ماهنامه مثلث شماره 255

‫ذخیره شب‬ ‫انتخابات‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و پنج ‪ 9 /‬اسفند‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫چرا اصاحطلبان به‬ ‫بازگشت احمدینژاد‬ ‫عاقهنشانمیدهند؟‬ ‫جزئیات توافقها در ژنو‬ ‫گزارش ویژه مثلث از مذ اکرات هستهای‬ ‫روی زمــان ده ســال بــرایگام نهایی تفاهم شــده اســت ‪ /‬قرار شــده کــه در ‪ 5‬ســال اول ایران‬ ‫‪ 6500‬ســانتریفیوژ در حــال کار داشــته باشــد و در ‪ 5‬ســال دوم بــه تعــداد ان افزوده شــود‪/‬‬ ‫دو طــرف بــرای دســتیابی بــه توافــق یــک مرحلهای تــا ‪ 11‬مــارس تــاش میکننــد ‪ /‬امریکا‬ ‫اعــام کــرده که پــس از امضای توافــق جامع تحریمهــای اتحادیه اروپــا و فرمانهــای اجرایی‬ ‫رئیسجمهــور برداشــته میشــوند ‪ /‬امریکاییهــا زمان برداشــتن تحریمهای شــورای امنیت‬ ‫را پایــان زمــان ده ســاله و تحریمهــای کنگــره را در پایــان زمــان یک دهــهای اعــام کردهاند‬ ‫محافظهکارانمدرن‬ ‫چرا فعالیتهای حزب اعتدال و توسعه‬ ‫شدت گرفته است؟‬ ‫حسن روحانی و علی الریجانی برای‬ ‫انتخاباتمجلسبههمنزدیکمیشوند‬ ‫اسفندشلوغحاجاقا‬ ‫هاشمیرفسنجانیروزهای‬ ‫مهمی در پیش دارد‬ ‫حلقه وصل دو‬ ‫جریانمبارز‬ ‫صادقطباطبایی‬ ‫که بود و چه کرد؟‬ ‫برداشت اهل معرفت‬ ‫از عید‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫البته عیدهایی که اسالم تاسیس فرموده است‬ ‫برداشتهای مختلفی از ان به حسب نظرهای‬ ‫مختلفی که اهل نظر دارند و به حسب قشرهای‬ ‫مختلفی که برخورد می‏کنند با ان بسیار مختلف‬ ‫است‪ .‬ان برداشتی که اهل معرفت از عید‬ ‫می‏کنند‪ ،‬با ان برداشتی که دیگران می‏کنند‬ ‫بسیار مختلف است‪ .‬انها بعد از اینکه در ماه‬ ‫مبارک رمضان ان ریاضتها را می‏کشند و کشیدند‪،‬‬ ‫روز عید روز لقای انهاست‪ ،‬لقاء ال ّل ‏ه است ان روز‬ ‫برای انها‪َ .‬ا ِلغَیر َِک ِمن ُ‬ ‫س َل َ‬ ‫ک[‪]1‬انها‬ ‫الظهو ِر ما َل ْی َ‬ ‫همه چیز را از او می‏دانند و ان روز را عید می‏کنند برای اینکه‬ ‫بعد از ریاضات یوم ورود است به حضرت‪ .‬و عید قربان را بعد از‬ ‫اینکه تمام عزیزان خودشان را از دست دادند مهیا برای مالقات‬ ‫می‏شوند‪ .‬ان هم مالقات است بعد از اینکه نفس خودشان را‬ ‫کشتند و هرچه عزیز است در راه خدا از ان گذشتند‪ ،‬ان وقت‬ ‫است که روز لقاست‪ .‬و جمعه هم اجتماعاتی که مسلمین با هم‬ ‫می‏کنند مهیا می‏شوند اهل معرفت برای لقاءال ّله‏‪ .‬پس برداشت‬ ‫انها از عید‪ ،‬غیر برداشت ماست و ما هم امیدواریم که به تبع‬ ‫اولیاء خدا به جلوه ای از ان جلوه‏ها برسیم و ذره‏ای از ان معارف‬ ‫در قلب ما واقع بشود‪.‬‬ ‫و امیدواریم که ملت ما همان طوری که جوانان ما تحول پیدا‬ ‫کردند و راه صد ساله را با یک شب پیمودند‪ ،‬این تحول نصیب‬ ‫ملت ما همه بشود‪ .‬بحمدال ّل ‏ه نسیمی از این مسائل در این کشور‬ ‫وزیده است‪ ،‬و لهذا پیروزیهایی که ما داریم پیروزیهایی نیست‬ ‫‪18- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اخالقرعایتفاصله!‬ ‫یاسفردی‬ ‫جوان گراییبهسبکقبیلهچومبولی‬ ‫جهلدردسرساز‬ ‫‪24- 31‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫حلقهوصلدوجریانمبارز‬ ‫نبرداطالعاتی‬ ‫تورم کوتاهامد‪،‬بحثهمچنانباقیاست‬ ‫یکعملیاتودومفهوممتضاد‬ ‫‪32- 54‬‬ ‫سیاست‬ ‫جزئیاتتوافق هادرژنو‬ ‫محافظه کارانمدرن‬ ‫اسفندشلوغحاجاقا‬ ‫ذخیرهشبانتخابات‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی اســت که سعی دارد روایتی‬ ‫منصفانه و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای‬ ‫اســت به سه ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش‬ ‫تقویت گفتمان انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش و سیادت اســام خواهی در سراسر جهان و‬ ‫عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف‬ ‫ایــران و رونــق گرفتن عدالت‪ .‬مــرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی‬ ‫انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق‬ ‫و مشــرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت‬ ‫رونق گرفتن ســنت گفت وگــو میان فرهیختگان و نخبگان کشــور‬ ‫است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪،‬‬ ‫بر چارچوب مان مســتقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیاروبرسیاق ماناستواربمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬تقی میری (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪-‬فاطمه قنائی‬ ‫علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تقی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬محمد شکراللهی‪ ،‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫بینالملل‬ ‫دعوای شخصی یا جدال استراتژیک‬ ‫اوباما از نتانیاهو انتقام می گیرد‬ ‫البییهودنمی گذاردروابطباامریکاتضعیفشود‬ ‫‪56- 63‬‬ ‫که مال یک ملت چهل میلیونی که دارای هیچ نیست باشد‪،‬‬ ‫اینها پیروزی‏ای است که اسالم برای ما اورده است‪ ،‬خدای‬ ‫تبارک و تعالی به ما عنایت فرموده است‪ .‬هر کس از شرق و‬ ‫غرب هر چه می‏خواهد بگوید‪ ،‬ما راه خودمان را داریم می‏رویم‪.‬‬ ‫و امیدواریم که این راه را به اخر برسانیم‪ .‬انها البته از باب اینکه‬ ‫ناراحت هستند از اینکه دست شان از منافع خودشان در این‬ ‫کشور کوتاه شده است‪ ،‬و خوف این را دارند که از کشورهای‬ ‫دیگر هم کوتاه بشود‪ ،‬این است که توطئه‏های خودشان را‬ ‫می‏کنند و خواهند کرد بعد از این‪ ،‬و خدای تبارک و تعالی هم‬ ‫این توطئه‏ها را خنثی خواهد کرد ان‏شاءال ّله‏‪ .‬و من امیدوارم که‬ ‫به‏یمن برکات حضرت صاحب ـ سالم ال ّل ‏ه علیه و روحی فداه ـ این‬ ‫کشور‪ ،‬کشور پیشرفته‏ای بشود از حیث اخالق‪ ،‬از حیث دیانت‪،‬‬ ‫از حیث معنویات و از حیث همه چیزها‪ ،‬مادیات و همه چیز‪ .‬و‬ ‫بحمدال ّل ‏ه ما هر روزی را که می‏گذرانیم از روز سابق برای ما بهتر‬ ‫است‪ .‬و من امیدوارم که این سال بهتر از همه سالها باشد‬ ‫و خداوند همه را توفیق بدهد که قدر نعمت‏های خدا را‬ ‫بدانند و بدانند که همه چیز از اوست‪ .‬اگر همه چیز را از‬ ‫او دانستند دیگر در هیچ چیز ناراحتنمی‏شوند‪ .‬ناراحتیها‬ ‫برای این است که انسان از خودش می‏بیند‪ .‬ما در فقدان‬ ‫عزیزانمان که ناراحت می‏شویم برای اینکه‪ ،‬اینها را از‬ ‫خودمان می‏دانیم‪ .‬اگر ما همه را از خدا بدانیم و ببینیم‬ ‫که اینها نعمتی هست که خدا داده‪ ،‬نعمتی هست که‬ ‫خدا می‏برد پیش خودش‪ ،‬شهدا مهمان خدا هستند‪،‬‬ ‫اگر اینها را ما واقع ًا در قلبمان ادراک بکنیم‪ .‬عید می‏شود‬ ‫برای کسانی که شهید دارند‪ ،‬عید می‏شود برای کسانی‬ ‫که مجروح شدند‪ ،‬عید می‏شود برای کسانی که در راه‬ ‫خدا عزیزان خودشان را از دست دادند‪ ،‬برای اینکه این‬ ‫عزیزان‪ ،‬عزیزان خدا هستند‪ ،‬اینها همه از او هستند‪.‬‬ ‫مخالفت امریکا با اسرائیل شبیه طنز است‬ ‫‪64-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دیوار تا ثریا کج!‬ ‫گزارش یک جشن!‬ ‫باید سینما را به جوانان بسپاریم‬ ‫بضاعتسینمایما‬ ‫‪72-79‬‬ ‫دیدار‬ ‫پرواز بر فراز هالیوود‬ ‫و اسکار رسید به ‪...‬‬ ‫رنگ خدا‬ ‫رستاخیز‬ ‫طراح جلد‪ :‬یحیی پاکدل‬ ‫ذخیره شب‬ ‫انتخابات‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و پنج ‪ 9 /‬اسفند‪ 88 /1393‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫چرا اصاحطلبان به‬ ‫بازگشت احمدینژاد‬ ‫عاقهنشانمیدهند؟‬ ‫حلقه وصل دو‬ ‫جریانمبارز‬ ‫صادقطباطبایی‬ ‫که بود و چه کرد؟‬ ‫جزئیات توافقها در ژنو‬ ‫گزارش ویژه مثلث از مذ اکرات هستهای‬ ‫روی زمــان ده ســال بــرایگام نهایی تفاهم شــده اســت ‪ /‬قرار شــده کــه در ‪ 5‬ســال اول ایران‬ ‫‪ 6500‬ســانتریفیوژ در حــال کار داشــته باشــد و در ‪ 5‬ســال دوم بــه تعــداد ان افزوده شــود‪/‬‬ ‫دو طــرف بــرای دســتیابی بــه توافــق یــک مرحلهای تــا ‪ 11‬مــارس تــاش میکننــد ‪ /‬امریکا‬ ‫اعــام کــرده که پــس از امضای توافــق جامع تحریمهــای اتحادیه اروپــا و فرمانهــای اجرایی‬ ‫رئیسجمهــور برداشــته میشــوند ‪ /‬امریکاییهــا زمان برداشــتن تحریمهای شــورای امنیت‬ ‫را پایــان زمــان ده ســاله و تحریمهــای کنگــره را در پایــان زمــان یک دهــهای اعــام کردهاند‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید بهشتی‪ ،‬خیابان پاکستان‪ ،‬کوچه دوازدهم‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،24‬واحد ‪1‬‬ ‫تلفن ‪88171506-8 :‬‬ ‫محافظهکارانمدرن‬ ‫چرا فعالیتهای حزب اعتدال و توسعه‬ ‫شدت گرفته است؟‬ ‫حسن روحانی و علی الریجانی برای‬ ‫انتخاباتمجلسبههمنزدیکمیشوند‬ ‫اسفندشلوغحاجاقا‬ ‫هاشمیرفسنجانیروزهای‬ ‫مهمی در پیش دارد‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬اقای هاشــمی درباره انتخاب ریاســت مجلس‬ ‫خبــرگان گفته که بــه تکلیف عمل می کنــد‪ .‬اقای‬ ‫هاشمی با حرف هایی که زده حتما در این انتخابات‬ ‫شــرکت می کند‪ ،‬امــا نمی دانــم چرا مثل همیشــه‬ ‫می گوید نمی ایم‬ ‫‪ l‬کم کم ظریف و کری با هم در ژنو مقیم می شوند‪.‬‬ ‫اینها در ماه دوبار با هم دیدار می کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬از یک طرف خبر بود که معــاون وزارت ورزش و‬ ‫جوانان گفته ‪ 60‬درصد دختران مطلقه زیر ‪30‬سال‬ ‫هســتند‪ .‬از یک طرف خبــر امده که ‪ 350‬ســایت‬ ‫همســریابی بدون مجوز فعالیت می کنند‪ .‬این همه‬ ‫دنبال هم می گردند که بعد از هم طالق بگیرند؟‬ ‫‪ l‬یکی از مسئوالن گفته مرغ در دولت تدبیر و امید‬ ‫گران نشده‪ .‬پس االن در دولت چه کسی هستیم؟‬ ‫البته قرار نیست راهی که دولت قبل رفت این دولت‬ ‫هم برود‪.‬‬ ‫‪ l‬اگر بــه پیوســتن جوانان اروپایــی به داعش‬ ‫توجــه کنیم‪ ،‬بهتــر می فهمیم که چــرا رهبری به‬ ‫جوانان امریکا و اروپا نامه نوشتند و در ان توصیه‬ ‫کردند اســام حقیقی و ناب را جســت وجو کنند و‬ ‫بشناســند‪ .‬دریغا که این وجه اصلــی نامه مغفول‬ ‫مانده است‪.‬‬ ‫‪ l‬ایا نبایــد وزارت صنعت‪ ،‬معــدن و تجارت برای‬ ‫این همــه کاالی وارداتی کــه تولید داخلــی را فلج‬ ‫می کند پاسخگو باشد؟ چرا از وزیر در این رابطه حتی‬ ‫سوال هم نمی شود؟!‬ ‫‪ l‬انهــا که چندســال پیش گفتنــد نبایــد دولت و‬ ‫مجلس‪ ،‬دســت یــک جناح باشــد‪ ،‬حاال هــر دو را‬ ‫می خواهند‬ ‫‪10‬‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫کارگزاراناصول گرا‬ ‫وجه اشــتراک مدل جریانی «باهنر ‪ -‬روحانی» در‬ ‫ســبک زندگی فردی و رفتار سیاســی و مدل اقتصادی‬ ‫اســت‪ .‬هــر دو تاکیــد بــر‬ ‫رفاه طلبــی فــردی دارنــد‪.‬‬ ‫محافظه کارها رفاه ســنتی و‬ ‫تکنوکرات ها رفاه مدرن‪ .‬هر دو‬ ‫دراقتصاد‪ ،‬بازار گرایند‪ .‬اولی‬ ‫بازار میوه و تره بار و دومی بازار‬ ‫ادام اسمیتی‪ .‬در سیاست نیز‬ ‫هر دو محافظــه کار و محتاط‬ ‫و از همه مهمتــر چند نبش‪.‬‬ ‫باقی چیزها مهم نیست‪ .‬یکی‬ ‫به طعم اصولگرایــی و ارزش‬ ‫مــداری و دیگــری بــه رنگ‬ ‫مردم گرایی است‪ .‬طعم و رنگ و بوســت‪ .‬نه ارزشگرایی‬ ‫سنتی ها‪ ،‬اصولگرایی است و نه مردم گرایی تکنوکرات‪،‬‬ ‫مدنیت‪ .‬هــر دو ماندگارند و بی رقیــب‪ .‬اصالح طلبان را‬ ‫نظام مانع اســت و اصولگرایان را مــردم‪ .‬کارگزاران اما‬ ‫هستند و می مانند‪.‬‬ ‫پی نوشت‪ :‬متن فقط توصیفی است‪ .‬ضمنا باهنر‬ ‫انسان صادقی اســت و این کم ارزش نیســت‪ .‬نظام با‬ ‫امثال باهنر امنیت دارد‪ .‬جریان باهنر ‪ -‬روحانی‪ ،‬کشور‬ ‫را هیجانی نمی کنند‪ .‬همین نیز کم موهبتی نیســت‪.‬‬ ‫در جامعه غیر هیجانی مــردم فرصت فکر کــردن پیدا‬ ‫می کنند و انتخاب‪.‬‬ ‫محســن مهدیــان از روزنامه نــگاران اصولگرایی‬ ‫اســت کــه در شــبکه های اجتماعی فعالیت مســتمر‬ ‫دارد‪ .‬او پــس از گفت وگــوی‬ ‫شــرق با باهنــر یادداشــتی‬ ‫نوشته و معتقد است که باهنر‬ ‫تالش می کند همیشه «باقی‬ ‫بماند»‪ .‬مهدیان می نویســد‪:‬‬ ‫«جنــاب باهنــر بــا شــرق‬ ‫مصاحبه کردنــد و از چرخش‬ ‫احتمالی اصولگرایان ســوی‬ ‫احمدی نژاد خبــر دادند‪ .‬به‬ ‫گفته جناب باهنر جدا کردن‬ ‫اصولگرایــان از احمدی نژاد‬ ‫سخت است‪ .‬به گفته وی این‬ ‫یک واقعیت اســت که وضعیت احمدی نژاد در فضای‬ ‫عمومی کشور رو به رشد است‪ .‬جناب باهنر حدود یک‬ ‫ماه پیش نیز از احتمال ائتــاف با پایداری ها خبر داده‬ ‫بود‪ .‬باهنر و دوستانش همان کسانی هستند که پیش تر‬ ‫چتر فراکســیونی گشــودند و اصالح طلــب ‪ -‬معتدل ‪-‬‬ ‫اصولگرا را جمع کردند و اسمش را گذاشتند رهرو رهبری‬ ‫تا کسی در اسم گذاری جرات نکند از انها جلو بزند‪ .‬این‬ ‫جریان همان کارگزاران اصولگراست‪ .‬قانون بقای باهنر‬ ‫توضیح می دهد که چطور باید در قدرت ماند‪ .‬کارگزاران‬ ‫اصولگرا در اینده‪ ،‬صاحبــان اصلی قدرت در جمهوری‬ ‫اسالمی هستند‪.‬‬ ‫فضایمجازی‬ ‫هدیه حجاب‬ ‫گشت ارشاد که در سال های گذشته همیشه محلی از‬ ‫اختالف نظرهای فراوان بین اقشــار متدین جامعه و برخی‬ ‫دولت مردان بود‪ ،‬امسال برای روز والدت حضرت زینب (س)‬ ‫در خیابان ها به بانوان محجبه گل اهد ا کرد‪ .‬تصاویر مربوط‬ ‫به این اقدام نیروی انتظامی از ســوی کاربران شــبکه های‬ ‫اجتماعی به طور گسترده ای منتشر و بازتاب داشته است‪.‬‬ ‫کاروان تدبیر و امید‬ ‫‪ l‬حمایت ملت‪ ،‬مفهومش اراده برای منزوی کردن‬ ‫منتقدین نیســت بلکه عدم تکرار کارهای نابه جای‬ ‫سفر به نیویورک است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫‪ l‬هدف برنامه ریزان تنظیم خانواده و تابعین شان‬ ‫تابحال؛ قطعا کاهش شیعیان بود واال چرانخبگان‬ ‫مخالف این سیاست راتحریم رسانه ای کردند؟‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫‪ l‬از مسئوالن باشــگاه ســوارکاری اریاسب پارک‬ ‫چیتگر خصوصا اقای هادی ســاعی تقاضا دارم به‬ ‫وضعیت اسفبار حجاب در انجا رسیدگی کنند‪.‬‬ ‫دو رئیس جمهور سابق‬ ‫رفیق «خاص» حاج همت‬ ‫مصطفی همت فرزند کوچک شــهید همت است‬ ‫که صفحه اش در شبکه اجتماعی بسیار فعال است‪ .‬او‬ ‫با انتشار تصویر شهید «حیدر باباخاص» به تقدیر از رفیق‬ ‫پدر پرداخت و یادش را گرامی داشت‪.‬‬ ‫همت‪،‬‬ ‫مصطفی همت نوشــت‪ :‬فرد کناری شهید ّ‬ ‫شــهید «حیدر باباخــاص» هســتند‪ ،‬از هموطنان کرد‬ ‫ســنی مذهب‪ .‬برادر ایشــان‪ ،‬عبدالغنــی باباخاص از‬ ‫پیشمرگه های کرد بود که در بیمارستان پاوه در حالی که‬ ‫مجروح بود‪ ،‬توســط جدایی طلبان مســلح به شهادت‬ ‫رسید‪( .‬جدایی طلبان قسی القلب‪ ،‬با استفاده از سنگ‬ ‫تیز سر ان شهید عزیز را از بدن جدا کردند)‬ ‫روح همگی شان شاد‪...‬‬ ‫برای پدر‪ :‬از خاطره عمر من اســفند بجا ماند‪/...‬‬ ‫انگونه که از عکس تو لبخند بجا ماند‪...‬‬ ‫چرا بابا حمید نمیاد‪...‬‬ ‫اسفندماه سالروز شهادت حمید باکری از سرداران‬ ‫هشت سال دفاع مقدس اســت‪ .‬دختر حمید باکری با‬ ‫اشاره به برنام ه تلویزیونی که در مورد پدرش از تلویزیون‬ ‫پخش شد در صفحه شــخصی اش در شبکه اجتماعی‬ ‫شعری را منتشر کرد و خاطره ای از نوه شهید باکری نقل‬ ‫کرد‪ .‬اسیه باکری نوشت‪:‬دیشب مستند فرماندهان در‬ ‫مورد بابا بود‪ ،‬یک فیلم از صحبت کردن بابا نشون می داد‬ ‫حورا یهو گفت بابا حمید تو تلویزیونــه چرا برنمی گرده‬ ‫خونه‪.....‬‬ ‫توضیح اینکه حورا باکری دختر احســان باکری و‬ ‫نوه شهید حمید باکری است‪.‬‬ ‫روحانی در قم‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫«رونمایی از محمد» در «پنجره»‬ ‫هفته نامه خبری‪ -‬تحلیلی پنجره در شماره اخر خود پرونده ای درباره‬ ‫رونمایی از فیلم سینمایی محمد منتشر کرد‪ .‬پنجره در این پرونده‪ ،‬ابتدا‬ ‫بر توصیه های ایت الله جوادی املی به مجید مجیدی کارگردان فیلم‬ ‫مروری کرده و یاد اور شده است که در دیدار عوامل فیلم با ایت الله‬ ‫جوادی املی‪ ،‬او تاکید کرده است‪« :‬همانطور که خود پیغمبر (ص)‬ ‫تحولی در جهان ایجاد کرد‪ ،‬فیلم ان حضرت باید تحول ایجاد کند‪».‬‬ ‫بیژن میرباقری‪ ،‬فیلمنامه نویس و دستیار کارگردان فیلم محمد است‬ ‫که پنجره به گفت وگو با او نشسته است‪ .‬میرباقری این فیلم را در حد و‬ ‫اندازه استانداردهای بین المللی دانسته و تاکید کرده است‪« :‬این محصول نگرشی شاعرانه است که اگرچه متکی‬ ‫بر تاریخ است اما الزاما روایت تاریخ نیست‪ ».‬مروری بر تاسیس اولین حزب پس از انقالب اسالمی موضوع پرونده‬ ‫سیاسی پنجره است‪ .‬حزب جمهوری اسالمی از بهمن ‪ ۵۷‬تا خرداد ‪ ۶۶‬فعال بوده است‪ .‬مروری بر تاریخچه حزب‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬نگاهی به تحزب در دیدگاه سیاسی امام خمینی(ره)‪ ،‬روایت ایت الله العظمی خامنه ای از نحوه‬ ‫تشکیل حزب‪ ،‬نگاهی به تاریخ روزنامه جمهوری اسالمی‪ ،‬گفت وگو با حسین ابراهیمی از اعضای اولیه حزب‪،‬‬ ‫گفت وگو با عبدالمجید معادیخواه نماینده مجلس اول‪ ،‬گفت وگو با علیرضا بهشتی فرزند شهید بهشتی و چندین‬ ‫یادداشت و روایت دیگر در این پرونده گنجانده شده است‪ .‬نگاهی به نقش مسجد جواداالئمه در تحوالت فرهنگی‬ ‫پیش و پس از پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬موضوع پرونده ویژه پنجره است که ‪ ۲۰‬صفحه از این نشریه را به خود‬ ‫اختصاص داده است‪ .‬نسل اول این مسجد کسانی مانند فرج الله سلحشور‪ ،‬بهزاد بهزادپور‪ ،‬حسین یاری‪ ،‬اصغر‬ ‫نقی زاده‪ ،‬محمدرضا تخت کشیان‪ ،‬محمد کاسبی و محسن مخملباف بودند‪ .‬اتفاقا مخملباف فیلم توبه نصوحش‬ ‫را در لوکیشن مسجد ساخته است‪.‬‬ ‫پول های کثیف در انتخابات‬ ‫روزنامه اصالح طلب شــرق بعد از انکه حمید رســایی در هفته های‬ ‫گذشته اعالم کرد که بابک زنجانی به ســتاد روحانی کمک کرده است به‬ ‫این موضوع پرداخــت و در تیتر صفحه اول خود نوشــت‪« :‬رانت زنجانی‬ ‫در ســتاد انتخاباتی احمدی نژادی ها‪ ».‬این روزنامه در گفت وگو با عوض‬ ‫حیدرپور به این موضوع پرداخته است‪ .‬به اعتقاد این روزنامه حیدرپور که‬ ‫بارها پیرامون جریان احمدی نژاد ســخن گفته است؛ برخی از اطالعات‬ ‫اعالمی او «امنیتی» است که باید دســتگاه امنیتی در این موضوع ورود‬ ‫کند‪ .‬این نماینده مجلس از فعال شدن سرتیم های جریان رئیس جمهور سابق برای انتخابات بهارستان خبر می دهد و‬ ‫دستگاه «امنیتی» را به رصد انان فرامی خواند‪ .‬عوض حیدرپور درباره پول های کثیفی که خرج انتخابات می شود ‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬پول کثیفی که رحمانی فضلی به ان اشاره کرده در سرمایه گذاری های منسجم دولت گذشته دیده می شود؛ از‬ ‫هتلداری و بانکداری گرفته تا برخی پول شویی ها‪ .‬برای نمونه در دوره گذشته فالن بانک یا سلسله هتل های زنجیره ای‬ ‫راه افتاده که حاال سودش توی جیب برخی خواص خواهد رفت یا همین ماجرای زنجانی‪ ».‬وی سپس نسبت به مساله‬ ‫بابک زنجانی گفت «بله هنوز که از پول زنجانی چیزی به بیت المال بازنگشــته اســت‪ .‬انها در دوره قبل دســت بابک‬ ‫زنجانی را حسابی باز گذاشــته بودند‪ ،‬اتفاقا برای همین روزها‪ .‬ما هم از دستگاه های امنیتی می خواهیم پیگیر باشند‪.‬‬ ‫سرنخ این ها می رسد به همان ستادی که برای انتخابات مجلس قد علم کرده است‪ ».‬و سپس درباره رانت زنجانی در‬ ‫انتخابات مجلس اینده گفت «باالخره نگرانی در این زمینه زیاد است‪ .‬ردپای این پول را که بگیری به ولنجک می رسد‬ ‫و برخی تالش های انتخاباتی‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫پروژه عبور از روحانی‬ ‫روزنامه ابتکار در ســرمقاله خــود درباره «پروژه پایــداری برای عبور‬ ‫از روحانی» ابتدا به روایــت تصمیم های سیاســی ایت الله مصباح یزدی‬ ‫می پردازد و از تلخ کامی ایشــان نســبت به نتایج انتخابــات ‪ 1392‬روایت‬ ‫می کند؛ مصطفی داننده در بخشی از این یادداشــت پیرامون استراتژی‬ ‫ایت الله قم نشــین و جبهه پایداری نوشــت‪« :‬این جریان سیاســی چند‬ ‫راهبرد استراتژیک را در دستورکار خود قرار داده است‪ .‬کشاندن پی درپی‬ ‫وزرا به کمیسیون های مجلس برای پاســخ گویی به سواالت نمایندگان‪،‬‬ ‫قانع نشدن از جواب وزرا در کمیسیون ها و کشاندن انها به صحن علنی و‬ ‫ایجاد فضای پرتنش برای وزرای دولت‪ ،‬دادن ده کارت زرد به وزرای روحانی و تهدید انها به استیضاح‪ ،‬استیضاح وزیر‬ ‫علوم‪ ،‬پیشنهاد‪ ،‬نامه‪ ،‬توبیخ و حتی استفاده از ادبیات ناشایســت بخشی از این راهبرد سیاسی منتقدان دولت روحانی‬ ‫در پارلمان هستند‪ .‬دستور بعدی به نیروهای خارج از مجلس شورای اسالمی صادر شد تا جنبش دلواپسان در سراسر‬ ‫کشور شکل بگیرد‪ .‬دلواپسان وظیفه تخریب دولت روحانی در جریان پرونده هسته ای را به عهده داشتند‪ .‬دلواپسان‬ ‫در سخنان خود در کنار انتقاد از ظریف‪ ،‬ســعید جلیلی را یگانه رزمنده خط مذاکره می خواندند و از سرسختی های او در‬ ‫جریان مذاکرات سخن به میان می اوردند‪.‬‬ ‫او همچنین اضافه می کند‪« :‬تمام تالش های مصباح یزدی برای رسیدن به یک هدف مشخص و ان هم «ناکارامد‬ ‫نشان دادن دولت روحانی» به مردم است‪ .‬ایت الله جبهه پایداری به این می اندیشد که با عدم موفقیت روحانی در عرصه‬ ‫کشورداری‪ ،‬او می تواند قبای ریاست جمهوری را بر تن سعید جلیلی یا محمدباقر لنکرانی بیندازد‪ .‬مصباح یزدی بعد از‬ ‫ناامید شدن از محمود احمدی نژاد و شکست در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به دنبال احیای سیاسی خود است و‬ ‫عبور از روحانی را بهترین وسیله برای رسیدن به این مقصد سیاسی می داند‪».‬‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بسیاری از عک س های خبری به ما م ی رسد‪ .‬تعداد این عک س ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی ب ه راحتی از کنار ان عبور م ی کنیم اما شاید بهتر باشد‬ ‫روی بعضی از عک س ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته‬ ‫را با مرور عک س ها از نو یاداوری م ی کند‪.‬‬ ‫دیدار اعضاى ستاد بزرگداشت‬ ‫روز ملى مهندس با رهبر معظم انقالب‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫جلسه هیات دولت‬ ‫همایش روز مهندس‬ ‫رئیس مجلــس شــورای اســامی‬ ‫گفت‪« :‬کشــورهای قدرتمنــد بدانند‬ ‫که با افزایش ناو توان تغییر شــرایط‬ ‫منطقه را نخواهند داشــت و انها باید‬ ‫تجدید نظری در رفتارهای خود داشته‬ ‫باشند‪».‬‬ ‫رئیــس قوه قضائیه گفــت‪« :‬در‬ ‫پرونده فساد سه هزار میلیاردی‪،‬‬ ‫قوه قضائیه‪ ،‬خیلی ایستادگی کرد‬ ‫و زمان شــروع در داخــل و خارج‬ ‫می گفتند کــه قوه قضائیه از پس‬ ‫این پرونده برنمی اید‪».‬‬ ‫سفر رئیس جمهور به استان قم‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫دیدار نماینده سازمان ملل در امور افغانستان با دکتر والیتی‬ ‫طرح توسعه حرم امام‬ ‫‪13‬‬ ‫معــاون رئیس دفتــر سیاســی جنبــش مقاومت‬ ‫اســامی (حمــاس) بــر مقاومــت مردم غــزه و‬ ‫گروه های فلسطینی در برابر رژیم صهیونیستی و‬ ‫بیم و هراس نداشتن از تهدیدات صهیونیست ها‬ ‫تاکید کرد‪.‬‬ ‫بــاراک اوبامــا‪ ،‬رئیس جمهــوری امریکا از‬ ‫کنگره خواسته که از عادت ایجاد بحران و‬ ‫اســیب زدن به خود که به گفته او بارها طی‬ ‫پنج سال گذشــته گرفتاری درســت کرده‪،‬‬ ‫دست بردارد‪.‬‬ ‫انفجار مقابل سفارت ایران در لیبی‬ ‫تشییع پیکر شهید ‪ 19‬ساله فلسطینی‬ ‫یک دهه اعتراض علیه دیوار حائل‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫جداسازی دوقلوهای به هم چسبیده‬ ‫زنجیره انسانی مسلمانان در اسلو‬ ‫رئیس ســازمان خصوصی ســازی از تسهیل‬ ‫شرایط واگذاری ســرخابی ها خبر داد و گفت‪:‬‬ ‫«دو باشگاه اســتقالل و پرسپولیس با همان‬ ‫قیمــت پایه و به صــورت ‪ 25‬درصد نقد و بقیه‬ ‫در قالب اقساط چهار ساله عرضه می شوند‪».‬‬ ‫جاســم کرار‪ ،‬بازیکن عراقی تیم استقالل در‬ ‫ادامه حاشیه سازی خود‪ ،‬پس از انکه از سوی‬ ‫کمیته انضباطی با سه جلسه محرومیت روبه رو‬ ‫شــد‪ ،‬اعالم کرد رای را نمی پذیرد و می خواهد‬ ‫قراردادش را فسخ کند‪.‬‬ ‫اهدای گل به بانوان محجبه‬ ‫ائین پایانی مسابقه کتاب «من زنده ام»‬ ‫تشییع پیکر دو شهید گمنام‬ ‫مراسم تشییع زاون قوکاسیان در اصفهان‬ ‫فینال جام جهانی کشتی فرنگی‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫دیدار تی م های فوتبال پرسپولیس و لخویا‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫دیدار‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫نمایشاقتدار‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫دیدار‬ ‫‪17‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنامه نگاران و کارشناسانی است‬ ‫که در محیط های تخصصی شــان با گرایش های مختلف به موضوعات‬ ‫مختلف پرداخته انــد؛ یک نگاه ازاد کــه مثلث با افتخــار ان را میزبانی‬ ‫می کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانشــان اســت‪ ،‬ما فقط بســتر‬ ‫انتشار انیم‪.‬‬ ‫اخالق‬ ‫رعایت‬ ‫فاصله!‬ ‫تاملی در اخالق گزارش نویسی‬ ‫در مطبوعات‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫داســتان تــاش بــرای ممنوعیــت اســتفاده از ژانر‬ ‫گزارش نویسی در مطبوعات شــوروی‪ ،‬از جمله ماجراهایی‬ ‫اســت که هم می توان در تاریخ روزنامه نگاری از ان یاد کرد‬ ‫و هم در ذیل یک مصداق تاریخی برای نشان دادن افراط‬ ‫سیاسی یک حزب‪ .‬حزب کمونیستی که برخی از طرفداران‬ ‫دو اتشه اش! با این ادعا که «گزارش نویسی نوعی گرایش به‬ ‫سرمایه داری است» می خواستند هرگونه گزارش نویسی را در‬ ‫مطبوعات شوروی ممنوع کنند‪ .‬این طرفداران عقل شورایی‬ ‫ادعای خود را این گونه توجیه می کردند که گزارش نویسی‬ ‫یعنی تالش یک نفره برای نشــان دادن حقیقت موضوعی‬ ‫و این با اصل کمونیسم و اصالت جمع در مقابل فرد منافات‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اگرچه امــروزه دیگر هیچ عقل ســلیمی ادعا نمی کند‬ ‫که گزارش نویســی رویکردی کاپیتالیستی است اما یکی از‬ ‫مقدمات استداللی که این نگاه افراطی بر ان مبتنی است‪،‬‬ ‫حقیقتی غیر قابل انکار است که حکایت از تعریف ذات ژانری‬ ‫به نام گزارش مطبوعاتی دارد‪.‬‬ ‫گزارش نویســی به عنــوان یکــی از محبوب تریــن‬ ‫و پرمخاطب تریــن ژانرهــای روزنامه نــگاری کــه عرصــه‬ ‫قدرت نمایــی روزنامه نگاران معروف دنیا نیز بوده و هســت‬ ‫به واقع نوعی از نوشتار منحصر به فرد و شخص محور تلقی‬ ‫می شود‪ .‬نوعی ویژه که حتی برخی از بزرگترین نویسندگانی‬ ‫که جهان ادبیات به خود دیده اســت در واقع بیشــتر خود را‬ ‫ازموده این ژانر می دانند‪ .‬گابریل گارسیا مارکز نمونه فراموش‬ ‫ناشدنی این مدعاست‪.‬‬ ‫در تعریفی ساده اساتید و کارشناســان روزنامه نگاری‪،‬‬ ‫گزارش نویسی را نوشتاری حاوی «اطالعات و دیدگاه هایی‬ ‫که یک روزنامه نگار از راه تجزیه و تحلیل‪ ،‬درباره یک مساله‬ ‫مشــخص به رشــته تحریر درمی اورد» معرفــی می کنند‪.‬‬ ‫قالبی که می خواهد بیان توصیفی‪ ،‬تشــریحی و تصویری‬ ‫یک پدیدار یا واقعه و رویداد باشــد‪ .‬با این توصیف در یک‬ ‫گزارش در واقع گزارشــگر باید با اســتفاده از زبان و ادبیات‬ ‫نوشتاری عمیق ترین توجهات مخاطبان را جلب کند به انچه‬ ‫می خواهد روایت کند‪ .‬ان گونه کــه برخی از صاحبنظران‪،‬‬ ‫گزارش نویسی را نوعی ایینگی گزارش از واقعه گزارش شده‬ ‫برای مخاطب می شناسند‪ .‬فارغ از مباحث فنی و ساختاری‬ ‫گزارش نویسی و ســیرتاریخی ان که از نیمه قرن نوزدهم به‬ ‫بعد می توان به عنوان یک ساختار منسجم و در صورت یک‬ ‫ژانر در نگارش مطبوعاتــی ان را دنبال کرد‪ ،‬باید گفت یکی‬ ‫از عمده ترین موضوعــات مورد توجه در گزارش نویســی‪،‬‬ ‫قضاوت کردن گزارشگر است‪.‬‬ ‫موضوع روشن است گزارشگر از پس تحقیق‪ ،‬توصیف‬ ‫و تشــریح خود در گزارش ارائه شــده‪ ،‬می خواهد نتیجه ای‬ ‫بگیرد‪ .‬پس ناچار در مقام یک قضاوتگر باید بنشیند‪ .‬اساتید‬ ‫گفتارها‬ ‫روزنامه نگاری نــوع قضاوت یک گزارشــگر در گــزارش را‬ ‫بر همین اساس به ســه دســته قضاوت خوب‪ ،‬قضاوت بد‬ ‫و بیطرف بودن تقســیم می کننــد‪ .‬این تقســیم بندی البته‬ ‫خود‪ ،‬محل مناقشه بســیار اســت و اصال از همین مناقشه‬ ‫و چند و چون درباره هر کدام از این دســته بندی اســت که‬ ‫می توان بحث نوپدید و البته بسیار پراهمیتی را به نام اخالق‬ ‫گزارش نویسی پیش کشید‪.‬‬ ‫وقتی مفاهیمی مانند قضاوت‪ ،‬خــوب‪ ،‬بد و بیطرفی‬ ‫مطرح می شــود؛ ناچار از به میان کشــیدن پای اخالق به‬ ‫بحث گزارش نویســی می شویم‪ .‬پرســش هایی نظیر اینکه‬ ‫اصوال چرا باید گزارشــگر قضاوتگر باشــد و به رغم ادعای‬ ‫گزارش نویســی ایا در واقع نیــز می توان با تســلط به تمام‬ ‫زوایای یک واقعه و پدیدار ان را توصیف‪ ،‬تشــرح یا تبیین‬ ‫کرد؟ قضاوت خوب یعنی چه؟ ایا خوبــی در این حوزه یک‬ ‫امر عینی است یا وابسته به منافع اکثریت تعریف می شود؟‬ ‫قضاوت بد چیســت؟ بد بودن چه نسبتی با حقیقت موضوع‬ ‫دارد؟ حقیقتی که البته هنوز نتوانسته ایم ان را اثبات کنیم‪.‬‬ ‫ بیطرف بــودن چه نســبتی بــا قضاوتگــری دارد؟ ایا اصال‬ ‫می توان نسبت به پدیدار یا رویدادی که روزها‪ ،‬ماه ها و شاید‬ ‫سال ها درباره ان به انحای روش تحقیق کرده ایم قضاوتی‬ ‫ بیطرفانه داشته باشیم؟ اصوال مالک و معیار های قضاوت‬ ‫خوب وبد در گزارش نویسی چیســت؟ وقتی نتیجه گرایی و‬ ‫یا وظیفه انگاری هر کدام می تواند صورت بندی قضاوت و‬ ‫بالتبع نتیجه ان را دگرگون کند‪ ،‬این پرسش ها و بسیاری دیگر‬ ‫از این دست چشم اندازی فلسفی را از اخالق گزارش نویسی‬ ‫به مثابه مبحثــی در اخالق کاربــردی «‪»Applied Ethics‬‬ ‫پیشاروی مخاطب این حوزه می گشاید‪.‬‬ ‫با این توصیف می توان یکــی از مقدمات مورد بحث‬ ‫در این حوزه یعنی اخــاق گزارش نویســی را تحت عنوان‬ ‫«اخالق رعایت فاصله» ذیل یکــی از ارکان موضوع مورد‬ ‫توجه قرار داد‪.‬‬ ‫«اخالق رعایت فاصله» یک تعبیر ابداعی است برای‬ ‫تبیین رابطــه و ارزش گــذاری اخالقی میــان چیزهایی که‬ ‫ناچار از رویارویی هستند‪ .‬در گزارش نویسی برای مطبوعات‬ ‫مهمترین رویارویی‪ ،‬مواجهه گزارشــگر با ســوژه و موضوع‬ ‫اصلی گــزارش اســت‪ .‬در واقع نطفــه اولیه یــک گزارش‬ ‫بر اســاس همین رویارویی اســت‪ .‬مواجهــه ای میان یک‬ ‫انسان با تمام قدرت درک و اســتداللش با پدیداری عینی و‬ ‫یا مفهومی‪ .‬اگر بخواهیــم از منظری کانتی به این موضوع‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬هــر پدیــدار «‪ »phenomen‬به عنوان بخش‬ ‫قابل درک هســتی و نمود شــیءنزد ما وجهی نیــز دارد که‬ ‫پنهان از قوای شناخت ماست‪ .‬بخشــی که فیلسوف بزرگ‬ ‫المانی از ان به عنــوان «‪ »noemen‬و «بود» شــیء از ان‬ ‫یاد می کند‪ .‬در این رویکرد هر چیزی که قابل شناخت برای‬ ‫قوای ادراکی انسان باشد در واقع ظاهری است که به واسطه‬ ‫توانایی های شناختی انسان درک می شود و فاصله ای عمیق‬ ‫دارد با انچه که مترجمان ایرانی ان را «شــیء فی نفسه»‪،‬‬ ‫«‪ »thing-in-htself‬در تعبیر کانت می شناسند‪.‬‬ ‫بر این اساس روایتگری از هر چیزی مبتنی بر توانایی‬ ‫درک و احاطه شــناختی ما از چیزها محســوب می شود‪ .‬با‬ ‫قبول این مقدمات انچــه در نظر هر گزارشــگری می تواند‬ ‫منعکس شود پرسش از این موضوع است که این توصیف‬ ‫یاس فردی‬ ‫تاملی در عوامل خودکشی‬ ‫دکتر هادی معتمدی‬ ‫اسیب شناس اجتماعی‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫برای حمایت از ان معلم متوفی خود را حلق اویز کرده بودند؛‬ ‫موضوعی که باعث حساسیت جامعه شــده بود و به همین‬ ‫دلیل اقدامات پیشگیرانه ای انجام شــد تا جلوی این گونه‬ ‫خودکشــی ها گرفته شــود‪ .‬برای همین دیگر اجازه ندادند‬ ‫کسی بر مزار ان معلم حضور پیدا کند تا این حالت قهرمانانه‬ ‫از ان معلم متوفی گرفته شــود‪ .‬در واقع کارهای بســیاری‬ ‫صورت گرفت تا اینکه دیگر شــاهد خودکشی به این شکل‬ ‫در شهر بابک نبودیم‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬خودکشی در جوان ها گاهی تابع موادمخدر‬ ‫یا مسائل عاطفی یا اینکه یک عمل قهرمانانه تلقی می شود‪،‬‬ ‫به طوری که بــرای تاثیر گذاشــتن روی خانــواده صورت‬ ‫می گیــرد‪ .‬اگر در مــورد دختری که در شــیراز خــودش را‬ ‫حلق اویز کرده‪ ،‬مالک خیانت همسر باشد‪ ،‬کافی نیست‪.‬‬ ‫زیرا در این صــورت فرد می تواند تقاضــای طالق کند و به‬ ‫این شــکل خودش را ازاد کند‪ .‬اما اینکه این خیانت ســبب‬ ‫خودکشی شــود‪ ،‬کار درستی نیســت و هیچ توجیه پزشکی‬ ‫ندارد‪ .‬البته در هر صورتی خودکشی عمل ناپسندی است‪.‬‬ ‫در این حالت به نظر می رسد از پایین بودن اعتماد به نفس‬ ‫چنین اتفاقی صورت بگیرد‪ .‬همان طور که گفتم افسردگی‬ ‫عامل اصلی خودکشــی اســت و گاهی در زن های ایرانی‬ ‫افسردگی تا ‪ 50‬درصد گزارش می شود‪ .‬مهمترین عامل در‬ ‫افسردگی هم ناامیدی است‪ .‬البته افسردگی عالئم بسیار‬ ‫زیادی دارد‪ ،‬از جمله خســتگی‪ ،‬کم خوابی‪ ،‬فکر کردن به‬ ‫خودکشی و‪ ...‬اما یکی از عوامل افسردگی‪ ،‬ناامیدی است‬ ‫که این فاکتور می تواند منجر به خودکشــی شود‪ .‬البته این‬ ‫نکته را هم باید گفت که برخی افراد در سنین پایین که اقدام‬ ‫به خودکشــی می کنند‪ ،‬در واقع مفهوم درستی از خودکشی‬ ‫ندارند‪ .‬اصال نمی دانند که این کار منجر به مرگ می شود‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬افسردگی در جامعه ایرانی و بسیاری از کشورها‬ ‫عامل خودکشــی اســت‪ .‬من فکر می کنم اگاهی دادن به‬ ‫جوان ها درباره اســیب های اجتماعی که خودکشی را هم‬ ‫در برمی گیرد‪ ،‬واقعــا می تواند تا حدود زیــادی جلوی این‬ ‫اتفاق را بگیرد‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫خودکشی پدیده تازه ای نیســت‪ .‬در همه جوامع و از‬ ‫قدیم االیام تا االن وجود داشــته و مســاله مهم این است‬ ‫که هیچ موقع مــا از این پدیده در کشــور خودمــان غافل‬ ‫نبودیم و همیشــه هم رصد شده است‪ .‬کشــور ایران به ان‬ ‫صورت در کمربند خودکشــی قرار ندارد‪ .‬در کشورهایی که‬ ‫در کمربند خودکشــی قرار دارند‪ ،‬مانند ژاپن‪ ،‬دانمارک و‪...‬‬ ‫میزان خودکشی بســیار باالست‪ .‬در کشــورهای اسالمی‬ ‫مانند مصر اخرین امار به دست امده این است که این کشور‬ ‫در رتبه نخســت قــرار دارد؛ البته در مدت ‪ 3-4‬ســال قبل‪.‬‬ ‫بنابراین‪ِ ،‬‬ ‫خود خودکشی پدیده ای نیست که ما ان را پدیده‬ ‫عجیب و غریبی بدانیــم ولی به دالیــل گوناگون علت ان‬ ‫افسردگی است و همین طور شکســت در مسائل عاطفی‪.‬‬ ‫در اســتا ن های غربی کشــور مانند ایالم امار خودکشی به‬ ‫صورت خودســوزی و امثال اینها افزایــش یافته بود که در‬ ‫ســال های اخیر تغییــر کرده اســت‪ .‬با ظهور مــواد مخدر‬ ‫جدید می بینیم که خودکشی ها به ســمتی می رود که علت‬ ‫ان می تواند توهم باشــد‪ .‬یعنی اینکه افــراد تابع توهمات‬ ‫خودشــان اقدام به خودکشــی می کنند‪ .‬به ویژه موقعی که‬ ‫از نظر عاطفی دچار شکســت می شــوند و مقــداری مخدر‬ ‫هم مصرف می کنند دچار توهمی می شــوند که به شــکل‬ ‫خشن دست به خودکشــی می زنند‪ .‬حلق اویز کردن نوعی‬ ‫از خودکشی کردن های خشن به حساب می اید‪ .‬خودکشی‬ ‫در دخترها و زن ها عموما با روش های خیلی خشنی صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬نکته اینجاســت که اقدام به خودکشی در زن ها‬ ‫بیشتر اســت‪ ،‬اما اقدام به خودکشی موفق در مردها بیشتر‬ ‫است‪ .‬این مشــخص می کند که زن ها ممکن است خیلی‬ ‫زود به مسائل واکنش نشان دهند‪ .‬طوری که درباره مسائل‬ ‫عاطفی احساسی برخورد می کنند و می خواهند با خودکشی‬ ‫نسبت به ان واکنش نشان دهند‪.‬‬ ‫حاال در مورد دختر شیرازی ابتدا باید دید که ایا سابقه‬ ‫بیماری روانی داشته‪ ،‬یا احیانا مواد مخدر مصرف می کرده‬ ‫و ایا درگیری عاطفی داشته است یا نه؟ در واقع باید بررسی‬ ‫شود و علت یا علل ان مشخص شده و بعد قضاوت کرد که‬ ‫چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟‬ ‫برای مثال اعتراضات اجتماعی که در دنیا مشــاهده‬ ‫می کنیم معموال به صــورت حلق اویز کردن نبوده اســت‪.‬‬ ‫معموال به صورت خودسوزی در محلی است که قصد دارند‬ ‫اعتراض خود را به تصویر بکشند‪ .‬به نظر می اید که این قضیه‬ ‫از نظر اسیب شناسی و از نظر پاتولوژی روانی مورد واکاوی‬ ‫بیشتری قرار بگیرد؛ نه تنها خودکشی که اخیرا اتفاق افتاده‬ ‫و رسانه ای شــده‪ ،‬بلکه انواع و اقسام خودکشی ها‪ .‬در واقع‬ ‫بدین شکل می شود علل یک خودکشی را بررسی کرد و نتیجه‬ ‫گرفت‪ .‬البته این بررسی به درد ِ‬ ‫خود فرد متوفی نمی خورد ولی‬ ‫می توانیم برای مراحل بعدی از این بررسی استفاده کنیم‪.‬‬ ‫مثال حدود ســال ‪ 1374‬یک ســری خودکشــی با حلق اویز‬ ‫کردن در مالء عام در شهر بابک در استان کرمان دیده شد‬ ‫که با بررسی ها علت ان مشخص شد‪ .‬در پیگیری هایی که‬ ‫انجام دادیم متوجه شدیم که معلمی در بین دانش اموزان‬ ‫بســیار محبوب بوده و اقدام به حلق اویز کــردن خودش از‬ ‫درخت کرده بود‪ .‬پیرو این خودکشی عده ای از دانش اموزان‬ ‫و تبیین و تشــریح از رویداد و یا واقعه مورد گزارش چقدر به‬ ‫حقیقت نزدیک است؟ ایا با تغییرموقعیت و زاویه دید و حتی‬ ‫به تعبیر کانتی عینک معرفتی مان ان پدیدار مورد توصیف‬ ‫به گونه ای دیگر بر ما که می خواهیم ان را منعکس کنیم رخ‬ ‫نشان نمی دهد؟ از سوی دیگر اصوال ما برای درک حقیقی تر‬ ‫اصوال تا چه حد مجاز هستیم که به سوژه نزدیک شویم‪ .‬اگر‬ ‫جواب – همان گونه که برخی از نظریه پردازان روزنامه نگاری‬ ‫گفته انــد – تا حد امکان اســت‪ ،‬ایــا ما دچار ســوژه زدگی و‬ ‫غرقگی در توهم پندارمان درباره ســوژه نمی شویم؟ فاصله‬ ‫مجاز نزدیکی به سوژه(پدیدار و یا واقعه و رویداد مورد توجه‬ ‫گزارشــگر) در صورت امکان وقوعی ان که البته خود مورد‬ ‫مناقشه جدی است و شاید نشــدنی‪ ،‬چقدر است؟ از طرف‬ ‫دیگر دوری یا نزدیکی گزارشــگر به ســوژه در گزارشگری و‬ ‫قضاوت ناشی از ان چقدر اخالقی است؟ این پرسش اخیر‬ ‫هم از این منظر مطرح می شود که گزارشگر تعهدی ضمنی‬ ‫در مقابل مخاطبان نســبت به انعکاس واقعیــت دارد و هم‬ ‫اینکه گاه یگانگی با ســوژه به بهانــه درک واقعیت می تواند‬ ‫اسیب هایی جدی به خود سوژه بزند و بالطبع در قلب ماهیت‬ ‫نیز موثر باشد‪.‬‬ ‫اخــاق رعایــت فاصلــه در گزارش نویســی بــا این‬ ‫توضیح اســت که اهمیتی حیاتی نیز پیــدا می کند‪ ،‬چرا که‬ ‫گزارشگر می تواند با رعایت نکردن این اخالق خود در ورطه‬ ‫ بی اخالقی های حرفه ای و حتی انســانی نیــز بیفتد‪ .‬تاریخ‬ ‫مطبوعات شاهد گزارش های حرفه ای بسیاری بوده است که‬ ‫تاثیر بسیاری در قلب وقایع مهم تاریخی و حتی فریب دادن‬ ‫خاطره جمعی ملت ها داشته اند‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رضا شجیع‬ ‫کارشناس اجتماعی‬ ‫جوان گراییبهسبکقبیلهچومبولی‬ ‫اسیب شناسیجوان گراییدر‬ ‫جامعهایرانی‬ ‫دروغگفتنشجاعتمی خواهد‬ ‫درباره انواع شجاعت و دلیری‪...‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫حسین میرزا علی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫دو واژه دلیری و شجاعت تنه به تنه هم می زنند و گاهی‬ ‫با هــم و گاهی در پس و پیــش هم می ایند‪ .‬بــه قول رفیق‬ ‫شاعری این دو واژه به وســعت اثرگذاری که دارند‪ ،‬شان و‬ ‫رتبه دارند‪ .‬بچگی هایمان بعضی از دوستان هم محلی که‬ ‫بر و بازوی بی اندازه ای داشتند و سد راه غریبه ای می شدند‪،‬‬ ‫در گروه شجاعان قرار می گرفتند و بعضی وقت ها هم ما از‬ ‫گوشه بازو و پهلویشان برای غریبه غالب تهی کرده‪ ،‬سرکی‬ ‫خشمگین می کشــیدیم‪ .‬در محله ما ممد نوری‪ ،‬علم کش‬ ‫بابا کرمانشــاهی مرد شــجاع محله بود‪ .‬او و حسن خندان‬ ‫که هر دو رفیق بودنــد و هر دو زیر علــم ‪ 19‬تیغه هیات بابا‬ ‫کرمانشــاهی می رفتند؛ از سر چهار عباســی تا میدان بازار‬ ‫دوم‪ .‬حســن خندان‪ ،‬همانطور که معلوم است همیشه ته‬ ‫لبخندی در صورت داشت و برادر ولی همبازی بچگی هایم‬ ‫بود؛ ممد نوری صورت ابله رویی داشــت اما بد ســیرت نبود‬ ‫گرچه خوش صورت نبود‪ .‬مرد خــوب و با صفایی که هوای‬ ‫محله اش را داشت‪.‬‬ ‫شجاعت وقتی وسعت بیشــتری پیدا کرد که یک روز‬ ‫سر چهار عباســی روبه روی قنادی‪ ،‬دو تا پیکان یکی شان‬ ‫از ان پیکان های جوانان شاخ به شــاخ هم شدند‪ .‬دو تا از‬ ‫اراذل محل در میانه دعوای ســخت راننده هــا در حال باز‬ ‫کردن باندهــای ضبط پیکان جوانان بودنــد که ممد نوری‬ ‫رسید؛ یعنی تا انها را وسط چهار عباسی اسفالت نکرد‪ ،‬ول‬ ‫کن نبود‪ .‬بیچاره راننده ها که یقه همدیگر را ول کرده بودند و‬ ‫ممد اقا را چسبیده بودند‪ .‬پس یک ور شجاعت شد‪ ،‬حواست‬ ‫به محله ات باشد‪.‬‬ ‫وقتی بزرگتر شدیم و به محله ای دیگر که ته بویی از‬ ‫جوب های بزرگ چهار عباسی را نمی داد‪ ،‬شجاعت زمانی‬ ‫معنا یافت که تایماز بچه محل مــان که خیلی از خودش و‬ ‫اســمش بدم می امد‪ ،‬با ســگی بزرگ که پای پیرمردی را‬ ‫گرفته بود‪ ،‬گالویز شد؛ وقتی که خونی و مالی پای مرد را‬ ‫از دندان سگ باز کرد و وقتی که صاحب سگ حتی جرات‬ ‫نمی کرد که پاپی را صدا کند‪ .‬تایماز ریشه در بادکوبه و خزر‬ ‫داشــت‪ .‬وقتی که بابا بزرگش در صنعت نفت انجا کارگری‬ ‫ساده بوده و بلشولیک ها روی کار می ایند‪ ،‬به زادگاه و رگ و‬ ‫ریشه اش‪ ،‬دشت مغان بازمی گردد‪ .‬تایماز تا وقتی که بود‪،‬‬ ‫پادشاهی در یک شب سرد زمستان از قصر خارج شد‪.‬‬ ‫هنگام بازگشت سربازی را دید که با لباســی اندک در سرما‬ ‫نگهبانی می داد‪ .‬از او پرســید‪« :‬سردت نیست؟» نگهبان‬ ‫گفت‪« :‬چرا‪ ،‬اما لباس گرم نــدارم و مجبورم تحمل کنم‪».‬‬ ‫پادشاه گفت‪« :‬من االن داخل قصر می روم و می گویم یکی‬ ‫از لباس های گرم مرا برایت بیاورند‪ ».‬نگهبان ذوق زده شد‬ ‫و از پادشاه تشکر کرد‪ .‬اما پادشاه به محض ورود به داخل‬ ‫قصر وعده اش را فراموش کرد‪ .‬صبح روز بعد جسد سرمازده‬ ‫نگهبان را در حوالی قصر پیدا کردند‪ ،‬در حالی که در کنارش‬ ‫با خطی نا خوانا نوشــته بود‪« :‬ای پادشــاه! من هر شب با‬ ‫همین لباس کم‪ ،‬ســرما را تحمل می کردم اما وعده لباس‬ ‫گرم تو مــرا از پای دراورد‪« ».‬یخ زدگی» عبارتی اســت که‬ ‫برای توصیف گروهی از جوانان که ناخواسته به یک بازی‬ ‫نافرجام کشیده شده و تجربه خطرناکی را متحمل شده اند‬ ‫انتخاب کرده ام‪.‬‬ ‫پیش از هر چیز باید اشاره کنم خود من نیز در زمره این‬ ‫دســته از جوانان بوده ام و این نوشتار شــرحی بر این تجربه‬ ‫سخت و فراموش نشدنی اســت‪ .‬برای توصیف این تجربه‬ ‫اجازه دهیــد از ایین کهن قبیله سرخ پوســتان «چومبولی»‬ ‫به عنوان مثالی بی نظیر استفاده کنم‪ .‬البته این ایین مربوط‬ ‫به مســاله بلوغ و گذار در بســیاری از قبایل افریقایی است‪.‬‬ ‫در این قبیله وقتی یک جوان وارد دوره بزرگســالی می شود‪،‬‬ ‫ن انتقال وجــود دارد که طی ان‪ ،‬جــوان مذکور را از‬ ‫یک ایی ‬ ‫تمام نشــانه های طفولیت عاری و برهنه کرده و چشم بسته‬ ‫به نقطه ای پرت و دورافتاد ه منتقــل می کنند‪ .‬جوان مذکور‬ ‫باید دوره ای را بگذراند و متحمل ســختی ها و دشواری های‬ ‫بسیاری شود؛ از غلبه بر گرسنگی گرفته تا رویارویی با جانوران‬ ‫وحشــی و یافتن محلی برای خواب و در نهایت تالش برای‬ ‫بازگشــت‪ .‬این ها شــرایط جوان را در وضعیتی برزخ وار قرار‬ ‫می دهندکهدیگرنهبالغاستونهبچه‪.‬انسان شناسمعاصر‪،‬‬ ‫قابل احترام بود‪ .‬تا وقتی بود‪ ،‬هر وقت دســت می دادیم‬ ‫به هم‪ ،‬بی اختیار چاله ای که دندان ســگ روی دســتش‬ ‫کنده بود را لمس می کردم‪ .‬پس گاهی وقت ها شجاعت‪،‬‬ ‫یادگاری می سازد‪.‬‬ ‫باد سختی می امد‪ ،‬باد شهریار یعنی همین‪ ،‬پر سوز و‬ ‫گداز‪ .‬سرما اشــک ات را در می اورد و بعد همین دردسرساز‬ ‫می شود‪ .‬نگهبان پمپ گاز پادگان بودم‪ ،‬وقتی توفان برف‬ ‫شروع شــد‪ ،‬ماندن جایز نبود اما مگر می شد ماند‪ .‬تفنگ را‬ ‫روی شانه انداختم و به ســمت اسایشگاه می رفتم‪ .‬پرندک‬ ‫سرمایش استخوان شکن است‪ ،‬می لرزیدم و به سختی از‬ ‫میان برف ها راه باز می کردم‪.‬‬ ‫نزدیک اسایشگاه شبحی دیدم که در خود می پیچید‪ .‬‬ ‫ترسیده بودم و حتی نمی شد از تفنگ استفاده کنم؛ اگرهم‬ ‫می شد‪ ،‬مگر می توانستم از سالح اســتفاده کنم و ماشه را‬ ‫بچکانم؟ شبح می امد و من ایستاده بودم‪ .‬به چند متری ام‬ ‫که رسید‪ ،‬دیدم سید اســت‪ .‬رفیق مان که کتی روی سرش‬ ‫انداخته بود و می امد‪ .‬وقتی رسید‪ ،‬افتاد‪ .‬مثل فیلم ها شده‬ ‫بود‪ .‬تا درمانگاه پادگان به سختی رفتیم ولی وقتی رفتیم‪،‬‬ ‫شیفت شب به داد سی د رسید‪ .‬کارش به بیمارستان و جراحی‬ ‫معده کشید‪ .‬وقتی گزارش شب را دادند‪ ،‬یک هفته بازداشت‬ ‫شدم‪ .‬ترک پست از مهمترین قسمت پادگان‪ .‬اما خوشحال‬ ‫بودم که سید را رسانده بودم‪ ،‬حتی اگر ترسیده بودم‪ .‬حتی‬ ‫اگر شجاعت به خرج نداده بودم و سر پست نایستاده بودم‪.‬‬ ‫راضی بودم‪ ،‬حتی اگر ترک پست کرده ام‪ ،‬شانس اوردم که‬ ‫گفتارها‬ ‫روزنامه نگار هــا؛ اینکــه ابــروی کســی را‬ ‫نبریم‪ .‬اینکه برای دلخوشــی کســی‪ ،‬کسی‬ ‫دیگــر را نابــود نکنیــم‪ .‬از ایــن کارهایی که‬ ‫مــا روزنامه نگارهــا زیــاد می کنیم و اســمش‬ ‫را گذاشــته ایم رفاقــت‪ .‬گاهــی بــرای اینجور‬ ‫رفاقت ها باید کمی شجاعت داشــت‪ .‬یادم باشد دفعه بعد‬ ‫درباره رفاقت بنویسم؛ رفاقت هایمان چگونه است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫با ترک پستم حداقل یک کاری کرده بودم‪ .‬گاهی وقت ها‬ ‫دروغ گفتن شــجاعت می خواهد‪ .‬کســی را می شناسم که‬ ‫حسابی کالش است‪ .‬جیب خیلی از رفقا را زده و با اسمشان‬ ‫کاسبی ها کرده است‪ .‬بعضی از دوســتان که فهمیده اند‪،‬‬ ‫حســابی ناراحت هســتند و حتی بارها خواســته اند که او را‬ ‫گوشمالی دهند‪ ،‬اما یک چیز همیشه مانع بوده است‪ ،‬اینکه‬ ‫این بنده خدا خیلی متهور اســت و دلیر‪ .‬در دروغ گفتن‪ ،‬در‬ ‫ بی ابرو کردن و در طلبکاری‪ ،‬شــجاعت بی اندازه ای دارد‪.‬‬ ‫همین‪ ،‬همیشــه رفقا را خلع ســاح کرده است‪ .‬می گویند‬ ‫جیبمان را بزند اما ابرویمان را نبرد‪.‬‬ ‫می گویــم مگــر کار غلطــی کرده ایــد؟ می گوینــد‬ ‫اینقدر متهور اســت که وقتی دهانش باز می شــود‪ ،‬خالف‬ ‫گفته هایش را ثابت کردن‪ ،‬خود وقت بی اندازه ای می خواهد‬ ‫کــه از حوصله ما بیرون اســت‪ .‬خیلی از دوســتان ســعی‬ ‫می کنند‪ ،‬به او نزدیک نشوند‪ .‬ادم شجاعی است‪ ،‬متهور و‬ ‫دلیر است در بی ابرو کردن دیگران‪.‬‬ ‫دروغ نگفتن هم شــجاعت می خواهــد‪ .‬روزی برای‬ ‫شــهادت دادن به دادگاه رفتم‪ .‬رفیقی داریــم که به دلیل‬ ‫نپرداختن مهریه و عدم استطاعت به زندان افتاده بود‪ .‬رفته‬ ‫بودیم بگوییم این دوستمان بی پول است و مهریه را یکجا‬ ‫نمی تواند بدهد‪ ،‬قسطی اش کنید‪.‬‬ ‫نشسته بودیم که نوبتمان شــود که سر و صدایی باال‬ ‫گرفت‪ .‬زن و مردی بــا هم گالویز بودند نه بــرای دعوا‪ ،‬از‬ ‫ان بکش بکش های قهــری را می گویم‪ .‬زن می رفت و مرد‬ ‫به دنبالش‪ ،‬اقوام این دو نفر هم در دوسوی شــان‪ .‬منظره‬ ‫جالبی بود در این راهروی بی روح دادگاه خانواده‪ .‬به یکباره‬ ‫مرد فریاد زد که دوستت دارم و نمی خواهم طالقت دهم‪...‬‬ ‫زن مانده بود و اقوامش که او را می کشیدند‪ .‬زن مردد بود و‬ ‫خانواده اش مصمم در اینکه او را بربایند‪ .‬این بکش بکش تا‬ ‫حیاط دادگاه خانواده رفت‪ ...‬گاهی وقت ها باید شجاعت‬ ‫داشت و فریاد زد که دوست دارم‪.‬‬ ‫شــجاعت واژه ای مقدس اســت‪ .‬می شــود از ان‬ ‫یک مثنوی هفتاد من کاغذ نوشــت‪ .‬ننوشــتن هم‬ ‫گاهــی وقت ها شــجاعت‬ ‫می خواهــد‪ ،‬ننوشــتن‬ ‫بــرای ما‬ ‫گفتارها‬ ‫ویکتور ترنر این شــرایط را «اســتانه تحریک» می نامد‪ .‬به‬ ‫اعتقاد او‪« ،‬اســتانه تحریک» مرحله انتقالی است که طی‬ ‫انجام ایین‪ ،‬به وقــوع می پیوندد و شــرکت کنندگان در این‬ ‫ایین‪ ،‬اکنون نه ان چیزی که قبال بوده اند هســتند و نه انچه‬ ‫بعد از این خواهند بــود‪ .‬به اعتقاد بــزرگان قبیله چومبولی‪،‬‬ ‫استانه تحریک‪ ،‬تجربه رســیدن به جادو و قدرتی است که‬ ‫در عرصه های دیگر زندگی اجتماعی قابل دستیابی نیست‪.‬‬ ‫جوانی که موفق به بازگشت می شود‪ ،‬دیگر ان جوان سابق‬ ‫نیست‪ ،‬ترس فزاینده و احساســات شدت گرفته اش‪ ،‬فردی‬ ‫دگرگون شــده و به زعــم من خطرنــاک را به قبیلــه تحویل‬ ‫می‏دهد‪ .‬داغ کردن و خالکوبی بدن جوان پس از بازگشــت‬ ‫موفقیت امیز به قبیله‪ ،‬اخرین مرحله این ایین و نشان دهنده‬ ‫رسیدن جوان به بلوغ است‪ .‬شاید برای شما تعجب اور باشد‬ ‫که نحوه به کارگیری برخی جوانان در منصب های مدیریتی‬ ‫حساس بدون توجه به پیش شــرط های الزم و حتی سپردن‬ ‫مســئولیت های ســنگین به جوانانی که از امادگی و تجربه‬ ‫الزم برخوردار نیستند‪ ،‬چیزی شبیه تجربه «استانه تحریک»‬ ‫است؛ تجربه ای با تاثیرات قوی و البته ازمونی دگرگون ساز‬ ‫که همگان از ان به گونه ای مطلوب بیرون نمی ایند‪.‬شــاید‬ ‫اگر شما به عنوان یک جوان‪ ،‬خواننده این نوشتار باشید کمی‬ ‫تعجب کنید و کمی از من خرده بگیرید‪ .‬اما صبر کنید‪ ،‬مشکل‬ ‫من تردید در مورد شایســتگی جوانان برای قبول مسئولیت‬ ‫نیست‪ ،‬مشــکل من باور قبیله ای است که ناخوداگاه جوان‬ ‫را وارد بازی خطرناکی می کند و سرنوشــت جوان جویای نام‬ ‫و نان را به چالش می کشد‪ .‬برای توصیف این باور نهادینه در‬ ‫ذهن ایرانیان‪ ،‬بگذارید داستان رستم و اسفندیار را با نگاهی‬ ‫متفاوت مرور کنیم‪.‬‬ ‫گشتاسب پدر اســفندیار اســت که از وعده خود برای‬ ‫ســپردن تخت و تاج به اســفندیار ســر باز می زند‪ .‬او پس از‬ ‫مشــورت با پیشــگو و اطمینان از مرگ اســفندیار به دست‬ ‫رستم‪ ،‬شــرطی دیگر مطرح می کند و اینکه باید رستم را که‬ ‫به سن کهولت رسیده دست بســته به درگاه او بیاورد تا تخت‬ ‫شاهی را به وی بسپارد‪ .‬در نهایت اسفندیار برای دستگیری‬ ‫رستم دست به کار می شــود‪ .‬ابتدا با نامه نگاری و زبان نرم از‬ ‫رســتم می خواهد بندی بر پایش ببندد و با او نزد گشتاســب‬ ‫بیاید‪ .‬اما رستم بند را ننگ می داند و گذشته افتخارامیز خود‬ ‫را به اسفندیار یاداوری می کند‪ .‬تالش ها بی نتیجه است و در‬ ‫نهایت کار به پیکار کشیده می شود‪ .‬طبیعی است که رستم در‬ ‫استانه شکست قرار می گیرد‪ .‬از این رو دست به دامن سیمرغ‬ ‫می شود‪ .‬سیمرغ در ابتدا می کوشد با اندرز‪ ،‬رستم را از نبرد با‬ ‫اسفندیار بر حذر دارد و به او می گوید که قاتل اسفندیار در هر‬ ‫دو دنیا رنج خواهد کشــید‪ .‬با این همه رستم تصمیم خود را‬ ‫گرفته است‪ .‬در نهایت سیمرغ‪ ،‬رستم را به کنار دریا می برد‪.‬‬ ‫درخت گزی را به او نشان می دهد و می گوید؛ تیری دو شاخه‬ ‫از چوب این درخت بساز‪ .‬به اب زر الوده کن و چشم اسفندیار‬ ‫را در میدان جنگ نشانه بگیر و بدان که دست سرنوشت‪ ،‬خود‬ ‫این تیر را در چشمان اسفندیار قرار خواهد داد‪ .‬رستم چنین‬ ‫می کند و در نهایت تیر به چشمان اسفندیار اصابت می کند‪.‬‬ ‫نکته مهم و پایانی داســتان اینکــه اســفندیار در دم مرگ‪،‬‬ ‫گشتاســب‪ ،‬پدرش را قاتل خود می داند و فرزندش بهمن را‬ ‫به رستم می سپارد‪.‬‬ ‫چند نکته در مورد این داستان اسطوره ای که در اعماق‬ ‫ذهن ایرانیان و به عنوان یک کهن الگوی تاثیرگذار جا خوش‬ ‫کرده است‪:‬‬ ‫‪ -1‬استفاده ابزاری از جوان (اسفندیار) برای رسیدن به‬ ‫اهداف سیاسی‬ ‫‪ -2‬تقابل پیر و جوان و سرنوشــت شــوم و البته محتوم‬ ‫جوان در این تقابل‬ ‫‪ -3‬مشروط ساختن رشد جوان به افول پیر‬ ‫‪ -4‬استفاده از جادو برای از پا دراوردن جوان‬ ‫اینها همه شــرایط را برای ورود اســفندیار به یک بازی‬ ‫باخت‪ -‬باخت فراهــم می کند‪ .‬ایــن همان تجربــه ورود به‬ ‫«استانه تحریک» است‪ .‬در واقع اســفندیار هنگامی که پا‬ ‫به میدان تقابل سخت با رستم می گذارد‪ ،‬دیگر نه ان کسی‬ ‫است که قبال بوده و نه کسی است که بعد از این خواهد بود‪.‬‬ ‫مهمترین شاهد این ادعا‪ ،‬تحول ذهنی اسفندیار درست در‬ ‫لحظه قبل از مرگ و سپردن فرزندش به دست رستم است‪.‬‬ ‫البته به زعم مــن‪ ،‬این کار عــاوه بر اینکه نشــان می دهد‬ ‫اسفندیار از حیله گشتاسب اگاه شــده‪ ،‬انتقام چند منظوره او‬ ‫از اطرافیانش نیز بوده است؛ هم گشتاسب را از وجود بهمن‬ ‫محروم می کند و هم کاری می کند که رستم با دیدن هر روزه‬ ‫بهمن‪ ،‬وجدانش ارام نگیرد و به یک شکنجه درونی مستمر‬ ‫دچار شود‪.‬‬ ‫شــاید با خود فکر کنید که انچه از داســتان رســتم و‬ ‫اسفندیار بیان شد‪ ،‬افسانه ای بیش نیســت‪ .‬به نظرم چنین‬ ‫نیست‪ ،‬اینها کهن الگوهایی نهادینه هســتند که بنا به نظر‬ ‫یونگ‪ ،‬گرایش‏ های ارثــی موجود در ناخــوداگاه جمعی ما‬ ‫محسوب می‏شوند‪ .‬ضمن اینکه تعیین کننده امور تجربی و‬ ‫روانی افراد بوده و به انها امادگــی می‏دهد تا رفتاری همانند‬ ‫انچــه اجــداد انهــا در موقعیت ‏های مشــابه از خــود ظاهر‬ ‫می ‏ساختند‪ ،‬بروز‏دهند‪.‬‬ ‫به هر ترتیب فراموش نکنیم وقتی بنا به دالیل سیاسی یا‬ ‫هر دلیل دیگر‪ ،‬به جوانی مسئولیت می دهیم و پس از مدتی‬ ‫باز هم بنا به هر دلیلی او را به «بازنشســتگی اجباری» دچار‬ ‫می کنیم‪ ،‬انسانی را بازتولید کرده ایم که ظاهرش تغییر نکرده‬ ‫ولی درونش دیگر ان چیزی که باید باشد نیست‪ .‬اجازه دهید‬ ‫به قبیله چومبولی باز گردم و از واژه ای که هم اکنون به ذهنم‬ ‫رسید رونمایی کنم؛ «چومبولیســم» عبارت است از گرایش‬ ‫ابزاری به جوان بدون توجه به اتیه و سرنوشتش‪ .‬گرایشی که‬ ‫باز هم با یک «داغ» یا «برچسب» تمام می شود‪ .‬بر چسب‬ ‫انتصاب به فالن دولت یا فــان رئیس جمهور‪ ،‬داغی که با‬ ‫«یخ زدگی» تکمیل می شود‪.‬‬ ‫در پایان‪ ،‬اینکه بگویــم «لطفــا‪ ،‬جوانگرایی نکنید»‬ ‫راهکار نهایی نیست‪ .‬راهکار نهایی این است که باید تقابل‬ ‫پیر و جوان تعدیل شده و سرنوشــت شوم و محتوم جوان در‬ ‫ناخوداگاه جمعی ایرانیان تغییر کند‪ .‬باید جوان کارازموده و‬ ‫شایسته در کنار پیر دانا پرورش یافته و اینده جامعه به او سپرده‬ ‫شــود‪ .‬باید فرایند بلوغ مدیریتی جوان‪ ،‬نه به شکل قبیله ای‬ ‫که به شکلی منطقی و خردمندانه پیش بینی و اجرا شود‪ .‬باید‬ ‫اخرین وصیت اسفندیار به رستم که از او می خواهد به بهمن‬ ‫«بزرگی» بیاموزد‪ ،‬اویزه گوش همگان شود؛‬ ‫بیاموزش ارایش کارزار‬ ‫نشستن گه بزم و دشت شکار‬ ‫می و رامش و زخم چوگان و کار‬ ‫بزرگی و بر خوردن از روزگار‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پرده برداری صدباره از حقه بازی هسته ای غرب‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫«حقه بازی هسته ای غرب» واژه ای است که چندی‬ ‫پیش زبیگنیو برژینسکی‪ ،‬مشــاور اسبق امنیت ملی امریکا‬ ‫در دوران ریاســت جمهوری جیمــی کارتر از ان اســتفاده‬ ‫کرد‪ .‬زبیگنیو برژینسکی‪ ،‬مشاور امنیت ملی ایاالت متحده‬ ‫امریکا در دوران ریاســت جمهوری جیمــی کارتر و یکی از‬ ‫استراتژیســت های مطرح حوزه سیاســت خارجــی در این‬ ‫کشور محسوب می شود‪ .‬در دوران ریاست جمهوری بوش‬ ‫پسر‪ ،‬برژینسکی هشــدار قاطعانه ای به جرج واکر بوش و‬ ‫نومحافظــه کاران افراطی در امریکا داد و از انها خواســت‬ ‫تا به جای تقابل بــا ایران‪ ،‬به مــرور قواعــد و راهکارهای‬ ‫«زندگی در کنار ایران قدرتمنــد» بپردازند‪ .‬فراموش نکنیم‬ ‫که برژینسکی به عنوان یک رئالیست تمام عیار و بر اساس‬ ‫محاســبه عینیات موجود در نظام بین الملل این سخنان را‬ ‫بر زبان اورد‪ .‬در هر حال با گذشــت زمان و حضور اوباما در‬ ‫کاخ سفید‪ ،‬شاهد ادامه سیاست های خصمانه کاخ سفید در‬ ‫قبال ایران بودیم‪ .‬سیاست ها و رفتارهایی‬ ‫وقیحانه و ناشــیانه که هر یــک از انها با‬ ‫مقاومت و واکنش صریــح و قوی نظام و‬ ‫ملت ایران ناکام ماند‪.‬‬ ‫برژینســکی در تابســتان امســال‪،‬‬ ‫از حقه بــازی هســته ای غــرب در قبــال‬ ‫کشــورمان ســخن گفت‪ .‬این ســخنان‬ ‫درســت زمانــی بیان شــد که به واســطه‬ ‫زیاده خواهی ها و رفتارهــای غیر منطقی‬ ‫واشــنگتن و تروئیکای اروپایــی‪ ،‬توافق‬ ‫نهایی به امضا نرســد‪ .‬برژینسکی در این‬ ‫خصوص به نــکات بســیار قابــل تاملی‬ ‫اشــاره کرده اســت‪« :‬ادعــای امریکا در‬ ‫خصوص ساخت ســاح هسته ای توسط‬ ‫ایران بی معنی اســت‪ ...‬اصوال من ایران‬ ‫را کشــوری اصیل می دانم کــه در اغلب‬ ‫کشــورهای دیگر خاورمیانه شــما چنین‬ ‫چیــزی را نمی بینیــد‪ .‬در ایران انســجام‬ ‫واقعی وجود دارد‪ .‬ایران کشوری با هویتی‬ ‫معتبــر و بــا دولتی مســتحکم اســت‪...‬‬ ‫اســرائیل تنها رژیمی اســت کــه به طور‬ ‫انحصاری دارای سالح های هسته ای در‬ ‫منطقه اســت و از مدت ها این جنگ افزار‬ ‫را در اختیار داشــته است‪ .‬ارتش اسرائیل‬ ‫حدود ‪ 100‬تا ‪ 200‬بمب هســته ای دارد و‬ ‫این برای قتل عام کافی است‪ ،‬بنابراین پرداختن به موضوع‬ ‫ســاخت بمب اتمی از ســوی ایران مصداقــی از حقه بازی‬ ‫است‪».‬‬ ‫اظهارات برژینســکی در نوع خود بســیار قابل تامل‬ ‫است‪ .‬در حقیقت برژینسکی در بعد ماهوی ادعای پایه ای‬ ‫ایاالت متحــده و تروئیــکای اروپایی در خصــوص برنامه‬ ‫هســته ای صلح امیز کشــورمان را زیر ســوال برده است‪.‬‬ ‫برژینسکی درست روی نقطه ای انگشت گذاشته است که‬ ‫مقامات امریکایی از ان به عنوان یک «ادعای مستند» یاد‬ ‫کرده اند! مطالعات ادعایی کاذب مقامات ســازمان سیا در‬ ‫خصوص تالش ایران برای دســتیابی به سالح هسته ای‬ ‫مصدری بــرای تولید نگرانی هــا و خواســته های کاذب و‬ ‫تصنعی دیگر از سوی انان شده است‪ .‬در جریان مذاکرات‬ ‫وین ‪ 6‬نیز شــاهد بودیم که جــان کری‪ ،‬وزیــر امور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در کسوت یک کارشکن اصلی ظاهر‬ ‫شــد و حتی رفتار وزرای امور خارجه سه کشــور اروپایی را‬ ‫نیز تحت تاثیر خود قرار داد‪ .‬این در حالی اســت که کری‪،‬‬ ‫فابیوس‪ ،‬اشــتاین مایر و دیگر مقامات اروپایی نســبت به‬ ‫دروغین بــودن پایه و اســاس ادعاهای خــود در خصوص‬ ‫برنامه هسته ای صلح امیز کشورمان اگاه هستند‪ .‬نکته مهم‬ ‫دیگری که باید به ان اشاره کرد‪ ،‬هشدار صریح برژینسکی به‬ ‫اوباما در برهه فعلی محسوب می شود‪ .‬برژینسکی در ماورای‬ ‫این سخنان‪ ،‬هشدار صریحی به باراک اوباما رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده امریکا داده است‪ .‬بر این اساس اوباما دیگر‬ ‫نمی تواند با استناد به ادعاهای نخ نما و دروغین و مطالعات‬ ‫ادعایی و دست ساز و غیر مستند از لزوم اعتمادسازی ایران‬ ‫در مقابل اعضای ‪ 5+1‬سخنی به میان اورد‪.‬‬ ‫«اولی هاینونــن» معاون ســابق اژانــس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی و یکی از مهره های مشــترک ســازمان ســیا و‬ ‫«دیوید البرایت» عامل وابسته به البی صهیونیستی ایپک‪،‬‬ ‫هر دو نقش بســزایی در تولید ادعاهای مجعول و نادرست‬ ‫علیه فعالیت های هسته ای صلح امیز کشورمان دارند‪ .‬این‬ ‫در حالی است که سازمان های سیا و موساد خود نیز نسبت‬ ‫به دروغین بودن ادعاهای شان واقف هستند‪.‬‬ ‫در حالی که ســازمان های اطالعاتی ایاالت متحده‬ ‫امریکا و رژیم صهیونیستی طی سال های گذشته و اخیر با‬ ‫طرح مطالعات ادعایی و دروغ پردازی های خود در خصوص‬ ‫فعالیت های هسته ای صلح امیز کشورمان در صدد اعمال‬ ‫فشار علیه جمهوری اســامی ایران برامده اند‪ ،‬درحالی که‬ ‫هر روز اسناد و شواهد بیشتری در خصوص کذب بودن این‬ ‫ادعاها مطرح می شــود‪ .‬واحد پژوهش الجزیــره به تازگی‬ ‫اسنادی منتشر کرده که نشــان می دهند سازمان موساد به‬ ‫متحدان رژیم صهیونیستی گفته اســت که ایران به دنبال‬ ‫ساخت سالح هسته ای نیست‪ .‬بدون شــک انتشار کامل‬ ‫این اطالعات‪ ،‬به مثابه بمبی خبری غرب را به لرزه در خواهد‬ ‫اورد‪ .‬در چنین شــرایطی افکار عمومی دنیــا بیش از پیش‬ ‫نســبت به دروغ پردازی های امریکا‪ ،‬رژیم صهیونیســتی و‬ ‫عوامل انها در سازمان انرژی اتمی در خصوص فعالیت های‬ ‫هسته ای کشورمان اگاه خواهند شد‪.