ماهنامه مثلث شماره 246

‫احمدی نژادی ها‬ ‫در تیم امید ‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل و شش‪ 6/‬دی‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫حبیب کاشانی و مایلی کهن‬ ‫ تیم امید ایران را اداره می کنند ‬ ‫راه سوم رائول ‬ ‫چرا کوبا و امریکا‬ ‫اشتی کردند؟‬ ‫ طرح حسن قاضی زاد ه هاشمی‬ ‫با مقاومت برخی پزشکان مواجه شده است‬ ‫ کودتای پولی ‬ ‫ایا دشمنان روسیه می توانند ‬ ‫به عصر پوتین خاتمه دهند؟‬ ‫ روایت راه ‬ ‫خبرنگار مثلث از پیاده روی ‬ ‫کربال نوشته است‬ ‫ ترافیک در جناح‬ ‫راست اصالح طلبان ‬ ‫عبدالله ناصری‪ ،‬شهربانو امانی ‬ ‫و داریوش قنبری از وضعیت ‬ ‫اصالح طلبان می گویند ‬ ‫ نو روشنفکری ‬ ‫ضد هسته ای ‬ ‫گزارش و یادداشت ‬ ‫پیرامون یک همایش عجیب‬ ‫ روز واقعه‬ ‫یادداشت و گزارش هایی ‬ ‫پیرامون حماسه ‪ 9‬دی‬ ‫مقدم بودن تزکیه بر دانش‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این که گفتید دانش اموزان‪ ،‬هم به جبهه‬ ‫م ی‏روند و هم مشغول تحصیل هستند‪ ،‬مورد‬ ‫تشکر است‪ .‬من به همۀ انان دعا م ی‏کنم‪ .‬همه‬ ‫باید در جنگ وارد باشیم‪ ،‬ولی مسئله مهم در‬ ‫اموزش و پرورش با هم است‪ ،‬وا ّال‬ ‫اموزش تنها‬ ‫ِ‬ ‫فایده ای ندارد و گاهی هم مضر اســت‪ .‬مقدار‬ ‫صدمه ای که ایــران از متفکرین و متجددین‬ ‫فرنگ رفته خورده است‪ ،‬از هیچ کس نخورده‬ ‫است‪ ،‬و این ب رای ان بود که‪ ،‬انها اموزش داشتند‬ ‫ولی تهذیب و پرورش نداشــتند‪ .‬اســاس که‬ ‫تهذیب بود‪ ،‬درست نشده بود و هم انان بودند‬ ‫که بچه های ما را از ابتدا تا دانشگاه طوری تربیت م ی‏کردند که ب رای‬ ‫ملت و کشور مضر باشند و ب رای دیگران نافع‪ .‬باید توجه کنید که‬ ‫دورۀ مدارس مهمتر از دانشگاه است‪ ،‬چرا که رشد عقلی بچه ها در‬ ‫این دوره شکل م ی‏گیرد‪ .‬باید سعی کنیم تا کسانی که فرزندان ما‬ ‫را فاسد بار م ی‏اورند‪ ،‬به مدارس و دانشــگاهها وارد نشوند و در این‬ ‫امر مسامحه نباید کرد‪ .‬ممکن است االن کاری نتوانند بکنند‪ ،‬ولی‬ ‫تا ده سال دیگر کارشــان را انجام م ی‏دهند‪ .‬ما با انان که با اسالم‬ ‫دشمن‏اند مخالفیم و در مقابلشان م ی‏ایستیم‪ ،‬ولی با کسانی که‬ ‫با اسالم دشمنی ندارند و دنبال کار خودشان هستند کاری نداریم‪.‬‬ ‫مسئله ما اسالم و کشور اسالم ی‏است‪ .‬ماب رای اسالم این همه جوان‬ ‫داده‏ایم‪ ،‬لذا باید نگذاریم خون انان هدر رود‪ .‬ما دانشمندی که ب رای‬ ‫دانش‬ ‫بشریت مضر است را م ی‏خواهیم چه کنیم؟ امروز دنیا در اتش ِ‬ ‫دانشمند ِان مضر م ی‏سوزد‪ .‬این سالحهای مخرب و بمب و موشکها‬ ‫‪12- 25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حیاتدوباره‬ ‫نوروشنفکریضدهسته ای‬ ‫پرسش های بی محابا‬ ‫شالوده شکنیعلیهاسرائیل‬ ‫‪26- 33‬‬ ‫گزارش‬ ‫نامهبهپایتخت ها‬ ‫جنجالدردانشگاهتهران‬ ‫بازگشتبهقبلانقالب‬ ‫روزواقعه‬ ‫‪34- 41‬‬ ‫سیاست‬ ‫ترافیکدرجناحراستاصالح طلبان‬ ‫ادبیاتاولیهنداحساسیتزابود‬ ‫پایگاهرایروحانی‪،‬اصالح طلبیاست‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش‬ ‫و سیادت اسالم خواهی در سراســر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫را همین دانشمندان ساخته اند‪ .‬لذا دانش باید همراه با تزکیه باشد‪،‬‬ ‫اص ً‬ ‫ال تزکیه مقدم بر دانش است‪.‬‬ ‫مسئولیت خطیر معلمان در تربیت دانش‏اموزان‬ ‫همۀ معلمین در فکر این باشند که خودشان را تهذیب کنند‪،‬‬ ‫باید خود را مهذب کنند تا حرفشان در دیگران اثر کند‪ .‬معلمین‬ ‫و همۀ کسانی که در شغل معلمی به سر م ی‏برند باید بدانند که‬ ‫شغلشان بسیار مهم اســت؛ باید توجه کنند که بچه ها را از ابتدا‬ ‫خوب بار بیاورند‪ ،‬که دانشــگاه دیر است‪ .‬معلمین باید احساس‬ ‫کنند که پیش خدا مسئولند‪ ،‬اگر بچه‏ها بد تربیت شوند اینها هم‬ ‫مسئولند‪ ،‬اگر در این مورد من و شما هم سکوت کنیم مسئولیم‪.‬‬ ‫امیدوارم مردم در ساختن مدارس که ب رای فرزندان خودشان است‬ ‫ســعی الزم را بنمایند‪ .‬کمک به مدارس‪ ،‬کمک به خودشان و به‬ ‫فرزندانشان و به این کشور و ملت است‪ .‬باید کشور را‬ ‫اباد کنیم‪ .‬امیدوارم ان‏اندازه که مردم م ی‏توانند کمک‬ ‫کنند و فکر نکنند که باید حتم ًا رقم کمک انها درشت‬ ‫باشد‪ .‬در امر ساختن مدارس‪ ،‬با رقمهای ریز هم م ی‏شود‬ ‫شرکت کرد‪ ،‬البته رقم درشت هم به جای خود‪ .‬به همه‬ ‫معلمین و بچه ها سالم مرا برسانید‪ .‬و همین طور سر‬ ‫کالسها به انها بگویید که خودتان را ب رای اینده‪ ،‬خوب‬ ‫درست کنید‪.‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬حسینیه جماران‬ ‫حضار‪ :‬اکرمی (وزیر اموزش و پرورش)‪،‬‬ ‫معاونان این وزارتخانه و مسئول نهضت‬ ‫سواداموزی‬ ‫‪42- 59‬‬ ‫بینالملل‬ ‫دیپلماسیماکیاولیستی‬ ‫لغوتحریم هاارادهسیاسیمی خواهد‬ ‫نهراهکارحقوقی‬ ‫راه سوم رائول‬ ‫‪60-67‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫طبیب فقرا‬ ‫جراحیبزرگ دکترقاضی زاده‬ ‫خاص و عام راضی اند‬ ‫نقضغرضسالمتی!‬ ‫‪68-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫محمدمایلیکهن؛ازاوینتاکیش‬ ‫احمدی نژادی هادرتیمامید‬ ‫چراغسبز‬ ‫بهنودوهشتی ها‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪-‬فاطمه قنائی‬ ‫علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکتر غالمحسن تقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫احمدی نژادی ها‬ ‫در تیم امید ‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و چهل و شش‪ 6/‬دی‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫حبیب کاشانی و مایلی کهن‬ ‫ تیم امید ایران را اداره می کنند ‬ ‫راه سوم رائول ‬ ‫چرا کوبا و امریکا‬ ‫اشتی کردند؟‬ ‫ طرح حسن قاضی زاد ه هاشمی‬ ‫با مقاومت برخی پزشکان مواجه شده است‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫ کودتای پولی ‬ ‫ایا دشمنان روسیه می توانند ‬ ‫به عصر پوتین خاتمه دهند؟‬ ‫ روایت راه ‬ ‫خبرنگار مثلث از پیاده روی ‬ ‫کربال نوشته است‬ ‫ ترافیک در جناح‬ ‫راست اصالح طلبان ‬ ‫عبدالله ناصری‪ ،‬شهربانو امانی ‬ ‫و داریوش قنبری از وضعیت ‬ ‫اصالح طلبان می گویند ‬ ‫ نو روشنفکری ‬ ‫ضد هسته ای ‬ ‫گزارش و یادداشت ‬ ‫پیرامون یک همایش عجیب‬ ‫ روز واقعه‬ ‫یادداشت و گزارش هایی ‬ ‫پیرامون حماسه ‪ 9‬دی‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫بهماپیامکبزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬حضور میلیونی عزاداران و عاشقان حسینی در‬ ‫اربعین پیام روشنی ب رای رژیم های منفور منطقه و‬ ‫حامیان داعش داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬اقدام دولت اوباما در قبال کوبــا باید از طرف‬ ‫دســتگاه دیپلماســی ای ران و نهادهــای مرتبط‬ ‫به ســرعت مورد بررســی دقیق قرار بگیرد تا در‬ ‫تصمیمات و مواجهه با امریکا دچار خطا نشویم‪.‬‬ ‫‪ l‬جا دارد که مســئوالن ب رای اربعین ســال بعد‬ ‫اقدامات جدی انجام دهند‪ .‬بســیاری از عاشقان‬ ‫ ب ی توقع رفتند‪ ،‬اما سطح امکانات واقعا پایین بود‪.‬‬ ‫‪ l‬اگــر علماءســنی‪ ،‬مثــا محب اهــل بیت‬ ‫علیهم السالم هستند چرا مردم شــان را از دیدن‬ ‫مواریث شیعه ازان فرزانگان یگانه‪ ،‬به تلخی‪ ،‬منع‬ ‫م ی کنند؟ پس به شدت ب ی انصافند‪.‬‬ ‫‪ l‬مســئوالن بــا افــراط در خدمات دهــی ب ه‬ ‫هواپیماهــای خارجی عبوری‪ ،‬خطــوط داخلی را‬ ‫گرفتار تاخیرهای شکنجه اورکرده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬بهتر نیست بعضی از مســئوالن و منصوبان‬ ‫انقالب به جای خاطره گوی ی های مناقشه ب ر انگیز‪،‬‬ ‫به فکر درد مردم باشند؟‬ ‫‪ l‬بعضی از کاروان هــای زیارتی که ب رای اربعین‬ ‫مردم را به ع راق اعزام کرده بودند‪ ،‬واقعا هیچ خبری‬ ‫از امکاناتی که قرار بود بدهنــد‪ ،‬نبود‪ .‬پول هتل را‬ ‫گرفتند اما مردم را در حسینیه خواباندند‪.‬‬ ‫‪ l‬هر دولتی سرکار امده به دنبال واگذاری اشوراده‬ ‫در استان گلستان بوده‪ ،‬بدون اینکه به محی ط زیست‬ ‫کوچکترین اهمیتی بدهد‪ .‬خانم ابتکار هم نشان داد‬ ‫زورش نم ی رسد جلوی این کار بایستد‪.‬‬ ‫‪ l‬تحریم ها برداشته نشد‪ ،‬نفت به نصف قیمت‬ ‫قبل کاهش پیدا کرد اما باز خدا را شکر ان شرایط‬ ‫رکود تورمی وحشتناک سال های اخر دولت دهم را‬ ‫تجربه نم ی کنیم‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪ l‬وزارت کار اعــام کــرده با کســانی که زنان‬ ‫فیلیپینی را اســتخدام م ی کند‪ ،‬ب رای کار در خانه‬ ‫برخورد م ی کند‪ .‬تاســف بار است با وجود این همه‬ ‫بیکار در کشور شاهد چنین اعمالی هستیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫‪ l‬داعش و گروه های تکفیری وهن مســلمین‬ ‫هستند‪ .‬باید کشورهای اســامی به ابتکار ای ران‬ ‫جمع شوند و خودشان با اینها مقابله کنند‪ .‬نیازی به‬ ‫مدعیان دروغی در جهان نیست که عمال به جای‬ ‫مبارزه با داعش انها را حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬از اقــای محمدرضاپــور اب راهیمــی ‪ ،‬عضو‬ ‫کمیســیون اقتصادی مجلس کمال تشــکر را‬ ‫دارم که در بحث یارانه هــا از حضور چندمیلیونی‬ ‫اتباع بیگانه که بیشترشــان غیرقانونی هستند‪،‬‬ ‫در مجلس ســخن راندند‪ ،‬باالخص شــهر اهواز‬ ‫که متاســفانه با وهابیت و تجزیه طلبان همکاری‬ ‫م ی کنند‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینستاگرام هفته نامه مثلث فعال شده است‪ .‬کارب ران این شبکه اجتماعی‬ ‫م ی توانند با پیوســتن به اینســتاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه را‬ ‫مشاهده کنند‪.‬‬ ‫میکروفیلم در پیتزا‬ ‫اظهارات یک مدرس حراســت در استانداری خ راسان‬ ‫رضوی جنجال تازه ای در فضای مجازی ایجاد کرد‪ .‬سیدرضا‬ ‫عظیمی‪ ،‬کار شناس سیاسی و مدرس حراست در همایشی‬ ‫در فرمانداری کاشــان نظ راتی را بیان کرد که انتشار ان در‬ ‫سایت مثلث انالین مورد توجه بسیاری از خوانندگان سایت‬ ‫مثلث قرار گرفت‪ .‬این مدرس حراست گفته بود‪ :‬با اشاره به‬ ‫ط راحی و تاسیس اتاق فکر امریکای ی ها در کشور امارات ب رای‬ ‫بررسی ذائقه ای رانی‪ ،‬در این اتاق فکر به این نتیجه رسیدند که‬ ‫ای ران ی ها از ابگوشت بی زارند‪ ،‬بناب راین پیتزا را وارد و جایگزین‬ ‫ابگوشــت کردند که نیازی به سفره نداشــت تا ای ران ی ها‬ ‫سرسفره با هم درد دل نکنند‪ ،‬ضمن اینکه محتوای پیتزا پر‬ ‫از میکرو فیلم هایی شد تا اطالعات را از ای ران ی ها بگیرند‪ .‬به‬ ‫گفته وی‪ ،‬ط راحی و تاسیس این اتاق فکر توسط امریکای ی ها‬ ‫در امارات ‪ ۱۲‬دلیل داشــت که مهم ترین ان برداشتن سفره‬ ‫ای رانی از جلوی پای ای رانی بود تا راحت تر بتوانند کشور ای ران‬ ‫را بدون خونریزی تصرف کنند‪ .‬مدرس حراســت استانداری‬ ‫خ راسان رضوی یاد اورشد‪ :‬جوزف نای م ی گوید ب رای از بین‬ ‫بردن ای ران ی ها باید ســقف هزینه های ای ران ی ها را افزایش‬ ‫داد تا افراد طلبکار از دولت زیاد شــوند‪ .‬عظیم ی گفت‪ :‬اگر‬ ‫امروز نتوانیم سبک زندگی خود را در کشور مدیریت کنیم‪،‬‬ ‫چنانچه روزی یک گونی پول هم به مردم داده شود باز هم‬ ‫طلبکار هستند‪.‬‬ ‫سراشیبی سقوط قیمت نفت در هفته های گذشته به‬ ‫یک مساله بی ن المللی بدل شد‪ ،‬همانطور که رئی س جمهور‬ ‫نیز در یکی از سخنران ی ها به ان اشاره کرده و ان را یک توطئه‬ ‫خوانده بود‪ .‬مثلث انالین در یک گزارش به بررســی خیانت‬ ‫ســعودی ها در پایین امدن و پایین نگه داشتن بهای نفت‬ ‫پرداخت که سایت های ســام صبح‪ ،‬پویش و صاحب خبر‬ ‫نیز ان را بازنشر کردند‪ .‬همچنین این خبر از سوی خوانندگان‬ ‫مثلث نیز با استقبال روبه رو بود‪ .‬در این گزارش ضمن بررسی‬ ‫دالیل جهانی پایین امدن بهای نفت از جمله پیشرفت ایاالت‬ ‫متحده در استفاده از تکنولوژی های جدید در استخراج نفت‬ ‫شــیل و مهم تر از ان افزایش تولید نفت ع ربستان سعودی‪،‬‬ ‫ع راق و لیبی اشاره شــده و در کنار ان به سناریوی خیانتی‬ ‫که ب رای مهار ای ران و روســیه در ماجرای بهای نفت درحال‬ ‫پیاده سازی است‪ ،‬اشاره شده اســت‪ .‬این گزارش با ارائه سه‬ ‫سناریو دراین باره به بررسی این موضوع نشسته است‪:‬‬ ‫سناریوی اول‪ :‬حفظ اهمیت استراتژیک نفت متعارف و‬ ‫ابتکار عمل در ب رابر عامل تهدید‬ ‫سناریوی دوم‪ :‬انتقام از دولت دموکرات ایاالت متحده و‬ ‫حفظ اهمیت استراتژیک نفت خود (متعارف)‬ ‫سناریوی سوم‪ :‬تبانی با ایاالت متحده ب رای محدودسازی‬ ‫قدرت روسیه و ای ران‬ ‫طرفداران سناریوی سوم معتقدند کاهش قیمت نفت‬ ‫کوتاه مدت بوده و انفعال عربستان به منظور کنترل رفتاری‬ ‫روســیه در مورد اوکراین و حمایت از ســوریه است‪ .‬کاهش‬ ‫قیمت به این دلیل کوتاه مدت خواهد بود که ایاالت متحده و‬ ‫ع ربستان هر دو نیازمند قیمت باالی نفتی هستند؛ استراتژی‬ ‫ت متحده و روسیه به طور‬ ‫ع ربستان بر اعمال فشــار بر ایاال ‬ ‫همزمان استوار است‪.‬‬ ‫ فشــار بر ایاالت متحده ب رای دوری از تنش زدایی با‬‫ای ران و اهمال در ب رابر سرنگونی دولت اسد‪.‬‬ ‫ فشار بر روســیه ب رای کاهش حمایت در گزینه های‬‫احتمالی پرواز ممنوع یا ورود نیروهای زمینی به ســوریه در‬ ‫شورای امنیت‪.‬‬ ‫این سناریو م ی تواند با ســناریوی اقتصادی نیز مکمل‬ ‫باشد که «کاهش قیمت نفت‪ ،‬سبب تداوم اهمیت استراتژیک‬ ‫ع ربستان ب رای ایاالت متحده و در نتیجه توجه به خواسته های‬ ‫سیاسی این کشور از ســوی امریکا م ی شود»‪ .‬زی را ع ربستان‬ ‫به این جمع بندی رسیده است که «توسعه فزاینده نفت شیل‬ ‫مســاوی با ب ی اعتنایی فزاینده ایاالت متحده به ع ربســتان‬ ‫م ی شود»‪ .‬در حقیقت سناریوی اقتصادی و انتقام هر دو در یک‬ ‫راستا عملیاتی م ی شوند‪ .‬اما در نهایت نتیجه گیری م ی کند‪:‬‬ ‫ت متحده و روسیه‬ ‫استراتژی ع ربستان بر اعمال فشار بر ایاال ‬ ‫به طور همزمان استوار است‪.‬‬ ‫ فشــار بر ایاالت متحده ب رای دوری از تنش زدایی با‬‫ای ران و اهمال در ب رابر سرنگونی دولت اسد‪.‬‬ ‫ فشار بر روســیه ب رای کاهش حمایت در گزینه های‬‫احتمالی پرواز ممنوع یا ورود نیروهای زمینی به ســوریه در‬ ‫شورای امنیت‪.‬‬ ‫خیانت ع ربستان‬ ‫معاون اول رئی س جمهور و‬ ‫مادرش‬ ‫عزاداری احمدی نژاد‬ ‫در کاشان‬ ‫روی خط مثلث انالین‪:‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫در این ســتون نظراتی کــه مخاطبان‬ ‫سایت مثلث انالین روی خبرها داده اند‬ ‫منتشر م ی شود‪:‬‬ ‫م برای گرفتن اطالعات‬ ‫پیتزا حاوی میکرو فیل ‬ ‫از ایران ی هاست‬ ‫مقاله اصلی بخش سیاســت در هفته گذشته که به قلم‬ ‫مصطفیصادقینوشتهشدهبود‪،‬درفضایمجازینیزموردتوجه‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در این مقاله به وضعیت جناح راست سیاست در ایران‬ ‫پرداختهشدهبودومشخصادربارهنحوهرویکردعلیالریجانیدر‬ ‫اینده سیاسی ایران نظراتی ارائه کرده بود‪ .‬این مقاله که در سایت‬ ‫روزنامهخراسانوسایتپویشنیزبازنشردادهشدهبود‪،‬یکحرف‬ ‫اساسیداشت‪،‬اینکه‪«:‬علیالریجانیبهحزببه عنوانبهترینراه‬ ‫ گریزازوضعیتموجودمی اندیشد‪».‬مقالهراستگراییجدیدپساز‬ ‫بررسیشرایطموجودعالمسیاستایرانوبهویژهسیاست ورزان‬ ‫عرصه راست سنتی در ایران‪ ،‬به علی الریجانی می رسد‪ .‬سپس‬ ‫رویکردهای مجلس را در دو دولت احمدی نژاد و روحانی بررسی‬ ‫کرده و معتقد است‪« :‬سنتگرایان همیشه مخالف تغییر وضع‬ ‫موجود هستند!» نویسنده که سپس به مساله راه اندازی حزب‬ ‫علیالریجانیپرداخته‪،‬به دنبالیافتناینپرسشاستکهحزب‬ ‫الریجانی قرار است مشکل او را رفع کند یا مشکل اصولگرایان‬ ‫را‪ .‬نویســنده درنهایت با این نظر که «علی الریجانی به حزب‬ ‫به عنوانبهترینراه گریزازوضعیتموجودمی اندیشد»‪،‬این گونه‬ ‫نتیجه گیری می کند‪« :‬علی الریجانی ذات محافظه کارانه دارد و‬ ‫فقط روی خوش تحلیل را نمی بیند‪ .‬او می داند حزب یعنی اینکه‬ ‫موضع مشخصی داشته باشی‪ ،‬او اکنون می تواند خودش باشد‬ ‫اما انجا طبعا باید تابع حزب باشد‪ .‬مواضع سیاسی حزب می تواند‬ ‫برایش هزینه زا باشد‪ .‬او برای اینکه حمایت اصولگرایان سنتی‬ ‫خارجازمجلسنظیرجبههپیروانوموتلفهراداشتهباشد‪،‬طبیعتا‬ ‫نمی تواند همراه اصالح طلبان شود و مانند روحانی پست هایی را‬ ‫در حزبش به انها بدهد‪ .‬درست همین جاست که علی الریجانی‬ ‫باید رخ دیگرش را نشان دهد‪ .‬او باید یک اصولگرا به نظر بیاید و‬ ‫اصالح طلبانرارقیبببیند‪.‬باچنیناعالم نظریمسلمااوحامیان‬ ‫مهمی را در پارلمان ان هم در دو سال اخر از دست خواهد داد‪ .‬او‬ ‫نمی تواندبیانیهوموضعحزبیضد اصالح طلبیصادرکندوبعددر‬ ‫مجلس انتظار حمایت اصالح طلبان را داشته باشد‪ .‬اوضاع میان‬ ‫سنتی ها هم برای او چندان ساده نیست‪ .‬محمد رضا باهنر که‬ ‫بعد از حبیب اهلل عسگراوالدی دبیرکل جبهه پیروان شده است‪،‬‬ ‫زاویه هاییبااوپیداکردهاست‪.‬اوچندانبادولتجدیدهمراهنیست‬ ‫و همین مساله میان این دو همراه قدیمی فاصله انداخته است‪.‬‬ ‫علی الریجانی اگر می خواهد حــزب راه بیندازد گویا چاره ای‬ ‫ندارد جز اینکه دست عوض کند‪ .‬او باید به سمت اصولگرایان‬ ‫سنتی بازگردد؛ زمان ائتالف با اصالح طلبان به سر امده است‪.‬‬ ‫او شــاید به این هم فکر کند که لزوما نباید موتلف سیاســی‬ ‫دولت حسن روحانی باشد‪ ،‬ان هم در مجلسی که پایگاه اصلی‬ ‫منتقدان دولت شده اســت‪ .‬او شاید مجبور باشد تقیه سیاسی‬ ‫پیشه کرده و چندان خود را مقابل منتقدان دولت نشان ندهد‪.‬‬ ‫حزب علی الریجانی در راه است؛ حزبی که اگر چهره های مهم‬ ‫اصولگرایان را در خود نداشته باشد مسلما نه وزنی خواهد داشت‬ ‫و نه تاثیر چندانی بر معادالت سیاسی خواهد گذاشت‪ ».‬در زیر‬ ‫واکنش دو تن از کاربران شبکه اجتماعی اینستاگرام درباره این‬ ‫تحلیلرانیزمی بینید‪:‬‬ ‫‪ :haghayeghe_penhan‬احتماال نقشــی رو که‬ ‫محسن رضایی و علی اکبر والیتی در انتخابات نود و دو برای‬ ‫هاشمی رفسنجانی و به نفع جریان افراطی اصالح طلبان و علیه‬ ‫جریان حزب اللهی اصولگرا بازی کردن‪ ،‬ایشون در انتخابات‬ ‫بعدی بر عهده خواهند گرفت‪ .‬مهره ها عوض می شه ولی هدف‬ ‫یکیه‪ ،‬دور زدن جریان ارزشی‪.‬‬ ‫‪ :amsobhaninia‬این تحلیل هفته نامه مثلث تا حدود‬ ‫زیادی به دور از واقعیت دانست چراکه امروز شاهد دوران طالیی‬ ‫فراکسیون رهروان والیت و پویایی ریاست مجلس و به تبع ان‬ ‫فراکسیونی باشیم‪ .‬سفر های اخیر جناب دکتر الریجانی خود‬ ‫موید پررنگ تر شدن نقش ریاست مجلس در دوران انقالب‬ ‫اسالمی است‪.‬‬ ‫روحانی در کابین کاپیتان‬ ‫واکنش های گســترده به اظهارات شیرزاد و‬ ‫زیباکالم‬ ‫بدبختی اینجاست که بعد از ‪ 10‬سال تازه باید‬ ‫بنشینیم و پاسخ بدهیم که ایا انرژی هسته ای به‬ ‫صالح بوده یا نبوده؟ ایــن را معموال اول کار انجام‬ ‫م ی دهند و حضرات فراموش کردند که قبال انجام‬ ‫شــده و حتما به صالح و به صرفه بود که دست به‬ ‫چنین اقدامی زده شده است‪.‬‬ ‫منطق اینکه گفته م ی شود انرژی هسته ای هیچ‬ ‫فایده ای ب رای کشور ما نخواهد داشت م ی تواند ب رای‬ ‫خیلی از حقوق دیگر کشــورمان نیز مورد استفاده‬ ‫قرار گیرد و ان وقت است که باید فاتحه استقالل‬ ‫کشور را خواند و دنبال جماعت غربگرا هزینه های‬ ‫فراوان داد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫رهبر معظم انقالب‬ ‫پیش از غبارروبی ضریح‬ ‫مطهر امام هشتم‬ ‫زمستان سیاست در امریکا‬ ‫با اماده شدن جب بوش ب رای ریاست جمهوری‬ ‫به نظرم شرایط را باید دقی ق تر بررسی کنید‪ .‬اگرچه‬ ‫در امریکا احزاب جمهوریخواه و دموکرات با یکدیگر‬ ‫اختالفات اساسی دارند اما این اختالفات بیشتر در‬ ‫نحوه تاکتی ک هاست نه استراتژی و چشم انداز ها‪.‬‬ ‫به این معنا که مثال هر دو طرف خواهان ضربه زدن‬ ‫به ای ران هســتند‪ ،‬یک طرف راه حل دیپلماسی را‬ ‫م ی پسندد‪ ،‬یک طرف راه حل نظامی را‪ .‬مساله این‬ ‫است که هیچ اختالف نظری در استراتژی یا همان‬ ‫ضربه زدن به ای ران وجود نــدارد‪ .‬در مورد کوبا هم‬ ‫همی ن طور است‪.‬‬ ‫اگرچــه اوباما این قدم را برداشــت امــا در همان‬ ‫مصاحبه با س ی ان ان اعالم کرد که این کار را ب رای‬ ‫پیشبرد دموکراســی در کوبا انجام م ی دهد‪ .‬سوال‬ ‫این است که چه کسی این رســالت را به انها داده‬ ‫که دموکراسی را در جهان گسترش دهند‪ ،‬ان هم‬ ‫با زور؟‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫راستگرایی جدید‬ ‫اگر این طور بود که باید بگوییم ایتالیای ی ها این‬ ‫غذا را فرستادند تا میکروفیلمی باشد ب رای گرفتن‬ ‫اطالعات امریکای ی ها‪ .‬ایــن مدرس محترم ظاه را‬ ‫نم ی دانســته یا متوجه نبوده که اساسا پیتزا یک‬ ‫غذای ایتالیایی است نه امریکایی‪.‬‬ ‫همیشه همی ن طور بوده‪ .‬ب رای اینکه نشان دهیم‬ ‫اطالعات ما دقیق و بدون نقص اســت‪ ،‬کدهایی‬ ‫م ی دهیم که همه را متعجب کند‪ .‬مثال اینکه یک‬ ‫اتاق فکر در دبی ط راح این موضوع بود‪ .‬درحالی که‬ ‫انهایی که کمی اگاهی دارند به خاطر م ی اورند پس‬ ‫از جنگ دبی اصال جایی بــرای زندگ ی کردن نبود‬ ‫که بخواهد علیه ما در انجا اتاق فکر هم تشکیل‬ ‫دهند‪ .‬فروش پیتزا پس از جنگ در ای ران گسترش‬ ‫پیدا کرد‪ ،‬در ان زمان اصال دبی قابل اعتنا نبود‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫چهره هایسیاسیوفرهنگی‬ ‫درراهپیماییاربعین‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عک س های خبری به ما م ی رسد‪ .‬تعداد این‬ ‫عک س ها انقدر زیاد اســت که گاهی ب ه راحتی از کنار ان عبور م ی کنیم اما‬ ‫شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث‬ ‫در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫وزیر دفاع گفت‪« :‬ما ص راحتا اعالم‬ ‫کردیم که در ع راق عتبات متبرکه‬ ‫خط قرمز ای ران است‪ ،‬اگر داعش‬ ‫یا هر جریان مسلحی بخواهد این‬ ‫م راکز را تهدید کننــد‪ ،‬ای ران وارد‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫رئیس مرکز بررســی های است راتژیک‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت‪:‬‬ ‫«ای ران بدون دخالت در امور کشــورها‪،‬‬ ‫از تمام ظرفیــت و توان خود ب رای حل‬ ‫مشکالت منطقه ای و حفظ وحدت جهان‬ ‫اسالم بهره م ی برد‪».‬‬ ‫سفر رئی س جمهور‬ ‫به استان خراسان رضوی‬ ‫دیدار نمایندگان بیماران تاالسمی‬ ‫با ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫وزیرکار در میان کارگران‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫تشییع پیکر مرحوم ایت اهلل‬ ‫سی د علی غیوری‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫‪13‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصص ی شان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک نگاه ازاد که مثلث با افتخار‬ ‫ان را میزبانی م ی کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانشان است‪،‬‬ ‫ما فقط بستر انتشار انیم‪.‬‬ ‫حیاتدوباره‬ ‫گفتارها‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫یادداشتی از دکتر اصغراب خضر‬ ‫پیرامون حماسه ‪9‬دی‬ ‫تاریخ انقالب اسالمی از اغاز تاکنون گواهی م ی دهد‬ ‫که دولت های اســتکباری غربی تمامی اشکال براندازی‬ ‫سخت از جمله شــورش‪ ،‬کودتا و جنگ نظامی را در دهه‬ ‫اول تجربه کردند‪ .‬در جریان ب راندازی و مقابله سخت‪ ،‬گرچه‬ ‫انرژی و سرمایه های انســانی‪ ،‬مادی و معنوی بسیاری از‬ ‫دست رفت‪ ،‬لیکن ایســتادگی و مقاومت ملت ای ران تحت‬ ‫رهبری حضرت امام (رضوان اهلل علیه) قدرت های مستکبر‬ ‫را به این واقعیت رساند که استفاده از گزینه سخت و نظامی‬ ‫نم ی تواند در ب رابر ایمان و اعتقاد این مردم کارامد باشد‪ ،‬بلکه‬ ‫برعکس‪ ،‬موجبات تقویت بیشتر روحیه ملی و همبستگی‬ ‫هرچه بیشــتر ملت ای ران را فراهم مــی اورد و بر بدبینی و‬ ‫کینه بیشتر مردم ای ران نسبت به غرب و دولت های غربی‬ ‫م ی افزاید‪ .‬چنین شــد که این قدرت ها به ناچار بر شکست‬ ‫خود در راهبرد مقابله ســخت با نظام جمهوری اســامی‬ ‫اعتراف کردند‪ .‬پس از ان‪ ،‬انها با رویکــرد جدید و در قالب‬ ‫بهره گیری از روش های نرم اهداف خود را پیگیری کردند‪.‬‬ ‫امری که رهبری معظم انقالب از همــان اغاز دهه هفتاد‬ ‫با ادبیات و تعابیر مختلف نظیر تهاجــم فرهنگی‪ ،‬ناتوی‬ ‫فرهنگی و شبیخون فرهنگی و اخی را جنگ نرم خطر ان را‬ ‫گوشزد کرده‪ ،‬مسئوالن نظام را به چاره اندیشی در ب رابر ان‬ ‫فرا خواندند‪ .‬شــواهد زیادی وجود دارد که اشکار م ی سازد‬ ‫اندیشمندان غربی بر این باور هستند که انقالب اسالمی‬ ‫گفتمان نوینی را پدید اورده است که بعد نرم و فرهنگی ان‬ ‫ارجح بر سایر ابعاد است‪ .‬این واقعیت به سبب احیای نظام‬ ‫ارزشی مبتنی بر خصایص فرهنگی (مذهبی و ملی) هویت‬ ‫نوینی را در مردم جامعه شکل داده که متمایز از هویت سایر‬ ‫ملل مسلمان اســت‪ .‬انان معتقدند برای رسوخ در هویت‬ ‫فرهنگی مردم ای ران و ایجاد فاصله بین ملت و نظام ای ران‪،‬‬ ‫باید ابعادی را اماج قرار داد که جمهوری اسالمی ای ران از ان‬ ‫به عنوان رمز مانــدگاری و افزایش قدرت نفوذ خویش بهره‬ ‫م ی گیرد‪ ،‬ابعادی مانند هویت فرهنگی‪ ،‬جذابیت‪ ،‬حمایت‬ ‫مردمی‪ ،‬مشــروعیت سیاسی و احســاس فراگیر امنیت‬ ‫همگانی‪ .‬این شاخ ص ها م ی تواند برخی از ابعاد قدرت نرم‬ ‫جمهوری اسالمی باشــد که مورد طمع دشمنان نظام قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫به باور بســیاری از تحلیلگران سیاســی‪ ،‬انتخابات‬ ‫‪22‬خرداد ‪ 88‬ریاست جمهوری ای ران‪ ،‬انتخاباتی شگفت انگیز‪،‬‬ ‫کم نظیر و پ راهمیت بود‪ ،‬چه در ان انتخابات حدود ‪85‬درصد‬ ‫از ای رانیان با رفتن به پای صندوق های رای در اغاز چهارمین‬ ‫دهه انقالب خویش‪ ،‬همانند انتخابات ‪ 12‬فروردین سال ‪،58‬‬ ‫دگرباره «مقبول و مردمی» بودن نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران را به نمایش گذاشتند‪« .‬شگفت انگیز» بودن انتخابات‬ ‫‪ 22‬خرداد به ویژه از ان رو بود که سه دهه پس از وقوع انقالب‬ ‫اسالمی اغلب ای رانیان داخل و خارج کشور‪ ،‬اعم از هر قشر و‬ ‫مذهب و گروه و قوم و دسته ای‪ ،‬نشان دادند که گذشت زمان‬ ‫و فزونی فاصله زمانی از وقوع انقالب اسالمی و از برگزاری‬ ‫اولین همه پرسی از ابتدای انقالب تا سال ‪ ،88‬نه تنها انها‬ ‫را از شــرکت در کنش های سیاســی و انتخاباتی خسته‬ ‫نکرده است‪ ،‬بلکه تمایل و رغبت انان را ب رای انجام چنین‬ ‫کنش هایی مضاعف ساخته است‪.‬‬ ‫بالفاصله پــس از اعالم نتایج انتخابــات ‪ 22‬خرداد‪،‬‬ ‫با اعتراض به نتیجه انتخابات‪ ،‬توســط برخی از کاندیداها‬ ‫و احزاب سیاســی شکســت خورده در انتخابــات‪ ،‬برخی‬ ‫از شــهرهای ای ران به ویژه شــهر ته ران دستخوش وقوع‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ناارام ی ها و اعتراضات گردید‪ .‬به علت گستردگی عملیات‬ ‫روانی و حجــم فراگیر فعالی ت های رســانه ای غرب علیه‬ ‫نظام جمهوری اسالمی‪ ،‬شــاهد درگیر شدن دستگاه ها و‬ ‫نهادهای مســئول و نیروهای امنیتی و انتظام ی باحوادث‬ ‫ان روزها بودیم‪.‬‬ ‫کشورهای غربی به سردمداری امریکا به عنوان‪ ،‬یکی‬ ‫از بازیگرهای صحنه انتخابات کشور از مدت ها قبل بسیار‬ ‫عالقه مند بوده اند تا در عرصه انتخابات نقش موثری داشته‬ ‫باشند‪ .‬هرچند تالش های فراوان انها در دوره های پیشین‬ ‫با عدم اقبال ملت ای ران با شکست سنگین مواجه شده‪ ،‬اما‬ ‫انها دست از تالش برنداشته و هرچند ناامیدانه و لیکن به‬ ‫فعالی ت های خود در ایــن دوره از انتخابات نیز ادامه دادند‪.‬‬ ‫در جریان انتخابات‪ ،‬امیدهایی ب رای غرب ایجاد شد و انها‬ ‫احســاس کردند یک پایگاه مردمی ‪ 14‬میلیونی در داخل‬ ‫جامعه پیدا کرده اند‪ ،‬به عالوه در موضوع ایجاد شکاف میان‬ ‫نخبگان و رهبری و خدشه دار کردن وحدت ملی نیز احساس‬ ‫امید کردند‪ .‬غرب و امریکای ی هــا از به کار گرفتن امکانات‬ ‫رسانه ای و اســتفاده از هنر دیپلماسی عمومی ب رای تحت‬ ‫فشار قرار دادن ای ران هی چ گونه دریغ نکردند‪ .‬ب رای فراخوانی‬ ‫در ایجاد اجماع بی ن المللی علیه جمهوری اسالمی و کاهش‬ ‫مشروعیت داخلی و خارجی نظام همزمان با انتخابات تالش‬ ‫بسیاری کردند‪ .‬براساس انچه گفته شد‪ ،‬تشدید فشارهای‬ ‫اقتصادی و سیاســی از طریق صدور قطعنامه های جدید‪،‬‬ ‫ب رانگیختــن جمعی ت های خاموش بــرای تاثیرگذاری بر‬ ‫نتایج انتخابات‪ ،‬حمایت از کاندیدای مرعوب‪ ،‬تشــکیک‬ ‫در نتیجه انتخابات و دامن زدن به پــروژه تقلب و بحرانی‬ ‫جلوه دادن اوضاع کشور پس از انتخابات مهم ترین بخش‬ ‫از مواضع و راهبردهای غــرب در قبال انتخابات دوره دهم‬ ‫ریاست جمهوری ای ران بود‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگــران غربی پــا را از ان فراتر‬ ‫نهاده و کنش هــای اعتراض امیز دو مــاه پس از‬ ‫انتخابات رئی س جمهــوری دهــم را «بزرگ ترین‬ ‫چالش داخلی» جمهوری اســامی در ســه دهه‬ ‫واقعه روز عاشورای سال ‪1388‬‬ ‫گذشــته‪ ،‬ارزیابی کرده اند‪ .‬این تحلیلگران مدعی‬ ‫عاشورای سال ‪ ،1388‬برگزاری مراسم عزاداری‬ ‫شده اند که «اعتراضات گســترده پس از برگزاری‬ ‫در تکی ه ها‪ ،‬هیئات‪ ،‬حسینی ه ها و مساجد موجب شد‬ ‫انتخابات‪ ،‬مشروعیت سیاسی جمهوری اسالمی را‬ ‫تا از ساعت اولیه صبح‪ ،‬برخی باقیمانده های جریان‬ ‫در دنیا و مقبولیت ان را نــزد افکار عمومی داخلی‪،‬‬ ‫فتنه از فرصت پدید امده استفاده کنند و با حضور در‬ ‫با چالش جدی رو به رو ساخته است‪ ».‬صرف نظر از‬ ‫خیابان ها کف و سوت بزنند و ضمن ضرب و جرح‬ ‫ادعای این گونه تحلیلگران‪ ،‬این واقعیت را نم ی توان‬ ‫عزاداران و نمازگزاران روز عاشــورای حسینی حتی‬ ‫نادیده گرفت که اقدامات طرح ریزی شده غرب ب رای‬ ‫مساجد و تکایا را اتش بزنند‪ .‬فاجع ه ای که در طول‬ ‫تاثیرگذاری بــر انتخابات دهم ریاســت جمهوری‪،‬‬ ‫تاریخ ب ی سابقه بود و نتیجه ان برمال شدن ماهیت‬ ‫کنش های اعتراض امیز و رفتــار برخی از نخبگان‬ ‫شوم و ضددین جریان فتنه شــد که بیش از پیش‬ ‫سیاســی بعد از انتخابات ‪ 22‬خــرداد‪ ،‬هزینه های‬ ‫انها را در سراشیبی سقوط قرار داد و موجب بی زاری‬ ‫سیاســی‪ ،‬اجتماعی و معنوی زیادی را بر جمهوری‬ ‫مردم از انها شد‪.‬‬ ‫اسالمی و نهادهای ان تحمیل کرد که بحمداهلل با‬ ‫اصغر اب خضر در این یادداشت به تبیین حماسه ‪ 9‬دی پرداخته است‬ ‫انچه در این یادداشت نگارش شده‪ ،‬بازخوانی حماسه‬ ‫مواضع و تدابیر هوشــمندانه و مدب رانه مقام معظم رهبری‬ ‫ماندگاری است که به تعابیری انقالب سوم نام گرفته است‪.‬‬ ‫و بصیرت و حضور به لحظه مردم ای ران به ویژه در حماسه‬ ‫حماســه ای که در لحظه ای ناب به مدد حمایت از اصل و‬ ‫شیوه های ب راندازی نرم توسط دشمن‬ ‫ماندگار و تاریخی ‪9‬دی ‪ 1388‬خنثــی گردید‪ .‬فتنه ‪1388‬‬ ‫اصالت انقالب اسالمی امد و حیاتی دوباره به ان بخشید‪.‬‬ ‫‪4‬ـ تحلیل و تبیین ابعاد و پیامدهای داخلی و خارجی‬ ‫یکی از بزنگاه های جریانات سیاســی کشــور بود‪ .‬ازمون‬ ‫بزرگی ب رای همه جریانات سیاســی بــود‪ .‬در حقیقت در‬ ‫حماسه نهم دی‬ ‫بررسی ماهیت حماسه نهم دی ماه ‪1388‬‬ ‫‪5‬ـ بهره مندی از این مولفه قدرت ملی ب رای مدیریت‬ ‫این فتنه چهره حقیقی و میــزان همراهی واقعی جریانات‬ ‫بررسی ماهیت حماســه نهم دی ماه ‪ 1388‬از زوایای‬ ‫اینده انقالب اسالمی‬ ‫سیاسی کشور با انقالب اشکار گردید‪ .‬این فتنه نشان داد که‬ ‫غرب کار گسترده ای از قبل ب رای شکار نخبگان و برخی از‬ ‫گوناگون قابل واکاوی است اما در ماهیت و اصالت این روز‬ ‫‪6‬ـ تشریح جایگاه و نقش رهبری انقالب در حراست‬ ‫م ی توان گفت که روز غلبه جنود الهی بر جنود شــیطان‬ ‫فرصت ها همانند انتخابات انجام داده است‪ .‬در این ازمون‬ ‫از اصول و خطوط کلی حرکت انقالب و اشکارسازی ابعاد‬ ‫بود‪ .‬انهایی که امدند و ابرو دادند به انقالب اســامی‪ ،‬در‬ ‫تاریخی نخبگان سیاسی هر کدام به اندازه وفاداری به نظام‬ ‫فتنه ‪88‬‬ ‫سرتاســر خیابان ازادی و انقالب اسالمی ته ران (از میدان‬ ‫یا زاویه ای که با نظام داشتند اقدام کردند‪.‬‬ ‫‪7‬ـ تحلیل و تبیین جایگاه سرمایه اجتماعی در نظام‬ ‫امام حســین(ع) تا میدان ازادی و خیابان های اط راف) و در‬ ‫* عده ای مشخص شد که دشمن در انها نفوذ دارد‪.‬‬ ‫جمهوری اسالمی (اگاهی‪ ،‬بصیرت‪ ،‬اعتماد ملی و حضور‬ ‫سراسر کشــور از لشــکریان جنود الهی بودند و سپاهیان‬ ‫به لحظه ملت در عرصه های مختلف ‪)...‬‬ ‫انها در نقش پیاده نظام بازیچه دشمن شدند و خیانت بزرگی‬ ‫جنود شیطان همان هایی بودند که هشت ماه فتنه انگیزی‬ ‫‪8‬ـ تبیین عمق مردمی انقالب اسالمی (محور تولید‬ ‫را رقم زدند‪.‬‬ ‫کرده بودند و در ان روز در شعارها و نوشته های مردم مورد‬ ‫قدرت نظام) و این حقیقت که انقالب اســامی متکی به‬ ‫* برخی بازی خوردند و با تحلی ل های غلط در میدان‬ ‫غضب و خشم قرار گرفتند‪( .‬البته باید ان بخش از مردم که‬ ‫اصول و خواسته های مردم است‪.‬‬ ‫دشمن عمل کردند و حرکت جریان فتنه را تایید کردند‪.‬‬ ‫* برخی از نخبگان فکری و سیاســی کشور تحت‬ ‫تاثیر تحلی ل های ناکافی و وابستگ ی های مختلف دنیایی‬ ‫در مقابل فتنه سکوت کردند‪.‬‬ ‫* برخی در صراط مستقیم انقالب با تاسی از گفتمان‬ ‫و مواضع رهبر معظم انقالب اسالمی با فتنه گران به موقع‬ ‫مقابله کردند‪ ،‬از مواضع رهبری حمایت کردند و به روشنگری‬ ‫علیه فتنه پرداختند‪.‬‬ ‫مقام معظم رهبری حماســه تاریخی و ماندگار نهم‬ ‫دی ‪ 1388‬را «یکی از قله های فراموش نشدنی»‪« ،‬حرکت‬ ‫برخاســته از بصیرت» «شــناختن موقعیت و حضور در‬ ‫لحظه های مــورد نیــاز»‪ ،‬حرکتی در فضــای غبارالود»‪،‬‬ ‫«حرکتی متکی بر ایمان و اراده الهی» و‪ ...‬توصیف فرمودند‪،‬‬ ‫همچنان که روشــنگری حکیمانه مقام معظم رهبری در‬ ‫فتنه ‪ ،1388‬حماســه ب ی نظیر نهم دی را رقم زد‪ ،‬بناب راین‬ ‫ضرورت دارد در پنجمین ســالگرد ان حماســه عظیم و‬ ‫ب ی نظیر تاریخی با هدف تبیین‪ ،‬اشکارســازی ابعاد فتنه‬ ‫‪ 1388‬با بهره گیری از نقطه نظر نخبگان فکری و دستگاه ها‬ ‫و نهادهای فرهنگی به ویژه هیئــات مذهبی که به مثابه‬ ‫قرارگاه های جنگ نــرم علیه توطئه هــا و فتنه های نظام‬ ‫مقدس جمهوری اســامی در طول ســال به ویژه اعیاد‬ ‫مذهبی و ایام محرم و صفر و‪ ...‬فعال م ی باشند‪ ،‬به منظور‬ ‫اشکارسازی حوادث پس از انتخابات نسبت به مولفه های‬ ‫ذیل اهتمام ورزیده شود‪:‬‬ ‫‪1‬ـ توجه به الیه های عمیق پیدایش و ظهور حماسه‬ ‫نهم دی‬ ‫‪2‬ـ تاکید رویکرد تبیین و پرهیز از سطح ی نگری‬ ‫‪3‬ـ تحلیل و تبیین ابعاد و ریشه های فتنه سال ‪ 88‬و‬ ‫‪9‬ـ توجه به ‪ 9‬دی به عنوان رویدادی ملی و دربرگیرنده‬ ‫همه اقشار‪ ،‬جریانات و گروه های معتقد به انقالب اسالمی‬ ‫با مشــارکت همــه و رای دهنــدگان در انتخابــات دهم‬ ‫ریاست جمهوری اسالمی‬ ‫‪10‬ـ تشــریح نقش توده های مــردم (به عنوان پایه‬ ‫انقالب) در جلوگیری از انحراف و سازش با دشمن‬ ‫در یک نگاه اجمالی‪ ،‬جریان فتنــه پس از انتخابات‬ ‫دهم ریاســت جمهوری طبق طراحی دشــمنان خارجی‬ ‫انقالب اسالمی تالش داشــت‪ ،‬از اردوکش ی های خیابانی‬ ‫به عنوان اهرم فشــاری ب رای حذف نظام اسالمی یا الاقل‬ ‫وادار کردن ان به پذیرش فرایند اســتحاله و کشیدن خط‬ ‫بطالن بر جمهوریت و اسالمیت نظام استفاده کند‪ ،‬پس از‬ ‫مدتی به این نتیجه رسید که «دروغ بزرگ تقلب» بیش از‬ ‫انچه تاکنون بوده‪ ،‬پتانسیل و ظرفیت به خیابان کشاندن‬ ‫بدنه اجتماعی انها را ندارد‪ ،‬بناب رایــن از میانه راه با تعریف‬ ‫مفاهیم جدید و متوسل شدن به ایی ن ها و مراسم انقالب‪،‬‬ ‫سعی داشــت به هر نحو ممکن‪ ،‬جریان رو به زوال فتنه را‬ ‫زنده نگه دارد‪ .‬دالیل انتخاب ایی ن های ملی ـ مذهبی ب رای‬ ‫اغتشاش افرینی این بود که اوال حضور خیابانی در ایی ن های‬ ‫ملی و مذهبی نیاز به مجوز قانونی نداشت‪ .‬ضمنا در چنین‬ ‫روزهایی به دلیل حساسیت رسانه ها و افکار عمومی امکان‬ ‫دیده شدن اعتراضات و اغتشاشات افزایش م ی یابد‪ .‬جریان‬ ‫فتنه با همین استدالل ب رنامه خود را بر ایی ن ها و مراسم های‬ ‫انقالب اسالمی متمرکز کرد‪ .‬سوءاستفاده و اغتشاش در ایین‬ ‫نماز عبادی ‪ -‬سیاســی جمعه که محل اجتماع مسلمین‬ ‫است‪ ،‬حمله به سیاست های ارمانی انقالب اسالمی ای ران در‬ ‫روز جهانی قدس و ایجاد اشوب و بلوا در روز سیزدهم ابان‪،‬‬ ‫روز ملی مبارزه با استکبار جهانی‪ ،‬همی ن طور ایجاد اغتشاش‬ ‫در روز شانزدهم اذر سال ‪ 1388‬و توهین و جسارت‬ ‫به ساحت مقدس حضرت امام خمینی (ره) و اخرین‬ ‫مورد ان شکستن حرمت ایام عزاداری اباعبداهلل (ع)‬ ‫توسط جریان فتن ه را باید در همین راستا قلمداد کرد‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گفتارها‬ ‫درخصوص نتیجه انتخابات به هر دلیــل در روزهای اول‬ ‫اعتراض داشــتند از ان تعداد معدودی که در روز عاشورای‬ ‫حسینی ان گونه فاجعه افریدند‪ ،‬جدا کرد‪).‬‬ ‫ان روز‪ ،‬روز خروش ملت ای ران و روز نه گفتن ملت ای ران‬ ‫به سران فتنه و اربابانشــان و اری گفتن به نظام اسالمی‬ ‫و بیعتی دوباره با ارمان هــای واالی حضرت امام خمینی‬ ‫(رحمه اهلل علیه) و رهبــر فرزانه انقالب اســامی بود‪ .‬در‬ ‫واقع روز نهم دی روز شلیک تیر خالص بر پیکر نامبارک‬ ‫فتنه گران بود که به خاک مالیده شدند‪.‬‬ ‫در روز نهم دی ماه ‪ ،1388‬مشــروعیت سیاسی نظام‬ ‫اسالمی بار دیگر با حضور خودجوش ده ها میلیون نفر در‬ ‫ی شهرهای دیگر کشور به جهانیان اعالم شد‪.‬‬ ‫ته ران و تمام ‬ ‫در واقع حماسه نهم دی ماه‪ ،‬ویژگ ی های ارزشمندی‬ ‫داشت که ابتدا تیتروار به این ویژگ ی ها اشاره م ی شود‪:‬‬ ‫پیامدها و ویژگ ی های حماسه ماندگار نهم دی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫الف ـ مهم ترین پیام حماسه ماندگار نهم دی تجدید‬ ‫بیعت دوباره با مقام معظم رهبری‪ ،‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫(مدظله العالی) و تمرکز شعارهای مردم در حمایت از والیت و‬ ‫ی والیت فقیه بود‪.‬‬ ‫تنوع اقشار مردم ی حام ‬ ‫ب ـ مردم نشان دادند در اســتانه ورود به ‪ 32‬سالگی‬ ‫انقالب اسالمی همچنان به این نظام و انقالب وفادارند و‬ ‫همچنان بر سر ارمان ها و ارزش های خویش ایستاده اند و‬ ‫هنگام ی که احساس کنند حادثه ای نظام و کشور را تهدید‬ ‫م ی کند همه در یک جبهه قرار م ی گیرند و به مقابله با ان‬ ‫تهدید م ی پردازند‪.‬‬ ‫ج ـ فتنه گران تا ان روز تسلیم رای مردم و قانون نشده‬ ‫بودند و با هدف ضربه زدن به انقــاب‪ ،‬از هر فرصتی ب رای‬ ‫ایجاد ب ی نظمی‪ ،‬اشوب‪ ،‬اغتشاش اســتفاده م ی کردند اما‬ ‫در ان روز مردم خشــم و نفرت خود را از انان نشان دادند و‬ ‫خواستار برخورد جدی با انان شدند‪.‬‬ ‫د ـ فتنه پس از انتخابات سال ‪ 1388‬به گونه ای پیش‬ ‫رفته بود که به روشنی دست استکبار جهانی و عوامل داخلی‬ ‫انان در دامن زدن به التهاب ها و اغتشــاش افرین ی ها دیده‬ ‫م ی شد‪ .‬مردم در راهپیمایی و تظاهرات سراسری نهم دی‬ ‫ماه به استکبار جهانی اعالم کردند که در ب رابر دشمن ی های‬ ‫انها کوتاه نخواهند امــد و تا پای جان بــرای حفاظت از‬ ‫انقالبشان خواهند ایستاد‪.‬‬ ‫ه ـ یکی از اصل ی ترین و بیشترین شعارهای مردم شعار‬ ‫استقالل‪ ،‬ازادی‪ ،‬جمهوری اسالمی بود و پایبندی مردم به‬ ‫ارمان های انقالب بود‪ .‬مردم دست رد بر سینه کسانی زدند‬ ‫که پیش از این موضوع جمهوری ای رانی را طرح کرده بودند‪.‬‬ ‫و ـ نسل اول و دوم و سوم همه با هم امدند تا بگویند‬ ‫همه نس ل ها با انقالب گره خورده و پیوند ناگسستنی دارند‪.‬‬ ‫حماسه نهم دی ماه‪ ،‬مهر پایانی بر‬ ‫فتنه های خیابانی بود‬ ‫حضور گسترده و میلیونی مردم در راهپیمایی نهم دی این‬ ‫نظریه را اثبات کرد که به رغم برخــی ریزش ها‪ ،‬انقالب با‬ ‫رویش های بسیاری روبه روست‪.‬‬ ‫زـ نهم دی به صحنه تجلی بصیرت و دشمن شناسی‬ ‫مردم تبدیل شــد‪ .‬مردم نشــان دادند که در دینداری خود‪،‬‬ ‫بصیرت اســام ناب محمدی (ص) را انتخاب کرده اند و بر‬ ‫اسالمیت جمهوری اسالمی افتخار م ی کنند‪.‬‬ ‫ح ـ یک بار دیگر به جهانیان ثابت شــد ملت ایران‬ ‫قدرت خاموش کردن هر فتنه ای را دارد‪.‬‬ ‫ط ـ در نهم دی تحلی ل های اشتباه دشمنان نقش بر‬ ‫اب شد‪ .‬انان که با یک گمان غلط وارد میدان شده بودند با‬ ‫به میدان امدن قاطبه مــردم در نهم دی ماه که همه مردم‬ ‫ای ران را متحد در صف مخالفت با اغتشــاش قرار داده بود‪،‬‬ ‫متوجه تحلیل اشتباه خود شــدند و نقشه های انان نقش‬ ‫بر اب شد‪.‬‬ ‫ی ـ شــعارهای خودجوشی که توســط مردم در روز‬ ‫نهم دی سر داده شد‪ ،‬نشان داد که مردم کشور ما تحلیلگر‬ ‫هستند و به مســائل سیاســی به خوبی واقفند و بر سر‬ ‫ارمان های خمینــی کبیر(ره) و شــهدای واالمقام انقالب‬ ‫اسالمی و منویات رهبر معظم انقالب با هیچ کس شوخی‬ ‫ندارند و در این راستا نشان دادند که حتی از بعضی نخبگان‬ ‫جامعه هم شعور سیاسی باالتری دارند‪.‬‬ ‫واکنش مردم به حرم ت شکنی در عصر عاشورا‬ ‫دهمین روز محرم‪ ،‬عاشورای حســینی سال ‪1388‬‬ ‫به نیمه رســیده بود و هیاتی عزاداری گرم عزای حسینی‬ ‫بودند‪ .‬نماز عاشورا را خوانده و پای سفره طعام حسینی‪ ،‬غم‬ ‫جانسوز را تجربه م ی کردند‪ .‬ساعتی از ظهر نگذشته بودکه‬ ‫خبرهایی سریع در مساجد و هیات ها در تهران پیچید که‬ ‫فتنه گران سوار بر مرکب شــهوت و قدرت در خیابان های‬ ‫ته ران و عموما در خیابان انقالب اسالمی‪ ،‬میدان فردوسی‬ ‫و چهارراه کالج م ی تازند‪.‬‬ ‫به واقع به نظر م ی رســید که به دنبال انتقام گیری از‬ ‫عزاداران حسینی بودند که ده روز در عزای ساالر شهیدان‬ ‫گریسته و بر ســر و صورت زده اند‪ .‬نقطه هدف اولیه انان‬ ‫هتک حرمت به ارزش های عاشورای حسینی بود‪ .‬اتش زدن‬ ‫خیمه های عزای حسینی و به اتش کشیدن نمادهای ایام‬ ‫عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) و عربده کشی منافقین در‬ ‫خیابان و هجوم به سطل های زباله و شعار علیه رهبری و‬ ‫انقالب اسالمی و حمله به اموال دولتی و مردم‪ ،‬اهداف بعدی‬ ‫انان بود‪ .‬در خیابان ها هلهله کردند‪ ،‬کف زدند و به عزاداران‬ ‫حسینی و هر انکه پیراهن مشکی بر تن داشت و نشان و‬ ‫محاسنی داشت حمله کردند‪ .‬اولین واکنش مردم تنها چند‬ ‫ساعت پس از عربده کشــی انان و مقابله با این جریان به‬ ‫در ان روز غیر تعطیل همه برای‬ ‫لبیک گفتن به رهبری امده بودند‬ ‫واقعیت پیوست‪ .‬خبرهای بعدی که به اطالع مردم رسانده‬ ‫شد‪ ،‬غروب عاشــورا و ششــم دی ماه ‪ 1388‬بود و از صبح‬ ‫فردا تحرکات مردمی‪ ،‬صدور بیانی ه ها‪ ،‬اعالم اطالعی ه ها و‬ ‫تجمع های اقشاری علیه فتنه گران در سراسر کشور شکل‬ ‫گرفت‪ .‬واکنش های اقشــاری در حدی بود که همان شب‬ ‫سران فتنه گر با صدور اطالعی ه هایی‪ ،‬هتک حرمت قشون‬ ‫و پیاده نظام خود را با عنوان «خداجوی» معرفی کردند‪ .‬پیام‬ ‫ان روز موســوی و اظهارنظر برخی دیگر از سران فتنه در‬ ‫قبال حوادث روز عاشورا‪ ،‬نشان داد که جریان فتنه با دین و‬ ‫اعتقادات مردم مشکل داشته و به همین دلیل در ب رابر نظام‬ ‫اسالمی و والیت فقیه ایستاده و اعتراض به نتایج انتخابات‪،‬‬ ‫ش پرخروش و‬ ‫بهانه ای بیش نبود‪ .‬این رفتار فتنه گران‪ ،‬واکن ‬ ‫حماسی مردم در نهم دی را به همراه داشت که در ان‪ ،‬مردم‬ ‫در صفوفی فشرده و یکپارچه در ب رابر فتنه گران به صحنه‬ ‫امدند و انان را منزوی کردند و در واقع به حاشیه راندند‪.‬‬ ‫حرم ت شکنی در روز عاشورا چرا؟‬ ‫شاید این ســوال جدی مطرح باشد که اصحاب فتنه‬ ‫پس از انتخابات‪ ،‬هشت ماه تمام‪ ،‬هجوم ی ترین تعرضات‬ ‫خود را نسبت به نهادهای انقالب‪ ،‬رهبری نظام و ارزش های‬ ‫ان و از همه مهم تر به ارای مردم داشتند و همه گونه صبر‬ ‫و رافت نظام اسالمی را دیده بودند‪ ،‬چرا حرمت شکنی خود‬ ‫را در روز عاشورای حسینی ب ی شرمانه تر به رخ کشیدند؟‬ ‫به خوبی م ی توان خــاف ادعای موســوی و دیگر‬ ‫ســران فتنه و حامیان انــان را که فتنه گــران را همراهی‬ ‫کردنــد‪ ،‬دریافت کــه حرمت شــکنان روز عاشــورا هیچ‬ ‫نســبتی با «ملت خداجوی» و عزاداران امام حســی ن (ع)‬ ‫نداشتند‪ .‬حرمت شــکنان‪ ،‬مجموعه ای ناهمگون با باورها‬ ‫و اعتقادات متفــاوت و بعضا متضادی بودنــد که با هدف‬ ‫مقابله با نظام اســامی به صحنه امــده بودند‪ .‬منافقین‪،‬‬ ‫بهای ی ها‪ ،‬سلطنت طلبان‪ ،‬گروه های چپگرای مارکسیستی‪،‬‬ ‫منحرفین‪ ،‬لیب رال ها و مل ی گرایان غرب گرا و عده ای هم از‬ ‫انقالبیون فرسوده و پشیمان از مبارزه با شاه و امریکا‪ ،‬این‬ ‫جماعت را تشکیل داده بودند‪ ،‬ضمن اینکه از حمایت کامل‬ ‫صهیونیس ت ها‪ ،‬امریکا و اتحادیه اروپا به ویژه انگلیس و از‬ ‫همه امکانات انان از جمله فضای ســایبری‪ ،‬ماهواره و‪...‬‬ ‫کامال حمایت و سازماندهی م ی شــدند و انان نیز ب ی پرده‬ ‫و اشــکارا در حمایت از ســران فتنه و گروه های نامبرده‬ ‫به میدان امدند و پشــتیبانی کردنــد و همین بیگانگی و‬ ‫ناهمگونی باعث شــد که اقداماتی را انجام دهند که مردم‬ ‫مومن و انقالبی‪ ،‬چهره واقعی انها را ان گونه که هســت‬ ‫بشناسند‪ .‬شــعارهای حرمت شکنان در عاشــورا در ادامه‬ ‫شعارهای پیشــین انان در روزهای قدس‪ ،‬سیزدهم ابان و‬ ‫شانزدهم اذر بود‪.‬‬ ‫میزان حضور مردم‬ ‫شگفت انگیز بود‬ ‫گفتارها‬ ‫این ویژگی عاشورای حسینی است که به خوبی صف‬ ‫حق طلبان را از صف مدعیان دروغین حق‪ ،‬جدا م ی ساخت‬ ‫و عصر ششم دی ماه چنین شد‪.‬‬ ‫حضور ب ی سابقه مردم در صحنه‬ ‫مردم در هشــت ماه پس از انتخابات‪ ،‬بســیاری از‬ ‫رفتارهای نادرست فتنه گران و معاندین را تحمل کردند اما‬ ‫حرمت شکنی به عاشورا که نه تنها شیعیان‪ ،‬بلکه مسلمانان‬ ‫اهل سنت و حتی اقلی ت های دینی از ارامنه و اشوری تا دیگر‬ ‫ادیان الهی‪ ،‬احترام ی خاص به ان دارند‪ ،‬امری نبود که بشود‬ ‫ان را تحمل کرد‪.‬‬ ‫اتفاق مهمی کــه بعد از حرمت شــکنی انان در روز‬ ‫عاشــورا افتاد تمامی یا اکثریت کســانی که به اصل نظام‬ ‫جمهوری اسالمی و ارزش های انقالب پایبند بودند ولی در‬ ‫مسیر حوادث بعد از انتخابات سواالت و ابهاماتی در ذهن‬ ‫داشتند‪ ،‬با حادثه روز عاشورا کامال برایشان مشخص شد که‬ ‫موضوع چیست و این گروه از هموطنان که به انتخابات و‬ ‫بعضی از مسائل اعتراض داشــتند کامال به صف مردم و‬ ‫بعضا محکم تــر از دیگران در روز نهــم دی حضور یافتند‬ ‫و به نوعی اصرار داشــتند که وفاداری خــود را مجددا به‬ ‫نظام مقدس جمهوری اســامی اعالن نمایند و این خود‬ ‫به تنهایی می توانست دســتاوردی جدید برای نظام باشد‬ ‫چرا که استکبار جهانی و دشمنان این نظام در خارج و داخل‬ ‫ماه ها بود که هجمه تبلیغاتی زیــادی را به عمل اوردند تا‬ ‫بخشی از هموطنان عزیز و انقالبی را از نظام جدا کنند که‬ ‫با روشن شــدن ماهیت ضدانقالب و حضور حماسی همه‬ ‫مردم نقشه های چندین ماهه انان در روز نهم دی ماه نقش‬ ‫بر اب شد‪.‬‬ ‫در این میان‪ ،‬شورای هماهنگی تبلیغات اسالمی که‬ ‫یکی از نهادهای مردمی مولود انقالب است برای روز نهم‬ ‫دی فقط یک اطالعیه صادر کرد و زمان و مکان تجمع را در‬ ‫تهران‪ ،‬میدان انقالب و دیگر استان های کشور به تناسب‬ ‫محل مناســب اعالم داشــت‪ .‬قطعا باید تمهیدات الزم و‬ ‫امکانات حضور چند میلیونی مردم را فراهم می کرد‪ .‬اما در‬ ‫ان روز مردم از هر طبقه و هر قشر با هر سلیقه سیاسی امدند‪.‬‬ ‫چون معتقد بودند که ارمان های امام (رحمه اهلل علیه)‪ ،‬مقام‬ ‫معظم رهبری و شهیدان ســرفراز‪ ،‬حقیقی و روشن بود‪ .‬به‬ ‫این جهت همه امدند‪ .‬ان هم در روز غیرتعطیل و امکانات‬ ‫کم مراسم و به روشنی می توان این امکانات کم مراسم را‬ ‫که جوابگوی این حضور نبود در جای جای مراسم حماسی‬ ‫نهم دی ماه دید‪.‬‬ ‫به یقین هیچ کس در تهران و استان های کشور نیز‬ ‫انتظار چنین حضور پرشوری از مردم را نداشتند و به این گونه‬ ‫حماسه نهم دی ماه رقم خورد‪.‬‬ ‫نهم دی ماه‪ ،‬مهر پایان بر فتنه های خیابانی‬ ‫درباره انچه که در دانشگاه تهران گذشت‬ ‫سعید فالح‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫«این تفکراتی که شــما امــروزه می بینید بعضی از‬ ‫تازه های رسیده به میدان فکر و اندیشه و سیاست بر زبان‬ ‫جاری می کنند‪ .‬این حرف های قرن نوزدهمی فیلسوفان و‬ ‫سیاستمداران اروپایی اســت و انها خیال می کردند [کار]‬ ‫دین تمام شد‪».‬‬ ‫«تجربه اینها این را نشــان می داد که دین الوده به‬ ‫خرافات و الوده به سیاسی ها و تاریکی ها در مقابله هجوم‬ ‫علم نتوانســت طاقت بیاورد‪[ ،‬لذا] ذوب شد و از بین رفت‪.‬‬ ‫اینها تصور می کردند‪« :‬دین در میان بشــر هرجا هســت‬ ‫مثل همان چیزی اســت که انها نمونه اش را در اروپا و در‬ ‫غرب داشتند‪ ،‬ان نوع از مســیحیت و ان نوع از دینداری‪،‬‬ ‫ان تعصبات و در عین حــال در ال به الی همان تعصبات‪،‬‬ ‫فسادهای فراوان‪ ،‬اینها [بر این اساس] خیال کردند دین از‬ ‫بین رفت و مساله دین در دنیا به کلی حل شد!»‬ ‫اینها دو نمونه از سخنان ارزشمند مقام معظم رهبری‬ ‫درخصوص روشــنفکران غربزده است‪ .‬روشنفکرانی که با‬ ‫ابزار علم و دانش در برهه های مختلف وارد کارزار سیاست‬ ‫در کشــور شــده اند اما تاریخ نشــان داده که از غربی ها‪،‬‬ ‫غربزده ترنــد و اتش انها برای غربی شــدن بســیار تند و‬ ‫سوزان است‪.‬‬ ‫جریان روشنفکری در ایران‪ ،‬از زمان پیدایی تا امروز‪،‬‬ ‫براساس ادوار تاریخی و ماهیت و چگونگی نگرش به تمدن‬ ‫غرب یا فرهنگ دینی و بومی‪ ،‬باتوجه به تحوالت سیاسی‬ ‫مختلف غربگرا‪ ،‬ملی گرا‪،‬‬ ‫ـ اجتماعی جامعه به شکل های‬ ‫ِ‬ ‫چپگرا و دینی‪ ،‬بروز و ظهور داشته است‪.‬‬ ‫هر چند روشنفکر را به عنوان طبقه تحصیلکردگانی در‬ ‫جامعه تعریف می کنند که با دغدغه های انسانی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫ارزشی‪ ،‬فرهنگی و سیاسی اقدام به موضع گیری در مباحث‬ ‫و مســائل حســاس و مهم جامعه خویش و جامعه جهانی‬ ‫می کنند اما برخی جریان های روشنفکری در تاریخ معاصر‬ ‫و در طول انقالب وابســتگی خود را به دنیای غرب اثبات‬ ‫کرده اند و این ماجرا حاال که بیش از ‪ 30‬ســال از انقالب‬ ‫می گذرد ادامه دارد و هنوز هستند جریان های روشنفکری‬ ‫که تئوری توهم و بدبینی نظام جمهوری اســامی نسبت‬ ‫به غرب را مطرح می کنند و تصور می کنند ایران باید به هر‬ ‫دعوت غرب لبیک بگوید‪.‬‬ ‫مصداق بارز این ماجرا در جریان مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران با غرب به خوبی دیده می شود‪.‬‬ ‫هر چند نمی توان تالش تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫به سرپرســتی محمد جواد ظریف را نادیده گرفت اما این‬ ‫مســاله را هم نمی توان منکر شــد که این تالش ها هنوز‬ ‫منجر به توافق نشده و احتمال رسیدن به توافق هسته ای‬ ‫نیز چندان زیاد نیســت چرا که با اینکه در طول توافق ژنو‬ ‫هیچ تخلفی به غرب گزارش داده نشــد و در حالی که خود‬ ‫غرب ضرب االجل ‪ 24‬نوامبر یعنی ‪ 3‬اذر را تعیین کرده بود‪،‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بسیاری از صاحبنظران معتقد بودند که حماسه نهم‬ ‫دی ماه‪ ،‬مهر پایانی بر فتنه های خیابانی بود‪ .‬حوادث هشت‬ ‫ماه سراســر فتنه در جامعه و هجوم رســانه های بیگانه و‬ ‫حمایت های عناصر خودفروخته داخــل و در مقابل دفاع‬ ‫مقدس هشت ماهه‪ ،‬صبر و بردباری و نوعی خویشتنداری‬ ‫دلسوزان انقالب اسالمی وضعیت را به گونه ای التهاب اور‬ ‫ســاخته بود‪ .‬هرچند مدتی بود که بحران هــا و فتنه های‬ ‫خیابانــی کمی فروکش کــرده بود اما هــر از گاهی و به‬ ‫مناســبتی باز هم فتنه گران عرض اندام م ی کردند‪ .‬عالوه‬ ‫بر ان‪ ،‬ذهن و اندیشه بخشــی از مردم به دلیل ناارام ی ها و‬ ‫اغتشاشات و جنگ روانی ســران فتنه و ایادی انها پریشان‬ ‫بود‪.‬‬ ‫با توجه به تمام شــرایط موجود به ویژه دفاع مقدس‬ ‫هشت ماهه‪ ،‬در واقع حضور یکپارچه مردم در نهم دی ماه‪،‬‬ ‫مهر پایان بر فتنه های خیابانی بود‪.‬‬ ‫نو روشنفکری ضدهسته ای‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫باز هم این غرب بود که بر خالف تمایل ایران‪ ،‬مذاکرات را‬ ‫‪7‬ماه تمدید کرد تا اثبات شود غرب و امریکا با ایدئولوژی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران مشکل دارد نه با انرژی هسته ای و‬ ‫در واقع اثبات کرد فعالیت های هسته ای ایران بهانه است‪.‬‬ ‫با این حال هستند روشــنفکرانی که برای رسیدن به‬ ‫غرب کل زحمات هسته ای کشور را زیر سوال می برند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫یک همایش و زیر سوال رفتن دستاوردهای هسته ای‬ ‫همین چند روز پیش بود که سالن فردوسی دانشکده‬ ‫ادبیات و علوم انســانی دانشــگاه تهران؛ میزگردی برای‬ ‫بررسی ‪ 10‬سال مذاکرات هسته ای میان ایران و کشورهای‬ ‫‪ 5+1‬برگزار کرد تــا نمونه هایی از این روشــنفکری های‬ ‫غربزده را رونمایی کند‪ .‬هر چند نام این همایش نام همایش‬ ‫«درباره یک توافق» بود اما درباره توافــق ژنو و انتقادات‬ ‫و حرف های پیرامون کمتر صحبت شــد‪ ،‬بیشتر بحث ها‬ ‫سعی داشت یک چیز را القا کند‪« :‬ایران به انرژی هسته ای‬ ‫نیازی ندارد‪».‬‬ ‫صادق زیباکالم‪ ،‬استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران‪،‬‬ ‫در این همایش در بخشــی از صحبت هــای خود گفت‪:‬‬ ‫«من زمانی در یک جا گفتم هسته ای‬ ‫چه گلی به سر ملت زده است و فقط‬ ‫به خاطر این مســاله برایمان پرونده‬ ‫درست شد‪».‬‬ ‫عضــو هیات علمی دانشــگاه‬ ‫تهران افزود‪« :‬حکومت دو استدالل‬ ‫در رابطه با مســاله هسته ای داشت‪.‬‬ ‫یکــی از انها این بود کــه می گفتند‬ ‫هســته ای باعــث پیشــرفت های‬ ‫علمی فراوانی می شود و استدالل دوم‬ ‫هم این بود که می گفتند هســته ای‬ ‫باعث به وجود امدن صنایع انبوهی در‬ ‫کشور خواهد شد‪ .‬احمدی نژاد هم در‬ ‫جایی گفت که مساله هسته ای ‪250‬‬ ‫صنعت به وجود مــی اورد‪ ،‬بنابراین‬ ‫چون غربی ها نمی توانند پیشــرفت‬ ‫ما را ببینند با ما مخالفت می کنند‪ .‬اما‬ ‫کدام پیشرفت؟»‬ ‫احمد شیرزاد‪ ،‬عضو فراکسیون‬ ‫مشــارکت در مجلس ششــم اما از‬ ‫صادق زیباکالم بسیار تند تر صحبت‬ ‫کرد‪ .‬او در این همایش در بخشی از‬ ‫صحبت های خود گفــت‪« :‬در زمینه‬ ‫هسته ای جمهوری اســامی ایران‬ ‫نه منابع اولیه دارد و نه احاطه به علوم‬ ‫ان را‪».‬‬ ‫عضو فراکســیون مشارکت در‬ ‫مجلس ششم افزود‪« :‬تولید اورانیوم‬ ‫در جمهوری اســامی ایران ‪ 10‬برابر قیمت جهانی تمام‬ ‫می شود‪ .‬ضمن اینکه هیچ گونه برداشتی نیز از معدن ساغند‬ ‫یزد تا کنون به دســت نیامده و فقط فعــا از معدن گچین‬ ‫بندرعباس برداشت می کنیم‪».‬‬ ‫وی با تاکیــد براینکه جامعه ایرانــی رگ زیر بار زور‬ ‫نروی را دارد‪ ،‬افزود‪« :‬وقتی غرب و دیگران به دنبال ضربه‬ ‫به منافع ملی ما نیستند و خاک کشورمان را نگرفته اند‪ ،‬چرا‬ ‫باید فشارها و تحریم ها را تحمل کنیم؟»‬ ‫این نماینده مجلس ششم تصریح کرد‪« :‬برخی افراد و‬ ‫مسئوالن متوجه شدند که پافشاری و ایستادگی روی تعداد‬ ‫دستگاه های سانتریفیوژ منفعتی را برای ما ندارد‪».‬‬ ‫وی اظهار داشت‪« :‬داشتن فناوری و صنعت هسته ای‬ ‫برای کشــور ما هزینه تحمل تحریم ها و فشــارها را در بر‬ ‫داشته است و اگر قرار بود این فشــارها را تحمل کنیم‪ ،‬ایا‬ ‫بهتر نبود که نیروگاه و راکتور کانادایی و یا فرانســوی را‬ ‫خریداری کنیم که بسیار بهتر از نیروگاه های عقب مانده با‬ ‫تکنولوژی قدیمی روس هاست؟»به این ترتیب بود که در‬ ‫این همایش تمامی پیشرفت های هسته ای ایران زیر سوال‬ ‫رفت و به غرب حق داده شد به دلیل پیشرفت های هسته ای‬ ‫ایران را تحریم کند!‬ ‫این در حالی است که مسیر مذاکرات و ارتباط با امریکا‬ ‫در دولت یازدهــم و همچنین لبیک گفتن به درخواســت‬ ‫مذاکره غرب و اتفاقاتی کــه در ماجرای تمدید هفت ماهه‬ ‫مذاکرات رخ داد به خوبی به مردم و طیفی از سیاستمداران‬ ‫اثبات کرد این غرب است که قابل اعتماد نیست و اگر ایران‬ ‫با حسن نیت بخواهد در راســتای لغو تحریم ها قدم بردارد‬ ‫این غربی ها هستند که خلف وعده می کنند چرا که با نظام‬ ‫اسالمی مشکل دارند و قصد تحقیر نظام را دارند‪.‬‬ ‫گوشه ای از پیشرفت های هسته ای ایران‬ ‫در هر حال چه روشنفکران غربزده این روزها بخواهند‬ ‫و چه نخواهند نمی شود پیشــرفت های هسته ای ایران را‬ ‫زیر سوال برد‪.‬‬ ‫برخی از موفقیت ها و پیشرفت های جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در زمینه فن اوری هسته ای در چند ماه اخیر عبارتند‬ ‫از‪:‬‬ ‫‪ )۱‬ایران به لحاظ زمان بندی در دســتیابی به تولید‬ ‫‪ 6UF‬در رتبه هشــتم کشــورهای جهان که دارنده این‬ ‫چه روشــنفکران غربزده ایــن روزها‬ ‫بخواهنــد و چــه نخواهند نمی شــود‬ ‫پیشرفت های هســته ای ایران را زیر‬ ‫ســوال برد‪ .‬انها خود را بــه نفهمیدن‬ ‫می زننــد و عــزت ملــی بــرای انها‬ ‫ بی اهمیت تر از توافق به هر قیمتی است!‬ ‫فناوری هستند‪ ،‬قرار گرفته و از نظر میزان تولید ان در دنیا‬ ‫هفتمین کشور است‪.‬‬ ‫‪ )۲‬جمهوری اســامی از حیث دانش غنی ســازی‬ ‫اورانیوم در بعد صنعتی پنجمین کشــور دنیاست که به این‬ ‫صنعت فوق العاده پیچیده و فنی دست پیدا کرده است‪.‬‬ ‫‪ )۳‬نیروگاه اتمی بوشهر پیشرفت قابل توجهی کرده‬ ‫است‪ ،‬به طوری که توسعه و پیشرفت ان در چند ماه اخیر که‬ ‫ی خود ایرانی ها صورت‬ ‫نوعی با حضور و مدیریت فنی و علم ‬ ‫گرفته‪ ،‬به مراتب بیش از چند سال گذشته است که پروژه در‬ ‫اختیار روسیه بوده است‪.‬‬ ‫‪ )۴‬راه اندازی و در دست تکمیل بودن مجتمع اب سنگین‬ ‫و راکتور ‪ ۴۰‬مگاواتی کنار ان در اراک از دیگر پیشرفت های‬ ‫هسته ای جمهوری اسالمی محسوب می شود‪.‬‬ ‫‪ )۵‬در اینده ای نزدیک بنا به قول رئیس سازمان انرژی‬ ‫ی کشور‪ ،‬تولید پودر(‪ )2U‬برای تولید قرص های سوخت‬ ‫اتم ‬ ‫اغاز و به بهره برداری می رسد‪.‬‬ ‫‪ )۶‬دانشمندان هسته ای کشور در مجتمع غنی سازی‬ ‫نطنز نواوری هایی از جمله تولیــد زیرکونیوم و میله های‬ ‫سوخت با دقت باال را ارائه کرده اند که در صورت دستیابی‬ ‫به الیاژ الزم عــاوه بر بهره گیری در‬ ‫سوخت هسته ای‪ ،‬در صنایع دیگر نیز‬ ‫قابلیت استفاده خواهد داشت‪.‬‬ ‫‪ )۷‬طراحــی و ســاخت راکتور‬ ‫‪ ۳۶۰‬مگاواتی در دارخوین به دســت‬ ‫متخصصــان داخلی و تــاش برای‬ ‫تکمیل حلقــه اخر چرخه ســوخت‬ ‫هسته ای‪ ،‬یعنی پسماندداری از دیگر‬ ‫عرصه های بــروز و ظهور اســتعداد‬ ‫ایرانی است‪.‬‬ ‫‪ )۸‬استفاده از فناوری هسته ای‬ ‫در پزشکی موجب شکوفایی این رشته‬ ‫گردیده اســت‪ .‬به طوری که امروزه از‬ ‫طریق استفاده از محصوالت هسته ای‬ ‫در پزشــکی مثل پرتو درمانی‪ ،‬رادیو‬ ‫داروها‪ ،‬و رادیو ایزوتوپ ها بســیاری‬ ‫از بیماری های العالج و صعب العالج‬ ‫به راحتی درمان می شود‪.‬‬ ‫‪ )۹‬تولید رادیو داروی تکنسیوم‬ ‫‪ ۹۹‬و ید ‪ :۱۳۱‬رادیــو ایزوتوپ ها که‬ ‫در فرایند کار راکتورهای هسته ای با‬ ‫اورانیوم تولید می شوند‪ ،‬چنان بهره ای‬ ‫به علم پزشکی رســانده اند که امروزه‬ ‫پزشکی هســته ای یک شاخه بزرگ‬ ‫از علم پزشــکی شده اســت و غیره‪.‬‬ ‫این ها تنها چند مورد از دستاوردهای‬ ‫هسته ای ایران در طول این سال های‬ ‫نبرد هســته ای ایران با غرب اســت‪.‬‬ ‫دستاوردهایی که برای جا نماندن از علم روز دنیا هر کشوری‬ ‫می تواند به انها دست یابد‪ .‬در این میان اما‪ ،‬هنوز هم هستند‬ ‫شبه روشنفکران داخلی و کســانی که خود را به نفهمیدن‬ ‫می زنند و عزت ملی برای انها بی اهمیت تر از توافق به هر‬ ‫قیمتی است!‬ ‫نو روشنفکرانی که از شدت غرب زدگی کشور خود را‬ ‫هم می فروشند تا برای غربی شدن جهش کنند و سعادت‬ ‫ایران را در گرو نزدیک شدن به غرب می دانند‪.‬‬ ‫غربی که نشان داده استاد خلف وعده کردن است و به‬ ‫همین علت توافق و زیر پا گذاشتن دستاوردهای هسته ای‬ ‫به هر قیمتی هرگز سیاست جمهوری اسالمی ایران نخواهد‬ ‫بود حتی اگر روشنفکرانی باشند که با پز غرب گرایی تالش‬ ‫کنند افکار عمومی را قلقلک دهند‪ .‬روشنفکرانی که بیانات‬ ‫رهبری به خوبی معرف انهاست‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پرسش های بی محابا‬ ‫چرا حرف یک استاد فرهیخته بدون فریاد زدن شنیده نمی شود؟‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گم شدن همیشه بد نیســت‪ ،‬همچنان که پیدا شدن‬ ‫همیشه خوب و مطلوب نیست‪ .‬بعضی از گم شدن ها تعمدی‬ ‫است همچنان که برخی از پیدا نشدن ها‪ .‬در این میانه اینکه‬ ‫چیزی را گم کنیم یا بخوانید گم شــود و نتوانیم پیدایش‬ ‫کنیم یا پیدایش نکنیم‪ ،‬خودش حکایتی غریب است‪ .‬شاید‬ ‫بر همین اساس است که داســتان هویت و فرهنگ ای رانی‬ ‫و گم شدن سنجه هایی که به واســطه ان بتوان مرز میان‬ ‫ ب ی هویتی و هویتمندی را از یک سو و از سوی دیگر ابتذال‬ ‫و اصالت فرهنگی را به واسطه ان تشخیص داد‪ ،‬کارستانی‬ ‫سترگ است‪ .‬کارستانی که هم حوزه های مختلف معرفتی‬ ‫را درگیر خود کرده است و هم محل تعاطی کالن روایت ها و‬ ‫خرده نظریه هایی است که ه ر کس و هر مکتب از ظن خود‬ ‫به ان پرداخته است‪ .‬در این میان البته انان که داعیه داران‬ ‫علم االجتماع هستند به نظر ذی حق ترین افراد در پرداختن به‬ ‫مسائلی از این دست میان متفکران دیگر حوزه های معرفتی‬ ‫محسوب م ی شوند‪ .‬روش شناسی و نگاه جامع ه شناسانه که‬ ‫البته متاسفانه هنوز بخش اعظم ان در جامعه ای رانی نگاهی‬ ‫بومی تلقی نم ی شود‪ ،‬این حق را ب رای متفکران حوزه علوم‬ ‫اجتماعی محترم م ی شمارد تا از منظرهای مختلف و البته‬ ‫متعدد به مهمتریــن چالش های موجود در این کارســتان‬ ‫بپردازند‪ .‬حقی که گاه رنگــی از وظیفه علمی ‪ -‬معرفتی و‬ ‫انسانی نیز به خود م ی گیرد‪ .‬از ســوی دیگر اما ب ی انصافی‬ ‫اســت اگر تالش اهالی علوم اجتماعــی را در ای ران با تمام‬ ‫کاست ی هایی که البته در حوزه های دیگر معرفتی در ای ران‬ ‫نیز روا بوده است‪ ،‬در این معرکه نادیده بگیریم‪ .‬تالش هایی‬ ‫که شاید نمود چندانی در عرصه عمومی نداشته باشند اما‬ ‫بایســته اند و ماجور و البته به مقتضاهایشان کم و اندک‪.‬‬ ‫روی دیگر این ســکه اما تالش های دیده نشده و جفاهای‬ ‫اجرت المثلی اســت که نصیب اهالی این حوزه بسیار مهم‬ ‫در عرصه اجتماع شده اســت‪ .‬به هر روی اما این توصیف‬ ‫اجمالی از کارستان سترگ پیشاروی متفکران و دغدغه داران‬ ‫دانشگاهی به ویژه اهالی علوم اجتماعی در ای ران مقدمه ای‬ ‫اســت ب رای دعوت به تامل در یکی از رویدادهای جنجال‬ ‫ب ر انگیزی که میانه اذر ماه گذشــته در نشستی در یکی از‬ ‫مهمترین نهادهای جامع ه شناسی در ای ران یعنی دانشکده‬ ‫علوم اجتماعی دانشگاه ته ران اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫روایت چند خطی این رویداد که چندگاهی بســیاری‬ ‫از تحلی ل های رســانه ای و به ویژه واکنش شــدید فعاالن‬ ‫شبکه های اجتماعی را نیز به خود معطوف داشت از این قرار‬ ‫است که طی نشســتی با عنوان «پدیدارشناسی فرهنگی‬ ‫یک مرگ» برخی از سرشناس ترین اساتید علوم اجتماعی‬ ‫ای رانی از جمله دکتر یوسف اباذری که خود از جامع ه شناسان‬ ‫بنام ای رانی و دانشیار رشــته جامع ه شناسی دانشگاه ته ران‬ ‫است‪ ،‬درباره موضوع پدیده مرگ مرتضی پاشایی به صحبت‬ ‫و اظهارنظر پرداختند‪ .‬انچه اما این رویداد را به اتفاقی فراتر‬ ‫از یک نشست علمی بدل کرد‪ ،‬ســخنرانی دکتر اباذری و‬ ‫مجموعه حرف هایی است که از ســوی ایشان و مخالفان‬ ‫جوان ایشان در جلسه رد و بدل شــد‪ ،‬به گونه ای که نوعی‬ ‫جبهه گیری و مخاصمه میان بخشی از حضار جلسه به ویژه‬ ‫جوانان دانشجو و استاد جامع ه شناس درگرفت‪ .‬دکتر اباذری‬ ‫در این جلسه ان چنان که اذعان م ی کند پس از تحمل همه‬ ‫تحلی ل هایی که به نظر ایشان در تحلیل پدیده مرگ پاشایی‬ ‫به مصداق نوعی تفسیر به رای است و با به میان کشیدن‬ ‫نظریه چندین متفکر غربی واکاوی اصل و ریشه این پدیده‬ ‫به تعبیر ایشــان مبتذل و ضد فرهنگ وانهاده شده است‪،‬‬ ‫صحب ت های خود را اغــاز م ی کند و در ادامــه به رغم ارائه‬ ‫اجمالی تحلیل موشکافانه و عمیق خود در تقابل با صحبت‬ ‫و باورهای مخاطبان جوان حاضر در جلسه به چالش کشیده‬ ‫شده و با فریاد هایی امرانه حرف هایی نباید را با تاکی د های‬ ‫بیشتر نثار مخاطبین جوان مخالفش م ی کند‪.‬‬ ‫این چالش اما خیلی زود به واسطه شبکه های اجتماعی‬ ‫و بعدتر رسانه های رسمی و غیررسمی در فضای مجازی و‬ ‫بعدتر رسانه های مکتوب تبدیل به ســوژه داغی م ی شود‬ ‫که همان طور که اشــاره شــد محل اظهار مخالفت ها و‬ ‫موافقت های گروه های مختلف اجتماعــی قرار گرفت‪ .‬از‬ ‫متفکران حوزه علوم اجتماعی گرفته تا دانشجویان و فعاالن‬ ‫شبکه های اجتماعی که بســیاری از انها ب رای اولی ن بار نام‬ ‫یوسف اباذری را م ی شنیدند‪.‬‬ ‫حاشــی ه ای که پ ر رنگ تر از متن اصلی شــد‪ ،‬عنوان‬ ‫درستی ب رای این رویدادی اســت که خود قرار بود تحلیلی‬ ‫شناختی باشد از پدیده ای دیگر‪ .‬فارغ از تمامی تحلی ل هایی‬ ‫که محمل بسیار مناسبی ب رای بحث و بررسی درباره موضوع‬ ‫مطروحه دکتر اباذری اســت اما انچه باعث تاســف است‬ ‫مغفول ماندن برخی از پرسش های کلیدی و از جمله پاسخ‬ ‫به پرسش های اصلی فحوای ســخنان تند و گاه هتاکانه‬ ‫جامع ه شناس ای رانی است‪ .‬پرسش هایی که پاسخ انها البته‬ ‫میان انبوه تحلی ل های سطح ی ای که در مواجهه با سخنان‬ ‫و حرف اصلی دکتر اباذری نوشته شد‪ ،‬نباید جست و جو شود‪،‬‬ ‫بلکه باید در نگاه هم صنفان و متفکــران دیگر حوزه های‬ ‫معرفتی در مواجهه با صحب ت های ابــاذری مورد کنکاش‬ ‫قرار بگیرد‪ ،‬امری که غالب رسانه ها از ان غافل بودند و شاید‬ ‫موضوعی که م ی توانســت اقبالی در حد توجه یک پرونده‬ ‫رسانه ای مفصل به خود اختصاص دهد تنها با تحلی ل های‬ ‫پ راکنده برخی از اســاتیدی که عمیقــا متوجه حرف های‬ ‫دکتراباذری بودند‪ ،‬مختومه شد‪.‬‬ ‫در این میان به نظر م ی رســد محافظه کاری رسانه ها‬ ‫در رویارویی منطقی و علمی با مخالفان جوان و گســترده‬ ‫سخنان دکتر اباذری نیز امری است که نباید مورد غفلت قرار‬ ‫بگیرد‪ .‬وقتی در فی س بوک صفحه ای با عنوان «ما از یوسف‬ ‫اباذری متنفریــم» راه م ی افتد و در توئیتر هشــتک اباذری‬ ‫درست م ی شود و بیشترین هجمه ها و گاه حتی توهی ن ها‬ ‫به او که به هر سوی یک شخصیت نخبه در علوم اجتماعی‬ ‫ماست‪ ،‬روا داشته م ی شــود این محافظه کاری رسانه ای در‬ ‫نوع مواجهه با خیل مخاطبان جوان و احساســی خود معنا‬ ‫م ی یابد‪ .‬اگرچه این موضوع که هتاکی و عدم رعایت اخالق‬ ‫نقد و سخنرانی از جانب دکتر اباذری و اصال سنت نوع نگاه‬ ‫نقادانه «فرانکفورتی» که دکتر اباذری نیز به ان سنتی فکری‬ ‫تعلق دارد نیــز خود م ی تواند دلیلی پســندیده تر ب رای این‬ ‫محافظه کاری رسانه ای به حساب بیاید‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که صحبت از ابتــذال فرهنگی‬ ‫گریبانگیر بخش بزرگی از جامعه ای رانی‪ ،‬سخن تازه و متفاوتی‬ ‫محسوب نم ی شود‪ .‬اما پرســش های مطروحه دکتر اباذری‬ ‫در سخنرانی مجادله گونش پرســش هایی انقدر سخت و‬ ‫ ب ی محابا و تلخ است که در همراهی با لحن گزنده و امیخته‬ ‫با هتاکی ایشان نوعی از مخالفت احساسی بخشی از جامعه‬ ‫را در پیشاروی ایشــان به مثابه دیواری بلند قرار داد‪ .‬دیواری‬ ‫بلند که نم ی گذارد ان سوی این پرسش ها و پاسخ هایی که‬ ‫شاید بتوان گفت تلخ تر و صعب تر از خود پرسش ها هستند‬ ‫را فراروی مخاطبانی که عمق حرف های استاد را نگرفته اند‪،‬‬ ‫گذاشت‪.‬مساله ای که بسیاری از اساتید و اهالی تفکر و قلم‬ ‫بعد از فروکش کردن هیاهوها بــر ان به این ترتیب صحه‬ ‫م ی گذاردند که؛ حرف های دکتر اباذری درســت بود و‪ ...‬اما‬ ‫لحنشان تند بود و ای کاش با لحن مودبانه و ارام تری گفته‬ ‫م ی شد‪.‬و راستی اگر دکتر اباذری حرف هایش را با همان لحن‬ ‫ارام و تمهی دات دانشگاهی مرسوم نقد و تحلی ل های دیگران‬ ‫م ی گفت‪ ،‬ان پرسش ها و تحذیرهای مهم از پس ان‪ ،‬جایی‬ ‫جز ب رای گم شدن و فراموش شدن در انبوه حرف های این‬ ‫روزها داشت؟‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫شالوده شکنیعلیه اسرائیل‬ ‫ساختارها در غرب پیرامون رژیم صهیونیستی‬ ‫در حال تغییر هستند‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫روزنامه صهیونیستی هاارتص در هشدار اخیر خود به‬ ‫مقامات تل اویو و سیاستمداران این رژیم اذعان کرده است‪:‬‬ ‫«اکنون جهان وارد مرحله ای شده که دیگر ادامه اشغالگری‬ ‫اسرائیل و ادامه ساخت و ساز شهرک ها را که باعث تعمیق‬ ‫اشغالگری شده است را ب ر نم ی تابد‪ .‬درحالی که اسرائیل تمام‬ ‫توجه خود را معطوف به برگزاری انتخابات و تبلیغات ب رای‬ ‫ان کرده است‪ ،‬جهانیان درحال برداشتن گام هایی در ب رابر‬ ‫لجبازی و چالش طلبی اسرائیل در عدم پذیرش صلح و ادامه‬ ‫روند ساخت و ساز شهرک ها هستند‪»....‬‬ ‫اذعــان روزنامــ ه هاارتــص نســبت بــه انــزوای‬ ‫رژیم صهیونیستی و مخالفت جهان با اشــغالگری از ابعاد‬ ‫مختلفی قابل تامل اســت‪ .‬در این خصوص الزم است پنج‬ ‫نکته را مدنظر قرار دهیم‪:‬‬ ‫‪ -1‬روزنام ه هاارتص در توصیف و تشریح استدالل خود‬ ‫به مصادیق نارضایتی کشــورهای اروپایی و ایاالت متحده‬ ‫امریکا از تل اویو اشاره کرده است‪ .‬به رسمیت شناخته شدن‬ ‫کشور فلسطین توســط پارلمان فرانسه‪ ،‬ســوئد‪ ،‬اسپانیا‬ ‫و‪ ...‬از جملــه این موارد محســوب م ی شــود‪ .‬همچنین‬ ‫تهدید جدید دولت اوباما نســبت به اقدام عملی در مقابل‬ ‫شهرک ســازی های رژیم صهیونیســتی (که شامل صدور‬ ‫قطعنامه در شــورای امنیت علیه این اقدام خواهد شد) نیز‬ ‫در تحلیل هاارتــص از «وضعیت امروز اســرائیل» مورد‬ ‫توجه قرار گرفته است‪ .‬در این نقطه قلم نویسنده هاارتص‬ ‫متوقف شــده و ترجیح داده اســت وارد هــزاران مصداق‬ ‫دیگر در خصوص مخالفــت بنیادین و اصولــی جهان با‬ ‫اشغالگری صهیونیس ت ها نشود‪ .‬در اینجا هشدار هاارتص‬ ‫به سیاستمداران رژیم صهیونیستی بیش از پیش اهمیت‬ ‫م ی یابد‪ .‬بر این اساس حتی اصل ی ترین و سنت ی ترین متحدان‬ ‫و حامیان تل اویو در نظام بی ن الملل نیز اشغالگری این رژیم‬ ‫را ب ر نم ی تابند‪ ،‬حال دیگر کشورها و ملت های دنیا که از ابتدا‬ ‫با اشغالگری اسرائیل و اوارگی فلسطینیان مخالف بوده اند‬ ‫جای خود را دارند‪.‬‬ ‫‪« -2‬فاصله گیری غرب از تل اویو» یک پروسه است‪.‬‬ ‫این پروسه در سه حوزه «اندیشه سیاسی»‪« ،‬علوم ارتباطات»‬ ‫و «روابط بی ن الملل» ظهور و بروز دارد‪ .‬وجه اشــتراک هر‬ ‫ســه این موارد‪« ،‬گذار از وضعیت موجود» است‪ .‬طرفداران‬ ‫صهیونیسم سنتی و صهیونیسم سیاســی مدرن‪ ،‬هر دو‬ ‫با تاکید بر پی ش فرض «حق دولت ‪ -‬ملت سازی» یهودیان‬ ‫دست به طلسم فکری ملت های غربی زده بودند‪ .‬دو جریان‬ ‫اصلی سیاسی در اروپا نیز پس از رفع شر صهیونیس ت ها از‬ ‫سرزمی ن های اروپایی و سکونت غی ر قانونی انها در سرزمین‬ ‫فلسطین‪ ،‬نه تنها در صدد نقد اندیشــه های تئودور هرتزل‬ ‫و دیگر بانیان و خالقان اندیشــه صهیونیســم ب ر نیامدند‪،‬‬ ‫بلکه الب ی های «راستگرا‪ -‬صهیونیستی» و «سوسیال ‪-‬‬ ‫صهیونیستی» را در حمایت از تل اویو شکل دادند‪ .‬مقامات‬ ‫اروپایی و امریکا ترجیح دادند با بســتن حوزه «نقد فکری‬ ‫صهیونیسم» راه را بر هرگونه اعتراض علیه صهیونیس ت ها‬ ‫ببندند‪ .‬این ممنوعیت غیر اعالمی با گذشت زمان به « ترس‬ ‫اشکار از اســرائیل» میان شــهروندان امریکایی و اروپایی‬ ‫مبدل شــد‪ .‬از این رو زمانی که جیمی کارتر‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫اســبق ایاالت متحده امریکا این خط قرمز را شکســت و‬ ‫رژیم صهیونیستی را در کتاب معروف خود با رژیم اپارتاید در‬ ‫افریقای جنوبی مقایسه کرد‪ ،‬ناچار شد پس از مدتی اندک از‬ ‫اظهارات خود عذرخواهی کند‪ .