ماهنامه مثلث شماره 251

‫تعبیر «دوکلمه»‬ ‫سیدحسن‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و یک‪ 11/‬بهمن‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫حزب الله لبنان از‬ ‫اسرائیل انتقام گرفت‬ ‫کمپین مبارزه با فساد‬ ‫اصولگرایان چه نقشی در‬ ‫نتیجه پرونده رحیمی داشتند؟‬ ‫اعالمحکممحمدرضا رحیمیچهتاثیری‬ ‫در اینده سیاسی احمدی نژاد دارد؟‬ ‫صدای‬ ‫انقالب اسالمی‬ ‫گفتارهاییدرباره‬ ‫نامهرهبرانقالب‬ ‫خط قرمز جدید‬ ‫مذاکرات هستهای در چه‬ ‫شرایطی است؟‬ ‫کارلوسیزهشدن‬ ‫فوتبال ایران‬ ‫چرا اکثر مردم ایران موافق‬ ‫ماندن کیروش هستند؟‬ ‫ارامش پیش از طوفان‬ ‫ایران وعربستان در دوران‬ ‫ملک سلمان به چه سمتی میروند؟‬ ‫قیمتنفت‬ ‫پشت پردهای ندارد‬ ‫عباس ملکی در‬ ‫گفتوگو با مثلث‬ ‫خوف قدرتها‬ ‫از گسترش اسالم‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫من از اقایانــی که زحمت کشــیدند‬ ‫و تشــریف اوردنــد در این جا‪ ،‬چــه اقایانی‬ ‫که مربــوط به مجلس خبرگان اســت و چه‬ ‫اقایانی که از ائمۀ جمعه کشــور ما هستند‪،‬‬ ‫و چه مهمانان عزیزی که در این دهه داریم‪،‬‬ ‫من امیدوارم کــه خداوند تبــارک و تعالی‬ ‫همۀ ما را هدایت کند بــه ان راهی که خود‬ ‫م ی‏خواهد‪.‬دردها را همه م ی‏دانید‪ ،‬م ی‏دانید که امروز اسالم‬ ‫مبتالی به چه چیزهایی هســت کــه قدرت‏های بزرگ و‬ ‫دســتگاه‏های مربوط به انها و وابســتگان به انها فراهم‬ ‫م ی‏اورند‪.‬‬ ‫اقایانی که از خارج امده‏اند‪ ،‬باید توجه کنند به این که‬ ‫ایا تطبیق م ی‏دهد ان تبلیغاتی که در خارج به ضد جمهوری‬ ‫اســام ی‏و در حقیقت به ضد اســام دارد انجام م ی‏گیرد‬ ‫نسبت به ای ران و نســبت به مردم ای ران و حکومت ای ران و‬ ‫روحانیون ای ران؟ ایا تطبیق م ی‏کند یا نه؟‬ ‫اگر تطبیق م ی‏کند ما را نصیحت کنند‪ ،‬و اگر تطبیق‬ ‫نم ی‏کند ـ که نم ی‏کند ـ اقایان تکلیف شرعی دارند به این‬ ‫که هر یک در کشورهای خودشان‪ ،‬در حضور جمعی ت‏هایی‬ ‫‪16- 21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫صدایانقالباسالمی‬ ‫اسالمحقیقیبه جایاسالمارتجاعی‬ ‫فراترازدیپلماسیعمومی‬ ‫«توهین نامه ها»وابهامدرواکنش‬ ‫‪22- 31‬‬ ‫گزارش‬ ‫فقاتلوائمهالکفر‬ ‫اسرائیلازجنگفراگیرضربه پذیراست‬ ‫خطقرمزجدید‬ ‫ظهور روحمارکسدراتن‬ ‫‪32- 45‬‬ ‫سیاست‬ ‫اخرخط‬ ‫کمپینمبارزه بافساد‬ ‫فرجاممعاوناول‬ ‫احمدی نژاد مخالف محاکمه رحیمی نبود‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش‬ ‫و سیادت اسالم خواهی در سراســر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫که هستند‪ ،‬مســائل را به ان طوری که مشــاهده کردند‪،‬‬ ‫منعکس کنند‪.‬‬ ‫انهایی که این مســائل را پیش اوردنــد‪ ،‬ای ران مورد‬ ‫نظرشان نیست‪.‬‬ ‫انها خوف این را دارند که اسالم به ان طوری که هست‬ ‫گسترش پیدا کند و همۀ کشورهای اسالمی را بگیرد‪ ،‬و به‬ ‫همۀ مستضعفین جهان پرتو بیفکند‪.‬‬ ‫انها خوف این را دارند‪ ،‬ولهذا از اســام م ی‏ترسند‪ ،‬و‬ ‫حقیقت ًا حمله شان به اسالم است‪ ،‬منتها به صورت این که‬ ‫ای ران چطور است؛ نم ی‏توانند بگویند که اسالم چطور است‪،‬‬ ‫م ی‏گویند ای ران چطور است‪.‬‬ ‫لکــن واقع مطلب این اســت کــه اینها اســام را‬ ‫نم ی‏خواهند‪.‬‬ ‫اگر جمهوری اسالم ی‏یک جمهوری دمکراتیک‬ ‫بود انها حرفی نداشتند‪ ،‬لکن جمهوری‪ ،‬اسالم ی‏است‪،‬‬ ‫که دستورات اســام برای انها در غارتگری‏ها و در‬ ‫زورگوی ی‏ها‪ ،‬مجال نم ی‏خواهد بدهد‪.‬‬ ‫محل‪ :‬ته ران‪ ،‬حسینیه جماران‬ ‫مناسبت‪ :‬دهۀ فجر انقالب اسالمی‬ ‫حضار‪ :‬خامنه‏ای‪ ،‬سید علی (رئیس جمهور) ـ‬ ‫اعضای مجلس خبرگان ـ ائمۀ جمعۀ سراسر کشور و‬ ‫میهمانان خارجی شرکت‏کننده در سومین کنف رانس‬ ‫اندیشه اسالمی و گرامیداشت دهه فجر‬ ‫‪46- 55‬‬ ‫بینالملل‬ ‫ارامشپیشازتوفان‬ ‫بازیبامهره ها‬ ‫مکانیسمپنهان‬ ‫رفرمیستمحافظه کار‬ ‫‪62-67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ائتالففیلماولی هاباپیشکسوتان‬ ‫متوهمنیستم‬ ‫نقش افرینان!‬ ‫کارگردان«نزدیک تر»‪:‬فیلممدربارهیک‬ ‫دغدغهعمومیاست‬ ‫‪68-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫کارلوسیزهشدنفوتبالایران‬ ‫سئولعلیهسئول‬ ‫پُزدادنبا جنسلوکسغربی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪-‬فاطمه قنائی‬ ‫علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫عکس جلد‪ :‬ایرنا‬ ‫تعبیر «دوکلمه»‬ ‫سیدحسن‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و یک‪ 11/‬بهمن‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫حزب الله لبنان از‬ ‫اسرائیل انتقام گرفت‬ ‫قیمتنفت‬ ‫پشت پردهای ندارد‬ ‫عباس ملکی در‬ ‫گفتوگو با مثلث‬ ‫کمپین مبارزه با فساد‬ ‫اصولگرایان چه نقشی در‬ ‫نتیجه پرونده رحیمی داشتند؟‬ ‫اعالمحکممحمدرضا رحیمیچهتاثیری‬ ‫در اینده سیاسی احمدی نژاد دارد؟‬ ‫صدای‬ ‫انقالب اسالمی‬ ‫گفتارهاییدرباره‬ ‫نامهرهبرانقالب‬ ‫خط قرمز جدید‬ ‫مذاکرات هستهای در چه‬ ‫شرایطی است؟‬ ‫کارلوسیزهشدن‬ ‫فوتبال ایران‬ ‫چرا اکثر مردم ایران موافق‬ ‫ماندن کیروش هستند؟‬ ‫ارامش پیش از طوفان‬ ‫ایران وعربستان در دوران‬ ‫ملک سلمان به چه سمتی میروند؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫بهماپیامکبزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬کمپین عاشقان محمد رسول اهلل جا دارد که بیش‬ ‫از اینها به ان پرداخته شود‪.‬‬ ‫‪ l‬نامه رهبــری به جوانــان در اروپا بــه نظرم نامه‬ ‫بسیاری مهمی اســت که ایندگان درباره بیشتر حرف‬ ‫خواهند زد‪ .‬همانطور که هنوز هم م ی شود درباره نامه‬ ‫امام خمینی(ره)به گورباچف حرف زد‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا هی چ کس پیگیری نمایندگانی نم ی شــود که‬ ‫از رحیمی پول دریافــت کردند‪ .‬چرا اصــا خود این‬ ‫نمایندگان اعتراف نم ی کنند؟ م ی توانند بگویند که خبر‬ ‫نداشتند از چه منابعی تامین شده‪.‬‬ ‫یرا‬ ‫‪ l‬اقای احمدی نژاد ان روزها که گفته م ی شد رحیم ‬ ‫به عنوان معاون اول انتخاب نکــن باید حرف گوش‬ ‫م ی کردید‪ .‬این رسوایی بدی بود که از شما به ارث رسید‪.‬‬ ‫‪ l‬با حکم ی که دستگاه قضایی بدون اغماض ب رای‬ ‫رحیمی صادر کرد‪ ،‬باید منتظر دادگاه مهدی هاشمی‬ ‫بود‪ .‬امیدوارم ان حکم مردم را راضی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬نمایندگان م ی توانند اعالم کنند که کدام مسئول در‬ ‫دفتر نهاد ریاست جمهوری است که دو تابعیتی است‪.‬‬ ‫مگر در زمان احمدی نژاد حمید موالنا نبود که به درستی‬ ‫کنار گذاشته شد‪.‬‬ ‫‪ l‬دعوا راه انداختن مسئوالن در سطوح باال اصال خوب‬ ‫نیست‪ .‬خصوصا ماجرای اقای بهمنی و جهانگیری‪.‬‬ ‫‪ l‬پادشاه ع ربستان هم مرد اما بازهم قیمت نفت تغییر‬ ‫نکرد‪ .‬برخالف انچه پی ش بینی م ی شد‪.‬‬ ‫کامنت های اینستاگرام مثلث‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫حکم محمدرضا رحیم ی مشخص شد‪ .‬به‬ ‫نظر شما ایا این حکم م ی تواند به مبارزه با‬ ‫فساد سرعت بیشتری ببخشد؟‬ ‫‪ :ali_irann l‬یعنی قوه قضاییه واقعا اقتدار نشون‬ ‫داد‪ ،‬بهتره یه نگاهی به رونــد پرونده های اختالس در‬ ‫کشورهایی مثل چین و احکام انها بیندازند‬ ‫‪ :Ssabodi l‬اگر همیشه ای ران در مبارزه جدی بود‬ ‫االن کسی جرات دزدی از بیت المال نداشت‬ ‫‪ :hossein_nayeh l‬خدا اخر و عاقبت همه‬ ‫را بخیر کنه‪ ....‬امان از چاپلوسى و تملق این فرد نسبت‬ ‫به احمدى نژاد‪ .‬یادتون نره احمدى نژاد گفت ایشــون‬ ‫خط قرمز منه‬ ‫‪ :mahdi_a59 l‬نظر من اینه سال های ‪ ۸۲‬تا‬ ‫‪ ۸۸‬مسئوالن کجا بودند که ایشون معاون اول نشه و‬ ‫زود محکومش کنه‬ ‫‪ :Aminghahramannia l‬اصالح طلبان‬ ‫به فکر خودشان باشند با پرونده های کرسنت و مهدی‬ ‫هاشمی همه عالم وادم م ی دونن این ها بازی دو جریان‬ ‫اصالح طلب و اصولگرانماست ب رای ضربه زدن به چهره‬ ‫احمدی نژاد در بین مردم‪ .‬م ی بینن نم ی تونن اقتصاد را‬ ‫کنترل کنند و نه چرخ اقتصاد م ی چرخه نه چرخ انرژی‬ ‫هسته ای جنگ روانی راه م ی ندازن‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینستاگرام هفته نامه مثلث فعال شده است‪ .‬کارب ران این شبکه اجتماعی‬ ‫م ی توانند با پیوســتن به اینســتاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه را‬ ‫مشاهده کنند‪.‬‬ ‫روز شمار زندانی شدن رحیمی‬ ‫از مهمترین مسائل این هفته ماجرای حکمی بود که‬ ‫قوه قضائیه ب رای محمدرضا رحیمی معاون اول دولت دهم‬ ‫صادر کرد‪ .‬این مســاله در میان اهالی شبکه های مجازی‬ ‫به شدت بازتاب داشــت‪ .‬عموم کارب ران این حکم و به تبع‬ ‫ان اتفاقات بعدی از جمله توضیحــات احمدی نژاد و نامه‬ ‫گالیه امیز رحیمی به احمدی نژاد را منتشر کردند و نسبت به‬ ‫ان واکنش نشان دادند‪ .‬برایند کلی دو حالت داشت‪:‬‬ ‫برخی از کارب ران شبکه های اجتماعی معتقد بودند که‬ ‫احمدی نژاد همانطور که قول داده باید بیاید و عذرخواهی و‬ ‫اعتراف کند که شایسته ریاست جمهوری نیست‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫در ‪ 12‬ابان ‪ 1390‬گفته بود‪« :‬همانطور که به رهبری گفتم‬ ‫اگر اتهامات اقای رحیم ی اثبات شود من م ی ایم همینجا و‬ ‫م ی گویم که شایسته این سمت نیستم‪ ».‬کارب ران شبکه های‬ ‫اجتماعی حاال به محمود احمدی نژاد و ســایر هوادارانش‬ ‫م ی گفتند که او باید بیاید و عذرخواهی کند‪.‬‬ ‫یک بخش دیگر از کارب ران شبکه های اجتماعی نیز‬ ‫معتقد بودند که رحیم ی از اردوگاه اصالح طلبان است‪ .‬محسن‬ ‫مهدیــان از روزنامه نگاران اصولگرا در این بــاره متنی را در‬ ‫شبکه اجتماعی گوگل پالس منتشر کرد و معتقد بود اتفاقا‬ ‫نباید گفت که رحیم ی یک اصالح طلب است‪.‬‬ ‫مهدیان نوشته بود‪ :‬برخی رسانه های اصولگرا شوخی‬ ‫جالبی با مردم م ی کننــد و تالش دارنــد بگویند رحیمی‬ ‫ اصالح طلب است‪.‬‬ ‫خب رحیمی اصالح طلب نبود و نیست‪ .‬به ده ها دلیل‬ ‫که گفتنش ضرورت ندارد‪ .‬به ‪ 170‬نماینده سابق مجلس هم‬ ‫پول داده که کاش م ی شد اسامی انها هم منتشر م ی شد اما‬ ‫نکته مهمتر؛ دوستان اصولگرا فکر م ی کنند خدمت م ی کنند‪.‬‬ ‫حال انکه نم ی دانند با ایــن کار ارزش مبارزه با دولت‬ ‫گذشته و رحیم ی کم م ی شود‪ .‬اتفاقا اهمیت و ارزش مبارزه با‬ ‫فساد در جریان اصولگرا این است که عشیره گرا و قبیله گرا‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫چرا برخی ماجرا را معکوس به مردم منتقل م ی کنند‪.‬‬ ‫این از اصولگرایان‪ .‬مبارزه با فساد رحیم ی ها و هاشم ی ها و‬ ‫مه افریدها و غیره‪ .‬دوستان اصالح طلب هم یک نمونه ارائه‬ ‫کنند‪ .‬یک نمونه ارائه کنند که با فســاد هم جریان ی شــان‬ ‫برخورد و پ ی گیری کردند‪.‬‬ ‫حمله ایران ی ها به داور استرالیایی‬ ‫حذف ای ران از جــام ملت های اســیا در میان بهت و‬ ‫امیدهایی ب رای قبول اعتراض ای ران صورت گرفت‪ .‬ای رانیان‬ ‫سراسر دنیا بر این باور بودند که داور بازی در این دیدار اشتباه‬ ‫فاحشی در اخ راج پوالدی انجام داد‪.‬‬ ‫با همیــن پی ش زمینه بــود که بعد از باخــت ای ران‬ ‫عصبانیت و ناراحت ی شــان را یک بار دیگر بر ســر صفحه‬ ‫فی س بوک طرف مقابل خالی کردند‪.‬‬ ‫ســابقه این واقعه در ماجرای حمله به مســی و داور‬ ‫مسابقه ای ران ارژانتین دیده شده بود‪ .‬در ان زمان نیز صفحات‬ ‫فیس بوک این افراد با هجوم هواداران تیم ملی ای ران روبه رو‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫پس از مسابقه ای ران و ع راق نیز همین اتفاق تکرار شد‬ ‫تا جایی که بنجامین ویلیامــز داور بازی ای ران و ع راق ناچار‬ ‫شد صفحه شخصی خود را در شبکه اجتماعی فیس بوک‬ ‫تعطیل کند‪ .‬او با این کار مانع از این شد تا هواداران عصبانی‬ ‫تیم فوتبال ای ران اعتراضشان را در صفحه او منتشر کنند‪.‬‬ ‫در طرف دیگر اما فوتبالیســت های داخلی از رفقای‬ ‫خودشان حمایت کردند‪ .‬مردم نیز انها را در بدو ورود به ته ران‬ ‫با استقبال گرم پذی را شدند‪ .‬مجتبی محرم ی در پستی بعد از‬ ‫باخت ای ران از انها تقدیر کرد و خطاب به انها نوشت‪ :‬بچه ها‬ ‫کارتان واقعا عالی بود‪.‬‬ ‫محسن بنگر‪ ،‬مدافع سابق پرســپولیس نیز با انتشار‬ ‫تصویر سیدجالل حسینی از او خواســت که سرش را باال‬ ‫بگیرد‪ .‬او نوشت‪« :‬داداش خسته نباشی‪ ،‬دم شما و بازیکنان‬ ‫گرم‪ .‬فوتبال همینه ولی با این حال ما فقط به شما بازیکنان‬ ‫ملی افتخار م ی کنیم‪ .‬سرتو باال بگیر داداش»‪.‬‬ ‫ظریف در حیاط پاستور‬ ‫احمدی نژاد‪ :‬منتظر‬ ‫‪12‬بهمن باشید‬ ‫‪Tuesday 27 Jan . 2015 No. 5852‬‬ ‫روزنامه فرهنگی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاسی و اجتماعی صبح ایران‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ‪ 7‬ﺑﻬﻤﻦ‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ 22‬ﺳﻪ‬ ‫‪ 6 1393‬ﺭﺑﻴﻊ‬ ‫ﻣــــــــﺎﻩ‬ ‫ﺭﺅﻳﺎﻫﺎﻯ ﺑﺮﻓﻰ‬ ‫ﺁﺏ ﻣﻰﺭﻭﺩ?‬ ‫‪ISSN1027-1449‬‬ ‫)‪Keytitle: IRAN (Tehran‬‬ ‫‪6260757900013‬‬ ‫‪2411200075790001‬‬ ‫‪www.iran-newspaper.com‬‬ ‫‪27 1436‬‬ ‫ﺍﻟﺜﺎﻧﻰ‬ ‫تجدید عهد‬ ‫باارمان های‬ ‫امام(ره)‬ ‫سال بیست و یکم‬ ‫شماره ‪5852‬‬ ‫سهشنبه‬ ‫‪ 7‬بهمن ‪1393‬‬ ‫‪ 6‬ربیعالثانی ‪1436‬‬ ‫‪ 24‬صفحه‬ ‫سایر استانها‬ ‫‪ 300‬تومان‬ ‫استان تهران و البرز‬ ‫‪ 500‬تومان‬ ‫پاسخ جلیلی به روزنامه دولت‬ ‫روزنامه ای ران که به تازگی تالش م ی کند نقش ارگان واقعی‬ ‫دولت را ایفا کند در مقاله ای زیر عنوان «اســتاندارد دوگانه ب رای‬ ‫بازار‪7‬هزارمیلیاردیاموزشگاههای کنکور‬ ‫قدم زدن هســته ای» به انتقاد از اصولگرایانی پرداخته بود که‬ ‫به این قدم زدن انتقاد کرده بودند‪ .‬ماجرای قدم زدن جان کری و‬ ‫محمدجواد ظریف در ژنو البته تنها در سطح فعاالن سایبری و‬ ‫سیاسی خالصه نشده بود‪ .‬نمایندگان مجلس به همین دلیل از‬ ‫کوبانیازاد شد‬ ‫ظریف درخواست توضیح کردند و همچنین سایر فعاالن سیاسی‬ ‫و فرهنگی خواستار توضیح او شده بودند‪ .‬در همین حال اخباری‬ ‫منتشر شد از جلس ه شورای عالی انقالب فرهنگی که در ان یکی‬ ‫از اعضا به حسن روحانی که ریاست جلسه را در اختیار داشت‪ ،‬انتقاد کرده بود که معنای قدم زدن انها چیست؛ انتقادی که‬ ‫گفته شده بود با پاسخ تند رئی س جمهور نیز همراه بوده است‪.‬‬ ‫روزنام ه ای ران در این مقاله مدعی شده بود که منتقدان در گذشته به ســعید جلیلی انتقادی نکردند‪ .‬به ادعای این‬ ‫روزنامه سعید جلیلی و نماینده امریکا در سال ‪ 2009‬با پیشنهاد نماینده انگلیس ضمن قدم زدن در فضای باز به گفت وگو‬ ‫پرداخته بودند‪.‬‬ ‫این روزنامه نوشته بود‪« :‬مخالفان در حالی پیاده روی ‪ 15‬دقیقه ای ظریف با همتای امریکایی خود را زیر سوال برده اند‬ ‫که مشابه همین اقدام در سال ‪ 2009‬و در حاشیه نشست ای ران و ‪ 5+1‬که هدایت تیم مذاکره کننده را سعید جلیلی عهده دار‬ ‫بود‪ ،‬اتفاق افتاده است‪ .‬اما دفتر سعید جلیلی در جوابی ه ای ادعای این روزنامه را تکذیب کرد‪».‬‬ ‫ای ران همچنین در هفته گذشــته بار دیگر در ماجرای اختالف جهانگیری و بهمنی بر سر بابک زنجانی به دفاع از‬ ‫معاون اول دولت پرداخت و به نقل از یکی از نمایندگان عضو کمیته پیگیری پرونده نوشــت که حرف های جهانگیری‬ ‫کامال درست است و بهمنی متهم مرحله اول در پرونده بابک زنجانی است‪.‬‬ ‫ژﺍﻧﻮﻳﻪ ‪2015‬‬ ‫موضوع قهر رئی س جمهور از جلســه شــورای عالی‬ ‫انقالب فرهنگی که البته‪ ،‬دولــت ضمن تایید ان گفته بود‬ ‫که رئی س جمهور جلسه را ترک نکرده‪ ،‬به فضای مجازی و‬ ‫فعاالن رسانه ای نیز کشیده شده بود‪ .‬برخی از کارب ران فضای‬ ‫مجازی نســبت به رفتار رئی س جمهور منتقد بودند‪ .‬محمد‬ ‫زعی مزاده در این باره به ماجرای عصبانیت روحانی در جریان‬ ‫مناظره های تلویزیونی اشاره کرد و یاداور م ی شود که محسن‬ ‫رضایی همان زمان نسبت به این ماجرا تذکر داده بود‪.‬‬ ‫محمد زعیم زاده م ی نویســد‪ -1 :‬در جلســه گذشته‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی اعضاءجلسه شاهد عصبانیت‬ ‫و پرخاش ب ی سابقه رئی س جمهور در مواجهه با انتقادات یکی‬ ‫از اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی بودند‪ ،‬به نحوی که‬ ‫تعجب سایر اعضای جلســه حتی برخی از اعضای دولتی‬ ‫عضو شورا را هم به همراه داشت‪.‬‬ ‫‪ -1‬ماجرا از انجا اغاز شد که حجت االسالم محمدیان‪،‬‬ ‫رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در‬ ‫سخنان پیش از دستور نسبت به عملکرد دستگاه دیپلماسی‬ ‫دولت در مواجهه با هتک حرمت به ساحت مقدس پیامبر‬ ‫اعظم(ص) انتقادی را مطرح کرد‪.‬‬ ‫‪ - 3‬در این هنگام پس از سخنان وزیر اموزش و پرورش‬ ‫در مورد گزینه پیشــنهادی ریاست دانشــگاه فرهنگیان‪،‬‬ ‫محمدیان درخواســت وقت ب رای ارائه نظــر در این مورد‬ ‫را داشــت که روحانی با بهانه قرار دادن ایــن موضوع‪ ،‬به‬ ‫تالفی انتقاد از سیاســت خارجی دولت در ماجرای توهین‬ ‫به پیامبر و پیاده روی سوال ب رانگیز اقایان ظریف و کری‪ ،‬در‬ ‫اقدام ی عجیب با به کارگیری الفاظ و عبارتی جلسه را به تنش‬ ‫کشاند و به دفاع تمام قد از ظریف و اقدامات وی پرداخت‪.‬‬ ‫‪ - 4‬در جریان انتخابات ریاست جمهوری زمانی که در‬ ‫مناظره سوم کاندیداها انتقادات به عملکرد روحانی در دوره‬ ‫مذاکرات هسته ای ســال ‪ 82‬و تعلیق و عقب نشینی در ان‬ ‫برهه توسط روحانی افزایش یافت‪ ،‬وی با صدای بلند پاسخ‬ ‫کاندیداهای منتقد را داد که همان موقع محسن رضایی در‬ ‫پاسخ به روحانی گفت‪:‬‬ ‫شــما ببینید ســوال من چقدر مودبانه است‪ ،‬اقای‬ ‫روحانی اگر بخواهد با این عصبانیــت و این داد و بیدادی‬ ‫که کردند سکان کشور را به دست بگیرند خداوند رحم کند‬ ‫به این کشور!‬ ‫‪ - 5‬انشــاءاهلل در انتخابات اتی گزینــه رای دادن به‬ ‫محسن رضایی هم روی میز است‪.‬‬ ‫‪ - 6‬شخصا و در جلس ه ای شاهد عصبانیت پرزیدنت‬ ‫روحانی بوده ام فلذا شنیدن کی بود مانند دیدن!‬ ‫جهاد ادامه دارد‪...‬‬ ‫اخرین شــماره نشــریه پنجره با انتشــار تصویر خوب و‬ ‫تکان دهنده ای از جهاد مغنیه و فرزندش منتشر شده بود‪ .‬در این‬ ‫شماره به وضعیت خانواده مغنیه که شهادت‪ ،‬سنتی خانوادگی‬ ‫در بین انها محسوب م ی شود اشــاره شده و سپس خاط راتی از‬ ‫جهاد مغنیه منتشر شده و با نزدیکان وی گفت وگو شده است‪ .‬در‬ ‫همین پرونده میزگردی با حضور مستندسازانی که در سوریه و‬ ‫لبنان بوده اند هم منتشر شده است‪ .‬برخی چهره ها در این پرونده‬ ‫به صهیونیس ت ها هشــدار داده اند که روی ارامش ندیده و باید‬ ‫هشیاری خود را حفظ کنند‪.‬‬ ‫پرونده فرهنگی و هنری این شماره پنجره نیز به درگذشت‬ ‫«مشفق» اختصاص دارد‪ .‬شــاعری که پنجره او را ابروی شعر‬ ‫انقالب خوانده است‪ .‬در این شماره گفت وگویی با این شاعر بازنشر داده شده و مشفق در این گفت وگو از توصیه پدرش‬ ‫درباره شعر گفتن ب رای امام حسین(ع) سخن گفته اســت‪ .‬در پرونده دیگر پنجره‪ ،‬موضوع پیاده روی حاشی ه ساز ظریف و‬ ‫کری برجسته شده و به ظریف توصیه شده است که دیپلمات باشد اما انقالبی بماند‪.‬‬ ‫در این پرونده سناریوهای مختلف معطوف به مذاکرات هسته ای نیز بررسی شده و یک صاحبنظر نیز نتیجه دور‬ ‫اخیر گفت وگوهای هسته ای را تکرار مواضع طرفین خوانده است‪ .‬تحوالت یمن‪ ،‬موضوع دیگری است که در حوزه سیاست‬ ‫خارجی مورد توجه پنجره قرار گرفته و این تحوالت‪ ،‬تداوم محور مقاومت نامیده شده است‪.‬‬ ‫در شماره ‪ ۲۲۶‬پنجره همچنین موضوع همایش اخیر اصالح طلبان و برخی اظهارنظرها در این همایش نیز نقد شده‬ ‫و سپس با اشاره به توقیف روزنامه مردم امروز‪ ،‬ریشه های کمپین و «من عاشق محمد(ص) هستم»‪ ،‬بررسی شده است‪.‬‬ ‫وزیر امور اقتصادی و دارایی‪ :‬‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫تحریمها بزودی‬ ‫لغو میشود‬ ‫مساله فلسطین در راس‬ ‫مسائل دنیای اسالم است‬ ‫ صفحه ‪2‬‬ ‫ابتکار در همایش سرطان و پیشگیری اعالم کرد‬ ‫ صفحه ‪6‬‬ ‫مقابله دولت با ‪ 3‬عامل‬ ‫اصلی سرطان‬ ‫ صفحه ‪4‬‬ ‫ﮔﭙﻰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻮﺍﻥ‬ ‫ﺟﻮﻳﻨﺪﻩ ﮔﻨﺞ!‬ ‫ﺍﻳﻦ ﺭﻧﺞ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﮔﻨﺞ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ!‬ ‫«ایران‬ ‫ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ‬ ‫ﺩﺧﺘﺮ ﻛﻪ ﺍﻳﺪﻩ‬ ‫ﻓﺮﻭﺷﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻧﺪ‬ ‫ﺩﻭ‬ ‫ﺳﺎﻋﺘﻰ ﺑﺎ ﻟﻮﺍﺯﻡﺍﻟﺘﺤﺮﻳﺮ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻐﺎﺯﻩ‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮﺩ ﺑﻮﺩﻥ‬ ‫ﺁﺩﻡﻫﺎﻯ ﺧﻼﻕ‬ ‫ﺭﺍﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬ ‫جوان» ضمیمه‬ ‫ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺎﺳﺎژﻭﺭ ﺟﻮﺍﻥ‬ ‫ﮔﺸﺘﻰ ﺩﺭ‬ ‫ﺗﺎﻳﻠﻨﺪﻯ ﻧﻪ ﺭﻭﺳﻰ‬ ‫ﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﺎژ ﻣﻰﺩﻫﻢ!‬ ‫ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ‬ ‫رایگان امروز‬ ‫کارشناسان در میزگرد <ایران> بررسی کردند‬ ‫ نتیجه بررسی های کمیسیون اموزش مجلس نشان می دهد گردش مالی موسسات امادگی کنکور در سال به رقمی حدود ‪7‬هزار میلیارد تومان می رسد‪ .‬در حالی که کل گردش مالی وزارت اموزش و پرورش با ‪12‬میلیون دانش اموز و یک میلیون معلم چیزی در حدود ‪11‬هزار میلیارد تومان است ‬ ‫ مشکل اصلی‪ ،‬موسسات غیرمجاز هستند که با تبلیغات رنگارنگ و اغواکننده‪ ،‬نظام اموزشی را با مشکل روبه رو کرده اند‪ .‬متاسفانه پایگاه تبلیغاتی انها هم صدا و سیما است که برخالف قانون اقدام به تبلیغات گسترده سی دی های اموزشی و ازمون های ازمایشی انها می کند‬ ‫گفت وگو با رئیس سازمان امور اراضی ‬ ‫ صفحه ‪18‬‬ ‫جهانگیری و مدیران اقتصادی به هرمزگان رفتند‬ ‫‪ 50‬شهردار متخلف را‬ ‫به قوه قضائیه معرفی کردیم‬ ‫ صفحه ‪5‬‬ ‫پروژههای نفت و گازجنوب‬ ‫رونق میگیرد‬ ‫ صفحه ‪20‬‬ ‫سناریوی دور جدید تخریب تیم مذاکرات هسته ای را چه کسانی می نویسند‬ ‫استاندارد دوگانه‬ ‫برای قدم زدن هستهای‬ ‫دژ قدرت داعش فرو ریخت‬ ‫مخالفان در حالی پیاده روی ‪ 15‬دقیقهای ظریف با همتای امریکایی خود را زیر سوال بردهاند که مشابه همین اقدام در سال‬ ‫‪ 2009‬و در حاشیه نشست ایران و ‪ 5+1‬که هدایت تیم مذاکرهکننده ایران را سعید جلیلی عهده دار بود‪ ،‬اتفاق افتاده است‬ ‫ صفحه ‪21‬‬ ‫ صفحه ‪3‬‬ ‫اول دفتر‬ ‫فتح کوبانی‪ ،‬اغاز راهی جدید‬ ‫ ناصر پیران‬ ‫کوبانی در همه ماهها قلب مبارزه با داعش بوده اس��ت یکی از حیاتیترین‬ ‫ش��اهرگهای نبردی که مبارزان سوریه و عراق مشترکاً علیه تکفیریها اغاز‬ ‫کردهاند‪.‬‬ ‫ش��هر کوچک کوبانی که اعراب به ان عینالعرب هم میگویند به چشم و‬ ‫چ��راغ کردهایی که برای بازپسگیری ان از داعش به معنای واقعی کلمه به‬ ‫اب و اتش زدند‪ ،‬تبدیل شد‪ .‬این نقطه استراتژیک در شمال سوریه‪ ،‬چسبیده‬ ‫ب��ه مرز جنوبی ترکیه واقع اس��ت‪ .‬نقطهای که به لح��اظ جغرافیای جنگی از‬ ‫موقعیتی ژئواستراتژیک برخوردار است‪ .‬این شهر کوچک ‪ 16‬سپتامبر بود که‬ ‫مورد تهاجم و محاصره داعش قرار گرفت‪ .‬تروریس��ت ها زودتر از انچه تصور‬ ‫می شد بر شهر استیا یافتند تا کفه ترازوی نبرد را به نفع خود سنگین سازند‪.‬‬ ‫اما اکنون با پایمردی مبارزان سوری و عراقی در جبهه نبرد در کوبانی‪ ،‬داعش‬ ‫صحنه را ترک کرد و در میانه زمین و زمان معلق مانده است‪.‬‬ ‫داعش اینک با نگاه به وضعیت دشوار خود در موصل‪ ،‬دیگر پایگاه امنیتش‬ ‫در منطقه‪ ،‬راه های گریز را بر خود اندک می بیند‪.‬‬ ‫در اهمیت نبرد کوبانی باید پیش از هرچیز نگاهی به دو س��وی این نبرد‬ ‫داشت‪ :‬در یک سوی این نبرد‪ ،‬گروهی متجاوز قرار دارد که زنان را به بردگی‬ ‫م��ی کش��اند‪ ،‬باغها و م��دارس و خانه ه��ا را ویران می ک��رد و بیرحمانه با‬ ‫هرچ��ه زیبایی‪ ،‬تم��دن‪ ،‬نجابت و باالتر از همه زندگی می جنگید‪ .‬انان با هر‬ ‫نوع تفکری بیگانهاند‪ .‬انان مردم بی دفاع را می کش��ند و نام ان را ش��جاعت‬ ‫میگذارند‪.‬‬ ‫تکفیریه��ای حاکم بر کوبانی دیروز فراتر از زبان خون حرفی برای گفتن‬ ‫ندارند‪ .‬انان در قرن بیس��ت و یکم زندگی می کنند‪ ،‬می دانند چگونه باید از‬ ‫ش��بکه های اجتماعی اس��تفاده کنند و مجهز به ساح های مدرن هستند و‬ ‫حتی شاید از درجات علمی برخوردار باشند اما به لحاظ ذهنی به دوره ای از‬ ‫تاریخ بش��ریت تعلق دارند که در ان سادیسم پنهان موج می زند و سوزاندن‬ ‫انسان ها با روغن داغ و در اوردن چشم انها برایشان یک تفریح است‪.‬‬ ‫اما در س��وی دیگ��ر این نبرد‪ ،‬مدافعان و نجات دهن��دگان کوبانی؛ زنان و‬ ‫مردانی متعهد هستند که به گسترش مبارزه برای رهایی از بندهای خرافات‬ ‫و تعصبات و انچه با عوام فریبی به اسم دین و وطن پرستی انجام میشود و‬ ‫در یک کام هر انچه کرامت انسانی را زیر پا نهد پایبندند‪.‬‬ ‫مدافعان و نجات دهندگان کوبانی فقط به خاطر انچه به انها تعلق دارد‬ ‫نمیجنگند‪ .‬انها مقابل گروهی پایمردی و ایس��تادگی می کنند که دشمن‬ ‫پیشرفت‪ ،‬تمدن‪ ،‬ازادی‪ ،‬روشنگری‪ ،‬تفکر و باز هم می گویم‪ :‬کرامت انسانی‬ ‫اس��ت‪ .‬می دانم این روزها در محافل دانش��گاهی و ژورنالیس��تی غرب هیچ‬ ‫ک��دام از اینها بدون پوزخند دنبال نمی ش��وند‪ .‬اما این نش��ان می دهد که‬ ‫تا چه حد این محافل از درک این مس��ائل که درس��ت پیش چشمشان رخ‬ ‫میدهد‪ ،‬ناتوانند‪.‬‬ ‫ش��اید غ��رب انچه را که در کوبان��ی رخ داده نادیده بگی��رد‪ .‬اما فتح کوبانی‬ ‫پیروزی سرنوشتسازی در نبرد بزرگ زمان ما است‪ .‬فتح و ظفری که بی شک‬ ‫می تواند راه ازادی موصل و فروپاشی بساط قدرت تکفیریها را هموار سازد‪.‬‬ ‫خبر‬ ‫انصراف رئیسجمهوری یمن از استعفا‬ ‫عبد ربه منصور هادی‪ ،‬رئیسجمهوری یمن با پس گرفتن استعفای خود‪،‬‬ ‫بازگشت به قدرت را انتخاب کرد‪ .‬وی بزودی کار خود در مقام ریاستجمهوری‬ ‫یمن را ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه خبری تحلیلی الوقت‪ ،‬بازگشت‬ ‫«عبد رب��ه منصور هادی» رئیس جمهوری یمن به ق��درت در حالی صورت‬ ‫میگیرد که مهمترین شرط او مبنی بر بیرون رفتن کمیتههای مردمی متعلق‬ ‫به جریان انصاراهلل از صنعا محقق نش��ده است‪ .‬یکی از منابع نزدیک به دفتر‬ ‫سیاس��ی انصاراهلل یمن گفت‪ :‬انصاراهلل به منصور هادی گفته اس��ت باید بین‬ ‫ادامه ریاس��تجمهوری و خروج از کشور یکی را انتخاب کند چرا که با ادامه‬ ‫وض��ع فعلی‪ ،‬امکان تصمیمگیری درباره مهمترین مس��ائل یمن با دش��واری‬ ‫مواجه میگردد‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫نشانی های غلط در مبارزه با فساد‬ ‫ افرین چیتساز اول‬ ‫خبرهای دولت و مسئوالن قضایی این روزها از اغاز مرحله تازه مبارزه با مفاسد‬ ‫اقتصادی حکایت دارد‪ .‬پروندههای بزرگ سوءاستفادهها‪ ،‬تخلفها و رانت خواریها به‬ ‫فرجام رسیده است و هر کدام از این پروندهها از مناسبات دل ازار میان جریانهای‬ ‫قدرت و ثروت پرده بر میدارد‪ .‬روش��ن است نوعی اجماع میان مسئوالن قوای نظام‬ ‫حول چگونگی رسیدگی به موارد مهم از فسادهای اقتصادی شکل گرفته است‪ .‬انچه‬ ‫پیداست این مرحله از بحث مقابله با فساد و رانت خواری تفاوتهای بارز با دورههای‬ ‫گذشته دارد و از جهات مختلف حائز اهمیت است‪:‬‬ ‫‪ -1‬پدیده فساد اقتصادی از حالت خزنده و پنهان گذشته خارج شده و چنان که‬ ‫روحانی اعام کرده در این مرحله به یکی از تهدیدهای اش��کار و بزرگ برای نظام‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬سخن هشدارامیز روحانی را به گونه دیگری معاون اول او به زبان‬ ‫اورد‪ ،‬اسحاق جهانگیری که این بار مسئولیت حساس مقابله با جریان مفاسد اقتصادی‬ ‫را عهده دار شده گفت فساد چون موریانهای به مغز استخوان سیستم اقتصادی رخنه‬ ‫کرده است‪ .‬ضمن انکه پیشتر رهبر معظم انقاب توصیه کرده بودند که با عناصر و‬ ‫عوامل این جریان در هر سطح و ردهای برخورد شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬به نظر میاید دستاندرکاران مبارزه با فساد با نوعی اسیب شناسی و نگاه به‬ ‫پارهای از تجربههای تلخ گذشته حرکت خویش را اغاز کرده باشند‪ .‬انها دریافتهاند که‬ ‫افکار عمومی به دلیل نافرجام ماندن برخی پروندههای فساد در گذشته نسبت به بحث‬ ‫مبارزه با فساد و اراده مدیران وقت دچار تردید شدند‪ .‬در ان برهه اقدامهای بیرمق و‬ ‫گاهی تبلیغاتی باعث شد اصل مبارزه با فساد لوث شود‪ .‬از طرفی در برههای بحث مبارزه‬ ‫با مفاسد اقتصادی به جناح بندیهای سیاسی اغشته شد‪ .‬به این صورت که هر گروه یا‬ ‫نهاد سیاسی به نگاهی بدبینانه دعوت به مبارزه با فساد را نوعی تسویه حساب سیاسی به‬ ‫حساب میاورد‪ .‬این برداشتهای دل ازار و صف بندی میان جناحهای قدرت در نهایت‬ ‫موجب شد پروندههای فساد اقتصادی در اختاف میان نهادهای مجلس و دولت وقت‬ ‫سرگردان بماند‪ .‬همه اینها دست به دست هم داد که سالهای گذشته موضوع مبارزه‬ ‫با فساد جدی گرفته نشود و از این وضعیت بیشترین بهره را جریانهای رانت خوار و‬ ‫سودجو ببرند و در واقع یک حاشیه امنی برای این نیروها شکل بگیرد‪.‬‬ ‫‪ -3‬دولت روحانی با نوع پیش��رفته و پیچیدهای از فس��اد روبهرو اس��ت‪ ،‬برخی‬ ‫کارشناس��ان از این نوع فساد به عنوان فساد سیستمیک تعبیر میکنند‪ .‬از انجا که‬ ‫هنوز ‪ 80‬درصد اقتصاد ایران در اختیار دولت است کانون و خاستگاه این نوع فساد‬ ‫نیز منابع دولتی هستند‪ .‬فساد سیستمیک ان گونه که صاحبنظران توصیف کردهاند‬ ‫ریشه در یک الگوی مدیریتی فرد محور دارد‪ .‬به گونهای که در یک دولت رانتی همه‬ ‫اهرمهای نظارتی و پاسخگویی کنار میرود و همه داد و ستدها در سیستم بانکی و‬ ‫تجاری داخل و خارج کشور به اراده اشخاص سپرده میشود‪.‬‬ ‫برهمین اساس است که در پروندههای فسادی که تاکنون رونمایی شده سخن‬ ‫از امضاه��ای طایی‪ ،‬مجوزهای ویژه‪ ،‬واگذاریهای افس��انهای و در یک کام بذل و‬ ‫بخششهای ثروت و منابع ملی است که در نهایت به انجا منجر میشود که به گفته‬ ‫اختیار تجارت نفت در دوران درامد افس��انهای نفت یا اختیار ‪ 9000‬میلیارد تومان‬ ‫سرمایه ملی به یک جوان گمنام اعطا میشود‬ ‫‪ -3‬مبارزه با فس��اد و تخلفات راهی دشوار است که با مخاطرات بسیار همراه است‪.‬‬ ‫هراس و هزینههای ناش��ی از این کار یکی از دالیل انصراف مسئوالن از ورود در میدان‬ ‫مبارزه با فساد بوده است‪ .‬با این حال روحانی و تیم مدیرانش گفتهاند که مخاطرات این‬ ‫عرصه را به جان خریدهاند‪ .‬موانع پیش روی روحانی قویتر و پیچیدهتر از گذشته است‬ ‫زیرا طبق گفته مس��ئوالن جریانهای رانتخوار دولت پیشین با حلقههایی از عناصر‬ ‫سیاس��ی پیوند خورده بودند روحانی در سخنان صریحاش گفت که بخش عمدهای از‬ ‫فشارها و هجمههایی گسترده علیه دولت در این ماهها از اراده همان شبکه رانتخوار‬ ‫ناش��ی میشود‪ .‬واقعیتهای چند روز اخیر نشان میدهد که فقط شبکههای فعال در‬ ‫تجارت و اقتصاد نیست که از پیگیری دولت دچار تشویش شده است در کنار انها یک‬ ‫حلقه بزرگی از ناراضیان سیاسی را نیز میتوان سراغ گرفت این حلقه همانا شامل کسانی‬ ‫است که طی سالهای گذشته با سکوت یا حمایت خویش زمینه تحکیم و تثبیت دولت‬ ‫پیشین را فراهم کردند کسانی که این حجم از سوءاستفادهها و رانتخواریها را میدیدند‬ ‫اما مصلحت را در سکوت میدیدند در واقع جواز سیاسی انها برای دولتمردان پیشین بود‬ ‫که در صحنه اقتصاد به صورت چک سفید میان شبکهای از ساکنان دولت بهکار گرفته‬ ‫شد‪ .‬صدای این طیف از ناراضیان از برنامه مبارزه با مفاسد روحانی بلندتر از همه به گوش‬ ‫میرسد و همینطور ترفندهایی که رسانههای تحت حمایت انها برای غبارالود کردن فضا‬ ‫یا دادن نشانیهای غلط و گمراه ساختن افکار عمومی دیده میشود‪.‬‬ ‫پاسخ معاون پارلمانی رئیس جمهوری به جوسازی ها‪:‬‬ ‫دو تابعیتی بودن‪ ،‬تهمتی اشکار به دولت است‬ ‫معاون پارلمانی رئیس جمهوری حضور‬ ‫اف��رادی با تابعیت دو گانه در دفتر رئیس‬ ‫جمهوری را تکذیب کرد‪ .‬حجت االس��ام‬ ‫والمسلمین مجید انصاری در گفت و گو با‬ ‫ایرنا و در توضیح تذکری که روز یکشنبه‬ ‫چند نف��ر از نمایندگان منتق��د دولت به‬ ‫رئیس جمهوری دادند‪ ،‬گفت‪ :‬روز یکشنبه‬ ‫چند نف��ر از نمایندگان در مجلس تذکری را مط��رح کردند که برخاف اییننامه‬ ‫داخلی مجلس بود؛ براساس اییننامه داخلی مجلس‪ ،‬تذکرات باید به صورت کتبی‬ ‫به هیات رئیسه تقدیم شود و هیات رئیسه نیز به طور رسمی انها را به معاونت امور‬ ‫مجلس ریاست جمهوری میفرستاد که این تذکرات را به دستگاههای ذیربط ارسال‬ ‫کند و نتیجه ان به نمایندگان داده شود‪.‬‬ ‫انصاری ادامه داد‪ :‬یک تذکر بیپایه مبنی بر اینکه افراد دو تابعیتی در دفتر رئیس‬ ‫جمهوری در س��طح باال قرار دارند داده ش��د که در ای��ن تذکر به رئیس جمهوری‬ ‫گفته شد که از وجود انها استفاده نشود‪ .‬همچنین بافاصله پس از قرائت این تذکر‬ ‫در مجلس‪ ،‬متن ان در اختیار رس��انهها قرار داده ش��د و روز دوش��نبه نیز یکی از‬ ‫روزنامههایی که منتسب به یکی از همین نمایندگان است‪ ،‬در صفحه اول به چاپ‬ ‫عکس دو نفر از مدیران ارشد دولت تدبیر و امید تحت عنوان «تذکر مجلس به دولت‬ ‫برای عدم اس��تفاده از افراد دو تابعیتی» اقدام کرد که این دروغ و تهمت اش��کار به‬ ‫دولت و رئیس جمهوری است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه این تذکر از طرف تعدادی از نمایندگان اس��ت نه از س��وی‬ ‫مجلس‪ ،‬افزود‪ :‬اصل تذکر نیز مبتنی بر اطاعات نادرس��ت و یک تهمت اش��کار‬ ‫اس��ت چرا که هیچ فردی در دفتر رئیس جمهوری و در نهاد ریاس��ت جمهوری‬ ‫دارای تابعی��ت مضاعف نیس��ت‪ .‬وی ادامه داد‪ :‬از طرفی نی��ز این افراد به موازین‬ ‫حقوقی کشور توجه نداشتند یا مطلع نبودند چرا که اساساً در نظام حقوقی کشور‬ ‫فرد با دوتابعیت نداریم چون قانون جمهوری اس��امی ایران فقط یک تابعیت را‬ ‫به رس��میت میشناسد؛ هر فرد یا ایرانی است یا غیرایرانی و ما فرد ایرانی دارای‬ ‫تابعیت دیگری نداریم‪.‬‬ ‫معاون امور مجلس رئیس جمهوری با بیان اینکه این تذکر یک تهمت اش��کار‬ ‫به مدیران نظام بوده و فشاری بر نهاد ریاست جمهوری و شخص رئیس جمهوری‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬توصیه من این است که در استانه دهه مبارکه فجر و سالروز پیروزی‬ ‫انقاب اس��امی که باید ایران یکپارچه به اس��تقبال راهپیمای��ی ‪ 22‬بهمن برود و‬ ‫سرتاس��ر ایران نماد یکپارچگی و همدلی همه مردم ایران در برابر بدخواهان باشد‪،‬‬ ‫عدهای در داخل سعی نکنند فضای همبستگی را مخدوش کنند‪.‬‬ ‫‪ ë‬عده ای با نزدیک شدن به توافق هسته ای اشفته می شوند‬ ‫معاون امور مجلس رئیس جمهوری همچنین در پاسخ به برخی انتقادات روزهای‬ ‫اخی��ر از وزی��ر امور خارجه به بهانه پیاده روی وی با همتای امریکاییاش گفت‪ :‬هر‬ ‫زمان چشمانداز مذاکرات هستهای میان ایران و گروه ‪ 5+1‬به توافق نزدیک میشود‪،‬‬ ‫عدهای در داخل سراسیمه و اشفته میشوند‪ ،‬رابطه اشفتگی این افراد و رسیدن به‬ ‫توافق در مذاکرات هستهای باید از سوی کارشناسان بررسی شود‪.‬‬ ‫انصاری افزود‪ :‬خوش��بخانه مذاکرات تا به امروز دستاوردهای بسیار خوبی برای‬ ‫کش��ور داش��ته و برخی از تحریمها هرچند محدود را برداشته و گشایشهایی در‬ ‫مراودات خارجی به وجود امده است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه در تخریب تیم مذاکرهکننده هستهای بیشتر اغراض و تسویه‬ ‫حس��ابهای سیاس��ی دخیل اس��ت تا اهداف دیگر‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬این فضاسازی و‬ ‫تخریبهای مکرر تبلیغاتی از سوی کسانی یا جریانات یا رسانههایی دنبال میشود‬ ‫که در گذش��ته در برابر وضعیت دولت گذش��ته و منافع مردم مهر س��کوت بر لب‬ ‫داشتند و امروز که پیشرفتهایی حاصل شده انها فریاد وااسام شان بلند شده است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬گویی که همه مسائل مردم و کشور حل شده و تنها مشکل کشور این‬ ‫است که جناب اقای ظریف دو قدم با وزیرخارجه امریکا قدم زده است؛ در گذشته‬ ‫همین کار توس��ط دیگران صورت گرفت و از دید اقایان کام ً‬ ‫ا موجه بود و توجیه‬ ‫میکردند‪ .‬معاون امورمجلس رئیس جمهوری گفت‪ :‬به هر صورت این را من نوعی‬ ‫بهانهجویی و جرزنی سیاسی میبینم و میدانم که منافع ملی را تحت تاثیرخودش‬ ‫قرار داده و موجب تضعیف تیم هس��تهای خواهد بود‪ .‬انصاری اظهارداش��ت‪ :‬البته‬ ‫فشارهای تبلیغاتی فقط علیه تیم مذاکرهکننده هستهای نیست و ما میبینیم که در‬ ‫برخی از رسانهها و تریبونها با لحن بیادبانه شخص رئیس جمهوری را مورد خطاب‬ ‫قرار میدهند و بعضاً با دروغ و تهمت مسائلی را مطرح میکنند‪.‬‬ ‫بانک مرکزی تورم سال اینده را‬ ‫‪ 13‬تا ‪ 14‬درصد هدفگذاری کرد‬ ‫قائم مقام بانک مرکزی گفت‪ :‬تورم س��الجاری ب��ه مراتب کمتر از پیشبینی اولیه‬ ‫اس��ت و راه هموار شده برای سال اینده و هدفگذاری تورم برای سال ‪ 94‬فع ً‬ ‫ا ‪ 13‬تا ‪14‬‬ ‫درصد تعیین ش��ده است‪ .‬اکبر کمیجانی در حاشیه چهارمین همایش ساالنه بانکداری‬ ‫الکترونیک و نظامهای پرداخت در گفتوگو با خبرنگاران در خصوص اینکه تورم به پوسته‬ ‫س��خت رسیده است‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬قطعاً کاهش تورم کار بسیار سختی است و نیازمند‬ ‫تداوم سیاس��تهای انضباطی پولی و مالی است‪ .‬وی با بیان انکه از ابتدای دولت جدید‬ ‫حمایتهای جدی در تداوم سیاستهای انضباطی پولی و مالی انجام شده است‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪ :‬همچنین اصاح انتظارات تورمی در این دولت در دس��تور کار قرار گرفته است‪ .‬در‬ ‫مجموع این سیاستها انتظارات و اعتماد را ایجاد کرده و این راه بسیار طوالنی طی شده‬ ‫است‪ .‬کمیجانی به اعام نرخ تورم دی ماه در روزهای گذشته اشاره کرد و افزود‪ :‬با کاهش‬ ‫تورم در دی ماه دستاورد بسیار بزرگی در تورم به دست اوردهایم و پیشبینیهای تورم‬ ‫‪ 16‬تا ‪ 17‬درصدی را االن با اعتماد بهتری میگویم‪ .‬وی در خصوص برداشت ‪ 4/1‬میلیارد‬ ‫دالری از صندوق توسعه ملی نیز گفت‪ :‬این پولی بود که جزو درامدهای حاصل از فروش‬ ‫نفت و مربوط به دولت بود؛ در ان زمان اشتباه تفسیر حسابداری صورت گرفت و شاید‬ ‫رفع ان ‪ 24‬ساعت به طول نینجامید‪ .‬قائم مقام بانک مرکزی ادامه داد‪ :‬هرگاه در عملیات‬ ‫حس��ابداری اشتباهی صورت گیرد‪ ،‬برگشتپذیر است نه تنها ‪ 24‬ساعت بلکه یک سال‬ ‫وقت دارند که به طور قانونی این اصاح را انجام دهند‪.‬‬ ‫تاری خ نویسی نفتی «اندیشه پویا» از سقوط‬ ‫محمدرضاپهلوی‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫بیستو سومین شماره ماهنامه اندیشه پویا با تیتر «سقوط‬ ‫ ‬ ‫شــاه در چاه نفت» و طرحی ناتمام از چهره محمدرضا پهلوی‬ ‫اخرین شاه ای ران منتشر شد‪.‬‬ ‫ی در سرمقاله‪ ،‬دیدگاه های‬ ‫در این شماره‪ ،‬رضا خجسته رحیم ‬ ‫اباذری را نقد کرده و ســپس صاحبنظ ران‪ ،‬از زوایای مختلف به‬ ‫مباحث اباذری درباره جامع ه شناســی شهرت پرداخته اند‪ .‬افزون‬ ‫بر این‪ ،‬اندیشه پویا موضوع افول قیمت نفت را برجسته کرده و‬ ‫محسن رنانی گفته که پیش از این چنین سقوطی را پی ش بینی‬ ‫کرده بوده است‪.‬‬ ‫اما پرونده ویژه این شماره اندیشه پویا به ســالگرد پیروزی انقالب اختصاص دارد‪ .‬در این پرونده‪ ،‬چهره های مطرح‬ ‫ادبی و سیاسی و روشنفکری‪ ،‬از خاط رات انقالبی خود سخن گفته و سپس گزارشی منتشر نشده از مذاکرات نیکسون‪،‬‬ ‫کیسینجر‪ ،‬فورد‪ ،‬عبداهلل‪ ،‬زاهدی و محمدرضا پهلوی به چاپ رسیده که نشان م ی دهد چگونه سیاست های شاه در رابطه‬ ‫با بازار نفت‪ ،‬او را به سرنگونی کشاند‪ .‬نقد سیاست های بختیار و دیدگاه کاتوزیان درباره طبقاتی نبودن انقالب ‪ ۵۷‬از دیگر‬ ‫مطالب این پرونده است‪.‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫از عصبانیت‬ ‫تا پرخاش‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫حضور رهبر انقالب در مرقد مطهر امام راحل‬ ‫(س)‬ ‫و گلزار شهدای بهشت زهرا‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عک س های خبری به ما م ی رسد‪ .‬تعداد این‬ ‫عک س ها انقدر زیاد اســت که گاهی ب ه راحتی از کنار ان عبور م ی کنیم اما‬ ‫شاید بهتر باشد روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث‬ ‫در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫تجدید میثاق روسای قوای مجریه و‬ ‫قضائیه با ارمانهای امام راحل‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫سردار عزیزجعفری‪ ،‬فرمانده‬ ‫کل سپاه پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی تاکید کرد‪« :‬ازادی‬ ‫قــدس نزدیک اســت و‬ ‫رژی م صهیونیستی دست و‬ ‫پاهای اخر خود را م ی زند‪».‬‬ ‫محمد جــواد ظریف قــدم زدن با‬ ‫جان کــری در طول مذاکــرات را‬ ‫موضوع تازه ای ندانست و گفت‪ :‬ما‬ ‫در ش رایط بسیار دشــواری درحال‬ ‫مذاکره هستیم‪ .‬مگر چقدر انسان‬ ‫توان تحمل فشار از داخل را دارد؟‬ ‫‪15‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنام ه نگاران و کارشناسانی‬ ‫است که در محی ط های تخصص ی شان با گرای ش های مختلف به‬ ‫موضوعات مختلف پرداخته اند؛ یک نگاه ازاد که مثلث با افتخار‬ ‫ان را میزبانی م ی کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانشان است‪،‬‬ ‫ما فقط بستر انتشار انیم‪.‬‬ ‫صدای انقالب اسالمی‬ ‫نامه ای برای تعامل میان ازادی خواهان غرب با اسالم‬ ‫احسان رستگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫همی ن ماه که ماه انقالب اسالمی ای ران است‪ ،‬امسال در‬ ‫اولین روزش‪ ،‬شاهد یک حرکت انقالبی دیگر اما این بار از نوع‬ ‫دیپلماتیک بود‪ .‬رهبر انقالب در اول بهمن‪ ،‬نامه ای سرگشاده‬ ‫را خطاب به جوانان اروپا و امریکای شمالی منتشر کردند‪.‬‬ ‫از اول بهمن تا امروز که ‪ ۱۱‬بهمن ماه اســت ‪ ،‬طبیعتا‬ ‫تحلی ل های مختلفی در رســانه های مکتــوب‪ ،‬مجازی و‬ ‫مخصوصا صدا و سیما‪ ،‬ارائه شده است‪ ،‬اما سعی بر این بوده‬ ‫که نکات ذیل‪ ،‬غی ر تکراری باشــند و زوایایی طرح شوند که‬ ‫کمتر مورد مداقه قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫‪ -۱‬دلسوزی برای جوان حقطلب؛ چه از دیار‬ ‫اسالم‪ ،‬چه غیراسالم‬ ‫بعضا نگاهی بــر جهان ی بینی ما حاکم اســت که‬ ‫مســلمان زادگان را برتر و مع الحق تر از دیگران م ی دانیم‪.‬‬ ‫اگرچه این گزاره م ی تواند در بســیاری از موارد درست باشد‪،‬‬ ‫اما ان درست بودن به دلیل این نیست که مسلمان زادگان‬ ‫نزادگان مع الحق ترند‪ ،‬بلکه در این مساله‪ ،‬باید‬ ‫از غی ر مسلما ‬ ‫پذیرفت که عامل مهم تر از متغیر خود (مســلمان زاده یا‬ ‫غی ر ان)‪ ،‬متغیر محیط است‪.‬‬ ‫عناصری متنوع‪ ،‬کلی و جزئی م ی توانند در این مثال‪،‬‬ ‫محیط را تشــکیل دهند؛ مانند خانواده‪ ،‬مدرسه‪ ،‬دانشگاه‪،‬‬ ‫جامعه‪ ،‬رســانه ها و حکومت ها و سیاســتمداران‪ .‬انچه در‬ ‫این نامه به ان موکدا اشاره شــده‪ ،‬فقدان عدل و صداقت در‬ ‫رسانه ها و حکومت های اروپایی و امریکای شمالی است‪.‬‬ ‫در سراسر نامه رهبری‪ ،‬دلســوزی مشهودی را لمس‬ ‫م ی کنیم که به معنای این اســت که ایشــان م ی دانند بنا‬ ‫نیست توقعی که از یک شیعه دوازده امامی که در جمهوری‬ ‫اســامی ای ران متولد م ی شــود را از یک جوان اروپایی یا‬ ‫امریکایی که در فضایی ســراپا متفاوت و شاید ب ی ربط به‬ ‫دنیا م ی اید داشت‪.‬‬ ‫جوانی که از لحظه چشــم بازکردنش هــر انچه از‬ ‫اســام شــنیده‪ ،‬بــا مفاهیم ی همچــون تروریســم‪،‬‬ ‫افراطی گری‪ ،‬بدوی و دور از عقالنیت بودن وصرفا پوسته ای‬ ‫من دراوردی را شناخته و نه هسته حقیقی ان را‪ ،‬حرجی بر او‬ ‫نیست که از اسالم گریزان باشد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬امر به معروف و نهــی از منکر جوانان‬ ‫غی ر مسلمان بر پایه مشترکات‬ ‫روح نامه رهبری این اســت که اگرچه به جوانان حق‬ ‫م ی دهند که در ان فضای رســانه ای و سیاســی مسموم‪،‬‬ ‫ذهنشان نسبت به اسالم و مسلمانان مسموم شده باشد‪ ،‬ولی‬ ‫به عنوان یک عالم دینی که وظیفه اش امر به معروف و نهی‬ ‫از منکر همگان حتی غی ر مسلمانان است‪ ،‬این امر به معروف‬ ‫و نهی از منکر را با این نامه محقق م ی کنند‪.‬‬ ‫ایشان در این نامه‪ ،‬مخاطب اروپایی و امریکایی را ابتدا‬ ‫با خود همراه م ی کنند‪ ،‬سپس حول معروف ها و منکرهای‬ ‫محل توافق و مشترک‪ ،‬استدالل م ی کنند؛ مثال مستندات‬ ‫تاریخ ی ای که رهبری به انها اشاره م ی کنند‪ ،‬همگی محل‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫در این نامه‪ ،‬مخاطب اروپایی و‬ ‫امریکایی را ابتدا با خود همراه‬ ‫م ی کنند‪ ،‬سپس حول معروف ها و‬ ‫منکرهای محل توافق و مشترک‪،‬‬ ‫استدالل م ی کنند‬ ‫گفتارها‬ ‫اشتراک و توافق جوانان غربی هســت‪ ،‬مثل تاریخ ننگین‬ ‫برده داری یا کشتارهای وسیع در جنگ جهانی اول و دوم و‬ ‫امثالهم‪ .‬در این نامه ایشان هیچ اشاره ای به موضوعات محل‬ ‫مناقشه و حاشی ه ای مانند هولوکاست نم ی کنند! اگرچه ب رای‬ ‫ما مسلم است که هولوکاست واقعی‪ ،‬در فلسطین در حال‬ ‫وقوع است‪ .‬کسی شک ندارد که پیش از این‪ ،‬غرب مخصوصا‬ ‫امریکا و انگلستان‪ ،‬به برده داری و استثمار مشغول بوده اند‪ .‬تا‬ ‫این حد بدیهی است که هالیوود ب رای اثبات وجود ازادی بیان‬ ‫در حد نهایت در این کشور‪ ،‬به فیلم دوازده سال بردگی‪ ،‬جایزه‬ ‫بهترین فیلم اسکار را تقدیم م ی کند‪ ،‬اما بحث اینجاست که‬ ‫چرا روشــنفکرنمای ی ها در غرب‪ ،‬فقط درباره گذشته است و‬ ‫چرا جوانان کمتر مطلع م ی شوند که دموکراسی که ان را با‬ ‫مولفه ازادی بیان م ی شناسند‪ ،‬ممکن است با ایجاد خفقان‪،‬‬ ‫نگذارد مفهوم کامل و واقعی اخرین دین اخرین پیامبر خدا‪،‬‬ ‫به گوش انان برسد‪.‬‬ ‫‪ -۳‬استفاده از عبارات دقیق و بجا‬ ‫عبارات و کلماتی که در این نامه نگاشته شده اند‪ ،‬تقریبا‬ ‫همگی‪ ،‬بهترین و درست ترین هســتند‪ .‬از انجا که تمرکز‬ ‫ویژه بر ترجمه انگلیسی نامه بوده است و نگارنده با ان زبان‬ ‫اشنایی نسبی دارد‪ ،‬از انجا که لغات در انگلیسی ‪ ،‬بار معنایی‬ ‫مخصوص به خود را دارند و جزئ ی تر و دقی ق تر بیان م ی شوند‪،‬‬ ‫م ی طلبد تا ب رای بیــان مفهوم ی خاص‪ ،‬لغــات‪ ،‬عبارات و‬ ‫جمالتی متناســب و بیانگر همان مفهوم خاص‪ ،‬در نظر‬ ‫گرفته شوند‪ .‬مثال اواسط نامه‪ ،‬رهبری دو درخواست را مطرح‬ ‫م ی کنند‪ .‬ب رای طرح این درخواست ها‪ ،‬از کلمه «ریکوئست »‬ ‫در نامه استفاده شده که نه از موضع باال و نه از موضع ضعف‬ ‫است‪ .‬معنایی با مفهوم ی نســبتا خنثی ولی با بار معنایی‬ ‫مالیم و تقاضامندانه است‪ .‬یا در همان چند بند اواسط (بند‬ ‫هفتم) رهبری به صورت خیلی خالصه ولی روشنگرانه‪ ،‬به‬ ‫مفهوم دیگری اشاره ای گذرا م ی کنند‪ .‬ایشان به طور مبسوط‬ ‫و علمی مفهوم دیگری را تبیین نم ی کنند‪ ،‬بلکه صرفا با گره‬ ‫زدن مفهوم «دیگری» با «تصویرسازی مملو از سیاه نمایی‪،‬‬ ‫ه راس افکنی و نفرت پ راکنی غرب از اسالم و مسلمانان»‪،‬‬ ‫ذهن جوان مخاطب را روشــن و منظور مد نظر که در این‬ ‫جفای به اســام اســت را طوری به جوان مخاطب منتقل‬ ‫م ی کنند که در جوان اروپایی و امریکایی‪ ،‬ناخواســته حس‬ ‫تقال و جس ت و جوگری بیدار م ی شــود به دلیل همان اصل‬ ‫بحث حول مشترکات و دوری از تفرقات‪.‬‬ ‫‪ -۴‬حفظ احترام و رعایت ادب در خطاب قرار‬ ‫دادن والدین جوانان‬ ‫شــاید اگر بســیاری از افراد دیگر بودند‪ ،‬توضیحی‬ ‫نم ی دانند که چرا من شــما را که جوان هستید خطاب قرار‬ ‫داده ام و والدینتــان را نه؛ اما رهبری این قــدر با ظ رافت و از‬ ‫زوایایی که بر برخی پنهان اســت‪ ،‬موضوع را مورد کنکاش‬ ‫قرار داده اند که م ی دانند جوان اروپایــی و امریکایی‪ ،‬مانند‬ ‫هر جوانی‪ ،‬به گذشتگان‪ ،‬خانواده و والدینش‪ ،‬علقه دارد‪ ،‬پس‬ ‫دلیلی وجود ندارد که حس کند بناست اسالم و فحوای این‬ ‫نامه‪ ،‬بین او و خانواده اش که دینی جز اســام دارند‪ ،‬فاصله‬ ‫بیندازد‪.‬‬ ‫‪ -۵‬این نامه بناست تا در اینده سازی‪ ،‬جوانان‬ ‫را یاری کند‬ ‫ایشان به جای اینکه جوانان را به واسطه غی ر مسلمان‬ ‫بودنشان یا خانواده شــان تحقیر کنند‪ ،‬شانیت م ی بخشند‬ ‫و انها را سرنوشت ســازان اینده غرب معرفــی م ی کنند تا‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬نه تنها حس اعتماد و امنیت خاطر در جوانان‬ ‫ایجاد شود‪ ،‬بلکه متوجه شوند که بناست محتوای این نامه‬ ‫و پیرو ان جســتار انان در قران‪ ،‬کتاب اسالم‪ ،‬اینده ملت و‬ ‫سرزمینشان نیز تضمین شــود‪ .‬از انجا که جوان اروپایی‪،‬‬ ‫منظر و دیدش نســبت به دنیا متفاوت است‪ ،‬رهبری سعی‬ ‫م ی کنند هر جا که احتمال م ی رود ذهن جوان مشوش شود‬ ‫یا احیانا به راســد‪ ،‬او را ارام کنند و با اطمینان خاطر‪ ،‬دعوت‬ ‫کنند به شنیدن مابقی نامه‪ .‬هر کجا احتمال تهدید ذهنی‬ ‫یا ناامنی خاطر ب رای جوان وجود دارد‪ ،‬رهبری از ان فرصت‬ ‫ب رای فرصت سازی و ایجاد حس اعتماد و علقه نهایت بهره‬ ‫را م ی ب رند‪.‬‬ ‫‪ -۶‬لحــاظ کــردن ظرافت هــای عمیق‬ ‫روانشناختی مانند تحریک روحیه خطرپذیری‬ ‫جوانان‬ ‫از دیگر نکات نغر این نامه که شــاید در یک عبارت‬ ‫خاص یا یک بند خاص مشــهود نباشد ولی در روح نامه به‬ ‫راحتی حس م ی شود‪ ،‬حسن اســتفاده و هوشمندی رهبر‬ ‫انقالب از حس خطرپذیری و ماجراجویی جوانان اروپایی و‬ ‫امریکایی اســت‪ .‬با اتفاقاتی همچون جنبش وال استریت‪،‬‬ ‫تجمعات و تظاهرات ضد نژادپرستانه در اعتراض به کشته‬ ‫شــدن دو جوان سیاهپوســت به نام های مایکل ب راون در‬ ‫فرگوسن و انتونیو مارتین در سن لوییس توسط پلیس امریکا‬ ‫و تجمعات و تظاه رات فرانسه در اعتراض به گروگان گیری ها‬ ‫و حمله داعش به دفتر مجله شارلی ابدو و بسیاری اتفاقات‬ ‫دیگر مانند همه پرسی جدایی اسکاتلند از بریتانیا‪ ،‬مشهود‬ ‫شــده که جوانان اروپایی و امریکایی‪ ،‬بنــا بر ویژگ ی های‬ ‫فطری شــان‪ ،‬مانند هر جوانی‪ ،‬از روحیات ازادی خواهانه و‬ ‫حق طلبانه برخوردارند و با اتفاقاتی که یکی پس از دیگری‬ ‫در همان کشورها در حال وقوع اســت‪ ،‬نسبت به صداقت‬ ‫سیاســتمداران و رسانه هاشــان‪ ،‬اصال خوش بین نیستند‪.‬‬ ‫رهبری با دست گذاشتن روی این حساسیت جوانان غربی‪ ،‬‬ ‫انها را هوشیار م ی کنند که مبادا اسالمی که به شما معرفی‬ ‫کرده اند‪ ،‬مانند بسیاری از دروغ های دیگری باشد که به شما‬ ‫گفته اند و بعدها افشا شده و همان سیاستمداران دروغگو هم‬ ‫مجبور به تایید ان دروغگویی و عوامفریبی شده اند‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب حس ماجراجویی جــوان‪ ،‬در خدمت ارمان خواهی‬ ‫جوان قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫‪ -۷‬بیان دغلکاری سیاستمداران ان کشورها‬ ‫اگرچه از یک سو در نامه سعی شده تا جوان با خواندن‬ ‫ان حس کند که نویســنده‪ ،‬موضع منطقی به غرب دارد‪ ،‬‬ ‫ولی در بعضــی فرازها‪ ،‬با صراحت نقدهایی شــجاعانه به‬ ‫سیاستمداران‪ ،‬رسانه ها و حکومت های کشورهای اروپایی و‬ ‫امریکای شمالی وارد شده که شاید جوانان ان کشورها کامال‬ ‫ان را باور نداشته باشند‪ ،‬ولی قطعی تا حدی حق را به نگارنده‬ ‫م ی دهند و ب رای اطالع از حقانیت تمــام ان موضوعات‪ ،‬به‬ ‫تو جوی ب ی واسطه م ی پردازند که البته در این روزگار کار‬ ‫جس ‬ ‫بس اسان و سهل الوصولی است‪.‬‬ ‫‪ -۸‬تعامل با دل هــای ازاده به جای تقابل‬ ‫با دولت ها؛ انقالبی بودن به معنای اســتقبال از‬ ‫تقابل نیست‬ ‫در فراز انتهایی نامه‪ ،‬رهبری با ارزوی فردایی بهتر ب رای‬ ‫تعامل غرب با اسالم‪ ،‬نامه را پایان م ی دهند‪ .‬عالوه بر اینکه‬ ‫لحن نامه صمیمانه و مشفقانه است‪ ،‬محتوای ان نیز بوی‬ ‫تقابل نم ی دهد و فلســفه وجودی ان جز تعامل نیست‪ ،‬اما‬ ‫تعامل با جوانان ازاده اروپا و امریکای شمالی‪.‬‬ ‫رهبری در یکی از سخنران ی هایشان‪ ،‬پیرو اینکه اگر هر‬ ‫نظر و حرفی داشته باشند‪ ،‬صریح خواهند گفت و اهل تعارف‬ ‫نیســتند‪ ،‬جمله معروفی را م ی گویند مبنی بر اینکه «من‬ ‫انقالبی ام؛ دیپلمات نیســتم»‪ .‬برخی حسب عادت قیاس‬ ‫به نفسشان‪ ،‬این جمله را حمل بر برخی مفاهیم کردند‪ .‬این‬ ‫خلط مبحث چند ای راد مبنایی داشــت؛ اوال اینکه دیپلمات‬ ‫بودن به معنای ساخت و پاخت نیست و اگر دیپلمات بودن‬ ‫خالف شــرع بود‪ ،‬قطعا ول ی فقیه ان را حرام و اشــتغال به‬ ‫ان را ممنوع اعالم م ی کرد و وزارت امور خارجه و بســیاری‬ ‫از مناصب دیگر‪ ،‬تعطیل م ی شــدند‪ .‬اما مقصود رهبری از‬ ‫دیپلمات نبودن و انقالبی بودن‪ ،‬روحیه است‪ .‬اینکه ایشان‬ ‫روحی ه شان صریح و شجاع است‪ .‬اتفاقا همین نامه گواه این‬ ‫است که ایشان عالوه بر اینکه انقالبی هستند‪ ،‬اگر نیاز باشد‪،‬‬ ‫از ابزار دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی هم نهایت‬ ‫استفاده را م ی ب رند‪ .‬پس اینجا دیپلمات بودن هم مثبت است‬ ‫و منافاتی با انقالبی بودن ندارد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬ایشان با این‬ ‫حرکتشان ثابت کردند که ب رای ایجاد تغییر مد نظر در غرب‪،‬‬ ‫نیازی نیست که الزاما ان تغییر‪ ،‬از مسیر مد نظر غرب بگذرد‪.‬‬ ‫م ی توان به جای تقال در مذاکرات مستهلک کننده و بعضا‬ ‫ ب ی نتیجه با غرب‪ ،‬از طریق راه های موثرتر و غیررســمی و‬ ‫اتفاقا به سبک خود غ رب ی ها وارد فضای اثرگذاری دیپلماتیک‬ ‫شد‪ .‬مثال به جای مذاکره به دولت ها‪ ،‬م ی توان با جوانان ازاده‬ ‫همان اروپا و امریکا مذاکره یا مکاتبه کرد و مفاهمی موثر‬ ‫بدین ترتیب برقرار شود‪.‬‬ ‫‪ -۹‬نام ه ای که در ابعاد سیاست داخلی نیز‬ ‫قابل تعمیم و کاربردی است‬ ‫انچه در این نامه م ی توانــد به عنوان الگو‪ ،‬در تمامی‬ ‫ ابعاد و عرصه ها‪ ،‬چــه داخلی و چه خارجی‪ ،‬مورد اســتفاده‬ ‫قرار بگیرد‪ ،‬این است که رهبر انقالب به همه اموختند که‬ ‫گاهی پاسخ بر برخی از سواالت مبنایی و اساسی‪ ،‬م ی تواند‬ ‫گره گشا و نجات بخش باشــد‪ .‬رهبری نامه ای را به جوانان‬ ‫غ ربی فرستادند‪ ،‬خب بسیاری از شخصی ت های صاحب نظر‬ ‫و بکراندیش م ی توانند در مورد مقوالت داخلی‪ ،‬ســواالت و‬ ‫مباحثی را طرح کنند‪ .‬ســواالتی ساده که پاسخشان اگرچه‬ ‫ظاه را ســاده به نظر م ی رسد‪ ،‬ولی از مشــکالت مبتال به‬ ‫فضای فرهنگ‪ ،‬سیاست و اجتماعی ما هستند‪ .‬مثال اینکه‬ ‫یک سیاستمدار اصولگرا یا اصالح طلب پاسخ دهد که اگر‬ ‫اصولگرایی ارزش است که هست و اگر اصالح طلبی ارزش‬ ‫است که هســت‪ ،‬اگر اصولگرایان و اصالح طلبان هر دو به‬ ‫مبانی انقالب معتقدند‪ ،‬پس چطور یکــی حجاب را مهم‬ ‫نم ی داند و دیگری م ی داند یا چطــور ان یکی ازادی بیان را‬ ‫حتی در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسالمی ای ران باور‬ ‫ندارد و ان یکی دارد! یا از جوانان حامی یا منتقد یک شخص‬ ‫یا جریان سوال شود که ایا تا به حال مستقیما و ب ی واسطه‪،‬‬ ‫با ان شخص صحبت کرده اند یا دغدغه ها و سواالت شان را‬ ‫از او پرسیده اند تا مطمئن شــوند که وی با بصیرت است یا‬ ‫ ب ی بصیرت ‪ ،‬دلسوز انقالب است یا کینه دارد؟ و ق س عل ی هذا‪.‬‬ ‫‪ -۱۰‬رهبری دیپلماسی کاربردی و موثر را به‬ ‫رخ همه م ی کشند‬ ‫از جمله انهایی که به واسطه تعداد باالی پسندهای‬ ‫(الیــک) فی س بوک و دیگر شــبکه های اجتماع ی شــان‪،‬‬ ‫سرخوشند و احساس م ی کنند که معنای دیپلماسی عمومی‬ ‫(پابلیک پالیسی) را خوب متوجه شــده اند‪ ،‬باید این نامه را‬ ‫به عنوان یک اســتفاده بهینه و بجا از شبکه های اجتماعی‬ ‫به شمار اورند و فکر نکنند که مثال اگر صفحه شان به ازای‬ ‫هر مطلب ‪ ۱۰۰‬هزار بار پسند م ی شود‪ ،‬به این معناست که‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫حتما موضعشان مقبول جهانیان واقع شده است‪ .‬کسانی‬ ‫که چنین موقعیتی دارند‪ ،‬به جای لوس بازی های شبکه ای‪،‬‬ ‫م ی توانند نه دقیقا بلکه در ابعاد کم تر‪ ،‬اثربخشی در فضای‬ ‫بی ن المللی داشته باشند و اسالم و ای ران اسالمی را انطور که‬ ‫هست ‪ -‬نه ان طور که غ رب ی ها خوششان بیاید یا نیاید ‪ -‬به‬ ‫انان معرفی کنند و نرمش قهرمانانــه را فقط در این نبینند‬ ‫که باید از مواضعمان عقب بنشــینیم‪ ،‬بلکه یک مصداق‬ ‫نرمش قهرمانانه هم م ی تواند این باشــد که بدون توجه به‬ ‫پشتیبانی طی ف های شب ه روشــنفکر‪ ،‬ب ر اساس ارمان ها و‬ ‫اهداف انقالب اسالمی ای ران‪ ،‬پیام هایی را مبتنی بر سبک‬ ‫زندگی اســامی ای ران‪ ،‬به انها منتقل کنیم ولو در حد یک‬ ‫جمله‪ .‬اینکه بهار قشنگ اســت یا ما همه صلح را دوست‬ ‫داریم‪ ،‬وجه اختصاصی فرهنگ ما نیست؛ همه جهان این را‬ ‫م ی گویند و اتفاقا ان را مصادره هم کرده اند‪.‬‬ ‫بایــد ان دیپلمات هایی کــه وظیفه شــان برقراری‬ ‫دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی است‪ ،‬پاسخ دهند‬ ‫که به جای اینکه فرهنگ و افکار متفکران و نظریه پردازان‬ ‫جمهوری اســامی ای ران را به خارج منتقل کنند‪ ،‬چرا سعی‬ ‫م ی کنند ای ران و فرهنگ و منظومه فکری نظامش را در قالب‬ ‫مورد پســند انها به انان عرضه نمایند؟ ایا تاکنون اثربخش‬ ‫بوده؟ اگر وقتی غرب ی ها وارد ای ران م ی شوند‪ ،‬نظرشان تغییر‬ ‫م ی کند‪ ،‬پس ب ر اساس چه استداللی اگر ما مثال اندیشه شهید‬ ‫مطهری یا امام یا مقام معظم رهبری را به انان منتقل کنیم‪،‬‬ ‫انها پس خواهند زد ؟ فرض بر اینکه همگی استقبال نکنند‪،‬‬ ‫ب ر اساس چه مبنایی‪ ،‬قائل هستیم که جوانانی که نامه رهبر‬ ‫انقالب را م ی خوانند‪ ،‬افکار منتشر شده بنیانگذار و نظریه پرداز‬ ‫انقالب اسالمی ای ران را نم ی خوانند؟ ایا روا نیست که حول‬ ‫این موضوعات‪ ،‬حمیت و تالش بیشتری صورت گیرد؟‬ ‫‪ -۱۱‬تحلیلگران ما متعجب شدند‪ ،‬ولی دیده‬ ‫بان همین است؛ غافلگیر م ی کند‬ ‫یکی از ویژگ ی هــای یک دیده بان‪ ،‬این اســت که با‬ ‫مشــاهدات و محاســبات دقیق‪ ،‬تصمیم ی م ی گیرد که‬ ‫ممکن است برخی ان را نســنجیده یا عجیب بدانند‪ ،‬ولی‬ ‫وقتی محقق م ی شود‪ ،‬غافلگیر م ی شــوند‪ .‬چون دیده بان‬ ‫م ی تواند با دستگاه محاسباتی دقیق‪ ،‬عمیق و گسترده خود‬ ‫پی ش بینی کند‪ .‬پی ش بینی نه مثل یک پیشگو‪ ،‬بلکه مانند‬ ‫یک پزشک که م ی داند کدام دارو‪ ،‬کدام عارضه را در چه مدت‬ ‫و به چه ترتیب برطرف م ی کند‪ .‬اقای دکتر محمد مرندی که‬ ‫یکشنبه ‪ ۵‬بهمن ماه در مناظره در مقابل اقای دکتر صادق‬ ‫خ رازی نشسته بود ‪ ،‬در کمال صداقت ‪ -‬که تحسی ن ب رانگیز‬ ‫ی هم داره‪.‬‬ ‫است ‪-‬گفت‪« :‬از من پرسیدن که این نامه نتیجه ا ‬ ‫من گفتم نه خیلی فایده ای نداره‪[ ».‬نقل به مضمون]‪ .‬این‬ ‫برداشــت فقط دکتر مرندی نبود‪ ،‬بلکه برداشت اکثر قریب‬ ‫به اتفاق تحلیلگران بد اخم بدبین داخلی بود‪ .‬همان فردای‬ ‫انتشار نامه‪ ،‬با یکی از همکاران تحلی ل گر بحث م ی کردیم‪.‬‬ ‫افکار عمومی جوانان جهان‬ ‫تشنه این بود که حرف های یکی‬ ‫از نمادهای اسالم‬ ‫که رهبر جمهوری اسالمی ایران‬ ‫هستند را بشنود‬ ‫گفت «به نظرت ایــن نامه فایده ای هــم داره؟ اروپای ی ها‬ ‫م ی خونن؟» گفتم «حتما‪ .‬شبکه های اجتماعی رو دست کم‬ ‫گرفتی‪ .‬ضمنا تمام شــبکه های خبری معروف خارجی هم‬ ‫پوشش دادن‪ ».‬انچه در ذهن برخی تحلیلگران باعث م ی شد‬ ‫این نامه نادیده انگاشته شود‪ ،‬این بود که گمان م ی کردند این‬ ‫نامه یا ناقص منتشر م ی شود یا بایکوت م ی شود‪ .‬اگرچه بارها‬ ‫این اتفاق به نحوی رخ داده که به ضرر ما شده‪ ،‬ولی این نامه‪،‬‬ ‫یک پدیده نوظهور بود و روا بود کــه تحلیلگران‪ ،‬بنا بر نادر‬ ‫بودن این اتفاق‪ ،‬تحلیلشان را ارائه دهند‪ .‬در تحلی ل ها چند‬ ‫نکته در نظر گرفته نشده بود‪:‬‬ ‫اوال در ایامی که اتفاقات گروگانگیری‪ ،‬شــارلی ابدو‪،‬‬ ‫انتشار این مجله موهن در تی راژ حداقل سه میلیون در سراسر‬ ‫جهان و به راه افتادن موج من عاشق محمدم در سطح جهان‬ ‫طی سه هفته رخ داده بود‪ ،‬اتفاقا افکار عمومی جوانان جهان‬ ‫تشنه این بود که حرف های یکی از نمادهای اسالم که رهبر‬ ‫جمهوری اسالمی ای ران هستند را بشنود‪.‬‬ ‫ثانیا رهبری این عطش را درســت تشخیص دادند و‬ ‫این بار ســخنرانی نکردند‪ ،‬بلکه نامه ای نوشتند که واقعا از‬ ‫ابعاد یک ورق ‪ A4‬تجاوز نم ی کــرد و اصال طوالنی نبود‪.‬‬ ‫سانسور کردن این نامه‪ ،‬دیگر اسان نبود و وقتی مجله شارلی‬ ‫ابدو در تی راژ سه میلیونی ازاد است تا به پیامبر اسالم توهین‬ ‫کند‪ ،‬یکی از علمای اسالم معاصر‪ ،‬نم ی تواند یک نامه یک‬ ‫صفحه ای را از طریق رسانه هایی که خود را رسانه های ازاد‬ ‫جهانی م ی نامند‪ ،‬به دســت جوانان اروپا و امریکای شمالی‬ ‫برســاند؟ ثالثا اصال در نظر گرفته نشــده بود که این نامه‪،‬‬ ‫مخصوصا سواالت انتهای ی اش‪ ،‬به شدت قابلیت استفاده و‬ ‫بازنشر در فضای شبکه های اجتماعی مختلف را دارد‪ .‬حتی‬ ‫با یک توئیتر یک خط و نیم ی م ی شد سواالتی را از جوانان‬ ‫پرسید که ذهنشان را چنان درگیر کند که حداقل کار ممکن‬ ‫در مواجهه با نامه‪ ،‬این باشــد که ان را ب رای دوستانشــان‬ ‫بفرستند و بازنشر کنند‪.‬‬ ‫‪ -۱۲‬شبک ه های اجتماعی؛ ابزاری که رهبری‬ ‫از ان علیه مخترعانش استفاده کردند‬ ‫یکی از طنزهــای این ایــام‪ ،‬این بود کــه یکی از‬ ‫کارشناســان مثال صاحب نظر در حوزه رسانه های مجازی‬ ‫نوین‪ ،‬دو هفته پیش در یکی از برنامه های زنده شبکه یک‬ ‫سیما حاضر شد و تا می توانست ‪ ،‬فعالیت شبکه های اجتماعی‬ ‫و شبکه های اجتماعی تلفن همراه را تخطئه کرد‪ .‬بعد دقیقا‬ ‫فردای انتشار نامه رهبر انقالب‪ ،‬در شبکه خبر حاضر شد و‬ ‫بازنشر این نامه در شبکه های اجتماعی در سطح جهان را‪ ،‬‬ ‫نشانه ای مبارک مبنی بر اثبات موثر بودن نامه و قدرت نفوذ‬ ‫ان در سطح جهانی به شــمار اورد‪ .‬هم زمان با انتشار نامه‪،‬‬ ‫سایت در اقدامی هوشمندانه‪ ،‬هشتگی مخصوص را اماده‬ ‫کرده بود و چند جمله کوتاه که بیشتر سواالت انتهایی بود‬ ‫را به عنوان محتوای پیشــنهادی به کاربران معرفی کرد و‬ ‫کاربران نیز به طور گسترده در شبکه های مختلف اجتماعی‬ ‫و تلفن همراه‪ ،‬انها را منتشر و بازنشر کردند‪ .‬حتی نرم افزاری‬ ‫هم با عنوان نامه ای برای تو روی این سایت قرار گرفت که‬ ‫مخصوص گوشی های مبتنی بر اندروید بود‪.‬‬ ‫وقتی استاد شهید ایت اهلل مرتضی مطهری در مجله‬ ‫زن روز یادداشت می نویســد و رهبر انقالب هم نامه ای را‬ ‫در قالبی کامال مناسب جهت انتشــار و بازنشر در فضای‬ ‫شــبکه های اجتماعی می نگارند‪ ،‬ایا می توان شبکه های‬ ‫اجتماعی را به واسطه اینکه بخشی از بودجه شان احتماال‬ ‫توسط استکبار جهانی تامین می شود‪ ،‬دور انداخت؟! ایا این‬ ‫به معنای خالی کردن عرصه جهت به مسلخ انحراف رفتن‬ ‫افکار عمومی داخلی و جهانی و بسیج جهانی علیه اسالم و‬ ‫مسلمانان نیست؟ ایا این دقیقا همان اتفاقی نیست که ما‬ ‫به جای امر به معروف و نهی از منکر‪ ،‬از ترس گرفتار شدن‬ ‫به ان منکر‪ ،‬صرفا نظاره گر باشیم یا در کنج عزلت با خود‬ ‫خلوت کنیم؟!‬ ‫اسالم حقیقی به جای‬ ‫اسالم ارتجاعی‬ ‫دربارهمهم ترینبخشنامهرهبری‬ ‫دکتر هادی معتمدی‬ ‫جامعه شناس‬ ‫اگر از دیدگاه روانشــناختی به پیام رهبری خطاب به‬ ‫جوانان اروپا و امریکای شمالی نگاه کنیم‪ ،‬متوجه م ی شویم‬ ‫ی افراد در ســنین جوانی صداقت است؛‬ ‫که مهمترین ویژگ ‬ ‫یعنی اینکه عقاید و ارا و رفتارشــان معموال در یک سو قرار‬ ‫م ی گیرد‪ .‬اینگونه نیست که ارا و عقاید خاصی داشته باشند‬ ‫و رفتارهایشان را ب راساس منافعشــان تنظیم کنند‪ .‬در واقع‬ ‫نگاهی که رهبری به این مساله داشتند از نگاه روانشناختی‬ ‫این پیامد را دارد که نه تنها در اروپا و امریکای شمالی که تمام‬ ‫دنیا مهمترین ویژگی جوانان حرف‪ ،‬فکر‪ ،‬دل و رفتارشان است‬ ‫که یکی است‪ .‬حاال ه ر چه سن باالتر م ی رود از می زان صداقت‬ ‫انسان ها کاسته م ی شــود‪ ،‬ان هم به دلیل الودگی به انواع و‬ ‫اقسام مسائل مادی‪ ،‬گرفتاری های زندگی‪ ،‬منافعشان و از این‬ ‫قبیل‪ .‬اگر قرار است انسان تغییر کند‪ ،‬باید این اتفاق زمانی‬ ‫بیفتد که باورهایش با رفتارش یکسان است‪ .‬صداقتش نیز به‬ ‫فرد اجازه نم ی دهد که دروغ بگوید و مســیر اشتباه را برود‪ .‬از‬ ‫دیدگاه روانشناختی تربیت بهترین جایگاه را در میان جوانان‬ ‫فراتر از‬ ‫دیپلماسیعمومی‬ ‫درک اسالم از متون اصلی ان‬ ‫محمد حسن قدیری ابیانه‬ ‫کارشناس مسائل استراتژیک‬ ‫گرچه پیام رهبری خطاب به جوانــان اروپا و امریکای‬ ‫شمالی است‪ ،‬در واقع همه مردم و به ویژه مردم غی ر مسلمان‬ ‫مخاطب ان هستند‪ .‬البته نقدی هم به سران کشورها شده‬ ‫است‪ ،‬زی را این ســران کشــورها ادم های خام ی نیستند که‬ ‫حقیقت را نشناســند و به دلیل نشناختن حقیقت مطابق با‬ ‫حق عمل نکنند‪ .‬بلکه خیلی از انها دست نشانده صهیونیسم‬ ‫هســتند و م ی دانند که کارشــان خالف انسانیت و خالف‬ ‫شرافت انسان اســت‪ .‬با این حال‪ ،‬این کار را انجام م ی دهند‪.‬‬ ‫نمونه اش هم این اســت که ایــا غرب ی هــا نم ی دانند که‬ ‫صهیونیس ت ها در فلسطین جنایت م ی کنند؟ انها نم ی دانند‬ ‫که در غزه مردم بیگناه را مورد هدف قرار م ی دهند؟ غرب ی ها‬ ‫مردم خودشان را هم فریب م ی دهند و بناب راین سیاستمداران‬ ‫مخاطب این پیام نیســتند‪ .‬جوانان خطاب قرار گرفته اند و‬ ‫وظیفه ما این است که این پیام را به مردم نشان دهیم و این‬ ‫در حالی است که سیاستمداران سعی م ی کنند جلوی انتشار‬ ‫این پیام را بگی رند‪ .‬پیام با اینکه کوتاه است‪ ،‬اما غ رب ی ها سعی‬ ‫کرده اند این پیام را سانسور کنند‪ .‬حتی سایت گوگل امکان‬ ‫جســت وجوی این پیام را گرفت و ما باید تالش کنیم اجازه‬ ‫سانسور ندهیم‪ .‬ما االن در عصری هستیم که ناطق بودن‬ ‫گفتارها‬ ‫دارد و من بر این باور هســتم که رهبری این پیام را به موقع‬ ‫و در جایگاه خودش صادر کرده اند‪ .‬از صدر اســام‪ ،‬یعنی از‬ ‫زمانی که دین اســام ظهور کرد‪ ،‬از طرف خانواده بن ی امیه‪،‬‬ ‫ابوسفیان و تجار ان زمان ب رنامه اسالم ه راسی شروع شده و تا‬ ‫به امروز ادامه پی دا کرده است‪ .‬بعد از اینکه ائمه اطهار و سلسله‬ ‫مبارکه حضرت رسول یکی یکی امدند و پیام رسانی کردند و‬ ‫در راس قانونگذاری امور مردم قرار گرفتند‪ ،‬مشاهده م ی کنید‬ ‫که منافع انهایی که از قدرت زیادی برخوردار بودند تحت تاثیر‬ ‫پیامب ران اسالم بودند‪ .‬از همان زمان نشان دادن چهره خشن‬ ‫از اسالم و اینکه کارهایی را ب رای اسالم ه راسی انجام م ی دادند‬ ‫همیشه مطرح بوده است‪ .‬به نوعی م ی خواستند نطفه اسالم‬ ‫را با اسالم ه راسی گره بزنند و متاسفانه تا االن هم ادامه داشته‬ ‫است‪ .‬باالخره شــیطان هی چ وقت از اینکه مردم به راه راست‬ ‫هدایت شوند‪ ،‬راحت نم ی نشیند‪ .‬کار غرب هم همین است‬ ‫و انها ب رای اینکه اسالم ه راسی کنند‪ ،‬دست به گسترش گروه‬ ‫داعش و طالبان م ی زنند‪ .‬قصد انها این اســت که داعش و‬ ‫طالبان را به اسالم نسبت دهند‪ ،‬در حالی که داعش و طالبان‬ ‫زاییده غرب است‪ .‬ه ر جایی که مردم مسلمان حضور دارند‪،‬‬ ‫مانند مالزی‪ ،‬ای ران و سایر کشــورهای اسالمی که در حال‬ ‫رشد هستند و مردم را م ی توانند به خودشان جلب کنند‪ ،‬سعی‬ ‫م ی کنند ب ا ترفندی جلوی این کارهــا را بگیرند‪ .‬انها تالش‬ ‫م ی کنند چهره سیاهی از جامعه اسالمی نشان دهند‪ .‬ب رای‬ ‫مثال‪ ،‬ای ران که به سرعت در حال هسته ای شدن و رفتن به‬ ‫سمت تکنی ک های نانو و تکنی ک های پزشکی است‪ ،‬غرب‬ ‫جلوی کشورهایی مانند ای ران را م ی گیرد‪ .‬زی را انها م ی بینند که‬ ‫تبلیغاتی که از غرب م ی کردند نتیجه نداده و ذات اسالم در‬ ‫حال رشد کردن است‪ .‬در واقع چیزی که انها تبلیغ م ی کردند‬ ‫با ان چیزی که مردم م ی بینند تفاوت دارد و دروغ هایشــان‬ ‫مشخص م ی شود‪ .‬وقتی غرب این مسائل را مشاهده م ی کند‪،‬‬ ‫چاره را در این م ی بیند که یک بار دیگر مردم دنیا را از اسالم‬ ‫بترساند‪ .‬ب رای همین گروه داعش را تشکیل دادند‪.‬اما چرا باید‬ ‫مردم غرب این ســیاه نمای ی ها را باور کنند ؟ به لحاظه اینکه‬ ‫در جامعه غ ربی رفتارها و افکار مــردم را باتوجه به ارتباطات‬ ‫جمعی شکل م ی دهند‪ .‬به این صورت نیست که مردم ازادانه‬ ‫به دنبال اطالعاتی که م ی خواهند باشند و افکارشان را باتوجه‬ ‫به عالیق شان شــکل دهند‪ .‬در غرب مکالمات افراد شنود‬ ‫م ی شود‪ ،‬روی افکار و حرفشــان دقت م ی شود و نباید فرض‬ ‫کنیم که مردم این دولت هــا ازادانه زندگی م ی کنند‪ .‬در واقع‬ ‫انطور که ما فکر م ی کنیم ازادی عمل در گفتارها وجود ندارد‪.‬‬ ‫البته انها ازادی عمل در مسائل جنســی و مسائلی از این‬ ‫قبیل دارند‪ .‬اما زمانی که منافع سیاسی این کشورها به خطر‬ ‫م ی افتد‪ ،‬رفتارهای دولت تغییر م ی کند و وجود خودشــان را‬ ‫بروز م ی دهند‪ .‬تمام رسانه‪‎‬ها دست صهیونیس ت هاست و انها‬ ‫هستند که مردم را به سمت خودشان م ی کشانند و افکارشان را‬ ‫ی‪‎‬دهند‪ .‬مثال سال ‪ 1994‬که‬ ‫همانطور که م ی خواهند شکل م ‬ ‫جام جهانی فوتبال در امریکا بود‪ 80 ،‬درصد مردم این کشور از‬ ‫برگزاری چنین رویداد بزرگی اگاهی نداشتند‪ .‬به هر حال‪ ،‬تا این‬ ‫حد دیکتاتوری رسانه ای انجام م ی شود و اگر دموکراسی هم‬ ‫باشد در رفتارهای فردی و انتخاب های فردی است‪ .‬اصال ایا‬ ‫رئی س جمهور امریکا را مردم انتخاب م ی کنند؟ شما م ی بینید‬ ‫گاهی رئی س جمهوری که انتخاب م ی شود به رای هایی که‬ ‫مردم م ی دهند نسبت مناســبی ندارد‪ .‬بناب راین‪ ،‬دموکراسی‬ ‫اجتماعی و دموکراسی انتخابات را فقط در ظاهر م ی بینیم‪.‬‬ ‫به طور کلی دو حزب هستند که سال هاست یک دوره حزب‬ ‫دموکرات حکومت م ی کند و در زمان دیگری جمهوریخواهان‬ ‫و حزب سومی وجود ندارد‪ .‬با چنین سیاست هایی مشخص‬ ‫اســت که به راحتی م ی توانند افکارعمومی را به ســمتی‬ ‫هدایت کنند که خودشان م ی خواهند و حاال هم قصد دارند‬ ‫یو هرزگوین‬ ‫اسالم ه راسی را گسترش دهند‪ .‬در جنگ بوسن ‬ ‫از یک طرف مسلمانان کشته م ی شدند و از طرف دیگر غرب‬ ‫از گروه مقابــل حمایت م ی کرد‪ .‬در اخبــار و به طور کلی در‬ ‫رسانه ها هم به گونه ای وانمود م ی کردند که گویی مسلمانان‬ ‫شروع کننده جنگ بودند‪ .‬یا جنگ ای ران و ع راق را به گونه ای‬ ‫در افکار عمومی نشان م ی دادند که ما به برخی کشورها که‬ ‫سفر م ی کردیم همیشه ای ران را به عنوان یک کشور متجاوز‬ ‫م ی شــناختند‪ .‬حاال بعد از جنگ با بحث سازمان ملل و این‬ ‫مسائل شروع کننده جنگ و کشــور متجاوز مشخص شد‪.‬‬ ‫سایت گوگل و یاهو و به طور کلی اینترنت هم در اختیار غرب‬ ‫است و انها هستند که تفکراتشان را ترویج م ی دهند‪ .‬یعنی‬ ‫همانطور که م ی خواهند یک واقعیت را نشان م ی دهند و نه‬ ‫انطور که یک واقعیت وجــود دارد و ازادی عمل وجود ندارد‪.‬‬ ‫این کشورها به قدری عقب مانده هستند که حتی در ماهواره‬ ‫شــبکه های ای ران را قطع م ی کنند و حتی ســروی س های‬ ‫اینترنتی ای ران را گاهی قطع م ی کنند‪ .‬ب رای رسیدن به واقعیت‬ ‫بهتر است از راه درست و مشــخص به ان برسیم‪ .‬متاسفانه‬ ‫شناخت جوامع غربی از اسالم از کانال هایی انجام م ی شود‬ ‫که باز خودشان امریکایی هســتند؛ مانند عربستان‪ .‬برخی‬ ‫کشورها مساجد را از طریق سیستم های ارتجاعی که در راس‬ ‫ان عربستان قرار دارد م ی سازند‪ .‬یا در کشوری مانند مصر و‬ ‫این کشورها از گذشته تا به امروز اسالم ارتجاعی را به اروپا و‬ ‫امریک ا ترویج م ی دهند‪ .‬در واقع اینها اسالم امریکایی است و‬ ‫خیلی هم افرادی که با این دین اشنا م ی شوند مساله زیبایی‬ ‫در اسالم نم ی بینند‪ .‬در حالی که در این نوع اسالم حقیقتی‬ ‫نهفته نیست‪ .‬مانند داعش که ع ربستان بیشترین حمایت را‬ ‫از این گروه م ی کند یا مصر‪ .‬اکنون وظیفه جمهوری اسالمی‬ ‫این اســت که دین ائمه اطهار و دین واقعی رسول اکرم را به‬ ‫جامعه جهانی نشان دهد‪.‬‬ ‫کمونیسم و لیب رالیسم ثابت شده و مشخص شده که راهکار‬ ‫اساسی ب رای بشر ندارند‪ .‬این پیام هدایت گر نسل جوان در‬ ‫سردرگم ی انها اســت که از یک طرف شناخت در شکست و‬ ‫اضمحالل لیب رالیسم و ظالمانه بودن ان و از طرف دیگر در‬ ‫پی یافتن راه حلی ب رای خروج از این بن بست است‪.‬‬ ‫و به ویژه ملت های مســلمان تامین کنند‪ ،‬بناب راین بیداری‬ ‫اسالمی مرتب سنگرهای جدیدی را فتح م ی کند و چشم انداز‬ ‫ادامه این استعمار و استثمار را تیره ساخته است‪ .‬معتقدم که‬ ‫دعوت به مطالعه قران در اوج تحریف ها و تهدیدها و اسالم‬ ‫ه راسی غرب را م ی توان با پیام حضرت امام(ره) با گورباچف‬ ‫مقایسه کرد‪ .‬درحقیقت هم امام خمین ی (ره) و هم مقام معظم‬ ‫رهبری با پیام های خود تالش کردند توجــه جهانیان را به‬ ‫اسالم و مطالعه ان جلب کنند‪ ،‬گرچه پیام امام در قالب نامه‬ ‫به گورباچف بود‪ ،‬اما باتوجه به انتشار عمومی ان‪ ،‬همه ملت ها‬ ‫مخاطب اصلی ان بودند و پیام مقام معظم رهبری نیز هرچند‬ ‫جوانان اروپا و شمال امریکا را مخاطب قرار داده است‪ ،‬اما در‬ ‫حقیقت همه مردم جهان در هر رده سنی مخاطب این پیام‬ ‫محسوب م ی شوند‪.‬‬ ‫مهیا شده و اگر ما بتوانیم اسالم را ان گونه که هست معرفی‬ ‫کنیم امکان گسترش اسالم و پیروی از ان در جهان غرب نیز‬ ‫به شدت فراهم م ی شود‪.‬‬ ‫حقانیت اسالم با مطالعه قران‬ ‫سیاست سکوت غرب‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سیاست کلی غرب ی ها سکوت در ب رابر این پیام است‪،‬‬ ‫به گونه ای که کنجکاوی ها در مــورد مطالعه قران تحریک‬ ‫نشــود‪ .