ماهنامه مثلث شماره 305

‫رقابت بین عارف و الریجانی‪ ،‬ما را‬ ‫بهقبلهفتماسفندبرمیگرداند‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و پنج‪ 4 /‬اردیبهشت ‪ 88 / 1395‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫دو قطبی جهان اسالم‬ ‫بررسیابعادبیانیهضدایرانی‬ ‫اجالساستانبول‬ ‫عقدهگشایی‬ ‫فمنیستها‬ ‫یادداشتهاییدرباره‬ ‫مرگستایشدختر‬ ‫معصومافغان‬ ‫بهاربرانکو‬ ‫پرسپولیسچگونهازقعر‬ ‫به صدر جدول رسید؟‬ ‫گفتوگوی مثلث با محمدعلی وکیلی‬ ‫قالیبافوجلیلیبرای‬ ‫‪ 96‬اماده می شوند‬ ‫گزارشاختصاصیمثلثاز‬ ‫امادگیاصولگرایانبرای‬ ‫انتخاباتریاستجمهوری‬ ‫رهروان جدید در میانه‬ ‫دو فراکسیون‬ ‫ارایشمجلسدهمچگونه‬ ‫خواهدبود؟‬ ‫ریاست عارف مقدمه‬ ‫ریاست جمهوری اوست‬ ‫گفتوگو با نقوی حسینی درباره‬ ‫معادالت ریاست مجلس‬ ‫پیروزی در مناظره‬ ‫شکست در نیویورک‬ ‫مثلث‪ ،‬متنکامل مناظره‬ ‫هیالری کلینتون و برنی سندرز‬ ‫را منتشر میکند‬ ‫ظریف در دیدار با کری از او خواستکه امریکا‬ ‫در اجرای برجام اخالل ایجاد نکند‬ ‫پیمانشکن‬ ‫جنجال بر سر«تقریبا هیچ»‬ ‫چرا ولی الله سیف از بیثمر بودن‬ ‫برجام سخن گفت؟‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫دوقطبیجهاناسالم‬ ‫چرا سیزدهمیناجالسسازمانهمکاری کشورهایاسالمیبههمگراییمنجرنشد؟‬ ‫کماالتحضرتعلی(ع)‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این روز مبارک را بــه همۀ اقایان حضار و‬ ‫به ملت بزرگوار ایران و به همۀ مسلمین جهان‬ ‫تبریــک عرض می‏کنــم‪ .‬امیــدوارم خداوند‬ ‫به برکت ایــن روز مبارک‪ ،‬برکاتــش را بر همۀ‬ ‫مســلمین‪ ،‬خصوص ًا بــه ملت شــریف ایران‬ ‫نازل بفرماید‪.‬‬ ‫مولود امروز‪ ،‬وصف کردنی نیست‪ ،‬انچه‬ ‫که وصف کنند از او‪ ،‬دون شان اوست و انچه‬ ‫شــعرا و عرفا و فالســفه و دیگــران دربارۀ او‬ ‫گفته‏اند‪ ،‬شــمه ای از ان چیزی اســت که او‬ ‫هســت‪ .‬غالب ًا مســائلی که درک می‏کرده‏اند‬ ‫و می‏کنند راجع به موال علی بــن ابی طالب‪،‬‬ ‫عرضــه می‏داریــم‪ .‬ان چیزهایــی را کــه ما‬ ‫نمی‏توانیم درک کنیم و دســت عرفا و فالسفه و دیگران از‬ ‫ان کوتاه هست‪ ،‬ان چیز قابل ذکر نیست‪ .‬انسان تا نشناسد‪،‬‬ ‫نمی‏تواند بگوید و ان مقداری هم که در دســترس ماست‪،‬‬ ‫ان قدر زیاد اســت که گفتن او محتاج به زمانهای طوالنی‬ ‫است‪ .‬ولهذا ما باید در پیشــگاه مبارک ایشان عذرخواهی‬ ‫کنیم و عذر تقصیر بخواهیم که ما قاصریم و نمی‏توانیم بیان‬ ‫کمال شما را بکنیم‪.‬‬ ‫اطاعت الهی و حفظ اسالم اساس جنگهای علی (ع)‬ ‫ان چیــزی کــه موجب تاســف اســت این اســت که‬ ‫نگذاشتند حضرت امیر ـ ســام‏ال ّل ‏ه علیه ـ ان طور که باید و‬ ‫دلخواه اسالم است‪ ،‬جلوه پیدا کند‪ .‬در مدت کوتاه خالفت‬ ‫ظاهری ایشــان‪ ،‬ســه تا جنگ پیش امد کــه از خود‬ ‫مســلمین بود‪ .‬این منحرفین که ایران را متهم می‏کنند به‬ ‫اینکه چرا با مسلمین شــما جنگ می‏کنید‪ ،‬عالوه بر اینکه‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫معماییارانه‬ ‫مردمراقانعکنید‬ ‫قالیبافوجلیلیامادهمیشوند‬ ‫کنترلنامحسوس‬ ‫‪18- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫داعشوانحرافازاموزه هایاصیلدینی‬ ‫فدرالیسم‪،‬اسمرمزغرب‬ ‫بایدسرتعظیمفرودبیاوریوبگوییچهعاشقی‬ ‫عقده گشاییفمنیست ها‬ ‫‪24- 29‬‬ ‫فکرنو‬ ‫اجرایقانون‪،‬راهکارکاهشتصادفات‬ ‫امیدجایگزینتراژدی‬ ‫اطالعاتغلطدربارهخلقیاتایرانی‬ ‫درگذشتپدرتعزیهایران‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفیصادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی‬ ‫تاریخ‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫ما حزب بعث را ُم ِ‬ ‫سلم نمی‏دانیم‪ ،‬بلکه ضد اسالم می‏دانیم‬ ‫و مردم عراق مبتالی به او هســتند و مردم ایران هم همین‬ ‫طور‪ ،‬و جنگ با مسلم نیست گرچه از مسلمین او سپر قرار‬ ‫می‏دهد و می‏اورد در جبهه ها‪ ،‬لکن جنگ با مسلم نیست‪.‬‬ ‫عالوه بر این ما فرض می‏کنیم که مســلم باشــد‪ ،‬شماها‬ ‫صدام را از اصحاب رســول ال ّلــه‏ ُمســلمتر می‏دانید؟ این‬ ‫معممین اهل سنت بعضیشــان ـ درباریهای اینها ـ صدام و‬ ‫امثال صدام را از مقدســهای نهروان[‪]1‬باالتر می‏دانند؟‬ ‫انهایی که جبینشان پینه داشت و نماز شب هم می‏خواندند‪.‬‬ ‫حضرت امیر ســه جنگی[‪]2‬را که کرده اســت با اصحاب‬ ‫پیغمبر‪ ،‬با نزدیکان پیغمبر‪ ،‬با مقدسهای حقه باز کرده است‬ ‫و این برای مصلحت اسالم بوده است‪ .‬گرچه من می‏دانم‬ ‫که در بعض دلها اشکال به حضرت امیر هم هست‪ ،‬بعضی‬ ‫اشــخاص به حضرت امیر هم اشــکال دارنــد‪ ،‬ولو جرات‬ ‫نمی‏کننــد بگویند که «چرا با مســلمانها جنگ کرده‬ ‫است!» لکن حضرت امیر تابع اسالم است‪ ،‬اسالم‬ ‫بگوید با مســلمین جنگ کن‪ ،‬جنگ می‏کند؛ بگوید‬ ‫با کفار جنگ کن‪ ،‬جنگ می‏کند‪ ،‬وقتی بنا شــد یک‬ ‫طایفه ای از مسلمین‪ ،‬اینها توطئه کردند برای اینکه‬ ‫اســامی‏که می‏خواهد متولد بشــود‪ ،‬این را از بین‬ ‫ببرند و یک دســتۀ دیگر هم اغفال کردند دنبال این‬ ‫معنا‪ ،‬تکلیف حضرت امیر ـ سالم ال ّل ‏ه علیه ـ است که‬ ‫شمشیر را بکشد و در ســه جنگ با مسلمین[یعنی]‬ ‫کســانی که اظهار اســام می‏کردند و فریاد اسالم‬ ‫می‏کشــیدند و همه‏شــان هم از صدام مســلمانتر‬ ‫بودند‪ ،‬شمشیر را بکشد و در ســه جنگ با مسلمانها‬ ‫جنگ بکند برای اطاعت امر خدا و برای حفظ اساس‬ ‫اسالم‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسننتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪30- 39‬‬ ‫سیاست‬ ‫رهروان جدید در میانه دو فراکسیون‬ ‫رئیس ائتالفی‬ ‫رقابت با دوجناح‬ ‫مجلس برای عارف مقدمه ریاست جمهوری است‬ ‫‪40-59‬‬ ‫بینالملل‬ ‫دو قطبی جهان اسالم‬ ‫سه گانه خاورمیانه ای‬ ‫استحاله از درون‬ ‫پیروزی در مناظره‪ ،‬شکست در نیویورک‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫بهار برانکو‬ ‫امان از تساوی های بدتر از باخت‬ ‫خبر باورنکردنی؛ مهرداد اوالدی درگذشت‬ ‫دیگر نمی شود که نمی شود‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫رقابت بین عارف و الریجانی‪ ،‬ما را‬ ‫بهقبلهفتماسفندبرمیگرداند‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و پنج‪ 4 /‬اردیبهشت ‪ 88 / 1395‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫دو قطبی جهان اسالم‬ ‫بررسیابعادبیانیهضدایرانی‬ ‫اجالساستانبول‬ ‫عقدهگشایی‬ ‫فمنیستها‬ ‫یادداشتهاییدرباره‬ ‫مرگستایشدختر‬ ‫معصومافغان‬ ‫بهاربرانکو‬ ‫پرسپولیسچگونهازقعر‬ ‫به صدر جدول رسید؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫گفتوگوی مثلث با محمدعلی وکیلی‬ ‫قالیبافوجلیلیبرای‬ ‫‪ 96‬اماده می شوند‬ ‫گزارشاختصاصیمثلثاز‬ ‫امادگیاصولگرایانبرای‬ ‫انتخاباتریاستجمهوری‬ ‫رهروان جدید در میانه‬ ‫دو فراکسیون‬ ‫ارایشمجلسدهمچگونه‬ ‫خواهدبود؟‬ ‫ریاست عارف مقدمه‬ ‫ریاست جمهوری اوست‬ ‫گفتوگو با نقوی حسینی درباره‬ ‫معادالت ریاست مجلس‬ ‫پیروزی در مناظره‬ ‫شکست در نیویورک‬ ‫مثلث‪ ،‬متنکامل مناظره‬ ‫هیالری کلینتون و برنی سندرز‬ ‫را منتشر میکند‬ ‫ظریف در دیدار با کری از او خواستکه امریکا‬ ‫در اجرای برجام اخالل ایجاد نکند‬ ‫پیمانشکن‬ ‫جنجال بر سر«تقریبا هیچ»‬ ‫چرا ولی الله سیف از بیثمر بودن‬ ‫برجام سخن گفت؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫تکلیف یارانه نقدی‬ ‫خبرنامه‬ ‫درحالی که مجلس شورای اســامی مصوبه ای را برای حذف یارانه‬ ‫‪ 24‬میلیون نفر از مردم کشور به تصویب رسانده دولت می گوید موافق‬ ‫این مصوبه نیست و از شورای نگهبان هم خواسته که این طرح مجلس‬ ‫را رد کند‪ .‬سرنوشــت یارانه به زودی مشــخص خواهد شد‪ .‬حرف اخر را‬ ‫شورای نگهبان خواهد زد‪.‬‬ ‫رهبرانقالبدردیداراعضایاتحادیه‬ ‫انجمنهایاسالمیدانش اموزان‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫ما باید به جای دفاع صرف‬ ‫حملهنیزانجامدهیم‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی یکی از عرصه های مهم‬ ‫رویارویی نظام جمهوری اسالمی با جبهه استکبار را موضوع‬ ‫جوانان دانســتند‪ .‬حضرت ایت الله خامنــه ای رهبر معظم‬ ‫انقالب اســامی در دیدار هزاران نفــر از اعضای اتحادیه‬ ‫انجمن های اســامی دانش اموزان سراسر کشور‪ ،‬یکی از‬ ‫عرصه های مهم رویارویی نظام جمهوری اسالمی با جبهه‬ ‫اســتکبار را موضوع جوانان دانستند و تاکید کردند‪« :‬جبهه‬ ‫مقابل نظام اســامی به دنبال تغییر هویت دینی و انقالبی‬ ‫جوان ایرانی و گرفتن امید‪ ،‬نشاط و انگیزه از انان است و تنها‬ ‫راه مقابله با این رویارویی پنهــان و پیچیده‪ ،‬تربیت جوانانی‬ ‫«متدین‪ ،‬انقالبی‪ ،‬پاکدامن‪ ،‬مصمم‪ ،‬هوشــیار‪ ،‬پرانگیزه‪،‬‬ ‫امیدوار‪ ،‬اندیشه ورز‪ ،‬شــجاع و فداکار» به عنوان «افسران‬ ‫جنگ نرم» اســت‪ ».‬رهبر انقالب اســامی در ابتدای این‬ ‫دیدار‪،‬جوانانرابهبهره گیریازفرصتبسیارمغتنمماهرجب‬ ‫و سپس ماه های شــعبان و رمضان توصیه کردند و گفتند‪:‬‬ ‫«این سه ماه‪« ،‬بهار معنویت» هســتند و جوانان که در بهار‬ ‫عمر قرار دارند‪ ،‬می توانند از این فرصت گرانبها برای تقویت‬ ‫ُبعد معنویت گرا در خود‪ ،‬اســتفاده کنند‪ ».‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای ســپس با برشــمردن برخی عرصه های درگیری‬ ‫نظام جمهوری اسالمی با جبهه استکبار به سرکردگی امریکا‬ ‫و صهیونیزم‪ ،‬افزودند‪« :‬استقالل کشــور اعم از استقالل‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی یکی از این عرصه ها ست؛‬ ‫زیرا قدرت ها با هر کشــوری که بخواهد در مقابل ســلطه و‬ ‫نفوذ بیگانگان بایستد و از اســتقالل خود دفاع کند‪ ،‬مقابله‬ ‫خواهند کرد‪ ».‬ایشــان موضوع پیشــرفت را یکی دیگر از‬ ‫موارد درگیری نظام اســامی با جبهه اســتکبار دانســتند و‬ ‫گفتند‪«:‬قدرت هایجهانیدرمقابلهرکشوریکهبخواهد‬ ‫بدوناتکابهانهابهپیشرفتدستیابد‪،‬می ایستند؛زیراچنین‬ ‫پیشرفتی برای دیگر کشورها و ملت ها‪« ،‬الگوساز» خواهد‬ ‫بود‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی یکی از اصلی ترین انگیزه های‬ ‫قدرت هایاستکباریبرایصف اراییدرمقابلتواناییایران‬ ‫در دستیابی به دانش هسته ای را همین موضوع خواندند و‬ ‫تاکید کردند‪ «:‬اگر در مقابل این قدرت ها کوتاه بیاییم‪ ،‬قطعا‬ ‫مخالفت خود را به پیشرفت ها در حوزه های زیست فناوری‪،‬‬ ‫نانوودیگررشته هایعلمی حساسگسترشخواهندداد؛زیرا‬ ‫انها با هرگونه پیشرفت علمی‪ ،‬اقتصادی و تمدنی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران مخالف هستند‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‪،‬‬ ‫«حضــور قدرتمند ایــران در منطقه غرب اســیا و جهان»‪،‬‬ ‫«موضوعفلسطین»‪«،‬موضوعمقاومت»و«موضوعسبک‬ ‫زندگیایرانی‪-‬اسالمی»راازدیگرعرصه هایاختالفجبهه‬ ‫استکبار با نظام اسالمی دانستند و خاطرنشان کردند‪«:‬اگر‬ ‫در کشوری‪ ،‬سبک زندگی غربی رواج پیدا کند‪ ،‬نخبگان ان‬ ‫جامعه به افراد تســلیم پذیر در مقابل سیاست های استکبار‬ ‫تبدیل خواهند شد‪ ».‬ایشان به موضوع «جوانان» به عنوان‬ ‫یکیازمهمترینعرصه هایاختالف‪،‬اشارهکردندوگفتند‪:‬‬ ‫«اکنون در موضــوع جوانان‪ ،‬یک جنگ نرم زیرپوســتی و‬ ‫فراگیر میان جمهوری اسالمی ایران از یک طرف و امریکا‬ ‫و صهیونیســت ها و دنباله روهــای انها از طــرف دیگر‪ ،‬در‬ ‫جریان است‪ ».‬رهبر انقالب اســامی‪ ،‬جوانان دانش اموز‬ ‫و دانشجو را افسران این جنگ خواندند و افزودند‪« :‬در این‬ ‫جنگ نرم‪ ،‬می توان دو افسر با دو هویت متفاوت متصور شد‬ ‫که نتیجه این جنگ بر اساس هویت افسران متفاوت خواهد‬ ‫بود‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای با تاکید بر اینکه «جنگ نرم‬ ‫خطرناک تر از جنگ سخت است»‪ ،‬به برخی یاوه گویی های‬ ‫دشمنان اشــاره کردند و افزودند‪« :‬برخی اوقات ما را تهدید‬ ‫به جنگ ســخت و بمباران می کنند که این ســخنان‪ ،‬غلط‬ ‫زیادی است‪ ،‬زیرا زمینه و جرات ان را ندارند و اگر هم احیانا‬ ‫چنین کاری انجام دهند‪ ،‬تودهنی خواهند خورد‪ ».‬ایشــان‬ ‫با اشــاره به اینکه هم اکنون جنگ نرم ضد نظام اسالمی در‬ ‫جریان اســت و ما باید به جای دفاع صرف‪ ،‬حمله نیز انجام‬ ‫دهیم‪ ،‬گفتند‪ «:‬اگر در قرارگاه و سنگرها‪ ،‬افسرانی متدین‪،‬‬ ‫مصمم‪ ،‬هوشیار‪ ،‬پرکار‪ ،‬صاحب اندیشه‪ ،‬شجاع و‬ ‫انقالبی‪ّ ،‬‬ ‫فداکار داشته باشــیم‪ ،‬می توان نتیجه گرفتن در این نبرد را‬ ‫حدس زد‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی افزودند‪« :‬اما اگر در این‬ ‫جنگنرم‪،‬افسرانیتسلیم پذیر‪،‬فریبخور‪،‬اعتمادکنندهبه‬ ‫لبخند دشمن‪ ،‬بی انگیزه‪ ،‬بی فکر‪ ،‬بی اعتنا به سرنوشت خود‬ ‫و دیگران و سرگرم غرایز‪ ،‬در قرارگاه و سنگرها باشند‪ ،‬نتیجه‬ ‫نبرد کامال مشــخص اســت‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‬ ‫خاطرنشــان کردند‪« :‬بنابراین در جنگ نرم‪ ،‬دو افســر با دو‬ ‫هویتمتفاوتمی تواندوجودداشتهباشد؛یکافسرکهمورد‬ ‫پسندجمهوریاسالمیاستویکافسرکهموردپسندجبهه‬ ‫استکبار است و حضور هر یک از این دو نوع افسر می تواند‬ ‫سرنوشت نبرد را تغییر دهد‪ ».‬ایشان با تاکید بر اینکه «اصرار‬ ‫بر «تدین‪ ،‬پاکدامنی و پارســایی جوانان» و «پرهیز انان از‬ ‫سرگرمشدنبهغرایز»رانبایدتعصبوتحجرخواند»‪،‬گفتند‪:‬‬ ‫«غربی ها به ویژه امریکایی ها به دنبال ان هســتند تا جوان‬ ‫ایرانی‪،‬عنصریبی ایمان‪،‬غیرشجاع‪،‬بی انگیزه‪،‬بی تحرک‪،‬‬ ‫ناامید‪ ،‬خوشبین به دشــمن و بدبین به فرمانده و عقبه خود‬ ‫باشد‪،‬امانظاماسالمیبه دنبالتربیتجوانانیدرنقطهمقابل‬ ‫خواستجبههاستکباراست‪ ».‬حضرتایت اللهخامنه ای‪،‬‬ ‫وجود چنین جوانانی در کشــور را بســیار با عظمت دانستند‬ ‫و با تاکید بر اینکه «بعد از گذشــت ‪ ۳۷‬سال‪ ،‬جبهه استکبار‬ ‫نتوانسته است جمهوری اسالمی ایران را از بین ببرد یا مانع‬ ‫رشدوقدرتاندرمنطقهشود»‪،‬گفتند‪«:‬با وجودتهدیدهای‬ ‫عملی و تبلیغاتی فراوان‪ ،‬امروز حزب الله لبنان پیکره رشید‬ ‫خود را در دنیای اسالم نشــان می دهد و محکومیت ان در‬ ‫یک ورق پاره به وسیله دولتی فاسد‪ ،‬وابسته‪ ،‬توخالی و پوک‪،‬‬ ‫هیچ اهمیتی ندارد‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای با اشاره به‬ ‫شکست رژیم صهیونیســتی از حزب الله لبنان در جنگ ‪۳۳‬‬ ‫روزه و مقایسه این پیروزی با شکســت ارتش های قوی سه‬ ‫کشورعربیازرژیم صهیونیستی‪،‬تاکیدکردند‪«:‬حزب اللهو‬ ‫جوانانمومنانهمچونخورشیدمی درخشندومایهافتخار‬ ‫دنیای اسالم هستند‪».‬‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫معماییارانه‬ ‫بهارستان و پاستور در مورد‬ ‫سرنوشت یارانه اختالف نظر پیدا کرده اند‬ ‫در حالــی مجلس حــذف یارانــه ‪ 24‬میلیــون نفر را‬ ‫خواســتار شــده که دولت تاکید دارد مصوبه مجلس قابل‬ ‫اجرا نیســت و تنها نباید درامدهای خام افــراد مدنظر قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬بلکه هزینه های خانوار نیز باید در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫این حاال مهمترین مساله ای است که دو لت و مجلس در‬ ‫اخرین روزهای عمر پارلمان نهم درگیر ان هستند‪ .‬ان طور‬ ‫که مقامات دولتی می گویند‪ ،‬در سال ‪ 1395‬تصمیم داشتند‬ ‫که یارانه ‪ 568‬هزار نفر مستغنی را حذف کنند‪ ،‬به عبارتی‪،‬‬ ‫دولت تصمیم داشــت به طور پلکانی و مرحله ای نســبت‬ ‫به حذف یارانه بگیران اقدام کند امــا در نهایت مجلس به‬ ‫حذف ‪ 24‬میلیون یارانه بگیر و ســه دهک خانواری در روز‬ ‫‪ 24‬فروردیــن رای داد‪ .‬دولــت در الیحه بودجه ســال ‪۹۵‬‬ ‫عینا تبصره هدفمندی در سال ‪ ۱۳۹۴‬را تکرار کرده بود که‬ ‫میزان یارانه ها‪ ،‬حذف دهک ها از دریافت یارانه و درامدها‬ ‫هیچ تغییری نکرده بود‪ .‬اما این تصمیم مجلس از مصوبه‬ ‫کمیســیون تلفیق مجلس نشــات می گرفت‪ .‬کمیسیون‬ ‫تلفیق در مصوبه خــود اعالم کرده بود که همه افراد ســه‬ ‫دهک باالی جامعه و شاغالن شــش گروه شغلی به شرط‬ ‫انکه درامد باالی ‪ 35‬میلیون در سال داشته باشند‪ ،‬از لیست‬ ‫یارانه حذف شــوند‪ .‬محمدرضا پورابراهیمی‪ ،‬ســخنگوی‬ ‫کمیســیون تلفیق بودجه ‪ 95‬گفته بود‪« :‬بــا این مصوبه‪،‬‬ ‫‪ 70‬درصــد جامعه یارانه نقــدی را دریافــت می کنند و تنها‬ ‫‪ 30‬درصد یعنی ‪ 24‬میلیون نفر حذف می شــوند‪ ».‬تجار و‬ ‫صاحبان مشاغل با در امد ساالنه حداقل‪ 35‬میلیون تومان‪،‬‬ ‫ت علمی دانشــگاه ها‪،‬‬ ‫نماینــدگان مجلس‪ ،‬اعضــای هیا ‬ ‫قضات‪ ،‬پزشکان و دندان پزشکان‪ ،‬همه مدیران و اعضای‬ ‫هیات مدیره و بازرســان شــرکت ها و بانک هــای دولتی و‬ ‫غیر دولتی از جملــه افرادی بودنــد که در این گــروه قرار‬ ‫می گرفتند‪ .‬به دنبال این تصمیم‪ ،‬احمــد میدری‪ ،‬معاون‬ ‫رفاه اجتماعــی وزارت تعاون‪ ،‬کار و رفــاه اجتماعی اعالم‬ ‫کرده بــود‪« :‬منتظر تصمیــم مجلس در خصــوص قطع‬ ‫یارانه پردرامدها هستیم و باید مشــخص شود که مصوبه‬ ‫کمیسیون تلفیق مبنی بر قطع یارانه نقدی تقریبا‪ 24‬میلیون‬ ‫شهروند که از درامد باالیی برخوردارند‪ ،‬در مجلس تصویب‬ ‫می شود یا خیر»به گفته وی «دولت یازدهم پیشنهادی در‬ ‫این زمینه نداده بود و این تصمیمی است که مجلس شورای‬ ‫اســامی گرفته اســت‪ ».‬در واکنش به تصمیم مجلس‬ ‫برای حــذف ‪ 24‬نفر از یارانه بگیــران‪ ،‬محمدباقر نوبخت‪،‬‬ ‫رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی با تصویب این تبصره‬ ‫مخالفت جدی کرد و ان را غیرقابل اجرا خواند‪ .‬نوبخت در‬ ‫نشست علنی مجلس شورای اسالمی و در جریان بررسی‬ ‫جزئیات الیحه بودجه سال ‪ 95‬کل کشــور‪ ،‬در مخالفت با‬ ‫تبصره مصوبه کمیســیون تلفیــق در خصوص هدفمندی‬ ‫یارانه ها گفت‪« :‬برخی در کمیسیون مصاحبه کردند که با‬ ‫این تبصره یارانه ‪ 24‬میلیون نفر به دلیل عدم نیازمندی قطع‬ ‫می شود؛ در حالی که دولت قصد حذف این تعداد را ندارد‬ ‫و براســاس اطالعات ســازمان امور مالیاتی قرار است ان‬ ‫تعداد افرادی که طبق مصوبه الیحه بودجه ‪ 94‬هنوز حذف‬ ‫نشده اند‪ ،‬حذف شوند‪».‬‬ ‫وی در ادامه تعداد افراد مستغنی که نیازمند دریافت‬ ‫یارانه نیســتند را ‪ 568‬هزار و ‪ 726‬نفر اعالم و تصریح کرد‪:‬‬ ‫«این تعداد افراد در کشور باقی مانده اند که با حقوق باالی‬ ‫‪ 35‬میلیون تومان در سال هنوز یارانه دریافت می کنند که‬ ‫باید حذف شــوند‪ ،‬بنابراین نباید اســترس حذف شدن را با‬ ‫شایعات در جامعه ایجاد کنیم‪ ».‬سخنگوی دولت همچنین‬ ‫معتقد بود که «حذف ‪ 24‬میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی‬ ‫در این شرایط عادالنه نیست و قطعا موجب اذیت بسیاری‬ ‫از مردم می شود‪ ».‬فعال در جدید ترین تحول‪ ،‬دولت که از‬ ‫مجلس نا امید شده از شورای نگهبان درخواست کرده این‬ ‫مصوبه را رد کند‪.‬‬ ‫مردم را قانع کنید‬ ‫‪2‬‬ ‫محمد دین پرور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬انها بزرگند یا ما؟‬ ‫حسن روحانی در سفر اســتانی اخیر خود گفته‬ ‫است‪«:‬مگرکمپانی هایدنیابیکارنددوهفتهبهایران‬ ‫بیایند‪،‬اینهاشرکت هایبزرگیهستندووقتشانقیمت‬ ‫دارد»‪ .‬ســوال این اســت که ایا بزرگی این شرکت ها‬ ‫به بزرگی و عظمت ایرانی اســامی هســت؟ واقعیت‬ ‫این اســت که ایران اکنون بعد از توافق هسته ای که‬ ‫خود رئیس جمهور از ان به عنوان موهبتی مهم برای‬ ‫کشور یاد می کند به بازار هدف بسیار با اهمیتی برای‬ ‫کشورهای دیگر تبدیل شده است‪ .‬در واقع کشورهایی‬ ‫که تا دیروز برای ورود به ایران با محدودیت و ترس از‬ ‫تحریممواجهبودندحاالباتوجهبهتعابیرشمابایدبرای‬ ‫ورود به بازار ایران صف بکشند‪ .‬اگر فرض را بر درستی‬ ‫اینادعابگذاریمپسعلتاینهمهبزرگ کردنطرف‬ ‫مقابل و متقابال کوچک نشــان دادن کشور بزرگمان‬ ‫ایران چیست؟‬ ‫‪l‬‬ ‫اعالن جنگ!‬ ‫در اخرین روز از هفته گذشته خبر امد که پارلمان‬ ‫بحرین علیه انچه «تروریسم ایران و حزب الله لبنان»‬ ‫خواند‪،‬اعالنجنگکردهاست!اینپارلمانبااستقبال‬ ‫از طرح وزارت دفاع این کشور در سرکوب اعتراضات‬ ‫مســالمت امیز مردم که ان را «اقدامات تروریستی»‬ ‫می خواند از اعالن جنگ علیه «تروریسم حزب الله و‬ ‫ایران» خبر داد! دقیقا همان هشداری است که رهبر‬ ‫معظمانقالبدرماهگذشتهدادهبودند‪.‬ایشانفرموده‬ ‫بودند‪ «:‬اگر نظام جمهوری اسالمی دنبال علم برود‪،‬‬ ‫دنبال فناوری برود‪ ،‬دنبال مذاکره سیاسی برود‪ ،‬دنبال‬ ‫کارهای گوناگون تجاری و اقتصــادی برود ‪-‬که همه ‬ ‫اینهاالزماست‪-‬اماقدرتدفاعینداشتهباشد‪،‬توانایی‬ ‫دفاع کردن نداشته باشد‪ ،‬هر بی سروپایی و هر دولت‬ ‫فزرتی کذایی ای او را تهدید می کند که اگر فالن کار را‬ ‫نکردید‪ ،‬ما موشک می زنیم؛ خب اگر شما امکان دفاع‬ ‫نداشته باشید‪ ،‬مجبورید عقب نشینی کنید‪ » .‬البته به‬ ‫حمدلله اکنون توان دفاعی کشور با درایت رهبر معظم‬ ‫انقالب و فرماندهی مدبرانه ایشان در وضعیت بسیار‬ ‫خوبی است‪ .‬اما این مواضع کشورهای کوچک و حقیر‬ ‫نشان می دهد که ما بیش از پیش باید برای تقویت بنیه‬ ‫دفاعیتالشکردهوتوجهجدیبههشدارهایرهبری‬ ‫داشتهباشیم‪.‬‬ ‫‪l‬‬ ‫سوءاستفاده از فاجعه‬ ‫بعد از جنایت اخیر و قتل دختر افغانی‪ ،‬در فضای‬ ‫مجازیورسانه ایکشورجوتبلیغاتیسنگینیبهوجود‬ ‫امده است‪ .‬صرف نظر از اینکه این جنایت و قتل این‬ ‫دختر بچه معصوم ناراحت کننده و متاثر کننده است اما‬ ‫حتما باید از سوءاستفاده از این فاجعه غم انگیز توسط‬ ‫گروه های خاص جلوگیری کرد؛ انها که فقط در مواقع‬ ‫خاص متاثر می شوند !‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫جدال بر سر یارانه؛ این چیزی است که مردم ما چند‬ ‫ماهی است ان را از رسانه ها دنبال می کنند‪ .‬دولتی که سال‬ ‫اخرش را پیش رو دارد معتقد است که نمی توان یارانه را در‬ ‫این سطح حذف کرد اما مجلسی که تنها یک ماه به پایان‬ ‫کارش باقی مانــده اصرار دارد که بر اســاس قانون‪ ،‬یارانه‬ ‫‪ 24‬میلیون نفر حذف شود‪ .‬نکته این است که در این میان‬ ‫برخی مجلس نهــم و در واقع اصولگرایــان را متهم به کار‬ ‫سیاســی کرده اند‪ .‬انها می گویند اصولگرایان می خواهند‬ ‫دولت را در ســال اخر زمین گیر کرده و زمینــه رای اوری را‬ ‫در ســال ‪ 96‬کاهش دهند‪ .‬در مقابل برخی دیگر نیز دولت‬ ‫را متهــم می کنند که می دانــد تداوم اختصــاص یارانه به‬ ‫همه مردم خالف مصلحت اقتصاد کشور است اما با ادامه‬ ‫همان راهی که تا پیش از این پوپولیستی می خواند و عذاب‬ ‫الیم‪ ،‬می خواهد نتیجه انتخابات را به خطر نیندازد‪ .‬مساله‬ ‫یارانه اکنون به یکــی از بحث های مهم در ســطح جامعه‬ ‫تبدیل شده و درســت راه این است که اقتصاددان های دو‬ ‫طرف مقابل یکدیگر و دوربین رسانه ها نشسته و هر کدام‬ ‫منطق خــود را توضیح دهند‪ .‬حتما در چنیــن فرایندی اگر‬ ‫نتیجه بحث حتی حذف یارانه ها هم باشــد مردم ما سخن‬ ‫منطقی را خواهند پذیرفــت و دولت نمی تواند نگرانی از بار‬ ‫سیاسی ان داشته باشد اگر هم نتیجه این بحث باقی ماندن‬ ‫یارانه ها باشد مخالفان دیگر از ادامه بحث در این مورد باز‬ ‫خواهند ماند‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫قالیباف و جلیلی اماده‬ ‫می شوند‬ ‫شرط مطهری برای‬ ‫حضور زنان در ورزشگاه‬ ‫کنترل نامحسوس‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫قالیباف و جلیلی اماده می شوند‬ ‫گزارش اختصاصی مثلث از امادگی اصول گرایان برای انتخابات ‪96‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ویژه‬ ‫دولت حسن روحانی سال اخر خود را اغاز کرده است؛‬ ‫اما ان چنان که از برخی خبرها و نشانه ها پیداست انتخابات‬ ‫سال ‪ 96‬برای روحانی چندان هم ساده نخواهد بود‪ .‬حاال‬ ‫تحلیلگران سیاسی با رصد اخبار و تحرکات شخصیت های‬ ‫سیاسی به دنبال ترسیم شــکل و مختصات رقابت در سال‬ ‫اینده هستند‪.‬‬ ‫تازه تریــن خبرها اما حاکــی از ان اســت که برخی‬ ‫شــخصیت های سیاســی در حال بررســی شــرایط ورود‬ ‫به انتخابات هســتند‪ .‬این جنــب و جوش البتــه در جناح‬ ‫اصولگرا گویا بیشتر است‪ .‬خبرنگار مثلث مطلع شده است‬ ‫محمد باقــر قالیباف و ســعید جلیلی از جملــه چهره هایی‬ ‫هستند که در حال رصد این شرایط هستند‪.‬‬ ‫بر اســاس این گزارش‪ ،‬برخی گروه ها و طیف های‬ ‫سیاسی به محمد باقر قالیباف پیشــنهاد کرده اند که نامزد‬ ‫انتخابات اتی شود‪ .‬انها معتقدند محمد باقر قالیباف گزینه‬ ‫مناسبی برای رقابت با حسن روحانی است که می تواند هم‬ ‫حمایت اصولگرایان را داشته باشد و هم اینکه بخش هایی‬ ‫از ارای خاکستری را به خود اختصاص دهد‪.‬‬ ‫همچنین این افراد معتقدند قالیباف در دو انتخابات‬ ‫ســال ‪ 84‬و ‪ 92‬در نظرســنجی ها رای خوبی داشته اما در‬ ‫نتیجه دو قطبی های به وجود امده نتوانســته پیروز رقابت‬ ‫باشــد‪ .