‬زیگمار گابریل‪ ،‬سیاستمدار‬ ‫مشهول حزب سوسیال دموکرات المان نیز سال گذشته به‬ ‫واسطه انتقاد از سرکوبگیری فلســطینیان توسط تل اویو‬ ‫و برقراری رژیم اپارتاید در ســرزمی ن های اشغالی ناچار شد‬ ‫با سفری فوری به ســرزمی ن های اشغالی در مقابل نتانیاهو‬ ‫نشسته و از وی بابت این انتقاد صریح پوزش بطلبد! در چنین‬ ‫فضایی که سران و سیاستمداران امریکایی و اروپایی نسبت‬ ‫به انتقاد از صهیونیس ت ها مصون نبودند‪ ،‬تکلیف ملت های‬ ‫انها در این خصوص کامال روشن بود‪.‬‬ ‫‪ -3‬فاصله گیری غرب از رژیم صهیونیســتی مبنایی‬ ‫نئورئالیستی (شکل تحول یافته اندیشــه رئالیستی) دارد‪،‬‬ ‫چنانچه حمایت غرب از تل اویو نیــز از همان ابتدا مبنایی‬ ‫رئالیستی داشت‪ .‬واقعیت امر این اســت که از همان ابتدا‬ ‫نقطه اتصالی به لحاظ فکری و مذهبی میان مسیحیان و‬ ‫صهیونیس ت ها وجود نداشت و حتی نگاه وهن الود عده ای‬ ‫از یهودیان نسبت به عقاید مسیحیان منجر به شکل گیری‬ ‫و تشدید تقابل مذهبی میان این دو شــده بود‪ .‬با این حال‬ ‫پس از نقش افرینی انگلیس‪ ،‬امریکا و دولت های غربی در‬ ‫شکل دهی رژیم صهیونیستی در قلب خاورمیانه و تعریف‬ ‫مناسبات فرااتالنتیکی با تل اویو‪ ،‬شاهد غلبه «استراتژی» بر‬ ‫«اندیشه» و «فرهنگ» بودیم‪ .‬در نگاه ساختارگرایانه کنت‬ ‫والتز (تئوری پرداز مطرح نئورئالیســم) امده است که اگرچه‬ ‫در ابتدا بازیگران «ســاختار» را ایجاد م ی کنند‪ ،‬اما در ادامه‬ ‫«ســاختار» خود به خود روح پیدا م ی کند‪ .‬در اینجا ساختار‬ ‫خود تعیی ن کننده رفتار بازیگران اولیه‪ ،‬ثانویه و‪ ...‬بوده و حتی‬ ‫خصلت و خاصیت «گزینشگری» ان متبلور خواهد شد‪ .‬در‬ ‫خصوص تشکیل رژیم صهیونیستی نیز همین قاعده و نگاه‬ ‫مبنایی نئورئالیستی خودنمایی م ی کند‪ .‬بازیگران غربی در‬ ‫حوزه روابط بی ن الملل دســت به تشکیل ساختاری زدند که‬ ‫در ان «صهیونیسم» و «رژیم صهیونیســتی» نه تنها در‬ ‫مصونیت باشند‪ ،‬بلکه به خط قرمز مشترک دولت های غ ربی‬ ‫(در حوزه امنیت بی ن الملل) تبدیل شوند‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫بود که ساختار نظام بی ن الملل‪،‬گزینشگری هر یک از بازیگران‬ ‫را بر مبنای «نزدیکی» یا «دوری» از تل اویو صورت م ی داد‪.‬‬ ‫هر بازیگری که الگوهای همذات پنداری یا همزیســتی با‬ ‫رژیم صهیونیستی را قبول نداشت‪ ،‬از سوی سیستم ساخته‬ ‫و پرداخته شده توسط سیاستمداران و تئوریس ت های غربی‬ ‫کنار به انزوا رانده م ی شد‪.‬‬ ‫‪ -4‬گذار بشریت به هزاره سوم مترادف با وقوع دو واقعه‬ ‫موازی و همزمان بود؛ یکی «تقابل نظامی تل اویو و جبهه‬ ‫مقاومت» و دیگری «حضور دولت نومحافظه کار بوش در‬ ‫امریکا»‪ .‬حضور دولت جورج واکر بــوش در ایاالت متحده‬ ‫امریکا نقــش مهمی در افول جایگاه صهیونیســت ها در‬ ‫نظام بی ن الملل داشــت! در دوران ریاســت جمهوری بوش‬ ‫پسر‪ ،‬اندیشه های مقوم و مکمل اندیشه صهیونیسم (اعم‬ ‫از صهیونیسم اولیه و صهیونیسم تکامل یافته و مدرن) به‬ ‫اندیشه های مبنایی سیاست خارجی امریکا تبدیل شدند‪ .‬در‬ ‫اینجا جورج واکر بوش بدون انکه متوجه پیچیدگی صحنه‬ ‫شود‪ ،‬دست به قماری خطرناک زد‪ .‬ب رای این قمار دو نتیجه‬ ‫بیشتر متصور نبود؛ شکست مطلق یا موفقیت مطلق!‬ ‫در صورت پیــروزی طرح خاورمیانه بــزرگ امریکا و‬ ‫پررنگ تر شــدن اندیشــه های مبنایی و راهبردی سیاست‬ ‫خارجی نومحافظــه کاران‪ ،‬مخصوصا نظریــه پایان تاریخ‬ ‫فوکویامــا و جنــگ تمدن هــای ســاموئل هانتیگتون‪،‬‬ ‫صهیونیســت ها از ضریب نفوذ فوق العاده ای در منطقه و‬ ‫نظام بی ن الملل برخوردار م ی شدند‪.‬‬ ‫اما در وضعیت و احتمال دیگر‪ ،‬یعنی حالتی که طرح‬ ‫خاورمیانه ای بوش پسر تحقق پی دا نم ی کرد‪ ،‬صهیونیس ت ها‬ ‫هم در اندیشه و هم در استراتژی دچار نوعی سکته سخت‬ ‫(سخت تر از سکته اریل شارون!) م ی شدند‪.‬‬ ‫در نهایت بوش پســر قمار بزرگ ابتدای هزاره سوم را‬ ‫باخت‪ .‬واشنگتن پس از عدم توانایی در باز تعریف سیاسی‬ ‫و فرهنگی ع راق پس از ســقوط صدام و افزایش تصاعدی‬ ‫هزینه های روانی و نظامی خود در این کشور‪ ،‬قدرت اجرای‬ ‫طرح خاورمیانه بزرگ را از دســت داد‪ .‬فراتر از ان‪ ،‬شکست‬ ‫تل اویو در جنگ ‪ 33‬روزه ســال ‪ 2006‬میــادی در مقابل‬ ‫رزمندگان حزب اهلل لبنان سراغاز شوکی سخت تر بر پیکره‬ ‫تل اویو بود‪ .‬ناتوانی تل اویــو در مواجهه نظامی با مقاومت‬ ‫پیام «اثبات اســی ب پذیری تل اویو» را به جهانیان مخابره‬ ‫کرد‪ .‬این روند در سال های بعد و در جریان مقاومت ‪ 22‬روزه‪،‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مقاومت هشت روزه و مقاومت ‪ 51‬روزه فلسطین تشدید شد‪.‬‬ ‫هر یک از شکس ت های نظامی رژیم صهیونیستی در مقابل‬ ‫جریان مقاومت با شکست فکری و اندیشه ای صهیونیسم‬ ‫نیز عجین شده است‪ .‬در چنین وضعیتی گزاره های «عبور از‬ ‫صهیونیسم» در سرتاسر دنیا پررنگ شد‪.‬‬ ‫‪ -5‬گذار کشــورهای اروپایی از رژیم صهیونیســتی‬ ‫واکنشی نسبت به تزلزل جایگاه تل اویو در نظام بی ن الملل‬ ‫است‪ .‬انتشار گزارش روزنامه سوئدی افتن بالدت در خصوص‬ ‫خرید و فروش اعضای بدن فلســطینیان (در ســال ‪2009‬‬ ‫میالدی) با حمایت دولت وقت سوئد مواجه شد‪ .‬بالفاصله‬ ‫ت هامسون‬ ‫پس از ان نیز برگزاری مراســم بزرگداشت کنو ‬ ‫(نویسنده ضد یهودی) در کشــور نروژ خشم شدید اویگدور‬ ‫لیبرمن‪ ،‬وزیر امور خارجه رژیم صهیونیســتی را ب رانگیخت‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی انتقاد کشــورهای مختلف اروپایی از‬ ‫شهرک سازی های رژیم صهیونیستی اوج گرفت‪ .‬این انتقادات‬ ‫از مرزهای قاره سبز نیز گذشــت و به ایاالت متحده امریکا‬ ‫رسید‪ .‬هر اندازه زمان م ی گذشت‪ ،‬تقابل واشنگتن و تل اویو‬ ‫علن ی تر م ی شــد‪ .‬تحلی ل های زیادی پی رامون این تقابل به‬ ‫چشــم م ی خورد‪ :‬عده ای معتقد بودند که اشکال اساسی به‬ ‫دموکرات بودن دولت اوباما و افراطــی بودن دولت ائتالفی‬ ‫نتانیاهو باز م ی گردد! عده ای نیز تصور م ی کردند که ریشــه‬ ‫مشکل در شهرک سازی های اســرائیل در اراضی اشغالی‬ ‫است اما هیچ یک از این تحلی ل ها کامل و واقع بینانه نبود‪.‬‬ ‫در تحلیــل صحنــه نــزاع در گرفته میــان غرب و‬ ‫رژیم صهیونیستی باید به یک نکته عمیق توجه کنیم؛ اینکه‬ ‫اقدامات غی ر قانونی رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی‪،‬‬ ‫اصل جعل ی بودن رژیم صهیونیستی‪ ،‬اقدامات و شکنجه های‬ ‫صهیونیس ت ها علیه فلســطینیان‪ ،‬بمباران مکرر جنوب‬ ‫لبنان و نوار غزه و‪ ...‬هیچ یک به تازگی اتفاق نیفتاده است! در‬ ‫طول بیش از شش دهه اخیر این موارد به صورت مکرر نمود‬ ‫داشته است‪ .‬از این رو تل اویو کمترین تفاوتی با تل اویو سال‬ ‫‪ 1948‬نکرده است! در اینجا صرفا نتانیاهو و لیونی و لیبرمن و‬ ‫اولمرت با مناخم بگین و موشه دایان و اسحاق رابین تعویض‬ ‫ی رژیم صهیونیستی‬ ‫شده اند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬طرف غ ربی حام ‬ ‫نیز تغییری نکرده اســت‪ .‬دموکرات هــا و جمهوریخواهان‬ ‫ایاالت متحده به همراه سوسیالیس ت ها و راستگرایان اروپا‬ ‫همان ماهیت قبلی خود را دارا هستند‪ .‬با این وجود چه چیزی‬ ‫تغییر یافته است؟‬ ‫‪ -6‬واقعیــت امر این اســت کــه «ســاختار نظام‬ ‫بی ن الملل» به رغم میل بازیگران امریکایــی و اروپایی به‬ ‫سمت نوعی دگردیسی اشکار پیش م ی رود‪ .‬در این ساختار‪،‬‬ ‫رژیم صهیونیســتی نه تنها یک «خط قرمز» نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫حکم یک «نقطه گذار» را دارد‪ .‬در جریــان نبرد ‪ 33‬روزه در‬ ‫سال ‪ 2006‬میالدی‪ ،‬می زان حمایت اشکار کشورهای غ ربی از‬ ‫تل اویو به شدت باال بود‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬شهروندان کشورهای‬ ‫مختلف اروپایی تحت تاثیر همان ســاختار تعریف شده و‬ ‫به ظاهر تثبی ت شــده توســط غرب و رژیم صهیونیستی‪،‬‬ ‫اقدامی در اعتراض به جنایات دولــت ایهود اولمرت انجام‬ ‫نم ی دادند‪ .‬با این حــال در جریان نبرد اخیــر در نوار غزه‪،‬‬ ‫خیابان های کشورهای اروپایی مملو از شهروندانی بود که‬ ‫علیه نژادپرستی و کشتار رژیم اشغالگر قدس و کشتار زنان و‬ ‫کودکان غزه شعار داده و خواستار محاکمه بنیامین نتانیاهو‬ ‫و اویگدور لیبرمن بودند‪« .‬گذار از صهیونیســم» در شش‬ ‫سال ابتدایی هزاره سوم به یک «ممکن» و در ادامه به یک‬ ‫«خواسته» تبدیل شده است‪ .‬در چنین شرایطی دولت های‬ ‫غ ربی نیز قدرت تحمل هزینه های افزایشی حمایت مطلق از‬ ‫تل اویو را ندارند‪ .‬این «حمایت مطلق» تحت تاثیر خشم افکار‬ ‫عمومی دنیا به نوعی «حمایت نسبی» تبدیل شده است‪.‬‬ ‫دولت های غربی در برهه فعلی خــود نیز در حیرت‬ ‫تغییر ساختار نظام بی ن الملل مانده اند‪ .‬برخی سران اروپایی‬ ‫معتقدند که جهت جلوگیری از هزینه های بیشتر‪ ،‬باید در برهه‬ ‫فعلی و بدون فوت وقت «گذار از اسرائیل» را علنی کرده و‬ ‫به قول ژاک دریدا فیلسوف پس ت مدرن در این مورد دست‬ ‫به شالوده شکنی (‪ ) Déconstruction‬بزنند‪ .‬با این حال به‬ ‫نظر م ی رسد سران کشورهای غ ربی ‪ 66‬سال دیر به فکر این‬ ‫شالوده شکنی افتاده اند!‬ ‫«خارج»‪ ،‬هتل های خالی و دالگفتمانی دولت‬ ‫همه چیز به تفاهم با غرب وابسته شده است‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫چینی یا چشم سبزهای روسی که به ای ران م ی ایند و هتل ها‬ ‫را رزرو م ی کنند‪.‬‬ ‫یک علت این توجه در میانگین تحصیالتی اعضای‬ ‫کابینه است و اینکه بیشترشــان درس خوانده های اروپای‬ ‫غربی و امریکا هستند؛ ب ی شک ادم ها را نم ی توان از جهان‬ ‫اجتماع ی ای که در ان بار امده و جامع ه پذیر شده اند‪ ،‬جدا کرد‬ ‫و این طبیعت بشر است (هرچند این واقعه‪ ،‬قاعده ای قطعی و‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتمان اعتدال‪ ،‬از همــان ابتدا هم محتوای مفصلی‬ ‫نداشت و همان گونه که بسیاری از منتقدان و موافقان دولت‬ ‫هم عنوان داشــته اند‪ ،‬بیش از انکه «اعتــدال»‪ ،‬گفتمانی‬ ‫سامان مند و شکل یافته باشد‪ ،‬رویکردی است ب رای عمل در‬ ‫عرصه سیاست و اقتصاد و فرهنگ و همین رویه بوده است‬ ‫که رای ها را بدان ســمت جلب و جذب کرده‪ .‬اما به راستی‬ ‫گفتمان دولت چیست و چه چیزی را م ی توان‬ ‫در این مرتبت نشاند؟‬ ‫ظاهرا خــارج‪ ،‬جهان بیــرون و حوزه‬ ‫بی ن الملــل‪ ،‬مرکزی تریــن محل های توجه‬ ‫دولت اند؛ این ادعا را م ی توان هم در شعارهای‬ ‫قبل از انتخابات ‪ ۹۲‬نشان داد و هم در گفتارها‬ ‫و رفتارهای بعــد از ان‪ .‬اینکه اعتبار گذرنامه‬ ‫ای رانی برگشت داده خواهد شد‪ ،‬از جمله موارد‬ ‫پیش از رای گیری اســت و مراســم معارفه‬ ‫وزیر امور خارجه‪ ،‬ســرعت عمل در معرفی او‬ ‫و ســخنرانی افتتاحیه رئی س جمهوری بعد‬ ‫از ان؛ برنامه ای که از معدود نشســت هایی‬ ‫بود که رئیس دولت بــرای معارفه یک وزیر‬ ‫حضور یافــت و در انجا گفــت‪« :‬من کلید‬ ‫حل مشکالت مان را در این مقطع در دست‬ ‫سیاســت خارجی م ی دانم»‪ .‬بعدهــا در تحلیل محتوای‬ ‫سخنان رئی س جمهوری در فاصله انتشار گزارش صد روزه به‬ ‫ملت (اذر ‪ )۹۲‬هم‪ ،‬همین مضامین مورد توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫چند ماه قبل (مرداد ‪ )۹۳‬در میانه ســخنان رئیس دولت در‬ ‫جمع سف را و روسای نمایندگ ی های ای ران در خارج از کشور‪،‬‬ ‫منتقدان بزدل‪ ،‬ترسو و لرزان خوانده شدند و چه بسیار است‬ ‫از این قبیل نمونه ها‪.‬‬ ‫تازه ترین مورد‪ ،‬بخشــی از گفتار رئی س جمهوری در‬ ‫‪ ۱۶‬اذرماه است که یک شــاخص موفقیت دولت را ُپرشدن‬ ‫هتل های کشور معرفی کرده و اینکه در سال ‪ ۹۱‬چنین نبوده‬ ‫و اکنون تا تابستان ‪ ،۹۴‬انها رزرو شده اند؛ بحث بر سر صحت‬ ‫و سقم این خبر نیست و شاید هم این بخش ماجرا چندان‬ ‫اهمیتی نداشته باشد‪ .‬انچه مهم است مرکزیت یافتن توجه‬ ‫به فضای بی ن المللی اســت که برامده از کشورهای بزرگ‬ ‫اســت؛ کدخدا‪ ،‬مذاکره و‪ ...‬اینکه همه چیز کشور به توافق‬ ‫با ‪ 5+1‬متوقف و منوط شــده و از میان همه خارج ی ها هم‬ ‫موبورهای غرب ی شان محل توجهند و نه چشم بادام ی های‬ ‫الیتغیر نیست)‪ .‬وجه دیگر م ی تواند در ضرورت توجه به جهان‬ ‫خارج باشد و اینکه بدون هم پیوندی با انها‪ ،‬امکان پیشرفت‬ ‫و توسعه ممکن نیست (هرچند این هم در همان اولی ریشه‬ ‫دارد و مرکزپنداری غرب) و وجه سومش در نحوه هویت یابی‬ ‫و تشخص‪ .‬ریشــه اش هرچه هســت‪ ،‬نتیجه اش این شده‬ ‫که میان شــعارها و عملکرد و نقطه ثقل توجهش‪ ،‬نوعی‬ ‫دودستگی و ابهام خودنمایی م ی کند؛ از سویی خارج محوری‬ ‫تعقیب و تشریح و تاکید م ی شود و از سویی دیگر‪ ،‬خوداتکایی‬ ‫و خودباوری‪ .‬وعده گاه این تقابل نیز در مســائل روزمره ای‬ ‫همچون گرانی نان و گرفتاری های ریز و درشــت معیشتی‬ ‫است و نه پرونده هسته ای و سیاست خارجی‪.‬‬ ‫ای ران اگر ای ران ستان نشده و پیش و پس‬ ‫نامش هم والیات متحده یا جنوبی و شمالی‬ ‫نیامده و صد و اندی ســال اســت که درگیر‬ ‫داعی ه های استقالل طلبانه هم نیست‪ ،‬ب رای ان‬ ‫است که هی چ روزی مستعمره نشده و حتی در‬ ‫زمانه حضور بریگاد قزاق روس و پلیس جنوب‬ ‫انگلســتان هم‪ ،‬واجد حکومت مرکزی بود و‬ ‫کشوری مســتقل‪ .‬اگر رگه استقالل خواهی‬ ‫را بتــوان تا غیریت با خارج ی هــا دنبال کرد‪،‬‬ ‫ان وقت م ی شــود فهمید که خارج ی زدگی‪،‬‬ ‫م ی تواند چه سم مهلکی باشــد و چه اصل‬ ‫ن اتفاقی‬ ‫مهمی را رفته رفته تهدید م ی کند و ای ‬ ‫است که خواه ناخواه م ی افتد‪ ،‬چه عامدانه و چه‬ ‫متساهالنه‪.‬‬ ‫دال گفتمانی دولت‪ ،‬هم پیوندی جهانی اســت و این‬ ‫باوری مربوط به امروز و دیروز نیست‪ ،‬بلکه بیش از دو دهه‬ ‫است که برخی چنین م ی اندیشند‪ ،‬همان ها که عقالی ی شدن‬ ‫کشــور را در اضمحالل ان در نظم نوین جهانی م ی دانند‪.‬‬ ‫جنبه پ راتیک این گفتمان به هتــل و رفت و امد با ممالک‬ ‫فرنگ و چیزهایــی از این قبیل ربط م ی کنــد‪ ،‬اموری که‬ ‫م ی شود نامش را گذاشت‪« :‬خارج»‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از فلسفه سیاسی‬ ‫یونان تا اسالم‬ ‫درس گفتارهای عالمه جعفری پیرامون سیاست‬ ‫عالمهمحمدتقیجعفری‬ ‫فیلسوف معاصر‬ ‫انچه م ی خوانیــد بخش دوم کتــاب حکمت اصول‬ ‫سیاسی در اسالم ‪ ،‬نوشته عالمه بزرگوار محمدتقی جعفری‬ ‫است که به صورت گفتاری پیاپی در هفته نامه مثلث منتشر‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫نظری بر تاریخ سیاسی و تحقیق در مسائل اساسی ان‬ ‫ایا همه حقایــق و تعلیمات سیاســی از یونان تقلید‬ ‫م ی شود؟ اکنون به ســیر تاریخ سیاســی ای که بشر ان را‬ ‫پشت سر گذاشته و ان هویتی که از سیاست دوران های اخیر‬ ‫قابل مطالعه است‪ ،‬م ی پردازیم‪.‬‬ ‫قبال این نکته را یاداور می شویم که در دوره های اخیر‬ ‫چه در شرق و چه در غرب‪ ،‬یک روش فکری در مقدمه بررسی‬ ‫مسائل علمی ‪ -‬فلسفی شایع شده است و ان‪ ،‬این است که‬ ‫هر مساله ای را که مورد بحث و تحقیق قرار می دهند‪ ،‬نخست‬ ‫راهی سرزمین یونان می شوند که ریشه های اصلی انها را به‬ ‫هر ترتیبی از افکار فالسفه و دانشمندان ان سرزمین از تالیس‬ ‫گرفته تا اقلیدس پیدا کنند‪ .‬گاهی همه انچه را که امروزه مورد‬ ‫تحقیق قرار می دهند‪ ،‬به یونان نسبت می دهند‪ ،‬مانند منطق‬ ‫که تا پیش از دوران معاصر ما‪ ،‬همه ان را به ارسطوی یونانی‬ ‫نسبت می دادند‪ ،‬گاهی دیگر بعد یا چند بعدی از ابعاد انچه را‬ ‫که مورد بررسی است‪ ،‬به یونان نسبت می دهند‪ .‬نمی توان در‬ ‫اصل این واقعیت تردید کرد که مقداری از واقعیات تحقیق شده‬ ‫در یونان تا کنون قابل استفاده بوده و طبق قاعده قدردانی از‬ ‫ارزش ها باید از ان نوابغ و متفکران قدردانی کرده و نام نیک‬ ‫انان را همواره در صفحات تاریخ فلسفه و علوم ثبت کرد ولی‬ ‫الزمه عمل به این قاعده ان نیســت که ما نباید اطالعی از‬ ‫نوابغ و متفکران دیگر جوامع داشته و از زمان ممتد بین زمان‬ ‫ی یونان تا زمان معاصر‪ ،‬چشم پوشی‬ ‫درخشندگی فلسفی ‪ -‬علم ‬ ‫کنیم‪ .‬یکی از ان موارد افراط گری مربوط به قسمت سیاسی‬ ‫علوم انسانی است که چشــمگیر بودن درخشش یونان در‬ ‫فلسفه و علوم زمان قدیم موجب شده که سهم بیشتری به‬ ‫یونان اختصاص داده شــود‪ ،‬در عبارت زیر توجه شود‪« :‬به‬ ‫اهمیت این موفقیت بزرگ یونانیان از مقایســه و مالحظه‬ ‫این نکته می توان پی برد که الحق واالنصاف تا قرن ها بعد‬ ‫از حکومت یونان‪ ،‬هیچ ملتی نتوانست ایده ال ازادی انسان‬ ‫را به طوری که تحت نفوذ و تاثیر موسسات سیاسی و فلسفی‬ ‫هیات حاکمه قرارنگیرد‪ ،‬برای مردم به وجود اورد‪ .‬این است‬ ‫سرچشمه افتخار فلسفه سیاسی یونان و سیستم حکومت اتن‬ ‫و امروز که ‪ 2500‬سال از ان تاریخ می گذرد و ترقیات صنعتی‪،‬‬ ‫فنی و علمی انسان تا این پایه رســیده می بینیم که همان‬ ‫ایده ال ها که در جامعه کوچک یونان قدیم بحث و حل شده‬ ‫هنوز مورد تحقیق و بحث قرار دارد‪ ».‬واقعیت این است که در‬ ‫یونان باستان همان طور که نویسنده در جمله اخیر متذکر شده‬ ‫است‪ ،‬مقداری از مفاهیم سیاسی و طرز کاربرد انها‪ ،‬مورد بحث‬ ‫و تحقیق قرار گرفته است‪ ،‬ولی ایا مسائل سیاسی و مشکالت‬ ‫فراوانی که در ان مســائل از زمان قدیم تاکنون وجود دارد‪،‬‬ ‫حل و فصل شده است؟ این سوالی است که صاحبنظران از‬ ‫ان جمله الفرد نورث وایتهد پاسخ منفی به ان داده و می گوید‪:‬‬ ‫«در خصوص اختالف نظرهای سیاسی دنیای باستانی‪ ،‬هنوز‬ ‫تاکنون چیزی حل و تصفیه نشده است‪ .‬تمامی مسائل مورد‬ ‫بحث افالطون امروز هم مطرح است‪ ،‬مع ذلک بین نظریات‬ ‫سیاسی قدیم و جدید تفاوت عمده ای وجود دارد‪ ،‬چون ما با‬ ‫قدیمی ها در یک قضیه که انها همگی در ان اتفاق داشتند‬ ‫اختالف داریم‪ .‬در ان دوران‪ ،‬بردگی محور استدالل نظریات‬ ‫سیاســتمداران بود اما امروزه محور استدالل سیاستمداران‬ ‫مساله ازادی است‪ .‬در ان روزها افکار نافذ در تطبیق اصول‬ ‫بردگی بر حقایق ســاده احساســات اخالقی و روش های‬ ‫اجتماعی با مشــکالت مواجه می شــد و امروزه تحقیقات‬ ‫اجتماعی ها در ازادی با دسته دیگر از حقایق اشکاری که به‬ ‫دست اورده‪ ،‬تطبیق ناپذیرند و فقط به عنوان ضرورت وحشی‬ ‫تنفراور تصور می شــوند‪ ،‬دچار اشــکاالتی می گردد‪ .‬با این‬ ‫اوصاف‪ ،‬ازادی و مساوات با اختالطی از اوصاف معیوب که‬ ‫به دنبال دارد‪ ،‬محور استدالل افکار سیاسی جدید را تشکیل‬ ‫می دهد‪ ،‬در حالی که بردگی برای پیشینیان محور استدالل‬ ‫مشابهی بوده با اختالط به اوصاف معیوب ان‪».‬‬ ‫عبارتی دیگر از متفکر یاد شــده دیده م ی شــود که‬ ‫تفکرات حتی قوانین سیاسی را ب رای همیشه تسلیم اراده‬ ‫دولتمردان م ی داند‪« :‬طبیعت بشــری ان چنان گره خورده‬ ‫است که ارزش ان برنامه که روی کاغذ ب رای تنظیم مصالح‬ ‫اجتماع م ی اید نزد مرد حاکم‪ ،‬حتی با ارزش همان کاغذ باطل‬ ‫شده هم مساوی نیســت»‪ ،‬این همان مضمونی است که‬ ‫متفکر بزرگ یونان ارسطو نیز به ان اشاره کرده و م ی گوید‪:‬‬ ‫«حتی خردمندترین زمامداران نم ی توانند خود را مطیع قانون‬ ‫شمارند و با ان ســازگاری کنند‪ ».‬م ی گوید‪« :‬تمدن امروز و‬ ‫اجتماع جدید به واســطه کثرت جمعیت و مشکالت دیگر‪،‬‬ ‫هی چ گاه نم ی تواند ان احساسات و ایده ال های حیات سیاسی‬ ‫یونان را در مردم ایجاد نماید‪ ».‬البته چنان که در همین بحث‬ ‫خواهیم دید‪ ،‬خود احساســات و ایده ال های حیات سیاسی‬ ‫یونان نیز از نواقص بسیار قابل توجه خالی نبوده است‪.‬‬ ‫مولف محتــرم در همین کتاب چنین م ی نویســد‪:‬‬ ‫«بیشتر افکار و ایده های سیاسی جدید مانند عدالت‪ ،‬ازادی‪،‬‬ ‫حکومت مشــروطه‪ ،‬احترام به قانون و امثــال ان و الاقل‬ ‫تعریفات این اصطالحات از عقاید فالسفه قدیم یونانی درباره‬ ‫دولت سیته یونانی قدیم سر چشمه گرفته است‪ .‬حضور این‬ ‫عقاید سیاسی در یونان قدیم نتیجه تاثیر موسسات موجوده‬ ‫ان زمان در دماغ متفکران و انعکاس ان موسسات در افکار‬ ‫عمومی و باالخره نتیجه افکار فالسفه قدیم یونان است‪».‬‬ ‫با قطــع نظــر از جملــه‪« :‬الاقــل تعریفــات این‬ ‫اصطالحات‪ ،»...‬که تا حدودی ب رای عمل به احتیاط خوب‬ ‫است‪ ،‬اسناد بیشتر افکار و ایده های سیاسی‪ ،‬مانند عدالت‪،‬‬ ‫ازادی‪ ،‬حکومت مشروطه‪ ،‬احترام به قانون و امثال ان‪ ،‬به یونان‬ ‫قدیم کامال قابل تجدیدنظر اســت‪ ،‬زی را همه م ی دانیم که‬ ‫پیش از انکه فلسفه و علوم یونانی در جوامع اسالمی ترجمه‬ ‫شود‪ ،‬همه ان مفاهیم بلکه زیباتر و عال ی تر از انها چنان که در‬ ‫همین کتاب خواهیم دید‪ ،‬در منابع اسالمی با کمال صراحت‬ ‫و جدیت مطرح شده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روایت راه‬ ‫گزارشی متفاوت از اربعین ‪1393‬‬ ‫عک س ها‪ :‬روح اهلل اشرف محسن تورع ‪ -‬جواد رضائی مهر‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گزارشی که می خوانید ‪،‬یادداشت های سفر به کربال‬ ‫در ایام اربعین حسینی است‪ .‬جایی که جمعیت میلیونی خود‬ ‫را به هر صورت که می شد به محدوده حرم امام حسین (ع)‬ ‫رساندند‪ .‬انچه روایت شده است‪،‬داستان بچه های شهداست‬ ‫که در کربال خادم الحسین(ع) بودند‪.‬‬ ‫جاده اســتراتژیک در موازات جاده اصلی نجف کربال‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫بچه های شــهدا بودند‪ ،‬بچه هایی که باباهایشان در‬ ‫جنگ هشت ساله ع راق و ای ران شهید شده بودند‪ .‬بچه های‬ ‫شــهدای نامدار و ب ی نام‪ .‬کاروانی که با انها رفته بودم این‬ ‫مشخصه را داشت که یک چیزی مهم و پ راهمیت که «پدر»‬ ‫نام دارد را از انها گرفته بود‪ .‬پــس اینجا اگر کربال‪ ،‬اگر خانه‬ ‫پدری شان نبود‪ ،‬کجا خانه پدری شــان م ی توانست باشد؟‬ ‫شبی بود که داشتیم از یکی از خیابان های منتهی به حرم‬ ‫امام حسی ن (ع) م ی گذشتیم‪ .‬از رفیقم پرسیدم حالت خوبه!‬ ‫گفتارها‬ ‫شاید ‪ 60‬ساله اما نه ‪ 45‬سالش بود‪ ،‬باکس اکسیژن را‬ ‫مثل کیفی به شانه انداخته و لوله اکسیژن را به بین ی هایش‬ ‫وصل کرده بــود؛ مانده بودم ســخت عجــب! در خیابان‬ ‫شارع العباس بودیم‪ ،‬خم م ی شد و دانه دانه اشغال ها را از روی‬ ‫زمین جمع م ی کرد‪ .‬خواهرزاده اش هم از دور همانطور مثل او‬ ‫وقتی که زمین را م ی روبید‪ ،‬نیم نگاهی به دایی جانش داشت‪.‬‬ ‫منقلب شده بودم‪ ...‬روی صندلی یکی از موکب ها نشستم و او‬ ‫را در غوغای جمعیت که گاهی وقت ها گم م ی شد و بعد کاور‬ ‫رنگ سبز فسفری اش نمایانش م ی کرد را فقط نگاه م ی کردم‪.‬‬ ‫او به سختی‪ ،‬وقتی که گاهی وقت ها کمر را راست م ی کرد و‬ ‫نفس عمیقی م ی کشید‪ ،‬وقتی محوطه ای که به او سپرده‬ ‫بودند را تمیز کرد‪ ،‬وقتی مردمی که از کنارش ب ی تفاوت رد‬ ‫م ی شدند و یا اینکه شانه هایش را م ی بوسیدند و او ب ی کالم‬ ‫ ب ی حرف‪ ،‬ب ی هیچ سخنی رو به گنبد اقا کرد و اشک هایش‬ ‫دانه دانه م ی ریخت‪ ،‬زالل بود و پاک‪ .‬دیدم که حاال سینه اش‬ ‫خ س خس م ی کند و او ســعی م ی کرد که لوله اکسیژن را‬ ‫کمی باز کند‪ .‬خواه رزاده اش به کمکش رفت‪ .‬حاال اما دایی‬ ‫و خواه ر زاده در بغل هم گریه م ی کردند‪ .‬من هم از دور‪،‬مثل‬ ‫یک شاهد م ی دیدم که زمانی نف س های سینه اش به شماره‬ ‫افتاد که رو به اقا کرده بود و‪...‬‬ ‫ب ی کالم در طول این ســفر‪،‬حتی یک بار نشیندم که‬ ‫چیــزی بگوید‪ .‬زندگی اردوگاهی اســت دیگــر‪ ،‬بعض ی ها‬ ‫م ی پیچانند‪ ،‬بعض ی ها همه بار گروه را بر عهده م ی گیرند‪،‬‬ ‫بعض ی ها م ی خواهند بیشــتر بخوابند و بیشتر استراحت‬ ‫کنند و بعض ی ها چهار شــیفت م ی روند سر کار‪ .‬بعض ی ها‬ ‫سردار هستند‪ ،‬چادر هشت ی ها خلبان بودند و چادر هفت ی ها‬ ‫همه شان بچه های یک مســجد‪ ،‬منظم و منضبط‪ .‬چادر‬ ‫هجده‪ ،‬پ راکنده بودند اما با صفا‪ .‬جمع اضداد هم از نظر عقیده‬ ‫و نظر هم از نظر سن و ســال‪ ،‬جمع اضداد از نظر اینکه هر‬ ‫کدامشان به اقایشان یک جور خودمانی‪ ،‬انطور که دوست‬ ‫دارند ارادت م ی ورزند و اصال اینکه م ی گویم خودمان ی اند به‬ ‫خاطر اینکه فکر م ی کنند در خانه خودشــان هستند‪ .‬خانه‬ ‫خودمان است دیگر کربال‪...‬‬ ‫سنگین قدم ب ر م ی داشــت و ب ی حال بود – نه از خستگی‬ ‫راه‪ -‬دیدم منقلب اســت‪ ،‬دیدم اشــک دارد در چشمخانه‬ ‫م ی تراود‪ ،‬دیدم نگاهش روبه روست اما خودش را نگاه داشته‬ ‫است‪ .‬دیگر چیزی نگفتم‪ ،‬فهمیدم حالش خ راب است‪ .‬حال‬ ‫خ راب در خ رابات عشق‪ ،‬در شورش جمعیت که باز این چه‬ ‫شورش است که در خلق عالم افتاده است‪...‬‬ ‫قصه پدران انها‪ ،‬قصه رســیدن به کربــا بود‪ .‬حاال‬ ‫اما پس رانشان به کربال رســیده اند‪ .‬نه ب رای زیارت که ب رای‬ ‫خدمت‪ .‬بازرس ارشــد یک تشــکیالت مهم دولتی‪ ،‬کاور‬ ‫فســفری به تن کرده بود و سطل اشــغالی را هل م ی داد‪،‬‬ ‫بدون دستکش و ماسکی که معموال کارگران شهرداری در‬ ‫چنین مواقعی استفاده م ی کنند‪ .‬وقتی رسید به گروهی از‬ ‫همکارانش که همگی مثل او لباس پوشیده بودند‪ ،‬با شور و‬ ‫شوقی سخن م ی گفت و انها را هدایت م ی کرد‪ .‬دوستش اما‬ ‫مدیر اداری مالی اداره کلی دیگر بود‪ ،‬با دست کپه اشغال ها را‬ ‫خالی م ی کرد در سطل اشغال‪ .‬دوست دیگرشان خبرنگاری‬ ‫خوش پوش بود که بوی ادوکلن م ی داد‪ ،‬او هم جارو به دست‬ ‫بود و گوشه دیگر داشت اشغال ها را کپه م ی کرد‪.‬‬ ‫وقتی کار تمام شد به محمد مهدی‪ ،‬دوستم که او نیز‬ ‫فرزند شهید است و حاال در یکی از ادارات سمت دولتی دارد‪،‬‬ ‫گفتم این بچه ها شاید اشغال های خانه شان را دم در نگذارند‬ ‫اما اینجا با رغبت لجن های خیابان را تمیز م ی کنند‪ .‬خندید‬ ‫و گفت‪ ،‬خانه پدری مان اســت دیگر‪ ...‬خودش داشت با بیل‬ ‫باقیمانده غذاها و ظرف های یک بــار مصرف موکب ها را‬ ‫داخل سطل زباله م ی ریخت‪...‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جانباز شیمیایی به ارزویش رسیده بود و خادمی اقا را م ی کرد‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫است‪ .‬جاده ای چهار بانده که به جاده نظامی مشهور است؛‬ ‫سرعت ماشی ن ها در انجا سرسام اور است و گاهی وقت ها‬ ‫در ان تاریکی شــب تریلی بزرگی تمام جاده را مال خودش‬ ‫م ی کند و تو مجبور هســتی راه به خاکــی کنار جاده پیدا‬ ‫کنی‪ .‬راننده طی کــرده بود ‪ 80‬دالر تــا ورودی کربال از ما‬ ‫بگیرد اما وقتــی در منطقه ای به نام خــان یونس در ‪30‬‬ ‫کیلومتری کربال رسید راه را بســته دید و دیگر از انجا به‬ ‫بعد یا باید پیاده م ی رفتی و یا اینکه ســوار ماشــی ن هایی‬ ‫م ی شدی که تا ورودی شهر م ی روند‪ .‬در طول جاده هر یک‬ ‫کیلومتر یک پست بازرسی بود که عمدتا بچه های جیش‬ ‫المهدی متعلق به مقتدی صدر در ان بودند‪ .‬در طول مسیر‬ ‫از نجف تا کربال این گروه های شیعه شب ه نظامی بودند که‬ ‫امنیت را بر عهده داشــتند‪ .‬در جاده نظامی استراتژیک که‬ ‫بعدها وقتی صدای خمپاره ها و تی راندازی در شب های بعد‬ ‫شنیده م ی شــد‪ ،‬فهمیدیم مرز درگیری داعش با نیروهای‬ ‫نظامی ع راق نزدیک است و اینجا بسیار ناامن؛ در ان شب‬ ‫و در پست بازرسی بدون هیچ امکاناتی یکی از مجاهدان‬ ‫شــیعه را دیدم که وقتی فهمید ای رانی هســتیم ب رایمان‬ ‫بلند صلوات فرســتاد‪ ،‬طوری که سکوت ان کویر شکست‬ ‫و صدا پژواکی در افق داشــت‪ .‬در پست بازرسی م ی توانی‬ ‫از عالقه مندی های سربازان شــیعه بفهمی که متعلق به‬ ‫کدام گروه است‪ ،‬از عکس های رهب ران مذهبی تا سیاسی‪.‬‬ ‫از مقتدی صــدر تا عمار حکیم و به وفــور عکس های دو‬ ‫سی د علی‪ ،‬یکی سیستانی و دیگری حضرت اقا را م ی توانی‬ ‫ببینی‪ .‬در ورودی شهر‪،‬جایی که دیگر کربال المقدسه است؛‬ ‫تابلویی بزرگ عکس امام خمینی‪ ،‬شهید صدر‪ ،‬ایت اهلل صدر‬ ‫و ایت اهلل سیستانی و حضرت ایت اهلل خامنه ای نصب شده‬ ‫است‪ .‬اینجا دیگر شهر شیعه و رهب رانش است‪ .‬شهر مبارزه‬ ‫و جهاد؛ مشهد امام حسی ن (ع) و یارانش‪ .‬اینجاست که باید‬ ‫سالم بگویی؛ سالم بر اقا و سرورمان حسین (ع)‪ ،‬سالم بر‬ ‫علمدار ادب و معرفت عباس(ع)‪ ،‬ســام بر شهدا‪ .‬سالم بر‬ ‫شهر شهدا‪ .‬این اخری را بچه های شهدا م ی گویند‪ .‬به شهر‬ ‫پدرمان امدیم‪...‬‬ ‫وقت رفتن‪ ،‬شعر اقای سی د حمید برقعی را م ی خواندم؛‬ ‫شــاعر ان را به عابس یار سیدالشــهدا که زیر باران سنگ‬ ‫«پیرهن چاک و غزل خوان و صراحی در دســت» داشت‪،‬‬ ‫تقدیم کرده است‪ .‬جایی که م ی گوید‪« :‬من فقط یادم م ی اید‬ ‫گفت‪ :‬وقت رفتن است ‪ /‬دیگر از انجا به بعد اصال نم ی دانم‬ ‫چه شد» حکایت این سفر روایت راه است‪ .‬روایت راهی که‬ ‫اصال نم ی دانم چه شد که به دریای انسانی پیوستم؛نم ی دانم‬ ‫چه شد‪.‬‬ ‫کربال شهری است کوچک با امکانات بسیار ضعیف‬ ‫رفاهی اما اصال نم ی دانم چه شــد که از سه طرف شهر‪ ،‬از‬ ‫ســمت نجف‪ ،‬حله و بغداد چهار روز فقط جمعیت بود که‬ ‫م ی امد‪ .‬از دو شنبه شب که غباری شدیم در توفان انسانی‬ ‫که به سمت بی ن الحرمین م ی رفت تا ظهر اربعین جمعیت‬ ‫هیچ گاه کم که نشد اما بیشتر و بیشــتر متصل به هم به‬ ‫ســوی تیر ‪ 1452‬جایی که دیگر روبــه روی بارگاه حضرت‬ ‫عباس بن علی هســتی و م ی توانی نوشــته باالی مرقد را‬ ‫بخوانی که نه ادب کنی و سر به تعظیم فرو بیاوری‪« :‬السالم‬ ‫علیک یا قمر بن ی هاشم» اینجا ماه شب ‪ 14‬همیشه روشن‬ ‫است و اسمان بی ن الحرمین هم روشن تر از هر روشنایی‪ .‬یک‬ ‫روز در یکی از خیابان های فرعی منتهی به شارع الحسین(ع)‬ ‫زمانی که با همین بچه های شهدا داشتیم کار م ی کردیم‪ ،‬در‬ ‫میان غلغله جمعیت زنی را دیدم که جمعیت را م ی شکافت‬ ‫و جلو م ی امد‪ .‬در دستانش چند عددی بطری اب بود‪ ،‬خود را‬ ‫که به من رساند فهماند که اب را بردارم و به دوستانم بدهم‪.‬‬ ‫اینجا کسی تشنه نم ی ماند‪ ،‬اگر چه صاحب این ملک تشنه‬ ‫شهید شده است‪ .‬تشکر کردم‪ .‬از یکی از بچه ها با مهربانی‬ ‫مادرانه ای جاروی بزرگی را که در دست داشت‪ ،‬گرفت تا کمی‬ ‫او بروبد‪ .‬رفتم که تشکر کنم دیدم گریه م ی کند‪ ،‬این پسرک‬ ‫هم کنارش ایســتاده بود و مغموم‪ .‬زن عرب از تونس امده‬ ‫بود‪ ،‬چند ماهی بود که مقیم قم شده بود؛ شیعه‪ .‬م ی گفت‬ ‫این بچه هایی که لباس فسفری پوشیده اند را در شهر دیده‬ ‫و گفته که چقدر کار خوبی کرده انــد ب رای نظافت امده اند‪.‬‬ ‫م ی گفت ای ران ی ها همیشه بهترین هستند‪.‬‬ ‫از بحرین امده بودند‪ .‬علی که فرزند شــهید بود مثل‬ ‫امین‪ ،‬م ی گفت ایت اهلل ســی د علی خامنه ای رهبر ماست‪،‬‬ ‫ما به امید ای ران زنده ایم‪ .‬هیاتی از امریکا‪ ،‬انگلیس و نیجریه‬ ‫و کانادا هــم بودند‪ ،‬منتظــر ورود به حرم امام حســین(ع)‬ ‫نوحه خوانی انگلیسی م ی کردند‪ .‬ترک های شیعه ترکیه قوی‬ ‫هیکل بودند و پرچم قرمز ترکیه را به کوله پشت ی هایشــان‬ ‫بسته بودند‪ ،‬از سوریه با پرچم ی که عکس بشار اسد داشت‬ ‫و نیز لبنان ی های منظم که گروه گروه م ی امدند‪ .‬افغان ی ها‬ ‫کم صحبت و محجوب با زن و بچه‪ .‬حســین از ه رات امده‬ ‫بود‪ ،‬در راه ای ران سری به فامی ل هایش در سعادت اباد زده بود و‬ ‫حاال با نوزاد چهار ماهه شان روبه روی حرم امام حسی ن (ع) سر‬ ‫به زیر انداخته و هیچ نم ی گفت‪ .‬بچه به بغل شاید شرمش‬ ‫م ی امد تداع ی کننده عل ی اصغر شده بود ناخوداگاه‪ .‬خودش‬ ‫روضه ای بود این صحنه‪.‬‬ ‫به قول حضرت شاع ر‪:‬‬ ‫وصف مع راج جنونش کار شاعر نیست‪ ،‬نیست‬ ‫از خودش باید بپرسی‪ ،‬من نم ی دانم چه شد‬ ‫خیل ی ها نذر دارند؛ برخی فقط نــذر راه رفتن‪ .‬برخی‬ ‫موکب و حسینیه دارند؛ از ای ران تا المان‪ .‬یکی از سوئد امده‬ ‫بود‪ .‬ع راقی بود که در انتفاضه سال ‪ 91‬فرار کرده بود و رفته‬ ‫انجا‪ ،‬بعد از سقوط صدام در اولین اربعین خود را رسانده بود‬ ‫به کربال و خانه پدری را پیدا کرده بود و حاال انجا را کرده بود‬ ‫حسینیه و موکب زده بودند با پســر عموها‪ .‬این موکب ها‬ ‫در ایام اربعین هتل های چند ســتاره ای اســت که حتی در‬ ‫ان پاهای خسته را ماســاژ م ی دهند و ناهار و شام مجانی‬ ‫هم م ی دهند‪ .‬یکی از دوســتان ما نه یک بار بلکه چند بار‬ ‫در خانه فرماندار کربال حمام رفته بود‪.‬دیده بود ســر کوچه‬ ‫پست بازرسی است و کوچه خلوت‪ ،‬پرسیده بود اینجا حمام‬ ‫کجاست‪ ،‬ســرباز ادرس خانه بزرگی را داده بود که درش باز‬ ‫است‪ .‬م ی رود داخل م ی بیند که خانه بزرگ پ ر از ادم است که‬ ‫د ر تردد هستند و گویی شب را انجا سپری کرده اند‪ ،‬مثل خانه‬ ‫خودشان‪ .‬اینجا همه نذر دارند از فرماندار کربال تا پسرکی که‬ ‫یراند‪ .‬نذرهای عجیبی هم هست‪.‬‬ ‫سه چرخه ای چوبین را م ‬ ‫نذر سیگار ب رای سیگاری ها‪ ،‬نذر شارژ که پیرمردی از مغازه اش‬ ‫سیم کشی کرده بود‪ ،‬نذر روبیدن خاک از کفش ها؛ جوانی‬ ‫خاک را از کفش ها م ی گرفت و ان را به چشــم م ی کشید‪.‬‬ ‫نذر اب در شهر سقایی که نتوانست اب به خیمه گاه برساند‪.‬‬ ‫نذر مداحی؛ مثل روز عاشورا در بازار خودمان‪ ،‬به نوبت روی‬ ‫چهارپایه م ی رفتند و م ی خواندند‪ .‬از فارسی تا عربی و حتی‬ ‫لری‪ .‬اینجا همه جا هیات است و حسینیه‪ ،‬کربال بزرگترین‬ ‫حسینیه دنیاست‪.‬‬ ‫نذر امسال گروهی از بچه های ته ران هم تمیز کردن‬ ‫خیابان های کربال بود‪ .‬این را مهدی محمد باقری‪ ،‬پســر‬ ‫شهید باقری م ی گوید‪ .‬او که مســئول ایثارگران شهرداری‬ ‫ته ران است‪،‬با بچه های شــهدا گروهی ‪ 500‬نفری را راهی‬ ‫کربال کردند که عمدتا از خانواده شهدا یا جانبازان و ایثارگران‬ ‫ته رانی بودند‪ .‬بچه هایی کــه در چادرهایی در پارک بزرگ‬ ‫امام حسین(ع) نزدیک گاراژ نجف اســکان داده شده بودند‪.‬‬ ‫هر روز صبح بیــرون م ی زدند‪ ،‬خیابان های شــهر را تمیز‬ ‫م ی کردند و چقدر لذت بخش بود ایــن کار‪ .‬زیر پای زائران‬ ‫را جارو م ی کردند که مبادا چیزی مانع شان شود‪ .‬ب ی تکلف‬ ‫و با اشــتیاق کاری کنی که در شــهر‪ ،‬محیــط کار و خانه‬ ‫رغبت انجامش را نداریم‪ .‬اینجا اما همه چیز فرق م ی کرد‪،‬‬ ‫گویی مسابقه ای بود ب رای بیشــتر خدمت کردن‪ .‬یکی از‬ ‫بچه های لباس فسفری تعریف میکرد که روزی در یکی از‬ ‫خیابان های منتهی به حرم با بچه های دیگر مشغول تمیز‬ ‫کاری بوده اند‪،‬عاقله مردی عرب خود را به انها می رساند و‬ ‫خودش را به لباس هایشان می مالیده و گریه می کرده‪،‬یکی‬ ‫از همین بچه ها که عرب زبان بوده‪،‬از وی پرســیده که چرا‬ ‫چنین می کند و او از خوابش گفته بوده که اقا اسم همه این‬ ‫لباس فسفری ها را در دفتری می نوشته‪ ...‬در اینجا هر کس‬ ‫روایت های شخصی خودش را داشت‪،‬روایت های ادم ها به‬ ‫تعدادشان متفاوت اند‪.‬‬ ‫کربال شهر وعده دیدار است‪ .‬جایی است که خیل ی ها از‬ ‫میله یک در جاده نجف شروع م ی کنند تا میله ‪1452‬تا انتهای‬ ‫خیابان شارع العباس را پیاده م ی روند ب رای اینکه بگویند ما‬ ‫بر وعده خودمان هستیم‪ .‬وعده ای که باید در سال ‪ 61‬هجری‬ ‫عملی م ی شد اما می راثش تا امروز در امتداد تاریخ پابرجاست‪.‬‬ ‫یکی از دوستان ع راق ی ام که در ای ران ساکن است و سال ها‬ ‫در سپاه بدر حضور داشته و خودشان در منطقه طویریچ در راه‬ ‫حله و کربال موکب دارند ‪ ،‬م ی گفت؛ خیال نکن که اینهایی‬ ‫که موکب م ی زنند و به زائر خدمت م ی کنند در طول ســال‬ ‫هم اینچنین خدمت م ی کنند نه! اینها خودشان را مسئول‬ ‫م ی دانند و به نوعی م ی خواهند کار جدشان را جب ران کنند‪».‬‬ ‫قصه سفر ما هم همین بود‪،‬م ی خواستیم نداشته هایمان را‬ ‫جب ران کنیم‪ .‬م ی خواســتیم خودمان را شیرین کنیم ب رای‬ ‫گفتارها‬ ‫این همان نذر ابی است که‬ ‫گفتم‪ .‬دختر بچ ه ها اب به دست‬ ‫زائران پیاده م ی دادند‬ ‫کسی که خیلی دوســتش داریم‪ .‬م ی خواســتیم بگوییم‬ ‫هستیم‪،‬هر وقت بگویی بیا‪.‬یکی از رفقا م ی گفت؛ خانواده اش‬ ‫دلهره داشتند ب رای این سفر‪،‬م ی گفتند امنیت نیست و بال‬ ‫سرش م ی اید‪ .‬رفیق ما به خانواده اش گفته که اوال م ی خواهم‬ ‫بدانم چقدر اقا من را دوست دارد‪،‬اگر بروم یعنی دعوتم کرده‪،‬‬ ‫یعنی دوستم دارد‪ .‬دوم اینکه کربال‪ ،‬بال رویش است‪ ،‬مگر او‬ ‫نیز در این دشت پ ربال نیامد‪ .‬حاال این رفیق ما نه عارف است‬ ‫و نه رزمنده‪ .‬روزنامه نگاری ساده است که خیلی به چیزهایی‬ ‫که دارد دلبسته است‪ ،‬خیلی دلش ب رای دخترش پر م ی زند‪،‬‬ ‫تازه قس ط های وام خانه اش را سر وقت م ی دهد‪ ،‬تازه تازه است‬ ‫که کار پیدا کرده‪ .‬خیلی نبایــد در راه ویژه بود‪ ،‬عارف طریق‬ ‫معرفت بود و‪...‬هکذا‪ .‬خیل ی ها ســاده دل تر از این حرف ها‬ ‫بودند‪ .‬بعض ی ها گاو و گوسفندهایشــان را رها کرده بودند از‬ ‫ده امده بودند‪،‬گروهی و همه با هم از روستایشان بلند شده و‬ ‫امده بودند ب رای زیارت ارباب شان‪ .‬یکی مهندس بود‪ ،‬خوب‬ ‫جارو م ی زد‪ .‬یکی خلبان بوده در زمان جنگ و حاال بیل به‬ ‫دســت خاک ها را جارو م ی زد‪ .‬ب رای اقا باید خوب کار کنی‪،‬‬ ‫این را مســئول چادر هفت م ی گفت که بازنشسته اموزش‬ ‫و پرورش بود‪.‬‬ ‫بچ ه های شهدا‬ ‫جارو به دست‬ ‫خیابان های‬ ‫کربال را‬ ‫م ی روبیدند‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫گفتارها‬ ‫یاد ‪ 11‬سال پیش افتادم‪ ،‬وقتی که در حرم چند نفری‬ ‫بودند که از این سکوت رمزالود ب ی رمق گوشه ای افتاده بودند‬ ‫و مات و مبهوت به ضریح نگاه م ی کردند‪ .‬منم مات و مبهوت‬ ‫ایستاده بودم و روبه رویم ضریح حضرت حسی ن (ع) بود؛ من‬ ‫بودم و او‪ .‬چه کار م ی توانستم کنم جز اینکه خودم به دیوار‬ ‫روبه روی ضریح یله بدهم‪ .‬حاال اما زده ام به دریای انسانی‪،‬‬ ‫در جوش و خروش‪ ،‬توفانی ب ر پا بود‪ .‬اما وقتی خودم را یافتم‬ ‫که روبه روی ضریــح بودم؛ در تب و تاب موج انســان هایی‬ ‫که تــاش م ی کردند خــود را مدخل ورودی برســاند‪ .‬چه‬ ‫م ی توانستم بگویم‪ ،‬ب ی رمق بودم؛ هیچ نگفتم‪.‬‬ ‫روایت راه‪ ،‬روایت جانباز شــیمیایی است که باکس‬ ‫اکســیژنش را با خود اورده بود‪ .‬روایت بچه های شــهدایی‬ ‫است که اگر اینجا کربال نبود‪ ،‬هی چ گاه به ع راق نم ی امدند‬ ‫تا رفتگری کنند‪ .‬روایت راه‪ ،‬خاک هایی است که روبیده شد‪،‬‬ ‫روایت موکب هایی است که فقط چای ع راقی م ی داد و خرما‪،‬‬ ‫روایت خوابیدن کنار خیابان در سرمایی که استخوان ها را‬ ‫م ی ترکاند‪ .‬روایت راه‪،‬روایت رفتن از میلــه ‪ 1‬تا میله ‪1452‬‬ ‫اســت‪،‬روایت هر ‪ 50‬متر عشــق خریدن تا خانه معشوق‪.‬‬ ‫روایت شیدایی است‪،‬روایت راه‪ ،‬روایت اه است وقتی که به‬ ‫بی ن الحرمین م ی رسی‪...‬‬ ‫قسم به معنی «ال یمکن الفرار از عشق»‬ ‫که پر شده است جهان از حسین سرتاسر‬ ‫خیل ی ها با لوازم کامل امده بودند‬ ‫‪25‬‬ ‫همایش عجیب‬ ‫گزارش ها‬ ‫در این صفحات تالشکرده ایم تا تحوالت مهم خبریهفته را پوشش دهیم‪.‬‬ ‫اخرین تحوالت پرونده هسته ای‪ ،‬نشست پرحاشیه دانشگاه ته ران و انتخابات‬ ‫تونس از مواردی است که در این هفته به انها پرداخته ایم‪.‬‬ ‫سیاس‬ ‫ت خارجی‬ ‫نامه به پایتخت ها‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫محمد جواد ظریف به وزرای خارجه‬ ‫همه کشورها نامه نوشته است‬ ‫برگزاری مذاکرات معاونین وزرای امــور خارجه ای ران‬ ‫و امریکا در ژنو و اظهارنظرهــای غالبا ایجابی در خصوص‬ ‫اینده مذاکرات هســته ای و در نهایت نامه نگاری وزیر امور‬ ‫خارجه کشــورمان در خصوص وضعیت پرونده هسته ای‬ ‫ای ران‪ ،‬از مهم ترین رویدادهای مربوط به مذاکرات هسته ای‬ ‫محسوب م ی شود‪ .‬این در حالیست که سناتورهای افراطی‬ ‫کنگره ایاالت متحده امریکا به دلیل مواجهه با اثار و تبعات‬ ‫ناشــی از افشــاگری های صورت گرفته (هر چند محدود و‬ ‫کنترل شده) در خصوص پرونده شکنجه گری سازمان سیا‪،‬‬ ‫قدرت تمرکز بر پرونده هسته ای ای ران را عمال از دست داده‬ ‫است‪ .‬با این حال به نظر م ی رسد پس از استق رار کنگره جدید‬ ‫و حضور پررنگ تر جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان و‬ ‫سنا‪ ،‬زمزمه ها و سپس فشارهای علنی کنگره برکاخ سفید‬ ‫در خصوص مذاکرات هسته ای با ای ران اغاز شود‪.‬‬ ‫مذاکرات ژنو؛ بسیار فشرده و سودمند‬ ‫طی روزهای ‪ 24‬و ‪ 25‬اذرماه‪ ،‬تیم مذاکره کننده ای رانی‬ ‫با هیات امریکایی طی سه دور و جمعا ‪ ۱۲‬ساعت در سطح‬ ‫معاونان و کارشناســان به گفت وگو پرداخت‪ .‬هیات ای رانی‬ ‫همچنین با هیات فرانسوی به ریاست «نیکالی دوریویر»‬ ‫گفت وگو کرد‪ .‬معاون وزیر امور خارجــه ای ران در پایان دور‬ ‫تازه مذاکرات هســته ای ای ران و گروه موسوم به ‪ ،5+1‬این‬ ‫دور از مذاکرات را سودمند و فشرده توصیف کرد‪.‬مذاکراتی‬ ‫که گفته م ی شــود در ان همه موارد اختالفی از سوی ای ران‬ ‫و اعضای‪ 5+1‬مورد بررسی قرار گرفته است‪ .‬تحلیلگران و‬ ‫منابع رسمی و غیررسمی‪ ،‬این نقاط اختالفی را حول مساله‬ ‫تعریف نیازهای اساســی ای ران (و موضوعات مرتبط با ان‬ ‫مانند درصد و می زان غن ی ســازی اورانیوم) و نحوه برداشته‬ ‫شدن تحریم ها دانسته اند‪ .‬سی د عباس ع راقچی در خصوص‬ ‫مذاکرات اخیر ژنو م ی گوید‪« :‬ای ران مذاکراتی «بسیار فشرده»‬ ‫و «بسیار مفید و سودمند» با نمایندگان شش کشور داشته‬ ‫است‪ .‬دور بعدی گفت وگوهای ته ران و اعضای دائم شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل به عالوه المان‪ ،‬ماه اینده برگزار م ی شود‪.‬‬ ‫هنوز محل برگزاری نشست اتی‪ ،‬مشخص نشده است‪».‬‬ ‫مذاکرات ژنو‪ ،‬با اســتقبال دو کشــور چین و روسیه‬ ‫همراه شــد‪ .‬دو کشــوری که در جریان مذاکرات وین ‪ 8‬در‬ ‫نقش دو بازیگر منفعل ظاهر شــده بودنــد‪ ،‬این بار از نتایج‬ ‫مذاکرات ژنو راضی به نظر م ی رســیدند‪ .‬سرگئی ریابکوف‬ ‫معاون وزیر امور خارجه روســیه این مذاکرات را سودمند و‬ ‫دلگرم کننده توصیف کرد‪« .‬وان چون» که مسئولیت هیات‬ ‫اعزام ی چین به ژنو را برعهده داشــت‪ ،‬در سخنانی که از او‬ ‫در رسانه های چینی از جمله ســایت خبری «رادیو چین»‬ ‫منعکس گردید‪ ،‬اعالم کرد‪« :‬خوشبختانه در نشست اخیر‬ ‫گزارش ها‬ ‫جنجالدردانشگاهتهران‬ ‫واکنش های گسترده به اظهارات‬ ‫احمد شیرزاد و صادق زیباکالم‬ ‫طرف های مذاکره کننده ضمن غنیمت شمردن فرصت پیش‬ ‫امده به نقطه نظ رات مشترکی دست یافتند که این موضوع‬ ‫مایه مباهات و خرسندی اســت‪ ».‬وی خاط ر نشان کرد که‬ ‫نزدیک تر شــدن دیدگاه های طرفین به هم و کنار گذاشتن‬ ‫برخی اختالف نظرها به طور حتم ای ران و ‪ 5+1‬را در رسیدن‬ ‫به نتیجه مورد دلخواه نزدیک تر م ی کند‪ .‬در پایان مذاکرات‬ ‫هســته ای ژنو که از ‪ 24‬تا ‪ 26‬اذر (‪ 15‬تا ‪ 17‬نوامبر) در هتل‬ ‫پرزیدنت ویلسون برگزار شد‪ ،‬طرفین توافق کردند که در ماه‬ ‫اتی میالدی (ژانویه) بار دیگر بر سر میز مذاکرات بازگردند‪.‬‬ ‫در همین رابطه یــک منبع نزدیک به تیــم مذاکره کننده‬ ‫روسیه اعالم کرده اســت که دور بعدی مذاکرات هسته ای‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬در ژنو و قبل از ‪ 20‬ژانویه برگزار م ی شود‪.‬‬ ‫مذاکراتی که فعال قرار است در سطح معاونان برگزار شود اما‬ ‫امکان برگزاری ان در ســطح وزرا نیز منتفی نیست‪ .‬با این‬ ‫حال هنوز تصمیم قطعی در این خصوص از سوی دو طرف‬ ‫مذاکره کننده‪ ،‬یعنی ای ران و اعضای ‪ 5+1‬اتخاذ نشده است‪.‬‬ ‫پوتین توافق نهایی را بسیار نزدیک م ی داند‬ ‫راهبــردی و تصمیمــات شــجاعانه ای را در دورهای اتی‬ ‫مذاکرات اتخاذ کند‪ ».‬دیوید پریسمن‪ ،‬معاون نماینده امریکا‬ ‫در سازمان ملل نیز در این خصوص تاکید کرده است‪:‬‬ ‫«واشنگتن با ای ران ی ها به صورت ب ی نهایت و ب ی نتیجه‬ ‫مذاکره نخواهد کرد‪ .‬گرچه ما هنوز بر این باوریم که بهترین‬ ‫راه ب رای دستیابی به اهدافمان از طریق دیپلماسی است ولی‬ ‫ب رای همیشه پشــت میز مذاکره نخواهیم نشست‪ .‬کمیته‬ ‫تحریم های شورای امنیت ســازمان ملل باید به نظارت بر‬ ‫نحوه اجرای تحریم ها علیه ای ران ادامه دهد!»‬ ‫ارزوی جان کری در شب کریسمس‬ ‫اما باوجود اظهارات معاون نماینده امریکا در سازمان‬ ‫ملل متحــد‪ ،‬ماری هارف ســخنگوی وزارت امــور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در این خصوص م ی گوید‪« :‬ب رای اولین‬ ‫بار در یک دهه برنامه هســته ای ای ران متوقف شده است‪.‬‬ ‫بیش از هر زمانــی طرفین مذاکره ایــران و ‪ 5+1‬به توافق‬ ‫جامع هسته ای نزدیک شــده اند و این یک دستاورد بسیار‬ ‫چشمگیر اســت‪.‬اگر به جایگاه کنونی که در ان قرار داریم‪،‬‬ ‫نگاهی بیندازیم م ی بینیم‪ ،‬وقتی سال را شروع کردیم‪ ،‬ب رنامه‬ ‫هسته ای ای ران فریز نشده بود و برنامه اقدام مشترک هنوز‬ ‫اجرایی نشده بود‪ .‬ما بر سر میز مذاکرات نشستیم تا ببینیم‬ ‫که ایا م ی توانیم به توافق جامع دست پیدا کنیم و هم اکنون‬ ‫بیش از هر زمانی به توافق جامع هسته ای نزدیک شدیم‪».‬‬ ‫شبکه ای ب ی سی امریکا نیز در گزارشی با موضوع اهداف‬ ‫سیاست خارجی دولت این کشور در ســال جدید میالدی‪،‬‬ ‫رسیدن به توافق هسته ای با ای ران را جزو «لیست ارزوها»ی‬ ‫«جان کری» وزیر خارجه امریکا دانســت‪ .‬در بخشی از این‬ ‫گزارش امده با اشاره به روی کار امدن دولت «حسن روحانی»‬ ‫در ای ران و از سرگیری مذاکرات هسته ای ای ران و گروه موسوم‬ ‫به ‪ 5+1‬در سال ‪ ،2013‬نوشته است که «کری در نوامبر ‪،2013‬‬ ‫خوش بین به نظر م ی رسید‪ .‬اما مذاکرات ب رای سومی ن بار‪ ،‬این‬ ‫بار تا جوالی تمدید شده و روی کار امدن اکثریت جمهوریخواه‬ ‫در کنگره در ســال ‪ ،2015‬موفقیت مذاکرات را بیش از پیش‬ ‫نامعلوم کرده اســت‪ .‬اغلب نمایندگان جمهوریخواه اعالم‬ ‫کرده اند که هرگونه توافقی را که از این دور از گفت وگوها به‬ ‫دست اید‪ ،‬سد م ی کنند‪ .‬انچه به نظر محتمل تر م ی رسد‪ ،‬رای‬ ‫به تحریم های مشروط علیه ای ران است‪».‬‬ ‫نام ه ای از جنس دیپلماسی‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫فراتر از هر انچه طــی دو هفته اخیــر در خصوص‬ ‫مذاکرات هســته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬به وقوع پیوسته‬ ‫است‪ ،‬بدون شک نامه نگاری اخیر دکتر محمد جواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان خطاب به همتایان وی در نظام‬ ‫بی ن الملل از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪ .‬در قسمت های‬ ‫مهم این نامه امده است‪« :‬رفع تمام تحریم ها جزو اساسی‬ ‫هر توافقی اســت‪ ...‬اطمینان دارم توافــق جامع کامال در‬ ‫دسترس اســت و انچه مورد نیاز اســت‪ ،‬اینده نگری‪ ،‬اراده‬ ‫سیاســی و قبول واقعی ت ها و نیز جســارت برگزیدن یک‬ ‫انتخاب صحیح است‪ ...‬در این مذاکرات در مقابل مطالبات‬ ‫نامشــروع و تحقی ر امیز ایســتادگی کرده و ان را قاطعانه‬ ‫رد م ی کنیم‪ ...‬جمهوری اســامی ای ران در همین راســتا‬ ‫راه حل هایی عملی‪ ،‬متوازن و واقع گرایانه ارائه کرده اســت‬ ‫اما عزم و اراده راســخ جمهوری اسالمی ای ران ب رای رسیدن‬ ‫به توافقی عادالنه و عاقالنه ب ر اساس منافع و احترام متقابل‬ ‫را نیز به نمایش گذاشــته ایم‪ ».‬در نامه وزیــر امور خارجه‬ ‫کشورمان‪ ،‬برنامه «اقدام مشترک» نیز از سوی وی تشریح‬ ‫شده است‪« :‬در برنامه اقدام مشترک ما یک هدف مشترک‬ ‫را ب رای این مذاکرات در نظر گرفتیم که عبارت بود از «نیل‬ ‫به یک راه حــل جامع درازمدت و مــورد توافق که تضمین‬ ‫کند برنامه هسته ای ای ران منحصرا صلح امیز خواهد بود»‬ ‫و «منجر به رفع کامل تحریم های شــورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد و نیز تحریم های چند جانبه و ملی مرتبط با ب رنامه‬ ‫هسته ای ای ران بشود‪ .‬دســتیابی به هدف اول کار دشواری‬ ‫نیست‪ ،‬چرا که ای ران نه خواهان سالح های هسته ای است و‬ ‫نه به انها نیاز دارد‪ .‬از دید ما سالح های هسته ای ابزارهایی‬ ‫هستند متعلق به گذشته‪ ،‬که کارایی خود را از دست داده اند‬ ‫و از ایجاد امنیت خارجی یا ثبات داخلی عاجز هستند‪ .‬این‬ ‫موضوع به ویژه در مورد ای ران صــدق م ی کند‪ ،‬ای رانی که از‬ ‫وسعت‪ ،‬جغ رافیا‪ ،‬منابع طبیعی و سرمایه انسانی خود خرسند‬ ‫است و در تمام سه قرن گذشــته اغازگر هیچ جنگی نبوده‬ ‫است‪ .‬یک ارزیابی راهبردی هوشیارانه نشان خواهد داد که‬ ‫سالح های هسته ای مضر به امنیت ای ران هستند‪».‬‬ ‫در مهم تریــن بخــش نامــه و در خصــوص نگاه‬ ‫مبنایی جمهوری اســامی ای ران در مخالفت با استفاده از‬ ‫سالح های کشــتار جمعی نیز امده است‪« :‬ای ران بر مبنای‬ ‫اموزه های دینی خود دارای ســابقه ای ثابت و مســتحکم‬ ‫در مخالفت با تمامی ســاح های کشــتار جمعی است‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬مقام معظم رهبری همانند سلف‬ ‫خویش حضــرت امام خمین ی (ره) اعــام کرده اند که تمام‬ ‫سالح های کشــتار جمعی موکدا در اســام حرام هستند‪.‬‬ ‫به همین دلیل وقتی که صدام حســین‪ ،‬نیروهای نظامی‬ ‫و شهروندان ما را در مقیاســی که از جنگ جهانی اول به‬ ‫این سو مشاهده نشــده بود‪ ،‬مورد حمله شیمیایی قرار داد‪،‬‬ ‫ای ران حتی ب رای مقابله به مثل نیز از سالح های شیمیایی‬ ‫استفاده نکرد‪».‬‬ ‫بدون شک نگارش این نامه در تشریح مواضع اصولی‬ ‫جمهوری اســامی ایران در خصوص مذاکرات هسته ای‬ ‫و همچنین به دنبال بیان شــفاف خواسته های حقوقی و‬ ‫عینی کشورمان بوده است‪ .‬با این حال چنانچه بارها تاکید‬ ‫شده است‪ ،‬اتخاذ تصمیمی واقعی بر مبنای اراده ای عملی‪،‬‬ ‫تنها مسیر رسیدن به توافق نهایی محسوب م ی شود‪ .‬این‬ ‫تصمیم واقعی باید صرفا از ســوی ایاالت متحده امریکا و‬ ‫ط تروئیکای اروپایی و چین و روسیه‬ ‫در مراحل بعدی توســ ‬ ‫به عنوان دو عضــو دیگر ‪ 5+1‬اتخاذ شــود‪ .‬در صورتی که‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬در اتخاذ این تصمیم سرنوشت ساز (که همان‬ ‫پذیرش حقوق حقه هسته ای کشورمان است) ناکام بمانند‪،‬‬ ‫دیگر نم ی توان از امضای توافقنامه نهایی در پایان مذاکرات‬ ‫ســخنی به میان اورد‪ ،‬چنانچه در دو مذاکره تعیی ن کننده‬ ‫و مهم وین ‪ 6‬و ویــن ‪ 8‬نیز زیاده خواهــی و غی ر واقع بینی‬ ‫واشنگتن و دیگر اعضای ‪ 5+1‬مانع رسیدن به توافق نهایی‬ ‫شد‪ .‬در نهایت اینکه افکار عمومی کشور نباید دالیل و علل‬ ‫تمدید مذاکرات هسته ای را تحت هیچ گونه شرایطی نادیده‬ ‫انگارند‪ .‬زیاده خواهی طرف امریکایی به همراه بازی موذیانه‬ ‫لندن و رویکرد سلبی فرانســوی ها و انفعال پکن و مسکو‬ ‫پای میز مذاکرات و تاثیرپذیــری اعضای ‪ 5+1‬از جریانهای‬ ‫عبری‪-‬ع ربی و الب ی های مکرر و مستمر انها منجر به تمدید‬ ‫مذاکرات و به نتیجه نرسیدن نهایی و قطعی ان تا ‪ 24‬نوامبر‬ ‫(سوم اذرماه) شــد‪ .‬بدیهی است که خرید زمان توسط غرب‬ ‫نم ی تواند تا ابد ادامه پیدا کند؛ مساله ای که امریکا و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬باید نسبت به ان واقف شده باشند‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫کنف رانس خبری والدیمیر پوتین در مسکو در خصوص‬ ‫مسائل سیاست داخلی و خارجی روسیه این بار ب رای بسیاری‬ ‫از خبرنگاران و مخاطبانی که در انتظار اعالم مواضع رسمی‬ ‫مسکو در خصوص مذاکرات هسته ای ای ران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫بودند از اهمیت ویژه ای برخوردار بود‪ .‬کنف رانسی که معموال‬ ‫در پایان هر ســال میالدی توسط رئی س جمهور روسیه و با‬ ‫حضور خب رنگاران برگزار م ی شود‪ .‬رئی س جمهور روسیه اعالم‬ ‫کرده است که کشورش با شــرکای ای رانی ب رای حل مساله‬ ‫هسته ای ای ران همکاری م ی کند و وضعیت به گونه ای است‬ ‫که طرف های مذاکره کننده هسته ای به توافق جامع خیلی‬ ‫نزدیک شــده اند‪.‬همچنین رئی س جمهوری روسیه مواضع‬ ‫ســنجیده جمهوری اسالمی ای ران در مســاله هسته ای را‬ ‫ستود‪.‬وی در مورد امکان سفر خود به ته ران اعالم کرد‪« :‬سفر‬ ‫من به ای ران امکان پذیر است و در صورت نیاز از کانال های‬ ‫دیپلماتیک بررسی م ی شود‪ .‬به تماس ها با رئی س جمهوری‬ ‫ای ران ادامه م ی دهیم و اگر نیاز به سفر به ته ران وجود داشته‬ ‫باشد این امکان را بررسی م ی کنیم و هیچ محدودیتی در این‬ ‫مورد در رابطه با عوامل خارجی وجود ندارد‪».‬‬ ‫با این حال ســاعاتی پس از اظهارنظر پوتین‪ ،‬مواضع‬ ‫نمایندگان دو کشور انگلیس و فرانســه در شورای امنیت‬ ‫نشان داد که هنوز شکاف اعضای ‪ 5+1‬در خصوص مذاکرات‬ ‫هسته ای با ای ران به قوت و قدرت خود باقی مانده است‪.‬‬ ‫دیپلمات های ارشد فرانسه و بریتانیا در نشست اخیر‬ ‫سازمان ملل مدعی شدند که ای ران انعطاف پذیری کافی را‬ ‫در جریان مذاکرات هســته ای با شش قدرت جهانی نشان‬ ‫نداده اســت! در حالی کــه مذاکرات ای ران و شــش قدرت‬ ‫جهانی ب رای پایان دادن به اختالفات موجود بر ســر برنامه‬ ‫هسته ای ای ران در ‪ 12‬سال گذشته ادامه داشته‪ ،‬دیپلمات های‬ ‫فرانســه و بریتانیا در ســازمان ملل اعالم کردند که ای ران‬ ‫در مذاکرات هســته ای باید انعطاف بیشتری از خود نشان‬ ‫دهد! اتخاذ این مواضع‪ ،‬ان هم درســت پــس از برگزاری‬ ‫مذاکرات ژنو از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است‪ .‬فیلیپه‬ ‫برتوکس‪ ،‬دیپلمات فرانســوی در نشســت شورای امنیت‬ ‫گفت‪« :‬به رغم انعطاف پذیری ناکافــی که در این مرحله از‬ ‫سوی مذاکره کنندگان ای رانی نشــان داده است ما همچنان‬ ‫امیدوار به این باور هستیم که ای ران به دنبال دستیابی به یک‬ ‫توافق بلند مدت است‪ .‬ما انتظار داریم که ای ران انتخاب های‬ ‫انقالبدستضدانقالب‬ ‫یک سیاست مدار محافظه کار‬ ‫رئیس جمهور تونس شد‬ ‫روز واقعه‬ ‫در سالگرد‪9‬دی‪ ،‬حماسه ملت‬ ‫ایران بازخوانی شده است‬ ‫‪27‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫سیا‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫جنجالدردانشگاهتهران‬ ‫واکنش های گسترده به اظهارات احمد شیرزاد و صادق زیباکالم‬ ‫اظهارات احمد شیرزاد و صادق زیبا کالم با واکنش های‬ ‫گسترده ای مواجه شده است‪.‬‬ ‫یک جنجال تازه پی رامون مذاکرات هسته ای؛ این بار اما‬ ‫مخالفان دولت سراغاز این بحث نبودند‪.‬‬ ‫احمد شــی رازد و صــادق زیبــاکالم در یک همایش‬ ‫هســته ای حرف هایی زدند که با واکنش های گسترده ای‬ ‫مواجه شد‪ .‬کار به انجا رســید که منتقدان دولت خواستار‬ ‫موضع گیری صریح و شفاف حســن روحانی و محمد جواد‬ ‫ظریف در مورد این اظهارات جنجالی شدند‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫دو چهره جنجالی‬ ‫این همایــش جنجالی به دعوت انجمن اســامی‬ ‫دانشــجویان دانشــکده ادبیات و علوم انســانی دانشگاه‬ ‫ته ران روز چهارشنبه ‪ 26‬اذر در خصوص بررسی روند برنامه‬ ‫هسته ای کشور برگزار شد‪ .‬هرمیداس باوند‪ ،‬احمد شیرزاد‪،‬‬ ‫ســیروس ناصری و صادق زیباکالم از طرف انجمن دعوت‬ ‫شدند که سیروس ناصری غایب ان نشست بود‪ .‬احمد شیرزاد‬ ‫از نمایندگان اصالح طلب مجلس ششــم در این نشســت‬ ‫گفته بود‪« :‬هر فرد و هر دولتی که تصمیم گرفته جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران به سمت هسته ای شدن برود‪ ،‬شاید تصمیم‬ ‫اشتباهی گرفته اســت‪ .‬از این چاه (صنعت هسته ای) ابی‬ ‫در نم ی اید مگر اینکه ب رای برخی افراد نانی دراید‪ .‬هی چ کس‬ ‫در ای ران نم ی داند که ما به چه دلیلی به مســیر هسته ای‬ ‫شدن پا گذاشته ایم و این امر دقیقا مانند ادامه جنگ بعد از‬ ‫ازادسازی خرمشهر بود در حالی که برخی افراد شعارهایی‬ ‫مانند راه قدس از کربال م ی گذرد را بیان م ی کردند‪ ».‬شیرزاد‬ ‫با بیان اینکه متاسفانه برخی افراد‪ ،‬خصوصا دلواپسان مساله‬ ‫هســته ای را به ناموس یا ایدئولوژی نظام تبدیل کرده اند‪،‬‬ ‫افزوده بود‪« :‬وقتی چیزی به ناموس تبدیل شود‪ ،‬نم ی توان‬ ‫ب رای ان چانه زنی کرد‪ .‬این نماینــده اصالح طلب مجلس‬ ‫ششــم با بیان اینکه راکتور اراک مضر اســت و کشور به‬ ‫هیچ دستاورد هسته ای نرسیده است‪ ،‬م ی گوید‪« :‬در زمینه‬ ‫هسته ای‪ ،‬جمهوری اســامی ای ران نه منابع اولیه دارد و نه‬ ‫احاطه به علوم ان را‪».‬‬ ‫اما صــادق زیباکالم دیگــر میهمان این نشســت‬ ‫نیز در اظهارات خود بــا تاکید بر ب ی حاصــل بودن انرژی‬ ‫هسته ای ب رای کشور گفته بود‪« :‬من زمانی در یک جا گفتم‬ ‫هسته ای چه گلی به سر ملت زده است و فقط به خاطر این‬ ‫مساله ب رایمان پرونده درست شــد‪.‬حکومت ‪ 2‬استدالل در‬ ‫رابطه با مســاله هسته ای داشــت؛ یکی از انها این بود که‬ ‫م ی گفتند هسته ای باعث پیشــرفت های علم ی فراوانی‬ ‫م ی شود و استدالل دوم هم این بود که م ی گفتند هسته ای‬ ‫باعث به وجود امدن صنایع انبوهی در کشــور خواهد شد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد هم در جایی گفت که مســاله هسته ای ‪250‬‬ ‫صنعت به وجود م ی اورد بناب راین چون غرب ی ها نم ی توانند‬ ‫پیشــرفت ما را ببینند با ما مخالفت م ی کنند‪ .‬من بارها از‬ ‫اصولگرایان پرســیدم حداقل یکی از این ‪ 250‬صنعتی که‬ ‫مساله هسته ای به وجود م ی اورد بگویید؛ هیچ پیشرفت و‬ ‫نواوری علمی در رابطه با مساله هسته ای نه تنها در ای ران‬ ‫بلکه در هیچ کشــوری وجود ندارد‪ .‬فعالی ت های هسته ای‬ ‫دست کم از سال ‪ 82‬به این سو خیلی شیره گلوسوزی ب رای‬ ‫ی خیلی خبری‬ ‫مملکت نبوده است‪ ،‬نه از نظر پیشرفت علم ‬ ‫بوده و نه از لحاظ اقتصادی و چه بسا با مطالبی که مطرح شد‬ ‫به ضرر ما بوده است‪».‬‬ ‫واکنش های گسترده‬ ‫چند ســاعت بعد از انتشــار جزئیات این همایش در‬ ‫رســانه ها‪ ،‬اعتراضات گســترده اغاز شــد‪ .‬در یکی از این‬ ‫واکنش ها حسین شریعتمداری در یادداشت روزنامه کیهان‬ ‫نوشت‪«:‬باید از کسانی که به کم دانی! و یا به فریب «عکس‬ ‫مار» م ی کشند و دانسته یا ندانسته‪ ،‬دیکته امریکای ی ها درباره‬ ‫ی ترجمه‬ ‫توقف فعالیت هسته ای را به بهانه تحریم ها به فارس ‬ ‫م ی کنند‪ ،‬پرسید‪ ،‬کدام یک از واقعی ت های تلخ و فاجع ه افرین‬ ‫مورد اشاره را م ی توانید انکار کنید؟! و با استناد به کدام تحقیق‬ ‫و بررسی و یا گزاره علم ی ب رای نس ل های بعدی این مرز و بوم‬ ‫نسخه فاجعه م ی پیچید؟!»‬ ‫شــریعتمداری ادامه داد‪«« :‬درشــت نمایی ریزها» و‬ ‫گنده گویی درباره «کوچک »ها یکی از شگردهای شناخته‬ ‫شده عملیات روانی اســت و کاربرد ان هنگامی است که‬ ‫دشــمن در طرف مقابل و در میدان حریف‪ ،‬هیچ شخص‪،‬‬ ‫گروه‪ ،‬حزب و یا جمعیت قابل اعتنا و ریشه داری را با اهداف‬ ‫خود همسو نم ی یابد تا خواســته تحمیلی خود را‪ ،‬خواسته‬ ‫بخشی از مردم در کشور حریف معرفی کند و از این طریق به‬ ‫ان مشروعیت! و مقبولیت! ببخشد‪ .‬شگرد «درشت نمایی‬ ‫ریزها» دقیقا در این نقطه به کار گرفته م ی شود و دشمن با‬ ‫بهره گیری از رسانه هایی که در اختیار دارد ‪ -‬چه داخلی و چه‬ ‫خارجی‪ -‬به بزرگنمایی افراد فریب خورده و یا خدای نخواسته‬ ‫خریداری شده ای م ی پردازد که به هر علت انها را شکار کرده‬ ‫اســت و تالش م ی کند از «کاه» انها «کوه» بسازد‪ .‬بدیهی‬ ‫اســت که واقعیت «کوچک» این «گنده گویی»ها از نگاه‬ ‫مردم پنهان نیست ولی دشمن از به کارگیری شگرد یادشده‬ ‫دو هدف مشخص را دنبال م ی کند‪ ،‬اول؛ پمپاژ این «توهم»‬ ‫در داخل که قاطبه ملت نسبت به فالن گزینه مورد نظر نظام‪،‬‬ ‫نگاه یکسان ندارند! این ماموریت را برخی از رسانه های داخلی‬ ‫برعهده م ی گی رند و دوم؛ توجیه مردم خود که قرار است هزینه‬ ‫دشمنی با کشور حریف از کیســه انان پرداخت شود‪ .‬این‬ ‫وظیفه را رسانه ها و مقامات رسمی دشمن دنبال م ی کنند‪».‬‬ ‫واکنش قاض ی القضات‬ ‫در اظهارنظــری مهم رئیــس قوه قضائیــه هم به‬ ‫این ســخنان واکنش نشــان داد‪ .‬ایت اهلل الریجانی گفت‪:‬‬ ‫«متاسفانه برخی از طریق رســانه ها به صورت اگاهانه یا از‬ ‫روی جهل همصدا با دشــمنان‪ ،‬حق طبیعی و مسلم ای ران‬ ‫در دســتیابی به دانش هســته ای را زیر ســوال م ی ب رند و‬ ‫ضرورت های دستیابی به این دانش مهم را نادیده م ی گیرند‬ ‫و اصل ان را نیز ب ی اهمیت م ی دانند‪ ».‬رئیس دستگاه قضا با‬ ‫طرح این پرسش که «اگر دستیبابی به دانش انرژی هسته ای‬ ‫چندان مهم نیست و دستاوردی ب رای ملت ای ران ندارد پس‬ ‫چرا غرب ی ها به صورت همه جانبه در مقابل دستیابی ما به‬ ‫گزارش ها‬ ‫این دانش ایســتاده اند و انواع تحریم ها و توطئه ها را به کار‬ ‫گرفته اند»‪ .‬وی افزود‪« :‬ضرورت دستیابی به این دانش مهم‬ ‫بر کمتر کسی پوشیده است و مســاله روشن این است که‬ ‫عده ای م ی خواهند همصدا با دشمنان ای ران در روند مذاکرات‬ ‫خدشه وارد کنند و ســاز مخالف بزنند‪ ،‬اما توصیه ما به تیم‬ ‫مذاکره کننده این است که به پشــتوانه حمایت همه جانبه‬ ‫مردم و مسئوالن به کار خود با دقت و صالبت ادامه دهند و‬ ‫قدمی از حقوق هسته ای ملت عقب نشینی نکنند‪.‬‬ ‫ب ی انصاف تر از امریکا‬ ‫روزنامه «جوان» اما در مقایسه با سایر منتقدان دولت‬ ‫لحنی مالیم تر دارد‪ .‬این روزنامه البته در زمینه هســته ای‬ ‫قطعا جزو مخالفان برخی روش های مذاکره به شمار م ی اید‬ ‫ایت اهلل الریجانی می گوید عده ای‬ ‫می خواهند همصدا با دشمنان ایران در روند‬ ‫مذاکرات خدشه وارد کنند‬ ‫عل ی اصغر زارعی‪ ،‬نماینده مجلس شورای اسالمی نیز‬ ‫در واکنش به اظهارات اخیر شــیرزاد نماینده مجلس ششم‬ ‫مبن ی بر اینکه حرکت ای ران در زمینه مساله هسته ای هیچ‬ ‫دستاوردی را به همراه نداشته و از اساس اشتباه بوده است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اظهارات شیرزاد چراغ سبز نشان دادن به دشمنان‬ ‫است‪ .‬زیر سوال بردن و نفی دستاوردهای پرونده هسته ای‬ ‫موجب تضعیف ما در مذاکرات هسته ای م ی شود‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس شــورای اسالمی با بیان اینکه از‬ ‫افرادی مانند شــیرزاد بیش از این نم ی توان انتظار داشت‪،‬‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬انان پیش از این نیز در دوران اصالحات‪،‬‬ ‫کج فهمی‪ ،‬ب ی بصیرتی و وابستگی خودشان را به جریان های‬ ‫مخالف نظام و انقالب نشان دادند‪».‬‬ ‫واکنش رسمی دولت‬ ‫زارعی می گوید شیرزاد به دشمن چراغ سبز‬ ‫نشان می دهد‬ ‫حسین شریعتمداری در یادداشت روزنامه کیهان به‬ ‫اظهارات شیرزاد و زیباکالم واکنش نشان داد‬ ‫اسالمی دانشــجویان دانشــکده ادبیات برگزار شد‪ ،‬توسط‬ ‫سخنرانان نشست عمال تمامی دستاوردهای علم ی کشور‬ ‫در عرصه هســته ای زیر سوال م ی رود و دســت زدن ها و‬ ‫تاییدهای پشت سر هم حضار هم نشان داد که حرف های‬ ‫سخنرانان باب میل گردانندگان این تشکل « اصالح طلب »‬ ‫دانشجویی است‪».‬‬ ‫این روزنامه ادامه داده اســت‪« :‬دانش و فناوری های‬ ‫هسته ای و به تبع ان تولید انرژی هسته ای‪ ،‬به عنوان یکی‬ ‫منتقدان اظهارات شیرزاد و زیباکالم میان اظهاراتشان‬ ‫اصرار فراوانی داشتند که حسن روحانی و ظریف موضع شان‬ ‫را در این باره شفاف و صریح بیان کنند‪ .‬موج واکنش ها که‬ ‫باال گرفت روزنامه ای ران که رسانه رسمی دولت است نوشت‬ ‫که این اظهارات به دولت هیچ ربطی نداشته و بناب راین هیچ‬ ‫دلیلی ب رای واکنش مقابل ان وجود ندارد‪ .‬ای ران نوشت‪« :‬فکر‬ ‫هســته ای دولت بر این اصل استوار اســت که بهره مندی‬ ‫از پتانســیل انرژی هســته ای در دنیای فناوری امروز جزو‬ ‫واقعیات غیرقابل اجتناب اســت و اساســا کاربردهای این‬ ‫بخش از فنــاوری در علم و تحقیقات علمــی به اندازه ای‬ ‫گسترده است که دستیابی به افق های جدید پیشرفت علم ی ‬ ‫بدون بهره گیری از این فناوری امکان پذیر نیســت‪ .‬با این‬ ‫حال باور دولت یازدهم به حفظ و تقویت ساختار هسته ای‬ ‫کشور در یک مرحله مهم با نگاه تندروها تفاوت پی دا م ی کند‪.‬‬ ‫برخالف جریان مقابل که حفظ ساختار هسته ای را به بهای‬ ‫تحمیل تحریم های ســهمگین و تا مــرز تهدید به حمله‬ ‫نظامی دنبال کرد‪ ،‬دولت جدید بر ان اســت که این حقوق‬ ‫حقه ملت ای ران را به کمترین هزینــه و با منطق برگرفته از‬ ‫منشــور «ان پ ی تی» حفظ و حراست کند‪ .‬مغالطه بزرگ در‬ ‫قرائت و قضاوت محافل تندرو در دو مرحله بروز م ی کند انجا‬ ‫که مدعی شده اند به دلیل اینکه سخنرانان به همسویی و‬ ‫هواداری از دولت شهره هستند‪ ،‬دولت باید از انها ب رائت جوید‪.‬‬ ‫ثانیا دولت به صرف اینکه افراد مذکور نقطه نظ راتشــان را‬ ‫در محیط دانشجویی تحت مسئولیت وزارت علوم مطرح‬ ‫کرده اند باید واکنش نشــان دهد‪ .‬ادعای نخست تندروها از‬ ‫اساس زیر سوال اســت زی را با این فرض از این پس باید با‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫از اسرائیل هم بدترند!‬ ‫زارعی‪ :‬چراغ سبز به دشمنان‬ ‫گزارش ها‬ ‫روزنامه وطن امــروز از اغاز دولت حســن روحانی از‬ ‫رسانه های منتقد به شمار امده است‪ .‬تیتر های تند و تیز این‬ ‫روزنامه و سبک متفاوت ویترین بندی ان وجه تمایزی میان‬ ‫این رسانه با سایر منتقدان پدید اورده است‪ .‬کامال مشخص‬ ‫بود که این اظهارات با واکنش وطن امروز هم مواجه شود‪.‬‬ ‫«وطن امروز» در یادداشتی به قلم «مهدی محمدی» نوشت‪:‬‬ ‫«بسیار دشوار است فرض کنیم اتفاقی که روز چهارشنبه در‬ ‫دانشــگاه ته ران رخ داد‪ ،‬کامال تصادفی بوده است‪ .‬در روزی‬ ‫که تیم مذاکره کننده ای ران در ژنو در حال مذاکره بود‪ ،‬انجمن‬ ‫اسالمی دانشگاه ته ران که به طور سنتی به محمد خاتمی‬ ‫و حزب منحله مشارکت نزدیک است‪ ،‬جلس ه ای برگزار کرد‬ ‫و در ان از قول سه استاد دانشــگاه که از قضا هیچ کدام از‬ ‫ی و پژوهشــی درخشانی ندارند ‪ -‬سعی شد‬ ‫انها سابقه علم ‬ ‫مخاطبان خود را متقاعد کنند دانش هســته ای یک دانش‬ ‫ب ی ارزش است‪ .‬ادبیات تولی د شده از سوی این سه تن‪ ،‬در واقع‬ ‫مضحک تر از ان است که ارزش بحث کردن را داشته باشد‪.‬‬ ‫به ویژه اینکه به یاد بیاوریم یکی از انها فردی است که چندی‬ ‫پیش به حمایت از اسرائیل برخاست و دیگری‪ ،‬همان کسی‬ ‫است که در مجلس ششم‪ ،‬نظام جمهوری اسالمی را متهم‬ ‫به پنهانکاری در موضوع هسته ای کرد‪ ،‬ان هم در شرایطی‬ ‫که اژانس بی ن المللی انرژی اتمی هم چنین ادعایی نداشت‬ ‫و هنوز هم ندارد‪».‬‬ ‫محمدی ادامه داده است‪« :‬سخن اصلی امثال شیرزاد‬ ‫انی نیست که م ی گویند بلکه اعتراض واقعی انها در واقع‬ ‫به این اســت که چرا ای ران بدون اجازه امریکا یک فناوری‬ ‫پیشرفته را توسعه داده و به این سبب نظم جهانی مطلوب‬ ‫امریکا را به هم ریخته است‪ .‬به عبارت دیگر این مخالفت به‬ ‫نیابت از امریکا انجام م ی شــود نه از موضع یک دانشمند و‬ ‫هدف هم دفاع از منافع امریکاست بدون توجه به اینکه منافع‬ ‫و اینده ای ران در این میان به چه سرنوشتی گرفتار م ی شود‪.‬‬ ‫انچه تا اینجــا به ان پرداختیم در واقــع بخش کم اهمیت‬ ‫این بحث است‪ .‬انچه ب ی نهایت مهم تر است این است که‬ ‫بپرســیم دولت محترم و تیم مذاکره کننده هسته ای چرا تا‬ ‫امروز در مقابل این سخنان ساکت مانده اند؟ دوستان دولت‬ ‫و شــخص اقای رئی س جمهور که تا امروز هرگونه انتقاد از‬ ‫مذاکرات را به حساب تضعیف توطئه گرانه تیم مذاکره کننده‬ ‫گذاشــته و تندترین مواضع را در قبال ان گرفته اند‪ ،‬چرا در‬ ‫مقابل چنین سخنانی که بدون تردید تضعی ف کننده موضع‬ ‫مذاکراتی هر کسی اســت که بخواهد درباره ارزش فناوری‬ ‫هسته ای در ای ران چانه بزند‪ ،‬ساکت مانده اند؟ ایا این سکوت‬ ‫بدان معناســت که برخی اقایان هم در دل همین موضع را‬ ‫دارند یا اینکه انتقاد صرفا زمانی ازارشان م ی دهد که از جانب‬ ‫اصولگرایان و انقالبیون باشد و دیگران هر چه گفتند‪ ،‬گفتند؟!‬ ‫موضع دولت در مقابل این سخنان روشن خواهد کرد اساسا‬ ‫چقدر ب رای برنامه هســته ای ارزش قائل است و از موضع‬ ‫قدرت مذاکره م ی کند‪».‬‬ ‫و این مســاله را بارها در نوشــته های مختلف عیان کرده‬ ‫است‪ .‬اظهارات زیباکالم و شــیرزاد هم از چشم نویسندگان‬ ‫این روزنامه نیفتــاد و«عباس حاج ی نجــاری» اینگونه به‬ ‫ماجرا واکنش نشــان داد‪« :‬نادیده انگاشــتن توانمندی ها‬ ‫و ظرفی ت های ملــی در عرصه های مختلــف صنعتی و‬ ‫دفاعی این روز ها به تکی ه کالم جریانی تبدیل شده است که‬ ‫شــعارهای خود را ذیل تابلوی اعتدال گرایی و اصالح طلبی‬ ‫مطرح م ی کنند‪ .‬پس از اینکه ماه گذشــته مشــاور محترم‬ ‫رئی س جمهور گفته بود که در هیچ صنعتی به غیر از ابگوشت‬ ‫بُزباش و قورمه سبزی قدرت رقابتی نداریم‪ ،‬هفته گذشته در‬ ‫سالن فردوسی دانشــکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه‬ ‫ته ران‪ ،‬در میزگردی با عنوان «بررســی ‪ 10‬سال مذاکرات‬ ‫هسته ای میان ای ران و کشورهای‪ »5+1‬که توسط انجمن‬ ‫از عرصه های علم ی نقش بسیار مهم ی در پیشرفت کشور‬ ‫دارد و در اینده‪ ،‬از عوامل بســیار مهم در استحکام ساخت‬ ‫درونی قدرت جمهوری اســامی خواهد بــود و به همین‬ ‫دلیل یکی از تالش های اصلی گردانندگان دانشــگاه ها و‬ ‫مجموعه های علمی کشور باید تبیین ان ب رای نس ل جوان‬ ‫کشور و ایجاد انگیزه در جوانان و دانشجویان ب رای تکمیل‬ ‫حلقه های باقیمانده ان باشــد‪ ،‬نه انکه به گونه ای همچون‬ ‫سرابی باطل معرفی شود که کسی را انگیزه رفتن به سوی‬ ‫ان نباشد‪ .‬عرصه مذاکرات هسته ای این روزها به خط مقدم‬ ‫تقابل نظام ســلطه با نظام اسالمی تبدیل شــده و انتظار‬ ‫دولتمردان در حمایت همه رســانه ها و عناصر تاثی ر گذار در‬ ‫کشور از مذاکرات (البته مشروط به رعایت خطوط قرمز نظام)‬ ‫انتظار بحقی است‪ ،‬اما جای این سوال باقی است که چرا در‬ ‫شرایطی که هرگونه نقد منطقی نســبت به روند مذاکرات‬ ‫با « انگ دلواپسی» محکوم م ی شود‪ ،‬نســبت به اینگونه‬ ‫ساختارشکن ی ها و زیر سوال بردن تالش های دو دهه گذشته‬ ‫که محصول تالش همه دولت هاست و از سوی این مدعیان‬ ‫اصالح طلبی و اعتدال گرایی مطرح م ی شود‪ ،‬سکوت اختیار‬ ‫م ی کند‪».‬‬ ‫‪29‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫طرح ه ر گونه سخن نادرست از سوی یک چهره دانشگاهی‬ ‫حام ی اصولگرایان به محکومیت کل این جریان پرداخت‪.‬‬ ‫اگر این مغالطه تندروها حاکم شود ان وقت با هر اظهارنظر‬ ‫نادرست یک نماینده‪ ،‬کل مجلس زیر ســوال م ی رود یا با‬ ‫موضع گیری غی ر منطقی یک روحانی یا استاد دانشگاه‪ ،‬کل‬ ‫حوزه و دانشگاه به چالش کشیده م ی شود‪ ،‬کما اینکه در این‬ ‫مدت برخی از افراد منسوب به تندروها زبان به نفی و انکار‬ ‫سیاست های هسته ای نظام گشوده اند‪».‬‬ ‫بی‬ ‫ ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫مل‬ ‫ل‬ ‫شیرزاد‪:‬دستتیممذاکره کنندههسته ایرام ی بوسم‬ ‫اما احمد شــیرزاد که با اعتراضات گسترده مواجه شد‪،‬‬ ‫تصمیم گرفت که توضیحات بیشــتری در مورد اظهارات‬ ‫جنجال ی اش بیان کند‪ .‬او در مصاحبــه با خبرگزاری دولتی‬ ‫ایرنا گفت‪« :‬به مذاکرات هسته ای ای ران و کشورهای ‪5+1‬‬ ‫خوش بین هستم‪ .‬دست تیم مذاکره کننده هسته ای را هم‬ ‫م ی بوســم و در ان «ان قلت» وارد نکرده ام‪ .‬وقتی که ما به‬ ‫لحاظ نرم افزاری بر دانش هسته ای احاطه پی دا کرده ایم با هزار‬ ‫نوع مذاکره نم ی شود ان را از بین برد؛ پس نباید حساسیت‬ ‫ویژه ای داشته باشیم‪».‬‬ ‫وی در عین حال گفت‪« :‬برخی رسانه های اصولگرا در‬ ‫روزهای گذشته بر سر حرف های من جنجال افرینی کرده اند‬ ‫و ب ی جهت‪ ،‬دولت را مخاطب سخنان من قرار داده اند‪ ،‬حال‬ ‫انکه حرف های من هیــچ ارتباطی به مواضــع و اقدامات‬ ‫دولت ندارد‪ .‬بحث دســتاورد های صنعت هسته ای به لحاظ‬ ‫داخلی ربطی به مذاکرات ما در خارج نــدارد‪ .‬از زاویه منافع‬ ‫ملی کشــورمان م ی توانیم نقد داشته باشــیم‪ ،‬همان طور‬ ‫که خیل ی ها صنعت خودرو را نقد م ی کنند‪ .‬در داخل کشور‬ ‫به عنوان شهروند م ی توانیم نسبت به هر صنعتی نگاه نقادانه‬ ‫داشته باشــیم‪ ،‬ضمن انکه صنعت هسته ای در همه جای‬ ‫دنیا مخالفان خود را دارد و اشکالی ندارد در داخل ای ران هم‬ ‫مخالفانی داشته باشد‪ .‬انچه مذاکرات را به مخاطره م ی اندازد‬ ‫همین جنجال افرین ی ها است‪».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫پاسخ زیباکالم به کیهان‬ ‫صادق زیباکالم همیشه دوســت دارد متفاوت باشد‪.‬‬ ‫مصاحب ه های او اکثرا با جنجال مواجه م ی شود و حتی یک بار‬ ‫هم پای او را به دادگاه کشانده است‪ .