‬غرب ی ها از قبل پی ش بینی کردند که تا سال ‪۲۰۵۰‬‬ ‫اکثریت مردم اروپا مســلمان خواهند شــد و اگــر این موج‬ ‫اسالم گرایی در غرب پایه بگیرد و فوج فوج به اسالم درایند‪،‬‬ ‫این زمان کوتاه تر خواهد شد‪.‬‬ ‫مقامات و شخصی ت های غربی سعی کرده اند از کنار‬ ‫این مســاله عبور کرده تا حساسیت ایجاد نشــود و از این‬ ‫طریق موجب انعکاس بیشتر محتوای پیام نشوند‪ ،‬ولی قطعا‬ ‫خودشــان ان را مطالعه کردند‪ .‬به عنوان یک نمونه‪ ،‬معاون‬ ‫یکی از احزاب هلندی که فیلم توهی ن امیزی نسبت به اسالم‬ ‫تهیه کرده بود‪ ،‬ب رای تکمیل این فیلــم و اهانت ها و تبلیغ‬ ‫بیشتر علیه اسالم‪ ،‬به مطالعه اسالم روی م ی اورد و با مطالعه‬ ‫اسالم به حقانیت ان پ ی برده و مسلمان م ی شود‪ ،‬این مساله‬ ‫نشان م ی دهد که فرصت و زمانه مناسبی ب رای مطالعه اسالم‬ ‫گفتارها‬ ‫تهاجم گسترده توهی ن امیزی توام با اسالم ه راسی در‬ ‫غرب در جریان است تا مردم کشورشان را به قضاوت منفی‬ ‫علیه اسالم و مسلمانان سوق بدهند‪ .‬تالش غرب ب رای ایجاد‬ ‫چنین قضاوتی‪ ،‬ب رای ممانعت از ایجــاد انگیزه از مطالعه و‬ ‫شناخت اسالم است‪ ،‬زی را اگر هر کسی صادقانه ب رای شناخت‬ ‫اسالم اقدام کند‪ ،‬به ویژه اگر قران را مطالعه کند‪ ،‬به حقانیت‬ ‫اســام پ ی خواهد برد و همین نگرانی موجب شده تا غرب‬ ‫دست به اسالم ه راسی بزند و اعمال جنایتکارانه گروه های‬ ‫تروریستی مانند داعش را به اسالم و مسلمین نسبت دهد؛‬ ‫در حالی که گروه داعش مطابق بــا اعتراف های مقام های‬ ‫غربی‪ ،‬ســاخته و پرداخته خود غرب ی ها اســت‪ .‬غرب ی ها از‬ ‫بیان حقیقت اسالم امتناع م ی ورزند و این افراط ی گری ها را‬ ‫به اسالم نسبت م ی دهند در حالی که ای رانیان و مسلمانان‬ ‫هرگز جنایات مسیحیانی چون هیتلر و موسلینی را به پای‬ ‫مسیحیت نگذاشته اند‪ ،‬حتی جنایات و شکنجه های فجیعی‬ ‫که کلیســاها در قرون وســطی اعمال م ی کردند را به پای‬ ‫مسیحیت ننوشته و دین واقعی مسیحیت را از این اعمال‬ ‫مب را دانســته اند‪ .‬در واقع در زمان کنونی غرب دچار بحران‬ ‫شده و مدل خود را از دست داده است و جهان در حال تغییر‬ ‫و تحول از نظام تک قطبی به نظام چند قطبی است و قطب‬ ‫بزرگ اسالمی نیز در حال شکل گیری است‪ .‬در این برهه از‬ ‫زمان غرب ی ها دیگر نم ی توانند چون گذشته نیازهای کشور‬ ‫خود را همچون دوران استعمار از کیسه ملت های جهان سوم‬ ‫فراتر از دیپلماسی عمومی‬ ‫پیام مقام معظم رهبری فراتر از دیپلماســی عمومی‬ ‫است‪ .‬در حقیقت این پیام معرفی جهانی اسالم و دعوت به‬ ‫شناخت اسالم است‪ .‬عواقب مثبت این پیام م ی تواند موجب‬ ‫گرایش مردم غرب به مطالعه اسالم شود‪ .‬اگر مردم نسبت به‬ ‫اسالم شناخت پی دا کنند و از سوی دیگر نوع تبلیغات غ رب ی ها‬ ‫در مورد اســام که متضاد با واقعیت است را مشاهده کنند‪،‬‬ ‫ان وقت نسبت به رسانه های خودشان ب ی اعتماد شده و این‬ ‫ ب ی اعتمادی دست صهیونیســت ها را که حاکم رسانه های‬ ‫غ ربی هســتند‪ ،‬فاش خواهد کرد‪ .‬ایــن ب ی اعتمادی منجر‬ ‫به گرایش بیشــتر غ رب ی ها به دنبال کردن سایت ها و مراکز‬ ‫خبری است که احیانا بتوانند اخبار و اطالعات جهان را بدون‬ ‫حاشی ه سازی و دروغ پ راکنی به انها منتقل کنند‪ .‬یکی از این‬ ‫ضربه ها تشکیل گروه های افراطی و تکفیری به نام اسالم‬ ‫ب رای از بین بردن اسالم اســت‪ .‬انها با تشکیل این گروه ها‬ ‫مسلمانان را به قتل یکدیگر وا داشــتند و وجهه ای از اسالم‬ ‫را در دنیا به نمایش گذاشــتند که با واقعیت تفاوت داشت؛‬ ‫انها با تسلط بر رسانه های غول پیکر خود توانستند که این‬ ‫تصور را ب رای جامعه غ ربی ایجاد کنند‪ .‬هم برمسئوالن دولتی‬ ‫و هم فرد فرد ای رانیان و در کل همه مسلمانان در هر کشوری‬ ‫که هستند و همچنین ای رانیان و مســلمانانی که در سایر‬ ‫کشورهای های غربی حضور دارند الزم است که پیام مزبور‬ ‫را به نحو ارزنده ای به مخاطبان برســانند و در ضمن امکان‬ ‫دسترســی قران را ب رای ملت ها فراهم اورند‪ .‬در این صورت‬ ‫زمینه ب رای نتیجه درک بهتر اســام و روابط بهتر با جهان‬ ‫اسالم فراهم خواهد شد‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫«توهین نامه ها» و ابهام در واکنش‬ ‫رفتارشناسیمواجههگروه هایداخلیدرخصوصنشریههتاکفرانسوی‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫کارشناس مسائل فرهنگی‬ ‫شــارلی ابدو‪ ،‬چارلی هبدو یا هر نــام دیگری که این‬ ‫فکاه ی نامه زرد و مسخره و وهن امیز فرانسوی دارد‪ ،‬حاال از‬ ‫چند سال قبل بسیار مشهورتر شده و یک وجه اش در ای ران‪،‬‬ ‫تیتری است که سیاس ی ترین روزنامه صبح برگزید و پس از‬ ‫بروز انتقادها‪ ،‬ان را «گاف» و خطا و اشتباه نامید ‪ .‬این نوشتار‬ ‫تحلیلی است بر رفتارشناســی برخی ای ران ی ها در قبال این‬ ‫رویداد یا گونه ای از وانمایی رخداد توهی ن امیز مذکور به روایات‬ ‫جریانات خاص داخلی‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫اول‬ ‫تا امروز هیچ زمانی‪ ،‬امکان دیده شــدن اصل متن ها و‬ ‫ی توهی ن امیز نسبت به ساحت پیامبر‬ ‫فیلم ها و کاریکاتورها ‬ ‫اعظم (صل ی اهلل علی ه و اله)‪ ،‬به این ســادگی و اسودگی ب رای‬ ‫مخاطب ای رانی فراهم نشده بود؛ پی ش ترها که موضوع مربوط‬ ‫م ی شد به سلمان رشدی ملعون و افســانه شیطان ی اش و‬ ‫بعدترها تصاویر این رویدادها که معموال از طریق وب‪ ،‬ب هراحتی‬ ‫دست یافتنی نبودند و در محدوده فیلترینگ قرار داشتند ؛ اما‬ ‫حاال شــبکه های اجتماعی مجازی (که معلوم نیست چرا‬ ‫مثال در میان شــان باید ُحکم به مسدودی وات س اپ بیاید و‬ ‫همین قانون درباره وایبر اعمال نشود)‪ ،‬به اسانی این امکان را‬ ‫فراهم اوردند تا انچه توهی ن امیز خوانده م ی شد‪ ،‬روی ال‪ .‬س ی ‪.‬‬ ‫دی های کوچک تلفن همراه ادم ها (از مذهبی و مقید گرفته‬ ‫تا القید و مذهب) جا بگیرد و انها خودشان به واکاوی سطح و‬ ‫حد و عمق توهین پی بب رند‪.‬‬ ‫بدیهی است ب رای اکثر کاربر‪ -‬مخاطبان این شبکه ها‬ ‫که از صبح تا شب‪ ،‬در گیر و دار محتواهای هزل امیز‪ ،‬جنسی‬ ‫و غی راخالقی رایج در شبکه ها قرار دارند و سطح حساسیت‬ ‫و تحریک پذیری شــان کاهش یافته (و این را یک نشــانه‬ ‫فرهنگ ی تر و پیشرفته تر شدن م ی دانند و همانندی بیشتر‬ ‫با ممالک راقیــه)‪ ،‬چندان مقوله حیرت انگیــزی نبوده این‬ ‫کاریکاتورها و شاید اصال نپذی رند که چرا مرحوم دهخدا ده ها‬ ‫سال پیش در لغت نامه اش نوشــته است‪« :‬تصویر مسخره‬ ‫چیزی که عموما در جراید چاپ م ی شــود‪ .‬شکل و تصویر‬ ‫مضحک‪ .‬صورتی خنده اور از شخص یا چیزی»‪.‬‬ ‫دوم‬ ‫این تفاوت اندک در درک نشانه شناســانه توهین هم‬ ‫ناشی از برخی متغیرهاست و‬ ‫هم فراهم اورنده بعضی نتایج؛‬ ‫یک علــت ان بازم ی گردد به‬ ‫فناوری های ب ی رنگ و ظاهرا‬ ‫سود رسان و ارزن قیمت نوین‬ ‫که نوعی فضای تــو در تو و‬ ‫ب ی انتها و نامتناهی را به وجود‬ ‫اورده اند که به پوچی و گنگی و‬ ‫ناتعی ن پذیری مقوالت دامن زده ‬ ‫و فهم را ناممکن ساخته اند‪ .‬در‬ ‫واقع این ابزارهای محدودکننده‬ ‫فهم‪ ،‬دانســتن جوهــر معنا‬ ‫را ناشدنی ســاخته اند و الجرم‬ ‫کاربر ‪ -‬مخاطب را گرفتار این‬ ‫لغزش م ی کنند کــه «خب‪...‬‬ ‫شــاید هم این تصویر چندان اهانت بار نباشد‪ ،‬چون م ی شد‬ ‫صدها ب رابر بدتر از این کارها را کرد‪ ».‬و البته اینجا هم کسی‬ ‫نیســت که بگوید صدها بار بدتر از این هم رخ داده و چون‬ ‫شــما ندیده اید و یادتان رفته‪ ،‬نم ی توان قضاوت را به نسبت‬ ‫و قیاس و مقایسه واگذار کرد و در ذات همین قضیه باید به‬ ‫قضاوت نشست و از رابطه ای کردن تحلیل دست ب ر داشت‪ .‬اما‬ ‫پیامدش که مه م و کاربردی تر است انکه‪ ،‬این تصور را دامن‬ ‫م ی زند که در زمینه (جغ رافیایی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬فرهنگی و‪ )...‬مبدا‬ ‫انتشار کاریکاتورها‪ ،‬نقش زدن چنین تصاویری امری عادی‬ ‫است و برداشت عمومی غیرتوهی ن امیز‪ ،‬پس چرا باید ما درک‬ ‫خودمان را بر ذهن مولفان و مصنفان اولیه جاری کنیم و اینها‬ ‫را زیانبار بخوانیم؟ و در این استدالل ساده تصور نم ی شود که‬ ‫خود سردبی ران و وکالی نشریه مذکور و سایر مدافعان ان‪ ،‬چه‬ ‫حجمی از سخنان شان صراحتا متوجه اسالم و مسلمانان و‬ ‫کشورهای اسالمی است و مدع ی اند که م ی خواهند توحش‬ ‫و عقب ماندگی مسلمان جماعت را به رخ بکشند‪ .‬دیگر انکه‬ ‫انها م ی دانند و درک کرده اند که اسالمگرایان از چنین رفتاری‬ ‫ناراض ی اند و عمدا شعارهای شان مبنی بر تنوع فرهنگی و‪ ...‬را‬ ‫زی رپا گذارده اند و دیگری را نفی و تمسخر کرده اند تا مثال ازادی‬ ‫بیان گسترش یابد یا عدالت اجتماعی یا رفاه عمومی؟ روشن‬ ‫است که اسالم ه راسی وجه مشترک است‪.‬‬ ‫سوم‬ ‫حاال اگر یک رسانه داخلی بیاید و تیترش را در حمایت‬ ‫از این توهی ن نامه فکاهی بگذارد‪ ،‬پیام و پیامدش چیست؟ یا‬ ‫عده ای راه بیفتند و بروند جلوی سفارت فرانسه‪ ،‬شمع روشن‬ ‫کنند؟ یا برخی دیگر بخواهند مجلــس یادبود بگی رند ب رای‬ ‫کاریکاتوریس ت های چارلی هبدو‪.‬‬ ‫عباراتی مانند شکاف و دوپارگی و گسست فرهنگی‪،‬‬ ‫در اینجا چندان گویا نیســت‪ ،‬چرا که نام ایــن را نم ی توان‬ ‫یک تحول عادی در جامعه اســامی گذاشــت‪ ،‬بلکه یک‬ ‫سلسله به هم پیوسته با سیاست های جهانی غرب در این جا‬ ‫شکل گرفته که م ی خواهد خود را در اندام یک نهاد اجتماعی‬ ‫ای رانی بازنمایی کند‪.‬‬ ‫هم پیوندی جهانی حتما تبعــات و پیامدهایی دارد و‬ ‫بیش از انکه این رویداد از جنس جهان ی شدن باشد (از ضمیری‬ ‫مجهول)‪ ،‬واقع ه ای است شــبیه جهان ی سازی و با فاعالنی‬ ‫مشخ ص‪.‬‬ ‫عامالن و گردانندگانی مشخص که بر انند تا عناصر‬ ‫و جریان هایی را به صورتی کامال پیوســته‪ ،‬شــکل دهند و‬ ‫دستان هژمونی را در عالم گســترش دهند؛ انها صراحتا در‬ ‫حال یار گیری اند و اینها نشانه‬ ‫یک تحول فرهنگی طبیعی و‬ ‫معمول نیست‪ ،‬بلکه دستکاری‬ ‫و دســت اندازی ای است که در‬ ‫هر گام‪ ،‬بخش های بزرگ تری‬ ‫از شرع و عرف و اخالق را زیرپا‬ ‫بنهــد و قصــاص و اهانت به‬ ‫مقدسات و‪ ...‬را پیش چشمان‬ ‫ســاده کند تا جایی که برخی‬ ‫قلم فرســایی کنند و بگویند‬ ‫ناهنجاری های اجتماعی موجود‬ ‫در ای ران مهم تر از توهین نشریه‬ ‫فرانسوی است و ب رای اینها باید‬ ‫بیشتر براشفت‪ ...‬و البته که «از‬ ‫قیاسش‪ ،‬خنده امد خلق را»‪.‬‬ ‫ظهور‬ ‫نوپروتستانتیسم‬ ‫مردمیونانعلیهنهادگراییاروپاقیامکردند‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫برگزاری انتخابات سراســری یونان‪ ،‬شوک سختی به‬ ‫سران منطقه یورو وارد ساخته است‪ .‬بسیاری از صاحب نظ ران‬ ‫و کارشناسان مسائل اروپا معتقدند که پیروزی سیریزا مترادف‬ ‫با خروج یونــان از منطقه یورو و در نتیجــه اغاز دومینوی‬ ‫خداحافظی کشورهای عضو این منطقه اقتصادی با پول واحد‬ ‫اروپایی خواهد بود‪ .‬اگرچه افرادی مانند انگال مرکل در صددند‬ ‫با عضو گیری از کشورهای خارج از منطقه یورو(مانند لیتوانی)‬ ‫اوضاع را در ظاهر عادی جلوه دهند؛ اما بر همگان مسجل‬ ‫است که حتی خروج یک عضو از منطقه یورو از این مجموعه‬ ‫پیامی به جز اغاز پروسه دفرمه شدن این منطقه اقتصادی و‬ ‫در نتیجه اضمحالل ان نخواهد داشت‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬طی‬ ‫سال های اخیر و با تشدید بحران یورو‪ ،‬معضالت اقتصادی‬ ‫اروپای واحد با بحران های امنیتی قاره سبز گره خورده است‪.‬‬ ‫صورتبندی بحران یورو ســهل و ممتنع است! جنبه‬ ‫سهل بودن این موضوع‪ ،‬به فاز اقتصادی بحران باز م ی گردد‪.‬‬ ‫سران منطقه یورو تا ســال ‪ 2012‬میالدی توانسته بودند در‬ ‫خصوص اجرای طرح های ریاضتی‪ ،‬دســت بــه اقناع گری‬ ‫خیره کننده ای در میان افکار عمومی بزنند‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬تا‬ ‫ان زمان دولت های اروپایی بدون انکه مستقیما وارد صحنه‬ ‫شوند در صدد بودند تا مخالفان اجرای طرح های ریاضتی را‬ ‫با استفاده از توان موافقان ان (در سطح افکار عمومی) مهار‬ ‫کنند‪ .‬با این حال دولت ها و دستگاه های امنیتی کشورهای‬ ‫اروپایی فرامــوش کردند که این «مهــار تاکتیکی» تاریخ‬ ‫مصرف محدودی خواهد داشت‪.‬‬ ‫پس از سال ‪ 2012‬میالدی و متعاقب اثبات ناکارامدی‬ ‫طرح هــای ریاضتی معادلــه برعکس شــد! در اینجا نبرد‬ ‫«ملت ‪ -‬ملت» در اروپا بر ســر اجرای طرح های ریاضتی‪،‬‬ ‫به جدال ملت های اروپایی با نهادهای رسمی غرب تبدیل‬ ‫شد‪ .‬گزارش های مستند مراکز اعتبار سنجی مانند مودیز در‬ ‫خصوص کاهش رتبه اعتباری بانک ها و رشد شاخصه های‬ ‫فقر‪ ،‬بیکاری‪ ،‬بده ی های خارجــی و‪ ...‬جملگی این روند را‬ ‫تشدید کرد‪ .‬در چنین شرایطی شهروندان غربی وارد مرحله‬ ‫پروتستانتیسم نوین شده اند‪ .‬در دوران پروتستانتیسم‪ ،‬گذار‬ ‫از نهاد کلیسا هدف اصلی بود‪ ،‬اما این بار هدف شهروندان‬ ‫اروپایــی گذار از نهادهای رســمی در غرب اســت‪ .‬غرب‬ ‫وارد دوران پروتستانتیســم نوین شده اســت‪ .‬منظور ما از‬ ‫پروتستانتیسم نوین‪ ،‬تمایل شــهروندان اروپایی مبن ی بر‬ ‫در هم شکســتن دوران فعلی و گذار به دوران نوین است‪.‬‬ ‫این بار نگرش پس ت مدرنیســتی جایگزین اندیشــه های‬ ‫مارتین لوتر شده است‪ .‬همچنین دیگر کلیسای کاتولیک‬ ‫رم هم وجود خارجی ندارد و به جای ان اتحادیه اروپا و قوانین‬ ‫تعریف شده از سوی این نهاد مورد مناقشه معترضین است‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که شــهروند اروپایی از یک سو نسبت به‬ ‫خروج از نهادگرایی اروپایی تمایل پیدا کرده و از سوی دیگر‬ ‫به دنبال الگویی در راستای گذار به دوران جدید خود است‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی اعتراض نســبت به وضعیت موجود‬ ‫ابعاد تازه ای پیدا م ی کنــد‪ .‬در اینجا دیگــر صرفا اقدامات‬ ‫گفتارها‬ ‫گرفته اســت فریاد بزند و اعتراض خود را نســبت به نظام‬ ‫ساختاری اروپایی و اجزای تعریف شده در درون ان از جمله‬ ‫بوروکراسی خشک المانی‪ ،‬ایده ال گرایی کاذب فرانسوی و‬ ‫ابزارگرایی زننده انگلیسی نشان دهد‪ .‬تلقی شهروندان اروپایی‬ ‫از مفهوم اعتراض تغییر یافته است‪ .‬شهروندان اروپایی دیگر‬ ‫عالقه ای نسبت به حفظ خطوط قرمز ترسیم شده از سوی‬ ‫اتحادیه اروپا ندارند‪ .‬در چنین شرایطی همه متغی رات تغییر‬ ‫کرده است‪ .‬حتی مفهوم امنیت سنتی در اروپای واحد دیگر‬ ‫به دست نهادهای امنیتی و رسمی غرب تعریف نم ی شود‪ .‬در‬ ‫اینجا دستگاه های امنیتی غرب از یک کنشگر فعال به یک‬ ‫واکنش دهنده منفعل مبدل شده اند‪ .‬تا مدتی قبل خشونت‬ ‫پلیس نقطه اتکای شــهروندان اروپایی در قبال تهدیدات‬ ‫اجتماعی و امنیتی بود اما امروز خشونت پلیس در کشورهای‬ ‫مختلف اروپا به نماد ب ی احترامی و نقض حقوق شهروندی‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬به راســتی در اینجا پلیس اروپایی تغییر‬ ‫یافته است یا شهروند اروپایی؟! پاسخ این سوال مشخص‬ ‫اســت‪ :‬هر دو!به عبارت بهتر‪ ،‬متعاقب تغییر الگوواره های‬ ‫شهروندی در اروپای واحد‪ ،‬پلیس اروپایی نیز دچار تغییری‬ ‫ناخواسته و غی ر قابل مدیریت شده است‪ .‬در اینجا شهروند‬ ‫اروپایی حکم متغیر مستقل و نهادهای اروپایی حکم متغیر‬ ‫وابسته را دارند‪.‬‬ ‫انچه امروز در یونــان و دیگر کشــورهای اروپایی‬ ‫می گذرد نقطه اشکارســاز جابه جایی گسل های اجتماعی‬ ‫و امنیتی در اروپاســت‪ .‬طی ماه های اخیر رخدادهای قابل‬ ‫تاملی در کشــورهای مرفه اروپایی به وقوع پیوسته است‪.‬‬ ‫رخدادهایی که ظاهرا نشــان می دهد در سایه بی درایتی و‬ ‫محاسبه نادرست مقامات ارشد اروپایی‪ ،‬گسل های‬ ‫امنیتی و سیاسی این مجموعه جابه جا‬ ‫شده اســت‪ .‬همان گونه که اشاره‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ریاضتی در غرب یا خشونت پلیس مورد‬ ‫مناقشه نیست‪ ،‬بلکه بنیان ها و ساختارها‬ ‫از سوی مردم به چالش کشیده م ی شود‪.‬‬ ‫بنیان هایی که اعمال تغییر در هر یک از‬ ‫انها منجر به دفرمه شــدن اتحادیه اروپا‬ ‫خواهد شــد‪ .‬پیروزی احزاب راستگرای‬ ‫افراطــی در انتخابات پارلمــان اروپا در‬ ‫ســال ‪ 2014‬میالدی‪ ،‬پیام اشکاری ب رای‬ ‫دولتمردان و نهادهــای امنیتی غرب به‬ ‫همراه داشت؛ اینکه شهروندان اروپا دیگر‬ ‫حتی اصالح طلبی اقتصادی در نهادهای‬ ‫اقتصادی ‪ -‬سیاسی اروپار را ب ر نم ی تابند‬ ‫و روی به نوعی انقالب ی گــری اورده اند‪.‬‬ ‫هم اکنون بیش از یکصد تن از نمایندگان‬ ‫پارلمان اروپا را کسانی تشکیل م ی دهند‬ ‫که نه تنها اصالت منطقــه یورو را قبول‬ ‫ندارند‪ ،‬بلکه فروپاشی اتحادیه اروپا را نیز‬ ‫ارمان خود م ی دانند‪.‬‬ ‫در اینجا جدال فکری شــهروندان‬ ‫اروپایی با نهادهای رسمی (و در راس انها‬ ‫اتحادیه اروپا) نیاز به تجزیه و تحلیلی واقع گرایانه دارد‪.‬در این‬ ‫خصوص حقیقتی وجود دارد که سیاستمداران اروپایی اساسا‬ ‫عالقه ای نسبت به درک و مشاهده ان ندارند! واقعیت امر این‬ ‫است که شهروندان اروپایی به صورت خواسته یا ناخواسته‬ ‫وارد دوران پس ت مدرن شده اند‪،‬حال انکه ساختار اتحادیه اروپا‬ ‫و قوانین و قواعد اجتماعی تعریف شده در ان به دوران مدرن‬ ‫تعلق دارد! بناب راین نوعی تعــارض بنیادین میان اتحادیه‬ ‫اروپای مدرن و شهروندان اروپایی پست مدرن به وجود امده‬ ‫است‪ .‬ژاک دریدا‪ ،‬فیلسوف پس ت مدرن که با طرح و تشریح‬ ‫مفهوم تخریب و بازســازی دوباره الگوها نقش مهم ی در‬ ‫تکمیل اندیشه پست مدرنیسم ایفا کرده است‪ ،‬اعتقاد دارد‬ ‫که تخریب و بازسازی الگوها باید توسط خود پیروان و تابعین‬ ‫ان صورت گیرد‪ .‬اگر تفکر دریدا را بــه اروپای امروز تعمیم‬ ‫دهیم در م ی یابیم که شــهروندان اروپایی به عنوان تابعین‬ ‫و مخاطبان ســاختار اروپای فعلی در صدد تغییر و بازسازی‬ ‫ان برامده اند‪.‬‬ ‫هم اکنــون نارضایتی به حلقه اتصال شــهروندان‬ ‫اروپایی‪ ،‬از اســکاندیناوی تا اروپای شرقی و جنوبی تبدیل‬ ‫شده اســت! بخش عمده ای از مانورهای صورت گرفته از‬ ‫سوی جریان های راســت و چپ افراطی اروپا معلول تبلور‬ ‫این نارضایتی عمیق است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬نهادهای اقتصادی‬ ‫اروپا ترجیح دادند این خشم زیربنایی را به خشمی روبنایی‬ ‫و ســاده تقلیل دهند‪ .‬تقویت پلیس در ب رابر شــهروندان‬ ‫اروپایی بزرگترین اشتباهی بود که اروپای واحد در مواجهه‬ ‫با اعتراضات سال ‪ 2012‬تا ‪ 2014‬میالدی صورت داد‪ .‬افرادی‬ ‫مانند انــگال مرکل صدر اعظم المان‪ ،‬نیکوال ســارکوزی‬ ‫رئی س جمهور پیشین فرانســه و خوزه مانوئل باروسو‬ ‫مسئول سابق کمیسیون اروپا سه متهم اصلی این‬ ‫ماجرا بودند! این افراد تصور م ی کردند که حاشیه‬ ‫امنیت منطقه یورو به اندازه ای باالســت که‬ ‫اعتراض های عمومی قدرت اسی ب رسانی‬ ‫به شالوده و هسته نگاه دارنده ان را ندارد‪.‬‬ ‫حقیقت تنها یک چیز است‪:‬‬ ‫اینکه میل نهفته تغییر در بین‬ ‫شهروندان اروپایی بیدار‬ ‫شده اســت‪ .‬ب ر خالف‬ ‫انچه نهادهای رسمی‬ ‫اروپایــی پی ش بینی‬ ‫م ی کردند‪ ،‬شهروند‬ ‫اروپایی از سال ‪2013‬‬ ‫میــادی تصمیم‬ ‫شــد‪ ،‬جابه جایی این گسل ها ســبب شده تا‬ ‫مفاهیم و متعاقبا مصادیــق امنیت اجتماعی‬ ‫و رضایت جمعی در اروپا به چالش کشــیده‬ ‫شود‪ .‬در ســال ‪ 2012‬میالدی‪ ،‬شهروندان‬ ‫اسپانیایی در میدان خورشــید شهر مادرید و‬ ‫شــهروندان یونانی در مرکز شهر اتن‪ ،‬سعی‬ ‫داشتند مظلومیت خود را در تقابل با نهادهای‬ ‫رسمی اروپا به گوش اروپاییان برسانند اما این‬ ‫بار در ابتدای سال ‪ 2015‬میالدی‪ ،‬همراهان‬ ‫اروپای واحد در اقلیــت قرار گرفته اند‪ .‬وقوع‬ ‫بحران اقتصــادی در غرب و تمرکز شــدید‬ ‫مقامات اروپایی بر ایــن بحران مانع از درک‬ ‫عمیق انها نســبت به تحوالت سیاســی و‬ ‫امنیتــی در اتحادیه اروپا شــد‪ .‬جریان های‬ ‫راســت افراطی و چپ افراطی و جریان های‬ ‫ملی گرای محض رشــد قارچ گونه خود را در‬ ‫کشــورهای مختلف اروپایی از سر گرفتند‪.‬‬ ‫شــاید اگر نهادهای سیاسی و امنیتی اروپا به‬ ‫جای صرف هزینه هــای هنگفت در خارج از‬ ‫مرزهای قاره ســبز طی یک دهه اخیر روی‬ ‫گسل های اجتماعی و امنیتی خود تمرکز می کردند اوضاع‬ ‫به این منــوال پیش نمی رفت‪ .‬خطــر افراطی گری درون‬ ‫اروپایی زمانی حس شــد که کالبد بی جان ‪ 77‬شــهروند‬ ‫نروژی روی سنگفرش های اسلو ســیتی (منطقه مرکزی‬ ‫شهر اسلو) و صخره های جزیره اوت اویا افتاد! این اتفاق در‬ ‫روز ‪ 22‬جوالی سال ‪ 2011‬رخ داد‪ .‬اما عامل این کشتار نه‬ ‫القاعده بود و نه گروه طالبان! این اقدام توسط یک نروژی‬ ‫اصیل به نام انــدرس برویک صورت گرفــت‪ .‬فردی که‬ ‫بعدها با افتخار در دادگاه سالم فاشیستی داد و کشتار ده ها‬ ‫شهروند نروژی توسط خود را غیر قابل اجتناب خواند! پس‬ ‫از این حادثه تلخ نســبت میان تهدیدات خارجی و ارامش‬ ‫درونی در اروپا دگرگون شد‪ .‬این واقعه سبب شد تا تصویری‬ ‫که مقامات اروپایی طی چنــد دهه اخیر‪ ،‬مخصوصا پس از‬ ‫تشکیل اتحادیه اروپا در ذهن شهروندان خود ایجاد کرده‬ ‫بودند از بین برود‪ .‬نتایج انتخابات سراسری یونان و پیروزی‬ ‫حزب سیریزا و رشد جریان های ملی گرایانه و ضد یورو (اعم‬ ‫از راست و چپ افراطی) نشــان می دهد که سیاستمداران‬ ‫اروپایی به رغم میل باطنی خود باید برای دادن امتیازهای‬ ‫بزرگ به شهروندان معترض اماده شوند‪ .‬اما این امتیازدهی‬ ‫نیز صرفا یک راه حل موقت و مقطعی محســوب شــده و‬ ‫نمی توان از ان به عنوان یک راهــکار نهایی یاد کرد‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬تنها راه حل اروپای واحــد در مصاف با واقعیاتی که به‬ ‫لحاظ امنیتی و اقتصادی در قاره سبز می گذرد‪ ،‬این است که‬ ‫دست به یک انتحار اجباری زده و قبل از شکل گیری وضعیت‬ ‫بحرانی کامل دست به ایجاد نوعی دگردیسی خودخواسته‬ ‫بزند‪ .‬این انتحار منجر به ساختار فعلی اتحایه اروپا و منطقه‬ ‫یورو خواهد شد‪ ،‬اما حداقلی ترین فایده ان برای سران اروپایی‪،‬‬ ‫اختیار انها در بازتعریف اروپای دگرگون شده است‪ .‬اما زمانی‬ ‫که این انتحار خودخواسته به انفجاری ناخواسته تبدیل شود‪،‬‬ ‫سران اروپا دیگر قدرت بازتعریف و بنای دوباره ساختارهای‬ ‫اقتصادی و سیاسی خود را از دســت خواهند داد‪ .‬در اینجا‪،‬‬ ‫تخریب و بازســازی دوباره الگوها جای خود را به انقالب‬ ‫ملت های اروپایی علیه نهادهای رسمی غرب خواهد داد‪ .‬در‬ ‫نهایت اینکه فعال قدرت و تــوان گذار از وضعیت موجود در‬ ‫بین سران اروپای واحد مشاهده نمی شود‪ .‬اصلی ترین محور‬ ‫تالش مشترک سران منطقه یورو‪ ،‬حفظ ساختارهای فعلی‬ ‫است! رویکردی که پیروزی ســیریزا در یونان نشان داد که‬ ‫دیگر نمی تواند متضمن بقــای چارچوب های اروپای واحد‬ ‫باشد‪ .‬گذشــت زمان نیز در این میان بیش از انکه به کمک‬ ‫نهادهای رسمی اروپا بیاید‪ ،‬به ضرر انهاست! موضوعی که‬ ‫احتماال سیاستمداران اروپایی ان را بسیار دیر درک کنند‪.....‬‬ ‫‪21‬‬ ‫انتقام بزرگ‬ ‫گزارش ها‬ ‫در این صفحات تالش کرده ایم تا تحوالت مهم خبری هفته‬ ‫را پوشــش دهیم‪ .‬انتقام حزب اهلل از رژیم صهیونیستی‪ ،‬اخرین‬ ‫تحوالت پرونده هسته ای و تحوالت یونان از مواردی است که در‬ ‫این هفته به انها پرداخته ایم‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫فقاتلو ائمه الکفر‬ ‫حزب اهلل لبنان پس از حدود یک هفته‬ ‫انتقام سختی از رژیم صهیونیستی‬ ‫گرفت‪ .‬سیدحسن نصراهلل وعده انتقام را‬ ‫داده بود‬ ‫خطقرمزجدید‬ ‫در مذاک رات هسته ای چه‬ ‫تحوالتیصورتگرفتهاست؟‬ ‫که حزب اهلل به وعده خود عمل کرد در روزنامه رای الیوم در‬ ‫مطلبی با عنوان «حزب اهلل لبنان به رژیم صهیونیســتی‬ ‫پاســخ م ی دهد» پی ش بینی کرد که کمتر از چند ســاعت‬ ‫بعد محقق شد‪ .‬او نوشت که‪ :‬انتقام حزب اهلل حتمی است و‬ ‫(اسرائیل) هزینه سنگینی را خواهد پرداخت؛ پاسخ حزب اهلل‬ ‫تکان دهنده و بزرگ و سریعتر از ان چیزی بود که بسیاری‬ ‫تصور م ی کنند‪.‬‬ ‫سی د حسن نصراهلل رهبر مقاومت لبنان یک سال قبل‬ ‫وعده داد که جبهه جوالن را م ی گشاید و فکر نم ی کنیم که‬ ‫این تیم از فرماندهان ارشــد لبنانی و ای رانی ب رای تفریح در‬ ‫انجا بودند؛ بلکه انان در حال اماده سازی این جبهه به عنوان‬ ‫نقطه ای ب رای عملیات بودند‪ ،‬مانند انچه که در جنوب لبنان‬ ‫و غزه روی داد؛ شاید شــاهد ان باشیم که این جبهه تقریبا‬ ‫فراموش شده شعله ور شود؛ ان هم به صورتی که حتی به‬ ‫ذهن اسرائیل ی ها و همپیمانان ان نخواهد رسید‪.‬‬ ‫اسرائیل از هر زمان دیگری نگرانتر است‪ ،‬زی را زمان و‬ ‫نوع سالح مورد استفاده در پاسخ به این جنایت را نم ی داند‪.‬‬ ‫ایا از جنوب لبنان صورت م ی گیرد و یا از بلندی های اشغالی‬ ‫جوالن و یا خارج از فلسطین؟ و این عملیات چگونه صورت‬ ‫خواهد گرفت‪ ،‬با موشــک ها یا پهپادهــای «ایوب» و یا‬ ‫بمب های کاشته شــده در مرزهای شــبعا و یا تونل های‬ ‫ســری مرزی مانند ان کاری که نیروهــای مقاومت غزه‬ ‫انجام دادند؟‬ ‫ترسی که اکنون به دلیل انتظار در دل اسرائیل افتاده‪،‬‬ ‫بســیار دردناکتر از خود انتقام اســت؛ هنگام ی که سردار‬ ‫محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه م ی گوید اسرائیل باید‬ ‫منتظر صاعقه ای وی رانگر باشد و سپاه به حمایت گسترده از‬ ‫مبارزان و مجاهدان در منطقه تا پاک شدن جرثومه فساد از‬ ‫جغ رافیای سیاسی منطقه ادامه م ی دهد‪ ،‬اسرائیل حق دارد‬ ‫که در ترس و نگرانی باشد‪ .‬اظهارات یک مسئول اسرائیلی‬ ‫که گفته بود «ما قصد ترور ژنرال اهلل دادی را نداشتیم و فکر‬ ‫م ی کردیم که سرنشینان دو خودرو گروهی از مبارزان عادی‬ ‫حزب اهلل هستند» بیانگر این مســاله است که این رژیم از‬ ‫دست زدن به این جنایت پشیمان شده است‪...‬‬ ‫پشیمانی که خیلی زود به ه راس و ترس منجر شد‪.‬‬ ‫وعده صادق‬ ‫‪ 11:25‬دقیقه چهارشنبه‪ ،‬موشک های لیرزی حزب اهلل‬ ‫به کاروانی از ســربازان ویژه ارتش صهیونیستی در منطقه‬ ‫اشــغالی مزارع شــبعا ‪ -‬یعنی داخل خاک لبنان‪ -‬اصابت‬ ‫کرد‪ .‬ب ر اســاس انچه حزب اهلل گفته است ‪ 15‬سرباز و افسر‬ ‫چند روز بعــد اما تصویری در شــبکه‬ ‫المنار منتشر شد که سید حسن نصر اهلل‬ ‫دو انگشت خود را نشــان می داد‪ ،‬روی‬ ‫تصویر اما متنی کوتاه نوشــته شــده‬ ‫بــود‪« :‬جهزوامالجئکــم» بــه معنی‪:‬‬ ‫«ســاح هایتان را اماده کنید»‪ .‬دو کلمه‬ ‫حرف حساب با رژیم صهیونیستی؛ پس‬ ‫وعده صادق نزدیک بود‬ ‫اسرائیلی در این حمله کشته شده اند‪ .‬حزب اهلل در بیانی ه ای‬ ‫کوتاه گفت که «یک کاروان اسرائیلی متشکل از شماری از‬ ‫خودروهای زرهی با چندین سرنشین از افس ران و سربازان‬ ‫صهیونیست‪ ،‬با سالح موشکی مناسب هدف گرفته شد که‬ ‫به نابودی شماری از خودروها و کشته و زخمی شدن چندین‬ ‫نفر در صفوف دشمن منجر شــد‪ ».‬حزب اهلل در این بیانیه‬ ‫گفت که گروه شــهدای القنیطره‪ ،‬وابسته به حزب اهلل این‬ ‫عملیات را انجام داده اند‪ .‬واضح بود که این اقدام پاسخی به‬ ‫انچه در قنیطره رخ داده است‪ ،‬بود‪.‬‬ ‫بالفاصله این خبر در راس اخبار شبکه های تلویزیونی‬ ‫و ســایت های خبری قرار گرفت‪ .‬هر لحظه ابعاد جدیدی‬ ‫از حمله حزب اهلل به اســرائیل منتشر م ی شــد؛ کانال دوم‬ ‫تلویزیون اســرائیل تاکید کرد فرمانده یکی از گردان های‬ ‫تیپ نیروهای ویــژه گوالنی از جمله کشته شــدگان این‬ ‫رژیم در عملیات امروز حزب اهلل لبنان در مزارع شبعا است‪.‬‬ ‫در واقع حزب اهلل به طور دقیق حریف خــود را از زبده ترین‬ ‫نظامیان اسرائیلی برگزیده اســت چه انکه تصویر بسیار‬ ‫مبهم و پیچیده ای از تیپ گوالنی نه تنها در خارج از ارتش‬ ‫رژیم صهیونیســتی بلکه در داخل ان وجود دارد‪ .‬در میان‬ ‫نظامیان ارتش رژیم صهیونیســتی معروف است که این‬ ‫تیپ با مشکالتی همچون ب ی انضباطی و توبیخ افراد خود‬ ‫مواجه نیست‪.‬‬ ‫ی که به این تیپ ملحق می شوند‪ ،‬اموزش های‬ ‫کسان ‬ ‫خود را با تی رانــدازی و هدف گیری دقیق اغــاز م ی کنند و‬ ‫کار خود را با اموزش انواع شــکنجه ها و ازار و خشونت ها‬ ‫علیه فلســطینیان به پایان می رســانند‪ .‬هر بار که ارتش‬ ‫رژیم صهیونیســتی در برابر ماموریت نظامی ســخت و‬ ‫حساســی قرار م ی گیرد که نیازمند سماجت‪ ،‬سرسختی و‬ ‫جنگندگی یا به عبارت بهتر سنگ دلی است‪ ،‬به سراغ تیپ‬ ‫گوالنی می روند‪.‬‬ ‫البته این ب رای اولین بار نیســت که حزب اهلل با تیپ‬ ‫گوالنی رودر رو م ی شود‪ ،‬چند سال پیش بود که بیش از ‪15‬‬ ‫نفر از اعضای این تیپ در کمین حزب اهلل گرفتار امد و تلفات‬ ‫زیادی هم داد‪ .‬بعد از این واقعه بود کــه بنیامین نتانیاهو‬ ‫نخس ت وزیر اسرائیل در واکنش انفعالی به عملیات بزرگ‬ ‫حزب اهلل در مزارع اشغالی شــبعا گفت‪« :‬به شما پیشنهاد‬ ‫م ی کنم قدرت ما را ازمایش نکنید‪ ،‬ارتش اســرائیل ب رای‬ ‫اقدام با قــدرت اماده اســت‪ ».‬به نظر م ی رســد که بعد از‬ ‫جنگ ‪ 50‬روزه غزه و عدم پیروزی ب رای اســرائیل انها را در‬ ‫مورد امتحان دوباره چنین وضعیتــی با تردیدهایی مواجه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫دفع متجاوز‬ ‫نکتــه جالــب در انتخاب مــکان پاســخ حزب اهلل‬ ‫به اســرائیل اســت‪ .‬مزارع شــبعا امروزه تحت اشــغال‬ ‫رژیم صهیونیستی اســت و این رژیم عالوه بر بخش هایی‬ ‫از جوالن‪ ،‬این منطقه را نیز اشــغال کرده اســت‪ .‬خط ابی‬ ‫ ترسیم شده از سوی سازمان ملل متحد در سال ‪ 2000‬از کوه‬ ‫«السماق» و شمال قله کوه «روس» م ی گذرد‪ ،‬به صورتی‬ ‫که اکثر مناطق مزارع شبعا (تقریبا ‪ 25‬کیلومتر) در مناطق‬ ‫جنوبی ان قرار دارد‪.‬‬ ‫با وجود درخواســت های مکرر لبنان بــرای باز پس‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫هراس و ترس‬ ‫عبدالباری عطوان‪ ،‬روزنامه نگار سر شناس عرب روزی‬ ‫نه تذکر گرفتم نه پیاده روی کردم‬ ‫پاسخسعیدجلیلی‬ ‫به دو شایعه چه بود؟‬ ‫کم ونیس ت هاپیروزانتخابات‬ ‫یونانشدند‬ ‫گزارش ها‬ ‫دو کلمه کافی بود برای انها؛ از قنیطره تا شبعا تنها‬ ‫‪ 10‬روز طول کشــید؛ نفر در ب رابر نفر‪ ،‬جان در ب رابر جان‪،‬‬ ‫فرمانده در ب رابر فرمانده این اما همه پاســخ حزب اهلل نبود‬ ‫چه انکه از روزی که سی د حســن دو کلمه بیشتر نگفت‪،‬‬ ‫درب پناهگاه هایشان باز شــده بود‪ ،‬وعده صادق هی چ گاه‬ ‫دروغ نم ی گوید و همیشــه راستگوســت؛ ایــن را یکی از‬ ‫رسانه های رژیم صهیونیستی در مورد سی د حسن نصراهلل‬ ‫گفته است‪.‬‬ ‫تحوالت میدانی منطقه شــامات دیگر مثل ســال‬ ‫‪ 2006‬و جنگ ‪ 33‬روزه نیســت‪ .‬در ان ســال حزب اهلل در‬ ‫نبردی ســخت‪ ،‬اســرائیل را به زانو در اورده بود‪ ،‬حزب اهلل‬ ‫بود و حامیان غربی اسرائیل اما حاال در مرحله ای حساس‬ ‫در حالی که حزب اهلل لبنان ب رای دفع فتنه شام وارد معرکه‬ ‫شده است‪ ،‬اسرائیل در اقدام ی هماهنگ با تروریس ت ها در‬ ‫منطقه قنیطره به گروهــی از رزمندگان حزب اهلل حمله برد‬ ‫و انها را شهید کرد‪ .‬مجموعه اخباری که ساعتی بعد از این‬ ‫واقعه منتشر شد‪ ،‬نشان داد که اســرائیل خطایی بزرگ را‬ ‫مرتکب شده است‪.‬‬ ‫ابوعیسی از فرماندهان برجسته حزب اهلل در سوریه و‬ ‫گروهی از رزمندگان انها در حمله هوایی به شهادت رسیده‬ ‫بودند اما دو نام میان شهدای قنیطره موجی از احساسات را‬ ‫در میان جوانان معتقد به مقاومت به وجود اورد‪ .‬جهاد مغنیه‪،‬‬ ‫فرزند فرمانده بزرگ حزب اهلل که چند سال پیش در سوریه‬ ‫به شهادت رسیده بود در میان شــهدا بود‪ .‬در این میان اما‬ ‫سردار اهلل دادی از مستشاران نظامی ای ران در سوریه نیز در‬ ‫میان گروه شهدا بود‪.‬‬ ‫وضعیت در ساعات اولیه پخش خبر بسیار ملتهب‬ ‫بود‪ ،‬به طوری که حجم وســیعی از اخبار در واکنش به این‬ ‫اقدام اسرائیل در خاک ســوریه روی خروجی خبرگزاری ها‬ ‫رفت‪ .‬همه منتظر پاســخ حزب اهلل بودند‪ .‬گمانه زن ی های‬ ‫ بیشــماری در مورد اقدام اتی گروه هــای مقاومت صورت‬ ‫م ی گرفت‪ .‬یدیعوت احارانوت روزنامه پر تی راژ صهیونیستی‬ ‫اعالم کرد حزب اهلل به حمله هوایی به نیروهایش در منطقه‬ ‫قنیطره ســوریه واکنش نشــان خواهد داد‪ .‬به نوشته این‬ ‫روزنامه‪ ،‬احتمال دارد حزب اهلل اهداف اســرائیل را در خارج‬ ‫مورد حمله قرار دهد‪.‬‬ ‫وعده صادق به قدری انی بود که رسانه های اسرائیلی‬ ‫حتی در مورد روز پاسخ حزب اهلل گمانه زنی م ی کردند‪ ،‬یکی‬ ‫از رسانه ها گفته بود که حزب اهلل در ‪ 16‬فوریه‪ 27 -‬بهمن‪ -‬که‬ ‫رئیس ســتاد ارتش جدید این رژیم معارفه م ی شود‪ ،‬پاسخ‬ ‫خواهد داد‪ .‬دیگر رســانه های رژیم صهیونیستی نیز اعالم‬ ‫کردند که روزهای خوش اســرائیل به پایان رسیده است‪.‬‬ ‫انتشــار این گزارش ها موجی از وحشت را بر سرزمی ن های‬ ‫اشغالی حاکم کرده است‪.‬‬ ‫چند روز بعد اما تصویری در شبکه المنار منتشر شد‬ ‫که سی د حسن نصر اهلل دو انگشت خود را نشان م ی داد‪ ،‬روی‬ ‫تصویر اما متنی کوتاه نوشته شده بود‪« :‬جهزوامالجئکم» به‬ ‫معنی‪« :‬سالح هایتان را اماده کنید»‪ .‬دو کلمه حرف حساب‬ ‫با رژیم صهیونیستی؛ پس وعده صادق نزدیک بود‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ظهور روح مارکس در اتن‬ ‫‪23‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫گرفتن حاکمیت کل این منطقه‪ ،‬سازمان ملل متحد تاکنون‬ ‫هیچ پاسخی نداده و از رژیم صهیونیستی درخواستی را ب رای‬ ‫خروج از این منطقه مطرح نکرده است‪.‬‬ ‫بدین ترتیب حزب اهلل ب ر اساس قطعنامه ‪ 1701‬سازمان‬ ‫ملل در سرزمین خود و در مرزهای لبنان ب رای دفع متجاوز‬ ‫اقدام کرده است‪.‬‬ ‫در پی این اتفاق‪ ،‬ارتش رژیم صهیونیســتی منطقه‬ ‫شمال اسرائیل را منطقه بسته نظامی اعالم کرد‪ .‬همچنین‬ ‫مســیرهای اصلی از کریات شــمونه به شــمال و غرب‬ ‫فلسطین اشغالی نیز بسته اعالم شد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬رسانه های اسرائیلی از بسته شدن دو‬ ‫فرودگاه شهر حیفا و راش بینا‪ ،‬خبر دادند که بعد از ساعتی‬ ‫مرزهای هوایی شمال اسرائیل باز شد‪.‬‬ ‫کشته شــدگان تیپ گوالنی تنها تلفات واقعه امروز‬ ‫نبود‪ ،‬ب راساس گزارش ها یک سرباز حافظ صلح سازمان ملل‬ ‫از اسپانیا در گلوله باران اسرائیل ی ها پس از این حمله کشته‬ ‫شده است‪« :‬ساعت یازده و نیم بیش از ظهر به وقت محلی‪،‬‬ ‫شش موشک از منطقه وزانی در شمال روستای میسات که‬ ‫در حوزه تحت پوشش یونیفیل قرار دارد به سوی اسرائیل‬ ‫شلیک شده و ارتش اسرائیل به ان پاسخ گفته است‪ .‬طی‬ ‫این تبادل اتش‪ ،‬یکی از نیروهای پاسدار صلح مستقر در‬ ‫نزدیکی روستای غجر به شــدت زخم ی شده و سپس جان‬ ‫باخته است‪».‬‬ ‫اسرائیل در واکنشی انفعالی این واقعه را به ای ران نیز‬ ‫مرتبط دانسته است‪ .‬در پی شهادت سردار اهلل دادی توسط‬ ‫اسرائیل ی ها بیم حمله تالف ی جویانه سران رژیم صهیونیستی‬ ‫را به ه راس انداخت و حتی برخی از ســایت های خبری از‬ ‫پیام های انها بــه ای ران ب رای غی ر عمدی بــودن این اقدام‬ ‫خبر دادند‪ .‬وزارت امور خارجه ای ران نیز در نامه رســمی به‬ ‫دفتر منافع امریکا واقع در سفارت سوئیس نسبت به اقدام‬ ‫متقابل ای ران هشدار داده بود‪.‬‬ ‫در این میان اما ســخنگوی دولت اســرائیل‪ ،‬گروه‬ ‫حزب اهلل را نماینده و وابسته ای ران خوانده و گفته است که ان‬ ‫کشور مسئول مستقیم حمله به نظامیان اسرائیلی است‪.‬‬ ‫سپاه پاســداران انقالب اســامی نیز در بیانی ه ای با‬ ‫تشــکر از حضور مردم و مسئوالن در مراســم بزرگداشت‬ ‫ســردار اهلل دادی تاکیــد کرده اســت‪« :‬ســپاه حمایت‬ ‫از ارمان قدس شــریف و مقاومت اســامی منطقه علیه‬ ‫رژیم جعلی و غاصب صهیونیســتی را برخاسته از رسالت‬ ‫ذاتــی و ماموریت های خطیــر و مقدس خــود در دفاع از‬ ‫انقالب اسالمی دانســته و در تمام ی اوردگاه های مقابله‬ ‫با صهیونیســت های جنایتکار در کنار رزمندگان مقاومت‬ ‫اســامی خواهد بود‪ ».‬این بیانیه پــس از عملیات مهم‬ ‫حزب اهلل منتشر شده است‪.‬‬ ‫سی د حسن نصراهلل در گفت وگوی مهم خود کمتر از‬ ‫یک ماه پیش از حادثه مزارع شبعا و قنیطره در مورد استفاده‬ ‫از موشــک های فاتح ‪ 110‬در ب رابر دشــمن صهیونیستی‬ ‫تاکید کرده بود‪« :‬موشک های فاتح ‪ 110‬خیلی وقت است‬ ‫که به دست حزب اهلل رسیده اســت و ما از سال ‪ 2006‬این‬ ‫موشک ها را در اختیار داشتیم‪ ..‬این موشک ب رای ما قدیمی‬ ‫ شده است‪».‬‬ ‫در مورد فاتح ‪ 110‬گفته م ی شــود که با بردهای ‪250‬‬ ‫تا ‪ 300‬کیلومتر دارای محموله انفجاری شدید به وزن ‪450‬‬ ‫کیلوگرم است که سرعت ان به یک و نیم کیلومتر بر ثانیه‬ ‫م ی رسد و از سامانه های پیشرفته هدایت و ناوبری برخوردار‬ ‫است و تا پایان مسیر هدایت م ی شوند که ب هراحتی حزب اهلل‬ ‫لبنان م ی تواند با این موشک ها تل اویو را با خاک یکسان‬ ‫کند‪».‬‬ ‫به نظر م ی رسد که اسرائیل به خوبی از توان حزب اهلل‬ ‫اگاه اســت و م ی داند که انچه در شبعا به کار رفت؛ فراتر از‬ ‫سالح های گذشته اسرائیل است‪...‬‬ ‫اسرائیل از جنگ فراگیر ضربه پذیر است‬ ‫محمد علی مهتدی در گفت وگو با مثلث‬ ‫مثلث در گفت وگویی‬ ‫با محم د علــی مهتدی‪،‬‬ ‫پژوهشــگر ارشــد در‬ ‫پژوهشــکده مطالعــات‬ ‫اســتراتژیک خاورمیانه به‬ ‫بررسی ابعاد انتقام حزب اهلل‬ ‫پرداخته است‪.‬‬ ‫حزب اهلل به اس رائیل پس از حادثه قنیطره حمله برد‬ ‫و باعث کشته شدن شماری از نظامیان انها شد‪،‬‬ ‫این حمله چگونه و در چه موضعی صورت گرفت؟‬ ‫این حمله بسیار حساب شــده و دقیق بود‪ .‬کسانی‬ ‫که این عملیات مهم را ط راحی و اجرا کردند همه جوانب ان را‬ ‫چه از نظر سیاسی‪،‬چه نظامی و چه امنیتی‪ ،‬زمان و مکان ان‬ ‫کامال محاسبه کرده بودند‪ .‬قبل از انجام این حمله از نظر زمانی‬ ‫باتوجه به اینکه حزب اهلل به خودش و دیگران این فرصت را داد‬ ‫که در مورد ماجرا بیشتر توجه کنند‪ ،‬اسرائیل در مقابل در نگرانی‬ ‫یدانست که اینبار پاسخ کوبنده ای را از سوی‬ ‫شدیدی بود چون م ‬ ‫حزب اهلل دریافت م ی کند‪ .‬بر این اساس در شمال سرزمی ن های‬ ‫اشغالی از شهرک نشینان خواسته شــد که پناهگاه ها را اماده‬ ‫کنند چه انکه این پاسخ را پی ش بینی کرده بودند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫در روز جمعه اخر هفته گذشــته‪،‬طبق وعده داده شده قرار بود‬ ‫سی د حسن نصراهلل دبیرکل حزب اهلل سخنرانی کند‪ ،‬بسیاری‬ ‫منتظر بودند که پاسخ حزب اهلل قبل از سخنرانی اقای نصراهلل‬ ‫باشد از نظر مکانی نیز این حمله بسیار حائز اهمیت و مهم‬ ‫است‪ .‬مزارع شبعا در واقع جزئی از خاک لبنان است که توسط‬ ‫حزب اهلل اشغال شده و طبق قعطنامه ‪ 1701‬جزئی از خاک لبنان‬ ‫و محدود به این قطعنامه نیست‪ .‬حزب اهلل با هوشمندی و دقت‬ ‫زیاد یعنی در داخل خاک لبنان دست به یک دفاع مشروع زده‬ ‫است و این نیز امری پذیرفته شده است ب رای اینکه حزب اهلل‬ ‫به عنوان نیرویی لبنانی از حق مقاومت ب رای ازادسازی شبعا‬ ‫برخوردار است‪ .‬از بعد نظامی نیز این حمله ضربه دردناکی به‬ ‫پیکره ارتش اسرائیل وارد کرده که البته حزب اهلل لبنان اعالم‬ ‫کرده است که این بخشی از پاسخ حزب اهلل به انچه در قنیطره‬ ‫رخ داده‪ ،‬است و همه پاسخ این گروه نیست‪ .‬این حمله همانطور‬ ‫که از ظاهر و باطنش پی داست ضربه دقیق به اسرائیل بود که‬ ‫همه دوســتداران مقاومت را که منتظر پاسخ حزب اهلل بودند‬ ‫خوشحال کرد و هم از نظر نظامی مهم است و هم سیاسی‬ ‫که م ی تواند موقعیت نتانیاهو را در داخل فلسطین اشغالی با‬ ‫مشکل مواجه نماید‪.‬‬ ‫همانطور که گفتید بسیاری منتظر این پاسخ از‬ ‫ســوی حزب اهلل بودند اما چرا در شرایط کنونی‬ ‫منطقه از جمله حضور نظامی حزب اهلل در سوریه و‬ ‫فضایی داخلی لبنان و گروه های سیاسی‪ ،‬طوایف و‬ ‫جریان های مختلف این حمله صورت گرفت؟‬ ‫ببینید‪ ،‬انچه در قنیطره رخ داد‪،‬م ی بایست پاسخی‬ ‫را هم به همراه خود م ی داشت‪ .‬یعنی جریان مقاومت باید ان‬ ‫را پاسخ م ی داد و داد‪ .‬از گذشته مسائلی بود که شاید ب ر اساس‬ ‫مصالحی مقاومت سیاست صبر را پیشــه م ی کرد اما اینبار‬ ‫شرایط به این سو نبود چون اسرائیل خطوط قرمز را در قنیطره رد‬ ‫کرده بود و اگر مقاومت پاسخ نم ی داد‪ ،‬گفته م ی شد که توان ان‬ ‫را ندارد‪ .‬این در حالی بود که توان مقاومت بسیار باالست و هر‬ ‫لحظه که اراده کند م ی تواند علیه دشمن اقدام نماید‪ .‬با این حال‬ ‫اما مساله مهمتر از این زمان و مکان پاسخ مقاومت به اسرائیل‬ ‫بود که م ی بایستی مورد بررسی و دقت سیاسی و نظامی قرار‬ ‫م ی گرفت بناب راین به نظر م ی رسد که در شرایط خوب و زمان و‬ ‫مکان مناسبی حزب اهلل به اسرائیل پاسخ داد‪.‬‬ ‫در سوی دیگر اینکه اسرئیل در ساعت های ابتدایی‬ ‫بسیار محتاطانه با موضوع برخورد کرد و ب ه رغم‬ ‫ضربه ســختی که خورد‪ ،‬اقدام فراگیری صورت‬ ‫نداد‪ .‬به نظر م ی رسد که افکار عمومی جهان بعد از‬ ‫جنگ غزه نسبت به واکنش های عصبی اسرائیل‬ ‫حساس شده اند‪.‬‬ ‫ببینید این عملیات م ی تواند به یک جنگ فراگیر‬ ‫تبدیل شود‪ .‬اگر پاسخ اسرائیل گسترده باشد‪ ،‬حزب اهلل ثابت‬ ‫کرده است که پاسخ گسترده تری از اسرائیل به انها خواهد داد‪.‬‬ ‫پس این احتمال وجود دارد که منازعه میان این دو سخت باشد‬ ‫اما این جنگ گسترده به سود هیچ کس در منطقه نیست و‬ ‫کشورهای منطقه نیز خواستار ان نیستند‪ .‬در سوی دیگر هم‬ ‫غ رب ی ها نم ی خواهند چنین مساله ای رخ دهد و منازعه میان‬ ‫حزب اهلل و اسرائیل جبهه می دانی وسیعی را به خود اختصاص‬ ‫دهد‪ .‬دلیل این مســاله باتوجه به ســوابقی که از جنگ ها و‬ ‫شکس ت های اسرائیل وجود دارد ب رای غ رب ی ها معلوم نیست و‬ ‫چه بسا باتوجه به توان نظامی حزب اهلل که سی د حسن نصراهلل‬ ‫در اخرین گفت وگوی خود تاکید کرده بود که سالح های جدید‬ ‫و اســتراتژیکی را در اختیار دارند‪ ،‬به خطری ب رای موجودیت و‬ ‫امنیت اسرائیل منجر شود‪ .‬مساله دیگر اینکه منطقه در شرایط‬ ‫خاصی است و ممکن است برخی از منافع غ ربی در منطقه با‬ ‫گسترش این مجادله با خطر و تهدید مواجه شود‪.‬از سوی دیگر‬ ‫منطقه خاورمیانه بستری ب رای مناقشه های گسترده از سوریه‬ ‫تا ع راق و مصر و لیبی است و حاال یک منازعه جدید به نوعی‬ ‫خارج از توان غ رب ی ها خواهد بود‪ .‬به همین دلیل ممکن است‬ ‫واکنش ها در همین سطح محدود باقی بماند‪ .‬از سوی دیگر بعد‬ ‫از عملیات جوالن مقاومت در یک خط که از جوالن تا مرزهای‬ ‫لبنان و اسرائیل دریای مدیترانه کشیده شده است حضور دارد؛‬ ‫این یک مساله استراتژیک است که اسرائیل توان رویارویی در‬ ‫چنین خطی را با محور مقاومت ندارد‪ .‬در بلندی های جوالن که‬ ‫اسرائیل از سال ‪ 1974‬پس از تمرکز نیروهای پاسدار صلح به‬ ‫ســر م ی برد از این پس باتوجه به تجاوزات اسرائیل این اتش‬ ‫بس شکسته شده و این منطقه به محور مقاومت اضافه شده‬ ‫است‪ .‬بناب راین ما در شرایط حساس و استراتژیکی هستیم که به‬ ‫نظر نم ی رسد دولت نتانیاهو بتواند از پس این مساله بر بیاید چه‬ ‫انکه انتخابات اسرائیل در اسفند ماه برگزار م ی شود و نتانیاهو‬ ‫درصدد یک ماجراجویی محدود بود تا فضا را امنیتی کند تا در‬ ‫چنین فضایی بتواند رای بیاورد‪.‬‬ ‫به نظر م ی رسد که پاسخ حزب اهلل نتانیاهو را در‬ ‫موقعیت ناگواری ق رار داده است‪ ،‬نه م ی تواند جنگ‬ ‫کند و نه جنگ نکند‪...‬‬ ‫بله‪ .‬به نظر م ی رســد نتانیاهو در ب رابر دو گزینه قرار‬ ‫گرفته است که ه ر کدام تلخی خودش را دارد‪ .‬اگر بخ واهد پاسخ‬ ‫حزب اهلل را بدهد و جنگ را گسترش دهد‪ ،‬اسرائیل تحمل یک‬ ‫جنگ فرسایشی و درازمدت را ندارد و خسارت های بسیار زیادی‬ ‫بر انها وارد م ی شود و اگر نخ واهد پاسخ حزب اهلل را بدهد به دنبال‬ ‫راهی ب رای کسب ابرو است که ندادن پاسخ اصوال نشان دهنده‬ ‫تزلزل است‪ .‬به هر حال باتوجه به شرایط موجود به نظر م ی رسد‬ ‫که اســرائیل گزینه دوم را بر گزیند چه انکه از تلخی کمتری‬ ‫برخوردار است‪ .‬از سوی دیگر به نظر م ی رسد که حزب اهلل در‬ ‫چنین شرایطی دســت باال را در اختیار دارد چه انکه با معادله‬ ‫بازدارندگی که در جوالن و شــبعا به وجود اورده است با قدرت‬ ‫کامل امادگی الزم را چه از نظر سیاسی و چه نظامی در ب رابر‬ ‫تجاوزات دارد و در اینده نیز برد با حزب اهلل است و اسرائیل در‬ ‫موقعیت ضعف قرار دارد‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫از تصمیم نتانیاهو ب رای انجام ســخنرانی مذکور حمایت‬ ‫کرده است‪ .‬به نوشته «تایمز اسرائیل»‪ ،‬ران درمر‪ ،‬سفیر رژیم‬ ‫اســرائیل در ایاالت متحده ضمن دفاع از تصمیم نتانیاهو‬ ‫گفته‪ ،‬این یک «وظیفه مقدس» است که نخس ت وزیر رژیم‬ ‫اســرائیل بر گردن دارد تا مواضع خود در قبال ای ران را بیان‬ ‫نماید‪ .‬برمر در سخنان خود مدعی شده‪ ،‬توافق هسته ای که‬ ‫اکنون ای ران و ‪ ۵ +۱‬در حال بحث درباره ان هستند‪ ،‬م ی تواند‬ ‫وجود رژیم اسرائیل را به خطر بیندازد‪ ،‬زی را ای ران را در استانه‬ ‫دستیابی به سالح هسته ای قرار م ی دهد‪.‬‬ ‫سیا‬ ‫س‬ ‫ ‬ ‫تخار‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تصمیم اقای وزیر‬ ‫خط قرمزجدید‬ ‫در مذاکرات هسته ای چه تحوالتی صورت گرفته است؟‬ ‫پیگیری مذاکرات هســته ای ای ران و اعضای ‪ 5+1‬در‬ ‫زوریخ و استانبول و دعوت کنگره امریکا از بنیامین نتانیاهو‪،‬‬ ‫نخس ت وزیر رژیم صهیونیستی جهت سخنرانی علیه هرگونه‬ ‫توافق هسته ای با ای ران از مهم ترین اخبار مربوط به پرونده‬ ‫هسته ای کشورمان طی یک هفته اخیر محسوب م ی شود‪ .‬با‬ ‫نزدیک تر شدن به ماه مارس میالدی (زمان تعیی ن شده ب رای‬ ‫رسیدن به تفاهم سیاسی بر سر کلیات ب رنامه مشترک)‪ ،‬خیز‬ ‫سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات ناراضی ب رای بر هم زدن‬ ‫میز مذاکرات جدی تر شده است‪ .‬نگارش نامه مشترک وزرای‬ ‫امور خارجه تروئیکای اروپایی به سناتورهای امریکایی و از‬ ‫ان مهم تر‪ ،‬هشدار وزیر امور خارجه کشورمان نسبت به وضع‬ ‫هرگونه تحریم جدید از سوی واشــنگتن‪ ،‬نشان از جدی تر‬ ‫شدن عزم البی ایپک و سناتورهای وابسته به ان جهت بر‬ ‫هم زدن مذاکرات دارد‪.‬‬ ‫ادامه مانور اختالفات باقیمانده در فضایی سازنده!‬ ‫دعوت کنگره امریکا از نتانیاهو‬ ‫ماجرای یک خط قرمز‬ ‫اما در خبری تازه که مثلث انالین به ان دســت یافته‪،‬‬ ‫مذاکرات هسته ای با یک تحول تعیی ن کننده مواجه است‪.‬‬ ‫گویا تیم ای رانی‪ ،‬یکــی از امتیازاتی را که حاضر بوده به تیم‬ ‫مقابل بدهد را پس گرفته است‪ .‬ماجرا هم از این قرار است‬ ‫که شــرط ای ران ب رای عبور از این خط قرمز برداشــتن تمام‬ ‫تحریم ها در مرحله اول بوده که در طــول مذاکرات طرف‬ ‫مقابل با زیاده خواهی حاضر نشده با شرط ای ران موافقت کند‪.‬‬ ‫خبرها حکایت از ان دارد کــه ان امتیاز مجددا به خط قرمز‬ ‫ای ران تبدیل شده است‪ .‬موضوعی که طرف مقابل را در شوک‬ ‫ی فرو برده است‪.‬‬ ‫مهم ‬ ‫رجزخوانی نتانیاهو در استانه سفر به امریکا‬ ‫اگرچه نخس ت وزیر رژیم اشغالگر قدس به دلیل پذیرش‬ ‫سخنرانی در کنگره به دعوت جان بوهنر مورد انتقاد شدید‬ ‫قرار گرفته اســت‪ ،‬اما وی اعالم کرده اســت کــه به دلیل‬ ‫نزدیک بودن تفاهم سیاسی در هفته های اتی‪ ،‬اهمیتی به این‬ ‫انتقادات نم ی دهد! بنیامین نتانیاهو در این خصوص اعالم‬ ‫کرده است‪« :‬بر من الزم است که از هر فرصتی که به دست‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫در حالی کــه مذاکرات هســته ای ایــران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬همچنیــن در حال پیگیری اســت‪ ،‬دعــوت رهبر‬ ‫جمهوریخواهان کنگره از نتانیاهو جهت حضور در واشنگتن‪،‬‬ ‫ان هم بدون مجوز اوباما‪ ،‬نشان از خیز بسیار جدی مخالفان‬ ‫مذاکرات هســته ای جهت شــلیک به توافقنامه ژنو دارد‪.‬‬ ‫پذیرش فوری این دعوت از ســوی نتانیاهو‪ ،‬ان هم به رغم‬ ‫نارضایت ی ها و هشدارهای مکرر اوباما و جان کری به کنگره‪،‬‬ ‫خود موضوعی قابل تامل است‪ .‬این در حالی است که هفته‬ ‫گذشــته و پس از تهدید اوباما به وتوی قانون تحریم‪‎‬های‬ ‫جدید علیه ای ران‪ ،‬پایگاه اطالع رسانی کنگره امریکا از افزایش‬ ‫احتمال تصویب تحریم های جدید این کشــور علیه ای ران‬ ‫به صورت وتو نشــدنی خبر داد‪ .‬پایگاه اطالع رسانی «هیل»‬ ‫وابسته به کنگره امریکا با اشاره به تصمیم کنگره ب رای به‬ ‫رای گذاشتن الیحه تحریم های ای ران گزارش کرد که حامیان‬ ‫این الیحه اطمینان دارند که م ی تواننــد ‪ 67‬رای الزم ب رای‬ ‫تصویب این الیحه را به دست اورند که در ان صورت «باراک‬ ‫اوباما» رئی س جمهور امریکا نم ی تواند ان را وتو کند‪.‬‬ ‫اوباما در هشداری به مخالفان مذاکرات هسته ای در‬ ‫کنگره این کشور اعالم کرده است که با اعمال تحریم های‬ ‫جدید علیه ای ران به شدت مخالف بوده و با استفاده از اختیارات‬ ‫قانونــی ان را وتو م ی کند‪ .‬با این حــال‪ ،‬مخالفان مذاکرات‬ ‫هسته ای در کنگر ه ترجیح داده اند از فرصت حضور نتانیاهو‬ ‫در واشنگتن (ان هم در حالی که اوباما اعالم کرده است هیچ‬ ‫استقبالی از نتانیاهو در کاخ سفید نم ی کند) جهت شلیک‬ ‫مستقیم به توافقنامه موقت استفاده کنند‪ .‬به عبارت بهتر‪،‬‬ ‫سناتورهای جمهوریخواه به همراه برخی سناتورهای حزب‬ ‫دموکرات بدون توجه به تهدیدات اوباما در خصوص وتوی‬ ‫تحریم های تازه‪ ،‬در صدد یارگیری گســترده در سنا جهت‬ ‫اعمال تحریم های جدیــد علیه ایــران و در نتیجه نقض‬ ‫توافقنامه ژنو و به شکست کشاندن رسمی مذاکرات هستند‪.‬‬ ‫در همین حال‪ ،‬ســفیر رژیم اســرائیل در امریکا نیز‬ ‫گزارش ها‬ ‫برگزاری مذاکرات هســته ای زوریخ و دیدار مشترک‬ ‫جان کری و محمد جواد ظریف و معاونــان انها با یکدیگر‪،‬‬ ‫نشان از اقدامات فشرده دو طرف تا قبل از برگزاری مذاکرات‬ ‫تعیی ن کننده ماه مارس (فروردین ماه) محسوب م ی شود‪ .‬با‬ ‫این حال روایت دیپلمات ارشد کشورمان از مذاکرات هسته ای‬ ‫زوریخ نشــان از ادامه مانور باقیمانده در «فضای سازنده»‬ ‫مذاکرات دارد! جمالتی که دیگر شنیدن ان از سوی اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان تازگی ندارد‪ .‬سی د عباس‬ ‫ع راقچی در این خصوص م ی گوید‪« :‬مذاکرات دو روزه زوریخ‬ ‫سازنده بود و طرفین مذاکره کننده در این دو روز وارد جزئیات‬ ‫شــدند‪ .‬در این دیدارها درباره موضوعــات مختلف به ویژه‬ ‫موضوعات مهمی چون غنی سازی و تحریم ها که جزییات‬ ‫مفصل و پیچیده ای دارد‪ ،‬وارد بحث شده ایم‪ ....‬ما در موقعیتی‬ ‫هستیم که جزئیات و کلیات باید با هم بررسی شوند‪ .‬همه‬ ‫جزئیات باید روشن شود و طرفین در موقعیتی قرار بگیرند‬ ‫که بتوانند درباره کلیات و اصل موضوع تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫امیدواریم بتوانیم به تدریج دیدگاه ها را به هم نزدیک کنیم‪،‬‬ ‫البته اختالفات وجود دارد و این طبیعی اســت‪ .‬مذاکرات به‬ ‫قدری پیچیده است که نم ی شود به سرعت به نتیجه رسید و‬ ‫موضوع را حل و فصل کرد‪ .‬با این حال تالش ها ادامه دارد و‬ ‫جدیت در طرف مقابل نیز دیده م ی شود‪ .‬هر دو طرف نگرانی‬ ‫و اختالف نظ ر هایی دارند که جدی اســت‪ ،‬اما تالش بر این‬ ‫است که همه اینها را به یک تفاهم مشترک نزدیک کرد‪».‬‬ ‫در تحولی دیگر محمد جــواد ظریف در مصاحب ه ای‬ ‫کوتاه نکات تازه ای را مطرح کرده‪ ،‬اینکه مذاکرات اکنون در‬ ‫چه مرحله ای اســت و اینکه او چه تصیمی ب رای مواجهه با‬ ‫منتقدانش گرفته است‪.‬‬ ‫او به روزنامه اعتماد گفته‪« :‬اینکه گفته ایم وارد جزییات‬ ‫شده ایم بحث بسیار مهمی است‪ .‬از این جهت که حاال در‬ ‫کلیات مخالفتی نیست‪ ،‬یعنی در مورد اینکه ای ران غن ی سازی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬هیچ سایتی تعطیل نشود‪ ،‬ب رنامه های هسته ای‬ ‫ای ران ادامه پیدا کند‪ ،‬تحریم ها برداشــته شود‪ ،‬توافق کامل‬ ‫وجود دارد‪ .‬امــا اینکه حد و می زان غن ی ســازی ای ران چقدر‬ ‫باشد‪ ،‬ای ران چه زمان غن ی سازی صنعتی را اغاز کند‪ ،‬تحقیق‬ ‫و توسعه ای ران بر چه مسائلی صورت بگیرد یا اینکه جزییات‬ ‫ب رنامه اراک چگونه نوسازی شود و در انچه تکنولوژی به کار‬ ‫گرفته شود‪ ،‬هنوز بحث و تبادل نظر وجود دارد‪ .‬او همچنین‬ ‫گفته‪« :‬البته من انتقاد و اظهارنظر را هم حق رسانه ها و هم‬ ‫حق نمایندگان محترم مجلس م ی دانم اما انچه من توقع‬ ‫داشتم و هنوز هم دارم این است که در انتقادها و اظهارنظرها‬ ‫فقط «منافع ملی» مد نظر باشــد و رعایــت بکنند‪ .‬این را‬ ‫بدانند که در بعضی از اظهارنظرها ممکن است منافع ملی‬ ‫خدشه دار شود‪ .‬من االن حتی نم ی توانم در این حوزه بعضی‬ ‫اظهارنظرهایی را که در یک سال گذشته صورت گرفته و ابزار‬ ‫فشار توسط طرف مذاکره بر ما شده را اعالم کنم‪ .‬انتقاداتی‬ ‫که به توافق ژنو وارد شــده و هیچ محلی از اع راب نداشته‬ ‫است در بعضی اوقات در روند مذاکرات به ما اعالم م ی شد‬ ‫که خودتان دارید این حرف ها را م ی زنید و در داخل خودتان‬ ‫اینگونه توافق را تعریف م ی کنند‪ .‬البته بحمداهلل از همه اینها‬ ‫عبور کرده ایم اما همه این موارد ب رای ما هزینه ایجاد کرده‬ ‫است‪ ،‬به همین دلیل هم من از ‪ ١٠‬ماه قبل تصمیم گرفته ام‬ ‫که اجازه بدهم هر چقدر م ی خواهند انتقاد کنند و پاسخی‬ ‫از من نشنوند‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫م ی اید اســتفاده کنم و علیه مســائلی که امنیت اسرائیل‬ ‫را به خطر م ی اندازد‪ ،‬شــفافانه صحبت کنم‪ .‬من به عنوان‬ ‫نخس ت وزیر اسرائیل از این دعوت استقبال م ی کنم و ب رای‬ ‫من الزم است که ب رای امنیت اســرائیل هر کاری را انجام‬ ‫دهم‪ ».‬خبرگزاری رویترز اعالم کرده است که سفر نتانیاهو‬ ‫به واشنگتن در ماه مارس اختالفات جدیدی را بین اسرائیل‬ ‫و مقامات واشنگتن اغاز کرده است و مقامات دولتی امریکا‬ ‫با صراحت لهجه وی را متهم کرده اند که با این حرکت تنها‬ ‫به دنبال پیروزی در انتخابات اینده اسرائیل است‪.‬‬ ‫ران درمر ‪ ،‬ســفیر رژیم صهیونیســتی در امریکا نیز‬ ‫حضور نتانیاهو در کنگره را بــرای این رژیم حیاتی م ی داند‪:‬‬ ‫«این حضور ب رای حیات اســرائیل مهم و حیاتی اســت‪.‬‬ ‫مذاکرات کنونی ای ران و ‪ 5+1‬به ســمتی سوق م ی یابد که‬ ‫این قابلیت را ب رای ای ران ایجــاد م ی کند که ای ران به قدرت‬ ‫تسلیحاتی هسته ای دست یابد! اسرائیل نم ی تواند و قبول‬ ‫نخواهد کرد هرگونه نتیجه ای را که به ای ران امکان دستیابی‬ ‫به مواد هســته ای بدهد‪ .‬یکی از اهداف سفر نخس ت وزیر‬ ‫رژیم صهیونیستی به واشنگتن در این باره است‪ .‬هنوز زمان‬ ‫ب رای ایجاد تغییر وجود دارد‪».‬‬ ‫عواقب وضع تحری م های کنگره امریکا‬ ‫‪26‬‬ ‫تحریم ها گام جدیدی بردارند‪ ،‬ای ران فناوری هسته ای را در هر‬ ‫درجه ای از غن ی سازی ادامه خواهد داد‪».‬‬ ‫نام ه نگاری تروییکای بحران ساز به کنگره امریکا‬ ‫بدون شــک تروئیکای اروپایی (انگلیس‪ ،‬فرانســه و‬ ‫المان) هر سه نقش مهمی در ایجاد اصطحکاک در مذاکرات‬ ‫هسته ای با ای ران داشته اند‪ .‬در این میان نقش لوران فابیوس‬ ‫وزیر امور خارجه فرانســه نســبت به دیگر وزرای اروپایی‬ ‫مخرب تر است‪ .‬با این حال پس از انتشــار اخبار مربوط به‬ ‫تالش کنگره امریکا جهت تصویب تحریم های تازه علیه‬ ‫کشورمان‪ ،‬وزی ران امور خارجه ســه کشور اروپایی دست به‬ ‫قلم شده و خواستار مهلت دادن کنگره امریکا به دیپلماسی‬ ‫هسته ای شده اند‪ .‬مقامات بلندپایه اتحادیه اروپا‪ ،‬انگلیس‪،‬‬ ‫فرانسه و المان از کنگره امریکا خواستند تا طرح تحریم های‬ ‫جدید علیه ایــران را تصویب نکند چــون م ی تواند به روند‬ ‫مذاکرات بر سر ب رنامه هسته ای ته ران اسیب بزند‪.‬‬ ‫فدریکا موگرینی‪ ،‬مسئول سیاســت خارجه اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬فلیپ هاموند‪ ،‬لوران فابیوس و فرانک والتر اشــتاین‬ ‫مایر وزرای امور خارجه انگلیس‪ ،‬فرانسه و المان پنج شنبه در‬ ‫نامه ای خطاب به کنگره امریکا توقف تصویب طرح اعمال‬ ‫تحریم های جدید علیه ای ران در صورت به نتیجه نرسیدن‬ ‫مذاکرات را خواستار شدند‪.‬‬ ‫مقامات بلندپایه اروپایــی در این خصوص م ی گویند‪:‬‬ ‫«باید به مذاکرات هسته ای شانس بیشتری داده شود‪ .‬وظیفه‬ ‫ما این است که اطمینان حاصل کنیم بهترین شانس ممکن‬ ‫به مسیر دیپلماسی ب رای رسیدن به موفقیت داده شده است‪.‬‬ ‫به عالوه حفظ فشــار بر ای ران از طریق تحریم های موجود‬ ‫ضروری است‪ .‬اما به وجود اوردن موانع جدید در این مرحله‬ ‫حساس از مذاکرات شامل تصویب قانون تحریم های مرتبط‬ ‫هسته ای جدید علیه ای ران تالش های ما را نابود خواهد کرد‪.‬‬ ‫تصویب هرگونه تحریم جدید علیــه ای ران به منتقدان یک‬ ‫توافق هسته ای جامع در ای ران اجازه کناره گیری از مذاکرات‬ ‫را م ی دهد‪ .‬قانون تحریم های جدید علیه ای ران در این لحظه‬ ‫بیش از انکه موضع ما در مذاکــرات را تقویت کند موجب‬ ‫تضعیف ما خواهد شد‪».‬‬ ‫مسئولیت تحری م های جدید ب ر عهده اوباماست‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫وزیر امور خارجه کشــورمان‪ ،‬که در جلســه مناظره‬ ‫خبرگزاری اسوشیتد پرس در مجمع جهانی اقتصاد در داووس‬ ‫ســوئیس صحبت م ی کرد‪ ،‬در خصوص احتمال تصویب‬ ‫تحریم های تــازه علیه ای ران در کنگــره امریکا اعالم کرد‪:‬‬ ‫«طرح تصویب تحریم ها در کنگره امریکا باعث از بین رفتن‬ ‫طرح اقدام مشترک خواهد شد که ما پارسال در ژنو سوئیس‬ ‫تصویب کرده بودیم‪ .‬اکنون رئی س جمهور امریکا این اختیار را‬ ‫دارد که وتو کند اما پارلمان ما نیز اقدام متقابل خود را خواهد‬ ‫داشت‪ .‬ما با دستیابی به توافق هیچ چیز را از دست نخواهیم‬ ‫داد و من معتقدم که ما م ی توانیم به زودی به توافق دست‬ ‫یابیم و ما نباید این فرصت را هدر بدهیم‪».‬‬ ‫رئیس مجلس شــورای اسالمی کشــورمان نیز در‬ ‫خصوص وضع تحریم های تازه علیه فعالی ت های هسته ای‬ ‫کشــورمان م ی گوید‪« :‬اینکه امروز اقــای اوباما م ی گوید‬ ‫مشکالتی در پارلمان و کنگره داریم‪ ،‬ربطی به ما ندارد و ای ران‬ ‫نباید هزینه حل مشــکالت انها را بپردازد‪ .‬اگر اوباما در حل‬ ‫مسائل داخلی خود ناتوانی دارد‪ ،‬نباید مشکالت را در مذاکرات‬ ‫ســرریز کند‪ .‬هرگونه ناتوانی امریکا در این امر به ان معنی‬ ‫است که انها مذاکرات را به هم زدند‪ .‬مسیر مذاکرات را مسیر‬ ‫معقول ب رای حل مساله م ی دانیم و البته زمینه و مطالعاتی‬ ‫ب رای ســناریوی بدیل ان هم انجام شده و مطالعاتی هم در‬ ‫بودجه سال اینده صورت م ی گیرد‪ ...‬اخی را برخی نمایندگان‬ ‫مجلس طرحی را دنبال م ی کنند که اگر غرب ی ها در زمینه‬ ‫دور جدید مذاکرات هسته ای‬ ‫در ترکیه برگزار شد‬ ‫محمدجواد ظریف در‬ ‫مصاحب ه ای اعالم کرده‬ ‫که پاسخ منتقدان را‬ ‫نخواهد داد‬ ‫به رغم نارضایتی اوباما نســبت به ســفر نتانیاهو به‬ ‫واشنگتن و سخنرانی وی در کنگره‪ ،‬نم ی توان صورت فعلی‬ ‫ماجرا را قربانی واقعیات موضوع کرد! تمامی پیچیدگ ی های‬ ‫به وجود امده در مذاکرات هسته ای‪ ،‬از جمله تشدید تقابل دو‬ ‫حزب دموکرات و جمهوریخواه در زمینه مذاکرات هسته ای‬ ‫با ای ران‪ ،‬معلول رویکــرد غی ر منطقــی و غی ر عاقالنه تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای امریکا در سلسله مذاکرات وین‪ ،‬ژنو و‬ ‫نیویورک بوده است‪ .‬جان کری باید زمانی که به همراه لوران‬ ‫فابیوس در صدد بر هم زدن توافــق نهایی در وین ‪ 6‬یا وین‬ ‫‪ 8‬و طرح خواســته ها و مطالبات غی ر واقعی و وقیحانه در‬ ‫مذاکرات مسقط و نیویورک بود‪ ،‬فکر زمان فعلی را م ی کرد!‬ ‫در چنین شرایطی هر تصمیم مخربی که سنای امریکا پس‬ ‫از سخنرانی نتانیاهو در مغایرت با توافقنامه ژنو اتخاذ کند‪،‬‬ ‫منجر به بر هم خوردن مذاکرات و در نتیجه اثبات صد باره‬ ‫ ب ی تعهدی ایاالت متحده در نظام بی ن الملل خواهد شد‪ .‬در‬ ‫چنین موقعیتی‪ ،‬نامه نگاری وزرای امور خارجه ســه کشور‬ ‫اروپایی و همچنین درخواســت های مکــرر اوباما و جان‬ ‫کری و جو بایدن از ســناتورهای کنگره بــرای عدم وضع‬ ‫تحریم های جدید‪ ،‬معلول رویکــرد مثبت و صحیح انها در‬ ‫مذاکرات نیست! این اصرار و التماس معلول رویکرد غلط و‬ ‫زیاده خواهانه و غی ر عقالنی واشنگتن و دیگر اعضای ‪ 5+1‬در‬ ‫مذاکرات هسته ای بوده است‪.‬‬ ‫تالش نتانیاهو برای یارگیری از دموکرات ها‬ ‫نخس ت وزیر رژیم صهیونیســتی در صدد است با به‬ ‫راه انداختن یک شوی سیاســی در کنگره امریکا‪ ،‬دست به‬ ‫یارگیری از سناتورهای امریکایی بزند‪ .‬برخی محافل سیاسی‬ ‫و رسانه ای در امریکا معتقدند که سخنرانی نتانیاهو م ی تواند‬ ‫روی برخی سناتورهای حزب دموکرات که هنوز در پیوستن به‬ ‫جمهوریخواهان در وضع تحریم ها علیه مذاکرات هسته ای‬ ‫دودل هستند‪ ،‬تاثیر گذاشته و انها را با جمهوریخواهان همراه‬ ‫سازد‪ .‬با این حال‪ ،‬مخالفت تعداد بسیار اندکی از سناتورهای‬ ‫حزب جمهوریخواه با بر هم زدن میدان مذاکرات هسته ای‬ ‫نیز به دردســر تازه نتانیاهو و مخالفان مذاکرات هسته ای‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬سناتور «رند پال» در مورد‬ ‫مذاکرات درباره ب رنامه هسته ای ای ران عنوان کرده است‪« :‬من‬ ‫یک حامی بزرگ ادامه مذاکرات هسته ای با ای ران هستم و تا‬ ‫جایی که م ی توانیم تالش ها در راستای گزینه دیپلماتیک در‬ ‫قبال ته ران باید ادامه یابد‪ .‬من فکر م ی کنم گزینه دیپلماسی‬ ‫بهتر از گزینه جنگ است!»‬ ‫در هر صورت‪ ،‬پی ش بینی م ی شود که در این مذاکرات‪،‬‬ ‫نتانیاهو با لحنی التماس گونه از سناتورهای دوحزب دموکرات‬ ‫و جمهوریخواه بخواهد تا ضمن تصویب تحریم های جدید‬ ‫علیه ای ران‪ ،‬ان هم با حد نصابی بیش از ‪ 67‬رای (جهت مقابله‬ ‫با حق وتوی اوباما )‪ ،‬روند مذاکرات را بر هم زده و مانع از ادامه‬ ‫ان شوند‪ .‬بدیهی است که در این صورت‪ ،‬اوباما و جان کری‬ ‫نم ی توانند خود را به عنوان قربانیان نتانیاهو و کنگره نشان‬ ‫دهند‪ ،‬بلکه خود اصل ی ترین عوامل به شکســت کشاندن‬ ‫مذاکرات محسوب م ی شــوند‪ .‬هنوز رویکرد مزورانه امریکا‬ ‫در جریان مذاکرات وین ‪( 8‬اخرین دور از مذاکرات هسته ای‬ ‫که به تمدید دوباره توافقنامه ژنو انجامید)‪ ،‬از یادها نم ی رود‪.‬‬ ‫جایی که جان کری و دیگر اعضای ‪ 5+1‬در اخرین روزهای‬ ‫مذاکرات با طرح یکباره مطالبــات زیاده خواهانه و خارج از‬ ‫چارچوب توافق‪ ،‬مانع از امضای توافقنامه نهایی شــدند‪ .‬ایا‬ ‫در زمانی که امریکا و فرانســه بــا تاثیرپذیری از الب ی های‬ ‫صهیونیستی و عربی معادله را برهم م ی زدند‪ ،‬به فکر قرار‬ ‫گرفتن در چنین وضعیتی نبودنــد؟! اوباما در مذاکرات وین‬ ‫‪ ،8‬فرصت رسیدن به توافق هسته ای را عمال از دست داد و‬ ‫در حال حاضر نیز باید عواقب و تبعات رویکرد غی ر عقالنی‬ ‫تیم مذاکره کننده هسته ای ایاالت متحده را بپذیرد‪ .‬در اینجا‪،‬‬ ‫مسئولیت بروز هرگونه اتفاق منتظره یا غی ر منتظره ای مانند‬ ‫وضع تحریم های تازه و غیر قابل وتو علیه مذاکرات هسته ای‬ ‫مســتقیما ب ر عهده اوباما‪ ،‬جان کری‪ ،‬وندی شــرمن و تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای امریکا خواهد بود‪ .‬از این رو مخالفت‬ ‫اوباما با ســخنرانی نتانیاهو در کنگره موضوعی نیست که‬ ‫بتواند منجر به تبرئه رئی س جمهور امریکا (در صورت وضع‬ ‫تحریم های جدید ) شود‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫دیدارانتخاباتی‬ ‫نایب رئیس مجلس المان در امور‬ ‫داخلی ایران دخالت کرد‬ ‫دیدار هفته گذشــته محمدرضا عــارف و نایب رئیس‬ ‫پارلمان المان با واکنش های تندی مواجه شد؛ چراکه کلودیا‬ ‫روت در این دیدار به مسائلی اشــاره کرد که م ی توان انها را‬ ‫اظهارات مداخله جویانه در سیاست داخلی ای ران دانست‪.‬‬ ‫در فاصلــه کوتاهی پس از انتشــار خبر ایــن دیدار‪،‬‬ ‫چهره های اصولگرا و رســانه های این جریان‪ ،‬نســبت به‬ ‫ان واکنش نشــان دادند و خواســتار نظارت بیشتر بر سفر‬ ‫دیپلمات های غ ربی به ای ران شــدند؛ از عالءالدین بروجردی‬ ‫و سی د حسین نقوی حسینی‪ ،‬اعضای ارشد کمیسیون امنیت‬ ‫ملی مجلس نهم تا روزنامه کیهان‪.‬‬ ‫در دیدار عارف و روت چه گذشت؟‬ ‫واکنش اصولگرایان به یک دیدار‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫بالفاصله پس از انتشــار خبر این دیــدار‪ ،‬واکنش ها‬ ‫نسبت به ان اغاز شد‪ .‬عالءالدین بروجردی رئیس کمیسیون‬ ‫امنی ت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به اظهارات‬ ‫برئیس مجلس المان در دیدار با محمدرضا‬ ‫مداخله جویانه نای ‬ ‫عارف گفت‪« :‬این اظهارات دخالت اشکار در امور داخلی ای ران‬ ‫بوده و بــه هی چ وجه پذیرفتنی نیســت‪ ».‬وی افزود‪« :‬المان‬ ‫سال هاست که حاج احمدی رئیس گروهک تروریستی پژاک‬ ‫را نگهداری م ی کند و این یک حمایت اشــکار از تروریست‬ ‫اســت‪ ».‬رئیس کمیســیون امنی ت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس تصریح کرد‪« :‬قطعا این ادبیات ک جراهه ای است که ره‬ ‫به جایی نخواهد برد و اگر قصد انها تخریب رابطه است حق‬ ‫گزارش ها‬ ‫برئیس مجلس المان هفته گذشته در‬ ‫کلودیا روت‪ ،‬نای ‬ ‫دفتر فرهنگستان علوم با محمدرضا عارف دیدار کرد‪ .‬روت‬ ‫سخنانش در این دیدار را با اظهارنظر پی رامون برخی مشکالت‬ ‫و چالش های جهانی و منطقه ای اغاز کرد‪« :‬من م ی خواستم‬ ‫در خصوص سیاست داخلی با شما صحبت کنم و م ی دانم‬ ‫که شــما بازیگری موثر در داخل ای ران و در تحوالت داخلی‬ ‫ای ران هستید و چون انتخابات مجلس اینده ای ران را در پیش‬ ‫داریم‪ ،‬م ی خواهم بدانم بعد از انتخابات سال اینده شما در چه‬ ‫سمتی هستید و امروز من با چه کسی صحبت م ی کنم‪».‬‬ ‫او با طرح این سوال که نقش جامعه مدنی را چگونه ارزیابی‬ ‫م ی کنید‪ ،‬سخنانش را اینگونه ادامه داد‪« :‬در سال ‪( 2009‬سال‬ ‫‪ )88‬برخی ازادی رسانه ای و سیاسی م ی خواستند و فعاالن‬ ‫سیاسی و دانشجویان مطالباتی را داشتند‪ .‬شما امروز سیاست‬ ‫داخلی را چگونه م ی بینید؟ چراکه برخی م ی گویند مبارزات‬ ‫انتخاباتی امروز شــروع شــده و من م ی خواهم بدانم دولت‬ ‫در زمینه انتخابات در چه وضعیتی قرار دارد‪ .‬من شــنیده ام‬ ‫همه م ی توانند در این انتخابات کاندیدا شــوند‪ ».‬او گریزی‬ ‫هم به نقش شورای نگهبان در انتخابات زد و در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«م ی خواهم بدانم شورای نگهبان در این انتخابات چه تاثیری‬ ‫دارد و ایا این ازادی وجود دارد که همه کاندیدا شوند؟ چراکه من‬ ‫شنیده ام اصالح طلبان نتوانستند در انتخابات کاندیدا شوند‪».‬‬ ‫نایب رئیس مجلس المان در بخشی از اظهاراتش به‬ ‫مسائل مربوط به انتخابات ریاســت جمهوری دهم در سال‬ ‫‪ 88‬نیز اشــاره کرد؛ انجا که گفت‪« :‬من فکر م ی کنم هنوز‬ ‫پیامدهای حوادث انتخابات ‪ 88‬ادامــه دارد‪ ،‬امیدوارم حصر‬ ‫اقای موسوی و خانم رهنورد پایان یابد؛ چراکه اگر این حصر‬ ‫پایان یابد‪ ،‬رضایت بخشــی در جامعه ایجاد م ی شود‪ ».‬روت‬ ‫با بیان اینکه من مذاکرات زیادی را با مقامات ای رانی داشتم‬ ‫و اشنایی من با ای ران زیاد اســت‪ ،‬ادامه داد‪« :‬امروز‪ ،‬ای ران با‬ ‫داعش و تروریســت در منطقه مبارزه م ی کند اما متاسفانه‬ ‫صورت و جلوه ای ران در دنیا اصالح طلب نیست و در خصوص‬ ‫مســائل حقوق بشــری در ای ران اتفاقات نامطلوبی صورت‬ ‫م ی گیرد‪ ».‬نایب رئیس مجلس المان در اظهاراتی تند علیه‬ ‫سیاست های جمهوری اسالمی ای ران‪ ،‬اب راز عقیده کرد‪« :‬من‬ ‫یک فعال حقوق بشری هستم و معتقدم حقوق بشر را ابتدا‬ ‫باید در خانه خود اصالح کنیم و سپس به اتفاقات ابوغریب و‬ ‫گوانتانامو انتقاد داشته باشیم‪ ».‬او همچنین تاکید کرد‪« :‬من‬ ‫امیدوارم در ‪ 17‬مارس ســال اینده بتوانم اصالح طلبان را در‬ ‫مجلس ای ران ببینم‪ ».‬پس از روت‪ ،‬محمدرضا عارف به بیان‬ ‫نظ رات خود پرداخت‪ .‬او با اشاره به سیاست داخلی ای ران خطاب‬ ‫به نایب رئیس مجلس المان گفت‪« :‬قطعا م ی دانید جایگاه‬ ‫مردم در قانون اساسی ما چیست؟ چراکه همه دست اندرکاران‬ ‫حکومت به طور مستقیم و غیرمستقیم منتخب مردم هستند‬ ‫و با وجود اختالفات و مشــکالتی که گروه های سیاســی‬ ‫با یکدیگر دارنــد‪ ،‬مردم در انتخابات هــای مختلف حضور‬ ‫چشــمگیری دارند‪ ».‬رئیس بنیاد امید ای رانیان در خصوص‬ ‫انتخابات مجلس دهم نیز اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت‪« :‬ما‬ ‫در ماه مارس سال اینده انتخابات مجلس را داریم و از امروز‬ ‫برنامه ریزی توســط اصالح طلبان ب رای حضور در انتخابات‬ ‫شروع شده و ما گروهی هستیم که اگر مشارکت در انتخابات‬ ‫مثل سال گذشته باشد م ی توانیم اکثریت کرس ی های مجلس‬ ‫را به دســت اوریم‪ ».‬عارف در ادامه چنیــن گفت‪« :‬انچه ما‬ ‫دنبال م ی کنیم این است که انتخابات به صورت رقابتی بین‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبان برگزار شــود اما باید تاکید کنم‬ ‫که حرف مردم را‪ ،‬مردم م ی زنند و البتــه مردم به اصالحات‬ ‫رای خواهند داد اما قطعا رقبای ما هم خود را پیروز انتخابات‬ ‫م ی دانند‪ ».‬او با بیان اینکه باید منتظر ماه مارس سال ‪۲۰۱۶‬‬ ‫ماند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬اگر ما در ان انتخابات پیروز شدیم شما را‬ ‫در ماه های ابتدای بعد از پیروزی به ای ران دعوت م ی کنیم و‬ ‫اگر روی کار نیامدیم به عنوان یک ‪ NGO‬و تشکل مردمی‬ ‫ شــما را مجددا به فرهنگســتان علوم دعوت م ی کنیم‪».‬‬ ‫عارف با تاکید بر جایگاه شــورای نگهبان در قانون اساسی‬ ‫به عنوان یک دستگاه نظارتی گفت‪« :‬ما خوشحال م ی شویم‬ ‫هیات های اجرایی شورای نگهبان و کاندیداهای انتخابات‬ ‫اقدامات خود را در چارچوب قانون ساماندهی کنند که در این‬ ‫صورت ما نگران عبور اصالح طلبان از فیلتر شورای نگهبان‬ ‫نیستیم البته در عمل هم ممکن است با اختالفاتی روبه رو‬ ‫شویم که این اختالفات را با تعامل و همکاری حل خواهیم‬ ‫کرد‪ ».‬رئیس بنیاد امید ای رانیان ادامه داد‪« :‬ما تالش مان این‬ ‫است که در انتخابات اینده از متخصصین جناح اصالح طلب‬ ‫در مجلس اســتفاده کنیم‪ ،‬چراکه نگاه ما به مجلس یک‬ ‫مجلس متخصص و یاور دولت اســت تا بتواند دولت را در‬ ‫اجرای برنامه ها و توسعه کشور کمک کند و در همین حال‬ ‫از اهرم های قانونی مانند طرح سوال و استیضاح نیز در موارد‬ ‫ضروری استفاده کنند‪ ».‬عارف درباره ترکیب مجلس اینده نیز‬ ‫اب راز امیدواری کرد؛ ترکیب مجلس اینده تغیی راتی داشته باشد‬ ‫و متخصصین و نخبگان با حضور در مجلس بتوانند اثرگذاری‬ ‫خوبی را ب رای کشور فراهم کنند‪.‬‬ ‫بر این بود که این صورت نگیرد‪ ».‬بروجردی تصریح کرد‪« :‬اگر‬ ‫برئیس مجلس المان‬ ‫طبق قوانین ای ران این دو فردی که نای ‬ ‫نگران حذف انهاست محاکمه شوند‪ ،‬حتما به حصر خانگی‬ ‫در پشت میله های زندان قرار خواهند گرفت‪ ».‬سی د حسین‬ ‫نقوی حسینی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی نیز در نطق‬ ‫میان دستور‪ ،‬با انتقاد از این دیدار و موضوعات مطرح شده در ان‬ ‫ترئیسه این است که اقای عارف چه‬ ‫گفت‪« :‬سوال من از هیا ‬ ‫کاره مجلس است که هیات پارلمانی المان با او دیدار م ی کند؟‬ ‫چرا در ب رنامه دیدارهای هیــات پارلمانی المان دیدار با فردی‬ ‫گذاشته م ی شــود که نه ربطی به پارلمان دارد و نه در دولت‬ ‫دارای جایگاه و موقعیتی اســت‪ ».‬روزنامه کیهان نیز به این‬ ‫دیدار واکنش نشان داد و در مطلبی با عنوان «فضولی بیجای‬ ‫المان نتیجه سفر نابجای پاریس» نوشت‪« :‬هشدارها درباره‬ ‫خط مشی وزارت خارجه در مقابل امریکا و اروپا از سوی دولت‬ ‫یازدهم جدی گرفته نشد‪ .‬قد مزنی صمیمانه مسئول دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشــور با همتای امریکای ی اش در ژنو‪ ،‬موجی از‬ ‫اعتراضات و تذکرات را به دنبال داشت اما ظریف با لحنی قابل‬ ‫تامل دلیل این پیاده روی را استفاده از هوای پاک ژنو ب رای تغییر‬ ‫فضای تنش الود مذاکرات عنوان کرد و سخنگوی دولت نیز به‬ ‫جای عذرخواهی از این حرکت نابجا‪ ،‬به منتقدان حمله کرد و‬ ‫تذکر و هشدارهای انان را «خیلی سخیف» خواند! و نتیجه‬ ‫برئیس مجلس المان در دیدار با محمدرضا عارف به‬ ‫انکه نای ‬ ‫شکلی ب ی سابقه و گستاخانه در امور داخلی کشورمان دخالت‬ ‫کرد‪ ».‬پی ش بینی نتیجه چنین روندی دشوار نبود و انچه در‬ ‫برئیس مجلس المان با یکی از عناصر اصالح طلب‬ ‫دیدار نای ‬ ‫اتفاق افتاد را باید سراغاز این کژراهه دانست‪ .‬اظهارات گستاخانه‬ ‫این مقام دست چندم المانی در دیدار خود با عارف تعجب اور‬ ‫و غیرمنتظره نیست‪ ،‬بلکه تاسف جدی از همراهی و حضور‬ ‫مقامات ارشــد وزارت خارجه و سکوت خفت بار انان در مقابل‬ ‫این مداخالت گستاخانه و ب ی شرمانه است‪ .‬دستگاه دیپلماسی‬ ‫کشــور باید در ب رابر مردم پاسخگو باشد که چطور یک مقام‬ ‫اروپایی در ته ران ب رای همه چیز ‪ -‬از انتخابــات اینده ای ران‬ ‫گرفته تا ورزشگاه های کشــورمان ‪ -‬تعیین تکلیف م ی کند!‬ ‫در ب رابر این انتقادات اما سی د محمد یثربی مدیرکل تشریفات‬ ‫برئیس‬ ‫مجلس در خصوص حاشی ه های ایجاد شده در سفر نای ‬ ‫مجلس المان اظهار داشت‪« :‬درخواست مذاکره با اقای عارف‬ ‫برئیس مجلس المان و سفارت المان در‬ ‫از سمت شخص نای ‬ ‫ای ران انجام شده بود‪ ».‬او خاط رنشان کرد‪« :‬یکسری از امور بر‬ ‫عهده تشریفات مجلس است و بخشی دیگر را نیز خود سفارت‬ ‫کشور میهمان انجام م ی دهد‪ .‬تشریفات مجلس نیز ب ر اساس‬ ‫پروتکل های موجــود و برنامه هایی که خــود میهمانان و‬ ‫سفارتخانه درخ واست دارد‪ ،‬امور اجرایی را هدایت م ی کند‪ .