪.‬اب‬ ‫سبک جهت درمان و پیشگیری از سرطان کاربرد دارد‪ .‬اب‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫‪R&D‬‬ ‫درباره جزئیات این بخش باید به تعداد ســانتریفیوژ ها که‬ ‫محل اصلی اختالف و عامل اصلی می زان غن ی سازی است‪،‬‬ ‫بپردازیم‪ .‬مهمترین جایی که ما م ی خواهیم سوخت به دست‬ ‫امده را در انجا مصرف کنیم بدون شک نیروگاه بوشهر است‬ ‫که سوخت ان تنها ب رای هفت سال دیگر از سوی روس ها‬ ‫گارانتی شده است‪ .‬نیروگاه بوشهر ساالنه ‪ 30‬تن دی اکسید‬ ‫اورانیوم‪ 235-‬غنای ‪5‬درصد مصرف م ی کند و ب رای تامین‬ ‫ســوخت ان‪ ،‬ای ران باید ‪54‬هزار ماشین سانتریفیوژ نوع اول‬ ‫(‪ )IR1‬را به طور کامل راه اندازی کند‪.‬‬ ‫ب راســاس اخبار موجود ای ران اکنون بیــش از ‪8‬هزار‬ ‫ماشین فعال دارد و البته گفته م ی شود تع داد کل ماشی ن های‬ ‫نصب شــده ای ران در نطنز و فردو ‪21‬هزار عدد است که به‬ ‫تعداد معینی از انها گاز تزریق نشده است‪.‬‬ ‫در مذاکرات انچه به عنوان یک مــدل تاکنون دنبال‬ ‫شده این است که ای ران با تعداد مشخصی از سانتریفیوژها‬ ‫در یک فاز زمانی مشخص کار کند و بعد از ان در یک پریود‬ ‫دیگر با افزایش پلکانی به سطحی از سانتریفیوژ که بتواند‬ ‫سوخت مورد نیاز را تامین کند برسد‪ .‬ب ر اساس اظهارنظرهای‬ ‫رســمی مذاکره کنندگان دیگر اختالفی بر اصل کار کردن‬ ‫سانتریفیوژها نیســت بلکه بحث بر سر این است که با چه‬ ‫تعداد ســانتریفیوژ کار اغاز و در نهایت در چه مدت زمانی‬ ‫به سقف سانتریفیوژ رسیده شــود‪ .‬انچه از ابتدای مذاکرات‬ ‫مطرح م ی شد اصرار بر داشتن ‪ 9600‬سانتریفیوژ بود که گویا‬ ‫پس از مدت ها بحث اکنون در دامنــه بین ‪ 4‬هزار تا ‪ 6‬هزار‬ ‫دستگاه ســانتریفیوژ مباحث ادامه دارد‪ .‬شنیده م ی شود که‬ ‫امریکای ی ها در مذاکرات اخیر پیشنهاد کرده اند که ای ران تا ‪15‬‬ ‫سال ‪ 4500‬دستگاه داشته باشد و در پایان ‪ 15‬سال به ‪6‬هزار‬ ‫دستگاه برسند‪ .‬استدالل امریکای ی ها این است که اگر تعداد‬ ‫ماشی ن های ای ران بیش از این باشد‪ ،‬زمان گریز هسته ای ای ران‬ ‫(‪ )Break out‬به کمتر از شش ماه کاهش پیدا م ی کند و‬ ‫حال انکه از دید امریکا‪ ،‬هدف اساسی این مذاکرات افزایش‬ ‫این زمان به ‪ 12‬تا ‪ 18‬ماه اســت‪ .‬به نظر م ی رسد تیم ای رانی‬ ‫تا کنون با این تعداد ســانتریفیوژ مخالفت کرده است‪ .‬ب رای‬ ‫مستند کردن این بحث به پاسخ های حاضران در مذاکرات‬ ‫م ی توان نگاهی به اظهــارات امریکای ی ها انداخت‪ .‬جنیفر‬ ‫ساکی در نشست خود با خبرنگاران در واشنگتن‪ ،‬در پاسخ‬ ‫به سوال خبرنگاری که پرســید «ایا امریکا انطور که گفته‬ ‫م ی شود‪ ،‬با این موضوع که ای ران شش هزار سانتریفیوژ داشته‬ ‫باشد‪ ،‬موافقت کرده اســت» گفت‪« :‬همانطور که م ی دانید‬ ‫مذاکرات کارشناســان فنی در حال انجام اســت و ظاه را‬ ‫نتیجه ای دربر نداشته است‪ .‬تا زمانی که درباره تمامی موارد‬ ‫توافق نباشــد توافقی حاصل نخواهد شد‪ .‬من قصد ندارم‬ ‫اظهارنظری درباره پیشــنهادات و گزارش های دیگر داشته‬ ‫باشم‪ .‬نظر ما بر این خواهد بود که قصد نداریم با روش های‬ ‫غیرقابل راست ی ازمایی موافقت کنیم و قولی نم ی دهیم که‬ ‫نتوانیم به ان عمل کنیم‪».‬‬ ‫وی اضافه کرده اســت‪« :‬هدف از ابتــدا این بوده که‬ ‫راه های دستیابی ای ران به سالح اتمی مسدود شود‪ .‬راه های‬ ‫زیادی وجود دارد که این هدف ما محسوب م ی شود‪ .‬مطمئنا‬ ‫ســانتریفیوژ ها و تعداد انها مورد بحث است‪ .‬این به معنای‬ ‫جلوگیری از تولید سوخت ب رای سالحی است که به اورانیوم‬ ‫یا پولوتونیم نیاز دارد‪ .‬عوامل گوناگونی باید بررسی شود و‬ ‫من فکر نکنم که هدف ما تغییر یافته است‪».‬‬ ‫اما در ادامه بحث بر سر ماجرای غن ی سازی یک محور‬ ‫دیگر هم مطرح است؛ «می زان ذخایر غنی شده ای ران‪».‬‬ ‫بر اســاس اخرین گزارش اژانس انرژی اتمی از زمان‬ ‫اجرای برنامه مشترک اقدام‪ ،‬ای ران در هیچ یک از تاسیسات‬ ‫اعالم شده خود‪ UF6 ،‬را تا سطح باالتر از اورانیوم‪ 235-‬غنای‬ ‫‪5‬درصد‪ ،‬غن ی سازی نکرده و تمام ذخایر ‪ UF6‬غن ی شده تا‬ ‫ســطح اورانیوم ‪ 235‬با غنای ‪20‬درصد این کشور‪ ،‬از طریق‬ ‫رقی ق سازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم بدل شده است‪.‬‬ ‫در بند دیگر این گزارش امده است‪ :‬غن ی سازی ‪UF6‬‬ ‫تا سطح اورانیوم ‪ 235‬با غنای ‪5‬درصد‪ ،‬با همان نرخی که در‬ ‫گزارش پیشین مدیرکل عنوان شده بود‪ ،‬ادامه یافته است‪.‬‬ ‫مقدار این مواد که در فرم ‪ UF6‬غن ی شده تا سطح اورانیوم‬ ‫‪ 235‬با غنای ‪5‬درصد باقی مانده‪ ،‬به ‪ 8390/6‬کیلوگرم افزایش‬ ‫یافته است‪.‬‬ ‫حاال گویا بحثی هم بر سر ذخایر با غنای ‪ 5‬درصد هم‬ ‫شکل گرفته که گویا امریکای ی ها جدال هایی بر سر ان داشته‬ ‫و خواستار کاهش ان شده اند‪ .‬در همین ارتباط هم هست که‬ ‫بحث انتقال سوخت به روسیه مطرح شده اما انگونه که از‬ ‫اخبار درز کرده به بیرون از مذاکرات به گوش م ی رسد ای ران با‬ ‫این اصرار امریکای ی ها مخالفت کرده است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫نم‬ ‫ودار ش ماره ‪1‬‬ ‫ایــران و گــروه‪ 5+1‬توافــق کردند که‬ ‫توافق نامه ژنو‪ 3‬را تا تیرماه ســال اینده‬ ‫تمدید کنند‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫سنگین تولیدی این نیروگاه در حوزه های مختلف از جمله‬ ‫زیس ت شناسی‪ ،‬پزشکی و فیزیک کاربرد دارد‪ .‬همچنین از ان‬ ‫به عنوان ماده خنک کننده ب رای نیروگاه های هسته ای و تولید‬ ‫رادیودارو استفاده م ی شود‪(.‬نمودار شماره یک) انچه در توافق‬ ‫ژنو سه در مورد این نیروگاه امده این است‪:‬‬ ‫در بخش عناصر گام اول‪:‬‬ ‫ ای ران اعــام م ی کند کــه فعالی ت هــای خود در‬‫تاسیسات سوخت هسته ای نطنز‪ ،‬فردو و یا راکتور اراک را که‬ ‫توسط اژانس با نام ‪ IR-40‬شناسایی م ی شود‪ ،‬بیش از این‬ ‫گسترش نخواهد داد‪.‬‬ ‫در بخش نظارت های بیشتر‪:‬‬ ‫ ارائه پرسشــنامه جدید فنی راکتور اراک به اژانس‬‫بی ن المللی انرژی اتمی که توســط اژانــس با نام ‪IR-40‬‬ ‫شناسایی م ی شود‪.‬‬ ‫ اتخــاذ گام هــای الزم بــرای موافقت بــا اژانس‬‫بی ن المللی انرژی اتمی ب رای انعقــاد «رهیافت پادمان» در‬ ‫مورد راکتور اراک که توسط اژانس بانام ‪ IR-40‬شناسایی‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫در بخش عناصر گام نهایی راه حل جامع‪:‬‬ ‫ ‪ -‬نگران ی های مرتبط با راکتور اراک که توسط اژانس با‬ ‫نام ‪ IR-40‬شناخته م ی شود را کامال برطرف نماید‪.‬‬ ‫اما انچه پس از ژنو ســه تا کنون رخ داده این اســت‬ ‫که فعال این نیروگاه در حالت فریز قــرار دارد تا طرفین به‬ ‫نتیجه ای مشخص درباره ان برسند‪ .‬امریکایی از چهار کارکرد‬ ‫این نیروگاه با دو کارکرد ‪( r&d‬تحقیق و توسعه) و نیز می زان‬ ‫پلوتونیوم تولیدی مشکل دارند‪ .‬طرف ای رانی در مدت زمانی‬ ‫که از ژنو ‪ 3‬گذشــته با تالش دانشمندان داخلی به فرمولی‬ ‫رسیده که می زان این پلوتونیوم تولیدی را به ‪ 2‬کیلو در سال‬ ‫رسانده است‪ .‬در این میان شنیده م ی شود که امریکای ی ها این‬ ‫طرح را داده اند که به جای سوخت طبیعی‪ ،‬اورانیوم غنی شده‬ ‫در سیکل این نیروگاه اســتفاده شود‪ .‬چنین طرحی طبیعتا‬ ‫ماهیت راکتور را از اب ســنگین به اب سبک تغییر خواهد‬ ‫داد و طبیعتا همراه با کاهش محســوس می زان پلوتونیوم‬ ‫کار کرد دوم یعنی تحقیق و توسعه هم از میان خواهد رفت‪.‬‬ ‫هنوز اطالعی از موضع ای ران در این مورد در دسترس نیست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ فردو؛ کوه استراتژیک‬ ‫مرکز هســته ای ُفردو با نام رســمی مرکز هسته ای‬ ‫شهیدعل ی محمدی بخشی از تاسیســات هسته ای ای ران‬ ‫است‪ .‬این مرکز در کیلومتر ‪ ۲۵‬مسیر قم به ته ران در شرق‬ ‫ازادراه ساخته شده است‪.‬‬ ‫اژانس بی ن المللی انرژی اتمی در تاریخ ‪ ۳۰‬اوت ‪۲۰۱۲‬‬ ‫میالدی‪ ،‬در گزارشــی اعالم کرد که تعداد سانتریفیوژهای‬ ‫فعال در تاسیســات هســته ای فــردو از ‪ ۱/۰۶۴‬به ‪۲/۱۴۰‬‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫اژانس همچنیــن در تاریــخ ‪ ۱۹‬دی ‪ ۹( ۱۳۹۰‬ژانویه‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬میالدی)‪ ،‬در اطالعی ه ای اعــام کرد که «ای ران تولید‬ ‫اورانیوم با غلظت ‪ ۲۰‬درصد را در تاسیسات غن ی سازی فردو‬ ‫اغاز کرده است‪».‬‬ ‫پس از توافق ژنو‪« ،‬محمــد امیری » مدیرکل پادمان‬ ‫ی و عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ای ران‬ ‫سازمان انرژی اتم ‬ ‫در ‪ 30‬دی ‪ 1392‬اعالم کرد‪« :‬در اولین گام اجرای ب رنامه اقدام‬ ‫مشترک‪ ،‬امروز جمهوری اسالمی ای ران غن ی سازی ‪ 20‬درصد‬ ‫در سایت فردو را تعلیق کرد‪».‬‬ ‫فردو در واقع یکــی از موضوعاتی اســت که در تمام‬ ‫مذاکرات اخیر مورد بحث و جدال بوده است‪ .‬این مرکز به لحاظ‬ ‫پدافند و موقعیت ویژه اش بســیار امن و حمله به ان بسیار‬ ‫سخت و ناممکن است‪ .‬این مساله موجب شده که غ رب ی ها به‬ ‫بهانه گیری در این مورد بپردازند هر چند که دوربین های اژانس‬ ‫به صورت دائم در این مرکز مشغول نظارت است‪.‬‬ ‫در توافقنامه ژنو ‪ 3‬در مورد فردو در یک بند به صورت‬ ‫حسن روحانی در کنار محمدجواد ظریف‬ ‫و عل ی اکبر صالحی در مذاکرات هسته ای‬ ‫دردوران دولت اصالحات‬ ‫واضح صحبت شده است‪:‬‬ ‫دسترسی روزانه بازرســان اژانس بی ن المللی انرژی‬ ‫اتمی به فردو و نطنز باهدف بررســی فایل های ضبط شده‬ ‫دوربی ن هــا در مواقعی که انها ب رای بازرســی های دوره ای‬ ‫موسوم به ‪ DIV ،IIV ،PIV‬و بازرس ی های سرزده درسایت‬ ‫حضور ندارند‪.‬‬ ‫بر اساس اطالعات رسیده‪ ،‬گویا امریکای ی ها‪ ،‬ظالمانه‬ ‫پیشــنهاد داده اند که در این مرکز هرگز نباید غن ی ســازی‬ ‫صورت گیرد و در مورد تحقیقات هــم باید غیر از تحقیق‬ ‫در زمینه غن ی سازی عمل کرد‪ .‬انها گویا مطرح کرده اند که‬ ‫تحقیقات در این مرکز فقط باید در فیزیک هسته ای و علوم‬ ‫هسته ای باشد‪ .‬از نظر تیم ای رانی در این مورد هنوز چیزی به‬ ‫بیرون درز نکرده است‪.‬‬ ‫ تحری م ها؛ فرمول غربی!‬ ‫طبیعی است که یکی از اهداف ورود ای ران به مذاکرات‬ ‫تعیین تکلیف مســاله تحریم های ظالمانــه علیه برنامه‬ ‫صلح امیز هسته ای است‪ .‬در توافقنامه ژنو چندین بند درباره‬ ‫رفع تحریم گنجانده شده و بنا بر این بوده است که در توافق‬ ‫جامع تکلیف نهایی ان مشــخص شــود‪ .‬ای ران از ابتدای‬ ‫مذاکرات درخواســت لغو همه تحریم ها را داشته و در ازای‬ ‫اجابت خواســت های طرف مذاکره‪ ،‬به دنبال رفع کامل این‬ ‫تحریم های ظالمانه بوده است‪.‬‬ ‫اما این تحریم ها را چگونه م ی توان دسته بندی کرد؟ ما‬ ‫چندین سال است که مورد تحریم از ‪ 3‬ضلع قرار گرفته ایم؛‬ ‫«شورای امنیت ســازمان ملل متحد‪ ،‬اتحادیه اروپا و ایاالت‬ ‫متحده امریکا»‪( .‬نمودار شماره دو) بخشی از این تحریم ها‬ ‫با کلیشه انرژی هسته ای صادر شــده و برخی دیگر تحت‬ ‫نم‬ ‫ودار ش ماره ‪2‬‬ ‫بهانه های واهی دیگری با ســر فصل حمایت از تروریسم!‬ ‫و حقوق بشر وضع شده اســت‪ .‬البته برخی از تحریم ها نیز‬ ‫سرفصل هایی مشترک از این موضوعات دارد‪.‬‬ ‫انچه در ادامه مذاکرات رخ داده صورت بحث در مورد‬ ‫تحریم ها را اینگونه تغییر داده است‪:‬‬ ‫طرف مقابل م ی گوید همانگونــه که در توافق ژنو‬ ‫امده فقط تحریم هــای مربوط به پرونده هســته ای مورد‬ ‫بحث و معامله خواهد بود‪( .‬این راه حل جامع شــامل یک‬ ‫فرایند متقابل و قدم به قدم اســت و به رفــع همه جانبه‬ ‫تمامی تحریم های شــورای امنیت‪ ،‬تحریم های چندجانبه‬ ‫و تحریم های ملی مربوط به برنامه هسته ای ایران‬ ‫م ی انجامد‪ ).‬بخشی از توافقنامه ژنو ‪.3‬‬ ‫انها م ی گویند فعال بنا ندارند در مورد لغو تحریم ها‬ ‫سخن بگویند و مدل مد نظر انها تعلیق تحریم ها تا زمانی‬ ‫مشخص و لغو کامل ان بعد از پایان ان دوره زمانی است‪.‬‬ ‫گویا امریکای ی ها در مسقط اعالم کرده اند که تا ‪15‬‬ ‫سال اینده بحث لغو را قبول نداشته و به تعلیق م ی پردازند‪.‬‬ ‫انها همچنین در یک پیمان شکنی اشــکار از رفع برخی‬ ‫تحریم های شورای امنیت به این بهانه که انها به موضوع‬ ‫هسته ای باز نم ی گردند شانه خالی م ی کنند‪.‬‬ ‫ماجــرای تحریم های امریکا علیه ایــران نیز به دو‬ ‫بخش تقسیم م ی شود؛ بخشی از ان مربوط به کنگره است‬ ‫که امریکای ی ها گفته اند تعهدی ب رای تعلیق ان نم ی دهند‬ ‫بلکه رئی س جمهور امریکا تالش خواهد کرد کنگره را متقاعد‬ ‫کند تا ان تحریم ها هم در لیست تعلیق ی ها قرار گیرد‪ .‬بخش‬ ‫دوم تحریم های امریکایی هم بــه تحریم هایی اختصاص‬ ‫خواهد یافت که با دستور رئی س جمهور ایاالت متحده وضع‬ ‫شده است‪ .‬گویا تعداد این فرمان ها ‪ 18‬عدد است که تنها ‪4‬‬ ‫مورد ان سر فصل هسته ای دارد‪ .‬نکته قابل توجه این است‬ ‫که از ‪ 4‬تحریم دو تحریم سرفصل های دیگری هم دارد که با‬ ‫استدالل امریکای ی ها نم ی تواند مورد بحث قرار گیرد و گویا‬ ‫انها م ی گویند فقط م ی توانند دو فرمان رئی س جمهورشان را‬ ‫لغو کنند؛ «تحریم های ‪ 2005‬و ‪» 2011‬‬ ‫در مورد تحریم های اتحادیه اروپا هم که مورد بحث‬ ‫در طول مذاکرات بوده گویا در طرح طرف مقابل گفته شده که‬ ‫این تعلیق مورد به مورد بررسی شده و برداشتن انها مشروط‬ ‫به مواردی خواهد بود‪.‬‬ ‫در مورد تحریم های شــورای امنیت در طرح طرف‬ ‫مقابل امده اســت که این تحریم ها در مرحله اول تعلیق و‬ ‫پس از ‪ 15‬سال بنا به شرایطی لغو خواهند شد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رســد اکنون مذاکرات در مرحله بســیار‬ ‫حساســی قرار گرفته است‪ .‬ایســتادگی تیم ای رانی مقابل‬ ‫زیاده خواه ی های طرف مقابل فعال یک ثمر مهم داشته و ان‬ ‫اینکه انها را فعال روی خطوط قرمز مورد نظر نظام متوقف‬ ‫کرده است‪ .‬تیم ای رانی م ی کوشد تا با حفظ برنامه هسته ای‬ ‫ای ران جای هرگونه بهانه گیــری از طرف مقابل را گرفته و از‬ ‫پرونده سازی های هزینه ساز ب رای کشور جلوگیری کند‪.‬‬ ‫امریکا‬ ‫تحریم ها‬ ‫اتحادیه اروپا‬ ‫شورای امنیت‬ ‫رئی س جمهور‬ ‫کنگره‬ ‫سیاست‬ ‫شطرنج ایران و امریکا‬ ‫چگونه توافق سیاسی روز یکشنبه تبدیل به‬ ‫تمدید مذاکرات در دوشنبه شد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪27‬‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست‬ ‫تمدید توافق ژنو؛ این حاصل هفت روز مذاکره در وین‬ ‫بود که البته قرار بود اخرین دور از مذاکرات هسته ای باشد‪.‬‬ ‫برخالف چند دور مذاکره قبلی از ژنــو ‪ 3‬تا وین این بار همه‬ ‫وزرای خارجه دور هم جمع شدند اما همنشینی انها هم موجب‬ ‫نشد تا پرونده هسته ای فرجام نهایی خود را بیابد‪.‬‬ ‫گفته شده اســت که هیات امریکایی در اخرین روز از‬ ‫مذاکرات به یکباره تصمیم به ترک محل مذاکرات می گیرد‪.‬‬ ‫مساله ای که موجب می شود پیشنهادات جدیدی بر روی میز‬ ‫مذاکرات قرار گرفته تا از شکست مذاکرات جلوگیری شود و‬ ‫شطرنج ایران و امریکا روز اخر مذاکرات را تحت تاثیر قرار‬ ‫دهد‪ .‬اگرچه برخی معتقدند این تاکتیک امریکایی ها برای‬ ‫گرفتن امتیاز بیشــتر بوده اما برخی دیگر می گویند شرایط‬ ‫داخلی امریکا این مساله را به وجود اورده است‪ .‬در این میان اما‬ ‫مساله قابل توجه دیگر این است که چین و روسیه با موضعی‬ ‫سرد و انفعالی وارد اخرین دور از مذاکرات شدند تا برخالف‬ ‫انچه پیش بینی می شد کمکی برای حل ماجرا نباشد‪ .‬انچه در‬ ‫وین رخ داد حاال صورتی جدید از مواجهه ایران و غرب را پدید‬ ‫اورده که توجه همه را به خود جلب کرده است‪ .‬اما در اتریش‬ ‫چه اتفاقی افتاد و چرا طرفین نتوانستند به توافق نهایی دست‬ ‫یابند؟ باید هفت روز مذاکره در وین را مرور کنیم تا تصویری‬ ‫دقیق تر از مذاکرات حاصل شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ روز اول؛ حکم ظریف‬ ‫چند ســاعت مانده به اغاز مذاکرات هســته ای یک‬ ‫مصاحبه مهم از علی شمخانی منتشر شد‪ .‬او به المیادین گفته‬ ‫بود‪« :‬سوخت نیروگاه هسته ای بوشهر را ما باید تامین کنیم‪.‬‬ ‫یکی از نیازهای ما در ارتباط با طی همه مراحل غنی سازی از‬ ‫سنگ معدن تا غنی سازی اورانیوم سه و نیم یا پنج درصدی و‬ ‫تبدیل انها به سوخت همین است‪ .‬این روند و فن اوری ان را در‬ ‫اختیار داریم و طبیعی است که بابت این مساله هزینه اضافی‬ ‫نمی پردازیم‪ .‬بنابراین اگر مــا در چرخه تجارت جهانی مواد‬ ‫هسته ای قرار بگیریم این موضوع به شکل های مختلف قابل‬ ‫حل است‪ .‬اما این توانمندی برای این فراهم شده است که ما‬ ‫بتوانیم نیاز داخلی خود از جمله نیروگاه بوشهر را تامین کنیم‪».‬‬ ‫این مصاحبه در واقع به نوعی خطوط قرمز ایران را نشــان‬ ‫می داد‪ .‬همزمان وزیر امور خارجه امریکا هم در مصاحبه ای‬ ‫گفت‪« :‬در حال ورود به مرحله ای حساس در مذاکرات مربوط‬ ‫به برنامه هسته ای ایران هستیم‪ ».‬اما ظریف در بدو ورود به‬ ‫وین مصاحبه ای مهم انجــام داد‪ .‬او گفت‪« :‬امیدوارم نتیجه‬ ‫هر چه باشد چه توافق و چه ایستادگی در برابر زیاده خواهی‪ ،‬روز‬ ‫سوم اذر ان شاءاهلل روز پیروزی ملی در رسیدن به اهدافی باشد‬ ‫که از این مذاکرات به دنبال ان بودیم‪ ».‬این سخنان ظریف‬ ‫نشانه های مهمی را به همراه داشــت‪ .‬او در واقع از احتمال‬ ‫شکست در مذاکرات هم سخن به میان اورده بود‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه همچنین درباره این مرحله از مذاکرات‬ ‫گفته بود‪« :‬وارد مرحله اخر مذاکرات شــدیم‪ .‬فکر می کنم‬ ‫همان طور که از ابتدا گفتیم در صورتی که طرف مقابل اراده‬ ‫سیاسی برای رســیدن به راه حل داشته باشد‪ ،‬پیشنهادهای‬ ‫متعددی برای اینکه اطمینان حاصل شود‪ ،‬برنامه هسته ای‬ ‫ایران صلح امیز اســت‪ ،‬وجود دارد و مطرح شده است‪ .‬این‬ ‫پیشنهادها می تواند یک راه حل یا راه حل های متعدد بسیار‬ ‫مناســبی را ارائه دهد‪ .‬بنابراین هنوز این امکان هست‪ ،‬در‬ ‫صورتی که طرف مقابل اراده سیاسی را برای اتخاذ تصمیم‬ ‫سخت داشــته باشــد‪ .‬ارائه خط قرمزهای بی معنا که برای‬ ‫خوشــامد گروه های فشار اســت نه کمکی به حل مشکل‬ ‫می کند و نه کمکی به منع اشاعه‪».‬‬ ‫او در پاسخ به سوالی درباره موارد اختالفی و نیز اینکه‬ ‫ایا اجالس در سطح وزیران خارجه برگزار خواهد شد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«بر اســاس توافق تا زمانی که روی همه موضوعات توافق‬ ‫نشده باشــد‪ ،‬روی هیچ موضوعی توافق نشده است‪ .‬همه‬ ‫موضوعات مورد اختالف اســت اما بحث اصلی که مدت ها‬ ‫وقت همه ما را گرفته‪ ،‬حدود غنی سازی یعنی میزان و نحوه‬ ‫اوج گرفتن غنی سازی به ســمت تامین نیازهای صنعتی و‬ ‫سوخت نیروگاه بوشــهر بوده است نه اصل غنی سازی‪ ».‬در‬ ‫مورد تحریم ها نیز گرایشــی در کشــورهای غربی به ویژه‬ ‫مقامات امریکایی بوده که فکر می کنند تحریم ها برایشان‬ ‫منفعتی داشته‪ ،‬بنابراین تحریم ها هم مورد اختالف است‪.‬‬ ‫اما در اظهارنظری دیگــر وزیر امور خارجه انگلیس در‬ ‫استانه برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و گروه ‪ 5+1‬گفت‪:‬‬ ‫«مذاکره کنندگان در هفته های گذشته مقدار کمی انعطاف از‬ ‫خود نشان داده اند‪ ».‬فیلیپ هاموند‪ ،‬وزیر امور خارجه انگلیس‬ ‫دوشنبه در بروکسل با اشاره به مذاکرات هسته ای ایران گفت‪:‬‬ ‫«ما بسیار مایلیم تا برای دستیابی به توافق تالش کنیم اما‬ ‫نه به هر قیمتی‪ .‬اگر ایرانی ها می خواهند قادر باشیم به یک‬ ‫توافق برسیم باید گ ام های چشمگیر بیشتری بردارند‪ ».‬هاموند‬ ‫همچنین گفت که طرف هــای مذاکره کننده در هفته های‬ ‫گذشته مقدار بیشتری که البته جزئی نیز بود از خود انعطاف‬ ‫نشان داده اند که ثابت می کند عالوه بر این مذاکره کنندگان‬ ‫نباید دور نمای دســتیابی به توافق را ضایع کنند‪ ».‬او تاکید‬ ‫کرد که ما در مسیر دستیابی به یک توافق تالش می کنیم‪،‬‬ ‫اگر اصال چنین چیزی ممکن باشد‪ .‬ساعاتی بعد محمدجواد‬ ‫ظریف‪ ،‬وزیر خارجه کشورمان و کاترین اشتون‪ ،‬نماینده گروه‬ ‫‪ 5+1‬در مذاکرات هسته ای در وین ضمن صرف ناهار کاری‪،‬‬ ‫با یکدیگر درباره روند مذاکرات رایزنی کردند‪ .‬پس از این ناهار‬ ‫کاری محمد جواد ظریف در جمع خبرنگاران حاضر شــد و‬ ‫گفت‪« :‬صحبت های خوبی داشتیم و از این پس دیگر به اراده‬ ‫سیاسی نیاز است تا به نتیجه برسیم‪».‬‬ ‫او به سواالت دیگر خبرنگاران پاســخ نداد و در حالی‬ ‫که به نظر مریض احوال می امد و به ارامی صحبت می کرد‬ ‫نمایندگی ایران در وین را به سمت هتل کوبورگ ترک کرد‪.‬‬ ‫ساعاتی بعد معاونان وزیران خارجه ایران و امریکا‪ ،‬چین‬ ‫و اتحادیه اروپا دیدار کردند‏‪ .‬در دیدار معاونان وزیر خارجه ایران‬ ‫و امریکا سید عباس عراقچی و تخت روانچی از ایران و وندی‬ ‫شــرمن و ویلیام برنز از امریکا حضور داشتند‪ .‬معاونان وزیر‬ ‫خارجه کشورمان همچنین به طور مشترک با هیات اتحادیه‬ ‫اروپا و امریکا مذاکره کردند‪ .‬در همین روز از احتمال سفر وزیر‬ ‫خارجه المان به وین سخن گفته شد‪.‬‬ ‫ روز دوم؛ اولین شایعه تمدید‬ ‫در دومین روز از مذاکرات یک روزنامه ژاپنی شوکی به‬ ‫مذاکرات وارد کرد‪ .‬این روزنامه در خبری نوشت که مذاکرات‬ ‫تا ماه مارس تمدید خواهد شــد‪ .‬این خبر البته بالفاصله از‬ ‫سوی مســئوالن وزارت امور خارجه تکذیب شد‪ .‬در همین‬ ‫روز کمالوندی معاون ســازمان انرژی اتمی گفت‪« :‬ما تا به‬ ‫حال هیچ مذاکره ای در خصوص انتقال سوخت کشورمان به‬ ‫خارج نداشتیم و این موضوع مطرح نشده است؛ اما انچه مسلم‬ ‫است ایران تولید کننده مواد اولیه سوخت است و ما سوخت‬ ‫‪ 20‬درصد را برای راکتورهای اتمــی با کیفیت خوبی تولید‬ ‫کرده ایم‪ ».‬این سخنان او در واقع در واکنش به مطالبی بود که‬ ‫از سوی برخی رسانه ها در مورد انتقال سوخت به روسیه مطرح‬ ‫شــده بود‪ .‬در اظهارنظری دیگر در این روز ریابکوف گفت‪:‬‬ ‫«تصمیم گیری درباره حضور وزیر امور خارجه روسیه در این‬ ‫مذاکرات منوط به توفیق یا عدم توفیق در رسیدن به سازش‬ ‫و تدوین حداقل اســاس برای حل و فصل درازمدت مساله‬ ‫هسته ای ایران خواهد بود‪».‬‬ ‫او همچنین خاطرنشان کرد‪« :‬مسکو بیانیه فرانک والتر‬ ‫اشــتاین مایر‪ ،‬وزیر امور خارجه المان درباره امکان شرکت‬ ‫وزیران خارجه کشــورهای عضو گروه ‪ 5+1‬در مذاکرات با‬ ‫ایران را مورد بررسی قرار داده است‪ ».‬چهارشنبه سیدعباس‬ ‫عراقچی و مجید تخت روانچی با هیات روسی و سپس به طور‬ ‫جداگانه با نمایندگان هیات های المان‪ ،‬فرانســه و انگلیس‬ ‫دیدار کردند‪ .‬مذاکرات هسته ای عصر چهارشنبه با گفت وگو‬ ‫و رایزنی معاونان وزیران خارجه ایران و امریکا دنبال شد‪ .‬این‬ ‫مذاکرات حدود سه ساعت در هتل کوبورگ انجام شد‪.‬‬ ‫ روز سوم؛ کری امد‬ ‫این البته تنها وین نبود که به محل مذاکرات هسته ای‬ ‫تبدیل شده بود‪ .‬پایتخت ها هم صحنه ای از مواجهات مقامات‬ ‫کشورها نسب به یکدیگر بودند‪ .‬صالحی در تهران و در روز‬ ‫سوم در اظهارنظری مهم گفته بود‪« :‬هیچ نوع بازرسی ویژه ای‬ ‫را از سایت های هسته ای مان نمی پذیریم‪ ».‬در همین روز رادیو‬ ‫صدای روسیه به نقل از یک منبع غربی اعالم کرد‪« :‬ممکن‬ ‫است ایران و ‪ 5+1‬موفق نشوند تا روز ‪ 24‬نوامبر (‪ 3‬اذر) توافق‬ ‫نهایی درباره برنامه هســته ای ایران را تدوین کنند‪ .‬در این‬ ‫صورت سند موقتی در این باره صادر خواهد شد‪».‬‬ ‫در اظهارنظری مهم در این روز وزیر خارجه بریتانیا با‬ ‫بیان اینکه «مذاکره کنندگان هسته ای باید انعطاف بیشتری‬ ‫از خود نشان دهند»‪ ،‬گفت‪« :‬من خوش بین نیستم که ایران‬ ‫و ‪ 5+1‬بتوانند تا ‪ 24‬نوامبر به توافق هسته ای دست یابند‪».‬‬ ‫همچنین جف راسکی‪ ،‬سخنگوی وزارت امور خارجه‬ ‫امریکا در نشست روزانه با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره‬ ‫اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس مبنی بر عدم خوش بینی‬ ‫نســبت به روند مذاکــرات‪ ،‬گفت‪« :‬من نمی توانــم درباره‬ ‫اظهارات بریتانیا قضاوت کنم اما ما هنوز امیدواریم که بتوانیم‬ ‫تا ‪ 24‬نوامبر به توافق دســت یابیم‪ .‬ما درباره تمدید صحبت‬ ‫نمی کنیم و درباره تمدید مذاکرات بحث نکرده ایم‪ .‬تمرکز ما‬ ‫روی ‪ 24‬نوامبر است‪ ».‬در اولین دیدار دو جانبه روز پنجشنبه‬ ‫معاونان وزیران خارجه ایران و روسیه با یکدیگر دیدار داشتند‪.‬‬ ‫در همین روز کاترین اشتون‪ ،‬محمدجواد ظریف و ویلیام برنز‬ ‫در جلسه ای ســه جانبه با یکدیگر دیدار کردند‪ .‬این دیدار در‬ ‫حالی برگزار شد که احتمال ها برای ورود جان کری به وین در‬ ‫ساعات پایانی روز پنجشنبه قوت گرفته بود‪.‬‬ ‫یک اتفاق مهم دیگر هــم در این روز رخ داد‪ .‬مدیرکل‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی‪ ،‬در گزارشی نوشت که ایران‬ ‫نتوانسته توضیحات الزم را درباره برخی ادعاهای هسته ای‬ ‫ارائه کند‪ .‬هر چه بود در ســاعات پایانی شــب جان کری در‬ ‫راس هیاتی برای شرکت در مذاکرات هسته ای و گفت وگو با‬ ‫همتای ایرانی اش وارد وین شد‪.‬‬ ‫او ســاعاتی بعد با محمد جواد ظریف و کاترین اشتون‬ ‫نشستی سه جانبه برگزار کرد‪ .‬الن ایر‪ ،‬سخنگوی فارسی زبان‬ ‫وزارت خارجه امریکا در گفت وگو با بی بی سی گفت که جان‬ ‫کری برای ارزیابی توافق به وین امده است‪ .‬او با تاکید بر اینکه‬ ‫وقت کمی برای رسیدن به توافق داریم‪ ،‬گفت‪« :‬وزیر خارجه‬ ‫امریکا هنوز ارزیابی از نتیجه مذاکرات ندارد و بعد از مذاکره با‬ ‫ظریف می توان درباره ان ارزیابی کرد‪».‬‬ ‫ روز چهارم؛ شایعه بازگشت‬ ‫روز چهارم یکی از روزهای مهم مذاکرات بود‪ .‬با ورود‬ ‫کری به وین‪ ،‬مذاکرات جدی تر شــد و رایزنی های سخت‬ ‫شکل گرفت‪ .‬معاون وزیر امور خارجه روسیه در اظهارنظری‬ ‫در این مورد با بیان اینکه فضای مذاکرات به شــدت سخت‬ ‫و تنش زاســت از طرف هــای مذاکره کننــده در مذاکرات‬ ‫هسته ای خواست که شانس دســتیابی به توافق را از دست‬ ‫ندهند‪ .‬سرگئی ریابکوف‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه روسیه روز‬ ‫پنج شنبه گفت‪« :‬بدون انگیز ه و ابتکارات جدید از سوی ‪ 5+1‬و‬ ‫ایران طراحی توافق درباره برنامه هسته ای ایران بسیار دشوار‬ ‫خواهد بود‪ .‬مذاکرات در شرایط سخت جریان دارد‪ .‬رسیدن به‬ ‫توافق دشوار خواهد بود اما نباید این شانس از دست برود‪».‬در‬ ‫ادامه دیدارها و رایزنی های دو و چند جانبه میان هیات های‬ ‫مذاکره کننده ایران و ‪ 5+1‬صبح روز جمعه معاونان وزیران‬ ‫خارجه ایران و چین با یکدیگر دیدار کردند‪.‬‬ ‫هنگامه ظهر وزیران خارجه ایــران و امریکا با حضور‬ ‫کاترین اشــتون نماینده ‪ 5+1‬در مذاکرات هسته ای برای‬ ‫سیاست‬ ‫دومین بار در دو روز گذشته با یکدیگر دیدار کردند‪ .‬در حالی‬ ‫که خبرنگاران و رسانه های مختلف حاضر در محل مذاکرات‬ ‫هسته ای انتظار جان کری را مقابل هتل کوبورگ می کشیدند‬ ‫اما وی از در پشتی وارد هتل شــد‪ .‬جان کری روز جمعه نیز‬ ‫بدون اینکه مقابل دوربین ها و خبرنگاران مختلف حاضر شود‬ ‫به هتل کوبورگ برای دیدار با ظریف و اشتون امد‪ .‬در همین‬ ‫حال در این روز یک مقام اگاه در وزارت امور خارجه روسیه‬ ‫از سفر سعود الفیصل‪ ،‬وزیر امور خارجه عربستان به مسکو و‬ ‫بررسی مساله هسته ای ایران خبر داد‪ .‬در اظهارنظری دیگر‬ ‫دبیرکل سازمان ملل متحد تاکید کرد که ایران و ‪ 5+1‬باید‬ ‫نرمش بیشتری در مذاکرات نشان دهند تا در دور اخر مذاکرات‬ ‫به توافقی جامع در مورد مسائل هسته ای تهران دست یابند‪.‬‬ ‫در این روز یک اتفاق مهم دیگر هم رخ داد‪ .‬یک منبع نزدیک‬ ‫به تیم مذاکره کننده هسته ای ایران ظهر جمعه اعالم کرد که‬ ‫احتماال وزیر امور خارجه کشورمان امشب به منظور پاره ای‬ ‫از مشورت ها و تبادل نظر با مسئوالن ارشد کشور به تهران‬ ‫بازمی گردد‪ .‬چند ســاعت بعد محمدجــواد ظریف‪ ،‬در جمع‬ ‫خبرنگاران در وین ضمن تکذیب خبر بازگشت وی به تهران‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬پیشنهاد جدید و قابل توجهی که بخواهم با خود به‬ ‫تهران ببرم‪ ،‬مطرح نشد‪ ».‬وزیر امور خارجه کشورمان ادامه‬ ‫داد‪« :‬از این رو‪ ،‬سفرم به تهران را لغو کردم‪».‬‬ ‫با انتشار خبر باقی ماندن ظریف در وین و در حالی که‬ ‫از قبل اعالم شده بود جان کری امشب وین را ترک می کند‪،‬‬ ‫وزیر خارجه امریکا اعالم کرده که امشــب در وین می ماند‪.‬‬ ‫حوالی ظهر لوران فابیوس در جمع خبرنگاران هنگام ورود‬ ‫به هتل کوبورگ در وین گفت‪« :‬من فقط می توانم دو جمله‬ ‫بگویم‪ ،‬اینکه من اینجا هستم تا برای رسیدن به توافق درباره‬ ‫مساله هسته ای ایران راهی پیدا کنیم و اینکه ما به فعالیت های‬ ‫صلح امیز هسته ای بله می گوییم اما به سالح هسته ای نه‪».‬‬ ‫اظهارات وزیر خارجه فرانسه در روزهای پایانی اخرین دور‬ ‫مذاکرات هسته ای در وین در حالی مطرح می شود که بیش‬ ‫از ‪ 10‬سال و ‪ 10‬ماه است که اژانس برنامه هسته ای ایران را‬ ‫تحت نظارت و بازرسی دارد و همواره در گزارش های فصلی و‬ ‫ماهانه یک سال اخیر بر صلح امیز بودن فعالیت های هسته ای‬ ‫ایران تاکید کرده است‪ .‬در همین روز وزیران خارجه انگلیس و‬ ‫فرانسه به همراه نماینده المان در گروه ‪ 5+۱‬و کاترین اشتون‬ ‫با ظریف دیدار کردند‪ .‬فیلیپ هاموند‪ ،‬وزیر خارجه انگلیس پس‬ ‫از مذاکراتش در وین با وزیران خارجه ایران و امریکا و در حال‬ ‫بازگشت به لندن در صفحه توییتر خود نوشت‪« :‬کارشناسان‬ ‫به بحث و مذاکرات خود ادامــه خواهند داد و وزیران خارجه‬ ‫‪ 5+1‬دوباره هفته اینده در وین دور هم جمع خواهند شد‪».‬‬ ‫ روز پنجم؛ تمدید یا شکست؟‬ ‫است و فرصت امروز در ‪ ۱۰‬سال گذشته نزدیک ترین زمانی‬ ‫است که برای توافق به وجود امده است‪» .‬در تحولی دیگر‬ ‫تو گو با‬ ‫منابع نزدیک به مذاکرات هســته ای ایــران درگف ‬ ‫خبرگزاری کیودو ژاپن گفتند که « ایــران و گروه ‪ 5+1‬در‬ ‫صددند تا پایان ضرب االجــل ‪ 24‬نوامبر به چارچوب توافق‬ ‫نهایی دســت پیدا کنند و مذاکرات شان را به منظور حصول‬ ‫توافق جامع تمدید کنند‪ .‬انتظار می رود چارچوب این توافق‬ ‫حول محور لغو تحریم های غرب به صــورت مرحله ای به‬ ‫ازای محدود شدن فعالیت های غنی سازی اورانیوم در ایران‬ ‫باشد‪ ».‬در ادامه دیدارهای وزیر خارجه ایران با وزیران خارجه‬ ‫اتحادیه اروپا‪ ،‬در روز پنجم ظریف با اشتاین مایر دیدار کرد‪.‬‬ ‫وی در بدو ورود به هتل کوبورگ در جمع خبرنگاران گفت‪:‬‬ ‫«زمان سرنوشت سازی اســت و فرصت امروز در ‪ ۱۰‬سال‬ ‫گذشته نزدیک ترین زمانی است که برای توافق به وجود امده‬ ‫است‪ .‬اختالفات جدی همچنان باقی است‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬در‬ ‫صورتی که ایران ببیند حرکت قابل توجهی در مذاکرات به‬ ‫وجود امده باید او هم حرکتی انجام دهد‪ .‬برای انجام توافق‬ ‫همه اینجا جمع شده ایم‪».‬‬ ‫وزیر خارجه المان با تاکید بر اینکه گفت وگوها تاکنون‬ ‫سازنده بوده اســت‪ ،‬بدون توجه به ماهیت صلح امیز برنامه‬ ‫هســته ای ایران گفت‪« :‬ما نمی توانیم اجازه دهیم ایران به‬ ‫سالح هسته ای دسترســی پیدا کند‪ ».‬در اخرین ساعت روز‬ ‫پنجم وزیران خارجه ایران‪ ،‬امریکا بــه همراه نماینده ‪5+1‬‬ ‫برای چهارمین بار دیدار کردند‪ .‬نشســت سه جانبه ظریف‪،‬‬ ‫کری و اشــتون درحالی برگزار می شود که مقامات ایرانی از‬ ‫روند مذاکرات و رویکرد امریکا و دیگر کشورها در وین انتقاد‬ ‫کرده و اعالم کردند که چیزی از مذاکرات مســقط تاکنون‬ ‫تغییر نکرده اســت و حرف ها و ایده های مطرح شده در چند‬ ‫روز گذشته چندان قابل توجه نبوده است که نیاز به مشورت و‬ ‫تصمیم گیری جدی در پایتخت ها داشته باشد‪.‬‬ ‫ روز ششم؛ ظریف روی بالکن‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫یک روز مانده به پایان مهلــت مذاکرات‪ ،‬منابع ایرانی‬ ‫از عدم دســتیابی به توافق جامع خبر دادند‪ .‬یک عضو تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای کشورمان در این مورد گفت‪« :‬اگر تا‬ ‫یکشنبه شب در وین بر سر یک تفاهم سیاسی و کلی توافق‬ ‫نکنیم‪ ،‬گزینه تمدید توافق ژنو روی میز قرار می گیرد‪ ».‬این‬ ‫عضو تیم مذاکره کننده هسته ای‪ ،‬از گفت وگوی هیات های‬ ‫مذاکره کننده ایران و ‪ 5+1‬روی توافق کلی و سیاســی و نه‬ ‫توافق جامع در مذاکرات وین خبــر داد‪ .‬وی اظهار کرد که‬ ‫باتوجه به محدودیت زمان و حجم زیــاد جزئیات و ضمائم‬ ‫توافق احتمالی‪ ،‬امکان دست یافتن به توافق جامع و کامل تا‬ ‫سوم اذر غیر ممکن است‪.‬‬ ‫این عضو تیم مذاکره کننده هســته ای اعالم کرد‪« :‬از‬ ‫این رو تالش داریم روی کلیات توافــق که اصول توافق را‬ ‫شامل می شود از جمله ابعاد غنی سازی‪ ،‬تعداد سانتریفیوژها‬ ‫و چارچوب زمانی فعالیت ها‪ ،‬چگونگی لغو تحریم ها‪ ،‬فعالیت‬ ‫سیاست‬ ‫سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان خبرسازی ها‬ ‫مبنی بر ارائه طرح و پیشنهاد جدید از سوی کشورهای ‪5+1‬‬ ‫به ایران و پردازش هــای پیرامون ان را بی اســاس خواند‪.‬‬ ‫روز پنجم با این خبر اغاز شــد‪ .‬در تحولی دیگر در این روز‬ ‫سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا تایید کرد که جان کری‬ ‫ســفرش به پاریس را به تعویق انداخته است‪ .‬اریک شولتز‪،‬‬ ‫سخنگوی کاخ سفید هم با اشاره به روزهای کم باقیمانده تا‬ ‫پایان ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر گفت‪« :‬زمان به سرعت در حال‬ ‫سپری شدن است‪ .‬واضح است که ضرب االجل روز دوشنبه‬ ‫است و مذاکره کنندگان ما به سختی برای رسیدن به نتیجه‬ ‫در این تاریخ تالش می کنند اما اختالفات جدی هنوز به قوت‬ ‫خود باقی است‪ ».‬سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس گفت‪:‬‬ ‫«ما خواهان لغو جزئی تحریم ها علیه ایران هستیم‪».‬‬ ‫در همین روز خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نزدیک‬ ‫به مذاکرات هسته ای گزارش داد که وزرای امور خارجه ایران‬ ‫و امریکا برای رفع اختالفات در ایــن مذاکرات در حال کار‬ ‫روی ایده های جدید هســتند‪ .‬وزیر خارجه المان هم در این‬ ‫روز درباره مذاکرات هسته ای گفت‪« :‬زمان سرنوشت سازی‬ ‫در روزهای اخر مذاکرات شایعه شده بود که برادر‬ ‫رئی س جمهور در محل مذاکرات حضور دارد‬ ‫فردو‪ ،‬اراک و غیره به تفاهم برسیم‪ ».‬وی در عین حال افزود‪:‬‬ ‫«به جرات می توان گفت که همه طرف ها برای رسیدن به‬ ‫توافق در حالی که دور روز تا پایان مهلت تعیین شــده برای‬ ‫مذاکرات جامع باقی مانده اســت‪ ،‬جدی و مصمم هستند و‬ ‫هنوز هیچ مذاکره ای بر ســر تمدید توافق یا ادامه مذاکرات‬ ‫صورت نگرفته است‪ ».‬در همین حال خبرگزاری فرانسه به‬ ‫نقل از یک مقام ارشد امریکایی گزارش داد‪« :‬امریکا هنوز به‬ ‫دستیابی به توافق هسته ای با ایران تا ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر‬ ‫امیدوار است‪ ».‬یک مقام ارشد امریکایی گفت‪« :‬امریکا هنوز‬ ‫به حصول توافق هسته ای نهایی تا ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر‬ ‫امیدوار است اما همچنین در حال بررسی گزینه هایی است‪».‬‬ ‫بر اســاس گزارش خبرگزاری فرانسه‪ ،‬این مقام ارشد‬ ‫وزارت امور خارجه امریکا افزود‪« :‬تمرکز مذاکرات همچنان‬ ‫روی حصول توافق تا ضرب االجل تعیین شده است اما ما در‬ ‫حال رایزنی با هم پیمانانمان بر سر یک سری گزینه ها برای‬ ‫رسیدن به بهترین مسیر رو به جلو هستیم‪ ».‬در تحولی دیگر‬ ‫یک مقام اروپایی نزدیک به مذاکرات هسته ای ایران در وین‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬احتمال دســتیابی به توافق میان ایران و گروه ‪5+1‬‬ ‫بسیار ضعیف است‪».‬‬ ‫این منبع اروپایی که خواست نامش فاش نشود‪ ،‬گفت‬ ‫که رایزنی ها در خصوص احتمال تمدیــد دوباره مذاکرات‬ ‫هســته ای پس از ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر احتمال دارد از روز‬ ‫یکشنبه اغاز شود‪ .‬این منبع افزود‪« :‬شانس دستیابی به یک‬ ‫توافق در ‪ 48‬ساعت باقیمانده بسیار ضعیف است و احساس‬ ‫ما این است که انها انعطاف زیادی از خود نشان نمی دهند‪».‬‬ ‫وی همچنین گفت‪« :‬تاکنون هیچ پیشرفت ملموسی‬ ‫در خصوص مســائل کلیدی مورد اختــاف یعنی ظرفیت‬ ‫غنی ســازی اورانیوم ایران و لغو تحریم ها علیه این کشور‬ ‫حاصل نشده است‪ ».‬خبرگزاری ایتارتاس از احتمال سفر وزیر‬ ‫امور خارجه روسیه به وین برای شرکت در مذاکرات هسته ای‬ ‫خبر داد‪ .‬این خبرگزاری همچنین بــه نقل از یک منبع اگاه‬ ‫گزارش داد‪« :‬احتمال دارد مذاکرات هسته ای ایران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬تا ‪ 25‬یا ‪ 26‬نوامبر به طول بینجامد‪ ».‬در ششمین روز از‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و ‪ 5+1‬وزیران خارجه امریکا و ایران‬ ‫به همراه کاترین اشتون برای پنجمین بار با محوریت رسیدن‬ ‫به یک تفاهم سیاسی دیدار کردند‪.‬‬ ‫روزنامه نیویورک تایمز هم در این روز نوشت که امریکا‬ ‫در مذاکرات هسته ای به بهانه وجود فعالیت های پنهانی در‬ ‫ایران خواهان بازرسی های ســرزده بیشتر به تاسیسات این‬ ‫کشور است‪ .‬نیویورک تایمز در گزارشی نوشت‪« :‬پشت تمام‬ ‫تالش ها برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران یک سوال‬ ‫حساس نهفته است که کمتر در میان عموم مورد بحث قرار‬ ‫گرفته اســت؛ اینکه چگونه توافقی تنظیم شود که شانس‬ ‫ســرویس های اطالعاتی غرب برای کشف هر گونه تالش‬ ‫از سوی ایران برای ســاخت یک بمب در تاسیساتی پنهانی‬ ‫افزایش یابد‪».‬‬ ‫در ادامه اظهارنظرهای مسئوالن هسته ای‪ ،‬یک مقام‬ ‫ارشد ایرانی با بیان اینکه روی چارچوب یک تفاهم سیاسی‬ ‫متمرکز هستیم‪ ،‬گفت‪« :‬ما عالقه مند به تمدید مذاکرات نبوده‬ ‫و نیستیم و سخت روی رسیدن به یک چارچوب برای تفاهم‬ ‫سیاسی کار می کنیم‪ ».‬خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام‬ ‫امریکایی از دیدار وزیر امور خارجه امریکا با سعود الفیصل‬ ‫همتای عربستانی اش در پایتخت اتریش خبر داد‪.‬‬ ‫وزیر خارجه المان که شــنبه وارد وین شده بود برای‬ ‫دومین بار بــا همتای ایرانــی خود در چارچــوب مذاکرات‬ ‫هسته ای دیدار کرد‪ .‬در همین روز یک منبع اگاه در گفت وگو‬ ‫با خبرگزاری ایتارتاس گفــت‪« :‬وانگ یی‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫چین قرار است صبح دوشنبه به منظور شرکت در مذاکرات‬ ‫هسته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬به وین پایتخت اتریش سفر کند‪».‬‬ ‫جان کری و محمدجواد ظریف عصر یکشنبه و این بار بدون‬ ‫حضور کاترین اشتون با یکدیگر دیدار کردند‪ .‬پیش از این در‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫روزهای گذشته وزیران خارجه ایران و امریکا با حضور کاترین‬ ‫اشتون پنج بار دیدار کرده اند‪ .‬در این روز اما یک مصاحبه بسیار‬ ‫مهم از باراک اوباما منتشر شد‪ .‬او با حضور در یک مصاحبه‬ ‫تلویزیونی اعالم کرد که هنوز در مذاکرات هســته ای ایران‬ ‫بحث های قابل توجهی میان دو طرف باقی مانده است‪ .‬او در‬ ‫مصاحبه با شبکه ای بی سی درباره روند مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬گفت‪« :‬خبر خوب در رابطه با برنامه هسته ای‬ ‫ایران این است که توافق کوتاه مدتی که در اذر سال گذشته‬ ‫به دست امد تا حد زیادی توانست از پیشرفت برنامه هسته ای‬ ‫ایران جلوگیری کند! حاال برای رسیدن به توافقی بیش از یک‬ ‫توافق مقطعی‪ ،‬هنوز بحث هــای قابل توجهی میان طرفین‬ ‫مذاکره کننده باقی مانده است‪ ».‬روز قبل از ان نیز جان کری‬ ‫در توئیتر خود اعالم کرده بود که از طریق تلفنی با وزرای ‪5+1‬‬ ‫و همچنین بنیامین نتانیاهو در مورد برنامه هســته ای ایران‬ ‫صحبت کرده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که نمایندگان جمهوریخواه و حتی‬ ‫برخی از دموکرات های کنگره امریکا اعالم کردند در صورتی‬ ‫که توافق هسته ای ایران با شکســت روبه رو شود‪ ،‬کنگره‬ ‫تحریم های جدیدی را علیه ایران اتخاذ خواهد کرد‪.‬‬ ‫اوباما با اظهار اینکه هیچ گونــه نگرانی در این مورد‬ ‫ندارد‪ ،‬بار دیگر اتهامات ادعایی اش را درباره ایران تکرار کرد‬ ‫و افزود‪« :‬من مطمئن هستم که اگر ما به توافق جامعی با‬ ‫ایران دست یابیم که برنامه هسته ای ایران صلح امیز خواهد‬ ‫ماند و ایران نخواهد توانست در اینده به سمت ساخت سالح‬ ‫هســته ای پیش رود‪ ،‬نه تنها نماینــدگان کنگره را متقاعد‬ ‫می کنم بلکه به تمام مردم امریکا اطمینان می دهم رسیدن‬ ‫به یک توافق هســته ای با ایران کار کامال درستی است‪».‬‬ ‫اوباما در مورد روند برداشته شدن تحریم ها نیز گفت‪« :‬من‬ ‫فکر می کنم که ایران خواســتار برداشته شدن تحریم ها به‬ ‫صورت یکباره اســت‪ .‬اما ممکن اســت بعد از توافق هنوز‬ ‫جزئیاتی در مورد برنامه هسته ای ایران باقی مانده باشد و به‬ ‫همین دلیل امریکا نمی تواند تحریم ها را یکباره لغو کند‪ .‬در‬ ‫صورت رسیدن به توافق جامع روند برداشته شدن تحریم ها‬ ‫همزمان با پایبندی ایران به تعهداتش و اجرای کامل انها‬ ‫به صورت تدریجی انجام خواهد شــد‪ ».‬سرگئی الوروف و‬ ‫محمد جواد ظریف یکشنبه شب در چارچوب مذاکرات جامع‬ ‫هسته ای دیدار کردند‪.‬‬ ‫روز اخر؛ تمدید به جای توافق‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫درحالی که در اخرین روز مذاکرات هسته ای خبرهای‬ ‫ض دو نقیضی از فرجام چند روز حضور در وین به کشور می رسید‬ ‫وزیر خارجــه امریکا عصر روز یک شــنبه در صفحه توئیتر‬ ‫خود نوشــت‪« :‬ما در مذاکرات وین بسیار ارام (کم کم) ادامه‬ ‫می دهیم‪ ».‬این اولین اظهارنظر جان کری پس از حضورش‬ ‫در ویــن و مذاکرات متعــدد با محمدجــواد ظریف و دیگر‬ ‫همتایانش در گروه ‪ 5+1‬بود که ‪ 24‬ساعت قبل از پایان مهلت‬ ‫تعیین شده برای مذاکرات جامع توسط وی منتشر می شود‪.‬‬ ‫در همین حال یک مقام نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫ایران با اشاره به محتوای دیدار وزیران خارجه ایران و امریکا‬ ‫به خبرنگاران گفت که در این دیدار درباره نحوه ادامه مذاکرات‬ ‫گفت وگو شد‪ .‬او گفت‪« :‬سناریوهای مختلف نیز مورد بحث‬ ‫و تبادل نظر قرار گرفت که موضوع نحوه ادامه مذاکرات یکی‬ ‫از انها بود‪ ».‬اما توئیتر نویسی در روز اخر مذاکرات همچنان‬ ‫ادامه داشــت‪ .‬چنانکه لوران فابیــوس در صفحه توئیترش‬ ‫نوشت‪« :‬در وین برای به دســت اوردن یک توافق مثبت بر‬ ‫سر مساله هســته ای ایران کار می کنیم تا برای صلح قدمی‬ ‫ برداشته باشیم‪ ».‬وی همچنین در توئیتی دیگر نوشت‪« :‬در‬ ‫وین برای ادامه مذاکرات هسته ای ایران با جان کری‪ ،‬اشتاین‬ ‫ مایر و اشتون هستیم‪».‬‬ ‫در تحولی دیگر در این روز یک مقام ارشــد ایرانی به‬ ‫خبرگزاری رویترز گفت‪« :‬در صورت شکســت مذاکرات در‬ ‫وین می توانیم همکاری های خود با مسکو و پکن را افزایش‬ ‫دهیم‪ ».‬این مقام ارشد ایرانی که خواست نامش فاش نشود‬ ‫در گفت وگو با خبرگزاری رویترز‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬به طور قطع ما‬ ‫برای شکست مذاکرات طرحی جایگزین داریم‪ ».‬این مقام‬ ‫ایرانی بدون ارائه جزئیات بیشــتر در این زمینه‪ ،‬گفت‪« :‬من‬ ‫نمی توانم جزئیات بیشــتری فاش کنم اما ما همیشه روابط‬ ‫خوبی با روسیه و چین داشته ایم‪ .‬طبیعی است که اگر مذاکرات‬ ‫به شکســت بینجامد ما همکاری های خود با دوستانمان را‬ ‫افزایش می دهیم و فرصت های بیشتری را برای حضور انها‬ ‫در بازار خوب ایران فراهم می کنیم‪».‬‬ ‫این مقام ایرانی افزود‪« :‬ما در بسیاری از مسائل شامل‬ ‫ســوریه و عراق دیدگاه های مشــترکی (با روسیه و چین)‬ ‫داریم‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر ســخنگوی وزارت امور خارجه‬ ‫انگلیس نیز گفت‪« :‬به رغم حصول پیشــرفت هایی در دور‬ ‫اخیر مذاکرات هسته ای در وین همچنان مواضع طرف های‬ ‫مذاکره کننده در خصوص موارد کلیــدی از یکدیگر فاصله‬ ‫دارد‪ ».‬فرح دخل اهلل‪ ،‬سخنگوی عرب زبان وزارت امور خارجه‬ ‫انگلیس در گفت وگو با روزنامه الشرق االوسط درخصوص‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬گفت‪« :‬موضع انگلیس‬ ‫با قاطعیت مشخص کرده که یک توافق تنها زمانی ممکن‬ ‫خواهد بود که ایران با محدودیت هایی قابل توجه در برنامه‬ ‫هسته ای اش موافقت کند‪ ».‬این سخنگوی وزات امور خارجه‬ ‫انگلیس افزود‪« :‬تنها در این صورت است که جهان اطمینان‬ ‫خواهد یافت که برنامه هسته ای ایران کامال صلح امیز است و‬ ‫در ازای گروه ‪ 3+3‬حاضر است تا با لغو فوری تحریم ها موافقت‬ ‫کند‪.‬اگرچه پیشــرفت هایی در دور اخر مذاکرات هسته ای‬ ‫حاصل شده است مواضع طرفین مذاکره کننده بر سر مسائل‬ ‫کلیدی هنوز از یکدیگر فاصله دارد‪ ».‬ساعاتی بعد رویترز یک‬ ‫خبر غیر منتظره منتشــر کرد‪ .‬خبرگزاری رویترز مدعی شد‪:‬‬ ‫«مذاکرات هسته ای اواسط ماه دسامبر احتماال در عمان از‬ ‫سر گرفته می شود‪».‬‬ ‫در همین روز شایعاتی از حضور برادر رئیس جمهور در‬ ‫وین منتشر شد‪ .‬این خبر البته بالفاصله تکذیب شد‪ .‬با گذشت‬ ‫زمان همه خبرها از عدم رســیدن بــه توافق جامع حکایت‬ ‫می کرد تا در نهایت این خبر توســط منابع رسمی تایید شد‪.‬‬ ‫پنج وزیر خارجه در کنار یکدیگر ایستادند و عکس یادگاری‬ ‫گرفتند‪ .‬این وزرا اعالم کردند کــه مذاکرات برای هفت ماه‬ ‫دیگر تا ‪ 9‬تیرماه (‪ 30‬ژوئن) تمدید شد‪ .‬طبق توافق صورت‬ ‫گرفته میان دو طرف هر ماه ‪ 700‬میلیون دالر از سرمایه های‬ ‫ایران در بانک های خارجی ازاد می شــود‪ .‬بر اساس توافق‬ ‫ژنو که در وین تمدید شــد بر اســاس توافق اولیه ژنو ایران‬ ‫غنی سازی ‪ 20‬درصدی خود را تعلیق و ذخایر اورانیوم غنی‬ ‫شده ‪ 20‬درصدی اش را نیمی به اکسید اورانیوم و نیمی دیگر‬ ‫را رقیق کرد‪ .‬هم چنین ایران پذیرفت تا اورانیوم غنی شــده‬ ‫پنج درصدی خود را که از تاریخ اجرای توافق تولید می شود‬ ‫به اکســید تبدیل کند‪ .‬همچنین ایران پذیرفت تا تجهیزات‬ ‫عمده راکتور اراک را در زمان اجرای توافق نصب نکرده و نیز‬ ‫سانتریفیوژ بیشتری را در تاسیساتش نصب نکند‪ .‬سیدعباس‬ ‫عراقچی در مورد جزئیات توافق صورت گرفته چنین گفت‪:‬‬ ‫«دقیقا همان شرایطی که در ‪ 10‬ماه گذشته وجود داشته ادامه‬ ‫می یابد‪ .‬غنی ســازی ما ادامه دارد و برخی از محدودیت ها‬ ‫هم ادامه دارد و تحریم هایی که تعلیق کردند کماکان ادامه‬ ‫می یابد‪ .‬در ادامه روند گذشــته و مبلغی که در ‪10‬ماه گذشته‬ ‫ازاد می شد ماهانه ‪ 700‬میلیون دالر از دارایی های بلوکه شده‬ ‫ایران ازاد می شــود‪ .‬در ماه های گذشته هفت میلیارد دالر از‬ ‫دارایی های ایران ازاد شــده و و در ماه های اینده حدود پنج‬ ‫میلیارد دالر ازاد می شــود‪ .‬االن مذاکرات در شرایط خیلی‬ ‫بهتری است‪ .‎‬مسیری که طی کردیم در ‪10‬ماه گذشته مسیر‬ ‫مناسبی بوده و داریم روی راه حل ها کار می کنیم‪».‬‬ ‫بعد از روز هفتم!‬ ‫اما بعد از پایان این مذاکرات کری و ظریف یکبار دیگر‬ ‫با هم دیدار دو جانبه داشتند‪ .‬کری هم به جمع خبرنگاران امد‬ ‫و گفت‪« :‬زمان بیشتری نیاز است تا بتوانیم به توافق جامع‬ ‫دست یابیم‪ .‬این مذاکرات زمان بر است و مسائل پیچیده و‬ ‫تکنیکی است‪ .‬هم چنین مذاکرات هسته ای زمان بیشتری‬ ‫می طلبد زیرا ما نمی خواهیــم که صرفا هر توافقی را انجام‬ ‫بدهیم بلکه ما به دنبال توافق درست هستیم‪.‬در این دوران‬ ‫تمدید شــده هیچ تعلیق تحریم بیشتری نخواهیم داشت‪.‬‬ ‫اگرچه پیشــرفت قابل توجهی در جهت دستیابی به توافق‬ ‫حاصل شــده اما با وجود ایده های جدید ارائه شده هنوز در‬ ‫ماه های اینده مذاکرات سخت پیش خواهد رفت‪ .‬من قصد‬ ‫ندارم در مورد تمام چیزهایی که به توافق رسیدیم صحبت‬ ‫کنم‪ .‬شکاف ها هنوز وجود دارد و باید نظرات را نزدیک کرد‪.‬‬ ‫باید به ســرعت به نتیجه برســیم‪ .‬به یک راه حل امن تر و‬ ‫منطقی تر در ارتباط با نتایج توافقنامه (ژنو) برسیم‪ ».‬کری‬ ‫در ادامه اظهار کرد که ایران در گذشته ‪ 200‬کیلو اورانیوم‬ ‫غنی شده تا ‪ 20‬درصد داشت اما امروز ان را ندارد و پیشرفت‬ ‫پروژه اراک امروز متوقف شده است‪ .‬یک سال پیش برنامه‬ ‫هسته ای ایران با سرعت داشت به سمت غنی شدن پیش‬ ‫می رفت اما امروز ایران این روند را متوقف کرده و به عقب‬ ‫برگشته است‪ .‬وی در مورد هماهنگی دولت امریکا و کنگره‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ت سوزی کرد‬ ‫امریکا فرص ‬ ‫فکر می کردند ایران در دقیقه ‪ 90‬کوتاه می اید‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫کارشناسمسائلهستهای‬ ‫‪3‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫به دنبال هفت روز مذاکرات فشــرده و حساس وین‬ ‫طرفین تصمیم گرفتند گفت وگوهای هســته‪‎‬ای را در دو‬ ‫مرحله تمدید کنند؛ نخستین مهلت تا دهم اسفندماه ب رای‬ ‫رسیدن به توافق سیاســی و دومین مهلت تا تاریخ ‪ 10‬تیر‬ ‫ب رای نیل به توافق جامع و فنی‪.‬‬ ‫توافق سیاسی بدان معناســت که در این مدت اراده‬ ‫سیاستمداران روی حل موضوع و ارائه راهکارهایی سیاسی‬ ‫ب رای حل مسائل حقوقی و فنی تمرکز یابد‪ .‬اگر طرفین اراده‬ ‫سیاسی داشته باشند مسائل حقوقی و فنی نیز سریع تر حل‬ ‫و فصل خواهد شــد و به توافق کلی دست خواهند یافت‪.‬‬ ‫همچنین در این توافق باید جدول لغو تحریم ها و کف توان‬ ‫هسته ای ای ران مشخص شود‪.‬‬ ‫امــا دســتاورد‬ ‫ملموس ایــن دور از‬ ‫مذاکرات را شاید تنها‬ ‫بتوان ازاد شدن بخشی‬ ‫از دارای ی های ای ران در‬ ‫طول هفت ماه تمدید‬ ‫مذاکــرات دانســت‪.‬‬ ‫درواقــع قــرار بر این‬ ‫شده است که در طول‬ ‫هفت مــاه و چند روز‬ ‫تمدید مجدد مذاکرات‪،‬‬ ‫ای ران ماهیانه مبلغ ‪700‬‬ ‫هزار دالر از دارای ی های‬ ‫بلوکه شــده خــود را‬ ‫دریافــت کنــد‪ .‬در‬ ‫مجمــوع ب ر اســاس‬ ‫توافق هــای صورت‬ ‫گرفتــه ‪ 13‬میلیــارد‬ ‫دالر از دارای ی هــای‬ ‫ایران ازاد خواهد شد‪،‬‬ ‫این در حالی است که‬ ‫گفته م ی شــود ایران‬ ‫حدودا ‪ 100‬میلیارد دالر‬ ‫دارایی مسدود شده دارد‪.‬‬ ‫همچنین دیگر دستاورد این مذاکرات این است که طی‬ ‫گفت وگوها‪ ،‬خطوط اشتراک و اختالف و طرح هایی که هر‬ ‫یک از طرفین ارائه دادند نیز مشخص شد‪.‬‬ ‫حال سوال اینجاست که چرا با وجود مذاکرات فشرده ای‬ ‫که با حضور وزرای خارجه در وین برگزار شــد بازهم طرفین‬ ‫نتوانســتند به نتیجه مطلوب دست یابند‪ .‬در این خصوص‬ ‫باید گفت که امریکا فرصت ســوزی کرد‪ .‬بــه بیان دیگر‬ ‫ایاالت متحده امریکا تحت تاثیر البی اســرائیل از مسقط‬ ‫به موقعیت مذاکرات شــش ماه قبل بازگشت و در وین در‬ ‫جایی نشستند که قبال بودند‪ .‬در مقطع فعلی نیز اگر امریکا‬ ‫در مورد تحریم ها و لغو ان کمی انعطاف از خود نشان دهد‬ ‫فرصت تمدید را از دست نخواهد داد‪ .‬سیاست اشتباه امریکا‬ ‫که در مذاکرات وین نیــز ان را ادامه داد ایــن بود که فکر‬ ‫م ی کرد ای ران در دقیقه ‪ 90‬کوتاه خواهد امد‪ .‬اما ای ران تاجایی‬ ‫که م ی توانســت در مذاکرات کوتاه امده و انعطاف الزم را‬ ‫نشــان داده بود‪ .‬اکنون دیگر نوبت امریکاســت که از خود‬ ‫انعطاف نشان دهد‪ .‬در عین حال اعضای گروه ‪ 5+1‬فرصت‬ ‫کافی ب رای بررســی تمامی پیشنهادهای جدید مطرح شده‬ ‫را نداشتند‪ ،‬بناب راین مجبور شدند مذاکرات را تمدید کنند‪.‬‬ ‫در واقع نتیجه مذاکرات انچنــان که مورد انتظار بود‬ ‫تحقق پیدا نکرد‪ .‬البته بنده نیز پیش از این پی ش بینی کرده‬ ‫بودم که در مورد کلیات به توافق برسند اما به خاطر دالیلی‬ ‫که ذکر شد‪ ،‬این گونه نشد‪.‬‬ ‫همچنین یکی دیگر از ملزومات رســیدن به توافق‬ ‫این اســت که امریکا نگاهش را نسبت به مساله تحریم ها‬ ‫علیه ای ران تغییر دهد‪ .‬رویکرد امریکا به این صورت است که‬ ‫از تحریم ها به عنوان یک ابزار علیه ای ران استفاده م ی کند‬ ‫اما باید ب رای رســیدن به توافق در ایــن رویکرد و نگاهش‬ ‫تجدیدنظر کند‪ .‬اما باید توجه داشــت که انها نگاه شان را‬ ‫تغییر نخواهند داد مگر اینکه ای ران خود در داخل اقداماتی را‬ ‫انجام دهد و به غرب نشان دهد که م ی تواند با اتکا به نفس‬ ‫از لحــاظ اقتصــادی‬ ‫انچــه م ی‪‎‬خواهد را‬ ‫تامین کند‪.‬‬ ‫در رابطــه بــا‬ ‫رویکرد بازیگران حاضر‬ ‫در مذاکرات هسته ای‬ ‫نیــز باید گفــت که‬ ‫اغلب مذاکره کنندگان‬ ‫خواهان رســیدن به‬ ‫نتیجــه بودنــد‪ ،‬زیرا‬ ‫دیدیــم کــه چین با‬ ‫یک طــرح جدید در‬ ‫مذاکرات حاضر شده‬ ‫بود که خود بیانگر ان‬ ‫اســت که این کشور‬ ‫م ی خواهد این موضوع‬ ‫هرچه سریع تر حل و‬ ‫فصل شود‪ .‬همچنین‬ ‫روس ها نیز با وجودی‬ ‫که خــود در تحریم‬ ‫به ســر م ی برنــد اما‬ ‫مایلند گفت وگوهای‬ ‫هســته ای به نتیجه‬ ‫برسد زی را در این صورت انها نیز اسان تر با ای ران وارد تعامالت‬ ‫تجاری خواهند شد‪ .‬در واقع در مورد رویکرد روسیه در مورد‬ ‫مذاکرات دو تحلیل وجــود دارد؛ عده ای مانند بنده معتقدند‬ ‫که روسیه م ی خواهد تحریم ها برداشته شود و به دنبال حل‬ ‫مساله هسته ای ای ران است‪ .‬یعنی اگر تحریم ها برداشته شود‪،‬‬ ‫روسیه م ی تواند راحت تر با ای ران کار کند و منافعش در پایان‬ ‫دادن به تحریم ها است‪ .‬اگر تحریم ها برداشته شود‪ ،‬روسیه‬ ‫بازار ای ران را از دست نخواهد داد و در زمینه دفاعی و تجهی زات‬ ‫هســته ای‪ ،‬همکاری منحصر به فردی با ای ران دارد و به نفع‬ ‫مسکو است که تحریم ها پایان یابد و در این راه به دنبال این‬ ‫رویکرد است‪ .‬ولی در مقابل برخی م ی گویند منافع روسیه‬ ‫ایجاب م ی کند که تحریم ها پایــان نیابد و ای ران همچنان‬ ‫محتاج رابطه نزدیک با روسیه باشد که به نظر م ی رسد این‬ ‫یک دیدگاه بدبینانه است‪ .‬البته تحلیلگران شواهد و قراینی‬ ‫سیاست‬ ‫درباره بحث هسته ای ایران اظهار کرد‪« :‬کنگره امریکا در‬ ‫مذاکرات باید با دولت هماهنگی تنگاتنگی داشــته باشد و‬ ‫ما به این موضوع نیازمندیم البته همکاری کنگره با دولت‬ ‫امریکا را در مذاکرات نمی توان نادیده گرفت‪ ».‬وزیر خارجه‬ ‫امریکا در پاسخ به سوال خبرنگار ایرانی مبنی بر اینکه شما‬ ‫می خواهید همه چیز را از جمله پلوتونیوم‪ ،‬غنی سازی و غیره‬ ‫صفر کنید پس کی تحریم ها را صفر می کنید؟ گفت‪« :‬هنوز‬ ‫که توافق جامع امضا نشده اســت و ایران به سمت توافق‬ ‫حرکت کرده و ما هم مقداری از تحریم ها را برداشــته ایم‪.‬‬ ‫اگر ایران توافق جامع را امضا کند ما هم نگرانی های ایران‬ ‫را درباره تحریم ها رفع می کنیم‪ ».‬کری با طرح این سوال‬ ‫که ایا ما می خواهیم تحریم ها را لغــو کنیم؟ گفت که بله‪.‬‬ ‫ما می خواهیم لغوشــان کنیم‪ .‬ما به دنبال راهی برای پایان‬ ‫دادن به تحریم ها هستیم‪ .‬اما این فقط مساله شش کشور‬ ‫نیست بلکه مساله جهان است‪ .‬محمد جواد ظریف هم پس‬ ‫از جان کری به جمع خبرنگاران امد تا پاسخگوی سواالت‬ ‫انها باشــد‪ .‬وزیر خارجه ایران با بیان اینکه برای رســیدن‬ ‫به چارچوب توافق یا تفاهم سیاســی حتما چهار ماه وقت‬ ‫خوبی است افزود‪« :‬هیات ما از همین امروز امادگی دارد‪،‬‬ ‫مذاکره کند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬تصمیم گرفتیم مفاد برنامه اقدام مشترک‬ ‫را تا نهم تیر تمدید کنیم تا امکان مذاکره فراهم شود و سعی‬ ‫داریم مذاکرات را طی حداکثر چهار ماه نهایی کنیم و از زمان‬ ‫باقی مانده برای نهایی کردن توافق اســتفاده کنیم‪ .‬ایران و‬ ‫‪ 5+1‬تعهداتشان را بر اساس اقدام مشترک ادامه می دهند و‬ ‫اژانس نیز به نظارت خود ادامه می دهد و نشست بعدی در اذر‬ ‫ماه برگزار می شود‪».‬‬ ‫وزیر خارجه کشورمان با اشاره به کسانی که تحریم ها‬ ‫برایشان مهم است‪ ،‬اظهار داشــت‪« :‬انها باید بدانند که تنها‬ ‫مذاکره است که می تواند اعتماد ایجاد کند‪ .‬ما نمی خواهیم‬ ‫تمام هفت ماه و هفت روز را صــرف توافق کنیم‪ ».‬ظریف‬ ‫گفت‪« :‬توافق به زودی به نتیجه خواهد رســید و ان شاءاهلل‬ ‫مردم به توافقی که برای همه برد خواهد بود می رســیم که‬ ‫در ان هم جامعه بین المللی از فشار بر مردم ایران که حاصلی‬ ‫نداشته‪ ،‬دست خواهند کشــید و هم مردم ایران با اطمینان‬ ‫جامعه بین المللی برنامه هسته ای شــان را ادامه می دهند و‬ ‫فکر می کنم تا ان روز فاصله زیــادی نداریم‪ .‬هر چند برخی‬ ‫گروه هایی که موجودیت خود را در تنش می بینند‪ ،‬از این روند‬ ‫خوشحال نیستند و در اینده هم کمتر خوشحال می شوند‪»‎.‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬فکر می کنم توافق ژنو مشــخص است‪.‬‬ ‫البته خوشحالیم که دنیا کمتر نگران باشد و از ابتدا هم جای‬ ‫نگرانی نبود‪ .‬گروهی تالش داشتند این برنامه را خطرناک‬ ‫نشان دهند و خوشــحالیم که صدای این گروه امروز کمتر‬ ‫شده است‪ ».‬ظریف در پاســخ به خبرنگار سی‪.‬ان‪.‬ان درباره‬ ‫ادامه مذاکرات گفت‪« :‬بعد از جشن شکرگزاری در کشورهای‬ ‫غربی بالفاصله به مذاکرات باز می گردیم و منتظر چیز دیگری‬ ‫نمی مانیم‪ ».‬وی خاطرنشان کرد‪« :‬این بار‪ ،‬دیگر دیپلمات ها‬ ‫منتظر اخرین لحظه نمی مانند تا اخرین کارت خود را رو کنند‬ ‫و به سرعت مذاکرات جدی را اغاز خواهند کرد‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬فکر می کنم که جامعه بین المللی و کشورهایی که با‬ ‫ایران مشغول مذاکره هستند پی بردند که ایران به تعهداتش‬ ‫پایبند است و تالش های ایران هراسانه فایده ندارد و مردم ما‬ ‫دنبال درگیری نیستند‪ ،‬اما از حقوقشان هم نمی گذرند‪ .‬نکته‬ ‫دیگر این اســت که تحریم ها درست است که بر مردم تاثیر‬ ‫منفی می گذارد‪ ،‬اما مردم ایران را از پیگیری حقوقشــان باز‬ ‫نمی دارد و رئیس جمهور هم امروز گفتند‪ ،‬تنها از مسیر تفاهم‪،‬‬ ‫توافق عادالنه و سازنده می توان به نتیجه رسید و یقین دارم‬ ‫برای رسیدن به راه حل باید از زیاده خواهی دست برداشت و‬ ‫توجه کرد که دانش هسته ای ما واقعیتی روی زمین است و‬ ‫احساس می کنم بدون اشاره به جزئیات مذاکرات ما به چنین‬ ‫دستاوردی رسیده ایم‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫نیز ب رای ان ذکر م ی کنند‪ .‬در این بین اگر بخواهیم منصفانه‬ ‫در این مورد قضاوت کنیم‪ ،‬باید گفت در چارچوب تحریم ها‪،‬‬ ‫روسیه بیشتر به ســمت غرب تمایل داشته و دیدگاهش به‬ ‫‪ 5+1‬یعنی امریکا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬فرانســه و المان نزدیک بوده‬ ‫است‪ .‬زی را روسیه با غن ی ســازی صنعتی در ای ران مخالف‬ ‫است و نم ی خواهد یک رقیب جدی پیدا کند‪ .‬چرا که در این‬ ‫صورت‪ ،‬نه تنها ای ران از روسیه اورانیوم وارد نخواهد کرد‪ ،‬بلکه‬ ‫ای ران م ی تواند خود تبدیل به صادر کننده هم بشود‪.‬‬ ‫در مورد کشورهای غربی عضو گروه ‪ 5+1‬نیز به نظر‬ ‫من قریب به اتفاق خواهان نیل به توافق و رفع تحریم ها علیه‬ ‫ای ران هستند‪ .‬در این مدت شاهد بودیم که فرانسه و المان‬ ‫تالش هایی را ب رای بازگشت به بازار پرسود ای ران از خود نشان‬ ‫دادند‪ .‬در واقع فرانسه عالقه مند است به بازار اتومبیل ای ران‬ ‫بازگردد‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬باتوجه به پیشــگام بودن این کشور‬ ‫در اروپا از لحاظ تولید برق هسته ای (بیش از ‪ 70‬درصد برق‬ ‫فرانسه از برق هسته ای تامین م ی شود)‪ ،‬فرانسویان ب ی میل‬ ‫نیستند با ای ران همکاری داشته باشند اما به دلیل نفوذ البی‬ ‫اسرائیل در این کشور‪ ،‬انها رویکردشان همچنان مخالفت با‬ ‫توان هسته ای ای ران اســت و همسوی ی شان با اسرائیل نیز‬ ‫قابل توجه است‪.‬‬ ‫در رابطه با سیاســت انگلیســی ها نیز باید گفت که‬ ‫سیاست انها به امریکای ی ها نزدیک تر شده است‪ .‬انها به دنبال‬ ‫کنترل و محدود سازی توان هسته ای ای ران هستند‪ .‬در این‬ ‫میان عده ای بر این نظ رند که سیاست انگلیس در نهایت این‬ ‫است که این مذاکرات به نتیجه ای نرسد و منافع خود را در‬ ‫این م ی بیند که همچنان بین ای ران و امریکا اختالفاتی وجود‬ ‫داشته باشد‪ .‬ولی به نظر م ی رســد که انگلیس ی ها به دنبال‬ ‫کنترل سیاست هسته ای ای ران هستند‪.‬‬ ‫همچنین در مــورد امریکا نیز برخــی همین نظر را‬ ‫دارند که این کشــور هم در نهایت نم ی خواهد مذاکرات به‬ ‫نتیجه ای برســد‪ .‬اما من این دیدگاه را قبول ندارم و معتقدم‬ ‫که ایاالت متحده امریکا نیز به دنبال ان است که مذاکرات‬ ‫به نتیجه برسد منتها نتیجه ای که انها م ی خواهند با انچه‬ ‫ما م ی خواهیم متفاوت است‪ .‬اکنون انان همچنان به دنبال‬ ‫این هســتند که تحریم های اقتصادی لغو نشــود بلکه به‬ ‫حالت تعلیق در بیایــد تا بتوانند به عنوان یک شمشــیر‬ ‫داموکلس باالی سر ای ران نگه دارند تا هر زمانی ای ران تخلف‬ ‫(از نظر انها) کرد‪ ،‬بالفاصله تحریم ها را مجددا ادامه دهند‪.‬‬ ‫امریکای ی ها فعال دنبال این سیاست هستند و این رویکرد‬ ‫را به پیش م ی برند که همانطور که در باال اشــاره کردم این‬ ‫سیاست در قبال ای ران نتیجه نخواهد داد‪.‬‬ ‫این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که دولت باراک‬ ‫اوباما خیلی مایل است که این مذاکرات به نتیجه منجر شود‬ ‫تا از ان به عنوان دولتی یاد شــود که پس از ‪ 11‬سال موفق‬ ‫شده است یک بحران بی ن المللی را حل کند‪.‬‬ ‫در شرایط کنونی که مذاکرات یک فرصت هفت ماهه‬ ‫دیگر تمدید شده است برخی بیم ان دارند که مخالفان داخلی‬ ‫و خارجی توافق هســته ای‪ ،‬بر نتیجه نهایی ان اثر منفی‬ ‫بگذارند؛ مخالفانی همچون کنگره امریکا‪ ،‬البی اســرائیل‬ ‫و اع راب‪ .‬در مورد کنگره باید گفت اگــر از جانب اوباما اراده‬ ‫کافی ب رای رســیدن به توافق و رفع تحریم ها وجود داشته‬ ‫باشــد کنگره نم ی تواند در ب رابر او بایســتد‪ .