‬‬ ‫حجــم گســترده ای از اســناد محرمانــه اطالعاتی‬ ‫ســازمان هایی چون موساد و نیز ســازمان های اطالعاتی‬ ‫بریتانیا‪ ،‬روسیه و افریقای جنوبی درز کرده و به زودی منتشر‬ ‫می شود‪ .‬بر اساس یکی از این اســناد‪ ،‬موساد درباره برنامه‬ ‫اتمی ایــران نظری خالف دیدگاه نخســت وزیر اســرائیل‬ ‫داشته است‪ .‬شبکه الجزیره اخیرا در گزارشی اعالم کرد که‬ ‫اسناد یاد شده به دست این شبکه رســیده و در حال بررسی‬ ‫صحت ان بــا همکاری روزنامــه گاردین اســت و به تدریج‬ ‫این گزارش ها را منتشــر خواهد کرد‪ .‬به گــزارش گاردین‪،‬‬ ‫این اسناد نشان می دهد بررسی ها و ارزیابی های موساد با‬ ‫گفته های بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخســت وزیر اسرائیل در مورد‬ ‫برنامه زمانی احتمالی دستیابی ایران به بمب اتمی‪ ،‬یکسان‬ ‫و همســو نبوده اســت‪ .‬بنیامین نتانیاهو در سخنرانی سال‬ ‫‪ ۲۰۱۲‬خود در مجمع عمومی ســازمان ملل‪ ،‬با نشان دادن‬ ‫یک نمودار درباره روند رســیدن ایران به بمب هســته ای‪،‬‬ ‫نســبت به خطر دســتیابی ایران به سالح‬ ‫اتمی هشدار داد‪ .‬ســایت خبری «بیزنس‬ ‫اینســایدر» هم در گزارشی اعالم کرد که‬ ‫این بزرگترین درز اسناد اطالعاتی از زمان‬ ‫«ادوارد اسنودن» است‪.‬‬ ‫طــی ســال های اخیــر‪ ،‬بارهــا در‬ ‫گزارش های اژانــس بین المللــی انرژی‬ ‫اتمی بــر عــدم انحــراف در فعالیت ها و‬ ‫برنامه های هســته ای جمهوری اسالمی‬ ‫ایران تاکید شده اســت‪ .‬با این حال فشار‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬رژیم صهیونیستی و‬ ‫برخی کشورهای اروپایی بر مقامات اژانس‬ ‫تاثیــر بســزایی در تنظیم برخــی واژگان‬ ‫دوپهلو و پارادوکسیکال و گنجانده شدن‬ ‫انها در البه الی گزارش های اژانس داشته‬ ‫است‪ .‬در چنین شــرایطی‪ ،‬برخی مقامات‬ ‫اژانــس زمانی کــه از مســئولیت حقوقی‬ ‫خود منفک شــده یا دوران مسئولیت انها‬ ‫به پایان می رســد‪ ،‬قدرت بیان صریح تر و‬ ‫کامل تــری در خصــوص صلح امیز بودن‬ ‫فعالیت های هسته ای کشورمان دارند‪.‬‬ ‫محمد البرادعی به عنــوان مدیرکل‬ ‫سابق اژانس بین المللی انرژی اتمی بارها‬ ‫در اظهارات خــود از رژیم صهیونیســتی‬ ‫به عنــوان تهدیــد اصلــی هســته ای‬ ‫در خاورمیانــه یاد کــرده و در مقابــل‪ ،‬بــر صلح امیز بودن‬ ‫فعالیت هــای هســته ای کشــورمان تاکید کرده اســت‪.‬‬ ‫اظهارات اخیر البرادعی در باشگاه خبرنگاران خارجی تایلند‬ ‫بســی قابل تامل اســت‪ .‬اهمیت این اظهارات از انجاست‬ ‫که درســت در بحبوحه مذاکرات هسته ای ایران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬و از ســوی یک مقام اگاه در اژانس صورت می گیرد‪.‬‬ ‫محمد البرادعــی در این خصــوص می گویــد‪« :‬ایران در‬ ‫تحقیقات تســلیحات هســته ای مشــارکت ندارد و تهدید‬ ‫هســته ای به حســاب نمی اید که بخواهیم علیه ان اقدام‬ ‫نظامی صورت دهیم‪ .‬هرکس که خواســتار راه حل نظامی‬ ‫برای موضوع (هســته ای) ایران است‪ ،‬احمق است زیرا با‬ ‫این کار شــما در وضعیت بدتری در مقایسه با ان چیزی که‬ ‫نتایج سوءسیاست ناشی از جهل به ارتباط واقعی مردم در شئو ن حیاتی جوامع با یکدیگر‬ ‫عالمه جعفری‬ ‫فیلسوف معاصر‬ ‫‪ 5‬ـ نتایج سوءسیاست ناشــی از جهل به ارتباط واقعی‬ ‫مردم در شئو ن حیاتی جوامع با یکدیگر‪.‬‬ ‫در این مورد هــم بی توجهی به یک اصــل فراگیر که‬ ‫عبارت است از وحدت انسان ها درپشت پرده ظواهر‪ ،‬سیاست‬ ‫را از کارایی معقول بازداشته اســت‪ ،‬درکتاب جهان مسلح‪،‬‬ ‫جهان گرســنه چنین می خوانیم‪« :‬خطــر واقعی که به کلی‬ ‫تاز گی دارد‪ ،‬اینکه ما قادرشده ایمیکدیگر را چه درشمال و چه‬ ‫در جنوب و چه در شرق و چه در غرب یکسره نابود کنیم‪ ،‬این‬ ‫سخن بدان معناست که از این به بعد امنیت ما تنها با هم و به‬ ‫شرط همکاری با همدیگر پایدار و ماندنی است‪ ،‬چیزی که به‬ ‫حسن نیت این یا ان بستگی دارد و داشت‪ ،‬اکنون به ضرورتی‬ ‫اجتناب ناپذیر تبدیل شده اســت»‪« .‬مساله مهم دیگر این‬ ‫اســت که ایا خواهیم توانست بر جهلی که نســبت به پیوند‬ ‫درونی امور و مشــکالت داریم چیره شــویم و در همان حال‬ ‫و به موقع خود بر منافع خاص فزون خواهانه لگام بزنیم»‪.‬‬ ‫در این جمالت بســیار قابل توجه دو مطلب مهم باید‬ ‫مورد توجه بیشتر قرار بگیرد‪:‬‬ ‫مطلــب یکــم ـ جهل نســبت به پیونــد درونــی امور و‬ ‫مشکالت‬ ‫مطلب دوم ـ منافع خاص فزون خواهانه (تکاثر)‬ ‫ما می توانیم این دو مطلب را از اساســی ترین عوامل‬ ‫سقوطی که بشر دیروز و امروز همواره در ان دست و پا زده و‬ ‫گمان کرده است که به رقص درامده است‪ ،‬به شمار بیاوریم‪.‬‬ ‫مطلب یکم‪ :‬مسلم است که اگر امروز به سیاستمداران‬ ‫حرفه ای بگوییــم‪ :‬اگاه باشــید هر عملی‪ ،‬عکــس العملی‬ ‫به دنبال دارد‪:‬‬ ‫بنابراین همین قاعده است که از شما می خواهیم ظلم‬ ‫نکنید‪ ،‬از شــما می خواهیم زور نگویید‪ ،‬از شما می خواهیم‬ ‫برای شــهوات و مقام چند روزه این همه اســلحه در دســت‬ ‫خونخواران بی مغــز نگذارید‪ ،‬این همــه دروغ نگویید‪ ،‬زیرا‬ ‫همه این پلیدی ها خالف قانون هستی است‪ ،‬خواهد گفت‪:‬‬ ‫اینجا که کلیسا نیســت‪ ،‬اینجا که مسجد و دیگر معابدی که‬ ‫چهره واقعی انسان ها را حداقل برای خودشان نشان می دهد‬ ‫نیست! اصال ما نمی فهمیم شما چه می گو یید! اگر هم اهل‬ ‫معابد نیستند‪ ،‬بروید دانشگاه ها‪ ،‬سراغ دانشکده های علوم‬ ‫انسانی را بگیرید‪ ،‬شاید در انجاها برخی از اساتید را پیدا کنید‬ ‫که در سرگذشت دیرین انســان ها کار کرده و فقط به عنوان‬ ‫وقایع تاریخی‪ ،‬ان گونه دســتورات (ظلم مکن‪ ،‬زور مگو) را‬ ‫به دانشــجویان بازگو می کنند و ان تمناها را با انان در میان‬ ‫بگذارید وباطرح این گونه مســائل ما را به ارتجاع و به قهقرا‬ ‫وادار مکن! در عبارت زیر دقت کنید‪:‬‬ ‫«نخســت باید درک کنیم کــه امروزه تمــام چیزها در‬ ‫جهان از درون با یکدیگر پیوند دارند‪ ،‬ما از وابستگی یا دنیایی‬ ‫شــدن ارتباطات ســخن می گوییم‪ ،‬از اینکه رشد جمعیت‪،‬‬ ‫توســعه اقتصادی و بهره برداری از کاالها و انرژی‪ ،‬جملگی‬ ‫با پیشــرفت های ســریع و فزاینده ای مربوطند ‪ .‬با این حال‬ ‫بدبختانه باید اعتراف کرد که درســت در همین شرایط درک‬ ‫و پذیرش مســئولیت های بین المللی و تجهیز توانایی های‬ ‫سیاسی به روند افولی گرفتار شده اند‪ ،‬در بسیاری از زمینه ها‬ ‫شاهد حرکت های قهقرایی هســتیم‪ ،‬در مبارزه علیه بیکاری‬ ‫چندان اشکار نیســت که چه اقداماتی را باید در سطح ملی و‬ ‫چه کوشش هایی را باید در سطح اروپایی یا بین المللی انجام‬ ‫داد‪ ،».‬این عبارت را هم توجیه کنیم‪« :‬در حوزه مشــکالت‬ ‫زیست بومی کم و بیش با کندی و اهستگی پذیرفته شده که‬ ‫این موضوع ابعاد بین المللی دارد‪ ،‬اما هنوز به این واقعیت تن‬ ‫در نداده ایم که اینده ما به چگونگی وروابطمان با بخش های‬ ‫فقیرتر جامعه بشری وابسته است‪ ».‬البته گوش قانون عمل و‬ ‫عکس العمل و به اصطالح اقای برانت پیوند درونی در جریان‬ ‫قانونی و جبری‪ ،‬خود بدهکار علم و جهل و شــوخی و جدی‬ ‫سیاستمداران نیســت‪ ،‬این قانون می گوید‪ :‬هیتلر مباش و‬ ‫ناپلئون هم مباش زیرا نمونه بسیار مختصری از عکس العمل‬ ‫کار شما را برای عبرت گیری انسان ها نشان خواهد داد‪ ،‬ایا‬ ‫ان جوامع پرخور می توانند اثبات کنند که تلفات بسیار ناگوار‬ ‫مردمان کشورهای گرســنه هیچ اثری در پشت پرده حیات‬ ‫انان ایجاد نمی کند یا ایجــاد نخواهد کــرد؟! در ان دنیای‬ ‫قانونی که اگاهان می گویند‪ :‬شما هیچ دلیلی در دست ندارید‬ ‫که میله های اهنین زندان ها و چوبه های دار زاییده میله ها و‬ ‫چوبه هایقفس هایینباشدکهپرندگانناتوانرابرایخوشی‬ ‫خودتان در انها زندانی می کنید‪ ،‬ایا چنین دنیایی ر گبارهای‬ ‫موشکی و بمب های شــیمیایی امروز را که بر ســر ناتوانان‬ ‫ مبدل نخواهد کرد‬ ‫ریخته می شــود‪ ،‬فردا به بمب های اتمی ّ‬ ‫که بر سر سوداگران همان موشــک ها و بمب ها فرو خواهد‬ ‫ریخت؟!‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گفتارها‬ ‫در ان قرار دارید‪ ،‬گرفتار خواهید شد‪ .‬امروز دیگر هیچ کس‬ ‫تایید نمی کند که ایران در حال ساخت تسلیحات هسته ای‬ ‫است‪ .‬این همچنان ارزیابی سازمان های اطالعاتی امریکا‬ ‫و تمامی سازمان های اطالعاتی است‪ .‬برخی کشورها خود‬ ‫تسلیحات (هســته ای) در اختیار دارند و به بقیه می گویند‬ ‫که شما حتی نمی توانید به دانش فناوری هسته ای نزدیک‬ ‫شوید‪».‬‬ ‫با این حال یوکیــو امانو‪ ،‬مدیرکل اژانــس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی همچنان به سنگ اندازی های مدنظر غرب در‬ ‫مســیر مذاکرات ایران ‪ -‬اژانس ادامه می دهد‪ .‬انچه مسلم‬ ‫است اینکه هرگونه ادعای اژانس در خصوص فعالیت های‬ ‫هســته ای ایران باید با استناد به اســناد محکم بیان شود‪.‬‬ ‫این در حالی است که اژانس در برخی گزارش های خود به‬ ‫اسناد ساخته و پرداخته شــده از سوی نهادهای اطالعاتی‬ ‫امریکا و دیگر کشورهای غربی اشــاره می کند! اژانس نام‬ ‫این موارد را «مطالعات ادعایی» گذاشــته و بر اساس ان‪،‬‬ ‫ابعاد نظامــی احتمالــی فعالیت های هســته ای صلح امیز‬ ‫جمهوری اســامی ایران را طرح می کند! بدون شک برای‬ ‫ی قابل توجیه نیست که یک سازمان حقوقی‬ ‫هیچ عقل سلیم ‬ ‫در گزارش های خود که باید متقن‪ ،‬قابل اســتناد و محکم‬ ‫باشــد‪ ،‬به واژگانی مانند «احتمال» و «ادعا» پناه می برد!‬ ‫این خود نشــان دهنده اگاهــی اژانس بین المللــی انرژی‬ ‫اتمی نســبت به ماهیت صلح امیز فعالیت های هســته ای‬ ‫کشورمان است‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر‪ ،‬مقامات اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی و مقامات امریکایی و غربی روی ابعاد نظامی احتمالی‬ ‫برنامه هســته ای ایــران ‪ PMD‬تمرکــز ویــژه ای کرده اند‪.‬‬ ‫‪ ،PMD‬مجموعه ای از اتهامات کشــورهای غربی و عمدتا‬ ‫امریکا‪ ،‬نسبت به وجوه تسلیحاتی برنامه اتمی «جمهوری‬ ‫اسالمی» است‪ .‬در این خصوص امریکایی ها مجموعه ای‬ ‫از اســناد ســاختگی را بین برخی از اعضــای اژانس توزیع‬ ‫کردنــد و انها از اژانــس بین المللی انرژی اتمی خواســتند‬ ‫درباره این مجموعه‪ ،‬از ایران سوال کند! کلیت این سیکل‬ ‫نشــان دهنده تاثیرپذیــری تاســفبار اژانــس از البی های‬ ‫سلطه گر و نمادهای تروریسم هسته ای در دنیا(و در راس‬ ‫انها امریکا) است‪ .‬همچنین اژانس تا بحال‪ ،‬هیچ گاه اسناد‬ ‫معتبری در برابر این سواالت که نشان دهنده صحت و سقم‬ ‫این ادعاها باشد؛ به ایران ارائه نداده‪ ،‬چون اصال امریکا و‬ ‫دیگر کشورهای مدعی‪ ،‬هیچ سند معتبری به اژانس نداده‬ ‫بودند‪ .‬با این وجود‪ ،‬ایران برای رســیدن بــه نتیجه درباره‬ ‫‪ ،PMD‬همکاری هایی را با اژانس در قالب «مدالیته» انجام‬ ‫داده بود که در نهایت‪ ،‬از ســوی اژانس به شکست کشیده‬ ‫شد‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬به شکست کشاندن این مذاکرات در‬ ‫سال های گذشته معلول اقدامات و کارشکنی های اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی بوده اســت‪ .‬اعتراف سازمان های‬ ‫جاسوسی امریکا و رژیم صهیونیستی در خصوص صلح امیز‬ ‫بودن فعالیت های هســته ای کشــورمان در حالی صورت‬ ‫می گیرد که مقامــات اجرایی و رســمی در غرب‪ ،‬همچنان‬ ‫بر ادعاهای کاذب مطرح شــده در این خصوص پافشاری‬ ‫کرده و خواستار شفاف سازی ایران! در این زمینه شده اند‪.‬‬ ‫نکته مهم تر اینکه بدون شک اساسا ایاالت متحده امریکا‬ ‫به عنوان بزرگترین تهدید هســته ای در دنیا و کشــورهای‬ ‫دارنده سالح های ممنوعه هسته ای‪ ،‬میکروبی و شیمیایی‬ ‫اساســا صالحیــت اظهارنظــر در خصــوص فعالیت های‬ ‫هســته ای کشــورمان را ندارد‪ .‬این پارادوکــس و تناقض‬ ‫مدت هاست در سازمان های بین المللی جاری است‪ .‬نباید‬ ‫فراموش کرد که امریکا به واسطه استفاده از بمب هسته ای‬ ‫در هیروشیما و ناکازاکی‪ ،‬نماد تروریسم هسته ای ‪ -‬دولتی‬ ‫در نظام بین الملل محسوب شود‪ .‬دیگر کشورهای دارنده‬ ‫ســاح های ممنوعه هســته ای نیز دقیقا چنین وضعیت و‬ ‫موقعیتی دارند‪.‬‬ ‫جهلدردسرساز‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫وداع با «صادق»‬ ‫گزارش ها‬ ‫در ایــن صفحات تالش کرده ایــم تا تحوالت مهم خبــری هفته را‬ ‫پوشش دهیم‪ .‬درگذشت صادق طباطبایی‪ ،‬اخرین وضعیت اقتصادی‬ ‫کشور‪ ،‬گزارش موساد و احتمال استیضاح وزرا از مواردی است که در‬ ‫این هفته به انها پرداخته ایم‪.‬‬ ‫سیا‬ ‫ست‬ ‫حلقه وصل دو جریان مبارز‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫صادقطباطباییکهبود وچهکرد؟‬ ‫«صادق عزیزم! قربانت گردم‪ .‬سالم گرم و اتشین مرا‬ ‫بپذیر و دلم خیلی برایت تنگ شــده و این چند روزه‪ ،‬همواره‬ ‫به یاد تو بوده ایــم‪ ...‬البد می دانی که مســیحیان منطرف‬ ‫دست راستی برای مبارزه با اقای صدر خیلی تالش می کنند‪،‬‬ ‫حرکــت المحرومین (منظــور جنبش امل اســت) را حرکت‬ ‫مغبونین می نامند و ده های جنوبی که فتــح کردند به دنبال‬ ‫امل می گشتند که بکشــند‪ .‬زیرا فقط امل در جنوب به انها‬ ‫ضربه زده اســت‪( »...‬کتاب خاطرات سیاسی دکتر صادق‬ ‫طباطبایی‪ -‬جلد دوم‪ -‬صفحه ‪)324‬‬ ‫این تنهــا نامه ای نیســت که مصطفی چمــران برای‬ ‫صادق طباطبایی نوشته است‪ .‬او خواهر زاده رهبر شیعیان‬ ‫لبنان و حلقه واســط میان دو جریان مبارز ایرانی در خارج از‬ ‫مرزهای کشور بود‪ .‬صادق طباطبایی‪ ،‬امین و محرم اسرار‬ ‫امام روح الله خمینی و امام موســی صدر بود‪ .‬یکی در لبنان‬ ‫و بیروت و جنــوب و دیگری در پاریس و قــم و تهران‪ .‬یکی‬ ‫دایی اش بود و دیگری خواهرش همسر فرزند امام‪ .‬این دکتر‬ ‫شیمی که در مقطع حساســی از تاریخ معاصر ایران‪ ،‬نقش‬ ‫کاتالیزور نیروهای سیاسی در تالطم انقالب نقش مهمی از‬ ‫برگزاری انتخابات تغییر رژیم سیاسی ایران از شاهنشاهی به‬ ‫جمهوری اسالمی تا سخنگویی دولت موقت مهدی بازرگان و‬ ‫خرید سالح از غرب در اوج جنگ تحمیلی را بر دوش گرفت‬ ‫از گروه معتمدان امام خمینی رهبر انقالب ایران بود‪.‬‬ ‫زوایای زندگی او چند الیه اســت و شــاید کسی نداند‬ ‫که این سیاســتمدار و تاریخدان از خانواده شــیمیدان ها و‬ ‫بیوشیمیست ها و ژنتیک‪ ،‬استاد دانشــگاهی خوش بیان و‬ ‫خوش قریحه و شوخ طبع‪ ،‬اشنا و مسلط به زبان های المانی‪،‬‬ ‫انگلیسی و عربی و باالخره سخنرانی خوشگو و نویسنده ای‬ ‫خوش قلم و نکته پرداز در عکاسی و فیلمبرداری و در خطاطی‬ ‫و نقاشی و پرورش گل هم دستی بر اتش داشت‪ .‬کسانی که‬ ‫به خانه او در کامرانیه تهران رفته بودند‪ ،‬اولین چیزی هایی‬ ‫که می دیدند تابلوها و گل های زیبای پرورشی اش بود‪ .‬اما‬ ‫شاید کمتر کسی بداند که او مترجم اثار نیل پستمن‪َ ،‬سری و‬ ‫ِس ّری در موسیقی دارد و نوازنده چیره دستی در پیانو به سبک‬ ‫و ســیاق مرحوم مرتضی خان محجوبی بــوده و به اعتراف‬ ‫احمد عبادی اســتاد موســیقی و ســه تار و نیز دیگر اساتید‬ ‫موسیقی‪ ،‬در زمره معدود کسانی است که به تمامی قوانین‬ ‫صادق طباطبایی متولد قم است‪ ،‬همان‬ ‫شــهری که شــعله های انقــاب از انجا‬ ‫برخاســت‪ .‬او فرزند محمد باقر سلطانی‬ ‫بروجردی فقیه‪ ،‬اصولی و مجتهد شیعی‬ ‫که اســتاد بســیاری از مجتهدان امروز‬ ‫حوزه علمیه قم و سیاستمداران روحانی‬ ‫همانند احمد جنتی و علی اکرب هاشــمی‬ ‫رفسنجانی است‬ ‫از مبارزان میانه خوبی با امام موســی صدر نداشتند‪ .‬یکی از‬ ‫انها جالل الدین فارســی بود که گویا از همــان ابتدا با امام‬ ‫موسی صدر میانه اش به هم خورده بود و البته با قذافی رهبر‬ ‫سابق لیبی میانه خوبی داشت به صورتی که او در خاطرات‬ ‫خــود می گویــد‪« :‬ما[جالل الدین فارســی و محمدصالح‬ ‫الحسینی] در چادر قذافی در ‪ ۴۰۰‬کیلومتری طرابلس بودیم‬ ‫که خود قذافی گفــت‪ :‬هم اکنون عبدالســام جلود به من‬ ‫اطالع داد که انقالب پیروز شد‪ ».‬فارسی در سال های اولیه‬ ‫بعد از انقالب از اعضای شــاخص حزب جمهوری اسالمی‬ ‫بود‪ ،‬ان چنان که از سوی حزب نامزد پست ریاست جمهوری‬ ‫شــد و اگر مســاله ملیت وی به میان نمی امد می توانســت‬ ‫شانس دستیابی به ان را داشته باشد‪.‬‬ ‫همین مخالف خوانی باعث شــد که صادق طباطبایی‬ ‫بعدها در صفحــه ‪ 173‬جلد دوم کتاب خاطرات سیاســی و‬ ‫اجتماعی اش از تالش گروهی برای مشــوش کردن ذهن‬ ‫امام خمینی(ره) علیه اقای صــدر بگوید‪«:‬در یک مقطعی‬ ‫اقای فارســی مرتبا گزارش هایــی برای امام می فرســتاد و‬ ‫سعی داشت ذهن امام را نسبت به اقای صدر مشوش کند‪.‬‬ ‫عالوه بر او و برخی از افراد سعی می کردند از طرف حاج اقا‬ ‫مصطفی نظر امام را درباره اقای صدر تحت تاثیر قرار دهند‪.‬‬ ‫حاج اقا مصطفی دارای دیدگاه های خاصی و بیشتر در فکر‬ ‫جاانداختن مرجعیت علی االطالق امام‪ ،‬هم در ایران و هم‬ ‫در کل عالم تشیع بود‪ .‬خودش صراحتا به من گفت که گله ما‬ ‫از اقای صدر این است که او در لبنان اقای خویی را به عنوان‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫و زی رو بم ها و گوشه ها و پرده های موسیقی سنتی و مقامی و‬ ‫حتی گوشه های محلی ایران زمین تسلط داشت‪ .‬شاید پیام‬ ‫تسلیت محمد رضا شجریان گوشه ای برای فاش گویی انچه‬ ‫از زندگی این سیاستمدار پنهان مانده است‪ ،‬بود‪.‬‬ ‫صادق طباطبایی متولد قم اســت‪ ،‬همان شهری که‬ ‫شــعله های انقالب از انجا برخاســت‪ .‬او فرزنــد محمد باقر‬ ‫سلطانی بروجردی فقیه‪ ،‬اصولی و مجتهد شیعی که استاد‬ ‫بســیاری از مجتهدان امروز حوزه علمیه قــم همانند ایات‬ ‫عظام محمد فاضل لنکرانی‪ ،‬لطف اللــه صافی گلپایگانی‪،‬‬ ‫ناصر مکارم شیرازی‪ ،‬سید موسی شــبیری زنجانی‪ ،‬حسین‬ ‫نوری همدانی و سیاستمداران روحانی همانند احمد جنتی و‬ ‫علی اکبر هاشمی رفسنجانی است‪ .‬او پس از گذراندن دوران‬ ‫دبیرستان در شهر قم برای تحصیل راهی المان شد و ابتدا‬ ‫در رشته شیمی در دانشگاه اخن و سپس در دانشگاه بوخوم‬ ‫به تحصیل در رشته بیوشیمی پرداخت و سرانجام موفق به‬ ‫اخذ درجه دکترا در رشته بیوشیمی‪ ،‬در شاخه انزیمولوژی و‬ ‫ژنتیک و در سن سی و دو سالگی استاد دانشگاه بوخوم شد‪.‬‬ ‫در ان سال های پرتالطم دهه پنجاه که دانشجویان ایرانی‬ ‫در خارج از کشور به شدت دارای گرایش های سیاسی بودند‬ ‫او سردبیر نشریه «دانشجوی مســلمان» بود که تا انقالب‬ ‫ایران در المان منتشــر و در سراســر جهان توزیع می شــد‪.‬‬ ‫انطور که می گوید این نشــریه به نقد فلســفی رژیم شــاه و‬ ‫اهمیت استراتژیک دموکراسی اسالمی و اسالم میانه رو در‬ ‫ایران و خاورمیانه می پرداخت‪ .‬طباطبایی عالوه بر عضویت‬ ‫در سازمان کنفدراسیون دانشــجویان و محصالن ایرانی‪،‬‬ ‫بنیانگذار و عضو اتحادیه انجمن های اسالمی دانشجویان‬ ‫در اروپا‪ ،‬امریــکا و کانادا و چند دوره دبیــر روابط بین الملل‬ ‫ان ســازمان نیز بود‪ .‬فصلنامه اســام مکتب مبارز؛ ارگان‬ ‫انتشاراتی این اتحادیه نیز با سردبیری او منتشر می شد‪.‬‬ ‫او در ان سال ها ارتباط نزدیکی با دایی خود امام موسی‬ ‫صدر در لبنان داشت‪ .‬امام موسی صدر جنبشی شیعی در لبنان‬ ‫کشور هزار طایفه بنیان گذاشته بود که سیادت شیعیان را در‬ ‫این کشــور باال برده بود‪ .‬حرکت المحرومین جنبشی برای‬ ‫ارتقای جایگاه شــیعیان در لبنان بود که بــه ضرورت روزگار‬ ‫اسلحه به دست گرفته بود و از یک ســو با اسرائیل متجاوز‬ ‫می جنگید و از سوی دیگر با مخالفان مسیحی که اقدامات‬ ‫خصمانه ای را علیه مقاومت و شعیان انجام می داد‪.‬‬ ‫صادق طباطبایی در این میان اما حلقه مبارزان اروپایی‬ ‫شاه با لبنان و امام موسی صدر بود‪ .‬مصطفی چمران فرمانده‬ ‫نظامی و یار امام موســی صدر در این زمینه همکاری بسیار‬ ‫نزدیکی با هم داشــتند‪ .‬صادق طباطبایی در خاطرات خود‬ ‫با عنوان خاطرات سیاســی که در چند مجلد توســط نشــر‬ ‫عروج منتشــر شــده از ارتباط امام موســی صدر با مبازران‬ ‫می گوید‪ .‬یکی از انها شــهید بهشــتی بوده که روزگاری در‬ ‫ی از سفرهای ‬ ‫مسجد هامبورگ حضور داشــته است‪« :‬بعض ‬ ‫دایی ام به المان‪ ،‬بــرای مالقات با مرحوم دکتر بهشــتی و‬ ‫گفت وگو درباره اخرین تحوالت و گام ها و اقدام های بعدی ‬ ‫بود‪ .‬گاه نیز مــن مامور می شــدم نامه هــای ان دو را برای ‬ ‫ی از جلســات ‬ ‫ن در بعض ‬ ‫ف ببرم‪.‬م ‬ ‫امام خمینــی (ره) ب ه نجــ ‬ ‫ارزیابی های کلی شرکت می کردم‪ ،‬اما جلساتی که تصمیم ‬ ‫ل می گرفت‪.‬‬ ‫ی بست ه تشکی ‬ ‫ت درها ‬ ‫در انها اتخاذ می شد‪ ،‬پش ‬ ‫ن در یکی ‬ ‫ب بودند‪ .‬م ‬ ‫م و جال ‬ ‫ط ب ه ارزیابی‪ ،‬منظ ‬ ‫ت مربو ‬ ‫جلسا ‬ ‫ی از‬ ‫ن جلسه ‪ ،‬دایی ا م تا پاس ‬ ‫ت داشتم‪ .‬در ا ‬ ‫ت شرک ‬ ‫ن جلسا ‬ ‫از ا ‬ ‫ی تا دیروقت ‬ ‫ب بعد‪ ،‬مرحو م دکتر بهشت ‬ ‫ت کرد‪ .‬ش ‬ ‫ب صحب ‬ ‫ش ‬ ‫ن کارهایی ‬ ‫ن دو ب ه م ‬ ‫ن شب ‪ ،‬ا ‬ ‫ت پرداخت و در سومی ‬ ‫ب ه صحب ‬ ‫ســپردند که در خارج هامبورگ انجام دهــم و در حقیقت به ‬ ‫ل نخود سیا ه فرستادند‪».‬‬ ‫ی مرا دنبا ‬ ‫ل محترمانه ا ‬ ‫شک ‬ ‫در این میان اما وقتی امام موسی صدر در سفر به لیبی‬ ‫ناپدید شد؛ صادق طباطبایی که حاال خواهرش با سید احمد‬ ‫فرزند رهبر انقالب ایران پیوند زناشویی بسته بود در این زمینه‬ ‫بیشترین فعالیت را کرد‪.‬‬ ‫در زمان ربودن امام موســی صدر‪ ،‬امام خمینی هنوز‬ ‫در نجف و در معرض خطر دولت عراق بود و به چند تلگراف‬ ‫به سران ســازمان فتح و سوریه بسنده شــد؛ اما با حضور در‬ ‫پاریس مساله غیبت امام موسی صدر محوریت ویژه ای در‬ ‫موضع گیری ها و ارتباطات امام یافــت‪ ۲۶ .‬مهرماه ‪۱۳۵۷‬‬ ‫امام از نوفل لوشــاتو در نامه ای به «حضرت رئیس جمهور‬ ‫لیبی» نوشت‪« :‬پس از اهدای سالم و تحیت؛ قضیه جناب‬ ‫حجت االسالم اقای صدر به شــکل معمایی مرموز درامده‬ ‫است‪ .‬بســتگان ایشــان پس از بررســی می‏گویند در لیبی‬ ‫هستند‪ .‬چون جناب ایشان مورد احترام و محبت روحانیون‬ ‫و دیگر جناح ها هســتند و این امر موجب نگرانی انهاســت‬ ‫مقتضی اســت در ان اهتمــام نمایید‪ .‬و از دولــت خودتان‬ ‫بخواهید ما را از ســامت ایشــان و محل اقامتشان مطلع‬ ‫کرده‪ ،‬نگرانی ها را رفع کنند‪ ».‬عبارت «بســتگان ایشان»‬ ‫اشاره به صادق طباطبایی‪ ،‬خواهر زاده امام موسی صدر دارد‬ ‫که از ان روز پیگیر سرنوشت دایی اش بود؛ فاطمه طباطبایی‬ ‫دیگر خواهرزاده امام موسی‪ ،‬همسر حاج احمداقای خمینی‬ ‫بود و از این طریق احمد خمینی نیز در دایره بســتگان قرار‬ ‫می گرفت‪ .‬در همین برهه امام خمینی‪ ،‬صادق قطب زاده را‬ ‫به لیبی می فرستد تا در این زمینه تحقیق کند‪ .‬علی جنتی‪ ،‬در‬ ‫کتاب خاطرات خود به عدم اطمینان امام خمینی به قذافی‬ ‫اشــاره می کند و می گوید‪« :‬زمانی که مدت اقامت حضرت‬ ‫امام در پاریس رو به پایان بود‪ ،‬به ایشــان پیشــنهاد دادیم‬ ‫به لیبی بروند‪ .‬تصور ما این بود که ایشــان از این پیشــنهاد‬ ‫استقبال کنند اما امام خمینی نپذیرفتند‪ ».‬در این میان برخی‬ ‫گزارش ها‬ ‫نبرد اطالعاتی‬ ‫افشای نقاشی جعلی نتانیاهو‬ ‫از زبان موساد‬ ‫تورم کوتاه امد‬ ‫بحث همچنان باقی است‬ ‫نگاهی به تائید و تکذیب تورم صفر‬ ‫درصدی در دو بخش یک دولت‬ ‫یک عملیات‬ ‫و دو مفهوم متضاد‬ ‫شکست یا پیروزی‬ ‫داووداوغلو؟‬ ‫‪25‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫مرجع معرفی کرده است‪ .‬همین انتقاد را شهید سید محمد‬ ‫باقر صدر هم مطرح می کرد‪».‬‬ ‫بعــد از اســتقرار امــام در نوفل لوشــاتو بســیاری از‬ ‫هماهنگی ها و دیدارهای امام خمینی(ره) در زمان استقرار‬ ‫او در دهکــده نوفل لوشــاتو در دولت «ژیسکاردســتن» را‬ ‫صادق طباطبایی بر عهده داشــت‪.‬وی در دوازدهم بهمن‬ ‫‪ ۱۳۵۷‬همراه امام روح اللــه خمینی به ایران امــد و ابتدا در‬ ‫وزارت کشــور‪ ،‬معاونت سیاســی و اجتماعی ان وزارتخانه‬ ‫ونیز برگزاری همه پرسی نظام جمهوری اسالمی در ایران را‬ ‫عهده دار شد‪ .‬چهره جوان و شیک او در زمانی که به صحنه‬ ‫تلویزیون امد و ارای تفکیک شــده‪ ،‬اری و خیر به جمهوری‬ ‫اسالمی را خواند هنوز در یادها مانده است‪ .‬صادق طباطبایی‬ ‫سپس در دولت مهدی بازرگان معاونت سیاسی نخست وزیر و‬ ‫سخنگویی دولت را بر عهده گرفت و به عنوان وزیر مشاور این‬ ‫دولت‪ ،‬انجام وظیفه کرد‪ .‬بعد از استعفای بازرگان و تا شروع‬ ‫نخســت وزیری رجایی؛ وی با حکم امام‪ ،‬سمت سرپرستی‬ ‫نخست وزیری و نهادهای وابسته را عهده دار شد‪.‬‬ ‫او در جلد ســوم صفحه ‪ 223‬خاطرات سیاسی اش در‬ ‫مورد انتصاب بازرگان به نخســت وزیری می گوید‪« :‬بعد از‬ ‫ن مراســم اما م رفتند در اتاقی ک ه از انجــا با مرد م دیدار‬ ‫پایا ‬ ‫ن را ب ه ان ‬ ‫ی حبیبی توجــ ه م ‬ ‫می کردند‪ ،‬نکتــه جالبی ک ه اقا ‬ ‫جلب کرد این بود که اولین گروهی که بــا امام دیدار کردند‬ ‫خانم ها بودند‪ .‬اقــای حبیبی می گفت فمینیســت تر از این‬ ‫انقالب؟! که اولین رای مردمــی را خانمها دارند می دهند‪.‬‬ ‫اگر یک دستگاه تبلیغاتی قدرتمندی داشتیم می توانستیم ‬ ‫ن را برای ‬ ‫م و اســا م را معرفی کنیم که زنا ‬ ‫ب ه دنیا عرض ه کنی ‬ ‫جوجه کشی و اشپزی و‪ ...‬نمی خواهد ببینند که اولین «بله ‬ ‫سیاســی» را به یک انقالب و به یک انتصــاب که در طول ‬ ‫تاریخ ‪ 2500‬ساله شاید بی سابقه باشد‪ ،‬خانم ها دادند‪ .‬من‬ ‫ی دو نفر‬ ‫م یک ‬ ‫بعد از نماز مغرب و عشــاء ک ه به دیدار اما م رفت ‬ ‫پیش شان بودند ک ه انها را نمی شناختم‪ ،‬اما م ب ه انها می گفتند‬ ‫به مهندس بازرگان توصیه کرده اند یا خواهند کرد که سعی‬ ‫یو‬ ‫ل و کار ‬ ‫ت از شــخصیت های فعا ‬ ‫ل دول ‬ ‫ی تشــکی ‬ ‫کند برا ‬ ‫ی در همه ســطوح از مجموعه گروه هایی‬ ‫ی کلیــد ‬ ‫مهره ها ‬ ‫ش داشــتند بهره ‬ ‫ب نق ‬ ‫ف انقال ‬ ‫ل مختل ‬ ‫ت و مراح ‬ ‫ک ه در مبارزا ‬ ‫بگیرد‪ .‬بعدها شــنیدم که حتی چند نفر را بــا ذکر نام توصیه ‬ ‫ت داشته باشند از جمل ه مرحوم ‬ ‫کرد ه بودند ک ه در کابین ه عضوی ‬ ‫ی و مرحو م فروهر را ‪».‬‬ ‫سنجاب ‬ ‫او بعــد از اینکــه بــرای انتخابــات اولیــن دوره‬ ‫ریاست جمهوری نامزد شد و توفیقی اندک دست پیدا کرد‪،‬‬ ‫دیگر شغلی دولتی اختیار نکرد‪ .‬پس از اشغال سفارت ایاالت‬ ‫متحده امریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام از چند کانال‬ ‫برای مذاکره با امریکا اقدام شد‪ .‬نخستین تالش ها در این‬ ‫باره را سید صادق طباطبایی که در ان موقع سخنگوی دولت‬ ‫موقت بود از طریق المان انجام داد‪ .‬مذاکراتی که در تاریخ‬ ‫جمهوری اسالمی کمتر به ان اشاره شــده و تنها ردپای ان‬ ‫را در بعضی خاطرات شــفاهی یا مکتوب برخی چهره های‬ ‫ایرانی و نیز خاطرات دیپلمات های امریکایی طرف مذاکره‬ ‫می توان پیدا کرد‪.‬او پیش از اغاز جنــگ تحمیلی نامه ای‬ ‫‪ 25‬صفحه ای با موافقت کارتر را کســب کــرد که متضمن‬ ‫پذیرش چهار شــرط امــام خمینــی (ره) بود‪ ،‬همــان زمان‬ ‫شکست مذاکرات الجزیره را پیش بینی کرده بود اما به گفته‬ ‫ی در‬ ‫خودش‪ ،‬باتوجه به فضای انقالبی ان زمان هیچ اقدام ‬ ‫مخالفت با حرکت دانشجویان تسخیر کننده سفارت امریکا‬ ‫را برنمی تابید‪.‬‬ ‫اما شاید یکی از مهمترین مسائلی که در زندگی او رخ‬ ‫داد و باعث شد از صحنه سیاســی کناره گیری کند ماجرایی‬ ‫بود که در جنگ ایران و عــراق رخ داد‪ .‬وی در ان زمان که‬ ‫در المان زندگی می کرد و به تهیه اسلحه برای دولت ایران‬ ‫مشــغول بود ولی در یک مورد پس از خرید و ارســال ‪200‬‬ ‫عدد تفنگ ‪ M106‬به سوءاســتفاده و کم فروشی متهم شد‬ ‫که با بررسی قضایی از اتهام وارده تبرئه و پرونده بسته شد‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۸۸‬اما در گفت وگویی با فصلنامه یاداور در این باره‬ ‫هم توضیح داد و گفت‪« :‬قطعا در کتاب خاطرات در این باره‬ ‫بیشــتر خواهم گفت‪ .‬مثال احضار اقای ری شهری و اقای‬ ‫صانعی توسط امام را می توانم بیان کنم و اتفاقا مصر هستم‬ ‫با تمام جزئیات بیان کنم‪ ».‬از او سوال شد که «البته اقای‬ ‫ری شهری شــما را تبرئه کرد» پاســخ می دهد‪« :‬بله‪ .‬ولی‬ ‫قبل از ان‪ ،‬یک ســال و نیم دمار از روزگار من دراورد تا سند‬ ‫فوق محرمانه اداره پنجم ارتش پیدا شد‪ ».‬توضیح او درباره‬ ‫سالح های خریداری شــده خواندنی است و نشان می دهد‬ ‫امام به رغم نســبت نزدیک نــه تنها با پیگیــری موضوع در‬ ‫عالی ترین سطح مخالفت نمی کند بلکه وزیر وقت اطالعات‬ ‫مامور رسیدگی می شود‪.‬‬ ‫در ایــن میــان امــا حجت االســام ری شــهری در‬ ‫خاطراتش می نویســد‪« :‬فکر می کردم احمد اقــا به اقای‬ ‫صانعی گفته پرونده را از ری شــهری بگیریــد ولی دیدم در‬ ‫حضور امام می گویــد بهترین فرد برای رســیدگی خود ری‬ ‫شــهری اســت و من فهمیدم که در مورد احمد اقا اشــتباه‬ ‫می کردم‪ .‬خدمت امام گفتم‪ :‬دادستان ارتش به این پرونده‬ ‫رسیدگی می کند‪ .‬امام گفتند من ایشان را نمی شناسم ولی‬ ‫شما را می شناسم‪ .‬خودتان رسیدگی کنید و خودم رسیدگی‬ ‫کردم و اقای طباطبایی تبرئه شد‪».‬‬ ‫صادق طباطبایی در همان گفت وگو می گوید‪ «:‬با اینکه‬ ‫ماجرا تمام شــده بود و امام هــم گفتند قضیه را تمام شــده‬ ‫می دانند اما ذهن من همچنان اشــفته بود تا اینکه تیمسار‬ ‫ظهیرنژاد سندی نشان داد که نشان می داد فرماندهان ‪۲۰۰‬‬ ‫سالح تحویل گرفته و رسید داده بودند ولی ظهیر نژاد گفت‬ ‫چون سند فوق محرمانه اســت فقط به امام ارائه می دهم و‬ ‫از طریق احمد اقا به امام منتقل شــد و من از همه نظر تبرئه‬ ‫شدم‪ ».‬اشــاره صادق طباطبایی به قــرارداد وزارت دفاع در‬ ‫دوران شهید فکوری برای خرید ‪ ۲۰۰‬قبضه تفنگ ام‪۱۰۶ -‬‬ ‫امریکایــی در مقابل نوع اســرائیلی بود و چــون قیمت نوع‬ ‫اســرائیلی ‪ ۲۶‬هزار دالر و نوع امریکایی ‪ ۳۲‬هــزار دالر بود‬ ‫بحث هایی بر سر تعداد سالح های تحویلی درگرفت‪.‬‬ ‫سید احمد خمینی‪ ،‬پسر سید حســن خمینی که به نام‬ ‫یادگار امام‪ ،‬احمد نام گذاری شده اســت‪ ،‬از اولین کسانی‬ ‫بود که خبر درگذشــت دایی صادق را در صفحه اینستاگرام‬ ‫نوشــت‪ .‬دایی صادق زمانی در المان درگذشت که به دلیل‬ ‫بیماری سرطان دیگر شادابی گذشــته را نداشت‪ .‬او که در‬ ‫اوایل انقالب چهــره ای فعال در عرصه سیاســی ایران بود‬ ‫اما به یکباره به کناری رفت و تا اخر عمر بیشتر خاطره گویی‬ ‫کرد‪ .‬کتاب خاطرات سیاسی و اجتماعی او یکی از بهترین‬ ‫و شفاف ترین نوع خاطره گویی انقالبیون بهمن ‪ 57‬است‪.‬‬ ‫در این میان اما صادق طباطبایی روزی نامه ای از دایی خود‬ ‫امام موســی صدر دریافت کرد که به گفته دایی اش تفالی‬ ‫بر قران اســت از وضع اینده او‪،‬پیامی که امام موسی صدر‬ ‫با او وداع می کنــد‪« :‬تو را به خدا می ســپارم‪ ،‬و با این جمله‬ ‫از تو خداحافظی می کنــم‪ ،‬امیدوارم که همیشــه خوش و‬ ‫موفق باشــی و ما را فراموش نکنــی!‪ِ « ...‬ا َّن ا َّل ِذی َف َر َ‬ ‫ض‬ ‫ان َل َرا ُّدک ِا َلى َم َع ٍ‬ ‫ادواللــه خیر حافظا وهو ارحم‬ ‫ــر َ‬ ‫َع َلیک ا ْل ُق ْ‬ ‫الراحمیــن» این ایه خطاب به پیغمبر اســت به او بشــارت‬ ‫می دهد‪ ،‬خدایی که قران را بر تو نازل و واجب کرده اســت‪،‬‬ ‫به طور حتم تو را به ســرانجام مقصود می رساند‪ .‬او بهترین‬ ‫پناه دهنده و مهربان ترین مهربانان اســت‪ .‬اری‪ ،‬راهی که‬ ‫پیغمبر مــی رود‪ ،‬راهی کــه در راه حق و خیر و عدل باشــد‪،‬‬ ‫قدم هایی که با تدبیر و با علم توام باشــد‪ ،‬حتما به سرانجام‬ ‫خواهند رسید‪ .‬این ایه برای ما تفالی است از وضع اینده تو‪.‬‬ ‫خداحافظ و نگهدار تو»‪.‬‬ ‫حاال اما هنوز رسما سرنوشت امام موسی صدر نامعلوم‬ ‫اســت و کســی که بیشــترین تالش را بــرای فاش گویی‬ ‫سرنوشت دایی خود انجام داده است‪ ،‬درگذشت‪.‬‬ ‫بی ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫م‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫نبرد اطالعاتی‬ ‫افشای نقاشی جعلی نتانیاهو‬ ‫از زبان موساد‬ ‫عصر دوشنبه چهارم اسفندماه‪ ،‬شبکه خبری الجزیره‬ ‫پروژه مهمی را کلید زد‪ .‬پروژه رسانه ای که در ان مشخص‬ ‫می شــد رژیم صهیونیســتی چگونه با دروغ و فریب جهان‬ ‫را علیه ایران متحد می کرد‪ .‬شــبکه خبری الجزیره به طور‬ ‫ناگهانی اعالم کرد که قرار اســت اســنادی را تا ســاعاتی‬ ‫بعد منتشــر کند که مربوط به رابطه اطالعاتی اســرائیل و‬ ‫افریقای جنوبی است‪ .‬الجزیره در این مسیر روزنامه گاردین‬ ‫انگلستان را نیز شریک کرد و این دو رسانه از ساعاتی بعد از‬ ‫ان و درست در اواخر شب دوشــنبه به وقت تهران شروع به‬ ‫انتشار بخش هایی از این اسناد اطالعاتی کردند‪.‬‬ ‫الجزیره و گاردین در بخش اول‪ ،‬اســناد محرمانه ای‬ ‫را درباره ارزیابی های موســاد از برنامه هســته ای ایران را‬ ‫منتشــر کردند‪ .‬الجزیره اعالم کرد که با انتشار این اسناد‪،‬‬ ‫زاویه تازه ای به ســازمان های اطالعاتی در جهان گشوده‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ایــن اســناد نشــان مــی داد ســازمان جاسوســی‬ ‫رژیم صهیونیســتی اندکــی پــس از ســخنرانی «بنیامین‬ ‫نتانیاهو»‪ ،‬نخست وزیر این رژیم در صحن مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل در ســال ‪ 2012‬به ارزیابی هایی کامال خالف‬ ‫اظهارات وی درباره اهداف برنامه هســته ای ایران رسیده‬ ‫است‪ .‬گاردین برای انتشار این اسناد با ایجاد یک «صفحه‬ ‫ویــژه» به طور لحظه بــه لحظه گزارشــات مربــوط به این‬ ‫افشاگری را منتشر کرد‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫نقاشی جعلی‬ ‫موساد‪ :‬ایران در حال ساخت بمب هسته ای نیست‬ ‫الجزیره با انتشــار اولین بخش از این گزارش نوشت‬ ‫ادعای نتانیاهو‬ ‫نتانیاهو اما در ان سخنرانی با بیان اینکه ایران با تولید‬ ‫این نوع اورانیوم ‪ 70‬درصد مسیر ســاخت بمب را پیموده‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ایران با ســرعت فعلی تولید اورانیوم تا بهار ســال‬ ‫اینده و حداکثر تابستان ســال اینده تولید اورانیوم با غنای‬ ‫متوسط را تکمیل کرده و گام به مرحله نهایی (ساخت بمب)‬ ‫خواهد گذاشت‪».‬‬ ‫اســناد موســاد تنها یکی از شــواهدی اســت که بر‬ ‫استدالل های ایران درباره صلح امیز بودن برنامه هسته ای‬ ‫این کشــور صحه می گذارند‪ .‬جامعه اطالعاتی امریکا هم‬ ‫در ســال ‪ 2012‬با انتشار گزارشــی اعالم کرد فعالیت های‬ ‫هســته ای ایران در راســتای فعالیت های نظامــی و تولید‬ ‫بمب نیست‪.‬‬ ‫همکاری افریقای جنوبی با سازمان اطالعاتی‬ ‫در اسناد افشا شده بارها تاکید شده اژانس اطالعات‬ ‫ملی افریقای جنوبی‪ ،‬ایران را تهدیدی مهم علیه ان کشور‬ ‫به شــمار نمی اورد‪ .‬ایران‪ ،‬بــه زعــم افریقای جنوبی هیچ‬ ‫تالش جدی برای دخالت در امور داخلی این کشور به عمل‬ ‫نیاورده است‪.‬‬ ‫به رغــم این‪ ،‬ســازمان اطالعــات افریقــای جنوبی‬ ‫منابع زیــادی را صرف پایش ایــران کرده اســت‪ .‬یکی از‬ ‫اســناد موســاد تنها یکی از شــواهدی‬ ‫است که بر اســتدالل های ایران درباره‬ ‫صلح امیــز بــودن برنامه هســته ای این‬ ‫کشــور صحــه می گذارنــد‪ .‬جامعــه‬ ‫اطالعاتی امریــکا هم در ســال ‪ 2012‬با‬ ‫انتشار گزارشــی اعالم کرد فعالیت های‬ ‫هسته ای ایران در راستای فعالیت های‬ ‫نظامی و تولید بمب نیست‪.‬‬ ‫که قبال ‪ 500‬تن از ان را در اختیار ایران قرار داده است؛‬ ‫براورد ما این است که منظور از کشور مورد نظر‪ ،‬افریقای‬ ‫جنوبی است‪».‬‬ ‫نشت های اطالعاتی درباره انتقال کیک زرد تداعی گر‬ ‫رسوایی هایی بدشگون هستند‪ .‬اطالعات جعلی بازیابی شده‬ ‫توسط امریکا و انگلیس در اســتانه حمله به عراق در سال‬ ‫‪ 2003‬مدعی بودند‪ ،‬صدام حســین‪ ،‬دیکتاتور سابق عراق‬ ‫خواستار انتقال کیک زرد از نیجر برای ساخت سالح های‬ ‫هسته ای بوده است‪».‬‬ ‫گاردیــن و الجزیــره گفته اند مشــغول بررســی این‬ ‫اســناد هســتند تا نام اشــخاصی کــه در ان ذکر شــده را‬ ‫مخفــی نگه دارند تا زندگی کســی یــا منابــع احتمالی ذکر‬ ‫شــده در این گزارش هــا به خطــر نیفتد‪ .‬گــزارش بیزنس‬ ‫اینســایدر نیز حاکی اســت در ایــن اســناد‪« ،‬براوردهای‬ ‫واقعــی اســرائیل در خصــوص رونــد پیشــرفت برنامــه‬ ‫اتمــی ایــران»‪ ،‬برنامــه ســازمان اطالعاتــی بریتانیــا‬ ‫– ام ای سیکس – برای «تربیت جاسوس در کره شمالی» و‬ ‫نیز برنامه هایی برای هدف قرار دادن رهبر اتحادیه افریقا‪،‬‬ ‫جمع اوری و منتشر می شود‪.‬‬ ‫همچنین اســناد هماهنگــی و ارتباط میان پرســنل‬ ‫اطالعاتــی بــا ســازمان هایی چــون موســاد و ‪ MI6‬بــا‬ ‫ســازمان های اطالعاتی امریکایی و ســازمان اطالعاتی‬ ‫افریقــای جنوبی و همچنیــن دیگر عوامــل اطالعاتی در‬ ‫خاورمیانه و اسیا در این اسناد جمع شده وجود دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫الجزیره همان شب اعالم کرد که این رسانه قصد دارد‬ ‫در راستای سیاست همکاری رسانه ای با «گاردین» اسناد‬ ‫یاد شــده را در اختیار این روزنامه انگلیســی هم قرار دهد‪.‬‬ ‫این اســناد فاش می کرد که امریکا و اســرائیل به خوبی از‬ ‫صلح امیز بودن برنامه هسته ای ایران اگاه هستند‪.‬‬ ‫این مســاله در واقع اثبات می کرد که سر وصداهای‬ ‫این چند ساله درباره برنامه هسته ای ایران تنها دستاویزی‬ ‫برای دشمنی با ایران بود؛ دستاویزی که از اساس دروغ بود‬ ‫و اتفاقا یک روز قبل از ان حســن روحانی نیز ادعای برنامه‬ ‫هســته ای با اهداف نظامی در ایران را یک «دروغ بزرگ»‬ ‫خوانده بود‪.‬‬ ‫اما در این میان یک نکته مهــم دیگر نیز وجود دارد‪،‬‬ ‫ان هم نحوه انتشار اسناد موساد و دستیابی الجزیره به این‬ ‫اسناد است‪ .‬به اعتقاد کارشناسان مسائل امنیتی دستیابی‬ ‫به این اسناد‪ ،‬تنها می تواند کار یک سرویس اطالعاتی قوی‬ ‫و همرده با موساد باشــد‪ .‬در این رابطه می توان به اختالف‬ ‫نتانیاهو و اوباما برسر مساله ایران اشاره کرد که این گمانه را‬ ‫تقویت می کند که این اسناد توسط سیا و با دستور اوباما برای‬ ‫ضربه زدن به نتانیاهو در اختیار رســانه ها قرار گرفته است‪.‬‬ ‫گفتنی است نتانیاهو قرار اســت این هفته با دعوت رئیس‬ ‫کنگره امریکا به این کشور سفر کرده و در کنگره به سخنرانی‬ ‫بپردازد‪ .‬درحالی که اوباما اعالم کرده که با این سفر مخالف‬ ‫اســت و با نتانیاهو دیدار نمی کند‪ .‬این اخبار وقتی بیشــتر‬ ‫اهمیت پیدا می کند که ببینیم مذاکره کنندگان ایران و امریکا‬ ‫بدون توجه به سروصداهای دست راستی های افراطی در‬ ‫ن اشغالی فلسطین‪ ،‬به مذاکره برای دستیابی به یک‬ ‫سرزمی ‬ ‫توافق خوب ادامه می دهند‪.‬‬ ‫ســند محرمانه ای که واحــد پژوهش شــبکه خبری‬ ‫الجزیره به ان دســت یافته‪ ،‬پیام محرمانه ای است که در‬ ‫تاریخ ‪ 22‬اکتبر ســال ‪ 2012‬از ســازمان جاسوسی موساد‬ ‫به افریقای جنوبی ارســال شده است‪ .‬موســاد در این پیام‬ ‫«جان مایــه» ارزیابی های خود از فعالیت های هســته ای‬ ‫ایران را به اژانس امنیت افریقای جنوبی منتقل کرده است‪.‬‬ ‫الجزیره می نویســد ایــن ارزیابــی ظاهرا بــا تصویر‬ ‫ ترسیم شــده توســط نتانیاهو که ایــران را در حــال حرکت‬ ‫شتابناک به سمت دستیابی به سالح اتمی نشان می دهد‪،‬‬ ‫متناقض است‪.‬‬ ‫موساد در این پیام می نویســد‪« :‬ایران فعالیت های‬ ‫الزم برای ساخت هیچ گونه سالح هســته ای را اغاز نکرده‬ ‫و تصریح می کند دانشمندان جمهوری اسالمی ایران «در‬ ‫حال فعالیت برای پر کردن شــکاف ها در حوزه هایی مانند‬ ‫راکتورهای غنی سازی هستند که قانونی به نظر می رسد‪».‬‬ ‫سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی به رغم این نوشته‬ ‫«این فعالیت ها زمان مورد نیاز ایران برای ساخت سالح‪ ،‬از‬ ‫زمان صدور دستور ان را کوتاه خواهد کرد‪».‬‬ ‫موســاد اندکی بعد از ســخنرانی نتانیاهو در سپتامبر‬ ‫‪ 2012‬این پیام را به «اژانس امنیت کشور افریقای جنوبی»‬ ‫مخابره کرده است‪.‬‬ ‫نخســت وزیر رژیم صهیونیســتی در ان زمــان گفت‬ ‫فعالیت هــای ایران بــرای تولیــد اورانیوم بــا درصد غنای‬ ‫متوســط اقدامی در راســتای تولید ســاح های هسته ای‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایران در ان زمــان تولید این نــوع از اورانیوم را برای‬ ‫سوخت رسانی به راکتورهای تحقیقاتی خود اغاز کرده بود‪.‬‬ ‫این راکتورها می تواننــد ایزوتوپ هایــی از عنصر اورانیوم‬ ‫تولید کنند که برای مبارزه با بیماری سرطان موثر است‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫کمتــر از یک ماه بعــد از هشــدار نتانیاهو در ســال ‪2012‬‬ ‫در صحن مجمــع عمومی ســازمان ملل متحد‪ ،‬ســازمان‬ ‫جاسوسی اسرائیل به این ارزیابی رسیده است که ایران «در‬ ‫حال انجام فعالیت های الزم برای ســاخت بمب نیست‪».‬‬ ‫نخست وزیر رژیم صهیونیســتی در ان سخنرانی در مجمع‬ ‫عمومی سازمان ملل با ارائه تصاویری مدعی شده بود ایران‬ ‫‪ 70‬درصد از مسیر ساخت سالح هسته ای را پیموده است‪.‬‬ ‫بزرگترین پرونده ها در این اسناد جاسوسی سندی با عنوان‬ ‫«تحلیــل هدف عملیاتی» اســت کــه پیش نویــس ان را‬ ‫اژانس اطالعات ملی افریقای جنوبــی‪ ،‬صرفا برای پایش‬ ‫ایرانی های مظنون به جاسوسی تنظیم کرده است‪.‬‬ ‫ســند افریقای جنوبــی درباره ایــران که جزو اســناد‬ ‫محرمانه طبقه بندی شده اســت ‪ 128‬صفحه است و در ان‬ ‫جزئیات بیوگرافی مربوط به هر ایرانــی مظنون به عملیات‬ ‫جاسوسی اورده شده است‪ .‬ســن‪ ،‬وضعیت تاهل‪ ،‬ادرس‪،‬‬ ‫شــماره ثبت خودرو‪ ،‬تلفن همراه‪ ،‬مالقات هــا در افریقای‬ ‫جنوبی و اطالعات دیگر مربوط به این افراد همگی در این‬ ‫سند ثبت شده اند‪.‬‬ ‫در بخش های دیگر از اسناد افشا شــده به همکاری‬ ‫سازمان های اطالعاتی امریکا (ســیا)‪ ،‬اسرائیل (موساد)‬ ‫و انگلیس (‪ )MI6‬با افریقای جنوبی درباره برنامه هسته ای‬ ‫ایران اشاره شده است‪.‬‬ ‫در ســندی از موســاد به تاریخ ‪ 28‬ســپتامبر ‪2010‬‬ ‫که به ســازمان اطالعات افریقای جنوبی ارســال شــده‬ ‫بحث هایی درباره انتقال احتمالی کیک زرد به ایران برای‬ ‫تصفیه اورانیوم مطرح شــده است‪ .‬موســاد در این سند‬ ‫می نویسد‪« :‬مایلیم به اطالع برسانیم ما اخیرا اطالعاتی‬ ‫دریافت کردیم مبنی بر اینکه (نام حذف شــده) به طرف‬ ‫واســط خود در ایران گفته که در تاریخ ‪ 19‬سپتامبر قصد‬ ‫عزیمت به ترکیه برای خرید «کاالهای زرد» دارد ـ براورد‬ ‫ما این است که منظور از این کاال‪ ،‬کیک زرد است ـ و او‬ ‫گفته قصد دارد این کاال را از همان کشوری دریافت کند‬ ‫‪27‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫اق‬ ‫ت‬ ‫صاد‬ ‫تورم کوتاه امد‪ ،‬بحث همچنان باقی است‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫نگاهی به تائید و تکذیب تورم صفر درصدی در دو بخش یک دولت‬ ‫در ســاختار اجتماعــی ایران همــواره رقم رســمی و‬ ‫غیررســمی «تورم» شــاخصی بوده برای ارزیابی عملکرد‬ ‫دولت ها و میزان رفاه عمومی‪ .‬از این رو وقتی رقم تورمی در‬ ‫یک مقطع صفر اعالم می شــود‪ ،‬بســیار مــورد توجه واقع‬ ‫می شود‪ .‬چند روز پیش‪ ،‬در حالی که مرکز امار‪ ،‬تورم ماهانه‬ ‫بهمن ماه را صفر‪ ،‬نقطه به نقطــه ‪ 14/4‬و تورم دوازده ماهه‬ ‫را ‪ 15/2‬درصد اعالم کرد‪ ،‬بانک مرکــزی اعالم کرد‪ :‬تورم‬ ‫ماهانه در بهمن ماه امســال با رشــد ‪0/5‬درصدی نسبت به‬ ‫دی ماه به ‪ 0/8‬درصد رسیده است‪ .‬بر این اساس‪ ،‬شاخص‬ ‫بهای کاالها و خدمات مصرفی در مناطق شــهری ایران در‬ ‫ماه گذشــته به ‪ 214/1‬رســید که بیانگر تورم ‪ 0/8‬درصدی‬ ‫بهمن ماه است‪ .‬این در حالی اســت که تورم ماهانه در دی‬ ‫ماه حــدود ‪ 0/3‬درصــد گزارش شــده بود‪ .‬همچنیــن بنا بر‬ ‫نظر بانک مرکزی‪ ،‬تورم دوازده ماهــه در بهمن ماه با حدود‬ ‫‪0/5‬درصد کاهش به ‪15/8‬درصد رسید و تورم نقطه به نقطه‬ ‫یعنی تغییر شــاخص بهای کاالها و خدمات مصرفی نسبت‬ ‫به بهمن ماه سال گذشته ‪ 16/2‬درصد گزارش شد که نسبت‬ ‫به دی ماه ‪ 0/5‬درصد رشــد دارد‪ .‬بر این اســاس تورم نقطه‬ ‫به نقطه و ماهانه در بهمن ماه با افزایش نســبت به دی ماه‬ ‫همراه بوده است‪.‬‬ ‫پس از این اختالف ارقام‪ ،‬کارشناسان مرکز امار ایران‬ ‫توضیحاتــی را درباره صفر اعالم شــدن نرخ تــورم ماهانه‬ ‫ماه بهمن ارائــه کردند‪ .‬مدیــران مرکز امار ایران‪ ،‬شــرایط‬ ‫را به گونه ای دیدنــد که با ترتیــب دادن نشســتی خبری با‬ ‫خبرنگاران‪ ،‬توضیحاتی را در این زمینه ارائه کردند‪ .‬در این‬ ‫نشســت‪ ،‬معاون اقتصادی و محاســبات مرکز امار‪ ،‬با ارائه‬ ‫نرخ شاخص های تورم در ماه بهمن گفت‪ :‬شاخص کل در‬ ‫بهمن ماه ‪ 204/2 ،1393‬را نشــان می دهد که نسبت به ماه‬ ‫قبل بدون تغییر است‪ .‬افزایش شاخص کل نسبت به مشابه‬ ‫سال قبل تورم (نقطه به نقطه) ‪ 14/4‬درصد است و تورم ‪12‬‬ ‫ماهه منتهی به بهمن ماه مشابه سال قبل ‪15/2‬درصد است‬ ‫که نســبت به دی ماه کاهش داشته اســت‪ .‬این کارشناس‬ ‫مرکز امار با اشاره در توضیح صفر بودن تورم ماهانه بهمن ماه‬ ‫گفت‪« :‬شــاخص قیمت در دی مــاه ‪ 204/1‬و در بهمن ماه‬ ‫‪ 204/2 ،1393‬بوده که این شاخص در محاسبات اماری با‬ ‫رند شدن صفر تعبیر می شود‪».‬‬ ‫وی درباره اختالف مرکــز امار ایران بــا بانک مرکزی‬ ‫گفت‪« :‬تعداد کاالهایی که مرکز امار ایران برای محاســبه‬ ‫شاخص قیمت کاالها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری‬ ‫و روستایی محاسبه می کند ‪ 451‬قلم کاالست که در ‪ 12‬گروه‬ ‫اصلی بررسی می شود‪ ،‬اما این تعداد در بانک مرکزی متفاوت‬ ‫اســت‪ .‬همچنین ضرایب اهمیت کاال و خدمــات در درامد‬ ‫و هزینه خانوارها در مرکز امار ایــران با بانک مرکزی تفاوت‬ ‫دارد‪ .‬از سوی دیگر ما حدود ‪ 178‬شهر و ‪ 293‬منطقه شهری‬ ‫را برای شاخص قیمت خانوارهای شهری در نظر می گیریم‪.‬‬ ‫ت خانوارهای روستایی‬ ‫همچنین برای محاسبه شاخص قیم ‬ ‫جداگانه عمل می کنیم‪ .‬اما بانک مرکزی مبنا را شــهرهای‬ ‫بزرگ و کوچک قرار می دهد‪».‬‬ ‫در ادامه این نشســت نادر حکیمی پــور مدیرکل دفتر‬ ‫شاخص قیمت ها هم درباره تفاوت امار بانک مرکزی و مرکز‬ ‫امار ایران گفت‪« :‬در امار یک اصل کلی وجود دارد خصلت‬ ‫کار امار همین اســت‪ .‬اگر در یک محاســبه جامعه و نمونه‬ ‫یکی باشد‪ ،‬اما روش امارگیری متفاوت باشد قطعا در نتیجه‬ ‫اختالف وجود دارد‪ ،‬اما این از ارزش کار کم نمی کند‪».‬‬ ‫وی همچنین گفت‪« :‬یک درصد مشخص از خطا در‬ ‫کار امار پذیرفتنی اســت و این موضوع نااطمینانی به وجود‬ ‫نمی اورد‪ .‬اگر نرخ تورم ماهانه یا نقطه به نقطه تفاوت دارند‬ ‫این تفاوت در یک رنج قابل قبول قرار دارد و در نهایت یک‬ ‫هماهنگی بین امار مرکــز امار ایران و بانــک مرکزی وجود‬ ‫دارد‪».‬‬ ‫حکیمی پور همچنین در پاســخ به این نکته که درباره‬ ‫اینکه چرا بانــک مرکزی هم بــه امارهای مرکز امــار ایران‬ ‫استناد نمی کند و خود وارد پروسه امارگیری می شود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ایده ال این است که یک مرجع کار قیمت گیری و محاسبه‬ ‫ص قیمت کاال و خدمات را انجام بدهد‪ ،‬اما منعی هم‬ ‫شــاخ ‬ ‫برای بانک مرکزی در ایــن زمینه وجود ندارد‪ .‬ما براســاس‬ ‫قانون ملزم شــده ایم که ایــن امارها را محاســبه کنیم‪ ،‬اما‬ ‫بانک مرکزی هم براساس سیاست های خود وارد این عرصه‬ ‫می شود‪ ،‬چون بانک مرکزی مجری سیاست های پولی کشور‬ ‫است و نرخ تورم می تواند شاخص مهمی برای تصمیم گیری‬ ‫در زمینه سیاست های پولی باشد‪».‬‬ ‫مدیرکل دفتر شــاخص قیمت ها همچنین در توضیح‬ ‫اینکه چرا رئیس جمهور صفرشــدن تورم ماهانه بهمن ماه را‬ ‫مورد استناد قرار داده است‪ ،‬گفت‪« :‬درباره تورم سه شاخص‬ ‫اندازه گیری می شود یکی تورم ساالنه است که تورم ‪ 12‬ماه‬ ‫گزارش ها‬ ‫این امار سیاسی است؟‬ ‫مدیرکل دفتر شاخص قیمت های مرکز امار در پاسخ به‬ ‫این پرسش که چرا گفته می شود امارهای مرکز امار سیاسی‬ ‫اســت‪ ،‬گفت‪« :‬ما این حرف را نمی پذیریم و امارهای مرکز‬ ‫امار ایران با روش های علمی استخراج می شود‪ .‬وظیفه ما‬ ‫در مرکز امار ایران تحلیل شاخص ها نیست‪ ،‬اما برای توضیح‬ ‫این مســاله باید بگویم که وقتی نرخ تورم خیلی زیاد باشد با‬ ‫سیاســت های کوتاه مدت می توان بر ان اثر گذاشت اما از‬ ‫یک زمان به بعد که کاهش تورم نیاز به تغییرات ســاختاری‬ ‫دارد می گوییم کاهش تورم وارد مرحله ســخت خود شده و‬ ‫کاهش ان با دشواری بیشتری همراه است‪».‬‬ ‫وی دربــاره اینکه چــه زمانی کشــور می توانــد تورم‬ ‫تک رقمی را تجربه کند‪ ،‬گفت‪« :‬پیش بینی برای تک رقمی‬ ‫ شدن تورم امکان پذیر نیســت‪ ،‬زیرا عوامل بسیاری در این‬ ‫زمینه تاثیر گذار هستند‪ .‬همچنین باتوجه به وابستگی ما به‬ ‫نفت نمی توانیم نرخ تورم را در اینــده پیش بینی کنیم‪ ،‬زیرا‬ ‫کاهش قیمت نفت می تواند در تورم تاثیر گذار باشد‪».‬‬ ‫نقدینگی همچنان بالی جان‬ ‫چشم انداز کسری بودجه‬ ‫دولت سال اینده کسری بودجه خواهد داشت؛ کسری‬ ‫که به گفته کارشناســان اقتصادی مالیــات می تواند ان را‬ ‫جبران کند البته به شرط اصالح ساختار مالیاتی‪ .‬همین که‬ ‫نام کســری بودجه به میان می اید باید اماده تورم‪ ،‬کاهش‬ ‫بهره وری‪ ،‬افزایش عمر طرح‪‎‬های عمرانی‪ ،‬برداشت بی رویه‬ ‫از حساب ذخیره ارزی و باالخره کاهش تولید و سرمایه‪‎‬گذاری‬ ‫– به عنوان بارز ترین اثار سوء کسری بودجه – بود‪.‬‬ ‫در شرایطی که با کاهش قیمت نفت دولت برای تامین‬ ‫درامد مورد نیاز خود به دردسر افتاده و شاهدیم که وزرا با ابراز‬ ‫نگرانی از کمبود بودجه از مشکالت پیش روی خود در سال‬ ‫اینده می گویند‪ ،‬چشم انداز ناامید کننده ای تصویر می شود ‪.‎‬‬ ‫دومین بودجه دولت یازدهم بر اساس اعداد درج شده‬ ‫در جدول شــماره ‪ ۲‬بودجه با بیش از ‪ ۴۶‬هزار میلیارد تومان‬ ‫کسری بسته شده و از انجایی که ارتباط بین کسری بودجه‬ ‫دولت و تورم یکــی از مهم ترین مباحــث در اقتصاد کالن‬ ‫است‪ ،‬باید پرسید که دولت اعتدالی قرار است با چه راهکاری‬ ‫از پس این کسری براید که حاصل ان تورم و فشار مضاعف‬ ‫بر مردم نباشد؟‬ ‫تو گو‬ ‫مهدی تقوی‪ ،‬کار شناس مسائل اقتصادی در گف ‬ ‫با فرارو به تشریح منابع تامین کسری بودجه پرداخت و گفت‪:‬‬ ‫«دولت می تواند از ســه طریق یعنی راه استقراض از نظام‬ ‫بانکی (چاپ پول)‪ ،‬استقراض داخلی از طریق انتشار اوراق‬ ‫قرضه یــا افزایش مالیات ها کســری بودجه خــود را جبران‬ ‫کند‪ ».‬وی افزود‪« :‬اگر کســری بودجه از طریق استقراض‬ ‫از نظام بانکی تامین شود‪ ،‬شاهد افزایش نقدینگی و به دنبال‬ ‫ان افزایش نرخ تورم خواهیم بود بنابراین این روش مناسبی‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫یکی از ایرادهای اساسی که به سیاست های اقتصادی‬ ‫دولت قبل گرفته می شــد‪ ،‬افزایش چشــمگیر نقدینگی در‬ ‫جامعه بود که تبعات فراوانی داشــت‪ .‬اما حــاال هم اعالم‬ ‫می شــود که حجم نقدینگی در پایان دی ماه ســال جاری‬ ‫با رشــد ‪ 22/7‬درصدی به ‪ 687‬هــزار و ‪ 800‬میلیارد تومان‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫پیمان قربانی‪ ،‬معاون اقتصادی بانک مرکزی در این‬ ‫زمینه اعالم کرد‪ :‬رشد نقدینگی در دی ماه سال ‪ 1392‬نسبت‬ ‫به دی ماه سال قبل ‪ 27/9‬درصد بوده است‪ .‬وی با اشاره به‬ ‫اینکه حدود ‪ 3/1‬واحد درصد از رشد نقدینگی سال گذشته به‬ ‫افزایش پوشش امارهای پولی بانک مرکزی و لحاظ امارهای‬ ‫پنج بانک و دو موسســه اعتباری در امارهای پولی و بانکی‬ ‫مربوط بوده‪ ،‬گفت‪« :‬براین اساس رشد نقدینگی در یک ساله‬ ‫منتهی به پایان دی ماه سال ‪ 1393‬در مقایسه با رقم مشابه‬ ‫سال قبل ½ واحد درصد کاهش داشته است‪».‬‬ ‫قربانی با اعالم رشــد ‪ 15/6‬درصدی نقدینگی در ‪10‬‬ ‫ماهه منتهی بــه دی ماه ســال ‪ ،1393‬گفت‪« :‬این رشــد‬ ‫نقدینگی به ترتیب از رشــد ‪0/6‬و ‪ 15/0‬درصدی پایه پولی و‬ ‫ضریب فزاینده نقدینگی ناشی بوده است‪ ».‬وی با اشاره به‬ ‫کاهش نرخ تورم به ‪ 15/8‬درصد در بهمن ماه ســال جاری و‬ ‫همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه ‪ 16/2‬درصدی در این ماه‪،‬‬ ‫اظهارکرد‪« :‬تورم ماهانه در بهمن سال جاری ‪ 0/8‬درصد بوده‬ ‫که بعد از تورم ماهانه ‪ 0/3‬درصدی دی ماه‪ ،‬کمترین میزان‬ ‫تورم ماهانه سال جاری به شمار می اید‪.‬‬ ‫قربانی با بیان اینکه در ‪ 10‬ماهه سال جاری‪ 270‬هزار‬ ‫میلیارد تومان تسهیالت به بخش های مختلف پرداخت شده‬ ‫سنگ اندازی موسسات مالی‬ ‫کارشناسان معتقدند با وجود اینکه ریزش تورم از شروط‬ ‫اصلی کاهش مجدد نرخ سود بانکی بعد از ساماندهی ابتدای‬ ‫سال جاری بود؛ اما اعمال ناقص سودهای توافقی در شبکه‬ ‫بانکی و تخلف موسسات مالی خاصه موسسات غیر مجازی‬ ‫که بانک ها را تحریک به عدول از دستورالعمل بانک مرکزی‬ ‫می کنند کار را به جایی رســاند که حتی با نزول ‪ 15‬درصدی‬ ‫نرخ تورم هنوز هم سیاستگذاران نمی توانند به طور جدی به‬ ‫کاهش نرخ سود متناسب با تورم وارد شوند‪.‬‬ ‫اگر چه بعد از اردیبهشت ماه امســال با ابالغ تصمیم‬ ‫بانک مرکزی و بانک ها برای تنظیم سودهای کالن سپرده‬ ‫که اواخر سال گذشته به اوج خود رسیده بود امید می رفت تا‬ ‫با کاهش هزینه های سپرده های بانکی‪ ،‬نرخ سود تسهیالت‬ ‫نیز سروســامان گرفته و کمتر شــود ولی دیری نگذشت که‬ ‫بانک ها و موسسات مالی اغلب به روال قبلی بازگشته و هر‬ ‫یک با ترفندی سپرده های گران قیمت را برای جذب مشتری‬ ‫بیشتر پذیرا شدند‪.‬‬ ‫نرخ های سود سرمایه گذاری کوتاه مدت که ‪ 10‬درصد‬ ‫و ســرمایه گذاری یکســاله تا ‪ 22‬درصد تعیین شــده بود در‬ ‫کمتر زمانی اجرایی شــد و برخی بانک ها و موسسات اغلب‬ ‫از نوع غیرمجاز مبادرت به پرداخت سودهای کالن حتی تا‬ ‫‪ 27‬و گاهی ‪ 30‬درصد کردند و با تشــویق مشتریان به خروج‬ ‫ســرمایه حتی از بانک های بزرگ و مطمئن‪ ،‬تخلف را تا حد‬ ‫ضررهای هنگفت و خروج سرمایه های هزاران میلیاردی از‬ ‫انها پیش بردند‪.‬‬ ‫این معضل که کمتر مورد اشــاره مقامات مسئول قرار‬ ‫گرفتــه و در ماه های گذشــته همواره عنــوان کردند که در‬ ‫صورت ادامه روند کاهشــی تورم‪ ،‬بار دیگر در مورد کاهش‬ ‫نرخ ســود ســپرده و متناسب ســازی ان با این متغیر اقدام‬ ‫خواهند کرد‪ ،‬اکنون پررنگ تر از قبل شده و در حالی که تورم‬ ‫از ابتدای امسال حدود ‪ 15‬درصدی کمتر و طبق اخرین امار‬ ‫بانک مرکزی از حدود ‪ 30‬درصد فروردین ماه به ‪ 15/8‬درصد‬ ‫در بهمن رسیده و شرایط نســبتا مطلوبی را برای ساماندهی‬ ‫سود سپرده فراهم اورد‪ ،‬بازهم بررســی نرخ سود حداقل تا‬ ‫پایان امسال منتفی است‪.‬‬ ‫این امر در حالی طبیعی به نظر می رسد که در شرایطی‬ ‫که نرخ ســود حتی تا ‪ 22‬درصد هم قابل اجراست بازهم به‬ ‫اشــکال مختلف دور زده شــده و به اذعان رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی در تمامی شــبکه بانکی اجرا نمی شود‪ ،‬پس چگونه‬ ‫می توان انتظار عملی شدن ســودهای پایین تر را داشت؟‬ ‫این در حالی است که وزیراقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫نیز در اخرین اظهارات خود از تاثیر تخلف موسســات مالی‬ ‫غیر مجاز در ممانعت از سیاستگذاری برای کاهش نرخ سود‬ ‫بانکی سخن گفتند‪.‬‬ ‫طیب نیا با اعالم انتظار دولت برای کاهش نرخ ســود‬ ‫سپرده های بانکی متناســب با تورم عنوان کرده که مشکل‬ ‫موجود در این رابطه به نظم کشیدن و تحت کنترل دراوردن‬ ‫موسســات غیرمنضبط از ســوی بانک مرکزی اســت‪ .‬وی‬ ‫به عنوان وزیر اقتصاد‪ ،‬با اعتقاد بــه اینکه وقتی بانک های‬ ‫منضبط مصوبات و توافقات را اجرا کنند اما موسسات مالی‬ ‫غیرمنضبط نسبت به ان احســاس مسئولیتی نداشته باشند‬ ‫مشکالت جدیدی ایجاد خواهد شــد‪ ،‬بیان کرد‪« :‬در حال‬ ‫حاضر بانک مرکــزی به صــورت جدی با موسســات مالی‬ ‫غیرمنضبط و غیرمجاز مقابله می کند و این موسسات یا باید‬ ‫تحت نظارت بانک مرکزی قرار گیرد یا اینکه منحل شوند‪ ،‬به‬ ‫هر حال این مشکل از گذشته شــکل گرفته و هم اکنون در‬ ‫گزارش ها‬ ‫منتهی به یک ماه مشــخص اســت‪ .‬دیگری تورم نقطه به‬ ‫نقطه است که تورم یک ماه مشخص نســبت به همان ماه‬ ‫ســال پیش اســت و تورم ماهانه هم تورم یک ماه نسبت به‬ ‫ماه قبل خودش است‪ .‬شاخص تورم ماهانه که مورد استناد‬ ‫رئیس جمهور قرار گرفته شاخص مهمی است ماه بهمن ماه‬ ‫و اسفند ماه ماه خاصی است چون ما انتظار افزایش قیمت را‬ ‫داریم‪ ،‬اما این ماه به رغم اینکه اصوال ماه گرانی اســت‪ ،‬اما‬ ‫تغییرات قیمت در بهمن ماه صفر بوده و این شــاخص مورد‬ ‫استناد مجریان کشور قرار گرفته است‪».‬‬ ‫وی در تفسیر صفر شدن تورم ماهانه گفت‪« :‬این نشان‬ ‫می دهد انتظارات تورمی کم شــده و وضعیت اقتصاد کشور‬ ‫ارام تر و باثبات تر است و ادامه این روند می تواند به نهادها‬ ‫و افراد مختلف برای تصمیم گیری کمک کند‪ .‬اگر این ‪15‬‬ ‫درصد تورم ‪ 25‬یا ‪ 36‬درصد بود ما بــار زیادی را در این زمینه‬ ‫تحمل می کردیم‪».‬‬ ‫است‪ ،‬افزود‪« :‬سهم بخش کشاورزی از تسهیالت اعطایی‬ ‫‪7/1‬درصد‪ ،‬صنعت و معدن ‪ 31‬درصد‪ ،‬مسکن و ساختمان‬ ‫‪ 12‬درصد و ‪49/9‬درصد مربوط به بخش خدمات‪ ،‬بازرگانی و‬ ‫تسهیالت متفرقه بوده است‪».‬‬ ‫ابعاد گسترده ای وجود دارد‪».‬‬ ‫با این حال وزیر اقتصاد معتقد است که باید همزمان با‬ ‫اعمال نظارت بانک مرکزی بر موسسات مالی و بانک ها در‬ ‫راستای کاهش نرخ سود سپرده و تسهیالت بانکی نیز حرکت‬ ‫کرد‪ .‬طیب نیا همچنین باال بودن نرخ سود بانکی در شرایط‬ ‫موجود را نشــانه این دانســته که در بازارهای مالی شرایط‬ ‫اضافه عرضه یا کمبود عرضه منابع وجود داشته و برای رفع‬ ‫این مشکل باید تنگنای اعتباری مرتفع شود‪.‬‬ ‫وی به راه حل اصولی این موضوع هم اشــاره داشته و‬ ‫گفته که باید افزایش ســرمایه بانک هــا هرچه زودتر عملی‬ ‫و بدهی دولــت به نظام بانکی تادیه شــود‪ ،‬در عین حال که‬ ‫بانک ها باید از بنگاهداری خودداری و اموال و دارایی های‬ ‫مازاد خود را به عالقه مندان عرضه کنند‪ .‬اما درحالی به اذعان‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی هنوز نرخ های سود بانکی مدنظر این‬ ‫بانک کامال پیاده نشده که وی تاکید کرده بانک مرکزی در‬ ‫حال پایش و نظارت بانک هاست و حتی به صورت شعبه شعبه‬ ‫یا پایش اماری نظام بانکی در حال رصد سیاست تعیین شده‬ ‫برای سود است‪ .‬ســیف که می پذیرد نرخ سود بانکی تا چه‬ ‫اندازه بر بازار ســرمایه تاثیر گذار است بر این هم تاکید دارد‬ ‫که در هر حال باید این نرخ با تورم همراه شود‪.‬‬ ‫کاهش نرخ سود بانکی که به اعتقاد کارشناسان بانکی‬ ‫باید بین سه تا چهار درصد با نرخ تورم فاصله داشته باشد در‬ ‫حالی به سال بعد منتقل می شود که به نظر می رسد در صورت‬ ‫ادامه فعالیت مخرب موسســات مالی باالخص موسسات‬ ‫مالی غیر مجاز و جذابیتی که با پذیرش ســپرده گران برای‬ ‫ســرمایه گذاران ایجاد می کنند‪ ،‬از قابلیت تصمیم گیری و‬ ‫اجرای کامل در اینده ای نزدیک برخوردار نباشد‪ ،‬حتی اگر‬ ‫تورم به عنوان قطب اصلی تصمیم گیری در این رابطه به ارقام‬ ‫کمتر از نرخ موجود نزول کند‪ .‬در عین حال که بدیهی است‬ ‫کاهش نرخ سودی که موجب خروج سرمایه از بانک ها شده و‬ ‫به سمت بخش هایی با فعالیت مخرب پیش می رود نمی تواند‬ ‫به نفع اقتصاد و شبکه بانکی باشد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫یک عملیات و دو مفهوم متضاد‬ ‫گزارش ها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫شکست یا پیروزی داووداوغلو؟‬ ‫اولین ساعات بامداد یکشنبه (پنجم اسفندماه)‪ ،‬احمد‬ ‫داووداوغلو به میان خبرنگاران امد تا از اتفاق مهمی به انها‬ ‫خبر دهد‪ .‬او با غروری خاص از «اهتــزاز» پرچم ترکیه در‬ ‫«محلی جدید» سخن می گفت‪ .‬گویی توانسته است پرچم‬ ‫ترکیه را در بخشی از خاک سوریه برافراشته کرده و بخشی از‬ ‫خاک این کشور را تصرف کند‪ .‬دو عملیات به طور همزمان‬ ‫از ســاعات پایانی شــب دوم اســفندماه در منطقه شمالی‬ ‫ســوریه و نزدیــک مرز ترکیــه انجام‬ ‫شــده بود‪ .‬داووداغلو تالش می کرد‬ ‫تا نشــان دهــد «اجازه نداده اســت‬ ‫پرچم این کشــور» پاییــن بیاید‪ ،‬اما‬ ‫واقعیت چیــز دیگری اســت‪ .