‬یثربی‬ ‫تصریح کرد‪« :‬ما بر گفت وگوهــای افراد و میهمانان خارجی‬ ‫نظارتی نداریم و مراجع ذی صالح باید بر برخوردها و گفت وگوها‬ ‫نظارت داشته باشند‪ ».‬به نظر م ی رسد دعوت از نایب رئیس‬ ‫مجلس المان بدون اطالع از مواضع مداخله جویانه اش باید‬ ‫مورد بررسی بیشتر قرار م ی گرفت تا او نتواند به راحتی درمورد‬ ‫امور داخلی ای ران اظهار نظر کند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫نه تذکر گرفتم نه پیاده روی کردم‬ ‫پاسخ سعید جلیلی به دو شایعه چه بود؟‬ ‫پینگ پنگ هســته ای میان چهره های سیاسی ای ران‬ ‫گویا تمام شدنی نیســت‪ .‬بعد از ماجرای مجادله کالمی دکتر‬ ‫عل ی اکبر والیتی و دکتر سعید جلیلی در مناظره تلویزیونی بهار‬ ‫سال گذشته حاال گویا این صادق خ رازی است که طرف دیگری‬ ‫از این ماجرا را گشوده است‪ .‬او خبر محرمانه ای را به سعید جلیلی‬ ‫مذاکره کننده هسته ای سابق ای ران نسبت داده که البته از سوی‬ ‫سعید جلیلی تکذیب شده است‪ .‬ماجرا از یک مناظره هسته ای‬ ‫در تلویزیون اغاز شده است؛ مناظره ای که ب رای اولین بار از زمان‬ ‫حضور سرافراز در رســانه ملی صورت گرفته است‪ .‬یک سوی‬ ‫مناظره علیرضا زاکانی از منتقدان هسته ای دولت حسن روحانی‬ ‫است و سوی دیگر ان صادق خ رازی که به تازگی حزبش رونق‬ ‫گرفته و حاال از چهره های تاثی ر گذار اصالح طلب به شمار م ی رود‪.‬‬ ‫در این مناظره از ســوی طرفین نقدهای متعددی به تیم های‬ ‫فعلی و ســابق مذاکره کننده وارد شــد اما جای مهم مناظره‬ ‫انجاست که صادق خ رازی خبر محرمانه ای را اعالم م ی کند‪ .‬او‬ ‫م ی گوید‪« :‬مذاکرات استانبول یکی از بدترین نمونه های تاریخ‬ ‫مذاکرات هسته ای بود که رهبری تذکر دادند و جلوی این کار را‬ ‫گرفتند‪ .‬یکی از اشتباهات استراتژیک دولت نهم و دهم تبدیل‬ ‫سه کشور طرف مذاکره به شش کشور بود که امریکا همراه چین‬ ‫و روسیه وارد شد‪ .‬از همان لحظه ای که دامنه گفت وگوهای ای ران‬ ‫و تروئیکای اروپایی تبدیل به ایران با‪ 5+1‬شد‪ ،‬به صالح مذاکرات‬ ‫هسته ای ای ران نبود‪ .‬امریکا در ان مقطع موضع محوری نداشت‪.‬‬ ‫ما از چین و روســیه خدمتی در این قضیه ندیدیم‪ .‬در ژنو اقای‬ ‫جلیلی با طرف امریکایی دیدار کرد‪ ،‬روزنامه کیهان نوشت که‬ ‫امریکای ی ها کشان کشان صندلی خود را پیش جلیلی بردند‪.‬‬ ‫در همان ژنو به اقای جلیلی تذکر داده شد که شما بیش از حد‬ ‫جلو رفتید‪ .‬اینها قبل پیام ویژه عمان بود‪ .‬در تمام ادوار مذاکره‬ ‫با امریکای ی ها‪ ،‬رهبری کف و سقف گذاشتند‪ .‬معظم له م ی دانند‬ ‫که نم ی شود به امریکای ی ها اعتماد کرد‪ .‬رئیس دولت قبل در‬ ‫همان زمان موضع متفاوتی داشت که م ی خواست در چارچوب‬ ‫ان مسائل دیگری را حل و فصل کند‪ ».‬این اغاز مجادله ای دیگر‬ ‫در بخش محرمانه پرونده هسته ای ای ران شد‪ .‬سخنان صادق‬ ‫خ رازی بازتاب های گسترده ای داشت‪ .‬حاال سعید جلیلی متهم‬ ‫شده بود که با اشتباه در مذاکره مورد تذکر رهبری معظم انقالب‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬دامنه واکنش ها که افزایش یافت‪ ،‬ســعید‬ ‫جلیلی که معموال تالش م ی کند وارد این مباحثات نشود ترجیح‬ ‫داد پاسخی صریح بدهد‪ .‬او گفت‪« :‬من این مصاحبه را ندیده ام‪،‬‬ ‫اما اینکه از رهبر انقالب بابت مذاکرات هسته ای تذکر گرفته ام‪،‬‬ ‫کذب محض است‪ ،‬چون این مسائل مبنا و اساسی ندارد و این‬ ‫حرف یک دروغ سازی است‪».‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫تکذیبیه دوم‬ ‫حاال در تحولی جدید دفتر ســعید جلیلی عضو شورای‬ ‫عالی امنیت ملی در جوابی ه ای خبر پیاده روی خود با معاون وزیر‬ ‫خارجه امریکا در حاشیه نشســت ایران و ‪ 5+1‬به سال ‪ 2009‬را‬ ‫تکذیب کرده است‪ .‬در این توضیح امده است‪:‬‬ ‫‪ -1‬در صفحه اول با تیتر «استاندارد دوگانه ب رای قدم زدن‬ ‫هسته ای» در ذیل تیتر امده است‪« :‬مخالفان در حالی پیاده روی‬ ‫‪ 15‬دقیقه ای ظریف با همتای امریکایی خود را زیر سوال برده اند‬ ‫که مشابه همین اقدام در سال ‪ 2009‬و در حاشیه نشست ای ران و‬ ‫‪ 5+1‬که هدایت تیم مذاکره کننده را سعید جلیلی عهده دار بود‪،‬‬ ‫اتفاق افتاده است‪».‬‬ ‫‪ -2‬در صفحه سوم در قســمتی از مقاله تحت عنوان‬ ‫«هجوم به اصول دیپلماسی» مجددا خبر کذب مذکور مطرح‬ ‫و در ادامه امده است‪« :‬ب راســاس برخی منابع داخلی به نقل از‬ ‫نشریه غربی ساندی تایمز ســعید جلیلی به صورت اتفاقی و‬ ‫بدون ب رنامه ریزی قبلی به پیشنهاد نماینده انگلیس در فضای‬ ‫ســبز با معاون وزیر خارجه امریکا به مدت ‪ 45‬دقیقه قدم زده و‬ ‫گفت وگو کرده است‪».‬‬ ‫‪ - 3‬در صفحه سوم در ذیل نخستین خبر ستون «دیگه‬ ‫ چه خبر» نیز از قول اقای صادق خ رازی امده است‪« :‬اقایان در‬ ‫مذاکرات استانبول به توافق رســیدند که مواد هسته ای را به‬ ‫روسیه بفرستند و در انجا تبدیل به میله سوخت هسته ای کنند‪.‬‬ ‫رهبری به طور مستقیم وارد شدند و جلوی این کار را گرفتند»‪ ،‬که‬ ‫این مطلب نیز کذب محض است‪ .‬گفتنی است سخنان صادق‬ ‫خ رازی در مناظره تلویزیونی وی با علیرضا زاکانی بیان شــده‬ ‫است‪.‬این مباحثه تازه‪ ،‬البته در ادامه مباحثاتی است که پی رامون‬ ‫دور جدید مذاکرات در دوران محمد جواد ظریف شــکل گرفته‬ ‫است‪ .‬منتقدان م ی گوید محمد جواد ظریف و تیم مذاکره کننده‬ ‫روشی اشتباه را در مذاکرات پیش گرفته اند که موجب تضییع‬ ‫حقوق ای ران و در نهایت حاصل نشدن توافق نهایی م ی شود‪.‬‬ ‫این منتقدان بر این باورند که توافق ژنو دارای اشکالتی اشکار‬ ‫است که دست تیم مذاکره کننده را در ادامه کار بسته است‪ .‬انجا‬ ‫که ای ران تعهد داده نگرانی طرف مقابل را بر طرف کند یا اینکه‬ ‫شروطی را در مورد تاسیسات هسته ای ایران پذیرفته است‪ .‬یا در‬ ‫جای دیگری که شرط بر داشته شدن تحریم ها به تحریم های‬ ‫مرتبط با ب رنامه هســته ای ای ران خالصه شــده‪ .‬مدافعان تیم‬ ‫مذاکره کننده اما م ی گویند شرایط تغییر کرده و همه چیز برای‬ ‫یک توافق بزرگ اماده است‪ .‬انها م ی گویند ای ران چیز زیادی را‬ ‫از دست نم ی دهد و از کنار توافق هسته ای دستاوردهای مهم‬ ‫منطقه ای به دست خواهد اورد‪ .‬جدال دو دیدگاه متفاوت حاال‬ ‫موجب شده که در جریان مباحثات اخباری محرمانه که البته‬ ‫صحت ان چندان مشخص نیســت نیز به بیرون درز کند‪ .‬از‬ ‫ماجرای اخبار متفاوت از این جنس که در ماه های اخیر فراوان‬ ‫بوده است که بگذریم به نظر م ی رســد حتما باید به اغاز این‬ ‫پینگ پونگ هسته ای بازگردیم؛ انجا که مجادله لفظی جلیلی‬ ‫و والیتی تغیی راتی را در ارایش سیاسی انتخابات اغاز کرد و کار‬ ‫اندکی ب رای سعید جلیلی سخت شد‪.‬‬ ‫والیتی مقابل جلیلی‬ ‫درست هنگامی که خیل ی ها انتظار داشتند در مناظ رات‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری صف بندی نامزدهای اصولگرا مقابل‬ ‫حسن روحانی و محمد رضا عارف را شاهد باشند به یکباره شکل‬ ‫مناظره تغییر کرده و نامزدهــای اصولگرا به بحثی عجیب با‬ ‫یکدیگر پرداختند‪ .‬کار به انجا رسید که محسن رضایی نیز در‬ ‫پخش زنده گفت من تعجب م ی کنم شما قرار بود با یکدیگر‬ ‫ائتالف داشته باشید حاال رقیب یکدیگر شده اید‪ .‬ماجرا هم از‬ ‫اظهارات قالیباف و جلیلی در مورد پرونده هســته ای اغاز شد؛‬ ‫انجا که والیتی فرصت یافت به سخنان رقبایش پاسخ دهد‪.‬‬ ‫او در پاسخ به قالیباف که از مذاکرات وی با میتران همزمان با‬ ‫جنگ ای ران و ع راق یاد کرده بود‪ ،‬اطالعات تاریخی وی را نقض‬ ‫کرد و گفت‪« :‬من با میتران بعد از جنگ دیدار داشتم نه در زمان‬ ‫جنگ! قبال هم نماینده شما چنین اشتباهی کرده بودند‪ ،‬اما این‬ ‫غلط است‪ ».‬والیتی در پاسخ به جلیلی هم گفت‪« :‬دیپلماسی‬ ‫این نیست که در کشورهای دیگر خطابه بخوانید و مطالبی را‬ ‫که در کنف رانس مطبوعاتی م ی گفتید اینجا هم بگویید! اینکه‬ ‫م ی گویید االن وضعیت با ‪ 20‬سال پیش فرق کرده‪ ،‬باید بگویم‬ ‫که قبل از اینکه قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران صادر‬ ‫شود‪ ،‬سارکوزی از من دعوت کرد که به پاریس بروم و با او مذاکره‬ ‫کنم‪ .‬با رئی س جمهور صحبت کردم و ایشان گفتند برو‪ .‬من انجا‬ ‫راجع به عدد ســانتریفوژها و اینکه غنی سازی تعلیق نشود‪ ،‬با‬ ‫سارکوزی به توافق رسیدیم و قرار شد مذاکرات با اقای «لویت»‬ ‫ظرف مدت یک هفته ادامه یابد‪ .‬بعد هم ســارکوزی گفت من‬ ‫م ی خواهم به ای ران بیایم و دســت رهبر ملت بــزرگ ای ران را‬ ‫بفشارم‪ .‬من این توافقات را به کشور اوردم اما کار متوقف شد!‬ ‫وی افزود‪« :‬در ان زمان قائم مقام وزارت خارجه‪ ،‬کاردار فرانسه را‬ ‫فراخوانده و به او گفته بود «این اقایی که امده فرانسه نماینده‬ ‫ما نیست و شما باید وزیر خارجه را م ی خواستید!» ما در ان زمان‬ ‫م ی خواستیم نگذاریم پرونده به شــورای امنیت برود و مساله‬ ‫تعلیق از میان برداشته شود اما دولت همراهی نکرد‪ .‬همان زمان‬ ‫وزارت خارجه فرانسه گفت که اگر زودتر به کاردار فرانسه خبر‬ ‫داده بودند دیدار من با ســارکوزی به هم م ی خورد‪ ».‬والیتی که‬ ‫‪ 16‬سال سکاندار وزارت خارجه بوده و هم اکنون مشاور بی ن الملل‬ ‫مقام معظم رهبری است‪ ،‬در ادامه به مذاکراتش با مقامات روسی‬ ‫اشــاره کرد و گفت‪« :‬در ان زمان به من گفتند اگر قول بدهی‬ ‫که اگر پوتین به ایران بیاید‪ ،‬دســت خالی بر نم ی گردد؛ ما او را‬ ‫م ی اوریم‪ .‬من این قول را دادم اما باز هم در دولت پیگیری نشد!»‬ ‫وی سپس مذاکرات جلیلی در الماتی را محور سخنان خود قرار‬ ‫داد و افزود‪« :‬در اخرین مذاکرات الماتی پیشــنهاداتی شد که‬ ‫م ی شد بر اساس ان پیش رفت‪ ،‬اما اقای جلیلی ان را نپذیرفته‬ ‫است‪ .‬انها در مذاکرات الماتی گفته اند که اگر غنی سازی را کند‬ ‫و فردو را کند کنید‪ ،‬ما سه تحریم را ب ر م ی داریم‪ .‬این به شهادت‬ ‫معاون وزارت خارجه است که در مذکرات بوده‪ ،‬ولی شما گفته ‬ ‫اید که کل تحریم را بردارید که نشان م ی دهد نم ی خواهید کار‬ ‫را پیش ببرید‪ .‬مثل این است که جنس صد تومانی را به کسی‬ ‫بخواهند بفروشند و او بگوید این را به من دو تومان م ی دهی!‬ ‫خب فروشنده م ی گوید اگر خریدار نیستی چرا به اینجا امده ای؟‬ ‫مذاکره گام به گام و به تدریج اســت که مسائل حل م ی شود‪».‬‬ ‫والیتی خطاب به جلیلی ادامه داد‪« :‬دیپلماســی این نیست‬ ‫که در داخل کشــور بگوییم ما اصولگراییم و انعطاف نداریم‪.‬‬ ‫دیپلماسی خشونت و سرسختی نشان دادن نیست‪ .‬دیپلماسی‬ ‫تعامل و بده بستان است‪ .‬نم ی شود که انها هرچه ما م ی خواهیم‬ ‫بدهند و ما هی چ کاری نکنیم! دیپلماسی بیانیه صادر کردن پشت‬ ‫ تریبون نیست!» جلیلی هم در پاســخ به والیتی گفت‪« :‬اگر‬ ‫اطالعات دیگرتان هم مثل اخبار سوم درباره الماتی باشد‪ ،‬واویال‬ ‫است! نوار گفت وگوهای الماتی پیاده شده و خدمت اقا داده شده‬ ‫است‪ .‬بگذارید به مردم بگویم که در الماتی چه گذشت‪ .‬انها به‬ ‫ما گفتند که ‪ 20‬درصد غن ی ســازی را بردارید تا ما بعد تحریم را‬ ‫برداریم‪ .‬این یعنی «در» در ب رابر «اب نبات» که برخی دوستان‬ ‫شما قبال دنبالش بودند!» رئیس تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫ایران‪ ،‬ادامه داد‪« :‬در زمان مذاکرات شــما با سارکوزی و روسیه‬ ‫هم بعدها بحث هایی شد و انجا به انها مواضع مان را گفتیم‪.‬‬ ‫اما برخالف سخنان شما‪ ،‬سارکوزی خ واستار متوقف شدن ب رنامه‬ ‫هسته ای کشور بود‪ .‬بعد هم اقای «لویت» نفر دوم فرانسه است‪.‬‬ ‫او یک کارشناس در الیزه است! ســه بار خود اقای سارکوزی با‬ ‫اقای احمدی نژاد صحبت کرد‪ .‬باید دید که ما چه ما به ازایی در‬ ‫قبال این مذاکرات م ی گی ریم‪ ».‬جلیلی با تاکید بر اینکه «مبنای‬ ‫حرف های شما درباره الماتی غلط است» خطاب به والیتی گفت‪:‬‬ ‫«ما به انها گفتیم هرچقدر شما عقب بروید‪ ،‬ما عقب م ی رویم‪.‬‬ ‫اگر‪ 5‬کیلومتر شما عقب بروید‪ ،‬ما هم‪ 5‬کیلومتر عقب م ی رویم‪.‬‬ ‫نماینده انگلیس خواست این کار را بکند اما نماینده امریکا مانع‬ ‫شد‪ .‬انها حاضر نشــدند که عقب بروند و این به دلیل منطق‬ ‫محکم ما بود که انها رفتند تا با روسایشــان مشورت کنند که‬ ‫‪ 40‬روز طول کشید‪ .‬انها در ب رابر منطق ما اصال جوابی نداشتند‬ ‫که متاسفانه امروز از جانب شما این گونه مطرح م ی شود!» دبیر‬ ‫شورای عالی امنیت ملی در پایان گفت‪« :‬کی گفته ما قرار است‬ ‫فقط اعالم موضع کنیم؟»والیتی هم بار دیگر در پاسخ به جلیلی‬ ‫گفت‪« :‬دیپلماسی کالس فلسفه نیست که بگویید منطق ما‬ ‫قوی بود! انچه مردم م ی بینند این است که شما مسئول مذاکرات‬ ‫هستید و هیچ چیزی حاصل نشده و مدام تحریم ها ببیشتر شده‬ ‫و به مردم فشار بیشتری امده است‪ ».‬حاال به نظر م ی رسد ه ر چه‬ ‫زمان جلوتر م ی رود باید منتظر اخبار جدید تر و البته محرمانه های‬ ‫یک دهه مذاکره باشیم‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اتهام به اقای وزیر‬ ‫ایا قاضی زاده هاشمی به انتخابات فکر می کند؟‬ ‫دولت‪ :‬دوتابعیتی نداریم‬ ‫یک تذکر بهارستان ی ها دولت ی ها را به شــدت ازرده است‪ .‬دفتر رئی س جمهور در بیانی ه ای‬ ‫رســمی گفته که ان تذکر «دروغ» اســت‪ .‬ماجرا از ان قرار اســت که هفته گذشته ‪ ١٣‬نفر از‬ ‫نمایندگان در تذکری خطاب به رئی س جمهوری اعالم کردند‪« :‬متاســفانه شاهد هستیم یکی‬ ‫از مسئوالن ارشد دفتر جنابعالی دارای تابعیت مضاعف از کشور امریکا است در اختیار داشتن‬ ‫مشاغل و مناصب حساس دولتی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی توسط افرادی با تابعیت دوگانه م ی تواند‬ ‫مخاطره امیز بوده و کشور را با چالش مواجه کند و شما قطعا واقف هستید افرادی که مناصب‬ ‫حکومتی دارند نباید زیر پرچم کشورهای بیگانه قســم وفاداری یاد کنند‪ ».‬در ادامه تذکر این‬ ‫نمایندگان امده بود‪« :‬دولت یازدهم نیز بهتر اســت ب رای دچار نشــدن به حاشــی ه های افراد‬ ‫دوتابعیتی نسبت خود را با مسئوالن و مدی ران دارای تابعیت مضاعف روشن کرده و ب رای حل‬ ‫تبعات منفی حاصل از فعالیت انها یا برکناری شان چاره ای بیندیشد‪ ».‬این ادعا روز دوشنبه توسط‬ ‫مجید انصاری‪ ،‬معاون پارلمانی رئی س جمهوری پاسخ داده شد‪ .‬او در گفت وگویی با خبرگزاری‬ ‫دولتی ایرنا گفت که چنین تذکری «دروغ و تهمت اشــکار به دولت و رئی س جمهوری است‪».‬‬ ‫با این وجود واکنش دولت به تذکر ‪ ١٣‬نماینده به همی ن جا ختم نشــد و دفتر رئی س جمهوری‬ ‫در اطالعی ه ای این ادعا را خارج از «شان قانونی تذکر» توصیف کرد‪ .‬در این اطالعیه امده بود‪:‬‬ ‫«مجلس شورای اسالمی به تعبیر امام راحل‪« ،‬عصاره فضایل ملت» است و جایگاه رفیع خانه‬ ‫ملت و قوانین مصوب مجلس از امتیازات جمهوری اسالمی ای ران بر سایر ساختارهای حکومتی‬ ‫اســت‪ .‬بر همین مبنا و در حوزه اجتماعی نیز‪ ،‬رفتار نمایندگان محترم مردم که به تعبیر رهبر‬ ‫معظم انقالب «عصاره و خالصه ملت» هستند‪ ،‬در تربیت جامعه موثر است و اگر تقوا و امانت‬ ‫و اخالق و احساس مسئولیت و نشاط کار‪ ،‬در مجلس دیده شود‪ ،‬این در جامعه اثر م ی گذارد‪».‬‬ ‫اطالعیه دفتر رئی س جمهوری تاکید م ی کند‪« :‬دولــت و مجلس هر دو برامده از انتخاب مردم‬ ‫هستند و بنای دولت تدبیر و امید از ابتدای خدمتگزاری این بوده تا با اهتمام عملی به قانونگرایی‬ ‫و احترام و تعامل مثبت با نمایندگان محترم ملت‪ ،‬ارمان ها و ارزش های انقالب اسالمی و امید‬ ‫و انتظارات مردم عزیزمان را در پرتوی این همکاری به منصه ظهور رسانده‪ ،‬دشمنان انقالب و‬ ‫بدخواهان را ناکام کرده و مشــکالت موجود در بخش های مختلف را به سامان برساند‪ ».‬دفتر‬ ‫رئی س جمهوری م ی افزاید‪« :‬اخی را و با کمال تاسف شــاهد ان بودیم که تنی چند از نمایندگان‬ ‫محترم‪ ،‬به عنوان تذکر به رئی س جمهور و بدون هرگونه تحقیق یا پرسش و گفت وگو‪ ،‬افترای‬ ‫مجعول برخی از رسانه های افراطی وابسته به صهیونیس ت ها در ایاالت متحده امریکا را تکرار‬ ‫کرده و عنوانی را به «یکی از مسئوالن ارشد دفتر رئی س جمهور» نسبت دادند که کذب محض‬ ‫بوده و به هی چ وجه واقعیت ندارد‪ ».‬این اطالعیه تاکید دارد‪« :‬محتوای این تذکر دروغی اســت‬ ‫که اگر صحت ان با یک پرسش ساده استعالم م ی شــد‪ ،‬منجر به تکرار یاوه سرایی بیگانگان‪،‬‬ ‫فضا سازی برخی رسانه ها و سوءاستفاده کسانی که در پی تخریب تعامل مثبت قوای مجریه و‬ ‫مقننه هستند‪ ،‬نم ی شد‪ .‬اقتضای پایبندی به توصی ه های حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقالب‬ ‫و صیانت از جایگاه واالی مجلس ان است که نگذاریم شان قانونی تذکر‪ ،‬خدای ناکرده به رفتار‬ ‫ضداخالقی‪ ،‬غیرقانونی و غیرمنصفانه نشر اکاذیب الوده گردد‪ ».‬دولت به جز این نسبت به شیوه‬ ‫انتشــار این تذکر که به یکی از اخبار اصلی رسانه های طیف مخالف دولت در روزهای گذشته‬ ‫تبدیل شــده بود نیز اعتراض دارد‪ ».‬مجید انصاری در این باره گفته بود‪« :‬ب راساس ایی ن نامه‬ ‫داخلی مجلس‪ ،‬تذکرات باید به صورت کتبی به هیات رئیســه تقدیم شود و هیات رئیسه نیز‬ ‫به طور رسمی انها را به معاونت امور مجلس ریاست جمهوری م ی فرستاد که این تذکرات را به‬ ‫دستگاه های ذی ربط ارسال کند و نتیجه ان به نمایندگان داده شود‪ ».‬به گفته معاون پارلمانی‬ ‫رئی س جمهوری این اتفاق رخ نداده است و به جای ان متن این تذکر بالفاصله در اختیار رسانه ها‬ ‫قرار داده شده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫وزیر بهداشــت مورد اتهام بزرگی قرار‬ ‫گرفته اســت؛ «او م ی خواهد رقیب روحانی‬ ‫باشــد»‪ .‬این اتهــام را یکی از رســانه های‬ ‫اصالح طلب متوجه او ســاخته و البته به او‬ ‫تذکراتی هم داده است‪ .‬روزنامه ارمان در یکی‬ ‫از شماره های هفته گذشته خود تصویری از‬ ‫وزیر بهداشــت را به همراه این تیتر برگزیده‬ ‫است‪« :‬مستقیم پاستور؟» البته اولین باری‬ ‫نیست که قاض ی زاده هاشــمی با این اتهام‬ ‫که البته از نوع رفتار رسانه ای اش حادث شده‬ ‫مواجه م ی شود‪ .‬شنیده شــده پی ش تر نیز در‬ ‫یک جمع دولتی که مدی ران ارشدی هم حضور‬ ‫داشته اند از او خواسته شــده به این سبک از‬ ‫تبلیغات اقدامات وزارتخانه اش پایان دهد‪ .‬او که به شاگرد اول کابینه معروف شده زیر این فشار‬ ‫است که «پروپاگاندای رسانه ای به راه انداخته اســت‪ ».‬حاال در جدیدترین تحول یک روزنامه‬ ‫اصالح طلب و البته نزدیک به هاشم ی رفسنجانی این چنین نوشته است‪« :‬از زاویه دیگری هم‬ ‫م ی توان به عملکرد هاشمی نگاه کرد که شاید طعم ان گس باشد‪ .‬وزیر بهداشت اگر فعال است‬ ‫باید تحسین شود‪ ،‬اگر به مراسم های مختلف با عنوان وزیر بهداشت م ی رود هم شایسته تقدیر‬ ‫است‪ .‬اگر ایازی یعنی دست راســت قالیباف را قائم مقام خود کرد‪ ،‬حتما به توانای ی های او اگاه‬ ‫است که حکمی ب رایش صادر کرد‪ .‬اگر به مراسم پسر عماد مغنیه رفت و شهادت او را تبریک و‬ ‫تسلیت گفت‪ ،‬اقدام ارزشمندی است و اگر به روستاها می رود و چشم روستاییان را عمل م ی کند‪،‬‬ ‫واژه ای جز احسنت نم ی توان بدو گفت اما همه اینها یک روی سکه است‪ .‬ان روی سکه در سایه‬ ‫خدمت رسانی قابل تقدیر وزیر بهداشت کمرنگ و در کنار ان سواالت زیادی در اذهان پررنگ‬ ‫شده است‪ .‬دلیل برخی اقدامات وزیر بهداشت چیست؟ حضور ایازی در وزارت بهداشت و ان هم‬ ‫در جایگاه باال را چه باید تعبیر کرد؟ ایازی احتماال نقش پل ارتباطی قالیباف با افراد دیگر را بازی‬ ‫کرده است که در انتخابات ریاست جمهوری گذشته هم م ی توان نقش پررنگ او را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫ایازی یعنی همان نیروی توانمندی که گرایش اصالح طلبی او بر اصولگرایی م ی چربد‪ ،‬اکنون‬ ‫چه روش مدیریتی در وزارت بهداشت دارد؟ تعامالت او با برخی که نم ی توان نسبتی میان انها و‬ ‫بخش درمان جامعه یافت‪ ،‬عالمت های سوال زیاد دیگری در ذهن شکل م ی دهد یا اصرار برخی‬ ‫ب رای خبری شدن مداوای چشم یک کاندیدای در حصر از سوی هاشمی هم نشانه مبهمی از‬ ‫یزاده هاشمی م ی خواهد‬ ‫تقویت برخی گمانه هاســت‪ ».‬این روزنامه ادامه داده اســت‪« :‬قاض ‬ ‫رئی س جمهور شود؛ تکذیب شود یا نشــود اما برخی مراودات و روش های خبری شدن برخی‬ ‫اقدامات وی این شائبه را در ذهن متبادر م ی کند که نکند هدفی باالتر از وظایف وزارتی مدنظر‬ ‫دارد‪ .‬چه ان زمان که موضع سیاسی خود را در ابهام قرار م ی دهد‪ ،‬چه زمانی که م ی داند ب رای بهتر‬ ‫دیده شدن چه باید کرد و به کجا باید رفت! بد نیست در این زمینه نگاهی به عملکردهای یکی از‬ ‫رقبای روحانی در انتخابات گذشته ریاست جمهوری بیندازیم‪ .‬او با اقدامات خود در دوره مدیریتش‬ ‫سعی کرد ضمن خدمت رسانی‪ ،‬از این اقدامات بهره برداری تبلیغاتی و سیاسی الزم را هم بکند‬ ‫اما به هر دلیل نتیجه مثبت و قابل انتظاری نگرفت و حتی در شهری که او این خدمات را ارائه‬ ‫یزاده هاشمی‬ ‫داد می زان رایش نســبت به کاندیداهای مطرح دیگر پایی ن تر بود‪ .‬حال اگر قاض ‬ ‫به رغم میل باطنی خود از سوی دوستان یا مشــاوران در این مسیر (کاندیداتوری) حرکت کند‬ ‫باید تجربیات کاندیدای شکس ت خورده را مرور کند شاید محبوبیت امروز او در ان زمان پاسخی‬ ‫معکوس دهد‪ .‬هاشمی تفکری جز خدمت در ذهن ندارد و تردیدی در ان نیست؛ از سوی دیگر‬ ‫حق هر فردی است که توانای ی های خود را عرضه نماید اما مهم روش این کار است‪ ،‬به طوری که‬ ‫در مظان اتهام قرار نگیرد‪ ».‬این گزارش البته با واکنش رسانه های اصولگرایان هم مواجه شد‪ .‬در‬ ‫مهمترین واکنش‪ ،‬خبرگزاری فارس نوشت‪« :‬خبرگزاری فارس از گردانندگان این روزنامه محترم‬ ‫منسوب به خاندان ایت اهلل هاشم ی رفسنجانی م ی خواهد که «چشم ها را بشویند و جور دیگر‬ ‫ببینند»‪ .‬حداقل ظاهر ادعاهای خود در حمایت از دولت اقای دکتر روحانی را حفظ کرده و با انتشار‬ ‫چنین اخبار و گزارش های غیرحرفه ای و فاقد مبنایی موجب ایجاد شکاف در بدنه دولت ‪ -‬که‬ ‫احتماال موجب اصطکاک و فرسایش نیروها و احیانا کاهش خدمات به مردم خواهد شد ‪ -‬نشوند‪.‬‬ ‫همچنین صاحبان اصلی این روزنامه که از هم اکنــون در حال چینش نیروها و تعیین ارایش‬ ‫کاندیداها ب رای انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 1396‬هستند‪ ،‬نگران حمایت اصولگرایان از دکتر‬ ‫هاشمی یا سایر وزرای کابینه یازدهم در انتخابات اینده ریاست جمهوری نباشند چون ظاه را در‬ ‫این جریان سیاسی ان قدر کاندیدای تراز ریاست جمهوری وجود دارد که افزودن مدعیان جدید‬ ‫به این همه کاندیدا شرط عقل نیست!»‬ ‫به نظر م ی رسد اصالح طلبان به این وزیر کابینه مشکوک شده اند‪ .‬ایا روحانی هم چنین‬ ‫شکی در ذهن دارد؟‬ ‫تذکرجنجالی‬ ‫‪29‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫ب‬ ‫ین ا‬ ‫لمل‬ ‫ل‬ ‫ظهور‬ ‫روح مارکس‬ ‫دراتن‬ ‫کمونیست ها پیروز‬ ‫انتخابات یونان شدند‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫ارش فرحزاد‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ستاد مرکزی انتخابات سیریزا در اتن ساختمانی تعمیر‬ ‫شده و کهنه در میدان «کوموندورو» است که چندان چنگی‬ ‫به دل نم ی زند و مناســب دفتر مرکزی یک حزب نیســت‬ ‫و همین مســاله نشــان م ی دهد که نم ی توان از این گروه‬ ‫چپ گرا به عنوان یک حزب تمام عیار یاد کرد‪ .‬هنگام ی که‬ ‫راس ساعت ‪ 7‬شب اولین نتایج شمارش ارا اعالم شد البته‬ ‫حاضران در ان میدان شاد شــدند‪ ،‬اما هنوز از شور و شعف‬ ‫خبری نبود‪ .‬در همان حال کامال اشکار بود که گویی این به‬ ‫اصطالح حزب حتی در مورد شادی و فریاد پیروزی کشیدن‬ ‫نیز ناپخته و نابلد است‪.‬البته وضعیت در چند خیابان ان سوتر‬ ‫اشکارا بهتر بود‪ .‬این میدان «اعتراض» نام دارد و علت این‬ ‫نامگذاری این است که زمانی در اینجا در مورد اخ راج و یا ادامه‬ ‫کار اعضای دولت قبلی تصمیم گیری م ی شده است و البته در‬ ‫سال های اخیر این میدان محل اعتراض کارگران و کارکنان‬ ‫اخ راجی بخش های خصوصی و عمومی یونان بود‪ .‬این روزها‬ ‫اما کارمندان و کارکنان بخش دولتی یونان بسیار خوشحال‬ ‫نشان م ی دهند زی را دولت جدید وعده ایجاد ‪ 300‬هزار شغل‬ ‫جدید داده است‪ ،‬مشاغلی که غالبا در حوزه خدمات عمومی‬ ‫ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫وعده تقریبا توخالی ایجاد مشــاغل جدید اما از نظر‬ ‫بســیاری از نیروهای چپ مانند «یانوس جیانوپولوس» از‬ ‫اولین ب رنامه هایی است که خیل ی ها از جمله جیانوپولوس به‬ ‫ان چشم دوخته اند و روی ان مانور داده اند‪ .‬جیانوپولوس ‪28‬‬ ‫ساله که یکی از کاندیداهای حزب پیروز سیریزا است و خود‬ ‫را در چند قدم ی کرس ی های پارلمان یونان م ی بیند البته با‬ ‫فروتنی تصنعی م ی گوید‪« :‬اهمیت ندارد که به پارلمان بروم‬ ‫یا نه‪ ،‬زی را در حال حاضر سرمســت این پیروزی هستم‪ ».‬و‬ ‫سپس اضافه م ی کند‪« :‬البته مسئولیت بزرگی بر شانه های‬ ‫ما قرار دارد‪ ».‬حزب ســیریزا تنها در عرض ‪ 11‬سال از یک‬ ‫پدیده کوچک در حاشــیه عرصه سیاســت یونان به یک‬ ‫جنبش بزرگ و همگانی بدل شد‪ .‬پس از شمارش ‪ 95‬درصد‬ ‫از ارا بود که چپ های یونان خود را در چند قدم ی رسیدن به‬ ‫اکثریت مطلق در پارلمان دیدند و از همان زمان همه متحدان‬ ‫این حزب پوسترهای ان جوان خوش قیافه یعنی «الکسیس‬ ‫سیپ راس» را به عنوان نخس ت وزیر اینده باال برده بودند‪ .‬حزب‬ ‫محافظه کار نئا دموکراســیا به رهبری انتونیس ساماراس‬ ‫نخســت وزیر‪ ،‬تنها ‪ 28‬درصد از ارا را به خود اختصاص داد و‬ ‫این شکست فاحش راستگرایان حکایت از ان دارد که از این‬ ‫پس تا زمانی نامعلوم همه یونان در کف قدرت چپ ها قرار‬ ‫خواهد داشت‪ .‬اما در می دان اعتراض بسیاری بر این باور بودند‬ ‫که انچه در یونان اتفاق افتاد اثاری به مراتب فراتر از مرزهای‬ ‫این کشور خواهد داشت‪ .‬جوانان کمونیست ایتالیایی پس‬ ‫از پیروزی سیپ راس در همین میدان غوغایی به راه انداخته‬ ‫بودند و پرچم های خود را باال برده و ســرود انترناســیونال‬ ‫م ی خواندند‪ .‬روی یکی از پالکاردهای انان این جمله به چشم‬ ‫م ی خورد‪« :‬اروپایی دیگر با سیپ راس‪ ».‬ظاه را این اروپای مورد‬ ‫نظر چپ گرایان بنا دارد که در همه کشورهای بحران زده این‬ ‫قاره علیه سیاست های انقباضی اتحادیه اروپا و به ویژه المان‬ ‫قد علم کند‪ .‬بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که به‬ ‫احتمال زیاد در اینده ای نزدیک جنبش چپ گرای پودموس‬ ‫در اسپانیا نیز اولین پیروزی انتخاباتی خود را جشن خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬این گرایش در ب رلین البته نگران ی هایی دو چندان را‬ ‫موجب شده است‪ .‬از یک طرف ســیپ راس قصد دارد درباره‬ ‫وام های جدید مذاکره کند که قاعدتــا در این صورت المان‬ ‫باید ‪ 65‬میلیارد یورو از این وام را تقبل کرده و به یونان بپردازد‬ ‫و صد البته نرخ ســود ان نیز باید بر پایه وضعیت اقتصادی‬ ‫وام گیرنده تعیین شــود که م ی تواند به سود یونان باشد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر لغو توافق های پیشین اثار فاجع ه باری داشته و بار‬ ‫دیگر بر جو ب ی اعتمادی در حوزه یورو دامن م ی زند‪ ،‬حوزه ای‬ ‫که در حال حاضر نیز حال و روز خوشــی ندارد‪.‬با این حال‬ ‫المان ی هایی بودند که در اتن پایکوبی م ی کردند و به خاطر‬ ‫پیروزی چپ گرایان جشن گرفته بودند‪« .‬سباستیان والتر»‬ ‫پالکاردی را در دست گرفته بود که روی ان عبارتی به زبان‬ ‫انگلیسی به چشم م ی خورد‪« :‬ما اروپا را تغییر م ی دهیم‪».‬‬ ‫والتر ‪ 28‬ساله نایب رئیس چپ های ب راندنبورگ است که از‬ ‫چند روز قبل از برگزاری انتخابات به اتن رفته بود‪ .‬او م ی گوید‪:‬‬ ‫«من بســیاری از ایده هایم را محقق خواهم کرد‪ .‬پیروزی‬ ‫سیریزا در یونان امیدهای احزاب چپ اروپا را افزایش داد و حال‬ ‫باید در مورد سیاست های انقباضی در یونان بار دیگر بحث و‬ ‫مذاکره صورت گیرد‪ .‬راست های المان به راحتی نم ی توانند‬ ‫از کنار این پیروزی عبور کنند‪».‬‬ ‫«دیوید جیمسون» از حزب «پروژه چپ اسکاتلند» نیز‬ ‫دیدگاه مشابهی ارائه م ی دهد‪ .‬این جوان ‪ 27‬ساله م ی داند که‬ ‫المان و دیگر کشورهای شمال اروپا از کمک های میلیاردی‬ ‫به یونان وحشت دارند اما به گفته وی وقتی در خیابان های‬ ‫اتن راه م ی رویم و مــردم ب ی خانمان و معتادان کارتن خواب‬ ‫و این فالکت ها را به چشــم م ی بینیم متوجه م ی شویم که‬ ‫این همه حاصل همان سیاســت ریاضت اقتصادی است‪:‬‬ ‫«جان انســان ها از هر چیز دیگری مهم تر اســت‪ ».‬در هر‬ ‫حال مذاکرات نف س گیر و سختی پیش روی کشورهای حوزه‬ ‫یورو قرار دارد‪« .‬جان میلیوس» رئیس امور اقتصادی حزب‬ ‫گزارش ها‬ ‫سیریزا پیش از این اعالم کرده بود که از وزیر فعلی اقتصاد‬ ‫یونان یعنی «جیکاس خاردوولیس» انتظار دارد که در دیدار‬ ‫با همتایان اروپای ی اش تنها درباره جزئیات فنی گفت وگو کند‪:‬‬ ‫«زی را ان برنامه ای که این وزیر به عنوان نماینده ساماراس با‬ ‫ان توافق کرده بود مرده است‪».‬‬ ‫اما باتوجه بــه انچه در انتخابات اخیــر یونان رخ داد‪،‬‬ ‫به نظر م ی رســد یونان ی ها ان قدرها هم بابت ‪ 240‬میلیارد‬ ‫یورویی کــه اتحادیه اروپــا و بانک جهانی بــرای نجات‬ ‫اقتصادشان هزینه کردند‪ ،‬احســاس دین نم ی کنند‪ .‬بحران‬ ‫اقتصادی یونان بیش از هرچیز به خاطر اســتق راض بیش‬ ‫از حد دولت این کشــور پیش امد‪ .‬بناب رایــن وقتی بحران‬ ‫اقتصادی جدی شــد‪ ،‬یعنی اواخر سال ‪ ،2009‬نسبت بدهی‬ ‫به تولید ناخالص ملی کشور ‪ 127‬درصد بود‪ .‬یک سال بعد‬ ‫این رقم به ‪146‬رســید‪ .‬نهادهای بی ن المللی و کشورهای‬ ‫دیگر ب رای اینکه به یونان کمک کنند شرایط سختی بر این‬ ‫کشور تحمیل کردند‪ ،‬از جمله پایین اوردن شدید هزینه های‬ ‫عمومی‪ .‬اقدامی که تاثیری جدی بر فعالی ت های اقتصادی‬ ‫ی پیش از این هم اقتصــاد یونان وارد‬ ‫یونان گذاشــت‪ .‬کم ‬ ‫دوران رکود شده بود‪ ،‬یعنی بعد از بحران مالی سال ‪ .2008‬اما‬ ‫از سال ‪ ،2010‬به لطف سیاست های انقباضی که از بروکسل‬ ‫تحمیل شد‪ ،‬تولید ناخالص ملی ‪ 19‬درصد دیگر هم پایین‬ ‫امد‪ .‬درامد سرانه هم ‪ -‬که شاید معیار بهتری ب رای سنجش‬ ‫وضع دشوار زندگی مردم باشد ‪ -‬از شــروع بحران در سال‬ ‫ن تردیدی نیست که‬ ‫‪ 2008‬حدود ‪ 22‬درصد افت کرده‪ .‬بناب رای ‬ ‫سیاست های ریاضتی به مردم فشار اورده‪ .‬اما ایا در ازای ان‬ ‫بدهی یونان کم تر شده؟ خیر! به عکس‪ ،‬نسبت بدهی یونان‬ ‫به تولید ناخالص ملی تا اخر ســپتامبر ‪ 2014‬به ‪176‬درصد‬ ‫رسیده اســت‪ .‬البته رقم بدهی قدری کوچک تر شده‪ .‬کل‬ ‫بدهی بخش دولتی یونان ســال ‪ 2008‬حدود ‪ 256‬میلیارد‬ ‫یورو بود‪ ،‬ســال ‪2010‬حدود ‪330‬میلیارد یورو و اخر سپتامبر‬ ‫سال گذشته ‪316‬میلیارد یورو‪ .‬اما رقم بدهی به خودی خود‬ ‫چیزی نشان نم ی دهد‪ .‬نسبت بدهی به تولید ناخالص است‬ ‫که نشــان م ی دهد وضع یک دولت چقدر خ راب است‪« :‬ایا‬ ‫م ی تواند بده ی ها را بپردازد یا نه‪ .‬با این حســاب‪ ،‬مشــکل‬ ‫بدهی یونان امروز بدتر از زمان ی اســت کــه کمک به این‬ ‫کشور شروع شد‪ .‬اگر بخواهیم توضیح واضحات بدهیم باید‬ ‫این طور گفت که خ رابی اصلی را سقوط اقتصاد به بار اورده‪.‬‬ ‫البته از سال گذشته اقتصاد یونان بار دیگر رو به رشد گذاشت‪،‬‬ ‫با نرخ ساالن ه ‪1/6‬درصد‪ .‬اما با این نرخ رشد ‪ -‬ب ه فرض اینکه‬ ‫ادامه پیدا کند ‪ -‬دست کم یک نسل طول م ی کشد تا بدهی‬ ‫این کشور به سطحی معقول برسد‪.‬‬ ‫با این اوصاف عجیب نیست که حزبی با شعار پایان‬ ‫دادن به سیاســت های ریاضتی و پاک کردن بده ی ها‪ ،‬به‬ ‫چنین پیروزی چشم گیری در انتخابات رسیده است‪ .‬درست‬ ‫است که حزب سیریزا دو کرسی ب رای اینکه اکثریت مطلق‬ ‫پارلمان بشود کم اورده‪ ،‬اما پیام مردم یونان به اتحادیه اروپا با‬ ‫همین رای هم به اندازه کافی روشن است‪ .‬البته شاید دقی ق تر‬ ‫باشد بگوییم پیام به ب رلین‪ ،‬چون مدافع سرسخت این نظریه‬ ‫اقتصادی که بدون سیاست ریاضتی چیزی درست نم ی شود‪،‬‬ ‫المان بوده است‪.‬اما پیروزی سیریزا ب رای سرمایه گذارها هم‬ ‫ی بوده اســت؛ اول اینکه رهبر حزب‬ ‫به دو دلیل اتفاق مهم ‬ ‫الکسیس ســیپ راس به پشــتوانه رایی که از مردم گرفته‬ ‫م ی تواند ب رای اسان تر شدن سیاست های ریاضتی با بروکسل‬ ‫و صندوق جهانی پول مذاکره کند‪ ،‬و بخواهد که دست کم‬ ‫بخشی از بدهی سرسام اور این کشور پاک شود‪ .‬تا این لحظه‬ ‫حرف او و همکارانش این بوده که م ی خواهند مذاکره کنند‪.‬‬ ‫لحن شان لحنی مالیم بوده است‪ .‬اما المان ها م ی گویند قول‬ ‫و قرار همانی است که با یونان موقع دریافت کمک گذاشته‬ ‫شده است‪ .‬بناب راین ممکن است دو طرف به توافق نرسند‪.‬‬ ‫حتی اینکه یونان بدون تعارف از حوزه پول واحد اروپایی کنار‬ ‫گذاشته شود یا کنار برود غیرممکن نیست‪.‬‬ ‫دلیــل دوم این اســت کــه حزب های نوپــا و ضد‬ ‫سیاســت های ریاضتی همه جای اروپا در حــال پا گرفتن ‬ ‫هستند‪ ،‬به ویژه در فرانسه و اســپانیا که موفق تر از جاهای‬ ‫دیگر عمل کرده اند‪.‬اگر سیریزا ا ز مذاکره با بقیه اتحادیه اروپا‬ ‫سربلند بیرون بیاید‪ ،‬اعتبار بقیه احزاب مخالف سیاست های‬ ‫ریاضتی هم در چشم مردم کشورشان باال م ی رود‪ .‬اگر حزب‬ ‫مارین لوپن با ان برنامه های مل ی گرایانه و تمایل به حمایت‬ ‫صرف از تجارت داخلی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه‬ ‫پیروز شود‪ ،‬تازه م ی توان ثبات و ارامش بازارها را سنجید‪ .‬اما‬ ‫اگر سیریزا در مذاکره با بروکســل و ب رلین به جایی نرسد و‬ ‫جدایی یونان و یورو واقعا اتفاق بیفتد‪ ،‬ان وقت ممکن است‬ ‫سرمایه گذارها پول شان را از هر کشور حوزه پول واحد اروپا که‬ ‫ن هستند‪ ،‬خارج کنند‪.‬با این‬ ‫مل ی گرایانش در حال قدرت گرفت ‬ ‫وصف چرا سرمایه گذارها دستپاچه نشده اند و وضع بازارهای‬ ‫بورس و حتی یورو کمی بهتر هم شده است‪ .‬یک توضیح‬ ‫که شاید معقول باشــد این است که ســرمایه گذارها فکر‬ ‫م ی کنند پول واحد اروپایی بدون یونان قوی تر هم م ی شود‪،‬‬ ‫در صورتی که کشورهای بزرگ تر دنبالش راه نیفتند‪ .‬توضیح‬ ‫کمی محتمل تر این است که سرمایه گذارها فکر م ی کنند‬ ‫نهایتا منطق پیروز م ی شود و المان م ی پذیرد بخشی از بدهی‬ ‫کمرشکن یونان بخشیده شود‪ .‬و نکته مهم همی ن جاست‪ .‬به‬ ‫جز در المان‪ ،‬تقریبا غیرممکن است اقتصاددان یا عضوی از‬ ‫یک بانک مرکزی پی دا کنید که بگوید فکر م ی کرده سیاست‬ ‫پیشین در مورد بدهی یونان نتیجه بدهد‪.‬بناب راین شاید بعد‬ ‫از این همه سختی که یونان ی ها کشیدند و به نظر بعض ی ها‬ ‫بیهوده کشیدند شاید المان به طرح تازه ای رضایت بدهد که‬ ‫اقال دست وپازدن و درامدن یونان از باتالق قرض روی کاغذ‬ ‫ممکن باشد‪.‬‬ ‫با این حال رســیدن به مصالحه نیز چنــدان دور از‬ ‫دسترس نیست‪ .‬زی را برنامه کمک ها به یونان متوقف شده‬ ‫و تروئیکای بی ن المللی کمک کننده به یونان نیز به دلیل‬ ‫حکم دیوان اروپا نم ی تواند در شــکل فعلی باقی بماند‪ .‬به‬ ‫همین خاطر یونان به مراتب راحت تر از گذشته م ی تواند با‬ ‫وام دهندگان بر سر نرخ ســود به توافق برسد و ان را کاهش‬ ‫دهد‪ .‬افزون بر ان حزب پیروز سیریزا سیگنال هایی سیاسی‬ ‫نیز ارسال کرده که بر مبنای ان قصد دارد از ثروتمندان این‬ ‫کشور مالیات بیشــتری بگیرد و تالشی جدی و موثر ب رای‬ ‫مبارزه با اقتصاد خویشــاوند ســاالر یونان را اغاز کند‪.‬اما با‬ ‫این وجود در همان میدان اعتراض اتن مشهود بود که امید‬ ‫چپ های اروپا ب رای الگو قــرار دادن یونان چندان منطقی‬ ‫نیست‪ .‬زی را یونان حتی تحت رهبری حزب چپ گرای سیریزا‬ ‫باز هم همان کودک بیمار اروپا باقــی خواهد ماند‪ ،‬کودک‬ ‫بیماری که به هر حال به یک رشــد جدیــد اقتصادی نیاز‬ ‫مبرم دارد و البته با وجود شاخه های ناکارامد اقتصاد دولتی‬ ‫رسیدن به این رشد امکان پذیر نیست‪.‬جیانوپولوس یا همان‬ ‫کاندیدای جوان حزب سیریزا م ی گوید‪« :‬تنها انتظار مردم از ما‬ ‫این است که با دیگران و دیگر احزاب تفاوت داشته باشیم‪».‬‬ ‫شخص ســیپ راس نیز پس از اولین حضور خود در‬ ‫میان مردم حاضر در خیابان های مســدود شده اتن اعالم‬ ‫کرد‪« :‬همگی ما ب رای بازسازی کشورمان خواهیم جنگید‪».‬‬ ‫اما سیپ راس در کسوت نخســت وزیر نم ی تواند نسبت به‬ ‫مســاله مصالحه و توافق ب ی تفاوت باشــد‪ .‬او در بهترین‬ ‫حالت باید نه تنها علیه همتایان خود در اتحادیه اروپا بلکه‬ ‫علیه جناح رادیکال حزبش نیز مبارزه کند و باتوجه به تجربه‬ ‫حزب پاسوک‪ ،‬چنین کاری در نهایت دولت او را با مشکالت‬ ‫بزرگی روبه رو م ی کند‪.‬در واقع این سوسیالیس ت ها بودند که‬ ‫سیاست های انقباضی و صرفه جویانه در یونان را کلید زدند و‬ ‫به همین خاطر مدت ها پیش شکستی فاجع ه بار در انتخابات‬ ‫را تجربه کرده و از سوی مردم مجازات شدند‪ .‬پس از ان بود‬ ‫که نخس ت وزیر اسبق یونان یعنی «جورج پاپاندرئو» حزب‬ ‫جدیدی که همان پاسوک است تاسیس کرد و امید داشت‬ ‫که بتواند تحت پرچم این حزب تازه تاسیس اعتماد از دست‬ ‫رفته به سوسیالیس ت ها را احیا کند‪ .‬اما پاسوک در انتخابات‬ ‫اخیر تنها پنج درصد از ارا را به خــود اختصاص داد و این به‬ ‫معنی فاجعه است‪.‬‬ ‫ستاد انتخاباتی حزب پاســوک تنها چند قدم با ستاد‬ ‫ســیریزا در اتن فاصلــه دارد و به همین خاطــر طرفداران‬ ‫چپ گرای یونانــی و غیریونانی حزب پیــروز به مقابل ان‬ ‫ساختمان رفته و ورودی ان را مسدود کردند و سپس به نشانه‬ ‫تمسخر این جمالت را به زبان انگلیســی روی دیوارهای‬ ‫ساختمان شکســت خوردگان نوشتند‪« :‬شما هیچ شانسی‬ ‫ندارید»‪« ،‬این ساختمان ب رای همیشــه تعطیل است‪ ».‬از‬ ‫قرار معلوم چپ جدید اروپا برنامه های زیادی ب رای اینده دور‬ ‫و نزدیک خود در این قاره دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪31‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫حکم «مهم»‬ ‫ماجراهای پی رامون اعالم حکم محمدرضا رحیمی تاثی رات مهمی بر ارایش سیاسی کشور‬ ‫گذاشته است‪ .‬از یک سو اختالفاتی مهم میان حامیان احمدی نژاد پدید امده و از سوی دیگر‬ ‫اصولگرایان که با پیگیری های فراوان در روند به نتیجه رسیدن ماجرای پرونده معاون اول سابق‬ ‫نقشی مثبت داشتند حاال کمپین بزرگ ضد فساد تشکیل داده اند‪ .‬این موضوعات را در پرونده‬ ‫سیاست این شماره بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫اخرخط‬ ‫اعالم حکم محمدرضا رحیمی چه تاثیری در‬ ‫اینده سیاسی احمدی نژاد دارد؟‬ ‫سنتی ها مشکلی با رحیمی نداشتند‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫احمدی نژاد مخالف محاکمه رحیمی نبود‬ ‫محمدرضانادری‬ ‫حسیننجابت‬ ‫محمود و رفقا‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫ی علیه احمدی نژاد»؛‬ ‫«احمدی نژاد علیه رحیمی‪ ،‬رحیم ‬ ‫چه کسی فکرش را م ی کرد‪ .‬پای بازی رسانه ای هم در میان‬ ‫نیست‪ ،‬این بار صحبت از زندان است انهم پنج سال و نود‬ ‫روز‪ .‬یک محکومیت ســنگین ب رای فردی که معاون اول‬ ‫رئی س جمهور بوده است‪ ،‬رویدادی ب ی سابقه در تاریخ انقالب‬ ‫اسالمی‪.‬‬ ‫اوضاع به صورت غی ر منتظره ای تغییر کرده است‪ .‬حاال‬ ‫احمدی نژادی ها که سال ‪ 93‬را با هزار امید و ارزو اغاز کرده‬ ‫بودند و تابلوی روز شمار رفتن روحانی از پاستور را روشن کرده‬ ‫و حتی کارشــان به معرفی کابینه دوازدهم هم رسیده بود‬ ‫بهتر از هر کس دیگری م ی دانند که سیاست ای ران ان روی‬ ‫ناخوشش را به انها نشان داده است‪.‬‬ ‫همه چیز از یک حکم اغاز شده است‪ .‬حکم دادگاهی‬ ‫که مشمول زمان شدنش و عدم تجربه چنین شرایطی ب رای‬ ‫یک مقام سابق دولتی نشانه هایی ب رای برخی تحلیلگران‬ ‫بود که م ی گفتند اتفاق مهمی الاقل به این زودی ها نخواهد‬ ‫افتاد؛ حکم اما به یکباره اعالم شــد‪ .‬حاال اقای معاون اول‬ ‫روز های اخر خانه نشین ی اش را سپری م ی کند‪ ،‬او باید خود را‬ ‫ب رای معرفی به زندان محل گذران دوران حبسش اماده کند‪.‬‬ ‫وقتی خبر حکم امد همه نگاه ها به محمود احمدی نژاد‬ ‫دوخته شد‪ .‬همه یادشان بود که او روزی در ساختمان هیات‬ ‫دولت رو به دوربین رسانه ملی چنین گفته بود‪« :‬کابینه خط‬ ‫قرمزی است که اگر بخواهند به ان دست اندازی کنند‪ ،‬دیگر‬ ‫من باید وظیفه قانونی خود را انجام دهم و این حتما به کشور‬ ‫ارزوهــای رئی س جمهور ســابق برای‬ ‫بازگشــت به قدرت گویا ب ر بــاد رفته‪،‬‬ ‫محمود احمدی نژاد که عادت داشت به‬ ‫همه شــوک وارد کند حاال گویا خودش‬ ‫با شــوک بزرگی مواجه شــده است‪.‬‬ ‫پروژه او شکس ت خورده است‪ .‬محمود‬ ‫احمدی نژاد به اخر خط رسیده است‬ ‫ی را خالی کرد و گفت‪ :‬فساد او ربطی‬ ‫چند بندی پشت رحیم ‬ ‫به دولت ما ندارد‪ ،‬همین و بس ! نه خبری از افشاگری بود و‬ ‫نه حمایت انچنانی از معاون اولش‪.‬‬ ‫بیانیه چهار بندی دفتر رئی س جمهور سابق ‪ 2‬بخش‬ ‫مهم دارد‪ .‬انجا که احمدی نژاد م ی گوید‪« :‬در نحوه رسیدگی‬ ‫به این موضوع تامالت فراوانی وجود دارد که ورود به ان را در‬ ‫شرایط کنونی به صالح کشور نم ی دانیم‪ ».‬و انجا که در ادامه‬ ‫بیانی ه اش م ی نویسد‪« :‬تمام ماجرای اقای رحیم ی حتی با‬ ‫فرض صحت اتهامات و قبول رســیدگی قانونی و صحیح‬ ‫مربوط به سال ‪ 86‬و قبل از ان و دوره ریاست ایشان بر دیوان‬ ‫محاسبات کشور وابسته به مجلس شورای اسالمی و پیش‬ ‫از همکاری و حضور ایشان در دولت نهم بوده و در ان زمان‬ ‫چنین مسائلی مطرح نبوده است‪ .‬اصوال این موضوع هیچ‬ ‫ارتباطی با دولت و حتی دوره خدمت ایشان در دولت های نهم‬ ‫و دهم ندارد و دلیل اصرار بر ارتباط دادن ان به دولت قبل بر‬ ‫همگان اشکار است‪».‬‬ ‫تاکتیک جدید‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫عجالتا این ســوال مطرح اســت که چــرا محمود‬ ‫احمدی نژاد چنیــن برخوردی با معاون اولش کرده اســت‪.‬‬ ‫او که شــهره بود به دفاع از رفقا حتی به قیمت هزینه های‬ ‫گزاف‪ ،‬چگونه به یکباره روی دیگری از خود نشان داده و رفیق‬ ‫سال های دور را در روزهای سخت تنها گذاشته است؟مردی‬ ‫که هنوز هم کاپشن معروف خود را بر تن دارد و تمام سعیش‬ ‫را م ی کند با انتشار تصاویر تداوم دریافت نامه های مردم ی خود‬ ‫را همان احمدی نژاد سابق با همان نشانه ها نشان دهد چه‬ ‫تاکتیکی را در ذهن داشــته که ترجیح داده اینجای قاعده‬ ‫بازی را تغییر دهد؟ ب رای رسیدن به پاسخ این سوال باید به‬ ‫فروردین امسال بازگردیم‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که احمدی نژاد رویای دیگری در‬ ‫سر داشت‪ .‬این را م ی شد از روزهای نخست امسال فهمید‪،‬‬ ‫وقتی رئی س جمهور سابق جای اســفندیار رحیم مشایی را‬ ‫با غالمحســین الهام رفیق ســال های دورش عوض کرد‬ ‫تا ســیگنال های تازه ای را به بدنه مورد نظرش ارسال کند‪.‬‬ ‫تماس های فراوانی از دفتر ونک با دفاتر شخصی ت های مهم‬ ‫و تاثی ر گذار اصولگرایان برقرار شد تا محمود احمدی نژاد شاید‬ ‫بتواند زخم برجای مانده از سال های اخر صدارتش را اندکی‬ ‫التیام بخشیده و با وعده وسوسه ب رانگیز بدنه اجتماع ی ای که‬ ‫فکر م ی کرد همچنان از ان برخوردار اســت به اصولگرایان‬ ‫بگوید م ی توانند شانس خود را یکبار دیگر با او امتحان کنند‪.‬‬ ‫او طرحی جدید با این مختصات در انداخته بود ؛‬ ‫‪ -1‬باید از حالت ســکوت مطلق که بعد از انتخابات‬ ‫سال ‪ 92‬و شوک رد صالحیت مشایی حاکم شده بود به فاز‬ ‫جدیدی وارد شد‪.‬‬ ‫‪ -2‬تــاش بــرای بازســازی دو قطبی هاشــمی‬ ‫احمدی نژاد‪ .‬این گزاره حتما اینگونه تصوی ر سازی م ی شد‬‫که حسن روحانی را نماینده هاشم ی رفسنجانی در جامعه‬ ‫معرفی کند‪ .‬طبیعی اســت که هاشم ی رفسنجانی به رغم‬ ‫داشتن طرفدارانی در طیفی از جامعه رای منفی باالیی هم‬ ‫دارد‪ .‬پس چنین تاکتیکی دو امتیاز در برداشــت؛ نخست‬ ‫اینکه رای منفی هاشــمی در جامعه را بــه دولت روحانی‬ ‫شــیفت م ی کرد‪ .‬دوم اینکه با این دوقطب ی سازی محمود‬ ‫احمدی نژاد مانند سال ‪ 84‬خود را به طرف اصلی رقابت اینده‬ ‫بدل م ی کند‪.‬‬ ‫‪ -3‬جدایی از اسفندیار رحیم مشایی‪ .‬باید به همه تلقین‬ ‫م ی شد که اسفندیار رحیم مشایی دیگر ب رای همیشه تمام‬ ‫شده اســت‪ .‬اط رافیان احمدی نژاد اصرا ر فراوانی داشتند که‬ ‫بگویند رحیم مشایی از سیاست خداحافظی کرده است‪ .‬کار‬ ‫که اندکی جلوتر رفت حتی محمود احمدی نژاد هم شخصا‬ ‫وارد این ماجرا شــد تا این فاز از تاکتیک جدید را شــخصا‬ ‫جلو ببرد‪ .‬انجا که او گفت‪« :‬امــروز همه م ی دانند که اقای‬ ‫مهندس خودشــان کناره گیری کرده اند ثالثــا در انتخابات‬ ‫‪ ۹۲‬چون حضور اقای هاشــمی قطعی شد و ما رای اور تر از‬ ‫مهندس مشایی ب رای رقابت با ایشان نداشتیم بنده با گفتن‬ ‫این جمله (مشایی همان احمدی نژاد است) از خودم هزینه‬ ‫کردم تا بتوانیم انقالب را از خطر ارتجاع دور کنیم بناب راین‬ ‫ان جمله مربوط به یک عرصه انتخاباتی که به عرصه دفاع‬ ‫از انقالب تبدیل شد‪ ،‬بود و امروز مطلقا موضوعیتی ندارد و‬ ‫تکرار ان موجب تفرق میان نیروهای انقالب م ی شود‪».‬‬ ‫اما رئی س جمهور سابق چرا به این تصمیم رسیده بود؟‬ ‫خیل ی ها م ی گویند اصرار عجیب محمود احمدی نژاد ب رای‬ ‫کاندیداتوری اسفندیار رحیم مشایی یک استراتژی دو وجهی‬ ‫است و او یک بازی دو سر برد را ط راحی کرده بوده‪ .‬به این معنا‬ ‫که اگر اسفندیار رحیم مشایی بتواند از فیلتر شورای نگهبان‬ ‫رد شود نسبت به سایر احمدی نژادی ها شانس بیشتری ب رای‬ ‫بردن رقابت دارد و اگر هم رد صالحیت شد او فرد مهمی را از‬ ‫میان برداشته و با تمام شدن تاریخ مصرف سیاسی فردی که‬ ‫در دو سال اخر دولت او هزینه های فراوانی ب رایش ایجاد کرده‬ ‫توسط دیگران از میدان به در م ی شد‪.‬‬ ‫اما در ســطح دیگری از تحلیل او وقتی از اغاز امسال‬ ‫پروژه اعالم عمومی جدایی از اســفندیار رحیم مشــایی را‬ ‫کلید زده‪ ،‬حتما مهمترین دلیلش تالش ب رای پیوند دوباره‬ ‫با اصولگرایان اســت‪ .‬طرحی که با بازخورد بسیار منفی در‬ ‫میان اصولگرایان مواجه شد و در همایش اصولگرایان همه‬ ‫گفتند که دیگر میان انها و محمود احمدی نژاد رابطه ای و‬ ‫اینده ای نیست‪.‬‬ ‫رســانه های اصولگرا هم هیچ اســتقبالی از محمود‬ ‫احمدی نــژاد بدون مشــایی نکردند‪ .‬ب رای انهــا هنوز هم‬ ‫احمدی نژاد همان مشایی بود‪.‬‬ ‫هفته نامــه مثلــث در واکنش به ســخنان محمود‬ ‫احمدی نژاد که رسما جدایی از مشــایی را اعالم کرده بود‪،‬‬ ‫نوشت‪« :‬اصولگرایان باید در هر فرصتی به صراحت بگویند‬ ‫که راه ما از راه احمدی نژاد جداست‪ .‬این جدایی باید به گوش‬ ‫جامعه برسد‪ .‬اصولگرایان باید با شفافیت بگویند که افرادی‬ ‫که در فهرســت انتخاباتی احتمالی احمدی نژاد باشــند در‬ ‫فهرست ما جایی ندارند‪ .‬جامعه ظرفیت مماشات اصولگرایان‬ ‫با احمدی نژاد را ندارد‪ .‬اصولگرایــان فراموش نم ی کنند که‬ ‫احمدی نژاد در ماه های اخــر دولتش چه ها کرد؛ از همراهی‬ ‫شهر به شهر با مشایی و باالبردن دستش تا راهی شدن با او‬ ‫به ستاد انتخابات وزارت کشــور‪ .‬احمدی نژاد طوری فریاد زد‬ ‫که احمدی نژاد یعنی مشایی و مشایی یعنی احمدی نژاد که‬ ‫سیاست‬ ‫اسیب م ی زند‪ .‬ما موضع مان ســکوت است‪ ،‬اما باالخره اگر‬ ‫بخواهند ادامه بدهند و به بهانه های گوناگون همکاران ما را‬ ‫در کابینه متهم کنند‪ .‬وظیفه اخالقی‪ ،‬قانونی و ملی دارم که‬ ‫بایستم و از همکاران خودم در کابینه دفاع کنم‪».‬‬ ‫و البته همه هم یادشــان بود که او صریح و شــفاف‬ ‫در دفاع از رحیم ی گفته بود‪« :‬دو ســال اســت که رئیس‬ ‫قوه قضاییه معاون اول دولت را متهم به فساد اقتصادی کرده‬ ‫است ولی نم ی توانند این اتهام را ثابت کنند‪ .‬من به رهبری‬ ‫ی حتی یک ریال هم‬ ‫هم گفته ام که اگر ثابت شود که رحیم ‬ ‫اختالس کرده من به تلویزیون امــده و ضمن عذرخواهی‬ ‫اعالم م ی کنم که شایستگی این سمت را ندارم‪.‬این دولت‬ ‫به قوه قضاییه اعالم کرده که ابــروی دولت را برده اید و اگر‬ ‫هم قرار به محاکمه است بایستی علنی صورت گیرد‪ .‬بنده‬ ‫فقط ‪ ۱۰‬درصد حرف ها را تاکنون زده ام و شاید ‪۲۵‬درصد دیگر‬ ‫را در اینده بگویم ولی مابقی را هی چ گاه نم ی توانم به دالیل‬ ‫مصلحتی و حفظ نظام و انقالب بیان کنم‪».‬‬ ‫این مواضع بود که تحلیلگران را به این نتیجه قطعی‬ ‫رســانده بود که واکنش احمدی نژاد بــه حکم محمد رضا‬ ‫رحیم ی غیر قابل پیش بینی خواهد بــود‪ .‬انها در کلیات‬ ‫درست فکر م ی کردند؛ پاسخ احمدی نژاد خیره کننده بود اما‬ ‫نه به ان شکل و فرمت که انتظار م ی رفت‪.‬‬ ‫انچه رخ داد این بود؛ محمود احمدی نژاد در یک بیانیه‬ ‫شکاف میان احمدی نژاد‬ ‫و حامیانش‬ ‫گسرتده شده است‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪33‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫برخی معتقدند‬ ‫محموداحمدی نژاد چندان هم‬ ‫از ردصالحیت مشایی ناراحت‬ ‫نشده است‬ ‫خاموش شدن ان صدا بعید است شدنی باشد‪.‬اصولگرایان‬ ‫باید از احمدی نژاد عبور کنند‪ .‬عبرت هایش را در ذهن مرور‬ ‫کنند و در عین حال از سنت جامع ه شناسی احمدی نژاد بهره‬ ‫بب رند‪( ».‬سعید اجورلو‪ ،‬سرمقاله هفته نامه مثلث)‬ ‫این برخورد شخصی ت ها و رسانه های اصولگرا با این‬ ‫بخش از تاکتیک احمدی نژاد حتی صدای مشــایی را هم‬ ‫در اورد تا او بعد از مدت ها سکوت این جمالت را بر زبان اورد‪:‬‬ ‫«کناره گیری بنده از اقای احمدی نژاد یک امر عقلی و انقالبی‬ ‫بود‪ ،‬بناب راین برخی دوستان ما که اصرار دارند ثابت و تکرار‬ ‫کنند که احمدی نژاد یعنی مشــایی‪ ،‬بدانند که اقداماتشان‬ ‫یک انحراف بزرگ و خیانت به انقالب است‪ ».‬اما دیگر ب رای‬ ‫این اظهارات دیر شده بود‪ .‬میانه احمدی نژاد و اصولگرایان‬ ‫مدت هاست که شکراب شده‪.‬‬ ‫‪ -4‬تبدیل رقابت سال ‪ 96‬به منازعه ای که یک سوی‬ ‫ان یک دولت شکس ت خورده اســت با اهداف دست نیافته‬ ‫و یک ســوی دیگر ان دولتی که مظلوم بوده و ســکوت‬ ‫طوالن ی اش هم نشانه ای از این مظلومیت بوده است‪.‬‬ ‫‪ -5‬هم صدایی با اصولگرایان در برخی نقدها به دولت‬ ‫مستقر و البته شرکت در برخی همایش های انها‪.‬‬ ‫‪ - 6‬ستادسازی و ســامان دهی تشکیالتی و تقسیم‬ ‫کار میان نیروهای باقیمانده ب رای اغاز تحرکات در ســطح‬ ‫استان های مختلف‪.‬‬ ‫‪ - 7‬تصفیه برخی نیروها که ســازهای ناهماهنگ با‬ ‫روسا م ی زنند‪.‬‬ ‫ایــن اســتراتژی چند بندی بــا تمام ســخت ی ها و‬ ‫هزینه هایش در تمام ماه های گذشــته دنبال شــد‪ ،‬حکم‬ ‫ی اما شرایط را به صورت غی ر منتظره ای تغییر داد‪.‬‬ ‫رحیم ‬ ‫ی ایجاد کند تا هم سکوتش به معنای تایید اقدامات‬ ‫و رحیم ‬ ‫ی و نوشــته شــدنش به پای دولت او نباشد و هم در‬ ‫رحیم ‬ ‫وجهی دیگری از ماجرا به حکم اعتــراض نکرد تا مبادا این‬ ‫وضعیت دامن نزدیکان دیگر او را بگیرد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد حاال تنها شده است؛ تنها تر از همیشه‪ .‬رفقا‬ ‫یا رقبا شده اند‪ ،‬یا او خود انها را کنار گذاشته و یا شرایط موجود‬ ‫انها را از او دور کرده است‪ .‬اصولگرایان هم دیگر با او کاری‬ ‫ندارند‪ .‬یک اتفاق مهم افتاده؛ محمــود احمدی نژاد با انچه‬ ‫ی رخ داده دیگر نم ی تواند دو قطبی‬ ‫ب رای محمد رضا رحیمــ ‬ ‫عدالت و پاکدستی را با اشــراف ی گری راه بیندازد‪ .‬او حتما از‬ ‫این پس نم ی تواند داعیه عدالت و دولت انچنان پاکدست را‬ ‫داشته باشد‪ .‬محمد رضا رحیم ی حتی اگر به گفته محمود‬ ‫احمدی نژاد تخلفاتش مربوط به دولت های نهم و دهم نباشد‬ ‫حاال دیگر با این حکم دادگاه یک مجرم است؛ مجرم ی که‬ ‫در دولت احمدی نژاد به تشــخیص و اصرار او معاون اولش‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ماجرا اما به این سادگ ی ها هم نیست‪ .‬حاال تکه های‬ ‫پازل چهره عموم ی محمود احمدی نژاد در جامعه بســیار‬ ‫ی به جمع افشاگرانی‬ ‫نامرتب شده اســت‪ .‬محمد رضا رحیم ‬ ‫پیوسته که رازهای دولت نهم و دهم را برمال کرده است‪ .‬او‬ ‫با همه افشاگران فرق دارد‪ .‬او معاون اول دولت بوده‪ ،‬دست‬ ‫راســت محمود احمدی نژاد‪ .‬او از دوران قهر ‪ 11‬روزه سخن‬ ‫گفته‪ ،‬از ماجرای عزل وزرا‪ ،‬از تصمیمات فرازمینی احمدی نژاد‬ ‫و از ان یکشنبه سیاه‪.‬‬ ‫گویا حرف های مهمتری در راه است‪ .‬محمد رضا رحیم ی ‬ ‫سر حلقه یک طیف مهم از حامیان محمود احمدی نژاد است‬ ‫که حاال دلخوری عجیبی نسبت به رئی س جمهور سابق پی دا‬ ‫کرده اند‪ .‬خاصه انکه در تنها واکنش به میان امده از ســوی‬ ‫ی کنایه ها و‬ ‫احمدی نژادی ها به این نامــه محمد رضا رحیم ‬ ‫اشــاراتی هم امده که حتما مقدمه ای بر مجادالت پ ر سر و‬ ‫صدای اینده خواهد بود‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد عالقه وافری داشت ب رای به چالش‬ ‫کشیدن امور در سطح باال‪ .‬او بارها از خط قرمز عبور کرد و به‬ ‫تعبیر برخی تحلیلگران جای خط قرمز را هم تغییر داده بود!‬ ‫ارزوهای او ب رای بازگشــت به قدرت گویا ب ر باد رفته‪،‬‬ ‫محمود احمدی نژاد که عادت داشت به همه شوک وارد کند‬ ‫حاال گویا خودش با شوک بزرگی مواجه شده است‪ .‬پروژه او‬ ‫شکس ت خورده است‪ .‬محمود احمدی نژاد به اخر خط رسیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫رازهای معاون اول‬ ‫واقعیت این اســت که محمد رضا رحیم ی هم مانند‬ ‫خیل ی های دیگر اصال انتظار نداشت که با چنین برخوردی‬ ‫از سوی رئیس سابقش مواجه شــود‪ .‬محمود احمدی نژاد‬ ‫م ی توانست سکوت کند و از این ماجرا هم ب رای همان پروژه‬ ‫کسب محبوبیت از مظلومیت سود ببرد‪ .‬م ی توانست واکنش‬ ‫تندی هم نشان دهد نسبت به حکم صادره و عجالتا از می زان‬ ‫انعطاف حاکمیت م ی توانست خیالش راحت باشد که از این‬ ‫اعتراض چندان هزینه ای هم ب رایش حادث نخواهد شد‪.‬‬ ‫برخی م ی گویند ا و ترجیح داده تا زاویه ای میان خودش‬ ‫واکنش احمدی نژاد به حکم‬ ‫رحیمی انشعاباتی جدید در میان‬ ‫احمدی نژادی ها پدید خواهد اورد‬ ‫کمپینمبارزه‬ ‫با فساد‬ ‫اصولگرایان چه نقشی در نتیجه‬ ‫پرونده رحیمی داشته اند؟‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست همیشه انگونه پیش نم ی رود که بازیگران ان‬ ‫انتظار دارند‪ .‬اگر تا همین چند هفته پیش گمان م ی شد که‬ ‫ارایش سیاســت ای ران بر پایه جدال بر سر پرونده هسته ای‬ ‫ای ران شکل خواهد گرفت و این دلواپسان و دالورها هستند‬ ‫که در یک هماوردی با شکوه نتیجه انتخابات اینده را تعیین‬ ‫خواهند کرد‪ ،‬اگر محمد جواد ظریف در یک پرسش و پاسخ‬ ‫پرحاشیه‪ ،‬صریح و شفاف از تاثیر پرونده هسته ای ای ران بر‬ ‫اینده پارلمان دولت ســخن گفته بود‪ ،‬حاال اما گویا صورت‬ ‫بازی تغییر کــرده و باز یک دوقطبی تــازه وظیفه چینش‬ ‫نیروهای سیاسی را برعهده خواهد گرفت‪.‬‬ ‫انتخابات با طعم هسته ای‬ ‫حسن روحانی نه از روی شانس و اقبال بلکه ب ر اساس‬ ‫یک ســوال مهم جامعه رئی س جمهور شــد؛ «چه کسی‬ ‫م ی تواند پرونده هسته ای ای ران را که چند سالی است تاثی راتی‬ ‫بر اقتصاد و معیشت مردم داشته حل کند؟» ریاست جمهوری‬ ‫حسن روحانی حتما محصول این سوال است که دو گزینه‬ ‫بیشتر پیش رو نداشت‪« :‬مصالحه ب رای رسیدن به نتیجه‪،‬‬ ‫مداومت در مقاومت ب رای رسیدن به نتیجه‪».‬‬ ‫از فحوای همه بحث های پدید امده‪ ،‬جای نامزدهای‬ ‫موافق و مخالف عوض شد و حســن روحانی شد نماینده‬ ‫گزینه ای که اصرار بر مصالحه داشــت و سعید جلیلی هم‬ ‫به عنوان مســئول وقت پرونده هســته ای نماینده اصلی‬ ‫گفتمان مقاومت شد‪.‬‬ ‫فارغ از همه حواشــی پی رامون مناظــرات و مباحث‬ ‫انتخاباتی هر چه بود نتیجه رقابت این دو قطبی‪ ،‬رســیدن‬ ‫کلید پاستور به حسن روحانی شد‪ .‬ان انتخابات اما پایان ان‬ ‫دو قطبی نبود و دو سوی ماجرا همچنان با اصرار بر مواضع‬ ‫خود که البته با چاشنی نرسیدن به توافق نهایی همراه شده‬ ‫بود چرخ سیاست ای ران را همچنان بر پاشنه مجادله هسته ای‬ ‫م ی چرخاندند‪.‬‬ ‫حاال اما در زمستان ‪ 93‬شرایط تغییر کرده است‪ .‬اتفاقی‬ ‫رخ داده که مطلوب اصالح طلبان نیست‪ .‬پرونده یک فساد‬ ‫بزرگ به ســرانجام رسیده است؛ فســادی که اصولگرایان‬ ‫پیشــرو تر از همه ان را اعالم کرده و بر محاکمه مسببانش‬ ‫اصرار داشتند‪.‬‬ ‫جامعه که در تمام ماه های اخیر از مســائل هسته ای‬ ‫شنیده بود حاال با یک اتفاق غی ر منتظره و مهم مواجه شده‬ ‫است؛ اعالم حکم یک پرونده فساد که موجب شده باز هم‬ ‫گفتمان مبارزه با فســاد اصولگرایان دست باال را در جامعه‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫داستان یک پرونده‬ ‫پنج ســال و ‪ ۹۱‬روز حبس و پرداخت ســه میلیارد و‬ ‫‪ ۸۵۰‬میلیون تومــان؛ این حکم معاون اول ســابق دولت‬ ‫محمود احمدی نژاد اســت‪ .‬نســبت محمد رضا رحیمی با‬ ‫اصولگرایان چیست؟ این اولین سوالی است که حتما باید‬ ‫ب رای ان پاسخی درست انهم در این شرایط حساس یافت‪.‬‬ ‫چرا که اصالح طلبان تمام تالش خود را به کار بسته اند که‬ ‫هزینه حکم محمد رضا رحیمی را به جای ان دولت رفته به‬ ‫اصولگرایان تحمیل کنند ان هم با این صورت مســاله که‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫دولت احمدی نژاد دولت اصولگرایان بوده است‪.‬‬ ‫پس در این نقطه مهم از تاریخ سیاست ای ران هم باید‬ ‫نسبت محمد رضا رحیمی با محمود احمدی نژاد را مشخص‬ ‫کرد و هم نسبت محمود احمدی نژادرا با اصولگرایان‪.‬‬ ‫با مرور هویت سیاسی محمد رضا رحیمی به دورانی‬ ‫م ی رســیم که او در مجلس هفتم با البی برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬توانست از کاندیدای اصلی اصولگرایان یعنی‬ ‫فرهاد رهبر پیشی گرفته و بر کرسی ریاست دیوان محاسبات‬ ‫تکیه زند‪ .‬جرقه های مخالفت اصولگرایان با او از همین ایام‬ ‫کلید م ی خورد‪ .‬بعدها در ماجــرای تمجید عجیب و غریب‬ ‫رحیم ی از احمدی نژاد در دوران ریاست بر دیوان محاسبات‬ ‫او با واکنش تند فعاالن و رســانه های اصولگرا مواجه شد‪.‬‬ ‫رحیمی گفته بود‪« :‬در سوریه یکی از مسلمانان به من گفت‬ ‫که من معتقدم اگر بنا بود بعد از پیامبر‪ ،‬پیامبری دیگر بیاید‪،‬‬ ‫ان احمدی نژاد بود‪ .‬این اب راز احساسات ب رای ما افتخار بزرگی‬ ‫است و به برکت وجود شــما‪ ،‬ما را مورد نوازش و احترام قرار‬ ‫م ی دادند‪ ».‬در ان ماجرا ‪ 70‬نماینده مجلس خواســتار عزل‬ ‫وی از دیوان محاسبات شدند و حتی نزدیکان رئی س جمهور‬ ‫از او خواســتند تا بنا به فرمایش پیامبر اکرم(ص) به صورت‬ ‫متملق خاک بپاشد‪ .‬اما درســت در میانه همان مجادالت‬ ‫و انتقادات اصولگرایان از رحیمی‪ ،‬احمدی نــژاد او را که در‬ ‫معرض عزل از دیوان محاسبات بود به عنوان معاون حقوقی‬ ‫و پارلمانی دولت منصوب کرد‪ .‬حاال او یک پســت مهم در‬ ‫دولت محمود احمدی نژاد داشت ان هم به رغم مخالفت های‬ ‫گســترده اصولگرایان‪ .‬تذکر تخلفات محمدرضا رحیم ی و‬ ‫انتقاد از نزدیکی وی به احمدی نژاد همچنان ادامه یافت و در‬ ‫مقطع استیضاح علی کردان ( وزیر کشور ) به دلیل داشتن‬ ‫مدرک دکترای جعلی‪ ،‬علیرضا زاکانی از نمایندگان اصولگرا‬ ‫به صراحت اعالم کرد که مدرک دکترای رحیم ی «قل دوم»‬ ‫مدرک جعلی کردان اســت و باید با ان برخورد شود‪ ،‬اما این‬ ‫تذکر تاثیری در احمدی نژاد نداشت‪.‬‬ ‫ی در دوران زندگی سیاســی‬ ‫حاال زمان اغاز دوره مهم ‬ ‫محمد رضا رحیمی بــود‪ .‬جنجال معاون اولی اســفندیار‬ ‫رحیم مشایی قرار بود با معاون اولی محمد رضا رحیمی پایان‬ ‫یابد‪ .‬ان هم نه با اصرار و توصیه کسی بلکه با تاکید خاص‬ ‫رئی س جمهور وقت‪.‬‬ ‫محمد رضا رحیمی ماجــرا را در نامه اخرش این گونه‬ ‫شــرح م ی دهد‪« :‬همان موقع گفتم که با وجود کینه های‬ ‫سیاسی و برخی زخم های کهنه‪ ،‬از من بگذرید‪ ،‬زی را عاقبت‬ ‫کار را م ی دانســتم که برخی مخالفان سیاسی با عنادورزی‬ ‫به دنبال هتک حیثیت و بر باد دادن ابرویم خواهند بود؛ اما باز‬ ‫هم مخالفت با تصمیم شما سخت بود‪ ».‬این اقدام محمود‬ ‫احمدی نژاد با واکنش چهره های اصولگرای مجلس مواجه‬ ‫شــد و پیشــرو تر از همه الیاس نادران‪ ،‬نماینده اصولگرای‬ ‫مجلس طی نطقی با اشــاره به تخلفــات متعدد و مدرک‬ ‫جعلی رحیمی از رئی س جمهور خواســت تا تخلفات وی را‬ ‫بررسی کند‪ .‬این چهره اقتصاددان به همراه توکلی و زاکانی‬ ‫همچنیــن در نوبت های دیگری‪ ،‬ماجرای مفســده «خانه‬ ‫فاطمی» را افشا کردند‪.‬‬ ‫مرور انچه گذشته به خوبی نسبت محمد رضا رحیمی‬ ‫ بــا اصولگرایان و محمــود احمدی نژاد را نشــان م ی دهد‪.‬‬ ‫حاال م ی مانــد یک مســاله مهمتر‪ .‬یعنــی همان چیزی‬ ‫که اصالح طلبان بر ان دســت گذاشــته اند‪« :‬احمدی نژاد‬ ‫یعنی اصولگرایان»‪ .‬راه محمــود احمدی نژاد و اصولگرایان‬ ‫مدت هاســت که از هم جدا شده اســت‪ .‬از همان روز که‬ ‫محمود احمدی نژاد دیگر توجهی به اصول نداشت و تبدیل‬ ‫به فرد دیگری در سیاست ای ران شــد‪ .‬واگرایی اصولگرایان‬ ‫و احمدی نژاد البته یکجانبه نبود‪ .‬محمود احمد ی نژاد هم‬ ‫با ذوق و شوق بیشــتری و البته با سرعتی قابل مالحظه از‬ ‫اصولگرایان عبور کرد‪ .‬او انچنان ب رای این گذار سیاســی‬ ‫تعجیل داشت که در صدور حکم های عزل روزهای اخر دولت‬ ‫اولش فراموش کرده بود که تعداد حکم ها انقدر زیادشده که‬ ‫دولتش از رسمیت افتاده و الجرم یکی از وزرای اصولگرا ب رای‬ ‫باقی ماندن رسمیت دولت مجبور به تحمل او در چند روز‬ ‫باقی مانده شد‪.‬‬ ‫جامعه حتما یادش هســت که اصالح طلبان چگونه‬ ‫وقتی دیوار میان اصولگرایــان و احمدی نژاد بلند تر از قبل‬ ‫م ی شد هورا م ی کشیدند و دست م ی زنند‪ .‬حاال انها در یک‬ ‫تصوی ر سازی جعلی پروژه پیوند « این همانی اصولگرایان و‬ ‫احمدی نژاد» را کلید زده اند‪.‬‬ ‫دوران تازه ای اغاز شده است‪ .‬دو قطبی قبلی از بین رفته‬ ‫و حاال این اصولگرایان هستند که با کمپین ضد فساد خود‬ ‫دست باال را در جامعه گرفته اند‪ .‬جامعه از فساد های اقتصادی‬ ‫در ادوار مختلف رنجور است و وقتی م ی بیند پیگیری یک‬ ‫پرونده فساد چگونه نتیجه م ی دهد و عامل فساد حتی اگر‬ ‫یک مقام بلند پایه دولتی هم باشــد باید با مجازات زندان‬ ‫مواجه شود حتما دال غلیظ گفتمان ی اش را از مباحث جاری‬ ‫که خواسته گروه ها سیاسی است به مباحثی عمی ق تر تغییر‬ ‫م ی دهد‪ .‬جامعه م ی داند کار در پرونده هســته ای در اختیار‬ ‫نخبگان است و انچه در نهایت حاصل خواهد شد همانی‬ ‫است که عقل جمعی نخبگان نظام صالح م ی داند‪.‬‬ ‫اما ان سوی ماجرا پیگیری پرونده های فساد است که‬ ‫از طبقه ای پایی ن تر در سیاست ای ران دنبال م ی شود و وقتی‬ ‫مستظهر شود به یک حمایت عمومی حتما نتیجه ای خواهد‬ ‫داشت از جنس پرونده محمد رضا رحیمی‪.‬‬ ‫اصولگرایان کمپین ضد فساد تشــکیل داده اند؛ این‬ ‫حاال همان چیزی اســت که جامعه م ی خواهد و این همان‬ ‫چیزی است که اصالح طلبان چندان حرفی در مورد ان ب رای‬ ‫گفتن ندارند‪ .‬ایا انتخابات اینده از مدار دلواپس و دالوری خارج‬ ‫شده است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪35‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫رش‬ ‫گزا‬ ‫فرجام معاون اول‬ ‫عالی ترین مقامی که‬ ‫به جرم فساد محکوم شد‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫‪3‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫حاال دیگر او «م‪.‬ر» متهم فســاد بیمه ای ران یا دیوان‬ ‫محاسبات نیست‪ .‬او محمدرضا رحیمی به حکم قوه قضاییه‬ ‫محکوم به فساد‪ ،‬اختالس و ارتشاست‪ .‬کسی که به پنج سال‬ ‫زندان‪ ،‬جریمه و رد مالی نزدیک چهار میلیارد تومانی محکوم‬ ‫شده است‪ .‬ماجرای رحیمی و پرونده او ان قدر کش و قوس‬ ‫داشت که حاال خیل ی ها اصال به یاد نم ی اورند او چرا و ب رای‬ ‫چه چیز محکوم شده است‪ .‬بخشی از این مساله به سکوت‬ ‫رسانه ها باز م ی گردد و بخش دیگر ان به این خاطر است که‬ ‫رسانه ها از بیم شــکایت های پیاپی وکالی رحیمی به این‬ ‫پرونده نم ی پرداختند‪ .‬استدالل حامیان دولت قبل و نزدیکان‬ ‫رحیمی نیز این بود‪« :‬تا وقتی حکمی صادر نشده نم ی توان‬ ‫کسی را محکوم کرد‪ .‬استداللی که اگرچه قانونی و درست‬ ‫است اما‪ ،‬مانع این بود که درباره این پرونده نوشته و توضیح‬ ‫داده شود‪ .‬با این حال درجریان دادگاه بیمه ای ران بسیاری از‬ ‫مسائل به رسانه ها کشیده شد‪ .‬از طرف دیگر طوالن ی شدن‬ ‫این پرونده هم دلیلی شــد تا مردم فراموش کنند؛ «اساسا‬ ‫رحیمی متهم به چیست و چرا باید به زندان برود؟»‬ ‫محمدرضا رحیمی تا پیش از انکه از ساختمان پاستور‬ ‫در ریاســت جمهوری جدا شــود‪ ،‬اساســا خود را متهم هم‬ ‫نم ی دانست‪ .‬با رفتن دولت دهم‪ ،‬رسیدگی به پرونده او اغاز‬ ‫شد‪ .‬همان زمان مشخص شد که بعد از اتمام مسئولیتش در‬ ‫نهاد ریاست جمهوری تحقیقات از وی اغاز شده است‪ .‬یک‬ ‫سال بعد نیز حکم او صادر شد‪ .‬با این حال حتی او در مقابل‬ ‫اخباری که حاکی از دستگیری خود بود‪ ،‬واکنش نشان داده‬ ‫و انها را رد م ی کرد‪ .‬در نهایت نیز فاز اخر و سناریوی تکراری‬ ‫«همه بودند» و «من قربان ی ام» را به اجرا گذاشت؛ سناریویی‬ ‫که پیش از ان ســعید مرتضوی نیز در واپســین مراحل‬ ‫رسیدگی به پرونده اش و پس از مشخص شدن نقش او در‬ ‫پرونده تخلفات شستا به اجرا گذاشــت‪ .‬مرتضوی ان روزها‬ ‫گفت که او پول های زیادی را در اختیار نمایندگان مجلس قرار‬ ‫داده است‪ .‬حاال رحیمی نیز م ی گوید اتهامات به وی در واقع‬ ‫مربوط به کمک وی به نمایندگان مجلس هفتم و در سال ‪86‬‬ ‫است‪ .‬او اگرچه از این نمایندگان نام نبرد اما انها را نمایندگان‬ ‫اصولگرایی معرفی م ی کند که اصولگرا و ارزشی بودند‪ .‬بعدها‬ ‫البته رسایی نیز این موضوع را در جایی تایید م ی کند‪ .‬رسایی‬ ‫م ی گفت که همان سال ها گفته بودند رحیمی به نمایندگان‬ ‫کمک مالی م ی کند و الزمه این امر مالقات با رحیمی ذکر‬ ‫شده بود‪ .‬شرطی که رسایی م ی گوید ان را نپذیرفته و کمکی‬ ‫از وی دریافت نکرده است‪.‬‬ ‫با این حال رحیمی همچنان معتقد است که تنها گناه‬ ‫او این بود که پول هایی را در اختیار نمایندگان ب رای تبلیغات‬ ‫قرار داده اســت‪ .‬به طور خالصه م ی توان گفت که رحیمی‬ ‫مدعی است ارتباطی با تهی ه کننده پول که او انها را اسپانسر‬ ‫م ی نامند‪ ،‬نداشته و تنها دسته چک سفید امضایی را دریافت‬ ‫کرده که از ان محل چک هایی بکشد و به نمایندگان مورد‬ ‫نظرش بدهد‪ .‬او اما ماجرای نزدیکی و همکاری اش با «حلقه‬ ‫فاطمی» را مطرح نم ی کند‪ .‬به عبارت ساده تر؛ رحیمی تنها‬ ‫توضیح م ی دهد که بخشی از ان پول ها چه سرنوشتی پیدا‬ ‫کرده اســت و به طور عمد نقش خودش در جمع اوری این‬ ‫پول ها را توضیح نم ی دهد تا افکارعمومی پرسش های بی‬ ‫پاسخ زیادی داشته باشند‪ .‬پول هایی که با صدور چک های‬ ‫واهی خسارت ب رای زیان دیدگان بیمه در وجه نزدیکان حلقه‬ ‫فاطمی صادر م ی شد‪ .‬ادعاهای رحیمی زمانی رنگ می بازد‬ ‫که محسنی اژه ای توضیحاتش را درباره جزئیات حکم ارائه‬ ‫می کند‪ .‬او صراحتا می گوید که حکم ‪ 5‬سال حبس و انفصال‬ ‫دائم از خدمات دولتی ب رای ارتشاء صادر شده است‪.‬‬ ‫همچنین توضیح می دهد که در این حکم «تحصیل‬ ‫مال نامشــروع» بخش دیگری از اتهامات رحیمی است که‬ ‫ب رای ان نیز باید سه ماه و ‪ ۱۰‬روز حبس کشیده و رد مال کند‬ ‫‪ .‬سخنگوی قوه قضائیه ادامه می دهد‪« :‬در مجموع محمد‬ ‫رضا رحیمی به ‪ ۳‬میلیارد و ‪ ۸۵۰‬میلیون تومان جریمه نقدی‪،‬‬ ‫رد مال و ‪ ۵‬سال زندان محکوم شده است‪».‬‬ ‫پرونده اتفاقات مربوط به معاون اول دولت دهم ان قدر‬ ‫وسیع است که نم ی توان تمام ان را به رشته تحریر دراورد‪ .‬اما‬ ‫اغاز تا فرجام این پرونده را در گزارش پیش رو مطالعه کنید‪.‬‬ ‫حکم رحیمی‬ ‫محمدرضا رحیمی که اخرین پســت دولت ی اش را در‬ ‫دولت دهم با عنوان معاون اولی دولت محمود احمدی نژاد‬ ‫به پایان برده بود‪ ،‬هفته گذشــته حکمش تایید شد‪ .‬پرونده‬ ‫رحیمی ابتــدا در شــعبه ‪ 76‬دادگاه کیفری اســتان ته ران‬ ‫رسیدگی شد که هیات قضایی این شــعبه او را به ‪ 15‬سال‬ ‫حبس‪ ،‬پرداخت دو میلیارد و ‪ 850‬میلیون تومان رد مال و یک‬ ‫میلیارد تومان جزای نقدی محکوم کرده بود‪ .‬ولی با اعتراضی‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫که به رای شد‪ ،‬پرونده به شعبه ‪ 11‬دیوان عالی کشور رفت‬ ‫و این شعبه با تایید مجازات های رد مال و جزای نقدی‪10 ،‬‬ ‫سال از مجازات حبس معاون اول دولت احمدی نژاد را کاهش‬ ‫داده است‪ .‬حاال رحیمی به پنج سال و ‪ 90‬روز حبس و پرداخت‬ ‫ســه میلیارد و ‪ 850‬میلیون تومان محکوم شــده است‪.‬‬ ‫رایی که البته جزئیاتی از ان منتشــر نشده است‪ .‬به عبارت‬ ‫روشن تر مشخص نیســت که چه می زان حبس ب رای کدام‬ ‫یک از اتهامات رحیمی در نظر گرفته شده است‪ .‬یا رد مال‬ ‫و پرداخت جریمه مربوط به چه اتهامی اســت‪ .‬این ابهامات‬ ‫وقتی پررنگ تر م ی شــود که نه قاضی پرونده جزئیات این‬ ‫پرونده را منتشر کرده و نه رحیمی نسبت به ان توضیحی به‬ ‫رسانه ها م ی دهد‪ .‬مهمتر از همه غیرعلن ی بودن دادگاه رحیمی‬ ‫نیز ابهامات این پرونده را بیشــتر کرده است‪ .‬در این شرایط‬ ‫تنها بعضی سرنخ ها وجود دارد که م ی توان به انها پرداخت‪.‬‬ ‫اتهامات رحیمی چیست؟‬ ‫اصل ماجرای اتهام رحیمی به پرونده اختالس در بیمه‬ ‫ای ران بازم ی گردد‪ .‬پروند ه فســادی که رئی س قوه قضائیه ان‬ ‫را در اول اذرماه ‪ 89‬ان را «یــک اختالس عظیم» توصیف‬ ‫ی زیادی را ب رای‬ ‫م ی کند‪ .‬باوجود انکه رســانه ها موارد اتهام ‬ ‫رحیمی مطرح م ی کنند اما به نظــر محکومیت او به خاطر‬ ‫پرونده بیمه ای ران یا پرونده دیوان محاسبات باشد‪ .‬این ابهام‬ ‫همان طور که گفته شد به خاطر عدم ارائه جزئیات و غیرعلنی‬ ‫بودن پرونده است‪ .‬مهم ترین اتهام دیگری که رسانه های از‬ ‫ان نام م ی بردند اتهامات وی در ماجرای ارز بود‪ .‬با این حال‬ ‫پای رحیمی به پرونده پر سروصدای بیمه ای ران از اواخر سال‬ ‫‪ 88‬اغاز شد‪ .‬البته نباید فراموش کرد که در شهریور ماه سال‬ ‫‪ 88‬وقتی احمدی نژاد بعد از انکه نتوانست مشایی را به عنوان‬ ‫معاون اول خود منصوب کند‪ ،‬به سمت رحیمی رفت‪ ،‬همان‬ ‫زمان نمایندگانی چون احمد توکلی به این انتخاب اعتراض‬ ‫کردند‪ .‬شاید شرایط ان روز و التهابات پس از انتخابات از یک‬ ‫طرف و تشنج انتخاب مشایی از سوی دیگر اجازه نم ی داد که‬ ‫در همان ابتدا همه مسائل بر مال شود‪ .‬توکلی درباره انتخاب‬ ‫رحیمی به عنوان معاون اول گفته بود‪« :‬رئی س جمهوری حق‬ ‫دارد معاون اول خود را انتخاب کند اما این انتخاب باید از بین‬ ‫کسانی باشد که عیوب واضح و اشــکار نداشته باشند‪ .‬من‬ ‫به عنوان نماینده مردم ته ران بسیار متاسفم که از اختیارات‬ ‫قانونی رئی س جمهوری به گونه ای استفاده م ی شود که افراد‬ ‫ ب ی صالحیت در راس امور قرار م ی گی رند‪».‬‬ ‫وقتی حلقه فاطمی برمال م ی شود‬ ‫اسفندماه ‪ 88‬مجلس به مساله رحیمی ورود پیدا کرد؛‬ ‫رحیمی که خــودش پیش از رفتن به دولــت رئی س دیوان‬ ‫محاســبات و از اهالی مجلس بود‪ .‬این مســاله باتوجه به‬ ‫ماجرای اســتیضاح کردان در ســال ‪ 87‬و اقدامات او ب رای‬ ‫پ س گرفتن امضای استیضاح کنندگان تشدید شده بود‪ .‬عالوه‬ ‫بر اینها نمایندگانی که اتهام فساد رحیمی را دنبال م ی کردند‬ ‫از نفوذ قابل توجهی در مجلس برخوردار بودند‪ .‬نادران‪ ،‬توکلی‬ ‫و زاکانی مهمترین افرادی بودند که پرونده رحیمی را علنی و‬ ‫موجبات محاکمه وی را فراهم کردند‪.‬‬ ‫اســفندماه ‪ ۲۱۶ ،88‬نفــر از نماینــدگان مجلس در‬ ‫نامه ای سرگشاده‪ ،‬با اشــاره به بازداشت اعضای یک «باند‬ ‫واکنش سریع‬ ‫یکی از کسانی که از همان روزها نام او اگرچه با اختصار‬ ‫اما به وفور برده شــد‪ ،‬جابر ابدالی بود‪ .‬او که با نام «ج‪ .‬الف»‬ ‫در پرونده معرفی شده بود توسط نادران با صراحت نام برده‬ ‫شــده بود‪ ،‬نادران گفته بود‪« :‬شبکه فساد اقتصادی خیابان‬ ‫فاطم ی متشکل از افرادی به اســامی جابر ابدالی‪ ،‬الیاس‬ ‫محمودی‪ ،‬مسعودی و برخی افراد دیگر بوده است که همه‬ ‫این افراد دستگیر شده اند‪».‬اما واکنش معاون حقوقی دولت‬ ‫احمدی نژاد این بود که این اطالعات درست نیست و گفته‬ ‫بود‪« :‬بررس ی های صورت گرفته از قوه قضائیه نشان م ی دهد‬ ‫که اطالعات ارائه شده و برخی اســامی که از انان به عنوان‬ ‫مجرم یاد شده نیز صحت ندارد‪ ،‬زی را برخی از این افرادی که از‬ ‫انان نام برده شده‪ ،‬حتی بازداشت هم نشده اند‪».‬‬ ‫به دنبال این موضوع الیاس محمودی نیز با خبرگزاری‬ ‫فارس مصاحب ه ای انجام داد و اظهارات نادران را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬دســتگیری بنده یا تحت تعقیب قرار گرفتنم به‬ ‫ی بیان شده که صحت ندارد و‬ ‫دلیل ارتباط با خانه ای در فاطم ‬ ‫بنده مسعودی و ابدالی را نم ی شناسم و با انکه دوره ای با اقای‬ ‫رحیمی در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی همکاری داشتم‪،‬‬ ‫سه سال است توفیق زیارت این ب رادر عزیز را نداشته ام‪».‬‬ ‫اقای محمودی در حالی به عضویت در شبکه فساد‬ ‫اقتصادی متهم شــده بود که در گذشــته ریاست حفاظت‬ ‫اطالعات قوه قضائیه و ریاست مجتمع قضایی ویژه مبارزه‬ ‫با مفاســد اقتصادی را به عهــده داشــت‪ .‬هنگام ی که او‬ ‫رئیس حفاظت اطالعات قوه قضائیــه بود‪ ،‬گزارش هایی در‬ ‫مورد دســتگیری اعضای یک هیات تحقیق و تفحص از‬ ‫قوه قضائیه توسط او نیز منتشر شده بود‪.‬‬ ‫ریاست اقای محمودی بر مجتمع قضایی ویژه مبارزه با‬ ‫مفاسد اقتصادی هم در اسفندماه سال ‪ ۱۳۸۵‬هنگامی پایان‬ ‫یافت که در پی فرار شــه رام جزایری از ای ران‪ ،‬رئیس وقت‬ ‫قوه قضائیه دستور برکناری رئیس این مجتمع را صادر کرد‪.