‬در این شرایط‬ ‫کنگره در انزوا قرار م ی گیرد‪ ،‬زی را از یک سو با دولت و از سوی‬ ‫دیگر با اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای عضو گروه ‪ 5+1‬که‬ ‫تحریم ها را لغو کرده اند دچار اختالف خواهد شد‪ .‬اع راب نیز‬ ‫شاید همچنان به مخالفت هایشان ادامه دهند اما کشورهای‬ ‫عربی در ان حدی نیســتند که بتوانند بر نتیجه مذاکرات‬ ‫اثرگذار باشــند‪ .‬در این رابطه مشکل اصلی اسرائیل و البی‬ ‫یهود است‪ ،‬چرا که البی صهیونیســم با تمام توان خود در‬ ‫تالش است که مذاکرات به نتیجه نرســد و از قدرت نفوذ‬ ‫نسبتا باالیی نیز برخوردار است‪.‬‬ ‫نه پیروزی‪ ،‬نه شکست‬ ‫تو گوی مثلث با علی خرم‬ ‫گف ‬ ‫فرهاد کیانفرید‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫بعــد از اینکه نتیجه مذاکــرات وین‪ ،8‬تمدید‬ ‫توافق ژنــو بود منتقــدان و مخالفان مذاکرات‬ ‫هسته ای و دولت این را یک شکست برای تیم‬ ‫هسته ای اعالم کردند‪ .‬ایا واقعا این یک شکست‬ ‫به حساب م ی اید؟‬ ‫تمدید توافق ژنو را نم ی توان یک شکست دانست‪.‬‬ ‫البته متقابال یک پیروزی تمام عیار نیز به شــمار نم ی اید‪.‬‬ ‫زی را مذاکرات بی ن المللی‪ ،‬همواره طوالنی هستند و پستی‬ ‫و بلندی های زیادی دارند و گاهی ممکن است طرفین طی‬ ‫انجام مذاکرات چندین گام به جلو بروند و گاهی درجا بزنند‪.‬‬ ‫بناب راین بایســتی این مذاکرات را به صــورت کالن نگاه و‬ ‫بررسی کرد‪ .‬به عقیده من تا االن نسبتا موفق بود‪ .‬در وین ‪8‬‬ ‫هم به نظر من بخش دیگری از اختالفات میان ای ران و ‪5+1‬‬ ‫رفع شد‪ .‬بناب راین باز هم پیشرفتی در کار به وجود امد‪ .‬زمانی‬ ‫م ی توانیم بگوییم مذاکرات هسته ای با شکست مواجه شده‬ ‫است که طرفین اعالم کنند دیگر امکان مذاکره در خصوص‬ ‫پرونده هســته ای ای ران وجود ندارد‪ .‬یا یکی از طرفین میز‬ ‫مذاکرات را ترک کند‪ .‬اما همچنین اتفاقی رخ نداده و متقابال‬ ‫تمامی وزرای خارجه ‪ 5+1‬و نماینده اتحادیه اروپا اعالم کردند‬ ‫که در پایان ایــن دور مذاکرات به نتایج خوبی دســت پیدا‬ ‫کرده اند و در خصوص اختالفات گام های رو به جلویی برداشته‬ ‫شده است‪ ،‬اما هنوز نیاز به زمان داریم‪ .‬بناب راین از این بابت‬ ‫یک شکست نبوده است‪ .‬اما اگر این دور مذاکرات با توافق‬ ‫نهایی به پایان م ی رسید قطعا خوشحال کننده تر و همچنین‬ ‫یک موفقیت تمام عیار بود‪ .‬ضمن اینکــه نباید فراموش‬ ‫کرد که جریان مذاکرات هســته ای تا کنون مثبت و سازنده‬ ‫انجام شده و از سوی دیگر دانشــمندان ای رانی توانسته اند‬ ‫به تکنولوژی های باالی هسته ای دست یابند‪ .‬امروز ای ران‬ ‫در نقطه ای قرار گرفته که حتی ان دسته از افرادی که قصد‬ ‫ایجاد مداخله ب رای رسیدن به پرونده هسته ای ای ران به نقطه‬ ‫بازدارندگی را داشــته اند‪ ،‬حق غن ی سازی ای ران را به رسمیت‬ ‫شناخته اند‪ ،‬این مساله به این معناست که اگر زمانی اسرائیل‬ ‫یا کشــورهای دیگر تصور حمله به ای ران را داشــته باشند‪،‬‬ ‫توانایی هسته ای ای ران در قالب فعالی ت های صلح امیز ب رای‬ ‫انها بازدارنده اســت‪ .‬امروز ‪ 5+1‬و سایر کشورهای قدرتمند‬ ‫منطقه ای و بی ن المللی‪ ،‬غن ی ســازی ای ران را به رســمیت‬ ‫شــناخته اند به طوریکه ای ران امــروز در جایگاهی قرار دارد‬ ‫که غن ی سازی را نه تنها در سطح ســه و نیم درصد انجام‬ ‫م ی دهد‪ ،‬بلکه از سوخت ‪ 20‬درصد در میله های سوخت راکتور‬ ‫هسته ای ته ران استفاده م ی کند و قادر است ظرف چند ماه از‬ ‫طریق نحوه چینش سانتریفیوژها‪ ،‬غن ی سازی هسته ای خود‬ ‫را به باالی ‪ 95‬درصد ارتقــا دهد‪ .‬نباید نادیده گرفت که طی‬ ‫این ‪ 14‬ماه ای ران و ‪ 5+1‬تصمیم گرفتند تا ب رای حل پرونده‬ ‫هسته ای ای ران به توافق برسند و بر همین اساس طرفین‬ ‫مذاکره در سوم اذرماه سال گذشته در چنین روزی سند ب رنامه‬ ‫اقدام مشترک را امضاء کردند و به این ترتیب دستاورد مهمی‬ ‫ ب رای ای ران و کشورهای جهان ایجاد شد‪ .‬جمهوری اسالمی‬ ‫مذاکرات وین ‪8‬‬ ‫یک موفقیت بود‬ ‫احمد شیرزاد‬ ‫‪5‬‬ ‫نماینده سابق مجلس‬ ‫یک سال پیش در زمانی که تیم هسته ای دولت فرایند‬ ‫مذاکرات را اغاز کرد‪ ،‬بحث ما با غ رب ی ها اصوال بحث مفاهمه‬ ‫بود‪ .‬یعنی مذاکرات ب ه صورت بسیار سربسته و ناموثر صورت‬ ‫م ی گرفت‪ .‬زی را مواضع و دیدگاه های دیگر کشورها را یک نفر‬ ‫(کاترین اشــتون) منعکس م ی کرد‪ .‬دیپلماسی زمانی موثر‬ ‫خواهد بود که تمامی نمایندگان گروه ها و کشورهای درگیر‪،‬‬ ‫دور میز مذاکره حاضر باشند و دیدگاه ها و مواضع خود را مطرح‬ ‫کنند‪ .‬بناب راین هرچقدر تعداد واســطه ها بیشــتر شود رویه‬ ‫دیپلماسی کندتر م ی شود‪ .‬بناب راین اگر قرار به مقایسه شرایط‬ ‫فعلی ای ران در پرونده مذاکرات هسته ای باشد‪ ،‬نباید فراموش‬ ‫کرد که در ان دوران در بهترین حالت‪ ،‬مذاکرات با واســطه و‬ ‫محدود‪ ،‬صورت م ی گرفت که کار را ب رای تیم ای رانی دشــوار‬ ‫م ی کرد‪ .‬زی را زمانی که با شش قدرت جهانی روبه رو هستیم‪،‬‬ ‫هرکدام خواسته ها‪ ،‬مواضع و منافع خاص خود را دارند و باید‬ ‫در یک مذاکره مســتقیم با استفاده از تکنی ک های مختلف‬ ‫دیپلماسی شرایط را به گونه ای پیش ببریم که همه انها را در‬ ‫یک راستا و همسو قرار دهیم‪ .‬بناب راین زمانی که حفاظت از‬ ‫منافع شش کشور را در اختیار یک نفر قرار م ی دهند‪ ،‬شرایط‬ ‫ب رای مذاکره کنندگان بسیار پیچیده و دشوار خواهد شد‪ .‬پس‬ ‫نباید فراموش کرد که ما از همه ایــن مراحل عبور کردیم‬ ‫و توانستیم به یک مفاهمه دســت پیدا کنیم‪ .‬البته زمانی‬ ‫که صحبت از مفاهمه م ی شــود نباید گمان شود که میان‬ ‫طرفین مذاکره هی چ گونه مشکلی وجود ندارد و انها در یک‬ ‫رابطه کامال دوستانه و نزدیک به ســر م ی برند‪ .‬مفاهمه به‬ ‫این معناست که م ی توانیم مواضع خود را بدون واسطه بیان‬ ‫کنیم و طرف مقابل را در جریان ان قرار دهیم که این اقدام‬ ‫به نوبه خود گام بزرگی در پرونده هسته ای به شمار م ی اید‪.‬‬ ‫اقدام دیگری که به واسطه تالش های تیم مذاکره کننده دولت‬ ‫یازدهم طی ‪ 14‬ماه گذشته اتفاق افتاد‪ ،‬ایجاد زبان مشترک به‬ ‫شکل اعداد و رقم‪ ،‬در میان طرفین مذاکره بود‪ .‬به این معنی‬ ‫که دیگر مانند دوران مذاکرات قبلی روند نشس ت ها جدل گونه‬ ‫نبود‪ .‬این روشی بود که از سوی شخص رئی س جمهور ب رای‬ ‫تیم مذاکره کننده مشخص شد‪ .‬یعنی شرایطی را فراهم کنند‬ ‫که طرف های غربی به اطمینان کامل برســند که فعالیت‬ ‫هسته ای ای ران کامال صلح امیز است‪ .‬یعنی بحث های جدلی‬ ‫و کلی و غی ر قابل حل‪ ،‬تبدیل به مسائلی شد که کامال قابل‬ ‫چان هزنی است‪.‬‬ ‫حــال پــس از مذاکرات ویــن‪ ،‬صحب ت هــای اخیر‬ ‫دیپلمات های حاضر در مذاکرات بیانگــر این اصل بود که‬ ‫نشس ت های اخیر و چانه زن ی های طرفین‪ ،‬نتوانسته تمامی‬ ‫ اختالفات و ابهامات را برطرف کند و به زمان بیشــتری نیاز‬ ‫دارند‪ .‬اما این به معنی شکست تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫ای ران یا ‪ 5+1‬نیست‪ .‬بلکه بیانگر ان است که گام های مثبت‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ای ران دستاورد مهم خود یعنی قدرت بازدارندگی هسته ای را‬ ‫در جریان مذاکرات ‪14‬ماه گذشته با گروه ‪ 5+1‬به دست اورده‬ ‫و از این پس باید عالوه بر حفظ صنعت هسته ای خود و پویا‬ ‫نگه داشتن سیاست خارجی‪ ،‬به اقتصاد داخلی کشور تحرک‬ ‫بیشتری ببخشد‪.‬‬ ‫ ب ا وجود اینکــه گمانه زن ی های بســیاری طی‬ ‫ماه های اخیر در خصوص مذاکرات هســته ای‬ ‫مطرح شده بود‪ ،‬دســتیابی به توافق جامع در‬ ‫این پرونده با ‪ 5+1‬نه تنها بعید نبود بلکه کامال‬ ‫ممکن بود‪.‬ب ه طوری که محمدجواد ظریف و حتی‬ ‫رئی س جمهوری اعالم کرده بودند که ‪ 3‬اذر جشن‬ ‫پیروزی هسته ای خواهد بود‪ .‬چه اتفاقی افتاد که‬ ‫پایان مذاکرات‪ ،‬تمدید توافق توســط طرفین‬ ‫مذاکره کننده شد؟‬ ‫بله حتی تا دو روز قبل از پایــان مذاکرات‪ ،‬یعنی‬ ‫در اول اذرماه هم همــه چیز مثبت و موفــق بود‪ .‬حاال با‬ ‫توجه به صحب ت هایــی که در ای ران م ی شــود‪ ،‬نم ی توان‬ ‫دقیق گفت که مشکل از کجا بود‪ .‬اما شواهد مبن ی بر این‬ ‫است که طرفین مذاکرات به طور کامل با یکدیگر همکاری‬ ‫کرده بودند‪ .‬حاال شاید یکی از طرفین ساز مخالف زده است‬ ‫یا اینکه روند مذاکرات طوالنی شــده است‪ .‬به نظرم ب رای‬ ‫اینکه بفهمیم مشــکل در کجای کار بوده باید کمی صبر‬ ‫کرد تا طی روزهای اینده‪ ،‬اعضای ‪ 5+1‬و همچنین مقامات‬ ‫ای رانی مســائل را بازگو کنند‪ .‬قطعا بعــد از اظهارات انها‬ ‫مشخص م ی شود که چه مســائلی موجب تمدید توافق‬ ‫ژنو شده اســت‪ .‬اما همانطور که من در دیگر گفت وگوها‬ ‫اشــاره کرده ام مهمترین مانع دســتیابی به توافق در وین‬ ‫موضوع تحریم های ای ران بود و ممکن است همچنان این‬ ‫مساله موجب تمدید توافق شده باشد‪ .‬زی را طرح و پیشنهاد‬ ‫امریکای ی ها بــرای ای ران جنبه عملیاتی نداشــت‪ .‬امریکا‬ ‫یک اتفاق جالبی کــه در روند مذاکرات رخ داد‪،‬‬ ‫خبر بازگشــت محم د جواد ظریف به کشور بود‬ ‫که بعد از چند ساعت‪ ،‬لغو شد‪ .‬دلیل این تصمیم‬ ‫چه بود؟‬ ‫بله‪ .‬دقیقا همین اتفــاق رخ داده بود‪ .‬ماجرا از این‬ ‫قرار بود که پیــش از حضور جان کری قائم مقام ایشــان‪،‬‬ ‫یعنی اقای برنز‪ ،‬پیشنهادات و طرح هایی را مطرح کردند که‬ ‫نسبت به نشست مسقط کارگشــا تر بود‪ .‬اقای ظریف هم‬ ‫ب رای مطرح کردن انها تصمیم داشتند به کشور بازگردنند اما‬ ‫از سویی هم وزرای خارجه کشور های طرف مذاکره کننده‬ ‫وارد وین شد ه بودند و هم اینکه از سوی مقامات ای رانی اعالم‬ ‫کردند که لزوم ی ب رای بازگشــت نیست‪ ،‬بناب راین بازگشت‬ ‫اقای ظریف لغو شد‪.‬‬ ‫اصال ب ه طور کلی فکر م ی کنید تا چه حد م ی توان‬ ‫به اینده مذاکرات امیــدوار بود؟ چون باتوجه به‬ ‫به امروز در وضعیت اقتصادی داشــتیم‪ .‬همچنین قبل از‬ ‫مذاکرات بسیاری از درامدها و مبالغی از پول ای ران به خاطر‬ ‫تحریم ها بلوکه شده بود و افکار عمومی نیز کمتر نسبت به‬ ‫این مساله اطالع داشت‪ .‬درست است که مبلغ ‪ ٧٠٠‬میلیون‬ ‫دالر از پول های بلوکه شده ای ران هر ماه ازاد م ی شود و این پول‬ ‫نسبت به مجموعه کلی درامدها چشمگیر نیست ولی اگر به‬ ‫فرایندها توجه شود مشاهده م ی کنیم که در مسیر ازادسازی‬ ‫منابع مان حرکت م ی کنیم و همیــن مبلغ نیز در تنگناها و‬ ‫شرایط خطیر کمک حال ما بوده است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬عالمتی‬ ‫که این مذاکرات به فعاالن اقتصادی م ی دهد عالمتی مثبت‬ ‫است و شاهد بودیم که هیات های اقتصادی و تجاری ب رای‬ ‫حضور و سرمایه گذاری در ای ران با یکدیگر رقابت م ی کردند‪.‬‬ ‫همچنین تحریم های بانکی در طول سال های اخیر‪ ،‬کار را‬ ‫لو رفع‬ ‫ب رای فعاالن اقتصادی ما تنگ کرده بود و حال امید ح ‬ ‫انها وجود دارد و دلگرمی انها را دوچندان م ی کند‪ .‬نکته مهم‬ ‫ببینید االن ســیگنال های متضــادی را دریافت‬ ‫م ی کنیم‪ .‬به طوری که یک سو اقای ظریف اعالم کردند که‬ ‫ما بالفاصله مذاکرات را اغاز م ی کنیم و سعی م ی کنیم ظرف‬ ‫چهار ماه اینده به توافق نهایی دســت پیدا کنیم و ممکن‬ ‫است فرصت ‪ 7‬ماهه نیاز نباشد‪ .‬اما از سوی دیگر مخالفان‬ ‫مذاکرات و توافق هسته ای م ی گویند که اعضای ‪ 5+1‬سعی‬ ‫داشته اند سوءاســتفاده کنند و به نوعی تیم مذاکره کننده‬ ‫هسته ای و نظام جمهوری اســامی ای ران را فریب دهند‪.‬‬ ‫بناب راین بایــد صبر کرد و دید چه اتفاقــی م ی افتد و دلیل‬ ‫واقعی این تمدید چه بود‪.‬‬ ‫تاثیری هم در روند مذاکرات ایجاد م ی کند؟‬ ‫خب مسلما تاثیر م ی گذارد‪ .‬اما قاعدتا طرف مقابل‬ ‫به تیم مذاکره کننده ما نگاه م ی کنند‪ .‬هرچقدر اعضای تیم‬ ‫هسته ای ما مســتحکم تر و مصمم تر باشــند‪ ،‬م ی توانند‬ ‫تاثی رات منفی این قبیل اظهارات داخلی را کاهش دهند‪.‬‬ ‫تا چ ه حد تاثیرات و نفوذ کشورهای همسایه و‬ ‫اسرائیل را در تمدید مذاکرات اثرگذار م ی دانید؟‬ ‫واقعیت این اســت که ظرف هفته های گذشــته‬ ‫کشــورهای منطقه ای نهایت مخالفت خــود را با امضای‬ ‫توافق جامع بیــن ای ران و ‪ 5+1‬اعــام کردند و جان کری‬ ‫به عنوان یک مقام ارشد دیپلماسی امریکا‪ ،‬تمام تالش خود‬ ‫را به کار گرفته تا با دیدار و ایجــاد تماس تلفنی با مقامات‬ ‫کشورهای منطقه ای از جمله عربستان سعودی‪ ،‬اسرائیل و‬ ‫ترکیه‪ ،‬خشم انها را فرو بنشــاند و از عصبانیت انها بکاهد‪،‬‬ ‫چرا که این کشورها از این بیم دارند که ای ران پس از امضای‬ ‫توافق جامع نقشی متفاوت از انچه اکنون دارد‪ ،‬ایفا کند‪.‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫دیگر این است که بسیاری از کشــورها در مناقشه ای که در‬ ‫پرونده هسته ای وجود داشت‪ ،‬حرارت امریکای ی ها و اروپای ی ها‬ ‫را در ب رابر ما نداشــتند و ان حساســیت نســبت به پرونده‬ ‫هسته ای وجود نداشت ولی با تحریم ها همراهی م ی کردند اما‬ ‫در شرایطی قرار گرفته ایم که همین که لحظه توافق نزدیک‬ ‫م ی شــود‪ ،‬فضایی روانی ب رای اینکه غرب ی ها به کشورهای‬ ‫ثالث فشار بیاورند تا تحریم های ای ران را جدی بگی رند به وجود‬ ‫م ی اید‪ .‬در پایان نکته ای که باید به ان اعتراف کرد این است‬ ‫که تمدید مذاکرات اندکی فضا را ب رای حل مسائل و اختالفات‬ ‫به تاخیر انداخت ولی به معنای شکست نیست چرا که اگر به‬ ‫ادبیات دیپلمات ها توجه کنیم مشاهده م ی کنیم در ادبیات‬ ‫انها صحبتی از عدم توافق نیست و بحث تالش ب رای رسیدن‬ ‫به یک توافق خوب و مبتنی بر بازی برد ‪ -‬برد اســت‪ .‬باید‬ ‫تاکید کنم که دیگر بازگشت به شرایط گذشته ب رای طرفین‬ ‫امکانپذیر نیست‪ .‬مساله دیگر این است که چه چیزهایی را در‬ ‫مذاکرات از دست داده ایم‪ .‬االن باید از کسانی که منف ی خوانی‬ ‫م ی کنند‪ ،‬پرسید که ما چه چیزی را از دست داده ایم‪ .‬ما االن‬ ‫یک فناوری را به دست اوردیم و این فناوری در کشور بومی‬ ‫ شده اما باید دانست که این فناوری در ذهن افراد است و نه در‬ ‫تعداد سانتریفیوژها که این مساله قابل از بین بردن نیست‪.‬‬ ‫اگر به نحوه کار دولت روحانی توجه کنیم و نحوه ورود انها‬ ‫به پرونده هسته ای را مورد بررسی قرار دهیم متوجه م ی شویم‬ ‫که نه دانش هسته ای ما و نه پرستیژ سیاسی ما از بین نرفته‬ ‫بلکه دانش هسته ای ما افزایش و پرستیژ سیاسی ما نیز ترمیم‬ ‫ی که امروز مخابره م ی شود این است که به‬ ‫یافته است‪ .‬پیام ‬ ‫ما احترام بگذارید چون قابل احترام هستیم و باید با ملت ای ران‬ ‫نه به زبان تهدید بلکه به زبان تکریم صحبت کرد‪ .‬به ه ر حال‬ ‫مذاکرات موجب افزایش احترام ملت ای ران شد و انچه نصیب‬ ‫ما شد‪ ،‬دستاوردهای خوب بود هرچند ایده ال نبود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫بسیاری برداشته شده ‪ ،‬اما ب رای موفقیت نهایی نیاز به زمان‬ ‫بیشتری اســت‪ .‬در شرایطی م ی توان نشســت های وین را‬ ‫شکست هسته ای دانست که همه وزرای حاضر در ان اعالم‬ ‫کنند که دیگر این پرونده قابلیت چان هزنی و گفتمان ندارد‪ .‬اما‬ ‫ی که در سوم اذرماه رخ داد این است که مذاکره کنندگان‬ ‫اتفاق ‬ ‫ی مسائل را حل کنند و به یک توافق نهایی‬ ‫نتوانستند تمام ‬ ‫برسند‪ .‬بناب راین اگر این مبانی و منحنی را برون یابی کنیم‬ ‫قطعا به این نتیجه خواهیم رسید که توافق نهایی حاصل‬ ‫خواهد شد‪.‬اما نکته دیگری که الزم اســت مورد توجه قرار‬ ‫بگیرد این است که برگشت شرایط و فضای مذاکرات به یک‬ ‫سال گذشته ب رای هیچ کدام از طرفین مذاکره (ای ران و امریکا)‬ ‫امکان پذیر نیست‪ .‬زی را در خصوص طرف مقابل باید در نظر‬ ‫داشت که کمربند تحریم ها طی یک سال گذشته ازادتر شده‬ ‫و اگر بخواهند مجددا اوضاع را به عقب برگردانند با مســیر‬ ‫دشواری روبه رو خواهند بود‪ .‬به طور کلی یکی از دالیلی که انها‬ ‫در شرایط فعلی با لغو تمامی تحریم ها موافقت نم ی کنند نیز‬ ‫مشکالت زیاد طرح تحریم های دوباره در صورت بروز مشکل‬ ‫و اختالف است‪ .‬در مقابل نیز ما در مسیری گام برداشته ایم که‬ ‫امکان بازگشت از ان وجود ندارد و نم ی توانیم شرایط بحران‬ ‫اقتصادی در کشور را که در دوران ریاست جمهوری محمود‬ ‫احمدی نژاد بر کشــور حاکم بود را مجددا تجربه کنیم‪ .‬زی را‬ ‫نه تنها مردم و دولت امادگی این بحران را ندارند‪ ،‬بلکه شرایط‬ ‫و فضای سیاسی موجود نیز به گونه ای نیست که بتوانیم این‬ ‫ریسک را انجام دهیم‪ .‬ضمن اینکه در دیدگاه نخبگان سیاسی‬ ‫حال حاضر‪ ،‬وجود اختالف و درگیری میان ای ران و قدرت های‬ ‫بزرگ جهانی در ان ســطحی که در دوران دولت های نهم و‬ ‫دهم بود‪ ،‬لزومی ندارد‪ .‬کشــور در ان دوران وارد اختالفات و‬ ‫درگیری هایی شد که قطعا اگر فرایند قبل از مذاکرات ادامه‬ ‫م ی یافت و وضع تحریم ها بدتر م ی شد‪ ،‬شرایط بدتری نسبت‬ ‫خواستار تعلیق برخی تحریم های اعمال شده علیه ایران‬ ‫است‪ ،‬این در حالی است که ای ران تاکید دارد پس از دستیابی‬ ‫به توافق جامــع و نهایی به منظور جلــب اعتماد با هدف‬ ‫برداشتن گام های اعتماد ساز متقابل باید تحریم ها به طور‬ ‫کامل لغو شود‪ .‬این در حالی اســت که دولت امریکا درباره‬ ‫بخشی از تحریم هایی که توسط کنگره وضع شده نم ی تواند‬ ‫به طور مستقل تصمیم گیری کند و تاکنون هم نتوانسته یا‬ ‫نخواسته است تضمین عینی را به جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫درباره اینده این تحریم ها ارائه کند تا ای ران هم ب رای برداشتن‬ ‫گام های اعتماد ســاز متقابل اطمینان حاصل کند‪ .‬بر پایه‬ ‫چنین شرایطی بود که اقای روحانی هم به صراحت اعالم‬ ‫کرد تاکنون جمهوری اسالمی ایران به اندازه کافی از خود‬ ‫انعطاف نشان داده و وقت ان است که طرف مقابل انعطاف‬ ‫بیشــتری از خود به نمایش بگذارد و اجازه ندهد مســائل‬ ‫داخلی بر روند مذاکرات تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫صحب ت های ظریف و اشتون تمایل زیادی برای‬ ‫شــروع بالفاصله مذاکرات وجود دارد‪ .‬احتماال‬ ‫بعد از روز شکرگزاری در امریکا مذاکرات ادامه‬ ‫پیدا م ی کند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫گزا‬ ‫ر‬ ‫ش‬ ‫تنفسمصنوعیبهتوافقنامهژنو‬ ‫روایتی متفاوت از مذاکرات هسته ای وین‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مذاکرات هســته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در شــهر‬ ‫وین پایان یافت‪ .‬هم اکنون‪ ،‬در روزهای ســرد اخرین ماه از‬ ‫فصل پاییز و در حالی که تاریخ سوم اذرماه نیز سپری شده‬ ‫است‪،‬خبری از توافق جامع هسته ای و متنی حقوقی و گویا‬ ‫که بتواند در بردارنده تعهد و تکلیفی جدید ب رای طرفین باشد‬ ‫نیســت‪ .‬طرفین در جریان مذاکرات وین به ناممکن ترین‬ ‫ممکن تن دادند! در حالی که تمدید توافقنامه ژنو تا قبل از‬ ‫مذاکرات به یک احتمال صفر و ناممکن تبدیل شــده بود‪،‬‬ ‫در نهایت طرفین به دلیل کمبود وقت و باقی ماندن برخی‬ ‫اختالفات تعیی ن کننده ناچار به انتخــاب چنین گزینه ای‬ ‫شدند‪ .‬در اینجا نه از توافق بر ســر کلیات خبری بود و نه‬ ‫از امضای یک توافقنامه موقت جایگزیــن! توافقنامه ژنو‬ ‫با تنفســی مصنوعی به قاموس سیاســت خارجی ای ران‬ ‫و اعضای ‪ 5+1‬بازگشــت‪ .‬در دهمین دور مذاکرات جامع‬ ‫هســته ای در وین توافقنامه ژنو تا ‪ 10‬تیــر ماه ‪ 94‬تمدید‬ ‫شد و قرار است مذاکرات ب رای دستیابی به توافق به زودی‬ ‫اغاز شود‪ .‬براساس توافق صورت گرفته مذاکرات به زودی‬ ‫اغاز و طی هفته های اینده ب رای دســتیابی به توافق ادامه‬ ‫م ی یابد‪ .‬ترتیبات ازادی دارای ی های ای ران ب ر اساس توافق ژنو‬ ‫ادامه پیدا خواهد کرد و برخی جزئیات زمانبندی در دســت‬ ‫تنظیم است‪.‬‬ ‫به راستی در مذاکرات وین ‪ 8‬یا اخرین دور از مذاکرات‬ ‫هسته ای (قبل از فرا رسیدن ضرب االجل زمانی ‪ 24‬نوامبر)‬ ‫چه چیزی رخ داد؟ چه چیزی سبب شد تا طرفین از توافق‬ ‫قطعی عبور کرده و به صــدور بیانیه سیاســی و تمدید‬ ‫توافقنامه ژنو اکتفا کنند؟ چــه عوامل و مالحظاتی بر میز‬ ‫مذاکرات وین سایه انداخت و چرا در نهایت دود سفید از هتل‬ ‫کوبورگ به اسمان ب رنخاست؟ در این خصوص نکاتی وجود‬ ‫دارد که نم ی توان به سادگی از کنار انها گذشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬یکــی از اصل ی ترین عواملی کــه منجر به عدم‬ ‫امضای توافق نهایی میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬شــد‪ ،‬به‬ ‫ســطح اختالفات طرفین باز م ی گردد‪ .‬منابع رسمی قبل از‬ ‫مذاکرات اخیر وین بارها از اختالف جدی بر سر می زان غنی‬ ‫سازی اورانیوم‪ ،‬نحوه تعیین و محاســبه نیازهای اساسی‬ ‫‪ Practical needs‬و از ان مهم تر اختالف بر سر نحوه‬ ‫برداشته شدن تحریم ها سخن به میان اورده بودند‪ .‬در این‬ ‫میان برخی اعضای ‪ 5+1‬از جمله امریکا و فرانسه از جدی‬ ‫و عمیق بودن شکاف ها سخن م ی گفتند و مقامات روسی‬ ‫از پیشرفت ‪ 98‬درصدی در مذاکرات! این پارادوکس بیش از‬ ‫انکه محصول پیچیدگی رفتار سیاستمداران باشد‪ ،‬برخاسته‬ ‫از اختالفات طرفین پشت میز مذاکرات هسته ای بود‪ .‬شاید‬ ‫این ســخن کمی اغ راق امیز به نظر برسد اما اعضای ‪5+1‬‬ ‫در جریان مذاکرات وین نشان دادند که حتی بر سر توصیف‬ ‫شــرایط موجود نیز با یکدیگر اتفاق نظر ندارند چه رســد‬ ‫به ترسیم وضعیت گذار یا وضعیت مطلوب!‬ ‫روند سینوسی مذاکرات نیز معلول همین مساله بود‪.‬‬ ‫چهره های متناوب خنــدان و گرفته ای که پس از پایان هر‬ ‫نشست در هتل کوبورگ شاهد ان بودیم‪ ،‬برخاسته از ناتوانی‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬در اتخاذ تصمیــم نهایی و تعیی ن کننده بود‪.‬‬ ‫اصل ی ترین پی ش شرط اتخاذ هرگونه تصمیم قطعی (اعم از‬ ‫سلبی یا ایجابی)‪ ،‬داشتن برداشت مشترک از یک واقعیت‬ ‫است‪.‬این برداشت حداقلی مشــترک میان اعضای ‪5+1‬‬ ‫وجود نداشت‪ .‬در هر صورت مذاکرات هسته ای وین در ابتدا‬ ‫با هدف دستیابی به « توافق جامع» اغاز شد‪ .‬توافق جامعی‬ ‫که بتواند کلیات و جزئیات مربــوط به حوزه های اختالفی‬ ‫مربوط به فعالی ت های هســته ای صلح امیز کشورمان را‬ ‫پوشــش دهد‪ ،‬اگرچه از همان هفته های قبــل از برگزاری‬ ‫مذاکرات وین و در جریان مذاکرات مسقط مشخص شد که‬ ‫احتمال رسیدن به توافقی جامع که همه کلیات و جزئیات‬ ‫مورد اختالف را در ب ر بگیرد بســیار اندک خواهد بود‪ .‬با این‬ ‫حال هنوز طرفین در خصوص امکان رسیدن به توافق جامع‬ ‫اب راز امیدواری م ی کردند‪ .‬پس از اغــاز مذاکرات اخیر وین‪،‬‬ ‫در همان روزهای نخست نشــانه های عدم امکان رسیدن‬ ‫به توافق جامع و قطعی محرز گردید‪ .‬در چنین شــرایطی‬ ‫«توافق بر ســر کلیات» جایگزین «توافق جامع» شد‪ .‬اما‬ ‫موضوع به این نقطه نیز ختم نشــد! ادامــه زیاده خواهی‬ ‫طرف غربی و تاثیرپذیری سه کشور اروپایی المان‪ ،‬فرانسه‬ ‫و انگلیس از رژیم صهیونیستی ســبب شد تا «رسیدن به‬ ‫تفاهم سیاسی» جایگزین «رسیدن به توافق بر سر کلیات»‬ ‫شود‪ .‬با همه این اوصاف‪ ،‬در نهایت غرب به همین چارچوب‬ ‫نیز پایبند نماند تا در نهایت توافق ژنو بار دیگر تمدید شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬موکول کردن بازی به دقیقه ‪ 90‬بدترین نوع بازی‬ ‫در مذاکرات حساس و تعیی ن کننده محسوب م ی شود‪ .‬نباید‬ ‫فراموش کرد که گل زدن در دقیقه ‪ 90‬ممکن است پیروزی‬ ‫شیرینی را ب رای کسی که گل م ی زند رقم بزند اما به همان‬ ‫اندازه ب رای تیمی که گل دریافت م ی کند تلخ خواهد بود! از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬اساسا وقتی بازی به دقیقه ‪ 90‬موکول م ی شود‪،‬‬ ‫دیگر فرمول برد ‪ -‬برد کارایی خود را از دســت خواهد داد و‬ ‫بازی برد‪ -‬باخت یا باخت‪ -‬باخت جایگزین ان م ی شود‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ بازیگران مخرب‬ ‫ایاالت متحــده امریــکا‪ :‬واشــنگتن کماکان‬ ‫اصل ی تریــن بازیگر مخرب مذاکرات هســته ای در وین ‪8‬‬ ‫محسوب م ی شد‪ .‬زیاده خواهی تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫امریکا و درخواست انها در خصوص پذیرش بازرس ی های‬ ‫فراقانونی و فراسازمانی (فراتر از تعهداتی که ای ران به اژانس‬ ‫داده است) از یک ســو و اصرار انها بر عدم رفع تحریم های‬ ‫چند جانبه شورای امنیت و حتی عدم رفع برخی تحریم های‬ ‫اولیه و ثانویه اعالم شده از سوی امریکا سبب شد تا عمال‬ ‫معادله در نقطه مذاکرات مسقط متوقف شود‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫فرانســه در جریان مذاکرات هســته ای‬ ‫اخیر کمــاکان نقــش بازدارنــده ای ایفا‬ ‫کرد‪ .‬البته این بار لــوران فابیوس‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه این کشــور ســعی کــرد در‬ ‫ظاهر از اتخــاذ مواضع ســلبی در مقابل‬ ‫دوربین های خربنگاران خودداری کند تا‬ ‫مانند مذاکرات ژنو هزینه ســنگینی را به‬ ‫لحاظ بین املللی پرداخت نکند‬ ‫سیاست‬ ‫همسان سازی مذاکرات هسته ای ای ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫با مذاکرات هســته ای ایاالت متحده امریکا و هند در سال‬ ‫‪ 2006‬میالدی و اب راز امیدواری ناشیانه برخی سیاستمداران‬ ‫غربی مانند لوران فابیوس‪ ،‬وزیر امور خارجه فرانسه مبن ی بر‬ ‫دســتیابی به توافق در دقیقه ‪ 90‬سبب شد تا در این دقیقه‬ ‫دو طرف ترجیح دهند داور زودتر ســوت پایــان بازی را به‬ ‫صدا در اورد! این دومی ن بار بود که اب راز امیدواری نسبت به‬ ‫گشایش کار در اخرین دقیقه مذاکرات هسته ای محاسبات‬ ‫طرفین را ب ر هم م ی زد‪ .‬این مســاله منجــر به جایگزینی‬ ‫«ایده ال گرایی» با «واقع بینی» خواهد شــد‪ .‬این موضوع‬ ‫در جریان مذاکــرات وین ‪(6‬مذاکرات ما قبل فرا رســیدن‬ ‫ضرب االجل زمانی اول) و وین ‪(8‬مذاکرات هسته ای اخیر)‬ ‫قابل مشــاهده بود‪ .‬امید طرفین نسبت به تغییر مطالبات‬ ‫و خواســته های یکدیگر در روزهای پایانی مذاکرات سبب‬ ‫شد تا انها قدرت تمرکز بر راهکارهای جایگزین را از دست‬ ‫بدهند‪.‬‬ ‫‪ -3‬رســیدن به توافق نهایی و حتی توافق کلی بر‬ ‫ســر چارچوب ها‪ ،‬یک پی ش شــرط اصلی و الزم داشــت‪.‬‬ ‫این پی ش شــرط «اتخاذ تصمیم تعیی ن کننده» از ســوی‬ ‫ایاالت متحده امریکا بود‪ .‬اگر ایــن تصمیم همان فردای‬ ‫روز توافقنامه ژنو و حتی قبل از ان اتخاذ م ی شــد‪ ،‬اساسا‬ ‫توافقنامه جامع هسته ای در همان زمان به امضا م ی رسید‪.‬‬ ‫با این حال دولت امریکا و دیگر اعضای ‪ 5+1‬در دو مبحث‬ ‫مهــم و تعیی ن کننده یعنی «تعیین نیازهای اساســی» و‬ ‫«نحوه برداشته شدن تحریم ها» به زیاده خواه ی های خود‬ ‫ادامه دادند‪.‬این روند در جریان مذاکرات اخیر وین نیز ادامه‬ ‫داشت‪.‬همان گونه که اشاره شــد‪ ،‬روند سینوسی مذاکرات‬ ‫به خوبی نشــان دهنده عدم اتخاذ تصمیمی قاطع از سوی‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬جهت رســیدن به توافق نهایــی بود‪.‬پس از‬ ‫تمدید ماراتن هســته ای در مذاکرات وین ‪ ،6‬ایاالت متحده‬ ‫امریکا فرصت داشت تا در مذاکرات نیویورک‪ ،‬وین و مسقط‬ ‫این تصمیم سخت و تعیی ن کننده را اتخاذ کند‪ .‬تصمیمی‬ ‫ که شالوده ان را پذیرش حقوق مســلم هسته ای ایران و‬ ‫پرهیز از نگاه سیاسی نســبت به مقوله ای حقوقی و فنی‬ ‫تشکیل م ی داد‪ .‬با این حال واشنگتن و دیگر اعضای ‪5+1‬‬ ‫در جریان مذاکرات اخیر به همان رویکرد سلبی و بازدارنده‬ ‫خود ادامه دادند‪ .‬بدیهی اســت که از دل این رویکرد سلبی‬ ‫توافقی جامع و حتی موقت استخراج نم ی شود!‬ ‫در اینجا الزم است به نکته ای دیگر اشاره کنیم‪ .‬پروسه‬ ‫رسیدن ای ران و اعضای ‪ 5+1‬به توافق نهایی و قطعی کامال‬ ‫مشخص است‪ .‬در این خصوص الزم است نخست بر سر‬ ‫همه حوزه های اختالفی میان طرفیــن «تفاهمی اولیه»‬ ‫صورت گیرد‪ .‬سپس این «تفاهم اولیه» باید به «جمع بندی‬ ‫مشترک» تبدیل شود و در نهایت این جمع بندی مشترک‬ ‫به «توافقی حقوقی» ختم شــود‪ .‬هم اکنــون در برخی‬ ‫حوزه های اختالفی صرفا نوعــی «تفاهم اولیه» وجود دارد‬ ‫و این تفاهم اولیه به جمع بندی مشــترک و توافق حقوقی‬ ‫ختم نشده است‪ .‬در برخی حوزه های دیگر مانند نحوه رفع‬ ‫تحریم های چندجانبه شورای امنیت حتی این تفاهم اولیه‬ ‫نیز صورت نگرفت‪ .‬اگر این تفاهم اولیه صورت م ی گرفت‪،‬‬ ‫امضای توافق بر سر چارچوب ها و کلیات غی ر قابل اجتناب‬ ‫بود‪ .‬با این حال به دلیــل باقی ماندن اختالفات‪ ،‬عمال این‬ ‫اقدام صورت نگرفت‪ .‬اگرچه در مذاکرات وین ‪ 8‬پیشرفت های‬ ‫خوب و قابل توجهی صورت گرفت‪ ،‬اما این پیشرفت ها در‬ ‫حدی نبود که منجر به امضای توافق نهایی و حتی توافق بر‬ ‫سر چارچوب ها شود‪ .‬در این میان فرصت تدوین توافقنامه ای‬ ‫موقت (به عنوان جایگزین توافق ژنو) نیز وجود نداشــت‪.‬‬ ‫بدیهی است که اعالم شکست مذاکرات نیز از سوی طرفین‬ ‫باتوجه به پیشــرفت های صورت گرفتــه منطقی به نظر‬ ‫نم ی رسید‪ .‬در چنین شــرایطی تنها یک گزینه روی کاغذ‬ ‫باقی ماند؛ «تمدید توافقنامه ژنو» محصول حذف ســایر‬ ‫گزینه های موجود از میز مذاکرات بود‪.‬‬ ‫‪ -4‬در جریان شناسی و بررسی مذاکرات اخیر وین‪ ،‬با‬ ‫سه دسته بازیگر بی ن المللی مواجه هستیم‪ :‬دسته نخست‬ ‫«بازیگران مخرب»‪ ،‬دسته دوم «بازیگران منفعل» و دسته‬ ‫سوم «بازیگران واسطه گر» هســتند‪ .‬بدون شناسایی این‬ ‫بازیگران و نحوه رفتار انها اساســا امکان ترسیم تصویری‬ ‫واقعی از مذاکرات وین ‪ 6‬را نخواهیم داشت‪.‬‬ ‫در زمینه موضوع پذیرش نیازهای اساســی و غن ی سازی‬ ‫اورانیوم نیز تفاهمات اولیه و کلی و عمومی صورت گرفته‬ ‫در مذاکرات نیویورک و مسقط به جمع بندی مشترک و در‬ ‫نهایت توافق مکتوب و نهایی تبدیل نشد‪.‬‬ ‫جابه جایــی قــدرت میــان دو حــزب دموکــرات‬ ‫و جمهوریخــواه نیز نه تنهــا منجر به تنظیــم رفتار تیم‬ ‫مذاکره کننده امریکا پای میز مذاکره نشد‪ ،‬بلکه زیاده خواهی‬ ‫واشنگتن را در این ماراتن هسته ای و دیپلماتیک افزایش‬ ‫داد‪ .‬این مساله‪ ،‬نشــان دهنده همگونی بازی استراتژیک‬ ‫کبوترها و بازهای امریکایی علیه ای ران است‪ .‬این همسانی‬ ‫و همگونی تاکنون از ســوی برخی افکار عمومی و حتی‬ ‫تحلیلگران درک نشــده بود‪ .‬اصل ی تریــن درس مذاکرات‬ ‫هســته ای اخیر‪ ،‬ایجاد همگونی و همسان ســازی میان‬ ‫دو حزب اصلــی ایاالت متحده امریکا نــزد افکار عمومی‬ ‫کشورمان است‪.‬‬ ‫رژیم اشــغالگر قــدس‪ :‬رژیم صهیونیســتی‬ ‫دیگــر بازیگر مخرب مذاکرات هســته ای ویــن بود‪ .‬این‬ ‫تخریبگــری خود را در ســه حوزه یعنی «اعــام مواضع‬ ‫رســمی ســران تل اویو»‪« ،‬الب ی گری صهیونیس ت ها با‬ ‫مقامات غربی» و «سندســازی علیه فعالی ت های هسته‬ ‫یا صلح امیز ایران» نشــان مــی داد‪ .‬بنیامیــن نتانیاهو‬ ‫نخس ت وزیر رژیم صهیونیستی بارها در سخنان خود نسبت‬ ‫به امضای هرگونه توافق هســته ای که منجر به ب ر چیده‬ ‫شدن زیرساخت های برنامه هســته ای ای ران نشود هشدار‬ ‫داد‪ .‬نتانیاهو و لیبرمن بارها با اعالم رسمی نگرانی خود در‬ ‫خصوص توافق هسته ای ای ران مخالفت خود را با این مساله‬ ‫عیان ساختند‪ .‬الب ی گری صهیونیس ت ها با مقامات غربی‬ ‫نیز موضوعی نبود که بتوان ان را کتمــان کرد‪ .‬فراموش‬ ‫نکنیم که وندی شــرمن‪ ،‬ویلیام برنز و ســولیوان هر سه‬ ‫طرف مذاکره کننده هسته ای ای ران یهودی هستند و از این‬ ‫رو تاثیرگذاری الب ی های صهیونیستی روی انها نیز کامال‬ ‫ملموس است‪.‬‬ ‫در حوزه سند ســازی علیه فعالی ت هــای صلح امیز‬ ‫هســته ای ای ران نیز دیوید الب رایت و موسســه تحت نظر‬ ‫وی که وابسته به البی صهیونیسم هستند نقش پررنگی‬ ‫ب ر عهده دارند‪ .‬اولی هاینونن معاون سابق مدیرکل اژانس‬ ‫بی ن المللی انرژی اتمی که تعلق خاطر وی به سازمان های‬ ‫امنیتی امریکا بارها به اثبات رسیده است نیز در این مسیر‬ ‫با دیوید الب رایت همکاری مستقیمی دارد‪.‬‬ ‫فرانســه‪ :‬فرانســه در جریان مذاکرات هسته ای‬ ‫اخیر کماکان نقش بازدارنده ای ایفا کرد‪ .‬البته این بار لوران‬ ‫فابیوس‪ ،‬وزیر امور خارجه این کشــور در عمل سعی کرد‬ ‫در ظاهر از اتخاذ مواضع ســلبی در مقابــل دوربی ن های‬ ‫خبرنگاران خودداری کنــد تا مانند مذاکرات ژنو (بر ســر‬ ‫امضای توافق موقت در ســال گذشــته) هزینه سنگینی‬ ‫را به لحاظ بی ن المللی پرداخت نکند‪ .‬با این حال فرانســه‬ ‫بر سر موضوعات و مســائلی مانند تعداد سانتریفیوژها و‬ ‫تعیین نیازهای اساسی ای ران موضع سلبی و بازدارنده خود‬ ‫را حفظ کرده است‪ .‬الزم به ذکر است که ارتباطات فابیوس‬ ‫با الب ی هــای صهیونیســتی و ارتباطات گســترده حزب‬ ‫سوسیالیست فرانسه با جریان های افراطی در سرزمی ن های‬ ‫اشغالی (مانند حزب لیکود) در این خصوص تاثی ر گذار بوده‬ ‫اســت‪.‬اما فراتر از ان‪ ،‬پاریس همچنان نســبت به انعقاد‬ ‫هرگونه توافقنامه ای که منجر به کاهش خرید تسلیحات‬ ‫اع راب از فرانسه شود‪ ،‬نگران اســت‪ .‬افزایش ‪ 42‬درصدی‬ ‫صادرات تسلیحات فرانسه به عربســتان سعودی و دیگر‬ ‫رژیم های عربی سرکوبگر در منطقه موضوعی نیست که‬ ‫بتوان ان را نادیده انگاشت‪.‬‬ ‫هشدار های محرمانه مکرر مقامات ال سعود به دولت‬ ‫فرانسه در خصوص کاهش خرید تسلیحاتی ریاض از پاریس‬ ‫در صورت امضای توافق هســته ای با ای ران در این مسیر‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ ب ی تاثیر نبوده است‪.‬‬ ‫عربستان سعودی‪ :‬عربســتان سعودی و برخی‬ ‫کشورهای مرتجع دیگر در حوزه خلی ج فارس نیز در ایجاد و‬ ‫استمرار برزخ هسته ای فعلی نقش بس زایی ایفا کرده اند‪ .‬سفر‬ ‫شتابزده سعود الفیصل‪ ،‬وزیر امور خارجه عربستان سعودی به‬ ‫وین و دیدار وی با جان کری در داخل فرودگاه نشان از نگرانی‬ ‫شدید ریاض نســبت به انعقاد هرگونه توافق هسته ای با‬ ‫ای ران بود‪ .‬شکســت سیاســت های منطقه ای عربستان و‬ ‫قرار داشــتن ریاض در موضع ضعف و انفعال و از یک سو‬ ‫ناتوانی شدید ال ســعود در بازتعریف گروه های تکفیری و‬ ‫تروریستی وابسته به خود در شکل گیری این نگران ی های‬ ‫مزمن تاثی ر گذار بوده است‪.‬‬ ‫انگلیس‪ :‬انگلیس از جمله کشــورهایی بود که‬ ‫در جریان مذاکــرات اخیر ویــن از همان ابتــدا با گاردی‬ ‫بســته وارد میدان شــد‪ .‬در این میان فیلی پ هاموند‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه انگلیــس با رویکردی هشــدار امیز در مقابل‬ ‫دوربی ن های خبرنگاران قرار گرفت و از وجود شــکاف ها و‬ ‫اختالفات اساسی و کمبود زمان و در عین حال‪ ،‬لزوم توقف‬ ‫فعالی ت های هسته ای ای ران! سخن گفت‪ .‬هامون در پایان‬ ‫مذاکرات نیز ترجیح داد نخستین فردی باشد که خبر تمدید‬ ‫توافقنامه ژنو و عدم پیشرفت موثر در مذاکرات را به دیگران‬ ‫مخابره کند!‬ ‫بازیگران واسطه گر‪ :‬در مقابل بازیگران مخرب‪،‬‬ ‫«واسطه گران» در صدد کاهش شــکاف های موجود میان‬ ‫طرفین و تالش ب رای امضای توافق نهایی و قطعی برامدند‪.‬‬ ‫یکی از این افراد یوســف بن علوی‪ ،‬وزیر امورخارجه عمان‬ ‫بود‪ .‬عمان در این برهه سعی کرد به عنوان یک واسطه گر‬ ‫وارد معادله شود و در نقش یک کاتالیزور‪« ،‬معادله ساکن»‬ ‫را به «معادله دینامیک» تبدیل کند‪ .‬افــراد دیگری مانند‬ ‫خاویرسوالنا مسئول سابق سیاســت خارجی اتحادیه اروپا‬ ‫و کوفی عنان دبیرکل ســابق ســازمان ملل متحد نیز در‬ ‫این خصوص سعی کردند نقش شتاب دهنده ای ایفا کنند‪.‬‬ ‫واســطه گران در صدد بودند تا معادله ساکن به وجود امده‬ ‫در وین را تســریع کنند اما در مواجهه با این بن بســت‪ ،‬با‬ ‫الب ی های مخرب و بازدارنده مواجه شدند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫ بازیگران منفعل‬ ‫دو کشور چین و روســیه به همراه کشــور المان را‬ ‫م ی توان بازیگران منفعل در مذاکرات هسته ای وین دانست‪.‬‬ ‫بازیگرانی که نه تنها نقشی در این دور از مذاکرات به سود‬ ‫پیشبرد ان ایفا نکردند‪ ،‬بلکه شــتاب الزم ب رای رسیدن به‬ ‫توافق نهایی را نیز با رفتارهای خود از بین بردند‪ .‬اشــتاین‬ ‫مایر‪ ،‬وزیــر امور خارجه المان عمال به عنــوان اخرین وزیر‬ ‫امور خارجه اروپایی و به دنبال نوعی جبر ناشــی از حضور‬ ‫همتایانش در وین حضور یافت‪ .‬این موضوع در خصوص‬ ‫دو کشور چین و روسیه به مراتب بدتر بود! ب رلین که نسبت‬ ‫به لندن و پاریس موضع متعادل تری در مذاکرات هسته ای‬ ‫با ای ران داشته و خواســتار افزایش سرمایه گذاری های خود‬ ‫در ای ران پس از رفع تحریم هاســت‪ ،‬عمال در تنظیم رفتار‬ ‫شرکای اروپایی خود منفعالنه واردعمل شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪،‬انفعال روســیه در اخرین دور مذاکرات‬ ‫نقش بسزایی در به نتیجه نرسیدن مذاکرات داشته است‪.‬‬ ‫«مهار سرکشی غرب» ازمونی بزرگ بود که متاسفانه پکن‬ ‫و مســکو از عهده ان بر نیامده و خود نیز در مواردی با این‬ ‫سرکشی همراه شــدند‪ .‬باید اذعان کرد که نقش افرینی و‬ ‫تحرک «واســطه ها» در مذاکرات وین نســبت به تحرک‬ ‫روسیه و چین بیشتر بوده است‪.‬‬ ‫دلیل انفعال روســیه و چین در این دور از مذاکرات‪،‬‬ ‫نگران ی های انها نســبت بــه عواقب و تبعــات امضای‬ ‫توافق نهایی میان ای ران و اعضــای ‪ 5+1‬و اثار ان بر رفتار‬ ‫بی ن المللی کشورمان است‪ .‬در این خصوص پکن و مسکو‬ ‫نگران ی های صریــح خود را در لفافه و بــا رفتارهایی مانند‬ ‫انفعال مغرضانه در مذاکرات نشان دادند‪.‬‬ ‫‪ -4‬مانور ب ی امان غرب در حوزه رسانه ای و دیپلماسی‬ ‫عمومی‪:‬‬ ‫مانور رسانه های غربی در جریان مذاکرات اخیر وین‬ ‫نســبت به ادوار قبلی مذاکرات ب ی ســابقه بود‪ .‬رصد بازی‬ ‫ظاه را نامنظم ولی در عمل متوازن رســانه های غربی (که‬ ‫نشات گرفته از هماهنگی میان وزارت امور خارجه امریکا و‬ ‫سه کشور اروپایی با رسانه هایشان بود) در این برهه ضروری‬ ‫به نظر م ی رسد‪.‬‬ ‫یکی از اصل ی ترین شاخصه های مذاکرات اخیر وین‪،‬‬ ‫مانور رســانه های غربی و پیشق راول شــدن انها در نبرد‬ ‫تبلیغاتی علیه ای ران بود‪ .‬در حالی کــه وزرای امور خارجه‬ ‫امریکا و سه کشور اروپایی پشت میز مذاکرات در حال نبرد‬ ‫سیاسی با تیم مذاکره کننده هســته ای کشورمان بودند‪،‬‬ ‫رسانه های غربی در ان سوی میدان به فضا سازی مستمری‬ ‫علیه فعالی ت های هســته ای ایــران م ی پرداختند‪ .‬در این‬ ‫خصوص میان بازی و رفتار غرب در دو حوزه «دیپلماسی‬ ‫عمومی» و «دیپلماسی رســمی» ارتباط مستمری وجود‬ ‫داشــت‪ .‬این ارتباط باید بــه صورتی دقیق مــورد توجه و‬ ‫تحلیل قرار گیرد‪ .‬در بازی رســانه های غربی نوعی توازن‬ ‫ملموس وجود داشت‪ .‬از همان روز نخست مذاکرات‪ ،‬شبکه‬ ‫ ب ی ب ی سی به صورتی علنی و صریح روند شکست مذاکرات‬ ‫را هدایت و تبلیغ کــرد و از «تمدید مذاکــرات» به عنوان‬ ‫نتیجه ای غی ر قابل اجتناب ســخن گفت! دیگر رسانه های‬ ‫غربی مانند رویترز‪ ،‬نیویورک تایمز و واشــنگتن پست نیز‬ ‫ضمن انتشار اخبار پارادوکسیکال (در راستای ایجاد تالطم‬ ‫در افکار عمومی)‪ ،‬این گونــه القا کردند که عامل به نتیجه‬ ‫نرسیدن مذاکرات خواسته های بیش از حد ای ران بوده است!‬ ‫از این رو الزم اســت در عرصه دیپلماســی عمومی‬ ‫و حوزه رســانه ای بازی ما در ب رابر غرب تقویت شــود‪ .‬در‬ ‫این راستا باید ضمن «رصد هوشــمندانه بازی غرب» در‬ ‫حوزه دیپلماســی عمومی‪ ،‬خود نیز در ایــن حوزه دارای‬ ‫ســبک و مهارت شویم‪ .‬این سب ک ســازی و مهارت ورزی‬ ‫باید با همکاری توامان دســتگاه سیاست خارجی کشور و‬ ‫رسانه ها صورت گیرد‪ .‬مرور تجربه مذاکرات چند ماهه اخیر‬ ‫در این خصوص بدون شــک در تنظیم این رفتار‪ ،‬مهم و‬ ‫تعیی ن کننده خواهد بود‪.‬‬ ‫تمامی تالش رسانه های غ ربی‪ ،‬ایجاد نوعی پیچیدگی‬ ‫کاذب در دل مذاکرات و ســپس مقصرســازی جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران در این معادله اســت‪ .‬این در حالی است که‬ ‫بارها عنوان شده اســت معادله چند مجهولی شکل گرفته‬ ‫نه معلول پیچیدگی ذاتی مذاکرات هســته ای و نه معلول‬ ‫عوامل فرا زمینی و ماوراءالطبیعی اســت! «پیچیده سازی‬ ‫مذاکرات هسته ای» فرایندی اســت که غرب در سه حوزه‬ ‫«دیپلماسی رسمی»‪« ،‬دیپلماسی عمومی» و «دیپلماسی‬ ‫پنهان» ان را هدایت م ی کند‪ .‬تبدیل کردن معادله ای ساده‬ ‫و گویا به معادله ای چند مجهولی محصول وجود معمایی‬ ‫ســخت نبوده و متاثر از بازی پیچیــده بازیگران درگیر در‬ ‫صحنه مذاکرات اســت‪ .‬بارها عنوان شده که صورت بندی‬ ‫مذاکرات هســته ای ای ران و اعضــای ‪ 5+1‬به هیچ عنوان‬ ‫پیچیده نیست‪ .‬جمهوری اسالمی ای ران به عنوان یک طرف‬ ‫معادله خواستار دستیابی به انرژی صلح امیز هسته ای ب رای‬ ‫تامین نیازهای اساسی کشور اســت و در مقابل‪،‬اعضای‬ ‫‪ 5+1‬با نگاهــی توســع ه طلبانه و منفعت گرایانه در صدد‬ ‫جلوگیری از پیشــرفت ای ران در این حوزه هستند‪ .‬ماهیت‬ ‫اختالفات موجود میان ای ران و اعضای ‪ 5+1‬از ابتدا نیز فنی‬ ‫و حقوقی نبوده اســت‪ .‬مطالعات ادعایی و گمانه زن ی های‬ ‫رسانه ای تاکنون مبنای برخی گزارش های مغرضانه اژانس‬ ‫بی ن المللی انرژی اتم ی و اعضای ‪ 5+1‬را در تقابل با برنامه‬ ‫هسته ای صلح امیز کشورمان تشکیل داده است‪.‬‬ ‫تمدیدمذاکرات‬ ‫خوشحالکننده‬ ‫نبود‬ ‫فالح ت پیشهدرگفت وگوبامثلث‬ ‫ارزیابی شما از مذاکرات اخیر وین چیست و به‬ ‫نظر شما ایا دستاوردهای خوبی در این دوره از‬ ‫گفت وگوها کسب شد یا خیر؟‬ ‫فضای سوم اذر امســال برخالف فضای سوم اذر‬ ‫سال گذشــته تا حدودی متاثر از الب ی‪‎‬های منفی بود و به‬ ‫همین دلیــل این الب ی‏ها تاثیر منفی خــود را بر مذاکرات‬ ‫بر جای گذاشــت‪ .‬چون مذاکرات در شــرف توافق بود که‬ ‫باز هم توافق صورت نگرفت‪ .‬به نظر م ی‪‎‬رســد که تمدید‬ ‫مذاکرات به معنــای ایجاد یک فضا و زمــان حیاتی ب رای‬ ‫الب ی‪‎‬های ضد توافق هسته ای اســت چراکه در این مدت‬ ‫الب ی‪‎‬ها م ی‪‎‬توانند باتوجه به تحوالت داخلی که مشــخصا‬ ‫در امریکا شکل گرفته است مجددا منسجم تر عمل کرده‬ ‫و از این تحوالت اســتفاده کنند‪ .‬بناب راین مانع شکل گیری‬ ‫توافق نهایی میان ای ران و ‪ 5+1‬شــوند‪ .‬من معتقدم که در‬ ‫طرف ای رانی شــک و شــبهه جدی مبن ی بر اینکه تمدید‬ ‫طوالن ی مدت توافقنامه ژنو ‪ 3‬م ی‪‎‬تواند به معنی گرفتن زمان‬ ‫و افزایش هزینه در قبال موضوع هســته‏ای ای ران باشد که‬ ‫این مساله ب رای ای رانیان قابل تحمل نیست‪ .‬یعنی اگر این‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫‪7‬‬ ‫یک هفته پیش از سوم اذر یعنی دومین‬ ‫مهلت تعیین شــده میان ایران و گروه ‪ 5+1‬به‬ ‫منظور رســیدن به توافق جامع‪ ،‬طرفین در‬ ‫هتل کوبورگ وین گرد هــم امدند و مذاکرات‬ ‫حساس و فشــرده‪‎‬ای را انجام دادند‪ .‬ب ر اساس‬ ‫توافقی که حاصل امد قرار شــد که مذاکرات‬ ‫هسته ای به مدت هفت ماه دیگر یعنی تا نهم‬ ‫تیر ماه ‪ 94‬تمدید شود‪ .‬این در شرایطی است‬ ‫که اغلب مذاکره کنندگان فضای مذاکرات را رو ‬ ‫به پیشــرفت و کمبود زمان را عامل اصلی به‬ ‫نتیجه نرسیدن در این دور از گفت وگوها عنوان‬ ‫کردند‪ .‬در این رابطه گفت وگویی با حشم ت اهلل‬ ‫فالح ت پیشه‪ ،‬کارشناس مسائل هسته ای انجام‬ ‫دادیم‪ .‬فالحت پیشــه م ی‪‎‬گوید اگر عزم واقعی‬ ‫بین طرفین ب ه خصوص امریکا وجود داشته باشد‬ ‫که این مساله حل شود‪ ،‬انگاه کمتر از چهار ماه‬ ‫هم دســتیابی به توافق ممکن است‪ .‬او به این‬ ‫نکته که ممکن است از این پس ایران تبدیل به‬ ‫یک عامل تبانی بین رجال سیاسی در داخل‬ ‫امریکا و الب ی های قدرت و ثروت مرتبط با دولت‬ ‫این کشور شود‪ ،‬تاکید کرد‪.‬‬ ‫ه ر گونه شائب ه زدایی امادگی خود را اعالم کرده‪‎‬اند و ه ر گونه‬ ‫ن پذیرفتند و این طرف‪‎‬های غربی‬ ‫تعدیلی را هم در حد امکا ‬ ‫و امریکایی بودند که حاضر نشدند به حقوق ای رانیان احترام‬ ‫بگذارند و تحریم‪‎‬های ناعادالنه را بردارند‪.‬‬ ‫ایا شــما تفاوتی بین ایــن دور از مذاکرات با‬ ‫مذاکرات گذشته م ی‏بینید؟‬ ‫موضوع به صورت جدی در کشور جا بیفتد که تمدید نوعی‬ ‫وقت کشی محسوب م ی‪‎‬شود انگاه ای ران سیاست تازه‪‎‬ای را‬ ‫در قبال ب رنامه صلح امیز هسته‪‎‬ای‏اش شکل خواهد داد‪ .‬زی را‬ ‫ما شاهد ان بودیم که بعد از مذاکرات پ ر چالشی که در وین‬ ‫بود‪ ،‬همگان اذعان م ی‪‎‬کردند که ما فقط ب رای توافق زمان‬ ‫کم داشتیم اما این زمان ان قدر هم کم نبود که الزم باشد به‬ ‫مدت هفت ماه ان را تمدید کنند‪ .‬در این هفت ماه ساختار‬ ‫تحریم ای ران ادامه پیدا خواهد کرد و حتما در اینده شــاهد‬ ‫خواهیم بود که سیاست‪‎‬های تحریمی تازه ای در قبال ای ران‬ ‫مطرح خواهد شد‪ .‬به عبارتی این شائبه وجود دارد که ممکن‬ ‫است ای ران تبدیل به یک عامل تبانی بین رجال سیاسی در‬ ‫داخل امریکا و الب ی های قدرت و ثروت مرتبط با دولت این‬ ‫کشور شود‪ .‬بناب راین به نظر م ی رسد که این تمدید‪ ،‬تمدید‬ ‫خوشحال کننده‪‎‬ای محسوب نم ی‪‎‬شود و شاید نوعی پرهیز از‬ ‫شکست مذاکرات تلقی شود که بین بد و بدتر‪ ،‬بد را انتخاب‬ ‫کردند‪ .‬بناب راین در شــرایطی که الب ی‪‎‬های مختلف سعی‬ ‫م ی‏‪‎‬کنند ه ر گونه توافق احتمالی را بر گردن ای ران بیندازند‪،‬‬ ‫در داخل ای ران باید به صورت جــدی این مالحظه صورت‬ ‫بگیرد که کشور بیش از این هزینه پرداخت نکند‪.‬‬ ‫به نظر شــما در حال حاضر بهتریــن راهکار‬ ‫دیپلماتیک و دیپلماسی پیش رو چه م ی‪‎‬تواند‬ ‫باشد؟‬ ‫مطابق بیانی ه‪‎‬ای که ظریف و اشتون ایراد کردند‪،‬‬ ‫گفته شده که شاید قبل از هفت ماه یعنی طی‬ ‫چهار مــاه طرف‏های مذاکره کننــده بتوانند به‬ ‫توافق نهایی دست پیدا کنند؛ نظر شما در این‬ ‫خصوص چیست؟‬ ‫اگر عزم واقعی بین طرفیــن به خصوص امریکا‬ ‫نقش سایر کشــورهای ‪ 5+1‬ب ه جز امریکا را در‬ ‫مذاکرات چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رسد که چین نقشی خنثی داشت چراکه‬ ‫معموال چین ی‪‎‬ها وارد فضای چالشی در مذاکرات نم ی‏شوند‬ ‫و سیاست‏شان هم بر این مبنا شکل نگرفته است‪ .‬روس‪‎‬ها‬ ‫هم در این مذاکرات سعی کردند نشان دهند که شرایط ب رای‬ ‫توافق فراهم است اما در نهایت مشخص شد که انها هم‬ ‫طرف تعیی ن کننده در ‪ 5+1‬نیستند‪ .‬این در حالی است که‬ ‫سایر کشورهای اروپایی نوعی تقســیم کار با امریکا را در‬ ‫دستورکار قرار داده بودند‪.‬‬ ‫نقش مخالفان داخلی موجود در هر دو طرف را‬ ‫چگونه ارزیابی م ی کنید؟ فکــر م ی کنید دامنه‬ ‫تاثی ر گذاری انها طــی مدت تمدید مذاکرات در‬ ‫چه حدی باشد؟‬ ‫من معتقدم در ای ران بخش معدودی از افراد نگاه‬ ‫افراطی نسبت به سیاست خارجی دارند؛ جدای از این افراد‪،‬‬ ‫بخش عمده کسانی که دغدغه دارند افرادی هستند که از‬ ‫سر دلســوزی و نگاه امریکای ی‪‎‬ها نسبت به ای ران است که‬ ‫موضع م ی‪‎‬گیرنــد؛ ولی در طرف امریــکا بخش عمده‪‎‬ای‬ ‫از دشــمن ی هایی که شکل م ی‪‎‬گیرد ناشــی از همان نگاه‬ ‫نئومحافظه کارانه است که ه ر گونه قراردادی با کشورهای‬ ‫دشمن امریکا را رد م ی‪‎‬کند و شــاهد ان هستیم که در این‬ ‫کشــور گروه‪‎‬ها و جناح‪‎‬های سیاسی حتی بعضا ب رای انکه‬ ‫حق یک ملتی را ضایع کنند‪ ،‬تبانی م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫به این ترتیب در اینده انچه مســئوالن ما باید مورد‬ ‫توجه قرار دهند ان است که موضوع هســته‪‎‬‏ای ای ران اگر‬ ‫تبدیل به یک نوع تقابل بین دو حزب امریکا شود‪ ،‬باز هم‬ ‫قابل تحمل است تا اینکه تبدیل به محلی ب رای تبانی شود‪.‬‬ ‫متاســفانه نوع موضع گیری اقای جان کری نشان داد که‬ ‫ممکن است دولت امریکا احتمال تبانی با کنگره در قبال‬ ‫ای ران را مورد توجه قرار دهد‪.‬‬ ‫پی ش بینی شما نسبت به رســیدن به توافق‬ ‫در زمان هفت ماه در نظر گرفته شــده از سوی‬ ‫طرفین چیست؟‬ ‫من معتقدم که تا حدودی احتمال رسیدن به توافق‬ ‫نسبت به گذشته کمتر شده باشد‪.‬‬ ‫فالح ت پیشه م ی گوید‪:‬‬ ‫«این تمدید‪ ،‬تمدید‬ ‫خوشحال کننده‪‎‬ای‬ ‫محسوب نم ی‪‎‬شود و شاید‬ ‫نوعی پرهیز از شکست‬ ‫مذاکرات تلقی شود که‬ ‫بین بد و بدتر‪ ،‬بد را انتخاب‬ ‫کردند‪».‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫سیاست‬ ‫به اعتقــاد من دیپلمات‪‎‬های ما تــا االن عملکرد‬ ‫خیلی خوبی را از خود نشان داده‪‎‬اند و مقاومت‪‎‬هایی را هم در‬ ‫این خصوص مورد توجه قــرار داده‪‎‬اند که از خط قرمز نظام‬ ‫جمهوری اسالمی عدولی نشود‪ .‬مساله مهم ان است که در‬ ‫دیپلماسی عمومی مشخص است که ای رانیان تنها بازیگر‬ ‫در مجموعه ‪ 5+1‬بودند که به تکلیف خود عمل کردند و در‬ ‫موارد بسیاری هم زیر بار نرفتند اما در حوزه دیپلماسی‪ ،‬ای ران‬ ‫باید اقدامات بیشتری را عملیاتی کند‪ .‬چون ای رانیان ب رای‬ ‫به نظر من فضای روانی مثب ت تری که در مذاکرات‬ ‫ژنو ‪ 3‬سال گذشته وجود داشــت در این دوره احساس نشد‬ ‫و تا حدودی فضا منفی شــده بود‪ .‬در واقع ناتوانی طرفین‬ ‫در رسیدن به یک توافق و کشانده شــدن ان تا دقیقه نود‬ ‫مذاکرات از عواملی بود که فضا را منف ی تر از گذشته نشان‬ ‫م ی‏داد‪ .‬ولی طبیعتا این شرایط‪ ،‬شرایط مربوط به مذاکرات‬ ‫نهایی بود که البته چالشــی هم در ان پی ش بینی م ی‪‎‬شد‬ ‫اما توافق نکردن شــاید به معنای ان باشد که غرب به‪‎‬ویژه‬ ‫امریکای ی ها قدر فرصت هایی را که در این مدت ایجاد شده‬ ‫بود‪ ،‬ندانستند‪.‬‬ ‫وجود داشته باشد که این مساله حل شــود انگاه کمتر از‬ ‫چهار ماه هم دســتیابی به توافق ممکن است‪ .‬البته یک‬ ‫تعبیر جدی وجود دارد مبنی بر اینکه امریکای ی‪‎‬ها به دنبال‬ ‫وقت کشی در قبال ای ران هستند‪ ،‬به ویژه انکه متاسفانه یک‬ ‫تحلیل خطرناک نزد غرب ی‪‎‬ها شکل گرفته و ان‪ ،‬این است‬ ‫که انها انتظار دارند ای ران هزینه رسیدن به توافق را پرداخت‬ ‫کند‪ .‬این در حالی اســت که ای ران هم حاضر نیست هزینه‬ ‫توافقی را بپردازد که این توافق بخش بســیاری از سودش‬ ‫متوجه غرب ی‪‎‬ها و امریکای ی‪‎‬هاست‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫منا‬ ‫ظره‬ ‫توافق دولت ساز‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫عباس سلیمی نمین و فیاض زاهد درباره تاثیر مذاکرات هسته ای ‬ ‫بر ارایش نیروهای سیاسی گفت و گو کردند‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫خوبم جناب اقای ســلیمی موافق هستم و به نظرم درست‬ ‫می فرمایند که این تمرکز ســنگین بر مســاله هسته ای و‬ ‫راهبرد اول شدن برای دولت می توانست افاتی داشته باشد‪،‬‬ ‫حداقل از منظری که من می بینم‪ .‬شاید از منظری که اقای‬ ‫دکتر سلیمی می بینند یک منظری است که به مفهوم دولت‬ ‫به طور عام اشاره دارد ولی من از منظر خاص تر نگاه می کنم‬ ‫و حتی این تمرکز جدی بر پرونده هســته ای ایران را برای‬ ‫دولت و شخص اقای روحانی خطرناک می دانم‪ .‬نمی خواهم‬ ‫سطح بحث را از یک موضوع ملی به یک امر جناحی تنزل‬ ‫بدهم ولی اگر اقای روحانی می خواهد چهار سال دوم هم‬ ‫رئیس جمهور ایران بماند حتما جدا از پرونده هسته ای باید‬ ‫توجه جدی به حوزه های دیگــر در زندگی مردم کند و اگر‬ ‫سرنوشت دولت به پرونده هسته ای ایران گره بخورد‪ ،‬اقای‬ ‫روحانی از داخل غافل می شود و این غافل شدن هم از نظر‬ ‫دکتر سلیمی یعنی به منافع عمومی لطمه خواهد زد و هم از‬ ‫منظر من به عنوان کسی که به این دولت تعلق خاطری دارد‬ ‫و به ان رای داده‪ ،‬نگرانم که نتواند در سایر حوزه ها خودش را‬ ‫با این حوزه ای که تمرکز کرده باالنس کند و به افکار عمومی‬ ‫نتواند پاسخ دهد‪ .‬اما یک نکته ای در سوال شما وجود داشت‬ ‫و ان اینکه من به یاد نمی اورم که در جبهه اصالح طلب ها‬ ‫کسانی با مذاکره مساله ای داشته باشند و تقریبا عموم جریان‬ ‫اصالح طلب با تمام سلیقه هایشان موافق بودند که مذاکرات‬ ‫پیش برود و یــک راه حل دیپلماتیک برای مســاله پرونده‬ ‫هسته ای ایران پیدا شود‪ .‬ولی با ان بخشی که می فرمایید‬ ‫در اصولگرایان شاید اختالف نظر وجود دارد کامال مخالفم‪.‬‬ ‫مثلث‪:‬حاال شاید این طور درست باشد که بگوییم‬ ‫در اصالح طلبان در مورد نحوه اجــرا و نحوه مذاکره کردن‬ ‫شاید بحث هایی باشد‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬باز اگر شــواهدی باشــد خوشحال‬ ‫می شــوم صحبت کنیم ولی به نظر می اید که به اصطالح‬ ‫مذاکره کــردن و گفت وگو کردن یک تکنیک اســت‪ .‬این‬ ‫تکنیک می تواند مورد چالش قــرار بگیرد ولی روی مفهوم‬ ‫عمومی گفت وگو و مذاکره برای اینکه شــاید یک تفاوت‬ ‫عمومی بین جریان اصالح طلب و اصولگرا وجود دارد و ان‪،‬‬ ‫این است که هرچند در سوابقشان مختلفند یعنی از ابتدای‬ ‫انقالب که نگاه کنیم امروز ما که مثال اصالح طلب هستیم‬ ‫خیلی تندتر از اصولگرایان نسبت به رابطه با امریکا و جامعه‬ ‫بین الملل اظهارنظر می کردیم‪ ،‬حداقل ما یا دوســتانمان‬ ‫سفارت امریکا را اشــغال کردند و هزینه هایی را به کشور‬ ‫تحمیل کردنــد ولی بعدا ایــن جابه جا شــد یعنی جریان‬ ‫اصولگرایی رفت چپ تر شد‪ .‬از این منظر که از رابطه با جامعه‬ ‫بین الملل پرهیز می کرد و این طرف بود که عالقه داشــت‬ ‫این اتفاق صورت بگیرد‪ .‬ولی در ان بخش عمومی بحث با‬ ‫این دغدغه ای که اقای دکتر مطرح می کند موافقم که هم‬ ‫ان مضرات را می تواند داشته باشــد و هم مزایا را‪ .‬نکته ای‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث‪ :‬موضوع بحث مــا در مورد تاثیــر مذاکرات‬ ‫هسته ای بر سیاست داخلی ماست‪ .‬واقعیت این است که از‬ ‫زمان انتقال پرونده هسته ای از شورای امنیت به دولت تاثیر‬ ‫این مذاکرات بر ارایش نیروهای سیاسی به صورت مشهودی‬ ‫نمایان شده است‪ .‬در این میان اما مسلم است که نمی توان‬ ‫گفت به صورت خاص اصولگرایان همگی مخالف مذاکره و‬ ‫اصالح طلبان همگی موافق مذاکره بوده اند‪ .‬به یک معنا این‬ ‫مذاکرات حتی در داخل جناح ها هم با واکنش های متفاوتی‬ ‫مواجه شده است‪ .‬فکر می کنم بهتر باشد مناظره را از همین‬ ‫جا اغاز کنیم‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬بســم اهلل الرحمن الرحیم‪ .‬با تشکر از‬ ‫شما و جناب اقای فیاض که زمینه بحثی را در مورد مسائل‬ ‫هسته ای فراهم کردند‪ ،‬من فکر می کنم این مقدمه ای را که‬ ‫شما فرمودید در برخی موضوعات می توان پذیرفت اما در‬ ‫بعضی از موضوعات خیر‪ .‬اینکه مذاکرات هسته ای تاثیراتی‬ ‫در جناح بندی ها داشته‪ ،‬درست است‪ ،‬اما اینکه در این میزان‬ ‫که این واکنش ها بتواند در روند کلی مســائل هســته ای‬ ‫تاثیری گذاشته باشــد خیر‪ .‬من معتقد نیستم چه نیروهایی‬ ‫در اصولگرایان و چه نیروهایی در اصالح طلبان اگر نظراتی‬ ‫داشته باشند که مغایر این تصمیم کالن باشد‪ ،‬خیلی تاثیری‬ ‫در این امر گذاشته باشــد‪ .‬چرا‪ ،‬می تواند تاثیرات اصالحی‬ ‫داشته باشــد اما در سیاست کالن نســبت به گفت وگوها‬ ‫نخواهد داشت‪ .‬در ارتباط با سیاست کالن مذاکرات می توان‬ ‫این نکته را به صراحت گفت کــه مخالفت ها یا موافقت ها‬ ‫تاثیری در این زمینه نداشته اســت‪ .‬اما اینکه ایا وارد کردن‬ ‫این مذاکرات در درون دولت سیاســت درســتی است یا‬ ‫سیاست درســتی نیست‪ ،‬در گذشــته ما در این قضیه بهتر‬ ‫می توانستیم کار خودمان را پیش ببریم یا االن‪ ،‬این مساله‬ ‫قابل تامل است‪.‬‬ ‫در دولت اقای احمدی نژاد شورای امنیت ملی‪ ،‬مسئول‬ ‫مذاکرات بود‪ .‬دولت وقت در دورانی کامال با این قضیه همراه‬ ‫بود و در مقطعی به گونه ای دیگر بود و اختالفاتی با مسئول‬ ‫یا دبیر شورای امنیت ملی وجود داشت‪ .‬اینکه در دولت اقای‬ ‫روحانی این ماموریت به دولت اورده شد‪ ،‬یک سری منافع و‬ ‫یک سری مضراتی برای ان مترتب است‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫اینکه بعضا دولت در این ماموریت خالصه شــد یعنی همه‬ ‫بخش های دولت یک نوع پیوندی با سرنوشــت مذاکرات‬ ‫پیدا کردند‪ ،‬زیان قضیه بوده اســت‪ .‬تمرکز گرایی جدی در‬ ‫این قضیه یعنی در واقع تالش برای اینکه ســایر بخش ها‬ ‫تابع باشند‪ ،‬هم به نظر من از جهاتی مضار این قضیه می تواند‬ ‫باشد‪ .‬یعنی تالش دولت برای اینکه حتی بازتاب های این‬ ‫مذاکرات را مدیریت کند‪ ،‬طبیعتــا به نوعی از تمرکزگرایی‬ ‫در این قضیه حکایت دارد‪ .‬به همین دلیل هم یک مقداری‬ ‫ناراحتی دولت از رســانه ملی که چرا در این زمینه ها از یک‬ ‫نوع تمرکزگرایی تبعیت نمی کند اینها را نقاط منفی می دانم‪.‬‬ ‫در مورد نقاط مثبــت هم می توان مــواردی را ذکر‬ ‫کرد‪ .‬دولت در دوره یازدهم از شرایط ارامی برخوردار است‬ ‫یعنی کسی مشروعیت دولت را به مناقشه نکشیده یا بعد از‬ ‫انتخابات در این زمینه شاهد منازعه ای نیستیم‪ ،‬پس طبیعتا‬ ‫قدرت بیشتری خواهد داشت که بتواند مذاکرات را در عرصه‬ ‫بین المللی دنبال کند‪ .‬در حالی که دولت اقای احمدی نژاد به‬ ‫دلیل اینکه برخی جریانات سیاسی یک منازعه ای را در مورد‬ ‫مشروعیت دولت پی گرفتند و به نتایج انتخابات تن ندادند‬ ‫خیلی نمی توانست در عرصه بین المللی قدرتمند ظاهر شود‪.‬‬ ‫طبیعتا شــورای امنیت یک موضع دیگری داشت و طبیعتا‬ ‫دبیرخانه شورای امنیت ملی ما می توانست موضع قویتری‬ ‫در عرصه بین الملل عمل کند و در واقع مقوله ای متفاوت از‬ ‫دولت محسوب شود بنابراین خود این‪ ،‬بحثی طوالنی دارد‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای فیاض زاهد! شما در این مورد نکته ای‬ ‫دارید یا من سوالم را بپرسم؟‬ ‫فیاض زاهــد‪ :‬با بخش اعظم ســخنان دوســت‬ ‫مذاک رات هسته ای بیش از یک دهه است که‬ ‫به یکی از موضوعات اصلی کشور ما تبدیل شده‬ ‫است‪.‬سال هاســت که نظرات متفاوتی درمورد‬ ‫چگونگی مواجهه با غرب ی ها به عنوان مخالفان‬ ‫اصلی ب رنامه هسته ای ای ران مطرح م ی شود‪ .‬اکنون‬ ‫که دولت به صورت مســتقیم مسئول پرونده‬ ‫هسته ای شده اســت طبیعتا تاثیر مذاکرات‬ ‫بر اینده سیاسی دولت و نیز ارایش گروه های‬ ‫سیاسی در کشور بیشتر نمایان است‪ .‬درباره این‬ ‫مساله یعنی تاثیر مذاکرات هسته ای بر فضای‬ ‫سیاســی داخلی مناظره ای را با حضور عباس‬ ‫سلیمی نمین و دکتر فیاض زاهد ترتیب دادیم‬ ‫که متن ان را در ادامه م ی خوانید‪.‬‬ ‫را می خواهم اضافه کنم و ان اینکه بــه نظر می اید خروج‬ ‫پرونده از دست شورای امنیت ملی شاید دو ویژگی دیگر هم‬ ‫داشت‪ .‬دولتی که برامده از خواست و اکثریت است و مردم‬ ‫به ان رای دادند می تواند سرنوشت مذاکره را روشن کند‪ .‬من‬ ‫می خواهم اینجا یک گریز استراتژیک بزنم‪ .‬من شخصا از‬ ‫اول با ملی شدن این پرونده مخالف بودم و به سهم خودم در‬ ‫‪ 15‬سال گذشته تا جایی که می شده نظراتم را منعکس کردم‪،‬‬ ‫در واقع مربوط به اکنون نیست‪ .‬به نظر من پرونده هسته ای‬ ‫ایران هیچ گاه یک مساله ملی نبود‪ .‬ما یک اشتباه راهبردی‬ ‫کردیم که کل حاکمیت را به پرونده هســته ای گره زدیم‪.‬‬ ‫پرونده هسته ای برای ایران بود اما اینکه ایران را به پرونده‬ ‫هسته ای گره بزنیم باید ببینیم ایا این راهبرد از اول درست‬ ‫بوده یا نه‪ .‬من شواهدی دارم که شاید شما نتوانید به دالیل‬ ‫ملی منعکس بکنید‪ .‬من شواهدی دارم که حتی بخش هایی‬ ‫از حاکمیت هم در مقطعــی بر این باور بودنــد که تمرکز‬ ‫دولت ها و سرمایه گذاری ســنگین برای این پروژه چه بسا‬ ‫درســت نبوده ولی حاال که قدرت های خارجی می خواهند‬ ‫مساله را به شکل ترکمانچای‪ ،‬کاپیتوالسیونی امرانه حل‬ ‫کنند‪ ،‬حاال باید ایستاد‪ .‬چرا که اگر اینجا نایستیم در جای دیگر‬ ‫مشکل دیگری پیدا خواهیم کرد‪ .‬بنابراین دولتی که برامده‬ ‫از رای مردم اســت بهتر است به مســاله پرونده هسته ای‬ ‫توجه کند‪ .‬البته باتوجه به توان کارشناسی شخص وزیر امور‬ ‫خارجه یعنی محمدجواد ظریف که دیپلمات کارکشــته ای‬ ‫است و فرهنگ و اداب غرب را می داند‪ ،‬وقتی ما وارد رینگ‬ ‫می شویم و می خواهیم با کسی مشتزنی کنیم حتما باید از‬ ‫تکنیک های او با خبر باشیم و حتما توان فنی او را بدانیم از‬ ‫این جهت این انتخاب قابل مالحظه است‪ .‬بحث دیگر این‬ ‫است که ما سطح موضوع را از سطح حیطه حیثیت و اعتبار‬ ‫نظام و ارزش های مقدس جمهوری اسالمی خارج کنیم و‬ ‫ان را به تدریج به مســاله تکنیکی تبدیل کنیم‪ .‬به نظر من‬ ‫گره زدن همه چیز نظام جمهوری اسالمی به پرونده هسته ای‬ ‫یک خطای راهبردی است‪ ،‬حاال شاید به این بخش از بحث‬ ‫ما مربوط نشود‪ ،‬می توانیم بعدا به ان بپردازیم اما نکته ای که‬ ‫اقای دکتر سلیمی می گوید مورد پذیرش من نیست‪.‬‬ ‫سلمیی نمین‪ :‬فقط من یک نکته ای را اضافه کنم‪.‬‬ ‫در یک موردی اصالح طلبان با دولت همراهی نداشــتند و‬ ‫ان تعیین محدوده برای مذاکرات بــود‪ .‬در ارتباط با تعیین‬ ‫محدوده برای مذاکرات اختالفاتی بین انها وجود داشته و‬ ‫منجر به کشمکش هایی هم شد‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اقای دکتر! من به این نکته توجه داشتم‬ ‫که عرض کردم که این تکنیکال است‪ .‬عرض من این است‬ ‫که اساسا مخالف مذاکرات باشند وگرنه دامنه‪ ،‬حوزه‪ ،‬میزان‬ ‫و اینها تکنیکی است یعنی من و شما می توانیم‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬این طوری که هیچ جریانی به نظر من‬ ‫در هیچ طیفی مخالف با حفظ حقوق جامعه نبود‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬چرا! بخش افراطی تر اصولگرا اساسا از‬ ‫هر گونه تعامل دوری می کرد‪ .‬به هر حال در همین روزهای‬ ‫اخیر حتی در ماه محرم در ان پوســترهایی که پارسال در‬ ‫تهران نصب شد نشــان می داد که عمال تمایلی برای حل‬ ‫مســاله از طریق دیپلماتیک وجود ندارد‪ .‬به طور مشخص‬ ‫شما به رویکرد روزنامه کیهان که نگاه می کنید این رویکرد‪،‬‬ ‫رویکردی حمایتی نیست‪ .