‬تازه ترین خبر این اســت که روزنامه صبــح نو که‬ ‫مجوز برای عباس قادری تکذیب شد‬ ‫شرطمطهری‬ ‫برای حضور زنان در ورزشگاه‬ ‫فرزاد طالبی درباره انتشار خبری مبنی بر توزیع البوم ‬ ‫ی‬ ‫با عنوان «قســم» به خوانندگــی عباس قــادری و برگزاری‬ ‫کنسرتاینخوانندهتوضیحداد‪«:‬صراحتااعالممی کنمکه‬ ‫هیچ گونهدرخواستیمبنیبرتولیداینالبومبهدفترموسیقی‬ ‫وزارتفرهنگوارشاداسالمینرسیدهوطبیعتادفترموسیقی‬ ‫نیز هیچ گونه مجوزی برای انتشار و توزیع این البوم با عنوان‬ ‫خواننده مورد نظر صادر نکرده است‪ .‬عباس قادری خواننده‬ ‫قدیمی در برخی از ســایت ها و‬ ‫فضای مجازی از انتشــار البوم‬ ‫جدید خود به نام «قســم» خبر‬ ‫داده بود‪ .‬وی همچنین با انتشار‬ ‫ویدیویی اعالم کرده بود که به‬ ‫زودی در تهران کنسرتی برگزار‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫علیمطهریدربارهحضور‬ ‫زنان در ورزشگاه ها گفت‪« :‬باید‬ ‫برایحضورزناندرورزشگاه ها‪ ،‬‬ ‫ضوابطشرعیرعایتشود؛مثال‬ ‫اگر حضور خانم ها بــرای بازی‬ ‫خاصی اشــکالی نداشته باشد‪،‬‬ ‫الزم اســت تمهیداتی همچون‬ ‫جداکــردن راه ورود و خــروج خانم ها از اقایــان یا جداکردن‬ ‫جایگاهانهادرورزشگاهازاقایانونظیراینقبیلموارددرنظر‬ ‫گرفته شود‪ ».‬وی در پاسخ به این سوال که پیش از این زنان‬ ‫اجازه حضور در مســابقات والیبال را داشتند و دردسری تولید‬ ‫نمی شد‪،‬توضیحداد‪«:‬حضورزناندرورزشگاه هاازنظرامنیتی‬ ‫دردسرسازنیستوصرفابحثشرعیمطرحاست‪».‬‬ ‫توســط افراد نزدیک به او اداره می شــود در اینده نزدیک‬ ‫منتشــر خواهد شــد‪ .‬اما خبر دیگر اینکــه برخی طیف ها‬ ‫و گروه های سیاســی خواســتار نامزدی ســعید جلیلی در‬ ‫انتخابات شده اند‪.‬‬ ‫برخی اطرافیان او نیز با برگزاری جلســاتی در سطح‬ ‫کارشناسی به بررسی فضای سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی‬ ‫کشور پرداخته و زمینه های حضور او را در انتخابات براورد‬ ‫می کنند‪ .‬بر این اساس برخی حامیان نامزدی سعید جلیلی‬ ‫معتقدند کــه او در انتخابــات ســال ‪ 92‬علی رغم حضور‬ ‫دیرهنگامش در عرصه رقابت توانســته رای خوبی داشته‬ ‫باشــد و در چنین شــرایطی که ایاالت متحده و متحدان‬ ‫اروپایی اش در راه برجام سنگ اندازی کرده اند او می تواند‬ ‫در مبازرات انتخاباتی با حسن روحانی یک دو قطبی ایجاد‬ ‫کــرده و روحانی را به چالش بکشــد‪ .‬انها معتقدند ســعید‬ ‫جلیلی می تواند همراه بــا ارای اصولگرایان حمایت طبقه‬ ‫ضعیف را نیز جلب کند‪ .‬اخیرا ایت الله مصباح یزدی نیز با‬ ‫حضور در دفتر او واقع در خیابان پاســتور جلسه ای را با او‬ ‫برگزار کرده بود‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگران این حضور ایت الله مصباح یزدی‬ ‫را به معنای تالش ایت الله برای راضی کردن سعید جلیلی‬ ‫جهت حضور در انتخابات ارزیابــی کرده اند‪ .‬فارغ از علت‬ ‫برگزاری این جلســه بــه نظر می رســد جبهه پایــداری از‬ ‫اصلی ترین حامیان سعید جلیلی برای حضور در انتخابات‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫نکته مهم اما این است که اصولگرایان معتقدند نامزد‬ ‫نهایی این جناح باید فردی از جنس قالیباف یا سعید جلیلی‬ ‫باشد نه شخصیتی مانند محمود احمدی نژاد‪ .‬این مساله‬ ‫از انجا اهمیت بیتشــتری یافته که محمــود احمدی نژاد‬ ‫تالش هایــش را بــرای حضــور در عرصه ایــن انتخابات‬ ‫افزایش داده و برخی نزدیکان او نیز از احتمال نامزدی اش‬ ‫خبر داده اند‪.‬‬ ‫این تحوالت در حالی اســت که گویا بــزرگان جناح‬ ‫به این نتیجه رســیده اند که باید از زمانی زودتر نامزد واحد‬ ‫اصولگرایان را انتخاب کرده و از هم اکنون برای پیروزی او‬ ‫برنامه ریزی کنند‪ .‬سعید جلیلی و محمد باقر قالیباف رابطه‬ ‫بسیار خوب و صمیمی از دوران دفاع مقدس با هم دارند و‬ ‫به نظر می رســد اگر بنا بر نامزدی باشد تنها یکی از این دو‬ ‫شخصیت راهی رقابت سال ‪ 96‬خواهد شد‪.‬‬ ‫جلیلیهمچاره ایجزتوافقنداشت!‬ ‫سریع القلم از اســاتید دانشگاه که بســیاری معتقدند‬ ‫به دولــت نزدیــک اســت گفتــه‪« :‬کســی کــه در جایگاه‬ ‫ریاست جمهوریقرارمی گیردباواقعیت هاروبهرومی شودواز‬ ‫شعارهافاصلهمی گیرد‪».‬اوبااشارهبهجایگاهریاست جمهوری‬ ‫در ایران و نقــش ان در حکومت گفت‪« :‬اگــر در خرداد ‪92‬‬ ‫سعید جلیلی رئیس جمهور می شد شاید دیگر دوسال منتظر‬ ‫نمی ماندیم تا توافق هسته ای‬ ‫امضا شــود‪ .‬ایــن ادعا بــر این‬ ‫اساس است که جلیلی هم باید‬ ‫با ‪90‬میلیــارد دالر معوقه بانکی‬ ‫رو به رو می شــد و تمام مســائل‬ ‫سبب می شــد که جلیلی راهی‬ ‫جزهمانراهیکهامروزروحانی‬ ‫پیمودهاستنداشتهباشد‪».‬‬ ‫هفت هزار پلیس اجرای طرح جدید امنیت اخالقی در پایتخت را برعهده گرفتند‬ ‫هفته گذشــته رئیــس پلیــس پایتخت از اســتقرار‬ ‫هفت هزار نیروی پلیس نامحســوس بــرای طرح امنیت‬ ‫اخالقی در پایتخت خبــر داد‪ .‬پیــش از ان نیز ماموران‬ ‫پلیس با اســتقرار در بزرگراه های ســطح شــهر تهران‪،‬‬ ‫رانندگانی که حجاب و پوشششان مناسب نبود را متوقف‬ ‫کرده و به این شــکل مرحله جدید طرح امنیت اجتماعی‬ ‫را در پایتخت به اجرا دراوردند‪ .‬پس از ان دور جدیدی از‬ ‫این طرح شروع شد که ان هم به ارشاد رانندگان متخلف‬ ‫اختصاص یافته‪ ،‬ولی در ســطحی بسیار وسیع تر به اجرا‬ ‫درامده است‪.‬‬ ‫ان گونه که سردار ساجدی نیا‪ ،‬رئیس پلیس تهران‬ ‫درباره این مرحله از طرح امنیت اجتماعی ســخن گفت‪،‬‬ ‫قرار اســت بیش از ‪ ۷۰۰۰‬تن در طرح نامحســوس به کار‬ ‫گرفته شــده و بی هیچ مواجهه ای با شــهروندان‪ ،‬شماره‬ ‫پــاک خودروهای افراد متخلــف را یادداشــت نمایند تا‬ ‫بعد به مالکان این خودرو ها اطالع داده شــده‪ ،‬ایشان به‬ ‫پایگاه های پلیس احضار و مجازات تنبیهی علیه ایشــان‬ ‫اعمال شود‪.‬‬ ‫سردار حسین ساجدی نیا در مراسم اغاز به کار گشت‬ ‫نامحســوس پلیس امنیــت اخالقی که با حضــور معاون‬ ‫دادستان تهران برگزار شــد‪ ،‬مصادیقی از این تخلفات را‬ ‫اینگونه توضیح داد‪« :‬یکی از مطالبات مردم در سال های‬ ‫اخیر موضوع مزاحمت برای نوامیس در ســطح شهر بود‪.‬‬ ‫از این رو پلیس در سال های گذشــته طرح های مختلفی‬ ‫را در دســتورکار قرار داد‪ .‬از حدود دو سال پیش نیز پلیس‬ ‫اقدام به رصد ناهنجاری ها کرده که چهار موضوع الودگی‬ ‫صوتی‪ ،‬رانندگی پرخطر در سطح بزرگراه ها و انجام حرکات‬ ‫نمایشــی‪ ،‬ایجاد مزاحمت برای نوامیس و کشف حجاب‬ ‫در خودروها جزو چهار محور اصلی بودند که با انها برخورد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکــه از ابتدای این هفتــه طرح امنیت‬ ‫اخالقی به شــکل محســوس و در سطح گســترده ای در‬ ‫سطح میادین‪ ،‬مجتمع های تجاری و بزرگراه های پایتخت‬ ‫به اجرا در امده اســت‪ ،‬اعالم کرد که پلیس نامحســوس‬ ‫این مســاله را رصد خواهد کــرد‪« :‬عالوه بــر این طرح‪،‬‬ ‫گشــت نامحســوس پلیس امنیت اخالقی نیز در ســطح‬ ‫معابر فعالیــت خود را اغــاز خواهــد کرد‪ .‬براین اســاس‬ ‫بیش از ‪ 7000‬نیــروی زن و مرد با حضور در معابر نســبت‬ ‫به رصــد این مــوارد و اطالع ان بــه پلیس امنیــت اقدام‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫به گفته رئیس پلیس پایتخت فعالیــت این افراد به‬ ‫این صورت خواهد بود که «این افراد در صورت مشاهده‬ ‫موارد ناهنجاری همچون مزاحمت برای نوامیس‪ ،‬الودگی‬ ‫صوتی‪ ،‬کشف حجاب در خودرو و انجام حرکات نمایشی در‬ ‫خیابان‪ ،‬شماره پالک خودرو را برداشته و از طریق سامانه‬ ‫پیامکی به مرکز پلیــس امنیت اخالقی اطــاع می دهند‬ ‫ســپس از ســوی پلیس امنیت با این افراد تماس گرفته و‬ ‫از انان خواسته می شــود که در موعد تعیین شده به پلیس‬ ‫مراجعه کنند‪».‬‬ ‫ســاجد ی نیا نحــوه برخــورد بــا متخلفانــی کــه‬ ‫به دســتورات ایــن پلیــس توجه نکننــد را اعــام کرده‬ ‫و گفــت‪« :‬اگــر این افــراد از دســتور پلیس ســرپیچی‬ ‫کــرده و بــه ان تمکین نکننــد باتوجــه به اینکــه پلیس‬ ‫ادرس این افــراد را در اختیار دارد به منــازل انها مراجعه‬ ‫می کند و اگر ادرس ایــن افراد مخدوش یــا به هر دلیل‬ ‫تغییــر کرده باشــد‪ ،‬با انان تمــاس گرفته شــده‪ ،‬تخلف‬ ‫خــودرو مذکــور در فهرســت افــراد خاطی ثبت شــده و‬ ‫هنگام نقــل و انتقال پالک خــودرو یا فــروش خودرو یا‬ ‫هنگام دریافــت خدمات برای خودرویشــان ایــن افراد‬ ‫شناســایی شــده و بــا انــان برخــورد خواهد شــد ضمن‬ ‫انکه تا اطــاع بعدی بــه این افــراد خدماتی نیــز ارائه‬ ‫نخواهد شد‪».‬‬ ‫نگرانی هایی در ارتباط با فعالیت این افراد در رسانه ها‬ ‫مطرح شــد‪ .‬با این وجود رئیس پلیس کشور توضیح داده‬ ‫بود که «اموزش هــای الزم به این افراد داده شــده و انها‬ ‫به عنوان پلیس و ضابط قضایی شناخته شده و در این زمینه‬ ‫عمل خواهند کرد و احکام قضایی الزم نیز در این خصوص‬ ‫اخذ شده است‪».‬‬ ‫به گفتــه رئیس پلیــس پایتخت‪ ،‬این افــراد به طور‬ ‫مستقیم حق برخورد با شهروندان را نداشته و تنها اطالعات‬ ‫را به پلیس امنیت منتقل خواهند کرد‪ ،‬چراکه تنها پلیس به‬ ‫شکل محســوس و با لباس نیروی انتظامی حق برخورد با‬ ‫شهروندان خاطی را دارد‪ .‬شــهروندان در صورت مواجهه‬ ‫با افــرادی که خود را پلیس نامحســوس نامیده هوشــیار‬ ‫بوده و بدانند پلیس نامحســوس حق برخورد با شهروندان‬ ‫را ندارد‪.‬‬ ‫شایعهتغییرکابینه‬ ‫تشکر رئیس قوه قضائیه از رئیس جمهور‬ ‫معاون وزیر رفاه از لحن‬ ‫ادبیات مجــری صداوســیما‬ ‫به شدت انتقاد کرد‪.‬‬ ‫مجــری خبــر ‪ 21‬قبــل‬ ‫از پرســش از احمد می دری‪،‬‬ ‫درباره طــرح تجمیع دارندگان‬ ‫چنــد دفترچــه بیمــه گفــت‪:‬‬ ‫«افتابه لگن چند دســت‪ ،‬شام‬ ‫و ناهار هیچی» و منظور وی بی فایــده بودن ان بود‪ .‬این‬ ‫ادبیات باعث شــد تا معاون وزیر به شــدت از ادبیات وی‬ ‫انتقاد کند‪.‬‬ ‫احمد می دری بــه مجری گفت شــما نبایــد قانون‬ ‫مجلس که در سال ‪ 1382‬تصویب شده و قرار است امسال‬ ‫اجرا شود را مورد تمسخر قرار دهید‪ .‬صداوسیما بارها نشان‬ ‫داده که با همین لحن طرح هایــی را که مجلس تصویب‬ ‫کرد ه مورد تمسخر قرار داده‪ ،‬درحالی که در هیچ جای دنیا‬ ‫ کســی به خود اجازه نمی دهد قانون مصوب مملکت خود‬ ‫را مسخره کند‪.‬‬ ‫روایت جان کری از پول های‬ ‫بلوکه شده‬ ‫جان کری‪ ،‬در نشســتی‬ ‫در گــروه حامی اســرائیل‬ ‫«جی اســتریت» با برشــماری‬ ‫میــزان کاهــش تولیــد و‬ ‫ذخیره ســازی اورانیــوم غنی‬ ‫شــده در ایران گفتــه‪« :‬اینها‬ ‫واقعیت هایی هستند که روشن‬ ‫می سازند کشوری که دو ماه با‬ ‫ساخت بمب فاصله داشت اکنون حداقل یک سال فاصله‬ ‫دارد و ما توانایی رصد اینکه انها چه می کنند را داریم‪»..‬‬ ‫او دربــاره پول های ازاد شــده با رد اظهــارات برخی‬ ‫منتقدان داخلی امریکا کــه ان را بین ‪ 100‬تا ‪ 150‬میلیارد‬ ‫دالر براورد می کردند‪ ،‬گفته‪« :‬براورد ما حدود ‪ 55‬میلیارد‬ ‫دالر بود‪».‬کری افــزود‪« :‬حدس بزنیــد؛ می دانید انها تا‬ ‫االن که مــن اینجا ایســتاده ام چقدر دریافــت کرده اند؟‬ ‫حــدود ‪ 3‬میلیــارد دالر‪ .‬بنابرایــن انچــه مــا می گفتیــم‬ ‫درست بود‪».‬‬ ‫برای تعیین رئیس مجلس‬ ‫عجله نکنید‬ ‫عارف در پاسخ به سوالی‬ ‫در خصــوص گمانه زنی هــا‬ ‫در خصــوص رقابــت وی و‬ ‫الریجانی برای کرسی ریاست‬ ‫مجلس دهم‪ ،‬با تاکید بر اینکه‬ ‫بحــث ریاســت مجلــس یک‬ ‫بحث داخلی مجلس اســت‪،‬‬ ‫گفته‪« :‬این بحث مهم اســت ‬ ‫اما باید در داخل مجلس و توســط خــود نمایندگان مردم‬ ‫صورت گیرد‪ ،‬در عین حــال زمانی می تــوان ان را دنبال‬ ‫کرد که فراکســیون های داخلــی مجلس شــکل گرفته‬ ‫باشد و وضعیت فراکســیون اکثریت تقریبا روشن باشد‪».‬‬ ‫وی اضافه کــرد‪« :‬فکر می کنم طرح ایــن موضوع یعنی‬ ‫ریاست مجلس در شــرایط فعلی زودهنگام است و قاعدتا‬ ‫پس از انتخابات دور دوم می توان به این بحث در فضای‬ ‫رسانه ای و میان مردم پرداخت‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫یــک مقــام اگاه در نهاد‬ ‫ریاســت جمهوری با اشــاره به‬ ‫برخی خبرسازی ها درباره تغییر‬ ‫‪ 3‬وزیــر کابینــه در گفت وگو با‬ ‫روزنو اظهار کرد‪« :‬دولت فعال‬ ‫برنامــه ای برای ترمیــم کابینه‬ ‫ندارد‪ .‬در شرایط فعلی‪ ،‬کشــور نیاز به ارامش و ثبات دارد‬ ‫و از رسانه ها انتظار می رود که در موقعیت فعلی از اینگونه‬ ‫خبرسازی ها پرهیز کنند‪».‬‬ ‫او توضیــح داد‪« :‬قطعا نواقصی در همــه کابینه ها‬ ‫در دولت های مختلف وجود داشته اســت و کابینه دولت‬ ‫یازدهم هم از این امر مبرا نیست‪ ،‬اما بنای دکتر روحانی از‬ ‫ابتدا بر ثبات مدیریتی و اصالح امور بوده و کمتر دست به‬ ‫تغییرات مدیریتی زده است‪».‬‬ ‫ایت الله صــادق املی الریجانی‪ ،‬با اشــاره به اینکه جهان‬ ‫امروز بیــش از هر زمان دیگری نیازمنــد عدالت و معنویت‬ ‫اســت‪ ،‬گرایش به عرفان های کاذب را نتیجه همین نیاز و‬ ‫البته راهی اشــتباه در وصول به معنویت حقیقی دانست و‬ ‫گفته‪« :‬ائمه اطهار(ع) بــر عوالم مختلف‪ ،‬والیت حقیقی‬ ‫تکوینی و تشــریعی دارند و تبعیــت از والیت اهل بیت(ع)‬ ‫نسخه شــفابخش جهان امروز است‪ ».‬رئیس قوه قضاییه‬ ‫بــا تاکید بر تالش کشــورهای‬ ‫ســلطه از جمله امریــکا برای‬ ‫نفــوذ در ســازمان همــکاری‬ ‫کشورهای اسالمی‪ ،‬از مواضع‬ ‫هیات ایرانی و رئیس جمهوری‬ ‫کشورمان در اجالس اخیر این‬ ‫سازمان در استانبول تشکر کرد‪ .‬‬ ‫تنش در بخش خبری صدا و سیما‬ ‫خبرنامه‬ ‫کنترلنامحسوس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫در حاشیه سفر روحانی به استانبول‬ ‫دیدار موگرینی با الریجانی‬ ‫دیدار فرماندهان سپاه و ارتش‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دیدار سینماگران با ایت الله جوادی املی‬ ‫حداد عادل و نوه اش‬ ‫علی الریجانی در نشست‬ ‫پارلمانی اوراسیا در مسکو‬ ‫ژست ظریف مقابل ایینه‬ ‫هدیه جنتی به سفیران اتحادیه اروپا‬ ‫سیف در جلسه امروز هیات دولت‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫پروفسور سمیعی و تندیس اش‬ ‫خبرنامه‬ ‫مرد پیروز زیر برج میالد‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫اتحادمقابلسعودی ها‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬لطفا خطاب به همه مسئوالن بنویسید می خواهند‬ ‫بنزین را گران کنند‪ ،‬چرا دیگر االیندگی هوا را بهانه‬ ‫می کنند؟ مگر مردم ما بچه کوچک هستند؟!‬ ‫‪ l‬عملکــرد حــکام ال ســعود یــاداور نخســتین‬ ‫سال های بعثت پیامبر اکرم(ص) و اذیت و لجاجت‬ ‫ابولهب و سران بت پرست حجاز با اسالم است‪.‬‬ ‫‪ l‬اصالح طلبان و اعتدالگرایان باید این نکته را در‬ ‫نظر داشته باشــند که رقابت بین انها بر سر ریاست‬ ‫مجلس موضوعی اســت بــه نفع جریــان تندرو که‬ ‫خواســت انها ایجاد اختالف بیــن اصالح طلبان و‬ ‫حامیان دولت است‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای زنگنه چه اصراری داری که نفت ایندگان را‬ ‫از دل زمین دراوری و تولید را برای قیمت بیشتر کم‬ ‫نکنی و از همه بدتر زیر قیمت بازار جهانی بفروشی؟‬ ‫این چه روش فروش نفت است؟‬ ‫‪ l‬افزایش اندک قیمت نفــت و همچنین افزایش‬ ‫حجم تولید ما می تواند دولت را از گرفتاری رها کند‬ ‫اما با این حــال فرصت برای این کار باقی نیســت‪.‬‬ ‫دولت سال سختی را پیش رو دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬عکس خانم موگرینی بسیار جالب بود و پوشش‬ ‫کامل داشتند ولی متاسفانه خانم های بدحجاب در‬ ‫جامعه ما به وفور دیده می شوند‪.‬‬ ‫‪ l‬به عنوان یــک ایرانی از جنایتی کــه علیه یک‬ ‫ن شــده واقعا متاسفم و برای خانواده‬ ‫دختربچه افغا ‬ ‫ان دختر طلب صبر و خویشتن داری می کنم‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪ l‬چــرا دولــت طرحــی نمی دهــد کــه قیمــت‬ ‫اجاره خانه ها کارشناسی شده باشد تا شاهد صاحب‬ ‫خانه های پرتوقع نباشیم؟!‬ ‫ن که کشته شد)‬ ‫‪ l‬در ماجرای ستایش (دختر افغا ‬ ‫برخی طوری انتقاد می کنند که انگار در هیچ کجای‬ ‫دنیا جنایــت نمی شــود‪ .‬در این میان اپوزیســیون‬ ‫خارج نشین از همه بدترند‪ .‬طوری حرف می زنند که‬ ‫انگار کشــور بهره کشی های جنســی از پناهجویان‬ ‫اروپا را نمی بینند‪.‬‬ ‫‪ l‬حذف یارانه ها با مدلی کــه مجلس در نظر دارد‬ ‫به ضرر دولت است و حتما زیر بار ان نخواهد رفت‪.‬‬ ‫اما از طرفی دولت هم با مشکل بودجه مواجه است‪.‬‬ ‫موضوع حضــور رئیس جمهــور در اجالس ســران‬ ‫کشورهای اسالمی در هفته گذشــته موضوع مهم و مورد‬ ‫بحث گروه هــا و افراد سیاســی بود‪ .‬گروه هــای تلگرامی‬ ‫ به بررســی این موضــوع پرداختــه و ان را رصــد و تحلیل‬ ‫می کردند‪ .‬عدم شــرکت ایران در جلسه پایانی و همچنین‬ ‫عدم قرائــت بیانیــه پایانی اهمیــت زیادی داشــت‪ .‬این‬ ‫موضوع از ســوی بســیاری مورد حمایت قاطع قرار گرفته‬ ‫بود‪ .‬سردار محســن رضایی نیز به ان واکنش نشان داد و‬ ‫در مطلبی کــه در صفحه خود‬ ‫منتشر کرد‪ ،‬نوشــت‪« :‬اهانت‬ ‫عربستان ســعودی در اضافه‬ ‫کردن چهار بند در بیانیه پایانی‬ ‫اجالس سران کشورهای عضو‬ ‫ســازمان همکاری اســامی‬ ‫بدعتی نوین است و تنها راهکار‬ ‫جلوگیــری از این بی حرمتی ها‬ ‫نسبت به کشورمان را باید تنبیه‬ ‫متناسب از سوی ایران قلمداد‬ ‫کرد‪ ».‬این یادداشت کوتاه که‬ ‫در قالب مطلبی در اینستاگرام‬ ‫و تلگرام شــخصی دبیر مجمع‬ ‫تشخیص مصلحتنظامانتشار‬ ‫یافته‪ ،‬به شرح زیر است‪« :‬در‬ ‫اجالس اخیر ســازمان همکاری های اسالمی‪ ،‬عربستان‬ ‫با فشــار و خرج میلیون ها دالر که نمونه ان اعتراف کمک‬ ‫‪ 700‬میلیون دالری به مالزی بود‪ ،‬چهار بند را در بیانیه پایانی‬ ‫علیه ایران اضافه کرد‪ .‬در تاریخ این اجالس چنین اهانتی‬ ‫به ایران نشده بود‪ .‬رفتار عربستان سعودی از مرز شرارت به‬ ‫مرز دیوانگی رسیده است و اگر این دیوانه شرور تنبیه نشود‪،‬‬ ‫این اهانت ها ادامه خواهد داشت‪».‬‬ ‫عالوه بر این عبدالله گنجی‪ ،‬مدیرمســئول روزنامه‬ ‫جوان نیز موضوع را مدنظر قرارداده و در مورد این سخنان‬ ‫رئیس جمهــور در ایــن اجــاس در کانال شــخصی خود‬ ‫نوشت‪«:‬ســخنان رئیس جمهــور در اجــاس ســازمان‬ ‫همکاری اسالمی و همچنین ســخنرانی وی در روز ارتش‬ ‫تا حدود زیادی قابل دفاع و بر خوردار از روح عزت خواهی‬ ‫بود‪ .‬حمایت از مقاومت با کلید واژه «حزب الله رشــید» و‬ ‫به کارگیری واژه «ساده لوح» برای کســانی که با موشک‬ ‫و امادگــی دفاعی ســخت مخالفند از جملــه مواضع قابل‬ ‫تقدیر ایشان است‪ .‬امســال در روز ارتش مانند سال های‬ ‫قبل و همچنین ماننــد ‪ 31‬شــهریور‪ ،‬تکه پرانی کمتری به‬ ‫سپاه داشت و ارتش و سپاه را به جای قیاس منفی و مثبت‬ ‫در کنار هم دید‪ .‬امکان پرداختن به علت این تغییر مواضع‬ ‫در اینجا نیست اما هدف از این نوشته این است که بگوییم‬ ‫نیروهــای مومن بــه انقالب‬ ‫اســامی که در ســاختارهای‬ ‫جریانی نیســتند نگاه از پیش‬ ‫منفی به روسای جمهور ندارند‪،‬‬ ‫بلکه این مواضع‪ ،‬نسبت‪ ،‬اقدام‬ ‫و رفتــار انان با شــاخص های‬ ‫انقالب‪ ،‬ســیره امام و مواضع‬ ‫رهبــری اســت که نگــرش و‬ ‫قضــاوت حزب الله را شــکل‬ ‫می دهــد‪ .‬همان گونه که قبال‬ ‫نیــز در ‪ 16‬اذر ‪ 1383‬جوانان‬ ‫حزب اللهی در ســالن شــهید‬ ‫چمران دانشکده فنی دانشگاه‬ ‫تهران از صبح اول وقت سالن‬ ‫را تکمیــل کردند تــا مدعیان‬ ‫اصالحات به خاتمی اسیب نرسانند‪».‬‬ ‫او در ادامه به سیاســت های دولت اصالحات انتقاد‬ ‫کرده و می نویســد‪« :‬وقتی خاتمی انجــا مواضع اصولی‬ ‫گرفت و اعالم کرد از اردوگاه اصالحات صدای دشمنان این‬ ‫مملکت و ملک را می شنوم‪ ،‬مسئول وقت بسیج دانشکده‬ ‫حقوق دانشگاه تهران خطاب به خاتمی گفت می دانید اینها‬ ‫که برای شما کف می زنند چه کسانی هستند؟ اینها همان‬ ‫کسانی هســتند که از ســوی اصالح طلبان متهم به برهم‬ ‫زدن سخنرانی های شما بودند‪ ،‬اما اگر مواضع شما در شان‬ ‫انقالب باشد همین جوانان مدافع اصلی شما خواهند بود‪.‬‬ ‫که البته خاتمی بر این الگو پایدار نماند و در ســال ‪ 88‬ان‬ ‫کرد که نباید می کرد‪ .‬امید است اســتمرار این مواضع را از‬ ‫رئیس جمهور محترم ببینیم‪».‬‬ ‫واکنش توییتری حسن‬ ‫روحانی به برخی رسانه ها‬ ‫پست اینستاگرامی‬ ‫حاج قاسم سلیمانی‬ ‫تراژدی ستایش‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫درخواست ظریف از امریکا‬ ‫روزنامــه جوان در گزارشــی بــه اظهــارات وزیــر امورخارجه‬ ‫کشــورمان با برخی رســانه ها و انتقاد از موضع امریکایی ها در برابر‬ ‫برجام پرداخته اســت‪ .‬جوان در این گزارش بــا عنوان«ظریف‪30 :‬‬ ‫ماه مذاکره نکردیم برای یک ســند توخالی می نویســد‪«:‬نگرانی از‬ ‫حال و روز برجام‪ ،‬محمدجواد ظریف را بازهم برای مذاکره با همتای‬ ‫امریکایی اش به واشنگتن کشید‪ .‬ظریف قبل از رفتن به واشنگتن‪،‬‬ ‫انتقادات تندی روانه امریکا کرد و در گفت وگو با رسانه های اروپایی‬ ‫گفت که ایران ‪ 30‬ماه مذاکره نکرده که حاال یک سند توخالی دستش‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫به گــزارش «جوان»‪ ،‬وزیــر امور خارجــه که به همــراه عباس عراقچــی و مجیــد تخت روانچــی معاونینش و‬ ‫جابری انصاری سخنگوی وزارت خارجه‪ ،‬تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد تا در مراسم امضای «موافقتنامه تغییرات‬ ‫اقلیمی» شرکت کند؛ ســفری که البته قصد اصلی اش‪ ،‬گفت وگو با مقام های امریکایی درباره توافق هسته ای است‪.‬‬ ‫منابع غربی به سفر فدریکو موگرینی‪ ،‬مسئول سیاست خارجی اروپا به ایران اشاره می کنند و می گویند که ایران سعی دارد‬ ‫با استفاده از نفوذ‪ ،‬اتحادیه اروپا‪ ،‬امریکا را تحت فشار بگذارد‪ .‬رویترز گزارش کرد که ایران از اتحادیه اروپا درخواست‬ ‫کرده که به واشنگتن برای دسترسی اقتصاد ایران به سیستم مالی جهانی فشــار بیاورد و موگرینی هم گفته که به نفع‬ ‫خود اتحادیه اروپا هم هست که مطمئن شــود بانک های این اتحادیه با اطمینان بتوانند با ایران تجارت کنند‪ .‬ظاهرا‬ ‫موگرینی هم سعی کرده از وضع موجود استفاده و ضمن انتقاد از ازمایش های موشکی ایران‪ ،‬گفته که اتحادیه اروپا در‬ ‫برابر نقض حقوق بشر در ایران خواهد ایستاد‪ .‬‬ ‫روزنامه شــرق به وقایع دوحه و طــرح فریز نفتی عربســتان که‬ ‫با کارشــکنی خودش بدون نتیجه به پایان رســید واکنش نشان داده‬ ‫است‪ .‬شرق در این گزارش با عنوان « منافع مشــترک ایران و امریکا‬ ‫در فریز نفتی » با اشاره به اینکه توهم نفتی عربستان بعد از ‪ ١٤‬ساعت‬ ‫گفت وگوی پرتشنج شکست خورد‪ ،‬می نویسد‪« :‬نشست دوحه بی نتیجه‬ ‫ماند‪ .‬ان هم با اصرار عربستان بر حضور ایران و پذیرش فریز نفتی در‬ ‫ماه ژانویه که به گفته وزیر نفت ایران در واکنش به کارشکنی عربستان‬ ‫در نشست دوحه‪ ،‬تحریمی دیگر علیه نفت ایران محسوب می شود‪.‬‬ ‫ایران نیز با حمایت از ادامه رایزنی ها برای تثبیت بازار نفت‪ ،‬از موضع خود برای بازگشــتن به ســهم کشورمان در‬ ‫دوران قبل از تحریم ها کوتاه نمی اید‪ .‬بســیاری از کارشناســان معتقدند اصرار کشــورهای حاضر در نشست دوحه به‬ ‫سردمداری عربســتان بر فریز نفتی ایران با منطق همخوانی ندارد‪ .‬ایران معتقد اســت در صورتی فریز نفتی را خواهد‬ ‫پذیرفت که تولید نفت خود را به میزان پیش از تحریم ها برساند‪ .‬همچنین خبرگزاری رویترز گزارش داد که به دنبال اقدام‬ ‫عربستان در نشست دوحه و عدم حصول توافق در این اجالس‪ ،‬قیمت جهانی نفت به یک باره کاهش ‪ ٦,٧‬درصدی را‬ ‫شاهد بود ‪.‬‬ ‫امریکا‪ :‬فعال درباره کنار رفتن اسد حرف نزنید!‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫روزنامه کیهان در ســتون ویژه اخبار خود درباره توصیه امریکا‬ ‫به متحدانش نوشــت‪« :‬وزیرخارجه امریکا از کشــورهای حاشــیه‬ ‫خلیج فارس خواســته تا فعال درباره کنار رفتن بشــار اســد در سوریه‬ ‫صحبت نکنند‪ ».‬کیهان مدعی شــد که «منابع موثــق اعالم کردند‬ ‫که جان کــری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا در ســفر خود بــه بحرین به‬ ‫همتایانش در شــورای همکاری خلیج فارس گفته اســت که فعال از‬ ‫بحث بر سر رفتن بشار اسد از قدرت خودداری کنند‪».‬‬ ‫به گزارش پایگاه خبری دام پرس به نقل از ســایت ســوریه نت‬ ‫(وابسته به مخالفان سوری)‪ ،‬منابع اگاه گفتند که کری در دیدارش با وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫در منامه‪ ،‬پایتخت بحرین در روزهای هفتم و هشــتم مارس گفته اســت که «درحال حاضر صحبت از کنار رفتن بشار‬ ‫اســد از قدرت نکنید‪ ».‬اظهارات کری یک هفته قبل از اغاز دور ســوم مذاکرات صلح ســوریه در ژنــو صورت گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫سوریه نت در این زمینه می نویسد‪« :‬نشانه ها حاکی از ان است که امریکا از موضع خود در قبال کناره گیری اسد‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری سوریه از قدرت کوتاه امده با وجود اینکه دولت امریکا بارها خواستار کناره گیری او از قدرت شده است‪.