‬ترکیه‬ ‫نه تنها دســت به یک عقب نشــینی‬ ‫زد‪ ،‬بلکه شنیده ها حاکی از ان است‬ ‫که معامله ای میــان ترکیه و داعش‬ ‫صورت پذیرفته است؛ معامله ای بر‬ ‫ســر کمک به داعش در زمینه نفت‪.‬‬ ‫همچنین این نگرانی تشدید می شود‬ ‫که در اینده نه چنــدان دور‪ ،‬بار دیگر‬ ‫شاهد اوج گیری حمالت داعش در‬ ‫منطقه باشیم‪.‬‬ ‫یک ســال پیش بود که داعش‬ ‫بــه دولــت ترکیه اعــام کرد‪ ،‬ســه‬ ‫روز فرصــت می دهد تا مقبره «شــاه‬ ‫ســلیمان» را تــرک کنــد‪ .‬چرا کــه‬ ‫براســاس رویــه وهابیــت و تفکرات‬ ‫داعــش‪ ،‬بعد از حیات مــادی افراد‪،‬‬ ‫نباید بــرای انهــا مقبره ای ســاخته‬ ‫شــود‪ .‬برایــن اســاس داعــش‪،‬‬ ‫تخریــب مقبره ها را یکــی از وظایف‬ ‫ایدئولوژیک خود تعریف کرده است‪.‬‬ ‫منطقه ای که قبر سلیمان شاه‪،‬‬ ‫پدربزرگ عثمان اول‪ ،‬بنیانگذار سلسله عثمانی‪ ،‬در ان واقع‬ ‫شده بود‪ ،‬بر اساس قرارداد سال ‪ 1921‬بین ترکیه و فرانسه‬ ‫که قیمومیت سوریه را بر عهده داشت به انکارا واگذار شده‬ ‫است‪ .‬ترکیه این منطقه را جزو اراضی خود می داند و اعالم‬ ‫کرده بود که از ان در برابر هر حمله ای دفاع خواهد کرد‪ .‬در‬ ‫این محل عالوه بر مقبره سلیمان شاه‪ ،‬یک پاسگاه نیز برای‬ ‫حفاظت از مقبره وجود دارد‪ .‬داعش در یک سال گذشته‪ ،‬در‬ ‫مقاطع مختلفی مانع از امداد رسانی به سربازان ترک حافظ‬ ‫این مقبره و پاسگاه شده بود و به نظر می رسید دولت ترکیه از‬ ‫این موضوع قصد دارد برای حضور نظامی در خاک سوریه‬ ‫دست اویز ایجاد کند‪.‬‬ ‫عملیات «شــاه فرات» که به پایان رســید‪ ،‬در اولین‬ ‫ســاعات داووداوغلو به میــان خبرنگاران امد و در پاســخ‬ ‫به خبرنگاری که از می پرســید‪ ،‬ایا به ســوریه یا کشورهای‬ ‫قدرتمند منطقه‪ ،‬درباره این عملیات‪ ،‬اطالع رســانی شــده‬ ‫یا هماهنگی صــورت گرفتــه‪ ،‬غرورمندانه گفــت‪« :‬تمام‬ ‫تصمیمــات در انکارا اتخاذ شــد‪ ».‬او تاکید کــرد که هیچ‬ ‫نیازی برای اطالع رســانی به کشورهای دیگر دیده نشده و‬ ‫تنها «پس از اغاز عملیات» به نیروهای ائتالف ضدداعش‬ ‫اطالع داده شــد کــه ترکیه مشــغول عملیات اســت‪ .‬انها‬ ‫همچنین با ارســال یادداشــتی به کنسولگری ســوریه در‬ ‫اســتانبول این حمله را بــه انها اطالع دادنــد‪ .‬اما اعضای‬ ‫کنســولگری معتقدند که انها «هیچ اجــازه ای» نگرفتند و‬ ‫سوریه «حق پاسخگویی را برای خود محفوظ می داند»‪.‬‬ ‫ترکیه در یک زمان دو عملیات انجام داد‪ .‬در عملیات‬ ‫اول به مقبره شاه سلیمان رفت و بعد از انتقال جسد و اشیای‬ ‫مورد نظر‪ ،‬باقیمانده محل را تخریب کرد تا چیزی به دست‬ ‫داعش نیفتد‪ .‬در عملیــات دوم و همزمــان‪ ،‬در عمق ‪1/8‬‬ ‫کیلومتری خاک ســوریه و در منطقه «اشــمه»‪ ،‬مقدمات‬ ‫انتقال جســد و اشــیا را فراهم کرد‪ .‬مهمتریــن بخش این‬ ‫عملیات در واقع «کارگذاری پرچم» توســط سربازان ترک‬ ‫بود؛ اقدامی که به قول رسانه های ترک برای «بزک کردن‬ ‫یک عقب نشــینی» صورت گرفته بود‪ .‬عملیاتی که در ان‬ ‫بدون انجام هیچ گونــه درگیری نظامی‪ ،‬یک کشــته براثر‬ ‫سانحه برجای گذاشت‪.‬‬ ‫چیز زیادی به انتخابــات سراســری در ترکیه نمانده‬ ‫اســت‪ .‬همانطــور که مشــخص اســت مــردم ترکیــه از‬ ‫«ملی گراترین» ملل جهان به شمار می روند‪ .‬از همین نوع‬ ‫نگاه بود که ترک ها‪ ،‬در مقطعــی از تاریخ کنار المان ها قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬اگر مذهب را در ایــران از عوامل موثر در تحوالت‬ ‫سیاســی بدانیم‪ ،‬می توان گفت ناسیونالیســم در ترکیه به‬ ‫همان اندازه بر سیاســت اثرگذار اســت‪ .‬پر واضح است که‬ ‫برای ناسیونالیسم‪« ،‬تاریخ»‪« ،‬نمادهای تاریخ» و همچنین‬ ‫«خاک» از اهمیت بسیاری باالیی برخوردار است‪.‬‬ ‫حاال و در استانه انتخابات سراسری در ترکیه‪ ،‬اقتدار‬ ‫دولت اسالمگرای عدالت و توسعه می توانست با یک تهدید‬ ‫جدی روبه رو شود‪ .‬در صورتی که داعش به این مقبره حمله‬ ‫و ان را تصرف می کــرد‪ ،‬اقتدارطوالنی مدت ‪ AKP‬در ترکیه‬ ‫دچار تزلزل جدی می شــد‪ .‬از همیــن رو‪ ،‬دولتمردان ترک‬ ‫تصمیم گرفتند تا این عقب نشینی را ترتیب دهند‪.‬‬ ‫دولت و نظامیان تــرک از عملیات انتقال مقبره شــاه‬ ‫سلیمان تصاویری را منتشــر نکردند‪ ،‬اما در عوض تصاویر‬ ‫برافراشــتن پرچم این کشــور‪ ،‬به طور ویژه ای بازتاب داده‬ ‫شد‪ .‬این تصویر روز دوشنبه به عکس اول تمام رسانه های‬ ‫ترکیه بدل شد‪ .‬ژستی که سربازان در برافراشتن این پرچم‬ ‫گرفته بودند‪ ،‬تداعی کننده برافراشتن پرچم امریکا در جزیره‬ ‫«ایو جیما» ژاپــن بود‪ .‬اتفاقی که پــس از ان ژاپن روی ناو‬ ‫«یو اس اس میسوری» سند تسلیم را امضا کرد‪ .‬این عکس‬ ‫در امریکا اهمیت بســیاری دارد و از ان به عنوان نمادی از‬ ‫پیروزی استفاده می شــود‪ .‬در واقع دولت ‪ AKP‬تالش کرد‬ ‫با شبیه سازی چنین تصویری و کشــاندن ان به رسانه های‬ ‫نمایش اقتدار را به اجرا بگذارد‪ .‬این در حالی بود که بسیاری‬ ‫در ترکیه و جهان بر این باورند که واقعیت چیز دیگری است‪.‬‬ ‫انچه در پس باال رفتن این پرچم دیده می شــود‪« ،‬از‬ ‫ی که دولت‬ ‫دست دادن بخشی از خاک ترکیه» است؛ اقدام ‬ ‫تالش می کند از ان تصویری واژگونه ارائه کند تا از تیغ تند‬ ‫انتقادات ملی گرایان در امان بماند‪.‬‬ ‫از طــرف دیگــر رســانه های‬ ‫ترک افشــا کردند که این عملیات با‬ ‫هماهنگی نیروهای ‪( PYD‬اتحادیه‬ ‫دموکراتیــک کردســتان) صــورت‬ ‫گرفتــه اســت‪ .‬همــکاری ترکیه با‬ ‫حزب ‪ PYD‬از دیگر موضوعات مهم‬ ‫مربوط به این حمله قلمداد می شود‪.‬‬ ‫کارشناسان بسیاری در ترکیه به این‬ ‫مساله اشاره کردند که این همکاری‬ ‫صورت گرفته اســت‪ .‬در عین حال‬ ‫دولــت اردوغان به هیــچ وجه ان را‬ ‫تکذیب نکــرد‪ .‬کردهــای ‪ PYD‬که‬ ‫تا یک ماه پیش از ســوی اردوغان‬ ‫تروریست نامیده می شــدند‪ ،‬امروز‬ ‫به همکاران ترکیه تبدیل شــده اند‪.‬‬ ‫این حزب در واقع از کسانی تشکیل‬ ‫شده است که در کوبانی می جنگیدند‬ ‫و ترک ها برای نجات انها از محاصره‬ ‫داعش کمک چندانی صورت نداده‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫روزنامه طرف چاپ اســتانبول‬ ‫نیــز معتقد اســت که ایــن عملیات‬ ‫بــا هماهنگــی و «دســتور امریکا»‬ ‫صورت گرفته اســت تا به مناقشــه‬ ‫میان ترک ها و داعش خاتمه دهد‪.‬‬ ‫براساس تحلیل این روزنامه در نهایت ترکیه بخشی از خاک‬ ‫خود را به داعش واگذار کرده است؛ اقدامی که این روزنامه‬ ‫ماه ها قبل ان را پیش بینی کرده بود‪ .‬براساس این اطالعات‬ ‫ترکیه عقب نشــینی کرد تا بتواند ‪ 49‬پرســنل حاضر در ان‬ ‫منطقه را نجات دهد‪.‬‬ ‫«رابرت فیسک» گزارشگر ایندیپندنت نیز این اتفاق‬ ‫را یک عقب نشینی توصیف کرد‪ .‬اما به دنبال پاسخ برای این‬ ‫سوال اســت که ترکیه چرا تن به چنین کاری داد‪ .‬او معتقد‬ ‫است که در پس این اتفاق معامله ای میان داعش و ترکیه‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬سال گذشــته و بعد از تصرف بخشی‬ ‫از تاسیسات نفتی سوریه توسط داعش‪ ،‬مهندسان سوری‬ ‫فاش کردند که در محل این تاسیسات تعدادی از مهندسان‬ ‫ترکیه را دیده اند‪ .‬به اعتقاد نویســنده ایندیپندنت‪« ،‬دولت‬ ‫ترکیه قول داده است تعدادی از مهندسان نفتی خود را برای‬ ‫کمک به داعش در اختیار انها قرار دهد»‪.‬‬ ‫با این همه‪ ،‬یــک گمانه دیگر نیــز در این باره مطرح‬ ‫است‪ .‬پرواضح است که ترکیه بر خالف انچه تالش می کند‬ ‫تا به نمایــش بگذارد‪ ،‬یک عقب نشــینی صــرف را به اجرا‬ ‫گذاشته است‪ .‬این مساله نشــان می دهد که خطری منافع‬ ‫ترک ها را تهدید می کرد‪ .‬با نزدیک شدن به بهار و گرم شدن‬ ‫هوا در ان مناطق‪ ،‬ممکن اســت بار دیگر با حمالت جدید‬ ‫داعش روبه رو باشیم‪ .‬فراموش نکنیم که داعش درست در‬ ‫روزهای اول بهار سال گذشــته از چراغ جادو خارج شد و به‬ ‫سامرا‪ ،‬سپس به موصل حمله کرد‪.‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫تصمیمبهارستان‬ ‫بازتاب های یک مانور بزرگ‬ ‫برخــی خبرهــا از تالش تعــدادی از‬ ‫نمایندگان مجلس برای استیضاح سه وزیر‬ ‫کابینه حکایت دارد‪ .‬کمال الدین پیرموذن‪،‬‬ ‫عضــو فراکســیون اصولگرایــان رهروان‬ ‫والیــت در مورد تــاش برخــی نمایندگان‬ ‫جهت اســتیضاح وزیــر فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اســامی گفت‪« :‬اگر این استیضاح کلید‬ ‫بخورد یک استیضاح جناحی‪ ،‬باندی و نگاه‬ ‫واپس گرایانه به فرهنگ است‪».‬‬ ‫این عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان والیت در مورد تالش برخی دیگر از نمایندگان‬ ‫برای استیضاح وزیر کشــور نیز گفت‪« :‬وزیر در صحبت هایی موضوع استفاده از رانت قاچاق‬ ‫بــرای تبلیغات را از ناحیه سیاســیون مطــرح کردند که نمی دانــم چرا برخی ناراحت شــدند و‬ ‫می خواهند موضوع استیضاح وزیر را مطرح کنند‪ .‬بهتر است وزیر به صورت شفاف توضیحاتی‬ ‫را در این رابطه بدهند‪ » .‬وی در مورد استیضاح وزیر کار‪ ،‬تعاون و رفاه اجتماعی نیز مدعی شد‪ :‬‬ ‫«کرمانی ها و اصفهانی های مجلس می خواهند استیضاح وزیر کار را کلید بزنند‪ .‬این استیضاح‬ ‫ریشه در منافع جناحی و اختالف در انتصابات و حتی منافع خانوادگی دارد‪».‬‬ ‫این اظهارات در حالی مطرح شده است که شکرخدا موسوی در گفت وگو با خبرنگار مثلث‬ ‫انالین با اشــاره به جلســه برخی نمایندگان با وزیر اموزش و پرورش گفت‪ 60« :‬نماینده طرح‬ ‫استیضاح فانی را امضا کردند و تحویل هیات رئیســه دادند‪ ،‬اما از طرف رئیس مجلس کاظم‬ ‫جاللی رئیس مرکز پژوهش های مجلس مامور شد تا میان وزیر و استیضاح کنندگان میانجیگری‬ ‫کند‪ ».‬وی با تشریح مهمترین دغدغه استیضاح کنندگان افزود‪« :‬وزیر دارد اموزش و پرورش‬ ‫را به یک باشگاه سیاســی تبدیل می کند حال انکه این وزارتخانه محل تعلیم و تربیت فرزندان‬ ‫ملت است‪ ».‬نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسالمی با انتقاد از انتصاب برخی مدیران‬ ‫مشکل دار در مناصب مدیریتی وزارت اموزش و پرورش تاکید کرد‪« :‬عالوه بر مساله یادشده‪،‬‬ ‫حضور برخی افراد سیاسی با سابقه فعالیت در حزب منحله مشــارکت نیز نگرانی هایی را برای‬ ‫نمایندگان ایجاد کرده است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه اغلب مشــاوران وزیر اموزش و پرورش نیز متعلق به یک جریان خاص‬ ‫سیاسی هستند ادامه داد‪« :‬نباید اموزش و پرورش به یک باشگاه سیاسی تبدیل شود چراکه این‬ ‫کار بر عملکردش تاثیر سوء می گذارد‪ .‬سیاسی بودن فضای دانشگاه امری طبیعی است اما در‬ ‫مدارس نباید چنین فضایی باشد‪ ».‬عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس یاداور شد‪« :‬هرچند‬ ‫استیضاح تحویل هیات رئیسه مجلس شد اما از انجاکه فصل بررسی الیحه بودجه است طبق‬ ‫ایین نامه تمام وقت مجلس باید مصروف این کار شود بنابراین امکان در دستورکار قرار گرفتن‬ ‫استیضاح وزیر اموزش و پرورش نیست و به نظر می رسد که اسفندماه این اتفاق نیفتد‪ » .‬وی با‬ ‫اشاره به رایزنی وزیر اموزش و پرورش با نمایندگان استیضاح کننده افزود‪« :‬اگر وزیر تغییر رویه‬ ‫ندهد و نمایندگان استیضاح کننده همچنان بر نظر خود باشند عملیاتی شدن طرح استیضاح به‬ ‫سال اینده موکول می شود‪».‬‬ ‫موسوی با بیان اینکه همه گرایش های سیاســی اصولگرای مجلس جزو امضاکنندگان‬ ‫طرح استیضاح وزیر اموزش و پرورش هستند گفت‪« :‬از اعضای فراکسیون اصولگرایان رهروان‬ ‫والیت نیز در جمع اســتیضاح کنندگان هســتند اما عمده امضاکنندگان طرح عضو فراکسیون‬ ‫اصولگرایان مجلس هستند‪».‬‬ ‫در همین حال رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس با اشاره به تشدید مشکالت مدیریتی‬ ‫اموزش و پرورش به ویژه در حوزه مالی گفت‪« :‬تالش های هیات رئیسه مجلس برای رایزنی با‬ ‫استیضاح کنندگان بی نتیجه بوده است‪».‬‬ ‫سید حسین نقوی حسینی با اشاره به جلسه اخیر نمایندگان متقاضی استیضاح وزیر اموزش‬ ‫و پرورش با هیات رئیسه مجلس گفت‪« :‬اســتیضاح اقای فانی از مدت ها پیش با ‪ ۶۰‬امضا به‬ ‫هیات رئیسه تقدیم شده و اگر مجددا برای جمع اوری امضا به صحن بیاید شاید به ‪ ۱۵۰‬امضا‬ ‫نیز برسد‪ ».‬‬ ‫وی افزود‪ :‬هیات رئیســه مجلس نیز فرصت زیادی در این رابطه در نظر گرفت تا شــاید‬ ‫به نقطه نظر مشــترکی با وزیر اموزش و پرورش و اســتیضاح کنندگان برسد‪ ،‬اما این نشست ها‬ ‫ بی نتیجه بوده است‪ ،‬چراکه روند مدیریت در اموزش و پرورش روند خوبی نیست و فرهنگیان به‬ ‫ویژه از مدیریت اقتصادی این وزارتخانه راضی نیستند‪».‬‬ ‫رئیس فراکســیون فرهنگیان مجلس در توضیح این مطلب عنوان کــرد‪« :‬منابع مالی‬ ‫اموزش و پرورش در حال هدررفت است و تصمیمات غیر کارشناسی گرفته می شود و مواضع و‬ ‫اظهارنظرهای مدیریت فعلی نیز در جهت ارتقای جایگاه فرهنگیان نیست؛ به عنوان مثال یکی‬ ‫از مطالبات اصلی فرهنگیان این بوده اســت که اگر اموزش و پرورش و دولت بنا دارد مطالبات‬ ‫قانونی فرهنگیان را پرداخت کند‪ ،‬ان را دائم رســانه ای نکند؛ مگر دیگر دســتگاه ها پرداخت‬ ‫مطالبات معمولی کارکنان خود را تا این قدر رسانه ای می کنند؟»‬ ‫رزمایــش پیامبــر اعظــم ‪ 9‬ســپاه‬ ‫پاسداران در رسانه های بین المللی بازتاب‬ ‫یافت و یکی از مهمترین موضوعات مورد‬ ‫تاکیــد انها‪« ،‬هــدف قرار گرفتــن ماکت‬ ‫نــاو هواپیمابــر امریکایی» بوده اســت‪.‬‬ ‫خبرگــزاری امریکایــی اسوشــیتدپرس‬ ‫در بازتــاب ایــن رزمایــش گــزارش داد‪:‬‬ ‫«شناورهای ســپاه پاســداران ماکت ناو‬ ‫هواپیمابر امریکایی را هدف قرار دادند‪».‬‬ ‫در گزارش این خبرگزاری امریکایی امده که «در تصاویر تلویزیون ایران از رزمایش نظامی در‬ ‫تنگه استراتژیک هرمز‪ ،‬شلیک چهار موشک نشان داده شد که سه فروند از انها به ناو برخورد‬ ‫کرد»‪ .‬در این گزارش می خوانیم‪« :‬این رزمایش در نزدیکی تنگه هرمز انجام شده‪ ،‬تنگه ای‬ ‫که یک ابراه مهم بین المللی است که در ان یک پنجم ترانزیت نفتی جهان صورت می گیرد‪.‬‬ ‫این رزمایش در حالی انجام شده که مذاکرات هسته ای ایران در حال پیگیری است»‪ .‬روزنامه‬ ‫صهیونیستی جروزالم پســت و خبرگزاری رویترز هم از دیگر رســانه هایی بودند که به سرعت‬ ‫خبر رزمایش سپاه پاســداران و هدف قرار گرفتن ماکت ناو امریکایی را بازتاب دادند‪ .‬روزنامه‬ ‫صهیونیســتی «جروزالم پســت» در گزارش مربوط به رزمایش پیامبر اعظــم ‪ 9‬درباره توان‬ ‫نظامی ایران این طور ابراز نگرانی کرده اســت‪« :‬ماه قبل مقامات ارشد نظامی ایران به ادامه‬ ‫تهدیدهای اسرائیل درباره «پاسخ های کوبنده» در قبال مرگ یک عضو ارشد سپاه در جوالن‬ ‫سوریه (شهید الله دادی) تاکید داشتند‪».‬‬ ‫این روزنامه صهیونیستی به سخنان اخیر جانشــین فرمانده کل سپاه پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی ایران هم اشــاره و تاکید کرد‪« :‬ســرتیپ حسین ســامی‪ ،‬نفر دوم فرماندهی سپاه‬ ‫پاسداران به رسانه های ایرانی گفته بود که نیروهای ســپاه قادر به هدف قرار دادن اسرائیل‬ ‫با موشک شهاب ‪ 3‬هســتند»‪ .‬پایگاه «اذر نیوز» جمهوری اذربایجان در بازتاب این رزمایش‬ ‫بر اهمیت استراتژیک تنگه هرمز به عنوان مســیر مهم ترانزیت نفت در جهان اشاره کرد‪ .‬در‬ ‫گزارش این پایگاه همچنین می خوانیم‪« :‬ارتش ایران دســامبر گذشته (حدود سه ماه قبل)‬ ‫در نزدیکی تنگه هرمز مانور نظامی گســترده ای برگزار کرد؛ رزمایشــی که حدود ‪ 2/2‬میلیون‬ ‫متر مربع شامل مناطقی از جنوب شرقی کشور‪ ،‬شــرق تنگه هرمز تا بخش های جنوبی خلیج‬ ‫عدن را دربرگرفت‪».‬‬ ‫«اذر نیوز» همچنیــن در ادامه گزارش خود تاکید کرد‪« :‬دریــادار علی فدوی‪ ،‬فرمانده‬ ‫نیروی دریایی سپاه ماه گذشته گفت که اصول دریایی سپاه بر مبنای مقابله با تهدیدات امریکا‪ ،‬‬ ‫مقابله با انها و پیروزی در صحنه نبرد اســتوار است‪ ».‬خبرگزاری شینهوا درباره رزمایش پیامبر‬ ‫اعظم ‪ 9‬گزارش داد‪« :‬سپاه پاسداران انقالب اسالمی ایران چهارشنبه رزمایش دریایی خود در‬ ‫ابراه استراتژیک تنگه هرمز را اغاز کرد‪ ».‬خبرگزاری دولتی چین در ادامه اعالم کرد‪« :‬رزمایش‬ ‫موسوم به پیامبر اعظم ‪ 9‬به صورت مســتقیم از طریق تلویزیون ایران پخش شد که با حضور‬ ‫مقامات عالی رتبه سیاسی و نظامی این کشور برگزار شد‪».‬‬ ‫خبرگزاری انگلیســی «رویترز» هم که ســابقه ای طوالنی در ایجاد تفرقه و فرقه ای‬ ‫نشان دادن مواضع ایران دارد‪ ،‬در گزارش خود درباره مانور دریایی سپاه این طور نوشت‪:‬‬ ‫«جمهوری اســامی ایران که خود را بین کشورهای عرب ســنی می بیند‪ ،‬خلیج فارس را‬ ‫حیاط خلوت خود می بیند و معتقد اســت منافع مشــروعی در توســعه تاثیر و نفوذ خود در‬ ‫انجا دارد‪».‬‬ ‫خبرگزاری اسپاتنیک روسیه هم خبر مربوط به این رزمایش را پوشش داد و نوشت مانور‬ ‫چهارشنبه تنها در فاصله ای چند صد کیلومتری از مکانی انجام شد که کشتی های غربی سرگرم‬ ‫مبارزه با داعش هستند‪ .‬پایگاه خبری «ریچموند» در گزارشی با اشاره به این رزمایش نوشت‬ ‫نیروهای ارتش هم در ماه دسامبر در نزدیکی تنگه هرمز رزمایش برگزار کرده بودند‪.‬‬ ‫نشریه «ویک» هم با قرار دادن فیلمی از رزمایش پیامبر اعظم نوشت‪« :‬نیروهای سپاه‬ ‫در این مانور حمله دریایی بــه ماکت ناو هواپیمابر امریکایی را تمرین کردند‪ ».‬اســکای نیوز‬ ‫هم نوشت رزمایش پیامبر اعظم در یکی از راهبردی ترین مناطق اب های خلیج فارس انجام‬ ‫شده است‪ .‬روزنامه گاردین هم با نقل بخشــی از اظهارات سردار جعفری نوشت هدف از این‬ ‫رزمایش این بوده که ایران پیام قدرت خود را قبل از توافق هسته ای به گوش دیگران برساند‪.‬‬ ‫روزنامه انگلیسی تلگراف ضمن پوشــش این رزمایش نوشت با این وجود نیروهای امریکایی‬ ‫معتقدند انها از سپاه پاسداران ترسی به دل ندارند‪ .‬این روزنامه به اظهارات سخنگوی ناوگان‬ ‫پنجم نیروی دریایی امریکا اشاره کرد که گفته بود امریکا به توان نیروی دریایی این کشور برای‬ ‫دفاع از خودش اعتماد دارد‪ .‬خبرگزاری فرانسه هم از جمله رسانه های مهم غربی بود که اخبار‬ ‫این رزمایش را پوشش داد‪ .‬این خبرگزاری نوشت‪« :‬نیروهای سپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫مســئولیت نیروهای دریایی در خلیج فارس را به عهده دارند که به صدها قایق تندرو مجهز به‬ ‫موشک های کوتاه برد و میان برد مجهز هستند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گزارش ها‬ ‫استیضاح در راه است؟‬ ‫رزمایش پیامبر اعظم ‪ 9‬برگزار شد‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫سیاست‬ ‫گام اخر؟‬ ‫می گویند مذاکرات اخیر در ژنو ‪ ،‬مهمترین رایزنی هایی بوده که تاکنون‬ ‫انجام گرفته است‪ .‬بر اساس اخبار رسیده توافق های مهمی صورت گرفته و‬ ‫گویا پیشرفت هایی هم به همراه داشته است‪ .‬در این پرونده اخرین تحوالت‬ ‫هسته ای را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫گزارش ویژه مثلث از مذاکرات هسته ای‬ ‫جزئیات توافق ها در ژنو‬ ‫پیوندمیانتکنوکرات هایدولتو‬ ‫محافظه کارانمجلس‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اسفند شلوغ حاج اقا‬ ‫هاشمیرفسنجانی‬ ‫فیاضزاهد‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مذاکــرات هســته ای ایــران و اعضــای ‪ 5+1‬وارد‬ ‫«تعیین کننده ترین مرحله» خود شده است‪ .‬بر این اساس‬ ‫می توان مذاکرات اخیر ژنو را مهم ترین مذاکره هســته ای‬ ‫طی یک سال گذشته و حتی از زمان امضای توافقنامه موقت‬ ‫دانست‪ .‬نوع مواجهه ‪ ،‬موضع گیری و حتی شدت گیری تقابل‬ ‫بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر رژیم صهیونیستی با اعضای‬ ‫‪ 5+1‬جملگی نشان دهنده چینش پیش شرط های یک توافق‬ ‫جدید میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬اســت‪ .‬افزایش ملموس‬ ‫ضریب خوشبینی رسانه ها‪ ،‬تحلیلگران و کارشناسان مسائل‬ ‫بین المللی نســبت به امضای توافق نهایــی میان طرفین‪،‬‬ ‫خود موید تحوالتی است که طی روزهای اخیر و مخصوصا‬ ‫در مذاکرات ژنو رخ داده است‪ .‬به گزارش هفته نامه مثلث به‬ ‫نقل از منابع اگاه‪ ،‬مواردی که میان طرفین در مذاکرات طرح‬ ‫و بررسی و تا حدود زیادی مورد توافق قرار گرفته عبارتست‬ ‫از‪ :‬در خصوص «زمان گام نهایــی»‪ ،‬ایران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫روی ‪ 10‬سال به توافق رسیده اند‪.‬‬ ‫ طی این ‪ 10‬سال‪ ،‬برنامه هســته ای ایران محدود و‬‫تحریم ها «تعلیق» خواهد شد‪.‬‬ ‫ در بازه زمانی ‪ 10‬ساله مذکور ‪ ،‬به مدت پنج سال برنامه‬‫غنی سازی ایران در حد شــش هزار ســانتریفیوژ نسل اول‬ ‫ادامه پیدا خواهد کرد‪ .‬در پنج سال دوم‪ ،‬مشروط به گزارش‬ ‫اژانس بین المللی انرژزی اتمی‪ ،‬ایران می تواند دستگاه های‬ ‫سانتریفیوژ بیشتری نصب کند‪.‬‬ ‫یو‬ ‫ طی مدت ‪ 10‬ســاله پیش رو‪ ،‬تحریم های اعالم ‬‫اجرایی از فرمان هــای اجرایی رئیس جمهور ایاالت متحده‬ ‫امریــکا و تحریم هــای اتحادیه اروپــا به صــورت فوری‪،‬‬ ‫تحریم های وضع شده توسط کنگره ایاالت متحده امریکا به‬ ‫تدریج و تحریم های وضع شده توسط شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد در پایان ‪ 10‬سال لغو خواهد شد‪.‬‬ ‫ در خصوص زمان گریز هسته ای(‪ )Break Out‬روی‬‫یک سال توافق شده اســت‪ .‬از دید مقامات غربی‪ ،‬منظور‬ ‫از گریز هسته ای زمانی اســت که ایران همه تعهدات خود‬ ‫را نقض کند و بخواهد به سالح هسته ای دست پیدا کند!‬ ‫البته در این خصوص اختالفاتی جدی نیز به قوت خود‬ ‫باقی مانده است از جمله اینکه ایاالت متحده امریکا پیشنهاد‬ ‫کرده کــه ترکیبات ‪ 164‬تایی ابشــار نطنز تبدیــل به ترکیب‬ ‫‪ 82‬تایی شود‪ .‬دکتر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان انرژی اتمی‬ ‫ کشورمان معتقد است که این پیشنهاد به معنای برچیده شدن‬ ‫تاسیسات هسته ای قدیم و نصب تاسیسات جدید است‪.‬‬ ‫روایت جان کری از مذاکرات هسته ای ژنو‬ ‫حســین فریــدون در مذاکرات‬ ‫اخیر حضور داشته است‬ ‫فروردین ماه مذاکرات را به فرجام برسانیم‪ ،‬البته نه فقط در‬ ‫سطح توافقات کلی بلکه باید در جزئیات نیز به نتیجه برسیم‬ ‫پس ان شاءالله تغییر رویه به نحوی باشــد تا از حقوق ملت‬ ‫عزیزمان به نحو شایســته اســتیفا کنیم‪ ».‬همچنین رئیس‬ ‫سازمان انرژی اتمی کشــورمان در حاشــیه مراسم ترحیم‬ ‫صبیه ایت الله خاتمــی در جمع خبرنــگاران در خصوص به‬ ‫نتیجه رســیدن مذاکرات هســته ای اظهار امیدواری کرد‪.‬‬ ‫وی درباره اینکــه ایا امیدوار اســت مذاکرات هســته ای با‬ ‫گروه ‪ 5+1‬به نتیجه برسد اظهار کرد‪« :‬ان شاءالله به نتیجه‬ ‫خواهیم رسید‪».‬‬ ‫ادعاینرشیهالرایدر خصوصمذاکراتهسته ای‬ ‫سخنگویدولتازتوافقهمه جانبهسخنمی گوید‬ ‫محمد باقر نوبخت‪ ،‬ســخنگوی دولــت در خصوص‬ ‫مذاکرات هسته ای اخیر و چشم انداز ان در ما ه اتی می گوید‪:‬‬ ‫«این بار در مذاکرات از نظر زمانی مقید هســتیم که تا یازده‬ ‫کرملین هم ادرس توافق نهایی را می دهد‬ ‫اخرین اظهارات ســرگئی ریابکوف‪ ،‬معاون وزیر امور‬ ‫خارجه روسیه نیز نشــان از حرکت طرفین به سوی امضای‬ ‫توافق نهایی است‪« :‬ما بیش از هر زمان دیگری اطمینان‬ ‫داریم که قبل از پایان مهلت تعیین شــده برای حل و فصل‬ ‫مســاله هســته ای ایران‪ ،‬مذاکراتی که در این باره صورت‬ ‫می گیرد به امضای توافق نامه منجر خواهد شد‪ .‬ما از اینکه‬ ‫می بینیم هر دیداری که در رابطه با برنامه هســته ای ایران‬ ‫برگزار می شود با پیشرفت های جدید همراه است‪ ،‬خوشحال‬ ‫هستیم‪».‬‬ ‫با این حال هنوز ســواالت زیادی در خصوص ابعاد و‬ ‫جزئیات توافق نهایی باقی مانده اســت‪ .‬یکــی از مواردی‬ ‫که باید به ان توجهی ویژه داشت‪ ،‬تبدیل ماه مارس به یک‬ ‫ضرب االجل زمانی قطعی اســت! در چنین شرایطی عمال‬ ‫ضرب االجل ماه ژوئیه (تیرماه) بــا ضرب االجل ماه مارس‬ ‫(فروردین ماه) جا به جا شده است‪ .‬این جابه جایی خود نشان‬ ‫دهنده بی تعهدی طرف مقابل نسبت به تعهدات رسمی خود‬ ‫در مذاکرات هسته ای اذرماه امسال است‪ .‬این بی تعهدی‬ ‫موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار ان گذشت‪ .‬نکته‬ ‫مهم دیگر اینکه تا کنون بارها طرفین با یکدیگر در خصوص‬ ‫مسائل و حوزه های اختالفی گوناگون به مفاهمه ای نسبی‬ ‫رســیده اند‪ ،‬اما در دقایق نهایی و زمانی که قرار بوده اســت‬ ‫این مفاهمه به توافقی مکتوب و الزام اور تبدیل شود‪ ،‬شاهد‬ ‫کارشکنی اعضای ‪ 5+1‬بوده اســت‪ .‬در این میان دو کشور‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫نگرفته است‪.‬‬ ‫ متوجه باشــید‪ ،‬هرگز کاهش محدودیــت به نحوی‬‫نخواهد بود که ایران به ســمت بمب حرکت کند‪ ،‬انها عضو‬ ‫معاهده منع گســترش هســتند و نمی توانند به سمت بمب‬ ‫حرکت کنند‪( .‬کری این اظهارنظــر را در واکنش به گزارش‬ ‫نیویورک تایمز و ادعای ان در خصوص حرکت ایران به سوی‬ ‫ساخت بمب هسته ای ! مطرح کرد‪).‬‬ ‫ ایران به چرخه سوخت هسته ای مسلط شده است‪،‬‬‫ان هم در زمان دولتــی دیگر‪ .‬زمانی که دولــت جرج واکر‬ ‫بوش بر سر کار بود‪ ،‬ایران ‪ 164‬سانتریفیوژ داشت‪ ،‬اما این‬ ‫تعداد در ان دوره به ‪19‬هزار دســتگاه رسید‪ .‬انها غنی سازی‬ ‫را فراگرفته اند و یک دولت دیگر این فرصــت را به انها داد‬ ‫تا رشد کنند‪.‬‬ ‫ ســوال اصلــی اینجاســت کــه چطــور می تــوان‬‫محدودیت هایی بر این برنامه اعمال کرد؟ ما باید چهار مسیر‬ ‫رسیدن ایران به بمب‪ ،‬یعنی اراک‪ ،‬نطنز‪ ،‬فردو و مسیر مخفی‬ ‫را ببندیم که مسیر مخفی از همه دشوارتر است‪.‬‬ ‫ پیش از برنامه اقدام مشترک‪ ،‬زمان گریز دو ماه بود‪،‬‬‫اما ما این زمــان را افزایش دادیم‪ ، .‬زمان گریز یک ســاله‪،‬‬ ‫فاصله با بمب هســته ای نیســت‪ ،‬بلکه فاصله با رسیدن به‬ ‫مواد شــکافت پذیر کافی برای ســخت یک بمب است که‬ ‫انها هنوز طراحی ان را هم ندارند‪ ...‬بنابراین فاصله چندین‬ ‫سال است‪.‬‬ ‫ ما هیچ گزینه ای را از روی میز برنداشته ایم‪ .‬در صورت‬‫حرکت ایران به ان سمت‪ ،‬می توان از گزینه ها استفاده کرد‪،‬‬ ‫می شــود تحریم کرد یا اگر شما خواســتید از اقدام نظامی‬ ‫اســتفاده کرد‪ .‬ما فقط فاصلــه را افزایش داده ایــم‪ .‬امروز‬ ‫اســرائیل امن تر از وضعیت پیش از برنامه اقدام مشــترک‬ ‫است‪.‬‬ ‫ زمانی که من به اینجا امدم‪ ...‬بسیاری می گفتند که‬‫توافق (موقت) بــا ایران افتضاح اســت‪ ،‬نتیجه نمی دهد‪،‬‬ ‫انها به تعهداتشــان پایبند نمی مانند و چیزهــای دیگر‪ .‬اما‬ ‫حدس بزنید چه اتفاقی افتاد؟ انها به تک تک تعهداتشــان‬ ‫عمل کردند‪ ،‬ذخایر اورانیوم ‪20‬درصد انها به صفر رسید‪...‬‬ ‫انها اجازه نظــارت دادند‪ ،‬اجازه دادند از معادن‪ ،‬اســیاب ها‬ ‫و محل های ساخت ســانتریفیوژ بازدید شــود‪ ،‬انها اراک را‬ ‫متوقف کردند‪.‬‬ ‫نشــریه الرای به نقل از منابع اگاه اعالم کرده اســت‬ ‫که ایاالت متحده امریــکا برای امضای توافق هســته ای‬ ‫اماده می شود‪ .‬بر این اساس برخی منابع در کنگره به الرای‬ ‫گفته اند‪ ،‬دولت امریکا از قانونگذاران خواسته است‪ ،‬فاصله‬ ‫بین دوم تا ششم اوریل را در واشنگتن باشند‪ ،‬تا دولت بتواند‬ ‫انها را در جریــان جدیدترین جزئیات مذاکــرات قرار دهد‪.‬‬ ‫مذاکراتی که بر اساس زمان تعیین شده قرار است در سی ام‬ ‫ژوئن به توافق نهایی برسد‪.‬‬ ‫نشــریه الرای معتقد اســت این اقدام دولت امریکا‪،‬‬ ‫حاکی از ان است که کاخ سفید اعتقاد ندارد توافق چارچوبی‬ ‫که جان کری از ان حرف زده بود‪ ،‬اعالم شــود و این توافق‬ ‫چارچوبی یک توافق محرمانه باقــی خواهد ماند و هر یک‬ ‫از هیات ها ان را بــه پایتخت های خود خواهنــد برد تا با ان‬ ‫موافقت شــود و بعد از ان و قبل از امضــای نهایی و اعالم‬ ‫توافق در ماه ژوئن‪ ،‬جزئیات فنی مد نظر به این توافق اضافه‬ ‫شود‪.‬اما ســوالی که در داخل واشــنگتن مطرح می شود به‬ ‫توانایی سیاسی اوباما‪ ،‬برای لغو کامل و فوری همه تحریم ها‬ ‫ضد ایران ربط دارد ؛ زیرا بر اســاس قانون اساســی امریکا‪،‬‬ ‫رئیس جمهور این کشــور در زمینه لغو تحریم ها صالحیت‬ ‫دارد و می تواند بدون مراجعه به کنگره این کار را انجام دهد‪.‬‬ ‫سوال دیگر این است که ایا جلساتی که قرار است هفته اول‬ ‫اوریل‪ ،‬پشت درهای بسته بین دولت امریکا و قانونگذاران‬ ‫برگزار شود‪ ،‬برای فرونشاندن خشــم این افراد در خصوص‬ ‫توافق است یا هدف دیگری دارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫جان کری اخیرا در جلسه اســتماع کمیته تخصیص‬ ‫بودجه و کمیته روابط خارجی سنا حضور یافت‪ .‬بخش مهمی‬ ‫ از اظهارات کری به مذاکرات هسته ای با ایران اختصاص‬ ‫داشت‪ .‬برخی نکات مطرح شده از ســوی وزیر امور خارجه‬ ‫امریکا در خصوص اخرین وضعیت مذاکرات هســته ای با‬ ‫ایران عبارتست از‪:‬‬ ‫ ما این ریسک را پذیرفتیم که بنشینیم و مذاکره کنیم تا‬‫ببینیم ایا می شود این مساله را به صورت دیپلماتیک حل کرد‬ ‫یا نه‪ .‬هنوز نمی توانم جواب این سوال را بدهم‪.‬‬ ‫ مذاکرات با ایران «ارزش این را دارد» که پیش از انکه‬‫بخواهیم به سمت اقدامات شدید حرکت کنیم که شامل این‬ ‫اســت که از جوانان امریکایی بخواهیم خــود را در معرض‬ ‫خطر قرار دهند‪ ،‬ان را بیازماییم‪.‬‬ ‫ اژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کرده اســت که‬‫ایران به تعهدات خود پایبند بوده اســت‪ .‬کسانی این طرف‬ ‫و ان طرف رفته و توافقی را محکوم می کنند که هنوز شکل‬ ‫ترکیب جدید‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫ایاالت متحده امریکا و فرانسه مخدوش ترین سوابق ممکن‬ ‫را داشــته اند‪ .‬در چنین شرایطی الزم اســت گارد بسته تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای کشــورمان در مقابل ایاالت متحده‬ ‫امریکا و دیگــر اعضای ‪ 5+1‬نســبت به هر زمــان دیگری‬ ‫محکم تر شود‪ .‬ســوابق مخدوش و غیر قابل اعتماد بودن‬ ‫ایاالت متحده امریکا این الزام را بیشــتر می کند‪ .‬باتوجه به‬ ‫انچه ذکر شــد‪ ،‬به روایت مذاکرات هســته ای ژنو ومواضع‬ ‫رسمی اتخاذ شده در خصوص ان می پردازیم‪:‬‬ ‫مذاکرات هسته ای اخیر ایران و اعضای ‪ 5+1‬در ژنو به‬ ‫پایان رسید‪ .‬در این مذاکرات‪ ،‬دیدارهای دوجانبه و چند جانبه‬ ‫متعددی میان نمایندگان کشــورمان و طرف مقابل صورت‬ ‫گرفت‪ .‬با ایــن حال دیدارهــای دوجانبه صــورت گرفته با‬ ‫مقامات امریکایی مهم ترین این دیدارها محسوب می شود‪.‬‬ ‫تهدیدات دوباره جان کری در استانه برگزاری مذاکرات ژنو‪،‬‬ ‫حضور دکتر صالحی رئیس ســازمان انرژی اتمی و حسین‬ ‫فریدون نماینده رئیس جمهور در مذاکرات و سرانجام روایات‬ ‫رسمی و غیر رســمی از رایزنی های هسته ای در ژنو‪ ،‬اجزای‬ ‫گزارش ما را در این خصوص تشکیل می دهد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫کری از ترک میز مذاکرات گفت‬ ‫سیگنال اولیه مخابره شده از ســوی وزیر امور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬ان هم در اســتانه برگزاری مذاکرات‬ ‫دوجانبه اخیر با محمد جواد ظریف بــه هیچ عنوان ایجابی‬ ‫نبود! جان کری در اســتانه برگزاری مذاکــرات اخیر از قول‬ ‫اوباما تهدید کرد که امریــکا در صورت «عدم امادگی ایران‬ ‫برای توافق»! حاضر اســت میــز مذاکرات را تــرک کند!‬ ‫همچنین کری حضور ارنســت مونیز‪ ،‬وزیر انــرژی امریکا‬ ‫را نشــان دهنده دشــواری مذاکرات در بعد فنی دانست‪ .‬در‬ ‫عین حال جان کری از موضع واحد اعضای ‪( 5+1‬امریکا‪،‬‬ ‫ تروئیکای اروپایی‪ ،‬چین و روسیه) در قبال ایران سخن گفته‬ ‫و از وجود شــکاف های قابل توجه در مذاکرات هســته ای‬ ‫ســخن به میان اورد‪ .‬در نهایت نیــز تاکید کــرد که دولت‬ ‫متبوعش ابدا تمایلی نســبت به تمدید مذاکرات هسته ای‬ ‫برای بار دیگر ندارد!‬ ‫نخستین واکنش به اظهارات جان کری از سوی دکتر‬ ‫علی اکبر والیتی‪ ،‬رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام صورت گرفت‪ .‬دکتر والیتی در این‬ ‫خصوص عنوان کرد‪« :‬ایران در مذاکرات هسته ای با ‪5+1‬‬ ‫منتظرشنیدنتوقعاتوقضاوتامریکانیست‪.‬همچنینانها‬ ‫بودند که خواستار برگزاری مذاکرات بودند و خودشان هم به‬ ‫این مذاکرات نیاز دارند نه ما‪ .‬بدون تردید جمهوری اسالمی‬ ‫ایران اهل مذاکره است و از ابتدای طرح مذاکره هسته ای‬ ‫امادگی خود را برای این امر اعالم کرده و هیچ گاه از مذاکره‬ ‫کردن امتناع نکرده اســت‪ .‬با این حال این طور نیســت که‬ ‫امریکایی ها تصــور و تبلیغ کننــد که انــگار مذاکره کردن‬ ‫امتیازی است که انها به ایران داده اند‪».‬‬ ‫پس از دکتر والیتی‪ ،‬معاون وزیــر امور خارجه و عضو‬ ‫ارشــد تیم مذاکره کننده هسته ای کشــورمان نیز نسبت به‬ ‫سخنان جان کری واکنش نشان داد‪ .‬سید عباس عراقچی‬ ‫در مصاحبه با خبرنگار واحد مرکزی خبر در ژنو اعالم کرد‪« :‬ما‬ ‫در طول مذاکرات همواره با ایــن گونه ادبیات امریکایی ها‬ ‫مواجه بودیم و باعث تاســف اســت بــا اینکه ایــن ادبیات‬ ‫کارایی خــود را به صورت کامــل از دســت داده‪ ،‬اما باز هم‬ ‫تکرار می شــود‪ .‬هم امریکایی ها و هم اعضــای ‪ 5+1‬بارها‬ ‫این را تجربه کردند که فشار سیاسی و رسانه ای به هیچ وجه‬ ‫باعث نمی شود ایران در مذاکرات منش‪ ،‬روش‪ ،‬خواسته ها‬ ‫و مواضع خود را تغییر دهد و این یک امر ثابت شده است‪».‬‬ ‫وی با ذکر این نکته که مذاکرات باید در جهت منافع دو طرف‬ ‫و با راه حل برد ‪ -‬بــرد پیش برود‪ ،‬گفت‪« :‬اگر به این شــکل‬ ‫نباشــد و یک طرف ســعی کند از روش های غیر مذاکراتی‬ ‫اراده خــود را در مذاکرات تحمیل کند ما هــم حتما ابایی از‬ ‫ترک میز مذاکره نخواهیم داشت ولی این موقعیتی نیست که‬ ‫ما االن در ان قرار داریم‪ .‬ما با عزم و اراده ای قوی مذاکرات‬ ‫را ادامه خواهیم داد و هرجا که احســاس کنیم مذاکرات در‬ ‫جهت منافع ملت و کشور و در جهت هدف تعریف شده پیش‬ ‫نمی رود حتما از مذاکره خارج خواهیم شد‪».‬‬ ‫در پایان مذاکرات هســته ای نیز محمد جواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان پاســخ تهدیدات کری در استانه‬ ‫برگزاری مذاکرات هســته ای اخیر را این گونــه داد‪« :‬اگر‬ ‫طرف امریکایی بخواهد از ترفند فشار استفاده کند اثر منفی‬ ‫خواهد گذاشت‪ .‬ما در مذاکرات نشــانه ای از این اظهارات‬ ‫ندیدیــم و البته واضح اســت که هــر طرفی که احســاس‬ ‫کند منافع‪ ،‬دیــدگاه و اهدافش مورد توجه قــرار نمی گیرد‪،‬‬ ‫این امکان وجود دارد که از مذاکرات خارج شود‪ .‬ایران برای‬ ‫رســیدن به راه حل نهایی امادگی دارد‪ .‬مــا به دنبال راه حلی‬ ‫هستیم که حقوق مردم ایران به طور کامل به رسمیت شناخته‬ ‫شــود و طرف های مذاکره حتما می دانند کــه اگر به حقوق‬ ‫مردم احترام گذاشته نشود و دستاوردهای فنی نادیده گرفته‬ ‫شــود توافقی در کار نخواهد بود‪ .‬ما قصد ترک مذاکرات را‬ ‫نداریم‪ .‬مــا در چارچوب های بین المللی و با اراده سیاســی‬ ‫برای رسیدن به نتیجه وارد مذاکره شده و گرفتار بازی های‬ ‫رسانه ای نشده ایم و نخواهیم شد‪».‬‬ ‫حضورصالحیوفریدوندرمذاکراتهسته ایژنو‬ ‫حضور بی ســابقه علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان‬ ‫انرژی اتمی کشــورمان به همراه حســن فریــدون‪ ،‬برادر و‬ ‫دســتیار ویژه رئیس جمهور در مذاکرات هســته ای ژنو‪ ،‬از‬ ‫جمله موارد مورد توجه در این مذاکرات بود‪ .‬ارنست مونیز‪،‬‬ ‫وزیر انــرژی ایاالت متحده امریــکا نیز برای نخســتین بار‬ ‫در مذاکرات هســته ای حاضر شــد تا به صورت مستقیم با‬ ‫علی اکبر صالحــی در خصوص ابعاد فنــی مربوط به توافق‬ ‫هسته ای دیدارهایی داشته باشد‪.‬‬ ‫ا سوشیتد پرس در این خصوص مدعی شد‪« :‬مقامات‬ ‫غربی می گویند پــس از انکه ایران اعالم کــرد صالحی به‬ ‫این مذاکرات خواهد پیوست‪ ،‬تصمیم گرفتند مونیز را برای‬ ‫ملحق شدن به این نشســت اعزام کنند‪ .‬حضور صالحی و‬ ‫مونیز می تواند شانس دستیابی به یک موافقتنامه را از طریق‬ ‫حل سریعتر جزئیات فنیپیچیده در زمینه محدود شدن برنامه‬ ‫هسته ای ایران که برای تهران نیز قابل قبول باشد‪ ،‬افزایش‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫روایات اعضای ‪ 5+1‬از مذاکرات ژنو‬ ‫با پایان مذاکرات ژنو‪ ،‬مواضــع مختلفی در خصوص‬ ‫پیشــرفت های صورت گرفته در ان بیان شد‪ .‬در اظهارات‬ ‫رســمی اکثــر شــرکت کنندگان در مذاکــرات هســته ای‪،‬‬ ‫«پیشرفت در مذاکرات هسته ای» ظهور و بروز ویژه ای دارد‪،‬‬ ‫هر چند که هنــوز اختالفاتی میان طرفین در مســیر توافق‬ ‫نهایی باقی مانده است‪ .‬اما روایت رسانه های بین المللی از‬ ‫مذاکرات ژنو‪ ،‬تا حد زیادی از روایت و موضع گیری مقامات‬ ‫رسمی شرکت کننده در مذاکرات صریح تر است‪ .‬مروری بر‬ ‫این مواضع رسمی و رسانه ای می تواند ما را متوجه فاصله ای‬ ‫کند که میان اظهارات صورت گرفته در این خصوص وجود‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ظریف‪ :‬در کلیات توافق وجود دارد‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا بــار دیگر در یک هتل‬ ‫مجلل در ژنو با اقای ظریف گفت وگو کرد و پیش از ترک ژنو‬ ‫گفت‪« :‬پیشرفت کرده ایم‪».‬‬ ‫معاون وزیر امــور خارجه روســیه نیز با اعــام دیدار‬ ‫احتمالــی وزرای خارجه روســیه و ایران در مــاه مارس‪ ،‬از‬ ‫پیشــرفت ملموس در مذاکرات هســته ای خبر داد و تاکید‬ ‫کرد بازگشت به مساله تحریم ها در این شرایط اصال سازنده‬ ‫نخواهد بود‪« .‬سرگئی ریابکوف» در این خصوص می گوید‪:‬‬ ‫««پیشــرفت در مذاکرات مربوط به برنامه هسته ای ایران‬ ‫کامال مشخص است و هیچ دلیلی برای بازگشت به موضوع‬ ‫تحریم ها وجود ندارد و چنین بحثی کامال غیرسازنده خواهد‬ ‫بود‪ .‬بــه همین دلیل من معتقــدم که امــکان اینکه امریکا‬ ‫تحریم های جدیدی علیه جمهوری اســامی اعمال کند‪،‬‬ ‫کامال بی پایه و اساس است‪ .‬حتی کســانی که به طور کلی‬ ‫موضوع تحریم ها را نفــی نمی کنند‪ ،‬اکنون به این مســاله‬ ‫اذعان دارند که دلیلی برای مطرح شدن دوباره تحریم ها در‬ ‫شرایط کنونی وجود ندارد‪.‬مذاکرات احتماال به همین صورت‬ ‫ادامه خواهد داشت و وزیران خارجه برخی کشورها به صورت‬ ‫دوجانبه یا شکل های دیگر در سطح خود تماس هایی برقرار‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشــورمان پس از پایــان مذاکرات‬ ‫هســته ای اخیر در ژنو اعالم کرده اســت‪« :‬تا زمانی که به‬ ‫نتیجه قطعی و نهایی نرســیم قضاوت همچنان زود اســت‬ ‫زیرا این گونه مذاکرات با یک جمله ممکن است به بن بست‬ ‫کشیده شود یا از بن بست خارج شود‪ .‬باید صبر کرد و توافق‬ ‫در جزئیات هم حاصل شــود‪ .‬به تمدید فکــر نمی کنیم زیرا‬ ‫معتقدیــم تمدید مذاکرات بــه نفع هیچ کس و بــه نفع حل‬ ‫موضوعات هم نیست‪ .‬باید در همه جزئیات به توافق برسیم‬ ‫زیرا درباره کلیات توافق وجود دارد‪ .‬این جزئیات اســت که‬ ‫وقت مذاکره کنندگان را گرفته است‪.‬اگر نتوانیم در جزئیات‬ ‫به توافق برسیم بسیار سخت اســت که بتوانیم درباره یک‬ ‫توافق صحبت کنیم‪.‬‬ ‫توافق جزئی و کلی نخواهیم داشت بلکه معتقدیم باید‬ ‫توافق همزمان پیش برود البته ما در یک لحظه نمی توانیم‬ ‫درباره همــه موضوعات توافــق کنیم بنابراین الزم اســت‬ ‫موضوعات را تک تــک جلو ببریم و االن هــم داریم همین‬ ‫کار را انجام می دهیم‪ .‬درباره برخی موضوعات گام هایی رو‬ ‫امریکا و روسیه از پیرشفت در مذاکرات می گویند‬ ‫سیاست‬ ‫دهد‪ .‬پیش بینی می شود انها درباره تعداد سانتریفیوژهایی که‬ ‫ایران می تواند فعالیت انها را برای غنی سازی اورانیوم ادامه‬ ‫دهد‪ ،‬میزان اورانیوم غنی شده که ایران می تواند ذخیره کند‪،‬‬ ‫فعالیت های تحقیق و توســعه که ایران قادر خواهد بود در‬ ‫زمینه غنی سازی دنبال کند و همچنین درباره اینده راکتور اب‬ ‫سنگین برنامه ریزی شده ایران گفت وگو کنند‪ .‬از راکتور اب‬ ‫سنگین می توان پلوتونیوم به دست اورد و پلوتونیوم نیز مانند‬ ‫اورانیوم غنی شــده یک ماده بالقوه برای ساخت تسلیحات‬ ‫هســته ای اســت‪».‬در مذاکرات ژنو‪ ،‬میان دکتر صالحی و‬ ‫مونیز دیدارهــای دوجانبه ای برگزار شــد‪ .‬همچنین وزرای‬ ‫امور خارجه و انرژی امریکا با دکتر ظریف و دکتر صالحی در‬ ‫جلسه ای مشترک نیز دیدار و گفت وگو کردند‪.‬‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬در خصوص حضور رئیس سازمان‬ ‫انرژی اتمی کشورمان و همچنین دستیار ویژه رئیس جمهور‬ ‫در مذاکرات هسته ای می گوید‪« :‬به نظر مسئوالن کشور در‬ ‫حال حاضر به شرایطی در مذاکرات رسیده ایم که بحث های‬ ‫هســته ای نیاز به تصمیم گیری جدی در سطح عالی کشور‬ ‫دارد‪ ،‬به همین دلیل از اقای صالحی درخواست شد تا در این‬ ‫دوره از مذاکرات حضور داشته باشد تا موضوعات به صورت‬ ‫شفاف‪ ،‬دقیق و ریز بررسی شود‪ .‬موضوعات هسته ای ابعاد‬ ‫مختلفی دارد‪ ،‬ما غنی سازی و راکتور اراک را داریم‪ ،‬مجموعه‬ ‫این بحث ها نیاز به اشراف کامل به برنامه هسته ای صلح امیز‬ ‫کشور دارد که اقای صالحی به عنوان رئیس سازمان انرژی‬ ‫اتمی‪ ،‬فردی متخصص و علمی با ســوابق هسته ای است‬ ‫که در این حوزه اشراف کامل دارند‪ .‬این بار احساس کردیم‬ ‫که زمان زیادی به پایان مهلــت باقی نمانده که باید در یک‬ ‫ســطحی با اشــراف کافی به موضوعات که همه مسائل را‬ ‫همه جانبه نگاه کند‪ ،‬شخص اقای صالحی می تواند در این‬ ‫بخش به ما کمک کند‪ ،‬طرف امریکایی هم در این جلسه در‬ ‫پاسخ به پیشنهاد ما در سطح وزیر انرژی حاضر شد‪.‬حضور‬ ‫دســتیار ویــژه رئیس جمهور (حســین فریدون) نیــز برای‬ ‫هماهنگی با ریاست جمهوری ضروری بود‪».‬‬ ‫ســید عباس عراقچی نیز حضور دکتــر صالحی را در‬ ‫مذاکرات هسته ای اخیر بسیار مفید ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫به جلو برداشته شــده‪ ،‬ولی در نهایت توافق به صورت یک‬ ‫مجموعه جزئیات و نکات ریز خواهد بود‪».‬‬ ‫سید عباس عراقجی نیز طبق روال معمول در خصوص‬ ‫مذاکرات هسته ای می گوید‪« :‬از مجموعه بحث هایی که‬ ‫صورت گرفته است هنوز نمی توانیم ادعا کنیم که پیشرفتی‬ ‫در مذاکرات صــورت گرفته اســت‪ ،‬هنوز فاصلــه داریم و‬ ‫اختالفات وجود دارد‪ ،‬ولی همه طرف ها با جدیت و با اراده‬ ‫الزم مذاکرات را پیگیری می کنند تــا به یک راه حل نزدیک‬ ‫شویم‪ ،‬اگرچه هنوز در مســائل کلیدی راه حل های کاملی‬ ‫به دست نیامده است‪.‬فضای مذاکرات فضای خوبی است‬ ‫و بحث ها به صورت فشرده و جدی انجام می شود و فضای‬ ‫مذاکرات سازنده و مفید است‪».‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫خواهند کرد تا مواضع خویش را با یکدیگر هماهنگ کنند و‬ ‫همچون قبل برنامه ای برای تشکیل نشستی رسمی در سطح‬ ‫وزیران وجود ندارد‪».‬‬ ‫مقامات چینی و فرانسوی نیز از پیشرفت در مذاکرات‬ ‫هسته ای اخیر خبر داده اند‪.‬‬ ‫روایت اسوشیتد پرس از مذاکرات وین‬ ‫خبرگزاری اسوشــیتدپرس به نقل از منابعی که باز هم‬ ‫نخواستند نامشان فاش شود! از توافق مرحله ای میان ایران‬ ‫و امریکا خبر داده است‪ .‬اسوشیتد پرس به نقل از مق ام های‬ ‫شش کشــور مذاکره کننده که مطابق معمول نام شان اورد‬ ‫نشده‪ ،‬نوشــته اســت مذاکرات روی توافقی دور می زند که‬ ‫بر اساس ان برنامه هســته ای ایران در ابتدا محدود خواهد‬ ‫شــد‪ ،‬اما در دراز مدت ایران ایــن امــکان را دارد که برنامه‬ ‫هسته ای خود را توسعه دهد‪ .‬البته این خبرگزاری امریکایی‬ ‫پیش از این نیز چنین خبرها و احتمال هایی را مطرح کرده بود‬ ‫که با تکذیب مذاکره کنندگان همراه شده بود‪.‬‬ ‫بنا بر ادعای خبرگزاری اسوشــیتدپرس‪ ،‬این مقام ها‬ ‫از حفظ ‪ ۶۵۰۰‬ســانتریفیوژ توسط ایران ســخن گفته اند‪.‬‬ ‫اما ایــران می تواند بعــد از یــک دوره محدودیــت‪ ،‬تعداد‬ ‫ســانتریفیوژهای خود را به ‪ ۱۰‬هزار یا بیشــتر برساند‪ .‬ایران‬ ‫همچنین باید قســمت عمده ای از اورانیوم غنی شــده خود‬ ‫را به خارج از کشــور منتقــل یا پودر کند به شــکلی که قابل‬ ‫استفاده در ســاح هســته ای نباشد‪ .‬گفته شــده هدف از‬ ‫این توافق تشــویق ایران بــه خاطر پایبندی این کشــور به‬ ‫توافقی اســت که سال گذشته انجام شــد‪ .‬اسوشیتدپرس‬ ‫به نقــل از دیپلمات هایی کــه به هیات هــای مذاکره کننده‬ ‫نزدیک هســتند‪ ،‬گزارش می دهــد که هم چنیــن احتمال‬ ‫توافق بر ســر حد وســطی از خواســت های طرفین وجود‬ ‫دارد‪ .‬امریــکا در ابتدا خواســتار محدودیت ‪ ۲۰‬ســاله برای‬ ‫برنامه هســته ای ایران بود و ایــران روی محدودیتی کمتر‬ ‫از ‪ ۱۰‬سال پافشاری داشت‪ .‬ســایت صدای امریکا پس از‬ ‫انتشار گزارش اسوشیتدپرس نوشته است‪« :‬توافق نهایی‬ ‫نیز به نوعی به پذیرش کنگره امریکا که هم اکنون در اختیار‬ ‫اکثریت جمهوریخواه هان مخالف ایران با توان غنی سازی‬ ‫است‪ ،‬نیاز دارد‪».‬‬ ‫املانیتور‪ :‬افزایش احتمال توافق هسته ای‬ ‫پایگاه خبری تحلیلی المانیتــور در مطلبی به قلم لورا‬ ‫روزن از خبرنگاران فعال در حوزه مذاکرات هسته ای نوشت‪:‬‬ ‫«گفت وگوهای اخیر هسته ای پشت درهای بسته هتلی در‬ ‫کنار دریاچه ژنو ظاهرا نقطه عطفی در مذاکرات یک ســاله‬ ‫اخیر برای رسیدن به توافق نهایی بود که تاکنون دوبار تمدید‬ ‫شده اســت‪ .‬طرف های ایرانی و امریکایی اعالم کردند در‬ ‫مذاکرات چهار روزه ژنو پیشــرفت هایی کسب شده اما هنوز‬ ‫کار بیشــتری نیاز اســت‪ .‬اما به نحوی این دور از مذاکرات‬ ‫چندان محتاطانه و نمادین نبود‪ ،‬مذاکره کنندگان در توصیف‬ ‫پیشرفت خود با احتیاط بیشتری صحبت کردند اما اشارات‬ ‫بدن و چهره انهــا نشــانه هایی از افزایش اعتماد را نشــان‬ ‫می داد که احتماال انها در مسیر رسیدن به توافق سیاسی در‬ ‫موضوعات اصلی توافق جامع هستند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫خوش بینی فیگارو به توافق هسته ای‬ ‫روزنامه فرانسوی «فیگارو»به نقل از یکی از مقامات‬ ‫امریکایی گفته است که توافق هســته ای بین واشنگتن و‬ ‫تهران بیش از هر زمان دیگری متحمل شده است‪.‬‬ ‫فیگارو در گزارش خود به اظهــارات منتقدان «باراک‬ ‫اوباما» رئیس جمهور امریکا اشاره کرد که تاکید دارند اوباما‬ ‫به عنوان بخشــی از طرح بزرگتــر خود بــرای تقویت رابطه‬ ‫با ایران و برقــراری مجدد توازن ژئواســتراتژیک در منطقه‬ ‫به دنبال توافق هسته ای با ایران است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر رویترز گزارشــی را منتشــر کــرد که در‬ ‫ان به نقــل از یکی از مقامات ایرانی نوشــت که طرف های‬ ‫شرکت کننده در مذاکرات هسته ای مصمم به حل اختالفات‬ ‫باقیمانده در گفت وگوها هســتند‪ .‬رویتــرز همچنین به نقل‬ ‫از یک مقام ارشــد وزارت خارجــه امریکا نوشــته مذاکرات‬ ‫هســته ای که با حضــور وزیران خارجــه ایــران و امریکا و‬ ‫همچنین مقامــات ارشــد بخش انــرژی دو کشــور برگزار‬ ‫شــد‪« ،‬تقریبا هر موضوعی» را شامل شــده است‪ .‬روزنامه‬ ‫لندنی الحیات نیز در این خصوص مدعی شــد‪« :‬یک منبع‬ ‫امریکایی بــه روزنامه الحیــات گفت مذاکرات هســته ای‬ ‫ایران و گروه ‪ 5+1‬پیشرفت داشته و به بندهای اخر در مورد‬ ‫چارچوب توافق رســیده اســت‪.‬این توافق‪ ،‬شــامل سطح‬ ‫غنی ســازی و برداشــتن تحریم هــای ایران و مــدت زمان‬ ‫توافق است‪ .‬این منبع خاطرنشــان کرد واشنگتن هیچ گاه‬ ‫توافقنامه ای را که دربرگیرنده معیارهای بین المللی نباشد و‬ ‫اعضای دائم شورای امنیت‪ ،‬المان و جامعه بین الملل ان را‬ ‫قبول نداشته باشند‪ ،‬امضا نخواهد کرد!»‬ ‫در نهایت اینکه مذاکرات اخیر ژنو‪ ،‬هارمونی «تهدید»‪،‬‬ ‫«سکوت» و «مذاکره » بود‪ .‬سکوت رسمی حاکم بر فضای‬ ‫مذاکرات هســته ای و ارسال ســیگنال ها و اخبار محدود از‬ ‫سوی منابع رسمی در این خصوص برای هر یک از رسانه ها‬ ‫و محافل خبری و تحلیلی معنای خاصــی دارد‪ .‬با این حال‬ ‫محافل رسانه ای طی هفته های اخیر در صددند به هر نحو‬ ‫ممکن سکوت رســمی حاکم بر فضای مذاکرات را پوشش‬ ‫دهند‪ ،‬حتی اگر شکستن این سکوت با انتشار اخبار نادرست‬ ‫عجین باشد‪...‬‬ ‫مذاکراتبه سمت‬ ‫حل شدن می رود‬ ‫نه بن بست‬ ‫بهشتی پور درگفت وگو با مثلث‬ ‫ارزیابــی شــما از حضــور علی اکبــر صالحــی‬ ‫رئیس ســازمان انرژی اتمی ایــران در دور جدید‬ ‫گفت وگوهای هســته‪‎‬ای کــه در ژنو برگزار شــد‪،‬‬ ‫چیست؟‬ ‫حضور علی اکبر صالحی‪ ،‬در مذاکرات هســته ای‬ ‫به عنوان فردی دیپلمات که ســال ها نماینده ایران در وین‬ ‫بوده است و همچنین سابقه وزرات خارجه را در کارنامه کاری‬ ‫خود دارد‪ ،‬بسیار حائز اهمیت اســت‪ .‬رشته تحصیلی او نیز‬ ‫فیزیک هســته ای بوده و در حوزه مســائل هسته ای از نظر‬ ‫فنی اشراف علمی کاملی دارد‪ .‬در عین حال اینکه صالحی‬ ‫اکنون رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است نیز خود قابل‬ ‫ذکر است‪ .‬پست ریاست سازمان انرژی اتمی این امکان را‬ ‫برای او فراهم کرده است که بتواند جنبه های حقوقی و فنی‬ ‫موضوع هسته‪‎‬ای را در مذاکرات به خوبی دنبال کند‪ .‬بنابراین‬ ‫حضور صالحی در مذاکــرات در این مقطع با در نظر گرفتن‬ ‫این سه جنبه به روند مذاکرات کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر صالحی‪ ،‬در طرف مقابل نیز شاهد حضور‬ ‫وزیر انــرژی امریکا در گفت وگوهــای ژنو بودیم‪.‬‬ ‫حضور او از چه منظری حائز اهمیت است؟‬ ‫حضور وزیر انــرژی امریکا در گفت وگوها نشــان‬ ‫می دهد که موضوع را از نظر فنی به جایی رسانده اند که باید‬ ‫در سطوح عالی بررسی و تصمیم گیری شود‪ .‬بنابراین حضور‬ ‫وزیر انرژی امریکا و رئیس ســازمان انرژی هسته ای ایران‬ ‫ایجاب می کند که به صورت همه جانبه و در سطح باالتری‬ ‫موضوع هسته ای بررسی شود‪.‬‬ ‫تیم هســته‪‎‬ای ایران عالوه بر اقای صالحی‪ ،‬یک‬ ‫عضو جدید دیگر داشت؛ حسین فریدون دستیار‬ ‫ویژه رئیس جمهور‪ .‬حضور او را چطور می بینید؟‬ ‫تا امــروز تیم مذاکره کننده هســته ای ایــران این‬ ‫مشکل را داشت که پشتیبانی کننده هایش از لحاظ تعداد در‬ ‫ان حدی که باید باشند نبودند‪ .‬مثال از جانب هیات امریکایی‬ ‫همیشه نزدیک به ‪ 15‬نفر کسانی که از جان کری پشتیبانی‬ ‫می کنند در مذاکرات حضور دارند‪ .‬اما در تیم مذاکره کننده‬ ‫ایرانی همیشــه اقایان ظریف‪ ،‬تخت روانچــی‪ ،‬عراقچی‪،‬‬ ‫زمانی نیــا و بعضا نیز برخــی حقوقدانان ماننــد اقای ممتاز‬ ‫حضور دارند‪ .‬این در حالی است که پشت صحنه مذاکرات‬ ‫باید کسانی باشند که بتوانند به عالی ترین سطح داخل کشور‬ ‫دسترسی داشته باشــند تا هماهنگی های الزم را بالفاصله‬ ‫انجام دهند‪ .‬به نظر من حسین فریدون از انجایی که برادر‬ ‫و دستیار ویژه رئیس جمهور است یک نقش پشتیبانی کننده‬ ‫و هماهنگ کننده ارشــد را ایفا می کند‪ .‬حضور او از این نظر‬ ‫حائز اهمیت اســت که بتواند در مواقع لزوم هماهنگی ها را‬ ‫انجام دهد‪ .‬به نظر می‪‎‬رسد مذاکرات تا امروز شاهد پیشرفت‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫دستیابی به توافق‬ ‫بدون عدول از‬ ‫ارمان و ارزش ها‬ ‫امکان پذیر است‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاست‬ ‫بوده و به ان سمت رفته است که هماهنگی های بیشتری را‬ ‫به لحاظ حقوقی و فنی طلب می کند‪ .‬بنابراین شرکت کردن‬ ‫اقای صالحی در مذاکرات از این زاویه قابل بررسی است و در‬ ‫سطح هماهنگی های عالی تر با ریاست جمهوری نیز حسین‬ ‫فریدون در گفت وگوها حضور یافتند‪ .‬البته باید توجه داشت‬ ‫کســانی که تاکنون مذاکــره می کردند نیــز اطالعات فنی‬ ‫الزم را داشتند اما وقتی ســطح تصمیم گیری باالتر می رود‬ ‫حضور این افراد ضروری احســاس می شود‪ .‬زیرا صالحی‪،‬‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است و در این حوزه یکی از‬ ‫باالترین پست ها را دارد‪ .‬ضمن اینکه دانش او نیز به عنوان‬ ‫شــخصی که دکترای فیزیــک هســته ای دارد قابل توجه‬ ‫است‪ .‬اما در هر حال حضورش در مذاکرات به دلیل ارتقای‬ ‫سطح تصمیم گیری هاست نه به خاطر دانش و تحصیالت‬ ‫خاص او‪ .‬به نظر می رسد که حضور افرادی چون فریدون و‬ ‫صالحی روند مذاکرات را تســریع خواهد کرد زیرا این افراد‬ ‫اختیارات بیشــتری دارند و می توانند تصمیمات دقیق تر و‬ ‫همه جانبه تری بگیرند‪.‬‬ ‫اخیرا شــاهد اظهارنظرهایی از جانب وزیر خارجه‬ ‫امریکا در خصوص مذاکرات هستیم که برخی از‬ ‫اظهارنظرها منفی و برخی نیز مثبت بوده اســت‪.‬‬ ‫به عنوان مثال چندی پیش جان کری گفته بود اگر‬ ‫تا موعد مقرر در ماه مارس توافق سیاسی حاصل‬ ‫نشود مذاکرات تمدید نخواهد شد اما چندی بعد‬ ‫در مجلس ســنای امریکا با دفاع از گفت وگوهای‬ ‫هســته ای تاکید کــرده بود کــه برخــی منتقدان‬ ‫اصال نمی دانند توافق یعنی چــه‪ .‬در واقع به نظر‬ ‫می رسد روی ســخنان او با بنیامین نتانیاهو بوده‬ ‫است‪ .‬این سخنان ضدونقیض کری چگونه قابل‬ ‫تحلیل است؟‬ ‫این ســخنان کری اغلــب مصرف داخلــی دارد و‬ ‫برای افکار عمومــی داخلی بیان می شــود‪ .‬همه می دانند‬ ‫که صحبت های کری مبنی بر ترک میــز مذاکره در صورت‬ ‫نرسیدن به توافق سیاسی‪ ،‬یک بلوف سیاسی است‪ .‬در واقع‬ ‫وزیر خارجه امریکا با هدف انکه فشــارهای داخلی از جمله‬ ‫فشار صهیونیست ها را خنثی کند بعضا چنین اظهارنظرهایی‬ ‫می کند‪ .‬اما در عالم واقع امریکا در موقعیتی نیست که چنین‬ ‫تصمیمی بگیرد‪.‬‬ ‫البته طرف ایرانی نیز پاسخ انها را داده و گفته اگر قرار‬ ‫باشــد میز مذاکره را ترک کنیم طرف ایرانی نیز امادگی دارد‬ ‫در صورت براورده نشدن خواســته هایش مذاکرات را ترک‬ ‫کند‪ .‬اما روند تحوالت نشان می دهد که اکنون گفت وگوها‬ ‫به سمت حل مساله پیش می رود و نه به سمت یک بن بست‬ ‫مذاکراتی‪ .‬بنابراین در حال حاضر موضوع خروج از مذاکرات‬ ‫‪2‬‬ ‫حسن بهشتی پور‪ ،‬کارشــناس مسائل هسته‪‎‬ای‬ ‫باتوجه به پیوســتن افــرادی چون علی اکبــر صالحی‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی‪ ،‬حسین فریدون‪ ،‬دستیار‬ ‫ویژه رئیس جمهــور و همچنین وزیر انــرژی امریکا به‬ ‫گفت وگوهای هســته ای می گوید روند تحوالت نشان‬ ‫می دهد که اکنون گفت وگوها به سمت حل مساله پیش‬ ‫می رود و نه به سمت یک بن بست مذاکراتی‪ .‬بهشتی پور‬ ‫معتقد است که حضور افرادی چون فریدون و صالحی‬ ‫روند مذاکــرات را تســریع خواهد کرد‪ ،‬زیــرا این افراد‬ ‫اختیارات بیشتری دارند و می توانند تصمیمات دقیق تر‬ ‫و همه جانبه تریبگیرند‪ .‬این کارشناس مسائل هسته ای‬ ‫راجع به برخی اظهارنظرها در خصوص اینکه امریکا از‬ ‫مواضعش کوتاه نیامده است‪ ،‬با رد این موضوع گفت؛‬ ‫یک زمانی امریکا اصرار داشــت که ایــران باید تمامی ‬ ‫اورانیوم غنی شده ‪ 20‬درصدی اش را به خارج از کشور‬ ‫بفرســتد اما بعدها تفاهم کردند که نصف ان میزان به‬ ‫اورانیوم پنج درصد تبدیل و مابقی نیز به صورت اکسید‬ ‫در داخل استفاده شد‪ .‬همچنین امریکا در ابتدا می‪‎‬گفت‬ ‫که ایران باید غنی ســازی‪‎‬اش را متوقف کنــد بعد وارد‬ ‫مذاکرات شود‪ ،‬اما ایران باوجود غنی سازی اورانیوم در‬ ‫مذاکرات شرکت کرد‪.‬‬ ‫اصال مطرح نیســت و این حــرف کامال تبلیغاتــی و برای‬ ‫مصرف داخلی است‪.‬‬ ‫تو گوهای اخیر فضا‬ ‫پس شما معتقدید که طی گف ‬ ‫مثبت بوده اســت و طرفین تاحــدودی به توافق‬ ‫نزدیک شده اند؟‬ ‫چند ماه پیش از شروع به کار دولت اقای روحانی‪،‬‬ ‫دولت اقای احمدی نــژاد مجوز مذاکره مســتقیم با امریکا‬ ‫را دریافــت کــرد و در عمــان دو دور مذاکــرات در دوره‬ ‫رئیس جمهور پیشین انجام شد‪ .‬پس از ان و در دوره دولت‬ ‫جدید نیز چندین دور مذاکرات با طرف امریکایی در شهرهای‬ ‫نیویورک‪ ،‬ژنــو‪ ،‬زوریخ‪ ،‬اســتانبول و وین در ســطح وزرای‬ ‫خارجه برگزار شد‪ .‬بدون شک وزیر امور خارجه امریکا برای‬ ‫موضوعی که قرار باشــد به شکست منتهی شــود تا این حد‬ ‫وقت و انرژی نمی گذارد‪ .‬همین رفتار جان کری در موضوع‬ ‫مذاکرات هســته ای ایران نشــان دهنده اهمیت موضوع‬ ‫اســت‪ .‬به دنبال همیــن گفت وگوهــا بود که طی دو ســال‬ ‫اخیر پیشرفت در روند مذاکرات را شــاهد بوده ایم‪ .‬به بیان‬ ‫دیگر اکنون کامال مشخص شــده است که اختالف نظرها‬ ‫میان دو طرف راجع به چه موضوعاتی اســت‪ .‬تقریبا هفت‬ ‫سرفصل را نیز به عنوان اختالف نظرها مشخص کرده اند که‬ ‫اختالف نظر در رابطه با فردو‪ ،‬اینده نطنز‪ ،‬راکتور هسته ای‬ ‫اراک‪ ،‬چگونگی لغو تحریم ها‪ ،‬گریز هسته ای و مدت زمان‬ ‫توافق از جمله موارد اختالفی است‪.‬‬ ‫البتــه راهکارهای حــل ایــن اختالفات نیــز اکنون‬ ‫مشــخص شــده اســت و در مورد برخی از ایــن راهکارها‬ ‫اشتراک نظر به دست امده و در مورد برخی هنوز اختالف نظر‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫از انجایی که طرفین توافق کرده اند که یا راجع به همه‬ ‫چیز توافق کنند یا راجع به هیــچ چیز‪ ،‬جزئیات توافقاتی که‬ ‫حاصل می شود را اعالم نمی کنند‪ .‬اکنون اگر مذاکرات به‬ ‫صورت فشــرده میان ایران و طرف مقابل در حال برگزاری‬ ‫اســت به این خاطر اســت که طرفین تالش دارنــد موارد‬ ‫اختالفی باقیمانده را نیز حل و فصل کنند‪ .‬منتها راهکارهایی‬ ‫که دست یافته اند هنوز مورد توافق دو طرف نیست‪.‬‬ ‫نکته دیگــری که اهمیــت دارد این اســت که ‪،5+1‬‬ ‫شش کشور با منافع مختلف را شــامل می شود؛ اگرچه این‬ ‫کشــورها در مواردی با هم اشــتراک نظر دارند امــا در مورد‬ ‫برخی موضوعات نیز اختالف دارند‪ .‬حداقل میان روســیه‬ ‫و چین از یک طرف و چهار کشــور باقیمانده از طرف مقابل‬ ‫اختالف نظرهایی وجود دارد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که دســتیابی به توافق بدون عدول از‬ ‫ارمان و ارزش ها امکان پذیر است زیرا می بینیم که دو طرف‬ ‫در حال حرکت به سمت یکدیگر هستند‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاستخارجی‬ ‫همزمان با پیشرفت گفت وگوهای هسته ای شاهد‬ ‫برخی انتقادات داخلی نســبت به این گفت وگوها‬ ‫هستیم‪ .‬بســیاری از منتقدان می گویند که طرف‬ ‫امریکایی هیچ امتیازی به ایران نداده است‪ .‬نظر‬ ‫شما در این خصوص چیست؟‬ ‫اصال این طور نیست‪ ،‬بلکه امریکا نیز از مواضعش‬ ‫کوتاه امده اســت‪ .‬مثال یک زمانی امریکا اصرار داشت که‬ ‫ایران باید تمامی اورانیوم غنی شــده ‪ 20‬درصدی اش را به‬ ‫خارج از کشــور بفرســتد اما بعدها تفاهم کردنــد که نصف‬ ‫ان میزان به اورانیوم ‪5‬درصد تبدیــل و مابقی نیز به صورت‬ ‫اکســید در داخل اســتفاده شــد‪ .‬همچنین امریکا در ابتدا‬ ‫می‪‎‬گفت که ایران بایــد غنی ســازی‪‎‬اش را متوقف کند بعد‬ ‫وارد مذاکرات شــوند اما ایران با وجود غنی ســازی اورانیوم‬ ‫در مذاکرات شــرکت کرد‪ .‬بنابراین طــرف امریکایی نیز از‬ ‫مواضع قبلی اش کوتاه امده و اصال این طور نیست که انها‬ ‫از مواضع شــان کوتاه نیامده باشــند‪ .‬البته طرف ایرانی نیز‬ ‫برای اینکه مذاکرات به نتیجه برســد‪ ،‬کنترل ها‪ ،‬نظارت ها‬ ‫و محدودیت ســازی های بیشــتری را پذیرفــت امــا اصل‬ ‫غنی سازی اورانیوم را حفظ کرد‪ .‬با این اوصاف دو طرف در‬ ‫حال گام برداشتن به ســمت یکدیگر هستند‪ .‬همچنین در‬ ‫حال حاضر ایران منتظر اراده سیاســی امریکاست‪ ،‬چرا که‬ ‫خود به اندازه ای که می شــد انعطاف نشان داد‪ ،‬حال نوبت‬ ‫امریکاست که بتواند رو در روی منتقدان و مخالفان بایستد و‬ ‫به سوی توافق با ایران مصرانه گام بردارد‪.‬‬ ‫چندی پیــش اخریــن گــزارش اژانــس در مورد‬ ‫فعالیت های هســته ای ایران منتشــر شــد‪ .‬این‬ ‫گزارش چه رویکــردی در قبال برنامه هســته ای‬ ‫ایران داشت؟‬ ‫در این گزارش تایید شده است که مراکز هسته ای‬ ‫که تحت نظــارت اژانس بین المللی انــرژی اتمی بوده اند‪،‬‬ ‫هیچ انحرافی در انها مشاهده نشده است‪ .‬این گزارش تاکید‬ ‫می کند که ایران به تمامی توافقاتی که براساس توافق ژنو‬ ‫متعهد شــده بود‪ ،‬پایبند بوده و انها را اجرا کــرده که این دو‬ ‫مساله‪ ،‬نکات مثبتی محسوب می شود‪ .‬تنها نقطه منفی هم‬ ‫که در این گزارش وجود دارد‪ ،‬همان جمله معروفی است که‬ ‫اقای امانو همیشه می گوید اژانس اعالم می کند در موقعیتی‬ ‫نیست که صلح امیز بودن همه برنامه هسته ای ایران را اعالم‬ ‫کند چراکه ممکن است مراکز هسته ای وجود داشته باشند‬ ‫که ما انها را ندیده باشیم‪.