‬در بخشی از فرمایشات تان‪ ،‬شما‬ ‫به صدا و سیما اشاره فرمودید‪ ،‬اشاره درستی هم هست‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم به یک جریده که جریده مهمی هم هســت یعنی‬ ‫روزنامه کیهان که بازتابی از یک نگرش سیاســی در ایران‬ ‫اســت دقت کنیم می بینیم هیچ گاه یک رونــد حمایتی از‬ ‫مذاکرات را به صورت راهبردی پیش نبرده است‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬از نفس مذاکرات یا برخی از جنبه های‬ ‫مذاکرات؟ من فکر می کنم هیچ جناحی در داخل کشور از‬ ‫نفس مذاکرات و تعامل داشــتن در عرصه بین الملل برای‬ ‫اثبات حقانیت مخالفتی نداشته اســت‪ .‬مخالفت ها به این‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫فیاض زاهد‬ ‫معتقد است‪ :‬اگر‬ ‫پرونده هسته ای‬ ‫نتواند توسط دولت‬ ‫جمع شود‪ ،‬اثار و‬ ‫پیامدهایی در حوزه‬ ‫داخلی خواهد داشت‬ ‫که بر مخاطب و‬ ‫کسان ی که به اقای‬ ‫روحانی رای داده اند‬ ‫تاثیر منفی خواهد‬ ‫گذاشت‬ ‫برمی گردد که چگونه مذاکرات دنبال می شــود‪ .‬جریده ای‬ ‫که شما نام بردید‪ ،‬ان هم در سرمقاله هایش نسبت به برخی‬ ‫مواضع اتخاذی ایراد دارد‪ ،‬نه به مفهوم مذاکرات‪ .‬اصال این‬ ‫جریان در گذشته خودش متولی مذاکرات بوده و ان را دنبال‬ ‫ی مذاکرات بوده حتی در برابر اقای احمدی نژاد‬ ‫می کرده‪ ،‬حام ‬ ‫که از یک مقطعی در واقع مخالف مذاکرات شد هم ایستاده‬ ‫که مذاکرات باید دنبال شود و قطع مذاکرات به نفع جامعه‬ ‫نیست‪ .‬بنابراین من این را خیلی نمی توانم منطبق با واقعیت‬ ‫بدانم که طیفی در جریان اصولگرا با نفس مذاکرات مخالفت‬ ‫داشته باشد‪ .‬البته نسبت به برخی مواضع اتخاذی یا برخی‬ ‫کوتاهی ها در اتخاذ مواضع انتقاد داشته اند‪ .‬این انتقاد ممکن‬ ‫است از حد انصاف دور باشد و خیلی مقید به انصاف نباشد‪ ،‬ان‬ ‫یک بحث دیگر است اما‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬با تمامی احترامی که برای شما قائل‬ ‫هستم با شما موافق نیستم‪ .‬به این معنا که ما یک بار مذاکره‬ ‫را برای مذاکره انجام می دهیم‪ ،‬بــرای اینکه مذاکره کنیم‬ ‫تا زمانی را مصرف کنیم‪ .‬به پیامدهــای ان کاری نداریم‪،‬‬ ‫به نیت خوانی هم کاری نداریم‪ .‬باور من این اســت که در‬ ‫جریان اصولگرا انهایی که از درایت و از عقالنیت و از نگرش‬ ‫ملی باالتری برخوردار بودند‪ ،‬بــه مذاکره عالقه مند بودند‬ ‫ولی مثــا روی رویکرد اختالف نظر داشــتند و این کامال‬ ‫طبیعی و درست است‪ .‬داخل پرانتز عرض می کنم ما اصال‬ ‫نمی توانیم یک نظام سیاســی در نظر بگیریم که در ان از‬ ‫سنت و محافظه کاری تا اصالح طلبی و اوانگاردیسم وجود‬ ‫نداشته باشد‪ .‬این طبیعت همه ســاخت های سیاسی است‬ ‫ولی اگر گروهی باشد که از به نتیجه نرسیدن مذاکرات ابراز‬ ‫خوشحالی بکند و تالش کند سنگ الی چرخ بیندازد و ‪10‬‬ ‫سال مذاکره کرده باشد برای اینکه به نتیجه نرسیم‪ ،‬من ان‬ ‫را با اجازه شما جدا می گذارم‪ .‬شاید در طرف مقابل حسن نیت‬ ‫نمی دیدند‪ ،‬شاید از لحاظ فلســفه و مانیفست و جهان بینی‬ ‫فکر می کردند که هر گونه تعامل و گفت وگو با جامعه غرب‬ ‫به معنی عدول از ارزش های انقالبی است‪ .‬من به این نیت‬ ‫خوانی کاری ندارم ولی معتقــدم ما در جریان اصالح طلب‬ ‫یک بــاور عمومی داریم؛ برای اینکه حل و فصل مســائل‬ ‫از طریق دیپلماتیک مخصوصا در مورد پرونده هســته ای‬ ‫ایران امکانپذیر است‪ .‬جریاناتی را داشتیم که شاید منافع انها‬ ‫ایجاب می کرد این پرونده حل نشود‪ ،‬برای اینکه در جریان‬ ‫اصولگرا و شاید بعضی از اصالح طلبان عقالنی شدن امور‪،‬‬ ‫عادی شدن شرایط کشور‪ ،‬وزن کشی مبتنی بر توان اجتماعی‬ ‫و سیاسی نه حتی نسبت به هوچی گری و نه حتی نسبت به‬ ‫فشــارهای امنیتی ‪ -‬از هر دو سو عرض می کنم؛ این برای‬ ‫کسانی که می خواســتند وارد کنش سیاسی شوند مبتنی بر‬ ‫میزان ظرفیت ها و تعهدشان ‪ -‬شاید فضا تنگ می شد‪ .‬یک‬ ‫عده دنبال این بودند که اساســا این فضا شفاف نشود‪ .‬من‬ ‫حتی معتقدم بخشی از انها به جای دیگر وصل هستند‪ ،‬برای‬ ‫اینکه حل این پرونده برای بسیاری از کشورهای همسایه‬ ‫ضرر ایجاد خواهد کرد‪ .‬حاال شاید در ادامه گفت وگو به ان‬ ‫بپردازیم‪ .‬مثال ترکیه از حل شدن مساله ما خوشحال نیست‪.‬‬ ‫عربستان و اســرائیل هم همین وضع را دارند کشورهای‬ ‫دیگری هم هســتند که از تنش دائمی بیــن ایران و غرب‬ ‫به خصوص امریــکا میلیاردها دالر ســود می برند‪ ،‬به طور‬ ‫مشخص چین و روســیه که خیلی خوشحال نمی شوند ما‬ ‫وارد روابط عادی شویم و دستمان از زیر ساطور خارج شود‪.‬‬ ‫من فکر می کنم یــک بخش از ان شــاید تاثیر البی های‬ ‫بیرونی اســت‪ ،‬یک بخش هم واقعا نگرش اســت‪ .‬یعنی‬ ‫یک عده فکر می کنند هرچه ما رجز بخوانیم بهتر اســت‪،‬‬ ‫مثل همان رئیس جمهور ســابقمان‪ .‬من و شما و دوستان‬ ‫می دانیم که مساله شورای امنیت و میزان غنی سازی یکی‬ ‫از پیچیدگی های ایــن چند روز اخیر اســت که معلوم هم‬ ‫ی خواهد رسید ولی ان شخص به راحتی‬ ‫نیست به چه فرجام ‬ ‫شکایت نامه های شورای امنیت را به کاغذ پاره تشبیه کرد و‬ ‫من و شما و ملت و دولت و حاکمیت را امروز در یک وضعیت‬ ‫پیچیده قرار داد‪ .‬فکر می کنم ان جریان سیاسی هنوز وجود‬ ‫دارد و هنوز اکت سیاسی می کند‪ .‬من می خواهم یک مثال از‬ ‫اقای دکتر الریجانی بزنم‪ .‬اقای دکتر الریجانی مدعی است‬ ‫که وقتی با فرانسوی ها به توافق رسید‪ ،‬نرسیده به اینجا کسی‬ ‫اظهاراتی را به زبان اورد که تمام انچه با فرانسوی ها ایشان‬ ‫به عنوان دبیر شورای امنیت ملی به نتیجه رسانده بود بر باد‬ ‫رفت و مثال های دیگری می توان زد‪ .‬می خواهم بگویم ان‬ ‫جریان وجود دارد‪ .‬حاال ان را نمی توانیم نماینده اصولگرایی‬ ‫بدانیم اما اگر کمی منازعه بین من و شــما ایجاد شد بحث‬ ‫این بود که معتقدم بین اصولگرایان شــاید همه موافق به‬ ‫گفت وگو نبودند‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬بیاییم همان جریانی از اصولگرایان‬ ‫را که شما معتقدید با نفس مذاکره و رسیدن به یک توافق‬ ‫مشکل دارد و مخالف اســت را در مقطعی از زمان بررسی‬ ‫کنیم‪ .‬به عنوان مثال زمانی که اقــای جلیلی مذاکراتی با‬ ‫ترک ها و برزیلی ها داشتند و توافقی که بین ایران‪ ،‬ترکیه و‬ ‫برزیل صورت گرفت که بحث غنی سازی ‪ 20‬درصد را ما حل‬ ‫کنیم‪ ،‬در واقع اورانیوم غنی شده ‪ 5‬درصد را بدهیم و ‪ 20‬درصد‬ ‫دریافت کنیم این یک توافق مهم بود‪ ،‬یعنی خروج اورانیوم‬ ‫از کشــور و تحویل اورانیوم ‪ 20‬درصد‪ .‬ایا این توافق مورد‬ ‫چالش قرار گرفت از جمله در رسانه ای که شما به ان اشاره‬ ‫کردید یا خیر؟ این توافق‪ ،‬مساله ای بود که منافع ملی را در‬ ‫برمی گرفت و می توانست برخی از مسائل را حل کند‪ .‬یعنی‬ ‫در واقع بحث غنی سازی ‪ 20‬درصد ما را منتفی هم می کرد‬ ‫اما کسانی که این توافق را شکستند‪ ،‬داخلی ها نبودند بلکه‬ ‫بیرونی ها بودند‪ .‬یعنی مخالفت یــک جریان داخلی با این‬ ‫مســاله را شــاهد نبودیم که بگوییم به طور مشخص مثال‬ ‫کیهان یا فالن جریان درون اصولگرا با این قضیه مخالفت‬ ‫کرد و موجب شد که توافق زمین گیر شود‪ .‬من نمی توانم این‬ ‫را به راحتی بپذیرم که یک جریانی در داخل کشور با نفس‬ ‫مذاکرات برای حل‪ ،‬مخالف است و منافع خودش را در یک‬ ‫مسیر دیگری می بیند‪ .‬حتی اگر چنین ادم هایی وجود داشته‬ ‫باشند اصال در این مساله تاثیرگذار نیستند‪ .‬حاال من نمی دانم‬ ‫که چه کسانی مدنظر شماست و چگونه تمایالت خودشان‬ ‫را بازتاب دادند‪.‬‬ ‫در واقع در یک طرف قضیه کسانی هستند که معتقدند‬ ‫ما قادر به حل مسائل هسته ای نخواهیم بود اال اینکه مساله‬ ‫را خیلی وسیع تر کنید و مساله را در کل اختالفات خودمان‬ ‫با غرب دنبال کنیم‪ .‬مثال کسانی که در جریان اصالح طلب‬ ‫مساله را این گونه می بینند که به زعم من در واقع شکست‬ ‫مذاکرات را رقم می زنند و ممکن نبودن میل به یک توافق‬ ‫را دنبال می کنند‪ .‬من هرگز اراده انها را به عنوان یک اراده‬ ‫تاثیرگذار در دولت نمی بینــم‪ .‬دولتی که حاال اصالح طلب‬ ‫هست‪ ،‬چرا؟ چون دولت این فهم سیاســی را دارد که اگر‬ ‫ما تعداد موضوعات روی میز را این قدر وســیع کنیم موفق‬ ‫نمی شویم‪ .‬همین االن که راجع به موضوع هسته ای متمرکز‬ ‫شدیم خودش موضوعات بسیار گسترده ای را دربر دارد‪ .‬اگر‬ ‫قادر باشیم همه اختالفات تاریخی خودمان‪ ،‬جنایات و ظلمی ‬ ‫که غرب در راس ان امریکا علیه بــر ما تحمیل کرده را در‬ ‫مذاکرات قرار دهیم طبیعی است که مذاکرات را به شکست‬ ‫کشانده ایم‪ .‬من می خواهم بگویم کسانی که شما شاید نشانی‬ ‫را از ایشان یافتید که نسبت به کل مذاکرات برخالف اراده‬ ‫نظام نظر منفی دارند به حساب نمی اوریم‪ .‬البته عرض کردم‬ ‫این افراد را نمی بینم یا الاقل ان قدر کمرنگ و غیرتاثیرگذار‬ ‫است که نمی توانیم در معادالت برای انها وزنی قائل باشیم‬ ‫و گذشته هم نشان می دهد هر زمانی که ما به یک توافقاتی‬ ‫رسیدیم استقبال شده و هیچ کس در داخل کشور مخالفتی‬ ‫نکرده است‪ .‬ان فرمایشی که درباره اقای الریجانی کردید‬ ‫من بعید می دانم اگر واقعا غربی ها در امری برای میل به یک‬ ‫توافق راسخ باشــند با یک اظهارنظر یک فرد غیرمسئول‬ ‫منصرف شوند‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬غیرمسئول نبوده‪ ،‬رئیس جمهور یک‬ ‫مملکت بوده‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬حاال فردی کــه الاقل در این قضیه‬ ‫نقشی نداشته یعنی انها هم می دانستند او نمی توانسته این‬ ‫روند را تغییر دهد‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اقای دکتر! این دوره اول احمدی نژاد‬ ‫اســت نه دوره دوم که به درســتی می فرمایید که با مساله‬ ‫مشــروعیت روبه رو می شــود‪ .‬یعنی اقای الریجانی دبیر‬ ‫شورای امنیت ملی دو سال اول دولت اقای احمدی نژاد بوده‬ ‫که رئیس جمهور وقت باالترین سطح حمایت سیاسی را در‬ ‫داخل حاکمیت دارد‪ .‬ولی با شــما موافقم حرف شما را قطع‬ ‫کردم‪ .‬من در رابطه با وزن انها حرف نزدم‪ .‬چقدر این بحث‬ ‫دامنه دار شد‪ .‬من درباره وجود این جریان اظهارنظر کردم و‬ ‫با شما کامال موافقم که اتفاقا مانع های بیرونی برای رسیدن‬ ‫به توافق کمتر از موانع داخلی نیست که موثرتر هم هست‪.‬‬ ‫ما باید از خودمان بپرسیم که اگر ما به جای ونزوئال‪ ،‬برزیل و‬ ‫ترکیه کشورهایی مثل بورکینافاسو‪ ،‬پاکستان‪ ،‬هندوستان‪،‬‬ ‫تاجیکســتان و‪ ...‬را هم وارد ماجرا می کردیم چه تاثیری در‬ ‫حل پرونده هسته ای ایران داشــت؟ ما در روابط بین الملل‬ ‫یک اصلی داریم و ان‪ ،‬این اســت که مهم حقایق نیستند‪،‬‬ ‫این خیلی دردناک اســت‪ .‬ماکیاولی خیلی صریح این را به‬ ‫همه ما اموخت که انچه در عرصه روابط بین الملل مطرح‬ ‫است اراده معطوف به قدرت اســت‪ ،‬مساله توانستن است‪.‬‬ ‫کدخدای جهان دولت امریکاست‪ .‬دولت امریکا در بسیاری‬ ‫از حوزه ها به ملت ایران ظلم کرد ‪ .‬دولت امریکا ســال ها‬ ‫سیاست امپریالیستی داشته‪ ،‬با شــما موافقم ولی بقیه هم‬ ‫داشتند‪ .‬موضوع این است که پاکستان هم که دولت دوست‬ ‫و برادر ماست‪ ،‬سر ما کاله می گذارد‪ .‬شما در ماجرای ظهور‬ ‫طالبان می بینید حتی مرحوم خانم بی نظیر بوتو که جان خود‬ ‫را در این راه گذاشت‪ ،‬او و سیســتم ارتش او در همکاری با‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫کسانی این گونه نگاه کنند که اگر تیم مذاکره کننده بتواند‬ ‫منافع ملــی را به خوبی تامین کند‪ ،‬موجــب رای اوردن در‬ ‫انتخابات بعدی برای ان باشد‪.‬‬ ‫مثلث‪:‬تا اینجای بحث می توانیم از صحبت های‬ ‫هر دو طرف مناظره این نتیجه را استنباط کنیم که مسائل‬ ‫داخلی ما تاثیری روی مذاکرات نداشــته است‪ .‬اما در مورد‬ ‫عکس ان هم صحبت کنیم و به این بپردازیم که مذاکرات‬ ‫چه تاثیری روی سیاســت داخلی ما داشته است‪ .‬در مقطع‬ ‫زمانی نزدیک تر ایا اقای روحانی به دلیل همین مذاکرات‬ ‫رئیس جمهور شــد یا اگر بخواهیم جلوتــر بحث بکنیم ایا‬ ‫اقای روحانی به دلیل همین مذاکرات ممکن اســت دیگر‬ ‫رئیس جمهور نشود؟ چیزی که در فرمایشات اقای فیاض‬ ‫زاهد مستتر بود؟ در واقع می خواســتم بپرسم که تاثیر این‬ ‫مذاکرات در اینده سیاسی ایران چقدر خواهد بود و تا کنون‬ ‫چقدر بوده است؟‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬جناب صادقی! می خواهم قبل از اینکه‬ ‫وارد این فاز شــویم یک نکته را بگویم و ان اینکه فضای‬ ‫داخلی بر مذاکرات تاثیرگذار اســت‪ ،‬البته نه از منظری که‬ ‫شما می بینید‪ .‬من نمی دانم ما چقدر می توانیم این بحث را باز‬ ‫کنیم‪ .‬چون بخشی از این مساله به منافع ملی ما برمی گردد‬ ‫برای اینکه هیچ کس دوست ندارد که طرف مقابل ارزیابی‬ ‫دقیق از وضعیت ما داشته باشد‪ .‬به هر حال ما در حال جنگیم‪،‬‬ ‫یک جنگ دیپلماتیک‪ .‬جنگ نظامی زمانی اغاز می شــود‬ ‫که دیپلماسی به پایان می رســد‪ .‬ما همه اینها را به صورت‬ ‫تکســت در دانشــگاه خواندیم‪ .‬ما االن در یک نبرد جدی‬ ‫هستیم که خیلی هم سخت اســت اما در داخل دارد روی‬ ‫مذاکرات تاثیر می گذارد‪ .‬تمایل مــا به پذیرش مذاکرات و‬ ‫پیشــبرد ان و جدی بودن در ان و ان تعبیر استراتژیک که‬ ‫به عنوان نرمش قهرمانانه بیان شده‪ ،‬حتما ناشی از مسائل‬ ‫داخلی اســت‪ .‬من از شما می پرســم اگر االن قیمت نفت‬ ‫‪ 200‬دالر باشد و ما بابت انتقال پول هایمان از یک اقتصاد‬ ‫پویا و توانمنــد برخوردار بودیم تا این حــد به مذاکرات تن‬ ‫می دادیم؟ مطلقا نه‪ .‬باید صادق باشــیم‪ .‬اگر صادق نباشیم‬ ‫و اگر دچار نوعی خیالپردازی سیاسی باشیم این می تواند به‬ ‫قیمت هزینه های بسیار گرانتری برای نظام تمام شود‪ .‬هم‬ ‫جناب ســلیمی و هم بنده در جبهه به مدت طوالنی حضور‬ ‫داشتیم‪ .‬من وقتی پذیرش قطعنامه را از امام شنیدم تا یک‬ ‫هفته گریه می کردم‪ .‬نمی توانســتم بپذیرم که هشت سال‬ ‫جنگیدن به ان شکل به پایان برسد‪ ،‬اما حاال که از دور به ان‬ ‫حادثه نگاه می کنم می بینم امام تصمیم درستی گرفت‪ .‬ما‬ ‫در پرونده هسته ای نباید به وضعیتی دچار شویم که شرایط‬ ‫بر ما بدون اینکه حق مذاکره داشته باشیم تحمیل شود‪ .‬این‬ ‫زمان شناسی یک مساله مهم اســت اما ایا مسائل بیرونی‬ ‫بر وضعیت ما تاثیر می گذارد؟ بلــه‪ ،‬هم بر وضعیت ما تاثیر‬ ‫می گذارد و هم بر وضعیت امریکا تاثیر می گذارد‪ .‬اکنون که‬ ‫ما با هم حرف می زنیم شاید این مقاومتی که اقای روحانی‬ ‫درباره خروج پرونده از شورای امنیت می کند‪ ،‬ان چیزی است‬ ‫که در بازی پوکر به ان بلوف می گویند‪ ،‬یعنی شما طرف را‬ ‫در یک وضعیت دوگانه قرار می دهید‪ ،‬مثل تفنگ خالی است‬ ‫که هم شما را می ترســاند و هم طرف مقابل را می ترساند‪.‬‬ ‫اقای اوباما انتخابات میان دوره ای را باخته است‪ .‬این شیوه‬ ‫انتخاباتی منجر به ظهور جمهوریخواهان می شود‪ .‬از خانواده‬ ‫بوش یک بوش جوان ظهور می کند و زمینه کســب رای‬ ‫را دارد‪ .‬اگر همین اتفاق اکنــون در امریکا بیفتد یعنی فردا‬ ‫انتخابات شود دموکرات ها از کاخ سفید بیرون خواهند رفت‪.‬‬ ‫بزرگترین شانسی که دموکرات ها برای انتخابات دارند دو‬ ‫حوزه بحران است‪ .‬یکی مساله اوکراین و از ان مهمتر مساله‬ ‫ایران اســت‪ .‬پس برای دولت امریکا حل مساله هسته ای‬ ‫ایران بسیار استراتژیک است‪ .‬برای ما هم مساله استراتژیک‬ ‫است‪ .‬بگذارید اصال از منظر ملی به ان نگاه نکنیم‪ .‬اگر دولت‬ ‫اقای روحانی بتواند این مذاکرات را با ابرو و با حمایت رهبری‬ ‫انقالب و با واکنش ملی نســبت به یک پیروزی بزرگ که‬ ‫یک پیروزی برای ملت ایران است‪ ،‬به پایان برساند‪ ،‬بازتاب‬ ‫طبیعی ان بازگشــت دولت به حوزه داخل است‪ .‬مطلبی را‬ ‫داخل پرانتز عرض کنم که حل مســاله هسته ای معجزه‬ ‫در اقتصاد ایران نخواهد کرد چون بخش اعظم مشکالت‬ ‫اقتصادی ایران مسائل داخلی ماســت‪ ،‬در واقع شیوه های‬ ‫مدیریتی در سال های گذشــته است‪ .‬وقتی شما نمی توانید‬ ‫پول انتقال دهید‪ ،‬وقتی شما نمی توانید سرمایه گذار خارجی‬ ‫بیاورید و وقتی شــما نمی توانید طرح هایتان را بین المللی‬ ‫بکنید‪ ،‬قطعا بر داخل تاثیر می گــذارد‪ .‬امیدی که در جامعه‬ ‫ایران ایجاد می شود مبنی بر رونق کســب و کار‪ ،‬تجارت‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری‪ ،‬رفت و امد و چیزی که به ان شاخص امید به‬ ‫زندگی می گوییم‪ ،‬به وجود می اید که این در بقیه بخش هاهم‬ ‫می تواند تاثیرگذار باشد‪ .‬اگر دولت از پرونده هسته ای فارغ‬ ‫شــود و به حوزه داخلی یعنی به اقتصاد‪ ،‬بهداشت‪ ،‬فرهنگ‬ ‫و سیاســت داخلی بیاید قطعا بــا ان کارت بزرگ می تواند‬ ‫انتخابات مجلس و انتخابات ریاست جمهوری را تحت تاثیر‬ ‫قرار دهد‪ .‬عکس ان هم البته محتمل است یعنی اگر دولت‬ ‫شکســت بخورد جریان منتقد دولت می تواند بگوید از اول‬ ‫گفته شد که شما خوشبین بودید‪ ،‬شما خیالپرداز بودید‪ ،‬شما‬ ‫صداقت دولت امریکا را خیلی دست باال گرفته بودید‪ .‬فرض‬ ‫من این است که انتخابات مجلس در راه است انتخاباتی که‬ ‫برای اصالح طلبان و جریان اعتدال رقابت اسانی نیست نه‬ ‫به دلیل اینکه پایگاه اجتماعی ندارنــد بلکه به دلیل اینکه‬ ‫اصالح طلب ها سال هاست که نمی توانند چهره اصلی خود‬ ‫را وارد انتخابات کنند و جریان اصولگرا از طرف شــورای‬ ‫نگهبان به نحوی دوپینگ می شــود‪ .‬انها اگر انتخابات را‬ ‫ببرند دولت بعدی تغییر خواهد کرد‪ .‬بدون هیچ تردیدی اگر‬ ‫در حوزه مذاکرات هسته ای دولت موفق نشود‪ ،‬اقای روحانی‬ ‫اولین رئیس جمهوری خواهد بود کــه برای بار دوم به کاخ‬ ‫ریاست جمهوری می تواند نرود‪ .‬ما داریم از فرض ها صحبت‬ ‫سیاست‬ ‫طالبان و فریب ما نقش بازی کردند‪ .‬می خواهم بگویم این‬ ‫یک مساله طبیعی است‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬به عنوان تابع یا به عنوان یک عامل‬ ‫اصلی؟‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اصال اقای دکتر! می خواهم بگویم هر‬ ‫کشوری بتواند منافع خودش را حفظ بکند‪ ،‬حفظ خواهد کرد‪.‬‬ ‫چون ما در روابط بین المللی خیلی با مسائل اخالقی طرف‬ ‫نیستیم‪ ،‬با میزان تاثیرگذاری و قدرتمان در عرصه بین المللی‬ ‫اســت که چانه زنی می کنیم‪ .‬چیزی مثــل اینکه ما چقدر‬ ‫ثروت ملی داریم‪ ،‬چقدر قدرت اثرگذاری داریم‪ ،‬چقدر نفوذ‬ ‫افکار عمومی داریم‪ ،‬چقدر در دیپلماسی عمومی تاثیرگذاریم‪،‬‬ ‫چقدر پاسپورت ما قدرت دارد‪ .‬شما اینها را بهتر می دانید‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬من این فرمایش شما را کامال قبول‬ ‫دارم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬البته من هم با شــما موافقم که اتفاقا‬ ‫موانعی که ان طرف بوده چه بسا بیشتر بوده است‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اصال قابل مقایسه نیست‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬حتما همین طور است‪ .‬اما عرضم این‬ ‫نبوده که این جریان چقدر اثرگذار بوده است‪ .‬کامال با شما‬ ‫و انصافی که به خرج می دهید موافقم‪ ،‬که پرونده هسته ای‬ ‫هیچ گاه تابع نیروهای سیاسی بیرون از حاکمیت نبوده است‪.‬‬ ‫حتی همان زمانی که بعدا در توصیــف ان گفتند که « ُدر»‬ ‫دادند و نقل و نبات گرفتند‪ .‬همیشه رهبری معظم انقالب و‬ ‫حاکمیت در عالی ترین سطح مذاکرات را کنترل می کرد‪ .‬یک‬ ‫مقطعی تصمیم می گرفتند که به صورت تاکتیکی مصالحه‬ ‫کنند‪ .‬برای اینکه یک هدف استراتژیک را به دست اورند و‬ ‫در یک مقطعی سیاست تهاجمی در پیش می گرفتند‪ .‬در این‬ ‫جهت من از شما ممنون هستم که منصفانه به این ماجرا نگاه‬ ‫می کنید‪ .‬طبیعتا در یک مقطعی چه بســا اصالح طلب ها با‬ ‫فرمولی که دولت قبلی دنبال می کرد مخالف بودند که االن‬ ‫هم به نظر من در برخی از اصولگرایان این باعث خوشحالی‬ ‫خواهد بود اگر دولت ایران و امریکا نتوانند پرونده هسته ای‬ ‫را حل کنند‪ .‬اقای دکتر سلیمی! از شما انتظار دارم که وقتی‬ ‫فضای سیاسی ایران را رصد می کنید‪ ،‬این را از من بپذیرید‬ ‫که من به عنوان یک بیننده‪ ،‬به عنــوان یک خواننده‪ ،‬حاال‬ ‫به عنوان یک معلم دانشــگاه که فضای سیاسی ایران را تا‬ ‫حدی می شناسد‪ ،‬این جریان را ببینم‪ .‬یعنی ببینم که اگر فردا‬ ‫اعالم شود که ما نتوانستیم به توافق برسیم چه صداها و چه‬ ‫خوشحالی هایی در دو سو صورت خواهد گرفت‪ .‬این همان‬ ‫خطری است که عقالیی مثل حضرت عالی و همه کسانی‬ ‫که دلشان برای این مملکت می سوزد باید متوجه ان باشند‬ ‫که میدان از دست ادم هایی که شاید اختالف سلیقه دارند‪،‬‬ ‫اما به ایران‪ ،‬ایران اسالمی‪ ،‬به این سرزمین‪ ،‬به منافع ان‪ ،‬به‬ ‫ساختارهای نظامش پایبندی دارند‪ ،‬خارج نشود و به دست‬ ‫بندبازهای این طرف و ان طرف نیفتد‪ .‬این فضا در امریکا‬ ‫هم وجود دارد‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬فرمایش شــما کامال درست است‪.‬‬ ‫این دغدغه همه احاد جامعه ما که به منافع ملی می اندیشند‬ ‫باید باشــد‪ .‬یعنی در واقع انچه برای ما مهم است این است‬ ‫که هیات مذاکره کننده توافقی را نکند که منافع ملت را در بر‬ ‫ندارد و توافقی را به عمل بیاورد که منافع ملت را در بردارد‪.‬‬ ‫در هر دو صورت به نظر من هیات مذاکره کننده قابل تقدیر‬ ‫خواهند بود‪ ،‬اینکه بتواند فشار بیرونی را تحمل کند‪ ،‬زیر بار‬ ‫فشار نرود و تن به کاری که علیه مصالح ملی هست‪ ،‬ندهد‪.‬‬ ‫این هم فشار بیرونی را پس زدن و هم فشار داخلی را پس زدن‬ ‫است‪ .‬یعنی در واقع همان طوری که زمزمه هایی در داخل‬ ‫صورت گرفته که هر نوع توافقی بهتر از توافق نکردن است‪،‬‬ ‫به این معنی نیســت که حتی تن به ذلت دادن هم در واقع‬ ‫بهتر از تن به ذلت ندادن است‪ .‬این فشاری است که در داخل‬ ‫کشور وجود دارد که نگاه ان فقط نگاه حزبی است و نگاه به‬ ‫قدرت و تشکیالت است‪ .‬در این طرف هم بله‪ ،‬امکان دارد‬ ‫سلیمی نمین‬ ‫م ی گوید‪ :‬هیچ جناحی‬ ‫در داخل کشور از‬ ‫نفس مذاکرات و‬ ‫تعامل داشتن در‬ ‫عرصه بی ن الملل‬ ‫برای اثبات حقانیت‬ ‫مخالفتی نداشته‬ ‫است‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫می کنیم‪ .‬فرض ها همیشه محتمل هستند‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬من ورود به این قضیه را خیلی مناسب‬ ‫نمی بینم‪ .‬یعنی اینکه از منظر مصالح حزبی و گروهی به این‬ ‫مطلب بنگریم را مقدمه خوبی ارزیابی نمی کنم و فکر می کنم‬ ‫ما را به بیراهه می برد‪ .‬ان وقت بحث هایی مطرح می شود که‬ ‫شاید خیلی به نفع مصالح ملی نباشــد‪ .‬ببینید ما در گذشته‬ ‫هم این نگاه را داشتیم‪ .‬اقای روحانی در گذشته مسئولیت‬ ‫تیم مذاکره کننده ای را بر عهده داشته که در انتهای کار با‬ ‫نگاه حزبی نتیجه خوبی را عاید جامعه نکرده اســت‪ .‬یعنی‬ ‫به گونه ای عمل کرده که در ان دورنگری وجود نداشــته و‬ ‫رعایت مصالح ملی نبوده است‪ .‬مساله در قدرت ماندن یا در‬ ‫قدرت نماندن اگر پیش بیاید یک بحث دیگری به نظر من‬ ‫ما خواهیم داشت‪ .‬من ضمن تاکید به این مطلب که مسائل‬ ‫داخلی در مذاکرات ما تاثیر دارد اما نه تاثیر از جانب موضع‬ ‫ما بلکه از جانب دشمن‪ .‬باید بگوییم به درستی ایشان اشاره‬ ‫کردند که ما در یک جنگ هســتیم اگــر اطالعات داخلی‬ ‫خودمان را ولو به غلط به دشــمن بدهیم طبیعتا دشمن را‬ ‫در پافشــاری روی مطالب خودش مصر خواهیم ساخت‪.‬‬ ‫مثال فرض کنید اوایل مذاکرات بحث هایی مطرح می شد‬ ‫که تا مدت ها امریکایی ها از ان استفاده کردند مانند اعالم‬ ‫ورشکستگی‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬یا مثال نمایش ان فیلم صف مردم برای‬ ‫سبد کاال در کنگره امریکا توسط همین خانم وندی شرمن‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬می خواهم بگویم این خیلی مناسب‬ ‫نبود‪ .‬اطالعات غلط به جامعه حریف یا به دشمن دادند که‬ ‫ما در شرایطی هستیم که نمی توانیم مقاومت کنیم‪ .‬در یک‬ ‫جنگ هر کسی بتواند یک لحظه بیشتر مقاومت کند‪ ،‬برنده‬ ‫خواهد بود‪ .‬یعنی تاثیر جدی خواهد داشت‪ .‬طبیعتا ما یکسری‬ ‫مشکالتی داریم‪ ،‬امریکایی ها هم یکسری مشکالتی دارند‪.‬‬ ‫امریکایی ها هم تا یک جایی می توانند مقاومت کنند‪ .‬ما هم‬ ‫در خیلی از زمینه ها تا یــک جایی می توانیم مقاومت کنیم‪.‬‬ ‫به بحث پذیرش قطعنامه توســط امام اشاره کردند‪ .‬اصل‬ ‫امام بر مقاومت است و در واقع مقاومت امام روی یکسری‬ ‫حقوق همواره مسائل انقالب را پیش برده اما همین مقاومت‬ ‫پرونده هســته ای هیــچ گاه تابع‬ ‫نیروهای سیاسی بیرون از حاکمیت نبوده‬ ‫است‬ ‫مــا در حــال جنگیم‪ ،‬یــک جنگ‬ ‫دیپلماتیــک‪ .‬جنگ نظامــی زمانی اغاز‬ ‫م ی شود که دیپلماسی به پایان م ی رسد‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫حل مســاله هســته ای معجزه در‬ ‫اقتصاد ایران نخواهــد کرد چون بخش‬ ‫اعظم مشــکالت اقتصادی ایران مسائل‬ ‫داخلی ماست‬ ‫بزرگترین شانســی که دموکرات ها‬ ‫برای انتخابات دارند دو حوزه بحران است‪:‬‬ ‫یکی مساله اوکراین و از ان مهمتر مساله‬ ‫ایران‬ ‫اگر مذاکرات هسته ای به نتیجه نرسد‬ ‫شانس دو دوره شدن روحانی کم م ی شود‬ ‫یک مقاومت واقع بینانه است‪ .‬یک مقاومت غیرواقع بینانه‬ ‫نیست‪ .‬اگر ابزارها در خدمت رهبری قرار گرفتند و انها هم‬ ‫اصل مقاومت را پذیرفتند طبیعتا مقاومت ادامه پیدا می کند‪.‬‬ ‫یعنی اگر مقاومت ما در این قضیه بیشتر می بود‪ ،‬علی القاعده‬ ‫معادالت عــراق خیلی زودتر بهم می ریخت و مشــکالت‬ ‫برای عراق خیلی زودتر عیان می شد اما خیلی ها متاسفانه‬ ‫در این قضیه ان مقاومت الزم را که ملت داشتند‪ ،‬نداشتند و‬ ‫یکسری بحث هایی را برای امام مطرح کردند که امام به این‬ ‫جمع بندی رسید که مقاومت واقع بینانه را باید امروز داشته‬ ‫باشیم‪ .‬مقاومت واقع بینانه این بود که مردم را به این دعوت‬ ‫کرد که نفرت خودتان را از امریکا در دلتان نگه دارید هرگز‬ ‫پذیرش این مطلب را به عنوان عدول در برابر دشمن نگیرید‪.‬‬ ‫ان اطالعیه ای که امام در ان قضیه دادند که جا دارد برگردیم‬ ‫به ان‪ ،‬امام در این مساله یک نوع نرمش قدرتمندانه ای نشان‬ ‫دادند‪ .‬یعنی در اوج این مطلب که یک قطعنامه را می پذیرند‪،‬‬ ‫شما می بینید بیشتر از زمان دیگر در ارتباط با پافشاری به ان‬ ‫حقوق و حفظ مرزبندی ها در این مطلب تاکید دارند واال اگر‬ ‫امام به نظر من فرمانده سپاه را در مقاومت با خودش همراه‬ ‫می دید‪ ،‬فرمانده جنگ را در مقاومت با خودش همراه می دید‬ ‫باز هم احساس وظیفه می کرد که در این قضیه راه را از طریق‬ ‫مقاومت دنبال کند نه از طریق شورای امنیت ملی‪ .‬انجا به‬ ‫نظر من حجت برای امام به گونــه دیگری رقم می خورد و‬ ‫امام به یک جمع بندی دیگری می رســد اما اصل مقاومت‬ ‫برای امام در همین بیانیه شــان کامال منعکس و روشــن‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین ما در این قضیه اگر انعکاس مقاومت را به‬ ‫خارج از کشور تقویت کنیم‪ ،‬یک نتیجه می گیریم‪ .‬انعکاس‬ ‫اینکه همه امید ما به این است که مثال ارتباطات اقتصادی‬ ‫با غرب حل شود و همه مسائل را به این قضیه پیوند بزنیم‬ ‫که ایشان به درستی اشاره کردند که حتی اگر به توافق هم‬ ‫برسیم بسیاری از مســائل حل نخواهد شد‪ ،‬کما اینکه االن‬ ‫امریکایی ها دارنــد به صراحت می گویند کــه اگر توافقی‬ ‫هم در زمینه هســته ای صورت بگیرد باز هم عداوت های‬ ‫خودشــان را در عرصه های دیگر مثل بحث حقوق بشر و‬ ‫بحث تروریسم دنبال خواهند کرد‪ .‬یعنی مادامی که ایران‬ ‫در ارتباط با مواضع بحق منطقه ای خودش پافشاری می کند‬ ‫و از ملت فلسطین دفاع کند و از پدیده شومی مثل اسرائیل‬ ‫تبری بجوید باز هم این تحریم ها ادامه خواهد داشت‪ .‬االن‬ ‫بعضی ها تبعیت از همه سیاست های امریکایی ها را به نوعی‬ ‫برای سیاست کشور نسخه پیچی می کنند اگر این گونه عمل‬ ‫کنیم طبیعتا از موضع ضعف است‪ .‬دشمن را در پافشاری بر‬ ‫مطالب ناحقش مصر خواهیم کــرد و مقاومت انها را در ان‬ ‫عرصه بیشــتر خواهیم کرد‪ .‬اینجا الزم است تاکید کنم که‬ ‫برخی نیروهای افراطی اصولگرا در ان صحنه تاثیر ندارند‪ ،‬در‬ ‫این صحنه تاثیر دارند‪ .‬اگرچه من تندروی برخی از نیروهای‬ ‫اصولگرا را هم غلط می دانم‪ ،‬اما هرگز تندروی های نیروهای‬ ‫اصولگرا را در مصر کردن امریکایی ها به مواضع ناحقشان‬ ‫خیلی تاثیرگذار نمی بینم‪ .‬در واقع در ارتباط با متشنج کردن‬ ‫جامعه خودمان یــا در واقع نگران ســازی در داخل جامعه‬ ‫خودمان یک مقداری موثر می بینم که به نظر من برد ان کم‬ ‫است‪ .‬چر اکه بالفاصله بعد از اعالم رسمی و تاکیدات جدی‬ ‫رهبری به اینکه به این تیم مذاکره کننده اعتماد داریم‪ ،‬این‬ ‫تیم مذاکره کنند‪ ،‬هرگز از مواضع کالن نظام عدول نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬این هم در داخل کشور تاثیر خودش را از دست می دهد‬ ‫و تاثیر نمی تواند داشته باشد‪ .‬بنابراین باید تاثیرات تندروی‬ ‫امروز جریانات را ببینیم‪ .‬مــن معتقدم که تاثیرات جریانات‬ ‫تندروی اصالح طلب در تداوم دشمنی ها تاثیر دارد در حالی‬ ‫که نیروهای تندرو اصولگرا در تداوم انها تاثیر ندارند و قابل‬ ‫مهار در داخل کشور هم هست‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬مــن اقای ســلیمی را از قدیم خیلی‬ ‫دوست داشــتم‪ .‬خیلی هم دوســت ندارم وارد به اصطالح‬ ‫مجادله شوم‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬نخیر! بحث خیلی خوب اســت‪.‬‬ ‫اگرنکته ای دارید اصالح کنید‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬من چون اقای ســلیمی را به انصاف‬ ‫می شناسم می خواهم در مورد ان تعبیری که در مورد اقای‬ ‫روحانی و نقش شان در پرونده هســته ای در زمان ریاست‬ ‫شــورای عالی امنیت ملی عهده دارد را نقد کنم؛ دورانی که‬ ‫منجر به توافق سعداباد می شود‪ .‬واقعا اقای سلیمی ان نگاه‪،‬‬ ‫نگاه به منافع امنیت ملی نبود؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬نگاه پایانی شان را گفتم نه از ابتدای‬ ‫امر‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬یعنی ان پکیجی که پیشنهاد شد‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬یعنی وقتی که غرب زیر بار این‬ ‫مطلب نرفت اینها امدند از یک موضعی برخورد کردند که‬ ‫خیلی شایسته نبود‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬از شــما که به تاریخ مسلط هستید و‬ ‫استاد من هم هســتید انتظار دارم‪ .‬در زمانی اقای خاتمی‬ ‫که ایشــان مجددا دولت تمام تعهداتش را برگرداند برای‬ ‫اینکه حاال می دانیــم به دلیل مخالفــت امریکایی ها و به‬ ‫دلیل مخالفت فرانسوی ها به طور ویژه انچه که حاصل شده‬ ‫بود و می توانست برای ملت ایران مفید باشد و برای طرف‬ ‫غربی هم مفید باشد‪ .‬برای اینکه مذاکره منافع دو طرف را‬ ‫دارد دنبال می کند این یک واقعیت اســت و نباید در توهم‬ ‫مذاکــرات را ببینیم‪ .‬ولی این انجام نشــد به محض اینکه‬ ‫انجام نشد ما در داخل مجددا غنی سازی را اغاز کردیم‪ ،‬اما‬ ‫انچه که بعدا چه در ان توافق های مربوط به افریقای جنوبی‬ ‫و ترکیه و چه در ارتباط با وضعیت جدید پیشنهاداتی که به‬ ‫ایران می شود‪ ،‬بسیار پایین تر است به نسبت انچه که قبال‬ ‫در دست باالتر می توانستیم بگیریم‪ .‬سوال من این است ما‬ ‫به عنوان یک کشور و یک کشور مسلمان و یک دولت شیعی‬ ‫که پس از قرن ها فرصت پیدا کرده نشان دهد که در جامعه‬ ‫اسالمی‪ ،‬در خاورمیانه که موج اسالم خواهی هم به برکت‬ ‫انقالب اسالمی ایران بیدار شده‪ ،‬ما یک مدلی را می توانیم‬ ‫ارائه کنیم که هم به دین مردم پاســخ می دهد و هم به دو‬ ‫مفهوم مهم‪ .‬حداقل شما مستحضرید که از مشروطه به این‬ ‫طرف این ســه مولفه جامعه ایران را با خودش درگیر کرده‬ ‫بود‪ -1 :‬میل به ازادی خواهی ‪ -2‬میل به پیشرفت ‪ -3‬تاکید‬ ‫بر دینداری‪ .‬یعنی از میان تمام جنبش و نهضت های سیاسی‬ ‫در ایران یا شخصیت های برجسته‪ ،‬انهایی موفق شدند که‬ ‫این ســه ویژگی را دنبال می کنند و هر کدام یکی از اینها را‬ ‫دارا نیستند‪ .‬به هر حال شاید در یک اوضاع محدودی مطرح‬ ‫شوند اما با اقبال جامعه روبه رو نمی شوند‪ .‬ما می خواهیم یک‬ ‫کشور پیشرفته داشته باشیم که در ان مردم ساالری دینی یا‬ ‫مردم ساالری به شکلی که احاد جامعه مسلمان ان را دنبال‬ ‫می کند یک الگوی پیشرفته نشــان بدهد‪ .‬انچه که در این‬ ‫‪ 10‬سال از اصطالح مقاومت مسیر اعالم می شود‪ ،‬اخرش‬ ‫نرمش قهرمانانه می شــود‪ .‬ان دولت که مدعی است تمام‬ ‫منویات رهبری را دنبال کرده است‪ ،‬من می خواهم بگویم‬ ‫که ان نوع نگاه به مساله پرونده هسته ای جواب نمی دهد و‬ ‫ما را در وضعیت ضعیف تری قرار داد و روز به روز که گذشت‬ ‫بدتر شد‪ .‬ما قبال که با غربی ها مذاکره می کردیم فشار شورای‬ ‫امنیت را نداشتیم ولی اکنون فشار شورای امنیت هم پشت‬ ‫سرمان هست و ما را وادار می کند که در داالن و پیچ و خم‬ ‫شورای امنیت ســال های طوالنی گرفتار شویم خیلی کار‬ ‫سختی است‪ .‬امروز دولت عراق یکی از متحدین ما در منطقه‬ ‫است‪ .‬در حالی که یکی از متحدین استراتژیک امریکاست‪.‬‬ ‫دولت عراق از سال ‪ 2003‬با امریکا روابط نزدیکی دارد ولی‬ ‫هنوز نتوانسته از شورای امنیت خارج شود‪ .‬باید ان موقع این‬ ‫دلسوزان امثال شما و دیگر دوستان فکر می کنم همه این‬ ‫کار را کردیم ولی ان چیزی که به عنوان ادبیات مقاومت از‬ ‫ان بیاید شما صحبت می کنید و من را به عنوان یک گرایش‬ ‫سیاسی‪ ،‬منظور من مقاومت عمومی که شما نسبت به امام‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫اگــر اقــای روحانــی و تیــم‬ ‫مذاکره کننده ب ه طــور اصولی بر برخی‬ ‫موازین بایســتند و توافــق نکنند‪ ،‬به‬ ‫همان میزان موفق تلقی خواهند شد که‬ ‫توافقی حاصل شود‬ ‫ما با امریکای ی ها در مبانی در تقابل‬ ‫هســتیم مگر اینکه از این مبانی خود‬ ‫دست برداریم‬ ‫اگر توافقی با طرف مقابل صورت‬ ‫بگیرد‪ ،‬توافق‪ ،‬توافق نظام خواهد بود‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫تاثیــرات جریانــات تنــدروی‬ ‫اصالح طلب در تداوم دشمن ی ها تاثیر‬ ‫دارد در حالی که نیروهای تندرو اصولگرا‬ ‫در تداوم انها تاثیر ندارند و قابل مهار در‬ ‫داخل کشور هم هست‬ ‫سیاست‬ ‫یا نسبت به رهبری یا نظام می فرمایید نیست‪ .‬ان گفتمانی‬ ‫که فکر می کرد تنها با شعار دادن و با غرب ستیزی و برجسته‬ ‫کردن مشکالت کاریکاتوری جامعه غربی فکر کنید امریکا‬ ‫در حال سقوط است‪ .‬یادتان است در دانشگاه تهران سمینار‬ ‫گذاشتند جهان پس از امریکا! یعنی تصویری ارائه می دادند‬ ‫که عن قریب تا دو‪ ،‬سه سال دیگر همه چیز تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫ان باعث شد ما به وضعیتی دچار شویم که امروز تحریم های‬ ‫مضاعف را داریم‪ ،‬شورای امنیت را داریم‪ .‬اقای سلیمی شما‬ ‫که باور ندارید این جامعه به رغم همه ســعی هایش باورش‬ ‫را به نظام و ســاز و کارهای درون نظام از دست داده؟ شاید‬ ‫بنده انتقادات زیادی به نوع رفتار ها داشته باشم اما به کلیت‬ ‫ساختار و به کلیت قانون اساســی و انقالب اسالمی اعتقاد‬ ‫دارم‪ .‬به هر حال ما بــرای این نظام جنگیدیــم‪ ،‬برای این‬ ‫انقالب مبارزه کردیم با همه تفاوت هایی که در اندیشه ها و‬ ‫رویکردهایمان است‪ .‬در این انتخابات به ادبیات مقاومت و‬ ‫به ان نوع نگاه در ‪ 10‬سال گذشته به پرونده هسته ای رای‬ ‫نمی دهند‪ .‬اگر قرار بود جامعه به ان تن بدهد‪ ،‬به اقای جلیلی‬ ‫باید رای می داد ولی اقای جلیلی رای نمی اورد شاید اقای‬ ‫جلیلی ‪ 10‬سال بعد رای بیاورد شاید ان موقع افکار عمومی‬ ‫تغییر کند ولی امروز که صحبت می کنیم معتقدم که انچه‬ ‫برای جامعه ما اهمیت دارد خروج از این بندهای دست و پا‬ ‫گیر است‪ .‬نمی خواهم مارکسی نگاه کنم ولی می دانید که‬ ‫اقتصاد بر مناسبات فرهنگی ما اثر گذاشــته‪ ،‬بر مناسبات‬ ‫اجتماعی ما اثر گذاشــته‪ ،‬بخش اعظم پروژه های کشور ما‬ ‫نیمه کاره است و تمام نشده است‪ .‬ما نیازهای فراوانی داریم‬ ‫و این نیازمند حل بحران های ساختگی است‪ .‬مگر پرونده‬ ‫هسته ای ایران از ابتدا برای ســاخت بمب اتم بود‪ .‬پرونده‬ ‫هسته ای ایران در زمان دولت اقای خاتمی توسط سازمان‬ ‫مجاهدین یا منافقین به عنوان یک سوژه از سوی اسرائیل‬ ‫و بعد دولت افراطی امریکا تبدیل به یک معضل بین المللی‬ ‫برای ما شده و ما باید این را حل کنیم‪ .‬عرضم این است که‬ ‫هر چه دیرتر حل کنیم با تکیه بر ان حقایقی که نمی توانیم‬ ‫به ان تاکید کنیم به نفع ایران نخواهد بود‪ .‬اما در مورد اینکه‬ ‫می فرمایید افراطیون اصالح طلــب نقش تخریبی بیرونی‬ ‫دارند اما افراطیون اصولگــرا نقش داخلی دارند‪ .‬امروز اینها‬ ‫در یک جبهه دارند عمل می کننــد امروز مواضع افراطیون‬ ‫داخل با مخالفان در خــارج یک مســیر را دنبال می کند‪.‬‬ ‫تخریب حاکمیت‪ ،‬تخریب دولت و برنامه های پیش برنده در‬ ‫مذاکرات هسته ای‪ .‬چه کسانی خوشحال می شوند از اینکه‬ ‫ما نتوانیم این پرونده را جمع کنیم‪ .‬می توان اینها را لیســت‬ ‫کرد‪ ،‬کار سختی نیست‪ .‬من در عین حال با کلیت نگاه شما‬ ‫موافق هستم‪ ،‬نسبت به رویکردها اعتراض دارم و می گویم‬ ‫که شاید به همین دلیل است که یکی می شود اصالح طلب‬ ‫و یکی می شود اصولگرا‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬شاید در مورد تعریف مقاومت‪ ،‬نگاه‬ ‫واحد نداریم‪ .‬من مقاومت را هرگز با واقع نگری از هم دور‬ ‫نمی کنم‪ ،‬بلکه هــر دو را الزم و ملزوم یکدیگر می بینم‪ .‬بنا‬ ‫نیست شــما در عرصه ای مقاومت کنید که اصال نمی دانید‬ ‫اطرافتان چه می گذرد‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬شما خودتان در جبهه بودید‪ .‬من تا روز‬ ‫اخر ماندم‪ .‬گاهی پیش امده ما چیزی درباره جبهه نوشتیم ان‬ ‫موقع به روزنامه زنگ زدند و گفتند که مگر فالنی هم جبهه‬ ‫بوده! حاال قیافه ما غلط انداز است ولی ما روز اخر کوله بارمان‬ ‫را جمع کردیم‪ .‬واقعا بچه های ســپاه کجا کم گذاشــتند‪،‬‬ ‫هاشمی کجا کم گذاشت‪ ،‬محسن رضایی کجا کم گذاشت‪،‬‬ ‫توان ملی ما در جنگ فرسوده شده بود‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬من براســاس خاطــرات خود اقای‬ ‫هاشمی می گویم‪ .‬قطعا شما روایت های اقای هاشمی را از‬ ‫روایت های من بهتر می پذیرید‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اختیــار دارید اقای ســلیمی این چه‬ ‫حرفی است!‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اقای هاشمی خودش می گوید امام‬ ‫بعد از یکسری بحث هایی که اقای محسن رضایی کردند‬ ‫فرمودند که اقایان مقداری سیاسی کار شــده اند‪ .‬البته در‬ ‫این سیاســی کاری یا ســوق دادن اقایان به سیاسی کاری‬ ‫اقای هاشــمی نقش موثری داشــت اما متاسفانه بعضی‬ ‫زیاده طلبی هایی را‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اقای دکتر معتقدید که جنگ را می شد‬ ‫ادامه داد؟ من چنین باوری ندارم‪ .‬من در جنگ فرمانده بودم‬ ‫ما این اواخر با مشــکل نیرو روبه رو بودیم نمی خواهم وارد‬ ‫این بحث ها شــوم‪ .‬بعد از فاو از نظر روحی نیروهای ما بهم‬ ‫ریخته بودند و به نظر من امام در نقطه مناسبی این تصمیم‬ ‫را گرفت‪ .‬یک خاطره بگویم‪ :‬لندن بودیم سینمای سه بعدی‬ ‫فیلم نجات سرباز رایان اسپیلبرگ را اورده بود‪ .‬با رفقا رفتیم‬ ‫ان فیلم را ببینیم چون سه بعدی هم بود همه در مبل هایشان‬ ‫رفته بودند که انگار االن گلوله به صورتشــان می خورد ‪26‬‬ ‫دقیقه اول فیلم اگر خاطرتان باشد خیلی اکشن بود‪ .‬به نظرم‬ ‫سال های بعد از جنگ بود ‪ 10‬سال بعد از جنگ‪ .‬دوست من‬ ‫محمدرضا گفت چه حسی داشتی؟ گفتم که کربالی‪ 5‬و ما‬ ‫ادراک کربال‪ !5‬یعنی ان کسی که کربالی‪ 5‬را دیده می فهمد‬ ‫من چه دارم می گویم‪ .‬یعنی ‪ 10‬تا توپ در یک وجب خوردن‪.‬‬ ‫ولی صدام بعد از ان رفت شوروی و با هواپیما و تانک و نفربر‬ ‫و با امکانات دوباره به جاده خرمشهر برگشت‪ .‬نفس مبارک‬ ‫امام باعث شد مردم دوباره امدند و بعد از قطعنامه انها را پس‬ ‫گرفتند‪ .‬وگرنه می دانید امدند خرمشهر را محاصره کردند‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬مقاومت امــام واقع بینانه بود‪ .‬هرگز‬ ‫مقاومت امام مبتنی بر این نیست که من مقاومت می کنم‬ ‫ولی مردم کجا هستند‪ .‬مقاومت امام یک معنا و یک تعریف‬ ‫دارد من براساس مقاومت امام‪ ،‬فرمایش شما را قبول ندارم‪.‬‬ ‫اگر اقایان اعالم همراهی می کردند همچنان و حاضر بودند‬ ‫در واقع از بعضی خودخواهی ها‪ ،‬زیاده خواهی ها اینکه مثال‬ ‫ارتش هم باید زیر بلیت من باشــد تا من ادامه بدهم‪ ،‬باید‬ ‫امکانات ارتش هم در اختیار من باشداتفاق دیگری می افتاد‪.‬‬ ‫حاال من نمی خواهم وارد جزئیات این قضیه شوم‪ .‬یکسری‬ ‫بحث هایی را ما شاهد بودیم که طبیعتا امام متناسب با ان‬ ‫اتخاذ تصمیم کردند‪ .‬من مقاومــت را همراه با واقع نگری‪،‬‬ ‫همراه با ارزیابی دقیق دشمن می دانم‪ .‬اصال این طور نیست‬ ‫که ما مقاومت را در این عرصه ها بدون بررسی این پارامترها‬ ‫ببینیم‪ .‬من نمی توانم از دو ایراد بــر دوران مذاکرات اقای‬ ‫روحانی بگذرم؛ یکی اینکه عرض کردم خیلی این مطلب را‬ ‫با بحث های حزبی پیوند زدند که حاال الاقل در ان فیلم «من‬ ‫روحانی هستم» شما فرمایشات اقای ظریف را با دبیرکل‬ ‫اژانس شاهد هستید‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬من متاسفانه ان را ندیدم‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬فیلم را اگر ببینید به نظر من این‬ ‫بخش از ان بسیار مهم است که اقای ظریف می گوید اقای‬ ‫البرادعی اگر این طور شود حزب ما در داخل کشور شکست‬ ‫خواهد خورد‪ .‬البرادعی از موضع خیلی باال برخورد می کند‪،‬‬ ‫خیلی موضع باالیی که‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬این می تواند یک تاکتیک باشــد‪ ،‬این‬ ‫می تواند فریب باشد‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬الاقل اگر تاکتیکی هم هست بیشتر‬ ‫اقای البرادعی را از موضع تبختر شــما در ان صحنه شاهد‬ ‫هستید‪ .‬هیچ تاثیری نداشــته اگر هم حتی تاکتیکی بوده‬ ‫باشد‪ .‬به نظر من خارج کردن مذاکرات از اژانس یک خطای‬ ‫فاحش بود؛ یعنی پذیرش این معنا که ما کدخدا را به رسمیت‬ ‫بشناسیم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬دست ما که نبود اقای دکتر‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬چرا حاال ما پذیرفتیم‪ .‬چون می دانید‬ ‫اول مذاکرات با سه کشــور صورت گرفت بعد انتقاد شد که‬ ‫چرا فقط ســه کشــور اروپایی را در این قضیه به رسمیت‬ ‫می شناســید؟ که بعدا چین و شــوروی هم اضافه شــدند‬ ‫می خواهم بگویم که االن شما تاثیرات این مطلب را می بینید‬ ‫االن دارند می گویند که اگر می خواهید مسائل شورای امنیت‬ ‫را حل کنید باید پرونده را دوباره در شورای حکام ببرید و این‬ ‫قضیه از ان کانال‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اقــای دکتر پرونده ما چــه زمانی به‬ ‫شورای امنیت رفت؟‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬در زمــان اقای احمدی نــژاد‪.‬در‬ ‫فرمایشات شــما ایرادهایی که به اقای احمدی نژاد گرفتید‬ ‫خود من هم دارم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬مواضع شــما را می دانم‪ .‬پرونده زمان‬ ‫اقای احمدی نژاد به شورای امنیت رفته است‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬مــن در مورد به رســمیت شناختن‬ ‫کدخداها صحبت می کنم‪ .‬امروز جامعه بشــری متاسفانه‬ ‫به صورت ماکیاولیستی اداره می شــود‪ .‬یعنی قانون جنگل‬ ‫حاکم اســت‪ .‬در حالی که اســرائیل و خود امریکا سالح‬ ‫هسته ای دارند و از سالح هسته ای اســتفاده کردند‪ .‬منتها‬ ‫اینها کدخداهایی شدند که خودشان عامل بی نظمی هستند‪.‬‬ ‫حتی توافقاتی که خود امریکایی ها کردند که باید ســاح‬ ‫هسته ای خودشان را تا سال فالن کامال محو کنند و از بین‬ ‫ببرند اما خودشان هم این توافقات را در سطح جهانی زیر پا‬ ‫گذاشتند‪ .‬این فرمایش شما را کامال قبول دارم‪ .‬اما اینکه ما‬ ‫بر این قضیه صحه بگذاریم و رسمیت بدهیم خوب نیست‪.‬‬ ‫اما ما پذیرفتیم که واقعیت جهان امروز این است که باید با‬ ‫اینها مسائلمان را حل کنیم‪ .‬متاسفانه خیلی نتیجه چندانی‬ ‫نگرفتیم‪ .‬یکی از چیزهایی که باز در ان دوران و االن هم به‬ ‫نظر من خطا می بینم این اســت که خیلی به افکار عمومی‬ ‫جهان در این مطلب بها داده نمی شود‪ .‬تنها جایی که اقایان‬ ‫حاضر شدند مذاکرات را در ان کشور دنبال کنند عمان بود‪.‬‬ ‫حاال درست اســت که به انها امتیاز می دهید که انها را به‬ ‫رسمیت می شناســید اما اگر می توانستیم صحنه مذاکره را‬ ‫وسیع کنیم بهتر بود‪ .‬یکی از نقاط قوت اقای جلیلی هم این‬ ‫بود که خیلی از کشورهای دیگر را دخیل کرد‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬نتیجه ای داشت اقای دکتر؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬به نظر مــن در افکار عمومی داشت‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫یعنی انجایی که امریکایی ها زیر بار توافق ما با توافق ترکیه‬ ‫و برزیل نرفتند‪ .‬به نظر من تاثیر داشت اگر ما مذاکرات را به‬ ‫کشورهای مختلف بردیم‪ ،‬تاثیر داشت یعنی در واقع نخبگان‬ ‫ان کشورها را درگیر کردیم‪ .‬اینکه همیشه در وین مذاکرات‬ ‫را برگزار کنیم یا در سوئیس و این امتیازات را حتی به لحاظ‬ ‫منطقه ای هم به انها بدهیم خیلی به نظر من درست نیست‪.‬‬ ‫چرا؟ اقایان اگر این را قبول دارند که مثال باید یک امتیازی‬ ‫به سلطان قابوس می دادند‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬شــما قبول دارید که سلطان قابوس‬ ‫به هر حال هم در زمان رژیم گذشــته و هــم در زمان نظام‬ ‫اســامی یکی از نزدیک ترین متحدین ما در خلیج فارس‬ ‫است و رابط بسیاری از مشکالت و قفل هایی که به هرحال‬ ‫بین ما و امریکایی ها بوده است؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬من تعریــف متحدین را شاید خیلی‬ ‫جامع نبینم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اما هیچ وقت علیــه ما موضع نگرفته‬ ‫است‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬بله قبول دارم‪ .‬یعنی سعی کرده که‬ ‫ارتباطات را حفظ کند‪ .‬من این فرمایش شما را قبول دارم‪ .‬اما‬ ‫می خواهم بگویم اگر ما در معادالت بین الملل به این مسائل‬ ‫توجه داریم که امتیازی را به عمان بدهیم‪ ،‬چرا این امتیاز را‬ ‫به بعضی از کشورهای دیگر نمی دهیم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬اقای دکتر مشکلی ندارم‪ .‬اقای سعید‬ ‫جلیلی می توانست مذاکرات را مثال در دارالسالم برگزار کند‪.‬‬ ‫انها هم بروند و شــرکت کنند برای اینکه حقش است ولی‬ ‫مساله تمرکز بر محتوای حل منازعه و مذاکرات بود‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬این هم بخشی است ان هم بخشی‬ ‫است‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬بله قبول دارم‪ ،‬اما تعیین کننده نیست‬ ‫اگر بتوانیم مذاکرات را به گونه ای پیش ببریم‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اما خب این ها بیایند تحریم ها را در‬ ‫صحنه های دیگری دنبال کنند‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬کامال شما درست می فرمایید‪ .‬قبول‬ ‫دارم‪ ،‬ما حق پخش کردن مفهوم موضوعات را نداریم‪ .‬من‬ ‫یک شب با یک رسانه امریکایی در مورد اسرائیل گفت وگو‬ ‫می کردم‪ .‬در برنامه زنده علیه اســرائیل موضع گرفتم‪ ،‬بعد‬ ‫از گفت وگوی روی انتن انها با مــن تماس گرفتند‪ .‬گفتند‬ ‫که چقدر موضع شــما نسبت به اســرائیل تند است‪ .‬گفتم‬ ‫هیچ روشــنفکری در ایران و در جهان ســوم به اسرائیل‬ ‫گرایش ندارد‪ .‬فکر نکنید این موضوعی بین چپ و راست و‬ ‫حزب اللهی و غیر حزب اللهی است‪ .‬هر که با مفهوم بشریت‬ ‫کمی اشناســت با یک رژیم نژادپرست فاشیست ادمکش‬ ‫نمی تواند تعامل داشته باشــد‪ .‬انها هم دیگرهیچ وقت مرا‬ ‫در برنامه شان دعوت نکردند‪ .‬اینها واقعیت است که وجود‬ ‫دارد ولی اقای دکتر شان شما و حتی شان این مجله باالتر‬ ‫از این است که وارد این بحث های خاله زنکی شویم که مثال‬ ‫بگوییم اقای جلیلی خیلی عالقه مند بود مذاکرات را پخش‬ ‫کنیم‪ ،‬اقای احمدی نژاد هر سال با زن و بچه و ایل و تبارش‬ ‫به امریکا می رفت‪ ،‬پس خود جا مهم نیســت‪ ،‬شما حتما از‬ ‫دیپلماسی عمومی حمایت می کنید‪ ،‬من می گویم همه اینها‬ ‫مهم است اما اثرگذار نیست‪ ،‬فیصله بخش نیست‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬شــما در یک منازعه دراز مدت هم‬ ‫تاثیرگذار نمی بینید؟‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬در این منازعــه فیصله بخش ما باید‬ ‫تکلیفمان را در این پرونده با امریکا معلوم می کردیم‪ .‬چون‬ ‫سه کشور اروپایی یا پنج کشور اروپایی اگر به نتیجه ای با ما‬ ‫می رسیدند‪ ،‬مزاحمت ایجاد می کردند برای اینکه انها قدرت‬ ‫تاثیرگذار هســتند‪ .‬در عرصه تاثیرگذاری سیاسی اتحادیه‬ ‫اروپا به امریکا نمی رســد این یک واقعیت دردناک است‬ ‫ولی واقعیت است‪ .‬ما به عنوان مســلمانان کیس‪ ،‬باهوش‬ ‫و زیرک از سنت بزرگانمان‪ ،‬از سنت پیامبرمان باید پیروی‬ ‫کنیم‪ .‬پیامبر عظیم الشان اسالم چرا برای خسرو پرویز نامه‬ ‫نوشت؟ البد او را به رسمیت نمی شناخت‪ ،‬چرا برای حاکم‬ ‫روم نامه نوشــت‪ ،‬چرا برای حبشــه نامه نوشت‪ .‬حضرت‬ ‫می دانســت که اینها واقعیت های موجود در عرصه زمان‬ ‫خودشــان هســتند‪ .‬ما می توانیم به نیویورک برویم و از‬ ‫حقوق خودمان دفاع بکنیم‪ ،‬مگر شــهید رجایی همین کار‬ ‫را نکرد؟ مگر بقیه بزرگان‪ ،‬رهبر انقالب این کار را نکردند؟‬ ‫اینها اشــکالی ندارد‪ .‬ما باید تکلیف خودمان را با امریکا در‬ ‫پرونده هسته ای مشــخص کنیم‪ .‬ولی در حوزه های دیگر‬ ‫اقای دکتر ما یک مدلی به نام جمهوری اســامی داریم‪.‬‬ ‫این مدل حتما باید انسانی باشــد‪ .‬اگر در زمینه حقوق بشر‬ ‫اشــکالی داریم‪ ،‬باید کمک کنیم این را حل کنیم‪ ،‬اما نباید‬ ‫حرف های اپوزیسیون را بزنیم‪ .‬مشکل ما در حقوق بشر از‬ ‫اسالم یا جمهوری اسالمی نیست‪ ،‬بخشی از مشکالت ما‬ ‫مربوط به تاریخ و فرهنگ و مناسبات ما است‪ .‬طرف انجا‬ ‫در پاریس یا بروکسل نشســته و با نظام جمهوری اسالمی‬ ‫مشکل دارد حقوق بشر را سیاسی می کند اما مساله حقوق‬ ‫بشر مساله بسیار مهم ماست و در دین ما به ان پرداخته شده‬ ‫و چرا ما باید سوتی بدهیم و چرا ما باید کار خطا کنیم‪ .‬این‬ ‫امکان وجود دارد که ما یک مدل انسانی ارائه کنیم که در ان‬ ‫قوانین و شریعت اسالمی محترم شمرده می شود‪ .‬همانطور‬ ‫که امام فرمود که اگر می خواهید کسی را اعدام کنید به او‬ ‫بگویید بفرمایید اعدام شوید‪ .‬رفتار حضرت امیر‪ ،‬رفتار پیامبر‬ ‫عظیم الشان اسالم و تمدن اسالمی سوابقی است که به ما‬ ‫کمک می کند ما یک حکومت دینی یا حکومت سیاسی که‬ ‫در ان انسان محترم است‪ .‬اقای دکتر‪ ،‬فارغ از غرب ما باید به‬ ‫جایی برسیم که انسان مسلمان محترم باشد‪ .‬این نظر شما‬ ‫هم هست‪ .‬پس این دغدغه همه ما می تواند باشد‪ .‬حاال از‬ ‫زندان های سیاسی گرفته تا خودروی پراید‪ ،‬پیکان یا پژویی‬ ‫که اتش می گیرد‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬تفاوت من و شما در این قضیه در این‬ ‫است که غرب با ابزار حقوق بشر می اید که حقوق ما را کال‬ ‫نادیده بگیرد یعنی کال حقوق ما را ضایع کند‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬خیلی با این موافق نیستم‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬اگر از نظر تاریخــی این قضیه را‬ ‫بررسی کنید‪ ،‬کشورهایی که به نام حقوق انسان ها در جامعه‬ ‫ما امدند‪ ،‬بعد امدند همه حقوق ما را نابود کردند‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬یک شــوخی بکنم‪ ،‬دوســت عزیز‬ ‫من هم هســتید‪ .‬یاد اســتادم می افتم‪ .‬ما که جوان بودیم‬ ‫حزب اللهی و دو اتشه و از جبهه برگشته بودیم‪ .‬حرف هایی‬ ‫می زدیم که اســتادمان می گفت من حرفــی ندارم اصال‬ ‫نمی شود اینها را چاپ کرد‪ .‬اقای دکتر! من می گویم که چون‬ ‫ادم جوانمردی هســتی من را به کوچه بن بست نبر که من‬ ‫نتوانم اظهارنظر کنم چرا جامعه امریکا با مالزی این کار را‬ ‫نمی کند؟‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬شما به نکته ای که من عرض کردم‬ ‫نمی پردازید‪ .‬ببینید عرض کردم که ما در مورد ارتقای سطح‬ ‫کرامت ملت خودمان باید تالش کنیم‪ .‬همه باید با هم متحدا‬ ‫فارغ از گرایش هایی که داریم تالش کنیم شان خودمان را‬ ‫حفظ کنیم و روز به روز در معادالت سیاســی کشور شان‬ ‫خودمان را ارتقا بدهیم‪ .‬این وظیفه همه ماست اما متاسفانه‬ ‫برخی از ما تصور می کنیم اگر غرب هــم در این زمینه ها‬ ‫حرفی دارد حرفش در راســتای خطاب من به شما نیست‪.‬‬ ‫قطعا مشکل شما در یک وادی دیگر است برخی از نیروهای‬ ‫سیاســی این تصور را یا بدون درنظر گرفتن تاریخ یا بدون‬ ‫شناختن امروز جوامع مطرح می کنند‪ .‬من می گویم این دو‬ ‫بحث متفاوت است‪ .‬می خواهم بگویم امریکایی ها اگر این‬ ‫نباشد بحث مواضع منطقه ای را مطرح می کنند‪ .‬اگر قبول‬ ‫داریم منازعه ای که ما امروز با غرب داریم ریشه اش دست‬ ‫ما نیست دست امریکایی هاست‪ .‬امریکایی ها می خواهند‬ ‫تحمیل کنند همان فاشیســت هایی که شما اشاره کردید‬ ‫همان نژادپرست هایی که شما اشاره کردید‪ .‬اراده خودشان‬ ‫را در این زمینه بر ملت ها تحمیل کنند ما یا باید اصال این‬ ‫اســتقالل را از خودمان بگیریم که در برابر اراده انها هیچ‬ ‫اراده ای نداشته باشــیم و بپذیریم که نژادپرستان بر جهان‬ ‫اسالم باید مسلط شوند این معنا را بپذیریم که دون شانمان‬ ‫اســت‪ .‬اگر این را بپذیریم نه کرامت را در داخل می توانیم‬ ‫ارتقا ببخشیم و نه در سطح بین الملل‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬من با این دوقطبی کردن مشکل دارم‪.‬‬ ‫بدون تردید دولت امریکا و همــه دولت های غربی تالش‬ ‫می کنند که ارزش های خود را به جوامع مسلمان و یا جوامع‬ ‫کمتر توسعه یافته تحمیل کنند‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اینها ارزش های غربی نیست‪ .‬اصال‬ ‫اگر در غرب ماهیت اسرائیل را باز کنید‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬منظورم اسرائیل نیست‪ .‬گاردین یک‬ ‫نظرسنجی کرده وامروز را با سال ‪ 1965‬مقایسه کرده است‪.‬‬ ‫نظرسنجی امروز گاردین در بریتانیا می گوید که ‪ 67‬درصد‬ ‫مردم انگلســتان حق را به فلســطین می دهند اما در سال‬ ‫‪ 70 ،1965‬درصد مردم انگلستان حق را به اسرائیل می دهند‬ ‫پس افکار عمومی جامعه جهانی به نفع مسلمانان و به نفع‬ ‫فلسطینی ها تغییر کرده است‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬یعنی اگاهی شکل گرفته و بنابراین‬ ‫بحث ارزش ها مطرح نیست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫سیاست‬ ‫فیاض زاهد‪100 :‬درصد‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬یعنی اینجا بحث اینکه ارزش های‬ ‫غربی ایجاب کند که از اسرائیل دفاع کند نیست‪ .‬یک بحث‬ ‫و یک حقیقت تلخی اســت که افکار عمومــی غرب از ان‬ ‫ بی اطالع است‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬من چیز دیگــری می خواهم عرض‬ ‫کنم‪....‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬من می خواهم بگویم ان منازعه‬ ‫با غرب که شما به ان اشــاره کردید تبلور ان در این مقطع‬ ‫بحث هسته ای است‪ .‬ایا با بحث هســته ای این منازعه به‬ ‫پایان می رســد؟ خیر! به همین دلیل هم هست که برخی‬ ‫از نیروهای اصالح طلب می گویند مساله را به نحو دیگری‬ ‫دنبال کنید‪ .‬دقت کنید قطعا به پایان نخواهد رسید‪ .‬ما یک‬ ‫هویتی برای خودمان رقم زدیم براساس این هویت هم باید‬ ‫کرامت خودمان را در داخل و در جهان ارتقا ببخشــیم‪ .‬این‬ ‫کرامت اسالمی ماست‪ .‬درســت است؟ یعنی ما نمی توانیم‬ ‫هویت خودمان را در داخل ارتقا دهیم در حالی که خودمان را‬ ‫در عرصه بین الملل ذلیل کنیم‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬نه با این موافق نیســتم‪ .‬درســت‬ ‫می فرمایید اما می خواهم بگویم فقط این دو تا راه نیست‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬حاال راجع به راه هــای ان بحث‬ ‫می کنیم‪ .‬می خواهم به این نکته اشاره کنم‪...‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬مــن می خواهــم به اقــای دکتر‬ ‫سلیمی این را عرض کنم که اگر فرض کنیم امریکا دولتی‬ ‫است که غمخوار بشریت اســت خیلی اشتباه استراتژیکی‬ ‫کردیم و اگر بگوییم دولت امریکا تمام فکر و ذکر خودش‬ ‫را گذاشــته برای اینکه ما را بزند و لت و پار کند‪ ،‬اشــتباه‬ ‫استراتژیک است‪ .‬دولت امریکا به دنبال منافعش است‪ .‬ما‬ ‫هم باید با هوشیاری از نقاط ضعف و نقاط قوتش بهره ببریم‪.‬‬ ‫ما جوامع مســلمانی داریم که این جوامع پیشرفت کردند‪.‬‬ ‫اقای دکتر مگر چیــن با امریکا درگیر نیســت؟ درگیری‬ ‫شدیدتری دارد چه بسا عددها و رقم ها از پرونده هسته ای‬ ‫مهم تر هم باشــد ولی راه زندگی کردن در کنار یکدیگر را‬ ‫پیدا کردند‪ .‬ما باید این را پیدا کنیــم من با این موضوع که‬ ‫فکر کنیم با امریکا یا در جنگ دائمی هســتیم و یا در ذلت‬ ‫مشکل دارم‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬فرمایش قبلــی خودتان را مقداری‬ ‫تغییر دادید‪ .‬من عرض کردم ما با امریکایی ها در مبانی در‬ ‫تقابل هســتیم مگر اینکه از این مبانی خود دست برداریم‪.‬‬ ‫چینی هــا در اینجا مبنایــی ندارند‪ .‬انها اصال با اســرائیل‬ ‫مشکلی ندارند‪.‬‬ ‫فیاض زاهد‪ :‬مــا می توانیم تاکتیک مــان را تغییر‬ ‫دهیم‪ .‬مساله همین بود‪ .‬گفتم راه های دیگری وجود دارد‬ ‫ولی این را بگذاریم در یک فرصت دیگری گفت وگو کنیم‬ ‫چون خارج از بحث ماست ومن خیلی از این گفت وگویی که‬ ‫تا االن انجام دادیم لذت بردم‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اقای ظریف بعد از نظرات مختلفی که در‬ ‫رابطه با مذاکرات ابراز شد‪ ،‬تعبیر «دالور ‪ -‬دلواپس» را به‬ ‫کار بردند‪ .‬اگر فرض کنیم که توافق صورت گیرد‪ ،‬ایا ممکن‬ ‫است به دوگانه «توافق خوب ‪ -‬توافق بد» برسیم؟ ایا این‬ ‫ماجرا به همین شکل ادامه می یابد؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬نه؛ قطعا اگر توافقی با طرف مقابل‬ ‫صورت بگیرد‪ ،‬توافق‪ ،‬توافق نظام خواهد بود و هیچ ربطی‬ ‫به تیم مذاکره کننده نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬یعنی شما معتقدید که ماجرا تمام می شود و‬ ‫همایش هایی از جنس «دلواپسان» جمع خواهد شد؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬نه‪...‬‬ ‫زاهد‪ :‬امکان دارد برگزار شــود و من به این مساله‬ ‫معتقدم‪ .‬اگر مذاکرات ســوم اذر تمام شود‪ ،‬قطعا اراده نظام‬ ‫بر این بوده است‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬یعنی شــما می گویید که این مساله تاثیری‬ ‫روی مباحث داخلی ما نخواهد داشت؟‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬امکان دارد فردا روزی اقای زاهد‬ ‫مطالعه کنند و بگویند ای کاش به جای فالن کلمه از کلمه‬ ‫دیگری استفاده می شد و بار حقوقی بهتری برای ما داشت‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬اما جریان اثرگذاری نخواهد بود‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬ما می توانیم به عنوان تجربه بیشتر‬ ‫راجع به دستاوردهای بیشتر با یکدیگر صحبت کنیم‪ .‬شما‬ ‫به عنوان نماینده یک جامعه به توافقی دست پیدا کرده اید‬ ‫که کارشناســان می گویند کلیات کار شما درست است اما‬ ‫کاش از کلمات دیگری استفاده می کردید‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬مــن در رابطه با ایــن پرونده بــا نظر اقای‬ ‫ســلیمی نمین موافقم که توافق احتمالی‪ ،‬اراده نظام است‬ ‫اما ایا این توافق تاثیری بر شرایط داخلی خواهد گذاشت؟‬ ‫قطعا بله‪ .‬البته این مساله بحث دیگری را می طلبد‪ .‬قطعا اگر‬ ‫دولت اقای روحانی این کار را انجام دهد‪ ،‬امتیاز بزرگی به‬ ‫دست اورده است؛ همان طور که برای دولت های مقابل یک‬ ‫امتیاز است‪ .‬همان طور که اقای سلیمی نمین می گویند‪ ،‬به‬ ‫نظرم این مســاله می تواند محل یک منازعه باشد‪ .‬ممکن‬ ‫است برخی بگویند ما در انجا در این داد و ستد و این زمان‬ ‫فریزینگ ( ‪ )Freezing‬غنی سازی می توانستیم برخورد‬ ‫دیگری انجام دهیم‪ .‬ان هم می تواند تکنیکی باشد اما بیشتر‬ ‫به شکل سایه خواهد بود؛ نه به شکل جریانات جدید‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬در بخشــی از مناظــره گفتید کــه ممکن‬ ‫اســت شکســت مذاکرات‪ ،‬منجر به یک دوره ای شــدن‬ ‫ریاست جمهوری اقای روحانی شــود‪ .‬ایا توافق‪ ،‬تضمینی‬ ‫صد درصدی برای دو دوره ای شــدن ریاســت جمهوری‬ ‫ایشان خواهد بود؟‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬من این مســاله را قبول ندارم‪ .‬اگر‬ ‫اقای روحانی و تیم مذاکره کننــده به طور اصولی بر برخی‬ ‫موازین بایستند و توافق نکنند‪ ،‬به همان میزان موفق تلقی‬ ‫خواهند شد که توافقی حاصل شود‪ .