‬‬ ‫حال افراد نزدیک به فضای مذاکرات ژنو می گویند که به روشنی می توان دید که امریکایی ها در پرونده سوریه تسلیم‬ ‫روسیه شده اند و تالش دارند به هر نحوی به نوعی راه حل درباره پرونده سوریه برسند‪».‬‬ ‫این گزارش می افزاید‪« :‬تاکنون روس ها هرگونه بحث بر سر سرنوشت اسد را رد کرده اند و همچنان این عبارت را‬ ‫که سرنوشت اسد را مردم سوریه تعیین می کنند‪ ،‬تکرار می کنند‪ .‬این عبارتی است که کاخ سفید نیز استفاده می کند‪ .‬در‬ ‫عین حال روشن شده است که ایاالت متحده به هیچ وجه امادگی ندارد روابط خود را با روسیه متشنج کند‪ ،‬برای همین‬ ‫هیچ فشاری را به روس ها وارد نمی اورد که نرمشی در مواضع حکومت سوریه در ژنو ایجاد کنند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫یکی از جنجالی ترین اتفاقات هفته گذشته ماجرای‬ ‫کشته شــدن دخترک افغان بود که به طرز فجیعی توسط‬ ‫یک جوان ‪ 17‬ســاله به قتل رســیده بود‪ .‬ایــن حادثه در‬ ‫روســتای خیراباد شــهر ورامین روی داد که در این اتفاق‬ ‫دردناک‪ ،‬دختر شش ساله افغان به نام «ستایش» که برای‬ ‫خرید بستنی از خانه خارج شــده بود‪ ،‬توسط پسر ‪ 17‬ساله‬ ‫همسایه ربوده و پس از تجاوز‪ ،‬به دست او به قتل می رسد‪.‬‬ ‫نوجوان قاتل به سرعت توســط پلیس دستگیر و به‬ ‫قتل «ستایش» اعتراف کرد‪ .‬این حادثه ان چنان دلخراش‬ ‫بود که کاربران شــبکه های مجازی از جملــه هنرمندان و‬ ‫ورزشکاران ایرانی همدردی خودشان را در قالب پست های‬ ‫اینســتاگرامی و توئیتری بــا خانواده «ســتایش» اعالم‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫در شهر ورامین نیز که بیش از صد هزار تبعه خارجی‬ ‫زندگــی می کنند‪ ،‬تاثــر فراوانــی میان مهاجــران و مردم‬ ‫این شهر به وجود امده و بســیاری از مردم متدین ورامین‬ ‫از ســاعات اولیه فــوت ســتایش در منــزل والدین دختر‬ ‫شش ســاله حاضر شــده و با انان ابراز همــدردی کردند و‬ ‫بنرها و پارچه های متعددی از ســوی ایرانیان برای عرض‬ ‫تسلیت در خیراباد نصب شد و حضور باشکوهی را در مراسم‬ ‫ختم این دختر شش ســاله داشــتند‪ .‬همچنین مسئوالن‬ ‫این شــهر از جمله امام جمعه و نماینده ورامین در مجلس‬ ‫با خانواده ســتایش دیدار و حمایت خــود را از انها اعالم‬ ‫کردند‪ .‬مسئوالن انتظامی و قوه قضائیه نیز به صورت ویژه‬ ‫و خارج از نوبــت در حال پیگیری پرونده این قتل هســتند‬ ‫و دولت ابادی‪ ،‬دادســتان عمومی و انقــاب تهران نیز با‬ ‫اشــاره به پرونده «ســتایش» خطاب به دادستان ورامین‬ ‫گفت‪« :‬جرایم مهمی که امنیت اجتماعی را تهدید کرده و‬ ‫افکار عمومی را تحت الشعاع قرار می دهد‪ ،‬باید به سرعت‬ ‫پیگیری و رسیدگی شود»‪.‬‬ ‫کاربران زیادی در شبکه های اجتماعی نسبت به این‬ ‫موضوع واکنش نشان دادند و در اقدامی قصد داشتند در‬ ‫مقابل سفارت افغانستان شمع روشن کنند‪ .‬اما پلیس به این‬ ‫تجمع غیرقانونی اجازه برگزاری نداد‪ .‬از طرف دیگر سایت‬ ‫رجانیوز با انتشار مقاله ای عنوان کرد که مشکل اصلی را‬ ‫باید در دولت و رئیس جمهور جست وجو کرد که تلگرام را به‬ ‫خاطر استفاده های انتخاباتی باز گذاشتند تا در عوض این‬ ‫اتفاقات صورت پیدا کند‪ .‬به اعتقاد این رسانه مقصر اصلی‬ ‫این حادثه دولت بود‪.‬‬ ‫شکست طرح فریز نفتی‬ ‫‪17‬‬ ‫اچمز‬ ‫گفتارها‬ ‫تالش های رژیم ســعودی بــرای در انــزوا قــرار دادن ایران در‬ ‫اجالسی که در ترکیه برگزار شد با حضور سطح باالی مقامات دولتی‬ ‫ایران در این اجالس ناکام مانده‪ .‬سعودی ها حتی از تشکیل مثلث‬ ‫مصر‪ ،‬عربســتان و ترکیه که رویــای تحقــق ان را در همین اجالس‬ ‫داشتند بازماندند‪.‬‬ ‫داعش و انحراف از‬ ‫اموزه هایاصیلدینی‬ ‫بررسیپندارهایغلطیکگروهتروریستی‬ ‫دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫ظهور و بروز گروه افراطی داعش در سال های اخیر‪،‬‬ ‫فضای سیاســی ســنگینی را در جوامع اســامی به وجود‬ ‫اورد به گونه ای که در پس این فضــا‪ ،‬پندارهای انحرافی‬ ‫ایدئولوژیک انان کمتر در معرض بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫داعش‪ ،‬دشمنان نزدیک خود را از میان مسلمانان برگزید‬ ‫ودر کنار مرزهای اســرائیل که دشــمن دیرین مسلمانان‬ ‫است‪ ،‬به مسلمان کشی روی اورد‪ .‬و تمام این اقدامات را در‬ ‫سایه قرائت ناصحیحی از ایدئولوژی اسالمی انجام داد‪.‬‬ ‫اینکه نقاط اصلی و دقیق اغاز انحرافات ایدئولوژیک انان‬ ‫کجاست موضوع این نوشتار است‪.‬‬ ‫همه ادیان بر ایمان و عمــل صالح در کنار هم تاکید‬ ‫کرده اند‪ ،‬در قــران کریم‪ ،‬نیز ترکیب ایمــان و عمل صالح‬ ‫برای ‪ 70‬مرتبه در کنارهم ذکر شده است‪ .‬در اغلب این ایات‬ ‫به مومنانی که عمل صالح انجام می دهند وعده های نیک‬ ‫داده شده است‪ )1(.‬ریشــه واژه ایمان و مشتقات ان ‪723‬‬ ‫مرتبه و مشتقات واژه عمل نیز ‪ 313‬مرتبه در قران ذکر شده‬ ‫است‪ .‬این نشــان می دهد که دین اسالم بر مومن بودن و‬ ‫عمل صالح بســیار تاکید دارد‪ .‬در منطق قران کریم‪ ،‬فقط‬ ‫ترکیبی از مومن بودن و انجام عمل صالح است که انسان را‬ ‫به خداوند نزدیک می کند و سبب تکامل او می شود‪.‬‬ ‫روشــن اســت که منظور از ایمان‪ِ ،‬صــرف معرفت‬ ‫نیســت‪ ،‬چرا کــه معرفت هــم با ایمــان می ســازد‪ ،‬هم با‬ ‫ بی ایمانی و اساســا مالزمه ای بین معرفت داشــتن و باور‬ ‫داشــتن وجود نــدارد‪ .‬اما در مقابــل‪ ،‬باید گفــت که برای‬ ‫داشــتن ایمان وجود نوعی و مرتبــه ای از معرفت ضروری‬ ‫است‪ ،‬زیرا ایمان به چیزی که بدان معرفتی نداریم معقول‬ ‫نیست‪ .‬تصدیق یا همه ایمان است یا رکن رکین ان ایمان‪،‬‬ ‫و تصدیق بدون معرفــت معنایی نــدارد‪ .‬همچنین ایمان‬ ‫مسبوق به اراده و اختیار انسان است و تا انتخابگری در کار‬ ‫نباشد ایمان شکل نمی گیرد و معنا نمی یابد‪ .‬بنابر این مومن‬ ‫کسی است که اگاهانه حقیقتی را که شــناخته و پسندیده‬ ‫برمی گزیند و بدان باورمنــد و ملتزم می شــود‪ .‬در نتیجه‪،‬‬ ‫می توان گفت کــه ایمان ترکیبی اســت از معرفت و التزام‬ ‫قلبی‪ ،‬و مکمل ان و گواه جدی و صادقانه بودن ان پایبندی‬ ‫عملی است‪ ،‬هرچند که بنابه تعالیم اسالمی ما باید به همان‬ ‫اظهار زبانی بسنده کنیم و حق نداریم درون افراد را بکاویم تا‬ ‫بفهمیم که ایمان انها واقعی است یاخیر‪ ،‬اما ثواب و مراتب‬ ‫بهشــت و رضوان الهی که از بهشــت واالتر است در گرو‬ ‫ترکیبی از ایمان و عمل صالح است‪ .‬به همین دلیل مومن‬ ‫گنهکار را نمی توان کافر به حساب اورد‪ ،‬زیرا مومن گنهکار‬ ‫ایمان دارد اما پایبندی عملی ندارد‪ .‬اما کافر باطنی و واقعی‪،‬‬ ‫از اساس باوری به خدا ندارد‪ .‬از سوی دیگر باید دانست که‬ ‫ایمان و عمل صالح تاثیر متقابــل بر یکدیگر دارند‪ ،‬به این‬ ‫معنی که هرچه ایمان قوی تر باشــد اعمال صالح بیشتری‬ ‫از فرد مومن سر می زند و عمل صالح نیز در افزایش ایمان‬ ‫فرد تاثیر دارد‪)2(.‬‬ ‫هدف اصلی از توصیه به ایمان و عمل صالح‪ ،‬تربیت‬ ‫یافتن انسان صالح است‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬هدف از ایمان به‬ ‫خداوند و انجام کارهای نیک ان است که انسان های صالح‬ ‫پدید ایند و از انجا که جامعه متشــکل از انسان ها ست‪ ،‬در‬ ‫نهایت جامعه ای صالح تشکیل شــود اما سوال اصلی این‬ ‫اســت که چرا امروز در میان داعش گروهی که خاســتگاه‬ ‫ایدئولوژی خود را اسالم معرفی می کند‪ ،‬این همه انحراف‬ ‫از اموزه های اصیل اسالمی وجود دارد‪.‬‬ ‫در پاســخ به این ســوال می توان بر ســه علت مهم‬ ‫تاکید کرد‪:‬‬ ‫الف) توجه وافر به ظاهر دین و غفلت از باطن ان‬ ‫در منطــق قــران کریــم غفلــت از باطــن دین(‪)3‬‬ ‫به عنوان علــت عدم توجــه و پایبندی به دیــن و در نتیجه‬ ‫عدم ارتکاب اعمال صالح ذکر شده اســت‪ .‬انسان در دنیا‬ ‫از همه چیز غفلت می کند جز خودش که همواره نسبت به‬ ‫ت و به هر میزان که از یاد خود بکاهد‬ ‫خودش دایم الذکر اس ‬ ‫و دوام ذکر را متوجه خداوند سازد رفتارهای صالح از او سر‬ ‫خواهد زد‪ .‬متاسفانه یکی از عوامل انحراف همین است که‬ ‫انسان ها دین را تا مرحله انجام تشریفات تنزل داده اند و از‬ ‫باطن دین که همان تهذیب نفس و اخالق و نیت پاک است‬ ‫غفلت صورت گرفته است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر انســان ها به جــای شــدن و بودن‬ ‫ ترجیــح می دهند که داشــته باشــند و متاســفانه توجه به‬ ‫داشتن‪،‬انسان ها را از طی مسیر منتهی به بودن بازداشته‬ ‫است‪)4(.‬‬ ‫فضیلت های انســانی به جــای انکــه در درون قلب‬ ‫انسان ها جای بگیرند بر زبان ها می نشینند و با انکه شیوه ها‬ ‫و ابزارهای تبلیغی بسیار متنوع و گســترده شده است‪،‬اما‬ ‫اثار عملی مثبت در افراد و جوامع‪،‬کمتر بروز یافته اســت‪.‬‬ ‫بنابراین انسان باید از طریق انجام شعائر و مناسک به عمق‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫گفتارها‬ ‫معنوی‪ ،‬اخالقی و انسانی ظواهر و مظاهر دینی راه یابد‪.‬‬ ‫ب) دوری انسان از هویت حقیقی خود (جهالت‬ ‫مدرن)‬ ‫به نظر می رسد بشر امروز در یک نوع جهل نوینی به‬ ‫ســر می برد‪ :‬جهل مدرن! منظورم از جهل‪ ،‬جهل در برابر‬ ‫علم نیســت‪ .‬بلکه جهل در برابر عقل است‪ .‬درست است‬ ‫که علم توانســت ه انســان ها را به زندگی راحت تری ســوق‬ ‫دهد و سرعت را به زندگی انسان هدیه کند اما تکنولوژی در‬ ‫عین حال‪ ،‬او را از خودش دور کرده است و رفته رفته کیان‬ ‫خانواده را نیز به گسستگی ســوق خواهد داد‪ .‬گاه در یک‬ ‫خانواده و زیر یک سقف‪ ،‬انسان ها بسیار از هم دور هستند‬ ‫و زبان مشترک ندارند‪ .‬و به همین دلیل دوری از خود شکل‬ ‫می گیرد و انسان رفته رفته از خود دور شده و در هویت خود‬ ‫شک می کند‪.‬‬ ‫بگذارید داســتانی از داستایوسکی نویسنده مشهور‬ ‫روس نقل کنم‪ .‬داستایوســکی در جایی می گوید که یک‬ ‫روز کارمند یک اداره ای بســیار عالقه مند بــود از خیابانی‬ ‫مخصوص اشــراف عبور کند و لذت عبور از این خیابان را‬ ‫بچشــد اما فقیر بود‪ .‬کوشید تا از اشــنایانش قرض گرفت‬ ‫و لباس نو و کاله ســیلندری خرید و درشــکه ای اجاره کرد‬ ‫و با تبختر بر این درشــکه تکیه زد تا لذت عبــور از خیابان‬ ‫مخصوص اشــراف را بچشــد‪ .‬در همان ابتــدای خیابان‬ ‫رئیسش را دید‪ ،‬می دانست که رئیس به فقر او اگاه است و‬ ‫حتما برایش بســیار جای تعجب خواهد بود که او را در این‬ ‫خیابان ببیند به همین دلیل از جای خود برخاســت و کاله‬ ‫خود را به نشانه احترام از سر برداشت و رو به رئیس گفت‪:‬‬ ‫«قربان ! من‪ ،‬من نیستم» و نفی هویت کرد‪.‬‬ ‫به نظــر من بشــر امــروز در همین نوع جهل به ســر‬ ‫می برد‪ ،‬جهلی که منجر به نفی هویت او می شود‪.‬‬ ‫از همین رو در فرهنگ اسالمی تاکید شده که هرکس‬ ‫خود را شناخت قطعا خداوند را نیز خواهد شناخت(‪ ،)5‬زیرا‬ ‫وقتی انســان خود را بشناســد و باور کند که وجود هبه ای‬ ‫الهی به اوست و سخت به وجود نیازمند است و تنها خداوند‬ ‫می توانــد وجود را بــه او ببخشــد‪ ،‬به ســوی خداوند روی‬ ‫می اورد‪.‬‬ ‫ج) بت پرستی نوین‬ ‫گرچه دوران بت پرستی گذشته و بیشتر انسان ها به‬ ‫خدا پرســتی روی اورده اند‪ ،‬اما باید به این نکته توجه کرد‬ ‫که در دوران جاهلیت هرکســی یک بت را می پرستید‪ ،‬اما‬ ‫امروزه انســان ها بت های مختلفی را می پرستند‪ ،‬بی انکه‬ ‫ظاهر مخصوصی داشــته باشــد و نام بت را بر خود گرفته‬ ‫باشد! اگر در گذشته‪،‬کســانی خدایان ساختگی از سنگ‬ ‫و چوب را پرستش می کردند‪ ،‬اما اکنون از سنگ و چوب‪،‬‬ ‫برای خود خدا نمی ســازند‪ .‬بلکه خدایان موهوم ســاخته‬ ‫خود را می پرستند‪.‬‬ ‫به همین دلیل می توان گفت دوران چند خدایی نوین‬ ‫پدید امده که راه انســان را از توحید و یکتا پرستی منحرف‬ ‫کرده و خدایانی را که خود برای خود ســاخته اند‪ ،‬پرستش‬ ‫می کنند‪ )6(.‬و برخی از انســان ها حتی تمایالت نفسانی‬ ‫خود را به عنوان خدا تلقی کرده و از ان تبعیت می کنند‪.‬این‬ ‫تبعیت تا جایــی پیش رفته که حتی از میــان بردن همنوع‬ ‫را نیز به پــای عمل به تکلیــف دینی می نویســند‪ .‬قاتل و‬ ‫مقتول هر دو نام خدا را بر زبان جاری می کنند‪ .‬این نشان‬ ‫می دهد که باور به خدایان به جای خدای واحد پدید امده‬ ‫است و همین امر جوامع را به سمتی سوق می دهد که این‬ ‫شکاف بیشتر شود و اگر امروز برای چنین کج اندیشی هایی‬ ‫چاره اندیشی نشــود؛ در اینده فجایع بیشــتری رخ خواهد‬ ‫داد زیرا انسانی که از خود دور شــده و گرفتار جهل مدرن‬ ‫است‪ ،‬به یقین با سرعت بیشتری با تکیه بر تکنولوژی های‬ ‫پیشرفته به ســمت ارتکاب اعمال غیر صالح پیش خواهد‬ ‫رفت‪.‬‬ ‫داعــش و گروه هــای تکفیــری نــه اینکــه صاحب‬ ‫پندارهای جدید وقرائت های جدید از دین هســتند‪ ،‬بلکه‬ ‫این کج اندیشی ها از ابتدای اسالم وجود داشته است فقط‬ ‫اینان زنگی مستی هستند که تیغ در دست دارند‪.‬‬ ‫‪ -1‬ا ّلذین کفروا لهم عذاب شدید و ا ّلذین امنوا و عملوا‬ ‫الصالحات لهم مغفره و اجر کبیر(سوره فاطر ایه ‪)7‬‬ ‫‪ -2‬من کان یرید العــ ّزه فل ّله العــ ّزه جمیعا الیه یصعد‬ ‫الصالح یرفعه(سوره فاطر ایه ‪)10‬‬ ‫الکلم الطیب و العمل ّ‬ ‫ون َظ ِ‬ ‫اهرا ِّم َن ا ْل َح ِ‬ ‫الدنْیا َو ُه ْم َع ِن ْال ِخ َر ِه ُه ْم‬ ‫یاه ُّ‬ ‫یع َل ُم َ‬ ‫‪ْ -3‬‬ ‫ون (سوره روم ایه ‪)7‬‬ ‫َغ ِاف ُل َ‬ ‫‪ -4‬اریک فروم ( ‪) Erich Fromm‬روانشــناس المانی‬ ‫کتابی دارد با عنوان ‪ to have or to be‬که به این موضوع به‬ ‫تفصیل پرداخته است‪.‬‬ ‫‪ -5‬حدیث شریف «من عرف نفســه فقد عرف ربه»‬ ‫هم از پیامبر اکرم(ص) نقل شده وهم از حضرت علی (ع)‪.‬‬ ‫یکی از مصاد ان موسوعه اطراف الحدیث النبوى الشریف‪،‬‬ ‫ج‪ ،۸‬ص‪۳۵۹‬‬ ‫ــذوا ِمن ُد ِ‬ ‫‪َ - 6‬وا َت َّخ ُ‬ ‫ون شَ ــیئا َو ُه ْم‬ ‫ون ِه ِال َهــه ّل ْ‬ ‫یخ ُل ُق َ‬ ‫ون (سوره فرقان ایه ‪)3‬‬ ‫ْ‬ ‫یخ َل ُق َ‬ ‫افرایت من اتخذ الهه هواه (سوره جاثیه ایه ‪)23‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫فدرالیسم‪ ،‬اسم رمز غرب‬ ‫به بهانه برگزاری نشست اخیر سران کشورهای اسالمی‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫رصد هوشــمندانه بــازی ایاالت متحــده امریکا در‬ ‫منطقه از یک سو و رخدادهایی که در محدو ده جغرافیای‬ ‫جهان اســام رخ می دهد‪،‬جملگی نقاط اشکارساز بازی‬ ‫خطرنــاک واشــنگتن و متحدانش در منطقه محســوب‬ ‫می شود‪ .‬تجزیه جهان اســام و ایجاد اختالفات مزمن و‬ ‫هدفدار و طوالنی مدت در میان ممالک اسالمی موضوعی‬ ‫نیست که بتوان به سادگی از کنار ان عبور کرد‪ .‬این روزها‬ ‫کلید واژه فدرالیســم بیش ازهر زمان دیگــری در قاموس‬ ‫سیاسی منطقه و جهان اسالم و از سوی سران کشورهای‬ ‫غربی ترویج می شود‪ .‬گویا غرب بار دیگر مشغول بازنویسی‬ ‫نســخه صد ســال قبل خود در قبال تجزیه جهان اسالم‬ ‫و منطقه اســت‪ .‬در ان زمــان لورنس عربســتان و در این‬ ‫زمان ملک سلمان پادشاه عربســتان سعودی و فرزندش‬ ‫محمد بن ســلمان بــه پیــام اوران تجزیه منطقــه و عالم‬ ‫اسالمی توسط غرب تبدیل شــده اند‪ .‬در ان زمان تجزیه‬ ‫عثمانی و ظهور ال ســعود از دل ان مطرح بــود و در این‬ ‫زمان‪ ،‬تئوریســین های امریکایی و اروپایی برای تجزیه‬ ‫کشورهای اسالمی بر اســاس قومیت و فرقه گرایی روی‬ ‫اورده اند‪ .‬بازی بار دیگر در منطقه پیچیده شــده اســت‪.‬‬ ‫در این خصــوص نکاتی وجود دارد که باید نســبت به انها‬ ‫توجهی ویژه داشت‪:‬‬ ‫نخست اینکه امروز «فدرالیسم» اسم رمز غرب برای‬ ‫تجزیه منطقه محســوب می شــود‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬غرب‬ ‫عملیاتی کــه حدود یک قرن قبــل در منطقه صورت داده‬ ‫بود را با اســم رمزی جدید تکرار کرده اســت‪ .‬همان گونه‬ ‫که مشخص است این بار نیز عامل تسریع کننده این روند‬ ‫سران سعودی هستند‪ .‬افرادی که دالرهای نفتی خود را به‬ ‫خون ملت های مسلمان اغشته کرده و هر روزه مردم بیگناه‬ ‫را در یمن‪،‬سوریه و عراق به خاک و خون می کشند‪ .‬تزریق‬ ‫سالح و تســلیحات به داعش و النصره و دیگر گروه های‬ ‫تروریستی مورد حمایت غرب و ارتجاع عرب و تالش برای‬ ‫حفظ این گروه ها در منطقه‪،‬استراتژی محکمی است که‬ ‫واشــنگتن و ریاض در عمل به ان پایبند هستند‪ .‬در چنین‬ ‫شــرایطی افرادی مانند جــو بایدن معــاون رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده امریکا صراحتا از تجزیه عراق تحت لوای‬ ‫فدرالیسم سخن گفته و بازی پشت پرده چندین ساله خود‬ ‫را علنی ساخته اند‪.‬‬ ‫دوم اینکــه طرفــداران فدرالیســم و تجزیه جهان‬ ‫اسالم‪ ،‬همان طرفداران همگرایی در غرب هستند‪ .‬غرب‬ ‫از یک سو برای خود نسخه همگرایی و اتحاد تجویز کرده‬ ‫و ان را در قالب اروپای واحد و ناتو محقق ســاخته اســت‬ ‫اما زمانی کــه نوبت به منطقه و جهان اســام می رســد‪،‬‬ ‫اتاق های فکر امریکا و اروپا برای تجزیه کشورهای منطقه‬ ‫به قسمت های شمالی و جنوبی و مرکزی و همچنین تجزیه‬ ‫انها بر اساســا قومیت ها دست به کار می شــوند‪ .‬باید این‬ ‫حقیقت مهم رامدنظر قرار داد که طرفداران تجزیه جهان‬ ‫اسالم دقیقا همان طرفداران همگرایی در غرب هستند‪ .‬در‬ ‫اینجا نسبت به بازی هدفمند ایاالت متحده امریکا و غرب‬ ‫در منطقه بیش از پیش اگاه خواهیم شد‪ .‬بی دلیل نیست‬ ‫که امریکا و تروییکای اروپایی همچنــان در صدد تقویت‬ ‫داعش از طریق ارسال انواع کمک های مالی و تسلیحات‬ ‫نظامی به ان بر امده اند‪ .‬نبایــد فراموش کرد که داعش نه‬ ‫تنها ساخته و پرداخته دســت ایاالت متحده امریکا برای‬ ‫هدفی میان مــدت به نام تجزیه عراق و ســوریه اســت‪،‬‬ ‫بلکه مهره غرب برای دســتیابی به هدفــی کالن تر به نام‬ ‫تجزیه کل جهان اسالم است‪ .‬تاکنون سواالت و ابهامات‬ ‫زیادی در خصوص عملکرد دستگاه های امنیتی امریکا و‬ ‫برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه و انگلیس و المان‬ ‫در تقابل با داعش وجود داشــته و دارد‪ .‬سواالتی از قبیل‬ ‫اینکه چرا دستگاه های امنیتی و دولتی در غرب اقدامات‬ ‫الزم را برای مهار داعــش و نابودی ان صورت نمی دهند‪.‬‬ ‫پاسخ این سوال ریشه در همان استراتژی کالن و هدف‬ ‫بلند مدت غــرب در منطقــه و جهان اســام دارد‪ .‬در این‬ ‫معادله خطرناک‪ ،‬کشــورهایی مانند عربســتان سعودی‬ ‫و قطر نیز با هدف بقای حداقلــی نظام های غیر مردمی و‬ ‫پادشــاهی خود در قدرت‪ ،‬به دو مهره بی اراده واشــنگتن‬ ‫و تل اویو تبدیل شده اند‪.‬‬ ‫نکته ســوم اینکه وقوع انقالب عظیم و شــکوهمند‬ ‫اســامی ایــران و تحقــق نظــام جمهوری اســامی در‬ ‫کشورمان‪ ،‬نقشه غرب برای ســوق دادن منطقه به سوی‬ ‫تجزیه را ناکام گذاشــته اســت‪ .‬امروز جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به عنوان منادی وحدت میان فرق و مذاهب اسالمی‬ ‫به خاری در چشم حامیان تجزیه عالم اسالمی تبدیل شده‬ ‫اســت‪ .‬اندیشــه های نورانی حضرت امام خمینی (ره) و‬ ‫مقام معظم رهبــری مبنی بر اتحاد جهان اســام و تاکید‬ ‫مداوم انها بــر تحقق و عینیت یافتن مفهــوم امت واحده‬ ‫اســامی‪،‬به موانعی محکم در مسیر شــوم تجزیه جهان‬ ‫اسالم تبدیل شــده اســت‪ .‬همان گونه که تاکید شد‪ ،‬در‬ ‫اندیشه متعالی حضرت امام خمینی (ره)‪ ،‬ما با کلید واژه و‬ ‫مفهومی به نام «امت اسالمی» مواجه هستیم‪ .‬در چنین‬ ‫شــرایطی هر انچه منجر به تفرقه‪ ،‬چند دستگی و نزاع در‬ ‫جهان اســام و میان کشورهای اسالمی شــود مذموم و‬ ‫نکوهیده است‪ .‬مقام معظم رهبری قبل از اینکه تحرکات‬ ‫داعش و گروه های تکفیری تا این اندازه در عراق تشدید‬ ‫شــود‪ ،‬در این خصوص هشــداری جدی دادند‪ .‬ایشــان‬ ‫تاکیــد فرمودند‪« :‬یکــی از خطرناک تریــن چیزهایی که‬ ‫نهضت بیداری اسالمی را تهدید می کند‪ ،‬اختالف افکنی‬ ‫و تبدیل این نهضت ها بــه معارضه های خونین فرقه ای و‬ ‫مذهبی و قومی و ملی است‪ .‬این توطئه هم اکنون از سوی‬ ‫سرویس های جاسوســی غرب و صهیونیســم‪ ،‬با کمک‬ ‫دالرهای نفتی و سیاستمداران خودفروخته‪ ،‬از شرق اسیا تا‬ ‫شمال افریقا و به ویژه در منطقه عربی‪ ،‬با جد و اهتمام دنبال‬ ‫می شود و پولی که می توانست در خدمت بهروزی خلق خدا‬ ‫باشــد‪ ،‬خرج تهدید و تکفیر و ترور و بمب گذاری و ریختن‬ ‫خون مســلمانان و برافروختن اتــش کینه های درازمدت‬ ‫شود‪ .‬انها که قدرت یکپارچه اســامی را مانع هدف های‬ ‫خبیث خــود می دانند‪ ،‬دامن زدن بــه اختالف ها در درون‬ ‫امت اسالمی را اسان ترین راه برای مقصود شیطانی خود‬ ‫ال سعود در این جنگ تمام عیار و نیابتی‪،‬‬ ‫نقــش کاتالیزور و عاملی تســریع کننده‬ ‫را ایفــا می کنــد‪ .‬یکــی از اصلی تریــن‬ ‫دغدغه هــای ملــک ســلمان و خانــدان‬ ‫ال سعود‪ ،‬تکه تکه کردن منطقه و تجزیه‬ ‫کشــورها و ممالک اســامی در راستای‬ ‫خدمت به منافع امریکاست‬ ‫یافته اند و تفاوت های نظری در فقه و کالم و تاریخ و حدیث‬ ‫را ‪ -‬که طبیعی و اجتناب ناپذیر اســت ‪ -‬دســتاویز تکفیر و‬ ‫خونریزی و فتنه و فساد ساخته اند‪».‬‬ ‫نکته چهارم اینکه ال ســعود در این جنگ تمام عیار‬ ‫و نیابتی‪ ،‬نقــش کاتالیزور و عاملــی تســریع کننده را ایفا‬ ‫می کند‪ .‬یکی از اصلی ترین دغدغه های ملک ســلمان و‬ ‫خاندان ال سعود‪ ،‬تکه تکه کردن منطقه و تجزیه کشورها‬ ‫و ممالک اسالمی در راستای خدمت به منافع امریکاست‪.‬‬ ‫انچه اخیرا در جریان کنفرانس ســران اســامی گذشت‬ ‫موید همین موضوع اســت‪ .‬در چنین شــرایطی بازی ال‬ ‫سعود در زمین ایاالت متحده امریکا و رژیم صهیونیستی‬ ‫و تالش برای محکوم ســاختن ایران در جریان کنفرانس‬ ‫سران اسالمی‪ ،‬خود گویای بخش اعظمی از حقیقتی تلخ‬ ‫به نام بازی برخی کشورهای اسالمی در زمین غرب است‪.‬‬ ‫این قاعده در خصوص مقاومت اسالمی لبنان نیز صادق‬ ‫است‪ .‬جریان مقاومت اسالمی در لبنان ضمن حفظ محور‬ ‫مقاومت و تالش برای حفظ تمامیت ارضی لبنان‪ ،‬به نماد‬ ‫پیروزی جهان عرب بر رژیم صهیونیستی در جنگ ‪ 33‬روزه‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬با این حال غرب و مهره های سعودی ان‬ ‫سعی دارند این نماد پیروزی را در سازمان همکاری اسالمی‬ ‫و اتحادیه عرب تضعیف کنند‪ .‬این در حالی اســت که در‬ ‫سازمان همکاری اسالمی در مقابل نسل کشی ال سعود‬ ‫در یمن سکوت می کند‪ .‬ال سعود نه تنها مسئول جنایات‬ ‫صورت گرفته در کشورهای عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬لبنان‪ ،‬بحرین‬ ‫و یمن است‪ ،‬بلکه خود به عنوان یک شبکه حامی تروریسم‬ ‫در منطقه به صورت صد در صدی در مســیر خواسته های‬ ‫شــوم امریکا و رژیم صهیونیســتی وارد عمل شده است‪.‬‬ ‫تعلق خاطر گروه های تکفیری به سران ال سعود مساله ای‬ ‫نیست که ملک سلمان و فرزندش محمد بن سلمان بتوانند‬ ‫ان را انکار کننــد‪ .‬واقعیاتــی که امروز در جهان اســام‬ ‫می گذرد باید به صورتی جدی و دقیق مورد رصد و تحلیل‬ ‫قرار گیرد‪ .‬رصد هوشــمندانه تحرکات امریکا در محدوده‬ ‫جغرافیایی جهان اسالم باید در دستورکار همه ملت های‬ ‫مسلمان و دانشمندان و علما قرار گیرد‪.‬‬ ‫در این برهه زمانی حساس و تعیین کننده‪ ،‬ال سعود‬ ‫مشغول سالخی مرزهای جهان اسالم است و دستگاه های‬ ‫امنیتی و سیاسی غرب نیز با تمامی قوا از این روند حمایت‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫ایا زمان ان نرسیده است که برخی سران کشورهای‬ ‫اسالمی به جای بازی در زمین تل اویو و واشنگتن به فکر‬ ‫حفظ تمامیت جهان اســام‪ ،‬تکیه بر اشتراکات مذهبی‬ ‫و جلوگیــری از تجزیه کشــورهای مســلمان باشــند؟ ایا‬ ‫زمان تامل در خصــوص اینده منطقه و سرنوشــت جهان‬ ‫اسالم و نقشه شــومی که غرب برای عالم اسالمی در سر‬ ‫دارد نرســیده اســت؟ ایا زمان عبرت گیری از سرنوشــت‬ ‫افرادی مانند صدام و طــارق عزیز و قذافی برای ســران‬ ‫ال سعود فرا نرســیده اســت؟ ایا زمان ان نرســیده است‬ ‫که ســران کشــورهای اســامی به جای محکوم کردن‬ ‫مقاومت اســامی لبنــان و جمهــوری اســامی ایران و‬ ‫همگرایی با امریکا و مهره های منطقه ای ان به مرور تاریخ‬ ‫و عبرت گیــری از ان بپردازند؟ اینها ســواالتی اســت که‬ ‫متعاقب برگزاری کنفرانس اخیر ســران اسالمی و انتشار‬ ‫بیانیه ضد مقاومت در ان مطرح است‪ .‬سواالتی که اگر هر‬ ‫یک از سران کشورهای مسلمان در قبال ان تعمق و تامل‬ ‫کنند ‪ ،‬به خطای بزرگ خود در خصوص بازی در زمین غرب‬ ‫پی خواهند برد‪...‬‬ ‫باید سر تعظیم فرود بیاوری و بگویی چه عاشقی‬ ‫هوای اردیبهشتی حضرت سعدی و درنگی در راز های دلبری شیخ اجل‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫وجوانیتوسنسخنمی راندوهمدرضعفوپیری‪.‬بهعبارت‬ ‫روشن تربایدگفتگلستانبرایانساناستچنانکههست‬ ‫و این درست در مقابل بوستان قرار می گیرد که به تعبیر استاد‬ ‫زرین کوب‪،‬بوستاندربارهانساناستچنانکهبایدباشدونه‬ ‫انگونهکههست‪.