‬‬ ‫مقامات رژیم صهیونیســتی به خصوص بنیامین‬ ‫نتانیاهو‪ ،‬نخســت وزیر افراطی ایــن رژیم اخیرا‬ ‫واکنش های تندی نســبت به مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران داشــتند‪ .‬ایــا فعالیت های البی اســرائیل‬ ‫باتوجه به اختالفات میان اوباما و نتانیاهو در روند‬ ‫مذاکرات تاثیرگذار خواهد بود؟‬ ‫همه می دانند که البی گری اســرائیل به سرانجام‬ ‫نخواهد رســید‪ .‬ایران همان طور که قــول داده بود‪ ،‬برنامه‬ ‫هسته ای خود را پیش برد و تمامی ناظرین بین المللی خود‬ ‫گواه این هستند‪ .‬اکنون اســرائیل به بن بست رسیده است‬ ‫و این هجمه ای که علیه ایران بــه راه انداخته‪ ،‬جز تاثیرات‬ ‫خرد و جزئــی‪ ،‬نمی تواند روند کلی مذاکرات را از مســیرش‬ ‫منحرف کند‪ .‬اسرائیل باید بداند که مانند گذشته نمی تواند‬ ‫از حربه های خود اســتفاده کند و علیه ایران جوسازی کند‪.‬‬ ‫در واقع این قبیل کارها باعث منزوی تر شدن خود اسرائیل‬ ‫می شود‪ .‬البته متاسفانه اسرائیل هم به واسطه نفوذ زیادی‬ ‫که در رسانه ها دارد و هم در بعد دیپلماتیک می تواند اثرگذار‬ ‫باشد‪ .‬او با ایجاد فضای منفی علیه ایران در تالش است تا‬ ‫مذاکرات را بــا اخالل روبه رو کند‪ .‬اما بعید اســت که موفق‬ ‫شــود زیرا دو طرف بر کســب توافــق اراده کرده انــد و اگر‬ ‫خودشان نخواهند بعید اســت که چیزی بتواند این اراده را‬ ‫سست کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫از «اعتدال» تا «اعتدال و توسعه»‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫برگزاری همایش اعتدال و توســعه و اعالم خبر تشــکیل حزب اعتدال نشــانه های تازه ای پدید اورده‬ ‫از تغییرات ارایش سیاســی کشــور؛ تغییراتی که به نظر می رســد چندان به مذاق اصالح طلبان خصوصا‬ ‫کارگزارانی ها خوش نیامده است‪ .‬در رخدادی دیگر‪ ،‬اصالح طلبان به حمایت از نامزدی احمدی نژاد پرداخته اند‬ ‫و از هم اکنون تالش می کنند تا او را مهیای حضور در رقابت های پیش رو کنند‪ .‬در این پرونده این مســائل را‬ ‫بررسی کردیم‪.‬‬ ‫محافظ ه کارانمدرن‬ ‫چ رافعالی ت هایحزباعتدالوتوسعه‬ ‫شدتگرفتهاست؟‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫برای اصالح طلبان رقبای مهمی پیدا شــده؛ ارایش‬ ‫سیاسی با سرعت غیر منتظره ای در حال تغییر است و اوضاع‬ ‫دیگر انگونه پیش نمی رود که انها تصورش را داشتند‪.‬‬ ‫از دولت‪ ،‬بوروکرات ها به صف ایستاده اند و از پارلمان‬ ‫محافظه کاران‪ ،‬پشــت پرده بیعتی مجدد با هــم کرده اند؛‬ ‫ائتالفی میان محافظــه کاران جناح راســت و جناح چپ‪.‬‬ ‫کارگزاران حاال گویا بیش از همیشه به سنجش درستی این‬ ‫گزاره فکر می کند‪« :‬روحانی دست عوض کرده است‪».‬‬ ‫یک فرضیه‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫حســن روحانی یک سیاســتمدار محافظه کار است‪.‬‬ ‫اگر از واکنش های تنــد و تیزش به منتقــدان بگذریم باید‬ ‫بگوییم که سیاســت را با حوصله دنبال می کند‪ ،‬اکت های‬ ‫سیاســی اش را با فاصله اما کامل‪ ،‬با مقدمه و موخره انجام‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫ریاســت جمهوری او نــه محصول یک اتفــاق بلکه‬ ‫حاصل یک فرایند اســت‪ .‬روحانــی از میان انشــقاق ها و‬ ‫پیوندهای ایجاد شده از دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد‬ ‫به پاستور رســیده اســت‪ .‬او حاال بهتر از هر کس دیگری‬ ‫می داند که عامل این انشــقاق ها و پیوندها دستش فعال از‬ ‫سیاست رسمی ایران کوتاه شده و او باید برای خود‪ ،‬هویت‬ ‫سیاســی اش و چرایی حضورش در قدرت دالیل مهمتری‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫روحانی را اگر چــه می توان در دایره سیاســتمدارانی‬ ‫به شــمار اورد که تالش می کنند در میانه دو جناح ایستاده‬ ‫و از هــر دو طیف یارگیری کننــد اما واقعیت این اســت که‬ ‫ســبد او از سیاســت داخلی ایران چندان پر نیست‪ .‬اکنون‬ ‫در دومین ســال دولت او‪ ،‬اصولگرایان و اصالح طلبان به‬ ‫او نه به عنوان موتلــف و نه به عنوان رقیــب بلکه به عنوان‬ ‫یک دولت گذار‪ ،‬یاد می کنند‪ .‬برداشت هر دو سوی میدان‬ ‫این است که حســن روحانی محصول یک شرایط و دوران‬ ‫ویژه است و درست به همین دلیل است که انها از همان روز‬ ‫پیروزی خود‪ ،‬تابلوی روزشمارشان را برای بازگشت به قدرت‬ ‫روشن کردند‪ .‬در این میان اما اصالح طلبان خود را به دولت‬ ‫نزدیکتر و اصولگرایان هم زاویه شــان را بیشتر کردند تا از‬ ‫همان اغاز قطب مقابل او باشند‪.‬‬ ‫حسن روحانی یک سیاستمدار زیرک است؛ او با رصد‬ ‫شــرایط به خوبی پی برده کــه پیرامونش چــه می گذرد‪ .‬او‬ ‫حتما نمی خواهد رئیس جمهور یک دوره ای باشــد و حتما‬ ‫هم نمی خواهد کــه در تاریخ معاصر ایــران از او به عنوان‬ ‫یک «دولت گذار» یاد شــود‪ .‬با چنین فرضیه ای به خوبی‬ ‫می تــوان همایش اعتــدال و توســعه را معنا کــرد‪ ،‬اعالم‬ ‫موجودیت حزب اعتدال را تحلیل کرد و البته گمانه زنی های‬ ‫دیگر هم در مورد ائتالف های پشت پرده انجام داد‪.‬‬ ‫علیه برادر بزرگرت‬ ‫خیلــی طبیعی اســت اگر بگوییــم نتیجــه انتخابات‬ ‫‪ 24‬خرداد بیش از هر کســی به مذاق کارگزارانی ها خوش‬ ‫امده بود‪ .‬انها فردی شــبیه هاشمی رفســنجانی را در اتاق‬ ‫رئیس جمهــور می دیدند‪ .‬طرفه انکه رئیس جمهور شــدن‬ ‫حســن روحانی را مســتظهر به حمایت پــدر معنوی حزب‬ ‫خودشــان می دانســتند‪ .‬انها البته با اصالح طلبانی مواجه‬ ‫بودند که در اخرین لحظات انتخابات در یک شیفت سیاسی‬ ‫چشم به حسن روحانی دوخته و راه گریزشان از شرایط وقت‬ ‫را رئیس جمهور شدن او می دیدند‪.‬‬ ‫در دوران دوری از قدرت‪ ،‬اوضاع کارگزاران همیشه‬ ‫مطلوب تر از ســایر اصالح طلبــان بوده اســت‪ .‬خصلت‬ ‫محافظه کار و تکنوکرات انها باعث شــده بود چندان خود‬ ‫را درگیر هزینــه اکت های سیاســی ماجراجویانــه نکنند‪.‬‬ ‫پس حاال با امــدن روحانــی نزدیکتریــن اصالح طلبانی‬ ‫بودند که می توانستند روی صندلی های ساختمان هیات‬ ‫دولت تکیــه بزنند‪ .‬همیــن موقعیت ویژه موجب شــد که‬ ‫کارگزارانی ها برای خود در میان اصالح طلبان نقشی باالتر‬ ‫از یک حزب ببینند‪.‬‬ ‫انها سطح توقع سیاســی خود را انچنان باال بردند که‬ ‫چهره های مهمی از اصالح طلبان توصیه کردند بهتر است‬ ‫باقی راه تا ایستگاه بعدی به لیدری کارگزاران سازندگی طی‬ ‫شود‪ .‬از نظر انها این تکنوکرات ها دو ویژگی مهم داشتند‪:‬‬ ‫‪ -1‬نزدیکی به دولت حسن روحانی‬ ‫‪ -2‬حساس نبودن حاکمیت به انها‬ ‫کارگزاران تبدیل به یک برادر بزرگتر شــده بود‪ .‬حاال‬ ‫از داخل جلسات سیاســی این حزب نسخه های انتخاباتی‬ ‫صادر می شد و غالمحسین کرباســچی در نشریه سازمانی‬ ‫حزب فرمان شبیه ســازی مجلس پنجم را صــادر می کرد‪.‬‬ ‫محمد قوچانی‪ ،‬عضو تازه کارگزاران سازندگی‪ ،‬برای تشکیل‬ ‫مجلسی به ریاســت فردی مانند ناطق نوری دلیل کنار هم‬ ‫ردیف می کرد و جملگی با هم کنایه روانه «ندا» و «عارف»‬ ‫می کردند‪ .‬انها در دولت از معاون اولی تــا وزارتخانه مهم‬ ‫را هم در اختیار داشتند‪ .‬حســن روحانی به خوبی همه این‬ ‫شرایط پیرامون خودش را رصد می کند‪ .‬برادر بزرگتر اما گویا‬ ‫چندان قابل اعتماد نبوده است‪ .‬در همین دولت درست در‬ ‫کنار کارگزارانی ها‪ ،‬بوروکرات هایی هستند که برای روحانی‬ ‫حتما قابل اعتماد ترند‪ .‬باید روی انها ســرمایه گذاری کرد‪.‬‬ ‫انها می توانند در اینده نقش مهمی بازی کنند‪.‬‬ ‫بعد از مدت ها انها کنار هم نشســتند‪ .‬همایش برگزار‬ ‫کردند و پیشــرو تر از همه محمد باقر نوبخت بود که خود را‬ ‫مقابل قاب دوربین رسانه ها قرار داد‪.‬‬ ‫احتماال حس تلخی به کارگزارانی ها دست داده است‪،‬‬ ‫انها خــوب می دانند معنای این همایش چیســت‪ .‬روحانی‬ ‫دست عوض کرده است‪ .‬حاال فقط انها نیستند که می توانند‬ ‫با عاریه گرفتن شمایل سیاسی و گفتمانی حسن روحانی با‬ ‫حزبشان به اکت سیاسی خارج از دولت مشغول باشند‪ .‬برای‬ ‫انها رقیب پیدا شده است؛ یک رقیب که می توان با دالیل‬ ‫قابل شماری «قدرتمند» ارزشیابی اش کرد‪.‬‬ ‫اگر چند ماه پیش‪ ،‬زمانی که حسن روحانی با‬ ‫موج بلند منتقدان مواجه و فشارهای فراوانی‬ ‫از این طیف بر انها وارد شــده بود با خیالی‬ ‫راحت می گفتیم کــه دوران محافظه کاران‬ ‫اصولگرا به ســر امده و حــاال این چپگرا ها‬ ‫(تحولخواهان) و پایداری ها هستند که دست‬ ‫باال را گرفته اند اکنون به نظر می رسد درست‬ ‫این اســت که بگوییم محافظه کاران باز به‬ ‫وسط میدان سیاســت امده اند و حتما اینده‬ ‫جناح متاثر از اکت سیاسی انهاست‬ ‫دیگر حتمــا اصالح طلبــان هــم روی کارگزارانی ها‬ ‫به عنوان برادر بزرگتر حســاب بــاز نمی کنند‪ .‬شــاید زمان‬ ‫سیاست ورزی دولتی کارگزاران تمام شــده‪ ،‬شاید هم باید‬ ‫سهمش کمتر از قبل شــود‪ .‬هر کدام از این دو فرضیه که‬ ‫درست باشد‪ ،‬حزب غالمحسین کرباسچی با شرایط جدیدی‬ ‫روبه رو شده اســت‪ ،‬ان هم درست در شــرایطی که کمیته‬ ‫سیاســی کارگزاران پس از افشــاگری های محمد هاشمی‬ ‫تالش می کرد در یک زیرکی سیاسی با بهره گیری از عنصر‬ ‫«زمان» اختالفات درونی را به فراموشی بسپارد‪.‬‬ ‫اپیزود دوم؛ حزب اعتدال‬ ‫روحانــی امــا بــازی را بزرگتر دیــده اســت‪ .‬او در‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ســال های نزدیک پیش روی خــود حتما بــا طیف های‬ ‫مختلف جناحی مواجه خواهد بود که خیلی وقت اســت‬ ‫ابایی ندارند بگویند «قطب» مقابل دولت مستقر هستند‪.‬‬ ‫او بــا اصولگرایانی مواجه اســت کــه به رغــم تکثر ها و‬ ‫گرایش هــای مختلــف در مواجهــه بــا او در حوزه های‬ ‫بســیاری هم نظرند و همفکــر‪ .‬این یعنی اینکه تشــکیل‬ ‫یک ائتالف بر سر رقیب مشترک (که همانا خود اوست)‬ ‫را حتما متصور اســت‪ .‬دقیقا در همین جای ماجراســت‬ ‫که او پی می برد مشــکل تنها با نوبخت و دوستانش حل‬ ‫نمی شود‪ .‬او باید جهاز سنگین تری برای روزهای سخت‬ ‫پیش رو اماده کند‪.‬‬ ‫حاال وقت ان اســت که یاداوری شــود روحانی یک‬ ‫سانترالیست سیاسی است‪ .‬او در میان دوجناح قرار گرفته‬ ‫و فقــط نگاهش را به اصالح طلبان ندوخته اســت‪ .‬شــیخ‬ ‫دوســتانی هم دارد که روز واقعه حاضر باشــند در شــرایط‬ ‫خاص که البته از هم اکنون باید پایه هایش چیده شــود‪ ،‬با‬ ‫او بر سر یک میز بنشــینند و مقدمات یک ائتالف تاکتیکی‬ ‫دیگر را پدید اورند‪.‬‬ ‫اگر صورت مساله این باشد باید به این فکر کنیم کدام‬ ‫اصولگرایان از همه به او نزدیکترند؛ علی اکبر والیتی و علی‬ ‫الریجانی‪ .‬در تمام ماه های گذشت ه یکی در سیاست خارجی‬ ‫بار سنگین مواجهه با منتقدان را در پیدا و پنهان کم کرده و‬ ‫ان دیگری تمام تالشــش را کرده که در پارلمان‪ ،‬روزهای‬ ‫سخت رئیس جمهور اندکی راحت تر بگذرد‪.‬‬ ‫هر دو یک خصوصیت مهم دارنــد؛ نزدیک بودن به‬ ‫علمای قم و جامعتین خاصه انکه والیتی و الریجانی هر دو‬ ‫رابطه ای خوب با ایت الله محمد یزدی دارند‪.‬‬ ‫اصال بهتر است از یک زاویه دیگر ماجرا را نگاه کنیم؛‬ ‫از دوربین حسن روحانی‪.‬‬ ‫وقتی که اصولگرایان از شوک نتیجه انتخابات بیرون‬ ‫امدند‪ ،‬دو راه پیش رو داشــتند؛ یا اینکه با یک فراموشــی‬ ‫ضمنی‪ ،‬روزهای رقابت انتخاباتی با حســن روحانی را جزو‬ ‫گذشــته ها تلقی کرده و برای اینده‪ ،‬نغمه ائتالف سر دهند‬ ‫یا اینکــه در یک تاکتیــک رئال تر پایه های یــک رقابت را‬ ‫خیلی زودتر از انچه تصور می شــد بنا کننــد‪ .‬چپ گراهای‬ ‫اصولگــرا پیشــرو تر از همــه راه رقابت را در پیــش گرفتند‬ ‫و کاتالیزوری شــدند بــرای شــکل گیری زودتــر چیدمان‬ ‫اینده سیاســت ورزی اصولگرایــان‪ .‬هر چنــد در این میان‬ ‫محافظه کاران و راســت گرایان مقاومت مشهودی در این‬ ‫نوع از سیاست ورزی نشــان دادند‪ .‬به هرحال انچه اکنون‬ ‫میان اصولگرایان و روحانی حاکم اســت‪ ،‬محصول همین‬ ‫تحوالت است‪.‬‬ ‫حسن روحانی رفقای تازه ای پیدا کرده است؛‬ ‫علی اکبر والیتی و علی الریجانی؛ دو محافظه کار‬ ‫اصولگرا که به استقبال او امده اند‬ ‫در چنین شــکلی از شــرایط سیاسی حســن روحانی‬ ‫نیز دو راه پیــش رو دارد‪ ،‬یا باید رقابت با انهــا را بپذیرد و در‬ ‫یک قطب ســازی اشــکار از هم اکنون زمینه های پیروزی‬ ‫در رقابت را اماده کند یا اینکه او باید با اســتفاده از کاراکتر‬ ‫سیاسی اش زمینه هایی از انشقاق را در اردوگاه در حال اتحاد‬ ‫اصولگرایان ایجاد کند‪.‬‬ ‫به نظر‪ ،‬او گزینه دوم را برگزیده است‪ .‬روحانی رفقای‬ ‫تازه ای پیدا کرده است؛ علی اکبر والیتی و علی الریجانی‪.‬‬ ‫دو محافظه کار اصولگرا که به استقبال او امده اند‪.‬‬ ‫علی اکبر والیتی یک تنه به یاری تیم سیاست خارجی‬ ‫شتافته و حتی ابایی ندارد که رســما و صراحتا عملکرد تیم‬ ‫قبلی را به انتقاد نشســته و بر درســتی تاکتیک های فعلی‬ ‫تاکید کند‪.‬‬ ‫ان ســوتر‪ ،‬علی الریجانی‪ ،‬انچنان بی پروا در صحن‬ ‫علنــی مجلس به حمایــت از کابینــه مقابــل چپ گراهای‬ ‫اصولگرا ایستاده که در زمان شکست‪ ،‬یکی از رقبا به سخره‬ ‫تابلوی «دوپینگ الریجانی جواب نداد» را مقابل عکاسان‬ ‫پارلمان گرفته بود‪.‬‬ ‫حاال زمــان کمک گرفتــن از رفیق جدید فرا رســیده‬ ‫اســت‪ .‬به این خبــر دقــت کنید‪« :‬جــواد هــروی‪ ،‬عضو‬ ‫فراکســیون رهروان والیت مجلس شــورای اســامی از‬ ‫تشکیل حزب رهروان والیت با دبیرکلی علی الریجانی خبر‬ ‫داد و گفت‪« :‬اساســنامه و مرامنامه حــزب رهروان والیت‬ ‫تنظیم شده است که تا قبل از عید روال اداری این حزب در‬ ‫وزارت کشور انجام خواهد شد‪»».‬‬ ‫به این خبر هم توجه کنید‪« :‬رضا اشــتیانی‪ ،‬نماینده‬ ‫مردم قــم و عضو جامعه مدرســین درباره جلســات وحدت‬ ‫اصولگرایان بــه محوریت اقای تقــوی می گوید‪« :‬ظاهرا‬ ‫اقایان با اقای الریجانی نیز جلســاتی داشته اند ولی ظاهرا‬ ‫به نتیجه ای نرسیده اند‪ ،‬گویا جلسه دیگری هم با وی دارند‪.‬‬ ‫انگار اقای الریجانی شــرایطی داشــتند که بایــد با اقایان‬ ‫بنشینند و راجع به انها بحث کنند‪»».‬‬ ‫همســو با این خبر برخی رســانه ها گفته اند فردی که‬ ‫حســینیان به کنایه از او به عنوان منصرف کننــده ایت الله‬ ‫یزدی از برگزاری جلسه سه شــیخ اصولگرا یاد کرده کسی‬ ‫نبوده جز علی الریجانی‪.‬‬ ‫تفســیر ســاده این چند بند اخیر این اســت که علی‬ ‫الریجانی برای خود پــازل دیگری چیده؛ پازلی که شــاید‬ ‫تکه های مشــترک قابل شــماری با پازل چیده شده حسن‬ ‫روحانی داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر چند ماه پیش‪ ،‬زمانی که حسن روحانی با موج بلند‬ ‫منتقدان مواجه و فشارهای فراوانی از این طیف بر انها وارد‬ ‫شده بود با خیالی راحت می گفتیم که دوران محافظه کاران‬ ‫اصولگرا به سر امده و حاال این چپگرا ها (تحولخواهان) و‬ ‫پایداری ها هستند که دســت باال را گرفته اند اکنون به نظر‬ ‫می رسد درست این اســت که بگوییم محافظه کاران باز به‬ ‫وســط میدان سیاســت امده اند و حتما اینده جناح متاثر از‬ ‫اکت سیاسی انهاست‪.‬‬ ‫با این تفاســیر مثل اینکه کارگزارانی ها درســت فکر‬ ‫کرده اند؛ حسن روحانی دست عوض کرده است‪ .‬در این‬ ‫میان اما عجالتا باید این را هم در نظر داشــت که شــرایط‬ ‫روحانی استثنایی است و شرایط استثنایی در برخی موارد‪،‬‬ ‫ســپهر معموال پیش بینی پذیر رویدادها را به هم می ریزد‪.‬‬ ‫باید منتظر روزهای پیــش رو بــود ؛«‪ »94‬پرماجرا در راه‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪41‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫پیوندمیانتکنوکرات های‬ ‫دولت و محافظ ه کاران مجلس‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با فیاض زاهد‬ ‫درباره کنگره حزب اعتدال و توسعه‬ ‫حزب اعتدال و توسعه هفته گذشته کنگره خود را‬ ‫برگزار کرد‪ .‬باتوجه به اینکــه به انتخابات مجلس‬ ‫شورای اســامی نزدیک می شویم‪ ،‬فکر می کنید‬ ‫برگزاری کنگــره این حزب با ســروصدای زیاد که‬ ‫نشــان از توســعه فعالیت ها نیز داشــت‪ ،‬به چه‬ ‫منظوری صورت گرفت؟‬ ‫اگر بخواهیم از نظــر تاریخی بــه فعالیت احزاب‬ ‫در ایران نگاه کنیم‪ ،‬می بینیم کــه در تاریخ حزبی در ایران‪،‬‬ ‫معموال دولت ها نماینــده طبقات اجتماعی نیســتند‪ .‬بلکه‬ ‫دولت ها در نتیجه رویداهایی که حادث می شود و تصمیمات‬ ‫سیاســی و کنش های خلق الســاعه پدید می اید‪ .‬ســپس‬ ‫دولت ها تالش می کنند تا برای خودشــان دو بســتر فراهم‬ ‫کنند‪ .‬اگر دویست‪ ،‬سیصد سال اخیر ایران را بررسی کنیم‪،‬‬ ‫می بینیم که اول دولت ها تــاش می کنند تا طبقه وفادار به‬ ‫خودشان را به وجود بیاورند‪ .‬دوم در دوران جدید و در یک صد‬ ‫سال اخیر‪ ،‬تالش می کنند حزب متکی به دولت و وفادار به‬ ‫ان را پدید بیاورند‪ .‬در غرب این فرایند معکوس است‪ .‬به این‬ ‫معنا که این احزاب هستند که دولت ها را به وجود می اورند‪.‬‬ ‫بنابرایــن احــزاب در یکصدســال اخیــر در ایــران‬ ‫دولت ســاخته هســتند‪ .‬هرگاه باد بــه پرچم دولت های انها‬ ‫می وزید‪ ،‬دارای قدرت و نفوذ می شدند و هرگاه شرایط تغییر‬ ‫می کرد‪ ،‬انها در بی خبری قرار می گرفتند‪ .‬در این میان ما تنها‬ ‫حزب توده را داریم که به عنوان یک استثنا از این قاعده بود‪.‬‬ ‫حزب توده حزبی بود با نفوذ و گستره فراوان که البته ان هم‬ ‫مشکل بزرگتری داشت؛ وابستگی به خارج از مرزها‪ .‬حزب‬ ‫توده را می توان قوی ترین حزب تاریخ اســیا قلمداد کرد اما‬ ‫به رغم این‪ ،‬خصوصا مواضعی که پس از ‪ 28‬مرداد گرفت‪،‬‬ ‫این حزب را هم از جایگاه خود خارج کرد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد حاال که دولت روحانی با شعار اعتدال‬ ‫به کاخ ریاست جمهوری راه یافته‪ ،‬همکفران و عالقه مندان‬ ‫ایشان که در حزب اعتدال و توسعه با ایشان ارتباط نزدیکی‬ ‫داشتند‪ ،‬این گمان را بردند که این گفتمان اعتدال است که‬ ‫به پیروزی رســیده اســت‪ .‬حاال که اقای روحانی به پیروزی‬ ‫رســیده و چند چهره تقریبــا مشهورشــان در کابینه حضور‬ ‫دارند‪ ،‬باد به پرچم انهــا می وزد‪ .‬با این پیــش زمینه به طور‬ ‫خوشــبینانه می توان گفت که انها این تلقی را دارند که این‬ ‫فرصت مناسبی اســت تا فعالیت حزبی خودشــان را توسعه‬ ‫و گســترش داده‪ ،‬دســت به یارگیری بزنند و مانیفست شان‬ ‫را تبیین بکنند و تصویرخودشــان را از جهان پیرامونی ارائه‬ ‫دهند‪ .‬باتوجه به جایگاهی کــه دارند و از انجایی که معموال‬ ‫در مناســبات سیاســی و اجتماعی‪ ،‬جایگاه و منصب افراد‬ ‫سیاســتمدار نیز موثر بوده و می تواند رونــق اجتماعی را به‬ ‫همراه بیاورد‪ ،‬می تواند این تلقی را به وجود بیاورد که انها هم‬ ‫می توانند مقداری پروپاگاندا کنند‪ ،‬تشکیالتشان را گسترش‬ ‫دهند و عضو گیری کنند‪ .‬یــا در انتخابات مجلس به صورت‬ ‫یک پروژه افراد خودشــان را به مجلس بفرســتند تا بتوانند‬ ‫ی دولت (ساپورتیو) پدیده بیاورند‪ .‬من تصور‬ ‫یک حزب حام ‬ ‫می کنم انها با چنین فرضی چنین کنگره ای را برگزار کردند‪.‬‬ ‫انطور که شــما می فرمایید این در واقع اســتفاده‬ ‫از یک نوع فضــای به وجود امده اســت کــه انها‬ ‫می خواهنــد از ان اســتفاده کنند‪ .‬ایــن یک مدل‬ ‫اســت‪ .‬مــدل دیگــر این اســت کــه انها بــا یک‬ ‫برنامه ریزی و به طور مشــخص جــدا کردن صف‬ ‫خودشان از اصالح طلبان و رقابت با انها فعالیتشان‬ ‫را گســترش دادند‪ .‬در این مدل کســانی که قصد‬ ‫دارند از حمایت های دولت برخوردار شوند‪ ،‬باید به‬ ‫لیست اعتدال و توسعه بپردازند‪ .‬کدام یک از این‬ ‫دو مدل مد نظر است؟‬ ‫هر دو این موارد می تواند درست باشد‪ .‬یعنی اینکه‬ ‫چنین کنگره ای برگزار می شــود و توسعه تشکیالتی مد نظر‬ ‫قرار می گیرد‪ ،‬ناشی از فضای به وجود امده است‪ .‬اینکه انها‬ ‫ج خودشان را از احزاب اصالح طلب جدا کنند‬ ‫می خواهند خر ‬ ‫نیز کامال درست اســت و اینها تعارضی با یکدیگر ندارد و در‬ ‫راستای یک استراتژی می تواند ارزیابی شود‪.‬‬ ‫باید یاداور شــوم که حزب اعتدال و توســعه هیچ گاه‬ ‫یک حزب اصالح طلب نبوده است‪ .‬اعتدال و توسعه بیشتر‬ ‫«چرخ زاپاس» حزب کارگزاران بود‪ .‬چرخ زاپاســی که هیچ‬ ‫وقت مورد اســتفاده قرار نگرفت و جدی تلقی نشد‪ .‬چراکه‬ ‫کارگزاران انقدر از نظر تشکیالتی‪ ،‬چهره ها و پدر معنوی اش‬ ‫ی هاشمی‪ ،‬قدرتمند بود که به اعتدال و توسعه نمی رسید‪.‬‬ ‫اقا ‬ ‫خاســتگاه معنوی هر دو حزب کارگزاران و اعتدال و توسعه‬ ‫اقای هاشمی رفسنجانی اســت‪ .‬اقای دکتر روحانی هم در‬ ‫واقع شخصیت منتسب به ایت الله هاشمی بود‪ .‬او همیشه‬ ‫در کنار ایشان بود‪ .‬در این انتخابات هم وقتی اقای هاشمی‬ ‫دید که زمینه برای حضــورش فراهم نشــد‪ ،‬عالقه مند بود‬ ‫که اقای روحانی در این کارزار انتخاباتی باشــد‪ .‬بنابراین تا‬ ‫زمانی که ایت الله هاشمی و حزب نزدیک به او هست‪ ،‬شما‬ ‫نمی توانید روی احزاب دست دوم‪ ،‬یا زاپاس چندان تکیه ای‬ ‫داشته باشید‪.‬‬ ‫اعتــدال و توســعه حــق دارد بــرای خودش لیســت‬ ‫انتخاباتی ببندد و از این ظرفیت اســتفاده کند‪ ،‬اما در عین‬ ‫حال ما نباید این واقعیت را نادیده بگیریم که عرصه سیاست‬ ‫در ایران همانطور که دولت حزب ســاز است‪ ،‬این دولت ها‬ ‫محفلی‪ ،‬گعده ای و تابــع چانه زنی های چهره های قدرتمند‬ ‫پشت صحنه نیز هستند‪ .‬به این معنا فردا که قرار باشد لیست‬ ‫انتخاباتی مجلس بسته شود‪ ،‬قطعا زور کارگزاران از اعتدال‬ ‫و توسعه بیشتر است‪ .‬به رغم اینکه دکترروحانی به اعتدال و‬ ‫توسعه تمایل دارد‪ ،‬اما این دکتر روحانی‪ ،‬رئیس جمهور ملت‬ ‫ایران اســت و در نتیجه یک فرایند خاص به قدرت رســیده‬ ‫است‪ .‬او خودش بهتر از هرکسی این موضوع را می داند‪.‬‬ ‫گفتمانی کــه او در انتخابات بــه کار گرفت‪ ،‬گفتمان‬ ‫اعتــدال و توســعه نبــود‪ .‬بلکــه گفتمــان اصالح طلبی و‬ ‫تحولخواه اســت‪ .‬حتی این روند در یک ســال اخیر نیز به‬ ‫همین صورت از سوی او دنبال شده است‪ .‬طبیعی است که‬ ‫وقتی لیست ها بسته می شود از اعتدال و توسعه نیز یارگیری و‬ ‫نظرخواهی خواهد شد‪ .‬اما اگر این فرض را داشته باشیم که‬ ‫اعتدال و توسعه به تنهایی می تواند واجد یک جریان سیاسی‬ ‫موثر باشد‪ ،‬یک تصور غلط و ناصواب است‪.‬‬ ‫پس به اعتقاد شــما نمی تواند رقیــب قدرتمندی‬ ‫باشد برای کارگزاران و احزاب اصالح طلب؟‬ ‫خیر نمی توانــد‪ .‬من معتقدم تنها اســم یک حزب‬ ‫نیست که تعیین کننده اســت‪ .‬این مردان و زنان ان حزب و‬ ‫سابقه سیاسی ان حزب اســت که تعیین کننده است‪ .‬امروز‬ ‫شــما از نظر قانونی در سیاست ایران ســازمان مجاهدین و‬ ‫حزب مشارکت را ندارید‪ ،‬اما کدام ادم سیاسی در ایران است‬ ‫که باور کند مشــارکتی ها و اعضای مجاهدیــن انقالب در‬ ‫تعیین لیست های انتخاباتی در مجلس بی تاثیر خواهند بود؟‬ ‫یا کارگزاران با این همه عده و ُعده و چهره هایی که در اطراف‬ ‫خودش دارد‪ ،‬تابع حزب اعتدال و توسعه بشود‪ .‬اما می شود‬ ‫برای حزب اعتدال و توسعه نیز یک ظرفیتی در انتخابات در‬ ‫نظر گرفت‪ .‬به نظرم این حق قانونی انها هم هست‪.‬‬ ‫با این وجود اگر انها دچار این ســوء تفاهم باشــند که‬ ‫مسیر انتخابات مجلس را انها مشــخص می کنند‪ ،‬به نظرم‬ ‫یک خطای راهبردی مرتکب می شوند‪.‬‬ ‫اعتــدال و توســعه هیــچ وقــت عضــو شــورای‬ ‫هماهنگی اصالح طلبان نبوده؟‬ ‫خیر‪ .‬هرگز جزو گروه های تشــکیل دهنده شورای‬ ‫هماهنگی اصالح طلبان نبود‪.‬‬ ‫همانطور که می بینیــم یکی از دختــران ایت الله‬ ‫هاشــمی در حزب کارگــزاران اســت و دیگری در‬ ‫حزب اعتدال و توســعه‪ .‬مــا فائزه هاشــمی را در‬ ‫کارگزاران می بینیم و فاطمه هاشــمی را در حزب‬ ‫اعتدال و توســعه‪ .‬در زمان تشکیل این حزب هم‬ ‫محمد قوچانی که حاال عضو شورای مرکزی حزب‬ ‫کارگزاران است‪ ،‬نوشته بود که دو حزب کارگزاران‬ ‫و اعتدال و توســعه دو بال چپ و راســت ایت الله‬ ‫هاشــمی هســتند‪ .‬این امکان وجود دارد که خود‬ ‫ایت الله هاشــمی به دنبال فعال کــردن این حزب‬ ‫باشــد تا همه ســرمایه هایش در حزب کارگزاران‬ ‫جمع نشود؟‬ ‫حزباعتدالوتوسعهتاجاییکهمی دانمدرکنگره‬ ‫خودازهیچشخصیتاصالح طلبیدعوتنکرده‬ ‫بود‪.‬باتوجهبهمنشورفتارشخصیت هایاصلی‬ ‫اینحزب‪،‬انهاتمایلجدیدارندبهجایگرایشبه‬ ‫اصالح طلب ها‪ ،‬به محافظه کارانی همچون اقای‬ ‫الریجانینزدیکشوند‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گعده سیاســی شــبیه هســتند تا وفاداری به کار‬ ‫تشکیالتی‪ .‬وضعیت حزب اعتدال و توسعه از این‬ ‫لحاظ چگونه است؟ ایا دارای تشکیالت منسجم‬ ‫و دفاتر شهرســتان هســتند و از نظر عضو گیری‬ ‫فعال؟‬ ‫اخباری که من از حزب اعتدال و توسعه دارم چندان‬ ‫زیاد نیست‪ .‬اما می دانم که اقای روحانی به ریاست جمهوری‬ ‫راه پیدا کرد‪ ،‬حزب اعتدال و توســعه تنها در سه شهرستان‬ ‫شعبه داشــت و عمال یک مجموعه غیرفعال بود‪ .‬حاال هم‬ ‫باتوجه به اینکه اقای دکتر نوبخت دبیرکل این حزب‪ ،‬معاون‬ ‫رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی است‬ ‫و همین شغل کافی اســت تا وقت ‪ 10‬فرد را بگیرد‪ ،‬به نظر‬ ‫می رسد اقای نوبخت‪ ،‬واعظی یا اقای ترکان انقدر وقتشان‬ ‫ازاد نیست که روی این امور تمرکز کنند‪.‬‬ ‫چهره های دسته دو یا دسته سومی را هم که بخواهند‬ ‫حاال اضافه کنند تا بخواهد جا بیفتد عمر این دولت تمام شده‬ ‫و ان جذابیت بصری را هم از دســت می دهد‪ .‬بنابراین فکر‬ ‫می کنم حزب اعتدال و توسعه می تواند به یک حزب محفلی‬ ‫با فعالیت محدود و در نهایت در صورتی که بتواند اعضایش‬ ‫را به مجلس وارد کند‪ ،‬می توانــد به یک حزب پارلمانی بدل‬ ‫شــود‪ .‬من در این حزب ظرفیت اینکه یــک حزب عملیاتی‬ ‫و فراگیر مثل احزاب دیگری که در مورد ان صحبت کردیم‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬بعید می دانم‪.‬‬ ‫عموما اعضای شورای مرکزی و چهره های شاخص‬ ‫این حزب افــراد تکنوکــرات به حســاب می ایند؛‬ ‫کســانی که در دولت ها بودند و کارهای اقتصادی‬ ‫و مدیریت های صنعتــی را عهــده دار بودند‪ .‬این‬ ‫ترکیب در نگاه انها به «توســعه محــوری» موثر‬ ‫بوده؟‬ ‫بلــه همینطور اســت‪ .‬فکــر می کنم انچــه برای‬ ‫حزب اعتدال و توســعه می توان در نظر گرفت‪ ،‬یک حزب‬ ‫تکنوکراتی است که هم به ساختارهای بوروکراتیک پایبندی‬ ‫دارد و هم خیلی اوانگارد نیســت‪ .‬تا حدی کنسرواتیســت‬ ‫رفتار می کند و محافظه کار اســت‪ .‬ســاختار شکن نیست و‬ ‫در دل تغییرات اقتصادی بــاور دارد که می تواند تحوالت را‬ ‫به پیش ببرد‪ .‬فکر می کنم از لحاظ نظری هم اگر قرار باشد‬ ‫درباره این حزب اظهارنظر بکنیم این است که کنسرواتیسم‬ ‫لیبرالیسم بر ساختار نظری این حزب سنگینی می کند‪ .‬نوعی‬ ‫اقتصاد لیبرالی که حتی مانند نئولیبرال هــای اوانگار د هم‬ ‫نیست‪ .‬اما از نظر سیاسی لیبرال اســت و از نظر اقتصادی‬ ‫به اصول کالسیک لیبرالیســتی باور دارد‪ .‬با این حال انقدر‬ ‫لیبرال نیســت که بخواهد وارد چالش های سیاســی شود‪،‬‬ ‫شــاید از لیبرال به معنــای ازادی و لیبرتی تلقــی می توانیم‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫فکر می کنم نوعی تکنوکراســی بوروکراتیک مبتنی بر‬ ‫مشی لیبرال دموکراســی می تواند حزب اعتدال وتوسعه را‬ ‫معنا ببخشد‪.‬‬ ‫یــک تعریــف کــه در ایــن ســال ها زیــاد هــم از‬ ‫اعتدالگرایی شــنیده می شــود نوعــی میانه روی‬ ‫اســت‪ .‬به این معنا که بخشــی از نیروهای میانه‬ ‫طیف راست و چپ سیاســت را شامل می شود‪ .‬از‬ ‫یک طرف جبهه پایداری در راست و از سوی دیگر‬ ‫مشارکت و مجاهدین در چپ‪ .‬از طرف دیگر ما در‬ ‫لیست شــورای مرکزی اول این حزب اقای کاظم‬ ‫جاللی (مدیرمرکز پژوهش های فعلی مجلس) را‬ ‫هم می بینیم‪ .‬کسی که به اقای الریجانی نزدیک‬ ‫است‪ .‬با این پیش زمینه و ان تعریف از میانه روی‬ ‫فکر می کنید این حزب می تواند نقش حلقه واسط‬ ‫میان چپ و راست سیاست را ایفا کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬به نظرم در این ســطح توانایــی انجام چنین‬ ‫کاری را ندارند‪ .‬حزب اعتدال و توســعه تا جایی که می دانم‬ ‫در کنگره خود از هیچ شخصیت اصالح طلبی دعوت نکرده‬ ‫بود‪ .‬باتوجه به منش و رفتار شخصیت های اصلی این حزب‪،‬‬ ‫انها تمایل جــدی دارند به جای تمایــل به اصالح طلب ها‪،‬‬ ‫به محافظه کارانی همچون اقای الریجانی نزدیک شــوند‪.‬‬ ‫شــاید ان فرضی که گاهی مطرح می شــود که دولت اقای‬ ‫روحانی قصد دارد بــه جای باال بردن هزینه عمل سیاســی‬ ‫خود و نزدیکی و ائتالف به اصالح طلبان‪ ،‬با طیف میانه ای‬ ‫مثل اقای الریجانی ائتالف کند‪ ،‬حزب اعتدال و توسعه از‬ ‫این منظر بیشــترین ظرفیت را برای انجام چنین ائتالفی با‬ ‫اصولگرایان میانه رو دارد‪.‬‬ ‫اما اگر قرار باشد به موضوع از منظر بدبینانه نگاه کنیم‪،‬‬ ‫باید گفــت که حزب اعتــدال و توســعه می خواهد پیوندی‬ ‫میان برخی تکنوکرات های محافظه کار دولت اقای روحانی‬ ‫و محافظــه کاران اعتدال طلــب مجلس به رهبــری اقای‬ ‫الریجانی ایجاد کند‪.‬‬ ‫نوعی تکنوکراسی بوروکراتیک‬ ‫مبتنی بر مشی لیبرال دموکراسی‬ ‫می تواند حزب‬ ‫اعتدال وتوسعه را‬ ‫معنا ببخشد‬ ‫سیاست‬ ‫ایــن ایت الله هاشــمی که امــروز ما از او ســخن‬ ‫می گوییم‪ ،‬با ایت الله هاشــمی که در ان سال ها اعتدال و‬ ‫توسعه یکی از بال ها یا چرخ هایش به حساب می امد‪ ،‬کامال‬ ‫متفاوت است‪ .‬این ایت الله هاشمی ادبیاتش‪ ،‬مانیفستش‬ ‫و نوع رویکــردش حتــی گاهــی از جریان اصالحــات نیز‬ ‫جلوتر اســت‪ .‬یعنی در این ســال های اخیر اگر هربار پای‬ ‫صحبت های او می نشســتید و بــا او مالقــات می کردید‪،‬‬ ‫متعجب بودید که حتی در شــرایط ان ســال ها چطور این‬ ‫مواضع را اتخاذ می کند‪ .‬تداوم همــان مواضع و دیدگاه ها‬ ‫بود که صدمات زیادی هم به ایشــان وارد کرد و ایشــان را‬ ‫به سیبل اول جریان مقابل بدل کرد‪ .‬این ایت الله هاشمی‬ ‫که امروز از ان صحبت می کنیم سایه اش گسترده تر از انی‬ ‫اســت که خودش را مختص یک حــزب و دو جریان حزبی‬ ‫کند‪ .‬این ایت الله هاشمی است که وقتی اعالم کاندیداتوری‬ ‫کرد‪ ،‬اصالح طلب ها گفتند که در کنار او خواهند ایســتاد‪.‬‬ ‫چهره های مختلفی مثل سعید حجاریان رسما اعالم کردند‬ ‫که ما یک انتخابات به ایت الله هاشمی بدهکاریم‪ .‬طبیعی‬ ‫است که اقای هاشمی از نظر گفتمانی‪ ،‬پایگاه اجتماعی و‬ ‫مشروعیت اجتماعی با ایت الله هاشمی در سال های گذشته‬ ‫متفاوت است‪ .‬فرض اینکه اقای هاشــمی تخم مر غ های‬ ‫خودش را در سبد های کوچکی مثل این احزاب بگذارد‪ ،‬به‬ ‫نظر می رسد کامال غیرواقعی باشد‪.‬‬ ‫در ایــران بســیاری از احــزاب انطــور کــه بایــد‬ ‫بــه کار تشــکیالتی نمی پردازند و بیشــتر به یک‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر فیاض زاهد‪ ،‬همشهری دکتر نوبخت دبیرکل‬ ‫حــزب اعتدال و توســعه اســت‪ .‬این اســتاد دانشــگاه‬ ‫با بررســی وضعیت احــزاب در ایــران معتقد اســت که‬ ‫اعتدال و توســعه تــا روی کار امــدن روحانــی چندان‬ ‫فعالیتی نداشــت و از جمله احزابی است که «با وزیدن‬ ‫باد به پرچم دولت ها» رونق می گیرد و بعد از ان «از رونق‬ ‫می افتد»‪ .‬او اعتدال و توسعه را «چرخ زاپاس» کارگزاران‬ ‫ســازندگی معرفی می کند و معتقد اســت که در حالت‬ ‫«بدبینانه» اعتدال و توســعه قصــد دارد پیوندی میان‬ ‫برخی تکنوکرات های محافظــه کار دولت اقای روحانی‬ ‫و محافظــه کاران اعتدال طلب مجلس بــه رهبری اقای‬ ‫الریجانی ایجاد کند‪.‬‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب وشخصی‬ ‫‪43‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اسفند شلوغ حاج اقا‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی روزهای مهمی را در پیش دارد‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪45‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪3‬‬ ‫به روزهای پایانی سال که نزدیک می شویم ایت الله‬ ‫هاشمی رغبت بیشتری پیدا می کند تا با رسانه ها به مصاحبه‬ ‫بپردازد‪ .‬کمتر ســالی اســت که در ان ایت الله هاشمی در‬ ‫یک یا چند سالنامه مطبوعاتی حضور نداشته باشد‪ .‬امسال‬ ‫اما شــرایط کمی متفاوت اســت‪ .‬مصاحبه هــای ایت الله‬ ‫حاشــیه های زیــادی پدیــد اورد ‪ ،‬خصوصا ایــن موضوع‬ ‫مصادف شد با روزهای پایانی دادگاه حاشیه سازترین فرزند‬ ‫خانواده هاشمی‪.‬‬ ‫هاشــمی در دو مصاحبــه موضوعــات مهمــی را‬ ‫مطرح کــرد‪ .‬او از کســانی که مــرگ ملــک عبدالله را‬ ‫تبریــک گفتند‪ ،‬انتقــاد کرد‪ .‬از رهبری شــورایی گفت و‬ ‫این هفته خبرهایی منتشــر شــد از اینکه او فشار زیادی‬ ‫وارد می کند تــا پرونده مهــدی را به ســرانجام مطلوب‬ ‫برســاند‪ .‬به عالوه با نزدیک شــدن فصل تعیین رئیس‬ ‫مجلس خبرگان رهبری او بــار دیگر در تیررس توجهات‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫کمتــر سیاســتمداری وجــود دارد کــه مخالفــان و‬ ‫موافقانش به سبک ایت الله هاشمی باشند‪ .‬انها که روزگاری‬ ‫او را عالیجناب سرخ پوش خطاب کردند‪ ،‬حاال مدتی است‬ ‫او را ناجــی جریــان اصالحــات می دانند‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫اصولگرایانی که در دهه ‪ 70‬به شدت از او حمایت می کردند‬ ‫حاال به منتقد سیاست های او بدل شده اند‪.‬‬ ‫سیاستمدار ‪ ۸۰‬ســاله اما همچنان با وجود بسیاری‬ ‫تحوالت عالقــه دارد خود را ورای جریان های سیاســی‬ ‫بداند و می گوید‪« :‬شــما باید مــرا خیلی خوب شــناخته‬ ‫باشــید! در داخل انقالب‪ ،‬هیچ وقت از یــک جریان در‬ ‫مقابل جریانات دیگر حمایت نمی کردم‪ ،‬چون همه را از‬ ‫احزاب داخل نظام می دانستم و با همه در مسائل مختلف‬ ‫همکاری داشتم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫کمتر سیاســتمداری وجود دارد کــه مخالفان و‬ ‫موافقانشبهسبکایت اللههاشمیباشند‪.‬انهاکه‬ ‫روزگاریاوراعالیجنابسرخ پوشخطابکردند‪،‬‬ ‫حاال مدتــی اســت او را ناجی جریــان اصالحات‬ ‫می دانند‪ .‬از سوی دیگر اصولگرایانی که در دهه‬ ‫‪ 70‬به شدت از او حمایت می کردند حاال به منتقد‬ ‫سیاست هایاوبدلشده اند‬ ‫ایت الله در مصاحبه اولی که هفته گذشــته با روزنامه‬ ‫جمهوری اسالمی داشت‪ ،‬به طور مفصل به سو االت پاسخ‬ ‫داد‪ .‬او در ایــن مصاحبه بار دیگر بحــث انتخاب رهبری در‬ ‫سال ‪ 68‬را به میان کشید و گفت که رهبر معظم انقالب در‬ ‫ان زمان معتقد به رهبری شــورایی بــود و تمایلی به رهبری‬ ‫نداشــتند‪« :‬ایت الله خامنه ای از رهبری شــورایی حمایت‬ ‫کردند و من هم وقت خواسته بودم که نوبت نرسید و رهبری‬ ‫فردی با اکثریت رای اورد‪ .‬وقتی فردی رای اورد‪ ،‬نوبت به‬ ‫انتخاب فرد رسید‪ .‬خودم را می گویم و شاید نظر همه کسانی‬ ‫که رای دادند همین باشــد که کسی مناســب تر از ایت الله‬ ‫خامنه ای نبود‪ .‬االن هم همین است‪».‬‬ ‫ایت الله درعین حال درباره شرایط انتخاب رهبری در‬ ‫زمان امام توضیح داده بود که به یک شورای سه نفره رسیده‬ ‫بودند‪« :‬همان موقع برای غیر از امام(ره)‪ ،‬شورای پنج نفری‬ ‫در قانون اساسی بود‪ .‬البته شاید مدیریتش ضعیف می شد‪،‬‬ ‫ولی اطمینانش بیشــتر بود و ما هم که گرداننده بودیم‪ ،‬به‬ ‫شورا رسیدیم و سه نفر را معرفی کردیم‪ .‬درست هم انتخاب‬ ‫پس از انکــه ایت الله ایــن بحث را مطــرح می کند‪،‬‬ ‫مورد پرســش قرار می گیرد ؛ پرسشــی که در نهایت منجر‬ ‫به اظهارنظر صریــح ایت الله درباره اینــده رهبری در ایران‬ ‫می شود‪ .‬اقای هاشمی صراحتا می گوید‪ « :‬شاید در اینده‬ ‫بدون شورا نتوانند کار درستی انجام بدهند‪».‬‬ ‫خبرنــگار روزنامه ایــران از ایت الله ســوال می کند‪:‬‬ ‫«اشکال ما همین جاســت‪ .‬همه ما برای سالمتی ایشان‬ ‫دعا می کنیم‪ .‬اشکال ما همین اســت که خدای نخواسته‬ ‫اگر مشکلی برای ایشان به وجود بیاید‪ ،‬سرنوشت این نظام‬ ‫اسالمی و نظام والیت فقیه با این قانون اساسی‪ ،‬می خواهد‬ ‫به دست چه کسی سپرده شود؟» و ایت الله در پاسخ نظرش‬ ‫را این گونه اعالم می کند‪« :‬من می گویم کاری که کردیم‪،‬‬ ‫در زمان خودش کار درســتی بود‪ .‬اینکه به دست چه کسی‬ ‫می افتد‪ ،‬یک نگرانی برحق است‪ .‬اما اگر اشکالی هست‪،‬‬ ‫در عملکرد خبرگان اســت‪ .‬اگر خبرگان به وظیفه خودشان‬ ‫درســت عمل کنند‪ ،‬در صورت نبودن یک فرد مناسب حتما‬ ‫می توانند شورایی کنند‪ .‬چون قانون شوراشدن هم باز است‪.‬‬ ‫شاید در اینده بدون شــورا نتوانند کار درستی انجام بدهند‪.‬‬ ‫البته این کار تا حدودی به مردم هم بر می گردد‪ ،‬چون اگر‬ ‫مردم نماینــدگان خود را درســت انتخاب کننــد‪ ،‬می توان‬ ‫امیدوار بود‪ .‬اتفاق بد در مجلس و هر جای دیگر که مردم بد‬ ‫انتخاب کنند‪ ،‬می افتد‪ .‬در دنیا هم می افتد‪ .‬اصال شما جایی‬ ‫را پیدا نمی کنید کــه در عبور از همه گردنه های مشــکل‪،‬‬ ‫کامال درست عمل کرده باشند‪».‬‬ ‫اما در عین حال او تاکید دارد که «این نظام با همه این‬ ‫پس از انکه ایت الله مهدوی کنی در خرداد ماه امسال‬ ‫دچار ضایعه جســمانی شــد و به کما رفت‪ ،‬عده ای بر این‬ ‫باور بودند که در اجالس شــهریور ماه مجلس خبرگان باید‬ ‫جایگزین ایشــان انتخاب شــود اما ایت الله هنــوز در قید‬ ‫حیات بود‪ .‬به همین منظور ایت الله هاشــمی شــاهرودی‬ ‫وظیفه ریاست را به عنوان نایب رئیس برعهده گرفت و کار‬ ‫به اجالس بعد واگذار شد‪.‬‬ ‫مدتی بعد ایت الله مهدوی کنی از دنیا رفت‪ .‬بار دیگر‬ ‫بحث انتخاب جانشــین وی باال گرفت‪ .‬ایت الله هاشمی‬ ‫بعد از ماجرای سال ‪ 88‬در اسفندماه ‪ 89‬ریاست خبرگان را‬ ‫به ایت الله مهدوی کنی واگذار کرده بود‪ .‬حاال همه نگاه ها‬ ‫بار دیگر به سمت ایت الله هاشمی چرخیده است‪ .‬در این‬ ‫شرایط خودش می گوید بعد از دوره ریاست جمهوری اش‬ ‫احمدی نژاد همچنان با نقدهای تند‬ ‫هاشم ی رفسنجانی مواجه است‬ ‫حسن روحانی از حمای ت های صریح هاشمی‬ ‫برخوردار است‬ ‫هاشمی رفسنجانی همچنان از اعضای جامعه‬ ‫روحانیت ب ه حساب م ی اید‬ ‫مصاحبه پرحاشیه‬ ‫‪46‬‬ ‫کردیــم‪ .‬ایت الله خامنــه ای‪ ،‬ایت الله موســوی اردبیلی و‬ ‫ایت الله مشکینی بودند‪».‬‬ ‫او سپس با اشــاره به اینکه بعد از رای نیاوردن رهبری‬ ‫شورایی‪ ،‬نوبت به رهبری فردی رسید و دو موضوع متفاوت‬ ‫از هم اما مهــم را مطرح کرد‪ .‬ایت الله کــه در ان مقطع در‬ ‫جایگاه نایب رئیســی مجلس خبرگان رهبری نشســته بود‬ ‫توضیح داد که «االن نیز از رایی که داده راضی اســت» و‬ ‫«هیچ کس بهتر ایت الله خامنه ای» برای «رهبری» نبود و‬ ‫نیست‪ .‬اقای هاشمی به عالوه موضوعی را رندانه و با طرح‬ ‫ســوال به میان می کشــد‪« :‬خودم را می گویم و شاید نظر‬ ‫همه کسانی که رای دادند همین باشد که کسی مناسب تر‬ ‫از ایت الله خامنه ای نبود‪ .‬االن هم همین اســت‪ .‬اگر فردا‬ ‫ایت الله خامنه ای نباشــد‪ ،‬چه کســی را دارید که به عهده‬ ‫بگیرد و مثل ایشان سابقه انقالبی‪ ،‬اجتهاد و اشنایی با همه‬ ‫شرایط کشور و جهان را داشته باشند‪ ،‬به خصوص نیروهای‬ ‫مسلح را خوب بشناسند ؟»‬ ‫بحثی که درباره اینــده رهبری در ایران مطرح شــد‪،‬‬ ‫بالفاصله به مذاق برخی رســانه های خارج از ایران خوش‬ ‫امد و ان را دنبال کردند‪ .‬ایت الله با طرح سوال موجب شد‬ ‫تا این بحث به جای دنبال شــدن در مراجع صالحیت دار به‬ ‫میان برخی رسانه های بیگانه کشیده شود‪.‬‬ ‫ ‬ ‫تکرار یک نظر‬ ‫مشکالتی که دارد‪ ،‬بهترین شــکل حکومت در نظام های‬ ‫منطقه ای و حتی جهان اسالم است‪».‬‬ ‫بحث دیگری کــه ایت اللــه در این مصاحبــه به ان‬ ‫می پردازد‪ ،‬موضوع موقت بــودن و دائمی بودن رهبری در‬ ‫نظام اسالمی است‪ .‬ایت الله این بحث را مطرح می کند که‬ ‫در مقطعی بحث از ‪ 10‬ساله بودن رهبری به میان امد است‪.‬‬ ‫این بحث به دنبال طرح مســاله نظارت بــر رهبری صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬خبرنگار با اشاره به برخی صحبت ها که رهبری را‬ ‫فوق نظا رت ارزیابی می کنند‪ ،‬خطاب به ایت الله می گوید‪:‬‬ ‫«در همان شورای بازنگری قانون اساسی‪ ،‬طرحی اورده شد‬ ‫که به طرح «توقیت» معروف شد که رهبری ‪ 10‬ساله باشد و‬ ‫بعد از ‪ 10‬سال مجلس خبرگان بنشیند و عملکرد را بررسی کند‬ ‫و اگر تایید شد‪ ،‬تمدید کند و اگر نخواست‪ ،‬شخصی دیگری‬ ‫را انتخاب کند‪ .‬یا طــرح دیگری به نام نظــارت بر عملکرد‬ ‫رهبری اورده شــد که ان موقع تقریبا جنــاح چپ مخالفت‬ ‫کردند و به نتیجه نرســید و در قانون اساســی در همین حد‬ ‫تصویب شد که نظارت بر بقای شرایط باشد‪ .‬یعنی نظارت در‬ ‫حدی باشد که بگویند شرایط در رهبری باقی است‪ .‬بنابراین‬ ‫االن استدالل می کنند و می گویند که مجلس خبرگان اصال‬ ‫حق نظارت بر عملکرد را ندارد و فقط نظارت بر بقای شرایط‬ ‫است‪ ».‬اما ایت الله در پاســخ به اظهارنظری کوتاه بسنده‬ ‫می کند‪« :‬این حرف ها کم لطفی به نظــام و ظلم به قانون‬ ‫اساسی‪ ،‬رهبری و مقام والیت فقیه است‪».‬‬ ‫تمایلی به حضور در خربگان ندارم‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫در سال ‪« ،76‬تمایلی به شــرکت در انتخابات » نداشته ‬ ‫ ؛‬ ‫با این وجــود می بینیم که ایت اللــه در انتخابات خبرگان‪،‬‬ ‫انتخابات مجلس ششــم و دو انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫کاندیدا می شود‪ .‬او درباره حضورش در انتخابات ریاست‬ ‫خبرگان رهبــری نیز گفــت‪« :‬خودم هم سال هاســت که‬ ‫تمایل ندارم وارد انتخابات شــوم‪ .‬قطعا بنای من این بود‬ ‫که بعد از ریاســت جمهوری کاری این گونه انجام ندهم‪.‬‬ ‫چون کارهای زیادی در مجمع تشخیص مصلحت هست‬ ‫که می خواهم به انها و به کارهای علمی و فکری بپردازم‪،‬‬ ‫اما نشــد‪ .‬مثال در انتخابات هشــت ســال قبــل خبرگان‪،‬‬ ‫نمی خواستم بیایم‪ ،‬اما رهبری گفتند که واجب است و باید‬ ‫بیایی‪ .‬من گفتم که خودم واجب نمی دانم و مناســب من‬ ‫نیست در چنین انتخاباتی شــرکت کنم و الزم هم نیست‪.‬‬ ‫اما ایشــان اصالحاتی در کار کردند و مــرا قانع کردند که‬ ‫بیایم و امــدم‪ .‬االن هــم تمایل واقعی من این اســت که‬ ‫به یادداشــت های فراوانی که دارم و بایــد تنظیم و کتاب‬ ‫شوند‪ ،‬بپردازم‪».‬‬ ‫در جریان اجالســیه خبرگان رهبری در شهریور ماه‬ ‫ایت الله خاتمی بیش از ســایر اعضا فعال بود‪ .‬او اما این‬ ‫روزها را در ســکوت ســپری می کند‪ .‬با این حال ایت الله‬ ‫موحدی کرمانــی دربــاره ریاســت اینده مجلــس خبرگان‬ ‫رهبری ضمن بیان اینکه «مشــخص نیســت چه کســی‬ ‫رئیس می شــود» گفته اســت‪« :‬بــه نظر مــن‪ ،‬احتماال‬ ‫ایت الله هاشمی شاهرودی ‪ ،‬رئیس اینده مجلس خبرگان‬ ‫باشد‪ ».‬این درست در شــرایطی بود که ایت الله هاشمی‬ ‫اظهار «بی تمایلی» از حضور در انتخابات ریاست خبرگان‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫خبرگــزاری اریا نیز با انتشــار گزارشــی معتقد اســت‬ ‫که احتمــال دارد بار دیگر شــرایط ســال ‪ 86‬تکرار شــود‪.‬‬ ‫انتخاباتی که در ان طیف ایت الله مصباح و ایت الله جنتی با‬ ‫کاندیداتوری ایت الله جنتی در مقابل ایت الله هاشمی قرار‬ ‫گرفتند و تنها توانستند ‪ 34‬رای از ‪ 76‬رای مجلس خبرگان را‬ ‫به خود اختصاص دهند‪ .‬با این مقدمه اریا می نویسد‪« :‬در‬ ‫ان دوره رقابت در مجلس خبرگان به دو طیف حامی ایت الله‬ ‫هاشمی رفسنجانی و طیف ایت الله مصباح یزدی ‪ -‬ایت الله‬ ‫جنتی تقسیم شد و هر دو گروه رایزنی های خود را با اعضای‬ ‫مجلس خبرگان برای جلب نظرشان اغاز کردند که در نهایت‬ ‫رئیس مجمع تشخیص با ‪ 41‬رای در مقابل ‪ 34‬رای ایت الله‬ ‫جنتی از مجموع ‪ 76‬رای‪ ،‬توانست به کرسی ریاست مجلس‬ ‫خبرگان تکیه بزند‪ .‬حاال پس از فوت ایت الله مهدوی کنی‬ ‫باردیگر نام ایت الله هاشــمی به عنــوان جدی ترین گزینه‬ ‫برای کرسی ریاست مجلس خبرگان رهبری مطرح است‪».‬‬ ‫از طرف دیگــر قدرت الله علیخانی‪ ،‬مشــاور رئیس مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام نیز بار دیگر تاکید دارد که ایت الله‬ ‫«اگر احســاس تکلیف کنند‪ ،‬در انتخابات خبرگان شرکت‬ ‫خواهند کرد»‪ .‬مصداق این «احساس تکلیف» را پیش تر‬ ‫خود ایت الله هاشمی کاندیدا شدن کسانی دانسته بود که‬ ‫«صالحیت ریاست خبرگان» را ندارند‪.‬‬ ‫اما اخرین حاشــیه های ایت الله در روزهای حساس‬ ‫پیش رو به طی شــدن مراحل رســیدگی به پرونــده مهدی‬ ‫هاشــمی باز می گردد‪ .‬مهمترین خبر را کیهان و مهمترین‬ ‫اظهارنظر را یک عضو کمیسیون قضا یی مجلس در این باره‬ ‫داشت‪ .‬کیهان با اشاره به فشار بر قوه قضائیه خبر می دهد‬ ‫که برخی به دنبال «پرونده شــویی» برای مهدی هاشــمی‬ ‫هستند‪ .‬این روزنامه نوشت‪« :‬قوه قضائیه برای تبرئه مهدی‬ ‫هاشــمی از اتهامات متعدد اقتصادی و امنیتی تحت فشار‬ ‫شدید قرار دارد‪ .‬خبرهای موثق حاکی از ان است که حرکت‬ ‫سازمان یافته و تقسیم کار شده برای اثرگذاری بر روند صدور‬ ‫حکم در پرونده اتهامات مهدی هاشمی شدت یافته است‬ ‫و برخی چهره های سیاسی که متعهد به تمکین درباره حکم‬ ‫قاضی شده بودند‪ ،‬اکنون سعی می کنند به انحا ی مختلف‬ ‫مانع محکومیت متهم شوند‪ .‬در همین زمینه برخی رفتارها‬ ‫از پرونده شــویی(!) حکایت می کند‪ ،‬به این معنا که هر جا‬ ‫اســنادی حاکی از رفتارهای غیرقانونی متهم وجود دارد‪،‬‬ ‫تالش می شود با نسبت دادن این تخلفات به افراد و مراکز‬ ‫گوناگون از متهم یاد شده سلب اتهام شود‪».‬‬ ‫عالوه بر کیهــان نماینــدگان مجلس نیز نســبت به‬ ‫موضوع فشــار بر قوه قضائیه درباره پرونده مهدی هاشمی‬ ‫حساسیت نشان دادند‪ .‬بعد از نطق جنجالی احمد توکلی در‬ ‫ی ایراد شد‪ ،‬برخی‬ ‫مجلس که پس از حکم زندان رفتن رحیم ‬ ‫از نمایندگان نیز خواهان برخورد قاطــع رئیس قوه قضائیه‬ ‫با پرونده مهدی هاشــمی بودند‪ .‬ابوالفضــل ترابی‪ ،‬عضو ‬ ‫کمیســیون قضا یی و حقوقی مجلس در این باره گفت که‬ ‫«انتظار» مجلس این است که «قوه قضائیه در رسیدگی به‬ ‫دیگر پرونده های تخلف مالی که به فساد منجر شده است‪،‬‬ ‫مانند پرونده تخلفات رحیمی با قاطعیت رسیدگی کند»‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی منتقدان جدی دارد‬ ‫حکم دادگاه مهدی هاشمی ب ه زودی اعالم م ی شود‬ ‫فشار بر قوه قضائیه برای یک پرونده ؟‬ ‫سیاست‬ ‫ممکن است هاشمی رفسنجانی از ریاست‬ ‫ای ت الله هاشمی شاهرودی حمایت کند‬ ‫برخالف کســانی که معتقدند ایت الله هاشــمی در‬ ‫انتخابات ریاست خبرگان شرکت نخواهد کرد یا اظهاراتی‬ ‫که علیه هاشــمی در ســطح رســانه ها مطرح می شــود‪،‬‬ ‫حجت االسالم هاشم زاده هریســی می گوید این حرف ها‬ ‫برای تضعیف رهبری است‪ .‬او که با اریا گفت وگو می کرد‪،‬‬ ‫توضیح داده بود‪« :‬تبلیغات منفی که علیه افراد می شــود‬ ‫که اگر فالن شــخصی رئیس شــود علیه رهبــری توطئه‬ ‫می کند‪ ،‬از اساس دروغ و کذب است‪ .‬این حرف ها برای‬ ‫متهم کردن شــخصیت ها زده می شــود تا جامعه را ناارام‬ ‫کنند و خواســته یا ناخواســته والیت را تضعیف نمایند‪».‬‬ ‫او نیز معتقد اســت که اقای «هاشــمی تمایلی به حضور‬ ‫در انتخابات ندارد» اما تاکیــد دارد که علما به وی اعتماد‬ ‫دارنــد‪« :‬گرچه برخــی از تندروها علیه ایت الله هاشــمی‬ ‫جوسازی می کنند اما باتوجه به ســوابقی که ایشان دارد‪،‬‬ ‫همه علما به ایشــان اعتمــاد دارند و حتــی علمای حوزه‬ ‫علمیه در رابطه با اقای هاشــمی احســاس عاطفی دارند‬ ‫و نسبت به مسائلی که درباره ایشــان مطرح می شود ابراز‬ ‫ناراحتی می کنند‪».‬‬ ‫ترابی همچنین تاکید داشــت که قوه قضائیه «نباید‬ ‫اسیر فشــارها و برخی نامالیمات شــود» و این موضوع را‬ ‫مطرح کرد که به دنبال «تبرئه» مهدی هاشــمی هســتند‪.‬‬ ‫او گفته بود‪« :‬شنیده شــده که برخی جریانات فشارهایی را‬ ‫به دستگاه قضایی کشور در روند رسیدگی به پرونده مهدی‬ ‫هاشمی رفســنجانی وارد می کنند و گاهی قصــد دارند که‬ ‫اتهامات وی را جز ئی جلوه داده یا سعی در تبرئه او دارند که‬ ‫از دســتگاه قضا یی می خواهیم که مانند پرونده محمدرضا‬ ‫رحیمی‪ ،‬به این پرونده نیز بدون توجه به حاشیه ها و فشارها‬ ‫رسیدگی کند‪».‬‬ ‫در همین حال روزنامه وطن امروز در خبری نوشت ‪ ،‬با‬ ‫نزدیک شدن به روزهای پایانی رســیدگی به پرونده مهدی‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬موضوع فشار به دستگاه قضا و قاضی‬ ‫پرونده او نیز بیشتر مطرح می شــود‪ .‬وجود فشار در پرونده‬ ‫مهدی هاشــمی را از همــان روزهــای ابتدایی رســیدگی‬ ‫به این پرونــده بارها نماینــدگان مجلس مطــرح کردند اما‬ ‫براساس شــواهد موجود این فشــارها وارد فاز تازه ای شده‬ ‫است‪ ،‬به گونه ای که برخی نمایندگان مجلس از فشارهای‬ ‫ بی ســابقه در این پرونده خبر داده اند که عالوه بر شخص‬ ‫قاضی پرونده بر خانواده‪ ،‬اقوام و حتی اشــنایان قاضی نیز‬ ‫وارد می شود‪ ».‬ابوالفضل ابوترابی‪ ،‬عضو کمیسیون قضایی‬ ‫مجلس در گفت وگو با «وطن امروز» اظهار داشت‪« :‬انتظار‬ ‫ما از قوه قضائیه این اســت که در این ازمــون بزرگ بدون‬ ‫فشــارپذیری از این طرف و ان طرف بــه وظیفه خود عمل‬ ‫کند و ماننــد پرونده های قبلی از این ازمون بســیار مهم نیز‬ ‫سربلند بیرون بیاید‪».‬‬ ‫اســماعیل کوثری‪ ،‬نماینده مردم تهران نیز نسبت به‬ ‫طوالنی شدن روند رسیدگی به پرونده مهدی هاشمی تذکر‬ ‫می دهد‪« :‬زمان رسیدگی به این پرونده خیلی طوالنی شده‬ ‫اســت‪ ،‬در صورتی که خیلی از موارد این پرونده مشخص‬ ‫بوده و باید سریع تر مورد رسیدگی قرار می گرفت و مانند دیگر‬ ‫پرونده ها نتیجه ان به اطالع مردم می رسید که خب باعث‬ ‫ایجاد رضایت و خشــنودی مردم می شد‪ .‬االن هم باید این‬ ‫پرونده سریع تر تعیین تکلیف شــود‪ .‬هر چه زمان رسیدگی‬ ‫به پرونده مهدی هاشــمی طوالنی تر شــود نمی تواند برای‬ ‫قوه قضائیه خوشایند باشــد‪ .‬بنابراین باید هم با دقت و هم‬ ‫با سرعت و بدون ایجاد تبعیض‪ ،‬این پرونده رسیدگی شود‬ ‫تا این شــائبه که در پرونده فرزند یک مسئول تفاوت قائل‬ ‫می شوند از بین برود‪».‬‬ ‫در ایــن وضعیــت ایت الله در روزهای حساســی به‬ ‫ســر می برد‪ .‬از یک طرف با مطرح کردن بحث شــورای‬ ‫رهبری بار دیگــر بر ســرزبان ها افتاده و از ســوی دیگر‬ ‫پرونــده مهدی هاشــمی می رود تا به ســرانجام برســد و‬ ‫حکم نهایی ان صادر شود‪ .‬از سوی دیگر او بار دیگر در‬ ‫معرض یک انتخاب قرار دارد‪ .‬شــاید بــار دیگر ایت الله‬ ‫ا ن چنان کــه در انتخابات ریاســت جمهوری عمل کرد‪،‬‬ ‫کار کاندیداتــوری اش را به «اســتخاره بیــن دو نماز» و‬ ‫«دقایق پایانی» واگذار کند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫هاشمی دنبال بازی دوسر برد است‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای هاشــمی گفته «بــرای انتخابــات خبرگان‬ ‫نمی ایم»‪ ،‬این صحبت او مشــابه اظهاراتی است‬ ‫که در ادوار گذشــته ریاست جمهوری مطرح کرد‬ ‫اما نهایتا به صحنه رقابت امد‪ ،‬به نظر شــما همان‬ ‫اتفاق تکرار می شود؟‬ ‫به نظرم اقای هاشمی اقتضایی عمل می کند‪ ،‬یعنی‬ ‫منتظر شرایط می ماند‪ ،‬ببیند چه کسانی کاندیدا هستند و چه‬ ‫کاندیداهایی احتمال رای اوری شان برای انتخابات ریاست‬ ‫خبرگان بیشتر خواهد بود‪ .‬در صورتی که ببیند افرادی که از‬ ‫نظر او صالحیت کافی برای ریاست خبرگان ندارند‪ ،‬کاندیدا‬ ‫شدند و احتمال رای اوری شــان وجود دارد‪ ،‬اقای هاشمی‬ ‫کاندیدا خواهد شد‪.‬‬ ‫قدرت رقابت او با انها چطور خواهد بود؟‬ ‫به نظر من قــدرت رقابت او در مجلــس خبرگان‬ ‫خوب است‪ .‬در فضای پس از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ســال ‪ 88‬و ان حوادثی که اتفاق افتاد‪ ،‬فضای ســنگینی‬ ‫علیه اقای هاشــمی به وجود امد و از طرف دیگر کاندیدا‬ ‫شــدن مرحوم اقای مهدوی کنی دو فاکتور مهم بود برای‬ ‫اینکه اقای هاشمی از کاندیداتوری برای ریاست مجلس‬ ‫خبرگان کنار بکشد چون فضا علیه او تنظیم بود و از طرفی‬ ‫هم اقای مهدوی کنــی امد و قبول کرد که نامزد ریاســت‬ ‫مجلس خبرگان شود‪ ،‬بنابراین اقای هاشمی فضا را به نفع‬ ‫خود ندید و چون اقای مهدوی کنی را به عنوان یک چهره‬ ‫معتدل برای ریاســت خبرگان قبول داشــت دیگر کاندیدا‬ ‫نشــد اما االن یک مقدار فضــا فرق کرده اســت‪ ،‬اگرچه‬ ‫برای این دوره ریاســت مجلس خبرگان یک ســال بیشتر‬ ‫مهلت نیست یعنی هر کسی هم رئیس شود دوره ریاستش‬ ‫یک ساله است چون سال اینده انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫رهبری همزمــان با انتخابات مجلس شــورای اســامی‬ ‫برگزار می شــود‪ .‬چون این ریاســت خبرگان در ارای سال‬ ‫اینده خبرگان هم تاثیر خواهد داشت‪ ،‬بنابراین به نظر من‬ ‫اقای هاشمی الاقتضا نسبت به انتخابات ریاست مجلس‬ ‫خبرگان نخواهد بود و اگــر ببیند که افــرادی می خواهند‬ ‫کاندیدای ریاست شــوند و رای بیاورند که او انها را صالح‬ ‫نمی داند‪ ،‬در مجموع به نظر من کاندیدا می شود‪.‬‬ ‫اقای هاشــمی اگر این قدر از تعداد ارا نســبت به‬ ‫خودش مطمئن اســت چرا می خواهــد اقتضایی‬ ‫عمل کند؟‬ ‫این تعداد ارای او در مقایســه با بعضی افراد است‬ ‫یعنی بعضی چهره هایی که ایشان صالح نداند که یک نفر‬ ‫از انها رئیس مجلس خبرگان شــود اگر بیایــد در مقابل انها‬ ‫رای بیشتری خواهد داشت‪ .‬در مجموع ممکن است اقای‬ ‫هاشمی در مقابل یک فرد ارایش خیلی شکننده باشد‪ ،‬شاید‬ ‫هم نتواند رای بیاورد‪ ،‬ولی در مقابل یک فرد دیگر رای او بهتر‬ ‫باشد به هر حال اقای هاشمی االن در خبرگان پایگاه رای اش‬ ‫ضعیف نیست و خود اعضای خبرگان هم ممکن است که در‬ ‫مقایسه با بعضی افرادی که کاندیدا می شوند اقای هاشمی‬ ‫را ترجیح بدهند ولو با تعداد رای خیلی کمتر از گذشــته ولی‬ ‫باالخره بیشتر از نصف که او بتواند ریاست مجلس خبرگان‬ ‫را برعهده بگیرد‪.‬‬ ‫به نظر شما کسانی که اقای هاشــمی انها را برای‬ ‫ریاست مجلس خبرگان مناســب نمی داند چطور‬ ‫عمل می کنند‪ ،‬ایا با هم ائتالف می کنند یا هر کدام‬ ‫بنا به تشخیص خود وارد صحنه رقابت می شوند؟‬ ‫من ائتالفی را هم اکنون در حد اخبار نمی شنوم که‬ ‫بخواهند انها با هم ائتالفی کنند که یک نفر از میان شــان‬ ‫نامزد شود‪ ،‬البته این وضعیت برای اقای هاشمی مطلوب تر‬ ‫است چون ارای انها شکسته می شود‪.‬‬ ‫به نظر شــما با وجودی که طرف های مقابل اقای‬ ‫هاشــمی می دانند اگــر وارد چنین رقابتی شــوند‬ ‫بازنــده میدان خواهند بــود‪ ،‬باز ایــن کار را انجام‬ ‫می دهند؟‬ ‫بله‪ ،‬معتقدم بعضی اقایان هنــوز هم مقبولیتی که‬ ‫اقای هاشمی در مجلس خبرگان دارد را دست کم می گیرند‪،‬‬ ‫تصور می کنند اقای هاشــمی ارایش در خبرگان کمتر از ان‬ ‫مقداری اســت که فکر می کند‪ ،‬در حالی کــه به اعتقاد من‬ ‫خیلی پایگاه اقای هاشمی در میان خبرگان ضعیف نیست‪،‬‬ ‫اگرچه ممکن است در مقابل بعضی از چهره های دیگر که‬ ‫کاندیدا شوند اقای هاشمی نتواند با انها رقابت کند و ارایش‬ ‫مقداری کمتر از انها باشد و به ریاســت نرسد ولی در مقابل‬ ‫برخی دیگر به نظر من اقای هاشــمی مقبولیت خود را میان‬ ‫خبــرگان دارد‪ .‬ممکن اســت بعضی از اقایانی کــه کاندیدا‬ ‫می شوند تصور کنند که ارای قابل توجهی در مجلس خبرگان‬ ‫دارند یعنی محاسباتشان این طور باشد در حالی که شاید این‬ ‫محاسبات اشتباه باشد‪ ،‬به هر حال به نظر من اقای هاشمی‬ ‫هنوز هم میان خبــرگان پایگاه دارد و پایگاهش هم نســبتا‬ ‫مطلوب است‪.‬‬ ‫اگر اقای هاشمی نیاید و اقای هاشمی شاهرودی‬ ‫در مقابــل اقای مصبــاح و جنتی قــرار بگیرد فکر‬ ‫می کنید او بتواند پیروز رقابت باشــد و بر صندلی‬ ‫ریاست بنشیند؟‬ ‫در مجموع فکر می کنم ارای هاشمی شــاهرودی‬ ‫نســبت به کســی مثل اقای مصباح در بین خبرگان بیشــتر‬ ‫باشد ولی این را مســلم بدانید که باالخص اقای هاشمی با‬ ‫تیز هوشــی که دارد قبل از اینکه بخواهد کاندیدا شود ارا را‬ ‫سبک ســنگین می کند و معموال هم اقای هاشمی به علت‬ ‫اینکه یک رجل سیاسی اســت تالش می کند در میدانی که‬ ‫احتمال دارد پیروز نشود ورود پیدا نکند‪ ،‬اال اینکه به دالیلی‬ ‫بخواهد یک منافع دیگری کسب کند واال به طور معمول او‬ ‫حسابگری می کند و تیزهوشی سیاسی اش هم باال ست‪ ،‬اگر‬ ‫بداند در صحنه رقابت احتمال پیروزی وجود دارد‪ ،‬قاعدتا وارد‬ ‫می شود‪ .‬البته در صورتی هم که کسی کاندیدا شود ولو اینکه‬ ‫ارایش بیشــتر از اقای هاشمی باشــد اما اگر اقای هاشمی‬ ‫احساس تکلیف کند تا جلوی مخاطرات بعدی را بگیرد باز هم‬ ‫صالح را در این می بیند که کاندیدا شود‪ .‬به هر حال موضوع‬ ‫کاندیدا شدن اقای هاشمی رفسنجانی منتفی نیست‪.‬‬ ‫رقیب جــدی اقای هاشــمی در مجلــس خبرگان‬ ‫کیست؟‬ ‫به نظر من اقای مومن و اقای هاشمی شاهرودی؛‬ ‫انها کسانی هستند که ممکن است اگر اقای هاشمیبخواهد‬ ‫با انها رقابت کند‪ -‬که البته فکر می کنم اگر این اقایان کاندیدا‬ ‫شوند‪ ،‬اقای هاشــمی احتماال کاندیدا نخواهد شد‪ -‬ممکن‬ ‫است در مقابل این دو بزرگوار با یک مقدار رای کمتری موفق‬ ‫به کسب جایگاه ریاست مجلس خبرگان نشود‪.‬‬ ‫اقــای هاشــمی در صحبتی کــه کرد گفــت برای‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان نمی ایم‪ .‬این صحبتش‬ ‫دو پهلو بود؛ منظورش انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫هاشمی اتفاق افتاد ‪ .‬ایا انجا تاثیر گذاشت که حاال‬ ‫نتیجه حکم قضایی پرونده اقای مهدی هاشمی بر‬ ‫شخصیت اقای هاشمی تاثیر بگذارد یا انکه این دو‬ ‫پرونده ماهیت متفاوتی از یکدیگر داشتند؟‬ ‫البته اقای هاشمی در جریان پرونده دخترش خوب‬ ‫حرکت کرد‪ .‬اگر درباره پرونده پســرش هــم به همان خوبی‬ ‫حرکت کنــد به نظر من چهره اقای هاشــمی مقــدار زیادی‬ ‫احیا خواهد شد‪ .‬چون در پرونده خانم فائزه‪ ،‬اقای هاشمی‬ ‫مقاومت یا اعتراضی به رای دادگاه نکرد‪ .‬دختر او هم شش‬ ‫ماه به زندان رفت و اقای هاشمی هم هیچ گونه اظهارنظری‬ ‫دال بر اعتراض یا ناراحتی در علن نداشــت و ان کار در ان‬ ‫مقطع برای اقای هاشمی خوب تمام شد‪ .‬اگر او این روال را‬ ‫در قبال پرونده اقای مهدی هاشمی هم دنبال کند این مساله‬ ‫به بازسازی چهره اش در مقابل منتقدین منتهی می شود‪.‬‬ ‫با توجه به سابقه رفتاری اقای هاشمی جمع بندی‬ ‫و برداشت شــما چیســت؟ اقای هاشمی عزمش‬ ‫این اســت که بر پرونده پســرش تاثیر بگذارد یا‬ ‫خیر‪ ،‬باتوجه به اتفاقی که درباره پرونده دخترش‬ ‫رخ داد سکوت می کند تا هرچه حکم دادگاه باشد‬ ‫اجرا شود؟‬ ‫من امیدوارم که مثل پرونده دخترش رفتار کند اما‬ ‫پرونده اقای مهدی هاشمی بســیار متفاوت از پرونده خانم‬ ‫فائزه هاشمی است‪ .‬پرونده خیلی ســنگینی است یکسری‬ ‫اتهامات دال بر اخذ رشــوه و این مســائل در ان اســت در‬ ‫حالیکه پرونده خانم فائزه هاشمی صرفا بحث های سیاسی‬ ‫و توهین و این چیزها بود ولی پرونده اقای مهدی هاشــمی‬ ‫خیلی جدی تر است و احتمال دارد که رایش هم رای خیلی‬ ‫سنگین تر باشد‪ .‬البته اینها را قاضی می داند و من نمی توانم‬ ‫قضاوتی کنم بنابرایــن امکان دارد رفتار اقای هاشــمی در‬ ‫قبال حکم پرونده پسرش قدری متفاوت تر از حکم مربوط به‬ ‫پرونده دخترش باشد‪.‬‬ ‫رای پرونده هرچه باشد روی رای اقای هاشمی در‬ ‫انتخابات اینده مجلس خبرگان تاثیر می گذارد؟‬ ‫حتما تاثیر می گذارد‪ .‬در میــان افکار عمومی این‬ ‫مســاله درباره خانواده اقای هاشــمی یک موضوع مهمی‬ ‫ اســت‪ .‬همواره در این ‪ 20‬سال گذشــته این ابهام و سوال‬ ‫وجود داشــته‪ ،‬به این مضمون که «خانواده اقای هاشمی‬ ‫یا اطرافیان او با ســطح زندگــی عادی مــردم کامال بیگانه‬ ‫هستند‪ ».‬این برداشــت چه درســت چه غلط یا چه بخشی‬ ‫درســت و چه بخشــی غلط در افــکار عمومی مــردم وجود‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اقای هاشمی در جریان پرونده دخرتش خوب‬ ‫حرکت کرد‪ .‬اگر درباره پرونده پرسش هم به‬ ‫همان خوبی حرکت کند به نظر من چهره اقای‬ ‫هاشمی مقدار زیادی احیا خواهد شد‪ .