‬نمی خواهم بگویم وزن‬ ‫این دو اتفاق برای جامعه برابر اســت اما همان قدر احترام‬ ‫خواهد داشت که زیر بار حرف ناروایی علیه ملت ایران نرود‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬اما کســانی که به اقای روحانی رای داده اند‪،‬‬ ‫توافق را طلب می کنند‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اصال این طور نیست‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬من با این بخش از فرمایش شما مخالفم‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬کســانی که نگاه حزبی دارند‪ ،‬چنین‬ ‫نظری دارند‪.‬‬ ‫مثلث‪ :‬برخی این گونه تفسیر می کنند که رای اقای‬ ‫روحانی‪ ،‬حزبی بود‪ ،‬چراکه اصالح طلبان به ایشــان رای‬ ‫داده اند‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬کسانی که صرفا نگاه حزبی دارند‪...‬‬ ‫زاهد‪ :‬حتما اقای سلیمی نمین به عنوان یک اصولگرا‬ ‫به اقای روحانی رای داده اند‪( .‬خنده جمع) قطعا من با این‬ ‫بخش از صحبت های ایشان مخالفم‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬ممکن است شــما بــا نظرات بنده‬ ‫موافق نباشید‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬من معتقدم نیروی حامی و پایگاه اجتماعی که‬ ‫به اقای روحانی رای داده و انتظار دارد که انفتاحی در امور‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاسی و اجتماعی ایجاد شود‪...‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬به هر قیمت؟‬ ‫زاهد‪ :‬نه به هر قیمت‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اما این همان معنا را می دهد‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬اما تبعاتی دارد‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬البته برخی نیمــه اصال ح طلبان‬ ‫می گویند باید به هر قیمتی به توافق رسید‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬نه‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬اگر برای انها حقیقت مالک باشد‪،‬‬ ‫برای شان مهم است که قیمت ملت ایران کاهش نیابد‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬قطعا این طور نیست‪.‬‬ ‫سلیمی نمین‪ :‬هنوز صحبت من تمام نشده است‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬این نظر شماست که محترم است‪ .‬من معتقدم‬ ‫اگر پرونده هسته ای نتواند توســط دولت جمع شود‪ ،‬اثار و‬ ‫پیامدهایی در حوزه داخلی خواهد داشت که بر مخاطب و‬ ‫کسانی که به اقای روحانی رای داده اند تاثیر منفی خواهد‬ ‫گذاشــت‪ .‬نتیجه این اتفاق‪ ،‬اصال حزب و مسائلی از این‬ ‫دست نیست؛ شاید کســانی که به او رای داده اند‪ ،‬احساس‬ ‫کنند که حاال با انتخاب یک رئیس جمهور اصولگرا‪ ،‬مطالبات‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاســی و ملی ســخت تر خواهد شد‪ .‬البته من‬ ‫نمی خواهم از این حرف‪ ،‬برداشت رادیکالی صورت گیرد اما‬ ‫هم می تواند و هم نمی تواند بر سرنوشت ملت ما موثر باشد‪.‬‬ ‫این فرض یکی از محتمل ترین فرض هاست که شکست‬ ‫در مذاکرات هسته ای می تواند بر توان دولت اقای روحانی‬ ‫تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫ســلیمی نمین‪ :‬ببینید! من این تصویر را از جانب‬ ‫برخی افراد تندرو در جریان اصولگرا و اصالح طلب می بینم‪.‬‬ ‫اما این دو قشر خواهند بود که تالش خواهند کرد بگویند‬ ‫اقای روحانی شکســت خورده اســت‪ .‬در غیر این صورت‪،‬‬ ‫کســانی که به دلیل تبعیــت از چارچوب هــای کالن و‬ ‫خطوط ترسیم شده از سوی رهبری‪ ،‬چه تیم مذاکره کننده‬ ‫به توافقی تن دهد و چه به فشارها تن ندهد‪ ،‬هر دو رفتار را‬ ‫محترم می شمارند‪.‬‬ ‫زاهد‪ :‬این دولت بــرای تحقــق وعده های خود‪،‬‬ ‫نیازمند روابط خارجی است و اگر نتواند‪ ،‬تاثیر منفی خواهد‬ ‫گذاشت‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫تکرار یک تاکتیک قدیمی‬ ‫محمود احمدی نژاد در حال تست همه گزینه های پی ش رو ب رای بازگشت‬ ‫به قدرت است‪ .‬او در جدیدترین اقدامش با اصالح طلبان تماس هایی برقرار‬ ‫کرده که این مساله موجب شده تحلی ل های متفاوتی در مورد او مطرح شود‪.‬‬ ‫در این پرونده این موضوع را زیر ذره بین قرار داده ایم‪.‬‬ ‫چرخشاحمدی نژادی‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫چرا احمدی نژاد به دنبال نزدیک شدن به اصالح طلبان است؟‬ ‫‪1‬‬ ‫طبیعتا کســی فرصت رجوع به برگه های تاریخ و ماجرای‬ ‫حمایت از هاشم ی رفسنجانی در ادوار قبلی انتخابات توسط‬ ‫احمدی نژاد را نم ی کند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد متفاوت‬ ‫ه ر چه بود محمود احمدی نژاد توانست به عنوان نامزد‬ ‫پیروز جانشین ســی د محمد خاتمی شــود‪ .‬او اگر چه نامزد‬ ‫اصلی اصولگرایان در انتخابات نبود امــا به جهت هویت‬ ‫سیاســی اش مورد حمایت این طیف در اغاز دولتش قرار‬ ‫گرفت‪ .‬به همین دلیل هم بود که م ی شد چهره های فراوانی‬ ‫از اصولگرایان را در کابینه اش مشاهده کرد‪ .‬زمان گذشت و‬ ‫محمود احمدی نژاد به رســم پیشین بار دیگر دست عوض‬ ‫کرد‪ .‬او پس از فارغ شــدن از مجادالت پس از انتخابات دور‬ ‫دومش اختالفات بــا اصولگرایان را عیان کــرد و به یک‬ ‫تسویه حساب اساسی دســت زد‪ .‬دیگر به سختی م ی شد‬ ‫چهره های اصولگرا را دور میز کابینه مشاهده کرد‪ .‬چرخش‬ ‫جدید او هزینه های سیاسی فراوانی به همراه داشت‪ .‬انچه‬ ‫در سر داشت تشکیل یک خط سیاسی جدید در کشور بود‪.‬‬ ‫خطی مجزا از اصولگرایــان و اصالح طلبان‪ .‬حواریون او که‬ ‫مستظهر به حمایت رئیس دولت بودند پیاده نظام او شدند تا‬ ‫شاید رویای ماندگاری در قدرت به حقیقت منجر شود‪ .‬او البته‬ ‫تا روز اخر یعنی تا همان زمانی که عق ربه های ساعت دیواری‬ ‫وزارت کشور نشان از پایان مهلت نام نویسی را م ی داد بر ایده‬ ‫خود پا برجا ماند تا دست در دست اسفندیار رحیم مشایی در‬ ‫پی اجرای مدل پوتین ‪ -‬مدودفش باشد‪.‬‬ ‫دوران دوری از قدرت‬ ‫حاال محمود احمدی نژاد روزهای زیادی اســت که به‬ ‫صندلی اتاق کار سابقش در ساختمان قرمز ریاست جمهوری‬ ‫تکیــه نــزده اســت‪ .‬او خیلی وقت اســت کــه راهی به‬ ‫ساختمان های بخش شرقی محوطه پاستور ندارد‪ .‬او فقط‬ ‫م ی تواند هفته ای یک بــار از درب غربی محوطه به محل‬ ‫کار هاشم ی رفسنجانی برود تا در جلسات مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت حضور یابد‪ .‬پس از هشت سال سیاست ورزی ان‬ ‫هم در قامت نفر دوم کشور خیلی سخت است که تحمل‬ ‫کنی دیگر صف محافظ ها ب رایت تشــکیل نشود و نتوانی‬ ‫احمدی نژاد ‪ 84‬تا ‪ 92‬باشی‪ .‬شاید چنین است که احمدی نژاد‬ ‫هر هفته راهش را از ولنجک به پاستور تغییر م ی دهد تا نفر‬ ‫اول حاضر در جلس ه ای باشد که ریاست ان بر عهده بزرگترین‬ ‫رقیب دوران صدارتش اســت‪ .‬او به قول بعض ی ها شــاگرد‬ ‫اول مجمع تشــخیص مصلحت نظام شده است‪ ،‬همانجا‬ ‫که در دورانی دوست شــفیقش م ی گفت جای بیکاران و‬ ‫بازنشسته های سیاسی اســت‪ .‬حاال باید به این فکر کنیم‬ ‫که «مهندس» گزارش ما چــه تاکتیکی ب رای دوران جدید‬ ‫سیاســت ورزی جدیدش در ذهن دارد‪ .‬فعال صورت مساله‬ ‫این است‪« :‬اقای دکتر‪ ،‬یک شــیفت بزرگ سیاسی دیگر را‬ ‫دنبال م ی کند‪ .‬این بار او به جناح چپ سیاست ای ران چشم‬ ‫دوخته است‪».‬‬ ‫داستان یک تماس‬ ‫احمدی نژاد و اصولگرایان‬ ‫بیایید ماجرا را یک بار دیگر و از زاویه متفاوت بررسی‬ ‫کنیم‪ .‬اگر فرض را بر درســتی خبر تمــاس احمدی نژاد با‬ ‫خاتمی بگذاریم و ان را در ادامه ماجرای دیدارش با سی د حسن‬ ‫خمینی بپنداریم‪ ،‬بد نیست به وضعیت میان او با اصولگرایان‬ ‫هم نظری بیندازیم‪:‬‬ ‫‪ l‬باهنر در پاسخ به این سوال که در صورت حضور‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫انچه اکنون رخ داده دقیقا چیست؟ «دفتر احمدی نژاد‬ ‫تماســی را با دفتر حجت االسالم والمسلمین سی د محمد‬ ‫خاتمی لیدر اصالح طلبان داشــته اما هیچ حساســیت و‬ ‫واکنشــی نســبت به این تماس ها از طرفین نشان داده‬ ‫نشده است‪ ».‬این همه اتفاقی اســت که اط رافیان خاتمی‬ ‫بر وقوع ان تاکید م ی کنند‪ .‬انتشــار این خبر دقیقا یک ماه‬ ‫بعد از حضور احمدی نژاد در حــرم مطهر حضرت امام(ره) و‬ ‫دیدار دو ساعته وی با سی د حسن خمینی‪ ،‬گمانه زن ی ها را در‬ ‫مورد دالیل تحرکات سیاسی وی بیش از پیش حساس کرده‬ ‫است‪ .‬رسولی گفته است احمدی نژاد با برخی از چهره های‬ ‫سیاســی اصالح طلبان تماس گرفته و درخواست کرده تا‬ ‫انها در لیست انتخاباتی وی قرار بگیرند و این موضوع نیز‬ ‫گمانه زن ی هایی را درمورد اهداف احمدی نژاد مبن ی بر ایجاد‬ ‫تفرقه بین اصالح طلبان و اعتدالگرایان به وجود اورده اما بنابر‬ ‫گفته رسولی‪ ،‬اصالح طلبان هوشــمند تر از انند که بازیگر‬ ‫چنین کارگردانی شــوند‪ .‬این خبر البته با تکذیب شــدید‬ ‫احمدی نژادی ها مواجه شده است‪ .‬در یکی از این واکنش ها‬ ‫معاون پارلمانی دولت دهم خبر درخواست احمدی نژاد ب رای‬ ‫دیدار با سی د محمد خاتمی را رد کرد و گفت‪« :‬خود اقای دکتر‬ ‫گفته است که چنین درخواستی نکردیم و چنین ب رنامه ای هم‬ ‫نداریم‪ .‬دکتر احمدی نژاد‪ ،‬درخواست دیدار با اقای خاتمی یا‬ ‫دیدار با ایشان را تکذیب کردند‪ .‬من از نزدیکانش هم پرسیدم‬ ‫گفتند که خود اقای دکتر گفته که چنین درخواستی نکردیم‬ ‫و چنین برنامه ای هم نداریم‪ ».‬میرتاج الدینی درباره سکوت‬ ‫رئی س جمهور ســابق هم توضیح داد‪« :‬اقــای احمدی نژاد‬ ‫م ی گفت که دولت روی کار امده و باید کارها را انجام بدهد‬ ‫و بر امور کشور مسلط شــود‪ ،‬بناب راین اگر ایشان ورود پیدا‬ ‫کند و در هــر موضوعی بحث کند یک فضای ســنگینی‬ ‫پیش م ی اید‪ ،‬بناب راین اقای احمدی نژاد ترجیح دادند که وارد‬ ‫منازعات و بحث ها با دولت نشوند‪ ».‬البته مرحله دیگری که‬ ‫همه خدمات دولت قبل زیر سوال رفت‪ ،‬اقای احمدی نژاد انجا‬ ‫اظهار کرد‪ «:‬این ب ی انصافی است که همه چیز را صفر کنید‬ ‫و من حاضرم دفاع و مناظره کنم و در مقام مناظره از عملکرد‬ ‫دولت قبلی دفاع کنم‪ .‬من احســاس م ی کنم فعال همین‬ ‫رویکرد را دارند اما ارتباطاتشان با مردم‪ ،‬گروه های مختلف در‬ ‫تو امدها همیشه هست‪».‬‬ ‫دفترشان و رف ‬ ‫معاون پارلمانی رئی س جمهور ســابق احتمال حضور‬ ‫احمدی نژاد در دهمین دوره انتخابات مجلس را هم رد کرد‪:‬‬ ‫«من اطالعی از برنامه های اقای احمدی نژاد ب رای انتخابات‬ ‫مجلس ندارم‪ .‬البته قطعا خودش در انتخابات مجلس کاندیدا‬ ‫نم ی شود‪ .‬اقای احمدی نژاد در دیدارهایی که با مجموعه های‬ ‫مختلف داشــتند و در اظهارنظرهایی که دارند‪ ،‬م ی گویند‬ ‫این دیدارها به خاطر انتخابات نیست‪ ،‬بلکه ما م ی خواهیم‬ ‫ارتباطات خود را حفظ کنیم‪ ».‬پس از او عل ی اکبر جوانفکر‬ ‫هم این اتفاق را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫او در پاسخ به خبرگزاری اریا گفته بود‪« :‬دکتر احمدی نژاد‬ ‫با هیچ یک از افراد مورد نظر شما تماس نگرفته اند و چنین‬ ‫به نظر م ی رسد که این گونه ادعاها با اغ راض سیاسی مطرح‬ ‫م ی شود‪ .‬گذشــته از ان توجه داشته باشــید که مقامات و‬ ‫شخصی ت های سیاسی همواره با یکدیگر در تماس هستند‬ ‫و جویای احوال یکدیگر م ی شوند‪ .‬این گونه ارتباطات صرفا‬ ‫دارای جنب ه های اخالقی‪ ،‬ادب‪ ،‬انصاف و انســانیت است و‬ ‫نباید با نگاه سیاســی و انتخاباتی مورد ارزیابی قرار گیرند‪.‬‬ ‫اموزه های دینی به یک مســلمان انقالبی و ارزشگرا حکم‬ ‫م ی کند که در مواجهه با دیگــران‪ ،‬اهتمام خود را مصروف‬ ‫تقویت جنب ه های مثبت و تبدیل جنب ه های منفی به مثبت‬ ‫کند‪ .‬متاسفانه برخی افراد با هر نام و عنوانی که بر خودشان‬ ‫مترتب کرده اند‪ ،‬یک خطای کوچک را تا سرحد نابودی افراد‬ ‫بزرگنمایی کرده و او را از همه چیز ســاقط م ی کنند و هیچ‬ ‫فرصت جب رانی ب رای افــراد در نظر نم ی گیرند‪ ،‬در حالی که‬ ‫اســام چنین اجازه ای به ما نم ی دهد و باید دست حمایت‬ ‫و کمک خود را به سوی کسی که در حال غرق شدن است‬ ‫دراز کنیم و هیچ اولویتی باالتــر از کمک به نجات ان فرد‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫یک بار دیگر محمــود احمدی نــژاد روی انتن رفته‬ ‫اســت! این بار گفته اند که یک تمــاس تلفنی از ولنجک‬ ‫به خیابان یاســر برقرار شــده و رئی س جمهور سابق سراغ‬ ‫رئی س جمهور اسبق را گرفته اســت‪ .‬راوی خبر هم‪ ،‬حسن‬ ‫رســولی‪ ،‬فرد نزدیک و حاضر در دفتر سی د محمد خاتمی‬ ‫بوده اســت‪ .‬او گفته اســت‪« :‬دفتر احمدی نژاد تماسی را با‬ ‫دفتر حجت االسالم والمسلمین ســی د محمد خاتمی لیدر‬ ‫اصالح طلبان داشته اما هیچ حساسیت و واکنشی نسبت به‬ ‫این تماس ها از طرفین نشان داده نشده است‪ ».‬وی اضافه‬ ‫کرده بود‪« :‬اخی را تالش هایی از ســوی محمود احمدی نژاد‬ ‫رئی س جمهور سابق کشــورمان به منظور برقراری ارتباط‬ ‫تلفنی و دیداری با شخصی ت ها و چهره های شاخص جریان‬ ‫رقیب یعنی اصالح طلبی صورت گرفته که م ی توان به نمونه‬ ‫دیدارش با ایت اهلل سی د حســن خمینی در مرقد بنیانگذار‬ ‫انقالب اسالمی اشاره داشت‪ .‬وی شخصا یا با واسطه با برخی‬ ‫چهره های اجتماعی و فرهنگی اصالح طلب تماس گرفته و از‬ ‫انها درخواست کرده تا در انتخابات اینده در لیست انتخاباتی‬ ‫وی قرار گیرند‪ ».‬یک مســاله عجیب و البته مهم‪ .‬شــاید‬ ‫ساده ترین تفسیرش این باشد که یک اتفاق احمدی نژادی‬ ‫دیگر رخ داده اســت‪ .‬اما چه دلیل یا دالیلی موجب شــده‬ ‫که احمدی نژاد در یک شــیفت تعجب ب رانگیز رو به سوی‬ ‫اصالح طلبان کرده و ندای ائتالف سردهد‪.‬‬ ‫در سطحی از تحلیل می توان گفت در واقع انچه رخ‬ ‫داده تالش ب رای بازگشت به قدرت رسمی ان هم با سرمایه‬ ‫اجتماعی رقیب به نظــر م ی اید‪ .‬این گــزاره البته چندان‬ ‫غی ر قابل باور نم ی اید‪ .‬احمدی نژاد یک مهندس است‪ .‬او بارها‬ ‫با تغییر جاگیری سیاسی تالش کرده تا به انچه در ذهن دارد‬ ‫برسد‪ .‬یادمان نرفته او در دوره ای از اعضای ستاد انتخاباتی‬ ‫اکبر هاشم ی رفسنجانی بود‪ .‬او حتی از معترضین به نتایج ان‬ ‫انتخابات هم بود‪ .‬چند سال بعد این مهندس میانسال با یک‬ ‫تغییر مشهود به سمت دیگری حرکت کرده و از منتقدان اکبر‬ ‫هاشم ی رفسنجانی م ی شود‪ .‬این بار اما در شرایطی این اتفاق‬ ‫رخ م ی دهد که هاشمی رقیبش در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫شده است‪ .‬در نگاهی دقی ق تر انچه رخ داد این بود که محمود‬ ‫احمدی نژاد با یک تاکتیک انتخاباتی فضا را عوض کرد‪ .‬در‬ ‫ان رقابت‪ ،‬صورت ظاهری ب ر اســاس نظ ر سنج ی ها این بود‬ ‫که محمد باقر قالیباف و هاشم ی رفســنجانی شانس اول‬ ‫انتخابات هســتند‪ .‬او ب رای اینکه رئی س جمهور شود راهی‬ ‫نداشت جز اینکه یک دو قطبی تشکیل دهد که البته یک سر‬ ‫ان خودش باشد‪ .‬مسلما او نم ی توانست با محمد باقر قالیباف‬ ‫این دو قطبی را تشکیل دهد چرا که درصد رای منفی او در‬ ‫جامعه چندان باال نبود و زمینه ای ب رای طبقه سازی هم وجود‬ ‫نداشت‪ .‬اما در سوی دیگر این ماجرا اکبر هاشم ی رفسنجانی‬ ‫قرار داشت‪ .‬او اگرچه در نظ ر ســنج ی ها حتی از محمد باقر‬ ‫قالیباف هم پیشی گرفته بود‪ ،‬اما در سطح عمومی جامعه به‬ ‫همان می زان رای منفی داشت‪ .‬این نکته محمود احمدی نژاد‬ ‫را بر ان داشــت تا از همین رای منفی یک قطب بســازد‪.‬‬ ‫جامعه گفتمان هاشم ی رفســنجانی را نماد اشــراف ی گری‬ ‫م ی دانست‪ .‬به نظر م ی امد که پس از اتفاقات سال های اخر‬ ‫دولت سی د محمد خاتمی جامعه دیگر دنبال پروژه جدال های‬ ‫سیاسی از «پایین به باال» ب رای چانه زنی مقامات سیاسی‬ ‫در «باال» نبود‪ .‬مردم در ان زمان گویا به مدلی از حکومتداری‬ ‫در دولت فکر م ی کردند که ب ر اساس ان رئیس دولت م ی باید‬ ‫حقشــان را در مباحث اقتصادی و معیشتی بستاند‪ .‬درست‬ ‫همین جاســت که محمود احمدی نژاد رفاقت پیشــین با‬ ‫مدیر سابق را به رقابت تبدیل م ی کند و مدل ذهنی جامعه‬ ‫را به این شکل تغییر م ی دهد‪« :‬رئیس دولت باید حق مردم‬ ‫را از اشراف جامعه بگیرد»‪ .‬او اعالم م ی کند که بنا دارد رئیس‬ ‫چنین دولتی شود‪ .‬تمام مبنای رقابت او هم م ی شود ایجاد‬ ‫یک دوقطبی در این زمینه با هاشم ی رفسنجانی‪ .‬در چنین‬ ‫مجادله بزرگی ان هم در ســطح رقابت ریاســت جمهوری‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫احزابوشخصی‬ ‫سیاستت ها‬ ‫احمدی نــژاد در انتخابات اتی و عرصه سیاســی ایا از وی‬ ‫حمایت م ی کنید‪ ،‬گفت‪« :‬خیر‪ ،‬به هیچ وجه از وی حمایت‬ ‫نم ی کنیم‪».‬‬ ‫‪ l‬توکلی در پاســخ به این ســوال که به نظر شما‬ ‫احمدی نژاد به عرصه سیاست بازخواهد گشت تنها به گفتن‬ ‫این جمله اکتفا کرد که پناه بر خدا‪.‬‬ ‫‪ l‬زریبافان درباره زمزمه های بازگشت احمدی نژاد به‬ ‫قدرت و ارزیابی وی اظهار داشت‪« :‬من این موضوع را نه به‬ ‫صالح خودشان م ی دانم و نه نظام اسالمی‪ .‬هر کس دوره ای‬ ‫داشته و باید اجازه داد افراد و افکار جدید نیز روی کار بیایند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه اقای احمدی نژاد چون وقت اضافه م ی گذاشت‪،‬‬ ‫طی هشت سال مسئولیت دولت به اندازه چند رئی س جمهور‬ ‫کار کرده و هرچه در توان داشته انجام داده است‪».‬‬ ‫‪ l‬اینکه احمدی نــژاد بتوانــد به قــدرت بازگردد‪ ،‬‬ ‫تردیدهایی جدی را در پی دارد‪ .‬اصوال مردم ای ران رفتارشان‬ ‫به گونه ای است که اجازه بازگشــت به قدرت را به صاحبان‬ ‫قدرتِ کنار رفته از قدرت نم ی دهند‪ .‬شاید انها «از قدرت به‬ ‫کنار رفته ها» را محترم بشمارند و حتی قبولشان هم داشته‬ ‫باشند‪ ،‬اما اینکه مجددا قدرت را به انها بسپارند‪ ،‬اتفاقی است‬ ‫که بسیار بعید به نظر م ی رســد‪ .‬ما این نوع رفتار را در طول‬ ‫این سی و چند سال مشاهده کرده ایم و هیچ رئی س جمهوری‬ ‫نبوده است که بعد از چند ســال بتواند دوباره خودش را در‬ ‫پاستور ببیند‪ .‬البته جریان فوق م ی تواند با حرف ها و رویکرد‬ ‫جدید‪ ،‬شخص جدیدی را به قدرت برساند اما مردم «افراد»ی‬ ‫را که قدرت را تجربه کرده اند‪ ،‬دوباره بر سر کار نم ی اورند‪.‬‬ ‫‪ l‬مصباحی مقدم‪« :‬ســال ‪ ۸۸‬هم اقای احمدی نژاد‬ ‫به عنوان کاندیدای جریان اصولگرا به میدان نیامد‪ ،‬به عنوان‬ ‫شــخص خودش امد‪ .‬برای بار دوم هم این طور نبود که او‬ ‫کاندیدای جریان اصولگرا باشد بلکه اقدام شخصی و فردی‬ ‫بود که به میدان امد‪ .‬البته ما یقین داشتیم بخش مهمی از ارا را‬ ‫به دست خواهد اورد‪ .‬یک دوره ریاست جمهوری را پشت سر‬ ‫به همان فرد داده مى شد‪.‬‬ ‫داشت و دور دوم هم به طور طبیعی ‬ ‫می دانســتیم رقبای دیگر از جریان اصولگرا نمی توانند در‬ ‫مقابل او قد علم کنند و نمى خواستیم به رقیب او راى بدهیم‪».‬‬ ‫‪l‬سایت الف نزدیک به احمد توکلی‪« :‬شکی نیست‬ ‫که محمود احمدی نژاد ســودای بازگشــت به قدرت اول‬ ‫اجرایی کشور را در سر م ی پروراند و با حضورهای مردمی در‬ ‫حسینی ه ها و سخنران ی های کم و بیش حساب شده به دنبال‬ ‫انسجام و بازسازی پایگاه اجتماعی خویش است‪ ،‬این رفتار‬ ‫وی‪ ،‬تحرکات وی در سال هایی را به ذهن متبادر م ی سازد‪.‬‬ ‫باید این را به یاران احمدی نژاد یاداوری کرد که این روزها با‬ ‫سال ‪ 84‬تفاوت معنا داری دارد‪ ،‬این پایگاه اجتماعی هر قدر‬ ‫هم که فراهم گردد‪ ،‬وی یک چیز را فراموش کرده اســت‪.‬‬ ‫این احمدی نژاد‪ ،‬مانند دیکته ای اســت که‪ ،‬نه تنها امالی‬ ‫نانوشــته ندارد‪ ،‬بلکه امالیی دارد که حتی اگر از تصحیح‬ ‫ملت بگذرد که بســیار بعید به نظر م ی رســد‪ ،‬از تصحیح‬ ‫شورای نگهبان نخواهد گذشت‪ .‬احمدی نژاد فراموش کرده‬ ‫است که نظام و سایر قوا در دوسال اخر دولت وی با او مدارا‬ ‫کرده اند تا دولتش به پایان برسد‪ .‬فراموش کرده است به خاطر‬ ‫مقاومت در مقابل حکم حکومتی رهبری‪ ،‬کاری کرده است‬ ‫که هیچ رئی س جمهوری تا قبل از ان مرتکب این نافرمانی‬ ‫و قانون شکنی نشده بود‪ ،‬یازده روز خانه نشینی ب رای تحت‬ ‫فشــار قرار دادن رهبری‪ ،‬در عدم رعایت اصل التزم عملی‬ ‫به والیت فقیه چه شک و شــبهه ای باقی م ی گذارد؟ وی و‬ ‫یارانش فراموش کرده اند که در رویارویی و عدم تمکین به‬ ‫قانون و مجلس‪ ،‬کار را به جایی رساندند که حدادعادل (رئیس‬ ‫مجلس وقت) دست به دامن رهبری شود که رئی س جمهور‬ ‫قانون مصوب مجلس و موید شــورای نگهبان را تمکین‬ ‫نم ی کند! یادشان رفته با تکرار حرکات تشنج افرین مناظ رات‬ ‫در مجلس‪ ،‬بعد از اخطار صریح رهبری به مسئوالن مبن ی بر‬ ‫اینکــه‪« :‬از امروز تــا روز انتخابات‪ ،‬هرکســی که بخواهد‬ ‫محمود احمدی نژاد همچنان نام ه های مردمی‬ ‫دریافت م ی کند‬ ‫رئیس جمهور پیشین اخی را دیداری با سیدحسن‬ ‫خمینی داشته است‬ ‫که پایگاه های ایدئولوژیک را جذب خود کنند‪ .‬احمدی نژاد اگر‬ ‫بخواهد بازسازی کامل شود و بتواند رقیب جدی ب رای دولت‬ ‫مستقر شود‪ ،‬الزم است پایگاه ایدئولوژیک خود را احیا کند‪».‬‬ ‫حاال که به اینجای گزارش رسیده ایم بد نیست نظر حواریون‬ ‫محمود احمدی نژاد را درباره اصولگرایان بدانیم‪:‬‬ ‫‪l‬جوانفکــر‪« :‬برخــاف گفته هــای اصولگرایان‬ ‫احمدی نژاد هنوز هم پایگاه وســیعی میــان اصولگرایان‬ ‫دارد‪ .‬اصولگرایان دربرگیرنده طیفــی ناهمگون از عناصر‬ ‫سیاسی هستند‪ .‬فکر م ی کنم این ناهمگونی که اشفتگی‬ ‫و درهم ریختگی مواضع را به دنبال دارد‪ ،‬از دالیل اصلی عدم‬ ‫موفقیت اصولگرایان بوده اســت‪ .‬اگر چهره های شاخص‬ ‫اصولگرا را کنار بگذاریم‪ ،‬فکر م ی کنــم دکتر احمدی نژاد از‬ ‫مقبولیت زیادی نــزد بدنه اصولگرایی کــه همین جوانان‬ ‫حزب اللهی و متدین جامعه هستند‪ ،‬برخوردار است‪».‬‬ ‫‪ l‬مهــدی کوچــک زاده با اشــاره به روابــط بین‬ ‫رئی س جمهور سابق با اصولگرایان گفت‪« :‬اقای احمدی نژاد‬ ‫احتیاجی به بازســازی روابط خود با اصولگرایان ندارد‪ .‬البته‬ ‫اصولگرایان را باید تعریف کرد‪ .‬وقتی م ی گوییم اصولگرایان‬ ‫به نظر من جمع ‪ 30-40‬نفره ای م ی اید شامل عده ای به اسم‬ ‫سران قوم! ایا اقای احمدی نژاد نیازی به بازسازی روابطش با‬ ‫اینها دارد؟ اگر ایشان نیاز به جلب نظر اصولگرایان داشت در‬ ‫هشت سال دوره خدمتش جور دیگری رفتار م ی کرد‪ .‬برخی‬ ‫معتقدند که احمدی نژاد دچار انزوای سیاســی شده است‪.‬‬ ‫من مخالف این تفسیرم‪ .‬احمدی نژادی که من م ی شناسم‬ ‫کسی نیست که نسبت به مسائل کشور و سرنوشت مردم‬ ‫ ب ی تفاوت باشد و این ب ی تفاوتی را گناه کبیره م ی داند‪ .‬یعنی‬ ‫مرام و روش او این اجازه را به او نم ی دهد که ب ی تفاوت باشد‪.‬‬ ‫اگر ایشان م ی خواست ب ی تفاوت باشد‪ ،‬هشت سال شبانه روز‬ ‫در حال خدمت نم ی بود‪».‬‬ ‫خبرهای جدید‬ ‫در این میان اما خبرهای جدیدی هم درمورد تحرکات‬ ‫تازه رئیس جمهور پیشین شنیده می شود در همین ارتباط‬ ‫شنیده شده اســت که مسئولیت کمیته رســانه احمدی‬ ‫نژاد پــس از اختالفات پدیــد امده در تشــکیالت هما به‬ ‫غالمحسین الهام سپرده شده است‪ .‬شمس الدین حسینی‬ ‫و تمدن هم گویا در همین ستاد فعال هستند‪ .‬برخی گزارش‬ ‫کرده اند که مســئولیت ستاد اســتان ها با شیخ االسالم و‬ ‫امیدی شهرکی اســت‪ .‬گزارش دیگری نیز حاکی است که‬ ‫تیم رئیس جمهور سابق با ســتادهای پیشین شهرستانها‬ ‫تماس گرفته و از ان ها ارزیابی وضعیت موجود و پیشنهاد‬ ‫ب رای اینده را م ی خواهند‪ .‬گروه ها قرار است در اینده نزدیک‬ ‫میان ان ها و احمدی نژاد برگزار شود‪.‬‬ ‫احمدی نژاد از حامیان هاشــمی رفسنجانی در‬ ‫انتخابات مجلس ششم بود‬ ‫اختالف ها را به میان مردم بکشــاند و از احساســات انها‬ ‫در جهت اختالفات اســتفاده کند‪ ،‬قطعا به کشــور خیانت‬ ‫کرده است»‪ ،‬کاری کردند که ب رای نخســتین بار در تاریخ‬ ‫جمهوری اســامی‪ ،‬رهبری در زمان روی کار بودن دولت‪،‬‬ ‫اقدام رئی س جمهور را خالف شــرع‪ ،‬خــاف قانون‪ ،‬خالف‬ ‫اخالق‪ ،‬تضییع حقوق اساسی ملت و‪ ...‬بخوانند‪ .‬احمدی نژاد‪،‬‬ ‫به احتمال زیاد‪ ،‬رد صالحیت خواهد شد‪».‬‬ ‫‪ l‬پرویز امینی‪« :‬خطــای راهبــردی احمدی نژاد از‬ ‫دســت دادن پایگاه ایدئولوژیک خود در سیاست و بین قشر‬ ‫حزب اللهی بود‪ .‬باید به این نکته توجه کرد که زنده ماندن در‬ ‫فضای سیاسی وابسته به پیروزی در انتخابات نیست چراکه‬ ‫انسان ها م ی ایند و م ی روند و انهایی در سیاست زنده م ی مانند‬ ‫چرا اصالح طلبان؟‬ ‫انچه در سطور فوق امد نشــان م ی دهد احمدی نژاد‬ ‫دیگر هیچ جایگاه انتخاباتی در میان اصولگرایان ندارد‪ .‬او در‬ ‫تشکیل خط سوم به رهبری خودش هم ناکام مانده‪ ،‬پ س الزم‬ ‫است مانند ادوار قبلی یک شیفت جدید صورت پذیرد‪ .‬این‬ ‫بار او بهتر دیده به سمت جناح چپ حرکت کند‪ .‬او حتما به‬ ‫این فکر م ی کند که م ی تواند با این بخش از سیاست ای ران‬ ‫ائتالف یا رفاقتی از نوع رفاقــت احمدی نژادی صورت دهد‪.‬‬ ‫شاید او به اصالح طلبان این پیام را داده باشد‪« :‬من از حمایت‬ ‫بدنه پایین جامعه برخوردار هستم و شما از حمایت طیفی‬ ‫از نخبگان‪ .‬ما البته یک وجه اشــتراک داریم و ان اینکه با‬ ‫بخش های مهمی از الیه های حکومتــی زاویه داریم‪ .‬این‬ ‫م ی توان شروعی ب رای همکاری و نتیجه گیری باشد‪ ».‬اری‪،‬‬ ‫شــاید این راز تماس با اصالح طلبان باشد‪ .‬جمله اخر اینکه‬ ‫احمدی نژاد بدون شک از حاضرین انتخابات ‪ 94‬و ‪99‬خواهد‬ ‫بود اما با این وجه تمایز کــه او از تنها ترین حاضران در این‬ ‫رقابت خواهد بود‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫مردم‪،‬دنبال‬ ‫احمدینژاد‬ ‫هستند‬ ‫تو گوی مثلث با‬ ‫گف ‬ ‫علی اکبر جوانفکر‬ ‫اقای دکتر در هفته گذشته خبری از سوی یکی‬ ‫از نزدیــکان اقای ســی د محمد خاتمی مطرح‬ ‫شد‪ ،‬مبنی بر اینکه اقای احمدی نژاد تماسی با‬ ‫رئی س جمهور سابق داشته اند و در این تماس‬ ‫مسائلی مطرح شده اســت‪ .‬ایا شما این خبر را‬ ‫تایید م ی کنید؟‬ ‫خیر‪ ،‬این ادعا صحت ندارد‪ .‬هیچ تماسی بین دکتر‬ ‫احمدی نژاد و جناب اقای خاتمی برقرار نشده است‪.‬‬ ‫در صــورت تکذیب این خبر‪ ،‬علــت طرح ان و‬ ‫نیز پرداختن فراوان به ان توسط اصالح طلبان‬ ‫چیست؟‬ ‫پاسخ به این سوال باید از کسانی مطالبه شود که‬ ‫این ادعا را مطرح کرده اند‪ .‬با این حال شخصا چنین استنباط‬ ‫م ی کنم که ادعاهای صورت گرفته؛ انعکاس دهنده نوعی‬ ‫ ترس و نگرانی از سوی برخی مدعیان اصالح طلبی بود‪.‬‬ ‫برخی م ی گویند اقای احمدی نژاد در پ ی ائتالف‬ ‫با اصالح طلبان است‪ .‬برخی هم م ی گویند علت‬ ‫تماس ها یا دیدارهای احتمالــی ترمیم روابط‬ ‫اســت‪ .‬کدام یک از این دو گمانــه به واقعیت‬ ‫نزدیکترند؟‬ ‫این گونه گمانه زن ی های سیاسی و غیرقابل توجیه‬ ‫را م ی توان برامده از ب ی اطالعی و فقدان فهم و شــناخت‬ ‫صحیح تلقی کرد‪ .‬کسانی که از مناسبات عاطفی و اخالقی‬ ‫میان دکتر احمدی نژاد و جناب اقای خاتمی به دنبال ردپای‬ ‫منافع سیاسی هستند‪ ،‬سخت در اشتباهند‪.‬‬ ‫اقای دکتــر! انچه اکنون در محافل سیاســی‬ ‫ب ه عنوان گمانه ای محتمل مطرح است این است‬ ‫که اقای محمود احمدی نــژاد تمایل فراوانی به‬ ‫بازگشت به قدرت رسمی دارند‪ .‬مطرح است که‬ ‫ایشان بنا دارند برای انتخابات مجلس کاندیدا‬ ‫شوند یا فهرست بدهند‪ .‬ایا شما چنین تمایلی‬ ‫را در ایشان مشاهده م ی کنید؟‬ ‫خیر‪ ،‬چنین تمایلی در ایشان ندیده ام‪.‬‬ ‫ایا جناب دکتر احمدی نــژاد در جمع حامیانش‬ ‫از بازگشــت به عرصه سیاسی در حوزه رسمی‬ ‫سخن گفته اند؟ ایا به صورت مشخص ایشان‬ ‫فعالی ت هایی را در مورد انتخابات اغاز کرده اند؟‬ ‫دکتر احمدی نژاد تا کنون هیچ سخنی که حاکی از‬ ‫تمایل ایشان ب رای بازگشت به عرصه قدرت باشد‪ ،‬بر زبان‬ ‫نیاورده اند‪ .‬فعالی ت های انتخاباتی نیز قه را یک امر مخفی‬ ‫و پنهان نیســت و با نمودهای واضح بیرونی همراه است‪،‬‬ ‫بناب راین وقتــی فعالی ت های رئی س جمهور ســابق چنین‬ ‫خیر‪ ،‬بر نظــر قبلی خودم پایدار نیســتم‪ .‬به این‬ ‫نتیجه رسیده ام که تا وقتی کشور در یک مدار بسته مدیریت‬ ‫م ی شــود و در بر همان پاشــنه ای م ی چرخد که حوادث‬ ‫غم انگیز دو سال اخر کشور در دولت دهم را رقم زد‪ ،‬بازگشت‬ ‫دکتر احمدی نژاد‪ ،‬متضمن منافع ملت ای ران نخواهد بود‪.‬‬ ‫شــما گفته بودید اقای احمدی نژاد همچنان با‬ ‫استقبال عمومی مواجه است و بدنه اجتماعی‬ ‫خود را دارد‪ .‬گفته بودید که ه ر چه از دولت اقای‬ ‫روحانی بگذرد حجم رجوع به رئیس دولت قبل و‬ ‫درخواست برای بازگشت بیشتر خواهد شد‪ .‬ان‬ ‫مصاحبه در ماه های ابتدایی دولت بود‪ ،‬ایا هنوز‬ ‫همان نظر را دارید؟‬ ‫بله‪ ،‬بر این باور هســتم که دولت اقای روحانی‪،‬‬ ‫یک دولت شکس ت خورده است‪ .‬در هیچ یک از حوزه های‬ ‫مدیریتی کشور نمره قبولی نگرفته است‪ .‬امروز مردم ای ران‬ ‫بیش از هر زمان دیگری قدر و قیمت دولت دکتر احمدی نژاد‬ ‫را م ی دانند و بسیاری از مردم نیز اشکارا خواستار بازگشت‬ ‫مجدد ایشان به جایگاه ریاســت جمهوری هستند زیرا در‬ ‫عمل فهمیده اند که اداره کشــور با حفظ حیثیت و شان و‬ ‫شخصیت ممتاز ملت ای ران‪ ،‬مستلزم حضور عناصر سیاسی‬ ‫و اقتصادی بلند قامت تری است‪.‬‬ ‫افــراد شــاخص اصولگــرا از جملــه اقای‬ ‫باهنر گفته انــد که تمایلی به بازگشــت اقای‬ ‫احمدی نــژاد ندارند و از ایشــان هیچ حمایتی‬ ‫توســط اصولگرایان صــورت نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫برخی اشخاص دیگر اصولگرا هم این اظهارنظر‬ ‫را تکرار کرده اند‪ .‬ایا اگر فرض را بر کاندیداتوری‬ ‫دکتر احمدی نژاد بگذاریم‪ ،‬اصولگرایان در نهایت‬ ‫از اقای احمدی نژاد اعالم برائت خواهند کرد؟‬ ‫اگر فرض را بر ایــن بگذاریم که دکتر احمدی نژاد‬ ‫قصد بازگشــت به عرصه مدیریت اجرایی کشور را داشته‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫روابــط عاطفــی و محب ت امیزی میــان دکتر‬ ‫احمدی نژاد و حجت االســام و المســلمین سی د حسن‬ ‫خمینی وجــود دارد و ان دو به تنــاوب و در موضوعات‬ ‫مختلف با یکدیگــر گفت وگو و رایزنــی م ی کنند‪ .‬دیدار‬ ‫رئی س جمهور ســابق از حرم امام خمینــی (ره) به دعوت‬ ‫تولیت اســتان حضرت امام و فقط بــرای بازدید از روند‬ ‫فعالی ت های عمرانی در دســت انجام‪ ،‬صــورت گرفت‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر توجه داشته باشــید که اقای احمدی نژاد‬ ‫هی چ گاه با اقایان هاشمی و خاتمی جمع بسته نم ی شوند‪،‬‬ ‫اما این امر مانــع روابط اخالقی و محترمانــه میان انها‬ ‫نیست‪ .‬بزرگان عالم سیاست‪ ،‬باید رقابت با رعایت اخالق‬ ‫را بیشتر تمرین کنند‪.‬‬ ‫شــما در مصاحبه قبلی با بنده‪ ،‬گفته بودید که‬ ‫در مقام مشــورت به اقای احمدی نژاد توصیه‬ ‫خواهید کرد که برای انتخابات کاندیدا شــوند‪.‬‬ ‫ایا همچنان بر همان نظر خود پایدار هستید؟‬ ‫سیاست‬ ‫اقای دکتر محمود احمدی نــژاد اخیرا دیداری با‬ ‫اقای سی د حسن خمینی داشته اند‪ .‬گفته شده در‬ ‫این دیدار بحثی مطرح شده در مورد لزوم دیدار‬ ‫رئی س جمهور سابق با اقایان هاشمی و خاتمی‪.‬‬ ‫ایا این خبر صحت دارد؟ و دیگر اینکه علت دیدار‬ ‫ایشان با تولیت اســتان مقدس حضرت امام‬ ‫مباحث سیاسی بوده یا صرفا مربوط به ماجرای‬ ‫هدایای دوران ریاست جمهوری بوده است؟‬ ‫‪2‬‬ ‫علی اکبر جوانفکر از افرادی اســت که‬ ‫همچنان در کنار رئیس جمهور ســابق مانده‬ ‫و از او دفــاع م ی کند‪ .‬جوانفکــر پیش از این‬ ‫مصاحب ه ای باهفته نامه مثلث داشت که گفته‬ ‫بود به احمدی نژاد توصیــه خواهد کرد که به‬ ‫قدرت بازگردد‪ .‬او اما حاال م ی گوید دیگر مانند‬ ‫گذشته فکر نم ی کند و به این نتیجه رسیده که‬ ‫با شرایط فعلی‪ ،‬بازگشت احمدی نژاد متضمن‬ ‫منافع ملت ایران نخواهد بود‪ .‬با او گفت و گویی‬ ‫در همین مورد انجام دادیم که در ادامه م ی اید‪.‬‬ ‫تصویری را به دســت نم ی دهد‪ ،‬این گونه ادعاها قابل اعتنا‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫باشــند‪ ،‬در ان صورت ب رای مراجعه به ارای مردم چه نیازی‬ ‫به حمایت اصولگرایان خواهند داشت؟ من فکر م ی کنم که‬ ‫مدعیان اصولگرایی و اصالح طلبی‪ ،‬در نگاه سیاسی مردم‬ ‫هیچ جایگاه معناداری ندارند و حمایــت هر کدام از انها از‬ ‫دکتر احمدی نژاد‪ ،‬نم ی تواند منجر به افزایش رای ایشــان‬ ‫شود‪ .‬برخی افراد با علم به این حقیقت‪ ،‬م ی خواهند عرصه‬ ‫انتخابات از شخصیتی مانند دکتر احمدی نژاد خالی باشد تا‬ ‫انها بتوانند به اهداف خود برسند‪.‬‬ ‫برخی گالی ه های اصولگرایان از احمدی نژاد به‬ ‫دلیل حمایت ایشان از اقای مشایی است اما در‬ ‫اخرین اظهارنظرها امده است که اقای مشایی‬ ‫دیگر قصدی برای بازگشت به سیاست ندارد‪.‬‬ ‫ایا این مساله موجب تجدید نظر اصولگرایان در‬ ‫مورد احمدی نژاد خواهد شد؟‬ ‫مخاطب شــما در این ســوال بنده نیستم‪ ،‬بلکه‬ ‫همان کسانی هستند که چنین ادعایی را مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫اگر مذاکرات هســته ای منجر به توافق شود‬ ‫موجب ریــزش طرفــداران و حامیــان اقای‬ ‫احمدی نژاد م ی شود؟‬ ‫لطفا واقع بین باشید و برپایه فرضیات واقعی که‬ ‫احتمال وقوع بیشتری دارند‪ ،‬به طرح سوال بپردازید‪.‬‬ ‫اصالح طلبان معتقدند کــه در بدنه اجتماعی‬ ‫بیشــترین ارا متعلق به انهاســت و رای اقای‬ ‫روحانی هم از همان طیف حاصل شده است‪ .‬اگر‬ ‫بنا بر مقایسه باشــد به نظر شما حامیان اقای‬ ‫احمدی نژاد در اکثریت هستند یا اصالح طلبان؟ از‬ ‫منظر دیگر ایا ما در انتخابات اتی شاهد دو قطبی‬ ‫اصالح طلبــان و احمدی نژادی ها خواهیم بود؟‬ ‫به یک معنا ایا احمدی نژاد همچنان یک قطب‬ ‫سیاست ایران است؟‬ ‫همه م ی دانند که اقای روحانی در طیف مدعیان‬ ‫اصالح طلبی تعریف نم ی شود‪ .‬عجیب اســت که انها در‬ ‫تالش هستند تا کسی را به خودشان بچسبانند که به صورت‬ ‫ناپلئونی در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 1392‬پیروز شده‬ ‫و در عمل ناکارامدی اشکار خویش را به اثبات رسانده است‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان‪ ،‬مدعی داشتن پایگاه اجتماعی باشند‪ ،‬باید‬ ‫از اقای روحانی و دولت او فاصله بگیرنــد تا در دور اینده‪،‬‬ ‫حرفی ب رای گفتن داشته باشند‪ .‬به هر حال فکر م ی کنم در‬ ‫بن بست سیاسی پیش رو‪ ،‬هم اصالح طلبان و هم مدعیان‬ ‫اصولگرایی‪ ،‬فاقد ظرفیت الزم ب رای تبدیل شــدن به یک‬ ‫قطب سیاست هستند‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت اقای احمدی نژاد شــخصا‬ ‫کاندیدای مجلس شوند؟‬ ‫نکرده ام‪.‬‬ ‫تا به حال چنین انگیزه ای را در ایشــان مشــاهده‬ ‫ایا ممکن است اقای احمدی نژاد فهرست خاصی‬ ‫برای مجلس دهم بدهند یا از فهرســتی اعالم‬ ‫حمایت کنند؟‬ ‫دکتر احمدی نژاد از عینکی که شــما به صحنه‬ ‫کشــور م ی نگرید‪ ،‬اســتفاده نم ی کنند و با نگاهی کامال‬ ‫متفاوت روند امور را مورد تحلیل و بررسی قرار م ی دهند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 243‬‬ ‫در نهایت برای اخرین سوال ایا باید از ه م اکنون‬ ‫به نامــزدی اقــای احمدی نــژاد در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری فکر کنیم؟‬ ‫به نظر م ی رسد فکر کردن یک امر بدون اشکال‬ ‫باشد و ه ر کس ازاد اســت از نگاه خود به صحنه انتخابات‬ ‫بپردازد‪ .‬شــما هم مثل میلیون ها نفر دیگــر م ی توانید به‬ ‫نامزدی اقای احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری فکر‬ ‫کنید و ما هم امیدواریم کــه ان اتفاق الزم در نظام مقدس‬ ‫جمهوری اسالمی ایران حادث شود تا ایشان به حضور در‬ ‫انتخابات مجاب گردند‪.‬‬ ‫تماس احمدی نژاد با اصالح طلبان برای بازسازی خودش است‬ ‫‪3‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با عبداهلل ناصری‬ ‫ما بعد از خرداد ‪ 92‬با احمدی نژاد جدید و متفاوت از‬ ‫گذشته مواجه هستیم‪ .‬شما این احمدی نژاد جدید‬ ‫را چگونه م ی بینید؟ چرا رئی س جمهور ســابق‪،‬‬ ‫تاکتیک سکوت پیشه کرده است؟‬ ‫اقای احمدی نژاد به عنوان یک چهره ناشــناخته‬ ‫و ارزیاب ی نشــده مطرح بود؛ به این معنا که اساســا کسی‬ ‫فکر نم ی کرد او بتواند در ســال ‪ 84‬به قدرت سیاســی و‬ ‫کرسی ریاست جمهوری برسد و به همین دلیل او را جدی‬ ‫نم ی گرفتند‪ .‬اما وقتی قدرت را کسب کرد و عمال در برابر‬ ‫اصالح طلبان و نامزد مورد حمایت انها پیروز شد‪ ،‬هواداران‬ ‫بسیار گسترده ای پیدا کرد اما از همان زمان توجه چندانی‬ ‫به واقعیت وجودی او نم ی کردند‪ .‬ما در عمل شــاهد بودیم‬ ‫که همه نهادها و دســتگاه های حکومتی بــا او همراهی‬ ‫داشتند و فضایی ب رای موفقیت او ایجاد کردند که این فضا‬ ‫از جهت همکاری و یا تثبیت قدرت سیاســی هیچ گاه در‬ ‫دولت های گذشته وجود نداشــت‪ .‬اما این فرد نشان داد که‬ ‫به هی چ وجه ایــن ظرفیت را ندارد و وقتــی عدم همراهی‬ ‫اصولگرایان ســنتی را دید‪ ،‬انها را رها کــرد و دچار تغییر‬ ‫شد‪ .‬اما دو مســاله مهم در این میان وجود داشت؛ نخست‬ ‫اینکه احمدی نژاد به عنوان نامزد مورد توجه اصولگرایان و‬ ‫با پوزیشن اصولگرایی‪ ،‬هشت سال در این کشور حکومت‬ ‫کرد و قوه مجریه را در اختیار داشت‪ .‬کار به جایی رسید که‬ ‫مدیریت وی اثار تخریبی فراوانی بر جای گذاشت‪ .‬شاید اگر‬ ‫اصولگرایان به توصی ه هــای اصالح طلبان توجه م ی کردند‬ ‫که این فرد با این سوابق و ویژگ ی هایی که پیدا کرده بود به‬ ‫این نتیجه م ی رسیدند که این سوابق عمال نم ی توانست‬ ‫مبین جایگاه ریاست جمهوری باشــد و این ظرفیت را به‬ ‫اثبات برساند‪ .‬مساله دوم‪ ،‬ویژگ ی هایی بود که احمدی نژاد‬ ‫دارا بود و اصالح طلبان این ویژگ ی ها را گوشزد م ی کردند اما‬ ‫اصولگرایان این تذکرات را جدی نم ی گرفتند‪ .‬خودمحوری‬ ‫که احمدی نژاد داشت و همه قدرت سیاسی را ب رای خودش‬ ‫م ی خواست‪ ،‬باعث شده بود که شخصیتی از او خواسته شود‬ ‫که به سرعت وارد حوزه اصولگرایی شد‪ ،‬با اصولگرایان سنتی‬ ‫پیوند خورد و خیلی زود توسط دوستان اصولگرا‪ ،‬رفع شد‪.‬‬ ‫این یک تاکتیک نبود؛ واقعیت احمدی نژاد ناشناخته ماند‬ ‫و یا شاید اصولگرایان او را دقیق و به خوبی ارزیابی نکردند‬ ‫اما مساله مهم این اســت که احمدی نژاد فردی نیست که‬ ‫به سادگی صحنه قدرت سیاسی را ترک کند‪ .‬من هم مانند‬ ‫بسیاری از سیاســیون‪ ،‬پی ش بینی م ی کنم که احمدی نژاد‬ ‫ب رای انتخابات مجلــس برنامه دارد و بــار دیگر خود را به‬ ‫جامعه عرضه خواهد کرد؛ حاال اینکــه تا چه حدی موفق‬ ‫خواهد بود‪ ،‬در اینده مشخص خواهد شد‪.‬‬ ‫البته در مقابل هم برخی معتقدند که احمدی نژاد‬ ‫تمام شده و بازگشــتی در کار نخواهد بود‪ .‬انها‬ ‫معتقدند که بازگشت احمدی نژاد باید به پشتوانه‬ ‫حمایت مردم یا جریان های سیاسی باشد‪ .‬انچه‬ ‫در زمان حــال م ی بینیم‪ ،‬این اســت که جریان‬ ‫اصولگرا تمایلی به حمایت از احمدی نژاد ندارد‬ ‫اما وقتی به مردم م ی رسیم‪ ،‬با نوعی ابهام مواجه‬ ‫م ی شویم‪ .‬برخی معتقدند که احمدی نژاد هنوز‬ ‫در طبقه پایین‪ ،‬طرفداران خود را دارد‪ .‬شــما به‬ ‫کدامیک از این دو نظر بیشتر اعتقاد دارید؟‬ ‫نه؛ من معتقدم که احمدی نژاد در جریان اصولگرایی‬ ‫جایگاهی ندارد اما هنوز در عرصه اجتماعــی‪ ،‬پایگاه دارد و‬ ‫قدرت اجتماعــی او در رده هایی از جامعه بیشــتر از جریان‬ ‫اصولگرایی است‪ .‬احمدی نژاد ب ر اساس همین محاسبه امده‬ ‫اســت که نیازی به حمایت جریان اصولگرایی ندارد؛ چراکه‬ ‫اصولگرایی در الیه های متنوع جامعه پایگاهی ندارد‪ .‬قدرت‬ ‫جریان اصولگرایی بیشتر در نهادهای حکومتی و بدنه این‬ ‫نهادها نهفته است اما در الیه های مختلف اجتماعی خصوصا‬ ‫الیه های پایین‪ ،‬احمدی نژاد پایگاه دارد و با همین محاسبه‪ ،‬در‬ ‫حال امدن به می دان است‪ .‬احمدی نژاد هنوز جایگاه اجتماعی‬ ‫خود را از دست نداده است‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم از این منظر نگاه کنیم‪ ،‬حداقل این‬ ‫است که اصالح طلبان و جریان اعتدالگرای حام ی ‬ ‫دولت در بطن جامعه و طبقات پایین حضور دارند‪.‬‬ ‫شما فکر م ی کنید که زور احمدی نژاد و حامیانش‬ ‫بر اصالح طلبان و اعتدالگرایان م ی چربد یا باید‬ ‫ازموده شود؟‬ ‫نمایش قدرت‪ ،‬بیشتر در زمان انتخابات است‪ .‬باید‬ ‫ببینیم نهادهای اجرایی و نهادهای نظارتی چه می زان ظرفیتی‬ ‫را ب رای اصالح طلبان و جریان احمدی نژاد فراهم خواهند کرد‪ .‬از‬ ‫انجایی که من اساسا خوشبین نیستم که این همسان نگری‬ ‫ایجاد شــود و به همان می زانی که به جریان اصولگرا میدان‬ ‫داده م ی شود‪ ،‬اجازه نمایش قدرت به اصالح طلبان داده شود‪،‬‬ ‫پاسخ ساده ای ب رای این سوال وجود ندارد‪ .‬اما اگر فرض کنیم‬ ‫که نهادهای ذی ربط به گونه ای تصمیم بگیرند که عدالت و‬ ‫مساوات را در همه عرصه های نمایش قدرت همچون صندوق‬ ‫رای و فضای رسانه ای فراهم کنند و امکان استفاده دو طرف‬ ‫را مشترک بدانند‪ ،‬تفاوت معناداری میان جریان احمدی نژاد و‬ ‫جریان اصالح طلبی وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫البته اقای مشایی ب ه عنوان نزدیک ترین فرد به‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬در انتخابات ‪ 92‬ردصالحیت شد‪.‬‬ ‫نه؛ حساب اقای مشایی جداست اما باور من این است‬ ‫که اگر نهادهای ذی ربط و تصمیم گیر به این نتیجه برسند‬ ‫که اصالح طلبان در شــرایط ب رابر و در یک انتخابات رقابتی‬ ‫م ی توانند قدرت را کســب کنند‪ ،‬حتما زمینه جدی را ب رای‬ ‫جریانی به نام احمدی نژاد فراهم م ی کنند‪.‬‬ ‫ب ا وجود تاییــد و تکذیب هایی که وجود دارد‪ ،‬این‬ ‫مساله واضح و عیان است که احمدی نژاد تالش‬ ‫م ی کند به اصالح طلبان نزدیک شــود‪ .‬دیدار با‬ ‫حجت االسالم سی د حسن خمینی‪ ،‬صحب ت های‬ ‫شما و اقای رسولی نشان م ی دهد که احمدی نژاد‬ ‫تحرکاتی را شروع کرده است که به اصالح طلبان‬ ‫نزدیک شــود و برنام ه ها و تاکتی ک هایی برای‬ ‫نزدیک شدن به اصالح طلبان دارد‪ .‬ارزیابی شما‬ ‫چیست؟‬ ‫طبعا هر فردی م ی تواند خود را به یک جریان نزدیک‬ ‫کند یا با ان تماس بگیرد‪ .‬تماس های نادر اقای احمدی نژاد با‬ ‫برخی شخصی ت های اصالح طلب‪ ،‬الزاما به این معنا نیست‬ ‫که جریان اصالح طلبــی و جریان احمدی نــژاد به گذرگاه‬ ‫مشترکی رسیده اند‪ .‬من معتقدم احمدی نژاد امروز چه ب رای‬ ‫تاکتیک و یا به هر دلیل دیگری‪ ،‬با شخصی ت های اصالح طلب‬ ‫تماس م ی گیرد و این تماس ها ب رای بازسازی خودش است و‬ ‫م ی خواهد زمینه و امکانات را فراهم کند تا راه را ب رای بازگشت‬ ‫به قدرت سیاسی هموار نماید‪ .‬این به نه معنای این است که‬ ‫اصالح طلبان تفکر و عملکرد او را تایید م ی کنند و نه به این‬ ‫معناست که از ادعاهای هشــت ساله شان مبن ی بر ضرورت‬ ‫ارزیابی عملکرد احمدی نژاد و جریان قدرتمند او در حاکمیت‬ ‫کشور باید صرف نظر کرد‪.‬‬ ‫یعنی هیچ ائتالفی در کار نخواهد بود؟‬ ‫هرگز‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫اعراب سوار بر موج ایران هراسی‬ ‫اع راب به دنبال تاثیرگــذاری منفی بر مذاک رات هســته ای میان ای ران و ‪ 5+1‬هســتند‪ .‬اع راب‬ ‫خلی ج فارس که از حقارت ژئوپلتیک رنج م ی ب رند مهمترین دلنگ رانی این روزهایشان توافق ای ران با امریکا‬ ‫و غرب است‪ .‬از نظر انها چنین توافقی م ی تواند نظم موجود منطقه ای را به سود ای ران تغییر دهد‪ .‬این‬ ‫درحال ی است که اع راب در طول سال های گذشته سعی کرده اند بر موج ای ران ه راسی در منطقه و جهان‬ ‫دامن بزنند تا زیر سایه حضور نظامی امریکا بتوانند به اهداف و منافع یکجانبه خود دست یابند‪ .‬هرگونه‬ ‫توافق میان ای ران و غرب م ی تواند به این وضعیت پایان دهد‪.‬‬ ‫میهماناننا خوانده‬ ‫ایا امریکا به عرب ها در مذاکرات‬ ‫هسته ای باج می دهد؟‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫عضو پژوهشکده مطالعات روابط بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫مذاکرات هســته ای که این روزها تیتر اول رسانه ها‪،‬‬ ‫موضوع اصلی نشس ت های مراکز فکری جهان و صفحات‬ ‫اول روزنامه ها و مجالت را به خود اختصاص م ی دهد‪ ،‬در حالی‬ ‫«صرفا فنی» است که دستیابی به توافق جامع از بازیگران‬ ‫کوچک منطقه مانند عمان‪ ،‬تا قدرت های بزرگ جهان را درگیر‬ ‫خود ســاخته و ترکیب اوضاع را به گونه ای به هم ریخته که‬ ‫پدرخوانده اع راب یعنی عربستان با دشمن اصلی انان یعنی‬ ‫اسرائیل را در یک صف قرار داده و حل وفصل بحران سوریه‪ ،‬تا‬ ‫لبنان و تحوالت اوکراین تا احتمال برهم خوردن قیمت نفت‬ ‫خام را محتمل کرده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ مقدمه‬ ‫گویا اتریش و پایتخت ان یعنی وین همیشــه محل‬ ‫تالقی منافع بوده اســت؛ از ان زمان که امپ راتوری های اول‬ ‫جهان اخرین میخ را بر تابوت ناپلئون در ســال ‪ 1815‬طی‬ ‫کنگره وین کوبیدند‪ 200 ،‬سال م ی گذرد‪ .‬امروز و در شرایطی‬ ‫که مذاکره کنندگان شش قدرت بزرگ جهان با ادعای تحت‬ ‫کنتــرل دراوردن ب رنامه صلح امیز هســته ای ای ران دور میز‬ ‫چوبی قهوه ای رنگ مذاکرات با ای ران در هتل کوبورگ وین‬ ‫نشسته اند‪ ،‬که مذاکرات پیش از انکه توافق در مورد ب رنامه ای‬ ‫کامال فنی و صلح امیز باشــد‪ ،‬به طور غی ر مستقیم مذاکره‬ ‫ی ترســیم‬ ‫و چانه زنی ب رای تعیین حوزه های نفوذ و چگونگ ‬ ‫خطوط اینده معادالت منطقه ای هستند‪.‬‬ ‫شــب های وین در این فصل از ســال بــرای هر‬ ‫بازدید کننده ای زیبا‪ ،‬ارام و دلنشین هستند‪ ،‬به جز اعضای‬ ‫تیم های مذاکره کننــده‪ .‬این روزها کمتر کســی از وین‬ ‫ارزوی توافــق می کنــد‪ ،‬لبخندهــای دیپلماتیک تکرار‬ ‫می شوند و دســت دادن هایی که دیگر تابوشکنی به شمار‬ ‫نمی ایند‪ ،‬بمب های خبری دائم فضای رسانه ای جهان را‬ ‫تکان می دهند و فضای دیپلماســی جهان را در داغ ترین‬ ‫حالت خــود قرار می دهنــد‪ .‬فضایی که ســعود الفیصل‬ ‫دیپلمات کهنه کار ســعودی را به هیجــان اورده راهی‬ ‫وین می کند تا اخرین تالش ها را به کار گیرد بلکه بتواند‬ ‫از احســاس شرمســاری ملک عبــداهلل در مقابل پدر و‬ ‫دیگر برادرانش که این روزها شــدیدا از اقدمات غرب و‬ ‫به خصوص دولــت اوباما دلگیر بــوده و در خلوتگاه خود‬ ‫گوشــه عزلت گرفته اســت‪ ،‬بکاهد‪ .‬مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬شبیه مسابقه شطرنجی شده است که شاید‬ ‫عقل محاســبه گر فیزیک و ریاضی دانان بهتر بتواند ابعاد‬ ‫ان را درک کند تا تحلیلگران سیاسی‪ .‬چراکه اوضاع جهان‬ ‫و به خصوص منطقه ان چنان به هم ریخته است که حتی‬ ‫روســیه و چین نیز از دســتیابی به توافق با ایران منافع‬ ‫خود را در معــرض تهدید می بیننــد‪ .‬اگرچه این گزارش‬ ‫تالش دارد به پرونده های منطقــه ای مرتبط با مذاکرات‬ ‫هسته ای با صبغه ای عربی بپردازد اما ناچار هستیم برای‬ ‫ ترسیم جوانب مختلف موضوع مورد بحث به منافع اغلب‬ ‫بازیگران اشــاره کنیم‪ ،‬اما همچنان محوریت با بازیگران‬ ‫منطقه ای و به خصوص رویکرد عربی خواهد بود‪.‬‬ ‫ از تهدید تا اتحاد با اسرائیل‬ ‫درحالی کــه دولــت رئی س جمهور روحانــی از زمان‬ ‫شروع به کار رســمی‪ ،‬پیام های اطمینان بخش متعددی را‬ ‫به پایتخت های مختلف عربی ارســال کرده و وزیر خارجه‬ ‫کشــورمان درکنار مذاکرات فشرده هســته ای سعی کرده‬ ‫است طی ماه های گذشــته به طور همزمان به بهبود روابط‬ ‫ته ران با تمام همســایگان و به خصوص اعضای شــورای‬ ‫همکاری خلی ج فارس و در راس انها عربســتان بپردازد‪ ،‬اما‬ ‫حکومت ریاض خود را همتراز با اسرائیل به عنوان بازنده توافق‬ ‫هسته ای با ای ران م ی داند‪.‬‬ ‫خبرگزاری رویترز شــنبه اول اذر با این بمب خبری که‬ ‫مفادش ارسال پیام جان کری ب رای پایتخت های عربی بود‪،‬‬ ‫ب رای ساعاتی فضای رسانه ای را کامال دستخوش دگرگونی‬ ‫کرد‪ .‬مفاد خبر رویترز این بود که جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا‬ ‫همان روز در تماس با وزیــران خارجه قطر‪ ،‬کویت‪ ،‬بحرین و‬ ‫امارات نتایج مذاکرات هسته‪‎‬ای را به اطالع انها رسانده است؛‬ ‫کری درحالی که عازم مقصــد اصلی خود یعنی وین بود‪ ،‬در‬ ‫لندن با برخی مقامات خاورمیانه‪‎‬ای که نام انها اعالم نشد‪ ،‬در‬ ‫خصوص ای ران دیدار کرده بود‪ .‬وی سپس از لندن به پاریس‬ ‫رفته و در انجا با سعود الفیصل‪ ،‬وزیرخارجه ع ربستان سعودی‬ ‫دیدار کرد و سپس عازم وین شد‪.‬‬ ‫رصد تحلی ل ها و مقاالت منتشر شده در روزهای اخیر‬ ‫ چین و روسیه؛ و دو راهی تردید‬ ‫از زمان مطرح شــدن موضوع هســته ای جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران در سال ‪ ،1382‬قدرت های بزرگ یعنی اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬امریکا‪ ،‬روسیه و چین بیشترین نقش را در این موضوع‬ ‫در سطح بی ن المللی داشته اند‪ .‬از مذاکرات ای ران و سه کشور‬ ‫اروپایی المان‪ ،‬فرانســه و انگلیس تا زمان شکل گیری گروه‬ ‫‪ 5+1‬در ژوئن ‪ 2006‬و بعد از پیوستن امریکا به اتحادیه اروپا در‬ ‫موضوع هسته ای ای ران‪ ،‬قدرت های بزرگ طبیعتا نقش اصلی‬ ‫را در ارجاع پرونده هسته ای ای ران از شورای حکام به شورای‬ ‫امنیت و صدور سه قطعنامه تحریم ی و یک قطعنامه بدون‬ ‫تحریم و یک بیانیه شورای امنیت ایفا کرده اند‪.‬‬ ‫در میان طرفین درگیر در پرونده هسته ای ای ران‪ ،‬چین و‬ ‫روسیه دارای جایگاه خاصی ب رای هر دو طرف پرونده هستند‪.‬‬ ‫رفتار روسیه و چین به گونه ای بوده است که در میان بازیگران‬ ‫حاضر در پرونده هسته ای ای ران در برهه های زمانی مختلف‪،‬‬ ‫نقش های متفاوتی ایفا کرده اند و از قضا همین رفتار اســت‬ ‫که جایگاه انها را ممتاز کرده اســت‪ .‬در سطح کالن روابط‬ ‫چین و روســیه در نظام بی ن المللی ب رای ای ران از این جهت‬ ‫حائز اهمیت است که تشابه بســیاری با رویکردهای کالن‬ ‫جمهوری اسالمی دارد‪ .‬ای ران نیز مانند چین و روسیه مخالف‬ ‫رویکردهای یکجانبه در نظام بی ن الملل است‪ ،‬خ واستار توسعه‬ ‫روندهای چندجانبه است‪ ،‬نظم حاکم بر نظام بی ن الملل را به‬ ‫چالش م ی کشد و خواستار پررنگ تر شدن نقش سازمان های‬ ‫بی ن المللی به ویژه سازمان ملل است‪ .‬مجموعه این عوامل‬ ‫باعث شده است که چین‪ ،‬روسیه و ای ران در اغلب مسائل مهم‬ ‫بی ن المللی طی سال های اخیر رویکرد مشترکی داشته باشند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر باید اذعان داشــت که چین و روسیه بازیگران‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫حکایت از این دارد که اســرائیل و کشــورهای عرب حوزه‬ ‫خلیج فارس و در راس انها ع ربستان مخالفان اصلی دستیابی‬ ‫به توافق بوده و خود را بازنده اصلی ان م ی دانند‪.‬‬ ‫اینکه ریاض‪ ،‬چه منافعی در تــداوم تنش ها در روابط‬ ‫واشــنگتن و ته ران دارد‪ ،‬کمتر مورد توجه تحلیلگران قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬اما واقعیت این است که ع ربستان در غیاب ایفای نقش‬ ‫توسط ای ران طی دهه های گذشته‪ ،‬منافع مختلفی را ب رای خود‬ ‫تعریف کرده است‪ .‬حکام سعودی در غیاب کشور اول منطقه‬ ‫یعنی ای ران‪ ،‬توانســته اند نیاز واشــنگتن به داشتن شرکای‬ ‫قدرتمند در منطقه را به خوبی براورده ســاخته و در ازای این‬ ‫نقش افرینی‪ ،‬ضمن کاستن از فشارهای بی ن المللی در زمینه‬ ‫اصالحات سیاسی و اجتماعی داخلی‪ ،‬همچنان از طریق تائید‬ ‫ضمنی غرب‪ ،‬راهی ب رای تداوم دیکتاتوری خاندان سعودی‬ ‫بیابند‪ .‬شاید موج حمالت رسانه های ع ربی طی روزهای اخیر‬ ‫و هشدارهای انان در خصوص احتمال به توافق رسیدن ای ران‬ ‫و ‪ 5+1‬بود که موجب شد سعود الفیصل ان گونه اشفته راهی‬ ‫پاریس و وین شود تا با هویج خریدهای تسلیحاتی میلیاردی‬ ‫و چماق برهم زدن قیمت بازار نفت‪ ،‬همچنین تهدید به ورود‬ ‫ریاض به فعالی ت های هســته ای را به کار بگیرد به این امید‬ ‫که با تقویت تردیدهای سران غ ربی‪ ،‬توافق را عقیم بگذارد‪.‬‬ ‫مصطفی اللباد‪ ،‬تحلیلگر روزنامه السفیر م ی نویسد‪:‬‬ ‫«ع ربستان همزمان با فشارهای دیپلماتیک ب رای جلوگیری‬ ‫از دستیابی ای ران به توافق با غرب‪ ،‬نبرد اقتصادی خود را نیز‬ ‫علیه این کشــور در بازارهای نفت اغاز کرد تا با فروش ارزان‬ ‫نفت خود موجب کاهش درامد ای ران و به تبع ان کاهش قدرت‬ ‫چانه زنی ته ران در جریان مذاکرات هسته ای شود‪ .‬تاکتیک‬ ‫نفتی عربستان بسیار ساده است؛ حکومت ریاض م ی تواند‬ ‫در نتیجه کاهش قیمت نفت‪ ،‬می زان صادرات خود را افزایش‬ ‫داده و کسری درامد خود را این گونه جب ران کند‪ ،‬اما ای ران که‬ ‫در بهترین حالت در نتیجه تحریم ها تنها مجاز است روزانه‬ ‫کو نیم میلیون بشکه نفت صادر کند در اثر کاهش قیمت‬ ‫ی ‬ ‫نفت فشار سنگینی را متحمل خواهد شد‪».‬‬ ‫توماس فریدمن‪ ،‬تحلیلگر سرشــناس امریکایی در‬ ‫مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمــز در این خصوص تاکید‬ ‫م ی کند که ع ربستان با چراغ سبز واشنگتن نبرد اقتصادی خود‬ ‫علیه ای ران را اغاز کرده است‪ .‬به اعتقاد این نویسنده‪ ،‬دو کشور‬ ‫جدای از ای ران‪ ،‬هدف دیگری نیز دنبال م ی کنند‪ ،‬هدف دیگر‬ ‫فشار بر روسیه جهت دست کشیدن از سوریه و اوکراین است‪.‬‬ ‫چرا که روسیه همانند ای ران اقتصادی نفتی دارد و درامدش‬ ‫وابسته به فروش نفت و گاز است‪.‬‬ ‫در همین راستا‪ ،‬دکتر ترکی صقر‪ ،‬استاد روابط بی ن الملل‬ ‫ضمن تشبیه اقدامات سعود الفیصل به کاشتن مین در می دان‬ ‫جنگ مذاکرات هسته ای‪ ،‬م ی نویســد‪« :‬بسیار ساده لوحانه‬ ‫ی تروریستی را در‬ ‫است که تصور کنیم ع ربستان که گروه ها ‬ ‫دامان خود پرورش داده‪ ،‬امروز نقش خود را علیه انها بازتعریف‬ ‫کرده باشد‪ ».‬سعود الفیصل این روزها با چمدانی از امتیازات‬ ‫مختلف از پایتختی به پایتخت دیگر سفر م ی کند تا بتواند‬ ‫مین شک و تردید را در میدان نبرد دیپلماتیک ای ران با غرب‬ ‫بکارد‪ .‬وزیرخارجه عربستان در ابتدا با سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه روسیه به مذاکره پرداخت و او را از عواقب توافق ای ران‬ ‫با غرب بر اقتصاد و عرصه داخلی روسیه برحذر داشت‪ .‬هویج‬ ‫الفیصل ب رای روسیه‪ ،‬روابط اقتصادی میان مسکو ‪ -‬ریاض در‬ ‫شرایط تحریم روسیه توسط غرب است‪ .‬او این امر را منوط به‬ ‫دو عامل م ی داند؛ یک‪ ،‬محوریت یافتن مفاد کنف رانس موسوم‬ ‫به ژنو ‪ 1‬در مورد سوریه و تشکیل حکومت انتقالی با مشارکت‬ ‫گروه های معارض مورد حمایت ریــاض و دوم‪ ،‬جلوگیری از‬ ‫دستیابی غرب به توافق با ای ران‪ .‬مقصد دیگر الفیصل‪ ،‬پاریس‬ ‫بود‪ ،‬پیام وزیرخارجه ع ربستان ب رای اوالند واضح و ملموس بود؛‬ ‫دیپلمات کهنه کار سعودی‪ ،‬تداوم جریان خریدهای میلیاردی‬ ‫سالح کشورش از فرانسه را به توافق هسته ای با ای ران گره زد و‬ ‫دولت رئی س جمهور اوالند که تا به امروز نتوانسته به وعده های‬ ‫مختلف داخلی خود عمل کند را بر ســر دوراه ی تردید قرار‬ ‫داد؛ الفیصل اینگونه‪ ،‬مین دیگری را بر سر راه ظریف و تیم‬ ‫مذاکره کنندگان هسته ای کاشت‪.‬‬ ‫عربســتان از فردای توافق برنامه اقدام مشترک تا به‬ ‫امروز تمام تالش خود را به کار برد تا روز سوم اذر‪ ،‬جهان شاهد‬ ‫توافق جامع ای ران و غرب نباشد‪ .‬شاید هشدارهای دو روزنامه‬ ‫عربی القدس العربی و ال رای الیوم بتواند گویای تالش های‬ ‫امروزی ریاض ب رای ممانعت از دســتیابی بــه توافق ای ران‬ ‫باشد‪ .‬القدس العربی در ســرمقاله خود به کشورهای عربی‬ ‫هشــدار م ی دهد اگر نتوانند مسائل و مشــکالت خود را در‬ ‫عرصه بی ن المللی رفع کنند‪ ،‬توافق با ای ران م ی تواند زمینه ساز‬ ‫ایجاد ائتالف امریکایی‪ -‬ای رانی در منطق ه شــده و ضررهای‬ ‫جب ران ناپذیری را بر این کشــورها وارد کنــد‪ .‬این روزنامه به‬ ‫نقل از رئیس شورای عالی عربستان ســعودی گفته است‪:‬‬ ‫«این توافق دست ای ران را در منطقه باز م ی گذارد!» در همین‬ ‫رابطه‪« ،‬پایگاه خبری رای الیوم» در مقاله ای تحلیلی‪ ،‬هرگونه‬ ‫توافق هسته ای ای ران و کشورهای ‪ 5+1‬را پیروزی بزرگ ای ران‬ ‫توصیف کرده و کشــورهای عربی به ویژه کشورهای حوزه‬ ‫خلیج فارس را بزرگترین بازنده ب ر م ی شمارد‪ .‬نگارنده این مقاله‬ ‫معتقد است‪ :‬امریکا و غرب‪ ،‬اع راب را در مذاکرات هسته ای و‬ ‫چان هزن ی های دیپلماتیک روی داده‪ ،‬نادیده گرفته اند و درحالی‬ ‫غرب به دنبال توافق با ای ران است که طی سال های اخیر با‬ ‫بزرگنمایی خطر ای ران هسته ای و تحریک کشورهای عربی‬ ‫به اتخاذ مواضع خصمانه علیه ای ران‪ ،‬ثروت کشورهای ع ربی‬ ‫در معامالت کالن تسلیحاتی به تاراج رفته است!‬ ‫عربســتان دقیقا فردای توافق برنامه اقدام مشترک‪،‬‬ ‫رسما از زبان شــخصی ت های با نفوذ و سرمایه دارش؛ افرادی‬ ‫مانند شاهزاده ولید بن طالل‪ ،‬توازی منافع ریاض با اسرائیل‬ ‫در قبال پرونده هسته ای ای ران را در محافل غ ربی اعالم کرد‪.‬‬ ‫مفاد پیام این افراد این بود که امروز عربستان سعودی اماده‬ ‫است که اسمان کشورش را در اختیار جنگنده های اسرائیل‬ ‫ب رای اجرای هرگونه حمله علیه تاسیسات هسته ای ای ران قرار‬ ‫دهد‪ .‬مطالبی که چون از زبان این افراد بیان م ی شود از طرفی‬ ‫به عنوان موضع گیری رســمی مورد توجه قرار نم ی گرفت‬ ‫ولی در عین حال چون ایــن افراد از شــاهزاده های با نفوذ‬ ‫خاندان حاکم نیز بوده انــد صحب ت های انان اهمیت خود را‬ ‫به دلیل ارتباط با هسته های تصمیم گیری و سیاستگذاری‬ ‫ع ربستان دارند‪.‬‬ ‫موضوع دیگری که بیشتر شــنیده و شواهد ان نیز به‬ ‫وضوح دیده شد‪ ،‬خرید بمب هسته ای عربستان از پاکستان‬ ‫بود‪ .‬ب ی ب ی سی در ان برهه در وب سایت خود اینگونه موضوع‬ ‫را تبیین کرد که عربستان سعودی طی این سال ها‪ ،‬یکی از‬ ‫حامیان مالی اصلی ب رنامه تسلیحاتی هسته ای پاکستان بوده‬ ‫است و چه بسا نیزتوافقی بین دو پایتخت صورت گرفته باشد‬ ‫که پاکستان در صورت درخواست دومی‪ ،‬بمب هسته ای مورد‬ ‫نیاز را در اختیار حکومت ریاض قرار دهد‪ .‬این موضوع زمانی‬ ‫بیشتر مورد توجه قرار گرفت که در بهار گذشته‪ ،‬ع ربستان در‬ ‫جریان مانور موشــکی خود از موشک های چینی با قابلیت‬ ‫حمل کالهک هسته ای استفاده کرده و از سوی دیگر نیز از‬ ‫رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان ب رای حضور در روز پایانی‬ ‫مانور دعوت به عمل اورد؛ مانوری که باالترین مقامات سیاسی‬ ‫و نظامی این کشور و شرکای منطقه ای اش از ان بازدید کردند‬ ‫تا به تلقی سیاستگذاران سعودی‪ ،‬قدرت نظامی ع ربستان در‬ ‫مقابل جهان شیعه به رهبری ای ران که در حال هسته ای شدن‬ ‫است را به رخ بکشد‪.‬‬ ‫در مقابل این نقش غیرسازنده و منفی ع ربستان‪ ،‬رویکرد‬ ‫عمان قرار دارد‪ .‬عمان طی یک سال اخیر نقشش در میانجی‬ ‫گری میان ته ران ‪ -‬واشــنگتن را رسما علنی کرد تا انجا که‬ ‫واشنگتن پست مدعی شــد در فاصله روی کار امدن دولت‬ ‫رئی س جمهور روحانی و انتقال پرونده هســته ای از شورای‬ ‫عالی امنیت ملی کشورمان به وزارت خارجه تا شروع اولین دور‬ ‫مذاکرات هسته ای ای ران و ‪ 5+1‬با تیم جدید مذاکره کننده به‬ ‫رهبری محمد ج واد ظ ریف‪ ،‬نمایندگانی از ای ران و امریکا چندین‬ ‫بار در مســقط با هم دیدار کرده و به تبادل نظر پرداخته اند و‬ ‫خواستار توافقات ضمنی غیرعلنی ‪ -‬اگر نخواهیم بگوییم‬ ‫محرمانه‪ -‬بوده اند که زمینه ان دست دادن های جنجالی و‬ ‫تبادل لبخندها میان ظریف و کــری و پذیرش ایده مذاکره‬ ‫مســتقیم ای ران ‪ -‬امریکا در مورد پرونده هسته ای را فراهم‬ ‫اورده اند‪ .‬ایفای نقش عمان به اینجا ختم نشده و با می زبانی‬ ‫مذاکرات مسقط به دومین کشور ع ربی در کنار ع راق تبدیل‬ ‫شد که مذاکرات هسته ای را می زبانی م ی کند‪ .‬جالب تر از همه‪،‬‬ ‫حضور بن علوی‪ ،‬وزیرخارجه عمان در وین همزمان با برگزاری‬ ‫اخرین دور مذاکرات پیش از فرا رسیدن مهلت پایانی بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سه م خواهی در کارتل امریکا‬ ‫چ راکشورهایحاشیهخلی ج فارس‬ ‫تالشم ی کنندتوافقهسته ای‬ ‫شکلنگیرد؟‬ ‫عرب ها نم ی خواهند نظم‬ ‫منطقه ای تغییر کند‬ ‫مهدیمطه رنیادر‬ ‫گفت وگوبامثلث‬ ‫همکاری یا منازعه‬ ‫ای ران‪ -‬ع ربستان در فضای‬ ‫جدید بعد از توافق وین چه‬ ‫م ی کنند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اصلی در رقابت راهبردی میان ای ران و امریکا هستند‪ .‬چین و‬ ‫روسیه‪ ،‬به عنوان قدرت های بزرگ دنیا و اعضای دائم شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل‪ ،‬نقشی مهم در شکل گیری تحریم ها و‬ ‫دیگر جنب ه های اقدامات بی ن المللی علیه برنامه هسته ای‬ ‫ای ران ایفا م ی کنند‪ .‬امروز‪ ،‬برخالف اخرین باری که روســیه و‬ ‫چین قطعنامه شورای امنیت را علیه کشورمان تصویب کردند‪،‬‬ ‫شرایط تغییر کرده است‪ .‬روسیه در ان زمان و در شرایطی که‬ ‫قراردادهای سنگینی در زمینه احداث نیروگاه های هسته ای‬ ‫کشورمان داشــت و ســودهای کالنی از این طریق راهی‬ ‫مسکو م ی شد با صدور قطعنامه و تحریم کشورمان موافقت‬ ‫کرد‪ ،‬اما امروز مسکو به دلیل بحران اوکراین خود در معرض‬ ‫تحریم های امریکایی ‪ -‬اروپایی قرار گرفته و طعم تلخ تحریم‬ ‫را تجربه کرده است‪ .‬امروز مسکو بیش از هر زمان دیگر نیازمند‬ ‫دوری ای ران از غرب و به خصوص امریکاست‪ .‬روسیه از طریق‬ ‫ای ران به اب های گرم خلیج فارس دسترسی پیدا م ی کرد و از‬ ‫قدرت نرم و نفوذ دیپلماتیک ته ران در اسیای میانه و قفقاز به‬ ‫خوبی بهره م ی برد‪ .‬اکنون الوروف در شرایطی بر سر موضوع‬ ‫هسته ای کشــورمان بر گرد میز چوبی قهوه ای رنگ هتل‬ ‫کوبورگ وین نشســته که م ی داند بازارهای ای ران‪ ،‬غرب را از‬ ‫بازارهای مسکو ب ی نیاز م ی سازد‪ .‬چه بسا که توافق نکردن‬ ‫م ی تواند امتیازات ع ربستان را نیز راهی روسیه کند‪.