‬انسانیکهقراراستبااخالقیزیستنبه‬ ‫انسانیتنائلشودبهنیکیوراستیوعشق‪.‬اماغزلیاتسعدی‬ ‫قلمرو بی مالحظهعاشقیاست‪.‬قلمرویکهسلطانشراز دان‬ ‫عشق اســت و باال و پایین ان را از سر تجربه های زیسته اش‬ ‫می شناسد‪.‬غزلعاشقانهسعدیبهزعمهرکهاسیردلبری های‬ ‫شیخاجلاست بی هیچشکجایگزینینداشتهونداردچنانکه‬ ‫گوییقراراستتاعاشقیهستحدیثعشقسعدینیزباشد؛‬ ‫حدیثی که زبان و زمان را در هم می پیچد‪ .‬و سعدی را در قرن‬ ‫پانزدهمهجرینیزچنیندراوجوجامعاضدادنشانمی دهد‬ ‫بابیانیکهالبتهسهلوممتنعاست‪.‬‬ ‫فرجام ایــن ذوق در هوای اردیبهشــتی ســعدی را با‬ ‫نقلی همراه می کنم‪ .‬روزی بانوی هنر وری از اصحاب رسانه‬ ‫به مناســبتی که حرف از عشــق زمینی در ادبیات پارسی بود‬ ‫می گفتازمیانمعشوق هایادبیاتپارسی«ایدا»یشاملو‬ ‫همیشهموردحسادتزنانمی تواندباشد‪.‬چرا کهادمهروقت‬ ‫عاشقانه های شاملو برای ایدا را می خواند‪ ،‬بی محابا می گوید‬ ‫چه معشوقی‪ .‬یادم است‪،‬همان وقت به اوگفتمپسسعدی‬ ‫بخوان که هر وقت عاشــقانه می گوید باید ســر تعظیم فرود‬ ‫بیاوریوبایستیوبگوییچهعاشقی‪.‬‬ ‫پی حرف‬ ‫‪ -1‬اصــل این جمله را بــه یــادگار از کالس درس دکتر‬ ‫دهقانیفیروز ابادیدراواخردهههفتادبهیاددارم‪.‬ایشانکه‬ ‫خود شاگردی زنده یاد دکتر غالم حسین یوسفی را در کارنامه‬ ‫داشتند از اســتاد می گفتند که می فرمود «انان که شاهنامه‬ ‫نمی خوانند‪ ،‬کی خوشند؟» و دکتر دهقانی می گفت من هم‬ ‫بهتاسیازاستاد(یوسفی)می گویمانانکهموالنانمی خوانند‬ ‫کیخوشند؟‬ ‫‪ -2‬حدیث خوش ســعدی کتابی اســت فراهم امده از‬ ‫مجموعهیادداشت هایپراکندهاستادعبدالحسینزرین کوب‬ ‫که بعد از فوت ایشان به سرپرستی با نو دکتر قمر اریان منتشر‬ ‫شده اســت و به تاکید خود ایشــان قطعا اگر استاد بی بدیل‬ ‫ادب پژوه در حیات خویش این کتاب را می نگاشتند‪ ،‬حالوت‬ ‫و بهره دیگری این کتاب داشــت چونــان کتاب هایی که در‬ ‫زمان حیات استاد منتشر شده بودند‪ .‬با این وصف این کتاب‬ ‫نکته یابی هایی بدیعی درباره سعدی با خود دارد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫حاشیه هایاستادبراثارسعدیکهدرانتهایاینکتابامده‪،‬‬ ‫نیزمزیتیبزرگونعمتیستودنیاست‪،‬اگرچهگسستگی هاو‬ ‫تکرار هانیزکمبهانراهنیافتهاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫گفتارها‬ ‫«انانکهسعدینمی خوانندپسکیخوشند!»‪1‬‬ ‫اردیبهشت ایران بدون ســعدی بی معناست و به تعبیر‬ ‫حضرتش « هرکه در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست»‬ ‫انقدر فارغ که شاید پارســی نتوان خواندش‪ .‬معلم بلند اوازه‬ ‫ایران زمینکهدرپختگیپیرانگی«چنانکهافتدودانی»های‬ ‫ایامجوانی اشراباحکمتکهنروزگارش‪،‬تاروپودکردهودر‬ ‫امتداد سنت عاشقانه ادبیات پارسی با گره روی گره افزودن‪،‬‬ ‫نقش های بی بدیلی به نظم و نثر برای فرهنگ ایرانشهری به‬ ‫یادگارگذاشتهاست‪.‬یادگاریپرنقشونگاروچنانهوشربا‬ ‫کهبایدگفت‪«:‬انانکهسعدینمی خوانندپسکیخوشند!»‬ ‫بخت یارم که به عنــوان یک ایرانی این جملــه را درباره‬ ‫چندین تن از بزرگان سرزمینم می توانم به کار ببرم‪ .‬اینکه انان‬ ‫که موالنا‪ ،‬فردوســی‪ ،‬عطار‪ ،‬حافظ و خیام نمی خوانند‪ ،‬پس‬ ‫کیخوشند؟»واینیعنیگنجشایگانهرایرانینژادهپارسی‬ ‫زبان که هیچ زر و زور و تزویری هم نمی تواند حتی به روزگاران‬ ‫ان را از ما بگیرد جز البته خود ما‪،‬انگاه که این خوش بختی را‬ ‫خودمان نخواهیم‪ .‬با این وصف البته دل سپردن به هر کدام‬ ‫از این گنج های شایگان فرهنگ و ادبیات پارسی‪ ،‬مقتضایی‬ ‫خاصمی طلبد‪.‬بهعبارتدیگرزلفگرهزدنباهرکدامازاین‬ ‫بزرگان با احوال و اوضاع خاص هر فرد بستگی تمامی دارد‪.‬‬ ‫این بستگی نیز به تاریخ‪ ،‬جامعه شناســی و روانشناسی فرد و‬ ‫همین طور بن مایه های اندیشــه اش وابسته است‪ .‬از همین‬ ‫روستکهبه رغمسترگیهرکدامازاینقله هایسردرابر‪،‬هر‬ ‫ایرانیوشایدباشمولیبیشتربتوانگفتهرفرددل سپردهبه‬ ‫زبانپارسیوهویتایرانیبخشیازوجودخویشرادرهرکدام‬ ‫از این اینه های فرهنگی مان می تواند به نظاره بنشیند و گاه از‬ ‫دامنهانهاروبهقله هاگامی برداردوالبتههمینهمراز«کسب‬ ‫جمعیت»ازاین«زلفپریشان»درفرهنگماست‪ .‬ازسویی‬ ‫اما ویژگی های مختص به هر کدام از این ستون های استوار‬ ‫فرهنگی مانباعثمی شودتادل بستن هایعمیق تریدرکار‬ ‫بیایدوبرخیبهمقتضایحالوقالشاندم خوریبیشتریباهر‬ ‫کدامازانهاداشتهباشند‪.‬اینویژگی هادرواقعهمانرازهای‬ ‫دلبریاینبزرگمرداناست‪،‬رازهاییکهخلقیعمریخیرهانند‪.‬‬ ‫اما راز دلبری شیخ اجل سعدی شیرازی در چیست؟ ایا‬ ‫کشّ افیازاینرازرابایددرسلوکومنشوروششیخبازجست‬ ‫یا در ماترک معنوی او که جزو گنجینه های واالی ادب پارسی‬ ‫است و یا هر دو‪،‬یعنی هم زمینه سعدی شــدن را باید کاوید و‬ ‫هم زمانه چون او شــدن را و البته ازپس این قریب ‪ 800‬سال‬ ‫فاصلهماباشیخاجل‪،‬جزاشارت هایکمو ِ‬ ‫بیشمتونتاریخی‬ ‫هرچهمی تواناززمینهوزمانهشیخاجلفهمیددرنثرونظماو‬ ‫بایدنهفتهباشدکهبهجبرزمانهبرایاینمنظوریعنیهمافقیبا‬ ‫سعدیچیزدیگریمارانیست‪ .‬براینمبنابایدگفتانچهاهل‬ ‫فضل در این زمینه پژوهیده اند با امــا و اگرهای زیادی همراه‬ ‫استودرمیاناینپژوهیده هانصکماستوگمانزیاد‪.‬امااز‬ ‫جملهنصوصیکهمی تواندردرکزمینهوزمانهسعدیدانست‬ ‫ایناستکهمصلح الدینجوانقبلازاشتهاربهشاعریبادل‬ ‫بستنبهدانشاندوزیدرعنفوانجوانیراهییکیازبزرگترین‬ ‫مراکز ان روز علمی جهان اسالم و بلکه جهان‪ ،‬یعنی نظامیه‬ ‫بغدادمی شود‪.‬جاییکهفارسیزبانانچندینیزچوناودران‬ ‫مدرسهعلمی وجودداشته اندواونیزخیلیزودازرویممارست‬ ‫ونبوغذاتیاشتهاریدردانشوذوقمیاناقرانخودبه دست‬ ‫جوان شافعی مذهب شیرین ِ‬ ‫ِ‬ ‫زبان شیرازی در‬ ‫می اورد‪.‬نابغه‬ ‫نظامیه‪ ،‬کالم و فقه و حدیث و تفســیر می اموزد والبته که از‬ ‫سخنوریوبهرخکشیدنطبعشاعری اشفرو گذارینمی کند‬ ‫و طبیعی است که غیر از اشتهار به علم و ذوق حسادت ها نیز‬ ‫بر می انگیزد‪ .‬از دیگر نصوص زندگی سعدی غیر از گذراندن‬ ‫جوانی در بغداد ان هم در مدرســه نظامیه ســلوک بیرونی و‬ ‫درونی ای را هم می دانیم که غربت‪ 30‬ســاله سعدی را دور از‬ ‫شیراز رقم زده بود‪ .‬غربتی که از پس ان مصلح الدین جوان را‬ ‫شیخ اجل کرد و سعدی شیراز‪ .‬ورای این نصوص ها که برای‬ ‫دقتدرانکتابحدیثخوشسعدی‪ 2‬ازمرحومزرینکوب‬ ‫نکتهیابی هادارد‪.‬توجهاصلیدرجویاییرازدلبریسعدیدر‬ ‫فرهنگایرانیتوجهبهمیراثمعنویسعدییعنیمکتوباتبه‬ ‫جایماندهازاوست‪.‬اگرچهبیشترمردم‪،‬سعدیرابهگلستان‬ ‫وبوستانوغزل هایبی مانندشمی شناسندامارسالهنصیحه‬ ‫الملوکومجالسپنجگانهکهدرواقع‪ 5‬مجلسوعظسعدی‬ ‫استوچندرسالهدیگرمانندرسالهسوالصاحبدیوانو‪....‬‬ ‫بهاضافهقطعاتوملمعاتوقصایدورباعیاتوحتیهزلیاترا‬ ‫نیزبایددرزمرهاثاراودرنظرگرفتامااگربخواهیمروحهمیشه‬ ‫جوانمعلمپراوازهفرهنگایرانشهریرابشناسیمناگزیریماز‬ ‫تاملدرغزلیاتوگلستانوبوستان‪.‬دراینبارهالبتهحرف ها‬ ‫زده شده‪ ،‬مقاالت و کتاب ها نوشته شده و پایان نامه ها دفاع‬ ‫شدهاستکهاینناگزیریازعشقگفتناستوقتیخودشیخ‬ ‫اجلنیزمی گوید«زخاکسعدیبیچارهبویعشقاید‪/‬هزار‬ ‫ســال پس از مرگ او اگربویی» اما انچه به زعم من راز دلبری‬ ‫سعدیدرمیانعاشقانه سرایانزبانپارسیاست‪،‬زمینیبودن‬ ‫اینمعلماخالقوعشقاست‪.‬البتهاگرچهرهچند پارهسعدی‬ ‫راتو امان درگلستانوبوستانو غزلیاتبهنظاره بنشینیم‪ .‬در‬ ‫اینمعنیبایدگفتحکمتجاریدرگلستانحکمتیبرامده‬ ‫از کنه حکمت مدرســی و در امیخته با عرفیات زمانه سعدی‬ ‫است‪ .‬زمانه ای که مثل هر زمانه دیگر فراز و نشیب و زشتی و‬ ‫زیباییراتواماندارد‪.‬‬ ‫از همین رو هم پند های وی در گلســتان در واقع درس‬ ‫عملی است و نه نصیحتی از سر عبوســی عالمانه و زاهدانه‪.‬‬ ‫گلستان در واقع وجه ایینه واری از یک جامعه مثالی فرا زمانی‬ ‫و مکانی اســت که عجیب واقعی نماســت‪ ،‬ان قدر که حتی‬ ‫زبان سعدی در گلســتان نیز گویی فرای زمان و مکان قابل‬ ‫شنیدن در هر لحظه تاریخ است‪ .‬گلستانی که هم در سیرت‬ ‫پادشاهان حرف دارد و هم در اخالق درویشان‪ .‬هم در عشق‬ ‫گفتارها‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نگریستن به یک قتل با حفظ فاصله‬ ‫درباره مرگ جانکاه ستایش؛ ان دختر ناز کوچولوی شش ساله‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪1‬‬ ‫بستگی دارد وقتی به افغانستان فکر می کنیم‪ ،‬ابتدا‬ ‫ســربازان احمد شــاه مســعود به یادمان بیاین د یا سربازان‬ ‫بن الدن! ابتدا به کشــوری فکر کنیم که به لحاظ فرهنگی‬ ‫و اجتماعــی پاره تن ایران فرهنگی اســت یا کشــوری که‬ ‫مهاجران خشن و تجاوزگر در ایران دارد! روایت و قضاوت‬ ‫ما از مــرگ تلخ و تکان دهنــده ســتایش؛ ان دخترک ناز و‬ ‫کوچولوی شش ساله‪ ،‬به اینها بستگی دارد و خطای دید ما‬ ‫هم در تحلیل این داستان هولناک‪ ،‬درست از همین نقطه‬ ‫اغاز می شود‪ .‬شــاید بتوان عمده نگاه های عامه ایرانیان‬ ‫به تبعه های افغان را در دو سر یک طیف دسته بندی کرد؛‬ ‫یک ســر طیف نگاه ترحم برانگیز و دلجویانه اســت و سر‬ ‫دیگر بدبینانه و دشمن منشــانه! و جالب اینکه منطقا نگاه‬ ‫واقع بینانه نه در این ســر طیف جاخوش کرده و نه در ســر‬ ‫دیگر‪ .‬مردم برحسب نشانه ها و رویدادهایی که از افغان و‬ ‫افغانستان در ذهنشــان دارند‪ ،‬نااگاهانه فرافکنی می کنند‬ ‫و تعمیم می دهند‪ .‬بنابراین روایت های انها چنان که گفته‬ ‫شــد یا معموال دلجویانه و ترحم برانگیزانه است یا بدبینانه‬ ‫و مملو از عداوت‪ .‬نیازی به تاکید نیســت که در این میان‬ ‫بخش قابل توجهی نیز نــگاه واقع بینانه تری دارند و درگیر‬ ‫تعمیم های ناصواب ذهنی نمی شــوند‪ .‬امــا این موضوع‬ ‫وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم مطبوعات ما‬ ‫نیز در نگاه به مساله افغان ها در ایران‪ ،‬عمدتا دنباله رو نگاه‬ ‫عامه هســتند و البته در نگاه مطبوعات به افغان ها‪ ،‬سهم‬ ‫دلجویی و ترحم به میزان بسیار قابل توجهی بیشتر است‪.‬‬ ‫در واقع روزنامه نگاری در ایران از زمانــی که دنباله روی از‬ ‫رسانه هایی تعاملی مثل تلگرام‪ ،‬اینستاگرام و فیس بوک را‬ ‫پیش روی خودش قرار داده‪ ،‬در روایت ها و قضاوت هایش‬ ‫از اتفاق های جامعه‪ ،‬غش و تمایل بیشتری به سمت نگاه‬ ‫عامه داشته است و این ضعف کوچکی نیست‪ .‬نگاهی به‬ ‫متون منتشر شــده در شــبکه های اجتماعی و مقایسه ان‬ ‫با خبرها‪ ،‬گزارش ها و یادداشــت هایی کــه در این باره در‬ ‫رسانه های رســمی و به ویژه مطبوعات منتشر شده‪ ،‬نشان‬ ‫می دهد که اگرچه زبان نوشتاری و اصطالح های به کار برده‬ ‫شده در توصیف و روایت حادثه‪ ،‬متفاوت است اما نظرگاه ها‬ ‫شباهت دارد‪ .‬به این معنی که معموال رویکرد متون هر دو‬ ‫رسانه‪ ،‬مبتنی بر تعریف ستایش به عنوان یک «دیگری»‬ ‫است‪ .‬یک دیگری که افغان است‪ ،‬کودک است‪ ،‬مظلوم‬ ‫اســت‪ ،‬رنج تاریخی ملتش را به دوش می کشد‪ ،‬در ایران‬ ‫مورد بی مهری قرار گرفته اســت و‪ ...‬اگرچه این گزاره ها‬ ‫ممکن است واقعی به نظر بیایند اما همین گزاره های واقعی‬ ‫هم نمی توانند بیانگر همــه واقعیت باشــند‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که نباید ستایش را به عنوان «دیگری» در نظر گرفت‬ ‫و موضوع را بر اساس تحلیل خود و دیگری بررسی کرد‪.‬‬ ‫در واقع به بیــان دیگر باید بدانیم کــه افغان های به‬ ‫دنیا امــده در ایــران‪ ،‬تفاوت های بنیادینی بــا افغان های‬ ‫مهاجر دارنــد‪ .‬جامعه نســل ســوم افغان ها نه ســربازان‬ ‫احمد شــاه مســعود هســتند‪ ،‬نه ســربازان مال عمــر! نه‬ ‫الزاما شــیفته فرهنگی ایران هســتند‪ ،‬نه الزاما خالفکار و‬ ‫متجاوز به عنف!‬ ‫در این رویکرد ستایش یک دختر شش ساله است که‬ ‫قربانی شهوت و خشــونت بی حد و حصر یک فرد نوجوان‬ ‫شده‪ .‬بر همین اســاس باید درباره این اتفاق‪ ،‬دادخواهی‬ ‫کرد و هر عامل اثرگذاری که می توانــد منجر به تکرار این‬ ‫حادثه شود را از میان برداشــت‪ .‬اما باز هم این همه ماجرا‬ ‫نیســت‪ .‬نگاه به نســل ســتایش باید نــگاه همه جانبه ای‬ ‫باشد‪ .‬ستایش ها باید مورد حمایت مدیران شهری باشند‪.‬‬ ‫امکانات شهری باید طوری ساماندهی شود که ستایش ها‬ ‫بتوانند بدون محدود شدن در دایره «خود – دیگری» از انها‬ ‫اســتفاده کنند و‪ ...‬اما مهم تر از این‪ ،‬تالش برای زدودن‬ ‫نگاه ترحم برانگیز اســت‪ .‬متاســفانه برخی از افغان های‬ ‫نسل دوم و اول‪ ،‬هنوز هم برحسب عادت‪ ،‬تمایل به وجود‬ ‫ی ترحم برانگیز دارند‪ .‬این موضوع می تواند ضامن‬ ‫نگاه ها ‬ ‫بازتولید همان دوگانه ای باشــد که در ابتدای این نوشــتار‬ ‫سخنش رفت؛ دو گانه «ترحم‪-‬بدبینی»! افغان های نسل‬ ‫اول مبتنی بر همان نگا ه ترحم برانگیز توانسته اند شغل پیدا‬ ‫کنند ‪ ،‬مورد مهربانی طبقات متوسط و مرفه جامعه ایرانی قرار‬ ‫بگیرند و‪ !...‬جالب انکه حتی ادبیــات مهاجران افغان در‬ ‫ج ترحم برانگیزی شکل گرفته و‬ ‫ایران نیز تحت تاثیر این مو ‬ ‫ان را نیز گسترده تر کرده است‪ .‬وفور متون ادبی مهاجران‬ ‫افغان که به دنبال خلق فضاهای هنری و ادبی با محوریت‬ ‫غربت و مظلومیت افغان ها در ایران هستند‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫این رویکــرد عمومی در میان مهاجران اســت‪ .‬شــعرها و‬ ‫داستان هایی همچون شعر برجسته شــاعر افغان محمد‬ ‫کاظم کاظمی با این بیت مشهور که «غروب در نفس گرم‬ ‫جاده خواهم رفت‪ /‬پیاده امده بــودم‪ ،‬پیاده خواهم رفت»‬ ‫خود مصدق این مدعاست‪.‬به هر حال طبیعی است که دل‬ ‫کندن از این رویه برای افغان ها نیز زمان بر و دشــوار است‬ ‫و به همین دلیل است که مطبوعات به عنوان بستر حیات‬ ‫جامعه مدنی ایران‪ ،‬بایــد از دنباله روی قضــاوت عوام در‬ ‫موضوع زندگی افغان های مهاجر دست بردارد‪ .‬با این همه‬ ‫باید در نظر داشت که این رویکرد‪ ،‬به هیچ وجه قرار نیست‬ ‫که جرم بزرگ نوجوان ‪ 17‬ساله را کمرنگ نشان بدهد یا ان‬ ‫را تلطیف کند‪ .‬اما قطعا بیانگــر ان خواهد بود که مدیریت‬ ‫شهریدرمناطقکمترتوسعه یافتهوتوسعه نیافتهشهرهای‬ ‫بزرگی مثل تهران که ساکنان افغان بیشتری در انجا زندگی‬ ‫می کنند باید با حساسیت بیشــتری سیاستگذاری کند‪ .‬در‬ ‫غیر این صورت باید منتظر اینده ای باشیم که اتفاق هایی‬ ‫همچون مرگ جانکاه ستایش و تکرار انها در ابعاد کوچک‬ ‫و بزرگ‪ ،‬شکاف میان «خود‪-‬دیگری» ایرانیان و افغان ها‬ ‫را گسترش داده و همین موضوع موجب افزایش تصاعدی‬ ‫تنش های اجتماعی میان ان دو شود‪.‬‬ ‫عقده گشاییفمنیست ها‬ ‫نکاتی درباره قتل دخترک معصوم افغان‬ ‫احسان رستگار‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫را مطرح می کنند‪ ،‬ال اقل از انچه در امریکا و کشــورهای‬ ‫توسعه یافته اروپایی و نیز توسط سربازان همین کشورهای‬ ‫توســعه یافته در کشــورهایی مانند عراق و افغانستان در‬ ‫غرب اسیا رخ می دهد‪ ،‬غافل نشوند‪.‬‬ ‫‪ -۲‬در چنیــن مواقعی‪ ،‬معموال برخــی دوره می افتند‬ ‫و با هشــتگ هایی از جنــس «‪#‬نه_به _اعــدام»‪ ،‬به فکر‬ ‫اعدام نشــدن ان نوجوان زیر ‪ ۱۸‬ساله هستند‪ .‬اینکه عفو‬ ‫و گذشــت از انتقام بهتر اســت‪ ،‬پس باید ان قاتل اعدام‬ ‫نشود‪ ،‬تصمیمش با اولیای دم است‪ ،‬اما نباید از این نکته‬ ‫غافل شد که همین دوره افتادن ها برای رضایت گرفتن از‬ ‫خانواده های اولیای دم‪ ،‬ان هم با نگاه های اومانیســتی‬ ‫و شبه روشــن فکرگونه‪ ،‬می تواند در جری شدن قاتل ها و‬ ‫جانیان برای رقم زدن فجایع بیشتر موثر باشد‪.‬‬ ‫هم در اعدام حکمت اســت و هم در گذشت؛ همان‬ ‫قدر که گذشــت از جوانی کــه قتلی غیرعمــد را مرتکب‬ ‫شده می تواند روا باشد‪ ،‬گذشــت از جوانی که چنین اتفاق‬ ‫دهشتناکی را رقم زده‪ ،‬می تواند غیرمنطقی و باعث افزایش‬ ‫جرم و جنایت هایی از این دست شود‪.‬‬ ‫مفید است اگر فعاالن حقوق بشر در ایران‪ ،‬یک بار‬ ‫هم مانند یک مســلمان رفتار کنند و به جای هشتگ نه به‬ ‫اعدام در تلگرام‪ ،‬توییتر‪ ،‬فیس بوک و اینستاگرام‪ ،‬هشتگ‬ ‫«حق اولیای دم» را بسط و گسترش دهند‪.‬‬ ‫‪ -۳‬جنایاتی از این دست در کشور ما‪ ،‬نسبت به جوامع‬ ‫غربی‪ ،‬هنوز درصد کم تری را به خود اختصاص می دهد‪،‬‬ ‫ولی مدت هاست که زنگ خطر مسائل جنسی در کشورمان‬ ‫به صدا در امده و سال هاست که وقت ان رسید ه تا مسئوالن‬ ‫ذی ربط‪ ،‬برای سبک زندگی جنســی جوانان نیز‪ ،‬به دنبال‬ ‫راهکارهایی عملی و واقع بینانه باشند‪.‬‬ ‫سال گذشته‪ ،‬علی اکبر محزون‪ ،‬مدیرکل دفتر امار و‬ ‫اطالعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور‪،‬‬ ‫امار پسران مجرد را ‪ ۵‬میلیون و ‪ ۵۷۰‬نفر و دختران مجرد را‬ ‫‪۵‬میلیون ‪ ۶۷۰‬نفر اعالم کرد‪.‬‬ ‫این ها جوانانی هســتند که هرگز ازدواج نکرده اند‪.‬‬ ‫هرگاه جنایاتی از این دست رخ می دهد یا تجاوزی صورت‬ ‫می پذیــرد‪ ،‬باید در نظر داشــت که ان متجــاوز‪ ،‬قاتل و‬ ‫بزهکار‪ ،‬نه نافش را با تیغ بــزه بریده و نه الزاما پدر و مادر‬ ‫و برادر و خواهرش‪ ،‬فاسد و قاتل و جانی بوده اند‪ .‬گاهی‬ ‫عدم پاسخگویی مشــروع و به موقع به نیازهای طبیعی و‬ ‫خدادادی انسان ها‪ ،‬امار رفتارهای دیوانه وار و جان سوز‬ ‫را افزایش می دهد‪ .‬شــنیدن اخباری مانند قتل ستایش‪،‬‬ ‫همه سوز و گداز اســت‪ ،‬اما برای مسئوالن زنگ هشدار‬ ‫باید باشــد تا به فکر چــاره ای جهت کاهــش عقده های‬ ‫جنسی در جامعه باشــند‪ .‬عقده هایی جنسی که در کشور‬ ‫اسالمی ما به یک صورت رشــد می کند و در کشورهایی‬ ‫که داعیه ازادی جنســی دارند اما به ترتیبی عنان از کف‬ ‫داده تر‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪ ۲۲‬فروردین ‪ ،۹۵‬فاجعه ای دیگر در محله خیراباد‬ ‫ورامین رخ می دهد‪ .‬دخترک شــش ســاله افغانی برای‬ ‫خرید بســتنی از خانه خارج می شــود‪ .‬بعد از نیم ساعت‪،‬‬ ‫خبری از او نمی شــود‪ .‬مادرش نگران و به پدر دختر خبر‬ ‫می دهد‪ .‬پــدر از ســر کار بازمی گردد و بعــد از بی نتیجه‬ ‫ماندن جســت و جویش‪ ،‬به کالنتــری مراجعه می کند‪.‬‬ ‫کالنتری می گوید تا یک ســاعت دیگر باز جســت و جو‬ ‫و بعد از حصول اطمینــان از نبود دختــر در خانه اقوام و‬ ‫نزدیکان‪ ،‬مجددا بــه کالنتری مراجعــه کنند‪ .‬کالنتری‬ ‫می گوید ساعت کاری به پایان رسیده و باید فردا مراجعه‬ ‫کنند‪ .‬فردا پدر مراجعه می کنــد و پیگیری ها برای یافتن‬ ‫دختر ادامه می یابد‪.‬‬ ‫نامــش ســتایش‬ ‫است‪ ،‬ستایش قریشی‪.‬‬ ‫اســمش ادم را بــه یــاد‬ ‫مجموعــه ســتایش‬ ‫می انــدازد‪ .‬مجموعــه‬ ‫«ستایش» که در سال‬ ‫‪ ۸۹‬و ‪ ۹۰‬از شــبکه سوم‬ ‫ســیما پخش می شــد‪.‬‬ ‫پــس از پخــش ایــن‬ ‫مجموعــه‪ ،‬اعالم شــد‬ ‫که محبوب ترین اسامی ‬ ‫دختران سال ‪ ۸۹‬به گواه‬ ‫امــار ثبــت احــوال‪ ،‬به‬ ‫ترتیــب فاطمــه‪ ،‬زهرا‪،‬‬ ‫ستایش‪ ،‬هستی و زینب‬ ‫بوده اند‪ .‬او افغانی است‬ ‫اما متولد ایران اســت‪.‬‬ ‫ســتایش شــش ســاله‬ ‫یک ایرانی بود که حتی‬ ‫نامش هــم متاثر از یک‬ ‫مجموعه ایرانی توسط‬ ‫والدینش انتخاب شــده‬ ‫بود‪ .‬اما سرنوشتش از ستایش سریال ستایش بسیار تکان‬ ‫دهنده تر و کشنده تر بود‪.‬‬ ‫پســر همســایه که نوجوانــی ‪ ۱۷-۱۶‬ســاله بوده‪،‬‬ ‫ســتایش را می دزدد و پس از تجــاوز‪ ،‬با ضربــات چاقو‬ ‫به قتل می رساند‪ .‬به ســبک ســریال برکینگ بد (همان‬ ‫مجموعه ای که به همراه قسمت های ابتدایی «شهرزاد»‬ ‫به طور رایگان در اختیار مردم قرار می گرفت) او را در وان‬ ‫حمام می اندازد تا در اســید پیکرش را حــل و نابود کند‪.‬‬ ‫نمی توانــد کامل بدن را از بین ببرد‪ .‬به دوســتش تماس‬ ‫می گیرد تا در نابودی پیکر ستایش او را یاری کند‪ .‬دوست‬ ‫قاتل به پدر و پــدر به نیروی انتظامی اطــاع می دهند و‬ ‫قاتل دستگیر می شود‪.‬‬ ‫موجــی بــه راه می افتــد در فضــای مجــازی و‬ ‫شــبکه های اجتماعی؛ طبیعتا همه این اتفاق وحشیانه‬ ‫را محکــوم می کنند‪ ،‬اما ذکــر نکاتی در مــورد مواضع‬ ‫اتخاذ شــده و نیز انچه باید گفته شــود و گفته نشــده‪،‬‬ ‫مفید به نظر می رسد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬این گونــه اتفاقات هولنــاک‪ ،‬در تمامی جوامع‪،‬‬ ‫چه توســعه یافته و چه در حال توسعه‪ ،‬مســبوق به سابقه‬ ‫بــوده‪ ،‬هســت و خواهد بــود‪ .‬انچه کــه به انــدازه چنین‬ ‫اتفاقاتی محکوم به نظر می رسند‪ ،‬این است که بعضی از‬ ‫سوءاستفاده گران و عشــاق جوامع غربی‪ ،‬با موج سواری‬ ‫روی چنیــن فجایعی‪ ،‬این گونه تلقیــن می کنند که گویی‬ ‫ایــران‪ ،‬از کثیف ترین و نابســامان ترین جانیان و قاتالن‬ ‫بیمار جنسی تشکیل شده است‪.‬‬ ‫عــده ای فراموش کرده انــد که غیرقابــل باورترین‬ ‫گزارش های جنایی و حوادث گونه در همان مدعی ترین‬ ‫کشــور حقــوق کــودکان و زنــان رخ می دهــد‪ ،‬یعنــی‬ ‫ایاالت متحــده امریکا‪ .‬از تجاوزهای مکــرر و عدیده پدر‬ ‫به دختر و حتی پســر به مادر (!!!) در این کشور گرفته تا‬ ‫تجاوز به کودکان در غرب‪ ،‬نشان از این واقعیت تلخ دارد‬ ‫که این فجایع‪ ،‬زاده غرب وحشــی و عصر افسارگسیخته‬ ‫اســت کــه مدیریت‬ ‫صحیــح عواطــف و‬ ‫احساســات‪ ،‬جــای‬ ‫خود را به پول پرستی و‬ ‫افزایش ثروت صرف‬ ‫داده اســت‪ .‬برخــی‬ ‫از فمنیســت های‬ ‫وطنی که نــام مدافع‬ ‫حقــوق زنان بــر خود‬ ‫نهاده انــد‪ ،‬در چنیــن‬ ‫بزنگاه هایــی‪ ،‬نهایت‬ ‫سعی شان را می کنند‬ ‫که فراموش کنند امار‬ ‫باالی تجاوز سربازان‬ ‫وحشــی و متجــاوز‬ ‫امریکایــی را به زنان‬ ‫شــوهردار و دختران‬ ‫نابالغ افغان را‪ .‬جوری‬ ‫از جامعــه ایــران را‬ ‫«وحشــی» و «بیمار‬ ‫جنسی» می نامند که‬ ‫انگار کشــورهایی که‬ ‫پرچم ازادی جنســی‬ ‫و اصالت فــرد را برافراشــته اند‪ ،‬مانند امریکا و فرانســه‪،‬‬ ‫باالترین امــار تجاوز‪ ،‬فرزنــدان نامشــروع و کنش های‬ ‫وحشــیانه و زایدالوصف جنســی را به ثبت نرســانده اند‪.‬‬ ‫فمنیســت های وطنی ایرانی مــا‪ ،‬باید چند وقــت یک بار‬ ‫فیلم های تجــاوز ســربازان امریکایی به زنان شــوهردار‬ ‫عراقی و افغانی را ‪ -‬ان هم در مقابل چشمان شوهرهایشان‬ ‫ به نظاره بنشینند تا شــرم کنند از «بیمار جنسی» نامیدن‬‫جامعه نجیب ایران‪.‬‬ ‫اگرچــه مع االســف افرادی بیمــار و وحشــی مانند‬ ‫ان نوجوان‪ ،‬ایــن گونه فجایعی را رقــم زده اند و می زنند‪،‬‬ ‫ولی این باعث نمی شــود که به خاطر یــک تارک الصال ه‬ ‫در مســجد را ببندند و جامعه ایران را کــه از نجیب ترین و‬ ‫پاک ترین جوامع حال حاضر اســت بــا صفاتی که الیق‬ ‫جوامع غربــی و امریکاســت بنامند‪ .‬فمنیســت هایی که‬ ‫دغدغه اصلی شان‪ ،‬اجباری بودن حجاب در ایران است‪،‬‬ ‫نباید بغض و کینه التیام نیافتنی شــان را این گونه بر ســر‬ ‫ایران اســامی خالی کنند‪ .‬اگر هــم نقدهایی بی رحمانه‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫ف‬ ‫کر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫تغییر الگوی زندگی‪ ،‬ذائقه گردشگری را متحول کرده است‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫گفت وگو با دکتر مصطفی ازکیا درباره سفرهای نوروزی مردم ایران‬ ‫نوروز امسال اتفاق نســبتا بی سابقه ای رخ داد و‬ ‫ان این بود که مردم جامعه ترجیح دادند به جای‬ ‫سفرهای داخلی به سفرهای خارجی روی بیاورند‪.‬‬ ‫شما این رفتار را چگونه تحلیل می کنید؟‬ ‫براساس انچه من شنیده ام‪ ،‬گفته شده که سفرهای‬ ‫خارجی را تحریم کنید تا ســفرهای داخلی بیشــتر بشود‪.‬‬ ‫ان گونه که اقای سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی‪،‬‬ ‫صنایع دستی و گردشگری اعالم کرده اند‪ ،‬سیاست مبتنی بر‬ ‫این بوده که به جای ســفرهای خارجی‪ ،‬ســفرهای داخلی‬ ‫تقویت شود اما خبر دقیقی ندارم که چنین اتفاقی رخ داده‬ ‫است یا نه؛ برای مثال‪ ،‬مردم سفر به مناطق مختلف ایران‬ ‫را جایگزین سفر به ترکیه‪ ،‬مالزی و‪ ...‬کنند‪.‬‬ ‫شاید مناسب تر باشد از این منظر صحبت کنیم‬ ‫که بخواهیم رفتار مــردم را تحلیل کنیم؛ چراکه‬ ‫استناد به امار‪ ،‬موضوع جداگانه ای است که باید‬ ‫مســئوالن حوزه گردشــگری درباره ان توضیح‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫ما باید با اتــکا به واقعیت هایی که رخ داده اســت‬ ‫صحبــت کنیــم؛ درحالی کــه نمی دانیــم چنیــن اتفاقی‬ ‫افتاده اســت یا نه‪ .‬همان طور که عرض کردم‪ ،‬مسئوالن‬ ‫گردشگری اعالم کرده اند که ســفرهای خارجی را تحریم‬ ‫می کنیم تا گردشگری داخلی را تقویت کنیم‪.‬‬ ‫اگر فرض کنیم که چنین اتفاقی رخ داده باشــد‬ ‫و ســفرهای خارجی در نوروز امســال نســبت به‬ ‫گذشته رشد یافته باشــد‪ ،‬چگونه می توانیم این‬ ‫رفتار جامعه را تحلیل کنیم؟‬ ‫دکتر مصطفــی ازکیــا‪،‬‬ ‫جامعه شناس معتقد است که‬ ‫گردشــگری در داخل بیشــتر‬ ‫برای طبقات متوســط و پایین‬ ‫جامعــه اســت؛ درحالی کــه‬ ‫گردشــگری جاری در کشور با‬ ‫گردشگری اروپا کامال متفاوت‬ ‫است‪ .‬گردشگری در کنار خیابان خاص ایرانیان است‬ ‫و در هیچ جایی از دنیا همتا نــدارد‪ .