‬او البته در مصاحب ه ای‬ ‫گفته است هرگز دوست ندارد با زندان رفتن به قهرمان تبدیل‬ ‫شود و دوست دارد خارج از زندان حرف هایش را بزند‪.‬‬ ‫او بعد از اظهارات اخیرش با واکنش های تندی مواجه‬ ‫شد و حتی برخی درخواســت ب رای برخورد قضایی با او را‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫زیباکالم ترجیح داد در نامه ای به حسین شریعتمداری‬ ‫هم پاسخ منتقدان را بدهد و هم بگوید این حرف ها را نزده که‬ ‫به زندان برود‪ .‬او در بخشی از نامه اش نوشت‪« :‬حرف های‬ ‫بنده یا دکتر شیرزاد در حضور چند صد دانشجو در دانشگاه‬ ‫ته ران بود‪ .‬جنابعالی م ی فرمایید حرف های ما درست نبوده‬ ‫و شما درست م ی اندیشید‪ ،‬بســم اهلل شما و سردار کوثری‪،‬‬ ‫دکتر جلیلی‪ ،‬اقای ثروتــی و‪ ...‬بفرمایید که چرا حرف های‬ ‫ما نادرست و مال شما درست اســت؟ چرا پای قوه قضائیه‬ ‫را وسط م ی کشید؟ ایا در کشــور های دیگر هم کسانی را‬ ‫که با این یا ان سیاست دولت های شان مخالفت م ی ورزند‬ ‫یا انتقــاد م ی کنند را خائن‪ ،‬مزدور‪ ،‬صهیونیســت‪ ،‬غربزده‪،‬‬ ‫وابســته‪ ،‬نفوذی‪ ،‬عامــل بیگانه و‪ ....‬خطــاب م ی کنند و‬ ‫خواهان ان هســتند که قوه قضائیه یا سایر مقامات دهان‬ ‫انان را ببندند؟»‬ ‫ب ی شک حفاظت از حق داشــتن برنامه هسته ای در‬ ‫ایران بر کسی پوشیده نیســت‪ .‬واقعیت این است که در‬ ‫برهه ای که مذاکرات به مرحله حســاس و تعیی ن کننده ای‬ ‫رسیده سخن از بیهودگی داشــتن برنامه هسته ای اب به‬ ‫اسیاب دشمن ریختن است‪.‬‬ ‫انقالبدستضدانقالب‬ ‫یک سیاست مدار محافظه کار رئیس جمهور تونس شد‬ ‫کمیســیون عالــی انتخابات تونــس‪ ،‬محمد باجی‬ ‫القائد السبســی را به عنوان نامزد پیروز در دور دوم انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری تونس معرفی کرد‪ .‬شفیق صرصار‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیسیون عالی مســتقل انتخابات تونس در کنف رانسی‬ ‫مطبوعاتی در اظهاراتی مهم گفت‪« :‬کمیسیون انتخابات‬ ‫ب ر اســاس قوانین مربوط به انتخابــات و اطمینان از اینکه‬ ‫تخلفات صــورت گرفته تاثیری واقعی و اساســی بر نتایج‬ ‫انتخابات نداشته است‪ ،‬نتایج انتخابات را به این شرح اعالم‬ ‫م ی کند‪60/11 :‬درصد واجدین شرایط در داخل و خارج از تونس‬ ‫در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند‪».‬‬ ‫باجی القائد السبســی یک میلیون و ‪ 731‬هزار و ‪529‬‬ ‫رای یعنی ‪ 55/68‬درصد ارا را به دست اورد و محمد منصف‬ ‫المرزوقی نیز یک میلیون و ‪ 378‬هزار و ‪ 513‬هزار رای معادل‬ ‫‪ 44/32‬درصد اراء را به دست اورد‪ .‬به این ترتیب کمیسیون‬ ‫انتخابات تونس‪ ،‬محمد الباجی القائد السبســی را به عنوان‬ ‫نامزد پیروز در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2014‬معرفی‬ ‫کرد‪60/11 .‬درصد واجدین شرایط در داخل و خارج از تونس در‬ ‫دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند‪ .‬السبسی‬ ‫که نماینده حزب غیرمذهبی نداء تونس اســت با به دست‬ ‫اوردن ‪ ۳۹‬درصد ارا به دور دوم راه یافت‪ .‬دور اول انتخابات در‬ ‫دوم اذر ماه برگزار شد‪.‬وی که ‪ ۸۸‬سال دارد در دوره حکومت‬ ‫زین العابدین بن علــی‪ ،‬رئی س جمهوری مخلــوع تونس و‬ ‫حبیب بورقیبه‪ ،‬اولین رهبر دوره بعد از استقالل این کشور‬ ‫سمت هایی داشت‪.‬او در مناطق ساحلی و ثروتمند تونس از‬ ‫حمایت زیادی برخوردار است و با شعار ثبات و تجربه مبارزه‬ ‫م ی کرد‪ .‬حاال با این تفاسیر باجی قاید السبسی ‪ 88‬ساله که‬ ‫فردی سکوالر است هدایت این کشور را برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 80‬هزار ناظر داخلی و خارجی بر انتخابات تونس در‬ ‫روز یکشنبه نظارت داشــتند‪ .‬انها انتخابات تونس را ازاد و‬ ‫سالم توصیف کرده اند‪ .‬مارگادالینا راشل دو میر ناظر بلژیکی‬ ‫انتخابات تونس گفته است‪« :‬من از نحوه برگزاری انتخابات‬ ‫تونس‪ ،‬بسیار تحت تاثیر قرار گرفته ام‪ .‬تونس ی ها توانسته اند‬ ‫سه انتخابات پشت ســر هم برگزار کنند اما هنوز هم مردم‬ ‫انگیزه زیادی ب رای شــرکت در انتخابات دارند‪ .‬برگزاری این‬ ‫تع داد انتخابات پشت سر هم در اروپا نیز دشوار است‪ .‬اما مردم‬ ‫تونس به صورت گســترده در پای صندوق های رای حاضر‬ ‫شده اند‪ ».‬تحلیلگران م ی گویند رئی س جمهور جدید تونس با‬ ‫چالش های زیادی مواجه است زی را باید نماینده همه گروه های‬ ‫مختلف در کشور باشد‪.‬‬ ‫چرا نتیجه انتخابات عجیب است؟‬ ‫بــرای نشــان دادن اهمیــت ایــن دوره از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری تونس و اثبات این ادعا که نتیجه حاصل‬ ‫از ان‪ ،‬غیرمعمول و غیرمنتظره است‪ ،‬باید به این امر توجه کرد‬ ‫که این انتخابات‪ ،‬نخستین انتخابات ریاست جمهوری بعد از‬ ‫برکناری «زین العابدین بن علی» دیکتاتور تونس در چهار سال‬ ‫پیش است (‪ 24‬دی ماه ‪ 1389‬مطابق با ‪ 14‬ژانویه ‪ )2011‬و بنا به‬ ‫قاعده‪ ،‬نتیجه ان م ی تواند بیانگر چگونگی تداوم حرکت مردم‬ ‫تونس ب رای تحقق تحوالت سیاسی مورد نظرشان باشد‪ .‬مردم‬ ‫تونس چهار سال پیش در چنین روزهایی‪ ،‬مصرانه بر فروپاشی‬ ‫رژیم «بن علی» تاکید داشتند و همه دوستان و یاران وی در‬ ‫دستگاه حکومتی ان روز تونس را نیز در پیدایش مجموعه‬ ‫عظیمی از مشکالت سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی مقصر‬ ‫م ی دانستند‪ ،‬اما در این انتخابات‪ ،‬به فردی رای داده اند که نه‬ ‫تنها یکی از مهره های اصلی ان رژیم است‪ ،‬بلکه از گفتن این‬ ‫جمله که «ادامه دهنده راه بن علی» خواهد بود‪ ،‬هیچ ابایی‬ ‫ندارد‪ .‬پیداست که این رفتار انتخاباتی مردم تونس و نتیجه‬ ‫حاصل از ان‪ ،‬در مجموعه انقالب ها و خیزش هایی که تاکنون‬ ‫در جهان رخ داده‪ ،‬ب ی نظیر است یا الاقل بسیار غیرمعمول و‬ ‫غیرعادی به نظر م ی رسد؛ چنانکه حتی در برخی از نوشته ها‪،‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫«پیروزی ضد انقالب بر انقالب» تعبیر شده یا از ان در قالب‬ ‫الفاظ سیاسی‪ ،‬به عنوان «انتخاب راه سوم» یاد شده است‪.‬‬ ‫البته اهمیت این مرحله از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫تونس‪ ،‬از مقایسه میان موقعیت کنونی دو جناح سکوالر و‬ ‫اسالم گرای این کشور نیز سرچشمه م ی گیرد‪ .‬به ویژه انکه‪،‬‬ ‫برخی از رسانه های ع ربی و غ ربی‪ ،‬پیروزی حزب سکوالر «ندا‬ ‫تونس» را به معنی شکست جناح اسالم گرا و توقف جریان‬ ‫اسالمگرایی در این کشور دانسته اند‪ .‬این درحالی است که‬ ‫جناح اســام گرای تونس که در «حزب النهضه» به رهبری‬ ‫«راشد الغنوشی» تجسم م ی یابد‪ ،‬هیچ نامزدی ب رای شرکت‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری معرفی نکرده و در خصوص دو‬ ‫نامزد اصلی حاضر در صحنه انتخابات نیز اعالم ب ی طرفی‬ ‫کرده اســت‪ .‬در واقع برخالف قضاوت برخی از تحلیلگران‪،‬‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری تونس‪ ،‬مسابقه و مصافی نه میان‬ ‫اسالم گرایان و ســکوالرها‪ ،‬بلکه در داخل جریان سکوالر و‬ ‫میان احزاب چپ گرا و لیب رال (غ ربگرا) بوده است‪ .‬دراین مرحله‬ ‫از انتخابات «منصف المرزوقــی» ازحزب چپگرای «کنگره‬ ‫ب رای جمهوری» و «قائد السبســی» از حزب سکوالر ندا به‬ ‫نمایندگی از مجموعه ای از احزاب و گروه های عمدتا غربگرا‬ ‫شرکت داشتند و شــانس هر یک از دو جناح را که هیچ یک‬ ‫اسالم گرا نبودند به ازمایش گذاشتند‪ .‬با این حال انتخابات این‬ ‫دوره ریاســت جمهوری تونس‪ ،‬اهمیت دیگری هم دارد و ان‬ ‫ناشی از تاثیری است که بر تداوم روند تحوالت و خیزش های‬ ‫ی همسایگان این کشور در شمال افریقا بر جا م ی گذارد‬ ‫مردم ‬ ‫و باتوجه به نتیجه حاصله‪ ،‬تصوراتی منفی مبنی بر شکست‬ ‫به اصطالح بهار ع ربی و به پایان رسیدن جریان ضد استب دادی‬ ‫و حرکت های تحول خواهانه را تقویت م ی کند‪.‬‬ ‫باجی قائد سبسی؛ کاندیدای ‪ ۸۸‬ساله‬ ‫باجی قائد سبسی به زودی ‪ ۸۸‬ساله م ی شود‪ .‬این وکیل‬ ‫دادگستری که تحصیالتش را در رشته حقوق در پاریس به‬ ‫پایان رسانده است‪ ،‬از سال های جوانی در فرانسه به جنبش‬ ‫استقالل تونس پیوست‪ .‬در انتخابات ریاست جمهوری سبسی‬ ‫کاندیدای حزب ندا‪ ،‬جبهه سیاســی متشــکل از نیروهای‬ ‫سکوالر بود‪ .‬مخالفانش کهولت وی را یکی از نقاط ضعف این‬ ‫حقوقدان ب رای ریاست جمهوری تونس م ی دانستند؛ کشوری‬ ‫که تنها چهار سال پیش با سرنگونی دیکتاتوری زین العابدین‬ ‫بن علی‪ ،‬موجی از امید به تغییر را در بخشــی از کشورهای‬ ‫عربی به راه انداخت‪ .‬اما نقطه ضعف اصلی سبسی در نگاه‬ ‫انقالبیون جوان‪ ،‬همکاری او با رژیم بن علی است‪ .‬او در زمان‬ ‫ریاست جمهوری حبیب بورقیبه به حزب بن علی پیوست و‬ ‫در سال ‪ ۱۹۹۰‬به ریاست مجلس این کشور رسید‪ .‬تنها یک‬ ‫سال بعد‪ ،‬از فعالی ت های سیاسی کناره گرفت‪ ۱۰ .‬سال بعد اما‬ ‫همراه با موج انقالب به دنیای سیاست بازگشت؛ در بحبوحه‬ ‫تغییر نظام سیاســی در تونس و تحت فشار افکار عمومی‪،‬‬ ‫محمد غنوشی مقام نخس ت وزیری موقت را به سبسی سپرد‪.‬‬ ‫باج ی قائد سبسی مسلمان است اما از اسالمگرایان تندرو و به‬ ‫ویژه سلف ی ها تبری م ی جوید‪ .‬او رقیب انتخاباتی خود‪ ،‬منصف‬ ‫مرزوقی را متهــم م ی کند که ارای گروه های اســامگرای‬ ‫رادیکال را در سبد خود دارد‪.‬‬ ‫رقیب سبسی که بود؟‬ ‫واکنش ها در تونس‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫با انتخاب الباجی قائد السبســی به ریاست جمهوری‬ ‫تونس‪ ،‬واکنش های مختلفی از سوی مردم و فعاالن سیاسی‬ ‫تونسی نســبت به نتایج انتخابات اب راز شده اما اکثریت این‬ ‫نتایــج را پذیرفته اند‪ .‬پیروزی رئیس حــزب «ندای تونس»‬ ‫در انتخابات از ســوی ســران جبهه مردم ی مورد استقبال‬ ‫استقبال کشورهای عرب‬ ‫پیروزی السبســی با اســتقبال عبدالفتاح سیسی‪،‬‬ ‫رئی س جمهور مصر‪ ،‬عب دالعزیز بوتلفیقه رئی س جمهور الجزای ر‪،‬‬ ‫محمد ششــم پادشــاه مغرب و عبداهلل الثنی نخس ت وزیر‬ ‫لیبی روبه رو شــده و هر کدام از این شخصی ت های عربی‬ ‫در پیام هایی پیروزی السبســی را تبریک گفته اند‪ .‬محمود‬ ‫عباس رئی س جمهور تشکیالت خودگردان فلسطین نیز از‬ ‫روند دموکراسی در تونس تمجید کرده و پیروزی السبسی‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری را تهنیت گفته است‪ .‬شیخ‬ ‫تمیم بن حمد ال ثانی امیر قطر نیز در پیامی به سبســی‬ ‫تبریک گفته است‪ .‬دمشق نیز با تبریک نسبت به انتخاب‬ ‫رئی س جمهور جدید تونس‪ ،‬عنوان کرده است که ملت تونس‬ ‫با انتخاب قائد السبسی‪ ،‬گزینه هایش را با دید باز تعیین کرده‬ ‫است‪ .‬اما موضوع قابل توجه در این زمینه این است که فرانسوا‬ ‫اوالند رئی س جمهور فرانســه انتخاب رئی س جمهور جدید‬ ‫تونس را تبریک گفته و ب رای وی در قبال مسئولی ت هایش‬ ‫در زمینه خدمت به ملت تونس ارزوی موفقیت کرده است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر جان کری‪ ،‬وزیر خارجــه امریکا نیز در این باره‬ ‫گفت‪« :‬تونس نمونه بارز امکان تحقق دموکراسی و توافق‬ ‫پ هاموند‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫در سراسر منطقه و جهان است‪ ».‬فیلی ‬ ‫انگلستان نیز با تمجید از تعهد ملت تونس به روند دموکراسی‪،‬‬ ‫انتخاب رئی س جمهور جدید این کشور را تبریک گفت‪ .‬المان‬ ‫نیز از پیروزی سبسی استقبال کرد و فرانک والتر اشتاینمایر‪،‬‬ ‫وزیر امور خارجه این کشور در بیانی ه ای به رئی س جمهور جدید‬ ‫تبریک گفت و اظهار داشت‪« :‬تونس از زمان وقوع انقالب‪ ،‬به‬ ‫دستاوردهای زیادی نائل امده و با تکیه بر خود‪ ،‬قانون اساسی‬ ‫جدید وضع کرده و پارلمــان و رئی س جمهور جدید انتخاب‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫ایــران نیــز از تحکیم رونــد دموکراســی در تونس‬ ‫پس از انتخــاب الباجی قائد السبســی در اولین انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ازاد در تاریخ این کشور استقبال کرد‪ .‬مرضیه‬ ‫افخم در اظهاراتی گفت‪« :‬موفقیت این انتخابات‪ ،‬مهمترین‬ ‫دستاورد انقالب تونس اســت که چهار سال پیش منجر به‬ ‫سرنگونی زین العابدین بن علی شد‪ ».‬از طرف دیگر مسئول‬ ‫روابط خارجی اتحادیه اروپا نیــز در پیامی به رئی س جمهور‬ ‫منتخب تونس تبریک گفت و عنوان کــرد‪« :‬این اتحادیه‬ ‫به همکاری بــا مقامات جدید تونس بــرای حمایت از روند‬ ‫دموکراسی متعهد است‪».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫مرزوقی از روشــنفکران مهم عربی است‪.‬او در مارس‬ ‫‪ 1994‬خود را ب رای انتخابات ریاست جمهوری تونس نامزد کرد‬ ‫که به قیمت زندانی شدنش تمام شد‪ .‬پس از بازداشت چهار‬ ‫ماه را در سلول انف رادی گذراند تا اینکه با فشار جامعه جهانی‬ ‫و طومارهای امضا شده فعاالن حقوق بشر و چهره های مطرح‬ ‫جهان و مداخله شــخص نلســون ماندال‪ ،‬رئی س جمهوری‬ ‫محبوب افریقای جنوبی از زندان ازاد شد‪ ،‬ولی در دوران ازادی‬ ‫نیز چندان اسوده نبود ‪ .‬در طول این مدت از کار منع شد‪ ،‬انتشار‬ ‫ه ر گونه اثری از او ممنوع شد و تمامی اثارش از بازار جمع اوری‬ ‫شدند‪ .‬بارها پشــت میز محاکمه امد و تا مدتی نیز ممنوع‬ ‫السفر بود‪ .‬در ‪ 10‬دسامبر ‪ 1997‬به همراه جمعی از دوستانش‬ ‫«مجلس ملی ب رای ازادی ها» را به مناســبت سالروز اعالم‬ ‫بیانیه حقوق بشر تاسیس کرد و در سال ‪ 1998‬نیز به عنوان‬ ‫نخستین رئیس کمیته عربی حقوق بشر انتخاب شد که تا‬ ‫سال ‪ 2000‬در این ســمت فعالیت م ی کرد‪ .‬در سال ‪ 2001‬به‬ ‫فرانسه مهاجرت کرد و در دانشگاه پاریس به تدریس پرداخت‪.‬‬ ‫‪ 14‬اکتبر ‪ 2006‬با شرکت در یک برنامه تحلیلی درباره‬ ‫اوضاع تونس در شبکه الجزیره حاضر شد و از مردم کشورش‬ ‫خواســت با حفظ چارچوب های مقاومت مســالمت امیز‪،‬‬ ‫علیه حکومت بن علی دســت به تحرکات اعتراضی بزنند‬ ‫تا حقوق بشــر رعایت شــود و ازادی به کشورشان بازگردد‪.‬‬ ‫‪ 21‬اکتبر اعالم کرد که مــردم تونس تجمعات اعتراض امیز‬ ‫خود را ادامه دهند و خود نیز در این روز بدون کســب اجازه‬ ‫از حکومت خودکامه تونس به کشور باز خواهد گشت‪ ،‬ولی‬ ‫شدت فشــارها به اندازه ای بود که نتوانست تصمیم خود را‬ ‫عملی کند و در فرانســه باقی ماند‪ .‬مرزوقی در سال ‪1982‬‬ ‫ب رنده جایزه مغرب ع ربی در رشته پزشکی ب رای پژوهش های‬ ‫متعددش در زمین ه بیماری اعصاب نزد کودکان شد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1989‬ب رای نوشتن کتاب «دریچه ای به پزشکی مدرن» ب رنده‬ ‫جایزه کنف رانس پزشکی عربی شد‪ .‬از او نزدیک به ‪ 20‬اثر در‬ ‫زمینه های پزشکی‪ ،‬اندیشه سیاسی و ادبیات منتشر شده که‬ ‫چهار اثر از این تعداد به زبان فرانسه ترجمه و منتشر شده اند‪.‬‬ ‫ریاست سازمان حقوق بشر تونس از ســال ‪ 1989‬تا ‪ 1994‬و‬ ‫شبکه افریقا ب رای حقوق کودک از سال ‪ 2000‬تا ‪ 2003‬از دیگر‬ ‫فعالی ت های او ست‪.‬‬ ‫مرزوقی ‪ 18‬ژانویه ‪ 2011‬به تونس بازگشــت‪ .‬او ســه‬ ‫ســال پیش در انتخابات شــرکت کرد و توانست به همراه‬ ‫حزبش ‪ 29‬کرسی به دســت اورد که پس از حزب النهضه به‬ ‫رهبری راشد الغنوشی‪ ،‬دومین حزب پیروز انتخابات تونس‬ ‫محسوب م ی شــود‪ .‬او با جریان های اسالمی معتدل روابط‬ ‫خوبی دارد‪،‬اگر چه عموما از اندیشــه های سوسیالیســتی‬ ‫میانه تبعیت م ی کند‪ .‬معتقد به نظام ســکوالر است ولی از‬ ‫اندیشه های اسالمی به عنوان کیش عموم مسلمانان حمایت‬ ‫قاطع م ی کند‪ .‬همچنین خود را یــک فرد کامال دموکرات و‬ ‫دموکراس ی خواه معرفی م ی کند‪ .‬منصف مرزوقی‪ ،‬نخستین‬ ‫رئی س جمهوری تونس پس از انقالب سال ‪ ۲۰۱۱‬بود‪ .‬اعضای‬ ‫مجلس موسسان تونس‪ ،‬سکان هدایت کشور را در شرایط‬ ‫بحرانی در اختیار این پزشک‪ ،‬استاد دانشگاه و در عین حال‬ ‫فعال سیاسی و حقوق بشر قرار دادند‪.‬‬ ‫مرزوقی در زمان رژیم بن علــی به دلیل فعالی ت های‬ ‫سیاســی خود با محدودیت و محرومی ت هــای اجتماعی‬ ‫مواجه شد و مدت زیادی را در تبعید گذراند‪ .‬او هم تحصیالت‬ ‫دانشگاهی خود را در فرانسه‪ ،‬دانشگاه استراسبورگ‪ ،‬به پایان‬ ‫رسانده است‪ .‬منصف المرزوقی‪ ،‬از زمان وقوع انقالب سعی‬ ‫کرده امکان گونه ای همزیســتی و در صورت لزوم همکاری‬ ‫سیاسی میان حزب سکوالر تحت امرش موسوم به «کنگره‬ ‫ب رای جمهوری» را با اسالمگرایان النهضه ایجاد کند‪ .‬نحوه‬ ‫پوشش‪ ،‬افکار و عقاید مل ی گرایانه و شیوه سخنوری او که ب رای‬ ‫بسیاری از مردم قشرهای کم درامد تونس خوشایند است‪ ،‬این‬ ‫استاد دانشگاه پزشکی را به چهره ای اشنا از چپگرایی سنتی‬ ‫عرب بدل کرده است‪ .‬با وجود اتهام مخالفان به مرزوقی در‬ ‫حمایت از اسالمگرایان‪ ،‬کشورهای غربی و به ویژه فرانسه‪،‬‬ ‫همواره با اغوشی باز پذی رای او بوده اند‪.‬‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬به خصوص که ایــن حزب منتظر قدرت گرفتن‬ ‫السبسی بود تا راه ب رای مشارکت در دولت به سویش گشوده‬ ‫شود‪ .‬احمد الصدیق‪ ،‬عضو ارشــد جبهه مردم ی گفته است‪:‬‬ ‫«هرگاه کوچک ترین توافقی بر ســر برنامه های اقتصادی‬ ‫و اجتماعی ما ب ر اساس قانون اساســی و مبارزه با تروریسم‬ ‫صورت بگیرد ب ر اساس انچه از ما خواسته خواهد شد در دولت‬ ‫حضور خواهیم داشــت‪ ».‬منصف المرزوقی‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫سابق تونس نیز به قائد السبسی تبریک گفت‪ ،‬اما این نتایج‬ ‫ممکن است صحنه سیاســی اینده این کشور را با تشکیل‬ ‫نیروهای جدید ب ر اســاس توافق با گروه هایــی که هنگام‬ ‫تبلیغات انتخاباتی از منصف المروزقی حمایت کرده اند‪ ،‬تغییر‬ ‫دهد‪ .‬پذیرفتن نتایج انتخابات بارزترین خصوصیت در مواضع‬ ‫فعاالن سیاسی تونس بوده است‪.‬‬ ‫عماد الدایمــی‪ ،‬دبیرکل حــزب «کنگــره به خاطر‬ ‫جمهوریت» خاط ر نشــان کرده اســت‪« :‬همه ما باید ب رای‬ ‫ساختن مراحل بعدی ب ر اســاس دموکراسی و پذیرفتن نظر‬ ‫مردم تالش کنیم و دستاوردهای خود را در احقاق حق مردم‬ ‫تونس و جلوگیری از هرگونه انحراف از ســوی حزب حاکم‬ ‫جدید حفظ نماییم‪ ».‬نیم ی از مردم تونــس درباره احتمال‬ ‫کاهش سقف ازادی هایی که انقالب به انها داد و قانون ان را‬ ‫تضمین کرده بود‪ ،‬نگران ی هایی دارند؛ اما نیمی دیگر امیدوارند‬ ‫مرحله بعدی مرحله ثبات سیاسی و سازندگی اقتصادی باشد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫سیا‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫روز واقعه‬ ‫در سالگرد ‪9‬دی‪ ،‬حماسه ملت ایران بازخوانی شده است‬ ‫همزمان با فرارسیدن ســالگرد ‪ 9‬دی‪ ،‬اظهارنظرهای‬ ‫چهره ها و شــخصی ت های مختلف در مورد وقایع سال ‪88‬‬ ‫خبرساز شده اســت‪ .‬چهره های سیاسی که اغلب از جریان‬ ‫اصولگرا هستند‪ ،‬همچنان روایت های دســت اولی درباره‬ ‫وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم بیان م ی کنند و‬ ‫اتفاقات تلخ ان سال را حرکتی علیه نظام م ی خوانند‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫حسینیان و ضررهای فتنه گران‬ ‫روح اهلل حســینیان‪ ،‬نماینده ته ران در مجلس نهم و‬ ‫عضو جبهه پایداری در گفت وگو با رجانیوز از ســایت های‬ ‫منتسب به جبهه پایداری گفت‪« :‬اقلیتی بود که م ی خواست‬ ‫با توسل به زور و شــورش و اتش زدن سطل های زباله نظر‬ ‫خود را بر اکثریت تحمیل کند‪ .‬وقتی مردم این جســارت ها‬ ‫و هتاک ی ها مخصوصا به حضرت اباعبداهلل الحســین(ع) را‬ ‫مشــاهده کردند‪ ،‬وارد صحنه شدند و پاســخ انها را دادند‪».‬‬ ‫حســینیان با بیان اینکه فتنه باعث ایجاد اتحاد مخالفان‬ ‫نظام جمهوری اسالمی شده بود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬بزرگترین‬ ‫گناه ســران فتنه این بود که نظامی را که با قدرت تمام به‬ ‫پیش م ی رفت و در عرصه بی ن الملل نقش موثر ایفا م ی کرد‪،‬‬ ‫باعث شدند دشمنانش جسور شده و اوبامایی که هر روز نامه‬ ‫به رهبری م ی نوشت و دست صلح و دوستی به سوی رهبری‬ ‫دراز م ی کرد‪ ،‬تطمیع شود و تصور کند پایان نظام اسالمی‬ ‫ای ران فرا رسیده است‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬خیانت سران فتنه این بود که نظام‬ ‫را در عرصه جهانی تضعیف کردند و تحریم هایی که بعد از‬ ‫فتنه ‪ 88‬به وجود امد‪ ،‬نتیجه اقدامات فتنه گران در سال ‪88‬‬ ‫بود؛ چراکه اوال باعث تفرقه میان بخش هایی از مردم شد و‬ ‫ثانیا جایگاه ای ران را در سطح جهانی به واسطه اشوب های‬ ‫خیابانی تنزل داد و زمینه ساز تشدید تحریم های غرب علیه‬ ‫مردم شــد‪ ».‬حسینیان گفت‪« :‬اگر کســی در مقابل نظام‬ ‫اســامی «بغی و تجاوزگری به قانون» داشته باشد در فقه‬ ‫حکمش مشخص است و قطعا سران فتنه مفسد ف ی االرض‬ ‫هستند‪ ».‬رئیس مرکز اسناد انقالب اسالمی در مورد حصر‬ ‫موســوی و کروبی نیز گفت‪« :‬در قانون امده که برخی از‬ ‫مسائل به شورای عالی امنیت ملی مربوط م ی شود و در مورد‬ ‫کسی که دست به شورش م ی زند و موجب اخالل در نظم و‬ ‫امنیت اجتماعی م ی شود‪ ،‬ب راساس قانون این نهادها وظیفه‬ ‫تصمیم گیری دارند که بر همین اساس تصمیم درباره سران‬ ‫فتنه مطابق مقررات قانونی به شورای امنیت ملی واگذار شد‬ ‫و شورا نیز تصمیم گرفت تا اطالع ثانوی در حصر خانگی قرار‬ ‫گی رند و قطعا اگر پرونده این افراد در دادگاه مطرح شود‪ ،‬حکم‬ ‫بسیار سنگی ن تری خواهند گرفت‪».‬‬ ‫زاکانی و نامه منتش ر نشد ه هاشمی‬ ‫علیرضــا زاکانی‪ ،‬نماینده تهــران و دبیرکل جمعیت‬ ‫رهپویان نیز در گفت وگو با خبرگزاری اصولگرای تســنیم‪،‬‬ ‫با اشاره به دیدارهای چهره های اصولگرا با موسوی‪ ،‬کروبی‪،‬‬ ‫محسن رضایی و هاشم ی رفسنجانی گفت‪« :‬روز یکشنبه‬ ‫بود که مجددا با اقای هاشمی جلسه گذاشتیم‪ .‬این جلسه‬ ‫بعد از خطب ه های نماز جمعه مقام معظم رهبری در ‪ 29‬خرداد‬ ‫بود و اقای هاشمی هم خیلی خوشحال بودند و م ی گفتند‬ ‫مقام معظم رهبری موضع ایشان را مشخص کرده اند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬ما به اقای هاشــمی گزارش دادیم که‬ ‫صحبتی با دوستان شــد و هی چ کدام دلیلی بر تقلب ارائه‬ ‫نکردند و فقط کل ی گویی کردنــد‪ ،‬از این رو ما مطالبه داریم‬ ‫که شما نامه ای یا بیانی ه ای بدهید که محصولش این باشد‬ ‫که شرایط به ســمت حالت غی رالتهابی م ی رود و خطاب به‬ ‫مردم باشد‪ .‬اقای هاشــمی گفت که من نامه م ی دهم البته‬ ‫نامه ای که با سلیقه خودم م ی نویسم‪ .‬ما گفتیم که به هرحال‬ ‫شــما موضع خودتان را اعالم کنید‪ ،‬که بعدها شنیدیم نامه‬ ‫را نوشته اند اما خانواده مانع انتشار ان شده بودند‪ ».‬زاکانی‬ ‫درباره حصر موسوی و کروبی نیز اظهار داشت‪« :‬من خودم‬ ‫معتقدم که بزرگ ترین لطف را نظام اسالمی در حق عناصر‬ ‫فتنه کرد و اتفاقا اگر کســی مدعی ازادی باشد‪ ،‬نیروهای‬ ‫انقالبی دلسوز هستند که باید مدعی باشند باید محاکمه‬ ‫جدی و علنی صورت بگیرد که معلوم شــود اینها چه دروغ‬ ‫بزرگی به مردم گفتند یا در چه توهمی به سر برده اند و به سر‬ ‫م ی برند و مابه ازای این جرم و جنایتی که انجام شده برخورد‬ ‫قانونی شود‪ ».‬دبیرکل جمعیت رهپویان اضافه کرد‪« :‬من‬ ‫معتقدم اگر این اتفاق بیفتــد یک نقطه عطف و یک درس‬ ‫بزرگ ب رای کسانی است که در اینده بخواهند چنین جنایتی‬ ‫را مرتکب شوند‪ .‬حصر این اقایان به اعتبار نظر شورای عالی‬ ‫امنیت ملی صورت گرفته و شــورای عالی امنیت به عنوان‬ ‫جایگاه فرابخشی ان مرجعیت الزم را ب رای صیانت از امنیت‬ ‫و ثبات کشور دارد و بر همین اساس نیز این گونه تشخیص‬ ‫دادند‪ .‬به هرحال اگر کسی باید مطالبه کند مطالبه کسانی‬ ‫اســت که در صحنه های مختلف انقالب بودند و امروز هم‬ ‫معتقد هســتند اینها باید محاکمه شوند و مجازات شوند و‬ ‫پاسخ جرم و جنایتشــان را در همین دنیا ببینند اگر این شد‬ ‫دیگر طلبکاری پی دا نم ی شود‪ ».‬وی با اشاره به برخی اظهارات‬ ‫مبنی بر اینکه اگر مشکلی بوده سال ها گذشته و ببخشید‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬نم ی دانم این دوستان م ی توانند از خون هایی که‬ ‫در ان ایام ریخته شد و افراد و نظام و سرمایه ای که از کشور‬ ‫سوخت‪ ،‬بگذرند؟ مثل کسی که جرم قتل انجام داده بگویند‬ ‫مرور زمان شامل حالش م ی شود‪ .‬نه! این گونه نیست‪ ،‬بعضی‬ ‫جرم ها مرور زمان شــامل حالش نم ی شود و فرد را به سزای‬ ‫عملش م ی رســانیم‪ ».‬زاکانی تصریح کرد‪« :‬کاری که این‬ ‫اقایان انجام دادند به قول قران مافوق قتل است و فتنه ای که‬ ‫کردند شدیدتر از قتل است‪ ،‬بناب راین غیرقابل بخشش است‬ ‫و اگر کسی مدعی است به اعتقاد من باید نیرو های انقالب‬ ‫باشند که خواستار محاکمه ســران داخلی فتنه هستند‪ ،‬نه‬ ‫ب رای اینکه عده ای از رافت اســامی بخواهند سوءاستفاده‬ ‫کنند و این جنایت را به دست فراموشی دهند‪».‬‬ ‫باهنر و صلوات بر فتنه‬ ‫محمدرضا باهنر‪ ،‬دبیرکل جبهه پیروان و نایب رئیس‬ ‫مجلس نیز در گفت وگو با خبرگــزاری اصولگرای فارس به‬ ‫بازخوانی مهم تریــن اتفاقات فتنه ‪ 88‬و افرینش حماســه‬ ‫‪ 9‬دی در بســتر این تحوالت پرداخت‪ .‬او در اظهارات خود‬ ‫گفت‪« :‬ب رای اینکه زوایا و ریشه ها و اینده نگری های فتنه ‪88‬‬ ‫به درستی تعبیر شــود و بصیرت از این حادثه که شاید یک‬ ‫امر سمبلیک بود به دست بیاید‪ ،‬به مدتی نیاز داشت که به‬ ‫رشد و پختگی کامل برســد و ‪ 9‬دی همان نقطه بود‪ .‬یعنی‬ ‫برخی معتقد بودند و االن هم هستند که چرا از ‪ 22‬خرداد تا ‪9‬‬ ‫دی معطل کردید و شما م ی توانستید ‪ 30‬خرداد راهپیمایی‬ ‫‪ 9‬دی را برگزار م ی کردید‪ ».‬باهنــر ادامه داد‪« :‬این میوه باید‬ ‫م ی رسید و اگر بخواهم ساده بگویم داستان انتخابات و فتنه‬ ‫حتما باید روز قدس‪ ،‬شــعارهایی همچون نه غزه نه لبنان‪،‬‬ ‫‪13‬ابان با شــعارهایی که بخواهد مرگ بر امریکا را تقسیم‬ ‫کند و شوروی و برخی کشورهای اروپایی را در ان دخیل کنند‬ ‫و نهایتا باید روز عاشورا را پشت سر م ی گذاشت تا ‪ 9‬دی بتواند‬ ‫بارور شده و کل کشور از جا کنده شود‪ .‬این فتنه با وجود اینکه‬ ‫هزینه های زیادی به نظام وارد کرد اما درامدهایی هم داشت‬ ‫و ‪ 9‬دی درامد کشور از فتنه ‪ 88‬بود‪».‬‬ ‫نایب رئیس مجلس با بیــان اینکه برخی م ی خواهند‬ ‫بر فتنه صلوات بفرستیم‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬برخی ساده انگارانه‬ ‫م ی گویند فتنه تمام شــد و یک کسی غلطی مرتکب شده‬ ‫و حاال دست و دهان خود را بشــوییم و بر گذشته صلوات‬ ‫بفرســتیم؛ درحال ی که اصال نباید این اتفاق رخ دهد‪ .‬حتما‬ ‫حادثه فتنه و ‪ 9‬دی باید مرتب تکرار‪ ،‬بازگو‪ ،‬بحث و تحلیل‬ ‫شود تا در اینده دچار این هزینه نشــویم‪ ».‬او با بیان اینکه‬ ‫برخی نقد م ی کنند که چرا دائم نقد فتنه را م ی کنید‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«برخی معتقدند که نباید در این قضیه افراط صورت گیرد‬ ‫چراکه روزهای اول برخی م ی خواســتند ارای ‪ 40‬میلیونی‬ ‫کشور را تقســیم بر دو کنند و بگویند ‪ 25‬میلیون خوب و‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪13‬میلیون دیگر بد هستند‪ .‬درحال ی که رهبر معظم انقالب‬ ‫هیچ زمانی این تقسیم بندی را انجام ندادند و همواره تاکید‬ ‫داشــتند که ‪ 40‬میلیون از مردم در انتخابات شرکت کردند‬ ‫که همه انها طرفدار نظام هستند‪».‬باهنر خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«ما معتقدیم فتنه گــران تعداد معــدودی بودند اما برخی‬ ‫نیز م ی خواســتند ذره بین بردارند و ببینند چه کســی به‬ ‫کدام کاندیدا رای داده اســت‪ .‬در زمــان انتخابات ه ر کس‬ ‫م ی توانست به ستاد هر نامزدی برود و فعالیت کند و هیچ‬ ‫اشکالی هم وجود نداشت اما داستان از بعد از انتخابات اغاز‬ ‫شد که م ی خواستند شکست انتخاباتی و دموکراتیک خود‬ ‫را با اردوکشی در خیابان ها جب ران کنند که از ان زمان حادثه‬ ‫تغییر کرد‪ .‬من فکر م ی کنم ‪ 9‬دی را بــه همین دلیل باید‬ ‫زنده نگاه داشــت و در ان یاداوری اشــتباهات‪ ،‬خیانت ها و‬ ‫زیاده خواه ی های عده ای مرتب تکرار شــود تا نظام و اینده‬ ‫ان بیمه شود‪».‬‬ ‫تمدن و ادعای تقلب کروبی‬ ‫سلیم ی نمین و نخبگان ک م تحمل‬ ‫مهم ترین اظهارات اما متعلق به عباسعلی کدخدایی‪،‬‬ ‫مشاور عالی دبیر شورای نگهبان و سخنگوی پیشین این‬ ‫شورا بود‪ .‬او حصر موسوی و کروبی را لطف نظام در حق این‬ ‫افراد دانست و گفت‪« :‬در ســال ‪ 88‬اقدام علیه امنیت ملی‬ ‫بیشترین خسارت را به اموال عمومی زد که کمترین مصادیق‬ ‫مجرمانه است که در قانون مجازاتِ اقدام علیه امنیت ملی‬ ‫تا اعدام هم هست‪ ».‬وی با بیان اینکه حصر سران فتنه اقدام‬ ‫تامینی و موقت ب رای حفظ جان ایــن افراد و حفظ ارامش‬ ‫کشور است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬بر همین اساس امیدواریم ب رای‬ ‫رسیدگی به جرائم پرشمار موسوی و کروبی‪ ،‬دادگاه صالحه ‬ ‫تشکیل شود‪ .‬مردم ما در سال ‪ 88‬احساس کردند اقداماتی‬ ‫خالف قانون و مقررات انجام م ی شــود کــه امنیت نظام‬ ‫جمهوری اسالمی را به خطر انداخته است و با این احساس‬ ‫خطر به میدان امدند و به فتنه ‪ 88‬پایان بخشیدند‪».‬‬ ‫مشاور عالی دبیر شــورای نگهبان با تاکید بر اینکه‬ ‫تشــکیل دادگاه ب رای ســران فتنه‪ ،‬مطالبه مردمی است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬باید اول ســوال کرد که (حصر) غیرقانونی به چه‬ ‫مفهومی است‪ ،‬گاهی یک مرجع قانونی تصمیم م ی گیرد‬ ‫که الزم االتباع است؛ قانون گذار گفته که همه اقدامات باید‬ ‫وفق قوانین و مقررات باشد‪ .‬یک مرجعی اقدام تامینی یعنی‬ ‫اقدام موقتی ب رای مصالح مختلفی از جمله حفظ جان افراد‪،‬‬ ‫حفظ جان متهمان‪ ،‬حفظ مصالح و نظم عمومی کشــور را‬ ‫اتخاذ کرده است تا کشور از این اشوب به سر منزل ارامش‬ ‫برسد و ب ر اساس مصوبه یک مرجع قانونی بوده است اما اینکه‬ ‫در اینده چه اتفاقی م ی افتد ما هم مانند مردم‪ ،‬مطالب ه مان‬ ‫مردمی است و می گوییم باید حتما دادگاه صالحه ای شکل‬ ‫بگیرد و به اتهامات این افراد رسیدگی شود‪ ».‬کدخدایی ادامه‬ ‫داد‪« :‬چون جرائمی که در قانون ب رای اقدام علیه امنیت ملی‬ ‫تعیین شده است‪ ،‬مجازاتش خیلی سنگین است‪ ،‬باید یک‬ ‫زمانی پاســخ دهند که چرا خالف قانون مردم را به خیابان‬ ‫کشاندند؟ چرا جان مردم را به خاطر یک امر نا اگاهانه خود فدا‬ ‫کردند؟ چرا این همه از اموال مردم را دستخوش تضیی ع شدن‬ ‫قرار دادیم؟ چرا شــب انتخابات اعالم کردیــد که ما برنده‬ ‫انتخابات هستیم و این اشوب ها رقم زده شد؟»‬ ‫او با تاکید بر اینکه نظام ب رای حفظ جان این افراد اقدام‬ ‫تامینی حصر را انجام داده اظهار داشت‪« :‬ظاه را این افراد در‬ ‫جایی خوب و خوش زندگی م ی کنند‪ .‬واقعا به همین صورت‬ ‫حصر لطف نظام است‪ .‬ما م ی گوییم باید حتما دادگاه صالحه ‬ ‫شکل بگیرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫عباس ســلیم ی نمین‪ ،‬تحلیلگر سیاســی اصولگرا‬ ‫نیز ضمن تشــریح و بازخوانــی فتنه ‪ ،۸۸‬با انتقــاد از نامه‬ ‫هاشم ی رفســنجانی به رهبر معظم انقالب‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«یکی از خطاهای استراتژیک اقای هاشمی این بود که به‬ ‫دشمن اگاهی داد که شکافی که در جامعه در زمان انتخابات‬ ‫ایجاد شده فقط بین نامزدها و احزاب نیست و بین او و رهبری‬ ‫نیز مسائلی بروز کرده اســت‪ ».‬وی با بیان اینکه انتخابات‬ ‫سال ‪ ۸۸‬اوج صف ارایی دو تفکر در سطح نخبگان بود‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪« :‬اگر نوع مواجهه نخبگان با انتخابات ‪ ۸۴‬تحلیل م ی شد‪،‬‬ ‫ورود به انتخابات ‪ ۸۸‬فرق داشت‪ ».‬سلیم ی نمین بهانه دهی‬ ‫احمدی نژاد به هاشمی را باعث انتشار نامه معروف به رهبری‬ ‫عنوان کــرد و با بیان اینکه نامه هاشــمی به رهبر انقالب‬ ‫نشان داد التهاب از سطح نامزدها به سطح مدیریتی رسیده‬ ‫است‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬تالش رهبری تفکیک افراد و جریانات‬ ‫کدخدایی و علت حصر‬ ‫گزارش ها‬ ‫مرتضی تمدن استاندار ته ران در سال ‪ 88‬درباره اتفاقات‬ ‫ان روزهای ته ران م ی گوید‪« :‬اسی ب زدن به کاندیداها مستند‬ ‫به اخبار و اطالعات دقیق بود‪ ،‬زی را ما نم ی توانستیم مطلبی‬ ‫را همی ن طوری بیان کنیم‪».‬‬ ‫تمدن خاطرنشــان کرد‪« :‬ســناریوهای زیادی ب رای‬ ‫ناارام کردن فضای انتخابات وجود داشت‪ .‬باالخره به عنوان‬ ‫یک دستگاه سیاسی ما باید مســائلی که امنیت عمومی‬ ‫کشور و مردم را تهدید م ی کرد‪ ،‬رصد م ی کردیم‪ .‬بسیاری از‬ ‫تحلی ل ها و مستندات نشان م ی داد که دشمن م ی خواهد این‬ ‫انتخابات در یک بستر نا ارام شکل بگیرند و این نق زدن ها‪،‬‬ ‫شبهه افرین ی ها مثل تشکیل کمیته صیانت از ارا یا دعوت از‬ ‫ناظ ران خارجی یا مواردی از این دست که انتخابات ازاد نیست‬ ‫و غیر دموکراتیک است‪ ،‬نشــانه هایی بود که م ی دانستیم‬ ‫م ی خواهند به شــکلی پروژه را پیش ببرند تا انتخابات در‬ ‫بستر ناارام رخ دهد‪ .‬اســی ب زدن به کاندیداها بر مستند به‬ ‫اخبار و اطالعات دقیق بود‪ ،‬زی را ما نم ی توانســتیم مطلبی‬ ‫را همی ن طوری بیان کنیم‪ ».‬اســتاندار وقت ته ران در مورد‬ ‫خســارت های اقتصادی فتنه ‪ 88‬به شهر ته ران نیز گفت‪:‬‬ ‫«من یادم هست که تقریبا ‪ 79‬مغازه که محل کسب و کار‬ ‫مردم بود‪ ،‬توسط فتنه گران به اتش کشیده شد و ‪ 143‬شعبه‬ ‫بانک را هم تخریب کردند‪ .‬همچنین خسارت های جانی نیز‬ ‫به کشور وارد شد‪ .‬یادم هســت حدود ‪ 30‬نفر انسان ب ی گناه‬ ‫در همین اشوب ها کشته شدند‪ ».‬تمدن درباره دیدار خود با‬ ‫مهدی کروبی نیز گفت‪« :‬در همان زمان من دیداری با اقای‬ ‫کروبی داشتم‪ .‬دیدار ما در منزل ایشان و بعد از انتخابات و در‬ ‫همان زمان کشمکش ها و اردوکش ی های خیابانی بود که من‬ ‫این صحب ت ها را به اقای کروبی هم گفتم‪ .‬به اقای کروبی‬ ‫گفتم شما هر جا احساس م ی کنید در استان ته ران تقلبی رخ‬ ‫داده بگویید تا ما مجددا شمارش کنیم‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬بنده‬ ‫که نم ی توانستم از طرف کشور صحبت کنم‪ ،‬من استاندار‬ ‫ته ران بودم‪ ،‬ب رای همین گفتم هر جا احساس م ی کنید روند‬ ‫اخذ رای دچار اخالل بوده و تقلبــی صورت گرفته و اتفاقی‬ ‫غیرطبیعی در شعبه اخذ رای انجام شــده‪ ،‬امادگی داریم با‬ ‫کمک شــورای نگهبان و هیات نظارت همان صندوق ها و‬ ‫همان حوزه ها را در حضور نمایندگان شما بازشماری کنیم‪».‬‬ ‫استاندار سابق ته ران اظهار داشت‪« :‬اقای کروبی گفت‬ ‫من نم ی گویم یک موردی تقلب در کجاست و در کجا صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬بلکه من م ی گویم که فرایند انتخابات به گونه ای بود‬ ‫که منجر به تقلب شــد‪ .‬مصداق هم اورد و گفت تا قبل از‬ ‫انتخابات ‪ 88‬حقوق بازنشســتگان را پرداخت کردید و این‬ ‫سبب شــد که به کاندیدای خاصی رای بدهند که منظور‬ ‫ایشــان‪ ،‬اقای احمدی نژاد بود یا مثال فرض کنید نزدیک به‬ ‫زمان انتخابات بیمه روستاییان را تشکیل دادید که نزدیک به‬ ‫‪ 20‬میلیون روستایی کشور را بیمه کردید و اینها باعث شد که‬ ‫فرایند انتخابات به شکل دیگری مسیر خودش را طی کند‪».‬‬ ‫تمدن اضافه کرد‪« :‬یک مورد دیگر که اقای کروبی به‬ ‫شکل ســوال مطرح کرد و گفت این صندوق های دو طبقه‬ ‫که از روسیه اوردند‪ ،‬چیســت؟ من گفتم جناب کروبی به‬ ‫نظرم شما مزاح م ی کنید‪ ،‬من حرف شما را به عنوان شوخی‬ ‫تلقی م ی کنم‪ .‬صندوق اخذ رای در کل کشور یکسان بوده‬ ‫و صندوق اخذ رای قبل از پلمب ان با حضور نمایندگان خود‬ ‫شما داخل صندوق بازرسی و کنترل م ی شود‪ ،‬بعد از نماینده‬ ‫شــما هیات نظارت و هیات اجرایی تایید م ی کنند که این‬ ‫صندوق هیچ عیبی ندارد و پاک و تخلیه اســت و باالخره‬ ‫در حضور همه اینها صندوق پلمب م ی شــود‪ .‬اگر صندوق‬ ‫دوطبقه بود‪ ،‬ابعاد و مشخصات خاصی داشت‪ ،‬ناظرین شما‬ ‫گزارش م ی دادند‪ .‬صندوق های دو طبقه واقعا شوخی است‪».‬‬ ‫داخلی از دشمن بود‪ ».‬تحلیلگر سیاسی اصولگرا با تاکید بر‬ ‫اینکه نامه هاشمی به رهبر انقالب با هدف «توقف چرخش‬ ‫قدرت» نوشته شد‪ ،‬این نامه را ظلم به رهبر انقالب خواند و‬ ‫تصریح کرد‪« :‬راهپیمایی ‪ ۹‬دی اردوکشی انتخاباتی نبود‪».‬‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫سیاست‬ ‫راستگرایی پرهزینه‬ ‫اصالح طلبان درست در زمانی که تصور م ی شد از کنار نتیجه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال گذشته م ی توانند دست باال را در سیاست ایران داشته‬ ‫باشند به یکباره با منازعات سنگینی در طیف راست خود مواجه شده اند‪ .‬حاال‬ ‫تحلیلگران چشمان خود را به نتیجه این نزاع دوخته اند‪.‬‬ ‫ترافیک در جناح راست‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫تشکل های اصالح طلب به کدام سمت می روند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ادبیات اولیه ندا‬ ‫حساسیت زابود‬ ‫پایگاه رای روحانی‬ ‫اصالح طلبیاست‬ ‫عبداهلل ناصری‬ ‫داریوش قنبری‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫فضای سیاسی تغیی راتی را در نیمه دوم سال ‪ 93‬تجربه‬ ‫م ی کند که حتما متاثر از انتخاباتی است که قرار است سال‬ ‫اینده برگزار شــود‪ .‬این انتخابات البته همچون کاتالیزوری‬ ‫شده که سرعت تحوالت معطوف به انتخابات سال گذشته را‬ ‫شدت بخشیده و شاید مبنایی شود ب رای چینش تازه شط رنج‬ ‫سیاست ای ران‪ .‬اگرچه هر دو جناح اصرار دارند که قوامشان‬ ‫برقرار و ه ر چه گفته م ی شود بازی سیاسی طرف مقابل است‬ ‫اما هر طور تحلیل کنیم از شواهد موجود حتما برخواهد امد‬ ‫که رویش ها و ریزش هایی در سامان هر دوجناح رخ داده است‪.‬‬ ‫عجالتــا اگر بنا باشــد بــه تغییــرات رخ داده میان‬ ‫اصالح طلبان بپردازیم باید مجموعــه ای از اتفاقات رخ داده‬ ‫را که م ی تواند نشانه هایی از جاگیری های تازه باشد‪ ،‬واکاوی‬ ‫کرده و انگاه به این نتیجه برســیم که در اسفند ‪ 94‬با چه‬ ‫شکلی از این جناح مواجه خواهیم شد‪ .‬اگر صورت مساله این‬ ‫باشد قطعا سواالت مبنایی و ریزتری هم در ادامه روانه خواهد‬ ‫شد که شاید اصل ی ترینش این باشد؛ اصالح طلبان یکپارچه‬ ‫به میدان خواهند امد یا از این جناح دو یا چند فهرست مقابل‬ ‫رای دهندگان خواهد بود؟‬ ‫فعال مساله این است که در طیف راست اصالح طلبان‬ ‫ترافیکی از هواخواهان بازگشت به حاکمیت البته در قالب‬ ‫لیدر جدید جناح پدید امده و این ترافیک مجادالت و منازعاتی‬ ‫را به راه انداخته است‪ .‬حاال کارگزاران‪ ،‬تشکیالت محمدرضا‬ ‫عارف و تشکیالت نوپدید ندا مقابل هم صف کشیده اند و به‬ ‫تعبیر برخی تحلیلگران سرنوشت اصالحات را به نتیجه نزاع‬ ‫خود پیوند داده اند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان کار سختی در پیش دارند؛‬ ‫جنگ داخلی در طیف راســت باال گرفته‬ ‫و صدای طیف چپ هم گویــا به جایی‬ ‫نمی رسد‪ .‬شــاید دولتی ها هم در ادامه‬ ‫کار چندان تمایلی نداشته باشند هزینه‬ ‫مخالفت های گســترده با اصالح طلبان‬ ‫را در انتخابات را پرداخت کرده و به این‬ ‫تصمیم برسند که میوه رسیده را خود از‬ ‫درخت بچینند!‬ ‫ندای جنجالی‬ ‫محمدرضا عارف با مقاومت هایی‬ ‫در میــان اصالح طلبــان مواجه‬ ‫شده است‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫نیفتاده که انها پشیمان شوند‪.‬‬ ‫انها که مخالف صادق خرازی هستند‪ ،‬نقطه قوت او‬ ‫که نزدیکی به سی د محمد خاتمی است را به پاشنه اشیل او‬ ‫تبدیل کرده اند و م ی گویند که رئی س جمهور اسبق مخالف‬ ‫چنین تشکیالتی اســت‪ .‬صادق خ رازی اما م ی گوید‪« :‬من‬ ‫درباره تشکیل این حزب با سیدمحمد خاتمی مشورت کردم‬ ‫و وی موافقت خود را با ایجاد این تشکل و هر تشکل سیاسی‬ ‫دیگر اعالم کرده اســت‪ .‬ما با تشــکیل این حزب به دنبال‬ ‫جدایی از نسل اول اصالح طلبان نیستیم زی را ما به نسل اول‬ ‫اصالح طلبی اعتقاد داریم‪ .‬اصال مگر م ی شود نسل اول و دوم‬ ‫اصالح طلبان با هم تعامل نداشته باشند؟»‬ ‫خاتمی اما روایت دیگــری دارد‪ .‬او که گویا گالیه های‬ ‫اصالح طلبان را جدی گرفته در پاســخ به پرسشــی درباره‬ ‫تشــکیالت ندا (نســل دوم اصالح طلبان) و مــورد تایید‬ ‫بودن یا نبودن این تشــکل این گونــه م ی گوید‪« :‬حضور‬ ‫تشکل های مختلف در ذات اصالح طلبی است و گروه های‬ ‫مختلف م ی توانند فعال باشند‪ ،‬البته اولویت من فعال شدن‬ ‫تشکل های موجودی بود که بعضی از انها محدود شده اند‪».‬‬ ‫خاتمی گفت‪« :‬یاداور شــده بودم‪ ،‬این طور تلقی نشود که‬ ‫اصالح طلبی بد بوده اســت و حاال قرار است اصالح طلبی‬ ‫خوب ایجاد شود اما متاسفانه این شائبه ایجاد شده که باید‬ ‫اصالح کنند و ان شاءاهلل دارند اصالح م ی کنند‪ ».‬وی همچنین‬ ‫درباره برخی تفکرات میان گروه های اصالح طلب که نسبت‬ ‫به خاتمی انحصاری فکر م ی کنند با بیان اینکه «من کوچک‬ ‫همه هستم» توصیه کرد‪« :‬نیاییم ان کسی که به هرحال به‬ ‫برکت عنایت و حمایت مردم موقعیتی یافته است را سرمایه‬ ‫انحصاری گروهی و جریانی قــرار دهیم‪ ».‬خاتمی با تاکید‬ ‫بر اینکه او ارادتمند به همــه گروه های اصالح طلب و حتی‬ ‫غیراصالح طلب معقول است‪ ،‬گفته است‪« :‬ما نم ی گوییم‬ ‫مخالفان ما را حذف کنید و ما باشــیم بلکه م ی گوییم انها‬ ‫باشند و ما هم باشیم‪».‬‬ ‫این ها البته به ان معنا نیست که همه اصالح طلبان‬ ‫مخالف ندا باشند‪ .‬روشن تر بگوییم‪ ،‬انچه رخ داده این است‪:‬‬ ‫«ندا مجموعه ای از جوانان اصالح طلب است که پیش از این‬ ‫در تشکیالت جبهه مشارکت و دفتر تحکیم وحدت حضور‬ ‫داشتند‪ .‬برخی از انها حتی سابقه زندان به دلیل حوادث سال‬ ‫‪ 88‬را هم دارند و شماری از انها حتی در جمع معترضین به‬ ‫نتایج انتخابات سال ‪ 88‬هم قرار داشتند‪ .‬کسانی که تا مدتی‬ ‫به این فکر م ی کردند که ســاختار جمهوری اسالمی دیگر‬ ‫جایی ب رای سیاست ورزی انها نیست‪ .‬انتخابات ‪ 92‬اما نظر‬ ‫این جماعت را تغییر داد‪ .‬انها به این نتیجه رسیدند که هنوز‬ ‫م ی توان از صندوق رای و بدون نشستن در جایگاه اپوزیسیون‬ ‫البته در لباس اصالح طلبی سیاست ورزی کرد‪ .‬به یک معنا‬ ‫به این تحلیل رسیدند که م ی توان به قدرت رسمی بازگشت‬ ‫اگر چند قدم به عقب برگشته و بر سر خطوط قرمز ایستاد‪».‬‬ ‫«بازگشــت به قدرت» انقدر جذاب و گی را هست که‬ ‫جوانان اصالح طلب را به نافرمانــی ان هم از نوع مدن ی اش‬ ‫مقابــل ژنرال های جنــاح وادارد و البته ایــن نافرمانی که‬ ‫چیدمانی از جوانان اصالح طلب را در کنار هم پدید اورده انقدر‬ ‫پ ر اهمیت است که سرمایه اجتماعی اصالح طلبان را متوجه‬ ‫خود ســاخته و انها را به این فکر انداخته که از فرمانبرداری‬ ‫از لیدرهای پیشین دست کشــیده و به کسانی بیندیشند‬ ‫که سودای بازگشــت به قدرت ان هم از صندوق رای را در‬ ‫سر دارند‪.‬‬ ‫رویای بازگشت به روزهای نیمه دو دهه ‪70‬؛ این درست‬ ‫همان مساله ای است که ریزشی عجیب را در دامنه متالطم‬ ‫اصالح طلبان پدید اورده اســت‪ .‬ان هم درست در شرایطی‬ ‫که ژنرال های اصالح طلب نقشــی دیگــر در انداخته و از‬ ‫کنار حمایت طلبکارانه از حســن روحانی به روزهای خوب‬ ‫و بازگشــت با دیســیپلین باال فکر م ی کردند‪ .‬از کنار این‬ ‫ریزش اما زایشی نو پدیدار گشــته؛ نوزادی که خود را مولود‬ ‫ژنرال ها ندانســته بلکه خود را برخاســته از شرایط موجود‬ ‫م ی داند‪ .‬طعنه ها و کنایه ها فراوان شده و اما این زایش جدید‬ ‫قرار نیست گویا با این بادها بلرزد‪ .‬طبقه پیشرو شده اند و از‬ ‫اشتی با حاکمیت بدون هیچ رودربایستی سخن م ی گویند؛‬ ‫پای هیچ شرطی در میان نیست‪ .‬بیایید یک بار دیگر مرور‬ ‫کنیم تئوری و تاکتیک تصمیم ســازان اصالح طلب را بعد‬ ‫از انتخابات ‪ 24‬خرداد‪«:‬این انتخابات نشــان داد مردم با ما‬ ‫هستند‪ ،‬حسن روحانی پیروزی اش را مدیون ماست و ما باید‬ ‫از او کابینه او یک دولت پیرو بسازیم‪ .‬باید با حمایت علنی‬ ‫و انتقاد مخفی دولت را از ان خود کنیم تا از کنار انتقادهای‬ ‫یومیه اصولگرایــان مارک اصالح طلبی بــه دولت یازدهم‬ ‫چسبانده و او به ســوی ما گرایش پیدا کند‪ .‬روحانی ب رای‬ ‫نگه داشتن سرمایه اجتماع ی اش حتی اگر باب میلش هم‬ ‫نباشد باید حرف هایی از جنس خواسته های ما بزند و درست‬ ‫همین جاست که بیان خواسته های ما از سوی رئی س جمهور‬ ‫گفتمان را به ســخن روز جامعه بدل خواهد ســاخت‪ .‬حاال‬ ‫اگر بنای انتخاب دیگر باشــد و مردم بخواهند به گفتمان‬ ‫اصالح طلبی رای دهند مسلما ما از روحانی به اصالح طلبی‬ ‫نزدیک تریم‪»...‬‬ ‫این تئوری و تاکتیک ســاده اما به راحتی در معرض‬ ‫خطر قرار گرفته؛ خطری که نه از جانب اصولگرایان‪ ،‬دولت و‬ ‫یا حاکمیت که از داخل جناح ب رای انها پدیدار شده است‪ .‬اما‬ ‫چرا سران تا این حد براشفته اند؟‬ ‫واقعیت این است که زایش تازه‪ ،‬سازمان رای را به یغما‬ ‫برده؛ این جوان ها همان پای کارهای انتخابات هستند که‬ ‫در سال ‪ 88‬و ‪ 92‬ب رای اصالح طلبان همه کار کردند‪ .‬این پای‬ ‫کارهای انتخابات‪ ،‬هم نسالن خود را در استان های مختلف‬ ‫جذب کرده و یک سازمان رای تازه به وجود اورده اند‪ .‬حاال این‬ ‫صادق خ رازی و رفقای جوانش هستند که غنیمتی مهم از‬ ‫اصالح طلبان در مشت خود دارند؛ یا م ی توان بر سر ان معامله‬ ‫کنند و یا در گریز مهم سیاسی ان را از ان خود کرده و ریسک‬ ‫بزرگ انتخاباتی به راه بیندازند‪ .‬کسی چه م ی داند شاید این‬ ‫نسل دوم ی ها الترناتیو اسالف خود در پارلمان شده تا یک‬ ‫پوست اندازی تاریخی اصالح طلبان را به فازی تازه وارد کند‪.‬‬ ‫اکنون این بزرگان اصالحات هستند که باید تصمیم بگی رند؛‬ ‫اخم خاتمی جــواب نداده؛ جوانــان اصالح طلب محترمانه‬ ‫و ب ی توجه به انها مشغول کار خود هســتند‪ .‬چه باید کرد‪.‬‬ ‫رها کردن این تشکیالت یک اشــتباه تاریخی خواهد بود‪.‬‬ ‫شاید به همین دلیل است که م ی گویند بهزاد نبوی از سوی‬ ‫سیاست‬ ‫ه ر چقدر م ی خواهند جنجال نکنند و مصاحبه نداشته‬ ‫باشند اما اصل بودنشان انقدر مهم و جنجالی است که این‬ ‫ســکوت و حرف نزدن چندان دردی دوا نم ی کند‪ .‬دو هفته‬ ‫تالش ب ی وقفه هفته نامه مثلث بــرای مصاحبه با اعضای‬ ‫شــورای مرکزی ندا نافرجام ماند و اخر ماجرا معلوم شد که‬ ‫در یک دستور سازمانی قرار بر این شده است که فعال کسی‬ ‫حرف نزند تا به همه اصالح طلبان ثابت شــود که «تک»‬ ‫تندروها و ژنرال های اصالح طلب با «پاتک» اهالی ندا مواجه‬ ‫نم ی شود‪ .‬انها امده اند که بمانند و بنا هم ندارند با اخم و داد‬ ‫و فریاد های چهره های رده بــاالی اصالح طلب خود را محو‬ ‫کنند‪ .‬به قول صادق خ رازی اصالح طلبان ‪ 50‬تشکل دارند‪،‬‬ ‫ندا هم پنجاه و یکم ی !‬ ‫پیش کنگره شــان را هم برگزار کردند و یک عکس‬ ‫دورهم ی در ســالن اجتماعات روزنامــه اطالعات انداختند‬ ‫تا یــاداوری کنند که تالش هــا ب رای تدوین اساســنامه و‬ ‫برنامه ریزی ب رای برگزاری اولیــن کنگره ادامه دارد و اتفاقی‬ ‫دردرسهای عارف‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫‪35‬‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫سی د محمد خاتمی مامور رایزنی با صادق خ رازی شده است‪.‬‬ ‫خیلی بعید است که این داستان ندا به این سادگ ی ها‬ ‫تمام شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫عارف؛ شاید وقتی دیگر!‬ ‫اصالح طلبان لذت فراوانی م ی ب رند از اینکه با اب و تاب‬ ‫از خاطره ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬یاد کنند و ان را محصول پشتیبانی‬ ‫خود از حسن روحانی تصویر کنند‪ .‬انها تمایل فراوانی دارند‬ ‫که در هر فرصتی به روحانی یاداوری کنند که انچه تو را پیروز‬ ‫انتخابات کرد‪ ،‬ســرمایه اجتماعی ما بود که فعال نزد تو به‬ ‫امانت است‪ .‬انها عارف را نم ی خواستند و این یک واقعیت بود‬ ‫که فعال حاشی ه های فراوانش در لفافه مانده‪ .‬نه عارف دوست‬ ‫دارد با افشــاگری‪ ،‬رابطه اش را با اصالح طلبان خ راب کند و‬ ‫زاویه اش را با انها که از همان زمان اعالم نامزدی اش پدیدار‬ ‫گشته بود‪ ،‬وانمایی کند و نه اصالح طلبان ترجیح م ی دهند با‬ ‫جدایی عارف ب رای خود دردسری تازه درست کنند‪ .‬اینکه در‬ ‫ان شب اخر چه گذشت و در جلسه میان عارف و مشاورانش‬ ‫هنگام خوانش نامه خاتمی چه حرف هایی رد و بدل شــد‪،‬‬ ‫فعال در صندوق اســرار باقی مانده و حساب و کتاب عارف‬ ‫و طرفدارانش با کارگزاران ی ها و اصالح طلبان تند و تیز باقی‬ ‫مانده ب رای وقتی و فرصتی دیگر‪ .‬فعال انچه نمایان گشته‬ ‫شوق و اراده فراوان محمد رضا عارف است ب رای نامزدی در‬ ‫انتخابات مجلس دهم‪ .‬نکته ای که ان را در همان همایش‬ ‫روز ‪ 16‬اذر هم اعالم کرد‪ .‬البد او م ی داند که در انتخابات ‪96‬‬ ‫مجالی ب رای نامزدی او نیســت و ب رای ‪ 1400‬هم که سیب‬ ‫سیاست ای ران ان قدر خواهد چرخید که سرمایه گذاری ب رای‬ ‫ان زمان‪ ،‬مانند نوشتن روی یخ م ی ماند‪ .‬م ی ماند انتخابات‬ ‫مجلس دهم؛ پس تا مردم هنوز یادشــان نرفته که در زمان‬ ‫جشــن خیابانی پیروزی روحانی برخــی از بدنه اجتماعی‬ ‫اصالح طلبان فریاد م ی زدند «روحانی یادت باشه‪ ،‬عارف باید‬ ‫باشه» باید مهیای حضوری دگر باره در انتخابات شد و شانس‬ ‫پارلمانتاریست شدن را هم امتحان کرد‪ .‬کسی چه م ی داند‬ ‫شاید نامزد نرســیده به انتخابات ‪ 24‬خرداد در ذهن خودش‬ ‫احتمال رسیدن به ریاست مجلس را هم در نظر گرفته و ان‬ ‫را چندان دور از ذهن نم ی داند‪ .‬ه ر چند او تا همین جای کار‬ ‫م ی گوید مساله سرلیســتی را به عنوان یک موضوع مهم‬ ‫دنبال نم ی کند‪.‬‬ ‫اما این چهره متفاوت اصالح طلب که از سوی رفقای‬ ‫هم جناح ی اش حتی با برچســب اصالح طلب بدلی روبه رو‬ ‫شده بود‪ ،‬چندان کار ساده ای مقابلش ندارد‪ ،‬ه ر چند حامیان‬ ‫و حواریونش معتقدند که ثمره ان فداکاری و کناره گیری حاال‬ ‫باید رجوع همراه با اجماع اصالح طلبان به محمد رضا عارف‬ ‫باشد ب رای رساندن ریاســت یک قوه به او‪ .‬در این میانه اما‬ ‫معادالت به گونه ای دیگر پیش رفته و خیلی زیاد نیســتند‬ ‫کسانی که همچون دوستداران محمد رضا عارف فکر کنند‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم مشــکالت محمد رضا عارف را لیست‬ ‫کنیم باید اینگونه بگوییم که؛‬ ‫الف‪ :‬کارگزاران؛ منتقد درجه یک‬ ‫ب ی شــک مهمترین مخالفی که چندان ه راسی ندارد‬ ‫حرف هایش را در مورد محمد رضا عارف بزند حزب کارگزاران‬ ‫سازندگی است‪ .‬حزبی که چند ماهی است جانی تازه گرفته‬ ‫و اگر چه توفان محمد هاشمی ان مانورهای سیاسی سطح‬ ‫باال را از انها سلب کرده اما همچنان در تصمیم سازی ها با‬ ‫نقشی قابل توجه مواجه است‪.‬‬ ‫تا زمانی که اسمان و صدا چاپ م ی شد و در صفحات‬ ‫میانی مجله از تصمیمات و تفکرات کارگزاران ی ها در قالب‬ ‫یک ویژه نامه سخن به میان م ی امد‪ ،‬چندین بار محمد رضا‬ ‫عارف خطاب قرار گرفت و به او یاد اوری شد که چندان روی‬ ‫اصالح طلبان ب رای انتخابات مجلس حساب باز نکن‪.‬‬ ‫در شفاف ترین انها دبیرکل حزب کارگزاران در سرمقاله‬ ‫هفته نامه صدا‪ ،‬این چنین نوشــته بــود‪« :‬اصالح طلبان و‬ ‫نیروهای معتدل سیاســی با راهبرد اجماع و حتی اتحاد در‬ ‫مقابله با افراط گرایی انتخابات را پیگیری خواهند کرد‪ .‬باید‬ ‫محور «هاشــمی ‪ -‬ناطق‪ ،‬خاتمی ‪ -‬روحانی» را پیگیری و‬ ‫تقویت کرد و به صورت جدی در پی تداوم راهکارها «جبهه‬ ‫متحد اعتدال» در انتخابات مجلس دهم بود‪.‬‬ ‫ما همیشــه به اهمیت راهبردی انتخابات در تغییر و‬ ‫تحول شرایط سیاسی و اجتماعی کشور باور داشته ایم‪ .‬سال‬ ‫اینده بیستمین سال شکل گیری کارگزاران و سالگرد تشکیل‬ ‫مجلس پنجم است که در زمان خود و دوره غیبت و قهر جناح‬ ‫چپ اولین سنگر نفی انحصار و مقدمه شکل گیری جریان‬ ‫اصالحات و حرکت دوم خرداد بود‪ ...‬مجلسی متنوع‪ ،‬متکثر و‬ ‫معتدل که به توسعه کشور کمک کرد‪.‬‬ ‫اکنون پس از ‪20‬ســال ما در اســتانه تــداوم همان‬ ‫استراتژی هستیم‪ ...‬مجلســی معتدل و متنوع که گام دوم‬ ‫نهضت اعتدالگرایی پس از انتخابات ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬را تکمیل‬ ‫کند‪ .‬در این راه ما به سهم خود از همه نیروهای دلسوز کشور‬ ‫م ی خواهیم که به فراخوان مهم رئی س جمهور ب رای تقویت‬ ‫در طیف راســت اصالح طلبان ترافیکی‬ ‫از هواخواهان بازگشت به حاکمیت البته‬ ‫در قالب لیــدر جدید جناح پدیــد امده و‬ ‫ایــن ترافیــک مجــادالت و منازعاتی به‬ ‫راه انداختــه اســت‪ .‬حــاال کارگــزاران‪ ،‬‬ ‫تشکیالت محمدرضا عارف و تشکیالت‬ ‫نوپدید ندا مقابل هم صف کشیده اند‬ ‫«ارایش همکاری و تعاون» به جای «ارایش خشم» پاسخ‬ ‫مثبت دهیم‪».‬‬ ‫کرباســچی البته پیش از این هم گفته بود‪« :‬احزاب‬ ‫اصالح طلب از روش های سیاســی معقول و فعال تر ب رای‬ ‫انتخابات مجلس استفاده م ی کنند و بعید نیست باتوجه به‬ ‫سابقه ناطق نوری و مجموعه گرایش اصالح طلبان‪ ،‬اجماع‬ ‫روی ناطق صورت بگیرد‪».‬‬ ‫کرباســچی در مورد وضعیت محمد رضــا عارف در‬ ‫صورت کاندیداتوری ناطق نوری گفته بود‪« :‬عارف از نیروهای‬ ‫خوبی اســت که تجربه معاون اجرایی و وزارت را در کارنامه‬ ‫خود دارد و در مجلس م ی تواند نقش خوبــی ایفا کند‪ ،‬اما‬ ‫این بحث نیســت که یا عارف در انتخابات مجلس حضور‬ ‫داشته باشد یا ناطق نوری؛ به هر حال مجلس ‪ 290‬کرسی‬ ‫دارد و همه شخصی ت های خوب و توانمند م ی توانند در ان‬ ‫حضور داشته باشــند و این انتخابات مجلس م ی تواند این‬ ‫شخصی ت ها را جمع کند‪».‬‬ ‫ب‪ :‬تئوریسی ن ها؛ همچنان ب ی خیال عارف‬ ‫البته میان اصالح طلبان تنها کارگزاران نیستند که به‬ ‫عبور از عارف می اندیشند‪ .‬اندکی ان سو تر جایی که طیف چپ‬ ‫اصالح طلبان حضور دارند هم تئوریسین ها و هم چهره های‬ ‫رادیکال تر ترجیح می دهند همان رفتــار بهار ‪ 92‬را با عارف‬ ‫تکرار کنند‪ .‬این هم یک نمونه؛ ســعید حجاریان‪« :‬تا زمان‬ ‫انتخابات اتی مجلس زمان زیادی باقی است اما من معتقدم‬ ‫باید مجلس دهم شبیه مجلس پنجم شود‪ ،‬یعنی اقلیت قوی‬ ‫و تاثیرگذار از اصالح طلبان وارد مجلس شــوند و باتوجه به‬ ‫شرایط موجود‪ ،‬چنین چیزی قابل قبول و راضی کننده خواهد‬ ‫بود‪ .‬در مجلس پنجم‪ ،‬کارگزاران فراکســیونی قوی بودند‪.‬‬ ‫به نظر من حضور اقای ناطق نوری در مجلس بعدی بسیار‬ ‫موثر خواهد بود و من از حضــور چنین نیروهایی در مجلس‬ ‫بعدی اســتقبال می کنم اما خود اقای ناطق گفته است که‬ ‫در انتخابات شرکت نمی کند‪ .‬هم اکنون در شورای شهر هم‬ ‫نیروهای اصالح طلب خوبی حضور دارند که حاکمیت روی‬ ‫انها حساسیت نداشــت‪ .‬انها اصالح طلبان جوانی بودند که‬ ‫مورد حمایت شخصیت های محبوب اصالح طلب هم قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬در انتخابات مجلس هم می توان بر نیروهای جوان‬ ‫اصالح طلب سرمایه گذاری کرد و با حمایت رهبران جریان‬ ‫اصالح طلب انها را به مجلس بعدی فرســتاد‪».‬این سخنان‬ ‫سعید حجاریان است که مانند غالمحسین کرباسچی هیچ‬ ‫یادی از محمد رضا عارف نمی کنــد و با ندیدن او به گونه ای‬ ‫دیگر شرایط را تصویر می کند‪.‬‬ ‫ج‪ :‬ندا؛ کودتا در سازمان رای‬ ‫در میان دردســرهای مختلف محمد رضا عارف حاال‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫ندا هم ب رای او داستانی شده اســت‪ .‬محمد رضا عارف بعد‬ ‫از انتخابات ‪ 92‬کارهای زیادی کرده بود‪ .‬او در اســتان ها به‬ ‫ســازماندهی ســتادها و هواداران تحت عنوان دفاتر امید‬ ‫ای رانیان مشغول بود و به این سازمان رای هم افتخار م ی کرد‪.‬‬ ‫او در میان ســایر چهره ها و طی ف هــای اصالح طلب جزو‬ ‫تک چهره هایی است که با اعتماد حاکمیت مواجه است و از‬ ‫کنار همین اعتماد هم به این کار تشکیالتی با قدرت ادامه‬ ‫م ی داد اما انچه اکنون رخ داده احتمال کوچ سازمان رای به‬ ‫سمت ندا است؛ جوانان اصالح طلبی که ترجیح م ی دهند با‬ ‫ندا کار کنند تا چهره محافظه کاری مانند محمد رضا عارف‪.‬‬ ‫د‪ :‬فرمول عارف‬ ‫منازعه پرهزینه‬ ‫اگر از ندا و عارف صرف نظر کنیم و این دو مســاله را‬ ‫«سختی کار تصمیم ســازان اصالح طلب در کنار ماموریت‬ ‫سابقشان» به شمار اوریم حتما باید به نسبت پیش امده با‬ ‫دولت یازدهم هم بپردازیــم و ان وقت به این فکر کنیم که‬ ‫در نهایت چه بر سر اصالح طلبان در اسفند ‪ 94‬خواهد امد‪.‬‬ ‫همچنان که در جای جای این مطلب امد اصالح طلبان‬ ‫به هزار و یک دلیل بنا را بر حمایت علنی از دولت گذاشته اند‬ ‫ان هم درست در شرایطی که اصولگرایان در یک تصمیم‬ ‫جمعی به نقــادی از حوزه هــای قابل توجهــی از دولت‬ ‫م ی پردازند‪ .‬نتیجه طبیعی چنین سیکلی حتما نزدیک شدن‬ ‫دولت به اصالح طلبان خواهد بود حال انکه کاتالیزورهایی‬ ‫همچون نیاز دولت به نگه داشــتن ســرمایه اجتماعی با‬ ‫تکرار حرف های اصالح طلبان نیز این هم چســبی دولت و‬ ‫اصالح طلبان را شدت و قوام بیشتری بخشیده است‪.‬خیل ی ها‬ ‫از جمله تصمیم ســازان اصالح طلبان شفاف و صریح بیان‬ ‫کرده اند که باید ائتالف با دولــت ادامه یابد‪ .‬پس فعال یک‬ ‫گزاره با قوت تمام از سوی تصمیم ســازان دنبال م ی شود؛‬ ‫یک لیست ائتالفی انهم با حضور برخی چهره های اصولگرا‪.‬‬ ‫تا این جــای کار به نظر م ی رســد اصالح طلبان کار‬ ‫ســختی در پیش دارند؛ جنگ داخلی در طیف راست باال‬ ‫گرفته و صدای طیــف چپ هم گویا به جایی نم ی رســد‪.‬‬ ‫شاید دولت ی ها هم در ادامه کار چندان تمایلی نداشته باشند‬ ‫هزینه مخالفت های گسترده با اصالح طلبان را در انتخابات‬ ‫پرداخت کرده و به این تصمیم برسند که میوه رسیده را خود‬ ‫از درخت بچینند!‬ ‫به نظر م ی رسد سرنوشت اصالح طلبان را نتیجه منازعه‬ ‫در طیف راست تعیین خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫از انچه امد م ی توان فهمید که اوضاع در طیف راست‬ ‫اصالح طلبان اشفته تر از ان اســت که بتوان به سادگی از‬ ‫کنار ان گذشت‪ .‬دلیل ان هم خیلی ســاده است‪ .‬واقعیت‬ ‫این اســت که طیف راســت اصالح طلبان ب رای حاکمیت‬ ‫قطعا پذیرفتن ی تر از طیف چپ این جناح است‪ .‬ندا‪ ،‬عارف و‬ ‫کارگزاران ی ها مانند طیف چپ اصالح طلبان فکر نم ی کنند‪.‬‬ ‫انها رک و صریح گفته اند که باید با پذیرش خطوط قرمز بازی‬ ‫سیاسی را در سطح رسمی ان و از داخل نظام ادامه داد‪ .‬حاال‬ ‫که این مجوز غیررســمی ب رای بازگشت صادر شده به نظر‬ ‫م ی رسد پس طبیعی است که ندا‪ ،‬عارف و کارگزاران ی ها هر‬ ‫یک بخواهند خود ان سرسلسله جریان بازگشت به قدرت‬ ‫رسمی و اشتی با حاکمیت باشــند‪ .‬کارگزاران ی ها فعال در‬ ‫محدودیت طیف چپ‪ ،‬به سبب داشتن سایه اکبر هاشمی‬ ‫رفســنجانی بر باالی ســر‪ ،‬خود را ب رادر بزرگ تر به شمار‬ ‫م ی اورند و م ی خواهند سرپرستی جریان اصالحات را بر عهده‬ ‫پنجره نیم ه باز‬ ‫سیاست‬ ‫اردیبهشت ماه امسال بود که زمزمه های حضور عارف‬ ‫در میدان ائتالف با اصولگرایان شنیده شد‪ .‬حمیدرضا‪ ،‬فرزند‬ ‫عارف اولین کسی بود که از جزئیات این طرح پرده برداشت‪.‬‬ ‫وی در گفت وگویی درباره فرمول جدید عارف گفت‪« :‬دکتر‬ ‫عارف به عنوان یک کنشگر سیاسی و فردی که در جمهوری‬ ‫اسالمی مناصب متعددی داشته اند و نه به عنوان نماینده یک‬ ‫گروه‪ ،‬یک تز سیاسی را مطرح کرده اند‪ .‬راهبرد و روش های‬ ‫تز سیاســی ائتالف بین اصالح طلبــان و اصولگرایان در‬ ‫حال تدوین اســت و زمانی که به اندازه کافی پرورش یافت‬ ‫دکتر عارف درباره ان اطالع رسانی خواهند کرد‪ .‬هدف از ارائه‬ ‫این تز سیاسی از جانب دکتر عارف کنار گذاشتن اختالفات‬ ‫روشی اســت که دردی از مشــکالت مردم کم نم ی کند و‬ ‫حرکت کردن حول اشتراکات اســت‪ .‬اقای عارف همیشه‬ ‫گفته اند کــه ارزو دارند چنین ائتالفی بیــن اصولگرایان و‬ ‫اصالح طلبان اتفاق بیفتد چون مشترکات دو طیف به نظر‬ ‫ایشان بسیار زیاد و تفاوت هایشان نسبت به این مشترکات‬ ‫بسیار کم است‪ .‬یعنی اشتراکات در اصول است و تفاوت ها‬ ‫در روش ها‪ .‬اقای دکتر همیشه معتقد هستند که تفاوت در‬ ‫روش ها باعث اختالفات بین دو طیف شده و متاسفانه این‬ ‫اختالفات در جامعه نیز منعکس شده و باعث دلسردی مردم‬ ‫شده است‪ .‬اقای دکتر ســعی دارند حول اشتراکات حرکت‬ ‫کنند چون اعتقاد دارند با چنین عملکردی بیشتر م ی توان‬ ‫در خدمت کشور بود‪».‬این اظهارات فرزند عارف نشان م ی داد‬ ‫که این چهره اصالح طلب قصد دارد طرح و نقشه خود را ب رای‬ ‫انتخابات مجلس اینده اجرا کند؛ نقشه ای که راه ان از میان‬ ‫ائتالف با اصولگرایان م ی گذرد‪ .‬اصالح طلبان اما چندان به‬ ‫این فرمول عارف روی خوش نشان نداده و روشن و صریح به‬ ‫ان اعتراض کردند‪.‬‬ ‫درست در همین راستا بود که رسول منتجب نیا عضو‬ ‫حــزب اعتماد ملی زمانی کــه در مقابل ســوالی مبن ی بر‬ ‫اینکه «این روزها برخی اصالح طلبــان از تعامل و ائتالف‬ ‫اصالح طلبان با اصولگرایــان میانه رو صحبت م ی کنند‪ ،‬ایا‬ ‫امکان چنین ائتالف و تعاملی وجــود دارد؟» قرار م ی گیرد‪،‬‬ ‫پاسخ م ی دهد‪ :‬هرگونه پیشــنهاد و طرحی که بخواهد در‬ ‫جریان اصالحات مطرح شود باید در جمع دوستان و بزرگان‬ ‫اصالح طلب مطرح شود و جمع به نتیجه برسد و به صورت‬ ‫انف رادی نباید هــر فرد طرحی را ارائه کند و بر ســر زبان ها‬ ‫بیندازد که بعدا مشکل افرین شــود‪ .‬این یک مساله مهم‬ ‫ است و همه دوستان باید حرمت اصالح طلبی و بزرگان جبهه‬ ‫را حفظ کنند‪ ».‬وی تاکید م ی کنــد‪« :‬اینکه اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان در کنار هم قرار بگیرند و اصولگرایان دست از‬ ‫اصولگرایی بردارند و اصالح طلبان دست از اصالحات‪ ،‬این‬ ‫یک امر نشدنی است و منطقی نیست‪».‬‬ ‫رســانه های اصالح طلب نیز در گزارش ها و مطالب‬ ‫مختلفی سعی کردند با زیر سوال بردن این تئوری ان را یک‬ ‫اشتباه استراتژیک از سوی برخی اصالح طلبان معرفی کنند‪.‬‬ ‫روزنامه ارمان در گزارشــی در همین باره در شــماره‬ ‫دوشنبه ‪ ۱۴‬مه ر ماه خود نوشت‪« :‬برخی در اردوگاه اصالحات‬ ‫هستند و از قدیم ی های این اردوگاه هم محسوب م ی شوند‬ ‫اما اتفاقات ســال های اخیر و فشارهای رقیب سبب شده تا‬ ‫می زانی از شجاعت و جسارت انها کاســته شود‪ ،‬چنانکه از‬ ‫هم اکنون ب رای اطمینان از احتمال پایین عدم اقبال به انها‬ ‫در انتخابات مجلس دهم بر طبل ائتــاف با اصولگرایان‬ ‫م ی کوبند‪ .‬به نظر م ی رســد ائتالف با اصولگرایان اخرین‬ ‫مرحله تصمیم گیری سیاسی است و در شرایطی که هنوز‬ ‫هیچ ب رنامه ای ب رای انتخابات مجلس دهم اعالم نشده است‬ ‫برخی به دنبال پیروزی به هر قیمتی هستند که مشخص‬ ‫نیست ایا م ی شود این دســته از افراد را اصالح طلب خالص‬ ‫نامید یا خی ر‪».‬‬ ‫گیرند و درســت از چنین جایگاهی است که ندای مجلس‬ ‫معتدل را سر م ی دهند و از ایده شان ب رای اوردن ناطق نوری‬ ‫هم ســخن م ی گویند‪ .‬انها با در اختیار گرفتن افرادی چون‬ ‫ناطق نوری و حتی علی الریجانی م ی خواهند مجوز بازگشت‬ ‫به قدرت را دو مهره کنند‪ .‬ان سو تر اما محمد رضا عارف که‬ ‫تنها چهره اصالح طلبان بود که شــورای نگهبان او را تایید‬ ‫صالحیت کرد با ســرمایه خاطره کناره گیری از انتخابات به‬ ‫خاطر اصالح طلبان‪ ،‬خود را محق تر از کســانی م ی داند که‬ ‫موجب تشدید فشــارها ب رای کناره گیری از انتخابات شدند‪.‬‬ ‫کسی یادش نرفته که رفقای کارگزارانی چه مصاحب ه هایی‬ ‫در مورد محمد رضا عارف کردند‪ .‬درســت در همســایگی‬ ‫محمد رضا عارف و کارگزاران ی ها‪ ،‬مولود جدید طیف راست‬ ‫یعنی ندا هم با حرف های تازه امده؛ انها شور خرداد ‪ 76‬را دارند‬ ‫و برخالف کارگزاران ی ها و عارف نه پدید اوردن مجلس پنجم‬ ‫که به پدید اوردن دوم خرداد م ی اندیشند‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫جبهه اصالحات فعالی ت های تشکیالتی خود را اغاز کرده‬ ‫و هم شورای مشــورتی‪ ،‬کارگروه انتخاباتی خود را به عنوان‬ ‫مرجع نهایی شــکل داده و کارهای مقدماتی خود را شروع‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫شما گفتید اصالح طلبان برای انتخابات مجلس‬ ‫دهم منتظر سیاست های اعمالی از سوی دولت‬ ‫هستند‪ .‬اگر از این مســاله که دولت م ی تواند‬ ‫راسا وارد عرصه انتخابات شود یا نه صرف نظر‬ ‫کنیم‪ ،‬باتوجه به رابطه دولــت و اصالح طلبان‪،‬‬ ‫ایا نوعی ائتالف رســمی میان اصالح طلبان و‬ ‫اعتدالگرایان شکل م ی گیرد یا اینکه اصالح طلبان‬ ‫براســاس گفتمان اعتدال‪ ،‬با طیف منتسب به‬ ‫دولت همکاری خواهند کرد؟‬ ‫ادبیات اولیه ندا حساسیتزا بود‬ ‫گفت وگو با عبداهلل ناصری‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫‪2‬‬ ‫وضعیت فعلی اصالح طلبــان را چگونه ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫جبهه اصالحــات و عرصه کنش های سیاســی‬ ‫اصالح طلبــان بعــد از انتخابات ‪ 92‬بر همــان چارچوب و‬ ‫منوال باقی مانده است؛ بدین معنا که احزاب اصالح طلب‪،‬‬ ‫شــخصی ت های اصالح طلب و شــورای هماهنگی جبهه‬ ‫اصالحات بعد از انتخابات ریاســت جمهوری‪ ،‬تقاضا کردند‬ ‫که شورای مشــورتی اقای خاتمی برقرار بماند تا انتخابات‬ ‫مجلس اینده را نیز باتوجه به محوریت این شورا و شخص‬ ‫اقای خاتمی دنبال کنند‪ .‬این مساله مورد اجماع قرار گرفت‬ ‫و شورای مشورتی با گســترش کمی‪ ،‬فعالی ت های خود را‬ ‫کماکان ادامه داد‪ .‬ضمن اینکه شــورای هماهنگی جبهه‬ ‫اصالحات کار دیرینه خود را انجــام م ی دهد و احزاب برقرار‬ ‫و فعال نیز ب ر اساس چارچوب های گذشــته‪ ،‬فعالی ت های‬ ‫خود را ادامــه م ی دهند اما این اجمــاع در جبهه اصالحات‬ ‫صورت گرفت که مرجع نهایــی ب رای فعالی ت های اتی بعد‬ ‫از انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬شورای مشورتی با محوریت‬ ‫اقای خاتمی باشــد‪ .‬این انتظار باالیی بود و باتوجه به طعم‬ ‫شــیرینی که اصالح طلبان از انسجام و وحدت در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 92‬چشیدند و توانســتند فراتر از انتظار‪،‬‬ ‫بخشی از اصولگرایان را نیز با خود همراه کنند‪ ،‬این روند ادامه‬ ‫یافت اما در عین حال‪ ،‬انتظارات به همان مقدار باال رفت‪ .‬در‬ ‫حال حاضر‪ ،‬اصالح طلبان در همان چارچوب گذشته‪ ،‬وحدت‬ ‫و انسجام خود را دنبال م ی کنند و در زمینه انتخابات مجلس‬ ‫فعالی ت هایی را در سراســر کشــور اغاز کرده اند اما جبهه‬ ‫اصالحات و شورای مشورتی در نوعی انتظار به سر م ی برد‪.‬‬ ‫این بدین معناست که جبهه اصالحات م ی خواهد بداند دولت‬ ‫ب رای انتخابات اینده مجلس‪ ،‬چه برنامه و راهبردی را دنبال‬ ‫خواهد کرد؛ از این جهت که انتخاب متولی اجرای انتخابات در‬ ‫وزارت کشور‪ ،‬ب ر اساس نظر شخص رئی س جمهور هماهنگ‬ ‫با مطالبات و خواست اصالح طلبان و مهم تر از ان‪ ،‬هماهنگ‬ ‫با شعارهای رئی س جمهور نبود و ما هم م ی دانیم که هنوز‬ ‫تعداد قابل توجهی از مدی ران میانی در ســطح اســتان ها و‬ ‫در حیطه اختیارات وزارت کشــور تغییر نکرده اند و از این رو‬ ‫این نگرانی وجود دارد که مسائل مرتبط با اجرای انتخابات‬ ‫اینده‪ ،‬چه وضعیتی را پیدا خواهد کرد‪ .‬امید اصالح طلبان این‬ ‫است که شخص رئی س جمهور بتواند در این حوزه سازمان‬ ‫رای دهنده خود را متقاعد و قانع کند‪.‬‬ ‫باتوجه به انچه اشــاره کردید‪ ،‬ایا اصالح طلبان‬ ‫برای انتخابات مجلس دهم در حال برنام ه ریزی‬ ‫هســتند یا فعالی ت های میدانی خود را ب ه طور‬ ‫رسمی یا غیررســمی در سطح کشــور اغاز‬ ‫کرده اند؟‬ ‫نتیجه غی ر منتظره انتخابات ریاست جمهوری ‪،92‬‬ ‫به طور ناخواسته این فضا را در جامعه و عرصه سیاست ورزان‬ ‫و کنشگران سیاسی ایجاد کرد و موضوع انتخابات مجلس‬ ‫را نیز کمی زودتر از موعد مقرر و معمول‪ ،‬پیش کشید‪ .‬این‬ ‫بدین معنا بود که دولت در ابتدای کار خود‪ ،‬با چالشی جدی‬ ‫در حوزه پارلمان و قانونگذاری مواجه شد و نمونه بارز ان‪ ،‬در‬ ‫معرف ی های متعدد وزیر علوم از سوی رئی س جمهور‪ ،‬مشهود‬ ‫بود‪ .‬بناب راین‪ ،‬از ابتدا این انتظار ایجاد شد که دولت ب رای اینکه‬ ‫بتواند برنامه های خود را به طــور مطلوب تری پیش ببرد و‬ ‫شعارهای خود را عملیاتی کند‪ ،‬باید مجلسی هماهنگ با ان‬ ‫تشکیل شود؛ از این رو این انتظار‪ ،‬زودتر از زمان معمول ایجاد‬ ‫شد و فضای سیاسی کشور زودتر از موعد متعارف به سمت‬ ‫موضوع انتخابات مجلس اینده رفت‪ .‬هم اصالح طلبان و هم‬ ‫اصولگرایان زودتر از موعد متعارف‪ ،‬فضای سیاسی انتخابات‬ ‫اینده را شکل دادند اما من معتقدم که هنوز هی چ یک از این دو‬ ‫جبهه فعالی ت های رسمی خود را در این زمینه اغاز نکرده اند‪،‬‬ ‫در عین حال‪ ،‬موضوع انتخابات مجلس‪ ،‬به موضوع مهمی‬ ‫ تبدیل شده و تا جایی که من خبر دارم‪ ،‬شورای هماهنگی‬ ‫اصالح طلبان نم ی خواهند دولت رسما و به شکل‬ ‫سیاســی وارد عرصه انتخابات شــود و فعالیت فرا قانونی‬ ‫انجام دهد‪ ،‬بلکه همان طور که عــرض کردم‪ ،‬معطوف به‬ ‫نگرانی جبهه اصالحات نســبت به مجری انتخابات یعنی‬ ‫وزارت کشور است؛ چراکه وزارت کشور‪ ،‬نقش بسیار مهم ی ‬ ‫دارد‪ .‬اصالح طلبان همواره با چالش شورای نگهبان و نظارت‬ ‫اســتصوابی مواجه بوده اند؛ مســاله ای که هیچ گاه ب رای‬ ‫اصولگرایان به عنوان یک دغدغه مطرح نبوده است‪ .‬بناب راین‬ ‫در مرحله پیشــا نظارتی که حوزه اجرایــی و مجری گری‬ ‫انتخابات است و در حیطه اختیارات استانداران‪ ،‬فرمانداران‬ ‫و بخشــداران قرار دارد‪ ،‬این دغدغه مطرح است که باتوجه‬ ‫به اینکه بیش از ‪ 80‬درصد مدیریت این عرصه تغییر نکرده‬ ‫و وزیر کشور نیز یک فرد شناسنامه دار اصولگراست‪ ،‬دولت‬ ‫در این حوزه چه خواهد کرد؟ ایا دولت م ی تواند جامعه رای‬ ‫‪ 51‬درصدی خود و اصالح طلبان را متقاعد کند و این تضمین را‬ ‫بدهد که انتخابات در حوزه اجرایی‪ ،‬بدون دغدغه پیش خواهد‬ ‫رفت؟ هیات های اجرایی که گام اول بررســی صالحی ت ها‬ ‫هستند و تاثیر بس زایی در سطح کشور دارند‪ ،‬چه وضعیتی‬ ‫خواهند یافت؟ ایا مانند دوره هشت ســاله ریاست جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬شــاهد هیات های اجرایی یکدســت و‬ ‫معناداری با جریان اصولگرایی خواهیم بود یا باید دغدغه خود‬ ‫را صرفا معطوف به هیات های نظارت و نظارت استصوابی‬ ‫کنیم؟ بناب راین باید به این نکته توجه کنیم که به هی چ وجه‬ ‫منظور ما این نیست که دولت باید یک طرف قضیه باشد‪،‬‬ ‫بلکه معتقدیم که دولت باید بیطرف باشــد و در چارچوب‬ ‫قانون‪ ،‬مســئولیت اجرایی انتخابات را دنبال کند‪ .‬در عین‬ ‫حال‪ ،‬دولت باید بتواند در چالش هایی که با شورای نگهبان‬ ‫پی ش رو خواهد داشت‪ ،‬از حقوق قانونی نامزدها و افرادی که‬ ‫مایل به ورود به این عرصه هستند دفاع کند‪.‬‬ ‫درخصــوص ائتالف احتمالــی اصالح طلبان با‬ ‫دولت چطور؟‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬با شــعار اصالح طلبی روی کار امده‬ ‫و تمام شعارهای اقای روحانی‪ ،‬شــعارهای اصالح طلبانه و‬ ‫منطبق بر گفتمان اصالح طلبی بوده است‪ .‬همان طور که‬ ‫بارها اشاره شــده است‪ ،‬شــعار اعتدال که از سوی دوستان‬ ‫مطرح م ی شود‪ ،‬یک تاکتیک و روش است نه یک گفتمان‪.‬‬ ‫گفتمانی که اقای روحانی تا امروز ان را تعقیب کرده‪ ،‬نشان‬ ‫داده اســت که هنوز وفادار به ان عرصه ها و حوزه هاســت؛‬ ‫ه ر چند بخش هایی از دولت نتوانســته اند ایشان را در حوزه‬ ‫اجرا همراهی کنند‪ .‬بناب راین بایــد دید که این عرصه یعنی‬ ‫مجلسی که بتواند شعارهای وعده داده شده به مردم را ب رای‬ ‫یک نامزد پیروز ‪ -‬به عنوان حق قانونی و اجتماعی ‪ -‬پیش‬ ‫ببرد‪ ،‬با دولت همسو خواهد بود یا نه‪ .‬این مساله ب رای دولت‬ ‫بسیار مهم خواهد بود و همان طور که اصالح طلبان نسبت‬ ‫به این مساله دغدغه دارند‪ ،‬دولت و قوه مجریه نیز باید این‬ ‫دغدغه را دنبال کند‪ .