‬‬ ‫کشور دیگر در این زنجیره متناقض‪ ،‬چین است‪ .‬چین‬ ‫سودهای سرشــاری را طی این ســال ها از تصاحب کردن‬ ‫بازارهای ای ران در تمام زمینه ها از نفت و گاز گرفته تا خودرو‬ ‫و تجهی زات صنعتی‪ ،‬بهداشتی و غیره به دست اورده است‪.‬‬ ‫چین نیز م ی داند باتوجه به اینکه ایــران حامل هیچگونه‬ ‫تهدید نظامی هسته ای ب رای جهان نیســت‪ ،‬توافق با این‬ ‫کشــور‪ ،‬تنها قبول رقبای جدید اقتصادی است که تالش‬ ‫م ی کنند حوزه های سرمایه گذاری را با ارائه پیشنهادهای بهتر‬ ‫تصاحب کنند‪.‬‬ ‫سهم خواهی‬ ‫درکارتل امریکا‬ ‫چرا کشورهای حاشیه خلی ج فارس تالش م ی کنند‬ ‫توافق هسته ای شکل نگیرد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ بحث و نتیج ه گیری‬ ‫کشورهای غربی به رهبری امریکا طی ‪ ۱۰‬سال اخیر‬ ‫تالش کردند که موضوع هســته ای ایــران را از یک پرونده‬ ‫حقوقی به یک پرونده سیاســی و امنیتی تبدیل کنند تا از‬ ‫این راه ضمن اعمال فشار به نظام جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫جلوی پیشرفت های علم ی و فنی ای ران را نیز بگی رند‪ .‬امریکا‬ ‫موفق شد پرونده ای ران را از شورای حکام اژانس بی ن المللی‬ ‫انرژی اتم ی به شــورای امنیت منتقل کند و در این راه‪ ،‬هر‬ ‫پنج عضو دائم شــورای امنیت از این طرح حمایت کردند‪.‬‬ ‫نتیجه ان‪ ،‬اعمال تحریم های فزاینده بی ن المللی از یک سو‬ ‫و تحریم های یکجانبه امریکا و اتحادیه اروپا از سوی دیگر‬ ‫شد‪ .‬ارجاع پرونده ای ران از شــورای حکام به شورای امنیت‪،‬‬ ‫یک کار نادرست و غیر حقوقی توسط قدرت های جهانی بود‬ ‫و هیچ تناسبی با پرونده هسته ای جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫نداشت‪ .‬بزرگ کردن این مساله به نحوی که این موضوع به‬ ‫خطیرترین چالش کشور تبدیل شود‪ ،‬در واقع رویدادی بود که‬ ‫به مردم ای ران تحمیل شد‪ .‬با تشدید تالش های دیپلماتیک‬ ‫ب رای حل و فصل پرونده هسته ای‪ ،‬اختالفات به طور عمده‬ ‫از میان برداشته شد‪ ،‬اما شرایط فوق که در این گزارش مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت موجب شد مساله ای «صرفا فنی»‪ ،‬محل‬ ‫چانه زن ی های عمده دیپلماتیک شود‪ .‬اگر نمایندگان غرب‬ ‫با اســتالین در اواخر جنگ جهانی دوم بر سر تقسیم جهان‬ ‫به راحتی با ســهم خواهی درصدی به توافق رسیدند‪ ،‬امروز‬ ‫مذاکره کنندگان کشورمان در مقابل نه تنها غرب و شرق قرار‬ ‫گرفته اند بلکه رقبای منطقه ای مانند ع ربستان نیز تمام تالش‬ ‫خود را به کار گرفته اند تا مانع از دستیابی به یک توافق خوب‬ ‫شوند‪ .‬این است که نشان م ی دهد چرا پس از روزها و هفته ها‬ ‫مذاکره‪ ،‬همگی بر سر تمدید مذاکرات ب رای هفت ماه دیگر به‬ ‫توافق م ی رسند و ظریف شرط دســتیابی به ان را وجود اراده‬ ‫سیاسی اعالم م ی کند‪.‬‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫‪2‬‬ ‫مدیر گروه فرابازی‬ ‫توسعه اندیشگاه طه‬ ‫مذاکرات برنامه هســته ای ای ران ب رای هفت ماه دیگر‬ ‫تمدید شــد‪ .‬هرچند که طبق توافق سال گذشــته در ژنو‬ ‫سوئیس‪ ،‬ســوم اذرماه ‪ 93‬یا ‪ 25‬نوامبر ‪ 2014‬اخرین مهلت‬ ‫مقرر ب رای دســتیابی به یک توافق جامع بین ای ران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬تعیین شده بود و بخش اندکی از کارشناسان ان را دور‬ ‫از دسترس نم ی دانستند اما به نظر م ی رسد که با وجود یک‬ ‫هســته ب رای چانه زنی بین طرفین و احتمال باالی توافق‬ ‫نهایی‪ ،‬تال ش های برخی از بازیگران بی ن المللی در تمدید‬ ‫به جای توافــق نهایی ب ی تاثیر نبوده اســت‪ .‬گرچه تمدید‬ ‫در راســتای رویکرد دیپلماتیک و ب رای تعیین موارد جزئی‬ ‫رئوس توافق شکل گرفته اما اثرگذاری بازیگران بی ن المللی و‬ ‫منطقه ای همچون ع ربستان سعودی از مهمترین مولفه های‬ ‫موثر بر چنین تعادل مقطعی به شمار م ی رود‪ .‬به ویژه اینکه‬ ‫چنین اثرگذاری همسو با منافع تل اویو نیز بوده و در رقابت‬ ‫ب رای یافتــن جایگاهی محکم در کارتــل جدید امریکایی‬ ‫صورت گرفته است‪.‬‬ ‫ فهرست مخالفان منطقه ای ایران‬ ‫در تئوری رجحان اشــکار در علم اقتصــاد اینگونه‬ ‫استدالل م ی شــود که وقتی فردی با وجود افزایش قیمت‬ ‫به انتخاب قلمی مشــابه و ایجاد جایگاهی ثابت ب رای ان‬ ‫در ســبد مصرفی خود دســت م ی زند به این معناست که‬ ‫ان قلم را به دیگر اقالم ترجیح م ی دهد‪ .‬رویکرد کشــورهای‬ ‫حاشیه خلی ج فارس در تحوالت خاورمیانه نیز در قالب چنین‬ ‫مدلی قابل درک اســت؛ پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد‬ ‫جماهی ر شوروی سابق باعث شده تا حمایت ایاالت متحده‬ ‫از گروه های مســلح و افراطی متظاهر به مبانی شــریعت‬ ‫اسالم اهمیت خود را از دست بدهد‪ .‬چون مهمترین کارکرد‬ ‫چنین گروه هایی‪ ،‬ایجاد یک دیوار مستحکم در ب رابر میل‬ ‫نفوذ شوروی سابق در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا‬ ‫بوده است که مخصوصا به خاطر برخورداری از منابع حیاتی‬ ‫انرژی فســیلی ب رای کشــورهای غربی اهمیتی راهبردی‬ ‫داشــته اند‪ .‬در واقع پس از تجزیه شوروی ســابق و شروع‬ ‫دوران گذار از سیستم های سیاســی‪ -‬اقتصادی دستوری و‬ ‫سوسیالیستی به سیستم های ســرمایه داری موجب شد تا‬ ‫انحصار دو قطبی نظم اجتماعی جهان هم متحول شده و‬ ‫طی یک دوره اتحادهای منطقه ای مانند اسه ان‪ ،‬نفتا‪ ،‬یورو و‬ ‫حتی اکو به دنبال استفاده از فضای نسبتا بدون چالش جدید‬ ‫ب رای دستیابی به یک موقعیت شب ه انحصاری یا کارتل های‬ ‫اقتصادی ‪ -‬سیاسی بی ن المللی باشند‪ .‬در طی سه نیم دهه‬ ‫اخیر‪ ،‬نظم جهانی دوباره عرصه تالش راهبردی امریکا ب رای‬ ‫تبدیل شــدن به رهبر کارتل جهانی و تثبیت هژمونی در‬ ‫جهان بوده است‪ .‬در این میان‪ ،‬کشــورهای عربی حاشیه‬ ‫خلیج فارس به دنبال تثبیت جایگاه در این کارتل ب ی ثبات‬ ‫هستند و تحوالت کنونی خاورمیانه باعث شده تا به بزرگترین‬ ‫نقطه ضعف کارتل ها یعنی معضل هماهنگی به ویژه از منظر‬ ‫تقسیم غنائم و سهم بازار ب ی توجه باشند‪ .‬این ب ی توجهی‬ ‫به معضــات بلندمدت کارتل ها به حدی اســت که حتی‬ ‫عربستان ســعودی تن به نفت ‪ 80‬دالری ب رای بازار امریکا‬ ‫م ی دهد تا جایگاه خود در این کارتــل را ارتقا دهد‪ .‬هر چند‬ ‫که از دوره وزارت زکی یمانی این کشور در صف اول حمایت‬ ‫از سقف قیمت نفت بوده تا سرمایه گذاری روی انرژی های‬ ‫تجدیدپذیر اقتصادی نباشد اما کاهش قیمت در شرایطی که‬ ‫بحران جاری منطقه افزایش قیمت نفت را ایجاب م ی کند‬ ‫نشانگر تالش ع ربستان ب رای گرفتن سهم در یک بازی دیگر‬ ‫است‪ .‬در بازی های تو در توی سیاسی وقتی یک بازیگر در‬ ‫یزند به این معناست که‬ ‫یک بازی دست به انتخاب نابهینه م ‬ ‫در بازی دیگری بهینه خود را دنبال م ی کند‪ .‬این بهینگی در‬ ‫سابقه تاریخی نه چندان دور این کشور قابل مشاهده است‪،‬‬ ‫به طوری که رویای سلف ی گری و رهبری جریان ان در منطقه‬ ‫در دستورکار همیشگی سیاست داخلی و خارجی عربستان‬ ‫قرار گرفته و در روند مذاکرات برنامه هسته ای ای ران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬اشکارا مواضع ضدای رانی اتخاذ کرده است؛ از اتهام سوء‬ ‫قصد به دیپلمات این کشــور در ایاالت متحده تا انتصاب‬ ‫هدایت اعتراضات داخلی این کشــور به ای ران و همسویی‬ ‫با منافع اسرائیل‪ .‬البته فهرست مخالفان منطقه ای توافق‬ ‫هسته ای تنها به عربستان و اســرائیل محدود نم ی شود‪.‬‬ ‫کشــورهای عربی حاشــیه خلیج فارس دیگر اعضای این‬ ‫فهرست هستند؛ قطر‪ ،‬بحرین‪ ،‬امارات متحده عربی و حتی‬ ‫کویت‪ .‬اما این کشورها در مقیاس منطقه ای اعضای کارتل‬ ‫عربستان هستند و در واقع تابوت عهد اسرائیل در تحوالت‬ ‫منطقه و مقابله با سیاســت خارجی ایــران روی دوش بت‬ ‫هبل پادشاه عربستان قرار گرفته است‪ .‬عربستان به واسطه‬ ‫اینکه مکان اســتق رار خانه خداســت از این موهبت ب رای‬ ‫ایجاد مبنایی ب رای قدرت چانه زنی و رهبری در کشورهای‬ ‫اسالمی بهره م ی گیرد و از این روی کارتل ان وجهی به ظاهر‬ ‫ایدئولوژیــک دارد‪ .‬اما نگرانی کارتل منطقه ای عربســتان‬ ‫بن مایه ای اقتصادی‪ -‬سیاسی دارد در لفافه ای ایدئولوژیک‪.‬‬ ‫طی دوره کوتاه صدور عالئم مثبت از روند مذاکرات در طی‬ ‫یک سال گذشــته و البته تغیی رات سیاسی در داخل کشور‬ ‫تحوالت اقتصادی ‪ -‬سیاســی مهمی رخ داده است‪ .‬ورود‬ ‫ ب ی سابقه گردشگران خارجی به کشور از یک طرف و امکان‬ ‫عقد قراردادهای تجاری با شرکت های خارجی در صورت لغو‬ ‫تحریم ها نشان م ی دهد که از نظر اقتصادی و سیاسی ای ران‬ ‫در راس هرم قدرت در خاورمیانه و فراتــر از ان قرار خواهد‬ ‫گرفت و از این روی کارتل ضعیف و شــکننده عربستان با‬ ‫چالشــی جدی مواجه خواهد شــد‪ .‬به همین دلیل کارتل‬ ‫عربستان و البته کشورهای دیگری مانند اسرائیل در صف‬ ‫مخالفان توافق جامع درباره ب رنامه هسته ای ای ران قرار دارند‪.‬‬ ‫هر چند که روز ســوم اذر ‪ 93‬توافــق جامع و نهایی‬ ‫درباره برنامه هسته ای ای ران حاصل نشد اما باتوجه به بیانیه‬ ‫مذاکره کنندگان دستیابی به توافق جامع در تیرماه سال اتی‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ توافق هسته ای و شانه لرزان هبل‬ ‫خورشیدی دور از دسترس نیست‪ .‬انها در بیانیه خود اعالم‬ ‫کرده اند که «ترجیح ما این بود که همین جا در وین راه حل‬ ‫جامع را نهایی کنیم‪ .‬اما ب ر اســاس پیشــرفت های صورت‬ ‫گرفته و باتوجه به ایده های جدیدی که نیاز به بررسی بیشتر‬ ‫دارند‪ ،‬اطمینان داریم که مسیر مطمئنی ب رای نیل به یک راه‬ ‫حل جامع وجود دارد‪ .‬بناب راین‪ ،‬ما و وزرای خارجه کشورهای‬ ‫‪ ،5+1‬توافق کرده ایم که تالش های دیپلماتیک خود را ادامه‬ ‫دهیم‪ .‬تصمیم گرفته ایم که مفاد برنامه اقدام مشترک را تا‬ ‫نهم تیرماه سال ‪ 1394‬تمدید کنیم تا امکان مذاکرات بیشتر‬ ‫فراهم شود‪ .‬ما قصد داریم که با استفاده از شتاب ایجاد شده‬ ‫کنونی‪ ،‬مذاکرات را در کوتاه ترین زمان ممکن حداکثر طی‬ ‫چهار ماه نهایی کنیم و در صورت ضرورت از زمان باقیمانده تا‬ ‫نهم تیر ماه به منظور نهایی کردن هرگونه تعهدات کار فنی و‬ ‫یا نگارشی احتمالی باقیمانده استفاده کنیم‪».‬‬ ‫در واقع پرونده هسته ای ای ران نیز بخشی از استراتژی‬ ‫تضعیف متوازن ب رای پیشگیری از ظهور مجدد قدرت های‬ ‫درونزا در منطقه به مانند ایــران دوران نهضت ملی یا مصر‬ ‫دوران جمال عبدالناصر است که ب رای کنترل کامل منابع‬ ‫اقتصادی خود تالش م ی کردند‪ .‬بدین ترتیب بســته های‬ ‫فکری و محتوایی سبک زندگی تبلیغاتی و ترویجی به ویژه‬ ‫بر امواج اطالعاتی جدید نیز بــر تخریب چنین تفکراتی و‬ ‫شتابدهی بر جریان فرار مغزها یا ترویج سبک زندگی منجر‬ ‫به تشدید تعارض و عدم انسجام در عرصه سیاست داخلی‬ ‫معطوف هستند‪ .‬بازی خرید زمان در طی دهه گذشته گزینه‬ ‫معق ولی بود اما در بلندمدت کارایی نداشت و به تشدید فشارها‬ ‫و اقدام مبتن ی بر ابزارهــای غیردیپلماتیک و غیرتحریمی‬ ‫ منجر شد‪ .‬تاکنون با اتکا به روش کاهش و افزایش اصرار بر‬ ‫شکل برنامه هسته ای ائتالف غالب توانسته است تا زمان‬ ‫زیادی خریداری کند زی را بر این باور اســت که تحریم ها با‬ ‫هدف جایگزینی ان ط راحی شده اند در صورتی که بیشترین‬ ‫هزینه توســط مردم پرداخت شــده و احتمال بروز انتروپی‬ ‫داخلی شدید باالست ب رای همین با عدم تالش جدی بر مهار‬ ‫حلقه های بازخور مثبت فشار اقتصادی امکان سازماندهی‬ ‫کنش جمعی در زمینه سیاسی را سلب م ی کند‪.‬‬ ‫روســیه و چین باتوجه به ترکیب استراتژی بازیگران‬ ‫خارجی غرب و ائتالف غالــب داخلی‪ ،‬اســتراتژی خود را‬ ‫دنبال م ی کنند‪ .‬در صورتــی که غرب و ای ران در شــرایط‬ ‫بن بست‪ -‬بن بست ادامه دهند انگاه این دو کشور با اتکا بر‬ ‫استراتژی کالغ و روباه سلطه خود بر موقعیت استراتژیک و‬ ‫بازارهای داخلی ای ران را افزایش خواهند داد‪ .‬اما ادامه استراتژی‬ ‫کالغ و روباه که بیشترین فشار اقتصادی را به صنایع ای ران‬ ‫و نیروی کار ان وارد م ی کند زمان رسیدن به استانه تحمل‬ ‫و بروز انتروپی را کوتاه تر خواهد کرد‪ .‬نقشــه اســتراتژیک‬ ‫مجموع بازیگران خارجی نشــان م ی دهد که پیامد خارجی‬ ‫استراتژی های هر دو دســته بازیگر خارجی یعنی تضعیف‬ ‫متوازن و شتابدهی به تنش های سیاسی‪-‬اجتماعی داخلی‬ ‫از یک طرف و استراتژی کالغ و روباه از طرف دیگر عالوه بر‬ ‫تضعیف قدرت ملی کشور بر انسجام ملی نیز اثر نامطلوبی‬ ‫به جای دارد‪ .‬در کنار استراتژی های باال‪ ،‬بازیگران سطح دوم‬ ‫یعنی کشورهای منطقه نیز ب رای افزایش عدم انطباق و تنش‬ ‫قومیتی به شــدت تالش کرده اند‪ .‬ایاالت متحده نیز پس از‬ ‫فروپاشی کمونیسم در شــرق به بازیگران افراطی همانند‬ ‫طالبان دیگر نیازی ندارد و تنش قوم ی در منطقه خاورمیانه با‬ ‫کشورهای کوچکتر و ضعی ف تر باعث م ی شود تا قوه انتروپی‬ ‫ناشــی از تنش های مذهبی در منطقه بروز کرده و فشاری‬ ‫متوجه برنامه جهان ی سازی نباشد‪ .‬اقتصاد شبکه ای جدید‬ ‫از جانب احتمال بروز تنش های قومی و مذهبی ریســک‬ ‫زیادی متحمل شده و فشار این تنش ها باید جایی دورتر از‬ ‫فضای جریان های اقتصاد جدید یعنی مناطق توسع ه نیافته‬ ‫خاورمیانه تخلیه شــود‪ .‬از این روی چنانچه روند بن بست‬ ‫درباره ای ران و تضعیف متوازن ادامه یابد انگاه احتمال دارد که‬ ‫به عنوان یک تعادل تخریبی ناگوار‪ ،‬شهرهای مرزی ای ران و‬ ‫جزایر سه گانه از ان جدا شوند‪.‬‬ ‫اکنون ســوال این اســت که در صورت دستیابی به‬ ‫توافق جامع و نهایی‪ ،‬واکنش کارتل عربســتان چه خواهد‬ ‫بود؟ تابع ترجیحات عربستان نشان م ی دهد که در صورت‬ ‫نیل به یک توافق‪ ،‬این کشور از مهمترین منابع استراتژیک‬ ‫خود یعنی نفت و نظام ی گری داعش اســتفاده خواهد کرد‬ ‫تا پیامدهای مثبــت توافق ب رای اقتصاد و سیاســت ای ران‬ ‫را به واســطه تحمیل پیامدهای خارجــی منفی خنثی یا‬ ‫حتی معکوس کند‪ .‬البته مطالعه رونــد تقابل در تحوالت‬ ‫اخیر خاورمیانه حاکی از این اســت که قــدرت اثرگذاری و‬ ‫اثرپذیری ع ربستان متوسط به باالست و از این روی م ی تواند‬ ‫برنامه های تخریبی خود را پیش برد‪ .‬ارزش اتی پیوستن به‬ ‫کارتل امریکا ب رای این کشــور به حدی باالست که هزینه‬ ‫تقابل کوتاه مدت با روسیه به واسطه جنگ نفتی را متحمل‬ ‫م ی شود و به این ترتیب ای ران با نزدیکی به روسیه و کمک‬ ‫به این کشور ب رای شکســتن تحریم های مربوط به بحران‬ ‫اوکراین‪ ،‬رقبایی نسبتا قدرتمند را در ب رابر خود قرار م ی دهد‪.‬‬ ‫البته ای ران و کارتل عربســتان در یــک کارتل نفتی‬ ‫بزرگ با یکدیگر منافع مشترکی دارند اما وزنه عربستان به‬ ‫واسطه برخورداری از بیشترین ذخایر نفتی و رهبری ضمنی‬ ‫کشورهای حاشیه خلی ج فارس نسبتا سنگی ن تر است و از این‬ ‫روی امکان توافق کل اعضــای اوپک ب رای کاهش تولید و‬ ‫فشار ب رای افزایش قیمت وجود ندارد‪ .‬روسیه و ای ران هر دو به‬ ‫نفت باالتر از ‪ 100‬دالر نیاز دارند تا کسری بودجه خود را جب ران‬ ‫کنند و ای ران خود را در ائتالف شــکننده و غیرقابل اعتماد‬ ‫روسیه و چین قرار داده اســت و هزینه جنگ این دو کشور‬ ‫در منطقه نیز به صورت ضمنی به ای ران تحمیل شده است‪.‬‬ ‫البته دو منبع مطلع در اوپک اعالم کردند که در نشست روز‬ ‫پنج شنبه ششم اذرماه اوپک‪ ،‬احتمال کنار گذاشتن سه عضو‬ ‫اصلی این ســازمان از برنامه کاهش تولید نفت وجود دارد‪.‬‬ ‫کشــورهای احتمالی به ترتیب ای ران‪ ،‬ع راق و لیبی خواهند‬ ‫بود و کاهش تولید نفت انها مشروط به موافقت اوپک باید‬ ‫باشد‪ ،‬قیمت نفت ب رای معامالت اتی تا ‪ 0/4‬درصد کاهش‬ ‫یافت‪ .‬کاهش قیمت جهانی نفت مصادف با ســریع ترین‬ ‫زمان تولید نفت امریکا در سه دهه گذشته شده و نشانه های‬ ‫اقتصاد جهانی حاکی از کمتر شدن تقاضا در اینده خواهد بود‪.‬‬ ‫رایزنی ای ران و ع ربستان در نشست اتی سازمان اوپک عالوه‬ ‫بر اینکه ب رای افزایش قدرت ای ران در پیشبرد موضع خود در‬ ‫مذاکرات به واســطه کاهش نااطمینانی نسبت به کسری‬ ‫بودجه موثر است م ی تواند نشان دهد که شکاف بین ای ران‬ ‫و عربستان و تقابل انها تا چه حد از پتانسیل تبدیل به یک‬ ‫اتحاد منطقه ای برخوردار است‪.‬‬ ‫اما نفت تنها عامل واکنش کشورهای کارتل ع ربستان‬ ‫در صورت توافق نهایی برنامه هســته ای ای ران نیســت‪.‬‬ ‫کشورهای اروپایی به خاطر سابقه روســیه در تهدیدهای‬ ‫معتبر ب رای تحدید یا حتی قطع صادرات گاز و تاکید منشور‬ ‫‪ 2006‬انرژی اتحادیه اروپا و تاکید ان بر امنیت انرژی همواره‬ ‫به دنبال ایجاد تنوع در منابع عرضه انرژی هســتند و پروژه‬ ‫نوباکو به همین منظور به اجرا درامده است‪ .‬ای ران به خاطر‬ ‫برنامه هســته ای خود از این پروژه کنار گذارده شــد و قطر‬ ‫به خاطر ســلطه بر میدان گازی مشــترک با ای ران یعنی‬ ‫پارس جنوبی این پتانسیل را دارد که با ایجاد اطمینان ب رای‬ ‫اتحادیه اروپا ای ران را از میدان صــادرات گازی به اروپا خارج‬ ‫کند یا تحت فشــار قرار دهد و از این روی گزینه دوم نیز از‬ ‫نوع انرژی است‪ .‬گزینه ســوم که در حال حاضر جریان دارد‬ ‫تحریک داعش به سمتی است که تمامیت ارضی ای ران را‬ ‫با مخاطره مواجه کند و در این صورت جب ران خس ران ناشی‬ ‫از توافق هسته ای ای ران ب رای کشورهای حاشیه خلیج فارس‬ ‫میسرتر شود‪ .‬عالوه بر این کارتل عربستان در قالب شورای‬ ‫همکاری کشــورهای عربی خلی ج فارس نیز م ی تواند روی‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫موضوع جزایر ســه گانه ای رانی مورد ادعــای امارات متحده‬ ‫عربی متمرکز شود و از مجرای این موضوع به توافق نهایی‬ ‫واکنش نشان دهد‪ .‬سابقه نقش واکنش منطقه نشان م ی دهد‬ ‫که احتمال بروز جنگ مستقیم ی مانند جنگ ای ران و ع راق‬ ‫بین کشورهای ای ران و اعضای کارتل عربستان اندک است‬ ‫اما امــکان اقدامات تخریبی سیاســی‪ -‬نظامی باتوجه به‬ ‫منبع نظامی داعش و وهابیت تحت حمایت عربســتان و‬ ‫شیع ه ه راسی در منطقه باالست‪ .‬بخشی از این اقدام م ی تواند‬ ‫به صورت یک ائتالف موقت ب رای تجزیه کامل ســوریه و‬ ‫کنترل بغداد به دست نیروهای داعش یا گروه های سیاسی‬ ‫وابسته به ع ربستان و تالش ب رای تضعیف حزب اهلل لبنان از‬ ‫طریق نظامی با حمایت اسرائیل صورت پذیرد‪ .‬حتی تشکیل‬ ‫یک کردستان مستقل در ع راق به تضعیف ای ران م ی انجامد‬ ‫و باتوجه به قدرت چانه زنی امریــکا در منطقه خودمختار‬ ‫اربیل ع راق‪ ،‬این واکنش نیز محتمل اســت‪ .‬اما باتوجه به‬ ‫ط راحی راهبردی ای ران در زمینه مقابله با گزینه های نظامی‬ ‫مستقیم‪ ،‬به نظر م ی رسد که گزینه هایی مانند تجزیه سوریه‬ ‫و کنترل بغداد به دست مخالفان ای رانی از احتمال بیشتری‬ ‫برخوردار باشد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ رشوه لیبرتاس به هبل‬ ‫انچه در ســوم اذر در وین رخ داد تا حــد زیادی تحت‬ ‫تاثیر سفر سعود الفیصل‪ ،‬وزیر خارجه عربستان به این شهر‬ ‫در استانه موعد مقرر دستیابی به توافق جامع با ای ران بود‪.‬‬ ‫تمدید به جای توافق نهایی و جامع نشــانگر تضمی ن های‬ ‫غیرمستقیم امریکا و کشورهای اروپایی به ع ربستان و البته‬ ‫اسرائیل ب رای عدم حل کامل برنامه هسته ای ای ران است‪.‬‬ ‫طی چند دهه اخیر در منطقه خاورمیانه‪ ،‬تحریک کشورهای‬ ‫ع ربی از جمله ع راق در دوران اولیه جمهوری اسالمی‪ ،‬امارات‬ ‫متحده عربی و ادعــای ان درباره جزایر ســه گانه ای ران و‬ ‫تحریک عربستان سعودی‪ ،‬منطقه خاورمیانه را در شرایطی‬ ‫مشــابه دهه ‪ 1970‬یعنی رقابت تسلیحاتی مصنوعی ب رای‬ ‫تضعیف متوازن قدرت ها به سود غرب هدایت کرده است‪.‬‬ ‫حتی به تازگی کویت از شــرکت «الکهید مارتن» امریکا‬ ‫موشک های ضد بالستیک پیشــرفته «پاتریوت» به ارزش‬ ‫‪ 263‬میلیون و ‪ 400‬هزار دالر خریداری کرده اســت‪ .‬امارات‬ ‫متحده عربی هواپیماهای جنگی خریداری کرده که حتی‬ ‫خلبان الزم ب رای هدایت انها را ندارد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه سایر کشورهای عضو شورای همکاری‬ ‫خلی ج فارس یعنی قطر‪ ،‬بحرین‪ ،‬عمان‪ ،‬امارات و عربســتان‬ ‫نیز در صدد افزایش توان دفاع موشــکی خود هستند‪ .‬این‬ ‫شش کشور در ماه دسامبر گذشــته در خصوص تشکیل‬ ‫ستاد فرماندهی نظامی مشــترک به توافق رسیدند‪ .‬امریکا‬ ‫به کشورهای عضو شورای همکاری خلی ج فارس پیشنهاد‬ ‫داد تا به سبک کشورهای عضو «ناتو» با خرید سامانه های‬ ‫دفاع موشکی‪« ،‬ســپر موشکی بالســتیکی منطقه ای»‬ ‫تشکیل دهند‪.‬‬ ‫این نقشه کنش و واکنش نشــان م ی دهد که عالوه‬ ‫بر تضمین به کارتل عربستان درباره برنامه هسته ای ای ران‪،‬‬ ‫نوعی ه راس غیرمستقیم در راستای تضعیف متوازن نیز به‬ ‫انها تلقین شده اســت و در اینده نزدیک ه ر گونه کارتل ولو‬ ‫کوچک باید با کارتل امریکا ادغام شده یا در صورت رقابت با‬ ‫ان تجزیه یا خلع سالح (فاقد قدرت) شود‪ .‬اما ایاالت متحده‬ ‫در قبال دریافت نفت ‪ 80‬دالری از عربســتان به این کشور‬ ‫تضمینی (به احتمال زیــاد موقتی و تا زمان حل مســاله‬ ‫فسلطین به نفع اسرائیل) داده که کارتل ع ربستان همچنان‬ ‫به عنوان کارتل مسلط در خاورمیانه و تحوالت ان و متحد‬ ‫تجاری ایاالت متحده باقی م ی ماند و ع ربستان رویای هدایت‬ ‫ســلفی گری در منطقه را کماکان حفظ کرده اســت اما در‬ ‫بلندمدت کارتل عربســتان هم با چالش های بی ن المللی و‬ ‫داخلی شدید مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫عرب ها نمی خواهند نظم منطقه ای تغییرکند‬ ‫مهدی مطهرنیا در گفت وگو با مثلث‬ ‫همانطور که شــاهد بودیم برخی کشــورهای‬ ‫منطقه همچون عربســتان و امارات و یا حتی‬ ‫رژی م صهیونیستی ب ه شدت نگران شکل گرفتن‬ ‫هرگونه توافــق احتمالی میان ایــران و ‪5+1‬‬ ‫بودند‪ .‬ارزیابی شما از مخالفان منطقه‪‎‬ای توافق‬ ‫هسته‏ای ایران چیست؟‬ ‫انچه که در اخرین نشست وین بسیار اشکار شد‬ ‫و زوایای قابل تعمق مورد وثوق اما پنهان را هویدا ســاخت‪،‬‬ ‫نگرانی برخی از پایتخت‏های منطقه و فرامنطقه از موفقیت‬ ‫دیپلماسی هسته ای ای ران و تاثیر ان بر بحران های منطقه ای‬ ‫و فرامنطقه ای و حتی تغیی رات احتمالی در ژئوپلتیک اینده‬ ‫منطقه بود‪ .‬این حجم از مذاکرات دیپلماتیک از پس از جنگ‬ ‫جهانی دوم ب ی سابقه است‪ .‬جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا‬ ‫چه قبل از مذاکرات و چه حین انجام ان‪ ،‬تمام فعالی ت‪‎‬های‬ ‫خود را تعطیل کرده بود و قرائن اشــکار به خوبی نشــان‬ ‫م ی‏دهد که در الیه‪‎‬های پنهــان حرکت رخدادهایی در حال‬ ‫وقوع است که انعکاس ان را م ی توان در سفر سعود الفیصل‪،‬‬ ‫وزیر خارجه عربستان به وین و در کنار ان اظهارات بنیامین‬ ‫نتانیاهو نخس ت وزیر رژیم اســرائیل دنبال کرد‪ .‬زی را وقتی‬ ‫موضع گیری‪‎‬های نتانیاهو را دنبال م ی‪‎‬کردیم در م ی‪‎‬یافتیم‬ ‫که او نیز در تل اویو به اندازه کسانی که در ریاض نشسته اند‬ ‫نگران رســیدن به یک توافق و تغییر بسیاری از معادالت‬ ‫بعد از ان اســت‪ .‬بناب راین باید گفت در منطقه‪ ،‬دو پایتختی‬ ‫که بیش از بقیه نگرانند ریاض و تل اویو هســتند‪ .‬بعضی‬ ‫از پایتخت‪‎‬های کشــورهای عربی حاشــیه خلیج فارس و‬ ‫همسایگان ای ران که به طور طبیعی رقبای منطقه‪‎‬ای ای ران‬ ‫محسوب م ی‪‎‬شوند نیز اگرچه با چراغ خاموش تری نسبت به‬ ‫ریاض و تل اویو اما با چشــمانی باز و پرسشگر به مذاکرات‬ ‫م ی نگریستند‪ ،‬بناب راین این نگران ی ها را باید در الیه نخست‬ ‫قرار داد‪ .‬کمی دورتر‪ ،‬نوع برخــورد وزرای امور خارجه چین‬ ‫و روســیه هم قابل تعمق بود حتی اگر موضع گیری‪‎‬های‬ ‫وزیر امور خارجه انگلیس را از عمــان ‪ 2‬تا وین دنبال کنیم‬ ‫در خواهیم یافت که او نیز تالش داشت تا فضای گفتمانی‬ ‫مذاکرات را در چارچوب منافع انگلستان و دغدغه‪‎‬های لندن‬ ‫مدیریت کند تا یک متحد استراتژیک واشنگتن‪.‬‬ ‫از این رو باید بپذیریم که چه در درون منطقه و چه در‬ ‫بیرون از ان به حل و فصل پرونده هسته‪‎‬ای‪ ،‬به عنوان یک‬ ‫موضوع محدود به ای ران و موضوعی به نام دستیابی ای ران به‬ ‫انرژی هسته ای صلح امیز نگاه نم ی شود‪ ،‬بلکه نگرانی ناشی‬ ‫از پیامدهای رســیدن به یک توافق در اینده منطقه و نظم‬ ‫جهانی اینده حتی در چشم اندازی تحلیلی قابل توجه است‪.‬‬ ‫از این رو به نظر م ی رســد در وین ‪ 10‬پشت درهای مذاکره‬ ‫رویدادهایی در حال بروز و ظهور بود که این حجم وسیع از‬ ‫مذاکرات و به تبع ان تالش ب رای نرسیدن به یک توافق را‬ ‫دنبال م ی‪‎‬کرد و در مرکز ثقل مقاومت ریاض و تل اویو قرار‬ ‫داشتند‪ .‬پژواک این فشارها را م ی‪‎‬توان در سخنرانی کری بعد‬ ‫از مذاکرات مشاهده کرد‪ .‬او به وضوح بیان کرد که امریکا به‬ ‫هیچ کشوری اجازه نخواهد داد که به بمب اتم دست یابد یا‬ ‫همکاری یا منازعه‬ ‫ایران‪ -‬عربستان در فضای جدید بعد از توافق وین چه می کنند؟‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫دانشجوی دکترای‬ ‫ت گذاری عمومی‬ ‫سیاس ‬ ‫‪4‬‬ ‫ماراتن نف س گیر مذاکرات هسته ای بین ای ران و ‪ 5+1‬با‬ ‫حصول توافق سیاسی در کلیات اختالفات و تمدید مذاکرات‬ ‫تا دهم تیر ماه سال ‪ 94‬ب رای امضای محتمل توافق نهایی‬ ‫پایان یافت‪ .‬مذاکرات جدی و فشــرده هفت روزه نمایندگان‬ ‫ای ران و کشورهای مقابل به رغم دشواری های موجود نشان‬ ‫داد که اراده طرفین بــر حل و فصل باقیمانده مســائل از‬ ‫جمله چگونگی برداشتن تحریم ها و حفظ می زان غن ی سازی‬ ‫اورانیوم و تعهدات متقابل در حوزه نظارتی و بازرس ی هاست‪.‬‬ ‫توافق حاصله در وین مرتبط با تعهدات حقوقی ب رای طرفین‬ ‫اســت و ســازوکار قانونی را ب رای ادامه همکاری و خروج از‬ ‫بحران پیچیده هسته ای به وجود اورده است‪ .‬گرچه مشارکت‬ ‫تمام کشورها در پیشبرد اهداف مذاکره و رسیدن به راه حل‬ ‫بینابینی چشــمگیر بود‪ ،‬با این وجــود طرفین اصلی دعوا‬ ‫ته ران‪ -‬واشــنگتن بودند که این بــار در دوره پایانی تالش‬ ‫کردند از ظرفی ت‪‎‬های موجود ب رای نیل به توافق اســتفاده‬ ‫کنند‪ .‬ب ی تردید توافق وین عالوه بر پیامدهای روشــن ب رای‬ ‫طرفین منازعه دارای پیام های روشــنی هــم ب رای منطقه‬ ‫خاورمیانه بود‪ .‬در این مسیر طبیعی است برخی از کشورها از‬ ‫نزدیکی به حصول توافق و هموارتر شدن تعامالت منطقه‪‎‬ای‬ ‫و بی ن‪‎‬المللی ای ران احساس خطر کنند‪.‬‬ ‫تکلیف اسرائیل به عنوان دشــمن ای ران که بیشترین‬ ‫تضاد منافع را بر ســر موضوعات منطقه‪‎‬ای از جمله بحث‬ ‫گروه‪‎‬های اســامی و توانمندی ای ران در به چالش کشیدن‬ ‫تفوق نظامی این رژیم دارد نیز روشــن است‪ .‬البی پ ر نفوذ‬ ‫اســرائیل در کنگره امریکا نهایت تالش خــود را کرد که‬ ‫با فشــار و تهدید در قالب جنگ رســانه‏ای مانع اثر بخشی‬ ‫کامل این دوره از مذاکرات باشــد و به نظر م ی‪‎‬رســد باراک‬ ‫اوباما و تیم مذاکره کننده امریــکا به رهبری جان کری ب رای‬ ‫کاستن از این فشارهای شکننده مجبور بودند تمام اطالعات‬ ‫محرمانه مذاکرات را با بنیامین نتانیاهو نخس ت وزیر اسرائیل‬ ‫هماهنگ کنند‪ .‬در این رابطه مشاهده کردیم که در مصاحبه‬ ‫پایانی دور سوم مذاکرات‪ ،‬جان کری گرچه به اقدامات مثبت‬ ‫ای ران اشاره داشــت ولی بار دیگر از تعهد امریکا ب رای حفظ‬ ‫امنیت اسرائیل سخن گفت‪ .‬از نظر برخی از اگاهان سیاسی‬ ‫دلیل عدم توافق نهایی هسته‪‎‬ای میان ای ران و گروه ‪ 5+1‬را‬ ‫باید در نفوذ اسرائیل در اتخاذ سیاست‪‎‬های امنیتی و تدوین‬ ‫سیاست خارجی امریکا راجع به ای ران جس ت وجوکرد‪ .‬همزمانی‬ ‫فشارهای اســرائیل بر تیم مذاکره کننده امریکا و تضعیف‬ ‫دموکرات‪‎‬ها پس از شکست انتخاباتی از توان اراده مستقل‬ ‫اوباما در تصمیم گیری نهایی ب رای توافق کاست‪ .‬بی شک‬ ‫حل و فصل اختالف باقیمانده بین ای ران و گروه ‪ 5+1‬ضمن‬ ‫کاستن از مشکالت ای ران بر توان تاثیرگذاری بر روند معادالت‬ ‫منطقه‪‎‬ای خ واهد افزود‪ .‬از دیگر سو ای ران با حسن نیت بیشتری‬ ‫با پیگیری روند شکل گیری تحقق خاورمیانه عاری از سالح‬ ‫ب ا توجه به گفته‪‎‬های شــما م ی‪‎‬تــوان گفت که‬ ‫الب ی‪‎‬های یهود و اعراب بــر تصمی م‪‎‬گیری های‬ ‫ایاالت متحده تاثیرگذارند؟‬ ‫امریکا به فکر مدیریت چالش‪‎‬هاست؛ به هر تقدیر‬ ‫باید بپذیریم که کنگره امریکا دست جمهوریخواهان است‬ ‫و رئی س جمهور امریکا در ســال‪‎‬های اخــر رهبری خود در‬ ‫کاخ سفید به سر م ی‪‎‬برد‪.‬‬ ‫نئوکان‪‎‬ها پیــروزی اوبامــا در پرونده هســته‪‎‬ای را‬ ‫موثر بر انتخابــات ‪ 2016‬م ی بینند‪ ،‬به همــان اندازه‪‎‬ای که‬ ‫نومحافظه کاران ساکن در ته ران موفقیت احتمالی ظریف را‬ ‫در حل و فصل پرونده هسته‪‎‬ای نه پیروزی ای ران بلکه پیروزی‬ ‫جناحی م ی‪‎‬دانند که در انتخابات اینده مجلس در ای ران وارد‬ ‫عمل خواهد شد‪.‬‬ ‫از این رو احتیاطی ســنگین و رفتاری محافظه کارانه‬ ‫بر هتل کوبورگ وین حاکم شــده بود‪ ،‬به گونه‪‎‬ای که کری‬ ‫سیاسی منطقه و اتخاذ سیاست‪‎‬های ضد ای رانی برعهده داشته‬ ‫یدلیل امارات در‬ ‫است‪ .‬حمایت از خواسته های غیرحقوقی و ب ‬ ‫مورد جزایر سه گانه ای رانی در ادامه بحران منطقه‪‎‬ای تاثی ر گذار‬ ‫ت‪‎‬های صلح امیز‬ ‫بوده اســت‪ .‬ریاض با تهدید خواندن فعالی ‏‬ ‫هســته‪‎‬ای ای ران ب رای صلح و ثبات منطقه تالش کرده در‬ ‫چند سال اخیر مانع پیشرفت در مذاکرات میان ای ران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬شود‪ ،‬چراکه نزدیکی احتمالی ته ران‪ -‬واشنگتن بر روابط‬ ‫استراتژیک این کشور با امریکا تاثیر منفی خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫در وضعیت موجود هم به رغم توافق بر سر مدیریت بحران‬ ‫گروه های تکفیری به ویژه داعش و اتحاد بر ســر نابودی ان‬ ‫بروز اختالفات میان طرفین محتمل اســت‪ .‬شکست پروژه‬ ‫داعش در پیشبرد اهداف منطقه‪‎‬ای ریاض تاثی رات خویش را‬ ‫در ابعاد داخلی و خارجی به همراه خواهد داشت‪ .‬از دیگر سو‬ ‫رژیم اقتدارگرای سعودی با بستن فضای سیاسی و سرکوب‬ ‫مخالفین بر می زان اعتراضات گروه‪‎‬های حقوق بشری افزوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت در دوران تمدید مذاکرات این‬ ‫کشورها و جریان موجب شوند تا طرفین نتوانند‬ ‫به توافق دست یابند و به بیان دیگر چوب الی‬ ‫چرخ مذاکرات بگذارند؟ رویکرد امریکا نسبت به‬ ‫این مساله چه خواهد بود؟‬ ‫امروز امریکاست که تکثر بازیگران را در ب رابر ای ران‬ ‫کنترل م ی‏کند؛ دکترین گفت وگو بــا کدخدا به معنای نفی‬ ‫بازیگران دیگر نبود بلکه حســن روحانــی زیرکانه به جای‬ ‫اینکه ایــران را رودرروی بازیگران متعدد قــرار دهد موجب‬ ‫شده است که امروز امریکا مســئولیت مدیریت رفتارهای‬ ‫رادیکال بازیگرانی چون عربستان و اسرائیل را در دستورکار‬ ‫قرار دهد‪.‬‬ ‫در دوران مذاکره امریکا سعی خواهد کرد از این فشارها‬ ‫به عنوان یک فرصت ب رای انجام مذاکره در ب رابر ای ران استفاده‬ ‫کند‪ ،‬ولی اگر توافقی حاصل شــود باید بدانیم که بازیگران‬ ‫دیگر نیز مخالفت‪‎‬هایشــان چندان تاثیرگذار نخواهد بود‪.‬‬ ‫بناب راین این فشارها تا زمانی است که پیمان نامه جامع امضا‬ ‫نشده است پس از امضای این پیمان نامه همه مخالفان ان در‬ ‫الیه‪‎‬های گوناگون سیاسی با بهانه‪‎‬ها و ادبیات مختلف جزو‬ ‫مدافعان سرسخت ان خواهند شد؛ سیاست همواره با منطق‬ ‫قدرت رام م ی‏شود‪.‬‬ ‫بناب رایــن در وضعیــت موجــود امریکا بــرای اقناع‬ ‫سیاستمداران سعودی در نیل به توافق با ای ران تالش م ی‪‎‬کند‬ ‫از گسست بیشتر جلوگیری کند‪ .‬در نتیجه نگرانی مقامات‬ ‫سعودی از روند مذاکرات فشرده وین باعث شده بود که تیم‬ ‫مذاکره کننده امریکایی با تماس دائم با دولتمردان سعودی‬ ‫ضمن رایزن ی های فشــرده دیپلماتیک بر اصل پایبندی به‬ ‫منافع متحدان خویش پافشاری کنند‪ .‬عمق نگرانی مقامات‬ ‫سعودی به حدی بود که وزیر امور خارجه عربستان سعودی‪،‬‬ ‫ســعود الفیصل ضمن حضور در وین از نزدیک‬ ‫پیگیر سناریوها و احتماالت پایان مذاکرات ای ران و‬ ‫گروه ‪ 5+1‬بود‪ .‬به نظر م ی‪‎‬رسد پیام روشن تمدید‬ ‫مذاکرات ای ران با گروه ‪ 5+1‬و حصول توافق نهایی‬ ‫بیشتر به شکل تهدید اشکار شود‪ .‬چراکه جایگاه‬ ‫استراتژیک راهبردی ع ربستان سعودی و محوریت‬ ‫ان ب رای تنظیم بازار نفــت با چالش‪‎‬هایی مواجه‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ای ران ظرفیت باالیی در تامین بازار نفت و گاز‬ ‫جهانی دارد و از سوی دیگر منافع مشترکی با غرب‬ ‫در برخورد با داعش و ایجاد ثبات پایدار منطقه ای‬ ‫ب رای خود تعریف کرده اســت که مقامات امریکا‬ ‫هم نم ی توانند نسبت به ظرفیت ای ران در عرصه‬ ‫اقتصادی و سیاسی ب ی تفاوت باشند‪.‬‬ ‫به نظر می‪‎‎‬رسد که ع ربســتان هم گزینه دیگری غیر‬ ‫از همگام ی با غرب ب رای رســیدن به تفاهم و حل و فصل‬ ‫اختالفات از مسیر مذاکره را ندارد و نم ی تواند برخالف مسیر‬ ‫اب شنا کند‪ .‬اعتماد سازی ای ران با غرب و تمایل جدی ب رای‬ ‫ایجاد فضای جدید با هدف همکاری‪ ،‬تاثیر خود را در منطقه‬ ‫هم خواهد داشت و اگر مقامات سعودی فضای جدید را درک‬ ‫نکنند بیشــتر خود را در معرض چالش‪‎‬های محیطی قرار‬ ‫خواهند داد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫هسته‪‎‬ای بر مخاط رات اسرائیل که به عنوان تنها موجودیت‬ ‫سیاسی در منطقه همچنان از پیوستن به پیمان خودداری‬ ‫م ی‏کند م ی‏افزاید‪ .‬در کنار اســرائیل باید از رقیب ســنتی و‬ ‫همسایه پ رنفوذ ای ران‪ ،‬ع ربستان سعودی نیز نام برد که نگران‬ ‫بهبودی روابط ای ران با غرب به ویژه امریکا است‪ .‬این نگرانی‬ ‫از انجا نشات م ی گیرد که ای ران و ع ربستان دارای تضاد منافع‬ ‫عمیق بر محورهای استراتژیک منطقه نظیر سوریه‪ ،‬ع راق‪،‬‬ ‫لبنان‪ ،‬یمن و‪ ...‬هستند‪.‬‬ ‫مقامات ریاض تالش کردنــد از زمان مطرح‬ ‫شدن موضوع ب رنامه صلح امیز هسته‪‎‬ای و طرح ان‬ ‫به عنوان بحران ساختگی‪ ،‬در رقابت با ای ران به عنوان‬ ‫ابزار مطمئن ب رای کاستن از بسط نفوذ منطقه‪‎‬ای‬ ‫ان اســتفاده کنند‪ .‬در این مســیر ای ران ه راسی و‬ ‫ادعای ساخت بمب هسته‪‎‬ای ابزار کارامدی ب رای‬ ‫پیگیری منافع سعودی‪‎‬ها تشخیص داده شد‪ .‬تضاد‬ ‫سیاسی در کنار اختالفات دیرینه بر مسائل دینی‬ ‫و مذهبی مانع از هرگونه توافق و همکاری جدی‬ ‫میان ای ران و عربستان شده است‪ .‬حمایت ای ران از‬ ‫نظام سوریه در کنار نفوذ طبیعی ان در ع راق و پیوند‬ ‫استراتژیک با حزب اهلل لبنان به عنوان عنصر توانا در‬ ‫معادالت منطقه باعث شد که ع ربستان از همان بدو‬ ‫بحران سوریه با حمایت از گروه های مخالف دولت‬ ‫از جمله جریان تکفیری در قالب جبهه النصره و جند شام و‬ ‫داعش تالش مستمری را ب رای ب راندازی بشار اسد همپیمان‬ ‫استراتژیک ای ران انجام دهد‪ .‬در ســوی دیگر ب رای تزلزل در‬ ‫ارتباط دوستانه ای ران و ع راق با تجهیز گروه های مخالف دولت‬ ‫نوری مالکی تالش کرد که این نظام سیاسی را با دشواری‪‎‬های‬ ‫جدی روبه رو سازد‪.‬‬ ‫همچنین ع ربستان به عنوان پدر خ وانده کشورهای عضو‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس نقش بارزی را در تشدید اوضاع‬ ‫را به خروج سریع از درب پشتی هتل ب رای مالقات‪‎‬ها هدایت‬ ‫م ی‪‎‬کرد و ظریف و ع راقچــی را به تراس هتل فرا م ی‪‎‬خواند‪،‬‬ ‫بناب راین باید بگویم که به نظر م ی‪‎‬رســد در هتل کوبورگ‬ ‫رخدادهایی در حال وقوع بود که وزیر امور خارجه عربستان‬ ‫را اینگونه سراسیمه به وین فراخواند و نتانیاهو را اینگونه به‬ ‫موضع گیری واداشت‪.‬‬ ‫ذوق زدگی برخی از نومحافظه کاران در پایتخت‪‎‬های‬ ‫تهــران و واشــنگتن بعــد از مذاکرات محصــول چنین‬ ‫برداشت‪‎‬هایی است و نشان م ی‪‎‬دهد که بعضی از بازیگران‬ ‫صحنه سیاست در الیه‪‎‬های گوناگون شکست مذاکرات را‬ ‫شایسته جشن بزرگتری م ی‏دانند تا پیروزی ان‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فعالی ت‪‎‬های هسته ای خود را افزایش بخشد‪ .‬او به خلع سالح‬ ‫نیز اشاره کرد و از امریکا نیز نام برد و کاهش سطح تسلیحات‬ ‫یرا به عنوان یکی از وظایف ایاالت متحده مورد اشاره قرار‬ ‫اتم ‬ ‫داد‪ .‬این پیام اشــکاری ب رای برخی از کشورهای منطقه بود‬ ‫که خواهان تحرکات بیشتر در مقوالت هسته‪‎‬ای در منطقه‬ ‫هستند و توافق با ای ران را دســتاویزی ب رای این امر و تاکید‬ ‫بر این امر را اهرم فشاری ب رای به چالش کشیدن مذاکرات‬ ‫هسته‪‎‬ای گذاشتند‪.‬‬ ‫وین ‪ 10‬نشان داد که واشنگتن در رسیدن به یک توافق‬ ‫جدی است و به اندازه‪‎‬ای که واشنگتن در رسیدن به توافق‬ ‫جدیت دارد ته ران نیز تصمیم جدی ب رای رسیدن به توافق‬ ‫را دنبال م ی‪‎‬کند‪ .‬وین ‪ 10‬اوردگاهی ب رای ســنجش اعتماد‬ ‫متقابل به اراده دو طرف جهت حل وفصل دیپلماتیک پرونده‬ ‫هسته‪‎‬ای بود‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫در رابطه با مخالفان اصلی توافق هسته‪‎‬ای‬ ‫ایران گفت وگویی با مهدی مطهرنیا‪ ،‬اســتاد‬ ‫دانشگاه و اینده پژوه سیاســی انجام دادیم‪.‬‬ ‫مطهرنیا معتقد اســت چه در درون منطقه و‬ ‫چه در بیــرون از ان به حل و فصــل پرونده‬ ‫هســته‪‎‬ای‪ ،‬ب ه عنوان یک موضوع محدود به‬ ‫ایران و موضوعی به نام دستیابی ایران به انرژی‬ ‫هسته ای صلح امیز نگاه نم ی شود‪ ،‬بلکه نگرانی‬ ‫ناشی از پیامدهای رســیدن به یک توافق در‬ ‫اینده منطقه و نظم جهانــی اینده حتی در‬ ‫چش م اندازی تحلیلی قابل توجه است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫توان ممکن خود را به نوعــی به کار گرفتند تا این وضعیت‬ ‫تغییر کند‪.‬‬ ‫ راه ح ل های تقابلی‬ ‫موضع دوگانه‬ ‫تنش میان تهران و ریاض بر اهداف امریکا در مذاکرات هسته ای تاثیرگذاشته است‬ ‫سیدجالل ساداتیان‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫تمرکــز اســتراتژی های کالن ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫به ویژه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بر خاورمیانه‪ ،‬و‬ ‫ ان هم خاورمیانه بزرگ در تعریف این کشور‪ ،‬قرار گرفته است‪.‬‬ ‫خاورمیانه ای که اسیای مرکزی و قفقاز و بخشی از شب ه قاره‬ ‫هند شامل کشمیر‪ ،‬پاکستان‪ ،‬افغانستان و بخش بزرگتری‬ ‫از شــمال افریقا را در بر م ی گیرد‪ .‬جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫بنا به دالیل متعدد در مرکز این اســتراتژی ها واقع شده و در‬ ‫نتیجه م ی توانیم بگوییم ای ران مرکز استراتژی های امریکا‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫توجه همه جانبه غرب‪ ،‬شــرق‪ ،‬اع راب و در یک کالم‬ ‫همه جهان به مذاکرات هســته ای‪ ،‬یا بهتر گفته شود روند‬ ‫دستیابی ای ران به فناوری هسته ای‪ ،‬بخشی از اهمیت این‬ ‫مرکزیت را اشکار م ی سازد‪ .‬البته نفوذ ای ران در افغانستان و‬ ‫ع راق و همچنین از ابتدای انقالب تاکنون‪ ،‬توسعه اعتبارات‬ ‫ای ران در لبنان و فلســطین و حمایت اشــکار از جریانات‬ ‫مختلف مقاومت در ان سرزمی ن ها‪ ،‬امر کامال اشکاری بوده‬ ‫که ای ران با وضوح کامل بر ان پای فشرده و تاکیدات مکرر‬ ‫بر ان داشته است‪ .‬گسترش توان موشکی و قدرت دفاعی‬ ‫ای ران و همچنین توان روز افزون ای ران در این اواخر در یمن‬ ‫و نیز بحرین‪ ،‬نگران ی هایی را بــرای مجموعه رقبای ای ران‬ ‫ایجاد کرده است‪ ،‬به ویژه انکه گاهی اعالم مواضع از سوی‬ ‫مسئولین یا غی ر مســئولینی که به تریبون دسترسی یافته‬ ‫و بیان مواضع کرده اند‪ ،‬بر این نگران ی ها افزوده اســت زی را‬ ‫لحن غیر دیپلماتیک و بعضا غی ر مسئوالنه شنیده شده از‬ ‫ناحیه ای ران انان را به چاره جوی ی هائی وا داشــته که بعضا‬ ‫نا صواب و گاهی افراطی و خارج از نرم ارزیابی شــده است‪.‬‬ ‫تشکیل شورای همکاری خلیج همیشه فارس متشکل از‬ ‫کشــور های پی رامونی این اب راه حساس و نیز حمایت های‬ ‫ ب ی دریــغ از صدام در جنگ هشــت ســاله‪ ،‬گواهی بر این‬ ‫اقدامات بوده است‪ .‬کما اینکه در همین هفته اجالس وزرای‬ ‫خارجه کشور های عضو شورای همکاری خلی ج فارس‪ ،‬ب رای‬ ‫فراهم کردن مقدمات اجالس سران تا ‪ 18‬اذر ماه‪ ،‬بیشتر به‬ ‫منظور بررسی نتایج مذاکرات هسته ای‪ ،‬نشات گرفته از این‬ ‫اهمیت باید ارزیابی شود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬به رغم تالش های صورت گرفته ب رای‬ ‫توقف یا کند کردن حرکت انقالب اسالمی‪ ،‬توسعه روز افزون‬ ‫اعتبار خارجی ای ران‪ ،‬جدی ترین بخش از نگران ی های برخی‬ ‫کشــور های عربی پی رامون ای ران بود‪ ،‬به خصوص انانی که‬ ‫ب رای خود تعاریف موقعیتــی و اعتباری قائل بودند‪ .‬عبارت‬ ‫«هالل شــیعی» که از ناحیه پادشاه اردن مطرح شد نشات‬ ‫گرفته از همین دغدغه م ی تواند ارزیابی شود و در نتیجه همه‬ ‫تقویــت جریانات تنــد و افراطی به نام اهل ســنت‪،‬‬ ‫به خصوص طالبــان و به تبع ان جریــان القاعده که همه‬ ‫این حرکات از ابشخور عربستان سعودی و تفکرات وهابی‬ ‫نشات گرفت و توسعه و زایش جریان های دیگری‪ ،‬همانند‬ ‫تکفیری ها ‪ -‬که به طور مشخص علیه شیعه وارد عملیات‬ ‫انتحاری و خشــونت های سازمان یافته شــدند ‪ -‬تا جریان‬ ‫النصرت النضهه (شاخه سوری القاعده) ‪ -‬که ادعای حکومت‬ ‫بر سوریه را داشــت و در کنار گروه های معارض دیگری که‬ ‫علیه حکومت بشار اســد وارد در جنگ شده بودند ‪ -‬درگیر‬ ‫در نزاع و جنگ با بشار اسد شدند‪ ،‬ولی به دلیل خواسته های‬ ‫انحصار طلبانه و ســبعی ت های غی ر انسانی که در مواجهه‬ ‫با سربازان و افس ران ســوری و همچنین مردم از خود نشان‬ ‫دادند‪ ،‬با دیگر معارضان نیز به اختالف خورده و به زد و خورد‬ ‫پرداختند‪ ،‬به گونه ای که حتی ب رای مدت کوتاهی نتوانستند‬ ‫یکدیگر را تحمل کــرده‪ ،‬ب رای هماهنگی علیه دشــمن‬ ‫مشترکشان‪ ،‬یعنی دولت بشار اســد‪ ،‬بر سر یک میز ب رای‬ ‫مذاکره بنشــینند!از بطن این روند که خشونت در ان روند‬ ‫صعودی داشت‪ ،‬ماجرای داعش (شاخه ع راقی القاعده) سر‬ ‫بلند کرد که ادعای حکومت ع راق و شام (سوریه) را داشت و‬ ‫پس از کسب مقداری موفقیت اولیه نام خود را به حکومت‬ ‫اسالمی بدل کرد تا ادعای سرنگونی دولت های ع ربی منطقه‬ ‫را مطرح کند و نیز همزمان‪ ،‬برخی کشور های غ ربی را توامان‪،‬‬ ‫اماج رجز خوان ی های خویش قرار دهد‪.‬‬ ‫با چنین شرایطی که از گذشته نه چندان دور اغاز شده‬ ‫و در کنار بلبشوی ناشی از شــرایط به وجود امده از بهار یا‬ ‫خزان ع ربی‪ ،‬تبلور و قدرت یافتن ای ران ناشی از ثبات‪( ،‬به رغم‬ ‫مشــکالتی که هم از ناحیه رقبا و دشــمنان خارجی بر ان‬ ‫تحمیل شده اســت و هم ب ر خورداری از معضالت خاص و‬ ‫ویژه خود در داخل) به یک محور پــر قدرت در منطقه بدل‬ ‫گردیده است‪ .‬به گونه ای که دشمن دیروز‪ ،‬در راستای مقابله‬ ‫با نابسامان ی های منطقه‪ ،‬نیازمند و راغب به همکاری با ای ران‬ ‫شده و پیام های اشکار و پنهان ب رای برقراری مناسبات بهتر‬ ‫و روابط دوستانه را مطرح م ی سازد‪.‬این امر‪ ،‬حس حسادت و‬ ‫غبطه و حسرت و در عین حال افزایش تمایالت رقابت امیز‬ ‫را در همسایگان ب ر م ی انگیزد و این سوال را ب رای انان مطرح‬ ‫م ی کند که اگر ای ران به جایگاه همــکاری با قدرت بزرگی‬ ‫همچون امریکا در این منطقه دست یابد‪ ،‬موقعیت اتی انان‬ ‫چه خواهد شد و مناسبات منطقه ای به چه سمت و سویی‬ ‫میل خواهد کرد و چه تاثیری بر سرنوشت انان خواهد گذارد؟‬ ‫بناب راین مواضع انان‪ ،‬حساسی ت های روز افزونی ب رای‬ ‫امریکا ایجاد م ی کند‪ .‬به عنوان مثال این سوال مطرح م ی شود‬ ‫که اگر ای ران به سالح هسته ای دست یابد‪ ،‬امنیت انان چه‬ ‫خواهد شد؟ در پاسخ به این پرسش‪ ،‬با اسرائیل هم موضع شده‬ ‫و پاسخ م ی دهند که امنیت انان به خطر م ی افتد و انان نیز‬ ‫باید اجازه یابند تا در راستای حفظ امنیت خود وارد این چرخه‬ ‫یعنی دستیابی به سالح هسته ای شوند و رقابتی شدید در‬ ‫منطقه ایجاد خواهد شد‪ ،‬به ویژه انکه از نظر مالی و اقتصادی‬ ‫اغلب انان از تمکن کافی برخوردارند و این هم یکی دیگر‬ ‫از دستاویز های ایاالت متحده امریکا عالوه بر حفظ امنیت‬ ‫اسرائیل‪ ،‬ب رای سختگیری و تمرکز بیشتر در مهار ای ران در‬ ‫راستای کند کردن روند دستیابی ای ران به فناوری هسته ای‬ ‫است‪ .‬از این منظر هم م ی توان مواضعی را که همسایگان‬ ‫ای ران به ویژه اع راب اتخاذ م ی کنند‪ ،‬رصد کرد که به طور عمده‬ ‫نگران ی شان را از دستیابی ای ران اب راز داشته یا اب راز م ی دارند‪.‬‬ ‫ مواضع اتخاذ شده‬ ‫ع ربستان سعودی به عنوان لیدر یا سر گروه این کشور ها‬ ‫بین الملل‬ ‫با حمایتی که از جریانات تندرو در منطقه داشــته است‪ ،‬به‬ ‫جای کالم‪ ،‬بیشــتر در مقام مقابله عملی با توســعه نفوذ‬ ‫ای ران بر امده و ضمن جلب حمایت های کمابیش اشــکار‬ ‫اعضای شــورای همکاری خلیج فــارس‪ ،‬اردن و تا حدودی‬ ‫مصردر زمان حســنی مبارک‪ ،‬جریانات افراطی را تقویت و‬ ‫بعضا ساماندهی کرده و سعی وافری داشته است تا در لبنان‬ ‫و فلسطین‪ ،‬دامنه نفوذ ای ران را محدود سازد و به عنوان مثال‬ ‫با وجود همه مساعدت هایی که ای ران به حماس داشت‪ ،‬انان‬ ‫را به خود جذب کند و جریان ‪ 14‬مارس لبنان را تقویت کرده‪،‬‬ ‫مجموعه مربوط به سعد حریری را در مقابل حزب اهلل تقویت‬ ‫نماید یا با تمام قوا در تالش ب رای ســر نگونی دولت اسد‬ ‫بکوشد‪.‬‬ ‫با خودداری اوباما از بمباران ســوریه و تقریبا همزمان‬ ‫اغاز مذاکرات مستقیم ‪ 5+1‬با ای ران که ایاالت متحده امریکا‬ ‫با وزارت خارجه و شخص وزیر خارجه اش‪ ،‬عنصری فعال در‬ ‫این سری از مذاکرات بود‪ ،‬عصبانیت دولت سعودی را شاهد‬ ‫بودیم‪ ،‬به نحوی که در مذاکره اقای جان کری با ملک عب داهلل‬ ‫ایشــان تعبیر تندی را به کار م ی برد و به وزیر خارجه امریکا‬ ‫م ی گوید که «شــما ما را فروختید» یعنی انتظاراتی بسیار‬ ‫بیشتر از امریکا داشته اند‪.‬‬ ‫اما تحوالت اخیر نشــان از ان دارد کــه تغیی راتی در‬ ‫مواضع سعودی پیش امده اســت؛ تغیی راتی که حوادث و‬ ‫واقعی ت های منطقه ای ضرورت انجــام ان را هم به ایاالت‬ ‫متحده امریکا و هم به عربستان دیکته کرده است‪ .‬دلخواه‬ ‫عربستان ان بوده و هست که مشــی گذشته خود را دنبال‬ ‫نماید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫سفر وزیر خارجه ع ربستان سعودی به وین نشان دهنده‬ ‫حساسیت باالی عربستان نسبت به این مذاکرات و نتایج‬ ‫حاصل از ان ب رای سیاست های این کشور در منطقه م ی تواند‬ ‫تلقی شود‪ .‬به ویژه انکه جان کری به سعود الفیصل توصیه‬ ‫کرده است که روابط خود را با ته ران بهبود ببخشند‪ .‬نرمش‬ ‫عربستان در مذاکرات اوپک و همراهی با پیشنهاد ای ران در‬ ‫کاهش تولید اوپک منهای ای ران شاید شاهد قوی تری ب رای‬ ‫تغییر رفتار دولت سعودی تلقی شود‪.‬‬ ‫سه شنبه با ‪ 4‬اذر ماه (‪ 25‬نوامبر) اجالس وزرای خارجه‬ ‫شورای همکاری خلی ج فارس به منظور تدارک اجالس سران‬ ‫این شورا ب رای بررسی اثار و تبعات توافق ای ران با ‪ 5+1‬در ‪18‬‬ ‫اذر ماه ســال جاری ب رابر با ‪ 9‬دسامبر اعالم شده است و نیز‬ ‫همراهی عربســتان با اتحاد مجموعه کشور های غربی به‬ ‫رهبری ایاالت متحده امریکا ب رای مبارزه با داعش که در عمل‬ ‫از ابشخور دولت ســعودی و تفکر وهابیت و سازماندهی و‬ ‫مدیریت سلطان بن بندر مسئول امور امنیتی سعودی‪ ،‬تغذیه‬ ‫کرده است را م ی توان شاهدی دیگر بر این تغییر تلقی کرد‪.‬‬ ‫وادار کردن چاک هگل وزیر دفاع جمهوریخواه ایاالت متحده‬ ‫امریکا ب رای انجام تغیی رات در سیاست های امریکا در ع راق‬ ‫و منطقه و ارایش جدید نظامی به ویژه ورود نیرو های زمینی‬ ‫ارتش امریکا ب رای مبارزه رو در رو با داعش از دیگر شــواهد‬ ‫است که در کنار سایر شواهد گواه بر تحوالت منطقه است‪.‬‬ ‫اگر نامــه نوشته شــده اوباما بــه رهبری ایــران در‬ ‫خصوص دادن اطمینان به اینکه حمالت انجام شده توسط‬ ‫هواپیما های امریکا به مواضع داعش صرفا ب رای مقابله با انها‬ ‫بوده است و از موضع دو گانه ب رای از بین بردن استحکامات‬ ‫سوریه و دولت ان کشور نیســت و خواستار همکاری ای ران‬ ‫با ان مجموعه شــود را با کنار گذاردن وزیر دفاع امریکا باید‬ ‫مرتبط دانست و بالمال با تغیی رات سیاستی امریکا در این‬ ‫منطقه در راستای کســب همکاری ای ران در سایر زمینه ها‬ ‫غیر از مذاکرات هســته ای باید تلقی کرد‪ ،‬یعنی به نوعی‬ ‫هماهنگی بیشــتر متحدان امریکا با این کشور در راستای‬ ‫تامین منافع امریکا در منطقه خاورمیانه‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ تغییرات سیاستی‬ ‫‪59‬‬ ‫تاثیر تحریم‬ ‫اقتصاد‬ ‫هرچند بسیاری معتقدند مشکالت اقتصاد ای ران ساختاری است اما تاثیر‬ ‫تحریم های یکجانبه غرب علیه ای ران در چندسال گذشته موضوعی است که‬ ‫کمتر کسی ان را از اساس انکار م ی کند‪ .‬حاال با مذاک رات ای ران با کشورهای غ ربی‬ ‫یک بحث نظری درگرفته است که با به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاک رات چه‬ ‫تاثی رات عینی در وضعیت اقتصادی کشور ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫خوش بینی محتاطانه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫تمدید مذاکرات چه اثراتی بر اقتصاد ایران دارد؟‬ ‫خوش بینم‬ ‫مشکالت پابرجاست‬ ‫گفت وگو با وحید شقاقی درباره ای رادهای ساختاری‬ ‫اقتصادای رانبارفعتح ری م ها‬ ‫گفت وگوبارئیسکمیسیون واردات‬ ‫اتاق بازرگانیدربارهتاثی راتلغوتح ری م ها‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫روی مثبت تحری م ها‬ ‫البته در کنار اسی ب های ذکر شــده ناشی از تحریم ها‬ ‫برخی از کارشناسان با نگاهی خوشبینانه‪ ،‬نکات مثبتی هم‬ ‫بر این تحریم ها برشمرده اند که شاید در بلندمدت بتواند ب رای‬ ‫اقتصاد ای ران مفید باشــد‪ .‬عده ای از کارشناسان اقتصادی‬ ‫معتقدند تحریم ها سبب شد تا مدی ران این حوزه به ضع ف ها و‬ ‫قوت های سیاست های اقتصادی خود بیشتر پی برده و نقاط‬ ‫اسی ب پذیر را شناسایی و جهت بهبود اوضاع ب رنامه ریزی کرده‬ ‫و راهکار ارائه دهند‪ .‬در واقع تحریم ها سبب شده تا پی ببریم‬ ‫در چه حوزه هایی ضعی ف تر برنامه ریزی کرده و بتوانیم بدنه‬ ‫اقتصاد کشور را با ب رنامه ریزی دقیق و سنجیده ترمیم کنیم‪.‬‬ ‫به عالوه‪ ،‬کارشناسان معتقدند که تحریم ها سبب توجه‬ ‫بیشتر به بازارهای جدید جهانی شد‪ .‬در واقع به دلیل اینکه‬ ‫کاالهای ای رانی امکان صادر شدن به بســیاری از بازارهای‬ ‫جهانی را نداشتند‪ ،‬به سمت بازارهای جدید رفتند‪ .‬بازارهایی که‬ ‫از لحاظ حمل و نقل مشکالت کمتری داشته و راحت تر امکان‬ ‫اقتصاد دیپلماتیک‬ ‫مرزها ان قدر غیر شفاف شده است‬ ‫کهمعلومنیستاقتصادبردیپلماسی‬ ‫تاثیرمی گذاردیابرعکس؟‬ ‫اغاز دولت یازدهم‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫با وجود تمام موضوعات مطرح شده‪ ،‬با روی کار امدن‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬مذاکرات روند موفق تری پیش گرفته و تحریم ها‬ ‫علیه ای ران کاهش یافت‪ .‬شعارهای متعددی در دولت یازدهم‬ ‫مطرح شده که کاهش یارانه و مبارزه با فساد منجر به کاهش‬ ‫تورم و بازیابی رشد م ی شود‪ .‬به عالوه به کارگیری نخبگان در‬ ‫سیستم مدیریت اقتصادی و ب رنامه ریزی های صورت گرفته‪،‬‬ ‫توانسته تا حدی از تورم کاسته‪ ،‬شــرایط اقتصادی را بهبود‬ ‫بخشیده و بازار را به ثبات نسبی برساند؛ اگرچه هنوز تحریم ها‬ ‫تا حدی پا برجاست‪.‬‬ ‫عده ای از کارشناســان اقتصــادی معتقدند مذاکرات‬ ‫صورت گرفته بین ای ران و گروه ‪ 5+1‬تا حد زیادی مثبت بوده و‬ ‫توانسته تا حدی از فشارها بکاهد‪ .‬اعتمادسازی نسبت به ای ران‬ ‫در خصوص عمل به تعهدات در جوامع بی ن المللی صورت‬ ‫گرفته که اگر تحریم ها برداشته شــوند‪ ،‬تمایل زیادی ب رای‬ ‫سرمایه گذاری از سوی کشورهای دیگر در ای ران وجود داشته‪،‬‬ ‫میل به واردات زیاد شده و نرخ ارز کاهش م ی یابد‪.‬‬ ‫در پی دور اول مذاکرات ژنو بین ای ران و گروه ‪ 5+1‬مبلغ‬ ‫‪ 4/2‬میلیــارد دالر و در دور دوم ‪2/8‬میلیارد دالر از درامدهای‬ ‫خارج از دسترس ای ران‪ ،‬ازادسازی شد‪ .‬همچنین توافق ب رای‬ ‫اقتصاد‬ ‫ایــران در طول ســال های بعــد از انقــاب همواره‬ ‫تحریم های زیادی را از ســوی کشــورهای غ ربی و در راس‬ ‫انها امریکا متحمل شده و در تمام طول این سال ها توانسته‬ ‫تا حد زیادی با این تحریم ها مقابله کرده‪ ،‬مقاصد خود را پیش‬ ‫ببرد؛ اگرچه نم ی توان منکر اثار ســوء تحریم ها بر اقتصاد و‬ ‫کندی سرعت رشد در ای ران شد‪ .‬با این اوصاف‪ ،‬تحریم های‬ ‫مختلف اقتصادی و مالی در ســال های اخیر بیشتر از قبل‬ ‫بوده و به تبع ســوء مدیریت و برنامه ریزی‪ ،‬مقابله با ان نیز‬ ‫پیچیده تر شده اســت‪ .‬تاثیر منفی تحریم ها از سویی و نوع‬ ‫مدیریت دولت در دوره های نهم و دهم از سویی دیگر سبب‬ ‫شد که سال های اخیر‪ ،‬از نظر اقتصادی جزو کم پیشرفت ترین‬ ‫دوران باشد؛ به طوری که به عقیده کارشناسان کاهش رشد‬ ‫اقتصادی و به دنبال ان رکود‪ ،‬در کنار تورم باال اقتصاد ای ران را‬ ‫دچار رکود تورم ی کرد؛ انچه حتی در طول دوران جنگ هم‬ ‫تجربه نشده بود‪.‬‬ ‫در پی تحریم های جهانی در سال های اخیر‪ ،‬فروش‬ ‫نفت ایران در بازارهای جهانی از حــدود روزانه دومیلیون‬ ‫بشکه در سال ‪ 1390‬به یک میلیون و ‪ 130‬هزار بشکه در‬ ‫سال ‪ 1391‬کاهش پیدا کرده و به دنبال ان درامد حاصل از‬ ‫صادرات نفت نیز به همین نسبت افت کرد‪ .‬به عالوه درامد‬ ‫حاصل از همین مقدار فروش هم از طریق مجراهای رسمی‬ ‫وارد کشور نشد‪ .‬همچنین به دلیل تحریم واردات مواد اولیه‬ ‫و نیروی کار متخصص از سایر کشــورها و نیز نبود تمایل‬ ‫به ســرمایه گذاری ها در ایران در زمینه بازسازی چاه های‬ ‫نفت و توسعه پاالیشــگاه ها هم مشکالت زیادی به وجود‬ ‫امد که زمینه ساز کندی سرعت رشــد در این حوزه ها شد‪.‬‬ ‫برخی از شرکت های بزرگ‪ ،‬سرمایه گذاری خود را در ایران‬ ‫متوقف کرده و اســتفاده از برخی فن اوری های روز دنیا در‬ ‫این حوزه با مشکل رو به رو شد‪ .‬در واقع وابستگی اقتصاد‬ ‫ایران به درامدهای نفتی از نقاط ضعف اقتصادی بود که تیر‬ ‫اول تحریم ها به سوی ان نشانه رفت‪ .‬در بخش تولیدات‬ ‫صنایعــی از جمله خودرو‪ ،‬صنایع نفتی و‪ ...‬نیز مشــکالت‬ ‫جدی به وجود امده و صنایع با کمبود مــواد اولیه و در پی‬ ‫ان کاهش تولید مواجه شــدند‪ .‬نظام عرضه و تقاضا دچار‬ ‫اشفتگی شــده‪ ،‬قیمت ها باال رفته و سبب تشدید رکود در‬ ‫این بخش از اقتصاد شد‪.‬‬ ‫هزینه های تولید کاال به دلیــل کمبود مواد اولیه باال‬ ‫رفته و این خود سبب باال رفتن قیمت ها شد‪ ،‬به طوری که‬ ‫در بازار به وضوح افزایش بیــش از حد قیمت ها بین مردم‬ ‫احساس می شــد‪ .‬مشــکالتی که در زمینه حمل و نقل و‬ ‫سفرهای تجاری برای حضور در بازارهای جهانی به وجود‬ ‫امده بود‪ ،‬حضور تولیدات ایران در سایر نقاط جهان را بیش‬ ‫از پیش با مشکل مواجه کرده و افراد را مجبور کرد تا کاال و‬ ‫خدمات خود را در بازارهای جدید و اغلب نزدیک تر از لحاظ‬ ‫جغرافیایی ارائه دهند‪.‬‬ ‫سیســتم بانکی مبادالت ارزی نیز بــه دلیل تحریم‬ ‫بانک های ای رانی و عــدم تمایل به مبادالت بــا ای ران دچار‬ ‫مشکالتی شد‪ .‬باال رفتن نرخ ارز به سبب وابستگی اقتصاد‬ ‫ای ران به درامدهای نفتی‪ ،‬تعطیلی واحدهای تولیدی به سبب‬ ‫کمبود مواد اولیه‪ ،‬افزایش قیمت ها‪ ،‬کاهش ارزش پول ملی‪،‬‬ ‫گســترش احتکار کاالها و تورم همه و همــه از جمله اثار‬ ‫سوء اعمال تحریم ها از سوی کشــورهای غربی علیه ای ران‬ ‫و ب رای دســتیابی به مقاصد خود بود که اقتصــاد ای ران را با‬ ‫مشکالت زیادی رو به رو کرد‪.‬‬ ‫اما در این میان نقش مدیریت دولت در دوره های نهم‬ ‫و دهم را نیز نم ی توان نادیده گرفت‪ .‬تزریق درامدهای حاصل‬ ‫از نفت به اقتصاد بانکی‪ ،‬سیاســت های غی راصولی کاهش‬ ‫نرخ ســود عقود بانکی‪ ،‬فقدان ســاماندهی نرخ ارز‪ ،‬اجرای‬ ‫طرح بنگاه های زودبازده‪ ،‬عدم توجه به سرمایه گذاری نفتی‪،‬‬ ‫ب ی برنامگی در پرداخت ها و حذف ســازمان برنام ه و‪ ...‬همه‬ ‫و همه دست به دست هم داده تا در کنار مشکالت به وجود‬ ‫امده ناشی از تحریم ها‪ ،‬اقتصاد ای ران بیش از پیش با مشکل‬ ‫مواجه شــود‪ .‬اگرچه تحریم م ی تواند اثار مخربی بر اقتصاد‬ ‫یک کشور ایجاد کرده و روند رشد اقتصادی را کاهش دهد اما‬ ‫بسیاری از کارشناسان معتقدند با برنامه ریزی و هدف گذاری‬ ‫درست در بسیاری از موارد م ی توان کمترین اسیب را متحمل‬ ‫شد‪ .‬اتفاقی که متاسفانه در دولت نهم و دهم نیفتاده و حتی‬ ‫اوضاع را اشفته تر کرد‪.‬‬ ‫حضور در انها بود‪ .‬همچنین صادرات از شکل تک محصولی‬ ‫تا حدی خارج شده و محصوالت بیشــتری را شامل شد‪ .‬به‬ ‫این صورت اقتصاد ایــران منفعل نمانده و تــا حدی از اثار‬ ‫سوء تحریم ها کاسته شد‪ .‬همچنین اگرچه صادرات نفت با‬ ‫مشکالتی رو به رو شده و کاهش یافته اما این موضوع درباره‬ ‫صادرات غی ر نفتی برعکس بوده است‪ .‬همچنین پیشروی‬ ‫به سمت اقتصاد مقاومتی سبب شــد تا هزینه های تحریم‬ ‫ب رای ای ران تا حدی که غرب ی ها پی ش بینی م ی کردند نبوده‬ ‫و کمتر باشد‪.‬‬ ‫همچنین توجه به استفاده از تولی دات داخلی بیشتر شد‪.‬‬ ‫به اعتقاد برخی کارشناسان به دلیل عدم امکان واردات بسیاری‬ ‫از اجناس به ای ران‪ ،‬واحدهــای تجاری به فکر تولید کاالهای‬ ‫بیشتر افتاده و به نوعی خودکفایی رسیدند و در واقع استفاده از‬ ‫تولی دات داخلی در پی تحریم ها به وجود امد‪ .‬اگرچه شاید هنوز‬ ‫در این حوزه جای کار بسیاری وجود داشته باشد اما اقداماتی‬ ‫در جهت بهبود کیفیت و تسهیل تولید کاالها اجرا شده یا در‬ ‫دست اجرا قرار گرفت‪.‬‬ ‫اطالع از ای رادات نظام ارزی کشــور نیز از دیگر نکات‬ ‫مثبت تحریم ها بود‪ .‬در گذشته هرکس م ی توانست از بانک ها‬ ‫ارز دریافت کرده و مشخص نبود این ارز دریافتی ب رای واردات‬ ‫چه کاالیی و با چه می زان دریافت شده و ایا کاالی موردنظر‬ ‫وارد شده یا خی ر‪ .‬در واقع ارز زیادی وجود داشته و بدون حساب‬ ‫و کتاب مشــخصی خرج م ی شــد‪ .‬اما با باال رفتن نرخ ارز و‬ ‫همچنین کمبود ارز به دلیل تشدید تحریم های بانکی‪ ،‬پ رتال‬ ‫ارزی راه اندازی شده و شفافیت نظام ارزی حداقل یک گام به‬ ‫پیش رانده شد‪.‬‬ ‫برخی کارشناسان معتقدند راه اندازی سوئیفت داخلی‬ ‫نیز از نکات مثبتی بود که تحریم ها ب رای ما به همراه داشت‪.‬‬ ‫برخی نکات مثبت سیاسی مثل باقی ماندن بر اهداف‬ ‫هسته ای‪ ،‬ایجاد حس تنفر در مردم نسبت به دولت امریکا و‬ ‫اثبات این نکته که زبان تحریم ب رای پیشبرد مقاصد غ رب ی ها‬ ‫در ای ران جواب نداده و باید زبان مذاکره را پیش بگی رند هم به‬ ‫تمام موضوعات اقتصادی گفته شده اضافه م ی شود‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ازادسازی ‪ 4/2‬میلیارد دالر از سرمایه های بلوکه شده ای ران از‬ ‫دستاوردهای این مذاکرات در ‪ 3‬اذرماه بود که در مجموع ‪11/2‬‬ ‫میلیارد دالر سرمایه را به کشور باز م ی گرداند‪ .‬در واقع در شش‬ ‫ماه اینده‪ ،‬ماهانه مبلغ ‪ 700‬میلیون دالر به حساب دولت ای ران‬ ‫واریز خواهد شد که اگرچه دولت هنوز برنامه خود ب رای این‬ ‫سرمایه را اعالم نکرده اما مدیریت درست م ی تواند این سرمایه‬ ‫را در جهت بهبود وضع اقتصاد ایــران به کار گرفته‪ ،‬افزایش‬ ‫تولیدات داخلی و اشــتغالزایی را به همراه اورد‪ .‬این موضوع‬ ‫خود م ی تواند سب ب ساز بهبود وضعیت اقتصادی شود‪ .‬تمدید‬ ‫مذاکرات تا هفــت ماه اینده‪ ،‬تعلیــق تحریم های بیمه ای‪،‬‬ ‫مجوز تجارت های انسان دوستانه‪ ،‬استمرار فروش نفت ای ران‪،‬‬ ‫تعلیق تحریم های پتروشیمی و خدمات مرتبط‪ ،‬عدم تصویب‬ ‫تحریم های جدید و‪ ...‬را به دنبال داشته که وضعیت اقتصاد‬ ‫را به بهبود نسبی خواهد رســاند‪ .‬اگرچه برخی کارشناسان‬ ‫معتقدند که شــاید این ثبات و بهبود شــرایط اقتصادی در‬ ‫کوتاه مدت به نتیجه نرسد‪ ،‬اما همین اقدام م ی تواند جو روانی‬ ‫حاکم بر بازار را مثبت کرده و معامالت مثبت را رونق بخشد‪.‬‬ ‫البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که کارشناسان‬ ‫بر این باورند که باید سیاست های اقتصادی دولت بر مبنای‬ ‫ادامه تحریم ها گذاشته شــود تا اقتصاد ای ران بیش از حد به‬ ‫نتیجه مثبت مذاکرات وابســته نباشد‪ .‬تک نرخی کردن ارز‪،‬‬ ‫افزایش تولی دات داخلی‪ ،‬حذف یا تصحیح ب رنامه های اقتصادی‬ ‫ناکارامد یا کم بازده‪ ،‬عدم اتکای اقتصاد به درامدهای نفتی و‪...‬‬ ‫باید در هر صورت در دستورکار دولت قرار گیرد‪ .‬تاکنون نیز‬ ‫بازارهای کشور همگی به تحوالت هسته ای واکنش نشان‬ ‫داده اند‪ .‬رشد قیمت دالر‪ ،‬حرکت ارام شاخص بورس به سمت‬ ‫نزول و افزایش قیمت سکه از مهمترین اتفاقاتی بودند که در‬ ‫بازار ر خ داد‪ .‬به هرحال باید ب رای بهبود وضعیت و رشد اقتصاد‬ ‫منتظر مانده و نتیجه مذاکرات بی ن المللی و ب رنامه ریزی های‬ ‫داخلی را بررسی کرد اما‪...‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫تاثیر تمدید مذاکرات‬ ‫اتحادیه اروپا با انتشــار بیانی ه ای اعالم کرده اســت‪:‬‬ ‫«تعلیق تحریم ها علیه ای ران را تا ‪ 30‬ژوئن سال ‪ 2015‬تمدید‬ ‫کرده است‪ ».‬در بیانیه اتحادیه اروپا امده است شورای اتحادیه‬ ‫اروپا به واسطه تمدید مذاکرات هسته ای ای ران و گروه ‪3+3‬‬ ‫تعلیق اقدامات محدودکننده اتحادیه اروپا علیه ای ران را طبق‬ ‫ب رنامه اقدام مشترک که این کشــورها در ‪ 24‬نوامبر ‪ 2013‬بر‬ ‫سر ا ‬ ‫ن به توافق رســیدند تا ‪ 30‬ژوئن سال ‪ 2015‬تمدید کرده‬ ‫است‪ .‬همچنین در این بیانیه امده اســت‪« :‬دیگر اقدامات‬ ‫محدودکننده اتحادیه اروپا علیه ای ران همچنان به قوت خود‬ ‫لو نقل‬ ‫باقی است‪ .