‬چون‬ ‫در پرونده خانم فائزه‪ ،‬اقای هاشمی مقاومت‬ ‫یا اعرتاضی به رای دادگاه نکــرد‪ .‬دخرت او هم‬ ‫شــش ماه به زندان رفت و اقای هاشمی هم‬ ‫هیچ گونــه اظهارنظــری دال بر اعــراض یا‬ ‫ناراحتی در علن نداشت و ان کار در ان مقطع‬ ‫برای اقای هاشمی خوب تمام شد‬ ‫سیاست‬ ‫سال اینده بود یا انتخابات ریاست مجلس خبرگان‬ ‫فعلی؟‬ ‫او دو پهلو صحبــت می کند که خواننــده هر کدام‬ ‫از مواردی که خواست برداشــت کند و در عین حال به نظر‬ ‫من این صحبت هــا‪ ،‬صحبت هــای قطعی نیســت‪ ،‬یعنی‬ ‫ایشــان ممکن اســت منظورش این باشــد که من تمایلی‬ ‫علی االصول به کاندیداتوری خبرگان نــدارم اما به این معنا‬ ‫نیست که احســاس وظیفه در یک مقطعی نکنم و نخواهم‬ ‫بیایم که عین همین داستان در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫هم اتفاق افتاد‪ ،‬او در واقع این طور که می گوید بنای اینکه‬ ‫وارد انتخابات ریاست جمهوری بشــود را نداشت تا اینکه به‬ ‫دالیلی شرایط را طوری دید و تصمیم گرفت بیاید ولی خود‬ ‫اعالم کرد علی االصول تمایل نداشــته بیاید اال اینکه یک‬ ‫اضطراری پیش امد‪.‬‬ ‫به نظر شما این تاکتیک «می ایم نمی ایم» اقای‬ ‫هاشمی مثل انتخابات ریاست جمهوری سال ‪92‬‬ ‫جواب می دهد یا خیر؟‬ ‫مگر این روش در ریاست جمهوری جواب داد؟‬ ‫برخــی تحلیلگران معتقدند اقای هاشــمی با این‬ ‫تاکتیــک افــکار عمومی را بــه نامزد شــدنش در‬ ‫انتخابات تحریک کرد و وقتی رد صالحیت شــد‬ ‫با مدیریت فضای سیاســی کشور موج اجتماعی‬ ‫به وجــود امده را به ســمت اقــای روحانی هدایت‬ ‫کرد‪ .‬به نظر شما این تاکتیک در انتخاب ریاست‬ ‫مجلس خبرگان جواب می دهد؟‬ ‫بله‪ ،‬به اعتقاد من این حرکتی که اقای هاشمی کرد‬ ‫جواب گرفت‪ .‬یعنی اوال اینکه در اوایل اعالم کرد تمایلی به‬ ‫بازگشــت به قدرت ندارد‪ ،‬بعد عنوان کرد «با این صحنه ای‬ ‫که چیده شده اضطرار است که من بیایم‪ ،‬من همیشه مرد‬ ‫صحنه خطرم» او با این اقدام شورای نگهبان را در موقعیت‬ ‫ناراحت کننده ای قــرار داد تا یک تصمیم بــزرگ بگیرد که‬ ‫اقای هاشمی را با این همه سوابق و تجربه و جایگاهی که‬ ‫در نظام داشت حذف کند یعنی هزینه شورای نگهبان را باال‬ ‫برد و بعد ارا را تجمیع و فضا را هیجانی کرد و بخشی از ارایی‬ ‫که در حمایت از اقای هاشمی تجمیع شده بود به سبد رای‬ ‫اقای روحانی ریخته شد‪ .‬شاید اگر این حرکت اقای هاشمی‬ ‫نبود اقای روحانی با این رای شکننده حداقل امکان پیروزی‬ ‫در مرحله اول انتخابات را نداشت‪.‬‬ ‫فکر می کنیــد این تاکتیــک در مجلــس خبرگان‬ ‫جواب دهد یا خیر؟‬ ‫اقای هاشمی معموال حرکتی می کند که دو سر برد‬ ‫اســت؛ یعنی اعالم می کند «من نمی ایم» تــا اخرین روز و‬ ‫اخرین لحظه هم وضعیت را روشن نمی کند‪ .‬در این صورت‬ ‫دو اتفاق قابل پیش بینی است؛ یا نمی اید که به حرفش عمل‬ ‫کرده یا اگر هم تصمیم بگیرد بیاید‪ ،‬وقتی می اید که احتمال‬ ‫موفقیت خود را باال ببیند‪.‬‬ ‫در این صــورت یک حرکــت خاصی انجــام داده که‬ ‫بعضی اقایانی که می خواهند کاندیدا شوند به صحنه بیایند‬ ‫باتوجه به اینکه فکر می کنند اقای هاشمی نمی اید‪ ،‬در این‬ ‫صورت ارا می شکند و انها نمی توانند ریاست مجلس خبرگان‬ ‫را برعهده بگیرند که باز هم یک پیروزی برای اقای هاشمی‬ ‫خواهد بود بنابراین این حرکت کــه نمی ایم و بعد در لحظه‬ ‫اخر امدن احتماال چون از نقطه نظر اقای هاشــمی جواب‬ ‫داده پس بنابراین این حرکت دوباره تکرار خواهد کرد‪.‬‬ ‫حکم دادگاه پرونده اقای مهدی هاشــمی تاثیری‬ ‫هم روی اینده سیاسی اقای هاشمی دارد یا خیر؟‬ ‫مسلما و بدون شک تاثیر دارد‪ ،‬اقای هاشمی هیچ‬ ‫گاه نخواسته تفکیکی بین پرونده پسرش و شخص خودش‬ ‫داشته باشد بنابراین هر اثاری که در ان پرونده رخ دهد قاعدتا‬ ‫بخشی از ان به اقای هاشمی منتقل می شود‪.‬‬ ‫تقریبا چنین شــرایطی برای پرونــده خانم فائزه‬ ‫‪4‬‬ ‫ناصــر ایمانــی می ژوید‪« :‬اقــای هاشــمی معموال‬ ‫حرکتی می کند که دو سر برد است؛ یعنی اعالم می کند‬ ‫«من نمی ایم» تا اخرین روز و اخرین لحظه هم وضعیت را‬ ‫روشن نمی کند‪ .‬در این صورت دو اتفاق قابل پیش بینی‬ ‫اســت؛ یا نمی اید کــه به حرفش عمــل کرده یــا اگر هم‬ ‫تصمیم بگیرد بیاید‪ ،‬وقتی می اید که احتمال موفقیت‬ ‫خود را باال ببیند‪ ».‬با او در مورد اخرین تحوالت پیرامون‬ ‫هاشمی رفسنجانی گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫دارد‪ .‬در میان فرزندان اقای هاشــمی هم بیشــترین کسی‬ ‫هم که به این موضوع متهم اســت اقای مهدی هاشــمی‬ ‫اســت‪ ،‬یعنی درباره محســن‪ ،‬یاســر‪ ،‬فاطمه یا حتی فائزه‬ ‫هاشــمی چنین بحث هایــی در افکارعمومی مــردم مطرح‬ ‫نیست‪ .‬به طور اجمالی مردم از نوع منش و سلوک اقتصادی‬ ‫اطرافیان یا خانواده اقای هاشمی مقداری ناراضی هستند و‬ ‫قوه قضائیه ما هم باتوجه به حرکت اخیری که درباره پرونده‬ ‫اقای رحیمی انجام داد نشان داد که خیلی به مناصب یک‬ ‫متهم اهمیتی نمی دهد و بنابراین ممکن اســت دادگاهش‬ ‫به محکومیت اقای مهدی هاشمی رای دهد‪ .‬اگر این طور‬ ‫شود نوع مواجهه اقای هاشمی بســیار برای افکار عمومی‬ ‫مهم خواهد بود چــون تا االن افکارعمومی یک برداشــت‬ ‫اجمالی داشت بدون اینکه استنادی داشــته باشد‪ ،‬اما اگر‬ ‫حکم مجرمیت اقای مهدی هاشمی در دادگاه صادر شود ان‬ ‫وقت افکارعمومی استناد هم پیدا می کند بنابراین رفتار اقای‬ ‫هاشمی برای افکارعمومی مهم خواهد بود‪.‬‬ ‫برای افکارعمومی مهم اســت که اقای هاشــمی‬ ‫چطور رفتار کند‪ ،‬حکم پرونده پسرش را بپذیرد و‬ ‫سکوت کند یا انکه با این پرونده مرزبندی داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫حتی اگــر مرزبندی نکند اما ســکوت کند مطلوب‬ ‫است‪ ،‬البته اگر مرزبندی کند چه بهتر اما حتی اگر مرزبندی‬ ‫انجام نشود و فقط با سکوت انجام شود بهتر از این است که‬ ‫او به یک نوعی نسبت به حکم دادگاه اعتراض کند‪.‬‬ ‫یعنی اگر اعتراض شود جایگاه او در افکارعمومی‬ ‫مورد خدشه واقع می شود؟‬ ‫بله قطعــا همین طور اســت چــون اوال زمینه این‬ ‫قضاوت افکارعمومی درباره خانواده اقای هاشمی در طول‬ ‫‪ 20‬سال گذشته وجود دارد‪ ،‬االنم اگر دادگاه حکم دهد دیگر‬ ‫این موضوع اســتناد قضایی پیدا می کند‪ ،‬پــس رفتار اقای‬ ‫هاشمی مهم خواهد شد‪.‬‬ ‫یک محور دیگر که اقای هاشمی در مصاحبه اخیر‬ ‫خود داشت مساله شورایی شدن مقام رهبری اینده‬ ‫بود‪ .‬او معتقد است بعد از ایت الله خامنه ای دیگر‬ ‫کسی نیست که بخواهد مقام رهبری را فردی اداره‬ ‫کند‪ ،‬پس بهتر اســت این جایگاه حالت شورایی‬ ‫پیدا کند‪ .‬به نظر شــما علت طرح این موضوع از‬ ‫طرف اقای هاشمی چیست؟‬ ‫او در گذشته هم این بحث شورایی بودن رهبری را‬ ‫به لحاظ مبنایی و بحث تئوریک مطــرح کرد‪ .‬چون اعتقاد‬ ‫دارد به لحــاظ شــرعی و نظری جایــگاه رهبــری می تواند‬ ‫شورایی اداره شود‪ .‬البته فعال در قانون اساسی اصالح شده‬ ‫جایی برای ایــن موضوع وجود ندارد‪ ،‬یعنی شــورایی بودن‬ ‫رهبری در قانون اساســی اولیه پیش بینی شده بود اما بعد از‬ ‫اصالح قانون اساسی این موضوع برداشته شد و اکنون فقط‬ ‫قانون اساسی یک فرد را برای قرار گرفتن در جایگاه رهبری‬ ‫می پذیرد‪ .‬بنابرایــن اگر بخواهد این نظریه اقای هاشــمی‬ ‫پیگیری شــود ما احتیاج به اصالح قانون اساسی داریم که‬ ‫ان هم یک فرایند دیگری است‪.‬‬ ‫یعنی پــس از اصالح این مســاله بایــد رفراندوم‬ ‫برگزار شود؟‬ ‫بله‪ .‬این حرف اقای هاشمی را این طور هم می شود‬ ‫نگاه کرد که او مثل بســیاری از متنفذین سیاسی و خبرگان‬ ‫سیاسی کشــور بســیار نگران از رهبری اینده است که چه‬ ‫خواهد شد؟ به خاطر مسئولیت بزرگی که مقام معظم رهبری‬ ‫فعال دارند شــاید کســی خیلی نمی خواهد به مقوله رهبری‬ ‫اینده توجه کند‪ ،‬یعنی کسی نمی خواهد به این مساله اصال‬ ‫فکر کند اما به هرحال این یک نگرانی است که در پس ذهن‬ ‫بسیاری از دلسوزان انقالب درباره رهبری اینده وجود دارد‬ ‫و این قضیه شورایی شدن رهبری که اقای هاشمی مطرح‬ ‫کرد در واقع می خواهد پاسخی به ان نگرانی ها بدهد ‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ذخیره شب انتخابات‬ ‫چرا اصالح طلبان به‬ ‫بازگشتاحمدینژاد‬ ‫عالقهنشانمی دهند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫‪5‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شــوق عجیبــی در چشــمان اصالح طلبــان دیــده‬ ‫می شــود؛ از اینکه چند وقتی اســت نشــانه هایی از امدن‬ ‫محمود احمدی نژاد را همچون همه ما دیده اند‪ .‬دیگر نه ان‬ ‫سکوت بعد از انتخابات وجود دارد و نه محمود احمدی نژاد‬ ‫سواالت خبرنگاران را بی جواب می گذارد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بی صبرانه نامــزدی او را ارزو می کنند‪.‬‬ ‫به گمان انها‪ ،‬این بزرگترین تهدیدی است که اصولگرایان‬ ‫با ان مواجه خواهند شــد؛ اتفاقی که به زعم انها‪ ،‬شاخه و‬ ‫انشــعابی بزرگ در جناح اصولگرا پدیــد خواهد اورد‪ .‬همه‬ ‫حرف هم همین اســت‪ .‬انهــا برای محمــود احمدی نژاد‬ ‫دســت می زنند؛ برای کســی که هنوز که هنوز است‪ ،‬او را‬ ‫دشمن می پندارند‪.‬‬ ‫اری! محمود احمدی نژاد سودای بازگشت به قدرت‬ ‫دارد؛ این گزاره ای اســت که دیگر کمتر کسی ان را انکار‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫احمدی نــژاد البتــه دیگــر ان احمدی نــژاد بعــد از‬ ‫انتخابات ‪ 92‬نیست؛ او لب به سخن گشوده است‪ ،‬بیانیه‬ ‫می نویسد‪ ،‬سخنرانی می کند و شهر به شهر سفر می کند‪.‬‬ ‫شخصیت ها‬ ‫احزاب وشخصی‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫سیاست‬ ‫حــاال ایــن روزهــا‪ ،‬گمانه زنی هــا بــر ســر حضــور‬ ‫احمدی نژاد و جریان منتســب بــه او در انتخابات مجلس‬ ‫دهم باال گرفته اســت‪ .‬احمدی نژاد طبق رســمی که خود‬ ‫ان را بنیان گذاشته‪ ،‬درباره فعالیت های سیاسی جاری اش‬ ‫ ترجیح می دهد به شیوه ای خاص‪ ،‬برنامه خود را پیش ببرد‪.‬‬ ‫او تا پیش از این هر گاه با ســوالی در رابطه با فعالیت های‬ ‫انتخاباتی اش مواجه می شــد‪ ،‬ترجیح مــی داد با لبخندی‬ ‫از کنار ماجرا بگذرد و در ســکوت رســانه ای‪ ،‬فعالیت های‬ ‫انتخاباتی خود را دنبال کند‪.‬‬ ‫اما حاال او گفته‪« :‬بنده دیگر برای فعالیت سیاســی‬ ‫انگیزه شــخصی نــدارم چــون اوال تمام مراتــب قدرت را‬ ‫در این کشــور تجربــه کــرده ام و ثانیا ترجیــح می دهم به‬ ‫فعالیت های پژوهشــی و اموزشی مشغول باشــم‪ ،‬اما اگر‬ ‫ابعاد این توطئه ای که علیه رهبری در جریان است شدت‬ ‫پیدا کند بر پایه شــناختی کــه از بنده داریــد عافیت طلبی‬ ‫نمی کنم و با تمام ظرفیت های فــردی و اجتماعی خود به‬ ‫صحنه می ایم‪».‬‬ ‫مهمتریــن خبــری کــه از فعالیت هــای انتخاباتــی‬ ‫احمدی نژاد شنیده شده است‪ ،‬جلسات منظم او با نیروهای‬ ‫نزدیک بــه خود اســت؛ نیروهایی که می تواننــد بازوهای‬ ‫اجرایی او در ایــن انتخابات باشــند‪ .‬احمدی نــژاد از انها‬ ‫خواسته اســت در اولین اقدام خود بانک های اطالعاتی‬ ‫خود را کامــل کنند‪ .‬این بانک اطالعاتی‪ ،‬شــامل ظرفیت‬ ‫شــهرهای مختلف ایران بــرای حمایــت از احمدی نژاد و‬ ‫همچنین گزارش های کاملی از عملکــرد دولت روحانی و‬ ‫نقاط ضعف و قوت دولت تدبیر و امید است‪.‬‬ ‫رئیس دولت هــای نهم و دهم از این گروه خواســته‬ ‫کــه فعالیت هایشــان را در شهرســتان ها بیشــتر کننــد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد معتقد است او به واســطه سفرهای استانی و‬ ‫حضور در شهرها و روســتاهای کوچک محبوبیت فراوانی‬ ‫در شهرســتان ها دارد و تمرکز خود را در این راســتا به کار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫احمدی نــژاد بــا ســفرهای اســتانی اخیــر خــود‪،‬‬ ‫اظهارنظرهای جسته و گریخته‪ ،‬راه اندازی سایت شخصی‬ ‫و رســانه های مجازی متعدد و همچنین صــدور پیام های‬ ‫تسلیت به مناسبت درگذشت چهره های شناخته شده‪ ،‬عزم‬ ‫خود برای حضور در انتخابــات را جزم کرده و کمر همت به‬ ‫اجرای برنامه های انتخاباتی خود بسته است‪.‬‬ ‫حضور یا عدم حضــور احمدی نــژاد در انتخابات اما‬ ‫با نظرات متفاوتی مواجه اســت؛ مخالفان و موافقانی که‬ ‫در هر دو اردوگاه اصولگرا و اصالح طلب حضور دارند‪ .‬در‬ ‫این میان تکلیف اصولگرایان تا حدود زیادی روشن است‪.‬‬ ‫اغلب گروه ها و چهره های شناخته شده اصولگرا‪ ،‬از زمان‬ ‫خانه نشــینی یازده روزه احمدی نژاد‪ ،‬مرزبندی خود را با او‬ ‫مشخص کرده اند‪.‬‬ ‫از ان زمــان تاکنون‪ ،‬انهــا بارها اعــام کرده اند که‬ ‫احمدی نــژاد را خارج از دایــره اصولگرایــی می دانند و به‬ ‫واســطه حضور جریان موســوم بــه «انحرافــی» در کنار‬ ‫رئیس دولت هــای نهم و دهم‪ ،‬ائتالف بــا او را غیرممکن‬ ‫می دانند‪ .‬این موضع گیری البته با مواضع احمدی نژاد نیز‬ ‫همخوانی داشت؛ چراکه او از سال ‪ 84‬و در برهه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نهم‪ ،‬بارها اعالم کرده بود که وامدار هیچ‬ ‫گروه و جریان سیاســی نیســت‪ .‬احمدی نژاد حتی بعدها‬ ‫پا را از این هم فراتر گذاشــت و اعالم کــرد که خود را جزو‬ ‫اصولگرایان نمی داند‪.‬‬ ‫در این میان البته هســتند طیفــی از اصولگرایان که‬ ‫حســاب احمدی نژاد را از «انحرافی ها» جــدا می دانند و‬ ‫معتقدند اگر احمدی نژاد بدون حلقــه یاران خود در دولت‬ ‫دهــم وارد انتخابات مجلس دهم شــود‪ ،‬می تــوان روی‬ ‫حمایــت از او فکــر کرد؛ جریانــی کــه در راس ان‪ ،‬جبهه‬ ‫پایــداری قــرار دارد و حتــی چهره های منتســب به برخی‬ ‫جریان های سیاسی دیگر نیز این گونه می اندیشند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد بــدون توجه به ائتالف یــا عدم ائتالف‬ ‫با اصولگرایان‪ ،‬برنامه ریزی هــای انتخاباتی خود را پیش‬ ‫می برد امــا نمی توان تاثیــر فعالیت هــای انتخاباتی او را‬ ‫بــر اصولگرایــان انکار کــرد‪ .‬حضــور جریان منتســب به‬ ‫احمدی نــژاد در انتخابــات مجلــس دهم‪ ،‬قطعــا ارایش‬ ‫انتخاباتی اصولگرایان را دستخوش تغییر خواهد کرد‪.‬‬ ‫از نگاه اصالح طلبــان‪ ،‬با حضور جریان منتســب به‬ ‫احمدی نــژاد در انتخابــات زمســتان ‪ ،94‬اصولگرایان به‬ ‫ســه قطب انتخاباتی تقسیم خواهند شــد؛ قطب نخست‬ ‫اصولگرایانی که زیر چتر جامعتیــن وارد عرصه انتخابات‬ ‫می شــوند‪ ،‬قطب دوم جبهه پایداری و قطب ســوم جریان‬ ‫احمدی نژاد‪.‬‬ ‫البته جبهــه پایداری نیز با حضــور احمدی نژاد به دو‬ ‫طیف تقسیم خواهد شد که یک گروه‪ ،‬با او ائتالف خواهد‬ ‫کرد و طیف دیگر پایداری نیز بدون ائتالف با احمدی نژاد‬ ‫فعالیت های انتخاباتی خود را ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫شــاید با همین تحلیل باشــد کــه اصالح طلبان‪ ،‬از‬ ‫حضور احمدی نــژاد در انتخابات مجلس دهم اســتقبال‬ ‫می کنند؛ چه انکه انهــا حضور احمدی نــژاد در انتخابات‬ ‫مجلس دهم را یکی از پارامترهای موثر در انشــقاق میان‬ ‫اصولگرایان می دانند‪.‬‬ ‫نگاهی به اخبار منتشرشده در رسانه های اصالح طلب‬ ‫نشــان از توجه جدی انها نســبت به محمــود احمدی نژاد‬ ‫دارد‪ .‬انها حتی بیش از رسانه های اصولگرا‪ ،‬اخبار مربوط‬ ‫به رئیــس دولت های نهــم و دهم را پوشــش می دهند‪ ،‬با‬ ‫اطرافیان او بــه گفت وگو می نشــینند و بر طبــل اختالف‬ ‫احمدی نژاد با اصولگرایان می کوبند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان گویا این فرضیــه را به خوبی باور دارند‬ ‫که طرح نام احمدی نــژاد‪ ،‬بازی انتخاباتــی اصولگرایان‬ ‫را برهم می زند و ارایــش انتخاباتی مجلس دهــم را تغییر‬ ‫می دهد‪ .‬اصالح طلبان معتقدند که بایــد نام احمدی نژاد‬ ‫به طور مســتمر مطــرح شــود تــا وحــدت اصولگرایان‪،‬‬ ‫غیرممکن شــود یا حداقل تا نزدیکی انتخابات اسفند ‪94‬‬ ‫به تاخیر بیفتد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر به میدان امدن احمدی نژاد ارای منفی‬ ‫او را فعال خواهد کرد و ان اراء به ســمت اصالح طلبان و‬ ‫اعتدالیون روانه خواهد شد‪.‬‬ ‫ان گونه که در برخی شــنیده ها نقل شــده‪ ،‬در جلسه‬ ‫رسانه ای اصالح طلبان مطرح شده است که ما نباید رقیب‬ ‫را فراموش کنیــم‪ .‬اصولگرایان از خواب زمســتانی بیدار‬ ‫شده اند‪ .‬احمدی نژاد پتانسیل خوبی برای بر هم زدن بازی‬ ‫اصولگرایــان دارد‪ .‬باید بازی او را خوب پوشــش بدهیم‪.‬‬ ‫اصولگرایان هر چه فعال تر شــوند‪ ،‬انشــقاق در میان انها‬ ‫بیشتر می شود‪.‬‬ ‫این موضوعی است که قطعا برای اصالح طلبان یک‬ ‫امتیاز به شــمار می رود‪ .‬اصالح طلبان خواهان ان هستند‬ ‫که هزینه کارهای اشتباه گذشته احمدی نژاد به پای جریان‬ ‫اصولگرایی نوشــته شــود و جایگاه این جریــان در افکار‬ ‫عمومی متزلزل شود‪.‬‬ ‫ان گونه که شــواهد و قرائن نشــان می دهد‪ ،‬جریان‬ ‫اصالح طلب مایــل اســت رقابتــی میــان احمدی نژاد و‬ ‫روحانی ایجاد کند‪ .‬در این راستا‪ ،‬رسانه های اصالح طلب‬ ‫زمینه سازی می کنند تا دایره رقابت را به نحو دلخواه جریان‬ ‫متبوع خود شکل دهند‪.‬‬ ‫اصالح طلبــان از بازگشــت احمدی نــژاد اســتقبال‬ ‫می کنند‪ .‬در واقع هر جریانی کــه بتواند رقیبش را خودش‬ ‫انتخاب کند می تواند موفقیت چشمگیری در عالم سیاست‬ ‫کسب کند‪ .‬بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عملکرد‬ ‫احمدی نــژاد در اواخر دولتــش‪ ،‬کمک قابــل توجهی به‬ ‫مطرح شدن جریان منسوب به هاشمی رفسنجانی کرد‪.‬‬ ‫نگاه جریان سیاسی مقابل اصولگرایان این است که‬ ‫باتوجه به اقداماتی که اصولگرایان برای رسیدن به وحدت‬ ‫انجام می دهند ورود احمدی نژاد به عنوان فردی که در هیچ‬ ‫معادله ای در میان اصولگرایان نمی گنجد و حرکت فردی را‬ ‫به فعالیت گروهی ترجیح می دهد‪ ،‬می تواند به برنامه ریزی‬ ‫انتخاباتی اصولگرایان ضربه بزنــد‪ .‬بنابراین بیش از اینکه‬ ‫اصالح طلبان از بازگشــت احمدی نژاد نگران باشند‪ ،‬این‬ ‫اصولگرایان هستند که نسبت به بازگشت وی واکنش منفی‬ ‫نشان می دهند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان ترجیــح می دهند کــه اصولگرایان به‬ ‫صورت یک مجمع الجزایر تکه تکه شده در انتخابات حضور‬ ‫یابند؛ جریانی که در یک سر ان چهره هایی همچون علی‬ ‫الریجانی‪ ،‬محمدباقر قالیباف‪ ،‬علی اکبر والیتی و محسن‬ ‫رضایی حضــور دارند و در ســوی دیگر‪ ،‬جبهــه پایداری و‬ ‫جریان هایی همچون جمعیت ایثارگران و رهپویان‪ .‬حضور‬ ‫جریان احمدی نژاد در انتخابات مجلس دهم می تواند به‬ ‫این انشقاق دامن بزند و فاصله این دو قطب اصولگرایی را‬ ‫به حدی زیاد کند که وحدت انها را ناممکن کند‪.‬‬ ‫اصالح طلبــان در حقیقــت احمدی نــژاد و جریــان‬ ‫منتســب به او را به مثابه یک «فرصت» و «ابزار سیاسی»‬ ‫مغتنم می شمارند تا به برنامه خود یعنی ایجاد اختالف میان‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬جامه عمل بپوشانند‪ .‬از نگاه تئوریسین ها و‬ ‫استراتژیســت های این جریان‪ ،‬احمدی نژاد با پایگاه رای‬ ‫نسبتا مناسبی که نسبت به سایر اصولگرایان دارد‪ ،‬سبد رای‬ ‫انها را متفرق می کند و سبب می شود اصولگرایان از وحدت‬ ‫در درون مجلس بازبمانند‪.‬‬ ‫از نــگاه اصال ح طلبان‪ ،‬تا زمانی که ســایه ســنگین‬ ‫سیاســت های احمدی نــژاد بــر ســر اصولگرایان باشــد‬ ‫انهــا نمی توانند امیــدوار به کســب رای اکثریت باشــند؛‬ ‫خاصه انکه در حال و هوای این روزهای سیاســت ایران‪،‬‬ ‫نزدیکان احمدی نژاد در کنار اصولگرایــان قرار می گیرند‬ ‫و در همایش هــای وحدت انان شــرکت می کنند‪ .‬با وجود‬ ‫اعالم نظر صریح اصولگرایان در ابراز برائت از احمدی نژاد‪،‬‬ ‫نزدیکان رئیــس دولت های نهم و دهــم همچنان جایگاه‬ ‫قابل قبولی در میــان اصولگرایــان دارند و ایــن می تواند‬ ‫شکستی دیگر را برای انها رقم بزند‪.‬‬ ‫روشن ترین تعبیر از تالش اصالح طلبان برای حضور‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات مجلس این اســت که انها سعی‬ ‫دارند رئیس دولت های نهم و دهم را تجلی بارز اصولگرایی‬ ‫معرفی کرده و جریان اصولگرایی را در او خالصه کنند‪ .‬در‬ ‫چنین وضعیتی هجمه به اصولگرایــان و رقابت با انها کار‬ ‫سختی نیست‪.‬‬ ‫احمدی نژاد ســابقه دو دوره ریاســت جمهوری را در‬ ‫کارنامه خود دارد و در این دیکته ‪ ۸‬ساله می توان غلط های‬ ‫قابل توجهی یافت‪ .‬انها می خواهند این تلقی عمومی را که‬ ‫احمدی نژاد یک فرد اصولگراست‪ ،‬در جامعه تقویت کنند‬ ‫تا شکســت احتمالی اصولگرایان را مهــر پایانی بر حیات‬ ‫سیاســی این جریان معتقــد به گفتمان انقالب اســامی‬ ‫جلوه دهند‪.‬‬ ‫اصالح طلبــان می خواهند احمدی نــژاد را به عنوان‬ ‫ســپری سیاســی مورد اســتفاده قرار دهند و او را به عنوان‬ ‫فردی که اقبال چندان مناسبی نسبت به او در جامعه وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬قطــب مقابل خــود معرفی کنند؛ به عبــارت دیگر‪،‬‬ ‫اصالح طلبان ترجیح می دهند انتخابات را به یک دوقطبی‬ ‫پربرخورد تبدیل کرده و احمدی نژاد را به عنوان قطب مقابل‬ ‫خود تعریف کنند‪.‬‬ ‫طیفی از اصالح طلبان البته تالش دارد تا اثبات کند‬ ‫کــه احمدی نژاد چندان مــورد اقبال عموم جامعه نیســت‬ ‫تا بدیــن ترتیب‪ ،‬پیشــاپیش امکان عــدم موفقیت رئیس‬ ‫دولت های نهم و دهم در انتخابات ‪ 96‬را به جامعه القا کرده‬ ‫و او را از گردونه رقابت ها خارج کنند‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫وضعیت ژله ای انتخابات‪ ،‬احمدی نژاد و اصالح طلبان‬ ‫ویژگی اصلی احمدی نژاد‪ ،‬دوقطبی کردن فضای سیاسی کشور است‬ ‫عبدالمطهر محمدخانی‬ ‫سیاست‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تا انتخابات اتی مجلس شــورای اسالمی دقیقا یک‬ ‫سال مانده و فضای سیاســی و رسانه ای کشــور به تدریج‬ ‫متناســب با این موضــوع رنگ و بــوی انتخاباتــی به خود‬ ‫گرفته است‪ .‬این موضوع را می شــود از تحرکات احزاب و‬ ‫جریان های سیاسی در هفته ها و روزهای اخیر و به خصوص‬ ‫گفت وگوهای کوتاه و بلند چهره های شــاخص سیاســی و‬ ‫جناحی کشور به خوبی دریافت‪.‬‬ ‫در نقطــه مقابــل ایــن افزایــش روز افــزون اخبار‪،‬‬ ‫تحلیل ها و اظهارات سیاسی مرتبط با انتخابات اما وضعیت‬ ‫جناح بندی هــا و قطب بندی های سیاســی کشــور به طرز‬ ‫کم سابقه ای نامشخص‪ ،‬بی ثبات و ناپایدار است‪ .‬شاید در‬ ‫تمام ادوار انتخابات مجلس شــورای اسالمی در یکی‪ ،‬دو‬ ‫دهه اخیر هیچ موردی را ســراغ نداشــته باشیم که یکسال‬ ‫مانده به انتخابات حتی وضعیت تعداد قطب های انتخابات‬ ‫و چینــش گروه های سیاســی در دســته بندی های کالن‬ ‫سیاسی کشور مشخص نیست‪.‬‬ ‫بــرای درک بهتر این موضــوع می توان چند ســوال‬ ‫مطرح کرد و دید که برای هیچ کدام پاســخ اجماعی میان‬ ‫تحلیلگران و فعاالن عرصه سیاسی کشور موجود نیست‪.‬‬ ‫‪ .1‬در انتخابــات اتــی بــا دو قطب ســنتی اصولگرا‪-‬‬ ‫اصالح طلب مواجهیم یا جریان منتســب بــه دولت تحت‬ ‫عنوان اعتدال یک قطب جدید در این عرصه خواهد بود؟‬ ‫‪ .2‬در جریــان اصولگرا با یک فهرســت واحد روبه رو‬ ‫خواهیم بود و یا تجربه انتخابات مجلس نهم تکرار خواهد‬ ‫شد؟‬ ‫‪ .3‬نحوه تعامل سیاســی جریان اصالحات با با دولت‬ ‫روحانی در کدام یک از قالب های رقابت سیاسی‪ ،‬ائتالف‬ ‫تاکتیکی و یا وحدت استراتژیک خواهد بود؟‬ ‫به این ســواالت می توانید وضعیت اقای الریجانی‪ ،‬‬ ‫هاشمی‪ ،‬ناطق و برخی دیگر از چهره ها را هم بیفزایید تا با‬ ‫وضعیت ژله ای انتخابات پیش رو بیشتر اشنا شوید‪.‬‬ ‫قصد نگارنده از این یادداشت اما پاسخ به این سواالت‬ ‫و یا جریان شناسی سیاسی انتخابات پیش رو نیست‪ .‬بلکه‬ ‫اظهار نگرانی از یک اتفاق احتمالی اســت‪ .‬پررنگ شدن‬ ‫بیش از حد چهره های شاخص‪.‬‬ ‫در وضعیت ژله ای و پر ابهــام‪ ،‬در نبود احزاب فراگیر‪،‬‬ ‫در شــرایطی کــه وضعیــت دولــت به عنــوان مهمترین و‬ ‫پر امکانات تریــن بازیگر عرصه هنوز مشــخص نیســت؛‬ ‫چهره هــای سیاســی پرطرفــدار در جامعــه نقش بســیار‬ ‫پررنگ تری از جایگاه واقعی خود بازی خواهند کرد‪ .‬شــاید‬ ‫گفته شود که در اتمسفر سیاست ایرانی این اتفاقی طبیعی‬ ‫اســت و همیشــه مردم بیش از رســم ها به اســم ها توجه‬ ‫داشــته اند‪ .‬این گزاره صحیح است اما وضعیت ژله ای این‬ ‫پدیده را بسیار تشدید خواهد کرد‪.‬‬ ‫در شــرایطی که نه تنها بدنه مردم بلکــه هواداران و‬ ‫ســمپات های احزاب و گروه های سیاسی نمی دانند که در‬ ‫انتخابات اینده با چند فهرســت اصلــی و چند قطب مواجه‬ ‫خواهند شد‪ ،‬چهره هایی که توانایی ارتباط مستقیم‪ ،‬گسترده‬ ‫و به خصوص شــبه کاریزماتیکی را با مردم داشــته باشــند‬ ‫می توانند در نبرد انتخابات مجلس تا تعیین سرنوشت نهایی‬ ‫ان نیز پیش بروند‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد بیشک یکی از این چهره ها است‪.‬‬ ‫رئیس جمهــور دولت های نهــم و دهم همچنــان توانایی‬ ‫ارتباط بسیار گسترده و مستقیم با مردم به خصوص طبقات‬ ‫فرودســت جامعه را دارد و هم چنان به رغــم همه انتقادات‬ ‫درست و به جا به رفتارهای سیاسی وی در سال های پایانی‬ ‫ریاســت جمهوری از وضعیت شــبه کاریزماتیکی در میان‬ ‫بخشی از هواداران خود برخوردار است‪.‬‬ ‫واضح است که منظور نگارنده از حضور احمدی نژاد در‬ ‫انتخابات اتی به معنای ثبت نام وی در قامت کاندیداتوری‬ ‫نمایندگی مجلس نیست‪ ،‬بلکه اثرگذاری بر دسته بندی ها‪،‬‬ ‫ائتالف ها و فهرســت های انتخاباتی از یکســو و همچنین‬ ‫جهت گیری هــا و تصمیم نهایــی بخش قابــل توجهی از‬ ‫رای دهندگان در هفتم اسفند ماه سال ‪ 1394‬است‪.‬‬ ‫میزان تاثیرگذاری احمدی نژاد ریشــه در یک ویژگی‬ ‫منحصر به فرد وی میان سایر چهره های سیاسی کشور دارد؛‬ ‫هیچ فردی مانند او تا این میزان با دو طیف کامال متضاد در‬ ‫برابر خود مواجه نیست‪ .‬از یک ســو هوادارن متعصبی که‬ ‫حاضر به هر اقدامی در حمایت از وی هستند و از سوی دیگر‬ ‫طیف های اجتماعی که به درست یا غلط چنان با وی زاویه‬ ‫دارند که حاضر به هرکاری برای عدم بازگشت وی به عرصه‬ ‫سیاسی کشور هستند و این چیزی جز یک دو قطبی شدید را‬ ‫به ذهن متبادر نمی کند‪.‬‬ ‫شــخص احمدی نژاد‪ ،‬ادبیات‪ ،‬گفتمان‪ ،‬هواداران‬ ‫و ســازمان رای وی همگی اساســا دو قطبی می سازند‪ ،‬در‬ ‫دو قطبی قابلیت زیســت دارند و در همین فضای دو قطبی‬ ‫امید بــه موفقیت و پیــروزی دارند‪ .‬دو قطبی هــای عدالت‬ ‫ فســاد‪ ،‬فقرا ‪ -‬اغنیا‪ ،‬مردم ‪ -‬صاحبان قــدرت و حتی توده ‪-‬‬‫نخبگان همگی الگوهایی اســت که رئیس جمهور پیشین‬ ‫کشور در طراحی‪ ،‬راه اندازی و بهره برداری از انها تبحر دارد‪.‬‬ ‫اما ســوی دیگر این دوقطبــی در صــورت ایجاد در‬ ‫انتخابات پیش رو کجاست؟ احمدی نژاد بر چه بستری و در‬ ‫مقابل کدام قطب دیگر ان را ایجاد خواهد کرد؟ بی شــک‬ ‫ترکیبی از دولت و اصالح طلبان قطب مناســبی برای تقابل‬ ‫با وی هستند‪ .‬دو قطبی احمدی نژاد‪-‬روحانی‪ ،‬احمدی نژاد‪-‬‬ ‫هاشــمی‪ ،‬احمدی نژاد‪-‬خاتمی و از همــه بهتر جمع جبری‬ ‫همه این دو قطبی ها‪ .‬شعار معروف «چپ‪ ،‬راست‪ ،‬کارگزار‬ ‫علیه خدمتگذار» را که از یاد نبرده اید؟!‬ ‫نگارنده معتقد اســت اتفاقا تشــکیل چنین دو قطبی‬ ‫بیش از احمدی نژاد برای جریان مقابــل قابل بهره برداری‬ ‫است‪ .‬چرا که از یک سو نقش جریان اصیل اصولگرایی در‬ ‫صف بندی سیاسی منتهی به انتخابات را کمرنگ می کند و‬ ‫از سوی دیگر طبقه متوسط و گروه های نخبگانی که هنوز‬ ‫خاطرات تلخــی از دوره احمدی نــژاد را در خاطر دارند‪ ،‬به‬ ‫خوبی تحریک خواهد کرد تا ا ز ترس بازگشت به وی در ذیل‬ ‫پرچم مخالفان وی تجمع کنند‪.‬‬ ‫احمدی نــژاد مهره ای اســت که از تــرس وی نه تنها‬ ‫بدنــه اجتماعی جریــان اصالحات تحریک خواهد شــد‪،‬‬ ‫بلکه امکان همگرایی شــدید میان این جریان را تســهیل‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫در این وضعیت و در اوج گیری دو قطبی های هیجانی‬ ‫و احساســی بر بســتر شــکاف های عمیــق اجتماعی این‬ ‫جریان های اصیل و ارام سیاسی کشور هستند که به محاق‬ ‫رفته و در این هیاهوی اشفته بازار سیاسی التفات کمتری از‬ ‫مردم دریافت خواهند کرد‪.‬‬ ‫حال براساس برهان خلف اهل منطق می توان اثبات‬ ‫کرد کــه بر مبنــای انگیزه هــا و منافع سیاســی گروه ها چه‬ ‫کسانی بیش از بقیه در عرصه سیاسی کشور به دنبال دوباره‬ ‫مطرح شدن رئیس جمهور سابق هســتند‪ .‬اصالح طلبان و‬ ‫به خصوص طیف تندرو این جریان بیش از همه از بازگشت‬ ‫احمدی نــژاد و تشــدید این دوقطبی ســود می برنــد‪ .‬انها‬ ‫بدون شک مانند چند ماه گذشته در رسانه های خود از کنار‬ ‫کوچکترین اخبار مربوط به رئیس دولت نهم و دهم نخواهند‬ ‫گذشت و ساده ترین و کم اهمیت ترین رفتارها و گفتارهای‬ ‫وی را نیز در رسانه های خود بزرگنمایی می کنند‪.‬‬ ‫در کنار این برنامه روشــن اصالح طلبــان اما برخورد‬ ‫برخی از چهره هــای اصولگــرا در هفته های اخیــر با این‬ ‫پدیــده نیــز شــگفت انگیز و حیرت افزاســت‪ .‬و اینکه چرا‬ ‫برخی از چهره ها و جریان های سیاســی اصولگرا در دوباره‬ ‫مطرح کردن احمدی نژاد در فضای سیاســی با رسانه های‬ ‫اصالح طلب همراهــی می کنند ابهامی اســت که نگارنده‬ ‫پاســخ اســتاندارد و البته خوش بینانه ای بــرای ان نیافته‬ ‫است‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اصالح طلبان می خواهند احمدی نژاد را به صحنه بیاورند‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی یوسف پور‬ ‫به نظر شما چرا اصالح طلبان در پی مطرح کردن‬ ‫دوباره نام احمدی نژاد و باز کردن دوباره پای او به‬ ‫عرصه سیاســت هســتند و خیلی تالش می کنند‬ ‫که نشان دهند رئیس جمهور سابق کشورمان در‬ ‫پی ساماندهی و ســازماندهی تیمی برای ورود به‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی است؟‬ ‫هم اکنون اصالح طلبان ســه اســتراتژی را برای‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی دنبال می کنند‪ ،‬یکی‬ ‫انکه بین اصولگرایان با تعابیری همچــون تندرو و میانه رو‬ ‫تفرقه ایجاد کنند‪ ،‬دوم انکه اصالح طلبان از خدا می خواهند‬ ‫اقــای احمدی نژاد پا به میــدان رقابــت انتخابات مجلس‬ ‫شورای اســامی بگذارد چون فکر می کنند امدن او باعث‬ ‫می شود یک نقار و شــکافی جدی در اردوگاه اصولگرایان‬ ‫ایجاد شــود‪ .‬اســتراتژی ســومی که اصالح طلبان دنبال‬ ‫می کنند این اســت که فســادهای اقتصادی را بزرگنمایی‬ ‫کنند و اگر فســادی هم در دولت احمدی نژاد بود به گردن‬ ‫همه اصولگرایان بیندازند‪ .‬انها در واقع این ســه استراتژی‬ ‫را بجد دنبال می کننــد‪ .‬با وجودی که رهبــر معظم انقالب‬ ‫چند بار تذکر دادند که انتقاد از دولت گذشــته متوقف شود‬ ‫اما اصالح طلبان توجهی نمی کنند‪ .‬واقع قضیه این اســت‬ ‫که اگر فسادی هم در دولت گذشــته اتفاق افتاده گزارش‬ ‫ان فساد به قوه قضائیه داده شود تا دستگاه قضا با مفسد یا‬ ‫مفسدان برخورد قانونی کند‪ .‬حاال فرق نمی کند مفسد چه‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫کسی باشد چون قوه قضائیه در برخورد با مفاسد اقتصادی‬ ‫نشــان داده جایگاه و مسئولیت گذشــته فرد را مدنظر قرار‬ ‫نمی دهد‪.‬‬ ‫ایا اصالح طلبان در تفرقه افکنی بین اصولگرایان‬ ‫با تعابیر تندرو و میانه رو توانســتند موفق باشــند‬ ‫یا خیر؟‬ ‫فکر نمی کنم تا االن موفقیتی کســب کرده باشند‬ ‫ولی روی استراتژی که دارند تبلیغات رسانه ای گسترده ای ‬ ‫انجام می دهند‪.‬‬ ‫به نظــر شــما در مــورد تحریــک کــردن اقــای‬ ‫احمدی نژاد برای ورود به صحنه انها چقدر موفق‬ ‫بودند؟‬ ‫اصالح طلبان دنبال این هستند ولی نتیجه بخشی‬ ‫اســتراتژی انها به عکس العمل اقای احمدی نژاد بستگی‬ ‫دارد‪ ،‬البته اقای احمدی نژاد تاکنون چند بار اعالم کرده در‬ ‫قبال این رفتارها استراتژی سکوت را پیش گرفته است‪.‬‬ ‫به نظر شما خود اقای احمدی نژاد راغب است وارد‬ ‫بحث انتخابات مجلس شود؟‬ ‫به نظر نمی رسد او چنین تصمیمی برای انتخابات‬ ‫مجلس داشــته باشــد‪ .‬به هر حال اثاری از تحرک او برای‬ ‫انتخابات مجلس ندیدیم ولی ممکن است برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری برنامه داشته باشد که تا ان زمان نیز ‪2/5‬‬ ‫سیاست‬ ‫اثــاری از تحــرک احمد ی نــژاد‬ ‫بــرای انتخابــات مجلــس ندیدیــم‬ ‫ولــی ممکن اســت بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری برنامه داشته باشد‬ ‫که تا ان زمان نیز ‪ 2/5‬سال زمان باقی‬ ‫است و نمی شود قضاوت کرد‬ ‫‪6‬‬ ‫علی یوســف پور‪ ،‬عضو هیات موسس و شورای‬ ‫مرکزی جمعیت ایثارگــران و صاحب امتیاز روزنامه‬ ‫سیاست روز می گوید‪« :‬اقای احمدی نژاد در موقعیتی‬ ‫نیست که با اسم او برای همه حوزه های انتخابیه نامزد‬ ‫معرفی شود چون به هر صورت نیروهای حزب اللهی‬ ‫این طور نیستند که فقط یک گرایش سیاسی را دنبال‬ ‫کنند؛ خودشان بررسی می کنند‪ ،‬ضمن انکه پیش بینی‬ ‫می کنم طرفداران احمدی نژاد این کار را نمی کنند که‬ ‫تحت نام و پرچم او به میدان بیایند‪ ».‬با او در این مورد‬ ‫گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫سال زمان باقی است و نمی شود قضاوت کرد‪.‬‬ ‫اقای حیدرپور از اعضای سابق جمعیت ایثارگران‬ ‫انقالب اســامی گفته‪« :‬تیم اقــای احمدی نژاد‬ ‫بــرای انتخابات مجلــس در حال تــاش جدی و‬ ‫ســاماندهی نیروهای خود در حوزه های انتخابیه‬ ‫مختلف سراســر کشــور اســت»‪ ،‬ورود او چقدر‬ ‫می توانــد معــادالت رقابت سیاســی پیــش رو را‬ ‫دستخوش تغییر کند؟‬ ‫اظهارات اقای حیدرپور تحلیل اوست اما برداشت‬ ‫ما این است که شواهدی که نشان دهد اقای احمدی نژاد‬ ‫خود را برای انتخابــات مجلس اماده می کنــد هنوز وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫اگر احمدی نژاد وارد رقابت سیاسی پیش رو شود‬ ‫در اردوگاه اصولگرایان چه اتفاقاتی می افت؟‬ ‫اگر او بیاید ممکن اســت در ائتالف اصولگرایان‬ ‫شــرکت کند‪ ،‬ضمــن انکــه در انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اسالمی غیر از تهران و شــهرهای بزرگ که جناح ها با هم‬ ‫ائتالف می کنند در دیگر شهرســتان ها بیشــتر معادالت و‬ ‫مســائل قومی و قبیلــه ای و منطقه ای و محلــی بر فضای‬ ‫انتخابات حاکم و اثرگذار است‪.‬‬ ‫اگر اقای احمدی نژاد نخواهد بیاید می تواند تیمی‬ ‫را برای انتخابات مجلس ســاماندهی کند‪ ،‬در ان‬ ‫صورت تصمیم گیری های سالیق جریان اصولگرا‬ ‫به چه سمت و سویی می رود؟‬ ‫نامزدهای ســایق اصولگرا در خیلی از حوزه ها با‬ ‫هم همپوشانی دارند‪ ،‬در خیلی جاها نیروهایی که دوست دار‬ ‫و طرفدار احمدی نژاد هستند ممکن اســت عضو یا حامی‬ ‫ دیگر ســایق اصولگرا نیز باشــند مثل تهران نیســت که‬ ‫یک گروه رایحه خوش خدمت‪ ،‬پایــداری‪ ،‬موتلفه‪ ،‬جامعه‬ ‫مهندســین و جمعیــت ایثارگران باشــد‪ .‬در شهرســتان ها‬ ‫معموال همپوشانی زیاد است بنابراین ممکن است یک سری‬ ‫کاندیداها مشترک باشند و در مقابل هم امکان دارد در برخی‬ ‫حوزه های انتخابیه به ویژه شهرهای بزرگ اختالف نظرهایی‬ ‫رخ دهد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫کسی که می خواهد از بدنه تشکیالت احمدی نژاد‬ ‫نامزد انتخابات مجلس شورای اسالمی شود قطعا‬ ‫با پیش زمینه ذهنی مشخصی برای هیات رئیسه‬ ‫مجلس می اید‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫خیــر‪ ،‬برنامه ریــزی بــرای کســب کرســی های‬ ‫هیات رئیســه مجلس قبــل از برگــزاری انتخابات مجلس‬ ‫ممکن نیست چون کســانی که به مجلس راه می یابند مثل‬ ‫کشورهای حزبی عمل نمی کنند‪ .‬یعنی نماینده خود را متعهد‬ ‫و ملتزم به دستورات حزبی و تشــکیالتی نمی داند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه معموال کرســی ریاســت مجلس دو نامزد چهره بیشتر‬ ‫ندارد که ســایر نمایندگان‪ ،‬ناچار باید به یکی از این دو رای‬ ‫دهند‪ .‬در ‪ 9‬دوره مجلس هیــچ گاه ندیدیم که پنج نفر نامزد‬ ‫ریاست مجلس شوند‪ ،‬حداکثر نامزدها دو نفر بودند و بسته‬ ‫به انکه این دو نفر متمایل به چه سلیقه سیاسی هستند سایر‬ ‫نمایندگان ارای خود را داخل گلدان ها می انداختند‪.‬‬ ‫بدنه ای که اقای احمدی نــژاد وارد میدان می کند‬ ‫حاضر اســت با اصولگرایان وارد ائتالف شــود یا‬ ‫خیر؟ سابقه ریاســت جمهوری اقای احمدی نژاد‬ ‫نشــان داد که او خود را فارغ از دو جناح سیاسی‬ ‫اصولگــرا و اصالح طلــب تعریــف می کــرد‪ ،‬اگر‬ ‫این اتفــاق در انتخابات مجلس بیفتــد چه اثار و‬ ‫پیامدهایی دارد؟‬ ‫نتیجه انتخابات شوراهای اسالمی شهر و روستای‬ ‫چهارم و فهرستی که اطرافیان اقای احمدی نژاد دادند و نام‬ ‫اقای شیخ االسالمی وزیر رفاه دولت دهم در راس انها بود‬ ‫چه نتیجه ای کسب کرد‪ ،‬اقای شیخ االسالمی حتی داخل‬ ‫اعضای علی البدل هــم نیامد‪ ،‬بنابراین اگر انها به ســمت‬ ‫اصولگرایان بیایند نامزدشــان رای می اورد‪ .‬اگر بخواهند‬ ‫مستقل بیایند در خیلی از حوزه های انتخابیه شاید نامزدشان‬ ‫رای نیاورد‪.‬‬ ‫یعنی منفعت اطرافیان اقــای احمدی نژاد در این‬ ‫است که با اصولگرایان وارد ائتالف شوند؟‬ ‫بله‪ ،‬همین طور است‪.‬‬ ‫ایا می توانند روی کارها و خدماتی که دولت اقای‬ ‫احمدی نــژاد در مناطق محروم و شهرســتان ها‬ ‫انجام داد و همین مســاله یک پایگاه رای برای او‬ ‫به وجود اورد حساب کنند و نام احمدی نژاد را روی‬ ‫تشکیالت خود بگذارند و با نام یاران احمدی نژاد‬ ‫در تمام حوزه های انتخابیه نامزد معرفی کنند؟‬ ‫ واقعیتی که نمی شــود انکار کــرد اینکه هر دولتی‬ ‫یک ســری نقاط مثبت و یک ســری نقاط ضعف دارد مثال‬ ‫دولت اقای هاشمی رفســنجانی به هر صــورت در مناطق‬ ‫جنگی سازندگی کرد و کسی نمی تواند منکر این مساله شود‬ ‫هر چند در بحث اقتصادی مشکل پیدا کردند که نتواستند‬ ‫بحث تعدیل را اجرا کنند و یک سری مفاسد اقتصادی پیش‬ ‫امد‪ .‬دولت احمدی نژاد هم ســفرهای استانی‪ ،‬پروژه های‬ ‫عمرانی یا رســیدگی به مناطق محروم را در دستورکار خود‬ ‫قرار داد ؛ همین االن او یک سری طرفدارهای پروپاقرص‬ ‫در شهرســتان ها به ویژه مناطق محروم دارد‪ ،‬هر چند حاال‬ ‫ممکن است در تهران با جناح های سیاسی به تنش بخورد‬ ‫اما در مناطق محــروم طرفدار دارد بنابراین می تواند راســا‬ ‫از این پتانســیل اســتفاده کند‪ .‬اقای احمدی نژاد وقتی به‬ ‫سفرهای اســتانی می رفت در جمع کشاورزان و روستاییان‬ ‫و مردم شــهرهای کوچک حاضر می شــد و با انها خوش و‬ ‫بش می کرد اما االن دولت جدید به مرکز اســتان می رود و‬ ‫مردم را دعوت می کند تا برای دیدن رئیس جمهور به مرکز‬ ‫اســتان بیایند ‪ .‬این دو روش کار اســت که انجام می شود‪.‬‬ ‫البته همین ویژگی و نقطه قوتی که برای اقای احمدی نژاد‬ ‫یاد شد برای همه شهرستان ها قابل تعمیم نیست؛ در برخی‬ ‫حوزه های انتخابیه قوی تر و در برخی حوزه های انتخابیه به‬ ‫ویژه شهرهای بزرگ استقبال مردمی به ان ضعیف تر است‪.‬‬ ‫با همین روش و اتکا بر ظرفیــت پایگاه اجتماعی‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬تشکیالت او می تواند با هدف‬ ‫کسب اکثریت کرسی های مجلس نیروهای خود‬ ‫را ساماندهی کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬اگر بــا اصولگرایان ائتــاف کنند می توانند‬ ‫اکثریت کرسی های مجلس را به دست اورند‪.‬‬ ‫اصولگراها چطور منهای احمدی نــژاد می توانند‬ ‫اکثریت مجلس را به دست اورند‪ ،‬یا انها هم برای‬ ‫استفاده از ظرفیت پایگاه اجتماعی احمدی نژاد در‬ ‫مناطق محروم به ائتالف با تشکیالت احمدی نژاد‬ ‫نیازمند هستند؟‬ ‫طبیعتــا اگر ائتالف کننــد تعداد ارای انها بیشــتر‬ ‫می شــود‪ .‬ولی با شــناختی که دارم در خیلی شهرستان ها‬ ‫نامزدها مشترک هســتند‪ .‬همین االن ممکن است نماینده‬ ‫مجلس با چند حزب و تشــکیالت سیاســی ارتباط داشــته‬ ‫باشد‪ .‬در استیضاح وزیر علوم اصالح طلبان دائم می گفتند‬ ‫پایداری ها دارند این کار را می کنند‪ ،‬امــا پس از فرجی دانا‬ ‫ دو وزیر پیشنهادی علوم رای نیاوردند‪ .‬این نشان می دهد‬ ‫که کلیت اصولگرایان چنین نگاهی داشــتند البته علمای‬ ‫بزرگ هم مخالف ایــن بودند که یــک اصالح طلب تندرو‬ ‫وزیر علوم شود‪.‬‬ ‫اگر فهرســتی تحت نام اقــای احمدی نژاد در‬ ‫سراسر کشور نامزد معرفی کنند بدنه حزب اللهی‬ ‫به ســمت اصولگراها می رود یا گزینه های مدنظر‬ ‫احمدی نژاد؟‬ ‫اقای احمدی نژاد در موقعیتی نیســت که با اســم او‬ ‫برای همه حوزه های انتخابیه نامزد معرفی شود چون به هر‬ ‫صورت نیروهای حزب اللهی این طور نیستند که فقط یک‬ ‫گرایش سیاسی را دنبال کنند؛ خودشــان بررسی می کنند‪،‬‬ ‫ضمن انکه پیش بینی می کنــم طرفداران احمدی نژاد این‬ ‫کار را نمی کنند که تحت نام و پرچم او به میدان بیایند‪.‬‬ ‫اگر واقعا این طور اســت پس چــرا اصالح طلبان‬ ‫اصرار دارند احمدی نژاد یا تشــکیالت با نام او به‬ ‫صحنه رقابت پا بگذارند؟‬ ‫انها فکر می کنند با امدن احمدی نژاد تفرقه میان‬ ‫اصولگرایان تشدید می شود‪.‬‬ ‫این فکر به نظر شما درست است؟‬ ‫بله‪ ،‬به منفعت جناح اصالح طلب اســت که اقای‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات مجلس پرچم جداگانه بردارد‪.‬‬ ‫در مقام عمــل فکر انها چقدر بــه واقعیت نزدیک‬ ‫است؟ یعنی اگر احمدی نژاد یا تشکیالتی تحت‬ ‫نام او به طور ســازماندهی شــده و مســتقل پا به‬ ‫عرصه انتخابــات مجلس بگــذارد‪ ،‬واقعا در بدنه‬ ‫تشکیالتی اصولگرایان تفرقه می اندازد؟‬ ‫اصالح طلبــان بــرای خــود تخیالتــی را دنبــال‬ ‫می کنند اما تاکنون که تخیالت انها عملیاتی نشده است یا‬ ‫حداقل نشانه هایی از این مساله را ما شاهد نیستیم‪ .‬وقتی‬ ‫اصالح طلبــان دنبال این برنامه هســتند جنــاح رقیب باید‬ ‫مخالف ان عمل کند‪.‬‬ ‫خود یــاران احمدی نژاد یــا اصولگرایــان به این‬ ‫واقفند که نباید وارد دام اصالح طلبان شوند؟‬ ‫بله‪ ،‬اگر کســی کمی شــم سیاسی داشــته باشد‬ ‫معلوم اســت که باید مراقبت کند که این اتفاق نیفتد‪ .‬چند‬ ‫روز پیش هم خانم تــاج زاده جایی گفته بــود «وقتی رفتم‬ ‫مالقات تاج زاده او گفت تالش کنید حتما احمدی نژاد وارد‬ ‫میدان شود‪».‬‬ ‫حاال اگر یاران احمدی نژاد بیایند توانایی شکست‬ ‫اصالح طلبان را دارند؟‬ ‫هیچ کدام از گرایش هــای اصولگرایان به تنهایی‬ ‫نمی توانند اکثریت کرســی های مجلس را به دست اورند و‬ ‫اصالح طلبان را شکست دهند‪ .‬باید با هم ائتالف کنند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان اگر موفق شوند دو قطبی اصالحات‪-‬‬ ‫احمدی نــژاد را ایجاد کننــد برنده ایــن دوقطبی‬ ‫کیست؟‬ ‫در انتخابــات مجلس دو قطبی ایجاد نمی شــود‪،‬‬ ‫امکان دوقطبی شــدن فقط در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫دو قطبی اصولگرا ‪ -‬اصالح طلب چطور؟‬ ‫اگــر همــه اصالح طلبــان یــک طــرف و همــه‬ ‫اصولگرایــان یــک طــرف رقابت باشــند شــاید دو قطبی‬ ‫نســبی اتفاق بیفتد اما باز هم دو قطبی صد درصدی اتفاق‬ ‫نمی افتد‪.‬‬ ‫شکاف در جبهه متحدین‬ ‫بین الملل‬ ‫امریکا و اسرائیل در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما با اختالفات فزاینده ای مواجه شدند‪.‬‬ ‫یکی از کلید ی ترین موضوعات اختالفی در روابط تل اویو و واشنگتن به مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران بازمی گردد‪ .‬مذاکراتی که اگر طی ماه های اتی به توافق همه جانبه تهران و غرب منجر‬ ‫شود زمینه ساز پرخاشگری های بیشتر دولت دست راستی بنیامین نتانیاهو نسبت به غرب و‬ ‫امریکا خواهد شد‪ .‬چرا که تصور مقامات اسرائیلی این است که این توافق منجر به ارتقای جایگاه‬ ‫منطقه ای ایران و حفظ برنامه هسته ای این کشور می شود‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫دعوای شخصی یا جدال استراتژیک‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫ریشهاختالفاتبی سابقه‬ ‫واشنگتن و تل اویو در چیست؟‬ ‫اوباما‬ ‫از نتانیاهو انتقام می گیرد‬ ‫ابوالفتح‬ ‫در گفت وگو با مثلث‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫امریکا بــه ایــن نتیجه رســیده که‬ ‫خــاور دور مهمرت از خاور میانه اســت‬ ‫و طبعا این دوران گــذار برای امریکا‬ ‫در کوتاه مدت تنش زاست و اختالف‬ ‫میان دوســتان و متحــدان امریکا با‬ ‫کاخ سفید افزایش خواهد یافت‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اختالف سیاسی امریکا و اســرائیل ریشه در گذشته‬ ‫نــه چنــدان دور دارد‪ ،‬ولی از زمــان روی کار امــدن اوباما‬ ‫ایــن اختالفــات افزایــش یافته اســت‪ .‬در گذشــته همه‬ ‫روسای جمهور امریکا به اسرائیل سفر می کردند ولی باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬رئیس جمهور دموکرات امریکا این سفرها را محدود‬ ‫کرد و تنها قبل از انتخابات یک بار به اســرائیل ســفر کرد‪.‬‬ ‫همچنین مشاهده شد که این سفر دیگر تکرار نشد زیرا این‬ ‫روابط به دنبال زیاده خواهی های اسرائیل و علی الخصوص‬ ‫بنیامین نتانیاهو تیره تر از گذشته شده بود‪.‬‬ ‫اوباما در ابتدای دور دوم ریاست جمهوری اش اعالم‬ ‫کرد که ســه مســاله بزرگ را حل خواهد کرد؛ اول مســاله‬ ‫سوریه‪ .‬دوم موضوع ایران و مساله انرژی هسته ای و سوم‬ ‫فلسطین و به رسمیت شــناختن دولت مستقل فلسطینی و‬ ‫همچنین صلح بین فلسطین و اسرائیل‪.‬‬ ‫در خصوص مساله فلســطین باید گفت که اسرائیل‬ ‫به دلیل رفتارهــای خودخواهانه اش در برابر فلســطین بر‬ ‫مشکالت افزود و اقدام به ساخت شــهرک های غیر مجاز‬ ‫کرد تا در روند صلح و تشکیل دولت فلســطین خلل ایجاد‬ ‫کند‪ .‬اما موفق نشد و شاهد بودیم که از یک سو رفتن محمود‬ ‫عباس به ســازمان ملل موجــب عصبانیت شــدید نتانیاهو‬ ‫شد و از ســوی دیگر رفتارهای برخی کشورهای اروپایی در‬ ‫به رسمیت شــناختن دولت فلســطین گواه همین شکست‬ ‫اسرائیل بود‪.‬‬ ‫در همیــن جــا بایــد ذکر کــرد که بــه عقیــده برخی‬ ‫کارشناســان‪ ،‬یکی از دالیــل رفتارهای اســرائیل در قبال‬ ‫مذاکرات‪ ،‬تحت الشعاع قرار دادن موضوع فلسطین است‬ ‫تا اذهان را به ســمت دیگــر منحرف کرده و مشــکالت با‬ ‫فلسطین را به فراموشی بسپارد‪ .‬مســاله سوریه هم به یک‬ ‫مساله غامض و پیچید ه تبدیل شده و با فعال شدن نیروهای‬ ‫تندرویی چون داعش‪ ،‬امریکا مایل نیســت فعال بشار اسد‬ ‫برکنار شــود تا تکلیف داعش مشخص شود‪ .‬البته اسرائیل‬ ‫نیز نســبت به این مســاله ایرادی نمی گیرد و خیلی از این‬ ‫واقعه ناخرسند نیست‪.‬‬ ‫اما مســاله مهمی که امریکا در حال حاضر درگیر ان‬ ‫شده‪ ،‬مساله مذاکرات هســته ای میان ایران و ‪ 5+1‬است‬ ‫که مهمترین عامل ایجاد تنش بین دولت امریکا و اسرائیل‬ ‫شده است‪ .‬زیرا از زمانی که حزب متبوع اوباما در انتخابات‬ ‫کنگره شکســت خورد‪ ،‬اختالفات شــدت یافته و این گونه‬ ‫مطرح می کنند که دلیل شدت یافتن اختالفات نیز مذاکرات‬ ‫هسته ای ایران است‪.‬‬ ‫زیرا جمهوریخواهان به دلیل پیش رو بودن انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســعی دارند از اختالف پیش امده بین‬ ‫اوباما و نتانیاهو بیشترین سود را کسب کنند‪.‬‬ ‫همین موضوع سبب شــده که اوباما‪ ،‬سفر نتانیاهو به‬ ‫امریکا و ســخنرانی در کنگره را خــاف قوانین بین المللی‬ ‫بداند زیرا دولت ها باید در جریان ســفر روسای دولت های‬ ‫دیگر قرار گرفته باشــند و کنگره امریــکا در این مورد‪ ،‬این‬ ‫مســاله را رعایت نکرده است؛ به زعم کاخ ســفید‪ ،‬کنگره و‬ ‫اسرائیل رویه نادرستی را در پیش گرفته اند‪ .‬البته نباید این‬ ‫موضوع را ندیده گرفت که کنگره مخالف توافق هسته ای‬ ‫با ایران است و با دعوت از نتانیاهو قصد دارد هزینه شکست‬ ‫مذاکرات را بر دوش اسرائیل تحمیل کند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر دولت اســرائیل نیز با شــرایط ویژه ای‬ ‫در کشــور خودروبه رو ســت‪ .‬زیرا انتخاباتی را پیش رو دارد‬ ‫که در ان شرایط دست باال را ندارد و نتانیاهو باتوجه به این‬ ‫وضعیت در داخل‪ ،‬به دنبال راهکاری اســت تا خود و حزب‬ ‫لیکود را نجات دهد و دست به هر کاری می زند تا جایی که‬ ‫اوباما طی سخنانی گفته بود که اسرائیل دارد مذاکرات را به‬ ‫مسیر نادرست هدایت می کند‪.‬‬ ‫بنابرایــن ایــن اقدامــات دور از منطــق نتانیاهــو‬ ‫تشــدید یافته و در حــال حاضــر به نظــر نمی ایــد که این‬ ‫اختالفات تقلیل پیدا کند‪ .‬زیرا گروه هایی در داخل امریکا‬ ‫هســتند که نتانیاهو را تشــویق می کنند تا با فشار مضاعف‬ ‫به کنگره این ســفر را انجام دهد تا در صورت امکان با این‬ ‫ســفر اوباما را مجاب کند تا در توافق با ایران بازبینی کند‪.‬‬ ‫این گروه ها که بعضا از یهودیانی هســتند کــه در دور اول‬ ‫با حمایت ‪60‬درصدی از اوباما وی را به کاخ سفید رساندند‬ ‫این ثروتمندان و قدرتمنــدان یهود در این دوره به ســراغ‬ ‫جمهوریخواهــان رفته و از حمایت حزب دموکرات دســت‬ ‫کشیدند‪.‬‬ ‫از نظــر این افــراد‪ ،‬اوباما بــا اصرار بر حــل مذکرات‬ ‫هسته ای با ایران به حساسیت های اسرائیل وقعی نمی نهد‬ ‫و فارغ از منافع اســرائیل عمل می کند بنابرایــن اگر اوباما‬ ‫به توفیقی در این زمینه دســت پیدا نکنــد این دموکرات ها‬ ‫هســتند که باید شکســت را بپذیرند و انها خواهند گفت که‬ ‫اوباما با کارهــای عجیب و غریب شکســت را بــرای ما به‬ ‫ارمغان اورده است‪.‬‬ ‫بــر همیــن اســاس‪ ،‬همانطــور کــه دیدیــم در چند‬ ‫روز گذشــته ســخنان مقام معظم رهبــری در خصــوص‬ ‫تک مرحله ای بودن توافقات کار را برای اوباما سخت کرد‪.‬‬ ‫اوباما‪ ،‬با ســخنان رهبری در شــرایط خاصی قراردارد و اگر‬ ‫ایران اصرار کند که در یک مرحله توافق حاصل شود اوباما‬ ‫را وارد یک بازی سخت کرده ‪ .‬درواقع ایران توپ را در کنار‬ ‫دروازه رئیس جمهور امریکا انداخته ‪ ،‬امــا به دلیل اهمیت‬ ‫باالی این مذاکره‪ ،‬اوباما حاضر به ترک میز مذاکره نیست‬ ‫زیرا این مساله باعث می شود حزب دموکرات برای چندین‬ ‫دوره از صحنه سیاست خارج شود‪.‬‬ ‫بنابراین با وجود همه فشارها اوباما در صدد توافق در‬ ‫مذاکرات اســت تا جمهوریخواهان را شکست دهد و این‬ ‫هراس برای حزب او وجود دارد کــه اگر اوباما در مذاکرات‬ ‫به نتیجه نرســد و حــزب جمهوریخواه این مذاکــرات را به‬ ‫سرانجام برسانند نتیجه شکست بلند مدت برای دموکرات ها‬ ‫را در پی خواهد داشت‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬در صورتی که حزب‬ ‫دموکرات با ایران به توافق برســد؛ جمهوریخواهان پیروز‬ ‫در مبــارزه انتخاباتی اینــده‪ ،‬مجاب به اجــرای این توافق‬ ‫نامه خواهند بود و نمی توانند از این توافق شــانه خالی کنند‬ ‫زیرا وزارت خارجــه امریکا ایــن توافقنامه را امضــا کرده و‬ ‫الزم االجر ا ست‪.‬‬ ‫اما اوباما در صدد است با وجود اختالف با عربستان و‬ ‫اسرائیل مذاکره را به نتیجه برساند تا شرایط را برای هیالری‬ ‫کلینتون نامزد کاندیداتوری انتخابات دور بعدی مهیا کند و‬ ‫اوباما تالش دارد که قبل از ورود نتانیاهو به کنگره‪ ،‬تکلیف‬ ‫گره های مذاکره را مشخص کند و مسیر را تا جایی هدایت‬ ‫کند که بدون برگشت باشد و به مردم امریکا بگوید که دیگر‬ ‫تالش های نتانیاهو بیهوده است‪ ،‬هرچند امریکا از این روند‬ ‫مذاکره خوشحال نیست‪ .‬‬ ‫نتانیاهو خود در اســرائیل بــا انتخابات روبه روســت‬ ‫کــه در ماه مــارس اتفاق می افتــد و دارای جایــگاه خوبی‬ ‫در ایــن کارزار نیســت و محبوبیت خود را از دســت داده تا‬ ‫جایی که احتمال شکســت او و حزب لیکود بســیار است و‬ ‫افراد قدرتمند در اســرائیل و حتی در بین هم حزبی های او‬ ‫انتقادات شــدیدی به عملکرد وی دارند و او را در این برهه‬ ‫از زمان از این ســفر نهی می کنند اما از انجایی که نتانیاهو‬ ‫از جناح تندروی اسرائیل به شــمار می رود و حیات خودش‬ ‫را در این بی عقلی ها می بیند تاکنون حاضر به عقب نشینی‬ ‫نشده است‪ ،‬چون او معتقد است اگر این مذاکرات شکست‬ ‫بخورد او یــک قهرمان ملــی و اوباما یک شکســت خورده‬ ‫جهانــی خواهد بــود و ایــن به نفــع او و هــم حزبی هایش‬ ‫خواهد بود‪.‬این ادم کار را به جایی رسانده که امریکا برای‬ ‫اولین بار حتی حاضر نیست جنگنده های اف ‪ 35‬که قرار داد‬ ‫ان بسته شده اســت را تحویل اســرائیل بدهد و پیش بینی‬ ‫می شــود که اوباما تا پایــان دولت خــود اجازه ایــن کار را‬ ‫بدهد‪.‬‬ ‫همه این اتفاقات نشان از حادثه ای مهم در استرات‍ژی‬ ‫امریــکا دارد و اینکه کاخ ســفید در صدد اســت تا مســاله‬ ‫فلسطین‪ ،‬سوریه و ایران را حل کند نشان از تغییر استراتژی‬ ‫خاورمیانه محور امریکا است‪ .‬یعنی اهمیت خاورمیانه برای‬ ‫امریکا کم شده اســت‪ ،‬امریکا دیگر به خاورمیانه به عنوان‬ ‫مهمترین اســتراتژی خود نگاه نمی کند چون وابستگی به‬ ‫انرژی در خاورمیانه کم شــده و ســعی دارد به نفت داخلی‬ ‫خودش وابســته باشــد و انرژی خاورمیانه جذابیت گذشته‬ ‫را برای امریکا ندارد‪ .‬بنابراین به نــگاه به خاو ر دور اهمیت‬ ‫داده و به دلیل گســترش قدرت چین این نگاه امریکا ویژه‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه امریکا در خاور دور بیش از ‪200‬هزار‬ ‫ســرباز داشــت که این روزها انها را به باالی ‪300‬هزار نفر‬ ‫سرباز افزایش داده است و با وجو د نگرانی های چین به این‬ ‫کار ادامه می دهد‪ .‬بنابراین امریکا به این نتیجه رسیده که‬ ‫خاور دور مهمتر از خاور میانه اســت و طبعا این دوران گذار‬ ‫برای امریکا در کوتــاه مدت تنش زاســت و اختالف میان‬ ‫دوســتان و متحدان امریــکا با کاخ ســفید افزایش خواهد‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫البی یهود نمی گذارد‬ ‫روابط با امریکا تضعیف شود‬ ‫پیروز مجتهدزاده‬ ‫درگفتو گوبامثلث‬ ‫مخالفت امریکا ‬ ‫با اسرائیل شبیه طنز است‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫درگفتو گوبامثلث‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫یگیرد‬ ‫اوباما از نتانیاهو انتقام م ‬ ‫ابوالفتح در گفت وگو با مثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اخیرا شــاهد بروز اختالفاتی میان رهبران امریکا‬ ‫و اسرائیل به خصوص در رابطه با مساله هسته ای‬ ‫ایران هستیم‪ .‬به نظر شما ریشه این اختالفات از‬ ‫کجا ناشی می شود؟‬ ‫پیوند خــوردن موضــوع برنامه هســته ای ایران و‬ ‫دو انتخابــات یکــی در ایاالت متحده امریــکا و دیگری در‬ ‫اسرائیل‪ ،‬موجب شده است که بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫رژیم صهیونیســتی رودرروی باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫امریکا قرار گیرد‪ .‬در حال حاضر نتانیاهو در تالش اســت با‬ ‫ارائه تصویری مقتدرانه از خود‪ ،‬نظر رای دهندگان اسرائیلی‬ ‫به ویژه جریان فوق افراطی راست را به سوی خود جلب کند‬ ‫تا در انتخابات پیش رو به پیروزی دست یابد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫نه فقط در برابر مقامات امریکا بلکه در برابــر اروپایی ها نیز‬ ‫طو نشان کشیدن است‪ .‬به عنوان مثال بعد از‬ ‫دائم در حال خ ‬ ‫حوادث پاریس و کپنهاگ‪ ،‬نخست وزیر رژیم صهیونیستی از‬ ‫یهودیان اروپا خواسته است جالی وطن کرده و به اسرائیل‬ ‫بیایند؛ موضوعی که ناخرسندی متحدان اروپایی اسرائیل را‬ ‫برانگیخته است‪ .‬از سوی دیگر جمهوریخواهان امریکا نیز‬ ‫به اندازه لیکودی‪‎‬های اسرائیل در تالش هستند تا با مانور بر‬ ‫سر موضوع هسته‪‎‬ای ایران شــانس خود را برای پیروزی در‬ ‫انتخابات سال اینده امریکا افزایش دهند‪ .‬بنابراین در یک‬ ‫مقطع تاریخی طیف راست اســرائیل با طیف راست امریکا‬ ‫متحد شده اند تا یکی از مهم ترین برنامه‪‎‬های سیاست خارجی‬ ‫دولت لیبرال مسلک امریکا را زمین‪‎‬گیر کنند‪ .‬به نظر می‪‎‬رسد‬ ‫این حد از انتقادها که از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی‬ ‫متوجه کاخ ســفید شــده اســت‪ ،‬بعد از انتخابات اسرائیل‬ ‫فروکش کند‪ .‬در عین حال این نکته را نیز باید در نظر گرفت‬ ‫که اختالفات میان امریکا و اسرائیل بر سر برنامه هسته‪‎‬ای‬ ‫ایران‪ ،‬مسبوق به سابقه است اما اینکه رقبای سیاسی اوباما‬ ‫ بدون اطالع کاخ سفید‪ ،‬نخست وزیر اسرائیل را دعوت کنند‬ ‫تا در کنگره سخنرانی کند و این دعوت از سوی نتانیاهو مورد‬ ‫پذیرش قرار گیرد‪ ،‬بیشتر جنبه نمایش سیاسی دارد؛ تا جایی‬ ‫باوجود تمام سخنان تند‬ ‫متقابل‪ ،‬بر روابط امریکا و‬ ‫اسرائیل خدش ه‪‎‬ای وارد نشده‬ ‫و هنوز مناسبات استراتژیک‬ ‫میان طرفین برقرار است اما‬ ‫در مناسبات شخصی رهبران‬ ‫امریکا و رژی م صهیونیستی‬ ‫شکاف‪‎‬هایی بروز کرده است‬ ‫‪2‬‬ ‫در خصوص اختالفات میان اوبامــا و نتانیاهو‬ ‫و تاثیر ان بــر پرونده هســته‪‎‬ای ایران بــا امیرعلی‬ ‫ابوالفتح‪ ،‬کارشــناس مســائل امریکا گفت وگویی‬ ‫انجام دادیــم‪ .‬ابوالفتح معتقد اســت بســیاری از‬ ‫سیاست های افراطی نتانیاهو در قبال ایران کارکرد‬ ‫انتخاباتی دارد و احتماال بعد از برگزاری انتخابات‬ ‫از شــدت حمالت او بــر مذاکرات کاســته خواهد‬ ‫شــد‪ .‬این کارشــناس مســائل امریکا در خصوص‬ ‫افشای اســناد مربوط به موســاد‪ ،‬ضمن انکه ان را‬ ‫انتقام گیــری اوباما از نتانیاهــو می داند‪ ،‬می گوید‬ ‫بــه نظر می رســد افشــای این اســناد یــک مقوله‬ ‫فراتر از مسائل مطبوعاتی اســت و شاید برخی از‬ ‫متحدان اسرائیل با درز دادن این اطالعات در پی‬ ‫ان هستند که نتانیاهو را در استانه سخنرانی سوم‬ ‫ماه مارس در کنگره تحت فشــار قرار دهند و ارزش‬ ‫صحبت های او را کم کنند‪ .‬همچنین این پیام را به‬ ‫نخست وزیر اســرائیل بدهند که بیش از این اصرار‬ ‫کردن برای اخــال در روند مذاکراتی که یک طرف‬ ‫ان قدرت های جهانی چون امریکا‪ ،‬بریتانیا‪ ،‬المان‬ ‫و فرانســه قرار دارند می تواند پیامدهایی داشــته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫که حتی رئیس رژیم صهیونیستی هم ناخرسندی خود را از این‬ ‫موضوع بیان کرده است‪.‬‬ ‫یعنی نخست وزیر اسرائیل سیاست مشت اهنین‬ ‫در قبال ایران را فقط برای کارکرد انتخاباتی ان در‬ ‫پیش گرفته است؟‬ ‫در شــرایطی که فضای خاورمیانه رادیکال شــده‬ ‫است و اغلب کشــورها به ســمت تندروی حرکت کرده اند و‬ ‫بر اســرائیل نیز تاثیر گذاشــته اند‪ ،‬افراطی گری و رادیکال‬ ‫عمل کردن‪ ،‬چــه در داخل و چه در خارج اســرائیل خریدار‬ ‫دارد‪ .‬نظرسنجی ها نیز نشــان می دهد که شانس نتانیاهو و‬ ‫ائتالف او در انتخابات بیشتر است‪ .‬همچنین این طور به نظر‬ ‫می رسد که هرچه نتانیاهو رادیکال تر و مستقل تر از بازیگران‬ ‫خارجی عمل کند و خود را یک اسرائیلی متعصب و طرفدار‬ ‫حیات اســرائیل معرفی کند می تواند ارای بیشــتری کسب‬ ‫کند‪ .‬در دل این مساله هم برنامه هسته ای ایران قرار دارد‪ ،‬در‬ ‫حالی که جامعه جهانی و بسیاری از کشورهای بزرگ اروپایی‬ ‫و امریکا به دنبال حل مســاله هســته ای ایران هســتند اما‬ ‫اسرائیل همچنان به دنبال مشت اهنین است‪ .‬البته احتماال‬ ‫بعد از برگزاری انتخابات از شــدت حمــات او بر مذاکرات‬ ‫کاسته خواهد شد و شاید فقط هدف انتخاباتی داشته باشد‪.‬‬ ‫ایا این اختالفــات میان رهبران جدای از مســائل‬ ‫جناحی بر روابط دوجانبه دو طــرف یعنی امریکا و‬ ‫اسرائیل نیز تاثیر گذار است؟‬ ‫به نظر من این طور نیست زیرا باوجود تمام سخنان‬ ‫تند متقابل‪ ،‬بر روابط امریکا و اسرائیل خدشه‪‎‬ای وارد نشده‬ ‫و هنوز مناسبات اســتراتژیک میان طرفین برقرار است اما‬ ‫در مناســبات شــخصی رهبران امریکا و رژیم صهیونیستی‬ ‫شــکاف‪‎‬هایی بروز کرده اســت‪ .‬باید این نکته را هم در نظر‬ ‫گرفت که با وجود تمام این مباحث‪ ،‬پیشــرفت در مذاکرات‬ ‫هسته‪‎‬ای و اشکار شدن چشم انداز رســیدن به یک توافق‬ ‫نهایی‪ ،‬خشم اسرائیل به ویژه جریان فوق افراطی حاکم بر‬ ‫این رژیم را به شدت افزایش داده است‪.