‬وی در گفت وگو با‬ ‫هفته نامه مثلث تاکید می کند که تغییر الگوی زندگی‪،‬‬ ‫ذائقه گردشگری مردم را متحول کرده است‪.‬‬ ‫اگر سفرهای داخلی افزایش یابد‪ ،‬بدین معناست‬ ‫که مردم همســو و همگام بــا سیاســت های دولت پیش‬ ‫می روند‪ .‬برای مثال‪ ،‬ژاپن حدود ‪ 32‬میلیون نفر گردشگر‬ ‫دارد اما اعالم کرده اند که قریــب به ‪1/5‬میلیون نفر از انها‬ ‫گردشگر خارجی هستند و بیش از ‪ 30‬میلیون گردشگر در‬ ‫داخل کشــور ژاپن ســیاحت می کنند‪ .‬این امری است که‬ ‫نشان می دهد عالئق‪ ،‬الگو و ذائقه گردشگران به گونه ای‬ ‫است که داخل کشورشــان را به دنیای بیرون از ان ترجیح‬ ‫می دهند؛ اما در رابطه با ایران من نمی توانم چنین چیزی‬ ‫بگویم‪ .‬درحالی که شــما با یک اگهی تبلیغاتی در رسانه ها‬ ‫می توانید با حداکثر دو میلیون تومان به اســتانبول ســفر‬ ‫کنید‪ ،‬چنین ســفری را بــه ســفر در داخل کشــور ترجیح‬ ‫می دهید؛ چراکه یک سفر ساده به شــمال ایران‪ ،‬همین‬ ‫میزان هزینه دارد‪ .‬از این رو باید گفت که ذائقه مردم به سوی‬ ‫گردشــگری در داخل چرخش نکرده است‪ .‬گردشگری در‬ ‫داخل بیشــتر برای طبقات متوســط و پایین جامعه است؛‬ ‫درحالی که گردشگری جاری در کشــور با گردشگری اروپا‬ ‫کامال متفاوت اســت‪ .‬گردشــگری در کنار خیابان خاص‬ ‫ایرانیــان اســت و در هیچ جایی از دنیــا همتا نــدارد‪ .‬اگر‬ ‫منظورتان همین جنبه از مساله باشد‪ ،‬باید گفت که این نوع‬ ‫از گردشگری تا پیش از این در ایران متداول بوده و امسال‬ ‫نسبت به گذشــته رشد یافته اســت‪ .‬اما این گردشگری به‬ ‫درامد بومیــان منطقه ای در اســتان هایی نظیر مازندران‪،‬‬ ‫گیالن و اســتان هایی که توریســت های بیشتری جذب‬ ‫می کنند‪ ،‬کمکی نمی کند‪ .‬مردم برای این نوع از ســفرها‪،‬‬ ‫تخم مرغ شان را هم از خانه شــان می برند و نمی توان انها‬ ‫را گردشــگر نامید‪ .‬گردشــگر باید برای اقتصاد و شــرایط‬ ‫محیطی مقصد گردشگری اثاری داشته باشد؛ درحالی که‬ ‫چنین افرادی برای این مناطق‪ ،‬اثار سوء دارند‪.‬‬ ‫منظورتان چه اثاری است؟‬ ‫مهم ترین انها تخریب محیط زیســت است‪ .‬اگر‬ ‫بگوییم که امسال وضعیت گردشگری در ایران به گونه ای‬ ‫بود که مردم به جانب سیاست های دولت رفتند‪ ،‬باید اذعان‬ ‫کنیم که مردم با سیاست های دولت همراهی کرده اند‪ .‬در‬ ‫عین حال من فکر نمی کنم که چنیــن موضوعی‪ ،‬طبقات‬ ‫متوســط و باالتر را در بربگیــرد؛ چراکه توریســم داخلی‬ ‫مخصوص طبقــات پایین جامعه اســت؛ با ماشــین خود‬ ‫جاده ها را طی می کنند اما به جز تخریب محیط زیست‪ ،‬تاثیر‬ ‫دیگری ندارند‪ .‬با یک محاسبه ساده می توان نتیجه گرفت‬ ‫که هزینه رفت وامد‪ ،‬اقامت و خوراک برای سفر یک خانواده‬ ‫نشست «بیم ها و امیدها؛‬ ‫در جهانی پر مخاطره»‬ ‫غالمحسین ابراهیمی دینانی‬ ‫ایرانی به شــمال کشــور یا ترکیه چندان تفاوت نمی کند؛‬ ‫ضمن اینکه گردشــگر در داخل کشــور‪ ،‬بایــد ارزش ها و‬ ‫هنجارهای فرهنگــی حاکم بر جامعه را رعایــت کند اما در‬ ‫خارج از کشور با محدودیت های کمتری مواجه است‪.‬‬ ‫ایا مردم برای گردشگری تغییر ذائقه داده اند؟‬ ‫من بعیــد می دانم چنیــن اتفاقی رخ داده باشــد‪.‬‬ ‫گردشــگری در معنای جدید‪ ،‬یکی از الگوهای مصرف در‬ ‫جوامعی اســت که در حال حرکت به ســمت صنعتی شدن‬ ‫هستند‪ .‬زمانی بود که گردشــگری به عنوان تفریح و برای‬ ‫از بین بردن خســتگی ناشــی از زندگی و کار تلقی می شد‬ ‫اما امروزه جزئــی از الگوی مصرف اســت‪ .‬همان طور که‬ ‫کیفیت زندگی دچــار تغییراتی شــده‪ ،‬الگــوی زندگی نیز‬ ‫دگرگون شــده اســت‪ .‬مطمئن باشــید که طبقــات پایین‬ ‫جامعه از الگوی مصرف طبقات میانی یا متوســط جامعه‪،‬‬ ‫کارمندان‪ ،‬بازاریان و‪ ...‬تبعیت می کنند؛ از این رو‪ ،‬قشری‬ ‫از جامعه که جزو دهک های باالیی درامد هستند‪ ،‬تفریحات‬ ‫و سفرهای شان متفاوت است‪ .‬اگر گردشگری داخلی در‬ ‫ایران رونق پیدا کرده باشــد به پایین امدن قدرت درامدی‬ ‫طبقه متوسط بازمی گردد که ترجیح می دهند به جای رفتن‬ ‫به ترکیه یا مالزی‪ ،‬به گردشــگری در داخــل روی بیاورند؛‬ ‫چراکه امکانــات درامدی مردم هر ســال کاهش می یابد‪.‬‬ ‫امروز این مساله بخشی از الگوی زندگی مردم است و توسعه‬ ‫گردشگری داخلی به یکی از ویژگی های زندگی امروز مردم‬ ‫تبدیل شده است‪.‬‬ ‫افرادی که توانایی و تمکن مالی دارند به کشورهای‬ ‫اروپایی‪ ،‬ترکیه و‪ ...‬می رونــد و خانواده هایی که تمایالت‬ ‫مذهبی بیشتری دارند‪ ،‬چنین سفرهایی را انتخاب نمی کنند‪.‬‬ ‫طبقات پاییــن خانواده هــای مذهبی ترجیــح می دهند به‬ ‫زیارتگاه های داخل ایران بروند که هم عافیتی باشد و هم‬ ‫فیضی برده باشــند؛ یعنی هم بعد زندگی روزمره را به نوعی‬ ‫سپری کرده باشــند و هم ثوابی برای خود اندوخته باشند‪.‬‬ ‫اما بیشــتر گروه های ایرانگرد‪ ،‬گروه هایی هســتند که به‬ ‫طبقات پایینی جامعــه مانند کارگران‪ ،‬کســبه و گروه های‬ ‫خرده پا ارتباط پیــدا می کنند‪ .‬تا زمانی کــه راه‪ ،‬امکانات و‬ ‫محل اسکان مناسب برای گردشگر داخلی فراهم نشود‪،‬‬ ‫این بخش از گردشــگری رونق نخواهد یافت‪ .‬افرادی که‬ ‫امروز به عنوان گردشگر در داخل کشور سیاحت می کنند به‬ ‫ایجاد شغل در مناطق توریستی کمک نمی کنند بلکه بیشتر‬ ‫سبب تخریب محیط زیست و اتفاقاتی از قبیل اتش سوزی‬ ‫جنگل ها‪ ،‬بوته چینی ها‪ ،‬تولید بی رویه زباله و‪ ...‬می شوند‪.‬‬ ‫اساسی تر از این موضوع‪ ،‬باید بررسی کرد که چرا‬ ‫م ترجیح می دهند در ایام نوروز به سفر بروند؛‬ ‫مرد ‬ ‫درحالی که در سال های نه چندان دور‪ ،‬مردم خود‬ ‫را ناگزیر می دانستند که دید و بازدیدهای نوروزی‬ ‫را انجام بدهند‪.‬‬ ‫همان طور که عرض کــردم‪ ،‬تغییر الگوی زندگی‬ ‫مهم ترین عامل است که یکی از جنبه های ان سفر است‪.‬‬ ‫البته این اتفاق در ‪ 40‬ســال اخیــر رخ داده و حتی پیش از‬ ‫پیروزی انقالب نیز چنین امری جــاری بود‪ .‬دید و بازدیدها‬ ‫یکی از سنت های حسنه جامعه ماست اما حاال که جامعه ما‬ ‫به سمت ماشینی شدن حرکت می کند‪ ،‬بخشی از این الگوها‬ ‫و سبک زندگی مترادف با زندگی ماشــینی‪ ،‬جای ان اداب‬ ‫و رســوم را می گیرد‪ .‬در عین حال‪ ،‬زمانی که ما نمی توانیم‬ ‫به دلیل مقید بودن به برخی هنجارها به کشورهای اروپایی‬ ‫برویم‪ ،‬گردشــگری کنار خیابانی را در پیش می گیریم‪ .‬در‬ ‫واقع کمرنگ شــدن دید و بازدیدها را باید به حساب تغییر‬ ‫الگوی زندگی مردم از یک زندگی سنتی نیمه مدرن به زندگی‬ ‫درحال تغییر به زندگی مدرن گذاشت و زمانی که ان را در کنار‬ ‫کاهش درامد مردم می گذاریم‪ ،‬شیوه های گردشگری کنار‬ ‫خیابانی گسترش می یابد‪.‬‬ ‫اجرای قانون‪ ،‬راهکار کاهش تصادفات‬ ‫یادداشت‬ ‫دکتر علی خاکساری رفسنجانی‬ ‫عضو هیات علمی ‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫نک‬ ‫ت‬ ‫ ‬ ‫ه‬ ‫ها‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ l‬واکاوی تشــیع انگلیســی در‬ ‫تهران‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ l‬ایــده جدیــد بــرای انهایی که‬ ‫کتاب نمی خوانند‬ ‫سه شــنبه گذشــته همایــش تشــیع‬ ‫انگلیسی در تاالر همایش های حوزه هنری‬ ‫ســازمان تبلیغات اســامی برگزار شــد‪ .‬در‬ ‫این نشســت ایت اللــه اراکی دبیــر مجمع‬ ‫جهانــی تقریب مذاهب اســامی‪ ،‬حســن‬ ‫رحیم پور ازغدی استاد دانشــگاه و ایت الله‬ ‫قرهی مدیر حوزه علمیــه امام مهدی(عج)‬ ‫به بیــان نظرات خود درباره جریان موســوم‬ ‫به تشــیع انگلیســی پرداختند و ان را به نقد‬ ‫کشیدند‪.‬‬ ‫جیمــز پترســون‪ ،‬نویســنده‬ ‫بریتانیایی االصل ســاکن امریکا که ســابقه‬ ‫زیادی در نگارش اثــار ژانر وحشــت دارد و‬ ‫یکی از پرکارترین نویسندگان دنیا محسوب‬ ‫می شــود‪ ،‬در ایــده ای جدید قصــد دارد هر‬ ‫ماه چهار کتاب وارد بازار کند‪ .‬این نویســنده‬ ‫اعالم کرد که این بار قصد دارد بین افرادی‬ ‫که هیچ گاه رمان نمی خوانند مطرح شــود و‬ ‫هر داســتان بلند را تبدیل به چهــار کتابچه‬ ‫کوچک کند که در چند ساعت قابل خواندن‬ ‫باشــد و هر چهار کتابچه در یک ماه به بازار‬ ‫می اید؛ به نحوی که در سایت امازون و دیگر‬ ‫فروشگاه ها در دسترس عموم خواهد بود‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ l‬ســوال تامل برانگیز شــفیعی‬ ‫کدکنی‬ ‫دکتر محمدرضــا شــفیعی کدکنی در‬ ‫یادداشــتی اورده اســت‪« :‬بعــد از ســقوط‬ ‫ســلطنت‪ ،‬در همیــن چنــد ســال اخیــر‪،‬‬ ‫روشــنفکران و کتاب خوانان ایــران تازه به‬ ‫این فکر افتاده اند که «مــا حافظه تاریخی‬ ‫نداریم‪ ».‬راســت اســت و این حقیقت قابل‬ ‫کتمان نیست‪ ».‬وی با بیان اینکه ما انضباط‬ ‫الزم برای «ارشیوسازی» را در هیچ زمینه ای‬ ‫نداشــته ایم و نداریم و تا در ایــن راه خود را‬ ‫به حداقل اســتانداردهای جهانی نرسانیم‪،‬‬ ‫کارمان زار خواهد بود‪ ،‬این ســوال را مطرح‬ ‫کرده است که از چنین ملتی چگونه باید توقع‬ ‫حافظه تاریخی داشت؟‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دربــاره تصادفاتی کــه در ایــام نــوروز رخ می دهد‬ ‫باید تاکید کنم که مردم مشــکلی ندارند‪ ،‬بلکه مســئوالن‬ ‫مشــکل دارند‪ .‬از یک ســو مجریــان قانون‪ ،‬به درســتی‬ ‫قانــون را اجرا نمی کننــد و از ســوی دیگر‪ ،‬مســئوالن از‬ ‫خودروســازان بی کیفیت حمایت می کننــد؛ این دو عامل‬ ‫ســبب می شــود که مردم جان خود را از دست بدهند‪ .‬اگر‬ ‫مجریان قانون ان بخشی از قانون را که موظف به اجرای‬ ‫هســتند‪ ،‬دقیق‪ ،‬کامل و به موقــع اجرا کننــد و اگر دولت‬ ‫اجازه ندهد که خودروی بی کیفیت در داخل کشــور تولید‬ ‫شود و قیمت خودرو در کشــور واقعی شود و با درامد مردم‬ ‫تناسب داشــته باشــد‪ ،‬به جرات می توان گفت که بخش‬ ‫عمده ای از تصادفات کاهش می یابد‪ .‬متاسفانه در صنعت‬ ‫خودروســازی روندی را طــی نکردیم کــه قابل قبول‬ ‫باشــد؛ چراکه مــردم از کیفیت خودروهــای داخلی‬ ‫راضی نیستند؛ هرچند ممکن اســت مدیران رضایت‬ ‫داشــته باشــند اما رضایت انها به منزله رضایت مردم‬ ‫نیست‪ .‬البته طبیعی است که با افزایش سفرها در ایام‬ ‫نوروز‪ ،‬تعداد تصادفات افزایش می یابد؛ چراکه میزان‬ ‫تصادفات‪ ،‬رابطه مســتقیمی با تعداد سفرها دارد‪ .‬اما‬ ‫عامل تصادفات تغییری نمی کند‪.‬‬ ‫بخش کوچکی از ان هم رفتار مردم است که در‬ ‫کشور ما ســهم اندکی دارد‪ .‬اگر بخواهیم نقش مردم‬ ‫را در نظر بگیریم باید بگوییم که در کشــورهای دیگر‬ ‫نقش مردم بیشتر است؛ چراکه جاده ها و خودروهای‬ ‫استاندارد دارند و عامل عمده تصادفات‪ ،‬عامل انسانی‬ ‫است‪ .‬در کشور ما که خودروهای بی کیفیت و غیرایمن‬ ‫تولید می شوند و پلیس وظیفه خود را دقیق و به موقع‬ ‫انجام نمی دهد‪ ،‬نقش مردم بسیار اندک است‪.‬‬ ‫جابر عناصری‬ ‫در سکوت خبری جان سپرد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫امید جایگزین تراژدی‬ ‫من حالج‪ ،‬من فرعون‬ ‫درگذشت پدر تعزیه ایران‬ ‫‪25‬‬ ‫ک ت اب‬ ‫‪1‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪ l‬روایت «گاری» از سیاســت‪ ،‬زندگی‬ ‫و سینما‬ ‫اخرین گفت وگوی بلند رومن گاری درباره‬ ‫زندگــی و فعالیت های خــود در قالــب کتابی با‬ ‫عنوان «گذار روزگار» منتشــر شــد‪ .‬این کتاب‬ ‫توسط سمیه نوروزی به فارسی ترجمه شده و نشر‬ ‫ماهی ان را منتشر کرده است‪ .‬این کتاب حاصل‬ ‫گفت وگویی است با رومن گاری که چند ماه قبل‬ ‫از مرگ نابهنگام او انجام شــده است‪ .‬او در این‬ ‫کتــاب از بلند پروازی ها‪ ،‬ارزوهــا‪ ،‬کامیابی ها و‬ ‫ســرخوردگی هایش می گویــد‪ .‬گاری همچنین‬ ‫در این کتاب درباره جوانی پر و فراز نشــیب خود‬ ‫و سال های خدمتش در نیروی هوایی و نشست‬ ‫و برخاســت با بزرگان هالیــوود و کتاب هایش و‬ ‫نیز تامــات خود دربــاره زندگــی صحبت کرده‬ ‫است‪ .‬گذار از روزگار را در واقع می توان اخرین‬ ‫فصــل از زندگینامه ایــن نویســنده‪ ،‬کارگردان‬ ‫سینما و روزنامه نگار دانســت‪ .‬این کتاب‪ ،‬متن‬ ‫گفت وگویی است که ژان فوشه در سال ‪۱۹۸۰‬‬ ‫و چند ماه قبل از مــرگ گاری‪ ،‬در قالــب برنامه‬ ‫«گفته ها و ناگفته ها» برای شــبکه رادیو کانادا‬ ‫ان را کارگردانی می کند و در هفتم فوریه ‪۱۹۸۲‬‬ ‫نیز پخش می شــود‪ .‬تمام متن کتــاب بر مبنای‬ ‫این گفت وگو پیاده و تنظیم شــده و به واســطه‬ ‫اینکه گاری خود در این مصاحبه عنوان کرده که‬ ‫فکر نمی کند دیگر ان قدر از عمرش باقی مانده‬ ‫باشد که بتواند برای خود زندگی نامه ای بنویسد‪،‬‬ ‫متنی تاثیرگذار و تکان دهنده به شــمار می رود‪.‬‬ ‫گاری در بخشی از این کتاب می گوید‪« :‬از من‬ ‫خواســته اید کمی از زندگی ام برایتــان بگویم‪،‬‬ ‫به این بهانه که یک بــار تجربه اش کرده ام‪ .‬اما‬ ‫خودم زیاد از این بابت مطمئن نیستم‪ ،‬خصوصا‬ ‫اینکه به نظرم این زندگی اســت کــه ما را تجربه‬ ‫کرده و مالک ماست‪ .‬وقتی به زندگی گذشته مان‬ ‫نگاهی می اندازیم‪ ،‬احساس می کنیم این زندگی‬ ‫واقعا متعلــق به ما بــوده و خودمــان انتخابش‬ ‫کرده ایم‪ .‬به شــخصه می دانم کــه در زندگی ام‬ ‫حــق انتخــاب چندانــی نداشــته ام‪ ،‬می دانم‬ ‫تاریخ در عام تریــن و در عین حال خاص ترین و‬ ‫روزمره ترین معنایش اختیار مرا به دست داشته و‬ ‫به عبارتی کاله از سر من برداشته است‪».‬‬ ‫فکر روز‬ ‫امید جایگزین تراژدی‬ ‫نشست «بیم ها و امیدها؛ در جهانی پر مخاطره»‬ ‫نخســتین نشســت «بیم ها و امیدهــا؛ در جهانی‬ ‫پرمخاطره» یکشنبه گذشته به همت «پژوهشکده فرهنگ‬ ‫معاصر» پژوهشگاه علوم انســانی و مطالعات فرهنگی با‬ ‫همکاری «انجمن فلسفه میان فرهنگی ایران» در سالن‬ ‫اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار‬ ‫شــد‪ .‬در این نشســت ابتدا احمدعلی حیدری‪ ،‬دانشــیار‬ ‫فلســفه دانشــگاه عالمه طباطبایی و عضــو هیات علمی‬ ‫« پژوهشکده فرهنگ معاصر» پژوهشــگاه علوم انسانی‬ ‫و مطالعات فرهنگی درباره موضوع امیــد به «رخداد» (با‬ ‫رجوعی به اندیشه هایدگر) و ســپس علی صادقی‪ ،‬درباره‬ ‫«موضوع تراژدی یا امید؟» ســخنرانی کــرد‪ .‬صادقی در‬ ‫این نشست گفت‪« :‬از زمان یونان باستان و ایران باستان‬ ‫دو جهان بینــی روبه روی یکدیگــر قرار داشــته اند؛ یکی‬ ‫جهان بینی مبتنی بر بیــم و دیگری جهان بینــی مبتنی بر‬ ‫امید‪ .‬البته باید ابتدا با دو دیدگاه تراژیک و امید اشنا شویم‬ ‫و ببینیم چه کسی چنین تحول و جهشــی را ایجاد کرد که‬ ‫دیدگاه امید جانشــین دیدگاه تراژیک شود‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«به عقیده نیچه‪ ،‬زرتشــت مســبب این جهــش و تحول‬ ‫است و اوســت که امید را جایگزین تراژیک کرد‪ .‬زرتشت‬ ‫برای اولین بار مفهوم شــر را اختراع کرد؛ تا قبل از زرتشت‬ ‫مفهومی به نام شــر وجود نداشت و دشــمن‪ ،‬یک دشمن‬ ‫بیرونی شبیه به دشــمنی بود که در داســتان های رستم و‬ ‫اسفندیار است اما در شر‪ ،‬دشمن به درون ما رخنه می کند‬ ‫و از درون فرد را فتح می کند‪ ».‬صادقی ادامه داد‪« :‬یکی‬ ‫از ویژگی های تراژدی این اســت که وقتی قهرمان در ان‬ ‫می میرد دیگر جایی برای برخاستن ندارد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫داســتان یک بار اتفاق می افتد و دیگر تکرار نمی شــود؛‬ ‫چهره‬ ‫قهرمان دیگر امیدی به از جا برخاستن ندارد درحالی که در‬ ‫دیدگاه امید همواره به لطف رحمانیت خدا امیدواریم و فکر‬ ‫می کنیم حتی اگر به زمین بیفتیم با امید می توانیم دوباره‬ ‫برخیزیم‪ ».‬این مدرس دانشــگاه با بیان این که تراژدی با‬ ‫افسردگی تفاوت دارد‪ ،‬گفت‪« :‬افسردگی یعنی تسلیم در‬ ‫مقابل مشکالت زمانه؛ درحالی که در تراژدی قهرمان حتی‬ ‫اگر بداند که شکســت می خورد باز هم تســلیم نمی شود‪.‬‬ ‫به بیان دیگر‪ ،‬تراژدی مبارزه با خوار و خفیف شــدن ادمی‬ ‫ است حتی اگر به قیمت جانش تمام شود‪ ».‬صادقی ادامه‬ ‫داد‪« :‬هگل بحث تراژدی را در چارچوب ساختار سیاسی‪،‬‬ ‫تاریخی و اقتصادی قرار می دهد و می گوید تراژدی زمانی‬ ‫اتفــاق می افتد کــه دو اصل که هــر دو حقانیــت دارند و‬ ‫حقانیت هر کدامشان هم مشروع است در مقابل یکدیگر‬ ‫قرار می گیرند‪ .‬به گفته او تراژدی زمانی اتفاق می افتد که‬ ‫قانون دولت و خدایــان رودرروی یکدیگر قرار می گیرند و‬ ‫راه حلی هم برای ان وجود ندارد؛ چون هرکدام مشروعیت‬ ‫خودشــان را دارند‪ ».‬وی با طرح موضوع امید گفت‪« :‬از‬ ‫نظر تاریخی امید‪ ،‬جایگزین نگاه تراژیک می شود و هم در‬ ‫جهان اســام و هم در جهان مسیحت وجود دارد‪ .‬معنای‬ ‫امید هم در عرفان اسالمی و هم در عرفان مسیحی؛ یعنی‬ ‫این که من هرچقدر گناه کنم باز هم به اندازه رحمانیت خدا‬ ‫نمی رسد‪ .‬به همین خاطر من همیشه به لطف و رحمانیت‬ ‫خدا امید دارم و به همیــن دلیل هم هیچ کس حق ندارد از‬ ‫خدا ناامید شود چون هیچ گناهی به بزرگی لطف و رحمانیت‬ ‫خدا نمی رسد‪ .‬قهرمان عرفان اسالمی و مسیحی حتی در‬ ‫سخت ترین و بدترین شــرایط هم امید به برخاستن دارد و‬ ‫فکر می کند همه چیز شدنی است‪».‬‬ ‫من حالج‪ ،‬من فرعون‬ ‫غالمحسینابراهیمی دینانی‬ ‫نشست فلسفی «من و جز من» با حضور غالمحسین‬ ‫ابراهیمی دینانی‪ ،‬یکشنبه گذشته در تاالر کمال دانشکده‬ ‫ادبیات و علوم انســانی دانشــگاه تهران برگزار شد‪ .‬دکتر‬ ‫غالمحســین ابراهیمی دینانی در این نشست گفت‪« :‬هر‬ ‫کجا فلسفه باشد‪ ،‬انسانی است و اینجا گروه فلسفه است‪.‬‬ ‫انجایی که فلسفه نیســت نمی دانم اسمش را چه بگذارم‪.‬‬ ‫زندگی هست ولی نمی دانم چطور زندگی ای است‪ .‬موضوع‬ ‫بحث امروز هم یکی از کتاب های من به نام «من و جز من»‬ ‫اســت‪ .‬موضوع من و دیگری در فلسفه مغرب زمین بسیار‬ ‫محل توجه بوده؛ به خصوص از دکارت شروع می شود که‬ ‫گفت «می اندیشم‪ ،‬پس هستم‪ ».‬از این جمله‪ ،‬این حرف‬ ‫درمی اید‪« :‬من و دیگری‪»».‬‬ ‫عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬هیچ کجا نمی تواند من نباشد‪ .‬خدا به تو‬ ‫فکر می دهد یا تو فکر خدا را می کنی؟ شما بیش از خودت‬ ‫نمی توانی فکر کنی‪ .‬وقتی به خــدا فکر می کنی نعوذ بالله‬ ‫یعنی به خدا اشراف داری؟ هزار ســال در فلسفه اسالمی‬ ‫شرح انا الحق حالج مطرح بوده است‪ .‬حالج بزرگ ترین‬ ‫فیلسوف عالم بود‪ .‬گفت انا الحق و رفت سر دار‪ .‬انا گفتن‬ ‫او ِ‬ ‫من زید و حسن و حسین و منصور حالج نبود‪ .‬اگر ان باشد‬ ‫کفر فرعونی است‪ .‬چه چیزی می خواست به ما یاد بدهد؟‬ ‫می خواست بگوید دیگر من نیستم‪ ،‬یک من مطلق است‬ ‫و ان خداســت‪ ».‬دینانی اضافه کرد‪« :‬در تمام دنیا دو من‬ ‫داریم؛ یک من حالجی اســت و یک من فرعونی‪ .‬منصور‬ ‫می خواست من فرعونی را بشــکند و بگوید غیر از خدا منی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬مســاله من خیلی پیچیده است‪ .‬االن انسان‬ ‫به خیلی چیزها دست یافته و عالم و طبیعت را تسخیر کرده‬ ‫است‪ .‬اما همان که دارد طبیعت را تسخیر می کند خودش‬ ‫را نمی تواند تسخیر کند‪ .‬همه چیز را می شناسد ولی خودش‬ ‫را نمی تواند بشناسد‪ ».‬عضو هیات علمی موسسه پژوهشی‬ ‫حکمت و فلسفه گفت‪« :‬متواضع ترین موجود عالم هستی‬ ‫عقل است‪ .‬نادان های عالم که ضدفلسفه هستند می گویند‬ ‫عقل مغرور است‪ .‬به خدا قســم متواضع تر از عقل در عالم‬ ‫هستی وجود ندارد‪ .‬خیال‪ ،‬حس‪ ،‬وهم و طبیعت متواضع‬ ‫نیستند‪ .‬عقل متواضع ترین موجود عالم است‪».‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫اطالعات غلط درباره خلقیات ایرانی‬ ‫گزارشی از همایش خویشکاوی ایرانیان در دوران مدرن‬ ‫گــروه اخــاق انجمــن جامعه شناســی ایــران‬ ‫و پژوهشــگاه فرهنــگ‪ ،‬هنــر و ارتباطــات همایــش‬ ‫«خویــش کاوی ایرانیــان در دوران مدرن» را سه شــنبه‬ ‫گذشــته‪ ،‬در پژوهشــگاه فرهنگ‪ ،‬هنر و ارتباطات برگزار‬ ‫کردند‪ .‬همایشی که در ان چهره های برجسته ای همچون‬ ‫دکتر تقی ازادارمکی‪ ،‬دکتر مقصود فراستخواه و محمدرضا‬ ‫جوادی یگانه به ایراد سخن پرداختند‪.‬‬ ‫تقی ازاد ارمکی‪ ،‬اســتاد دانشــکده علوم اجتماعی‬ ‫دانشــگاه تهران در این همایش با نقد دو کتاب «خلقیات‬ ‫ما ایرانیان» ســید محمدعلی جمالــزاده و «غرب زدگی»‬ ‫جالل ال احمد گفت‪« :‬امروز هرکســی بخواهد از ایران‬ ‫چیزی بگوید حتما از جنگ یاد می کند چه از جهت مثبت چه‬ ‫منفی؛ بنابراین وقتی قرار است درباره خلقیات ایرانی حرف‬ ‫بزنیم باید از حوادث یاد کنیم؛ نمی شود از خلقیات ایرانی‬ ‫حرف زد و به انقالب مشروطه توجه نکرد‪».‬‬ ‫نویســنده «جامعه شناســی خانواده ایران» تصریح‬ ‫کرد‪« :‬فهم مــا از خودمان از همان ابتدا غلــط بوده و راه‬ ‫هم نیمه تمام رها شــده اســت؛ به همین دلیل ســوال و‬ ‫جواب های غلط مرتب تکرار می شوند و ما را دچار یاس و‬ ‫ناامیدی می کنند‪ .‬همه اثــاری که درباره خلقیات ایرانی تا‬ ‫به حال نوشته شده ما را به اســتبداد و دیکتاتوری رهنمون‬ ‫می کنند درحالی که ما با انقالب اسالمی و انقالب مشروطه‬ ‫تالش های زیادی بــرای ازادی انجــام دادیم‪ ».‬ارمکی‬ ‫گفت‪« :‬ما در حوزه خلقیات ایرانی انباشــتی از اطالعات‬ ‫غلط داریم ولــی هیچ گونه دانش تولید شــده و داوری در‬ ‫این رابطه نداریم‪ .‬مقصــر این مورد هم جامعه شناســان‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫مقصــود فراســتخواه نیــز در ایــن نشســت گفت‪:‬‬ ‫«مهم ترین مشــخصه دوران مدرن برای مــا‪ ،‬مواجهه با‬ ‫دیگری اســت به بیان دیگر مواجهه بــا یک دیگری مهم‬ ‫ســبب شــد که خود برای ما بحث برانگیز شــود‪ ».‬عضو‬ ‫هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی‬ ‫افزود‪« :‬اکثر گزاره هایی که درباره خلقیات ایرانی ها به کار‬ ‫برده می شود داینامیک نیستند و استاتیک هستند؛ به این‬ ‫معنا که انها روند تغییرات را در طول زمان نشان نمی دهند‬ ‫و به پرسش های مهم علم مثل چرا‪ ،‬چگونه و چقدر پاسخ‬ ‫داده نمی شــود؛ عــاوه براین کــه این گزاره هــا از حیث‬ ‫مقایسه با سایر ملت ها هم مشکل دارند‪ ».‬در این نشست‬ ‫جوادی یگانه نیز بر لزوم جلوگیری از ورود غیر تخصصی به‬ ‫حوزه خلقیات ایرانی تاکید کرد‪.‬‬ ‫درگذشت پدر تعزیه ایران‬ ‫جابر عناصری در سکوت خبری جان سپرد‬ ‫دروس مردم شناســی‪ ،‬فرهنگ و ادبیات عامه و اشــنایی‬ ‫با اســاطیر و ایین تعزیه در دانشــکده های هنری ایران و‬ ‫به ویژه در دانشــگاه هنر‪ ،‬دانشجویان عکاســی را با بیانی‬ ‫شیوا و شورانگیز و رویکردی نوین‪ ،‬دیگر بار با ایین تعزیه‬ ‫اشنا کرد‪ ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬».‬جابر عناصری استاد ممتاز دانشگاه تهران بود‬ ‫و عالوه بر پژوهش های مفصل‪ ،‬حــدود ‪ ٤٠‬کتاب نیز در‬ ‫حوزه فرهنگ ایرانی به رشته تحریر دراورده است‪ .‬از اثار‬ ‫وی می توان به «شناخت اســاطیر ایران بر اساس طومار‬ ‫نقاالن»‪« ،‬شبیه خوانی کهن الگوی نمایش های ایرانی»‪،‬‬ ‫«مردم شناســی و روانشناســی هنــری»‪« ،‬عاشــق ترین‬ ‫عاشقان فرهنگ»‪« ،‬فرهنگ و پژوهش» و‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫این پژوهشگر برجســته از طرف مراکز فرهنگی به خاطر‬ ‫فعالیت هایش در عرصه هنر تعزیه و شبیه خوانی لوح ویژه‬ ‫«پدر تعزیه» دانشگاهی ایران را دریافت کرد‪ .‬با این حال و‬ ‫با وجود نقش پررنگش در بازافرینی و برجسته کردن دوباره‬ ‫هنر تعزیه‪ ،‬جامعه هنــری و عالقه مندانش تقریبا هنگامی‬ ‫ از مرگ او اگاهی یافتند که تشــییع شــده بود‪ .‬شــنیده ها‬ ‫حاکی از ان است که مراسم تشییع پیکر او‪ ،‬بنا به خواست‬ ‫و وصیت خودش در ســادگی هرچه تمام تر برگزار شــده و‬ ‫هزینه های ان صرف کارهای خیریه شده است‪.‬‬ ‫فرشاد مومنی مفهوم‬ ‫اقتصاد مقاومتی را‬ ‫تبیینکرد‬ ‫نشســت تخصصی اقتصاد مقاومتــی با حضور‬ ‫فرشــاد مومنــی‪ ،‬اســتاد اقتصــاد دانشــگاه عالمــه‬ ‫طباطبایی‪ ،‬عضو موسســه دین و اقتصاد و صاحبنظر‬ ‫اقتصــادی به همت پژوهشــکده اقتصــاد و مدیریت‬ ‫پژوهشگاه علوم انســانی و مطالعات فرهنگی دوشنبه‬ ‫گذشته در ســالن اندیشه این پژوهشــگاه برگزار شد‪.‬‬ ‫فرشاد مومنی در این نشست گفت‪« :‬یکی از مفاهیمی‬ ‫ که باید تــاش کنیم درســت درک و فهمیده شــود‪،‬‬ ‫اقتصاد مقاومتی اســت؛ این مفهــوم از لحاظ محتوا‬ ‫و مضمون برگرفته شــده از یک مفهوم شناخته شــده‬ ‫و اســتاندارد در ادبیات توسعه اســت‪ .‬اندیشه توسعه‬ ‫هم به این اعتبار موضوعیت پیدا کرد که باید مســائل‬ ‫کشورها با یکدیگر مقایسه و شرایط انها واکاوی شود‪.‬‬ ‫تا به حال چهار اصطالح جهانی توسعه پایدار‪ ،‬توسعه‬ ‫انسانی‪ ،‬یادگیری و جامعه یادگیرنده و اقتصاد مقاومتی‬ ‫وارد ادبیــات اقتصــادی ایران شــده اســت‪ ».‬عضو‬ ‫موسســه دین و اقتصاد ادامه داد‪« :‬اقتصاد مقاومتی‬ ‫در ایران معادلی برای ‪ Resilience‬اســت ولی باید از‬ ‫صاحبنظران کمک بگیریم تا معادل بهتری برای ان در‬ ‫نظر بگیرند‪ .