‬نتیجه بیرونی این مســاله این است‬ ‫که اگر بپذیریم رئی س جمهور تا امــروز و در اینده‪ ،‬وفادار به‬ ‫شعارهای انتخاباتی خود در سال ‪ 92‬است‪ ،‬نوعی همسویی‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫و همگرایی ایجاد خواهد شد؛ به همین جهت‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫تا امروز حمایت و جانبداری خود را از دولت دریغ نکرده اند‪.‬‬ ‫شما و برخی دیگر از اصالح طلبان بارها نسبت به‬ ‫عملکرد وزارت کشور و عملکرد دولت در عرصه‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬انتقاداتی را وارد کرده اید‪ .‬باتوجه‬ ‫به این مساله‪ ،‬فکر م ی کنید که گرایش حمایتی‬ ‫اصالح طلبان نسبت به دولت حفظ شود؟‬ ‫این یک مساله دو طرفه است؛ اصالح طلبان حمایت‬ ‫خود را از دولت دریغ نخواهند کرد و همراهی با دولت را ادامه‬ ‫خواهند داد‪ .‬البته چنین رفتاری تا زمانی ادامه دارد که دولت‬ ‫و رئی س جمهور بر شــعارهای انتخاباتی خود باقی باشــد؛‬ ‫چراکه این شعارها‪ ،‬ضمان و دین شرعی است‪ .‬جامعه رایی‬ ‫که رئی س جمهور را به پیروزی رســانده است‪ ،‬به شعارها و‬ ‫وعده های انتخاباتی او تکیه کرده است‪ .‬ه ر چند تاکتی ک ها‬ ‫و رویکردهایی که جبهه اصالحات با محوریت اقای خاتمی‬ ‫در پیش گرفت و در ائتــاف‪ ،‬تجلی پیدا کرد‪ ،‬عامل اصلی‬ ‫پیروزی اقای روحانی بود‪ ،‬اما در عین حال شــعارهایی داده‬ ‫شد که این شــعارها بیانگر این است که رئی س جمهور باید‬ ‫وفاداری خود را دنبال کنــد و اصالح طلبان نیز تا زمانی که‬ ‫اهتمام بر پیاده کردن و تحقق این شــعارها ‪ -‬چه در گفتار‬ ‫و چه در عمل‪ -‬وجود دارد‪ ،‬حتما بــه حمایت خود از دولت‬ ‫ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫فکر م ی کنیــد پس از حــدود یک ســال و نیم‬ ‫از پیــروزی اقــای روحانــی در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ‪ ،92‬فضایــی که شــما و‬ ‫دوستان تان در جریان اصالح طلب انتظار داشتید‪،‬‬ ‫ایجاد شده و انتظارات شما براورده شده است؟ ایا‬ ‫اقای روحانی توانسته است به شعارهایی که در‬ ‫دوره انتخابات ســر داد و بارها اعالم کرده است‬ ‫که به این شعارها پایبندم‪ ،‬جامه عمل بپوشاند؟‬ ‫نم ی توان کتمان کرد کــه رئی س جمهور هنوز به‬ ‫بخشی از این شعارها نپرداخته است‪.‬‬ ‫البته صحبت ما بیشتر معطوف به حوزه سیاست‬ ‫داخلی است‪.‬‬ ‫فعالی ت های جاری اصالح طلبان برای انتخابات‬ ‫مجلس دهم‪ ،‬با هماهنگی شورای مشورتی اقای‬ ‫خاتمی است یا شورای هماهنگی جبهه اصالحات‬ ‫این فعالی ت ها را هدایت م ی کند؟‬ ‫دو الیه ســنتی اصالح طلبان در تمام ادوار گذشته‬ ‫انتخابات‪ ،‬یعنی شــورای هماهنگی جبهــه اصالحات و‬ ‫احزاب فعال اصالح طلب‪ ،‬در درون خود‪ ،‬مســائل مربوط به‬ ‫انتخابات مجلس اینده را دنبال م ی کنند‪ ،‬شناسایی م ی کنند و‬ ‫سیاستگذاری انجام م ی دهند‪ .‬در این راستا‪ ،‬شورای هماهنگی‬ ‫جبهه اصالحات‪ ،‬بســیار فعال و منســجم عمل م ی کند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬در کارگروه انتخاباتی شــورای مشورتی اقای‬ ‫خاتمی که بنا به درخواست احزاب و شخصی ت های حقیقی‬ ‫و حقوقی اصالح طلب در سراسر کشور به عنوان مرجع نهایی‬ ‫شناخته شده است‪ ،‬رئیس دوره ای شورای هماهنگی جبهه‬ ‫اصالحات حضور دارد؛ بناب راین‪ ،‬هماهنگی کامل برقرار است‬ ‫و همه این گروه ها در حال انجام فعالی ت های خود هستند‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم این گروه ها را ب ر اساس یک رابطه طولی تعریف‬ ‫کنیم‪ ،‬باید بگویم که به ترتیب احزاب اصالح طلب‪ ،‬شورای‬ ‫هماهنگی جبهه اصالحات و شورای مشورتی به صورت یک‬ ‫هرم‪ ،‬فعالی ت های خود را انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫ایا فعالی ت های برخی چهره های اصالح طلب از‬ ‫جمله اقای عارف با هماهنگی شورای مشورتی‬ ‫اقای خاتمی و شورای هماهنگی جبهه اصالحات‬ ‫است؟‬ ‫کامال؛ ضمن اینکه بنیاد امید ای رانیان و دوســتان‬ ‫اقای عارف فعالی ت های خود را انجــام م ی دهند‪ ،‬کامال در‬ ‫چارچوبی هماهنگ با شورای مشورتی اقای خاتمی حرکت‬ ‫م ی کنند و مشغول فعالیت هستند‪.‬‬ ‫تشــکل ندا چه جایگاهی میان اصالح طلبان‬ ‫دارد؟ ایا فعالی ت های این تشکل تازه تاسیس با‬ ‫هماهنگی شورای مشورتی اصالح طلبان و شورای‬ ‫هماهنگی جبهه اصالحات است یا انها ب ه طور‬ ‫مستقل فعالیت م ی کنند؟‬ ‫در حال حاضر اعضای شــورای مشورتی اقای‬ ‫خاتمی و شــورای هماهنگی جبهه اصالحات‪،‬‬ ‫چه دیدگاهی در رابطه با فعالی ت های تشــکل‬ ‫ندا دارند؟‬ ‫برخی از عزیــزان ما در ابتدای کار در تشــکل ندا‬ ‫ادبیاتی را در پیش گرفتند و تــاش کردند پارادایم جدیدی‬ ‫را ایجاد کنند؛ بدین معنا که تــاش کردند بگویند ندا‪ ،‬یک‬ ‫جریان نواصالح طلبی اســت که م ی خواهد در اصول اولیه‬ ‫خود تجدیدنظر کند‪ .‬این ادبیات‪ ،‬حساسی ت هایی را در جبهه‬ ‫اصالحات ایجاد کرد اما دوســتان ما در ندا‪ ،‬این ادبیات را به‬ ‫مرور تصحیح کردند و در اظهارات اصالح شــده خود اعالم‬ ‫کردند که تشکل ندا‪ ،‬بنا ندارد که از اصالح طلبی عبور کند و‬ ‫ی که تا به حال با هویت دیدگاه ها‬ ‫گفتمانی مستقل از پارادایم ‬ ‫و افکار اقای خاتمی و بیانات ایشان شناخته شده‪ ،‬بیان کند‪.‬‬ ‫گاهی برخی از دوستان مسائلی را بیان م ی کردند که ما به‬ ‫انها توصیه کردیم که مراقب باشند در دام توهم ترمینولوژی‪،‬‬ ‫اصطالح سازی و اصطالح بازی نیفتند‪ .‬ما امیدواریم که انها‬ ‫به این نکته توجه کنند تا در اینده دچار مشــکل نشــوند؛‬ ‫چراکه جبهه اصالحات‪ ،‬یک مانیفســت مشخص دارد که‬ ‫ب ر اســاس ان‪ ،‬کار خود را پیش م ی برد و تمام احزابی که با‬ ‫هویت اصالح طلبی فعالیت م ی کنند‪ ،‬طبعا این مانیفست را‬ ‫پذیرفته اند‪ .‬اگر ندا در این عرصه به این مانیفست وفادار باشد‪،‬‬ ‫به عنوان یک تشکل اصالح طلب به فعالی ت های خود ادامه‬ ‫خواهد داد‪ .‬ما در انتظار تدوین و انتشار مرامنامه و اساسنامه‬ ‫این جریان هستیم تا پس از انتخابات شورای مرکزی و ارکان‬ ‫دیگر‪ ،‬فعالی ت های خود را به طور جــدی اغاز کنند تا بتوان‬ ‫بیشتر و صریح تر درباره انها اظهارنظر و قضاوت کرد‪.‬‬ ‫ایــا ارزیابی ســایر اصالح طلبان نیــز مانند‬ ‫شماست؟‬ ‫ارزیابی کلی جبهه اصالحات این است که تشکل‬ ‫و حزب جدیدالتاســیس ندا‪ ،‬بنا به قول و بیانی که اعضای‬ ‫ان داشــته اند‪ ،‬یک حزب اصالح طلب است و از انجا که هر‬ ‫کنشگر سیاسی مامور به ظاهر است و باید قول سایر فعاالن‬ ‫سیاســی را بپذیرد ما نیز به بیان اعضای تشکل ندا احترام‬ ‫م ی گذاریم و بیان انها مبنی بر اصالح طلب بودن و پذیرفتن‬ ‫فصل الخطاب بودن اقای خاتمی را م ی پذیریم‪ .‬در عین حال‬ ‫قضاوت درباره اینکه در اینده چه نوع برخورد و تعاملی با سایر‬ ‫اصالح طلبان خواهند داشت‪ ،‬کمی زود است‪.‬‬ ‫نسبت تشکل ندا با دولت را چگونه م ی بینید؟‬ ‫ایا نســبت انها با دولت نیز مانند نسبت سایر‬ ‫تشکل ها و احزاب اصالح طلب است؟‬ ‫تا جایی که من اطالع دارم‪ ،‬هیچ یک از عزیزانی که‬ ‫تشکل ندا را تاسیس کرده اند‪ ،‬مسئولیتی در دولت ندارند و از‬ ‫رابطه پنهان و پشت پرده انها با دولت نیز ب ی خبر هستم اما‬ ‫فکر نم ی کنم که دولت توانسته باشد در درون خود جلب و‬ ‫جذبی نسبت به این تشکل جدید بروز دهد‪ .‬معتقدم که دولت‬ ‫و دولتمردان منتظر هستند که این تشکل‪ ،‬فعالیت رسمی‬ ‫خود را اغاز نماید‪ ،‬کار تشکیالتی خود را ادامه دهد و رابطه‬ ‫خود با دولت را تعریف کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫تشکل ندا هنوز به عضویت شــورای هماهنگی‬ ‫جبهه اصالحات درنیامده اســت‪ .‬همان طور که م ی دانید‪،‬‬ ‫شورای مشــورتی اقای خاتمی متشکل از شخصی ت های‬ ‫حقیقی است نه شــخصی ت های حقوقی؛ برخی اعضای‬ ‫تشــکل ندا نیز قبل از اعالم موجودیت این تشکل‪ ،‬عضو‬ ‫شورای مشورتی اقای خاتمی بودند و در جلسات این شورا‬ ‫حضور داشتند‪ .‬تشــکل ندا هنوز به طور رسمی وارد جبهه‬ ‫اصالحات و شــورای هماهنگی جبهه اصالحات نشــده‬ ‫اســت؛ انها باید تقاضای خود را به طور رسمی اعالم کنند‬ ‫و درخواســت انها در این شورا‪ ،‬بررسی شــود‪ .‬ما امیدواریم‬ ‫تشکل ندا در همین چارچوب هماهنگ‪ ،‬حرکت و فعالیت‬ ‫کند و این امید واقع بینانه ای است؛ چراکه اعضای مختلف‬ ‫هیات موســس‪ ،‬بارها اعالم کرده اند که نظر اقای خاتمی‪،‬‬ ‫فصل الخطاب تشکل تازه تاسیس نداست‪ .‬بناب راین من فکر‬ ‫نم ی کنم که درون جبهه اصالحات‪ ،‬مشکلی از سوی تشکل‬ ‫ندا پیش بیاید‪.‬‬ ‫البته برخی تشکل های اصالح طلب برخوردهای‬ ‫تندی را با تشــکل ندا انجام داده انــد‪ .‬ایا این‬ ‫نظر منفی مختص همان احزاب است یا سایر‬ ‫تشکل های اصالح طلب نیز نگاه مثبتی نسبت‬ ‫به ندا ندارند؟‬ ‫سیاست‬ ‫بله؛ شاید این مســاله‪ ،‬یکی از مهم ترین انتقاداتی‬ ‫باشد که باید بر رئی س جمهور وارد دانست‪ .‬ه ر چند معتقدم‬ ‫که حوزه سیاست خارجی و مذاکرات هسته ای‪ ،‬سایه سنگینی‬ ‫بر همه عرصه های کشــور انداخته است‪ ،‬اما رئی س جمهور‬ ‫باید بتواند این توازن را به مرور در عرصه سیاســت داخلی‬ ‫و سیاســت خارجی ایجاد کند؛ چراکه در مسائل مربوط به‬ ‫سیاســت خارجی‪ ،‬ما یک طرف ماجرا هستیم‪ .‬اگرچه بنده‬ ‫شخصا نسبت به حل بســیاری از بحران های بی ن المللی‬ ‫از جمله پرونده هســته ای در اینده نه چندان دور خوشبین‬ ‫هســتم اما اگر واقع بینانه و عاقالنه نگاه کنیم‪ ،‬جمهوری‬ ‫اســامی و دولت یک طرف قضیه است و در طرف مقابل‪،‬‬ ‫عناصر خارجی و دنیای بی ن الملل قرار دارد که ممکن است‬ ‫هر روز تصمیم جدیدی اتخــاذ کند‪ .‬رئی س جمهور باید این‬ ‫توازن و تناسب را میان سیاســت داخلی و سیاست خارجی‬ ‫رعایت کند‪ .‬رئی س جمهور در شــعارهای انتخاباتی خود در‬ ‫رابطه با مسائل مرتبط با حوادث پس از انتخابات ‪ 88‬و پرونده‬ ‫حصر نامزدهای معترض‪ ،‬جدی بود اما ارزیابی افکار عمومی‬ ‫و جبهه اصالحات این است که تاکنون نسبت به این مساله‬ ‫اهتمام جدی نشان داده نشده است‪ .‬نکته دیگر این است که‬ ‫فضای سیاسی و توسعه سیاســی تا چه حدی مورد توجه‬ ‫قرار گرفته است؛ مساله ای که به طور مستقیم به مدیریت‬ ‫وزارت کشور مربوط م ی شود‪ .‬این وزارتخانه قریب به هشت‬ ‫ماه است که کرسی معاونت سیاسی ان به عنوان مهم ترین‬ ‫شاخص تالش ب رای توســعه سیاسی و اجتماعی از حضور‬ ‫یک متصدی‪ ،‬محروم است‪ .‬وزیر کشــور و رئی س جمهور‬ ‫تاکنون نســبت به این مســاله اهتمام جدی از خود نشان‬ ‫نداده اند و این نشان م ی دهد که دولت و وزارت کشور دغدغه‬ ‫جدی نسبت به توسعه سیاســی ندارد‪ .‬این مساله‪ ،‬یکی از‬ ‫جلوه های ناهمگونی و ناهمسانی میان تعهدات اخالقی و‬ ‫قانونی است که رئی س جمهور نسبت به جامعه رای خود داده‬ ‫است؛ رئی س جمهور حتما باید تصمیمی جدی در رابطه با این‬ ‫مسائل اتخاذ کند‪ .‬من معتقدم که در عرصه سیاست داخلی و‬ ‫توسعه سیاسی‪ ،‬گام های اساسی و بلند برداشته نشده است‪.‬‬ ‫البته تا حدود قابل توجهی‪ ،‬فضای عمومی نسبت به دو سال‬ ‫پیش بسیار مطلوب تر شده است‪.‬‬ ‫طبعا مانند هر حزب دیگری‪ ،‬انها هم پی ش کنگره ای‬ ‫برگزار کرده اند‪ .‬کنگره عمومی برگزار خواهند کرد و انتخابات‬ ‫درون حزبی خواهند داشت اما این مســائل مربوط به خود‬ ‫انهاست و لزوم ی ندارد که شــورای مشورتی اقای خاتمی‪،‬‬ ‫شورای هماهنگی جبهه اصالحات یا سایر نهادهای حقوقی‬ ‫جبهه اصالحات‪ ،‬رســما در این رابطه اعــام موضع کنند‪.‬‬ ‫عناصر مختلف با دیدگاه های نسبتا متفاوت از زمان اعالم‬ ‫موجودیت تشکل ندا در این رابطه موضع گیری کرده اند اما‬ ‫تقریبا همه معتقدند که تشکل ندا‪ ،‬یک تشکل اصالح طلب‬ ‫است که در سایه پذیرش فصل الخطاب بودن اقای خاتمی‬ ‫فعالیت م ی کند و تا امروز ما چیزی جز این ندیده ایم‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫پایگاه رای روحانی‪ ،‬اصالح طلبی است‬ ‫اگر موافق باشــید‪ ،‬باز هم مشخصا در رابطه با‬ ‫تشــکیالت ندا صحبت کنیم‪ .‬اصالح طلبان از‬ ‫زمان اعالم موجودیت ندا تاکنون‪ ،‬چگونه با این‬ ‫تشکیالت برخورد کرده اند؟‬ ‫تو گوی مثلث با داریوش قنبری‬ ‫گف ‬ ‫وضعیت تشــکیالت نــدا را از زمــان اعالم‬ ‫موجودیت تا امروز که مجوز رسمی فعالیت را از وزارت‬ ‫کشور دریافت کرده‪ ،‬چگونه م ی بینید؟‬ ‫یکی از خالءهایی کــه اصالح طلبان دارند‪ ،‬ضعف‬ ‫تشکیالتی است‪ .‬امروز تشکل هایی که بتوانند متناسب با‬ ‫پایگاه اجتماعی اصالح طلبان باشــند و این فضا را پوشش‬ ‫دهند‪ ،‬وجود ندارند و میان پایگاه اجتماعی و تشــکل های‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬فاصله زیادی وجود دارد‪ .‬در سال های گذشته‬ ‫فعالیت بسیاری از تشــکل ها به حالت تعلیق درامد و حتی‬ ‫برخی از تشــکل های این جریان‪ ،‬با میل خودشان‪ ،‬فعالیت‬ ‫خود را متوقف کردنــد‪ .‬از این رو‪ ،‬این نیاز وجود داشــت که‬ ‫تشکل جدیدی در میان اصالح طلبان ایجاد شود‪ .‬البته امروز‬ ‫تشکل های اصالح طلب نسبتا زیادی فعال هستند و وضعیت‬ ‫فعلی‪ ،‬به این معنا نیست که فعالی ت های انها به طور کامل‪،‬‬ ‫متوقف شده باشد‪ .‬در عین حال‪ ،‬تشکیل یک تشکل جدید در‬ ‫ب رابر متوقف شدن فعالیت تعداد نسبتا زیادی از تشکل های‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬چندان چشمگیر نیست و ما نیازمند تشکیل‬ ‫تشکل های جدیدی در درون جریان اصالح طلبان هستیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫شما م ی گویید ندا م ی تواند جایگزین تشکل های‬ ‫سابق اصالح طلب شــود‪ ،‬اما انها خود را نسل‬ ‫دوم اصالح طلبان م ی داننــد و احزاب قدیم ی تر‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬انها را به رسمیت نم ی شناسند‪.‬‬ ‫من ترجیح م ی دهم وضعیت فعلی تشــکل های‬ ‫سیاسی اصالح طلب و اصولگرا‪ ،‬به گونه ای اصالح شود که‬ ‫دو جناح فعلــی تبدیل به دو حزب فراگیر شــوند‪ .‬انچه ما‬ ‫در صحنه سیاسی کشــور با ان روبه رو هستیم‪ ،‬با واقعیت‬ ‫سیاسی و تحزب در کشــورهای دیگر فاصله بسیار زیادی‬ ‫دارد‪ .‬در کشورهای دیگر‪ ،‬حزب اعم از جناح است و جناح های‬ ‫مختلف در درون احزاب شــکل م ی گیرند اما در کشور ما‪،‬‬ ‫جناح ها فراگیرتر از احزاب هســتند و این احزاب هستند که‬ ‫زیرمجموعه جناح ها ایجاد م ی شوند‪ .‬بایستی این وضعیت‬ ‫به گونه ای اصالح شــود که با ترمینولــوژی رایج در علوم‬ ‫سیاسی سازگاری داشته باشد و ما به سمت تشکیل احزاب‬ ‫فراگیر حرکت کنیم‪ .‬واقعیت امروز در کشــور ما‪ ،‬عمومیت‬ ‫ما از وضعیت فعلی خارج شــود‪ .‬انچه امــروز با ان مواجه‬ ‫هستیم‪ ،‬نشانگر این است که انتخاب افراد با ماهیت واقعی‬ ‫انتخابات در کشــورهای توســع ه یافته‪ ،‬متفاوت است‪ .‬در‬ ‫کشورهای توسع ه یافته‪ ،‬مردم هویت های سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی مشخصی تحت عنوان حزب را انتخاب‬ ‫م ی کنند اما در کشور ما‪ ،‬انتخابات کماکان «چهره محور»‬ ‫و «شخصی ت محور» اســت‪ .‬این روش‪ ،‬با توسعه سیاسی‬ ‫متناسب نیســت و باید در جهتی حرکت کنیم که افراد با‬ ‫هویت و شناســنامه خاص خود وارد عرصه سیاسی شوند‪.‬‬ ‫الزمه این اتفاق‪ ،‬حزبی شدن انتخابات است و باید مقدمات‬ ‫قانونی ب رای این مساله‪ ،‬شکل بگیرد‪ .‬یکی از خاستگاه های‬ ‫مهم تشکل های اصالح طلب‪ ،‬انتخابات است و تا زمانی که‬ ‫میان سیستم انتخاباتی و سیستم حزبی ارتباط مستحکمی‬ ‫ ایجاد نشود‪ ،‬انتظار تشکیل احزاب قدرتمند‪ ،‬انتظار ب ی فایده ای‬ ‫اســت‪ .‬ما باید از این وضعیت خارج شویم و بدانیم مدیریت‬ ‫مناسب کشور‪ ،‬زمانی شکل م ی گیرد که به سمت انتخابات‬ ‫حزبی حرکت کنیم و مدیریت سیاسی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی‬ ‫کشور را به احزاب بســپاریم‪ .‬طبیعتا احزاب نسبت به افراد‬ ‫پاسخگویی و احساس مسئولیت بیشتری دارند و این مساله‬ ‫به فرایند توسعه سیاسی‪ ،‬نزدیک تر است‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫داریــوش قنبــری از فعاالن سیاســی‬ ‫اصالح طلــب و ســخنگوی فراکســیون‬ ‫اصالح طلبان مجلس هشتم م ی گوید‪« :‬دیدگاه‬ ‫عموم شخصی ت های مطرح اصالح طلب نسبت‬ ‫به تشــکیالت ندا مثبت بوده و انها از ایجاد‬ ‫این تشــکیالت جدید در جریان اصالح طلب‬ ‫استقبال کردند‪ ».‬وی معتقد است که باتوجه به‬ ‫توقف فعالیت برخی تشکل های اصالح طلب‪،‬‬ ‫این نیاز احساس م ی شد که چنین تحولی در‬ ‫فضای سیاسی کشور ایجاد شود و تشکل های‬ ‫جدیدتری پدیــد بیاید‪ .‬این فعال سیاســی‬ ‫اصالح طلب تاکید م ی کند که ندا تشکلی مانند‬ ‫سایر تشــکل های اصالح طلب است و در کنار‬ ‫تشکل هایی همچون امید ایرانیان و کارگزاران‪ ،‬از‬ ‫بازوهای تشکیالتی جریان اصالح طلب محسوب‬ ‫م ی شود‪ .‬قنبری همچنین م ی گوید که تشکیل‬ ‫ندا‪ ،‬به معنای تقویت اصالح طلبان است‪.‬‬ ‫داشتن جریان ها و جناح های سیاسی نسبت به احزاب است و‬ ‫باتوجه به این واقعیت که جناح ها نسبت به احزاب عمومیت‬ ‫یافته اند‪ ،‬ایجاد جناح ها در درون احزاب امر مفیدی اســت؛‬ ‫هر چه تعداد این تشکل ها بیشتر باشد‪ ،‬فرصت بیشتری را‬ ‫ب رای ان جناح ایجاد م ی کند و تا زمان ی که ان جناح‪ ،‬تبدیل‬ ‫به حزب فراگیری نشده‪ ،‬ای رادی ندارد که احزاب متعدد دیگر‬ ‫به فعالیت بپردازند‪ .‬اگر ما بتوانیم وضعیت فعلی را متحول‬ ‫کنیم‪ ،‬جناح های موجود‪ ،‬نام خود را بــه حزب تغییر دهند‪،‬‬ ‫احزاب متعدد در یکدیگر ادغام شــوند و یک حزب فراگیر را‬ ‫پدید اورند‪ ،‬توانسته ایم به سوی توسعه سیاسی حرکت کنیم‪.‬‬ ‫ایا پدید امدن چنین وضعیتی را در شرایط فعلی‬ ‫سیاسی کشور و شــرایط درونی اصالح طلبان‬ ‫ممکن م ی دانید؟‬ ‫الزمه این کار این است که جایگاه احزاب به لحاظ‬ ‫قانونی در سیستم انتخاباتی تعریف شود و سیستم انتخاباتی‬ ‫تا جایی که من با شخصی ت های مطرح اصالح طلب‬ ‫در ارتباط بودم و دیدگاه های انها را در رابطه با ندا بررســی‬ ‫کردم‪ ،‬م ی توانم بگویم که دیدگاه عموم انها نسبت به این‬ ‫تشکیالت مثبت بوده اســت‪ .‬انها از ایجاد این تشکیالت‬ ‫جدید در جریان اصالح طلب اســتقبال کردند و همان طور‬ ‫که عرض کردم‪ ،‬باتوجه به توقف فعالیت برخی تشکل های‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬این نیاز احساس م ی شد که چنین تحولی در‬ ‫فضای سیاسی کشور ایجاد شــود و تشکل های جدیدتری‬ ‫هم پدید بیاید‪.‬‬ ‫نسبت ندا با تشــکیالت قدیم ی تری همچون‬ ‫کارگزاران و مشــارکت و همچنین دولت اقای‬ ‫روحانی‪ ،‬چگونه تعریف م ی شود؟‬ ‫همه اینها‪ ،‬تشــکل های اصالح طلبی هستند که‬ ‫هدفشان‪ ،‬حمایت از دولت اقای روحانی است‪ .‬پایگاه اصلی‬ ‫رای اقای روحانی‪ ،‬اصالح طلبان هســتند؛ هرچند ایشــان‬ ‫خودشان این مساله را به صراحت اعالم نکرده اند اما دیدگاه ها‬ ‫و برنامه های ایشــان به گونه ای بوده است که مورد حمایت‬ ‫اصالح طلبان قرار گرفتند و دیدگاه ها و برنامه های ایشــان‪،‬‬ ‫اصالح طلبانه بوده است‪ .‬هر تشکل اصالح طلبی از جمله‪،‬‬ ‫وظیفه خود م ی داند که از دولت اقای روحانی حمایت کند؛‬ ‫چراکه هویت دولت‪ ،‬هویتی اصالح طلبانه است‪ .‬در رابطه با‬ ‫تشکل های دیگر که به انها اشــاره کردید‪ ،‬باید عرض کنم‬ ‫که ندا تشکلی مانند سایر تشــکل های اصالح طلب است‬ ‫و در کنار انها‪ ،‬از بازوهای تشــکیالتی جریان اصالح طلب‬ ‫محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫ایا تشــکیل ندا در کنار کارگزاران و تشکل امید‬ ‫ایرانیان م ی تواند به معنای تقویت جناح راست‬ ‫اصالح طلبان باشد؟‬ ‫خیر؛ این بــه معنای تقویت اصالح طلبان اســت‪.‬‬ ‫هدف اصلی تشکیالت امید ای رانیان که زیرنظر اقای عارف‬ ‫فعالیت م ی کند‪ ،‬این است که وحدت را در میان اصالح طلبان‬ ‫تقویت کند‪ .‬اقای عارف هم شخصا بارها اعالم کرده است‬ ‫که به دنبال راه اندازی تشکیالت جدیدی نیست و هدف وی‪،‬‬ ‫تقویت انسجام و وحدت در اردوگاه اصالح طلبان است‪ .‬امید‬ ‫ای رانیان تالش م ی کند جریان های مختلف اصالح طلب را به‬ ‫یکدیگر نزدیک کند و مانع این شود که اختالفاتی در میان‬ ‫اصالح طلبان ایجاد شود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان از وزارت کشور ناراضی هستند‬ ‫احزاب و تشکل ها‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫شهربانو امانی در گف ‬ ‫حدود ‪ 18‬ماه از زمان روی کار امدن اقای روحانی‬ ‫م ی گذرد‪ .‬فضای سیاسی کشور را در این دوره چگونه‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫روی کار امدن دولــت یازدهم و اعتمــاد مردم به‬ ‫شــعارهای اقای روحانی‪ ،‬فرصتی را ایجــاد کرد که فضای‬ ‫سیاسی کشور به طور نسبی باز شود؛ مساله ای که الزم است‬ ‫اما کافی نیست‪ .‬در شــرایط موجود نیازمند ان هستیم که‬ ‫وزارت کشور به طور جدی در راستای ایجاد فضای عادالنه‪،‬‬ ‫قانونمند و فضای با نشاط سیاسی بیش از گذشته تالش کند‪.‬‬ ‫متاسفانه در مراسم ‪ 16‬اذر امسال شاهد ان بودیم که به رغم‬ ‫بهبود نسبی فضای سیاسی کشور‪ ،‬فضای عادالنه ای ب رای‬ ‫حضور هر دو جریان عمده سیاسی کشور ایجاد نشد و بخشی‬ ‫از جامعه که خود را صاحب عرصه سیاسی کشور م ی داند‪ ،‬با‬ ‫این روند همچنان حضور مســتمر خود را حفظ خواهد کرد‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه حدود ‪ 15‬ماه تا انتخابات مجلس دهم باقی‬ ‫مانده و جریانات سیاسی تالش مضاعف و جدی تری را نسبت‬ ‫به سال های گذشــته در پیش گرفته اند‪ ،‬م ی توان امادگی و‬ ‫تحوالت محسوسی را در میان گروه های مختلف سیاسی‬ ‫مشاهده کرد‪ .‬اما در عین حال‪ ،‬این وضعیت ب رای برگزاری یک‬ ‫انتخابات پ رنشاط و با مشارکت حداکثری کافی نیست؛ چراکه‬ ‫شرایط پی رامون کشور ما بسیار حساس است و صندوق رای‬ ‫باید تکلیف انتخابات را روشن کند‪ .‬متاسفانه بخش دولتی از‬ ‫مطالبات مردم عقب تر است‪ .‬اصالح طلبان تالش م ی کنند‬ ‫که با همگرایی بیشتر‪ ،‬وحدت بیشــتر و یک لیست جامع‬ ‫در انتخابات شــرکت کنند‪ .‬البته در اردوگاه اصولگرایان نیز‬ ‫نشانه های مثبتی وجود دارد و تشکل های مختلفی در انتظار‬ ‫اخذ مجوز ب رای فعالیت هستند‪.‬‬ ‫رابطه فعلی اصالح طلبان با دولت چطور است؟‬ ‫ما در ماه های اخیر شــاهد ان هستیم که برخی‬ ‫اصالح طلبــان نقدهایی را نســبت به عملکرد‬ ‫دولت ‪ -‬خصوصا در عرصه سیاست داخلی ‪ -‬وارد‬ ‫م ی کنند و معتقدند انتظاری که از دولت داشتند‪،‬‬ ‫در این حوزه براورده نشــده است‪ .‬ایا همچنان‬ ‫همان رابطه ســابق میان دو طرف حفظ شده‬ ‫است؟‬ ‫دولت یازدهم و دولت تدبیــر و امید ‪ -‬که در زمان انتخابات‬ ‫نیز کمک های الزم به این جریــان صورت گرفت و بخش‬ ‫بسیار مهمی از ســبد رای اقای روحانی مدیون تالش های‬ ‫اصالح طلبان است ‪ -‬نم ی تواند سبب شود که ما نقدهای الزم‬ ‫را بیان نکنیم‪ .‬مجموعا م ی توانم بگویم که من به عنوان یک‬ ‫شهروند از روند موجود وزارت کشور رضایت ندارم و دغدغه‬ ‫بخش مهمی از جریانات سیاسی در استان ها این است که با‬ ‫سرعت الک پشتی وزارت کشور‪ ،‬انتخابات مجلس دهم در‬ ‫چه شرایطی برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫اگر از وضعیــت وزارت کشــور و عملکرد ان‬ ‫صرف نظر کنیــم‪ ،‬ایا اصالح طلبــان همچنان‬ ‫گرایش حمایتی خود را نســبت به دولت حفظ‬ ‫کرده اند؟‬ ‫بله‪ ،‬ما معتقدیم که باید به دولت اقای روحانی کمک‬ ‫کرد؛ چراکه این دولت با مشــکالت و چالش های عدیده ای‬ ‫دســت و پنجه نرم م ی کند و حمایت از دولت همچنان در‬ ‫دستورکار ماست‪ .‬ما هنوز امیدوار هستیم و کمک م ی کنیم‬ ‫که اقــای روحانی به وعده های خود به مــردم‪ ،‬جامه عمل‬ ‫بپوشاند‪ .‬ایشان در دانشگاه گفتند که من همچنان بر عهد‬ ‫خود با مردم وفادار هستم؛ باتوجه به اینکه رئی س جمهور یک‬ ‫حقوقدان است و م ی داند که تک تک کلمات بیان شده در‬ ‫سخنران ی هایش ارزیابی م ی شود‪ ،‬ما اعالم م ی کنیم که این‬ ‫مساله را قبول داریم و به ایشان کمک م ی کنیم‪.‬‬ ‫وضعیت اصالح طلبان را در فاصله یک ســال و‬ ‫اندی تا انتخابات مجلس دهم چگونه م ی بینید؟‬ ‫اصالح طلبــان با محوریــت اقای خاتمــی و با‬ ‫همگرایی و همدلی بیشــتر فعالیت م ی کنند‪ .‬این جریان‬ ‫قطعا رقابت های درون گروهی خود را ســازمان خواهد داد و‬ ‫تالش خواهد کرد کــه در انتخابات مجلس دهم با برطرف‬ ‫کردن نقاط ضعف و توجه به نقاط قــوت‪ ،‬تجربه و الگوی‬ ‫موفق حضور در انتخابات ‪ 92‬را تکرار کند‪.‬‬ ‫ایا منظورتان این اســت کــه اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان در درون خود رقابت کنند یا رقابتی‬ ‫جدی میان این دو جریان شکل بگیرد؟‬ ‫مانند همه کشورهای دیگر‪ .‬ما احزاب شناسنامه دار‬ ‫داریم اما احزاب قدرتمند و فراگیــر نداریم؛ در حالی که در‬ ‫کشورهای دیگر‪ ،‬احزاب قدرتمندی وجود دارند که حرکت‬ ‫خود را شــاید از صد ســال پیش اغاز کرده اند‪ .‬کشور ما به‬ ‫لحاظ فعالیت های سیاسی و حزبی‪ ،‬مشکالت خاص خود را‬ ‫داراست؛ از این رو دو طیف توانمند اصالح طلب و اصولگرا‬ ‫در کشور تشکیل شده است و هر جریانی باید اردوگاه خود‬ ‫را ســامان دهد و هزینه فعالیت های خود را بپردازد‪ .‬طیف‬ ‫گســترده و باتجربه اصولگریان نیز می توانند رقابت های‬ ‫درون گروهی خود را ســامان دهند و دو جریان سیاســی‬ ‫قدرتمند برای تشکیل مجلس اینده با یکدیگر رقابت کنند‪.‬‬ ‫فعالی ت های تشکل ندا در راستای سیاست های‬ ‫کلی اصالح طلبان و شورای مشورتی است یا این‬ ‫تشکل‪ ،‬مستقل از این سیاست ها عمل م ی کند؟‬ ‫کشور پهناور ایران‪ ،‬بیش از دویست حزب دارد و‬ ‫این تمرین خوبی برای ایجاد احزاب با تجربه و نهادینه شده‬ ‫خواهد بود‪ .‬ما از هر حزب سیاســی که بتواند مجوز بگیرد‬ ‫و فعالیــت کند‪ ،‬حمایــت می کنیم و ندا هم یکــی از این‬ ‫تشکل هاست‪.‬‬ ‫البته برخی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی‬ ‫نسبت به تشکیل این حزب‪ ،‬نظر مثبتی ندارند و‬ ‫حتی تعابیر تندی نیز در این رابطه بیان کردند‪.‬‬ ‫انچه بیان کردم‪ ،‬نظر شخصی من است‪.‬‬ ‫فعالی ت های کمیته ای که به منظور ساماندهی‬ ‫فعالی ت های انتخاباتــی اصالح طلبان در درون‬ ‫شورای مشورتی شکل گرفته بود‪ ،‬در چه مرحله ای‬ ‫است؟ ایا وارد فاز اجرایی شده یا همچنان در حال‬ ‫برنام ه ریزی است؟‬ ‫این کمیته همچنان به فعالی ت هــای خود ادامه‬ ‫م ی دهد‪ .‬اصالح طلبان در اســتان ها و حوزه های انتخابیه‬ ‫نیز یک شورای فراگیر تشکیل خواهند داد و با راهبردی که‬ ‫پیشنهاد شده و رای اورده است‪ ،‬استان ها نیز فعال تر خواهند‬ ‫شد‪ .‬ان شاءاهلل باتوجه به ب رنامه ریزی های انجام شده‪ ،‬به سوی‬ ‫مجلسی کارامد‪ ،‬دست پاک و توانمند حرکت خواهیم کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫شــخصی ت های اصالح طلبــی همچون اقای‬ ‫عارف که فعالی ت های خــود را اغاز کرده اند و به‬ ‫استان های مختلف ســفر م ی کنند‪ ،‬با شورای‬ ‫مشــورتی اصالح طلبان در ارتباط و هماهنگی‬ ‫هستند؟‬ ‫سیاست‬ ‫نقد بر وزیر کشور درست است؛ چراکه بعد از حدود‬ ‫‪ 17‬مــاه‪ ،‬مهم ترین معاونــت این وزارتخانــه‪ ،‬همچنان با‬ ‫سرپرست اداره م ی شود و عدم استق رار تیم سیاسی داخلی‪،‬‬ ‫خس ران خود را به همراه خواهد داشت و بیانگر ان است که‬ ‫وزیر کشور هنوز تصمیم ی ب رای جدی گرفتن عرصه سیاسی‬ ‫کشور ندارد‪ .‬اقای رحمانی فضلی در ابتدای کار‪ ،‬وزارت کشور‬ ‫را چندان مقتدرانه تحویل نگرفت و دست به عصا راه رفت؛‬ ‫بناب راین در اداره وزارت کشور مشکل دارد‪ .‬مهم ترین نشانه‬ ‫این مساله نیز روشن نبودن وضعیت معاونت سیاسی وزارت‬ ‫کشور است و هنوز وضعیت تعامل و شفاف سازی در برخورد‬ ‫با روند سیاسی کشور‪ ،‬مشخص نیست‪ .‬چنین مسائلی‪ ،‬این‬ ‫دغدغه را ایجاد م ی کند که وزارت کشور با چنین وضعیتی‪،‬‬ ‫چگونه م ی تواند انتخابات مجلس دهم را برگزار کند؟ معموال‬ ‫همه دولت در سال نخست فعالیت خود‪ ،‬مستقر م ی شدند و‬ ‫به طور روشن و شفاف‪ ،‬مشخص بود که چگونه م ی خواهند‬ ‫قانون را اجرا کنند‪ .‬ما هرگز درخواســت و انتظاری خارج از‬ ‫چارچوب های قانونی نداریــم؛ ضمن اینکه اصالح طلبان از‬ ‫ابتدا اعالم کردند که ما در رابطه با عــزل و نصب ها‪ ،‬هیچ‬ ‫انتظاری از دولت اقای روحانی نداریم و این موضوع را به عنوان‬ ‫یک استراتژی ب رای خود تعریف کردند که با تمام انتظاراتی‬ ‫که وجود دارد‪ ،‬دولت را کمک کنند‪ .‬حمایت اصالح طلبان از‬ ‫‪4‬‬ ‫شــهربانو امانــی م ی گویــد‪« :‬حمایت‬ ‫اصالح طلبان از حسن روحانی سبب نم ی شود‬ ‫که نقدهای این جنــاح از رئی س جمهور مطرح‬ ‫نشود‪ » .‬او که از اعضای شــورای مرکزی حزب‬ ‫کارگزاران است البته یاد اوری م ی کند که بخش‬ ‫مهمی از ســبد رای روحانی مدیون تالش های‬ ‫اصالح طلبان اســت‪ .‬با او گفت وگویی در مورد‬ ‫اخرین وضعیت اصالح طلبان انجام دادیم‪.‬‬ ‫بله؛ هیچ گونه تضادی وجــود ندارد و خرد جمعی‬ ‫و عقل جمعی‪ ،‬به همگرایی واحدی در میان اصالح طلبان‬ ‫خواهد انجامید‪ .‬ما معتقدیم کــه اصولگرایان نیز می توانند‬ ‫همین الگو را در میان خود تعریف کنند و فعالیت های خود را‬ ‫پیش ببرند‪ .‬انها نیز همچون اصالح طلبان‪ ،‬طیف گسترده ای‬ ‫هستند که می توانند در درون خود رقابتی خوب‪ ،‬قانونمند‪،‬‬ ‫ســالم و با نشــاط را ایجاد کنند؛ چراکه جریانات سیاسی‬ ‫قدرتمند و رقبای جدی و قوی‪ ،‬یکدیگر را تقویت می کنند و‬ ‫از فردگرایی و جزئی نگری‪ ،‬اجتناب می ورزند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست تحریم‬ ‫بین الملل‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تحریم های غرب علیه ای ران پس از پیروزی انقالب اســامی با هدف تغییر رفتار نخبگان ای رانی‬ ‫اعمال شــده اســت‪ .‬البته برخی کارشناســان اعتقاد دارند که هدف غایی غرب از رفتار تبعی ض امیز‬ ‫علیه جمهوری اسالمی ای ران در یک پروسه بلندمدت تغییر رژیم است‪ .‬با وجود چنین اختالف نظری‬ ‫کارشناسان سیاســت خارجی ای ران اذعان دارند که با وجود اعمال تحریم های ‪35‬ساله غرب تا کنون‬ ‫نتوانسته است به هدف نهایی خود در ارتباط با نظام سیاسی ای ران دست پیدا کند‪ .‬مروری بر تاریخچه‬ ‫تحریم ها نشان دهنده ب ی ثبات ی های دنباله دار در سیستم تحریم های مالی و اقتصادی علیه ای ران است‪.‬‬ ‫دیپلماسیماکیاولیستی‬ ‫نقش تحریم در تداوم مذاکرات هسته ای ایران و گروه ‪5+1‬‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪3‬‬ ‫بسیاری از پژوهشگران موضوعات اقتصادی و راهبردی‬ ‫بر این اعتقادند که تحریم اقتصادی یکی از الگوهای کنترل‬ ‫رفتار سیاسی کشورهاســت‪ .‬الگوی رفتار امریکا در برخورد‬ ‫با اتحاد جماهیر شــوروی‪ ،‬ع راق‪ ،‬کره شمالی و حتی چین‬ ‫بیانگر ان است که تحریم را باید در زمره ابزارهای سیاست‬ ‫خارجی ب رای محدودسازی قدرت ســایر بازیگران دانست‪.‬‬ ‫ایاالت متحده در روند بحــران اوکراین و موضوعات مربوط‬ ‫به شب ه جزیره کریمه از سیاست تحریم اقتصادی به منظور‬ ‫اثربخشی بر سیاست راهبردی روســیه بهره گرفته است‪.‬‬ ‫ هالستی بر این اعتقاد اســت که عموما تحریم اقتصادی‬ ‫معطوف به کاهش قدرت کشورها ب رای تامین رفاه اقتصادی‬ ‫شهروندان است‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬از طریق تحریم‪ ،‬زمینه ب رای‬ ‫محدودسازی قدرت بازیگران رقیب فراهم م ی گردد‪.‬‬ ‫علت بهره گیری از سیاست تحریم توسط ایاالت متحده‬ ‫و ســایر قدرت های بزرگ را باید در ارتباط با اسی ب پذیری‬ ‫کشورهای در حال توسعه در ب رابر سازوکارهای محدودکننده‬ ‫اقتصادی و راهبردی سیاست جهانی دانست‪ .‬در این فرایند‪،‬‬ ‫صرفا تعداد معدودی از دولت ها به اندازه کافی از تنوع کامل‬ ‫منابع طبیعی‪ ،‬غذایی‪ ،‬ارز بی ن المللی و انرژی ب رای کمک به‬ ‫تاسیسات اقتصادی و نوسازی تاسیسات گذشته برخوردارند‪.‬‬ ‫از نظر اکثر قابل توجه دولت ها‪ ،‬تجارت و جریان های مالی از‬ ‫قدرت الزم ب رای تاثیرگذاری بر رفتار سیاسی و راهبردی سایر‬ ‫بازیگران برخوردار است‪.‬‬ ‫قطع جریان مبادالت اقتصادی در بعضی موارد م ی تواند‬ ‫اقتصاد را فلج کند و در اکثر موارد دســت کــم زیان های‬ ‫جدی به بار اورد‪ .‬کشــورهایی اســی ب پذیرند که کاالهای‬ ‫محدودی را صــادر م ی کنند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬کشــورهای‬ ‫تک محصولی بیش از سایر کشورها در ب رابر تحریم اقتصادی‬ ‫خودداری از ارائه تنفس و استمهال وام های خارجی‬ ‫جلوگیری از انتقال منابع مالی کشور تحریم شونده‬ ‫ممانعت بــا محدودیت از ارائه اعتبارات به کشــور‬ ‫تحریم شونده‬ ‫منع سرمایه گذاری خارجی در کشور تحریم شونده‬ ‫ممانعت از سرمایه گذاری کشــور تحریم شونده در‬ ‫بخش های مالی‪ ،‬تجاری و بی ن المللی‬ ‫بلوکه کردن یا بستن حساب های اشخاص حقیقی‬ ‫و حقوقی کشور تحریم شونده‬ ‫عدم امکان افتتاح حساب در بانک های خارجی ب رای‬ ‫افراد حقیقی و حقوقی کشور تحریم شونده‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫در وضعیت شــکننده قرار م ی گیرند‪ .‬به ایــن ترتیب‪ ،‬باید‬ ‫تحریم های اقتصادی علیه ای ران را به عنوان اخالل در جریان‬ ‫مبادالت اقتصادی دانست که همه نوع مقاصد سیاسی را در‬ ‫برم ی گیرد‪ .‬حکومت هایی که در ایــن فرایند ایجاد اخالل‬ ‫م ی نمایند‪ ،‬عموما از ابزارهای متنــوع اقتصادی و راهبردی‬ ‫برخوردارند‪.‬‬ ‫ایاالت متحده در ســال ‪ 1985‬مجازات های اقتصادی‬ ‫علیه نیکاراگوئه را تنها به عنوان یکی از وسایلی به کار برد که‬ ‫در قالب ان کوشید تا حکومت انقالبی ساندنیستی را مجبور‬ ‫به انعطاف سیاسی نماید‪ .‬چنین رویکردی به مفهوم ان است‬ ‫که هدف های اقتصادی کشورهایی همانند امریکا‪ ،‬بیش از‬ ‫انکه در سازوکارهای اقتصاد بی ن الملل معنا پیدا کند‪ ،‬بیشتر‬ ‫ماهیت نمادین دارد‪.‬‬ ‫روندهای تحریــم اقتصادی به عنوان ابزار سیاســت‬ ‫بی ن الملل‪ ،‬از دهه ‪ 1980‬افزایش پیدا کرده و در ســال های‬ ‫بعد از جنگ سرد رشد قابل توجهی پیدا کرده است‪ .‬الزم به‬ ‫توضیح است که در این روند نه تنها تعداد تحریم ها افزایش‬ ‫پیدا کرده اســت‪ ،‬بلکه نشــانه های تحریم نیز در اقتصاد‬ ‫سیاست جهانی رشد قابل توجهی یافته است‪ .‬نشانه های‬ ‫تحریم در قرن ‪ 21‬و در سیاست جهانی را م ی توان به شرح‬ ‫ذیل مورد توجه قرار داد‪:‬‬ ‫ممانعت از اعطای تسهیالت مالی‬ ‫لغو تحری م ها‬ ‫سال ها زمان م ی برد‬ ‫ابوالفتح‬ ‫درگفت وگوبامثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫دشمنی ‪64‬ساله‬ ‫مروریبرتاریخچهتح ری م های‬ ‫غرب علیه ای ران از ملی شدن‬ ‫صنعتنفتتاب رنامههسته ای‬ ‫لغو تحری م ها اراده سیاسی‬ ‫م ی خواهد نه راهکار حقوقی‬ ‫یوسفموالیی‬ ‫درگفت وگوبامثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫‪43‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫تحریم بانک های کشورهای تحریم شونده‬ ‫لغو عضویت یا اعمال محدودیت یا عدم ارائه خدمات‬ ‫به کشور تحریم شونده در نهادهای مالی و پولی بی ن المللی‪.‬‬ ‫‪ .1‬تبارشناسی سیاست تحریم اقتصادی‬ ‫علیه ایران‬ ‫درک تبارشناسانه سیاست تحریم اقتصادی در شرایطی‬ ‫امکان پذیر اســت که موضوع تحریم های شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل‪ ،‬امریکا و اتحادیه اروپا علیه ای ران بررسی شود‪.‬‬ ‫ثانیا به این موضوع پرداخته شود که کدام بخش از تحریم ها‬ ‫بیشترین اسیب را بر اقتصاد و سیاست راهبردی ای ران وارد‬ ‫کرده اســت‪ .‬درک چنین موضوعاتی م ی تواند زمینه پاسخ‬ ‫به مســائل دیگری را فراهم اورد که معطوف به پروسه لغو‬ ‫تحریم های مالی‪ ،‬بانکی و تجاری است‪.‬‬ ‫طبیعی اســت که پیگیری چنیــن اهدافی صرفا در‬ ‫شرایطی امکان پذیر است که موانع بر سر راه لغو تحریم ها‬ ‫شناســایی گــردد‪ .‬بناب راین دســتیابی به‬ ‫موافقتنامه جامع هسته ای م ی تواند بخشی‬ ‫از تحریم ها را کاهش دهد‪ ،‬به همان گونه ای‬ ‫که بخشی از قابلی ت های هسته ای ای ران نیز‬ ‫کاهش پیدا م ی کند‪ .‬الزم به توضیح است که‬ ‫چنین معادلــه ای به منزله پایان تحریم های‬ ‫اقتصــادی امریــکا علیه ای ران محســوب‬ ‫نم ی شــود‪ .‬الگوی پایان دادن به تحریم های‬ ‫اقتصادی ای ران عموما ماهیت قطره چکانی‬ ‫دارد‪ ،‬در حال ی که انتظــارات راهبردی امریکا‬ ‫و اتحادیه اروپا درباره سیاســت هســته ای‪،‬‬ ‫الگوهای امنیتی و نگرش ساختاری ای ران به‬ ‫موضوعات اجتماعی پایان ناپذیر است‪.‬‬ ‫تحریم های اعمال شده با هدف کاهش‬ ‫هدف های رفاهی‪ ،‬کاهــش توان ای ران ب رای‬ ‫دســتیابی به بازارهای اقتصــادی و افول‬ ‫تدریجی اقتصاد ملی در ای ران بوده اســت‪.‬‬ ‫اگرچه ایــران از موهبت تنــوع کامل منابع‬ ‫طبیعی‪ ،‬غذایــی و انرژی بــرای حمایت از‬ ‫تاسیسات اقتصادی و نوسازی زیرساخت های‬ ‫عمومی برخوردار اســت‪ ،‬اما هیچ کشوری‬ ‫در عصر جامعه شــبکه ای قــادر به تامین‬ ‫نیازهای اقتصادی خود ب ر اساس سازوکارهای‬ ‫مبتنی بر فعال سازی قابلی ت های داخلی خود‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫تحریم های اعمال شده علیه ای ران درباره‬ ‫سه موضوع انجام گرفته است‪ .‬موضوع اول را باید در ارتباط‬ ‫با سیاست هسته ای ای ران دانســت‪ .‬موضوع دوم مربوط به‬ ‫فرایندهای مبارزه با تروریســم در سیاست خارجی امریکا‬ ‫تنظیم شــده اســت و موضوع ســوم را باید درباره مسائل‬ ‫مربوط به حقوق بشر دانســت‪ .‬هر یک از این موضوعات‪،‬‬ ‫محدودیت های اقتصــادی متنوعی را علیــه ای ران ایجاد‬ ‫کرده و در نتیجه مشــکالت راهبردی ب رای ساختار داخلی‬ ‫و نقش افرینی در محیط منطقه ای ایــران را اجتناب ناپذیر‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی تحریم های اعمال شده از سوی‬ ‫امریکا و جهان غرب‪ ،‬محدودیت های قابل توجهی را ب رای‬ ‫زیرســاخت های اقتصادی و ضرورت های امنیت ملی ای ران‬ ‫ایجاد م ی کند‪ .‬تحریم های اقتصادی چندجانبه در چارچوب‬ ‫قطعنامه هــای ‪1835 ،1803 ،1747 ،1737 ،1636‬و ‪1929‬‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل اعمال گردیده است‪ .‬ب راساس‬ ‫قطعنامه های یاد شده‪ ،‬تحریم های سازمان یافته علیه ای ران‬ ‫شکل گرفته اســت‪ .‬متعاقب قطعنامه ‪ 1929‬شاهد اعمال‬ ‫محدودیت های جدیدی از سوی امریکا و کشورهای اتحادیه‬ ‫اروپا علیه ای ران هستیم‪.‬‬ ‫تحریم هایی که از اول جوالی ‪ 2012‬توســط اتحادیه‬ ‫اروپا اعمال م ی شود را م ی توان به عنوان نمادهای مربوط به‬ ‫تحریم های یکجانبه علیه ایران دانست‪ .‬تحریم هایی که‬ ‫م ی تواند زیرساخت های اقتصادی و راهبردی ای ران را ناکارامد‬ ‫ســاخته و به این ترتیب زمینه های کاهــش قابلی ت های‬ ‫راهبردی ای ران در سطح منطقه ای و بی ن المللی را به وجود‬ ‫اورد‪ .‬کشــورهای غربی‪ ،‬اهداف خود از اعمــال تهدیدات‬ ‫چندجانبه علیه جمهوری اســامی را به عنــوان اقداماتی‬ ‫در راســتای توان راهبردی ای ران م ی دانند؛ اقداماتی که در‬ ‫چارچوب تحریم های فلج کننده نامگذاری شده است‪.‬‬ ‫‪ .2‬مدل سیاستگذاری عقالنی تحلیل سود‬ ‫و فایده در دیپلماسی تحریم جمهوری اسالمی‬ ‫ایران‬ ‫تحلیل سود ـ هزینه ب رای نخستی ن بار توسط مهندس‬ ‫فرانسوی به نام «ژولس دوپوا» ارائه و توسط «الفرد مارشال»‬ ‫در قالب یک نظریه مطرح شد‪ .‬نخستین استفاده گسترده‬ ‫از ان‪ ،‬به ارزیابــی پروژه های اب فــدرال در امریکا در اواخر‬ ‫دهه ‪ 1930‬بازم ی گــردد‪ .‬این تحلیل بیشــتر در پروژه های‬ ‫سرمایه گذاری عمرانی‪ ،‬حمل و نقل و محیط زیست به کار‬ ‫رفته اســت‪ .‬این تحلیــل فنونی را در اختیــار تحلیلگران‬ ‫قــرار م ی دهد که از طریــق انها به مطلوبیــت یک پروژه‬ ‫سرمایه گذاری پی م ی ب رند‪.‬‬ ‫بهره گیری از این رویکرد در تمامی موضوعات راهبردی‬ ‫سیاســت خارجی کاربرد ندارد‪ .‬رویکرد معطوف به هزینه و‬ ‫دستیابی به موافقتنامه جامع هسته ای‬ ‫می تواند بخشــی از تحریم ها را کاهش‬ ‫دهد‪ ،‬بــه همان گونــه ای که بخشــی از‬ ‫قابلیت های هســته ای ایران نیز کاهش‬ ‫پیــدا می کنــد‪ .‬الزم بــه توضیح اســت‬ ‫کــه چنیــن معادلــه ای به منزلــه پایــان‬ ‫تحریم های اقتصادی امریکا علیه ایران‬ ‫محسوب نمی شود‬ ‫فایده ب راساس رهیافت پوزیتیویستی تنظیم گردیده است‪.‬‬ ‫چنین نگرشی در اندیشــه های پس ت مدرن مورد توجه قرار‬ ‫نگرفته و در نتیجه م ی توان شــرایطی را مــورد مالحظه‬ ‫قرار داد که نشــانه هایی از همکاری و مشارکت اجتماعی‬ ‫زمینه نادیده گرفتن رویکرد یادشــده باشــد‪ .‬این فنون به‬ ‫تصمیم گیرندگان کمک م ی کند تا با محاسبه دقیق سود و‬ ‫زیان یک اقدام‪ ،‬به ارزش افزوده ای که سرمایه گذاری ب رای انها‬ ‫درپی خواهد داشت پی بب رند‪ .‬این فنون عبارتند از‪:‬‬ ‫شناسایی جایگزین ها‬ ‫تعریف جایگزین ها به شکلی که بتوان انها را با هم‬ ‫مقایسه کرد‪.‬‬ ‫ارزشگذاری جایگزین ها ب راساس معیاری واحد (دالر)‬ ‫محاسبه تغیی رات سود و هزینه در طول زمان‬ ‫جمع بندی ب راساس الگوی سود و هزینه که منجر‬ ‫به تصمیم م ی شود‪.‬‬ ‫واقعی ت های راهبردی در روند دیپلماســی هسته ای‬ ‫ای ران و گــروه ‪ 5+1‬نشــان م ی دهد که‬ ‫تحریم اقتصادی اعمال شــده از سوی‬ ‫قدرت های بزرگ در سیاست بی ن الملل‪،‬‬ ‫در نهایت منجر به کاهش رفاه اجتماعی‬ ‫جامعه ای ران گردیده اســت‪ .‬ب رای اینکه‬ ‫چنین هدفی حاصل گــردد‪ ،‬تحریم ها‬ ‫به گونه ای اعمال شــده اســت که در‬ ‫مرحله اول زمینه برای تشــدید فضای‬ ‫عدم اطمینان در ساختار اقتصادی ای ران‬ ‫به وجود م ی اید‪ .‬فضای عــدم اطمینان‬ ‫منجر به افزایش نرخ ارز شده است‪ .‬چنین‬ ‫فرایندی منجــر به اختــال در تامین‬ ‫کاالهای اساسی کشور گردیده و از سوی‬ ‫دیگر زمینه های الزم ب رای تشدید تورم و‬ ‫کاهش قدرت خرید مردم را اجتناب ناپذیر‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫برخی از نظریه پردازان اقتصادی‬ ‫بر این اعتقادند که سیاست های تحریم‬ ‫اقتصادی نه تنها درامد دولت از مبادالت‬ ‫عمومی را کاهــش خواهــد داد‪ ،‬بلکه‬ ‫زمینه هــای الزم ب رای حاشیه ســازی و‬ ‫ایجــاد محدودیت در قدرت ســاختاری‬ ‫جمهوری اسالمی را امکان پذیر م ی سازد‪.‬‬ ‫چنین فرایندی تضادهای جامعه و دولت‬ ‫را در طوالن ی مدت افزایش م ی دهد‪ ،‬زی را‬ ‫کاهش رفاه اجتماعی در کشــوری که‬ ‫دارای اقتصاد رانتی است‪ ،‬ب ی اعتمادی جامعه نسبت به دولت‬ ‫را افزایش داده و این امر تضادهای جامعه و مردم را به گونه‬ ‫مشهودی تشدید م ی نماید‪.‬‬ ‫‪ .3‬ارزیابــی میزان اثربخشــی تحری م ها‬ ‫در تعامل سیکلی کشــورهای تحری م کننده ـ‬ ‫تحری م شونده‬ ‫یکی از مدل های تحریم توسط «دابل گریپ» تنظیم‬ ‫گردیده اســت‪ .‬در این مدل‪ ،‬تحریم اقتصــادی جمهوری‬ ‫اسالمی ای ران ب راساس ایجاد محدودیت های دیپلماتیک و‬ ‫تالش ب رای ایزوله شدن سیاسی کشور هدف انجام م ی گیرد‪.‬‬ ‫چنین الگویی به مفهوم ان اســت که از طریق ایزوله کردن‬ ‫سیاســی یک کشــور‪ ،‬احتمال افزایــش محدودیت های‬ ‫اقتصادی نیز فراهم خواهد شد‪ .‬این گونه از تحریم ها ماهیت‬ ‫قاطع داشته و در راستای تغییر رفتار انجام م ی گیرد‪ .‬این گونه‬ ‫تحریم ها در فرایند تصاعدی شــکل گرفتــه و از قابلیت‬ ‫تکاملی برخوردار است‪.‬‬ ‫واقعیت های راهبردی جمهوری اسالمی ای ران نشان‬ ‫م ی دهد که مذاکرات دیپلماتیک ب رای پایان تحریم ها انجام‬ ‫رونده‬ ‫ویژه‬ ‫پبین‬ ‫الملل‬ ‫نم ی گیرد‪ .‬امریکا تمایل کمتری ب رای اعطای امتیاز در روند‬ ‫دیپلماسی راهبردی خواهد داشت‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬چانه زنی‬ ‫بین طرفین تحریم تا کنون منجر به پایان تحریم ها نگردیده‬ ‫است‪ .‬در این فرایند تحریم های اعمال شده علیه جمهوری‬ ‫اســامی ای ران به گونه تدریجی افزایش پیــدا م ی کند‪ .‬در‬ ‫این شرایط کشــورها در صدد کنترل تهدیدات م ی باشند‪.‬‬ ‫نظریه پردازانی همانند «هووی» و «هیوزبی» بر این موضوع‬ ‫تاکید دارند که الگوی ای ران در ارتباط با تحریم ها مبتنی بر‬ ‫دو نشــانه ادامه تحریم به موازات ادامه چانه زنی سیاسی‬ ‫است‪ .‬بسیاری از نشــانه های تحریم اقتصادی ای ران بیانگر‬ ‫ان اســت که چنین فرایندی به نتیجه مقاومت یا تعامل‬ ‫منجر م ی گردد‪.‬‬ ‫پس از تحریم ها‪ ،‬بانک ها در اروپــا و امریکا از ترس‬ ‫جریمه شدن حاضر به بازکردن اعتبار ب رای شرکت های ای رانی‬ ‫نیســتند ‪ .‬این ‪ 40‬درصد مربوط به اعتبارهایی است که در‬ ‫بانک های خارجی باز نشده‪ ،‬ولی همان طور که گفته شد این‬ ‫مشکل قابل حل است و در صورت حل نشدن ای ران م ی تواند‬ ‫صدها میلیون دالر بابت پرونده انسانی خسارت بگیرد و هیچ‬ ‫شرکتی حاضر نم ی شود چنین ریسکی کند‪.‬‬ ‫دیپلماســی تحریم این ویژگی را دارد که زمینه های‬ ‫الزم ب رای اثرگذاری بر فضای کنش راهبــردی بازیگران را‬ ‫امکان پذیر سازد‪ .‬بیان چنین الگویی را باید به مفهوم اثرگذاری‬ ‫بر روندهای سیاست خارجی‪ ،‬امنیتی و راهبردی بازیگرانی‬ ‫دانســت که در روند محدودســازی اقتصــادی جمهوری‬ ‫اسالمی م ی باشــند‪ .‬هرگونه تحرک دیپلماتیک م ی تواند‬ ‫مطلوبی ت های الزم ب رای متقاعدسازی بازیگرانی را به وجود‬ ‫اورد که در ارتباط با تحریم دچار ضرر و زیان گردیده اند‪ .‬باید‬ ‫در نظر داشت که این فنون تنها ابزار هستند و اصالت ندارند‪.‬‬ ‫شفافیت فهم تحلیلگران از گزینه ها و جایگزین ها در این نوع‬ ‫تحلیل اصالت دارد‪.‬‬ ‫‪ .4‬دیپلماسی هسته ای و اینده تحری م های‬ ‫اقتصادی امریکا و جهان غرب علیه ایران‬ ‫دربــاره موافقتنامه جامع هســته ای پرســش های‬ ‫متعددی وجود دارد‪ .‬اصل ی ترین پرســش ان اســت که ایا‬ ‫چنین موافقتنامه ای منجر به لغو تحریم ها خواهد شــد یا‬ ‫اینکه موضوعات حاشی ه ای دیپلماسی هسته ای به گونه ای‬ ‫تدریجــی از نقش موثرتــری در روند مذاکــرات برخوردار‬ ‫م ی شوند؟ تحلیل مصداقی رفتار واشنگتن نشان م ی دهد‬ ‫بخشــی از حاکمیت امریکا در ســطوح تقنینی‪ ،‬اجرایی و‬ ‫رسانه ای خواهان تداوم معرفی برنامه های هسته ای ای ران‬ ‫به عنوان تهدید کننده امنیت منطقه ای و جهانی هستند‪.‬‬ ‫دیپلماسی هســته ای صرفا در شــرایطی م ی تواند‬ ‫به موفقیت قابل توجهی ب رای حذف تحریم ها برســد که‬ ‫شــناخت دقیقی نســبت به ماهیت و فرایند تحریم های‬ ‫اعمال شــده علیه ای ران وجود داشــته باشــد‪ .‬تحریم های‬ ‫امریکا در برخورد با ای ران طیف گسترده ای از موضوعات و‬ ‫حوزه های اقتصادی‪ ،‬راهبردی و تکنولوژیک مربوط به ای ران‬ ‫را دربرم ی گیرد‪ .‬پایان بخشیدن به هر یک از این تحریم ها‬ ‫بخشی از ضرورت های اقتصاد سیاسی و الگوهای راهبردی‬ ‫ای ران محسوب م ی شود‪ .‬تحریم هایی که از سوی نهادهای‬ ‫مختلف اعمال گردیده‪ ،‬معطوف بــه موضوعات متفاوتی‬ ‫خواهد بود که بعد از دیپلماسی هسته ای فراروی ای ران قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬این موضوعات عبارتند از‪:‬‬ ‫اعمال تحریم های مورخ ‪ 13‬دســامبر ‪ 2012‬کنگره‬ ‫امریــکا در روز مذاکرات فنی ای ران با ســازمان بی ن المللی‬ ‫انرژی اتمی‬ ‫بیانیه «دیوید کوهن‪ ،‬معاون وزیر دارایی امریکا در‬ ‫بخش تروریسم و اطالعات مالی» مبنی بر غی ر قانونی بودن‬ ‫فعالی ت های فن ی سازی ای ران در اســتانه مذاکرات ای ران با‬ ‫اژانس اتمی‬ ‫فرمان بــاراک اوباما بــرای تحریم پنــج مقام و‬ ‫چهار شــرکت ای رانی دو روز پس از پیــروزی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری به رغم ادعای حمایت از برگزاری مذاکرات‬ ‫سازنده چند جانبه یا دو جانبه با ای ران‬ ‫صدور قطعنامه ‪ 1929‬شــورای امنیت سازمان ملل‬ ‫بالفاصله پس از توافق ســه جانبه ته ران بــرای معاوضه‬ ‫سوخت هسته ای‬ ‫تصویب قطعنامه جنگی مورخ شانزدهم مه ‪2012‬‬ ‫مجلس نماینــدگان امریکا با الب ی گری ایپک در اســتانه‬ ‫مذاکرات بغداد‬ ‫رد پیشــنهاد ای ران ب رای مذاکره کارشناسان قبل از‬ ‫نشست مسکو در هفتم ژوئن ‪2012‬‬ ‫ادعای ســازمان بی ن المللی انرژی اتمی در ‪ 30‬مه‬ ‫‪ 2012‬مبنی بر انهدام یا پاکسازی برخی ساختمان ها در سایت‬ ‫نظامی پارچین در استانه مذاکرات مسکو با استناد به تصاویر‬ ‫ماهواره ای «موسسه علوم و امنیت بی ن الملل» وابسته به‬ ‫جامعه اطالعاتی امریکا‬ ‫موافقت مجلس سنای امریکا با افزایش تحریم های‬ ‫ای ران در ‪ 30‬نوامبر ‪( 2012‬اولین اقدام کنگره پس از پیروزی‬ ‫باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری)‬ ‫نامه ‪ 44‬ســناتور امریکا مورخ ‪ 15‬ژوئــن ‪ 2012‬در‬ ‫خصوص کنار نیامدن امریکا در مذاکرات مسکو‪.‬‬ ‫سناتورها در این نامه‪ ،‬ای ران را متهم کرده بودند که از‬ ‫گفت وگوهای هسته ای به عنوان پوششی ب رای خرید زمان‬ ‫به منظور تولید سالح هسته ای اســتفاده م ی کند‪ .‬در این‬ ‫قطعنامه تصریح شده بود واشنگتن‪ ،‬ای ران دارای «توانایی»‬ ‫ساخت سالح هسته ای را تحمل نخواهد کرد‪ .‬این در حالی‬ ‫اســت که پیش از این‪ ،‬خط قرمز امریکا دستیابی ای ران به‬ ‫سالح هسته ای بود‪ ،‬نه توانایی دستیابی به ان‪ .‬چنین روندی‬ ‫نشان م ی دهد که فرایندهای محدودسازی قدرت راهبردی‬ ‫ای ران به گونه ای مرحله ای در حال افزایش است‪ .‬کشورهایی‬ ‫همانند امریکا و اتحادیه اروپا هیچ گونه تمایلی ب رای ایجاد‬ ‫تعادل جهت همکاری های اقتصادی ای ران با سایر کشورها‬ ‫نشان نم ی دهند‪( .‬جدول شماره ‪) 1‬‬ ‫دو جدول ذیل نشان م ی دهد که عالوه بر موضوعات‬ ‫هســته ای‪ ،‬تحریم های دیگری نیز علیه ای ران در دستورکار‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬طبعا شناخت چنین موضوعاتی م ی تواند‬ ‫ب رای حوزه دیپلماسی هسته ای ای ران راهگشا باشد‪ .‬در جدول‬ ‫شــماره ‪ 1‬قطعنامه های کنگره در قالب مبارزه با تروریسم‬ ‫تنظیم شده اســت‪ .‬در این ارتباط قطعنامه های مختلفی‬ ‫زمینه های الزم ب رای تحریم اقتصادی ای ران را به وجود اورده‬ ‫است‪ .‬طبعا چنین جدولی هم اکنون در روند مذاکرات وین‬ ‫و ژنو در دســتورکار قرار نم ی گیرد‪ .‬در جدول شــماره ‪ 2‬نیز‬ ‫قطعنامه های کنگره در ارتباط با موضوعات حقوق بشــر‬ ‫مشاهده م ی شــود‪ .‬هر یک از این قطعنامه ها تحریم هایی‬ ‫را بر اقتصاد ای ران اعمال کرده که عبور از ان کار دشــواری‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫طبعا امید وجود دارد که دیپلماســی هسته ای ای ران‬ ‫نسبت به چنین قطعنامه هایی شناخت داشته و زمینه های‬ ‫ایجاد توازن در روند اعتمادســازی با فرایندهای معطوف به‬ ‫حذف تحریم هــا را فراهــم اورد؛ تحریم هایی که عالوه بر‬ ‫حوزه های مربوط به فعالیت هســته ای ایــران‪ ،‬حوزه های‬ ‫دیگری را نیز دربرم ی گیرد‪( .‬جدول شماره ‪) 2‬‬ ‫جدول شماره ‪ 1‬ـ قطعنام ه های قانونگذاران کنگره امریکا در قالب گفتمان مقابله با تروریسم‬ ‫عنوان قطعنامه‬ ‫جایگاه نماینده در کمیسیون‬ ‫حامی اصلی‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 548‬مجلس سنا‬ ‫«جان کارنین» سناتور جمهوریخواه ایالت تگزاز‬ ‫کمیسیون قضایی مجلس سنا‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 16‬مجلس نمایندگان‬ ‫«ایلنا راس لتینن» نماینده جمهوریخواه ایالت فلوریدا‬ ‫کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 156‬مجلس نمایندگان‬ ‫«ایلنا راس لتینن» نماینده جمهوریخواه ایالت فلوریدا‬ ‫ــــ‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 256‬مجلس نمایندگان‬ ‫«جیمز هایمز» نماینده دموک رات ایالت کانکتیکات‬ ‫کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 1599‬مجلس نمایندگان‬ ‫«کارولین مک کارتی» نماینده دموک رات ایالت نیویورک‬ ‫کمیسیون خدمات مالی مجلس نمایندگان‬ ‫عنوان قطعنامه‬ ‫حامی اصلی‬ ‫جایگاه نماینده در کمیسیون‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 71‬مجلس سنا‬ ‫«ران وایدن» سناتور دموک رات ایالت اریگان‬ ‫کمیسیون ان ر‍ی و منابع طبیعی مجلس سنا‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 386‬مجلس سنا‬ ‫«ادوارد کافمن» سناتور دموک رات ایالت دلور‬ ‫کمیسیون نیروهای مسلح مجلس سنا‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 551‬مجلس سنا‬ ‫«ادوارد کافمن» سناتور دموک رات ایالت دلور‬ ‫کمیسیون نیروهای مسلح مجلس سنا‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 33‬مجلس نمایندگان‬ ‫«شیال جکسون لی» نماینده دموک رات ایالت تگزاس‬ ‫کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 560‬مجلس نمایندگان‬ ‫«هاوارد برمن» نماینده جمهوریخواه ایالت کالیف رنیا‬ ‫رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 1118‬مجلس نمایندگان‬ ‫«مایکل مک کال» نماینده جمهوریخواه ایالت میسوری‬ ‫کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 1431‬مجلس نمایندگان‬ ‫«باب فیلنر» نماینده دموک رات ایالت کالیف رنیا‬ ‫ــــ‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫قطعنامه شماره ‪ 415‬مجلس سنا‬ ‫«رابرت کیسی» سناتور دموک رات ایالت پنسیلوانیا‬ ‫کمیسیون کشاورزی و جنگلداری مجلس سنا‬ ‫بین الملل‬ ‫جدول شماره ‪ 2‬ـ قطعنام ه های کنگره امریکا در ارتباط با موضوعات حقوق بشر‬ ‫‪45‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫دشمنی‪64‬ساله‬ ‫مروری بر تاریخچه تحریم های غرب علیه ایران از ملی شدن صنعت نفت تا برنامه هسته ای‬ ‫«تحریم» اگرچه یکی از ابزارهایی است که همواره‬ ‫برای تهدید و فشــار‪ ،‬علیه ایران به کار گرفته شــده است‬ ‫اما بررســی تاریخی این موضوع نشــان می دهد‪ ،‬پیشینه‬ ‫به کارگیری ان علیه این نقطه از خاورمیانه‪ ،‬به ســال هایی‬ ‫بازمی گردد که ملی شــدن صنعت نفت بارزترین شاخصه‬ ‫ان بود؛ بریتانیا‪ ،‬در سال ‪ 1329‬شمسی؛ یعنی همان سالی‬ ‫که صنعت نفت در ایران ملی شــد‪ ،‬نخستین تحریم جامع‬ ‫سراســری علیه ایران در دوران معاصر را اعمال کرد‪ .‬این‬ ‫عامل بازدارنده اما در این مقطع‪ ،‬پشتوانه ای دیگر نیز یافت؛‬ ‫اولین قطعنامه شــورای امنیت هم در زمان نخست وزیری‬ ‫محمد مصدق و در واکنش به ملی شدن صنعت نفت ایران‬ ‫صادر شد‪.‬‬ ‫این سراغاز‪ ،‬با گذران ‪ 64‬سال‪ ،‬حاال به ماجرایی بدل‬ ‫شــده که می توان از ان به عنوان یکی از مهمترین عوامل‬ ‫بازدارنده در راه رشد و توسعه ایران یاد کرد‪.‬‬ ‫اگرچــه با افزایــش بی ســابقه تحریم هــا به ویژه‬ ‫تحریم های اقتصادی در دهه اخیر‪ ،‬چرخه توسعه کشور باز‬ ‫نایستاده اما شکل گیری موانع سخت در مسیر رشد و توسعه‬ ‫ایران نیز قابل کتمان نیست‪.‬‬ ‫انچه دو دهه اخیر را برای غرب‪ ،‬به زمانی برای اعمال‬ ‫بیش از پیش تحریم ها تبدیل کرده اســت‪ ،‬بهانه ای است‬ ‫که منشا ان را می توان در وحشت ناشی از افزایش قدرت‬ ‫ایران در منطقه و جهان یافت؛ بهانــه ای با عنوان پرونده‬ ‫هسته ای ایران که تحریم های اقتصادی فراوانی را به دنبال‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫این عملی ترین ابزار فشاری است که غرب عالوه بر‬ ‫سایر گزینه هایی که همواره برای مقابله با برنامه هسته ای‬ ‫ایران طرح کرده‪ ،‬با جدیت به کار گرفته است‪ .‬بر اساس انچه‬ ‫کارشناسان روابط بین الملل بر ان باور دارند‪ ،‬تحریم ها چه‬ ‫به صورت یکجانبه و چه چند جانبه از زمان انقالب اسالمی‬ ‫ایران‪ ،‬هسته اصلی سیاســت غرب به ویژه ایاالت متحده‬ ‫امریکا در قبال ایران بوده اند‪.‬‬ ‫با این همه باید گفت اگرچه نخستین تحریم قانونمند‬ ‫و جامع به تحریم ایران توســط بریتانیا باز می گردد که در‬ ‫واکنش به ملی شــدن صنعت نفت در زمان نخست وزیری‬ ‫دکتر محمد مصدق صــورت گرفت امــا جدیت در وضع‬ ‫تحریم ها علیه ایران زمانی به اوج خود رســید که با رخداد‬ ‫انقالب اسالمی در کشور‪ ،‬موازنه قدرت در منطقه در حال‬ ‫تغییر بود؛ تسخیر سفارت امریکا در تهران اولین بهانه غرب‬ ‫برای اعمال تحریم علیه جمهوری اسالمی ایران بود‪.‬‬ ‫حاال و با گذشت بیش از شــش دهه از اغاز تحریم ها‬ ‫علیه ایران‪ ،‬انها را می توان در ســه محور مورد بررســی‬ ‫قرار داد؛ تحریم‪‎‬های امریکا‪ ،‬تحریم های ســازمان ملل و‬ ‫تحریم های اتحادیه اروپا که به تفصیل در جدول زیر بیان‬ ‫شده است‪:‬‬ ‫جدول تحریم ها علیه جمهوری اسالمی ایران‬ ‫توضیحات‬ ‫تحریم های کنگره امریکا‬ ‫(این تحریم ها از سوی‬ ‫کنگره وضع می شود‬ ‫و تنها کنگره می تواند‬ ‫ان را بردارد‪ .‬در واقع‬ ‫دشوار ترین بخش در‬ ‫لغو تحریم ها علیه برنامه‬ ‫اتمی ایران مربوط به‬ ‫تحریم های کنگره است)‬ ‫تحریم های ایاالت متحده امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫‪46‬‬ ‫تحریم های رئیس جمهوری‬ ‫امریکا‬ ‫(این تحریم ها را قوه‬ ‫مجریه وضع می کند که‬ ‫رئیس جمهوری می تواند‬ ‫ان را بردارد‪).‬‬ ‫نوع دیگری از تحریم هایی‬ ‫که ایاالت متحده وضع‬ ‫می کند‪ ،‬ابتدا از سوی قوه‬ ‫مجریه و رئیس جمهوری‬ ‫وضع می شود‪ ،‬سپس‬ ‫کنگره انها را به صورت‬ ‫«قانون» دراورده است‪.‬‬ ‫کنگره امریکا برچیدن این‬ ‫تحریم ها را نیز در حوزه‬ ‫اختیارات خود قرار داده‬ ‫است‬ ‫موضوع مورد تحریم‬ ‫سال تحریم‬ ‫نوع تحریم‬ ‫‪ 1979‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری جیمی کارتر‬ ‫به دلیل تسخیر سفارت امریکا در تهران و دستگیری دیپلمات های‬ ‫امریکایی‪ ،‬امریکا متقابال ‪ ۱۲‬میلیارد دالر از دارایی های دولت ایران‬ ‫را مصادره کرد‪ .‬این اولین تحریم ایاالت متحده علیه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران بوده است‪.‬‬ ‫با ازادی دیپلمات ها توسط ایران‪ ،‬این مصادره پایان‬ ‫نیافت؛ این دارایی ها تا به امروز ضبط است‪ .‬در‬ ‫پی مذاکرات هسته ای ایران با ‪ ،5+1‬باراک اوباما‬ ‫رئیس جمهوری وقت امریکا‪ ،‬اعالم کرد که ایاالت متحده‬ ‫قصد بازگرداندن این مبلغ را به صورت اقساط به‬ ‫ایران دارد‪.‬‬ ‫‪ ۱۹۸۷‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری رونالد ریگان‬ ‫وضع تحریم علیه ایران به اتهام حمایت از تروریسم‬ ‫‪ ۱۹۹۵‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری بیل کلینتون‬ ‫وضع تحریم های کامل اقتصادی علیه ایران به دستور رئیس جمهور‬ ‫وقت که به موجب ان شرکت های نفتی امریکایی از سرمایه گذاری در‬ ‫طرح های نفت و گاز ایران منع شده بودند‪ .‬همچنین روابط بازرگانی با‬ ‫ایران نیز یک جانبه قطع گردید‬ ‫‪ ۲۰۰۲‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری جرج بوش پسر‬ ‫سازمان ‪ IEEE‬تحریم علمی علیه ایران وضع کرد‪.‬‬ ‫‪ 2007‬میالدی از سوی وزارت‬ ‫خزانه داری امریکا‬ ‫برخی نهادها از جمله بانک صادرات ایران (همه شعب خارج از کشور ‪+‬‬ ‫شعبه مرکزی ان)‪ ،‬سپاه پاسداران انقالب اسالمی‪،‬‬ ‫وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران‪،‬‬ ‫بانک ملی (همه شعب خارج از کشور ‪ +‬شعبه مرکزی ان) و‪ ...‬تحریم‬ ‫شدند‬ ‫‪ 2010‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما‬ ‫کنگره امریکا تحریمهای یکجانبه دیگری را علیه ایران تصویب کرد‪.‬‬‫هدف از این تحریمها افزایش فشار به بخش انرژی و بانکداری ایران‬ ‫بود‪.‬‬ ‫ تصویب قانون تحمیل مجازات به شرکتهایی که محصوالت نفت تصفیه‬‫شده با ارزش بیش از ‪ 5‬میلیون دالر در سال را به ایران صادر می کنند‬ ‫‪ 2011‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما‬ ‫ تحریم های جدید امریکا علیه سپاه پاسداران‪ ،‬بسیج‪ ،‬نیروی نظامی‬‫ایران و فرمانده ان‬ ‫ نام بردن ایران به عنوان منطقه ای برای شروع عملیات پولشویی و در‬‫مقابل اقدام امریکا به طراحی مراحلی برای منصرف کردن بانک ها در‬ ‫مقابله با پولشویی‬ ‫قرار دادن ‪ 11‬سازمان مظنون به کمک به برنامه های هسته ای ایران‬‫در لیست سیاه امریکا‬ ‫وضع تحریم های گسترده علیه شرکت هایی که به صنایع نفت و‬‫پتروشیمی ایران کمک می کنند‬ ‫ امضای قانون اعمال تحریم ها بر موسسات مالی معامله کننده با‬‫بانک مرکزی ایران که مجرای اصلی برای درامدهای نفتی ایران است‬ ‫توسط اوباما‬ ‫‪ 2012‬میالدی در زمان‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما‬ ‫اعمال تحریم علیه تاجر دولتی انرژی چین ‪ Zhuhai Zhenrong‬از سوی‬‫ایاالت متحده که گفته می شد بزرگترین تامین کننده محصوالت نفتی‬ ‫تصفیه شده ایران است‬ ‫رونده‬ ‫ویژه‬ ‫پبین‬ ‫الملل‬ ‫تحریم های اتحادیه اروپا‬ ‫دسامبر ‪2006‬‬ ‫ قطعنامۀ ‪1737‬‬‫شورای امنیت این قطعنامه را در راستای تحریم های اعمال شده و علیه‬ ‫فعالیت های هسته ای جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد‪.‬‬ ‫مارس ‪2007‬‬ ‫ قطعنامۀ ‪1747‬‬‫شورای امنیت این قطعنامه را علیه فعالیت های صلح امیز هسته ای‬ ‫ایران تصویب کرد‪.‬‬ ‫مارس ‪2008‬‬ ‫ قطعنامه ‪۱۸۰۳‬‬‫شورای امنیت سومین دور تحریمهای اقتصادی را علیه فعالیتهای صلح‬ ‫امیز هسته ای جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد‪.‬‬ ‫سپتامبر ‪2008‬‬ ‫ قطعنامه ‪1835‬‬‫شورای امنیت این قطعنامه را بار دیگر علیه فعالیت های صلح امیز‬ ‫هسته ای جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد‬ ‫ژوئن ‪2010‬‬ ‫ قطعنامه ‪1929‬‬‫قطعنامه ای دیگر از شورای امنیت علیه فعالیت های صلح امیز هسته ای‬ ‫جمهوری اسالمی ایران است‪ .‬این قطعنامه دور چهارم از تحریمهای‬ ‫شورای امنیت محسوب می شود‬ ‫تحریم های شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫مه ‪2011‬‬ ‫وزرای خارجه اتحادیه اروپا تحریمها علیه ایران را به طور قابل توجهی‬ ‫گسترش دادند و نام ‪ 100‬شخص جدید را به لیست شرکتها و افراد‬ ‫شامل تحریم خود اضافه کردند که از ان جمله می توان به خطوط‬ ‫کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران (‪ )IRISL‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫اکتبر ‪2011‬‬ ‫اتحادیه اروپا تحریمهای دیگری را علیه ‪ 29‬نفر اعمال کرد‪ ،‬این تحریم ها‬ ‫به بهانه نقض حقوق بشر صورت گرفته است‪.‬‬ ‫دسامبر ‪2011‬‬ ‫اتحادیه اروپا نام ‪ 180‬نفر ایرانی دیگر را به لیست سیاه تحریم ها‬ ‫اضافه کرد که هدف از ان مسدود کردن داراییها و اعمال ممنوعیت‬ ‫سفر برای افرادی اعالم شد که در رابطه با برنامه های هسته ای ایران‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫ژانویه ‪2012‬‬ ‫اتحادیه اروپا به فوریت عقد هر گونه قراردادهای جدید واردات‪ ،‬خرید‬ ‫و یا حمل و نقل نفت خام ایران و فراورده های نفتی را ممنوع اعالم کرد‪.‬‬ ‫همچنین مقامات اتحادیه اروپا گفتند که برای مسدود کردن دارایی های‬ ‫بانک مرکزی و ممنوعیت تجارت طال و سایر فلزات گرانبها با بانک و‬ ‫نهادهای دولتی ایران موافقت کردند‪.‬‬ ‫به موجب این قطعنامه تحریمها شامل سالح های جدید‬ ‫و تحریمهای مالی است‪ .‬این تحریمها با هدف مسدود‬ ‫کردن دارایی بیش از ‪ 28‬گروه‪ ،‬شرکت و افراد درگیر‬ ‫در حمایت از کارهای حساس هسته ای و توسعه‬ ‫موشکهای بالستیک توسعه یافت‪.‬‬ ‫در این قطعنامه محدودیتهای مالی در مورد افراد و‬ ‫شرکتها افزایش یافت‪ .‬این تحریمها ممنوعیت نسبی در‬ ‫تجارت اقالم با مصارف نظامی و غیر نظامی مورد استفاده‬ ‫برای پوشش دادن فروش تمامی این نوع تکنولوژی به‬ ‫ایران را گسترش داد‪.‬‬ ‫در این قطعنامه که دارای چهار بند است تنها نسبت به‬ ‫قطعنامه های قبلی تاکید شده است‪.‬‬ ‫در این قطعنامه شورای امنیت خواستار اقداماتی علیه‬ ‫بانکهای جدید ایرانی در خارج از کشور در صورت مظنون‬ ‫بودن در ارتباط با برنامه های هسته ای یا موشکی ایران‬ ‫شده است‪ .‬این تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل متحد‬ ‫علیه ایران با در لیست سیاه قرار دادن سه شرکت‬ ‫تحت کنترل کشتیرانی جمهوری اسالمی و متعلق به‬ ‫سپاه پاسداران انقالب اسالمی گسترش یافت‪.‬‬ ‫در بندهایی از این مصوبه امده است؛ ‪ -‬واردات و‬ ‫صادرات تسلیحات و تجهیزات که می تواند در کمک‬ ‫به غنی سازی اورانیوم و یا «استفاده دوگانه» مورد‬ ‫استفاده قرار گیرد به ایران ممنوع است‪.‬‬ ‫تحریم منع فروش عرضه یا انتقال تجهیزات‬‫انرژی و فن اوری مورد استفاده ایران برای پاالیش‪،‬‬ ‫میعان سازی گاز طبیعی‪ ،‬اکتشاف و تولید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫اوت ‪2010‬‬ ‫اتحادیه اروپا با وضع تحریمهای خود علیه ایران کار را سخت تر کرد‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا در این تاریخ ایجاد سرمایه گذاری مشترک با حضور در‬ ‫ایران که در حوزه های صنایع نفت و گاز طبیعی و موضوع وابسته به ان‬ ‫بود را ممنوع کرد‪.‬‬ ‫در بندهایی از این قطعنامه و با تصمیم شورای‬ ‫امنیت‪ ،‬تمامی کشورها می بایست اقدامات الزم به‬ ‫منظور ممانعت از عرضه‪ ,‬فروش یا انتقال مستقیم یا‬ ‫غیرمستقیم تمامی مواد‪ ,‬تجهیزات‪ ,‬کاالها و فناوری که‬ ‫می تواند فعالیت های مرتبط با غنی سازی‪ ،‬بازفراوری یا‬ ‫اب سنگین ایران کمک نماید را به اجرا گذارند‪.‬‬ ‫همچنین تمامی دولتها تمامی دارایی های مالی و سایر‬ ‫منابع اقتصادی که در تاریخ پذیرش این قطعنامه و یا‬ ‫هر زمان دیگری پس از ان در قلمروشان قرار دارد و‬ ‫متعلق یا در کنترل اشخاص یا نهادهایی هستند که در‬ ‫ضمیمه قطعنامه امده‪ ،‬مسدود می کنند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ژوئیۀ ‪2006‬‬ ‫ قطعنامه ‪1696‬‬‫شورای امنیت طی این قطعنامه‪،‬اولین دور تحریمها علیه جمهوری‬ ‫اسالمی ایران را تحت مادۀ ‪ 40‬منشور ملل متحد علیه فعالیت های‬ ‫صلح امیز هسته ای جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد‪.‬‬ ‫به موجب این قطعنامه تحریمها برای موارد حساس‬ ‫هسته ای وضع و داراییهای افراد و شرکتهای ایرانی‬ ‫مرتبط با برنامه هسته ای مسدود شد‪ .‬در پنجمین‬ ‫بند اجرایی پیش نویس این قطعنامه امده است‪ :‬از‬ ‫تمامی کشورها می خواهد از انتقال هرگونه اقالم‪ ،‬کاال و‬ ‫فناوری که می تواند به فعالیت های مربوط به غنی سازی و‬ ‫بازفراوری ایران مربوط شود‪،‬جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫لغو تحریم ها اراده سیاسی می خواهد‬ ‫نه راهکار حقوقی‬ ‫یوسف موالیی در گفت وگو با مثلث‬ ‫چندی است که در داخل مساله لغو تحری م‪‎‬های‬ ‫اعمال شده از جانب شــورای امنیت سازمان ملل‪،‬‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا در صورت دســتیابی ایران و‬ ‫شــش قدرت جهان به توافق جامع‪ ،‬مطرح اســت‪.‬‬ ‫باتوجه به ســازوکار هر یک از این نهادها در صورت‬ ‫فراهم شدن شرایط الزم‪ ،‬ارزیابی شــما از روند لغو‬ ‫تحری م‏ها چیست؟ ابتدا در این باره توضیح دهید که‬ ‫چرا تیم هسته‏ای باتوجه به سازوکار شورای امنیت‬ ‫خواستار لغو یکباره تحری م‪‎‬ها شده است؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫در رابطه با روند مذاکرات و امکان لغو تحریم‪‎‬های‬ ‫ای ران در صورت دستیابی به توافق جامع باید در نظر داشت‬ ‫که در مرکز تصمیم گیری‪‎‬هاست که م ی‏توان راجع به اینده‬ ‫این مقوالت نظر داد‪ .‬در کل قطعنامه‪‎‬ها دو نوع هســتند؛‬ ‫یک ســری قطعنامه‪‎‬های یکجانبــه و چندجانبه دولت‪‎‬ها‬ ‫که خارج از شورای امنیت هســتند و این قطعنامه‪‎‬ها روند‬ ‫خود را دارنــد‪ .‬ب رای مثال قطعنامه هــای اتحادیه اروپا نیاز‬ ‫دارد که دوباره اجالس وزرا تشکیل شــود و در انجا دوباره‬ ‫تصمیم گیری شــود که این قطعنامه لغو و یا تعدیل شود‪.‬‬ ‫اما نوع دیگری از قطعنامه‪‎‬ها‪ ،‬قطعنامه های شورای امنیت‬ ‫هستند که خاصیت بی ن المللی دارند‪ .‬این گونه قطعنامه‪‎‬ها‬ ‫نیز نیازمند تصویب قطعنامه جدیــدی ب رای لغو یا تعدیل‬ ‫قطعنامه های پیشــین هســتند‪ .‬البتــه تحریم هایی که‬ ‫به صورت یکجانبه یــا چندجانبه وضع شــده‪‎‬اند‪ ،‬به روند‬ ‫پیشرفت مسائل در فضای سیاسی بســتگی دارد‪ .‬اما هر‬ ‫کدام از این مســائل روند خاصی دارند و در نهایت به نظر‬ ‫م ی رسد همه به نحوی با یکدیگر مرتبطند‪ .‬اگر قرار باشد‬ ‫تحریم‪‎‬های شورای امنیت لغو شود نیاز به یک قطعنامه دارد‬ ‫که این قطعنامه نیز تشریفات و فرایند تصمیم گیری خود‬ ‫را دارد‪ .‬یعنی هر پنج عضو دائم شورای امنیت باید موافق‬ ‫باشند تا قطعنامه‪‎‬ای تصویب شود‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫هر پنج عضو دائم شورای امنیت جزو تیم مذاکره کننده با‬ ‫ای ران نیز هستند‪ .‬بناب راین اگر انها بپذیرند و تعهد بدهند که‬ ‫تحریم‏ها را لغو کنند‪ ،‬م ی‪‎‬توانند این پروسه را به درستی طی‬ ‫کنند و باقی مسائل نیز تشریفات است‪ .‬بنابراین به لحاظ‬ ‫حقوقی لغو تحریم‪‎‬های شورای امنیت کار دشواری نیست‬ ‫بلکه به لحاظ سیاسی دشــواری‪‎‬هایی دارد که در رابطه با‬ ‫ان نیز ما حقوقدان‪‎‬ها نم ی‏توانیم پی ش بینی کنیم که چه‬ ‫خواهد شد‪ .‬اگر یک توافق جامع حاصل شود یعنی از نظر‬ ‫سیاسی دیگر مشکلی بر ســر راه مذاکرات نباشد‪ ،‬اعضای‬ ‫دائم شورای امنیت م ی‏توانند خیلی ســریع تحریم‪‎‬ها را با‬ ‫‪4‬‬ ‫یوسف موالیی‪ ،‬اســتاد حقوق بی ن الملل‬ ‫دانشــگاه تهران در گفت وگو با مثلث تاکید‬ ‫م ی کند که پروسه لغو تحری م ها به لحاظ حقوقی‬ ‫با مشکل خاصی مواجه نیست بلکه اگر طرفین‬ ‫از لحاظ سیاسی به توافق برسند لغو تحری م ها‬ ‫نیز امکان پذیر اســت‪ .‬او معتقد است روی کار‬ ‫امدن جمهوریخواهان در کنگره امریکا موجب‬ ‫دشوارتر شدن روند لغو تحری م‪‎‬ها م ی‏شود اما در‬ ‫عین حال م ی گوید اینکه لغو تحری م‪‎‬های کنگره‬ ‫در فضای سیاسی امریکا شدنی است یا خیر‪ ،‬باز‬ ‫یک بحث سیاسی است‪ .‬یعنی اگر اراده سیاسی‬ ‫الزم وجود داشته باشد لغو تحری م ها امکان پذیر‬ ‫اســت و در غیر این صورت خیر‪ .‬همان طور که‬ ‫برای اعمال تحری م‪‎‬ها تصمیماتی گرفته م ی شود‬ ‫برای لغو انها نیز نیاز است که افراد و نهادهای‬ ‫م ربوطه تصمی م‪‎‬های الزم را اتخاذ کنند‪.‬‬ ‫صدور یک قطعنامه لغو کنند‪ .‬بــه بیان دیگر تحریم‏های‬ ‫شورای امنیت در گرو نتیجه مذاکرات و توافق حاصله است‪.‬‬ ‫یعنی بر سر راه لغو تحری م‏های شورای امنیت‬ ‫هیچ مشکلی وجود ندارد؟‬ ‫در عمل ممکن است برخی مشــکالت به وجود‬ ‫بیاید که روند لغو تحریم‪‎‬ها را دچار مشکل کند‪ .‬مثال ممکن‬ ‫اســت برخی دولت‏های عضو در این مسیر سنگ اندازی‬ ‫کنند و یا مطرح کنند که باید راســت ی ازمایی انجام بگیرد‬ ‫و بعد تحریم‏ها لغو شــود‪ .‬البته این مسائل نیز باز همگی‬ ‫سیاسی هســتند و اگر با راهکارهای سیاسی حل و فصل‬ ‫شوند روند حقوقی لغو تحریم‪‎‬ها دشوار نخواهد بود‪ .‬بناب راین‬ ‫بهترین حالت این اســت که مذاکرات دو جانب ه‪‎‬ای هم در‬ ‫کنار این تالش ها ب رای برداشتن تحریم ها انجام شود‪ ،‬چرا‬ ‫که همان طور که اشاره شــد‪ ،‬اگر فضای سیاسی از التهاب‬ ‫و تنش خارج شود‪ ،‬حساسیت و پیگیری کمتر م ی شود‪.‬‬ ‫با در نظر داشتن این مساله که جمهوریخواهان‬ ‫اکثریت کنگره را در اختیار گرفته‏اند و تا چندی‬ ‫دیگر نیــز روی کار خواهند امد‪ ،‬پروســه لغو‬ ‫تحری م‏های کنگره امریکا چگونه است؟‬ ‫برگــزاری انتخابــات کنگــره موجــب شــد‬ ‫جمهوریخواهان اکثریــت را در اختیار بگیرند؛ افرادی که با‬ ‫یوسف موالیی معتقد است به‬ ‫لحاظ حقوقی لغو تحری م‪‎‬های‬ ‫شــورای امنیت کار دشــواری‬ ‫نیست بلکه به لحاظ سیاسی‬ ‫دشواری‪‎‬هایی دارد که در رابطه با‬ ‫ان نیز ما حقوقدان‪‎‬ها نم ی‏توانیم‬ ‫پی ش بینی کنیم که چه خواهد‬ ‫شد‬ ‫ای ران مخالفت‪‎‬هایی نیز دارنــد‪ .‬از طرفی مطالبات طرفین‬ ‫دور از هم بــوده و درباره اینکه این مواضــع چگونه به هم‬ ‫نزدیک شود‪ ،‬نشانه‏ای که بتوان مورد سنجش قرار داد‪ ،‬وجود‬ ‫ندارد‪ .‬همچنین ســنجش‪‎‬ها در حوزه کار حقوقی نیست‪.‬‬ ‫این موضوع به تصمیم گیری دولت‪‎‬ها در شــرایط خاص‪،‬‬ ‫چگونگی تعریف خط میانی‪ ،‬بازی برد‪ -‬برد‪ ،‬کوتاه امدن از‬ ‫منافع کوتاه مدت در ب رابر منافع دراز مدت و تعریف تاکتیک‬ ‫ب ر اساس استراتژی مربوط م ی شود‪.‬‬ ‫البته سازوکار لغو تحریم‪‎‬های کنگره امریکا نیز مانند‬ ‫تحریم‏های شورای امنیت است‪ ،‬یعنی اگر دولت امریکا در‬ ‫درون خود بررس ی‪‎‬های الزم را انجام داده باشد که زمینه لغو‬ ‫تحریم‪‎‬ها را فراهم کند‪ ،‬کار دشواری نخواهد بود‪ .