‬‬ ‫ایا این اختالفات را می توان در ســطح اختالفات‬ ‫میان دموکرات ها با جناح حاکم بر اسرائیل تعریف‬ ‫کرد؟‬ ‫درواقع از دید دموکرات‪‎‬های امریکا برخی رفتارهای‬ ‫افراطی دولت نتانیاهو در نهایت خطرهای امنیتی را متوجه‬ ‫مدیریت اســرائیل خواهد کرد و موجب انزوای این رژیم در‬ ‫ســطح افکار عمومی می‪‎‬‏شــود‪ .‬لیبرال‪‎‬های امریکا و البی‬ ‫یهودیان لیبرال (جی اســتریت) معتقدند سیاســت ساخت‬ ‫شهرک‪‎‬های یهودی نشــین در ســرزمین‏های فلسطینی و‬ ‫راه انداختن جنگ‪‎‬های بی حاصل در غزه در نهایت اسرائیل را‬ ‫در برابر افکار عمومی جهانیان قرار خواهد داد‪ .‬اینکه کشور‬ ‫مستقل فلسطین در استانه به رسمیت شناخته شدن از سوی‬ ‫کشــورهای غربی قرار گرفته اســت‪ ،‬به دلیل تندروی‏های‬ ‫جریان فوق افراطی در اســرائیل اســت؛ همان گروهی که‬ ‫اتفاقا با خواســت جامعه جهانی برای رسیدن به یک توافق‬ ‫جامع هسته‪‎‬ای با ایران مخالف اســت‪ .‬از دید دموکرات‪‎‬ها‬ ‫رهایی از ایران هسته‪‎‬ای و پرهیز از یک جنگ ناخواسته در‬ ‫خاورمیانه بستگی به موفقیت مذاکرات ایران و ‪ 5+1‬دارد‪.‬‬ ‫در حالی‪‎‬که افراطیون اســرائیل این موضع را بر نمی‪‎‬تابند و‬ ‫خواهان حرکت به سمتی هســتند که زمینه برای برخوردی‬ ‫نظامی میان ایران و امریکا فراهم شود‪.‬‬ ‫ایا باتوجه به شدت گرفتن اختالفات میان غرب و‬ ‫اسرائیل‪ ،‬شاهد تغییر و تعدیلی در سیاست های‬ ‫نتانیاهو خواهیم بود؟‬ ‫ابتدا این نکتــه را باید در نظر داشــت اقداماتی که‬ ‫جناح فوق افراطی اســرائیل انجام می‏دهد فقط مربوط به‬ ‫ایران نیســت‪ ،‬بلکه نوع نگاه این جناح به جهان‪ ،‬به مساله‬ ‫فلسطین و خود مسائل داخلی اسرائیل باعث شده است که‬ ‫شکاف عمیقی ایجاد شود‪ .‬این شــکاف از درون حاکمیت‬ ‫اسرائیل اغاز می شــود‪ ،‬یعنی میان نخســت وزیر اسرائیل‬ ‫و دیگر رهبران سیاســی این رژیم اختالفاتــی وجود دارد و‬ ‫در ســطح گســترده تر شــاهد بروز اختالفات میان بنیامین‬ ‫نتانیاهو و برخی رهبران سیاسی اروپا‪ ،‬رئیس جمهور امریکا‪،‬‬ ‫دموکرات‪‎‬ها و برخی البی‪‎‬های فعال در امریکا شــده است‪.‬‬ ‫همچنینبر اساسنظرسنجی هایصورت گرفتهمیزاناقبال‬ ‫به اســرائیل میان هواداران حزب دموکــرات کاهش یافته‬ ‫است‪ .‬این مساله به ان دلیل است که راست افراطی اسرائیل‬ ‫تصور می‪‎‬کند‪ ،‬هنوز در زمان جنگ سرد است و باید سیاست‬ ‫مشت اهنین را ادامه دهد‪ .‬این سیاست مشت اهنین در قبال‬ ‫ایران تداوم تحریم ها را شامل می‪‎‬شود‪ ،‬ان هم به گونه‏ای‬ ‫که سرانجام ان به یک تقابل نظامی و جنگ منجر شود‪ .‬در‬ ‫ک‪‎‬های صهیونیست‪‎‬نشین‬ ‫قبال فلسطینی‏ها نیز ساخت شهر ‏‬ ‫در شهرک‪‎‬های فلسطینی و ادامه محاصره اقتصادی نوار غزه‬ ‫مدنظر افراطیون اسرائیل اســت‪ .‬در مورد برنامه هسته ای‬ ‫ایران طی یک ســال اخیر نتانیاهو صحبت های بســیاری‬ ‫داشــته و مشــاهده می کنیم که او در پی انجــام یک حمله‬ ‫نظامی علیه ایران است‪ .‬در حالی که جناح غیرلیکودی که‬ ‫ت یا درون امریکا اغلب دموکرات‪‎‬ها‬ ‫در اسرائیل روی کار اس ‬ ‫و برخی از رهبران اروپایی نگاه شــان این اســت که در قرن‬ ‫تو یکم نمی توان به راحتی دست به کشتار زد و جنگ‬ ‫بیســ ‬ ‫راه انداخت‪ .‬بنابراین اســرائیل مجبور به یــک تجدید نظر‬ ‫اساسی در عملکردش در قبال ایران‪ ،‬فلسطین و سوریه است‬ ‫و باید دست به تغییراتی بزند‪ .‬این اصرار جناح فوق افراطی‬ ‫اســرائیل بر تداوم سیاست‪‎‬های گذشــته و خواست جامعه‬ ‫جهانی در خصوص تغییر در قبال رفتارهای اسرائیل باعث‬ ‫این اختالف نظرها شــده اســت‪ .‬درواقع اگر نخســت وزیر‬ ‫بدون شک نفوذ ارسائیل در حال کاهش است‬ ‫زیرا یک زمانــی صداهایی که از واشــنگنت و‬ ‫تل اویو شنیده می شد یکسان بود و دو طرف‬ ‫دائما تاکید می کردند که ایران نباید به برخی‬ ‫فناوری های هســته ای دســت پیــدا کند اما‬ ‫به تدریج نفــوذ ارسائیــل بــرای تاثیرگذاری‬ ‫بــر جهت گیری هــای امریکا در قبــال برنامه‬ ‫هسته ای ایران کاهش یافت‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اســرائیل در انتخابات اتی پیروز شود و تصمیم داشته باشد‬ ‫با همین سیاست ها حرکت کند‪ ،‬قطعا با واکنش هایی مواجه‬ ‫خواهد شــد و شــکاف هایی میان البی های محافظه کار و‬ ‫لیبرال در امریکا بوجود خواهد امــد‪ .‬دموکرات ها نیز به این‬ ‫مســاله واکنش نشــان خواهند داد؛ زیرا اقدامات نتانیاهو‬ ‫برای پیروزی اش در انتخابات شــانس دموکرات ها را برای‬ ‫پیروزی در انتخابات ریاســت جمهوری سال ‪ 2016‬کاهش‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫هفته گذشــته شاهد انتشــار گزارشــی از سوی‬ ‫روزنامه گاردین و شــبکه خبری الجزیره بودیم که‬ ‫در ان اسنادی را منتشر کرده اند که نشان می دهد‬ ‫هشــدارهای نخســت وزیر رژیم صهیونیســتی‬ ‫در ســخنرانی اش در ســازمان ملــل در خصوص‬ ‫دســتیابی ایران به ســاح هســته ای در تضاد با‬ ‫گزارشات موساد بوده است‪ .‬چرا در این برهه زمانی‬ ‫چنین گزارشی علیه نتانیاهو منتشر شد؟‬ ‫به نظر می رســد اتفاقی که افتاد و گزارشــی که در‬ ‫گاردین منتشر شــد‪ ،‬یک مقوله فراتر از مسائل مطبوعاتی‬ ‫اســت و شــاید برخی از متحــدان اســرائیل بــا درز دادن‬ ‫این اطالعــات در پی ان هســتند که نتانیاهو را در اســتانه‬ ‫سخنرانی ســوم ماه مارس در کنگره تحت فشار قرار دهند و‬ ‫ارزش صحبت های او را کم کنند‪ .‬همچنیــن این پیام را به‬ ‫نخســت وزیر اســرائیل بدهند که بیش از این اصرار کردن‬ ‫برای اخالل در روند مذاکراتی که یک طرف ان قدرت های‬ ‫جهانی چون امریکا‪ ،‬بریتانیــا‪ ،‬المان و فرانســه قرار دارند‬ ‫می تواند پیامدهایی داشــته باشــد‪ ،‬مانند اینکه به افشای‬ ‫اطالعاتی علیه دولت نتانیاهو منجر شــود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫که اتفاقات اخیر تا حدودی انتقام گیری دولت باراک اوباما‬ ‫از نتانیاهو بوده است‪.‬‬ ‫ایا ممکن است اختالفات اخیر میان دولت امریکا‬ ‫و دولت بنیامین نتانیاهو و همچنین رسوایی های‬ ‫نخست وزیر اســرائیل منجر به کاهش نفوذ این‬ ‫رژیم یا البــی ان بر مذاکرات و پرونده هســته ای‬ ‫ایران شود؟‬ ‫بدون شک نفوذ اسرائیل در حال کاهش است زیرا‬ ‫یک زمانی صداهایی که از واشنگتن و تل اویو شنیده می شد‬ ‫یکسان بود و دو طرف دائما تاکید می کردند که ایران نباید‬ ‫به برخی فن اوری های هسته ای دست پیدا کند اما به تدریج‬ ‫نفوذ اسرائیل برای تاثیرگذاری بر جهت گیری های امریکا در‬ ‫قبال برنامه هسته ای ایران کاهش یافت و صدای نتانیاهو‬ ‫نه تنها شنیده نمی شود‪ ،‬بلکه مورد نقد و استهزا توسط امریکا‬ ‫قرار می گیــرد و امریکایی ها تقریبــا رودرروی نتانیاهو قرار‬ ‫گرفته اند‪.‬‬ ‫برخی معتقدند اکنون اســرائیل با خطر از دست‬ ‫دادن متحدان غربی اش مواجه است‪ .‬شما این خطر را‬ ‫چقدر جدی می دانید؟‬ ‫گفته شده است که در اجالس ایپک امریکا مقامات‬ ‫ارشد این کشور شرکت نمی کنند‪ .‬نباید فراموش کنیم که در‬ ‫سال های اخیر در تمامی نشست های ساالنه رئیس جمهور‬ ‫امریکا سخنرانی کرده اســت‪ .‬این بار نه تنها رئیس جمهور‬ ‫امریکا در اجالس حاضر نمی شــود‪ ،‬بلکــه وزیر خارجه هم‬ ‫شرکت نمی کند و قرار است یک مقام پایین تر از وزارت خارجه‬ ‫امریکا در نشســت ایپک حاضر شــود‪ .‬این مســائل نشان‬ ‫می دهد کــه امریکایی ها از نتانیاهو عصبانی هســتند و اگر‬ ‫این وضعیت تداوم داشته باشــد بدون شک دولت نتانیاهو‬ ‫با واکنش تندتــر دموکرات ها مواجه خواهد شــد و به دنبال‬ ‫که‬ ‫ان تاثیرگذاری اش را از دســت خواهــد داد‪ .‬نگرانی ای ‬ ‫میان جریان لیبرالی یهودی های امریکا هســت این است‬ ‫که نه فقط تاثیر دولت نتانیاهو بر مسائل مربوط به هسته ای‬ ‫کاهش پیدا می کند‪ ،‬بلکه ممکن است اسرائیل یک حامی‬ ‫ بزرگ و اصلی خود را از دســت بدهد و با گذشت زمان اتحاد‬ ‫استراتژیک میان اسرائیل و غرب نیز کاهش پیدا کند‪ .‬این‬ ‫مســاله در دورانی که خاورمیانه ملتهب است‪ ،‬جریان های‬ ‫افراطی در صحنه هستند‪ ،‬جمهوری اسالمی در منطقه قدرت‬ ‫گرفته و افکار عمومی علیه رفتارهای تند اســرائیل بســیج‬ ‫شده است‪ ،‬می تواند امنیت و موجودیت اسرائیل را به خطر‬ ‫بیندازد‪ .‬اگر اسرائیل حامیان غربی اش را نیز از دست بدهد‬ ‫ممکن است به سرنوشت رژیم اپارتاید افریقای جنوبی دچار‬ ‫شود که بعد از قطع حمایت‪‎‬های غرب رژیم اپارتاید مجبور شد‬ ‫با سیاهپوستان به مصالحه برسد که در این مصالحه‪ ،‬رژیم‬ ‫اپارتاید از بین رفت‪ .‬بنابراین میان شهروندان اسرائیلی این‬ ‫نگرانی وجود دارد که رفتارهای نتانیاهو در نهایت بزرگترین‬ ‫دشمن اسرائیل است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫البی یهود نمی گذارد‬ ‫روابط با امریکا تضعیف شود‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫پیروز مجتهدزاده در گف ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫علی رمضانیان‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای مجتهدزاده‪ ،‬ریشه اختالفات اوباما و نتانیاهو‬ ‫چیست؟‬ ‫شرایط ژئوپولیتیکی اســرائیل به گونه ای است که‬ ‫از اغاز کار ادامه حیات اســرائیل به حمایت ایاالت متحده‬ ‫ی پیدا کرد و این حمایت هزینه های‬ ‫امریکا بستگی تام و تمام ‬ ‫زیادی را بــرای امریکا در بر داشــته اســت‪ ،‬از جمله اینکه‬ ‫ایاالت متحده در موارد زیــادی باید منافع ملــی خودش را‬ ‫فدای امنیت اسرائیل کند‪ .‬این دوستی یا عشق یکطرفه از‬ ‫ان جهت واقعیت یافته و ادامــه دارد که البی های یهودی‬ ‫در داخل امریــکا که در سیاســت های خاور میانه ای کامال‬ ‫صهیونیســتی عمل می کنند‪ ،‬بــه دولت امریکا فشــار وارد‬ ‫می اورند که با تمام وجود و امکان از اسرائیل حمایت کند‪،‬‬ ‫هرچند شاید موافق این حمایت ها نباشند‪.‬‬ ‫وقتی اوباما به قدرت رسید اســرائیل شب و روز تهدید‬ ‫می کرد کــه برای نابــودی برنامه هســته ای ایــران حاضر‬ ‫به تحمیل جنگ بزرگــی بر منطقه بــود‪ ،‬البته نــه به بهای‬ ‫هزینه کردن های خــود بلکه بــه بهــای هزینه کردن های‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ .‬اوباما در ان شــرایط بر اســاس این‬ ‫وعده بین المللی که می خواهد مساله انرژی هسته ای ایران‬ ‫را از راه های صلح امیز حل کند‪ ،‬به قدرت رســید‪ .‬از ســوی‬ ‫دیگر حل صلح امیز مساله هسته ای ایران هم چیزی نبوده‬ ‫و نیست که اسرائیل دوســت داشته باشد ان را تحمل کند و‬ ‫این گونه است که نخســت وزیر متعصب و گستاخ اسرائیل‬ ‫یعنی بنیامیــن نتانیاهو خود را در خطر گســترد ه رویارویی با‬ ‫سیاست های رئیس جمهور دموکرات ایاالت متحده دیده و‬ ‫در برابر سیاست هایش صف ارایی می کند‪ .‬او در این مصاف‬ ‫تن به تــن از محــدوده برخوردهای سیاســی و دیپلماتیک‬ ‫عبور کرده و مدت زیادی اســت که در وادی پرخاشگری و‬ ‫اهانت ورزی های گستاخانه علنی گام نهاده است و شرایطی‬ ‫را پیش اورد که اوباما را وادار می کند مالحظات دیپلماتیک‬ ‫را هم زیر پا بگذارد و به رغم خواسته صهیونیست های سنا و‬ ‫کنگره ایاالت متحده گاه از دیدار و همکالم شدن با این فرد‬ ‫گستاخ هم خودداری کند‪.‬‬ ‫بنابراین اشــکار اســت که چرا یک دولــت لیبرال در‬ ‫ایاالت متحده امریــکا از همان ابتــدای روی کار امدن در‬ ‫برابر امیال جنگ طلبانه دولت زیاده خواه و زورگوی نتانیاهو‬ ‫در اســرائیل قرار گرفت‪ .‬اســرائیل بــا همــه زورگویی ها و‬ ‫تجاوزگری هایــش تا کنون نخســت وزیری به گســتاخی و‬ ‫شرارت نتانیاهو به خود ندیده است و حاال که دولت امریکا‬ ‫می خواهد موضوع ایــران را به صــورت صلح امیز حل کند‬ ‫ی زیاده خــواه و زورگو در این حد و حدود مواجه شــده‬ ‫با ادم ‬ ‫است و فراموش نکنیم که نتانیاهو یک ادم پرخاشگر است‬ ‫و از نظر فردی تابع اصول اخالق انسانی در روابط اجتماعی‬ ‫نیســت‪ .‬این ادم عجیب و غریب اختالف نظرهای سیاسی‬ ‫میان دو دولت اسرائیل و امریکا را به اختالفات خصوصی و‬ ‫شخصیتی میان خود و رهبران ایاالت متحده امریکا تبدیل‬ ‫کرده اســت‪ .‬با وجود چنین وضعیتی طبیعی اســت که این‬ ‫مســائل به وجود بیاید و اختالفات بین دو دولت زیاد شده و‬ ‫تبدیل به اختالفات شخصی شــود‪ .‬البته این برخورد های‬ ‫ناشی از پرخاشگری های نتانیاهو هر چند ماه یک بار تکرار‬ ‫شده و حتی به اهانت های شخصی هم منجر شده است و ما‬ ‫‪3‬‬ ‫پــس از ورود اوبامــا به‬ ‫کاخ سفید‪ ،‬اختالفات بین‬ ‫دو متحــد قدیمــی یعنی‬ ‫اســرائیل و امریــکا نمایان‬ ‫شــد‪ .‬این اختالفات ادامه‬ ‫داشــت تا اینکه مذاکرات‬ ‫هسته ای بین ایران و ‪5+1‬‬ ‫بهرهبریامریکادر طرفمقابل ایران‪،‬وارددورتازه ای‬ ‫شد‪ .‬در این زمان نخست وزیر اسرائیل به دلیل رفتار‬ ‫نادرســت خود بر این تنش افزود تــا جایی که دولت‬ ‫اوبامابهسفرنتانیاهوعکس العملتندینشاندادهو‬ ‫طیسخنانیاظهار داشتکهمالقاتیبانخست وزیر‬ ‫اسرائیل نخواهد داشت‪ .‬ریشه این اختالفات به نظر‬ ‫پیروز مجتهد زاده به مذاکرات هسته ای ایران مرتبط‬ ‫شده و نشــان از ان دارد که اســرائیل توان تحمل به‬ ‫نتیجهرسیدنمذاکراتراندارد‪.‬منشاایناختالفات‬ ‫در خود نتانیاهو اســت‪ .‬در ادامه با کارشناس روابط‬ ‫بین المللدرخصوصریشهاختالفاتاوباماونتانیاهو‬ ‫وتبعاتاندرمنطقهگفت وگوکردیم‪.‬‬ ‫هم همواره از این خبرها به صورت جسته و گریخته شنیده ایم‬ ‫و حاال در شرایطی قرار گرفته ایم که دولت اوباما‪11‬ماه بیشتر‬ ‫فرصت ندارد که تصمیم گیری کنــد و باید وعده بین المللی‬ ‫خود مبنی بر حل صلح امیز مشکالت با ایران را عملی کند و به‬ ‫سرمنزل مقصود برساند و از ان طرف نتانیاهو حداکثر تالش‬ ‫و کارشکنی را به وجود اورده و این ســبب شده است که این‬ ‫پافشاری نتانیاهو در داخل اسرائیل هم موجب دردسرهایی‬ ‫برای نتانیاهو بشود و چندی پیش رئیس جمهور اسرائیل در‬ ‫انتقاد به نخست وزیرش ســخت تاخت و تاز کرد و او را مورد‬ ‫انتقاد شــدید قرار داد‪ .‬البته انتظار می رود کــه اوباما اجازه‬ ‫ندهد این وضعیت بسیار دشوار طومار سیاست خارجی او را‬ ‫درهم کوبیده و نابود کند‪ .‬اوباما اگر این بغرنج بزرگ تاریخی‬ ‫خود را حل کند که از موفقیت های بین المللی اش خواهد بود‬ ‫و اگر نتواند حل کند این بدان معنی خواهد بود که نتانیاهو‬ ‫به نتیجه ان شش یا هفت سال کارشکنی های خود رسید و‬ ‫این خیلی برای اوباما بد خواهد بــود‪ .‬به این دلیل او در این‬ ‫زمان باقیمانده ناچار است حداکثر تالش خود را به کار گیرد‬ ‫تا وعده بین الملل خود را برای اعتالی صلح و امنیت جهان‬ ‫عملی ســازد چون می داند که اگر نتواند این وعده را عملی‬ ‫ســازد به عنوان یک رئیس جمهور ضعیف و شکست خورده‬ ‫روانه فراموشخانه تاریخ خواهد شد‪.‬‬ ‫باتوجه بــه برنامه هــای اوبامــا برای حل مســاله‬ ‫فلسطین‪ ،‬ایا این مســاله عاملی برای ایجاد تنش‬ ‫بین اسرائیل و ایاالت متحده نیست؟‬ ‫هرگز! چون امروز امریکا در مورد اســرائیل همان‬ ‫کاری را می کند که اســرائیل می خواهد و اعراب هم همان‬ ‫راهی را می روند که اســرائیل پیش پایش می گذارد‪ .‬اینکه‬ ‫اگر ما عالقه مند بودیم که اعراب همان تعصب گذشــته را‬ ‫داشتند و در مبارزه با اسرائیل پیشگام بودند امروز دیگر خواب‬ ‫و خیالی بیش نیست و سران عرب سال های چندی است که‬ ‫خود را و ملت های خود را تســلیم امیال سرزمینی اسرائیل‬ ‫نسبت به فلســطین کرده اند‪ .‬اگر در میان دولت های عربی‬ ‫کسانی پیدا شــوند که مانند خانواده اسد از پیوستن به جمع‬ ‫خود فروشان عربی خود داری ورزند دولتشان و کشورشان و‬ ‫ملتشان را به روز سوریه می نشانند‪ .‬با این حال اگر می بینیم‬ ‫فلسطین همچنان نفس می کشد و به کلی از پا نیفتاده است‬ ‫فقط از ان جهت است که گروه هایی مانند حماس و حزب الله‬ ‫حاضر نمی شوند شــرف و اعتبار ملی و هویتی خود را پیش‬ ‫پای زورگویان تل اویو بریزند‪ .‬همین غیرت و حمیت اســت‬ ‫که بحث فلســطین را ســر پا نگاه می دارد و شرایطی پیش‬ ‫می اورد که برخی یاران غربی محدود اســرائیل – امریکا در‬ ‫مجامع بین المللــی رعایت اصول اخــاق را بنمایند‪ .‬دوام‬ ‫چنین استحکامی که یکسره مدیون پایمردی ژئوپولیتیکی‬ ‫ایران است شــرایطی را پیش می اورد که پارلمان بریتانیا را‬ ‫وادار می سازد در فضای دموکراتیک درونی خود رای به سود‬ ‫موقعیت و سیاست های دولت فلسطین دهد‪.‬‬ ‫موضع اعراب در این درگیری ها چیست؟‬ ‫دولت هــای عمده عربــی در فضــای روابط عرب‬ ‫و اسرائیل همانند عربســتان ســعودی و اردن هاشمی که‬ ‫همواره به امریکا کمک کرده اند‪ ،‬در شرایط حاضر وارد اتحاد‬ ‫نا مبارکی هم با اسرائیل علیه ایران شــده و با پیگیری طرح‬ ‫صهیونیستی «هالل شیعی» به اســرائیل کمک کرده اند‬ ‫تا اختالفات ‪ 70‬ســاله عــرب و اســرائیل را پیروزمندانه به‬ ‫اختالفات درون اسالم تبدیل کند‪.‬‬ ‫رای پارلمان انگلیس برای به رســمیت شــناختن‬ ‫دولت فلسطین را چگونه باید قضاوت کنیم؟‬ ‫به رسمیت شناختن فلســطین حاصل یک پیمان‬ ‫بین المللی بوده است که اگرچه اسرائیل مطابق معمول زیر‬ ‫این قول و قرار هم زده است ولی بریتانیا و دیگر کشورهای‬ ‫اروپایی براســاس ان قــول و قرار ها دارند رفتــار می کنند و‬ ‫موضــوع عجیب تر اینکه اســرائیل هیچ گاه بــه این قول و‬ ‫قرارها پایبند نبود و انگلیس و فرانســه و دیگران بر اســاس‬ ‫پرنسیپ های دموکراتیکی خودشان رفتار می کنند و ربطی‬ ‫به اختالفات اسرائیل با غرب یا عرب ندارد‪ .‬این همان قول‬ ‫و قرارهایی است که امریکا و اسرائیل زیر ان زده اند و امریکا‬ ‫در شــرایطی نبوده اســت که بتواند این رفتار علیه اسرائیل‬ ‫را هدایت بکند چــون البی یهود بســیار قدرتمند تــر از ین‬ ‫حرف هاست که با اختالف اوباما و نتانیاهو به هم بریزد‪ .‬در‬ ‫گذشته اگر موفقیتی بود فلسطین با کمک اهرم های عربی‬ ‫می توانســت امتیاز بگیرد ولی امروزه این اتفاق نمی افتد و‬ ‫فلسطین فقط بر اساس پرنسیپ های ژئوپولیتیکی ایران روی‬ ‫پای خود ایستاده است‪.‬‬ ‫ایا انتخابات امریکا در تقویت یا تضعیف اسرائیل‬ ‫نقشی خواهد داشت؟‬ ‫وضع البی یهود در امریکا به ســقف رســیده است‬ ‫و حداکثر قدرت را در اختیاردارند و ‪ 60‬تا ‪ 70‬ســال است که‬ ‫شریان حیاتی امریکا را در دســت دارند و هرکس در امریکا‬ ‫تصمیم داشــته باشــد به کاخ ســفید برود باید با البی یهود‬ ‫همکاری کند چون این افراد قدرت و پول را در اختیار دارند‬ ‫بنابراین برای اسرائیل تفاوتی نخواهد داشت‪ ،‬منتها این را‬ ‫نباید فراموش کرد که حزب جمهوریخواه مرافق تر است به‬ ‫اسرائیل‪ .‬بنابراین البی صهیونیســت روی حزب دموکرات‬ ‫بیشتر ســرمایه گذاری می کند تا مرافقت اینها را هم سهل و‬ ‫اسان در اختیار داشته باشند‪.‬‬ ‫بعضــی از کارشناســان معتقدنــد کــه نــگاه‬ ‫ایاالت متحده به اسرائیل در حال تغییر است چون‬ ‫در قبال این کشور هزینه های زیادی پرداخت کرده‬ ‫است‪ .‬ایا این دیدگاه به واقعیت نزدیک است؟‬ ‫هرگز این استراتژی تغییر نمی کند چون در اختیار‬ ‫دولت امریکا نیست که این شــرایط را تغییر بدهد‪ .‬در واقع‬ ‫استراتژی خاورمیانه ای امریکا همانی است که البی یهودی‬ ‫برایشان مشــخص کرده اســت و به دلیل برخورد شخصی‬ ‫اوباما و نتانیاهو عده ای را به اشــتباه انداخته است که حتما‬ ‫اســتراتژی امریکا تغییر کرده در صورتی که این نزاع های‬ ‫تو گوبامثلث‬ ‫مهدیمطهرنیادرگف ‬ ‫‪4‬‬ ‫اختالفــات بیــن دو‬ ‫رئیــس دولــت در امریکا و‬ ‫اسرائیل گویای ان است که‬ ‫اســتراتژی امریکا در برابر‬ ‫اسرائیل تغییر کرده است‬ ‫و دیگر برای ایاالت متحده‬ ‫نقــش حیاتــی نــدارد‪،‬‬ ‫هرچند نباید تصور کرد که امریکا قصد گسســتن‬ ‫اتحاد سنتی با اسرائیل را دارد اما این موضوع موید‬ ‫تغییر در سیاســت خارجی امریکاســت‪ .‬مطهرنیا‬ ‫در خصوص این اختالفات معتقد اســت‪« :‬شــاهد‬ ‫نوعــی صهیونیســت گریزی هســتیم کــه از دهه‬ ‫‪ 70‬و ‪ 80‬میــادی در امریــکا و بیــن روشــنفکران‬ ‫دانشــگاهی ایاالت متحده به وجود امــده بود و در‬ ‫کمپین انتخاباتی اوباما تجمــع کردند‪ ».‬اختالفات‬ ‫بین اوباما و نتانیاهو موضــوع گفت وگو با مطهرنیا‬ ‫کارشــناس مســائل بین الملل اســت کــه در ادامه‬ ‫می خوانیم ‪.‬‬ ‫ریشه اختالفات نتانیاهو و اوباما در چیست؟‬ ‫از سال ‪ 2008‬و با تغییر استراتژی امنیتی امریکا از‬ ‫پری امشن به قدرت هوشــمند تر امریکایی و روی کار امدن‬ ‫اوباما به عنوان یک نئو دموکرات سیاهپوســت مسلمان زاده‬ ‫دارای گرایش های شــدید امریکایی به عنــوان یک اقلیت‬ ‫نژادیدرارتباطباسیاست ورزیمتکیبرحسناسیونالیستی؛‬ ‫شاهد نوعی صهیونیســت گریزی هســتیم که از دهه ‪ 70‬و‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫دوطرفه به یک موضوع شخصی تبدیل شده است و نتانیاهو‬ ‫در کاخ ســفید به اوباما توهین کــرده و واژه فضولی را به کار‬ ‫برد و این نشان دهنده این مساله است که موضوع شخصی‬ ‫شده است و اوباما هم واکنش نشان می دهد‪ .‬اگر فراموش‬ ‫نشده باشد در فرانسه ان دیالوگ بین اوباما و سارکوزی که به‬ ‫صورت اتفاقی دیالوگ انها ضبط شد و اول گفتند که سهوی‬ ‫بوده ولی ظاهرا بعدها مشــخص شــد که برنامه ریزی بود و‬ ‫سارکوزی گفت که با این ادم نمی شود زندگی کرد‪ ،‬اوباما گفته‬ ‫بود که بیچاره من که هر روز با ایــن ادم باید گفت وگو کنم‪.‬‬ ‫بنابراین در این شرایط باید دقت داشت که دیالوگ اسرائیل‬ ‫با سیاست خارجی ایاالت متحده از طریق البی یهودی یک‬ ‫واقعیت دائمی اســت و نباید در نتیجه گیری عجول باشیم‬ ‫که این شخصی شدن روابط سیاسی امریکا و اسرائیل میان‬ ‫اوباما نتانیاهو را یک مساله جدید و جداگانه تصور بکنیم که‬ ‫ممکن است دیالوگ موجود هفتاد ســاله را دگرگون خواهد‬ ‫کرد‪ .‬حداقل نباید یک لحظه فراموش کــرد که البی یهود‬ ‫هرگز نمی گذارد موقعیت اسرائیل تضعیف شود‪.‬‬ ‫در ماه مارس در اسرائیل انتخابات برگزار می شود‪.‬‬ ‫ایا ایــن حرکت هــای نتانیاهو مرتبط بــا انتخابات‬ ‫پیش رو نیست؟‬ ‫بله‪ ،‬ممکن است زیرا او در کشــور خود در بدترین‬ ‫شــرایط قرار دارد و بســیار ضعیف شــده و حتــی بعضی از‬ ‫کارشناسان معتقدند که ممکن است این دولت سقوط کند‬ ‫و این ســقوط ممکن اســت قبل از به ثمر رسیدن انتخابات‬ ‫اســرائیل اتفاق بیفتد‪ .‬ببینید وقتی رئیس جمهور اســرائیل‬ ‫می گوید این مردک یاغی است خیلی پیام دارد‪ .‬در واقع وزنه‬ ‫مسائل داخلی بر مســائل منطقه ای سنگین تر است و نباید‬ ‫فراموش کنیم که دولت های متفاوت در اسرائیل همیشه به‬ ‫یک نحو عمل کرده اند وتندروی دارند چون اساسا اسرائیل‬ ‫یک موجودیت غیر عادی اســت که با پی گیری رفتارهای‬ ‫غیر عادی روزگار می گذراند‪ .‬مثال شــیمون پرز که در حال‬ ‫حاضر به رفتارهای تند نتانیاهو اعتراض می کند‪ ،‬خود روزی‬ ‫که نخســت وزیر بود تندروی های زیادی داشــت که مورد‬ ‫انتقاد داخلی قرار می گرفت‪ ،‬بنابراین سیاســت خارجی این‬ ‫کشــور در دولت های مختلف خیلی تفاوتی ندارد و در همه‬ ‫دوره ها به فلسطینی ها تجاوز شد و فرقی بین این گروه و ان‬ ‫گروه وجود ندارد‪.‬‬ ‫مخالفت امریکا‬ ‫با اسرائیل شبیه‬ ‫طنز است‬ ‫‪ 80‬میالدی در امریکا و بین روشنفکران دانشگاهی ایاالت‬ ‫متحده به وجــود امده بود و در کمپیــن انتخاباتی اوباما این‬ ‫افراد تجمیع یافتند‪ .‬اوبامــا گرچه یک امریکایی کنیایی تبار‬ ‫اســت اما به امریکا به عنوان جایی که توانســته است در ان‬ ‫رشد کند عالقه مند اســت و از طرف دیگر از دهه ‪ 80‬به این‬ ‫سوی رویکردی ناسیونالیستی میان طبقات اجتماعی امریکا‬ ‫بروز کرد که به عنوان مثال از درون انها میلیشای خلق امریکا‬ ‫بیرون امد که از یک ســو رویکردی نئو کانی داشت و معتقد‬ ‫بود که امریکا بیــش از اینکه برای امریکایی ها باشــد برای‬ ‫خود رســالت های جهانی قائل اســت و اوباما تا حدودی از‬ ‫این سیستم برخاسته است و از ســوی دیگر ما شاهد نوعی‬ ‫نگرش خاصی در امریکا هستیم که مخالف در دست داشتن‬ ‫کلیدی ترین عناصری در دست اقلیتی کوچک به نام یهودی‬ ‫صهیونیســت باشــد‪ .‬بنابراین ما نوعی انتقاد شــدید در این‬ ‫دهه های اخر قرن بیســتم از طرف روشنفکران دانشگاهی‬ ‫و غیر دانشــگاهی شــاهد بودیم که متوجه یهودیان امریکا‬ ‫شده است‪ .‬این اعتراضات نزد روشنفکران حزب دموکرات‬ ‫وجود داشت و اوباما ان را نمایندگی می کرد و صهیونیست ها‬ ‫به خوبیوقوفداشتندکهطرزتفکرانهابااوباماچندانتطبیق‬ ‫نخواهد داشت و این دلیلی شد تا در دوره دوم انتخابات اوباما‬ ‫یهودیان و صهیونیست ها کمترین رای را با اوباما دادند و به‬ ‫رقیب او بیشــترین رای را دادند از این رو در بین اسرائیلی ها‬ ‫که حامیان رقیب اوباما هســتند عده ای تندرو وجود دارند به‬ ‫رهبری حزب لیکود و نتانیاهو‪ .‬بر این اســاس از سال ‪2012‬‬ ‫تالشامریکابرایجلوگیریازتحرکاتخودسرانهاسرائیلدر‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬به خصوص در مورد ایران‪ ،‬تنش را بر روابط امریکا‬ ‫و اسرائیل افزوده است و اسرائیل همواره به ناحق درصدد بود‬ ‫که امریکا را وارد یک جنگ غیر ضــروری و بی دلیل با ایران‬ ‫بنماید و گزار شات سرویس های امنیتی امریکا نشان دهنده‬ ‫ان است که هروقت اسرائیلی ها تصمیم داشتند کاری‪ ،‬ضد‬ ‫منافع امریــکا در خاورمیانه انجام دهند‪ ،‬امریــکا در بدو امر‬ ‫جلوی انها را گرفته اســت‪ .‬این البته نباید به دلیل جانبداری‬ ‫ن تلقی شود بلکه بدین جهت بوده است که اجرای ان‬ ‫از ایرا ‬ ‫عملیات‪ ،‬هزینه اور و خالف سیاســت گذاری های امنیتی و‬ ‫سیاسی طراحی شده امریکا بود‪ ،‬بنابراین از زمان اریل شارون‬ ‫هرگاهاسرائیلی هاسعیکردندک هعلیهیککشورهدفبدون‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مشورت با ایاالت متحده کاری انجام بدهند‪ ،‬علی الخصوص‬ ‫اگر ان کشور هدف ایران بود‪ ،‬امریکایی ها نشان می دادند‬ ‫که مخالف این سرکشی های اسرائیل هستند و باید هر گامی‬ ‫ هماهنگ با توافقات دوطرف اســرائیل و امریکا باشد و این‬ ‫چندان به مذاق رهبران افراطی اسرائیل به ویژه رهبران حزب‬ ‫لیکود خوش نمی اید‪.‬‬ ‫اینکه می گوییــد اختالف بیــن اوبامــا و نتانیاهو‬ ‫شدت یافته است ایا گویای جدایی این دو کشور از‬ ‫همدیگر و گسست اتحاد بین این دو کشور است؟‬ ‫در وهلــه اول باید روشــن کنم که این یک اشــتباه‬ ‫سیاسی است که ما در حوزه سیاست یک تافته جدا بافته بین‬ ‫دو کشور برقرار می کنیم و تصور می کنیم که دو کشور چنان‬ ‫به هم نزدیک هســتند که به هیچ بهانه ای از هم جدا شدنی‬ ‫نیستند باید در واقع گفت نه منافع دائم وجود دارد و نه دشمن‬ ‫دائم‪ .‬انچه از نظر پیر زمانگی (دانش کالسیک ) وجود دارد‬ ‫منافع دائم در صحنه سیاســت دیده می شود و بر اساس این‬ ‫منافعدائماستکهدو ستودشمنتعریفمی گردد‪.‬امروزهو‬ ‫در ادبیات سیاسی مدرن ارام ارام این گزاره سیاسی نیز در حال‬ ‫تغییر است یعنی نه دوست دائم وجود دارد و نه دشمن دائم‬ ‫و نه حتی منافع دائم وجود دارد‪ .‬شــتاب روز افزون تحوالت‬ ‫جهانی سبب شده است که منافع نیز به سرعت باز تعریف شود‬ ‫و متغیر باشد‪ ،‬پس اگر این را بپذیریم که در‬ ‫ادبیات سیاسی دوست و دشمن و حتی منافع‬ ‫دا ئمی وجود ندارد و به پیــروی از ان به قول‬ ‫مینز برگ استراتژی ها مرده به دنیا می ایند‪،‬‬ ‫باید بپذیریم اینکه اسرائیل و امریکا تافته جدا‬ ‫بافته هم هستند‪ ،‬اشتباه محض است‪ .‬مزید‬ ‫بر این امروزه امریکا نیازی به حضور در منطقه‬ ‫نــدارد ؛روزگاری امریکا به جــای پرداختن‬ ‫سا ال نه چندین هزار میلیارد دالر هزینه برای‬ ‫یک ناو هواپیمابر‪ ،‬در اسرائیل پایگاه نظامی‬ ‫با ارزش تر از ناو هواپیما برقرار کرده اســت‪.‬‬ ‫امروزه دیگر امریکا خود در خاورمیانه حضور‬ ‫دارد و اســرائیل به عنــوان یکــی از چندین‬ ‫پایگاهی است که امریکا در خاور میانه دارد‪،‬‬ ‫ترکیه در افغانستان و عراق و دیگر کشورهای‬ ‫خاور میانه به راحتی می تواند یک پایگاه بزند‬ ‫و در خلیج فارس نیروهای تعریف شده نظامی‬ ‫دارد و با عراق و افغانســتان تعهد نامه های‬ ‫امنیتی درازمدت دارد‪ .‬بنابراین امروز اسرائیل‬ ‫دیگر یک شریک حیاتی برای امریکا نیست بلکه با تنزل یک‬ ‫درجه ای یک شــریک کلیدی برای ایــاالت متحده امریکا‬ ‫شده اســت و باتوجه به انچه پیش بینی می شود روند حرکت‬ ‫این گونه است که اسرائیل در حال قرار گرفتن در درجه سوم‬ ‫اهمیت برای امریکا است و در این شرایط‪ ،‬توافق هسته ای‬ ‫بین ایران و امریکا می تواند یک سونامی بسیار خطرناکی در‬ ‫سال ‪2015‬و ‪ 2016‬برای اسرائیل به وجود اورد و این کشور را‬ ‫در بدترین شرایط داخلی و جهانی از ابتدای به وجود امدنش‬ ‫قرار دهد و ریشــه رفتار های غیر معقوالنه نتانیاهو را باید در‬ ‫همین راستا تحلیل کرد‪.‬‬ ‫چرا اختالفات در زمــان اوباما تا ایــن حد افزایش‬ ‫یافت ؟‬ ‫شعار اصلی امریکا تغییر بود‪ .‬به رغم انتقاداتی که به‬ ‫سیاست های داخلی و خارجی اوباما می رود او توانست این‬ ‫تغییر را عملیاتی کند و به اجرا در بیاورد‪ ،‬مثال بزرگترین اجماع‬ ‫علیه ایران را بناحق مدیریت کرد و به ایران لطماتی وارد کرد‬ ‫و تحریم هایی که ســه دهه علیه ایران طراحی شده بود را به‬ ‫نوعی اجرا کرد که همه کشــورهای طرف قرار داد با ایران را‬ ‫تحت تاثیر ان قرار داد بنابراین اوباما در این زمینه توانســت‬ ‫اسرائیل را کنترل کند و در داخل امریکا سیاست های را در پی‬ ‫گرفته است که در عین کنترل اسرائیل سیاست های جدید را‬ ‫ب ر اساس منافع جدید خود باز تعریف می کند‪.‬‬ ‫با تشدید اختالفات میان امریکا و اسرائیل‪ ،‬نقش‬ ‫البی یهودی در امریکا چه خواهد بود؟‬ ‫البی ها وطن متحرکی دارند‪ .‬یهودیان صهیونیست‬ ‫وطن خود را در جایــی می دانند که سرمایه شــان را افزایش‬ ‫دهد‪ .‬اسرائیل تنها یک پایگاه مهم برای کسب قدرت بیشتر‬ ‫برای این افراد است و تا دهه اینده اگر اسرائیل خود را باز نیابد‬ ‫این جمله هنری کیســینجر یهودی محقق خواهد شــد که‬ ‫دیگر کشور اســرائیلی وجود نخواهد داشــت دوراز منطق‬ ‫یهود نیویورک نشــین‪ .‬منطق افزایش ثروت مالی است و به‬ ‫هیچ چیز دیگر نمی اندیشــد و در واقع در خصوص اسرائیل‬ ‫و امریکا این یهودیان صهیونیســتی نیویورک نشین هستند ‬ ‫که ســعی دارند نتانیاهو را کنترل کنند‪ .‬در واقع این گروه ها‬ ‫درصدد انند که روابط دولت امریکا با این گروه ها تغییر نکند‬ ‫و نمی خواهند موقعیت انها به خطر بیافتد‪ .‬این افراد نگران‬ ‫رفتارهای اسرائیل هستند‪.‬‬ ‫انها نیز مترصد ان هستند که سود بیشتری در تغییر و‬ ‫تحول در کاخ سفید پیدا کنند بنابراین یکی از موقعیت های‬ ‫دشوار امریکا همین شــرایط ویژه اوباما در مذاکرات هسته‬ ‫با ایران اســت اگر اوباما بتواند موفق شود ‪ ،‬موجب افزایش‬ ‫ت در امریکا و منجر به سقوط‬ ‫موفقیت اوباما و حزب دموکرا ‬ ‫رژیم صهیونیستی خواهد شد‪ ،‬بنابراین نتانیاهو نه تنها نگران‬ ‫مساله ایران است بلکه نگران جایگاه اسرائیل در واشنگتن‬ ‫دیسی نیز هست‪.‬‬ ‫تبعات ســخنرانی نتانیاهو در کنگــره بر موقعیت‬ ‫اوباما در داخل امریکا ؟ ‬ ‫این سخنرانی تاثیرات متعددی را بر افراد گوناگون‬ ‫در امریکا و خارج از امریکا خواهد گذاشت و جمهوریخواهان‬ ‫به دلیــل در پیش رو داشــتن انتخابــات ســعی می کنند به‬ ‫البی های صهیونیستی نزدیک شوند و از طریق بهره برداری‬ ‫ت و موقعیت این البی برای پیروزی خود بهره ببرند اما‬ ‫از ثرو ‬ ‫انهایی که به فکر امریکا و اینده کشورشان هستند به ویژه در‬ ‫شمال و شمال شرقی امریکا که دموکرات های روشنفکر در‬ ‫ان ســکنی دارند و طرفداران حزب دموکرات هســتند رفتن‬ ‫نتانیاهو بــه کنگره بهانه ای اســت بــرای همگرایی‪ .‬چون‬ ‫انها می دانند که جمهوریخواهان ابایــی ندارند با دعوت از‬ ‫نتانیاهو برای کشورشان هزینه اضافی بتراشند و برای جلب‬ ‫حمایت ایــن البی ها او را به کنگــره بیاورنــد و در برابر اوباما‬ ‫قرار دهند و این حرکت ها برای ناسیونالیست های امریکای‬ ‫خوشایند نخواهد بود و فراموش نشــود که این سفر قطعی‬ ‫شده بود که در ‪22‬بهمن ماه سالروز پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫اتفاق بیفتد و هم اکنون مخالفت هایی کــه د ر امریکا وجود‬ ‫دارد این سرانجام را پیش می برد‪ .‬اینکه ما معتقد باشیم که‬ ‫ت هرچند‬ ‫اتحاد امریکا و اسرائیل نگسستنی است اشتباه اس ‬ ‫البی های صهیونیستی در هر حال از منافع حداقلی اسرائیل‬ ‫در امریکا دفاع می کنند اما مطلق انگاری در ادبیات سیاسی‬ ‫دور از تعقل و منطق است‪.‬‬ ‫تا چه اندازه سفر نخست وزیر اسرائیل بر مذاکره‬ ‫تاثیر خواهد گذاشت؟‬ ‫قطعا این ســفر‪ ،‬یک فشــار روانی بــرای مذاکرات‬ ‫به وجود خواهد اورد‪ ،‬اما رفتار های دو کشــور ایران و امریکا‬ ‫و افکار عمومی در دو کشور می تواند تالش های نتانیاهو را‬ ‫ابتر کند‪ .‬در تهران افرادی ســفر نتانیاهو را به امریکا به پای‬ ‫کلیت امریکا و کنگره می گذارند و شاید بخواهند بهره برداری‬ ‫علیه تیم مذاکره کننده‪ ،‬کنند‪ .‬تلقی این افراد برای مذاکره بد‬ ‫بوده و باید بدانند که انچه مسجل است اینکه دو کشور ایران‬ ‫و امریکا نظر مشترکی نسبت به اسرائیل در این مقطع به دلیل‬ ‫سفر نابهنگام و بی دلیل نتانیاهو پیدا کردند و ایران می تواند‬ ‫بیشــترین بهره را ببرد تا نقشــه های صهیونیست را نقشه بر‬ ‫اب کنند‪ .‬از طرف دیگر امریکا هم باید بداند اگر می خواهد‬ ‫با ایران به توافق برسد باید به حداکثر و حداقل های خود در‬ ‫مذاکرات بسنده کند و تن به بازی مینیمایز (حداقلی ) بدهد ؛‬ ‫بازی که در ان هر کدام از طرفین به حداقل های خود بسنده‬ ‫می کنند و امریکا باید بداند که زیاده خواهی‬ ‫در مذاکرات راه به جایی نخواهد برد‪ ،‬چون‬ ‫حداقل ها مســتحکم و ســنجیده و شفاف‬ ‫اســت و در اینده قابل بهره برداری خواهند‬ ‫بود و زمانی اتفاق می افتد که بتوانند در وهله‬ ‫نخست به حداکثر و حداقل ها ی خود بسنده‬ ‫کنند و بعد حداقل ه ا و حداکثر ها را کســب‬ ‫کنند و بعد از ان به حداکثرها در مسیر مناسب‬ ‫و درست دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫اختالف تا کجا ادامه می یابد؟‬ ‫امریکایی هابه دنبالمنافعخودشان‬ ‫هستند‪ .‬این به معنی دشــمن شدن امریکا‬ ‫و اسرائیل نیست و این طنز خواهد بود اگر‬ ‫بگوییم امریکا مخالف اســرائیل شــده اما‬ ‫حا ضر نیست در این مسیر اوبا ما به گونه ا ی‬ ‫عمل کند کــه منافع امریکا برای اســرائیل‬ ‫هزینه شود‪.‬‬ ‫احتمال دارد که اســرائیل به سمت اروپا‬ ‫برود؟‬ ‫در اروپا میزان نفرت از اســرائیل بســیار بیشــتر از‬ ‫امریکاســت‪ .‬یادمان نرود کــه در جریان بحــران اوکراین‪،‬‬ ‫اسرائیل سعی کرد در حرکتی سخیف به روسیه نزدیک شود و‬ ‫نتوانست که کاری از پیش ببرد‪ .‬نوعی تمایل به نزدیک شدن‬ ‫بهرقیبشرقیامریکانشاندهدهرچندوقوفدارندکهروسیه‬ ‫درجهانامروزبسیارتضعیفشد هویکبیستمقدرتگذشته‬ ‫را در برابر امریکا دارد و امروز اسرائیل نه تنها در برابر امریکا‪،‬‬ ‫بلکه در اروپا هم در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارد‪ .‬در واقع‬ ‫اسرائیل بسیار منزوی شدهاست‪.‬اسرائیلدر استانهانتخابات‬ ‫قرار دارد و حزب لیکود در یک وضعیت نامناســب قرار دارد‪.‬‬ ‫فراموشنشودکهنظاماسرائیلیکنظاممیلیتاریستیاست‪.‬‬ ‫اساس این نظام میلیتاریستی را باید از طرف حزب لیکود دید‬ ‫و این افراطی ها و راستگرا هاکه اساســا پای خودشان را در‬ ‫فضای جنگی در منطقه تعریف کرده اند از یک طرف حزب‬ ‫لیکود در داخل کشــور تضعیف شده اســت‪ ،‬از طرف دیگر‬ ‫مقاومت‪ ،‬اسرائیل را زمین گیر کرد ه و هنوز موضوع فلسطین‬ ‫حل نشده‪ .‬یادمان نرفته اســت که نتانیاهو به دروغ در یک‬ ‫نمایش مضحک نارنجک به دست به ســازمان ملل رفت و‬ ‫ادعاهای کذبی کرد که هنوز اتفاق نیفتاده است و نشان داده ‬ ‫که ادم معقولی نیست‪ .‬او امروز نه تنها در فکر اینده اسرائیل‪،‬‬ ‫بلکه به فکر اینده حزب لیکود هم نیست‪.‬‬ ‫گزارش یک جشنواره‬ ‫با پایان جشــنواره فیلم فجر حاال قضاوت ها و حــرف و حدیث ها درباره‬ ‫برگزیده ها داغ شــده اســت‪ .‬برخی نبودن چهره هــای مهم و یــا فیلم های‬ ‫منحصربه فرد را نقد کرده اند و برخی نیز کم شدن اثاری که به سودای سیمرغ‬ ‫راه یافته اند را اتفاقی مثبت قلمداد کرده اند‪ .‬در ایــن پرونده نگاهی گذرا به‬ ‫جشنواره داشته ایم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گ‬ ‫ف ‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫گ‬ ‫و‬ ‫دیوار تا ثریا کج!‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫گفت وگوباعلیرضارئیسیاندربارهجشنوارهفیلمفجر‬ ‫جشنواره فجر امسال هم تمام شده و حاال می شود‬ ‫با فراغ بال در مورد ان چیزی که اتفاق افتاده است‪،‬‬ ‫صحبت کرد‪ ،‬به نظر شما جشنواره چطور بود؟‬ ‫در کل یک ســری ایراد های ساختاری به جشنواره‬ ‫وارد است‪ ،‬این ایراد ها حل نشدنی است و به اینکه جشنواره‬ ‫در چه ســالی برگزار می شــود یا کدام مدیریــت ان را برگزار‬ ‫می کند ربطی ندارد‪ .‬ساختار جشنواره‪ ،‬شتر گاو پلنگ است‪.‬‬ ‫جشــنواره چند ســال بین المللی می شــود‪ ،‬بعد دوباره این‬ ‫تصمیم لغو می شود‪ ،‬برخی داوری ها به شیوه اسکار صورت‬ ‫می گیرد‪ ،‬در صورتی که فیلم های جشنواره نمایش عمومی‬ ‫ندارند‪ .‬داوری مانند برخی جشــنواره های اروپایی است اما‬ ‫تعداد جایزه ها به ان شکل داوری ربطی ندارد‪ .‬اینها بخشی‬ ‫از ایراد های ساختاری است که به جشــنواره وارد است و به‬ ‫اینکه جشنواره در چه سالی برگزار شــود و چه گروهی ان را‬ ‫برگزار کنند‪ ،‬ربطی ندارد‪.‬‬ ‫یــک ســری ایراد هایی هم هســت کــه مربــوط به‬ ‫مدیریت ها و دبیر و کمیته های مختلف برگزار کننده جشنواره‪،‬‬ ‫در طول سال های مختلف است‪ .‬این ایراد ها به تیم داوری‬ ‫و نوع برنامه ریزی جشنواره مربوط است‪ .‬از این نظر‪ ،‬به نظر‬ ‫من‪ ،‬هم افتتاحیه و هم اختتامیه جشنواره افتضاح است‪ .‬من‬ ‫به این نوع برگزاری جشنواره نمی توانم نمره باالیی بدهم‪.‬‬ ‫در مورد فیلم ها چطور؟‬ ‫فیلم ها در مجموع به جشنواره ربطی ندارند‪ ،‬فیلم ها‬ ‫مستقل از جشنواره ها تولید می شوند‪ ،‬و بعد هیات انتخاب و‬ ‫داوری که با مسئولیت دبیر جشنواره فجر انتخاب می شوند‪،‬‬ ‫در مورد این فیلم ها تصمیم می گیرند؛ که در این مورد اخیر‬ ‫به نظر من شرایط بد تر از سال گذشته بود‪.‬‬ ‫البته جشــنواره نکات مثبت هم داشت‪ ،‬یکی از نکات‬ ‫مثبت ایــن بود که تعداد فیلم ها مشــخص و محــدود بود‪،‬‬ ‫هر روز در بخش سودای ســیمرغ تنها دو فیلم نمایش داده‬ ‫می شد‪ .‬اینکه تعداد فیلم های بخش سودای سیمرغ را کم‬ ‫کردند و بر سر اینکه تنها بیست و دو فیلم باید در این بخش‬ ‫حضور داشته باشند‪ ،‬باقی ماندند‪ ،‬تصمیم خوبی بود‪.‬‬ ‫تصمیم امسال دبیرخانه جشنواره برای جدا کردن‬ ‫بخش های مختلف مســتند‪ ،‬نگاه نو و مانند ان از‬ ‫بخش اصلی جشنواره را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫یکی از مشکالت جدی ما این است که ما در یک‬ ‫سال سه جشنواره مختلف برگزار می کنیم‪ ،‬ان هم وقتی که‬ ‫در هر سال‪ ،‬تعداد محدودی فیلم کوتاه و انیمیشن و مستند‬ ‫تولید می شود‪ .‬همین تعداد محدود فیلم ها هم در جشنواره‬ ‫سینما حقیقت هستند هم در جشن خانه سینما هستند و هم‬ ‫در فجر‪ ،‬شکل انتخاب این مستند ها و حضور انها در جشنواره‬ ‫فجر هم از طرف خود مستند ساز ها محل اشکال است‪ .‬اگر‬ ‫جشنواره به صورت بین المللی برگزار می شد‪ ،‬یا اگر تولیدات‬ ‫متفاوتی در طول ســال وجود داشــت‪ ،‬شاید شــرایط برای‬ ‫جشــنواره فجر فرق می کرد‪ .‬اما ما االن هم جشنواره فیلم‬ ‫جوان داریم‪ ،‬هم جشنواره فیلم کوتاه تهران‪ ،‬هم جشنواره‬ ‫فیلم دانشجو و هم چیز های دیگر‪ .‬شــاید بهتر باشد که در‬ ‫جشــنواره فیلم فجر در یک بخش جنبی‪ ،‬تنهــا به مرور این‬ ‫فیلم ها اکتفا شود‪.‬‬ ‫برخی دوســتان منتقد در مورد جشــنواره امسال‬ ‫نوشته اند که هر چند کیفیت کلی جشنواره باال رفته‬ ‫است اما جشــنواره «پدیده» نداشت‪ ،‬شما هم به‬ ‫چنین موضوعی معتقد هستید؟‬ ‫من به این مساله خیلی اعتقادی ندارم‪ ،‬برای اینکه‬ ‫بگوییم جشنواره پدیده داشت یا نه اول باید بتوانیم تعریفی از‬ ‫«پدیده» ارائه بدهیم‪ .‬البته باید به این موضوع هم اشاره کنم‬ ‫که من به دلیل اینکه گرفتار فیلم خودم بودم‪ ،‬اصال فرصت‬ ‫نداشته ام که فیلم های دیگر را هم ببینم و بنابراین نمی توانم‬ ‫در این مورد نظری بدهم‪.‬‬ ‫باید سینما را به جوانان بسپاریم‬ ‫جشنواره سی و سوم از منظر یک‬ ‫دست اندرکار‬ ‫«بی حاشیه بودن»‬ ‫مهمترین حاشیه جشنواره ‪93‬‬ ‫نظر نغمه دانش‬ ‫درباره جشنواره سی و سه‬ ‫‪1‬‬ ‫استاندارد ها در قضاوت مطرح نیست‪ ،‬بلکه یک سری عوامل‬ ‫حاشیه ای در ان موثر هســتند‪ .‬البته این موضوع را هم باید‬ ‫اضافه کنم که من خودم هم در جایگاه داوری جشنواره فجر‬ ‫بوده ام و از نزدیک با برخی مسائل اشنا هستم‪ ،‬ضمن اینکه‬ ‫به دنبال سیمرغ و این چیز ها هم نیستم‪.‬‬ ‫در این شرایط فکر می کنید بهترین انتخاب برای‬ ‫برگزاری بهتر جشنواره فجر چیست؟‬ ‫باید یکسری اصالحات ســاختاری انجام بدهیم‪،‬‬ ‫البته متاسفانه در ایران ما جسارت اصالح روند های غلط را‬ ‫نداریم‪ ،‬یک نمونه بارز ان نمایشگاه کتاب است که هر سال‬ ‫یازده میلیون نفر بازدید کننده دارد در حالی که تیراژ کتاب در‬ ‫کشور کم تر از ‪ 5‬هزار نسخه اســت و هیچ کس هم اراده ای‬ ‫برای تصحیح این امور فرهنگی ندارد‪ ،‬در نتیجه نه تنها برای‬ ‫سال اینده بلکه برای ده سال اینده هم من امیدوار نیستم که‬ ‫اصالحی در روند ها صورت بگیرد‪ .‬به صورت کلی جشنواره‬ ‫باید مشخص کند که باالخره می خواهد جشن سینمایی باشد‬ ‫یا یک جشنواره رقابتی برای فیلم های اکران نشده‪ .‬ان وقت‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫می شود در مورد اصالح روند داوری و اینکه چه چیز هایی باید‬ ‫تصحیح شود هم صحبت کرد‪.‬‬ ‫همین االن یکی از محل های اشــکال‪ ،‬در جشنواره‬ ‫فیلم فجر مساله ارای مردمی است‪ ،‬که ایراد های کلی به ان‬ ‫وارد است و یا باید این ایراد ها را برطرف کنند یا اینکه بپذیرند‬ ‫که هر سال یک عده ای مدعی تقلب در انتخاب ان شوند‪.‬‬ ‫کمی هم در مورد ایــن موضوع توضیح بدهید‪ ،‬به‬ ‫نظر شما اشکال گرفتن رای مردمی کجاست؟‬ ‫سه مشــکل اساســی در این مورد وجود دارد‪ ،‬اول‬ ‫اینکه ما در هیچ جشنواره رقابتی دیگری رای مردمی نداریم‪،‬‬ ‫این منطقی نیســت که فیلــم منتخب تماشــاگران همان‬ ‫جایزه ای را بگیرد که فیلــم منتخب هیات داوران می گیرد‪،‬‬ ‫چون معنی ان این اســت که برای مردم همان جایگاهی را‬ ‫قائل بشویم که برای داوران قائل می شویم‪.‬‬ ‫ی در جایگاه‬ ‫اشــکال دوم این اســت که هیچ دو فیلم ‬ ‫برابر و شــرایط یکســان برای مردم به نمایش در نمی ایند؛‬ ‫سالن های سینما متفاوت هستند‪ ،‬زمان نمایش ها متفاوت‬ ‫است و مانند ان‪.‬‬ ‫اشکال سوم نابرابری در اراست‪ ،‬ممکن است فیلمی‬ ‫ تنها صد تماشاچی داشته باشد که همه انها هم از دوستان‬ ‫ســازنده فیلم باشــند و همه انها هم رای به عالی بودن فیلم‬ ‫بدهند‪ ،‬امــا فیلم دیگری که هزار تماشــاگر دارد‪ ،‬تنوع رای‬ ‫بیشتری هم داشته باشد‪.‬‬ ‫ما در جدول نمایش فیلم ها نقشی نداریم‪ ،‬ممکن است‬ ‫یک فیلم نمایش اول را در سینما فرهنگ پشت سر بگذارد و‬ ‫مثال فیلم من نمایش اول را در مجتمع کیان پشت سر بگذارد‬ ‫که بدترین جا برای نمایش فیلم است‪.‬‬ ‫مــورد دیگر این اســت کــه ارای مردم بــه روز اعالم‬ ‫می شود‪ ،‬این موضوع باعث می شود که برای برخی فیلم ها‬ ‫در همان شب اول فضا ایجاد شود‪ ،‬اکران خوب فیلم در شب‬ ‫اول باعث می شود همه برای دیدن این فیلم کنجکاو بشوند‪.‬‬ ‫حتی در جشنواره های غیر رقابتی هم ارای مردمی در‬ ‫روز اخر جشنواره اعالم می شــود و جوایزی هم که به فیلم‬ ‫برگزیده از نظر تماشــاچی ها اعالم می شــود‪ ،‬جوایز جنبی‬ ‫جشنواره است‪.‬‬ ‫همان زمانی که مرحوم ســیف الله داد‪ ،‬موضوع ارای‬ ‫مردمی را برای اولین بار مطرح کرد‪ ،‬من این مساله را پیش‬ ‫کشــیدم که ممکن اســت رای مردم با رای داوران فاصله‬ ‫داشته باشــد‪ ،‬اما اقای داد با نیت خیری که داشت و با این‬ ‫استدالل که در فضای بعد از دوم خرداد قرار داشتیم دیواری‬ ‫را بنا گذاشت که متاســفانه وقتی خشــت اول کج گذاشته‬ ‫شــود‪ ،‬دیوار تا ثریا کــج خواهد بود؛ می بینیم که هر ســال‬ ‫هم اعتــراض و درگیری بر ســر این موضوع فیلــم برگزیده‬ ‫تماشــاگران وجود داد و در نهایت هم نمی شــود فهمید که‬ ‫چه کسی حق دارد‪.‬‬ ‫پیشنهاد شما برای اصالح این روند چیست؟‬ ‫روند گرفتن ارای مردمی می تواند به همین شکل‬ ‫ادامه داشته باشد‪ ،‬اما الزم نیست که حتما برای ان سیمرغ‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬الزم نیست که حتما این بخش از رقابت‬ ‫توسط خانه سینما مدیریت شود‪ ،‬می توان این کار را با یک‬ ‫قرار داد به گروه دیگری واگذار کرد‪ .‬چون به هر حال جدول‬ ‫اکران دست ما نیست‪ ،‬تعداد نمایش ها هم اندازه و هم سطح‬ ‫نیست و به همین دلیل بهتر است که این ارا جنبه سمبلیک‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫یکی دیگر از نکته هایی که درباره جشنواره امسال‬ ‫گفته می شود این است که می گویند بیشترین توجه به‬ ‫موضوعات اجتماعی بود‪ ،‬در حالی که شــاید سینمای‬ ‫هنری یا روشــن فکری ما نادیده گرفته شــده یا حضور‬ ‫کمتری در این جشنواره داشته است‪.‬‬ ‫بر اســاس شــواهدی که من می بینم‪ ،‬نمی توان‬ ‫به راحتی این حــرف را زد‪ ،‬مثال فیلم «در دنیای تو ســاعت‬ ‫چنده»‪،‬فیلممنتخبمجلهفیلماستکهذائقههنریخاصی‬ ‫دارد‪ .‬البته مجله فیلم معموال بعــد از مدتی از انتخاب های‬ ‫خودش عقب نشــینی می کند اما به هر حال به نظر می رسد‬ ‫فیلم هنری در جشنواره امســال حضور داشته است‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه در بخش اصلی هــم کیفیت هنری فیلم ها قابل قبول‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫بنا براین به نظر شــما مهم ترین مشکل جشنواره‬ ‫امسال چه بود؟‬ ‫به نظر من مشکل اصلی در چیدمان داور ها است‬ ‫که با هیچ عقل و منطقی هماهنگ نیســت‪ ،‬مــا هفت داور‬ ‫داریم که پنج نفر از انها داور های تخصصی هستند‪.‬‬ ‫ســوال من این اســت که ایا یک گریمــور‪ ،‬هر چقدر‬ ‫هم کــه در کار خودش عالی باشــد‪ ،‬می توانــد تفاوت بین‬ ‫صدابرداری خوب و بد را تشــخیص بدهد؟ یا می تواند بین‬ ‫فیلمنامه خوب و بد تمییز قائل شــود؟ به نظر من قطعا این‬ ‫امکان وجود ندارد‪.‬‬ ‫ایا یک فیلمبردار خوب می تواند فرق بین مونتاژ خوب‬ ‫و بد‪ ،‬صدا برداری خوب و بد و کیفیت دیالوگ ها را تشخیص‬ ‫بدهــد؟ یا یک بازیگــر مکمل خــوب‪ ،‬می توانــد فرق بین‬ ‫دکوپاژ خوب و بد‪ ،‬مونتاژ خوب و بد و یا موسیقی خوب و بد را‬ ‫تشخیص بدهد؟ ایا یک منتقد می تواند تفاوت بین اشکال در‬ ‫سناریو و اشکال در کارگردانی را تشخیص بدهد؟ به نظر من‬ ‫جواب همه این سوال ها منفی است و به همین دلیل است‬ ‫که می گویم داوری ها در جشنواره امسال خوب نبوده است‪.‬‬ ‫در جشــنواره هایی که در دنیا برگزار می شــود دو نوع‬ ‫داوری وجود دارد‪ ،‬اگر در جشنواره ای هیات داوران محدود‬ ‫اســت‪ ،‬این هیات داوران‪ ،‬ترکیب تهیه کننــده و کارگردان‬ ‫و بازیگر های اصلی اســت‪ .‬امــا اگر قرار اســت داور های‬ ‫تخصصی داشته باشیم‪ ،‬چنان که در اسکار اتفاق می افتد‪،‬‬ ‫شش هزار داور وجود دارد که به صورت تخصصی فیلم ها را‬ ‫قضاوت می کنند و بنا بر این رایشان نمی تواند غالب باشد‪.‬‬ ‫در مــورد داوری هــا در جشــنواره فجر خــود این‬ ‫موضوع هــم جای ســوال دارد که ایا خــود هیات‬ ‫داوران در ســطح طراز اول قرار دارند یا سطح انها‬ ‫پایین تر است؟‬ ‫در نتیجه چنین رویکردی است که وقتی ارا اعالم‬ ‫می شــود‪ ،‬گاهی می بینید فیلمی که بهترین فیلم جشنواره‬ ‫شده اســت‪ ،‬هیچ کدام از ده جایزه دیگر را نبرده است‪ .‬این‬ ‫سوال پیش می اید که چه طور بهترین فیلم سال نتوانسته‬ ‫است در هیچ بخش دیگری جایزه بگیرد‪ ،‬این فیلم چه طور‬ ‫به عنوان بهترین فیلم انتخاب شده است؟ این موضوع نشان‬ ‫می دهد که شاید قالب های ما غلط است‪.‬‬ ‫اگر به اســکار نگاه کنید‪ ،‬می بینید همــان فیلمی که‬ ‫به عنوان بهترین فیلم ســال انتخاب شــده‪ ،‬جایزه بهترین‬ ‫کارگردانی و بهترین فیلمنامه را هم به دســت اورده اســت‪،‬‬ ‫ان هم در اســکار که رقابتی بین ‪ 800‬فیلم مختلف است‪.‬‬ ‫این ها نشــان می دهد که در داوری های ما مساله کیفیت و‬ ‫سی وسومین دوره جشــنواره فیلم فجر شاهد‬ ‫حضور برخی چهره های پیشکسوت پس از سال ها‬ ‫در مقام فیلمســاز بــود؛ مســعود جعفری جوزانی‪،‬‬ ‫خسرو ســینایی‪ ،‬یدالله صمدی‪ ،‬ســیروس الوند و‬ ‫علیرضا رئیسیان‪ .‬در این میان‪ ،‬بیشتر پیشکسوتان‬ ‫نتوانستند انتظارها را براورده کنند و عمال به توفیقی‬ ‫دســت نیافتند‪ .‬در این میان تنها علیرضا رئیسیان‬ ‫بود که هم در منظر منتقدان و منتخبان و هم داوران‬ ‫جشــنواره مورد توجه واقع شــد‪« .‬دوران عاشقی»‬ ‫به عنوان تازه ترین ســاخته رئیسیان که پس از چند‬ ‫سال و در روند فیلمسازی کم شمارش عرضه کرد‪ ،‬در‬ ‫‪ 10‬بخش نامزد دریافت ســیمرغ بلورین بهترین ها‬ ‫شــد‪ .‬هرچند درنهایت تنها دو ســیمرغ بلورین به‬ ‫این فیلم تعلق داده شــد اما این امر نمی تواند نافی‬ ‫این شــود که این فیلم از قابل بحث ترین فیلم های‬ ‫جشنواره امسال بوده است‪ .‬خبرنگار مثلث به همین‬ ‫بهانه با این کارگردان بنام سینمای ایران به گفت وگو‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫بضاعت سینمای ما‬ ‫نظر ساداتیان درباره انچه در‬ ‫جشنواره دیده می شود‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گزا‬ ‫ر‬ ‫ش‬ ‫واکنشسینمای ی هابهجشنواره ایکهگذشت‬ ‫گزارش یک جشن!‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫‪2‬‬ ‫جشــنواره فیلم فجر با اهدای ســیمر غ ها هیچ وقت‬ ‫پایان نیافته اســت‪ .‬همیشــه واکنش های پس از برگزاری‬ ‫جشنواره‪ ،‬دســت کم تا پایان سال که ســینما اکران خیلی‬ ‫خاصی را نمی گذراند‪ ،‬این چراغ را روشــن نگــه می دارد؛‬ ‫گاهی واکنش هایی در انتقاد‪ ،‬گاهی واکنش هایی در تمجید‬ ‫از عملکــرد همکاران و گاهــی هــم واکنش هایی علمی‪.‬‬ ‫واکنش هایی از مسئوالن گرفته‪ ،‬تا اهالی سیاست‪ ،‬از اهالی‬ ‫سینما گرفته تا روزنامه نگاران‪...‬‬ ‫یکی از واکنش های قابل توجه درباره جشنواره فیلم‬ ‫فجر امسال و حواشــی اش‪ ،‬به رئیس ســازمان سینمایی‬ ‫کشور مربوط بود که در مشهد گفت‪« :‬امیدوارم این جشن‬ ‫بزرگ ســینمای ایران نقد و بررســی منصفانه و دلسوزانه‬ ‫شــود تا زمینه برای رفع مشکالت این عرصه فراهم شود‪،‬‬ ‫نه اینکه بــا ذره بین به دنبــال مشــکالت و اتفاقات جزئی‬ ‫حرکت کنیم‪».‬‬ ‫حجت اللــه ایوبــی اضافــه کــرد‪« :‬می خواهــم به‬ ‫بولتن نویس ها بگویم که شــما چند ســال تالش کردید که‬ ‫سینما نباشــد‪ ،‬اما می بینید که هست و خواهد بود و همواره‬ ‫نقشــش را در دفاع از ارزش های دینی بــازی خواهد کرد‪.‬‬ ‫خوشــبختانه ما مشــکلی با بزرگان نداریم زیرا «با کریمان‬ ‫کارها دشوار نیست» اما متاسفانه عده ای هستند که به عمد‬ ‫می خواهند برای مجموعه سینما مشکل ایجاد کنند‪ ،‬حال‬ ‫انکه امروز سینمای ما سری در بین ســرها دارد و به همین‬ ‫دلیل ما باید قدر ان را بدانیم و شرایط را برای رشد ان فراهم‬ ‫کنیم زیرا این سینما ریشه دار است‪.‬‬ ‫رئیس سازمان سینمایی کشور با بیان اینکه جشنواره‬ ‫فیلم فجر فرزند برومند انقالب اسالمی است‪ ،‬عنوان کرد‪:‬‬ ‫«امیدواریم خداوند متعال به همه ما کمک کند تا دین مان را‬ ‫به این عرصه ادا کنیم‪ .‬اما مثال عده ای هنوز در صداوسیما‬ ‫با سینما مخالف هستند‪ .‬من معتقدم که انچه از صداوسیما‬ ‫در خصوص جشنواره فیلم فجر پخش شد‪ ،‬نقد صداوسیما‬ ‫نبود زیرا با شناختی که از مدیریت جدید و جناب اقای دکتر‬ ‫ســرافراز دارم‪ ،‬معتقدم چنیــن رویکردی بعید اســت‪ .‬اما‬ ‫متاسفانه هنوز حلقه ای در صداوسیما باقی مانده است که‬ ‫با ســینما مخالف است و در ‪ 17‬ماه گذشــته بسیار نقدهای‬ ‫غیرمنصفانــه ای کرده اند ولی ما تاکنــون در خصوص انها‬ ‫سکوت کرده ایم‪ .‬خیلی جای تاسف دارد برای ما که جشن‬ ‫بزرگ جشــنواره فجر را این طیف باقی مانده در صداوسیما‬ ‫زیر ســوال می برد و ایــن در حالی اســت که در تمــام دنیا‬ ‫صداوسیما کمک سینماست و در اینجا هم امیدواریم از این‬ ‫به بعد کمک باشد چون تاکنون نبوده است‪» .‬‬ ‫جشنواره ای که پدیده نداشت!‬ ‫حبیب اسماعیلی‪ ،‬تهیه کننده‪ ،‬بازیگر و پخش کننده‬ ‫سینمای ایران معتقد است که سی وسومین جشنواره فیلم‬ ‫فجر پدیده ای نداشته اســت‪ .‬او گفته است‪« :‬در جشنواره‬ ‫فیلم فجر امســال فیلمی که پدیده باشد وجود نداشت‪ ،‬اما‬ ‫فیلم ها نســبتا خوب بودند‪ .‬هرچند مثل سال های گذشته‪،‬‬ ‫فیلمی همچون «جدایی نادر از سیمین» یا «اخراجی ها »‬ ‫که مخاطب را به ســینما بکشــاند نداشــتیم‪ .‬بــا این حال‬ ‫امیدوارم فیلم هایی که در این جشنواره نمایش داده شدند‬ ‫با استقبال خوبی مواجه شوند‪».‬‬ ‫به اعتقاد او‪ ،‬در جشــنواره امســال فیلم هایی شرکت‬ ‫کردند و دیدیم که برخی از انها مورد استقبال هم قرار گرفتند‬ ‫که این استقبال در اکران هم ادامه خواهد داشت‪ .‬یکسری‬ ‫فیلم سینمایی دیگر هم هستند که به دالیلی از جمله تکمیل‬ ‫نشدن مراحل ساخت به جشنواره نرسیدند و با نهایی شدن‬ ‫مراحل تولید به چرخه اکران سال اینده اضافه می شوند‪.‬‬ ‫بنابراین باتوجه به حضور ایــن فیلم ها و چند پردیس‬ ‫ســینمایی جدید که فیلم ها را نمایش خواهنــد داد‪ ،‬تصور‬ ‫می کنم سال ‪ 94‬به لحاظ استقبال مخاطب شرایط بهتری‬ ‫داشته باشیم‪ .‬البته باید هزینه های زندگی مردم و شرایط روز‬ ‫جامعه را هم در نظر گرفت‪ ،‬چون باید دل خوشی برای مردم‬ ‫وجود داشته باشد تا بخواهند به سینما بروند‪.‬‬ ‫فیلم چشمگیری ندیدیم‬ ‫بایرام فضلی نیــز که می گوید‪ ،‬امیــدوارم امیدی که‬ ‫به سینما داشــتیم‪ ،‬بیش از این به یاس تبدیل نشود‪ ،‬گفته‬ ‫است‪« :‬در این دوره از جشنواره فیلمی که چشمگیر باشد‪،‬‬ ‫ندیدیم و با ایــن اثاری که دیدیم‪ ،‬برگزار شــدن یا نشــدن‬ ‫جشــنواره تفاوتی نمی کرد‪ .‬البتــه من تمام اثار جشــنواره‬ ‫را به طور کامل ندیدم‪ ،‬اما جشــنواره امســال بیشــتر حکم‬ ‫دید و بازدید دوســتانه داشــت تا اینکه فضایی برای دیدن‬ ‫فیلم های خوب باشد‪ .‬جشنواره یعنی دیدن اثار خوب برای‬ ‫بهره برداری هنری‪ ،‬اما متاســفانه امســال بــه بهره ای که‬ ‫می خواستیم‪ ،‬نرسیدیم و انتظاری که از جشنواره داشتیم‪،‬‬ ‫براورده نشــد‪ .‬با این حال خوشــحالیم که عــده ای تالش‬ ‫کرده اند و فیلم ساخته اند شاید افت کیفیت فیلم ها به رکود‬ ‫چند سال اخیر ســینما برمی گردد‪ ،‬زیرا تا چرخ سینما دوباره‬ ‫راه بیفتد‪ ،‬زمان می برد‪ .‬درحالی که چند سال پیش وضعیت‬ ‫سینما خیلی خوب شده بود‪.‬‬ ‫چند لحظه درخشان‪...‬‬ ‫اما بهرام توکلی که با کارگردانی «من دیه گو مارادونا‬ ‫هســتم» در جشــنواره فیلم فجر حاضر بود و دیپلم افتخار‬ ‫کارگردانی را گرفت در نوشــتاری زیر عنــوان «چند لحظه‬ ‫درخشــان‪ »...‬دربــاره برخــی فیلم هــای جشــنواره فجر‬ ‫اظهارنظر کــرده و گفته اســت‪« :‬از بینی بــرزو ارجمند در‬ ‫چهارشنبه ‪ 19‬اردیبهشــت خون می اید‪ ،‬نگاهش به ناکجا‬ ‫می چرخد‪ ،‬احســاس می کنم فشــارم افتــاده‪ ،‬نمی توانم‬ ‫مســتقیم پرده را نگاه کنم‪ ،‬حجم درد و گیجی و بوی خون‬ ‫در سرم می پیچد‪ ،‬تلخی عمیق و خوشایندی در فیلم هست‬ ‫که هنوز در ذهنم مانده‪...‬اقای جلیلوند عزیز ممنون‪».‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫کسی هست که دوستت داشته باشد‪ ،‬همیشه کسی هست‪،‬‬ ‫ممنون سعید اقاخانی عزیز‪.‬‬ ‫مرد دارد پنیر درست می کند به یاد کسی که دوستش‬ ‫دارد‪ ،‬زن با نگاه جادویی و دســت کم گیرش مرد را برانداز‬ ‫می کند‪ ،‬موســیقی دلم را می بــرد‪ ،‬مرد و زن بــا هم حرف‬ ‫می زنند و حــرف می زنند و بــاد کاغذی را که مرد به بســته‬ ‫پنیر پیچیده با خود می برد‪ ،‬زیباترین عشــق ها به سرانجام‬ ‫نمی رسند‪ ،‬شــاید هم سرانجامشــان همین نگاه ها باشد‪،‬‬ ‫همین حرف زدن ها‪ ،‬همین پنیر درســت کردن ها‪ ،‬همین‬ ‫باد بردن ها‪ ،‬چه دنیای دلبرانه ای در «دردنیای تو ســاعت‬ ‫چند است؟» ساختی اقای صفی یزدانیان عزیز‪ ،‬ممنون‪».‬‬ ‫ارامش ناخواستنی!‬ ‫سیمرغی برای پایان بی پولی!‬ ‫باران کوثری هم که امســال موفق شد به خاطر بازی‬ ‫در «کوچه بی نام» ســیمرغ بلورین بهترین بازیگری زن را‬ ‫از ان خود کنــد در تازه ترین گفت وگوی خــود نکات جالب‬ ‫و خواندنی را درباره وضعیت ســینمای ایران در ســال های‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫در ایــن دوره از جشــنواره فیلمی که‬ ‫چشمگیر باشد‪ ،‬ندیدیم و با این اثاری‬ ‫کــه دیدیم‪ ،‬برگزار شــدن یا نشــدن‬ ‫جشنواره تفاوتی نمی کرد‪ .‬جشنواره‬ ‫امســال بیشــر حکــم دیــد و بازدید‬ ‫دوستانه داشت تا اینکه فضایی برای‬ ‫دیدن فیلم های خوب باشد‪ .‬جشنواره‬ ‫یعنی دیــدن اثــار خوب بــرای بهره‬ ‫برداری هرنی‪ ،‬اما متاسفانه امسال به‬ ‫بهره ای که می خواستیم‪ ،‬نرسیدیم‬ ‫فرهنگ‬ ‫سحر دولتشاهی در «عصر یخبندان» ضجه می زند‪،‬‬ ‫از اعماق وجودش‪ ،‬بغضــم می گیــرد‪ ،‬در صندلی جابه جا‬ ‫می شوم تا بهتر نفس بکشم‪ ،‬تنم می لرزد از این پیچیدگی‬ ‫روابط در فیلمنامه دقیق و جذاب مصطفی کیایی‪ ،‬نگاه تهی‬ ‫مهتاب کرامتی وقتی می خواهد بخشیده شود اما مطمئن‬ ‫است شدنی نیست رهایم نمی کند‪ ،‬روابط باز به هم می پیچد‬ ‫و در هم تنیده می شــود و درگیــر می کند‪ ،‬شــبیه به دنیای‬ ‫اطرافمان‪ ،‬سرم گیج می رود‪ ،‬دوست دارم این گیجی از من‬ ‫دور نشود‪ ،‬اقای کیایی عزیز ممنون‪.‬‬ ‫کارگردانی سالم و دقیق و جذاب ابوالحسن داوودی‬ ‫در «رخ دیوانه»‪ ،‬لحظه لحظه این را به من یاداوری می کند‬ ‫که دکوپاژ رســا‪ ،‬به دور از خودنمایی‪ ،‬جذاب و درگیر کننده‬ ‫چقدر ســخت اســت ولی وقتی توسط فردی مســلط اجرا‬ ‫می شــود چه میزان به لذت بردن از قصــه کمک می کند‪،‬‬ ‫در کنار لذتی که از تماشــای فیلم بــردم‪ ،‬از رخ دیوانه چند‬ ‫نکته اساسی در کارگردانی یاد گرفتم‪ ،‬اقای داوودی عزیز‬ ‫ممنون‪.‬‬ ‫در مســتند درجــه یــک «اتــان»‪ ،‬اســبی دیگــر‬ ‫نمی خواهد مسابقه بدهد‪ ،‬در نگاه اســب انگار تمام شدن‬ ‫چیزی را می شود حس کرد‪ ،‬اســب دیوانه شده‪ ،‬انگار دارم‬ ‫به دنیای ذهن اســب دیوانه نزدیک می شوم‪ ،‬مدت ها بود‬ ‫مستندی این طور تکانم نداده بود‪ ،‬اقای معین کریم الدینی‬ ‫عزیز ممنون‪.‬‬ ‫ســیامک صفری در «اعترافات ذهــن خطرناک‬ ‫من» نفس نفس زنان می دود‪ ،‬خــودش هم نمی داند به‬ ‫کجا‪ ،‬ما هم شــبیه به او‪ ،‬انگار در برزخی گیر کرد ه ایم‪،‬‬ ‫تصاویر جادویی پیمان شادمان فر‪ ،‬کارگردانی متفاوت‬ ‫و پر انــرژی هومــن ســیدی و طراحــی صحنــه دقیــق‬ ‫فیلم‪ ،‬همگی تــو را وارد بــرزخ می کننــد‪ ،‬در این برزخ‬ ‫می چرخانند‪ ،‬قرار و مدارهایی که با ذهنت بســته ای گم‬ ‫می شــود‪ ،‬قرارهای تازه ای با ذهنت می گذاری اما انها‬ ‫هم شکسته می شــوند‪ ،‬داســتان جلو می رود و تو مدام‬ ‫کیف می کنی که هر چند دقیقــه یکبار داری ذهنت را نو‬ ‫می کنی بــرای ماندن در این برزخ‪ ،‬بایــد ذهنت را مدام‬ ‫اماده نگه داری تــا از فیلم عقب نیفتی‪ ،‬هومن ســیدی‬ ‫عزیز‪ ،‬ممنون‪.