‬این تعلیق اجازه صدور مجوز بیمه و حم ‬ ‫مرتبط با فروش نفت خام به مشتریان کنونی‪ ،‬واردات‪ ،‬خرید‬ ‫یا انتقال محصوالت پتروشیمی ای ران به عالوه مبادالت طال‬ ‫و فلزات گرانبها با دولت ای ران و نهادهای عمومی را م ی دهد‪.‬‬ ‫افزایش صورت گرفته در سقف مبادالت تجاری به و از ای ران‬ ‫نیز همچنان پابرجاست‪ ».‬به ه ر حال‪ ،‬مذاکرات ای ران و ‪ 5+1‬در‬ ‫استانه برگزاری نشست ســاالنه اوپک و در حالی که قیمت‬ ‫نفت به سطح ‪ 75‬دالر رسیده‪ ،‬تمدید شد تا بازار گمانه زن ی ها‬ ‫درباره تاثیر نتیجه مذاکرات بر تصمیم اوپک و همچنین بازار‬ ‫نفت داغ تر شود‪.‬در واقع از زمان اغاز روند نزولی قیمت نفت‬ ‫حدود پنج ماه م ی گذرد و در شرایطی که برخی فعاالن بازار‬ ‫نفت انتظار موضع گیری اوپک نسبت به این امر را در بازار نفت‬ ‫داشتند‪ ،‬به جز ونزوئال هیچ یک از اعضای این سازمان اقدام‬ ‫به در خواست برگزاری نشست اضط راری نکرد و تصمیم گیری‬ ‫درباره وضعیت تولید و سهمیه اعضای اوپک به روز پنجشنبه‬ ‫هفته جاری و یکصد و شــصت و ششــمین جلسه اوپک‬ ‫موکول شد‪.‬‬ ‫در این راستا اگرچه انتقاداتی به بیژن زنگنه وزیر نفت‬ ‫کشــورمان‪ ،‬درباره عدم درخواســت ب رای برگزاری نشست‬ ‫اضط راری اوپک اعالم شد اما وی با بیان اینکه ب رای برگزاری‬ ‫نشست اضط راری باید بین اعضا اجماع صورت م ی گرفت اما‬ ‫چنین امری وجود نداشت‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬اگر پیشنهاد رسمی‬ ‫ب رای برگزاری نشست فوق العاده در فضایی نامناسب مطرح و‬ ‫ل نشدن نشست موضوع‬ ‫بر ان اصرار صورت م ی گرفت‪ ،‬تشکی ‬ ‫اختالف نظر اعضای اوپک را نشــان م ی داد که این امر خود‬ ‫م ی توانســت عاملی ب رای کاهش بیشتر قیمت نفت باشد‪.‬‬ ‫همچنین اگر نشستی تشکیل م ی شد و اعضا ب رای کاهش‬ ‫تولید نفت و تعادل در بازار توافق و اجماعی نم ی کردند‪ ،‬این‬ ‫موضوع نیز تاثیر منفی در قیمت نفت م ی گذاشت‪».‬‬ ‫به ه ر حال نشست اضط راری اوپک تشکیل نشد و اضافه‬ ‫عرضه نفت در بازار‪ ،‬کاهش تقاضا به دلیل کاهش سرعت رشد‬ ‫اقتصادی در اروپا و چین‪ ،‬شیل نفت ها و افزایش تولید توسط‬ ‫عربستان و همراهی عربســتان با امریکا در جنگ کاهش‬ ‫قیمت نفت از سوی کارشناسان به عنوان عوامل تاثیرگذار بر‬ ‫قیمت نفت مطرح شد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬نتیجه مذاکرات ای ران‬ ‫و گروه ‪ ٥+١‬نیز از دیگر عواملی است که بازار نفت را تحت‬ ‫تاثیر قرار خواهد داد‪ .‬بر این اساس در صورت به توافق رسیدن‬ ‫ای ران و گروه ‪ ٥+١‬باتوجه به اینکه می زان عرضه نفت ای ران به‬ ‫دلیل تعلیق یا رفع تحریم ها افزایش م ی یافت‪ ،‬احتماال قیمت‬ ‫نفت باز هم کاهش پیدا م ی کرد‪ .‬البته عامل روانی ناشی از‬ ‫توافق نیز به گونه ای دیگر بازار را تحت تاثیر قرار م ی داد‪ .‬البته‬ ‫پی ش تر زنگنه در پاسخ به این سوال که در صورت به نتیجه‬ ‫رسیدن مذاکرات و بهبود روابط ای ران و غرب ایا قیمت نفت‬ ‫کاهش خواهد یافت‪ ،‬گفته بود که این مساله الزاما به کاهش‬ ‫قیمت منجر نم ی شود چرا که ان قدر عقالنیت در بازار وجود‬ ‫دارد که قیمت نفت به هم نریزد‪ .‬بر این اساس اکنون باتوجه به‬ ‫عدم توافق و تمدید مذاکرات‪ ،‬ای ران امکان افزایش عرضه ندارد‬ ‫و طی ‪ 30‬سال گذشته اکنون تنها دوره ای است که ای ران با این‬ ‫می زان ظرفیت مازاد به دلیل تحریم ها روبه رو است و از این ‬ ‫حیث نقش تاثی ر گذاری در اوپک دارد‪ .‬اما در استانه نشست‬ ‫اوپک‪ ،‬زنگنه با امیر قطر‪ ،‬امیر کویت‪ ،‬همچنین نخس ت وزیر‬ ‫امارات‪ ،‬وزیر امور خارجه ونزوئــا و عادل عبدالمهدی‪ ،‬وزیر‬ ‫نفت ع راق مذاکراتی را بــرای تبادل دیدگاه ها و تحلی ل های‬ ‫اوپک انجام داده و ان طور که اعالم شــده اگرچه کشور های‬ ‫حاشیه خلی ج فارس به حفظ سهم خود در بازار عالقه مندند و‬ ‫مایل به کاهش تولید نیستند‪ ،‬اما احتمال تصمیم گیری درباره‬ ‫کاهش تولید اوپک در نشست بعدی این سازمان وجود دارد‪.‬‬ ‫وی همچنین فردا در وین با وزیر نفت ع ربستان دیدار م ی کند‬ ‫تا پیش از برگزاری نشست اوپک‪ ،‬مذاکراتی درباره وضعیت‬ ‫بازار نفت صورت بگیرد‪ ،‬البته عربســتان تاکنون هی چ گونه‬ ‫اب راز تمایلی نسبت به کاهش تولید نفت خود نکرده است‪ .‬در‬ ‫چنین شرایطی دست اندرکاران بازار نفت منتظر نتیجه جلسه‬ ‫پنجشنبه اوپک و نحوه موضع گیری اعضای این سازمان در‬ ‫مورد می زان تولید و سهمیه اعضا هستند‪.‬‬ ‫واکنش منفی بورس‬ ‫اتمام ضرب االجل هســته ای و تمدید دوبــاره زمان‬ ‫مذاکرات‪ ،‬موج منفی را در بورس ته ران به راه انداخت و موجب‬ ‫ریزش سنگین شاخص بورس شد‪ .‬بورس اوراق بهادار ته ران‬ ‫که پی ش بینی م ی کرد این دور از مذاکرات هسته ای حتما به‬ ‫نتیجه مثبت ختم م ی شود‪ ،‬روند رو به رشدی در پیش گرفت‬ ‫وزیر اقتصاد که به مذاکرات هســته ای‬ ‫خوشــبین و مطمــن اســت‪ ،‬می گوید‪:‬‬ ‫«گزینه ها و سناریوهای مختلفی را برای‬ ‫بودجــه ‪ 1394‬پیش بینــی کــرده بودیم‬ ‫اما بودجــه را بر ایــن مبنا کــه تحریم ها‬ ‫ادامه داشته و اثار ان می تواند بر بودجه‬ ‫اثر گذار باشد تهیه کرده ایم»‬ ‫و با اســتقبال گسترده ســهامداران و افزایش قیمت سهام‬ ‫شرکت ها رو به رو شد‪ .‬در اخرین روز مذاکرات هسته ای‪ ،‬امید‬ ‫به مثبت بودن نتیجه مذاکــرات موجب برقراری صف های‬ ‫خرید در بورس ته ران شــد تا جایی که اکثر شــرکت های‬ ‫حاضر در بورس ته ران با افزایش قیمت مواجه شدند و رشد‬ ‫قیمت ها و افزایش تقاضا در تاالر شیشه ای شاخص بورس‬ ‫را حدود ‪ 600‬واحد افزایش داد و به کانال ‪ 76‬هزار واحد رساند‪.‬‬ ‫اما منتشر شدن خبر تمدید زمان مذاکرات موجب دلسرد شدن‬ ‫سهامداران و حاکم شــدن مجدد جو انتظار و تردید در تاالر‬ ‫شیشه ای شد‪ ،‬به طوری که از همان دقایق ابتدایی معامالت‬ ‫امروز صف های خرید تبدیل به صف های فروش ســنگین‬ ‫شد و قیمت سهام تمام شرکت ها افت کرد‪ .‬این روند تا جایی‬ ‫ادامه پیدا کرد که در معامالت امروز دماســنج بازار سرمایه‬ ‫بزرگ ترین افت پاییزی خود را تجربه کــرد و با ریزش ‪1200‬‬ ‫واحدی مواجه شد؛ این اتفاق شاخص بورس را که تا کانال ‪76‬‬ ‫هزار واحد پیش رفته بود‪ ،‬تا سطح ‪ 74‬هزار واحد عقب کشاند‬ ‫و موجب افزایش ‪ 1/6‬درصدی زیان سهامداران شد‪ .‬همان طور‬ ‫که قابل پی ش بینی بود در بازار امروز شرکت های خودرویی و‬ ‫بانکی از بیشترین کاهش برخوردار شدند‪ ،‬زی را سهامداران این‬ ‫گروه ها به امید نتیجه مثبت مذاکرات و رفع تحریم ها نسبت‬ ‫به خرید سهام شرکت های بانکی و خودرویی اقدام کرده بودند‬ ‫اما امروز این دو صنعت بیشترین تقاضای فروش را به خود‬ ‫اختصاص دادند تا جایی که بانک هــای صادرات‪ ،‬تجارت و‬ ‫ملت به همراه ای ران خودرو‪ ،‬سایپا و پارس خودرو از صف های‬ ‫فروش ‪ 100‬میلیونی برخوردار شدند‪ .‬در بازار روز بعد از اعالن‬ ‫تمدید مذاکرات‪ ،‬تع داد اندکی از سهام شرکت ها مثبت شدند و‬ ‫اکثر شرکت ها به رنگ قرمز درامدند‪ ،‬به طوری که شرکت های‬ ‫هلدینگ خلی ج فارس‪ ،‬بانک ملت‪ ،‬ملــی مس‪ ،‬مپنا‪ ،‬بانک‬ ‫پاسارگاد‪ ،‬بانک صادرات‪ ،‬مخاب رات‪ ،‬بانک تجارت‪ ،‬ارتباطات‬ ‫سیار‪ ،‬نفت و گاز پارسیان‪ ،‬توسعه معادن و فلزات‪ ،‬ای ران خودرو‪،‬‬ ‫تاپیکو‪ ،‬گل گهر‪ ،‬گروه توســعه ملی‪ ،‬چادرملو‪ ،‬سایپا و فوالد‬ ‫مبارکه بیشترین تاثیر منفی را در شاخص بورس گذاشتند‪.‬‬ ‫همچنین در بازار این روز ‪ 419‬میلیون ســهم به ارزش ‪137‬‬ ‫میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت و ارزش بازار سرمایه تا‬ ‫سطح ‪ 336‬هزار میلیارد تومان کاهش یافت‪.‬‬ ‫در این میان کارشناسان معتقدند که رفتار سهامداران‬ ‫بورس طی روز اعالن تمدید و پــس از ان‪ ،‬هیجانی بوده و‬ ‫به زودی بورس ته ران راه متعادلی در پیش م ی گیرد‪ ،‬زی را قیمت‬ ‫سهام شرکت ها به کف رسیده و اخبار منفی در شرکت ها وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬به همین دلیل کارشناسان توصیه م ی کنند که در این‬ ‫شرایط سهامداران سهام خود را نفروشند‪.‬‬ ‫ب ی توجه به تحریم یا لغو‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬وزیر امور اقتصادی و دارایی از پی ش بینی‬ ‫بودجه ‪ 1394‬با فرض ادامه تحریم ها و اثار حاصل از ان خبر داد‬ ‫و گفت‪« :‬به طور یقین تبصره هدفمندی یارانه ها در بودجه‬ ‫‪ 1394‬نیز گنجانده م ی شــود‪ ».‬علی طی ب نیا با بیان اینکه‬ ‫ارزیابی ما از مذاکرات هســته ای ای ران و ‪ 5+1‬مثبت بوده و‬ ‫مطمئنیم که در اینده به توافق رسیده و حق خود را به دست‬ ‫م ی اوریم‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬اکنون غن ی سازی مورد بحث نیست و‬ ‫در مورد چند و چون ان مذاکره انجام م ی شود‪ ،‬بناب راین برایند‬ ‫ما مثبت اســت‪ ».‬وی با بیان اینکه گزینه ها و سناریوهای‬ ‫مختلفی را ب رای بودجه ‪ 1394‬پی ش بینی کرده بودیم‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«اما ما بودجه را بر این مبنا که تحریم ها ادامه داشــته و اثار‬ ‫ان م ی تواند بر بودجه اثر گذار باشــد تهیــه کرده ایم و اماده‬ ‫ه ر گونه پیشامد در سال اینده خواهیم بود‪ ».‬به هر حال‪ ،‬با‬ ‫تمدید مذاکرات هسته ای ای ران و گروه ‪ 5+1‬در مجموع سه‬ ‫مرحله حدود ‪ 11/2‬میلیارد دالر از درامدهای بلوکه شده ناشی‬ ‫از فروش نفت که تا بیش از این دریافت ان در هاله ای از ابهام‬ ‫وجود داشت ازاد شده و به حساب بانک مرکزی کشورمان واریز‬ ‫م ی شود‪ ».‬در سال گذشته و در دور اول مذاکرات هسته ای در‬ ‫اقتصاد‬ ‫کنار تمامی توافقات انجام شده قرار بر این شد تا طی هشت‬ ‫مرحله و از اول فوریه تا ‪ 20‬ژوییه ‪ 4/2‬میلیارد دالر از دارای ی های‬ ‫ای ران که به دلیل تحریم ها بلوکه شــده بود‪ ،‬ازاد و در اختیار‬ ‫کشورمان قرار گیرد‪ .‬بنابر توافق اول ژنو ازاد سازی این ‪4/2‬‬ ‫میلیارد دالر در سال ‪ 2014‬به این ترتیب بود که‪ 550‬میلیون‬ ‫دالر در اول فوریه‪ ۴۵۰ ،‬میلیون دالر اول مارس‪ ۵۵۰ ،‬میلیون‬ ‫دالر ‪ ۷‬مارس‪ ۵۵۰ ،‬میلیون دالر ‪ ۱۰‬اوریل‪ ۴۵۰ ،‬میلیون دالر ‪۱۵‬‬ ‫اوریل‪ ۵۵۰ ،‬میلیون دالر ‪ ۱۴‬می‪ ۵۵۰ ،‬میلیون دالر ‪ ۱۷‬ژوئن و‬ ‫‪ ۵۵۰‬میلیون دالر در تاریخ ‪ ۲۰‬ژوییه ازاد شود که در پایان این‬ ‫زمانبندی منابع مورد نظر ازاد و در ادامه واریز شد‪.‬‬ ‫اما بعد از دور اول که مذاکرات هسته ای چهار ماه دیگر‬ ‫تمدید شد‪ ،‬در دور دوم نیز ازاد سازی ‪2/8‬میلیارد دالر دیگر از‬ ‫درامدهای ارزی ای ران در شــش مرحله و از مرداد تا اذر ماه در‬ ‫دســتورکار قرار گرفت‪ .‬طبق توافق انجام شده‪ ،‬زمان بندی‬ ‫ازادسازی ‪ 2/8‬میلیارد دالر هم در ســال جاری میالدی این‬ ‫گونه بود که قســط اول به مبلغ ‪ 500‬میلیــون دالر در اول‬ ‫اوت‪ ،‬قس ط دوم ‪ 500‬میلیون دالر در ‪ 25‬اوت‪ ،‬قسط سوم ‪400‬‬ ‫میلیون دالر ‪ 17‬سپتامبر‪ ،‬قسط چهارم ‪ 500‬میلیون دالر‪10‬‬ ‫اکتب ر‪ ،‬قسط پنجم ‪ 500‬میلیون دالر سوم نوامبر و قسط ششم‬ ‫‪ 400‬میلیون دالر ‪ 23‬نوامبر‪ ،‬ازاد و در اختیار بانک مرکزی قرار‬ ‫گیرد‪ .‬این درحالی اســت که تاکنون تمامی اقساط دارایی‬ ‫‪ 2/8‬میلیارد دالری سررسید و مبالغ ان ازاد شده اند و مراحل‬ ‫نهایی واریز یکی دو قسط اخر نیز در حال انجام است‪ .‬اما با‬ ‫فرارسیدن سوم اذرماه و پایان دور دوم توافقات ژنو‪ ،‬تیم های‬ ‫مذاکره تصمیم بر تمدید مجدد توافق ژنو به مدت هفت ماه‬ ‫و تا نهم تیرماه ســال ‪ 1394‬گرفتند‪ .‬توافق ب رای ازاد سازی‬ ‫‪ 4/2‬میلیارد دالر دیگر از درامدهای خارج از دسترس ای ران از‬ ‫دستاوردهای تمدید مذاکرات بود‪ .‬ب راین اساس قرار شد تا طی‬ ‫این هفت ماه و در یک دوره شش ماهه هر ماه ‪ 700‬میلیون‬ ‫دالر درامد ارزی ای ران ازاد شده و از طریق اقدامی مشترک در‬ ‫اختیار ای ران قرار گیرد‪ .‬هنوز زمانبندی دقیق پرداخت این ‪4/2‬‬ ‫میلیارد دالر مشحص نشده اما قرار است که دور تازه مذاکرات‬ ‫به زودی اغاز شود‪.‬‬ ‫این درحالی است که طی مرحله اول و دوم توافق ژنو‬ ‫حدود هفت میلیارد دالر از منابع مانده در خارج بازگشت که با‬ ‫احتساب ارزهایی که در دور سوم ازاد م ی شود در مجموع بیش‬ ‫از ‪ 11/2‬میلیارد دالر از درامدهای ارزی بلوکه شده به کشورمان‬ ‫برم ی گردد‪.‬‬ ‫مشکالتپابرجاست‬ ‫گفت وگو با وحید شقاقی درباره ایرادهای‬ ‫ساختاری اقتصاد ایران با رفع تحریم ها‬ ‫تاثیر مثبت ازاد شدن پول ها‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫م ی شود گفت که یکی از دستاورد های مذاکرات‬ ‫هفته گذشــته وین‪ ،‬برای دولت این بود که قرار‬ ‫اســت رقمی حدود ماهانه ‪ 700‬میلیون دالر از‬ ‫دارای ی های خارجی ایران به دولت پرداخت شود؛‬ ‫رقم ی کــه در مجموع حدود پنــج میلیارد دالر‬ ‫خواهد بود‪ .‬فکر م ی کنید این درامد در کار دولت‬ ‫در ماه های اینده چه تاثیری خواهد داشت؟‬ ‫ان درامد پنج میلیارد دالری در سر به سر کردن قیمت نفت‬ ‫هزینه خواهد شد‪.‬‬ ‫بودجه ما سال هاســت که به نفت بــاالی ‪ 100‬دالر‬ ‫عادت کرده‪ ،‬اما االن دولت از نفت ‪ 70‬و ‪ 80‬دالری در بودجه‬ ‫صحبت م ی کند‪ ،‬خب این کاهش درامد هــا باید از جایی‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫درســت اســت که این رقم پنج میلیارد دالر قرار‬ ‫است در چند ماه اینده به دولت پرداخت شود اما بعید است‬ ‫که معنای ان افزایش درامد های خارجی دولت باشــد‪ .‬این‬ ‫پرداخت ها در شرایطی انجام خواهد شــد که درامد نفتی‬ ‫ما رو به کاهش اســت‪ .‬البته ما تنها یک میلیون بشــکه‬ ‫صادرات نفت داریم که این باعث م ی شــود کاهش قیمت‬ ‫نفت روی ما نسبت به زمانی که صادرات بیشتری داشتیم‬ ‫تاثیر کم تری داشته باشد اما به هر حال‪ ،‬ان بخش زیادی از‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر وحید شقاقی‪ ،‬از ان اقتصاد دان هایی‬ ‫است که به تاثیر شدید برداشته شدن تحری م ها‬ ‫بر بهبود اقتصاد کشــور معتقد نیســت‪ .‬او‬ ‫ضمن رد احتمال برداشــته شدن تحری م ها در‬ ‫کوتاه مدت‪ ،‬معتقد است که دولت باید نگاه خود‬ ‫را به ظرفی ت های کمتر دیده شده اقتصاد کشور‬ ‫متوجه کند تا هم وابستگی به نفت کم شود‪،‬‬ ‫هم در حالی که مذاکرات در جریان است بتواند‬ ‫بدون رفع تحری م ها گلیم خود را از اب بکشد‪.‬‬ ‫خب رنگار مثلث در پی تمدید مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران و غرب با او به گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫یک عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪ ،‬معادن‬ ‫و کشاورزی ای ران معتقد است‪« :‬باتوجه به تمدید توافق ژنو تا‬ ‫دهم تیرماه‪ ،‬تحریم ها خفی ف تر م ی شــود و منابع به کشور‬ ‫بازم ی گردند و مزیت های زیادی به دنبال خواهد داشــت‪».‬‬ ‫سزاده م ی گوید‪« :‬باتوجه به تمدید توافق ژنو‬ ‫محمدمهدی رئی ‬ ‫وضعیت موجود بدتر از این نخواهد شد‪ .‬باتوجه به این موضوع‬ ‫منابع به کشــور بازم ی گردند و مزیت هــای زیادی به دنبال‬ ‫خواهد داشت؛ اگرچه تعیین تکلیف شدن تحریم در بسیاری‬ ‫از حوزه ها اثربخش تر خواهد بود‪ .‬البته باتوجه به اینکه نرخ ‪80‬‬ ‫دالری ب رای هر بشکه نفت در بودجه سال اینده پی ش بینی‬ ‫شده‪ ،‬به نظر م ی رسد با این رقم‪ ،‬کسری بودجه داشته باشیم‬ ‫و راهکار برطرف کردن این کســری‪ ،‬کوچک کردن ساختار‬ ‫دولتی است‪ ».‬او معتقد اســت‪« :‬هنوز ضریب باالی بودجه‬ ‫به درامدهای نفتی اتــکا دارد و ه ر چه نرخ نفت کاهش یابد‪،‬‬ ‫منجر به کسری بودجه م ی شود که ب رای جب ران کسری با تورم‬ ‫روبه رو م ی شویم و این در شرایطی است که ما هنوز در رکود به‬ ‫سر م ی بریم‪ ».‬رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی‬ ‫اتاق ته ران با اشاره به تمدید توافق ژنو تا دهم تیرماه و با بیان‬ ‫اینکه به نظر م ی رسد با این تصمیم‪ ،‬تحریم ها نیز خفی ف تر‬ ‫شود‪ ،‬افزود‪« :‬نوسانات نرخ نفت و کاهش ان در حد معقولی‬ ‫باید صورت گیرد‪».‬‬ ‫‪63‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫جب ران م ی شــد؛ در نتیجه به نظر نم ی رسد که حاال با این‬ ‫پنج میلیارد دالر اتفاق خاصی قرار اســت در اقتصاد ما رخ‬ ‫بدهد‪.‬‬ ‫در اینجا مایلم بــه این موضوع هم اشــاره کنم که‬ ‫مســاله ای که دوباره با کاهش قیمت نفت ب رای ما اتفاق‬ ‫افتاد و دولت را نگران تامیــن هزینه های جاری اش کرده‪،‬‬ ‫یک بار دیگر نشــان داد که اقتصاد ما ضعیف و وابسته به‬ ‫نفت است‪ ،‬در حالی که ظرفی ت های بسیار زیاد ما در کشور‬ ‫مورد ب ی توجهی قرار م ی گیرد‪ ،‬دولت امکان هایی مثل رونق‬ ‫دادن به کوریدور شمال ‪ -‬جنوب‪ ،‬یا استفاده از ظرفی ت های‬ ‫گردشگری سالمت دارد‪ ،‬همچنین فرصت هایی که تحریم‬ ‫اقتصاد روسیه ب رای ما به وجود اورده مورد ب ی توجهی قرار‬ ‫م ی گیرند و تنها محور همه بحث ها‪ ،‬قیمت نفت است که‬ ‫باعث م ی شود اتفاقا ما در مذاکرات هم دست خالی باشیم‪،‬‬ ‫چون از ظرفی ت های دیگرمان استفاده نکرده ایم‪.‬‬ ‫یکی از احتمال هایی که م ی شد در مورد مذاکرات‬ ‫داد‪ ،‬این بود که بخشــی از تحری م ها تعلیق و‬ ‫بخشی هم حذف شود‪ ،‬اگر این اتفاق م ی افتاد‪،‬‬ ‫اقتصاد ما به کدام سو‬ ‫حرکت م ی کند؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫اول باید این موضوع را‬ ‫روشن کنم که این توهم است‬ ‫اگر فکــر کنیم کــه مذاکرات‬ ‫م ی توانــد همــه تحریم هــا‬ ‫را بــردارد‪ .‬مــا در الیحه های‬ ‫مختلــف حقوقــی از طــرف‬ ‫کشــور ها و نهاد های متفاوتی‬ ‫دچــار تحریم هــای اقتصادی‬ ‫هســتیم‪ ،‬عراقی که در زمان‬ ‫صدام حســین بــا تحریم های‬ ‫ســازمان ملل رو به رو شده بود‪،‬‬ ‫هنوز بعد از همــه اتفاقاتی که‬ ‫ب رایش افتاده نتوانسته تحریم ها‬ ‫را به طور کامــل برطرف کند‪،‬‬ ‫بنابراین اصال چنیــن امکانی‬ ‫وجود نداشت که تمام تحریم ها‬ ‫برداشــته بشــود‪ ،‬این امکان‬ ‫دراینده هم وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫اما اگر همان طور که م ی گویید بخواهیم فرض را بر‬ ‫این بگذاریم که تمام تحریم های ما برداشــته خواهد شد‪،‬‬ ‫خب در ان صورت ما تازه به وضعیت اقتصادی که درسال‬ ‫‪ 88‬و ‪ 89‬داشتیم ب ر م ی گردیم‪ ،‬با همان مشکالت ساختاری‬ ‫اقتصادی که همواره از بعد از جنگ تحمیلی با انها روبه رو‬ ‫بوده ایم‪ .‬در تمام سال های بعد از جنگ متوسط تورم ما در‬ ‫کشــور بین ‪15‬تا ‪ 20‬درصد در هر سال بوده است‪ ،‬خب ان‬ ‫موقع که این تحریم ها وجود نداشت! در تمام ان سال ها ما‬ ‫با مشکل بیکاری رو به رو بودیم و فکری به حال ان نشد‪.‬‬ ‫تازه این را هم در نظر بگیرید که بحران بیکاری ما در‬ ‫سال های اینده تشدید هم خواهد شد‪ .‬وقتی صحبت از این‬ ‫م ی شود که در چند سال اینده رقم فارغ التحصیالن بیکار‬ ‫ما که به دنبال کار های دائم ی و نه موقت هستند‪ ،‬به هشت‬ ‫اشکاالت ســاختاری اقتصاد کشور‪ ،‬در‬ ‫نظــام مالیــات‪ ،‬در نظام بانکــی و تولید‬ ‫همچنان پا بر جاســت و تنهــا برنامه ای‬ ‫هم که دولت ارائه کرد بسته پیشنهادی‬ ‫خروج از تورم بود که اشکاالت زیادی هم‬ ‫داشت و عمال مسکوت ماند‬ ‫میلیون نفر خواهد رسید‪ ،‬این برای خودش بحران تازه ای‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫تاکید من بر این اســت که ما در کشور با یک سری‬ ‫چالش هایی مواجه هســتیم که نه تنها برای انها فکری‬ ‫نشــده بلکه اجازه داده ایم که مدام روی هم تلنبار شــوند‪.‬‬ ‫دولت فعلی هم هنوز نشــان نداده که برنامه خاصی ب رای‬ ‫این چالش هــا دارد‪ ،‬در صورتی که دولت م ی توانســت در‬ ‫مــورد برنامه ریزی های اقتصادی خیلــی بهتر عمل کند‪،‬‬ ‫اما تمام تالش خود را در برنامه ریزی ب رای مذاکرات صرف‬ ‫کرده و به اقتصاد که م ی رســد عمال ما چیز خاصی از انها‬ ‫ندیده ایم‪.‬‬ ‫اشکاالت ساختاری اقتصاد کشور‪ ،‬در نظام مالیات‪ ،‬در‬ ‫نظام بانکی و تولید همچنان پا ب ر جاســت و تنها برنامه ای‬ ‫هم که دولت ارائه کرد بسته پیشنهادی خروج از تورم بود که‬ ‫اشکاالت زیادی هم داشت و عمال مسکوت ماند‪.‬‬ ‫حاال به هر حــال صحبت از تمدیــد مذاکرات‬ ‫اســت و با وجود اینکه به نظر م ی رسد چاه ان‬ ‫پن ج میلیارد دالری هم که قرار است در ماه های‬ ‫اینده به دســت دولت برسد‬ ‫قبال کنده شــده‪ ،‬شــرایط‬ ‫اقتصادی ما در چند ماه اینده‬ ‫و با وجــود تحری م ها چگونه‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫در حال حاضــر ما در‬ ‫شرایط سکون هســتیم‪ ،‬یعنی‬ ‫دولت هنوز به هی چ چیز دســت‬ ‫نزده‪ ،‬در حالی کــه برنامه های‬ ‫مفصــل بــرای حل مســاله‬ ‫هســته ای دارد هنــوز اقدامی‬ ‫ برای حل مساله های اقتصادی‬ ‫نکرده است و خود این بزرگ ترین‬ ‫مشکل اقتصادی ماست‪ ،‬چرا که‬ ‫دولتی که متولی اقتصاد است‪،‬‬ ‫هنوز نتوانســته برنامه ای ب رای‬ ‫ان ارائه بدهد‪ .‬اما به نظر م ی رسد‬ ‫دولــت باید این هوشــمندی را‬ ‫داشــته باشــد که مزیت های‬ ‫نســبی ما را در نظر بگیرد‪ ،‬بهره گیری از بســیاری از این‬ ‫مزیت ها چندان به رفع تحریم ها ارتبــاط ندارد‪ ،‬دولت باید‬ ‫تالش های خود را ب رای جلوگیری از فرار مالیاتی گسترش‬ ‫بدهد‪ ،‬محاسبات نشــان م ی دهد که تنها نیمی از مالیاتی‬ ‫که باید گرفته شود به دست دولت م ی رسد‪ ،‬عالوه بر اینکه‬ ‫دولت پایگاه اطالعاتی جامعی ندارد که بتواند ازان استفاده‬ ‫کند‪ ،‬در مورد رشد فساد اداری هم دچار مشکل است‪ ،‬برطرف‬ ‫کردن فساد اداری و اقتصادی و پیگیری ان هم ربط چندانی‬ ‫به مساله تحریم ها ندارد‪ ،‬در صورتی که م ی تواند درامد های‬ ‫داخلی دولت را باال ببرد‪ .‬فرصت تقویت پیمان های دوجانبه‬ ‫را هم نباید نادیده گرفت‪ ،‬منطقه ای که در ان قرار داریم از‬ ‫این نظر م ی تواند ظرفی ت های خوبی داشته باشد و به دولت‬ ‫در رفع مشکالتش کمک کند‪.‬‬ ‫دولت االن ارائه بودجه ‪ 94‬را پیش رو دارد‪ ،‬فکر‬ ‫م ی کنید باتوجه به اتفاقی کــه در وین افتاده‪،‬‬ ‫دولت باید بودجه را با سیاست های انقباض ی تر‬ ‫تنظیم کند؟‬ ‫من به صورت کلی مخالف بودجه انقباضی هستم‪،‬‬ ‫درست است که دولت باید نقدینگی در دست مردم را باز هم‬ ‫کاهش بدهد تا بتواند از ان در تولید مولد استفاده کند‪ ،‬اما‬ ‫بودجه دولتی کیکی است که هر چه بزرگ تر باشد‪ ،‬م ی تواند‬ ‫ظرفی ت های بیشتری ب رای درامد زایی دولت به وجود بیاورد‪،‬‬ ‫باعث افزایش مالیات ها ورونق کسب و کار بشود و سطح‬ ‫رفاه را افزایش بدهد‪.‬‬ ‫خوش بینم‬ ‫گفت وگو با رئیس کمیسیون‬ ‫واردات اتاق بازرگانی‬ ‫درباره تاثی رات لغو تحری م ها‬ ‫مریم ایرانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫از زمان اعالم نتایج مذاکرات در وین و انتشــار‬ ‫اخباری مبن ی بر تمدید مذاکرات تا تیرماه سال‬ ‫بعد تا رســیدن به توافق جامــع‪ ،‬بازتاب ها و‬ ‫برخوردهای سیاســی و اجتماعی متفاوتی از‬ ‫سوی رسانه ها و دولتمردان به وجود امده است‪.‬‬ ‫روزنام ه ها و طرفداران دولت‪ ،‬این شرایط را یک‬ ‫موفقیت بزرگ و گام رو به جلو در عرصه سیاسی‬ ‫و اقتصادی م ی دانند در حالی که مخالفان دولت‬ ‫و منتقدان از این شرایط راضی نیستند‪ .‬به نظر‬ ‫شما که یک فعال اقتصادی هســتید‪ ،‬ایا این‬ ‫توافق و تمدید مذاکرات تا هفت ماه دیگر واقعا‬ ‫دستاورد مهمی است؟‬ ‫بنده فقط م ی توانم از منظر اقتصادی به این سوال‬ ‫جواب بدهم‪ .‬تبعات سیاســی و بحث هــای مرتبط با این‬ ‫توافق و مذاکرات‪ ،‬در حوزه تخصصی من نیســتند‪ .‬ولی از‬ ‫منظر اقتصادی‪ ،‬شرایط مطلوب همیشه شرایط ثابت و پایدار‬ ‫است‪ .‬تکلیف هر فرد در حوزه اقتصاد باید مشخص باشد‪.‬‬ ‫در شرایط تعلیق هیچ نتیجه ای حاصل نم ی شود‪ .‬بناب راین‬ ‫اگر به شرایطی م ی شد رســید که کامال تکلیف همه چیز‬ ‫مشخص بود‪ ،‬بسیار حالت بهتری بود‪.‬‬ ‫اما خب ان بخش ایده ال ماجراســت‪ .‬در حال حاضر‬ ‫باید به واقعی ت ها نگاه کرد و شــرایط موجود را ســنجید‪.‬‬ ‫باتوجه به وضعیت اقتصادی کشــور‪ ،‬این تمدید و توافق‬ ‫بهترین چیزهاست‪ .‬تصور کنید که ما به جای تمدید‪ ،‬مثل‬ ‫اقتصاد‬ ‫شما قبال بارها تاکید کرده اید که باید برای خروج‬ ‫از رکود اقتصادی ب ه گونه ای حرکت کنیم که دچار‬ ‫تورم نشویم‪ .‬یعنی با تزریق یک باره سرمایه به‬ ‫بازار که باعث یک شوک م ی شد مخالف بود ه اید‪.‬‬ ‫ایا ورود سرمای ه های بلوکه شده ایران به سیستم‬ ‫اقتصادی باعث ایجاد تورم نم ی شود؟‬ ‫خیر‪ .‬تاثیر زیادی ندارد‪ .‬در بدترین شرایط اقتصادی‬ ‫کشور که در سال های اخیر داشــتیم‪ ،‬درامدهای نفتی در‬ ‫حدود ‪ 50‬تا‪ 90‬میلیارد دالر بود که رقم سرمایه های ازاد شده‬ ‫در حدود ‪ 10‬درصد ان است و ورود ان به بازار هم باعث ایجاد‬ ‫شوک نم ی شود‪.‬‬ ‫ما ب رای برون رفت از رکود باید نرخ تورم را به ‪ 20‬درصد‬ ‫برسانیم‪ .‬دولت یک بســته خروج غیر تورم ی تدوین کرده‬ ‫بود که بســیار مناســب بود‪ .‬از ‪ 170‬بند موجود در ان فقط‬ ‫‪ 120‬بند در اختیار دولت بود و تقریبا همه انها در حال انجام‬ ‫اســت‪ .‬ولی بخش هایی از ان که باید در لوایح مجلس به‬ ‫تصویب م ی رسید هنوز به جایی نرسیده و این باعث توقف‬ ‫شده است‪ .‬در حال حاضر ما از شرایط صفر که همان رکود‬ ‫است خارج شده ایم ولی با تزریق نقدینگی در صادرات باید‬ ‫سرعت رشد را باال ببریم‪ .‬هنوز هم خطر بیکاری و رکود در‬ ‫اقتصاد وجود دارد و باید همه تالش ها بر رفع این مســائل‬ ‫استوار شود‪.‬‬ ‫دولت های قبل از دولت یازدهم‪ ،‬یک عدم توافق داشتیم‪.‬‬ ‫در این صورت با تشدید تحریم ها در فعالی ت های اقتصادی‬ ‫دچار چالش بیشتری م ی شدیم‪.‬‬ ‫درست اســت که ما قبال و تا امروز هم همواره دچار‬ ‫تحریم بوده ایم‪ ،‬اما بیشــتر جنگ در جبهه سیاســی بود‪.‬‬ ‫اما تا قبل از دولت یازدهم‪ ،‬رفتارهــا در عرصه بی ن المللی‬ ‫به گونه ای پیش رفت که جنگ وارد عرصه های اقتصادی‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ادم های اقتصادی ادم های جنگی نیســتند‪ .‬جنگ‬ ‫مستقیم با معیشت مردم سر و کار دارد‪ .‬در سال های اخیر‬ ‫ب رای مردم ازردگ ی های زیادی پیش امده اســت؛ باال رفتن‬ ‫قیمت مواد غذایی و دارو‪ ،‬تورم لجام گسیخته و مشکالت‬ ‫زیادی که از عدم مدیریت و کنترل بازار ارز به وجود امده اند‪.‬‬ ‫عده ای معتقدند چون ایران‪ ،‬کشوری با سوابق‬ ‫تاریخی مشــخص و موقعیت منطقه ای ویژه‬ ‫است‪ ،‬در هر حال همیشه مورد تحریم دولت های‬ ‫اســتعماری بوده و نباید همه مشــکالت را به‬ ‫مساله تحریم گره بزنیم و این همه بر سر این‬ ‫توافق اخیر خوشحال و امیدوار شویم‪.‬‬ ‫توافق و تمدیدی که در وین صورت گرفت توســط‬ ‫تیــم مذاکره کننده ای بــود که مــورد تاییــد و حمایت‬ ‫باالترین مقام های سیاسی کشــور بوده اند و ما موظفیم‬ ‫به دستاوردهای انها اطمینان کنیم و ان را بپذیریم‪ .‬وقتی به‬ ‫وکالی ملت اعتماد نداشته باشیم به اعتماد عمومی ضربه‬ ‫زده ایم‪ .‬اگر انها م ی گویند این شرایط بهترین حالت است و‬ ‫امیدوارند‪ ،‬ما نیز م ی پذیریم‪.‬‬ ‫تاثیرات نتایج مذاکرات را بر قیمت دالر و کاالها‬ ‫و ســایر فاکتورهای اقتصادی چگونه ارزیابی‬ ‫م ی کنید باتوجه به اینکه بعد از توافق اعالم شده‬ ‫دالر دوباره گران شده است‪.‬‬ ‫به نظر شــما همین زمان کوتاه هفت ماه هم‬ ‫موثر است؟‬ ‫بله‪ .‬من بســیار به اینده این مســاله خوشبین‬ ‫هســتم و مطمئنم دو طرف به یک توافق جامع و مثبت‬ ‫خواهند رسید‪ .‬مجموع بازتاب های سیاسی که این را نشان‬ ‫م ی دهد‪ .‬به طور کلی وضع تحریم های جدید در شــرایط‬ ‫فعلی غی ر ممکن است و این نمایش دهنده رشد در شرایط‬ ‫اقتصادی م ی تواند باشد‪.‬‬ ‫حتی باتوجه به فشار جمهوریخواهان بر کنگره؟‬ ‫در هر حال تا زمانی که ریاست جمهوری در دست‬ ‫دموکرات هاست به نظر نم ی رسد جمهوریخواهان کاری از‬ ‫پیش ببرند‪ .‬عل ی الخصوص کــه بحث وتوی تحریم های‬ ‫کنگره هم از ســوی اوباما مطرح شده اســت‪ .‬البته این در‬ ‫شرایطی است که کمتر از ‪ 70‬درصد کنگره مخالف باشند‪.‬‬ ‫وضعیت روابط تجاری با روسیه و چین بعد از این‬ ‫توافقات را چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫بیشــتر روابط تجاری با چین مهم اســت که در‬ ‫دولت یازدهم با چین تعامالت بســیار موفقی داشته ایم‪.‬‬ ‫مالقات های مهمی در سطوح سیاسی اتفاق افتاده و چین‬ ‫امادگی کاملی دارد که با ای ران همکاری های اقتصادی چه‬ ‫در شرایط تحریم و غیر از ان انجام دهد‪ .‬اما توافق و تعلیق‬ ‫تحریم ها م ی تواند باعث امید و مثب ت اندیشی در روابط ای ران‬ ‫و چین در سطح اقتصادی و بی ن المللی باشد‪.‬‬ ‫و کالم اخر؟‬ ‫من خوشبین هستم‪ .‬به نظر من افق های روشنی‬ ‫ب رای جامعه اقتصــادی ای ران دیده م ی شــود که م ی تواند‬ ‫امیدهای زیادی در معیشت مردم ایجاد کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫گران شدن ویژه ای اتفاق نیفتاده است‪ .‬ما همیشه‬ ‫در همین حد نوســانات دالر در یک ســال اخیر داشته ایم‪.‬‬ ‫این ها نوسانات بزرگی نیستند‪ .‬متاسفانه در جریان تحریم ها‬ ‫عده ای بودند که از نوسانات دالر ســودهای کالن کردند‪.‬‬ ‫کاسبی کردند و منافع شخصی خودشان را بردند‪.‬‬ ‫در شــرایط اقتصادی موجود واقعا باید اندکی هم به‬ ‫جای توقع داشتن از دولت و مذاکرات‪ ،‬کمی هم به وجدان‬ ‫و انصاف رو بیاوریم‪ .‬باید در عرصه اقتصادی شرایطی ایجاد‬ ‫نشود که قیمت دالر باالتر برود‪ .‬همه این باال رفتن به دلیل‬ ‫تحریم و تورم نیست‪ ،‬بخشــی هم به زیاده خواهی برخی‬ ‫بر م ی گردد‪ .‬در ب رابر تحریم که یک موضوع تحمیلی است‪،‬‬ ‫یک اجماع ملی و عرق میهنی الزم اســت تا حواشی ان را‬ ‫کمرنگ کنیم‪.‬‬ ‫بله‪ .‬این تا حدود زیادی درســت اســت که ما در‬ ‫بخش صنعتی خیلی تحت تاثیر تحریم های جدید امریکا‬ ‫نیستیم چون سال هاست به این وضع عادت کرده ایم‪ .‬ولی‬ ‫تحریم های تجاری اروپا بسیار به اقتصاد داخلی ضربه وارد‬ ‫کرده اند‪ .‬البته به نظر م ی رســد با کاهش تنش ها با امریکا‬ ‫روابط با اروپا هم رو به بهبود م ی گذارد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ببینید در اینکه ما همیشه ارمان هایی داشتیم و‬ ‫برای انها هزینه داده ایم شکی نیست‪ .‬اما مساله مهم این‬ ‫است که این هزینه ها را کم کنیم‪ .‬انسان مومن همیشه در‬ ‫حال کم کردن دشمنانش است‪ ،‬نه اینکه مثل دولت قبل‬ ‫روز به روز به تعداد دشمنان اضافه کنیم‪ .‬انها هم روز به روز‬ ‫بر ما م ی تاختند و عرصــه را مخصوصا در بخش اقتصادی‬ ‫ب رای ملت تنگ تر کردند‪.‬‬ ‫رفتار دولت یازدهم نشــان م ی دهد که به دنبال رفع‬ ‫اختالفات است‪ .‬فضای مذاکرات منصفانه نیست ولی باید‬ ‫بهانه ها را از طرف مقابل بگیریم‪ .‬شرایط مطلوب این بود که‬ ‫تمام تحریم ها برداشته شود ولی در هر حال بخشی از چیزها‬ ‫در دست طرف مقابل اســت‪ .‬اتفاق خیلی خوبی که االن‬ ‫افتاده این است که ما تا هفت ماه اینده در حدود ‪4200‬میلیارد‬ ‫دالر از سرمایه ها را به سیســتم ب ر م ی گردانیم که خودش‬ ‫گشایشی اســت و در زندگی روزمره مردم امیدهای زیادی‬ ‫به وجود م ی اید‪ .‬این چیز بدی نیست و خیلی مهم است‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مجیدرضا حریری‪ ،‬رئیس کمیسیون واردات‬ ‫اتاق بازرگانی ایران است که طبعا وضعیت حوزه‬ ‫تخصصی او به سرنوشت مبادالت ایران و سایر‬ ‫کشورها بسیار بستگی دارد‪ .‬او در عین حال‪،‬‬ ‫نایب رئیس اتاق مشــترک ایران و چین است‬ ‫که در شــرایط تحری م های غــرب علیه ایران‬ ‫هم در مبــادالت تجاری خارجــی ایران نقش‬ ‫تعیی ن کننده ای داشــت‪ .‬از ایــن رو خب رنگار‬ ‫مثلث نظر او را درباره تاثیر سرنوشت مذاکرات‬ ‫هسته ای ایران و امریکا جویا شد‪.‬‬ ‫عــده ای معتقدند که مشــکالت تحریم که از‬ ‫سوی امریکا به حالت تعلیق در اورده شده است‬ ‫خیلی تاثیری بر مســائل اقتصادی ندارد‪ ،‬چون‬ ‫ما سال هاست که با امریکا قطع رابطه کرده ایم‬ ‫و بیشــتر تحری م های اتحادیه اروپا بر مسائل‬ ‫اقتصادی تاثیر گذاشته اند‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫مربی برنده‬ ‫ورزش‬ ‫تیتراول‬ ‫می خواهم سرمربی‬ ‫تیم ملیشوم‬ ‫ورزش‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با حمید درخشان‬ ‫ب ی تردید او حاال خوشحال ترین مربی فوتبال ای ران اســت‪ .‬حمید درخشان درحال ی به‬ ‫پرسپولیس امد که خیل ی ها نگران بودند او نتواند از عهده فشارها و حاشی ه های این تیم‬ ‫براید اما او با برنده شدن در دربی حاال تا مدت ها مرد محبوب هواداران پرسپولیس است‪.‬‬ ‫نکته مهمی که م ی شود درباره او گفت این است که درخشان در دربی نترسید‪.‬‬ ‫م ی خواهم سرم ربی‬ ‫تی م ملی شوم‬ ‫گفت وگویمثلثبا‬ ‫حمیددرخشان‬ ‫اقای درخشــان وقتی به پرســپولیس امدید‬ ‫جانشین مرب ی ای شدید که نزد هواداران محبوب‬ ‫بود‪ .‬اما شما با پرسپولیس شروع خوبی داشتید‬ ‫اگرچه در لیگ هنوز جایگاه مناسبی ندارید اما‬ ‫برنده دربی شدید و این مســاله باعث شده تا‬ ‫هواداران با تیم دوباره اشتی کنند‪ .‬در این مورد‬ ‫صحبت م ی کنید؟‬ ‫هواداران با پرســپولیس هیچ وقت قهر نبوده اند‪.‬‬ ‫همیشه حام ی تیم محبوب شان بوده اند‪ .‬در دربی هم نشان‬ ‫دادند که تا چه حد به تیم شــان اعتقاد دارنــد‪ .‬تا دقیقه ‪90‬‬ ‫بازیکنان را تشویق کردند و یکی از علت های اصلی برد ما‬ ‫همین هواداران دلسوز بودند‪.‬‬ ‫اگر خاطرتان باشــد عرض کــرده بودم کــه من با‬ ‫پرسپولیس بزرگ شدم‪ .‬مشــکالت این تیم را م ی دانستم‪.‬‬ ‫شــناخت کاملی دارم‪ .‬به همین دلیل م ی توانســتم به ان‬ ‫کمک کنم‪ .‬حرف ب ی ر بطی هم نــزدم‪ .‬با یک منطقی این‬ ‫صحبت را مطرح کرده بودم‪ .‬م ی دانســتم که پرسپولیس‬ ‫چطور از بحران خارج م ی شــود و چطور در مسیر موفقیت‬ ‫قرار م ی گیرد‪ .‬چون خاک پرسپولیس را خورده ام و م ی دانم‬ ‫چطور م ی شود به این تیم کمک کرد‪.‬‬ ‫بعد از دربی قطعا به بازی های لیگ و صعود به‬ ‫باالی جدول فکر م ی کنید‪ .‬این طور نیست؟‬ ‫خدا را شکر که دربی را بردیم اما ان بازی دیگر تمام‬ ‫شد‪.‬ادامه کار سخت اســت‪ .‬باید حمایت الزم انجام شود‪.‬‬ ‫باشــگاه باید کمک کند که بتوانیم با همین روحیه خوب‬ ‫لیگ را ادامه بدهیم‪.‬‬ ‫اقای درخشــان! در دربی مربی چقدر در اهنگ‬ ‫دفاعی یا هجوم ی تیمش م ی تواند نقش داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫همه چیز از نیمکت شــروع م ی شــود‪ .‬ارامش یا‬ ‫عصبی بودن شــما در دربی تعیی ن کننده اســت‪ .‬دوران‬ ‫بازیگری من را اگر به خاطر داشــته باشــید م ی دانید که‬ ‫همیشه رو به جلو بازی م ی کردم‪ .‬همیشه حمله را دوست‬ ‫داشتم‪ .‬به دفاع کردن عالقه ای نداشتم‪ .‬خصلت بازی من‬ ‫این طور بود‪ .‬تیم هایی که داشــته ام همین طور بوده مگر‬ ‫اینکه تیمم بضاعت باالیی نداشته باشد‪ .‬بعضی وقت ها هم‬ ‫مجبور شده ام که دفاع کنم‪.‬‬ ‫اهل ریسک هستید؟‬ ‫باید ریســک کرد‪ .‬به نظرم شــما پشت ریسک‬ ‫م ی توانی برنده باشی‪ .‬اگر م ی ترسیدم بازنده بودم‪ .‬تفکرات‬ ‫ما بر همین اســاس بود‪ .‬اینکه حق نداریم در درب ی ترسو‬ ‫بازی کنیم‪.‬‬ ‫در طول این مدت پیشکســوتان پرسپولیس‬ ‫به نوعی از شما حمایت کرده اند‪ .‬نظر خودتان‬ ‫درباره این مساله چیست؟‬ ‫مربیگری در تی م ملی؛ ایــن رویای مردی‬ ‫اســت که وقتی جانشــین علی دایی شد‬ ‫خیل ی ها گمان م ی کردند او زمستان تهران را‬ ‫با پرسپولیس نخواهد دید‪ .‬اما انگار همه چیز‬ ‫برای حمید درخشان از نو اغاز شده است چه‬ ‫او حاال م ربی ب رنده در دربی هفتاد ونهم اســت‬ ‫و این یعنی همراهی هوادارانــی که تا پیش‬ ‫از این بازی نســبت به ناجی بودن درخشــان‬ ‫تردید داشتند‪ .‬درخشــان پس از برنده شدن‬ ‫در دربی و درحال ی که راهی سخت تا قهرمانی‬ ‫لیگ در پیش دارد از رویــای مربیگری اش در‬ ‫تیم ملی پــرده برم ی دارد‪ .‬حمید درخشــان‬ ‫حاال مرب ی ای اســت که هواداران پرسپولیس‬ ‫دوســتش دارند؛ م ربی که موفق شده در دربی‬ ‫برنده شــود‪ .‬ان هم مقابل امیر قلع ه نویی که‬ ‫همه استقالل ی ها تا قبل از دربی ‪ 79‬به نباختنش‬ ‫مقابل پرســپولیس اشــاره م ی کردند و ان را‬ ‫رکوردی دست نیافتنی م ی دانستند‪ .‬سرمربی‬ ‫پرسپولیس اما جاه طلب ی های خاص خودش را‬ ‫دارد‪ .‬با او درباره دربی ‪ 79‬و رویاهای م ربیگری اش‬ ‫همصحبت شــدیم‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با‬ ‫سرم ربی پرسپولیس را م ی خوانید‪.‬‬ ‫پرسپولیس فکر م ی کنیم‪.‬‬ ‫حامی شما بوده اند‪ .‬موافقید؟‬ ‫غیر از این نیســت‪ .‬من از همه شــان ممنونم‪.‬‬ ‫امیدوارم از این به بعد هم حام ی تیم محبوب شــان باشند‪.‬‬ ‫ما چاره ای نداریم جز اینکه به هم کمــک کنیم‪ .‬اگر قرار‬ ‫باشد هر کدام از ما مربیگری پرسپولیس را بر عهده بگیرد‬ ‫و نگران قضاوت های نادرست دیگران باشد که نم ی توانیم‬ ‫به وظیفه اصل ی مان بپردازیــم‪ .‬وظیفه اصلی من به عنوان‬ ‫مربی این است که به مسائل فنی تیمم فکر کنم‪ .‬در این‬ ‫صورت م ی توانم دین خودم نسبت به پرسپولیس را ادا کنم‪.‬‬ ‫ما با اقای فروتن گفت وگو کرده ایم‪ .‬درباره شما‬ ‫از ایشان پرســیده ایم‪ .‬او اعتقاد دارد که شما‬ ‫نبرد سرخابی ها‬ ‫به جا مانده از دربی ‪79‬‬ ‫همیشه در تی م های بحران زده مربیگری کرده اید؛‬ ‫تی م هایی که مشکالت مختلفی داشته اند و نه‬ ‫شــما بلکه هر مربی دیگری هم به جای شما‬ ‫نم ی توانسته انها را از بحران نجات دهد‪ .‬نظر‬ ‫خودتان در این مورد چیست؟‬ ‫من از اقای فروتن قدردانی م ی کنم‪ .‬ایشان استاد‬ ‫بنده هســتند‪ .‬باید بگویم که دقیقا همین طور بوده‪ .‬هیچ‬ ‫وقت تیم اماده ای در اختیار من قرار نگرفته است‪ .‬همیشه‬ ‫تیم هایی به من داده شــده که مشــکالت و بحران های‬ ‫متعددی داشته است‪ .‬همین پرسپولیس را هم من نبستم‪.‬‬ ‫مسئولیت تیمی را بر عهده گرفته ام که خودم در یارگیری ان‬ ‫هیچ نقشی نداشته ام اما با این حال به لطف خدا و حمایت‬ ‫هواداران م ی توانیم روزهای درخشــانی را در پرسپولیس‬ ‫شاهد باشیم‪.‬‬ ‫ایا شما به تی م ملی و مربیگری در تی م ملی هم‬ ‫فکر م ی کنید؟‬ ‫من همیشه به قله های بزرگ فکر کرده ام‪ .‬همیشه‬ ‫دوســت دارم همان طور کــه در دوران بازیگری در خدمت‬ ‫تیم ملی بوده ام در دوره مربیگری نیــز بتوانم به تیم ملی‬ ‫کشورم کمک کنم‪.‬‬ ‫پس به تی م ملی هم فکر م ی کنید؟‬ ‫بله‪ ،‬تالش خواهم کرد که روزی سرمربی تیم ملی‬ ‫شــوم‪ .‬قطعا به این موضوع فکر م ی کنم و ب رای رسیدن به‬ ‫این مساله تالش خواهم کرد‪ .‬سال ها م ی گفتم که کمک‬ ‫کردن به پرسپولیس کار سختی نیست‪ .‬حاال هم در مورد‬ ‫تیم ملی همین طور است‪.‬‬ ‫روحیه خود شما در دوران مربیگری چطور است؟‬ ‫چگونه م ی اندیشید و چه فکرهایی در سر دارید؟‬ ‫تا به جایگاهی که شایســتگ ی اش را دارم نرسم‬ ‫حتی یک دقیقه ارام نم ی نشــینم‪ .‬حرف های زیادی ب رای‬ ‫گفتن دارم و شک نکنید که این موضوع را ثابت م ی کنم‪.‬‬ ‫عده ای م ی گویند شما نگران دربی بعدی تان با‬ ‫استقالل هستید‪ .‬ایا همین طور است؟‬ ‫نگران دربی نیســتم‪ .‬من به مســائل فنی فکر‬ ‫م ی کنم‪ .‬من نگران این هســتم که تیمم ســه روز به سه‬ ‫روز باید بازی کند‪ .‬بعد از بازی ســخت جام حذفی به لیگ‬ ‫برم ی گردیم بدون اینکه بازیکنان مــان را کامل در اختیار‬ ‫داشته باشــیم‪ .‬کامل که هیچ نصف بیشــتر بازیکنان ما‬ ‫در جریان این برنامه پرفشــار بازی های لیگ و جام حذفی‬ ‫مصدوم م ی شوند‪.‬‬ ‫بنابراین از روب ه رو شــدن با استقالل استقبال‬ ‫م ی کنید‪ .‬این طور نیست؟‬ ‫اتفاقا خوشــحال م ی شــویم که باز هم با حریف‬ ‫قدرتمندی مثل استقالل روبه رو شویم و نشان بدهیم که ما‬ ‫به فوتبال فکر م ی کنیم نه مسائل حاشی ه ای‪.‬‬ ‫شما به سازمان لیگ رفتید که چه موضوعی را با‬ ‫مسئوالن ان در میان بگذارید؟‬ ‫صحبت خاصی دارید؟‬ ‫من از همه دوستان‪ ،‬پیشکسوتان‪ ،‬هواداران‪ ،‬اعضای‬ ‫باشگاه و بازیکنان تشکر م ی کنم که به من و پرسپ ولیس لطف‬ ‫داشتند و ما را در این مدت مورد حمایت قرار داده اند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫من از سازمان لیگ خواسته ام که به ما زمان بدهند‬ ‫که بتوانیم خودمان را احیا کنیم‪ .‬به طــوری که ما بتوانیم‬ ‫برنامه های تاکتیک ی مان را مرور کنیم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫پیشکســوتان در این مدت خیلــی به من لطف‬ ‫داشــته اند‪ .‬من عضو کوچکی از این خانواده هســتم‪ .‬نه‬ ‫تنها من که هرکــس دیگری هم جای مــن بود اطمینان‬ ‫دارم که همه توانش را به کار م ی گرفت که به پرسپولیس‬ ‫کمک کند‪ .‬پیشکسوتان پرســپولیس همیشه موفقیت و‬ ‫سربلندی این تیم را خواسته اند‪ .‬همیشه دلسوزانه حام ی تیم‬ ‫بوده اند و من دست همه شان را م ی فشارم و از انها به خاطر‬ ‫حمایتی که در این مدت از من و تیم خودشــان داشته اند‪،‬‬ ‫قدردانی م ی کنم‪ .‬قطعا همه ما به خوشحال شدن هواداران‬ ‫شرایط استقالل‬ ‫بحرانی نیست‬ ‫گفتوگویمثلثبا‬ ‫جوادزرینچه‬ ‫چگونه ورق به سود‬ ‫پرسپولیس برگشت؟‬ ‫گفت وگوبابهمن فروتن‬ ‫درباره دربی‪79‬‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫مصائب امیر‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫قلعه نوعی پس از شکست در دربی قول قهرمانی داد‬ ‫جایی نمانده بود ب رای یک تساوی مالل اور دیگر‪ .‬نه‬ ‫سرخ ها و نه اب ی ها هیچ کدام تســاوی را دوست نداشتند‪.‬‬ ‫واکنش برخی هواداران درباره می زان تنفرشــان از تساوی‬ ‫به جایی رســیده بود که تاکید م ی کردند حاضریم تیم مان‬ ‫ببازد اما این دربی مساوی نشود‪ .‬دربی ‪ 79‬اما برنده داشت؛‬ ‫پرسپولیس‪.‬‬ ‫اما سرنوشــت بازی را دو پرش بلنــد رقم زد؛ اولی‪،‬‬ ‫برتری طبیعی یــک بازیکن بلندقامت بــه یک بازیکن‬ ‫کوتاهتر و دومی‪ ،‬خیز امید عالیشاه در خیل برج های ابی‪.‬‬ ‫ضربه اول اما ارزشش کم از گل عالیشــاه نبود؛ وقتی که‬ ‫درخشان پشت به صحنه داشت افسوس قیچی طارمی را‬ ‫می خورد اما خود طارمی دوباره خیز برداشته بود تا توپ را‬ ‫به نوری برســاند‪ .‬بردها در فوتبال غالبا از همین لحظه ها‬ ‫به دســت می ایند؛ از غلبه بر ترس‪ .‬این دو بازیکن یعنی‬ ‫عالیشاه و طارمی اما شاگردها و کشف های مستقیم علی‬ ‫دایی محسوب می شوند‪ .‬شــاید به همین دلیل است که‬ ‫باید سرمربی ســابق تیم را در این برد سهیم بدانیم‪ .‬دربی‬ ‫‪ 79‬با نتیجه دو بر یک به نفع تیم درخشان به پایان رسید‪.‬‬ ‫این بازی اما پایانی بود بر رکــورد نباختن های قلعه نویی‬ ‫در دربی‪ .‬قلعه نویــی اما پیش از دربــی در این باره تحت‬ ‫فشــار قرار گرفته بود‪ .‬خبرنگاران در چند نشست مختلف‬ ‫خبری از او پرسیده بودند که ایا شما نگران شکسته شدن‬ ‫رکوردتان در دربی هستید؟ این سوال ها ان قدر پیش رفت‬ ‫که قلعه نویی بر خالف میلش تصمیم گرفت اســتراتژی‬ ‫خود را در دربــی ‪ 79‬تغییر دهد‪ .‬تیم او در نیمه نخســت‬ ‫دربی اهنگی هجومی داشــت و حاصل این نوع بازی اما‬ ‫تک گل شــهباززاده برای ابی ها بود‪ .‬انجــا که هواداران‬ ‫استقالل سر از پا نمی شناختند و البته نیمه دیگر ورزشگاه‬ ‫ازادی تنها فرصتی پیدا کرده بود تا بــا ترانه های مرحوم‬ ‫پاشایی کمی بر خود و غصه اش مســلط شود‪ .‬اما در نیمه‬ ‫دوم چه اتفاقی رخ داد؟ چه اتفاقی باعث شــد تا به یکباره‬ ‫ورق به سود ســرخ ها برگردد‪ .‬روشن است‪ .‬همان طور که‬ ‫خود سرمربی استقالل نیز بدان اشاره کرده و گفته هدف‬ ‫ما حفظ گل بــود‪ .‬به گل نخوردن فکــر می کردیم و البته‬ ‫نیم نگاهی نیز به ضد حمالت داشتیم‪ .‬سوال اینجاست که‬ ‫امیر قلعه نویی باتوجه بــه ضعف های خط دفاعی تیمش با‬ ‫چه محاسبه ای به سراغ پرسپولیس نیمه دوم رفت؟ تیمی‬ ‫زخم خورده که در همان دقایق ابتدایی نیمه دوم نشان داد‬ ‫نمی خواهد دربی را ببازد‪ .‬پرسپولیس در نیمه دوم دربی ان‬ ‫قدر حریف سنتی اش را تحت فشار قرار داد که ابی ها تاب‬ ‫مقاومت نداشتند‪ .‬این فشار انجایی غیر قابل مهار شد که‬ ‫مهدی طارمی به بازی امد‪ .‬تعویضی طالیی از سوی حمید‬ ‫درخشــان‪ .‬هر چند عده ای نیز این ســوال برایشان پیش‬ ‫می امد که بازیکنی با این حد از کیفیت چرا از ابتدای دربی‬ ‫در ترکیب پرسپولیس قرار نگرفته است؟ اما امیر قلعه نویی‬ ‫روزهای سختی را پشت سر می گذارد‪ .‬منتقدان او می گویند‬ ‫سرمربی اســتقالل برتری تیمش را بیش از اینها باید باور‬ ‫می کرد‪ .‬ان قدر که در نیمه دوم نیز مثل نیمه نخست بازی‬ ‫حمله را در دســتورکار بازیکنانش قرار دهــد اما او نه تنها‬ ‫تصمیمات شــجاعانه ای اتخاذ نکرد‪ ،‬بلکه حتی پس از به‬ ‫تساوی کشیده شدن دربی قصد داشــت با همان نتیجه‬ ‫سوت پایان بازی را بشــنود‪ .‬دست کم تصمیمات او بیانگر‬ ‫این نکته بود که او برخالف حمید درخشان به تساوی نیز‬ ‫راضی بود امــا ترس او به باختش منتهی شــد‪ .‬البته او در‬ ‫نشست خبری پس از بازی حرف هایی برای گفتن داشت‪.‬‬ ‫حرف هایی که به خصوص در شرایط باخت بارها از زبان او‬ ‫شنیده شده است‪ .‬او البته سعی کرد برتری سرخ ها در نیمه‬ ‫دوم دربی را نبیند؛ «پرسپولیس ‪ 3‬توپ روی دروازه ما اورد‬ ‫و ‪ 2‬گل زد اما ما ‪ 10‬موقعیت داشــتیم و یک گل زدیم اما‬ ‫فوتبالی خوب به نمایش گذاشــتیم‪ .‬خیلی ها قبل از دربی‬ ‫می گفتند که بازی مساوی شود اما همه شاهد یک دربی‬ ‫خوب بودند‪ ».‬او در نشســت خبری البته با انتقادهایی از‬ ‫سوی خبرنگاران روبه رو شد که در واکنش به این انتقادها‬ ‫چند بار این گونه پاسخ داد‪« :‬شما اشتباه می کنید‪ ».‬برخی‬ ‫از منتقدان امیر می گویند او در دربی هرگز نقشــه دومی ‬ ‫نداشت‪ .‬قلعه نویی در واکنش به این انتقاد اما می گوید‪« :‬ما‬ ‫چندین موقعیت گلزنی داشتیم‪ .‬خوب بازی کردیم و دلیلی‬ ‫نداشت که برنامه و پلن خود را عوض کنیم‪».‬‬ ‫هشت بازی و تنها شــش امتیاز‪ .‬این امار بیش از هر‬ ‫چیز دیگری این روزها باعث شــده تا امیر قلعه نویی تحت‬ ‫فشــار قرار بگیرد‪ .‬به خصوص اینکه حاال بهرام افشارزاده‬ ‫نیز در چند مصاحبــه تاکید کرده قلعه نویــی باید در مورد‬ ‫عدم نتیجه گیری مناسب تیمش پاسخگو باشد‪ .‬مدیرعامل‬ ‫باشگاه استقالل پس از شکست این تیم در دربی نیز تاکید‬ ‫کرد که به سرمربی تیم تذکر جدی خواهیم داد‪ .‬اینها همگی‬ ‫نشان می دهد که امیر روزهای پرفشــاری را در استقالل‬ ‫تجربه می کند‪ .‬با این حال اما وقتی در مقام پاســخگویی‬ ‫برمی اید همچنان برای مخالفانش خط و نشان می کشد‪.‬‬ ‫همان طور که ســاعتی پس از شکســت اســتقالل برابر‬ ‫پرسپولیس برای حسن روشن خط و نشان کشید‪ .‬او ساعاتی‬ ‫پس از دربی روی خط برنامه تلویزیونی شبکه پنج امد و قول‬ ‫قهرمانی دارد‪ .‬سرمربی استقالل در شرایطی که تیمش در‬ ‫رتبه پنجم جدول قراردارد در درگیری لفظی که با حســن‬ ‫روشن داشت قول قهرمانی داد‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی برخالف همــه دوران مربیگری اش‬ ‫این بار قول قهرمانی استقالل را داده است‪ .‬این اظهارنظر‬ ‫قلعه نویی در شرایطی صورت گرفته که طبق اسناد موجود تا‬ ‫پیش از این وی «مربی ای را که قول قهرمانی می داد مربی‬ ‫نمی دانست‪ ».‬پرسش این است که چرا سرمربی استقالل‬ ‫در هفته هایی کــه تیمش باخته چنین تغییــر موضع داده‬ ‫است؟ امیر قلعه نویی برخالف تمام عمر فوتبالی خود قول‬ ‫قهرمانی می دهد تا همه شایعه ها و تردید ها در مورد ادامه‬ ‫کار این سرمربی در استقالل قدرتمندتر از قبل دنبال شود‪.‬‬ ‫در واقع عادت دیرین امیر قلعه نویی برمبنای فرار رو به جلو‬ ‫نشان می دهد که این خرق عادت و این شکل جدید گویش‬ ‫دلیلی دارد که هنوز نمی توان در موردش قاطعانه نظر داد اما‬ ‫گویا خود سرمربی هم می داند که ادامه این روند امسال و‬ ‫باتوجه به ناکامی سال قبل‪ ،‬می تواند منجر به جابه جایی او‬ ‫شود‪ .‬شاید به همین دلیل است که او می گوید قول قهرمانی‬ ‫می دهم تا برای خودش زمان بخرد و شاید حتی برای اینده‬ ‫و در صورت کنار رفتن از استقالل و قهرمان شدن این تیم‬ ‫اعالم کند که قبال گفته بودم که استقالل قهرمان خواهد‬ ‫شــد‪« .‬نه من بلکه هیچ مربی دیگری هیچ قول قهرمانی‬ ‫نمی دهد اما امیدوارم برای سه بازی پایانی لیگ و دیدارهای‬ ‫باقیمانده در لیگ قهرمانان اسیا شرایط تیم بهتر شود‪ ».‬این‬ ‫اما یکی از مصاحبه های قلعه نویی است‪ .‬سرمربی استقالل‬ ‫شش مهر ‪ 93‬نیز در اظهارنظر دیگری که البته نمونه هایش‬ ‫را بارها دیده ایم‪ ،‬گفته اســت‪« :‬قــول قهرمانی نمی دهم‪،‬‬ ‫مربی ای که قــول قهرمانی بدهد مربی نیســت‪ .‬فوتبال‬ ‫به گونه ای نیســت که بتوان قول داد‪ ».‬قلعه نویی همچنان‬ ‫کنار زمین فریاد می کشــد‪ .‬مربی پر جنب و جوشی است و‬ ‫بالفاصله مقابل منتقدانــش جبهه می گیرد اما یک چیزی‬ ‫انگار از امیر قلعه نویی کم شده است‪ .‬فاکتوری که همیشه او‬ ‫را در موضع قدرت قرار می داد؛ برنده بودن‪ .‬او تا زمانی قدرت‬ ‫دارد که برنده است و البته این کلیشه تلخ همه انهایی است‬ ‫که مربیگری را انتخاب می کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫شرایطاستقالل‬ ‫بحرانینیست‬ ‫گفت وگوی مثلث با جواد زرینچه‬ ‫اقای زرینچه! دربی ‪ 79‬برای شــما و استقالل‬ ‫تلخ بود‪.‬‬ ‫باخت در دربی اتفاق بدی است‪.‬‬ ‫پرســپولیس شــما را غافلگیر کرد‪ .‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫بله‪ ،‬شــرایط بازی عوض شد‪ .‬البته من هیچ وقت‬ ‫به دنبال توجیه نبودم‪ .‬کار درستی هم نیست که بخواهیم برد‬ ‫پرسپولیس را کم ارزش جلوه بدهیم‪ .‬همه ما متعلق به همین‬ ‫مملکت هستیم‪.‬‬ ‫هواداران دو تیم از شکل بازی و به خصوص برنده‬ ‫داشتن دربی راضی بودند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫اتفاقا نکته مثبت دربی این بود که این بازی برنده‬ ‫داشت‪ .‬اگر مســاوی تمام می شــد واقعا هواداران ناراحت‬ ‫می شدند‪ .‬به هر حال من به پرسپولیسی ها تبریک می گویم‬ ‫هر چند اعتقاد دارم که ما مســتحق باخت نبودیم‪ .‬ما تیمی‬ ‫نبودیم که به این راحتی ببازیم‪.‬‬ ‫اما استقالل مشکالتی دارد که در دربی کامال خود‬ ‫را نشان داد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫ما مشــکالت مختلفی داریم که باید انها را حل‬ ‫کنیم‪ .‬به عنوان مثال در مورد دفاع باید بگویم نه تنها در این‬ ‫بازی بلکه در دیگر بازی ها هم ما این مشکل را داشته ایم‪.‬‬ ‫چند بار این اتفاق تکرار شده که ما از حریف پیش بوده ایم‬ ‫اما متاسفانه بازیکنان نتوانســته اند وظایف دفاعی شان را‬ ‫خوب انجام بدهند‪.‬‬ ‫در مورد پرســپولیس به بازیکنان استقالل چه‬ ‫توصیه ای شده بود؟‬ ‫در مورد پرســپولیس گفته بودیم کــه انها خیلی‬ ‫سخت بتوانند به دروازه ما نزدیک شوند‪ .‬بعد هم تاکید کرده‬ ‫بودیم که نباید به انها خطا بدهیم‪ .‬چون می دانســتیم که‬ ‫پرسپولیس روی ضربات ایستگاهی خوب عمل می کند‪ .‬در‬ ‫نیمه اول استقالل خیلی بهتر بازی کرد‪ .‬نظم داشت‪ .‬تمرکز‬ ‫داشــت و من فکر می کنم در نیمه اول پرسپولیس خیلی‬ ‫موقعیت گل نداشت اما در نیمه دوم کار کمی گره خورد و‬ ‫شرایط به یکباره تغییر یافت‪.‬‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫مشــکالت مالی صد در صد تاثیر گذار است‪ .‬اما‬ ‫وقتی قبل از بازی اقای افشــارزاده بــه رختکن می اید و‬ ‫می گوید تــا زمانی که به تعهداتم نســبت به شــما عمل‬ ‫نکردم از این باشگاه نمی روم دیگر جایز نیست که بازیکن‬ ‫اعتراض کند‪.‬‬ ‫اندو هــم نظر خــودش را گفته‪ .‬اندو اگــر ماند که‬ ‫خوشــحال می شــویم و اگر رفت برایش ارزوی موفقیت‬ ‫می کنیم اما حرف من این است که وقتی مدیرعامل تضمین‬ ‫می دهد که مشکالت مالی حل خواهد شد دیگر کم لطفی‬ ‫اســت که این واکنش ها را نشــان بدهیم‪ .‬مگر فقط اندو‬ ‫مشکل مالی دارد؟ همه مشکل دارند‪.‬‬ ‫به هر حال بازیکن هم باید یک ســری شرایط‬ ‫را درک کنــد‪ .‬به خصوص اینکه اســتقالل تیم‬ ‫پرطرفداری در ایران است‪ .‬موافقید؟‬ ‫بله‪ ،‬متاســفانه خیلی از ما فکر می کنیم که فقط‬ ‫باشگاه به بازیکن متعهد است‪ .‬پس تعهد بازیکن نسبت به‬ ‫باشگاه چه می شود؟ پس عشق به پیراهن چه می شود؟ البته‬ ‫حتی اگر باز هم به همین زودی با پرســپولیس‬ ‫روبه رو شوید؟‬ ‫اگر با پرســپولیس روبه رو شــویم که بهتر است‪.‬‬ ‫شــرایطی پیش می اید که می توانیم جبــران کنیم و دل‬ ‫هواداران را به دســت اوریــم‪ .‬بازیکنان‪ ،‬باشــگاه و کادر‬ ‫فنی‪ ،‬همه ما می دانیم که هفته های خوبی را پشــت ســر‬ ‫نگذاشته ایم‪ ،‬اما می دانیم که این شرایط بد که هواداران را‬ ‫نگران کرده است پایدار نیست‪.‬‬ ‫به نظر شما اشتباهات داوری در نتیجه دربی ‪79‬‬ ‫تاثیر گذار بود؟‬ ‫صددرصد‪ .‬داوری در دربی تاثیرگذار بود‪ .‬دربی های‬ ‫خارجی را ببینید‪ .‬بازیکنی که به طــور مرتب خطا می کند‬ ‫کارت زرد می گیــرد اما در اینجا فقط بــه بازیکن خطاکار‬ ‫تذکر داده می شود‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی مدعی شــده که صددرصد این‬ ‫استقالل را قهرمان می کند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫کار سختی اســت‪ .‬اما به نظر من ادم نا امید نباید‬ ‫زندگی کند‪ .‬ما به اســتقالل امیدواریم و بــه نظرم تیم ما‬ ‫می تواند قهرمان لیگ برتر و جام حذفی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫پرسپولیس هجومی تر شد‪ .‬طبیعی هم بود‪ .‬ما به‬ ‫حفظ تک گل مان فکر می کردیم و انها به دنبال رســیدن‬ ‫به مساوی بودند‪ .‬متاســفانه بازیکنان ما نظم نیمه اول را‬ ‫نداشتند‪ .‬توپ ها را لو دادیم‪ .‬بازی ســازی نکردیم‪ .‬توپ و‬ ‫میدان را به انها دادیم و خیلی عقب کشــیدیم‪ .‬این مساله‬ ‫باعث شــد که تمرکز ما به هم بخورد و دو گل را دریافت‬ ‫اقای زرینچه! یک زمانی در پرســپولیس علی‬ ‫پروین بــا کاریزمایش تیم را پیــش می برد‪.‬‬ ‫هر مشــکلی پیش می امد کاریزمــای پروین‬ ‫راه حل بود‪ .‬در اســتقالل نیز خیلی ها این نقش‬ ‫را برای قلعه نویی قائل هســتند‪ .‬امــا به نظر‬ ‫می رســد همان طور که کاریزمای پروین دیگر‬ ‫در پرسپولیس جواب نداد کاریزمای قلعه نویی‬ ‫نیز در اســتقالل جواب نخواهد داد‪ .‬چون این‬ ‫تیــم مشــکالت متعــددی دارد‪ .‬به خصوص‬ ‫مشکالت مالی که باعث شده بازیکنان شرایط‬ ‫روحی شان به هم بریزد‪ .‬به عنوان مثال اندو بعد‬ ‫از دربی مقابل دوربین ها می ایستد و از مشکالت‬ ‫مالی اش می گوید‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫ما نمی توانیم به مردم دروغ بگوییم‪ .‬استقالل در‬ ‫هفته های اخیر شرایط خوبی نداشته است اما بحرانی هم‬ ‫نیســت‪ .‬ما تا صدر جدول ‪ 4‬امتیاز فاصله داریم‪ .‬فاصله ای‬ ‫نیست که نتوانیم جبرانش کنیم‪ .‬برخی از دوستان متاسفانه‬ ‫خیلی زود درباره تیم قضاوت می کنند‪.‬‬ ‫ما تیم خوبی داریــم و می توانیم دوباره خودمان را به‬ ‫باالی جدول برسانیم‪ .‬در نیم فصل به طور حتم امیرقلعه نویی‬ ‫بازیکنانی را به تیم اضافه می کند که برخی مشکالت فنی‬ ‫تیم را حل کنند‪ .‬در جام حذفی هم یک بازی ســخت برابر‬ ‫ذوب اهن داریم که اگر ببریم در این جــام هم می توانیم‬ ‫موفق باشیم‪.‬‬ ‫به نظر شما روند اســتقالل از این به بعد چطور‬ ‫پیش می رود؟‬ ‫ورزش‬ ‫در نیمه دوم پرســپولیس بهتر بازی کرد‪ .‬قبول‬ ‫دارید؟‬ ‫‪3‬‬ ‫جواد زرینچــه‪ ،‬مربی ب ا اخــاق فوتبال‬ ‫کشــورمان معتقد اســت روب ه رو شــدن با‬ ‫پرسپولیس در جام حذفی فرصت خوبی است‬ ‫تا اب ی ها با شکست ســرخ ها دل هوادارانشان‬ ‫را به دست بیاورند‪ .‬با او درباره مشکالت متعدد‬ ‫استقالل در هفته های اخیر همصحبت شدیم‪.‬‬ ‫او شرایط استقالل را بحرانی نم ی داند‪ ،‬اما معتقد‬ ‫است این تیم در هفته های اخیر نتوانسته طبق‬ ‫انتظارات پیش برود‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با‬ ‫م ربی اب ی های پایتخت را م ی خوانید‪.‬‬ ‫من تعجب نمی کنم‪ .‬دیگر این مسائل کمرنگ شده است‪.‬‬ ‫هنوز خیلی ها هستند که ســال ها پیش در استقالل بازی‬ ‫کرده اند اما هنوز طلب شــان پرداخت نشده‪ .‬پس چرا انها‬ ‫اعتراض نمی کنند؟ به نظرم باید کمی خویشتندار باشیم و‬ ‫بدانیم که ارزش این تیم خیلی باالتر از این حرف ها است‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد هر کسی از باشگاه طلبی دارد واکنش تندی‬ ‫نشان دهد که دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود‪ .‬انتظار‬ ‫ما این است که بازیکنان یک سری از مسائل را درک کنند‪.‬‬ ‫البته بازیکن حق دارد که به دنبال مطالبات خودش باشد اما‬ ‫من توقع دارم بازیکنان ما در شرایط فعلی خویشتندار باشند‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫چگونه ورق به سود پرسپولیس برگشت؟‬ ‫گفت وگو با بهمن فروتن درباره دربی‪79‬‬ ‫اقای فروتن‪ ،‬پرسپولیس برنده دربی بود‪ .‬درباره‬ ‫این بازی و ب ه طورکلی شرایط این بازی صحبت‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫معموال در همه جای دنیا دربی به مساوی نزدیک تر‬ ‫اســت تا برد و باخت‪ .‬منظور من از این حرف این است که‬ ‫خیلی از تیم های همشهری در دنیا قدرت ب رابری دارند و ب رای‬ ‫نباختن به میدان م ی ایند‪ .‬چه فاصله جدول ی شان کم باشد‬ ‫چه زیاد‪ .‬اما بعضی درب ی ها هم شرایط دیگری دارد؛ مثل دربی‬ ‫بارسا ‪ -‬اسپانیول‪ .‬اسپانیول اکثر فصل ها چندین رده پایی ن تر‬ ‫از بارسا است‪ .‬رایووایکانو نیز همی ن طور؛ تیمی مادریدی است‬ ‫که همیشه چند پله پایی ن تر از رئال مادرید بوده است‪ .‬رئال‬ ‫مادرید در این بازی ب رای بردن به میدان م ی اید‪.‬‬ ‫در مورد پرسپولیس و اســتقالل قطعا باید این‬ ‫دربی را از نوع اول بدانیم‪ .‬درست است؟ چون هر‬ ‫دو تیم دوست دارند بازی را ببرند‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬در مورد پرســپولیس و استقالل قضیه فرق‬ ‫م ی کند‪ .‬حتی اگر این دو تیم در جدول خیلی با هم فاصله‬ ‫داشته باشــند نیز باز نم ی توانیم بگوییم تیمی که باالی‬ ‫جدول اســت از برد خود اطمینان دارد‪ .‬بعضی اتفاقات هم‬ ‫استثنا اســت‪ .‬خیلی کم پیش م ی اید که یک تیم ناگهان‬ ‫بازی را شش بر صفر ببرد‪.‬‬ ‫ب ه نظر شما در دربی چه مساله ای تعیی ن کننده‬ ‫است؟‬ ‫لحظه ها‪ .‬شما به بازی المان و اسپانیا نگاه کنید‪.‬‬ ‫دل بوسکه تصمیم م ی گیرد کاسیاس را از بازی بیرون بکشد‬ ‫و کاسیا را به جای او در درون دروازه قرار دهد اما در ثانی ه های‬ ‫اخر بازی تونی کروس شــوت م ی زند و توپ از زیر دستان‬ ‫کاسیا عبور م ی کند‪ .‬در حالی که به نظر من اگر کاسیاس‬ ‫به جای کاسیا در درون دروازه بود ان توپ را م ی گرفت‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب لحظه ای که دل بوسکه تصمیم گرفت این تعویض‬ ‫را انجام دهد شاید خیل ی ها پی ش بینی م ی کردند پاسخ این‬ ‫تصمیم در لحظات اخر از ســوی المان ی ها داده شــود‪ .‬به‬ ‫نظر من دربی ‪ 79‬هم م ی توانســت مساوی تمام شود‪ ،‬اگر‬ ‫بحران ها یقه استقالل را نم ی گرفت‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح م ی دهید؟‬ ‫پرسپولیس خیلی زودتر از اســتقالل وارد بحران‬ ‫بود اما زمانی به دربی رسید که از بحران ها بیرون امده بود‪.‬‬ ‫خوش شانسی انها است‪ .‬اما اســتقالل تیمی است که در‬ ‫سرازیری بحران اســت‪ .‬یعنی تازه بحرانش اغاز شده است‪.‬‬ ‫شرایط ب رای انها م ی توانست بحران ی تر هم بشود اگر این ‪50‬‬ ‫روز تعطیلی نصیب تیم قلع ه نویی نم ی شد‪ .‬باید ببینیم که‬ ‫حمید درخشانی که در هفته های اول وارد بحران شده بود در‬ ‫ادامه چطور عمل م ی کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫خیل ی ها حاال بعد از برد پرســپولیس در مقام‬ ‫مقایسه درخشــان و قلع ه نویی برامده اند‪ .‬نظر‬ ‫شما در مورد این دو مربی چیست؟‬ ‫معنــی این دربی این نیســت که درخشــان بهتر از‬ ‫قلع ه نویی است‪ .‬هر دو اینها بازیکنان خیلی خوب و با کیفیتی‬ ‫بودند‪ .‬قلع ه نویی به طور کلی موفق تر از درخشان بوده است‪.‬‬ ‫افتخارات مربیگری اش بیشــتر از درخشــان است‪ .‬البته‬ ‫نکات منفی هم دارد‪ .‬اما مربی موفق و کارکشــته ای است‪.‬‬ ‫همان طور که حمید درخشان را مربی با کیفیتی م ی دانم‪.‬‬ ‫دلیل اینکه درخشان را مربی ب ا کیفیتی م ی دانید‬ ‫چیست؟‬ ‫حمید درخشــان مربیگری تیم هایــی را بر عهده‬ ‫م ی گرفت که شــدیدا دچار بحران بودنــد‪ .‬ضعیف بودند‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫بهمن فروتن درباره دربی ‪ 79‬به نکات جالبی‬ ‫اشــاره م ی کند‪ .‬این م ربی فوتبال با اشاره به نوع‬ ‫یارگیری قلع ه نویی در اســتقالل انتقادهایی را‬ ‫متوجه ســرمربی اب ی های پایتخت م ی کند و‬ ‫البته در مورد درخشان و بحران های ابتدای فصل‬ ‫پرسپولیس نیز نقد جالبی دارد‪ .‬متن گفت وگوی‬ ‫مثلث با بهمن فروتن را م ی خوانید‪.‬‬ ‫درخشان با ان تیم ها نم ی توانست نتیجه بگیرد چون هیچ‬ ‫مربی نم ی توانست با انها نتیجه بگیرد اما حاال به پرسپ ولیس‬ ‫امده اســت‪ .‬یک تیم بزرگ‪ .‬یک تیم قدرتمند‪ .‬او این تیم را‬ ‫به کمک دیگران از بحران خارج کرد‪ .‬حاال تیمش شــرایط‬ ‫بهتری دارد‪.‬‬ ‫وجه مشترک این دو مربی چیست؟‬ ‫هر دو مربی کارهای فن ی شان را به دستیاران شان‬ ‫ســپرده اند‪ .‬تیم درخشــان را عبدی تمرین م ی دهد و تیم‬ ‫قلع ه نویی را زرینچه‪ .‬ضمن اینکه به نظــر من انها هر دو‬ ‫با کیفیت هستند‪.‬‬ ‫به نظر شما مشکل استقالل چیست؟‬ ‫استقالل هر ســال بد یارگیری م ی کند‪ .‬این ای راد‬ ‫به امیر قلع ه نویی وارد اســت‪ .‬او یک ســری بازیکن جوان‬ ‫م ی خواهد نه فقط بازیکنان با تجربه‪ .