‬همان طور‬ ‫که برای اعمــال تحریم‪‎‬ها تصمیماتی گرفته م ی شــود‬ ‫ب رای لغو انها نیز نیاز اســت که افــراد و نهادهای مربوطه‬ ‫تصمیم‪‎‬های الزم را اتخاذ کنند‪ .‬حال اینکه لغو تحریم‪‎‬های‬ ‫کنگره در فضای سیاسی امریکا شدنی است یا خیر‪ ،‬باز یک‬ ‫بحث سیاسی است‪ ،‬یعنی اگر اراده سیاسی الزم وجود داشته‬ ‫باشد لغو تحریم ها امکانپذیر است و در غیر این صورت خی ر‪.‬‬ ‫البته بدون شک وقتی جمهوریخواهان کنگره را در اختیار‬ ‫بگیرند‪ ،‬روند لغو تحریم‪‎‬ها دشوارتر م ی‪‎‬شود‪ ،‬با این وجود اگر‬ ‫حاکمیت امریکا بخواهد این مساله شدنی است‪.‬‬ ‫از دیگر سو تجربه نشان داده است که لغو تحریم‪‎‬های‬ ‫کنگــره خیلی راحت نیســت زی را در نهایــت نیاز به یک‬ ‫تصمیم گیری سیاسی دارد و این تصمیم گیری به فضای‬ ‫داخل مذاکرات باز م ی‪‎‬گردد‪ .‬اگــر در این چند ماه باقیمانده‬ ‫طرفین به توافق دست یابند‪ ،‬طرف امریکایی نیز در داخل‬ ‫اقدامات الزم و حقوقی را ب رای لغو تحریم ها اغاز خواهد کرد‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه تنها بخشــی از تحری م‪‎‬های‬ ‫اعمال شده علیه ایران به دلیل مسائل هسته‪‎‬ای‬ ‫است‪ ،‬حتی پس از رسیدن به توافق جامع نیز‬ ‫باز قسمتی از تحری م ها علیه ایران پابرجا خواهد‬ ‫ماند‪ .‬این در حالی اســت که تیم مذاکره کننده‬ ‫ایرانی بارها اعالم کرده که در صورت رسیدن به‬ ‫توافق تمامی تحری م‪‎‬ها باید لغو شــود‪ .‬باتوجه‬ ‫به این شــرایط ایا در نهایــت دو طرف دچار‬ ‫اختالف نظر در این مورد نخواهند شد؟‬ ‫تحریم‏‪‎‬های ایران ‪ 4-5‬فصل را شــامل م ی‪‎‬شود‬ ‫که تنها یک بخش ان در رابطه با مســاله هسته‪‎‬ای ای ران‬ ‫اســت‪ .‬البته این بخش مربوط به هســته‪‎‬ای بخش مهم‬ ‫تحریم‏هاست و اگر در این بخش ازادسازی صورت بگیرد‪،‬‬ ‫فضا ب رای کسب و کار و دیگر مســائل باز خواهد شد‪ .‬لغو‬ ‫یکباره تحریم ها مســتلزم این اســت که تاچه حد با نظم‬ ‫موجود سازگاری داشته باشیم و در چارچوب مورد نظر انها‬ ‫قرار بگیریم‪ .‬لغو تحریم‪‎‬های غیر از هسته‏ای نیز خیلی دور‬ ‫از تصور نیست و اگر باز از نظر سیاسی‪ ،‬ای ران با کشورهایی‬ ‫که تحریم‪‎‬ها را اعمال کرده‪‎‬اند‪ ،‬به اتفاق نظر دست یابد‪ ،‬انها‬ ‫نیز لغو خواهند شد‪ .‬به بیان دیگر ماهیت تحریم‪‎‬ها سیاسی‬ ‫است و بحث حقوقی بیشتر شکل ان است‪ .‬بناب راین اگر در‬ ‫ماهیت به نتیجه برسیم‪ ،‬مشــکل نیز خود را با ان تطبیق‬ ‫خواهد داد‪ .‬پس خروجی اعمال و لغو تحریم‪‎‬ها یک مساله‬ ‫حقوقی است اما اصل ان یک امر سیاسی است که دولت‏ها‬ ‫تصمیم م ی‪‎‬گیرند چگونه پیش روند‪ .‬یعنی یک سری افراد‬ ‫سیاسی هســتند که قوانینی را وضع م ی‪‎‬کنند و خروجی‬ ‫ان م ی‏شــود یک امر حقوقی‪ .‬مدل های حقوقی تابع اراده‬ ‫سیاسی اســت‪ .‬اگر در حوزه سیاسی توافق صورت بگیرد‪،‬‬ ‫ب رای ابعاد حقوقی‪ ،‬کارشناسان مربوطه چارچوب ان را تعریف‬ ‫م ی کنند‪ .‬بناب راین اگر اراده سیاسی به این نتیجه رسید که‬ ‫توافق کلی صورت گیرد و جزئیات ب رای بعد بماند‪ ،‬چیدمان‬ ‫ادبیات حقوقی ب رای این خروجی سیاســی‪ ،‬کار ســختی‬ ‫نیست‪ .‬به نظر من مشکل در مناسبات حقوقی بی ن المللی‪،‬‬ ‫هیچ وقت حقوقی نیست‪ ،‬بلکه سیاسی است‪.‬‬ ‫ابوالفتح درگفت وگو با مثلث‬ ‫در صحب ت‏های مقامات امریکایی بارها به این‬ ‫مساله اشاره شده است که تحری م‏های اعمال شده‬ ‫علیه ایران باعث شــده تا مقامــات ایرانی پای میز‬ ‫مذاکرات حاضر شوند‪ .‬در واقع باوجودی که مسئوالن‬ ‫ایرانی هربــار تاکید کرده‏اند که ایــن موضع گیری‬ ‫امریکا اشــتباه اســت اما انها همچنان این ادعا را‬ ‫مطرح م ی‏‪‎‬کنند‪ .‬در کل ارزیابی شما از نگاه امریکا به‬ ‫تحری م‏های اعمال شده علیه ایران چیست؟‬ ‫در واقع امریکای ی‏ها به این نکتــه ایمان دارند که‬ ‫تحریم‏ها در ای ران کارگر اســت و باعث تغییر رفتار ای ران در‬ ‫مورد موضوع هسته‏ای خواهد شد‪ .‬همچنین امریکای ی‏ها‬ ‫روی این مســاله فکر و برنامه ریزی کرده‏اند که ســاختار‬ ‫تحریم‏ها‪ ،‬اقتصاد ای ران را تحت فشار قرار دهد و در نهایت‬ ‫منجر به تغییر رفتار ای ران در قضیه هسته‏ای شود‪ .‬البته این‬ ‫مســاله تاحدودی جواب داد چراکه برخی تحریم ها خارج از‬ ‫ساختار شورای امنیت سازمان ملل علیه ای ران شکل گرفت‪.‬‬ ‫شاید مقامات ای رانی گمان م ی کردند که تحریم ها فقط در‬ ‫قالب شورای امنیت خواهد بود و از انجایی که چین و روسیه‬ ‫تاحدودی مواضع ای ران را تایید م ی کنند‪ ،‬اجازه نخواهند داد‬ ‫تحریم های شــدیدی علیه ای ران وضع شود که همی ن طور‬ ‫هم شد‪.‬‬ ‫اما امریکای ی ها جدا از تحریم های شــورای امنیت‪،‬‬ ‫تحریم های یکجانب ه ای را نیز به اجرا گذاشــتند و جهان را‬ ‫تهدید کردند که اگر به این تحریم ها عمل نکنند‪ ،‬دسترسی‬ ‫انها را به بازار مالی امریکا قطع خواهند کرد‪ .‬از انجایی که‬ ‫قطعا دسترســی به بازار امریکا ب رای هر کشــور یا بازیگر‬ ‫اقتصادی از حفظ مناسبات اقتصادی با ای ران مهمتر است‪،‬‬ ‫اغلب طرف های تجاری ای ران به تحریم های امریکا به رغم‬ ‫میل باطن ی شان تمکین کردند‪ .‬این وضعیت مشکالتی را در‬ ‫نظام اقتصادی و پولی ای ران ایجاد کرد که البته سوء مدیریت‬ ‫دو دولت قبلی نیز مزید بر علت شد تا ای ران تحت شدیدترین‬ ‫فشارهای اقتصادی خارجی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫به دنبال شــکل گرفتن چنین وضعیتــی‪ ،‬از انجایی‬ ‫که ادامه این روند خالف مصالح ملی نظام و کشــور بود‪،‬‬ ‫مقامات ارشد کشور تصمیم گرفتند نشانه های بیشتری از‬ ‫صلح امیز بودن برنامه های هســته ای ای ران را ب رای جامعه‬ ‫جهانی تشــریح کنند‪ .‬پس از ان نیز مذاکرات هســته ای‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬که ب رای چند سال در حالت بن بست قرار‬ ‫داشت در مسیر جدیدی قرار گرفت و ای ران پذیرفت که برخی‬ ‫محدودیت ها را در برنامه هســته ای اش پذی را باشــد‪ .‬البته‬ ‫پذیرفتن این محدودیت ها منوط بر این بود که تحریم ها یا‬ ‫دفعتا یا در یک چارچوب زمان بندی مشخص برچیده شود‪.‬‬ ‫با این تفاسیر م ی توان گفت تحریم هایی که امریکا اعمال‬ ‫کرده است از یک سو در تغییر رفتار ای ران ب ی تاثیر نبوده است‬ ‫اما از سوی دیگر هیچ گاه موجب نشد امریکای ی ها به خواست‬ ‫نهایی و ارزوی قلبی شــان مبنی بر برچیده شدن هرگونه‬ ‫فعالیت هسته ای به ویژه کنار گذاشــتن کامل روند چرخه‬ ‫سوخت هسته ای در ای ران دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫تحریم‪‎‬هایی که ایاالت متحــده امریکا در رابطه با‬ ‫بحث هسته‪‎‬ای علیه جمهوری اســامی ای ران وضع کرده‬ ‫اســت به دو دســته کلی تقسیم م ی‪‎‬شــود؛ بعضی از این‬ ‫تحریم‪‎‬ها ب راســاس فرمان اجرایی رئی س جمهور است که‬ ‫این فرمان‪‎‬ها مبتن ی بر دو دسته از قوانین است‪ ،‬یا قوانینی‬ ‫که شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه‪‎‬هایی تصویب‬ ‫کرده و یا قوانینی که کنگره وضع کرده اســت‪ .‬به هر حال‬ ‫فرمان‪‎‬های اجرایی‪ ،‬دستوراتی است که توسط رئی س جمهور‬ ‫یربط الزم االجراست‪.‬‬ ‫امریکا صادر م ی‪‎‬شود و ب رای نهادهای ذ ‬ ‫این تحریم‪‎‬ها در قالب تحریم‪‎‬های قوه مجریه در نظر گرفته‬ ‫م ی شــود و جدا از فرمان اجرایی شــخص رئی س جمهور‪،‬‬ ‫دســتور العمل‪‎‬هایی هســتند که توســط وزارتخانه های‬ ‫امریکا به طور مشــخص وزارت امور خارجه‪ ،‬وزارت انرژی و‬ ‫وزارت خزانه داری داده م ی‪‎‬شــوند و مشخص م ی‪‎‬کنند نحوه‬ ‫تعامل و معامله با ای ران چگونه است؛ حال چه توسط ایاالت‬ ‫متحده امریکا و چه توسط دیگر کشورها‪.‬‬ ‫این بخش از تحریم‪‎‬هایی که توسط قوه مجریه به اجرا‬ ‫گذاشته شــده توســط همین قوه نیز قابل ابطال یا قابل‬ ‫تعلیق است‪ .‬اگر رئی س جمهور امریکا تصمیم بگیرد که این‬ ‫فرمان‪‎‬ها را ب رای مدتی نامحدود یا ب رای همیشه باطل کند‪،‬‬ ‫کسی اعتراض نخواهد کرد زی را ب راساس اختیارات شخص‬ ‫رئی س جمهور است‪.‬‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رســد باتوجه به رونــد مذاکراتی که میان‬ ‫ای ران و گروه ‪ 5+1‬شــکل گرفته اســت‪ ،‬اگر طرفین ب رای‬ ‫حل مشــکالت عزم جدی داشــته باشــند‪ ،‬این بخش از‬ ‫تحریم‪‎‬ها راحت‪‎‬تر قابل حل باشد و اگر باراک اوباما بخواهد‬ ‫م ی‪‎‬تواند این تحریم‪‎‬ها را باطل یا لغو کنــد‪ .‬البته این را نیز‬ ‫باید در نظر گرفت که اگر این تحریم‪‎‬هــا به حالت تعلیق‬ ‫دربیاید‪ ،‬رئی س جمهور بعدی هیــچ الزام ی ندارد به تصمیم‬ ‫رئی س جمهور قبلی متعهد باشــد‪ .‬درواقع جانشــین اوباما‬ ‫م ی‪‎‬تواند این تعلیق را ادامه بدهد یا ندهد‪ .‬البته سنت سیاسی‬ ‫تاچندی دیگر در امریکا کنگره جدید با اکثریت‬ ‫جمهوریخواهان روی کار م ی اید‪ .‬ایا این مساله‬ ‫در روند لغو تحری م هایی که کنگره بانی ان است‪،‬‬ ‫مشکل ساز نخواهد شد؟‬ ‫به هر حــال ابطال قوانینی که توســط کنگره یا‬ ‫قوه مقننه امریکا وضع شــده است باید همان روندی را طی‬ ‫کند که تصویب ان طی کرده اســت‪ .‬یعنی لغو ان نیز در‬ ‫هر دو مجلس نمایندگان و سنا باید تصویب شود تا قوانین‬ ‫باطل اعالم شود‪ .‬باتوجه به اینکه کنگره جدید در ماه ژانویه‬ ‫در هر دو مجلس در اختیــار جمهوریخواهان قرار م ی‏گیرد‬ ‫و جمهوریخواهان نیــز جزو طیف منتقد مذاکــره با ای ران‬ ‫هستند تاحدودی جای تردید وجود دارد که مصوبات کنگره‬ ‫باطل اعالم شود‪ .‬باید در نظر گرفت که ابطال در نهادهای‬ ‫قانونگذاری بسیار ســخت و طوالن ی مدت است‪ .‬شاید یک‬ ‫الیحه‏ای به سرعت به تصویب برسد اما لغو کردن ان ممکن‬ ‫است سال‏ها زمان ببرد‪.‬‬ ‫جدای از تحری م‏هایی که اعمال شده است اخیرا‬ ‫شاهد تهدید کنگره به اعمال تحری م‏های جدید‬ ‫علیه ایران هســتیم‪ .‬ایا رئی س جمهور امریکا‬ ‫م ی‏تواند در صورت تصویب چنین الیح ه‏ای ان‬ ‫را وتو کند؟‬ ‫بله‪ ،‬رئی س جمهور امریکا از قدرت وتو برخوردار است‬ ‫و م ی‏تواند مصوبات کنگره را وتو کند‪ .‬البته وتو نیز شروطی‬ ‫دارد و اگر هر دو مجلس نمایندگان و سنا‪ ،‬مجددا دو سوم رای‬ ‫دهند امکان ابطال وتوی رئی س جمهور وجود دارد‪ .‬یعنی اگر‬ ‫سنای امریکا ب رای تصویب تحریم جدید ‪ 60‬رای داشته باشد‬ ‫رئی س جمهور امریکا نم ی‏تواند ان را وتو کند‪ .‬در کنگره جدید‬ ‫نزدیک به ‪ 52‬جمهوریخواه حضور دارند و اگر این می زان به‬ ‫‪ 60‬نفر برسد یعنی نزدیک به هشت دموکرات نیز از تصویب‬ ‫تحریم‏های جدیــد حمایت کنند‪ ،‬ایــن تحریم‏ها تصویب‬ ‫خواهد شد و رئی س جمهوری امریکا نیز نم ی‏تواند ان را وتو‬ ‫کند‪ .‬یک ســنت دیگری که در امریکا وجود دارد این است‬ ‫که عموما کنگره امریکا تمایل نــدارد وتوی رئی س جمهور‬ ‫را در عرصــه بی ن الملل ابطال کند‪ .‬یعنــی اگر موضوعی‬ ‫جهانی یا مربوط به بحث سیاســت خارجی مطرح باشد و‬ ‫رئی س جمهور امریکا ان را وتو کند کنگره معموال وارد ابطال‬ ‫نم ی‏شود‪ .‬اما انچه که مسلم اســت قدرت رئی س جمهور‬ ‫امریکا ب رای مقابله با مصوبات کنگره‪ ،‬ابطال انها و جلوگیری‬ ‫از تصویب مصوبات‪ ،‬قدرت محدودی است و همچنین تضاد‬ ‫ایدئولوژیک در امریکا از سال ‪ 1960‬تاکنون در دوره ریاست‬ ‫باراک اوباما ب ی سابقه بوده است‪ .‬همچنین باید در نظر داشت‬ ‫که از نظام سیاسی و کنگره ای صحبت م ی‏کنیم که حاضر‬ ‫است امریکا را در پرتگاه مالی بیندازد یا فعالیت دولت فدرال‬ ‫را تعطیل کند‪ ،‬اما از موضعش کوتاه نیاید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫با در نظر گرفتن انــواع تحری م هایی که ایاالت‬ ‫متحده امریکا علیه ایران اعمال کرده است‪ ،‬لغو‬ ‫کدام دسته از تحری م‪‎‬ها دشوارتر خواهد بود؟‬ ‫‪5‬‬ ‫در حال حاضر که گفت وگوهای هسته‪‎‬ای‬ ‫میان ایران و گروه ‪ 5+1‬در دومین دوره تمدید‬ ‫مذاکرات برای رسیدن به توافق جامع در جریان‬ ‫است‪ ،‬از مه م ترین اختالفاتی که میان دو طرف‬ ‫وجود دارد‪ ،‬مســاله لغو تحری م‏ها علیه ایران‬ ‫است‪ .‬این در شرایطی اســت که تحری م‪‎‬های‬ ‫اعمال شده چند نوع است؛ یک دسته م ربوط به‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل‪ ،‬یک دسته مربوط‬ ‫به اتحادیه اروپا و یک دســته نیز تحری م‪‎‬های‬ ‫یکجانبه مضاعف اســت کــه از جانب برخی‬ ‫کشورها اعمال شده است‪ .‬در رابطه با روند لغو‬ ‫تحری م‏ها ب ه خصوص تحری م‪‎‬های امریکا که باز‬ ‫خود به چند دسته تقسیم م ی‪‎‬شود گفت وگویی‬ ‫با امیرعلی ابوالفتح‪ ،‬کارشناس مسائل امریکا‬ ‫انجام دادیم‪.‬‬ ‫در امریکا نشان م ی‏دهد که در مسائل کلیدی‪ ،‬روسای جمهور‬ ‫حتی اگر هم حزبی نیز نباشند اما تاحدودی ب ر اساس منافع‬ ‫ملی عمل م ی‏کنند و م ی‏توان این امید را داشت که جانشین‬ ‫اوباما مســیر او را در اینده طی کند‪ .‬اما بحث بعدی مربوط‬ ‫م ی‏شود به تحریم‏هایی که طی لوایحی توسط قوه مقننه‬ ‫به اجرا گذاشته شده است که این لوایح یا به صورت مستقل‬ ‫به تصویب رسیده یا متمم‏هایی بر دیگر قوانینی است که‬ ‫به تدریج تصویب شده‪ ،‬فرایند قانون ی‏اش را طی کرده‪ ،‬در هر‬ ‫دو مجلس نمایندگان و سنا تایید شــده و نهایتا به امضای‬ ‫رئی س جمهور رسیده است‪ .‬در اکثر قریب به اتفاق این قوانین‬ ‫به رئی س جمهور امریکا به عنــوان عال ی ترین مقام اجرایی‬ ‫کشور اجازه داده شده است که طبق شرایطی اگر مصلحت‬ ‫دانست این قوانین را طی مدت مشخصی که اصوال شش‬ ‫ماه است به تعلیق دراورد‪ .‬البته او باید در یک گزارش رسمی‬ ‫به اطالع کنگره برساند که دالیل این تعویق چیست‪ .‬اما باز‬ ‫تکرار م ی‏کنم این مساله که رئی س جمهور بعدی نیز ملزم به‬ ‫حفظ این تصمیم باشد به شرایط بستگی دارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫لغو تحریم ها‪ ،‬سال ها زمان می برد‬ ‫رونده‬ ‫ویژه‬ ‫پبین‬ ‫الملل‬ ‫‪49‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫امریکا‪ ،‬تحریم ها را مشروط نگاه می دارد‬ ‫هادی اجیلی‪ ،‬استاد دانشگاه عالمه طباطبایی در گفت وگو با مثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫در رابطه با تحریم هایی کــه امریکا علیه ایران‬ ‫وضع کرده است نگاه های متفاوتی وجود دارد‪ .‬برخی‬ ‫می گویند امریکا‪ ،‬تحریم ها را یک ابزار فشار موثر بر‬ ‫ایران می داند و حتی در صورت دســتیابی به توافق‬ ‫هسته ای نیز تحریم ها را به سادگی لغو نخواهد کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما ماهیت تحریم های ایران از نظر امریکا به‬ ‫چه صورت است؟‬ ‫دو نظر کلی در مورد تحریم‪‎‬های امریکا نســبت‬ ‫به جمهوری اســامی ایران وجود دارد؛ یک نظر معتقدند‬ ‫که این تحریم‏ها حالت تاکتیکــی دارد یعنی امریکایی‪‎‬ها‬ ‫عالقه مندند که ایران رفتارش را مطلوب انها کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫برای تنبیه جمهوری اســامی و یا اعمال فشار به ایران با‬ ‫هدف اینکه رفتارش را تغییر دهد ایــن تحریم ها را وضع‬ ‫کرده اند‪ .‬بنابراین اگــر در چارچوب مذاکــرات به نتیجه‬ ‫مطلوبی با ایران برسند طبعا دیگر از ان به بعد دلیلی برای‬ ‫ادامه تحریم ها وجود نخواهد داشت‪ .‬کسانی که این نگاه را‬ ‫دنبال می کنند‪ ،‬معتقدند که تحریم ها به دالیلی وضع شده و‬ ‫بنابراین اگر ان دلیل از بین برود‪ ،‬تحریم ها نیز باید برداشته‬ ‫شود زیرا دیگر مشروعیت خود را از دست می دهد‪ .‬این دسته‬ ‫از افراد و کارشناسان روی مانایی و امکان تداوم تحریم ها‬ ‫نیز حرف دارند و ابراز می کنند اساسا در وضعیتی که ایران‬ ‫با جهانی شدن تجارت و اقتصاد روبه روست و همچنین در‬ ‫شــرایط درهم تنیدگی بازارهای بین المللی‪ ،‬امکان اینکه‬ ‫تحریم ها بتواند به مدت طوالنی ادامه پیدا کند‪ ،‬عمال وجود‬ ‫ندارد و راه های فرار از تحریم عمال زیاد هستند‪ .‬در شرایط‬ ‫جهانی شدن تجارت‪ ،‬تحریم شدن سخت است و دور زدن‬ ‫و فرار کردن از تحریم‪ ،‬راه‪‎‬های زیادی دارد‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫اینها استدالل شان این است که حکم تحریم و وضع قانون‬ ‫تحریم ها به واســطه امریکا بوده اما اجــرای ان در اختیار‬ ‫‪5‬‬ ‫هادی اجیلی‪ ،‬اســتاد روابــط بی ن الملل‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبایی در گفت وگو با مثلث‬ ‫به بررسی ماهیت تحری م های امریکا علیه ایران‬ ‫پرداخت‪ .‬این استاد دانشگاه معتقد است که دو‬ ‫نگاه کلی نســبت به این تحری م ها وجود دارد؛‬ ‫یک نگاه تحری م ها را تاکتیکی و نگاه دیگر ان‬ ‫را راهبردی و اســتراتژیک م ی دانند‪ .‬کسانی‬ ‫که تحری م ها را تاکتیکــی م ی دانند معتقدند‬ ‫تحری م ها به دالیلی وضع شده و بنابراین اگر ان‬ ‫دلیل از بین برود‪ ،‬تحری م ها نیز باید برداشــته‬ ‫شود زیرا دیگر مشــروعیت خود را از دست‬ ‫م ی دهد‪ .‬اما نگاه دوم بر این باور است که امریکا‬ ‫از پس از انقالب ایران تحری م هایی را علیه کشور‬ ‫وضع کرده و این تحری م ها صرفا مرتبط با بحث‬ ‫هسته ای نیســت‪ .‬به گفته اجیلی‪ ،‬امریکا از‬ ‫ابتدا به طرق مختلف ســعی کرده رفتار ایران‬ ‫را تحت کنترل داشته باشد که تحریم یکی از‬ ‫ابزارهای ان است‪ .‬بنا بر اســتدالل گروه دوم‪،‬‬ ‫چون تحری م های ایران صرفا مرتبط با هسته ای‬ ‫نیست پس ب ه دنبال توافق جامع نباید انتظار‬ ‫داشت تحری م ها کامال برچیده شود‪.‬‬ ‫انها نیست‪ .‬به بیان دیگر اجرای تحریم ها به واسطه دیگر‬ ‫کشورها صورت می‪‎‬گیرد‪ .‬دلیلش نیز این است که امریکا‬ ‫اصوال با ایران روابــط تجاری انچنانی نداشــته که حال‬ ‫بخواهد ان را تحریم کند‪.‬‬ ‫بنابراین امریکا به واسطه کشورهایی که با ایران روابط‬ ‫تجاری داشتند وارد تحریم ایران شد‪ .‬یعنی واشنگتن یا با‬ ‫خواهش از این کشورها یا تهدید انها‪ ،‬تحریم ها علیه ایران‬ ‫را پیگیری کرد‪ .‬در صدر خواسته های امریکا نیز این بود که‬ ‫کشورهای وارد کننده نفت ایران‪ ،‬خرید نفت شان از ایران را‬ ‫کاهش دهند‪ .‬پس کشورهای دیگری غیر از امریکا هستند‬ ‫که در حال اجرای تحریم ها علیه ایرانند و این در حالی است‬ ‫که این کشــورها الزاما با اهداف امریکا همراه نیستند‪ .‬اگر‬ ‫تا امروز نیز همراهی کردند‪ ،‬بخشــی به دلیل اعمال فشار‬ ‫امریکایی ها و ترس از مجازات ها بــوده و بخش دیگر نیز‬ ‫به خاطر وعده وعیدهای این کشور‪.‬‬ ‫با توجه به صحبت های شما پس می توان گفت‬ ‫که بســیاری از کشــورهایی که امریکا را در اعمال‬ ‫تحریم ها علیــه ایران همراهی کرده اند خواســتار‬ ‫بازگشت به شرایط قبل از تحریم و از سرگیری روابط‬ ‫تجاری شان با ایران هستند؟‬ ‫بدون شک همین طور است و این کشورها مایل به‬ ‫بازگشت به شرایط عادی تجاری با ایران هستند‪ .‬چراکه در‬ ‫گذشته که با ایران روابط تجاری داشتند و از کشور ما نفت‬ ‫می خریدند‪ ،‬این خرید از روی نیازشان بوده که همچنان نیز‬ ‫وجود دارد‪ .‬در نتیجه تداوم تحریم ها به نوعی به ضرر خود‬ ‫کشورهای تحریم کننده نیز هســت‪ .‬اکنون نیز بسیاری از‬ ‫کشورهای اروپایی مترصد این فرصت هستند که فضای‬ ‫تحریم‏ها شکسته شــود و قانون مجازات تحریم از طرف‬ ‫امریکایی ها اندکی سهل تر شود تا موج شرکت‪‎‬های اروپایی‬ ‫و اقالم انها به سمت ایران سرازیر شود‪.‬‬ ‫متاسفانه ایران تاکنون بیشتر مصرف کننده کاالهای‬ ‫اروپایی بوده است و بر همین اســاس اروپایی ها بیشتر از‬ ‫ایران عالقه مندند که روابط با تهران دوباره برقرار شود تا‬ ‫وضعیت رکودی که اینک در اروپا وجود دارد‪ ،‬کمی تلطیف‬ ‫رونده‬ ‫ویژه‬ ‫پبین‬ ‫الملل‬ ‫با در نظر گرفتن اســتدالل گــروه اول مبنی بر‬ ‫تاکتیکی بودن تحریم ها‪ ،‬لغو تحریم ها به چه صورت‬ ‫است؟‬ ‫اگر مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد دیگر دلیل‬ ‫تحریم برای امریکا از بین خواهد رفــت و این یک جایزه‬ ‫برای ایران خواهد بود که اگر تا به امروز با مجازات و تحریم‬ ‫رفتار ایران را کنترل کرده اســت از زمان رسیدن به یک‬ ‫توافق باید با میزان برداشــته شدن تحریم ها‪ ،‬کنترل رفتار‬ ‫ایران را به دست خود بگیرد‪ .‬در نتیجه هر دو هدف امریکا‬ ‫کنترل رفتار ایران است اما یک بار با تشدید تحریم و یک‬ ‫بار با میزان کاهش یا لغو تحریم ها‪ .‬ســرعت لغو یا کاهش‬ ‫تحریم ها نیز به محاســبه تیمی که در ایران سرکار است‬ ‫بســتگی دارد؛ مبنی بر اینکه ایا محاسبه اش این است که‬ ‫اگر تحریم را بیشتر کنند رفتارش را تغییر خواهد داد یا اگر‬ ‫تحریم ها را لغو کنند‪ ،‬رفتارش را مطلوب طرف امریکایی‬ ‫خواهد کرد‪ .‬براساس این محاسبه امریکایی ها حرکت شان‬ ‫را تنظیم می کنند‪.‬‬ ‫شما گفتید که دو نظر کلی در مورد تحریم‪‎‬های‬ ‫امریکا نسبت به جمهوری اسالمی ایران وجود دارد؛‬ ‫نگاه اول تحریم های امریکا را تاکتیکی می داند‪ .‬نگاه‬ ‫دوم چگونه است؟‬ ‫بله همینطور است و مطابق این نگاه طرف غربی‬ ‫بارها اعالم کرده که موضوعات دیگری نیز در کار اســت‬ ‫و تحریم های ایران صرفا مرتبط با هســته ای نیســت که‬ ‫به دنبال توافق جامع کامال برچیده شــود‪ .‬بــه تعبیر دیگر‬ ‫جدیدا امریکایی ها دریافته اند که چطور می توانند ایران را که‬ ‫می‪‎‬تواند به زعم انها در منطقه جوالن دهد تحت فشار قرار‬ ‫دهند‪ .‬البته ممکن است امریکا با هدف اینکه بتواند جلوی‬ ‫پیشرفت برنامه هسته ای ایران را بگیرد بخشی از تحریم‪‎‬ها‬ ‫را تعلیق کند یا جلوی اجرای تحریم های جدید را بگیرد‪ .‬اما‬ ‫اگر متصور باشیم که در پی مذاکرات هسته ای کل تحریم ها‬ ‫برداشته شود و خصومت میان دو کشور نیز پایان یابد‪ ،‬تصور‬ ‫غلط و غیرممکنی است‪ .‬همانطور که گفتم دشمنی امریکا‬ ‫با ایران تنها بر سر موضوع هسته ای نیست که در صورت‬ ‫دستیابی به توافق این دشمنی نیز از بین برود‪.‬‬ ‫در این شرایط اگر توافقی حاصل شود و امریکا‬ ‫اگر نــگاه امریکا به ایران و مســاله تحریم ها‬ ‫اینچنین باشــد جمهوری اســامی ایران باید چه‬ ‫استراتژی را در داخل کشــور و در مذاکرات در پیش‬ ‫گیرد تا مانع تحقق اهداف امریکا شود؟‬ ‫امریــکا هدفش این اســت که بــا تحریم های‬ ‫فلج کننده دولت و ملت ایران را گرفتار مشکالت اقتصادی‬ ‫داخلی و تامین حداقل های معیشتی کند‪ .‬زمانی که هم و غم‬ ‫دولت بشود رفع تحریم و وارد کردن دالر و درامدهای نفتی‬ ‫به کشور‪ ،‬مسلم است که دیگر وقت ندارد به مسائلی غیر از‬ ‫اینها بپردازد‪ .‬بنابراین هدف امریکا هم همین است که ایران‬ ‫را وارد این مسیر کند تا حداکثر کاری که دولت بتواند انجام‬ ‫دهد رتق و فتق امور معیشتی باشــد و نه بیشتر‪ .‬در نهایت‬ ‫نیز ایران به حوزه انفعال برسد و به نوعی بازیگری معرفی‬ ‫شود که چون مطلوب نبوده و خالف جریان اب شنا کرده‪،‬‬ ‫به شدت مجازات شده است‪ .‬در این شرایط ایران باید اساسا‬ ‫موضوع تحریم را بی اثر کند‪ .‬یعنی در مذاکرات هســته ای‬ ‫نباید یک طرف میز رفتار ایران در حوزه هسته ای قرار بگیرد‬ ‫و طرف دیگر میزان و زمان برداشته شــدن تحریم ها‪ .‬در‬ ‫این صورت طرف مقابل نیز خواهان این می شود که ایران‬ ‫در حوزه هســته ای انگونه که انها می خواهند عمل کند تا‬ ‫کمی از میزان تحریم ها علیه کشــور کاسته شود‪ .‬در واقع‬ ‫طرف ایرانی باید بر اســاس ان پی تی وارد مذاکرات شود‬ ‫و غرب را نیــز وادار به این روند کند نه اینکه پاســخ رفتار‬ ‫ایران در شفافیت هســته‪‎‬ای‪ ،‬میزان لغو تحریم ها را تعیین‬ ‫کند‪ .‬در نتیجه ایــران باید کامال مراقب باشــد و در زمین‬ ‫غرب بازی نکند‪ .‬در نهایت اینکه طرف مقابل تا زمانی که‬ ‫فکر می کند اقتصاد ایران ناظر به رفع یا عدم رفع تحریم ها‬ ‫جلو می رود‪ ،‬همین سیاست را در پیش خواهد گرفت چرا که‬ ‫در این صورت فکر می کنند اصــل کنترل اقتصاد ایران در‬ ‫اختیارشان اســت و دلیلی ندارد که این موقعیت را از دست‬ ‫بدهند‪ .‬اما اگر احساس کنند که اعمال و تداوم تحریم‪ ،‬تاثیر‬ ‫جدی بر اقتصاد ایران ندارد‪ ،‬تیغ تحریم ها کند خواهد شد و‬ ‫ارزش امتیازی اش را روی میز مذاکره از دست خواهد داد‪.‬‬ ‫این امر نیز نیاز به یک کار جهادی جدی در عرصه اقتصادی‬ ‫کشور دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫نگاه دیگر معتقد است که تحریم های امریکا علیه‬ ‫ایران راهبردی و استراتژیک است‪ .‬استدالل این گروه نیز‬ ‫این است که تحریم های ایران از ابتدای انقالب یعنی سال‬ ‫‪ 1359‬وضع شــده اســت و در ابتدا اصال ربطی به مساله‬ ‫هسته‪‎‬ای نداشت‪ .‬به باور این دســته از کارشناسان ایران‬ ‫پیش از ماجرای هســته ای از جانب امریکا تحریم شده و‬ ‫این تحریم ها تا امروز نیز تداوم یافته است‪ .‬اما تحریم های‬ ‫چند ســال اخیر دیگر تحریم های فلج کننده بوده اســت‪.‬‬ ‫اگر تا ســال ‪ 91‬در ایران خیلی متوجه تحریم ها نبودیم به‬ ‫این خاطر بود که تحریم ها دور زده می شــد و تحریم های‬ ‫مهمی چون تحریم های نفتی یا بانک مرکزی به این شدت‬ ‫نبود‪ .‬از ســال ‪ 91‬تحریم‪‎‬های اصلی علیــه ایران افزایش‬ ‫با این تفاسیر و با در نظر گرفتن استدالل گروه‬ ‫دوم پــس تحریم هایی که صرفا ناظــر به موضوع‬ ‫هسته ای نیستند حتی با دستیابی به توافق جامع نیز‬ ‫لغو نخواهند شد؟‬ ‫به نظر من امریکا در اینده به سمت گزینه نظامی‬ ‫علیه ایران نخواهد رفت زیرا وقتــی امده پای میز مذاکره‬ ‫نشسته یعنی نمی توانسته با ایران وارد جنگ شود‪ .‬درواقع‬ ‫اگر امریکا بتواند با کشوری وارد جنگ شود اصال میز مذاکره‬ ‫را انتخاب نخواهند کرد‪ .‬در این میان ابزار امریکایی ها بعد‬ ‫از مذاکرات هســته ای برای ادامه خصومت با ایران همین‬ ‫تحریم اســت‪ .‬به این صورت که این کشــور نخست در‬ ‫یک فضای مبهم و خاکستری و از الفاظ دو پهلو در توافق‬ ‫استفاده می کند‪ ،‬ســپس اینکه توافق را تاجایی که ممکن‬ ‫باشد به درازا می کشاند و در نهایت نیز اجرای هر بند و هر‬ ‫بخش ان را مشروط خواهند کرد‪ .‬هدف امریکا این است که‬ ‫در این شرایط هروقت که امکانپذیر بود و به هر دلیلی اگر‬ ‫رفتار مخالف میل انها از جمهوری اسالمی سر زد‪ ،‬دوباره‬ ‫همه چیز را به نقطه اول بازگردانند‪ .‬با این اوصاف خود میزان‬ ‫تعلیق و نرم کردن شــرایط تحریم یک پروژه کنترل رفتار‬ ‫جدید برای ایران از ســوی امریکا خواهد شد‪ .‬یک مساله‬ ‫دیگری که باید لحاظ کرد این است که باراک اوباما تنها دو‬ ‫سال دیگر در مسند ریاست جمهوری است و مشخص نیست‬ ‫که اگر رئیس جمهور دیگری روی کار بیاید همین مسیر را‬ ‫طی خواهد کرد یا خیر‪.‬‬ ‫همچنیــن در امریــکا رئیس جمهــور و کنگره هر‬ ‫یک مســیر خود را می روند و نمی توان حــدس زد اگر به‬ ‫توافقی دســت یابیم ایا کنگره به درخواست رئیس جمهور‬ ‫تحریم هایی را که تصویب کرده لغو خواهد کرد یا خیر‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫شود‪ .‬از طرف دیگر در بازار نفت نیز وضعیت به همین منوال‬ ‫است و کشورهای شرق و جنوب شرق اسیا و کشوری مانند‬ ‫هند به نفت ایران نیاز دارند و در اینده نیز تقاضای نفتشان‬ ‫افزایش خواهد یافت‪ .‬با این تفاسیر مشخص است که این‬ ‫کشورها نمی توانند به مدت طوالنی متعهد به تحریم های‬ ‫اینچنینی باقی بمانند‪.‬‬ ‫پس استدالل گروهی که می گویند تحریم ها تاکتیکی‬ ‫است بر این اساس است که معتقدند کشورهای اعمال کننده‬ ‫تحریم مترصدند به شرایط عادی برگردند‪ .‬انها همچنین‬ ‫به صحبت های رئیس جمهور یا وزیــر امور خارجه امریکا‬ ‫استناد می کنند که طی ماه های گذشته بارها گفته اند «اگر‬ ‫بخواهیم به سمت تحریم های بیشتر حرکت کنیم ممکن‬ ‫است همراهی متحدان خودمان را از دست بدهیم‪».‬‬ ‫این جمله خیلی شفاف نیســت و ایهام دارد اما اگر در‬ ‫معنی ان دقیق شویم این برداشــت را خواهیم داشت که‬ ‫امریکا هراس ان را دارد که متحدان اروپایی و اسیایی اش‬ ‫بیش از ایــن خواهان همراهی با این کشــور در تداوم و یا‬ ‫تشدید تحریم ها علیه ایران نباشــند‪ .‬بر اساس این دیدگاه‬ ‫به همین خاطر نیز امریکا تصمیم گرفته بر سر میز مذاکره‬ ‫حاضر شود و با گفت وگو مساله هسته ای ایران و تحریم‏ها‬ ‫را حل و فصل کند‪.‬‬ ‫در این میان اگر کنگره امریکا بخواهد تحریم ها علیه‬ ‫ایران را تشدید کند باز این امریکا نیست که باید تحریم ها را‬ ‫اجرا کند بلکه در شرایطی که ایران با امریکا روابط اقتصادی‬ ‫ندارد این باقی کشورها هســتند که باید تحریم ها را اجرا‬ ‫کنند‪.‬البته هزینه اقناع کردن دیگر کشــورها در همراهی‬ ‫امریکا برای اعمال تحریم ها تاکنون نیز برای این کشــور‬ ‫خیلی باال بوده است‪.‬‬ ‫یافت و مردم نیز متوجه شــرایط تحریمی شدند‪ .‬بنابراین‬ ‫این دسته دوم استدالل‪‎‬شــان این است که مگر جمهوری‬ ‫اسالمی پیش از ماجرای هسته ای تحت تحریم نبوده است‬ ‫و مگر دشمنی امریکا تنها مربوط به مساله هسته‪‎‬ای است؟‬ ‫پاسخ نیز منفی است و می دانیم که دشمنی امریکا از ابتدای‬ ‫انقالب بوده و در موضوع هســته ای نیز تشدید شده است‪.‬‬ ‫در واقع امریکایی ها همیشه به طرق مختلف سعی کرده اند‬ ‫رفتار ایران را تحت کنترل داشته باشــند‪ .‬البته باید توجه‬ ‫داشت که در امریکا دولت های معتدلشان هستند که تنها‬ ‫خواهان کنترل رفتار ایران هستند چرا که درواقع انچه که‬ ‫مطلوب امریکا است‪ ،‬تغییر رژیم در ایران است و اگر فرصت‬ ‫برایشان فراهم شود حتما در این مسیر گام خواهند برداشت‪.‬‬ ‫پس هدف اصلی انها تغییــر ماهوی نظام جمهوری‬ ‫اسالمی اســت و این تغییر تنها بحث هســته ای را شامل‬ ‫نمی شود‪ .‬درواقع بحث هســته ای فقط یکی از قطعه های‬ ‫پازل است‪.‬‬ ‫وقتی به قانون تحریــم در کنگره امریــکا نگاهی‬ ‫بیندازیم متوجه می شــویم که حرف دســته دوم را همین‬ ‫قانون نیز تایید می کند‪ .‬ان قانون می گوید ما ایران را تحریم‬ ‫می کنیم به دلیل رفتارهای هنجارشــکنانه اش در عرصه‬ ‫بین الملل از جمله پرونده هســته ای‪ ،‬حمایت از تروریسم‪،‬‬ ‫مساله حقوق بشر و دموکراسی‪ .‬در اتحادیه اروپا نیز زمانی‬ ‫که ایران تحریم شد باز همین مسائل را مطرح کردند‪ .‬پس‬ ‫این موضوع که مســاله طرف غربــی به خصوص امریکا‬ ‫صرفا هسته ای نیست یک مساله از پیش اعالم شده است‪.‬‬ ‫در قطعنامه‪‎‬های شــورای امنیت نیز به صراحت به بحث‬ ‫موشکی ایران و دیگر موارد غیر هسته ای اشاره شده است‪.‬‬ ‫بخواهد دشمنی اش را با ایران ادامه دهد از چه ابزاری‬ ‫استفاده خواهد کرد؟‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫عبور از خصومت‬ ‫کوبا و امریکا پس از ‪55‬سال خصومت و دشمنی س رانجام تصمیم گرفتند روابط خود را مدیریت‬ ‫کنند‪ .‬به نظر م ی رسد چنین مدیریتی س رانجام به برق راری روابط دیپلماتیک منجر شود‪ .‬در این تحول‬ ‫و دگرگونی هم تغییر و تحوالت کارکردی در نظم سیاســی کمونیستی هاوانا موثر بود و هم رویکرد‬ ‫جدید دیپلماتیک و چندجانب ه گ رای باراک اوباما د رکاخ سفید‪ .‬از اعالم مواضع این دو بازیگر در هفته‬ ‫گذشته م ی توان به این برداشت رئالیستی رسید که واشنگتن و هاوانا با درپیش گرفتن منفعت گ رایی‬ ‫به جای ایدئولوژی محوری به همزیستی مسالمت امیز با یکدیگر رسیدند‪.‬‬ ‫راه سوم رائول‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ایاالت متحده پس از ناکامی در تغییر رژیم کوبا‬ ‫مجبور به برقراری روابط دیپلماتیک با هاوانا شد‬ ‫لحظه دیدار تاریخی رائول کاسترو و باراک اوباما در بزرگداشت ماندال‬ ‫روی دیگر انقالب کوبا‬ ‫ی فریمان‬ ‫هادی اعلم ‬ ‫کارشناس امریکای جنوبی‬ ‫‪1‬‬ ‫بهای نفت‪ ،‬دست برداشتن از سیاست های خارجی پرهزینه‪،‬‬ ‫بلندپروازانه و جاه طلبانه خواهد بود‪ .‬اگر ونزوئال متروپل کوبا‬ ‫باشد‪ ،‬اکنون با مشکالت ســخت و تورم باال در حال نبرد‬ ‫است و در شــرایط نارضایتی داخلی دیگر چه اهمیتی دارد‬ ‫سوسیالیسم حفظ شود یا نشود‪ .‬گرچه مادورو به کوبا قول‬ ‫داده نفت صادراتی به ان کشور را حفظ کند‪ ،‬اما مشخص‬ ‫نیست کاهش بهای نفت چه اثری بر ادامه روابط اقتصادی‬ ‫بگذارد و اگر ونزوئال نتواند نفت ترجیحی به کوبا را تامین‬ ‫کند‪ ،‬دومین ضربه پس از فروپاشی شــوروی سابق برای‬ ‫کوبا خواهد بود‪ .‬کوبا دیگر با توتون و تنباکویی که ان هم‬ ‫تحریم بوده و با اقتصاد سراسر دولتی و یکپارچه نم ی تواند‬ ‫ادامه حیات دهد‪ ،‬توریســم و ورود امریکای ی ها و بازگشایی‬ ‫تحریم هاســت که م ی تواند تنفسی عمیق ب رای حکومت‬ ‫کوبا ایجاد کند و این موضوع را رائول کاســتروی عملگرا‬ ‫به زیرکی سال هاست که دریافته است‪ .‬امریکای ی ها روابط‬ ‫پرتنشی با کوبا در سال های گذشته داشته اند‪ .‬کوبا نیز مانند‬ ‫اکثر کشــورهای امریکای التین از پیامدهای منفی توزیع‬ ‫ناب رابر ثروت و دیکتاتوری های اولیگارشــیک گذشته خود‬ ‫اسی ب فراوان دیده است‪.‬‬ ‫از زمان اســتقالل کوبا از اســپانیا در ‪ 1898‬تا اغاز‬ ‫حرکت کاسترو حکومت کوبا تحت کنترل گروه نخبگان‪،‬‬ ‫زمی ن داران و تجار ثروتمندی بود که از قدرت سیاسی ب رای‬ ‫تامین منافع خویش اســتفاده م ی کردنــد‪ .‬در واقع حضور‬ ‫در حکومت فرضی ب رای ثروتمند ســازی انان بود‪ .‬فساد و‬ ‫فامی ل گرایی مشخصه سیاست کوبا طی نیمه اول قرن ‪20‬‬ ‫بود‪ .‬تا قبل از ‪ 1898‬ایاالت متحده از طریق شرکت های خود‬ ‫بر همه جنب ه های حیات اقتصادی کوبا ســیطره داشت‪.‬‬ ‫رکود اقتصادی اواخر دهه ‪ 1920‬و دهه ‪ 1930‬و خشم ناشی‬ ‫از ب ی عدالت ی های اقتصادی و سرکوب سیاسی اعتراضاتی‬ ‫به دنبال داشــت که منجــر به خلــع رئی س جمهور وقت‬ ‫(ماچادو) شد و سپس فولخنسیوباتیستا شورش گروهبانان‬ ‫را رهبری کرد و گراومارتین به ریاست جمهوری کوبا رسید‪.‬‬ ‫وی با لغو یکجانبه متمم پالت (‪)Platt Amendment‬‬ ‫که از ‪ 1903‬بر روابط ایاالت متحده و کوبا حاکم بود‪ ،‬امریکا‬ ‫را عصبانی کرد‪ .‬متمم پالت کوبا را از انعقاد پیمان هایی با‬ ‫دیگر قدرت های خارجی منع م ی کــرد و ایاالت متحده را از‬ ‫حق حفظ نظم سیاسی در جزیره کوبا بهره مند م ی ساخت‪.‬‬ ‫ســپس با تبانی ایاالت متحده و باتیســتا وی در ‪ 1934‬از‬ ‫قدرت خلع شــد و دولت جدید با امریکا به توافق رسید و تا‬ ‫‪ 18‬سال بعد تفوق شرکت های تجاری امریکا همراه با فساد‬ ‫و پارت ی بازی بر این کشور تداوم یافت‪ .‬در ‪ 10‬مارس ‪1952‬‬ ‫باتیستا علیه رئی س جمهور وقت کودتا کرد و با انتخاباتی‬ ‫بدون رقیب رئی س جمهور شد‪.‬‬ ‫در دهه ‪ 1950‬ایاالت متحده ‪ 75‬درصد کاالهای وارداتی‬ ‫کوبا را تامین م ی کرد و تقریبا ‪ 65‬درصد صادرات کشــور را‬ ‫نیز به خود اختصاص داده بود‪ .‬رشد اقتصادی کوبا به ظاهر‬ ‫یکی از باالترین اســتانداردها را در امریکای التین در دهه‬ ‫‪ 1950‬داشت اما باتوجه به اقتصاد غی ر عادالنه‪ ،‬عدم توزیع‬ ‫مناسب ثروت و سرمایه گذاری ثروتمندان کوبایی در خارج‬ ‫از کشور و فساد دولت‪ ،‬طبقات مختلف علیه باتیستا بسیج‬ ‫شدند و کاســترو تنها راه ایجاد تغییر را از طریق سرنگونی‬ ‫خشونت امیز تشــخیص داد‪ .‬در ‪ 1958‬کاســترو وارد کوبا‬ ‫شــد و وعده ایجاد حکومتی بر مبنــای عدالت اجتماعی‬ ‫و دموکراسی را نوید داد‪ .‬کاســترو با اقدامات خود شخصا‬ ‫به محور انقالب تبدیل شــد‪ .‬لکن طی دهه ‪ 1960‬روابط‬ ‫ایاالت متحده با کوبا به شدت بحرانی و وخیم شد‪ .‬ایزنهاور‬ ‫سیاست امریکا را سرنگونی کاسترو از طریق فشار اقتصادی‬ ‫اعالم کرد‪ .‬تحریم هــا باعث مهاجــرت ‪ 280‬هزار کوبایی‬ ‫به ایاالت متحده شد‪ .‬ســال ‪ 1961‬اقدامات سازمان سیا از‬ ‫پشتیبانی از ناراضیان کاسترو و اقدام در خلیج خوک ها به‬ ‫شکست انجامید و همین موضوع باعث ضربه به پرستیژ‬ ‫ایاالت متحده شد و زیربنای سیاستی خصمانه شد که طی‬ ‫سال ها تا ‪ 2014‬ادامه یافت‪ .‬تقریبا بحث های مربوط به اینده‬ ‫کوبا در دهه ‪ 1960‬و در دوره ریاست جمهوری جان اف کندی‬ ‫اغاز شد‪ .‬موسسه ‪ RAND‬ابتدا طرحی ب رای مطالعه درباره‬ ‫کوبای پس از کمونیسم ارائه داد‪ .‬از ان زمان مطالعات متنوع‬ ‫و زیادی درباره اینده کوبا از سوی محافل مختلف سیاسی و‬ ‫اداری و پژوهشی امریکا مطرح شده است که به طور عمده‬ ‫همگی سه ویژگی داشــته اند‪ -1 :‬تغییر رژیم ‪ -2‬گذار به‬ ‫دموکراسی و ‪ -3‬استمرار جانشینی حکومت فعلی‪.‬‬ ‫این سه موضوع چارچوب تمام مطالعات و گمان هزن ی ها‬ ‫درباره کوبــای پس از فیدل کاســترو بوده اســت‪.‬پس از‬ ‫فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی هدف ایاالت متحده امریکا‬ ‫این بود که انقالب رنگی یا مخملی مشــابه کشــورهای‬ ‫پیمان ورشو در کوبا ایجاد شود‪ .‬اما این اتفاق در کوبا نیفتاد‪.‬‬ ‫شکست در تمام طرح های ضدکوبا که به ازادسازی معروف‬ ‫اســت به دلیل وفاداری حزب کمونیست به فیدل و فقدان‬ ‫جایگزین مناسب و ناتوانی اپوزیسیون ضدحکومت منجر‬ ‫به اتخاذ سیاست های جدید توسط اوباما شد‪ .‬اوباما از ابتدا‬ ‫با شــعار تغییر امد و اکنون به نظر م ی رسد در پایان سال‬ ‫‪ 2014‬محیط داخلی و خارجی را ب رای پیگیری سیاست تغییر‬ ‫مساعد یافته است و از تمام سناریوها‪ ،‬حفظ وضع موجود در‬ ‫کوبا با هیات حاکمه فعلی و قبول تجدیدنظرهای اساسی را‬ ‫در دو طرف ماجرا پذیرفته است‪ .‬رائول کاسترو در داخل کوبا‬ ‫اکنون و در اینده نزد سوسیالیســت های دواتشه به عنوان‬ ‫خائن به اصول و نزد جوانان و نسل تغییر یافته و بیگانه با‬ ‫ارمان های جهانی به عنوان قهرمان و معمار کوبای اینده و‬ ‫استاد تجدیدنظرطلب معروف خواهدشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫سخن گفتن از فروپاشی یا پایان انقالب کوبا زود است‪،‬‬ ‫اما م ی توان از تجدیدنظرهای اساســی گفت‪ ،‬زیرا اکنون‬ ‫دو کشــور پس از نقطه عطف در تحولی دیپلماتیک‪ ،‬وارد‬ ‫ســیکلی از اتهام زنی و چانه زنی در تعیین مقصر نیم قرن‬ ‫رابطه پر از فرا زو نشیب و پیچیده شده اند‪.‬‬ ‫باراک اوباما پس از اغاز گشــایش های عملگرایانه‬ ‫دوجانبه از طریق ازادســازی محکومان به جاسوســی از‬ ‫سیستم کوبا و لزوم تغییر ان ســخن گفت‪ ،‬گرچه برخی‬ ‫در الیه هــای پنهــان ان را نمایــش دموکرات هــا ب رای‬ ‫کارامدنشــان دادن انان و شــکاف اندازی بین کشورهای‬ ‫امریکای التین م ی داننــد‪ ،‬اما به نظرم موضــوع فراتر از‬ ‫اینهاست‪ .‬رائول کاسترو نیز از ضد تحریم و استمرار نظام‬ ‫کمونیســتی و لزوم احترام گذاشــتن به سیستم سیاسی‬ ‫کشورش صحبت کرد‪.‬‬ ‫هــر دو کار اصلی و شــجاعانه نــواوری در صحنه‬ ‫دیپلماسی را به انجام رســانده اند و اکنون به نظر م ی رسد‬ ‫این لفاظ ی ها و جمالت ب رای ارام کــردن مخالفان داخلی‬ ‫دو کشور کاربرد داشته باشد‪ .‬عموم مردم در ایاالت متحده‬ ‫و خود کوبای ی ها به شــدت از این تحول استقبال کرده اند‪.‬‬ ‫تنها مخالفان تئوریک‪ ،‬سوسیالیســت های جهان هستند‬ ‫که همواره پیروزی اخرین مرحله سوسیالیســم را در این‬ ‫جزیره کوچک به انتظار نشســته اند و همچنین مهاجران‬ ‫کوبایــی ب رانداز میامــی امریکا‪ .‬پس از مهاجرت شــمار‬ ‫زیادی از کوبای ی ها به ایاالت متحــده جامعه تبعیدی های‬ ‫کوبا در میامی مســتقر شــد‪ .‬ارتباط بین واشنگتن و انها‬ ‫گســترش یافت‪ .‬در دهه ‪ 1960‬سازمان ســیا دفتری ب رای‬ ‫ارتباط با این جامعه در میامی تاسیس کرد که در دهه ‪1970‬‬ ‫متوقف شد‪ ،‬لکن فعال ترین بدنه اپوزیسیون حکومت کوبا‬ ‫همی ن ها هستند‪ .‬اکنون به نظر م ی رسد سیستم سیاسی‬ ‫کوبا در تغیی رات داخلی حفظ نظام موجود را با چرخشی به‬ ‫ســمت ایده های نو توســع ه محوری در سوسیالیسم و راه‬ ‫سوم پذیرفته است؛ نظامی شبیه به انعطاف پذیری برزیل‬ ‫و ارژانتین‪ .‬چرخش به سمت رها ســازی از نوع لیب رالیسم‬ ‫اقتصادی سال هاســت در اردوگاه رائولیســت ها اغاز شده‬ ‫است‪ .‬مهم تفاوت دو بخش فیدلیس ت ها و رائولیس ت ها در‬ ‫نگاه به اقتصاد است‪.‬‬ ‫ویژگی فیدلیس ت ها در حزب و بخش های اقتصادی‬ ‫ماهیتی قدیم ی دارد و در خط مقدم مقوالت امنیتی و حفظ‬ ‫سنت های سوسیالیســتی پرتعصب هستند‪ .‬رائولیس ت ها‬ ‫عموما از نسل جدیدی هستند که از نظامیان جدید و کادر‬ ‫تکنوکراتی تشکیل شــده اند که در مقوالت امنیتی قوی‬ ‫هستند اما به تجربیات توســعه کوتاه مدت مکانیسم بازار‬ ‫ازاد نیز عالقه دارند‪ .‬شاید مهم ترین فشار در روزهای اخیر‬ ‫به نظام کوبا بحث نفت یا حداقل اینده نگری سیاستمداران‬ ‫کوبا باشــد‪ .‬زمانی که متروپل های نفتی با کاهش شدید‬ ‫بهای نفت مواجه م ی شوند‪ ،‬ناگهان به درون کشور و مردم‬ ‫متمرکز م ی شــوند و به تدریج اقمار متروپل ها خاصیت و‬ ‫حساسیت خود را از دســت م ی دهند و اولین تاثیر کاهش‬ ‫عزم کوبا و امریکا برای احیای روابط‬ ‫دیپلماتیک نشانه ای از رویکردهای‬ ‫عملگرایانه به جــای ایدئولوژی در‬ ‫فضای سیاســت خارجی دو کشور‬ ‫است‬ ‫الگو گرفتن کوبا از چین‬ ‫مدیرعاملموسسهپژوهشیو‬ ‫مطالعاتبی ن المللیچش م انداز‬ ‫اب رارنویندرگفت وگوبامثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫روسای عملگرا‬ ‫گشایشدرروابطدیپلماتیکام ریکا‬ ‫وکوباناشیازجاب ه جایینخبگانو‬ ‫کارگزاران در دوکشور است‬ ‫کودتای پولی‬ ‫ایاپوتینم ی تواندباافت‬ ‫قیمتهمچنانبرروسیه‬ ‫صدارت کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روسایعملگرا‬ ‫گشایش در روابط دیپلماتیک امریکا و کوبا ناشی از جابه جایی نخبگان و کارگزاران در دوکشور است‬ ‫طهمورث غالمی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫یکی از مهم ترین تحوالت قرن بیســتم که توانست‬ ‫سراســر این قرن را تحت تاثیــر خود قرار دهــد‪ ،‬انقالب‬ ‫کمونیستی شوروی بود‪ .‬این انقالب به شدت دارای ماهیتی‬ ‫ضد امپریالیســتی بود و اساســا هدف خود را انقالب علیه‬ ‫امپریالیسم م ی دانست که ان را در قالب سرمایه داری تعریف‬ ‫م ی کرد‪ .‬انقالب کمونیســتی با این وصف نم ی توانســت‬ ‫محدود به شوروی سابق بماند و از این رو به سرعت به نواحی‬ ‫اط راف و حتی به مناطقی که فاصله زیادی با روسیه داشتند‬ ‫گسترش پیدا کرد‪ .‬البته این گسترش بیشتر در زمان جنگ‬ ‫جهانی دوم و پس از ان اتفاق افتاد‪ .‬در زمان جنگ جهانی دوم‬ ‫دولت شوروی با تصرف مناطقی در اروپای شرقی توانست‬ ‫کمونیسم را به عنوان شکل جدیدی از نظام های سیاسی و‬ ‫اقتصادی بر جوامع ان مناطــق تحمیل کند‪ .‬پس از جنگ‬ ‫جهانی دوم و اغاز دوران جدیدی از اســتعمار زدایی‪ ،‬امال و‬ ‫ارزش های کمونیســم به الگویی ب رای کشورها و جوامعی‬ ‫تبدیل شد که به نوعی تحت تاثیر سیاست های استعماری‬ ‫بودند‪ .‬به این خاطر در شــرق اســیا‪ ،‬خاورمیانه و امریکای‬ ‫التین‪ ،‬دولت هایی هوادار کمونیسم به قدرت رسیدند‪ .‬یکی‬ ‫از مهم ترین دولت های کمونیستی در امریکای التین و در‬ ‫کشور کوبا بر ســر کار امد‪ .‬منطقه امریکای التین همواره‬ ‫جوالنگاه قدرت های امپریالیستی اروپایی و بعد امریکا بوده‬ ‫است‪ .‬به این خاطر در این منطقه از دنیا فضا ب رای شکل گیری‬ ‫اندیشه های چپ و انقالبی بسیار مساعد بود و کشورهای‬ ‫زیادی تحت تاثیر اندیشه های کمونیستی قرار گرفتند که‬ ‫شاید بتوان گفت مهم ترین انها دولت کوبا بود‪.‬‬ ‫کوبا به رهبری فیدل کاســترو‪ ،‬هویت خود را هویتی‬ ‫انقالبی‪ ،‬ضد استکباری و ضد استعماری تعریف کرد و به دنبال‬ ‫ان بود که با مظاهر سرمایه داری در امریکای التین و کوبا‬ ‫مبارزه کند‪ .‬این هویت ســبب برقراری رابطه ای مستحکم‬ ‫میان کوبا و شوروی شد‪ .‬به گونه ای که در سال ‪ ،1963‬کوبا‬ ‫به شوروی اجازه داد موشک های خود را در این کشور مستقر‬ ‫کند که صرفا ‪ 170‬کیلومتر بــا ایاالت متحده امریکا فاصله‬ ‫داشــتند‪ .‬این اقدام کوبا با واکنش جدی امریکا مواجه شد‪.‬‬ ‫زی را این کشــور را در تیررس نزدیک موشک های هسته ای‬ ‫شوروی قرار داد و به این خاطر بحرانی شکل گرفت که به‬ ‫بحران موشکی کوبا معروف است‪ .‬این بحران که دو ابرقدرت‬ ‫را به سمت وقوع جنگ هسته ای سوق م ی داد‪ ،‬سبب شد که‬ ‫نام کوبا بی ن المللی شود‪ .‬هر چند این بحران با خویشتنداری‬ ‫امریکا و شــوروی فروکش کرد‪ ،‬اما ســبب اغاز دشمنی و‬ ‫خصومت جدی میان امریکا و کوبا شد و از ان زمان امریکا‬ ‫تحریم های شدید و روبه افزایشی علیه کوبا با هدف تغییر‬ ‫نظام سیاسی این کشور وضع کرد‪ .‬فروپاشی شوروی سبب‬ ‫نشد که کوبا از ارمان های کمونیستی و هویت ضد استکباری‬ ‫خود عقب نشــینی کند و از این رو همچنان هویت خود را‬ ‫در خصومت و دشــمنی با امریکا به عنــوان پرچمدار نظام‬ ‫سرمایه داری تعریف م ی کرد‪ .‬ایاالت متحده امریکا نیز به دنبال‬ ‫ان بود که این کشور وابسته به بلوک شرق در دوران جنگ‬ ‫سرد را در منطقه امریکای التین حذف کند‪.‬‬ ‫بعد از نیم قرن اعالم شد که روابط امریکا و کوبا از سر‬ ‫گرفته شد و دو کشور رویکردهای خود را نسبت به یکدیگر‪،‬‬ ‫که شرح ان رفت‪ ،‬تغییر داده اند‪ .‬در این جا انچه که اهمیت‬ ‫پی دا م ی کند‪ ،‬سوال از چرایی این تغییر رویکرد است‪ .‬در پاسخ‬ ‫باید گفت که تغییر رویکرد به صورت همزمان و از طرف هر‬ ‫دو کشور بوده است‪ .‬ه ر چند هر یک از این دو کشور دالیل‬ ‫خاص خود را ب رای این تغییر رویکرد داشته اند‪.‬‬ ‫در ارتباط با کوبا م ی توان گفت دالیــل زیر در تغییر‬ ‫رویکرد این کشور موثر بوده است‪:‬‬ ‫اول تغییر رهبر و کادر رهبری در این کشور است؛فیدل‬ ‫کاســترو و تیم همراه او به شــدت انقالبــی و متعهد به‬ ‫ارمان های انقالبی خود بوده اند‪ ،‬اما ایــن تیم به تدریج به‬ ‫دلیل بازنشستگی‪ ،‬کهولت سن و مرگ مجبور شدند صحنه‬ ‫سیاست کوبا را رها کنند و جای خود را به کادر و تیم جدیدی‬ ‫بدهند که از وجه عمل گرایی بیشتری برخوردار بودند‪.‬‬ ‫دلیل دوم تغییر ماهیت و بافت جامعه کوبا است‪ .‬ان‬ ‫بخش از جامعه و مردم کوبا کــه انقالب کردند‪ ،‬نیز همانند‬ ‫رهب ران خود به تدریج حاشی ه نشین شــده اند و نس ل های‬ ‫جدیدی در جامعه این کشــور به وجــود امده اند که صبغه‬ ‫انقالبی بودن انها کمتر است و بناب راین همچون پیشینیان‬ ‫خود انتظار سیاســت های انقالبی و ضد استکباری از دولت‬ ‫خود نداشته اند‪ .‬از این رو توانستند رهب ران جدید جامعه خود را‬ ‫به سمت دوری از سیاست های گذشته سوق دهند‪.‬‬ ‫ایاالت متحده امریکا نیز به دالیل زیر به سمت تغییر‬ ‫رویکرد خود نسبت به کوبا حرکت کرد؛ دلیل اول سیاست‬ ‫اعالمی باراک اوباما در زمان کاندیداتوری خود ب رای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در سال ‪ 2008‬بود که وعده داد با بهره گیری‬ ‫ی امریکا را به‬ ‫از ابزار دیپلماسی‪ ،‬تالش م ی کند دشمنان قدیم ‬ ‫دولت های دوست و یا حداقل کم خطر تبدیل کند‪.‬‬ ‫دلیل دوم تغییر هویت کوبا بود‪ .‬هویتی که کوبا پی ش تر‬ ‫ب رای خود تعریف کرده بود‪ ،‬این کشور را در دشمنی کامل با‬ ‫امریکا قرار م ی داد و به این خاطر م ی توانست تهدیدی جدی‬ ‫ب رای منافع و ارزش های امریکایی باشد‪ .‬متاثر از عواملی که‬ ‫پی ش تر به ان اشاره شد‪ ،‬کوبا از این هویت خود کوتاه امد و‬ ‫یا حداقل ان را تعدیل کرد‪ .‬این بدان معنا است که کوبا دیگر‬ ‫نم ی توانست دشــمنی واقعی ب رای امریکا باشد و بناب راین‬ ‫دولتمردان کاخ سفید نیز احساس کردند که دیگر ضرورتی‬ ‫ب رای پیگیری سیاست های گذشته باتوجه به تغییر هویت‬ ‫کوبا وجود ندارد‪.‬‬ ‫دلیل سوم‪ ،‬اصل حاکم بر سیاست خارجی امریکا یعنی‬ ‫منفعت ملی است‪ .‬امریکا در تجربه خود نشان داده است که‬ ‫هر کجا منافع ملی این کشور تامین شود‪ ،‬چندان به شکل‬ ‫و ماهیت نظام سیاسی و رهب ران ان اهمیت نم ی دهد‪ .‬ب رای‬ ‫مثال چون دولت های ع ربی حاشیه خلیج فارس‪ ،‬تامی ن کننده‬ ‫منافع ملی امریکا هستند‪ ،‬این کشــور چندان به اینکه چه‬ ‫کسی و چگونه حکومت م ی کند‪ ،‬توجه نم ی کند‪ .‬در ارتباط‬ ‫با کوبا باید گفت که امریکا معتقد است که وجود یک کوبای‬ ‫دوست بهتر به منافع ملی امریکا کمک م ی کند و تا زمانی‬ ‫که کوبا چالشی ب رای منافع امریکا ایجاد نکند‪ ،‬بناب راین شکل‬ ‫و ماهیت نظام سیاسی ان چندان اهمیت ندارد‪ .‬از این رو باید‬ ‫گفت که امریکا نبود کشورهای دشمن در منطقه امریکای‬ ‫التین را مســاوی منافع ملی خود تعریف م ی کند و به این‬ ‫خاطر از رویکرد کوبا استقبال کرد‪.‬‬ ‫دلیل دیگر ب رای تغییر رویکــرد امریکا به تالش این‬ ‫کشور ب رای دستیابی به بازار بکر ‪ 11‬میلیون نفری این کشور‬ ‫ب ر م ی گردد که م ی تواند در بردارنده مزایای اقتصادی فراوانی‬ ‫ب رای اقتصاد امریکا باشد‪.‬‬ ‫در پایان باید گفت که اساسا دولت های غربی تابع این‬ ‫باور هستند که دوستان و دشمنان دائم ی در سیاست خارجی‬ ‫وجود ندارد و انچه که دائمی است‪ ،‬صرفا منافع ملی است‪.‬‬ ‫از این رو منافع ملی است که ایجاب م ی کند چه زمانی یک‬ ‫دولت با دولت های دیگر دوست و یا دشمن باشد‪ .‬در نتیجه‬ ‫باید گفت که دولت های غ ربی در ارتباط با دیگر دولت ها نیز‬ ‫تالش خواهند کرد تابع این اصل مهم باشند‪ .‬بدین معنی که‬ ‫انها تالش خواهند کرد که دوستان خود را به دشمن تبدیل‬ ‫کنند‪ ،‬اگر منافع ملی ایجاب کند و یــا تالش خواهند کرد‬ ‫دشمنان خود را به دوستان نزدیک تبدیل کنند اگر منافع ملی‬ ‫انها این الزام را ایجاد کند‪ .‬البته این یک بعد قضیه اســت‪.‬‬ ‫بعد دیگر کشوری است که ممکن است دوست و یا دشمن‬ ‫کشورهای غ ربی باشد و اینکه الزاما تابع اصل فوق نباشد و به‬ ‫سمتی حرکت کند که دوستی یا دشمنی خود با دولت های‬ ‫غ ربی را تغییر دهد‪.‬‬ ‫الگوگرفتن کوبا از چین‬ ‫بین الملل‬ ‫میرقاسم مومنی ‪ ،‬مدیرعامل موسسه پژوهشی و مطالعات بین المللی چشم انداز ابرار نوین درگفت وگو با مثلث‬ ‫انقالب کوبا در سال ‪ 1959‬فصل جدیدی در جنگ‬ ‫سرد شوروی و امریکا به وجود اورد‪ .‬فیدل کاسترو به عنوان‬ ‫رهبر کوبا بعد از تاسیس حکومت جدید کمونیستی کوبا با‬ ‫اعالم سیاست‪‎‬های کمونیستی ان کشور که با سیاست‪‎‬های‬ ‫منطقه ای و جهانی امریکا متعاقب بود پا به عرصه بازی‪‎‬های‬ ‫سیاسی جهانی گذاشــت‪ .‬با ایجاد اختالفات سیاسی بین‬ ‫کوبا و امریکا فشارهای سیاسی‪ -‬امنیتی امریکا علیه دولت‬ ‫کوبا افزایش یافت که این امر منجر به نزدیکی کوبا به اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی شــد و در ان دوره که رقابت‪‎‬های سیاسی‪،‬‬ ‫امنیتی و نظامی شوروی و امریکا به شدت در جریان بود کوبا‬ ‫محلی جهت برخورد نظامی و رقابتی بین امریکا و شوروی‬ ‫شد که این امر در سال ‪ 1961‬با رویارویی اتم ی بین امریکا و‬ ‫شوروی به اوج خود رسید؛ امری که م ی توانست جهان را با‬ ‫تجربه مجدد جنگ اتمی مواجه کند‪.‬‬ ‫طبق نظــر اکثر تحلیلگــران جهانــی مهمترین و‬ ‫خطرناک ترین مواجهه امریکا و شوروی در خلیج خوک های‬ ‫کوبا اتفاق افتاد که این موضوع با خویشتنداری طرفین حل‬ ‫شد‪ ،‬اما اختالف سیاســی ایدئولوژیک امریکا و کوبا ادامه‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫کوبا به عنوان کشــور کمونیســتی به رهبری فیدل‬ ‫کاسترو سیاست های ضد امپریالیســتی را دنبال م ی کرد‬ ‫و امریکا نیــز کوبا را ضد امریــکا معرفی کــرد‪ ،‬بناب راین‬ ‫تمام ی روابط دوجانبه قطع شد و کوبا از سوی امریکا در تمام‬ ‫موارد تحریم شد‪.‬در طول نزدیک به ‪ 50‬سال حکومت فیدل‬ ‫کاسترو که در نهایت در ســال ‪ 2008‬قدرت را به ب رادر خود‬ ‫رائول کاسترو واگذار کرد‪ ،‬بارها سروی س‏های امنیتی امریکا‬ ‫قصد ترور فیدل کاسترو را داشتند که ناکام ماندند‪.‬‬ ‫به نظر شــما دالیل این تغییر رویکرد امریکا و‬ ‫کوبا نسبت به یکدیگر بعد از گذشت بیش از ‪ 5‬دهه‬ ‫خصومت چیست؟‬ ‫نگاه کوباتبارانی که اکنــون در ایاالت متحده‬ ‫ســکونت دارند نســبت به این واقعه تاریخی‬ ‫چیست؟ ایا انها از ازسرگیری ارتباط دیپلماتیک‬ ‫کشورشان با امریکا خشنود شدند؟‬ ‫دو نســل جدید و قدیم کوبای ی تباران ســاکن در‬ ‫ایاالت متحــده دیدگاه های متفاوتــی را در خصوص روابط‬ ‫میان امریکا و کوبا دارند‪ .‬نسل قدیم کوبای ی تبارانی که به‬ ‫دلیل مخالفت با رژیم کاســترو مجبور به ترک وطن گشته‬ ‫و به ایاالت متحده پناه جستند‪ ،‬به شــدت مخالف ه ر گونه‬ ‫عادی ســازی در روابط میان ایاالت متحده و کوبا هستند‪.‬‬ ‫این درحالی است که نسل جدید کوبای ی تبارانی که تمایل‬ ‫بیشــتری به حزب دموکــرات دارند از عادی ســازی روابط‬ ‫میان ایاالت متحده و کوبا استقبال کرده اند‪ .‬کوبای ی تباران‬ ‫جمهوریخواه نیز مخالف عادی سازی روابط امریکا با کوبا‬ ‫بوده‪ ،‬در حالی که کوبای ی تباران دموکرات موافق این اتفاق‬ ‫هستند‪ .‬با این وجود گفته م ی شود‪ ،‬در حالت کلی امریکایی‪-‬‬ ‫کوبای ی تباران از سیاست خارجی دولت اوباما به ویژه در قبال‬ ‫کوبا ناراضی هستند‪.‬‬ ‫علت مخالفت امریکایی‪-‬کوبای ی تباران با عادی سازی‬ ‫روابط میان امریکا و کوبا این اســت که انان بر این باورند‬ ‫امریکا نباید با کشــور کمونیســتی مانند کوبــا مذاکره‬ ‫کند‪ .‬چرا که از نظــر انان این رابطه بیــش از اینکه به نفع‬ ‫ایاالت متحده باشــد‪ ،‬به نفع دولت کاسترو تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫انان همچنین مدع ی اند به دلیل نبود حقوق بشــر در کوبا‬ ‫امریکا نباید اقدام بــه برقراری رابطه با این کشــور نماید‪.‬‬ ‫در خصوص دالیل موافقت امریکایــی‪ -‬کوبایی تباران با‬ ‫سیاســت جدید دولت اوباما نیز گفته م ی شــود‪ ،‬موافقان‬ ‫عادی سازی روابط میان امریکا و کوبا بر این باورند تحریم ها‬ ‫علیه کوبا کارســاز نبوده و امریکا باید سیاست خود در این‬ ‫به نظر م ی رســد باتوجه به معادالت سیاســی و‬ ‫اقتصادی جهان و نیازهایی کــه امریکای ی‪‎‬ها در حوزه نفوذ‬ ‫خــود در منطقه دارند‪ ،‬توســعه روابط با کوبا بســیار ب رای‬ ‫امریکا حائز اهمیت است‪ .‬از سویی دولت اوباما قصد دارد با‬ ‫توسعه روابط با کوبا امتیازات سیاسی را ب رای حزب دموکرات‬ ‫ضبط کند و در انتخابات اتی ریاست جمهوری‪ ،‬شهروندان‬ ‫امریکایی‪-‬کوبای ی تبار را که اقلیتی تاثیرگذار هستند به نفع‬ ‫حزب دموکرات جلب نماید و از سوی دیگر با ایجاد روابط با‬ ‫کوبا و حزب دموکرات‪ ،‬افتخار حل مشکل بین کوبا و امریکا را‬ ‫به نام خود در تاریخ ثبت نماید‪ .‬همچنین باتوجه به اختالفات‬ ‫سیاسی امریکا و روسیه بر سر مساله اوکراین‪ ،‬امریکای ی‪‎‬ها‬ ‫از بیم اتحاد یا نزدیکی کوبا به روسیه علیه امریکا با توسعه‬ ‫روابط با کوبا زمینه همکاری کوبا و روسیه را از بین بردند‪.‬‬ ‫ایا این الگوی مذاکرات محرمانه ممکن است در‬ ‫قبال کشورهای دیگر همچون ایران دنبال شود؟‬ ‫سیاســت جدید حزب دموکرات امریکا در شرایط‬ ‫حاضر بر این اساس اســت که برخی از اختالفات سیاسی‬ ‫با کشــورهای مختلف در جهان را از طرق مختلف در دوره‬ ‫فعلی حل نماید‪ .‬باتوجه به شکســتی که حزب دموکرات‬ ‫در انتخابات سنا متحمل شــد و باتوجه به ضع ف‏هایی که‬ ‫دولت امریکا در جنگ ســوریه‪ ،‬ع راق و افغانستان متحمل‬ ‫شده‪ ،‬جهت پاســخگویی به افکار مردم امریکا و استفاده از‬ ‫تمام پتانسی ل های موجود در شــرایط سیاسی و اقتصادی‬ ‫جهان به شدت به دنبال توســعه روابط با کشورهایی است‬ ‫که با انها روابط خصمانه ای داشته است‪ .‬باتوجه به مذاکره‬ ‫با کوبا و همچنین حضور امریکای ی ها در پرونده هسته ای‬ ‫ای ران‪ ،‬انجام مذاکرات با مقامــات ای رانی در خصوص رفع‬ ‫این مشکالت در زمان ریاست جمهوری اوباما ب رای امریکا‬ ‫اهمیت دارد و به نظر م ی رسد امریکا با ارائه پیشنهاداتی به‬ ‫ای ران سعی در ایجاد زمینه های مذاکره جهت حل موانع روابط‬ ‫سیاسی باشــد؛ نزدیکی با ای ران که شاید به تحریم‏ها پایان‬ ‫دهد‪ ،‬حیات جدید اقتصادی را امــاده کند و موجب برقراری‬ ‫روابط دیپلماتیک با ای ران شود‪.‬‬ ‫ب ا توجه به تحول مهم ی کــه در روابط هاوانا‪-‬‬ ‫واشنگتن رخ داده است اینده کوبا به چه سمتی‬ ‫خواهد رفت؟‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رسد با شروع ریاســت جمهوری رائول‬ ‫کاسترو مسئوالن کوبا سعی در تجدید نظر در سیاست‪‎‬های‬ ‫خود در قبال امریکا دارند و م ی خواهند با الگو گرفتن از چین‬ ‫حین حفظ سیاست‪‎‬های سوسیالیستی و کمونیستی در کوبا‪،‬‬ ‫برخی ازادی‪‎‬های اجتماعی و سیاسی نسبی را نیز ب رای مردم‬ ‫ایجاد کنند‪ .‬همچنین دولت کوبا مایل است با ایجاد ارتباط‬ ‫سیاسی با امریکا از انزوای بی ن المللی خارج شود‪ .‬بناب راین با‬ ‫وجود مشکالتی در شروع و توسعه مناسبات امریکا و کوبا‬ ‫به جهت نیاز دو کشور به شروع روابط سیاسی دوجانبه‪ ،‬این‬ ‫روابط در اینده نزدیک تحقــق خواهد یافت و کوبا و امریکا‬ ‫بعد از ‪ 60‬سال روابط سیاسی خود را از سر خواهند گرفت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫امریکا در روابط خصمانه خود در کوبا در ‪ 60‬ســال‬ ‫گذشته به این واقعیت پی برد که نه تحقیق و نه تجسس‬ ‫نم ی‏تواند خواســته‏های انها را تحقق ببخشد و به همین‬ ‫جهت در بیانیه کاخ ســفید در یک چرخش سیاسی نوین‬ ‫امریکای ی‏ها حضور و نفوذ مجدد در کوبا را شگرد جدید خود‬ ‫به عرصه‏های جهانی اعالم کردند کــه ان برقراری ارتباط‬ ‫مجدد سیاســی در قبال برداشــتن برخی تحریم‏ها علیه‬ ‫کوبا است‪.‬‬ ‫با ازاد شدن جاسوس امریکایی در کوبا و ازاد شدن سه‬ ‫جاسوس کوبایی از زندان امریکا‪ ،‬روابط دو کشور وارد مرحله‬ ‫جدیدی شد و این امر منجر به شروع رفع اختالفات و روابط‬ ‫سیاسی بین دو کشور شد‪.‬‬ ‫در شرایط فعلی مذاکرات دوجانبه در حل موضوعات‬ ‫و گشودن درهای سیاسی بین دو کشور اغاز شده است‪ .‬در‬ ‫این خصوص امریکای ی‏ها به شدت به دنبال ارتباط مجدد با‬ ‫کوبا جهت توسعه منافع امریکا در کوبا بوده و قصد جب ران‬ ‫شکست خود در ‪ 60‬سال گذشته علیه کوبا را دارند‪ .‬کوبا نیز‬ ‫سعی دارد با توسعه روابط سیاسی با امریکا و رفع تحریم ها‬ ‫با ان کشور در خصوص توســعه کشور و حضور در اقتصاد‬ ‫جهانی که تاکنون با ممانعت مواجه شــده بود وارد مذاکره‬ ‫شــود‪ .‬همچنین دولت کوبا نیز از این فرصت جهت جذب‬ ‫کمک‏های امریکا ب رای بازسازی اقتصاد و زیرسازی صنعت‬ ‫استفاده خواهد کرد‪ .‬درواقع هر دو کشور قصد دارند با گرفتن‬ ‫امتیازاتی از طرفین به نتایج مورد نظر برسند‪.‬‬ ‫ارزیابی شما از سیاســت خارجی دولت باراک‬ ‫اوباما در قبال کوبا چیست؟ ایا اوباما م ی تواند این‬ ‫تحول را ب ه عنوان نقطه عطفی در پرونده سیاست‬ ‫خارجی دولتش ثبت کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫پس از گذشــت بیش از ‪ 55‬ســال قطع روابط‬ ‫میان ایاالت متحده امریکا و کوبا‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫اعالم شد که دو طرف تصمیم به برقراری روابط‬ ‫دیپلماتیــک گرفته‪‎‬اند‪ .‬وقتی اعالم شــد که‬ ‫ایاالت متحده و کوبا در حال مذاکره برای برقراری‬ ‫روابط دیپلماتیک هستند‪ ،‬توفانی در رسانه ها به‬ ‫وجود امد‪ .‬ابتدا کمی راجع به پیشینه روابط دو‬ ‫کشور و دالیل قطع روابط بگویید‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫میرقاســم مومنی‪ ،‬مدیرعامل موسسه‬ ‫پژوهشــی و مطالعات بی ن المللی چش م انداز‬ ‫ابرار نوین در رابطه با اعــام مقامات امریکا و‬ ‫کوبا مبنی بر از ســرگیری روابط دیپلماتیک‬ ‫میان دو کشور بعد از گذشت نزدیک به ‪ 60‬سال‬ ‫قطع روابط م ی‏گوید‪ ،‬اکنون هر دو کشور قصد‬ ‫دارند با گرفتن امتیازاتــی از طرفین به نتایج‬ ‫مورد نظرشان برسند‪ .‬به گفته او‪ ،‬باراک اوباما با‬ ‫در پیش گرفتن این سیاست در قبال کوبا هم‬ ‫م ی‪‎‬خواهد افتخار حل مشکل بین کوبا و امریکا‬ ‫را به نام خود در تاریخ ثبت نماید و هم ســعی‬ ‫دارد با نزدیکی به کوبا از نزدیک شدن این کشور‬ ‫به روســیه ممانعت کند‪ .‬دولت کوبا نیز مایل‬ ‫است با ایجاد ارتباط سیاسی با امریکا از انزوای‬ ‫بی ن المللی خارج شــود و از این فرصت جهت‬ ‫جذب کم ک‏های امریکا برای بازسازی اقتصاد‬ ‫و زیرسازی صنعت استفاده کند‪.‬‬ ‫زمینه را تغییر دهد‪ .‬انان همچنین بر این باورند عادی سازی‬ ‫روابط میان امریکا و کوبا به نفع مردم کوباست‪ .‬برخی دیگر‬ ‫نیز این موضــوع را در روابط بی ن الملل مفیــد و تاثیرگذار‬ ‫ارزیابی کرده اند‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کودتای پولی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ایا پوتین می تواند با افت قیمت‬ ‫همچنان بر روسیه صدارت کند؟‬ ‫اقتصاد نفرین شده‬ ‫قیمت نفت بالی جان پوتین و امپ راتوری تجدیدشده اش شد‪ .‬پوتین که در ابتدای سال‬ ‫‪ 2014‬عزم خود را جزم کرده بود تا نفوذ خود را در منطقه اوراسیا بسط و گسترش دهد با افت‬ ‫قیمت نفت در بازارهای انرژی با محدودیت ها و محذوریت های متعدد د رحوزه اعمال قدرت‬ ‫مواجه شده اســت‪ .‬اکنون پوتین این واقعه در عرصه تحوالت اقتصادی را به عنوان توطئه و‬ ‫دسیس ه ای سازماندهی شده از طرف غرب علیه منافع روسیه و دولت اش م ی پندارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مدیرگروه فرابازی‬ ‫توسعه اندیشگاه طه‬ ‫‪1‬‬ ‫در حالی که والدیمیر پوتین‪ ،‬رئی س جمهور روسیه از‬ ‫اصطالح «روسیه ما» که به معنای میل بازگشت به دوران‬ ‫امپ راتوری شوروی ســابق است‪ ،‬ســخن م ی راند‪ ،‬بحران‬ ‫اقتصادی شدیدی دامنگیر اقتصاد روسیه شده است که اینده‬ ‫خود پوتین را هم م ی تواند تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬ه ر چند شروع‬ ‫رســمی این بحران از قیمت زیر ‪ 80‬دالر ب رای نفت عنوان‬ ‫م ی شود اما علل دیگری در شروع و شدت ان نقش داشته و‬ ‫روی اینده پوتین هم اثر م ی گذارند‪ .‬این یادداشت نگاهی دارد‬ ‫به ریشه های این بحران و سناریوهای احتمالی ب رای پوتین‪.‬‬ ‫ساختار نهادی‬ ‫پروژه نابوکو‬ ‫اقتصاد نااماده روسیه ب رای فعالیت غیررانتی واقعی از‬ ‫طرف بخش خصوصی‪ ،‬سیاستگذاران ان را به سمت بخش‬ ‫انرژی ســوق داده تا قدرت ملی خود را از این طریق تقویت‬ ‫کنند‪ .‬تا پیش از انتشار منشــور انرژی اتحادیه اروپا در سال‬ ‫‪ ،2006‬روسیه در صادرات گاز به اروپا موقعیتی شب ه انحصاری‬ ‫داشت اما پس از اولین تنش و قطع جریان گاز به علت بدهی‬ ‫اوکراین در ان سال‪ ،‬در منشور انرژی اروپا روی متنوع سازی‬ ‫منابع عرضه انرژی بــه اروپا تاکید شــد و اولین گام ب رای‬ ‫اسی ب پذیری اقتصاد روسیه برداشــته شد‪ .‬پروژه انتقال گاز‬ ‫نابوکو در ترکیه با محوریت کشورهای حاشیه دریای خزر از‬ ‫جمله تبعات این گام بود‪.‬‬ ‫ه ر چند والدیمیر پوتین با درک از اســتمرار موقعیت‬ ‫شــب ه انحصاری چندی پیش نیز به دنبال کاهش هشــت‬ ‫درصدی روبل روسیه در مدت یک روز و ان هم تنها در چند‬ ‫ساعت‪ ،‬دستور داد تا بزرگترین پروژه خط لولۀ انتقال گاز به‬ ‫اروپا یعنی سوت استریم به حالت تعلیق دراید اما تحوالت‬ ‫بازار نفت نشان داد که روســیه در جایی که تصور م ی کند‬ ‫قوت دارد‪ ،‬به شدت اسی ب پذیر اســت‪ .‬کمیسیون اروپا نیز‬ ‫بالفاصله پس از این اقدام پوتین اعالم کرد که توقف پروژه‬ ‫سوت استریم‪ ،‬ضرورت تنوع بخشی به منابع تامین گاز اروپا را‬ ‫بیش از پیش برجسته ساخت و باید هر چه سریع تر مقامات‬ ‫اروپایی راهکاری ب رای ان بیابند‪ .‬بناب راین ســاختار نهادی‬ ‫ضعیف روســیه ب رای تقویت مبانی اقتصادی ان به دنبال‬ ‫تالش روسیه ب رای الحاق اوکراین به خود نیز از دیگر‬ ‫مبادی بحران اقتصادی کنونی روســیه بود‪ .‬از یک طرف‬ ‫تحریم بی ن المللی غــرب در ب رابر تحــوالت اوکراین و از‬ ‫یک طرف کاهش جذابیت اقتصادی روســیه از تبعات این‬ ‫رخداد بودنــد‪ .‬صندوق بی ن المللی پول اعــام کرد بحران‬ ‫اوکراین باعث شده اســت تا اقتصاد روسیه به علت کاهش‬ ‫سرمایه گذاری های خارجی و اعمال تحریم های بی ن المللی‬ ‫دچار رکود شــود‪ .‬این ســازمان بی ن المللی در ارزیابی رشد‬ ‫اقتصادی روسیه در سال ‪ 2014‬به شــدت تجدیدنظر کرد و‬ ‫در حالی که ابتدا رقم ‪ 1/3‬درصد رشد اقتصادی را پی ش بینی‬ ‫کرده بود‪ ،‬می زان رشــد اقتصادی روســیه ب رای سال جاری‬ ‫میالدی را به ‪ 0/2‬کاهش داد‪ .‬در واقع بحران اوکراین باعث‬ ‫شده تا جریان ســرمایه بی ن المللی به ســمت دارای ی های‬ ‫کم ریســک متمایل شــود و از این منظر روسیه به شدت‬ ‫متضرر شده است‪.‬‬ ‫دوئل روبل‪ -‬دالر‬ ‫از نظر مالی و ارزی نیز بحران مالی ‪ ۱۹۹۸‬روسیه که با‬ ‫نام بحران روبل شناخته م ی شود نیز از دیگر مبادی بحران‬ ‫اقتصادی این کشور است‪ .‬در نتیجه ان بحران‪ ،‬ارزش روبل‬ ‫نسبت به سایر ارزهای دیگر به شدت کاهش یافت‪ .‬کاهش‬ ‫بهره وری و باال نگه داشتن مصنوعی نرخ روبل نسبت به سایر‬ ‫شدت نابرابری اقتصادی دوران پس‬ ‫از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق‬ ‫و فساد باعث شد تا گروه های مافیایی در‬ ‫روسیه رشد کنند و طبقه جدیدی از جوانان‬ ‫به صورت منزوی (توسوفکا) شکل بگیرند‬ ‫که امادگی ریســک پذیری و گرایش به‬ ‫اشکالی از رفتارهای توده ای را دارند‬ ‫ارزهای خارجی ب رای جلوگیری از اشــفتگ ی های عمومی و‬ ‫کسری مالی شدید از جمله دالیل بروز این بحران بود‪ .‬عالوه‬ ‫بر این هزینه های جنگ چچن که حــدود ‪ ۵/۵‬میلیار دالر‬ ‫ب ر اورد شد بر شدت اسیب این بحران افزود‪ .‬اقتصاد روسیه‬ ‫در نیمه اول ‪ ۱۹۹۷‬شاهد نشانه هایی از بهبود بود اما کمی‬ ‫بعد مشکالت فوق دست به دست هم دادند و شرایط بسیار‬ ‫اشفته ای ایجاد شد‪ .‬البته در کنار این عوامل داخلی‪ ،‬عوامل‬ ‫خارجی نیز تاثیر زیادی بر این بحران داشتند‪ .‬در همین دوران‬ ‫اقتصاد روسیه به شدت وابسته به فروش نفت بود و با شروع‬ ‫«بحران مالی اســیا» در ســال ‪ ۱۹۹۷‬و کاهش تقاضا و در‬ ‫نتیجه کاهش قیمت نفت و فلزات غی ر اهنی‪ ،‬اقتصاد نو پای‬ ‫روسیه به شدت اسی ب پذیر شده بود‪ .‬از سوی دیگر با کاهش‬ ‫قیمت نفت و فلزات و خروج سرمایه گذارهای خارجی هرج و‬ ‫مرج اقتصادی در روسیه و موج بیکاری شروع شد‪.‬‬ ‫در عصر یلتســین‪ ،‬یعنی دوران رشد وام های داخلی‪،‬‬ ‫سیاست های ارزی باعث شد تا وضعیت پرداخت بده ی های‬ ‫داخلی به شدت بحرانی شــده و با وجود تالش های دولت‪،‬‬ ‫می زان بدهی در مناطق دور افتاده همچنان بیشتر و بیشتر‬ ‫م ی شــد‪ .‬درامد مالیاتی دولت رفته رفته کمتر م ی شــد و‬ ‫به وضعیت بسیار بدی دچار شــده بود تا جایی که کم کم‬ ‫کمبــود بودجــه روی کیفیــت امکانات عمومــی مانند‬ ‫لو نقل‪ ،‬تاسیسات عمومی و‪ ...‬تاثی ر گذار شده بود‪.‬‬ ‫حم ‬ ‫سر انجام در ‪ ۱۳‬ژوئیه ‪ ۱۹۹۸‬اعطای ‪ ۶/۲۲‬میلیارد دالر‬ ‫از صندوق بی ن المللی پول و بانک جهانی به روسیه جهت‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫یکی از ریشــه های اصلی بحــران اقتصادی کنونی‬ ‫روسیه به ساختار نهادی اقتصاد ان مربوط م ی شود‪ .‬نهادهای‬ ‫حاکم بر اقتصاد روسیه به می زان شدیدی نوسان داشته اند و‬ ‫ویژگی مشترک در انها برونزا بودن است‪ .‬به دیگر سخن در‬ ‫هر دو دوره تشــکیل اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه‬ ‫پساکمونیستی‪ ،‬نهادهای وارداتی در این کشور حاکم بوده اند‪.‬‬ ‫واردات نهادها بدون توجه به نبود زیرساخت اجتماعی سازگار‬ ‫نیز به تعارض نهادهای وارداتی و نهادهای غیررســمی در‬ ‫روسیه انجامیده است‪ .‬این ناســازگاری به گونه ای است که‬ ‫نتیجه ای جز یک اقتصاد فاسد و اسی ب پذیر در ب رابر نوسانات‬ ‫اقتصادی به بار نیاورده است‪.‬‬ ‫در یــک جریان تاریخــی‪ ،‬در دوره انســجام انقالب‬ ‫بلشویک ها بین سال های ‪ ۱۹۱۷‬تا ‪ ،۱۹۲۱‬بانک ها‪ ،‬خطوط‬ ‫راه اهن و کشــتی رانی ملی شــد و اقتصاد پولی نیز محدود‬ ‫گردید‪ .‬بــه زودی مخالفت جدی گســترش یافــت‪ .‬رعایا‬ ‫(روستاییان) م ی خواستند درامد حاصل از فروش محصوالت‬ ‫خود را به صورت نقدی دریافــت کنند و از اینکه مازاد درامد‬ ‫انها ب رای تامین هزینه های جنگ داخلی در روسیه توسط‬ ‫دولت ضبط م ی شــد‪ ،‬احساس ناخشــنودی م ی کردند‪ .‬در‬ ‫مواجهه با مخالفت روســتاییان‪ ،‬لنین به یک عقب نشینی‬ ‫راهبردی در کمونیســم جنگ تحت عنوان سیاست جدید‬ ‫اقتصادی (‪ )NEP‬پرداخت‪ .‬روستاییان از پرداخت عوارض‬ ‫عمده فروشی محصوالت خود رها شدند و اجازه یافتند تا مازاد‬ ‫تولید خود را در بازار ازاد بفروشند‪ .‬بازرگانی در اثر مجاز شدن‬ ‫تجارت خرده پای خصوصــی رونق یافــت‪ .‬حکومت نیز‬ ‫مسئول بانکداری‪ ،‬حمل و نقل‪ ،‬صنعت سنگین و امکانات‬ ‫عمومی شد‪.‬‬ ‫اگرچه مخالفت برجای مانده میان کمونیس ت ها موجب‬ ‫انتقاد از روســتاییان ثروتمند یا گوالگ شد که از سیاست‬ ‫اقتصادی جدید (‪ )NEP‬ســود م ی بردند‪ ،‬اما این برنامه به‬ ‫خوبی مفید بودن خود را ثابت کرد و اقتصاد روسیه را مجددا‬ ‫احیا کرد‪ .‬پــس از مرگ لنین در اوایل ســال ‪NEP ،۱۹۲۴‬‬ ‫در میان اعضای داخل حزب کمونیســت اتحاد شوروی با‬ ‫مخالفت فزاینده ای روبه رو شد‪ .‬تا اواسط دهه ‪ ،۱۹۹۰‬روسیه‬ ‫دارای یک نظام سیاســی منتخب چند حزبی بود‪ .‬اما ایجاد‬ ‫یک دولت منتخب به دلیل دو مشکل ساختاری (مبارزه بین‬ ‫رئی س جمهور و پارلمان و نظام پرهرج و مرج حزبی) دشوار بود‪.‬‬ ‫اما یلتسین به این دلیل که خود را به عنوان یک دموکرات‬ ‫ب رای تضعیف گورباچف مطرح کرده بود و درک وی از مقام‬ ‫ریاست جمهوری بیشــتر جنبه خودکامگی داشت‪ ،‬از سوی‬ ‫جهان خارج مورد تحسین قرار گرفت‪ .‬او بدون توجه به ارای‬ ‫پارلمان‪( ،‬تا ژوئن ‪ )۱۹۹۲‬یا از سوی خود نخس ت وزیر تعیین‬ ‫م ی کرد یا افراد مورد نظر خود را انتخاب م ی کرد‪.‬‬ ‫طبقه متوسط روسیه حدود یک چهارم جمعیت ان را‬ ‫اوکراین‬ ‫بین الملل‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫تشکیل داده است‪ .‬اعضای این طبقه از لحاظ سطح درامد‪،‬‬ ‫اموزش‪ ،‬کار غیرفیزیکی و هویت وابسته به پایگاه طبقاتی‬ ‫از دیگر طبقات متمایز شده اند‪ .‬تا اواخر دهه ‪ ،2000‬بیش از‬ ‫‪ 60‬درصد جمعیت روسیه در خط فقر و زیر خط فقر زندگی‬ ‫م ی کردند‪ .‬در روســیه پساکمونیســتی دیگر ایدئولوژی‬ ‫تعیی ن کننده پایگاه اجتماعی نیســت‪ .‬طی دوران حکومت‬ ‫شوروی سابق‪ ،‬عضویت در حزب کمونیست‪ ،‬راه مطمئنی‬ ‫برای کســب ثروت بود‪ .‬با وجود مفهوم مارکسیســت ‪-‬‬ ‫لنینیستی جامعه ب ی طبقه‪ ،‬یک طبقه حاکم قدرتمند یعنی‬ ‫نومنکالتورا در شوروی سابق وجود داشت‪.‬‬ ‫البته در جامعه پساکمونیستی روسیه‪ ،‬ساختار طبقاتی‬ ‫انعطاف ناپذیر وجود ندارد و قشــربندی اجتماعی بر مبنای‬ ‫ثروت است‪ .‬بسیاری از اعضای سابق نومنکالتورا پیوند خود‬ ‫با صنعت و مالیه را ب رای افزایش ثروت حفظ کرده و سیستم‬ ‫ســرمایه داری نوظهور را تشکیل داده اند‪ .‬شــدت ناب رابری‬ ‫اقتصادی دوران پس از فروپاشــی اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫سابق و فساد باعث شد تا گروه های مافیایی در روسیه رشد‬ ‫کنند و طبقه جدیدی از جوانان به صورت منزوی (توسوفکا)‬ ‫شکل بگی رند که امادگی ریس ک پذیری و گرایش به اشکالی‬ ‫از رفتارهای توده ای را دارند‪.‬‬ ‫با وجود اینکه روسیه در دوران سوسیالیستی نهادسازی‬ ‫الزم را ب رای تحقق قرائت لنینیستی از جامعه ارمانی مارکس‬ ‫انجام داد‪ ،‬چنیــن تمهیدی در دوران گذار بــه اقتصاد بازار‬ ‫اندیشیده نشد و روسیه به صورت شوک درمانی و ناگهانی‪،‬‬ ‫به خصوص ی سازی و ازادسازی روی اورد که امروزه این کشور‬ ‫را با فساد اقتصادی باال و عملکرد اقتصادی نامطلوب مواجه‬ ‫ساخته اســت‪ .‬در واقع در هر دوره سیســتم دستوری و ازاد‬ ‫روسیه‪ ،‬ط راحی نهادی با مقتضیات ساختاری جامعه (سطح‬ ‫کنشگران) فاصله ای عمیق داشته که به اختالل در عملکرد‬ ‫سیستم اقتصادی ان منجر شده است‪.‬‬ ‫چنین بافتاری موجب شده تا روســیه هم در تنظیم‬ ‫روابط سیاسی و اقتصادی بی ن المللی‪ ،‬بیشتر به نفت و گاز‬ ‫خود متکی و از این روی به شدت اســی ب پذیر باشد‪ .‬گرچه‬ ‫در روســیه پروژه های دیگری مانند فوالد در تجارت جهانی‬ ‫سهم باالیی دارند اما وزنه اقالم انرژی در اقتصاد این کشور‬ ‫به شدت باالست‪.‬‬ ‫تضعیف موقعیت روسیه در بازار انرژی نیز شکننده تر شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حمایت از اصالحات و ایجاد ثبات در بازار روســیه تصویب‬ ‫شد‪ .‬در ‪ ۲۴‬ژوئیه ‪ ۱۹۹۸‬تاثیر موفق این کمک مالی در بازار‬ ‫روسیه کمی نمایان شد اما دولت روسیه باقی این سرمایه را‬ ‫جهت باال نگهداشتن و کنترل ارز روبل صرف کرد‪ .