‬‬ ‫در خانه فاطمی چه خبر بود؟‬ ‫«همه تصمیم گیری هــا در خانه خیابــان فاطم ‬ ‫ی‬ ‫انجام م ی شــد‪ .‬رفت و امد برخی شخصی ت های سیاسی و‬ ‫قانونگذاری و وابســتگان انها به این خانه‪ ،‬باعث م ی شود‬ ‫توجه نهادهای قضایی و نظارتی به این محفل جلب شود‪ .‬در‬ ‫ی چندین مورد سوءاستفاده های مالی ب رنامه ریزی‬ ‫خانه فاطم ‬ ‫و اجرا شده است‪ .‬ســامان دادن به همه ماموریت های خانه‬ ‫فاطم ی بر عهده فردی به نام «جابر الف» بوده است‪ ».‬این‬ ‫بخش مهمی از گزارشی بود که در ‪ 28‬فروردین ماه ‪ 89‬توسط‬ ‫سایت جهان نیوز متعلق به علیرضا زاکانی منتشر شده بود‪.‬‬ ‫سایت جهان در ان روزها جای متهم مشهور را با سه نقطه‬ ‫مشخص کرده و نوشته بود‪«« :‬جابر الف» فقط از اقای (‪)...‬‬ ‫دســتور م ی گرفته و ب رای اجرای دستورات اقای (‪ )...‬حتی از‬ ‫ماشین شخصی وی اســتفاده م ی کرده است‪« .‬جابر الف»‬ ‫اخی را دستگیر شده است و به همه موارد اتهامی خود اعتراف‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫به فاصله چند ساعت از اظهارات نادران‪ ،‬دفتر رحیمی‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬رئی س دفتر رحیمی در واکنش به سخنان‬ ‫الیاس نادران‪ ،‬نماینده ته ران این ســخنان را ب ی اســاس‪،‬‬ ‫نسنجیده و قابل پیگرد از ســوی دستگاه قضایی توصیف‬ ‫کرد‪.‬محمدجعفر محمــدزاده گفت که «ســخنان نادران‬ ‫علیه معاون اول رئی س جمهور تازگی ندارد»‪ .‬او هدف از این‬ ‫سخنان را «حاشی ه ســازی ب رای دولت» دانسته و گفت که‬ ‫برخی «ادعای اصولگرایی» دارند‪« :‬متاســفانه برخی افراد‬ ‫فقط در ادعا اصولگرا هســتند‪ ،‬اما در عمل هیچ نشانه ای‬ ‫از پایبندی به اصول از خود نشــان نم ی دهند‪ ».‬رئی س دفتر‬ ‫رحیمی در پایان اظهار امیدواری کرد که «مدع ی العموم در‬ ‫اعضای حلقه فاطم ی ‬ ‫سیاست‬ ‫از فروردین ‪ 89‬پــای رحیمی صراحتا به‬ ‫پرونده فساد بیمه ایران باز شد‪ .‬نادران‬ ‫معتقد بود که همه اعضای شبکه فساد‬ ‫مالی مشهور به حلقه فاطمی دستگیر‬ ‫شــدند‪ ،‬به جز محمدرضا رحیمی که در‬ ‫ســمت معاون اولی دولت دهم فعالیت‬ ‫م ی کند‬ ‫فســاد اقتصادی» از قوه قضائیه تشــکر کردند‪ .‬در همان‬ ‫بیانیه زمزمه های حضور رحیمی شــنیده شد‪ .‬نمایندگان‬ ‫اما نامی از رحیمی نبردند و تنها نوشــتند که «برخی افراد‬ ‫با مســئولی ت های باالی اجرایی نقش موثرتری از اعضای‬ ‫بازداشت شده در این پرونده ها داشته اند‪ ».‬ماجرای این بیانیه‬ ‫تا فروردین ماه ‪ 89‬مسکوت ماند‪ .‬اگرچه همان زمان نادران‬ ‫نامه ای را منتشر کرد و در ان بار دیگر بر مساله جعل ی بودن‬ ‫مدرک تحصیلی محمدرضا رحیمی صحه گذاشته بود‪ ،‬اما‬ ‫هی چ کدام از طرفین راجع به مساله پرونده بیمه واکنش نشان‬ ‫ندادند‪ .‬در فروردین ‪ 89‬رحیمی مستقیما توسط الیاس نادران‬ ‫و احمد توکلی متهم به فساد شد‪.‬‬ ‫با پایان یافتن تعطیالت نوروزی سال ‪ 89‬یک بار دیگر‬ ‫نمایندگان بیانیــه ای را صادر کردند‪ .‬این بار اما هشــدارها‬ ‫علن ی تر شــده و در نامه ای به رئیس قوه قضاییه خواستار‬ ‫برخورد با مقامات بلند پایه و فرزندان فاسد برخی مسئوالن‬ ‫شدند‪ .‬ســه روز بعد و در ‪ 17‬فروردین ‪ 89‬بود که نام «حلقه‬ ‫فاطمی» با نام محمدرضا رحیمی پیوند خــورد‪ .‬این نام را‬ ‫الیاس نادران طرح کرده بود‪.‬‬ ‫نادران دربــاره رحیمی به خبرگزاری مهــر گفته بود‪:‬‬ ‫ی است‬ ‫«اقای رحیمی رئیس حلقه فســاد در خیابان فاطم ‬ ‫که نســبت به جمع اوری منابع از محل منابع فاسد و توزیع‬ ‫ان تصمیم گیری م ی کرده است و اکنون تقریبا همه اعضای‬ ‫ی دستگیر شده اند‬ ‫این شبکه فاسد اقتصادی در خیابان فاطم ‬ ‫اال معاون اول فعلی رئی س جمهور‪ ».‬نــادران با بیان اینکه‬ ‫«افرادی که در بحث مفاســد اقتصادی از رحیمی‪ ،‬معاون‬ ‫اول رئی س جمهــور دفاع م ی کنند از میــزان دخالت وی در‬ ‫شبکه مفاسد اقتصادی که اخی را اعضای ان دستگیر شده اند‪،‬‬ ‫اطالعی ندارند»‪ ،‬گفته بود‪« :‬یا این افرادی که از اقای رحیمی‬ ‫دفاع م ی کنند از می زان دخالت وی در شبکه فساد اطالعی‬ ‫ندارند یا اینکه اطالعات انها ناقص است‪».‬‬ ‫نادران در ادامه سخنانش به جزئیات بیشتری از نقش‬ ‫معاون اول رئی س جمهور پرداخته و گفته بود‪« :‬اینکه کسی را‬ ‫به دلیل مسئولیت اجرای ی اش از دستگیری مستثنی م ی کنند‬ ‫نه عادالنه است نه پذیرفتنی‪ .‬شبکه فساد اقتصادی خیابان‬ ‫فاطم ی متشکل از افرادی به اســامی جابر ابدالی‪ ،‬الیاس‬ ‫محمودی‪ ،‬مســعودی و برخی افراد بوده که همه این افراد‬ ‫دستگیر شده اند؛ به رغم اینکه گفته م ی شود رحیمی در توزیع‬ ‫پول منابع فاسد نقش نداشته و چک ها را جابر ابدالی امضا‬ ‫م ی کرده باید توجه داشت که حساب بانکی و چک ها مربوط‬ ‫به این فرد است اما دستخط ان مربوط به فرد دیگری است‪».‬‬ ‫او با تاکید بر اینکه «قوه قضائیه باید مشخص کند این‬ ‫چک ها را چه کسی تنظیم م ی کرده است» خواستار برخورد‬ ‫قاطع قوه قضائیه شده بود‪« :‬رحیمی باید به دستگاه قضایی‬ ‫و مردم در این زمینه پاسخگو باشد‪ .‬باید رئیس شبکه فساد‬ ‫خیابان فاطمی دستگیر شــود تا مبارزه با مفاسد اقتصادی‬ ‫جنبه عینی و واقعی بگیرد وگرنه شــهروند درجه یک و دو‬ ‫و ضعی ف کشی را شــاهد خواهیم بود‪( ».‬خبرگزاری مهر ‪17‬‬ ‫فروردین ‪)89‬‬ ‫مقابل این سخنان که ب ی اساس و ثابت نشده است و فضای‬ ‫عمومی کشور را متشنج م ی کند‪ ،‬ساکت ننشیند‪».‬در واکنش‬ ‫به گفته های الیاس نادران‪ ،‬فاطمه بداغی‪ ،‬که ان روزها معاون‬ ‫حقوقی رئی س جمهوری بود گفت که معاونت حقوقی از این‬ ‫نماینده مجلس به دادســرای کارکنان دولت شکایت کرده‬ ‫است‪ .‬همزمان‪ ،‬اســفندیار رحیم مشایی متهم کردن معاون‬ ‫اول اقای احمدی نژاد به فساد مالی را تالش ب رای تضعیف‬ ‫دولت توصیف کــرد و گفت که دولت بــرای جلوگیری از‬ ‫«ضایع شدن» حق خود اقدام خواهد کرد‪.‬‬ ‫چند ماه بعد‪ ،‬احمدی نژاد نیز وارد کارگزار شد و در جمع‬ ‫خبرنگاران از رئیس دستگاه قضایی خواست که «با سرعت‬ ‫به شکایت رحیمی درخصوص افترای چند نماینده مجلس‬ ‫به وی رسیدگی کند تا مردم احساس امنیت کنند‪».‬‬ ‫‪37‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫کرده است؛ با این حال اقای (‪ )...‬ازاد است‪».‬‬ ‫اما در خانه فاطمی چه گذشته است؟ سایت جهان نیوز‬ ‫افشــا م ی کرد که جابر الف بعد از مذاکره با برخی از شــرکا‬ ‫پیشنهاد تهیه یک خانه مســکونی برای پیگیری کارها‪،‬‬ ‫خارج از ساختمان های دولتی را م ی دهد و این پیشنهاد مورد‬ ‫قبول اعضا قرار م ی گیرد‪ .‬از همین رو وی مسئول پیگیری‬ ‫و تهیه یک محفل تیمی م ی شود‪ .‬در نهایت از دختر خواهر‬ ‫ناتنی خود در خواســت م ی کند که خانه بالاستفاده اش در‬ ‫خیابان فاطمی را در اختیار وی قــرار دهد‪ .‬بنابر اطالعاتی‬ ‫که این سایت افشا کرده بود جابر فردی بود که در انتخابات‬ ‫مجلس هشــتم‪ ،‬چک هایی با مبالــغ قابل توجه در اختیار‬ ‫برخی نمایندگان مجلس قرار م ی داده است‪ .‬وی همچنین‬ ‫در ماجرای یک اســتیضاح(!) چک هایی را ب رای برخی افراد‬ ‫صاحب رای و نفوذ صادر م ی کند‪.‬‬ ‫خود رحیمی نیز بعدها و پس از مشخ ص شدن حکم‬ ‫در نامه ای به رئیس قوه قضائیه این موضوع را تایید کرده بود‪.‬‬ ‫« «جابر الف» ایــن چک ها را بــا هماهنگی اقــای (‪)...‬‬ ‫م ی کشیده است‪ .‬او که به دلیل تخلفات متعدد از بیمه ای ران‬ ‫اخ راج م ی شود‪ ،‬بدون انکه سابقه استخدامی داشته باشد‪ ،‬در‬ ‫یک نهاد نظارتی به عنوان نماینده این نهاد‪ ،‬اسناد بیمه ای ران‬ ‫را رسیدگی م ی کند و اتش اصلی گزارش جنجالی بیمه ای ران‬ ‫را تهیه م ی نماید‪ ».‬ســایت زاکانی اما پرده از اتهامات دیگر‬ ‫جابر برداشته و م ی نویسد که« او به علت حمل و فروش مواد‬ ‫مخدر محکومیت دارد‪ ،‬وظیفــه کار چاق کنی ب رای برخی‬ ‫افراد سیاسی را برعهده داشته و بیشتر هرینه های خود را از‬ ‫حساب اقای (‪ )...‬برداشت م ی کرده است‪ .‬به طور مشخص‬ ‫وی دو چک به مبلغ ‪ 700‬میلیون تومان و دو میلیارد تومان از‬ ‫حساب اقای(‪ )...‬برداشت کرده است‪ .‬وی با اینکه مسئولیت‬ ‫اصلی خانه فاطم ی را نداشــته‪ ،‬اما تمامی هماهنگ ی ها و‬ ‫ب رنامه ریزی ها را در این خانه انجام م ی داده است‪».‬‬ ‫پیوند خوردن رحیمی و پرونده فساد بیمه‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫ماجرای باز شدن پرونده فساد در بیمه ای ران خصوصا‬ ‫شعبه کرج‪ ،‬از همی ن جا افشا م ی شود‪ .‬همین نقطه بود که‬ ‫پای رحیمی را نیز به ماجرا م ی کشــد‪ .‬ب راساس اطالعاتی‬ ‫که جهان نیوز منتشــر کرده بود «یکــی از کارهایی که در‬ ‫خانه فاطم ی برنامه ریزی م ی شد»‪ ،‬اختالس و سوءاستفاده‬ ‫از بیمه کرج بــود‪ .‬جهان نیوز توضیــح م ی دهد‪« :‬مطابق‬ ‫برنامه ریزی های صورت گرفته در خانه فاطمی‪« ،‬مصطفی‬ ‫یکی از متهمان گفته بود‪:‬‬ ‫ابتدا ‪ 100‬میلیون برداشتیم‬ ‫بعد دیدیدم اتفاقی نیفتاد‬ ‫و از عدم نظارت بیمه‬ ‫سوءاستفاده کرده و شروع‬ ‫کردیم به چک کشیدن‬ ‫ح» (از مسئوالن ارشد بیمه ای ران در کرج) ماموریت م ی گیرد‬ ‫تا با به جریان انداختن مجــدد پرونده های مختومه‪ ،‬از بیمه‬ ‫اختالس کند‪« .‬مصطفی ح» این پول ها را پس از اختالس به‬ ‫حساب «جابر الف» واریز م ی نماید‪ ».‬جهان نیوز همچنین از‬ ‫نقش فرد دیگری از استانداری ته ران در این ماجرا پرده برداری‬ ‫ی فرد دیگری به نام «م» از‬ ‫کرده و م ی نویسد‪« :‬در خانه فاطم ‬ ‫مسئوالن وقت استانداری ته ران نیز رفت و امد داشته است‪.‬‬ ‫«م» در اسفند ‪ 87‬دستگیر م ی شود‪ .‬اتهام وی این بوده که‬ ‫درامدهای متفرقه استانداری را به مصرف شخصی م ی رسانده‬ ‫است‪ .‬نقش «م» در خانه فاطمی قابل توجه و محرز است‪.‬‬ ‫تمامی سوءاستفاده های مالی توسط مثلث اقای(‪« ،)...‬م» و‬ ‫«جابر الف» در خانه فاطمی ب رنامه ریزی م ی شده است‪».‬‬ ‫شــهریورماه همان ســال اسماعیل مســعودی از‬ ‫اعضای برجســته حلقه فاطمی به اتهام اختالس به حبس‬ ‫و جزای نقدی و ‪ 74‬ضربه شــاق محکوم شد‪( .‬جهان نیوز‪،‬‬ ‫‪15‬شهریور ‪)89‬‬ ‫رسیدگی دستگاه قضایی به پرونده‬ ‫شــعبه ‪ 76‬دادگاه کیفری اســتان ته ران از ‪8‬اسفند تا‬ ‫‪ 11‬اسفند ‪ 89‬میزبان رسیدگی به یکی از بزرگترین تخلفات‬ ‫بیمه ای کشور بود‪ .‬اتهام متهمان اصلی پرونده اختالس از‬ ‫بیمه ای ران‪ ،‬مشارکت در اختالس توام با جعل و اتهام متهمان‬ ‫دیگر پرونده نیز معاونت در اختالس توام با تشکیل شبکه ‬ ‫چند نفری به واسطه همکاری با کارمندان بیمه و وصول وجه‬ ‫چک های ناشی از اختالس شــرکت بیم ه ای ران و تحصیل‬ ‫مال نامشروع از محل وجوه این چک ها بود‪.‬‬ ‫دادگاه طی ســه جلســه با پیگیری و مداومت انجام‬ ‫م ی شــود اما به دلیل قطع ارتباطی که بین متهمان و وکال‬ ‫تا تاریــخ دادگاه بــوده‪ ،‬وکال تقاضای تحقیقات بیشــتر و‬ ‫کارشناسانه تری ب رای این پرونده م ی دهند و پرونده به دلیل‬ ‫داشتن نقص به دادســرا ارجاع داده م ی شود‪ .‬به این ترتیب‬ ‫حدود یک سال پیگیری این پرونده به تعویق م ی افتد‪.‬‬ ‫اختالس چگونه صورت گرفت؟‬ ‫در اول خرداد ‪ 91‬در شــعبه ‪ 76‬دادگاه کیفری استان‬ ‫تهران به ریاست قاضی ســیامک مدیرخراسانی پیگیری‬ ‫پرونده از ســرگرفته می شــود‪ .‬یک ســال از روند دادگاه‬ ‫می گذرد‪ ،‬در این مدت‪ 10‬متهم این پرونده در بازداشــت و‬ ‫بقیه نیز با قرار مناسب ازاد بوده اند‪ .‬در جلسه اول خرداد همه‬ ‫‪ 78‬متهم و وکال و برخی از اعضای خانواده های انان حضور‬ ‫می یابند‪ .‬ترفند اختالس به این صــورت بوده که مدیران‬ ‫ی تهران با صدور دو چک‬ ‫بیم ه ایران شعبه های کرج و فاطم ‬ ‫بابت خسارت و دیه در یک پرونده‪ ،‬یکی برای زیان دیده و‬ ‫دیگری برای خود‪ ،‬تشــکیل پرونده های خسارت واهی و‬ ‫صدور چک هایی به نام بســتگان و اشنایان خود به عنوان‬ ‫زیان دیده و عدم واریز حق بیمه برخی بیمه گزاران‪ ،‬مبادرت‬ ‫به برداشت وجوه از حساب شرکت بیمه ایران در این شعبه‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫نماینده دادســتان در این باره گفته بــود‪« :‬با توجه به‬ ‫تحقیقات طی یکســال‪ ،‬شبکه ســازمان یافته مورد اشاره‬ ‫عالوه بر بیمه ای ران‪ ،‬در اســتانداری ته ران نیز وجود داشته‬ ‫است‪ .‬در این جلسه متهم ‪ 38‬ساله (اقای خاص) که در ردیف‬ ‫پنجم قرار دارد و با اتهاماتی نظیر معاونت در اختالس مبلغ‬ ‫یک و نیم میلیارد تومان توســط معاون وقت اداری مالی‬ ‫استانداری ته ران‪ ،‬معاونت در اختالس مبلغ پانصد میلیون‬ ‫تومان توسط معاون وقت اســتانداری ته ران‪ ،‬عضویت در‬ ‫شبکه ها ی اختالس بیمه ای ران‪ ،‬پولشویی‪ ،‬کالهبرداری مورد‬ ‫محاکمه قرار م ی گیرد‪ ».‬معاون شعبه بیمه ای ران در کرج نیز‬ ‫نحوه اختالس را سوءاستفاده از عدم نظارت عنوان م ی کند‪:‬‬ ‫«ابتدا ‪ 100‬میلیون برداشتیم بعد دیدیدم اتفاقی نیفتاد و از‬ ‫عدم نظارت بیمه سوءاستفاده کرده و شروع کردیم به چک‬ ‫کشیدن‪ ،‬متهم دیگر هم از دوستان رئیس شعبه بود و من‬ ‫او را نم ی شناختم ولی او هم امد داخل بازی و چک ها را نقد‬ ‫م ی کرد‪ ».‬او البته از «بدشانسی خودش» در این باره توضیح‬ ‫داده و حتی از باج گیری حلقه فاطم ی نیز ســخن به میان‬ ‫م ی اورد‪« :‬من خیلی بدشــانس بودم که گرفتار شدم ولی‬ ‫در مورد اشنایی با متهم دیگر‪ ،‬من از مدیریت او خوشم امد‬ ‫ب رای همین با او رفیق شدم‪ .‬وقتی هم به کرج امد معاونش‬ ‫شــدم‪ .‬ولی در مورد اینکه م ی گویید من چک های زیادی‬ ‫صادر کرده ام باید بگویــم در کل ‪ 150‬تا ‪ 200‬چک مجهول‬ ‫صادر کرده ام و دو نفر از انهایی کــه در فاطم ی چک هایم‬ ‫را نقد م ی کردند هم در کرج اســتفاده کردم ولی هیچ پولی‬ ‫به این افراد نم ی دادیم‪ .‬مثال م ی گفتیم طرف گرفتار اســت‬ ‫یا خودرویش در تعمیــرگاه مانده و به نحــوی او را راضی‬ ‫م ی کردیم تا چک را وصول کند‪ .‬اگر انها م ی فهمیدند از ما‬ ‫باج م ی خواستند‪».‬‬ ‫وکیل یکی از متهمین نیز تقصیر را به گردن « سیستم‬ ‫غلط بیمه» م ی اندازد و م ی گوید‪« :‬طی پنج ســال بیش از‬ ‫هزار فقره چک به طور مکرر صادر شده که هیچ کدام از انها‬ ‫در حسابرس ی های پایان سال مشخص نشده بودند‪ .‬کشف‬ ‫نشدن این مقدار چک و برداشت نشان از سیستم غلط بیمه‬ ‫دارد‪ ».‬این پرونده همانطور که رئیس قوه قضائیه گفته بود‬ ‫حجم عظیمی داشــت‪ .‬قاضی ذبیح زاده‪ ،‬نماینده دادستان‬ ‫ته ران در مورد حجم این پرونده گفته بود‪« :‬این پرونده بیش‬ ‫از ‪100‬صفحه کیفرخواست و ‪ 100‬جلد پرونده است که هرجلد‬ ‫ان حاوی ‪ 500‬صفحه تحقیق از متهمان در دادسراست‪».‬‬ ‫مگر پول بیمه برای دولت است؟‬ ‫رئیس شعبه کرج بیمه ای ران با صدور ‪ 302‬فقره چک‬ ‫حدود پنج میلیارد و ‪ 900‬میلیون تومان پول از حساب بیمه‬ ‫برداشت م ی کند‪ .‬او یکی از متهمان اصلی پرونده است که‬ ‫وکیل مدافعش از نبود اسناد دقیق و کارشناسانه ب رای تعیین‬ ‫مبلغ دقیق اختالس اعتراض م ی کند‪ .‬متهم اصلی پرونده‬ ‫گفته ای جالب و تامل ب رانگیز داشت که حتی واکنش قاضی‬ ‫را هم ب ر انگیخته بود‪ .‬او گفته بود‪« :‬اقای قاضی شما سوال‬ ‫م ی کنید که من از دولت اختــاس کرده ام در حالی که این‬ ‫پول ها ب رای شرکت بیمه است و شرکت بیمه هم درامدش‬ ‫ب رای خودش است‪ ».‬قاضی صحبت متهم را قطع م ی کند و‬ ‫م ی گوید‪« :‬اگر بیمه سود کند سودش به حساب دولت واریز‬ ‫م ی شود پس نم ی توانید بگویید که شــرکت بیمه دولتی‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫ی که تهدید م ی شد‬ ‫متهم ‬ ‫متهم از تهدید شدنش توســط افراد ناشناس تا چهار‬ ‫ماه در زندان می گوید‪« :‬من تا چهار ماه پس از دستگیری‬ ‫دروغ می گفتم چون از سوی برخی از افراد تهدید شده بودم‪،‬‬ ‫ی تخلف نکردم و ان اختالس را فرد‬ ‫من در شعبه بیمه فاطم ‬ ‫دیگری انجام داده بود و به من گفت چون در بیمه فاطمی ‬ ‫موفق بودیم بیاییم در کرج هم اختالس کنیم! من پرونده ها‬ ‫را پس از سه سال امحاء کردم زیرا پرونده های خسارت های‬ ‫بدنه پس از ســه سال امحاء می شــود و پرونده های مالی‬ ‫بعد از ‪ 10‬ســال از بین می رود‪ .‬من انها را خمیر کردم اگر‬ ‫می توانســتم تمام پرونده های بیمه را خمیر کنم‪ ،‬بیش از‬ ‫‪ 500‬میلیارد تومان اختالس می کردم‪ ».‬او از نحوه انتصاب‬ ‫و دلیل انتقالش به کرج گفته هایی دارد که جای بسی تامل‬ ‫دارد‪ .‬او گفته بود‪« :‬انتفال من توسط هیات مدیره بیمه ایران‬ ‫بود زیرا در کرج تخلفاتــی رخ داده بود و من باید یک ماهه‬ ‫انجا را سر و سامان می دادم زیرا قبال هم کار حراستی کرده‬ ‫بودم و حتی پرونده یک میلیاردی را هم کشــف کردم‪».‬‬ ‫قاضی می پرسد از کی شــروع به اختالس کردید و متهم‬ ‫می گوید‪« :‬دو ماه پس از انتصابم با معاونم تصمیم گرفتیم‬ ‫این کار را انجام دهیم‪».‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫نام رحیمی در پرونده تایید م ی شود‬ ‫اژه ای‪ ،‬دادستان کل کشــور در یکی از نشس ت های‬ ‫خبری دوشنب ه اش همانند همیشه در مورد حضور رحیمی در‬ ‫پرونده پاسخی دو پهلو نم ی دهد و م ی گوید‪« :‬در این پرونده‬ ‫هنوز کیفرخواستی ب رای وی صادر نشده است‪ ».‬این جمله‬ ‫فو حدیث ها را رسما قطعیت‬ ‫سخنگوی قوه قضائیه تمام حر ‬ ‫بخشد‪ .‬در دومین جلســه دادگاه اختالس نماینده دادستان‬ ‫به تمامی اما و اگر ها پایان م ی دهد و اینطور م ی گوید‪« :‬نام‬ ‫رحیمی در جلســه قبلی دادگاه که توسط یکی از متهمین‬ ‫مطرح و اتهاماتی درباره او طرح شد مربوط به دوران ریاست‬ ‫وی بر دیوان محاسبات است‪».‬‬ ‫چهارمین دادگاه اختالس بیمه‬ ‫قاضی ذبیح ی زاده در چهارمین جلسه دادگاه در مورد‬ ‫شــرح فعالی ت ها و ارتباطات بین افراد و استانداری و بیمه‬ ‫اینگونه م ی گوید‪« :‬متهمان به صورت کامال حرفه ای عمل‬ ‫کرده و در دفتر یکی از متهمان زن با تعدادی از افس ران ب رای‬ ‫صدور کروک ی های جعلی همکاری کــرده و به این ترتیب‬ ‫اختالس در شعبه فاطم ی را رقم زدند‪ .‬انها سپس دو متهم‬ ‫دیگر را به کرج فرستادند که از ســال ‪ 84‬اختالس از شعبه‬ ‫بیمه کرج اغاز شد‪ .‬اقای خاص ســپس حوزه فعالیت خود‬ ‫را در استانداری اغاز کرده و بعد از ارتباط با معاون استانداری‬ ‫اقدامات جدیدی را در دستورکار قرار داد و با انتخاب یکی از‬ ‫متهمین به ســمت هیات مدیره یک شرکت مجوز معادن‬ ‫خاکبرداری از پاکدشــت را گرفت‪ ».‬پــای رحیمی وقتی به‬ ‫موضوع باز م ی شــود که قاضی مدیرخ راســانی از متهم ی ‬ ‫خواســت درباره ادعاهای متهم ردیف پنجم(اقای خاص)‬ ‫توضیح دهد که او گفت‪« :‬اواخر ســال ‪ 86‬او (اقای خاص)‬ ‫به دفترم امد و گفت‪« :‬رئیس دیوان محاسبات وقت نیاز به‬ ‫پول دارد‪ ،‬من هم ‪ 300‬میلیون تومان به او دادم‪ .‬وقتی رئیس‬ ‫دیوان محاسبات وقت در جریان قرار گرفت گفت این پول‬ ‫کم است‪ 500 .‬میلیون تومان دیگر خواست‪ .‬در مجموع ‪800‬‬ ‫میلیون تومان تراول از گاوصندوقم به (اقای خاص) دادم تا‬ ‫ت تحویل دهد‪».‬‬ ‫به رئیس دیوان محاسبات وق ‬ ‫ماج رای اقای خاص‬ ‫تومان کاهش یافت‪ ».‬متهم ردیف پنجم رسانه ای شدن بیش‬ ‫از اندازه و برخورد جدی با این ماجرا را عجیب م ی داند و برگه‬ ‫روزنامه ای را به قاضی نشــان داده و م ی گوید‪« :‬رئیس یک‬ ‫بانک به اتهام اختالس ‪ 12‬میلیارد تومانی دستگیر م ی شود‬ ‫اما اینقدر جنجال برپا نم ی کنند‪ .‬حــاال ب رای هفت میلیارد‬ ‫تومان با ما اینطوری برخورد م ی شود‪ ».‬این حرکت او واکنش‬ ‫قاضی را ب رانگیزد‪ .‬او ادامه م ی دهــد‪« :‬وقتی وارد تخلفات‬ ‫متهمان ردیف پنجم در اســتانداری شوید متوجه م ی شوید‬ ‫این هفت میلیارد در ب رابر تخلفات صــورت گرفته در انجا‬ ‫مبلغ زیادی نیست‪».‬‬ ‫اعالم احکام بعد از ‪ 84‬روز‬ ‫بعد از ‪ 42‬روز و ‪ 13‬جلســه‪ ،‬دادگاه‪ 12‬تیــر ‪ 91‬ب رای‬ ‫صدور حکم وارد شور شد‪ .‬رئیس دادگاه ‪ 31‬تیر ‪ 91‬م ی گوید‪:‬‬ ‫«احکام تمام متهمان در قالب یک رای صادر م ی شود‪ ،‬حکم‬ ‫متهمان پرونده تا یک هفته اینده صادر م ی شود‪ .‬این یک‬ ‫هفته گذشت و ‪ 9‬مرداد رئیس دادگســتری استان ته ران از‬ ‫صدور حکم متهمان طی ‪ 10‬روز اینده خبر م ی دهد‪ 19 .‬مرداد‬ ‫رئیس دادگاه اب راز امیدواری کرد تا پایان هفته بعد این حکم‬ ‫صادر م ی شود‪ .‬باالخره ‪ 4‬مهر ‪ 91‬قضات رای صادر شده ب رای‬ ‫متهمان پرونده را به واحد تایپ دادگاه کیفری دادند‪».‬‬ ‫اقای خاص به حبس ابد‪ ،‬بیشتر از ‪ 10‬میلیارد تومان‬ ‫جزای نقدی و بیش از دو میلیارد و‪ 800‬میلیون تومان رد مال‬ ‫محکوم شــد‪ .‬مدیر وقت بیمه ای ران در کرج به حبس ابد‪،‬‬ ‫انفصال دائم از خدمات دولتی‪ ،‬شش میلیارد و‪ 400‬میلیون‬ ‫تومان جریمه نقدی و ســه میلیارد و ‪ 300‬میلیون تومان رد‬ ‫مال محکوم شد‪ .‬معاون مالی وقت شــعبه بیمه ای ران در‬ ‫کرج نیز به حبس ابد‪ ،‬انفصال دائم از خدمات دولتی‪ ،‬شش‬ ‫میلیارد و ‪600‬میلیون تومان جزای نقدی و سه میلیارد و ‪500‬‬ ‫میلیون تومان رد مال محکوم شد‪ .‬معاون عمرانی استاندار‬ ‫وقت ته ران نیز به ‪ 11‬سال زندان محکوم شد‪ .‬دیگر معاون‬ ‫سابق استانداری ته ران هم به ‪ 10‬سال زندان محکوم شد‪30.‬‬ ‫دی ماه پرونده ب رای رســیدگی نهایی به دیوان عالی کشور‬ ‫فرستاده شد‪.‬‬ ‫روزشمار زندان‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫رحیمی یک ســال بعداز انکــه از پاســتور رفت در‬ ‫سه جلسه پیاپی در خردادماه ‪ 93‬مورد بازخواست قرار گرفته‬ ‫بود‪ .‬او در ‪ 7 ،3‬و ‪ 17‬خرداد به دادگاه رفت تا پاسخگوی قاضی‬ ‫باشد‪ .‬رحیمی به دنبال حکم خود بود که ناگهان در ابتدای‬ ‫شهریور‪ ،‬محسن ی اژه ای در نشستی خبری و علنی موضوع‬ ‫محکومیت معاون اول دولت دهم را اعالم کرد‪ .‬رحیمی در‬ ‫پاســخ به این اقدام نامه ای به رئی س قوه قضائیه نوشت و‬ ‫اعالم این خبر را قرار گرفتن او در شــرایط بحران روحی و‬ ‫روانی قلمداد کرد‪« :‬از پنج سال پیش تاکنون مکرر در افکار‬ ‫عمومی متهم شــده ام ولی به صورت غیرعلنی در دادگاه‬ ‫حاضر و به اتهامات پاســخ داده ام‪ .‬اینک نیز قبل از اعالم‬ ‫حکم دادگاه به صورت رسمی از سوی اقای اژه ای در نشست‬ ‫مطبوعاتی بدون توجــه به ممنوعیت قانونی و شــرعی‪،‬‬ ‫محکومیت اینجانب را اعالم کــرده و هر بار خانواده ام را در‬ ‫بحران وی ران کننده روحی و روانی قرار داده اند‪».‬‬ ‫رحیمی در بخش مهمــی از این جوابیه تالش کرد تا‬ ‫سناریوی همیشگی تیم احمدی نژاد را بازتولید کرده و ضمن‬ ‫راه اندازی شــیوه «بگم بگم» خود را یک «قربانی» معرفی‬ ‫کند‪ .‬او نوشته بود‪« :‬ب رای استحضار جنابعالی و ملت شریف‬ ‫ای ران یاداوری م ی شــود‪ ،‬فردی که بخشی از کمک مردمی‬ ‫ جهت برگزاری انتخابات مجلس هشتم را تقبل کرد و بنده به‬ ‫واسطه ان متهم و محاکمه شدم‪ ،‬توسط تنی چند از مسئوالن‬ ‫وقت دســتگاه قضا و برخی نمایندگان محترم مجلس به‬ ‫اینجانب معرفی شد (که شواهد و مستندات ان به دادگاه ارائه‬ ‫شده است) و بنده نیز پس از استعالم از دستگاه های نظارتی و‬ ‫دریافت پاسخ مثبت‪ ،‬ایشان را پذیرفتم‪ .‬قابل توجه انکه کمک‬ ‫مورد اشاره‪ ،‬هیچ گونه ارتباطی با بحث اختالس در شرکت‬ ‫بیمه ای ران که در ســال ‪ 82‬و به بعد صورت پذیرفته نداشته‬ ‫است؛ زی را انچه در پرونده اتهامی در دادگاه مطرح شد‪ ،‬مربوط‬ ‫به اواخر سال ‪ 86‬است‪ .‬مضافا انکه مبالغ مذکور ب رای کمک‬ ‫به تبلیغات داوطلبان نمایندگی در مجلس هشتم بوده که‬ ‫فهرست اسامی انها به همراه شماره چک و مبالغ دریافتی‪،‬‬ ‫موجود و نسخه ای از ان به دادگاه محترم تسلیم شده است‪.‬‬ ‫کمک گیرندگان نیز صرفا توســط اینجانب و برخی‬ ‫از فعاالن و مســئوالن سیاسی و شاخص کشور به شخص‬ ‫کمک کننده معرفــی و چک مربوطه را از ایشــان دریافت‬ ‫کرده اند و ریالی از وجــه مورد بحث در امــر دیگری به جز‬ ‫تبلیغات مجلس هشتم مصرف نشده است‪ ».‬این نامه اما‬ ‫پاسخی ب رای رحیمی در بر نداشت‪ .‬رویه قضایی باید به انتها‬ ‫م ی رسید‪ .‬حکمی که دادگاه داده بود با تغیی راتی نهایی شد‪.‬‬ ‫حاال او به پنج سال و ‪ 90‬روز زندان و پرداخت جریمه و رد مالی‬ ‫نزدیک به چهار میلیارد تومان محکوم شــده است‪ .‬اخرین‬ ‫کورسوهای امید در رحیمی نیز جلوگیری از اجرای حکم به‬ ‫وسیله ماده ‪ 18‬است‪ .‬در این شرایط احمدی نژاد نیز با نوشتن‬ ‫بیانی ه ای اتهامات مربوط بــه وی را ب ی ارتباط با دوره معاون‬ ‫اولی وی و دولت خود دانســت‪ .‬هیچ کدام از نزدیکان دولت‬ ‫قبل نیز این بار حاضر نشدند در دفاع از او سخنرانی کنند یا‬ ‫به میدان بیایند‪ .‬حاال رحیمی اماده م ی شود تا دو سال بعد‬ ‫از انکه ردای معاون اولی رئی س جمهوری را از تن خارج کرد؛‬ ‫لباس خاکستری رنگ زندان را به تن کند‪ .‬لباسی که با ارم ‬ ‫ترازوی عدالت پوشانده شده است‪ .‬در این میان بیش از هر‬ ‫چیز این عملکرد درخشان قوه قضاییه است که مورد توجه‬ ‫افکار عمومی قرار گرفته‪ .‬رفتاری شجاعانه که امید به عدالت‬ ‫را در جامعه افزون تر م ی کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اما متهم ردیف پنجم پرونــده معروف به اقای خاص‬ ‫در واکنش به اظهــارات متهم درباره کمــک ‪ 800‬میلیون‬ ‫تومان ی اش اینگونه پاسخ داده بود‪« :‬اظهاراتش دروغ است‪.‬‬ ‫من با وی در رستوران شــاندیز قرار گذاشتم و مالقات ما در‬ ‫دفترش نبود‪ .‬او یک پاکــت کارت ویزیت به من داد که من‬ ‫به وی گفتم این کارها خارجی است و من دهاتی از ان سر‬ ‫در نم ی اورم‪ .‬از او خیلی م ی ترسیدم‪ .‬او قدرتمند بود و توانسته‬ ‫بود با قدرتش بســیاری از زمی ن های دولتی را تصاحب کند‬ ‫همچنین ‪ 50‬میلیارد تومان از بانــک گرفته بود‪ .‬موضوع‬ ‫کمکش به اقای رئیس دیوان محاسبات وقت صحت ندارد‪،‬‬ ‫من دســته چک خود را به او داده بودم تا به برخی افراد در‬ ‫انتخابات دور قبلی مجلس کمک کند؛ به افرادی که نیاز‬ ‫به کمک مالی داشــتند‪ .‬وقتی خودم به اقای رئیس دیوان‬ ‫محاســبات وقت پول دادم نیازی نبود از متهم پول بگیرم؛‬ ‫ادعاهای او دروغ اســت‪ ».‬اقای خــاص صحب ت هایش به‬ ‫همین جا ختم نم ی شــود و درباره عدم افشــای کارهایش‬ ‫م ی گوید‪« :‬اگر یکی از متهم هــا در این پرونده لگد پ راکنی‬ ‫نم ی کرد تا ‪ 500‬ســال دیگر نیز ماجــرای اختالس فاش‬ ‫نم ی شد‪ .‬یک بار ب رای شش فقره چک مرا به سازمان بازرسی‬ ‫بردند که من از گفتن حقیقت طفره رفتم‪ .‬در ادامه تحقیقات‬ ‫نیز هیچ مدرکی علیه من به دســت نیامــد بعد هم اولین‬ ‫تخلف از حساب فرد دیگری بود که او در همان بازجوی ی های‬ ‫اولیه سرنخ ماجرا را به دست کارشناسان داد‪ .‬البته چک های‬ ‫ما دستکاری شده بود به همین خاطر در ابتدا گفتند می زان‬ ‫اختالس ‪ 800‬میلیارد تومان است اما در ادامه به هفت میلیارد‬ ‫متهم ردیف پنجم‪ :‬او قدرتمند بود و توانسته بود با قدرتش بسیاری از زمی ن های دولتی را‬ ‫تصاحب کند‪ ،‬همچنین ‪ 50‬میلیارد تومان از بانک گرفته بود‪ .‬موضوع کمکش به اقای رئیس‬ ‫دیوان محاسبات وقت صحت ندارد‪ ،‬من دسته چک خود را به او داده بودم تا به برخی افراد در‬ ‫انتخابات دور قبلی مجلس کمک کند؛ به افرادی که نیاز به کمک مالی داشتند‬ ‫‪39‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫بزرگترینگناه احمدی نژاد‬ ‫ی بود‬ ‫ایجاد حاشیه امن برای رحیم ‬ ‫؟؟؟‬ ‫سید نظام الدین موسوی‬ ‫مدیرعامل خبرگزاری فارس‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫‪4‬‬ ‫من معتقدم که پرونــده محکومیت اقای محمدرضا‬ ‫رحیمی‪ ،‬پرونده جدیدی نیســت‪ .‬مقوله فساد اقتصادی و‬ ‫پیوند میان قدرت و ثروت‪ ،‬مساله ای است که ریشه های ان‬ ‫به دوره پس از پایان جنــگ تحمیلی و خصوصا زمان روی‬ ‫کار امدن اقای هاشم ی رفســنجانی بازم ی گردد؛ مقطعی‬ ‫که اقای هاشم ی رفســنجانی روی کار امــد‪ ،‬تحت عنوان‬ ‫«سازندگی» و پس از مدتی به عنوان «توسعه» شهرت یافت؛‬ ‫به ویژه توسع ه اقتصادی و مسائلی از این دست‪ .‬در ان دوره‪،‬‬ ‫نوعی روند لیب رالیســم اقتصادی و فرایند لجام گسیختگی‬ ‫را در حوزه اقتصاد شــاهد بودیم‪ .‬انها مبنایی تحت عنوان‬ ‫توسعه را به عنوان چارچوب خود تعریف کرده بودند که کامال‬ ‫چارچوب های لیب رالی داشــتند‪ .‬یک وجه از این روند تاکید‬ ‫م ی کرد که ما هیچ چاره ای ب رای رسیدن به توسعه نداریم‪،‬‬ ‫مگر اینکه مردم محروم و فقیر زیر چرخ های توسعه له شوند‪.‬‬ ‫این حرفی بود که در ان زمان زده م ی شد و برخی از مسئوالن‬ ‫دولت اقای هاشمی این نگاه و ایده را داشتند‪.‬‬ ‫وجه دیگر این روند این بود که در یک پروژه توســعه‬ ‫اقتصادی باید پذیرفت که فساد هم وجود دارد و باید فساد را‬ ‫به عنوان بخشی از توسعه قبول کنید‪ .‬ب رای مثال‪ ،‬م ی گفتند‬ ‫اگر کسی صد درصد خدمت م ی کند‪ ،‬باید ‪ 10‬درصد فساد را‬ ‫از او پذیرفت و این را طبیعی م ی دانستند‪ .‬انها م ی گفتند که‬ ‫نباید مانع فساد شویم و ممانعت از فساد و مبارزه با ان‪ ،‬نباید‬ ‫مانع ادامه روند توسعه شود‪.‬‬ ‫بخش ســوم‪ ،‬روند دامــن زدن بــه مصرف زدگی و‬ ‫اشــراف ی گری بود‪ .‬تا پیش از ان دوره‪ ،‬مطابق با اموزه های‬ ‫امام و انقالب‪ ،‬اخالق ساده زیســتی مســئوالن یک ارزش‬ ‫محسوب م ی شد اما در زمان اقای هاشم ی رفسنجانی این‬ ‫فضا شکست و بر این مساله تاکید شد که مسئوالن و عامه‬ ‫مردم م ی توانند به سمت مصرف زدگی و اشراف ی گری بروند؛‬ ‫حتی بسیاری از مســئوالن از دولت در ان مقطع‪ ،‬به سمت‬ ‫اشراف ی گری حرکت کردند‪.‬‬ ‫زمانی که این سه وجه تداوم یافت‪ ،‬فسادها مشکالتی‬ ‫را به وجود اورد‪ .‬اما در این میان‪ ،‬مقام معظم رهبری این مقوله‬ ‫را به خوبی درک کردند و از اینده ان بیم داشــتند و از همان‬ ‫زمان شروع به هشدار دادن در این زمینه کردند‪ .‬اگر بررسی‬ ‫کنید‪ ،‬م ی بینید که اولین هشــدارهای مقام معظم رهبری‬ ‫در زمینه بروز مفاسد اقتصادی‪ ،‬اشــراف ی گری و همچنین‬ ‫مقابله با ب ی عدالتی و فساد در همان برهه یعنی اوایل دهه‬ ‫هفتاد مطرح شد‪ .‬بعدها این مفســده ها در ماجرای پرونده‬ ‫اقای کرباســچی ظهور و بروز یافت و مشخص شد که چه‬ ‫مفاسدی را در دولت وقت و شاکله فکری که داشتند‪ ،‬ایجاد‬ ‫ی محصول و تبلور این فضای فکری است‪.‬‬ ‫کردند‪ .‬اقای رحیم ‬ ‫اقای رحیم ی یکی از استانداران اقای هاشم ی رفسنجانی و‬ ‫در ان حال و هوای فکری و فضای فکری‪ ،‬رشــد یافته بود‪.‬‬ ‫از منظر گرایش سیاســی نیز بر خالف انچه گفته م ی شود‬ ‫که اقای رحیم ی در زمره اصولگرایان بوده است‪ ،‬باید وی را‬ ‫در طیف اقای هاشمی تلقی کرد‪ .‬اما اقای رحیم ی بازمانده‬ ‫طیفی از عناصری بود که به نوعی منتسب به جناح راست‬ ‫ و نه اصولگرا ‪ -‬و در عین حال نزدیک به اقای هاشــمی‬‫محسوب م ی شدند‪ .‬اقای رحیم ی هم استاندار دولت اقای‬ ‫هاشم ی رفسنجانی بود و هم در ســال ‪ ،84‬یکی از فعاالن‬ ‫ستاد انتخاباتی اقای هاشم ی رفسنجانی ؛ یعنی هیچ نسبتی‬ ‫با شعارهای دولت احمدی نژاد نداشت‪.‬‬ ‫اگر به صحب ت های اقای زاکانی ‪ -‬خصوصا مصاحبه‬ ‫ایشان در هفته گذشــته ‪ -‬مراجعه کنید‪ ،‬متوجه م ی شوید‬ ‫ی به عنوان کاندیدای‬ ‫زمانی که در مجلس هفتم اقای رحیم ‬ ‫ریاســت دیوان محاســبات مطرح شــد‪ ،‬کاندیدای طیف‬ ‫اصولگرای انقالبی و حزب اللهی مجلس‪ ،‬اقای فرهاد رهبر‬ ‫بود نه اقای رحیمی‪ .‬ممکن است ب رای برخی این سوال ایجاد‬ ‫شود که مگر مجلس هفتم‪ ،‬یک مجلس اصولگرا نبود؟! در‬ ‫پاسخ به این افراد باید گفت که شاخص اصولگرایی در ان‬ ‫مقطع در اقای حدادعادل دیده م ی شــد و حداکثر رایی که‬ ‫ایشان ب رای ریاست مجلس کسب م ی کرد‪ ،‬حدود ‪ 160‬رای‬ ‫بود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬یک اقلیت چپ اصالح طلب در مجلس‬ ‫حضور داشت و طیفی هم داشتیم که اصالح طلب نبود اما از‬ ‫همان جنس راست نزدیک به اقای هاشم ی رفسنجانی بود‪.‬‬ ‫این گروه‪ ،‬طیف نســبتا وســیعی در درون مجلس‬ ‫بودند؛ ضمن اینکه در ان برهه هنوز اقای جاسبی و افرادی‬ ‫از جنس ایشان‪ ،‬خود را به طور کامل نشــان نداده بودند و‬ ‫ممکن بود میان اصولگرایان نیز طرفدارانی داشته باشند‪.‬‬ ‫اما در همان مقطع‪ ،‬برخی از عناصر گفتمانی قاطع اصولگرا‬ ‫در مجلس هفتم‪ ،‬مخالف اقای رحیم ی و اقای جاســبی‬ ‫بودند‪ .‬در ان مقطع‪ ،‬یکی از حامیــان جدی اقای رحیم ی ‬ ‫ب رای ریاست دیوان محاســبات‪ ،‬اقای جاسبی بود؛ چراکه‬ ‫پیش از ان‪ ،‬اقای رحیم ی رئیس دانشــکده حقوق دانشگاه‬ ‫ازاد ته ران مرکز بود و اقای جاســبی به ایشان حکم ویژه‬ ‫داده بود‪ .‬وقتــی چنین فردی با ایــن مختصات کاندیدای‬ ‫ریاست دیوان محاسبات م ی شود‪ ،‬کاندیدای طیف انقالبی‬ ‫و اصولگرا نیســت اما با الب ی هایی کــه انجام داد‪ ،‬بخش‬ ‫عمــده ای از اصالح طلبان و جناح راســت نزدیک به اقای‬ ‫هاشم ی رفســنجانی‪ ،‬با رحیم ی همراه م ی شــوند و او با‬ ‫استفاده از کانال هایی مانند جاسبی و حتی به صحنه اوردن‬ ‫کروبی‪ ،‬موفق م ی شود به ریاست دیوان محاسبات برسد‪ .‬اما‬ ‫این بدین معنا نیســت که جریان اصولگرا با اقای رحیم ی ‬ ‫همراهی م ی کرد‪ .‬در سال ‪ 85‬و در مقطعی که ایشان رئیس‬ ‫دیوان محاسبات بود و اقای احمدی نژاد روی کار امد‪ ،‬اقای‬ ‫ی جمالت بسیار متملقانه ای را درباره اقای احمدی نژاد‬ ‫رحیم ‬ ‫به کار برد؛ یعنی شخصی که در ســال ‪ 84‬به رقیب اقای‬ ‫احمدی نژاد رای داده بود و از اعضای فعال ستاد اقای هاشمی‬ ‫بوده‪ ،‬بالفاصله پس از اینکه م ی بیند فضا تغییر کرده است‪،‬‬ ‫بنا به خصلت افراد همجنس خود‪ ،‬تغییر مسیر م ی دهد و‬ ‫سعی م ی کند خود را به دولت و گفتمان احمدی نژاد نزدیک‬ ‫کند‪ .‬او در صحب ت های خود در ســوریه گفتــه بود که در‬ ‫سوریه یکی از مسلمانان به من گفت که من معتقدم اگر بنا‬ ‫بود بعد از پیامبر‪ ،‬پیامبری دیگر بیاید‪ ،‬ان احمدی نژاد بود‪.‬‬ ‫این حرف بسیار نادرست و ناپســند بود و حتی در ان برهه‬ ‫نزدیکان احمدی نژاد افرادی مانند دکتر الهام در این رابطه‬ ‫موضع گرفتند و گفتند که باید به صورت فرد متملق‪ ،‬خاک‬ ‫پاشید‪ .‬در ان مقطع همچنین ‪ 70‬نفر از نمایندگان مجلس‪،‬‬ ‫نامه ای را امضا کردند و خواستار عزل اقای رحیم ی از دیوان‬ ‫محاسبات شــدند‪ .‬مواضع متعددی نیز از جانب نیروهای‬ ‫ی باید برود‪.‬‬ ‫اصولگرای مجلس اتخاذ شد که اقای رحیم ‬ ‫متاســفانه پیش از اینکه این اتفــاق رخ دهد و اقای‬ ‫رحیم ی از ریاســت دیوان محاســبات عزل شــود‪ ،‬اقای‬ ‫احمدی نژاد حکم معاونت پارلمانــی را ب رای وی صادر کرد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬اقای رحیم ی از دیوان محاسبات استعفا کرد‬ ‫و معاون پارلمانی رئی س جمهور شــد‪ .‬این انتخاب از همان‬ ‫ابتدا با مخالفت بســیاری از چهره های اصولگرا مواجه شد؛‬ ‫ی در مناصب‬ ‫چراکه این چهره ها م ی دانستند که اقای رحیم ‬ ‫مختلف از جمله در دانشگاه ازاد چه اقداماتی انجام داده است‪.‬‬ ‫اقای رحیم ی در زمره پرونده مسائل مربوط به دانشگاه ازاد‬ ‫و‪ ...‬نیز بود و برخی اصولگرایان ماننــد اقای زاکانی بر این‬ ‫مسائل اشراف داشتند و م ی دانستند که او در این خصوص‬ ‫چه اقداماتی انجام داده است‪ .‬اقای رحیم ی سعی کرد خود‬ ‫را به اقای احمدی نژاد نزدیک کند و ارتباطات مختلفی را با‬ ‫برخی از نمایندگان برقرار کرد‪ .‬اما در ماجرای مرحوم کردان‬ ‫برخی نمایندگان مجلس از جمله اقای زاکانی اعالم کردند‬ ‫ی نیز مانند مدرک اقای کردان‪ ،‬جعلی‬ ‫که مدرک اقای رحیم ‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫است و مشــابه مدرک اقای کردان در دست اقای رحیم ‬ ‫ی‬ ‫است‪ .‬یعنی این اتفاقات و مسائل‪ ،‬قبل از اینکه اقای رحیم ی ‬ ‫به معاون اولی منصوب شود‪ ،‬توسط نیروهای انقالبی بیان‬ ‫شــده بود‪ .‬اقای نادران م ی گوید‪ ،‬ما در سال ‪ 83‬و زمانی که‬ ‫اقای رحیم ی در ریاست دیوان محاسبات بود‪ ،‬این مسائل را‬ ‫م ی دانستیم اما باید مستنداتی ارائه م ی کردیم‪ .‬در سال ‪ 87‬و‬ ‫در ماجرای اقای کردان نیز اقای زاکانی صراحتا این مساله‬ ‫را اعالم کرد اما انها شکایت کردند‪ .‬در همان مقطع دکتری‬ ‫به مجلس رفت تا رای نمایندگان را ب رای اقای کردان بخرد‬ ‫و زمانی که ان فرد خواست چک های پنج میلیون تومانی را‬ ‫در میان نمایندگان توزیع کند‪ ،‬با برخورد اقای زارعی مواجه‬ ‫م ی شود و حتی به او سیلی م ی زند‪.‬‬ ‫متاسفانه اقای احمدی نژاد به دلیل لجاجتی که داشت‬ ‫ی ‪ -‬که هیچ‬ ‫و احســاس م ی کرد بودن فردی ماننــد رحیم ‬ ‫نسبتی با شــعارهای عدالتخواهانه و ضدفساد او نداشت‬ ‫ م ی تواند اصولگرایان را ازرده خاطر کنــد‪ ،‬از او در جایگاه‬‫معاون اولی اســتفاده کرد‪ .‬زمانی که اقای رحیم ی معاون‬ ‫اول شد‪ ،‬باز هم مخالفان او از دل جریان اصولگرا بودند‪ .‬اقای‬ ‫ی به واسطه ارتباطاتی که داشت و الب ی هایی که انجام‬ ‫رحیم ‬ ‫م ی داد توانسته بود حمایت های زیادی ‪ -‬اعم از اصولگرایان‬ ‫و اصالح طلبان ‪ -‬را به سوی خود جلب کند اما اصولگرایان‬ ‫واقعی نســبت به این مساله واکنش نشــان دادند‪ .‬بعد از‬ ‫انتخاب اقای رحیم ی به معاون اولی‪ ،‬اقای نادران در نطقی‬ ‫ی شد‪ .‬از‬ ‫در مجلس صراحتا خواستار پیگیری تخلفات رحیم ‬ ‫همان مقطع درگیری های جریان اصولگرا با اقای احمدی نژاد‬ ‫روزافزون شد و یکی از مســائلی بود که سبب شد جریان‬ ‫اصولگرایی از احمدی نژاد زاویه بگیرد و از او اعالم ب رائت کند‪.‬‬ ‫رحیم ی ســعی م ی کرد ادم های خــودش را بچیند و‬ ‫اقای احمدی نژاد نیز با این کار عجین شــده بود و در دوره‬ ‫دوم ریاســت جمهوری خود به ســمتی رفت که کامال با‬ ‫شــعارهای گذشــته متفاوت بود‪ ،‬به عالوه فضایی را ب رای‬ ‫ی در این مقطع تالش کرد‬ ‫ی باز کرد‪ .‬اقای رحیم ‬ ‫اقای رحیم ‬ ‫که اوال گلوگاه های مهم دولت را دست بگیرد و سعی کرد از‬ ‫طریق کانال هایی که دارد و چیدن عوامل خود‪ ،‬رسانه ها را‬ ‫در اختیار بگیرد‪ .‬وی حتی از طریق فردی که به وزارت ارشاد‬ ‫رفته بود روی مطبوعات تاثیر م ی گذاشت ‪ .‬در ان برهه‪ ،‬تقریبا‬ ‫هیچ موضعی از اصالح طلبان علیه رحیم ی وجود نداشت و‬ ‫افرادی که در ب رابر رحیم ی موضع گرفتند و مفاسد و پرونده‬ ‫او را پیگیری کردند‪ ،‬چهره هایی اصولگرا بودند؛ چهره هایی‬ ‫همچون توکلی‪ ،‬زاکانی‪ ،‬نادران و‪...‬‬ ‫در سال ‪ ،89‬اقای نادران صراحتا مساله خانه فاطمی و‬ ‫پرونده بیمه را مطرح کرد و رسانه های اصولگرا نیز خواستار‬ ‫پیگیری پرونده اقای رحیم ی شدند‪ .‬در نهایت انچه دستگاه‬ ‫قضایی را مجاب کرد که مدع ی العموم وارد صحنه شــود‪،‬‬ ‫مسائلی بود که رسانه های اصولگرا پیگیری م ی کردند‪ .‬در‬ ‫این مدت‪ ،‬رسانه های اصالح طلب حرفی نم ی زدند‪.‬‬ ‫اقای رحیم ی تا پایان دولت دهم‪ ،‬بــا همان رویکرد‬ ‫فکری و بنیانی که به ان اشــاره شد‪ ،‬از عناصر تصمیم گیر‬ ‫دولت بود؛ یعنی نفع شــخصی‪ ،‬پیوند قــدرت و ثروت و‬ ‫مسائلی از این دست‪ .‬برخالف انچه گفته م ی شود که در ان‬ ‫چرتکه انصاف‬ ‫مالحظاتی چند در باب پرونده محمدرضا رحیمی و جریان عدالتخواهی‬ ‫عبدالمطهر محمدخانی‬ ‫‪5‬‬ ‫عضوشورایمرکزیجمعیتایثارگران‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سیاســی‪ ،‬اجتماعی و دانشــجویی دعوت کنند تا در کنار‬ ‫هم و به صورت متحد با پدیده شــوم فساد اقتصادی که در‬ ‫حال تبدیل به فساد سیستمی اســت و یکی از مهمترین‬ ‫چالش های پیش روی نظام در سال های اینده است‪ ،‬مبارزه‬ ‫کنند و رسما اعالم کنند که دست همه افراد را ب رای یاری در‬ ‫این زمینه م ی فشارند‪.‬‬ ‫‪ .9‬رسانه های عدالتخواه با بهره گیری از بیان چهره های‬ ‫شاخص مبارزه با فساد باید به دولت یازدهم ب رای پرهیز از‬ ‫تکرار خطاهای دولت های گذشــته در به کارگیری مدی ران‬ ‫متخلف و مفسد اقتصادی و از ان بدتر حمایت همه جانبه از‬ ‫انان در پرونده هایی مانند کرسنت‪ ،‬استات اویل و‪ ...‬هشدار‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫‪ .10‬اب راز نگرانی از وضعیت پرونده مهدی هاشــمی و‬ ‫اعتراض نسبت به عدم تحقق شرایط عادالنه و قاطع در روند‬ ‫رسیدگی (فشار به وزارتخانه ها ب رای بازپ س گیری شکایات و‬ ‫سوءاستفاده از اسناد و اطالعات محرمانه و ناتمام ماندن روند‬ ‫بازجویی از متهم) به دلیل فشارهای بسیار زیاد و پرحجم بر‬ ‫دستگاه قضایی و تقاضا از قاضی پرونده ب رای برخورد بدون‬ ‫رودربایستی و قاطع با تخلفات صورت گرفته از سوی متهم‪.‬‬ ‫‪ .11‬تاکید بر ایــن واقعیت که دلیــل انتقاد و جدایی‬ ‫اصولگرایان از احمدی نژاد بکارگیری چهره های مساله داری‬ ‫چون رحیمی بود و اصولگرایان اصیل از ابتدا نسبت به این‬ ‫فرد نقد داشته و ب رای همین نقد مشفقانه با پاسخ لجوجانه و‬ ‫ ب ی رحمانه رئی س جمهور وقت مواجه شدند‪.‬‬ ‫‪ .12‬به شبهه این روزهای رسانه های جریان انحرافی در‬ ‫خصوص اینکه احمدی نژاد و تیمش چون به نهادهای قدرت‬ ‫وصل نبودند قربانی شدند هم باید با استناد به حمایت های‬ ‫ ب ی دلیل و منطق احمدی نژاد از کابینه و اظهاراتی مانند اینکه‬ ‫«کابینه خط قرمز است» و «در صورت اثبات جرم رحیمی‬ ‫ استعفا م ی دهم» و دالیل دیگر پاسخ داد‪ .‬احمدی نژاد و همه‬ ‫احمدی نژادی ها در این روزها باید یک بار دیگر به اثار رفتار‬ ‫و اقدامات خود نگاهی بیندازند و ب رای یک بار هم که شــده‬ ‫چرتکه انصاف را ب رای محاسبه می زان خسارت هایی که به‬ ‫جریان اصولگرایی‪ ،‬عدالتخواهــی و در یک کلمه انقالب‬ ‫اسالمی وارد کرده اند‪ ،‬باال و پایین کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫این روزها بــه بهانه اعالم حکم قطعــی محمدرضا‬ ‫رحیمی‪ ،‬معاون اول دولت دوم محمود احمدی نژاد در فساد‬ ‫مربوط به پرونده بیمه ای ران‪ ،‬موضوع فسادستیزی و مبارزه با‬ ‫مفاسد اقتصادی بار دیگر به یکی از جریان های اصلی خبری‬ ‫ تحلیلی رســانه های داخلی تبدیل شــده است‪ .‬نشست‬‫خبری سه نماینده فسادستیز مردم ته ران در مجلس شورای‬ ‫اسالمی و نیز نامه جنجالی رحیمی خطاب به احمدی نژاد در‬ ‫هفته گذشته نیز بر اهمیت و حساسیت این موضوع افزوده‬ ‫است‪ .‬نگارنده با تجربه بسیار اندکی که در حوزه خبرنگاری‬ ‫و مدیریت رسانه داراســت نکات و مالحظاتی را در باب این‬ ‫پرونده و جریان احیا شــده عدالتخواهی به نظر خوانندگان‬ ‫محترم هفته نامه مثلث م ی رساند‪:‬‬ ‫‪ .1‬اولین و مهمترین نگرانی درباره ســتیز رسانه ای با‬ ‫فسادهای اقتصادی و سیاسی مرز بسیار باریک میان ایجاد‬ ‫امید و انگیزه یا نا امیدی و یاس از اطالع رسانی و پیگیری در‬ ‫این باره است‪ .‬این مهم در استانه دهه مبارکه فجر که ایام‬ ‫برگزاری جشن های سالگرد پیروزی انقالب اسالمی بر نظام‬ ‫فاسد شاهنشاهی است‪ ،‬اهمیت دوچندانی م ی یابد‪.‬‬ ‫‪ .2‬ب رای نیل به این مهم و پرهیز از درغلتیدن به این دام‬ ‫خط رناک باید در ابتدا بحق از قوه قضائیه در برخورد با مفاسد‬ ‫اقتصادی تقدیر و تجلیل کرد‪ .‬باید توجه داشــت که نفس‬ ‫ورود دستگاه قضا به پرونده های بزرگ‪ ،‬پرحاشیه و پرهزینه و‬ ‫برخورد با دانه درشت های اقتصادی به این گستردگی و تنوع‬ ‫سیاسی بدون شک در تاریخ دستگاه عدلیه انقالب اسالمی و‬ ‫بلکه تاریخ معاصر ای ران ب ی سابقه بوده است‪ ،‬به نحوی که به‬ ‫صورت همزمان به تخلفات معاون اول دولت سابق و فرزند‬ ‫رئیس یکی از چهره های برجسته تاریخ انقالب اسالمی در‬ ‫دادگاه صالح م ی پردازد‪.‬‬ ‫‪ .3‬دستگاه قضایی نظام جمهوری اسالمی در استانه‬ ‫سی و ششمین سالگرد پیروزی خود به یک امادگی ساختاری‬ ‫و بلوغ سازمانی ب رای پرداختن به فسادهای بزرگ اقتصادی‬ ‫رسیده تا حدی که تحت تاثیر فشارهای سنگین الب ی های‬ ‫فســاد‪ ،‬روند قضایی خود را متوقف نم ی کند‪ .‬این واقعیت‬ ‫غیرقابل انکار باید برجسته و تبیین شود‪.‬‬ ‫‪ .4‬عدالتخواهــان و به خصــوص ســه نماینــده‬ ‫شــکایت کننده از رحیمی‪ ،‬در کنار دستگاه قضایی و همراه‬ ‫و کمک حال ان در برخورد با مفاســد اقتصادی هستند و‬ ‫بنای تقابل با دستگاه قضا یا فشار غیرقانونی بر ان را ندارند‪.‬‬ ‫‪ .5‬مبارزه کنندگان با فســاد م ی دانند که قوه قضائیه‬ ‫در برخورد با مفاســد در این پرونده (رحیمی) و پرونده های‬ ‫مشابه تحت فشار بوده و هزینه داده است و ب رای پرونده های‬ ‫«مهمتر» اینده مانند پرونده مهدی هاشمی‪ ،‬کرسنت و‪ ...‬هم‬ ‫تحت فشار است و هزینه خواهد داد‪.‬‬ ‫‪ . 6‬انتقاد از سوءاســتفاده برخی جریان های سیاسی‪،‬‬ ‫چهره های دولتی و‪ ...‬از موضوع مبارزه با فســاد و تاکید بر‬ ‫فراجناحی و مل ی بودن مبارزه با مفاســد اقتصادی بر مبنای‬ ‫مصلحت کشور و انقالب و همچنین تاکیدات رهبر انقالب‪.‬‬ ‫‪ .7‬جریان اصولگرایی یا حداقل بخشــی از ان در این‬ ‫زمینه کارنامه درخشــانی از خود برجای گذاشــته و فارغ از‬ ‫جناح بندی های کاذب و رفتارهای قبیله گرایانه به مبارزه با‬ ‫فساد و تخلفات اقتصادی حتی در درون جریان خود پرداخته‪،‬‬ ‫در صورتی که حتی یک نمونه مشخص و جدی در مبارزه‬ ‫با مفاســد اقتصادی در درون جریان اصالح طلب نم ی توان‬ ‫برشمرد‪.‬‬ ‫‪ .8‬عدالتخواهان از همه احزاب‪ ،‬گروه ها و تشکل های‬ ‫مقطع اقای رحیم ی حاشیه هم داشته‪ ،‬این طور نبود‪ .‬بعد از‬ ‫اینکه مدعی العموم این مسائل را گفت و مدع ی العموم ورود‬ ‫پیدا کرد‪ ،‬اقای رحیم ی ساعت های متمادی مورد بازجویی‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬پرونده اش به جریان افتاد و دستگاه قضایی به‬ ‫کار خود ادامه داد‪ .‬در عین حال‪ ،‬پرونده ای با این حساسیت و‬ ‫پیچیدگی نیازمند زمان بود که البته در نهایت حکم قاطعی‬ ‫درباره ان صادر شد‪ .‬این حکم‪ ،‬یکی از نقاط قوت‪ ،‬برجسته‬ ‫و درخشــان قوه قضائیه اســت‪.‬در واقع‪ ،‬شخصیت اقای‬ ‫رحیم ی برخاســته از تفکر دوره اقای هاشم ی رفسنجانی‬ ‫است که فساد را به عنوان بخشی از کار قبول دارد‪ ،‬در دولت‬ ‫احمدی نژاد رسوخ کرد و جریان اصولگرا ب رای مقابله با این‬ ‫فساد‪ ،‬وارد میدان شد اما اصالح طلبان در ان مقطع سکوت‬ ‫کردند و اکنون صرفا به دنبال بهره برداری سیاسی هستند‪.‬‬ ‫و اما در خصــوص علت اصرار اقــای احمدی نژاد بر‬ ‫اب راز ب رائت از اقای رحیمــی باید گفت که اقای احمدی نژاد‬ ‫شعارهایی داد و با وجود هشدارهایی که به او داده شد‪ ،‬وی‬ ‫حرف دلســوزان را نپذیرفت و دولت خــود را به افرادی که‬ ‫خوش سابقه نبودند و در معرض فســاد قرار داشتند‪ ،‬الوده‬ ‫کرد‪ .‬اقای احمدی نژاد امروز به نوعی فرافکنی م ی کند اما این‬ ‫فرافکنی دردی را دوا نم ی کند‪ .‬اقای احمدی نژاد گناه بزرگی‬ ‫در این زمینه مرتکب شده و بزرگترین گناه وی‪ ،‬ایجاد حاشیه‬ ‫امن ب رای رحیم ی و انتصــاب او به عنوان معاون اول دولت‬ ‫ی را کند کرد‬ ‫است؛ چراکه این اقدام‪ ،‬رسیدگی به پرونده رحیم ‬ ‫و موجب شد که بخشــی از انرژی کشور‪ ،‬صرف مجادالتی‬ ‫شود که احمدی نژاد در ماجرای رحیم ی به وجود اورد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫احمدی نژادمخالفمحاکمهرحیمینبود‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدرضا نادری‪ ،‬وکیل محمدرضا رحیمی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫خبر قطع ی شــدن حکم دادگاه اقای محمدرضا‬ ‫رحیم ی و بازتاب ها و بازخوردهای ان به ســوژه‬ ‫رسانه های داخلی تبدیل شده است‪ .‬ه م اکنون‬ ‫بیشتر وجه سیاسی این پرونده برجسته م ی شود‬ ‫و براساس ان صحت عملکرد دولت نهم و دهم‬ ‫مورد قضاوت قرار م ی گیرد‪ ،‬حال انکه موج خبری‬ ‫ایجاد شده با اصل موضوع پرونده فاصله دارد‪ .‬شما‬ ‫ی مطلع هستید‬ ‫که از جزئیات پرونده اقای رحیم ‬ ‫بفرمایید که جریان اتهامــات به موکلتان از چه‬ ‫زمانی اغاز شد و به لحاظ حقوقی این اتهامات‬ ‫چه مبنایی داشتند؟‬ ‫اغاز ماجرا به چهار سال پیش و شکایت هایی که‬ ‫درباره پرونده بیمه ای ران مطرح شده بود‪ ،‬ب ر م ی گردد‪ .‬در واقع‬ ‫شروع قضیه با بیمه ای ران بود‪ ،‬در حالی که به استناد ارایی‬ ‫که صادر شد رای نهایی هیچ ارتباطی به بیمه ای ران ندارد‪.‬‬ ‫پس براساس صحب ت های شما به جریان افتادن‬ ‫پرونده از سال ‪ 88‬اغاز شد‪ ،‬درست است؟‬ ‫زمان دقیق را نم ی دانم اما ‪ 4،3‬سالی مطرح است‪.‬‬ ‫پرونده از بدو تشکیل تا قطع ی شدن حکم چه‬ ‫روالی را در دادگاه اول و سپس تجدید طی کرد؟‬ ‫چطور رای دادگاه بدوی دچار تغییر شد‪ ،‬حال انکه‬ ‫شما م ی گویید اتهامات مربوط به بیمه ایران در‬ ‫حکم نهایی وجود ندارد؟‬ ‫این قضیه در واقع ب ی پایگی ادعاهای ارتباط اقای‬ ‫رحیم ی با پرونده بیمه را ثابت م ی کند‪ .‬همان طور که گفتم‬ ‫‪6‬‬ ‫محمدرضا نادری‪ ،‬وکیل محمدرضا رحیم ‬ ‫ی‬ ‫معاون اول دولت احمدی نــژاد ناگفته هایی از‬ ‫پرونده او را مطرح کرده است‪ .‬نادری در گفت وگو‬ ‫با مثلث توضیحاتی دربــاره حکم جنجالی‬ ‫محمدرضا رحیمی داده است‪.‬‬ ‫اغاز جریان با اظهار اتهام ب ی پایه ب راساس پرونده بیمه ای ران‬ ‫شروع شد و در واقع همراه با طرح مساله بیمه ای ران تع داد زیاد‬ ‫دیگری شکایت شاید بین ‪ 40‬تا ‪ 50‬مورد مطرح شد که همه‬ ‫انها در دادسرا پاسخ داده شد‪ ،‬به طوری که وقتی کار به صدور‬ ‫قرار مجرمیت رسید‪ ،‬موارد شکایت به ‪ 23‬مورد تقلیل یافت‪،‬‬ ‫در کیفرخواست چهار مورد و در رای دادگاه بدوی یک مورد‬ ‫شد‪ .‬حاال باید رسانه ها تحلیل کنند چطور تعداد شکوائی ه ها‬ ‫و موضوعات ان همین طور جمع اوری و نتیجه گیری شد؟‬ ‫رای دادگاه بدوی براســاس همــان یک مورد‬ ‫شکایت چه بود؟‬ ‫دادگاه بدوی شعبه ‪ 76‬رای به محکومیت عضویت‬ ‫در شبکه داد که بعد پرونده ب رای تجدید نظ ر خواهی به دیوان‬ ‫کشور رفت‪ .‬در تجدید نظ ر خواهی ارای دادگاه استان با شعب‬ ‫دیوان عالی کشور است‪ .‬انجا هم همین نتایجی که امروز در‬ ‫ارا مشاهده م ی شود صادر شد که حقیقتا به لحاظ اینکه اصال‬ ‫اعتقادی به این نتیجه گیری ها ندارم حتی مایل نیستم اسم‬ ‫جرایم را ببرم‪ ،‬ب رای اینکه شخصا معتقد به وجود ارکان الزم‬ ‫ب رای ارتکاب جرایم ی که در ارا امده نیستم‪ ،‬بناب راین به این‬ ‫اتفاقات و اقدامات و عملیاتی که اقای رحیم ی انجام داده و‬ ‫مراجع قضایی تحت عنوان ارتکاب جرم از ان اسم م ی برند‪،‬‬ ‫من اعتقادی ندارم چون وجوهی اگر رد و بدل شده این عناوین‬ ‫را به هیچ وجه نداشته است‪ .‬خالصه ماجرا این بود که فردی‬ ‫به نام اقای ابدالی اعالم امادگی کرد وجهی را ب رای کمک به‬ ‫ی بگذارد‪.‬‬ ‫نمایندگان جناح راست در اختیار اقای رحیم ‬ ‫گویا اقای رحیم ی که ان زمان ریاســت دیوان‬ ‫محاسبات مجلس هفتم را بر عهده داشت‪ ،‬از‬ ‫حراســت این نهاد درباره اقای ابدالی استعالم‬ ‫م ی کند‪ ،‬درست است؟ پاسخ استعالم چه بود؟‬ ‫بله‪ ،‬همان موقع هم که اقای ابدالی اظهار م ی کند‬ ‫که م ی تواند چنین وجهی را بدهد اقای رحیم ی از حراست‬ ‫سوال م ی کند چنین پیشنهادی شد‪ ،‬اشــکالی ندارد؟ انها‬ ‫م ی گویند خیر‪ .‬این کمک م ی شــود‪ ،‬همــه پول با چک یا‬ ‫رســید در اختیار نمایندگان گذاشته شــد و انها نیز هزینه‬ ‫انتخابات شان کردند‪ ،‬بناب راین محل مصرف پول هم کامال‬ ‫مشخص است‪ ،‬منتها بع دا معلوم م ی شود اقای ابدالی با اقای‬ ‫سرخوش شهری اختالفات مالی دارد‪.‬‬ ‫این وجه را هم اقای سرخوش شــهری پرداخت کرده‬ ‫است‪ ،‬منتها پرداخت وجه به نام اقای ابدالی بوده است‪ ،‬اصال‬ ‫روح اقای رحیم ی به لحاظ گرفتاری های کاری خبردار نبوده‬ ‫که یک شخص به نام سرخوش شهری در این ماجرا وجود‬ ‫دارد‪ .‬گویا اقای ابدالی ترتیبی م ی دهد که این وجوه را اقای‬ ‫سرخوش به نام خودش (به نام ابدالی) به حساب اقای رحیم ی ‬ ‫واریز کند‪ .‬بعــدا اختالفات بین سرخوش شــهری و ابدالی‬ ‫جریاناتی ایجاد م ی کند که اقای سرخوش شــهری مدعی‬ ‫م ی شود که از او کالهبرداری شده است و سایر اتفاقاتی که‬ ‫تا االن در پرونده بیمه بین انها مطرح شد‪.‬‬ ‫در حالی که تمام وجهی هم که مبادله شــده همین‬ ‫است‪ ،‬بناب راین اصال به موضوع بیمه ای ران ارتباطی نداشته‬ ‫است‪ .‬حکم دیوان عالی کشور هم ثابت م ی کند که از وجوه‬ ‫ی نشده است و این ماجرا‬ ‫بیمه اصال پرداختی به اقای رحیم ‬ ‫ربطی به اتفاقاتی که در بیمه افتاد ندارد‪ ،‬قضیه بیمه ای ران‬ ‫مربوط به سال ‪ 82‬اســت‪ ،‬حال انکه پرداخت وجه از طریق‬ ‫ی سال‬ ‫اقای ابدالی و اقای سرخوش شــهری به اقای رحیم ‬ ‫‪ 86‬اتفاق افتاد‪ .‬در همیــن حد توضیح م ی دهم و جزئیات را‬ ‫باید از ماورای تمام ایــن صحب ت هایی که این اقایان دارند‪،‬‬ ‫کشف کنید‪.‬‬ ‫این پرداخت وجه در دوره ریاســت اقای رحیم ی ‬ ‫بر دیوان محاسبات اتفاق افتاد اما خیل ی ها دارند‬ ‫ماجرای محکومیت اقای رحیمــی را به دولت‬ ‫نهم و دهم سوق م ی دهند و اعالم م ی کنند اقای‬ ‫احمدی نژاد در مقابل رســیدگی به پرونده اقای‬ ‫ی مخالفت م ی کرد و نم ی گذاشت این اتفاق‬ ‫رحیم ‬ ‫بیفتد؛ واقعا این طور بود؟‬ ‫خیر‪ ،‬من هیچ مخالفتی نم ی دیدم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫وکیل محمدرضا رحیمی از قصد‬ ‫موکلش برای درخواست ماده‬ ‫‪ 18‬خبر داده است‬ ‫گویا در ســال ‪ 90‬و ‪ 91‬اقای رحیم ی ‪ 50‬ساعت‬ ‫در دفتر اقای بختیاری‪ ،‬وزیر دادگســتری وقت‬ ‫بازپرسی م ی شود‪ ،‬اقای احمدی نژاد درباره این‬ ‫مساله نظری داشت یا خیر؟ پرس و جویی کرده‬ ‫بود؟ ان ایام تشریفات قضایی به چه صورت بود؟‬ ‫فقط م ی گویم وقتی بازپرسی انجام م ی شد نشانه‬ ‫چیست؟ نشانه ان اســت که مخالفتی نبود‪ ،‬پس رضایت‬ ‫ی نباید‬ ‫وجود داشت‪ .‬ایشان هم نگرانی نداشت که اقای رحیم ‬ ‫به جلسات بازپرسی برود و بازجویی شود‪ .‬پس جواب سوال‬ ‫کامال روشن است‪.‬‬ ‫اما همان زمــان اقای احمدی نــژاد یک جمله‬ ‫معروفی داشت که کابینه خط قرمز است و دولت‬ ‫خود را دولت پاکدستان نامید که باید حریمش‬ ‫حفظ شود؟‬ ‫من کاری به این مسائل ندارم‪ .‬در عمل بازپرسی از‬ ‫ی اتفاق افتاد‪ ،‬بناب راین من وارد این مساله که چه‬ ‫اقای رحیم ‬ ‫مخالفت و موافقتی وجود داشته نم ی شوم‪.‬‬ ‫فلســفه ماده ‪ 18‬که م ی خواهیــد تقاضا دهید‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫که با نظر رئیس دســتگاه قضا در حکم صادره‬ ‫تجدید نظر شود چیست؟ فکر م ی کنید اجرایی‬ ‫شود یا خیر؟‬ ‫ی گذاشته شده که رای‬ ‫یک حقی ب رای هر محکوم ‬ ‫قطعی که علی ه اش صادر شود به رئیس قوه قضاییه مراجعه‬ ‫کند‪ .‬دیگر تشخیصش با رئیس قوه قضائیه است که ایا قبول‬ ‫کند یا نکند چون در اختیار صرف رئیس قوه قضائیه است و‬ ‫این یک فرصت محسوب م ی شود‪.‬‬ ‫شما درخواست خود را تاکنون داده اید؟‬ ‫درصدد هستیم ولی هنوز درخواست را به ریاست‬ ‫دستگاه قضا ندادیم‪ .‬در واقع داریم درخواست را اماده و شانس‬ ‫خود را امتحان م ی کنیم‪.‬‬ ‫رایزنی هم با مقامات قضایی انجام دادید که با‬ ‫این درخواست موافقت شود؟‬ ‫من کار حقوقــی را به زور بلدم حــاال بروم دنبال‬ ‫رایزنی؟ به جان خودم اصال از ایــن کارها نه بلدم‪ ،‬نه اطالع‬ ‫دارم و نه واردش م ی شــوم‪ .‬اقای رحیم ی خود ممکن است‬ ‫یک سری مالحظاتی داشته باشد و توضیحاتی بدهد‪ .‬این‬ ‫حق ساده موکل من را نادیده گرفتند که بتواند پیش قاضی‬ ‫برود و توضیحات شفاهی که شاید در نوشتن نتواند مطرح‬ ‫کند به او بگوید‪ .‬یک روز سه شنب ه ای به ما اعالم کردند که‬ ‫پرونده به شعبه یازده رفته‪ ،‬چهارشنبه هم رای را اعالم کردند‪.‬‬ ‫چرا نگذاشتند ب رای قاضی توضیح داده شود؟ قرار نیست با‬ ‫یک توضیح اساس تفکرات قضایی یک قاضی ان هم در‬ ‫سطح دیوان عالی کشور متزلزل شود اما این حق ساده را از‬ ‫موکل من گرفتند‪.‬‬ ‫چرا پروســه رســیدگی به این پرونده این قدر‬ ‫طوالنی شد چون اتهامی که مربوط به سال ‪86‬‬ ‫بود بعد از هفت سال حکم ان صادر شد؟‬ ‫نم ی دانــم ایــن ب رای من هم ســوال بــود‪ .‬من‬ ‫مرتب به اقای بازپــرس مراجعه م ی کــردم‪ ،‬م ی گفتم این‬ ‫پرونده را ســریع تر پیگیری و راه بیندازید در همان روزهایی‬ ‫که به دفتر وزیر دادگســتری م ی رفتیم اصرار داشــتم این‬ ‫پرونده سریع تر به یک ســامانی برسد‪ .‬انجام نم ی شد‪ .‬یک‬ ‫دفعه م ی دیدیم‪9،8‬پرونده را رهــا م ی کردند و ان را تعقیب‬ ‫نم ی کردند‪ .‬این هم گرفتار هزار جور دردسر و تشریفات کار‬ ‫اداری بود‪ .‬زور من هم نه به این م ی رســید نه به دادسرا که‬ ‫پرونده را تسریع کنند و زودتر نتیجه بدهند‪.‬‬ ‫خود اقای رحیم ی هم دوســت داشــت نتیجه‬ ‫پرونده سریع تر مشخص شود؟‬ ‫بله‪ ،‬صد درصد‪ .‬وقتی او به قول امار مطرح شــده‬ ‫‪ 50‬ساعت به دفتر وزیر دادگستری رفت و توضیح داده پس‬ ‫عالقه مند بوده که این قضیه زودتر جمع شود‪.‬‬ ‫یک سری نمایندگان مجلس مثل اقایان نادران‬ ‫و توکلی در نطق ها و موضعگیری هایشان به این‬ ‫مساله اشاره م ی کردند‪ .‬ایا این موضوع تاثیری بر‬ ‫روند بررسی پرونده در دستگاه قضایی داشت؟‬ ‫من نم ی توانم نظری بدهم‪.‬‬ ‫فشــاری از ســوی مجلس یا حداقــل برخی‬ ‫نمایندگان روی این پرونده وجود داشت؟‬ ‫قاعدتا نباید باشد ولی من نم ی توانم مثبت یا منفی‬ ‫بودن این مساله را تایید یا رد کنم‪.‬‬ ‫چطور ترتیب اثر داده نشد؟‬ ‫چطور بگویم که چرا ترتیب اثر داده نشد‪ ،‬من فکر‬ ‫م ی کنم همان جواب کافی باشد‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫قطعی شدن حکم قضایی پرونده اقای رحیم ‬ ‫ی‬ ‫امروز موضوع تحلیل خیلی از رسانه های کشور‬ ‫است‪ ،‬ب ه طوری که گفته م ی شود خروجی دولت‬ ‫دوم احمدی نژاد مشــخص شــد‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫این پرونده ارتباطی با دولت پاکدستان ندارد‪ .‬رحیم ‬ ‫ی‬ ‫مگر به عنوان یک مقام دولتی متهم شــناخته شد‪ ،‬او روزی‬ ‫با رای نمایندگان مجلس ریاســت دیوان محاسبات کشور‬ ‫را برعهده گرفت و حاال یک اتهامی از ان دوره مســئولیت‬ ‫متوجه اش اســت‪ ،‬بناب راین من ارتباط این پرونده را با دولت‬ ‫نهم و دهم نم ی دانم‪.‬‬ ‫ریاست دیوان محاسبات اقای رحیمی به مجلس‬ ‫هفتم ب ر م ی گردد‪.‬‬ ‫پس همان ها باید پاســخگو باشــند‪ ،‬اگر بحثی‬ ‫هم وجود دارد متوجه ان دوران است و تا وقتی هم حکمی‬ ‫ ب رای اقای رحیمی قطعی نشــده بود او م ی توانســت در‬ ‫مشاغل دولتی فعالیت کند‪ .‬اگر اقای رحیمی از اختیارات و‬ ‫مسئولیتش در دولت دهم سوءاستفاده کرده بود و پرونده ای‬ ‫ب راساس ان دوره مسئولیت تشکیل م ی شد این طعنه های‬ ‫رسانه ای وارد بود‪ ،‬پس باید منصفانه برخورد کرد‪.‬‬ ‫نکته اینکه خیلی تالش م ی شد اقای رحیمی در‬ ‫زمان معاون اولی دولت دهم محاکمه شود‪ ،‬اما‬ ‫اقای احمدی نژاد مقاومت کرد و نگذاشت‪.‬‬ ‫اصال این طور نیست‪ .‬اقای رحیم ی ‪ 50‬ساعت در‬ ‫دوران معاون اولی خود در دفتر وزیر دادگســتری بازپرسی‬ ‫شــد‪ .‬اقای احمدی نژاد ان زمان بحث دیگری را مطرح کرد‬ ‫که اصال با اقای رحیمی ارتباطی نداشت‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫به برخی جریان های سیاسی تعریض کرد و گفت‪« :‬پرونده‬ ‫عبدالرضا داوری معتقد اســت که دلیلی‬ ‫برای حمایت احمدی نژاد از رحیمی وجود ندارد‬ ‫با او در مورد پرونده محمدرضا رحیمی و واکنش‬ ‫محمود احمدی نژاد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫قضایی را مبنای برخورد سیاسی قرار ندهند‪ .‬قوه قضائیه باید‬ ‫به وظایف خود عمل و پرونده ها را بررسی کند ولی اگر یک‬ ‫جریان رسانه ای بخواهد یک پرونده را سیاسی کند این کار‬ ‫مذموم اســت‪ ».‬وگرنه اقای احمدی نژاد بارها و بارها گفت‪:‬‬ ‫«نزدیک ترین فرد به من هم اگر تخلف کرد قوه قضائیه تا‬ ‫انتهای پرونده رسیدگی کند‪».‬‬ ‫اما گفتــه م ی شــود ان زمان اقای رئیســی‪،‬‬ ‫نایب رئیس قوه قضائیه پیش اقای احمدی نژاد‬ ‫رفت و از او خواســت با برکناری اقای رحیمی از‬ ‫مسئولیت معاون اولی اجازه دهد که این پرونده‬ ‫رسیدگی شود‪ ،‬اما اقای احمدی نژاد مقاومت کرد‬ ‫و نپذیرفت؟‬ ‫من اطالعی ندارم‪ .‬این را باید اقای رئیسی و اقای‬ ‫احمدی نژاد بگویند‪ .‬وقتی نقل قولــی از اقای احمد توکلی‬ ‫م ی شــود که مبنا نیســت‪ ،‬بر فرض هم دیداری بین اقای‬ ‫احمدی نژاد و اقای رئیسی انجام شده باشد مگر اقای احمد‬ ‫توکلی سخنگوی این دو نفر اســت‪ .‬متاسفانه چون همه‬ ‫موضوعات در کشور ما به فضای سیاس ی کاری م ی رود این‬ ‫اتفاقات م ی افتد‪.‬‬ ‫مساله دیگر که طرح م ی شود این است که اقای‬ ‫احمدی نژاد م ی دانســت اقای رحیم ی متهم به‬ ‫فساد اقتصادی است‪ ،‬پس نباید در اخر دولتش‬ ‫به او مدال افتخار م ی داد‪ ،‬چرا این کار را کرد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫نشد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬از همه انها شکایت کردیم اما ترتیب اثر داده‬ ‫گفت وگوی مثلث باعبدالرضا داوری‬ ‫سیاست‬ ‫ی در مجلس‬ ‫چون این افراد همکاران اقای رحیم ‬ ‫هفتم بودند چطور شد که حتی افشاگری از سوی‬ ‫این دو نفر درباره پرونده انجام شد؟ اقای رحیم ی ‬ ‫هی چ وقت از انها طرح شکایت نکرد؟‬ ‫رحیمی وقتی از احمدی نژاد مدال گرفت‬ ‫متهم بود‬ ‫‪43‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫اقای رحیم ی روزی که مدال افتخار از دست اقای‬ ‫احمدی نژاد گرفت محکوم نبود بلکــه متهم بود‪ ،‬از طرفی‬ ‫براوردهــا و گزارش هایی کــه به اقای احمدی نژاد رســید‬ ‫تشخیص داد که ان تقدیر را انجام دهد‪ .‬ضمن انکه تقدیر‬ ‫از اقای رحیمی به دلیل خدماتــش در دولت دهم بود نه به‬ ‫علت اقداماتش در دیوان محاسبات‪ .‬اقای رحیمی در دولت‬ ‫دهم منشا یک مجموعه از خدمات بود‪ ،‬ریاست ستاد تحول‬ ‫اقتصادی را برعهده داشــت و هدفمندی یارانه ها را نظارت‬ ‫م ی کرد‪ .‬اقای احمدی نژاد به پاس ان خدمات از اقای رحیمی‬ ‫ تقدیر کرد‪.‬‬ ‫گفته م ی شود چرا اقای احمدی نژاد کسی را به‬ ‫ریاست ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی گذاشت‬ ‫که یک متهم به فساد اقتصادی بود؟‬ ‫رئیس ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی به طور خودکار‬ ‫معاون اول رئی س جمهور اســت‪ .‬بعضی از مناصب حقوقی‬ ‫هســتند‪ .‬یعنی شــخصیت حقوقی فرد در ان جایگاه قرار‬ ‫م ی گیرد اقای رحیمی چون معاون اول بود رئیس ستاد مبارزه‬ ‫با مفاسد اقتصادی هم شد‪ .‬همان طور که االن اقای جهانگیری‬ ‫در دولت اقای روحانی این مسئولیت را برعهده دارد‪.‬‬ ‫حاال با این حکم قضایی اقای احمدی نژاد هیچ‬ ‫دفاعی از اقای رحیمی ندارد؟‬ ‫اصال پرونده اقای رحیمــی ارتباطی با دولت نهم‬ ‫و دهم ندارد که اقای احمدی نــژاد بخواهد دفاع کند‪ .‬اقای‬ ‫رحیمی در دوران ریاست دیوان محاسبات مسئولیتی را در‬ ‫حوزه سیاسی اصولگرایان داشت و در واقع منابع مالی را از‬ ‫بخش غی ر دولتی جذب کرد که بعدا این بحث مطرح شد این‬ ‫منابعی که در اختیار او گذاشتند مربوط به موضوع بیمه ای ران‬ ‫بود‪ .‬البته اقای رحیمی در صحب ت هایی که دارد این بحث‬ ‫را گفت‪« :‬من درباره ان فرد خاص رفتم و از حراســت دیوان‬ ‫محاسبات اســتعالم کردم‪ ».‬من نم ی خواهم وارد ماهیت‬ ‫پرونده اقای رحیمی شوم‪ ،‬نهایتا همه ما در مجموعه حامیان‬ ‫اقای احمدی نژاد به انچه قوه قضائیه اجرا م ی کند و تصمیم‬ ‫م ی گیرد احترام م ی گذاریم اما م ی گویم هر انچه اتفاق افتاده‬ ‫و حکم ی که صادر ارتباطی به دولت نهم و دهم ندارد چون‬ ‫ان اتفاق قبل از ورود اقای رحیمی به دولت نهم و دهم افتاد‬ ‫و محکومیتش هم بعد از پایان دولت دهم اعالم شــد‪ .‬اگر‬ ‫اقای رحیمی در دولت نهم و دهم محکوم م ی شد معلوم بود‬ ‫که اقای احمدی نژاد از او استفاده نم ی کرد‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫پی ش بینی نم ی کرد که قرار است اقای رحیمی محکوم شود‪.‬‬ ‫یعنی اگر قوه قضائیه در زمان دولت نهم و دهم‬ ‫درخواست تسهیل رسیدگی به پرونده را م ی داد‬ ‫اقای احمدی نژاد حاضر م ی شد همکاری کند؟‬ ‫اصال بازپرسی اقای رحیمی از دولت دهم شروع شد‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد ان زمان اجازه داد که اقای رحیمی به دفتر‬ ‫اقای بختیاری‪ ،‬وزیر دادگســتری برود و ‪ 50‬ساعت بازجویی‬ ‫ی در دوران‬ ‫شود‪ .‬اسناد این اتفاق مشخص است‪ .‬اقای رحیم ‬ ‫معاون اولی دولت دهم بازجویی شد‪ .‬هر فردی حتی شخص‬ ‫رئی س جمهور که طبق تشریفات قانونی اتهامی متوجه اش‬ ‫است باید قوه قضائیه رسیدگی شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫چه ســالی اقای رحیمی در دفتر اقای بختیاری‬ ‫وزیر دادگستری وقت ‪ 50‬ساعت محاکمه شد؟‬ ‫ی در سال ‪ 90‬و ‪ 91‬با حضور در‬ ‫مجموعا اقای رحیم ‬ ‫دفتر وزیر دادگستری بیش از ‪ 50‬ساعت بازپرسی شد چون‬ ‫بازپرسی از مقامات ارشد کشور تشریفاتی دارد‪ .‬وقتی فرد بر‬ ‫سر مسئولیت است باید طبق روال دیگری بازپرسی شود‪،‬‬ ‫روالی که قوه قضائیه ب رای بازپرســی اقای رحیمی تعریف‬ ‫کرد این بود که او به دفتر وزیر دادگســتری بــرود‪ .‬در واقع‬ ‫همان زمان معاون اولی او و بازپرس ی هایی که در دفتر وزیر‬ ‫دادگستری انجام م ی شد پرونده اولیه تشکیل و قرار مجرمیت‬ ‫اولیه صادر شد بناب راین کسی در دولت اقای احمدی نژاد از‬ ‫اجرای قانون گریزی نداشت‪.‬‬ ‫سنتی ها مشکلی با رحیمی نداشتند‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین نجابت‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شما عضو هیات رئیســه مجلس هفتم بودید‪،‬‬ ‫زمانی که اقای محمدرضا رحیمــی با انتخاب‬ ‫نمایندگان به ریاســت دیوان محاسبات کشور‬ ‫منصوب شد‪ ،‬بر همین اساس به نظر م ی رسد‬ ‫بیشتر در جزئیات اتفاقات ان زمان باشید‪ .‬چندی‬ ‫پیش حکم قطعی پرونده اقای محمدرضا رحیمی‬ ‫ اعالم شــد‪ ،‬اعالم این حکم موج رسانه ای را در‬ ‫پی داشت‪ .‬بفرمایید تبلیغات و تحلی ل هایی که‬ ‫درباره این موضوع م ی شــود چقدر به واقعیت‬ ‫نزدیک است؟‬ ‫از ســال دوم مجلس هفتم اقای رحیم ی ریاست‬ ‫دیوان محاســبات مجلس هفتم را با رایزنی برخی دوستان‬ ‫خود به عهده گرفت‪ ،‬البته برخی نماینــدگان نیز مخالف‬ ‫این انتخــاب بودند اما او رئیس دیوان محاســبات شــد‪.‬‬ ‫انتخاب رئیس دیوان محاســبات نیز به این صورت است‬ ‫که کاندیداهای این مسئولیت در کمیسیون برنامه و بودجه‬ ‫و محاســبات مجلس طرح برنامه م ی کنند و اعضا پس از‬ ‫شنیدن صحب ت های نامزدها رای م ی دهند و طبق ایی ن نامه‬ ‫یک نفر انتخاب و به صحن علنی مجلس معرفی م ی شود‪،‬‬ ‫در این مرحله نیز از کل نمایندگان نظرخواهی م ی شــود و‬ ‫ب راســاس رای اکثریت ریاســت دیوان محاسبات منصوب‬ ‫م ی شود‪.‬‬ ‫شما م ی گویید اقای رحیمی سال دوم مجلس‬ ‫هفتم رئیس دیوان محاسبات شد‪ .‬قرار گرفتن او‬ ‫در این جایگاه چه پروسه ای را طی کرد؟‬ ‫ان زمان اقای دکتر ســبحانی‪ ،‬نماینده وقت مردم‬ ‫دامغان رئیس کمیسیون ب رنامه و بودجه و محاسبات مجلس‬ ‫بــود‪ .‬او و طیفی از نمایندگان عمدتا ســنت ی های اصولگرا‬ ‫ی حمایــت م ی کردند‪ ،‬البته همان موقع اقای‬ ‫از اقای رحیم ‬ ‫دکتر نادران عضو کمیســیون اقتصادی بود و همراه طیف‬ ‫دیگری از نمایندگان م ی خواستند فرهاد رهبر ریاست دیوان‬ ‫محاسبات شــود‪ .‬در نهایت در کمیسیون برنامه و بودجه و‬ ‫ی با‬ ‫محاســبات میان این دو گزینه رای گیری و اقای رحیم ‬ ‫یک اختالف کم رای به صحن علنی معرفی شــد‪ .‬طبیعتا‬ ‫وقتی نوعا کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات کسی را‬ ‫ب رای ریاست دیوان محاسبات معرفی م ی کند مجلس هم‬ ‫به او تایید رای م ی دهد‪.‬‬ ‫علت مخالفت طیف تحولخواه برای ریاست اقای‬ ‫ی چه بود؟ ایا او سابقه ای داشت؟‬ ‫رحیم ‬ ‫االن نم ی توانم بگویم‪ .‬اقای رحیم ی یک ســابقه‬ ‫ارتباطی و احترام ی با اقای هاشــمی و اقــای ناطق نوری‬ ‫داشت‪ .‬شاید علت مخالفت این بود که دوستان م ی گفتند‬ ‫انها تحریک م ی کنند که او به دیوان محاسبات برود‪ .‬خود‬ ‫ی در دیوان‬ ‫من یک تجربه شخصی از ریاســت اقای رحیم ‬ ‫محاسبات دارم‪ ،‬یک زمانی کمیته ای درست شد تا به پرونده‬ ‫کرسنت رسیدگی کند‪ .‬من‪ ،‬اقای دکتر توکلی‪ ،‬اقای رحیمی‪،‬‬ ‫رئیس وقت کمیسیون انرژی و اقای هامانه وزیر وقت نفت‪،‬‬ ‫نماینده شرکت نفت و نماینده شــرکت صادرات گاز در ان‬ ‫کمیته عضویت داشتیم‪ .‬جلســات متعددی ب رای رسیدگی‬ ‫به پرونده برگزار شــد بنا بود این جلسات خبری نشود اما از‬ ‫طرف دیوان و اقای رحیمی این جلسات خبری شد‪ .‬رفتارهای‬ ‫این طوری وجود داشت‪ .‬از طرفی دوستانی که مخالف ریاست‬ ‫اقای رحیم ی و حامی اقای رهبــر بودند به تجربه مدیریت‬ ‫اقای فرهاد رهبر در سازمان برنامه و بودجه اشاره م ی کردند‪،‬‬ ‫ضمن انکه مدیریت اقای رهبر در دانشــگاه ته ران نیز این‬ ‫مساله را تایید کرد که مدیر بســیار محکمی بود‪ .‬پیش از‬ ‫این دو مسئولیت نیز اقای رهبر در معاونت اقتصادی وزارت‬ ‫اطالعات کار کرده بود و اطالعات خوبی در اختیار داشت‪ .‬فارغ‬ ‫ی خواست‬ ‫از این مباحث وقتی اقای احمدی نژاد از اقای رحیم ‬ ‫به دولت نهم بــرود نفهمیدیم چطور شــد‪ .‬چون از مدت‬ ‫مدیریتش بر دیوان محاسبات هنوز باقی مانده بود‪ .‬به هر‬ ‫حال حواشی زیاد دارد‪ .‬درباره حکم نهایی پرونده اقای رحیمی‬ ‫ نیز چند مساله وجود دارد‪ .‬عده ای م ی خواهند تسویه حساب‬ ‫جناحی کنند یا این ماجرا را به حساب یک جناح و یک خط‬ ‫سیاســی بگذارند که این کمال ب ی انصافی است‪ .‬معتقدم‬ ‫اول باید از قوه قضائیه تشکر کرد چون حجم فشاری که بر‬ ‫قوه قضائیه در عدم رسیدگی به این پرونده در دوره های قبل‬ ‫به خصوص در دولت نهم و دهم وجود داشت واقعا ب ی امان‬ ‫بود‪ .‬من از پشت صحنه ان خبر دارم‪ .‬تالش م ی کردند این کار‬ ‫صورت نگیرد‪ .‬خب بعد از پایان دولت دهم دستگاه قضایی‬ ‫به پرونده رسیدگی و حکم صادر کرد که این مایه افتخار نظام‬ ‫است‪ .‬به هر حال دخالت اقای رحیم ی در پرونده بیمه ای ران‬ ‫و داستان کرج قطعی است و این مساله ربطی هم به دولت‬ ‫نهم و دهم نداشت‪ .‬او در شروع مجلس هشتم بین نمایندگان‬ ‫وجهی را توزیع کرد که منشا پول در ان زمان روشن نبود که‬ ‫البته بعدها مشخص شد‪ .‬اقای رحیم ی این طور اتهاماتی‬ ‫داشت که دادگاه رسیدگی کرد اما اصالح طلبان م ی خواهند‬ ‫از این موضوع سوءاستفاده کنند و بگویند این پرونده متعلق‬ ‫به جناح اصولگرا بود‪ .‬من مطلعم که چه کســانی حتی در‬ ‫ی را دنبال‬ ‫زمان دولت اقای احمدی نژاد پرونــده اقای رحیم ‬ ‫م ی کردند‪ .‬اقای دکتر نــادران‪ ،‬اقای دکتر توکلی‪ ،‬اقای دکتر‬ ‫زاکانی و گاهی من و اقای دکتر دهقان پیگیری م ی کردیم‪.‬‬ ‫همه این جمع هم طیفی از اصولگرایان هســتند که زیاد‬ ‫رعایت دوســتی و رفاقت و جناح را در مســائل این چنینی‬ ‫نم ی کنند کماینکه قبل از اینکه اقــای احمدی نژاد اعالم‬ ‫کند من اصولگرا نیســتم همین طیف اصولگرا شدیدترین‬ ‫انتقادها را به احمدی نژاد داشت‪ ،‬البته علت عمده این انتقادها‬ ‫به کارگیری اقای مشــایی و اقای رحیم ی در دولت بود‪ .‬ما‬ ‫احســاس م ی کردیم اقای احمدی نژاد روی روابط شخصی‬ ‫انها را به مناصب دولتی منصوب کــرد‪ .‬ان زمان که اقای‬ ‫رحیم ی رئیس دیوان محاسبات بود حتی علیه اقای دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد ان داســتان یک میلیارد تومان مفقودی‬ ‫را مطرح کرد‪ .‬در کل معلوم اســت چه کسانی پرونده اقای‬ ‫ی را پیگیری کردند‪ .‬اصالح طلبان اگر واقعا مرد میدان‬ ‫رحیم ‬ ‫مبارزه با مفاسد هستند کاش یک نفر یا یک طیفی از انها‬ ‫چیزی درباره پرونده استات اویل یا کرسنت مطلبی م ی گفت‬ ‫یا این قضیه را دنبال م ی کرد‪ ،‬بناب راین اگر کسانی از این طرف‬ ‫یا ان طرف بخواهند استفاده های سیاسی و جناحی کنند به‬ ‫نظرم کار درست قوه قضائیه ان وقت جهت دار م ی شود که‬ ‫این ظلم به نظام و قوه قضائیه است‪.‬‬ ‫اقای نجابت شــما صحبت از موضوع داستان‬ ‫کرج کردید‪ ،‬در حالیکه اقای نادران با تعبیر «باند‬ ‫خیابان فاطمی» درباره این پرونده افشاگری کرد‪،‬‬ ‫پس موضوع کرج چیست؟‬ ‫در خیابان فاطمی یک منزلی بود که جابر ابدالی و‬ ‫سرخوش شهری و عده دیگری جمع م ی شدند که البته جابر‬ ‫ابدالی و سرخوش شهری االن زندان هستند و بعضی دیگر‬ ‫نیز هنوز پرونده شان در قوه قضائیه دنبال م ی شود‪ .‬بناب راین‬ ‫ی خانه ای بود که بعد از میدان گلها‬ ‫ان محفل خیابان فاطم ‬ ‫قرار داشت‪ .‬انها انجا جمع م ی شــدند و کارها در ان محل‬ ‫سازماندهی م ی شد‪.‬‬ ‫موضوع کرج همان بیمه ایران است؟‬ ‫طیف تحولخواه جریان اصولگرایان هستید‪ .‬ایا‬ ‫سایر طی ف ها نیز ه م نظر با این دیدگاه هستند؟‬ ‫دیگر طی ف ها به طور جــدی پیگیری نم ی کردند‪.‬‬ ‫دالیلی هم داشــت‪ .‬اقای رحیم ی پولی کــه توزیع کرد به‬ ‫خیلی از نمایندگان کمک های مختصری داد اما همین هم‬ ‫کار درســتی نبود‪ ،‬ما هیچ وقت ندیدیم از طی ف های دیگر‬ ‫جایی پیگیری یا مصاحب ه ای کنند یا نامه ای ب رای رسیدگی‬ ‫به قوه قضائیه بنویســند‪ .‬طیف ســنتی اصولگرا پیگیری‬ ‫نم ی کرد‪ ،‬طرفداران دولت هم به لحاظ انتساب رحیم ی به‬ ‫دولت پیگیری نم ی کردند‪.‬‬ ‫یعنی پایداری ها نیز پیگیری نم ی کردند؟‬ ‫خیر‪ ،‬ما ندیدیم انها گاهی پیگیری کنند‪.‬‬ ‫ان زمان مطرح شد اقای رحیمی بخشی از همین‬ ‫پول ها را به اقای باهنر داده است‪ ،‬این طور بود؟‬ ‫من مطلع نیستم باید از خودشان سوال شود‪.‬‬ ‫یک سری مواضعی هم داریم مثل اقای سیدرضا‬ ‫ی دفاع کرد‪.‬‬ ‫تقوی که حتی از اقای رحیم ‬ ‫من اطالع ندارم‪ ،‬البته طیف سنتی از اصولگراها با‬ ‫ی مشکلی نداشتند‪.‬‬ ‫اقای رحیم ‬ ‫چرا؟‬ ‫شاید دوستانشان بودند‪ .‬اصولگراها و اصالح طلبان‬ ‫یک طیف هستند‪ ،‬بارها گفتم در یک طیف افراد و گروه های‬ ‫مختلف پیدا م ی شوند‪ .