‬محاسبات قلع ه نویی در‬ ‫این فصل اشتباه بود‪ .‬یک سوال مطرح م ی کنم‪ .‬به نظر شما‬ ‫استقالل صدر را چرا از دست داد؟ چون برنامه ریزی درستی‬ ‫ب رای بازیکنانی مثل اندو نداشت‪.‬‬ ‫در پرســپولیس اما به نظر م ی رسد که شرایط‬ ‫ب ر عکس است‪ .‬اعتماد به بازیکنان جوان باعث‬ ‫شده این تیم شرایط بهتری پیدا کند‪ .‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫بله‪ ،‬این جوانان انجایی به درد م ی خورند که فکرش‬ ‫را نم ی کنید‪ .‬در اســتقالل اندو م ی گوید قــرارداد حرفه ای‬ ‫بسته اید و حاال باید پول من را بدهید‪ .‬انجایی که با تجربه ها‬ ‫کار را زمین م ی گذارند جوان ترها جورشان را م ی کشند و کار‬ ‫را جمع م ی کنند‪.‬‬ ‫چگونه؟‬ ‫روشن است‪ .‬با خودشان م ی گویند ما باید االن دیده‬ ‫شویم‪ .‬پول را بعدا در باشگاهی بهتر هم م ی شود گرفت‪.‬‬ ‫ایا م ی توان با کاریزما یک تیم لیگ برتری را اداره‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫یکی از مربیان‬ ‫با دانش فوتبال‬ ‫ایران است که‬ ‫هرگز نتوانست در‬ ‫فوتبال ما به انچه‬ ‫که استحقاقش را‬ ‫داشت دست‬ ‫پیدا کند‬ ‫کرد؛ موضوعی که درباره امیر قلع ه نویی مطرح‬ ‫م ی شود‪ .‬گفته م ی شود او همچنان از کاریزمایش‬ ‫در استقالل هزینه م ی کند‪ .‬موافقید؟‬ ‫من هم با کاریزما شموشک را دو سال نگه داشتم‪.‬‬ ‫دو سال به بازیکنانم گفتم جان من جان تو‪ .‬بعد در سال سوم‬ ‫گفتم پولی در کار نیست بروید دنبال زندگ ی تان‪ .‬م ی خواهم‬ ‫بگویم امیر قلع ه نویی حاال با بازیکنان با تجربه اش به مشکل‬ ‫برخورده است‪ .‬این طور نیست که بتواند با کاریزمایش این‬ ‫بازیکنان را نگه دارد‪ .‬جاسم کرار‪ ،‬اندو و دیگر بازیکنان خوب‬ ‫هســتند اما درکنار اینها باید جوان تر ها را اضافه م ی کرد‪ .‬او‬ ‫فوتبال ای ران را بهتر از من م ی شناسد و من تعجب م ی کنم‬ ‫که چرا او اســتقالل را اینگونه جمع کرد‪ .‬روزی که مجتبی‬ ‫جباری نارضایت ی اش را نشان داد همه از او انتقاد کردند‪ .‬در‬ ‫حالی که مجتبی جباری در همان سال هایی که در استقالل‬ ‫بازی م ی کرد م ی توانست با قراردادهای بسیار سنگی ن تر به‬ ‫لی گ های عربی بپیوندد‪ .‬او ماندن در ای ران و زندگی در کنار‬ ‫خانواده اش ر ا ترجیح م ی داد و تنها خواســته اش این بود که‬ ‫مسئوالن باشگاه به قراردادی که با او بسته اند پایبند باشند‪.‬‬ ‫استقالل نتوانســت این هافبک ط راح را نگه دارد‪ .‬در واقع‬ ‫استقالل به این داشته اش توجهی نکرد‪.‬‬ ‫به نظر شــما چرا امیر قلع ه نویی این فوتبال را‬ ‫انتخاب کرده اســت؟ فوتبالی که داشته های‬ ‫کمی دارد‪.‬‬ ‫من اسم این فوتبال را فوتبال بیابانی م ی گذارم‪ .‬در‬ ‫بیابان هر کسی هر کاری دلش م ی خواهد انجام م ی دهد‪.‬‬ ‫فوتبال ما در همین مســیر قرار گرفته است‪ .‬در این بیابان‬ ‫اعتمادی میان مســافرانش وجود نــدارد‪ .‬مربیانی که چند‬ ‫پی راهن بیشتر پاره کرده اند و با تجربه تر از بقیه هستند باید‬ ‫بدانند که در این بیابان به اندازه کافی توشه ندارند‪ .‬توشه اش‬ ‫امثال جباری بود‪ .‬توشــه اش را طور دیگری م ی توانســت‬ ‫بسازد و به بازیکنان جوان میدان بدهد و انها را به استقالل‬ ‫بیاورد‪ .‬او باید بداند که بازیکنانی مثل اندو که از جام جهانی‬ ‫برم ی گردند به توجه نیاز دارند‪ .‬اندو خوب بازپرداخت نشده‪.‬‬ ‫به همین دلیل بالفاصله بعد از باخت مصاحبه م ی کند و از‬ ‫مشکالت مال ی اش م ی گوید‪.‬‬ ‫ایا او م ی تواند از این بحران عبور کند؟‬ ‫قلع ه نویی هنوز نتوانســته مقابل این سقوط ازاد‬ ‫بایستد‪ .‬ادامه کار استقالل را باید ببینیم‪ .‬او شانس اورده که‬ ‫‪ 50‬روز تعطیلی را در اختیار دارد‪ .‬این فرصت خوبی است تا‬ ‫او بتواند جو استقالل را کمی ارام کند‪ ،‬اما این موضوع روشن‬ ‫است که باخت های اخیر و شرایط استقالل باعث شده تا به‬ ‫کاریزمای امیر لطمه جدی وارد شود‪ .‬ب رای نیم فصل دوم باید‬ ‫روش خود را تغییر بدهد وگرنه راهی که استقالل م ی رود به‬ ‫سمت سقوط ازاد خواهد بود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اقدام بوروکراتیک علیه فوتبال‬ ‫‪5‬‬ ‫ایا کمیسیون تایید مربیان خارجی اهرم تازه وزیر ورزش است؟‬ ‫در حالی که این روزها رابطه وزارت ورزش و فدراسیون‬ ‫فوتبال رو به تیرگی م ی رود موضوع انتخاب سرمربی تیم ملی‬ ‫امید چالش میان علی کفاشــیان و دکتر گودرزی را تشدید‬ ‫کرده است‪ .‬ه ر چند مقامات مسئول در وزارت ورزش و البته‬ ‫مدی ران فوتبال هرگز عالقه مند نیســتند تا رسانه ها به این‬ ‫شایعه دامن بزنند اما دو طرف دعوا با چراغ خاموش در حال‬ ‫حرکتند‪ .‬هرچند حضور کرانچار در تیم امید وزارت ورزش با‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال را وارد چالش جدیدی کرد‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رسد اختالف میان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال که‬ ‫طی هفته ها و ماه های گذشته بر سر مسائل مختلف ادامه‬ ‫داشته اســت‪ ،‬این بار در تیم امید وارد مرحله تازه ای شده و‬ ‫مسئوالن وزارت نم ی خواهند کرانچار سرمربی تیم امید شود‪.‬‬ ‫این در حالی است که تیم امید زمان زیادی تا شروع مسابقات‬ ‫مقدماتی المپیک ‪ 2016‬ریو ندارد‪ .‬نگران ی ها انجایی تشدید‬ ‫م ی شود که ما ‪ 40‬سال است به المپیک راه پیدا نکرده ایم‪.‬‬ ‫توافق فدراسیون با کرانچار‬ ‫عقب نشینی کفاشیان‬ ‫مساله عدم همکاری‬ ‫در وزارت ورزش و جوانان کمیســیونی تحت عنوان‬ ‫«کمیسیون تایید مربی خارجی» مسئولیت بررسی وضعیت‬ ‫مربیان پیشنهادی ب رای هدایت تیم های ملی را برعهده دارد‪.‬‬ ‫این کمیسیون که متشکل از پنج نفر است تعیین م ی کند‬ ‫که ایا مربیان خارجی کیفیت الزم ب رای هدایت تیم های ملی‬ ‫را برعهده دارند یا خی ر‪ .‬نصراهلل سجادی معاون ورزشی وزارت‬ ‫ورزش و جوانــان‪ ،‬احمد گواری و علــی رغبتی مدی ران کل‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫در حالی که بعد از اعالم کفاشیان به نظر م ی رسید کار‬ ‫را باید تمام شده تلقی کرد‪ ،‬رئیس فدراسیون فوتبال ب ر خالف‬ ‫مواضع قبل ی اش از قطع ی نشــدن حضور کرانچار خبر داد‪.‬‬ ‫صحب ت های کفاشیان که مشــخصا نکته ای در ان پنهان‬ ‫بود و رئیس فدراســیون تالش م ی کرد ان را روشن نکند‪،‬‬ ‫بر این مبنا بود که کرانچار باید به ایــران بیاید و باز هم با‬ ‫فدراسیون ی ها جلسه بگذارد و مجددا وضعیت او بررسی شود‬ ‫تا در نهایت تصمیم گیری الزم صورت بگیرد‪ .‬انچه کفاشیان‬ ‫تالش م ی کرد ان را به نحوی پنهان کند ظاه را دو چیز است؛‬ ‫اول جلب رضایت وزارت ورزش و جوانان است‪ ،‬کمیسیونی‬ ‫تحت عنوان «کمیســیون تایید مربیان خارجی» در وزارت‬ ‫ورزش وجود دارد که ظاهــرا انها باید حضور مربیان خارجی‬ ‫در ورزش ای ران را تایید کنند که این کمیسیون اخی را اعالم‬ ‫کرده که پرونده ای از کرانچار به دستش نرسیده است‪ .‬معنای‬ ‫این موضع گیری اما روشن است؛ وزارت ورزش چندان موافق‬ ‫حضور کرانچار در راس تیم ملی امید نیست‪ .‬احتماال دلیل‬ ‫تغییر موضع کفاشیان نسبت به حضور کرانچار در ای ران هم‬ ‫همین مساله باشد چرا که کفاشیان روی کمک وزارت ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫بعد از نتایج عجیب و دور از انتظــار تیم ملی امید در‬ ‫بازی های اینچئون کره جنوبی‪ ،‬وینگادا ســرمربی این تیم‬ ‫بعد از کش و قوس فراوان باالخره برکنار شد و با برکناری او‬ ‫لیست بلندی از مربیان مورد نظر فدراسیون فوتبال جهت‬ ‫سرمربیگری تیم ملی امید ارائه شد‪ .‬در نهایت با دعوت زالتکو‬ ‫کرانچار به قطر و مذاکراتی که حبیب کاشانی با او داشت‪،‬‬ ‫طرفین توافق کردند تا زالتکو کرانچار سرمربیگری تیم امید‬ ‫را بر عهده بگیرد‪ .‬کاشانی بعد از توافق با زالتکو کرانچار به‬ ‫سرعت به ای ران بازگشت و با حضور در جلسه هیات رئیسه‬ ‫فدراسیون فوتبال گزارشی را ارائه داد و در ان نحوه انتخاب‬ ‫کرانچار و البته سایر گزینه هایی که با انها مذاکره کرده بود‬ ‫را توضیح داد‪ .‬پس از جلسه هیات رئیسه کفاشیان به جمع‬ ‫خبرنگاران امد و اعالم کرد که هیات رئیسه موافقتش را با‬ ‫سرمربیگری کرانچار در تیم ملی امید اعالم کرده است اما‬ ‫این پایان ماجرا نبود‪ .‬کرانچار با اقبال اعضای هیات رئیسه‬ ‫فدراسیون فوتبال مواجه شده بود اما با استقبال وزارت ورزش‪،‬‬ ‫نه‪ .‬با این همه اما قرار بود او هدایت این تیم را برعهده بگیرد‬ ‫اما گفته م ی شود همه چیز با یک تماس ساده به هم ریخت؛‬ ‫یک تماس از وزارت ورزش با علی کفاشیان‪ .‬بعد از این تماس‬ ‫حضور کرانچار در راس کادر فنی تیم امید در هاله ای از ابهام‬ ‫قرار گرفت‪ .‬هنوز هم مشخص نیست که وی هدایت تیم‬ ‫امید را برعهده بگیرد یا خیر؟ کرانچار البته نســبت به این‬ ‫اوضاع بالفاصله واکنش نشان داد اما حتی ضرب االجل وی به‬ ‫فدراسیون ب رای روشن شدن تکلیفش نیز باعث عقب نشینی‬ ‫وزارت ورزش نشد‪.‬‬ ‫ب رای حمایت از تیم ملی امید ب رای صعود به المپیک و قرارداد‬ ‫کرانچار حساب ویژه ای باز کرده اســت‪ .‬چالش های میان‬ ‫وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال روز به روز بیشتر م ی شود‪.‬‬ ‫شکاف عمیق به وجود امده میان گودرزی و کفاشیان کار را‬ ‫به جایی کشانده که گفته م ی شود رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫حتی اجازه ورود به ساختمان سئول شمالی را هم ندارد‪ ،‬چه‬ ‫برســد به انکه بتواند از نزدیک با محمود گودرزی مالقات‬ ‫کند‪ .‬با این وجود رئیس فدراســیون مصرانــه روابط تیره و‬ ‫تار خود با وزیر را تکذیب م ی کند تا شاید حاشی ه ها کمتر به‬ ‫جایگاه او اسیب برســاند اما مقاومت کفاشیان در ب رابر این‬ ‫شــرایط نم ی تواند تداوم داشته باشد چون وی مجبور است‬ ‫ب رای سپری کردن مراحل اداری فدراسیون به ویژه اعزام های‬ ‫برون مرزی با مسئوالن وزارت ورزش و جوانان رو به رو شود‪ ،‬از‬ ‫این رو اقای رئیس خود را شکس ت خورده این جدال م ی داند اما‬ ‫همچنان ژست افراد پیروز را به خود م ی گیرد تا کسی به وی‬ ‫خرده نگیرد‪ .‬شنیده م ی شود علی کفاشیان تا امروز نزدیک به‬ ‫‪ 10‬بار از طریق واسطه های مختلف از وزیر درخواست مالقات‬ ‫کرده است اما هیچ پالس مثبتی از سئول شمالی و دفتر وزیر‬ ‫ب رای او مخابره نشده تا کفاشیان بتواند بدون واسطه با وزیر‬ ‫ورزش مالقات کند‪ .‬با این وجود مهدی محمد نبی م ی گوید‪:‬‬ ‫«مشغله های وزیر ورزش این روزها خیلی زیاد است‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که زمان ب رای برخی مالقات ها نداشته باشد اما اقای‬ ‫گودرزی همیشه به فوتبال نظر مثبت داشته و مطمئنا از این‬ ‫پس نیز حمایت های وزیر محترم از مجموعه فوتبال ادامه‬ ‫خواهد داشــت چون فوتبال یکی از رشته های پرمخاطب‬ ‫است که وزارت ورزش نیز به این امر به خوبی وافق است‪».‬‬ ‫اما مخالفت وزارت ورزش و جوانان با تصمیم مدیریت فوتبال‬ ‫در رابطه با استخدام زالتکو کرانچار نشان دهنده این واقعیت‬ ‫است که روابط این دو نهاد ورزشــی تیره و تار است‪ .‬وزارت‬ ‫ورزش خیلی زود مخالفت خود را با استخدام کرانچار اشکار‬ ‫کرد‪ ،‬انجا که یکی از رســانه های خبــری نزدیک به وزارت‬ ‫ورزش از مخالفت کمیسیون تایید مربیان خارجی با استخدام‬ ‫کرانچار خبر داد‪ .‬گویا اعضای کمیسیون تایید مربیان خارجی‬ ‫با به خدمت گرفتن سرمربی مورد نظر فدراسیون ب رای تیم‬ ‫امید مخالف هستند و به همین دلیل فدراسیون فوتبال تا‬ ‫زمان صدور مجوز از سوی این کمیسیون نم ی تواند قرارداد‬ ‫رسمی با کرانچار منعقد کند‪ .‬از این رو پی ش بینی منتفی شدن‬ ‫حضور کرانچار دور از انتظار نیست‪ ،‬مگر انکه علی کفاشیان‬ ‫بتواند نصراهلل سجادی‪ ،‬علی رغبتی‪ ،‬احمد گواری و شاهرخ‬ ‫شــهنازی را متقاعد کند تا به حضور این مربی رای مثبت‬ ‫دهند‪ ،‬انگاه رئیس م ی تواند بدون دغدغه قرارداد کرانچار را‬ ‫رسما امضا کند‪.‬‬ ‫گفته م ی شــود در کمیســیون مذکور نظر نهایی را‬ ‫نصراهلل ســجادی م ی دهد‪ ،‬به همین دلیل کار کفاشــیان‬ ‫سخت شــده اســت چون معاون ورزش قهرمانی وزارت‬ ‫ورزش نیز از منتقدان جدی سیســتم مدیریتی فدراسیون‬ ‫فوتبال به شــمار م ی رود‪ ،‬ب رای اثبات این جمله م ی توان به‬ ‫گفت وگو یکی دو هفته پیش سجادی اشاره کرد که گفت‪:‬‬ ‫«هیچ کس از وضعیت فعلی فوتبال ای ران راضی نیست و‬ ‫مسئوالن فدراسیون فوتبال خود را ملزم به پاسخگویی به‬ ‫افکار عمومی نم ی دانند اما این وضعیت به همین شــکل‬ ‫ادامه نخواهد یافت‪».‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ورزش‬ ‫دفتر امور مشترک فدراسیون های ورزشی و دفتر ارزشیابی‬ ‫و نظارت وزارت ورزش و جوانان‪ ،‬شــاهرخ شهنازی دبیرکل‬ ‫کمیته ملی المپیک و رئیس فدراســیون مربوطه اعضای‬ ‫این کمیسیون را تشــکیل م ی دهند‪ .‬اما فدراسیون فوتبال‬ ‫در رابطه با به خدمت گرفتن سرمربی تیم ملی امید چه در‬ ‫مورد وینگادا و چه درباره کرانچار‪ ،‬رزومه مربی پیشنهادی را به‬ ‫این کمیسیون ارائه نکرده و تاییدیه کمیسیون مربوطه ب رای‬ ‫انتخاب این مربیان را نگرفته است‪ .‬به همین دلیل هم بود که‬ ‫وزارت ورزش و جوانان در بحث قرارداد وینگادا به فدراسیون‬ ‫فوتبال به هیچ وجه کمک مالی نکرد‪ .‬پرداخت قرارداد مربیان‬ ‫خارجی از دی ر باز بر عهــده کمیته ملی المپیک بوده به این‬ ‫ترتیب که فدراسیون مربوطه رزومه مربی پیشنهادی را به‬ ‫کمیته ملی المپیک ارائه م ی کرد و پس از انجام بررس ی های‬ ‫الزم به مربیان مجوز اغاز فعالیت داده م ی شد و کمیته ملی‬ ‫المپیک موظف به پرداخت حقوق بود‪ ،‬اما پس از باال رفتن‬ ‫نرخ ارز و دالر هیات اجرایی کمیتــه ملی المپیک تصمیم‬ ‫جدیدی گرفت و رویه به این شــکل شد که حقوق مربیان‬ ‫به صورت ریالی از طرف کمیت ه به حساب فدراسیون ها واریز‬ ‫شود و فدراسیون ها خود متولی جذب مربیان خارجی شوند‬ ‫که گویا فدراسیون فوتبال هم ب ر اساس همین رویه دست‬ ‫به انتخاب وینگادا زده است اما با تشکیل کمیسیون تایید‬ ‫مربیان خارجی رویه به خدمت گرفتن مربیان دســتخوش‬ ‫تغیی راتی شده است‪.‬‬ ‫ترئیسه فدراسیون فوتبال‬ ‫کفاشیان پس از جلسه هیا ‬ ‫از انتخاب کرانچار به عنوان سرمربی تیم ملی امید خبر داد‪،‬‬ ‫اما خیلــی زود با پ س گرفتن حرف خــود گفت که انتخاب‬ ‫کرانچار هنوز نهایی نشده است و پس از بررسی ب رنامه هایش‬ ‫درباره او تصمیم خواهد گرفت‪ .‬ایا کفاشیان این بار تاییدیه‬ ‫وزارت ورزش و جوانان را م ی گیرد یا همان مســیر انتخاب‬ ‫وینگادا را در پیش خواهد گرفت؟ برخی بر این باورند که اگر‬ ‫کفاشیان تاییدیه کمیسیون تایید مربیان خارجی را نگیرد‪،‬‬ ‫روابط وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون تیره و تارتر خواهد‬ ‫شد و تحریم ها علیه فدراسیون فوتبال بیشتر م ی شود‪ .‬اما‬ ‫هفته گذشته اظهارنظرها پی رامون تعیین تکلیف ب رای کادر‬ ‫فنی تیم امید بیشتر هم شد‪ .‬کمیسیون تایید مربیان خارجی‬ ‫حدود یک ســال و نیم قبل در وزارتخانه ایجاد شده است و‬ ‫هدف ان صیانت از حقوق ورزش و سرمایه های کشور است‪.‬‬ ‫کار اصلی این کمیسیون ارزیابی و بررسی شرایط حرفه ای‬ ‫و فنی مربیان خارجی اســت که قرار است هدایت تیم های‬ ‫مختلف ای ران را بر عهده بگیرند‪ .‬نظــارت بر قرارداد‪ ،‬می زان‬ ‫ان و نحوه پرداخت و شــرایط حقوقی حاکم بر ان از جمله‬ ‫مسئولی ت های این بخش است‪ .‬ریاست کمیسیون با دکتر‬ ‫سجادی است و دبیرکل کمیته ملی المپیک‪ ،‬مدیرکل دفتر‬ ‫امور مشترک فدراسیون های ورزشــی و رئیس فدراسیون‬ ‫پیشــنهاد دهنده مربی خارجی نیز از اعضای ان هســتند‪.‬‬ ‫البته بعد از نظر این کمیسیون موارد به شورای برون مرزی‬ ‫ارجاع داده م ی شود تا تایید نهایی ب رای به کارگیری مربیان‬ ‫خارجی‪ ،‬انجا صادر گردد‪ .‬هفته گذشــته عضو کمیسیون‬ ‫مربیان خارجی وزارت ورزش گفت‪« :‬فدراسیون فوتبال باید‬ ‫اعضای کمیسیون مربیان خارجی را در رابطه با کرانچار قانع‬ ‫کند‪ .‬ب رای ما فدراسیون فوتبال با دیگر فدراسیون ها تفاوتی‬ ‫ندارد‪ .‬همانطور که در ماه های اخیر بعد از تشکیل کمیسیون‬ ‫مربیان خارجی ب رای سایر فدراسیون ها پرونده مربیان خارجی‬ ‫را بررسی کردیم‪ ،‬ب رای کرانچار نیز باید همین روند طی شود‪.‬‬ ‫این ماجرا باید قبل از عقد قرارداد اتفاق بیفتد و در واقع تایید‬ ‫وزارت ورزش پای قرارداد مربی خارجی باشــد‪ ».‬او ادامه داد‪:‬‬ ‫«تا کنون کرانچار به ما معرفی نشده و هر زمان که معرفی‬ ‫شــود با حضور دیگر اعضای کمیســیون یعنی شهنازی‪،‬‬ ‫گواری و ســجادی جلسه بررســی را برگزار م ی کنیم‪ .‬قبال‬ ‫این کار در کمیته ملی المپیک انجام م ی شد اما چند ماهی‬ ‫اســت به صورت جدی تر در وزارت ورزش بررسی م ی شود‪.‬‬ ‫در واقع فدراسیون باید اعضای کمیســیون را قانع کند‪ .‬ما‬ ‫از جهات مختلف این قرارداد را م ی ســنجیم‪ .‬رزومه مربی‪،‬‬ ‫انتظارات‪ ،‬شرایط همکاری و قرارداد مالی جزو شاخصه های‬ ‫اصلی هستند‪».‬‬ ‫اما چرا این تایید در مورد تمدیــد قرارداد ک ی روش رخ‬ ‫نداد؟ رغبتی در پاسخ به این سوال گفت‪« :‬زمان عقد قرارداد‬ ‫اولیه یک مربی خارجی ب رای نخســتین بار مهم اســت‪.‬‬ ‫ک ی روش چهار سال قبل قرارداد اولیه خود را امضا کرده و ان‬ ‫زمان این کمیسیون تشکیل نشده بود‪ .‬ب رای تمدید قرارداد‬ ‫نیازی به بررسی نیست‪».‬‬ ‫یک روز بعد این علی کفاشــیان بــود که بالفاصله‬ ‫عقب نشــینی م ی کــرد‪ .‬او در حالــی که پس از جلســه‬ ‫هیات رئیسه فدراســیون فوتبال از انتخاب زالتکو کرانچار‬ ‫ب رای ســرمربیگری تیم ملی امید خبر داده بــود اما پس از‬ ‫اشکار شــدن مخالفت وزارت ورزش موضع خود را تغییر داد‬ ‫و گفت‪« :‬تکلیف زالتکو کرانچار ب رای ســپردن مسئولیت‬ ‫تیم ملی امید به او هنوز مشــخص نیســت‪ .‬پس از انکه‬ ‫کرانچار از سوی کمیته فنی فدراســیون تایید شد و بعد از‬ ‫مذاکرات حبیب کاشــانی‪ ،‬مدیر تیم امید با او و توافق های‬ ‫ترئیسه فدراسیون هم مطرح شد اما او‬ ‫اولی ه ‪ ،‬موضوع در هیا ‬ ‫اول باید به ای ران بیاید تا مذاکرات نهایی را با او داشته باشیم‬ ‫ش برویم‪ .‬بناب راین نشستن‬ ‫و بعد به سمت امضای قرار داد پی ‬ ‫این مربی روی نیمکت تیم امید واقعا معلوم نیست‪».‬‬ ‫اعتراض کاشانی به وزارت ورزش‬ ‫در حالی که علی کفاشیان هفته گذشته سعی داشت‬ ‫باتوجه بــه مخالف خوانــی وزارت ورزش موضعش درباره‬ ‫کرانچار را تغییر دهد‪ ،‬این سرپرســت تیم امید بود که بازی‬ ‫را بر هم زد و گفت‪« :‬عده ای م ی خواهند حســرت ‪ 40‬ساله‬ ‫المپیکی ای ران را ‪ 44‬ساله کنند‪ .‬همان طور که م ی دانید در‬ ‫صحب ت های اولیه با کرانچار به توافق رســیدیم‪ .‬حتی در‬ ‫مورد مدت و مبلغ قرارداد هــم صحبت کردیم‪ .‬من به ای ران‬ ‫امدم و گزارش کارم را به هیات رئیسه دادم‪ .‬به هر حال تا اخر‬ ‫هفته فرصت داریم که به ایشان بگوییم که م ی خواهیم با‬ ‫ما کار کند یا نه‪ .‬متاسفانه مشــکالتی ایجاد شده و عده ای‬ ‫م ی خواهند حسرت ‪ 40‬ســاله المپیک ما را ‪ 44‬ساله کنند‪.‬‬ ‫واقعا با این وضعیت جای نگرانی وجــود دارد و این زمانی‬ ‫که از دســت م ی رود‪ ،‬فرصت سوزی اســت‪ ».‬مسئول تیم‬ ‫امید سپس توپ را به زمین هیات رئیسه فدراسیون فوتبال‬ ‫انداخت و گفت‪« :‬به ه ر حال هیات رئیسه باید پاسخگو باشد‬ ‫که چرا هنوز قراردادی بسته نشده است‪ .‬این مساله مربوط‬ ‫به انهاســت و من کار خودم را کرده و با کرانچار به توافق‬ ‫رسیده بودم‪».‬‬ ‫کاشانی همچنین انتقادات تندی را متوجه کمیسیون‬ ‫تایید مربیان خارجی کرد‪« :‬من نم ی دانم این کمیســیون‬ ‫ب رای چه ایجاد شده است‪ .‬انهایی که باید تست فنی بگی رند‬ ‫و صاحبنظر هســتند این کار را انجام داده انــد‪ .‬اینکه این‬ ‫کمیسیون خلق الساعه تشکیل شده است را خود مسئوالن‬ ‫باید پاسخ دهند‪ .‬فدراسیون یک ‪ NGO‬محسوب م ی شود و‬ ‫اگر م ی خواهیم پیشرفت کنیم و فوتبال مقتدرانه ای داشته‬ ‫باشیم باید به ‪ NGO‬بودن این نهاد احترام بگذاریم‪ .‬منافع‬ ‫مشترک وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون زیاد است و نباید‬ ‫کاری کنیم که به مردم و فوتبال لطمه بخورد‪ .‬نهایتا ضرر‬ ‫این وضعیت به فوتبال ای ران خواهد رسید‪».‬‬ ‫کاشــانی به شــدت از کرانچار تمجید کرد و گفت‪:‬‬ ‫«کرانچار مربی بسیار خوبی اســت و از پیکان و چند تیم‬ ‫دیگر پیشــنهادهای خیلی خوبی دارد که رقم های باالیی‬ ‫محسوب م ی شود‪».‬‬ ‫واکنش وزارت ورزش به حبیب کاشانی‬ ‫حرف های تنــد کاشــانی علیه کمیســیون تایید‬ ‫مربیان خارجی باعث شــد تا برخی اعضای این کمیسیون‬ ‫واکنش هایی نشــان دهند‪ .‬علی رغبتی دربــاره اظهارات‬ ‫حبیب کاشــانی مبنی بر اینکه کمیسیون مربیان خارجی‬ ‫وزارتخانه چند ساعته خلق شده‪ ،‬گفت‪« :‬کاشانی از محیط‬ ‫ورزش اطالعی ندارد‪ .‬او چون خودش خلق الساعه وارد ورزش‬ ‫شده است‪ ،‬از برخی مسائل خبر ندارد‪ .‬این کمیسیون سال ها‬ ‫پیش در کمیته ملی المپیک وجود داشــت و با تالش های‬ ‫دکتر گودرزی مــا ان را در وزارت ورزش و جوانان راه اندازی‬ ‫کردیم‪ .‬به او پیشنهاد م ی کنم یک روز به وزارتخانه بیاید تا‬ ‫تاریخ بخشنامه این کمیسیون را به او نشان دهیم و بفهمد‬ ‫ب رای چند سال پیش است‪».‬‬ ‫او ســپس به تشــریح وظایف این کمیته پرداخت و‬ ‫گفت‪« :‬وظیفه ما این است که رزومه و شرایط همه مربیان‬ ‫خارجی را بررسی کنیم و هدفمان نیز موفقیت هرچه بیشتر‬ ‫تمام تیم های ورزشی اســت‪ .‬ب رایمان فوتبال با هیچ رشته‬ ‫دیگری نیز فرق نم ی کند‪ .‬دربــاره کرانچار هم ب رایم جالب‬ ‫است که چرا مسئوالن فدراســیون فوتبال پرونده او را ب رای‬ ‫ما ارسال نم ی کنند تا به بررسی پرونده بپردازیم‪ .‬البته شاید‬ ‫هم خودشان هنوز درباره کرانچار به جمع بندی نرسیده اند‪».‬‬ ‫این عضو کمیسیون تایید مربیان خارجی البته نسبت‬ ‫به شایعه اختالف میان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال نیز‬ ‫این گونه واکنش نشان داد‪« :‬من دوست دارم وقتی حرف از‬ ‫مخالفت م ی شود‪ ،‬مصداق عین ی اش مطرح شود‪ .‬زمانی که‬ ‫تیم ملی به جام جهانی رفت‪ ،‬ستادی تشکیل دادیم و حمایت‬ ‫کردیم‪ .‬االن هم ب رنامه های فدراسیون فوتبال به درستی اجرا‬ ‫م ی شود‪ .‬اصال بحث مخالفت وجود ندارد‪».‬‬ ‫نقش کمیته ملی المپیک‬ ‫اما شاید در میانه نزاع وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال‬ ‫خیل ی ها انتظار داشــتند کمیته ملی المپیک نیز واکنش‬ ‫روشنی نشان دهد و بگوید که طرفدار کدام طرف ماجراست‪.‬‬ ‫کیومرث هاشمی هوشمندتر از همتای خود در وزارت ورزش‬ ‫عمل کرده و به طور کلــی پای خــود را از معرکه انتخاب‬ ‫سرمربی ب رای تیم امید بیرون کشیده است‪ .‬او گفته است‪:‬‬ ‫«تصمیم گیری درباره انتخاب کرانچار به عنوان سرمربی تیم‬ ‫امید فقط به خود فدراســیون فوتبال باز م ی گردد‪ .‬فوتبال و‬ ‫سایر رشته ها ب رای ما فرقی نم ی کند‪ .‬ما مسائل فنی از جمله‬ ‫انتخاب سرمربی را بر عهده خود فدراسیون ها گذاشته ایم و‬ ‫انها هستند که تصمیم م ی گیرند‪ .‬در انتخاب سرمربی تیم‬ ‫امید نیز این فدراسیون فوتبال است که تصمیم م ی گیرد و‬ ‫خود مسئوالن فدراسیون هم م ی دانند که ما دخالتی نداریم‪».‬‬ ‫البته کیومرث هاشمی به صراحت گفته که دفعه قبل‬ ‫چه گزینه ای را به فدراســیون فوتبال پیشنهاد کرده است‪.‬‬ ‫رئیس کمیته ملی المپیک گفته اســت‪« :‬فقط در مقطع‬ ‫قبلی در انتخاب ســرمربی تیم امید دوستان با ما مشورت‬ ‫کردند که ما گفتیم باتوجه به ارزیاب ی هایی که از وینگادا انجام‬ ‫داده ایم‪ ،‬او گزینه مناسبی نیست و بهتر است از یک مربی‬ ‫خوب داخلی مانند فرکی اســتفاده کنید اما دیدید که بازهم‬ ‫فدراسیون در انتخاب ســرمربی تیم امید خودش تصمیم‬ ‫نهایی را گرفت‪».‬‬ ‫کمیته ملی المپیک عالقه مند است در میانه این نزاع‬ ‫موضع محافظه کارانه اش را نگه دارد‪ .‬هاشمی م ی گوید‪« :‬ما‬ ‫ارزیابی در خصوص کرانچار نداشته ایم و درباره وی قضاوتی‬ ‫نم ی کنیم‪ .‬نه ایشان را رد م ی کنیم و نه تایید‪ ،‬بلکه باز هم‬ ‫تاکید م ی کنم انتخاب وی به عنوان ســرمربی تیم امید به‬ ‫تصمیم خود مسئوالن فدراسیون باز م ی گردد‪».‬‬ ‫حاال علی کفاشیان اســت و یک انتخاب دیگر‪ .‬ایا او‬ ‫این بار مثل دفعه قبل که بر سر حفظ کارلوس ک ی روش پای‬ ‫مخالفت با وزارت ورزش ایستاد‪ ،‬باز هم به وزیر «نه» م ی گوید‬ ‫یا مشکالت مالی فدراسیون او را وادار به عقب نشینی خواهد‬ ‫کرد؟‬ ‫ورزش‬ ‫وزیر با فوتبال جنگ ندارد‬ ‫گفت وگو با مدیرکل رواب ط عمومی وزارت ورزش و جوانان‬ ‫اقای ناظمی! بحث پررنگ تر شدن تصمیمات‬ ‫کمیســیون تایید مربیان خارجی این شــائبه‬ ‫را ایجاد کــرده کــه وزارت ورزش از طریق این‬ ‫کمیسیون قصد دارد ب ه نوعی مقابل فدراسیون‬ ‫فوتبال و تصمیمات علی کفاشیان بایستد‪ .‬نظر‬ ‫شما در این مورد چیست؟‬ ‫من فکر م ی کنم ما در شرایطی هستیم که رسانه ها‬ ‫نقش بسیار مهمی در توسعه ورزش کشور دارند‪ .‬ما همواره‬ ‫از این موضوع که بدون سند سخن گفته ایم و به شنیده ها‬ ‫استنا کرده ایم لطمه خورده ایم‪ .‬متاسفانه این عادت در برخی‬ ‫رسانه های ما وجود دارد که به چنین شایعات ب ی اساسی دامن‬ ‫یزند‪ .‬جناب دکتر گودرزی نه با اقای کفاشیان بلکه با هیچ‬ ‫م ‬ ‫فرد دیگری مشکلی ندارد‪ .‬اختالف نظر در همه جا وجود دارد‬ ‫و باید هم باشد‪ .‬چون در غیر این صورت اطمینان داریم که‬ ‫رشدی حاصل نم ی شود اما اختالف به معنایی که در برخی‬ ‫رسانه ها منتشر م ی شود را قبول نداریم‪.‬‬ ‫اتفاقا برخی رســانه ها از لفظ دوئل هم استفاده‬ ‫کرده اند و به سابقه این دعوا نیز اشاره کرده اند ‪.‬‬ ‫ب ه عنوان مثال از اختالف شــدید وزارت ورزش با‬ ‫فدراسیون فوتبال بر سر تمدید قرارداد ک ی روش‬ ‫سخن گفته اند‪ .‬ایا این بدان معنا‬ ‫است که در صورت نافرمانی دوباره‬ ‫فدراسیون فوتبال‪ ،‬وزارت ورزش‬ ‫قصد نــدارد پول مربــی دلخواه‬ ‫فدراسیون را بپردازد؟‬ ‫ابدا این طــور نیســت‪ .‬در مورد‬ ‫ک ی روش مگر چه اتفاقی رخ داد؟ فدراسیون‬ ‫فوتبال قراردادش با این مربی را تمدید کرد و‬ ‫وزارت ورزش از گزینه فدراسیون حمایت کرد‬ ‫و به ان احترام گذاشت‪ .‬همان طور که گفتید‬ ‫متاسفانه از الفاظی هم استفاده م ی شود که‬ ‫ب رازنده نیســت‪ .‬دوئلی در کار نیست‪ .‬این‬ ‫الفاظ خوب نیست‪ .‬هر کدام از این عزیزان‬ ‫کار خودشان را انجام م ی د هند‪ .‬جناب دکتر‬ ‫گودرزی در مقام وزیر ورزش همواره تاکید‬ ‫داشــته اند که کوچکترین حاشــی ه ای در‬ ‫فدراسیون ها ایجاد نشود‪.‬‬ ‫در مقاطع مختلف نیز نشان داده اند که‬ ‫تا چه حد دست فدراسیون ها را باز گذاشته اند‬ ‫که خودشــان بــرای خودشــان تصمیم‬ ‫بگیرند اما باید به همین اندازه پاسخگوی‬ ‫تصمیمات خودشان هم باشند‪ .‬وزیر با فوتبال جنگی ندارد‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مدیــرکل روابط عمومــی وزارت ورزش و‬ ‫جوانان تاکید دارد که رســانه ها نباید رابطه‬ ‫دکتر گــودرزی و علی کفاشــیان را خصمانه‬ ‫بدانند و به چنین شایعاتی دامن ب زنند‪ .‬او درباره‬ ‫نقش نظارتی کمیسیون تایید مربیان خارجی‬ ‫توضیحاتی م ی دهد که خواندن ان خالی از لطف‬ ‫نیست‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با مازیار ناظمی‬ ‫ را م ی خوانید‪.‬‬ ‫از این است که فشــار مالی روی دوش فدراسیون فوتبال‬ ‫سنگین ی اش بیشتر م ی شود‪ .‬به هر حال طبق قراردادهای‬ ‫حرفه ای فدراسیون باید پول این مربی را بپردازد‪ .‬نم ی تواند‬ ‫بگوید من پول ندارم‪ .‬در نتیجه مسائلی پیش خواهد امد که‬ ‫ما درگیر حاشی ه های بی ن المللی خواهیم شد‪.‬‬ ‫البته کمیســیون تایید مربیــان خارجی بیش‬ ‫از یک سال است که تشــکیل شده و به همین‬ ‫دلیل نم ی توانیم تشــکیل این کمیته را صرفا‬ ‫ف خوانی وزارت ورزش با فدراسیون فوتبال‬ ‫مخال ‬ ‫بدانیم‪.‬‬ ‫این طور نیست‪ .‬هر مربی خارجی که بخواهد در‬ ‫ایران کار کند باید در کمیســیون تعیین صالحیت مربیان‬ ‫خارجی شرکت کند‪ .‬البته این بدان معنا نیست که کرانچار‬ ‫مجوز مربیگری ندارد بلکه مثل این است که کسی بخواهد‬ ‫در ازمون استخدام ارگانی شرکت کند‪ ،‬پس باید بتواند نمره‬ ‫قبولی الزم را بگیرد‪.‬‬ ‫ایا بهتر نبود در این کمیسیون که به عنوان مثال‬ ‫قرار است درباره انتخاب سرمربی تیم امید دست‬ ‫به بررســی هایی بزند از افراد فنی هم استفاده‬ ‫می کردید؟ افراد کارشناســی که در‬ ‫فوتبال حضور دارند‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬هرگــز این طور نبوده که مــا بخواهیم با این‬ ‫وزارت ورزش و جوانــان در تصمیم گیری هــای‬ ‫هیات مدیره دو باشــگاه پرسپولیس و اســتقالل دخالتی‬ ‫نمی کنــد و خود اعضــای هیات مدیره باید پاســخگوی‬ ‫تصمیمــات خــود باشــند‪ .‬به عنــوان مثــال در مــورد‬ ‫مدیرعامل شدن اقای سیاسی در باشگاه پرسپولیس وزیر‬ ‫ورزش ابدا دخالتی نکرد‪ .‬وزیــر ورزش به تصمیم اعضای‬ ‫هیات مدیره باشگاه پرسپولیس احترام می گذارد‪ .‬چون مساله‬ ‫ن باشگاهی است‪ .‬در مورد‬ ‫انتخاب مدیرعامل یک مساله درو ‬ ‫استقالل هم همین طور‪ ،‬اما این باعث نمی شود که وزارت‬ ‫نقش نظارتی خودش را فراموش کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫به عنوان مثال اگــر کرانچار نتوانــد در تیم امید‬ ‫ان طور که باید نتیجه بگیرد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ غیر‬ ‫یعنی این کمیســیون نقطه مقابــل کمیته فنی‬ ‫فدراسیون فوتبال نیست؟‬ ‫به نظر می رســد وزارت ورزش همین‬ ‫موضع را در قبال باشــگاه های پرســپولیس و‬ ‫اســتقالل دارد و به نوعی قصد دارد انها را نیز‬ ‫بیش از گذشــته مورد نظارت قرار بدهد‪ .‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫ورزش‬ ‫بحث اقای کرانچار هم همین اســت‪ .‬ان طور که‬ ‫دوســتان ما م ی گویند اقای کرانچار بیش از ‪ 430‬هزار دالر‬ ‫تقاضا کرده است‪ .‬شــما به این مبلغ دقت کنید‪ .‬باتوجه به‬ ‫مشکالت مالی که فدراسیون فوتبال با ان دست به گریبان‬ ‫است م ی بایست عاقب ت اندیش ی هایی نیز داشته باشد‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح م ی دهید؟‬ ‫بعضی ها این طور برداشت کرده اند که کمیسیون‬ ‫تایید مربیان خارجی نوعی مجوز برای فعالیت‬ ‫مربیان صادر می کند یا حتی مجوزشــان را لغو‬ ‫می کند‪ .‬در این مورد توضیح می دهید؟‬ ‫اعضــای کمیســیون تاییــد‬ ‫مربیــان خارجی همه شــان از بزرگان و‬ ‫پیشکسوتان عرصه ورزش هستند‪ .‬جناب‬ ‫اقای ســجادی که فوتبــال را به خوبی‬ ‫می شناسد‪ .‬مدتی حتی رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال بوده و البته اقای کفاشــیان هم‬ ‫به طور حتم از نقطه نظرات فنی می توانند‬ ‫مدافع گزینه ای باشــند که به کمیسیون‬ ‫معرفی کرده اند‪.‬‬ ‫در واقع ارزیابی نامزدهای مربیگری‬ ‫در تیم های ملی قبل از اینکه به کمیسیون‬ ‫معرفی شوند توسط خود فدراسیون ها انجام‬ ‫شــده و اعضای محترم این کمیسیون از‬ ‫جهات مختلف ان گزینــه را مورد ارزیابی‬ ‫قرار می دهند و بی تردیــد تصمیمات این‬ ‫کمیسیون به دور از سلیقه ها و صرفا برای‬ ‫توسعه و پیشرفت شــرایط تیم های ملی‬ ‫کشورمان اتخاذ خواهد شد‪.‬‬ ‫قطعا همین طور است‪ .‬کمیســیون تایید مربیان‬ ‫خارجی به درستی تشکیل شده اســت‪ .‬تعجب می کنم که‬ ‫برخی دوستان این کمیســیون را مورد انتقاد قرار داده اند‪.‬‬ ‫ببینید‪ ،‬در حال حاضر وقتی یک مربــی می خواهد با یک‬ ‫باشگاه یا فدراسیون قرارداد ببندد یک تیم کامل را به عنوان‬ ‫مشاور در کنار خودش دارد تا برنده قرارداد باشد بنابراین ما‬ ‫نیز باید به این نکته توجه داشته باشیم که هدف از تشکیل‬ ‫کمیسیون تایید مربیان خارجی ارزیابی کیفیت مربیانی است‬ ‫که قرار است برای شــان هزینه کنیم‪ .‬البته این به معنای‬ ‫دخالت نیست‪ .‬چون همان طور که بهتر از من می دانید خود‬ ‫اقای کفاشیان هم در این کمیسیون حضور دارند‪.‬‬ ‫همین موضوعی که شما م ی گویید مورد بحث‬ ‫برخی از رسانه ها اســت‪ .‬انها معتقدند وزارت‬ ‫ورزش کرانچار را نم ی خواهــد و به همین دلیل‬ ‫فشار بر فدراسیون فوتبال را در این مورد تشدید‬ ‫کرده است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫کمیسیون تصمیمات فدراســیون فوتبال را رد کنیم یا در‬ ‫مقام مخالفت با دوستان براییم‪ .‬ما می خواهیم مساله مهم‬ ‫نظارت در ورزش کشور نهادینه شود‪ .‬سال های سال است‬ ‫که ما از همین موضوع یعنی نبود نظارت کافی بر تصمیمات‬ ‫فدراسیون ها در رشته های مختلف اسیب دیده ایم‪ .‬حاال که‬ ‫وزارت ورزش خوشبختانه در تخصصی ترین دوران خودش‬ ‫به سر می برد اتفاقا باید خوشحال باشیم که کمیسیون تایید‬ ‫مربیان خارجی با حضور افــرادی متخصص درجه کیفیت‬ ‫مربیان را مشخص می کند و ســپس به انها مجوز کار در‬ ‫تیم ملی را می دهد‪ .‬هر چند بعد از اینکه کمیسیون مربی را‬ ‫تایید کرد فعالیت این مربی باید به تایید شورای برون مرزی‬ ‫برســد‪ .‬اینها مراحل ســختی نیســت‪ .‬محکم کاری های‬ ‫حرفه ای است‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫جناب رکورد‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫لیونل مسی در یک هفته دو رکورد شکست‬ ‫همه چیز از یک دستمال کاغذی شروع شد‪ .‬پسربچه‬ ‫ارژانتینی که مشکل هورمونی داشت و قدش کوتاه مانده‬ ‫بود‪ ،‬ب رای درمان همراه با خانواده به بارســلونا م ی رود‪ .‬سفر‬ ‫انها به خاطر پزشکی بود که ادعا م ی کرد با تزریق هورمون‬ ‫م ی تواند این مشکل را برطرف کند اما او با وجود تزریق های‬ ‫هورمونــی هیچ وقت قد بلند نشــد‪ .‬در ‪ ۱۷‬ســالگی تنها‬ ‫‪۱۶۹‬ســانت ی متر بود ولی ان روزها دیگر قدکوتاه مشــکل‬ ‫اصلی خانواده مسی نبود‪ .‬معجزه نه در انستیتوی درمانی‬ ‫بارســلونا‪ ،‬که قرار بود در ورزشــگاه نیوکمپ اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫کارلس رکساچ‪ ،‬مدیر ورزشی وقت باشگاه بارسلونا‪ ،‬توسط‬ ‫بستگان مسی در لیدا و کاتالونیا‪ ،‬از استعداد او اگاه شده بود‬ ‫و مسی و پدرش اماده ب رای ترتیب دادن مذاکره با او بودند‪.‬‬ ‫رکساچ‪ ،‬بدون کاغذی در دست‪ ،‬پیشــنهاد قرارداد مسی را‬ ‫روی دستمال کاغذی نوشت‪ .‬این برگه قرارداد روی دستمال‬ ‫کاغذی ان قدر مهم است که اکنون در موزه شهر بارسلونا‬ ‫جای گرفته است‪ .‬باشگاه بارسلونا با این قرارداد‪ ،‬بازیکنی را‬ ‫در اختیار گرفت که خیلــی زود تبدیل به یکی از بزرگترین‬ ‫ستارگان تاریخ فوتبال جهان شد‪.‬‬ ‫مسی به عنوان یکی از کلیدی ترین مردان تیک ی تاکای‬ ‫پپ گواردیوال‪ ،‬تمام افتخارات ممکن به عنوان یک بازیکن‬ ‫باشگاهی را کسب کرد و به تمام رکوردهای ممکن حمله‬ ‫کرد‪ .‬او این هفته دو رکورد دیگر را هم شکست تا نامش را‬ ‫در تاریخ ماندگار کند‪ .‬اولین رکوردی که مسی در این هفته‬ ‫شکســت‪ ،‬رکورد گلزنی در اللیگا بود‪ .‬این ستاره ارژانتینی‬ ‫در ب رابر سویا‪ ،‬گل اول بارســا را روی یک ضربه ایستگاهی‬ ‫در دقیقه ‪ 21‬به ثمر رســاند‪ .‬پس از ان تا دقیقه ‪ 72‬سه بار‬ ‫دیگر دروازه ها باز شــد؛ گل به خودی یوردی البا در دقیقه‬ ‫‪ 47‬ب رای ســویا و گل های نیمار و راکیتیچ در دقایق ‪ 49‬و‬ ‫‪ 65‬ب رای بارسا‪.‬‬ ‫بعد از ان بار دیگر نوبت به هنرنمایی مسی رسید‪ .‬مرد‬ ‫شماره ‪ 10‬بارسا در دقیقه ‪ 72‬روی همکاری نیمار‪ ،‬گل چهارم‬ ‫بارسا را به ثمر رساند تا با شکستن رکورد گلزنی تلمو زارا به‬ ‫برترین گلزن تاریخ لیگا تبدیل شود‪ .‬شش دقیق ه بعد باز هم‬ ‫لیونل مسی با حرکت انف رادی خود توانست بتو‪ ،‬دروازه بان‬ ‫سویا را مغلوب کند تا در این مسابقه هت تریک کرده باشد‪.‬‬ ‫لیونل مسی با این سه گل‪ ،‬تعداد گل هایش را در لیگا‬ ‫به عدد ‪ 253‬گل رساند‪ .‬به این ترتیب ‪ 60‬سال پس از انکه‬ ‫تلمو زارا موفق شد در ســال ‪ 1955‬تعداد گل هایش را ب رای‬ ‫اتلتی ‬ ‫ک بیلبائو به ‪ 251‬برساند و برترین گلزن لیگا لقب گیرد‪،‬‬ ‫لیونل مسی موفق شــد این رکورد را به نام خود ثبت کند‪.‬‬ ‫مسی پس از شکستن رکورد گلزنی در لیگا‪ ،‬گفت‪« :‬وقتی‬ ‫این گل را به ثمر رساندم اصال نم ی توانستم تصور کنم که‬ ‫رکورد برترین گلزن تاریخ لیگا را شکســته ام‪ .‬در واقع روزی‬ ‫که اولین گل خودم را ب رای بارســا ثبت کــردم هیچ وقت‬ ‫تصور نم ی کردم روزی این تعداد گل به ثمر برسانم و بتوانم‬ ‫به برترین گلزن لیگا تبدیل شــوم‪ .‬تلمو زارا بازیکن بزرگی‬ ‫است و افتخار م ی کنم که توانســته ام رکورد او را بشکنم‪.‬‬ ‫تنها با حمایت بازیکنان بارسا بود که توانستم به این مهم‬ ‫برسم‪ .‬این موفقیت فردی نیست و به تمام بازیکنان بارسا‬ ‫تعلق دارد‪ .‬انها به خوبی از من حمایت م ی کنند و من را در‬ ‫موقعیت گلزنی قرار م ی دهند‪ .‬باید از انها به خاطر این رکورد‬ ‫تشکر کنم‪».‬‬ ‫ستاره ارژانتینی بارسلونا با حمایت از هواداران این تیم‬ ‫گفت‪« :‬همیشه رابطه خوبی با هواداران بارسلونا داشتم و به‬ ‫همین خاطر م ی خواهم این رکوردها را به انها تقدیم کنم؛‬ ‫به هوادارانی که در کنار ما نیستند و هوادارانی که همیشه‬ ‫در ورزشگاه ها حضور دارند و ما را تشویق م ی کنند‪ ».‬لیونل‬ ‫مسی در سال ‪ 2005‬موفق شد اولین گلش را ب رای بارسلونا‬ ‫ب رابر الباسته به ثمر برساند‪ .‬برنده چهار توپ طالی جهان‪،‬‬ ‫سال ‪ 2011‬موفق شــد با زدن ‪ 50‬گل بهترین فصل دوران‬ ‫فوتبالش را سپری کند‪ .‬پس از مســی و تلمو زارا‪ ،‬برترین‬ ‫گلزنان لیگا به این شرح است‪« :‬هوگو سانچس ‪ 234‬گل‪،‬‬ ‫رائول گونسالس ‪ 228‬گل‪ ،‬الفردو دی استفانو ‪ 227‬گل‪ ،‬سزار‬ ‫‪ 224‬گل‪ ،‬کوئینی ‪ 219‬گل‪ ،‬پاهینیو ‪ 210‬گل‪».‬‬ ‫دومین رکورد شکنی مســی در لیگ قهرمانان اروپا‬ ‫بود‪ .‬او از رائول گونزالس گذشت و حاال به تنهایی در صدر‬ ‫ایستاده است تا ثابت شود که او‪ ،‬لیونل مسی است بازیکنی‬ ‫که رکورد شکنی کسب و کارش است؛ لیونل مسی با گلزنی‬ ‫در دیدار مقابل اپوئل قبرس بــه بهترین گلزن تاریخ لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا تبدیل شد‪ .‬نکته جالب در مورد رکورد مسی‬ ‫این است که او ب رای چهارمین بار با ثبت هت تریک موفق‬ ‫به ثبت رکورد جدیدی به نام خود گردید‪.‬‬ ‫لیونل مســی در یک هفته توانســت دو‬ ‫رکــورد را در فوتبال جهان جابــه جا کند‪.‬‬ ‫این نابغــه ارژانتینی اکنــون هم بهرتین‬ ‫گلــزن تاریخ اسپانیاســت و هم بهرتین‬ ‫گلزن تاریخ لیگ قهرمانان اروپا‪ .‬مســی‬ ‫بعد از جــام جهانــی ثابت کرد کــه تمام‬ ‫نشده است‬ ‫مســی ابتدا با هت تریک در پیروزی ‪ 0-7‬در مقابل‬ ‫اوساسونا در نیوکمپ موفق شد با ‪ 371‬گل باالتر از پائولینیو‬ ‫الکانتارا با ‪ 369‬گل بهترین گلزن تاریخ بارســلونا شود‪ .‬او‬ ‫ســپس در پیروزی ‪ 3-4‬در مقابل رئال مادرید در سانتیاگو‬ ‫برنابئو‪ ،‬بار دیگر هت تریک کرد تا با ‪ 21‬گل باالتر از الفردو‬ ‫دی استفانو با ‪ 18‬گل‪ ،‬بهترین گلزن تاریخ ال کالسیکو شود‪.‬‬ ‫ابتدای هفته جاری هم لیونل مسی در جریان پیروزی ‪1-5‬‬ ‫در مقابل ســویا در نیوکمپ موفق شد با هت تریکی دیگر‬ ‫با ‪ 253‬گل باالتر از تلمو زارا با ‪ 251‬گل بهترین گلزن تاریخ‬ ‫ال لیگا شود و ســرانجام در دیدار سه شنبه شب بارسلونا در‬ ‫زمین اپوئل در لیگ قهرمانان اروپا موفق شــد در جریان‬ ‫پیروزی ‪ 0-4‬بارســا‪ ،‬هت تریک کند و این بــار با ‪ 74‬گل‬ ‫باالتر از رائول گونزالس با ‪ 71‬گل بهترین گلزن تاریخ لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا شود‪ .‬لیونل مســی با ‪ 5‬هت تریک در لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا در این زمینه نیز رکورددار است‪ .‬ستاره بارسا تا‬ ‫به حال ‪ 27‬هت تریک با پی راهن ابی و اناری ها داشته و از این‬ ‫نظر‪ ،‬از کریس رونالدو که ‪ 26‬هت تریک دارد‪ ،‬پیش است‪ .‬او‬ ‫همچنین سه هت تریک هم ب رای ارژانتین انجام داده است‪.‬‬ ‫مسی که بعد از شکستن رکورد رائول گونزالس عنوان‬ ‫بهترین گلزن تاریخ لیگ قهرمانــان را به خود اختصاص‬ ‫داده‪ ،‬در این باره گفت‪« :‬کســب این رکورد در مســابقاتی‬ ‫مثل لیگ قهرمانان اروپا واقعا فوق العاده است اما بیشتر از‬ ‫ان از نتیجه مسابقه خوشحال شدم‪ .‬سه امتیاز گرفتیم که‬ ‫خیلی مهم است‪ .‬باید همی ن طور ادامه بدهیم تا به اهداف‬ ‫خود برسیم‪».‬‬ ‫لوئیز انریکه‪ ،‬سرمربی بارسلونا هم از اینکه بازیکنش‬ ‫در یک هفته دو رکورد مهم را جا به جا کرد‪ ،‬ذوق زده به نظر‬ ‫م ی رسد‪ .‬او در گفت وگویی لب به تمجید از ستاره ارژانتینی‬ ‫خود گشود‪« :‬لیونل مسی بهترین بازیکن تمام ادوار است‪.‬‬ ‫او سلطان فوتبال جهان است و بازهم ب رای مدتی طوالنی‬ ‫همه را شگفت زده خواهد کرد‪».‬‬ ‫البته مسی مرد رکوردهاست‪ .‬او چندین و چند رکورد‬ ‫دیگر هم دارد‪ .‬مسی تنها بازیکن در تاریخ فوتبال است که‬ ‫چهار بار برنده توپ طال شده است‪ .‬یوهان کرویف‪ ،‬میشل‬ ‫پالتینی و مارکو فن باســتن‪ ،‬همگی سه بار به این عنوان‬ ‫رسیده اند‪ .‬او همچنین تنها بازیکنی است که ‪ 4‬بار عنوان‬ ‫بهترین گلزن لیگ قهرمانان را به دست اورده است‪ .‬ستاره‬ ‫بارسا در فصل ‪ 2012-13‬در دیدارهای پیاپی‪ ،‬دروازه هر ‪19‬‬ ‫تیم حاضر در اللیگا را باز کرد‪ .‬مسی در لیگ قهرمانان‪ ،‬در‬ ‫‪ 21‬شهر مختلف گلزنی کرده است‪ .‬او همچنین با ‪ 21‬گل‪،‬‬ ‫بهترین گلزن تاریخ ال کالسیکو محسوب م ی شود و خیلی‬ ‫از رکوردهای دیگر‪....‬‬ ‫برگزیدگان جالل‬ ‫نگاهی به اثار برتر هفتمین دوره گران ترین جایزه ادبی‬ ‫رازهای سانت ی متری‬ ‫از میان مجموعه داستان های نامزد در هفتمین دوره‬ ‫جایزه ادبی جالل ال احمد هیچ مجموعه ای به عنوان برگزیده‬ ‫اعالم نشد و مجموعه داستان های «رازهای سانت ی متری» اثر‬ ‫مردعلی مرادی از نشر روزنه شایسته قدردانی شد‪.‬‬ ‫این اثر دربرگیرنده هفت داســتان کوتاه است که در‬ ‫روایت هایی رئال به رابط ه ادم ها م ی پردازد و داستان ها عمدتا‬ ‫زندان الرشید‬ ‫در بخش مستندنگاری دو اثر «زندان‬ ‫الرشید» نوشــته محمدمهدی بهداروند‬ ‫و «ســفر برگذشــتنی» اثــر محمدرضا‬ ‫توکلی صابری مشــترکا به عنوان برگزیده‬ ‫تجلیل شــدند‪ .‬کتاب «زندان الرشــید»‪،‬‬ ‫نوشــته محمدمهدی بهداروند است که‬ ‫خاط رات رئیس ستاد ســپاه ششم نیروی‬ ‫زمینی سپاه‪ ،‬سردار عل ی اصغر گرج ی زاده‬ ‫در ســال ‪ 67‬و ســال های اســارت وی‬ ‫در زندان های عــراق را روایــت م ی کند‪.‬‬ ‫کتاب «زندان الرشــید» با روایت مقاومت‬ ‫خستگ ی ناپذیر ســربازان ایران در جزایر‬ ‫مجنون به تاریخ چهارم تیرماه سال ‪ ،67‬روز‬ ‫سقوط جزایر و تاثیرگذاری بسیار گسترده‬ ‫سردار شهی د علی هاشــمی اغاز شده و با‬ ‫فرار سردار گرج ی زاده و شهید هاشمی به‬ ‫نی زارهای جزیره مجنون ادامه یافته است‪.‬‬ ‫یزاده است که‬ ‫«زندان الرشید» بیانگر خاط راتی از سردارگرج ‬ ‫در ان به افشا نکردن فرماندهی خود بر قرارگاه سپاه ششم‬ ‫م ی پردازد‪ .‬موضوعی که برمال شدن ان بدترین شکنجه های‬ ‫ع راق ی ها را ب رای این فرمانده به همراه داشته است‪ .‬این امر‬ ‫باعث انتقال گرج ی زاده به «زندان الرشــید»‪ ،‬مخوف ترین‬ ‫زندان ع راق ی ها شد و این فرمانده هشت سال از اسارت خود‬ ‫را در این زندان گذراند‪.‬‬ ‫سفر برگذشتنى‬ ‫محمدکاظم مزینانی از شــاگردان زنده یاد امیرحسین‬ ‫فردی بود که ســال ها در عرصه ادبیات کــودک و نوجوان‬ ‫فعالیت داشت‪ .‬نام او نخستین بار به صورت جدی با کتاب‬ ‫«شاه ب ی شــین» در جایزه ادبی داستان انقالب مطرح شد و‬ ‫هم اکنون در حوزه هنری و برخی مراکز فرهنگی‪ ،‬کارگاه های‬ ‫داستان برگزار م ی کند‪.‬‬ ‫«اه با شین» اثر این نویســنده که به عنوان برگزیده‬ ‫هفتمین جایزه ادبی جالل ال احمد انتخاب شده‪ ،‬در انتشارات‬ ‫سوره مهر منتشر شده است‪ .‬این کتاب به سبب توصیفات‬ ‫تاریخی دلنشــی ن و فرایند منطقی ب رای مخاطب دلنشین‬ ‫است‪ .‬نویســنده در این کتاب مخاطب خود را به سال های‬ ‫ابتدایی حکومت رضاخانی و عمارت های کاهگلی و بادگیردار‬ ‫و فرهنگ و عقاید مــردم حدود یک قــرن پیش م ی برد‪.‬‬ ‫«اه با شــین» روایت زوال یک خاندان قجری است‪ .‬راوی‬ ‫دانای کل‪ ،‬داستان را در سه الیه مختلف ب رای خواننده تعریف‬ ‫م ی کند‪ .‬الیه صفر داستان‪ ،‬زمان حال شازده پنجم یا ته تغاری‬ ‫است که تا اخر داستان نام دقیقش مشخص نم ی شود‪ .‬شازده‬ ‫در زمان حال داســتان باالی هفتاد سال سن دارد و بیماری‬ ‫قلبی و سکته او را زمینگیر کرده است‪ .‬در این الیه‪ ،‬دست و‬ ‫پنجه نرم کردن او را با بیماری اش‪ ،‬خاط رات‬ ‫گذشته و پســرش«کاوه» که تنها میراث‬ ‫خانواده ساالری است م ی بینیم‪.‬‬ ‫ملکان عذاب‬ ‫محمد کاظم مزینانی پس از دریافت جایزه ان را به همسرش تقدیم کرد‬ ‫درونمایه ای اجتماعی دارد‪ .‬این مجموعه شامل داستان هایی‬ ‫با نام های «شناژبندی با زن شانسی»‪« ،‬شش سانت رازی که‬ ‫توی دلم مانده»‪« ،‬ادم ها از دور مثل هم اند»‪« ،‬ادم های تعریف‬ ‫شده»‪« ،‬بانوی بدخشــان در حریم کابل های فشار قوی»‪،‬‬ ‫«ارباب جن ها»‪« ،‬خواب دیدی خیره‪ ،‬دات کام» اســت‪ .‬از‬ ‫مرادی با اهدای ‪ 25‬سکه طال قدردانی شد‪.‬‬ ‫گشودن رمان‬ ‫«گشودن رمان» اثر حسین پاینده به عنوان برگزیده در‬ ‫بخش نقد ادبی هفتمین جایزه ادبی جالل ال احمد معرفی‬ ‫شد‪ .‬نام حسین پاینده سال هاســت که با نقد در کشورمان‬ ‫گره خورده و م ی توان گفت او یکی از اســتادان فعال دوران‬ ‫معاصر در عرصه نقد ادبی است‪ .‬این کتاب به منظور پاسخ به‬ ‫پرسشی مبرم در حوزه مطالعات ادبی در کشور ای ران نوشته‬ ‫شده اســت؛ چگونه از منظر یک منتقد ادبی یا پژوهشگر‬ ‫ادبیات‪ ،‬رمان بخوانیم؟ پاسخی که نویسنده تالش کرده از‬ ‫راه بحث های نظری و نقد عملی رمان های شاخص به این‬ ‫ابوتراب خسروی از نویسندگان ادبیات‬ ‫پس ت مدرن است که اثارش به سبب شیوه‬ ‫روایی خاص‪ ،‬استفاده از فضاهای سوررئال و‬ ‫تسلط بر ادبیات کهن مورد توجه منتقدان‬ ‫و عالقه مندان کتاب بوده است‪ .‬او تاکنون‬ ‫اســفار کاتبان‪ ،‬اواز پ ر جبرئیل و‪ ...‬را منتشر‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫نوشــته های خســروی بوی رویا و‬ ‫اسطوره م ی دهد‪ ،‬اثار او انسان را به درنگ‪،‬‬ ‫اندیشــیدن و اســتغ راق در واژه ها دعوت‬ ‫م ی کند‪ .‬موضوعاتی مثل هســتی‪ ،‬مرگ‪،‬‬ ‫عشق و انسان با استحاله های پ ی در پی در‬ ‫اثار او وجود دارند‪.‬‬ ‫ملکان عذاب‪ ،‬با روایت زکریا شــرف‬ ‫از کودک ی اش اغاز م ی شــود‪ .‬کودکی زکریا‬ ‫در عمارت های اربابی گذشــته است؛ عمارت هایی که مادر‬ ‫زکریا انها را از شوه رانش که همگی خان و خان زاده بوده اند‬ ‫به ارث برده است‪ .‬مادر‪ ،‬عروس هزاردامادی است که هر خان‬ ‫که م ی میرد خان بعدی به خواستگاری اش م ی اید و بخشی‬ ‫از امالکش مال مادر م ی شــود‪ .‬زکریا اما فرزند هیچ کدام از‬ ‫این خان ها نیست‪.‬‬ ‫او فرزند اولین شوهر مادر است که خان نبوده‪ ،‬بلکه‬ ‫ژاندارم قلدری بوده که مادر را ب رای مدت کوتاهی به عقد خود‬ ‫دراورده و بعد هم طالق داده و رفته است‪ .‬یک روایت‪ ،‬روایت‬ ‫زکریاســت‪ ،‬روایت دیگری که به مــوازات این روایت پیش‬ ‫م ی رود؛ روایت پسر زکریا و عشق ناکام اوست‪ .‬عشقی که به‬ ‫نوعی با ماجرای زکریا و دوســت نزدیک او ‪ -‬محمد مجد ‪-‬‬ ‫گره خورده و از این طریق‪ ،‬با وقایع کودتای ‪28‬مرداد‪ .‬این دو‬ ‫روایت‪ ،‬اما هرکدام روایت های دیگری را هم در دل خود دارند‪.‬‬ ‫زکریا‪ ،‬هم روایت خــود را دارد و هم راوی مکتوبات صوفیانه‬ ‫پدر است و پسر زکریا نیز‪ ،‬هم راوی مکتوبات زکریاست و هم‬ ‫راوی ماجرای خود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫سفر برگذشتنى شرح سفر دکتر توکلى صابرى در سال‬ ‫‪ ١٣٨٢‬به مناسبت هزارمین سالگرد تولد ناصرخسرو است‪.‬‬ ‫دکتر توکلى صابرى ب راى اولین بار مســیر سفر ناصرخسرو‬ ‫را به تدریج طى هفت ســال رفته و از روســتاها‪ ،‬شهرها و‬ ‫کشورهایى که ناصرخســرو گذر کرده و از مزارها‪ ،‬مساجد‪،‬‬ ‫کلیساها‪ ،‬کاخ ها‪ ،‬قلع ه ها‪ ،‬دژها و زیارتگاه هایى که ناصرخسرو‬ ‫بازدید کرده‪ ،‬عکس و فیلم گرفته و گــزارش خود را از این‬ ‫دیدارها نوشته است‪ .‬ســفرنامه نتیجه یادداشت هاى روزانه‬ ‫اه با شین‬ ‫دیدار‬ ‫هفتمین دوره از جایزه ادبــی جالل ال احمد در حالی‬ ‫برگزیدگان خود را شناخت که زمزمه ای مبنی بر بی ن المللی‬ ‫شدن ان به گوش رســید‪ .‬در این ایین برگزیدگان هفتمین‬ ‫جایزه ادبی جالل ال احمد معرفی شدند و ب ر خالف دوره های‬ ‫قبل که داوران معموال اثــری را به عنــوان برگزیده اعالم‬ ‫نم ی کردند‪ ،‬در همه بخش ها جز داســتان کوتاه برگزیدگان‬ ‫‪ 110‬ســکه طال را از ان خود کردند‪ .‬البته در بخش داستان‬ ‫کوتاه هم از یک نویسنده قدردانی شد‪.‬پیش از این مراسم در‬ ‫برخی از رسانه ها از چیدمان داوران جشنواره جالل انتقادهای‬ ‫شدیدی شده بود‪.‬‬ ‫یکی از زیباترین قسمت های مراســم زمانی بود که‬ ‫محمدکاظم مزینانی به عنوان برگزیــده بخش رمان جایزه‬ ‫سال جالل ال احمد معرفی شــد و این نویسنده جایزه را به‬ ‫همســرش تقدیم کرد‪ .‬مزینانی پس از اینکه جایزه اش را از‬ ‫دستان سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر دریافت کرد‬ ‫همسرش را روی صحنه فراخواند که پس از حضور وی جایزه‬ ‫را به همسرش تقدیم کرده و ب ر دستان او بوسه زد‪ .‬به بهانه‬ ‫اعالم نام برندگان این جایزه بــه معرفی کتاب های برگزیده‬ ‫م ی پردازیم‪.‬‬ ‫ناصرخسرو هنگام سفر است‪ .‬وى هنگام سفر انچه را مى دیده‬ ‫و مى شنیده است‪ ،‬همانند یک گزارشگر امروزى‪ ،‬بر کاغذى‬ ‫مى نوشته و قصد عمده او ثبت وقایع و رویدادها و مشاهدات‬ ‫خود ب راى هموطنانش بوده است‪.‬‬ ‫توکلى صابرى پس از هزار ســال گزارشى از این سفر‬ ‫در این مسیر را مى دهد و نشــان مى دهد که جهان در این‬ ‫هزاره چه دگرگونى هایى پیدا کرده و مردمان چگونه زندگى‬ ‫مى کنند؛ از انچه ناصرخسرو دید چه چیزهایى بر جاى مانده‬ ‫و چه چیزهایى از بین رفته و چــه چیزهاى نوین دیگرى به‬ ‫جاى انها امده است‪.‬‬ ‫پرسش بدهد‪ ،‬اینگونه خالصه م ی شود که نقد رمان بدون‬ ‫برخورداری از ذهنیتی معطوف به پرسشــگری و گفت وگو‬ ‫امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫گنج مقدس‬ ‫نگاهی به چند قران قدیمی‬ ‫قدیم ی ترین نسخه قران کدام است؟ ضرورت نگارش‬ ‫قران کریم در زمان حیات پیامبر اسالم(ص) روشن بود‪ ،‬زی را‬ ‫اعتماد بر حفظ قران در حافظه ها نم ی توانســت اطمینان‬ ‫خاطر در مورد صیانت قران را فراهم سازد‪ .‬از این رو‪ ،‬حضرت‬ ‫پیامبر به جهت اهتمام خاص به قران ب رای نوشــتن وحی‪،‬‬ ‫انان را که نوشتن م ی دانســتند برگزید تا با دقت به ثبت و‬ ‫ضبط ایات اقــدام کنند و هر وقت که ایه ای نازل م ی شــد‬ ‫و پیغمبر اســام ان را بر اصحاب فرو م ی خواند از صحابه‬ ‫کســانی که خط داشــتند و کتابت م ی دانســتند ایه را بر‬ ‫اســتخوان‪ ،‬چوب‪ ،‬برگ خرما و چیزهــای معمول ان زمان‬ ‫م ی نوشتند‪ .‬این گروه «ک ّتاب وحی» نامیده م ی شدند‪ .‬عده ای‬ ‫هم انها را حفظ م ی کردند‪ .‬پیغمبر اسالم نیز به اموزش این‬ ‫خط و کتاب به مسلمین عالقه زیادی داشته اند‪ .‬چنانکه در‬ ‫جنگ بدر که عده ای از قریش به اسارت مسلمین در امده اند‬ ‫پیامبر اسالم شرط ازادی انها را تعلیم خط و کتابت به عوض‬ ‫هدیه به مسلمین قرار دادند‪.‬‬ ‫عل ی بن ابی طالب(ع) و زید بن ثابت و «ابی ابن کعب»‬ ‫به خاطر مالزمت مداوم با پیامبر اسالم دارای مقامی برجسته‬ ‫در امر نگارش وحی و احاطه بر ایات قران بودند‪ .‬نسخه های‬ ‫قدیم ی ترین کتاب اســمانی عالوه بر انکه از نظر معنوی‬ ‫ارزشی غیر قابل وصف دارند‪ ،‬از نظر مادی هم بسیار ارزشمند‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫نسخه هایی از این کتاب اسمانی در گوشه و کنار جهان‬ ‫وجود دارد که گفته م ی شود مربوط به همان سده های ابتدایی‬ ‫پس از رحلت پیامبر اکرم (س) است‪ .‬این قران ها اکثرا به خط‬ ‫کوفی نوشته شده اند و خیلی از انها از نظر سالمت‪ ،‬با وجود‬ ‫گذشت سال ها در شکل مناسبی قرار دارند‪ .‬نگاهی داریم به‬ ‫چند نسخه خیلی قدیمی قران که در موزه های کشورهای‬ ‫مختلف مثل یک گنج م ی درخشند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫قران دانشگاه توبینگن‬ ‫کارشناسان پی برده اند قرانی که در کتابخانه دانشگاه‬ ‫توبینگن نگهداری م ی شود‪ ،‬بسیار قدیم ی و به احتمال قوی‬ ‫قدیم ی ترین قران موجود است‪ .‬انها پس از مطالعه سه برگ‬ ‫ی به این نتیجه رسیده اند که تاریخ نگارش ان به‬ ‫از قران قدیم ‬ ‫قرن هفتم میالدی یا سراغاز اسالم برم ی گردد‪ .‬قران یادشده‬ ‫از ‪ ۱۵۰‬ســال پیش در خزانه کتابخانه دانشــگاه توبینگن‬ ‫نگهداری م ی شود‪ ،‬اما تاکنون کســی به قدمت و اهمیت‬ ‫ان پی نبرده بود‪ .‬نسخه شناسان با استفاده از تکنی ک های‬ ‫تازه دریافته اند که قران مزبور به احتمال باالی ‪ ۹۵‬درصد‪ ،‬در‬ ‫سال های ‪ ۶۴۹‬تا ‪ ۶۷۵‬میالدی تحریر شده است‪ .‬یعنی تنها‬ ‫‪ ۲۰‬تا ‪ ۴۰‬سال پس از وفات حضرت محمد(ص)‪.‬‬ ‫متن روی پوســتی محکم و مرغوب نوشته شده که‬ ‫توانســته صدها ســال دوام بیاورد‪ .‬دست نوشته قسمت‬ ‫پیوســته و بزرگی از کتاب مقدس مسلمانان را در بر دارد‪ :‬از‬ ‫ایه ‪ ۳۷‬سوره هفدهم تا ایه ‪ ۵۷‬سوره سی و ششم‪ .‬اوراق قران‬ ‫یادشده به خط کوفی است که یکی از قدیم ی ترین خط ها‬ ‫در زبان عربی به شمار م ی رود‪ .‬متن یادشده به یکی از انواع‬ ‫قدیم ی تر این خط که به «حجازی» معروف اســت‪ ،‬نوشته‬ ‫شده‪ .‬قران یادشده در سال ‪ ۱۸۶۴‬در خاورمیانه خریداری و به‬ ‫المان منتقل شــد و از ان موقع در مخزن کتاب های خطی‬ ‫کتابخانه توبینگن نگه داری م ی شود‪.‬‬ ‫قران سمرقند‬ ‫نسخه خطی قران کریم سمرقند «مصحف عثمانی»‪،‬‬ ‫«قرائت عثمانی»‪« ،‬مصحف ســمرقند»‪« ،‬قران تاشکند»‬ ‫نامیده م ی شود و این نسخه خطی قرانی که به خلیفه سوم‬ ‫عثمان بن عفان منسوب است‪ ،‬از قدیم ی ترین نسخه های‬ ‫قران به شــمار م ی اید که به خط کوفی نگاشته شده است‪.‬‬ ‫ازمایش های کربونی که در هلند روی این قران انجام شده‬ ‫است‪ ،‬نشان م ی دهد قران مذکور به قرن دوم هجری یا قرن‬ ‫هشتم و نهم میالدی بازم ی گردد‪.‬‬ ‫پیش از پیوستن اســیای میانه به روسیه‪ ،‬این نسخه‬ ‫خطی در مدرســه حاج احرار سمرقند نگهداری م ی شد‪ .‬این‬ ‫نسخه قرانی از بغداد به سمرقند رسید و امروز در کتابخانه‬ ‫مسجد تلیا در تاشکند ازبکستان نگهداری م ی شود‪ .‬این قران‬ ‫نفیس در صندوق مخصوصی نگهداری م ی شود که در دیوار‬ ‫یک اتاق کوچک جا سازی شــده و یک طرف ان شیشه ای‬ ‫است‪ .‬حدود یک سوم نسخه اصلی یعنی‪ ۲۵۰‬صفحه قران‬ ‫منســوب به عثمان باقی مانده که به خط برجسته عربی‬ ‫است‪.‬این قران روی پوست اهو در حجاز در ع ربستان سعودی‬ ‫نوشته شده بناب راین نوشته ها به خط حجازی است که به خط‬ ‫کوفی نزدیک است‪.‬‬ ‫قران منسوب به امام حسن (ع)‬ ‫مصحف شــریفی که منسوب به دســتخط مبارک‬ ‫دومین امام شیعیان در گنجینه قران و نفایس استان قدس‬ ‫رضوی نگهداری م ی شود‪ ،‬شــامل سوره های یس تا جاثیه‪،‬‬ ‫یعنی از جزء ‪ 23‬تا جزء ‪ 25‬اســت و در ‪ 122‬ورق پوست اهو‬ ‫در ابعاد ‪ 5/16‬در ‪ 5/11‬سانت ی متر و به خط کوفی ‪ 7‬سطری‬ ‫کتابت شده است‪.‬‬ ‫در صفحه نخست این مصحف ارزشمند‪ ،‬وقفنامه شاه‬ ‫عباس اول صفوی به خط و امضای شیخ بهایی و در صفحه‬ ‫اخر ان‪ ،‬ترقیمه «کتبه حسن بن علی ابن ابیطالب فی سنه‬ ‫احدی اربعین» مشاهده م ی شــود‪ .‬این قران در سال ‪1008‬‬ ‫هجری قمری به استان قدس رضوی وقف شد‪.‬‬ ‫ابتدای این قران با ایه ‪ 27‬ســوره یس (بماغف رلی ربّی‬ ‫وجعلنی من المکرمین) اغاز شده و در انتها با ایه ‪ 45‬از سوره‬ ‫فصلت (و انّهم لفی شک منه مریب) به انجام رسیده است‪.‬‬ ‫قران قدس‬ ‫قران قدس نسخه ای است از ترجمه فارسی قران که‬ ‫گفته م ی شود کهن ترین ترجمه قران به فارسی است‪ .‬این‬ ‫قران در سال ‪ ۱۳۴۵‬در موزه اســتان قدس شناسایی و نظر‬ ‫کارشناسان را جلب کرد و معلوم شد ترجمه بسیار ارزشمند‬ ‫تاریخی است‪ .‬احتمال داده شده که ترجمه قران قدس بین‬ ‫سال های ‪ ۲۵۰‬تا ‪ ۳۵۰‬هـ‪ .‬ق صورت گرفته باشد‪ .‬مترجم این‬ ‫اثر ناشناخته است‪ .‬اندکی از اغاز این ترجمه (از ابتدای قران تا‬ ‫ایه ‪ 213‬سوره بقره) و اندکی از انتهای ان (تع دادی از سوره های‬ ‫کوچک قران) افتاده است‪.‬‬ ‫به گفته دکتر على رواقی که این قران به کوشش ایشان‬ ‫منتشر شده است «ترجمه قران قدس‪ ،‬نمونه اى روشن از یک‬ ‫ ترجمه بسیار دقیق و اگاهانه از قران است و از نظر تاریخ زبان‬ ‫نیز از ارزش هاى ویژه و کم مانندى بهره ور است‪ ».‬اهمیت ان‬ ‫در این است که مشخص شد قدیم ی ترین ترجمه فارسی از‬ ‫قران است که تا کنون باقی ماند ه است‪ .‬خط ان کوفی است‬ ‫اما با جوهر رنگی اع راب گذاری شد ه است‪ ،‬اع راب گذاری روی‬ ‫خط کوفی (حیره ای) خود بر اهمیت این اثر م ی افزاید اما از‬ ‫همه مهمتر اینکه د ر ترجمه فارسی ان واژگان بسیار زیادی از‬ ‫زبان پهلوی وجود دارد و حتی بدیه ی ترین واژگان ع ربی مانند‬ ‫کافر و مومن نیز به صورت کژ اندیشــان و باور داران ترجمه‬ ‫شده است که نشان م ی دهد در زمان ترجمه این قران مردم‬ ‫هنوز با بدیه ی ترین واژگان ع ربی اشنا نبوده اند‪.‬‬ ‫قران مصر‬ ‫یکی از قدیم ی‪‎‬ترین نســخ قران جهان اســام در‬ ‫جعب ه‪‎‬ای مخصوص و با شــرایطی اب‪ ‎‬و هوایی خاص در‬ ‫مرکز نسخه‪‎‬های خطی سیده زینب (س) در قاهره نگهداری‬ ‫م ی ‪‎‬شود‪ .‬این قران با ‪ ۸۰‬کیلوگرم وزن و ‪ ۱۰۸۷‬برگ در مرکز‬ ‫نســخه‪‎‬های خطی ســیده زینب (س) در قاهره نگهداری‬ ‫م ی ‪‎‬شود‪ .‬گفتنی اســت که این قران ارزشمند در جعب ه‪‎‬ای‬ ‫ی‪‎‬شود‬ ‫ب و هوایی خاص نگهداری م ‬ ‫مخصوص و با شرایطی ا ‪‎‬‬ ‫و عموم اجازه بازدید از ان را ندارند‪.‬‬ ‫من و کتاب‬ ‫شام برفی‬ ‫رمانی با موضوع سوریه‬ ‫انتشارات ملک اعظم به زودی چاپ چهارم رمان «شام برفی » که به موضوع سوریه‬ ‫و اغتشاشات سال های اخیر در این کشور پرداخته اســت را روانه بازار نشر م ی کند‪ .‬رمان‬ ‫«شام برفی» نوشته محمد محمودی نورابادی است که ب رای اولی ن بار به موضوع سوریه‬ ‫و اغتشاشات سال های اخیر در این کشور م ی پردازد‪ .‬این اثر توسط انتشارات ملک اعظم‬ ‫منتشر شده است‪.‬‬ ‫محوریت کتاب بر پایه مستندات و خاط رات جمعی از زائران ای رانی به این کشور است؛‬ ‫زائرانی که ‪ 159‬روز در اسارت نیروهای ارتش ازاد در سوریه بودند‪ 48 .‬ای رانی در سال ‪ 91‬به‬ ‫قصد زیارت حرم مطهر حضرت زینب(س) به ســوریه مسافرت کرده بودند که به محض‬ ‫ورود به خاک این کشور توسط نیروهای تروریستی در سوریه ربوده شده و پس از ‪ 159‬روز‬ ‫به خاک خود باز م ی گردند‪.‬‬ ‫محمودی نورابادی ب رای نگارش این رمان پای خاط رات و روایات زائران از دیده ها و‬ ‫شنیده هایشان در این مدت نشسته اســت‪ ،‬از این جهت رمان را م ی توان تصویری واقعی‬ ‫و مستند از اوضاع این روزهای سوریه و تعصب و کوردلی جماعتی دانست که به نام دین‪،‬‬ ‫به خون و خاک مسلمین تعرض م ی کنند‪ .‬تاکنون سه چاپ از رمان «شام برفی» در ای ران‬ ‫عرضه شده است که با استقبال قابل توجه مخاطبان ای رانی روبه رو شده است‪ ،‬همچنین‬ ‫بنا به گفته ناشر ‪ ،‬مخاطبانی از کشورهای ع ربی همواره در جس ت وجوی ترجمه ع ربی این‬ ‫ب بوده اند که به دلیل نبود حمایت تاکنون ترجمه ع ربی ان منتشر نشده است‪.‬‬ ‫کتا ‬ ‫جنگ پا برهنه‬ ‫کتابی که به چاپ پانزدهم رسید‬ ‫کتاب «جنگ پا برهنه» از ســوی انتشارات سوره مهر‬ ‫ب رای پانزدهمی ن بار منتشــر و روانه بازار کتاب شــد‪ .‬کتاب‬ ‫«جنگ پا برهنه» نوشــته رحیم مخدوم ی شامل ‪ ۲۴‬خاطره‬ ‫راوی از مقاطع مختلف جنگ از جمله عملیات های والفجر‬ ‫‪ ۸‬و کربالی ‪ ۵‬است که با محوریت بیان دشواری های زندگی‬ ‫رزمندگان در دوران دفاع مقدس بیان شــده اســت‪« .‬جنگ‬ ‫پا برهنه » پرده ای از تالش مردمانی است که بدون چشمداشت‬ ‫به نعمات مادی حتی با پای برهنه حاضر شدند در گرما و سرما‬ ‫از جان خود بگذرند؛ ادم های عادی ای کــه همه انها روزی‬ ‫بیانات مقام معظم رهبری درباره کتاب‬ ‫«من و کتاب»‪ ،‬دربردارنده بیانات مقام معظم رهبــری درباره موضوعات مختلف‬ ‫مرتبط با کتاب است که در ‪ 128‬صفحه شــامل شش فصل تدوین شده است‪ .‬در فصل‬ ‫نخست‪ ،‬این کتاب به «اهمیت کتاب و کتابخوانی» م ی پردازد و در ادامه فصل دوم «من‬ ‫و کتاب»‪ ،‬شــامل نظ رات رهبر انقالب درباره کتاب هایی که تاکنــون مطالعه کرده اند‪،‬‬ ‫اختصاص دارد‪ .‬همچنین در این بخش‪ ،‬توصی ه های ایشــان دربــاره برخی از اثار ب رای‬ ‫مطالعه نیز ارائه م ی شود‪.‬‬ ‫فصل ســوم کتاب به «نقد وضع موجود» اختصاص دارد که در بخش هایی از این‬ ‫اثر م ی خوانیم‪« :‬اگر تعداد کتاب زیاد شــد‪ ،‬اگر عنوان کتاب زیاد شد‪ ،‬اگر کتاب در همه‬ ‫موضوعات مورد نیاز بود‪ ،‬اگر مردم توانستند سوال ها و استفهام هایشان را در کتاب بیابند‬ ‫و به کتاب مراجعه کنند‪ ،‬یک عالم دیگر و ماجرای دیگری خواهد شد‪».‬‬ ‫«چه باید کرد؟»‪« ،‬دســت نوشته ها» و «دســت خط» عناوین دیگر این کتاب را‬ ‫تشــکیل م ی دهد‪ .‬در بخش هایی از فصل چهارم این اثــر م ی خوانیم‪« :‬من حوادثی را‬ ‫به چشم خودم دیده ام که شاید چشم مادی نتوانســته انها را درک کند؛ اما بعد که شما‬ ‫هنرمندان انها را به نگارش درم ی اورید‪ ،‬یا در قالب نمایش نشــان م ی دهید و یا به زبان‬ ‫قصه بیان م ی کنید‪ ،‬من ان حوادث را که بازبینی م ی کنم‪ ،‬م ی بینم عجب حوادثی بوده‬ ‫است؛ تازه شــروع به فهمیدن ان م ی کنم‪ .‬بناب راین به نظر من‪ ،‬نقش هنرمند مسلمان‪،‬‬ ‫نقش فوق العاده برجسته ای است‪».‬‬ ‫مثل ما ارزوها در سر داشتند‪« .