‬‬ ‫در «خداحافظــی طوالنــی» ســعیداقاخانی‪ ،‬بعد از‬ ‫کتک خوردن از دســت عده ای‪ ،‬با ناله های فروخورده دور‬ ‫شــدن ادم ها را نگاه می کند‪ ،‬هر چه در ذهــن دارد مخفی‬ ‫می کند‪ ،‬با لحــن ارامش‪ ،‬بــا نگاه هایی کــه درد و بهت در‬ ‫عمقش انجا خوش کرده‪ ،‬با خنده های ناقص‪ ،‬با بغض های‬ ‫گیج‪ ،‬نه چندان شاد‪ ،‬نه چندان غمگین اما همه واقعی‪ ،‬ان‬ ‫قدر واقعی که دوســت داری با این شــخصیت حرف بزنی‪،‬‬ ‫دوســت داری این کارگر ســاده را از دل فیلم بیرون بیاوری‬ ‫و با او ســاعت ها حرف بزنی‪ ،‬ارامش کنی و به او بگویی که‬ ‫هنوز می توانی زندگی کنی‪ ،‬که دنیا برای موجود ســاده ای‬ ‫مثل تو بیش از حد پیچیده و غم بار اســت اما تو ارام باش‪،‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬فرشــته صدرعرفایــی – بازیگر نامزد‬ ‫دریافت ســیمرغ – از نگاهــی دیگر و با لحنــی منتقدانه به‬ ‫ارزیابی این دوره از جشــنواره فیلم فجر پرداخت‪ .‬او درباره‬ ‫تالش مسئوالن ســینمایی برای برگزاری جشنواره ای ارام‬ ‫و بی حاشــیه گفت‪« :‬تعریف ارامش با خنثی بودن متفاوت‬ ‫است‪ .‬اینکه چند فیلم و چند فیلمساز به قیمت ایجاد ارامش‬ ‫از جشنواره محروم بمانند‪ ،‬درست نیست‪ .‬پس در این میان‬ ‫نقش سینما و هنر چیســت؟ ایا قرار است سفارشی یا خنثی‬ ‫کار کنیم؟‬ ‫این بازیگر که سابقا سیمرغ بلورین جشنواره را از ان‬ ‫خود کرده است‪ ،‬با اشــاره به وضعیت فعلی سینمای ایران‬ ‫اضافه کرده‪« :‬نقش سیاســت گذاری ســینما را با تصویب‬ ‫فیلمنامه هایی که در حال حاضر ساخته شده اند‪ ،‬می توانیم‬ ‫ببینیم‪ .‬اما اینکه ساخت این فیلم ها چقدر به نفع سینماست‬ ‫و مخاطب را چگونه فرض کرده ایم‪ ،‬قابل تامل است‪».‬‬ ‫صدرعرفایی که در این دوره از جشنواره با فیلم «کوچه‬ ‫بی نام» حضور داشت‪ ،‬تاکید دارد‪« :‬اگر طرح مساله نکنیم‬ ‫و فقط موضوعاتــی را بیان کنیم که به جایــی برنخورد‪ ،‬در‬ ‫دام تکرار یک ســری موضوعات پیش پا افتاده و معمولی‬ ‫می افتیم‪».‬‬ ‫بازیگر فیلم های «کافه ترانزیت» و «دایره» در عین‬ ‫حال معتقــد اســت‪« :‬ارزش فیلم هایی را کــه در این دوره‬ ‫از جشــنواره به نمایش درامدند‪ ،‬زیر ســوال نمی برم اما هر‬ ‫ســال به دلیل سیاســت هایی خاص در ســینما‪ ،‬مضامین‬ ‫ما تکراری می شــود و تماشــاگر هم هر روز کمتر از سینما‬ ‫استقبال می کند‪».‬‬ ‫وی با اشــاره بــه اکــران فیلم های «خانــه پدری»‪،‬‬ ‫«قصه ها» و «عصبانی نیســتم» در دوره پیشین جشنواره‬ ‫فجر یاداور شد‪« :‬سال گذشــته این فیلم ها انرژی و شور و‬ ‫حالی به جشــنواره داد‪ .‬در حال حاضر هم فیلم های خوبی‬ ‫داشــتیم و فیلمســازان خوبــی داریم که سال هاســت کار‬ ‫نکرده اند و و کار کردن و حضورشــان در جشنواره می تواند‬ ‫شورانگیز و باعث ارتقا سینما باشد‪».‬‬ ‫صدرعرفایی همچنین در ادامه به بحث جوان گرایی‬ ‫در سینما اشــاره کرد و افزود‪« :‬خوب است جوانان بیایند و‬ ‫کار کنند‪ ،‬اما باید دستشــان در انتخاب مضامین باز باشد‪.‬‬ ‫جوان ها با جســارت و گســتاخی در تحلیل می توانند روح‬ ‫تازه ای به پیکر سینما بدمند‪ ،‬اما اگر قرار باشد نیروی جوان‬ ‫با همان تفکرات قدیمی کار کند‪ ،‬چیزی در سینمای ما تغییر‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬همچنان که اگر به بهانه حفظ ارامش‪ ،‬مدام‬ ‫در ورطه مضامین بی خطر بیفتیم‪ ،‬باز هم وضعیت به همین‬ ‫منوال خواهد بود‪».‬‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اخیر‪ ،‬جشنواره سی و ســوم و دوره ممنوع الکاری اش بیان‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫او با اشــاره به کیفیت پایین فیلم های سال های اخیر‬ ‫بیان کرد‪« :‬فیلم های خنثی رواج پیدا کردند‪ .‬حتی بعضی‬ ‫از فیلمســازانی که در ســینمای اجتماعــی کار می کردند‬ ‫فیلم های خنثی ســاختند که فیلم های بدی هم نیستند اما‬ ‫قالبشان به هیچ جا گیر نمی کند و به جایی ضربه نمی زنند‪.‬‬ ‫فکر می کنم این خیلی هدفمند اتفاق می افتد‪».‬‬ ‫کوثــری در توصیــف جشــنواره امســال هــم گفته‬ ‫اســت‪« :‬هر فیلمی که ممکن بــود ذره ای تنش ایجاد کند‬ ‫کنارگذاشته شد‪ .‬جشنواره ای ارام‪ ،‬ان هم نه در معنی خوبش‬ ‫برگزار شد؛ جشــنواره ای بی تنش و جشــنواره بیتنش یعنی‬ ‫جشنواره خنثی‪ .‬این جشــنواره جشنواره ای است که باعث‬ ‫اتفاق هم نمی شود‪ .‬تا زمانی که ما از جاهای غیر سینمایی‬ ‫تهدید می شــویم که معموال هم نمی بینیم چه کسی تهدید‬ ‫می کند و فقط صدای ان را می شنویم وضعیت همین خواهد‬ ‫بود و سینما‪ ،‬فیلم ها و جشنواره خنثی می شود‪».‬‬ ‫گویا کوثری در دو سالی که ممنوع الکار بوده وضعیت‬ ‫مالی نامساعدی را هم تجربه کرده است‪ .‬خودش درباره ان‬ ‫دوره می گوید‪« :‬دو سال سخت را به لحاظ اقتصادی پشت‬ ‫سر گذاشتم‪ .‬دیگر از دوستانم پول قرض می گرفتم‪ .‬مثال‬ ‫حامد بهداد تقریبا خرج مــرا می داد و هی تماس می گرفتم‬ ‫که حامد من پول ندارم‪ .‬ســال ها بود که از پدر و مادرم پول‬ ‫نگرفته بودم و برایم سخت بود که دوباره استقالل مالی ام‬ ‫را از دست بدهم‪».‬‬ ‫این بازیگر ســینمای ایران در شــبی هم که سیمرغ‬ ‫بلورین بهترین نقش اول زن را از دستان مادرش‪ ،‬رخشان‬ ‫بنی اعتماد دریافت کرد‪ ،‬گفــت‪ :‬باعث افتخار هر بازیگری‬ ‫است که از این هیات داوران جایزه بگیرد و برای من همین‬ ‫که اسمم در این لیست بود که در ان خانم معتمداریا و گالب‬ ‫ادینه بودند‪ ،‬به اندازه جایزه می ارزید‪.‬‬ ‫او با تشکر از تمام همکارانش در فیلم «کوچه بی نام»‬ ‫و تاکید بر اینکه جایزه اش را مدیــون راهنمایی های فرهاد‬ ‫اصالنی اســت‪ ،‬بیان کرد‪ :‬جایزه ام را به پدر و مادرم تقدیم‬ ‫می کنم؛ نه بــه خاطر اینکه پــدر و مادرم هســتند که تا ابد‬ ‫دختر رخشان بنی اعتماد و جهانگیر کوثری می مانم‪ ،‬بلکه‬ ‫ان را تقدیم می کنم به دلیل صبرشــان برای دو ســال تلخ‬ ‫خانه نشــینی که مرا و همه بهانه گیری های مرا و خشم ام را‬ ‫که ناشی از ناعدالتی بود که در حقم شده بود‪ ،‬تحمل کردند‬ ‫ و لحظه ای اجازه ندادند احساس تنهایی کنم‪.‬‬ ‫کوثری خطــاب به پــدر و مادرش گفت‪ :‬دســتتان را‬ ‫می بوسم که حتی یک بار وادارم نکردید‪ ،‬کاری را که دوست‬ ‫ندارم بپذیرم‪ .‬بزرگترین افتخار زندگی ام تا لحظه مرگم این‬ ‫اســت که اسمم زیر ســایه رخشــان بنی اعتماد و جهانگیر‬ ‫کوثری است‪.‬‬ ‫او پیش تر هم در نشست یکی از فیلمهایش در کاخ‬ ‫جشــنواره گفته بود‪ :‬تنها نقدی که به جشنواره فیلم فجر‬ ‫امسال دارم‪ ،‬همین شــعار امید و فیلم های امیدوارکننده‬ ‫اســت‪ .‬چرا که سینماگر ســفارش بگیر نیســت و ما قرار‬ ‫نیست ســفارش بگیریم تا نقشــی را بازی کنیم یا فیلمی‬ ‫را بسازیم‪.‬‬ ‫وی خاطرنشــان کرد‪ :‬ســینمای اجتماعــی ایران به‬ ‫عنوان پر رنگ ترین ژانر ســینمایی این وظیفــه را دارد که‬ ‫مســائل موجود در جامعه را بازتاب دهد‪ .‬کوثری با تاکید بر‬ ‫اینکه باید در سینما مســائلی که در جامعه هست بروز داده‬ ‫شود گفت‪ :‬مسئوالن سینمایی نمی توانند از سینما بخواهند‬ ‫که امید را ترویج کند‪ .‬امید باید در جامعه وجود داشته باشد‬ ‫تا سینماگر بتواند ان را نشان دهد‪ .‬پس اگر سینماگری امید‬ ‫واهی به مردم بدهد به یک ادم سفارش بگیر تبدیل می شود‬ ‫که مردم دیگر به من به عنوان یک بازیگر اعتماد نمی کنند‬ ‫و فیلم هایم را نمی بینند‪.‬‬ ‫«ب ی حاشیهبودن»مهمترینحاشیهجشنواره‪93‬‬ ‫نظر نغمه دانش درباره جشنواره سی و سه‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫حضور کمرنگ پیشکســوتان در کنار جوانگرایی‬ ‫جشــنواره فیلم فجــر امســال را چطور تفســیر‬ ‫می کنید؟‬ ‫حضور نداشتن پیشکسوتان سینما در این دوره از‬ ‫جشــنواره فیلم فجر به دو دلیل بود‪ :‬برخی از پیشکسوتان‬ ‫فیلم نســاخته بودند و برخی دیگر هم مثل بهمن فرمان ارا‬ ‫فیلم ساخته اما به جشنواره راه نیافتند‪ .‬در حقیقت احتماال‬ ‫پشــت پرده عدم حضور فرمان ارا ها در جشنواره فیلم فجر‬ ‫امسال به موضوعی ورای انچه در رســانه ها مطرح کردند‬ ‫مربوط می شد‪ ،‬خصوصا درباره اقای فرمان ارا‪ .‬برخی معتقد‬ ‫بودند فیلم ضعیف بوده اما من معتقدم حتی اگر فیلم ضعیف‬ ‫بوده باشد‪ ،‬الزم بود در جشــنواره حاضر شود و منتقدین ان‬ ‫را نقد کنند‪ .‬یا برخی صحبت ها مطرح می شد که خود اقای‬ ‫فرمــان ارا تمایلی به شــرکت در رقابت نداشــتند که باز هم‬ ‫می شد فیلم در بخش جنبی حضور داشته باشد‪ .‬به هرحال‬ ‫حضور بسیار کمرنگ بزرگان در جشــنواره این فرصت را از‬ ‫سینمای ایران گرفت که پس از هشت سال که برخی افراد‬ ‫به هر دلیلی فیلم نساخته بودند یا نتوانسته بودند کار کنند‪،‬‬ ‫حتی در دولت اقای روحانی هم که امید می رفت به سینمای‬ ‫ایران برگردند‪ ،‬باز هم دیدیم که غایب جشــنواره فیلم فجر‬ ‫هستند و این اتفاق خوبی برای سینمای ایران نبود‪ .‬خصوصا‬ ‫درخصوص اقای فرمــان ارا که در دولت نهــم و دهم فیلم‬ ‫نســاخته بودند‪ ،‬انتظار می رفت در جشــنواره فیلم فجر که‬ ‫حاصل سیاست های ســینمای دولت یازدهم است فیلمی‬ ‫ از این کارگردان را شــاهد باشــیم‪ ،‬حتی اگــر فیلم ضعیف‬ ‫باشد‪ .‬اگر فیلمی از ایشان حضور داشت و ضعیف بود‪ ،‬ان‬ ‫وقت منتقدان نقد می کردند و مورد قضاوت قرار می گرفت‬ ‫یا حتی به نظرم بهتر بود فیلم در بخش جنبی حضور داشته‬ ‫باشد که به هرحال این اتفاق نیفتاد‪ .‬درباره بقیه پیشکسوتان‬ ‫هم که بعضا اثارشان در بخش های جنبی و در سانس های‬ ‫کــم مخاطب به نمایــش درامــد‪ ،‬البته می بینیــم که فیلم‬ ‫ابوالحســن داوودی پدیده جشنواره امســال شد‪ ،‬بنابراین‬ ‫اینطور نیســت که بگوییم امیدی به پیشکسوتان نیست و‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫شــده اما اتفاقا ضعف کلی ســینمای ایران نداشتن بازیگر‬ ‫خوب اســت‪ .‬ما همان بازیگران نســل دهه شــصت را چه‬ ‫در خانم ها و چه اقایان داریم که شــبیه اینها را در دهه بعد‬ ‫سینمای ایران نمی بینیم‪ .‬طبیعتا کارگردان وقتی می خواهد‬ ‫بازیگر انتخاب کند گزینه های محدودی دارد و دستش در‬ ‫انتخاب بسته است‪.‬‬ ‫گاهی ممکن اســت کارگردانی خوش شــانس باشد‬ ‫و به نابازیگری برخــورد که نقــش را خوب ایفا کــرده و در‬ ‫اینــده بازیگری حرفه ای شــود اما این موارد استثناســت‪.‬‬ ‫بنابرایــن کارگردان برای انتخــاب بازیگر یا بایــد به همان‬ ‫موارد قبلی بازیگران رجوع کند یا بازیگران تئاتر را گزینش‬ ‫کند‪ .‬زایندگی بازیگری در تئاتر بسیار بیشتر از سینماست؛‬ ‫ســینمای ایران در حوزه بازیگــری اصال زایندگــی ندارد‪،‬‬ ‫به طوری که ‪ 10‬ســال یک بار هم پدیــده ای در بازیگران‬ ‫جوان پیدا نمی کنیم‪ .‬بنابراین طبیعی است که نیکی کریمی‬ ‫ همچنان نقش جوان ‪ 20‬سال جوانتر از خود را بازی کند یا‬ ‫اقای پرستویی‪ ،‬بابک حمیدیان و‪ ...‬هنوز بیشترین نقش ها‬ ‫را ایفا کنند‪ .‬وقتی سینما در حوزه بازیگری فقیر است همین‬ ‫تعداد معدود ستاره باید دائما در فیلم ها تکرار شوند‪.‬‬ ‫یعنی به نوعی دور باطل تبدیل شده‪ ،‬کارگردانان از‬ ‫همان بازیگران قبل استفاده می کنند چون بازیگر‬ ‫جدیدی وجود ندارد‪ ،‬بازیگر جدیدی وجود ندارد‬ ‫چون فقط از همان قبلی ها استفاده می شود؟‬ ‫دور باطل زمانی اســت که انتخاب دیگری وجود‬ ‫داشته باشــد‪ ،‬اما وقتی چیزی در دست نباشد ناگزیر باید از‬ ‫همان موارد قبلی استفاده شــود‪ .‬مثال زمانی که بازیگری‬ ‫در رنج سنی ‪ 28‬تا ‪ 32‬سال الزم اســت‪ ،‬حتی اگر بهترین و‬ ‫بااطالع ترین دستیار کارگردان را هم داشته باشی که موارد‬ ‫زیادی را پیشــنهاد دهد‪ ،‬باز هم گزینه زیادی وجود ندارد‪.‬‬ ‫متاســفانه در ســینما کمتر ادم پویایی را هــم می بینیم که‬ ‫خودش تالش کند‪ ،‬ســبک های جدید را کار کند‪ ،‬مطالعه‬ ‫داشته باشد و‪ ...‬در واقع همه درجا می زنند‪.‬‬ ‫یک مشکل دیگر هم که خصوصا درباره خانم ها وجود‬ ‫دارد این است که مثال امسال کارگردانی یک خانم را برای‬ ‫نقشــی انتخاب می کند اما مدتی بعد و بــه دلیل عمل های‬ ‫جراحی چهره خانم تغییر کرده و دیگر مناسب نقش نیست‪.‬‬ ‫همه این موارد هر روز سینمای ایران را در عرصه بازیگری‬ ‫فقیرتر می کند‪.‬‬ ‫اخیرا سینماگران جوان به سمت پایان بندی های‬ ‫مثبت و شــیرین روی اورده اند‪ .‬به نظر شــما این‬ ‫موضوع چقدر به بحث ممیزی ها مربوط است؟‬ ‫قطعا این موضوع به قضیه ممیزی ها مرتبط است‪،‬‬ ‫به طوری که نوعــی ممیزی ناخوداگاه در ذهن نویســنده و‬ ‫کارگردان ایجاد می شود که خود همه چیز را از قبل ممیزی‬ ‫می کننــد‪ .‬هرقدر هم نگرانــی برای اکران فیلم و برگشــت‬ ‫سرمایه بیشــتر باشــد‪ ،‬فشــار خوداگاه و ناخوداگاه بیشتر‬ ‫می شود‪ .‬این موضوع هم صرفا درباره پایان بندی نیست و‬ ‫درباره دیالوگ ها‪ ،‬دکوپاژ صحنه‪ ،‬روابط شــخصیت ها و‪...‬‬ ‫هم تاثیرگذار اســت‪ .‬اما اتفاقا از ســینماگر جــوان انتظار‬ ‫می رود کمتــر درگیر چنیــن ماجراهایی شــود و هرقدر هم‬ ‫احساس کند حلقه ممیزی ها تنگ و تنگ تر می شود‪ ،‬نباید‬ ‫درگیر شود‪ .‬جوان یعنی خالقیت‪ ،‬شهامت‪ ،‬زدن حرف های‬ ‫نو‪ ،‬اوردن سبک های جدید و‪ ...‬اگر قرار باشد جوان ببیند‬ ‫دیگران چه چیزی را برایش تعیین می کنند و چه چیز را باید‬ ‫بگوید که دیگر فرقی نــدارد و همه ما می توانیم فیلمســاز‬ ‫شویم‪ .‬جوان باید با دیگر ســینماگران تفاوتی داشته باشد‬ ‫– حداقل در حــوزه حرف های نو‪-‬گرچه سیســتم مدیریتی‬ ‫ســینمای ایران هم باتوجه به عملکرد سال های گذشته و‬ ‫ســال اخیر که دربرابر فیلم هایی مثل «عصبانی نیستم»‪،‬‬ ‫«خانه پدری» و‪ ...‬سیاســتی دوگانه داشته است‪ ،‬طبیعتا‬ ‫بخشــی از ســینماگران ترجیح می دهند وارد این مناقشــه‬ ‫نشــوند و صرفا به برگشت ســرمایه فکر کنند‪ .‬این است که‬ ‫کمتر کسی را می بینیم که چشــم روی این ترس ها ببندد و‬ ‫فیلم خودش را بسازد‪.‬‬ ‫بحث عملکرد تیم داوری جشنواره فیلم فجر ‪93‬‬ ‫را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫نمی توانم این ســوال را پاســخ دهم چــون تمام‬ ‫فیلم های جشنواره را ندیدم‪ .‬ضمن انکه بحث داوری طبیعتا‬ ‫همان شــعار کلیشه ای اســت که خروجی داوری ها نتیجه‬ ‫ســلیقه‪ ،‬جمع بندی و رایزنی های تیم داوری است که اگر‬ ‫تیم داوری دیگری داشته باشیم ممکن است نتایج دیگری‬ ‫را ببینیم‪ .‬اما اگر منظور این باشــد که داوری ها جهت دهی‬ ‫قبلی داشته اند یا نه‪ ،‬به طور کلی دوست ندارم اعتراف کنم‬ ‫که جشنواره فیلم فجر از گذشته تا امروز جشنواره ای بوده‬ ‫که داوری های ان کامال جهت دهی می شود‪.‬‬ ‫مهمترین حاشــیه جشــنواره فیلم فجــر از نگاه‬ ‫شما چه بود؟‬ ‫مهمترین حاشیه جشنواره فیلم فجر‪ ،93‬بی حاشیه‬ ‫بودن ان بود‪ .‬در واقع جشــنواره فیلم فجر همیشه حاشیه‬ ‫داشته و مسئوالن سینما‪ ،‬وزارت ارشاد و‪ ...‬این حاشیه ها را‬ ‫پذیرفته اند‪ .‬در حقیقت همین حاشیه ها است که جشنو اره را‬ ‫روی بورس اخبار قرار می دهد و مردم را هیجان زده می کند تا‬ ‫پیگیر جشنواره باشند‪ .‬این موضوع که شخصی برای اینکه‬ ‫مدیریت خود را محکــم و باثبات کند‪ ،‬همه کــف بزنند که‬ ‫افرین چقدر جشــنواره خوبی بود که هیچ صحنه ممیزی در‬ ‫فیلم ها نبود‪ ،‬یا هیچ حاشیه ای وجود نداشت‪ ،‬ابدا مورد تایید‬ ‫من نیست‪ .‬جشنواره همیشه باید حاشیه داشته باشد چون‬ ‫اساسا خواسته اند حاشیه ها باشد‪ .‬مگر مدیران قبلی سینما‬ ‫نمی دانستند این حاشیه ها وجود دارد؟ یا مگر نمی توانستند‬ ‫جلوی این حواشی را بگیرند؟ اما می خواستند اسانس حاشیه‬ ‫در جشنواره وجود داشته باشد تا جشنواره روی بورس باقی‬ ‫بماند‪ .‬طی این سی و سه سال‪ ،‬سی و سومین جشنواره واقعا‬ ‫نه تنها بی حاشیه که بی بخار بود‪ .‬همه چیز از جشنواره فیلم‬ ‫فجر امسال گرفته شده بود‪ ،‬حتی خبرنگاران رغبت نداشتند‬ ‫اخبار منتشر کنند‪ ،‬خبرها فقط در حد پوشش نشست ها بود‪.‬‬ ‫اگر دو جمله ای که کمال تبریــزی قبل از فیلم اعالم کرد و‬ ‫چند جمله ای که حسن برزیده در نشست مطبوعاتی درباره‬ ‫بحث های سیاســی و اقــای روحانی گفت هــم نبود دیگر‬ ‫جشنواره هیچ چیزی نداشت‪ .‬در حقیقت هیچ فرقی نمی کرد‬ ‫که این جشنواره فیلم فجر باشد یا یک جشنواره محلی که در‬ ‫یک شهرستان برگزار می شود‪.‬‬ ‫امــا بســیاری معتقدنــد هــر رویــدادی در کنار‬ ‫کاستی هایش‪ ،‬نقاط قوتی هم دارد و نمی توان از‬ ‫یک زاویه نگاه کرد‪.‬‬ ‫من واقعا نقطه قوتی که خاص این دوره باشــد به‬ ‫ذهنم نمی رســد‪ .‬همه اتفاقات در جشــنواره های قبل هم‬ ‫همینطور بود‪ .‬من ویژگی بارزی که جلب توجه کند و خاص‬ ‫سی و سومین جشنواره فیلم فجر باشد ندیدم‪ .‬کاخ جشنواره‬ ‫که مثل همیشــه بود‪ ،‬فیلم ها که متوسط بودند‪ ،‬حاشیه ای‬ ‫هم که نداشــتیم‪ .‬واقعا هیچ ویژگی خاصی که این دوره را‬ ‫حتی نسبت به ‪ 20‬سال پیش بارز کند ندیدم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫چشم امید سینمای ایران به سمت جوانان است که البته باید‬ ‫هم سینما به جوانان چشم داشــته و فضا را برای جوانتر ها‬ ‫مهیا کند‪ .‬ســینما قطعا به نگاه‪ ،‬فکر و سبک جدید نیاز دارد‬ ‫اما این به معنای ندیدن پیشکسوتان نیست‪ .‬نمی توان به‬ ‫بهانه امید داشــتن به جوانان‪ ،‬به پیشکســوتان انگ بزنیم‬ ‫که فیلم های ســاده انگارانه می ســازند یــا از دغدغه های‬ ‫جامعه عقب مانده اند‪ .‬اگر این طور باشــد ســینمای جهان‬ ‫هر چندسال یک بار باید همه بزرگان خود را کنار بگذارد‪ .‬به‬ ‫نظرم مدیریت جشــنواره فیلم فجر برای هرچه کمتر کردن‬ ‫هر نوع حاشــیه ای –حتی حاشیه هایی که شــاید اصال به‬ ‫ذهن مخاطبان هم نرســد‪ -‬برنامه ریزی کرده بود‪ .‬در واقع‬ ‫پیش بینــی کرده بودند که چه حاشــیه هایی ممکن اســت‬ ‫به وجود اید‪ ،‬همه را از قبل حذف کرده بودند تا یک جشنواره‬ ‫کامال بی حاشیه و بی سر و صدا برگزار شود‪.‬‬ ‫برخی منتقدان معتقدند فیلمی که پدیده باشــد و‬ ‫سال ها ماندگار شود در این دوره از جشنواره فیلم‬ ‫فجر دیده نشد‪.‬‬ ‫دقیقا اتفاق امسال جشــنواره فیلم فجر همین بود‬ ‫که از لحاظ کیفی فیلم های یک جشنواره متوسط را شاهد‬ ‫بودیم؛ یعنی به طور کلی بدنه سینمای ایران خود را به سطح‬ ‫متوسطی رسانده است‪ .‬البته فیلم ضعیف هم در جشنواره‬ ‫دیدیم اما قاطبه فیلم ها در یک نقطه متوسط ایستاده بودند‬ ‫که اگر برنامه ریزی شــود شــاید در اینده بتوانند در ســطح‬ ‫باالتری ظاهر شوند‪.‬‬ ‫اما در مجموع به دلیل ســطح متوسط فیلم ها در این‬ ‫دوره از جشــنواره فیلم فجر بود که پدیده ای در جشــنواره‬ ‫نداشــتیم چه به لحاظ ســبک‪ ،‬محتــوا‪ ،‬نــگاه منتقدانه و‬ ‫حرفه ای ســینما یا حتی انچه عامه مردم می پســندند‪ .‬در‬ ‫حقیقــت معتقدم در این دوره از جشــنواره فیلــم فجر هیچ‬ ‫فیلم اســتراتژیک و پدیــده ای را ندیدیم‪ .‬اگــر بگوییم در‬ ‫سیاستگذاری کالن کشور برنامه ریزی بر این بوده که یک‬ ‫فیلم خاص در جشنواره فیلم فجر داشته باشیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫به فیلم «مزار شــریف» ابو الحســن برزیده کــه در جایگاه‬ ‫نسبتا قابل دفاعی قرار گرفت‪ ،‬اشــاره کنیم‪ .‬البته می توان‬ ‫به فیلم «روباه» بهروز افخمی–اگرچه نظر منتقدان را جلب‬ ‫نکرد‪ -‬هم اشاره کرد‪ .‬به هرحال هرنظام و دولتی می خواهد‬ ‫با ســینمای خود حرفی بزند چــون تمام ســینما که بخش‬ ‫خصوصی و دغدغه های شخصی نیســت‪ ،‬بنابراین «مزار‬ ‫شریف» را به لحاظ اســتراتژیک مهمترین فیلم جشنواره‬ ‫می دانم‪ .‬غیر از این مورد تمام فیلم های جشــنواره امسال‬ ‫متوسط بودند‪.‬‬ ‫وقتی بحث فرم باشــد مثل سال گذشته فیلم «ماهی‬ ‫و گربه» اقای مکری را نداشــتیم‪ ،‬وقتی بحث محتوا باشد‬ ‫باز هم فیلم های متوســطی را شــاهدیم‪ .‬درخصوص فیلم‬ ‫مورد پذیرش عامه هم فیلم پدیده ای مثل «شیار ‪ »143‬را‬ ‫ندیدیم‪ .‬فیلم هایی مثل «رخ دیوانه» یا «عصر یخبندان»‬ ‫به هرحال گیشــه را دارند اما ان طور که مثل «شیار‪»143‬‬ ‫جامعه را تحت تاثیر قرار دهند‪ ،‬فیلم قابل دفاعی ندیدیم‪.‬‬ ‫چرا کارگردانان هنوز از همــان بازیگران امتحان‬ ‫پس داده و مطرح استفاده می کنند؛ حتی اگر به‬ ‫لحاظ سنی مناسب نقش نباشند؟‬ ‫این ســوال‪ ،‬جواب مثنوی هفتاد من دارد‪ .‬اساسا‬ ‫سوال این اســت که به طور کلی چقدر در ســینمای ایران‬ ‫استاد داشــته ایم که شــاگرد پرورش داده باشــند که این‬ ‫شــاگردان هم با قاعده و نظام وارد ســینما شــده باشــند؟‬ ‫در همه ارکان ســینما هــم همین ضعــف وجــود دارد‪ ،‬از‬ ‫فیلمنامه نویســی‪ ،‬بازیگری‪ ،‬کارگردانی‪ ،‬تدوین و‪ ...‬البته‬ ‫به نظرم ســینما در حوزه های فنی قوی تر اســت‪ ،‬به طوری‬ ‫که فیلمبــرداران جوانی داریم که فوق العاده هســتند یا در‬ ‫تدوین و اهنگســازی همین طــور‪ .‬در کارگردانی هم اخیرا‬ ‫حرف های خوبی در نســل جوان زده و کارهای خوبی ارائه‬ ‫‪3‬‬ ‫سی و سومین جشنواره فیلم‬ ‫فجر با تمــام ویژگی های خوب یا‬ ‫بد خود به اتمام رسید و سیمر غ ها‬ ‫بیــن رقابت کننــدگان صرف نظر‬ ‫از جوان یا پیشکســوت‪ ،‬تقسیم‬ ‫شد‪ .‬پس از گذشت مدتی از پایان‬ ‫جشــنواره می توان به زوایای مختلــف ان نظر کرده و‬ ‫کاستی ها یا نقاط قوت ان را مورد مداقه قرار داد‪ .‬برای‬ ‫بررسی اتفاقات سی و سومین جشــنواره فیلم فجر به‬ ‫سراغ نغمه دانش‪ ،‬منتقد و روزنامه نگار رفتیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بایدسینمارابهجوانانبسپاریم‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫جشنواره سی و سوم از منظر یک دست اندرکار‬ ‫کیفیت فیلم های این دوره از جشنواره فیلم فجر‬ ‫و حضور پیشکسوتان در کنار جوان ترها را چطور‬ ‫تفسیر می کنید؟‬ ‫در جشنواره فیلم فجر امسال ‪-‬برخالف سال گذشته‬ ‫که حول محور پیشکســوتان ســینما می چرخید ‪ -‬از همان‬ ‫ابتدا حضور کمرنگ پیشکسوتان البته غیر از چند مورد مثل‬ ‫کمال تبریزی‪ ،‬بهروز افخمی و‪ ...‬را شاهد بودیم‪ .‬در واقع‬ ‫جشنواره امسال تا حد زیادی مملو از جوانان عرصه سینما‬ ‫بود‪ ،‬بنابراین پیش بینی می شد که حرف اصلی این جشنواره‬ ‫در بخــش فیلم هــای اول و نگاه نــو زده شــود‪ .‬به هرحال‬ ‫جشــنواره فیلم فجر ایــن دوره چند افت بزرگ داشــت که‬ ‫مهمترین انها هم به نظرم طوالنی و کند بودن ریتم فیلم ها‬ ‫خصوصا در بخش فیلم های نگاه نــو بود ‪ ،‬به طوری که این‬ ‫موضوع در حقیقت به ســبک و ســیاقی برای الگو برداری‬ ‫جوانان تبدیل شده بود‪.‬‬ ‫در این دوره از جشنواره فیلم هایی را تماشا کردیم که‬ ‫به طوالنی بودن بی جهت مبتال بوده و حتی در برخی فیلم ها‬ ‫می شد یک سوم ان را حذف کرد‪ ،‬بدون انکه اتفاقی بیفتد؛‬ ‫بلکه حتی شــاید با حذف یک ســوم فیلم محصول بهتری‬ ‫حاصل می شد‪ .‬مورد دیگر از افت های جشنواره فیلم فجر‬ ‫ی عرصه سینما توقعات‬ ‫امسال این بود که افراد نامدار و اسم ‬ ‫را براورده نکردند‪.‬‬ ‫در حقیقت در این دوره جشنواره کارهایی از نامداران‬ ‫سینما دیدیم که در حد نام ایشان نبود؛ شاید اگر اسم سازنده‬ ‫فیلم را نمی دانستیم می شد کار را تا حدی قابل قبول دانست‬ ‫اما وقتی اســم یک کارگردان بزرگ مطرح می شــود سطح‬ ‫توقعات بیش از اینهاست‪.‬‬ ‫در جمع بندی جشــنواره فیلم فجر این دوره می توان‬ ‫گفت شاید نسبت به دوره گذشــته عقبگرد نداشتیم و حتی‬ ‫پیشــرفت هایی هم شــاهد بودیم اما جز چند کارگردان که‬ ‫فیلم هایشان مورد قبول واقع شد‪ ،‬بسیاری دیگر از فیلم ها‬ ‫انتظارات را براورده نکردند‪.‬‬ ‫چه پیشرفت هایی منظور شماست؟‬ ‫به لحــاظ موضوعاتی که در فیلم ها مطرح شــده‬ ‫بود‪ ،‬به نظرم نسبت به سال گذشته اتفاقات بهتری را شاهد‬ ‫بودیم‪ .‬اگر بخواهم نام ببرم بایــد بگویم مصطفی کیایی با‬ ‫فیلم «عصر یخبندان» نســبت به کارهای قبلی خود خیلی‬ ‫ بی ادعا توقعات را براورده کرد‪.‬‬ ‫ابوالحســن داوودی هم کــه پس از ســال ها با فیلم‬ ‫«رخ دیوانه» مورد توجه قرار گرفت و علیرضا رئیســیان با‬ ‫«دوران عاشــقی» از جمله خوب های جشــنواره بودند‪ .‬از‬ ‫بین کارگردانان فیلم اول هم وحید جلیلوند با «چهارشــنبه‬ ‫‪ 19‬اردیبهشت» پدیده جشنواره بود و صفی یزدانیان با «در‬ ‫دنیای تو ساعت چند است» خوش درخشید‪.‬‬ ‫جوانگرایی را که امســال در جشــنواره فیلم فجر‬ ‫شاهد بودیم‪ ،‬چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫جوانگرایی اتفاق خوبی است و کار را باید به دست‬ ‫جوانان داد‪ .‬در کنار اینکه حضور پیشکسوتان ضرورت دارد‬ ‫اما این یک روند طبیعی است که باید فضا را برای جوانان باز‬ ‫کرده و حضور چشمگیر جوانان را در عرصه سینما دید‪ .‬در‬ ‫واقع باید اهسته اهسته میدان را به جوانترها سپرد‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه توقع از پیشکســوتان و نسل میانه ســینما زیاد است‪.‬‬ ‫باتوجه بــه تجربه چندین ســاله پیشکســوتان توقع داریم‬ ‫محصولی که حاصل کار افراد نامی است‪ ،‬درخور شا ن نام‬ ‫ایشان باشد‪.‬‬ ‫البتــه در کنار بــاز کــردن فضــا بــرای جوانان‪،‬‬ ‫‪4‬‬ ‫جشــنواره فیلــم فجــر‬ ‫از گذشــته تا کنــون بــرای‬ ‫ســینماگران اهمیــت زیادی‬ ‫داشــته و به نوعــی ویتریــن‬ ‫برای این عرصه تبدیل شــده‬ ‫است‪ ،‬به طوری که مهمترین‬ ‫فیلم های ساخته شده در سال‬ ‫گذشــته و همچنین مهمترین های اکران سال بعد هر‬ ‫دوره ای را در جشــنواره فیلم فجر همان سال می توان‬ ‫مشاهده کرد‪ .‬بنابراین بررســی رویدادهای هر دوره از‬ ‫جشــنواره فیلم فجر می تواند نقاط ضعــف یا قوت ان‬ ‫را مشخص کرده تا حداقل نقشه راهی برای دوره های‬ ‫بعدی باشــد‪ .‬درخصوص چند و چون رویدادهای سی‬ ‫و سومین جشــنواره فیلم فجر با مسعود نجفی‪ ،‬عضو‬ ‫انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی و دبیر کاتالوگ‬ ‫جشنواره گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫برخــی محدودیت ها هم وجــود دارد ‪ ،‬مثال برخی‬ ‫ممیزی هــا در عرصــه ســاخت فیلــم بــه نوعی‬ ‫سبب ترس فیلمســازان جوان شــده‪ ،‬به طوری‬ ‫که بیــن کارگردانــان جوانتر اســتقبال زیادی از‬ ‫پایان بندی های خوش و امیدبخش را شاهدیم‪.‬‬ ‫من به شخصه با پایان ناامیدکننده و سیاه مخالفم؛‬ ‫خوشبختانه برخالف ســال های گذشــته برخی از فیلم ها‬ ‫که تعمدا پایان بندی سیاهی داشــت‪ ،‬کنار گذاشته شده و‬ ‫پایان امیدبخشــی را در فیلم ها شــاهد بودیم‪ .‬به نظرم اگر‬ ‫پایان بنــدی امیدبخش برای فیلم مناســب باشــد‪ ،‬اتفاق‬ ‫خوبی است‪.‬‬ ‫به عنــوان مثال «شــکاف» بــه کارگردانــی کیارش‬ ‫اســدی زاده فیلمی بود که اگر روال ســال های قبل وجود‬ ‫داشــت‪ ،‬یک ســکانس قبل از پایان بندی کار تمام شــده‬ ‫و پایانی تلخ را شــاهد بودیــم اما با پایان بندی که داشــت‬ ‫اتفاق بهتری رقم خــورد؛ به طوری که تصــور می کنم این‬ ‫موضوع برای تماشــاگر هم اتفاق بهتری باشد‪ .‬مورد دیگر‬ ‫«من دیه گو مارادونا هستم» ســاخته بهرام توکلی بود که‬ ‫پایان بندی خوب موجب نجات فیلم شد‪.‬‬ ‫در کنار چنین فیلم هایی کارهایی را هم شــاهد بودیم‬ ‫که پایان بندی خوبی نداشــتند‪ ،‬طوری که انتظار نمی رفت‬ ‫فیلم این طور تمام شود ‪ ،‬مثال «کوچه بی نام» ساخته هاتف‬ ‫علیمردانی فیلم خیلی خوبی بود و مــورد توجه قرار گرفت‬ ‫اما متاســفانه پایان بندی ان ضعف داشــت که سبب شد با‬ ‫اعتراضات زیادی مواجه شود‪.‬‬ ‫در این جشنواره هم شاهد بودیم کارگردانان‪ ،‬هنوز‬ ‫بازیگران پا به ســن گذاشــته را برای نقش های‬ ‫جوان انتخاب می کنند‪ .‬وضعیــت بازیگری را در‬ ‫جشنواره چگونه دیدید؟ ایا این قضیه می تواند به‬ ‫سینما و عرصه بازیگری ضربه وارد کند؟‬ ‫به هرحال این موضوع اتفاق خوبی نیست و موردی‬ ‫بود که محمدعلی باشه اهنگر از اعضای هیات انتخاب هم‬ ‫ان را یکی از نقاط ضعف فیلم های این دوره جشنواره فیلم‬ ‫فجر دانسته بود‪.‬‬ ‫کســانی هســتند که به دلیل ضعف در حوزه ســینما‬ ‫سال هاســت در نقش جوان بــازی کرده و هنــوز هم چنین‬ ‫نقش هایــی بــه ایشــان پیشــنهاد می شــود‪ .‬در حقیقت‬ ‫ریسک پذیری در کارگردانان ســینما کم شده و نمی توانند‬ ‫اعتماد کرده‪ ،‬نقش را به بازیگران جوان بسپارند‪ .‬این است‬ ‫که همچنان باید منتظر باشــیم چهره هایی که در تلویزیون‬ ‫امتحان پس داده اند وارد ســینما شــده و نقــش ایفا کنند‪.‬‬ ‫در حقیقت ســینما برخالف سال های گذشــته که کارخانه‬ ‫بازیگرسازی بود و بازیگر تحویل تلویزیون می داد‪ ،‬درحال‬ ‫اســتفاده از بازیگران امتحان پس داده تلویزیون اســت‪،‬‬ ‫به طوری که سال هاســت روندی معکــوس را در این حوزه‬ ‫می بینیم‪ .‬در حقیقت به دلیل ریســک سرمایه می بینیم که‬ ‫کمتر چنین اتفاقی می افتد و روند معکوسی را شاهدیم‪.‬‬ ‫ارزیابی شــما از اهدای ســیمر غ ها چیســت و ایا‬ ‫اتفاقات عادالنه ای را در این دوره از جشنواره فیلم‬ ‫فجر شاهد بودیم؟‬ ‫به نظرم ســیمرغ ها عادالنه تقســیم شد و در واقع‬ ‫پیش بینی می شد که این اتفاقات رقم بخورد‪ .‬انچه از نظرم‬ ‫قابل پذیرش نیســت ‪،‬تعداد زیاد دیپلم هــای افتخار در هر‬ ‫بخش جشنواره است‪ .‬اگر دیپلم های افتخار وجود نداشته‬ ‫باشند و فقط سیمرغ اهدا شود‪ ،‬یا حداقل تعداد دیپلم های‬ ‫افتخار کمتر شود شان و ارزش جایزه اصلی حفظ می شود‪.‬‬ ‫مورد بعدی اینکه مــن تفکیک جایزه صــدا و صداگذاری‬ ‫را متوجه نشــدم که از چــه وجهی این اتفاق افتــاد‪ .‬موارد‬ ‫این چنینی شــاید تا حدی اهمیت جایزه اصلی جشنواره را‬ ‫کمرنگ کند‪.‬‬ ‫ بیــن نامزدهای دریافت ســیمرغ نقــش اول زن‬ ‫اســم هایی مثل گالب ادینه‪ ،‬لیال حاتمی‪ ،‬فاطمه‬ ‫معتمداریا و‪ ...‬را دیدیم‪ .‬بین این اسم ها انتخاب‬ ‫باران کوثــری برای دریافت ســیمرغ را تا چه حد‬ ‫می توان به جوانگرایی مرتبط دانست؟‬ ‫باران کوثری ســیمرغ جشــنواره را از ان خود کرد‬ ‫چون به نظرم استحقاق سیمرغ را داشت‪ .‬کوثری اگرچه به‬ ‫لحاظ سن و سال جوان است اما تجربه زیادی در بازیگری‬ ‫دارد و شــاید نتوان چنــدان او را از جملــه بازیگران جوان‬ ‫محسوب کرد‪.‬‬ ‫او سال هاســت در کنار بزرگان کار کرده و نقش های‬ ‫خود را بسیار خوب ایفا می کند‪ .‬باران بازیگر توانمندی است‬ ‫که شایسته دریافت ســیمرغ بود؛ معتقدم هیات داوران در‬ ‫این خصوص انتخاب خوبی داشتند و این موضوع چندان‬ ‫به جوانگرایی ارتباط ندارد‪.‬‬ ‫جالــب توجه ترین حاشــیه جشــنواره فیلم فجر‬ ‫امسال از نظر شما چه بود؟‬ ‫مهمترین حاشــیه ایــن دوره جشــنواره فیلم فجر‬ ‫حضور مهران مدیری در اختتامیه و اجرای بخشی از مراسم‬ ‫بود که حدود چهار ساعت مراسم طوالنی اختتامیه را برای‬ ‫حاضران در سالن قابل تحمل کرد‪.‬‬ ‫به هرحال هر رویدادی نقــاط ضعف و قوتی دارد‪.‬‬ ‫مهمترین نقاط قوت و ضعف این دوره از جشنواره‬ ‫را چه می دانید؟‬ ‫امسال جشــنواره فیلم فجر به لحاظ نظم یکی از‬ ‫دوره های کم حاشیه و منظم بود‪ .‬از مهمترین نقاط ضعفی‬ ‫هم که در این دوره و دوره های قبل شاهدیم‪ ،‬طوالنی بودن‬ ‫مراسم افتتاحیه و اختتامیه است‪.‬‬ ‫مدت سخنرانی های طوالنی خارج از حوصله و زمان‬ ‫جشنواره است و به نظرم باید این زمان را به حداقل رساند‪.‬‬ ‫به هرحال الزم اســت در کنار الگوبرداری از جشنواره هایی‬ ‫مثل جشنواره فیلم کن درخصوص صندلی گذاری‪ ،‬از بقیه‬ ‫روند برگــزاری جشــنواره های مطرح دنیا هــم الگوبرداری‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫بضاعتسینمایما‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫نظر ساداتیان درباره انچه در جشنواره دیده می شود‬ ‫جشــنواره امســال در حالــی برگزار شــده که تیم‬ ‫دبیرخانه جشنواره نسبت به سال گذشته تغییری‬ ‫نکرده اســت‪ ،‬نظر شما در مورد جشــنواره امسال‬ ‫چیست؟‬ ‫در مورد جشــنواره در دو بخش مختلف می شــود‬ ‫حرف زد‪ ،‬یکــی ارزیابی فیلم هــا و دیگری نحــوه برگزاری‬ ‫جشنواره‪ .‬در مورد نحوه برگزاری به نظر من عملکرد امسال‬ ‫جشنواره چندان بد نبود‪ ،‬البته نقص هایی هم وجود داشت‬ ‫اما بعضی مسائل ســلیقه ای اســت و در مجموع می شود‬ ‫گفت کــه کار برگزار کنندگان بد نبود‪ .‬امــا در مورد فیلم ها‪،‬‬ ‫ان چیزی که در جشنواره دیده می شــود بضاعت سینمای‬ ‫ماســت‪ .‬برخی از این فیلم ها خوب هســتند و برخی خوب‬ ‫نیســتند‪ ،‬اما در مجموع فیلمی خوب اســت که با مخاطب‬ ‫ارتباط بر قرار کنند و در این مورد هم تنها بعد از اینکه فیلم ها‬ ‫اکران شدند می توان صحبت کرد‪.‬‬ ‫صحبت از این است که امسال اکثر فیلم ها شبیه‬ ‫هم و با تم های تکراری بوده اند‪...‬‬ ‫من همه فیلم های امســال را ندیده ام‪ ،‬اما به نظرم‬ ‫برای قضــاوت در مورد ســینما باید این موضــوع را در نظر‬ ‫بگیریم که ما چه چیزی به ســینما داده ایــم و چه چیزی از‬ ‫ان توقع داشــته ایم‪ .‬این موضوع مثــل تربیت یک کودک‬ ‫اســت‪ ،‬باید ببینید که برای این کودک چقدر خرج کرده اید‬ ‫و چه امکاناتی برای او فراهم کرده اید تا اســتعداد هایش را‬ ‫بروز بدهد‪ .‬در مورد سینما هم همین است‪ ،‬در شرایطی که‬ ‫با این همه دخالت ها‪ ،‬تولید کننده های فیلم در مورد بسیاری‬ ‫از موضوعات بالتکلیف هستند‪ ،‬نمی توان انتظار زیادی از‬ ‫فیلم ها داشت‪.‬‬ ‫به نظر شــما این موضوع که تعدادی از فیلم های‬ ‫‪5‬‬ ‫سید جمال ســاداتیان‪،‬‬ ‫تهیه کننده فیلم «جامه دران»‬ ‫که برای جایزه سیمرغ بلورین‬ ‫بهتریــن تهیه کنندگــی در‬ ‫بخش نگاه نو جشنواره فیلم‬ ‫فجر امسال کاندیدا شده بود‬ ‫و فیلمــش توانســت جایــزه‬ ‫بهترین فیلمنامه را هم به دست بیاورد‪ ،‬معتقد است که‬ ‫نباید بیش از ان چیزی که در اختیار سینما گذاشته ایم‪،‬‬ ‫از ان توقع داشته باشیم‪ .‬اقای ساداتیان معتقد است‬ ‫که فراز و نشیب های سیاستگذاری در سال های اخیر‬ ‫باعث شــده اســت که تولید کننده های فیلم در ورطه‬ ‫خود سانســوری بیفتنــد و در نتیجــه کار هایــی که در‬ ‫جشنواره ها ارائه می شود یکدست و شبیه هم باشد‪.‬‬ ‫تحسین شده جشنواره در سال های قبل با مشکل‬ ‫اکران رو به رو شده اند‪ ،‬این به یکدستی فیلم ها در‬ ‫جشنواره امسال دامن زده است؟‬ ‫من نمی توانم بگویم که این موضوع روی کیفیت‬ ‫فیلم ها تاثیر گذار بوده اســت‪ ،‬ولی همین فراز و فرود هایی‬ ‫که در سیاســت گذاری ها وجود داشته اســت‪ ،‬باعث شده‬ ‫اســت که تولید کننده ها دچار بالتکلیفی شــوند‪ .‬یک نوع‬ ‫خودسانســوری در کار تولید کننده های فیلم به وجود امده‬ ‫اســت‪ ،‬تولید کننده هــا بــرای اینکه دچار مشــکل نشــوند‬ ‫یک سری مالحظه هایی را در نظر می گیرند تا در اکران دچار‬ ‫مشکل نشوند‪.‬‬ ‫اینکه در جشــنواره امســال این همه تمرکز روی‬ ‫سوژه های اجتماعی بوده است‪ ،‬را چطور ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫من همه فیلم های امســال را ندیده ام‪ ،‬اما ان چیزی‬ ‫که به نظر من می رسد این است که نسل جوان‪ ،‬بر اساس یک‬ ‫ذهنیتواردکارسینمامی شود‪،‬درنتیجهبیشترازاینکهفیلم های‬ ‫جشنواره ای بسازد‪ ،‬فیلم هایی می سازد که نیاز به تعمق داشته‬ ‫باشد‪،‬اینفیلم ها‪،‬فیلم هایینیستندکهدرگیشهموفقیتداشته‬ ‫باشند‪،‬بازهمبر می گرددبهاینکهچقدربرایسینماهزینهکرده ایم‬ ‫وچقدردستسینماگرانرابازگذاشته ایم‪.‬‬ ‫در مورد داوری ها هم حــرف و حدیث های زیادی‬ ‫مطــرح بود‪ ،‬به نظر شــما مشــکل اصلــی داوری‬ ‫جشنواره فیلم فجر در کجاست؟‬ ‫مکانیزم داوری در فجر نیازمند بازنگری است‪ ،‬اینکه‬ ‫پنج یا شــش نفر در جایگاه هیات داوران باشند و در چند روز‬ ‫به صورت فشرده‪ ،‬این همه فیلم را ببینند و در مورد انها نظر‬ ‫بدهند‪ ،‬کمی محل اشکال اســت‪ ،‬چون همه کارشناس ها‬ ‫در همه حوزه ها تخصص ندارند‪ ،‬ضمن اینکه کامال ممکن‬ ‫است که برخی فیلم ها از نظر تکنیکی به هم خیلی نزدیک‬ ‫باشند و دراین جا پای سلیقه به میان می اید‪ ،‬در نتیجه برخی‬ ‫نسبت به داوری ها اعتراض می کنند‪.‬‬ ‫فکر می کنید برای اصالح این روند باید چه کاری‬ ‫انجام شود؟‬ ‫به نظر من مــا در مورد مکانیزم برگزاری جشــنواره‬ ‫فجر باید تجدید نظر کنیم‪ ،‬از یک طرف این جشنواره در ایام‬ ‫پیروزی انقالب است و انتظار می رود که فضای مفرحی را از‬ ‫طریق سینما برای مردم فراهم کند‪ ،‬یک انتظار دیگر از ان‬ ‫این اســت که چون در دهه فجر برگزار می شود‪ ،‬تالش کند‬ ‫که فجر و انقالب را پر رنگ کند‪ ،‬از طــرف دیگر باز به دلیل‬ ‫زمان برگزاری ان‪ ،‬هر کســی که خودش را ســهیم می داند‬ ‫فکر می کند که توقع دارد کیفیت مورد نظرش در جشــنواره‬ ‫اعمال شود‪ ،‬یک نفر انتظار دارد که جشنواره به موضوعات‬ ‫انقالبی بپردازد‪ ،‬یــک نفر انتظــار دارد که تفکــر و اعتقاد‬ ‫ادم ها مورد ســنجش قرار بگیرد و بر ان مبنا ارزش یابی شود‬ ‫و نمونه های دیگری مانند این ها‪.‬به نظر من جشنواره فجر‬ ‫مشکالت ســاختاری دارد‪ ،‬باید روشن بشــود که باالخره ایا‬ ‫ما جشنواره ای برای دهه فجر داریم یا اینکه قرار است یک‬ ‫جشنواره سینمایی داشته باشیم؟‬ ‫پرواز بر فراز هالیوود‬ ‫نگاهی به فیلم مرد پرنده ای که‬ ‫اسکار ‪ 2015‬را برد‬ ‫افشین خماند‬ ‫دیدار‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪ -1‬مرد پرنده ای شــاید یــک اعتراضیه باشــد؛ یک‬ ‫اعتراض به فیلم های هالیــوودی‪ ،‬به بازیگران هالیوودی‬ ‫و حتی ســازو کارهای هالیــوودی‪ ...‬فیلم‬ ‫یک شــروع بی نظیر دارد‪ ،‬مــردی را معلق‬ ‫میان اسمان و زمین می بینیم‪ ،‬خیلی طول‬ ‫نمی کشــد که بدانیــم او ریگان تامســون‬ ‫اســت‪ ،‬یک بازیگر که زمانی در قالب نقش‬ ‫یک ابر قهرمان هالیوودی اســم و رســمی‬ ‫برای خود داشــت و حــاال می خواهد یک‬ ‫نمایش از ریمونــد کارور را در برادوی روی‬ ‫صحنه ببــرد‪ .‬تامســون تا اخــر فیلم معلق‬ ‫می ماند‪.‬‬ ‫بین اینکه هنر را انتخاب کند یا ثروت‬ ‫را‪ ...‬او معلق است؛ بین اینکه مرد پرنده ای‬ ‫باشــد یا یک هنرپیشــه تئاتر‪ .‬بیــن اینکه‬ ‫شهرت از دست رفته اش را چگونه به دست‬ ‫بیاورد و از چه راهــی‪ ...‬بین این که برگردد‬ ‫یا بماند‪ .‬او هنرپیشــه ای بود که نقش یک‬ ‫ابرقهرمــان را بــازی کرد‪ .‬حاال کــه دوران‬ ‫ابرقهرمانی او در پرده سینما به پایان رسیده‪،‬‬ ‫او که حاال در جمع مرد پرنده ای نیست‪ ،‬در‬ ‫خلوت خــود مردپرنده ای مانده اســت و در‬ ‫قالب صدایی کــه همواره با اوســت و باور‬ ‫حرکاتی خارق العاده او را رها نمی کند‪.‬‬ ‫الخاندرو گونزالز اینیاریتو‪ ،‬کارگردان‬ ‫مکزیکی که همــه او را با ســه گانه اش در‬ ‫مورد مرگ می شناســند بــرای نقش ریگان‬ ‫تامســون یک انتخاب کامال هوشــمندانه‬ ‫انجام داده و مایکل کیتون را انتخاب کرده‪،‬‬ ‫کیتون در زندگی واقعی انگار خود تامسون‬ ‫است‪ .‬کیتون در روزگاری نه چندان دور در‬ ‫لباس بتمن خود یــک ابرقهرمان بود؛ یک‬ ‫ابر قهرمــان از نوع مــرد پرنده ای بــود و در‬ ‫سال های اخیر ان فروغ گذشــته را ندارد‪.‬‬ ‫کیتون که در دهه نود ستاره بود؛ ان قدر از‬ ‫شهرت فاصله گرفت که حاال کمتر کسی او را در لباس مرد‬ ‫خفاشی به یاد می اورد‪.‬‬ ‫‪ -2‬مردپرنده ای شاید یک اعتراضیه باشد؛ اعتراضی‬ ‫به سینما یا شاید به زبان بهتر؛ ســینمای هالیوودی‪ .‬فیلم‬ ‫در همه اجزای خود می خواهد تئاتر را ســتایش کند و ان را‬ ‫هنری اصیل تر از ســینما بداند‪ ،‬هنری که برای موفقیت در‬ ‫ان باید به واقع ریاضت کشید و به درجه ای قابل اعتنا رسید‪.‬‬ ‫اینیاریتو در مرد پرنده ای یک ادای احترام بلند باال به تئاتر‬ ‫انجام داده است‪ .‬این ادای احترام را حتی در تصویر برداری‬ ‫این فیلم هم که به مجسمه اســکار هم رسید‪ ،‬می شد دید‪.‬‬ ‫سکانس پالن های طوالنی و برداشــت هایی با کات های‬ ‫کم باعث شده این فیلم بیش از هر چیزی به فضای تئاتری‬ ‫نزدیک باشد‪.‬‬ ‫کارگردان اصوال جایی به کات می رسد که می خواهد‬ ‫فضا را به صحنــه نمایش نزدیک کند‪ .‬اســتفاده از شــیوه‬ ‫«جریان مســتمر» که دوربیــن با بازیگر حرکــت می کند‪،‬‬ ‫درست است که فیلمبرداری با ریسک باالیی همراه است اما‬ ‫اینیاریتو برای رسیدن به تئاتری شدن فیلمش این ریسک‬ ‫را قبول کرده است‪.‬‬ ‫در لحظه لحظه فیلم می توان ستایش تئاتر را هم دید‪.‬‬ ‫هنرمندترین کاراکتر فیلم کســی است که قرار است‪ ،‬تئاتر‬ ‫تامســون را نجات بدهد‪ .‬مایک که به جای بازیگری که در‬ ‫لحظه اخر از گروه جدا شده است می اید‪ ،‬بازیگری است که‬ ‫استعدادش در فیلم اغراق می شــود‪ .‬خود ریگان تامسون‬ ‫قبل از انکه مرد پرنده ای شود‪ ،‬با یک نوشته از کارور بازیگر‬ ‫شدن را به مجموعه عالیق خود اضافه کرد‪ .‬یعنی برای او‬ ‫انگیزه اصلی یک بازیگر تئاتر شدن بود و همین مساله او را‬ ‫تا مرد پرنده ای شدن پیش برد‪ .‬در اخرین سکانس فیلم او‬ ‫پس از اجرای یک نمایش موفق‪ ،‬از پنجره بیمارستان بیرون‬ ‫می پرد و پرواز می کند‪ .‬در دیالوگ هایی که بین تامســون و‬ ‫منتقد تئاترهای برادوی ایجاد می شود‪ ،‬این ستایش از تئاتر‬ ‫را می توان دید‪.‬‬ ‫‪ -3‬مرد پرنده ای شــاید اعتراضیه باشد؛ اعتراضی به‬ ‫ادم هایی که در هالیوود کار می کنند‪ .‬انهایی که شهرت ان‬ ‫چنان بر زندگی شــان ســایه می افکند که زندگی خصوصی‬ ‫ان ها‪ ،‬یک زندگی بی هویت است‪.‬‬ ‫مرد پرنده ای پدری را به تصویر می کشد که نتوانسته‬ ‫یک پــدر خوب باشــد‪ .‬پدری کــه ان چنــان از زندگی تنها‬ ‫دختــرش غافل بوده کــه دخترش بــه اعتیاد پنــاه اورده و‬ ‫بیماری روحی خود را نمی تواند مخفــی کند‪ .‬مرد پرنده ای‬ ‫اعتراضی است به شهرت و ثروتی که ماندگار نیست و یک‬ ‫ابرقهرمان هالیوودی با همه پول هایی که به دست اورده‪ ،‬باز‬ ‫هم ان چنان اسان همه را از دست داده که حاال برای تهیه‬ ‫یک کار تئاتری مجبور اســت اخرین سرمایه زندگیش‪ ،‬ان‬ ‫چیزی که برای دخترش و اینده دخترش پس انداز کرده را به‬ ‫حراج بگذارد‪ .‬مرد پرنده ای از زرق و برق هالیوودی که عبور‬ ‫می کند‪ ،‬می بیند هیچ چیز ندارد‪ .‬نه خانواده ای‪ ،‬نه ثروتی و‬ ‫نه اینده ای‪ ...‬این هجویه در مــورد ادم های هالیوودی را‬ ‫می توان به خود هالیوود نسبت داد‪.‬‬ ‫جایی که حسادت تا انجاســت که حتی ابرقهرمان ها‬ ‫چشــم دیدن هم را ندارند و به راحتی همدیگــر را تخریب‬ ‫می کنند؛ تا انجا کــه مرد پرنده ای در خلــوت رابرت داونی‬ ‫جونیور را که حاال یک ابرقهرمان هالیوودی تازه است و در‬ ‫نقش مرد اهنی خودنمایی می کند را یک بی استعداد خطاب‬ ‫می کند‪ .‬مرد پرنده ای شــاید یک اعتراض باشــد؛ حتی به‬ ‫ ژورنالیســم حاکم در هالیوود که برایشان حواشی مهمتر از‬ ‫هر چیز اســت‪ ،‬اینیاریتو در یک دیالوگ‬ ‫منتقدان هالیوود را با این یک جمله مورد‬ ‫حمله قــرار می دهد‪« :‬مردی کــه نتونه‬ ‫هنرمند بشــه‪ ،‬منتقد می شه‪ ،‬مثل مردی‬ ‫که نمی تونه بجنگه و بیسیم چی میشه‪».‬‬ ‫‪ -4‬ایا مرد پرنــده ای یک اعتراضیه‬ ‫است؟ اعتراضی به مخاطبان‪ ،‬مخاطبانی‬ ‫کــه نمی داننــد «وقتی از عشــق حرف‬ ‫می زنیم؛ از چه حرف می زنیم» و به جای‬ ‫ان‪ ،‬دل به ابرقهرمان هایی داده اند که در‬ ‫نهایت می توانند طــرف جنون امیز یک‬ ‫ســتاره و یک هنرمند باشــند‪ .‬در صحنه‬ ‫تئاتری کــه ریگان تامســون در برادوی‬ ‫دارد بــه ایفای نقــش می پــردازد‪ ،‬انجا‬ ‫که به جای اســلحه قالبــی‪ ،‬یک کلت‬ ‫واقعی را روی صحنه می برد و با فشــنگ‬ ‫حقیقی به سر خود شلیک می کند‪ ،‬دقیقا‬ ‫همان جایی است که ریگان تامسون از‬ ‫تعلیق بیرون می اید و طرف جنون انگیز‬ ‫از او جدا می شود‪.‬‬ ‫پس از ان در بیمارستان می فهمیم‬ ‫که تامسون به جای شــقیقه به بینی اش‬ ‫شلیک کرده اســت و برای اولین بار مرد‬ ‫پرنده ای را جدا از ناخــوداگاه او و بیرون‬ ‫از خود تامسون شاهد هستیم‪ .‬انجاست‬ ‫که ریگان تامســون دیگر معلق نیست‪،‬‬ ‫تئاترش فــروش کرده‪ ،‬خانــواده اش را‬ ‫درکنار خــود می بیند و بــدون اینکه مرد‬ ‫پرنده ای باشــد‪ ،‬محبوب اســت‪ .‬اینجا‬ ‫همان جایــی اســت کــه اقــای بازیگر‬ ‫می تواند بدون اینکه مرد پرنده ای باشد‪،‬‬ ‫از پنجره بیرون بپرد و پرواز کند؛ پروازی‬ ‫بر فراز تمام هالیوود!‬ ‫و اسکار رسید به ‪...‬‬ ‫در مراسم اسکار امسال «مرد پرنده ای» فیلم برتر‬ ‫بود و با دریافت اسکار بهترین فیلم‪ ،‬بهترین کارگردانی‬ ‫و بهترین فیلمنامه غیر اقتباســی ســال پر جایزه ای را‬ ‫پشت سر گذاشــت‪ .‬اما فیلم های دیگری هم بودند که‬ ‫دستشــان از تندیس طالیی رنگ خالــی نماند‪ ،‬نگاهی‬ ‫داریم به برخی دیگر از اسکاری های مهم‪.‬‬ ‫برندگان جوایز مهم اکادمی امسال چه کسانی بودند؟‬ ‫الزایمر طالیی‬ ‫جولین مور برای بازی در فیلم «همچنان الیس» ساخته واش وستمورلند و ریچارد‬ ‫گالتزر‪ ،‬جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را دریافت کرد‪ .‬او در این فیلم نقش دکتر الیس‬ ‫هولند استاد زبان شناسی دانشگاه کلمبیا را بازی می کند که پزشکان تشخیص می دهند‬ ‫در مراحل اولیه بیماری الزایمر قرار دارد‪.‬‬ ‫الک بالدوین و کریستن اســتیوارت دیگر بازیگران «همچنان الیس» هستند که‬ ‫اولین بار سپتامبر پیش در جشــنواره فیلم تورنتو به نمایش درامد‪ .‬بازی مور در این فیلم‬ ‫در ســطح جهانی مورد توجه قرار گرفت و او تا پیش از مراسم اســکار حدود ‪ 15‬جایزه از‬ ‫جمله جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر زن درام‪ ،‬همین طور جوایز بفتا‪ ،‬انجمن بازیگران‬ ‫امریکا و انتخاب بازیگران را دریافت کرد‪ .‬مور پیش از این چهار بار برای بازی در فیلم های‬ ‫«شب های بوگی»‪« ،‬پایان یک رابطه عاشقانه»‪« ،‬دور از بهشت» و «ساعت ها» نامزد‬ ‫اسکار شــده بود‪ .‬او سال ‪ 2014‬در جشــنواره فیلم کن برای فیلم «نقشــه ستاره ها» به‬ ‫کارگردانی دیوید کراننبرگ برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد‪ .‬جولین مور پس از گرفتن‬ ‫اسکارش گفت‪« :‬من به سختکوشی اعتقاد دارم و از داستان هایی درباره مردم واقعی ‪،‬‬ ‫روابط واقعی و خانواده های واقعی خوشم می اید‪ .‬این اثری است که به ان پاسخ می دهم‪.‬‬ ‫« همچنان الیس» همه اینها‪ ».‬را در خود داشت»‬ ‫اسکار افشاگری‬ ‫فیلم مستند لورا پیتروس در مورد افشاگری های ادوارد اسنودن علیه جاسوسی های‬ ‫ســایبری دولت امریکا جایزه اســکار بهتریــن فیلم مســتند ســال ‪ 2015‬را از ان خود‬ ‫کرد‪« .‬شــهروند چهار» داســتان اولین روزهای افشــاگری علنی ادوارد اسنودن علیه‬ ‫جاسوسی های سایبری و مخابراتی دولت امریکا در هنگ کنگ را به صورت تاریخی روایت‬ ‫می کند‪ .‬نام فیلم برگرفته از اسم مستعاری است که اسنودن در زمان ارسال ایمیل های‬ ‫ناشناس برای لورا پیتروس از ان استفاده می کرد‪ .‬لورا پیتروس قبال هم به خاطر ساخت‬ ‫فیلم «کشورم‪ ،‬کشورم» در سال ‪ 2007‬که مســتندی تکان دهنده در مورد زندگی مردم‬ ‫عراق در شرایط اشغال این کشور توسط امریکا بود‪ ،‬نامزد دریافت اسکار شده بود‪ .‬وی به‬ ‫علت ساخت مستندهای افشاگرانه علیه دولت امریکا بارها بازجویی شده و چند سالی است‬ ‫در شهر برلین زندگی می کند‪ .‬وی برای جلوگیری از ضبط این فیلم و تصاویر ضبط شده ان‬ ‫توسط اف بی ای کار تدوین و ساخت ان را در همین شهر انجام داد‪ .‬پیتروس در جریان‬ ‫دریافت این جایزه و در زمان حضور روی سن گفت‪« :‬افشاگری های ادوارد اسنودن نه‬ ‫تنها موجب برمال شدن تهدیدات موجود علیه حریم شخصی ما شده‪ ،‬بلکه نشان داده‬ ‫که خود دموکراسی ما نیز به خطر افتاده است‪ .‬وقتی تصمیمات حاکم بر ما در خفا گرفته‬ ‫می شوند‪ ،‬قدرت کنترل و مدیریت خودمان را از دست می دهیم‪».‬‬ ‫الزایمر طالیی‬ ‫ادی ردمین برای بازی در فیلم «نظریه همه چیز» به کارگردانی جیمز مارش جایزه‬ ‫اسکار بهترین بازیگر مرد را به خانه برد‪ .‬او در این فیلم نقش استفن هاوکینگ‪ ،‬فیزیکدان‬ ‫نظری و کیهان شناس بریتانیایی را بازی می کند که به خاطر ابتال به بیماری اسکلروز جانبی‬ ‫امیوتروفیک توانایی انجام هیچ نوع فعالیت حرکتی را ندارد‪ .‬ردمین به تازگی برای کار خود‬ ‫در «نظریه همه چیز» جایزه بفتا بهترین بازیگر مرد را هم دریافت کرد‪.‬‬ ‫«هفته من با مریلین» و «بینوایان» از دیگر فیلم های مطرح ردمین است‪ .‬بازی او‬ ‫مورد توجه خو د هاوکینگ هم قرار گرفت‪ .‬ادی ردمین هنگام دریافت جایزه اسکار و ادای‬ ‫سخنرانی اش‪ ،‬جایزه اش را به تمامی کسانی که مانند هاوکینگ با بیماری ‪ ALS‬دست و‬ ‫پنجه نرم می کنند‪ ،‬تقدیم کرد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬من می دانم که بسیار انسان خوش شانسی هستم؛ این جایزه اسکار را‬ ‫به تمامی کسانی که در سراسر جهان با بیماری ‪ ALS‬می جنگند تقدیم می کنم‪ .‬این جایزه‬ ‫به خانواده ای خاص تعلق دارد و من محافظ ان خواهم بود و به همه شما قول می دهم‬ ‫که از ان مراقبت خواهم کرد‪ ».‬ردمین برای دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد‬ ‫رقیبان سرسختی چون مایکل کیتون (نقش اول مرد پرنده ای) یا بندیک کمبریج (نقش‬ ‫اول فیلم بازی تقلید) را پشت سر گذاشت‪.‬‬ ‫بی رحمی تحسین برانگیز‬ ‫جی کی ســیمونز برای بازی در نقش یک معلم موســیقی ترســناک و بی رحم در‬ ‫فیلم «ضربه شــاق» به کارگردانی دامین شــازل برنده جایزه بهترین بازیگر مرد نقش‬ ‫مکمل شد‪ .‬موفقیت سیمونز ‪ 60‬ســاله در بخش بهترین بازیگر مرد مکمل کامال قابل‬ ‫انتظار بود‪ .‬او در فصل جوایز ســینمایی بیش از ‪ 30‬جایزه از جملــه گلدن گلوب و بفتا را‬ ‫دریافت کرد‪.‬‬ ‫«ضربه شالق» اولین بار سال ‪ 2014‬در سی امین جشــنواره فیلم ساندنس روی‬ ‫پرده رفت و در بخش مسابقه فیلم های داســتانی امریکایی‪ ،‬جایزه بزرگ هیات داوران‬ ‫همین طور جایزه تماشاگران این بخش را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫ی کوتاه به همین نام ساخته که سه سال پیش‬ ‫شازل «ضربه شالق» را از روی فیلم ‬ ‫برنده جایزه ویژه هیات داوران جشنواره ساندنس شد‪ .‬جی کی سیمونز در سخنانش گفت‪:‬‬ ‫«به مادرتان زنگ بزنید‪ .‬من به یک میلیارد نفری که باید مادر داشــته باشند می گویم به‬ ‫مادرتان زنگ بزنید‪ .‬به پدرتان زنگ بزنید‪ .‬اگر ان قدر خوش شــانس هستید که یکی یا‬ ‫هر دوی والدینتان زنده باشند‪ ،‬به انها زنگ بزنید‪ .‬به انها بگویید دوستشان دارید و از انها‬ ‫متشکرید‪ .‬به انها گوش دهید و بگذارید هر قدر می خواهند حرف بزنند‪ » .‬او سپس از پدر‬ ‫و مادر خودش سپاسگزاری کرد‪.‬‬ ‫مادر پسر بچه‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫پســربچگی که در نظر خیلی ها این شــانس را داشت که اســکار بهترین فیلم را‬ ‫تصاحب کند‪ ،‬تنها یک اسکار مهم گرفت‪ .‬پاتریشیا ارکت برای بازی در نقش یک مادر‬ ‫پیچیده و اسیب پذیر در فیلم «بچگی» به کارگردانی ریچارد لینکلیتر برنده جایزه اسکار‬ ‫بهترین بازیگر زن مکمل شد‪« .‬بچگی» ‪ 12‬سال از زندگی یک پسربچه را تا رسیدن به‬ ‫سن بلوغ دنبال می کند‪ .‬پســربچه ای که وقتی برای اولین بار او را مالقات می کنیم نزد‬ ‫مادر تنهای خود زندگی می کند‪ ،‬زنی که به سختی تالش می کند با یک حقوق ماهانه نازل‬ ‫و محقرانه مخارج زندگی را تامین کند‪.‬‬ ‫پدر انها به این دلیل که به دنبال کار به االسکا رفته است‪ ،‬در تصویر حضور ندارد‪.‬‬ ‫طی گذشت دوازده سال بعدی‪ ،‬مادر ازدواج می کند و برای مرتبه دوم طالق می گیرد و‪...‬‬ ‫پیروزی ارکت در این بخش تا حد زیادی قابل پیش بینی بود‪ .‬او پیش از این در فصل جوایز‬ ‫ســینمایی برای کار خود در «بچگی» حدود ‪ 30‬جایزه از جمله جوایز گلدن گلوب‪ ،‬بفتا‪،‬‬ ‫انجمن بازیگران امریکا‪ ،‬اسپیریت و انتخاب منتقدان را دریافت کرد‪ .‬ارکت که به عنوان‬ ‫برنده زن نقش مکمل برای بازی در « بچگی» روی صحنه رفت‪ ،‬گفت‪« :‬به همه زنان‪،‬‬ ‫به همه انهایی که مالیات می پردازند و شــهروند کشوری هستند‪ ،‬می گویم ما برای همه‬ ‫می جنگیم‪ ،‬برای همه تا حقوق برابر داشته باشند‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫فیلم لهســتانی «ایدا» به کارگردانی «پاول پاولیکوفسکی»‪ ،‬برنده جایزه بهترین‬ ‫فیلم خارجی زبان یا غیرانگلیسی این دوره از رقابت ها شد‪ .‬فیلم «ایدا»‪ ،‬محصول سال‬ ‫‪ 2013‬است که تاکنون موفق به دریافت جوایز بســیاری از جمله جایزه بهترین فیلم از‬ ‫فستیوال فیلم لهســتان و اکادمی فیلم اروپا شده اســت‪ .‬این فیلم داستان یک راهبه‬ ‫کاتولیک جوان در لهستان دهه ‪ 1960‬اســت که متوجه می شود پدر و مادرش یهودی‬ ‫بودند و در دوران اشغال کشورش توسط نازی ها به قتل رسیده اند‪ .‬فیلم پاولیکوفسکی‪،‬‬ ‫کارگردان بریتانیایی متولد ورشو‪ ،‬اخیرا در جوایز بفتا جایزه بهترین فیلم خارجی زبان را برد‬ ‫و دسامبر پیش نیز در بیست و هفتمین دوره جوایز فیلم اروپا برنده پنج جایزه از جمله جوایز‬ ‫بهترین فیلم و کارگردان شــد‪ .‬پاولیکوفســکی درباره این فیلم گفت‪« :‬اوه! ان طور که‬ ‫امریکایی ها می گویند‪ ،‬این یک فیلم هولوکاستی نیست‪ .‬فیلمی از یک دسته خاص هم‬ ‫نیست‪ .‬اگر قرار باشد نامی بر ان بگذاریم‪ ،‬یک فیلم جاده ای است‪ ».‬او درباره احساسش‬ ‫پس از گرفتن اسکار مطرح کرد‪« :‬این شگفت انگیز است چون ساخت فیلم در لهستان‬ ‫سابقه طوالنی دارد اما هیچ اسکاری تاکنون به ما اعطا نشده بود‪ .‬احساسم بسیار عالی‬ ‫است‪ .‬امیدوارم این جایزه باعث شــود جهان دوباره به سینمای لهستان و فیلمسازان ما‬ ‫نگاهی بیندازد و این باعث شود ریسک کنند و کارشان را انجام دهند‪».‬‬ ‫همه چیز با هاوکینگ‬ ‫‪73‬‬ ‫رنگ خدا‬ ‫ی در مورد پیامبر مهربانی و عطوفت‬ ‫فیلم ‬ ‫از فیلــم «الرســاله» یا انچــه ما بنــام «محمد (ص)‬ ‫رسول الله» می شناسیم‪ 38 ،‬سال می گذرد‪ .‬در همین فاصله‬ ‫چندین و چند فیلم دیگر در مورد پیامبران دیگر با رویکردهای‬ ‫مختلف ساخته شده است که به عنوان مصداق می توان به‬ ‫فیلم مصائب مسیح ســاخته مل گیبسون یا «نوح» ساخته‬ ‫ارنوکوفســکی اشــاره کرد اما جای خالی یک فیلم در مورد‬ ‫اخرین پیامبر‪ ،‬ان هم با رویکردی که چهره واقعی ایشان را‬ ‫که سرشــار از مهربانی و عطوفت است‪ ،‬به نمایش بگذارد‪،‬‬ ‫همیشه احساس می شد‪ .‬فیلم مصطفی عقاد با انکه فیلمی‬ ‫ ارزشمند و ماندگار است‪ ،‬بیشتر از انکه به شخصیت حضرت‬ ‫محمد (ص) بپردازد‪ ،‬تاریخ نگار و واقعه محور اســت‪ .‬برای‬ ‫همین است که باید از فیلم مجید مجیدی استقبال ویژه ای‬ ‫کرد‪ .‬مجیدی با ان سینمای شــاعرانه و عارفانه خود تا فیلم‬ ‫اخر خود بــه روابط انســانی می پرداخت؛ روابطــی برگرفته‬ ‫از تعالیم پیامبــر‪ ،‬حال در اخرین اثر خود به ســراغ زندگانی‬ ‫صاحب ان تعالیــم یعنی حضرت محمد (ص) رفته اســت‬ ‫و اولین بخش از ســه گانه زندگی نبی اکــرم را اماده پخش‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫روایت مجیدی‬ ‫پیش تولیــد پروژه ســینمایی «محمــد (ص)» اواخر‬ ‫ســال ‪ ۸۶‬اغاز شــد و چند تن از عوامل ســازنده برای دیدن‬ ‫لوکیشن های مورد نظر شهرک سینمایی نور رفتند و به گفته‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی با ســاخت شهرک سینمایی‬ ‫مدینــه و مکه‪ ،‬گام هــای بزرگی برای ســاخت فیلم هایی با‬ ‫موضوع پیامبر(ص) برداشته شده است‪ .‬این فیلم در کرمان‬ ‫و عسلویه هم فیلمبرداری شد و در اخرین گام در افریقا جلوی‬ ‫دوربین رفت‪ .‬سکانس های گرفته شده در افریقای جنوبی‬ ‫به تعداد زیادی فیــل نیاز داشــت چرا که بیانگــر ماجرای‬ ‫لشکرکشــی ابرهه به مکه و حمله پرندگان به ســپاه او بود‪،‬‬ ‫بنابراین در افریقا فیلمبرداری شد‪.‬‬ ‫مخاطب در سری اول ان شاهد وقایعی است که پیش‬ ‫از تولد پیامبر اســام را در بر می گیرد؛ لشکرکشی ابرهه به‬ ‫مکه و حمله پرندگان به سپاه او یکی از بخش های فیلم است‬ ‫که جلوه های تصویری مورد نیاز برای بازســازی ان فرا تر از‬ ‫استاندارد های موجود در سینمای ایران است‪ .‬سیر روایت‬ ‫فیلم سپس به دوران جاهلیت و هنگام تولد اخرین پیامبر خدا‬ ‫حضرت محمد (ص) می رسد و در‪ 12‬سالگی ایشان در اولین‬ ‫سفر به همراه عمویشان‪ ،‬ابوطالب‪ ،‬به شام پس از رسیدن به‬ ‫صومعه بحیرا به پایان می رســد‪« .‬بحیرا» راهبی مسیحی‬ ‫اســت که درباره ظهور اخریــن پیامبر به ابوطالب بشــارت‬ ‫می دهد‪ .‬فیلم «محمد (ص)» با داستان تحریم مسلمانان‬ ‫در شعب ابوطالب و حمایت حضرت حمزه اغاز می گردد و با‬ ‫تالوت سوره فیل فالش بک زده و قضیه ســپاه ابرهه را به‬ ‫نمایش می گــذارد و از به دنیا امدن محمــد(ص) تا جوانی‬ ‫موقعیت هایی را روایت می کند‪ .‬در پایان با بازگشت به قضیه‬ ‫شعب و وحی پیامبر به عهدنامه موریانه خورده تمام می شود‪.‬‬ ‫مبنای فیلم بر نمایش مهربانی پیامبر در زمان کودکی‬ ‫اســتوار اســت و در این بین حــرف مهم دیگــری نیز گفته‬ ‫می شــود؛ اینکه پیامبر رحمتا للعالمین است و دین مسیح و‬ ‫یهود و بیان نشــانه های منجی عالم در زمان تولد پیامبر از‬ ‫کتاب تورات و انجیل موید این مطلب در فیلم است‪.‬‬ ‫مجیــد مجیدی به کمــک گروه تولیــدش که جمعی‬ ‫از چهره های مطرح ســینمای جهان بوده انــد از فیلمبردار‬ ‫ایتالیایی «ویتوریو استراورو» و طراح دکور فرانسوی «میلژن‬ ‫کرکا کلژاکویچ» گرفته تا طراح جلوه هــای ویژه امریکایی‬ ‫«اسکات ای‪.‬اندرســون» و طراح چهره ایتالیایی «جیانتو‬ ‫ِدروسی» و باالخره موزیسین فرانســوی «ای‪.‬ار رحمان»‬ ‫ســعی کرده به لحاظ دو عنصر صــدا و تصویر برای فیلمش‬ ‫بهترین ها را خلق کند‪ .‬رنگ و نورپردازی فوق العاده اســت‬ ‫و چشــم نواز‪ ،‬فیلمبرداری عالی و شاعرانه و قاب بندی های‬ ‫بســیار زیبا‪ ،‬طراحی صحنه و لباس و جلوه های ویژه در حد‬ ‫اعالی خودش‪.‬‬ ‫ویتوریو اســتورارو‪ ،‬فیلمبردار مطرح ایتالیایی که سه‬ ‫جایزه اســکار گرفته‪ ،‬در مصاحبه با باب فیشر در یک مجله‬ ‫سینمایی امریکایی درباره چگونگی پیوستن به این اثر گفت‪:‬‬ ‫«سال ‪ ۲۰۱۰‬که با رشید بن هادی (کارگردان) در پروژه ای‬ ‫در الجزایر همــکاری می کردم‪ ،‬برای اینکه اســام را بهتر‬ ‫بشناســم‪ ،‬خواندن کتابی درباره زندگی پیامبر محمد (ص)‬ ‫را شروع کردم‪ .‬به محض اینکه خواندن ان کتاب تمام شد‪،‬‬ ‫مثل یک رویای جادویی ایمیلی دریافت کردم با این مضمون‬ ‫که ایا عالقه مند هستم در ســاخت بخش اول یک سه گانه‬ ‫دربــاره زندگی محمد (ص) حضور داشــته باشــم؟» بدین‬ ‫ترتیب و پس از مالقات مجیدی‪ ،‬کارگردان و حیدریان با او‬ ‫در رم‪ ،‬پیوســتنش به این پروژه قطعی شد‪ .‬وی می گوید که‬ ‫کتاب نقاشی محمود فرشچیان‪ ،‬منبع الهام ایده هایش برای‬ ‫فیلمبرداری این فیلم بوده است‪.‬‬ ‫از نقاط قوت فیلم می توان به انتخاب درســت بیشتر‬ ‫نقش ها اشاره کرد‪ .‬بازی زیبای علیرضا شجاع نوری در نقش‬ ‫عبدالمطلب به عنوان بزرگ قریش‪ ،‬مهدی پاکدل در نقش‬ ‫ابوطالب‪ ،‬همچنین مینا ســاداتی در نقش امنه و ساره بیات‬ ‫در نقش حلیمه‪ ،‬مخاطب را به خوبی با فیلم همراه می کند‪.‬‬ ‫نگاه متعالی به انسان‬ ‫مجیــدی فیلم محمــد (ص) را یــک فیلــم تاریخی‬ ‫نمی داند و درباره ان گفته است‪« :‬فیلم محمد(ص) در ادامه‬ ‫و تکمیل و بلوغ همان ســینمای من است‪ .‬فقط لوکیشن و‬ ‫فضا عوض شده و حتی عنصر تاریخ هم نتوانسته است سایه‬ ‫بیندازد روی جریان و نوع نگاه فطری ای که در اثار اجتماعی‬ ‫من از اولین فیلم تا «اواز گنجشــک ها» تا بــه حال وجود‬ ‫داشته است‪ .‬فقط نکته ای که این وسط وجود دارد این که‬ ‫همه ویژگی ها و صفات و مشخصاتی که در این سینما مطرح‬ ‫می کردیم‪ ،‬حاال در شــخصیت مقدســی به نام وجود پیامبر‬ ‫اکرم(ص) تجلی پیدا کرده و حاال دیگر می توانیم هرچه را‬ ‫از قبل می گفتیم در وجود یک انسان کامل به صراحت جمع‬ ‫کنیم و به عنوان یک انســان کامل مطلــق معرفی کنیم ان‬ ‫سینمای اجتماعی طوالنی مقدمه این کار بود و حاال مجیدی‬ ‫ثمره کارش را می بیند‪.‬‬ ‫خیلی ها تعجب می کنند که مجیدی چطور رفته است‬ ‫فیلم تاریخی ساخته است‪ .‬نه! تاریخی بودن فیلم فقط در‬ ‫لوکیشــن و فضای فیلم مشهود اســت‪ ،‬واال شخصیت ها و‬ ‫نگاه فیلم همان نگاه معرفتی متعالی به انسان است که اینجا‬ ‫به شکل کامل و منحصر به فردی در پیامبر تجلی دارد‪».‬‬ ‫مجیدی درباره تاثیرگذاری این فیلم در سطح جهانی‬ ‫اعتقاد دارد ‪« :‬باور ما این اســت که قرائت صحیحی درباره‬ ‫پیامبر اســام داریم و قرائتی که در جهان اسالم ارائه شده‬ ‫اســت‪ ،‬صحیح نیســت‪ .‬ما معتقدیم که دین اســام دین‬ ‫رحمت ‪ ،‬محبت‪ ،‬اخالق و انسانیت است که به کرامت انسانی‬ ‫احترام می گذارد و نگاه اسالم طالبانی و سلفی که اسالم را‬ ‫دین خشونت و ترور معرفی می کنند‪ ،‬نگاه درستی به اسالم‬ ‫ندارنــد ‪ ،‬بنابراین با نگاهی کــه در این زمینــه داریم‪ ،‬تصور‬ ‫می کنم این فیلم تاثیرگذاری خود را بر فطرت پاک انسان ها‬ ‫خواهد گذاشت‪».