‬پیشنهاد بنده برای این اصطالح‪ ،‬اغتنام‬ ‫فرصت ها و مهار تهدیدهاست‪ ».‬وی سپس به تعریف‬ ‫واژه ‪ Resilience‬پرداخت و توضیح داد‪« :‬این واژه در‬ ‫ابتدا در سطح کشــورهای صنعتی مطرح شد و مساله‬ ‫اصلی ان هم شــیوه برخورد با شوک های برون زا بود‪.‬‬ ‫در این حوزه بحث از یک سری توانایی های جدید برای‬ ‫مقابله و برخورد با این شوک هاســت‪ .‬البته شوک های‬ ‫برون زا در کشــورهای پیشــرفته و توســعه یافته هم‬ ‫وجود دارد و چون در ذات خودشــان نوعی نابسامانی‬ ‫و عدم اطمینان ایجاد می کنند باید بســامان شوند‪».‬‬ ‫مومنی در بخشــی دیگــر از ســخنانش ادامــه داد‪:‬‬ ‫«اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه مــا باید نوعی انعطاف‬ ‫پیدا کنیم کــه بتوانیــم در برابر مشــکالت و اتفاقات‬ ‫واکنش درستی داشته باشیم‪ .‬به همین دلیل هم همه‬ ‫چیز خواهی از اقتصاد مقاومتی بستر را برای شکست‬ ‫ان فراهم می کنــد‪ ،‬از ایــن رو در این عرصــه جامعه‬ ‫علمــی باید تالش کند تــا این اصطالح را به درســتی‬ ‫مفهوم ســازی کند‪ .‬باید تالش کنیــم نهایت اغتنام از‬ ‫فرصت ها را داشته باشــیم؛ حوزه ای که در سال های‬ ‫اخیــر به شــدت از ان ضربــه خورده ایم‪ ».‬نویســنده‬ ‫«اقتصاد سیاسی توســعه در ایران امروز» با اشاره به‬ ‫تجربیات ناموفق در حوزه اقتصاد داخلی از ســال ‪۶۸‬‬ ‫تاکنون گفت‪« :‬مــا در ثبت تجربه ها بســیار کوتاهی‬ ‫کرده ایم‪ .‬باید توجه کنیم کــه در پیش گرفتن رویکرد‬ ‫بنا کردن هدف های بیشــمار به معنای شناورســازی و‬ ‫بی هدفی است‪ .‬تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی خود‬ ‫به خود حاصل و محقق نخواهد شد و ما برای رسیدن‬ ‫به انها به یــک برنامه احتیــاج داریم تــا بتوانیم روی‬ ‫سرخط های اصلی تمرکز کنیم‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫جابر عناصری که ‪ ٢٨‬فروردین ماه درگذشــت و بنا به‬ ‫وصیت خودش در ســکوت خبری به خاک ســپرده شد‪،‬‬ ‫به عنوان «پدر تعزیه» ایران شناخته می شد‪ .‬خبر درگذشت‬ ‫او پس از چند روز روی صفحه شخصی دخترش در شبکه‬ ‫اجتماعی اینستاگرام منتشر شد‪ .‬عناصری در سال ‪١٣٢٤‬‬ ‫در اردبیل به دنیا امد‪ .‬پدرش شبیه خوان بود و تاثیر هنر پدر‬ ‫برای همه عمر بر پسر باقی ماند‪ .‬عناصری از جمله کسانی‬ ‫بود کــه تحصیالت متوســطه را در دارالفنــون تهران و با‬ ‫کسب مقام اول بین تمام دانش اموزان ایران به پایان برد‪.‬‬ ‫پس از این مرحله‪ ،‬وارد دانشــگاه تهران شد و تحصیالت‬ ‫عالی را تا سطح دکترا در رشته فلسفه و علوم تربیتی ادامه‬ ‫داد‪ .‬او همچنیــن در ســال ‪ ٥٢‬برای کســب تخصص به‬ ‫انگلســتان رفت‪ .‬پــس از این دوره مفصــل تحصیالت‪،‬‬ ‫عناصری به پژوهــش درباره فرهنــگ خاورمیانه و به طور‬ ‫اخص ایران‪ ،‬افغانستان و ترکیه پرداخت‪ .‬از ویژگی های‬ ‫خاص عناصری در پژوهش می توان به نگاه جامعه شناسانه‬ ‫و مردم شناســانه او به نمایش هــای ایینی و تعزیه اشــاره‬ ‫کرد‪ .‬جابر عناصری در ابتدای دهــه ‪ ٦٠‬درس گفتارهایی‬ ‫درباره اساطیر و ایین تعزیه برگزار می کرد و همین پایه اغاز‬ ‫نگاه دوباره و نویی به این هنر شد‪ .‬او خطیب قابلی بود و با‬ ‫اشراف عمیقی که نسبت به ریشــه های این هنر و نسبت‬ ‫ان با احواالت جامعه ایرانی داشــت توانســت نگاه های‬ ‫بسیاری را به ســمت ان معطوف کند‪ .‬در بخشی از بیانیه‬ ‫انجمن عکاســان درباره او امده اســت‪« :‬حضور و درس‬ ‫ گفتارهای جابــر عناصری در ســال های اولیه دهه ‪ ٦٠‬در‬ ‫سینما‪ /‬ائترت‬ ‫اغتنام‬ ‫فرصت ها و‬ ‫مهارتهدیدها‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫دااگشنه‬ ‫‪27‬‬ ‫گردشگری‬ ‫مح‬ ‫زیسیطت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪ l‬جنگ اب‬ ‫اختالف نظر بر سر انتقال اب خزر به‬ ‫سمنان‬ ‫پروژه انتقــال اب خــزر به کویــر مرکزی‬ ‫و اســتان ســمنان یکــی از پرســروصداترین‬ ‫پروژه هــای مطــرح شــده در دولت دهــم بود‬ ‫که عمــا در ان دولــت در حد حــرف و تعیین‬ ‫بودجه هایی بــرای مطالعــه و کارهایــی نظیر‬ ‫کلنگ زنــی باقی ماند اما اینــک دولت روحانی‬ ‫قصد دارد تا این طرح را به ســرانجام برســاند‪.‬‬ ‫طرح انتقــال اب از دریای خزر به ســمنان که‬ ‫چندین سال است درگیر تصمیم گیری ها شده‬ ‫در دولت یازدهم روی میز بازبینــی قرار گرفته‬ ‫و بر اســاس اخریــن گفته هــای رئیس جمهور‬ ‫قرار اســت که این طرح به صورت حساب شده‬ ‫بررسی و عملیاتی شــود‪ .‬حسن روحانی با بیان‬ ‫اینکه انتقال اب دریای خزر به اســتان سمنان‬ ‫مستلزم رعایت مســائل زیست محیطی است‪،‬‬ ‫گفته اســت‪« :‬می توان اب را از دریای خزر به‬ ‫ســمنان منتقل کرد و در عین حال همه مسائل‬ ‫محیط زیســتی را مدنظــر قرار داد تا مشــکلی‬ ‫به وجود نیاید‪ ».‬رئیس جمهــوری با بیان اینکه‬ ‫انتقــال اب خــزر بــه ســمنان و همچنین اب‬ ‫خلیج فــارس و دریای عمان به یــزد و کرمان با‬ ‫سرمایه و کمک بخش خصوصی انجام خواهد‬ ‫شد‪ ،‬گفت‪« :‬دولت نیز در این مسیر کمک های‬ ‫الزم را از طریق صندوق توسعه خواهد داد‪».‬‬ ‫در ایــن میــان کــه پیرامــون هزینه های‬ ‫گزاف این طرح صحبت هایی بــه میان می اید‬ ‫محمدرضا خباز‪ ،‬استاندار ســمنان معتقد است‬ ‫که این مســاله که گفته می شود اب منتقل شده‬ ‫به استان ســمنان در این پروژه‪ ،‬گران ترین اب‬ ‫ایران است‪ ،‬به هیچ وجه حقیقت ندارد‪ .‬استاندار‬ ‫ســمنان درباره مخالفت ســازمان محیط زیست‬ ‫برای اجرای این طرح گفت‪« :‬نخستین ایراد این‬ ‫سازمان به این طرح این است که دستگاه های‬ ‫اب شــیرین کن‪ ،‬امالح موجود در اب را پس از‬ ‫تصفیه به دریا برگردانده و از این طریق به شــور‬ ‫شــدن دریا می انجامد و دیگری اینکه در مسیر‬ ‫انتقال اب به ناچار شماری از درختان جنگل های‬ ‫بین راه قطع می شــود‪ ».‬وی با اشــاره به حجم‬ ‫زیاد سرمایه گذاری موردنیاز برای اجرایی شدن‬ ‫این پروژه خاطرنشان کرد‪« :‬اجرایی شدن پروژه‬ ‫انتقال اب خزر به اســتان ســمنان بــا اعتبارات‬ ‫دولتی تقریبا غیرممکن است و از این رو چاره ای‬ ‫جز جــذب ســرمایه گذار نیســت‪ ».‬اظهارنظر‬ ‫دیگری کــه پیرامون این موضوع مطرح شــد‪،‬‬ ‫اظهارات سعید متصدی‪ ،‬معاون محیط زیست‬ ‫انسانی ســازمان حفاظت محیط زیست بود‪ .‬او‬ ‫که دوشنبه گذشــته انتقال اب خزر به سمنان را‬ ‫اخرین گزینه این ســازمان خوانده بود‪ ،‬یک روز‬ ‫بعد اظهارات خود را تکذیب کرد و گفت که این‬ ‫سازمان هیچ اظهارنظر قطعی درباره این موضوع‬ ‫نکرده است‪ .‬گویا حرف و حدیث ها بر سر اجرای‬ ‫این طرح همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫حوزه‬ ‫سینما از چشم حوزه‬ ‫ایت الله جوادی املی از مختصات هنر گفت‬ ‫ایت الله جوادی املی‪ ،‬رئیس بنیاد بین المللی علوم‬ ‫وحیانی اسرا هفته گذشته میزبان حجت الله ایوبی‪ ،‬معاون‬ ‫ســینمایی ارشــاد و جمعی از هنرمندان ســینمایی کشور‬ ‫بود؛ دیداری که در ان دیدگاه حــوزه و یکی از چهره های‬ ‫برجسته حوزه فقاهت پیرامون ســینما بیان شد‪ .‬ایت الله‬ ‫جوادی املی در این دیــدار با تاکید بر اینکــه هنر به ویژه‬ ‫سینما‪ ،‬باید محل تجلی حق و حقیقت باشد اظهار داشت‪:‬‬ ‫«سینما‪ ،‬یک رسانه مجازی نیست؛ هرجا که فکر و اندیشه‬ ‫و هنر در جریان اســت‪ ،‬فضــا فضای حقیقت اســت‪ ،‬از‬ ‫این رو‪ ،‬همه ما در فضای حقیقت زندگی می کنیم‪ .‬کسانی‬ ‫ که از برخی هنرها و رسانه ها به «مجازی» یاد می کنند اگر‬ ‫راه اندیشه را راه مستقیم می دانستند‪ ،‬هرگز از این فضا به‬ ‫فضای مجازی یاد نمی کردند‪».‬‬ ‫ایت الله جــوادی املی با بیــان اینکه زبان ســینما‬ ‫باید زبان مشــترک همه جهانیان یعنی زبان فطرت باشد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬فرهنگ اصیل و غنی ما به وســیله زبان مشترک‬ ‫بین همه افراد جهان قابل انتقال به دیگر تمدن هاســت؛‬ ‫اکنون بســیاری از ســخنان اســام را جهــان به راحتی‬ ‫می پذیرد؛ اگر این زبان مشــترک به زبــان معقول تبدیل‬ ‫شود و ما بتوانیم این معقول را هنرمندانه محسوس کنیم‪،‬‬ ‫جامعه استقبال می کند‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬هنر باید با فقه‬ ‫و اخالق‪ ،‬تعامل مشترک داشته باشــد‪ .‬هنرمندان باید با‬ ‫تلوزییون‬ ‫کتب عمیق علمی کــه از بزرگان به ما رســیده مانند کتب‬ ‫عقلی و اثار بزرگانی همچون عطار‪ ،‬مولوی و سنایی اشنا‬ ‫باشند و مایه هنری خود را از انها دریافت کنند‪ ».‬وی هنر‬ ‫را ابزار بیداری انسان از خواب غفلت دانست و گفت‪« :‬در‬ ‫مقام مثال ســینمای غرب مانند برخی از اهنگ هاســت‬ ‫که انســان را به خواب فرو می برد اما برخــی از اهنگ ها‬ ‫انســان را بیدار می کند؛ ممکن اســت اهنگی که جلوی‬ ‫خواب انســان را می گیــرد در ابتــدا برای او ناخوشــایند‬ ‫باشــد اما بعد از مدتی انســان از این بیداری و هشــیاری‬ ‫خرســند خواهد شــد‪ .‬ســینمای ما باید همانند این گونه‬ ‫اهنگ ها باشد‪».‬‬ ‫وی تناســب محتوا و فرم را از الزامــات اثار هنری و‬ ‫بلکه همه اثار علمی دانســت و تاکید کــرد‪« :‬اگر محتوا‬ ‫غنی باشــد اما خط خوانا نباشــد کســی رغبت نمی کند به‬ ‫محتوا توجه کند اما اگر خط زیبا بود انسان رغبت می کند‬ ‫تا محتوا را نیز بررسی کند‪ .‬بنابراین هنر حرف اول را می زند‬ ‫چراکه به همه حواس عنایت می کند؛ سینما همه حواس‬ ‫را تامین می کند‪ .‬این رسانه حیف است که مانند هنر غرب‬ ‫فقط خیال انســان را تامین کند‪ ،‬ما باید مرز هنر حقیقی را‬ ‫از هنر سطحی کامال جدا کنیم‪ .‬هنرمندان باید در پی هنر‬ ‫کوثری باشند و توجه داشته باشــند که فرق جوهری هنر‬ ‫حقیقی و هنر کاذب چیست‪».‬‬ ‫جورداق روی انتن‬ ‫شخصیت ادیب مسیحی مستند شد‬ ‫«پرچین راز» مســتندی پیرامون شــخصیت جورج‬ ‫جورداق‪ ،‬ادیب مســیحی و کتاب برجسته اش درباره امام‬ ‫علی(ع) که تحت عنــوان «االمام علی‪ ،‬صــوت العداله‬ ‫االنسانیه» نگاشته شده است‪ ،‬چهارشنبه یکم اردیبهشت‬ ‫به روی انتن شــبکه افق رفت‪ .‬این مســتند که همزمان با‬ ‫ســالروز والدت امیرالمومنین(ع) پخش شــد به بررســی‬ ‫اندیشــه ها و کتاب هــای این اندیشــمند فقید مســیحی‬ ‫می پردازد‪ .‬جورج ســمعان جورداق‪ ،‬نویســنده و شاعر و‬ ‫نمایشنامه نویس مســیحی‪ ،‬زاده لبنان در سال ‪ ۱۹۲۶‬بود‬ ‫که تا ســال ‪ ۲۰۱۴‬میالدی در قید حیات بود‪ .‬طی سالیان‬ ‫بســیار‪ ،‬اثار متعددی از او منتشر شــد که مهم ترین انها‪،‬‬ ‫درباره امام اول شــیعیان‪ ،‬علی بن ابی طالب(ع) هستند‪.‬‬ ‫جورداق بیش از ‪ ۳۰‬جلد کتاب به رشــته تحریر دراورد که‬ ‫مشهورترین انها که به فارســی هم ترجمه شده‪« ،‬االمام‬ ‫علی صوت العداله االنســانیه» اســت‪ .‬عــاوه بر این‪،‬‬ ‫«علی(ع) و حقوق بشر»‪« ،‬علی(ع) و انقالب فرانسه»‪،‬‬ ‫«علی(ع) و سقراط»‪« ،‬علی(ع) و دوران زندگانی اش» و‬ ‫«علی(ع) و قومیت عربی»‪ ،‬عناوین پنج جلد کتابی هستند‬ ‫که ترجمه اثر عربی جورداق است‪ .‬جورج جورداق با ارزوی‬ ‫اینکه ای کاش روزگار یک علی دیگر به ما می داد‪ ،‬پیرامون‬ ‫نظر شــخصی اش از امام علی(ع) می گویــد‪« :‬علی(ع)‬ ‫فرمول کیهانــی بی مانند بــرای تفکر انســانی برگرفته از‬ ‫قوانین ثابت است که زمان و مکان از جوهر ان نمی کاهد‪.‬‬ ‫او یک دانشمند‪ ،‬عالم و ادیب در شخصیتی واحد است‪».‬‬ ‫او همچنین درباره جایگاه امام علی(ع) در تفکر مسیحیت‬ ‫می نویســد‪« :‬اگر به برخی از اثار اروپایی در قرون وسطی‬ ‫به ویژه ایتالیا نگاهی بیندازیم‪ ،‬درمی یابیم که بســیاری از‬ ‫مردم به امام علی(ع) به دلیل شباهت سخنان و روش امام‬ ‫به مسیح(ع) به عنوان یک قدیس می نگرند‪».‬‬ ‫مســتند «پرچیــن راز» کوشــیده اســت گریزی به‬ ‫اندیشــه های جــورداق و ماجــرای نــگارش کتــاب و‬ ‫تاثیرپذیری اش از شــخصیت امام علی(ع) بزند‪ .‬بخش‬ ‫دیگــری از این مســتند تلویزیونــی به توضیــح ماجرای‬ ‫ ترجمه کتاب به زبان فارســی با کمک ایت الله بروجردی‬ ‫اختصاص دارد‪ .‬دایره المعــارف جورداق از امام علی(ع)‬ ‫مورد اســتقبال دانشمندان و بزرگان مســیحی و اسالمی‬ ‫به ویــژه شــیعیان قــرار گرفــت‪ .‬برخــی از بزرگ تریــن‬ ‫شــخصیت های ادبــی و علمی جهــان اســام و دنیای‬ ‫عرب همچون میخائیل نعیمه و شــیخ محمدجواد مغنیه‬ ‫و برجســته ترین علمای شــیعه چون ایت الله بروجردی و‬ ‫ایت الله حکیــم و عالمه سید عبدالحســین شــرف الدین‬ ‫او را ســتوده اند‪ .‬ایــن مســتند بــه تهیه کنندگــی مرکــز‬ ‫گســترش ســینمای مســتند و تجربی و کارگردانی احمد‬ ‫جان میرزایی برای پخش از شــبکه افق در روز چهارشنبه‬ ‫اول اردیبهشت ماه در نظر گرفته شد و تکرار ان نیز در دو‬ ‫نوبت در روز پنج شنبه به روی انتن رفت‪.‬‬ ‫رساهن‬ ‫تلگرام بار دیگر مختل شد‬ ‫«ما مسئول فیلترینگ نیستیم»‪« ،‬اختالل تلگرام‬ ‫کار ما نیست»‪ .‬این دو جمله در هفته گذشته بارها از سوی‬ ‫مســئوالن وزارت ارتباطات بیان شد تا مشخص شود که‬ ‫اینشبکهاجتماعیپرطرفداردرایرانبااختاللسراسری‬ ‫مواجه است و هیچ کس در داخل کشور عامل کند شدن‬ ‫یا عدم اتصال ان نیســت‪ .‬مردم حاال چند روزی است که‬ ‫با عبارت «‪ »Connecting‬در باالی صفحه خود مواجه‬ ‫می شوند و حتی در زمان ظاهر شدن پیام «‪»Updating‬‬ ‫نیز پیام ها بــا کندی فراوان «‪ »Load‬می شــوند‪ .‬هرچند‬ ‫شــبکه های اجتماعی متعددی در اختیار کاربران ایرانی‬ ‫اســت و بســیاری از دارندگان تلفن های همراه هوشمند‬ ‫شــبکه های اجتماعی متعددی را روی گوشی های خود‬ ‫نصب کرده اند اما هیچ کس نیســت که بتواند محبوبیت‬ ‫تلگرام را در میان کاربران ایرانی انکار کند‪ .‬براساس اماری‬ ‫که هفته گذشته از سوی شبکه پیام رسان تلگرام منتشر‬ ‫ی از کاربران این شبکه اجتماعی را ایرانیان‬ ‫شد‪ ،‬حاال نیم ‬ ‫تشکیلمی دهند‪.‬تجربهاختاللدرشبکه هایاجتماعی‬ ‫البته به زمانــی بازمی گردد که شــبکه اجتماعی موبایلی‬ ‫وایبر در اوج محبوبیت خود به تدریج کند شد و اتفاقی که‬ ‫رخ داد‪ ،‬چیزی نبود جز مهاجرت مردم از وایبر به تلگرام‪.‬‬ ‫این اتفاق حاال در شــرف رخ دادن برای تلگرام اســت و‬ ‫کاربران این شبکه اجتماعی موبایلی گزینه های مختلفی‬ ‫را در گروه های محدود یا گسترده به رای می گذارند تا در‬ ‫صورت عدم رفع اختالل در تلگرام‪ ،‬از اپلیکیشــن جدید‬ ‫اســتفاده کنند‪ .‬از بیست وششــم فروردین امسال تعداد‬ ‫ادبیات‬ ‫زیادی از کاربران ایرانی مثل هر روز وارد تلگرام شدند اما‬ ‫دیدند که این اپلیکیشــن مثل هر روز کار نمی کند‪ .‬هنوز‬ ‫چنددقیقه ایازنخستیناختاللنگذشتهبودکهشایعات‬ ‫شروعشد؛یکیگفتماجرابهوزارتارتباطاتوفیلترهای‬ ‫هوشــمندش برمی گردد و یکی از شــروع اختالل های‬ ‫همیشگیتلگرامحرفزد‪ .‬ماجراامازمانیبهاوجرسیدکه‬ ‫یک اختالل جدید پیش امد؛ برای چند ساعت دسترسی‬ ‫به برخی کانال هــا امکان پذیر نبود و ورود به بســیاری از‬ ‫کانال های موجود در تلگرام با دشواری هایی روبه رو شد‪.‬‬ ‫حتی برخی کاربران از اخراج ناخواسته از برخی کانال ها‬ ‫و گروه ها ابراز نارضایتی می کردنــد‪ .‬در حالی که دولت و‬ ‫وزارتارتباطاتبارهابافیلترینگتلگراممخالفتکرده اند‬ ‫اما شــایعات درباره نقش وزارت ارتباطــات در فیلترینگ‬ ‫تلگرام ادامه داشت تا اینکه چند توئیت تلگرام در حساب‬ ‫رسمی توئیترش به شــایعه ها پایان داد؛ توئیت هایی که‬ ‫از تالش کارشناسان این پیام رسان برای رفع اختالالت‬ ‫ایجاد شــده و اختــاالت در مناطق خاورمیانه‪ ،‬شــمال‬ ‫افریقا و اروپا خبر می داد و در ان امده بود که هیچ کانالی‬ ‫حذف نخواهد شــد و پس از رفع کامل اختالالت‪ ،‬همه‬ ‫چیز عادی خواهد شد‪ .‬برخالف این وعده رسمی از سوی‬ ‫مسئوالن شــبکه اجتماعی تلگرام‪ ،‬همچنان اختالل در‬ ‫برخی روزها و ساعات در این شــبکه به جریان می افتد و‬ ‫کاربران را کالفه می کند‪ .‬شــاید این اتفاق باز هم سبب‬ ‫شود که کاربران‪ ،‬شــبکه اجتماعی جدیدی را برای کوچ‬ ‫اجباری برگزینند‪...‬‬ ‫جدال سه گانه‬ ‫واکنش رحیمی‪ ،‬غبرایی و ثالث به ترجمه چهار کتاب‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخشششم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫همــه انســان ها‬ ‫هســتند‬ ‫خدادوســت‬ ‫امــا وضعیــت خانــواده‪،‬‬ ‫فضــای اجتماعــی‪ ،‬تاریخ‪،‬‬ ‫شخصیت ها‪ ،‬رســانه ها و‪...‬‬ ‫ممکــن اســت روی فطــرت‬ ‫انســان گــرد و غبــار ایجــاد‬ ‫کنند و انســان برای مدتی به‬ ‫خداونــد بی توجهــی کند اما‬ ‫این موضوع در اصل خلقت ما وجود دارد‪ .‬منشا محبت‬ ‫شاید بیشتر از دو چیز باشد اما دو مولفه در محبت بسیار‬ ‫موثر است؛ یکی جمال است و دیگری احسان‪ .‬اینکه‬ ‫خدا‪ ،‬انسان ها را خدادوست افرید به این دلیل است که‬ ‫انسان فطرتا به دنبال جمال و زیبایی است‪ .‬جمال مطلق‬ ‫هم خداست و انسان خداوند را دوست دارد‪ .‬دوم اینکه‬ ‫«االنسان عبید االحسان»؛ اگر کسی به شما نیکی کند‬ ‫می گویید من را شرمنده کردی و من بنده تو هستم‪ .‬حاال‬ ‫اگر انسان بداند که محسن حقیقی در عالم خداست و‬ ‫همه احسان ها و نعمت ها از اوست‪ ،‬پس محبت خداوند‬ ‫در وجودش ریشه می کند‪ .‬از این رو به موسی(ع) فرمود‬ ‫که هم خودت مرا دوســت بدار و هم به مــردم بگو مرا‬ ‫دوست بدارند‪ .‬موسی(ع) گفت خدایا! من تو را دوست‬ ‫دارم اما چگونه به مردم بگویم که تو را دوســت بدارند؟‬ ‫خداوند فرمود احســان و محبت و نعمت های من را به‬ ‫یاد انها بیــاور‪ .‬اگر ما بدانیم که خداوند چقدر احســان‬ ‫کرده و به ما نعمت ارزانی داشــته‪ ،‬محبتــش به دل ما‬ ‫می اید یا محبت فطری کشف می شــود و گرد و غبارها‬ ‫کنار می رود‪« .‬ال یملکون تاخیــرا عما قدمهم الیه و ال‬ ‫یستطیعون تقدما الی ما اخرهم عنه»؛ امام سجاد(ع)‬ ‫می فرماید انچــه خداونــد ان را پیش انداخته کســی‬ ‫نمی تواند ان را به تاخیر بیندازد و انچه را خداوند به تاخیر‬ ‫انداخته کسی نمی تواند پیش بیندازد‪ .‬این ادامه جمله‬ ‫قبل است؛ به این معنا که در این جمله امام سجاد(ع)‬ ‫می فرمایند که همه انســان ها محکوم اراده خداوند و‬ ‫تحت تدبیر ملکوت عالم و مشــیت الهی هستند‪ .‬انچه‬ ‫خداوند تقدیمش را اراده کند‪ ،‬کسی نمی تواند ان را به‬ ‫تاخیر بیندازد و انچه خداوند تاخیرش را بخواهد کسی‬ ‫نمی تواند به تقدیم بیندازد‪ .‬در موضوع اجل نیز عرض‬ ‫خواهم کرد که همان چیزی است که او بخواهد‪ .‬ممکن‬ ‫است این تصور ایجاد شود که این مساله با اختیار انسان‬ ‫منافاتی ندارد؟ خیر؛ چراکه حوزه اختیار انسان محدود‬ ‫اســت‪ .‬موضوع جبر و اختیار هم پیچیده اســت و هم‬ ‫مشکل است‪ .‬شاید بتوان گفت که سهل و ممتنع است؛‬ ‫سهل است که انسان می تواند به راحتی بیابد که موجود‬ ‫مختاری است اما ممتنع است که حوادثی که در عالم رخ‬ ‫می دهد انسان هیچ اختیاری در انها ندارد‪ .‬ممکن است‬ ‫ما شک و تردید کنیم اما شک و تردید مربوط به مختار‬ ‫است نه مجبور‪ .‬مجبور هیچ گاه تردید نمی کند و میان‬ ‫دو چیز مردد نمی شود‪ .‬یک فرق میان انسان و حیوان‬ ‫همین است‪ .‬موالی رومی می گوید‪« :‬اینکه گویی این‬ ‫کنم یا ان کنم‪ ،‬خود دلیل اختیار اســت ای صنم» من‬ ‫یک نکته عرض می کنــم که راهگشاســت و ان‪ ،‬این‬ ‫است که انسان در حوزه تکلیفش اختیار دارد اما خارج‬ ‫از تکلیفش‪ ،‬مجبور است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫ترجمه چنــد اثر جدیــد از عتیق رحیمی نویســنده و‬ ‫کارگردان افغان مقیم اروپا توسط مهدی غبرایی‪ ،‬مترجم‬ ‫سرشــناس اثار ادبی در ایران حاشیه ســاز شــده اســت‪.‬‬ ‫تاکنون دو کتاب «لعنت به داستایوفسکی» و «هزارتوی‬ ‫خواب و هراس» بــا ترجمه غبرایی از ســوی نشــر ثالث‬ ‫به چاپ رســیده و قــرار اســت دو کتاب دیگر بــا نام های‬ ‫«ســنگ صبور» و «خاک و خاکســتر» به زودی منتشــر‬ ‫شود‪ .‬انتشار این کتاب ها هرچند‬ ‫از ســوی اهالی فرهنگ و ادبیات‬ ‫به فال نیــک گرفته شــده اما در‬ ‫عین حال اعتراض نویســنده انها‬ ‫را نیز درپی داشــته؛ چــه انکه دو‬ ‫کتاب رحیمی به فارســی نگاشته‬ ‫شده و ســپس به انگلیسی ترجمه‬ ‫شــده اند و حاال غبرایــی انها را به‬ ‫فارســی برگردانده است‪ .‬رحیمی‬ ‫در یادداشــتی که با عنوان «من هم از این تمدنم‪ ،‬از این‬ ‫زبان فرهنگــی و از این فرهنــگ زبانــی» در پاریس و به‬ ‫زبان فارسی دری نوشته شده‪ ،‬چنین اورده است‪« :‬اینک‬ ‫با اگاهــی از برگردانــدن دو کتابم که هر دو را به فارســی ‬ ‫نوشته ام از زبان انگلیسی به زبان فارسی‪ ،‬ان هم با خامه‬ ‫مترجم بس توانا مهدی غبرایی‪ ،‬کامال بهت زده شــده ام‪.‬‬ ‫نمی دانم چه کســی این چنین تصمیمی گرفته؟ و چرا؟»‬ ‫او ادامه داده است‪« :‬به حیث نویسنده این اثار سرگردان‪،‬‬ ‫از بنگاه نشرات ثالث خواهانم که به عنوان یک بنگاه مهم‬ ‫و بس معتبر‪ ،‬ان هم از سرزمین با فرهنگ و متمدنی چون‬ ‫ایران‪ ،‬در این مورد با تمام مسئولیت برخورد کند و چاپ و‬ ‫پخش کتاب هایم را متوقف سازد‪ ».‬غبرایی اما در واکنش‬ ‫به این نامه گفته است‪« :‬با توجه به اینکه برخی از این اثار‬ ‫به فارسی دری نوشــته شده بود ناشــر تصمیم گرفت این‬ ‫اثار به فارسی رایج در ایران ترجمه‬ ‫شــود‪ ،‬زیرا بعضی مفاهیم فارســی‬ ‫دری در ایران فهمیده نمی شود‪».‬‬ ‫نشــر ثالث نیــز در واکنــش به این‬ ‫حاشــیه های پیش امــده پیرامون‬ ‫انتشــار این کتاب ها‪ ،‬با اشــاره به‬ ‫اینکه رحیمی نسخه انگلیسی همه‬ ‫کتاب های خود را در اختیار این نشر‬ ‫قرار داده تا ترجمه شود و در جریان‬ ‫ترجمه کتاب ها بوده‪ ،‬نوشته است‪« :‬به هر روی نشر ثالث‬ ‫رعایت حقوق پدیداورندگان را شرط فعالیت خود می داند و‬ ‫این درسی است برای ناشر که هرگز به گفتار شفاهی‪ ،‬حتی‬ ‫گفتار انان که بسیار برای شــان احترام قائل است‪ ،‬بسنده‬ ‫نکند‪ .‬ناشر همه توان خود را به کار خواهد گرفت تا ضمن‬ ‫جلوگیری تا حد امکان از تکرار وضعیت مشــابه‪ ،‬رضایت‬ ‫نویسنده محترم و مترجم گرامی حاصل اید‪».‬‬ ‫منشا محبت خدا‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫کوچ اجباری؟‬ ‫تفسیر ح یدث‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫سرنوشت ریاست‬ ‫یکماهدیگرمجلسجدیداغازبهکارمی کند‪.‬ترکیبنهاییمجلسنیز‬ ‫با برگزاری دور دوم انتخابات در جمعه پیش رو مشخص خواهد شد‪ .‬ارایش‬ ‫سیاسی پارلمان‪ ،‬شکل گیری فراکسیون ها و انتخابات هیات رئیسه از جمله‬ ‫مسائل مورد بحث در محافل سیاســی و رسانه ای است‪.‬در این پرونده این‬ ‫موضوع را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫ارایشمجلسدهم چگونهخواهدبود؟‬ ‫رهروان جدید در میانه دو فراکسیون‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫رقابت بین عارف و الریجانی ما را‬ ‫به قبل هفتم اسفند برمی گرداند‬ ‫‪30‬‬ ‫مجلس برای عارف‬ ‫مقدمه ریاست جمهوری است‬ ‫محمدعلی وکیلی‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‬ ‫‪1‬‬ ‫ارایش سیاسی مجلس دهم چگونه خواهد بود؟ پاسخ‬ ‫این ســوال می تواند معادالت بســیاری را در این پارلمان‬ ‫جدید مشــخص کند؛ از جمله اینکه در نهایت چه کسی بر‬ ‫مهمترین کرسی این مجلس‪ ،‬یعنی صندلی ریاست تکیه‬ ‫خواهد زد‪.‬‬ ‫حرف و حدیث ها زیاد اســت؛ برخــی از رایزنی های‬ ‫پشت پرده در سطح باال خبر می دهند‪ ،‬اما محمد رضا عارف‬ ‫می گوید تا کنون هیچ بحثی با علی الریجانی در این مورد‬ ‫نداشته و تا کنون فقط یک بار بعد از انتخابات در حد تبریک‬ ‫ورود به پارلمان با یکدیگر حرف زده اند‪ .‬این اظهارنظر البته‬ ‫موجب نشده که از شدت مباحث پیرامون ریاست مجلس‬ ‫کاســته شــود‪ .‬حامیان هر دو گزینه این روزهــا پی در پی‬ ‫مصاحبه می کنند و معتقدند نامزد مورد نظر انها برای ریاست‬ ‫مجلس مناسب تر است‪.‬‬ ‫رقابت تعیین کننده‬ ‫نتایج دور دوم انتخابات‬ ‫سرنوشت ریاست مجلس را‬ ‫تعیین خواهد کرد‪.‬‬ ‫ارایش پارلمان‬ ‫به نظر می رســد تا ترکیب مجلس نهایی نشده و وزن‬ ‫جناح ها و طیف های سیاسی درون پارلمان مشخص نشود‬ ‫نمی توان در مورد معادالت انتخابات هیات رئیسه اظهارنظر‬ ‫قطعی داشــت‪ .‬انچه اما از اظهار نظرها و مباحث پیرامون‬ ‫تشکیل فراکسیون ها می توان استنباط کرد این است که‬ ‫احتمال به وجود امدن این فراکسیون ها وجود دارد‪:‬‬ ‫فراکسیون امید‬ ‫قبل از اینکه انتخابات مجلس برگزار شــود بسیاری‬ ‫از تحلیلگران معتقد بودند اصالح طلبان در پارلمان جدید‬ ‫فراکســیون اقلیت قوی تر از مجلس نهم خواهند داشت‬ ‫سرنوشت فراکســیون اصولگرایان در‬ ‫مجلسدهمهمازمعادالتبسیارمهمو‬ ‫تاثیرگذارارایشسیاسیاینمجلسبه‬ ‫شمار می رود‪ .‬حاال مساله مهم این است‬ ‫ی در این‬ ‫که علی الریجانی چــه تصمیم ‬ ‫مورد خواهد گرفــت‪ .‬اصولگرایان برای‬ ‫تعیین وضعیت در این مورد یک کمیته‬ ‫هفت نفرهتشکیلداده اند‬ ‫سرنوشت رهروان‬ ‫تکلیف فراکسیون اصولگرایان‬ ‫سرنوشت فراکســیون اصولگرایان در مجلس دهم‬ ‫هم از معادالت بسیار مهم و تاثیر گذار ارایش سیاسی این‬ ‫مجلس به شــمار می رود‪ .