‬به عنوان مثال هم اکنون رفتار طیف‬ ‫اصالح طلبان با دولت اقای روحانی یکسان نیست‪ ،‬عده ای با‬ ‫احتیاط برخورد م ی کنند‪ ،‬یک طیف صد درصد دولت را تایید‬ ‫م ی کنند‪ ،‬یک طیف هم منتقد هستند‪ ،‬این طور نیست که‬ ‫بگوییم اصالح طلبان همه از ایــن دولت حمایت م ی کنند‪.‬‬ ‫در اصولگرایان هم همین طور است‪ .‬محور بحث باید این‬ ‫باشد که مبارزه با مفاسد به یک مطالبه عمومی تبدیل شود‪،‬‬ ‫بعد باید دید چه کســانی واقعا پیگیری دارند‪ .‬دوستانی که‬ ‫پرونده اقای رحیمی را پیگیری م ی کردند پرونده کرســنت‪،‬‬ ‫اســتات اویل یا دیگر پرونده ها را نیز پیگیری م ی کنند این‬ ‫مساله را همیشه با صدای بلند گفتند که اگر بین دوستان ما‬ ‫کسی مشکلی دارد این را ببرید و رسیدگی کنید‪ .‬در کشور‬ ‫گاهی وقت ها یک مساله مطالبه عمومی م ی شود اما وقتی‬ ‫رسیدگی کنند به جایی م ی رســد که این قدر اعمال فشار‬ ‫م ی شود که پرونده ابتر م ی ماند‪ .‬االن پرونده مهدی هاشمی‬ ‫مطرح است‪ .‬دادگاه غیرعلنی اســت‪ .‬خیلی هم نم ی شود‬ ‫اظهارنظر کرد چون هنــوز نم ی دانیم چه اتفاقی م ی افتد یا‬ ‫افتاده و حکم چیســت اما باز باید دید چه کسانی مساله را‬ ‫پیگیری م ی کنند و چه کســانی پیگیری نم ی کنند‪ .‬به هر‬ ‫حال این یک مطالبه عمومی است‪ .‬این افتخار نظام است‬ ‫که به پرونده های درشت رسیدگی م ی شود‪ .‬همان طور که‬ ‫پرونده ســه هزار میلیارد تومانی هم رسیدگی شد و حقیقتا‬ ‫از افتخارات قوه قضائیه بود‪ .‬باز هم اینجا باید تشکر کرد از‬ ‫قوه قضائیه که وقت و نیرو و کار م ی گذارد و به شکل پروژه ای‬ ‫این پرونده ها را پیگیری م ی کند چون اگر بخواهد طبق روال‬ ‫عادی قضایی این پرونده ها رسیدگی شود‪ ،‬پروسه رسیدگی‬ ‫خیلی طوالن ی تر از اینها خواهد بود‪.‬‬ ‫وکیل اقــای رحیم ی م ی گفــت در حکم نهایی‬ ‫ارتباطی بین اتهامات اقــای رحیمی با پرونده‬ ‫بیمه ایران وجود ندارد و حکم ی که صادره شده‬ ‫فقط به خاطر این بوده که اقای سرخوش شهری‬ ‫من ریز پرونده را نم ی دانم ولی ب رای ما رفاقت های این‬ ‫اقایان با هم و حمایت هایی که همین اقای سرخوش م ی کرد‪،‬‬ ‫مشخص است‪ .‬در جریان استات اویل یک اقای یزدان پناه‬ ‫وجود دارد که االن مفقود اســت ‪ -‬یعنی در دوبی یا ســربه‬ ‫نیست شده یا مفقود شده یا پنهان است‪ ،‬نم ی دانیم او االن‬ ‫چه وضعیتی دارد ‪ -‬عده ای معتقدند پولی که به عنوان رشوه‬ ‫گرفته شده او دریافت کرده است یعنی م ی گویند یزدان پناه‬ ‫رشوه گرفته است‪ ،‬سوال اینجاست حاال که یزدان پناه نیست‬ ‫ایا همه چیز پاک م ی شــود؟ یزدان پناه که از اسمان نیامده؛‬ ‫یک پیشــینه و مقدمه و موخره ای دارد‪ .‬این مســاله درباره‬ ‫اقایان سرخوش شهری و ابدالی نیز صدق م ی کند‪ .‬اینها چه‬ ‫کسانی هستند که یک دفعه در کشور چهره شوند؟ باالخره‬ ‫سرنخ های اینها پیدا م ی شود‪ .‬من عرض م ی کنم واقعا شرعا‬ ‫االن از ریز پرونده مطلع نیستم‪ .‬شــاید در پرونده اطالعات‬ ‫دیگری هم باشد‪.‬‬ ‫این نام ه ای که اقای احمدی نژاد نوشت و از اقای‬ ‫رحیمی به نوعی اعالم برائت کرد را چطور ارزیابی‬ ‫م ی کنید؟‬ ‫به نظرم م ی رســد ایــن پرونده بــه دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد ربطی ندارد‪ ،‬بلکه مربوط به رفتارهای شخصی‬ ‫اقای رحیمی قبل و بعد از دیوان محاسبات است اما فراموش‬ ‫نم ی شود که اقای احمدی نژاد پیگیری م ی کرد که رحیمی به‬ ‫دادگاه یا به دادسرا نرود‪ .‬از این جریان که همه مطلع هستند‪.‬‬ ‫وکیل اقای رحیم ی و اقــای عبدالرضا داوری‪ ،‬از‬ ‫طرفداران اقای احمدی نژاد‪ ،‬مدعی هســتند که‬ ‫در همان دولت دهم اقای رحیم ی ‪ 50‬ســاعت‬ ‫در دفتر وزیر دادگســتری بازپرسی شد‪ .‬انها به‬ ‫همین مساله استناد م ی کنند و م ی گویند ان زمان‬ ‫احمدی نژاد مخالفتی با پیگیری پرونده نداشت‪.‬‬ ‫خیر‪ ،‬به نظر م ی رسد اقای احمدی نژاد فکر م ی کرد‬ ‫با بردن و اوردن معاون اول او م ی خواهند کار سیاسی کنند‪.‬‬ ‫بعد از کلی رایزنی او حاضر شد در دفتر خودش یا دفتر وزیر‬ ‫دادگستری سوال و جواب انجام شود‪.‬‬ ‫اقای توکلی گفت اقای رئیسی و اژه ای رفتند پیش‬ ‫ی را از معاون‬ ‫اقای احمدی نژاد و خواستند که رحیم ‬ ‫اولی دولت کنار بگذارد تا رسیدگی پرونده تسهیل‬ ‫شود اما احمدی نژاد قبول نکرد‪ ،‬چرا؟‬ ‫بله‪ ،‬این خبر درست است‪ .‬او در رسیدگی به پرونده‬ ‫مقاومت م ی کــرد‪ .‬مقاومت او پیش بــزرگان و در جاهای‬ ‫مختلف مشهود بود‪ .‬حاال شــاید او فکر م ی کرد اگر معاون‬ ‫اولش دادگاهی شود جامعه برداشت غلط م ی کند‪.‬‬ ‫بازپرسی از همان زمان دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫شروع شد‪ ،‬پس او اگر م ی خواست مخالفت کند‬ ‫نم ی گذاشت همین بازپرسی هم انجام شود‪.‬‬ ‫قوه قضائیه به ه ر حال فشــار اورد‪ ،‬به عنوان یک‬ ‫قوه بیکار ننشست و جای تشکر دارد‪ .‬اما داستان مفصل تر‬ ‫از اینهاست‪.‬‬ ‫اقای رحیم ی مدعی است وقتی ابدالی پیشنهاد‬ ‫پرداخت پول را داد‪ ،‬او از حراست دیوان محاسبات‬ ‫درباره اقای ابدالی استعالم کرده و حراست نیز‬ ‫اعالم کرده که اشکال ندارد‪ ،‬ایا حراست یک نهاد‬ ‫یا دستگاه نظارتی م ی تواند مرجع استعالم باشد؟‬ ‫جابر ابدالی هم استانی اقای رحیمی و کرد است‪.‬‬ ‫قبل از دیوان محاسبات هم انها با هم ب ی ارتباط نبودند‪ .‬در‬ ‫ثانی مگر پول دادن و پول گرفتن تایید و تکذیب م ی خواهد؟‬ ‫کسی پول گرفت بعد یک جایی خرج کرد حتی اگر ان ادم‬ ‫پرداخت کننده صالح باشد خوب است؟ ما این موارد را خیلی‬ ‫نم ی فهمیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫اقایان زاکانی‪ ،‬توکلی‪ ،‬نادران‪ ،‬دهقان و شما جزو‬ ‫‪8‬‬ ‫حســین نجابت‪ ،‬عضو جمعیت ایثارگران‬ ‫انقالب اسالمی و عضو فراکسیون اصولگرایان‬ ‫مجلس معتقد اســت که ایــن پیگیری چند‬ ‫نماینده اصولگرا بوده است که پرونده محمدرضا‬ ‫رحیمی را در صدر توجهات قرار داده است‪ .‬با او‬ ‫در این مورد گفت و گو کرده ایم‪.‬‬ ‫ادعای کالهبرداری از خود را داشــته است‪ ،‬اما‬ ‫شما معتقدید اقای رحیم ی با پرونده بیمه ایران‬ ‫مرتبط است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫پرونده بیمه داســتان مفصلی دارد‪ .‬همین افرادی‬ ‫که نام برده شد یک حوادثی را به شکل مصنوعی و جعلی‬ ‫در بیمه ثبت م ی کردند و وجوهاتی را ب رای حوادثی که واقع‬ ‫نشده م ی گرفتند‪ .‬ان مبالغ نیز توزیع م ی شد و خب این اصل‬ ‫داســتان بیمه بود که تعداد زیادی را در رابطه با ان گرفتند‪.‬‬ ‫یک پرونده دیگر در استانداری ته ران بود که معاون استاندار‬ ‫را هم جلب کردند‪ .‬ریز قضایا در دادگاه است و حتما تقاضای‬ ‫تجدیدنظر م ی شود اما این داستانی که االن در مطبوعات‬ ‫اســت و م ی گویند اقای رحیم ی متعلق بــه دولت نهم و‬ ‫دهم بود این طور نیست چون موضوع شخصی بود‪ .‬اقای‬ ‫ی و مشایی اشتباه کرد حتی به‬ ‫احمدی نژاد در استفاده از رحیم ‬ ‫اصولگراها لطمه زد و این مساله هم بر کسی پوشیده نیست‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نجات ظاهری‬ ‫ملک سلمان با انتخاب محمد بن نایف به عنوان ولیعهد دوم عربستان سعودی در ظاهر‬ ‫این کشور را از بح ران جانشینی نجات داد چ را که مقرن ولیعهد او ل ع ربستان اخرین بازمانده‬ ‫از فرزندان ملک عبدالعزیز اســت و کارشناســان پی ش بینی م ی کردند که پس از مرگ مقرن‬ ‫ع ربستان سعودی در بح ران سیاسی و همچنین شــورش اقلی ت های مذهبی مواجه شود اما‬ ‫با انتخاب محمد بن نایف و پشتیبانی امریکا از این انتخاب به نظرم ی رسد ع ربستان سعودی‬ ‫حداقل در میان مدت از بح ران جانشینی عبور کرده باشد و چنین مساله ای م ی تواند به تداوم‬ ‫ایدئولوژی محافظه کاری در شب ه جزیره منجر شود‪.‬‬ ‫ارامش پیش از توفان‬ ‫صباح زنگنه‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪1‬‬ ‫حضور نیروهای امنیتی و نظامی به دنبال کاهش تنش با ای ران‬ ‫باشد‪ ،‬مگر اینکه فشارهای داخلی در ع ربستان مانند مسائل‬ ‫امنیت داخلی‪ ،‬پادشــاه جدید را به سمت همکاری منطقه ای‬ ‫ب رای رهایی از مشکالت سوق دهد‪ .‬اما در این میان بسیار در‬ ‫خصوص رابطه این کشور با جمهوری اسالمی گمان هزن ی های‬ ‫متعددی انجام داده اند چون به نوعی مساله جدید در منطقه‬ ‫به شمار م ی رود اما باید در نظر داشــت که اختالفات عمده‬ ‫سعودی ها با ای ران همچنان باقی اســت و با حضور پادشاه‬ ‫جدید در این کشور تغییری در این سیاست ها رخ نخواهد داد‬ ‫زی را ادامه دهندگان حکومت در ع ربستان راه ملک عب داهلل را در‬ ‫پیش خواهند گرفت‪ .‬بناب راین به نظر نم ی اید تغیی رات اساسی‬ ‫و عمده ای در روابط ای ران و عربســتان حاصل شود‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه در زمان ملک سلمان عمال تغییری در پست اشخاص‬ ‫تصمیم گی رنده و تاثیرگذار در سیاســت خارجی که بخواهند‬ ‫موضع تازه ای گرفته شود‪ ،‬حاصل نخواهد شد‪ .‬حضور همان‬ ‫نیروهای قبلی که مســئول پرونده سیاست خارجی بوده اند‬ ‫از جمله سعود الفیصل به عنوان وزیر امور خارجه‪ ،‬محمد بن‬ ‫نایف در ریاست امنیتی و احیانا ادامه حضور بندر بن سلطان در‬ ‫سایه باتوجه به اینکه از خانواده سریری هاست‪ ،‬به نظر نم ی رسد‬ ‫منجر به حصول تغیی رات شود‪ .‬این افراد مسئوالن تاثیرگذاری‬ ‫بر پرونده های چندگانه مورد اختالف ای ران و ع ربستان از جمله‬ ‫در پرونده لبنان‪ ،‬سوریه‪ ،‬ع راق و فلسطین هستند و بر همین‬ ‫اساس نیز تغییر چشــم گیری در روابط حاصل نخواهد شد‪.‬‬ ‫این افراد توانسته اند حمایت های سناتورهای جمهوریخواه را‬ ‫به دســت اوردند که البته سیاست های جمهوریخواهان نیز‬ ‫افزایش تنش در منطقه اســت و این نیز دلیل دیگری بر این‬ ‫مدعاست که تغییری در مســیر روابط حاصل نخواهد شد‪.‬‬ ‫اما اگر ای ران به دنبال گســترش روابط دو جانبه با کشورهای‬ ‫همسایه است ؛ از موضع یک کشــور بزرگ تر و کشوری که‬ ‫منافع ملی امت اســامی را به منافع خود ترجیح م ی دهد و‬ ‫به دنبال خنثی سازی توطئه اختالف اندازی کشورهای غ ربی‬ ‫است باید سیاست جدیدی را در نظر بگیرد‪ .‬دست اخر الزم به‬ ‫ذکر است که پادشاه جدید فرد بسیار محافظه کاری است و به‬ ‫همین دلیل قطعا شاهد افزایش محدودیت ها در این کشور‬ ‫خواهیم بود‪ ،‬به خصوص در بحث حضــور زن ها در پارلمان‪،‬‬ ‫قطعا شاهد کاهش چشمگیر زنان خواهیم بود و حتی شاید‬ ‫عدم حضور زنان در مجلس نیز مطرح شــود‪ .‬با احکام جدید‬ ‫صادرشده ما شاهد هســتیم که افراد وفادار به ملک عبداهلل‬ ‫کنار گذاشته شده اند و افراد وفادار به سلمان بر سرکار امده اند‪.‬‬ ‫تغیی رات جدید نشان م ی دهد که حلقه ســدیری در خاندان‬ ‫سعودی به قدرت بازگشته است‪ .‬تمام ی این مسائل به جنگ‬ ‫قدرت در عربستان دامن خواهد زد‪ ،‬شاهزاده های نسل سوم‬ ‫خواســتار حضور در راس قدرت خواهند بود و همین مساله‬ ‫احتمال بروز اختالف در داخل خاندان را شــدت م ی بخشد‪.‬‬ ‫بناب راین جنگ شاهزاده های ارشد با شاهزاده های نسل سوم‬ ‫شکل خواهد گرفت تا انها از حلقه قدرت بازبمانند‪ .‬به دلیل‬ ‫بیماری و سن باال احتمال فوت وی نیز وجود دارد و طبیعتا اگر‬ ‫فوت پادشاه ها با فاصله زمانی کوتاه صورت بگیرد نوعی تزلزل‬ ‫در قدرت ایجاد خواهد شد و بسیاری از شاهزاده ها کنار گذاشته‬ ‫خواهند شد و همین مســاله باعث بروز نارضایتی در ارکان‬ ‫حاکمیت سعودی ها خواهد شد‪ .‬بناب راین اگر فوت سلمان در‬ ‫اینده ای نه چندان دور صورت بگیرد شاهد ورود و تالش نسل‬ ‫سوم ب رای حضور بیشتر در صحنه خواهیم بود که درنهایت‬ ‫منجر به ایجاد اختالفات عمیق خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫گروه های وفادار به عبداهلل‬ ‫به جنگ ملک سلمان‬ ‫می روند‬ ‫هرچند انتقال قدرت در ع ربستان با ارامش صورت گرفت‬ ‫اما باید منتظر واکنش نیروهای وفادار به ملک عب داهلل بود زی را‬ ‫پادشاه جدید این کشور تغیی رات اساسی را در راس قدرت در‬ ‫دستورکار قرار داده است و گرایش کابینه جدید در عربستان‬ ‫سعودی گرایش امنیتی خواهد بود‪ .‬هرچند وی در بیانیه خود‬ ‫اعالم کرده است که ادامه دهنده راه ملک عب داهلل خواهد بود‪ ،‬اما‬ ‫شاید این پرسش مطرح شود که تغیی رات درون حکومتی توسط‬ ‫سلمان بن عب دالعزیز‪ ،‬شاید مسیر دیگری را ب رای ع ربستان رقم‬ ‫بزند‪ .‬زمانی که ملک عب داهلل نیز بر کرسی قدرت نشست‪ ،‬دست‬ ‫به چنین تغیی رات محوری و اصلی زد‪ .‬او نیز نیروهای وفادار به‬ ‫خود را بر مسندهای مختلف قرار داد‪ .‬اکنون نیز سلمان دست‬ ‫به چنین تغیی راتی زده و نیروهای وفادارش را بر سر کار اورده‬ ‫است‪ ،‬نیروهایی که عمدتا از خانواده سدیری هستند که نشان‬ ‫از بازگشت به حلقه ســدیری ها دارد که چندین بار حکومت‬ ‫را تجربه کردند‪ .‬حضور احمــد نایف بن عبدالعزیز و احتمال‬ ‫بازگشت بندر بن سلطان‪ ،‬رئیس پیشــین سازمان اطالعات‬ ‫ع ربستان که از شاهزاده های سدیری به شمار م ی روند‪ ،‬نشان‬ ‫م ی دهد که تغیی رات اساسی در سیاست های اساسی این کشور‬ ‫رخ نخواهد داد‪ .‬همچنین با کنار گذاشتن متعب بن عب داهلل که‬ ‫م ی توانست یکی از گزینه های مطرح ب رای ولیعهد دومی باشد‪،‬‬ ‫محمد بن نایف که جزو ب رادران ســدیری است روی کار امد و‬ ‫باعث افزایش قدرت این خاندان در حکومت و تشکیالت جدید‬ ‫عربستان شد‪ .‬از سوی دیگر با روی کارامدن محمد بن نایف‬ ‫جهت گیری اصلی حکومت قویا امنیتی خواهد شد‪ .‬بناب راین‬ ‫احتماال در رفتارهای حکومت در داخل و سیاست های خارجی‬ ‫عربستان بیشتر شــاهد موضع گیری امنیتی خواهیم بود‪.‬‬ ‫هرچند ســلمان عزیز طی مدتی که ولیعهد اول بود به چند‬ ‫کشــور رفته و در چند کنف رانس نیز حضور داشت اما کمتر‬ ‫سابقه یا عالقه ای نسبت به مسائل سیاست خارجی از خود‬ ‫نشان داده و بعید نیست همچنان عمده تصمیم گیری های‬ ‫اساسی در دســت وزرای خارجه‪ ،‬وزرای کشور و ولیعهد اول و‬ ‫دوم باقی بماند‪ .‬بناب راین م ی توان گفت که ولیعهد ع ربستان‪،‬‬ ‫رئیس سازمان امنیت این کشور و ولیعهد دوم هم وزیر کشور و‬ ‫مسئول امنیت داخلی ع ربستان بود‪ .‬بناب راین چرخش خاصی‬ ‫در عربستان و سیاست های این کشــور دیده نخواهد شد و‬ ‫همچنان سکان سیاست خارجی در دستان سعود الفیصل باقی‬ ‫خواهد ماند‪ .‬موضوع دیگر ان است که پادشاه جدید ع ربستان‬ ‫مواضعی مشــترک با ایاالت متحده دارد و در راه تعیی ن شده‬ ‫توسط واشنگتن قدم خواهد گذاشــت‪ .‬سفر اخیر مک کین‬ ‫و گروه هفت نفری از جمهوریخواهان به ع ربســتان نشان از‬ ‫قدرت گیری بیشتر جمهوریخواهان در امریکا و در عین حال‬ ‫تقویت روابط با خاندان ال سعود پس از روی کار امدن سلمان‬ ‫دارد‪ .‬انها بر این عقیده اند که با تقویت روابط م ی توانند چرخه‬ ‫صنایع تسلیحاتی را بیشتر به گردش در اورند‪ .‬از این رو روابط‬ ‫امریکا و ع ربستان ب ر اساس همین رویکرد تنظیم خواهد شد‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان به مباحث حقوق بشری اهمیت نخواهند داد‬ ‫و فشاری نیز بر خاندان عب دالعزیز وارد نخ واهند کرد‪ .‬اما پرسشی‬ ‫که در این میان مطرح م ی شود این است که با حضور سلمان‬ ‫بن عبدالعزیز‪ ،‬در راس قدرت ایا روابط میان ای ران و عربستان‬ ‫بهبود خواهد یافت یا نه؟ بعید به نظر م ی رسد سلمان با وجود‬ ‫سلمان‪،‬پادشاهجدید‬ ‫ع ربستانکیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫زمان به زیان نظام‬ ‫پادشاه ی است‬ ‫گفت وگویمثلثبا‬ ‫علیاصغرزرگر‬ ‫کارشناسمسائلع ربستان‬ ‫تعامل ایران و ع ربستان‬ ‫افزایش م ی یابد‬ ‫گفت وگویمثلثبااحمدیان‪،‬‬ ‫پژوهشگرمرکزتحقیقات‬ ‫است راتژیک‬ ‫رفرمیست محافظه کار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بازی با مهره ها‬ ‫مقرن و محمد بن نایف در زمین امریکا سیاست ورزی می کنند‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مرگ عبداهلل پادشاه ‪ 90‬ســاله عربستان و جانشینی‬ ‫شاهزاده بن عبدالعزیز تحوالتی در سطح داخلی و منطقه ای‬ ‫ایجاد م ی کند که افزایش قیمــت نفت یکی از بازتاب های‬ ‫ان است‪ .‬اما سیاســت منطقه ای عربستان با مرگ عبداهلل‬ ‫تغییر چندانی نم ی کند‪ ،‬زی را اوال این سیاســت‪‎‬ها از سوی‬ ‫امریکا دیکته م ی شود و ثانیا ســلمان به سیاست خارجی‬ ‫چندان اهمیتی نم ی دهــد و به اوضاع داخلــی م ی پردازد‪.‬‬ ‫همچنین باتوجه به این موضوع‪ ،‬عربستان سیاست خارجی‬ ‫خود در مورد یمن‪ ،‬ع راق‪ ،‬سوریه‪ ،‬بحرین و لبنان را نیز تغییر‬ ‫نخواهد داد و رویکرد قبلی خود را ادامه م ی دهد‪ .‬درواقع این‬ ‫امر تا زمانی که امریکا تصمیم ی در مورد تغییر سیاست های‬ ‫ع ربستان در خاورمیانه نگیرد‪ ،‬پایدار خواهد بود‪.‬‬ ‫از دیگر سو‪ ،‬موضوعی که طی هفته‏های پیش از فوت‬ ‫عبداهلل در عربستان خودنمایی م ی‪‎‬کرد احتمال تنش میان‬ ‫شاهزادگان سعودی بر ســر انتقال قدرت بود و شاهد بودیم‬ ‫که در این خصوص اختالف نظرهایی بین شــاهزاده های‬ ‫سعودی بروز کرده بود‪.‬‬ ‫اما پس از انکه شــدت بیماری ملــک عبداهلل طی‬ ‫چند هفته گذشــته روشن شــده بود‪ ،‬یک کمیته از امریکا‬ ‫شامل نمایندگان کاخ سفید‪ ،‬سازمان ســیا و وزارت خارجه‬ ‫وارد ع ربستان شــده و انتقال قدرت را مدیریت کردند‪ ،‬یعنی‬ ‫باتوجه بــه نگرانی از اختالف بر ســر موضــوع ولیعهدی‬ ‫مقــرن بن عبدالعزیز که از مادری یمنی اســت این حرکت‬ ‫انجام گرفت‪ ،‬زی را ب ر اســاس سنت های ســعودی فردی از‬ ‫خانواده غی ر سعودی نم ی تواند ولیعهد شود‪ .‬باتوجه به اینکه‬ ‫امریکای ی ها روی مقرن بن عبدالعزیز نظر دارند سعی کردند‬ ‫انتقال قدرت را به صورت ارام مدیریت کنند‪ .‬با اینکه طالل‬ ‫بن عبدالعزیز به لحاظ سن و ســال و توانای ی های جسمی‬ ‫ و عقلی شایســته‪‎‬تر از دیگر فرزندان ملک عبدالعزیز است‪،‬‬ ‫اما امریکای ی‪‎‬ها این شــخص را به اصطالح دور زدند‪ .‬چون‬ ‫شاهزاده طالل دارای افکار چپ است و اگر به پادشاهی برسد‬ ‫ممکن است منافع امریکای ی ها را با خطر مواجه کند‪ .‬شاهزاده‬ ‫طالل بن عبدالعزیز نســبت به انتخاب ب رادر ناتنی و بیمار‬ ‫خود به عنوان پادشاه به شدت به شورای بیعت اعتراض کرد و‬ ‫ان را جفا در حق خود دانست‪ .‬طالل خطاب به شورای بیعت‬ ‫صریحا اعالم کرد که چرا اکنون یک خط در میان پادشــاه‬ ‫انتخاب م ی‏کنند انهم پادشاهی که حتی نام فرزندان خود‬ ‫را فراموش کرده!؟ امریکای ی‪‎‬ها ب رای اینکه مهره های خود را‬ ‫حفظ کنند شاهزاده سلمان بن عب دالعزیز را که جزء بیمارترین‬ ‫و ناتوان‏ترین فرزندان ملک عب دالعزیز بشمار م ی رود‪ ،‬به عنوان‬ ‫پادشاه به شورای بیعت پیشنهاد کردند‪ .‬هر چند سلمان بن‬ ‫عبدالعزیز قبال ولیعهد بوده است اما به دلیل بیماری الزایمر‬ ‫قادر به انجام کارهای روزمره خود نیست و حتی نام فرزندان‬ ‫خود را هم فراموش م ی کند‪ .‬هدف امریکای ی‏ها این است تا‬ ‫در کنار پادشاه بیمار ع ربستان‪ ،‬دو مهره مورد نظر خود را قرار‬ ‫دهند و از این رهگذر سیاست‪‎‬های خود را به دولت عربستان‬ ‫دیکته کنند‪ .‬بناب راین شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز ب رادر ناتنی‬ ‫پادشاه را به عنوان ولیعهد و شاهزاده محمد بن نایف ب رادرزاده‬ ‫پادشاه را به عنوان جانشین ولیعهد بر مردم ع ربستان تحمیل‬ ‫کردند‪ .‬هر دو شخصیت یعنی مقرن بن عبدالعزیز و محمد‬ ‫بن نایف به شدت وابسته به امریکا هستند و از توانایی زیادی‬ ‫ب رای مقابله با گروهک‪‎‬های تروریستی برخوردارند‪.‬‬ ‫یک نکته را باید توجه داشــت مبنی بر اینکه حتی با‬ ‫وجودی که حال پادشاه پیر عربستان اوایل ماه ژانویه سال‬ ‫جاری میالدی رو به وخامت گرائید و با اینکه بیماری پادشاه‬ ‫با تعطیالت عید کریســمس همراه بود امــا امریکائ ی ها‬ ‫نتوانستند نسبت به مرگ احتمالی پادشاه بی تفاوت باشند‪.‬‬ ‫این کمیته یک هفته پس از وخامت اوضاع جســم ی ‬ ‫ملک عبداهلل بن عبدالعزیــز وارد ریاض شــد و با اعضای‬ ‫‪ 36‬نفره شورای بیعت دیدار و گفت وگو کردند‪ .‬مشکلی که‬ ‫امریکای ی‏ها با ان مواجه بودند اوال شــمار داوطلبان پست‬ ‫پادشاهی بود که تعداد انان به شــش هزار نفر می رسید و‬ ‫موضوع دیگر نگرش‏های ســنتی و قبیله‏ای ساختار قدرت‬ ‫درعربستان است‪ .‬ملک عبدالعزیز پادشاه اسبق عربستان‬ ‫حدود ‪ 40‬فرزند داشــت که ‪ 12‬تن از انــان در حال حاضر‬ ‫در قید حیات هستند‪ .‬طبیعی اســت این ‪ 12‬دایناسور که‬ ‫فرزندان بالفصل ملک عبدالعزیز تلقی م ی‏شــوند همگی‬ ‫چشم به تخت پادشــاهی دوخته اند‪ .‬شــاهزادگان ماجد‪،‬‬ ‫عبدالرحمن‪ ،‬احمد‪ ،‬متعب‪ ،‬ســلمان‪ ،‬مقرن‪ ،‬مشعل‪ ،‬نواف‪،‬‬ ‫ممدوح‪ ،‬عبداالاله‪ ،‬مشهورو طالل اخرین بقایای نسل اول‬ ‫شاهزادگان سعودی هســتند که در صف انتظار پادشاهی‬ ‫به سر م ی‏‪‎‬برند‪ .‬البته شــش تن از این افراد به علت شرایط‬ ‫جســم ی اعالم کردند از حق خود ب رای جلــوس بر تخت‬ ‫پادشاهی چشم پوشی م ی‪‎‬کنند اما شش تن دیگر همچنان‬ ‫در صف انتظار باقی مانده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫در این میان یکی از مسائلی که رخ داد نارضایتی متعب‬ ‫بن عبداهلل فرزند پادشاه سابق بود که انتظار داشت قدرت به‬ ‫نسل دوم واگذار شود‪ ،‬یعنی به نوادگان ملک عبداهلل برسد‪،‬‬ ‫ولی باتوجه به اینکه امریکای ی هــا در جریان انتقال قدرت‬ ‫حضوری فعال داشتند مانع این امر شدند‪ .‬در این وضعیت تا‬ ‫مدت کوتاهی وضعیت در عربستان با مذاکرات پشت پرده‬ ‫در بین شاهزادگان سعودی ارام خواهد بود اما در دراز مدت‬ ‫ی که ساختار قدرت را در‬ ‫ی و الشمر ‬ ‫اختالف بین قبایل السدیر ‬ ‫اختیار دارند شدت م ی گیرد‪ .‬در عربستان دو قبیله السدیری‬ ‫و الشمری از سال ‪ 1932‬تاکنون اهرم های قدرت را بین خود‬ ‫تقسیم کرده اند‪ .‬اغلب وهاب ی‪‎‬های افراطی وابسته به قبیله‬ ‫السدیری هستند‪ .‬هیچ شــاهزاده‪‎‬ای خارج از دایره دو قبیله‬ ‫السدیری ها و الشمری ها نیست و اگر باشد‪ ،‬مانند مقرن بن‬ ‫عبدالعزیز‪ ،‬به عنوان عنصر دخیل تلقی م ی شــود زی را اغلب‬ ‫همســران ملک عبدالعزیز از این دو قبیله هستند‪ .‬از سال‬ ‫‪ 2005‬که ملک عبداهلل به عنوان پادشــاه عربستان سعودی‬ ‫قدرت را در دست گرفت چون مادر وی از قبیله الشمری است‬ ‫اعضای این قبیله خیز بلندی ب رای تصرف اهرم‪‎‬های قدرت‬ ‫برداشتند‪ .‬همچنین حضور وابستگان به قبیله الشمری در‬ ‫پس ت‪‎‬های کلیدی وزارتخانه‪‎‬های دفاع‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬نفت و گارد‬ ‫سلطنتی در طول ‪ 10‬سال گذشــته جایگاه الشمری‪‎‬ها را در‬ ‫مقایسه با السدیری‏ها ارتقا داد‪ .‬به بیان دیگر از انجایی که‬ ‫شاهزاده سلمان و بن عبدالعزیز از قبیله السدیری هستند و‬ ‫سلمان سعی خواهد کرد که شمری ها را از قدرت خارج کند‪،‬‬ ‫این تقابل در اینده را رقم خواهد زد‪ .‬این در شرایطی است که‬ ‫عربســتان امروز با بحران های منطقه ای همچون موضوع‬ ‫یمن روبه رو است و در داخل نیز چالش هایی خواهد داشت‪.‬‬ ‫در رابطه با سیاست‪‎‬های عربســتان در قبال ای ران نیز باید‬ ‫گفت که این سیاست‏ها نیز تابع سیاست‏های امریکاست‬ ‫و با تغییر افراد در عربســتان تغییر انچنانی نخواهد کرد‪.‬‬ ‫اما در صورتی که مذاکرات هسته ای ای ران و ‪ 5+1‬به نتیجه‬ ‫برسد و توافق نهایی حاصل شود‪ ،‬ع ربستان مجبور به تغییر‬ ‫سیاست های خود نسبت به ای ران و پرونده هسته ای خواهد‬ ‫شد‪ .‬البته عربستان به کارشکنی در روند مذاکرات هسته ای‬ ‫ادامه داده و در این مسیر از تمام ابزارهایی که در اختیار دارد‬ ‫استفاده م ی کند‪ .‬در صورتی که امریکا و پنج کشور دیگر اراده‬ ‫کنند تا این موضوع حل شــود‪ ،‬عربستان مجبور به اطاعت‬ ‫خواهد شد‪ .‬ب ی تردید شرایط عربســتان با سایر کشورهای‬ ‫عربی متفاوت است‪ .‬عربستان کشوری ب ی قانون است و در‬ ‫طول ‪ 70‬سال گذشته همواره با خشونت طلبی بی حد و حصر‬ ‫مخالفان را سرکوب کرده است‪ ،‬بناب راین به نظر نم ی رسد با‬ ‫تغییر قدرت‪ ،‬شاخصه های موج بیداری اسالمی به ع ربستان‬ ‫کشیده شود چرا که چیزی در اصول تغییر نکرده است اما در‬ ‫هر حال اختالف شاهزادگان سعودی بر سر قدرت و تقابل دو‬ ‫طایفه السدیری و الشمری و نیز نارضایتی شیعیان ع ربستان‬ ‫م ی تواند اختالالتی را ایجاد کند که اگر جدی باشند منجر‬ ‫به تغییر خواهد شد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫زمان به زیان نظام‬ ‫پادشاهیاست‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫علی اصغر زرگر‬ ‫کارشناسمسائلع ربستان‬ ‫با توجه به اتفاق اخیر و تغییراتی که در پادشاهی‬ ‫عربستان ســعودی رخ داده ایا می توان انتظار‬ ‫تحوالتی در سیاست های این کشور را داشت؟‬ ‫در عربســتان مقوله جانشینی کامال نهادینه شده‬ ‫است و دیگر این گونه نیست که با یک جابه جایی‪ ،‬تغییرات‬ ‫عمده در سیاســت های خارجی و داخلی این کشــور رخ‬ ‫دهد‪ .‬پــس در کوتاه مــدت نباید انتظار تحــول عظیم در‬ ‫سیاست های عربستان داشت‪ .‬علتش این است که عربستان‬ ‫خودش را درگیر یک سری ائتالف های امنیتی کرده است‪.‬‬ ‫ائتالف هایی مثل شورای همکاری خلیج فارس که به طور‬ ‫کلی سعودی ها در راس این ائتالف هستند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫ارتباط دوســتانه و نزدیک با ایاالت متحده امریکاســت و‬ ‫همانطور که در جریان هســتید پایگاه های مهم و حساس‬ ‫امریکا در این کشور هســتند‪ .‬همچنین عربستان طی این‬ ‫س ال ها در منطقه‪ ،‬بازی بزرگی را شروع کرده و ان هم رقابت‬ ‫ل ترویج‬ ‫با ایران است‪ .‬عربستان برای حفظ منافع خود به دنبا ‬ ‫سنی گرایی است‪ .‬بنابراین این تارو پود و شبکه های ارتباطی‬ ‫و سیاسی ‪ -‬امنیتی‪ ،‬به راحتی قابل تغییر نیست‪.‬‬ ‫یعنی حتی با وجــود اینکه در شــرایط فعلی‪،‬‬ ‫نظام سیاسی سعودی ها در داخل این کشور با‬ ‫مشکالتی مواجه است هم نباید انتظار تغییر و‬ ‫تحول داشت؟‬ ‫کم شدن درامد این کشــور و حتی به نصف رسیدن ان به‬ ‫دلیل کاهش قیمت نفت (حدود ‪ 200‬میلیارد دالر) است که‬ ‫نتیجه مخالفت ریاض با کاهش تولید در داخل ســازمان‬ ‫اوپک است‪ .‬این اقدام همزمان با باال رفتن میزان بیکاری‬ ‫در میان جوانان به ‪ 30‬درصد و همچنین تمایل بسیاری از‬ ‫افراد برای پیوســتن به داعش و القاعده اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫همچنین قطعا تمامی سیاست های برون مرزی این کشور‪،‬‬ ‫در بلندمدت چند مولفه وجــود دارد؛ یکی مربوط‬ ‫به رهبران عربستان سعودی اســت‪ .‬زیرا باتوجه به اینکه‬ ‫از برادران تنی و ناتنی این خاندان که یکی پس از دیگری‬ ‫به پادشــاهی می رســند‪ ،‬یک یا دو نفر مانده است و بعد از‬ ‫انها نوبت به جوانان می رسد‪ ،‬رقابتی که میان این جوانان‬ ‫درمی گیرد بســیار تعیین کننده خواهد بــود‪ .‬البته این هم‬ ‫مشخص نیست که از چه زمانی اغاز می شود‪ .‬چون دیدیم‬ ‫که ملک عبداهلل در هشتاد سالگی به قدرت رسید و ‪ 10‬سال‬ ‫در این مسند باقی ماند‪ .‬حاال هم پادشاه جدید هفتاد و هشت‬ ‫سال دارد و شاید دوازده سال در راس قدرت باشد‪ .‬هرچند‬ ‫شنیده ها حاکی از ان است که الزایمر دارد‪ .‬اما در اطرافش‬ ‫کسانی هســتند که تا زمان فوت او کشور را هدایت کنند‪.‬‬ ‫عالوه بر این یک رقابت هم در میان کشورهای پیرامونی‬ ‫وجود دارد‪ .‬به طور مثال ببینید قطر با وجود اینکه یک کشور‬ ‫کوچک اســت اما سیاســت خارجه کالن و قابل توجهی‬ ‫دارد‪ .‬به همین دلیل اســت که کنفرانس های مختلفی را‬ ‫با محوریت صلح و با هزینه های بســیار برگزار می کند و‬ ‫حتی در مساله سوریه دخالت می کند‪ .‬ضمن اینکه همیشه‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫درباره مســائل داخلی باید گفت که عربستان به‬ ‫شــدت نگرانی های امنیتی دارد و به دلیل همین نگرانی‬ ‫امنیتی اولین کاری که پادشــاه جدید انجام داد این بود که‬ ‫پســر خود را به عنوان وزیر دفاع منصوب کرد و همچنین‬ ‫تغییراتی در گارد ســلطنتی ایجاد کرد کــه این تغییرات‬ ‫نشان دهنده این واقعیت است که نظام سلطنتی عربستان‬ ‫نسبت به مسائل امنیتی شک و تردید دارد و به همین دلیل‬ ‫سعی می کند ارتش و وزارت کشور را برای مقابله با هر گونه‬ ‫ناامنی در این کشور تحت کنترل کامل خود در بیاورد‪ .‬چون‬ ‫چالش داخلی بزرگی که پادشاه عربستان با ان مواجه شده‬ ‫شــما در صحبت هایتان به این نکته اشــاره‬ ‫کردید که تغییــرات اخیر در کوتاه مدت تاثیری‬ ‫بر سیاست های عربســتان ندارد‪ .‬در بلند مدت‬ ‫چطور؟‬ ‫بین الملل‬ ‫علی رمضانیان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫علی اصغر زرگر‪ ،‬کارشناس خاورمیانه در‬ ‫همین خصوص معتقد اســت‪« :‬درباره مسائل‬ ‫داخلی باید گفت که عربســتان به شــدت‬ ‫نگرانی هــای امنیتی دارد و بــه دلیل همین‬ ‫نگرانی اولین کاری که پادشــاه جدید انجام‬ ‫داد این بود که پســر خــود را به عنوان وزیر‬ ‫دفاع منصوب کرد و همچنیــن تغییراتی در‬ ‫گارد ســلطنتی ایجاد کرد که این تغییرات‬ ‫نشــا ن دهنده این واقعیت اســت که نظام‬ ‫سلطنتی عربستان نســبت به مسائل امنیتی‬ ‫شــک و تردید دارد و به همین دلیل ســعی‬ ‫می کند ارتش و وزارت کشور را برای مقابله با‬ ‫هر گونه ناامنی در این کشور تحت کنترل کامل‬ ‫خود د ر بیاورد‪ .‬چون چالش داخلی بزرگی که‬ ‫پادشاه عربستان با ان مواجه شده کم شدن‬ ‫درامد این کشــور و حتی به نصف رســیدن‬ ‫ان به دلیل کاهش قیمت نفــت (حدود ‪200‬‬ ‫میلیارد دالر) است که نتیجه مخالفت ریاض‬ ‫با کاهش تولید در داخل ســازمان اوپک بوده‬ ‫اســت‪ .‬این اقدام همزمان با باال رفتن میزان‬ ‫بیکاری در میان جوانان به ‪ 30‬درصد و همچنین‬ ‫تمایل بسیاری از افراد برای پیوستن به داعش‬ ‫و القاعده اتفــاق افتاده اســت‪ ».‬در ادامه‬ ‫گفت وگوی این تحلیلگر مســائل خاورمیانه‬ ‫را می خوانید‪:‬‬ ‫در جهت رفع نیاز های داخلی خواهد بــود تا بتوانند خود را‬ ‫در برابر تحوالت داخلی ایمن کنند‪ .‬اما نباید فراموش کرد‬ ‫یک پروسه تحولخواهی در این کشور اغاز شده است‪ .‬مثال‬ ‫اگر دقت کرده باشید طی چند سال اخیر شیعیان عربستان‬ ‫جرات بیشتری پیدا کردند و باتوجه به موج ازادی خواهی و‬ ‫انچه بهار عربی نامیده می شود‪ ،‬شیعیان با وجود اینکه کامال‬ ‫در اقلیت قرار دارند‪ ،‬اما در اعتراض ها شرکت می کنند و به‬ ‫نوعی به دنبال حق خود از ازادی و‪ ...‬در این کشور هستند‪.‬‬ ‫عالوه بر این افزایش ارتباطات این کشور موجب شده که‬ ‫مردم از تحصیالت بیشتری برخوردار شوند و با دید بازتری‬ ‫فعالیت کنند‪ .‬بنابراین احتمال اینکه با جابه جایی اخیر این‬ ‫پروسه تسریع شود‪ ،‬بعید نیست‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با ایران رابطه خوب و حســنه ای داشته است‪ .‬در عین حال‬ ‫مرکز فرمانده ای امریکایی ها که بسیار هم مهم و تاثیر گذار‬ ‫است در این کشور وجود دارد‪.‬‬ ‫بنابراین با وجود کشــورهایی نظیر قطر یا امارات که‬ ‫در منطقه حضور دارند و به نوعی رقیب عربستان محسوب‬ ‫می شوند‪ ،‬عربستان ممکن است مجبور شود تغییرات اساسی‬ ‫و کالن در سیاست خارجی خود ایجاد کند و از تندروی های‬ ‫خود بکاهد و به ایران نزدیک شود‪ .‬ضمن اینکه اگر مسائل‬ ‫عراق و سوریه حل و فصل شــود احتمال اینکه رابطه میان‬ ‫عربستان و ایران رو به بهبودی برود وجود دارد‪ .‬اما متاسفانه‬ ‫شــاهد برخی افراطی گری ها در داخل کشور نیز هستیم و‬ ‫می بینیم که انها در مقابل برخی مسائل موضع گیری های‬ ‫تندی دارند که این می تواند بر سیاست خارجی ما نیز تاثیر‬ ‫بگذارد‪.‬‬ ‫از نظر من اگر ما سیاست مستقلی را در قبال عربستان‬ ‫در پیش بگیریم قطعا شــاهد تاثیر هــای مثبتی در منطقه‬ ‫هم خواهیم بود و باتوجه به ملتهب بــودن جو منطقه که‬ ‫به واسطه پیدایش افراط گرایی و افزایش قیمت نفت پدید‬ ‫امده است ســیگنال های منفی را منتقل کرده است‪ .‬اگر‬ ‫از تغییر پادشاهی در عربستان اســتفاده کنیم و پالس ها و‬ ‫سیگنال های مثبتی را بفرســتیم می توانیم شاهد تاثیرات‬ ‫مثبتی در منطقه باشیم‪ .‬شــاید با وجود عملکرد مثبت‪ ،‬ما‬ ‫در کوتاه مدت پاســخ مثبتی از ســوی انها دریافت نکنیم‬ ‫ولی قطعا در درازمدت فضا در روابط دو کشــور تغییر کرده‬ ‫و می توانیم امیدوار باشیم که روابط با کشورهای منطقه به‬ ‫ویژه با عربستان بهبود خواهد یافت و به طور کلی تنش زدایی‬ ‫بهترین رویکرد ایران در قبال عربستان و کشورهای منطقه‬ ‫خواهد بود چرا که تنش زایی به هیچ کشوری کمک نخواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫به طــور کلی ارزیابی شــما از پادشــاه جدید‬ ‫سعودی ها چیست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫یک مقدار سخت اســت که بتوان درباره وی به‬ ‫صورت دقیق اظهارنظر کرد چون پنج ســال اخیر را تنها‬ ‫به عنوان یک ناظر و در سکوت گذرانده و هیچ اقدام خاصی‬ ‫از او ندیدیم‪ .‬البته در گذشــته به شــدت خواهان برقراری‬ ‫صلح میان اسرائیل و فلسطین به هر قیمتی بود و شاید این‬ ‫سیاست را پس از رسیدن به قدرت با شدت بیشتری دنبال‬ ‫کند‪ .‬با این حال از انجایی که عربستان دارای یک سیستم‬ ‫بسته است معموال اطالعات دقیق از این افراد وجود ندارد‬ ‫و تمامی صحبت ها در خصوص او صرفا گمانه زنی اســت‪.‬‬ ‫اما طبیعتا کسی که بخواهد عربستان را در این مقطع اداره‬ ‫کند باید بــا رویکرد افراطی و تند و نظامی این کشــور در‬ ‫منطقه همراهی کند‪ .‬اوضاع منطقه نیز نشــان می دهد که‬ ‫عربستان به دلیل اینکه بحث ابرو و حیثیتش مطرح است‪،‬‬ ‫قصد کوتاه امدن ندارد‪ .‬از سوی دیگر روی کار امدن پادشاه‬ ‫جدید می تواند فرصت های زیادی را پیش روی مردم این‬ ‫کشور قرار دهد‪ .‬می تواند نقطه عطفی هم برای پیوند مجدد‬ ‫و تصحیح سیاست های کشورمان در قبال عربستان باشد‪.‬‬ ‫در صورتی که ایران سیاست های مناسبی را در پیش بگیرد‬ ‫دیگر نباید نگران ‪ ۵۰‬درصد دیگر که سهم عربستان است‬ ‫باشیم‪ .‬قطعا در شــرایطی که دیپلماسی رعایت شود مانند‬ ‫سفر ظریف و تســلیت گفتن به مناسبت درگذشت پادشاه‬ ‫عربســتان و دادن پیام تبریک و تسلیت روحانی به پادشاه‬ ‫جدید این کشــور می توان انتظار بهبود روابط دیپلماتیک‬ ‫میان ایران و عربستان را داشت؛ چرا که این گونه رفتارها به‬ ‫نوعی تاکید بر روابط دوجانبه میان کشورها قلمداد و شروع‬ ‫خوبی برای اغاز مجدد روابطی مثبت محســوب می شود‪.‬‬ ‫اما به نظر من بهتر اســت به جای اینکه روی افراد تمرکز‬ ‫کنیم‪ ،‬روی نهاد پادشاهی بحث و بررسی انجام دهیم‪ .‬خب‬ ‫عربستان عامل نفت است و با امریکا و روسیه بر سر تولید‬ ‫نفت رقابت می کند‪.‬‬ ‫عالوه بر اینها در زمینه نفت بســیار تاثیر گذار است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه یکــی از مهره های اصلی امریــکا در حوزه‬ ‫خلیج فارس اســت و گاهی حتی به صورت نیابتی از سوی‬ ‫ایاالت متحده عمل می کند‪ .‬در کنار اینها هزینه بســیاری‬ ‫صرف ســرمایه گذاری بر ایده وهابیــت می کند‪ .‬بنابراین‬ ‫می توان گفت سیاســت های این کشــور فراتر از یک فرد‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین در صورتی می توان انتظار تغییر و تحول‬ ‫کالن در سیاست های این کشــور را داشت که تحوالت‬ ‫بزرگی در معادالت داخلی ان صورت بگیرد‪.‬‬ ‫با توجه به مواردی که اشــاره و احتماالتی‬ ‫که مطــرح کردید تا چه حد می تــوان انتظار‬ ‫داشت که با مشــکالت موجود در این کشور‬ ‫و اختالفاتی که پس از به پادشــاهی رسیدن‬ ‫امیرسلمان بن عبدالعزیز به وجود امده است‪،‬‬ ‫میان شــاهزاد ه ها جنگ قدر ت طلبی شــکل‬ ‫بگیرد؟‬ ‫امکان این مســاله وجود دارد‪ .‬زیرا انهــا انبوهی از‬ ‫جوانانی هستند که سعی دارند تا به قدرت برسند‪ .‬اما در عین‬ ‫حال هنوز راجع به این نسل که در عربستان هست‪ ،‬به جز‬ ‫فعالیت های اقتصادی و اجتماعی‪ ،‬تنگناها و بن بست هایی‬ ‫وجود دارد‪ .‬یعنــی به نوعی تمام روزنه هــا برای به قدرت‬ ‫رسیدن انها بسته بوده است‪ .‬بنابراین تا امروز نتوانسته اند‬ ‫به گونه ای ابراز وجود کنند‪ .‬اما دور از انتظار نیست که این‬ ‫نسل تحرکات خود را افزایش دهد و عربستان را دچار یک‬ ‫تحول عظیم کند‪ .‬چون کال خالفت فرزندان ارشــد یک‬ ‫قاعده کلی بر خاندان سعودی اســت که حاال این روند به‬ ‫هم خورده و به طور حتم باعث نارضایتی افراد ارشد خانواده‬ ‫از نسل سوم خواهد شد‪ .‬به طور کلی انقالبی که عربستان‬ ‫را تهدید می کند‪ ،‬از سوی اقلیت شــیعه درون عربستان و‬ ‫عناصر مســلح وهابی نیز نخواهد بود‪ .‬پادشاهی سعودی‬ ‫از درون خود خاندان ســلطنتی این کشور تهدید می شود‪.‬‬ ‫به نظر من زمان به ضرر نظام پادشاهی عربستان در حال‬ ‫سپری شدن است؛ به رغم اینکه متحدان غربی عبداهلل به‬ ‫این رژیم وفادار مانده اند‪ ،‬اما انقالبی در عربستان در استانه‬ ‫وقوع است‪.‬‬ ‫مرگ پادشاه ‪ 91‬ساله عربستان سعودی و جایگزین شدن سلمان بن عبدالعزیز‬ ‫در سن ‪ 79‬سالگی به جای پادشاه این کشور بیانگر ان بود که مصلحت عربستان‬ ‫سعودی ب ه عنوان یک کشور و مصلحت خاندان ال سعود در هم تنیده شده است‪.‬‬ ‫در یک کلمه م ی توان گفت که این مصلحت ال سعود است که مصلحت عربستان‬ ‫سعودی را رقم م ی زند‪ .‬به همین دلیل ســال های اینده دشوارترین دوره های این‬ ‫کشــور خواهد بود‪ ،‬زیرا این کشــور عالوه بر نزاع داخلی بر سر قدرت‪ ،‬با برخی‬ ‫چالش های خارجی روبه روست‪.‬‬ ‫مکانیسمپنهان‬ ‫مرگ ملک عبداهلل؛ درگذشتی که‬ ‫اشکی برای ان ریخته نشد‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪4‬‬ ‫خبر درگذشت «ملک عبداهلل» پادشاه ‪ 91‬ساله و بیمار‬ ‫عربستان‪ ،‬ب رای هیچکس غی ر منتظره نبود‪ .‬از حدود چهار‬ ‫ســال پیش‪ ،‬به طور مکرر‪ ،‬خبرهای ضــد و نقیضی درباره‬ ‫بیماری وی انتشــار م ی یافت و حتی در برخی از مواقع‪ ،‬از‬ ‫وخامت حال او سخن گفته م ی شد‪ .‬این به معنای ان است که‬ ‫ی دستگاه های‬ ‫از ان زمان‪ ،‬نه تنها خاندان سعودی‪ ،‬بلکه تمام ‬ ‫حکومتی عربســتان‪ ،‬درحال اماده شدن ب رای دوران پس از‬ ‫ملک عبداهلل بودند و این کنش هــا و واکنش هایی بود که‬ ‫همچون همیشه‪ ،‬پشــت در های بسته صورت م ی گرفت‪.‬‬ ‫البته م ی توان حدس زد که سفارتخانه های امریکا و انگلیس‬ ‫در ریاض‪ ،‬از همان اغاز به صورت مسقیم و غیرمستقیم بر‬ ‫جریان جانشینی ملک عبداهلل نظارت داشتند و از انچه که‬ ‫به طور معمول‪ ،‬از مردم عربســتان پنهان داشته م ی شود‪،‬‬ ‫مطلع بودند‪ .‬زی را ب رای دولت های متبوع شان‪ ،‬عربستان در‬ ‫جایگاه واالیی از درجه اهمیت قــرار دارد که علل ان تنها‬ ‫در ذخایر بســیار غنی نفت و گاز این کشور و می زان باالی‬ ‫صادرات ان منحصر نم ی شــود‪ .‬پادشاهی عربستان‪ ،‬یکی‬ ‫ازخریداران عمده تســلیحات ســاخت امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫فرانسه نیز هســت که با خریدهای فله ای و ب ی رویه خود‪،‬‬ ‫در بســیاری از مقاطع زمانی‪ ،‬کارخانجات تولیدکننده سالح‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫در دنیای غرب را از ورشکســتگی نجات داده و با خریداری‬ ‫تانک ها و جنگنده بمب افکن هــای از مدل افتاده امریکا و‬ ‫انگلیس‪ ،‬امکان نوسازی تسلیحات سازمانی انها را فراهم‬ ‫کرده اســت‪ ،‬با این همه و باوجود انکه عربســتان در بازار‬ ‫جهانی طال نی ز عمده ترین خریدار طالهای زینتی به شمار‬ ‫م ی رود‪ ،‬اما اهمیت ایــن پهناورترین کشــور عربی ب رای‬ ‫قدرت های غ ربی‪ ،‬از موضوعات کالن و راهبردی دیگری هم‬ ‫سرچشمه م ی گیرد که حکومت ریاض را به حلقه ب ی بدیلی در‬ ‫مجموعه رژیم های متحد و وابسته به غرب تبدیل م ی کند؛‬ ‫موضوعاتی که ماهیتی اقتصادی ندارند‪ ،‬ولیکن دولتمردان‬ ‫اروپا و امریکا را ناگزیر م ی کنند تا درخصوص تحوالت این‬ ‫کشور‪ ،‬به شدت حساس باشند و از هرگونه تحولی که موجب‬ ‫تضعیف رژیم پادشاهی م ی شــود‪ ،‬اظهار نگرانی کنند‪ .‬به‬ ‫ویژه در مقطع زمانی حاضر که بسیاری از شواهد‪ ،‬حاکی از‬ ‫به پایان رســیدن دوران حیات سیاسی خاندان سعودی و یا‬ ‫قریب الوقوع بودن این امر است و از سوی دیگر‪ ،‬نسل جدید‬ ‫و جمعیت جوان این کشور‪ ،‬ادامه روند سیاسی کنونی را که‬ ‫روندی منسوخ و ناکارامد است‪ ،‬به هی چ وجه ب رنم ی تابد‪ .‬نشانه‬ ‫روشن این موضوع ان اســت که در فقدان ملک عبداهلل‪ ،‬نه‬ ‫تنها هیچکس اشکی نریخته‪ ،‬بلکه کوچکترین واکنشی هم‬ ‫که بیانگر اندوه و ناراحتی عمومی در عربستان باشد‪ ،‬ازخود‬ ‫نشان نداده است و این درســت زمانی است که دولت های‬ ‫لندن و واشــنگتن نم ی توانند از درگذشــت ملک عبداهلل‬ ‫متاســف نباشــند و در خصوص پدید امدن شرایطی که‬ ‫ممکن است این کشور بسیار راهبردی و تاثیرگذار در تامین‬ ‫منافعشان را از گردونه چند ده ساله خارج کند‪ ،‬به طور پنهان‬ ‫و یا اشــکار اب راز نگرانی نکنند‪ .‬امریکا‪ ،‬انگلیس و فرانسه‬ ‫بیش از دیگر کشورها‪ ،‬از ماهیت و چگونگی فعالی ت های‬ ‫مذهبی حکومت ریاض اگاهــی دارند و نقش تفرقه انگیز و‬ ‫زیانباری که پادشاهی عربســتان در جلوگیری از گسترش‬ ‫دامنه نهضت های اسالمی‪ ،‬در بســیاری از نقاط جهان ایفا‬ ‫م ی کند را به خوبی م ی شناسند‪ .‬در واقع از این دریچه است‬ ‫که عربستان صرف نظر از جایگاه اقتصادی اش در بازارهای‬ ‫جهانی نفت‪ ،‬طال و اسلحه‪ ،‬از دیدگاه غرب‪ ،‬عمده ترین مهره‬ ‫فعال در جلوگیری از ظهور قدرت بزرگی تحت لوای اسالم‬ ‫به شــمار م ی رود و از جانب دیگر‪ ،‬بــا هدایت مجموعه ای‬ ‫از کشــورهای عربی‪ ،‬زمینه های تامیــن منافع منطقه ای‬ ‫کشورهای سرمایه داری و لوازم تداوم حضور نظامی امریکا‬ ‫و انگلیس را در غرب اسیا و شمال افریقا‪ ،‬فراهم م ی سازد‪.‬‬ ‫پی داست که اینگونه نقش افرین ی های پیچیده در عرصه های‬ ‫مذهبی و سیاسی با ویژگ ی های شخصی پادشاهان بیمار‬ ‫و فرتوت عربســتان و با خلق و خوی ولیعهدهای کهنسال‬ ‫و ضعی ف النفس ان ها‪ ،‬هیچ ســنخیتی ندارد؛ همچنانکه‬ ‫رهبری و مدیریت اقتصاد این کشور در عرصه های کالنی‬ ‫چون بازارهای جهانی نفت‪ ،‬طال و اســلحه نیز به وضوح از‬ ‫عهده شاهزادگان عیاش و فاسد خاندان سعودی خارج است‪.‬‬ ‫در این حال‪ ،‬زمانی که از ویژگ ی های «سلمان بن عبد العزیز»‬ ‫پادشاه جدید عربســتان صحبت به میان م ی اید‪ ،‬اشکارا از‬ ‫انواع بیماری های وی‪ ،‬از جمله بیماری الزایمر وی ســخن‬ ‫گفته م ی شود و او فردی است که نه تنها شورای بیعت‪ ،‬بلکه‬ ‫تمام ی مقامات عربستان در باالترین رده ها و پس ت ها با وی‬ ‫بیعت و به دست بوسی او مبادرت کردند‪ .‬بدیهی است که قرار‬ ‫گرفتن چنین فردی در راس حکومت عربستان‪ ،‬معنایی جز‬ ‫وجود یک مکانیسم پنهان تصمیم گیری دراین کشور ندارد؛‬ ‫مکانیســم ی که در دوران بیماری ملک عبداهلل و در دوران‬ ‫چند ســاله از کارافتادگی ملک فهد نیز به نام پادشاه انجام‬ ‫وظیفه کرده و در خصوص مسائل پیچیده و مهم سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی این کشور تصمیم گیری کرده است‪ .‬در این باره‪،‬‬ ‫اغلب کارشناسان مســائل عربســتان ب راین اعتقادند که‬ ‫سف رای امریکا و انگلیس در ریاض را باید پای ثابت مهمترین‬ ‫این نوع تصمیم گیری ها دانســت‪ .‬بناب راین هنگام ی که از‬ ‫چگونگی سیاست اینده داخلی یا خارجی عربستان سخن‬ ‫گفته م ی شود‪ ،‬نباید مالحظات برخاسته از طرز تفکر پادشاه‬ ‫و دیگر اعضای خاندان ســعودی را زمینه ساز چنین تنظیم‬ ‫سیاست های جاری و تدوین سیاســت های اینده دانست‪.‬‬ ‫ب راین اساس‪ ،‬در تحلیل و یافتن علل بسیاری از سیاست های‬ ‫صادر ه از ریاض‪ ،‬منافع ملی عربستان عاملی ناچیز به شمار‬ ‫م ی اید‪ .‬به همین منوال درگذشــت ملک عبداهلل و برتخت‬ ‫نشستن پادشاه جدید نباید سرفصل و علتی ب رای تغیی رات‬ ‫تازه در صحنه داخلی و خارجی باشد‪ ،‬هرچند که این جانشینی‬ ‫با یک سلســله مقتضیات و ضروریات کلی ب رای تغیی رات‬ ‫راهبردی در ع ربستان همزمان شده و ممکن است این تصور‬ ‫را ایجاد کند که تفاوت ویژگ ی های ملکه عب داهلل و جانشینش‬ ‫علت اصلی این تغیی رات بوده اســت‪ ،‬چنانکه در خصوص‬ ‫قطر نیز هنگامی که مجموعه ای ازسیاست های جدید بعد‬ ‫از روی کارامدن امیر فعلی این کشور به اجرا گذاشته شد‪ ،‬این‬ ‫تصور به وجود امد که تفاوت میان پدر و پســر (امیر قبلی‬ ‫و فعلی) مقدمه این امر را به وجود اورده اســت‪ .‬حال انکه‬ ‫مالحظاتی کالن تر و مهم تر در سطوح جهانی و منطقه ای‬ ‫این تغیی رات را رقم زد و به عنوان مثال برنامه های راهبردی‬ ‫قطر در قبال شبکه منطقه ای اخوان المسلمین را در سطوح‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتصادی و تبلیغاتی تا اندازه زیــادی تغییر داد‪.‬‬ ‫اینک درخصوص عربستان نیز چنین مالحظات منطقه ای‬ ‫و جهانی ب رای تغیی راتی کم هزینه در ساختارحکومتی ریاض‬ ‫در جریان اســت؛ تغیی راتی که ممکن است به نام «سلمان‬ ‫عب د العزیز» پادشــاه جدید تمام شــود‪ ،‬ولیکن شخص وی‬ ‫دانسته یا ندانســته یکی از اجزای ان اســت‪ .‬این تغیی رات‬ ‫همان تغیی راتی است که با هدف کاهش خطر انفجارهای‬ ‫اجتماعی در عربستان و همسایه های ســلطان نشین از‬ ‫جانب واشنگتن و لندن دنبال م ی شود؛ ان هم همراه با این‬ ‫بیم که مبادا این تغیی رات‪ ،‬زمینه کشیده شدن جریان بیداری‬ ‫اسالمی را به درون این کشــور کلیدی فراهم کند‪ .‬البته در‬ ‫صورت اجرای چنین طرحی صف بندی های گذشــته میان‬ ‫کشورهای منطقه‪ ،‬تغیی رات قابل مالحظه ای تجربه خواهند‬ ‫کرد و معادالت حاکم بر روابط ای ران و ع ربستان نیز تحوالتی‬ ‫مخالف با روند گذشته را شاهد خواهند بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تعامل ایران و عربستان افزایش می یابد‬ ‫گفت وگوی مثلث با احمدیان‪ ،‬پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫مرجان محمدی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫با مرگ ملک عبداهلل‪ ،‬پادشاه پیر عربستان‪ ،‬ملک‬ ‫سلمان جانشین او شد‪ .‬کمی راجع به ویژگ ی‪‎‬ها و‬ ‫خصوصیات شاه جدید عربستان بگویید‪.‬‬ ‫تمام شــاهزادگان و فرزندان ملک عبدالعزیز سن‬ ‫باالیی دارند و معموال از نظر سالمتی مشکالت جدی دارند‪.‬‬ ‫ملک سلمان نیز مستثنی نیست و الزایمر دارد‪ .‬همچنین‬ ‫گفته شــده که در برخی از دیدارهای رسمی دچار مشکل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫سلمان نسبت به ملک عبداهلل محافظه کارتر است و‬ ‫در مورد اصالحات و تغیی راتی کــه در رابطه دولت با جامعه‬ ‫و ســاختار جامعه صورت گرفته‪ ،‬معتقد است که اصالحات‬ ‫اگر الزم باشد باید انجام شــود‪ ،‬با حداقل سرعت پیش رود‪،‬‬ ‫بسیار کنترل شــده و صرفا ب رای ارام کردن جامعه باشد‪ .‬او‬ ‫نگران این اســت که تغیی رات و اصالحات جدی‪ ،‬وضعیت‬ ‫را از کنترل حکومت سعودی خارج کند‪ .‬در رابطه با بیماری‬ ‫و الزایمر پادشاه جدید عربســتان باید گفت که وضعیتش‬ ‫به گونه‏ای نیست که کنترل امور از دستش خارج باشد و نتواند‬ ‫سیاست‪‎‬های خاصش را پیش ببرد الاقل تاکنون توانسته‬ ‫کارهایی را که به او محول شده است انجام دهد‪.‬‬ ‫ب ا توجه به سالخوردگی و بیماری ملک سلمان‪،‬‬ ‫ایا م ی توان انتظار داشــت اتفاقات اواخر دوره‬ ‫ملک فهد رخ دهد؟ یعنی همچنانکه در ان مقطع‪،‬‬ ‫ولیعهد عمال زمام همه امور را در دست داشت‪،‬‬ ‫مقرن ولیعهد سلمان هم قدرت بیشتری داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫طبیعی اســت اگر پادشــاه نتواند وظایف خود را‬ ‫انجام دهد‪ ،‬ولیعهد فرد اول عربســتان خواهد بود‪ .‬به رغم‬ ‫بیماری های سلمان‪ ،‬به نظر م ی رسد دست کم در کوتاه مدت‪،‬‬ ‫قدرت را در دست داشته باشــد و بعد از ان هم سناریوهای‬ ‫مختلف قابل طرح است که محتمل ترین هم این است که‬ ‫ولیعهد‪ ،‬اختیارات را در دست بگیرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫با روی کار امدن پادشــاه جدید در عربستان ایا‬ ‫باید در انتظار تحوالت جدید در عرصه سیاست‬ ‫خارجی این کشور با دیگر کشورها از جمله ایران‬ ‫باشیم؟‬ ‫این نکته را نباید فراموش کرد که در ساختار سعودی‬ ‫اگرچه پادشــاه در راس امور اســت ولی تصمیم گیری به‬ ‫صورت اجماعی اســت و شــاهزادگان رده اول سعودی در‬ ‫تصمیم گیری‪‎‬ها دخالت داده م ی‏شوند‪ .‬این مساله در رابطه با‬ ‫سیاست خارجی ریاض نیز صدق م ی‏کند‪.‬‬ ‫از دیگر ســو‪ ،‬در نظام فعلی عربستان دو جناح خیلی‬ ‫قدرتمند وجود دارند‪ ،‬سدیری ها و جریان ملک عبداهلل‪ .‬این‬ ‫دو جریان از نظر سیاست‏های کالن تفاوت های جدی ندارند‬ ‫و تفاوت در تکنوکرات بودن انهاست‪ .‬از نظر عملیاتی جناح‬ ‫سدیری که پادشاهی و دومین ولیعهد را دارد جریانی است‬ ‫که پرونده‏های امنیتی مربوط به سیاست داخلی و خارجی را‬ ‫در دست دارد‪ .‬در دوران ملک عبداهلل نیز پرونده‪‎‬های امنیتی‬ ‫را عمدتا این جریان در دســت داشت‪ .‬باتوجه به اینکه ای ران‬ ‫در نگاه عربستان به عنوان یک پدیده امنیتی در نظر گرفته‬ ‫م ی شــود رســیدن این جریان به قدرت به عنوان جریانی‬ ‫مشرف به امور امنیتی مستقیما روابط با ای ران را تحت تاثیر‬ ‫قرار م ی‪‎‬دهد یعنی این جریان نگاه دقی ق تری به مســائل‬ ‫امنیتی از جمله ارتباط با ای ران دارد‪ .‬بــه همین دلیل فکر‬ ‫م ی‪‎‬کنم این جریان باتوجه به اینکه سیاســت گذاری‪‎‬های‬ ‫مشخصی راجع به ای ران داشــته و دارد عقالن ی تر م ی‏تواند‬ ‫با ای ران تعامل کند‪ .‬بناب راین به نظر م ی رســد در دوره جدید‬ ‫تعامل عربستان در سطوح امنیتی با ای ران افزایش یابد که‬ ‫این مســاله مقدمه ای ب رای بهبود روابط ته ران ‪ -‬ریاض در‬ ‫سطوح سیاسی در میان مدت خواهد بود‪ .‬این جریان حتی در‬ ‫دوره های سابق بهبود روابط دو کشور موتور محرک تغییر‬ ‫بوده است و زمانی که نایف ولیعهد سابق فوت شد همین‬ ‫جریان سدیری به نمایندگی از عربستان توافقنامه امنیتی را‬ ‫با ای ران در دوره خاتمی امضا کرد‪ .‬این سیاست به دلیل نگاه‬ ‫دقی ق شان به مسائل امنیتی است‪ .‬بناب راین سدیری ها که به‬ ‫نوعی حکومت را در دست دارند‪ ،‬تا حدی حل و فصل منازعات‬ ‫میان ای ران و عربستان را خواستارند و از این رو احتمال خیز‬ ‫عربستان و حرکت انها به سمت حل و فصل موضوعات با‬ ‫ای ران وجود دارد‪.‬‬ ‫به این مساله اشاره داشــتید که در دوره جدید‬ ‫تعامل عربســتان در ســطوح امنیتی با ایران‬ ‫افزایش م ی‏یابد‪ .‬باتوجه به اینکه حضور داعش‬ ‫در منطقه یکی از مسائل امنیتی مشترک و مهم‬ ‫میان دو کشور اســت ایا در دوره جدید شاهد‬ ‫تحولی در رابطه با مبارزه با این جریان خواهیم‬ ‫بود؟‬ ‫تمام پرونده‏های منطقــه از دیدگاه‪‎‬های مختلفی‬ ‫دنبال م ی‪‎‬شوند و در مورد تمام ی شان اصوال دیدگاه ع ربستان‪،‬‬ ‫در مقابل دیدگاه ای ران است‪ .‬اما در مورد داعش و حضور ان‬ ‫در ع راق نزدیک ی‏هایی در دیدگاه دو کشور دیده م ی‪‎‬شود؛ هر‬ ‫دو داعش را یک تهدید م ی ‪‎‬دانند و از گسترش حضور ان در‬ ‫ع راق بیمناک هستند‪ .‬همچنین باید توجه داشت که ارتش‬ ‫عربستان از ارتش ع راق در مقابل داعش شکننده تر است‪.‬‬ ‫این جریان در میان ارتش و ساختار امنیتی ع ربستان احتماال‬ ‫طرفدارانی نیز دارد‪ .‬بناب راین شاید ع ربستان از ای ران نیز بیشتر‬ ‫داعش را یک تهدید بداند و رسیدن ان را به مرزهای ع ربستان‬ ‫به عنوان یک خطر جدی تلقی کند‪.‬‬ ‫برخی نیز معتقدند که شاید ب ه دنبال برخی تغییر‬ ‫و تحوالت در عربستان گشایشــی در مساله‬ ‫کاهش قیمت نفت ایجاد شــود‪ .‬یعنی ایران و‬ ‫عربستان ب ه عنوان دو کشور بزرگ تولی د کننده‬ ‫نفت در اوپک بــه راهکارهایی بــرای رهایی از‬ ‫این وضعیت دســت یابند‪ .‬تحلیل شما در این‬ ‫خصوص چیست؟‬ ‫مســاله نفت حداقل از نظــر ای ران و بســیاری‬ ‫از کشــورهای صادرکننــده نفت یک راه حــل بلند مدت را‬ ‫نم ی‏طلبد‪ .‬همکاری های ای ران و عربســتان اگر قرار باشد‬ ‫گسترش یابد بعید است در کوتاه مدت باشد‪ .‬همچنین تغییر‬ ‫پادشاه نیز به نظر نم ی‏رســد تاثیری جدی بر سیاست‏های‬ ‫نفتی عربستان داشته باشــد‪ .‬بحث نفت بسیار فنی است‬ ‫منتها برایند سیاست ع ربستان این است که فعال بهای نفت‬ ‫پایین نگه داشته شود تا از این طریق بر رقبا در پرونده‪‎‬های‬ ‫منطقه‪‎‬ای فشار وارد شود‪ .‬با این تفاســیر بعید است بدون‬ ‫تغییر جدی شرایط عربســتان‪ ،‬این کشور تمایلی به تغییر‬ ‫سیاس ‏‬ ‫ت‪‎‬های نفتی خود داشته است‪.‬‬ ‫تهــران و ریاض طــی دهه‪‎‬های اخیــر روابط‬ ‫پرفرازونشیبی را گذرانده‪‎‬اند و ب ه طور خاص میان‬ ‫دو کشور اصوال رقابت بیش از تعامل و همکاری به‬ ‫چشم م ی‪‎‬خورده است‪ .‬به نظر شما به وجود امدن‬ ‫این عرصه رقابتی میان دو کشــور بزرگ منطقه‬ ‫‪5‬‬ ‫ب ه دنبــال مــرگ‬ ‫عبــداهلل بن عبدالعزیز‪،‬‬ ‫پادشاه ع ربستان سعودی‬ ‫در ســن ‪ 90‬ســالگی و‬ ‫جانشینی ب رادرش سلمان‬ ‫بن عبدالعزیز ال سعود به‬ ‫جای وی‪ ،‬گمانه‏زن ی‪‎‬هایی‬ ‫در خصــوص احتمــال‬ ‫تغییر سیاست خارجی ریاض در قبال کشورهای‬ ‫منطقه به ویژه ایران شکل گرفته است‪ .‬حسن‬ ‫احمدیان‪ ،‬پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫در گفت وگو با مثلث با بیان اینکه اکنون جریان‬ ‫سدیری در راس امور در ع ربستان قرار گرفته‪‎‬اند‪،‬‬ ‫م ی‏گوید از نظر عملیاتی جناح ســدیری که‬ ‫پادشاهی و دومین ولیعهد را دارد جریانی است‬ ‫که پرونده‏های امنیتی م ربوط به سیاست داخلی‬ ‫و خارجی را در دست دارد‪ .‬به گفته احمدیان از‬ ‫انجایی که ایران در نگاه سعودی‏ها یک پدیده‬ ‫امنیتی تلقی م ی‪‎‬شود رســیدن این جریان به‬ ‫قدرت ب ه عنوان جریانی مشرف به امور امنیتی‬ ‫مستقیما روابط با ای ران را تحت تاثیر ق رار م ی‪‎‬دهد‪.‬‬ ‫این کارشناس تاکید م ی‏کند که احتماال در دوره‬ ‫جدید تعامل عربستان در ســطوح امنیتی با‬ ‫ایران افزایش یابد که این مساله مقدم ه ای برای‬ ‫بهبود روابط تهران ‪-‬ریاض در سطوح سیاسی در‬ ‫میان مدت خواهد بود‪.‬‬ ‫چه پیامدها و اسی ب‪‎‬هایی را در پی داشته است؟‬ ‫از جمله پیامدهای مخــرب اختالف‏های ته ران و‬ ‫ریاض‪ ،‬افزایش حضور بیگانــگان و دخالت‏های خارجی در‬ ‫امور کشورهای منطقه است‪ .‬گسترش فعالی ت‪‎‬های گروه‪‎‬های‬ ‫افراط گرا و تروریستی در منطقه نیز از دیگر پیامدهای تعمیق‬ ‫شکاف میان ته ران و ریاض است؛ فعالی ت‪‎‬هایی که امنیت‬ ‫جهانی را به طور مستقیم تهدید م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫چه ســازوکارهایی برای بهبود روابط دو کشور‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫سازوکار اول این است که ای ران روی روابط دوجانبه‬ ‫متمرکز شود و مقام‪‎‬های کشورمان سعی کنند با دیدارهای‬ ‫متقابل به درخواست‪‎‬های یکدیگر پاسخ گویند‪ .‬به این صورت‬ ‫بهبود روابط دوجانبه دست کم در سطح شخصی م ی‪‎‬تواند‬ ‫به بهبود روابط در سطح منطقه‪‎‬ای تسری پیدا کند؛ البته من‬ ‫فکر م ی‪‎‬کنم این سناریو کمی دشوار است‪ .‬ساز وکار دوم این‬ ‫است که این دو کشور در ســطح منطقه‏ای به توافق‪‎‬هایی‬ ‫برسند که به روابط دوجانبه تسری پی دا کند و نمونه ان توافق‬ ‫روی مساله تشکیل دولت در ع راق بود‪.‬‬ ‫در کنار تحوالت کشورهایی چون یمن و سوریه‬ ‫همواره نام عربستان نیز به چشم خورده است‪ .‬ایا‬ ‫دولت جدید سعودی ممکن است رویکرد دیگری‬ ‫را در قبال این کشورها در پیش گیرد؟‬ ‫رسیدن جریان متخصص امور امنیت به قدرت در‬ ‫عربستان در سطح منطقه‪‎‬ای رویکرد عمل ی‪‎‬تری را از طرف‬ ‫این کشور رقم خواهد زد‪.‬‬ ‫دلیل ان نیز درواقع دقی ق تر بودن جریان ســدیری به‬ ‫پرونده‪‎‬های امنیتی در ســطح منطقه اســت‪ .‬در این میان‬ ‫احتمال تشــدید تنش در یمن و تغیی راتی در سوریه وجود‬ ‫دارد؛ منتها تغیی رات به این معنا نیست که از یک مرحله خارج‬ ‫شده و وارد مرحله جدید شویم‪ .‬بلکه تغییر نگاه عربستان از‬ ‫ابهام امنیتی به دقت در پرونده‪‎‬های امنیتی منطقه به مرور بر‬ ‫سیاست‪‎‬های این کشور تاثیر خواهد گذاشت منتها این تغییر‬ ‫به صورت کند و ممتد خواهد بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جیثرو مولن ‪ -‬شراره بهنام نیا‬ ‫نویسنده‪-‬مترجم‬ ‫‪6‬‬ ‫خبرنگار سی ان ان بکی اندرسون م ی گوید‪« :‬سلمان‪،‬‬ ‫به عنوان اصالح طلبی عمل گرا و محتاط محسوب م ی شود»‬ ‫او بر پایتخت عربستان سعودی قریب به پنج دهه با‬ ‫جمعیتی با رشد چشمگیر ســلطنت کرد‪ .‬نگرانی در مورد‬ ‫سالمتی او وجود دارد‪ .‬گزارشات حاکی از این است که او از‬ ‫بیماری زوال عقل رنج م ی برد‪.‬‬ ‫پس از مرگ ملک عب داهلل‪ ،‬ع ربستان سعودی به سرعت‬ ‫متوجه یکی از ب رادران جوان او‪ ،‬ولیعهد سلمان که وارث تاج‬ ‫و تخت او بود‪ ،‬شد‪.‬‬ ‫مردی که کنترل باالترین صــادرات نفتی جهان را به‬ ‫دست دارد به خوبی قدرت را در دهلی ز های تحت قلمرواش‬ ‫اعمال کرده است‪.‬‬ ‫بکی اندرســون خبرنــگار ســی ان ان در ابوظبی‬ ‫م ی گوید‪« :‬سلمان ‪ ٧٩‬ساله‪ ،‬فرد قوی هیکلی است از خاندان‬ ‫سلطنتی‪ ،‬فردی بسیار شبیه به پیشینیانش و به عنوان یک‬ ‫اصالح طلب عمل گرا و محتاط محسوب م ی شود‪».‬‬ ‫او ســال ها به عنوان وزیر دفاع و معاون نخس ت وزیر‬ ‫عربســتان ســعودی و همچنین هم پیمانی بسیار مهم‬ ‫ب رای ایاالت متحده امریکا در خاورمیانه خدمت کرده است‪.‬‬ ‫همچون عبداهلل‪ ،‬او یکی از هزاران پسر بنیانگذار عربستان‬ ‫سعودی‪ ،‬ملک عبد العزیز است‪.‬‬ ‫چندین نکته کلیدی درباره قوانین جدید‬ ‫سلمان‪ ،‬پادشاه جدید عربستان کیست؟‬ ‫به نظر نم ی رسد بر هم زننده ارامش باشد‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫رسیدن سلمان به تاج و تخت روی خط موافقت های‬ ‫انجام شده بوسیله عبداهلل قبل از مرگش بوده است‪.‬‬ ‫جیمز زاگبی‪ ،‬رئیس انستیتو عرب ‪ -‬امریکا گفت‪« :‬من‬ ‫فکر م ی کنم شما بایستی در انتظار دیدن نوعی حرکت ادامه‬ ‫دار باشید؛ سیاست ها و پویایی اشکار بسیارمشابه‪ .‬پادشاهی‬ ‫مدرنیزه شــده ؛ تغییر کرده ‪ ،‬اصالح شده است و تا چند دهه‬ ‫بین الملل‬ ‫رفرمیستمحافظه کار‬ ‫سلمان حاکم پایتخت عربستان سعودی‪ ،‬ریاض‪ ،‬در‬ ‫طی دوران تغیی رات قابل مالحظه‪ ،‬ب رای نزدیک به پنج دهه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫بروس ریدل‪ ،‬عضو ارشــد سیاست خاورمیانه در مرکز‬ ‫انستیتو بروکینگ در یک تفســیر گفت‪« :‬در سال ‪،١٩٦٣‬‬ ‫زمانی که او به حکومت رســید‪ ،‬ریاض ‪٢٠٠‬هزار نفر سکنه‬ ‫داشــت ‪ -‬امروز بیش از هفت میلیون نفر ســکنه دارد‪».‬‬ ‫سلمان ریاست را در طول این تغیی رات قابل توجه همراه با‬ ‫سابقه حاکمیت خوب و بدون اشفتگی برعهده داشته است‪.‬‬ ‫سلمان ابن عبد العزیزالسعودی ‪ ،‬کسی است که وارث‬ ‫تاج و تخت ب رادر بزرگترش در ع ربستان سعودی شده است‪.‬‬ ‫رابرت جوردن‪ ،‬سفیر پیشین ایاالت متحده در ع ربستان‬ ‫سعودی‪ ،‬به ســی ان ان گفت‪« :‬او بایســتی ترکیبی از یک‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬یک قاضی و در برخی موارد یک هیات منصفه‬ ‫باشد‪ .‬تا حدی که من فکر م ی کنم که او ب رای مسئولیتی که‬ ‫بر عهده گرفته به خوبی اماده شده است‪».‬‬ ‫تجربیات حاکمیت ریاض سلمان‪ ،‬همچنین توانسته‬ ‫تعداد بسیاری از خانواده سلطنتی را در یک خط نگه دارد‪.‬‬ ‫ریدل‪ ،‬کســی که به مدت س ی سال ب رای سازمان سیا‬ ‫کار م ی کرد گفت‪« :‬از زمانی که بســیاری از شاهزادگان و‬ ‫شاهدختان در ریاض زندگی م ی کردند‪ ،‬او کالنتر خانواده بوده‬ ‫است‪ ،‬با اطمینان از اینکه تخط ی ها در کمال ارامش و سکوت‬ ‫حل و فصل م ی شوند نه در مالء عام نقش های بی ن المللی او‬ ‫مسئولی ت های سنگی ن تری ب رای او به همراه دارد‪».‬‬ ‫ریدل ادامه م ی دهد‪« :‬سلمان‪ ،‬ریاست جلسات کابینه‬ ‫را ب رای مدت چندین ماه و همچنین مسئولیت تقریبا همه‬ ‫سفرهای خارجی سلطنتی را بر عهده داشته است‪».‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اینده به همان صورت ادامه پیدا خواهد کرد‪».‬‬ ‫ریدل م ی گویــد‪« :‬خانــواده ســلطنتی همکاری و‬ ‫هماهنگی باال در ارزش های خانوادگی اســت‪ ».‬او توضیح‬ ‫م ی دهد‪« :‬دو پادشــاه قبلی ســعودی در قرن هیجدهم و‬ ‫نوزدهم از یکی به دو کردن هــای خانوادگی ازار م ی دیدند‪،‬‬ ‫تا جایی که دشــمنان خارجی از ان به نفع خود بهره برداری‬ ‫م ی کردند‪ .‬در جهان عرب با تصور مواجهه با بدترین بحران ها‬ ‫در دهه ها‪ ،‬خانواده سلطنتی دوست دارد که تصویری از ثبات‬ ‫و قدرت از خودش ارائه دهد‪».‬‬ ‫انها نگرانی سالمت ی اش بودند‬ ‫سلمان یکی از ب رادران جوان عب د اهلل بود اما در سن ‪٧٩‬‬ ‫سالگی‪ ،‬که لزوما مبنی بر جوان بودنش نیست‪.‬‬ ‫گزارش های غی ر مستندی مبن ی بر اینکه سالمتی وی‬ ‫از جهات گوناگونی تهدید م ی شــود‪ ،‬وجود دارد اما با کنترل‬ ‫بسیار سخت رسانه ها توسط دولت‪ ،‬هیچ کس واقعااز شرایط‬ ‫وی مطمئن نیست‪.‬‬ ‫ریدل م ی گوید‪« :‬سلمان ســکته مغزی داشته است»‪.‬‬ ‫انستیتو سیمون هندرسون واشنگتن م ی گوید مغز پادشاه‬ ‫جدید «بواســطه اضمحالل عقل‪ ،‬دچار اسیب شده است»‬ ‫و گزارش اقتصادی «که معتقد اســت که او از الزایمر رنج‬ ‫م ی برد»‪.‬‬ ‫انتونی‪ .‬ایچ‪ .‬کوردســمن‪ ،‬یک متخصص مســائل‬ ‫خاورمیانه در مرکــز مطالعات بی ن المللی و اســتراتژیک‬ ‫م ی گوید‪« :‬گــزارش ها کامال در مــورد چگونگی بیماری‬ ‫شاهزاده ســلمان متفاوتند و گزارش های پزشکی در مورد‬ ‫بیماری خانواده سلطنتی سعودی م ی تواند بی اندازه اشتباه‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫او ماه گذشته نوشــت‪« :‬حقیقت این است که حضور‬ ‫همیشگی سلمان در عموم به تصمیمی در ارتباط با پادشاه‬ ‫شدنش نسبت داده م ی شــود و همچنین‪ ،‬جاه طلبی اقوام‬ ‫بسیار نزدیکش که او بایست بیشتر از انان م ی داشت‪».‬‬ ‫او جانشین را برای پس از خود اماده دارد‬ ‫اولین دســتورکاری اش پــس از قبول تــاج و تخت‬ ‫پادشاهی تعیین ب رادر جوان ترش‪ ،‬شاهزاده مکرین‪ ،‬به عنوان‬ ‫شاه جدید است‪ .‬تحلیلگران این انتصاب را به عنوان تالشی‬ ‫در جهت اطمینان از ثبات در اینده دیده اند‪ .‬عب داهلل نام مکرین‬ ‫رابه عنوان نائب تاج وتخت در ماه مارس نامید‪.‬‬ ‫در ‪ ٤٦‬ســالگی‪ ،‬مکرین نســبتا جوان است‪ .‬رئیس‬ ‫پیشین وزارت اطالعات پادشاهی عربستان‪ ،‬که ظاه را مورد‬ ‫عالقه رهب ران جهان بوده است‪.‬‬ ‫نگرش تازه‬ ‫روابط ایران و عربستان در دوره سلمان به چه سمتی می رود؟‬ ‫بلومبرگ ‪ -‬ایوب لشینی‬ ‫منبع‪ -‬مترجم‬ ‫‪7‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫پادشاه جدید عربستان‪ ،‬سلمان بن عبدالعزیز ال سعود‬ ‫وعده داد که همانند دوره ای که زمام امور حکومتی را در طول‬ ‫بیماری ب رادر ناتنی خود عب داهلل در دست داشت‪ ،‬کشور را اداره‬ ‫م ی کند و در این مساله هیچ شکی وجود ندارد‪ .‬ملک عبداهلل‬ ‫در مورد مسائل ای ران نیاز به نگرشی جدید دارد‪.‬‬ ‫در این بین سلمان مدعی شد رقابتی که از زمان گذشته‬ ‫و به صورت پایدار بین پادشاهان سنی با حکومت شیعه ای ران‬ ‫بوده را حفظ خواهد کرد‪ ،‬اما در عین حال به وجود اوردن روابط‬ ‫حسنه با ای ران ان طور که به نظر م ی رسد دور از ذهن نیست‪.‬‬ ‫روند تحوالت در خاورمیانه بسیار سریعتر از تغیی رات‬ ‫خاندان ال سعود است‪ .‬درســت لحظاتی پس از فوت ملک‬ ‫عبداهلل در ســن ‪ 90‬ســالگی‪ ،‬رئی س جمهور و دولت یمن‪،‬‬ ‫همسایه جنوبی ع ربستان‪ ،‬به وسیله انقالبیون تفنگدار یمنی‬ ‫از قدرت کناره گیری کرد و کشور را ترک کرد‪ .‬گزارش ها حاکی‬ ‫از ان است که دولت ای ران حمایت هایی از انقالبیون یمنی‬ ‫دارد که این مســاله کوچک م ی تواند باعث بروز مشکالت‬ ‫زیادی ب رای وزیر دفاع سابق و رهبر جدید ع ربستان شود‪.‬‬ ‫گروه حاکم حوثی دو دشــمن درونی ب رای عربستان‬ ‫سعودی تحمیل کرده اند‪ )1 :‬القاعده و ای ران از یمن تا جنوب‬ ‫ع ربستان و ‪ )2‬داعش در ع راق تا شمال‪.‬‬ ‫گروهی از حوث ی هــا در ریاض پایتخت عربســتان‬ ‫نگرشی همانند حزب اهلل دارند‪.‬‬ ‫با این حال مبــارزه همزمان با ســن ی های القاعده و‬ ‫شــیع ه های حوثی مانند دوره ملک عبداهلل‪ ،‬تبدیل به گره‬ ‫کوری ب رای ملک سلمان نیز شده و باعث شده که دیگر نتواند‬ ‫در کنار ایاالت متحده در ســوریه نقش افرینی کند‪ .‬تصمیم‬ ‫عربستان ســعودی ب رای کمک نظامی و مالی به مخالفان‬ ‫بشار اسد (هم پیمان ای ران) با به قدرت رسیدن دولت اسالمی‬ ‫و القاعده به پایان رسید‪ .‬پرواضح است که ع ربستان سعودی‬ ‫با گزینه سختی مواجه است‪« :‬گزینه اول دنبال کردن روند‬ ‫افزایش جنگ های حزبی با ای ران به وسیله تقویت گروه های‬ ‫حزبی تروریســت ســنی و گزینه دوم به وجود اوردن روابط‬ ‫حسنه با ای ران»‪.‬‬ ‫خصومت ای ران و عربســتان به ان صورت که گمان‬ ‫بر طبق گفته کوردســمن «مکرین در ارتباط بسیار‬ ‫نزدیک با عبداهلل بوده است و سیاســتش مدرنیزه کردن و‬ ‫اصالحات است‪».‬‬ ‫اما نقشه موفقی ت امیز او بدون بحران ها نخواهد بود‪.‬‬ ‫خون سلطنتی در بدن مادرمکرین‪ ،‬جاری نیست‪ ،‬که م ی تواند‬ ‫نقطه مورد تمرکز برخی از مردم در ع ربستان سعودی باشد‪.‬‬ ‫پس رانشیکیفضانوردودیگریخلبانجنگیاست‬ ‫پس ران دیگر سلمان نیز جایگاه های ویژه ای دارند‪ .‬از‬ ‫جمله انها شاهزاده سلطان‪ ،‬که در سال ‪ ١٩٨٠‬اولین مسلمان‬ ‫فضانورد شــد و اکنون ریاســت اداره جهانگردی عربستان‬ ‫سعودی را بر عهده دارد؛ شــاهزاده عبدالعزیز‪ ،‬وزیر نفت؛ و‬ ‫شاهزاده فیصل‪ ،‬حاکم محدوده مدینه م ی باشند‪.‬‬ ‫پسر دیگر‪ ،‬شاهزاده خالد‪ ،‬ظاه را در میان خلبانانی است‬ ‫که اولین حمله هوایی به مواضع داعش در سوریه رادر سال‬ ‫گذشته برعهده داشتند‪.‬‬ ‫جزئیات در مورد زندگی کودکی و نحوه رشد و نموش‬ ‫تاکنون در دسترس نیست‪ .‬اما اما یک بیوگرافی رسمی شامل‬ ‫یک تکه اطالعات با ارزش از جوان ی اش وجود دارد‪ :‬وان این‬ ‫است که او ظاه رادر سن ده سالگی حافظ قران بوده است‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬س ی ان ان‬ ‫م ی رود ســختگی رانه نیســت‪ .‬از انقالب ‪ 1979‬ته ران این‬ ‫روابط رشــد داشــته‪ ،‬به طوری که در دوره ریاست جمهوری‬ ‫اصالح طلــب ایــران‪ ،‬محمد خاتمــی‪ ،‬این دو کشــور به‬ ‫یک روند تنش زدا رســیده اند‪ .‬بعدها نیز به دنبال شــروع‬ ‫مذاکــرات بــا رئی س جمهــور محمــود احمدی نــژاد در‬ ‫دوران قــدرت وی بــود کــه ایــن تالش هــا نتیجه ای‬ ‫در بر نداشت‪.‬‬ ‫ملک سلمان در اولین مالقات کاری اش اظهار داشت‬ ‫که سیاســت نفتی این کشــور بدون تغییر خواهد ماند و‬ ‫مناسبات و روابط خوب با ایاالت متحده در اولویت این کشور‬ ‫قرار دارد‪ .‬دالیل امیدوار کننــده ای وجود دارد که وی بر ادامه‬ ‫سیاست محافظه کارانه ملک عبداهلل در اصالحات داخلی‬ ‫اصرار دارد‪ .‬حتی اگر سرعت این روند به طور غی ر قابل قبولی‬ ‫در کشور کند و با سر بریدن مخالفان در خیابان همراه باشد‪.‬‬ ‫بناب راین این جریان مشهود اخیر پیامد ثبات در قسمتی‬ ‫از جهان است و این چیزی اســت که م ی توان بر گفتن ان‬ ‫اهتمام ورزید‪ .‬تنها موضوع روابط ای ران و عربســتان است‬ ‫که در پاره ای اوقات باعث گسســتگی این روند شده است‪.‬‬ ‫این تغیی رات باعــث هرج و مرج در ع راق و ســوریه‪ ،‬دولت‬ ‫شکس ت خورده یمن و بازشدن دست القاعده در شب ه جزیره‬ ‫ع ربستان م ی شود‪ .‬در این صورت ملک سلمان ممکن است‬ ‫به زودی به دنبال تغیی رات برود‪.‬‬ ‫منطق طالی سیاه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ســقوط قیمت نفت در بازارهای جهان تحلیلگ ران اقتصاد سیاسی را‬ ‫به دو باور عمده رسانده است؛ اول اینکه کاهش قیمت نفت منجر به تحت‬ ‫فشار ق رار دادن برخی بازیگ ران ضد هژمون در سیاست بی ن الملل م ی شود و از‬ ‫طرف دیگر چنین کاهشی با بهره برداری سیاسی ع ربستان سعودی و دیگر‬ ‫کشورهای عرب صادرکننده نفت در منطقه خلی ج فارس مواجه شده است‪.‬‬ ‫قیمتنفتپشت پرده ایندارد‬ ‫میدان « استقالل» بالی جان‬ ‫دولت های درحال گذار‬ ‫عباس ملکی‪ ،‬استاد سیاست گذاری انرژی در‬ ‫دانشگاه صنعتی شریف درگفت وگو با مثلث‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫در حالی که قیمت نفت ب ه تدریج در حال رسیدن‬ ‫به ارقام نگران کننده برای کشورهای تولیدکننده‬ ‫است‪ ،‬علت این کاهش و سیاسی یا اقتصادی‬ ‫بودن ان به معمایی تبدیل شــده است‪ .‬ب ه نظر‬ ‫شما چه عواملی منجر به افت ناگهانی قیمت‬ ‫نفت شده است؟‬ ‫به نظر م ی‪‎‬رسد در عین حال که نوسان قیمت نفت‬ ‫از عوامل گوناگونی نشات گرفته است ولی همچنان مسائل‬ ‫اقتصادی در این مورد برجسته‪‎‬تر است‪ .‬مساله اقتصادی به‬ ‫موضوع عرضه و تقاضا باز م ی‪‎‬گردد‪ .‬عرضه نفت در ماه‪‎‬های‬ ‫اخیر بیشــتر از تقاضا بوده و هر قدر کشورهای درون اوپک‬ ‫تولید خود را کمتر کنند‪ ،‬کشورهای غی راوپک تولید خود را‬ ‫باال م ی‪‎‬برند و بناب راین راه حلــی ب رای کاهش تولید نفت در‬ ‫منطقه خاورمیانه وجود ندارد‪.‬‬ ‫این مســاله که چرا عرضه نفت بیش از تقاضاست‪،‬‬ ‫بخشی به مسائل سیاسی نیز مربوط م ی‪‎‬شود‪ .‬یعنی برخی‬ ‫از کشورها به دلیل اهداف سیاسی عرضه خود را باالتر بردند‬ ‫و برخی دیگر از کشورها باز به دالیل سیاسی از ذخایر نفتی‬ ‫خودشان استفاده کردند‪ .‬به نظر م ی‪‎‬رسد حدود ‪ 30‬کشور بزرگ‬ ‫مصرف کننده که عضو اژانس بی ن المللی انرژی هستند و از‬ ‫گذشته های دور موظف بودند که حداقل ‪ 60‬روز از مصرف‬ ‫نفت خود را به صورت ذخیره استراتژیک داشته باشند‪ ،‬در یک‬ ‫اقدام هماهنگ ذخایر استراتژیک نفتی خود را به بازار عرضه‬ ‫کرده اند‪ .‬این مســاله منجر به تشــدید اضافه بودن عرضه‬ ‫نسبت به تقاضا شده است‪.‬‬ ‫دولت های رانتیر خاورمیانه ب ه خصوص رژی م‪‎‬های‬ ‫سلطنتی عرب منطقه در پی کاهش قیمت نفت با‬ ‫چه تحوالتی در عرصه سیاست داخلی و خارجی‬ ‫خود مواجه خواهند شد؟‬ ‫در مقام عمل و اجرا این دولت‪‎‬ها راهی جز ادامه دادن‬ ‫این مسیر ندارند‪ ،‬یعنی کاری که عربستان سعودی در حال‬ ‫حاضر انجام م ی‪‎‬دهد تنها کاری است که م ی‪‎‬تواند در پیش‬ ‫گیرد‪ ،‬به این مفهوم که به هر قیمتی نفت را م ی‪‎‬فروشد‪ .‬از‬ ‫انجایی که درامد نفــت‪ ،‬حاصلضرب قیمت در مقدار تولید‬ ‫روزانه است‪ ،‬عربســتان با هدف اینکه درامد خود را بیشینه‬ ‫کند‪ ،‬زمانی که قیمت پایین م ی‪‎‬اید چاره‪‎‬ای ندارد جز اینکه‬ ‫مقدار تولید خود را بیشــتر کند‪ .‬بناب راین برخی کشورها به‬ ‫این ســمت رفته اند که بیشــتر تولید کنند و همین تولید‬ ‫بیشــتر روی قیمت نفت اثر منفی م ی‪‎‬گذارد و ان را کاهش‬ ‫م ی دهد‪ ،‬تا جایی که برخی دیگر از تولی د کنندگان نفت که‬ ‫هزینه تولید یک بشکه نفت انها بیشتر است از این بازار خارج‬ ‫م ی شــوند‪ .‬یعنی عرضه کنندگان نفتی که از طریق نفت یا‬ ‫گاز میان سنگ‪‎‬های رســوبی حاصل م ی‪‎‬شود از بازار خارج‬ ‫خواهند شــد یا دیگر عرضه کنندگان نفتی که هزینه تولید‬ ‫نفت شان از خاورمیانه باالتر اســت نیز ممکن است از این‬ ‫بازار بیرون بروند‪.‬‬ ‫ایا ممکن است که ب ه دنبال کاهش قیمت نفت‬ ‫شاهد جبهه بندی‪‎‬های جدید در منطقه خاورمیانه‬ ‫و میان کشورهای تولی د کننده نفت باشیم‪ ،‬یعنی‬ ‫تحرکات سیاسی خاصی رخ دهد؟‬ ‫اگر بخواهیم اقتصادی راجع به این مساله صحبت‬ ‫کنیم باید بگویم که قیمت نفت تابع عرضه و تقاضاست و‬ ‫در یک بازار نسبتا رقابتی چاره ای جز این نیست که تعادل‬ ‫بین عرضه و تقاضا را بپذیریم‪ .‬اما اگر تاسیس اوپک و به وجود‬ ‫اوردن یک گروه از تولی د کننــدگان در یک مجموعه واحد‬ ‫ب رای تاثیرگذاری بر قیمت نفت و تولید و حفظ ســهم بازار‬ ‫بود‪ ،‬در طرف مقابل نیز برخی تشــکل‪‎‬های خاص به وجود‬ ‫امد‪ .‬از جمله م ی توان به اژانــس بی ن المللی انرژی و باقی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫با این اوصاف کشــورهای عضو اوپک به لحاظ‬ ‫سیاسی قادر به اتخاذ راهکاری نخواهند بود که‬ ‫در نهایت منجر به ان شــود تا عربستان تولید‬ ‫خود را کاهش دهد؟‬ ‫اگر عربستان یا کشورهای عمده تولیدکننده نفت‬ ‫تولید خود را کاهش دهند‪ ،‬رسیدن به راهکاری جهت کنترل‬ ‫بازار عرضه و تقاضا و کاهش قیمت نفت امکانپذیر است اما‬ ‫اگر عربستان به لحاظ منافع ملی این راهبرد را اتخاذ کرده‬ ‫باشد که هرچه بیشــتر تولید کند و در نتیجه درامد خود را‬ ‫باال ببرد‪ ،‬خیلی بعید است که یک کشور منافع ملی خود را‬ ‫کنار بگذارد و به منافع یک سازمان دسته جمعی بپردازد‪ .‬از‬ ‫لحاظ منطقی کامال درست است که اگر کشورها با یکدیگر‬ ‫همکاری کنند‪ ،‬قیمت نفت باال خواهد رفت ولی نکته اصلی‬ ‫این است که در مقاطعی که قیمت یک کاال افت م ی‪‎‬کند در‬ ‫عوض انکه هر بازیگری تصمیم بگیرد که با بقیه همکاری‬ ‫کند مطابق نظریه بازی‪‎‬ها هر بازیگــر منافع خود را ترجیح‬ ‫م ی دهد و با بقیه همکاری نم ی‪‎‬کند‪ .‬یعنی اگر قرار باشــد‬ ‫یک کشور با چنین رویکردی میان همکاری با اعضا و منافع‬ ‫خودش یکی را انتخاب کند حتما منافع ملی خود را انتخاب‬ ‫خواهد کرد‪ .‬فراموش نکنید که وزیر نفت جمهوری اسالمی‬ ‫نیز زمانی که نفت صد دالر بود در اظهارنظری گفت که اگر‬ ‫نفت ‪ 20‬دالر هم شود ما مصمم هستیم که تولیدمان را به‬ ‫چهار میلیون و ‪ 200‬هزار بشکه در روز برسانیم‪ .‬این بدان معنا‬ ‫نیست که ای ران نم ی‪‎‬خواهد با باقی اعضا همکاری کند بلکه‬ ‫بدین معناست که در برخی مواقع منافع ملی کشورها همسو‬ ‫با همکاری‪‎‬های دسته‪‎‬های جمعی منطقه‪‎‬ای و بی ن المللی‬ ‫نیســت‪ .‬به همین جهت تصمیم گی ران سیاسی به راحتی‪،‬‬ ‫گزینه نخست را بر گزینه دوم ترجیح م ی‏دهند‪.‬‬ ‫ایا ممکن است شرایطی که ب ه وجود امده منجر‬ ‫به خروج برخی از کشــورها از اوپک شود؟ اگر‬ ‫چنین است ‪،‬در مورد ایران هم ممکن است این‬ ‫اتفاق رخ دهد؟‬ ‫شرایط ای ران را ندارند خیلی راحت‪‎‬تر از اوپک خارج شوند زی را‬ ‫ب رای انها اوپک فقط یک ســازمان داوطلبانه اســت و هر‬ ‫کشــوری اگر حضور در اوپک در راستای منافعش باشد‪ ،‬در‬ ‫این سازمان باقی خواهد ماند‪.‬‬ ‫در خصوص دالیل سیاسی کاهش قیمت نفت‬ ‫برخی به نقش کشورهای امریکا و عربستان برای‬ ‫فشار بر روسیه و ایران اشاره م ی‏کنند‪ .‬شما نقش‬ ‫این کشورها را چطور م ی بینید؟‬ ‫به نظر من فشار بر ای ران و روســیه از پیامدهای‬ ‫کاهش قیمت نفت اســت و نه از دالیل ان‪ .‬در واقع وقتی‬ ‫قیمت نفت پایین امد یکی از مســائلی که اتفاق افتاد این‬ ‫بود که اقتصاد ای ران زیر فشار رفت‪ .‬اقتصادی که بی جهت‬ ‫و بدون دلیل هر سال مبلغ قابل توجهی را به صورت یارانه‬ ‫میان همه اقشار فارغ از اقشــار مرفه یا اسی ب پذیر پخش‬ ‫م ی‪‎‬کند و از قواعد اقتصادی پیروی نم ی‪‎‬کند‪ ،‬مسلم است با‬ ‫پایین امدن قیمت نفت تحت فشار قرار م ی‪‎‬گیرد‪ .‬اما به نظر‬ ‫م ی‪‎‬رسد که پایین امدن قیمت نفت همان قدر که به اقتصاد‬ ‫ای ران فشــار م ی‪‎‬اورد به اقتصاد امریکا نیز فشار م ی‪‎‬اورد‪ .‬در‬ ‫حال حاضر مصرف کنندگان در امریکا جشن گرفته‪‎‬اند زی را‬ ‫هر گالن بنزین کمتر از دو دالر به فروش م ی‪‎‬رسد در شرایطی‬ ‫که کمتر از چهار سال پیش قیمت هر گالن بنزین در امریکا‬ ‫چهار دالر بود‪ .‬یعنی کسی که بخواهد با ماشین تعطیالت‬ ‫ژانویه‪‎‬اش را از یک طرف امریکا به طرف دیگر برود ب رایش‬ ‫خیلی به صرفه اســت اما این مســاله ب رای اقتصاد امریکا‬ ‫اصال خوب نیست‪ .‬تعداد زیادی از مشاغل از جمله مشاغلی‬ ‫که در بخش‪‎‬های نفت و گاز غیرمتعارف مشــغول بودند یا‬ ‫کمپان ی‪‎‬هایی که در مورد استخراج نفت و گاز با هزینه‪‎‬های‬ ‫باال ســوداوری م ی‪‎‬کردند‪ ،‬هم اکنون تحت فشــار هستند‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه اگر یک بشــکه نفت به دست امده از میان‬ ‫سنگ‪‎‬های رسوبی متخلخل‪ 50 ،‬دالر هزینه داشت‪ ،‬شخصی‬ ‫که در این عرصه فعالیت م ی‪‎‬کرد م ی‪‎‬توانست ان را ‪ 60‬دالر‬ ‫به فروش برساند و ســود ببرد اما اکنون که قیمت نفت زیر‬ ‫‪ 50‬دالر رسیده است صاحبان این مشــاغل بسیار متضرر‬ ‫شده‏‪‎‬اند‪ .‬البته این مساله مختص امریکا نیست و بسیاری‬ ‫دیگر از کشورها مانند کانادا و نروژ نیز با پایین امدن قیمت‬ ‫نفت برخی جذابی ت‪‎‬های اقتصادی‪‎‬شان را از دست م ی‪‎‬دهند‪.‬‬ ‫از دیگر ســو اگر اکنون روســیه و ای ران به دنبال پیامدهای‬ ‫کاهش قیمت نفت زیر فشــار قرار گرفته‪‎‬اند‪ ،‬عربستان نیز‬ ‫تحت فشار اســت‪ .‬زی را عربســتان نیز بودجه‪‎‬اش را با نفت‬ ‫باالتر از ‪80‬دالر بســته بود پس ب ی تردید اکنون تحت فشار‬ ‫قرار م ی‪‎‬گیرد‪ .‬همچنین کشــورهایی مانند ع راق و لیبی یا‬ ‫کشــورهای مصرف کننده نفت نیز از پیامدهای این قضیه‬ ‫پس ایران اکنون کــه در ایــن موقعیت قرار‬ ‫گرفته است باید چاره‪‎‬ای بیندیشد تا وابستگی‬ ‫اقتصادی‏اش به نفت را کاهش دهد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬همین طور اســت و خوشــبختانه در میان‬ ‫گفته‏های مقامات ای ران این مساله نیز بیان شده است که‬ ‫پایین امدن قیمت نفت یک فرصت است و ما بدون نفت هم‬ ‫م ی‪‎‬توانیم کشور را اداره کنیم‪ .‬اگر ای ران بتواند یک بار بدون‬ ‫اتکا به قیمت نفت کشور را اداره کند گام مهمی برداشته شده‬ ‫است‪ .‬در تاریخ ای ران در سال‏های ‪ 1331‬و ‪ 1332‬اقتصاد ای ران‬ ‫بدون نفت فعالیت م ی‪‎‬کرد و صادرات غیرنفتی ای ران بیشتر‬ ‫از واردات ای ران بود‪ .‬اگر بتوانیم یک بار دیگر چنین فرصتی‬ ‫را به وجود بیاوریم خیلی مطلوب است‪ .‬اما باید توجه داشت‬ ‫که چنین اقتصــادی دیگر جایی بــرای هزینه‪‎‬های زیاد و‬ ‫صرفه جویی نکردن ندارد‪.‬‬ ‫ایا ضررهــای پایی ن امدن قیمــت فقط متوجه‬ ‫تولیدکنندگان خواهد بود؟‬ ‫در مورد کشورهای مصرف کننده شاید در نگاه اول‬ ‫همگان بگویند که انها از این وضعیت سود خواهند برد؛ اما‬ ‫این طور نیست‪ .‬زی را به نظر م ی‏رســد که در یک محاسبه‬ ‫کل ی‪‎‬تر‪ ،‬قیمت نفت از یک مقداری که کمتر شود کل اقتصاد‬ ‫جهانی ضرر م ‬ ‫ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫پس مطابق گفته‏های شما‪ ،‬دالیل سیاسی خاص‬ ‫و تعیی ن شده‪‎‬ای برای کاهش قیمت نفت وجود‬ ‫نداشته است؟‬ ‫برخی متصورند در دنیا یک اتاق فرمانی هســت‬ ‫که دســتور م ی‪‎‬دهد قیمت نفت پایین بیاید اما به نظر من‬ ‫چنین چیزی وجود ندارد و هر بازیگری در بازار جهانی نفت‬ ‫در عین حال که م ی‪‎‬تواند تاثیرگذار باشد ولی محدودیت‪‎‬های‬ ‫زیادی هم دارد‪ .‬این مکانیزم بازار رقابتی است که قیمت نفت‬ ‫را تعیین م ی‪‎‬کند‪ .‬البته باز تاکید م ی‪‎‬کنم به لحاظ سیاســی‬ ‫وقتی کشــوری مانند امریکا بخشــی از منابع استراتژیک‬ ‫ذخیره نفت ی اش را وارد بازار م ی‏کند‪ ،‬مسلم است که قیمت‬ ‫نفت کاهش م ی‪‎‬یابد اما اگر فکر کنیم که تمام موضوع همین‬ ‫است‪ ،‬درست نیست‪ .‬بناب راین باید گفت امروز قیمت نفت به‬ ‫دالیل مختلف پایین امده و در این وضعیت کشــورهایی‬ ‫چون روسیه و ای ران تحت فشار قرار گرفته‪‎‬اند و این فرضیه‬ ‫که دســت‪‎‬های پشــت پرده و اتاق فرمانی در پایین امدن‬ ‫قیمت نفت دخیل هستند‪ ،‬صحیح نیست‪ .‬به بیان دیگر در‬ ‫وضعیتی که قیمت نفت کاهش یافته است‪ ،‬کشورهایی که‬ ‫این وضعیت را در جهت تامین منافع مل ی شان م ی‪‎‬بینند‪ ،‬ان‬ ‫را تشدید م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫بله‪ ،‬در این شرایط اصال بعید نیست‪ ،‬همچنان که‬ ‫اندونزی و گابن پیش از این از اوپک خارج شده بودند‪ .‬اما در‬ ‫مورد ای ران وضعیت فرق م ی‪‎‬کند؛ به نظر من بودن در اوپک‬ ‫ب رای ای ران یک ضرورت است زی را ما در سازمان‪‎‬های منطقه‪‎‬ای‬ ‫و همکاری‪‎‬های بین کشورها دارای کارنامه قوی ای نیستیم‪.‬‬ ‫ای ران فقط در اکو و اوپک عضو است و در باقی سازمان های‬ ‫همکاری منطقه‪‎‬ای و بی ن‪‎‬المللی‪ ،‬ای ران یــا حضور ندارد یا‬ ‫به عنوان ناظر حضور دارد‪ .‬به همین خاطر ب رای ای ران بهتر‬ ‫است که در اوپک باقی بماند‪ .‬اما شاید دیگر کشورهایی که‬ ‫‪1‬‬ ‫عباس ملکی‪ ،‬دانشــیار سیاستگذاری‬ ‫انرژی در دانشگاه صنعتی شریف در خصوص‬ ‫گمانه‪‎‬زن ی‪‎‬های مبنی بر دخالت عربســتان و‬ ‫امریکا در کاهش قیمت نفت با تاکید بر اینکه‬ ‫این مکانیزم بازار رقابتی است که قیمت نفت را‬ ‫تعیین م ی‪‎‬کند‪ ،‬به مثلث م ی‪‎‬گوید‪ «:‬این فرضیه‬ ‫که دست‪‎‬های پشت پرده و اتاق فرمانی در پایین‬ ‫امدن قیمت نفت دخیل هســتند‪ ،‬صحیح‬ ‫نیست‪ ».‬او همچنین فشار بر ایران و روسیه را‬ ‫از پیامدهای کاهش قیمت نفت م ی‏داند و نه از‬ ‫دالیل ان‪.‬‬ ‫متضرر م ی‪‎‬شوند‪ .‬اما به صورت کلی اگر اقتصاد یک کشور‬ ‫وسیع و متنوع باشد کمتر زیر فشار قرار م ی‪‎‬گیرد تا کشوری‬ ‫که اقتصادش کامال به نفت وابسته باشد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫معمایشکارخرگوش‬ ‫تحلیلیبرراهبردهای‬ ‫کشورهای خاورمیانه در بازار‬ ‫نفتازمنظراقتصادسیاسی‬ ‫ســازمان‪‎‬هایی که با هدف صرفه جویــی در مصرف انرژی‬ ‫تشکیل شده‪‎‬اند‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫با این تفاسیر از این پس دوره‪‎‬ای که بتوان با رو ‬ ‫ش‪‎‬های‬ ‫سیاسی قیمت نفت و ســهم بازار را باال نگه داشت دیگر‬ ‫تمام شده است‪ .‬تنها موردی که ممکن است شاهد باشیم‬ ‫این است که کشــورهایی که به صورت تک محصولی به‬ ‫نفت وابسته هستند موقعیتی ب رای شــان فراهم شود که‬ ‫اقتصادشان را تا اندازه‪‎‬ای متنوع کنند‪.‬‬ ‫از دیگر سو هر قدر بیشــتر از لحاظ سیاسی در مورد‬ ‫نفت فعالیت داشــته باشــیم‪ ،‬قیمت نفت بیشتر کاهش‬ ‫خواهد یافت و تحرکات اخیر نیکوالس مادورو‪ ،‬رئی س جمهور‬ ‫ونزوئال که به برخی از کشورهای عضو اوپک سفر کرده بود‬ ‫نیز تاثیری بر کاهش قیمت نفت نخواهد داشت‪ ،‬بلکه این‬ ‫مساله را دشوارتر م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫ایستادگیصنعتدرمقابلسیاست‬ ‫سقوطقیمتنفتبرخالف‬ ‫کاهشبهخاطرمذاک رات‬ ‫هسته ایاست‬ ‫اوپک بازار نفت را رها کرده است‬ ‫گفت وگویمثلث‬ ‫بامحمدعلیخطیبی‬ ‫نماینده سابق ای ران در اوپک‬ ‫‪57‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫معمای شکار خرگوش‬ ‫تحلیلی بر راهبردهای کشورهای خاورمیانه در بازار نفت از منظر اقتصاد سیاسی‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫مدیر گروه فرابازی‬ ‫توسعه اندیشگاه طه‬ ‫‪2‬‬ ‫طی چند ماه گذشته‪ ،‬قیمت نفت به شدت کاهش یافته‬ ‫ت خام از نزدیک به ‪ 150‬دالر‬ ‫به طوری که قیمت هر بشکه نف ‬ ‫در اواسط دهه ‪ 2000‬به هر بشکه کمتر از ‪ 45‬دالر در حال حاضر‬ ‫رسیده است‪ .‬صرف نظر از عوامل اقتصادی موثر در این افت‬ ‫از جمله کاهش اهنگ رشــد اقتصادی کشورهای پیشروی‬ ‫توسعه‪ ،‬پیشرفت ایاالت متحده در استفاده از تکنولوژی های‬ ‫ل و مهم تر از ان افزایش تولید نفت‬ ‫جدید در استخراج نفت شی ‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬ع راق و لیبی‪ ،‬عوامل سیاسی نیز در این‬ ‫افت قیمت موثرند که خاورمیانه را در وضعیت شکار خرگوش‬ ‫قرار داده است‪ .‬وضعیت شکار خرگوش ب رای همه کشورهای‬ ‫منطقه از جمله عربستان سعودی به عنوان یکی از عوامل‬ ‫اصلی افت قیمت ناخوشایند خواهد بود‪ .‬عالوه بر این بودجه‬ ‫سال اینده کشور با قیمت ‪ 72‬دالر بسته شده بود که به علت‬ ‫افت شدید قیمت نفت‪ ،‬تحت بازنگری قرار خواهد گرفت‪ .‬این‬ ‫بحران دامنگیر اقتصاد روســیه نیز شده و نفت کمتر از ‪100‬‬ ‫دالر‪ ،‬اقتصاد روسیه را در شرایط بحران قرار م ی‏دهد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫شطرنج خاورمیانه‬ ‫ژان ژاک روسو شــکار خرگوش را در ب رابر شکار گوزن‬ ‫مطرح کرد؛ شکار گوزن به معنای دستیابی به پاداشی بزرگتر‬ ‫در نتیجه همکاری گروهی و شــکیبایی اســت اما شکار‬ ‫َکروی حاصل‬ ‫خرگوش در نتیجه ناشکیبایی‪ ،‬کوته‏نگری و ت َ‬ ‫م ی‏شود‪ .‬در واقع تعادل شکار خرگوش به خاطر ریسک باالی‬ ‫شرایط همکاری و کنش گروهی رخ م ی‏دهد که در خاورمیانه‬ ‫همواره باال بوده است‪ .‬در حال حاضر کشورهای خاورمیانه‬ ‫مسیر شکار خرگوش را پیش گرفته‏اند که یکی از مهمترین‬ ‫جنب ه‏های ان ضربه زدن به یکدیگر در عرصه بازار جهانی نفت‬ ‫است‪ .‬این در حالی است که اندکی پس از تاسیس سازمان‬ ‫اوپک‪ ،‬کشورهای خاورمیانه به واسطه همکاری توانستند در‬ ‫مسیر تعادل شکار گوزن قرار بگی رند و قیمت نفت از کمتر از‬ ‫دو دالر ب رای هر بشکه به حدود ‪13‬دالر ب رای هر بشکه افزایش‬ ‫یافت‪ .‬در ان زمان از نظر سیاســی کشــورهای خاورمیانه‪،‬‬ ‫گرایش بیشتری به همکاری داشتند اما دو اتفاق موجب شد تا‬ ‫کشورهای عضو اوپک به سمت یک محدوده قیمت گرایش‬ ‫یابند و ب رای افزایش قیمت نیز سهمی قایل شوند؛ نواوری‬ ‫به ســمت انرژی های تجدیدپذیر و سیاســت تفرقه‏اندازی‬ ‫کشورهای غ ربی‪ .‬افزایش قیمت نفت در دهه ‪ 1970‬میالدی‬ ‫روند انباشت سود در چارچوب شیوه تولید فوردی یا مجتمع‬ ‫را با دشــواری ب ی سابقه‏ای مواجه ســاخت که نیاز جدی به‬ ‫نواوری در زمینه کاهش مصرف انرژی را ب رای کشــورهای‬ ‫صنعتی متقاضی نفت خام مطرح کرد‪ .‬بدین ترتیب در یک‬ ‫فرایند تاریخی شیوه تولید تویوتایی یا بهنگام و غیرمجتمع‬ ‫جایگزین شیوه فوردی شد‪ .‬ضمن اینکه کاهش مصرف انرژی‬ ‫و سرمایه‏گذاری ب رای توسعه انرژی های نوین تجدیدپذیر به‬ ‫تدریج و با افزایش بیشتر قیمت نفت‪ ،‬مقرون به صرفه م ی‏شد‪.‬‬ ‫از این رو سازمان اوپک تصمیم گرفت تا محدوده‏ای قیمتی‬ ‫و سبدی ب ر اساس سهم مشخص هر یک از کشورهای عضو‬ ‫تعیین کند تا نوسان قیمت نفت در یک محدوده مشخص‬ ‫صورت پذیرد‪ .‬قیمت باالتر از سقف تعیین شده در این سقف‬ ‫به اقتصادی شدن سرمایه‏گذاری در انرژی های نوین و قیمت‬ ‫کمتر از کف تعیین شده نیز به زیان کشورهای صادر کننده‬ ‫نفت خام تمام م ی‏شد‪ .‬هرچند که انگیزه های تخطی از سهم‬ ‫تعیین شده ب رای دستیابی به سود بیشــتر در بین اعضای‬ ‫اوپک قوی بود و انها را در وضعیت معمای زندانیان یعنی غلبه‬ ‫راهبرد عدم همکاری و در نتیجه کاهش قیمت نفت به خاطر‬ ‫تخلف از سهمیه معین قرار م ی‏داد‪ ،‬سیاست ایجاد تفرقه یا‬ ‫تضعیف متوازن و ایجاد تضاد در میان اعضا نیز موجب شد تا‬ ‫انگیزه تکروی و ترک همکاری به شدت افزایش یابد‪ .‬مسابقه‬ ‫خرید تسلیحات اواخر دهه ‪ 1970‬میالدی و تبدیل تضاد میان‬ ‫کشورهای خاورمیانه با اسرائیل به تضاد بین کشورهای ع ربی‬ ‫حاشیه خلیج فارس با ای ران‪ ،‬جنگ ای ران و ع راق در دهه ‪1980‬‬ ‫میالدی و جنگ بین ع راق و کویــت در دهه ‪ 1990‬میالدی‬ ‫از جمله چنین اقداماتی بود‪ .‬خصوصــا طی تحوالت اخیر‬ ‫خاورمیانه این شکاف تشدید شده است به طوری که دست کم‬ ‫دو بازیگر بزرگ منطقه در مقابل یکدیگر قرار گرفته‏اند؛ ای ران‬ ‫و ع ربستان‪ .‬در صفحه شط رنج خاورمیانه سه کارتل در حال‬ ‫رقابت هستند؛ کارتل روسیه‪ ،‬ای ران و ایاالت متحده‪ .‬در کارتل‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬اتحادیه اروپا‪ ،‬اســرائیل‪ ،‬ع ربســتان و ترکیه‬ ‫در زمره بازیگران کلیدی قرار دارنــد‪ .‬در کارتل نفتی اوپک‬ ‫موضع مسلط در اختیار ع ربستان سعودی قرار گرفته و حتی‬ ‫عربستان به طور رســمی اعالم کرده که مایل است تا نفت‬ ‫اسرائیل را نیز به قیمت اندک تامین کند‪ .‬وزیر نفت ع ربستان‬ ‫موضع کشور خود را کسب ســود از بازار نفت اعالم کرده و‬ ‫گفته است که ع ربســتان اماده ادامه کاهش قیمت جهانی‬ ‫نفت است اما این کار را به شرط عملی شدن قرارداد فروش‬ ‫تانک های جنگی به عربستان از سوی المان انجام خواهد‬ ‫داد‪ .‬در واقع تحلیل محتوای اظهارات وزیر نفت ع ربستان این‬ ‫نکته را روشن م ی‏سازد که ع ربستان به واسطه احساس تقابل‬ ‫ناشی از سیاست تفرقه و تضعیف متوازن غرب و در نتیجه‬ ‫انچه دستیابی به توانمندی تسلیحاتی قلمداد م ی‏کند حاضر‬ ‫است با قیمت اندک نفت همراه شود و هدفی سیاسی ب رای‬ ‫شکار گوزن با غرب را دنبال م ی‏کند‪ .‬در بازی های سیاسی‪،‬‬ ‫یزند قطعا در‬ ‫زمانی که یک بازیگر دست به انتخاب نابهینه م ‏‬ ‫بازی دیگری که ان را بازی اصلی خود تلقی م ی‏کند مشغول‬ ‫بهینه‏سازی است و جریان رخدادهای خاورمیانه اینطور نشان‬ ‫م ی‏دهد که عربستان ایفای نقش در کارتل ایاالت متحده و‬ ‫داشتن سهمی در اینده را بهینه خود م ی‏داند‪ .‬چون مقامات‬ ‫عربستان بر این نکته واقف هستند که کاهش قیمت نفت‬ ‫سبب کسری بودجه عربستان شده و باید ب رای بودجه جدید‬ ‫‪ 740‬میلیارد از منابع ارزی خود برداشت کند اما ظاه را هدف‬ ‫ع ربستان انقدر ارزش داشته که چنین فشاری را تحمل کند‪.‬‬ ‫درباره چرایی سیاست افزایش تولید ع ربستان در حوزه‬ ‫نفت و بالطبع کاهش قیمت‪ ،‬دو علت مهم م ی توان در نظر‬ ‫گرفت‪« :‬یکی ضربه زدن به تولید نفت امریکا (نفت شِ نی) و‬ ‫دیگری فشار بر ای ران و کاهش درامدهای نفتی این کشور‪ .‬اما‬ ‫باتوجه به توسعه انرژی های تجدیدپذیر احتمال زیادی دارد که‬ ‫اهمیت راهبردی نفت طی ربع قرن اتی به شــدت افت کند‬ ‫و به تبع ان‪ ،‬چنین ارزان فروشــی به هیچ وجه در بلندمدت‬ ‫نیز سودی نخواهد داشت‪ .‬از نظر اقتصادی ‪ 90‬درصد درامد‬ ‫عربستان از طریق فروش نفت تامین م ی شود و این کشور‬ ‫ب رای داشتن یک بودجه متوازن نیاز به قیمت ‪ 90‬دالری نفت‬ ‫دارد و بناب راین ع ربستان در بودجه ای که یک ماه بعد باید ارائه‬ ‫دهد با کسری مواجه خواهد شد که ب رای جب ران ان ع ربستان‬ ‫باید ‪ 740‬میلیارد دالر از منابع ارزی دیگر خود برداشــت کند‪.‬‬ ‫بناب راین ع ربستان به طمع شکار گوزن با کارتل ایاالت متحده‬ ‫خود را در ریسک تنش های اجتماعی قرار م ی‏دهد و به نظر‬ ‫م ی‏رسد که ب رای جب ران ان دو مولفه تقویت سفر به خانه خدا‬ ‫و ســهم از تجارت در کارتل ایاالت متحده را در نظر گرفته‬ ‫اســت‪ ».‬عالوه بر این طبق اعالم اژانس بی ن المللی انرژی‪،‬‬ ‫ تقاضا ب رای نفت اوپک ‪ ۲۹‬میلیون بشکه است‪ .‬اما اوپک در‬ ‫این اجالس اخیر ‪ ۳۰‬میلیون بشکه تولید را ثابت نگه داشت‪.‬‬ ‫سهم عربستان در اوپک قبل از تحریم ای ران هفت میلیون‬ ‫بشکه بود که بعد از تحریم ای ران‪ ،‬ع ربستان تولید نفت خودش‬ ‫را به جای ســهم ای ران افزایش داد‪ .‬در این دوران اگر موضوع‬ ‫سیاسی نبود‪ ،‬ع ربستان باید در این مقطع که قیمت ها کاهش‬ ‫یافته‪ ،‬تولید خود را پایین مــی اورد که البته تاکنون این کار‬ ‫را نکرده اســت‪ .‬در حال حاضر ع ربســتان اشکارا از کاهش‬ ‫قیمت نفت خام استقبال م ی‏کند و کم ریسک بودن خدعه‬ ‫در ب رابر کشورهای همســود منطقه به نفع ائتالف با کارتل‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫طبق اعالم اژانــس بی ن المللی انرژی‪،‬‬ ‫ تقاضا برای نفــت اوپــک ‪ ۲۹‬میلیون‬ ‫بشکه اســت‪ .‬اما اوپک در این اجالس‬ ‫اخیر ‪۳۰‬میلیون بشکه تولید را ثابت نگه‬ ‫داشت‪ .‬سهم عربستان در اوپک قبل از‬ ‫تحریم ایران هفت میلیون بشکه بود که‬ ‫بعد از تحریم ایران‪ ،‬عربستان تولید نفت‬ ‫خودش را به جای سهم ایران افزایش داد‬ ‫با وجود اینکه کشــورهای عضو کارتل ایاالت متحده‬ ‫از حاشیه امنیت نســبی برخوردارند اما کاهش قیمت نفت‬ ‫ارایش سیاسی خاورمیانه را م ی‏تواند تغییر دهد به طوری که‬ ‫کاهش شدیدتر قیمت نفت به معنای کاهش درامد داعش از‬ ‫محل فروش قاچاقی نفت است چون این گروهک با فروش‬ ‫نفت به قیمتی بسیار کمتر از قیمت اوپک‪ ،‬بخش مهمی از‬ ‫درامدهای خود را تامین م ی‏کند و افت درامد م ی‏تواند باعث‬ ‫شود تا پی ش‏بین ی ناپذیری اقدامات بعدی ان افزایش یابد و این‬ ‫گروهک به سمت مناطقی تغییر مسیر دهد که امکان کسب‬ ‫منابع از انها باالست و ممکن است این رویه در بلندمدت طرح‬ ‫مهاجرت اجباری تروریس ت های مقیم اروپا‪ ،‬امریکا و استرالیا‬ ‫به منطقه را با مشکل مواجه کند‪ .‬اما چنین رخدادی کمترین‬ ‫تغییر در شــطرنج خاورمیانه خواهد بود‪ .‬کشورهای منطقه‬ ‫خاورمیانه و شــاخ افریقا وابســتگی باالیی به نفت دارند و‬ ‫بدون تردید کاهش درامد نفتی دولت هایشــان موجب بروز‬ ‫تنش های سیاسی و اجتماعی گسترده‏ای م ی‏شود که امکان‬ ‫ادامه دومینوی انقالب هــای این مناطق را افزایش می‏‏دهد‪.‬‬ ‫البته اگر وقایعی مثل گســترش فعالیت گروه موســوم به‬ ‫بوکوحرام به مناطق نفت خیز نیجریه یا مثال گسترش نفوذ‬ ‫داعش به مناطق نفت خیز خاورمیانه یا امثال ان اتفاق بیفتد‬ ‫که موجب اختالل در عرضه شــود ممکن است قیمت باال‬ ‫برود اما چنین افزایش قیمتی افزایش تنش سیاســی بین‬ ‫کشورهای منطقه را نیز در پی خواهد داشت‪ .‬در صورتی که‬ ‫چشم انداز کاهش بیشتر قیمت نفت وجود داشته باشد نیز‬ ‫احتمال دارد کشورهای منطقه به جنگ قیمتی روی اورند و با‬ ‫پیشنهاد عرضه به قیمت های کمتر بخواهند از اثار نامطلوب‬ ‫افت احتمالی اتی قیمت نفت نیز بکاهند که پتانسیل بروز‬ ‫تنش داخلی و منطقه‏ای را بیشتر تشدید م ی‏کند‪.‬‬ ‫هر چند هدف کوتاه‏مدت امریکا از کاهش قیمت نفت‪،‬‬ ‫فشار بر ای ران در ب رنامه هســته‏ای و مذاکرات ان است اما در‬ ‫بلندمدت تضعیف متوازن کل کشورهای منطقه دنبال و در‬ ‫کنار ان فشار بر روسیه ب رای عقب نشینی در مساله اوکراین‬ ‫هم دنبال م ی‏شود‪ .‬استمرار این وضعیت م ی‏تواند تنش در‬ ‫روابط سیاسی کشورهای منطقه از جمله ای ران و ع ربستان را‬ ‫نیز بیشتر کند و بهترین واکنش به چنین راهبردی‪ ،‬رایزنی در‬ ‫منطقه ب رای منفعت بلندمدت راهبرد همکاری در کشورهای‬ ‫منطقه است‪.‬‬ ‫نظام اقتصادی امارات‬ ‫متحده عربی از یک سیستم‬ ‫بازتوزیع درامد نفتی به یک نظام‬ ‫سرمای ه‏داری تجاری‪ -‬اطالعاتی‬ ‫همراه با بازتوزیع تکامل یافته‬ ‫است‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫در حال رشــد‪ ،‬حکومت ع ربســتان را وادار کرد تا به توسعه‬ ‫بخش خصوصی بیشــتر همت گمارد‪ .‬در نتیجه ع ربستان‬ ‫فرایند خصوص ی ســازی بنگاه‏های دولتی مخاب راتی‪ ،‬حمل‬ ‫ل و بخش‏های تولید نیرو را اغاز کرد‪ .‬البته رشد مشاغل‬ ‫و نق ‬ ‫بخش خصوصی با رشد سریع جمعیت همخوانی نداشت‪.‬‬ ‫ع ربستان در سال ‪ ،2000‬قانون جذب سرمایه‏گذاری مستقیم‬ ‫خارجی را تصویب کرد کــه مالکیت خارجی صد در ص د روی‬ ‫سرمایه‏گذاری‏های را مجاز م ی‏دانست و مقام سرمایه‏گذاری‬ ‫عمومی را تاسیس کرد تا ب رای کمک به سرمایه‏گذاران خارجی‬ ‫اطالعات الزم را در اختیار انها قرار دهد‪ .‬اما همچنان این کشور‬ ‫به واســطه ناب رابری اقتصادی از یک طرف و ناب رابری شدید‬ ‫جنسیتی در معرض تزلزل بیشتری قرار م ی‏گیرد‪.‬‬ ‫اما دیگر پادشاهی عرب منطقه وضعیت نسبتا بهتری‬ ‫دارد و به نظر م ی‏رسد که اسیب کمتری ببیند؛ جامعه اماراتی‬ ‫به دو رده اجتماعی الموطنین و مهاجران خارجی یا الوافدین‬ ‫تقسیم م ی‏شود‪ .‬شهروندان این کشور در قالب چهار طبقه‬ ‫اجتماعی قرار گرفته‏اند‪ :‬خانواده‏های شیوخ حاکم که اعضای‬ ‫ان از باالتریــن موقعیت‪ ،‬منزلت‪ ،‬ثروت و قدرت سیاســی‬ ‫برخوردارند‪ ،‬طبقه تجــار یا التجار کــه کاالهای مصرفی‬ ‫بی ن‏المللی به فروش م ی‏رســانند‪ ،‬طبقه متوسط جدید که‬ ‫تعداد فزاینده افراد حرفه‏ای منتفــع از اموزش رایگان دولتی‬ ‫مشخصه ان اســت و گروه‏های کم درامد که کوچ نشینان‬ ‫شطرنج خاورمیانه در نتیجه افت قیمت نفت‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ایاالت متحده را به صورت فرض مسلم انگاشته است‪ .‬حتی‬ ‫پس از مرگ ملک عبداهلل نیز به نظر م ی‏رســد این راهبرد‬ ‫عربســتان تغییری نخواهد کرد‪ .‬با این حال کاهش قیمت‬ ‫نفت روی وضعیت خود شیخ نشینان حاشیه خلیج فارس و‬ ‫رژیم های سلطنتی ع ربی اثر مستقیمی دارد‪.‬‬ ‫اثر مستقیم کاهش قیمت نفت روی بودجه دولت های‬ ‫کشورهای خاورمیانه به ویژه رژیم های سلطنتی عرب انعکاس‬ ‫م ی‏یابد که به معنای کاهش ارائــه خدمات عمومی در این‬ ‫کشورهاست‪ .‬گرچه کشورهایی مانند عربستان بارها برنامه‬ ‫کاهش اتکای اقتصادی به نفت را در دستورکار قرار داده‏اند اما‬ ‫کماکان به فروش نفت وابستگی باالیی دارند‪.‬‬ ‫در ع ربستان سعودی‪ ،‬مهمترین قشربندی بین کارگران‬ ‫خارجی و شهروندان محلی وجود دارد‪ .‬طبقه کارگر عمدتا از‬ ‫مهاجران موقتی تشکیل م ی‏شود‪ .‬در این کشور‪ ،‬تفاوت‏های‬ ‫شدیدی در توزیع درامد و انباشت ثروت به چشم م ی‏خورد و‬ ‫م ی‏توان گروه‏های ابرثروتمند‪ ،‬بسیار ثروتمند و ثروتمند را در‬ ‫کنار گروه‏هایی با درامد متوسط و برخی گروه‏های کم درامد‬ ‫مشاهده کرد‪ .‬گرچه الگوهای زبانی و اجتماعی روابط متقابل‬ ‫در ع ربســتان کمتر روی تفاوت های قشــری تاکید دارد‪ .‬با‬ ‫این وجود گرایش به مصرف لوکس بسیار باالست و تفاوت‬ ‫فزاینده سبک زندگی باعث م ی‏شــود تا فرادستان ثروتمند‬ ‫کمتر با افراد دارای درامد متوسط ارتباط داشته باشند‪ .‬به این‬ ‫ترتیب م ی‏توان تصور کرد که در صورت افت سطح رفاه قشر‬ ‫کم درامد‪ ،‬ع ربستان محمل ب ی ثبات ی های سیاسی و اجتماعی‬ ‫بیشتری خواهد بود که به واسطه تغییر پادشاه در این کشور‪،‬‬ ‫محتمل تر شده است‪ .‬به ویژه اینکه در جریان ط راحی ب رنامه‬ ‫ششم توسعه ع ربستان‪ ،‬درامد پایین نفت و جمعیت به سرعت‬ ‫بادیه‏نشینی که به تازگی یکجانشین شده‏اند‪ ،‬جستجوگران‬ ‫سابق مروارید و کشــتکاران واحه‏ها اعضای انها را تشکیل‬ ‫م ی‏دهند‪ .‬در میان مهاجران نیز گروه‏های سلســله مراتبی‬ ‫وجود دارند که پاداش اجتماعی و اقتصادی متفاوتی دریافت‬ ‫م ی‏دارند‪ :‬متخصصان برجســته با قراردادهای بی ن‏المللی‪،‬‬ ‫حقوق و مزایای باال‪ ،‬متخصصان متوســط مانند معلمان یا‬ ‫فن‏ساالران ماهر و فروشندگان و کارگران نیمه ماهر و غیرماهر‬ ‫عمدتا اسیایی کم درامد‪ .‬به طور کلی در امارات متحده ع ربی‪،‬‬ ‫الموطنین اقلیت غالب و منتفع از مقررات تجاری هســتند‪.‬‬ ‫نظام اقتصادی امارات متحده عربی از یک سیستم بازتوزیع‬ ‫درامد نفتی به یک نظام سرمایه‏داری تجاری‪ -‬اطالعاتی همراه‬ ‫با بازتوزیع تکامل یافته است‪ .‬با وجود کمیابی منابع تولیدی‬ ‫در این کشور‪ ،‬این کشور نظام اقتصادی خود را به عنوان یک‬ ‫کریدور تجاری و هاب مخاب راتی‪ -‬تجاری ســاماندهی کرده‬ ‫است‪ .‬بناب راین امارات با کاهش تدریجی وابستگی به نفت‬ ‫به خاطر تقویت بعد تجاری و تبدیل شدن به یک هاب تجاری‬ ‫از خطر کاهش قیمت نفت تا حد زیادی مصون مانده است‪.‬‬ ‫در کویت‪ ،‬خارجیان ب رای تملک دارایی و کسب و کار‬ ‫با محدودیت مواجهند‪ .‬شــکاف اقتصادی و اجتماعی بین‬ ‫اتباع ملی و دیگر گروه‏های قومی اصطکاک بین کویت ی‏ها‬ ‫و غیرکویت ی‏های ساکن در این کشور را افزایش م ی‏دهد‪ .‬در‬ ‫جامعه کویت‪ ،‬پنج سطح از قشربندی اجتماعی بر مبنای ثروت‬ ‫وجود دارد‪ .‬خاندان حاکم در راس سلسله مراتب اجتماعی قرار‬ ‫ی کویتی در جایگاه بعدی هستند‬ ‫دارد‪ .‬خانواده‏های تاجر قدیم ‬ ‫و موقعیت متوسط به بادیه‏نشــینان پیشین‪ ،‬کوچ‏نشینان‬ ‫صحرای عرب که بعد از اســتق رار صنعت نفت یکجانشین‬ ‫شدند تعلق دارد‪ .‬نظام اقتصادی کویت ساختاری بازتوزیعی‬ ‫دارد و دولت وامدار اصلی توسعه و هدایت امور اقتصادی ان‬ ‫به شمار م ی‏رود‪ .‬نظام اقتصادی این کشــور نوعی بازار ازاد‬ ‫مبتنی بر کنترل ســنتی از جانب طایفه حاکم بر این کشور‬ ‫است و وابستگی ان به درامد نفتی به شدت باالست و به نظر‬ ‫م ی‏رسد بیشترین اسیب از نظر احتمال بروز تنش سیاسی را‬ ‫متحمل شود‪.‬‬ ‫در قطر نیز اعضــای الخلیفه قبیله اوتــوب در دهه‬ ‫‪ 1760‬از کویت و عربســتان مرکزی به قطر مهاجرت و یک‬ ‫پایگاه بازرگانی و مروارید در زوبره مستقر کردند‪ .‬الخلیفه با‬ ‫اشغال بحرین‪ ،‬قلمروی خود را گسترش داد‪ .‬خانواده ال ثانی‬ ‫که حاکمان کنونی قطر هســتند پس از ســتیز با الخلیفه‬ ‫جایگاه خود را تثبیت کردند‪ .‬در سال ‪ 1916‬عبدهلل بن قاسم‬ ‫ال ثانی ب رای تثبیت حاکمیت خانواده ال ثانی با بریتانیا به‬ ‫توافق رسید‪ .‬در کشــور قطر امروزی‪ ،‬ملیت و حرفه مالک‬ ‫قشربندی اجتماعی است‪ .‬اســتخدام نیروی کار خارجی به‬ ‫تمرکز ملی ت‏های معینــی در برخی از مشــاغل انجامیده‬ ‫است و می زان حقوق به ملیت وابستگی دارد‪ .‬گسترده‏ترین‬ ‫تقسیم بندی بین شــهروندان و خارجیان باتوجه به منطقه‬ ‫منشا انها‪ ،‬امور فرهنگی و ساختار ژنتیکی انها صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬با این وجود فضای نسبتا با تسامحی در قطر وجود دارد‪.‬‬ ‫خود قطری‏ها به صورت داخلی بر مبنای پیوندهای قبیلگی‪،‬‬ ‫مذهبی و تاریخی قشربندی شده‏اند‪ .‬منبع در امد ارزی کشور‪،‬‬ ‫صادرات نفت و گاز است‪ .‬قطر سومین کشور دارنده ذخایر گاز‬ ‫پس از روسیه و ای ران است و ذخیره گازی اش‪ ،‬ب رای ‪ ۲۰۰‬سال‬ ‫اینده کافی تخمی ن زده شده است‪ .‬اما به علت پی ش دستی در‬ ‫بهره برداری از پارس جنوبی‪ ،‬نسبت به ای ران‪ ،‬توانست که رشد‬ ‫سریع اقتصادی را شاهد باشــد‪ .‬از این روی قطر نیز تا حدی‬ ‫حاشیه امنیت مناســبی در صورت کاهش قیمت نفت خام‬ ‫دارد و به همین خاطر از ب رنامه‏های ع ربستان سعودی استقبال‬ ‫م ی‏شود‪ .‬اما در مجموع صادرات نفت خام‪ ،‬مهمترین ویژگی‬ ‫کشورهای در حال توسعه غرب اسیاســت‪ .‬از این رو نفت‪،‬‬ ‫سهم عمده‏ای در بودجه دولت این کشورها دارد‪ .‬با این وجود‬ ‫امارات متحده ع ربی با اتکا به مزیت دسترسی به اب‏های ازاد و‬ ‫پتانسیل کریدور هوایی و ابی ب رای اتصال حلقه‏های زنجیره‬ ‫تامین تجارت بی ن‏المللی تا حد زیادی از وابستگی به درامد‬ ‫نفتی خود کاسته است‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ایستادگی صنعت در مقابل سیاست‬ ‫سقوط قیمت نفت به خاطر مذاکرات هسته ای است‬ ‫سید مهدی حسینی‬ ‫رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی‬ ‫‪3‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫زمانی که با پدیده‪‎‬ای تحت عنوان کاهش یا ســقوط‬ ‫قیمت در بازار راجــع به هر محصولی روبه رو می شــویم‬ ‫نخستین مساله ای که توجه ها را جلب می کند بحث تعادل‬ ‫میان عرضه و تقاضاست که به نظر می رسد در این مواقع‬ ‫عرضه از تقاضا پیشی گرفته است‪ .‬در حال حاضر کشورهای‬ ‫بزرگ تولید کننــده با حداکثر توان در حال تولید هســتند‬ ‫به طوری که روســیه حدود ‪ 10‬میلیون بشکه و عربستان‬ ‫‪ 9/5‬تا ‪ 10‬میلیون بشکه تولید می کنند و نتیجه ان این است‬ ‫که امروز به رغم اینکه رشد اقتصادی دنیا حدود ‪ 3/5‬الی ‪4‬‬ ‫درصد بوده و باید تقاضا برای نفت بیشتر باشد‪ ،‬می بینیم که‬ ‫در ســال ‪ 2015‬عرضه بیش از تقاضا است که این در واقع‬ ‫همان کاهش قیمت نفت است‪ .‬پس ابتدایی ترین مساله‪‎‬ای‬ ‫که در این خصوص به نظر می‪‎‬رســد این است که یا تقاضا‬ ‫کاهش یافته یا عرضه انقدر اضافه شــده که میزان ان در‬ ‫بازار بیش از تقاضاســت‪ .‬این ارزیابی بر اساس اصول پایه‬ ‫بازار است‪.‬‬ ‫اولین بررسی اماری در بازار نفت نیز نشان می دهد که‬ ‫این اتفاق روی داده است یعنی در این بازار چیزی حدود ‪1/5‬‬ ‫بشکه در روز در ســال ‪ 2015‬مازاد عرضه وجود دارد و این‬ ‫مازاد عرضه طبیعتا به صورت ذخایر استراتژیک درمی اید‬ ‫که این ذخایر نیز بر قیمت ها فشار وارد می کنند‪ .‬از قبل نیز‬ ‫پیش بینی می شد که با این تفاســیر قیمت ها کاهش پیدا‬ ‫کنند‪ .‬اما واقعیت این است که اکنون صرفا با کاهش قیمت‬ ‫روبه رو نیستیم بلکه با ســقوط قیمت مواجه هستیم‪ .‬وقتی‬ ‫قیمت نفت در مدت بســیار کوتاهی نزدیک به یک سوم‬ ‫کاهش می یابد این کاهش یک ســقوط است‪ .‬تجربه های‬ ‫گذشته در مورد سقوط قیمت ها هر یک ماجرای خاص خود‬ ‫را داشت و این اتفاقات را قبال نیز شاهد بودیم‪.‬‬ ‫همچنانکه در دهه ‪ 80‬میالدی نیز شاهد سقوط قیمت‬ ‫نفت بودیم‪ .‬در ان زمان داستان از این قرار بود که اوپک در‬ ‫میانه دهه ‪ 70‬میالدی قیمت ها را چیزی حدود سه تا چهار‬ ‫برابر افزایش داد و یک شوک نفتی بر بازار وارد شد‪ .‬در ان‬ ‫دوران‪ ،‬اوپک قدرت زیادی در بازار داشت و می توانست بازار‬ ‫را تحت کنترل خود داشته باشد‪ .‬پس از ان نیز در سال ‪1979‬‬ ‫میالدی که انقالب اسالمی ایران رخ داد دوباره قیمت نفت‬ ‫باال رفت‪ .‬در نیمه دهه ‪ 80‬به یکباره شــاهد سقوط قیمت‬ ‫هستیم و قیمت نفت از حدود ‪ 40‬دالر به زیر ‪ 8‬دالر سقوط‬ ‫کرد‪ .‬این سقوط دالیل خاص خود را داشت‪ .‬چرا که در ان‬ ‫زمان یک مبارزه مستقیم میان تولید کننده و مصرف کننده‬ ‫وجود داشــت و جهان صنعتی و جهان تولید کننده نفت در‬ ‫مقابل هم قرار گرفته بودند‪ .‬به عبارت دیگر اوپک در یک‬ ‫طرف قضیه بود کــه در رابطه با افزایــش قیمت ها بدون‬ ‫توجه به اتفاقات بازار‪ ،‬ظرفیت ســازی زیادی انجام داد‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر در ســال ‪ 75‬اژانس بین المللی انرژی تشکیل‬ ‫شد که این ســازمان برنامه ریزی کرده بود نخست میزان‬ ‫وابستگی شان را به نفت خاورمیانه کاهش دهند؛ زیرا جنگ‬ ‫اعراب و اسرائیل در سال ‪ 1973‬منجر به ان شد که اعراب‪،‬‬ ‫غرب را تحریــم نفتی کنند و به همین خاطر کشــورهای‬ ‫غربی تحت فشــار شــدیدی قرار گرفتند‪ ،‬پس از این بود‬ ‫که تصمیم گرفتند این اژانس را تشــکیل دهند‪ .‬اژانس از‬ ‫دو طریق اصلی این کاهش وابســتگی را دنبال می‪‎‬کرد؛‬ ‫یک‪ ،‬افزایــش راندمان های صنعتــی تاجایی که کاهش‬ ‫تقاضا به وجود بیاید‪ .‬دوم‪ ،‬اســتخراج نفت از هرجایی که‬ ‫ممکن است حتی اگر بســیار پرهزینه باشد‪ .‬به این ترتیب‬ ‫بود که پدیده ای به نام غیر اوپکی ها در بازار ظهور می کنند‪.‬‬ ‫غیر اوپکی ها کشورهایی هســتند که از ابتدا خارج از حوزه‬ ‫اوپک نفت تولید می کردند و همچنین کشورهای جدیدی‬ ‫که به جمع کشــورهای تولید کننده نفت پیوسته بودند‪ .‬در‬ ‫دریای شمال سرمایه گذاری های هنگفتی برای استخراج‬ ‫نفت صورت گرفته اســت یا نقاط دیگری مانند االسکا یا‬ ‫شمال افریقا که کشورهای صنعتی در انها سرمایه گذاری‬ ‫کرده اند‪ .‬انها به تکنولوژی هایی دست پیدا کردند که بتوانند‬ ‫در اب های بســیار عمیق و با عمق فراتر از دو هزار متر نیز‬ ‫فعالیت داشته باشــند‪ .‬به این ترتیب سهم اوپک در بازار به‬ ‫کمتر از نصف غیر اوپک سقوط کرد و ناگهان با یک عرضه‬ ‫باالیی در بازار روبه رو شدیم‪ .‬مجموع تقابل اوپک با دنیای‬ ‫صنعتی موجب شد که کشورهای عضو این سازمان به این‬ ‫سقوط برسند‪ .‬امروز اما جریان کمی متفاوت است و دیگر‬ ‫مساله رودررویی اوپک و غیر اوپک نیست‪ .‬درست است که‬ ‫وزیر نفت عربستان صحبت از این می کند که می‪‎‬خواهند با‬ ‫قیمت‪‎‬های پایین با شیل اویل در امریکا مبارزه کنند و انها را‬ ‫از بازار خارج کنند اما واقعیت چیزی غیر از این است‪ .‬اوپک‬ ‫طی دو الی سه دهه گذشــته هر گاه که قیمت نفت سقوط‬ ‫می کرد در بازار مداخله کرده و با کاهــش تولید‪،‬عرضه را‬ ‫کاهش داده و قیمت ها را بر می گرداند اما سوال این است که‬ ‫چرا اوپک اکنون چنین کاری نمی کند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد سقوط قیمت نفت دو بخش دارد؛ یک‬ ‫بخش‪ ،‬بخش واقعی است که بر اســاس بحث عدم توازن‬ ‫عرضه و تقاضا اتفاق افتاده است اما بخش دیگری که سقوط‬ ‫قیمت نفت را شامل می شود ناشی از مسائل سیاسی است‪.‬‬ ‫به بیان دیگر همان رودررویی امــروز به نوع دیگری دیده‬ ‫می شود‪ .‬در حال حاضر مذاکرات ایران و گروه ‪ 5+1‬به نقطه‬ ‫حساسی رسیده اســت که دو گروه بیشتر روی ان حساس‬ ‫هستند‪ .‬یک دسته حساســیت ها به خود امریکا و متحدان‬ ‫اروپایی اش مربوط می شود‪ .‬این کشورها به خوبی می دانند‬ ‫که اگر قرار باشد به عنوان یک تاکتیک مذاکرات با ایران را‬ ‫به نتیجه برسانند چه بهتر که فشار را بر ایران تاجای ممکن‬ ‫افزایش دهند تا در اخرین دور مذاکرات امتیازات بیشتری‬ ‫بگیرند‪ .‬در این میان یکی از فشــارها می‪‎‬تواند قیمت نفت‬ ‫باشد؛ از یک سو تولید نفت مان کاهش یافته و از سوی دیگر‬ ‫تحریم های بانکی ایران موجب شده است که بخشی از پول‬ ‫کشور بلوکه شود‪ .‬در این میان اگر کشورهای غربی بتوانند‬ ‫قیمت نفت را کاهش دهند فشار بر ایران را مضاعف خواهند‬ ‫کرد و به زعم خودشان می توانند بیشترین امتیازها را از کشور‬ ‫ما در بحث هسته ای بگیرند‪ .‬این موضوع می تواند به عنوان‬ ‫یک سناریو در ذهن ما مطرح باشد که امریکایی ها فعال به‬ ‫صورت کوتاه مدت و نه بلند مدت خواستار چنین وضعیتی‬ ‫باشند‪ .‬در عین حال یک سری قدرت‪‎‬های منطقه‪‎‬ای وجود‬ ‫دارند که مخالف حل و فصل مسالمت امیز موضوع هسته ای‬ ‫و تحریم‪‎‬های ایران هستند که در محوریت انها عربستان قرار‬ ‫دارد‪ .‬این کشورها منافعی را در بهبود روابط ایران با غرب و‬ ‫حل مساله هسته‪‎‬ای برای خودشان نمی‪‎‬بینند‪ .‬بنابراین این‬ ‫کشورهای منطقه ای هم بازی ای را علیه ایران شکل داده اند‪.‬‬ ‫در این مقوله من معتقدم که امریکا و عربستان در کوتاه مدت‬ ‫با یکدیگر و علیه ایران همراه هستند و تالش دارند که در این‬ ‫مدت فشارها را علیه ایران تاجایی که می توانند افزایش دهند‬ ‫تا هم ایران هماهنگی های الزم را در خصوص تعامالتش‬ ‫با ‪ 5+1‬با قدرت های منطقــه ای به وجود بیاورد و هم اینکه‬ ‫خود غرب و امریکا برای کســب امتیازات بیشــتر از ایران‬ ‫در مذاکرات شانس شــان را باال ببرند‪ .‬در باال به تداوم این‬ ‫وضعیت در کوتاه مدت اشاره کردم‪ .‬در این رابطه باید مدنظر‬ ‫داشت که سقوط قیمت نفت نمی تواند برای بلند مدت ادامه‬ ‫داشته باشد‪ .‬چون که دنیای صنعتی خصوصا تولیدکنندگان‬ ‫بزرگی مانند دریای شــمال‪ ،‬خلیج مکزیک و یا شیل اویل‬ ‫امریکا نمی تواند با ایــن قیمت های پایین نفت به فعالیتش‬ ‫ادامه دهد‪ .‬به ایــن مفهوم که صنعت در مقابل سیاســت‬ ‫می ایستد‪ .‬یعنی حتی اگر سیاستمداران نیز مایل باشند که‬ ‫این قضیه را دراز مدت ادامه دهند‪ ،‬ممکن نیست زیرا صنعت‬ ‫در برابرشان می ایستد‪ .‬صنعت یعنی سرمایه گذاران بزرگ و‬ ‫شرکت های نفتی‪ .‬سرمایه گذاران بزرگ نفتی باید پاسخگوی‬ ‫سهامداران خود باشند بنابراین انها تعهدشان بیشتر نسبت‬ ‫به سهامداران است‪ .‬این ســرمایه گذاران نمی توانند با ضرر‬ ‫به فعالیت هایشــان ادامه دهند‪ .‬تصور کنید شرکتی را که‬ ‫روزانه یک میلیون بشکه نفت تولید می کند و حال بخواهد‬ ‫این یک میلیون بشــکه را با ‪ 20‬دالر ضرر در هر بشکه به‬ ‫فروش برساند که در مجموع می شود روزانه ‪ 20‬میلیون دالر‬ ‫ضرر‪ .‬بنابراین صنعت با این سیاست مخالفت خواهد کرد و‬ ‫فرایندی که پیش می اید به این صورت اســت که صنعت‬ ‫مدت کوتاهی به سیاســیون فرصت می دهد تا کارهایشان‬ ‫را انجام دهند اما در دراز مدت این روند ادامه پیدا نمی کند‪.‬‬ ‫در نهایت و در جمع بندی این بحــث باید بگویم که‬ ‫سقوط قیمت دو مفهوم دارد؛ یک کاهش قیمت و دیگری‬ ‫ســقوط‪ .‬کاهش‪ ،‬منطقی و طبیعی و عکس العمل بازار به‬ ‫افزایش عرضه نسبت به تقاضاست‪ .‬اما بخش اصلی سقوط‬ ‫به نگاه سیاسی برخی کشورها باز می گردد که در این رابطه‬ ‫باید به مذاکرات هسته ای ایران بیش از پیش توجه داشت‪.‬‬ ‫همچنین باتوجه به اینکه بخش عمــده افت قیمت نفت‬ ‫ناشی از مسائل سیاسی است در شرایطی که روند مذاکرات‬ ‫منجر به حل مسائل شــود‪ ،‬قیمت نفت دور زده و به تدریج‬ ‫باال می رود‪ ،‬زیرا برای صنعت نفت امریکا با سرمایه گذاری‬ ‫ده ها میلیارد دالری‪ ،‬تولید نفت زیر ‪ 60‬دالری غیر اقتصادی‬ ‫خواهد بود و حاضر نیســت که این صنعــت را زمین بزند‬ ‫بنابراین قیمت نفت باید باال برود‪.‬‬ ‫اوپک بازار نفت را رها کرده است‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدعلیخطیبی‪،‬نمایندهسابقایراندراوپک‬ ‫طی چند ماه اخیر شــاهد کاهــش بیش از ‪50‬‬ ‫درصدی قیمت نفت در بازارهای جهانی هستیم؛‬ ‫مساله‪‎‬ای که کشــورهای صادرکننده نفت را با‬ ‫مشکل مواجه کرده است‪ .‬به نظر شما عمده دالیل‬ ‫کاهش ناگهانی قیمت نفت چیست؟‬ ‫حتی اوپک در اجالس اخرش اعالم کرد که حاضر‬ ‫نیست این مدیریت را ادامه دهد‪ ،‬بناب راین مدیریت‬ ‫بازار تضعیف شد‪.‬‬ ‫در این میان استنباط بازار این است که بازار نفت اگر‬ ‫بازار مدیریت شده‪‎‬ای نباشد‪ ،‬قیمت‪‎‬ها سقوط خواهد کرد که‬ ‫همی ن طور هم شــد‪ .‬بناب راین تنها راه حل ب رای خروج از این‬ ‫وضعیت این است که مدیریت به بازار نفت بازگردد و قیمت ها‬ ‫مانند گذشته مدیریت شده باشــد و در نهایت میان عرضه‬ ‫و تقاضا یک تعادل منطقی در بازار بــه وجود بیاید‪ .‬در غیر‬ ‫این صورت‪ ،‬تولید اضافــه و مازاد عرضه ب رای هر محصولی‬ ‫م ی‪‎‬تواند قیمت ان محصــول را کاهش دهد‪ .‬بناب راین علت‬ ‫اصلی این وضعیت‪ ،‬عدم مدیریت بازار توسط اوپک است‪ ،‬زی را‬ ‫در سال‪‎‬های گذشته همواره شاهد مدیریت اوپک بر بازار بودیم‬ ‫اما امروز این طور نیست‪.‬‬ ‫البته دالیل دیگری همچون ضعف اقتصادی‪ ،‬ضعف‬ ‫تقاضا‪ ،‬افزایش تولید غی راوپک و افزایش تولیدهای غیرمرسوم‬ ‫مانند شیل اویل را نیز نباید از نظر دور داشت‪ .‬این در حالی‬ ‫است که در گذشــته نیز بعضا ضعف تقاضا و اضافه عرضه‬ ‫به وجود م ی امد که با مدیریت اوپک تعادل برقرار م ی شد‪ .‬حتی‬ ‫برخی از تولیدکنندگان بزرگ اوپک اعالم کرده اند که اگر اوپک‬ ‫بخواهد تولیدش را کاهش دهد حاضر نیستند در این کاهش‬ ‫مشارکت داشته باشند که این مساله به نوعی کناره گیری از‬ ‫مدیریت بازار است‪ .‬همین مســائل منجر شده که بازار این‬ ‫استنباط را داشته باشد که بازار مدیریت شده نیست و در ادامه‬ ‫قیمت ها شروع به افت کرد‪.‬‬ ‫برای خروج از این وضعیت چــه راه ح ل‪‎‬هایی را‬ ‫م ی‪‎‬توان در نظر گرفت؟‬ ‫پی ش بینی شــما از وضعیت فعلی چیست؟ به‬ ‫ایران یکی از کشــورهای بزرگ صادرکننده نفت‬ ‫داخل اوپک است‪ .‬جمهوری اسالمی برای خارج‬ ‫شدن از این وضعیت چه روندی را باید در پیش‬ ‫بگیرد؟‬ ‫‪4‬‬ ‫سید محمدعلی خطیبی‪ ،‬نماینده سابق‬ ‫ایران در اوپک‪ ،‬در گفت و گو با مثلث به بررسی‬ ‫دالیل کاهش قیمت نفــت پرداخته و م ی‪‎‬گوید‬ ‫علت اصلی این وضعیت‪ ،‬عــدم مدیریت بازار‬ ‫توسط اوپک اســت‪ .‬خطیبی ادامه م ی‪‎‬دهد‬ ‫که دالیل دیگری همچون ضعــف اقتصادی‪،‬‬ ‫ضعف تقاضا‪ ،‬افزایش تولید غیراوپک و افزایش‬ ‫تولیدهای غیرمرسوم مانند شیل اویل را نیز‬ ‫نباید از نظر دور داشت‪.‬‬ ‫نظرتان کدام راه حل بیشتر امکان عملی شدن‬ ‫دارد؟‬ ‫با توجه به شواهدی که وجود دارد تا یک سال اینده نه‬ ‫تقاضا خیلی چشمگیر خ واهد بود و نه غی ر اوپک حاضر خ واهد‬ ‫شد حجم تولیدش را کاهش دهد‪ .‬همچنین به نظر نم ی‏رسد‬ ‫که اوپک نیز در اجالس بعدی‪‎‬اش بپذیرد که دو میلیون بشکه‬ ‫کاهش تولید داشته باشد‪ .‬ب ر اساس این شواهد فعال امیدواری‬ ‫زیادی در بازار ب رای بهبود قیمت‪‎‬ها وجود ندارد‪.‬‬ ‫کشــورهایی که در داخل اوپک در طول بیش از‬ ‫سه دهه گذشــته همواره حاضر م ی شدند که در‬ ‫مدیریت عرضه مشارکت داشته باشند چرا امروز‬ ‫م ی‏گویند که دیگر حاضر نیستند در کاهش تولید‬ ‫مشارکت داشته باشند؟ ایا مسائل سیاسی نیز در‬ ‫این امر دخیل است؟‬ ‫این کشورها ب رای عدم مشــارکت خود یک سری‬ ‫دالیل اقتصادی را ذکر م ی‏کنند مثــا م ی‪‎‬گویند که به این‬ ‫صورت م ی‪‎‬خواهند از سهم بازار خود دفاع کنند در حالی که‬ ‫پیش از این در چنین مواقعی حاضر به مشارکت م ی‪‎‬شدند‪.‬‬ ‫بناب راین همین عدم مشارکت فعل ی‏شان م ی‪‎‬تواند به جز دالیل‬ ‫اقتصادی‪ ،‬برخی دالیل سیاسی نیز داشته باشد‪ .‬در گذشته اگر‬ ‫اوپک کاهش تولید م ی‪‎‬داد‪ ،‬این کشورها مشارکت م ی کردند‬ ‫و تولید و صادراتشــان را کاهش م ی‪‎‬دادند که در نتیجه ان‬ ‫قیمت‪‎‬ها باال م ی‪‎‬رفت و درامد افزایش م ی یافت‪ .‬درواقع هدف‬ ‫از تولید و صادرات‪ ،‬درامدزایی است و اگر کشوری با کاهش‬ ‫تولید بتواند درامدش را دو ب رابر کند این مساله توجیه اقتصادی‬ ‫دارد‪ .‬حال اینکه چرا برخی کشورها با کاهش تولید مخالفت‬ ‫م ی‪‎‬کنند ب ی تردید دالیل سیاسی دارد و گمانه زن ی‪‎‬ها در این‬ ‫خصوص را تقویت م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫رایزن ی‪‎‬ها میان اوپک و غی راوپک باید ادامه داشته‬ ‫باشد تا به یک نقاط مشترکی دست یابیم‪ .‬به هر حال داخل‬ ‫سازمان اوپک چند صادرکننده بزرگ مانند ای ران و عربستان‬ ‫وجود دارند که اینها اگر به تفاهم برســند باقی کشورها نیز‬ ‫تصمیمات انها را خواهند پذیرفت‪ .‬حتی در میان کشورهای‬ ‫غی راوپک نیز چند صادرکننده بزرگ وجود دارد که اگر با انها‬ ‫نیز به تفاهم برسیم بدون شــک باز هم به مشارکت باقی‬ ‫کشورهای صادر کننده منتهی خواهد شد‪ .‬به همین خاطر‬ ‫ما کماکان باید بــه رایزنی با صادرکننــدگان بزرگ اوپک و‬ ‫غی راوپک ادامه دهیم و تاجایی که ممکن اســت بار منفی‬ ‫کاهش قیمت‪‎‬ها را از بین ببریم‪ .‬در این رابطه به مطلبی که‬ ‫اخی را مدیرعامل شــرکت «انی» ایتالیا در داووس سوئیس‬ ‫گفت‪ ،‬اشــاره م ی‪‎‬کنم‪ .‬او اعالم کرد که اگر اوپک وارد عمل‬ ‫نشود و سرمایه گذاری‪‎‬ها متوقف شود‪ ،‬تا چند سال دیگر یک‬ ‫شــوک بزرگ در بازار ایجاد خواهد کرد‪ .‬مدیرعامل شرکت‬ ‫انی پی ش بینی کرده بود که اگر این ســرمایه گذاری‏ها دچار‬ ‫وقفه شود‪ ،‬ممکن است تا ‪ 4-5‬سال اینده بازار دچار کمبود‬ ‫شــود‪ .‬بناب راین این روال ممکن است در کوتاه مدت به ضرر‬ ‫کشورهای صادرکننده باشد و درامد انها را کاهش دهد اما در‬ ‫میان مدت و بلند مدت به ضرر مصرف کننده‏ها نیز خواهد‬ ‫بود‪ .‬مسائلی که برخی کشــورهای غربی مطرح م ی‪‎‬کنند‬ ‫نیز به همین خاطر است که انها هم یک اینده میان مدت‬ ‫را م ی‪‎‬بینند و م ی‪‎‬دانند که اگر ســرمایه گذاری‪‎‬ها از صنعت‬ ‫نفت خارج شــود بازگرداندن ان به صنعت نفت کار بســیار‬ ‫دشواری است و این خالء ســرمایه گذاری م ی‪‎‬تواند در اینده‬ ‫یک خالء تولیــد ایجاد کند‪ .‬بناب راین هــم افت تولید و هم‬ ‫تقاضای جدید در ســال‪‎‬های اتی‪ ،‬ضرورت سرمایه گذاری‪‎‬ها‬ ‫را به ما گوشزد م ی‪‎‬کند اما در مقابل در شرایط نوسانات شدید‬ ‫قیمت‪‎‬ها‪ ،‬هیچ ســرمایه گذاری حاضر نخواهد شــد در این‬ ‫صنعت ریسک و سرمایه گذاری کند‪ .‬این در شرایطی است‬ ‫که حتی قیمت‏های پایی ن تری را نیز ب رای اینده پی ش بینی‬ ‫م ی‪‎‬کنند‪ .‬در چنین وضعیتی ســرمایه گذار ترجیح م ی‪‎‬دهد‬ ‫پول خود را در بخش های دیگر به کار گیــرد‪ .‬اما اگر امروز‬ ‫سرمایه گذاری انجام نشود به این معناست که در سال‪‎‬های‬ ‫اتی تولید اضافی در کار نخواهد بود و تقاضا بیشتر م ی شود‪.‬‬ ‫این مساله م ی تواند بازار را دچار مشکل کند و حتی به ضرر‬ ‫مصرف کنندگان باشد‪ .‬در نتیجه بهترین حالت این است که‬ ‫ثبات بر بازار حکم‪‎‬فرما شود و همه چیز روی روال طبیعی خود‬ ‫حرکت کند تا هم تولیدکنندگان به قیمت‪‎‬های منصفانه ای‬ ‫برسند‪ ،‬هم مصرف کنندگان دغدغه اینده را نداشته باشند و هم‬ ‫سرمایه گذاران با طیب خاطر سرمایه گذاری کنند‪.‬‬ ‫اکنون بایــد اعتماد ســرمایه گذاران جلب شــود تا‬ ‫پول‪‎‬هایشان را در این بخش سرمایه گذاری کنند که این امر‬ ‫نیز باز زمان بر است‪ .‬ب رای بازگرداندن سرمایه گذاران به صنعت‬ ‫نفت باید قیمت نفت به یک سطح منطقی برسد و مدتی در‬ ‫همان سطح باقی بماند تا اعتماد انها جلب شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫ب رای خروج از این وضعیت یا باید مدیریت بازار اوپک‬ ‫مجددا احیا شــود یا اینکه به تدریج تولیدات گران قیمت و‬ ‫پرهزینه از بازار خارج شــود تا بازار خود به خود متعادل شود‪.‬‬ ‫یک راه حل دیگر نیز این اســت که تقاضا در یکی‪ ،‬دو سال‬ ‫اینده افزایش یابد و مازاد عرضه‪‎‬ها را جذب کند‪ .‬بناب راین بازار‬ ‫باید متعادل شود تا قیمت‪‎‬ها روند افزایشی پی دا کند در غیر این‬ ‫صورت خیلی نم ی‪‎‬توان امیدوار بود که این وضعیت بهبود یابد‬ ‫و به نظر م ی رسد که روند کاهشی قیمت نفت ادامه داشته‬ ‫باشد‪ .‬این در حالی است که با تمام شدن زمستان به عنوان‬ ‫فصل ســرد‪ ،‬بخش دیگری از تقاضا نیز ســقوط م ی کند و‬ ‫کاهش قیمت مجددی روی م ی دهد‪.‬‬ ‫در این رابطه به نظر م ی‪‎‬رســد که این کشورها اهداف‬ ‫خاص سیاسی برخی کشورهای دیگر را دنبال م ی‪‎‬کنند‪.‬‬ ‫همچنین در پشت پرده شاهد هســتیم که برخی از‬ ‫کشــورهای مصرف کننده از این کاهش قیمت‪‎‬ها به شدت‬ ‫راضی هستند و به رغم اینکه گفته م ی‏شود کاهش قیمت‪‎‬ها‬ ‫م ی‪‎‬تواند تولید امریــکا را دچار بحران کنــد‪ ،‬م ی‪‎‬بینیم که‬ ‫مقامات امریکا از مقامات بعضی کشورهای صادرکننده تشکر‬ ‫م ی‪‎‬کنند‪ .‬حتی در گزارش بانک جهانی نیز مشاهده شد که این‬ ‫کاهش قیمت به رشد اقتصادی کشورهای غ ربی کمک کرده‬ ‫است‪ .‬این شواهد در کنار هم احتمال تبانی سیاسی پشت این‬ ‫قضایا را تقویت م ی‪‎‬کند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫قیمت نفت در طول بیش از ‪ 3‬دهه‪‎‬ای که بنده سراغ‬ ‫دارم همواره قیمت‪‎‬های مدیریت شده‪‎‬ای بوده است و این طور‬ ‫نبوده که هر کشوری هرقدر که دلش م ی‪‎‬خواهد نفت تولید‬ ‫کند‪ .‬به ویژه در داخل سازمان اوپک همیشه تالش شده است‬ ‫که کشورهای عضو این سازمان اخرین تولید کننده باشند تا‬ ‫باقیمانده ان مقدار از تقاضاهایی که غی راوپک تولید م ی‪‎‬کند‬ ‫را اوپک تولید کند‪ .‬به همین دلیل بعضا اوپک ظرفی ت های‬ ‫مازاد باالیی داشته است و حتی در داخل سازمان سقف تولید‬ ‫م ی گذاشــتند و ســهمیه بندی م ی‪‎‬کردند‪ .‬از زمانی که این‬ ‫سهمیه بندی تضعیف شــد و اوپک در خصوص مدیریت‬ ‫بر بازار‪ ،‬دیگر مانند قبل عمل نم ی کــرد‪ ،‬تاحدودی اوضاع‬ ‫برهم ریخت‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪61‬‬ ‫جشنواره س ی وسه‬ ‫در پرونده هفته گذشته به فیلم های حاضر در بخش رقابتی (سودای‬ ‫ســیمرغ) و غیررقابتی (هنر و تج ربه) سی و ســومین جشنواره فیلم فجر‬ ‫پرداختیم‪ .‬این هفته نیز نظری داریم بر فیلم های حاضر در بخش نوع ی نگاه‬ ‫(فیلم اول ی ها) و مســتند این جشنواره‪ ،‬جشــنواره ای که از برخی عادت ها‬ ‫خالصی یافته و همچنان گرفتار برخی عادت های قدیمی است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ائتالف فیلم اولی ها با پیشکسوتان‬ ‫نگاهی به بخش «نگاه نو» جشنواره فجر ‪33‬‬ ‫‪1‬‬ ‫وقتی فهرست فیلم اولی های جشنوار ه فجر سی وسوم‬ ‫فجر به طور رسمی اعالم شــد‪ ،‬مروری بر اسامی ‪ 11‬فیلم‬ ‫اعالم شــده حکایت از حضور هنرمندان سرشناسی داشت‬ ‫که به قولی با فیلمســازانی که اولین تجربه سینمایی شان‬ ‫را پشت سر گذاشــتند‪ ،‬همکاری داشتند‪ .‬بخش «نگاه نو»‬ ‫جشنوار ه فجر‪ ،‬در کنار بخش «سودای سیمرغ» (مسابقه) و‬ ‫«هنر و تجربه» (خارج از مسابقه) مروری دارد بر انچه شاید‬ ‫در اینده سینمای ایران حضور جدی داشته باشد‪ ،‬شاید هم‬ ‫نه‪ .‬این فیلم ها عبارتند از‪:‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 251‬‬ ‫ «احتمال باران اسیدی» با بازی یک شاعر‬ ‫فیلمبرداری «احتمال باران اســیدی» در ســکوت‬ ‫خبری انجام شد و یکی از ویژگی های این اثر طبق اعالم‬ ‫دســت اندرکاران این فیلم‪ ،‬حضور شمس لنگرودی شاعر‬ ‫و پژوهشــگر ادبیات به عنوان بازیگر در این پروژه است‪.‬‬ ‫همچنین از دیگر بازیگران اصلی این فیلم نیز می توان به‬ ‫مریم مقدم اشاره کرد‪.‬‬ ‫پوریا رحیمی‪ ،‬ارســان عبدالهی‪ ،‬عیســی حسینی‪،‬‬ ‫حبیب پور ســیفی‪ ،‬پروین ملکی‪ ،‬امان رحیمی‪ ،‬ســینوهه‬ ‫دانشمند‪ ،‬حســن حســینیان‪ ،‬ســام جابر انصاری‪ ،‬سعید‬ ‫پیامی پور‪ ،‬علی نادربیگی‪ ،‬نیلوفر ســیاری‪ ،‬احمد ذبیحی و‬ ‫الهه بخشــی از بازیگران «احتمال باران اسیدی» هستند‪.‬‬ ‫همچنین «کامبوزیا پرتوی» به عنوان مشاور کارگردان در‬ ‫این فیلم حضور دارند‪.‬‬ ‫در خالصه داســتان «احتمال باران اســیدی» با‬ ‫تهیه کنندگــی رو ح اهلل برادری امده اســت‪« :‬منوچهر‬ ‫شصت سال سن دارد‪ ،‬او بازنشسته اداره دخانیات است‪.‬‬ ‫ولی از ســر بیکاری همچنان هر روز بــه اداره می رود‪.‬‬ ‫مادرش تا زنده بود ارزو داشــت ازدواجــش را ببیند‪ .‬در‬ ‫حالی که منوچهر حتی دوســتی هم در زندگی نداشته‪..‬‬ ‫به جز خسرو‪»...‬‬ ‫ «بدون مرز» در ضدیت با جنگ‬ ‫فیلم ســینمایی «بدون مــرز» اولین ســاخته بلند‬ ‫امیرحسین عســگری فیلمی ضد جنگ اســت و داستان‬ ‫پســری را روایت می کند که هر روز بــرای ماهیگیری به‬ ‫کشتی به گل نشسته ‪‎‬ای در نقطه صفر مرزی پا می گذارد و‬ ‫انجا را به محلی برای ارامش خود تبدیل کرده‪ ،‬اما حضور‬ ‫غریبه ای این ارامش را به هم می زند‪.‬‬ ‫ابوالفضل جلیلی که ســابقه قابل توجهی در سینمای‬ ‫نوجوانانه دارد ولی شــانس اکران فیلم هایش در ایران را‬ ‫نداشته در این فیلم نقش مشاور کارگردان را برعهده داشته‬ ‫اســت‪ .‬فیلم «بدون مرز» به تهیه کنندگی مجتبی امینی‬ ‫در اولین اکران جهانی خود در بیســت و هفتمین جشنواره‬ ‫بین المللی فیلم توکیو موفق شد جایزه اصلی بخش مسابقه‬ ‫فیلم های بلند اسیایی را از ان خود کند‪.‬‬ ‫ روایت «چاقی» با حضور حمید فرخ نژاد‬ ‫فیلم ســینمایی «چاقی» با کارگردانی راما قویدل‬ ‫که اخیــرا از او ســریال «دولت مخفــی» از تلویزیون‬ ‫پخش شد‪ ،‬روایتی اســت از یک انتخاب؛ انتخاب عشق‬ ‫یا ِوجدان! تهیه کنندگان این فیلم که با مشــاوره محمد‬ ‫حسین لطیفی ساخته شده است‪ ،‬علیرضا جاللی و حمید‬ ‫اخوندی هستند‪.‬‬ ‫بازیگران این فیلــم عبارتند از‪ :‬علــی مصفا‪ ،‬الدن‬ ‫ُمســتوفی‪ ،‬مهســا کرامتی و با حضور حمید فرخ نژاد و با‬ ‫نقش افرینی‪ :‬حســین ملکی‪ ،‬امید روحانی‪ ،‬کریم قربانی‪،‬‬ ‫فریده دریامــج‪ ،‬فرهود حاجبی‪ ،‬نوید خداشــناس‪ُ ،‬ســها‬ ‫پورحاتمی‪ ،‬الناز اهی‪ ،‬فرامرز کرامتی و بازیگر خردســال‬ ‫ستایش محمودی‪.‬‬ ‫ روایت سینمایی «جامه دران»‬ ‫فیلم «جامه دران» به کارگردانی حمیدرضا قطبی و‬ ‫تهیه کنندگی سید جمال ساداتیان؛ موضوعی اجتماعی دارد‬ ‫و براساس یکی از رمان های ناهید طباطبایی که به همین‬ ‫نام نوشته شده‪ ،‬ساخته شده است‪ .‬داستان فیلم سه اپیزودی‬ ‫«جامه دران»‪ ،‬درباره زنی به نام شیرین است که در مراسم‬ ‫ختم پدرش بــه روابط جدیدی در زندگــی او پی می برد و‬ ‫حقایقی تازه را کشــف می کند‪ .‬مهتاب کرامتی‪ ،‬مصطفی‬ ‫زمانی‪ ،‬باران کوثری‪ ،‬پگاه اهنگرانی‪ ،‬افسر اسدی‪ ،‬محمود‬ ‫بهروزیان‪ ،‬فرزانه نشــاط خواه و الهام نامی از بازیگران این‬ ‫فیلم هستند‪.‬‬ ‫ نیکی کریمی در «چهارشنبه ‪ 19‬ابان»‬ ‫فیلم سینمایی «چهارشنبه ‪19‬ابان» نخستین تجربه‬ ‫کارگردانی وحید جلیلوند اســت که توسط محمد حسین‬ ‫لطیفی و علی جلیلوند تهیه شده است‪ .‬نیکی کریمی‪ ،‬امیر‬ ‫اقایی‪ ،‬شــاهرخ فروتنیان‪ ،‬برزو ارجمند‪ ،‬افرین عبیســی‪،‬‬ ‫متوهم نیستم‬ ‫گفت وگو با کارگردان‬ ‫مستند «اتالن»‬ ‫سعید داخ‪ ،‬کتانه افشاری نژاد‪ ،‬میالد یزدانی‪ ،‬سحر احمدپور‪،‬‬ ‫حشــمت ارمیده و وحید جلیلوند بازیگران «چهارشنبه ‪19‬‬ ‫ابان» هستند‪.‬‬ ‫در خالصه داستان «چهارشنبه ‪ 19‬ابان» امده است‪:‬‬ ‫«یک اگهی غیر متعارف در بخش نیازمندی های روزنامه‬ ‫همشهری‪ ،‬جمعیت کثیری را در روز مشخصی به خیابان‬ ‫می کشد‪ .‬دخالت پلیس غائله را علی الظاهر پایان می دهد‬ ‫اما‪»...‬‬ ‫ «حکایت عاشقی» با رادان و ناطقی‬ ‫فیلــم «حکایت عاشــقی» بــه کارگردانی احمد‬ ‫رمضــان زاده که بخش هایی از ان در کردســتان عراق‬ ‫انجام شــده‪ ،‬درباره یک عکاس جنگ اســت که اولین‬ ‫نفری است که بعد از بمباران شــیمیایی حلبچه به این‬ ‫منطقه وارد می شود و از ان عکاسی می کند‪ .‬این عکاس‬ ‫طی این سفر با زنی اشنا می شود و ماجراهای عاشقانه ای‬ ‫میان انها اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫گروه سازنده این فیلم (فقط گروه پشت صحنه) برای‬ ‫تهیه تصاویری که مربوط به حلبچه می شد‪ ،‬به کردستان‬ ‫عراق سفر کردند و با وجود مشــکالتی که به دلیل حضور‬ ‫داعش در این منطقه وجود دارد اما به مدت یک هفته در این‬ ‫منطقه حضور داشتند تا فیلمبرداری فیلم شان به پایان برسد‪.‬‬ ‫جعفری جوزانی‪ ،‬تهیه کنندگی این فیلم را برعهده دارد که در‬ ‫ان بهرام رادان‪ ،‬شیالن رحمانی‪ ،‬بهمن زرین پور‪ ،‬قطب الدین‬ ‫صادقی‪ ،‬شوان اتوف (یکی از بازیگران سرشناس کرد) در‬ ‫کنار جمع دیگری از بازیگران کرد به ایفای نقش می پردازد‪.‬‬ ‫داستان «حکایت عاشقی» برگرفته از داستان یک عکاس‬ ‫واقعی با نام «احمد ناطقی» است‪.‬‬ ‫ لیال حاتمی در فیلم علی مصفا‬ ‫اولین فیلم سینمایی «در دنیای تو ساعت چند است؟»‬ ‫به کارگردانی صفی یزدانیان بــه تهیه کنندگی علی مصفا‬ ‫ساخته شده است و در ان لیال حاتمی ‪ ،‬علی مصفا و تعدادی‬ ‫از بازیگران گیالنی جلوی دوربین می روند‪.‬‬ ‫ تجربه کارگردانی گلستانی با پرستویی‬ ‫«ماهی سیاه کوچولو» اولین فیلم بلند سینمایی مجید‬ ‫اســماعیلی با بازی مریال زارعی و مصطفی زمانی جلوی‬ ‫دوربین رفت‪ .‬اســماعیلی که پیش تر فیلم های تلویزیونی‬ ‫از جمله «کمی دورتر» را کارگردانی کرده‪ ،‬در جنگل های‬ ‫امل اولین فیلم سینمایی خود را به نوشته علی طالب ابادی‬ ‫و تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی ســاخت‪« .‬ماهی سیاه‬ ‫کوچولو» حاصل دومین همکاری ســینمایی طالب ابادی‬ ‫و شــفیعی بعد از فیلم ســینمایی «زندگی خصوصی اقا و‬ ‫خانم میم» است‪ .‬عالوه بر مریال زارعی و مصطفی زمانی‪،‬‬ ‫همایون ارشادی نیز در این فیلم به ایفای نقش می پردازد‪.‬‬ ‫گفته می شــود که نقش مریال زارعی در این فیلم یکی از‬ ‫متفاوت ترین نقش های کارنامــه کاری او خواهد بود و او‬ ‫در «ماهی ســیاه کوچولو» نقش یک جنگجوی تمام عیار‬ ‫را دارد‪.‬‬ ‫در خالصه داستان این فیلم که در دهه ‪ 60‬می گذرد‪،‬‬ ‫امده اســت‪« :‬اگر ناگهان پرنده ها به پرواز درامدند‪ ،‬یعنی‬ ‫دشمن پشــت بوته هاســت اما اگر پرنده ای پرید شاید پی ‬ ‫دانه ای می رود‪ .‬جنگجویان خطــاکار تنها به پیروزی فکر‬ ‫می کنند پس بدیهی اســت که به سمت هر جنبشی پشت‬ ‫بوته ها یورش می برند اما جنگجویان خردمند که حواس‪،‬‬ ‫درک و عکس العمل شــان را یکپارچــه کرده انــد تفاوت‬ ‫پروازهای دســته جمعی و تنها را می داننــد‪ .‬انها اگاهی بر‬ ‫نشــانه ها را طی اموختن «ائین دالوری» زیست کرده و‬ ‫می دانند موقعیت پس از پیروزی مهم است نه پیروز شدن‪».‬‬ ‫ «ناهید» با مضمون عاشقانه و اجتماعی‬ ‫فیلم «ناهید» به کارگردانی ایدا پناهنده که کمتر خبر‬ ‫رسمی از تولید ان منتشر شده است‪ ،‬گفته می شود مضمونی‬ ‫عاشقانه و اجتماعی دارد‪ .‬ســاره بیات‪ ،‬پژمان بازغی و نوید‬ ‫محمدزاده بازیگران اصلی فیلم هســتند که در کنار پوریا‬ ‫رحیمی سام‪ ،‬نســرین بابایی‪ ،‬میالد حسین پور و بازیگران‬ ‫اهل استان گیالن در این فیلم ایفای نقش می کنند‪ .‬ساره‬ ‫بیات بازیگر نقش ناهید است‪« .‬ناهید» چهارمین فیلم بلند‬ ‫و اولین فیلم سینمایی ایدا پناهنده است که به تهیه کنندگی‬ ‫بیژن امکانیان ســاخته شده اســت‪ .‬ایدا پناهنده پیش از‬ ‫این برای فیلم هــای تلویزیونی «قصــه داوود و قمری»‪،‬‬ ‫«ابروی از دست رفته اقای صادقی» و «از جنوب شرقی» از‬ ‫جشنواره های بیست و هشتم فجر‪ ،‬ویدئویی یاس و جام جم‪،‬‬ ‫جوایز مختلفی گرفته است‪ .‬همچنین فیلم های کوتاه «تاج‬ ‫خروس» و مستند بلند «خانه قمر خانم» نیز در جشن خانه‬ ‫سینما در سال های گذشــته جایزه بهترین فیلم و بهترین‬ ‫کارگردانی را برای این کارگردان به همراه اورده است‪.‬‬ ‫ روایتی از یک دورهمی سخت‬ ‫حضور سینمای مستند در جشنواره‬ ‫فجر پررنگ تر شده است‬ ‫‪2‬‬ ‫امسال بخش فیلم های مســتند در جشنواره فیلم‬ ‫فجر جایگاه بهتری یافته است‪ .‬هرچند در چند دوره اخیر‬ ‫نمایش فیلم های بخش مستند در سالن های مکمل کاخ‬ ‫جشــنواره وضعیت انها را ارتقا بخشیده بود‪ ،‬قرار گرفتن‬ ‫اثار مســتند در جدول نمایش ســالن اصلی ســینمای‬ ‫منتقدان و نویســندگان ســینمایی‪ ،‬به افزایش جایگاه‬ ‫این نوع فیلم ها در جشنواره فیلم فجر افزود‪ .‬ضمن انکه‬ ‫برخی اثار موفق موجود در جشنواره امسال از دید برخی‬ ‫کارشناسان نوعی ارتقای کیفی این نوع از فیلم ها را در‬ ‫تاریخ جشنواره نوید داده است‪.‬‬ ‫در مروری بــر اســامی ‪ 11‬مستندســاز حاضر در‬ ‫جشــنواره فیلم فجر به ترتیب محســن خا ن جهانی با‬ ‫پنج بار و فرشاد افشــین پور با سه بار رکوردداران حضور‬ ‫در ادوار مختلــف جشــنواره فیلم فجر هســتند‪ .‬معین‬ ‫ کریم الدینی‪ ،‬صــاد ق داورفر و داریوش یــاری نیز که‬ ‫برای دومین بار در جشــنواره فیلم فجر حضور دارند‪ ،‬در‬ ‫رد ه های بعدی قرار دارند و شش مستندساز دیگر اولین‬ ‫حضورشان را در فجر سپری می کنند‪.‬‬ ‫محســن خان جهانی بــا فیلــم «ازادراه» در این‬ ‫دوره از جشــنواره فیلم فجر‪ ،‬پنجمین دوره حضورش را‬ ‫پشت سر می گذارد‪ .‬او پیش از این در بیست و چهارمین‬ ‫دوره جشــنواره فیلم فجر با «خواهــران حافظ» و در‬ ‫بیست و هشــتمین دور ه با دو فیلم «کاله شیشه ای» و‬ ‫«یاردبستانی» و در سی و یکمین دوره با فیلم «صندلی‬ ‫‪ »257‬حضور داشت‪ .‬خان جهانی در این روند حضور تنها‬ ‫برای «صندلی ‪ »257‬نامزد بهترین کارگردانی جشنواره‬ ‫فیلم فجر شده بود و در بخش سیاسی سینما حقیقت نیز‬ ‫مورد تقدیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫فرشاد افشــین پور نیز که با فیلم «سفر به امادای»‬ ‫ســومین حضورش را در جشــنواره فیلم فجر پشت سر‬ ‫می گــذارد‪ ،‬پیش از این بــا مســتندهای «پرندگان در‬ ‫سرزمین برف و افتاب» و «زندگی در قلب دنا» در دوره‬ ‫سی ام و سی ویکم جشــنواره فیلم فجر حضور داشت‪ .‬او‬ ‫برای این دو فیلم جوایز اصلی جشــنواره سینما حقیقت‬ ‫را گرفته بود‪.‬‬ ‫معین کریم الدینــی که با فیلم «اتــان» به عنوان‬ ‫بهترین فیلم بلند مســتند و بهترین کارگردانی جشــنواره‬ ‫«سینما حقیقت»‪ ،‬دومین حضورش را در جشنواره فیلم فجر‬ ‫پشت سر می گذارد‪ ،‬پیش از این با فیلم «وقتی ابرها پایین‬ ‫می ایند» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت که این فیلم‬ ‫نامزد تدوین و تصویر شد و درنهایت تصویربردار فیلمش‪،‬‬ ‫ساسان لطفیان سیمرغ را گرفت‪.‬‬ ‫این مستندســاز‪ ،‬پیش از این در عرصه تدوین فعال‬ ‫بود و برای تدوین فیلم «تینار» جوایز جشن خانه سینما و‬ ‫سینما حقیقت را گرفت؛ البته در مقطعی که جشنواره فیلم‬ ‫فجر جایزه دستاورد فنی نداشــت‪ .‬صادق داورفر نیز که با‬ ‫فیلم مستند «فیه ما فیه» دومین حضورش را در جشنواره‬ ‫فیلم فجر پشت ســر می گذارد‪ ،‬پیش از این با فیلم «شیخ‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 246‬‬ ‫فیلم ســینمایی «نزدیک تر» به کارگردانی مصطفی‬ ‫احمدی و تهیه کنندگی سپهر سیفی که ششمین محصول‬ ‫«ایران نوین فیلم» است‪ ،‬داستان ان درباره خانواده ای است‬ ‫که بعد از مدت ها دور هم جمع می شوند‪ .‬پگاه اهنگرانی و‬ ‫پارســا پیروزفر برای اولین بار در این فیلم همبازی شدند‪.‬‬ ‫نازنیــن فراهانی‪ ،‬محمــد بحرانی‪ ،‬شــیرین یزدانبخش‪،‬‬ ‫فراز مدیری و ستاره اســکندری دیگر بازیگران این فیلم‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫نفوذ بخش مکمل‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم ســینمایی «دو» اولین فیلم ســینمایی سهیال‬ ‫گلستانی بازیگر فیلم «امروز» اســت که به تهیه کنندگی‬ ‫و بازیگری پرویز پرستویی ساخته شــده است‪ .‬پرستویی‬ ‫درباره داستان فیلم «دو» گفته است‪« :‬این فیلم مضمونی‬ ‫اجتماعی دارد و ترجیح می دهم موضوع فیلم را بیان نکنم‬ ‫و تا زمان اکران‪ ،‬داســتان لو نرود‪ .‬همچنین مطرح شدن‬ ‫داستان و خالصه ای از قصه مخاطب را از دیدن فیلم دلسرد‬ ‫می کند و به همین دلیل قضاوت مخاطبان در روز نمایش‬ ‫فیلم برایم بسیار مهم است‪».‬‬ ‫پرویز پرســتویی‪ ،‬مهتاب نصیرپور‪ ،‬ســوگل خلیق‪،‬‬ ‫محمد ربانی‪ ،‬مهرانه مهین ترابی‪ ،‬محمدعلی سجادی‪ ،‬سارا‬ ‫قراچه داغی‪ ،‬مصطفی زند‪ ،‬پیمان جعفری‪ ،‬سارا پورصبری‪،‬‬ ‫الهام شعبانی‪ ،‬سمیه برجی‪ ،‬رضا مسعودی‪ ،‬علی احسانی‪،‬‬ ‫جواد فراهانی‪ ،‬امیــر جنابی‪ ،‬ارد زند‪ ،‬ســمانه وفایی‪ ،‬منیر‬ ‫شاهین و حسام نورانی در این فیلم سینمایی به ایفای نقش‬ ‫پرداختند‪ .‬پرســتویی پیش از این در فیلم های «میهمان‬ ‫داریم»‪« ،‬امروز» و «سه روز بیداری» با گلستانی همبازی‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫نقش افرینان!‬ ‫همه چیز درباره بازیگران‬ ‫حاضر در جشنواره فیلم فجر‬ ‫ مریال زارعی در شیاری دیگر‬ ‫فیلمدربارهیکدغدغهعمومیاست‬ ‫گفت وگوباکارگردانفیلم‬ ‫«نزدی ک تر»‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 251‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫شوخ کاشی» درباره حجت االســام قرائتی در جشنواره‬ ‫فیلم فجر حضور داشته که در بخش جنبی فیلم فجر مورد‬ ‫تقدیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫داریوش یــاری که با فیلــم «کربــا جغرافیای‬ ‫تاریخ» دومین حضورش را در جشنواره فیلم فجر پشت‬ ‫ســرمی گذارد‪ ،‬پیش از این با فیلم داستانی «دخیل» در‬ ‫جشنواره فیلم فجر حضور داشــت‪ .‬او با فیلم «دخیل»‬ ‫در بخش فیلم اولی های جشــنواره فجر که در ان مقطع‬ ‫جداگانه تحت عنوان جشــنواره «امید» برگزار می شد‪،‬‬ ‫جایزه بهتریــن فیلم را گرفت و «دخیــل» حضورهای‬ ‫موفق بین المللی داشــته اســت که می توان از دریافت‬ ‫جایزه بهترین فیلم جشــنواره بین المذاهب ایتالیا‪ ،‬جایزه‬ ‫قاهره طالیی مصر و‪ ...‬نام برد‪ .‬یاری بخش عمد ه ای از‬ ‫مســتندهایش را به صورت مجموعه ای و سه گانه برای‬ ‫شبکه مستند کارکرده است‪.‬‬ ‫شش مستندساز دیگر حاضر در جشنواره فیلم فجر که‬ ‫اولین حضورشان را در این جشــنواره پشت سر می گذارند‪،‬‬ ‫اغلب به دلیل اینکه زمان فیلم هایشــان کوتــاه بوده و با‬ ‫مقررات جشنواره که فیلم ها ملزم به داشتن تایم ‪ 60‬دقیقه‬ ‫به باال هســتند‪ ،‬نمی خوانده‪ ،‬نتوانستند در دوره های قبلی‬ ‫جشنواره متقاضی باشند‪ ،‬بنابراین اغلب انها با اولین مستند‬ ‫بلندشان برای رقابت در این دوره از جشنواره فجر پذیرفته‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫محمد کارت که با سومین فیلم مستندش «بختک»‪،‬‬ ‫اولین حضورش را در بخش مستند جشنواره فیلم فجر پشت‬ ‫سر می گذارد‪ ،‬پیش از این مســتندهای «جایی که ادم ها‬ ‫درخت می شــوند» و «خون مردگی» را ساخت‪ .‬کارت که‬ ‫ســابقه بازیگری در فیلم هایی چون «بوسیدن روی ماه»‪،‬‬ ‫ «عصبانی نیســتم» و فیلم های عبدالرضا کاهانی را دارد‪،‬‬ ‫در سال های گذشته به عنوان بازیگر در جشنواره فیلم فجر‬ ‫حضور داشت و امســال نیز عالوه بر حضورش در بخش‬ ‫مستند به عنوان بازیگر نیز با فیلم «ازادی مشروط» حسین‬ ‫مهکام در جشنواره فجر حضور دارد‪.‬‬ ‫دالور روســتاییان که با «زندگــی پنهان» اولین‬ ‫حضورش را در جشــنواره فیلم فجر پشت سر می گذارد‪،‬‬ ‫پیش از این با فیلم های کوتاهی چــون «مورچه ها» و‬ ‫«پرواز»‪« ،‬عبور از سیم خاردار» در عرصه مستند فعال‬ ‫بوده است‪ .‬مهدی گنجی نیز که با فیلم «من می خواهم‬ ‫شاه بشوم» در جشنواره سینما حقیقت حضور داشت‪ ،‬با‬ ‫این فیلم به عنوان اولین فیلم بلند مستندش در جشنواره‬ ‫فجر شــرکت کرده و برای اولین بار در جشــنواره فیلم‬ ‫فجر حضور دارد‪.‬‬ ‫او پیش از این با فیلم های ‪ 30-40‬دقیقه ای در عرصه‬ ‫مستند فعال بوده که جوایزی را هم دریافت کرده است‪ ،‬از‬ ‫جمله این مســتندها می توان به «مهتاب»‪« ،‬همه اوراق‬ ‫هویت من»‪« ،‬زندگی پای چوبه دار»‪« ،‬مادرم منیژه» و‪...‬‬ ‫اشاره کرد‪ .‬مهدی گنجی پیش از این به عنوان تصویربردار‬ ‫در سینمای مستند فعال بوده است‪.‬‬ ‫محمدعلی شعبانی با «ســمفونی استیضاح» در این‬ ‫دوره از جشــنواره فیلم فجر‪ ،‬اولین حضــورش را تجربه‬ ‫می کند‪ .‬او پیش از این مســتندهای کوتاهی ســاخته بود‬ ‫کــه مهم ترین ان فیلم کوتــاه «ملی بــدون کارت» بود‬ ‫که مورد تقدیر قرار گرفته بود‪ .‬عباس ســندی که با فیلم‬ ‫«پناهگاه» اولین حضورش را در جشنواره فیلم فجر تجربه‬ ‫می کند؛ پیش از این با مستندهای کوتاهی چون «سپیده»‪،‬‬ ‫«خلسه»‪« ،‬جنگل» در جشنواره فیلم کوتاه تهران و برخی‬ ‫جشنواره های دیگر حضور داشته اســت‪ .‬کمیل سوهانی‬ ‫نیز که با اولین فیلم مســتند بلندش «جای خالی» اولین‬ ‫حضورش را در جشنواره فیلم فجر پشت سر می گذارد‪ ،‬اخیرا‬ ‫با همین فیلم‪ ،‬جایزه نقد درون گفتمان را از جشــنواره فیلم‬ ‫عمار گرفت‪.‬‬ ‫متوهمنیستم‬ ‫گفت وگو با کارگردان مستند امید جشنواره‬ ‫‪3‬‬ ‫معینک ری م الدینی‬ ‫با فیلمــش «ترالن»‬ ‫در جشنواره مستند‬ ‫ســینما حقیقــت‬ ‫حضور موفقی داشت‬ ‫و ســه جایزه اصلی را‬ ‫از ان خود کرد‪ .‬او با ایــن فیلم در بخش‬ ‫مستند جشــنواره س ی وسوم فیلم فجر‬ ‫نیز امید اول کسب سیمرغ های بلورین‬ ‫تلقی م ی شــود‪ .‬با او که سابقه اش در این‬ ‫حوزه کم نبوده اما سرشناس نیز شمرده‬ ‫نم ی شود‪ ،‬در اســتانه نمایش اثرش در‬ ‫جشنواره گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫فیلم شــما حضور موفقی در جشنواره حقیقت‬ ‫داشت و حاال هم که به جشــنواره فجر معرفی‬ ‫شده اســت‪ .‬کمی در مورد حضور فیلم در فجر‬ ‫توضیح دهید‪.‬‬ ‫جشنواره فجر مهمترین رویداد سینمایی ای ران است‪.‬‬ ‫البته طبیعتا این رویداد ب رای سینمای مستند نیست اما حتی‬ ‫مستندسازان هم دوست دارند که فیلمشان در این جشنواره‬ ‫دیده شود و بخشی از این رویداد باشد‪ .‬فیلم من در کنار یک‬ ‫فیلم دیگر برگزیده در جشنواره ســینما حقیقت به صورت‬ ‫اتوماتیک وارد جشــنواره فجر شــده اما حتی اگر این اتفاق‬ ‫نم ی افتاد باز هم خود من و سرمایه گذار فیلم تالش م ی کردیم‬ ‫تا فیلم در جشنواره فجر حضور داشته باشد‪.‬‬ ‫همان طور که خود شما اشــاره کردید جشنواره‬ ‫فجر رویدادی برای ســینمای داستانی است‪.‬‬ ‫حضور فیل م های مستند حتی گاهی از طرف خود‬ ‫مستندسازان هم مورد انتقاد بوده است‪ .‬ب ه هر حال‬ ‫این فیل م ها جشنواره تخصصی خودشان را دارند و‬ ‫در فجر هم چندان قدر و قیمتی نم ی بینند‪.‬‬ ‫چندین بار ایــن اتفاق افتاده که بخش مســتند‬ ‫از جشــنواره فجر حذف شــده و خیل ی ها‪ ،‬حتی از بزرگان‬ ‫سینمای مســتند‪ ،‬از این اتفاق اب راز رضایت کرده اند چراکه‬ ‫در جشنواره فجر‪ ،‬بخش مستند همواره در حاشیه بوده اما‬ ‫من با حذف این بخش از جشنواره مخالفم‪ .‬این درست است‬ ‫که جشنواره حقیقت یک جشنواره بالغ است و هرسال هم‬ ‫بهتر از سال قبل برگزار م ی شــود اما این دلیلی نیست که‬ ‫سینمای مستند را از جشنواره فجر حذف کنیم؛ چراکه فجر‬ ‫عرصه رقابت و عرض اندام است و فرصتی است تا مستند‬ ‫و مستندسازان خودشان را نشــان بدهند‪ .‬البته حدس من‬ ‫این اســت که فروش بلیت ب رای فیلم های مستند چندان‬ ‫قابل توجه نیســت‪ ،‬با این حال در کنــار همه بحث ها باز‬ ‫هم جشنواره فجر فرصتی است که منتقدان‪ ،‬مطبوعات و‬ ‫مخاطب جدی سینما با فیلم های مستند روبه رو شوند‪ .‬سال‬ ‫گذشته فیلم های مستند در زیرزمین کاخ جشنواره نمایش‬ ‫داده م ی شد اما امسال روی زمین امده و اکران هایی در سالن‬ ‫اصلی خواهد داشت‪ .‬این موضوع را هم باید در نظر بگیریم‬ ‫که امسال سال خوبی ب رای سینمای مستند بوده است‪ .‬چند‬ ‫فیلم بسیار خوب ساخته شده که م ی تواند در جشنواره فجر‬ ‫توجه زیادی را جلب کند‪.‬‬ ‫با این وجود هنوز هم خیل ی ها معتقدند که بهتر‬ ‫است سینمای مستند در همان فضایی که ب رای ان‬ ‫طراحی شده به نمایش دربیاید‪ ،‬چراکه ب ه ه ر حال‬ ‫همین موضوع که جایزه دستاورد فنی حذف شده‬ ‫است یا ساعت های نمایش خوبی به فیل م های‬ ‫نقش افرینان!‬ ‫‪4‬‬ ‫همه چیز درباره بازیگران حاضر در جشنواره فیلم فجر‬ ‫محمدعلی باشه اهنگر که عضو هیات انتخاب جشنواره‬ ‫فیلم فجر امسال بوده‪ ،‬از مشکلی سخن گفته که به اعتقاد او‬ ‫در میان فیلم های امسال چشمگیر است‪« :‬عدم بهره گیری‬ ‫از بازیگران جدید‪ ».‬او می گوید‪« :‬در معرفی بازیگران جوان‬ ‫و تحصیلکرده در این رشته شرایط مناسبی نداریم و از حدود‬ ‫‪ 15‬سال پیش چند بازیگر هستند که نقش های جوان را بازی‬ ‫می کنند و بازیگر جایگزینی برای انها تربیت نکرده ایم و یا‬ ‫اگر هم معرفی کرده ایم قابلیت نقش های اصلی را ندارد‪».‬‬ ‫باشه اهنگر گفته اســت‪« :‬برخی از بازیگران در چند فیلم‬ ‫چهره و نقش مشابهی داشتند که حتی اگر صحنه های این‬ ‫فرهنگ‬ ‫مستند اختصاص داده نم ی شــود‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫نوعی برخورد ب ه عنوان فیلم دست دوم است‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم از زاویه اســتاندارد نگاه کنیم خانه از‬ ‫پای بست وی ران اســت‪ .‬اینکه یک عده مستندساز به دبیر‬ ‫جشنواره نامه بزنند و با او جلســه برگزارکنند و با مسئوالن‬ ‫وارد چانه زنی بشوند و بعد هم اکران ساعت ‪ 13‬به مستندها‬ ‫داده شود‪ ،‬خوب نیست ولی احســاس م ی کنم این مسیر‬ ‫باید ارام ارام طی شــود‪ ،‬جا بیفتد و راه ب رای مســتندها باز‬ ‫شود‪ .‬متاسفانه نگاه به فیلم مســتند هی چ وقت بلندمدت‬ ‫نبوده است‪ .‬یک ســال ان رابیرون برده اند و یک سال که‬ ‫اعتراض ها زیاد شــد‪ ،‬ان را دوباره بازگرداندند‪ .‬در ابتدا جایزه‬ ‫دستاورد فنی به صورت تفکی ک شده اهدا م ی شد اما بع د ها‬ ‫این جایزه به کلی حذف شــد و به جای ان جایزه پژوهش‬ ‫مطرح شــد‪ ،‬بعد دوباره جایزه پژوهش حذف شــد و جایزه‬ ‫فنی برگشت‪ ...‬این روند همچنان ادامه دارد‪ .‬یک موضوع‬ ‫که ب رای خود من جالب اســت اینکه من ب رای فیلمم یک‬ ‫عکاس بســیار خوب ســینمایی را به کار دعوت کردم و‬ ‫عکس های بسیار خوبی هم گرفته شد اما بعد به ما گفتند‬ ‫که عکس های بخش مســتند اجازه شــرکت در رقابت را‬ ‫ندارند‪ .‬در مورد پوستر هم همین اتفاق افتاده است‪ .‬یا مثال‬ ‫در بخش یک فیلم یک ســام‪ ،‬به هی چ عنوان توجهی که‬ ‫به فیلم های سینمایی دیگر شده است به فیلم های مستند‬ ‫نشده است‪ .‬با اینکه فیلم های مستند در بخش هنر و تجربه‬ ‫حضور دارند‪ ،‬باز هم ان چنان تحویل گرفته نشده اند‪ .‬به نظر‬ ‫م ی رســد این موضوع هنوز جا نیفتاده که سینمای مستند‬ ‫جزئی از سینمای این کشور است‪ .‬حال ممکن است عده ای‬ ‫استدالل کنند که جشنواره های مطرح سینمایی مثل کن‬ ‫بخش مستند ندارند اما سول من این است که کدام قانون‬ ‫دیگر در اینجا رعایت م ی شــود که بخواهیم این یک مورد‬ ‫را عینــا ادا کنیم؟ البته من دچار توهم نیســتم که بگویم‬ ‫باید به همان اندازه که به فیلم داســتانی توجه م ی شود به‬ ‫مستند هم توجه شــود اما این حفظ شان سینمای مستند‬ ‫اولین گام در راه جدی گرفتن این اثار است‪ .‬نکته دیگری که‬ ‫م ی خواهم به ان اشاره کنم این است که باید مستندسازانی‬ ‫هم باشند که فیلم خوب بسازند تا اگر زمانی شرایط فراهم‬ ‫کمی هم به ســابقه کاری خودتان بپردازیم‪ .‬این‬ ‫تجربه دوم فیلم مستند بلند شماست‪.‬‬ ‫کار قبلی من «وقتی ابرها پایین م ی ایند» نام داشت‬ ‫که موفق شد در جشنواره حقیقت چند جایزه‪ ،‬ازجمله جایزه‬ ‫بهترین کارگردانی را دریافت کند‪.‬‬ ‫شما سابقه قاب ل توجهی در تدوین فیلم دارید‪ .‬این‬ ‫سابقهچقدردرمستندسازیشماموثربودهاست؟‬ ‫من نم ی توانم قانونی در ایــن مورد بگذارم و بگویم‬ ‫قطعا کسانی که خوب تدوین م ی کنند م ی توانند فیلم خوب‬ ‫هم بسازند‪ .‬این یک موضوع کامال نسبی است اما در مورد خود‬ ‫من تدوین واقعا توانست به دنیای سینمایی من کمک کند‪.‬‬ ‫با این تفاسیر فکر م ی کنید که ایا بعد از جشنواره‬ ‫دیگر را نیز با عنوان «بوفالو» و «من دیگو مارادونا هستم»‬ ‫در جشنواره دارد‪«.