‬در همین‬ ‫دوران بســیاری از اقتصاددان های سر شــناس چون اندره‬ ‫ایالریونوو و جورج سوروس خواستار کنار گذاشتن حمایت‬ ‫دولت از روبل بودند‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۲‬مه ‪ ۱۹۹۸‬کارگران معدن زغال ســنگ‪ ،‬راه اهن‬ ‫ ترانس ‪ -‬سیبری را ب رای اعتراض به دستمزدهای عقب افتاده‬ ‫خود مسدود کردند‪ .‬براورد م ی شود که تا تاریخ ‪ ۱‬اوت ‪۱۹۹۸‬‬ ‫دولت روسیه بیش از ‪ ۵/۱۲‬میلیارد دالر بدهی به کارمندان‬ ‫بخش دولتی داشت‪ .‬تا اینکه در ژوئیه ‪ ۱۹۹۸‬پرداخت بدهی‬ ‫ماهانه دولت روســیه به ‪ ۴۰‬درصد باالتر از درامد حاصل از‬ ‫مالیات رســید‪ .‬عالوه بر این در ‪ ۱۵‬ژوئیه ‪ ۱۹۹۸‬ایالت دوما‬ ‫که تحت کنترل احزاب جناح چپ بود‪ ،‬از انجام بســیاری از‬ ‫برنامه های ضد بحران دولت ســر باز زد‪ .‬کار تا انجا پیش‬ ‫رفت که دولت مجبور شــد از احکام ریاست جمهوری ب رای‬ ‫رفع مشکل کمک بگیرد‪ .‬ســر انجام یلتسین در ‪ ۲۵‬ژوئیه‬ ‫تعطیالت خود را کنســل کرد و راهی مسکو شد‪ .‬طی این‬ ‫رفتار کابینه به شدت دچار ترس شده بود که مبادا باز یلتسین‬ ‫کابینه را زیر و رو کند‪ .‬البته این ماجــرا فقط موجب تغییر‬ ‫رئیس خدمات امنیت فدرال وقت با والدیمیر پوتین شد‪.‬‬ ‫در ان زمان دولت در مورد ارز روبل نسبت به دالر یا یورو‬ ‫سیاست شــناوری را پیش گرفته بود‪ .‬به این معنا که بانک‬ ‫مرکزی باید ایــن نرخ تبدیل را در یک بازه مشــخص نگه‬ ‫م ی داشت‪ .‬طبق این سیاست اگر نرخ تبدیل روبل از این بازه‬ ‫خارج م ی شد‪ ،‬بانک مرکزی با فروش ارزهای خارجی و خرید‬ ‫روبل باید ان را دوباره به این بازه بــاز م ی گرداند‪ .‬ب رای مثال‬ ‫در طول یک سال قبل از این رخداد بانک مرکزی با فروش‬ ‫ارزهای خارجی و خرید روبل نــرخ تبدیل را بین ‪ ۳/۵‬تا ‪۱/۷‬‬ ‫روبل به ازای هر دالر امریکا نگه داشته بود‪ .‬طبق همین روند‬ ‫اگر ارز روبل باال م ی رفت‪ ،‬بانک مرکزی با خرید ارز خارجی‬ ‫نرخ تبدیل را بین این بازه نگه م ی داشت‪.‬‬ ‫ناتوانی دولت در اجرای برنامه های منسجم اقتصادی‬ ‫موجب کاهش شــدید اعتماد ســرمایه گذاران و پس از ان‬ ‫واکنش های زنجیره ای به این رویه شــد‪ .‬این حس نا امنی‬ ‫اقتصادی موجب شد که مردم روبل خود را بفروشند و ان را‬ ‫تبدیل به سایر واحدهای پولی کنند‪ ،‬در نتیجه تالش های‬ ‫دولت ب رای فروش ارز خارجی و خرید روبل‪ ،‬نوعی ناتوازنی‬ ‫شدید در سیســتم اقتصادی ایجاد کرد و بانک مرکزی به‬ ‫سرعت ســرمایه های خارجی خود را از دست داد‪ .‬طبق این‬ ‫رویه تخمین زده م ی شود که بین اول اکتبر ‪ ۱۹۹۷‬تا ‪ ۱۷‬اوت‬ ‫‪ ۱۹۹۸‬بانک مرکزی بیش از ‪ ۲۷‬میلیون دالر از ذخایر دالر خود‬ ‫را از دست داده است‪.‬‬ ‫با تصویب وام هــای بی ن المللی پنج میلیارد دالری به‬ ‫روســیه نه تنها هیچ تغییری رخ نداد بلکه این ســرمایه به‬ ‫سرعت باد در بازار ب رای باال نگهداشتن ارز روبل از بین رفت‪.‬‬ ‫سر انجام در اگوست ‪ ۱۹۹۸‬در بورس سهام روسیه به دلیل‬ ‫عدم اعتماد سرمایه گذاران به روسیه و کاهش سرمایه های‬ ‫خارجی دولت و بده ی های داخلی بسیار زیاد ان ارزش روبل‬ ‫سقوط کرد‪ .‬پیش از این سود ساالنه بازار سهام روبل بیش از‬ ‫‪ ۲۰۰‬درصد بود اما تنها طی ‪ ۳۵‬دقیقه بسته شدن بازار سهام‬ ‫به دلیل افت ناگهانی ارز روبل ‪ ۶۵‬درصد ارز ان کاهش یافت و‬ ‫در کل از ژانویه تا اوت ‪ ۱۹۹۸‬ارزش سهام ‪ ۷۵‬درصد افت کرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر نیز بحران اقتصادی روســیه در حوزه‬ ‫انرژی‪ ،‬تامین کسری بودجه دولت و بخش پولی‪ -‬مالی به‬ ‫چشم م ی خورد‪ .‬فساد و ناکارایی شدیدی بر سیستم بانکی‬ ‫این کشور حاکم است؛ به تازگی بانک مرکزی روسیه مجوز‬ ‫بانک یورو تراست را به دلیل کوتاهی در عمل به تعهداتش‬ ‫در ب رابر اعتباردهندگان و ســپرده گذاران و ایجاد ذخایر الزم‬ ‫ب رای جب ران ضررهای احتمالی از وام دهی‪ ،‬لغو کرده اســت‪.‬‬ ‫بانک لینک نیز به دلیل دست داشتن در فعالی ت هایی مانند‬ ‫پولشویی و کوتاهی در عمل به تمهیدات در نظر گرفته شده‬ ‫در مقابل ریس ک های مالی‪ ،‬لغو مجوز شد‪ .‬روسیه بیش از‬ ‫‪ 900‬بانک دارد که بیشــتر انها کوچک هستند و بسیاری از‬ ‫انها مظنون به خدمات دهی به اقتصاد سایه هستند‪ .‬الوی را‬ ‫نابیولینا از زمان به دست گرفتن ریاست بانک مرکزی در سال‬ ‫گذشته‪ ،‬اعالم کرده که م ی خواهد نظارت بانکی را تشدید کند‪.‬‬ ‫در بخش مالی نیز‪ ،‬با ادامه بحران در منطقه کریمه‪ ،‬ارزش‬ ‫معامالت سهام بورس مسکو سقوط کرده است‪ .‬ارزش روبل‬ ‫در ب رابر دالر و یورو هم به پایی ن ترین سطح در تاریخ بورس‬ ‫مسکو رسیده است‪ .‬در واکنش به این شرایط‪ ،‬بانک مرکزی‬ ‫روسیه ب رای «حفظ ثبات مالی»‪ ،‬بدون درنگ نرخ بهره را یک‬ ‫و نیم درصد افزایش داد‪ .‬با این حال‪ ،‬دو شاخص بازار بورس‬ ‫مسکو‪ ،‬میســکس و ار ت ی اس‪ ،‬هر یک نزدیک به هشت‬ ‫درصد کاهش یافتند‪.‬‬ ‫در فارکــس جهانی نیز‪ ،‬نــرخ دالر در ب رابــر روبل‪ ،‬با‬ ‫‪ ۵۰‬کوپک افزایش به ‪ 36/35‬روبل رسیده و قیمت یورو نیز‬ ‫ب رای اولین بار از مرز ‪ ۵۱‬روبل گذشته است‪.‬‬ ‫گ‬ ‫ف ‬ ‫تو‬ ‫گ‬ ‫و‬ ‫جنگ نفت‬ ‫اقتصاد روســیه به نفت صد دالری نیاز دارد تا بتواند‬ ‫معضالت کســری بودجه این کشــور را جب ران کند‪ .‬اما در‬ ‫بافتار اقتصادی‪-‬سیاســی کنونی منطقه اوراســیا‪ ،‬کارتل‬ ‫عقاب سر ســفید در ب رابر کارتل عقاب ســیاه قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬ایاالت متحده امریکا در راس کارتل عقاب سرسفید‬ ‫قرار دارد و روسیه کارتل عقاب سیاه را م ی خواهد ایجاد کند‪.‬‬ ‫ع ربستان سعودی از مهمترین بازیگران کارتل عقاب سرسفید‬ ‫است که با اهتمام تاریخی خود به حفظ سطح باالی تولید‬ ‫در وضعیت معمای زندانیان کارتل افول کرده اوپک موجب‬ ‫شــده تا قیمت هر بشــکه نفت به نزدیک ‪ 50‬دالر سقوط‬ ‫کند‪ ،‬بحران اقتصادی روسیه وابسته به منابع انرژی و خام‬ ‫را شدت بخشیده است‪ .‬البته در کارتل روسیه نیز کشورهای‬ ‫صادرکننده نفت خام وجود دارند اما در حال حاضر‪ ،‬ع ربستان‬ ‫سعودی به عنوان دومین صادرکننده نفت جهان‪ ،‬دست باال را‬ ‫دارد و این وضعیت نشان م ی دهد که بحران اقتصادی روسیه‬ ‫استمرار خواهد یافت‪.‬‬ ‫اینده پوتین در سرزمین عقاب سیاه‬ ‫ب رای اینده پوتین در روســیه سه ســناریو م ی توان‬ ‫متصور شد؛ نخست اینکه روسیه بتواند کارتل عقاب سیاه‬ ‫را ســازماندهی کرده و اهداف ان به ویژه در منطقه اوکراین‬ ‫و سوریه را محقق ســازد‪ .‬اگر این کامیابی با همراهی چین‬ ‫یعنی اقتصاد پیشرو کنونی جهان رخ دهد‪ ،‬انگاه موقعیت‬ ‫پوتین در روسیه به شدت تقویت شده و در هرم قدرت دست‬ ‫باال را خواهد داشت‪ .‬دوم اینکه کارتل عقاب سر سفید بتواند‬ ‫موقعیت کنونی بازار جهانی نفت را حفظ کرده و ارزش هر‬ ‫بشکه نفت را پایین نگاه دارد‪ .‬در این صورت بحران روسیه‬ ‫ژرف تر شده و احتمال دارد که پوتین ب رای جب ران این وضعیت‬ ‫در بازار گاز و البته بحران اوکراین دست به واکنش شدید بزند‪.‬‬ ‫در این صورت نیز اینده پوتین به موفقیت او در افزایش فشار‬ ‫به اتحادیه اروپا از طریق به دست گرفتن کنترل کامل اوکراین‬ ‫بستگی خواهد داشت‪ .‬به ویژه اگر در این سناریو روسیه بتواند‬ ‫کشورهای حاشیه دریای خزر را با خود همراه کند‪ ،‬تضمینی‬ ‫ب رای موقعیت پوتین خواهد بود‪ .‬اما اگر به مثابه حالت سوم‪،‬‬ ‫کارتل عقاب سرسفید در حفظ موقعیت بازار نفت موفق بوده‬ ‫و از طرف دیگر روســیه نتواند هیچ گونه کارتلی را سازمان‬ ‫دهد‪ ،‬انگاه بحران اقتصادی این کشور م ی تواند به بحرانی‬ ‫سیاسی ‪ -‬اجتماعی تبدیل شود که محتمل ترین گزینه ان‬ ‫خروج پوتین و سیاستمداران متمایل به رقابت با کارتل عقاب‬ ‫سرسفید به نفع فرادستان متمایل به اتحاد با کارتل عقاب‬ ‫سرسفید خواهد بود‪.‬‬ ‫سیاست روسیهتا‬ ‫سال ‪ 2018‬تغییر می کند‬ ‫محمود شوری درگفت وگو با مثلث‬ ‫پس از شــدت گرفتن اختالفات میان روسیه و‬ ‫غرب بر سر اوکراین شاهد بحران در اقتصاد این‬ ‫کشور هستیم‪ .‬ارزیابی شما از بحران اقتصادی‬ ‫روسیه چیست؟‬ ‫بعد از اتفاقاتی که در اوکراین پیش امد‪ ،‬شاهد دو روند‬ ‫در روسیه بودیم که نخست تاثیرگذاری ان بر اقتصاد داخلی‬ ‫روسیه است‪ .‬بخشی از این تاثیرگذاری از طریق فرار سرمایه‏ای‬ ‫بین الملل‬ ‫به کشــورهای اروپایی نیز بر اقتصاد این کشور اثرگذار بود‪.‬‬ ‫همچنین خیل ی‪‎‬ها معتقدند که شرایط اقتصادی ب رای روسیه‬ ‫در اینده شرایط سختی خواهد بود و روسیه باید دوران سختی‬ ‫را هم به لحاظ نرخ رشــد اقتصادی و هم نرخ تورم و بیکاری‬ ‫تجربه کند‪ .‬اینها مسائلی است که کارشناسان معتقدند تاثیر‬ ‫خود را روی بودجه ‪ 2015‬نشان م ی‏دهد‪.‬‬ ‫این روزها کاهش قیمت نفت نیز بر اقتصاد برخی‬ ‫کشورهای منطقه اثرگذار بوده است‪ .‬تاثیر این‬ ‫عامل بر اقتصاد روسیه چگونه است؟‬ ‫در کنار مواردی که ذکر شــد‪ ،‬کاهش قیمت نفت‬ ‫نیز در ایجاد بحران اقتصادی در روسیه خیلی نقش داشت‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه ‪ 50‬درصد اقتصاد روسیه به انرژی و حامل‪‎‬های‬ ‫انرژی وابسته است و درامد حاصل از فروش حامل‪‎‬های انرژی‬ ‫ب رایشان بسیار اهمیت دارد‪ ،‬از این رو کاهش قیمت نفت تاثیر‬ ‫جدی بر اقتصاد روسیه گذاشت و اکنون شاهد این هستیم که‬ ‫به هر حال روسیه اگر نگوییم با یک بحران اما با یک وضعیت‬ ‫وخیم اقتصادی روبه رو ست که مهمترین جلوه ان در عدم ثبات‬ ‫نرخ ارز در این کشور نمایان شد‪.‬‬ ‫ایا دولت والدیمیر پوتین م ی‏تواند راهکارهایی را‬ ‫برای خروج از این بحران ارائه دهد؟‬ ‫طبیعتا وقتی شــرایط اقتصادی نامساعد م ی‪‎‬شود‬ ‫انتظار اعتراضات اجتماعی و سیاســی افزایش م ی‏یابد‪ .‬به‬ ‫هر حال بعید نیســت که ما به تدریج در اینده شاهد برخی‬ ‫اعتراضات نسبت به روند جاری امور در داخل روسیه باشیم‪.‬‬ ‫هرچند هنوز باتوجه به شور و هیجانی که بعد از الحاق کریمه‬ ‫به روسیه ایجاد شد و جو مل ی گرایی‪ ،‬محبوبیت پوتین باالست‪.‬‬ ‫درواقع رئی س جمهور روســیه میان مردم عادی از محبوبیت‬ ‫زیادی برخوردار اســت اما به می زانی که مشکالت اقتصادی‬ ‫افزایش یابد‪ ،‬زندگی ب رای مردم عادی نیز دشوارتر خواهد شد‬ ‫و احتمال دارد نیروهای سیاسی که مخالف پوتین هستند از‬ ‫این فرصت ب رای سازماندهی اعتراضاتی داخل روسیه استفاده‬ ‫کنند‪ .‬اما به نظر نم ی‪‎‬رسد این اعتراضات ان قدر قدرتمند باشد‬ ‫که بتواند جایگاه پوتین را خدشه دار کند‪ .‬البته این پی ش بینی‬ ‫ب رای کوتاه مدت است اما ب رای سال ‪ 2018‬که موعد انتخابات‬ ‫بعدی است ممکن است شرایط کمی تغییر کند‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن شــرایط فعلی روســیه‪ ،‬فکر‬ ‫م ی‏کنید همکاری‪‎‬های اقتصادی تهران و مسکو‬ ‫به چه سمتی پیش رود؟ ایا ممکن است وضعیت‬ ‫فعلی منجر به روی اوردن بیش از پیش روسیه به‬ ‫سمت ایران شود؟‬ ‫بدون شــک بعد از اتفاقات چند مــاه اخیر یعنی‬ ‫تحوالت اوکراین‪ ،‬تنش میان روســیه و غرب و نیز اعمال‬ ‫تحریم‪‎‬هایی علیه این کشور‪ ،‬تمایالت روس ها ب رای گسترش‬ ‫روابط با ای ران افزایش یافته است‪ .‬در این مدت نیز مجموعه‬ ‫رفت‪‎‬و‪‎‬امدهای دیپلماتیکی میان دو کشور انجام گرفت که‬ ‫تو‪‎‬امدها نشان دهنده‬ ‫در اینده نیز ادامه خواهد داشت‪ .‬این رف ‬ ‫تحول در روابط ته ران ‪ -‬مســکو است‪ .‬البته بخشی از این‬ ‫تحول به این خاطر است که روسیه در موقعیت تحریم است‬ ‫و م ی خواهد روابطش با کشورهایی مانند جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران را که م ی‪‎‬داند وارد بازی تحریم‪‎‬ها نخواهند شد‪ ،‬به نوع‬ ‫جدیدی تنظیم کند‪ .‬در همین راســتا بود که سه ماه پیش‬ ‫الکساندر نواک‪ ،‬وزیر انرژی روسیه در راس هیاتی به ای ران‬ ‫امد و مجموعه ای از تفاهم نامه‪‎‬هــای همکاری اقتصادی‬ ‫بین دو کشور امضا شــد‪ .‬در نتیجه بحران اوکراین‪ ،‬موجب‬ ‫شکل گرفتن نوعی نگاه جدید از جانب روسیه به ای ران شده‬ ‫است‪ .‬از دیگر سو با روی کار امدن دولت حسن روحانی نیز‬ ‫شاهد تغییر رویکرد روســیه در قبال ای ران هستیم‪ .‬درواقع‬ ‫رویکرد دولت جدید ای ران باعث شــد کــه روس ها تمایل‬ ‫بیشــتری ب رای همکاری با ته ران از خود نشان دهند‪ .‬اما در‬ ‫این شــرایط‪ ،‬مقامات ای ران فارغ از اینکه روسیه چقدر قابل‬ ‫اعتماد است باید به این نکته توجه کنند که این کشور تا چه‬ ‫حد م ی‪‎‬تواند منافع ما را تامین کند‪.‬‬ ‫باید توجه کنیم که در رابطه با بحث نیروگاه بوشــهر‬ ‫ه ر چند روس‪‎‬ها با تاخیر توافق‪‎‬شــان را اجرایی کردند اما اگر‬ ‫روسیه نیز همکاری نم ی‪‎‬کرد‪ ،‬اکنون از این توانایی برخوردار‬ ‫نبودیم و به این دستاورد نرسیده بودیم‪ .‬در واقع این پیشینه‬ ‫منفی را تمام کشــورها نزد ای ران دارند و حتی غرب بیشتر از‬ ‫روسیه در این زمینه سابقه دارد‪ .‬بناب راین مسئوالن ای ران باید‬ ‫کمک‪‎‬ها و همکاری‪‎‬های روسیه را با وجود برخی خلف وعده‪‎‬ها‬ ‫از یاد نب رند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫بود که از این کشــور صورت گرفت و بخشی دیگر نتیجه‬ ‫کاهش سرمایه گذاری‪‎‬هایی بود که بعد از تحوالت اوکراین اغاز‬ ‫شد‪ .‬بحث سرمایه گذاری در روسیه را بعد از اتفاقات اوکراین‬ ‫اگر نگوییم قطع شد‪ ،‬باید بگوییم که به شدت کاهش یافت‪.‬‬ ‫درواقع این دو روند‪ ،‬یعنی هم «فرار ســرمایه» از روسیه که‬ ‫گفته م ی شود در سال ‪ 2014‬چیزی نزدیک به ‪ 128‬میلیارد دالر‬ ‫سرمایه را از این کشور خارج کرده که حجم قابل توجهی است‬ ‫و هم «کاهش روند سرمایه گذاری خارجی در داخل روسیه»‪،‬‬ ‫اقتصاد این کشور را که کامال وابسته به این نوع سرمایه گذاری‬ ‫است و اقتصادی را که دائم باید گردش سرمایه در ان صورت‬ ‫بگیرد‪ ،‬تحت تاثی رات منفی قرار داد‪ .‬در کنار این مسائل‪ ،‬زمانی‬ ‫که بحث تحریم‪‎‬های غرب علیه روســیه اغاز شد‪ ،‬این روند‬ ‫تشدید شد‪ .‬بناب راین این مسائل در کنار هم اقتصاد نه چندان‬ ‫قدرتمند روسیه را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬از دیگر سو تحریم‪‎‬های‬ ‫خودخواسته مسکو یعنی منع فروش بخشی از کاالهایشان‬ ‫طبیعتا دولت روسیه یک سری راهکارها و ترفندها‬ ‫را در اختیار دارد که بتواند این مساله را کنترل کند‪ .‬زی را روسیه‬ ‫در این ســال‪‎‬ها ذخیره مالی قابل توجهی را در اختیار گرفته‬ ‫و م ی‪‎‬تواند با وارد کردن بخشــی از این ذخایر ارزی خود بازار‬ ‫را تا حدودی کنترل کنــد‪ .‬همچنان کــه والدیمیر پوتین‪،‬‬ ‫رئی س جمهور این کشــور در مصاحب ه‪‎‬ای که چندی پیش‬ ‫داشت‪ ،‬گفت حداکثر تا دو سال دیگر این وضعیت را تثبیت‬ ‫خواهیم کرد‪ .‬اگرچه او معتقد بود که این وضعیت تا یک سال‬ ‫دیگر یعنی ‪ 2015‬احتماال به حالت عادی باز خواهد گشــت‬ ‫و روند رشد اقتصادی روسیه اغاز م ی‪‎‬شــود اما در یک نگاه‬ ‫بدبینانه خود پوتین معتقد است که دو سال دیگر زمان م ی‪‎‬برد‬ ‫تا روسیه به شرایط ثبات برسد‪.‬‬ ‫اما اقتصاددان ها و تحلیلگران غ ربی این دیدگاه پوتین‬ ‫را باور ندارند و معتقدند اقتصاد روسیه بعد از این اتفاقات ضربه‬ ‫سختی خورده و به سادگی روند رشــد اقتصادی این کشور‬ ‫اغاز نخواهد شد‪ .‬البته در ســال ‪ 2008‬نیز روس‪‎‬ها یک روند‬ ‫رشــد منفی اقتصادی را تجربه کرده بودند اما توانستند بر‬ ‫این وضعیت فائق ایند و روند رشد اقتصادی را مثبت کنند‪.‬‬ ‫پوتین نیز در مصاحبه اخیرش به این مســاله اشاره کرد‪ .‬در‬ ‫هر حال بسیاری از مسائل بســتگی به قیمت نفت در بازار‬ ‫در ماه‪‎‬ها و ســال‪‎‬های اینده و همچنین روند تعارض میان‬ ‫روســیه و غرب دارد‪ .‬با این اوصاف عوامل سیاسی بر روند‬ ‫ایا تحوالت فعلی روسیه و شــرایط نامساعد‬ ‫اقتصادی ممکن است بر اینده سیاسی پوتین‬ ‫تاثیر منفی بگذارد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫محمود شوری‪ ،‬کارشناس مسائل روسیه‬ ‫در رابطه با وضعیت وخیم اقتصادی در روسیه‪،‬‬ ‫به تحوالت اوکراین اشاره م ی کند و م ی گوید که‬ ‫بعد از شدت گرفتن تنش میان غرب و روسیه‬ ‫بر سر اوکراین‪ ،‬شاهد فرار ســرمایه و کاهش‬ ‫ســرمای ه گذاری خارجی در این کشور بودیم‪.‬‬ ‫به گفته او این مسائل به همراه کاهش قیمت‬ ‫نفت باعث شد که اقتصاد نه چندان قدرتمند‬ ‫روســیه تحت تاثیر منفی قرار بگیرد‪ .‬شوری‬ ‫معتقد است شرایط نامساعد اقتصادی فعال بر‬ ‫موقعیت سیاسی پوتین تاثیر منفی نخواهد‬ ‫گذاشت زیرا مردم همچنان به دلیل الحاق کریمه‬ ‫به کشورشان نسبت به رئی س جمهور یک نگاه‬ ‫مثبت دارند‪ .‬اما این نگاه برای کوتاه مدت است و‬ ‫ممکن است برای سال ‪ 2018‬که موعد انتخابات‬ ‫بعدی است‪ ،‬شرایط کمی تغییر کند‪.‬‬ ‫اقتصادی روسیه بسیار تاثی ر گذار است‪ ،‬ضمن اینکه به هر‬ ‫حال دولت پوتین به لحاظ اقتصادی تــاش کرده از طرق‬ ‫مختلفی هم در بودجه بندی سه سال اینده که ارائه کرده‪‎‬اند و‬ ‫هم در نوع تدبیرهایی که بانک مرکزی روسیه اندیشیده‪ ،‬به‬ ‫نحوی این مساله را مدیریت کنند‪ .‬افزایش نرخ بهره بانکی‬ ‫یکی از ترفندهایی بود که در روزهای اخیر به کار گرفته شد‬ ‫اما ظاه را این مساله خیلی نتوانسته موجب تثبیت نرخ ارز در‬ ‫روسیه شود‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫طرحی برای تحول سالمت‬ ‫اجتماعی‬ ‫ب رنامه دولت یازدهم در حوزه بهداشت و درمان که از ان به عنوان طرح‬ ‫تحول سالمت یاد م ی شــود‪ ،‬وجهی اســت که حتی مخالفان این دولت و‬ ‫جناح های رقیب نیز از ان به عنوان جنبه مثبت فعالی ت های دولت یازدهم‬ ‫یاد م ی کنند‪ .‬از این ف راتر‪ ،‬کار به جایی رسیده که مخالفان جدی دولت نیز‬ ‫بخشی از ارمان های خود را در حوزه عدالت اجتماعی در ان م ی بینند‪.‬‬ ‫طبیب فقرا‬ ‫ایا پزشکان در برابر وزیر محبوب‬ ‫جناح های مختلف قرار می گیرند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫او سید حسن قاضی زاده هاشــمی است؛ فردی که از‬ ‫او به عنوان بهترین وزیر کابینه یازدهم نام می برند‪ .‬تفاوت‬ ‫چندانی هم میان اصولگــرا و اصالح طلب وجود ندارد؛ چه‬ ‫انکه همه جریان های سیاســی فارغ از دیدگاه سیاســی‬ ‫قاضی زاده هاشمی‪ ،‬به عملکرد او استناد می کنند و اقدامات‬ ‫شجاعانه و کارشناسی او را می ستایند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی کیست؟‬ ‫سید حسن قاضی زاده هاشــمی متولد فروردین ماه‬ ‫‪ 1338‬در فریمان اســت‪ .‬او در خانــواده ای مذهبی متولد‬ ‫شد و پدرش با شغل عطاری از چهره های مورد وثوق شهر‬ ‫فریمان بود‪.‬‬ ‫سید حسن قاضی زاده در کودکی قران را نزد مرحوم‬ ‫شیخ حسین مطهری پدر شهید بزرگوار مرتضی مطهری‬ ‫فراگرفت و پــس از پایان دوره ابتدایی‪ ،‬دوره متوســطه را‬ ‫در دبیرستان فردوسی مشــهد ادامه داد‪ .‬وی همزمان در‬ ‫فعالیت های مذهبی که توسط بزرگان دینی برگزار می شد‬ ‫شرکت داشت‪.‬‬ ‫در سال ‪ 56‬وارد دانشکده پزشکی مشهد شد و ضمن‬ ‫تحصیل دانشــگاهی در فعالیت های اجتماعی سال های‬ ‫قبل از پیروزی انقالب اســامی فعالیت داشته و همزمان‬ ‫با گســترش موج انقالب اسالمی با مشــارکتی فعال‪ ،‬در‬ ‫رخدادهای سیاسی ‪ -‬اجتماعی شهر مشهد تاثیرگذار بود‪ .‬با‬ ‫شروع جنگ تحمیلی مدت ‪ 33‬ماه به عنوان یکی از طراحان‬ ‫مهندسی رزمی به صورت داوطلبانه در جبهه حضور داشت‪.‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی پس از بازگشت به دانشگاه جهت ادامه‬ ‫تحصیل‪ ،‬حضور در جبهه را در قالــب تیم های اضطراری‬ ‫پزشکی ادامه داد‪.‬‬ ‫او پس از انکه در سال ‪ 65‬مدرک دکترای پزشکی‬ ‫عمومی خود را از دانشــگاه علوم پزشــکی مشهد اخذ‬ ‫کرد‪ ،‬دوره دکترای تخصصی چشم پزشــکی را در همان‬ ‫دانشگاه ادامه داد و توانست در ســال ‪ 68‬در این دوره‬ ‫فار غ التحصیل شــود‪ .‬قاضــی زاده هاشــمی همچنین‬ ‫دوره هــای تکمیلی متعددی در زمینه چشم پزشــکی را‬ ‫در امریکا و اروپا سپری کرده است‪.‬قاضی زاده هاشمی‬ ‫عضو هیا ت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته‬ ‫چشم پزشکی است‪.‬‬ ‫دکتر کوچک زاده‪ ،‬همســر او‪ ،‬متخصص کودکان و‬ ‫فوق تخصص خون و سرطان کودکان و عضو هیات علمی‬ ‫ دانشگاه علوم پزشکی تهران اســت‪ .‬فرزندان قاضی زاده‬ ‫هاشمی نیز باتوجه به شــغل پدر و مادر‪ ،‬رشته پزشکی را‬ ‫انتخاب کرده اند که یکی دســتیار روانپزشــکی‪ ،‬دیگری‬ ‫دانشجوی پزشکی و سومی دانش اموز است‪.‬‬ ‫مقاالت متعدد وزیر بهداشت دولت یازدهم در زمینه‬ ‫چشم پزشکی و جراحی عیوب انکساری چشم‪ ،‬سبب شده‬ ‫که از او به عنــوان یک چهره علمی بین المللی یاد شــود‪.‬‬ ‫هاشــمی را به عنوان یکی از پنج چشم پزشــک برتر دنیا‬ ‫می شناسند که رکورد بیشترین تعداد عمل لیزیک چشم را‬ ‫نیز داراست‪ .‬او با داشتن ‪ 10‬کتاب تالیفی و یکصد و پنجاه‬ ‫و هفت مقاله معتبر بین المللی در حوزه تخصصی‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک مرجع تحقیقات علمی و دانشــمند مطرح در محافل‬ ‫علمی و تخصصی جهان شناخته می شود‪.‬‬ ‫ابداع و راه اندازی ‪ 31‬روش عمل جراحی چشم برای‬ ‫نخستین بار در کشور‪ ،‬به نام دکتر قاضی زاده هاشمی ثبت‬ ‫شده اســت‪ .‬او همچنین راه اندازی و هدایت کلینیک نور‬ ‫به عنوان تنها مرکز تحقیقات چشم پزشکی خصوصی کشور‬ ‫را ‪ -‬که مصوب شورای گســترش وزارت بهداشت‪ ،‬درمان‬ ‫و اموزش پزشکی اســت ‪ -‬بدون دریافت بودجه دولتی بر‬ ‫عهده داشته است‪.‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی عالوه بر عضویت در انجمن ها و‬ ‫نهادهای معتبر علمی داخلــی‪ ،‬افتخار عضویت در انجمن‬ ‫چشم پزشــکان امریکا از ســال ‪ 1991‬تاکنــون‪ ،‬انجمن‬ ‫جراحان کاتاراکت و عیوب انکســاری اروپا از سال ‪،1995‬‬ ‫انجمن جراحان کاتاراکت و عیوب انکساری امریکا از سال‬ ‫‪ 1997‬و انجمن جراحان قرنیه امریکا از سال ‪ 2005‬را نیز‬ ‫در کارنامه خود داراست‪.‬‬ ‫اقای وزیر در جبهه‬ ‫سید حســن قاضی زاده هاشــمی ســابقه حضور در‬ ‫جبهه های جنگ در دوران دفاع مقــدس را نیز در کارنامه‬ ‫خود دارد‪ .‬از جمله سوابق او در دوران دفاع مقدس می توان‬ ‫به عضویت در شورای مرکزی جهاد ســازندگی کشور از‬ ‫سال ‪ 60‬تا ‪ ،62‬فرماندهی مهندســی رزمی قرارگاه های‬ ‫نجف‪ ،‬خاتم االنبیا و ستاد کربال از سال ‪ 60‬تا ‪ ،62‬فرماندهی‬ ‫مهندسی رزمی در بیش از ‪ 10‬عملیات دفاع مقدس‪ ،‬عضو‬ ‫موسس و عضو شورای مرکزی جهاد سازندگی خراسان از‬ ‫سال ‪ 58‬تا ‪ ،60‬مسئول ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی‬ ‫کشور از سال ‪ 60‬تا ‪ ،62‬مسئول مســتقیم ستاد بازسازی‬ ‫جهاد سازندگی در مناطق جنگ زده کشــور از سال ‪ 60‬تا‬ ‫‪ 62‬و مسئول ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی خراسان‬ ‫از ســال ‪ 59‬تا ‪ 60‬اشــاره کرد‪ .‬از زمان معرفی قاضی زاده‬ ‫هاشــمی به عنوان وزیر پیشــنهادی بهداشت به مجلس‬ ‫تا امروز‪ ،‬تصاویر متعدد حضــور او در جبهه های جنگ در‬ ‫فضای مجازی منتشر شده اســت؛ عکس هایی که او را در‬ ‫حال شستن ظرف و در کنار فرماندهان شهید دفاع مقدس‬ ‫و رزمندگان به تصویر کشیده اســت‪ .‬در بخش کوتاهی از‬ ‫مجموعه روایت فتح نیز که در سوســنگرد ضبط شــده و‬ ‫حال و هوای خرداد ‪ 1360‬را در جبهه های حق علیه باطل‬ ‫روایت می کند‪ ،‬تصویر دکتر سیدحسن قاضی زاده هاشمی‬ ‫وزیر بهداشت دولت یازدهم دیده می شود‪ .‬همچنین برادر‬ ‫کوچک تر دکتر قاضی زاده هاشــمی به علت مصدومیت‬ ‫شیمیایی ناشی از دوران جنگ‪ ،‬در سال ‪ 1372‬به شهادت‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی از طبابت تا وزارت‬ ‫پاسخ به یک ابهام‬ ‫یکی از اخباری که بارها درباره وزیر بهداشت مطرح‬ ‫شده اســت‪ ،‬مســائل مربوط به ثروت شــخصی اوست‪.‬‬ ‫قاضی زاده هاشــمی دربــاره پولدار بودن خــود این گونه‬ ‫اظهارنظر می کند‪« :‬بــه نظرم وزیر پولدار خوب اســت‪،‬‬ ‫چون وقتی پولدار باشــد‪ ،‬خودش را وقف می کند و به هیچ‬ ‫چیز دیگری فکر نمی کند‪ .‬در ضمن شائبه ای هم به وجود‬ ‫نمی اید که او می خواهد از این فرصت برای خود‪ ،‬خانواده‬ ‫و نزدیکانش استفاده کند‪ .‬وزیر پولدار بخشنده است‪ ،‬با دید‬ ‫وســیع تری نگاه می کند و در ایجاد فرصت برای دیگران‪،‬‬ ‫سخاوتمند است‪».‬‬ ‫وزیر بهداشــت دولت یازدهم معتقد است کسی که‬ ‫هنرمند اســت‪ ،‬از یک مرحله به بعد دیگر پول برایش مهم‬ ‫نیست و بیشــتر به دنبال عرضه هنرش است؛ به خصوص‬ ‫اگر این هنر در ارتبــاط با نجات جان مردم باشــد‪« :‬من‬ ‫همین االن هم کار چشم پزشکی را کنار نگذاشته ام‪ ،‬ولی‬ ‫سال هاست دیگر نیازی به پول ان ندارم و این اتفاق مربوط‬ ‫به چند ماه اخیر نیست‪ .‬من سال هاست دیگر به این پول ها‬ ‫نیاز ندارم‪ ،‬چون ســبک زندگی ام همان سبک قدیم پدر و‬ ‫مادرم است و اهل ولخرجی و تجمالت نیستم‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫دکتر قاضی زاده هاشمی مســئولیت های متعددی را‬ ‫در کارنامه خود داراست‪ .‬او پیش از وزارت مسئولیت هایی‬ ‫همچون دبیر شــورای اموزش پزشکی و تخصصی کشور‬ ‫از سال ‪ 76‬تا ‪ ،80‬مشــاور وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی از سال ‪ 76‬تا ‪ ،80‬رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران در سال ‪ ،84‬مدیر گروه چشم پزشکی‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی تهران از سال ‪ 84‬تا ‪ ،87‬دبیر شورای‬ ‫سیاستگذاری رشته چشم پزشکی از سال ‪ 90‬تا ‪ ،91‬رئیس‬ ‫بخش قرنیه بیمارســتان فارابی در دو دوره دو ســاله در‬ ‫سال های ‪ 83‬و ‪ ،88‬مسئول توسعه بیمارستان جدید فارابی‬ ‫در سال ‪ 91‬و مشاور وزیر بهداشت درمان و اموزش پزشکی‬ ‫در دولت اول اصالحات و دوره وزارت دکتر محمد فرهادی‬ ‫را تجربه کرده است‪ .‬در خصوص گرایش سیاسی قاضی زاده‬ ‫ هاشمی‪ ،‬اکثریت کارشناسان و فعاالن سیاسی او را فردی‬ ‫مستقل می شناســند و معتقدند که دارای یک شخصیت‬ ‫متعادل سیاسی است‪.‬‬ ‫در مرداد ماه ‪ ،92‬حجت االســام حســن روحانی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور منتخب‪ ،‬قاضی زاده هاشمی را به عنوان وزیر‬ ‫پیشنهادی بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی به مجلس‬ ‫نهم معرفی کرد و قاضی زاده توانست با رای اعتماد باالی‬ ‫نمایندگان مجلس بر کرسی وزارت بهداشت تکیه زند‪.‬‬ ‫روحانی در جلسه ‪ 24‬مرداد ‪ 92‬مجلس برای بررسی‬ ‫صالحیت وزرای پیشنهادی دولت یازدهم‪ ،‬وزیر پیشنهادی‬ ‫بهداشت خود را چنین معرفی کرد‪« :‬برای وزارت بهداشت‪ ،‬با‬ ‫اصرار‪ ،‬اقای دکتر هاشمی را دعوت کردیم به این کار؛ ایشان‬ ‫مسئولیت های بسیار ســنگینی به عهده داشتند و خدمات‬ ‫بسیاری به کشور در امر پزشکی و به خصوص چشم پزشکی‬ ‫داشتند و دارند‪ ،‬سابقه طوالنی جهادی و جبهه دارند و جامعه‬ ‫پزشکی اعتماد وسیعی به ایشان دارند‪».‬‬ ‫قاضی زاده نیــز در بیان برنامه هــا و ایده های کاری‬ ‫خود در وزارت بهداشــت‪ ،‬با تاکید بر اینکه امنیت‪ ،‬سالمت‬ ‫اجتماعی و ســامت و امنیت فردی را به دنبال دارد‪ ،‬چنین‬ ‫گفت‪« :‬انتظار مردم این است که حاکمیت زیرساخت اولیه‬ ‫را برای تامین سالمت انها فراهم کند؛ چراکه بدون داشتن‬ ‫انسان هایی با سالمت جســمی و روحی و معنوی‪ ،‬توسعه‬ ‫امکان پذیر نیست‪ .‬بیش از ‪ 30‬درصد تولید ناخالص جامعه‬ ‫به سالمت جامعه وابسته است و امکان ندارد جامعه بیمار به‬ ‫رشد و توسعه برسد‪».‬‬ ‫او همچنین اجرای برنامه پزشــک خانــواده را جزو‬ ‫الزامات قانونی دانست که هرکسی وزیر بهداشت شود باید‬ ‫به ان متعهد باشد‪« :‬استقرار گام به گام پزشک خانواده پس‬ ‫از اسیب شناسی انجام خواهد شد‪ .‬به نظر می رسد این شتابی‬ ‫که در اجرای برنامه هست خودش باعث شده که به چنین‬ ‫طرح مترقی خدشــه وارد کنیم‪ .‬البته جــدای از ان‪ ،‬بحث‬ ‫تامین منابع مالی و پوشش بیمه ای طرح نیز مطرح است؛‬ ‫زیرا ما هنوز تجمیع بیمه هــا را نداریم‪ .‬در کنار ان‪ ،‬موضوع‬ ‫اموزش پزشکان و ســایر اعضای تیمی است که در بسته‬ ‫پزشــک خانواده قرار می گیرند‪ .‬پزشک خانواده حلقه ای از‬ ‫نظام ارجاع است که به نظر می رسد اصرار در سرعت اجرا‬ ‫باعث صدمه به کیفیت این طرح شــده است و باید قبل از‬ ‫گسترش پزشک خانواده این طرح اسیب شناسی شود‪».‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی تاکید کرده بود‪« :‬اجرای پزشک‬ ‫خانواده حداقل بین ‪ 10‬تا ‪ 15‬ســال زمان نیاز دارد نه اینکه‬ ‫پزشک خانواده را در یک یا دو سال اجرایی کنیم‪ .‬بنابراین‬ ‫بایستی نگاه جامع به این طرح داشته باشیم و بتوانیم کل‬ ‫زیرساخت های این بسته خدمتی را باهم فراهم کنیم و بعد‬ ‫ان را در سراسر کشور توســعه دهیم‪ .‬در مجموع باید گفت‬ ‫اجرای پزشک خانواده به شــکل بیماری در حال گسترش‬ ‫اســت بنابراین باید نواقص ان دیده شــود کــه عالوه بر‬ ‫جلوگیری از هدر رفتــن منابع‪ ،‬مردم نیــز از اجرای طرح‬ ‫پزشک خانواده که یک طرح محوری در شبکه بهداشت و‬ ‫درمانی است‪ ،‬مایوس نشوند‪».‬‬ ‫او همچنین ســاماندهی وضعیــت دارو را مهم ترین‬ ‫اولویت خود در صورت اخــذ رای اعتماد از مجلس عنوان‬ ‫کرد‪« :‬سعی می کنیم با همکاری وزرای اقتصادی دولت‪،‬‬ ‫مشکالت جاری در زمینه داروها و کمبودهایی که در این‬ ‫حوزه به ویژه برای بیماران صعب العالج وجود دارد را برطرف‬ ‫کنیم‪ .‬دولت دهم مابه التفاوتی برای بیماران به ویژه بیماران‬ ‫صعب العالج تصویب کرده اما اینکه نــرخ ارز در اینده چه‬ ‫میزان خواهد بود‪ ،‬اینکه ایا ارز به دارو و همچنین به چه نوع‬ ‫داروهایی اختصاص می یابد مباحثی اســت که باید منتظر‬ ‫مصوبات دولت جدید در این راستا باشیم‪».‬‬ ‫قاضی زاده هاشــمی اظهار داشــت‪« :‬انچه وظیفه و‬ ‫سابقه من است رسیدگی به محرومین‪ ،‬مستضعفین نقاط‬ ‫دوردست و تقویت بیمارستان های دولتی و رفع مشکالت‬ ‫انهاست که این با شعار‪ ،‬شدنی نیست؛ انچه باعث می شود‬ ‫رویکرد من متفاوت باشد این است که من اهل پرخاش به‬ ‫مجموعه جامعه پزشکی کشور نیستم و این کار نه با روحیه‬ ‫اعتدالی ما و نه باسیاست های دولت هماهنگ نیست‪».‬‬ ‫دکتــر علی اکبر والیتــی‪ ،‬رئیس مرکــز تحقیقات‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در حمایت‬ ‫از وزیر پیشــنهادی دولت یازدهم برای وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫باتوجه به اشراف در حوزه بهداشــت و درمان در خصوص‬ ‫وزارت دکتر هاشمی گفته اســت‪« :‬با توجه به فعالیت های‬ ‫علمی و اجرایی که در حوزه ســامت و بهداشت و درمان‬ ‫در طول سالیان گذشته داشــته ام‪ ،‬اقای دکتر هاشمی را از‬ ‫اساتید برجسته در حوزه چشم پزشکی و دارای سوابق ارزنده‬ ‫و خدمات فراوان می دانم‪ .‬اقای هاشمی خدمات فراوانی در‬ ‫مسیر پیشرفت حوزه های تخصصی انجام داده اند و باتوجه‬ ‫به چنین سابقه مدیریتی و اجرایی می توانند در مسئولیتی‬ ‫که عهده دار خواهند شد‪ ،‬منشا تحوالت ارزشمند و توسعه‬ ‫خدمات در حوزه های مختلف باشند و در صورت اخذ رای‬ ‫اعتماد حتما شاهد تحوالت چشــمگیر از سوی ایشان در‬ ‫حوزه مسئولیت شان خواهیم بود‪».‬‬ ‫والیتی همچنین با اشاره به ســوابق وزیر بهداشت‬ ‫اظهار داشت‪« :‬اقای دکتر هاشمی پایه گذار موسسه خیریه‬ ‫نواوران سالمت بوده اند که کاروان های فراوانی متشکل‬ ‫از پزشــکان‪ ،‬دندانپزشکان و چشم پزشــکان را با حمایت‬ ‫خودشان از سه سال گذشــته به روستاها و مناطق محروم‬ ‫کشور اعزام و تاکنون بیش از ‪ 50‬هزار نفر از افراد بی بضاعت‬ ‫در مناطق روســتایی و محروم را معالجه کرده است و در‬ ‫زمینه مســائل خیریه و کمک به محرومان منشا خدمات‬ ‫فراوان بوده اند‪ .‬در شــرایط امروز وزارت بهداشت و درمان‬ ‫نیازمند مدیریتی توانمند و کارازمــوده و متخصص برای‬ ‫حل مشــکالت فراوان مردم در این حوزه است‪ ،‬باتوجه به‬ ‫این موضوع و با عنایت به تجربه و فعالیت اقای هاشمی در‬ ‫دفاع مقدس و بعد از ان در مسئولیت های مختلف علمی و‬ ‫اجرایی می توان امیدوار بود که گام های موثر و اثربخشی‬ ‫ان شاءاهلل با رای اعتماد نمایندگان محترم مجلس در این‬ ‫حوزه برداشته شــود‪ ».‬دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی‬ ‫از مجمــوع ‪ 284‬رای ماخوذه با کســب ‪ 260‬رای موافق‪،‬‬ ‫‪ 18‬رای مخالف و شــش رای ممتنع یکــی از چند وزیری‬ ‫بود که با رای باال و قاطع نمایندگان مجلس به عنوان وزیر‬ ‫بهداشت درمان و اموزش پزشکی کابینه یازدهم از مجلس‬ ‫رای گرفت‪.‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫جراحیبزرگ‬ ‫دکترقاضی زاده‬ ‫کتابیکهق راراست‬ ‫عدالتاجتماعیرامحققکند‬ ‫اصالحات در وزارت بهداشت‬ ‫دامنه داراست‬ ‫گفت وگویمثلث‬ ‫یزاد ههاشمی‬ ‫باامیرحسینقاض ‬ ‫خاص و عام راضی اند‬ ‫گفت وگوباسخنگوی‬ ‫کمیسیونبهداشتدرباره‬ ‫طرحتحولسالمت‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪61‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫اصولگرا یا اصالح طلب؟‬ ‫اگرچــه در ابتدای معرفی وزرای پیشــنهادی دولت‬ ‫یازدهم از سوی حجت االسالم حســن روحانی‪ ،‬بسیاری‬ ‫گرایش سیاسی دکتر قاضی زاده هاشمی وزیر پیشنهادی‬ ‫بهداشــت را «نامعلوم» توصیف می کردنــد و حتی برخی‬ ‫معتقد بودند که او فاقد گرایش سیاسی است‪ ،‬اما مهم ترین‬ ‫سمت اجرایی قاضی زاده هاشــمی یعنی مشاورت محمد‬ ‫فرهادی وزیر بهداشت دولت اصالحات‪ ،‬حاکی از گرایش‬ ‫اصالح طلبانه او بود‪.‬‬ ‫یکی از مهم ترین مسائلی که پیرامون مدیریت دکتر‬ ‫قاضی زاده هاشــمی وجود دارد‪ ،‬نحــوه فعالیت گروهی در‬ ‫وزارت بهداشت بدون در نظر گرفتن مسائل سیاسی است‪.‬‬ ‫به جــرات می توان گفــت که در وزارت بهداشــت‬ ‫دولت یازدهم نه تنها نگاه سیاسی نسبت به انتصاب افراد‬ ‫متخصص وجود ندارد بلکه می توانــد مصداقی بر فعالیت‬ ‫گروهی نیروهای متخصص با گرایش های سیاسی اصولگرا‬ ‫و اصالح طلب در کنار یکدیگر باشد‪.‬‬ ‫حضور ســه وزیر ســابق در وزارت بهداشت دولت‬ ‫یازدهم یعنــی ایرج فاضل وزیر اســبق بهداشــت‪ ،‬داود‬ ‫دانش جعفری وزیر اســبق اقتصاد و رضــا ملک زاده وزیر‬ ‫اسبق بهداشت که در ســمت هایی همچون نماینده وزیر‬ ‫بهداشت در شورای عالی ســازمان نظام پزشکی‪ ،‬مشاور‬ ‫عالی وزیر در امــور زیربنایی و تحول در نظام ســامت‬ ‫و معاون تحقیقــات و فناوری فعالیــت می کنند‪ ،‬مصداق‬ ‫بارزی بر این مدعاســت؛ چهره هایی که سابقه حضور در‬ ‫دولت هایی با گرایش های سیاســی متفاوت را در کارنامه‬ ‫خود دارند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬انتصاب ســید محمد هادی ایازی‬ ‫از نزدیکان محمدباقر قالیبــاف به عنوان قائم مقام وزیر در‬ ‫امور مشــارکت های اجتماعی‪ ،‬ســازمان های مردم نهاد و‬ ‫خیریه های حوزه سالمت کشــور و رسول دیناروند معاون‬ ‫وزیر بهداشــت دولت محمود احمدی نژاد به عنوان معاون‬ ‫وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو‪ ،‬نشان داد که او حضور افراد‬ ‫متخصص و فعال در ایــن وزارتخانه را به حضور افرادی با‬ ‫گرایش های سیاسی همسو‪ ،‬ترجیح می دهد‪.‬‬ ‫انتصاب یا ابقــای برخی مدیران منتســب به جبهه‬ ‫پایداری و همسو با محمود احمدی نژاد در وزارت بهداشت‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬البته انتقاداتی را متوجــه دکتر قاضی زاده‬ ‫هاشمی کرده است‪.‬‬ ‫عباس زارع نژاد‪ ،‬مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫محمدحســین ایتی معاون دانشــجویی وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫معصومه باروتی مشاور امور بانوان و مدیر طرح های جامع‪،‬‬ ‫کامران باقری لنکرانی رئیس مرکز تحقیقات سالمت استان‬ ‫فارس و محمد هادی ایمانیه رئیس دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫شــیراز‪ ،‬از جمله افرادی هســتند که حضور انها در وزارت‬ ‫بهداشت و نهادهای مرتبط با ان‪ ،‬با انتقاد حامیان روحانی‬ ‫مواجه شده است‪.‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫پزشک معتمد‬ ‫وزیر بهداشت‪ ،‬چشم های موســوی را در بیمارستان‬ ‫خصوصی نور عمل کرده است‪ .‬این خبر کوتاه که در واپسین‬ ‫روزهای تابستان امســال در صفحه شخصی محمدرضا‬ ‫جالیی پور در یکی از شــبکه های اجتماعی منتشــر شد‪،‬‬ ‫واکنش های متفاوتــی را برانگیخت‪ .‬جالیی پور نوشــته‬ ‫بود‪« :‬هم چشم پزشــک حاذقی اســت و هم عمل موفق‬ ‫اب مرواریــد مهندس در بهترین کلینیک چشم پزشــکی‬ ‫ایران انجام شده اســت‪ .‬ظاهرا زهرا رهنورد نیز موسوی را‬ ‫در بیمارســتان همراهی کرده است‪ ».‬چند روز بعد از عمل‬ ‫جراحی چشم موسوی‪ ،‬جزئیات بیشتری از خبر مربوط به‬ ‫عمل جراحی موسوی منتشر شد که حاکی از تحت ازمایش‬ ‫و چکاپ قرار گرفتن او در سه بیمارستان بود‪.‬‬ ‫جراحیبزرگ‬ ‫یزاده‬ ‫دکترقاض ‬ ‫کتابی که ق رار است‬ ‫عدالت اجتماعی را محقق کند‬ ‫‪2‬‬ ‫وزیر بهداشت از روزی که بر سر کار امده تا امروز‪،‬‬ ‫مدام در حال تکاپوســت‪ ،‬مهم ترین کارش هم تا امروز‬ ‫اجرای طرح تحول نظام سالمت در کشور است؛ طرحی‬ ‫که امروز‪ ،‬مرحله ســوم ان هم در حال اجراست و اجرای‬ ‫ان تا جایی به محبوبیت وزیر بهداشت افزوده است که‬ ‫حتی مراجع تقلید در قم هــم به خاطر اجرای طرح‪ ،‬از او‬ ‫تشکر کرده اند‪.‬‬ ‫در مرحله اول این طــرح‪ ،‬کاهش میــزان پرداختی‬ ‫بیماران بستری در بیمارســتان های دولتی‪ ،‬برنامه ترویج‬ ‫زایمان طبیعی‪ ،‬ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان های‬ ‫دولتی‪ ،‬حمایت از ماندگاری پزشــکان در مناطق محروم‪،‬‬ ‫حضور پزشکان متخصص مقیم در بیمارستان های دولتی‪،‬‬ ‫ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بیمارســتان های دولتی‪،‬‬ ‫برنامه حفاظت مالــی از بیمــاران صعب العالج‪ ،‬خاص و‬ ‫نیازمند و نظارت بر حسن اجرای ب رنامه های تحول سالمت‪،‬‬ ‫اجرا شده است‪.‬‬ ‫مرحله دوم طرح تحول نظام سالمتی‪ ،‬ناظر بر تحقق‬ ‫پنج هدف اصلی بوده است؛ ارتقای شاخ ص های بهداشتی‪،‬‬ ‫بهبود کیفیت خدمت‪ ،‬رضایت مــردم‪ ،‬کنترل هزینه ها و‬ ‫عدالت در سالمت را دنبال م ی کند‪.‬‬ ‫و حاال نوبت مرحله ســوم این طرح است که اجرای‬ ‫ازمایشی اش‪ ،‬ان طور که وزیر بهداشت م ی گوید از مهر ماه‬ ‫سال جاری اغاز شده است‪ .‬در این مرحله اجرای مفاد کتاب‬ ‫«ارزش های نسبی سالمت جمهوری اســامی ایران در‬ ‫سال ‪ »93‬ابالغ شده است‪ .‬کتابی که طبق ان ارزش نسبی‬ ‫خدمات سالمت در تمام بخش های پزشکی مشخص شده‬ ‫و مقدمه ای اســت بر اینکه حقوق ارائه دهندگان خدمت به‬ ‫نحو شایسته ای تامین شــود و از پرداخت های غی ر قانونی‬ ‫پیشگیری گردد‪.‬‬ ‫قرار اســت با اجرای این مرحله از طرح و اجرای مفاد‬ ‫کتاب ارزش های نســبی ســامت‪ ،‬بیش از ‪ 300‬خدمت‬ ‫جدید تحت پوشــش بیمه قرار گیرد و پرداختی مردم بابت‬ ‫خدمات سالمت در بخش های دولتی و خصوص کاهش‬ ‫ یابد‪ ،‬به نحوی کــه در بخش خصوصــی‪ ،‬پرداخت ها در‬ ‫قالب صورتحساب های رســمی بیمارستان و در چارچوب‬ ‫قانون خواهد بود‪ .‬این کتاب مهم ترین زمینه را ب رای کنترل‬ ‫تعرفه های غیرقانونی فراهم م ی کند‪.‬‬ ‫در سه ماهی که از ابالغ اغاز این مرحله از طرح گذشته‬ ‫است‪ ،‬وزارت بهداشت با اعالم شــماره تلفن ‪ 1690‬از مردم‬ ‫خواسته که هر جا تخلفی اتفاق افتاد‪ ،‬با این شماره تماس‬ ‫بگیرند و اطالع بدهند‪.‬‬ ‫حاال بعد از گذشــت ســه ماه از اجــرای این طرح‪،‬‬ ‫م ی گویند روزانه بیش از دو تا سه هزار تماس با این شماره‬ ‫گرفته م ی شود که بیشتر تماس ها به دنبال گرفتن اطالعات‬ ‫بیشــتر و راهنمایی در برخورد با سیستم بهداشت و درمان‬ ‫است‪ ،‬اما برخی تماس ها هم در مورد دریافت وجه غی ر موجه‬ ‫گزارش هایی داده اند که در حال بررسی است‪.‬‬ ‫چهره مصمم یک وزیر‬ ‫به نظر م ی رسد وزارت بهداشــت در مورد اجرای این‬ ‫مرحله از طرحش هم بســیار جدی است‪ ،‬وزیر بهداشت در‬ ‫این مورد م ی گوید‪« :‬االن که قدم بزرگی در مســیر اجرای‬ ‫طرح تحول سالمت برداشته شده‪ ،‬امیدواریم که پزشکان با‬ ‫ما همکاری کنند‪ ،‬البته برخی پزشکان هستند که به نظر‬ ‫اجتماعی‬ ‫به نظر م ی رســد وزارت بهداشــت برای قاعده مند‬ ‫کردن پرداخت ها به پزشــکان جدی اســت‪ .‬این تالش در‬ ‫ادامه اقدام های دیگر وزارت بهداشت ب رای کم کردن سهم‬ ‫بیماران از می زان پرداخت هزینه های درمان‪ ،‬صورت م ی گیرد‬ ‫تا در صورت موفقیت بتواند به عادالنه تر شدن نظام سالمت‬ ‫و فراهم شدن امکان دسترسی همه افراد در هر طبقه و قشر‬ ‫و گروهی به امکانات مراقبتی و درمانی در حوزه ســامت‬ ‫کمک کند‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت م ی گوید ب رای اجرای کتاب ارزش نسبی‬ ‫خدمات سالمت از ‪ 1300‬میلیارد تومان پول چشم پوشی شده‬ ‫است و حیف است که وقتی از ما سوال شد چه کاری انجام‬ ‫داده ایم بگوییم هیچ اتفاقی نیفتاده است‪.‬‬ ‫در ادامه اجرای این طرح ان طور که وزیر بهداشــت‬ ‫م ی گوید تا به حال از ‪ 80‬پزشک متخلف شکایت شده است‪،‬‬ ‫دکتر ایرج خسرونیا رئیس دادگاه بدوی سازمان نظام پزشکی‬ ‫هم با اعالم اینکه قبل از اغاز فاز سوم طرح تحول سالمت‬ ‫و اعالم تعرفه های جدید پزشــکی‪ ،‬می زان شــکایت های‬ ‫مردمی از دریافت های زیرمیزی پزشکان‪ ،‬بیشتر بود؛ چند‬ ‫احتمال در مورد علت کاهش می زان شــکایت ها از دریافت‬ ‫وجه غی ر موجه از سوی پزشکان را تشریح کرده است‪« :‬علت‬ ‫کاهش شکایت ها در مورد دریافت زیرمیزی م ی تواند رعایت‬ ‫تعرفه های پزشکی باشد و یا اینکه‪ ،‬ان دسته از پزشکانی که‬ ‫زیرمیزی دریافت م ی کردند‪ ،‬فعال دست نگه داشته اند و موقتا‬ ‫از گرفتن زیرمیزی منصرف شــده اند و یا اینکه تعرفه های‬ ‫جدید‪ ،‬مناسب است و پزشکان را راضی کرده است‪».‬‬ ‫اما برخورد با پزشــکان متخلف چگونه خواهد بود؟‬ ‫وزیر بهداشت صراحتا در این مورد اعالم کرده است که جای‬ ‫پزشکانی که زی ر میزی طلب م ی کنند در نظام درمان ای ران‬ ‫نیست‪ .‬او از سازمان نظام پزشکی و بیمه ها خواسته است‬ ‫که بدون فوت وقت پرونده های پزشکان متخلف را تشکیل‬ ‫بدهید و منتظر زمان نباشید‪ ،‬چرا که به گفته وزیر «برخورد‬ ‫با پزشکان زیرمیزی بگیر و متخلف شدنی است و اگر ان را‬ ‫انجام ندهیم اجرای طرح تحول نظام سالمت بعد از مدتی‬ ‫ ب ی حاصل خواهد بود‪».‬‬ ‫رئیس دادگاه بدوی سازمان نظام پزشکی هم بر پایه‬ ‫همین اظهارات اعالم کرده است که درصورتی که مدارک‬ ‫سازمان نظام پزشکی به این مرجع تحویل داده شود‪ ،‬پرونده‬ ‫ب رای پزشکان متخلف تشکیل خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫م ی رسد نصیحت پذیر نیســتند‪ ،‬اما ما از انها هم خواهش‬ ‫م ی کنیم که در این مسیر ما را همراهی کنند‪».‬‬ ‫وزیر البته م ی گویــد اینکه بخواهیــم به مطب ها و‬ ‫بیمارستان ها سرکشی کنیم کار زیبنده ای نیست اما نرخ ها‬ ‫اعالم شده و مردم متوجه خواهند بود که بایستی چه مقدار‬ ‫هزینه کنند‪ ،‬از این رو در صورتی که پرداختی انها بیشتر از‬ ‫نرخ های مصوب باشد‪ ،‬م ی توانند با تلفن ‪ 1690‬تماس گرفته‬ ‫و موارد را اعالم کنند‪ .‬برنامه ای که وزارت بهداشــت در این‬ ‫مسیر اجرا م ی کند‪ ،‬کامال اعتقادی است و هیچ وقت به این‬ ‫اندازه مصمم نبوده ایم که بخواهیم در برخورد با پزشــکان‬ ‫متخلف ثابت قدم باشیم‪ ».‬در همین راستا است که محمد‬ ‫اقاجانی‪ ،‬معاون درمان وزارت بهداشــت خواستار همکاری‬ ‫بیمه های تکمیلی با دستگاه های نظارتی در زمینه تخلفات‬ ‫موسسات درمانی شده و گفته است که در راستای گام سوم‬ ‫طرح تحول نظام سالمت و اجرایی شدن کتاب جدید ارزش‬ ‫نسبی خدمات ســامت از بیمه های تکمیلی انتظار داریم‬ ‫که در صورت تخلفات مکرر موسسات درمانی با درخواست‬ ‫دســتگاه های نظارتی مبنی بر قطع همکاری موقت و یا‬ ‫دائم بیمه با موسســه درمانی متخلف همــکاری نمایند‪:‬‬ ‫«بیمه های تکمیلی اطالعات ارزشــمندی را در خصوص‬ ‫دریافت تعرفه های نامتعارف از ســوی موسســات درمانی‬ ‫متخلف در اختیار دارند که ضــرورت دارد این اطالعات در‬ ‫اختیار دستگاه های نظارتی گذاشته شود‪ .‬در صورت همکاری‬ ‫تنگاتنگ بیمه های تکمیلی با وزارت بهداشت و دستگاه های‬ ‫نظارتی از نیمه دوم ابان ماه به طور جــدی با اجرای کتاب‬ ‫ارزش نسبی خدمات سالمت‪ ،‬شاهد برقراری انضباط جدی‬ ‫مالی در بیمارستان های خصوصی خواهیم بود‪».‬‬ ‫پزشکان متخلف در دادگاه‬ ‫با این وجــود اجرای طــرح تحول نظام ســامت‬ ‫حاشــی ه هایی را هم ب رای وزارت بهداشت به همراه داشته‬ ‫است؛ یکی از این حاشــی ه ها‪ ،‬چندین مورد اعتراض جامعه‬ ‫پرســتاران به پایین بودن دســتمزد ها و تجمع تعدادی از‬ ‫پرستاران در اعتراض به این موضوع بوده است‪.‬‬ ‫وزارت بهداشت گفته است که تدوین کتاب تعرفه های‬ ‫خدمات پرستاری هم دستورکار این وزارتخانه قرار دارد‪ ،‬اما‬ ‫موضع گیری وزیر بهداشت در مورد خواسته های پرستاران‬ ‫صریح است‪« :‬حدود ‪ 150‬هزار پرســتار در بیمارستان ها و‬ ‫مراکز درمانی سراسر کشور فعالیت م ی کنند‪ ،‬بناب راین تجمع‬ ‫شــماری اندک نم ی تواند مبنی بر اعتراض جامعه وسیع و‬ ‫خدوم پرستاران باشد‪ .‬در این موضع همه ملتزم به قانون و‬ ‫درک شرایط کشورند‪ ،‬اما برخی نیز انگیزه های غیرصنفی‬ ‫داشته و این مســائل را خط دهی م ی کنند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫مقایسه درامد گروه های مختلف با یکدیگر همچون جامعه‬ ‫پرستاری و پزشکی اقدام معقولی نیست و اعداد مطرح شده‬ ‫درباره اختالف درامد پزشکان و پرستاران صحت نداشته و‬ ‫کار زشتی است‪ ،‬زیرا اکنون بسیاری از پزشکان نیز از نظر‬ ‫درامد و مالی مشکل دارند‪.‬‬ ‫یک کارشناس پرستاری باید حقوقش را با هم رده های‬ ‫خود مقایســه کند‪ ،‬زیرا م ی بینیم کــه حرفه هایی مانند‬ ‫خبرنگاری و اتش نشانی نیز با اضطراب و مسئولی ت های‬ ‫بسیاری همراه است‪ ،‬اما حقوق این اقشار هم زیاد نیست‪.‬‬ ‫متاسفانه تصور غلطی ب رای برخی همکاران گروه پزشکی‬ ‫پیش امــده که در قالــب «طرح تحول نظام ســامت»‬ ‫اعتباراتی به وزارت بهداشت تخصیص یافته است‪ ،‬بناب راین‬ ‫هرکس در پی ان اســت که بخشــی از ان را جدا کند؛ در‬ ‫صورتی که جهت گیری اعتبارات تخصی ص یافته در قالب‬ ‫«طرح تحول نظام ســامت» در راســتای منافع مردم و‬ ‫کاهش پرداخت ی ها از جیب مردم‪ ،‬صرف خواهد شد‪».‬‬ ‫وزیر همچنین تاکید کرده است که مطالبات پرستاران‬ ‫درباره تعرفه گذاری خدمات‪ ،‬دریافت ی ها و رفع کمبود نیروی‬ ‫انسانی از طریق معاونت پرســتاری این وزارتخانه در حال‬ ‫پیگیری است‪.‬به نظر م ی رسد مجموعه وزارت بهداشت هم‬ ‫به این موضوع اگاه است که این طرح تحول نظام سالمت‪،‬‬ ‫ممکن است ای راد هایی داشته باشد‪ ،‬اما اب راز امیدواری شده‬ ‫اســت که به خصوص در مورد کتــاب تعرفه ها ظرف یک‬ ‫مدت زمان ســه ماهه بازنگری مجدد و تحقق خواسته ها‬ ‫میسر شود تا ظرف سه تا پنج سال اینده‪ ،‬همه فعاالن حوزه‬ ‫سالمت از ابالغ این کتاب راضی باشند‪.‬‬ ‫دکتر قاض ی زاده پا در مسیر سختی گذاشته‪ .‬او از یک‬ ‫سو با برخی پزشکان حاذق مواجه است که حاضر نیستند‬ ‫از دستمزدشان بگذرند و در چارچوب های وزارت بهداشت‬ ‫قرار نم ی گیرند و از ســوی دیگر با حمایت بدنه پزشکان و‬ ‫مردم مواجه اســت که او را ب رای ادامه راه تشویق م ی کنند‪.‬‬ ‫او جراحی بزرگی را اغاز کرده است‪ ،‬شاید سخت تر از همه‬ ‫چشم هایی که به انها بینایی بخشیده‪.‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫حاشیه ها و پاسخ ها‬ ‫‪63‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫خاص وعام راضی اند‬ ‫گفت وگو با سخنگوی کمیسیون بهداشت درباره طرح تحول سالمت‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ب ا توجه به اینکه فاز ســوم طرح تحول سالمت‬ ‫و بســته نظارتی تعرفه هــای درمانی درحال‬ ‫اجراســت‪ ،‬رویکرد مجلــس و منتقدان دولت‬ ‫نسبت به این طرح چه بوده است؟‬ ‫یک برنامــه و هماهنگی ب رای حوزه بهداشــت‬ ‫و درمان تعریف شــد و گام هــای اول را دولت و مجلس‬ ‫برداشــتند‪ .‬مخصوصا یک درصد ارزش افزوده که بالغ بر‬ ‫سه هزار و ســیصد میلیارد تومان بود‪ ،‬ب رای مدیریت حوزه‬ ‫بهداشت در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ب رای برون رفت از مشکالت حوزه بهداشت و درمان بودجه‬ ‫خوبی در نظر گرفته شد که به هرحال گام بسیار بزرگی بوده‬ ‫و این بودجه و تخصیص ان را باید وزارت بهداشت و درمان‬ ‫مدیریت م ی کرد که خدا را شکر تا امروز این تعامل و مدیریت‬ ‫وجود داشته است‪ .‬این هماهنگ ی های بین مجلس و دولت‬ ‫به طرح تحول سالمت در ســه فاز انجامید‪ .‬فاز نخست بر‬ ‫این موضوع تاکید داشت که بیمه های روستایی و عشایری‬ ‫و شهرهای زیر ‪ 20‬هزار نفر را داشته باشیم به طوری که تمام‬ ‫مردم بتوانند تحت پوشــش بیمه قرار بگیرند‪ .‬بسیاری از‬ ‫مردم تا قبل از ان تحت پوشش هیچ بیمه ای نبوده و این‬ ‫طرح توانست مردم ی که بیمه نبودند را تحت پوشش قرار‬ ‫داده و از هزینه های درمانی مردم کم کند‪ .‬گام دوم مربوط‬ ‫به نوع مدیریــت درمان بود‪ .‬اطالع داریــد که بحث درمان‬ ‫روی زمین مانده و فشار بســیار زیادی بر دوش مردم بود‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫از ابتدای تشکیل دولت کنونی «طرح تحول‬ ‫سالمت» ب ه عنوان یکی از مهمترین برنام ه های‬ ‫دولت یازدهم در نظر گرفته م ی شــود‪ .‬در این‬ ‫میان بحث مقابله با پرداخت های غیررســمی‬ ‫بیماران یا همان زیرمیزی های پزشــکان هم از‬ ‫جمله بحث هایی است که سال ها مطرح شده‬ ‫اما کار جدی برای ان انجام نشــده بود‪ .‬این بار‬ ‫دولت قصــد دارد با شفاف ســازی هزینه های‬ ‫بهداشت و سالمت‪ ،‬و تعیین نسبی تعرفه های‬ ‫درمانی در برابر پرداخت های اضافی و غیررسمی‬ ‫بیماران که فشــار زیادی را هم بــر انان وارد‬ ‫م ی کرد‪ ،‬بایستد‪ .‬در واقع یک سطح حداقلی‬ ‫و حداکثری ب ه عنوان تعرفه های درمانی تعیین‬ ‫شده و پزشــکان و مراکز درمانی باید براساس‬ ‫این تعرفه ها عمل کنند‪ .‬خبرنگار مثلث برای‬ ‫اگاهی بیشتر درباره جزئیات این طرح‪ ،‬با دکتر‬ ‫محمدحسین قربانی ســخنگوی کمیسیون‬ ‫بهداشــت و درمان مجلس شورای اسالمی به‬ ‫گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫به طوری که مردم ‪ 80‬تا ‪ 90‬درصــد هزینه های درمانی را از‬ ‫جیب خود م ی پرداختند که این مبلغ بسیار زیاد بود‪ .‬با وجود‬ ‫اینکه قانون برنامه به صراحت اعالم م ی کرد مردم باید ‪30‬‬ ‫درصد هزینــه درمان را بپردازند اما متاســفانه این موضوع‬ ‫وجود نداشت‪ .‬خوشبختانه در این قضیه هم گام های مثبتی‬ ‫برداشته شد و امروز مردم شــهرها ‪ 10‬درصد و روستاییان ‪5‬‬ ‫درصد هزینه های درمان را م ی پردازند‪ .‬در مرحله دوم و سوم‬ ‫و باتوجه به ابالغ سیاست های مقام معظم رهبری در حوزه‬ ‫بهداشــت و درمان‪ ،‬نگاه ما این بود که توجه بیشــتری به‬ ‫حوزه پیشگیری و بهداشت داشــته باشیم که در این حوزه‬ ‫هم وزارت بهداشت گام های خوبی مثل تجهیز خانه های‬ ‫بهداشت‪ ،‬مراکز بهداشتی ‪ -‬درمانی روستایی‪ ،‬بیمارستان ها‬ ‫و‪ ...‬برداشته است‪ .‬فاز سوم طرح تحول سالمت هم این بود‬ ‫که باید تعرفه ها اصالح م ی شد و نظارت بهتری بر ان انجام‬ ‫م ی گرفت‪ .‬باید نظارت شود پولی که مجلس در اختیار دولت‬ ‫قرار م ی دهد چگونه هزینه م ی شود‪ ،‬ایا ب راساس شاخ ص ها و‬ ‫قوانینی که وجود دارد عمل م ی شود یا خیر؟ بحث عمده ای‬ ‫که در حوزه بهداشت و درمان وجود داشت‪ ،‬بحث زیرمیزی ها‬ ‫بود که به عنوان یک معضل اجتماعی بین افکار عمومی‬ ‫مدنظر قــرار م ی گرفت‪ .‬بناب راین بایــد در مورد تعرفه های‬ ‫درمانی شفاف سازی انجام م ی گرفت و تفاوت فاحش بین‬ ‫بخش خصوصی و دولتی برطرف م ی شد‪ .‬مجموعه نظام‬ ‫پزشکی‪ ،‬وزارت بهداشــت و وزارت رفاه یک مجموعه ای را‬ ‫تعریف کردند که به نظر من هم مجموعه خوبی اســت‪.‬‬ ‫در واقع یک پایه و یک ســقف ب رای تعرفه های درمانی در‬ ‫نظر گرفتند‪ ،‬به این معنی که یک مبلغ حداقلی و حداکثری‬ ‫در نظر گرفته شــده که باید بر مبنای ان عمل شــود‪ .‬به‬ ‫این ترتیب عزم جدی بین دولــت و مجلس وجود دارد که‬ ‫مردم غیر از تعرفه های مصوب‪ ،‬پولی ب رای درمان نپردازند‬ ‫و به اصطالح جلــوی پرداخت های غیررســمی یا همان‬ ‫زیرمیزی ها تا حد زیادی گرفته شــود‪ .‬بناب راین ب رای مقابله‬ ‫با این پرداخت های غیررســمی و همچنین شفاف سازی‬ ‫ممکن اســت ضع ف ها و قوت هایی وجود داشته‬ ‫باشد و ما منکر این موضوع نیســتیم‪ .‬به هرحال ضع ف ها‬ ‫در مسیر حرکت‪ ،‬خود را نشان خواهند داد و م ی توان انها را‬ ‫اصالح کرد‪ ،‬اما باور داریم که باید تعرفه ها واقعی م ی شد‪ .‬به‬ ‫عالوه واقعی نبودن تعرفه ها و ضعف نظارتی در این زمینه‬ ‫مشکالتی را به وجود م ی اورد که حتما باید به انها رسیدگی‬ ‫م ی کردیــم‪ .‬به هرحال بــرای جلوگیــری از پرداخت های‬ ‫زیرمیزی بیمــاران باید کاری انجام م ی شــد‪ .‬در این میان‬ ‫تصمیم بر شفاف سازی تعرفه ها و تعیین نسبی هزینه های‬ ‫درمانی گرفته شد تا تعرفه ها واقعی شــده و تا حد زیادی‬ ‫جلوی پرداخت های غیررسمی گرفته شــود‪ .‬اجرای طرح‬ ‫نظارتی ســبب افزایش برخی تعرفه ها شد و ممکن است‬ ‫عده ای معتقد باشند که این افزایش تعرفه ها فشار بر مردم‬ ‫است که این حرف تقریبا هم درست است‪.‬‬ ‫خب در این میان نقــش بیم ه ها و پرداخت های‬ ‫بیم ه ای چه تاثیری در کاهش هزینه های مردم‬ ‫داشته است و ایا بیم ه ها در این زمینه همکاری‬ ‫کرده اند؟‬ ‫به علت نبود تجمیع بیمه ها شــاید ضع ف هایی‬ ‫وجود داشته باشد که اگر م ی توانستیم قانون تجمیع بیمه ها‬ ‫را عملی کنیم تا حد زیادی از مشــکالت برطرف م ی شد‪.‬‬ ‫متاســفانه بیمه ها چندان همکاری نم ی کنند‪ ،‬غیر از بیمه‬ ‫تامین اجتماعی و خدمات کشوری که همراهی داشته اند‪.‬‬ ‫قانونگذار موظف کرده که درصدی از مطالبات طرف های‬ ‫قرارداد در بدو ارائه اسناد‪ ،‬به بیمار پرداخت شده و مابقی نیز‬ ‫در کمتر از دوماه تسویه شــود‪ .‬به هرحال دولت باید همت‬ ‫داشته باشد که بیمه ها پای کار باشند‪ ،‬نه اینکه در هرکاری‬ ‫نگاه تجارتی و منفعتی وجود داشته باشد‪ .‬درست است که‬ ‫ذات بیمه همین است اما انچه باید محور قرار گیرد بحث‬ ‫حمایت و رفاه حال مردم است‪ .‬با وجود تمام این تفاسیر باز‬ ‫هم م ی توان با پای کار اوردن و همراهی بیمه ها فشار را از‬ ‫جیب مردم کم کرده و پرداختی مردم حداقل همانی باشد‬ ‫که در قانون برنامه امده است؛ یعنی ‪ 30‬درصد هزینه ها از‬ ‫جیب مردم‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن یک درصــد ارزش افزوده در‬ ‫بودجه سنواتی‪ ،‬از لحاظ بودجه الزم برای اجرای‬ ‫این طرح نگرانی وجود ندارد؟‬ ‫مجلس بــرای اجرای طــرح و هزینه های بخش‬ ‫بهداشت و سالمت پول را در اختیار دولت قرار داده اما همه‬ ‫نگران این موضوع بودند که یک درصــد ارزش افزوده در‬ ‫بودجه سنواتی پایدار خواهد بود یا خیر که در تنظیم مقررات‬ ‫مالی دولت یک درصد پایدار شــد و دولت موظف شد یک‬ ‫درصد ارزش افزوده را در اختیار وزارت بهداشــت قرار دهد‪.‬‬ ‫بناب راین االن بیشتر بحث نظارت مطرح است که باید اصالح‬ ‫شود که این پول ها در مسیر خود‪ ،‬در جهت رفاه حال مردم‪،‬‬ ‫بهبود وضعیت هتلینگ و تجهیزات بیمارســتانی هزینه‬ ‫شود تا در مجموع بتوان به اهداف طرح تحول دست یافت‪.‬‬ ‫بســیاری از خدمات تا امروز جزو لیست بیمه ها‬ ‫نبود یا یــک تعریف کلنگی از انها وجود داشــته و چندان‬ ‫اولویت طرح تعیین نسبی تعرفه های درمانی‬ ‫چیست؟‬ ‫انچه االن مدنظر ما اســت نوع نظارت بر اجرای‬ ‫درســت این طرح اســت که تعرفه ها رعایت شده و جلوی‬ ‫پرداخت های غیررســمی بیماران گرفته شود‪ .‬بیمار نباید‬ ‫عالوه بر هزینه های مصوب تعرفه ها مبلغی بپردازد‪ .‬سامانه‬ ‫تلفنی ‪ 1690‬که مجموعه وزارتخانه اعالم کرده است یک‬ ‫راه نظارتی خوب است و باید انجام شود‪ .‬وقتی در طول روز‬ ‫اول افتتاح این سامانه ‪ 35‬هزار تماس تلفنی با این سامانه‬ ‫برقرار م ی شود نشــان م ی دهد که نظارت ما نظارت خوبی‬ ‫نبوده و بخش درمان ما مشــکالت عدیده ای داشته است‪.‬‬ ‫این تلفن ها نشان م ی دهد مردم مشــکالتی داشته اند که‬ ‫باید مطرح م ی شد که خدا را شــکر بخش درمان‪ ،‬سازمان‬ ‫نظام پزشکی و‪ ...‬متعهد شــدند که این نظارت ها به نحو‬ ‫احسن انجام شود‪.‬‬ ‫راجع به سامانه ‪ 1690‬توضیح دهید‪ .‬این سامانه‬ ‫قرار است چه کاری انجام دهد؟‬ ‫این سامانه توسط مجمع وزارت بهداشت راه اندازی‬ ‫شــده و کنترل م ی شــود‪ .‬مردم م ی توانند با سامانه ‪1690‬‬ ‫تماس گرفته و مشــکالت یا انتقاد خود در حیطه مسائل‬ ‫مربوط به بهداشــت و درمان را مطرح کننــد‪ .‬در واقع این‬ ‫ســامانه امکان نظارت مردمی را فراهم کرده است‪ .‬من از‬ ‫مردم خواهش م ی کنم اگر در حوزه بهداشت و درمان چه در‬ ‫بیمارستان های خصوصی‪ ،‬دولتی‪ ،‬مراکز درمانی و مطب ها‪،‬‬ ‫و چه در ارائه خدمات و‪ ...‬مشکالتی را مشاهده کردند‪ ،‬با این‬ ‫سامانه تماس گرفته و مطرح کنند‪ .‬همه دانشگاه ها و مراکز‬ ‫موطفند این بحث را راه اندازی کنند‪ .‬معاونت درمان و بخش‬ ‫نظام پزشکی هم موظف است مشکالت را پیگیری کرده و‬ ‫حتی رفع نق ص ها را به مردم گزارش دهد‪ .‬من به طور کلی‬ ‫فضا را خوب م ی بینم و این ســامانه هم م ی تواند در بحث‬ ‫نظارتی به بهبود وضعیت حوزه سالمت کمک کند‪.‬‬ ‫در کنار نظارت دســتگاه های مربوطه‪ ،‬نظارت‬ ‫مردمی تا چه حد م ی تواند موثر باشد؟‬ ‫سامانه تلفنی امکان نظارت مردم ی را فراهم کرده‬ ‫چرا که هرقدر هم که دستگاه های نظارتی به وظایف خود‬ ‫عمل کنند‪ ،‬اگر نظارت و همراهی مردم وجود نداشته باشد‬ ‫به نظر من بحث نظارت ابتر خواهد ماند‪ .‬وقتی قوانین ما در‬ ‫مورد تمام وقت بودن پزشکان شفاف است باید تمام وقت‬ ‫بودن رعایت شود‪ .‬وقتی قانون داریم که بیمارستان های ما‬ ‫امکانات بیشتری داشته باشند‪ ،‬قطعا مردم استقبال خواهند‬ ‫کرد و این اســتقبال مردم هم مســتلزم نظارت ومدیریت‬ ‫خوب است‪.‬‬ ‫برخی از افراد به علت بحــث لطمه به اعتبار و‬ ‫بله‪ ،‬ممکن است برخی از افراد مجموعه همکاران‬ ‫ما نگران این باشند که این جو نظارتی خوب نیست‪ ،‬خیانت‬ ‫به فرهنگ جامعه پزشــکی باشــد یا برخی گله هایی که‬ ‫ممکن است وجود داشته باشد‪ .‬ما به اینها حق م ی دهیم‪ ،‬اما‬ ‫از طرف دیگر هم ممکن است یک نفر به دلیل نبود نظارت‬ ‫صحیح و حتی یک کار خــاف قانون‪ ،‬جامعه خدمتگزار و‬ ‫ارزشی پزشکی را زیر ســوال برده و دامن جامعه پزشکی را‬ ‫لکه دار کند‪.‬‬ ‫چرا نظارت نباید وجود داشــته باشــد؟ قطعا باید با‬ ‫تعداد اندکی کــه م ی خواهند خدمات دولــت‪ ،‬مجلس و‬ ‫جامعه پزشکی ما را زیر سوال ببرند‪ ،‬برخورد شود و در این‬ ‫زمینه تعارف هم نداریم‪ .‬این اســت که مجموعه مجلس‬ ‫موافق بحث نظارت اســت‪ ،‬حتی معتقدیم باید نظارت ها‬ ‫جدی تر هم باشد‪ .‬ما مصمم هستیم ب راساس وظیفه ای که‬ ‫مجلس به ویژه کمیسیون بهداشت دارد هم بر کار دولت‬ ‫نظارت کنیم که این پول ها در مسیر خود هزینه شود و هم‬ ‫در نهایت بیشــترین نفع را مردم برده و از فشارهای وارد بر‬ ‫مردم کاسته شود‪.‬‬ ‫عملکرد خود اعضای جامعه پزشکی و همکاری‬ ‫برای تحقق طرح نظارت بر تعرفه ها و جلوگیری‬ ‫از پرداخت های غیررســمی را چطــور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫هر جا نظارت وجود نداشته باشد ممکن است به‬ ‫انحراف کشیده شود‪ ،‬حاال این نظارت شدت و ضعف دارد‪.‬‬ ‫ما باور داریم در جامعه پزشکی بهترین نظارت‪ ،‬خودنظارتی‬ ‫اســت؛ ما خودمان باید از حیثیت و منزلت جامعه پزشکی‬ ‫حفاظت کنیم‪ .‬حاال اگر یک فضای کوچک انحرافی ایجاد‬ ‫و باعث شــد به دلیل پرداخت های غیرمتعارف و زیرمیزی‬ ‫ذهنیت مردم نسبت به جامعه پزشــکی لطمه ببیند‪ ،‬باید‬ ‫خودمان هم برخورد کنیم‪ .‬در این میان ممکن است برخی‬ ‫دوستان هم گله داشته باشند اما ما باور داریم بحث نظارت‬ ‫باید وجود داشته باشــد و کامال ضروری است تا بتوانیم از‬ ‫حیثیت جامعه پزشکی دفاع کنیم‪.‬‬ ‫برخی ارزیاب ی ها‪ ،‬یکی از مه م ترین دستاوردهای‬ ‫دولت کنونی تــا امروز را اجــرای طرح تحول‬ ‫سالمت م ی دانند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫مسلما یکی از حوزه هایی که امروز عملکرد خوب‬ ‫دولت کنونی را ب رای مردم و در بین طبقات مختلف جامعه‬ ‫از خواص و عوام و در بین افکار عمومی محسوس و زبانزد‬ ‫کرده همین خدمتی اســت که در حوزه بهداشت و درمان‬ ‫در حال اجراســت‪ .‬اگر به افکار عمومی هم نگاه کنید این‬ ‫موضوع مشهود است‪ .‬اگر از مردم بپرسید مهم ترین خدمت‬ ‫دولت تا امروز چه بوده‪ ،‬همین بحث تحول سالمت را نام‬ ‫خواهند برد‪.‬‬ ‫ب ا وجود تمــام انتقادات یا تحســی ن هایی که‬ ‫نســبت به این طرح صورت گرفته‪ ،‬چش م انداز‬ ‫این طرح را چطور م ی بینید؟‬ ‫من به شخصه چشم انداز این طرح را بسیار خوب‬ ‫م ی بینم‪ .‬باتوجه به اینکه این طرح یک سال است که اغاز‬ ‫شده نگران ی هایی بابت پایدار نبودن یک درصد ارزش افزوده‬ ‫وجود داشت که در تدوین مقررات مجلس این یک درصد‬ ‫ارزش افزوده را هم پایدار کردیم‪ .‬یکــی از بحث هایی که‬ ‫در پیشبرد یک برنامه یا سیاســت وجود دارد تامین منابع‬ ‫مالی و دیگری وجود اراده راســخ است‪ .‬خدا را شکر با پایدار‬ ‫شدن ان یک درصد ارزش افزوده و خوشبختانه اراده ای که‬ ‫در مجموعه وزارتخانه و شــخص وزیر بهداشت و درمان‬ ‫وجود دارد‪ ،‬من به اینده این طرح بسیار خوش بین هستم و‬ ‫امیدوارم که بتوانیم پیشرفت های بزرگی را در زمینه بهبود‬ ‫وضعیت بهداشت و درمان مردم شاهد باشیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫برخی معتقدند تعرفه های تعیی ن شده چندان‬ ‫واقعی نبوده است‪ ،‬خصوصا که برخی هزینه ها در‬ ‫برخی موارد درمانی با توافق بین بیمار و پزشک‬ ‫تعیین شده یا بســیاری از خدمات جزو لیست‬ ‫حمایت های بیمه قرار نم ی گیرند‪ .‬در این مورد‬ ‫چه بررس ی هایی انجام شده است؟‬ ‫به واقعیت نزدیک نبود‪ .‬با این طرح تعرفه گذاری که انجام‬ ‫شد بسیاری از خدمات تحت پوشش بیمه ها قرار گرفته و‬ ‫تعرفه گذاری شدند‪ .‬حاال ممکن است باز هم با انچه هست‬ ‫فاصله داشته باشد اما ای رادی ندارد و در طول مسیر م ی توان‬ ‫اینها را اصالح کرد‪ .‬به هرحال گام های بزرگی که در وزارت‬ ‫بهداشت برداشته شد بر کسی پوشیده نیست‪ .‬ما باور داریم‬ ‫ضع ف هایی وجود دارد که در مسیر تحقق اهداف باید انها‬ ‫را اصالح کرد‪.‬‬ ‫حیثیت جامعه پزشــکی ممکن است با اجرای‬ ‫طرح نظارت بر تعرفه ها مخالف باشند‪.‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫تعرفه های درمانی این طرح نظارتی در نظر گرفته شد‪.‬‬ ‫هر طرح اجرایی که مطرح م ی شود ممکن است‬ ‫نقاط ضعف یا قوتی داشته باشد‪ .‬این نقاط ضعف‬ ‫و قوت درباره طرح نظارت بر تعرفه های درمانی‬ ‫چه مواردی بوده و تا چه حد مورد بررســی قرار‬ ‫گرفته اند؟‬ ‫بحث عمده ای کــه در حوزه بهداشــت و‬ ‫درمان وجود داشت‪ ،‬بحث زیرمیزی ها بود‬ ‫کهبه عنوانیکمعضلاجتماعیبینافکار‬ ‫عمومیمدنظرقرارمی گرفت‪.‬بنابراینباید‬ ‫در مورد تعرفه های درمانی شفاف ســازی‬ ‫انجــام می گرفــت و تفــاوت فاحش بین‬ ‫بخشخصوصیودولتیبرطرفمی شد‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪65‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫از مه م ترین کار هایی که وزارت بهداشــت در‬ ‫دولت یازدهم در اولویت کاری اش قرار داده اجرای‬ ‫طرح ارتقای نظام سالمت در کشور است‪ ،‬اجرای‬ ‫این طرح را تا االن که سه مرحله از ان پشت سر‬ ‫گذاشته شده چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫طرح اصالحاتی که در حوزه وزارت بهداشــت در‬ ‫حال انجام است طرح دنباله دار و گسترده ای است‪ .‬مراحل‬ ‫دیگری هم دارد و تــا جایی که من م ی دانم‪ ،‬هشــت یا ‪9‬‬ ‫مرحله اســت‪ ،‬اما مهم تر از اجرای این طرح مساله تثبیت‬ ‫و نهادینه کردن ان است که نتایج جدی خودش را در طول‬ ‫زمان به مردم نشان بدهد‪ .‬در شرایط فعلی همین کاهش‬ ‫پرداخت های مردم در بیمارستان های دولتی که محقق شده‬ ‫از نقاط قوت این طرح است‪ ،‬چون به هرحال حاال دیگر کسی‬ ‫که یک بیماری دارد حداقل م ی داند کــه در مراکز دولتی‬ ‫معطل نخواهد ماند‪ .‬در حاشــیه این طرح هم اقدام هایی‬ ‫مانند تامین نیروی انسانی و متخصص به خصوص برای‬ ‫مناطق محروم در نظر گرفته و در حال انجام است که باعث‬ ‫خوشحالی است‪.‬‬ ‫اصالحات در وزارت بهداشت‬ ‫دامنه داراست‬ ‫گفت وگویمثلثبا امیرحسینقاضی زاد ههاشمی‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪66‬‬ ‫من فکــر م ی کنم که باید صحبتــم را به کلیات‬ ‫محدود کنم‪ ،‬وزارت بهداشــت از ابتدای انقالب تا به حال‬ ‫از جمله وزارتخانه هایی بوده که در ردیف حوزه های موفق‬ ‫نظام قرار داشته‪ ،‬همه وزرایی هم که در این وزارتخانه کار‬ ‫کرده اند با همه کم و کاست ی ها زحمت های زیادی کشید ها ند‬ ‫و محل تاثیر هم بوده اند‪ .‬از این نظر ســیر اتفاق ها در این‬ ‫وزارتخانه به نظر من مثبت بوده و نشان م ی دهد که نظام‬ ‫در پیاده کردن سیاست های بهداشتی موفق بوده است‪.‬‬ ‫این البتــه عالوه بر وزارت بهداشــت بــه تالش های‬ ‫کمیســیون های بهداشــت و اجتماعی هم ب ر م ی گردد که‬ ‫مستقیم با این وزارتخانه و سیاست ها و ب رنامه هایش در تماس‬ ‫بوده اند و سعی کرده اند که به این وزارتخانه کمک کنند‪ .‬سطح‬ ‫کار هایی هم که در این حوزه انجام شده نسبت به گذشته بسیار‬ ‫خوب است و رضایت مردم را به همراه داشته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫وزارت بهداشــت از جمله نهاد هایی است که‬ ‫مردم بیشتر از همه با ان سر و کار دارند‪ .‬حوزه‬ ‫بهداشت و ســامت هم از حوزه هایی است که‬ ‫مردم در مورد ان ب ه شــدت حســاس هستند‪.‬‬ ‫شما عملکرد این وزارتخانه را در طول دوره های‬ ‫مختلف چطور ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫بعد از ان همه حاشی ه هایی که وزارت بهداشت‬ ‫ب ه خصوص در دولت دهم پشــت سر گذاشت‪،‬‬ ‫در دوره فعلی عملکرد وزارت بهداشت را چطور‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫ایــن دوره باتوجه بــه تاکی د هایی کــه رهبری و‬ ‫رئی س جمهور محترم داشــته اند و اینکه مساله بهداشت‬ ‫‪4‬‬ ‫وزیر بهداشت از محبوب ترین وزیران دولت‬ ‫یازدهم اســت که اقداماتش در طول یک سال‬ ‫گذشته اغلب با استقبال رســانه ها و عموم‬ ‫مردم رو ب ه رو بوده است‪ .‬امی ر حسین قاض ی زاده‪،‬‬ ‫نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسالمی‬ ‫و عضو کمیسیون اجتماعی است‪ ،‬او عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬پسرعموی وزیر بهداشت است‪ .‬در یکی از‬ ‫دو کمیسیون م ربوط به سیاست گذاری در حوزه‬ ‫بهداشت کار م ی کند و تحصیالتش هم در حوزه‬ ‫پزشکی است‪ .‬اقای قاض ی زاده معتقد است که‬ ‫وزارت بهداشت از جمله وزارتخانه هایی است که‬ ‫در حوزه پیاده کردن خواسته های نظام موفق‬ ‫بوده اســت و در همه دوره ها تالش کرده است‬ ‫بهترین عملکرد را با وجــود امکانات محدود‬ ‫داشته باشد‪ .‬این نماینده مجلس همچنین از‬ ‫اجرای طرح ارتقای نظام ســامت رضایت دارد‬ ‫و معتقد اســت که برخی انتقاد ها به این طرح‬ ‫م ی تواند سلیقه ای باشد‪ ،‬با این وجود مه م ترین‬ ‫بخش اجرای طرح ارتقای نظام ســامت را در‬ ‫تثبیت و نهادینه شــدن این تالش ها م ی داند‪.‬‬ ‫خبرنگار مثلث با او به بهانه برخی مقاوم ت ها‬ ‫درباره طرح سالمت‪ ،‬گفت و گو کرد‪.‬‬ ‫و ســامت مردم در اولویت نظام قرار گرفته اســت‪ ،‬توجه‬ ‫ویژه ای به بحث بهداشت و درمان شــده است‪ .‬اقای وزیر‬ ‫هم با مدیریت جهادی و تالش ب ی وقفه سعی کرده اند که‬ ‫منشــا اثر های خوبی در وزارت بهداشــت بشوند و به نظر‬ ‫م ی رسد اتفاق هایی افتاده که در مجموع ب رای عموم خوب‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫در مرحله سوم اجرای طرح یک کتاب برای‬ ‫تعیین تعرفه خدمات پزشــکی ابالغ شده و‬ ‫گفته م ی شود که هدف از ان توقف پرداخت‬ ‫زیرمیزی و قاعده مند کردن پرداخت بیماران‬ ‫به پزشــکان است‪ ،‬نظر شــما در مورد این‬ ‫اقدام وزارت بهداشت چیست‪ ،‬فکر م ی کنید‬ ‫چه انتقا د هایــی به این بخــش طرح وارد‬ ‫است؟‬ ‫در اینجا م ی شــود دو ســوال مجزا را مطرح کرد‪.‬‬ ‫ممکن است سوال این باشــد که ایا نظام سالمت مبتنی‬ ‫بر پرداخت تعرفه مطلوب اســت یا نه؟ به نظر من چنین‬ ‫سیستمی اساسا مطلوب نیست‪ .‬چون جهت گیری عمومی‬ ‫دنیا به سمت خرید سالمتی است نه خرید بیماری و ما هم‬ ‫باید در همین مسیر حرکت کنیم‪.‬‬ ‫اما ممکن است سوال این باشد که باتوجه به شرایط‬ ‫فعلی ما ایا اینکه تعرفه ها را مدیریت کنیم مطلوب است یا‬ ‫نه؟ در ان صورت باید گفت که باتوجه به شرایطی که ما االن‬ ‫داریم‪ ،‬این اقدام وزارت بهداشت یک گام به جلو محسوب‬ ‫م ی شود اما باز هم ممکن است تشکیک به ان راه پیدا کنند‬ ‫و برخی بگویند ایا اینکه تعرفه ها را ساماندهی م ی کنیم باید‬ ‫در اولویت سوم طرح باشد یا م ی توانست در اولویت چندم‬ ‫قرار بگیرد؟ در جواب به این سوال باید گفت که این مساله‬ ‫سلیقه ای است‪ ،‬ممکن است به نظر بعض ی ها مساله تعرفه‬ ‫در اولویت سوم باشد و به نظر برخی دیگر در اولویت پنجم‬ ‫اما این کار باید انجام م ی شد‪.‬‬ ‫شما عملکرد وزیر بهداشــت را در مقابل وزرای‬ ‫بهداشــت دولت هــای دیگر چطــور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫به نظر من تمام وزرای بهداشت ما خوب بوده اند‪،‬‬ ‫اقای قاض ی زاده هاشــمی هم وزیر خوبی هستند و در این‬ ‫دولت هم جزو وزرای کارامد و نمونه هستند‪.‬‬ ‫شما نسبت خانوادگی هم با اقای وزیر بهداشت‬ ‫دارید‪ ،‬اگر بخواهید شخصیت ایشان را توصیف‬ ‫کنید‪ ،‬چه موضوعاتی را در اولویت قرار م ی دهید؟‬ ‫البته من ده‪ ،‬دوازده سالی از اقای دکتر کوچک تر‬ ‫هستم‪ ،‬اما شناختی که من از ایشان دارم این است که هر‬ ‫کاری را که اغاز م ی کنند سعی م ی کنند با تمام توان در ان‬ ‫پیش بروند و هر کاری را که م ی توانند انجام بدهند‪ .‬در درس‬ ‫هم همین خصوصیت را داشــته اند‪ ،‬همین طور در دوران‬ ‫مدیریت جهادی شان با همین روحیه پیش رفته اند‪ .‬در دوران‬ ‫مدیریت‪ ،‬چه مدیریت دولتی و چه خصوصی‪ ،‬سعی کرده اند‬ ‫که همیشه بهترین و دقی ق ترین باشند‪ .‬به نظر من احساس‬ ‫مسئولیت و تالشی که دارند‪ ،‬ارزنده و قابل تقدیر است‪.‬‬ ‫نقضغرضسالمتی!‬ ‫شرح یک پرونده پزشکی‪ ،‬با چاشنی سهل انگاری و زیرمیزی‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫که مشکل تنفسی نداشت او را زیر دستگاه تنفسی قرار دادند‬ ‫و باز گفتند که امکان انتقال بیمار وجود ندارد‪ ،‬اما چون این‬ ‫بخش هم در حال تخلیه بود‪ ،‬باز بیمار را به ســاختمانی در‬ ‫فاصله دو کیلومتری انجا بردند و ‪ 24‬ســاعت دیگر هم در‬ ‫انجا نگه داشتند‪.‬‬ ‫باالخره بعد از اینکه بیمــار را به بخش مراقبت های‬ ‫ویژه عمومی انتقال دادند‪ ،‬بیمار بعد از دو ســاعت از دست‬ ‫رفت‪.‬‬ ‫همســر میترا م ی گوید این حوادث هــر روز جلوی‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫هنوز زمان زیادی نگذشته‪ ،‬داغ خانواده ای با یک زوج‬ ‫پزشک که یک عضو خود را در اثر سهل انگاری و خطای‬ ‫بارز پزشکی از دست داده‪ ،‬هنوز تازه است‪.‬‬ ‫این پرونده پزشــکی یک خوانده با دو عضو پزشک‬ ‫است‪« ،‬میترا» خانم دکتر جوان و صاحب دو فرزند خردسال‬ ‫وقتی برای اولین بار متوجه التهاب غیر عادی در شکمش‬ ‫شد‪ ،‬موضوع را با همسر پزشکش در میان گذاشت و راهی‬ ‫بیمارستان نمازی شــیراز شدند‪ .‬بیماری ســرطان روده‬ ‫تشخیص داده شــد و بعد از اولین جراحی‪ ،‬بیماری تحت‬ ‫کنترل قرار گرفت و شیمی درمانی اغاز شد‪.