‬جنگ پا برهنه ها» دربردارنده‬ ‫‪ 24‬خاطره از نویسنده اســت که تالش کرده با پرداختن به‬ ‫الیه های زیرین جنگ و رزمنده ها‪ ،‬به عنوان شخصیت اصلی‬ ‫جبهه ها‪ ،‬نگاهی متفاوت و جدیدتــر در خاط رات این حوزه‬ ‫داشته باشد؛ به طوری که حوادث در حاشیه دیده م ی شود و این‬ ‫شخصی ت ها هستند که مرکز اصلی روایت را شکل م ی دهند‪.‬‬ ‫«نیایش»‪« ،‬بلدوزر ها»‪« ،‬یک مومــن‪ ،‬یک گردان»‪،‬‬ ‫«خط»‪« ،‬بــا حــال»‪« ،‬و مارمیــت»‪« ،‬ابوطیــاره»‪« ،‬باز‬ ‫ایســتاده ایم»‪« ،‬پا برهنه»‪« ،‬من ب رای دیگران»‪« ،‬شهادت‬ ‫خورشید» و «جمال خورشید» از عناوین فصل های این کتاب‬ ‫اســت‪ .‬مخدوم ی در نقل خاط رات‪ ،‬روایت خطی را انتخاب‬ ‫کرده‪ ،‬اما گاه نیز بنا بر ضرروت زمان یا مکان این خط را به هم‬ ‫م ی ریزد‪ .‬توانایی او در نویسندگی نیز بر نثر کتاب اثر گذاشته‬ ‫و شیرین تر کرده است‪ .‬این کتاب را به نوعی باید هم داستان‬ ‫بلند گفت و هم ســفرنامه ای به مناطق جنگی دانست‪ .‬در‬ ‫این اثر‪ ،‬مخدومی هر از گاهی بــا توصیفات خود‪ ،‬خواننده را‬ ‫شیفته حال و هوای جبهه ها م ی کند و از سیر داستان خارج و‬ ‫به توصیف پی رامون خود م ی پردازد‪ .‬این در حالی است که نه‬ ‫تنها رشته کالم از دست نم ی رود‪ ،‬بلکه ب رای نسل جوانی که‬ ‫با فضای جنگ اشنا نیست‪ ،‬بیشتر جذاب است‪.‬مخدوم ی در‬ ‫فصل سوم کتاب‪ ،‬محیط الوده شهر را از دید رزمنده ای که تازه‬ ‫از خط برگشته‪ ،‬طوری توصیف م ی کند که انسان از اینکه در‬ ‫چنین فضایی زندگی کرده‪ ،‬احساس خس ران م ی کند‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در تاریــخ ‪ ،1370/12/9‬درباره این‬ ‫کتاب نوشتند‪« :‬این انعکاسی از رنج های مردم پابرهنه است‬ ‫که به خصوص در مقایســه با فداکاری همین مردم‪ ،‬بسی‬ ‫جانکاه و تلخ و ناپذیرفتنی م ی نماید‪ ...‬و وقتی روح لطیف و‬ ‫حساسی منظره این هر دو را به چشم دیده بلکه با ان زیسته‬ ‫باشــد‪ ،‬با زبانی به همان تلخی ان را روایت م ی کند‪ ...‬و البته‬ ‫توسن خیال اهل هنر همیشه و در همه میدان ها از واقعیت‬ ‫پیشی م ی گیرد‪ ...‬در روایت های دیگر از همین جبهه و همان‬ ‫خط و در مقابله با دشــمن‪ ،‬چیزی از همه برجسته تر است و‬ ‫شیرین تر و ان تواضع و چندان ندیدن کار خود در مقابل کار‬ ‫دیگرانی که‪ ،‬باری‪ ،‬انان نیز در جبهه هایی دیگر‪ ،‬اما باز در ب رابر‬ ‫همان دشمن و به عشــق همان خدا‪ ،‬تالشی کرده و عرقی‬ ‫ریخته اند؛ اگرچه خطر در همه میدان ها یکسان نیست‪ ...‬و‬ ‫همه کســانی را که فیض ان جبهه را نبرده اند‪ ،‬اهل دنیا و‬ ‫دلبسته به تعلقات ان ندانستن‪ ،‬و زحمت و مرارتی را که خود‬ ‫ب رای خدا برده اند بر ســر دیگران خرد نکردن‪ ...‬و این صفت‬ ‫پاکان و پارسایان است‪ »...‬رحیم مخدومی نویسنده «جنگ‬ ‫پا برهنه» در مــورد تقریظ رهبر انقالب بــر این کتاب گفته‬ ‫است‪« :‬این اتفاق خیلی غیرمنتظره بود‪ .‬االن وقتی که فرد به‬ ‫نوشتن شروع م ی کند م ی داند یکی از خوانندگان پر و پا قرص‬ ‫اثر‪ ،‬حضرت اقا هستند‪ .‬فرد م ی داند که ایشان نسبت به این‬ ‫امر اهتمام دارند و این فضا را دنبال و تشویق م ی کند‪ .‬به تبع‬ ‫همین هم خیلی از نهادهای دیگر نگاه مثبت به ادبیات دفاع‬ ‫مقدس دارند و در توزیع و نشر کمک م ی کنند و نویسنده دفاع‬ ‫مقدس جایگاهی ب رای خودش کسب کرده است‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫دیدار‬ ‫اقتصاد‬ ‫شگفت انگیز‬ ‫روسیه‬ ‫از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫جنگ المان‬ ‫و روسیه‬ ‫سوژه‬ ‫اشپیگل‬ ‫تایم به نوابغ‬ ‫پرداخته‬ ‫است‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫اتاق عمل‬ ‫اخرین اخبار از سریال مهران مدیری‬ ‫ســریال «اتاق عمل» به کارگردانــی مه ران مدیری‬ ‫و تهی ه کنندگی حمیدرضــا مهدوی از مهر مــاه در منزل‬ ‫مه ران غفوریان کلید خورد‪ .‬این مجموعه بنا به گفته مدیر‬ ‫شبکه ته ران‪ ،‬قرار اســت از دی ماه امسال از شبکه ته ران‬ ‫به روی انتن برود‪ .‬ســیامک انصاری ‪ ،‬سپند امیرسلیمان ی ‪،‬‬ ‫علی اوجی‪ ،‬لیال ای ران ی ‪ ،‬پوریا ای رائ ی ‪ ،‬شــراره ارمغان ی ‪ ،‬تینا‬ ‫اسدی ‪ ،‬بهناز توسل ی ‪ ،‬فرزانه تفرش ی ‪ ،‬فالمک جنیدی ‪ ،‬جوانه‬ ‫دلشاد ‪ ،‬ســی د جواد رضویان‪ ،‬اذین رئوف ‪ ،‬ســحر ذکریا ‪ ،‬نادر‬ ‫سلیمان ی ‪ ،‬ماندانا سوری ‪ ،‬شادان شهیدی ‪ ،‬یوسف صیادی ‪،‬‬ ‫الیکا عبدالرزاق ی ‪ ،‬گلناز عباســی ‪ ،‬مهــران غفوریان ‪ ،‬رضا‬ ‫فی ض نوروزی ‪ ،‬نیما فالح ‪ ،‬شبنم فرشادجو‪ ،‬عارف لرستان ی ‪،‬‬ ‫علی لک پوریــان ‪ ،‬مه ران مدیری ‪ ،‬دریا مرادی دشــت ‪ ،‬رضا‬ ‫نی ک خواه ‪ ،‬رامین ناصر نصی ر ‪ ،‬سام نوروزی ‪ ،‬سحر ولدبیگ ی ‪،‬‬ ‫محمدرضا هدایت ی ‪ ،‬فاطمه هاشــمی و ســاعد هدایتی از‬ ‫بازیگران سریال طنز «اتاق عمل» هستند‪ .‬سیامک انصاری‪،‬‬ ‫شبنم فرشادجو‪ ،‬مه ران غفوریان‪ ،‬سحر ذکریا‪ ،‬جواد رضویان‪،‬‬ ‫محمدرضا هدایتی و علی اوجی پزشــکان سریال مه ران‬ ‫مدیری در طنز «اتاق عمل» هستند‪ .‬این بازیگران در نقش‬ ‫پزشک مقابل دوربین سریال مه ران مدیری رفته اند‪.‬‬ ‫بازیگر مقابل انصاری‪ ،‬فرشادجو اســت و غفوریان و‬ ‫ذکریا بازیگرانی هستند که مقابل هم بازی م ی کنند‪ .‬جواد‬ ‫رضویان و هدایتی هم دو بازیگری هســتند که در کنار هم‬ ‫مقابل دوربین م ی روند و علی اوجی هم بازیگری است که‬ ‫نقش مقابل مه ران مدیری را بازی م ی کند‪ .‬سریال طنز «اتاق‬ ‫عمل»‪ ،‬پزشــکانی را به تصویر م ی کشد که اتفاقی پزشک‬ ‫شده اند و در اصل نباید در این حرفه مشغول کار م ی شدند‪.‬‬ ‫داستان این سریال درباره اتفاقاتی است که در یک بیمارستان‬ ‫رخ م ی دهد و ب رای سرعت بخشیدن به روند تولید‪ ،‬این سریال‬ ‫با پنج دوربین ثابت و یک دوربین متحرک ضبط م ی شود‪.‬‬ ‫بینندگان در این ســریال با حضور شخصی ت های پزشک‪،‬‬ ‫بیمار‪ ،‬پرستار و‪ ...‬شاهد موقعی ت های طنزی خواهند بود که‬ ‫در بیمارستان رخ م ی دهد‪ .‬مه ران مدیری‪ ،‬کارگردان مجموعه‬ ‫طنز «اتاق عمل» پیش از ایــن در خصوص این مجموعه‬ ‫گفته بود‪« :‬طنز و کمــدی در ذات خود ماهیت ویژه ای دارد‬ ‫و تعبیرهای متفاوتی از ان برداشــت م ی شــود‪ .‬در نگارش‬ ‫مجموعه طنــز «اتاق عمل» ما در خلق شــخصی ت های‬ ‫داستان این مجموعه ســعی کردیم تا با ظ رافت و مهارت‬ ‫نیل در خون‬ ‫سریالی در مورد مصر‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ســریال «نیل در خون» از اول اذرماه هر هفته از شبکه افق سیما پخش م ی شود‪.‬‬ ‫مصر کشوری است با قدمتی چندین هزار ســاله‪ ،‬زمانی که اقوامی غیر از اع راب در انجا‬ ‫سکونت داشــتند و امروز اه رام بزرگ و کوچکی که در صحرای مصر دیده م ی شود یادگار‬ ‫انهاست‪ .‬پس از استق رار اع راب در این سرزمین‪ ،‬تحوالت مختلفی در مصر به وقوع پیوست‬ ‫و مردم این سامان‪ ،‬روزهای تاریک و روشن فراوانی را تجربه کردند که یکی از انها مربوط‬ ‫به درگیری هایشان با فرانسه است‪.‬‬ ‫ســریال تاریخی «نیل در خون» به جریان حمله ناپلئون به مصر و مجاهدت ها و‬ ‫مقاومت های مردم این سرزمین در ب رابر اشغال کشورشان به دست استعمارگران فرانسوی‬ ‫م ی پردازد‪ .‬این سریال تولید سال ‪ 2012‬مصر به تهی ه کنندگی هالل ارناووط و کارگردانی‬ ‫شوقی الماجردی است و بازیگرانی همچون لیلی علوی‪ ،‬شریف سالمت و فرح یوسف در‬ ‫ان به ایفای نقش م ی پردازند‪ .‬سریال «نیل در خون» در ‪ 30‬قسمت هر هفته شنبه‪ ،‬دوشنبه‬ ‫و چهارشنبه ساعت ‪ 20‬از شبکه افق سیما پخش م ی شود‪ .‬همچنین این سریال ساعت ‪18‬‬ ‫روزهای یکشنبه‪ ،‬سه شنبه و پنجشنبه هر هفته نیز تکرار خواهد شد‪.‬‬ ‫رنگ شک‬ ‫سریال عرب نیا اماده پخش شد‬ ‫با پایان مراحل فنی مین ی سریال «رنگ شک» نسخه نهایی این مجموعه تحویل‬ ‫سیمافیلم شد‪ .‬تدوین مجموعه توسط فریبرز عرب نیا و علیرضا فرساد انجام شد و بابک‬ ‫میرزاخانی نیز ب رای ان موسیقی ساخت‪« .‬رنگ شک» در ‪ 7‬قسمت ‪ 45‬دقیقه ای تحویل‬ ‫سیمافیلم شده است‪ .‬مجموعه تلویزیونی رنگ شک از هشتم اذر هر شب ساعت ‪ 20:45‬و‬ ‫باز پخش روز بعد ساعت ‪ 14:30‬از شبکه سه سیما پخش م ی شود‪.‬‬ ‫لزاده‪ ،‬معصومه‬ ‫این ســریال با حضور فریبر عرب نیا‪ ،‬ارش مجیدی‪ ،‬شــهرزاد کما ‬ ‫اقاجانی‪ ،‬رضا امامی‪ ،‬حمیدرضا هدایتی‪ ،‬امیر مولــوی‪ ،‬رضا نوری‪ ،‬پیام الریان‪ ،‬هدایت اهلل‬ ‫سجادی‪ ،‬محمدرضا شیرخانلو و با حضور شاهرخ فروتنیان‪ ،‬عمار تفتی و شه رام عب دلی تولید‬ ‫شده است‪ .‬فیلمنامه این اثر را فریبرز عرب نیا نوشته که داستان یک افسر نیروی انتظامی‬ ‫ را روایت م ی کند ماموریت م ی یابد تا وارد یک باند بسیار مخوف مواد مخدر شود و به دلیل‬ ‫فوق سری بودن عملیات تنها یکی از فرماندهان مافوق او از این ماموریت مطلع است و در‬ ‫این راه با مشکالت متعددی مواجه م ی شود‪ .‬این سریال در ته ران و بوشهر مقابل دوربین‬ ‫رفت‪« .‬رنگ شک» در گروه سریال های تلویزیونی سیمافیلم تولید م ی شود‪.‬‬ ‫تصویربرداری ســریال «تعبیر وارونه یک رویا» به کارگردانی فریدون‬ ‫جی رانی در ارمنســتان ادامه دارد و احتماال اواســط اذر ماه گــروه به ته ران‬ ‫بازگردند‪.‬گروه تولید این ســریال در حال حاضر در ارمنستان به سر م ی برند‬ ‫و سکان س های اصلی «تعبیر وارونه یک رویا» را با اضافه شدن بیش از پنج‬ ‫بازیگر خارجی ضبط م ی کنند‪ .‬امیر جعفری نقش اصلی سریال یعنی مامور‬ ‫تولید در ارمنستان امنیتی ای رانی را بازی م ی کند و داریوش ارجمند نیز نقش یک کارشــناس‬ ‫ادامه دارد امنیتی و به نوعی مافوق جعفری را به عهده دارد‪ .‬پانته ا به رام و فرهاد قائمیان‬ ‫تعبیر وارونه‬ ‫یک رویا‬ ‫خاصی موضوعات را مطرح کنیم تا حساسیت ایجاد نشود‪.‬‬ ‫چهــار شــخصیت اصلــی داســتان ما پزشــکان‬ ‫این بیمارستان هســتند که هر کدام شــخصیت ویژه ای‬ ‫دارند ب رای مثال دکتــر با وجدان و ارمانگــرا دکتر متخلف‬ ‫و‪ ...‬از شــخصی ت های این ســریال هســتند‪ 30 .‬درصد از‬ ‫شخصی ت های ما در این مجموعه‪ ،‬پزشــکان و پرستاران‬ ‫متعهد و با وجدان هستند و ما سعی داریم پیام های مختلف‬ ‫این مجموعه را در کنار انتقادات مطرح کنیم که با نگاه طنز‬ ‫امیخته شــده اســت‪ ».‬به تازگی نصراهلل رادش نیز به این‬ ‫مجموعه ملحق شده است‪ .‬مهدی ژوله‪ ،‬خشایار الوند‪ ،‬الهه‬ ‫زارع نژاد و‪ ...‬تیم نویسندگی این سریال را شامل م ی شوند که‬ ‫این گروه زیر نظر مه ران مدیری فعالیت م ی کنند‪ .‬خشایار‬ ‫الوند یکی از نویسندگان این ســریال درباره این کار گفت‪:‬‬ ‫«فضای این سریال تقریبا به فضای کار قبلی مه ران مدیری‬ ‫یعنی «مرد هزار چهره» که کار موفقی بود و مورد توجه مردم‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬شباهت دارد‪ .‬در این ســریال چهار شخصیت‬ ‫اصلی و محوری وجود دارند که یکی از انها اصل ی تر است و‬ ‫در واقع ادم خوب قصه محسوب م ی شود و ادم ارمانخواهی‬ ‫است‪».‬‬ ‫نیز دیگر نقش های اصلی سریال را ایفا م ی کنند‪ .‬این سریال دو بازیگر جوان‬ ‫به نام های نیما نادری و ازاده سدیری را هم به مردم معرفی خواهد کرد که نقش‬ ‫جوانانی را بازی م ی کنند که بار ملودرام سریال را بر دوش دارند‪«.‬تعبیر وارونه‬ ‫یک رویا» در ‪ 13‬قسمت ‪ 45‬دقیقه ای با موضوع جاسوسی ‪ -‬ترور دانشمندان‬ ‫هسته ‍ ای ای ران ‪ -‬ب رای پخش از شــبکه اول سیما در نظر گرفته شده است‪.‬‬ ‫این سریال کاری است که با موضوع دستاوردهای علمی کشور و کارشکنی‬ ‫سازمان های جاسوسی برسر تولید فناوری در کشور ساخته م ی شود‪.‬‬ ‫تغییر کارگردان در یک سریال تلویزیونی‬ ‫ســریال «پرواز در ارتفاع صفر» به کارگردانی اب راهیم‬ ‫شیبانی و تهی ه کنندگی محمد نشــاط در مرکز سیما فیلم‬ ‫تولید م ی شود‪ .‬پیش از این قرار بود این سریال را سامان سالور‬ ‫کارگردانی کند‪ .‬اما به دلیل طوالن ی شــدن روند پیشتولید‬ ‫قورباغه و قناری‬ ‫سریالی که فخیم زاده برای شبکه یک می سازد‬ ‫تصویربرداری تازه ترین ســریال مهدی فخیم زاده که‬ ‫درباره مبارزه با موادمخدر است و به تهی ه کنندگی حبی ب اهلل‬ ‫کاسه ساز ب رای نمایش از شبکه یک ساخته م ی شود‪ ،‬مدتی‬ ‫اســت که انجام م ی شــود‪ .‬این سریال که‬ ‫پیش از این عملیات فوق سری نام داشت‪،‬‬ ‫به «قورباغه و قناری» تغییر نام داده و یکی‬ ‫از متفاوت ترین اثار مهدی فخی مزاده خواهد‬ ‫بود‪ ،‬چرا که یک داستان معمایی ‪ -‬پلیسی‬ ‫را با لحن کمدی و طنز به تصویر م ی کشد‪.‬‬ ‫مهدی فخیم زاده که تاکنون ســریال های‬ ‫پلیسی ‪ -‬معمایی ســاختمان ‪ 85‬و خواب‬ ‫و بیدار را بــرای تلویزیون ســاخته‪ ،‬در این‬ ‫سریال نیز به قاچاق مواد مخدر و تالش های‬ ‫معاونت اجتماعی نیــروی انتظام ی در این‬ ‫زمینه م ی پردازد‪ .‬حبیب دهقان نسب نقش‬ ‫سرهنگ احمد نادری را بازی م ی کند‪ ،‬رامین‬ ‫راستاد ایفای نقش یکی از خالفکاران را در‬ ‫این ســریال برعهده دارد و گلناز خالصی‪،‬‬ ‫مهدی کاسه ســاز‪ ،‬مهــدی محمدی نژاد‪،‬‬ ‫حکیمه رثاقی و حمید قل ی خانی از دیگر بازیگرانی هستند‬ ‫که در قورباغــه و قناری حضور خواهند داشــت‪ .‬فیلمنامه‬ ‫این سریال را حسی ن تراب نژاد نوشته است و داستان درباره‬ ‫عملیات ویژه فوق ســری در نیروی انتظامی است که فقط‬ ‫پنج نفر از ان اطالع دارند‪ .‬سرهنگ مقدم باید به جای ناصر‬ ‫پاپتی در میان قاچاقچیان نفوذ کنــد و ماموریت ویژه ای را‬ ‫به ســرانجام برســاند‪ .‬این ماموریت هم ب رای پلیس و هم‬ ‫قاچاقچیان موادمخدر از اهمیت ویژه ای برخوردار اســت‪.‬‬ ‫مهدی فخیم زاده که در این سریال عالوه به کارگردانی در‬ ‫دو نقش هم بازی کرده در مورد این سریال گفته است‪« :‬بعد‬ ‫از «خواب و بیدار»‪« ،‬حس ســوم» و «ب ی صدا فریاد کن»‬ ‫این چهارمین کار پلیسی است که م ی سازم‪ .‬من به هرحال‬ ‫به این ژانر عالقه مندم‪ .‬قورباغه و قناری ســریال متفاوتی‬ ‫است و از اسم ان متوجه م ی شوید این عنوان ب رای یک فیلم‬ ‫پلیسی معمولی نیست‪ .‬این کار لحن و موقعی ت های طنزی‬ ‫دارد‪ .‬گرچه ما جدی بازی م ی کنیم و صحنه ها جدی است‪.‬‬ ‫صحنه های اکشن هم داریم و سریال به مرور به سمت اکشن‬ ‫م ی رود‪ .‬اما در کل «قورباغه و قناری» یک ســریال شیرین‬ ‫است‪ ».‬او در این باره که در این سریال در سه نقش سرهنگ و‬ ‫سجاد و ساجده‬ ‫انیمیشنی با حکایت های اموزنده‬ ‫خانواده اقای پریشان‬ ‫سریالی برای شبکه اموزش‬ ‫خانواده اقای پریشان یک سریال ‪ ۱۲‬قســمتی اپیزودیک است که در هر قسمت‬ ‫ماجراهای جداگانه ای را روایت م ی کند و هر شب ســاعت ‪ ۲۰:۱۵‬از شبکه اموزش سیما‬ ‫روی انتن م ی رود‪ .‬در این سریال که تهی ه کنندگی ان را امیر قمیشی و هاشم عل ی اکبری‬ ‫بر عهده دارند‪ ،‬بازیگرانی چون اردالن شجاع کاوه‪ ،‬رابعه اسکویی‪ ،‬امیر غفار منش‪ ،‬مریم‬ ‫معصومی‪ ،‬طنــاز پاک نژاد و‪ ...‬به ایفای نقش م ی پردازند‪ .‬این ســریال در هر قســمت‬ ‫ماجراهای جداگانه ای را روایت م ی کند و با رویکردی اموزشی پخش خواهد شد و درباره‬ ‫موضوعاتی مانند زلزله‪ ،‬اســی ب ها و راه های مقابله با ان است که در قالب چند داستان‬ ‫مختلف به تصویر کشیده م ی شود‪ .‬این سریال ب ر اساس طرحی از حسین محب اهری و‬ ‫با مشارکت یک کمپانی غی ر ای رانی (اتحادیه جائیکا ژاپن) ساخته شده‪ .‬این ب رای اولین بار‬ ‫است که در شبکه اموزش یک کمپانی غی رای رانی مشارکت م ی کند‪ .‬البته سازمان مدیریت‬ ‫و پیشگیری بحران شهر ته ران نیز در این سریال مشــارکت دارد‪ .‬مجموعه تلویزیونی‬ ‫«خانواده اقای پریشان» هر شب ساعت ‪ 20:15‬از شبکه اموزش سیما به روی انتن م ی رود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫مجموعه انیمیشنی جدید «سجاد و ساجده» از دوشنبه ‪ -‬سوم اذرماه ‪ -‬از شبکه پویا‬ ‫پخش م ی شود‪ .‬انیمیشن «سجاد و ساجده» به سفارش اداره کل سیمای استان های سازمان‬ ‫صداوسیما در صداوسیمای استان مرکزی تولید شده است و پیمان شریفی کارگردانی ان‬ ‫را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫مانی و مانا خواهر و ب رادری هستند که در هر قسمت از انیمیشن «سجاد و ساجده»‬ ‫طوطی به نام عمو قندی باتوجه‬ ‫ ‬ ‫اتفاق یا سواالتی ب رایشان پیش م ی اید که توســط یک‬ ‫به نقل حکایت های وی از ماجراهای سجاد و ساجده‪ ،‬که حکایت های اموزنده ای هستند‪،‬‬ ‫راهنمایی م ی شوند‪ .‬مجموعه «سجاد و ساجده» در سال های ‪ 1388‬و ‪ 1389‬با بهره گیری‬ ‫از تکنیک کات اوت در ‪ 26‬قســمت ‪ 10‬دقیقه ای تولید شده است‪ .‬بهره گیری از رنگ های‬ ‫شاد با موضوعات مختلف مانند داستان های دینی‪ ،‬حشرات‪ ،‬گیاهان و‪ ...‬از ویژگ ی های این‬ ‫مجموعه انیمیشن است‪ .‬مجموعه انیمیشن «سجاد و ســاجده» از سوم اذر ماه هر روز‬ ‫ساعت ‪ 15‬و ‪ 15‬دقیقه از شبکه پویا پخش م ی شود‪.‬‬ ‫ناصر پاپتی و البته کارگردان مجموعه ظاهر م ی شود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«من گاهی وقت ها چهار پنج کار دیگر هم انجام م ی دهم‪.‬‬ ‫هم بازیگر‪ ،‬هم نویسنده‪ ،‬هم تهی ه کننده‪ ،‬هم کارگردان و‪ ...‬را‬ ‫به عهده م ی گیرم در حالی که در این سریال چند کارم را کم‬ ‫کرده ام‪ .‬نویسنده این کار که تراب نژاد است‪ ،‬تهی ه کنندگی‬ ‫را کاسه ســاز برعهده دارد و من فقــط دو کار ناقابل انجام‬ ‫م ی دهم!»‬ ‫حبیب دهقان نســب درباره نقشــی که در قورباغه و‬ ‫قناری بر عهده دارد‪ ،‬گفت‪« :‬در این ســریال‬ ‫نقش سرهنگ احمد نادری را بازی م ی کنم‬ ‫که در کنار ســرهنگ علی نصراللهی که‬ ‫فخیم زاده بازیگر ان اســت‪ ،‬بــا یک باند‬ ‫قاچاقچی مواد مخدر درگیر م ی شــویم‪».‬‬ ‫ی هستند‬ ‫وی افزود‪« :‬این دو دوستان صمیم ‬ ‫و رفت و امد خانوادگی هــم دارند ولی این‬ ‫دوستی در برخی اوقات تحت الشعاع مسائل‬ ‫کاری قرار م ی گیرد و حتی در جاهایی رو در‬ ‫روی یکدیگر م ی ایســتند‪ .‬قورباغه و قناری‬ ‫یک کار پلیســی اســت که موقعی ت های‬ ‫طنزی هم دارد زی را اصوال فخیم زاده روحیه‬ ‫طنازی دارد و در بیشتر کارهایش رگه هایی‬ ‫از طنز را نیز م ی گنجاند‪ ».‬دهقان نسب درباره‬ ‫حادثه ای بودن سریال قورباغه و قناری این‬ ‫گونه توضیح داد‪« :‬این سریال اکشن است‪،‬‬ ‫ولی نه مانند ان چیزی که در سریال خواب و بیدار دیدیم‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬بازیگری موفق است که هنگام بازی مقابل‬ ‫دوربین درگیر شخصیتی که قرار است ان را خلق کند‪ ،‬شود‪.‬‬ ‫من نیز همیشه ســعی کرده ام این قاعده را رعایت کنم و با‬ ‫همین اصل صحنه های اکشن را بازی م ی کنم‪».‬‬ ‫قورباغه و قناری ب رای پخش در زمســتان امســال با‬ ‫همکاری معاونت اجتماعی نیروی انتظامی در شبکه یک‬ ‫تولید م ی شود‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫پرواز در ارتفاع صفر‬ ‫پرواز در ارتفاع صفر ساخت این مین ی سریال به شیبانی سپرده‬ ‫شد که چند هفته پی ش سریال پازل به کارگردانی وی از شبکه‬ ‫یک پخش شــد‪« .‬پرواز در ارتفاع صفر» در هفت قسمت‬ ‫‪ 45‬دقیقه ای و در گروه ســریال های تلویزیونی سیمافیلم‬ ‫تولید م ی شود‪ .‬این مجموعه که با مشارکت نیروی هوایی‬ ‫ارتش جمهوری اسالمی ای ران ساخته م ی شود به زندگی یک‬ ‫خلبان جنگی م ی پردازد که در ابتدای جنگ متوجه م ی شود‬ ‫نامزدش به بیماری قلبی مبتالست و او باید بین عشق به‬ ‫وطن و عشق به همسر‪ ،‬یکی را انتخاب کند‪ .‬این سریال که‬ ‫سال گذشته کار ســاختش تا مرحله پی ش تولید و انتخاب‬ ‫لوکیشن و حتی انتخاب بازیگران و قرارداد با انها پیش رفته‬ ‫بود به دلیل مشکالت مالی متوقف شد‪.‬‬ ‫داستان این سریال در دهه ‪ 60‬م ی گذرد و پایگاه های‬ ‫شکاری ته ران‪ ،‬اصفهان و دزفول لوکیشن های اصلی نظامی‬ ‫این سریال خواهد بود و ‪ 60‬درصد صحنه های کار از جمله‬ ‫عملیات های هوایی در این سه پایگاه انجام خواهد شد‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫حانیه‬ ‫سریالی با حال و هوای انقالب‬ ‫تصویربــرداری ســریال تلویزیونــی «حانیــه» به‬ ‫تهی ه کنندگــی علــی مهــام و کارگردانــی ســیدجالل‬ ‫دهقان ی اشکذری تمام شده و هم اکنون مراحل فنی را سپری‬ ‫م ی کند تا ب رای پخش از شبکه دو اماده شود‪ .‬احتماال نام این‬ ‫سریال تغییر م ی کند و قرار است یک نام مفهوم ی انتخاب‬ ‫م ی شود‪ .‬این ســریال اخرین مراحل فنی را سپری م ی کند‪.‬‬ ‫فرید ســعادتمند ب رای حانیه موســیقی م ی سازد و احسان‬ ‫افشاریان هم صداگذاری این سریال را انجام م ی دهد‪.‬‬ ‫قسمت اول این سریال از خانه سرهنگ (جعفر دهقان)‬ ‫شروع م ی شود که ســرهنگ همراه با همسر دومش (رزیتا‬ ‫غفاری) و دخترش (هستی مهدوی فر) در یزد زندگی م ی کنند‪.‬‬ ‫ســیدجالل دهقان ی اشــکذری عالوه بر کارگردانی‪،‬‬ ‫نگارش فیلمنامه حانیه را نیز انجام داده اســت‪ .‬این سریال‬ ‫یک ملودرام اجتماعی و عاشقانه است که در فضای انقالب‬ ‫و در شهر یزد روایت م ی شود و ماجرای زندگی ستوانی به نام‬ ‫ش از فرار شــاه معدوم به تصویر م ی کشد‪.‬این‬ ‫سعید را تا پی ‬ ‫ستوان به یزد منتقل م ی شود و در خانه سیدجعفر که یکی‬ ‫از بازاریان انقالبی این شهر است‪ ،‬سکونت م ی کند‪ .‬اشنایی‬ ‫سعید و سیدجعفر ماجراهایی را به دنبال دارد که به بهانه ان‬ ‫به برخی از مبارزان انقالبــی در ان دوران از جمله ایت اهلل‬ ‫صدوقی و راشد یزدی نیز اشاره م ی شود‪ .‬این سریال در سال‬ ‫‪ 57‬رخ م ی دهد‪ ،‬اما نم ی توان گفت این سریال تاریخی است‪.‬‬ ‫حانیه یک ملودرام اجتماعی و عاشــقانه است که در بستر‬ ‫تاریخ روایت م ی شود‪.‬‬ ‫در این سریال محمد کاســبی نقش امیرزاجعفر یک‬ ‫مبارز و انقالبی یزدی را بازی م ی کند‪ .‬عباس غزالی هم نقش‬ ‫ستوان سعید را ایفا م ی کند و زه را سعیدی هم بازیگر نقش‬ ‫مادر سعید است‪ .‬سیما خضرابادی نقش حانیه را بازی م ی کند‪،‬‬ ‫جعفر دهقان نقش سرهنگ و هستی مهدوی فر نقش افسانه‬ ‫دختر سرهنگ را بازی م ی کند‪ .‬الهام چرخنده نقش مادر افسانه‬ ‫را بازی م ی کند و میرطاهر مظلوم ی و مهدی قانع عزابادی نیز‬ ‫نقش ماموران شاهنشاهی را برعهده دارند‪ .‬رزیتا غفاری هم‬ ‫یکی از بازیگران این سریال اســت که درباره نقشش در این‬ ‫سریال م ی گوید‪« :‬من در این ســریال نقش شخصیتی به‬ ‫نام «طال»را بازی کردم که ب رایم تجربه بســیار جالبی بود‪،‬‬ ‫زی را نقش بســیار متفاوتی بود و باتوجه به ژانر تاریخی این‬ ‫پرستاران‬ ‫پخش یک سریال نوستالژیک از شبکه اچ دی‬ ‫سریال «پرســتاران» از هفتم اذر ماه ســاعت ‪ 18‬روی انتن شــبکه اچ دی رفت‪.‬‬ ‫«پرستاران» نام مشهور یک مجموعه تلویزیونی با نام اصلی «‪ »All Saints‬است‪ .‬این‬ ‫مجموعه در ‪ 24‬فوریه ‪ 1998‬پخش خود را اغاز کرد و در ‪ 10‬ژوئن ‪ 494 ،2008‬امین قسمت‬ ‫ان از تلویزیون پخش شد‪ .‬این سریال در استرالیا ساخته شده ولی در بسیاری از کشورهای‬ ‫جهان از جمله بریتانیا‪ ،‬ای رلند‪ ،‬ای ران و‪ ...‬به نمایش درامد‪ .‬کار تولید سریال «پرستاران» که‬ ‫توانسته طرفداران زیادی هم در ای ران پی دا کند‪ ،‬از سال ‪ ۱۹۹۷‬شروع شد و از سال ‪ ۱۹۹۸‬پخش‬ ‫ان از تلویزیون های استرالیا اغاز شد‪ .‬سریال «پرستاران» پیش از این سه شنبه شب ها از‬ ‫شبکه اول پخش م ی شد و مخاطبان بسیاری داشت‪ .‬فیلمنامه های مجموعه «پرستاران»‬ ‫به صورت گروهی نوشته م ی شود و طبق تیتراژ اول و اخر حدود ‪ ۱۵‬نفر با مجموعه به عنوان‬ ‫نویسنده همکاری دارند‪ .‬نکته قابل ذکر این است که هر یک از بازیگران و حتی کادر فنی‬ ‫از مضمون قصه های هفتگی که فیلمبرداری خواهد شد‪ ،‬ب ی خب رند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫‪80‬‬ ‫مهارت های زندگی‬ ‫پخش سری جدید از شبکه پویا‬ ‫پخش سری ســوم مجموعه مهارت های زندگی به کارگردانی فرخ یکدانه در قالب‬ ‫‪ 50‬قسمت از شــنبه اغاز خواهد شد‪ .‬تاکنون یکصد قســمت از این مجموعه پرطرفدار‬ ‫ای رانی توسط شبکه های مختلف سیما پخش شده است‪ .‬فرخ یکدانه کارگردان انیمیشن‬ ‫«مهارت های زندگی» هدف از تولید این مجموعه را اموزش اداب معاشرت به کودکان و‬ ‫نوجوانان معرفی کرده است‪ .‬دانا‪ ،‬پس ربچه ای است که در یک خانوادۀ فرهنگی و متوسط به‬ ‫همراه خواهر‪ ،‬مادر‪ ،‬پدر‪ ،‬پدربزرگ و مادربزرگش زندگی م ی کند‪ .‬در مقابل خانه انها مجتمع‬ ‫بزرگی قرار دارد که خانواده های متعددی در ان زندگی م ی کنند و به همین دلیل مسائل‬ ‫گوناگونی اتفاق م ی افتد‪ .‬مهارت های مورد نیاز بــرای زندگی اجتماعی و نکات مربوط به‬ ‫اداب معاشرت‪ ،‬مسائلی هستند که هر فردی باید در زندگی ان را فرا بگیرد تا بتواند زندگی‬ ‫خوبی در کنار سایر مردم داشته باشد‪ .‬ب ر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته مرکز صبا‬ ‫قصد دارد ‪ 150‬قسمت دیگر از این مجموعه را تولید کند‪.‬‬ ‫سری جدید برنامه «خندوانه» کاری از رامبد جوان از اواسط زمستان‬ ‫مجددا به انتن شبکه نسیم بازم ی گردد‪ .‬سری اول ب رنامه «خندوانه» با اجرای‬ ‫رامبد جوان تا پایان مهرماه از شبکه نسیم روی انتن رفت و می زبان هنرمندان‬ ‫رامبد جوان زمستان زیادی چون امیر جعفری‪ ،‬علیرضا خمسه‪ ،‬شقایق دهقان‪ ،‬جواد رضویان‪ ،‬بیژن‬ ‫برمی گردد بنفشه خواه‪ ،‬رضا شفیع ی جم‪ ،‬پژمان جمشیدی‪ ،‬فواد بابان و‪ ...‬در عرصه های‬ ‫مختلف بود‪ .‬پخش این برنامه طنزمحور از ابتدای ماه محرم از شبکه نسیم‬ ‫قطع شد و اکنون اعالم شده که سری جدید از «خندوانه» در حال ب رنامه ریزی‬ ‫است و قرار است بعد از ماه صفر از اواسط زمستان دوباره میهمان خانه های‬ ‫خندوانه‬ ‫سریال و زمانش که مربوط اســت به دوره پهلوی‪ ،‬می تواند‬ ‫ب رای مخاطبان بسیار جالب باشــد‪ ».‬این بازیگر درباره متن‬ ‫فیلمنامه این سریال اظهار داشت‪« :‬به نظر من فیلمنامه این‬ ‫سریال انقدر کامل بود که جای تحقیقات زیادی ب رای بازیگر‬ ‫باقی نم ی گذاشــت و بازیگران کار با اتکا به متن به راحتی‬ ‫م ی توانستند از پس ایفای نقش شان ب ر بیایند‪».‬‬ ‫در این سریال حدود ‪ 20‬بازیگر از هنرمندان شهر یزد هم‬ ‫بازی کرده اند‪ .‬بخش عمده لوکیشن قصه سریال حانیه در‬ ‫محله فهادان از محالت معروف یزد قرار داشت‪ .‬سی د جالل‬ ‫دهقانی اشکذری کارگردان جوان این سریال ‪ 4‬تله فیلم به‬ ‫نام های هدیه ای ب رای اسمان‪ ،‬دویدن ب رای پشیمانی‪ ،‬همه‬ ‫روز ها و مسابقه که از شبکه های مختلف سیما پخش شده‬ ‫است و فیلم سینمایی «خانه ای کنار ابرها» که احتماال اواخر‬ ‫اذر ماه اکران م ی شــود را در پرونده کاری خود دارد‪ .‬او درباره‬ ‫کارگردانی این سریال گفت‪« :‬این کار با گروهی پ ر انرژی و‬ ‫همدل تولید شد و تجربه خوبی بود‪ ،‬اما در کل حانیه اولین‬ ‫تجربه ساخت ســریال من بود و به نظر من ساخت سریال‬ ‫سخت‪ ،‬پرحجم و زمان بر است‪».‬‬ ‫مردم شود‪ .‬برنامه «خندوانه» از اواســطِ خرداد ماه سال ‪ ۹۳‬در شبکه نسیم‬ ‫شــروع به کار کرد‪ .‬مضمون اصلی این برنامه خنده و فرهنگ خنداندن در‬ ‫میان مردم است‪ .‬رامبد جوان درباره سری جدید ب رنامه «خندوانه» و تغیی راتی‬ ‫که خواهد داشت‪ ،‬گفته است‪« :‬قطعا به فکر ساخت سری جدید این برنامه‬ ‫هستیم ولی فعال ترجیح م ی دهم درباره ریز ب رنامه ریزی ان صحبت نکنم‪ .‬در‬ ‫حقیقت ما در فرصتی که در اختیار داریم م ی توانیم روی سری جدید فکر و‬ ‫ب رنامه ریزی کنیم‪ .‬اما چیزی که درباره ان مطمئن هستم‪ ،‬این است که سری‬ ‫جدید حتما تغیی راتی خواهد داشت‪».‬‬ ‫کگیر‬ ‫از نقش جان تا نم ‬ ‫نگاهی به برنامه های در دست تولید شبکه مستند‬ ‫نقش جان‬ ‫فیلم مســتند «نقش جان» که رضا رشــیدیان ان را‬ ‫تولید م ی کند‪ ،‬بن مایه ها و مفاهیــم نقوش در فرش ای رانی‬ ‫را تحلیل و بررسی م ی کند‪ .‬تولید مستند نقش جان از سال‬ ‫‪ 91‬با تحقیقات کتابخانه ای و میدانی در زمینه سیر تحولی‬ ‫چند نقش مایه اصیل ای رانی اغاز شد و تالش شده با تاکید‬ ‫بر مفاهیم و سیر تحولی نقش مایه های مربوط به مفهوم باغ‬ ‫مانند عناصر درختی‪ ،‬گلدانی‪ ،‬بته و ماهی‪ ،‬مخاطب با اصالت‬ ‫این نقش ها اشنا شود‪ .‬در مستند «نقش‬ ‫جان» هم به نقش فرش های شــهری‬ ‫توجه شــده و هم به نقــش فرش های‬ ‫عشــایری و نقش های کرمان و تبریز‬ ‫به عنوان مناطق صاحب ســبک در این‬ ‫زمینه نیز توجه شده است‪.‬‬ ‫دسترنج‬ ‫مجموعه «دســترنج» یکی دیگر از اثــار اجتماعی‬ ‫شبکه مستند است که در ‪ 26‬قســمت به تهی ه کنندگی و‬ ‫کارگردانی مجتبی شاهسوند تولید م ی شود‪ .‬روزی حالل‬ ‫موضوع اصلی این مجموعه اســت و در ان به مشــاغل‬ ‫متعددی از ساخت صنایع دســتی تا دامپروری و کشاورزی‬ ‫توجه م ی شود‪ .‬مجموعه «دسترنج» در ‪ 26‬قسمت سعی دارد‬ ‫مشاغل گوناگون از گذشته تا حال را به شکلی هنرمندانه‬ ‫به تصویر بکشد و با معرفی این مشاغل از زوایای مختلف‬ ‫اجتماعی‪ ،‬مردم شناسی و روانشناســی انها را مورد بررسی‬ ‫قرار دهد‪ .‬کســانی که در رشــته های مختلــف در زمینه‬ ‫صنایع دستی فعالیت م ی کنند تا کسانی که در رشته های‬ ‫نم ک گیر‬ ‫نرم افزاری کار و تالش م ی کنند مدنظر قرار داد ه شده‪ .‬در این‬ ‫مجموعه اپیزودیک هر برنامه به یکی از مشــاغل در نقاط‬ ‫مختلف کشور م ی پردازد‪ .‬بخشی از این مستند در شهرهای‬ ‫قزوین‪ ،‬زنجان‪ ،‬گلستان‪ ،‬اراک و ته ران تصویربرداری شده و‬ ‫بخش اندکی از ان باقی مانده است‪.‬‬ ‫ایینه های روب ه رو‬ ‫مستند «ایینه های روبه رو»‪ ،‬اثری با سبک برنامه های‬ ‫دوربین مخفی است که واکنش ها و رفتارهای افراد نسبت‬ ‫به گذر زمان و موقعی ت های مختلف را به نمایش م ی گذارد‪.‬‬ ‫این مجموعه ‪ 13‬قسمتی که به تهی ه کنندگی و کارگردانی‬ ‫محمود زنده نام تولید م ی شــود واکنش های افراد در یک‬ ‫ارایشــگاه مردانه را به تصویر م ی کشد‪ .‬ارایشگاه به عنوان‬ ‫محیطی خاطره انگیــز‪ ،‬گاهی باعث ایجاد حس تاســف‬ ‫از روزها و فرصت های از دســت رفته‪ ،‬م ی شود‪ .‬مجموعه‬ ‫«ایینه های روبه رو» بازتاب عکس العمل افراد مختلف در‬ ‫مقابل وقایع و رخدادهای پی رامون اوست‪ .‬این مستند مراحل‬ ‫تدوین را پشت ســر م ی گذارد و به زودی از شبکه مستند به‬ ‫نمایش در م ی اید‪.‬‬ ‫از دیگر مستندهای زیس ت محیطی‬ ‫در حال تولید در شبکه مستند م ی توان‬ ‫به سری دوم مســتند «محی ط زیست»‬ ‫اشاره کرد که در ‪ 60‬قسمت از سوی صفا‬ ‫چاوشی تهیه م ی شــود و به بسترسازی‬ ‫ب رای حفاظت از محی ط زیست اختصاص‬ ‫دارد‪ .‬سری اول این مستند در ‪ 32‬قسمت‬ ‫در فصل تابســتان به نمایــش درامد‪.‬‬ ‫مجموعه ‪ 11‬قســمتی «انرژی های نو»‬ ‫که تاکنون شش قسمت از ان اماده شده‬ ‫و تصوی ربرداری قســمت های باقیمانده‬ ‫ان در حال انجام اســت؛ مستندی است‬ ‫درباره انرژی هــای تجدیدپذیــر مانند‬ ‫انرژی خورشیدی‪ ،‬سوخت های زیستی‪،‬‬ ‫انرژی های بادی‪ ،‬گرمایی و مواردی از این دســت است‪ .‬این‬ ‫مستند که به تهی ه کنندگی و کارگردانی منوچهر خلفی تولید‬ ‫م ی شود‪ ،‬عالوه بر معرفی انرژی های تجدید پذیر‪ ،‬راهکارهای‬ ‫توسعه انها را نیز بررسی م ی کند‪ .‬تصوی ربرداری این مستند در‬ ‫شهرهای مختلفی چون اصفهان‪ ،‬ته ران‪ ،‬قم‪ ،‬ارومیه‪ ،‬سلماس‪،‬‬ ‫مشهد‪ ،‬کرمان‪ ،‬زنجان‪ ،‬منجیل و بینالود انجام شده و کمتر از‬ ‫دو ماه دیگر اماده نمایش خواهد بود‪.‬‬ ‫ایران و انگلیس‬ ‫مســتند «ای ران و انگلیس» در ‪ 40‬قسمت اثر دیگری‬ ‫است که از سوی کورش انصاری ب رای شبکه مستند ساخته‬ ‫م ی شــود‪ .‬تحقیق و نگارش فیلمنامه این مستند به پایان‬ ‫رسیده و به زودی انتخاب تصاویر ان از میان تصاویر ارشیوی‬ ‫اغاز م ی شــود‪ .‬این مســتند درباره روابط ای ران و انگلستان‬ ‫از دوره تیموریان تاکنون اســت و به دخالت های این کشور‬ ‫در مسائل کشــورمان نیز م ی پردازد‪ .‬این مستند با تصاویر‬ ‫ارشیوی‪ ،‬نقشــه ها‪ ،‬عکس ها و دیگر اسناد و مدارک موجود‪،‬‬ ‫استعمار انگلستان و دخالت های این کشور در مسائل ای ران از‬ ‫گذشته های دور تا امروز را به نمایش خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫مجموعه «نمک گیر» یکی از اثاری است که در گونه‬ ‫مســتند اجتماعی جواد کراچی ان را م ی سازد‪ .‬این مستند‬ ‫درباره اروپاییانی اســت که به ای ران امده و در کشــورمان‬ ‫ماندگار شده اند‪ .‬در این مستند ‪ 15‬قسمتی که هر قسمت‬ ‫از ان به یک اروپایی ساکن ای ران اختصاص دارد‪ ،‬با کسانی‬ ‫اشنا م ی شــویم که برخی از انها قبل و برخی دیگر بعد از‬ ‫انقالب به کشــورمان امده اند و اینجا ماندگار شده اند‪ .‬بین‬ ‫انها پایه گذار بیمارستان امام رضا (ع) در مشهد و موسس یک‬ ‫شرکت قدیم ی تولیدکننده تلویزیون در ای ران دیده م ی شود‪.‬‬ ‫تصویربرداری مستند «نمک گیر» در شهرهای مختلف از‬ ‫مستند «از شور تا شعور» به تهی ه کنندگی و کارگردانی‬ ‫اســماعیل حاج حیدری که پیش از این مستند «فرقه های‬ ‫سری» را ساخته است‪ ،‬در شبکه مستند مراحل تولید را پشت سر‬ ‫م ی گذارد‪ .‬این مستند با هدف اسی ب شناسی عزاداری در ای ران‬ ‫و کشــورهای مجاور و بررســی بدعت های عزاداری ساخته‬ ‫م ی شود‪« .‬از شور تا شعور» نگاه تازه ای به‬ ‫بدعت های عزاداری دارد و عالوه بر بررسی‬ ‫علل ایجاد این بدعت ها در کشــورمان‪،‬‬ ‫عزاداری در برخی کشورها و فرهنگ های‬ ‫مختلف که بــه نوعــی اغاز کننده این‬ ‫بدعت ها بوده اند را هم نمایش م ی دهد‪.‬‬ ‫محی ط زیست‬ ‫داستان انقالب‬ ‫ســه گانه «داســتان انقالب» به‬ ‫کارگردانــی محمد شــکیبانیا از دیگر‬ ‫مستندهای در دســت تولید در شبکه‬ ‫مســتند اســت که به انقــاب ای ران‬ ‫اختصــاص دارد و پژوهش و نگارش ان‬ ‫انجام شده اســت‪ .‬ب راساس توضیحات‬ ‫شکیبانیا‪ ،‬این مستند رخدادهای انقالب‬ ‫را از ســوی افرادی بازخوانی م ی کند که‬ ‫معموال کمتر در روایت های رســمی به‬ ‫انها توجه شده است‪.‬‬ ‫همچنیــن فصــل تــازه ای از‬ ‫مجموعه مســتند ما نیــز روزگاری نیز‬ ‫در شبکه مســتند تولید م ی شود که در‬ ‫‪ 33‬قســمت زندگی سیاسی دکتر جواد‬ ‫منصوری از مبارزان انقالب و اولین فرمانده ســپاه پاسداران‬ ‫انقالب اسالمی را به تصویر م ی کشد‪.‬بخشی از این مستند که‬ ‫تولید ان را حاجعلی محمدی برعهده دارد‪ ،‬به گفت وگو با دکتر‬ ‫منصوری اختصاص دارد و بخشی از ان هم بازسازی رخدادهای‬ ‫سیاسی زندگی اوست‪.‬این مستند در محالت قدیمی ته ران‬ ‫مانند پامنار‪ ،‬کوچه های منتهی به امامزاده یحی ی (ع)‪ ،‬کمیته‬ ‫ضدخ رابکاری و زندان قصر تصوی ربرداری شده است‪.‬‬ ‫از شور تا شعور‬ ‫دیدار‬ ‫به زودی در شبکه مســتند‪ ،‬شاهد مستندهای جذابی‬ ‫خواهیم بود با موضوعات سیاســی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی ‪ .‬از‬ ‫ان جمله این مستندها م ی توان به اثاری درباره اروپای ی های‬ ‫ســاکن ای ران‪ ،‬پ رنده ای کمیاب در بوکان‪ ،‬انحرافات عزاداری‪،‬‬ ‫انرژی های تجدیدپذیر‪ ،‬داستان انقالب ای ران و مفاهیم نهفته‬ ‫در نقش فرش های ای رانی اشــاره کرد‪ .‬نگاهی داریم به چند‬ ‫مستند در حال تولید‪.‬‬ ‫جمله ته ران‪ ،‬مشهد‪ ،‬کاشــان‪ ،‬یزد و اصفهان انجام شده و‬ ‫تدوین ان تا پایان امسال ادامه خواهد داشت‪ .‬این مجموعه‬ ‫سال اینده از شبکه مستند پخش خواهد شد‪.‬‬ ‫ایرانی بمان‬ ‫از دیگر مستندهای اجتماعی در دست تولید م ی توان به‬ ‫مستند «ای رانی بمان» اشاره کرد که در ‪ 80‬قسمت ‪ 10‬دقیقه ای‬ ‫به زندگی انسان معاصر و تغییر دیدگاه های او در عصر فناوری‬ ‫توجه دارد‪ .‬این مستند را صفا چاوشی تهی ه کرده و ب رای هر‬ ‫قســمت یک موضوع اجتماعی ـ فرهنگی را در نظر گرفته‬ ‫است‪ .‬در این مجموعه مســتند قانون گریزی‪ ،‬اشتغال زنان‪،‬‬ ‫الگوی مصرف و مواردی از این دســت را مدنظر قرار داده و‬ ‫ضمن گفت وگو با متخصصان به سراغ مردم رفته و نظ رات‬ ‫انها را نیز جویا شده اند‪ .‬بخشی از مستند «ای رانی بمان» در‬ ‫شهرهایی چون تبریز‪ ،‬زنجان و ساری تصوی ربرداری شده و در‬ ‫کمتر از ‪ 15‬درصد از این مستند‪ ،‬تصاویر ارشیوی مورد استفاده‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫دکترابراهیمی ‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار‪:‬‬ ‫هفته بسیج‪ ،‬یاداور روزهای حماسه و ایثار‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫گلواژه بسیج‪ ،‬همواره با خاطرات روزها و سال های‬ ‫دفاع مقــدس و فداکاری ها و ایثارگری هــای دالورمردان و‬ ‫دریادالنی تداعی می شود که صفحه روزگار هرگز همانند انها را‬ ‫به یاد نمی اورد و اوردگاه جنگ تحمیلی که این ایثارگران مفسر‬ ‫عشق و ایمان‪ ،‬ان را با جان نثاری هرچه تمام تر به منصه ظهور‬ ‫رساندند‪ ،‬به هیچ میدان نبردی شباهت ندارد‪ ،‬جز صحنه پرشور‬ ‫کربال و روز پرغوغای عاشورا که همواره الهام بخش بسیجیان‬ ‫است و شوق وصال شهیدان ان میدان پرشکوه‪ ،‬شور شهادت‬ ‫را در سرشان می پروراند‪ .‬بسیج تجسم عشق الهی‪ ،‬عبودیت‬ ‫بی پیرایه و شــجاعت بیکران اســت که جز رهروان جان نثار‬ ‫خاندان عظیم الشــان عترت و طهارت(ع)‪ ،‬شاگردان مدرسه‬ ‫حماسه ســاز کربال‪ ،‬پیروان امام خمینی کبیر(ع)‪ ،‬رهپویان راه‬ ‫امام خامنه ای(مدظله العالی) بزرگ بسیجی مکتب انقالب و‬ ‫سرانجام مشــتاقان ظهور قائم ال محمد(ص) قادر به کسب‬ ‫عنوانش نیستند‪ .‬بسیجی‪ ،‬این نماد ایثار‪ ،‬عروج و شجاعت که‬ ‫پژواک حماسه هایش در همه اعصار و در همه زمین پیچیده و‬ ‫ی و عروج معنوی و تبلور همه نیکی ها‬ ‫در مسابقه شهادت طلب ‬ ‫در برابر همه تباهی ها به رفیع ترین قله پیروزی ک ه همانا محشور‬ ‫شدن با شهدای کربال دســت یافته ‪ ،‬ترجیع بند شعر شهادت‪،‬‬ ‫نگارنده فرهنگ ایثــار و اموزگار واژه نامه ایمان اســت‪ .‬امام‬ ‫خمینی(ره) که سالک هفت منزل عرفان بود و خود به واژه بسیج‬ ‫معنا بخشید‪ ،‬خود را بسیجی و بسیج را «مدرسه عشق و مکتب‬ ‫شاهدان و شهیدان گمنام» نامید‪ .‬او که با انفاس قدسی اش به‬ ‫بسیج امکان حیات بخشــید و با سحر کالمش مرز شجاعت‬ ‫را بــه ورای زمین برد‪ ،‬مکتب بســیج را «میقات پابرهنگان و‬ ‫معراج اندیشه پاک اسالمی» دانست و با کالمی ژرف بسیج را‬ ‫مدرسه ای نامید که «تربیت یافتگان ان نام و نشان در گمنامی ‬ ‫و بی نشانی گرفته اند‪ ».‬امام خامنه ای(مدظله العالی) این رهبر‬ ‫فرزانه و مدبر دوران‪ ،‬این جانباز سلحشــور انقالب اسالمی و‬ ‫این رزمنده ایثارگر جبهه های نبرد خداجویان علیه طاغوتیان‪،‬‬ ‫بسیجیان را «مجموعه ای از پاک ترین انسان ها‪ ،‬فداکارترین و‬ ‫اماده به کارترین جوانان» می داند که «در راه اهداف عالی این‬ ‫ملت و برای کمال رساندن و به خوشبختی رساندن این کشور‬ ‫جمع شده اند‪ ».‬با چنین اوصافی از این بزرگ مردان خداجو که ‬ ‫همچون دری در صدف ایمان به اسالم و سرسپردن به مکتب‬ ‫پرافتخار شیعه بر سینه تاریخ می درخشند و روحشان را با حماسه‬ ‫نبرد با کافران و مشرکان صیقل می دهند‪ ،‬جای دارد که در هفته‬ ‫بسیج و این فرصت ارزشمند بزرگداشت بسیجیان سلحشور‬ ‫میهن اسالمی‪ ،‬به اندیشه ها و رهنمودهای بزرگ بسیجی و‬ ‫رهبر فرزانه انقالب اسالمی تاسی کنیم و در سال «اقتصاد و‬ ‫فرهنگ باعزم ملی و مدیریت جهادی» از مکتب درخشــان‬ ‫بسیج درس عبرت بگیریم و با خلق حماسه های اقتصادی و‬ ‫فرهنگی به اتکای مدیریت جهادی‪ ،‬بیش از پیش به ارمان های‬ ‫انقالب اســامی جامه عمل بپوشــانیم و موجب خشنودی ‬ ‫حضرت ولی عصر ارواحنا و ارواح العالمین له الفداه شویم‪.‬‬ ‫موفقیت بانک انصار در کسب تقدیرنامه چهار‬ ‫ستارهجایزهتعالیمنابعانسانی‬ ‫بانکانصارباردیگرباکسبامتیازاتتخصصیمبتنی بر‬ ‫رعایت شاخص های تعالی منابع انسانی‪ ،‬در زمره سرامدترین‬ ‫سازمان های کشور قرار گرفت و تقدیرنامه چهار ستاره‪ ،‬کسب‬ ‫مقامدومبانک هایکشورومقامسومسازمان هایکشوردرجایزه‬ ‫تعالی منابع انسانی را به دست اورد‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و‬ ‫تبلیغات بانک انصار به نقل از معاونت منابع انسانی و اموزش این‬ ‫بانک‪،‬ارزیابانانجمن مدیریت منابعانسانیطیدوروز مطالعهو‬ ‫بررسیاسناد‪،‬مدارکوشواهدمرتبطبافرایندهایتوسعهوتعالی‬ ‫منابع انسانی‪ ،‬سرانجام این بانک را شایسته دریافت باالترین‬ ‫سطح تقدیرنامه در حوزه مدیریت منابع انسانی کشور دانست‪.‬‬ ‫گزارش مذکور می افزاید که در ششمین دوره جایزه ملی تعالی‬ ‫منابع انسانی که در تاریخ‪ 27‬ابانماه‪ 1393‬در سالن همایش های‬ ‫صداوسیمای جمهوری اسالمی ایران برگزار شد‪ ،‬بانک انصار‬ ‫به عنوان بانک و سازمان سرامد کشور در تعالی انسانی برگزیده‬ ‫شدوتقدیرنامهچهارستارهجایزهتعالیانسانی‪،‬مقامدومدرمیان‬ ‫بانک های کشور و مقام سوم در میان کل سازمان های دولتی و‬ ‫خصوصی کشور را کسب کرد‪ .‬گزارش اداره کل مذکور حاکی‬ ‫است که سال گذشته بانک انصار موفق به کسب تقدیرنامه سه‬ ‫ستارهمنابعانسانیگردیدهبودکهدرسالجاریباارتقایبانکدر‬ ‫این حوزه‪ ،‬کسب تقدیرنامه چهار ستاره جایزه تعالی منابع انسانی‬ ‫محقق گردید‪ .‬کسب پی درپی جوایز تعالی منابع انسانی از سوی‬ ‫بانک انصار طی سال های اخیر مبتنی بر راهبردهای این بانک‬ ‫در توسعه منابع انسانی‪ ،‬توجه ویژه به ارتقای تحصیلی مدیران و‬ ‫کارکنان‪،‬طیدوره هایگوناگوناموزشی‪،‬جلبهمکاریاساتید‬ ‫و متخصصین کشور‪ ،‬استانداردسازی فعالیت ها در فرایندهای‬ ‫کار و تحقق اصل مشتری مداری صورت می گیرد‪ .‬در پایان این‬ ‫گزارش امده است که جایزه تعالی منابع انسانی همه ساله در سه‬ ‫سطح گواهینامه‪ ،‬تقدیرنامه و نشان به سازمان ها و موسسات‬ ‫خصوصی و دولتی اهدا می شود و ارزیابان این جایزه با حضور در‬ ‫سازمان هایکشور بهارزیابی برنامه ها‪،‬عملکردوکیفیتتوسعه‬ ‫منابع انسانی می پردازند و طبق نظام نامه جایزه‪ ،‬سرامدان این‬ ‫حوزهراانتخابمی کنند‪.‬‬ ‫گشایش نخســتین واحد مشاوره فقهی در‬ ‫سیستمبانکیکشوردرقم‬ ‫در راستای تحقق بانکداری اسالمی در سیستم بانکی‬ ‫و با همکاری شورای فقهی بانک مرکزی و بانک انصار‪ ،‬اولین‬ ‫واحد مشاوره فقهی در سیستم بانکی کشور در شعبه صفائیه‬ ‫بانک انصار در استان قم واقع در مرکز شهر در جوار دفاتر علما و‬ ‫مراجع عظام تقلید و با حضور نمایندگان علما و مراجع‪ ،‬قائم مقام‬ ‫بانک اقای فروتن‪ ،‬اقای محمدی معاون نظارت و بازرســی‪،‬‬ ‫اقای میرزایی مدیر شعب استان و مســئوالن شعب و دوایر‬ ‫استان گشــایش یافت‪ .‬اقای فروتن قائم مقام بانک در ایین‬ ‫راه اندازی واحد مشاوره فقهی در یکی از شعب بانک انصار در قم‬ ‫گفت‪« :‬استقرار بانکداری اسالمی با تمام شرایط و مالک های‬ ‫موردنظر فقه اسالمی مدنظر ماست و جز با همکاری صمیمانه‬ ‫حوزه‪ ،‬علما و بانک ها امکان پذیر نخواهد بود و ان شاءاهلل با این‬ ‫اقدام‪ ،‬قدم های اساسی در راستای اصالح سیستم بانکی کشور و‬ ‫اجرای همه جانبه بانکداری اسالمی برداشته شود‪ ».‬اقای فروتن‬ ‫هدف از تشکیل شعبه نمونه بانکداری اسالمی در شعبه صفائیه‬ ‫در قم را ورود مباحث شرعی در بدنه جامعه عنوان کرد و گفت‪:‬‬ ‫«مابرایاینکهثابتکنیمکهیکسیستممالیپاکهستیموبر‬ ‫شعاراساسخدمتصادقانه‪،‬اعتبارجاودانهپایبندهستیم‪،‬درصدد‬ ‫برامدیم تا با ایجاد یک باجه مشاوره فقهی مردم را در خصوص‬ ‫عملیاتمختلفبانکیدرزمینهمسائلشرعیراهنماییوکمک‬ ‫کنیم‪».‬ایشانبااشارهبهلزومتوجیهکارکنانومشتریاننسبتبه‬ ‫عملیاتبانکداریاسالمیگفت‪«:‬خوشبختانهمدیرانوکارکنان‬ ‫بانک انصار برای اجرای صحیح و شــرعی عملیات بانکداری‬ ‫اسالمی حدود‪ 70‬ساعت اموزش فقهی دیده اند‪ ».‬وی با تاکید بر‬ ‫اینکهبایدسیستممالیبانک هابرایمشتریانشفافوملموس‬ ‫باشد‪ ،‬اظهار داشــت‪« :‬با توجه به اینکه نمی توان به مشتریان‬ ‫اموزش مستقیم داد ســعی کردیم با ایجاد یک شعبه مشاوره‬ ‫فقهیدغدغهمردمرانسبتبهعملیاتبانکیدربانکانصاررفع‬ ‫ورجوعکنیم‪».‬اینمقامارشدبانکیافزود‪«:‬بانکانصاربراساس‬ ‫تعهدات خود به ترویج بانکداری بدون ربا با ابالغ ایین نامه ها‪،‬‬ ‫تهیه و چاپ جزوات عقود و دیگر برنامه های اموزشی‪ ،‬کارکنان‬ ‫خودومردم رانسبت به مسائلمختلفبانکیاشنامی کند‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫رئیس بنیاد شهید در افتتاح سامانه جامع بانکداری الکترونیک دی‬ ‫بانک دی در تمام ابعاد باید برتر باشد‬ ‫سامانه یکپارچه و جامع بانکداری الکترونیک بانک‬ ‫دی با حضور حجت االســام والمســلمین شهیدی معاون‬ ‫رئیس جمهور و رئیس بنیاد شــهید و امور ایثارگران گشایش‬ ‫یافت‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی در مراسم‬ ‫افتتاحیه این ســامانه که با حضور احمد شفیع زاده مدیرعامل‬ ‫بانک دی و هیات مدیره بانک برگزار شــد‪ ،‬از لوح یادبود این‬ ‫سامانه پرده برداری شد‪ .‬رئیس بنیاد شهید پس از افتتاح و بازدید‬ ‫ازبخش هایمختلفاینسامانه‪،‬ضمنتقدیرازدست اندرکاران‬ ‫راه اندازی ان‪ ،‬دفتر یادبود سامانه را هم امضا کرد‪ .‬حجت االسالم‬ ‫ والمسلمین شهیدی سپس با حضور در همایش تحول در نگاه‬ ‫دی ‪ 3‬که با عنوان «در مســیر افتخارافرینی» برگزار شد‪ ،‬در‬ ‫سخنانی تاکید کرد که بانک دی در تمام ابعاد باید برتر باشد‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه ما امده ایم تا به کمال معنوی و اختیاری برسیم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬یکی از قله هایی که انسان می تواند کسب کند و به ان‬ ‫برسد‪ ،‬قله معنویت و کمال است که در ان باید پاکی و خوبی را‬ ‫نیز در نظر گرفت‪ .‬در جامعه ما پس از انقالب اسالمی عده ای‬ ‫رفتند و به قله کمال رسیدند‪ .‬انان شــهدا‪ ،‬جانبازان و ازادگان‬ ‫بودند و ما اگر امروز بخواهیم مسیر انان را برویم و به فرموده‬ ‫امام راحل راه انان را حفظ کنیم باید بکوشیم فرهنگ ایثار و‬ ‫شهادت را زنده نگه داریم‪ ».‬وی با تاکید بر اینکه در راه ترویج‬ ‫فرهنگ ایثار و شهادت کار عمده بر عهده بنیاد است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«یکی از راه هایی که باید در ان پیش برویم‪ ،‬نشر فرهنگ ایثار‬ ‫و شهادت در بانک دی است چون این بانک متعلق به بنیاد و‬ ‫افضل انسان هایی است که به کمال رسیده اند‪ .‬این افراد افتخار‬ ‫جامعه ما هستند‪ .‬برای این جامعه فداکاری کردند و امروز برای‬ ‫ما ثبات و ارامش به ارمغان اوردند‪ ،‬پس این بانک که متعلق به‬ ‫انان است باید ارزش افرین و برتر باشد‪ .‬تمام سازمان ها مانند‬ ‫بانک‪ ،‬بیمه و بیمارستان که به بنیاد وابستگی دارند باید در تمام ‬ ‫کارها نمونه باشند‪ ».‬حجت االسال م شهیدی ادامه داد‪« :‬بانک‬ ‫دی در تمام ابعاد باید برتر باشد؛ در اخالق‪ ،‬برخورد‪ ،‬ساختمان‪،‬‬ ‫زیبایی ساختمان‪ ،‬پاکی و سالیق زیبا باید در جامعه نمونه باشد‬ ‫چون متعلق به افراد نمونه جامعه است‪ ».‬وی با اشاره به اینکه‬ ‫سامانه جامع بانکداری الکترونیک بانک دی توسط نخبگان‬ ‫ایرانی راه اندازی شده است‪ ،‬گفت‪« :‬این سامانه بی نظیر و نمونه‪،‬‬ ‫قلب تپنده بانک دی است که باید ان را حفظ کرد‪ ».‬رئیس بنیاد‬ ‫شهید با تاکید بر کوشش در کار بانکداری افزود‪« :‬سعی کنید بر‬ ‫مبنای ضوابط اسالمی گام بردارید و بر اساس منظر و موازین و‬ ‫دستورات اقتصادی و بانکداری دین اسالم پیش بروید چون شما‬ ‫امانتدار شهدا هستید‪ .‬شهدا رفتند تا دین را حاکم کنند و حکومت‬ ‫دینی به وجود اورند‪ ،‬از شما نیز این انتظار را دارند که در همان‬ ‫مسیر گام بردارید‪ .‬بنیاد شهید هم مکانی است که بنیانگذار ان‬ ‫امام راحل و رئیس واقعی ان رهبر معظم انقالب و باالتر از ان‬ ‫امام زمان (عج) است‪ ،‬پس باید بکوشیم تا در این راه اشتباهی‬ ‫مرتکب نشــویم‪ ».‬وی با تاکید بر دقت مدیرعامل بانک دی‬ ‫بر مسائل و ضوابط بانکداری اسالمی افزود‪« :‬اگر خوب گام‬ ‫بردارید خداوند از شما حمایت می کند و یقینا برکت بیشتری‬ ‫نیز به شما خواهد داد‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬بانک ارزش افرین دی‬ ‫باید در حدی برتر و نمونه باشد که سایرین نیز در امور بانکی و‬ ‫بانکداری از ما الگو بگیرند‪ .‬امیدوارم دست به دست هم دهید و‬ ‫این بانک را به حد مطلوب خود برسانید‪ ».‬در ادامه این مراسم از‬ ‫دکتر شاپور زارعی معاون بانکداری الکترونیک بانک و حسین‬ ‫رحمتی معاون مالی بانک دی که در راه اندازی سامانه جامع‬ ‫الکترونیکبانکنقش افرینبودند‪،‬بهنمایندگیازدیگرمدیران‬ ‫و کارکنان بانک تقدیر شد‪.‬‬ ‫شفیع زاده‪ :‬گشایش سامانه جامع بانکداری‬ ‫یک رخداد بزرگ برای بانک دی است‬ ‫مدیرعامــل بانک دی گفت‪« :‬یکــی از اصلی ترین‬ ‫وظایف ما ایفای نقش سازنده اقتصادی و ملی است و تاکنون‬ ‫نیز توانسته ایم در این راســتا گام های اساسی برداریم‪ ».‬احمد‬ ‫شفیع زاده در مراسم گشایش سامانه یکپارچه و جامع بانکداری‬ ‫الکترونیک بانک دی تصریح کرد‪« :‬در حوزه ‪ IT‬راه اندازی این‬ ‫سامانه یک رخداد بسیار بزرگ برای ما بود که در اینده نزدیک‬ ‫شاهد پیامدهای مثبت ان خواهیم بود‪ ».‬وی با بیان اینکه این‬ ‫سیستم‪،‬طرحجدیدیدرنظامبانکیاست‪،‬اظهارکرد‪«:‬سیستم‬ ‫جامع نوین بانکداری بانک دی به صورت هلدینگ دیده شده‬ ‫است که دارای مزیت ها و امکانات بسیار مدرن و به روزی است‬ ‫که حتما مشتریان بانک از ان خشنود خواهند شد‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫بانک دی با تاکید بر هدایت منابع بانکی به سمت فعالیت های‬ ‫مولد گفت‪« :‬افتتاح این سامانه نتیجه سرمایه گذاری مناسبی ‬ ‫بود که امســال ما در بخش فناوری اطالعات انجام دادیم که‬ ‫حتما بازخورد ان با ایجاد یک ساختار مناسب‪ ،‬توسعه بانکداری‬ ‫شــرکتی و اختصاصی را در پی خواهد داشت‪ ».‬وی با اشاره به‬ ‫اینکه همه مدیران و کارکنان بانک با مسئولیت پذیری و تالش‬ ‫توانسته اند بانک را در مسیر توسعه اقتصادی ایران قرار دهند‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬بانک دی در سال جاری گام های بلندی برای کمک‬ ‫بهاقتصادکشوربرداشتهاستکهازجملهانهامی توانبهحمایت‬ ‫از صادرات و صادرکنندگان کشور و نیز قبول فاینانس یکی از‬ ‫مهم ترین بخش های متروی پایتخت اشاره کرد‪ ».‬شفیع زاده‬ ‫تصریح کرد‪« :‬معتقدم منابع بانک باید به خوبی هدایت شوند‪ ،‬به‬ ‫نحویکهتاثیرگذاریاندرجامعهقابلرویتباشد‪».‬ویباتقدیر‬ ‫از همکاری و تالش کارکنان و مدیران بانک دی برای پیشبرد‬ ‫اهداف بلند طراحی شده بیان کرد‪« :‬تاکنون توانسته ایم در حوزه‬ ‫زیرساخت ها اقدامات اساسی را انجام دهیم و این اقدامات در‬ ‫سال اینده نیز ادامه خواهند داشت‪ ».‬مدیرعامل بانک دی با بیان‬ ‫اینکه این بانک کاندیدای دریافت نشان رهبری نیروی انسانی‬ ‫شده است‪ ،‬گفت‪« :‬اینکه توانستیم به عنوان یکی از کاندیداهای‬ ‫دریافت نشان رهبری نیروی انسانی معرفی شویم‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫فعالیت هایمثبتیاستکهدراینبانکتحققیافتهاست‪».‬وی‬ ‫اظهار امیدواری کرد بانک دی بتواند در سال‪ 94‬مسیر شکوفایی‬ ‫بیشترراپیشگرفتهوبهنقطهافتخارافرینیبرسد‪.‬‬ ‫با ثبت افزایش سرمایه به‪ 2500‬میلیارد ریال‪:‬‬ ‫بیمه دی به سومین بیمه کشور از لحاظ سرمایه‬ ‫تبدیل می شود‬ ‫شرکت بیمه دی با افزایش ســرمایه از ‪ 610‬به ‪2500‬‬ ‫میلیارد ریال به سومین شرکت بیمه ای کشور از لحاظ سرمایه‬ ‫تبدیل می شود‪ .‬سیدمجید بختیاری ـ مدیرعامل شرکت بیمه‬ ‫دی ـ اظهار کرد‪« :‬به استناد مصوبه مجمع فوق العاده شرکت که‬ ‫پنجمابانبرگزارشدونیزتصویبافزایشسرمایهیکمرحله ای‬ ‫در‪ 26‬ابان ماه از سوی هیات مدیره شرکت و پس از طی مراحل‬ ‫ثبت‪ ،‬این شرکت در جایگاه سوم سرمایه بعد از شرکت‪‎‬های بیمه‬ ‫ایران و البرز قرار می گیرد‪ ».‬نایب رئیس هیات مدیره شــرکت‬ ‫بیمه دی تصریح کرد‪« :‬شرکت بیمه دی هم اکنون با بیش از‪40‬‬ ‫شعبه و‪ 804‬نماینده فعال توانسته است با تسویه بخش اعظمی ‬ ‫ازطلبمراجعدرمانی‪،‬سایرخسارت هایمعوقونیزپرونده های‬ ‫مالیاتی و کنترل قرارداد کانون‪ ،‬با ایجاد انضباط مالی در شرکت‪،‬‬ ‫ضمن افزایش رضایتمندی ذی نفعان و ارتقای حیثیت و جایگاه‬ ‫شرکت در افکار عمومی‪ ،‬وضعیت بهتری در شورای عالی بیمه و‬ ‫نیز سندیکای بیمه گران ایجاد کند‪ ».‬وی با اشاره به اصول مهم‬ ‫سالمتوصداقتدرشرکتبیمهدیگفت‪«:‬دربیمهدیبه دنبال‬ ‫پرتفوی پاک هستیم و به هر قیمت و شرایطی قرارداد غیر فنی و‬ ‫غیر حرفه ای منعقد نخواهیم کرد‪ ».‬وی با تقدیر از پشتیبانی و‬ ‫حمایتسهامدارانونظارت هایحرفه ایبیمهمرکزیجمهوری‬ ‫اسالمی ایران از سهامداران و مسئوالن ذی ربط قدردانی کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫بازار‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫دکتر رضایی ‪ ،‬مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪243‬‬ ‫ارزیابی اینده کوتاه و بلندمدت صنعت بانکداری و‬ ‫اعالم سه پیشنهاد اساسی به دولت‬ ‫به گــزارش روابط عمومی موسســه اعتباری‬ ‫کوثر؛ دکتر رضایی ضمن تحلیل اینــده کوتاه و بلندمدت‬ ‫صنعت بانکداری‪ ،‬ســه توصیه و راهکار اساســی را جهت‬ ‫بهبود شرایط بانک ها به دولت اعالم کرد و گفت‪« :‬کاهش‬ ‫سپرده بانکی رویدادی مهم اســت اما اکثر بانک ها از این‬ ‫فرصت بــرای پرداخت بدهی به بانــک مرکزی و اصالح‬ ‫ساختار استفاده خواهند کرد‪ ».‬مدیرعامل موسسه اعتباری‬ ‫کوثر در رابطه با شرایط حال و اینده صنعت بانکداری اظهار‬ ‫داشت‪« :‬هرچند ممکن است با مثبت شدن نتیجه مذاکرات‬ ‫هسته ای اوضاع بانک ها بهتر و ســهام این گروه به دلیل‬ ‫عواملی چون برقراری مجدد سویفت با اقبال سرمایه گذاران‬ ‫مواجه شود اما باتوجه به لوایحی که در مجلس وجود دارد‬ ‫و هجمه های که به این صنعت شده‪ ،‬افق‪10‬ساله بانک ها‬ ‫روشــن و مثبت نیســت‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬یکی از طرح و‬ ‫الیحه های موجــود در مجلس مربوط به این اســت که‬ ‫شــرکت ها می توانند بابت هزینه تمام شــده از اشخاص‬ ‫پول بگیرند‪ ،‬این به این معنی اســت که به تعداد شرکت ها‬ ‫واحد بانکی خواهیم داشت و عالوه بر فشارهای مربوط به‬ ‫واگذاری بنگاه ها توسط بانک ها در این مدت‪ ،‬این روند منجر‬ ‫به زیان و کاهش سهام بانک ها خواهد شد‪ ».‬دکتر رضایی‬ ‫در واکنش به این سوال که چه پیشنهادات و راهکارهایی‬ ‫برای بهبود وضعیت بانک ها دارد‪ ،‬خاطر نشان کرد‪« :‬اولین‬ ‫و اصلی ترین راهکار این است که دولت و بانک مرکزی و‬ ‫همه نهادهای مرتبط زمینه جراحی بزرگ و یکپارچه ای را‬ ‫فراهم کنند تا طی ان مبنای تعریف پنهان نرخ پول کشور‬ ‫یعنی نرخ جریمه بانکی ‪ 34‬درصدی با کاهش شدید به ‪5‬‬ ‫تا ‪ 10‬درصد برسد‪ .‬در این صورت است که نرخ سود سپرده‬ ‫کاهش می یابد‪ .‬همین عامل به تنهایی می تواند حداقل پنج‬ ‫درصد نرخ تورم را کاهش دهــد‪ ».‬وی با بیان اینکه چنین‬ ‫تصمیمی برعهده نهادهایی مثال شــورای پول و اعتبار و‬ ‫باالتر از ان است‪ ،‬ادامه داد‪ :‬در این رابطه ممکن است برخی‬ ‫از چگونگی برخورد با بانک های متخلف سخن بگویند که‬ ‫این سوال درستی است‪ .‬در پاســخ می توان به اهرم هایی‬ ‫چون قطع چند ماهه سیستم های متمرکز مهمی همچون‬ ‫شتاب‪ ،‬شاپرک‪ ،‬ســاتنا‪ ،‬پایاب و‪ ...‬اشاره کرد که در عرض‬ ‫شش ماه زمینه ورشکســتگی هر بانکی را می تواند فراهم‬ ‫کند‪ .‬با این گونه اهرم ها هیچ بانکی بــه خود اجازه تخلف‬ ‫نخواهد داد‪ ».‬این کارشــناس بازارهای مالــی و پولی به‬ ‫دومین راهکار پیشنهادی اشاره کرد و گفت‪« :‬درحالی اکثر‬ ‫کشورها مالیات هایی برای سپرده بانکی قابل توجه وضع‬ ‫کرده اند که می توان برای سپرده های بیش از ‪ 150‬میلیون‬ ‫تومان مالیات پلکانی در نظر گرفت‪ ».‬با این اتفاق و با درنظر‬ ‫گرفتن سپرده ‪ 700‬هزار میلیارد تومانی‪ ،‬ساالنه حدود ‪40‬‬ ‫هزار میلیارد تومان درامد به دســت خواهد امد که نزدیک‬ ‫به بودجه جاری دولت است‪ .‬همچنین می توان مشوق هایی‬ ‫برای معافیت مالیات پنج تا ‪ 10‬ساله ناشی از افزایش سرمایه‬ ‫مثال بیش از صدمیلیارد تومانی شــرکت ها در نظر گرفت‪.‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر ادامه داد‪:‬‬ ‫«پیشنهاد سوم متناسب کردن حق الوکاله بانک ها از ارائه‬ ‫تسهیالت و متناسب با هزینه های واقعی بانک هاست‪ .‬چون‬ ‫عدم پوشش هزینه ها و سربه سر شدن هزینه ها و درامدها‪،‬‬ ‫از عوامل اصلی تمایــل بانک ها به بنگاهداری اســت‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر با بیان اینکه استقالل‬ ‫بانک مرکزی به دلیل یکی بودن عزل کننده و نصب کننده‬ ‫رئیس ان توسط دولت با گذشــته فرقی نکرده‪ ،‬افزود‪« :‬به‬ ‫دلیل اهمیت اســتقالل بانک مرکزی و لــزوم فراجناحی‬ ‫بودن شورای پول واعتبار‪ ،‬باید ترتیبی فراهم کرد تا دولت‬ ‫فقط مســئول نصب رئیس بانک مرکزی باشد و عزل ان‬ ‫در طول دوره دولت به عهده قوه قضاییه و دادستان کشور‬ ‫باشد‪ ».‬دکتر رضایی خاطر نشان کرد‪« :‬همچنین مجلس‬ ‫می تواند با تصویب قانون و در نظرگرفتن استانداردهایی‪،‬‬ ‫زمینه ای فراهم کند تا تصمیم شــورای پول و اعتبار حکم‬ ‫قانون بوده و همه ملزم به اجرای احکام باشند‪ .‬با این رویداد‬ ‫نه تنها همه مســائل بانکی و پولی بی جهت به مقام معظم‬ ‫رهبری ربط داده نمی شود و شان ایشان حفظ می شود‪ ،‬بلکه‬ ‫می توان شاهد حاکم شــدن ارامش و ثبات سیاست های‬ ‫پولی دولت بود‪ ».‬وی در برابر این ســوال بورس پرس که‬ ‫برنامه دولت برای کاهش نرخ ســپرده قانونی بانک ها به‬ ‫‪ 10‬درصد‪ ،‬چه تاثیری بر اینــده کوتاه و میان مدت صنعت‬ ‫بانکداری دارد‪ ،‬توضیــح داد‪« :‬با در نظر داشــتن ضریب‬ ‫تکاثری و ســپرده بانکی ‪ 700‬هزار میلیــارد تومانی‪ ،‬نرخ‬ ‫ســپرده ‪ 13‬و‪ 10‬درصدی بانکی موجب قدرت خلق پول‬ ‫‪ 7/7‬و ‪ 10‬برابری بانک ها می شــود ولی واقعیت این است‬ ‫که اکثر بانک ها یــا به بانک مرکــزی بدهکارند یا از این‬ ‫فرصت برای اصالح ساختارها استفاده خواهند کرد‪ ».‬دکتر‬ ‫رضایی در خاتمه گفت‪« :‬به همین دلیل اســت که معتقدم‬ ‫هرچنــد در کوتاه مدت وضعیت بانک ها بــه دالیلی چون‬ ‫برقراری سویفت مثبت و افزایش حجم مبادالت ارزی بهتر‬ ‫خواهد بود‪ ،‬اما درصورت ادامه سیاست های مالی و پولی و‬ ‫تصمیم گیری و همجه هایی که متوجه بانک ها شــده‪ ،‬در‬ ‫بلند مدت شرایط صنعت بانکداری سخت خواهد شد‪ .‬با این‬ ‫همه امید است دولت و مسئوالن تمهیداتی را درنظر بگیرند‬ ‫که موجب بهبود وضعیت همه بخش های اقتصاد از جمله‬ ‫حوزه پولی و مالی شود‪».‬‬ ‫برگــزاری مراســم اهــدای جوایــز‬ ‫قرض الحسنه استان گلستان‬ ‫مراســم اهدای جوایــز اولین دوره قرعه کشــی‬ ‫حساب های قرض الحسنه پس انداز موسسه اعتباری کوثر‬ ‫استان گلســتان‪ ،‬با حضور مدیر روابط عمومی موسسه و‬ ‫مسئوالن اســتان برگزار گردید‪ .‬به گزارش روابط عمومی‬ ‫ موسســه اعتباری کوثر؛ در این مراســم غدیر مدیر شعب‬ ‫استان گلستان ضمن خیر مقدم به مدعوین‪ ،‬گزارشی از روند‬ ‫فعالیت موسسه در استان گلستان ارائه کرد‪ .‬غریب با اشاره‬ ‫به ‪ 11‬شعبه فعال در سطح استان اظهار داشت‪« :‬بحمداهلل‬ ‫با همکاری خوب مسئوالن ظرفیت های مطلوبی را برای‬ ‫مشــارکت مردم فراهم کردیم که این امر موجب شده با‬ ‫انگیزه ای باال به دنبال گســترده کردن دامنه فعالیت های‬ ‫موسسه در اســتان باشــیم‪ ».‬ســپس به نحوه برگزاری‬ ‫قرعه کشــی اشــاره و اســامی برندگان را اعالم کرد‪ .‬در‬ ‫ادامه ایت اهلل شاهرودی از علمای شاخص استان گلستان‬ ‫به ایراد ســخن پرداختند‪ .‬ایشان با تشــریح شکل گیری‬ ‫بانک های اروپایی و سیر تاریخی صنعت بانکداری و ورود‬ ‫این صنعت به ایران پرداخته و اطالعات ارزشــمندی را در‬ ‫مورد اولین صندوق های قرض الحســنه در کشورمان را با‬ ‫ذکر نام و بنیانگذاران این صندوق ها ارائه کرد‪ .‬وی با اعالم‬ ‫این مطلب که قرض الحســنه باید بــا ضوابط خاص خود‬ ‫اجرایی شود‪ ،‬همه موسســات را به دقت نظر در اجرای این‬ ‫سنت پسندیده دعوت کردند‪ .‬بعد از اظهارات این روحانی‬ ‫برجسته‪ ،‬عباســی فر مدیر روابط عمومی موسسه اعتباری‬ ‫کوثر که حامل سالم گرم مدیرعامل موسسه به مدعوین و‬ ‫مردم والیتمدار استان گلستان بود‪ ،‬در جایگاه حضور یافته و‬ ‫ضمن خیر مقدم به مدعوین به خصوص ایت اهلل شاهرودی‪،‬‬ ‫اظهار داشت‪« :‬خوشبختانه مدیران ارشد موسسه اعتباری‬ ‫کوثر کوله باری از خاطرات و تجربیات دوران دفاع مقدس‬ ‫را به همراه خود دارند و همه تالش شــان این است که با‬ ‫دقت در امور شــرعی و بهره مندی از رهنمودهای مراجع‬ ‫عظام و علمای اعالم در عملیــات بانکی‪ ،‬ثواب حاصل از‬ ‫ان دوران پر افتخار و طالیی را از دست ندهند که در همین‬ ‫راستا مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر با ارتباط مستمر با‬ ‫مراجع تقلید و فقها‪ ،‬همواره خود و مجموعه تحت مدیریتش‬ ‫را به رعایــت موازین شــرعی در فعالیت های موسســه‬ ‫ملزم داشــته و این موضوع را موکدا از مدیران موسســه‬ ‫درخواست می نمایند‪ ».‬عباسی فر با اشــاره به مقید بودن‬ ‫موسسه به اجرای فرامین مقام معظم رهبری‪ ،‬عنوان کرد‪:‬‬ ‫«فصل الخطاب سخنان مدیرعامل موسسه در جلسات مهم‬ ‫نظیر شــورای معاونین و مدیران و همایش های مرتبط با‬ ‫موسسه‪ ،‬رعایت دقیق دستورات معظم له خصوصا در بحث‬ ‫مدیریت جهادی‪ ،‬اقتصاد مقاومتــی‪ ،‬پرهیز از بنگاهداری‪،‬‬ ‫خدمت بــه خانواده های معظم شــهدا و ایثارگران و از هر‬ ‫درخواستی که در ان تکریم به خانواده این عزیزان می شود‪،‬‬ ‫استقبال شده و به عنوان نمونه‪ ،‬می توان به پرداخت معوقات‬ ‫خانواده معظم شهدا تا سال ‪ 1390‬توسط موسسه اعتباری‬ ‫کوثر اشــاره کرد‪ ».‬در خاتمه جوایز ســه نفــر از برندگان‬ ‫حساب های قرض الحسنه پس انداز شــامل کمک هزینه‬ ‫ســفر به عمره مفرده به ارزش ‪75‬میلیــون ریال و کمک‬ ‫هزینه ســفر به عتبات عالیات به ارزش ‪50‬میلیون ریال به‬ ‫این عزیزان اهدا شد‪».‬‬