‬فرهاد اصالنی» دیگر بازیگر سه فیلمه‬ ‫جشنواره اســت که با «دوران عاشقی»‪« ،‬عصر یخبندان»‬ ‫و «مشــرف به کوچه بی نام» در بخش اصلی جشــنواره‬ ‫حاضر اســت‪« .‬گوهر خیراندیش» هم ســه فیلم «ایران‬ ‫برگر»‪« ،‬رخ دیوانه» و «شیفت شــب» را در بخش اصلی‬ ‫برنامه شما ب رای فیلم بعدی تان چیست؟‬ ‫فعال متمرکز روی همین فیلم هستم‪ .‬باتوجه به تقویم‬ ‫سینمایی که داریم حضور در یک سری فستیوال های داخلی‬ ‫و خارجی ب رنامه ریزی شده است و منتظرم که بازخوردهای ان‬ ‫جشــنواره ها را ببینم‪ .‬با این وجود پژوهش کار بعدی را اغاز‬ ‫کرده ام که در فرصت مناســب به ان موضــوع هم خواهیم‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫دارد‪« .‬باران کوثری» و «نازنین بیاتی» بازیگرانی هستند‬ ‫که هر کدام دو فیلم در بخــش اصلی و یک فیلم در بخش‬ ‫نگاه نو دارند‪ .‬کوثری «خانه دختر» و «مشــرف به کوچه‬ ‫بی نام» را در ســودای ســیمرغ و «جامه دران» را در نگاه‬ ‫نو دارد و بیاتی هم با «رخ دیوانه» و «طعم شــیرین خیال»‬ ‫در سودای ســیمرغ و «نزدیک تر» در نگاه نو حاضر است‪.‬‬ ‫«پــگاه اهنگرانی» نیز فیلــم «خانه دختــر» را در بخش‬ ‫اصلی و ســه فیلم «جامه دران»‪« ،‬نزدیک تر» و «موقت»‬ ‫را در بخش فیلم های اول دارد‪ .‬از بازیگرانی که دو فیلم در‬ ‫بخش اصلی جشــنواره دارند؛ می توان به «بهرام رادان» با‬ ‫«حکایت عاشقی» و «عصر یخبندان»‪« ،‬شهاب حسینی» با‬ ‫«دوران عاشقی» و «طعم شیرین خیال»‪« ،‬سعید اقاخانی»‬ ‫با «خداحافظی طوالنی» و «من دیگو مارادونا هســتم»‪،‬‬ ‫«پانته ا پناهی ها» با «بوفالو» و «من دیگو مارادونا هستم»‪،‬‬ ‫«طناز طباطبایی» با «رخ دیوانه» و «مرگ ماهی»‪« ،‬حمید‬ ‫گودرزی» با «روباه» و «ایران برگر»‪« ،‬سحر دولتشاهی»‬ ‫با «شکاف» و «عصر یخبندان» و «پانته ا بهرام» با «مرگ‬ ‫ماهی» و «مشرف به کوچه بی نام» اشاره کرد‪« .‬علی مصفا»‬ ‫ضمن اینکه فیلم «مرگ ماهی» را در بخش اصلی دارد‪ ،‬با‬ ‫فیلم «چاقی» و «در دنیای تو ساعت چند است؟» در بخش‬ ‫نگاه نو نیز حضور دارد‪.‬‬ ‫از دیگر بازیگرانی که دو فیلم در بخش های مختلف‬ ‫جشــنواره دارند می توان به «پرویز پرستویی» («بوفالو» و‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫«بابک حمیدیان» با پنج فیلم امسال هم‬ ‫پرکارترینبازیگرجشنوارهفیلمفجراست‬ ‫و در بین بازیگران زن نیز مهتاب کرامتی‬ ‫با سه فیلم در بخش اصلی و یک فیلم در‬ ‫بخش فیلم های اول‪ ،‬بیشترین حضور را‬ ‫دارد‪ .‬حمیدیان که سال گذشته با پنج فیلم‬ ‫درجشنوارهحضورداشتوسیمرغبهترین‬ ‫بازیگر مکمل مرد را دریافت کرد‪ ،‬امسال‬ ‫هم با فیلم های «عترافات ذهن خطرناک‬ ‫من»‪« ،‬روباه»‪« ،‬شکاف»‪« ،‬مرگ ماهی» و‬ ‫«من دیگو مارادونا هستم» در بخش اصلی‬ ‫حضور دارد‬ ‫به نظرمن باید این اتفاق ب رای سینمای مستند بیفتد؛‬ ‫فیلم مستندی که این توانایی را داشته باشد که مخاطب را با‬ ‫ذوق روی صندلی بنشاند‪ ،‬این لیاقت را دارد که سالن سینمایی‬ ‫داشته باشد‪ .‬فکر م ی کنم اگر امکان اکران در گروه هنر و تجربه‬ ‫فراهم باشد‪ ،‬با یک تبلیغ معمولی این فیلم هم بتواند فروش‬ ‫موفقی داشته باشد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم ها را جابه جا می کردیم هیچ اتفاقی نمی افتاد‪ .‬این ضعف‬ ‫بزرگی برای چنین فیلم هایی بــود که باید در این خصوص‬ ‫هم چاره اندیشی شود‪».‬‬ ‫در این گــزارش نگاهی شــده به همه چیــز درباره‬ ‫بازیگران جشنواره ‪ 33‬فجر‪« :‬بابک حمیدیان» با پنج فیلم‬ ‫امسال هم پرکارترین بازیگر جشنواره فیلم فجر است و در‬ ‫بین بازیگران زن نیز مهتاب کرامتی با ســه فیلم در بخش‬ ‫اصلی و یک فیلم در بخش فیلم های اول‪ ،‬بیشترین حضور را‬ ‫دارد‪ .‬حمیدیان که سال گذشته با ‪ 5‬فیلم در جشنواره حضور‬ ‫داشت و سیمرغ بهترین بازیگر مکمل مرد را دریافت کرد‪،‬‬ ‫امســال هم با فیلم های «عترافات ذهن خطرناک من»‪،‬‬ ‫«روباه»‪« ،‬شــکاف»‪« ،‬مرگ ماهی» و «من دیگو مارادونا‬ ‫هســتم» در بخش اصلی حضور دارد و «مهتاب کرامتی»‬ ‫هم که سال گذشته ســه فیلم در جشنواره داشت‪ ،‬امسال با‬ ‫سه فیلم «ارغوان»‪« ،‬عصر یخبندان» و «مزار شریف» در‬ ‫بخش اصلی و «جامه دران» در بخش نگاه نو حاضر است‪.‬‬ ‫از دیگر بازیگران پرکار ایــن دوره می توان به «نادر‬ ‫فالح» اشاره کرد که سه فیلم «خانه دختر»‪« ،‬خداحافظی‬ ‫طوالنی» و «طعم شــیرین خیال» را در بخش اصلی دارد‬ ‫و فیلم «دریا‪ ،‬ماهی و پرنده» هــم از او در بخش فیلم های‬ ‫هنر و تجربه بــه نمایش درمی اید‪« .‬هومن ســیدی» که‬ ‫به عنوان کارگردان‪ ،‬فیلــم «اعترافات ذهن خطرناک من»‬ ‫را در بخش اصلی دارد‪ ،‬ضمن بــازی در این فیلم‪ ،‬دو فیلم‬ ‫شد و اهمیتی را که انتظار داریم دریافت کردیم‪ ،‬مستندهای‬ ‫خوبی وجود داشته باشد که بتواند مخاطب را روی صندلی‬ ‫سینما نگه دارند‪.‬‬ ‫فجر امکان اکران سالن سینمایی برای فیلم شما‬ ‫وجود داشته باشد؟‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«دو»)‪« ،‬لیال حاتمی» («دوران عاشــقی» و «در دنیای تو‬ ‫ساعت چند اســت؟»)‪« ،‬نیکی کریمی» («مرگ ماهی»‬ ‫و «چهارشــنبه ‪ 19‬ابان»)‪« ،‬امیر اقایی» («شیفت شب»‬ ‫و «چهارشــنبه ‪ 19‬ابان»)‪« ،‬پارســا پیروزفر» («شکاف»‬ ‫و «نزدیک تر»)‪« ،‬ســاره بیات» («خداحافظی طوالنی»‬ ‫و «ناهیــد»)‪« ،‬شــیرین یزدان بخــش» («بهمــن» و‬ ‫«نزدیک تر»)‪« ،‬نگار جواهریان» («اعتراف ذهن خطرناک»‬ ‫و «موقت»)‪« ،‬صابر ابر» («رخ دیوانــه» و «نزدیک تر»)‪،‬‬ ‫«همایون ارشادی» («ماهی سیاه کوچولو» و «دریا و ماهی‬ ‫پرنده»)‪« ،‬مصطفی زمانی» («جامه دران» و «ماهی سیاه‬ ‫کوچولو»)‪« ،‬شــاهرخ فروتنیان» («چهارشنبه ‪ 19‬ابان»‬ ‫و «ازادی مشــروط») و «فاطمه معتمداریا» («بهمن» و‬ ‫«یحیی سکوت نکرد») اشاره کرد‪« .‬مریال زارعی» بهترین‬ ‫بازیگر زن سال گذشته جشنواره‪ ،‬امسال فیلم «ماهی سیاه‬ ‫کوچولو» را در بخش نگاه نــو دارد و «رضا عطاران» دیگر‬ ‫بازیگر برگزیده ســال پیش مانند «شبنم مقدمی» بهترین‬ ‫بازیگر مکمل زن‪ ،‬فیلمی را در جشــنواره نــدارد‪« .‬میالد‬ ‫کی مرام» هم که سال گذشته برای بازیگری دیپلم افتخار‬ ‫دریافت کرد از غایبان این دوره محسوب می شود‪ ،‬در حالی‬ ‫که با انتخاب فیلم «‪ 360‬درجه» «سام قریبیان» که متقاضی‬ ‫جشنواره فجر بود‪ ،‬می توانست غایب نباشد‪ .‬از بازیگرانی که‬ ‫در این دوره جشــنواره با یک فیلم در بخش اصلی حضور‬ ‫دارند؛ می توان به حامد بهداد‪ ،‬رویا تیموریان و بهناز جعفری با‬ ‫«خانه دختر»‪ ،‬بیتا فرهی با «دوران عاشقی»‪ ،‬ساعد سهیلی‬ ‫و بیژن امکانیان بــا «رخ دیوانه»‪ ،‬مرجان شــیرمحمدی‬ ‫و جالل فاطمی با «روباه»‪ ،‬هانیه توســلی با «شــکاف»‪،‬‬ ‫محمدرضا فروتن‪ ،‬لیال زارع و ســحر قریشــی با «شیفت‬ ‫شب»‪ ،‬پریوش نظریه با «طعم شیرین خیال»‪ ،‬انا نعمتی با‬ ‫«عصر یخبندان»‪ ،‬ریما رامین فر با «مرگ ماهی»‪ ،‬حسین‬ ‫یاری و مسعود رایگان با «مزار شریف»‪ ،‬فرشته صدروفایی‬ ‫با «مشــرف به کوچه بی نام»‪ ،‬گالب ادینه‪ ،‬ویشکا اسایش‬ ‫و جمشید هاشم پور با «من دیه گو مارادونا هستم»‪ ،‬مهدی‬ ‫احمدی با «ارغوان»‪ ،‬میترا حجار با «خداحافظی طوالنی»‪،‬‬ ‫رویا نونهالی با «اعتــراف ذهن خطرناک من»‪ ،‬ســهیال‬ ‫گلستانی با «بوفالو»‪ ،‬مهدی فقیه با «تا امدن احمد»‪ ،‬محسن‬ ‫تنابنده‪ ،‬اســماعیل خلج و احمد مهران فر با «ایران برگر»‬ ‫اشــاره کرد‪ .‬حمید فرخ نژاد و الدن مســتوفی با «چاقی»‪،‬‬ ‫پژمان بازغی و نوید محمدزاده با «ناهیــد»‪ ،‬رامبد جوان‪،‬‬ ‫هنگامه قاضیانی و حسین پاکدل با «ازادی مشروط» و الناز‬ ‫شاکردوست با «مبارک» دیگر بازیگران یک فیلمه‪ ،‬خارج از‬ ‫بخش اصلی هستند‪ .‬شقایق فراهانی بازیگر پنج فیلمه سال‬ ‫گذشته با یک فیلم «ارغوان» در بخش اصلی حضور دارد‪.‬‬ ‫علی نصیریان با «ایران برگر»‪ ،‬پرویز پورحسینی با «دوران‬ ‫عاشــقی» و مهتاب نصیرپور با «دو» بازیگرانی هستند که‬ ‫ی را در جشنواره دارند‪.‬‬ ‫پس از سال ها فیلم ‬ ‫در بین بازیگران این دوره جشــنواره احمدعلی حامد‬ ‫در فیلم «بهمن» در مقابل همســرش فاطمه معتمداریا به‬ ‫ایفای نقش پرداخته و علی اوســیوند و حمیرا ریاضی دیگر‬ ‫زوج بازیگری هستند که در فیلم «شــرف ناز» مقابل هم‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬در فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟» زهرا‬ ‫حاتمی در کنار دخترش لیال حاتمی و دامادش علی مصفا به‬ ‫ایفای نقش می پردازد‪ .‬همچنین امیرکیان نجف زاده فرزند‬ ‫کامران نجف زاده در فیلم «شکاف» به عنوان بازیگر حضور‬ ‫دارد‪ .‬از بازیگرانی هم که شهرتشــان در سینما به واسطه‬ ‫حضور در حرفه دیگری بوده اســت‪ ،‬می توان به کریستف‬ ‫رضاعی اهنگســاز اشــاره کرد که در فیلم «در دنیای تو‬ ‫ساعت چند اســت؟» مقابل دوربین رفته است‪ .‬درحالی که‬ ‫در این جشنواره عالوه بر غیبت بازیگران پیشکسوتی چون‬ ‫عزت اهلل انتظامی‪ ،‬جمشید مشایخی و داود رشیدی بازیگران‬ ‫جوان تری چون مهناز افشــار‪ ،‬یکتا ناصر و امین حیایی و‪...‬‬ ‫فیلمی را در میان اثار نهایی ندارند‪.‬‬ ‫فیلم درباره یک دغدغه عمومی است‬ ‫گفت وگوباکارگردانفیلم«نزدیک تر»‬ ‫‪5‬‬ ‫مصطفی احمدی‬ ‫در دهــه چهــارم‬ ‫ی اش‪ ،‬بعــد از‬ ‫زندگــ ‬ ‫ســال ها تج ربــه در‬ ‫دستیاری و ب رنام ه ریزی‬ ‫فیل م هــای مختلف‪،‬‬ ‫اولین تجربــه فیلم‬ ‫بلند سینمای ی اش‪ ،‬به نام « نزدی ک تر» را با‬ ‫فیلمنام ه ای از بهرام توکلی و بازی صابر ابر‪،‬‬ ‫پارسا پیروزفر و پگاه اهنگرانی و با حضور‬ ‫محمد بزرگ نیا‪ ،‬ب ه عنوان مشاور کارگردان‪،‬‬ ‫امسال به بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر‬ ‫ارائه کرده اســت‪ .‬او م ی گوید تالش کرده تا‬ ‫فیلمش هم دل مخاطب عام را به دســت‬ ‫بیاورد و هم باب طبع مخاطب خاص باشد‪.‬‬ ‫با اینکه فیلمش نتوانسته است در بخش‬ ‫سودای سیمرغ جشــنواره امسال حضور‬ ‫داشته باشد‪ ،‬دغدغه مه م تر کارگردان این‬ ‫است که فیلم بتواند ارتباط خوبی با مخاطب‬ ‫برقرار کند‪ ،‬تا سنجه ای برای این باشد که‬ ‫نشان بدهد انتخاب ها چقدر مناسب بوده‬ ‫است و شاخصی برای تعیین جهت ادامه‬ ‫کار باشد‪.‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫بگذارید از سابقه کار شما شروع کنیم‪ ،‬تا جایی که‬ ‫م ی دانم سال هاست در سینما فعالیت حرفه ای‬ ‫م ی کنید‪ ،‬این فعالیت در چه سطحی بوده است؟‬ ‫بگذارید خیلی خالصه به این موضوع بپردازم‪ ،‬من از‬ ‫سال ‪ 70‬در سینمای ای ران کار م ی کنم‪ .‬دستیاری و ب رنامه ریزی‬ ‫در پروژه های زیادی را به عهده داشته ام‪ ،‬سابقه تدوین دو سریال‬ ‫را هم دارم و اولین کار هایم‪ ،‬به عنوان کاراموزی با روح اهلل امام ی ‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫فیلمی که امسال با ان به جشنواره فجر امده اید‪،‬‬ ‫اولین فیلم بلند شماست‪ ،‬کمی در مورد این تجربه‬ ‫توضیح بدهید‪.‬‬ ‫واقعیت این است که فضای سینما به گونه ای است‬ ‫که هر کسی که به ان وارد م ی شود با این رویا وارد م ی شود که‬ ‫یک روزی فیلم خودش را بسازد‪ .‬من خوشبختانه در هر کاری‬ ‫که وارد شــده ام جدی بوده ام‪ .‬من هم دوست داشتم که فیلم‬ ‫خودم را بسازم اما این گونه نبود که بگویم به هر قیمتی دوست‬ ‫دارم فیلم خود را بسازم‪ .‬در سال های قبل هم اغلب ایده هایی‬ ‫داشته ام که شرایط ســاختن ان به وجود نیامده است‪ ،‬زمان‬ ‫م ی برد تا مقدمات ان فراهم شــود و بعد از ان زمان دیگر این‬ ‫دغدغه عمومی وجود نداشت‪ ،‬یا اینکه دیگران ان فیلم را بهتر‬ ‫از ان ساخته بودند و دیگر لزومی به کار کردن من وجود نداشت‪.‬‬ ‫در مورد این فیلم‪ ،‬من این دغدغه را از مدت ها قبل داشتم‬ ‫و بعد احساس کردم که این دغدغه هنوز کهنه نشده و نه اینکه‬ ‫دغدغه اکثریت باشد‪ ،‬بلکه یک دغدغه عمومی م ی تواند باشد‪.‬‬ ‫خیلی از فیلمساز هایی که این روز ها وارد سینما‬ ‫م ی شــوند این همه صبری که شما داشته اید را‬ ‫ندارند‪ ،‬خیل ی ها برای ساختن فیل م هایشان عجله‬ ‫دارند و حتی فرصت کار اموزی هم به خودشــان‬ ‫نم ی دهند اما شما این همه صبر کرده اید این دو‬ ‫نوع تصمیم است در مورد اینده حرفه ای در سینما‪،‬‬ ‫م ی خواهم نظر شما را در مورد هر کدام از این دو‬ ‫تصمیم بدانم‪.‬‬ ‫من سعی م ی کنم در پاسخ به این سوال کمی متفاوت‬ ‫باشم‪ .‬تالش من این نیست که در اینجا خودم را تبیین کنم‬ ‫اما به این موضوع هم معتقد نیستم که ه ر کسی هر وقت که‬ ‫دلش خواست م ی تواند برود فیلم بسازد‪.‬‬ ‫مدلی که من طبق ان فیلم م ی سازم‪ ،‬نیازمند پختگی‬ ‫و توجه به اط راف و جزئیات سینماست و رسیدن به این نقطه‬ ‫زمانبر است‪ ،‬اما این تنها مدل فیلمسازی نیست‪ ،‬یک مدل‬ ‫دیگری هم هســت که نیاز به جســارت دارد‪ ،‬جسارتی که‬ ‫یک نفر در ‪ 25‬سالگی م ی تواند داشته باشد و من در چهل و‬ ‫چند سالگی دیگر ان جسارت را ندارم‪ .‬ان نوع از سینما‪ ،‬سینمای‬ ‫فرم گرا‪ ،‬رادیکال و پیشروست‪ ،‬نوع سینمایی که من انتخاب‬ ‫کرده ام‪ ،‬سینمای قصه گوست‪.‬‬ ‫اشاره کردید که اغلب ایده های فیلم برای مدت‬ ‫طوالنی در نظرتان باقی م ی ماند تا زمانی شانس‬ ‫بیاورد و به فیلم تبدیل بشود‪ ،‬در مورد ایده فیلم‬ ‫«نزدیک تر» توضیح بدهید‪ ،‬از کجا اغاز شد؟‬ ‫من هم مثل بسیاری دیگر از ادم هایی که م ی شناسم‬ ‫در گیر این موضوع هستم که گفت وگوی رو در رو میان ما وجود‬ ‫ندارد و از این موضوع ناراحت م ی شوم‪ .‬ما متاسفانه به جای اینکه‬ ‫رو در روی هم قرار بگیریم و حرف بزنیم تالش م ی کنیم تا از‬ ‫دور یکدیگر را حذف کنیم‪ ،‬شاید در این مسیر به یک نظم ی ‬ ‫هم رسیده باشیم‪.‬‬ ‫قصه فیلــم نزدیک تر هم از همین جــا م ی اید‪ ،‬قصه‬ ‫خانواده ای اســت که قبل از ورود یک شخصیت تازه‪ ،‬نظم‬ ‫مشخص خود را دارد‪ ،‬خیالش هم راحت است اما وقتی یک ادم‬ ‫جدید وارد این فضا م ی شود‪ ،‬نیاز پی دا م ی شود که نظم جدیدی‬ ‫ب ر قرار بشــود و این نظم بر پایه اخالقیات قرار بگیرد؛ بر پایه‬ ‫مدارا و گفت وگو‪.‬‬ ‫بخش عمده کار ما در این داســتان این بود که قصه را‬ ‫خوب تعریف کنیم‪ .‬تالش من این بود که حتی اگر مخاطب‬ ‫ما از ان الیه دوم فیلم هم دریافتی ندارد‪ ،‬از فیلم لذت ببرد و ان‬ ‫را دوست داشته باشد و چیزی را از دست ندهد؛ ان الیه دوم هم‬ ‫اگر دیده شود چه بهتر‪.‬‬ ‫تا جایی که من م ی دانم‪ ،‬قبل از اینکه اقای توکلی‬ ‫ب ه عنوان فیلمنام ه نویس به کار اضافه بشوند‪ ،‬شما‬ ‫یک بار فیلمنامه را نوشته بودید‪ ،‬فیلمنامه نهایی‬ ‫چطور اماده شد؟‬ ‫من مدت ها بود که این داســتان را در سر داشتم و‬ ‫امیدوار بودم که یک روزی ان را بســازم اما یک نگرانی هم‬ ‫داشتم‪ .‬بر مبنای ان نگرانی دوســت داشتم که حتما با یک‬ ‫فیلمنامه نویس حرفه ای کار کنم‪ ،‬این موضوع به اینکه من‬ ‫توانایی ب رای نوشتن فیلمنامه دارم یا ندارم ربطی ندارد‪ ،‬موضوع‬ ‫این است که احساس م ی کردم باید کسی باشد که با تکنیک‬ ‫فیلم دراماتیک اشنا باشد ولی به ه ر حال وارد شدن به چنین‬ ‫مراوده هایی نیازمند این است که شما اول مطمئن باشید که‬ ‫این فیلم را م ی سازید‪ .‬باید قرار داد نوشته شود و پول پرداخت‬ ‫شود و باید مطمئن باشید که کار شما پروانه ساخت گرفته و‬ ‫ساخته م ی شود‪ .‬وقتی خانم هستی بشروتنی به من معرفی‬ ‫شد‪ ،‬با فردی رو به رو شــدم که بسیار پ ر انگیزه بود‪ .‬طرح قصه‬ ‫را مطرح کردم‪ ،‬شــخصی ت هایی که در ذهنم داشتم و شروع‬ ‫فرهنگ‬ ‫باید منتظر فیلم بلند بعدی شما باشیم؟‬ ‫این موضوع بســتگی زیادی به این دارد که ببینم‬ ‫ایا این فیلم م ی تواند ان هدفی که ب رایش ســاخته شده را‬ ‫به دست بیاورد یا نه‪ ،‬اگر این فیلم بتواند ان ارتباط را برقرار‬ ‫کند ما مطمئن م ی شــویم که راه را به درســتی انتخاب‬ ‫کرده ایم و اگر این طور نباشــد ان وقت م ی فهمیم که باید‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫اگر منظور شــما حضور صابر ابر و پارسا پیروز فر در‬ ‫کار است‪ ،‬باید بگویم که من این دو را از زمانی که ایده به ذهنم‬ ‫رسید در نظر داشتم و با انها در مورد کار مشورت کردم‪.‬‬ ‫در مورد اینکه چقدر احتمــال این وجود دارد که بازی ها‬ ‫شبیه بازی هایی باشد که در فیلم های قبلی دیده شده است‪،‬‬ ‫همیشه ممکن است که برخی بازی ها شبیه هم باشند‪ ،‬البته‬ ‫این موضوعی است که م ی شود ان را مدیریت کرد‪.‬‬ ‫ما در این فیلم مجموعه ای از هشــت بازیگر داریم که‬ ‫همه انها به نظر من به شدت با هم هماهنگ هستند‪ ،‬هر کدام‬ ‫هم از زمینه متفاوتی امده اند اما در نهایت با یکدیگر همراه و‬ ‫هماهنگ م ی شوند‪.‬‬ ‫اما در مورد اقــای توکلی خود من و ایشــان هر دو‬ ‫تعلق خاطری به یک بخشــی از ادبیات نمایشــی داریم‪،‬‬ ‫البته این حرف هایی اســت که باید منتقدان بعدا در مورد‬ ‫فیلم بزنند اما این عالقه های مشترک باعث شد که من و‬ ‫اقای توکلی بتوانیم همدیگر را زودتر بفهمیم‪ .‬اقای توکلی‬ ‫هم وقتی با هم بر سر کار توافق کردیم به سرعت دست به‬ ‫کار فیلمنامه شدند و در زمان کوتاهی ان را به ما برگردانند‪،‬‬ ‫من نم ی دانم باقی کار هایی که باید با انها رقابت‬ ‫م ی کردم چه چی ز هایی اســت‪ ،‬ب رای همین هــم از ابتدا‪،‬‬ ‫نم ی دانســتم که ایا هیات انتخاب فیلم مــن را انتخاب‬ ‫م ی کند یا نه‪ .‬وقتی شــنیدم که فیلم را انتخاب کرده اند‪،‬‬ ‫طبیعتا بخشی از استرسم کم شــد‪ ،‬اما بعد در مورد اینکه‬ ‫ایا کار ب رای سودای ســیمرغ انتخاب م ی شود یا نه نگران‬ ‫بودم که این اتفاق نیفتاد چرا که هیــات انتخاب تصمیم‬ ‫گرفت که هیچ فیلمی از نگاه نو در بخش سودای سیمرغ‬ ‫نباشد‪ ،‬البته من ته دلم شاید دوست م ی داشتم که فیلم در‬ ‫ان بخش دیده شود‪ ،‬ان هم بیشتر به خاطر زحمت خیلی‬ ‫زیادی که عوامل فیلم در همه بخش ها کشیده اند و من به‬ ‫جرات م ی گوییم که در تمام این سال ها با این همه سابقه‬ ‫هیچ وقت تیمــی را تا این حد هماهنگ بــا هم ندیده ام‪.‬‬ ‫مجموعه ای که در این فیلم کار کــرد‪ ،‬کامال کار را جدی‬ ‫گرفته بود و شاید در مورد انها این اجحاف بود‪ .‬اما در مورد‬ ‫داوری نم ی توانم بگویم که من اطمینان داشتم که در کدام‬ ‫بخش ممکن بود جایزه ای دریافت کنیم‪.‬‬ ‫اما به ه ر حال ان چیزی که به نظر من ایده ال است این‬ ‫است که هم فیلم دیده شود و هم بتواند رابطه خوبی با مردم بر‬ ‫قرار کند و البته بتواند نظر نخبگان را جلب کند‪ .‬در نهایت هم‬ ‫باید به این موضوع اشاره کنم که هیچ کدام از ما به یاد نم ی اوریم‬ ‫که کدام فیلم در چه سالی چه سیمرغی گرفته است اما همه ما‬ ‫فیلم های خوب زندگ ی مان را به یاد م ی اوریم‪.‬‬ ‫در مورد حضــور اقای توکلی در فیلم شــما هم‬ ‫گمانه زن ی های زیادی شده‪ ،‬باتوجه به اینکه تیم‬ ‫بازیگرانی که شما از انها استفاده کرده اید تیمی‬ ‫هســتند که قبال با اقای توکلی در یکی‪ ،‬دو کار‬ ‫سابقه همکاری داشتند‪ ،‬این نگرانی وجود ندارد‬ ‫که فضای کار شما به فضای کار های اقای توکلی‬ ‫نزدیک شده باشد؟‬ ‫اینکه کار شما امسال در فجر در قسمت سودای‬ ‫سیمرغ حضور ندارد‪ ،‬را چگونه توضیح م ی دهید؟‬ ‫ارتباط مــن با اقای بزرگ نیا ســابقه طوالنی داد‪،‬‬ ‫نم ی توانم بگویم همکاری‪ ،‬چرا که ایشان استاد من هستند‪،‬‬ ‫در سال های قبل با هم همکاری داشته ایم که به معاشرت‬ ‫هم انجامیده است‪.‬‬ ‫به ه ر حال طبــق مقرراتی که شــورا گذاشــته هر‬ ‫فیلمســازی مکلف اســت که برای کار اول یک مشاور‬ ‫کارگردان داشــته باشــد‪ ،‬ب رای همین من از اقای بزرگ نیا‬ ‫خواهش کردم که در این پروژه در خدمت شــان باشــیم و‬ ‫ایشان هم پذیرفتند‪ .‬در برخی موارد هم اختالف نظ ر هایی‬ ‫وجود داشت اما ایشــان ه ر جا که تذکری م ی دانند بعد هم‬ ‫تاکید م ی کردند که این فیلم توســت و تــو باید تصمیم‬ ‫نهایی را بگیری‪ .‬این طور نبود که در مورد دکوپاژ یا بازی ها‬ ‫بخواهند ریز بشوند‪ ،‬اما من ســر صحنه اولی که برداشت‬ ‫کردیم خواهش کردم که درواقع ب رای افتتاحیه حضور داشته‬ ‫باشند و بعد از مونتاژ اولیه هم از ایشان دعوت کردم که کار‬ ‫را ببیند‪ .‬من توقع بیش از این از ایشــان نداشتم‪ ،‬مشاوره‬ ‫هم بیشتر حول موضوعات بزرگ تر و کالن کار بود‪ ،‬باقی‬ ‫اعضای تیم من هم در این کار مشــاوره های زیادی به من‬ ‫داده اند و کمک بسیاری به من کرده اند‪ .‬م ی خواهم بگویم‬ ‫ان مشاوره کارگردانی که در اولین فیلم بلند سینمایی باید‬ ‫حضور داشــته باشد ان طور که شــاید برخی تصور کنند‪،‬‬ ‫فرمالیته نبود و من ان قدر که به ان احتیاج داشــتم از این‬ ‫امکان بهره برده ام‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫و پایانی که در نظرم بود را مطرح کردم‪ .‬همان قدر که من به‬ ‫ساختن این فیلم عالقه داشتم‪ ،‬ایشان هم به نوشتن فیلمنامه‬ ‫عالقه داشتند‪ ،‬اما من هنوز احساس م ی کردم که به یک تفکر‬ ‫حرفه ای تر هم نیاز دارم‪ .‬وقتی کار پروانه ساخت را گرفت‪ ،‬به‬ ‫سراغ اقای توکلی رفتم و او با وارد کردن یک شخصیت جدید‬ ‫در چارچوب قصه و دادن یک روح حرفه ای ان را به چیزی تبدیل‬ ‫کرد که االن هست‪.‬‬ ‫چرا که خودشان تقریبا همزمان با پروژه ما پی ش تولید فیلم‬ ‫خودشان را اغاز کرده بودند و حتی امکان اینکه سر صحنه‬ ‫کار ما حاضر باشند را هم نداشتند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه کار کارگردانی ما هم بسیار با هم متفاوت‬ ‫است‪ ،‬ه ر چند من با همه احترامی که به دو کار اقای توکلی‬ ‫دارم م ی گویم که کاش این کار من م ی توانست به ان کار ها‬ ‫نزدیک باشد‪.‬‬ ‫شما ب ه عنوان مشــاور کارگردان به سراغ اقای‬ ‫بزرگ نیا رفته اید‪ ،‬نقش ایشان را باید در این فیلم‬ ‫چگونه دید؟‬ ‫‪67‬‬ ‫موافقان و مخالفان کی روش‬ ‫ورزش‬ ‫در حالی که مربیان ای رانی سعی م ی کنند با اشــاره به حذف تیم ملی از جام ملت های‬ ‫اسیا‪ ،‬کارلوس ک ی روش و عملکرد این مربی را سخت به چالش بکشند‪ ،‬در سوی مقابل‬ ‫این رسانه ها و مردم هستند که سرسختانه پای سرمربی تیم ملی ایستاده اند و او را مورد‬ ‫تحسین قرار م ی دهند‪ .‬به نظر م ی رســد مخالفان ک ی روش از کارلوسیزه شدن فوتبال‬ ‫ای ران ه راس دارند‪.‬‬ ‫تیتراول‬ ‫کارلوسیزه شدن فــــ‬ ‫‪1‬‬ ‫ای ران در جام ملت های اســیا قهرمان نشد‪ .‬حاال این‬ ‫کلیدواژه ها بیشتر از هر زمان دیگری مخالفان ک ی روش را به‬ ‫مدعیان مربیگری تیم ملی تبدیل کرده است؛ مخالفانی که‬ ‫پیش از شروع جام ملت ها نیز بارها و بارها درباره قهرمانی تیم‬ ‫ک ی روش سخن م ی گفتند و سعی داشتند به نوعی فشار را‬ ‫روی دوش این مربی پرتغالی بگذارند اما وقتی تیم ملی موفق‬ ‫شد با اقتدار و به عنوان تیم اول از گروه خود صعود کند اینها‬ ‫همان افرادی بودند که تاکید داشــتند ای ران مقابل ع راق به‬ ‫مشکل برم ی خورد‪ .‬چیزی بیش از یک پیشداوری و قضاوت‬ ‫باعث شده بود انها این گونه به ک ی روش و تیمش حمله کنند‪.‬‬ ‫با این حال تیم ملی با همه اشتباهاتی که در بازی ب رابر ع راق‬ ‫داشت و البته ‪ 10‬نفره شدنش موفق شد دو بار به بازی برگردد‬ ‫و بازی را به تساوی بکشاند اما در نهایت در ضربات پنالتی از‬ ‫دور رقابت ها حذف شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫محبوبیت عجیب ک ی روش‬ ‫نتایج کارلوس ک ی روش در طول این چهار سال چیزی‬ ‫بیشــتر از همتایان دیگرش نبوده اســت‪ .‬او حاال با نتایج‬ ‫رقم خورده در جام ملت های اســیا ناکام تر از ب رانکوست اما‬ ‫امار نظرســنج ی ها حکایت از چیز دیگری دارد؛ ک ی روش‬ ‫محبوب است‪ .‬محبوب میلیون ها ای رانی‪ .‬تیمش منسجم‬ ‫بازی م ی کند و شــخصیت دارد‪ .‬شاید به همین دلیل است‬ ‫که ب رای تیمش صف م ی کشــند تا بازی هایش را ببینند؛‬ ‫از ته ران تا سیدنی و ســائوپائولو‪ .‬نکته جالب توجه اینکه‬ ‫مخالفان ک ی روش در جرگه مربیان سنتی فوتبال ای ران قرار‬ ‫م ی گی رند؛ علی پروین‪ ،‬امیر قلع ه نویی‪ ،‬حمید درخشان‪ ،‬محمد‬ ‫مایل ی کهن و برخی دیگر از مربیان‪ .‬هر چند برخی از منتقدان‬ ‫ک ی روش در این دسته بندی قرار نم ی گیرند؛ مجید جاللی‪،‬‬ ‫کرانچار و چند تن دیگر‪ .‬با این حال همه مربیان سرشناس‬ ‫ای رانی که در راس شــان هم مربیان استقالل و پرسپولیس‬ ‫هســتند حاال مخالفان درجه یک وی را تشکیل م ی دهند‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه اینکه هرکــدام از مخالفان ک ی روش خود‬ ‫را صاحبان رای ‪ 40‬میلیون ای رانی فوتبالدوســت م ی دانند‪.‬‬ ‫انها به ک ی روش م ی تازند‪ .‬فوتبالش را ب ی کیفیت م ی دانند‬ ‫که جز دفاع چیز دیگری ندارد‪ .‬مربیان ای رانی در حالی تاکید‬ ‫م ی کنند که ک ی روش باید برود کــه این مربی حتی در روز‬ ‫باختش نیز محبوب ای ران ی هاست و البته نظرسنج ی ها پس‬ ‫از حذف ای ران از جام ملت های اسیا شاهدی است بر این ادعا‪.‬‬ ‫شاید بد نباشــد که مخالفان ک ی روش از خودشان بپرسند‬ ‫چرا نظرســنج ی ها از کاهش محبوبیت این مربی نشانی‬ ‫ندارد؟ چرا او با وجود اینکه م ی بازد همچنان مورد تحسین‬ ‫قرار م ی گیرد؟ پس از حذف تیم ملی از جام ملت های اسیا‬ ‫برخی مربیان ای رانی ان قدر تند دربــاره حامیان ک ی روش‬ ‫موضع گیری کرده اند که گویی مردم‪ ،‬رسانه ها و به طور کلی‬ ‫همه حامیان این مربی در اشتباه و نااگاهی به سر م ی برند‬ ‫و همه حق با مخالفان ک ی روش است‪ .‬مخالفان ک ی روش‬ ‫به طور مرتب از عوامفریبی این مربی سخن م ی گویند‪ ،‬در‬ ‫حالی که پیش از ک ی روش برخی از مربیانی که گفته م ی شد‬ ‫چنین روحی ه ای داشــتند به طور کلی از فوتبال ای ران طرد‬ ‫شدند و دیگر فرصت بازگشت پیدا نکردند‪ ،‬پس چطور است‬ ‫که این مربی همچنان در ای ران باقی مانده و مورد تایید قرار‬ ‫م ی گیرد؟ چرا نفوذ کالمش رنگ نم ی بازد؟ هنوز چهار سال‬ ‫از دورانی نگذشته که مخالفان و منتقدان همیشگی تیم ملی‬ ‫که اتفاقا خود را همواره مدعی نشستن روی نیمکت تیم ملی‬ ‫م ی دانند‪ ،‬افشین قطبی را متهم به رویافروشی کردند؛ مربی‬ ‫که ادبیات خاصش دل از همه برده بود اما در طول کمتر از‬ ‫دو سال به رویافروشی متهم شد و همه محبوبیتش را یکجا‬ ‫باخت و رفت‪ .‬امروز مخالفان ک ی روش در حالی نیمه خالی‬ ‫لیوان را م ی بینند که نم ی خواهند ایــن نام ها را مرور کنند؛‬ ‫بازیکنان جوانی مثل غفوری‪ ،‬رضاییــان‪ ،‬پورعل ی گنجی‪،‬‬ ‫امیری‪ ،‬رفیعی‪ ،‬ازمون و جهانبخش که با تصمیم ک ی روش‬ ‫وارد تیم ملی شدند‪.‬‬ ‫نزاع ب ی پایان ک ی روش با مربیان ایرانی‬ ‫کارلوس ک ی روش درست مثل هر مربی دیگر نم ی تواند‬ ‫مربی کاملی باشــد‪ .‬پاســخ تند او به همتایان ای ران ی اش‬ ‫پذیرفتنی نیســت‪ .‬حتی اگر بپذیریم که حرف هایش همه‬ ‫ناگفته هایی باشد که چهار ســال در دل ریخته و انها را فرو‬ ‫خورده بود تا در لحظه وداع بگوید‪ ،‬حتی اگر در تمام این مدت‪،‬‬ ‫منتقدانش در شماتت او از هیچ کاری فروگذار نکرده باشند و‬ ‫حتی اگر ائتالف هایی صورت گرفته باشد تا او را زمین بزند‪ .‬او‬ ‫نباید به رقبای سنت ی اش م ی تاخت‪ .‬با این وجود کارلوس یک‬ ‫سئول علیه سئول‬ ‫پز دادن با جنس لوکس غ ربی‬ ‫واکنشتندک ی روشبهشایعه ‬ ‫تخفیف‪30‬درصدی ق راردادش‬ ‫ک ی روش تیم ما را‬ ‫ششماسیاکرد‬ ‫ـــــوتبال ایران‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫ب رای مشکالت فوتبال راه حلی پیدا کنیم‪ .‬ما در مقابل ع راق‬ ‫نیز با ‪ 10‬نفر بازی خوبی را به نمایش گذاشتیم که در نهایت‬ ‫کار به پنالتی کشیده و متاسفانه بازی را باختیم‪ .‬ارزوی ما بود‬ ‫که ب رای هواداران مدال بیاوریم و به همین دلیل هیچ کس‬ ‫ناراحت تر از بازیکنان و کادر فنی و مطمئنا هواداران فوتبال‬ ‫ای ران نیست‪».‬‬ ‫ک ی روش هفته گذشته به موضوعی اشاره کرد که شاید‬ ‫پاسخ بسیاری از انتقادها باشد‪« :‬ما بعد از صعود به جام جهانی‬ ‫یک سال وقت داشتیم تا تیم ملی را اماده کنیم اما شش ماه‬ ‫خوابیدیم اگر م ی توانستیم تا سرحد اماده سازی بین صعود‬ ‫به جام جهانی تا جام جهانی برنامه هایمان را پیاده کنیم چه‬ ‫اتفاقی م ی افتاد؟ شاید تفاوتش همان گل مسی بود که در‬ ‫جام جهانی خوردیم‪ .‬ما در جام جهانی درس مان را یاد گرفتیم‬ ‫اما چه اتفاقی افتاد؟ بعد از جام جهانی و بعد از ماه خرداد و تیر‬ ‫چند ماه را به صورت پیاپی از دست دادیم‪ .‬با کمال احترامی‬ ‫ که ب رای کسانی که نقطه نظ رات مختلف دارند فکر م ی کنم‬ ‫چهار مسابقه عالی را در جام ملت ها پشت سر گذاشتیم‪ .‬تیم‬ ‫بحرین را بدون هیچ شک و شبهه ای شکست دادیم‪ ،‬رقیب‬ ‫سنتی که همیشه ب رای ای ران دردسرساز م ی شود‪ .‬تیم قطر را‬ ‫هم که چند ماه پیش جام خلی ج فارس را برده بود حذف کردیم‬ ‫و تیم امارات را هم توانستیم شکست دهیم اماراتی که ژاپن‬ ‫را از دور مسابقات حذف کرد‪».‬‬ ‫ک ی روش گفت‪« :‬در چهار ســال گذشــته همیشه‬ ‫ســعی کردم ارامش خودم را حفظ کنم و در مورد یک سری‬ ‫از قسمت های فوتبال ای ران سکوت کنم‪ .‬حتی درباره یک‬ ‫قسمت هایی که در مورد تیم ملی به صورت غیرمحترمانه‬ ‫شد‪ ،‬صحبتی نکردم و فقط جاهایی صبحت کردم که راجع‬ ‫به منافع تیم ملی بود نه شــخص کارلوس ک ی روش ولی‬ ‫این سکوت و نگرش بنده باعث سوءتفاهم یک سری افراد‬ ‫شده است‪ .‬به خاطر اینکه جوابی ندادم و سکوت کردم این‬ ‫سوءتفاهم پیش امده و این تفکر در ذهن انها به وجود امده‬ ‫که بنده ب ی تفاوت هســتم یا ضعیف و ترسو شدم یا فاصله‬ ‫گرفتم‪ .‬اما انها مرتکب اشــتباه شــدند هرچند برخی افراد‬ ‫دنبال ان بودند که با من مشــکل داشته باشند و شاید فکر‬ ‫م ی کنند شخص خوبی را پیدا کردند‪ ،‬به همین خاطر به انها‬ ‫م ی گویم بس است و دیگر کافی اســت‪ .‬من کارم را انجام‬ ‫م ی دهم نه به خاطر خودم بلکه به خاطر بازیکنان تیم ملی‪.‬‬ ‫بعضی افراد در طول این مدت به تیم ملی لطمه وارد کردند‬ ‫یا مســتقیم این کار را کردند و وقتی باشگاهشــان باخت‬ ‫بازیکنان مل ی پوش را مقصر اعالم کردند و اعتماد به نفس‬ ‫و باور بازیکنان را چه در تیم ملــی و چه در خارج از تیم ملی‬ ‫را خدشــه دار کردند‪ .‬اقای قلع ه نویی نیز روند تحریم کردن‬ ‫بازیکنان در تیم ملی را در جام جهانی رهبری کردند‪ .‬ایشان‬ ‫قرار بود قبل از جام جهانی بازیکنان را در اختیار من بگذارند‬ ‫که این کار را نکردند‪ .‬چه چیزی م ی شد از این کارها به دست‬ ‫اورد؟ هیچ مشکلی ندارم اگر همکاران عزیز من نقطه نظر‬ ‫متفاوتی نســبت به من دارند ولی وقتی ایــن کار را انجام‬ ‫م ی دهیم که با دست بردن بر واقعیاتی که موجود است و با‬ ‫ورزش‬ ‫ویژگی دارد؛ به اندازه ای که اصرار دارد بزرگتر از مربیان ای رانی‬ ‫است‪ ،‬به همان اندازه توانسته خواسته عمومی را براورده کند‪.‬‬ ‫تغییر نسل بازیکنان ملی‪ ،‬افزایش تعصب ملی به پی راهن و‬ ‫تخلیه هیجانی و ایجاد حس خوب رضایتمندی بین مردم‬ ‫همه و همه باعث شــده تا از عملکرد ک ی روش تنها باخت‬ ‫مقابل ع راق دیده نشود و حذف از اسیا به بحرانی بزرگ‪.‬‬ ‫هفته گذشــته نزاع میان کــی روش و قلع ه نویی به‬ ‫حدی باال گرفت که ســرمربی تیم ملی به طور شــفاف در‬ ‫صحب ت هایی مستقیما قلع ه نویی را مورد خطاب قرار داد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬اکثر مربیان ای ران نسبت به امکانات فوتبال ای ران‬ ‫مشکل دارند و با مشکالت مالی دست و پنجه نرم م ی کنند‪.‬‬ ‫در نتیجه همه ما با یک نوع مشــکل مواجه هستیم ب رای‬ ‫همین همیشــه به خودم م ی گویم چرا باید گله و شکایت‬ ‫م ی کردم‪ ،‬بلکه باید واقعیات را بپذیرم‪ .‬همیشه صحب ت هایی‬ ‫که با بازیکنانم م ی کنم م ی خواهم با شما در میان بگذارم‪.‬‬ ‫قطر و امارات منابع بیشــتری دارند اما این مطلب باید ما را‬ ‫قوی تر کند یا ضعی ف تر یا باید به ما روحیه دهد یا روحیه ما‬ ‫را بگیرد؟ همیشه به بازیکنانم م ی گویم هیچ بهانه ای ندارید‬ ‫بلکه با مجموعه مشکالتی که با ان روبه رو هستیم باید انها‬ ‫یک منبع انگیزه و چالش بزرگی باشد که ما را تبدیل به تیمی‬ ‫قدرتمند کند‪ .‬شــکی نداریم که انهایی که در فوتبال ای ران‬ ‫هستند تقریبا با این مشکالت روبه رو هستند برای همین‬ ‫فکر م ی کنــم وقتی همه ما افرادی هســتیم که جزو یک‬ ‫خانواده در کنار هم هستیم باید دست در دست هم داده تا‬ ‫با وجود حذف از جام ملت های اسیا‪ ،‬کارلوس‬ ‫کی روش به شدت نزد هواداران محبوب است‪.‬‬ ‫به راستی دلیل این محبوبیت چیست؟‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫استفاده از منافع خاص مخصوصا به بازیکنان تیم ملی لطمه‬ ‫م ی زنیم و اینجاســت که باید بگویم دیگر بس است‪ .‬شما‬ ‫ببینید انها با نکونام و در حال حاضر با تیموریان چه کردند‪.‬‬ ‫نم ی خواهم در مورد بازیکنان دیگر صحبت کنم چون انها‬ ‫در استقالل هستند از لحاظ روحی‪ ،‬روانی به انها ضربه وارد‬ ‫کردند تا در تیم ملی عملکرد بدی داشته باشند‪ .‬خدمت اقای‬ ‫درخشان م ی گویم ایشان چه اختیار فکری در خود م ی بینند‬ ‫که در مورد تیم ملی صحبت کند؟ او به عنوان مربی زیر ‪17‬‬ ‫سال زمانی که تیم دستش بود بهترین عملکردش این بود‬ ‫که با تقلب و با حضور بازیکنان صغر ســنی چهارســال از‬ ‫مرب ی گری محروم شود‪ ،‬به خاطر یک عمل غیرقابل قبول‬ ‫و او فقط باعث شرم کشور شد‪ .‬ضمن اینکه در سال ‪1986‬‬ ‫همراه ‪ 13‬بازیکنان دیگر‪ ،‬تیم ملی را تحریم کرد‪ .‬ایا امروز هم‬ ‫م ی خواهید شاهد این مســائل در تیم ملی باشید؟ پیکان‪،‬‬ ‫شــهرداری تبریز‪ ،‬داماش و شــاهین تیم هایی بودند که با‬ ‫درخشان به لیگ پایی ن تر سقوط کردند و پرسپولیس هم در‬ ‫‪ 10‬بازی با او چهار مسابقه را شکس ت خورده و اینها افتخارات‬ ‫اقای درخشان هستند و او در حالی م ی گوید تیم ملی فوتبال‬ ‫تهاجمی بازی نم ی کند که ما در هر بازی ‪ 1/72‬گل به ثمر‬ ‫رساندیم اما تیم پرسپولیس که او این تیم را رهبری م ی کند‬ ‫‪ 1/2‬گل در هر بازی زده است‪ .‬بناب راین چگونه به خود اجازه‬ ‫اخالقی م ی دهد تا او و قلع ه نویی در مــورد تیم ملی حرف‬ ‫بزنند؟ یک ماه تیم را به خاطر اســتقالل تعطیل کردند تا‬ ‫به اسیا برود و ایشان از حمایت هایی که ب رای تیم ملی بود‪،‬‬ ‫استفاده کرد اما چه دستاوردی به دست اورد؟ در این مدت هر‬ ‫بار م ی برند نم ی گویند به خاطر اماده سازی تیم ملی بود اما‬ ‫هر بار که م ی بازند م ی گویند مل ی پوشان نااماده بودند‪ .‬برخی‬ ‫از افراد از لحاظ اخالقی اجازه ندارند در مورد تیم ملی صحبت‬ ‫کنند و بهتر است روی کار خود تمرکز کنند تا نتایج بهتری‬ ‫را ب رای هوادارانشان به ارمغان بیاورند‪ ».‬ک ی روش این گونه‬ ‫ادامه داد‪« :‬مــن باید تغییر کنم و مشــکلی با این موضوع‬ ‫ندارم اما اجازه دهید این تغییر در اختیار کفاشیان و مقامات‬ ‫باشد نه قلع ه نویی و درخشــان‪ .‬خداوند هست و در اینده در‬ ‫مورد ما قضاوت م ی کند‪ .‬ضمن اینکــه بنده ب رای این افراد‬ ‫در زندگ ی شان ارزوی موفقیت م ی کنم‪ .‬البته این اقایان که‬ ‫اسمشان را گفتم استحقاق ان را ندارند که در جایگاه مربی‬ ‫در فوتبال ای ران بنشینند‪ .‬این دو شخص مسئول یک سری‬ ‫وظایف در ای ران هستند اما شــک نداریم یک قبیله پشت‬ ‫اینهاســت و باز هم تاکید م ی کنم که این دو نفر استحقاق‬ ‫نشستن روی صندلی مربیگری را ندارند‪».‬‬ ‫امیر قلع ه نویی نیز در واکنــش به اظهارات ک ی روش‬ ‫بیانی ه ای صادر کرد که در بخشــی از ان امده بود‪ « :‬بهتر‬ ‫است وارد جزئیات نشوم‪ ،‬وگرنه مرور رفتارها و مصاحب ه های‬ ‫ک ی روش و بعضی ادم های دیگر که با تصمیم های احساسی‬ ‫و غی ر منطقی خود به اســتقالل و هوادارانش لطمه زدند‪،‬‬ ‫نوشته ای ب ی پایان م ی شود! در این فاصله پس از حرف های‬ ‫ک ی روش‪ ،‬همچنان تصور این اســت که تمام ماجرا چیزی‬ ‫چیروی جنجالی‪ ،‬ایران را به جام جهانی نبرد‬ ‫نیست جز یک بازی رسانه ای ب رای ســرپوش گذاشتن به‬ ‫ضع ف های شــخصی‪ .‬من همچنان معتقــدم اگر معیار‬ ‫بازی کردن بهترین بازیکنــان حال حاضر فوتبال ای ران بود‪،‬‬ ‫چند تغییر باید در ترکیب ای ران اتفاق م ی افتاد و عمیقا ایمان‬ ‫دارم در این صورت هم نتایج بهتری به دســت م ی امد و هم‬ ‫دستاوردهای بیشتری به لحاظ تولید بازیکن ملی نصیبمان‬ ‫م ی شد‪ .‬باقی حرف ها و حواشی ایجاد شده چیزی نیست جز‬ ‫تالش ب رای مدیریت رسانه ها که دوست و دشمن‪ ،‬مخالف و‬ ‫موافق‪ ،‬ک ی روش را در این زمینه «اســتاد» م ی دانند! بیش‬ ‫از این وارد جزئیات نم ی شــوم که اشــاره به مصاحب ه های‬ ‫ک ی روش درباره کادرفنی اســتقالل‪ ،‬مدیریت باشگاه مثل‬ ‫تمام مصاحب ه های من‪ ،‬در ارشــیو رســانه ها موجود است‪.‬‬ ‫امیدوارم همان طور که سرمربی تیم ملی اشاره کرد‪ ،‬از همین‬ ‫امروز به فکر جام جهانی باشیم و با از بین بردن ضع ف های‬ ‫شــخصی‪ ،‬عملکرد و نتایج بهتری به دست بیاوریم‪ .‬اعتقاد‬ ‫دارم انچه در جام ملت های اسیا دیدیم‪ ،‬تمام نیروی موجود در‬ ‫فوتبال ای ران نبود و فکر نم ی کنم چنین نقدی که اثبات ان‬ ‫دشوار هم نیست‪ ،‬موضوعی ب رای به راه انداختن جنجال های‬ ‫رسانه ای باشد‪ .‬دوســت دارم در پایان به این نکته هم اشاره‬ ‫کنم که با وجــود تمام حرف هــای غی ر منطقی ک ی روش‪،‬‬ ‫انچه در ذهن یــک مربی پس از شکســت م ی گذرد را به‬ ‫خوبی م ی شناسم و سعی م ی کنم او را درک کنم‪ .‬من هم در‬ ‫همین مرحله باخته ام با ضربات پنالتی البته مقابل یکی از‬ ‫قدرت های اول اسیا (کره جنوبی) و بدون داشتن فدراسیونی‪.‬‬ ‫در اوج درگیری جناح های سیاسی در فوتبال و با مشکالتی‬ ‫بسیار گسترده تر از امروز اما هی چ کس را متهم نکردم و تمام‬ ‫مسئولیت شکست را پذیرفتم حتی در دادگاه تلویزیونی که‬ ‫ی اول رسانه ای این روزهای شما برپا کرده بود‪.‬‬ ‫حام ‬ ‫تحلیل رفتارها و حرف های رد و بدل شــده را هم به‬ ‫کارشناســان‪ ،‬همکارانم و هواداران فوتبال ای ران م ی سپارم‬ ‫و ترجیح م ی دهم زمان و توانم را ب رای تیم استقالل بگذارم‬ ‫که با وجود زیرساخت های ضعیف در فوتبال ای ران‪ ،‬همواره‬ ‫باید نتایجی در خور نام بزرگ ای ران به دست بیاورد‪ .‬با ارزوی‬ ‫موفقیت ب رای تمام همکارانم‪ ،‬چه دوست و چه دشمن‪ ،‬چه‬ ‫ای رانی و چه خارجی‪».‬‬ ‫تخفیف مالی ک ی روش به فدراسیون‬ ‫دقیقا مشخص نیست که این شــایعه از کجا شکل‬ ‫گرفته و منتشر شده اســت‪ ،‬اما هر چه هست واکنش تند‬ ‫کارلوس ک ی روش را به همراه داشــته‪ .‬از قــرار معلوم یک‬ ‫جریان رسانه ای هفته گذشته سعی کرد فدراسیون فوتبال‬ ‫را به سمت و سوی برخورد با ک ی روش ببرد‪ .‬انجا که برخی‬ ‫رسانه ها از ضرورت برخورد فدراسیون با مربی سخن گفتند‬ ‫که در جام ملت های اسیا مقابل ع راق بازنده بوده است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل موضوع تخفیف مالی ک ی روش به فدراسیون‬ ‫مطرح شد‪ .‬این شــایعه باعث شــد تا ک ی روش با تعجب‬ ‫درباره اش دســت به موضع گیری بزند‪ .‬کارلوس ک ی روش‬ ‫شاگرد بالژ مربی چندان محبوبی نبود‬ ‫هفته گذشته پس از جلسه با علی کفاشیان در مورد اینکه‬ ‫کفاشیان در مصاحب ه ای گفته بود که این جلسه درباره ارائه‬ ‫گزارش عملکرد تیم ملی در جام ملت های اسیا است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«از مصاحب ه های کفاشیان ب ی اطالع هستم‪ .‬در جلس ه ای که‬ ‫برگزار کردیم درباره این مسائل صحبت نشد و موارد دیگر را‬ ‫مورد بحث قرار دادیم‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬جلسه خوبی را پشــت سر گذاشتیم و‬ ‫درباره وضعیت حال و اینــده تیم ملی صحبت و ان را مورد‬ ‫بررسی قرار دادیم‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی در پاسخ به این سوال که ایا درباره‬ ‫مسائل مالی صحبتی مطرح شد یا خیر‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬اصال‬ ‫عالقه ای ندارم در مورد شایعات صحبت کنم‪ .‬همانطور که‬ ‫گفتم جلسه من و کفاشیان در مورد حال و اینده بود‪».‬‬ ‫ک ی روش در مورد اینکه چه زمانی به مرخصی م ی رود‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬شک نداریم که همه ما نیاز به استراحت داریم‪».‬‬ ‫وی در خصــوص اینکه گفته م ی شــود مســئوالن‬ ‫فدراســیون فوتبال خواســتار تخفیف ‪ 30‬درصــدی او در‬ ‫قراردادش شده اند‪ ،‬گفت‪« :‬انطور که مشخص است قراردادی‬ ‫با فدراسیون فوتبال دارم و نم ی دانم ایده تخفیف از کجا امده‬ ‫است‪ .‬راجع به این مســاله اطالعی ندارم و عالقه ای هم به‬ ‫صحبت کردن در مورد ان ندارم‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی درباره اینکه علی کفاشیان عنوان‬ ‫کرده که نم ی توانیم در قرارداد ک ی روش «دبه» کنیم‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬همانطور که گفتم عالقه ای ندارم در مورد این مسائل‬ ‫صحبت کنم‪».‬ک ی روش در خصوص اینکه گفته م ی شــود‬ ‫بندی در قرارداد او وجود دارد که اگر تیم ملی در جام ملت ها‬ ‫اول تا سوم نشود قراردادش فسخ خواهد شد‪ ،‬گفت‪« :‬دوست‬ ‫ندارم در مورد این موارد صحبت کنم‪ .‬همانطور که گفتم ما‬ ‫درمورد حال و اینده صحبت کردیم‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به ســوال خبرنگاران مبنی بر اینکه چه‬ ‫تیمی قهرمان جام ملت های اسیا م ی شود‪ ،‬به حالت شوخی‬ ‫گفت‪« :‬منچســتریونایتد!» به نظر م ی رسد برخی اعضای‬ ‫هیات رئیسه فدراسیون فوتبال با ک ی روش مخالف هستند‬ ‫و قصد دارند علی کفاشــیان را مجاب کنند تــا قرارداد این‬ ‫مربی را فســخ کند اما با همه این مخالف خوان ی ها به نظر‬ ‫م ی رسد کی روش پایگاه محکم تری دارد‪ .‬انجا که دولت نیز‬ ‫عالقه مند نیست با کنار زدن این مربی پرتغالی رای و خواسته‬ ‫مردم را نادیده انگارد‪ .‬ب ر عکس دولت با سیاســت حفظ این‬ ‫مربی سعی دارد همچنان با افکار عمومی همراه باشد‪ .‬در این‬ ‫بین کمترین اسیب ممکن م ی تواند مخالف خوانی مربیان‬ ‫ای رانی با ک ی روش باشد‪ .‬هفته گذشته این مخالفان ک ی روش‬ ‫بودند که با احتیاط درباره این مربی سخن م ی گفتند‪ .‬شرایط‬ ‫انقدر ب رای ادامه همکاری این مربی با تیم ملی فراهم شده‬ ‫که خیل ی ها حام ی بودن را به منتقد بودن ترجیح م ی دهند‪.‬‬ ‫به راســتی راز محبوبیت ک ی روش چیست؟ او حتی وقتی‬ ‫م ی بازد هم از سوی مردم و رسانه ها با استقبال با شکوهی‬ ‫روبه رو م ی شود‪.‬‬ ‫مربی که وقتی م ی بازد هم محبوب است‬ ‫ورزش‬ ‫‪2‬‬ ‫ک ی روش م ی ماند‪ .‬این تصمیم جدی رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال است انجا که سرنوشت کاری خود را با مساله ماندن‬ ‫یا رفتن این مربــی ب ی ارتباط نم ی دانــد‪ .‬وقتی تیم ملی از‬ ‫جام جهانی برگشــت‪ ،‬خیل ی ها تصور م ی کردند فشارهای‬ ‫وزارت ورزش و در راس ان مخالف خوانــی دکتــر گودرزی‬ ‫باعث عقب نشــینی علی کفاشــیان خواهد شد اما رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال سرسخت تر از وزیر ورزش بود‪ .‬وقتی در‬ ‫اوج فشــارها تاکید کرد‪« :‬با ک ی روش ادامه م ی دهیم‪ ».‬این‬ ‫تصمیم اما ســخت مورد انتقــاد وزارت ورزش قرار گرفت‪.‬‬ ‫پیغام های متعددی به فدراســیون فوتبال رسید اما موضع‬ ‫علی کفاشــیان تغییر نکرد‪ .‬او به خوبی م ی دانســت که‬ ‫با تغییر دادن ایــن مربی خودش هم باید قید ریاســت در‬ ‫مهم ترین فدراسیون ورزشی کشور را بزند‪ .‬به همین دلیل از‬ ‫موضع خود عقب نشینی نکرد‪ .‬اگرچه وزارت ورزش اخرین‬ ‫و مهم ترین راهکار خود ب رای عبور از ک ی روش را امتحان و‬ ‫تاکید کرد که به فدراسیون فوتبال پول قرارداد ک ی روش را‬ ‫نخواهد داد اما با همه اینها کفاشیان بر ماندن ک ی روش اصرار‬ ‫کرد‪ .‬او این مربی را حفظ کرد و نز د افکار عمومی بیشــتر از‬ ‫قبل محبوب شــد‪ .‬او با ک ی روش شرط کرده بود که در جام‬ ‫ملت های اسیا باید نتایج خوبی کسب کند و البته بازیکنان‬ ‫جوانی را به تیم ملی دعوت کند‪ .‬ک ی روش با دعوت از چند‬ ‫بازیکن جوان در جام ملت ها جوانگرایی را در دستورکار خود‬ ‫قرار داد؛ موضوعی که خیلی از مخالفان ک ی روش با اشاره به‬ ‫ان م ی گفتند این مربی پرتغالی فقط از ستاره هایی با سن باال‬ ‫استفاده م ی کند و جسارت استفاده از بازیکنان جوان را ندارد‪.‬‬ ‫ک ی روش اما به مخالفانش نشان داد که در این مورد از خیلی‬ ‫از مربیان ای رانی جسورتر است‪.‬‬ ‫سابقه مخالف خوانی وزارت ورزش‬ ‫واکنش تندکی روش به شایعه ‬ ‫تخفیف ‪30‬درصدی قراردادش‬ ‫‪241‬‬ ‫مثلث| |شماره‬ ‫مثلث‬ ‫‪251‬‬ ‫شماره‬ ‫حمایتی از ک ی روش علی کفاشــیان نیز پی رامون ماندن یا‬ ‫رفتن ک ی روش از تیم ملی فوتبال ای ران واکنش نشــان داد‪:‬‬ ‫«ک ی روش به فدراســیون فوتبال امده و گزارش خود را به‬ ‫ما ارائه داده‪ ،‬همچنین او اعالم کرده که ب رای اماده ســازی‬ ‫تیم ملی ب رای صعود به جام جهانی ‪ ۲۰۱۸‬به چه چیزهایی نیاز‬ ‫دارد‪ ».‬کفاشیان با اشاره به اتفاقات جام ملت های اسیا و حذف‬ ‫تیم ای ران افزود‪« :‬مدارک ما در مورد پرونده دوپینگ بازیکن‬ ‫ع راقی کامل بود اما متاسفانه بنا به هر دلیلی رای به ضرر ما‬ ‫صادر شد‪ .‬اما ســرمربی تیم ملی از ما خواست تا همچنان‬ ‫پیگیر این پرونــده و همچنین قضاوت داور اســترالیایی‬ ‫باشیم‪ .‬تیم ما به راحتی م ی توانست به جمع چهار تیم برتر‬ ‫اسیا صعود کند‪».‬‬ ‫ترئیسه‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال در مورد اینکه ایا هیا ‬ ‫تمایلی به حفظ ک ی روش دارد یا نه گفت‪« :‬ما با ســرمربی‬ ‫تیم ملی قرارداد داریم و این گونه نیست که بخواهیم یکطرفه‬ ‫همه چیز را به هــم بزنیم‪ .‬خودتان دیدید کــه پس از ورود‬ ‫تیم ملی به ای ران چه اســتقبال باشــکوهی از ملی پوشان‬ ‫انجام شد و این یعنی مردم از تیم ملی راضی هستند‪ .‬اگرچه‬ ‫با ان اتفاقات و بدشانس ی ها نتوانستیم به نیمه نهایی صعود‬ ‫کنیم‪ ».‬وی در مورد تامین بودجه قرارداد ک ی روش تصریح‬ ‫کرد‪« :‬هنوز نتوانســتیم به پول بلوکه شده خود دست پیدا‬ ‫کنیم اما نه تنها ب رای حقوق ک ی روش‪ ،‬بلکه ب رای اماده سازی‬ ‫تیم ملی محتاج کمک دولت هستیم و قطعا بدون کمک‬ ‫انها نم ی توانیم خواسته های ســرمربی تیم ملی را محقق‬ ‫کنیم‪ ».‬با توجه به اظهارات علی کفاشیان به نظر م ی رسد او‬ ‫بیش از هر کس دیگر از موجی که ب رای حمایت از ک ی روش‬ ‫به راه افتاده رضایت دارد‪ .‬واقعیت این اســت که استقبال از‬ ‫ک ی روش و تیم ملی به گونه ای رقم خورد که خیل ی ها بابت‬ ‫مخالف بودن افکار عمومی با عالقه مندی های وزارت ورزش‬ ‫دیگر تردیدی نداشته باشند‪.‬‬ ‫با همه اینها اما وزیر ورزش هفته گذشته باز هم موضع‬ ‫خود را به طور شفاف اعالم کرد‪ .‬به نظر م ی رسد گودرزی نه‬ ‫عالقه مند به ادامه فعالیت کفاشیان در فدراسیون فوتبال‬ ‫است و نه عالقه مند به ادامه همکاری ک ی روش با تیم ملی‪.‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان خواهان تغییر مدیریت فدراسیون‬ ‫و تغییر مربیگری تیم ملی شــد‪ .‬او گفــت‪« :‬اگر یک تیم‬ ‫فوتبال برتر باشــد‪ ،‬قضاوت داور عملکرد ان را تحت تاثیر‬ ‫قرار نم ی دهد‪ .‬به نظرم سطح فوتبال ما همین است‪ .‬به نظر‬ ‫شما داور کجا م ی تواند در یک بازی اعمال نظر کند؛ جایی‬ ‫که تیم برتر یا همسطح حریفش باشد؟! اگر تیم برتر باشد‬ ‫که تحت تاثیر قضاوت داور قرار نم ی گیرد‪ .‬حاال باید منتظر‬ ‫نظر کارشناسان باشیم‪ .‬سال های سال است که این روند در‬ ‫فوتبال ای ران وجود دارد و این اندازه فوتبال مان است‪ .‬در واقع‬ ‫توانمندی فوتبال ما همین است‪ .‬باید ریشه ای تر کار شود تا‬ ‫تیم ملی در نسل بعد و پنج‪ ،‬شش سال دیگر بتواند یک پله‬ ‫باالتر برود‪ .‬باید ساختار مدیریت‪ ،‬مربیگری‪ ،‬اموزش و موارد‬ ‫دیگر تغییر کند و نگاه ها هم از نتیجه گرایی عوض شود‪ .‬ما‬ ‫نیازمند دید بلندمدت و علمی هستیم‪».‬‬ ‫همین حرف وزیــر ورزش و جوانان نشــان م ی دهد‬ ‫وزیر بدون تعارف خواهان برکناری کفاشــیان است و درباره‬ ‫ک ی روش هم نظر چندان مثبتی نــدارد اما ترجیح م ی دهد‬ ‫تصمیم گیری در خصوص سرمربی تیم ملی را به کارشناسان‬ ‫بســپارد‪ .‬به همین دلیل از تغییر ســاختار مربیگری حرف‬ ‫یزند‪.‬البته سکوت معن ی دار وزارت ورزش و درگیر بودن این‬ ‫م ‬ ‫وزارتخانه به خاطر تخلف های صورت گرفته بعضی اعضا‬ ‫سبب شده تا انها کمتر به این سوژه بپردازند و در حال حاضر‬ ‫سعی کرده اند هیچ واکنشی نداشته باشند‪ .‬البته این هم در‬ ‫جای خود کامال عجیب است چون باالترین مقام مسئول در‬ ‫این مساله هنوز هیچ واکنشی نشان نداده است‪ .‬با این حال‬ ‫کفاشیان سرگرم بازی با کارت ک ی روش است‪ .‬او م ی خواهد با‬ ‫استفاده از محبوبیت ک ی روش و طرح موضوع تمدید قرارداد‬ ‫او در فدراسیون بماند‪ ،‬در حالی که وزیر ورزش خواهان تغییر‬ ‫مدیریت فدراسیون و مربیگری تیم ملی شده است‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر دو فضای کامال متفاوت میــان مخالفان و موافقان‬ ‫ک ی روش حاکم شده است؛ موافقان هنوز اعتقاد دارند تابوی‬ ‫بزرگ بودن ک ی روش نشکسته و مخالفان با انتقاد های تند‬ ‫او را یک مربی بدون دانــش م ی دانند‪ .‬حتی م ی گویند او به‬ ‫اندازه ای که پول گرفته ب رای فوتبال ما مفید واقع نشده است‪.‬‬ ‫تمام این واکنش ها و بعضا جبهه گیری های خاص رسانه ای‬ ‫نشان از حاکم بودن شرایط احساساتی درباره ماندن یا نماندن‬ ‫این مربی است‪.‬‬ ‫حاال اینکــه عملکرد ک ی روش را با چــه معیاری باید‬ ‫ورزش‬ ‫«از حاال به جای قاتل بروســلی باید دنبال کارلوس‬ ‫باشیم‪ ،‬ک ی روش این بار فهمید در خانه قاضی گردو فراوان‬ ‫اســت ولی حســاب دارد‪ ».‬این اظهارنظر مدیرکل روابط‬ ‫عمومی وزارت ورزش است چند ماه پیش وقتی تیم ملی از‬ ‫برزیل برگشته بود و ک ی روش نیز ب رای مرخصی چند روزه به‬ ‫پرتغال سفر کرد‪ .‬مازیار ناظمی البته انعکاس دهنده نظ رات و‬ ‫سیاست های وزارت ورزش است‪ .‬او بارها در مصاحب ه هایش‬ ‫تاکید کرده کــه وزارت ورزش خواهــان ب ی طرفی در مورد‬ ‫سیاســت های داخلی فدراسیون هاست اما چه کسی است‬ ‫که نداند وزیر ورزش به هیچ وجــه موافق ادامه همکاری با‬ ‫ک ی روش نبوده است‪ .‬نه پس از بازگشت ای ران از برزیل و نه‬ ‫حاال که ای ران از جام ملت های اسیا حذف شده است‪.‬‬ ‫در همان مقطع بود که نصراهلل ســجادی نیز با دیگر‬ ‫مسئوالن وزارتخانه همراه شد و حتی یک بار در قبال برخی‬ ‫انتقادهای ک ی روش واکنش تندی از خود نشان داد‪« :‬تمام‬ ‫اردوهای انها در زمان خود برگزار شد‪ .‬من فکر م ی کنم اقای‬ ‫ک ی روش در این شرایط باید بیشتر درخصوص موضوعات‬ ‫فنی اظهارنظر کند و به جای ک ی روش‪ ،‬مسئوالن فدراسیون‬ ‫به مسائل بودجه ای بپردازند‪».‬‬ ‫معاون وزیر ورزش در حالی سعی داشت خود را طرفدار‬ ‫استقالل رای فدراسیون فوتبال قلمداد کند که در عین حال‬ ‫بابت برخی اظهارنظرهای ک ی روش همان واکنشی را انتخاب‬ ‫کرد که وزیر ورزش‪ .‬دکتر گودرزی در همان روزهای ابتدایی‬ ‫که تیم ملی به ای ران بازگشــته بود از فوتبال صرفا دفاعی‬ ‫ک ی روش انتقاد کرد و تاکید کرد که بــا این مربی به جایی‬ ‫نم ی رســیم‪ .‬اما مخالف خوانی وزیر ورزش نیز ب ی فایده بود‬ ‫چون علی کفاشــیان قصد داشــت ک ی روش را نگه دارد و‬ ‫در صورت موفقیت تیم ملی از قهرمانی احتمالی تیم ملی‬ ‫به خوبی بهره مند شــود‪ .‬ه ر چند این اتفاق رخ نداد اما این‬ ‫از طنز ماجراست که ک ی روش طوری از جام ملت های اسیا‬ ‫خداحافظی کرد که در بازگشــت به ته ران مردم مثل یک‬ ‫قهرمان از او و شاگردانش استقبال کردند‪ .‬به دنبال این موج‬ ‫سئولعلیه سئول‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سنجید‪ ،‬موضوعی اســت که در چنین شرایطی نم ی توان‬ ‫درباره اش با موضعی بیطرف سخن گفت‪ .‬امیر حاج رضایی با‬ ‫اشاره به همین فضای احساسی به مثلث م ی گوید‪» :‬ب ی شک‬ ‫درباره تیم ملی حرف های فراوانی دارم اما در شرایطی که همه‬ ‫اظهارنظرها و قضاوت ها از روی احســاس صورت م ی گیرد‬ ‫اجازه بدهید که من سکوت کنم و با تاخیر نظرم درباره اتفاقات‬ ‫پی ش امده بگویم‪ ».‬شاید طی روزهای اینده وزارت ورزش ب رای‬ ‫عبور از کفاشیان و ک ی روش وارد فاز جدی تری هم بشود اما‬ ‫فعال موضع این وزارتخانه تنها به طرح رسانه ای اظهارنظر‬ ‫وزیر ورزش محدود شده است نه چیزی بیشتر‪ .‬شاید همین‬ ‫وضعیت نامعلوم باعث شده تا رئیس فدراسیون دست و پا‬ ‫شکسته از ماندن مربی تیم ملی حمایت کند‪ .‬او در این باره‬ ‫م ی گوید‪« :‬در جلس ه ای با ک ی روش صحب ت های مان را انجام‬ ‫م ی دهیم و از حاال ب رای جام جهانی ‪ ۲۰۱۸‬روسیه ب رنامه ریزی‬ ‫خواهیم کرد‪ ».‬کفاشیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه‬ ‫مردم خواستار ماندن ک ی روش در تیم ملی هستند اما اعضای‬ ‫هیات رئیســه در این باره اظهارات متفاوتی انجام داده اند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬ک ی روش شرایطی ب رای ماندنش دارد که ان‬ ‫هم فراهم کردن امکانات است‪ .‬اگر امکانات ب رای ک ی روش‬ ‫ترئیسه کار‬ ‫فراهم نکنیم‪ ،‬او نم ی تواند کاری انجام دهد‪ .‬هیا ‬ ‫ک ی روش را تایید کرده و باید کمــک کنند تا امکانات الزم‬ ‫ب رای او فراهم شود‪».‬‬ ‫وی درباره اینکه بهاروند یکی از اعضای هیات رئیسه‬ ‫خواســتار تخفیف ‪ ۳۰‬درصدی ک ی روش در قراردادش شده‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬این مساله نظر شخصی او بوده و نم ی توانیم‬ ‫زیر قراردادی که با ک ی روش بسته ایم‪ ،‬بزنیم‪ .‬قرارداد ک ی روش‬ ‫با امضای همه اعضای هیات رئیسه منعقد شده و ه ر گونه‬ ‫«دبه کردن» در قرارداد او قانونی نیست‪».‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال درباره اینکه گفته م ی شود در‬ ‫صورت فسخ قرارداد با ک ی روش‪ ،‬فدراسیون باید غ رامت ‪۱۰‬‬ ‫میلیاردی به او بپردازد‪ ،‬گفت‪« :‬ما باید دستمزد یک سال او را‬ ‫بدهیم ولی کمتر از این مبلغ است‪».‬‬ ‫ی اما در مــورد اتفاقات اخیــر به مثلث‬ ‫مازیــار ناظم ‬ ‫م ی گوید‪« :‬باور کنید بعضی وقت ها به خودم م ی گویم کاش‬ ‫مدیر روابط عمومی وزارت ورزش نبودم تا م ی توانستم نظر‬ ‫شخص ی ام را خیلی روشــن درباره ک ی روش و عملکرد این‬ ‫مربی در تیم ملی مطرح کنم اما به هر حال جایگاه حقوقی‬ ‫من اجازه ه ر گونه اظهارنظر شــخصی درباره این مربی را از‬ ‫من سلب کرده است‪».‬‬ ‫او ادامه م ی دهــد‪« :‬تنها م ی توانم بگویــم امیدوارم‬ ‫فدراســیون فوتبال به عنــوان فرزند ارشــد وزارت ورزش‬ ‫تصمیماتی اتخاذ کند که بعدها بتواند به خوبی پاسخگوی‬ ‫ان باشــد؛ تصمیماتی که اینده روشن و امیدوار کننده ای را‬ ‫ب رای تیم ملی و به طور کلی فوتبال کشورمان رقم بزند‪».‬‬ ‫ناظم ی در پاســخ به این ســوال که ایا وزارت ورزش‬ ‫مخالف ادامه همکاری ک ی روش با تیم ملی است‪ ،‬این گونه‬ ‫واکنش نشان م ی دهد‪« :‬وزیر ورزش موضع خودش را مطرح‬ ‫کرده است‪ ،‬خیلی شفاف‪ .‬اما به همین اندازه که موضع وزارت‬ ‫ورزش شفاف مطرح م ی شــود باید بپذیریم که فدراسیون‬ ‫فوتبال در اتخاذ تصمیماتش استقالل داشته و وزیر ورزش‬ ‫نه تنها در امور داخلی این فدراســیون بلکــه درباره هیچ‬ ‫فدراســیونی اعمال نظر یا دخالت نکرده است‪ .‬انچه ب رای‬ ‫وزارت ورزش اهمیت دارد این اســت که بتواند مقابل ملت‬ ‫پاسخگو باشــد‪ .‬به هر حال ما با یک ملت طرف هستیم‪،‬‬ ‫همین طور با مجلس محترم شورای اســامی که درباره‬ ‫برخی موارد از ما توضیح م ی خواهند‪».‬‬ ‫ناظمی با اشــاره به ایــن موضوع که شــرایط ب رای‬ ‫مطرح کردن نقدها خیلی مناسب نیســت تاکید م ی کند‪:‬‬ ‫«به نظرم همیشه باید سعی کنیم شرایطی به وجود بیاوریم‬ ‫که همه بتوانند نظ رات و انتقادهای شان را مطرح کنند‪ .‬نباید‬ ‫احساسات ما در مورد یک جریان یا یک فرد ما را از واقعی ت ها‬ ‫دور کند‪ .‬همواره سعی کرده ام طوری اظهارنظر کنم که بعدها‬ ‫پشیمان نشوم‪ .‬در مورد تیم ملی و ماندن یا نماندن ک ی روش‬ ‫نیز ســعی م ی کنم با انصاف و تامل اظهارنظــر کنم اما‬ ‫متاسفانه شرایطی که م ی بینم به شدت شرایطی احساسی‬ ‫است و نم ی توان نقدها را مطرح کرد‪».‬‬ ‫ی سعی دارد خود را از هیاهوی‬ ‫در حالی که مازیار ناظم ‬ ‫این روزهای فوتبال دور نگــه دارد خیل ی ها معتقدند حاال‬ ‫تکلیف وزارت ورزش با فدراســیون فوتبال روشــن است‪.‬‬ ‫این م ی تواند شــروعی تازه ب رای جنگ دوباره وزارت ورزش‬ ‫و فدراسیون فوتبال باشد؛ یک جنگ تمام عیار بعد از یک‬ ‫اتش بس کوتاه‪ .‬شاید اگر پای محبوبیت ک ی روش نزد افکار‬ ‫عمومی نبود این مربی لحظاتی پس از ســوت پایان دیدار‬ ‫ای ران‪ -‬ع راق اخ راج شده بود‪ .‬همان روزها که محمود گودرزی‪،‬‬ ‫کفاشیان را به اتاقش راه نداد و البته گفته شد تلفن او را هم‬ ‫جواب نداده‪ ،‬کامال روشن بود که این نزاع به این راحتی پایان‬ ‫نم ی گیرد‪ .‬انجا که ایده ال های وزیر ورزش با انچه در توان‬ ‫مدیریتی رئیس فدراســیون فوتبال است‪ ،‬مغایرت دارد‪ .‬اما‬ ‫چرا ک ی روش نزد افکار عمومی محبوب است؟ او رفتارهای‬ ‫یک ستاره را دارد‪ ،‬او یک روانشناس خوب با ظاهری اراسته‬ ‫و خوش خنده اســت‪ .‬حرف هایش را در قالب ساده ای بیان‬ ‫م ی کند‪ ،‬پیچیده حرف نم ی زند‪ .‬اما تصــور دیگری هم در‬ ‫این باره وجود دارد؛ تصوری که البته اثبات نشده اما به نظر‬ ‫م ی رســد مهمترین راز محبوبیت ک ی روش بغض مردم از‬ ‫برخی مربیان داخلی اســت‪ .‬در واقع مردم کامال از برخی‬ ‫مربیان داخلی‪ ،‬رفتارشان‪ ،‬منی ت هایشان و انتقادهای‬ ‫شب و روزشان دلخورند‪ .‬شاید این تصور درست‬ ‫باشد‪ ،‬خیل ی ها هســتند که در جامعه این‬ ‫چنین فکر م ی کنند و دوست ندارند مربیان‬ ‫نوچه پرور را قهرمــان ببینند‪ .‬باید پذیرفت‬ ‫که جنتلمن بودن کار دشــواری است‪.‬‬ ‫ایا علی کفاشیان با حمایت از‬ ‫این جنتلمن نتیجه گرا باز‬ ‫هم به ریاست خود در‬ ‫فدراسیون فوتبال‬ ‫ادامه م ی دهد؟‬ ‫پُز دادن با‬ ‫جنسلوکسغربی‬ ‫کی روش تیم ما را ششم اسیا کرد!‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫این روزها به طور مرتب با این سوال ها روبه رو م ی شوم؛‬ ‫مگر مشکل فوتبال ما ک ی روش است؟ اگر او برود مشکالت‬ ‫فوتبال ما حل م ی شــود؟ اما من م ی خواهم این ســوال را‬ ‫طور دیگری بپرســم؛ ک ی روش بماند که چه اتفاقی بیفتد؟‬ ‫ایا اگر او بماند مشــکالت فوتبال ما حل م ی شود؟ تا حرف‬ ‫م ی زنیم م ی گویند مردم ک ی روش را دوست دارند‪ .‬نباید این‬ ‫طور جبهه گیری کنیم چون مــن تابه حال ندیدم که مردم‬ ‫کشــورهای صاحب فوتبال‪ ،‬مربی تیم ملی شان را انتخاب‬ ‫کنند و جالب اســت که اینجا در فوتبال مردم تعیی ن کننده‬ ‫شدند‪ .‬چهار سال اســت که مردم تعیی ن کننده شدند‪ .‬مردم‬ ‫ی که تحت تاثیر قدرت‬ ‫چگونه تعیین کننده م ی شوند؟ مردم ‬ ‫عظیم رســانه ها به این نتیجه م ی رسند و ه ر چه اطالعات‬ ‫در اختیار مردم قرار م ی گیرد‪ ،‬اطالعاتی است که مردم را به‬ ‫ماندن ک ی روش مصمم م ی کند‪ .‬بله‪ ،‬در این صورت رسانه ها‬ ‫باید هم از مردم هزینه کنند‪ .‬م ی خواهم به یک نظریه از ژان‬ ‫پل سارتر اشــاره کنم که م ی گوید جامعه خشنود و راضی‬ ‫هیچ وقت پیشــرفت نم ی کند‪ .‬این مردم خواهان ک ی روش‬ ‫هســتند اما تحت چه شــرایطی؟ به نظر من تحت تاثیر‬ ‫رسانه ها‪ .‬یادمان نرود که با یک رده بندی ششم ی در اسیا و‬ ‫سه برد در مقابل تیم های قطر‪ ،‬امارات و بحرین و یک باخت‬ ‫ب رابر ع راق سعی داریم این مردم را راضی نگه داریم‪ .‬من شما‬ ‫را به جام جهانی ارجاع م ی دهم؛ تیم المان اولین بازی خود‬ ‫را در ب رابر پرتغال چهار بر صفر م ی برد‪ .‬رسانه های المانی و‬ ‫مردم شدیدا خوشحال م ی شوند و مطالب بسیار مثبتی در‬ ‫روزنامه ها م ی نویسند‪ .‬تمام رسانه های صوتی و تصویری به‬ ‫تشویق این تیم و بازیکنان ان م ی پردازند و م ی گویند هر کدام‬ ‫از این بازیکنان چقدر خوب هســتند‪ ،‬تیم ملی چقدر خوب‬ ‫است و یواخیم لو چقدر خوب است‪ .‬در بازی بعدی المان یک‬ ‫بازی متوسط ارائه م ی دهد ه ر چند بازی بعدی اش را از امریکا‬ ‫م ی برد‪ .‬اما مردم و رسانه ها عذرخواهی م ی کنند و م ی گویند‬ ‫اقایان کادر فنی و بازیکنــان محترم! عذر م ی خواهیم که از‬ ‫شما تعریف کردیم‪ .‬شــاید این تعریف ما باعث شد که شما‬ ‫این قدر بد بازی کنید‪.‬‬ ‫شاید بالفاصله بگویید که ما نم ی توانیم فوتبالمان را‬ ‫یا در حقیقت تیم مل ی مان را با تیم ملی المان مقایسه کنیم‪.‬‬ ‫من نم ی خواهم این کار را بکنم‪ .‬م ی گویم یک جامعه راضی و‬ ‫خشنود‪ ...‬پیشرفت نم ی کند و ما نباید مردم را به سمتی ببریم‬ ‫که از نباختن خوشحال شوند‪ .‬باز هم م ی خواهم به یک مورد‬ ‫از تیم ملی المان اشاره کنم؛ بعد از ان دو بازی مرت س اکر یک‬ ‫مصاحبه انفجاری م ی کند و به رسانه ها و منتقدان تیم ملی‬ ‫المان م ی گوید از جان ما چه م ی خواهید؟ این را در میکروفن‬ ‫فریاد م ی زند و این صدا در همه المان م ی پیچد‪ .‬المان ها نیز‬ ‫این گونه پاسخ دادند‪« :‬ما خوب بازی کردن و قهرمانی جهان‬ ‫را از شما م ی خواهیم‪ ».‬حاال ما در همه رسانه ها یک مجری‬ ‫و یک کارشناس م ی گذاریم و تمام اهرم ها را به کار م ی گیریم‬ ‫که ششم شدن را خوب نشــان دهیم‪ .‬م ی خواهیم بگوییم‬ ‫که باخت ما به ع راق قهرمانانه بوده‪ .‬من ناراحتم؛ احساس‬ ‫م ی کنم برخی از این بازیکنان در دلشــان به ما م ی خندند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ مثلث | شماره ‪ 251‬‬ ‫ظریف اســت و از همین ابتدا بگویم اگــر تحرک ظریف و‬ ‫زمخت تلفیق و ترکیب نشوند‪ ،‬شرایط بدی در زمین بازی به‬ ‫وجود م ی اید‪ .‬یعنی هیچ تیمی به تنهایی با تحرک ظریف‬ ‫و هیچ تیمی به تنهایی با تحرک زمخت موفق نم ی شود‪.‬‬ ‫می دلزبرو تیمی بود که شدیدا تحرک زمخت داشت‪ .‬این مربی‬ ‫به انجا رفت و با این تیم موفق شد‪ .‬از انجا هم به تیم ملی‬ ‫رفت ولی در مدت زمان کوتاه نم ی توانســت این فلســفه‬ ‫تحرک ظریف را در تیم ملی انگلســتان پیاده کند‪ .‬اما جای‬ ‫استیو مک الرن چه کسی به منچستر م ی اید؟ جای استیو‬ ‫مک الرن اقای ک ی روش م ی اید که تیم ملی افریقای جنوبی‬ ‫را به جام جهانی برده بود ولی بنابر یک ســری اختالفاتی‬ ‫که با هم داشــتند و احتماال به دلیل همیــن اختالفات به‬ ‫جام جهانی نم ی رود‪ ،‬یعنی ایــن تیم را همراهی نم ی کند و‬ ‫مربی منچستر یونایتد م ی شود‪ .‬درست از زمانی که ک ی روش‬ ‫مربی منچستر یونایتد م ی شــود‪ ،‬ان منچستر یونایتدی که‬ ‫الگوی تیک ی تاکا در دنیا بود به منچستری تبدیل م ی شود که‬ ‫بازی زمخت ارائه م ی کند و از ان به بعد همه به سوی بارسا‬ ‫و رئال مادرید روی م ی اورند‪ .‬زمانی که بعد از منچســتر به‬ ‫رئال مادرید م ی رود‪ ،‬انجا هم موفق نم ی شود‪ .‬چرا؟ چون او به‬ ‫درد فوتبال رئال مادرید نم ی خورد‪.‬‬ ‫یک ای راد ک ی روش همی ن جاســت‪ .‬حاال اجازه دهید‬ ‫جلو برویم‪.‬‬ ‫استیو مک الرن و ک ی روش در دو قطب مخالف یکدیگر‬ ‫قرار دارند‪ ،‬یعنی استیو مک الرن صددرصد فوتبال تحرک‬ ‫ظریف‪ ،‬پاس و پاس‪ .‬در بازی تیم ملی ای ران ب رابر امارات یک‬ ‫یزنیم و به گل م ی رسیم و بازی را از انها م ی بریم ولی‬ ‫کرنر م ‬ ‫این امارات ی ها هستند که ‪ 585‬پاس به هم م ی دهند‪.‬‬ ‫من بارها گفتم بهتر اســت ما مقابل ژاپن بازی کنیم‬ ‫نه ع راق‪ .‬ع راق تیم ملی ما را م ی برد چون یک تیمی مانند‬ ‫خودمان است‪ .‬اگر مقابل ژاپن بازی م ی کردیم شک نداشتم‬ ‫که به نیمه نهایی م ی رفتیم چون انها یک سیستم مشخص‬ ‫و معین دارنــد و ما دفاع م ی کردیم و بازی شــان را تخریب‬ ‫م ی کردیم و به فینــال م ی رفتیم‪ .‬کــی روش در مصاحبه‬ ‫خود م ی گوید ما ابزار این بازی (بــازی ب رابر ع راق) را نداریم‪.‬‬ ‫این حرف را چه کســی م ی زند؟ فردی که مربی رئال مادرید‬ ‫بوده‪ ،‬مربی پرتغال بوده‪ ،‬مربی منچستر یونایتد بوده‪ .‬اقای‬ ‫ک ی روش! تاسف ب رانگیز اســت؛ نیمه اول ‪ 78‬به ‪ 22‬درصد‬ ‫مالکیت توپ به نفع امارات‪ .‬مــن م ی گویم مگر ک ی روش‬ ‫با مادرید نتیجه گرفته؟ نگرفت‪ .‬تیم ملــی پرتغال را هم با‬ ‫زحمت باال اورد و به جام جهانی بــرد‪ .‬هیچ کاری نکرد‪ .‬من‬ ‫م ی گویم فوتبال ک ی روش با فوتبال امارات هماهنگی دارد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫پیش خودشــان م ی گویند همین ششــمی کافی است‪،‬‬ ‫همین باختن به ع راق کافی است و بدین ترتیب انها زحمت‬ ‫بیشتری نم ی کشند‪ ،‬البته این را هم بگویم که بازیکن های‬ ‫تیم ما واقعا کم نگذاشتند اما یک اشکال بزرگ در کار فنی‬ ‫تیم ما هســت که ما را از قهرمانی باز م ی دارد و حاال من به‬ ‫ان م ی پردازم‪ .‬اما پیش از ان بایــد تاکید کنم که ک ی روش‬ ‫خواهد ماند و تیم ما باز هم درجا م ی زند و تا سه سال اینده‬ ‫دیگر نم ی تواند مقابل امارات برنده شود‪ .‬به خاطر اینکه انها‬ ‫چن د اسبه در حال حرکت رو به جلو هستند‪ .‬اطمینان دارم که‬ ‫باز هم بحث بازی های تدارکاتی این حریفان از سوی حامیان‬ ‫ک ی روش مطرح م ی شود‪ .‬حرف بی راهی است‪ .‬منطقی نیست‪.‬‬ ‫م ی گویند هر کدام از این ســه تیم حداقل چیزی بین ‪ 12‬تا‬ ‫‪ 15‬بازی تدارکاتی داشــتند و تیم ما این تدارکات را نداشت‪.‬‬ ‫تیم ما هم این تدارکات را داشت‪ .‬به افریقا رفتند و چند بازی‬ ‫انجام دادند و در جای دیگر اردو زده بودند و انجا هم چند بازی‬ ‫دیگر انجام دادند‪ .‬در حالی که م ی خواهم از حامیان ک ی روش‬ ‫بپرسم بازی های تدارکاتی تیم المان چند تا بود؟ ‪ 9‬بازی در‬ ‫سال‪ .‬اما متاسفم که همیشه ک ی روش ستوده شده و به این‬ ‫شکل بر فرق مرب ی های ای رانی کوبیده شده‪ .‬به ع راق باختیم‪.‬‬ ‫حاال ک ی روش خودش را یک فرشته پاک نشان م ی دهد که‬ ‫ما با یک تیمی بازی کردیم که بازیکنش دوپینگی بود‪ .‬حاال‬ ‫این به کنار‪ .‬اقای ک ی روش! اصال شما فرض کنید که شما با‬ ‫تیمی بازی کردید که در زمان بازی با شما همه انها دوپینگ‬ ‫کرده بودند‪ .‬ب رای اینکه هدف انها رفتن بین چهار تیم بوده‬ ‫و انها م ی دانستند که در عرض سه روز نم ی توانند ریکاوری‬ ‫کنند و بعد به مصاف حریفــی مثل کره بروند‪ .‬باید بپذیریم‬ ‫که امروز کی روش در همان مسیری قرار گرفته که تا پیش‬ ‫از این نقدش م ی کرد‪ .‬همه کارهایی که مربیان ای رانی بعد‬ ‫از باخت م ی کردند و مورد انتقاد ک ی روش بود‪ ،‬حاال به مسیر‬ ‫اصلی این مربی تبدیل شده است؛ داور باعث باخت ما بوده‪،‬‬ ‫بازیکنان دوپینگی داشتند و‪...‬‬ ‫اقای کــی روش! شــما همه چیز را گــردن چیزهای‬ ‫موهومی م ی اندازید که در فوتبال روز دنیا اصال به حساب‬ ‫نم ی اید‪ .‬بازیکن شــما اخ راج شده که شــده‪ .‬مگر نه اینکه‬ ‫تیم های ‪ 10‬نفره ‪ 99‬درصد برنده م ی شوند؟ بناب راین حاال که‬ ‫شما رسانه ها م ی خواهید جامعه را خشنود و راضی کنید به‬ ‫این موضوع هم فکر کنید که توسع ه ای در کار نخواهد بود‪.‬‬ ‫من اصال خوشم نیامد‪ .‬از روشی که حمید درخشان و امیر‬ ‫قلع ه نویی با ک ی روش در پیش گرفتند اصال خوشم نیامد‪.‬‬ ‫اما این را هم بگویم که مشکالت دیگری هم هست‪ .‬مثال‬ ‫م ی زنم‪ .‬پیمان یوسفی دارد بازی را تماشا م ی کند‪ .‬ای ران جلو‬ ‫م ی افتد‪ ،‬یکدفعه پیمان یوسفی م ی گوید باریکال ک ی روش‪.‬‬ ‫ک ی روش در ‪ 19‬بازی در اسیا نباخته و‪ ...‬اقای یوسفی! تو داری‬ ‫راجع به تیم ملی صحبت م ی کنــی یا ک ی روش؟ اینها یک‬ ‫چیزهای خیلی ظریف است که عموم نم ی بینند‪ .‬انجایی که‬ ‫تیم ملی عقب م ی افتد‪ ،‬م ی شود تیم ملی‪ .‬انجایی که تیم ملی‬ ‫جلو م ی افتد ک ی روش و فقط ک ی روش! شما حامیان ک ی روش‬ ‫م ی خواهید یک جامعه خشنود و راضی در فوتبال به وجود‬ ‫ اورید که به هیچ وجه در اینده پیشرفتی نخواهد داشت‪ .‬حاال‬ ‫چرا؟ من به شما م ی گویم؛ به سال های ‪ 2000‬تا ‪ 2002‬برگردیم؛‬ ‫منچستر یونایتد بهترین تیم دنیا بود‪ .‬ان موقع اثری از بارسا‬ ‫نبود‪ .‬چرا؟ یک مربی به نام استیو مک الرن داشتند‪ .‬استیو‬ ‫مک الرن در سال ‪ 2001‬به می دلزبرو م ی رود و می دلزبرو در زمان‬ ‫مربیگری او شدیدا پیشرفت م ی کند و حتی به فینال جام اروپا‬ ‫م ی اید‪ .‬حاال اگر تحقیق کنید متوجه م ی شــوید این مربی‬ ‫انجا به دلیل خوب کار کردن در منچستر یونایتد و میدلزبرو‬ ‫سرمربی تیم ملی انگلستان هم م ی شود‪ .‬استیو مک الرن‬ ‫مرب ی ای است که شدیدا صاحب یک فلسفه فوتبال تحرک‬ ‫با امارات م ی تواند به جام جهانی برود بــرای اینکه امارات‬ ‫صاحب ‪ 90‬درصد فوتبال با تحرک ظریف است در حالی که‬ ‫کل مجموعه ای ران صاحب یک فوتبال با ‪ 90‬درصد تحرک‬ ‫زمخت اســت‪ .‬من به ک ی روش م ی گویم تو که یک مربی‬ ‫بی ن المللی هســتی‪ ،‬تو که م ی دانی بعد از استیو مک الرن‬ ‫مربی منچستر یونایتد شدی و منچستر یونایتد ظریف و الگو‬ ‫در تمام جهان یکدفعه در زمان تــو افت پیدا کرد و به یکی‬ ‫از همین تیم های معمولی تبدیل شد‪- .‬حاال برنده هم شده‬ ‫اما از دوران طالی ی اش دور شد‪ -‬خب در چنین شرایطی ایا‬ ‫نم ی توانستی یکی‪ ،‬دو مربی در کادر فن ی ات داشته باشی که‬ ‫تحرک ظریف و زمخت را به بازیکنان تیم ملی بیاموزد؟ حرف‬ ‫من این است که رسانه ها در حال حاضر اشتباه م ی کنند‪ .‬شما‬ ‫رسانه ها! زور م ی زنید که ‪ 16‬مربی لیگ را عوض کنید ولی‬ ‫نم ی خواهید دنبال یک مربی بگردید که بتواند این دو تحرک‬ ‫را تلفیق و تفکیک کند و به تیم ملی بدهد‪.‬‬ ‫عیب و ای راد شما در این است فوتبال ما سه سال دیگر‬ ‫زمین م ی خورد‪ .‬تیم ملی هر کشــوری الگوی باشگاه های‬ ‫خود است‪ .‬ما االن یک کله بزرگ به نام تیم ملی داریم‪ .‬این‬ ‫بچه های افریقایی که سوء تغذیه دارند را مجسم کنید‪ .‬بدن‬ ‫کامال الغر یک شکم باد شده و یک کله بزرگ‪ .‬این حکایت‬ ‫فوتبال کشور ما شده و ما بحث سر یک مربی م ی کنیم که‬ ‫ادامه کارش سودی به حال فوتبال ما ندارد‪ .‬ک ی روشی که تیم‬ ‫ما را در اسیا ششم کرده و از ع راق باخته چه اندازه ای دارد؟ ما‬ ‫کاری به این نداریم که مربی رئال مادرید بوده‪ .‬اندازه اش این‬ ‫است که تیم ملی را ششم کرده است‪ .‬برخی از شما خب رنگاران‬ ‫را خوب م ی شناسم‪ .‬من م ی دانم که جنس لوکس غ ربی پیش‬ ‫شما چه ارزشی دارد‪ .‬تیم شما ششم م ی شود اما با ک ی روش ُپز‬ ‫م ی دهید‪ .‬شما نم ی خواهید با تیم ملی خودتان پز بدهید ب رای‬ ‫اینکه به ان اعتقاد ندارید ولی به ک ی روش اعتقاد دارید چون‬ ‫جنس لوکس غربی است و شما با این جنس لوکس غربی‬ ‫م ی توانید پز بدهید‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫روزی که «شاه»‬ ‫وارونه شد‬ ‫نگاهی به گرافیک شعارنویسی‬ ‫در انقالب اسالمی‬ ‫سمیرا زال پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫از همان روزی که مردم کلمه «شاه» را وارونه و بدخط‬ ‫روی دیوارهای شهرشان دیدند که ب رای او ارزوی مرگ شده‬ ‫بود‪ ،‬دیگر شاه «اعلیحضرت» نبود؛ کسی بود که دیگر او را‬ ‫نم ی خواستند و باید م ی رفت و این خواسته و پیامش از روی‬ ‫دیوارها روی لب های مردم امد و بعدها تیتر یک روزنامه ها‬ ‫شد‪ .‬انقالب از یک اســپری و قلم مو روی دیوار کوچه های‬ ‫محقر پایین شهر شروع شد و ارام ارام سر براورد‪.‬‬ ‫از همــان روزهایــی که مــردم عادی نخســتین‬ ‫گرافیت ی های شهر انقالب زده ته ران شدند‪ ،‬دیوارهای شهر‬ ‫به رسانه های قدرتمندی تبدیل شدند که هیاهوی خاموشی‬ ‫بودند ب رای رساندن حرف ها و خواسته های کسانی که ب رای‬ ‫دیگران پیامی داشتند‪ .‬شعارنویس ی های خیابانی از همان‬ ‫روزها بروز خشم نهفته ای بود که با ساده ترین امکانات نوشته‬ ‫م ی شدند‪ ،‬اما تاثیرگذاری غیرقابل انکاری داشتند‪.‬‬ ‫در روزهای انقالب دیوارها رسانه های ازادی بودند که‬ ‫مردم بهترین استفاده را از انها م ی بردند‪ .‬شعارها تا مدت ها‬ ‫روی دیوارها باقی م ی ماندند و جزئی از حافظه بصری جامعه‬ ‫م ی شدند‪.‬‬ ‫شعارنویسی از کجا امد؟‬ ‫شــعارها از مهم ترین منابع اطالعاتــی ب رای مطالعه‬ ‫انقالب های به وقوع پیوسته در دنیا هستند‪ .‬در دورانی که‬ ‫رسانه های قدرتمند و متنوع امروزی و شبکه های اجتماعی‬ ‫به وجود نیامده بودند‪ ،‬دیوار ساختمان ها و مکان های عمومی‬ ‫شهر که محل رفت وامد و گذر مردم بودند‪ ،‬به جایی تبدیل‬ ‫شــدند ب رای حرف های تازه و اعتراض و جوشش و نمایش‬ ‫خشم و خواسته های براورده نشده‪.‬‬ ‫دیوارها و مکان های عمومی شهر ب رای شعارنویسی‬ ‫در انقالب هایی که در گوشــه و کنار دنیا رخ م ی داد‪ ،‬نقش‬ ‫اساسی در رساندن پیام انقالبیون داشتند‪ .‬در انقالب ‪1968‬‬ ‫پاریس‪ ،‬مردم شعارها و تصاویر بســیاری را روی دیوارهای‬ ‫شهر نوشتند که حاوی مهم ترین خواسته های انها و دالیل‬ ‫به پا خاستن شان بود‪.‬‬ ‫اصغر کفشچیان مقدم‪ ،‬پژوهشگر و عضو هیات علمی‬ ‫ پردیس هنرهای زیبای دانشگاه ته ران در این باره م ی گوید‪:‬‬ ‫«شاید بشود کارکرد دیوار نوشته ها و دیوارنگاره های سال های‬ ‫انقالب را با رســانه های دیجیتالی همگانی و نرم افزارهایی‬ ‫چون وایبر و وات س اپ و شــکل های اینترنتی جهان امروز‬ ‫مقایسه کرد‪ .‬در ان دوره شاید به این دلیل که نم ی شد یک‬ ‫فراخوان عمومی داد و مردم را یک جا جمع کرد‪ ،‬دیوارها تنها‬ ‫رسانه قابل دسترس مبارزان انقالبی‪ ،‬ب رای رساندن پیام شان‬ ‫به گوش مــردم بودند‪ .‬به معنای دیگر دیوارها تنها رســانه‬ ‫فراگیر و سالح رایگان و یا ارزان قیمتی در قبال نظام طاغوت‬ ‫بودند که م ی توانستند پیام های مختلفی را در جریان انقالب‬ ‫به عموم مردم منتقل کنند‪».‬‬ ‫وقتی شاه وارونه شد‬ ‫از چند ماه پیش از اوج گرفتن انقالب شعارنویســی ها‬ ‫وارد مرحله اصلی خود شــد‪ .