‬‬ ‫همه چیز تــا این جای کار خوب پیــش رفته بود که‬ ‫«میترا» خانم با یک ســرماخوردگی ساده دچار زردی شد‬ ‫و راهش به تهران افتاد تا با یک چــکاپ دیگر از وضعیت‬ ‫بیماری اش مطمئن شود‪.‬‬ ‫تشخیص درگیر شدن کبد‬ ‫در سرطان‪ ،‬باعث شد که یکی‬ ‫از مدیران قبلی وزارت بهداشت‬ ‫کــه در بیمارســتان دولتــی‬ ‫مطرحی در تهران هم ســمت‬ ‫داشت‪ ،‬دستور بســتری بیمار‬ ‫را بدهد منتها بــا وجود اینکه‬ ‫پزشــک معالج بیمار خواسته‬ ‫بود کــه او در بخــش داخلی‬ ‫بســتری شــود‪ ،‬اقای دکتری‬ ‫که رئیس بیمارستان هم بود‪،‬‬ ‫اجازه بستری بیمار را در بخش‬ ‫ضایعات نخاعی داد و گفت که‬ ‫به یک چکاپ احتیاج است‪.‬‬ ‫زوج پزشک هم به دلیل‬ ‫رعایت اخالق و دخالت نکردن‬ ‫در کار پزشــک معالج سکوت‬ ‫کردند و دســتور را پذیرفتند تا‬ ‫شیمی درمانی اغاز شود‪ .‬با این‬ ‫وجود وعده برای انتقال بیمار به‬ ‫بخش مربوط به بیماری خودش‬ ‫محقق نشد و بستری در بخش‬ ‫ضایعات نخاعی طوالنی شد‪.‬‬ ‫بعد از مدتی پزشــک معالج به‬ ‫همســر بیمار اطــاع داد که‬ ‫«میترا» به جراحــی دیگری‬ ‫نیاز دارد تا فشــار روی کبدش‬ ‫کمتر شود‪ ،‬منتها «دستگاه های‬ ‫بیمارستان دولتی خراب است» و بیمار «باید به بیمارستان‬ ‫دیگری منتقل شود»‪.‬‬ ‫در نتیجه این تصمیم صبح زود بیمار را به بیمارستانی‬ ‫خصوصی انتقال دادند‪ .‬بستری در بخش مراقبت های ویژه‬ ‫این بیمارستان طوالنی شــد اما نشانه های بیماری زردی‬ ‫برطرف نشد‪ ،‬در نتیجه دستور انتقال دیگری صادر شد‪ ،‬این‬ ‫بار به بیمارستان مطرح دیگری‪.‬‬ ‫عمل جراحی دوم در بخش خصوصی بیمارستان انجام‬ ‫شــد و بعد از ظهر همان روز دوباره بیمار را به بیمارستان‬ ‫دولتی قبلی منتقل کردند و گفتند که عمل دوم موفقیت امیز‬ ‫نبوده است! بیمار بعد از دو عمل جراحی سنگین‪ ،‬فشاری که‬ ‫دراین رفت و امدها تحمل کرده بود و تمام ان استرس ها‪،‬‬ ‫دیگر عمال حرکت نمی کرد‪ .‬با این حال همســر میترا‪ ،‬که‬ ‫به شــدت نگران و ازرده بود‪ ،‬خواهش کرد که اجازه بدهند‬ ‫بیمار را به شیراز برگرداند‪.‬‬ ‫مسئوالن بیمارستان اما مقاومت کردند و گفتند که در‬ ‫این وضعیت بیمار غیر قابل انتقال است اما او را در بخشی‬ ‫بستری کردند که در حال تخلیه بود‪ ،‬در نتیجه چند روز بعد‬ ‫دوباره بیمار را به همراه وسایل بخش از جمله تخت و مبل‬ ‫و مانند این ها‪ ،‬سوار ماشین کردند و به بخش دیگری انتقال‬ ‫دادند‪ ،‬بخشــی که هنوز اماده کار نبود و با این وجود اجازه‬ ‫بستری بیمار در ان صادر شده بود‪ .‬در واقع بیمارستان یکی‬ ‫از بخش ها را برای ایجاد درمانگاه تخلیه کرده بود و بیماران‬ ‫را به یک بخشی به نام زمرد فرســتاده بود که اصال اماده‬ ‫پذیرش بیمار نبود‪.‬چهار ساعت بعد از جابه جایی اخیر‪ ،‬بیمار‬ ‫بد حال شد‪ ،‬او را به بخش مراقبت های ویژه بردند و در حالی‬ ‫چشــمش رژه م ی رونــد‪« :‬هیچ وقــت به مــا نگفتند که‬ ‫بیمارستانی که بیمارستان مادر اســت با مشکل دستگاه‬ ‫روبه رو است‪ ،‬هر بار که ما را به بخش های مختلف م ی بردند‬ ‫به ما نگفتند که این بخش ها ممکن است تخلیه شود‪ .‬هر‬ ‫بار که م ی خواستند بیمار را جابه جا کنند هزینه حمل و نقل‬ ‫و بستری در بیمارستان دیگری را پرداخت کردیم‪ ،‬ب رای هر‬ ‫کدام از این جراح ی هایی که انجام شده شانزده‪ ،‬هفده میلیون‬ ‫تومان هزینه داده ایم‪ ،‬حدود پنجاه میلیون تومان هزینه دارو‬ ‫پرداخت کردیم و هر بار ب رای جراح ی ها‪ ،‬هزینه پزشک «همان‬ ‫چیزی که از ان به عنوان زیر میزی یاد م ی شود» را جدا گانه‬ ‫پرداخت کرده ایــم‪ .‬در حالی که اگر بیمــار را همان ابتدا در‬ ‫بخش سرطان بستری م ی کردند‪ ،‬هیچ کدام از این هزینه ها‬ ‫الزم نبود پرداخت شود»‪.‬‬ ‫روز ها بعد از فوت «میترا» وقتی همسرش به همراه‬ ‫چند نماینده مجلس پیگیر این پرونده سهل انگاری بودند‪،‬‬ ‫وزیر بهداشت وقت‪ ،‬خانم دستجردی به جلسه کمیسیون‬ ‫بهداشت امد تا در این مورد توضیح بدهد‪ ،‬اما موکدا خواست‬ ‫که خبرنگار ها به جلسه راه داده نشــوند‪ ،‬بعد از جلسه هم‬ ‫سواالت خبرنگارانی را که پشت در اتاق جلسات کمیسیون‬ ‫بودند‪ ،‬ب ی پاسخ گذاشت و رفت‪.‬‬ ‫وزیر خیلی زود تر از انکــه بتواند پیگیری هایی که در‬ ‫کمیسیون قول انجامش را داده بود‪ ،‬به سرانجام برساند‪ ،‬از‬ ‫سمت خود استعفا کرد‪ .‬خانواده داغدار هم گفتند که به هر‬ ‫حال عزیز از دست رفته شان دیگر ب ر نخواهد گشت و بعد از‬ ‫مدتی پیگیری ها را هم رها کردند‪.‬‬ ‫اما انچه که بر سر این خانواده‬ ‫امــده‪ ،‬تنهــا یکــی از نمونه های‬ ‫قربانی شدن بیماران در راهرو های‬ ‫بیمارســتا ن های الــوده بــود‪.‬‬ ‫بیمارستان مشهور و برخی پزشکان‬ ‫ان که اتفاقا شــهرتی هــم به هم‬ ‫زده بودند‪ ،‬هیــچ وقت در مورد این‬ ‫پرونده توضیــح ندادند‪ .‬همان طور‬ ‫که همســر «میترا» می گفت‪ ،‬این‬ ‫تنها نمونه ای از ان چیزی است که‬ ‫در بیمارستان های ما اتفاق می افتاد‪:‬‬ ‫«تازه فکرکنید که هــم من و هم‬ ‫همسرم هر دو پزشــک بود ه ایم‪،‬‬ ‫دستمان هم به دهانمان می رسد‪،‬‬ ‫خدا را شکر اشناهایی هم این طرف‬ ‫و ان طرف داشته ایم‪ .‬همه که این‬ ‫شــرایط را ندارند‪ ،‬همه اشنا و پول‬ ‫ندارند‪ ،‬تازه همه راه به بیمارستان‬ ‫مذکور که بیمارستان مادر است هم‬ ‫ندارند‪ ،‬فکر کنید که در این وانفسا‪،‬‬ ‫در بیمارســتان های کوچک چه بر‬ ‫ســر بیمــاران و خانواده های انها‪،‬‬ ‫روستایی ها و کوچ نشین ها و امثال‬ ‫انها می امد‪».‬‬ ‫م ی شــود بــرای تمــام ان‬ ‫بستری شدن و جا به جای ی ها دالیل‬ ‫پزشکی تراشــید‪ ،‬اما یک احتمال‬ ‫بد بینانه هم همیشه وجود دارد‪ ،‬نتیجه تمام این جابه جای ی ها‪،‬‬ ‫نه تنها باعث بهبود بیماری که پزشکان امید داشتند حداقل‬ ‫تا پنج ســال دیگر زنده بماند و زندگی کند‪ ،‬نشــده‪ ،‬بلکه‬ ‫هزینه هایی را هم بــه خانواده بیمار تحمیــل کرده‪ .‬حاال‬ ‫خیل ی ها که نگاهی به این چند خط م ی اندازند م ی پرســند‬ ‫«ایا همه این ها‪ ،‬ب رای گرفتن پول بیشتر از خانواده بیماران‬ ‫نیست؟» این همان سوالی اســت که بخش سالمت را در‬ ‫سال های اخیر با ب ی اعتمادی گســترده مردم رو به رو کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫اجتماعی‬ ‫اجتماعی‬ ‫‪67‬‬ ‫درباره یک مثلث‬ ‫حبیب کاشانی‪ ،‬محمد مایلی کهن و محمد خاکپور‪ .‬قرار است این سه نفر‬ ‫به اوضاع نابسامان تیم امید رسیدگی کنند‪ .‬در حالی که انتخاب خاکپور‬ ‫به عنوان یک مربی جوان واکنش های متفاوتی را باعث شده‪ ،‬محمد مایلی‬ ‫کهن به عنوان مدیر فنی تیم امید بر توانمندی های او تاکید کرده است‪.‬‬ ‫کاشانی نیز در گامی رو به جلو فعال حامی این دو مربی است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیتراول‬ ‫محمدمایلیکهن؛ازاوینتاکیش‬ ‫مرد جنجالی فوتبال ای ران چگونه مدیر فنی تیم امید شد؟‬ ‫‪1‬‬ ‫محمد مایلی کهن به زندان اوین منتقل شــد‪ .‬محمد‬ ‫مایلی کهن مدیر فنی تیم ملی امید شد؛ فاصله میان این دو‬ ‫خبر حتی یک ماه هم نبود‪ .‬انجا که جنجالی ترین مرد فوتبال‬ ‫ایران تنها چند هفتــه پس از ازادی از زنــدان اوین به کادر‬ ‫فنی تیم ملی امید ملحق شد‪ .‬این اتفاق تنها در فوتبال ایران‬ ‫می تواند رخ دهد‪ .‬اما حاجی مایلــی چگونه از زندان اوین به‬ ‫تیم ملی امید رسید؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫زندانی شدن مایلی کهن‬ ‫بعد از شــکایت علی دایی از محمدمایلی کهن‪ ،‬دادگاه‬ ‫وی را به چهار ماه زندان محکوم کرد‪ .‬واکنش حاجی مایلی‬ ‫اما در نوع خود جالب بود؛ خود را به کالنتری ارگ معرفی کرد‬ ‫و از ماموران خواست که به او دستبند بزنند‪ .‬زندانی شدن او‬ ‫اما واکنش های متفاوتی را همراه داشــت‪ .‬عده ای حق را به‬ ‫علی دایی می دادند و می گفتند حاجی مایلی نباید به خودش‬ ‫اجازه بدهد در مورد مســائل خصوصی دایی در رســانه ها‬ ‫صحبت کند‪ .‬از این رو دایی به عنوان یک شهروند می تواند از‬ ‫حق خودش یعنی مراجعه به مراکز قضایی استفاده کند اما در‬ ‫سوی مقابل عده ای تاکید داشتند حاجی مایلی حق معلمی به‬ ‫گردن دایی دارد و هر چقدر هم که علیه دایی مواضع تندی‬ ‫اتخاذ کرده است دایی نباید از او شکایت می کرد‪ .‬با همه اینها‬ ‫اما موضع خود مایلی کهن قابل تامل بود‪ .‬تصمیمش را گرفته‬ ‫بود‪ .‬او می خواست به زندان برود تا ثابت کند پای حرف هایش‬ ‫ایستاده است‪ .‬او در واکنش به شرط علی دایی برای رضایت‬ ‫دادن که گفته بود مایلی کهن باید از مــن عذرخواهی کند‬ ‫اینگونه واکنش نشان داده بود‪« :‬ابدا عذرخواهی نمی کنم‪.‬‬ ‫این دایی است که باید از من عذرخواهی کند وگرنه حتی در‬ ‫صورت رضایتش هم از زندان بیرون نمی ایم‪ ».‬در نهایت علی‬ ‫دایی یک روز بعد از زندانی شدن مایلی کهن شکایت خود را‬ ‫پس گرفت تا بعد از طی شدن مراحل قانونی محمد مایلی کهن‬ ‫از زندان ازاد شود‪ .‬دایی در بیانیه خود تاکید کرد که نمی خواهد‬ ‫نوه های مایلی کهن را از دیدن پدربزرگ شــان محروم کند؛‬ ‫بیانیه ای که در کمال تعجب با واکنش نوه های مایلی کهن‬ ‫روبه رو شد‪ .‬هر چند بر کسی پوشــیده نبود که نامه ای که با‬ ‫دستخط کودکانه در رسانه ها منتشر شد چیزی نبود جز ادبیات‬ ‫و طرز تفکر خود مایلی کهن‪ .‬انجا که نوه های وی برای علی‬ ‫دایی خط و نشان کشیده بودند‪« :‬اگر واقعا به اشتباه خودت‬ ‫پی بردی برای ازاد شدن پدربزرگ ما رضایت بده وگرنه حق‬ ‫نداری ما را بهانه اشتباه خودت کنی!» با همه این حاشیه ها اما‬ ‫دایی رضایت داد تا مایلی کهن از زندان ازاد شود‪.‬‬ ‫عقب نشینی کاشانی‬ ‫وقتی قرار شد حبیب کاشانی مسئولیت انتخاب سرمربی‬ ‫تیم امید را بر عهده بگیرد خیلی ها اعتقاد داشتند که این کار‬ ‫بدون کمترین حاشیه ای رخ خواهد داد اما از همان ابتدا همه‬ ‫چیز رنگ و بوی تنش به خودش گرفت انجا که حبیب کاشانی‬ ‫قصد داشت کرانچار را جانشین وینگادا کند اما وزارت ورزش‬ ‫رای او را وتو کرد و با پررنگ کردن نقش کمیته تایید مربیان‬ ‫خارجی در پروسه تصمیم گیری سعی کرد کرانچار را کنار بزند‪.‬‬ ‫دائم الخمر بودن این مربی کروات نیز بهترین بهانه برای خط‬ ‫زدن نام او از لیست گزینه های مربیگری تیم امید بود‪ .‬حبیب‬ ‫کاشانی اما در این مورد واکنش تندی نشان داد‪ .‬او تلویحا از‬ ‫وزیر ورزش انتقاد کرد و گفت که عده ای دوست ندارند تیم‬ ‫امید به المپیک برود؛ اظهارنظری که به طور مستقیم مواضع‬ ‫وزارت ورزش را نشانه گرفته بود‪ .‬کاشانی حتی تاکید کرد که‬ ‫درد اصلی را فهمیده اســت؛ «اختالفی که بین کمیته ملی‬ ‫المپیک و وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال وجود‬ ‫دارد ‪ ۴۰‬سال است که موجب شده تیم امید صعود نکند و ما‬ ‫امده ایم که مشکالت را حل کنیم به همین دلیل دقایقی وقت‬ ‫خواستم به عنوان یکی از اعضای شورای شهر و یک رزمنده‪،‬‬ ‫اما وزیر ورزش وقتی به من ندادند‪ ».‬او حتی در رسانه ها اعالم‬ ‫کرد که دیگر حاضر به ادامه همکاری با فدراســیون فوتبال‬ ‫نیست و استعفایش را به علی کفاشیان اعالم خواهد کرد اما‬ ‫با گذشت چند روز این رئیس فدراسیون فوتبال بود که عنوان‬ ‫کرد کاشانی در رسانه ها اســتعفا داده و من از کناره گیری او‬ ‫ بی خبرم‪ .‬اما در این بین مایلی کهن بود که نسبت به حرف های‬ ‫سرپرست تیم امید واکنش نشان داد‪ .‬او گفت‪« :‬این خواسته با‬ ‫ادعاهای ایشان تناقض دارد از سویی گفته می شود که وزارت‬ ‫ورزش نباید دخالت کند و فدراســیون یک نهاد غیر دولتی‬ ‫است و از ســویی اینگونه رفتار می کنند‪ .‬البته اقای کاشانی‬ ‫می تواند به تیم ملی کمک کند‪ .‬اما مــن معتقدم نباید قائم‬ ‫به افراد باشیم‪ ،‬بلکه باید قانون مطرح باشد و حکم کند‪ .‬خود‬ ‫اقای کاشانی که مدیر تیم امید شدند زیرمجموعه چه کسی‬ ‫هستند‪ ،‬ایشان زیر مجموعه فدراسیون هستند‪ ،‬پس در عملکرد‬ ‫خودشان برای مالقات وزیر تضادی بانحوه تفکرشان وجود‬ ‫دارد‪ .‬اقای کاشانی را مگر وزیر انتخاب کرده که دنبال گزارش‬ ‫دادن به اقای گودرزی است‪ ،‬به نظرم این جور کارها تبلیغاتی‬ ‫است‪ .‬البته ایشان قصد داشت اختالفی که خودشان گمان‬ ‫احمدی نژادی ها در‬ ‫تیم امید‬ ‫حامیانرئی س جمهور‬ ‫قبلیدورهمجمعشده اند‬ ‫می کردند بین فدراسیون و وزارتخانه وجود دارد را حل کند‪.‬‬ ‫من اعتقاد ندارم و مطمئن هستم اگر وزیر بخواهد همین االن‬ ‫اقای کفاشیان اینجا حضور پیدا می کند‪ ».‬این موضع گیری‬ ‫مایلی کهن باعث شد تا حبیب کاشانی دست به عقب نشینی‬ ‫بزند‪ .‬کاشانی در پاسخ به سوال برخی رسانه ها درباره احتمال‬ ‫حضور مایلی کهن در کادر فنی تیم امید به طور کلی ورق را به‬ ‫سود حاجی مایلی برگرداند و گفت‪« :‬مطمئن هستیم باتوجه‬ ‫به تجربه زیاد و شناخت و اگاهی باالیی که محمد مایلی کهن‬ ‫از فوتبال ایران دارد‪ ،‬قطعــا می تواند به تیم امید کمک کند‪.‬‬ ‫ما به دنبال ان هســتیم تا کادر فنی خوب و حرفه ای را برای‬ ‫تیم ملی جمع کنیم‪ .‬البته مــا مذاکراتی با محمد مایلی کهن‬ ‫انجام داده ایم که در صورت موافقت او‪ ،‬مسئولیت مدیریت‬ ‫فنی تیم به این مربی سپرده می شــود و در حال حاضر وی‬ ‫جدی ترین گزینه ما است‪».‬‬ ‫اولین اقدام مایلی کهن‬ ‫مثلث مایلی کهن ‪ -‬کاشانی ‪ -‬خاکپور‬ ‫همان طور که پیش بینی می شد محمد مایلی کهن بار‬ ‫دیگر به تیم امید ایران برگشت‪ .‬مربی جنجالی فوتبال ایران در‬ ‫رده سنی امید اگرچه خود یک بار با نسلی که بعد از او قهرمان‬ ‫بازی های اسیایی بوسان شد از رســیدن به المپیک بازماند‬ ‫اما در معرفی بازیکنان جــوان از داریوش یزدانی‪ ،‬مجیدی و‬ ‫مهدوی کیا تا سجاد شهباززاده به فوتبال ایران ید طوالیی‬ ‫داشته اســت‪ .‬مایلی کهن اما همیشــه برای ادبیات تندش‬ ‫منتقدان زیادی داشــته‪ .‬او که همین اواخر از حبیب کاشانی‬ ‫هم انتقاد کرده بود با حکم مدیر تیم امید‪ ،‬مدیریت فنی تیم‬ ‫محمد خاکپور را در مسیر رسیدن به المپیک بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫مایلی کهن که بعد از جام جهانی در دیدارهایش با وزیر ورزش‬ ‫و انتقادهایش از کارلوس کی روش‪ ،‬توانسته با وزارت ورزش‬ ‫در این مسیر همسو باشد‪ ،‬چندی قبل در گفت وگو با سایت‬ ‫وزارت ورزش به شدت از کی روش‪ ،‬فدراسیون فوتبال و حتی‬ ‫حبیب کاشانی انتقاد کرد اما حاال از فدراسیون حکم گرفته‬ ‫است! او که دوستی نزدیکی با شاگرد قدیمی اش یعنی محمد‬ ‫خاکپور دارد به واسطه این مربی با اخالق و دوست داشتنی‬ ‫بار دیگر در کنار حبیب کاشانی قرار می گیرد‪ .‬این دو پیش تر‬ ‫مدتی کوتاه را در پرســپولیس کار کردند اما این همکاری‬ ‫دوام زیادی پیدا نکرد‪.‬مایلی کهن یکی از گزینه هایی بود که‬ ‫گفته می شد وزارت ورزش او را برای رسیدن به تیم ملی امید‬ ‫مناسب می داند اما این مربی که در ماه های گذشته دعوای‬ ‫بزرگ با علی دایی را تا درون زنــدان اوین پیش برد‪ ،‬گویا تا‬ ‫مرزهای روشنی در قالب سیاست های وزارت ورزش جواب‬ ‫می دهد نه بیشتر‪ .‬او حاال در فدراســیون فوتبال و در قالب‬ ‫مدیر فنی تیم ملی امید می تواند به انتقادهایش از ســرمربی‬ ‫تیم ملی ادامه دهد‪ ،‬اتفاقی که اگر از ســوی فدراســیونی ها‬ ‫مدیریت نشود‪ ،‬بحران می سازد‪ .‬حاجی مایلی پیش تر یک بار‬ ‫به حکم علی کفاشیان به سرمربیگری تیم ملی برگزیده شد‬ ‫اما بعد از شعارهایی که در بازی استقالل و سایپا علیه او سر‬ ‫دادند‪ ،‬عطای کار را به لقایش بخشید‪ .‬او بعد از مربیگری در‬ ‫سایپا‪ ،‬چند سالی اســت که دیگر مربیگری نکرده و منتقد‬ ‫جریان حاکم بر فوتبال ایران بوده است‪ .‬البته رابطه او و خاکپور‬ ‫بسیار صمیمی است‪ .‬مایلی کهن که عضو هیات رئیسه کانون‬ ‫مربیان ایران است‪ ،‬انتخاب محمد خاکپور را گامی بلند برای‬ ‫فوتبال ایران می داند و بســیاری امیدوارند توانمندی و نگاه‬ ‫عادالنه او در شناخت استعدادهای جوان بر وجه اعتراضی او‬ ‫غلبه کند و سبب شود که او در یکی از مهم ترین ادوار تیم ملی‬ ‫امید همراه فوتبال ملی باشد نه مقابل ان‪ .‬عده ای نیز معتقدند‬ ‫این ســه نفر در ادامه نمی توانند با یکدیگر در قالب یک تیم‬ ‫کار کنند‪ .‬عده ای معتقدنــد اینکه مایلی کهن با حکم حبیب‬ ‫کاشانی کارش را در تیم امید شروع می کند تکمله ای است‬ ‫بر بی نظمی ها در ارنج تیم ملی امید؛ اینکه مسئولیت تیم امید‬ ‫به کاشانی داده شود‪ ،‬مایلی کهن که مورد تائید وزارت ورزش‬ ‫است به تیم بیاید و خاکپور هم مســئول فنی تیم باشد‪ .‬این‬ ‫گروه مسیری دشوار را برای تحقق رویایی بیش از ‪ 40‬ساله در‬ ‫پیش می گیرند‪ .‬شاید بعد از این اتفاقات مهم تری در تیم ملی‬ ‫امید نیز رخ بدهد انجا که حاشیه بر متن غلبه خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫تجربه های مربیگری مایلی کهن در تیم های ملی‬ ‫محمد مایلی کهن در دومین دوره جام جهانی فوتبال‬ ‫داخل سالن (فوتسال) در سال ‪ ۱۹۹۲‬در هنگ کنگ سرمربی‬ ‫تیم ملی ایران بود که با این تیم به مقام چهارم مسابقات دست‬ ‫یافت‪ .‬او همچنین سابقه دستیاری در تیم های ملی بزرگساالن‬ ‫و جوانان را در کارنامه اش دارد‪ .‬او برای مدتی به عنوان کمک‬ ‫مربی دوم تیم ملی فوتبال ایران در مســابقات انتخابی جام‬ ‫جهانی ‪ ۱۹۹۴‬فعالیت کرد‪ .‬در این دوره علی پروین سرمربی‬ ‫تیم ملی و ناصر ابراهیمی کمک مربــی اول تیم بود‪ .‬پس از‬ ‫عملکرد ناموفق تیم ایران در مرحله نهایی ان مســابقات‪،‬‬ ‫در کنفرانس خبری که پس از اخرین مسابقه ایران در قطر‬ ‫بر گزار شد‪ ،‬مایلی کهن یک خبرنگار ایرانی را مضروب کرد و‬ ‫به همین خاطر به طور مادام العمر از مربیگری محروم شد‪ .‬اما‬ ‫یک سال بعد بخشیده شد و به عنوان دستیار بهمن صالح نیا در‬ ‫تیم ملی جوانان منصوب گردید‪ .‬مایلی کهن دو مرتبه به عنوان‬ ‫سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد؛ بار اول در سال‬ ‫‪ ۱۳۷۴‬و بار دوم در سال ‪.۱۳۸۸‬‬ ‫در پایان لیگ ازادگان در زمســتان ســال ‪ ۱۳۷۴‬و در‬ ‫حالی که گمانه زنی ها در مورد انتخاب سرمربی تیم ملی حول‬ ‫اســامی ناصر حجازی‪ ،‬فیروز کریمی‪ ،‬محمود یاوری و چند‬ ‫مربی سرشناس خارجی می گشت‪ ،‬مایلی کهن و دیگر دستیار‬ ‫تیم ملی جوانان‪ ،‬مجید جهانپور‪ ،‬به عنــوان مربیان تیم ملی‬ ‫بزرگساالن اعالم شدند‪ .‬برای مدتی مشخص نبود که ایا قرار‬ ‫است فرد دیگری به سرمربی به این جمع اضافه شود یا خیر‪ .‬اما‬ ‫سرانجام مشخص شد مایلی کهن سرمربی تیم ملی و جهانپور‬ ‫و فریادشیران دستیاران وی خواهند بود و تیم را در مسابقات‬ ‫انتخابی جام ملت های اســیای ‪ ۱۹۹۶‬هدایت خواهند کرد‪.‬‬ ‫این مســاله به ویژه از این جهت مورد انتقاد مطبوعات واقع‬ ‫شد که مایلی کهن پیش از ان ســابقه سرمربیگری در هیچ‬ ‫تیم باشگاهی یا ملی را نداشــت‪ .‬تیم ایران با ‪ ۶‬برد در مقابل‬ ‫تیم های عمان‪ ،‬سریالنکا و نپال به مرحله نهایی مسابقات در‬ ‫امارات صعود کرد‪ .‬در مرحله نهایی تیم ایران پس از شکست‬ ‫در مقابل عراق در بازی اول‪ ،‬در سایر مسابقات نیز بازی های‬ ‫خوب و هجومی از خود به نمایش گذاشت و توانست نهایتا‬ ‫به مقام سوم مسابقات برسد‪ .‬پس از ان کارش در تیم ملی را‬ ‫با هدایت تیم در مسابقات انتخابی جام جهانی ‪ ۱۹۹۸‬ادامه‬ ‫داد‪ .‬به رغم نتایج خوب اولیه‪ ،‬تیم ایران در اواخر رقابت های‬ ‫گروهی دچار افت شدیدی شد و با شکست در مقابل عربستان‬ ‫و قطر رتبه اول گروه را از دســت داد و راهی پلی اف شد‪ .‬در‬ ‫پی شکست ‪۲‬ـ‪ ۰‬از قطر در پایان مرحله گروهی‪ ،‬مایلی کهن از‬ ‫سرمربیگری تیم ملی برکنار شد تا والدیر ویرا سرمربی تیم ملی‬ ‫امید هدایت تیم بزرگساالن را در مسابقه پلی اف در مقابل‬ ‫ژاپن به عهده بگیرد‪ .‬طی سال های ‪ ،۱۹۹۵-۱۹۹۷‬او هدایت‬ ‫تیم ملی را در ‪ ۴۰‬بازی به عهده داشــت که حاصل کار او ‪۲۵‬‬ ‫برد‪ ۸ ،‬مساوی و هفت باخت بود‪ .‬او در ‪ ۱۷‬فروردین ماه سال‬ ‫‪ ۱۳۸۸‬در پی برکناری علی دایی از سرمربیگری تیم ملی ایران‬ ‫برای دومین بار به عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شد اما در‬ ‫پی اتفاقاتی که بعد از بازی استقالل ‪ -‬سایپا روی داد با صدور‬ ‫چند بیانیه از ادامه مربیگری تیم ملی فوتبال ایران استعفا کرد‬ ‫و فدراسیون فوتبال نیز بالفاصله با این استعفا موافقت کرد‪.‬‬ ‫اما سرمربیگری تیم ملی امید نیز در کارنامه مایلی کهن‬ ‫دیده می شود‪ .‬در فصل ‪ ۸2-83‬لیگ برتر و زمانی که سرمربی‬ ‫تیم سایپا بود‪ ،‬به عنوان سرمربی تیم امید ایران منصوب شد تا‬ ‫تیم ایران را اماده حضور در مسابقات انتخابی المپیک ‪۲۰۰۴‬‬ ‫کند‪ .‬او در این دوره برای مدتی به طور همزمان هدایت هر دو‬ ‫تیم سایپا و تیم ملی امید را برعهده داشت‪ .‬پس از پیروزی در‬ ‫مقابل مالزی‪ ،‬تیم ایران در تهران در مقابل کره جنوبی و در‬ ‫چین مقابل تیم امید چین شکست خورد تا مایلی کهن از کار‬ ‫برکنار شود‪ .‬تیم سایپا در این فصل بین ‪ ۱۴‬تیم لیگ برتر در‬ ‫رتبه سیزدهم قرار گرفت‪ ،‬اما از انجا که قرار بود برای فصل‬ ‫بعد تعداد تیم ها به ‪ ۱۶‬تیم افزایش پیدا کند سایپا در فصل بعد‬ ‫لیگ برتر هم شرکت کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫محمد مایلی کهن حاال تازه ترین اقدامات خود را اغاز‬ ‫کرده اســت و قصد دارد در رده های پایه دست به پاکسازی‬ ‫بزند‪ .‬او به سایت رسمی کانون مربیان فوتبال ایران می گوید‪:‬‬ ‫«به اعتقاد من ما در رده های ســنی پایه نباید صرفا به نتایج‬ ‫فکر کنیم‪ .‬مهم تر از نتیجه‪ ،‬این اســت که بایــد در ان رده‬ ‫سنی افرادی کامال سالم قرار بگیرند که بتوانند از جوان های‬ ‫فوتبال کشور به خوبی مراقبت کنند‪ .‬علی دوستی مهر یکی‬ ‫از این افراد بود‪ .‬مصطفی قنبرپور که تیمش بدشانسی اورد‬ ‫و در ضربات پنالتی به کره شمالی باخت‪ .‬انها کارشان را بلد‬ ‫بودند و خوشــبختانه نفراتی که جایگزین شان شده اند هم‬ ‫همین شرایط را دارند‪ .‬حمید علیدوستی یکی از سالم ترین و‬ ‫باشخصیت ترین بازیکنان فوتبال کشور بوده و االن هم یکی‬ ‫از مربیان خوب ماست‪ .‬امیرحســین پیروانی هم مثل سایر‬ ‫اعضای خانواده پیروانی که خدمات زیادی به فوتبال انجام‬ ‫داده اند‪ ،‬بسیار سالم و باشخصیت است و کارش را هم خیلی‬ ‫خوب بلد است‪ .‬درباره محمد خاکپور هم توضیح خاصی نیاز‬ ‫نیست‪ .‬کاپیتان باشخصیت تیم ملی فوتبال ایران که همیشه‬ ‫به دنبال دانش بیشتر و علم روز فوتبال بوده است‪ .‬البته کار‬ ‫خاکپور بسیار سخت اســت و مطمئنا در اینده مورد هجوم‬ ‫خیلی ها قرار خواهد گرفت‪ .‬این بچه سه ماه بیشتر وقت ندارد‬ ‫و من امیدوارم هم او و هم دو مربی دیگر انتخاب شده‪ ،‬بتوانند‬ ‫با تیم هایشان به موفقیت برسند‪ ».‬اما پیش از این نیز محمد‬ ‫خاکپور نســبت به مایلی کهن مراتب ارادتش را به اثبات‬ ‫رسانده است؛ انجا که در خصوص دعوای دایی و مایلی کهن‬ ‫حق را به مایلی کهن داد و گفت‪« :‬یک شاگرد‪ ،‬استادش را با‬ ‫دستبند راهی زندان کرد و این موضوع باعث خجالت همه‬ ‫ما خواهد شد‪ .‬من از ســال ‪ 98‬به بعد هیچ ارتباطی با دایی‬ ‫نداشتم و فقط چند باری همدیگر را دیده ایم که با هم سالم‬ ‫و علیک کرده ایم‪ .‬باتوجه به شناختی که از مایلی کهن دارم‬ ‫و از قدیم می شناسم می دانم که پادرمیانی ما هیچ تاثیری‬ ‫روی نظرش ندارد و او تصمیم گرفت راهی زندان شــود‪.‬‬ ‫هیچ کس منکر این نیست که مایلی کهن شخصیت بزرگی‬ ‫بوده و همه ارزش او را می دانند و از ان باخبرند و فکر می کنم‬ ‫تنها شاگردش این موضوع را نمی دانسته است‪ .‬این حرف که‬ ‫یک شاگرد بگوید استادم باید ابراز ندامت کند تا او را ببخشم‬ ‫نهایت بی حرمتی است‪».‬‬ ‫چراغ سبز‬ ‫به نود و هشت ی ها‬ ‫م ربیگریخاکپوردرتیمامید‬ ‫فرصتتازهنسلطالییاست‬ ‫با گواردیوال هم به المپیک‬ ‫نم ی رویم‬ ‫گفت وگوبابهمنفروتن‬ ‫درباره کادر فنی تیم امید‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫احمدی نژادی ها در تیم امید‬ ‫‪2‬‬ ‫حامیان رئیس جمهور قبلی دور هم جمع شده اند‬ ‫«اینجانب همچون دوره گذشته حمایت قاطع خود را‬ ‫از دکتر احمدی نژاد اعالم م ی کنم‪ .‬در تاریخ سی ساله پس از‬ ‫انقالب‪ ،‬رئی س جمهوری به هوشمندی‪ ،‬پاکدستی و شجاعت‬ ‫دکتر احمدی نژاد نداشته ایم که مایه عزت جمهوری اسالمی‬ ‫ای ران در سطح بی ن الملل و رضایت ملت انقالبی و خرسندی‬ ‫رهبری معظم انقــاب را فراهم اورده باشــد‪ .‬من از تمامی‬ ‫ پرسپولیس ی های پایتخت م ی خواهم در انتخابات جمعه ‪22‬‬ ‫خرداد ‪ 88‬به اقای احمدی نژاد رای بدهند‪ ».‬این عبارات از ان‬ ‫حبیب کاشانی است‪ .‬مردی که گفته م ی شد در دولت های‬ ‫نهم و دهم یکی از نزدیکان رئی س جمهور وقت بود اما حاال در‬ ‫دولت روحانی نیز همچنان یکی از چهره های تصمیم گی رنده‬ ‫در فوتبال است و اخی را به عنوان سرپرست تیم امید همچنان‬ ‫در متن مدیریت ورزش گام برم ی دارد‪ .‬وقتی در نیمه اول دهه‬ ‫‪ 80‬در تشکل ابادگران جهادی فاصله ایجاد شد و این تشکل‬ ‫به دو گروه تقسیم شــد‪ ،‬این حبیب کاشانی بود که به صف‬ ‫حامیان محمود احمدی نژاد پیوست تا رابطه اش با مردی که‬ ‫قرار بود رئی س جمهور شود را تحکیم کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫انتخاب های کاشانی‬ ‫حبیب کاشــانی معموال تصمیمات درســتی اتخاذ‬ ‫م ی کند‪ .‬ه ر چند خیل ی ها بازگشــت دوبــاره اش به فوتبال‬ ‫و به خصوص همکاری بــا محمد مایل ی کهــن را یکی از‬ ‫اشــتباهات او م ی دانند‪ ،‬با این حال موضع گیری های او طی‬ ‫ســال های اخیر نشــان م ی دهد که حاج حبیب در جریان‬ ‫بازیخوانی تبحر خاصی دارد؛ درســت مثل روزهایی که در‬ ‫میانه دو قطبی شدن تشــکل ابادگران به عنوان چهره های‬ ‫اصولگرا محمود احمدی نژاد را انتخاب کرد‪ .‬این انتخاب ب رای‬ ‫او خوش یمن بود‪ .‬ان قدر خوش یمن که موفق شــد پست‬ ‫مدیرعاملی مهم ترین باشگاه فوتبال ای ران را به دست اورد‪ .‬او‬ ‫که همواره با رویی گشاده از مخاطبانش استقبال م ی کند یک‬ ‫روز صبح در کنار علی سعی دلو‪ ،‬معاون اجرایی دولت نشست تا‬ ‫پیامی که باید به رئیس سازمان ورزش منتقل م ی شد را به او‬ ‫برسانند‪ .‬او حتی یک لحظه نگاهش را از سعی دلو ب ر نم ی گرداند‬ ‫و تاکید م ی کرد‪« :‬فقط در صورتی م ی ایم که پرسپولیس هم‬ ‫مثل استقالل رئیس مجمعی مستقل از رئیس سازمان ورزش‬ ‫داشته باشد‪ ،‬اعضای هیات رئیسه را خودم م ی چینم و حاضر‬ ‫نیســتم با افراد فعلی کار کنم‪ .‬اختیارات مجمــع را باید به‬ ‫سعی دلو بسپارید‪».‬‬ ‫اینها همــه گفته های کاشــانی بود کــه خیلی زود‬ ‫جزئیاتش از سوی افراد نزدیک او در اختیار رسانه های ورزشی‬ ‫قرار گرفت‪ .‬حرف هایی که در قالب جلسه بحران رسیدگی‬ ‫به اوضاع نابســامان پرســپولیس برگزار م ی شد‪ .‬نشستی‬ ‫که طی ان علی سعی دلو سعی داشــت عل ی ابادی را متوجه‬ ‫اشــتباهاتش کند و اختیاراتی که وی به انصاری فرد سپرده‬ ‫بود را به چالش بکشد‪ .‬عل ی ابادی اما نتوانست در ب رابر این‬ ‫موج مقاومت کند‪ .‬وعده های محقق نشده عباس انصاری فرد‬ ‫به طرفداران پرسپولیس‪ ،‬شــرایط را روز به روز بدتر م ی کرد‪.‬‬ ‫انصاری فرد با حمایت عل ی ابادی فشار مضاعفی را روی دوش‬ ‫دولت گذاشتند‪ .‬اما چگونه این اتفاق رخ داد؟ ماجرا این طور‬ ‫بود که انصاری فرد با سیاست هایش تنها بر تنش ها افزود و‬ ‫در دوره مدیریتش غیر از وادار کردن سازمان به تزریق ارقامی‬ ‫ درشــت به تیم چیزی عاید انها نکرد‪ .‬ســازمان باید بودجه‬ ‫م ی داد تا شاید مدیر تیم بتواند ه ر طور هست کاری کند که‬ ‫طرفداران حســرت خریدهای کهکشانی حسین هدایتی را‬ ‫نخورند و این اتفاق درحالی رخ م ی داد که محمد عل ی ابادی‬ ‫شخصا از تیم های صنعتی خواســته بود ب رای قراردادهای‬ ‫بازیکنان شان سقف تعیین کنند‪ .‬ناتوانی مدیر تیم در بحث‬ ‫انتخاب سرمربی هم فشار افکار عمومی را روز به روز بیشتر‬ ‫کرد و همه این ناتوانی را به حساب سازمان ورزش م ی نوشتند‬ ‫و البته باالتر از سازمان ورزش‪ ،‬دولت مقصر شناخته م ی شد‪.‬‬ ‫همه این ضع ف ها باعث شد تا محمود احمدی نژاد در حاشیه‬ ‫یک ب رنامه زنده تلویزیونی در ب رنامه خبر به گزارشگر ورزشی‬ ‫سیما بگوید‪« :‬انگار باید خودم ب رای حل مشکل استقالل و‬ ‫پرسپولیس وارد عمل شوم‪ .‬متاسفانه حاشی ه های این دو تیم‬ ‫دارد دردسرساز م ی شود‪».‬‬ ‫اما در روزهای بعد از انتخابات ‪ 88‬در حالی که اتفاقات‬ ‫ناگوار اغتشاشات خیابانی باعث به هم ریختن ثبات اداری شده‬ ‫بود‪ ،‬پرسپولیس به جای گام برداشتن به سوی ثبات‪ ،‬بیش از‬ ‫قبل در هرج و مرج مدیریتی غرق شد‪ .‬محمد عل ی ابادی حتی‬ ‫در بدنه دولت دیگر حامیانش را از دست داده بود‪ .‬بسیاری از‬ ‫مشاوران عالی احمدی نژاد به او توصیه م ی کردند تا دوست‬ ‫صمیمــی اش را از ورزش دور کند اما محمــود احمدی نژاد‬ ‫همچنان سعی داشت شیوه مدیریتش را تغییر ندهد‪ .‬این گونه‬ ‫بود که به رغم اصرارهای دولتی‪ ،‬حبیب کاشانی که درست‬ ‫سه روز مانده به انتخابات رسما به عنوان عضو هیات مدیره‬ ‫منصوب شده بود و کمی بعد حکم مدیرعامل ی اش از سوی‬ ‫سازمان تربی ت بدنی اعالم شد‪ ،‬ناگهان هر دو سمت را از دست‬ ‫ی که مغایر با سیاست های کالن دور دوم دولت‬ ‫داد‪ .‬تصمیم ‬ ‫ب رای ورزش بود‪.‬‬ ‫اتفاقی که ســعیدلو‪ ،‬معاون اجرایی دولــت را هم در‬ ‫صف منتقدان عل ی ابادی قرار داد‪ .‬اما در نهایت شــرایط به‬ ‫سمتی رفت که سعی دلو شخصا کاشانی را با خود به سازمان‬ ‫ورزش ببرد تا در حضور رئیس ســازمان انها درباره مدیریت‬ ‫کاشانی در تیم حرف بزنند‪ .‬کاشانی اختیارات تام خواست و‬ ‫پیش شرط های مختلفی گذاشت و البته عل ی ابادی رضایت‬ ‫ضمن ی اش را با این شــروط اعالم کرد‪ .‬او مدیرعامل باشگاه‬ ‫پرسپولیس شد‪ .‬کاشانی‪ ،‬توســط محمد عل ی ابادی رئیس‬ ‫وقت سازمان تربی ت بدنی‪ ،‬پس از محمدحسن انصاری فرد‬ ‫به مدیرعاملی پرسپولیس ته ران انتخاب شد‪ .‬در همان سال‬ ‫نخست مدیرعامل ی اش پرســپولیس به قهرمانی رسید اما‬ ‫فشارهای وارده از طرف سازمان پس از یک سال وی را مجبور‬ ‫به استعفا کرد تا داریوش مصطفوی جانشین وی شود‪ .‬وی‬ ‫پس از استعفای عباس انصاری فرد دوباره و با عنوان سرپرست‬ ‫باشگاه اداره پرسپولیس را بر عهده گرفت و با انتخاب علی‬ ‫دایی به عنوان سرمربی با وی دوبار پیاپی قهرمان جام حذفی‬ ‫و چهارم لیگ شد‪ .‬به دنبال صحب ت های علی دایی ضد حبیب‬ ‫کاشانی هر دو استعفا کردند ولی حبیب کاشانی دوباره توسط‬ ‫علی سعیدلو به سر کار برگشت‪ .‬او طی یک فرایند پیچیده‬ ‫حمید استیلی را به جای علی دایی به سرمربیگری پرسپ ولیس‬ ‫انتخاب کرد اما باتوجه به نتایج ضعیف تیم پرسپ ولیس و فشار‬ ‫هواداران؛ سازمان تربی ت بدنی او را از کار برکنار کرد و محمد‬ ‫رویانیان را به عنوان مدیرعامل پرسپولیس معرفی کرد‪.‬‬ ‫سوابق کاشانی‬ ‫حبیب کاشانی سابقه سه دوره حضور در شورای اسالمی‬ ‫شهر ته ران را دارد‪ .‬همچنین دارای چندین سال سابقه جبهه‬ ‫و چندین سال فرمانده حوزه بسیج در غرب ته ران بوده است‪.‬‬ ‫وی مدیریت مجموعه اموزشی پس رانه هماو اختری (دبستان‬ ‫ راهنمایی ‪ -‬دبیرســتان) را نیز در کارنامه خود دارد‪ .‬وی در‬‫انتخابات چهارمین دوره شورای شــهر ته ران (دوره کنونی‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬تا ‪ )۱۳۹۶‬به عنوان نماینده انتخاب شد‪.‬‬ ‫بازگشت به فوتبال‬ ‫بازگشت حبیب کاشانی به فوتبال چند ماه پیش رخ داد‪.‬‬ ‫انجا که او در رسانه ها از درخواست علی کفاشیان مبنی بر‬ ‫همکاری وی با تیم امید سخن گفت‪ .‬او سرپرست تیم امید شد‬ ‫اما خیلی زود اختالف ها میان او و کفاشیان شکل جدی تری به‬ ‫خود گرفت‪ .‬به خصوص از زمانی که نام وی به عنوان جانشین‬ ‫علی کفاشیان مطرح شد‪ ،‬رئیس فدراسیون موضع دیگری‬ ‫در قبال حاج حبیب اتخاذ کرد‪ .‬در حالی که علی کفاشیان با‬ ‫قاطعیت از وینگادا به عنوان سرمربی تیم ملی امید تا مسابقات‬ ‫المپیک نام م ی برد‪ ،‬حبیب کاشانی مذاکراتی را ب رای جذب‬ ‫ســر مربی داخلی اغاز کرده بود‪ .‬عضو شورای اسالمی شهر‬ ‫ته ران در ب رنامه ای تلویزیونی از احتمال اخ راج وینگادا سرمربی‬ ‫تیم ملی امید سخن گفت که این اظهارات بالفاصله با تکذیب‬ ‫کفاشیان مواجه شد‪ .‬این اختالف نظر اساسی‪ ،‬ان هم در اولین‬ ‫روزهای همــکاری مهر تاییدی بود بر ایــن گمانه که علی‬ ‫کفاشیان از حبیب کاشانی درخواست همکاری نداشته است‪.‬‬ ‫هرچند به نظر م ی رســد این بار حبیب کاشــانی گام‬ ‫بلند تری را در ذهن پرورانده‪ ،‬شاید پس از مدت ها شاهد تغییر‬ ‫مدیریت فدراسیون باشیم‪ ،‬که باتوجه به تجربیاتی که علی‬ ‫کفاشیان در مدت طوالنی مدیریتش کســب کرده و حال‬ ‫تبدیل به مدیری فوتبالی شده است‪ ،‬جایگزین ی اش با حبیب‬ ‫کاشانی به این سادگی نیز نخواهد بود‪ .‬به نظر م ی رسد تحت‬ ‫هر شرایطی این علی کفاشیان اســت که در بازی برد ‪ -‬برد‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫اگر حبیب کاشانی به همراه مایل ی کهن و خاکپور بتواند‬ ‫تیم امید را راهی المپیک کند‪ ،‬رئیس فدراســیون فوتبال‬ ‫ب ی تردید تصمیم خودش در «استفاده از حبیب کاشانی» را‬ ‫به رخ خواهد کشــید و اگر تیم امید به المپیک نرود‪ ،‬باز هم‬ ‫این علی کفاشیان است که م ی تواند ضعف دیگران را عامل‬ ‫شکست این تیم بداند و از فشــار انتقادات فرار کند‪ .‬حبیب‬ ‫کاشانی و محمد مایل ی کهن هر دو از چهره هایی بودند که‬ ‫ی درجه یک محمود احمدی نژاد محسوب م ی شدند اما‬ ‫حام ‬ ‫حاال در دولت روحانی خود را به تیم ملی امید رسانده اند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫چراغسبز‬ ‫به نود و هشتی ها‬ ‫مربیگری خاکپور در تیم امید‬ ‫فرصت تازه نسل طالیی است‬ ‫‪3‬‬ ‫درباره نسل طالیی ‪ 98‬همواره یک جمله کلیشه ای‬ ‫مطرح بوده؛ انها بازیکنان خوبی بودنــد اما مربیان خوبی‬ ‫نشــدند‪ .‬ه ر چند وقتی پای صحبت برخی از این چهره ها‬ ‫م ی نشینیم از شرایط و سیستم بیمار فوتبال ای ران سخن به‬ ‫میان م ی اورند و کوتاهی یا کم کاری خود را عامل ناکام ی شان‬ ‫نم ی دانند اما با همه اینها امار و ارقام نشان م ی دهد که ان‬ ‫نسل طالیی از دوره ای که به ســمت مربیگری عالقه مند‬ ‫شد هرگز نتوانســت موفقی ت های گذشــته را تکرار کند‪.‬‬ ‫یکی از معدود نف راتی که معتقد اســت این نسل م ی تواند‬ ‫در دنیای مربیگری نیز همچون دوران بازیگری بدرخشــد‬ ‫محمد مایل ی کهن است‪ .‬او م ی گوید‪« :‬به نظر من این بچه ها‬ ‫عالوه بر توانای ی های فراوان در زمان بازیگری شان‪ ،‬توانایی‬ ‫خاصی نیز در مربیگری دارند‪ .‬علیرضا منصوریان و یحیی‬ ‫گل محمدی مثال های خوبی هستند‪ .‬البته من فکر م ی کنم‬ ‫بازیکنانی که من ان روزها در خدمتشان بودم‪ ،‬اگر بیشتر مورد‬ ‫توجه قرار بگیرند‪ ،‬نف رات بیشــتری را هم به جامعه مربیان‬ ‫فوتبال کشور معرفی خواهند کرد‪ .‬افرادی مثل مهدوی کیا‪،‬‬ ‫پیروانی‪ ،‬خداداد عزیزی و شاهروی از نظر من م ی توانند به‬ ‫تغییر نسل جامعه مربیگری در کشــور کمک کنند‪ ».‬این‬ ‫اظهارنظر از ان مردی است که هفته گذشته با استقبال ویژه‬ ‫محمد خاکپور پا به اردوی تیم ملی امید در کیش گذاشت‪.‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی امید م ی شــود و در صورتی که دراگان‬ ‫تمایلی به قطع همکاری با فــوالد و قبول هدایت تیم امید‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬حمید استیلی به واسطه تجربه همکاری اش با‬ ‫بازیکنان جوان در تیم راه اهن‪ ،‬گزینه شماره یک سرمربیگری‬ ‫تیم ملی امید باشــد اما فدراســیون‪ ،‬خاکپور را ترجیح داد‪.‬‬ ‫البته شایعه شده برخی مسئوالن کمیته ملی المپیک هم‬ ‫گل محمدی؛ مربی موفق ب ی حاشیه‬ ‫مروری بر برخی نام های ‪98‬‬ ‫فرصت طالیی خاکپور‬ ‫عملکرد خیره کننده منصوریان با نفت تهران‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ماموریت مهم محمد خاکپور‬ ‫علیرضا منصوریان و حمید اســتیلی از جمع مردان‬ ‫خاطره ســاز جام جهانی ‪ 98‬این روزها تنها مردانی هستند‬ ‫که در لیگ برتر سرمربی هستند‪ .‬از نسل نود و هشت ی های‬ ‫فوتبال ای ران که یکــی از مهمترین دوره های تاریخ فوتبال‬ ‫ای ران را شــکل داده اند‪ ،‬نف راتی مثل علــی دایی‪ ،‬پیروانی‪،‬‬ ‫خداداد عزیزی‪ ،‬خاکپور و زرینچه هم ســابقه سرمربیگری‬ ‫را در لیگ برتر داشــته اند‪ .‬امروز برخی دیگــر از ان نف رات‬ ‫خاطره ساز در جاهای دیگر مشغول فعالیت هستند‪ ،‬نگاهی‬ ‫به عملکرد مردان فعال ان جمع در فوتبال حال حاضر خالی‬ ‫از لطف نیست‪ .‬نکته جالب درباره این نسل ان است که انها‬ ‫نتوانسته اند درخشش روزهای بازیگری را روی نیمکت تجربه‬ ‫کنند‪ ،‬اگرچه علی دایی‪ ،‬حمید استیلی و علیرضا منصوریان‬ ‫مربیان نسبتا موفقی هستند‪.‬‬ ‫‪ -1‬حمید اســتیلی‪ ،‬ســرمربی راه اهن است و سابقه‬ ‫هدایت تیم های پرسپولیس‪ ،‬استی ل اذین و شاهین بوشهر‬ ‫را هم داشته است‪.‬‬ ‫‪ -2‬علیرضا منصوریان‪ ،‬ســرمربی نفت ته ران است و‬ ‫هدایت تیم های ملی امید و پاس همــدان را هم دارد‪ .‬او در‬ ‫تیم ملی بزرگساالن تجربه دستیاری و یک بازی سرمربیگری‬ ‫ورزش‬ ‫محمد خاکپــور در حالی به عنوان ســرمربی جدید‬ ‫تیم ملی امید معرفی شد که خبر تمایل کمیته ملی المپیک‬ ‫به همکاری با اسکوچیچ به گوش م ی رسید‪.‬‬ ‫اسکوچیچ ســرمربی فوالد‪ ،‬حمید استیلی و منصور‬ ‫اب راهیم زاده گزینه های ســرمربیگری تیم ملی امید بودند و‬ ‫به نظر م ی رسید فدراسیون فوتبال در جلسه کمیته فن ی اش‬ ‫ابتدا سراغ مذاکره با اسکوچیچ برود و در صورت قطع امید از‬ ‫جذب این ســرمربی که تحت قرارداد فوالد است‪ ،‬مذاکره با‬ ‫حمید استیلی و منصور اب راهی مزاده را در دستورکار قرار بدهد‬ ‫اما ناگهان ورق برگشت و از نشست کمیته فنی‪ ،‬نام محمد‬ ‫خاکپور بیرون امد‪.‬‬ ‫بعد از اعالم انصراف خاکپــور از همکاری با تیم ملی‬ ‫امید در منصب مدیر این تیم‪ ،‬برخــی گمان م ی کردند که‬ ‫فدراسیون‪ ،‬کریم باقری یا یک پیشکسوت دیگر را به عنوان‬ ‫مدیر تیم امید معرفی کند‪ .‬کمتر کســی فکر م ی کرد که‬ ‫خاکپور سرمربی شــود‪ .‬خیل ی ها فکر م ی کردند اسکوچیچ‬ ‫چندان از انتخاب خاکپور رضایت ندارند اما ترجیح م ی دهند‬ ‫فعال سکوت کنند‪ .‬یکی از مسئوالن این کمیته در همین‬ ‫خصوص گفت‪« :‬به هر حال فدراسیون مستقل است و ما به‬ ‫انتخاب انها احترام م ی گذاریم‪».‬‬ ‫گفته م ی شود فدراسیون روی هومن افاضلی به عنوان‬ ‫سرمربی نظر داشت اما کمیته ملی المپیک به هیچ وجه مایل‬ ‫به این کار نبود‪ .‬انها م ی گفتند هومن افاضلی در بازی های‬ ‫اسیایی هم حضور داشــت و متعلق به همان گروه ناموفق‬ ‫وینگاداســت‪ .‬اگر بنا بود یکی از همان گروه سرمربی شود‪،‬‬ ‫وینگادا م ی ماند‪ ،‬بهتر بود‪ .‬انها فرکی‪ ،‬اســکوچیچ و حتی‬ ‫اســتیلی را ترجیح م ی دادند‪ .‬از طرف دیگر برخی مسئوالن‬ ‫وزارت ورزش هم دوســت داشــتند مایل ی کهن مدیر فنی‬ ‫تیم ملی باشد‪.‬‬ ‫برخی معتقدند کمیته فنی فدراسیون فوتبال به این‬ ‫نتیجه رسید که به جای راض ی کردن کمیته ملی المپیک‬ ‫نظر مساعد مسئوالن وزارت ورزش را جلب کنند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل خاکپور را به عنوان سرمربی معرفی کردند تا راه ب رای‬ ‫انتخاب مایل ی کهن به عنوان مدیر فنی باز باشد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫ورزش‬ ‫مقابل روسیه را دارد و در استقالل هم دستیار بوده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬محمد خاکپور‪ ،‬سرمربی تیم ملی امید است و در‬ ‫تیم فوالد خوزستان هم تجربه فعالیت کوتاه مدت را دارد‪ .‬او‬ ‫مدتی هم سرمربی استی ل اذین بود‪.‬‬ ‫‪ -4‬علی دایی‪ ،‬سرمربی معزول امسال تیم پرسپولیس‬ ‫اســت و در تیم های ملی بزرگســاالن‪ ،‬ســایپا و راه اهن‬ ‫هم سابقه دار اســت‪ .‬او عنوان دار ترین ســرمربی در بین‬ ‫نودوهشت ی هاست‪.‬‬ ‫‪ -5‬افشین پیروانی‪ ،‬دستیار کنار رفته دایی که تجربه‬ ‫سرمربیگری در پرسپولیس و اســتی ل اذین و دستیاری در‬ ‫تیم ملی بزرگساالن را دارد‪.‬‬ ‫‪ -6‬خداداد عزیزی‪ ،‬تجربه هدایت تیم های ابومسلم‪،‬‬ ‫پیام مشــهد‪ ،‬اســتقالل اهواز و مدیریت فنی تیم پدیده و‬ ‫ابومسلم را دارد‪.‬‬ ‫‪ -7‬مهدی پاشازاده‪ ،‬سرمربی شهرداری تبریز در لیگ‬ ‫دسته اول ازادگان بود و قبال هم تجاربی متناسب در تیم های‬ ‫ادمی را واکر‪ ،‬گسترش فوالد و پارسه داشته است‪.‬‬ ‫‪ -8‬جواد زرینچه‪ ،‬دو بار در سال های ‪ 78‬و ‪ 82‬سرمربی‬ ‫موقت اســتقالل بوده است‪ .‬ســپس در مقاطعی هدایت‬ ‫تیم های شــهرداری اراک‪ ،‬الومینیوم هرمزگان‪ ،‬شهرداری‬ ‫یاســوج و دســتیاری صبا را عهده دار شــد و امروز دستیار‬ ‫قلع ه نویی در استقالل است‪.‬‬ ‫‪ -9‬احمدرضا عابدزاده‪ ،‬مربــی دروازه بان های راه اهن‬ ‫در ابتدای فصل بود و قبال در تیم هایی مثل پرسپولیس و‬ ‫استی ل اذین مسئولیت مشابه داشت‪.‬‬ ‫‪ -10‬مهدی مهدوی کیا‪ ،‬مدیــر فنی صوری و در واقع‬ ‫دستیار علی دوســت ی مهر در تیم ملی جوانان بود و در حال‬ ‫حاضر فعالیتی ندارد‪.‬‬ ‫‪ -11‬نیما نکیسا سرمربی تیم فوتبال داماش تهران‬ ‫است‪ .‬او تمایلی به پست مربی گلرها ندارد‪.‬‬ ‫‪ -12‬نعیم سعداوی‪ ،‬دستیار همیشگی سرمربیان تیم‬ ‫فوالد در سالیان گذشته بوده و تجربه دستیاری در پرسپولیس‬ ‫سال ‪ 1387‬به عنوان دستیار پیروانی را هم دارد‪.‬‬ ‫‪ -13‬علی لطیفی‪ ،‬دســتیار حمید اســتیلی در تیم‬ ‫فوتبال راه اهن است‪ .‬او در تیم فوتبال استقالل هم تجربه‬ ‫انالیزوری را هم دارد‪.‬‬ ‫‪ -14‬کریم باقری‪ ،‬هرچند پیشنهادات زیادی داشته است‬ ‫و حتی به او دستیاری در تیم ملی هم پیشنهاد شده اما جز‬ ‫دستیاری دایی در پرسپولیس در تیمی دیگر فعالیت نداشته‬ ‫و در حال حاضر هم فعال نیست‪.‬‬ ‫‪ -15‬ستار همدانی‪ ،‬در کادر فنی تیم استقالل حضور‬ ‫دارد و سابقه فعالیت مشابه در تیم شیرین فراز کرمانشاه را‬ ‫هم داراست‪.‬‬ ‫‪ -16‬رضا شــاهرودی‪ ،‬عضو همیشــگی کادر فنی‬ ‫تیم هایی بوده که افشین پیروانی سرمربی انهاست‪ ،‬در حال‬ ‫حاضر او هم بیرون است‪.‬‬ ‫‪ -17‬پرویز برومند‪ ،‬مربی موقت تیم راه اهن است که‬ ‫قبال مربی گلر های تیم های پایه راه اهن بوده است‪.‬‬ ‫‪ - 18‬ســیروس دین محمدی‪ ،‬در حال حاضر مدیر و‬ ‫سرمربی تیم امید استقالل است اما پارسال در گروه انالیز‬ ‫قلع ه نویی بود‪.‬‬ ‫‪ - 19‬مهرداد میناوند‪ ،‬تجربه مربیگری در سالیان اخیر‬ ‫هی چ گاه نصیب او نشده است‪.‬‬ ‫‪ -20‬نادر محمدخانی‪ ،‬هیچ ســابقه ای در مربیگری‬ ‫حرفه ای نداشته است‪.‬‬ ‫‪ -21‬بهنام سراج‪ ،‬او به عنوان دستیار و سپس سرمربی‬ ‫در صنعت نفت کارکرده و تجربه ســرمربیگری نفت نوین‬ ‫ابادان را هم دارد‪.‬‬ ‫‪ -22‬عل ی اکبــر استاداســدی‪ ،‬او هــم تجربه ای در‬ ‫ســرمربیگری ندارد؛ اما شش سال دســتیار سرمربی تیم‬ ‫گسترش فوالد بوده است‪.‬‬ ‫با گواردیوال هم به المپیک نمی رویم‬ ‫گفت وگو با بهمن فروتن درباره کادر فنی تیم امید‬ ‫در مورد نسل طالیی فوتبال ایران بارها اظهارنظر‬ ‫شده است‪ .‬خیل ی ها بازیکنان و مربیان تی م ملی‬ ‫در ســال ‪ 98‬و کم ی قب ل تر از ان را نسل طالیی‬ ‫فوتبال ایران م ی دانند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫واقعیت هم همین اســت‪ .‬ما بعد از ان نســل به‬ ‫خواب عمیقی فرو رفتیم‪ .‬اساســا با فرســوده شدن نسل‬ ‫طالیی همیشه فدراسیون ها به خواب م ی روند‪ .‬چون برخی‬ ‫فدراسیون ها مثل جنگلی هستند که جنگلبان ندارند و نهال‬ ‫نم ی کارند‪ ،‬بناب راین به جان درختان م ی افتند‪ .‬ان قدر از ان‬ ‫درختان استفاده م ی کنند که دیگر جنگلی باقی نم ی ماند‪.‬‬ ‫تا م ی توانند تنه م ی زنند‪ ،‬بناب راین در طول چند سال ما فقط‬ ‫شکل کلی یک جنگل خلوت شده را م ی بینیم‪.‬‬ ‫این اتفاق فقط در فوتبال ما رخ م ی دهد؟‬ ‫در مورد خیلی از کشورها این اتفاق رخ م ی دهد‪ .‬ما‬ ‫در کنف رانس بی ن المللی فوتبال در مانهایم بحث های جالبی‬ ‫داشتیم‪ .‬رئیس کانون مربیان فوتبال المان به این همایش‬ ‫امده بود‪ .‬همایش سه روز طول کشــید‪ .‬مربیان کامرون و‬ ‫کاستاریکا هم بودند‪ .‬شروع این همایش با گزارشی اغاز شد‬ ‫که رئیس فدراسیون فوتبال المان از وضعیت تیم ملی این‬ ‫کشــور ارائه کرد‪ .‬او گفت‪ :‬این تیم ی که به قهرمانی جهان‬ ‫رســیده محصول ‪ 366‬مرکز اســتعداد یابی است‪ .‬این تیم‬ ‫محصول ساختن مربیانی است که از کالس های ما بیرون‬ ‫امده اند و مشغول به کار شده اند‪ .‬یعنی انها قهرمان ی شان در‬ ‫جهان را محصول اموزش مربیان خوب و با کیفیت و مراکز‬ ‫استعدادیابی شان م ی دانند‪ .‬فرانسه هم همین طور‪ .‬فرانسه‬ ‫نیز دو نسل طالیی داشت اما با به قدرت رسیدن راست ی ها‬ ‫و شدت گرفتن سیاست ها و بینش های نژاد پرستانه انها در‬ ‫فوتبال شان دچار مشکالتی شدند‪ .‬مرب ی شان را سارکوزی‬ ‫انتخاب کرد؛ مثل تیم ملی خودمــان که در مقطعی برخی‬ ‫مقامات بلند پایه سیاسی در فوتبال دخالت کردند‪.‬‬ ‫بازیکنان ســال های ‪ 96‬تا ‪ 98‬نسل طالیی لقب‬ ‫گرفتند‪ .‬چگونه این مسیر برای انها هموار شد؟‬ ‫ما فدراسیونی داشتیم که به رده های پایه اهمیت‬ ‫م ی داد‪ .‬اگر به ســال ‪ 98‬برگردیم بهتر متوجه م ی شویم که‬ ‫در فوتبال ای ران چه اتفاقی افتــاد‪ .‬این طور نبود که مهدی‬ ‫مهدوی کیا ناگهان بــه تیم ملی امد‪ .‬یــک جاهایی به او‬ ‫رسیدگی شد‪ .‬باید ببینیم ‪ 10‬سال قبل از ‪ 98‬در فوتبال ما چه‬ ‫اتفاقاتی رخ داد‪ .‬البته ساختن و بهره گیری دو موضوع متفاوت‬ ‫است‪ .‬خیلی وقت ها یک رئیس فدراســیونی م ی سازد اما‬ ‫رئیس بعدی راه او را ادامه نم ی دهد و در نتیجه به بهره گیری‬ ‫هم نم ی رسد‪.‬‬ ‫نقش صفایی فراهانی را در این موفقیت چگونه‬ ‫ارزیابی م ی کنید؟‬ ‫صفایی فراهانی از محیط صنعت امده بود‪ .‬قدرت‬ ‫سازماندهی باالیی داشــت‪ .‬خیلی خوب کار کرد‪ .‬ساختار‬ ‫سازی کرد‪ .‬هر چند من معتقدم هیچ گاه در فوتبال ما خوب‬ ‫و درست عمل نشده است و گرنه ما خیلی بیشتر از اینها در‬ ‫فوتبال مان توسعه م ی دیدیم‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح م ی دهید؟‬ ‫همیشــه گفتــه ام فوتبالیســت های مــا از‬ ‫والیبالیســت های ما عقب نیســتند‪ .‬چون فوتبال سابقه‬ ‫بیشتری دارد‪ .‬مسابقات قهرمانی بیشتری دارد‪ .‬توجه بیشتری‬ ‫را به خود جلب م ی کند اما مساله این است که در فوتبال ما‬ ‫شرایط طوری اســت که یک حقوق بگیر باید خرج ‪ 35‬نفر‬ ‫دیگر را هم بدهد‪ .‬فوتبال به شدت گران شده است‪ .‬ما شاهد‬ ‫این هستیم که فقط فوتبال حرفه ای به وجود امده در حالی‬ ‫که زیرســاخت های ما زمانی حرفه ای است که عملکرد ان‬ ‫قابل مشاهده باشد‪.‬‬ ‫منظورتان تی م های ملی است؟‬ ‫دقیقا‪ .‬پیشــرفت را باید در موفقیت تیم های پایه‬ ‫ببینیم‪ .‬فوتبال مدارس و فوتبال اماتور ما باید بدرخشــد‪.‬‬ ‫االن هر بخش خصوصی که م ی خواهد بیاید سرمایه گذاری‬ ‫کند به دنبال پرسپولیس و استقالل است در حالی که انها‬ ‫م ی توانند در فوتبال اماتوری سرمایه گذاری کنند‪ .‬وقتی این‬ ‫زیرساخت ها در کار نیســت یک نفر م ی اید و به جای همه‬ ‫خرج م ی کند‪ .‬بناب راین در هم ریختگی در فوتبال م ی بینیم‬ ‫که بدون نظم خاصی در حال حرکت هستیم‪.‬‬ ‫چگونه این در هم ریختگی باید به نظم برسد؟‬ ‫ایجاد نظم در این مســیر فقط یک راه دارد‪ .‬بزرگ‬ ‫شــده های فوتبال م ی توانند این فوتبــال را از جایش بلند‬ ‫کنند‪ .‬قامــت او را صاف کنند و به پیــش ببرند‪ .‬فوتبال ما‬ ‫زی ر ساخت ها را ندارد‪ .‬فوتبال ما مولد نیست‪ .‬ارزش اضافی به‬ ‫وجود نم ی اورد‪ .‬به هی چ وجه پدیده نم ی بینیم‪ .‬در واقع اخرین‬ ‫پدیده های ما انصاری فر و مسلمان هستند‪ .‬اینها هم از بین‬ ‫م ی روند‪ .‬فقط گاهی یک سری انگیزه ها م ی بینیم که ان هم‬ ‫بعد از رسیدن به پول زیاد فروکش م ی کند‪ .‬یعنی ما بازیکنانی‬ ‫م ی بینیم که بیشتر کاسب هستند‪ .‬البته این کاسب بودن‬ ‫چیز بدی نیســت اما ان انگیزه های اولی ه شــان را از دست‬ ‫م ی دهند و انگیزه های جدیدی در وجودشان ایجاد م ی شود‬ ‫که با فوتبال همخوانی ندارد‪.‬‬ ‫فوتبال ‪ 98‬و ان نسل طالیی چه تفاوت هایی با‬ ‫فوتبال امروز و بازیکنان فعلی فوتبال ایران دارد؟‬ ‫فوتبال ‪ 98‬با فوتبال امروز تفاوت های زیادی دارد‪.‬‬ ‫نود و هشت ی ها اکثرا لژیونر شدند‪ .‬مهدوی کیا‪ ،‬پاشازاده‪ ،‬دایی‪،‬‬ ‫خداداد و خاکپور به خارج رفتند‪ .‬اینها سیر تحولی باشگاهی‬ ‫و بازیکن سازی را در فوتبال ما طی نکردند‪ .‬با مناسباتی که‬ ‫امروز بر فوتبال ما حاکم است غریبه هستند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫همه روزنامه ها م ی نویســند اینها اخالق مدار هستند اما از‬ ‫جنبه فنی نیز از این عزیزان ای راد گرفته م ی شود‪ .‬چرا؟ چون‬ ‫به اینها فرصت کار داده نشد‪.‬‬ ‫اما به برخی از اینها اتفاقا فرصت مربیگری داده‬ ‫شد اما خودشان قدر ندانســتند‪ .‬مثل افشین‬ ‫پیروانی‪ ،‬مثل خداداد عزیزی‪ .‬موافق نیستید؟‬ ‫‪4‬‬ ‫بهمن فروتن یکی از م ربیان با دانش فوتبال‬ ‫ایران است‪ .‬او که به تازگی به تهران سفر کرده‬ ‫در گفت وگو با مثلث درباره وضعیت کلی تیم‬ ‫فوتبال امید و بیم و امیدهای نســل طالیی‬ ‫فوتبال ایران حرف هــای جالبی را مطرح کرده‬ ‫است‪ .‬متن این گفت وگو را م ی خوانید‪.‬‬ ‫باید این طوری باشد‪ .‬باید سعی کنیم مربی خوب بسازیم‪.‬‬ ‫منظور شما دقیقا از طرح این موضوع چیست؟‬ ‫من باز هم در پاسخ به سوال شــما سوال مطرح‬ ‫م ی کنم؛ چرا مربیان بد اخالق در فوتبال ما ریشه دوانده اند؟‬ ‫چرا اسم شان شده مربی درجه یک؟ م ی خواهم بگویم فوتبال‬ ‫ما نسل مهدوی کیا و خاکپور را نم ی پذیرد‪ .‬امثال من را نیز‬ ‫طرد م ی کند‪.‬‬ ‫اما همین منصوریان در نفــت تهران عملکرد‬ ‫خیره کننده ای دارد‪ .‬غیر از این است؟‬ ‫منصوریان در پاس چه کرد؟ در تیم امید چه کرد؟‬ ‫تیم نفت هر مربی را که اســتخدام کرده ان مربی گل کرده‬ ‫است‪ .‬باشگاه نفت است که به منصوریان رسیده‪ .‬م ی خواهم‬ ‫بگویم در فوتبال ما درجه گذاری روی کار مربیان نسبی است‬ ‫و منطقی هم ندارد‪.‬‬ ‫اقای فروتن! برخی بازیکنان نسل طالیی فوتبال‬ ‫ایران اساســا ادم های معترضی هستند‪ ،‬مثل‬ ‫خداداد عزیزی‪ .‬ایا این خصیصه نیز مزید بر علت‬ ‫شــده تا نتوانند در فوتبال ایران ب ه طور مداوم‬ ‫کار کنند؟‬ ‫باید ببینیم اعتراض خداداد درســت است یا خیر‪.‬‬ ‫من را از اســمان هفتم به زمین بیندازید کفاشیان را قبول‬ ‫ندارم‪ .‬چون او در دو و میدانی بزرگ شده‪ .‬زیر پای او پیست‬ ‫بوده اما زیر پای ما خاک‪ .‬ما با توپ کار داشتیم او با مانع‪ .‬او‬ ‫به خط پایان فکر م ی کرده ما به خود بازی‪ .‬عشــق ما با هم‬ ‫فرق م ی کند‪ .‬بعض ی ها مثل خــداداد روحیات خاصی دارند‪.‬‬ ‫داستان شاه عریان را همه شــنیده ایم‪ .‬امثال من و خداداد‬ ‫مثل ان کودکی هستیم که صادقانه و با شهامت حرف زد ما‬ ‫چوب این معترض بودن خودمان را هم خورده ایم‪ .‬یک رسانه‬ ‫المانی با من مصاحب ه ای کرد‪ .‬گفتند اقای فروتن! شــما از‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال المان ایراد گرفتید‪ .‬بعد از ان انتقاد‬ ‫پشیمان نشدید؟ من گفتم اول کار شاید‪ .‬به خودم گفتم بیکار‬ ‫بودی ان حرف ها را زدی اما بیشتر که فکر کردم دیدم از خودم‬ ‫و ان انتقادی که مطرح کرده ام راض ی ام‪ .‬اگر صد بار دیگر در‬ ‫ان موقعیت قرار بگیرم هم همان حرف ها را به زبان م ی اورم‪.‬‬ ‫چون به ان حرف ها اعتقاد داشــتم‪ .‬خداداد هم همین طور‬ ‫است‪ .‬این طور نیست که این ادم بیمار باشد و از صبح تا شب‬ ‫به زمین و زمان گیر م ی دهد‪ .‬این چه برچسبی است که ما به‬ ‫دیگران م ی زنیم؟ نه‪ .‬پیشرفت اجتماعی روی کاکل منتقدان‬ ‫م ی چرخد‪ .‬خداداد نم ی تواند بله قربان گو باشد‪ .‬من نم ی توانم‬ ‫بله قربان گو باشم تا به من در گوشه کناری منصبی بدهند‪.‬‬ ‫حاال از ان نســل طالیی محمد خاکپور در راس‬ ‫کادر فنی تیم امید قرار گرفته است‪ .‬در این مورد‬ ‫چه نظری دارید؟‬ ‫اگر چنین اتفاقی رخ نداد موضع شما چیست؟‬ ‫اگر چنین نشــد من اطمینان دارم که خاکپور در‬ ‫سیستم بیمار فوتبال ای ران حل نشده چون همه ما شخصیت‬ ‫او را م ی شناسیم‪ .‬در این صورت همه ما باید خوشحال باشیم‬ ‫که فوتبال ما رفته رفته به دست مربیان پاکدست‪ ،‬با اخالق‬ ‫و با کیفیت افتاده است‪.‬‬ ‫ایا این تیم با مربیگری خاکپور و همکاری کاشانی‬ ‫و مایل ی کهن به المپیک م ی رود؟‬ ‫‪ 40‬ســال به المپیک نرفته ایم‪ .‬بعیــد م ی دانم به‬ ‫المپیک برویم‪ .‬بــه ویتنام باختیم و بعــد بخواهیم با یک‬ ‫برنامه ریــزی دم دســتی راهی المپیک شــویم؟ من بعید‬ ‫م ی دانم‪ .‬خیل ی هــا در این مورد از ما پیشــی گرفته اند‪ .‬ما‬ ‫نم ی توانیم بگوییم اگر خاکپور نباشد و مربی دیگری باشد‬ ‫حتما به المپیک م ی رویم‪ .‬ما نه بــا خاکپور‪ ،‬نه با مورینیو و‬ ‫نه با گواردیوال به المپیک نم ی رویــم‪ .‬اما این را هم بگویم‬ ‫کــه مجموعه کاشــانی‪ ،‬مایل ی کهن و خاکپــور م ی تواند‬ ‫امیدوارکننده باشد‪ .‬چون کاشــانی و مایل ی کهن م ی توانند‬ ‫به عنوان ادم های پشت تیم کارشان را به درستی انجام بدهند‬ ‫و حاشــی ه ها را جمع و جور کنند‪ .‬خاکپور دو سپر بال دارد و‬ ‫م ی تواند با خیال راحت به تیمش و مسائل فنی فکر کند‪.‬‬ ‫در واقع برای رفتن به المپیک حداقل هشــت سال‬ ‫باید کار کرد‪ .‬این تیم باید از مدت ها قبل تشــکیل م ی شد‬ ‫و در شرایط مسابقه قرار م ی گرفت‪ .‬اردوهای تدارکاتی خوب‬ ‫است اما این طوری نیست که شما به یک نگاه گلخانه ای‬ ‫به نتیجه برسید‪ .‬البته کاشانی هم در یک جایی اشتباه کرد‪.‬‬ ‫انجا که به شدت از کرانچار حمایت کرد و فضا را به سمتی‬ ‫برد که ما فقط با کرانچار م ی توانیم به المپیک برویم‪ .‬خب‬ ‫این موضع گیری وزیر ورزش را مجاب کرد که او نیز در مقام‬ ‫مخالفت با کرانچار براید‪.‬‬ ‫به طور کلی م ی خواهم بگویم ما باید به ساختن تیم‬ ‫بعدی مان فکر کنیم‪ .‬خاکپور ب رای ما یک مربی کم تجربه‬ ‫است اما قرارداد این مربی را باید تا سال ‪ 2020‬تمدید کنیم‪ .‬در‬ ‫این صورت است که م ی توانیم به تیم امید خوشبین باشیم‪.‬‬ ‫امیدوارم فضا به ســمتی نرود که بعــد از نرفتن به‬ ‫المپیــک حبیب کاشــانی‪ ،‬محمد مایل ی کهــن و محمد‬ ‫خاکپور مقصرهای اصلی عقب ماندگی فوتبال ای ران معرفی‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫‪ 40‬ســال به المپیــک نرفته ایم‪ .‬بعید‬ ‫می دانم بــه المپیک برویــم‪ .‬به ویتنام‬ ‫باختیم و بعد بخواهیم با یک برنامه ریزی‬ ‫دم دستی راهی المپیک شویم؟ من بعید‬ ‫می دانم‪ .‬خیلی ها در این مورد از ما پیشی‬ ‫گرفته انــد‪ .‬ما نمی توانیــم بگوییم اگر‬ ‫خاکپور نباشد و مربی دیگری باشد حتما‬ ‫به المپیک می رویم‬ ‫تیم ملی امید هدیه بزرگی است به محمد خاکپور‪.‬‬ ‫بقیه ان نسل باید از پایه شروع کنند‪ .‬کاری که مهدوی کیا‬ ‫انجام م ی دهد‪ .‬در فوتبال المان به امثال مهدوی کیا مدرک‬ ‫ بیالیسنس را رایگان م ی دهند و این امتیازی است که انها‬ ‫ب رای بازیکنان مل ی شان در نظر م ی گی رند‪.‬‬ ‫بچه هایی که در ســال ‪ 98‬ب رای فوتبــال ما خوش‬ ‫درخشــیدند باید یک مربی مثل یورگــن کالپ را الگوی‬ ‫خودشان قرار دهند‪ .‬مسیر ســختی را طی کرده تا به اینجا‬ ‫رسیده است‪ .‬جایی که تیمش در انتهای جدول قرار گرفته‬ ‫اما اخ راجش نم ی کنند‪ .‬مســاله این است که خاکپور هدیه‬ ‫بزرگی را دریافت کرده‪ .‬مثل کلینزمن و بکن باوئر‪ .‬کلینزمن‬ ‫زمانی مربی تیم ملی المان شــد که کمتر کسی ان تیم را‬ ‫قبول م ی کرد‪ .‬بکن باوئر هم وقتــی مربی تیم ملی المان‬ ‫شــد خیل ی ها اعتراض کردند و گفتند او مدرک مربیگری‬ ‫ندارد‪ .‬طبق قانون او را سرمربی نخواندند اما او را رئیس تیم‬ ‫خواندند‪ .‬سمتی که بکن باوئر انگار ب رایش ساخته شده بود‪.‬‬ ‫االن هم اگر یک سری اعتراض به خاکپور است باید‬ ‫انها را پذیرفت‪ .‬حمید علیدوستی مربی اخالق مداری است‬ ‫که بار فنی خوبی هم دارد امــا فوتبال ما به این مربی اجازه‬ ‫رشد نداد‪ .‬م ی گویند اگر بگویید کفاشــیان بهترین رئیس‬ ‫فدراســیون فوتبال دنیا است به شــما تیم م ی دهیم‪ .‬من‬ ‫م ی گویم خاکپور چند وقت دیگر از فوتبال ما فرار م ی کند‬ ‫چون او اهل این برنامه ها نیســت‪ .‬چون او مربی با اخالقی‬ ‫است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫نه‪ .‬در پرســپولیس به کرانچار و خوزه مانوئل نیز‬ ‫فرصت داده شــد‪ .‬انها که تجربه شان از پیروانی بیشتر بود‪.‬‬ ‫کرانچار که مربی ســال اروپا شــد‪ .‬انها چرا نتوانستند و در‬ ‫این تیم موفق نشدند؟ سوال من این است که چرا مربیانی‬ ‫که اخالق ندارند و از نظر فنی هم بضاعت باالیی ندارند در‬ ‫فوتبال ما موفق م ی شوند‪ .‬البته جواب را خودم م ی دانم‪ .‬ما‬ ‫م ی گوییم این نف رات مربیان خوبی نشده اند‪.‬‬ ‫به نظر من طرح این مســاله این طوری نباید باشد‪.‬‬ ‫یک ســری م ی گویند این مربیــان اخالق مدار هســتند‪.‬‬ ‫یک سری هم م ی گویند فوتبال مگر اخالق است؟ پس بار‬ ‫فنی مربی چه م ی شود؟‬ ‫مساله این است؛ این مربیان با اخالق هستند‪ .‬اما از نظر‬ ‫فنی گذشته ای ندارند‪ .‬همین حرف را االن در مورد خاکپور‬ ‫مطرح م ی کنند‪ .‬من م ی گویم خاکپور کارنامه انچنانی ندارد‪.‬‬ ‫بله اما ایــن کارنامه را پیدا م ی کند‪ .‬این تجربه را به دســت‬ ‫م ی اورد‪ .‬ما ‪ 40‬سال به المپیک نرفته ایم‪ .‬م ی ارزد که ‪ 4‬سال‬ ‫دیگر هم به المپیک راه پیدا نکنیم اما یک مربی را کشف‬ ‫کنیم که قابلیت بزرگ شدن در فوتبال ای ران را دارد‪ .‬هدف ما‬ ‫ورزش‬ ‫‪73‬‬ ‫جنجال مصاحبه‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫یک فیلم روابط امریکا و کره شمالی را‬ ‫متشنج کرد‬ ‫«خبرنگاری پس از گذاشتن یک قرار مصاحبه با کیم‬ ‫جونگ اون مورد توجه سازمان ســیا قرار م ی گیرد‪ .‬در واقع‬ ‫چون او موفق شده است تا با رهبر کره شمالی مصاحبه کند‪،‬‬ ‫سیا او را ب رای ترور کیم جونگ اون تحت تعلیم قرار م ی دهد‬ ‫تا او در حین مصاحبه کیم را بکشد‪ ».‬این خالصه یک فیلم‬ ‫است‪ ،‬فیلمی جنجالی که رابطه میان کره شمالی و امریکا را‬ ‫دوباره متشنج کرد‪.‬در قسمتی از فیلم که قبل از اکران پخش‬ ‫شــده بود‪ ،‬کیم جونگ اون رهبرکره شمالی درپی اصابت‬ ‫موشک به بالگرد حامل وی فریاد م ی کشد و سرانجام بالگرد‬ ‫کامال اتش م ی گیرد و کیم م ی میرد‪.‬‬ ‫فیلــم مصاحبــه (‪ )The Interview‬یک فیلم‬ ‫کمدی سیاسی است که توسط ست روگن و اوان گلد برگ‬ ‫ساخته شده و قرار بود در اواخر سال ‪ ۲۰۱۴‬اکران شود‪ .‬اولین‬ ‫کار مشترک این دو کارگردان پایان نام داشت و «مصاحبه»‬ ‫دومین ساخته مشترک این دو نفر است‪ .‬تنها چند روز به اکران‬ ‫سراســری فیلم «مصاحبه» محصول جدید شرکت سونی‬ ‫پیکچرز مانده بود که هکرها با حمله سایبری به این کمپانی‬ ‫بسیاری از اطالعات محرمانه شرکت سونی را دزدیدند و در‬ ‫فضای مجازی منتشر کردند‪ .‬این گروه که خود را «نگهبانان‬ ‫صلح» معرفی م ی کنند‪،‬با انتشار پیام ی تمام ی سینماهای‬ ‫نمایش دهنده فیلم «مصاحبه» را تهدید کردند‪ ،‬به طوری که‬ ‫مراســم پیش نمایش این فیلم به طورکلی لغو و پای اوباما‬ ‫رئی س جمهوری امریکا و سازمان امنیت ملی ایاالت متحده‬ ‫به این ماجرا باز شد‪.‬‬ ‫البته ان چیزی که بیشتر موجب نگرانی سینماهای‬ ‫نمایش دهنده این فیلم شد‪ ،‬انتشار نامه تهدیدامیزی از سوی‬ ‫این گروه بود که در ان به حادثه ‪ ١١‬سپتامبر اشاره شده بود‪:‬‬ ‫«ما مشخصا به همه شما نشان خواهیم داد در تمام جاهایی‬ ‫که «مصاحبه» پخش م ی شود ازجمله پی ش نمایش ان در‬ ‫نیویورک تمام کســانی که م ی خواهند از تروریسم شادی‬ ‫کسب کنند به چه سرنوشتی دچار خواهند شد ‪ .‬به زودی تمام‬ ‫دنیا خواهد دید که کمپانی سونی پیکچرز چه فیلم ی ساخته‬ ‫است‪ .‬دنیا پر ا ز ترس خواهد شــد‪ .‬یازدهم سپتامبر را به یاد‬ ‫بیاورید‪ .‬به شما پیشنهاد م ی کنیم خودتان را در ان مواقع از‬ ‫جاهایی که فیلم را پخش م ی کنــد دور نگه دارید و اگر این‬ ‫مکان ها به خانه تان نزدیک است‪ ،‬بروید بیرون‪».‬‬ ‫پس از انتشــار این نامه شــرکت امریکا این حمالت‬ ‫ســایبری را منتســب به کره شــمالی دانســت‪ .‬روزنامه‬ ‫نیویورک تایمز از قول مقامات ارشد دولت امریکا اعالم کرد‬ ‫که این مقامات یقین دارند دولت کره شمالی در حمله هکری‬ ‫به شرکت سونی دخیل است‪.‬‬ ‫شرکت سونی هم در بیانی ه ای اعالم کرد که به دلیل‬ ‫تامین امنیت کارکنان سینماها اکران فیلم مصاحبه را لغو‬ ‫م ی کند‪ .‬اما این لغو اکران به مذاق باراک اوباما رئی س جمهور‬ ‫امریکا خــوش نیامد و در واکنش بــه ان گفت‪« :‬دولت ما‬ ‫هوشیار خواهد بود و اگر هرگونه مدرکی مبنی بر وجود یک‬ ‫خطر جدی و حقیقی علیه مردم امریکا وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫ســریعا به انها خبر خواهد داد اما فعال پیشنهادش به مردم‬ ‫امریکا این است که به تماشــای فیلم بروند‪ .‬ما در مکان و‬ ‫زمان مناسب و به شیوه ای که خودمان مناسب بدانیم به این‬ ‫موضوع واکنش نشان خواهیم داد‪».‬‬ ‫حمایت اوباما باعث شد که شرکت سونی پیچکرز در‬ ‫تصمیم خود برای لغو پخش فیلم مصاحبه منصرف شود‬ ‫و دوباره این فیلم را اکران کنــد‪ .‬مایکل لینتون مدیرعامل‬ ‫ســونی پیکچرز گفت‪« :‬از اینکه فیلم ما در روز کریسمس‬ ‫در تعدادی از سینماها به نمایش در خواهد امد هیجان زده‬ ‫هستیم‪.‬این فیلم در اینده در سینماهای بیشتری به نمایش‬ ‫درخواهد امد‪».‬‬ ‫واکنش کره شمالی‬ ‫پیش از این کره شمالی اشکارا مخالفت خود را با فیلم‬ ‫اعالم کرده و ب رای ساخته شــدن این فیلم به سازمان ملل‬ ‫شکایت کرده بود‪ ،‬اما گفته در این ماجرا نقشی نداشته است‪.‬‬ ‫این درحالی است که هنوز معلوم نیست این گروه هکر که‬ ‫خود را «نگهبانان صلح» م ی نامد‪ ،‬از کجا حمایت م ی شود‪.‬‬ ‫ولی کره شــمالی اعالم کرده انها م ی توانند از حامیان این‬ ‫کشور باشند‪.‬‬ ‫پیونگ یانگ همچنین امادگی خود را ب رای تحقیق‬ ‫مشــترک در خصوص این حمله ســایبری اعالم کرده و‬ ‫خواستار عذرخواهی رسمی امریکا شد‪.‬‬ ‫پس از سخنان «اوباما» که کره شــمالی را به اقدام‬ ‫متقابل تهدید کرد‪ ،‬موضع این کشــور بســیار تندتر شد و‬ ‫کمیسیون دفاع ملی کره شــمالی به رهبری «کیم جونگ‬ ‫اون» هشــدار داد‪« :‬ارتش یک میلیــون و ‪ 200‬هزار نفری‬ ‫کشور اماده اســتفاده از همه جنگ افزارهای ممکن علیه‬ ‫امریکا است‪».‬‬ ‫اداره سیاســت های این کمیســیون در بیانی ه ای که‬ ‫توسط خبرگزاری رسمی کره شمالی منتشر شد‪ ،‬اعالم کرد‪:‬‬ ‫«شدیدترین حمله متقابل ما علیه کاخ سفید‪ ،‬پنتاگون و کل‬ ‫خاک امریکا که به کثافتخانه تروریســم تبدیل شده است‪،‬‬ ‫خواهد بود و بسیار فراتر از «اقدام متقابل و متوازنی» است‬ ‫که اوباما اعالم کرد‪».‬‬ ‫کمیسیون دفاع ملی کره شمالی بار دیگر ازاقدام گروه‬ ‫هکرهای «محافظان صلح» تمجید کرد‪ ،‬ولی درباره محل‬ ‫استق رار و فعالیت این گروه اب راز ب ی اطالعی کرد‪.‬‬ ‫کیم میونگ چول‪ ،‬مدیــر اجرایی مرکز صلح امریکا‪-‬‬ ‫کره هم در مصاحب ه ای بــا دیلی تلگراف‪ ،‬داســتان فیلم‬ ‫مصاحبه را به دلیل «طنز خاص» مورد انتقاد قرار داد و اشاره‬ ‫کرد که این موضوع «بیچارگــی و ناامیدی دولت و جامعه‬ ‫امریکا را نشان م ی دهد و ساختن فیلم ی که ترور رهبر یک‬ ‫کشــور دیگر را به نمایش م ی گذارد‪ ،‬همان کاری است که‬ ‫امریکا در افغانستان‪ ،‬ع راق‪ ،‬ســوریه و اوکراین کرده است‪.‬‬ ‫یادمان نرود که چه کسانی کندی را کشتند؛ امریکای ی ها‪.‬‬ ‫در واقع اوباما باید مراقب باشد‪ ،‬شاید ارتش امریکا بخواهد‬ ‫او را هم بکشد‪».‬‬ ‫غنیمت هکرها‬ ‫هکرها در ســه هفته اخیر با حمله سایبری به سونی‬ ‫عالوه بر دزدیدن اطالعات مربوط به کارمندان سونی‪ ،‬حقوق‬ ‫مدی ران‪ ،‬مذاکــرات داخلی و پنج فیلم جدیــد این کمپانی‪،‬‬ ‫فیلمنامه قسمت جدید «جیمز باند» را هم دزدیدند و ان را در‬ ‫ی که قرار بود فیلمبرداری‬ ‫فضای مجازی پخش کردند‪ .‬درحال ‬ ‫فیلم «اسپکتر‪ /‬روح» به کارگردانی سم مندس به زودی اغاز‬ ‫شود‪ .‬همچنین افشای ایمی ل های رد و بدل شده بین روسای‬ ‫سونی و تهی ه کنندگانی که با این شرکت همکاری م ی کنند‬ ‫جنجال زیادی به پا کرده است‪ .‬در یکی از این اسناد امده که‬ ‫سونی قصد داشــته در گروه بازیگران فیلم «کالهبرداری‬ ‫امریکایی» به جنیفر الرنس حقوق کمتری بدهد و از پذیرش‬ ‫انجلینا جولی ب رای فیلم بعدی اش خودداری کرده اســت‪.‬‬ ‫انتشار محتوای ایمی ل های هک شــده‪ ،‬باعث شد تا دو تن‬ ‫از مسئوالن سونی؛ ایم ی پاســکال رئیس کمپانی سونی‬ ‫پیکچرز و اسکات رودین تهی ه کننده ب رای تحقیر نژادی اوباما‬ ‫با انتشار بیانی ه هایی جداگانه عذرخواهی کنند‪ .‬ایمی ل های‬ ‫این دو دربرگی رنده توهین نژادی به ویل اسمیت و خانواده اش‬ ‫ی هالیوود مثل انجلینا جولی نیز‬ ‫و نیز شــماری از چهره ها ‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫از انجایی که اکثر این اطالعات در شبکه های مجازی‬ ‫از جمله تو ییتر منتشر شده است‪ ،‬شــرکت سونی‪ ،‬توییتر‬ ‫را تهدید کرد که در صورت انتشــار اطالعات هک شده این‬ ‫شرکت‪ ،‬از این شبکه اجتماعی شکایت خواهد کرد‪ .‬سونی‬ ‫همچنین از توییتر خواسته است که این نامه را ب رای انهایی‬ ‫که اطالعات را منتشر کرده اند‪ ،‬بفرستد‪.‬‬ ‫«سونی پیکچرز» شــرکت پخش و تولید رسانه ای‬ ‫ژاپنی وابسته سونی است‪ .‬ســونی پیکچرز انیمیشن نیز‬ ‫که یکی از شرکت های تهیه انیمیشــن در امریکا است‪ ،‬از‬ ‫زیرمجموعه های همین شــرکت است‪.‬این شرکت در سال‬ ‫‪ 2002‬تاسیس شــد و دفتر مرکزی ان در «کولور سیتی» در‬ ‫کالیفرنیا واقع است‪ .‬معموال محصوالت تهیه شده توسط‬ ‫این شرکت به وسیله «کلمبیا پیکچرز» توزیع م ی شود‪.‬‬ ‫مرتضی احمدی درگذشت‬ ‫پاییز ‪ 93‬در اخریــن یورش خود مــردی را باخود برد‬ ‫که بوی قدیم را مــی داد‪ .‬با همان حــس وحالی که به ان‬ ‫«نوستالژی» م ی گویند‪ .‬او ب رای همه بوی قدیم را م ی داد‪،‬حتی‬ ‫ب رای پیرمردها هم بوی قدیم را م ی داد‪.‬ان قدر قدیم که ادمی‬ ‫ یاد فیلم هــای علی حاتمی بیفتد‪ .‬مرتضــی احمدی نقال‬ ‫روزگار گذشته ای ران و ته ران بود‪ .‬ان روزها که ادم ها ان قدر‬ ‫گرفتار نبودند که م ی توانســتند یک متل را بیشتر از همه‬ ‫اپلیکیشن ها سرگرم کننده بدانند و بارها و بارها ان را گوش‬ ‫کنند و دل به ان بدهند‪ .‬او مــردی از قدیم بود؛ حتی وقتی‬ ‫که هوادار فوتبال هم بود‪ ،‬بــوی قدیم را م ی داد‪.‬بوی همان‬ ‫هواداران قدیم ی که به تیم خود و عشق به تیم خود و احترام‬ ‫به تیم خود را شرط اول عالقه به تیم خود‬ ‫م ی دانستند‪ .‬او راوی فروتن روزگاری بود که‬ ‫حتی شنیدن ان هم لذت بخش است‪ .‬او‬ ‫حافظ واژه هایی بود که کم کم داشــت از‬ ‫میان ما رخت م ی بســت و او کمرهمت‬ ‫بست تا ب رای نســل اتی به یادگار بماند‪.‬‬ ‫تا همیشه این سوال ها ب رایشان بماند که‬ ‫قلندر چیســت و اب انبار کجاست ب رای‬ ‫مثال‪.‬‬ ‫مرتضی خــودش به تهــران قدیم‬ ‫عشق م ی ورزید و این را م ی شد در تک تک‬ ‫مصاحب ه هایش دید‪،‬او در جایی گفته است‪:‬‬ ‫«دلم ب رای ان روزها تنگ است‪ .‬همیشه به‬ ‫این فکر م ی کنم چه کسی م ی خواهد این‬ ‫هنر را زنده نگه دارد؟ من موسیقی ضربی‬ ‫را به اوج رســاندم و این حق من بود چون‬ ‫در خاک و خُ ل جنوب ته ران بزرگ شــدم‪.‬‬ ‫فرهنگ طهرون قدیم در خونم جاری است‪،‬‬ ‫اما امروز کودکان ان روزها کجا هستند‪ ،‬ما‬ ‫چه زندگی تلخی در تهــران امروز داریم و‬ ‫چه ته ران خوبی داشتیم ان روز‪ ،‬شاید هم‬ ‫لیاقتش را نداشتیم و شاید نفرین شهر ما‬ ‫را گرفت‪ .‬زمانی در همین طهرون صدها‬ ‫لک لک روی تمام گلدسته های مسجد ها‬ ‫بود‪ .‬کسی نبود ســنگ به بال شان بزند‪،‬‬ ‫ولی حاال یک لک لک هم پیدا نم ی شود‪.‬‬ ‫حاال لک لک ها کجا هســتند؟ مطمئن‬ ‫باشید تا چند سال دیگر یک کفتر چاهی‬ ‫هم در ته ران پیدا نم ی شود‪»...‬‬ ‫مرتضی احمدی یک عشق دیگر هم‬ ‫داشت‪ ،‬او عاشق پرسپولیس بود‪ ،‬هربار که‬ ‫از این تیم حرف م ی زد‪ ،‬شــعف را م ی شد در چشمانش دید‪.‬‬ ‫ب رای احمدی بازی شــش تای ی ها یکی از زیباترین روزهای‬ ‫زندگ ی اش بود‪ .‬تا انجا که در مصاحب ه ای گفته بود‪« :‬دوست‬ ‫دارم یک بار دیگر در ورزشگاه ازادی بازی پرسپولیس را تماشا‬ ‫کنم‪ ».‬همان جایی که سال های سال ب ی وقفه بازی های تیم‬ ‫محبوبش را م ی دید‪ .‬خودش م ی گفت زمانی با هر فیلمی‬ ‫ که قرارداد م ی بست یکی از بندهای قرارداد این بود که روزی‬ ‫که پرسپولیس بازی دارد او بازی نم ی کند‪.‬‬ ‫او در ســال ‪ ۱۳۰۳‬در جنوب ته ران بــه دنیا امد‪ .‬ب رای‬ ‫تحصیل ابتدا به مکتب و ســپس به دبستان منوچهری در‬ ‫می دان گمرک رفت و بعد از ان به دبیرستان شرف و دبیرستان‬ ‫خانه بیرون کرد‪ .‬مرتضــی احمدی پس از مدتی همزمان با‬ ‫هنرپیشــگی در راه اهن ته ران به عنوان تعمیرکار استخدام‬ ‫شد‪.‬‬ ‫مرتضی احمدی ب رای اولی ن بار به سبک بیات ته ران در‬ ‫پی ش پرده ها اواز خواند و در سال ‪ ۱۳۲۳‬به رادیو ته ران (چندی‬ ‫بعد در رادیو ای ران و بعد از ان در رادیو و تلویزیون ای ران) به کار‬ ‫کردن پرداخت تا برنامه های کمــدی اجرا کند‪ .‬در دوره های‬ ‫مختلفی در رادیو کار کرد و از جمله تیپی به نام «بابا جاهل‬ ‫گریان» اجرا کرد و به سب ک های مختلف ترانه و اواز خواند‪.‬‬ ‫در فروردین ‪ ۱۳۵۳‬نقش اول سریال پربیننده «هردمبیل»‪،‬‬ ‫نوشته پرویز خطیبی را بازی کرد‪ .‬در نظرخواه ی از مردم در‬ ‫سال ‪ ۱۳۵۶‬به عنوان محبوب ترین هنرپیشه رادیو انتخاب‬ ‫شد‪ .‬وی در ‪ ۱۳۲۶‬گوینده فیلم های خارجی شد و از اعضای‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫زندگی پاک‬ ‫روشن رفت‪ .‬در ‪ 16‬ســالگی ورزش باســتانی و فوتبال را‬ ‫شروع کرد و به همراه تیم فوتبال دبیرستانش در مسابقات‬ ‫ت اورد‪ .‬بعدها در تیم‬ ‫اموزشگاه های ته ران رتب ه هایی به دس ‬ ‫فوتبال راه اهن ته ران و پس از ان در باشگاه راه اهن بازیکن‬ ‫و مربی (تا سال ‪ )۱۳۲۵‬شد‪.‬‬ ‫پس از چند تــاش اماتــوری در تئاتــر در ‪ ۱۳۲۱‬با‬ ‫کمک عده ای از دوستانش «تماشــاخانه ماه» را روبه روی‬ ‫باغ فردوس دایر کرد اما پس از چنــد هفته مجبور به ترک‬ ‫انجا شد‪ .‬در اوایل پاییز ‪ ۱۳۲۲‬در تئاتر فرهنگ ب رای اولین‬ ‫بار پی ش پرده خوانی کرد و در نتیجه ان بازیگر تئاتر هم شد‪.‬‬ ‫مدتی بعد پدرش از فعالیت او در تئاتر مطلع شــد و او را از‬ ‫دیدار‬ ‫اخرین یورش پاییز‬ ‫اولیه انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم (تاسیس در‬ ‫‪ )۱۳۴۲‬بود‪ .‬پس از کودتای ‪ ۲۸‬مرداد ‪ ۱۳۳۲‬احمدی بازیگری‬ ‫را کنار گذاشت و به مدت هفت سال به اهواز رفت اما پس از‬ ‫بازگشت به ته ران از نو کار بازیگری را در سریالی تلویزیونی‬ ‫به نام «تک مضراب» از سر گرفت‪ .‬از سریال های تلویزیونی‬ ‫دیگری که بازی کرده است م ی توان از «سلطان صاحبق ران»‪،‬‬ ‫«هفت شهر عشق» (‪ )۱۳۵۶‬و «ائینه و زیر بازارچه (‪،۱۳۷۷‬‬ ‫رضا ژیان)» نام برد‪.‬‬ ‫در فروردین ‪ ۱۳۴۹‬نیز احمدی به دعوت علی حاتمی‬ ‫ ترانه عنوان بندی فیلم «حسن کچل» را ضرب ی خوانی کرد‬ ‫(که به نام روحوضی نیز شناخته م ی شود)‪ .‬در همین سبک‬ ‫در ‪ ۱۳۲۸‬پنج صفحه موسیقی ب رای یک شرکت انگلیسی‬ ‫ضبط کرد‪ .‬مرتضی احمدی بیش از ‪400‬صد ترانه ضربی و‬ ‫‪ 150‬ترانه فکاهی خوانده اســت‪ ،‬این ترانه ها از نوشته های‬ ‫نصیری فر‪ ،‬نویسنده کتابی است به نام مردان موسیقی سنتی‬ ‫و نوین ای ران که بیشــتر کارهای موزیکال مرتضی احمدی‬ ‫از ان کتاب گرفته شده اســت‪ .‬از ماندگارترین اثار احمدی‬ ‫م ی توان بــه کار صدایی (نوعی‬ ‫دوبله) وی در مجموعه «پینوکیو»‬ ‫اشاره کرد که در ان در نقش «روباه‬ ‫مکار» صداپیشــگی کرده است‪.‬‬ ‫«ارایشــگاه زیبا»‪« ،‬کت و شلوار‬ ‫خواســتگاری»‪« ،‬دان ی و من» و‪...‬‬ ‫از کارهــای تلویزیونــی مرتضی‬ ‫احمدی اســت‪ .‬وی در انیمیشن‬ ‫«شکرســتان» هم صداپیشگی‬ ‫کرده است‪ .‬احمدی طی سال های‬ ‫گذشــته فعالی ت هایــی فراتر از‬ ‫مرزبندی هــای مرســوم هنری‬ ‫داشت‪ ،‬از جمله گرداوری و نگارش‬ ‫فرهنگ عامیانه (فولکلور) تهران‬ ‫را هم انجــام داد‪ .