‬حاال مســاله مهم این است که‬ ‫علی الریجانی چه تصمیمی در این مــورد خواهد گرفت‪.‬‬ ‫اصولگرایان برای تعیین وضعیت در این مورد یک کمیته‬ ‫هفت نفره تشــکیل داده اند‪ .‬ســخنگوی کمیته هفت نفره‬ ‫اصولگرایان مجلس دهم در سخنانی گفته است‪« :‬اقای‬ ‫الریجانی برای پیوســتن بــه فراکســیون اصولگرایان در‬ ‫مجلس دهم ابراز تمایل کرده است‪».‬‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‪ ،‬ســخنگوی کمیته هفت‬ ‫نفــره اصولگرایان مجلس دهــم از برگزاری نشســت این‬ ‫کمیتــه به منظــور هماهنگی های بیشــتر برای تشــکیل‬ ‫فراکســیون اکثریت اصولگرایــان در مجلــس دهم خبر‬ ‫داده و گفته اســت‪« :‬قرار است بعد از جلسه علنی مجلس‬ ‫شورای اســامی نشســت کمیته هفت نفره اصولگرایان‬ ‫به منظور هماهنگی های بیشــتر برای تشکیل فراکسیون‬ ‫برگزار شود‪».‬‬ ‫ســخنگوی کمیته هفت نفــره اصولگرایان مجلس‬ ‫دهم درباره این سوال که این احتمال وجود دارد که اقای‬ ‫الریجانی تمایلی به پیوستن به فراکسیون اصولگرایان در‬ ‫مجلس اینده و برگزاری نشست با کمیته هفت نفره داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬به هیچ وجه این طور نیســت و اقای‬ ‫الریجانی خودش برای پیوســتن به این فراکســیون ابراز‬ ‫تمایل کرده و جلسه ای که قرار بود چندی پیش برگزار شود‬ ‫به دلیل جلســه اضطراری وی لغو شد و هنوز زمان دیگری‬ ‫برای برگزاری نشســت کمیته هفت نفره با اقای الریجانی‬ ‫تعیین نشده است‪.‬‬ ‫امــا در اظهارنظــری دیگــر دراین مــورد محمد نبی‬ ‫حبیبی‪ ،‬دبیرکل حزب موتلفه در رابطه با ریاست فراکسیون‬ ‫اصولگرایان از سوی کاظم جاللی گفته است که انتخاب‬ ‫کاظــم جاللــی از طــرف اصولگرایــان را برای ریاســت‬ ‫فراکسیون این جریان پیش بینی نمی کنم‪.‬‬ ‫در تحولی دیگر در این مورد احمــد امیرابادی عضو‬ ‫فراکسیون اصولگرایان گفته است‪« :‬اعضای کمیته هفت‬ ‫نفره در جلسه اعالم کردند که باید خطوط سیاسی نمایندگان‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫در حالی کــه ســبحانی نیا یکی از اعضای شــورای‬ ‫مرکزی فراکسیون رهروان والیت مجلس نهم شکل گیری‬ ‫دوباره این فراکســیون را درمجلس دهــم باتوجه به تغییر‬ ‫ترکیب مجلس چندان امیدوار کننــده نمی داند اما نعمتی‬ ‫دیگر عضو شــورای مرکزی فراکســیون رهــروان والیت‬ ‫احتمال شکل گیری این فراکسیون را در مجلس دهم بعید‬ ‫نمی داند‪ .‬بهروز در اظهارنظری در این مورد با اشاره به اینکه‬ ‫در حال حاضر بحث درباره انواع فراکســیون هایی که قرار‬ ‫است در مجلس دهم شــکل گیرد زود است‪ ،‬گفته است‪:‬‬ ‫«هنوز حداقــل ‪ 69‬نفر دیگر بایــد در دور دوم انتخابات به‬ ‫مجلس راه یابند تا ترکیب واقعی مشــخص شود‪ ».‬وی در‬ ‫عین حال گفته است‪« :‬باتوجه به شــرایط و ترکیب فعلی‬ ‫منتخبان مجلس دهم احتمال شــکل گیری ‪ 3‬فراکسیون‬ ‫وجود دارد؛ شامل فراکسیونی از سوی اصالح طلبان تحت‬ ‫عنوان امید‪ ،‬فراکسیونی از سوی اصولگرایان و فراکسیون‬ ‫معتدلیــن که شــامل معتدلیــن اصولگــرا و اصالح طلب‬ ‫خواهد بود‪ .‬تصور می کنم در مجلــس دهم مانند مجلس‬ ‫نهم بیشترین اعضای فراکســیون های مجلس متعلق به‬ ‫همین اعتدالیون باشــد‪ .‬در مورد عنوان و نام فراکسیون‬ ‫بحث چندانــی نداریم و بعید نیســت در مجلــس دهم نیز‬ ‫اعتدالیون با همان عنوان فراکسیون رهروان والیت شکل‬ ‫گیرد‪ ،‬به رغم اینکه عنوان چندان اهمیتــی ندارد‪ .‬در دور‬ ‫اول انتخابات ائتالفی را شــکل دادیم و افــرادی از جمله‬ ‫بنده‪،‬اقایان مطهری و جاللی به عنوان معتدلین در لیست‬ ‫اصالح طلبان حضور داشتیم اما تعهدی را به اصالح طلبان‬ ‫برای قرار گرفتن در فراکسیون اصالح طلبان نداده ایم‪».‬‬ ‫حجت االسالم حسین ســبحانی نیا نیز در این مورد‬ ‫گفتــه اســت‪« :‬در هــر دوره ای از شــکل گیری مجلس‬ ‫فراکســیون ها باتوجه به شــرایط ان دوره شــکل گرفته و‬ ‫سامان می گیرد‪ .‬طبیعتا در مجلس دهم نیز فراکسیون های‬ ‫جدید متناسب با شرایط موجود مجلس اینده شکل خواهد‬ ‫گرفت‪ ».‬عضو شــورای مرکزی فراکســیون اصولگرایان‬ ‫رهــروان والیت مجلس نهــم با اشــاره به احتمــال تغییر‬ ‫نام فراکســیون ها در مجلس دهم اظهار داشــته اســت‪:‬‬ ‫«باتوجه به ترکیب فعلی منتخبان مجلس دهم شکل گیری‬ ‫فراکســیونی با نام رهروان والیت را چنــدان امیدوار کننده‬ ‫نمی بینم‪ .‬در مجلس دهم احتمال شکل گیری فراکسیون‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬اصالح طلبان و مستقلین وجود دارد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫حاال اما بعد از انتخابات مجلس وزن این تحلیل تغییر کرده‬ ‫و انها حتی امیدوارند در حالتی خاص به فراکسیون اکثریت‬ ‫هم تبدیل شوند‪.‬‬ ‫اما ماجرا چیست؟ واقعیت این است که هم در تهران‬ ‫و هم در اســتان های دیگر افرادی که تحت عنوان لیست‬ ‫امید به مجلــس راه یافته انــد ترکیبــی از اصالح طلبان و‬ ‫حامیان دولت و نزدیکان علی الریجانی هســتند‪ .‬به یک‬ ‫معنا انها خصوصیات سیاســی شبیه فراکســیون رهروان‬ ‫والیــت را دارنــد‪ .‬از همین منظــر برخی معتقدنــد باید در‬ ‫انتظار تشکیل فراکســیونی به نام امید باشیم‪ .‬محمدرضا‬ ‫تابش‪ ،‬در اظهارنظری در این مورد با اشاره به حضور پرشور‬ ‫مردم در انتخابــات مجلس شــورای اســامی و پیروزی‬ ‫ائتالف اصالح طلبان و «لیســت امید» در تهران و برخی‬ ‫از شهرستان ها می گوید‪« :‬سعی خواهیم کرد با همکاری‬ ‫افرادی که در «لیست امید» موفق به ورود به مجلس دهم‬ ‫شدند‪ ،‬فراکسیون «امید» که اقای عارف مطرح کردند را‬ ‫تشکیل دهیم‪ .‬این فراکسیون متشکل از اصالح طلبان‪،‬‬ ‫اعتدالی ها و حامیان دولت خواهد بود و از انجا که انســان‬ ‫به امید زنده اســت‪ ،‬عنوان مناســبی برای فراکســیون ما‬ ‫خواهد بود‪ .‬در حال حاضر برتــری عددی با اصالح طلبان‬ ‫اســت و اگر در دور دوم انتخابات اصالح طلبان و «لیست‬ ‫امید» موفق به کســب نصف به عالوه یک کرســی های‬ ‫مجلس شود‪ ،‬قطعا فراکسیون «امید» فراکسیون اکثریت‬ ‫مجلس خواهد بــود‪ .‬در اظهارنظری دیگــر یک منتخب‬ ‫مردم تهران در مجلس دهم از تشــکیل فراکســیون امید‬ ‫از ســوی اصالح طلبان و اعتدالیون به ریاســت عارف در‬ ‫مجلس دهــم خبر داده اســت‪ .‬محمــود صادقی منتخب‬ ‫مردم تهران در مجلس دهم با بیان اینکه جلسات اعضای‬ ‫لیســت ‪ 30‬نفره ائتالف اصالح طلبــان و اعتدال گرایانی‬ ‫که در تهران به مجلس اتی راه یافته اند به صورت فشــرده‬ ‫برگزار می شود‪ ،‬گفت‪« :‬این جلسات در هفته چند بار حول‬ ‫محورهای مختلف برگزار می شود‪ » .‬وی با اعالم اینکه در‬ ‫جلسات برگزار شده مقرر شد اصالح طلبان و اعتدالگرایان‬ ‫فراکســیونی به نام امیــد در مجلس دهم تشــکیل دهند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬قاعدتا این فراکسیون با ریاست محمدرضا‬ ‫عارف تشکیل می شود‪ ».‬منتخب مردم تهران در مجلس‬ ‫دهم با تاکید بــر اینکه اصالح طلبــان و اعتدالیونی که در‬ ‫حوزه های انتخابیه دیگر که به مجلس اتی راه یافته اند نیز‬ ‫در جریان تشکیل این فراکســیون قرار گرفته اند‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬اولویت اول تشــکیل فراکســیون امید در مجلس‬ ‫اتی است‪».‬‬ ‫محمد رضا عارف هــم در اظهارنظــری در این مورد‬ ‫گفته اســت‪« :‬باید فراکســیون امیــد را هر چــه زودتر در‬ ‫مجلس تشکیل دهیم‪ .‬در این میان اما برخی تحلیل های‬ ‫دیگری دارند‪ .‬انهــا معتقدند علی الریجانــی و حامیانش‬ ‫به فراکســیون امیــد نخواهند رفــت‪ .‬همین جاســت که‬ ‫زمزمه های فراکسیون رهروان باز به گوش می رسد‪».‬‬ ‫پارلمان‬ ‫‪31‬‬ ‫پارلمان‬ ‫در مجلس دهم مشخص شود و دو فراکسیون اصولگرایان‬ ‫و اصالح طلبان تشکیل شود‪.‬‬ ‫در جلسه با اقای الریجانی در مورد تشکیل فراکسیون‬ ‫واحد اصولگرایی در مجلس دهم رایزنی می کنیم‪ .‬تاکید ما‬ ‫بر این اســت که در مجلس دهم باید فقط یک فراکسیون‬ ‫اصولگرایان وجود داشته باشد و ایجاد فراکسیون دیگری‬ ‫به نام معتدلین معنایی ندارد‪».‬‬ ‫مساله دور دوم انتخابات‬ ‫اصالح طلبــان و اصولگرایــان خود را برای کســب‬ ‫کرسی های مجلس در مرحله دوم انتخابات اماده می کنند‪.‬‬ ‫دور دوم انتخابات رقابت بر سر ‪ 6٩‬کرسی باقیمانده خواهد‬ ‫بود‪ .‬چگونگی تقســیم این کرســی ها می تواند سرنوشت‬ ‫فراکســیون اکثریــت و اقلیت مجلــس دهم و بــه تبع ان‬ ‫ریاست و هیات رئیسه مجلس را تغییر دهد‪ ،‬بنابراین هرگونه‬ ‫گمانه زنی درباره ریاست محمد رضا عارف یا علی الریجانی‬ ‫تا روشن شدن نتیجه مرحله دوم‪ ،‬محلی از بحث نخواهد‬ ‫داشت و صرفا ورزش ذهنی فعاالن سیاسی است‪.‬‬ ‫محمدرضا عارف‪ ،‬رئیس شــورای عالــی انتخابات‬ ‫اصالح طلبان در ســخنرانی ها و مصاحبه هــای گوناگون‬ ‫اعالم کرده اســت در بدترین حالت حداقل ‪ 4٠‬کرســی از‬ ‫‪ 6٩‬کرســی باقیمانده باید به اصالح طلبان برسد‪ .‬او برای‬ ‫محقق شــدن این هدف تصمیــم دارد تا در ایــام تبلیغات‬ ‫انتخاباتی با ســفر به تمامی حوزه های انتخابیه باقیمانده‬ ‫نسبت به حمایت از کاندیدای فهرســت امید اقدام کند‪ .‬با‬ ‫نزدیک شدن به تاریخ ‪ ١٠‬اردیبهشــت‪ ،‬موعد برگزاری دور‬ ‫دوم اصالح طلبان حوزه های انتخابیه جمع بندی نهایی خود‬ ‫را به کارگروه استان های شورای عالی سیاستگذاری اعالم‬ ‫کرده و انها نیز در ائتالف با حامیان غیراصالح طلب دولت‬ ‫به فهرست واحد دست یافته اند‪.‬‬ ‫‪ 6١‬کرسی را می خواهیم‬ ‫حسین مرعشی‪ ،‬رئیس کارگروه استان های شورای‬ ‫عالی سیاستگذاری انتخابات اصالح طلبان پیرامون شرایط‬ ‫اصالح طلبان در مرحله دوم انتخابات گفته اســت‪« :‬بعد‬ ‫از رایزنی های طوالنی با مجموعه دوستان اصالح طلب و‬ ‫حامیان دولت فهرســت نهایی کاندیداهای «امید» برای‬ ‫دور دوم انتخابات نهایی شد اما تاکید داریم که از مجرای‬ ‫رسمی این شورا اســامی اعالم شــود تا از گمانه زنی های‬ ‫اشــتباهی که طی روزهای گذشــته صورت گرفته اســت‬ ‫در انتظار دور دوم‬ ‫عارف اظهارنظر درباره قطعیت نامزدی در انتخابات هیات رئیسه را تکذیب کرد‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫در میانــه بحث ها در مــورد انتخابات هیات رئیســه‬ ‫مجلس ناگهان یک اظهارنظر مهم منسوب به محمد رضا‬ ‫عارف فضای رسانه ای و سیاســی را تحت تاثیر قرار داد‪.‬‬ ‫بر اســاس این خبــر‪ ،‬محمد رضا عــارف رئیس شــورای‬ ‫سیاســت گذاری اصالح طلبــان در دیــدار رئیــس جبهه‬ ‫مستقلین و اعتدالگرایان اعالم کرده بود به طور قطع نامزد‬ ‫ریاست مجلس خواهم شــد‪ .‬این اظهارنظر در واقع اغاز‬ ‫رقابت انتخابات هیات رئیسه به شــمار می امد‪ ،‬حال انکه‬ ‫محمد رضا عارف تا پیــش از این بارها گفته بــود فعال بنا‬ ‫ندارد درباره این انتخابــات مجلس موضع گیری کند‪ .‬این‬ ‫اظهارنظر اما با تکذیبیه محمد رضا عارف مواجه شد‪ .‬گفته‬ ‫شد که این خبر واقعیت ندارد و منتخب اول تهران در این‬ ‫خصوص چنین اظهارنظری نداشــته است‪ .‬این تکذیبیه‬ ‫اما در حالی مطرح شــد که هفته قبل از ان صوفی‪ ،‬رئیس‬ ‫ســتاد ائتالف اصالح طلبــان تهران گفته بــود‪« :‬توافق‬ ‫برای ریاست مجلس دهم بین ســران اصالحات‪ ،‬اقایان‬ ‫ هاشمی‪ ،‬روحانی و رئیس دولت اصالحات صورت گرفته‬ ‫و توافق این بوده و هست که ریاست کرسی مجلس اینده‬ ‫عارف گفته است هیچ صحبتی‬ ‫با علی الریجانی درباره ریاست‬ ‫مجلس نداشته است‬ ‫از ان عارف باشــد‪ ».‬رئیس ســتاد ائتالف اصالح طلبان‬ ‫تهران در پاســخ به ســوالی مبنی بر اینکه ایا این امر مورد‬ ‫تایید لیست امید است‪ ،‬گفت‪« :‬نظر همه این است؛ اصال‬ ‫میثاق نامه دارد‪ .‬این همان میثاق نامه ای اســت که همه‬ ‫امضا کرده اند که عضو فراکســیون اصالحات در مجلس‬ ‫باشــند‪ .‬فراکســیون اصالحات نیز وظیفه اش مشخص‬ ‫اســت‪ .‬در حال حاضر بیش از ‪ 90‬درصد از ترکیب مجلس‬ ‫را اصالح طلبان تشکیل داده اند و این به دور از عقل است‬ ‫که مجلس دست اصالح طلبان باشد و ما بخواهیم ریاست‬ ‫ان را به کســی دیگر واگذار کنیم‪ ،‬کسی که هویتش با ما‬ ‫یکی نیست‪ ».‬رئیس ســتاد ائتالف اصالح طلبان تهران‬ ‫درباره دیدار اخیر ‪ 140‬نفر از نمایندگان راه یافته به مجلس‬ ‫با اقای الریجانی و توافق انها بر ســر ریاســت وی گفت‪:‬‬ ‫«اقای الریجانــی امکانات مجلس را در دســت دارد و از‬ ‫موضع ریاســت مجلس‪ ،‬نمایندگان را ســاپورت می کند‪.‬‬ ‫هم اکنون ‪ 124‬نفــر از نمایندگان مجلــس اصالح طلب‬ ‫هستند و حداقل ‪40‬نفر هم از دور بعدی به ما می پیوندند؛‬ ‫اگر ترکیب مجلس طوری باشد که مجبور به ائتالف شویم‬ ‫ان وقت است که تصمیمات دیگری را خواهیم گرفت اما‬ ‫اگر مجبور به ائتالف نشویم و اکثریت ارا با ما باشد قطعا و‬ ‫بالشک عارف رئیس مجلس اینده است‪ ».‬همزمان با این‬ ‫اظهارنظر‪ ،‬احمد حکیمی پور‪ ،‬عضو شورای سیاستگذاری‬ ‫اصالح طلبان هم گفته است‪« :‬اصالح طلبان در اخرین‬ ‫جلسه داخلی خود بر ســر کاندیداتوری محمدرضا عارف‬ ‫برای ریاســت مجلس دهم به اجماع رســیدند‪ .‬طبق این‬ ‫اجماع اصالح طلبان و نامزدهای عضو لیست ائتالف امید‬ ‫برای ریاست مجلس از محمدرضا عارف حمایت خواهند‬ ‫کرد‪ ».‬در واکنش به این مســاله اما عابــد فتاحی نماینده‬ ‫اصالح طلب مجلس گفته اســت‪« :‬من به عنوان نماینده‬ ‫مردم و کســی که خــودم را حامی دولــت می دانم و اقای‬ ‫الریجانی را از نزدیک می شناســم اگر جای اقای روحانی‬ ‫بودم حتما از ریاست اقای الریجانی دفاع می کردم‪ .‬اقای‬ ‫الریجانی در مدتی که دولت در مجلس کســی را نداشت‬ ‫واقعا به دولــت کمک کرد و بــر گردن دولت حــق دارد‪.‬‬ ‫دو قطبی کــردن مجلس کامال بــه ضرر انتخابــات اینده‬ ‫جلوگیری کنیم‪ ».‬با این حال او جزئیاتی از فهرســت امید‬ ‫بــرای دور دوم انتخابات مجلــس دهم ذکر کــرد‪ .‬وی با‬ ‫بیان اینکه برای ســه کرســی ما و حزب اعتدال و توســعه‬ ‫از کاندیداهــای اختصاصی خودمان حمایــت می کنیم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬در این ســه کرســی تصمیم گرفتیم از کاندیدای‬ ‫اختصاصی حمایت کنیم و کاندیــدای ائتالفی نداریم‪».‬‬ ‫مرعشی در پاسخ به این سوال که چه تعداد از لیست امید را‬ ‫اصالح طلبان و چه تعداد را غیراصالح طلبان حامی دولت‬ ‫تشــکیل می دهند‪ ،‬گفت‪« :‬همه کاندیداهای لیســت ما‬ ‫حامی دولت و اصالح طلب هستند‪».‬‬ ‫مرعشــی با بیان اینکه از مجموع ‪ 6٩‬کرســی مرحله‬ ‫دوم برای ‪ 6١‬کرســی نامزد معرفی کرده ایــم‪ ،‬گفت‪« :‬در‬ ‫هشت مورد سکوت می کنیم که این کرســی ها مربوط به‬ ‫وضعیتی است که اساسا یا کاندیدا نداریم یا به جمع بندی‬ ‫برای حمایت از یک کاندیدا نرســیده ایم‪ ».‬رئیس کارگروه‬ ‫اســتان های شــورای عالی انتخابات اصالح طلبان گفته‬ ‫اســت‪« :‬در مجموعه ‪ 6١‬کاندیدایی که مــورد حمایت ما‬ ‫هستند ‪ ٥٨‬نفر اصالح طلب بوده و سه نفر در میان حامیان‬ ‫غیراصالح طلب دولت دسته بندی می شوند‪».‬‬ ‫مرعشی همچنین در پاسخ به این سوال که احتمال‬ ‫ریاســت جمهوری خواهد بود‪ .‬پس از اغاز به کار مجلس‬ ‫دهم بحث انتخابات ریاســت جمهوری اغاز می شود‪ .‬اگر‬ ‫اقای الریجانی رئیس مجلس شــود‪ ،‬مجلس عقالیی تر‬ ‫می شــود و جبهه گیری های تنــد کمتر می شــود‪ .‬برخی‬ ‫تندروها به صورت چراغ خاموش وارد مجلس شــده اند و‬ ‫مانند اتش زیر خاکستر هستند‪ .‬اگر فردا کمی باد به اینها‬ ‫بخورد شــعله ور می شــوند‪ .‬ما نباید اجازه بدهیم حوادث‬ ‫مجلس ششم تکرار شود‪ .‬به نظر من اقای الریجانی فرد‬ ‫منطقی اســت‪ .‬هم مــورد اطمینان اصولگرایــان معتدل‬ ‫اســت و جالبتر هم اینکــه مــورد اعتمــاد اصالح طلبان‬ ‫معتدل هم هســت‪ .‬من اقای عارف را از زمانی که معاون‬ ‫اول رئیس جمهور بود‪ ،‬می شناســم‪ .‬نباید ایشان را درگیر‬ ‫مسائل انتخاباتی کنیم‪ .‬من از این وحشت دارم که اقایان‬ ‫روحانی‪ ،‬خاتمی و هاشمی تســلیم جناح تندرو اصالحات‬ ‫شوند چراکه در نتیجه ان کشور دچار التهاب خواهد شد‪.‬‬ ‫کشــور هم اکنون در شــرایط اعتدال خیلی خوب اســت‬ ‫و ما به همیــن دلیل حامی دولت هســتیم‪ ».‬بعــد از این‬ ‫اظهارنظرها سیدحسین مرعشی‪ ،‬عضو ارشد و سخنگوی‬ ‫حزب کارگزاران ســازندگی هم با اشــاره به مواضع حزب‬ ‫متبوعش درباره حمایت از محمدرضا عارف برای ریاست‬ ‫مجلس دهم گفته اســت‪« :‬اولویت اول ما برای ریاست‬ ‫مجلس دهم اقای عارف است اما این موضوعی نیست که‬ ‫ما بخواهیم دخالت کنیم‪ ،‬بلکه منتخبان مردم در مجلس‬ ‫باید درباره ان تصمیم بگیرند‪ .‬توصیه ما به اقای الریجانی‬ ‫و عارف این اســت که در فراکســیون «امید» که شــامل‬ ‫اصالح طلبان و حامیان دولت می شود‪ ،‬موضوعات مورد‬ ‫بحث قرار بگیــرد و هرچه تصمیم گرفته شــد به ان عمل‬ ‫شود‪ ».‬در اظهارنظری دیگر حسن یونسی‪ ،‬فعال سیاسی‬ ‫اصالح طلب با بیان اینکه تفاوتــی نمی کند عارف رئیس‬ ‫مجلس شــود یا الریجانی گفته اســت‪« :‬اقای الریجانی‬ ‫اگر رئیس مجلس شــود قطعــا اصالح طلبــان می توانند‬ ‫برنامه ها و طرح های خود را پیش ببرند‪ ».‬از ســوی دیگر‪،‬‬ ‫علی تاجرنیا‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت با بیان‬ ‫اینکه من معتقدم الریجانی و عارف نباید با یکدیگر رقابت‬ ‫کنند‪ ،‬گفته اســت‪« :‬خوب اســت کــه الریجانی فرصت‬ ‫ریاست مجلس را برای عارف فراهم کند‪ .‬واقعیت این است‬ ‫که به دلیل رد صالحیت گسترده کاندیداهای اصالح طلب‬ ‫در انتخابات‪ ،‬اصالح طلبان عمال امکان رقابت در بیش از‬ ‫نیمی از کرسی های پارلمان را نداشــتند‪ ،‬به همین خاطر‬ ‫می دهید چند کرسی در مرحله دوم به فهرست امید برسد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ما برای هر ‪ 6١‬کرســی برنامــه داریم و هدف مان‬ ‫کسب تمامی کرسی هاست‪».‬‬ ‫همچنین سیدحسن رســولی‪ ،‬عضو شــورای عالی‬ ‫سیاستگذاری در خصوص انتخابات مرحله دوم گفته است‪:‬‬ ‫«بنا داریم همان راهبردهای از پیش تعیین شده در مرحله‬ ‫اول را در حوزه های انتخابیه که تعییــن تکلیف ان به دور‬ ‫دوم کشیده شده اســت پیاده کنیم و با همان راهبرد پیش‬ ‫برویم‪ .‬با این تفاوت که اعضای شورای عالی اصالح طلبان‬ ‫و حامیان دولت در این مرحله امکان حمایت و پشــتیبانی‬ ‫کامل از نامزدهای مــورد حمایت در حوزه هــای انتخابیه‬ ‫باقیمانده را دارند‪».‬‬ ‫رســولی‪ ،‬اولویت اصلــی اصالح طلبــان و حامیان‬ ‫دولــت را موضــوع ارکان مجلس ندانســت و ادامــه داد‪:‬‬ ‫«اولویت اول اهتمام به مرحله دوم و اهمیت ان و حمایت‬ ‫از کاندیداهای اصالح طلب در سایر استان هاست‪ .‬مساله‬ ‫تعیین ارکان مجلس اعم از ریاست مجلس‪ ،‬نواب رئیس و‬ ‫غیره بعد از اعالم نتایج مرحله دوم است که مشخص شود‬ ‫اصالح طلبان و حامیان دولت چه تعداد کرســی را به خود‬ ‫اختصاص خواهند داد‪».‬‬ ‫اصولگرایانچگونهبایدباپدیدهعلیالریجانیمواجهشوند؟‬ ‫مهرداد نصرت پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫عمر مجلس نهم رو به پایان است و پارلمان جدید به‬ ‫زودی تشکیل خواهد شــد‪ .‬نتیجه این انتخابات الاقل در‬ ‫تهرانوچنداستاندیگرخارجازتصوروتحلیلاصولگرایان‬ ‫بود و این جناح نتوانســت نامزدهای مد نظر خــود را راهی‬ ‫پارلمان کنــد‪ .‬نتیجه این شــد که اصالح طلبــان بیش از‬ ‫انچه تصور می شد به کرســی های مجلس رسیدند و حاال‬ ‫هــم می توانند فراکســیون قوی تری تشــکیل دهند و هم‬ ‫می توانند خود را وارد معادالت انتخابات هیات رئیسه کنند‪.‬‬ ‫کار حتی تا انجا پیش رفته که طیفی از اصالح طلبان برای‬ ‫صندلی ریاست مجلس هم محمد رضا عارف را مدعی رقابت‬ ‫می دانند‪ .‬اگر صادقانه قضاوت کنیم این پدیده البته حاصل‬ ‫برخی اشتباهات در محاسبات انتخاباتی اصولگرایان است؛‬ ‫از نحــوه تعامل با طیف های مختلف جنــاح گرفته تا نحوه‬ ‫بستن فهرســت های انتخاباتی‪ .‬حاال اما زمان بحث بر سر‬ ‫اینمسائلاختالفبر انگیزنیستکهچنینبحث هاییحتما‬ ‫شــکاف های موجود را عمیق تر خواهد کرد‪ .‬اما این اصال‬ ‫معنایش این نیســت که اصولگرایان به اسیب شناسی این‬ ‫انتخابات نپرداخته و اشتباهات ان را تکرار کنند‪ .‬حاال شاید‬ ‫مهمترین مساله در خصوص مجلس اینده ارایش سیاسی‬ ‫این مجلس اســت‪ .‬در حال حاضر طیف هــای مختلفی از‬ ‫اصولگرایان به مجلس راه یافته اند‪ .‬برخی از این منتخبان‬ ‫اصولگرا از طریق فهرست سراسری و مورد حمایت ائتالف‬ ‫اصولگرایان به پارلمان رســیده اند‪ ،‬برخی دیگر مســتقل و‬ ‫برخی دیگر همچون کاظم جاللی‪ ،‬اعضای فراکســیون‬ ‫رهروانوالیت‪،‬نزدیکانوحامیانعلیالریجانیدرفهرست‬ ‫امید قرار گرفته و انتخاب شــده اند‪ .‬تکلیف اصولگرایان با‬ ‫این دسته اخر چه باید باشــد؟ اصالح طلبان تکلیف خود را‬ ‫مشخص کرده اند؛ انها دست خود را برای ائتالف با انها جلو‬ ‫اورده اند‪ .‬انها می گویند باید ائتالف زمان انتخابات ادامه یابد‬ ‫و حتی در مجلس یک فراکسیون جدید تشکیل داد‪ .‬برنامه‬ ‫اصالح طلبان مشخص است‪ .‬می خواهند با قرض گرفتن از‬ ‫یاران جناح مقابل‪ ،‬رقیب را در اقلیت محض فرو ببرند و بازی‬ ‫را کامال به نفع خود تمام کنند‪ .‬انها حتی برای چنین برنامه ای‬ ‫حاضر شده اند که کرسی ریاست مجلس را در سبد اخالص‬ ‫گذاشته و به علی الریجانی تقدیم کنند‪.‬‬ ‫در همین میانه اما برخی چهره هــای اصولگرا بر این‬ ‫شــیپور می دمند که علی الریجانی دیگر از ما نیســت و ما‬ ‫خودمان باید بــدون او یک فراکســیون تشــکیل دهیم‪.‬‬ ‫شفاف تر بگوییم برخی از انها باز به ناب سازی می اندیشند‪.‬‬ ‫جدا کــردن علی الریجانــی از اصولگرایی بــه معنای جدا‬ ‫کردن یک فرد از یک جناح نیست؛ علی الریجانی بخشی‬ ‫از همفکران خود در جناح اصولگرا و البته در پارلمان جدید‬ ‫را به همراه دارد‪ .‬حامیان چنین برنامه ای می گویند حتی اگر‬ ‫هزینه این جداسازی افزایش شکاف در اصولگرایان باشد‬ ‫حاال زمان پرداخت این هزینه است‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که اصولگرایــان روزهای مهمی‬ ‫ پیش رو دارند‪ .‬انها ریاست جمهوری را در سال‪ 1392‬با چنین‬ ‫دیدگاه هایی از دســت دادند‪ ،‬در حالی که کمتر تحلیلگری‬ ‫وجود داشــت که پیش بینــی کند صندلی برجــای مانده از‬ ‫محمود احمدی نژاد به فردی غیر از اصولگرایان برسد‪ .‬در‬ ‫انتخاباتمجلسهمهمینطرزفکرموجبشدکرسی های‬ ‫زیادی از مجلس به نام فهرســت امید ثبت شود؛ حال انکه‬ ‫درصد قابل توجهی از افراد این فهرست همان اصولگرایانی‬ ‫بودند که از نظر این طیف باید از اصولگرایی جدا می شدند‪.‬‬ ‫علی الریجانی حاال مهمترین نماینده اصولگرا است‬ ‫که به مجلس جدید راه یافته است‪ .‬او می تواند اصولگرایان‬ ‫را در یک فراکســیون ســاماندهی کنــد و در یــک برنامه‬ ‫تفاهمی این فراکسیون را به صورت مشترک حتی با برخی‬ ‫اصولگرایان که با او اختالف نظرهایی دارند اداره کند‪ .‬تبدیل‬ ‫اصولگرایان به یک اقلیــت در مجلس جدید پرهزینه ترین‬ ‫اشــتباهی اســت که جناح می توانــد در ادامــه اکت های‬ ‫سیاسی اش داشته باشد‪ .‬این اشتباه حتما به تضعیف بدنه‬ ‫اسیب دیده جناح منجر می شود و هم اینکه متقابال رقیب را‬ ‫بسیار قدرتمند خواهد کرد‪ .‬این قدرت نمایی اصالح طلبان‬ ‫در اینده برای اصولگرایان درددسر افرین خواهد بود‪.‬‬ ‫مهمترین نکته اکنون این است‪« :‬اصولگرایان نباید‬ ‫در مجلس دو پاره شوند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجبور شــدند در برخی شــهرها از چهره های مســتقل یا‬ ‫اصولگرایان معتدل استفاده کنند‪ ».‬عضو شورای مرکزی‬ ‫حزب اتحاد ملت تصریح کرده اســت‪« :‬در شــرایط فعلی‬ ‫برای احترام به افکار عمومی باید گفت که ریاست مجلس‬ ‫حق عارف است اما قطعا این مساله باید بین اصالح طلبان‬ ‫و اعتدالگرایان به یک نقطه اتفاق تبدیل شود‪ .‬من معتقدم‬ ‫الریجانی و عارف نباید با یکدیگــر رقابت کنند‪ .‬الریجانی‬ ‫در دوره نهم مجلس کمک شــایانی به مجلس و تصویب‬ ‫برجام کرد اما واقعیت این اســت که وقتــی بافت و چهره‬ ‫مجلس عوض شده است مردم هم انتظار دارند در مدیریت‬ ‫مجلس نیز تغییراتی ایجاد شــود‪ .‬الریجانــی دو دوره در‬ ‫مجلس سمت ریاست پارلمان را عهده دار بوده است و در‬ ‫دوره دهم انتخابات مجلس نیز با کمک اصالح طلبان در‬ ‫قم رای اورد‪ .‬اگر اصالح طلبان در قم به الریجانی کمک‬ ‫نمی کردند وی موفق به رای اوری نمی شد‪ ،‬بنابراین خوب‬ ‫اســت که الریجانی فرصت ریاست مجلس را برای عارف‬ ‫فراهم کند‪ ،‬کمااینکه عارف در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫شرایط بســیار مهمی را برای کشــور فراهم اورد‪ ».‬اما در‬ ‫اظهارنظری دیگر در این مورد حســین مرعشــی مواضع‬ ‫اصالح طلبان درباره ریاســت مجلس اتی را تشریح کرد و‬ ‫این موضوع را در حوزه اختیار فراکسیون امید در مجلس‬ ‫دانست‪ .‬عضو ارشــد و ســخنگوی حزب کارگزاران گفته‬ ‫است‪« :‬اولویت اصالح طلبان برای ریاست مجلس اینده‬ ‫اقای عارف اســت اما به تصمیم فراکســیون امید احترام‬ ‫خواهیم گذاشت‪ .