‬مردم وقتی صبح از خانه شان‬ ‫بیرون م ی امدند شعار «مرگ بر شاه» را م ی دیدند که باعجله‬ ‫و بدخط روی دیوارهای شهر نقش بسته بود و در این شعار‬ ‫نام باالترین مقام کشور به صورت وارونه و معوج‪ ،‬دیگر ابهت‬ ‫خود را از دست داده بود‪.‬‬ ‫کفشچیان مقدم به تاثیر این تابوشکنی در روند انقالب‬ ‫اشاره م ی کند و م ی گوید‪« :‬دیوارنگاره های اوایل انقالب در‬ ‫قالب مبارزه‪ ،‬سالح توانمندی بودند که در هجو شخصی ت ها‪،‬‬ ‫قوانیــن‪ ،‬عرف ها و تضادهای اجتماعی نقش بســزایی در‬ ‫حرکت توده ها داشــتند؛ مثال وقتی کلمه یا تصویر «شاه»‬ ‫(که تابووارعادت شــده بود باالی هر نوشته یا مکانی ویژه‬ ‫دیده شود)‪ ،‬به صورت وارونه‪ ،‬بدخط یا خط خطی روی دیوارها‬ ‫نوشته و کشیده م ی شد؛ بدین ترتیب‪ ،‬تغییر مکانیت تصویر‪،‬‬ ‫در اولین تعامل‪ ،‬شــان ان را در اذهان و چشم مردم از بین‬ ‫م ی برد و م ی توانست با شکستن تابوی «شاه سایه خداست»‬ ‫نخستین وظیفه رسانه ای خود را ابالغ کند‪.‬‬ ‫در ان روزها وقتی با شعار «مرگ بر شاه» و نوع نوشتن‬ ‫کلمه (بدخط و وارونه) «شاه» روبه رو م ی شدیم‪ ،‬نوعی سوال‪،‬‬ ‫تحریک‪ ،‬شــوک و وحشــت همراه بود‪ ،‬ولی امروز‪ ،‬به نظر‬ ‫«شاه تو را می کشیم ‪ /‬به خاک و خون می کشیم»‬ ‫در تحقیقات مختلفی که روی شعارهای انقالب ای ران‬ ‫صورت گرفته‪ ،‬بیش از هفت هزار شعار در زمینه های مختلف‬ ‫سیاســی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و‪ ...‬شناسایی شده است‪ .‬در‬ ‫زمان انقالب کمیته ای با عنوان کمیته «شــعار» زیر نظر‬ ‫ایت اهلل مطهری فعالیت م ی کرد‪ ،‬اما به علت وجود گروه های‬ ‫مختلفی جدا از گروه های مردمی و انقالبی‪ ،‬نظارت بر تمام‬ ‫شعارها امکان پذیر نبود‪.‬‬ ‫شــعارها از یک ســال پیش از پیروزی انقالب تغییر‬ ‫کردند و شکل واحدی در میان مردم به خود گرفتند‪ .‬بیشتر‬ ‫شعارهایی که بین مردم رواج پیدا کرده بود‪ ،‬خودجوش بود‪.‬‬ ‫گاه شعارها معناهایی اســتعاره ای از قطع ه ای شعر در خود‬ ‫داشت و گاه با صراحت به شخص خاصی حمله م ی کرد یا‬ ‫جریان حاکم را به چالش م ی کشید‪.‬‬ ‫کفشــچیان مقدم به ویژگ ی های این حرکت مردم ی ‬ ‫و تاثیرگــذار دوره انقــاب اشــاره م ی کنــد و م ی گوید‪:‬‬ ‫«دیوارنوشــته های دوران انقالب‪ ،‬اثاری از یک دوره بدون‬ ‫قاعده خاص هنری و برخاسته از احساسات دینی و اجتماعی‬ ‫مردم ی انقالبی اســت که عموما بدون استراتژی بروز پیدا‬ ‫کرد‪ .‬از اواخر ســال ‪ 1356‬که اعالمی ه های امام خمینی (ره)‬ ‫به صورت شب نام ه منتشر م ی شد و نیز شب نامه هایی که از‬ ‫سوی گروه های دیگر انقالبیون در خانه ها پخش م ی شد‪ ،‬به‬ ‫نظر م ی رسید نیرویی برخاسته از بطن جامعه‪ ،‬مضامین و‬ ‫نظ رات گفته شده در این اعالمی ه ها به صورت بسیار ساده و با‬ ‫ابتدای ی ترین وسایل روی دیوارها نقش م ی بستند‪.‬‬ ‫احتماال دیوارنویســی ها پیش از سال های اوج گیری‬ ‫انقالب‪ ،‬با شــکل گیری گروه ها و تشکیالتی چون سازمان‬ ‫مجاهدین‪ ،‬حزب توده و گروه های مارکسیســتی از حدود‬ ‫سال های ‪ 1342‬به بعد شکل گرفت و در این اثنا مردم گاهی‬ ‫شاهد شعارهای بســیار کوتاه و تحریک کننده ای بودند که‬ ‫نظام سیاسی ان زمان را مورد سوال و هجمه قرار م ی دادند‬ ‫و البته در مدت بســیار کوتاهی توســط عوامل نظام پاک‬ ‫م ی شدند‪».‬‬ ‫دیو و خون اشام و مشت گره خورده!‬ ‫دیوارنویسی شعارهای انقالب در مناطق باالی شهر‬ ‫به دلیل دور بودن از مرکز اصلــی اعتراضات‪ ،‬درگیری ها و‬ ‫تظاه رات مردمی‪ ،‬بســیار کمتر از مناطق پایی ن شهر بود‪.‬‬ ‫نخستین دیوارنویس ی های انقالب هم در مناطق پایی ن شهر‬ ‫و در کوچه های تو در تو انجام م ی شد‪.‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبا خاطرنشان‬ ‫م ی کند‪« :‬شــاید نخســتین دیوار نوشــته های انقالب در‬ ‫کوچه های پیــچ در پیچ و باریک پایی ن شــهر دیده شــد؛‬ ‫بختیار‪ ،‬بختیار‪ ،‬نوکر ب ی اختیار!‬ ‫بخش مهم ی از دیوار نوشته های انقالب‪ ،‬عبارت های‬ ‫عامیانه ای بود که توسط خود مردم ساخته شده بودند و در‬ ‫راهپیمای ی ها و تظاه رات تکرار م ی شــدند‪ .‬این شعارها که‬ ‫بیشتر شخص خاصی از خانواده و اط رافیان شاه و درباریان را‬ ‫مورد حمله قرار م ی دادند‪ ،‬دریچه ای به نگاه و تفکر مردم در‬ ‫ان سال هاست‪ .‬این شعارها و جمله های موزون و شعرگونه‬ ‫به فرهنگ هر محله و منطقه بستگی داشت و متناسب با‬ ‫فرهنگ عامیانه مردم ان منطقه بود‪.‬‬ ‫فرشــچیان مقدم درباره این شــعارها اظهار م ی کند‪:‬‬ ‫«اولین دیوار نگاره ها مجموعه ای از شــعارهای سیاســی‪،‬‬ ‫مذهبی و بعدتــر نمادهایی از رهبر انقــاب و همچنین‬ ‫نوشته هایی از هنر مردم ی بود که بر دیوار شهرها در دوران‬ ‫انقالب نقش بست‪ .‬نوشته هایی که حاوی نوعی واژه های‬ ‫کوچه بازاری و گاه ناسزا به شاه و عوامل وابسته به ان بودند‪.‬‬ ‫این واژه های ناپسند متناســب با فرهنگ عامیانه مناطق‬ ‫مختلف و محله های پایین و باالی شهر متفاوت بود‪.‬‬ ‫این شــعارها یا بهتر اســت بگویم خط خط ی ها که‬ ‫بیشتر با ذغال و گچ و رنگ نوشته م ی شد‪ ،‬بخش مهمی از‬ ‫دیوارنگاره های انقالب به شمار م ی روند که توسط خود مردم‬ ‫در روند انقالب دیده م ی شد‪ .‬البته دیوار نوشته هایی مشتمل‬ ‫بر شــعارهای گروه های غیرمذهبی که دارای تشکیالت‬ ‫شعارهایی که زود پاک شدند‬ ‫ب ی شک دیوارنوشــته های انقالب یکی از مهم ترین‬ ‫منابع مطالعاتی این اتفاق بزرگ به شمار م ی امدند؛ منابعی‬ ‫که به نظر م ی رسد بدون دوراندیشی و باعجله‪ ،‬چند ماه پس‬ ‫از پیروزی انقالب از چهره شــهر پاک شدند‪ .‬حاصل حضور‬ ‫خودجوش شش ماهه مردم شــهر ب رای نوشتن شعارهای‬ ‫مختلف روی ساختمان ها و تابلوهای شهر‪ ،‬خیلی زود از بین‬ ‫رفت‪ .‬شهرداری که با نیروهای کم خود قادر به این پاک سازی‬ ‫نبود‪ ،‬از مردم خواست در این کار مشارکت کنند‪.‬‬ ‫روزهای پایانی اســفندماه ســال ‪ 57‬بود که حرکتی‬ ‫ی به درخواست مسئوالن دولتی ب رای پاکسازی شعارها‬ ‫مردم ‬ ‫و تصاویر نوشته شــده بر دیوارهای شهر شکل گرفت‪ .‬این‬ ‫حرکت ان قدر سریع و غافلگی رانه بود که بخش بزرگی از تاریخ‬ ‫نوشتاری و بصری شهر را بدون ثبت پژوهشی و تاریخی از‬ ‫بین برد و دست پژوهشگران را ب رای بررسی روند شعارنویسی‬ ‫یکی از مهم ترین انقالب های ان دوره خالی گذاشت‪.‬‬ ‫با این حال به نظر م ی رسد با وجود رسانه های قدرتمند‬ ‫و شبکه های اجتماعی عصر حاضر‪ ،‬دیوارها کارکرد رسانه ای‬ ‫خود را از دســت داده اند‪ .‬حاال روی دیوارهای بزرگ برج ها و‬ ‫ساختمان ها‪ ،‬نقاش ی های سه بعدی با جنبه تزئینی خودنمایی‬ ‫م ی کنند‪ .‬کفشــچیان مقدم درباره تغییر کارکرد دیوارها در‬ ‫ســال های اخیر م ی گوید‪« :‬چند ســال پیش در خصوص‬ ‫دیوارنگاره های موضوعی نیز گفته شــد کــه باید در وجه‬ ‫رسانه ای بودن دیوارنگاری در امروز تامل کرده و نگاه دیگری‬ ‫را مورد مطالعه قرار داد‪ .‬به نظر م ی رسد این هنر در امروز دیگر‬ ‫نم ی تواند به عنوان یک رسانه قدرتمند و هدفمند همچون‬ ‫گذشته ظاهر شود و با رسانه های جدید رقابت کند‪.‬‬ ‫در اخریــن انقالب هایی که امــروزه در لیبی‪ ،‬مصر و‬ ‫تونس شاهد بودیم‪ ،‬دیوارنوشــته ها تنها حکم فضاسازی و‬ ‫یاداوری در محیط را داشته و دیگر وظیفه رساندن پیام انقالب‬ ‫را در اولویت ندارند‪ .‬چرا که پیام ها با ســرعتی باورنکردنی و‬ ‫کیفیتی شگفت انگیز و هدفمند توسط رسانه هایی هوشمند‪،‬‬ ‫تازگی و نو بودن خود را ب رای دیوارنگاری از دســت داده اند‬ ‫و این بــار دیوارنگاره ها و دیوار نوشــته ها به عنوان موضوع‬ ‫اثر هنری مورد اســتفاده هنرمنــدان در عرصه دیگری قرار‬ ‫م ی گیرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫دیدار‬ ‫م ی رسد‪ ،‬با وجود تنوع تکنولوژی رسانه ای و سالیق مردمی‪،‬‬ ‫دیوارنگاره ها این قدرت را به رسانه های دیگر انتقال داده اند‪».‬‬ ‫مکان هایی که نقاط دسترسی راحتی ب رای نیروهای نظامی‬ ‫نداشتند و راحت تر م ی شــد این کار را انجام داد‪ .‬بعدها این‬ ‫دیوارنوشته ها با تصاویر نامتعارفی از شاه تلفیق و کالژ شدند‪.‬‬ ‫تصاویری که مثال شاه را شبیه خون اشام یا دیو نشان م ی داد‪.‬‬ ‫اولین موردی که من در این زمینه یادم م ی اید‪ ،‬شعار‬ ‫«مرگ بر شاه» بود که در ‪ 13‬سالگ ی ‪ ،‬هنگام رفتن به مدرسه‬ ‫روی یکی از دیوارهای محل زندگ ی ام در مشهد دیدم‪ .‬شعاری‬ ‫که باعجله و بدخط نوشته شــده بود که پس از بازگشت از‬ ‫مدرسه ان را پاک کرده بودند‪ .‬شعار «درود بر خمینی» نیز‬ ‫از نخستین دیوار نوشــته هایی بود که در اوایل سال ‪1357‬‬ ‫توسط مردم یا گروه های اسالمی و مذهبی روی دیوار شهرها‬ ‫نقش بست‪ .‬این شعارها در کنار شعارها و نشانه های دیگری‬ ‫همچون اهلل اکبر‪ /‬خمینی رهبر‪ ،‬تصویرهای تخریب شــده‬ ‫شاه‪ ،‬مشت گره کرده و‪ ...‬بعدها توسط هنرمندانی چون چلیپا‪،‬‬ ‫کاتوزیان و‪ ...‬در تابلوهایشان مستندسازی شد‪.‬‬ ‫در کنار این تصاویر‪ ،‬کلیشــه های بســیار ساده ای از‬ ‫چهره امام خمینی بود که با استفاده از فیلم های رادیولوژی‬ ‫یا مقوا درست شــده بودند و روی دیوار شهرها حک شدند‪.‬‬ ‫اولین تصویری که از چهره امام به این صورت روی دیوارها‬ ‫دیدم‪ ،‬اردیبهشت ماه سال ‪ 1357‬بود‪ .‬بخشی از این فعالی ت ها‬ ‫توسط مردم انجام م ی شــد و برخی دیگر توسط گروه های‬ ‫اسالمی و غی راسالمی که دارای تشکیالت منسجم بودند‪،‬‬ ‫شکل م ی گرفت‪».‬‬ ‫سیاســی و مذهبی بودند‪ ،‬به صورت هدفمند نیز مشاهده‬ ‫م ی شدند؛ مانند «نان‪ ،‬مســکن‪ ،‬ازادی»‪ ،‬و «کارگران متحد‬ ‫شــوید» و‪ ...‬از جمله این شعارهاست‪« .‬نصر من اهلل و فتح‬ ‫قریب» و «اتحدوا اتحدوا» نیز از شعارهای پرتکرار گروه های‬ ‫مذهبی انقالب بودند‪.‬‬ ‫هنرمندانی دیگــر با خالقی ت های فــردی بودند که‬ ‫همزمان با تظاه رات مردم‪ ،‬به خیابان هــا م ی امدند و روی‬ ‫دیوارها تصاویری از امام خمینی را در مدت پنج یا ‪ 10‬دقیقه‬ ‫م ی کشیدند‪».‬‬ ‫‪75‬‬ ‫سوت های منفور‬ ‫داورانی که نماد شر شدند!‬ ‫فوتبال است و اشتباه های داوری‪ .‬این اشتباه ها گاهی‬ ‫به سود ما به صدا در م ی اید و گاهی به ضرر ما‪ .‬ان روزها که‬ ‫داوران به نفع ما سود زده اند هم کم نیست اما گاهی فراموش‬ ‫م ی کنیم که یکی از مهمترین گل های تاریخ فوتبال ای ران‬ ‫در ب رابر استرالیا در یک صحنه کامال افساید به دست امد یا‬ ‫انکه در مسابقات مقدماتی جام جهانی ‪ 2014‬اشتباه داوری‬ ‫دو جا به کمک ما امد و یک بار رحمان احمدی را اخ راج نکرد و‬ ‫بار دیگر خطای محرز مسعود شجاعی درون محوطه جریمه‬ ‫را پنالتی نگرفتند اما خب انچه هیچ گاه فراموش نم ی کنیم؛‬ ‫داورهایی است که امی د های ما را پرپر کردند؛ داوری هایی که‬ ‫نم ی توان فراموش کرد‪ .‬داورانی کــه با تصمیم های غلط‪،‬‬ ‫افتخاری را از فوتبال ای ران گرفتنــد‪ .‬این داوران را نم ی توان‬ ‫از یاد برد و همیشه وقتی اشتباه تازه ای رخ م ی دهد یاد انها‬ ‫م ی افتیم و با ان اشتباه مقایسه م ی شوند‪ .‬این داوران در تاریخ‬ ‫فوتبال ای ران در میان بدها جایگاهی جاودانه دارند‪ .‬نام اکثر‬ ‫انها در خاطره جمعی ما ثبت شده است‪ .‬بنجامین ویلیامز‬ ‫استرالیایی هم به این جمع اضافه شد‪ .‬نگاهی داریم به چند‬ ‫داور مغضوب نزد ای ران ی ها‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫جمال شریف‬ ‫تیم های ای ران و ژاپن ب رابر هــم به میدان رفتند‪ .‬تیم‬ ‫ای ران ب رای صعود به یک تساوی نیاز داشت اما ژاپن می زبان‬ ‫مسابقات باید ب رابر تیم کشورمان به پیروزی م ی رسید تا از‬ ‫حذف زودهنگام نجات پیدا کند‪ .‬در ان مسابقه که یکی از‬ ‫تلخ ترین دیدارهای جام ملت های اسیا بود‪« ،‬جمال شریف»‬ ‫داور ســوری که در دقیقه ‪ 60‬جمشید شاه محمدی را اخ راج‬ ‫کرده بود‪ ،‬در دقیقه ‪ 87‬گل مشــکوک به افساید تیم ژاپن‬ ‫را پذیرفت و در دقایق پایانی هم پیوس و نادر محمدخانی‬ ‫را از زمین اخ راج کــرد‪ .‬همین موضوع اعتراض گســترده‬ ‫بازیکنان تیم ملــی را به همراه داشــت‪ .‬بازیکنان تیم ملی‬ ‫پس از دریافت ان گل داور سوری را احاطه کردند و طی ان‬ ‫کرمان ی مقدم لگدی به جمال شــریف زد و او هم به اشتباه‬ ‫فرشاد پیوس را اخ راج کرد! به خاطر درگیری های دقایق پایانی‬ ‫مسابقه‪ AFC ،‬مرتضی کرمانی مقدم‪ ،‬فرشاد پیوس‪ ،‬نادر‬ ‫محمدخانی‪ ،‬مجتبی محرمی و جمشید شاه محمدی را یک‬ ‫جلسه تا یک ســال جریمه کرد‪ .‬البته محرومیت یک ساله‬ ‫کرمان ی مقدم نه به خاطر ان لگد که خودش م ی گوید مجتبی‬ ‫ی و ســیلی به داور پس‬ ‫محرمــی زده بلکه به خاطر درگیر ‬ ‫از پایان بازی بود‪ .‬بدین ترتیــب بدترین اتفاق ممکن ب رای‬ ‫ما افتاد؛ ای ران ب رای نخســتین بار در تاریخ جام ملت ها در‬ ‫گروه بندی حذف شــد‪ .‬پس از این مسابقات جمال شریف‬ ‫تا مدت ها مثالی ب رای اشــتباه داوری در ایــران بود و ه ر جا‬ ‫م ی باختیم تقصیر باند جمال شریف بود‪.‬‬ ‫جمال الغندور‬ ‫در جام ملت های ‪ 1996‬تیم محمد مایل ی کهن که جام‬ ‫یازدهم را با شکست اغاز کرد‪ ،‬پس از ان دو پیروزی رویایی‬ ‫ب رابر ع ربستان و کره جنوبی را کسب کرد تا به زندگی بازگردد‪.‬‬ ‫با وجود این در بازی نیمه نهایی بــاز هم قضاوت ناعادالنه‬ ‫داوران‪ ،‬این تیم را از رسیدن به فینال محروم کرد‪ .‬در جدال‬ ‫نیمه نهایی بازهم ما تیم برتر بودیم اما هرکاری م ی کردیم‬ ‫حریف داور مصری نم ی شــدیم‪« .‬جمال الغنــدور» در ان‬ ‫بازی به مراتب از بازیکنان و مربیان عربستان ب رای این تیم‬ ‫موثرتر بود و خودش یک تنه عــاوه بر مردود اعالم کردن‬ ‫گل خداداد عزیزی‪ ،‬خطا روی حمید اســتیلی را هم ندید یا‬ ‫بهتر است بگوییم نخواست ببیند تا مجبور به اعالم پنالتی‬ ‫علیه عربستان نشود‪.‬در نهایت بازی با تساوی بدون گل به‬ ‫ضربات پنالتی کشیده شد و به رغم درخشش عابدزاده‪ ،‬مغلوب‬ ‫حریف شــدیم تا بازهم ما بمانیم و حسرت صعود به فینال‬ ‫جام ملت ها‪ .‬حســرتی که با ناداوری نصی ب مان شد‪ .‬غندور‬ ‫چند سال بعد درگذشت اما تا همیشه خاطره این اشتباه در‬ ‫ذهن فوتبال ای ران م ی ماند‪.‬‬ ‫طلعت نجم‬ ‫در جام ملت های ‪ 2004‬پکــن‪ ،‬تیم ملی فوتبال ای ران‬ ‫پس از پیروزی رویایی در مرحلــه یک چهارم نهایی مقابل‬ ‫کره جنوبی با درخشش خیره کننده علی کریمی‪ ،‬در مرحله‬ ‫نیمه نهایی به مصــاف چین میزبان ایــن پیکارها رفت‪.‬‬ ‫ب رابر چین می زبــان در نیمه نهایی م ی توانســتیم کار را در‬ ‫‪90‬دقیقه تمام کنیــم‪ ،‬اما طلعت نجــم‪ ،‬داور بازی چنین‬ ‫چیزی نم ی خواست‪ .‬او با ثبت دو اشتباه تاریخی در اخ راج ها‬ ‫و پنالت ی ها باعث شد تا بازی در وقت های طبیعی و اضافی‬ ‫مساوی تمام شود‪ .‬چین که بازنده سنتی ما در ان سال ها بود‪،‬‬ ‫در ضیافت پنالت ی ها ما را برد‪ ،‬ایمان مبعلی و گل محمدی‬ ‫پنالت ی های خود را خ راب کردند تا شاگردان اری هان به فینال‬ ‫رسیده و فینال شاهد بازی زیکو و اری هان باشد که البته به‬ ‫نفع مرد برزیلی خاتمه یافت‪ .‬طلعت نجم ســتار زارع را در‬ ‫دقیقه ‪ 48‬به خاطر ضربه زدن به سینه «شائو» بازیکن چینی‬ ‫اخ راج کرد‪ .‬بازیکن ای رانی از فاصله نیم متری‪ ،‬حریف چینی را‬ ‫هول داد و متاسفانه این بازیکن با بزرگ نمایی‪ ،‬داور را متقاعد‬ ‫کرد که زارع را اخ راج کند و همچنین مدافع چینی را که روی‬ ‫علی کریمی خطا کرد از بازی اخ راج نکرد‪.‬‬ ‫میلوراد مازیچ‬ ‫در همان لحظه که قرعه کشی جام جهانی ‪ 2014‬انجام و‬ ‫تیم ملی ایران با ارژانتین همگروه شد‪ ،‬همه یک باخت سنگین‬ ‫را مقابل این تیم پیش بینی کردند‪ ،‬حتی برخی پیش بینی کردند‬ ‫که مســی در این بازی اقای گل می شود اما تیم ملی ایران در‬ ‫بازی با ارژانتین با ارائه یک بازی منطقی و برتر توانست این تیم‬ ‫را تا دقیقه ‪ 91‬ناکام بگذارد اما در دو دقیقه مانده به پایان بازی‬ ‫با شوت از راه دور لئونل مسی بهترین بازیکن جهان‪ ،‬بازی را‬ ‫با نتیجه یک بر صفر و با شایستگی هرچه تمامتر واگذار کرد‪.‬با‬ ‫وجود این یک داور مغضوب ایرانی ها شد‪ .‬مازیچ داور صربستانی‬ ‫در اشتباهی فاحش خطای مسلم زابالتا مدافع ارژانتینی را روی‬ ‫اشکان دژاگه‪ ،‬مهاجم تیم ملی کشورمان در محوطه جریمه‬ ‫اعالم نکرد و یک ضربه پنالتی را از ایران گرفت‪ .‬این اشــتباه‬ ‫در بین ‪ 10‬اشتباه واضح و بزرگ داوران در این جام قرار گرفت‪.‬‬ ‫او همچنین در چندین مورد با قرار گرفتن در مسیر توپ مانع‬ ‫ارسال پاس های بازیکنان ایران شد‪ .‬در پی این قضاوت کاربران‬ ‫ایرانی نارضایتی خود را در صفحه شخصی وی در سایت های‬ ‫اجتماعی ابراز کردند‪.‬‬ ‫بنجامین ویلیامز‬ ‫‪ ...‬و باالخره بنجامین ویلیامز‪ ،‬این داور اعصاب خرد کن‬ ‫اســترالیایی؛ او با ما چه کرد؟ به قول کــی روش او چگونه‬ ‫خوابید؟ کارت زرد دوم به پوالدی بســیار سختگی رانه بود‪،‬‬ ‫گر چه م ی توان این ادعا را تایید کرد که او نم ی دانست پوالدی‬ ‫یک کارت زرد گرفته‪ ،‬با این حال اشتباه او را نم ی توان بخشید‪.‬‬ ‫چگونه م ی توان او را بخشید؟ تیم ملی در مورد ع راق شروعی‬ ‫فوق العاده داشت و با گل ســردار ازمون پیش افتاده بود اما‬ ‫یک کارت قرمز اشتباهی در ب رابر خطایی که حتی خطا نبود‬ ‫باعث شد که ورق بازی برگردد و تیم ملی در پایان یک بازی‬ ‫دراماتیک در ماراتن ضربات پنالتی بازنده از زمین خارج شود‪.‬‬ ‫در این شکست نقش ویلیامز استرالیایی انقدر پررنگ بود که‬ ‫حتی هموطن های او نظیر مارک بوسنیچ هم از او انتقاد های‬ ‫جدی کردند‪ .‬باز هم مثل همه عصبانی ت های سال های اخیر‪،‬‬ ‫راه نشان دادن خشم صفحه ای در صفحات اجتماعی بود‪،‬‬ ‫البته این بار ادرس اشتباه بود و این کارب ران یک بنجامین‬ ‫ویلیامز دیگر را که تنها همنام داور بود با هجوم ی گسترده‬ ‫مواجه کردند‪ ،‬هجومی که به عذرخواهی منجر شد!‬ ‫شیعه‬ ‫انسان کامل‬ ‫کتابی بر مبنای عرفان اسالمی‬ ‫کتاب انسان کامل در متون عرفانی اسالمی نوشته دکتر سی د ابوالحسن مخزن موسوی‬ ‫توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دانشگاه بی ن المللی اهل بیت منتشر شد‪.‬‬ ‫سی د ابوالحسن مخزن موسوی در پیشگفتار این کتاب‪ ،‬نخست به نگرش تاریخی درباره‬ ‫انسان کامل م ی پردازد که احتماال در سده هفتم هجری‪ ،‬ابن ع ربی عنوان انسان کامل را به کار‬ ‫برده است و اغازگر نظامی نوین ب رای عرفان نظری است که این نظام را شاگردش صدرالدین‬ ‫ان نیکلسن‬ ‫قونوی ادامه م ی دهد‪ .‬اما دیدگاه دیگر درباره به کارگیری عنوان انسان کامل‪ ،‬از ِ‬ ‫است که از دید وی پیدایش عنوان انسان کامل به تاریخ شکل گیری تصوف بازم ی گردد‪.‬‬ ‫نویسنده در ادامه به پیشینه پژوهشی درباره انسان کامل م ی پردازد که مهم ترین منبع‬ ‫در این زمینه مربوط به عزیز الدین نسفی است که در نیمه دوم سده هفتم‪ ،‬رساله های خویش‬ ‫را به صورت کتاب با نام انسان کامل منتشر کرده است‪.‬‬ ‫فصل نخست این کتاب «انســان در لغت و در قران» نام دارد که نویسنده با اشاره به‬ ‫مقائیس اللغه انسان را از ریشه انس دانسته اســت که به معنای ظهور هر چیزی است‪ .‬وی‬ ‫سپس به انسان در قران م ی پردازد‪.‬‬ ‫فصل دوم این کتاب «انسان کامل و قران» نام دارد که این چنین اغاز م ی شود‪« :‬انسان‬ ‫کامل‪ ،‬تجسم احکام و برنامه های قران یا حقیقت قران است و قران همان شرح حال انسان‬ ‫کامل اســت‪ »...‬موســوی در ادامه نظریه انســان کامل را در مکاتب و ادیان دیگر بررسی‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫مکاتبات هانری کربن با عالمه طباطبایی‬ ‫کتاب «شیعه» شــامل مجموعه مذاکرات و مکاتبات پروفسو ر هانری کربن با عالمه‬ ‫سی د محمدحسین طباطبایی در سال ‪ 1338‬است‪ .‬این کتاب ب رای نخستین بار در سال ‪1339‬‬ ‫منتشر شد‪ .‬ادامه مذاکرات این دو متفکر بزرگ در سال ‪ 1340‬انجام شد که این بخش نیز ب رای‬ ‫اولین بار در سال ‪ 1370‬به زیور طبع اراسته شد‪.‬‬ ‫مباحثات این دو متفکر در ســه فصل کلی «مکتب تشــیع»‪« ،‬بیانات ائمه شیعه و‬ ‫اندیشه فلسفی» و «رسالت تشــیع در دنیای امروز» تنظیم و تدوین شده است‪ .‬مهم ترین‬ ‫مباحث مطرح شده در فصل نخست به این شرح است‪« :‬شیعه چگونه به وجود امد؟»‪« ،‬نظ رات‬ ‫مخالفین درباره پیدایش شــیعه»‪« ،‬معرفی واقعی شیعه و مذهب تشیع»‪« ،‬روش شیعه در‬ ‫علوم»‪« ،‬حدیث از نظر شیعه»‪« ،‬موفقیت شیعه در پیشرفت دادن به علوم» و «اختالف نظر‬ ‫علم ی در میان شیعه»‪« .‬شناخت خدا»‪« ،‬طرز تفکر فلســفی در بیانات پیشوایان شیعه»‪،‬‬ ‫«مساله قضا و قدر»‪« ،‬مساله والیت» و «ارتباط نبوت و والیت» از مهم ترین مباحث طرح شده‬ ‫در فصل دوم کتاب و در نهایت «بشارت مذهب تشیع ب رای بشریت چیست؟»‪« ،‬راه های ارشاد‬ ‫انسان»‪« ،‬طریق ارشاد مولوی»‪« ،‬طریق استدالل منطقی»‪« ،‬نتایج مستقیم و غی ر مستقیم‬ ‫اعتبار طریق تعقل در اسالم»‪« ،‬مسیر خالفت پس از پیامبر»‪« ،‬معادشناسی از نظر شیعه»‪،‬‬ ‫«پیدایش سیر معنوی و عرفان»‪« ،‬منشا پیدایش سیر معنوی»‪« ،‬ظهور روش معنوی و سیر‬ ‫و سلوک باطنی» و «دعوت اسالم به سوی حیات معنوی و نوید ظهور ان» نیز از مهم ترین‬ ‫مباحث طرح شده در فصل سوم و انتهایی کتاب است‪.‬‬ ‫یوسا در نقش یوسا‬ ‫اقای نویسنده‪ ،‬بازیگر شد‬ ‫یوسا‪ ،‬نویسنده نوبلیســت پرویی‪ ،‬در هفتاد و هشت‬ ‫سالگی بازیگر شــد‪ .‬ماریو بارگاس یوسا خالق رمان معروف‬ ‫«سور بز» ب رای اولی ن بار روی صحنه تئاتر م ی رود و نقشی را‬ ‫در نمایش خودش ایفا م ی کند‪.‬‬ ‫یوسا که در عرصه سیاست و روزنامه نگاری هم فعالیت‬ ‫دارد ‪ ،‬این بار به بازیگری روی اورده و در اقتباس «قصه های‬ ‫طاعون» جیووانی بوکاچیو در اسپانیا روی صحنه م ی رود‪.‬‬ ‫فزاده قرن‬ ‫او در این اثر نقش «دوک اوگولینو» یک اشرا ‬ ‫چهاردهمی را بازی م ی کند‪.‬‬ ‫این نویسنده ‪ ۷۸‬ســاله درباره این تجربه جدید گفت‪:‬‬ ‫«تجربه وحشتناکی است؛ عصب ی ام ‪ ،‬عصب ی ‪ .‬احساس ترس ‪،‬‬ ‫وحشت و اضط راب دارم‪ .‬در عین حال خیلی تحریک کننده‬ ‫و هیجان انگیز اســت‪ .‬این تجربه ای جوان کننده و نو ب رای‬ ‫من است‪».‬‬ ‫یوســا «قصه های طاعون» را با الهام از شاهکار قرن‬ ‫چهاردهمی بوکاچیو ســاخته است‪ .‬گرچه داســتان درباره‬ ‫مبارزه چهار شــخصیت اصلی بیماری طاعون است ‪ ،‬اما او‬ ‫تاکید دارد که اثرش را با نگاهی به معضالت روز جامعه روی‬ ‫صحنه م ی برد‪.‬‬ ‫او در این باره گفت‪« :‬تروریسم‪ ،‬طاعون زمان ماست و‬ ‫فرهنگ سالحی فوق العاده است که با ان م ی توانیم به خوبی‬ ‫از خود دفاع کنیم‪».‬‬ ‫نمایش «قصه های طاعون» یوسا از ‪ ۲۸‬ژانویه تا اول‬ ‫ماه مارس در خانه اپ رای مادرید اجرا خواهد داشــت‪ .‬یوســا‬ ‫پی ش تر نیز در سمت کارگردانی و نمایشنامه نویسی ظاهر‬ ‫شده بود‪ ،‬اما این اولی ن بار اســت که خود در اثری هنرنمایی‬ ‫م ی کند‪.‬‬ ‫یوســا در ‪ 1936‬در پرو به دنیــا امــد‪ .‬او اولی ن بار در‬ ‫سنین کودکی با خواندن کتاب های تخیلی و ماجراجویانه‬ ‫«ژول ورن» تصمیم به نویسندگی گرفت‪ .‬با پایان دانشگاه‬ ‫مانند بسیاری از نویســندگان مطرح امریکای التین شروع‬ ‫به نوشــتن ب رای برخی روزنامه ها کرد و سپس نویسندگی‬ ‫را با زندگی در پاریــس‪ ،‬مادرید و لندن ادامــه داد‪ .‬او در پرو‬ ‫حقوق و ادبیات خواند و در ‪ 1959‬با نوشــتن رساله ای درباره‬ ‫گابریل گارسیا مارکز‪ ،‬از دانشــگاه مادرید درجه دکترا گرفت‪.‬‬ ‫یوســا از دهه ‪ 1960‬به بعد همزمان با نویسندگی‪ ،‬گهگاه در‬ ‫دانشگاه های مختلف اروپا و امریکا به تدریس اشتغال داشته‬ ‫اســت‪ .‬از رمان های مهم او گفت وگو در کاتدرال‪ ،‬جنگ اخر‬ ‫زمان‪ ،‬مرگ در اند و سوربُز به ترجمه هنرمندانه عبداهلل کوثری‬ ‫به فارسی درامده اســت‪ .‬ماریو بارگاس یوسا‪ ،‬در سال ‪۱۹۹۰‬‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری پرو شد و ان را به رقیب‬ ‫خود واگذار کرد و از ان زمان بــه یکی از صریح ترین فعاالن‬ ‫سیاسی پرو تبدیل شد‪ .‬یوســا در مورد فعالیت سیاس ی اش‬ ‫م ی گوید‪« :‬نگرانی من از ســقوط پرو‪ ،‬مرا بر ان داشت که از‬ ‫نفوذ اجتماع ی ام به نفع مردم استفاده کنم‪».‬‬ ‫ماریو بارگاس یوسا در همان سال ‪ 2010‬میالدی به دلیل‬ ‫«ترسیم ساختارهای قدرت و ارائه تصاویری قاطع از شکست‪،‬‬ ‫مقاومت و شــورش فردی» توانســت جایزه نوبل ادبیات را‬ ‫به دست بیاورد‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫دیدار‬ ‫روش های‬ ‫جدید‬ ‫اموزشی در‬ ‫فرانسه سوژه‬ ‫لوپوئن‬ ‫مرگ چاقی‬ ‫روی جلد‬ ‫نیوزویک‬ ‫ارزان شدن‬ ‫سوخت از‬ ‫نگاه تایم‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫گاهی به پشت سر‬ ‫نگاه کن‬ ‫سریالی با کارگردانی مازیار میری‬ ‫مرد کارخانه داری با رکود تولید روبه رو شــده اما حاضر‬ ‫نم ی شــود کارگران کارخانه را تعدیل کنــد‪ ،‬زی را به افزایش‬ ‫سرمایه ملی م ی اندیشــد و به اینده امیدوار است‪ ،‬اما دامنه‬ ‫مشکالت ایجاد شده به زندگی شــخصی این مرد کشیده‬ ‫م ی شود و ماجراهایی را پدید م ی اورد که در قالب یک سریال‬ ‫‪ 30‬قســمتی با عنوان «گاهی به پشت سر نگاه کن»‪ ،‬ب رای‬ ‫نمایش از شبکه دو به تصویر کشیده م ی شود‪ .‬ساخت سریال‬ ‫گاهی به پشت سر نگاه کن به تهی ه کنندگی رضا انصاریان و‬ ‫کارگردانی مازیار میری تیرماه امسال در ته ران اغاز شد و تا‬ ‫دو هفته دیگر تصویربرداری مرحله جدید ان که اتفاقاتی در‬ ‫گذشته را نمایش م ی دهد‪ ،‬شروع م ی شود‪.‬‬ ‫ســریال در دو مرحله تولید م ی شــود‪ .‬مرحله اول ان‬ ‫اتفاقاتی مربوط به حدود ‪ 25‬ســال پیش را روایت م ی کند و‬ ‫مرحله دوم ان ماجراهای زمان کنونی را‪ .‬ما کارمان را از مرحله‬ ‫دوم سریال شــروع کردیم و اکنون اخرین صحنه های این‬ ‫مرحله تصویربرداری م ی شــود‪ .‬مرحله دوم ‪ 85‬درصد از کل‬ ‫سریال را شامل م ی شود که بخش اعظم ان تصویربرداری‬ ‫شده است‪ .‬در سریال گاهی به پشت سر نگاه کن‪ ،‬امین تارخ‬ ‫نقش یک کارخانه دار به نام تابش را بازی م ی کند‪ .‬او دو فرزند‬ ‫دختر دارد که بهاره کیان افشار نقش یکی از دختران به نام‬ ‫شبنم را برعهده دارد و نقش دختر دیگر را الیکا عبدالرزاقی‬ ‫بازی م ی کند‪ .‬عبدالرزاقی از جمله اخرین بازیگرانی است که‬ ‫به گروه تولید این سریال پیوسته است‪.‬‬ ‫هدایت هاشــمی ایفاگر نقش سرهنگ ته رانی است‬ ‫که ب رای پیدا کردن برخی سرنخ ها به کارخانه تابش م ی اید‪.‬‬ ‫محمد متوسالنی‪ ،‬سعید چنگیزیان‪ ،‬شبنم مقدمی‪ ،‬حمید‬ ‫یزاده‪ ،‬سام کبودوند و‬ ‫اب راهیمی‪ ،‬میالد رحیمی‪ ،‬امیر کربالی ‬ ‫نزاده از دیگر بازیگران این سریال هستند‪.‬‬ ‫نگار حس ‬ ‫چنگی زیان نقش پویا و محمد متوسالنی نقش محتشم‬ ‫ی دیرینه از تابش به دل دارد و حاال‬ ‫را بازی م ی کند که کینه ا ‬ ‫م ی خواهد از او انتقام بگیرد‪ .‬پویا از طرف محتشم اجیر شده‬ ‫تا ب رای تابش مزاحمت ایجاد کند‪ .‬شــبنم مقدم ی و حمید‬ ‫اب راهیمی هم ایفاگر نقش مادر و پدر پویا در دوران کودک ی اش‬ ‫هستند‪ .‬بازی این دو بازیگر در مرحله دوم سریال خواهد بود‪.‬‬ ‫الیکا عب دالرزاقی درباره نقشی که در این سریال بازی م ی کند‬ ‫مردان افتاب‬ ‫پایان فیلمبرداری در نقطه صفر مرزی‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫تصوی ربرداری فیلم تلویزیونی «مردان افتاب» به کارگردانی داریوش غذبانی در نقطه‬ ‫صفر مرزی به پایان رسید‪ .‬تصویربرداری کار در منطقه ای سخت و دشوار و سرمای شدید‬ ‫طی یک ماه انجام پذیرفت و هفته گذشته تصویربرداری ان که تماما در کردستان ‪ -‬نقطه‬ ‫صفر مرزی ای ران و ع راق ‪ -‬بود به پایان رسید‪ .‬به زودی تدوین کار توسط انوشیروان خاقانی‬ ‫اغاز خواهد شد و پس از تهیه راف کات اولیه کار تا اخر بهمن ماه اماده پخش م ی شود و‬ ‫تحویل شبکه داده م ی شود‪« .‬مردان افتاب» که در ژانر دفاع مقدس ساخته م ی شود داستان‬ ‫دو تک تی رانداز ای رانی است که در دام تک تی رانداز ع راقی گرفتار شده اند و در ادامه با اتفاقاتی‬ ‫روبه رو م ی شــوند که‪ ...‬عنایت اهلل شفیعی‪ ،‬حســن جوهرچی‪ ،‬بابک انصاری‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫محمدی‪ ،‬سینا سهیلی‪ ،‬بهزاد داوری و سینا سعیدیان از جمله بازیگرانی هستند که در این‬ ‫فیلم تلویزیونی ایفای نقش کرده اند‪.‬‬ ‫داریوش غذبانی فیلمساز اهل بوشهر‪ ،‬فارغ التحصیل دانشگاه سینما و تئاتر سوره‬ ‫اصفهان است و تا کنون ‪ ۱۵‬فیلم کوتاه ساخته است که از جمله انان م ی توان به حنانه (فیلم‬ ‫برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره مسرر بارسلونا)‪ ،‬امید‪ ،‬وصال‪ ،‬تنفس مصنوعی‪،‬‬ ‫ان شب و‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫سرب هراه‬ ‫سریال نوروزی شبکه سه‬ ‫پس از کلید خوردن مجموعه نوروزی شــبکه سه ســیما که از پنج بهمن ماه کار‬ ‫خود را در لوکیشن خانه ای در ولنجک اغاز کرد‪ ،‬بازیگران جدیدی به این سریال پیوستند‪.‬‬ ‫امیرحســین صدیق ایفای نقش منصور داماد یحیی با بازی مسعود کرامتی را در سریال‬ ‫«سر به راه» بر عهده گرفت‪ .‬همچنین از جمله بازیگران جدید دیگر این سریال م ی توان‬ ‫ی که به ترتیب نقش های‬ ‫به سی د امیر میراقا‪ ،‬کریم قربانی‪ ،‬نوید خداشناس و حمید غالم ‬ ‫مصطفی‪ ،‬اشپز‪ ،‬فرزاد و شوفاژکار را بازی خواهند کرد‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫«سر به راه» کار جدیدی از سعید سلطانی به تهی ه کنندگی ایرج محمدی است که‬ ‫این بار بدون همراهی مه ران مهام تولید این مجموعه را برعهده گرفته است‪ .‬این سریال‬ ‫‪ 15‬قسمت ‪ 40‬دقیقه ای دارد و ب رای پخش در ایام نوروز ‪ 94‬اماده م ی شود‪.‬‬ ‫پیش از این نیز حضور بازیگرانی همچون مسعود کرامتی‪ ،‬شهین تسلیمی‪ ،‬افسانه‬ ‫چهره ازاد‪ ،‬شقایق دهقان‪ ،‬ارژنگ امیرفضلی‪ ،‬محسن کیایی‪ ،‬سیاوش خی رابی و الناز حبیبی‬ ‫در این سریال قطعی شد‪ .‬قصه این ســریال به قلم مهدی محمدنژادیان نیز درباره جوان‬ ‫خالفکار نوپایی (با بازی سیاوش خی رابی) است که به جای زندان‪ ،‬مجبور به گذراندن دوره‬ ‫محکومیت خود در یک موسسه خدمات اجتماعی م ی شود‪.‬‬ ‫مجموعه تلویزیونــی «پروانه» به نویســندگی و کارگردانی «جلیل‬ ‫سامان» دهه فجر از شبکه ســه سیما بازپخش م ی شود‪ .‬ســریال پروانه‬ ‫محصول گروه فیلم و سریال شبکه سه سیماست که در بهار ‪ 1392‬از این‬ ‫بازپخش شبکه به پخش رسید‪ .‬این سریال در ‪ 18‬قســمت ‪ 40‬دقیقه ای پخش شد‬ ‫یک درام سیاسی که تهی ه کنندگی ان را منصور ســه راب پور بر عهده داشته است‪«.‬پروانه»‬ ‫درامی است که در بستر سیاسی شــکل م ی گیرد‪ .‬قصه این مجموعه در‬ ‫اواخر دهه پنجاه م ی گذرد و روایتگر داســتان جوانی است که در سال های‬ ‫پروانه‬ ‫گفت‪« :‬این سریال قصه یک کارخانه دار معروف به نام تابش‬ ‫است‪ .‬این کاراکتر دو دختر دارد که نقش دختر بزرگ وی را‬ ‫من بازی م ی کنم‪ .‬دختر بزرگ خانواده تابش دارای یک سری‬ ‫مشکالتی است که مخاطب اواسط ســریال با ان روبه رو‬ ‫م ی شود و تا ان لحظه مخاطب به معضل و مشکل اصلی‬ ‫این کاراکتر پی نم ی برد؛ این کاراکتر با پدر و خانواده خود قهر‬ ‫است و یک ازدواج ناموفق داشــته بناب راین تصویر ابتدایی‬ ‫این شخصیت در ذهن بیننده‪ ،‬یک فرد عقده ای است‪ ،‬ولی‬ ‫به مرور با پیش رفتن قصه کم کم گره های این کاراکتر باز‬ ‫م ی شود‪ .‬این شخصیت به دلیل یک ســری درگیری های‬ ‫روحی با روانکاو در ارتباط است و شاید در این چند سال اخیر‬ ‫نظیر این کاراکتر با ویژگ ی های شــخصیتی متفاوت را در‬ ‫سریال های تلویزیونی نداشتیم‪ ،‬به نظرم نقش جذابی است‬ ‫به شرطی که من از عهده ایفای ان ب ر امده باشم‪».‬‬ ‫فیلمنامه این ســریال را محمد محمود ســلطانی و‬ ‫مسعود کرمی نوشته اند‪ .‬مازیار میری پیش از این سریال های‬ ‫تلویزیونی گاو صندوق و فرات را ب رای شبکه های سه و دو‬ ‫کارگردانی کرده و ساخت فیلم های سینمایی حوض نقاشی‪،‬‬ ‫سعادت اباد‪ ،‬به اهستگی‪ ،‬قطعه ناتمام‪ ،‬کتاب قانون و پاداش‬ ‫سکوت را در کارنامه دارد‪.‬‬ ‫دهه پنجاه با گروهی مبارز همراه شده و زندگی پرحادثه ای را تجربه م ی کند‪.‬‬ ‫حامد کمیلی‪ ،‬سارا به رامی‪ ،‬مهدی سلوکی‪ ،‬هدایت هاشمی‪ ،‬الهام چرخنده‪،‬‬ ‫نیما رئیسی‪ ،‬سپیده خداوردی‪ ،‬قطب الدین صادقی‪ ،‬شه رام عبدلی‪ ،‬فرشید‬ ‫نوابی‪ ،‬داود فتحعلی بیگی‪ ،‬علی عامل هاشمی‪ ،‬بهنام قربانی‪ ،‬الهام خادمی و‬ ‫متی ن السادات ستوده گروه بازیگران این سریال را در بر م ی گیرند‪ .‬مجموعه‬ ‫تلویزیونی پروانه قرار است بعد از اتمام سریال «همه چیز انجاست» هر شب‬ ‫ساعت ‪ 21:00‬روانه انتن شبکه سه شود‪.‬‬ ‫فیلم تلویزیونی «زیر یک سقف» به کارگردانی احمد‬ ‫کاوری و تهی ه کنندگی انوش جعفریان در لوکیشنی در غرب‬ ‫ته ران کلید خورد‪« .‬زیر یک سقف» محصول گروه فیلم های‬ ‫تلویزیونی شبکه دو سیماســت و قرار است نوروز امسال از‬ ‫پله پله‬ ‫سریال نوروزی شبکه ‪2‬‬ ‫مجموعه تلویزیونی «پله پله» به تهیه کنندگی نعمت‬ ‫چگینی و کارگردانی بــرزو نی ک نژاد بــرای پخش در ایام‬ ‫نوروز ‪ 94‬از شبکه دو به تازگی وارد مرحله تولید شده است‪.‬‬ ‫«پله پله» در ‪ 15‬قسمت به ســفارش گروه مجموعه های‬ ‫تلویزیونی شــبکه دو تولید م ی شود و ســعید فرهادی و‬ ‫امی ر عبــاس پیــام فیلمنامــه ان را‬ ‫م ی نویسند‪.‬‬ ‫مریم سعادت نقش فخری همسر‬ ‫سلمان‪ ،‬زهره فکور صبور نقش زن ب رادر‬ ‫سلمان‪ ،‬امیرحسین رستمی نقش احد‬ ‫خواستگار دختر ســلمان‪ ،‬پروین ملکی‬ ‫نقــش مادربزرگ احد و بیــژن رحمانی‬ ‫نقش دوســت احد را بــازی م ی کنند‪.‬‬ ‫پارسیا شکوری راد هم بازیگر خردسال‬ ‫این مجموعه است‪ .‬قرار است تعدادی‬ ‫بازیگر دیگر به ســریال اضافه شود‪ .‬در‬ ‫خالصه داستان این مجموعه تلویزیونی‬ ‫امده است‪« :‬اقا سلمان از مردهای نیک‬ ‫روزگار است که در کار و امور خانواده به‬ ‫خوش نام ی و ابروداری مشــهور است‪.‬‬ ‫سلمان پله پله از نردبان زندگی باال رفته و‬ ‫مردی خودساخته و زحمتکش است‪ ،‬حاال‬ ‫او باید دردانه دخترش را به جوانی بدهد‬ ‫که از دار دنیا فقط یه قلب پاک دارد و یک مادر بزرگ مه ربان‬ ‫که دنیا را با ان عوض نم ی کند‪ .‬اقا سلمان دنیا دیده و با تجربه‬ ‫حس م ی کند که گرفتار یک بازی مار و پله ای شــده است‪.‬‬ ‫حاال او باید تصمیم تازه و عاقالنه ای بگیرد‪».‬‬ ‫نی ک نــژاد در مقــام نویســنده ســریال پرمخاطب‬ ‫«دودکش» به کارگردانی محمدحســین لطیفی را ســال‬ ‫گذشــته در ایام ماه رمضان روی انتن شبکه یک داشت و‬ ‫تابستان امسال هم سریال پربیننده «دردسرهای عظیم»‬ ‫ساخته او از شبکه سه پخش شد‪ .‬او فیلمنامه سریال نوروز‬ ‫امسال شبکه ســه با عنوان «روزای بد به در» را هم نوشته‬ ‫بود که ســعید اقاخانی ان را کارگردانی کرد‪ .‬نی ک نژاد فیلم‬ ‫سینمایی «ناخواسته» را نیز به عنوان نخستین فیلم خود در‬ ‫مقام کارگردان با بازی مهتاب کرامتی‪ ،‬مهرداد صدیقیان‪ ،‬الناز‬ ‫دیوار نوشته هایناتمام‬ ‫انیمیشنی با موضوع انقالب‬ ‫قصه های انقالب‬ ‫ویژه برنام ه های شبکه افق برای دهه فجر‬ ‫شبکه افق ب رنامه های ویژه ای ب رای دهه فجر در نظر گرفته است‪ .‬مجموعه مستند‬ ‫قصه های انقالب هر شب ساعت ‪ 20‬به تهی ه کنندگی و کارگردانی مهدی شاه محمدی از‬ ‫این شبکه پخش م ی شود‪ .‬این مستند صحنه های ارشیوی و بازسازی از وقایع تاریخی‬ ‫همچون فرار شاه‪ ،‬قیام مردم تبریز‪ ،‬اتش سوزی ســینما رکس‪ ،‬قیام ‪ 17‬شهریور‪ ،‬اخ راج‬ ‫امام(ره) از ع راق به پاریس‪ ،‬اوضاع ارتش ای ران در روزهای منتهی به انقالب و‪ ...‬را به تصویر‬ ‫م ی کشد‪ .‬مستند سبز‪ ،‬سپید‪ ،‬سرخ در یک قسمت با حضور مورخان و استادان دانشگاه‬ ‫همچون خسرو معتضد و میرجال الدین کزازی به تغیی رات پرچم ای ران از پیدایش تا امروز‬ ‫م ی پردازد‪ .‬مستند سیدجمال هم به زندگی و مبارزات سیدجمال الدین اسدابادی از زمان‬ ‫تولد تا وفاتش م ی پردازد‪ .‬ایمان گودرزی کارگردانی این مستند را به عهده دارد‪ .‬فیلم مدیر‬ ‫مدرسه به تهی ه کنندگ ی هادی اکبرخواه و کارگردانی ســیداحمد میرمحمدی و با بازی‬ ‫لزاده درباره احمدی بیان یکی‬ ‫یوسف مرادیان‪ ،‬سعید داخ‪ ،‬کوروش سلیمانی و شهرزاد کما ‬ ‫از فعاالن ضد رژیم شاه در سال ‪ 42‬است که با نام های مختلف به مبارزاتش ادامه م ی دهد‬ ‫تا اینکه درگیر ماجراهای متعددی م ی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫انیمیشن «دیوار نوشــته های ناتمام» به کارگردانی علی شی خ زاده در یک قسمت‬ ‫‪12‬دقیقه ای با تکنیک ســه بعدی در واحد انیمیشــن صدا و ســیمای مرکز مهاباد و به‬ ‫تهی ه کنندگی پژمان عل ی پور ب رای گروه سنی کودکان و نوجوانان تولید شده است‬‪.‬‬ ‫‫ این انیمیشــن در یک قســمت ‪ 16‬دقیقه ای به تهی ه کنندگی امیــد واحدی فر و‬ ‫نویسندگی و کارگردانی اشک مقدم تولید شده و تالش کرده جزئیات پیروزی انقالب را با‬ ‫زبانی ساده ب رای کودکان بازگو کند‪.‬‬ ‫ی را یه تصویر م ی کشد که مشغول فعالی ت های انقالبی‪،‬‬ ‫این انیمیشن داستان معلم ‬ ‫تهیه اعالمیه و روزنامه دیواری در مدرسه است و به روشــنگری دانش اموزان م ی پردازد و‬ ‫مدیر مدرسه با متوجه شدن قضیه او را به مقامات باالتر معرفی م ی کند و پس از دستگیری‬ ‫معلم توسط ساواک ی ها‪ ،‬کارش نیمه تمام م ی ماند‪ .‬در این هنگام اسپری ها به کمک هم‬ ‫ادامه روزنامه دیواری را تمام کرده و صبح روز بعد که روز بازدید اســت‪ ،‬مدیر مدرسه دیوار‬ ‫اتاقش را پر از روزنامه دیواری م ی بیند و این باعث دســتگیری او م ی شود و به جای معلم‪،‬‬ ‫مدیر به زندان م ی افتد‪.‬‬ ‫حبیبی‪ ،‬ستاره اسکندری‪ ،‬فرهاد قائمیان و همایون ارشادی‬ ‫در نوبت اکران دارد‪.‬‬ ‫او درباره این سریال گفته است‪ « :‬تهی ه کننده ب رای تولید‬ ‫این سریال سراغ حرفه ای ها رفته است‪ ،‬اما ما زمان کمی ب رای‬ ‫تولید این سریال داریم و از سوی دیگر تاکنون سه قسمت‬ ‫از فیلمنامه نوشــته شده اســت‪ .‬بناب راین تالش م ی کنیم‬ ‫شــبانه روز کار کنیم تا بهترین اثر را ب رای نوروز اماده کنیم‪،‬‬ ‫ولی اگر کارمان ای رادی داشت پیشاپیش از مردم عذرخواهی‬ ‫م ی کنم‪ ،‬چون زمان کوتاهی در اختیار داریم‪.‬‬ ‫من در تلویزیون تجربه نم ی کنم‪ ،‬زی را با مخاطب ‪70‬‬ ‫تا ‪ 80‬میلیونی رو به رو هستیم‪ .‬بنابراین‬ ‫تلویزیون جای تجربه نیست‪ .‬باتوجه به‬ ‫اینکه ایام فاطمیه همزمان با ایام نوروز‬ ‫است‪ ،‬تالش م ی کنیم تا فضای سریال‬ ‫با هر دوی این مناســب ت ها همخوانی‬ ‫داشته باشد‪».‬‬ ‫این کارگردان با اشاره به این نکته‬ ‫که ســریال پله پله روایت شیرینی دارد‪،‬‬ ‫درباره فیلمنامه این سریال توضیح داد‪:‬‬ ‫«به فیلمنامه ای که نوشته م ی شود وفادار‬ ‫م ی مانم و ســعی م ی کنــم خط اصلی‬ ‫ســریال را حفظ کنم‪ ،‬اما ب رای کامل تر ‬ ‫شدن شخصی ت ها حتما در هنگام اجرا‬ ‫بخش هایی را که به تغییر نیاز داشــته‬ ‫باشــد‪ ،‬اعمال خواهم کرد‪ .‬وقتی مردم‬ ‫نقش ها را دوست داشــته باشند‪ ،‬حتما‬ ‫قصه را دنبال م ی کنند‪ ،‬امــا زمانی که‬ ‫شخصی ت ها ب رایشــان دوست داشتنی‬ ‫نباشــد‪ ،‬داســتان را دنبال نم ی کنند‪ ».‬نیک نــژاد در مورد‬ ‫لوکیشــن و مدت زمان فیلمبرداری این ســریال نوروزی‬ ‫گفت‪« :‬حدود دو ماه ب رای فیلمبرداری پی ش بینی کرده ایم‬ ‫و لوکیشن های این سریال در ته ران و اط راف ته ران است‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫زیر یک سقف‬ ‫یک فیلم برای نوروز ‪94‬‬ ‫این شبکه پخش شــود‪ .‬در این اثر شهره لرستانی در نقش‬ ‫عفت‪ ،‬پورانداخت مهیمن در نقش نرگس‪ ،‬خشــایار راد در‬ ‫نقش حســین‪ ،‬فریبا طالبی در نقش مه رو‪ ،‬سمی را حسینی‬ ‫در نقش راحله‪ ،‬حســام حمیدی در نقش نیمــا‪ ،‬اوا کاوری‬ ‫در نقش مهدیس و محمد حاتمــی در نقش مه ران جلوی‬ ‫دوربین م ی روند‪.‬‬ ‫در خالصه داســتان «زیر یک ســقف» امده است‪:‬‬ ‫«مه ران جهاندار به خاطر مشکلی که ب رای صاحبخانه اش‬ ‫پیش م ی اید‪ ،‬مجبور م ی شود که در شب عید‪ ،‬منزل اجاره ای‬ ‫خود را عوض کنــد‪ .‬وی در خانه جدیــد در موقعیتی قرار‬ ‫م ی گیرد که ناچار م ی شود تا مدتی با خانواده فتاحی در زیر‬ ‫یک ســقف زندگی کنند تا اینکه‪ »...‬تمامی تصویربرداری‬ ‫این کار در ته ران و در خانه ای در میدان پونک‪ ،‬ته رانســر و‬ ‫خیابان های شهر انجام م ی شود‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫میکاییل‬ ‫سریالی از سیروس مقدم‬ ‫زوج هنری سیروس مقدم و ســعید نعمت اهلل در این‬ ‫سال ها اتفاقات بزرگی را ب رای تلویزیون رقم زده اند‪ .‬رستگاران‪،‬‬ ‫زیر هشت‪ ،‬دیوار و حاال سریال میکائیل نشان از ان دارد این‬ ‫تیم به یک زبان مشترک در ساخت اثار پرمخاطب رسیده اند‪.‬‬ ‫سریال «میکائیل» سومین پلیسی ســیروس مقدم پس‬ ‫از پلیس جوان و دیوار است تا نشــان دهد سریال سازی در‬ ‫هر ژانری را خوب م ی شناسد‪ .‬مرد همه فن حریف تلویزیون‬ ‫پس از ســاخت ســریال مدینه که یک ملودرام خانوادگی‬ ‫بود‪« ،‬میکائیــل» را جلــوی دوربین برد تــا طبق عادت‬ ‫همیشگ ی اش خودش را در ژانرهای محدود‪ ،‬تکرار نکند‪.‬‬ ‫سریال «میکائیل» به قلم سعید نعمت اهلل مضمونی‬ ‫پلیسی دارد که ما با مشارکت نیروی انتظامی (ناجی هنر) و‬ ‫شبکه اول سیما در گروه مجموعه های تلویزیونی شبکه اول‬ ‫سیما تولید م ی شود‪ .‬در خالصه داستان این سریال تلویزیونی‬ ‫امده‪« :‬رسول دوست عزیز و رفیق میکائیل به اشتباه قربانی‬ ‫توطئه اشرار م ی شود‪ .‬میکائیل که پلیس سختکوش و پر‬ ‫تالشی است ب رای اســتق رار نظم و ارامش بیشتر عزم خود‬ ‫را جزم م ی کنــد و با تکیه ب ر حمایت های مــردم دل به دریا‬ ‫م ی زند و‪»...‬‬ ‫در این مجموعه تلویزیونی کامبیــز دیرباز در نقش‬ ‫میکائیل‪ ،‬بهنوش طباطبایی در نقش یاس‪ ،‬کامران تفتی‬ ‫در نقش رشید‪ ،‬متین ستوده در نقش مهری‪ ،‬مجید واشقانی‬ ‫در نقش افســر پلیس‪ ،‬علی دهکردی رئیــس کالنتری‪،‬‬ ‫کاوه سماکباشــی در نقش افســر پلیس‪ ،‬مهدی صبایی‬ ‫(ب رادر یاس)‪ ،‬علی صالحی (غالم)‪ ،‬مریم خدارحمی‪ ،‬مجید‬ ‫سعیدی‪ ،‬حسین توشه‪ ،‬امیر حمیدزاده ‪ ،‬علیرضا خمسه (در‬ ‫نقش اقاخان) و پرویز پورحسینی در نقش عبداهلل بازی دارند‪.‬‬ ‫سیروس مقدم کارگردان درباره این سریال گفته است‪:‬‬ ‫«در این قصه ما به دنبال این بودیم به مناطقی بپردازیم که‬ ‫به دالیلی در انجا شرارت هایی رخ م ی دهد و یک پلیس قدر‪،‬‬ ‫متفکر و باسیاســت وارد عمل م ی شود و امنیت و ارامش را‬ ‫به منطقه برم ی گرداند‪ .‬این طرح اولیه بود که مورد استقبال‬ ‫واقع شد تا پایه و اساس سریال میکائیل ریخته شود‪ .‬سریال‬ ‫میکائیل قرار بود دو سال قبل ســاخته شود‪ ،‬اما از انجا که‬ ‫«سریال پایتخت» در دستورکار سازمان قرار گرفت و پشت‬ ‫ان هم ســریال «مدینه» ب رای ماه مبارک رمضان در برنامه‬ ‫وجود داشت‪ ،‬ناخوداگاه سریال «میکائیل» به رغم اینکه ما‬ ‫پی ش تولید را پشت سر گذاشته و با اقای نعمت اهلل حتی به‬ ‫اوای خاک‬ ‫سریالی در شبکه شما‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫سریال «اوای خاک» به کارگردانی و تهی ه کنندگی اسماعیل صدقی در ‪ 15‬قسمت‬ ‫تولید شده و از هشتم بهمن ساعت ‪ 21‬از شبکه شما روی انتن م ی رود‪ .‬این سریال به روابط‬ ‫ارباب و رعیتی همزمان با دوران مشروطیت و کاسته شدن قدرت مشروطه خواهان م ی پردازد‪.‬‬ ‫ی در شهر سنندج و روستاهای اط راف ان همچون روستاهای‬ ‫مکان ها و ساختمان های قدیم ‬ ‫نوره و کانی مشکان از جمله مهمترین لوکیشن های اصلی این سریال هستند‪.‬‬ ‫سریال «اوای خاک» با موضوع دخالت بیگانگان در کشور تولید شده و این سریال‬ ‫تاریخی مربوط به اواخر دوره مشــروطیت و جنگ جهانی اول در کردســتان است‪ .‬این‬ ‫مجموعه روایتی است از ارباب روستایی در کردستان که به خاطر دوران مشروطیت و از سوی‬ ‫مشروطه خواهان قدرتش کاسته شده و به محض پ ی بردن به شکست مشروطه خواهان و‬ ‫به توپ بستن مجلس تغییر موضع م ی دهد‪.‬‬ ‫خط داستان این گونه است که در روســتایی به نام میراباد جشن عروسی برپاست‪.‬‬ ‫هنگامی که جشن برگزار م ی شود فردی وارد روستا م ی شود که حامل پیامی است که در‬ ‫ته ران کودتای محمد علی شــاه صورت گرفته اســت‪ .‬با اعالم این خبر روستا در استانه‬ ‫ماجراهایی قرار م ی گیرد‪.‬‬ ‫زاویه هفتم‬ ‫یک ملودرام روانشناسانه‬ ‫ی و تهی ه کنندگی‬ ‫ســریال تلویزیونی «زاویه هفتم» به کارگردانی محمــود معظم ‬ ‫امیرحسین شــریفی مراحل پایانی فنی را پشت ســر م ی گذارد و محمدمهدی گورنگی‬ ‫مشغول ساخت موســیقی این سریال است‪.‬این سریال به ســفارش ناجی هنر‪ ،‬معاونت‬ ‫استان ها و صدا و سیمای مرکز اصفهان در هفت قســمت ساخته شده است داستان این‬ ‫سریال از نگاه پنج سارق و دو پلیس روایت م ی شود‪ .‬رویا نونهالی نقش دکتر شمس و یکی‬ ‫از پلی س ها را بازی م ی کند که کارشناس جرائم اقتصادی است و حمیدرضا پگاه نقش سرگرد‬ ‫نیازی را به عهده دارد‪ .‬سام درخشانی‪ ،‬رحیم نوروزی‪ ،‬سارا نازپرور‪ ،‬تینا اخوندتبار و معی ن الدین‬ ‫عشاقی نقش سارقان را بازی م ی کنند‪.‬فرهاد بشارتی‪ ،‬به رام اب راهیمی‪ ،‬مرتضی کاظمی‪،‬‬ ‫بهزاد داوری‪ ،‬محمدرض ا ترابی و شهاب شادابی دیگر بازیگران سریال زاویه هفتم هستند‪.‬‬ ‫این سریال هفت قسمت دارد؛ در دو قسمت ماجرای سرقت بانک از نگاه دکتر شمس‬ ‫و سرگرد نیازی و تحلیلی که دارند و در چهار قســمت ماجرا را از نگاه سارقان به نمایش‬ ‫در اوردیم‪ .‬در پایان سریال با بازگشایی گره های مختلف داستان از نگاه این شخصی ت ها‬ ‫و کنار هم قرار گرفتن قطعات پازل‪ ،‬معمای این سرقت ب رای پلیس حل شده و مجرمان‬ ‫دستگیر م ی شوند‪.‬‬ ‫ب رنامه «ساعت ‪ »25‬کاری از گروه اجتماعی شبکه پنج سیما‪ ،‬با اغاز دهه‬ ‫سیو ششمین بهار انقالب ویژه این ایام روی انتن م ی رود‪ .‬این ب رنامه‬ ‫فجر در ‬ ‫در دهه فجر سالگرد پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬بخش های ویژه ای همچون‬ ‫همنوایی با پخش سرودهای انقالبی و حماسی ان دوران‪ ،‬گفت وگو با شاع ران انقالبی‪،‬‬ ‫سرودهای انقالبی پخش میان برنامه و نماهنگ های مرتبط با این ایام و‪ ...‬را ب رای مخاطبان‬ ‫خواهد داشت‪ .‬این برنامه شبانگاهی به تازگی به صورت تولیدی هر شب به‬ ‫جز پنجشنبه شب ها به مدت ‪ 60‬دقیقه ب رای مخاطبان و عالقه مندان روی‬ ‫ساعت ‪25‬‬ ‫بازبینی محل رفته بودیم و با بازیگران اصلی پروژه ازجمله‬ ‫اقای دی رباز و خانم طباطبایی وارد مذاکره و حتی قرارداد شده‬ ‫بودیم‪ ،‬کار به تعویق افتاد‪».‬‬ ‫مقدم درباره ویژگ ی های ســریال میکائیل م ی گوید‪:‬‬ ‫«فضای میکائیل‪ ،‬فضایی ملتهب و پرحادثه اســت‪ .‬تقریبا‬ ‫م ی توانم بگویم این مجموعه پرحادثه ترین ساخته من است‪.‬‬ ‫ما در ســریال دیوار در کل ‪13‬قسمت چهار یا پنج سکانس‬ ‫اکشــن پرحادثه و سخت داشــتیم‪ ،‬اما در سریال میکائیل‬ ‫شــما خواهید دید که ما در هر قســمت یک یا دو صحنه‬ ‫حادثه ای و اکشن خواهیم داشت‪ .‬در واقع میکائیل سریال‬ ‫اکشــن‪ ،‬پر از حادثه و پر از زد و خورد است‪ .‬خود به خود این‬ ‫التهاب به تکنیک کار و به قاب بندی دوربین ما نیز منتقل‬ ‫م ی شود‪ .‬البته در سکان س های خانوادگی سریال‪ ،‬تماشاگر‬ ‫این خواهید بود که ان ارامش به دوربین مــا‪ ،‬به لنزها و‪...‬‬ ‫هم منتقل م ی شود‪ .‬من فکر م ی کنم سریال میکائیل جدا‬ ‫از نمایش یک قصه پلیسی و پرحادثه این جذابیت را ایجاد‬ ‫م ی کند تا ای ران ی های داخل و خارج کشو ر ترغیب بشوند تا به‬ ‫قشم بیایند و سواحل زیبا‪ ،‬طلوع و غروب های زیبا و فضاهای‬ ‫زیبای جزیره را از نزدیک ببینند‪».‬‬ ‫انتن م ی رود‪ .‬پخش موسیق ی های شبانگاهی و ارام‪ ،‬هوای تازه‪ ،‬دلنوشته های‬ ‫مخاطبان‪ ،‬میان برنامه‪ ،‬نماهنگ و‪ ...‬از بخش های مختلف ان اســت‪.‬این‬ ‫برنامه پنجشنبه شــب ها به صورت زنده و با حضور میهمان به مدت ‪100‬‬ ‫دقیقه ب رای مخاطبان پخش م ی شود‪ .‬برنامه موسیقی محور «ساعت ‪»25‬‬ ‫کاری از گروه اجتماعی شبکه پنج در ساعت پایانی شب ‪ 30‬دقیقه بامداد با‬ ‫محوریت موسیقی روی انتن م ی رود‪ .‬هوای تازه‪ ،‬تی ک تاک‪ ،‬ساعت شنی و‬ ‫ساعت عاشقی از جمله بخش های مختلف این ب رنامه است‪.‬‬ ‫حانیه‬ ‫دهه فجر روی انتن شبکه دو‬ ‫سریال دهه فجری شبکه ‪2‬‬ ‫مراحل تدوین و اماده سازی سریال تلویزیونی «زیر لب بشمار» محصول سیمافیلم‬ ‫به تهی ه کنندگی پروین شمشکی و کارگردانی بهمن شهروان به پایان رسید‪ .‬این سریال‬ ‫از ‪12‬بهمن ماه روی انتن شبکه دو سیما م ی رود‪.‬‬ ‫قصه «زیر لب بشــمار» درباره گروه پنج نفره ای از نوجوانان‪ ،‬متشکل از دوستانی‬ ‫هم محلی است که تصمیم م ی گیرند ب رای شــرکت در مسابقه دهه فجر مدرسه شان‪،‬‬ ‫دست به ساخت فیلمی درباره انقالب اسالمی بزنند‪ .‬طی این روند غیرعادی مربی امور‬ ‫پرورشی دبســتان با انها همراه م ی شــود‪ .‬گروه حین ضبط یک روایت از زبان چند نفر‬ ‫بازمانده ماجرایی مربوط به پاییز ‪ ،57‬درم ی یابند هنوز بعد از سی و شش سال راز سر به‬ ‫مهری در واقعه نهفته است و تمام همت خود را به کار م ی گی رند تا گره از معما بگشایند‪.‬‬ ‫در این سریال امیرحسین صدیق چهره دوست داشتنی ژانر کودک ب رای اولین بار‬ ‫در قالب و گریمی متفاوت و جذاب مقابل دوربین قرار گرفته و همچنین‪ ،‬ازیتا الچینی‪،‬‬ ‫اسماعیل سلطانیان‪ ،‬امیررضا میراقا‪ ،‬لیال شوقی‪ ،‬رضا حاجی درویش و‪ ...‬بازیگران اصلی‬ ‫این سریال هستند‪ .‬این سریال در ‪ ۱۰‬قسمت ‪ 35‬دقیقه ای به منظور پخش در ایام دهه‬ ‫فجر تولید م ی شود‪.‬‬ ‫تصوی ربرداری سریال «حانیه» به کارگردانی سیدجالل دهقانی اشکذری که در یزد‬ ‫به پایان رسید با همین نام در کنداکتور شبکه دوم سیما قرار گرفته است و از شبکه دو‬ ‫سیما به پخش م ی شود‪ .‬عباس غزالی‪ ،‬جعفر دهقان‪ ،‬محمد کاسبی‪ ،‬هستی مهدوی فر‪،‬‬ ‫ســیما خضرابادی‪ ،‬الهام چرخنده‪ ،‬میرطاهر مظلومی‪ ،‬زه را سعیدی‪ ،‬رزیتا غفوری‪ ،‬مژده‬ ‫قاض ی مرادی‪ ،‬مرتضی نسیم سبحان‪ ،‬محمد کریم پور‪ ،‬سعید عل ی اکبری پیغمبری‪ ،‬مهدی‬ ‫قانع‪ ،‬امید عشیری‪ ،‬مهدی رودافشان و شهره اشقولی در این سریال ایفای نقش م ی کنند‪.‬‬ ‫قصه این سریال ب راساس خاط رات شفاهی و مکتوب شخصی ت های فعال انقالب‬ ‫شکل گرفته و بعضی از شخصی ت های ان واقعی هستند و مابه ازای بیرونی دارند‪ .‬این‬ ‫قصه زندگی ستوانی به نام «سعید» را روایت م ی کند که همراه خانواده اش به یزد منتقل‬ ‫شده و انجا در خانه سیدجعفر که یکی از بازاریان انقالبی شهر یزد است‪ ،‬ساکن م ی شود‪.‬‬ ‫حضور ستوان در خانه این مرد انقالبی ماجراهایی را به وجود م ی اورد‪.‬‬ ‫مجموعه تلویزیونی «حانیه» به تهی ه کنندگی علی مهام و کارگردانی سیدجالل‬ ‫دهقان ی اشکذری قرار است در ‪ 13‬قســمت ‪ 45‬دقیقه ای ب رای پخش در ایام دهه فجر از‬ ‫شبکه دو سیما اماده شود‪.‬‬ ‫قورباغه و قناری‬ ‫سریال نوروزی شبکه یک‬ ‫سریال پلیســی «قورباغه و قناری» به تهی ه کنندگی‬ ‫حبی ب اهلل کاسه ساز از تولیدات جدید شبکه یک سیماست‬ ‫که با همکاری نیروی انتظام ی تهیه شــده و در عید نوروز‬ ‫امسال از این شــبکه روی انتن خواهد رفت‪ .‬سریال طنز و‬ ‫پلیسی «قورباغه و قناری» با هدف نحوه پیشگیری و برخورد‬ ‫با عامالن فروش مواد مخدر و همچنین اگاهی بخشیدن‬ ‫به خانواده ها درباره چگونگی نفوذ تولیدکنندگان‬ ‫و پخش کنندگان مواد مخدر در بین جوانان تولید‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫در خالصه داســتان این سریال امده است‪:‬‬ ‫«ســرهنگ احمد نادری در کنار سرهنگ علی‬ ‫نصرالهی با بازی مهدی فخیــم زاده با یک باند‬ ‫قاچاقچی مواد مخدر درگیر م ی شوند‪ .‬همچنین‬ ‫ســرهنگ نادری با بازی حبیب دهقان نسب که‬ ‫یکی از فرماندهان ســتاد مبارزه بــا موادمخدر‬ ‫است با ســرهنگ نصرالهی دوســت و همکار‬ ‫قدیم ی هستند و رفت و امد خانوادگی هم دارند‪.‬‬ ‫قصه این ســریال درباره عملیات فوق سری در‬ ‫نیروی انتظامی است که فقط پنج نفر از ان اطالع‬ ‫دارند‪ .‬سرهنگ مقدم باید به جای ناصر پاپتی در‬ ‫میان قاچاقچیان نفوذ کنــد و ماموریت ویژه ای‬ ‫را به سرانجام برســاند‪ .‬این ماموریت هم ب رای پلیس و هم‬ ‫قاچاقچیان موادمخدر از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪».‬‬ ‫«قورباغه و قناری» مرداد ماه امســال با حضور سردار‬ ‫سعید منتظ رالمهدی‪ ،‬معاون اجتماعی ناجا در لوکیشنی در‬ ‫بیقرار‬ ‫بازی مهدی فخیم زاده را ایفا م ی کند‪ .‬گلناز خالصی‪ ،‬مهدی‬ ‫کاسه ســاز‪ ،‬مهدی محمدی نژاد‪ ،‬حکیمــه رثاقی و حمید‬ ‫قل ی خانی از دیگر بازیگرانی هستند که در قورباغه و قناری‬ ‫حضور دارند‪.‬‬ ‫تصویربرداری مجموعه تلویزیونی «بیق رار» تا اواخر اســفند در ته ران‬ ‫انجام م ی شود و از اوایل سال اینده گروه عازم کشور فرانسه خواهند شد‪ ،‬این‬ ‫درحالی است که سکان س های پایانی ســریال نیز در مشهد مقابل دوربین‬ ‫م ی رود‪ .‬کامبیز دیرباز‪ ،‬عزت اهلل رمضان ی فــر و داریوش کاردان نیز به تازگی‬ ‫به گروه بازیگران این پروژه پیوســته اند و با انجام تست گریم نهایی مقابل‬ ‫دوربین خواهند رفت‪.‬‬ ‫اسماعیل خلج نیز به تازگی به پروژه پیوســته و با انجام تست گریم‬ ‫نهایی در نقش پدر دکتر فروهر (دکتر صادقی) مقابل دوربین رفته اســت‪.‬‬ ‫شقایق فراهانی نیز دیگر بازیگری بود که طی دو هفته گذشته به این پروژه‬ ‫پیوست‪ .‬الله اســکندری‪ ،‬محمدرضا شریف ی نیا‪ ،‬ســارا خوئین ی ها‪ ،‬محمد‬ ‫صادقی‪ ،‬امیرحسین صدیق‪ ،‬مریم امیرجاللی‪ ،‬مریم بوبانی‪ ،‬سولماز اقمقانی‪،‬‬ ‫کامران تفتی‪ ،‬زه را سعیدی‪ ،‬پژمان بازغی‪ ،‬همراه با هنرمند خردسال فاطمه‬ ‫دقاقی دیگر بازیگران اصلی «بیق رار‪ »2‬هســتند‪ .‬فاطمــه دقاقی هنرمند‬ ‫خردسال در سری اول بازی بسیار درخشانی از خود ارائه داد و در سری جدید‬ ‫از این مجموعه نیز نقشی اساسی در پیشبرد داســتان دارد‪ .‬این مجموعه‬ ‫تلویزیونی ادامه داستان زندگی رعنا (اسکندری) را روایت م ی کند که همچنان‬ ‫به دنبال فرزند گمشــده خویش م ی گردد‪ .‬او در این جســت وجو اطالعات‬ ‫بیشتری درباره خانواده جدید دخترش به دست م ی اورد که‪...‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫اخرین اخبار‬ ‫از سریال فلورا سام‬ ‫جاده مخصوص کرج و کارخانه ارج کلید خورد‪.‬‬ ‫در قورباغــه و قنــاری‪ ،‬مهدی فخیــم زاده عالوه بر‬ ‫کارگردانی اجرای دو نقش همزمان را به عهده دارد‪ .‬در کنار‬ ‫او حبیب دهقان نسب نقش ســرهنگ احمد نادری را بازی‬ ‫م ی کند‪ ،‬رامین راســتاد ایفای نقش یکــی از خالفکاران را‬ ‫به عهده دارد و شقایق فراهانی نیز نقش همسر سرهنگ با‬ ‫مهدی فخیم زاده در باره اینکه در این ســریال در سه‬ ‫نقش سرهنگ و ناصر پاپتی و البته کارگردان مجموعه ظاهر‬ ‫م ی شود‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬من گاهی وقت ها چهار‪ ،‬پنج کار دیگر‬ ‫هم انجام م ی دهم‪ .‬هم بازیگر‪ ،‬هم نویســنده‪ ،‬تهی ه کننده‪،‬‬ ‫کارگردان و‪ ...‬تازه در این ســریال چنــد کارم را کم کرده ام‪.‬‬ ‫نویسنده این کار ک ه تراب نژاد است‪ ،‬تهی ه کنندگی را کاسه ساز‬ ‫برعهده دارد و من فقط دو کار ناقابل انجام م ی دهم!»‬ ‫حبیب دهقان نسب درباره نقش خود در سریال گفت‪:‬‬ ‫«نقش ســرهنگ احمد نادری را بازی م ی کنم که در کنار‬ ‫سرهنگ علی نصراللهی که فخیم زاده بازیگر ان است‪ ،‬با‬ ‫یک باند قاچاقچی مواد مخدر درگیر م ی شویم‪.‬‬ ‫این دو با یکدیگر دوست هســتند و رفت و امد‬ ‫خانوادگی هم دارند‪ ،‬ولی این دوســتی در برخی‬ ‫اوقات تحت الشعاع مسائل کاری قرار م ی گیرد و‬ ‫حتی در جاهایی رو در روی یکدیگر م ی ایستند‪».‬‬ ‫فیلمنامــه قورباغــه و قناری را حســی ن ‬ ‫تراب نژاد نوشته است‪ .‬‬ ‫تراب نژاد‪ ،‬درباره ایده نگارش این مجموعه‬ ‫گفت‪« :‬نــگارش فیلمنامه قورباغــه و قناری را‬ ‫ب ر اساس طرحی از مهدی فخی مزاده از اول خرداد‬ ‫امســال اغاز کردیم‪ .‬باتوجه به سابقه همکاری‬ ‫که با او داشــتم‪ ،‬مرا ب رای نگارش فیلمنامه این‬ ‫مجموعه انتخاب کرد‪.‬‬ ‫در سریال قورباغه و قناری سعی کردیم تا‬ ‫جایی که ممکن است از صحنه های اکشن پرهیز‬ ‫کنیم و هر جا الزم اســت و به ضرورت قصه از صحنه های‬ ‫اکشن هم اســتفاده کنیم‪ .‬این سریال جنبه معمایی و طنز‬ ‫موقعیتی دارد که به نظرم اولین بار اســت در سریال های‬ ‫پلیسی ما تجربه م ی شود‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫زیرلب بشمار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫دکتر ابراهیمی ‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار‪:‬‬ ‫بانک انصار ظرفیت باالیی در ارائه خدمات نوین‬ ‫بانکی به شرکت های صادرات محور دارد‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫دومین و اخریــن روز از کنفرانس فرصت های ویژه‬ ‫اقتصادی و تجاری ایران و عراق کــه با حمایت بانک انصار و‬ ‫چند بانک و موسسه دیگر در روزهای یکشنبه و دوشنبه‪ 28‬و‪29‬‬ ‫دی ماه در محل همایش های بین المللی دانشگاه شهیدبهشتی‬ ‫برگزار شــده بود‪ ،‬با برپایی نشســت ها و کارگاه تخصصی به‬ ‫پایان رســید‪ .‬در دومین روز از این کنفرانس‪ ،‬دکتر ابراهیمی‪،‬‬ ‫ مدیرعامل بانک انصار به اتفاق دکتر سنجابی شیرازی‪ ،‬احسان‬ ‫یوسف الیاسری‪ ،‬دکتر حسن معتمدی‪ ،‬دکتر علی صالح ابادی‪،‬‬ ‫دکتر غالمرضا حیدری کرد زنگنه‪ ،‬مدیرامور بین المللی بانک‬ ‫پاســارگاد و معاون امور بین الملل بانک پارســیان در نشست‬ ‫لو انتقاالت و انواع خدمات پولی و اعتباری‬ ‫تخصصی درباره «نق ‬ ‫و خرید تضامین در سیستم بانکی و صرافی عراق» شرکت کرده‬ ‫و به ارائه دیدگاه بانک انصار در خصوص موضوع این نشست‬ ‫پرداخت‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬دکتر ابراهیمی‬ ‫ که طی مصاحبه ای با خبرنگار شــبکه سه سیمای جمهوری‬ ‫اسالمی به ظرفیت های پولی و بانکی بانک انصار در راستای‬ ‫توسعه مبادالت تجاری ایران با عراق اشاره کرده و پیشنهادهایی‬ ‫را برای رفع موانع موجود ارائه داده بود‪ ،‬طی ســخنان کوتاهی‬ ‫خطاب به برگزارکنندگان کنفرانس‪ ،‬عدم حضور مسئوالن بانک‬ ‫مرکزیجمهوریاسالمیایرانومدیران عاملبانک هایدولتی‬ ‫و خصوصی جمهوری عراق در کنفرانس را یک کاستی مهم‬ ‫دانستوپیشنهادکردکهدرایندهضمنبرطرفشدنایننقص‪،‬‬ ‫جنبه هایعملیبرنامه هایکنفرانستقویتشود‪.‬دکترابراهیمی ‬ ‫سپسبهمزیتبانکانصاردرگستردگیشعبدرسراسرکشوربا‬ ‫قابلیت های باالی خدمات رسانی به ویژه خدمات نوین و صرافی‬ ‫لو انتقاالت‬ ‫بانک اشاره کرده و از امادگی این بانک در جهت نق ‬ ‫ارز و پول و نیز صدور ضمانتنامه های تجاری میان تجار ایرانی و‬ ‫عراقی و شرکت های ایرانی صادرکننده کاالها و خدمات سخن‬ ‫گفت‪ .‬مدیرعامل بانک انصار در ادامه از ظرفیت های باالی این‬ ‫بانک در حمایت از شرکت های صادرکننده و اعطای تسهیالت‬ ‫به انها در راســتای توســعه صادرات از طریق کارگزاری های‬ ‫داخل عراق یاد کرده و افزود‪« :‬شــرکت های عراقی که تجربه‬ ‫تحریم های طوالنی امریکا را دارند می توانند در رفع موانع ناشی‬ ‫از این تحریم همکاری کنند و ما امادگی این را داریم که بهترین‬ ‫خدمات را در راستای توسعه مبادالت تجاری و اقتصادی ایران‬ ‫و عراق فراهم کنیم‪».‬‬ ‫گواهینامه ‪( ISO10002:2005‬رسیدگی به‬ ‫شکایاتمشتریان)بانک انصارتمدیدشد‬ ‫گواهینامه‪( ISO10002:2005‬رسیدگی به شکایات‬ ‫مشتریان) بانک انصار در راستای اطمینان بخشی به مشتریان و‬ ‫ارتقای فعالیت های مرتبط با ارزش های محوری و جلب رضایت‬ ‫مشــتریانی که به نحوی از خدمات ارائه شده اعالم نارضایتی‬ ‫کرده اند‪ ،‬تمدید شــد‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‬ ‫به نقل از معاونت برنامه ریــزی و هدایت راهبردی‪ ،‬گواهینامه‬ ‫‪ ISO10002:2005‬از سوی شــرکت معتبر ‪ DQS‬المان به‬ ‫بانک انصار اهدا و در ســال جاری براساس انجام ممیزی های‬ ‫دقیق کارشناسان این شرکت و انطباق اقدامات بانک مذکور با‬ ‫استانداردهای بین المللی نسبت به شکایات دریافتی‪ ،‬تمدید شده‬ ‫است‪ .‬بانک انصار به عنوان یازدهمین بانک خصوصی کشور‬ ‫با بیش از ‪ 5/9‬میلیون مشتری و به عنوان سومین بنگاه بزرگ‬ ‫یکشور‪،‬براساسبرنامه هایتحولی‪،‬راهبردمشتری مداری‬ ‫سهام ‬ ‫و ارتقای ظرفیت های رقابتی در پی انجام ممیزی های گوناگون‬ ‫یزمینه هاییاستکهبهارتقای‬ ‫نسبتبهفعالیت هایخوددرتمام ‬ ‫سطحرضایتمشتریانبینجامدوگواهینامه هایبی نالمللیمعتبر‬ ‫را به عنوان شاخص حرفه ای گرایی نصیب این بانک کند‪ .‬شایان‬ ‫ذکر است که با کنترل موثر شکایات‪ ،‬زمینه برای پاسخگویی‬ ‫مناسببهمشتریانفراهممی شودوبانکانصارمی تواندشکایت‬ ‫مشتریرابهرضایتایشانتبدیلکند‪،‬به ویژهزمانیکهشکایات‬ ‫فرصتیبرایبهبودازطریقشناساییضعف هاوکاستی هاتلقی‬ ‫شود‪.‬بهبانککمکمی کندتابهاینواقعیتبرسدکهبدونتوجه‬ ‫به ماهیت‪ ،‬توانمندی های نیروی انسانی‪ ،‬روش های کارامد و‬ ‫امادگی برای پاسخگویی موثر به نیازهای بانک‪ ،‬نمی توان به‬ ‫پیشرفت رسید‪ .‬نظام مدیریت شکایات مشتریان به عنوان نیاز‬ ‫اصلی و ضروری هر شرکتی است که می خواهد در یک فضای‬ ‫رقابتی حتی یک مشتری را نیز از دست ندهد‪.‬‬ ‫بانک انصار نامزد دریافت لوح تقدیر از عملکرد‬ ‫شاخص ها در بخش اصلی جشنواره ملی بهره وری‬ ‫کشور‬ ‫گواهینامه نامزدی دریافــت لوح تقدیر از عملکرد‬ ‫شــاخص های بهره وری در بخش اصلی در گــروه بانک ها‪،‬‬ ‫موسسات اعتباری و سایر نهادهای مالی طی سال های‪87-92‬‬ ‫از سوی دبیرخانه ملی بهره وری به بانک انصار اهدا شد تا برگ‬ ‫زرین دیگری به کارنامه درخشان این بانک در عرصه مدیریت‬ ‫پولی و بانکی کشور افزوده شود‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و‬ ‫تبلیغات‪ ،‬دبیرخانه جشنواره ملی بهره وری با اهدای گواهینامه‬ ‫نامزدی دریافت لوح تقدیر از عملکرد شاخص های بهره وری در‬ ‫بخش اصلی در ششمین جشنواره مذکور که براساس محاسبات‬ ‫صورت گرفته توسط ســامانه ملی اندازه گیری شاخص های‬ ‫بهره وری ایران طی پنج سال صورت گرفته‪ ،‬بانک انصار را واجد‬ ‫شرایط دریافت لوح تقدیر یادشده دانســته است‪ .‬این گزارش‬ ‫می افزاید که جشنواره ملی بهره وری با هدف توسعه نظام جامع‬ ‫سنجش و اندازه گیری بهره وری درکشور و در راستای تحقق‬ ‫مفاد برنامه های توســعه مبتنی بر لزوم بهره گیری از سازوکار‬ ‫اجرایی برای تحقق چشم انداز ‪ 20‬ســاله نظام برگزار می شود‬ ‫و اتاق بازرگانــی و صنایع و معادن ایران‪ ،‬ســازمان مدیریت و‬ ‫برنامه ریزی کشور (معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی‬ ‫سابق ریاســت جمهوری) و ده ها وزارتخانه و سازمان مستقل‬ ‫دولتی و خصوصی و صدها داور از میان کارشناســان ارشــد و‬ ‫استادان دانشگاه ها و مسئوالن کشوری بر فرایندهای ممیزی‬ ‫شرکت کنندگان‪ ،‬نظارت دارند‪ .‬در گزارش اداره کل بازاریابی و‬ ‫تبلیغاتهمچنینامدهکه«سامانهملیاندازه گیریشاخص های‬ ‫بهره وری ایران» به عنوان صادرکننده این گواهینامه‪ ،‬مرکزی‬ ‫است که ماموریت ان کمک به رشد اقتصادی کشور از طریق‬ ‫افزایش بهره وری در سطح ملی و راه اندازی چرخۀ مدیریت ان‬ ‫در تمام سازمان ها و شرکت های ایرانی است‪ .‬شایان ذکر است‬ ‫که در مراسم اختتامیه ششمین جشنواره ملی بهره وری که در‬ ‫تاریخ‪21‬دی ماه برگزار می شود‪ ،‬سازمان های برتر که از میان‬ ‫بیش از‪ 1400‬سازمان‪ ،‬شرکت و موسسه انتخاب شده اند‪ ،‬در سه‬ ‫سطح تندیس ملی بهره وری‪ ،‬لوح تقدیر از عملکرد شاخص های‬ ‫بهره وری و لوح تقدیر از پروژه ارتقای بهــره وری مورد تقدیر‬ ‫قرارمی گیرند‪.‬‬ ‫واریز وهله دوم جوایز برندگان مرحله چهارم و‬ ‫پنجمقرعه کشیقرض الحسنهبانکانصار‬ ‫جوایز وهله دوم برندگان پنجمین مرحله قرعه کشی‬ ‫سراسری سپرده های پس انداز قرض الحسنه و تکمیلی مرحله‬ ‫چهارم بانک انصار در تاریخ ‪ 93/10/23‬به حسابشان واریز شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬این جوایز که شامل‪125‬‬ ‫کمک هزینه خرید مسکن هر یک به ارزش ‪500‬میلیون ریال‪،‬‬ ‫‪ 135‬کمک هزینه خرید خودرو هریک به ارزش ‪250‬میلیون‬ ‫ریال‪ 145،‬کمک هزینه خرید فرش های دستباف ایرانی هریک‬ ‫به ارزش‪ 50‬میلیون ریال‪ 155 ،‬کمک هزینه حج عمره و تمتع‬ ‫و زیارت عتبــات عالیات هریک بــه ارزش ‪25‬میلیون ریال و‬ ‫‪ 263165‬فقره جایزه ‪200‬هزار ریالی بوده است‪ ،‬در وهله اول در‬ ‫تاریخ ‪ 93/10/13‬و دومین وهله در تاریخ ‪ 93/10/23‬واریز شد‪.‬‬ ‫شایان ذکر است که جوایز واریزشده در تاریخ‪ 93/10/23‬مربوط‬ ‫بهجوایزنقدیبرندگانیمی شودکهبهمدت‪ 90‬روزمتوالیحداقل‬ ‫مبلغ را در سپرده خود حفظ کرده اند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫به عنوان نخستین بانک ایرانی‬ ‫بانک دی موفق به‬ ‫دریافت نشان رهبری‬ ‫منابع انسانی اروپا شد‬ ‫مثلث | شماره ‪251‬‬ ‫بازار‬ ‫بانکدیبه عنواننخستینبانکایرانیموفقبهدریافت‬ ‫ی مدیریت‬ ‫جایزه نشان رهبری منابع انسانی اروپا از سوی اکادم ‬ ‫منابع انسانیاروپاشد‪.‬بهگزارشادارهکلروابط عمومیبانکدی‬ ‫در هشتمین کنفرانس توانمندسازی منابع انسانی که در تهران‬ ‫برگزار شد‪ ،‬نشان ‪ B‬رهبری منابع انسانی اروپا از سوی اکادمی‬ ‫ مدیریت منابع انسانی اروپا به بانک دی اعطا شد‪ .‬این نشان که از‬ ‫سویبنیادتوانمندسازیمنابعانسانیایرانبهنمایندگیازاکادمی‬ ‫ اروپا به دکتر احمد شفیع زاده تقدیم شد‪ ،‬برای نخستین بار است‬ ‫که به یک بانک ایرانی تعلق می گیرد‪ .‬این جایزه توسط اکادمی ‬ ‫منابعانسانیاروپابهسازمان هاییکهموفقبهتوسعهوبهبودموثر‬ ‫فرایندهایمدیریتمنابعانسانیشده اند‪،‬درچهارسطح‪A.B.C.D‬‬ ‫اهدا می شود‪ .‬در هشتمین کنفرانس توانمندسازی منابع انسانی‬ ‫ایرانکهباحضوراساتیدمدیریتومدیرانشرکت هاوسازمان ها‬ ‫‪ 29‬و‪ 30‬دیماهدربرجمیالدتهرانبرگزارمی شود‪،‬بهسازمان های‬ ‫پیشرودربخش هایمختلفحوزهمدیریت‪،‬جوایزیاهداخواهد‬ ‫شد‪.‬بانکدینیزباتوجهبهرویکردهاینوینخودمبنیبرتوسعه‬ ‫وتوانمندسازیمنابعانسانیدرنظامبانکیکشور‪،‬درفرایندنشان‬ ‫رهبری منابع انسانی اروپا شرکت کرده بود که ارزیابان اینجایزه‪،‬‬ ‫طیماه هایاخیرباارزیابیفرایندهایبانکدرحوزهمنابعانسانی‪،‬‬ ‫این بانک را در اولین دوره حضور خود در این فرایند واجد دریافت‬ ‫نشان‪ B‬رهبریمنابعانسانیاروپادانستند‪.‬‬ ‫ویژگی های بانک دی که بر اساس ان واجد دریافت جایزه‬ ‫شدهاست‪،‬شاملمواردذیلاست‪:‬‬ ‫ـکسبموفقیت هایچشمگیردرحوزهبانکداریازطریق‬ ‫منابعانسانیارزش افرین‬ ‫ـارتباطموثربیننتایجسازمانیوعملکردمنابعانسانی‬ ‫ـ شناخت و بهبود فرایندهای استاتیک و داینامیک حوزه‬ ‫منابعانسانیبااستفادهازروش هاینوین‬ ‫ـتوانمندسازیمنابعانسانیهمسوبااهدافواستراتژی های‬ ‫کالنبانک‬ ‫ـ طراحی مدل ارزش افرینی سرمایه های انسانی به عنوان‬ ‫بانکپیشرودرحوزهمدیریتمنابعانسانیبانک هایکشور‬ ‫الزم به ذکر اســت در این کنفرانس مدل ارزش افرینی‬ ‫سرمایه های انسانی در نظام بانکی از سوی دکتر فرهی و دکتر‬ ‫گنجعلیازمشاورانبانکومجتبیحیدریمعاونسرمایهانسانی‬ ‫وتوسعهمدیریتبانکدیارائهشد‪.‬‬ ‫پنلمدلارزش افرینیسرمایه های انسانیدر‬ ‫نظامبانکیبرگزارشد‬ ‫پنل مدل ارزش افرینی سرمایه های انسانی در نظام‬ ‫بانکی کشور همزمان با هشتمین کنفرانس توانمندسازی منابع‬ ‫انسانیبرگزارشد‪.‬دراینپنلدکترعلیفرهیـعضوهیاتعلمی‬ ‫ دانشگاهامامحسین (ع)ـباموضوع«فرهنگسازمانیارزش افرین‪:‬‬ ‫نقشفرهنگورهبریدرارزش افرینیسرمایه هایانسانی»به‬ ‫ایراد سخن پرداخت‪ .‬در ادامه دکتر اسداهلل گنجعلی ـ عضو هیات‬ ‫ی دانشــگاه امام صادق (ع) ـ با موضــوع «مدل معماری و‬ ‫علم ‬ ‫نظام سازیمدیریتمنابعانسانیمبتنی برشایستگی»سخنرانی‬ ‫کرد و از فعالیت های اخیر بانک دی دراین زمینه ســخن گفت‪.‬‬ ‫سخنران سوم این پنل که با حضور مدیران و متخصصان نظام‬ ‫بانکیبرگزارشد‪،‬مجتبیحیدریـمعاونسرمایهانسانیوتوسعه‬ ‫مدیریتبانکدیـبودکهباعنوان«تجربهموفقپیاده سازیمدل‬ ‫ارزش افرینی سرمایه های انسانی در نظام بانکی» به ایراد سخن‬ ‫پرداخت‪.‬درهشتمینکنفرانستوانمندسازیمنابعانسانیایران‬ ‫که با حضور استادان مدیریت و مدیران شرکت ها و سازمان ها‬ ‫‪ 29‬و ‪ 30‬دی مــاه در برج میالد تهران برگزار شــد‪ ،‬بانک دی‬ ‫باتوجه به رویکردهای نوین خود مبنی بر توسعه و توانمندسازی‬ ‫منابعانسانیدرنظامبانکیکشور‪،‬نشان‪ B‬رهبریمنابعانسانی‬ ‫اروپــا ‪European HR Leadership Award 2014‬‬ ‫را از ســوی اکادمی مدیریــت منابــع انســانی اروپــا‬ ‫‪ European HR Management Academy‬دریافت‬ ‫کرد‪.‬تاکنونهیچبانکایرانیدرفرایندارزیابیایننشانرهبری‬ ‫حضورنداشتهاست‪.‬بانکدیهمچنینعالوهبربرپاییغرفهدر‬ ‫حاشیههمایشبهمنظورارائهدستاوردهاوفعالیت هایبانکبهارائه‬ ‫بستهحمایتیویژهمتخصصانمنابعانسانینیزپرداخت‪.‬‬ ‫دیدار کارکنان و مدیران بانک دی با جانبازان‬ ‫دفاعمقدس‬ ‫همزمان با برگزاری جشنواره دی جمعی از کارکنان و‬ ‫مدیران بانک دی با حضور در اسایشگاه جانبازان امام خمینی (ره)‬ ‫با یادگاران هشت سال دفاع مقدس دیدار و گفت وگو کردند‪ .‬در‬ ‫این دیدار که به پاس قدرشناسی از اسطوره های ایثار و فداکاری‬ ‫انجامشد‪،‬مدیرانوکارکنانبانکضمنحضوردرجمعجانبازان‬ ‫بااهدایگلوشیرینیبرایانهاارزویسالمتیکردهولحظاتی‬ ‫رابایاداوریخاطراتجانبازانودوراندفاعمقدسسپریکردند‪.‬‬ ‫بذری ـ از مدیران ارشد بانک دی ـ در حاشیه این دیدار با اشاره به‬ ‫ایثارگری های جانبازان در طول دوران دفاع مقدس گفت‪« :‬مردم‬ ‫ایران اسالمی قدردان زحمات‪ ،‬رشادت ها و تالش های جانبازان‪،‬‬ ‫ایثارگران و خانواده های معظم شهدا هستند و ما باید با صیانت‬ ‫از تاریخ انقالب و اشنایی با شرایط جنگ به وظیفه خود در حفظ‬ ‫ارزش هایاسالمیوانقالبیعملکنیم‪».‬ویاظهارکرد‪«:‬امروز‬ ‫امنیتواسایشکشورمرهونایثاروفداکاریجانبازانوایثارگران‬ ‫وشهدایگرانقدریاستکهباگذشتنازخود‪،‬انقالباسالمیرا‬ ‫بیمهکردندووظیفهسنگینیرابردوشماگذاشتند‪».‬‬ ‫راه انداری شبکه مراقبتی و اتاق مانیتورینگ‬ ‫امنیتیبانکدی‬ ‫همزمانبابرگزاریجشنوارهدیباحضورمدیرعامل‬ ‫بانکدیومعاونانچندطرحتکمیلشدهازسویمعاونتپشتیبانی‬ ‫ومهندسیبانکدیافتتاحشد‪.‬اینطرح هاشاملسیستمکنترل‬ ‫ ترددالکترونیک‪،‬سیستمشبکهمراقبتیواتاقمانیتورینگامنیتی‬ ‫ساختمان مرکزی‪ ،‬اتاق های برق‪ ،‬پارکینگ‪ ،‬بخش خدمات و‬ ‫پاویون بود که مورد بهره برداری قرار گرفت‪ .‬دکتر احمد شفی عزاده‬ ‫دراینمراسمضمنتقدیراززحماتچشمگیرمعاونتپشتیبانی‬ ‫و مهندسی‪ ،‬اظهار امیدواری کرد که با تداوم اینگونه حرکت های‬ ‫جهادی‪ ،‬روز به روز شاهد توفیقات و دستاوردهای جدید در بانک‬ ‫دی باشیم‪ .‬مدیرعامل بانک دی با اشاره به اینکه در سال جاری‬ ‫وهمگامباتغییرساختاریکهدربخشپشتیبانیبانکدیانجام‬ ‫شدشاهدارتقایسطحتوانمندیاینبخشبوده ایمبه طوریکه‬ ‫درهمینمدتکوتاهاقداماتبسیارخوبیانجامشدهاست‪.‬ویابراز‬ ‫امیدواری کرد که همه بخش های بانک به گونه ای کار کنند که‬ ‫بیشازگذشتهبانکوگروهمالیدیبه عنوانمجموعه ایمنضبط‪،‬‬ ‫ارزش افرینوکارامدموردتوجهباشد‪.‬دراینمراسمناصرصالحی‬ ‫ـمعاونپشتیبانیومهندسیبانکـنیزباتشریحاقداماتصورت‬ ‫گرفتهگزارشیازپروژه هایتکمیل شدهودرحالبهره برداریارائه‬ ‫کردوازاغازبهکاربیشاز‪ 30‬پروژهمهندسی‪،‬پشتیبانیوخدماتی‬ ‫درشعبوواحدهایمختلفبانکخبرداد‪.‬‬ ‫ی هلدینگ عمرانی بانک دی برای‬ ‫برنامه علم ‬ ‫تو ساز‬ ‫ارتقایصنعتساخ ‬ ‫مدیرعامل هلدینگ عمرانی بانــک دی هدف از‬ ‫طراحی دوره کارشناسی ارشــد مدیریت عمرانی و ساختمانی‬ ‫را ایجاد هماهنگی بیشــتر بیــن عوامل اصلــی در صنعت‬ ‫ساخت و ساز عنوان کرد‪.‬ســیدهادی حسینی فر با اشاره به اغاز‬ ‫تو ســاز‪ ،‬عمران و ابادانی کشور را یکی از‬ ‫به کار این دوره‪ ،‬ساخ ‬ ‫مهمترین دغدغه های برنامه ریزان و دســت اندرکاران دانست‪.‬‬ ‫مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت دیدار ایرانیان اظهار کرد‪:‬‬ ‫«تحققنهاییوبهاتمامرسیدنبهموقعپروژه هانیازاصلیکشور‬ ‫استواینامربهغیرازعواملاصلیوسرمایهبهشایستگی های‬ ‫مدیریتی و تخصصی که مد نظر اصلی این دوره است‪ ،‬نیاز دارد‪».‬‬ ‫یدورهعالیمدیریتعمرانیوساختمانیبابیاناینکه‬ ‫مدیرعلم ‬ ‫توجه نکردن به این موضوع یکی از عوامل اصلی به تاخیر افتادن‬ ‫پروژه های عمرانی و در اخر زیر ســوال رفتن انهاســت‪ ،‬هدف‬ ‫از برگزاری دوره را‪ ،‬ایجاد هماهنگی بیشتر بین عوامل اصلی در‬ ‫ی در کنار‬ ‫صنعت ساخت و ساز و ارتقای هر چه بیشتر توان علم ‬ ‫تجارب عملی مدیران و مهندسان عرصه عمران و ابادانی کشور‬ ‫دانست‪ .‬حسینی فر در پایان تاکید کرد که این دروه نوید بخش‬ ‫تو ساز در کشور خواهد بود‪ .‬این‬ ‫اغاز راهی نوین در صنعت ساخ ‬ ‫دوره که اولین دوره عالی مدیریت عمرانی و در ســطح مدیران‬ ‫ارشد و میانی است با همکاری علمی هلدینگ ساختمانی بانک‬ ‫دیوسازمانمدیریتصنعتیوالگوبرداریازدوره هایمشابهدر‬ ‫دانشگاه هایمعتبرجهانطراحیشدهاست‪.‬هدفازبرگزاریاین‬ ‫دوره عالی‪،‬حل معضالت مدیریتیدرحوزهعمرانیوساختمانی‬ ‫ی در الیه مدیریتی‬ ‫و تغییر پارادایم در تفکر و رویکرد سیســتم ‬ ‫طرح های کالن و متوسط ساختمانی و عمرانی کشور ذکر شده‬ ‫است‪ .‬مراسم افتتاحیه دوره عالی مدیریت عمرانی و ساختمانی‬ ‫(‪ )MBA in Construction‬در ســطح کارشناسی ارشد‪،‬‬ ‫‪ 18‬دی ماه با حضور دکتر احمد شفیع زاده مدیرعامل بانک دی‪،‬‬ ‫مهندسحسینی فرمدیرعاملشرکتتوسعهدیدارایرانیانبه عنوان‬ ‫برگزارکنندهایندورهومدیرعلمی ومهندسمقد مرادمدیرعامل‬ ‫شرکت عمران و مسکن اباد دی و همچنین دکتر رجب بیگی‬ ‫مدیرعاملسازمانمدیریتصنعتیبهمیزبانیسازمانمدیریت‬ ‫صنعتیبرگزارشد‪.‬‬ ‫‪83‬‬