‬او در این زمینه‬ ‫کتاب «کهنه های همیشــه نو»‬ ‫(ترانه های تخت حوضی)‪ ،‬فرهنگ‬ ‫بر و بچه های تــرون‪ :‬کلمه های‬ ‫ویــژه‪ ،‬واژه هــا‪ ،‬اصطالحــات و‬ ‫ضرب المثل های تهرانی و پرسه‬ ‫در احواالت ترون و ترونیا را تالیف‬ ‫کرده است‪ .‬عالوه بر تالیفاتش در‬ ‫حوزه فرهنگ نویسی‪ ،‬او برخی از‬ ‫قدیم ی ترین ترانه های کوچه بازاری‬ ‫ته ران را به صورت (ضرب ی خوانی)‬ ‫بازخوانی کــرده اســت‪ .‬از دیگر‬ ‫فعالی ت هــای او م ی تــوان بــه‬ ‫البوم های بــه یادماندنی صدای‬ ‫طهــران قدیم ‪ 1‬و ‪ 2‬اشــاره کرد‪.‬‬ ‫احمدی تنها ضرب ی خــوان ایران‬ ‫بود که خوانــدن ‪ ۴۰۰‬ترانه ضربی‬ ‫و ‪ ۱۵۰‬ترانه فکاهــی را در کارنامه فعالی ت های خود به ثبت‬ ‫رساند‪.‬‬ ‫او درباره زندگی خــود در مصاحب ه ای گفته بود‪« :‬ب رای‬ ‫اینکه یک نقطه ســیاه در زندگ ی ام نداشته ام که ارامش مرا‬ ‫برهم بزند‪ .‬بسیار مرد ارام ی بوده و هستم‪ .‬از فضای خانواده ام‬ ‫لذت م ی برم‪ .‬بچه های خیلی خوبی دارم‪ .‬من دغدغه ای در‬ ‫زندگ ی ام ندارم که بخواهد حــال و احوالم را ب ر هم بزند‪ .‬من‬ ‫راحتم و همه اینها به خاطر این است که در روزهای زندگ ی ام‪،‬‬ ‫پاک زندگی کرده ام‪ ».‬این هنرمند عاقبت به دلیل مشکالت‬ ‫ریوی در منزلش درگذشت و این در حالی بود که او اصال به‬ ‫رفتن نم ی اندیشید‪ ،‬چنان سرشــار از زندگی و نشاط بود که‬ ‫منتظر بود تا دوباره بهبود پیدا کند و بتواند به فعالی ت های‬ ‫هنری اش ادامه دهد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ هاینزه ارژانتینی یکی را انتخــاب کرد‪،‬از نظر افتخارات کف ه‬ ‫ترازو به ســمت بازیکن ارژانتینی سنگینی م ی کند‪ .‬هاینزه‪،‬‬ ‫مدافع سابق تیم های رئال مادرید و منچستر یونایتد بعد از‬ ‫‪ 18‬سال حضور حرفه ای در میادین فوتبال‪ ،‬کفش های خود‬ ‫را اویخت‪ .‬هاینزه دوران بازی خــود را از نیوولز اولدبویز اغاز‬ ‫کرده بود و ســپس متعاقبا به تیم های وایادولید‪ ،‬پاری سن‬ ‫ژرمن‪ ،‬منچستر یونایتد‪ ،‬رئال مادرید مارسی و رم پیوسته بود‬ ‫و قهرمانی در سه لیگ معتبر فرانسه‪ ،‬انگلیس و اسپانیا را در‬ ‫کارنامه خود م ی بیند‪.‬‬ ‫ستاره های خاموش‬ ‫تیم منتخب بازیکنانی که در سال ‪2014‬‬ ‫بازنشسته شدند‬ ‫ان ها یک تیم فوتبال هستند‪،‬یک تیم از خاط رات‪،‬یک‬ ‫تیم از افتخارات‪...‬تیم ی که در ســال ‪ 2014‬از میان ما رفتند و‬ ‫دیگر قرار نیست انها را درمی دان فوتبال ببینیم‪ .‬تیم منتخب‬ ‫ستاره هایی که دیگر نیستند را با هم مرور م ی کنیم‪.‬‬ ‫فرید موندراگون‬ ‫ب رای ایســتادن در درون دروازه تیم منتخب دو گزینه‬ ‫وجود داشــت که فرید موندراگون دروازه بان کلمبیایی‬ ‫گوی سبقت را از مانوئل المونیا دروازه بان سابق ارسنال‬ ‫به خاطر یک صحنه خاص م ی رباید‪.‬ان صحنه به جام‬ ‫جهانی ‪ 2014‬برم ی گردد‪ .‬این دروازه بان ‪ 43‬ساله در جریان‬ ‫برتری چهار بر یک کلمبیا مقابل ژاپن به عنوان بازیکن‬ ‫ذخیره وارد زمین شــد و رکورد روژه میال‪ ،‬مهاجم پیشین‬ ‫تیم کامرون را که در چهل و دو ســالگی در جام جهانی‬ ‫‪ 1994‬بازی کرد‪ ،‬شکست‪ .‬او در کارنامه خود سابقه بازی‬ ‫در تیم هایی از جمله رئال سوسی داد اسپانیا و گاالتاسرای‬ ‫ترکیه را دارد‪.‬‬ ‫اریک ابیدال‬ ‫دفاع چپ‪،‬اخرین بازیکن بزرگی اســت که از فوتبال‬ ‫خداحافظی کرده اســت‪ .‬بازیکنی که ســال های سال نماد‬ ‫مبارزه با سرطان بود‪ .‬این ســتاره ‪ ۳۵‬ساله که تا سال ‪ ۲۰۱۶‬با‬ ‫تیم یونانی المپیاکوس قرارداد داشت‪ ،‬در بیانی ه ای اعالم کرد‬ ‫به دالیل شخصی اقدام به کناره گیری کرد‪ .‬او که دچار بیماری‬ ‫سرطان شد و به خاطر ان تحت شیمی درمانی و پیوند کبد‬ ‫قرارگرفت‪ ،‬تصمیم دارد به باشگاه اسپانیایی سابقش بازگشته‬ ‫و با دیدن دوره های مربیگری با کاتاالن ها همکاری کند‪.‬ابی دال‬ ‫با تیم ملی فرانسه در فینال جام جهانی ‪ 2006‬حضور داشت‬ ‫و عالوه بر کسب افتخارات بسیار با تیم المپیک لیون‪ ،‬شهر‬ ‫زادگاهش‪ ،‬با بارسلونای اســپانیا نیز در لیگ قهرمانان اروپا‬ ‫کارنامه ای درخشان از خود به یادگار گذاشت‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫کارلوس پویول‬ ‫اگر بارسلونا را با تیکی تاکا م ی شناسند‪،‬ب رای سال های‬ ‫سال جام ها را بازیکنی باالی سر م ی برد که به جای فوتبال‬ ‫مهندسی و زیبا‪ ،‬تعصب داشت‪ .‬پویول که نخستین بازی خود‬ ‫ب رای بارسلونا را در ســال ‪ ۱۹۹۹‬با مربیگری لوئیس فان گال‬ ‫انجام داد در طول ‪ ۱۵‬ســال حضور خود در این تیم خدمات‬ ‫ارزنده ای به تیمش انجام داده و هم تیم ی هایش همیشه از‬ ‫حضور یک مدافع قرص و محکم در خط دفاعی خیالشــان‬ ‫راحت بود‪ .‬پویول نیوکمپ را ‪ ۲۱‬جام ی که با بارسلونا کسب‬ ‫کرد ترک کرد‪.‬‬ ‫گابریل هاینزه‬ ‫کنار دســت پویول در تیم منتخب باید از میان ویلیام‬ ‫گاالس فرانسوی که ســابقه بازی در چلسی را دارد وگابریل‬ ‫خوان سباستین ورون‬ ‫خوان سباستین ورون هم امسال در ‪ 39‬سالگی از دنیای‬ ‫فوتبال خداحافظی کرد‪ .‬او که در تیم اســتودیانس ارژانتین‬ ‫بازی م ی کرد ســابقه ‪ 3‬حضور در جام جهانی را در کارنامه‬ ‫خود دارد‪ ،‬این بازیکن که سابقه بازی در تیم های التزیو‪ ،‬پارما‪،‬‬ ‫منچستر یونایتد و چلسی را هم دارد‪ 73،‬بار در پی راهن تیم ملی‬ ‫ارژانتین در میادین مختلف حاضر شد و توانست ‪ 9‬گل به ثمر‬ ‫برساند‪.‬ورون در طی دوران خود به عنوان بازیکن موفق شد ‪2‬‬ ‫بار فاتح لیگ ایتالیا‪ ،‬یک لیگ برتر‪ 3 ،‬جام حذفی ایتالیا‪ ،‬یک‬ ‫جام یوفا و یک سوپر کاپ اروپا شود‪.‬‬ ‫رایان گیگز‬ ‫او نماد شهر منچســتر است و عجیب اینکه یک‬ ‫ولزی این افتخار را به دســت اورده اســت‪ .‬رایان گیگز‬ ‫یکی از ارکان اصلی منچستریونایتد در همه سال هایی‬ ‫بود که سرالکس فرگوســن هدایت این تیم را برعهده‬ ‫داشت و دو بار در ســال های ‪ 1999‬و ‪ 2008‬قهرمانی در‬ ‫اروپا را تجربه کرد‪.‬‬ ‫او رکورد بازی در منچستریونایتد که در اختیار سر‬ ‫بابی چارلتون بود را در فینال سال ‪ 2008‬لیگ قهرمانان‬ ‫مقابل چلسی شکست‪ .‬گیگز که اولین بازی رسم ی اش‬ ‫ب رای منچستریونایتد را در مارس ‪ 1991‬انجام داد‪ ،‬در ‪23‬‬ ‫سالی که ب رای این باشگاه به می دان رفت‪ 963 ،‬بازی انجام‬ ‫داد و ‪ 168‬گل به ثمر رساند‪.‬‬ ‫خاویر زانتی‬ ‫دفاع راســتی بهتر و مطمئن تر ب رای تیم منتخب‬ ‫پیدا نخواهید کرد‪ .‬بازیکنی کــه از ارژانتین امد و تبدیل‬ ‫به یکی از اسطوره های باشگاه اینترمیالن در ایتالیا شد‪.‬‬ ‫زانتی افسانه ای که نزدیک به ‪ 18‬سال در سری ا و تنها‬ ‫اینترناسیوناله باقی ماند‪ .‬در این مدت بیش از ده مربی به‬ ‫ی هاجسون‪ ،‬هکتور کوپ ر‪ ،‬ج ی جی سیمونی‪،‬‬ ‫خود دید‪ .‬از رو ‬ ‫میرشیا لوچسکو گرفته تا مارچلو لیپی‪ ،‬روب رتو مانچینی و‬ ‫رافا بنیتس‪ ....‬کمتر بازیکنی در تاریخ جهان یافت م ی شود‬ ‫که همانند خاویر همیشه در اوج بوده و هی چ گاه یک بازی‬ ‫نا امی د کننده انجام ندهد‪ .‬زانتی همچنین با ‪ ۱۴۵‬بازی ملی‬ ‫رکورد دار بازی ملی در تاریخ کشور ارژانتین محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫ادگار داویدز‬ ‫ادگار داویدز‪ ،‬هافبک دفاعی ‪ 40‬ســاله سابق تیم ملی‬ ‫هلند که از ســال ‪ 2012‬در تیم بارنت توپ م ی زد وقتی ب رای‬ ‫پنجمین بار از داور مسابقه کارت قرمز دریافت کرد تصمیم‬ ‫به خداحافظی گرفــت‪ .‬داویدز که اولین بــازی ملی خود را‬ ‫ب رای تیم ملی هلند در ســال ‪ 1994‬انجام داد تا ســال ‪2005‬‬ ‫ب رای «الله های نارنجی» به میدان رفت و موفق شــد طی‬ ‫‪ 74‬بازی ب رای این تیم شش گل به ثمر برساند‪.‬او فوتبالش‬ ‫را از تیم اژاکس شروع کرد و سابقه بازی در تیم های میالن‪،‬‬ ‫یوونتوس‪ ،‬بارسلونا‪ ،‬اینتر‪ ،‬تاتنهام‪ ،‬اژاکس و کریستال پاالس‬ ‫را در کارنامه خود دارد‪ .‬این بازیکن در جام جهانی ‪ 1998‬همراه‬ ‫هلند حضور داشت‪.‬‬ ‫ریوالدو‬ ‫کالرنس سیدورف‬ ‫کالرنس سیدورف پس از ‪ 22‬ســال حضور در دنیای‬ ‫فوتبال اعالم بازنشســتگی کرد تا هدایت میالن ایتالیا را‬ ‫به عنوان سرمربی برعهده بگیرد‪.‬‬ ‫در طی ‪ 22‬ســال دوران پ رافتخار ورزشی این بازیکن‬ ‫هلندی مبدل به یکی از بهترین بازیکنان تاریخ روسونری شد‬ ‫و همچنین به عنوان بهتریــن بازیکن تاریخ لیگ قهرمانان‬ ‫نام گرفت؛ عنوانی که پس از موفقی ت های پ ی در پی در این‬ ‫مسابقات و کسب چهار عنوان قهرمانی اروپا همراه با ‪ 3‬تیم‬ ‫مختلف به ان نایل شد هرچند که در این پست هم خیلی دوام‬ ‫نیاورد و خیلی زود جای خود را بــه فیلیپو اینزاگی همبازی‬ ‫سابق خود داد‪.‬‬ ‫اوســابقه حضور در تیم های اژاکس‪ ،‬سمپدوریا‪ ،‬رئال‬ ‫مادرید‪ ،‬اینتر میالن‪ ،‬میالن و بوتافوگــو را در کارنامه دارد‪.‬‬ ‫سیدورف ب رای تیم ملی هلند ‪ ۸۷‬بازی انجام داده و موفق شده‬ ‫که در بازی های ملی ‪ ۱۱‬گل به ثمر برساند‪.‬‬ ‫ریوالدو ســرانجام تصمیم گرفــت در دهه پنجم‬ ‫زندگی خود به دوران بازیگری اش پایان دهد‪ .‬این ستاره‬ ‫سابق باشگاه های بارسلونا و میالن در ‪ 41‬سالگی با انتشار‬ ‫ی از دنیای بازیگری فوتبال خداحافظی کرد‪ .‬ریوالدو‬ ‫بیانی ه ا ‬ ‫بدون پدر بزرگ شد و در فقر و سوء تغذیه دست و پا م ی زد‬ ‫اما تبدیل به یکی بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان شد‪.‬‬ ‫ستاره ای که در جام جهانی ‪ 2002‬موفق شد عنوان قهرمانی‬ ‫را همراه با تیم ملی فوتبال برزیل کسب کند و در سال ‪1999‬‬ ‫به عنوان مرد سال فوتبال جهان از سوی فیفا انتخاب شد‪ .‬او‬ ‫اخ رین سال حضورش در میادین فوتبال را در تیم موجی می ریم‬ ‫برزیل در دسته سوم رقابت های این کشور سپری کرد و بازی‬ ‫در کنار فرزند خود را نیز تجربه کرد‪.‬‬ ‫تیری انری‬ ‫مهاجم ‪ ۳۷‬ساله سابق ارسنال بعد از حذف تیم نیویورک‬ ‫رد بولز امریکا این تیم را ترک کرد اما همچنان شایعاتی در‬ ‫مورد احتمال پیوستن او به یک تیم دیگر و یا بازگشتش به‬ ‫ارســنال مطرح بود‪ .‬با وجود این انری که سابقه قهرمانی در‬ ‫جام جهانی با تیم ملی فرانسه را در کارنامه دارد و در تیم های‬ ‫موناکو‪ ،‬یوونتوس‪ ،‬ارسنال‪ ،‬بارسلونا و رد بولز توپ زده است‪،‬‬ ‫تصمیم گرفت کفش هایش را اویزان کند و به دوران پر افتخار‬ ‫حرفه ای خود پایان دهد‪.‬‬ ‫پدر‪ ،‬عشق ‪ ،‬پسر‬ ‫روایت سی د مهدی شجاعی از زندگانی عل ی اکبر(ع)‬ ‫چاپ سی و ششم کتاب «پدر‪ ،‬عشق ‪ ،‬پسر» اثر سی د مهدی شجاعی از سوی انتشارات‬ ‫کتاب نیستان در استانه اربعین حسینی(ع) منتشر شد و تاکنون بالغ بر ‪ ۲۸۵‬هزار نسخه از این‬ ‫کتاب منتشر شده است‪.‬‬ ‫سیدمهدی شجاعی در این اثر فرازهایی از زندگی حضرت عل ی اکبر علی ه السالم را به‬ ‫تصویر کشیده است‪ .‬وقایع از زاویه اول شــخص و از زبان اسب ان حضرت «عقاب» روایت‬ ‫م ی شود و مخاطب راوی در داستان‪ ،‬لیلی بنت اب ی مره مادر گرام ی حضرت عل ی اکب ر (ع) است‪.‬‬ ‫فصول کتاب با عنوان «مجلس» نامگذاری شده و داستان متشکل از ‪ 10‬مجلس است که در‬ ‫هر مجلس‪ ،‬عقاب با زبانی عاطفی و دلنشین‪ ،‬صحنه ای از زندگی حضرت عل ی اکبر(ع) را روایت‬ ‫م ی کند و مجالس پایانی‪ ،‬به شهادت حضرتش در کربال اختصاص دارد‪.‬‬ ‫هر برش از زندگی حضرت که در مجالس ده گانه نمایانده م ی شود‪ ،‬در انتهای هر مجلس‬ ‫به گونه ای به واقع ه کربال مربوط و منتســب م ی شــود و بدین ترتیب‪ ،‬تمام مجالس رنگ‬ ‫عاشورایی خود را حفظ م ی کند‪ .‬داستان از چگونگی رسیدن عقاب به حضرت عل ی اکبر شروع‬ ‫م ی شود و مجلس دوم تصویری از والدت ان حضرت ارائه م ی دهد‪ .‬مجالس بعدی به ماجراهای‬ ‫پیشنهاد امان از سوی سپاه عمر سعد به حضرت‪ ،‬سقایت ایشان ب رای اهل خیام قبل از حضرت‬ ‫عباس(ع)‪ ،‬صحنه های پوشاندن لباس رزم و راهی کردنشان به می دان توسط امام و‪ ...‬در انتهای‬ ‫کتاب‪ ،‬منابعی که نکات تاریخی از انها استخراج و در متن داستان پرورانده شده‪ ،‬امده است‪.‬‬ ‫تجلیل از احمد پژمان‬ ‫نشست خبری در سازخانه طهران‬ ‫نشست خبری اولین دوساالنه اهنگسازی احمد پژمان با حضور هوشنگ کامکار‪ ،‬احمد‬ ‫پژمان‪ ،‬حمیدرضا دیبازر‪ ،‬امین هنرمند و امیرحسین اســامی در سازخانه طه ران به مدیریت‬ ‫مهندس سب النی برگزار شد‪.‬‬ ‫در ابتدای این نشست احمد پژمان به عنوان رئیس هیات داوران این دوساالنه گفت‪« :‬سال‬ ‫قبل دوستانم اقای دیبازر و اسالمی پیشنهاد برگزاری این دوساالنه را مطرح کردند و من دوست‬ ‫نداشتم که چیزی به نام من باشد؛ اما وقتی بیشتر فکر کردم دیدم از انجا که محیط موسیقی‬ ‫علم ی و به خصوص موسیقی ای رانی مبتنی بر موسیقی علم ی اوانگارد شده است‪ ،‬تصمیم گرفتم‬ ‫این کار را انجام دهیم‪.‬خوشبختانه از طریق دوستانم متوجه شدم که اکثر دانشجویان موسیقی‬ ‫دانشگاه هنر مشغول نوشتن قطعاتی ب رای شــرکت در این مسابقه هستند که ب رای من خبر‬ ‫بسیار خوشحال کننده ای است‪ ».‬امین هنرمند دبیر این دوساالنه نیز گفت‪« :‬گمان نم ی کنم‬ ‫ترکیب سازی که امسال ب رای اثار مشخص شده در سال های بعد نیز ثابت بماند‪ .‬در هنگام داوری‬ ‫باتوجه به جایگاه داوران و تسلط شان به موسیقی کالسیک کارهایی انتخاب م ی شوند که دراین‬ ‫چارچوب بگنجند‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬اولین اتفاق مثبت در برگزاری چنین دوساالنه ای ایجاد انگیزه‬ ‫ب رای تولید یک اثر در میان اهنگسازان جوان است‪ .‬این درحالی است که بعد از داوری ها‪ ،‬ما یک‬ ‫کنسرت را نیز از اثار منتخبان برگزار خواهیم کرد که م ی تواند جنبه اموزشی بسیار خوبی ب رای‬ ‫این دوستان داشته باشد‪».‬‬ ‫عتیقه ها بازمی گردند‬ ‫دادگاهی در بلژیک حکم به استرداد اشیای باستانی ایران داد‬ ‫‪ 35‬سال طول کشــید حکم دادگاه صادر شود‪ .‬پس از‬ ‫بیش از ســه دهه پیگیری و مبارزه حقوقی‪ ،‬باالخره دادگاه‬ ‫استیناف در شهر «لی پژ» بلژیک در دعوای مربوط به اشیای‬ ‫عتیقه «خوروین» نزدیک ســاوجبالغ به نفــع دولت ای ران‬ ‫رای داد‪ .‬موضوع پرونده مربوط به خروج غیرقانونی بیش از‬ ‫‪300‬قلم اشیا و اثار باستانی کشف شده از ناحیه «خوروین»‬ ‫(حدود ‪ 2000‬سال قبل از میالد) است که در سال ‪ 1344‬توسط‬ ‫یک خانم فرانســوی به نام «وولف کاریوس» که به علت‬ ‫ازدواج با یک ای رانی به نام پروفســور ملکی‪ ،‬ملیت ای رانی را‬ ‫کسب کرده و قریب ‪ 18‬سال در ای ران زندگی م ی کرده‪( ،‬وی‬ ‫اکنون فوت کرده است) از طریق یک دیپلمات بلژیکی از اقوام‬ ‫نامبرده به تدریج از کشور خارج شده است‪.‬‬ ‫پس از اینکه دولت ای ران از وجود این اشیای عتیقه در‬ ‫موزه ای در شهر «گنت» در بلژیک مطلع شد‪ ،‬در سال ‪1360‬‬ ‫در محاکم بلژیک طرح دعوی کرد‪ .‬دادگاه بدوی قرار توقیف‬ ‫این اشــیای عتیقه را صادر کرد‪ ،‬اما این فرانســوی االصل‬ ‫(ملکی) با ادعای مالکیت اشیای تاریخی‪ ،‬به این قرار توقیف‬ ‫اعتراض کرد و قاضی بلژیکی در شهریور ‪ 1361‬اشیای عتیقه‬ ‫را تا پایان دادرسی و تا تعیین تکلیف مالکیت انها در اختیار‬ ‫موزه «ســنکانتر» بروکســل قرار داد‪ .‬دولت ای ران خواهان‬ ‫بازگشت این اشیا به کشــور به دلیل خروج غیرقانونی ان‬ ‫و رعایت نکردن قوانین و مقررات کشور مربوط به حفظ اثار‬ ‫ملی و سایر قوانین کشور شده بود‪.‬‬ ‫ملکی در اثنای دعوی فوت کــرد‪ ،‬اما ورثه او دعوی را‬ ‫ادامه دادند‪ .‬طبق محتویات پرونده‪ ،‬ملکی مدعی بود این اشیا‬ ‫را در یک حفاری مجاز علمی و با مجوز مسئوالن وقت دولت‬ ‫ای ران کشف و قسمتی را نیز از فروشندگان محلی در ای ران‬ ‫خریداری کرده و حتی فاکتور خرید در دست دارد و بناب راین‬ ‫مالک قانونی این اشیا محســوب م ی شود‪.‬وی مدعی بود‬ ‫مقام های وقت ای ران (در دهه هــای ‪ 40‬و ‪ )50‬از جمله وزیر‬ ‫وقت فرهنگ‪ ،‬از عالقه وی به اشیای عتیقه منطقه خوروین‬ ‫و جمع اوری یک مجموعه ارزنده تشــکر کرده اند‪ .‬عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬وی مدعی بود که اساســا ادعای ای ران مشمول مرور‬ ‫زمان نیز شده است‪.‬‬ ‫در مقابل دولت جمهوری اســامی ای ران اســتدالل‬ ‫م ی کرد که اشیای مذکور جنبه می راث فرهنگی و اثار ملی‬ ‫دارد و متعلق به دولت است و به صورت غیرقانونی از کشور‬ ‫خارج شده و مالکیت ملکی مشروع نیست‪ .‬به عالوه اشیای‬ ‫مکشــوفه هرگز به مقامات ای رانی گزارش و معرفی نشده‪،‬‬ ‫در صورتی که طبــق قانون ای ران‪ ،‬تمامی افراد کاشــف یا‬ ‫غیرکاشف که اشیای باســتانی و اثار ملی در دست دارند‪،‬‬ ‫موظفند هنگامی که این قبیل اشــیا و اثار ملی را به دست‬ ‫م ی اورند‪ ،‬مراتب را به مقامات ذی صالح ارائه و گزارش کنند‪.‬‬ ‫دادگاه مرحله بدوی در بلژیک در ســال ‪ 1377‬دعوای‬ ‫ای ران مبنی بر مالکیت و اســترداد این اشــیا بــه ای ران را‬ ‫رد کرد‪ .‬ای ران از این رای‪ ،‬اســتیناف خواهی کــرد و دادگاه‬ ‫اســتیناف «ل ی یژ» در نهایت پس از تبادل لوایح متعدد و‬ ‫کارشناس ی های مکرر و جلســات دفاعیات شفاهی که تا‬ ‫سال ‪ 1391‬طول کشید‪ ،‬به علت مرور زمان‪ ،‬بار دیگر ادعای‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران را رد کرد‪ .‬اما دولت ای ران و سازمان‬ ‫می راث فرهنگی از این تصمیم فرجام خواهی کرد و موضوع‬ ‫به دیوان کشور بلژیک ارجاع شــد‪ .‬در اثر تالش و دفاعیات‬ ‫حقوقی که به عمل امد و به دنبال جلسه رسیدگی مه ر ماه‬ ‫‪ 1392‬در دیوان عالی کشــور بلژیک‪ ،‬رای دادگاه استیناف‬ ‫(مبنی بر شمول مرور زمان نسبت به ادعای مالکیت ای ران)‬ ‫نقض شد و پرونده به شــعبه دادگاه استیناف هم عرض در‬ ‫«ل ی یژ» احاله شد تا مجددا به ادعاهای ای ران رسیدگی کند‪.‬‬ ‫اینک دادگاه اســتیناف «ل ی یژ» به موجب رای ابان ‪1393‬‬ ‫ادعاهای ملکی را رد کرده و مالکیت جمهوری اسالمی ای ران‬ ‫بر مجموعه اشــیای عتیقه و اثار باستانی خوروین را محرز‬ ‫دانسته و حکم کرده که مجموعه مزبور باید به دولت ای ران‬ ‫مسترد شود‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫دیدار‬ ‫لحظه هایی‬ ‫که فرانسه را‬ ‫می سازد از‬ ‫نگاه لوپوئن‬ ‫شکنجه‬ ‫و ارتش‬ ‫انگلیس‬ ‫سوژه‬ ‫نیوزویک‬ ‫مردی که‬ ‫یکسال در‬ ‫فضا بود و‬ ‫تایم‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫زیرلب بشمار‬ ‫سریالی که از شبکه دو پخش می شود‬ ‫با پایان تصویربرداری ســریال تلویزیونــی «زیر لب‬ ‫بشمار» به تهیه کنندگی پروین شمشکی و کارگردانی بهمن‬ ‫شهروان‪،‬این سریال ب رای پخش در دهه فجر اماده م ی شود‪.‬‬ ‫این سریال ب رای گروه ســنی کودک و نوجوان ط راحی شده‬ ‫است‪ .‬ماجرای این کار در یک مدرســه م ی گذرد‪.‬قصه «زیر‬ ‫لب بشــمار» درباره گروه پنج نفره ای از نوجوانان‪ ،‬متشکل از‬ ‫دوستانی هم محلی است که تصمیم م ی گی رند ب رای شرکت‬ ‫در مسابقه دهه فجر مدرسه شــان‪ ،‬دست به ساخت فیلمی‬ ‫ درباره انقالب اســامی بزنند‪ .‬طی این روند غیرعادی مربی‬ ‫امور پرورشی دبستان با انها همراه م ی شود‪ .‬گروه حین ضبطِ‬ ‫بان چند نفــر بازمانده ماجرایی مربوط به پاییز‬ ‫یک روایت از ز ِ‬ ‫‪ ،57‬درم ی یابند هنوز بعد از ‪ 36‬سال راز سر به مهری در واقعه‬ ‫نهفته است و تمام همت خود را به کار م ی گی رند تا گره از معما‬ ‫بگشایند‪ ...‬مدرسه ای در منطقه ازگل‪ ،‬مسجد‪ ،‬خانه بچه ها‪،‬‬ ‫پارک‪ ،‬مسافرخانه قدیمی‪ ،‬خانه قدیمی‪ ،‬فروشگاه سمعی و‬ ‫بصری‪ ،‬کتابخانه عمومی‪ ،‬ســالن تئاتر کوچه و خیابان های‬ ‫ته ران مناطق راه اهن‪ ،‬پامنار‪ ،‬ازگل‪ ،‬پونک‪ ،‬پایانه مسافربری‬ ‫دشت و روستای دامنه کوهستان‪ ،‬صحن حرم رضوی‪ ،‬بهشت‬ ‫رضا‪ ،‬اقامتگاه زائران در مشــهد‪ ،‬بازار مشهد‪ ،‬زورخانه‪ ،‬کوچه‬ ‫و خیابان های سطح شــهر مشــهد مقدس و اط راف حرم‪،‬‬ ‫لوکیشن های ســریال زیر لب بشمار را تشــکیل م ی دهد‪.‬‬ ‫امیرحسین صدیق‪ ،‬ازیتا الچینی‪ ،‬اسماعیل سلطانیان‪ ،‬امیررضا‬ ‫میراقا‪ ،‬لیال شوقی‪ ،‬رضا حاجی درویش‪ ،‬افشین زینوری‪ ،‬علی‬ ‫ی و بازیگران نوج وان‪ :‬امیرعلی تقی‪ ،‬مانی‬ ‫ثان ی فر‪ ،‬حسین مکرم ‬ ‫رحمانی‪ ،‬محمدحسین سالمی‪ ،‬سامان میرحسینی و شه راد‬ ‫نظام الملکی بازیگران اصلی این سریال هستند‪ .‬امیرحسین‬ ‫صدیق در مجموعه «زیر لب بشــمار» نقش یک روحانی را‬ ‫بازی کرده است‪ .‬شــهروان‪ ،‬کارگردان این سریال در مورد این‬ ‫نقش افرینی گفته است‪« :‬صدیق بازیگری است که در طی‬ ‫این سال ها ثابت کرده پتانسیل ایفای نقش های متفاوت را‬ ‫دارد و باتوجه به اشرافی که به کار کودک دارد به عنوان مربی‬ ‫پرورشی گزینه خوبی بود اما ظاهر شدن در نقش یک روحانی‬ ‫مانند بسیاری دیگر از بازیگران سینما و تلویزیون که این نقش‬ ‫را تا به حال بازی کرده اند یک ریســک بود که به حمداهلل از‬ ‫عهده ایفای ان به خوبی برامده و با لهجه شیرین نیشابوری‬ ‫جذابیت بیشتری به ان بخشیده است‪ ،‬کما اینکه تالش کرده‬ ‫از کلیشه های رایج نیز فاصله بگیرد‪ .‬کار به طور همزمان توسط‬ ‫محمد حســین صفری در حال تدوین است تا ب رای پخش‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫مردان افتاب‬ ‫از ابتدای دهه فجر انقالب اســامی اماده شود‪ ».‬وی با اب راز‬ ‫رضایت از روند کار تصریح کرد‪« :‬ما در این اثر دو طیف بازیگران‬ ‫حرفه ای و کودک را در کنار یکدیگر داشتیم و این مساله طبیعتا‬ ‫سختی کار را دوچندان م ی کرد اما خوشبختانه تعامل بسیار‬ ‫خوبی میان این دو گروه برقرار شد و بازیگران کودک و نوجوان‬ ‫ما نیز به رغم فشردگی زمان تولید خوب عمل کردند‪ ».‬شهروان‬ ‫پیش از این فیلم تلویزیونی «توپ‪ ،‬شــوت‪ ،‬شیشه» را ب رای‬ ‫مرکز سیمافیلم کارگردانی کرده است‪ .‬در این فیلم تالش شد‬ ‫تا شیوه درست اموزش مفاهیم دینی و مذهبی به ویژه از ط ریق‬ ‫روش های غی ر مستقیم به کودکان‪ ،‬ب رای مخاطبان بزرگسال‬ ‫تبیین شــود‪ .‬پروین شمشــکی هم یکی از تهی ه کنندگان‬ ‫قدیمی حوزه کودک است که تاکنون ســاخت برنامه هایی‬ ‫چون «کاله قرمزی و پســر خاله» (صندوق پست)‪ ،‬مسابقه‬ ‫«هوشیار و بیدار»‪« ،‬السون و ولســون»‪« ،‬بچه ها مواظب‬ ‫باشید»‪« ،‬خاله جون کوکب و غنچه» و‪ ...‬را در کارنامه کاری‬ ‫خود ثبت کرده است‪ .‬این سریال در ‪ 10‬قسمت ‪ 35‬دقیقه ای‬ ‫به طور همزمان توسط محمد حسین صفری در حال تدوین‬ ‫است تا ب رای پخش از انتن شبکه دوسیما‪ ،‬از ابتدای دهه فجر‬ ‫انقالب اسالمی اماده شود‪.‬‬ ‫تعبیر وارونه یک رویا‬ ‫تله فیلمی با حضور حسن جوهرچی‬ ‫بازگشت عوامل از ارمنستان‬ ‫پیش تولید تله فیلم «مردان افتاب» به تهی ه کنندگی بهــروز کریم ی و کارگردانی‬ ‫داریوش غذبانی با بازی عنایت اهلل شفیعی‪ ،‬حســن جوهرچی و بابک انصاری اغاز شد‪.‬‬ ‫داستان فیلم با موضوع دفاع مقدس درباره دو تک تی رانداز ای رانی است که در دام تک تی رانداز‬ ‫ع راقی گرفتار شده و با حضور یک پیرمرد محلی باعث اتفافاتی در طول فیلم م ی شو د‪ .‬‬ ‫«مردان افتاب» به سفارش گروه فیلم های تلویزیونی شبکه یک سیما است و تمامی‬ ‫ سکان س های ان در اُورامان (سرواباد) کردســتان واقع در نقطه صفر مرزی ای ران ‪ -‬ع راق‬ ‫گرفته م ی شود و تصوی ربرداری ان بعد از اتمام مراحل پی ش تولید اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫از بازیگرانی که حضورشــان تاکنون در این تله فیلم قطعی شده است م ی توان از‬ ‫عنایت اهلل شفیعی‪ ،‬حسن جوهرچی‪ ،‬بابک انصاری‪ ،‬حمیدرضا محمدی‪ ،‬سینا سهیلی و‬ ‫سینا سعیدیان نام برد‪ .‬داریوش غذبانی فیلمساز اهل بوشهر‪ ،‬فارغ التحصیل دانشگاه سینما‬ ‫و تئاتر سوره اصفهان است و تا کنون ‪ ۱۵‬فیلم کوتاه ســاخته که از جمله انها م ی توان به‬ ‫حنانه (فیلم ب رنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره مسرر بارسلونا)‪ ،‬امید‪ ،‬وصال‪ ،‬تنفس‬ ‫مصنوعی‪ ،‬ان شب و‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫عوامل ســریال «تعبیر وارونه یک رویا» که این روزها در ارمنستان مشغول به کار‬ ‫هستند‪ ،‬به کشور بازم ی گردند تا کار را در ای ران ادامه دهند‪ .‬این سریال درباره ترور دانشمندان‬ ‫هسته ‍ ای ای ران است‪ .‬تعبیر وارونه یک رویا داســتان جاسوسی پیچیده ای دارد و قصه در‬ ‫خارج از ای ران شروع و به داخل ای ران کشیده م ی شود‪ .‬یک مامور امنیتی کشور از طرف یکی‬ ‫از منابع خبری و رابط های خود در خارج از ای ران متوجه م ی شود قرار است یکی از دانشمندان‬ ‫زبده هسته ای کشور را ترور کنند‪ ،‬اما ماجرا به اینجا ختم نم ی شود و داستان انقدر پیچیده‬ ‫م ی شود که زندگی مامور امنیتی هم تحت الشعاع قرار م ی گیرد‪ .‬پیگیری ماموران‪ ،‬عملیات‬ ‫ترور را با شکست روبه رو م ی کند‪ ،‬اما ماجراهای پیچیده جاسوسی دیگری شکل م ی گیرد‪.‬‬ ‫داستان این سریال را فریدون جی رانی نوشته و همزمان با تصویربرداری‪ ،‬مشغول نگارش‬ ‫ادامه ان است‪ .‬پانته ا به رام و فرهاد قائمیان نیز دیگر نقش های اصلی سریال را ایفا م ی کنند‪.‬‬ ‫این سریال از دو بازیگر جوان به نام های نیما نادری و ازاده سدیری استفاده کرده است‪ .‬این‬ ‫دو نفر‪ ،‬نقش جوانانی را بازی م ی کنند که بار ملودرام سریال را بر دوش دارند‪ .‬الهام کردا و‬ ‫فرزین صابونی دیگر بازیگران سریال تعبیر وارونه یک رویا هستند‪.‬‬ ‫تصویربرداری فیلم تلویزیونی «من مادرم» به نویسندگی و کارگردانی‬ ‫پژمان چشمی و تهیه کنندگی عباس رافعی هم اکنون در امامزاده عینعلی‬ ‫و زینلی در حال انجام بوده و تاکنون ‪ 60‬درصد از کل کار مقابل دوربین رفته‬ ‫تله فیلمی با حضور است‪ .‬زهیر یاری‪ ،‬بهنوش بختیاری‪ ،‬ســولماز حصاری‪ ،‬نیما شاهرخ شاهی‪،‬‬ ‫بهنوش بختیاری رضا احادی‪ ،‬شیوا خنیاگر‪ ،‬مهدی فقیه‪ ،‬محمد فیلی‪ ،‬فریده دریامج‪ ،‬فرج اهلل‬ ‫ی بازیگران اصلی این‬ ‫گل سفیدی‪ ،‬بهنام مختاری‪ ،‬امیر چشــی و ثریا قاسم ‬ ‫من مادرم‬ ‫تله فیلم هستند که تاکنون همگی انان مقابل دوربین رفته اند‪ .‬همچنین‬ ‫قرار بر این است تا یک بازیگر مطرح دیگر نیز به گروه ملحق شود که به زودی‬ ‫انتخاب و با انجام تست گریم نهایی مقابل دوربین خواهد رفت‪.‬‬ ‫«من مادرم» داستان زندگی زنی است که بهنوش بختیاری ان را ایفا‬ ‫م ی کند‪ .‬او بعد از هفت سال باردار م ی شود‪ ،‬همه چیز خوب پیش م ی رود تا‬ ‫اینکه خبری تمام رویاهای او را خ راب م ی کند‪ ،‬اما در نهایت‪...‬‬ ‫تصویربرداری مجموعه تلویزیونــی قورباغه و قناری‬ ‫به کارگردانی مهدی فخیــم زاده و تهی ه کنندگی حبی ب اهلل‬ ‫کاسه ساز تا اخر بهمن ماه ادامه دارد‪.‬‬ ‫ب رای پخش ایــن مجموعه تلویزیونــی که در حال‬ ‫گذر از رنج ها‬ ‫داستان زندگی زنی روستایی به نام دنیا‬ ‫اخریــن صحنه های بخش ای ران ســریال تلویزیونی‬ ‫«گذر از رنج ها» در سیاهکل و در خانه خان ضبط شد و این‬ ‫روزها محمدرضا علیقلی مشغول ساخت موسیقی متن این‬ ‫سریال است‪.‬‬ ‫تصویربرداری ســریال تلویزیونی گــذر از رنج ها به‬ ‫نویسندگی و کارگردانی فریدون حس ن پور‬ ‫در خانه خان به پایان رسید‪ .‬در این لوکیشن‬ ‫در کنار انــوش نصر‪ ،‬پژمــان بازغی نقش‬ ‫مهندس‪ ،‬پیام دهکردی نقش پســر خان‪،‬‬ ‫ماه چهره خلیلی نقش کتایون عروس خان‬ ‫و نگین معتضدی نقش مرجان‪ ،‬همســر‬ ‫مهندس را بازی کردند‪.‬‬ ‫قســمت های پایانی این سریال در‬ ‫قبرس م ی گذرد و هنوز گروه ب رای ضبط این‬ ‫بخش ها به قبرس نرفته اند و در اینده نزدیک‬ ‫ب رای ادامه کار راهی این کشــور م ی شوند‪.‬‬ ‫حدود پنج درصد قصــه در قبرس م ی گذرد‪.‬‬ ‫این روزها مراحل فنی و اماده ســازی گذر از‬ ‫رنج ها انجام م ی شــود تا این سریال برای‬ ‫پخش اماده شود‪ .‬مهدی حسین ی وند تدوین‬ ‫را انجام م ی دهد‪ .‬حســن روشن صداگذاری‬ ‫را به عهده دارد و محمدرضــا علیقلی هم‬ ‫موسیقی سریال گذر از رنج ها را م ی سازد‪.‬‬ ‫در این سریال تلویزیونی بازیگرانی مانند بیژن امکانیان‪،‬‬ ‫بابک حمیدیان‪ ،‬پیام دهکردی‪ ،‬جعفر دهقان‪ ،‬مه ران رجبی‪،‬‬ ‫داوود فتحعل ی بیگی و ترالن پروانه نقش های اصلی را بازی‬ ‫م ی کنند و بازیگرانی مانند ازیتا ترکاشوند‪ ،‬حسین عابدینی‪،‬‬ ‫شــیوا طاهری‪ ،‬پردیس احمدیه‪ ،‬مهدی بوستان پرور‪ ،‬امیر‬ ‫ذوالفقاری‪ ،‬فریبا خادمی‪ ،‬مهشــید مرندی‪ ،‬غزاله رشیدی‪،‬‬ ‫نجات عل ی مرادی و هســتی مهدوی فر نقش های دیگر را‬ ‫به عهده دارند‪ .‬ســریال گذر از رنج ها‪ ،‬داستان زندگی زنی به‬ ‫نام دنیا را از لحظه تولد تا مرگ روایت م ی کند‪ .‬این ســریال‬ ‫درام تاریخی است و در ان زندگی دنیا از سال ‪ 1335‬تا ‪1369‬‬ ‫به تصویر کشیده م ی شود‪ .‬در گذر از رنج ها به تحوالت ای ران‬ ‫هم توجه م ی شود‪ .‬فیلمنامه این سریال را فریدون حس ن پور‬ ‫نوشته و نگارش ان حدود سه سال طول کشیده است‪.‬‬ ‫در این سریال شیوا طاهری ایفاگر نقش دنیاست که‬ ‫جاده قدیم‬ ‫سریالی که اماده پخش است‬ ‫محراب خاک‬ ‫روایت بازگشایی کارخانه مس سرچشمه‬ ‫شبکه قران که مدتی است تولید ســریال را مدنظر قرار داده و سریال رخصت از‬ ‫تولیدات این شبکه هم اکنون از تلویزیون پخش م ی شود‪ ،‬سریال تاریخی محراب خاک‬ ‫را م ی سازد‪ .‬فیلمنامه این سریال که بازگشایی کارخانه مس سرچشمه را در دوران انقالب‬ ‫روایت م ی کند‪ ،‬به قلم ســیدفاطمه موسوی نوشته شده اســت‪ .‬فیلمنامه اولیه بعد از‬ ‫مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی در ‪ 13‬قسمت نوشته شد و نتیجه کار در اختیار‬ ‫متخصصان و کارشناسان صدا و سیمای مرکز کرمان قرار گرفت و بعد از ارائه نظ رات و‬ ‫مالحظات بوم ی و منطقه ای‪ ،‬فیلمنامه یک بار دیگر بازنویسی شد و تعداد قسمت های‬ ‫ان به ‪ 20‬قسمت رســید‪ .‬محراب خاک یک اثر تاریخی است که اتفاقات ان در دهه ‪50‬‬ ‫رخ م ی دهد‪ .‬این اثر به حضور ای ران ی ها به عنوان کارگر و حضور مهندســان امریکایی در‬ ‫کارخانه مس سرچشمه م ی پردازد و اینکه بعد از پیروزی انقالب اسالمی و رفتن مهندسان‬ ‫و مستشاران خارجی‪ ،‬کارگران مجرب چطور اجازه ندادند حتی یک روز این کارخانه تعطیل‬ ‫شود‪ .‬به گفته رستگاران‪ ،‬بخش عمده این سریال در دهه ‪ 50‬اتفاق م ی افتد و بخشی از ان‬ ‫ماجرای افتتاح کارخانه در سوم خرداد و همزمان با ازادسازی خرمشهر را نمایش م ی دهد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫سریال «جاده قدیم» ساخته به رام به رامیان که در مرکز سیمافیلم تولید شده‪ ،‬اماده‬ ‫نمایش است و سازندگان ان منتظ رند تا شبکه پخش ان مشخص شود‪ .‬سریال جاده قدیم‬ ‫که داستانی کمدی دارد درباره زن و شوهری به نام های زینت و نعمت است که همراه طینت‬ ‫ب رادر زینت ب رای زندگی از روستا به شــهر م ی ایند‪ .‬یکی از شرط های زینت ب رای امدن به‬ ‫ته ران این است که گاوی را که جزو جهیزیه اش اســت هم به ته ران بیاورند اما در همان‬ ‫ابتدای ورود انها به ته ران‪ ،‬گاو گم م ی شود و همین باعث به وجود امدن دردسرهایی ب رای‬ ‫انها م ی شود‪.‬‬ ‫در این ســریال حمیــد اذرنگ نقــش نعمت‪ ،‬یکتــا ناصر نقش زینت و شــه رام‬ ‫حقیقت دوســت نقش طینت را بازی م ی کنند و حبیب دهقان نسب هم یکی از بازیگران‬ ‫اصلی این سریال است و انا نعمتی هم در نقش یک بازیگر مقابل دوربین این سریال رفته‬ ‫است‪ .‬فیلمنامه این سریال را امید سه رابی و امیررضا طالچیان نوشته اند و تهی ه کننده ان‬ ‫علی تق ی پور است‪ .‬جاده قدیم قرار بود چند ماه قبل از شبکه دو پخش شود اما این سریال‬ ‫پخش نشد و در ردیف سریال های اماده پخش تلویزیون قرار گرفت‪.‬‬ ‫ی را در سریال تلویزیونی گذر‬ ‫ب رای نخستی ن بار تجربه بازیگر ‬ ‫از رنج ها کسب م ی کند‪ .‬قهرمان قصه سریال گذر از رنج ها‬ ‫یک زن است که باسخت ی های زندگی و روزگار مبارزه م ی کند‪.‬‬ ‫در این سریال به ماجراهای خوانین و رعایا توجه م ی شود و‬ ‫اینکه چنین اتفاقاتی باعث شــد تا اگاهی مردم نسبت به‬ ‫مسائل روز بیشتر شود‪.‬‬ ‫از انجا که قصه در تاریخ معاصر م ی گذرد و مردم هم‬ ‫ان دوران را به یاد دارند‪ ،‬به همین دلیل گروه سازنده تالش‬ ‫کردند فضای سریال به واقعیت نزدیک باشد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫دکور های مربوط به ان در روستای دیلمان ساخته شد تا فضا‬ ‫و لوکیشن به واقعیت نزدیک باشد‪.‬‬ ‫لدنی تهی ه کننده این ســریال درباره‬ ‫اینکه چطور شــد روســتایی در دیلمان را‬ ‫انتخاب کردید‪ ،‬توضیح داد‪« :‬در این سریال‬ ‫م ی خواهیم روایتگر رنج هایی باشیم که در‬ ‫گذشته به روســتاییان وارد م ی شد و اینکه‬ ‫خان ها رفتار مناسبی با رعایا نداشتند‪ .‬قصه‬ ‫در شمال ای ران م ی گذرد‪ .‬ما ب رای این سریال‬ ‫به دنبال یک منطقه خاص و بکر بودیم‪ .‬اب‬ ‫و هوا و شرایط اقلیم این منطقه خوب بود‪،‬‬ ‫بناب راین دکورها را در این منطقه ساختیم‪».‬‬ ‫وی یکــی از ویژگ ی هــای ســریال‬ ‫تلویزیونی را تنوع لوکیشن ذکر کرد و گفت‪:‬‬ ‫طبیعی است تنوع لوکیشن کار را ب رای گروه‬ ‫ســخت تر م ی کند‪ ،‬اما ترجیــح دادیم این‬ ‫سختی را به جان بخریم تا سریال جذابیت‬ ‫الزم را ب رای مخاطب داشته باشد‪.‬‬ ‫در این سریال در کنار بازیگران اصلی از بازیگران بوم ی ‬ ‫هم استفاده شده است‪ .‬گروه سازنده این سریال تالش کردند‬ ‫از ترکیب چهره های معروف و بوم ی استفاده کنند تا سریال‬ ‫مورد توجه مردم قرار بگیرد ضمن اینکه ای رادی در گویش ها‬ ‫به وجود نیاید‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫قورباغه و قناری‬ ‫تصویربرداری تا اخر بهمن ادامه دارد‬ ‫تولید است‪ ،‬زمان مشــخصی در نظر گرفته نشده است؛ در‬ ‫حالی که پیش از ایــن زمزمه هایی مبنی بر پخش نوروزی‬ ‫این مجموعه از شبکه یک سیما مطرح بود‪ .‬تاکنون شش‬ ‫قسمت از مجموعه «قورباغه و قناری» تصویربرداری شده‬ ‫و به سرانجام رسیده است‪« .‬قورباغه و قناری» قرار است در‬ ‫‪ 12‬قسمت به تولید برسد‪ .‬این مجموعه تلویزیونی با هدف‬ ‫نحوه پیشــگیری و برخورد با عاملین فــروش مواد مخدر‬ ‫و همچنین اگاهی بخشــیدن بــه خانواده ها درخصوص‬ ‫چگونگی نفوذ تولیدکنندگان و پخش کنندگان مواد مخدر‬ ‫در بین جوانان به تصویر کشیده م ی شود‪ .‬مهدی فخی مزاده‬ ‫در سریال پلیســی «قورباغه و قناری» عالوه بر کارگردانی‬ ‫این مجموعه‪ ،‬ایفاگر دو نقش متفاوت از جمله «سرهنگ‬ ‫نصراللهی» و «ناصر پاپتی» است‪ .‬مهدی فخی مزاده‪ ،‬حبیب‬ ‫دهقان نسب‪ ،‬بیوک میرزایی‪ ،‬فریبا کوثری‪ ،‬شقایق فراهانی‪،‬‬ ‫رامین راستاد‪ ،‬امی ر محمد زند‪ ،‬مهدی کاسه ساز‪ ،‬گلناز خالصی‪،‬‬ ‫حمید قل ی خانی‪ ،‬رانا قیصرنژاد‪ ،‬مهدی محمودی نژاد‪ ،‬حکیمه‬ ‫وثاقتی‪ ،‬ســاناز بندانی و محمد صادقــی از بازیگران این‬ ‫مجموعه پلیسی هستند‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫پرده نشین‬ ‫رازهای موفقیت یک سریال‬ ‫سریال پرده نشین تمام شــد تا همه انهایی که این‬ ‫ســریال را دیدند تا مدت ها دلشــان ب رای حاج اقا شهیدی‪،‬‬ ‫ب راتعلی‪ ،‬محمد حســین‪ ،‬احمدعلی‪ ،‬هــدی‪ ،‬هاجر و بقیه‬ ‫کاراکترهای این سریال تنگ شــود‪ .‬مجموعه تلویزیونی‬ ‫«پرده نشین» را باید مهم ترین ســریال سیما در نیمه دوم‬ ‫سال جاری دانست‪ .‬اصوال پرداختن به زندگی روزمره طبقات‬ ‫خاص جامعه دارای حساسی ت های زیادی است‪،‬چه رسد به‬ ‫اینکه سریال پرده نشین به سراغ روحانیون رفت که ب ی شک‬ ‫حساســیت مضاعفی را باتوجه به احتــرام خاص جامعه‬ ‫ای رانی به این قشــر از جامعه درپی دارد‪ .‬سریال پرده نشین‬ ‫نم ی خواســت در حضوری که در میان طالب و روحانیون‬ ‫دارد‪،‬نقشی خنثی و بدون موضع گیری داشته باشد که اتفاقا‬ ‫قصد داشت قصه خود را با روایتی درست و دارای حرف پیش‬ ‫ببرد‪ .‬سریال پرده نشین قصد نداشت روحانیان را درفضای‬ ‫حوزه و منبر محدود کند که اتفاقا م ی خواست که روحانیان‬ ‫را در درون جامعه قرار دهــد و انها را در درون اتفاقات کامال‬ ‫زمینی محک بزند تا عاقبت به این نکته برســد که هر که‬ ‫دلش را به خدا گره زند دلش هرگز نم ی لرزد‪ .‬ایده اولیه در تولید‬ ‫سریال «پرده نشــین»‪ ،‬وقف و الزامات شرعی و قانونی ان‬ ‫بوده است‪ .‬معموال تولید اثر هنری درباره چنین موضوعاتی‬ ‫دشوار و پیچیده است‪ .‬موضوع وقف‪ ،‬یک مفهوم انتزاعی و‬ ‫فقهی است و ساخت فیلم درباره چنین مفهوم ی به سمت‬ ‫بیانی ه نویسی و شعارزدگی سوق پی دا م ی کند‪ ،‬اما انچه در این‬ ‫سریال به تصویر در امده‪ ،‬یک درام پر از کشمکش و جاذبه‬ ‫است‪ .‬این نکته با نگاهی به یک مقوله پر از حساسیت دیگر‬ ‫که این بحث روز دوران ماست‪ ،‬همراه شد؛ نگاهی به بحث‬ ‫«اقازاده ها»‪ .‬اما ســریال پرده نشــین از همه این ازمون ها‬ ‫ســربلند بیرون امد‪ .‬محور درام در ســریال «پرده نشین»‪،‬‬ ‫شــخصی ت پردازی قوی «حاج اقا شهیدی» است‪ .‬او مردی‬ ‫بزرگ و نی ک رفتار اســت که منشی نزدیک به انسان کامل‬ ‫دارد؛ اما سهل انگاری وی در حفاظت از زندگی فرزندش‪ ،‬وی‬ ‫را درگیر یک بحران م ی کند‪ .‬نقطه عطف محتوایی سریال‪،‬‬ ‫انجایی است که شهیدی‪ ،‬فرزند متهم خود را تشویق م ی کند‬ ‫خود را به قانون تسلیم کند‪ .‬او حاضر نم ی شود «حق الناس»‬ ‫را به بهانه حمایت از فرزندان و خویشاوندان خود زیر پا بگذارد‪.‬‬ ‫چراغ خانه‬ ‫یک برنامه ترکیبی نمایشی‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫رزیتا غفاری در یک برنامه ترکیبی نمایشــی و عروسکی حضور خواهد داشت‪.‬این‬ ‫کار عروسکی فعال «چراغ خانه» نام دارد و کارگردانی ان بر عهده پرویز شیخ طادی است‪.‬‬ ‫این برنامه که به صورت ترکیبی و نمایشی است ب رای همه سنین از هشت سال گرفته تا‬ ‫‪ 80‬سال مناسب است و قرار است در ‪ 52‬قسمت تولید شود‪ .‬غفاری با اشاره به اینکه فعال‬ ‫به عنوان یکی از ط راحان عروســک های این کار به فعالیت مشغول است‪ ،‬درباره این کار‬ ‫گفت‪« :‬این یک برنامه متفاوت است که ‪ 30‬شخصیت عروسکی دارد که با تکنی ک های‬ ‫جدید و متفاوتی ساخته م ی شوند و در همه سنین هستند‪ .‬ما در حال حاضر ط راحی و تولید‬ ‫این عروسک ها را در دست داریم و این هفته پیش تولید این مجموعه اغاز خواهد شد‪ ».‬او‬ ‫موضوع مجموعه «چراغ خانه» را این گونه شرح داد‪« :‬این مجموعه درباره یک خانواده است‬ ‫و من خانم خانواده هستم‪« .‬چراغ خانه» مجموعه ای در فضای طنز است که قرار است به‬ ‫سبک زندگی بپردازد و در هر قسمت یک داستان مجزا و یکی از مسائل اجتماعی را با این‬ ‫زبان طنز بیان م ی کند‪».‬‬ ‫زیر نور شمع‬ ‫سریالی بر اساس قصه های مرادی کرمانی‬ ‫پی ش تولید ســریال زیر نور شــمع نیز ب رای پخش از شــبکه دو انجام شده است‪.‬‬ ‫کارگردانی این سریال را اب راهیم فروزش به عهده دارد که پیش از این فیلم خمره را ب راساس‬ ‫داســتانی به همین نام از هوشــنگ مرادی کرمانی کارگردانی کرده است‪.‬زیر نور شمع‬ ‫مجموعه ای از داستان های مختلف هوشنگ مرادی کرمانی است که در قالب یک سریال‬ ‫به تهی ه کنندگی علیرضا ســب ط احمدی ب رای شــبکه دو تولید م ی شود‪.‬در این مجموعه‬ ‫‪ 18‬داستان از مجموعه داستان های تنور‪ ،‬پلوخورش و لبخند انار از مرادی کرمانی انتخاب‬ ‫شده و از سوی گروهی از نویسندگان به سرپرستی فارس باقری و زیر نظر اب راهیم فروزش‬ ‫به فیلمنامه بدل شده است‪ .‬در همه داستان ها‪ ،‬روابط انسانی و تعامالت خانواده ها محور‬ ‫اصلی است و از این رو ضمن بازنویســی با روش هایی مانند خلق شخصی ت های ثابت‪،‬‬ ‫ترتیبی اتخاذ شده که داستان ها ضمن انکه مستقل هستند‪ ،‬با هم ارتباط پیدا کنند و در‬ ‫قالب یک مجموعه بگنجند‪ .‬سریال زیر نور شمع عالوه بر مسائل انسانی و روابط خانوادگی‬ ‫به نکاتی مانند کم ابی و محدودیت منابع انرژی در کشور نیز اشاره دارد‪.‬‬ ‫نسخه اچ دی مجموعه تلویزیونی «هزار دستان» به کارگردانی زنده یاد‬ ‫«علی حاتمی» از شــبکه تلویزیونی ای فیلم پخش م ی شــود‪ .‬مجموعه‬ ‫تلویزیونی «هزار دستان» پس از هشت سال تولید‪ ،‬در سال ‪ 66‬از شبکه یک‬ ‫نسخه اچ دی در سیما پخش شد‪ .‬پس از گذشت سال ها و افت کیفی این مجموعه‪ ،‬شبکه ‬ ‫شبک ه ای فیلم ای فیلم قصد دارد نسخه تبدیل شده این ســریال را به روی انتن ببرد‪ .‬این‬ ‫سریال به داستان زندگی رضا خوشنویس‪ ،‬که شخصیتی تخیلی مبتنی بر‬ ‫شخصیتی تاریخی به نام کریم دواتگر است‪ ،‬و نظریه توطئه ای مبنی بر دست‬ ‫هزار دستان‬ ‫این سریال حتی در انتخاب بازیگران هم یک ریسک‬ ‫بزرگ را انجام داد‪،‬استفاده از بازیگرانی که بیشتر در کارهای‬ ‫کمیک دیده م ی شدند م ی توانست حساسی ت هایی را ایجاد‬ ‫کند اما بازی خوب‪ ،‬فرهاد اییــش و هومن برق نورد باعث‬ ‫شد که بازی های این سریال تبدیل به نقطه قوت ان شود‪.‬‬ ‫محمود رضوی تهی ه کننده «پرده نشین» درخصوص‬ ‫این ســریال و نقاط قوت ان گفته اســت‪ «:‬این سریال در‬ ‫حوزه اجتماعی اما با رویکرد کامال دینی و با موضوع سبک‬ ‫زندگی ای رانی اسالمی ســاخته و تولید شد‪ .‬همین که پس‬ ‫از سال ها سریالی در حوزه ســبک زندگی ساخته شد باعث‬ ‫افتخار است‪».‬‬ ‫او بــا رضایــت از اســتقبال مخاطبان از ســریال‬ ‫«پرده نشین» و بازخورد مناســبی که نسبت به این سریال‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬گفت‪« :‬مردم و مخاطبان به خوبی داســتان‬ ‫و قصه این سریال را دنبال م ی کردند و با ان ارتباط گرفتند‬ ‫و نســبت به ســریال های در حال پخش استقبال خوب و‬ ‫مطلوبی نسبت به «پرده نشــین» صورت گرفت‪ .‬در تولید‬ ‫سریال «پرده نشــین» حتما کم و کاست ی هایی داشتیم که‬ ‫مردم انها را نادیده گرفتند و بیشتر به نقاط قوت و مثبت ان‬ ‫توجه کردند و مورد حمایت قرار دادند‪».‬‬ ‫داشتن شخصیتی به نام خان مظفر در وقایع پشت پرده سیاسی و اجتماعی‬ ‫ای ران در دوران قاجــار و پهلوی م ی پردازد‪ .‬محیط بازیگری این ســریال در‬ ‫محیطی بازسازی شده از ته ران قدیم است‪ .‬فیلم در دو بخش اصلی تشکیل‬ ‫شده است؛ بخش اول که به داستان رضا تفنگچی در دوران احمدشاه و اغاز‬ ‫حکومت رضا شاه م ی پردازد و بخش دوم در مورد زندگی رضا خوشنویس است‬ ‫که در دوران پایانی حکومت رضا شاه و اغاز حکومت پهلوی دوم است‪ .‬بازی‬ ‫جمشید مشایخی یکی از درخشان ترین بازی های او محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫ایین تکریم و معارفه مدیران جدید سیما‬ ‫ماموریت جدید شبکه های تلویزیون‬ ‫معاون ســیمای رســانه ملی‪ ،‬مدیــران جدید چند‬ ‫شبکه تلویزیون‪ ،‬قائم مقام معاونت ســیما‪ ،‬رئیس شورای‬ ‫سیاستگذاری سالمت سازمان و رئیس مرکز پویانمایی صبا‬ ‫را معرفی کرد‪ .‬این تحوالت به منظور ساماندهی و بازتعریف‬ ‫ماموریت شبکه ها و کانال های تلویزیون‪ ،‬اصالح و نوسازی‬ ‫ساختار شبکه ها متناســب با کارکرد و هویت تعریف شده‬ ‫در دوره ماموریتی جدید رســانه‬ ‫ملی است‪.‬‬ ‫در ایــن احــکام تعهــد‪،‬‬ ‫تجربه طوالنــی‪ ،‬موفقی ت های‬ ‫برنامه ســازی و دانش تخصصی‬ ‫در گستره رســانه از دالیل مهم‬ ‫انتخاب و انتصاب مدیران جدید‬ ‫تلویزیون ذکر شده است‪ .‬با حضور‬ ‫معاون رئیس رسانه ملی در امور‬ ‫ســیما‪ ،‬ایین تکریــم از مدی ران‬ ‫ســابق و معارفه مدیــران جدید‬ ‫برخی شبکه های ســیما برگزار‬ ‫شد‪ .‬در این مراســم که با حضور‬ ‫مدی ران سیما و مدی ران گروه های‬ ‫تولیدی شبکه ها برگزار شد‪ ،‬دکتر‬ ‫عل ی اصغر پورمحمدی تالش های‬ ‫همه مدیران ســابق شبکه ها را‬ ‫در مــدت خدمت انها ســتود و‬ ‫ابراز امیدواری کــرد از توان این‬ ‫عزیزان همچون گذشته ب رای خدمت بیشتر استفاده شود‪:‬‬ ‫«معاونت سیما با استفاده از توان باالی مدی ران‪ ،‬کارشناسان‬ ‫و کارکنان به سوی تحقق اهداف ســازمانی خود گام های‬ ‫استوار ب ر م ی دارد‪».‬‬ ‫پورمحمدی در این نشست با بیان اینکه تالش کرده‬ ‫اســت از حضور فرجی همچون گذشــته بهره مند شود اما‬ ‫به دلیل ادامه تحصیل ایشان در مقطع باالتر امکان ادامه این‬ ‫همکاری میسر نشده است‪ ،‬گفت‪« :‬دو موضوع خدمت به پدر‬ ‫و مادر و ادامه تحصیل بسیار مهم و ارزشمند است که اقای‬ ‫فرجی نیز به همین دلیل خواستند مسئولیتی نداشته باشند و‬ ‫زور من ب رای حفظ این همکاری به ایشان نرسید‪ ».‬او در ادامه‬ ‫تعهد‪ ،‬تخصص‪ ،‬توانایی و شناخت سازمانی را مالک انتخاب‬ ‫مدی ران جدید شبکه ها دانست و بیان کرد ویژگ ی های مدی ران‬ ‫جدید از من بیشتر و باالتر است‪.‬‬ ‫معاون سیما با اشــاره به تغییر وظایف شبکه پنج که‬ ‫مسئولیت پوشش شهر و استان ته ران را ب ر عهده داشت و در‬ ‫رویکرد جدید رسانه ملی به شبکه ای با موضوع تخصصی‬ ‫اقتصاد تبدیل شده است‪ ،‬خبر از تاسیس شبکه تلویزیونی‬ ‫ته ران در اینده داد‪.‬‬ ‫پورمحمدی در ادامه با تشــکر و قدردانی از مهندس‬ ‫ضرغامی‪ ،‬دکتر دارابی‪ ،‬دکتر میرباقری و محسن مهاجرانی‬ ‫به مدی ران سیما توصیه کرد که مراســم جداگانه ای ب رای‬ ‫تکریم از مدی ران برگزار کنند و اگر من هم توانســتم در ان‬ ‫شرکت م ی کنم‪.‬‬ ‫پیش از سخنان معاون ســیما‪ ،‬دکتر رضا پورحسین‪،‬‬ ‫قائم مقام معاون ســیما از بازنگری در ساختار شش شبکه‬ ‫سیما ب ر اساس سیاست چابک سازی رســانه ملی خبر داد‬ ‫و گفت‪« :‬ب ر اساس ماموریت جدید شــبکه ها‪ ،‬شبکه یک‬ ‫سیما‪ ،‬شبکه ملی و عمومی و شبکه های دو‪ ،‬سه و چهار به‬ ‫ترتیب شبکه های تخصصی اجتماعی‪ ،‬ورزش‪ ،‬تفریحات و‬ ‫سرگرمی و علم ی و فرهنگی خواهند بود‪ .‬شبکه پنج سیما‬ ‫با ماموریت جدید به عنوان شــبکه تخصصی اقتصاد فعال‬ ‫م ی شود و شــبکه پویا نیز در اینده دور یا نزدیک به شبکه‬ ‫تخصصی کودک تبدیل خواهد شد‪ ».‬در ادامه این مراسم‬ ‫مهدی فرجی مدیر ســابق شبکه یک ســیما‪ ،‬ضمن ارائه‬ ‫گزارشی از عملکرد خود در دوران مدیریت این شبکه گفت‪:‬‬ ‫«انتصاب هــای صورت گرفتــه‬ ‫در سیما بســیار مناسب است و‬ ‫کسانی مسئولی ت ها را پذیرفته اند‬ ‫کــه پیش از ایــن راه رســانه را‬ ‫به خوبــی پیمــوده و تجربیات‬ ‫گرانبهایی دارند‪ ».‬مدی ر ســابق‬ ‫شبکه یک سیما گفت‪« :‬سازمان‬ ‫صداوسیما در شرایط کنونی ب رای‬ ‫افزایش تاثیرگذاری خود چاره ای‬ ‫جز کوچک سازی و چابک سازی‬ ‫نــدارد و تــداوم شــرایط فعلی‬ ‫امکان پذیر نیســت‪ ».‬وی اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬ب رای ماندن در میدان‬ ‫رقابت های رســانه ای داخلی و‬ ‫خارجی باید جذابی ت ها را همراه‬ ‫با تغیی رات ساختاری ارتقا داد‪».‬‬ ‫وی از پورمحمــدی برای‬ ‫پذیرش درخواست ایشان تشکر‬ ‫کرد‪ .‬در این مراسم همچنین از‬ ‫سعید مقیسه‪ ،‬مدیر سابق شبکه ته ران و کامبیز رضا اخوان‬ ‫صفا مدیر سابق شبکه تماشا تکریم و قدردانی شد‪.‬‬ ‫در ادامــه این مراســم احکام محمد احســانی مدیر‬ ‫شبکه یک سیما‪ ،‬محمد رضا جعفری جلوه مدیر شبکه دو‬ ‫سیما‪ ،‬غالمرضا میرحسین مدیر شــبکه سه سیما‪ ،‬مجید‬ ‫زین العابدین مدیر شبکه پنج سیما‪ ،‬حسین ساری مدیر شبکه‬ ‫اموزش‪ ،‬امیر تاجیک مدیر شبکه مستند‪ ،‬علی بخش ی زاده‬ ‫مدیر شبکه پویا‪ ،‬مرتضی شمسی رئیس مرکز پویا نمایی صبا‬ ‫و نیز مهدی قاسم ی رئیس شورای سیاست گذاری سالمت‬ ‫رسانه ملی ابالغ شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫پس از اعالم بودجه سال ‪ ،94‬می زان بودجه اختصاص یافته به صدا وسیما مورد اعتراض‬ ‫رسانه ملی قرار گرفت‪ .‬مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی‪ ،‬رشد شش درصدی بودجه امسال‬ ‫صداوســیما در الیحه ابالغی دولت را ناچیز و ناکافی دانســت و گفــت‪« :‬کاهش بودجه‬ ‫صداوسیما‪ ،‬نارضایتی مخاطبان را در پی خواهد داشت‪».‬‬ ‫سیدتقی سه رابی با بیان این مطلب گفت‪« :‬با وجود نیاز سازمان صداوسیما به بودجه ای‬ ‫معادل حداقل ‪ 3000‬میلیارد تومان در سال مالی پی ش رو‪ ،‬بودجه این سازمان در مقایسه با سال‬ ‫گذشته تغییر محسوسی نداشته و دولت‪ ،‬رسانه ملی را موظف کرده از طریق پخش اگهی‬ ‫بازرگانی‪ 1200 ،‬میلیارد تومان درامدزایی داشــته باشد‪ ،‬این در حالی است که مردم از پخش‬ ‫همین مقدار اگهی ب راساس درامد ‪ 890‬میلیارد تومانی ناراض ی اند و رسانه ملی نیز مجبور‬ ‫به انتن فروشی خواهد شد‪».‬‬ ‫مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی با اشاره به سهم ‪ 932‬میلیارد تومانی دولت از بودجه‬ ‫سازمان صداوسیما در الیحه بودجه امسال‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬رشد حدود شش درصدی بودجه‬ ‫سال ‪ 94‬رسانه ملی به نسبت سال ‪ 93‬در حالی است که در بودجه ‪ 94‬حقوق کارکنان دولت‬ ‫با ‪ 14‬درصد رشد پی ش بینی شده است‪ ».‬وی با بیان اینکه برخالف رویه دولت‪ ،‬امسال هیچ‬ ‫جلس ه ای ب رای بررسی بودجه سازمان صداوسیما برگزار نشده است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در صورت‬ ‫تصویب اعتبار ابالغی که حتی کفاف حقوق و مزایای کارکنان رسانه ملی را هم نم ی دهد‪،‬‬ ‫سازمان صداوسیما قادر نخواهد بود ان گونه که باید به تعهدات خود مبن ی بر تولید محتوا و‬ ‫نگهداری شبکه های رادیویی و تلویزیونی محلی‪ ،‬ملی و بی ن المللی عمل کند‪ ».‬مدیرکل‬ ‫روابط عمومی رسانه ملی با اشاره به تکالیف رسانه ملی در قانون ب رنامه پنجم توسعه کشور‬ ‫و اشراف نمایندگان محترم مجلس شورای اســامی بر اوضاع کمی و کیفی فعالی ت های‬ ‫صداوسیما‪ ،‬اظهار امیدواری کرد‪« :‬در مراحل بررسی نهایی الیحه بودجه کل کشور‪ ،‬دولت‬ ‫محترم و مجلس شورای اسالمی اقتضائات رسانه ملی جمهوری اسالمی ای ران را به ویژه در‬ ‫دوره جدید مدیریتی در نظر بگی رند‪ .‬نگاهی به بودجه پیشنهادی دولت ب رای دیگر دستگاه ها‬ ‫و سازمان های فعال در حوزه فعالی ت های فرهنگی و رسانه ای نشان م ی دهد رسانه ملی از این‬ ‫منظر با کمترین می زان توجه از سوی دولت مواجه بوده است‪».‬‬ ‫در همین راستا سخنگوی کمیسیون ب رنامه و بودجه مجلس با اشاره به بودجه سازمان‬ ‫صدا و سیما در الیحه بودجه سال ‪ ۹۴‬گفت‪« :‬ایجاد تحرکات جدی تری در رسانه ملی نیاز به‬ ‫رفع مشکالت مالی این سازمان دارد‪ ».‬غالمرضا کاتب در این باره گفت‪« :‬بودجه این سازمان‬ ‫در طول سال های گذشته کمتر از چیزی بوده که باید ب رای رسانه ملی در نظر گرفت‪ .‬اما ب رای‬ ‫سال اینده رشد بودجه این سازمان کمتر از قبل بوده که نیازمند بازنگری در مجلس است‪.‬‬ ‫با وجود اینکه باید صرفه جوی ی های جدی در کشور صورت پذیرد اما نباید با این نگاه بودجه‬ ‫دستگاه های فرهنگی تاثیرگذار خصوصا رسانه ملی را در تنگنای جدی قرار داد؛ رسانه ملی‬ ‫ی است که به عنوان یک دانشگاه عمومی رسالت های خطیری بر عهده دارد‬ ‫ظرفیت عظیم ‬ ‫و باید از ان به بهترین شکل صیانت کرد‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫اعتراض به رشد شش درصدی بودجه رسانه ملی‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫دریافت عنوان سازمان برتر در حوزه نظام ها و ساختارهای مدیریت سالمت اداری کشور‬ ‫بانک انصار برای چهارمین سال پیاپی رتبه نخست‬ ‫مدیریت سالمت اداری کشور را به دست اورد‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫بانــک انصار بــرای چهارمین ســال پیاپی‬ ‫عالی ترین جایزه مدیریت سالمت اداری کشور را از سوی‬ ‫دبیرخانه جایزه مدیریت ســامت اداری به دست اورد تا‬ ‫با باالترین امتیاز در زمینه مبارزه با فســاد اداری‪ ،‬به ویژه‬ ‫در حوزه نظام ها و ســاختارهای مدیریت سالمت اداری‪،‬‬ ‫همچنان رکورد دار مدیریت ســامت اداری کشور باشد‪.‬‬ ‫در ایین اهدای جوایز چهارمین دوره مدیریت ســامت‬ ‫اداری کشور که دکتر رحمان دوست نماینده مردم تهران‬ ‫در مجلس شــورای اسالمی‪ ،‬دکتر اســفنانی سخنگوی‬ ‫کمیســیون قضایی مجلــس و دکتر الهــد وردی معاون‬ ‫پارلمانی وزیر علوم تحقیقات و فناوری حضور داشــتند‪،‬‬ ‫ایت اهلل ابراهیمی مدیرعامل بانک انصار طی ســخنانی‬ ‫تحلیل سیســتمی‪ ،‬طراحی و اثربخشی نظام کنترل های‬ ‫داخلی را عمده ترین عامــل موفقیت این بانک در ارتقای‬ ‫سالمت اداری و کســب جوایز مدیریت در این خصوص‬ ‫طی چهارسال دانست‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک انصار‪،‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار ضمن اشاره به رویکرد سیستمی ‬ ‫در مدیریت فرایندهای نظارت و کنترل گفت‪« :‬فساد در‬ ‫سازمان ها عوامل متعددی نظیر عوامل اداری‪ -‬مدیریتی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ -‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و سیاسی دارد و با شناخت‬ ‫دقیق اجــزای این عوامــل و اثرات انهــا روی یکدیگر‬ ‫می توان نســبت به انتخاب و اجــرای راهکارهای مهار‬ ‫فساد اقدام کرد‪ .‬مدیرعامل بانک انصار در ادامه به تشریح‬ ‫فرایند تحلیل‪ ،‬طراحی و ارزیابی اثربخشی نظام کنترل و‬ ‫نظارت بانک پرداخت و ضمن اشاره به رویکرد سیستمی ‬ ‫و تحلیــل پژوهش محور بانک انصــار در مقوله مبارزه با‬ ‫فساد اداری و ارتقای ســامت اداری افزود‪« :‬این بانک‬ ‫با تکیه بر شــناخت و بینش حاصل شده از تحلیل کل نگر‬ ‫مساله فساد و سالمت اداری و نیز بهره گیری از مدل های‬ ‫یکپارچه کنترل هــای داخلی‪ ،‬جهــت مدیریت و کنترل‬ ‫اثربخش فرایندها اقدام به طراحی ساختار نظام کنترل و‬ ‫نظارت خود کرده است‪ ».‬دکتر ابراهیمی سپس اثربخشی‬ ‫سیاست ها و اثار اقدامات نظارتی و کنترلی بانک انصار را‬ ‫مورد تحلیل قرار داده و در بخش دیگری از سخنان خود‬ ‫اضافه کــرد‪« :‬در مدیریت ســامت اداری‪ ،‬بانک انصار‬ ‫مجموعــه ای از اقدامات‪ ،‬ابزارهــا و فرایندها را در قالب‬ ‫یک چارچوب استاندارد ساخت یافته برای تحقق اهداف‬ ‫ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬در رویکرد موجود‪ ،‬پــس از تدوین و‬ ‫اجرای سیاست های ارتقای سالمت اداری نتایج دریافت و‬ ‫اثربخشی انها ارزیابی می گردد‪ ».‬دکتر ابراهیمی در پایان‬ ‫سخنان خود به ارائه پیشــنهادهایی برای مبارزه با فساد‬ ‫و ارتقای ســامت اداری پرداخته و چنین نتیجه گرفت‪:‬‬ ‫«برای مدیریت سالمت اداری باید استقرار نظام حاکمیت‬ ‫شــرکتی‪ ،‬ایجاد تشــکل حرفه ای‪ ،‬به کارگیــری موثر‬ ‫فناور ی های نوین‪ ،‬اســتقرار مدیریت ریسک یکپارچه‪،‬‬ ‫قانون گرایــی‪ ،‬فرهنگ ســازی‪ ،‬اموزش های مســتمر‪،‬‬ ‫ارتقای بینش و نگرش نیروی انســانی و ترویج فرهنگ‬ ‫پاسخگویی و مستندسازی سیستمی سرلوحه فعالیت های‬ ‫سازمانی و به ویژه‪ ،‬حوزه های نظارت و کنترل قرار گیرد‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید که چهارمین دوره جایزه مدیریت‬ ‫سالمت اداری که شامل عناوین متعهد‪ ،‬همگام‪ ،‬پیشگام‬ ‫و پیشــرو اســت با حضور نمایندگان برخی از بنگاه های‬ ‫خدماتی‪ ،‬بانکی و بیمه و‪ ...‬در محل سازمان ایرانی مجامع‬ ‫بین المللی وزارت امورخارجه واقع در نیاوران برگزار شــد‬ ‫و بانک انصار امسال عنوان برتر مدیریت سالمت اداری‬ ‫را برای چهارمین سال پیاپی به دســت اورد تا مجموعه‬ ‫افتخارات خــود را کامل و به الگوی کاملــی از مدیریت‬ ‫سالمت اداری در کشور تبدیل شود‪ .‬شایان ذکر است که‬ ‫اهتمام بانک انصار به رعایت اصول حاکمیت شــرکتی و‬ ‫تالش در جهت ارتقای ســامت اداری معرف تعهد این‬ ‫بانک در تامین منویات و تحقق فرمان هشــت ماد ه ای‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬اجرای قانون الحاق دولت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران به کنوانســیون مبارزه بافساد سازمان ملل‬ ‫متحد و مقررات ارتقای ســامت اداری و پیشــگیری و‬ ‫مبارزه با رشوه و فســاد در دســتگاه های اجرایی و رفع‬ ‫دغدغه های رهبرمعظم انقالب اسالمی است‪.‬‬ ‫برگزاری مراسم بزرگداشت روز حسابدار‬ ‫باحمایت بانک انصار‬ ‫طی همایشــی با عنوان باز افرینی مدیر مالی‬ ‫( ‪ ،)CFO‬مراسم بزرگداشت ‪ 17‬اذرماه که روز حسابدار‬ ‫نامیده شده اســت‪ ،‬باحمایت بانک انصار با حضور جمع‬ ‫کثیری از حســابداران‪ ،‬مدیران مالی و حسابرسان کشور‬ ‫در تاالر خلیــج فارس پژوهشــگاه نیرو برگزار شــد‪ .‬به‬ ‫گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬بانک انصار با حضور‬ ‫گسترده در این همایش به عنوان حامی طالیی و با ایجاد‬ ‫غرفه ای متنوع ضمن ارج نهادن به حسابداران کشور‪ ،‬به‬ ‫معرفی خدمات و محصوالت خود به شرکت کنندگان در‬ ‫این همایش پرداخت‪ .‬پس از مراسم افتتاحیه‪ ،‬دونشست‬ ‫و دو کارگاه و یک میزگرد کــه عمده مباحث ان پیرامون‬ ‫باز افرینی مدیر مالی (‪ )CFO‬شــامل‪ :‬اســتراتژی های‬ ‫مالی‪ ،‬نقش مدیــران مالی‪ ،‬ابزارهای مدیــر مالی برای‬ ‫اعمال مدیریت هزینه‪ ،‬مدیریت وجــوه (وظیفه محوری‬ ‫مدیر مالی) و غیره بود‪ ،‬برگزارشد‪ .‬در حاشیه این همایش‬ ‫با دعوت جانشــین معاونت مالی بانک انصاراقای پدرام‪،‬‬ ‫اعضاء شورای عالی انجمن حسابداران خبره ایران‪ ،‬ضمن‬ ‫بازدید از غرفه بانک انصار در جریان فعالیت ها و خدمات‬ ‫بانک قرار گرفته و از حضور گسترده بانک انصار در مراسم‬ ‫بزرگداشت روز حسابدار تقدیر و تشکر کردند‪ .‬شایان ذکر‬ ‫است‪ ،‬در گردهمایی ‪ 13‬اذر ماه ‪ 1386‬با حضور نهادهای‬ ‫حسابداری ایران شامل انجمن حسابداران خبره ایران و‬ ‫جامعه حسابداران رسمی ایران به عنوان دو انجمن ایرانی‬ ‫عضو ایفک و همچنین انجمن حسابداران ایران‪ ،‬انجمن‬ ‫مدیران مالی و ســازمان حسابرســی‪ ،‬روز ‪ 17‬اذر به این‬ ‫عنوان نامگذاری شد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫در چهارمین دوره ارزیابی جایزه سالمت اداری‪:‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد‬ ‫موفق به کسب‬ ‫جایزه سازمان‬ ‫برتر شد‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫جایگاه برتر‬ ‫بانک صادرات ایران‬ ‫در پرداخت‬ ‫وام قرض الحسنه‬ ‫بانک صادرات ایران همسو با سیاست های دولت تدبیر‬ ‫و امید و در راســتای رفع نیازمندی های اقشار کم درامد جامعه‬ ‫طی ‪٨‬ماه نخست سال ‪ ٩٣‬حدود هشت هزار میلیارد ریال وام‬ ‫قرض الحســنه پرداخت کرد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک‬ ‫ضالحسنه‬ ‫صادراتایران‪،‬اینبانکدرراستایاشاعهفرهنگقر ‬ ‫و همسو با سیاســت های دولت تدبیر و امید و انجام تکالیف و‬ ‫رسالت های اجتماعی از ابتدای سال‪ ٩٣‬تا پایان ابان ماه‪ ،‬نسبت‬ ‫به پرداخت مبلغ ‪٧‬هزار و ‪ ٩٥٨‬میلیارد ریال وام قرض الحســنه‬ ‫و تهیه جهیزیه به متقاضیان اقدام کرده اســت‪ .‬همچنین این‬ ‫بانک بیش از ‪ ٢٩٨٠‬میلیارد تســهیالت قرض الحســنه را در‬ ‫سر فصل هایی همچون‪ :‬درمان بیماری‪ ،‬تعمیر و ودیعه مسکن‪،‬‬ ‫کمک به زلزله زدگان‪ ،‬اشتغالزایی‪ ،‬تجهیز مدارس و‪ ...‬پرداخت‬ ‫کردهاست‪.‬گفتنیاستامارهایعملکردیدرخصوصوام های‬ ‫قرض الحسنه طی امسال نشان می دهد که این بانک‪ ٢٢١‬هزار‬ ‫فقره تسهیالت در قالب قرض الحسنه ازدواج و تامین جهیزیه‬ ‫به زوج های جوان پرداخت کرده است‪ .‬شایان ذکر است منابع‬ ‫مالی برای پرداخت های وام قرض الحسنه‪ ،‬حساب های پس انداز‬ ‫قرض الحسنه است که هموطنان گرامی با افتتاح و یا افزایش‬ ‫موجودی حساب های مذکور می توانند بانک صادرات را در این‬ ‫اقدامحسنههمراهیویارینمایند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک مهر اقتصاد در چهارمین دوره ارزیابی جایزه‬ ‫ســامت اداری که با حضور رحمان دوست ‪ -‬نماینده مردم‬ ‫تهران در مجلس شورای اســامی‪ ،‬اسفنانی ‪ -‬سخنگوی‬ ‫کمیسیون قضایی مجلس و اهلل وردی ‪ -‬معاون پارلمانی وزیر‬ ‫علوم تحقیقات و فناوری و جمعی از مقامات دولتی و مدیران‬ ‫شبکه بانکی کشور برگزار شد‪ ،‬عنوان سازمان برتر را در حوزه‬ ‫سرمایه انسانی و مدیریت سالمت اداری را به خود اختصاص‬ ‫داد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانــک مهر اقتصاد‪ ،‬دکتر نتاج‬ ‫_ مدیرعامل بانک_ در پنل تخصصی این مراســم به ارائه‬ ‫مطالبی در خصوص وجوه پایداری شرکتی پرداخت و گفت‪:‬‬ ‫یک بنگاه اقتصادی برای تداوم فعالیت خود باید پنج متغیر‬ ‫اخالق‪ ،‬محیط زیست‪ ،‬راهبری‪ ،‬اقتصاد و اجتماع را همواره‬ ‫مورد توجه قرار دهد که دو متغیــر اخالق و اقتصاد به عنوان‬ ‫مهم ترین ارکان و وجه متغیر ایــن نظریه از اهمیت باالیی‬ ‫برخوردارند‪ .‬وی در تشــریح متغیر راهبری گفت‪« :‬در متغیر‬ ‫راهبری‪ ،‬مســئولیت فعالیت یک بنگاه به تمام کارکنان ان‬ ‫واگذار می شود بدین معنی که نظارت و مراقبت از فعالیت های‬ ‫یک بنگاه با توجه به مباحثی که در مدیریت سالمت اداری‬ ‫مد نظر اســت نباید تنها بر عهده یک معاونت باشــد بلکه‬ ‫تمامی افراد سازمان در ان دخیل هستند‪ ».‬مدیرعامل بانک‬ ‫مهر اقتصاد خاطر نشــان کرد‪« :‬کنترل هــای داخلی باید از‬ ‫دارایی های بنگاه در قبال هر گونه سوءاســتفاده‪ ،‬سرقت و‬ ‫اسیب دیدگی حفاظت کند که این مقوله در مقایسه با سایر‬ ‫عوامل از اهمیت باالیی برخوردار اســت‪ ،‬چرا که یک بنگاه‬ ‫چیزی غیر از دارایی های ان نیســت‪ ».‬نتاج محیط کنترلی‪،‬‬ ‫شناسایی و ارزیابی ریسک‪ ،‬فعالیت های کنترلی‪ ،‬اطالعات و‬ ‫ارتباطات‪ ،‬خود ارزیابی‪ ،‬نظارت‪ ،‬پایش و اصالح نارسایی ها را‬ ‫از اجزای کنترل های داخلی عنوان کرد و ادامه داد‪« :‬هر چه‬ ‫مسئولیت افراد در سازمان باالتر می رود نقش انها در سالمت‬ ‫سازمان افزایش می یابد و این دقیقا همان نکته ای است که‬ ‫در اموزه های دینی ما نیز بر ان تاکید فراوان شــده است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه محیط کنترلی بــا تاثیر بر وجدان کنترلی‬ ‫کارکنان جو عمومی سازمان را شکل می دهد‪ ،‬ابراز داشت‪:‬‬ ‫«سرمایه انسانی در بخش های مختلف ارکان کنترل های‬ ‫داخلی تاثیر بسیاری دارد‪ ،‬چنانچه سرمایه انسانی یک سازمان‬ ‫ویژگی های الزم را داشته باشد ان سازمان از بستر مناسبی‬ ‫که الیه زیرین کنترل های داخلی را تشکیل می دهد بهره مند‬ ‫می شود‪ ».‬نتاج با بیان اینکه برای رسیدن به اهداف سازمان‪،‬‬ ‫نیازمند برخورداری از سازمانی سالم هستیم‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬در‬ ‫سازمان سالم کارکنان از اجرای وظایف خود احساس رضایت‬ ‫می کنند و همین رضایت شغلی به افزایش کارایی انان منجر‬ ‫می شود‪ ،‬بنابراین باید در عمل مستمرا و با روش های شناخته‬ ‫شــده میزان نارضایتی افراد را رصد کنیم‪ .‬مدیرعامل بانک‬ ‫مهر اقتصاد با اشاره به اینکه متغیرهای رفتار شغلی‪ ،‬اخالق‬ ‫کار و فرهنگ حاکم بر سازمان در بحث سرمایه انسانی باید‬ ‫پیوسته مدیریت شــوند‪ ،‬افزود‪ :‬بین تعداد اعضای متعهد به‬ ‫فرهنگ ســازمانی و میزان تعهد اعضا به فرهنگ سازمانی‬ ‫رابطه ای تعاملی برقرار است و هر چه تعداد اعضا بیشتر باشد‬ ‫طبیعتا میزان تعهد انها به فرهنگ سازمانی هم بیشتر خواهد‬ ‫بود‪ .‬نتاج در پایان سخنان خود به بیان گزارشی اجمالی از روند‬ ‫شکل گیری بانک مهر اقتصاد و اقدامات و فعالیت های این‬ ‫بانک در عرصه پولی و مالی کشور پرداخت‪ .‬گفتنی است در‬ ‫بخش بانکی بانک های ملت‪ ،‬تجارت‪ ،‬ملی‪ ،‬پاسارگاد‪ ،‬اقتصاد‬ ‫نوین‪ ،‬انصار‪ ،‬صنعت و معدن‪ ،‬رفاه کارگران‪ ،‬توسعه صادرات‪،‬‬ ‫کارافرین و موسسه اعتباری توســعه در این ارزیابی حضور‬ ‫داشتند که بانک مهر اقتصاد در حوزه سرمایه انسانی و مدیریت‬ ‫سالمت اداری‪ ،‬حائز عنوان سازمان برتر شد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫به عنوان بنگاه اقتصادی پیشرو‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪246‬‬ ‫بانک دی جایزه سالمت اداری دریافت کرد‬ ‫بانک دی به عنوان بنگاه اقتصادی پیشــرو در‬ ‫حوزه سرمایه انســانی جایزه مدیریت سالمت اداری را‬ ‫دریافت کرد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‬ ‫در چهارمین دوره جایزه مدیریت سالمت اداری‪ ،‬بانک دی‬ ‫در بین ‪ 100‬بنگاه اقتصادی‪ ،‬ســازمان خدمات عمومی‬ ‫و بانک جایزه پیشــروترین ســازمان در حوزه ســرمایه‬ ‫انســانی را به خود اختصاص داد‪ .‬در مراسم اختتامیه این‬ ‫همایش که با حضور نمایندگان بانک دی از جمله اکبری‬ ‫ـ رئیس اداره امور کارکنان بانک ـ برگزار شد‪ ،‬تندیس و‬ ‫لوح جایزه ســامت اداری بانک دی را حق خواه ـ رئیس‬ ‫اداره ســازمان ها و بهبود روش ها ـ به نمایندگی دریافت‬ ‫کرد‪ .‬برگزیدگان جایزه ســامت اداری‪ ،‬ســازمان هایی‬ ‫هستند که در مسیر ارتقای سالمت اداری سرعت بیشتر و‬ ‫عملکرد بهتری داشته اند به همین مناسبت دبیرخانه این‬ ‫نظام ارزیابی با رویکرد پیشگیری از بروز مفاسد اداری و‬ ‫در قالب نظام های مدیریت راهبردی‪ ،‬فرایندی‪ ،‬سرمایه‬ ‫انســانی‪ ،‬فناوری و نظام‪‎‬های نظارتی از ســازمان‪‎‬هایی‬ ‫که عملکرد بهتری داشــتند تقدیر کــرد‪ .‬دبیرخانه جایزه‬ ‫مدیریت سالمت اداری در راســتای جلوگیری نظام مند‬ ‫از فرصت های بروز مفاسد اداری و تقدیر از سازمان های‬ ‫موفق در این حوزه از سال ‪ 89‬به شکل مستقل اغاز به کار‬ ‫کرده و تاکنون در چهار دوره برگــزاری این جایزه بیش‬ ‫از ‪ 100‬بنگاه اقتصادی و سازمان خدمات عمومی بزرگ‬ ‫کشور را مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬ ‫اجرایی شــدن طرح نظام اراستگی شعب‬ ‫بانک دی از اول دی‬ ‫طرح نظام اراســتگی شــعب بانک دی که‬ ‫بر اســاس الگوی ‪S5‬تدویــن شــده از اول دی ماه در‬ ‫تمامی شــعب بانک اجرایی می شــود‪ .‬به گــزارش اداره‬ ‫کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬معاون ســرمایه انســانی‬ ‫و توســعه مدیریت بانک در جلســه توجیهــی این طرح‬ ‫که با حضور نمایندگان شــعب برگزار شــد‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫تعالیم دینی ما مشــحون از دســتورات ظریف و دقیقی‬ ‫اســت که بر نظم و انضباط و پاکیزگــی تاکید دارد و ان‬ ‫را نشــانه ایمان به مکتب می داند به همین منظور نظام‬ ‫اراســتگی شــعب بانک نیز در ســرلوحه برنامه های ما‬ ‫قرار گرفت‪ .‬مجتبی حیدری با اشــاره به گســترده بودن‬ ‫فضای رقابتی بین بانک ها‪ ،‬اراســتگی رفتاری‪ ،‬ظاهری‬ ‫و گفتاری را از فاکتورهــای متمایزکننده بانک ها عنوان‬ ‫کرد و تاکید بر انجام درســت ترین کار‪ ،‬در درســت ترین‬ ‫مکان و در اولین فرصت با ایجــاد زمینه کاهش اتالف و‬ ‫بهینه کردن فرایندها را در راستای نیاز مشتری دانست‪.‬‬ ‫معاون سرمایه انسانی و توسعه مدیریت بانک دی در ادامه‬ ‫با تشریح اقدامات صورت گرفته در این معاونت در حوزه‬ ‫اراستگی کارکنان‪ ،‬رعایت دستورالعمل مربوطه در شعب‬ ‫را خواستار شد‪ .‬در ادامه این مراســم جعفری ـ جانشین‬ ‫معاون امور شعب بانک دی ـ با اشــاره به ایات و روایات‬ ‫مختلف به اهمیت اراستگی و نظم در دین مقدس اسالم‬ ‫پرداخت و با ذکر مصداق هایی از اراستگی شعب‪ ،‬باتوجه‬ ‫به فضای رقابتی موجود در سیســتم بانکی‪ ،‬اراستگی و‬ ‫نظم و ترتیب را یکی از شــاخص های اصلی مشتریان در‬ ‫انتخاب بانک و شعبه عنوان کرد‪ .‬سرپرست شمال و جنوب‬ ‫کشور شعب بانک دی با اشاره به مســئولیت نمایندگان‬ ‫نظام اراســتگی در شــعب‪ ،‬موفقیت اجرای ان را در گرو‬ ‫همدلــی‪ ،‬کار تیمی و گروهی تمامی کارکنان دانســت و‬ ‫در تشــریح اهداف اجرای ‪ S5‬افزود‪ :‬اجرای فعالیت های‬ ‫‪ S5‬در اصل جنبشــی اســت که به ایجاد محیط کاری‬ ‫ســازمان یافته‪ ،‬مرتب‪ ،‬پاکیزه و اســتاندارد شــده منجر‬ ‫می شــود و باعث بهبود و به حداکثر رســاندن موارد در‬ ‫فعالیت سازمان خواهد شــد‪ .‬جعفری با بیان اینکه نظام‬ ‫اراســتگی از پنج اصل که با حرف ‪ s‬شــروع می شود‪،‬‬ ‫تشکیل شده اســت‪ ،‬ادامه داد‪ S5« :‬مفاهیم و روش های‬ ‫الزم برای داشــتن محیط مطلوب را در چارچوب نظامی‬ ‫روشن و بهم پیوسته ارائه می دهد که تحقق ان مشارکت‬ ‫تمامی بخش ها و افراد بانک را می طلبد‪ .‬وی سامان دهی‬ ‫و تفکیــک( ‪ ،)Seiri‬نظــم و ترتیــب ( ‪ ،)Seition‬پاکیزه‬ ‫سازی (‪ ،)Seiso‬استانداردســازی (‪ )Seiketsu‬و انضباط‬ ‫( ‪ )Shitsuke‬را پنج شــاخصه اصلی نظام اراستگی یا ‪S5‬‬ ‫عنوان کرد‪ .‬حق خواه ـ رئیس اداره ســازمان و بهره وری‬ ‫بانک ـ نیــز در ادامه بــه تبیین مســئولیت معاونت ها و‬ ‫واحدهای ذی ربط در راستای پیاده ســازی دستورالعمل‬ ‫اراستگی شــعب پرداخت و بر ممیزی شــعب بر اساس‬ ‫دستورالعمل مربوطه تاکید کرد‪.‬‬ ‫اولین بیمه نامه ترانزیت بیمه دی صادر شد‬ ‫اولین بیمه نامه ترانزیــت خارجی بیمه دی با‬ ‫عقد قــرارداد بیمه «تعهد پرداخت حقــوق ورودی عبور‬ ‫کاالهای خارجــی» بین بیمه دی و گمــرک جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در گمرک شــهید رجایی بندرعباس صادر‬ ‫شد‪ .‬به گزارش روابط عمومی بانک دی‪ ،‬علیرضا حجتی‪،‬‬ ‫معاون فروش و توسعه بازار بیمه دی در این زمینه گفت‪:‬‬ ‫«در راســتای ارائه خدمات بهینه و مطلوب به مشتریان و‬ ‫در جهت تســهیل امور حمل و نقل کاال در قالب قرارداد‬ ‫گمرکی‪ ،‬با صدور بیمه نامه‪ ،‬امکان اجازه ترانزیت کاالهای‬ ‫خارجی از ایران به سایر کشــورها از سوی شرکت های‬ ‫حمل و نقل بین المللی میسر شــد‪ ».‬وی افزود‪« :‬در این‬ ‫قــرارداد صادر کنندگان کاال و شــرکت های حمل و نقل‬ ‫بین المللی می توانند بدون اســتفاده از ضمانت بانکی و با‬ ‫اســتفاده از بیمه نامه گمرکی بیمه دی نسبت به ترانزیت‬ ‫کاال از ایران به سایر کشورها اقدام کنند‪ ».‬معاون فروش‬ ‫و توســعه بازار بیمه دی تصریح کرد‪« :‬این قرارداد بین‬ ‫انجمن های صنفی شــرکت های حمل و نقل بین المللی‬ ‫به عنوان بیمه گذار و شــرکت بیمه دی به عنوان بیمه گر‬ ‫و گمرک جمهوری اسالمی ایران به عنوان ذی نفع منعقد‬ ‫شــده و شــرکت های حمل و نقل بین المللی می توانند با‬ ‫مراجعه به انجمن های صنفی شامل زمینی‪ ،‬دریایی و ریلی‬ ‫یا تشکل اقتصادی خود نســبت به ورود به طرح ترانزیت‬ ‫خارجی و استفاده از تسهیالت مربوطه اقدام کنند‪ .‬شرکت‬ ‫بیمه دی در راســتای تکریم مشتریان نســبت به ارائه‬ ‫تســهیالت و تخفیفات ویژه به شــرکت های حمل و نقل‬ ‫و انجمن های صنفی در ســایر رشــته های بیمه ای اقدام‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫معاون بازرسی و حسابرسی داخلی بانک‬ ‫دی خبر داد‪ :‬بانک دی گواهینامه کیفی «مدیریت‬ ‫رسیدگی به شکایات» دریافت کرد‬ ‫بانــک دی موفــق بــه دریافــت گواهینامه‬ ‫کیفیت‪ ISO10002 : 2004‬در بخش مدیریت رسیدگی به‬ ‫شکایات شد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪،‬‬ ‫معاون بازرسی و حسابرسی داخلی بانک دی با اعالم این‬ ‫خبر گفت‪« :‬بانک دی با شعار ارزش افرینی همواره رضایت‬ ‫مشتریان را در سرلوحه اقدامات خود قرار داده است‪ ،‬بدین‬ ‫منظور در ابتدای ســال جاری اقدام به پیگیری و انطباق‬ ‫روال های جاری با اســتانداردها کرد و نهایتا گواهی نامه‬ ‫کیفیت مدیریت رسیدگی به شــکایات در اذرماه ‪ 93‬پس‬ ‫از انجام ممیزی نهایی به بانک دی اعطا شــد‪ ».‬مســعود‬ ‫عابدینی با بیان اینکــه ‪ ISO10002‬چارچوبی بین المللی‬ ‫بــرای مدیریــت و برنامه ریزی در جهــت رضایت مندی‬ ‫مشتریان است‪ ،‬افزود‪« :‬این اســتاندارد باعث می شود که‬ ‫با طبقه بندی نیازهای مشــتریان‪ ،‬مجموعه گواهی گیرنده‬ ‫در مســیر مشــتری مداری حرکت کند‪ ».‬وی با تاکید بر‬ ‫اینکه ‪ ISO10002‬ازاســتانداردهای پشــتیبان مدیریت‬ ‫کیفیت است که در سازمان جهانی استاندارد تدوین شده‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬تعهد مدیریت برای اجرای این سیســتم رکن‬ ‫اصلی اســت و کلیاتی شــامل موارد زیر را در بر می گیرد؛‬ ‫تشــخیص و ردیابی نیازها و انتظارات مشتریان ناراضی‪،‬‬ ‫ایجاد یک فرایند برای نحوه رسیدگی به شکایات‪ ،‬تجزیه‬ ‫و تحلیل و ارزیابی شکایات به منظور بهبود کاال و خدمات‬ ‫مورد نیاز‪ ،‬ممیزی فرایند رســیدگی به شکایت مشتریان و‬ ‫کنترل اثربخشی اقدامات انجام شــده‪ ».‬معاون بازرسی و‬ ‫حسابرسی داخلی بانک دی خاطرنشان کرد‪« :‬ما در بانک‬ ‫دی تــاش کرده ایم همه موارد و الزامات این اســتاندارد‬ ‫در بخش مدیریت رسیدگی به شــکایات را رعایت کنیم‪،‬‬ ‫به طوری که پاسخگویی به شکایت به روشنی انجام شده‬ ‫و اصل بهبود مستمر به نحو مناســبی در رسیدگی به انها‬ ‫رعایت می شود‪ .‬گواهی نامه کیفیت‪ ISO10002 :‬از سوی‬ ‫موسسه بین المللی استاندارد کیفیت (‪ )ISC‬صادر شده و در‬ ‫بخش مدیریت رسیدگی به شکایات مشتریان به سازمان ها‬ ‫و بنگاه ها اعطا می شود‪».‬‬