‬‬ ‫مجیدی در پاســخ به ســوالی مبنی بر اینکه ایا نگران‬ ‫زمان طوالنی فیلم نیســت؟ پاســخ داده اســت‪« :‬به هیچ‬ ‫عنوان نگران زمان طوالنی فیلم نیستم چرا که تصور می کنم‬ ‫تماشاگران می توانند با ان ارتباط خوبی برقرار کنند‪».‬‬ ‫درباره مهدویت‬ ‫اسالم و جهانی شدن‬ ‫کتاب عماد افروغ به چاپ سوم رسید‬ ‫پاسخ به ‪ ۵۰‬پرسش مهم‬ ‫کتاب «اسالم و جهانی شدن» نوشته عماد افروغ از ســوی دفتر نشر معارف و کانون‬ ‫اندیشه جوان به چاپ سوم رسید‪ .‬عماد افروغ‪ ،‬نویســنده و نظریه پرداز‪ ،‬در کتاب «اسالم و‬ ‫جهانی شــدن» با ورودی عمیق‪ ،‬محققانه و در عین حال با رعایت اختصار جهت فهم ابعاد‪،‬‬ ‫مولفه ها و ریشه های جهانی شــدن تالش کرده و به ارزیابی انتقادی پارادوکس ها و امکان‬ ‫وجودی جهانی شدن مصطلح و استفاده از قابلیت های مفهومی ان پرداخته است‪ .‬در پایان‬ ‫نیز سعی شده الگویی مطلوب و به لحاظ منطقی سازگار ارائه شود‪.‬‬ ‫در بخشی از مقدمه نویسنده می خوانیم‪« :‬یکی از جدی ترین چالش های زمانه ما همین‬ ‫مقوله جهانی شدن است‪ .‬بدون اینکه قصد داشته باشیم به ارتباط تاثیری سایر چالش های‬ ‫جهانی شدن بپردازیم‪ ،‬اذعان می کنم که برداشت کلی بنده این است که تمام مفاهیم دیگری‬ ‫که در چند سال اخیر در جامعه ایران مطرح شده به گونه ای مرتبط با هم هستند و حرف تازه ای‬ ‫هم ندارند‪ .‬پس وقتی سیاست های توسعه علمی اموزش عالی یا مفهوم جامعه مدنی را مطالعه‬ ‫می کنیم‪ ،‬قرائت غالب‪ ،‬یعنی اصالحات و توسعه سیاســی را دنبال می کنیم‪ .‬یا هنگامی که‬ ‫الگوی توسعه اقتصادی دولت را نگاه می کنیم یا به مقوله جهانی شدن نظر داریم که مبانی‬ ‫معرفتی و فلسفی واحدی دارد‪ ،‬عمدتا‪ ،‬در یک بستر فلسفی و معرفتی واحد حرکت می کنیم‪.‬‬ ‫به هر حال بحث جهانی شدن بخشی اســت که چون ارتباطی با اموزه ها و وعده های ادیان‬ ‫دارد ‪ -‬به ویژه ادیان ابراهیمی ‪ -‬باعث شده است که تلقی های مختلفی از جهانی شدن صورت‬ ‫گیرد‪ .‬باید اول مشخص کنیم کدام جهانی شدن؟»‬ ‫کتاب «پنجاه پرسش و پاســخ مهدویت» نوشته حجت ‏االســام والمسلمین عباس‬ ‫نیکزاد‪ ،‬اســتاد حوزه و دانشگاه از ســوی دفتر نشر معارف منتشر شــد‪ .‬این کتاب برگرفته و‬ ‫تکمیل شده کتاب «دادگستر جهان» نوشته ایت الله ابراهیم امینی‪ ،‬از علمای برجسته حوزه‬ ‫علمیه قم است که به صورت پرسش و پاسخ درامده است‪.‬‬ ‫در بخشی از مقدمه کتاب می خوانیم‪« :‬مساله مهدویت و اعتقاد به منجی از موضوعات‬ ‫مطرح میان همه ملت ها و مکتب های الهی و مادی است و در اسالم تمامی فرقه ها و مذاهب‬ ‫اسالمی در انتظار یک مصلح جهانی از دودمان پیامبر اسالم به سر می برند و به عنوان یک‬ ‫اعتقاد عمومی امت اسالمی مورد توجه بوده است‪ ،‬اما شیعیان که با اتصال به معارف نورانی‬ ‫اهل بیت (ع) و ارائه صفات و ویژگی ها و فلســفه و اهداف روشــن در اعتقــاد به مهدویت‪،‬‬ ‫چشــمه امید به اینده را در دل ســتمدیدگان و ملت های محروم باز کرده اســت و برنامه ها و‬ ‫نقشه های سلطه گرایانه استکبار را به خطر انداخته است‪ ،‬مورد انواع حمالت و تهدیدها قرار‬ ‫دارند‪ .‬از یکســو مدعیان دروغین‪ ،‬سوءاســتفاده کنندگان از نام مهدویت با ارائه ناصواب از‬ ‫حضرت مهدی(عج) و وارد کردن تحریفات و خرافات در اندیشه شرقی انتظار و سوء برداشت‬ ‫از تفکر مهدویت و دشــمنان و اســتکبار که اعتقاد به مهدویت را با منافع مستکبرانه و خوی‬ ‫سلطه گرایانه و چالش هایی که در عهد تکتازی جهانی با ان مواجه اند‪ ،‬از ناحیه تفکر مهدویت‬ ‫می بینند که با ایجاد سواالت و شبهات تحریم چهره خشن و خونبار از مهدی موعود به مقابله‬ ‫با این تفکر برخاسته است‪»...‬‬ ‫رستاخیز‬ ‫دومین اکران در جشنواره رویش‬ ‫فیلم «رســتاخیز» ســاخته پرســروصدای احمدرضا‬ ‫درویش که شامگاه سه شنبه گذشته در قالب جشنواره فیلم‬ ‫دینی رویش به نمایش درامد‪ ،‬پس از گذشــت یک ســال از‬ ‫نخستین نمایش رسمی اش در جشنواره فیلم فجر‪ ،‬هنوز به‬ ‫اکران عمومی درنیامده است؛ اما اکران این فیلم در جشنواره‬ ‫رویش و پنج دقیقه حذف و کاهش زمان‪ ،‬گمانه زنی ها را برای‬ ‫نمایش قریب الوقوع و عمومی ان بیشــتر کرده است‪ .‬فیلم‬ ‫سینمایی رستاخیز در جشنواره فیلم های دینی رویش با حضور‬ ‫کارگردان و عوامل فیلم اکران شد‪.‬‬ ‫یو دومین جشــنواره فیلم فجر‬ ‫اکران رســتاخیز در س ‬ ‫برای این اثر حاشیه هایی را به همراه داشت که یکی از انها‬ ‫به تصویر کشــیدن چهره حضرت ابوالفضل (ع) بود‪ .‬طبق‬ ‫انچه سایت حوزه هنری ســازمان تبلیغات اسالمی‪ ،‬متولی‬ ‫برگزاری جشنواره رویش اعالم کرده است نسخه اصالح شده‬ ‫این فیلم با کوتاه شدن پنج دقیقه ان به نمایش درامد اما در‬ ‫اکران شب گذشته چهره حضرت عباس (ع) همچنان در این‬ ‫فیلم مشاهده می شد‪.‬‬ ‫اســتقبال زیاد و قابل پیش بینی مخاطبان جشنواره‪،‬‬ ‫اهالی رســانه و هنرمنــدان از این فیلم باعث شــد همزمان‬ ‫رستاخیز در سه ســالن ســینما ازادی اکران شود‪ .‬رستاخیز‬ ‫درباره واقعه عاشوراست که با همراهی بکیر (فرزند حر ابن‬ ‫یزید ریاحی) به قیام حضرت حسین بن علی و متن حوادث‬ ‫واقعه عاشورا می پردازد‪ .‬این فیلم مقطع زمانی مرگ معاویه‬ ‫تا قیام امام سوم شیعیان را در بر می گیرد‪.‬‬ ‫نویسنده و کارگردان این فیلم احمدرضا درویش است‬ ‫و هنرمندانی چون پوریا پورسرخ‪ ،‬حسن پورشیرازی‪ ،‬فرهاد‬ ‫قائمیان‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬بهادر زمانی‪ ،‬مرحوم انوشیروان‬ ‫ارجمند و‪ ...‬در ان به ایفای نقش می پردازند‪ .‬رستاخیز سال‬ ‫یو دومین جشنواره بین المللی‬ ‫گذشته و برای اولین بار در س ‬ ‫فیلم فجر به نمایش در امد که برای اکران عمومی با حواشی‬ ‫مبنی بر اصالح برخی صحنه های فیلم رو به رو شد‪.‬‬ ‫«رســتاخیز» در حالی سه شنبه گذشــته شب نمایش‬ ‫ویژه ای در سینما ازادی داشت که درویش‪ ،‬کارگردان فیلم‬ ‫همچنان ترجیح داد درباره اتفاقات و حاشــیه های رخ داده‬ ‫درباره این اثر سکوت کند و اظهارنظری نداشته باشد و گویا‬ ‫چهره حضرت عباس همچنان در صحنه ای دیده می شود‪.‬‬ ‫بابک حمیدیان‪ ،‬بازیگر تلویزیون و ســینما هم که در‬ ‫این اثر ایفاگر دو نقش ســخت و متفاوت یزیــد و عبیدالله‬ ‫ابن زیاد بــود و به خاطر ان برنــده ســیمرغ بلورین بهترین‬ ‫بازیگر نقش مکمل مرد جشــنواره سال گذشــته فیلم فجر‬ ‫شد‪ ،‬خواستار اکران عمومی «رستاخیز» شد و گفت‪« :‬این‬ ‫فیلم حداقل برای ‪ 80‬میلیون مردم ایران ســاخته شــده و‬ ‫باید هرچه زودتر اکران شــود تا انها بتواننــد نظرات خود را‬ ‫بیان کنند و ما از این نظرات ارزشمند اســتفاده کنیم‪ .‬همه‬ ‫ما شیعه هستیم و این روایت را دوست داریم‪ .‬این فیلم باید‬ ‫دیده شود‪ .‬من برای این فیلم سیمرغ گرفتم و حالم به طور‬ ‫کلی برای حضور در ان خوب است‪ ».‬بهادر زمانی‪ ،‬بازیگر‬ ‫نقش حضرت عباس هم درخصوص حاشیه های ایجادشده‬ ‫درباره این فیلم گفت‪« :‬همه انگیزه های سازندگان اثر مبنی‬ ‫بر این بوده که محتوای اندیشــه ای و دینی فیلم روی مردم‬ ‫تاثیر داشته باشــد و انها باز هم بدانند که مردان کربال برای‬ ‫پاسداری از دین خود چه رشــادت هایی انجام دادند‪ .‬حال‬ ‫اگر با نشان دادن چهره حضرت عباس این مورد بتواند مورد‬ ‫پذیرش مردم قرار بگیرد که چه خوب‪ ،‬امــا اگر مردم قبول‬ ‫نکنند ما باید به نظر انها احترام بگذاریم که مختار به پذیرش‬ ‫یا عدم پذیرش باشند‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫انالین بودن‬ ‫مخفی و‬ ‫نیوزویک‬ ‫اینده جهان از‬ ‫نگاه اشپیگل‬ ‫شانس هند‬ ‫برای پرواز‬ ‫روی جلد‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪75‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫دیدار رئیس رسانه ملی با‬ ‫مراجع تقلید در قم‬ ‫رئیــس ســازمان صد او ســیمای جمهوری اســامی‬ ‫ایران در ســفر خود به قم پس از زیــارت حرم مطهر حضرت‬ ‫فاطمه معصومــه(س) با حضــرات ایات مکارم شــیرازی‪،‬‬ ‫صافی گلپایگانی‪ ،‬جوادی املــی‪ ،‬نوری همدانی و همچنین‬ ‫تولیت استان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)‪ ،‬رئیس‬ ‫جامعه مدرســین حوزه علمیه‪ ،‬مدیرحوزه های علمیه و دبیر‬ ‫شورای عالی حوزه دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫ایت الله مکارم شــیرازی در این دیدار با اشاره به نقش‬ ‫مهــم صداوســیما در افکار عمومی گفت‪« :‬اعتمــاد مردم‬ ‫مهم ترین ســرمایه صداوسیماســت؛ از این رو برنامه های‬ ‫رسانه که متعلق به جمهوری اسالمی ایران است‪ ،‬باید تابع‬ ‫فرهنگ اسالمی باشد و یکی از شروط مهم ان اموزش همه‬ ‫نیروهاســت‪ » .‬وی با اشــاره به خطر جریان های تکفیری و‬ ‫برنامه اسالم ســتیزی و شیعه ســتیزی انها افزود‪« :‬افشای‬ ‫ایــن جریان ها باید به طور مســتقیم و غیرمســتقیم در همه‬ ‫برنامه ها مد نظر باشد‪ ».‬ایشان خطاب به دکتر سرافراز گفت‪ :‬‬ ‫«بحمدالله شــما از امتیــازات ویژه ای برخوردارید‪ .‬ســابقه‬ ‫طوالنی خدمت در صداوسیما‪ ،‬تســلط به حوزه برون مرزی‬ ‫و شــرایط روز جهانی و دیدگاه معتدالنه شما به برنامه سازی‬ ‫ی اســت‬ ‫در کنار اشــرافتان در این حــوزه‪ ،‬مولفه های مهم ‬ ‫که چشم انداز روشنی از صداوســیما ارائه می دهد‪ .‬باتوجه‬ ‫به کارگیری ابزار رســانه توسط دشــمنان در جهت تضعیف‬ ‫انقالب و دور کردن مردم از دین و نظام ‪ ،‬تقویت صداوسیما‬ ‫در این شرایط ضروری است‪».‬‬ ‫ایت الله صافی گلپایگانی هم در دیدار دکتر ســرافراز‬ ‫با وی‪ ،‬مسئولیت صدا و ســیما را در جهت گسترش معارف‬ ‫اسالمی دانست‪« :‬باید همواره در برنامه های رسانه ملی به‬ ‫تعظیمشعائراسالمیتوجهشود‪».‬ایت اللهصافی گلپایگانی‬ ‫ضمن اشاره به مسئولیت بزرگ صدا و ســیما اظهار داشت‪:‬‬ ‫«صدا و ســیما یکی از نهادهای مهم مملکتی اســت که با‬ ‫نهادهای دیگر کامال تفاوت دارد‪ .‬مســئولیت بســیار بزرگ‬ ‫و سنگینی بر دوش شما نهاده شــده است که مهم ترین انها‬ ‫هدایت و ارشاد مردم اســت‪ .‬صدا و سیما یک مدرسه بزرگ‬ ‫ی و فکری اســت که با افکار و اعتقادات مردم در ارتباط‬ ‫علم ‬ ‫مستقیم است‪ ،‬بنابراین باید مدرسین این مدرسه‪ ،‬انسان های‬ ‫اگاه‪ ،‬متعهد و عالم باشند‪».‬‬ ‫وی‪ ،‬معرفی معارف واالی اهل بیت علیهم الســام را‬ ‫از وظایف اصلی صدا و ســیما دانســت و افزود‪« :‬اگر امروز‬ ‫دشــمنان اســام به خصوص گروه خطرناک و تروریســتی‬ ‫داعش‪ ،‬چهره رحمانی اسالم را خشن معرفی می کند‪ ،‬باید ما‬ ‫درمقابل‪،‬بتوانیمحقیقتاسالمومعارفنورانیقرانرابهدنیا‬ ‫ارائه دهیم‪ .‬وظیفه بزرگ شما‪ ،‬تبلیغ مبانی بلند تشیع و معارف‬ ‫واالی اهل بیت علیهم السالم است‪ .‬تعظیم شعائر دینی به‬ ‫معنای واقعی کلمه از اهداف اولیه صدا و سیما ست که باید‬ ‫در همه برنامه ها مالحظه شود‪».‬‬ ‫ایت الله صافی گلپایگانی در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود گفت‪« :‬در برنامه ها باید از وجــود علما و روحانیت اگاه‬ ‫که به مســائل و مبانی اســام اگاهی کامل دارند‪ ،‬استفاده‬ ‫شــود و از نشــر مطالب ضعیف و سســت که موجب رنجش‬ ‫خاطر مردم با ایمان می شــود‪ ،‬جلوگیری شــود‪ ».‬وی توجه‬ ‫به مساله حجاب و عفاف در برنامه های مختلف صدا و سیما‬ ‫را الزم دانسته و بیان داشــت‪« :‬سعی کنید در تمام فیلم ها و‬ ‫برنامه ها‪ ،‬عفاف و حجاب و پوشش اسالمی مراعات شود و از‬ ‫نشان دادن صحنه ها یی که مخالف با عفاف و حجاب است‪،‬‬ ‫جلوگیری شود‪ ».‬این مرجع تقلید در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود باتوجه به اینکه ســال جدید با ایام فاطمیه تقارن دارد‪،‬‬ ‫گفت‪«:‬خیلیمواظبباشیدکهاحترامایامفاطمیهنگهداری‬ ‫شود و در برنامه های خود حرمت این ایام مقدس حفظ شود و‬ ‫نوروز امسال نوروز فاطمی باشد‪».‬‬ ‫ایت الله جوادی املی در دیدار با رئیس سازمان صدا و‬ ‫سیما با اشاره به رســالت خطیر رسانه ملی در تعمیق صحیح‬ ‫معارف دینی اظهار کــرد‪« :‬برای جذب هر چه بیشــتر همه‬ ‫انســان های حقیقت جو در جوامع بشــری‪ ،‬تشــریح اسرار‬ ‫خلقت و رموز پیدایش جهان بر مبنای اموزه های قران کریم‬ ‫در برنامه ریزی های دینی رســانه ملی به ویژه در برنامه های‬ ‫تفســیری قران‪ ،‬ضروری اســت‪ ».‬وی در ادامه با تقدیر از‬ ‫حضورتحسین برانگیزمردمدرراهپیمایی‪ 22‬بهمن‪،‬این گونه‬ ‫نقش افرینی ملت ایران را موجب حفظ نظام اسالمی دانست‬ ‫و اضافه کرد‪« :‬وجــود تهدیدات فراوان حضــور امریکا در‬ ‫خلیج فارس و جنایات گروه های تکفیری از جمله تهدیداتی‬ ‫است که انقالب اسالمی ایران را تهدید می کن د و مادامی که‬ ‫مردم در صحنه حضور دارند این نظام به برکت خون شــهدا‬ ‫محفوظ خواهد ماند‪».‬‬ ‫ایت اللــه جوادی املی برای رئیس رســانه ملی ارزوی‬ ‫موفقیت کرد و خطاب بــه همه مســئوالن‪ ،‬اجرای صحیح‬ ‫تکلیف خطیر مســئولیت در نظام اســامی را یاداور شــد و‬ ‫گفت‪« :‬اگر کسی الهی فکر کند و جناح بندی های سیاسی‬ ‫را در مســئولیت ها دخیل نکنــد‪ ،‬یقینا حقوق همــه را حفظ‬ ‫خواهد کــرد‪ ،‬بنابراین بایــد الهی فکر و الهــی عمل کرد‪».‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین ســعیدی‪ ،‬تولیت استان مقدس‬ ‫حضرت فاطمه معصومه(س) هم در دیدار دکتر ســرافراز‪،‬‬ ‫اعتماد عمومی را ســرمایه رســانه ملی ارزیابی کرد و گفت‪:‬‬ ‫«صدا و سیما باید از این سرمایه در جهت ارتقای دینی جامعه‬ ‫اســتفاده کند‪ .‬همچنین در دیدار رئیس رسانه ملی با رئیس‬ ‫جامعه مدرسین حوزه علمیه بر تعامل و همکاری حوزه های‬ ‫علمیه با سازمان صدا و سیما تاکید شــد ‪ .‬سرافراز نیز در این‬ ‫دیدار ها ضمن بیان گــزارش کاملی از فعالیت های رســانه‬ ‫ملی در سه ماه گذشته‪ ،‬ســاماندهی شــبکه های موجود را‬ ‫از مهم ترین اقدامات دانســت و گفت‪« :‬زمینه ســازی برای‬ ‫برگزاری پرشورتر اربعین حسینی و برنامه ریزی برای برگزاری‬ ‫باشکوه مراسم ‪ 22‬بهمن از جمله اقدامات رسانه ملی در این‬ ‫ایام بوده است‪».‬‬ ‫وی رسانه اسالمی با رسالت جهانی را شعار دوره جدید‬ ‫سازمان صدا و سیما بیان کرد و با اشــاره به تاثیر برنامه های‬ ‫صدا و سیما بر تحوالت منطقه گفت‪« :‬همگرایی برای مقابله‬ ‫با حرکت شیطانی تروریست های منطقه‪ ،‬نمونه ای موفق از‬ ‫کار رسانه ملی و کشور های دیگر بوده است‪ ».‬رئیس سازمان‬ ‫صد او سیما‪ ،‬ماموریت اصلی رسانه ملی را ترویج دقیق دین و‬ ‫تقویت معارف دینی و تسری اموزه های دینی بر برنامه های‬ ‫مختلف رسانه ملی برشمرد و با اشــاره به محدودیت بودجه‬ ‫سازمان برای ساخت برنامه فاخر گفت‪« :‬برخی سریال های‬ ‫ارزشمند دینی اماده تولید است‪ ،‬اما به علت محدودیت بودجه‬ ‫متوقف ماند ه است‪ ».‬ســرافراز با اشاره به ایجاد شبکه های‬ ‫مجازی و شــبکه های اجتماعی اطالع رسانی تصریح کرد‪:‬‬ ‫«برای حفظ جایگاه صدا و سیما در سبد رسانه ای مردم‪ ،‬توجه‬ ‫به بودجه این سازمان ضروری است‪».‬‬ ‫سال های نقره ای‬ ‫برنامه ای از گروه رادیو هفت‬ ‫مســابقه تلویزیونی «ســال های نقره ای» در صورت‬ ‫توا فق سازندگان با شــبکه یک‪ ،‬از ابتدای تابستان ‪ ۹۴‬روی‬ ‫انتن این شبکه می رود‪.‬‬ ‫گروه اجتماعی شبکه یک سیما برای ساخت مجموعه‬ ‫مسابقه ای به نام « ســال های نقره ای » با محمد صوفی و‬ ‫منصور ضابطیان که در حال حاضر برنامه پرمخاطب «رادیو‬ ‫هفت» را از شــبکه اموزش درحال پخش دارند‪ ،‬وارد مذکره‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ایــن مجموعه مســابقه به نوعــی دنبالــه روی برنامه‬ ‫پرطرفــدار «نقره» بــه کارگردانــی و تهیه کنندگــی منصور‬ ‫ضابطیان و محمد صوفی است که چند سال پیش از شبکه‬ ‫یک سیما پخش شــد و توانســت جریان ســاز برنامه های‬ ‫گاهی به پشت سر نگاه کن‬ ‫اخرین اخبار از سریال مازیار میری‬ ‫تصویربرداری فاز جدید ســریال «گاهی به پشت سر‬ ‫نگاه کن» بــه کارگردانی مازیار میــری و تهیه کنندگی رضا‬ ‫انصاریان در محله های قدیمی اغاز شد‪ .‬تمامی صحنه های‬ ‫مربوط به زمان حال تصویربرداری شــده و گروه تولید این‬ ‫روزها مشــغول ضبط صحنه هایی هستند که‬ ‫به گذشــته مربوط می شــود و شخصیت های‬ ‫داستان‪ ،‬خاطراتی از گذشته را به یاد می اورند‪.‬‬ ‫قصه این ســریال روایت زندگــی چند خانواده‬ ‫است‪ .‬داستان سریال با سکانس های مربوط‬ ‫به ‪ 25‬سال پیش اغاز می شود‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫گروه مشــغول طراحی صحنــه و اماده کردن‬ ‫لوکیشن هســتند‪ .‬زمان گذشــته در داستان‪،‬‬ ‫حوالی ســال ‪ 68‬رخ می دهد‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫باید گریم‪ ،‬لبــاس‪ ،‬دکور و فضاهــا طراحی و‬ ‫ی نیز به‬ ‫اماده شود‪ .‬نگار عابدی و حمید ابراهیم ‬ ‫جمع بازیگران اضافه خواهند شد‪ .‬این دو نقش‬ ‫پدر و مادر پویا با بازی ســعید چنگیزیان را ایفا‬ ‫خواهند کرد‪ .‬تدوین سریال به صورت همزمان‬ ‫انجام می شود‪ .‬فیلمنامه این سریال را محمود‬ ‫محمد ســلطانی و مســعود کرمی نوشــته اند‬ ‫و امیــن تــارخ و محمد متوســانی نقش شــخصیت های‬ ‫اصلی ان یعنی جالل و احتشــام را بازی می کنند‪« .‬گاهی‬ ‫به پشت ســر نگاه کن» یک ملودرام خانوادگی است که با‬ ‫محوریت موضوعی حمایت از تولیدات داخلی و اعتماد به‬ ‫نخبگان جوان ایرانی و توجه ویژه به ســبک زندگی ایرانی ‪-‬‬ ‫اسالمی مقابل دوربین رفته است‪ .‬هدایت هاشمی‪ ،‬الیکا‬ ‫عبدالرزاقی‪ ،‬بهاره کیان افشــار‪ ،‬ســعید چنگیزیان‪ ،‬شبنم‬ ‫مقدمی‪ ،‬میالد رحیمی‪ ،‬امیر کربالیی زاده‪ ،‬مسعود سخایی‬ ‫و نگار حسن زاده از دیگر بازیگران این سریال هستند‪.‬‬ ‫مازیار میری درباره قصه ســریال «گاهی به پشت سر‬ ‫نگاه کن» گفته است‪« :‬انچه برایم در این مجموعه جذاب‬ ‫بود و موجب شد تا عالقه مند شوم این ســریال را کار کنم‪،‬‬ ‫نگاه ویژه به نسل جوان ســرزمینم است؛ به ویژه در شرایط‬ ‫سختی که در حال حاضر در ان هستیم اما گروه با همفکری ‬ ‫زشت و زشت تر‬ ‫سریالی برای شبکه ‪3‬‬ ‫کارهایی در داســتان انجام می دهند که شاید باورش برای‬ ‫بســیاری از مردم ما ســخت باشــد؛ این در حالی است که‬ ‫ما وظیفه داریم اطالع رســانی کنیم و بگوییــم می توانیم‬ ‫کارهایی انجام بدهیم و شــرایطی را به وجــود بیاوریم که‬ ‫اعتماد میان سازندگان به وجود بیاید‪».‬‬ ‫الیــکا عبدالرزاقی در خصوص نقش خود در ســریال‬ ‫«گاهی به پشت سرت نگاه کن» گفت‪« :‬این فیلم داستان‬ ‫یک کارخانــه دار معروف به نام تابــش را روایت می کند که‬ ‫امین تارخ ایفاگر ان اســت‪ .‬این کاراکتر دو دختر دارد که‬ ‫نقش دختــر بــزرگ وی را من بــازی می کنم‪.‬‬ ‫دختر بــزرگ خانواده تابش دارای یک ســری‬ ‫مشکالتی اســت که مخاطب اواسط سریال‬ ‫با ان روبه رو می شــود و تــا ان لحظه مخاطب‬ ‫به معضل و مشــکل اصلــی ایــن کاراکتر پی‬ ‫نمی بــرد؛ این کاراکتــر با پدر و خانــواده خود‬ ‫قهــر اســت و یــک ازدواج ناموفق داشــته‪،‬‬ ‫بنابرایــن تصویــر ابتدایی این شــخصیت در‬ ‫ذهن بیننــده‪ ،‬یک فرد عقده ای اســت ولی به‬ ‫مرور با پیش رفتن قصه کم کــم گره های این‬ ‫کاراکتر باز می شــود‪ .‬این شــخصیت به دلیل‬ ‫یکسری درگیری های روحی با روانکاو در ارتباط‬ ‫است و شاید در این چند ســال اخیر نظیر این‬ ‫کاراکتر با ویژگی های شــخصیتی متفاوت را‬ ‫در سریال های تلویزیونی نداشــتیم ‪ .‬به نظرم‬ ‫نقش جذابی است به شــرطی که من از عهده ‬ ‫ایفای ان بر امده باشــم‪ .‬این سریال داستان های مختلفی‬ ‫دارد که شــخصیت های این داســتان ها در ادامه قصه به‬ ‫خانواده اصلی تابش ارتباط پیدا می کنند و داستان به سمت‬ ‫دزدی و جنایت می رود و در جایی این کاراکترها به هم گره ‬ ‫می خورند‪».‬‬ ‫کوچه های خواب‬ ‫مینی سریالی برای ایام فاطمیه‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫تصویربــرداری مینی ســریال «کوچه هــای خواب» بــه کارگردانی ســید مجید‬ ‫موسویان و تهیه کنندگی حمید رحیمی نادی با حضور مهدی سلوکی و مهران رنجبر در‬ ‫یک ساختمان نیمه کاره شروع شد‪ .‬این مینی سریال در پنج قسمت برای پخش در ایام‬ ‫تو نهم اسفند تا چهارم فروردین از شبکه سه پخش‬ ‫فاطمیه در نظر گرفته شده که از بیس ‬ ‫می شود‪ .‬در این سریال به مفاهیمی مانند احقاق حق‪ ،‬پرهیز از حرام‪ ،‬نان حالل و‪...‬‬ ‫پرداخته می شود‪ .‬در این سریال غیرمســتقیم به معضالت فراگیر جامعه که متاسفانه‬ ‫جامعه امروز را در بر گرفته ‪ ،‬نگاهی ویژه دارد‪.‬‬ ‫شاید از کنار این اتفاقات خیلی راحت عبور کنیم‪ ،‬اما در درازمدت تاثیرگذار است‬ ‫به دنبال اتفاقاتی که برای شــخصیت های محسن و مســعود می افتد شخصیت مادر‬ ‫وارد داستان می شــود و حضور موثری در روند قصه دارد‪ .‬در مینی سریال «کوچه های‬ ‫خواب» به مفهوم جایگاه و منزلت مادر هم پرداخته می شــود‪ .‬افرین عبیسی در نقش‬ ‫مادر‪ ،‬ازاده زارعی در نقش مینا‪ ،‬لیدا عباسی در نقش مرجان‪،‬تورج فرامرزیان در نقش‬ ‫اسماعیل‪ ،‬مختار سائقی در نقش مرد دوره گرد‪ ،‬مرضیه صدرایی در نقش زن دوره گرد‬ ‫و‪ ...‬بازیگران این سریال هستند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫تولیــد مجموعــه تلویزیونــی «زشــت و زشــت تر» به کارگردانی شــاهد احمدلو و‬ ‫تهیه کنندگی فرید شب خیز برای پخش از شبکه ســه اغاز شد‪ .‬علیرضا مسعودی و امین‬ ‫حسینیون همزمان با تولید‪ ،‬فیلمنامه این سریال را در ‪ 30‬قسمت ‪ 40‬دقیقه ای می نویسند‪.‬‬ ‫این سریال ســال اینده از شبکه ســه پخش می شــود‪ .‬علی شــب خیز همزمان با‬ ‫تصویربرداری مشــغول تدوین سریال زشت و زشت تر اســت‪ .‬حدود یک پنجم از سریال‬ ‫تصویربرداری شده است‪.‬‬ ‫در خالصه داستان این سریال امده است‪« :‬سعید ســنگی باغچه ای را که پدرش‬ ‫به نیت هزینه ازدواج سه خواهرش باقی گذاشته‪ ،‬فروخته و مزرعه شترمرغ راه انداخته‪،‬‬ ‫غافل از اینکه نوه عمویشــان‪ ،‬احسان ســنگی عاشــق خواهر کوچک ترش سحر شده‬ ‫است! نیت احســان برای ازدواج با ســحر مصادف می شود با از دســت رفتن مزرعه در‬ ‫یک ماجرای کالهبرداری! ســعید شــرط هایی بــرای ازدواج می گذارد که هــر بیدی را‬ ‫می لرزاند‪ ،‬ولی احســان ســنگی از این بیدها نیســت که با این بادها بلرزد! حاال ســعید‬ ‫باید قبل از اینکه شــرط ها رفع شــود‪ ،‬مزرعه را احیا کنــد وگرنه اتفاقــی می افتد که نباید‬ ‫بیفتد!»‬ ‫نوســتالژیک در تلویزیون شــود‪ .‬برنامه نقــره مضمون ان‬ ‫نوســتالژی های کودکان دهــه ‪ ۶۰‬بود و در زمــان پخش با‬ ‫استقبال بسیاری مواجه شد‪.‬‬ ‫این مذاکرات در حال حاضر در مرحله مقدماتی است‬ ‫و در صورت توافق با شبکه یک‪ ،‬پخش این برنامه از ابتدای‬ ‫تابستان سال ‪ 1394‬خواهد بود‪ .‬به نظر می رسد این برنامه‬ ‫هم بتواند مورد عالقــه مخاطبان قرار بگیــرد‪ ،‬مثل برنامه‬ ‫یادگاری با اجرای مسعود فروتن‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دیدار با سیما‬ ‫تعبیر وارونه یک رویا‬ ‫اخرین اخبار از سریال فریدون جیرانی‬ ‫تصویربرداری ســریال تعبیر وارونه یــک رویا کار تازه‬ ‫فریدون جیرانی در خیابان های تهران ادامه دارد و به زودی‬ ‫به لوکیشــن خانه یوســف اباد می رسد‪ .‬این ســریال درباره‬ ‫ترور دانشمندان هسته ‍ ای ایران است و داستان جاسوسی‬ ‫پیچیده ای دارد‪ .‬قصه ان نیز در خارج از ایران اغاز و به داخل‬ ‫ایران کشیده می شود‪.‬‬ ‫در خالصه داستان این مجموعه تلویزیونی امده است‪:‬‬ ‫«تعدادی از عوامــل فریب خورده و جاسوســان خارجی در‬ ‫عملیاتی‪ ،‬یک دانشمند هسته ای ایران را به قصد انتقال به‬ ‫باکو برای بهره برداری های جاسوســی و تبلیغاتی می ربایند‬ ‫اما به دلیل مجروح شــدن این دانشــمند‪ ،‬برنامــه عملیات‬ ‫تغییر می کند و سرانجام با دستگیری و هالکت جاسوسان‪،‬‬ ‫عملیات ناکام می ماند‪ .‬از سویی با تدبیر نیروهای اطالعاتی‬ ‫کشور‪ ،‬عوامل هدایت عملیات نیز فریب می خورند و‪»...‬‬ ‫داســتان «تعبیر وارونه یک رویا» را فریدون جیرانی‬ ‫نوشته و همزمان با تصویربرداری‪ ،‬مشغول نگارش ادامه ان‬ ‫است‪ .‬در ابتدا فیلمنامه کامال پلیسی بود‪ ،‬اما در بازنویسی ها‬ ‫داستان ان پلیسی‪ ،‬جاسوسی و خانوادگی شد‪.‬‬ ‫بخشــی از داســتان ایــن ســریال بــه مجموعه ها و‬ ‫ت‪‎‬های هسته ای ایران اختصاص دارد و خرابکاری هایی‬ ‫سای ‬ ‫خانه سبز‬ ‫به تصویر کشیده می شود که کشورهای بیگانه و سازمان های‬ ‫جاسوسی قصد انجام ان را دارند‪.‬‬ ‫امیر جعفری‪ ،‬داریوش ارجمند‪ ،‬پانتــه ا بهرام‪ ،‬فرهاد‬ ‫قائمیان‪ ،‬الهام کــردا و فرزین صابونــی از بازیگران «تعبیر‬ ‫وارونه یک رویا» هســتند‪ .‬امیر جعفری نقش اصلی سریال‬ ‫یعنی مامور امنیتی ایرانی را بازی می کند و داریوش ارجمند‬ ‫نیز نقش یک کار شناس امنیتی و به نوعی مافوق جعفری را‬ ‫به عهده دارد‪ .‬این ســریال دو بازیگر جوان به نام های نیما‬ ‫نادری و ازاده ســدیری را هم به مردم معرفی خواهد کرد که‬ ‫نقش جوانانی را بــازی می کنند که بار ملودرام ســریال را بر‬ ‫دوش دارند‪.‬‬ ‫«تعبیر وارونه یک رویــا» در ‪ 20‬قســمت ‪ 50‬الی ‪55‬‬ ‫دقیقه ای بدون در نظر گرفتن زمان تیتراژ پایانی برای پخش‬ ‫اماده خواهد شد‪.‬‬ ‫تصویربرداری این سریال بعد از عید به پایان می رسد؛‬ ‫ضمن اینکه همزمان تدوین این مجموعه نیز توسط سیاوش‬ ‫کردجان در حال انجام است و بهزاد عبدی به عنوان اهنگساز‬ ‫این پروژه انتخاب شده است‪.‬‬ ‫فریدون جیرانی‪ ،‬کارگردان «تعبیــر وارونه یک رویا»‬ ‫در یادداشــتی درباره داســتان اصلی مجموعه اش نوشته‬ ‫بازپخش یک سریال از شبکه ‪2‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫مجموعه تلویزیونی «خانه سبز» به تهیه کنندگی و کارگردانی بیژن بیرنگ و مسعود‬ ‫رسام که سال ‪ 75‬از شبکه دو سیما پخش شد‪ ،‬قرار است به صورت هر شبی از همین شبکه ‬ ‫ساعت ‪ 21:30‬پخش شود ‪ .‬این ســریال در زمان پخش خود از پربیننده ترین برنامه های‬ ‫تلویزیونی بود‪ ،‬به طوری که حتی رکورد مخاطبان اثر قبلی بیرنگ و رســام به نام همسران‬ ‫را نیز شکســت و تبدیل به خاطره ای مشترک برای بســیاری از مردم ایران شد‪ .‬خانه سبز‬ ‫داســتان خانواده ای اســت که در یک اپارتمان چند طبقه در کنار هم زندگی می کنند و در‬ ‫غم ها و شادی های یکدیگر شریک می شوند‪.‬‬ ‫خسرو شکیبا یی (رضا) وکیل دادگستری و همســرش عاطفه که نقش ان را مهرانه‬ ‫مهین ترابی ایفا می کند شــخصیت های اصلی داستان هستند‪ .‬داستان این مجموعه در‬ ‫مورد ساکنا ن یک خانه اســت که همه با هم فامیل هســتند و در کنار یکدیگر ماجراهای‬ ‫گوناگونی را تجربه می کنند‪ .‬این سریال با بازی بازیگرانی چون‪ :‬خسرو شکیبایی‪ ،‬حمیده‬ ‫خیرابادی‪ ،‬داریوش اسدزاده‪ ،‬مهرانه مهین ترابی‪ ،‬اکرم محمدی‪ ،‬اتنه فقیه نصیری‪ ،‬رامبد‬ ‫جوان‪ ،‬اوش نادی و‪ ...‬در دهه هفتاد از شبکه دو پخش شد‪.‬‬ ‫یادگاری‬ ‫ویژه بر نامه ایام نوروز‬ ‫است‪«« :‬تعبیر وارونه یک رویا» یک تریلر جاسوسی است‬ ‫که فیلمنامــه ان بر مبنــای اطالعات واقعــی و ماجراهای‬ ‫اتفاق افتاده در ایران‪ ،‬بدون اغراق در شخصیت پردازی ها‬ ‫و فقط با اضافه کردن تعلیق داســتانی و روابــط خانوادگی‬ ‫قهرمانان قصه و حتی قهرمانان خارجی داستان نوشته شده‬ ‫است‪ .‬در واقع در این ســریال ملودرام و فضای جاسوسی با‬ ‫هم ادغام شده اند و در عین حال این مجموعه روایتگر یک‬ ‫ماجرای عاشقانه تلخ هم هست‪».‬‬ ‫فریــدون جیرانــی که ســال ها پیش ســریال «مرگ‬ ‫تدریجی یک رویا» را برای شبکه دو سیما ساخت‪ ،‬در پایان‬ ‫یادداشتش با توضیح در مورد اینکه گفته شده بود این سریال‬ ‫در پاییز ‪ 94‬پخش می شــود‪ ،‬به زمان پخش این مجموعه‬ ‫جاسوسی اشاره کرد و یاداور شــد‪« :‬زمانی که برای پخش‬ ‫این سریال از شبکه اول در نظر گرفته اند‪ 20 ،‬فروردین ماه‬ ‫سال اینده اســت که امیدوارم مجموعه تا تاریخ اعالم شده‬ ‫اماده پخش شــود اما اگر هم به پخش ‪ 20‬فروردین نرسید‪،‬‬ ‫اصال حرفی از پاییز در میان نیســت و من هم در هیچ جا به‬ ‫زمان پخش «تعبیر وارونه یک رویا» اشاره نکرده ام؛ بنابراین‬ ‫امیدواریم بتوانیم مجموعه را برای پخش در بهار سال اینده‬ ‫اماده کنیم‪».‬‬ ‫علی البدل‬ ‫سریال سیروس مقدم برای ماه رمضان‬ ‫«سیروس مقدم» به تازگی تولید مجموعه پلیســی «میکائیل» را به پایان رسانده‬ ‫و طبق مذاکراتی که با شبکه یک سیما داشــته‪ ،‬قرار است سریال «علی البدل» را برای‬ ‫ماه رمضان تولید کند‪ .‬بنا بر این گزارش‪ ،‬پیــش از این قرار بود «علی البدل» برای نوروز‬ ‫ساخته شــود که به دلیل طوالنی شدن مراحل ســاخت میکائیل‪ ،‬تولید این مجموعه به‬ ‫تعویق افتاد‪ .‬سریال «علی البدل» یک داســتان طنز را روایت می کند و قصه های ان را‬ ‫«محسن تنابنده» نوشته است‪.‬‬ ‫فعال هیچ اشاره ای به داســتان ان نمی توان کرد؛ چراکه طرح اصلی قصه توسط‬ ‫محسن تنابنده در حال نگارش است و تازه اول راه اســت‪ .‬الهام غفوری‪ ،‬تهیه کننده اثار‬ ‫سیروس مقدم پیش از این اعالم کرده بود اگر بازیگران سه گانه پایتخت هنگام ساخت‬ ‫«علی البدل» بیکار باشند‪ ،‬حتما از انها برای حضور در این سریال دعوت می کند‪ .‬مقدم‬ ‫که ماه رمضان امسال نیز مجموعه «مدینه» را به تهیه کنندگی زینب تقوایی برای شبکه‬ ‫یک ساخت‪ ،‬قصد دارد ابتدا سریال «میکائیل» را به انتها برساند و پس از فراغت از ان‪،‬‬ ‫«علی البدل» را جلوی دوربین ببرد‪.‬‬ ‫سری جدید برنامه «یادگاری» به تهیه کنندگی مهران رسام و اجرای‬ ‫مسعود فروتن‪ ،‬در ایام نوروز پخش می شود‪ .‬سری جدید برنامه «یادگاری»‬ ‫ویژه ایام نوروز تولید می شود‪.‬‬ ‫این مجموعه برای پخش در ایام عید در حال اماده سازی است‪ .‬برنامه‬ ‫«یادگاری» در ایام نوروز بخش هایی به یاد ماندنی از تولیدات اثار دهه های‬ ‫گذشته با موضوعات عیدی دادن‪ ،‬عیدی گرفتن‪ ،‬دید و بازدیدهای نوروزی‬ ‫و همچنین موضوعات مرتبط با این ایام را با اجرای مســعود فروتن پخش‬ ‫می کند‪ .‬طبق برنامه ریزی انجام شده این برنامه قرار است از ابتدای فروردین‬ ‫ماه تا ‪ 15‬فروردین‪ ،‬همه روزه روی انتن شبکه ســوم سیما برود‪ .‬مجموعه‬ ‫«یادگاری» شامل بخش هایی به یادماندنی از تولیدات سازمان صداوسیما‬ ‫از دهه ‪ 60‬و‪ 70‬است که شامل مجموعه های تلویزیونی‪ ،‬برنامه های ترکیبی‬ ‫کلیپ ها‪ ،‬گزارش و‪ ...‬اســت‪ .‬در پایان هر برنامه‪ ،‬از هــر هنرمندی که در‬ ‫قسمت های پخش شده حضور داشته است‪ ،‬یاد می شود و تصاویر ویژه ان‬ ‫هنرمند روی انتن می رود‪.‬‬ ‫فوق سری‬ ‫اخرین بازی‬ ‫تصویربرداری به پایان رسید‬ ‫بازیگران جدید در سریال نوروزی شبکه یک‬ ‫تصویربــرداری مجموعــه تلویزیونــی «اخریــن بازی» بــه کارگردانی حســین‬ ‫سهیلی زاده و تهیه کنندگی عزیز علیزاده جمعه اول اسفند در خانه قباد به پایان رسید‪.‬‬ ‫«اخرین بازی» کاری از گروه اجتماعی شــبکه ‪ 5‬سیماســت که از ‪ 20‬دی ماه ساعت‬ ‫‪ 23‬روی انتن رفته و تاکنون ‪ 30‬قســمت ان پخش شــده اســت‪ .‬در خالصه داستان‬ ‫اخرین بازی امده اســت‪« :‬قباد که در ر ویا ها و توهمات خود زندگی می کند و ارزو دارد‬ ‫که یک شبه ره صد ساله را برود و به ستاره ای مشهور تبدیل شود‪ ،‬تصمیم می گیرد که‬ ‫وارد دنیای فوتبال شود اما پس از پیوســتنش به یک تیم لیگ بر تر‪ »....‬امیرحسین‬ ‫رستمی‪ ،‬بهاره افشــاری‪ ،‬روناک یونســی‪ ،‬اتش تقی پور‪ ،‬زویا امامی‪ ،‬مانی نوری و‪...‬‬ ‫بازیگران این مجموعه هستند‪.‬‬ ‫اخرین بازی با نگاهی طنز و شیرین مســائل فوتبال کشورمان را مورد بررسی قرار‬ ‫می دهد؛ در این سریال مانند همه سریال هایی که درباره فوتبال ساخته می شود‪ ،‬مسائل‬ ‫و مناسبات دنیای حرفه ای فوتبال مورد توجه قرار گرفته‪ ،‬اما سعی شده یک قصه مستقل‬ ‫به دور از حواشی فوتبال برای تماشاگران روایت شود‪.‬‬ ‫تصویربرداری ســریال «فوق ســری» که پیش از ایــن «قورباغه و قنــاری» نام‬ ‫داشــت‪ ،‬در حال حاضر در شهرک ســینمایی پیگیری می شــود و بازیگران جدیدی به‬ ‫سریال اضافه شده اند‪ .‬عوامل تولید این ســریال هم اکنون در شهرک سینمایی دفاع‬ ‫مقدس و در حــال فیلمبرداری لوکیشــن زندان با بــازی حبیب دهقان نســب و مهدی‬ ‫فخیم زاده هستند‪ .‬با پایان کار در شهرک سینمایی‪ ،‬مهم ترین بخش های این مجموعه‬ ‫تلویزیونی که تصویربرداری صحنه های اکشــن و تعقیب و گریز خیابانی است‪ ،‬شروع‬ ‫خواهد شــد‪ .‬فیلمبرداری ‪ 50‬دقیقه از سریال فوق ســری باقی مانده است و ‪ 15‬درصد‬ ‫(‪ 50‬دقیقه) باقی مانده سریال جزو مراحل سخت و دشــوار خارجی مجموعه است که‬ ‫شامل صحنه های پر لوکیشن و تعقیب و گریز به همراه درگیری است‪ .‬محمد صادقی‪،‬‬ ‫ی از بازیگرانی جدیدی هستند که به پروژه اضافه شدند‪ .‬کار‬ ‫امیر محمد زند و مهدی میام ‬ ‫صداگذاری و تدوین به روز و به طور همزمان در حال انجام است‪.‬ســعید ذهنی در حال‬ ‫ساخت موسیقی ســریال فوق اســت و هنوز برای تیتراژ ابتدایی یا انتهایی خواننده ای‬ ‫پیش بینی نشده است‪.‬‬ ‫سر به راه‬ ‫سریال نوروزی شبکه ‪3‬‬ ‫سریال «سر به راه» که در نوروز ‪ ۹۴‬از شبکه سه سیما‬ ‫پخش می شــود‪ ،‬این روزها در حال تصویربرداری اســت؛‬ ‫سریالی که به گفت ه سعید سلطانی – کارگردان این مجموعه‬ ‫– یک کار گرم خانوادگی اســت‪ .‬تاکنون‬ ‫‪ ۴۰‬درصد از تصویربرداری سریال نوروزی‬ ‫به سرانجام رســیده و در حال حاضر یک‬ ‫مسافرخانه‪ ،‬لوکیشن جدید مجموعه «سر‬ ‫ب ه راه» است‪.‬‬ ‫سعید سلطانی که کارگردانی سریال‬ ‫«ستایش» را در کارنامه دارد‪ ،‬پیش از این‬ ‫درباره «سر به راه» گفته بود‪« :‬امیدوارم‬ ‫«سر به راه» مجموعه خوبی شود و مردم‬ ‫ان را ببینند‪ ».‬این ســریال در ‪ ۱۵‬قسمت‬ ‫‪ ۴۰‬دقیقه ای در نظر گرفته شده و نگارش‬ ‫ان همچنان ادامه دارد‪ .‬قصه سریال سر‬ ‫به راه درباره جوان سر به هوایی است که‬ ‫به جای زندان‪ ،‬مجبور بــه گذراندن دوره‬ ‫محکومیت خود در یک موسسه خدمات‬ ‫اجتماعی می شــود و این موسســه جایی‬ ‫نیســت جز خانه یاس‪ .‬نقش این جوان را‬ ‫که به مرور زمان و پیــش امدن اتفاقاتی‪،‬‬ ‫تغییر رویه می دهد‪ ،‬سیاوش خیرابی بازی‬ ‫می کند که نامش در این ســریال شهاب‬ ‫اســت‪ .‬این موسســه نگهبانی هم با نام‬ ‫عظمت دارد که نقش او را ارژنگ امیرفضلی بازی می کند‪.‬‬ ‫از انجا که زمان پخش سریال «ســر به راه» با ایام فاطمیه‬ ‫تقارن پیدا کــرده‪ ،‬مهــدی محمدنژادیان‪ ،‬نویســنده این‬ ‫امین‬ ‫است این بار از زاویه ای جدید و نو به مسائل خانوادگی نگاه‬ ‫شود که دغدغه مردم است‪ .‬مسعود کرامتی در این سریال‬ ‫دو دختر به نام های ریحانه و رعنا دارد که نقش های انها را به‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫مراحل تصویربرداری ســریال تلویزیونی «امیــن» از مرز ‪ ۶۰‬درصد‬ ‫گذشت و در حال حاضر ادامه کار در باشــگاه سوارکاری پیگیری می شود‪.‬‬ ‫در حال حاضر گروه در باشگاه سوار کاری مشغول کار هستند و در مدتی که‬ ‫فاز دوم کار به کارگردانی بهرنگ توفیقی اغاز شــده اســت‪ ،‬تمام بازیگران‬ ‫قدیم بــه همراه بازیگــران جدید (مجید واشــقانی و روزبــه معینی) مقابل‬ ‫دوربین رفته اند‪.‬‬ ‫داریوش فرهنگ‪ ،‬امین حیایی‪ ،‬کاظم بلوچی‪ ،‬هادی ســاعی‪ ،‬بهناز‬ ‫جعفری‪ ،‬اشا محرابی‪ ،‬سودابه بیضایی‪ ،‬شاهرخ استخری‪ ،‬خاطره حاتمی‪،‬‬ ‫محمد رضا داود نــژاد‪ ،‬مهدی محرابی‪ ،‬یوســف تیمــوری و مهرناز مهرارا ‬ ‫بازیگران اصلی این سریال هستند‪.‬‬ ‫در خالصه داســتان «امین» به قلم زامیاد ســعدوندیان امده است‪:‬‬ ‫«سرهنگ شــیرازی‪ ،‬فرمانده تیم ویژه (امین) مسئول رســیدگی به پروژه‬ ‫مجرم و خالفکار فــراری‪ ،‬همایون تمدن که ســال گذشــته طی عملیات‬ ‫گروگان گیری برادر سرهنگ را به شهادت رســانده‪ ،‬است‪ .‬پلیس با کشف‬ ‫کانتینــری حامل مواد مخدر بــه ردی از همایون می رســد‪ .‬همزمان فرزند‬ ‫همایون برای مراسم سالگرد مرگ همسرش‪ ،‬مریم نوین وارد ایران شده و‬ ‫مامورین عالوه بر بررسی سر نخ کانتینر‪ ،‬وی را نیز جهت رسیدن به همایون‬ ‫تحت نظر می گیرند اما‪»...‬‬ ‫دیدار‬ ‫ادامه تصویربرداری در‬ ‫باشگاه سوارکاری‬ ‫ســریال تالش دارد تا فیلمنامه ‪ 15‬قســمتی این سریال را‬ ‫طوری بنویسد که مناسب نوروز و دهه فاطمیه باشد‪ .‬رویکرد‬ ‫این ســریال اجتماعی اســت و بنا به گفته تهیه کننده‪ ،‬قرار‬ ‫ترتیب الناز حبیبی و شقایق دهقان بازی می کنند‪ .‬الناز حبیبی‬ ‫در سریال دردســرهای عظیم نقش بهار را بازی می کرد که‬ ‫نامزد لطیف (جواد عزتی) بود‪ .‬او این روزها در سریال سر به‬ ‫راه نقش ریحانه را بازی می کند که عزیز پدرش است و همه‬ ‫جا همراه اوست‪.‬‬ ‫نقش خواهر او را هم شــقایق دهقــان بازی می کند‪.‬‬ ‫انها مادر ندارند‪ ،‬اما پدر ســعی می کند جــای خالی مادر را‬ ‫برایشان پر کند‪ .‬این سریال در ‪ 15‬قسمت‬ ‫‪ 40‬دقیقه ای ســاخته می شود و پخش ان‬ ‫از ‪ 29‬اســفندماه اغاز و تا پایان تعطیالت‬ ‫عید ادامه دارد‪.‬‬ ‫«مهدی محمدنژادیان» نویســنده‬ ‫سریال درباره نگارش سریال «سر به راه»‬ ‫گفت‪« :‬برای اولین بار است که به تنهایی‬ ‫سریال مناسبتی می نویسم و با فشار تولید‬ ‫زیادی مواجه هستم چون به تازگی با این‬ ‫دست کارها مواجه شــدم و تا حدودی هم‬ ‫برایم تازگــی دارد‪ ».‬این نویســنده درباره‬ ‫قانون ابالغ شده به سازندگان سریال ها به‬ ‫مناســبت تقارن نوروز و ایام فاطمیه (س)‬ ‫اضافه کرد‪« :‬بــه دلیل اینکه ایــام نوروز‬ ‫امســال با شــهادت حضرت فاطمه(س)‬ ‫قرین شــده اســت‪ ،‬مسئوالن ســازمان از‬ ‫سریال ســازان خواســته اند تــا فضــای‬ ‫ســریال های خــود را در همان چنــد روز‬ ‫شهادت کمی سنگین تر در نظر بگیرند که‬ ‫ما هم از این قاعده مســتثنی نبودیم‪ .‬من‬ ‫هم در نگارش سریال سعی کردم تا فضای‬ ‫ان روزها را سنگین و متناسب با ان موقعیت خاص بنویسم‪.‬‬ ‫البته این موضوع را هم در نظر گرفتیم تا طوری نباشــد که‬ ‫مخاطب با دیدن سریال‪ ،‬ان را پس بزند‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫ک مهراقتصاد موفق به دریافت تندیس بلورین‬ ‫بان ‬ ‫جایزه تعالی سازمانی شد‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫ک مهــر اقتصاد در دوازدهمیــن دوره جایزه ملی‬ ‫بان ‬ ‫بهره وری و تعالی ســازمانی موفق به کسب تندیس بلورین‬ ‫جایزه تعالی سازمانی شد‪ .‬در مراســمی که از سوی سازمان‬ ‫مدیریت صنعتی و مرکز مطالعات بهره وری و منابع انسانی با‬ ‫حضور وزیر صنعت معدن و تجارت‪ ،‬رئیس سازمان مدیریت‬ ‫صنعتی و جمعی از مدیران بانک ها و شرکت های بزرگ و معتبر‬ ‫تولیدی و صنعتی در سالن همایش های صد او سیما برگزار شد‪،‬‬ ‫این بانک پس از شــش دوره حضور و کسب تقدیر نامه چهار‬ ‫ستاره در سال گذشــته‪ ،‬موفق به دریافت تندیس بلورین شد‪.‬‬ ‫بانک مهر اقتصاد با اجرای موفقیت امیز اســتراتژی هایش در‬ ‫راستای تحقق چشــم انداز و با اصالح فرایندهای کاری طی‬ ‫شش دوره حضور در فرایند سنجش و ارزیابی تعالی سازمانی‬ ‫که بر مبنای مدل ‪ EFQM‬صورت می گیرد‪ ،‬توانست با ارتقا ی‬ ‫امتیاز خود‪ ،‬تندیــس بلورین این دوره ارزیابی را کســب کند‪.‬‬ ‫گفتنی اســت؛ جایزه تعالی ســازمانی‪ ،‬دارای سطوح گواهی‬ ‫تعهد به تعالی‪ ،‬تقدیر نامه بــرای تعالی و تندیس های بلورین‪،‬‬ ‫سیمین و ز رین است ‪ .‬این سطوح سازمان ها را در دستیابی به‬ ‫تعالی متمایز می کند و میزان موفقیت انها را در دســتیابی به‬ ‫تعالی نشان می دهد‪ .‬فرایند جایزه در هر کدام از این سطوح به‬ ‫تفکیک به اجرا گذاشته شده و برندگان هر یک از سطوح در هر‬ ‫گروه‪ ،‬به طور جداگانه انتخاب و معرفی می شوند‪ .‬بر اساس این‬ ‫گزارش در همایش تعالی سازمانی بیش از هزار نفر از مدیران‬ ‫عالی سازمان های مختلف شــرکت دارند و بانک مهر اقتصاد‬ ‫همهسالهخودرادرمحکفضایرقابتتنگاتنگباسازمان های‬ ‫ایرانی قرار می دهد و در این مسیر تالش می نماید تا از تجارب‬ ‫سازمان های برتر در مسیر پایداری بهره جوید‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهــر اقتصاد خبر داد ‪ :‬بانک‬ ‫مهراقتصادرتبهدومرادرمیانبانک هایخصوصی‬ ‫کشورکسبکرد‬ ‫دکتر نتاج از کسب جایگاه دوم بانک مهر اقتصاد‬ ‫در میان بانک های خصوصی کشــور بر اســاس رتبه بندی‬ ‫انجام شده از سوی ســازمان مدیریت صنعتی خبر داد‪ .‬دکتر‬ ‫نتاج ‪ -‬مدیرعامل بانک ‪ -‬با اشــاره به رتبه بندی صد شرکت‬ ‫برتر ایران که همه ساله از سوی سازمان مدیریت صنعتی برگزار‬ ‫می شود‪ ،‬گفت‪ «:‬در این رتبه بندی که بر اساس اطالعات سال‬ ‫مالی ‪ 1392‬صورت گرفته این بانک به رغم شدت یافتن رقابت‬ ‫نسبت به سال گذشته توانست در میان ‪ 13‬بانک غیر دولتی‬ ‫ان‬ ‫حاضر در این فهرست جایگاه دوم را پس از بانک پارسیان از ِ‬ ‫خود کند‪ » .‬دکتر نتاج خاطرنشان کرد‪« :‬بانک مهر اقتصاد از سال‬ ‫‪ 1378‬وارد فهرست صد شرکت برتر جمهوری اسالمی ایران‬ ‫شده که در سال ‪ 1392‬موفق شد با افزایش سرعت رشد خود‬ ‫به رتبه ‪ 17‬دست یابد و در میان بانک های دولتی و خصوصی‬ ‫حاضر در این فهرست جایگاه پنجم را به خود اختصاص دهد‬ ‫و بیش از گذشــته‪ ،‬موقعیت خود را در میان شرکت های برتر‬ ‫اقتصاد کشور و به ویژه در میان بانک های معتبر تثبیت نماید‪».‬‬ ‫وی از‪ 107‬رتبه صعود بانک مهر اقتصاد در مجموع هشت سال‬ ‫مالی خبر داد و گفت‪« :‬این بانک با کسب حد نصاب ‪ 11‬درصد‬ ‫سرعت رشد طی سال مالی‪ 1392‬و‪ 86‬درصد سرعت رشد طی‬ ‫سال های‪ 85‬تا‪ 92‬موفق شد به افق چشم انداز خود مبنی بر قرار‬ ‫گرفتن در میان پنج بانک برتر کشور‪ ،‬پیش از زمان پیش بینی‬ ‫شــده دســت یابد‪ ».‬دکتر نتاج تصریح کرد‪« :‬در هفدهمین‬ ‫همایش رتبه بندی شرکت های برتر ایران ‪ 500‬شرکت برتر و‬ ‫بزرگ کشور حضور داشتند که بانک مهر اقتصاد در مجموع با دو‬ ‫رتبه ارتق ا توانست بانک های اقتصاد نوین‪ ،‬کارافرین‪ ،‬قوامین‪،‬‬ ‫پاسارگاد‪ ،‬سامان‪ ،‬سرمایه‪ ،‬انصار‪ ،‬ســینا‪ ،‬اینده‪ ،‬شهر و دی را‬ ‫پشت سر بگذارد‪».‬‬ ‫رئیــس اداره کل روابط عمومــی‪ :‬مدیریت‬ ‫ارتباطات ابزاری مهم در ارتقا ی برند بانک است‬ ‫رئیــس اداره کل روابــط عمومــی بانــک مهر‬ ‫اقتصاد از شعب استان خراســان رضوی بازدید به عمل اورد‪.‬‬ ‫منصور شیخ االســامی ‪ -‬رئیس اداره کل روابط عمومی ‪ -‬در‬ ‫جریان این بازدیدها‪ ،‬مدیریت ارتباط موثــر را ابزاری مهم در‬ ‫ارتقا ی برند بانک دانست و گفت‪« :‬یکی از اهداف بازدید ستادی‬ ‫یکسان سازی گفتمان روابط عمومی از حوزه مرکزی تا همیاران‬ ‫شعب است‪ ،‬به صورتی که ضمن پیشبرد کمپین اطالع رسانی‬ ‫کشــوری‪ ،‬باتوجه به شرایط بومی هر اســتان تصمیم گیری‬ ‫مناسبی صورت گیرد‪ ».‬شیخ االســامی با بیان اینکه بانک‬ ‫مهر اقتصاد در شرایط حال حاضر کشــور با اولویت قراردادن‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی‪ ،‬کمک به توسعه اقتصادی را در‬ ‫اولویت برنامه های خود قرار داده‪ ،‬خاطر نشان کرد‪« :‬هر اقدامی‬ ‫ی و کار مطالعاتی‬ ‫ در این عرصه باید مبتنی بر روش های علم ‬ ‫صورت گیرد که دوره های اموزشی ارتباط موثر نیز همراستا با‬ ‫این مهم انجام می شود‪ ».‬رئیس اداره کل روابط عمومی شرایط‬ ‫جاری استان خراسان رضوی را مطلوب ارزیابی کرد و با اشاره به‬ ‫حضور ساالنه بالغ بر‪ 26‬میلیون زائر در کالنشهر مشهد مقدس‪،‬‬ ‫خواستار معرفی خدمات و محصوالت به اقشار مختلف مردم‬ ‫شد‪ ».‬شیخ االسالمی هدف از راه اندازی شبکه همیاران روابط‬ ‫عمومی را ایجاد ارتباط موثر از ابتدا تــا اخرین مرحله فروش‬ ‫خدمات و محصوالت عنوان کرد و از تالش های این عزیزان‬ ‫در استان خراسان رضوی تقدیر و تشکر کرد‪ .‬محمد صادقی‪ ،‬‬ ‫مدیرکل استان خراسان رضوی‪ -‬نیز ضمن استقبال از اجرای‬ ‫ی طرح ها و ایجاد‬ ‫نظارت ستادی از شعب‪ ،‬بر یکسان سازی تمام ‬ ‫هماهنگیالزمبینصفوستادتاکیدکردواستفادهازاهرم های‬ ‫تبلیغاتی در تمام مراحل جذب منابع‪ ،‬مصارف و پیگیری معوقات‬ ‫را بسیار موثر دانست‪ .‬در ادامه طی نشستی گزارش بازدید مدیران‬ ‫و کارشناسان حوزه روابط عمومی بانک از شعب استان خراسان‬ ‫رضوی ارائه شــد و نقاط قابل بهبود در این حوزه مورد بررسی‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫معاوننظارتیبانکمرکزیخبرداد ‪:‬بانکمهر‬ ‫اقتصاد در استانه اخذ مجوز رسمی‬ ‫معاون نظارتی بانک مرکزی اعالم کرد باتوجه به‬ ‫روند اداری طی شده از مجموع هفت موسسه ای که متقاضی‬ ‫مجوز هستند‪ ،‬سه موسسه ارمان‪ ،‬نور و بانک مهر اقتصاد در‬ ‫مراحل پایانی اخذ مجوز هستند‪ .‬حمید رضا تهرانفر با اشاره به‬ ‫اقداماتی که برای رسیدگی به پرونده موسسات مالی متقاضی‬ ‫مجوز در بانک مرکزی صورت می گیرد‪ ،‬بیان کرد‪« :‬باتوجه به‬ ‫اقدامات انجام گرفته در بانک مرکزی تعیین تکلیف موسسات‬ ‫مالی متقاضی مجوز تا پایان سال انجام می گیرد و باتوجه به روند‬ ‫اداری طی شده از مجموع هفت موسسه ای که متقاضی مجوز‬ ‫هستند‪ ،‬سه موسسه ارمان‪ ،‬نور و بانک مهر اقتصاد در مراحل‬ ‫پایانی اخذ مجوز هستند‪ .‬بر اساس اعالم معاون نظارتی بانکی‬ ‫مرکزی؛ مابقی موسسات مالی متقاضی دریافت مجوز باتوجه‬ ‫به روند اداری پرونده انان رسیدگی و پس از طی مراحل قانونی به‬ ‫جرگه موسسات مالی کشور افزوده خواهند شد‪ ».‬تهرانفر با اشاره‬ ‫به روند نظارتی این بانک بر موسسات مالی کشور بیان کرد‪:‬‬ ‫«باتوجه به پرونده های موجود هریک از متقاضیان نظارت های‬ ‫الزم در این خصوص در حال انجام است و به طور حتم پس از‬ ‫طی مراحل اداری قانونی این موسسات نیز به بازار پولی کشور‬ ‫اضافه خواهند شد‪ ».‬گفتنی است‪ ،‬موسسات اعتباری نور‪ ،‬ارمان‪،‬‬ ‫ثامن‪ ،‬افضل توس‪ ،‬ثامن الحجج‪ ،‬میزان و بانک مهر اقتصاد و‬ ‫اینده متقاضی مجوزا ز بانک مرکزی هستند ‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫دکتر ابراهیمی در کنگره ملی اقتصادمقاومتی‪:‬‬ ‫تحریم‪ ،‬منشاء‬ ‫ابالغ سیاست های‬ ‫اقتصاد مقاومتی‬ ‫نبود‬ ‫دکتر ابراهیمــی‪ ،‬مدیرعامل بانــک انصار که در‬ ‫کنگره ملی اقتصاد مقاومتی سخن می گفت با اشاره به اینکه‬ ‫از شــاخصه های اقتصاد مقاومتی تکیه بر توانمندی درون‬ ‫کشــور است‪ ،‬گفت‪« :‬خیلی از مشکالت اقتصادی کشور‬ ‫که امروزه ان را ناشــی از خارج می دانند‪ ،‬دستمایه داخلی‬ ‫دارند و نسبت دادن انها به تحریم ها اشتباه است‪ ».‬بــــه‬ ‫گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات دکتر ایت اله ابراهیمی‬ ‫ضمن اشــاره به اینکه اقتصاد مقاومتی براساس تحریم ها‬ ‫شــکل نگرفته اســت‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬تحریم منشاء ابالغ‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی نبوده است‪ ».‬وی با اشاره به‬ ‫اینکه اکثر مشکالت داخلی کشور ریشه داخلی دارند‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«مهمترین بحــث اقتصاد مقاومتی مقابلــه با بحران های‬ ‫داخلی است؛ خیلی از مشــکالت اقتصادی ما که به خارج از‬ ‫کشور نســبت داده می شود‪ ،‬دســتمایه داخلی دارد‪ ».‬دکتر‬ ‫ابراهیمی افزود‪« :‬بحران ارزی اخیر کشــور نتیجه عملکرد‬ ‫خود ماست و ریشــه خارجی ندارد و تدابیر داخلی می تواند‬ ‫جلوی خیلی از بحران ها را بگیرد‪ ».‬مدیرعامــل بانک انصار‬ ‫با اشــاره به تاکید مقام معظم رهبری بر خروج اتکای اقتصاد‬ ‫کشــــور از نفت اظهار داشت‪« :‬مقام معظم رهبری حدود‬ ‫‪13‬سال پیش فرمودند که ســهم نفت را از بودجه عمومی‬ ‫کشور حذف کنید‪ ،‬اگر در این مسیر هر ساله اقدام کوچکی‬ ‫صورت مــــی گرفت‪ ،‬االن گرفتار تکانــه های نفتی نمی‬ ‫شــدیم‪ ».‬دکتر ابراهیمی همچنین گفــت‪« :‬اقتصاد یک‬ ‫بانک دی موفق به‬ ‫سازمانیشد‬ ‫‪European Foundation for Quality Management‬‬ ‫ارزیابی می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫دو ستارهتعالی‬ ‫بانــک دی در نخســتین حضور خــود در فرایند‬ ‫ارزیابی مدل تعالی ســازمانی موفق بــه دریافت تقدیرنامه‬ ‫دو ستاره شــد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪،‬‬ ‫در دوازدهمین دوره جایزه ملی تعالی سازمانی که بر اساس‬ ‫مدل ‪ EFQM‬از سوی ســازمان مدیریت صنعتی و مرکز‬ ‫مطالعات بهره وری و منابع انســانی و همچنین با مشارکت‬ ‫جمعی از نخبگان دانشگاهی‪ ،‬اقتصادی و صنعتی برگزار شد‪،‬‬ ‫بانک دی موفق به دریافت «تقدیرنامه دو ستاره» شد‪ .‬در این‬ ‫همایش که سوم اسفند ماه ‪ ۱۳۹۳‬در مرکز همایش های صدا‬ ‫و سیما با حضور وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت و نیز معاونان‬ ‫ن ارشــد صنعتی برگزار شــد‪ ،‬بانک‬ ‫وی و تعدادی از مدیرا ‬ ‫دی در نخســتین حضور خود در فرایند ارزیابی مدل تعالی‬ ‫سازمانی به این مهم نائل شد‪ .‬امســال در بخش تقدیرنامه‬ ‫مدل ‪ EFQM‬حدود ‪ 600‬شــرکت خــود را نامزد دریافت‬ ‫کرده بود که پس از ارزیابی ســازمان مدیریت صنعتی تنها‬ ‫‪ 35‬شــرکت از جمله بانک دی موفق به دریافت تقدیرنامه‬ ‫شــدند‪ .‬جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی از معتبرترین‬ ‫و جامع ترین ارزیابی های ملی در کشــور اســت و عملکرد‬ ‫ســازمان هایی که در فراینــد دریافت این جایزه شــرکت‬ ‫می کنند‪ ،‬بر اساس معیارهای مدل تعالی سازمانی ‪ EFQM‬یا‬ ‫بازار‬ ‫دریافتتقدیرنامه‬ ‫پدیده علت و معلولی است و به همین خاطر رشد نقدینگی‬ ‫باعث ضربه به کشــور می شــود‪ .‬باید تدبیری بیندیشیم و‬ ‫سیاســتی اتخاذ کنیم که اقتصاد مســتحکم باشد و قابلیت‬ ‫بازســــازی نیز داشته باشد‪ ».‬وی خاطر نشان کرد‪75« :‬‬ ‫درصد اقتصاد ما بانک محور اســت در این شرایط توجه به‬ ‫حوزه پولی و بانکی حائز اهمیت است‪ .‬بانک مرکزی متولی‬ ‫ارتقای شاخص های ثبات مالی در کشور است‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫بانک انصــــار در ادامه افزود‪« :‬پایداری خارجی و کاهش‬ ‫اســــیب پذیری سیاست پولی و مالی از کســری بودجه‬ ‫دولت از جملــه وظایف بانک مرکــزی در ثبات اقتصادی‬ ‫کشــور است‪ ،‬بانک ها در سیاســت اقتصاد مقاومتــی انقدر‬ ‫باید مستحکم عمل کنند که در برابر تکانه ها مقاوم باشند‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمــــی در پایان اضافه کرد‪« :‬دولت و مجلس‬ ‫شــورای اســالمی باید تکیه و توجه به درون کشــور را‬ ‫جدی بگیرند و برای استفاده بهینه از پتانسیل های داخلی‬ ‫قوانین الزام اور را وضع و اجرا کنند‪».‬‬ ‫پنجمین همایش روســای برتر شــعب‬ ‫بانک های کشور برگزار شد‬ ‫پنجمین همایش روسای موفق شعب بانک های‬ ‫کشور با عنوان «مدیریت حرفه ای شــعب بانک ها» توسط‬ ‫موسسه عالی اموزش بانکداری ایران در تاریخ ‪ ۲۵‬بهمن ‪۹۳‬‬ ‫در تاالر اجتماعات بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران و با‬ ‫حضور حدود ‪ 300‬تن از روسای برتر شعب بانک های کشور از‬ ‫‪ 32‬بانک و موسسه اعتباری برگزار شد‪ .‬مهدی رضوی‪ ،‬رئیس‬ ‫موسسه بانکداری ایران‪ ،‬نخستین سخنران این همایش بود که‬ ‫ابتدا با ارائه اماری از بانکداری الکترونیک‪ ،‬به بازتعریف مفهوم‬ ‫شــعب در بانکداری نوین پرداخت و گفت‪« :‬بانکی موفق تر‬ ‫است که مشتری بدون حضور در شــعب از خدمات ان بانک‬ ‫اســتفاده کند‪ ».‬وی افزود‪« :‬این درحالی است که در کشور ما‬ ‫همچنان بخشــی از خدمات به صورت مراجعه به شعبه ارائه‬ ‫می شود‪ ».‬اقای مســگر ها ‪ ،‬معاون اداری مالی بانک مرکزی‬ ‫سخنران دیگری بود که به شــرح ویژگی های بانک موفق‬ ‫پرداخت و فناوری های نوین را کانون ارتباط با مشتریان دانست‬ ‫و وجود شبکه گسترده شعب را بدون برخورداری از ظرفیت ها و‬ ‫مزیت های رقابتی و فقدان زیرساخت های فناورانه و مدیریت‬ ‫خالق‪ ،‬امری هزینه بر دانســت ‪ .‬دکتر عزیزی‪ ،‬مشاور رئیس‬ ‫بانک مرکزی هم میهمان این مراسم بود تا طی سخنانی به‬ ‫شرح الزامات تبدیل شدن به مدیرشعب بپردازد ‪ .‬وی گفت‪« :‬ما‬ ‫به عنوان مدیران شعب‪ ،‬باید یک جعبه ابزار بانکی داشته باشیم‪».‬‬ ‫وی سپس تصریح کرد‪« :‬یکی از الزامات این جعبه ابزار ذره بین‬ ‫است؛ ذره بینی برای افزایش سطح دقت در اموری که در شعب‬ ‫انجام می شود‪ ،‬مانند مساله جذب منابع که اگر بانک نتواند منابع‬ ‫مورد نیاز خود را جذب کند‪ ،‬دچار زیان می شود‪ ».‬مشاور رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی تاکید کرد‪« :‬ذره بین یادشده باید دقتمان را در‬ ‫مدیریت ریسک افزایش دهد تا بتوانیم به واسطه ان منابع و‬ ‫مصارفمان را کنترل کنیم‪».‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‪:‬‬ ‫درچرخه رقابت بانکی انچه موجب برتری‬ ‫می شود ‪ ،‬ارائه خدمات بهتر و سریع تر است‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪255‬‬ ‫اولین همایش سراسری فناوری اطالعات موسسه‬ ‫اعتباری کوثر با رویکرد جذب مشتری و ارائه خدمات نوین‬ ‫بانکی با حضــور مدیرعامل‪،‬جمعی از معاونیــن‪ ،‬مدیران و‬ ‫کارشناسان فناوری اطالعات استان ها‪ ،‬مناطق ازاد و شعب‬ ‫مستقل در ســالن همایش های حوزه مرکزی برگزارشد‪ .‬به‬ ‫گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ مراسم با تالوت‬ ‫ایاتی چند از کالم اهلل مجید و سرود مقدس جمهوری اسالمی‬ ‫ایران اغاز شــد‪ .‬در ابتدای مراسم مهندس نجفی‪ ،‬سرپرست‬ ‫فناوری و اطالعات با ارائه گزارشــی از فعالیت های صورت‬ ‫گرفته اخیر در حوزه فناوری اطالعات مطالبی را در رابطه با‬ ‫رویکر جدید موسسه که شعار اصلی همایش بود مطرح کرد‪.‬‬ ‫در ادامه مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر ضمن خیر مقدم به‬ ‫معاونین‪ ،‬مدیران و کارشناسان حاضر در سالن اظهار داشت این‬ ‫همایش همزمان با انتصاب مهندس نجفی به عنوان سرپرست‬ ‫ت که برامده از نیروی های جوان و متخصص‬ ‫فناوری و اطالعا ‬ ‫موسسه است برگزار گردیده‪ ،‬بنابراین از شما عزیران انتظار‬ ‫دارم ایــن انتصاب و انتخاب را گرامــی بدارید و با همکاری‬ ‫مضاعف خود بتوانید مباحث ‪ IT‬را به درســتی پیش ببرید‪».‬‬ ‫دکتر رضایی با اشاره به این نکته که طبق برنامه ریزی های‬ ‫صورت گرفته در ســال ‪ 1389‬قرار بر این شــد که در سال‬ ‫‪ 1394‬جزو پنج بانک برتر خصوصی کشــور بشویم گفت‪:‬‬ ‫«برای رسیدن به این نقطه می توان چهار شرایطی را ایجاد‬ ‫کنیم که از حیث بهره وری موسسه را پویا و بهره مند سازیم‬ ‫و منافع الزم را به مشتریان خود برسانیم‪ .‬از دیگر مواردی که‬ ‫می شود به این جایگاه رسید نوع سرویس دهی به جامعه هدف‬ ‫است که با جمع اوری منابع مورد نیاز و رفع نیازهای مالی انها‬ ‫می توان یک برتری برای موسسه در مقایسه با سایر بانک ها‬ ‫برای مشتریان متصور شد‪ ».‬وی با اشــاره به تغییر رویکرد‬ ‫موسسه از جذب منابع و اعطای تسهیالت به جذب مشتری‬ ‫و ارائه خدمات نوین بانکی این رویکرد را فوق العاده با اهمیت‬ ‫دانست ‪ .‬مدیرعامل موسسه اعتباری عنوان کرد‪« :‬در چرخه‬ ‫رقابت بانکی انچه موجب برتری اســت‪ ،‬ارائه خدمات نوین‬ ‫سریع و مناسب به مشتریان است‪ .‬بهترین و بیشترین انگیزه‬ ‫برای مشتریان برای اینکه منابع خود را در اختیار ما بگذارند‬ ‫ارائه خدمات برتر و سرویس دهی بیشتر است‪ ».‬ایشان متذکر‬ ‫شد‪« :‬سیستم بر پایه ‪ IT‬حرکت خواهد کرد به این معنی که ‬ ‫این سیســتم روی ‪ core‬و عناصری است که تحت عناوین‬ ‫‪ IT‬در کل کشــور اعم از دفتر مرکزی‪،‬سرپرستی ها وشعب‬ ‫فعالیت دارند‪ ».‬مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر در مورد‬ ‫نحوه به کارگیری نیروهای انســانی گفت‪« :‬یکی از شرایط‬ ‫ورود به موسســه داشــتن مدارک تحصیلی در رشته های‬ ‫بانکداری‪ ،‬مدیریت بازرگانی‪ ،‬فناوری اطالعات و حسابداری‬ ‫است و داشــتن یک نیروی ‪ IT‬در هر شــعبه الزامی است‪.‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر با اشاره به‬ ‫اینکه کل سرمایه موسسه نیروهای انسانی ان است‪ ،‬افزود‬ ‫«بحمدهلل تمامــی این نیروها تحصیلکرده هســتند که در‬ ‫این میان اختصاصا به نیروهای ‪ IT‬باید توجه ویژه ای شود‪».‬‬ ‫وی فعال بودن و مســلط بودن به ورژن های نرم افزاری را از‬ ‫ویژگی های نیروهای ‪ IT‬دانست‪ .‬دکتر رضایی با ذکر مثالی‬ ‫خاطر نشان ســاخت‪« :‬مجموعه کوثر سوار قطاری است که‬ ‫ســرویس دهنده در تمام زمینه ها به این قطار نیروهای ‪IT‬‬ ‫هستند و بقیه مجموعه ها مسافر و دریافت کننده سرویس و‬ ‫شما هستید که این سیستم را اماده و ســر پا نگاه می دارید‪،‬‬ ‫بنابراین بار سیســتم و نگهداری ان در شــرایط مختلف با‬ ‫مشکالت سخت افزاری‪ ،‬نرم افزاری‪ ،‬مخابراتی و‪ ...‬بر عهده‬ ‫شما عزیزان فناوری و اطالعات است‪ ».‬مدیرعامل موسسه‬ ‫اعتباری کوثر گفت‪« :‬به زودی برنامه چکاوک باید در تمام ‬ ‫ی‬ ‫شعب کوثر فعال و است ان ها خود را مجهز به سخت افزارهای‬ ‫مورد نیاز نمایند‪ ».‬ایشــان با نوید اینکه در سال اینده مقدار‬ ‫قابل توجهی به مشتریان افزوده خواهد شد از نیروهای فناوری‬ ‫و اطالعات خواست تا تدابیر و راهکارهای الزم را جهت رفع‬ ‫مشــکالت احتمالی پیش بینی نمایند‪ .‬دکتر در خاتمه گفت‪:‬‬ ‫«شما جوانانی که در مجموعه کوثر هستید به عنوان ‪ IT‬باید‬ ‫یک انسجام بهتر و قوی تر داشته باشید چرا که اینده کوثر به‬ ‫فعال و اکتیو بودن شما بستگی دارد و از طریق شما نیرو های‬ ‫جوان می توان به قله های رفیع در مباحــث ‪ IT‬نظام بانکی‬ ‫برسیم و به ان دست یابیم‪».‬‬ ‫تودیع و معارفه در موسسه اعتباری کوثر‬ ‫با حضور مدیرعامل موسسه‪ ،‬معاونین و مدیران‬ ‫حوزه مرکزی در سالن همایش موسسه اعتباری کوثر‪ ،‬دکتر‬ ‫رضایی ضمن تقدیر و تشکر از سید مهدی عالی نژاد و خدمات‬ ‫شایسته ایشان در طول تصدی معاونت بازاریابی و خدمات‬ ‫نوین بانکی‪ ،‬رضا شهرابی را به عنوان معاون جدید بازاریابی و‬ ‫امور بین الملل معرفی کرد‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسسه‬ ‫اعتباری کوثر؛ مراســم تودیع و معارفه معاونت بازاریابی و‬ ‫امور بین الملل صبح روز دوشنبه مورخ ‪ 93/12/04‬در سالن‬ ‫همایش حوزه مرکزی برگزار گردید‪ .‬بعد از تالوت ایاتی چند‬ ‫از کالم اهلل مجید توسط حســین فردی از قاریان بین المللی‬ ‫قران کریم و پخش سرود مقدس جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ســید مهدی عالی نژاد ضمن تقدیر از دکتر رضایی و دیگر‬ ‫همکاران برای برپایی این مراســم دوران خدمت خود را در‬ ‫موسســه اعتباری کوثر‪ ،‬دورانی فراموش نشدنی دانست و‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬من از مدیرعامل محترم و همه معاونین‪،‬‬ ‫مدیران و کارکنان که همواره در طول این مدت یار و یاور ما‬ ‫بودند صمیمانه قدردانی می نمایم‪ ».‬در ادامه دکتر رضایی‪،‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر گفت‪« :‬بزرگترین سرمایه ما‬ ‫نیروهای انسانی جوان‪ ،‬متخصص و متعهد هستند که در حوزه‬ ‫بانکی حرفی برای گفتن دارند‪ ،‬خدا را شاکریم که در چنین‬ ‫وضعیتی هستی م و پایه های کوثر پایه های محکمی است‪».‬‬ ‫دکتر رضایی اظهار داشت‪« :‬اقای عالی نژاد از یاران صدیق ما‬ ‫در موسسه بودند و هرچند از رفتن ایشان از مجموعه متاثریم‬ ‫اما خوشحالیم که موسسه توانسته به درجه ای از رشد برسد‬ ‫که نیروهایی همچون اقای عالی نژاد را که از رویش های کوثر‬ ‫است به مجموعه ای دیگر از نظام بانکی کشور صادر نماید‪».‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪« :‬باید از اقای عالی نژاد به خاطر زحمات‬ ‫صادقانه شان‪ ،‬مخصوصا در راه اندازی سیستم ‪ POS‬تشکر و‬ ‫قدردانی کرد و ارزوی توفیق روز افزون برای ایشان داشت ‪».‬‬ ‫همچنین ایشــان با اشــاره به تجربیات ارزشمند مهندس‬ ‫شهرابی از خدواند برای ایشــان در مسئولیت جدید ارزوی‬ ‫موفقیت کرد‪ .‬سپس مهندس شهرابی‪ ،‬معاون جدید بازاریابی‬ ‫و امور بین الملل در ســخنان کوتاهی‪ ،‬ضمن تقدیر از حسن‬ ‫اعتماد‪ ،‬مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‪ ،‬اظهار امیدواری‬ ‫کرد که بتواند با رویکرد جدید موسسه یعنی جذب مشتری‬ ‫و ارائه خدمات نوین بانکی با اســتفاده از تدابیر مدیرعامل و‬ ‫همکاری سایر مسئوالن‪ ،‬گام های مثبتی بردارد‪ .‬در خاتمه‬ ‫لوح تقدیر اقای عالی نژاد و حکم مسئولیت مهندس شهرابی‬ ‫توسط دکتر رضایی به ایشان اهد ا گردید‪.‬‬