‬اولویت اول ما برای ریاست مجلس دهم‬ ‫اقای عارف است اما این موضوعی نیست که ما بخواهیم‬ ‫دخالت کنیم‪ ،‬بلکه منتخبان مردم در مجلس باید درباره ان‬ ‫تصمیم بگیرند‪ .‬توصیه ما به اقای الریجانی و عارف این‬ ‫است که در فراکسیون «امید» که شامل اصالح طلبان و‬ ‫حامیان دولت می شود‪ ،‬موضوعات مورد بحث قرار بگیرد‬ ‫و هر چه تصمیم گرفته شــد به ان عمل شــود‪ .‬همه افراد‬ ‫میثاق نامــه را امضا کردند که در قالب فراکســیون حرکت‬ ‫کنند‪ .‬اولویــت اصالح طلبان برای ریاســت مجلس اینده‬ ‫اقای عارف اســت‪ ،‬اما ما به تصمیم فراکســیون احترام‬ ‫خواهیم گذاشــت‪ ».‬در مجموع به نظر می رسد تا نتیجه‬ ‫انتخابات مجلس در دور دوم معلوم نشــود نمی توان هیچ‬ ‫اظهارنظر قاطعی درباره رئیس اینده مجلس داشت؛ گویا‬ ‫محمد رضا عارف و علی الریجانی هــم منتظر نتیجه این‬ ‫انتخابات هستند‪.‬‬ ‫این لطف را به رقیب نکنید!‬ ‫‪33‬‬ ‫پارلمان‬ ‫رئیسائتالفی‬ ‫ایا اصالح طلبان و اصول گرایان بر سر ریاست الریجانی به تفاهم می رسند ؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪4‬‬ ‫خیلی ها معتقدنــد نیازی بــه تحلیــل و گمانه ورزی‬ ‫نیســت؛ از همین حاال می توان علی الریجانــی را رئیس‬ ‫مجلس دهم تلقی کرد‪ .‬انهــا می گویند محمد رضا عارف و‬ ‫اصالح طلبان در نهایت وارد رقابت بــا الریجانی نخواهند‬ ‫شد و در ادامه تعامالت انتخاباتی که کاظم جاللی و نعمتی‬ ‫در لیست اصالح طلبان جای گرفته و به پارلمان راه یافتند‬ ‫این بار نیز انها با یکدیگر تفاهم خواهند کرد‪ .‬این نظر اکنون‬ ‫در اردیبهشت ماه که زمان زیادی به تشکیل مجلس جدید‬ ‫زمان باقی نمانده طرفداران زیــادی دارد‪ .‬واقعیت اما این‬ ‫است که علی الریجانی حتما یکی از پدیده های انتخابات‬ ‫هفتم اسفند بوده است‪ ،‬چه در معادالت قبل از انتخابات و‬ ‫چه بعد از اعالم نتایج‪.‬‬ ‫او حاضر نشــد خود و حامیانش را وارد ائتالف فراگیر‬ ‫اصولگرایان کند و تحــوالت انتخاباتی را با این تصمیمش‬ ‫تحت تاثیر قرار داد‪ .‬بعــد از انتخابات هــم از اعالم نتایج‬ ‫مشخص شد که او با یک ریزش رای مواجه شده و البته در‬ ‫تحولی عجیب تر به عنوان نفر دوم قم به مجلس راه یافته‬ ‫اســت‪ .‬این اتفاقات پیرامون او وقتی مشــخص است که‬ ‫یکی از مهمترین مولفه های شــکل گیری ارایش سیاسی‬ ‫مجلس دهم است‪ ،‬او حتما اهمیت بیشتری می یابد‪.‬‬ ‫برای تحلیل رفتار سیاســی علــی الریجانی باید نوع‬ ‫سیاســت ورزی او را در این چند ماه اخیر زیــر ذره بین قرار‬ ‫دهیم‪ .‬در ابتدا با رئیس مجلسی مواجه می شویم که بعد از‬ ‫امدن رئیس جمهور جدید قرابت زیــادی با او یا الاقل بدنه‬ ‫اجتماعی نزدیک به او داشته است‪ .‬به این معنا که اگر علی‬ ‫الریجانی در ســال های قبل به صراحت از عملکرد حسن‬ ‫روحانی در مذاکرات انتقــاد کرده بوده‪ ،‬حــاال یک باره به‬ ‫مدافع تمام عیار تیم هسته ای تبدیل شده و تمام قد مقابل‬ ‫مخالفان برجام در پارلمان می ایستد و هر قدر هم که الزم‬ ‫باشد در این زمینه هزینه پرداخت می کند‪ .‬این همان چیزی‬ ‫اســت که روحانی می خواهد؛ این همان چیزی اســت که‬ ‫بدنه اجتماعی رئیس جمهور مستقر انتظار دارند و درست در‬ ‫همین راستاست که برای عدم استیضاح وزرا تالش می کند‬ ‫و جلوی سوال ها را می گیرد‪ .‬درست برخالف ان روشی که‬ ‫در دوران دولت قبل از او شاهد بودیم‪.‬‬ ‫این اما همه ماجرا نیست‪ .‬او از سر ماجراهای رقابت‬ ‫بر سر ریاســت مجلس نهم صاحب یک فراکسیون شد که‬ ‫حامیان او را که از قضا فقط از اصولگرایان هم نیســتند در‬ ‫خود جای داده بود‪ .‬به همین سبب است که می توان گفت‬ ‫او مزیت هایی نســبت به برخی دیگر از بازیگران سیاســی‬ ‫پیدا کرد‪ .‬به این شــکل که شــبکه ای از حامیــان خود را‬ ‫(الاقل در داخل پارلمان) ســامان داد‪ ،‬هرچند فعال و بنا به‬ ‫دالیل قابل شــماری امکان حزب شــدن این حامیان پدید‬ ‫نیامد‪ .‬این شبکه حامی او اقلیتی از اصالح طلبان را نیز به‬ ‫همراه داشت‪.‬‬ ‫علی الریجانــی در دو ســال اخیر یــک قالب جدید‬ ‫سیاست ورزی برای خود پیدا کرده بود و براساس مشاهدات‬ ‫ما در دو ســال و چنــد ماه اخیــر‪ ،‬او بــا حفظ دیســیپلین‬ ‫اصولگرایی‪ ،‬خود را همراه گفتمان دولت جدید هم نشــان‬ ‫می داد ‪ .‬هرچه بــه زمان برگزاری انتخابــات نزدیک تر می‬ ‫شدیم تحوالت انتخاباتی صورت دیگری به خود می گرفت‪.‬‬ ‫از وقتی که خبر امد علی الریجانی جلســاتی در قالب گروه‬ ‫چهار داشــته و با علی اکبر والیتــی و علی اکبر ناطق نوری‬ ‫نشســته اســت و البته بعد از ان هم خودش گفتــه بود که‬ ‫برای حزبش دیدارهایی داشته است‪ ،‬بازار حدس و گمان‬ ‫داغ تر شد که او بنای یک ائتالف جداگانه از اصولگرایان‬ ‫را دارد‪ .‬اگرچه زمان زیادی طول نکشــید کــه او هم ترمز‬ ‫حزبش را کشید و هم جلسات گروه چهار را متوقف کرد اما‬ ‫همین که در فرمانداری قم گفت که مستقل وارد انتخابات‬ ‫خواهد شد و تلفنی هم به ایت الله موحدی کرمانی اطالع‬ ‫داد که چــون رئیس قوه اســت تصمیم گرفته وارد ســاز و‬ ‫کار ائتالف اصولگرایان نشــود‪ ،‬باز بــاب تحلیل های تازه‬ ‫را گشــود‪ .‬همزمان برخی نزدیکان او می گفتند الریجانی‬ ‫خود را از جناح منفک کرده و می خواهد لیدر جریان ســوم‬ ‫در کشور باشد!‬ ‫با یک تصمیم تعیین کننــده در نهایت اما یک اتفاق‬ ‫دیگر افتاد‪ .‬علی الریجانی ترجیح داد در سراســر کشــور‬ ‫لیست سوم دیگری منتشر نکند‪ .‬این البته در حالی بود که‬ ‫طرفداران او فشارهای زیادی اوردند که او فهرستی تحت‬ ‫عنوان رهروان را منتشر کند‪ .‬او اما حاضر نشد چنین اقدامی‬ ‫ را انجام دهد‪.‬‬ ‫انچــه رخ داد این بود‪« :‬ارائه لیســت از ســوی این‬ ‫فراکســیون منتفی شد‪ .‬قرار اســت رایزنی هایی برای قرار‬ ‫گرفتن اســامی اعضای فراکسیون در لیســت های دیگر‬ ‫صورت گیرد‪ .‬هیات رئیسه و شورای مرکزی رهروان والیت‬ ‫تصمیم بر پشــتیبانی الزم از اعضای فراکسیون در تهران‬ ‫و شهرســتا ن ها را گرفته و از هر کدام از اعضا که مایل به‬ ‫پشتیبانی باشند این کار انجام می شــود‪ .‬اقای الریجانی‬ ‫هم به عنوان رئیس مجلس و عضو فراکسیون رهروان قول‬ ‫مساعد برای حمایت از اعضای فراکسیون را در کل کشور‬ ‫داده اند و انها در صورت تمایل از حمایت های رئیس مجلس‬ ‫از راه هایی همچون دادن یادداشت و پیام برخوردار خواهند‬ ‫شد‪ ».‬این اظهارنظر یکی از نزدیکان به علی الریجانی بود‪.‬‬ ‫ائتالف با اصالح طلبان‬ ‫در روزهای منتهی به انتخابات اما یک اتفاق دیگر رخ‬ ‫داد‪ .‬حامیان الریجانی که نتوانستند لیست مستقل معرفی‬ ‫کنند و البته حاضر بــه قرار گرفتن در لیســت اصولگرایان‬ ‫هم نبودند اکنون باید چاره ای برای حضور در یک لیســت‬ ‫پیدا می کردنــد‪ .‬انچه در نهایت رخ داد ایــن بود که تعداد‬ ‫قابل توجهــی از این افراد در لیســت اصــاح طلبان قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬یک ائتالف از جنس فراکســیون رهــروان با این‬ ‫تفاوت که این بار‪ ،‬اصالح طلبــان در راس امور بودند‪ .‬اما‬ ‫اگرچه برخی از حامیان علی الریجانی در تهران توانستند‬ ‫به سبب حضور در لیست اصالح طلبان رای خوبی به دست‬ ‫اورند‪ ،‬اما این ماجرا برای الریجانــی و برخی حامیان او از‬ ‫جمله عالءالدیــن بروجردی به گونه ای دیگــر رقم خورد‪،‬‬ ‫چه اینکه انها با ریزش معنادار ارای خود مواجه شدند‪.‬علی‬ ‫الریجانی که در دو دوره هفتم و هشــتم به عنــوان گزینه‬ ‫اول مردم قم به مجلس شــورای اسالمی راه یافته بود‪ ،‬در‬ ‫اوردگاه هفتم اســفند با ناباوری‪ ،‬دوم شــد‪ .‬حمایت جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه‪ ،‬اصولگرایان سنتی و اصالح طلبان‬ ‫هم نتوانســت مانع از ریزش ارای رئیس مجلس شــورای‬ ‫اسالمی شود‪ .‬او که به عنوان کاندیدای مستقل و اصولگرا‬ ‫پای به رقابت انتخاباتی گذاشــته بود‪ ،‬با کاهش ‪ ۷۹‬هزار و‬ ‫‪ ۵۳‬رای نســبت به انتخابات دوره نهم‪ ،‬در جایگاه دوم قرار‬ ‫گرفت‪ .‬ریزش ارای الریجانی در قم که این دوره در فهرست‬ ‫اصالح طلبان نیز قرارگرفته بود‪ ،‬یک شوک انتخاباتی برای‬ ‫تحلیلگران مسائل سیاسی و انتخابات محسوب می شود و‬ ‫دالیل زیادی برای ان مطرح می شود‪ .‬بعضی از تحلیلگران‬ ‫انتخابات معتقدند که پاس گل محمدرضا اشتیانی‪ ،‬نماینده‬ ‫ســه دوره پیشــین مجلس شــورای اسالمی‪ ،‬ســبد ارای‬ ‫ذوالنوری را پربارتر کرده است‪.‬‬ ‫حاال اما در اردیبهشــت ماه شــرایط علی الریجانی‬ ‫تغییراتی دارد‪ .‬برخــی اصالح طلبان ســودای رقابت با او‬ ‫درانتخابــات هیات رئیســه را دارند و محمد رضــا عارف را‬ ‫تشویق می کنند که با رئیس مجلس نهم به رقابت بپردازد‪.‬‬ ‫این نکته البته مضاف شــده به اینکه برخــی اصولگرایان‬ ‫که انتقاداتی به علی الریجانی دارند حرف های درگوشــی‬ ‫مبنی بــر معرفی فــرد جدید مطــرح کنند یا اینکــه بگویند‬ ‫می خواهنــد در این زمینه ســکوت کنند‪ .‬یــک نکته دیگر‬ ‫هم این اســت که جلســه کمیته هفت نفره اصولگرایان با‬ ‫علی الریجانی همچنان برگزار نشــده اســت‪ .‬اما فارغ از‬ ‫همه این حواشی بســیاری از اصولگرایان بر این باورند که‬ ‫باید از ریاســت علی الریجانی در مجلس حمایت کرد تا او‬ ‫بتواند همچنان هدایت مجلــس را در اختیار یک اصولگرا‬ ‫نگه دارد‪ .‬علی الریجانی روزهای تعیین کننده ای پیش رو‬ ‫دارد‪ .‬ایا اصالح طلبان و اصولگرایان بر ســر ریاست او به‬ ‫تفاهم می رسند؟‬ ‫رقابت با دوجناح‬ ‫‪5‬‬ ‫تالش های محمدرضا عارف برای ریاست مجلس ادامه دارد‬ ‫همچون ریاســت اقای کروبی بر مجلس ششــم خواهد‬ ‫شد‪.‬مجلس ششــم در نتیجه مواجهات ســخت و تقابل‬ ‫جــدی اصولگرایــان و جریــان قدرتمند بود کــه در ان‬ ‫مجلس اصالح طلبان نتوانستند حتی یک الیحه منطقی‬ ‫به تصویب برسانند‪ .‬وضعیت مشــابه مجلس ششم نباید‬ ‫برای مجلس دهم اتفاق بیفتد و بر فرض اگر اقای عارف‬ ‫رئیس مجلس شــوند‪ ،‬اقــای مطهــری نایب رئیس اول‬ ‫باشند‪ ،‬در چنین شرایطی فکر می کنید اصولگرایان اجازه‬ ‫خواهند داد که اب خوش از گلوی چنین مجلســی پایین‬ ‫برود؟ بدون شک از همان روز اول شروع به سنگ اندازی‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫بنابراین به جای اینکه به دنبــال رویکردی برویم که‬ ‫باعث جبهه گیری و صف ارایی گســترده اصولگرایان در‬ ‫مقابل اصالح طلبان شود‪ ،‬توافق کنیم که مثال نایب رئیس‬ ‫اول اقای عارف باشــند و همچنین کمیسیون های مهم‬ ‫مجلس مثل کمیسیون اصل نود یا کمیسیون امنیت ملی‬ ‫و سیاست خارجی و دیگر کمیسیون های مهم را در اختیار‬ ‫اصالح طلبان قرار داد و نفوذ زیادی در انها پیدا کرد تا در‬ ‫نتیجه بتوان دموکراســی را در مجلس و کمیســیون های‬ ‫ان به پیــش برد‪.‬اصالح طلبــان نبایــد اصراری داشــته‬ ‫باشــند که نــوک پیــکان انها به ســوی ریاســت مجلس‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ایــن کار در حقیقــت باعث بــه چالش کشــیدن و‬ ‫مخالفت روز افزون اصولگرایان خواهد شــد‪ .‬نخستین و‬ ‫مهم ترین شرط اینکه چنین اتفاقی نیفتد هم این است که‬ ‫اصالح طلبان این موضوع را بپذیرند و به دنبال رویارویی با‬ ‫اقای الریجانی نروند و کار را به رای گیری در صحن علنی‬ ‫مجلس نکشانند‪.‬‬ ‫شیوخ و بزرگان اصالحات باید دور هم جمع شوند و‬ ‫هرچه سریعتر و محکم تر اعالم کنند که اصالح طلبان به‬ ‫هیچ وجه سودای ایستادن در برابر علی الریجانی را ندارند‪،‬‬ ‫این را به عنوان یک اصل اعالم کنند‪ .‬نباید اینگونه باشــد‬ ‫که هرکه یک چیز بگوید و در این بین نیز برخی بگویند عزم‬ ‫اقای عارف برای کســب کرسی ریاســت مجلس جدی‬ ‫است یا دیگری بیاید و بگوید چرا همیشه اقای عارف باید‬ ‫از خود گذشتگی کند و کنار بکشد‪».‬‬ ‫این امــا همــه واقعیــت نیســت‪ .‬فقط بخشــی از‬ ‫اصالح طلبــان اینگونــه فکــر می کننــد‪ .‬طیــف دیگــر‬ ‫اصالح طلبان می گویند حاال که به اندازه کافی در پارلمان‬ ‫به کرســی رســیده ایم‪ ،‬باید برای ریاســت مجلس رقابت‬ ‫کنیم و ان را دو دســتی تقدیم رقیب نکنیم‪ .‬انها می گویند‬ ‫علی الریجانی با حســن روحانی تفاوت هایی دارد و او در‬ ‫نهایت و در ذات یک اصولگراست هر چند که فاصله هایی‬ ‫میان او و بخشــی از این جناح ایجاد شده باشــد‪ .‬به باور‬ ‫انها علی الریجانی نمی تواند خواســته های حداکثری را‬ ‫براورده کند‪ .‬انها معتقدند نتیجه دور دوم انتخابات اگر به‬ ‫نفع اصالح طلبان بود نباید درنگی در ریاســت محمد رضا‬ ‫عارف داشت‪.‬‬ ‫حاال هر چه هست محمد رضا عارف که فعال در سفر‬ ‫اســتانی برای تبلیغ نامزدهای دور دوم انتخابات به ســر‬ ‫می برد یکی از دو گزینه بالقوه ریاست مجلس است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫طیف دیگر اصالح طلبــان می گویند‬ ‫حاال که به انــدازه کافی در پارلمان به‬ ‫کرسی رسیده ایم‪ ،‬باید برای ریاست‬ ‫مجلس رقابت کنیم و ان را دو دستی‬ ‫تقدیم رقیب نکنیم‬ ‫سیاست‬ ‫محمدرضا عارف حاال در موقعیت تازه ای قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬او که در خرداد ســال ‪ 92‬تنها گزینه اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات به شمار می امد حاال گزینه انها برای ریاست‬ ‫مجلس و فراکسیون اصالح طلبان در پارلمان است‪ .‬نکته‬ ‫اما این اســت که نگاه همه اصالح طلبان به او یکســان‬ ‫نیســت‪ .‬این نوع برخورد او البته تازگی ندارد‪ .‬محمد رضا‬ ‫عارف از همان ابتدای اغاز فاز جدید سیاســت ورزی اش‬ ‫در دهه ‪ 90‬با مخالفان و منتقدانی در جناح خودش مواجه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫او یــک طیــف از منتقــدان را مقابل خــود دارد که‬ ‫معتقدند سطح بازی سیاســی او فعال نباید انچنان وسعت‬ ‫یابد‪ .‬انها معتقدند هنوز برای اینکه او بازیگر سطح نخست‬ ‫اصالح طلبان باشد باید زمان بیشتری سپری شود‪.‬‬ ‫ایــن طیــف از اصالح طلبان می گویند نوع نســبت‬ ‫سیاسی فعلی اصالح طلبان با حاکمیت به گونه ای نیست‬ ‫که انها در چنین شــکلی از بازی سیاســی بخواهند ادامه‬ ‫مسیر دهند‪ .‬انها مدل انتخابات ‪ 92‬و دولت حسن روحانی‬ ‫را برای اکت سیاسی اصالح طلبان در اینده نزدیک بیشتر‬ ‫می پسندند‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که عباس عبدی در گفت وگو‬ ‫با ســالنامه مثلث‪ ،‬ریاســت علی الریجانی را بر مجلس به‬ ‫ریاســت محمد رضا عارف ترجیح می دهــد و می گوید‪« :‬‬ ‫اگر اقای الریجانی بخواهد رئیس مجلس شــود و همان‬ ‫تعاملش را با دولت حفظ کند‪ ،‬نــگاه اصالح طلبان تداوم‬ ‫همان تاکتیک خواهد بود‪ .‬من فکــر می کنم نه به خاطر‬ ‫اینکه کسی را به کسی دیگر ترجیح دهند‪ ،‬بیشتر به دلیل‬ ‫اینکه به لحاظ مرحله سیاســی این وضعیت وجود دارد‪.‬‬ ‫شما تیم فوتبال را ببینید که گاهی اوقات تاکتیک مربی‬ ‫طوری اســت که ممکن اســت بازیکن خوبی را بیرون‬ ‫بکشد و کسی دیگر را به جایش قرار دهد‪ .‬این به این معنا‬ ‫نیست که کســی که داخل رفته لزوما بهتر از کسی است‬ ‫که بیرون امده‪.‬‬ ‫در این بازی خاص این فرد بیشــتر به درد می خورد‪.‬‬ ‫توجه کنیــد! به نظــرم سیســتم بــازی اصالح طلبان در‬ ‫وضعیتی است که اقای الریجانی با همان خط مشی دفاع‬ ‫از دولــت در ان می گنجد و اگر با همان خط مشــی ادامه‬ ‫دهد‪ ،‬هیچ مشکلی ندارد‪».‬‬ ‫اما درست میانه همین بحث ها هم هست که برخی‬ ‫دیگر از اصالح طلبان که مانند عباس عبدی فکر می کنند‬ ‫می گوینــد باید به محمد رضــا عارف در ســطح دیگری از‬ ‫بازی سیاســی اجازه عمــل داد تا بتوانــد اصالح طلبان را‬ ‫در مجلس جمع کرده و انهــا را هدایت کنــد‪ .‬برای مثال‬ ‫محمد قوچانی در ســرمقاله صدا می نویســد‪ «:‬به همان‬ ‫اندازه که رئیس مجلس باید فراجناحی عمل کند‪ ،‬رئیس‬ ‫فراکسیون اصالحات نباید فراجناحی (در بیرون از جبهه‬ ‫اصالحات) باشــد و چه باک که هم خود او و هم تک تک‬ ‫اعضای فراکســیون اصالحات پیمان نامه تشکیالتی و‬ ‫ایین نامه فراکسیونی امضا کنند و به برنامه ها و تصمیمات‬ ‫فراکسیون متعهد باشند‪.‬‬ ‫افرادی مانند دکتر محمد رضا عارف با چنین پالن و‬ ‫برنامه ای می توانند نماینده مناسبی برای جبهه اصالحات‬ ‫در مجلس دهم باشــند‪ ،‬چه در صدر لیســت باشــند‪ ،‬چه‬ ‫لیســت به قول ســعید حجاریان به صورت الفبایی تنظیم‬ ‫شود؛ چه رئیس مجلس باشند‪ ،‬چه تنها در راس فراکسیون‬ ‫اصالح طلبان قرار بگیرند؛ چه اقــای ناطق نوری نامزدی‬ ‫در مجلس دهم را بپذیــرد و چه در غیر ایــن صورت علی‬ ‫الریجانی به عنوان نامزد اصولگرایان معتدل وارد مجلس‬ ‫شود و حتی به ریاست مجلس برسد؛ نقش اصالح طلبان‬ ‫تمام نمی شود‪».‬‬ ‫این طیــف می گویــد محمد رضا عارف اصــا نباید‬ ‫به فکر ریاســت بر این مجلس باشــد‪ .‬همچنانکه صادق‬ ‫زیبا کالم استاد دانشــگاه تاکید می کند‪« :‬اگر در دور دوم‬ ‫انتخابات هم لیست امید رای بیاورد ولی باز نباید محمدرضا‬ ‫عارف بر ریاست مجلس تکیه بزند‪.‬‬ ‫مجلســی که اقای دکتــر عارف در راس ان باشــند‬ ‫کارایی خــود را به شــدت از دســت خواهــد داد‪ ،‬به این‬ ‫خاطــر کــه از همــان روز اول اصولگرایــان در برابر ان‬ ‫جبهه گیری خواهند کرد و حکایت ریاســت مجلس دهم‬ ‫پارلمان‬ ‫‪35‬‬ ‫پارلمان‬ ‫مجلس‬ ‫ برای عارف مقدمه‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫است‬ ‫تو گوی مثلث با‬ ‫گف ‬ ‫سیدحسیننقوی حسینی‬ ‫‪6‬‬ ‫سید حسین نقوی حســینی معتقد است‪ :‬بازی‬ ‫عارف ‪ -‬الریجانــی در انتخاب رئیــس مجلس وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬چون فراکســیون اســت که رئیــس انتخاب‬ ‫می کند نه انکه رئیس‪ ،‬فراکســیون تشــکیل دهد‪ .‬او‬ ‫می گوید‪« :‬ریاست مجلس مقدمه ریاست جمهوری‬ ‫اســت برای اقای عــارف‪ .‬اگر رئیس مجلس نشــود‬ ‫جایگاه سیاســی اش خیلی تضعیف می شود‪ ».‬عضو‬ ‫کمیته ســاماندهی اعضای فراکســیون اصولگرایان‬ ‫مجلــس دهــم دربــاره وضعیــت بهــروز نعمتــی‪،‬‬ ‫کاظم جاللــی و علی مطهــری تاکید کرد‪« :‬کســانی‬ ‫را که خودشــان تعییــن موضــع کردند و در لیســت‬ ‫اصالح طلبان قرار گرفتند که دیگر جز و اصولگرایان‬ ‫حساب نمی اوریم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫دهمیــن دوره مجلس شــورای اســامی هفتم‬ ‫خرداد ماه امسال اغاز به کار می کند و از هم اکنون‬ ‫جناح های سیاسی مشغول برنامه ریزی برای دور‬ ‫دوم انتخابات مجلس هســتند تا جناح اکثریت‬ ‫لقب بگیرنــد‪ .‬ارزیابی شــما از ارایش سیاســی‬ ‫مجلس اینده چیســت و در واقع مجلس اینده را‬ ‫چند قطبیمی بینید؟‬ ‫انتخابات دهمین دوره مجلس شــورای اسالمی‬ ‫هفتم اسفند ‪ 94‬برگزار شد و تکلیف ‪ 69‬کرسی در مرحله دوم‬ ‫مشخص می شود‪ ،‬مطابق ارزیابی هایی که از ‪ 221‬کرسی‬ ‫تعیین تکلیف شده نشان می دهد که هر کدام از جناح های‬ ‫سیاسی کشور توانستند سهم قابل توجهی از کرسی ها را به‬ ‫خوداختصاصدهند‪ 97.‬کرسینصیباصالح طلبان‪103،‬‬ ‫کرســی نصیب اصولگرایان‪ 16 ،‬کرسی نصیب مستقل ها‬ ‫و ‪ 5‬کرســی نصیب اقلیت های مذهبی شده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫پیش بینی می شــود کــه همین اتفــاق هــم در مرحله دوم‬ ‫رخ می دهــد‪ .‬البتــه در مرحلــه دوم ما تعداد محــدودی از‬ ‫کرســی های مشــخص اصالح طلبی داریم و یــک تعداد‬ ‫گسترده تری کرسی اصولگرایی خواهیم داشت ولی حداقل‬ ‫‪ 40‬کرسیمرحلهدومبیناصولگرایانواصالح طلبانرقابتی‬ ‫است بنابراین هر دو جریان تالش می کنن د سهم بیشتری از‬ ‫کرســی های مرحله دوم را نصیب خود کنند‪ .‬ارزیابی ما این‬ ‫استکهاصولگرایاناکثریتمجلسخواهندبودیعنیبیش‬ ‫از اصالح طلبان کرسی به دســت می اورند ولی مستقل ها‬ ‫هستند که می توانند این اکثریت را تقویت یا تضعیف کنند‪.‬‬ ‫در واقع مدل جدیدی از ترکیب مجلس را خواهیم داشــت‪.‬‬ ‫این مجلس نه با مدل مجلس نهم قابل مدیریت است و نه‬ ‫با مدل مجلس هشتم و هفتم‪ .‬در مجالس هفتم‪ ،‬هشتم و‬ ‫نهم یک اکثریت قاطع اصولگرایی بــود و به راحتی تعیین‬ ‫تکلیف می شــد اما در این مجلس هم تعداد اصالح طلبان‬ ‫و هم تعداد اصولگرایان قابل توجه است‪ ،‬در عین حال هر‬ ‫دو گرایش سیاسی هم طیف بندی دارند بنابراین حتما یک‬ ‫مدل جدیدی برای قطب بندی ها و تشکیل فراکسیون ها در‬ ‫مجلسپیش بینیمی شود‪.‬‬ ‫نهایتا فکر می کنید تعداد مســتقالن در مجلس‬ ‫اینده چند نماینده باشد؟‬ ‫فکر می کنم در حدود ‪ 20‬نماینده مجلس باتوجه به‬ ‫انتخابات مرحله دوم جز و طیف مستقالن مجلس باشند‪.‬‬ ‫در این صورت تکلیف طیــف اقای الریجانی مثل‬ ‫اقایان بهروز نعمتی‪ ،‬کاظم جاللی و علی مطهری‬ ‫چیست؟ انها را جز و اصالح طلبان حساب کردید یا‬ ‫جز و اصولگرایان؟‬ ‫ما کسانی را که خودشان تعیین موضع کردند و در‬ ‫لیســت اصالح طلبان قرار گرفتند دیگر جــز و اصولگرایان‬ ‫حساب نمی اوریم‪.‬‬ ‫یعنی علی مطهری‪ ،‬بهروز نعمتی و کاظم جاللی‬ ‫جز و اصالح طلبان حساب می شوند؟‬ ‫در قطب بندی جریان سیاســی جــز و ان طرف به‬ ‫حساب می ایند ولو اینکه دیدگاه هایی نزدیک به اصولگرایان‬ ‫داشته باشند‪ ،‬اما خودشــان این فهرســت و قطب بندی را‬ ‫انتخاب کردند‪ .‬نمی شود که اقای مطهری با لیست ائتالف‬ ‫امید رای بیاورد اما داخل فراکسیون اصولگرایان قرار بگیرد‪،‬‬ ‫در واقع خودش داخل فراکسیون اصولگرایان نمی اید‪.‬‬ ‫االن شــما از طیف نمایندگان مســتقل نام بردید‬ ‫در حالی که اصالح طلبان چنین تقســیم بندی را‬ ‫قبول ندارند و نمایندگان مستقل را جزو عده و ُعده‬ ‫خودشان به حساب می اورند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫خیر‪ ،‬این طور نیست‪ .‬بســتگی به گرایشات خود‬ ‫نامزدهای مســتقل دارد‪ .‬من دو دوره هشــتم و نهم در هر‬ ‫دو دوره نامزد مســتقل بودم اما گرایش من اصولگرایی بود‬ ‫در حالی که کاندیــدای اصولگرایان نبــودم و جبهه متحد‬ ‫اصولگرایی مقابل من کاندیدا داشت اما من خودم اصولگرا‬ ‫بودم و در فرایند معادالت مجلس هم در جمع اصولگرایان‬ ‫قرار داشتم بنابراین نمی شود گفت مستقل ها همه اصولگرا‬ ‫یا اصالح طلب هستند‪ .‬باید به گرایش های خود فرد توجه‬ ‫و ســپس قضاوت کرد‪ .‬نمونه های دیگری را هم می توانم‬ ‫مثال بزنم‪ .‬اقای گروســی نامزد مســتقل حــوزه انتخابیه‬ ‫شهریار‪ ،‬مالرد محسوب می شود که در مرحله دوم انتخابات‬ ‫وضعیتش مشخص می شود اما او گرایش اصولگرایی دارد‬ ‫ولو اینکه به عنوان نامزد مســتقل یا معتدل وارد این رقابت‬ ‫سیاسی شده باشد‪.‬‬ ‫تعداد اعضای فراکســیون اصولگرایان مجلس‬ ‫دهم را چند نماینده تخمین می زنید؟‬ ‫همان طورکهاشارهکردم‪،‬فاصلهبیناصالح طلبان‬ ‫و اصولگرایان خیلی زیاد نیســت که یک اکثریت قاطع در‬ ‫مجلسقابلپیش بینیباشد‪.‬معتقدمدرنهایتاصولگرایان‬ ‫جریان اکثریت در دهمین دوره مجلس شــورای اســامی‬ ‫خواهندبودولیایناکثریتشکنندهاست‪،‬بنابراینتعامالت‬ ‫بینفراکسیون هاونمایندگانخیلیتعیین کنندهخواهدبود‪.‬‬ ‫یکی از اعضــای کمیته هفت نفــره اصولگرایان‬ ‫برای ساماندهی این فراکسیون در مجلس اینده‬ ‫می گفت «با توجه به جلسه ای که ایت الله موحدی‬ ‫کرمانی داشت و از منتخبان اصولگرا دعوت کرد‬ ‫و حتــی نامزدهای اصولگــرای دور دوم هم به ان‬ ‫نشســت امدند‪ ،‬به نظر می رســد فراکسیون در‬ ‫مجلس اینده نزدیک ‪ 140‬عضو خواهد داشت»‪.‬‬ ‫نظرشماچیست؟‬ ‫من هم همین طور پیش بینــی می کنم و معتقدم‬ ‫اعضای فراکســیون اصولگرایان مجلس دهم بین ‪ 140‬تا‬ ‫‪ 160‬نفر فراز و فرود خواهد داشت‪.‬‬ ‫فکر می کنیدفراکسیونرهروانوالیتدرمجلس‬ ‫اینده تشکیل شود؟‬ ‫همان طــور کــه در اول بحث مطرح کــردم اصال‬ ‫مدل مجلــس نهم در مجلــس دهم قابل اعمال نیســت‪.‬‬ ‫وقتی که هر دو جریان یک مجموعه شکننده ای دارند دیگر‬ ‫نمی توانند مســیر ســومی را قطعا طی کنند‪ ،‬چون وضعیت‬ ‫شکننده بودن شان خیلی شدیدتر می شــود بنابراین به طور‬ ‫طبیعی فکر می کنم دو فراکسیون در مجلس شکل بگیرد‪.‬‬ ‫یکفراکسیوناکثریتاصولگرایانکهشاملهمهجریانات‬ ‫اصولگرایی خواهد شــد و همه نیروهای اصولگرا را تحت‬ ‫پارلمان‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫سیاست‬ ‫پوشش قرار می دهد و یک جریان هم جریان اصالح طلبی‬ ‫کهانهاهمهمهطیف هایخودراتحتپوششقرارمی دهند‬ ‫چون انهــا هم اختالفــات داخلی زیــادی دارنــد‪ .‬باالخره‬ ‫اصالح طلبانمجلسدهمترکیبیازمعتدلین‪،‬ائتالفامید‪،‬‬ ‫اصالح طلبان تند و اصالح طلبان کند هستند‪.‬‬ ‫ما با اقــای بهــروز نعمتی مصاحبــه کردیم گفت‬ ‫«ارایش سیاسی مجلس اینده سه قطبی می شود‬ ‫و حتما فراکســیونی به اســم اعتدال متشکل از‬ ‫حامیان دولت و اصولگرایــان معتدل با محوریت‬ ‫اقای الریجانی تشکیل می شــود که قطب سوم‬ ‫خواهدبود»‪،‬نظرشماچیست؟بهنظرشمااگراین‬ ‫ایده بخواهد دنبال شود چقدر موفق می شود که به‬ ‫منصه ظهور برسد؟‬ ‫اصال این را قابل موفقیت نمی دانم‪.‬‬ ‫دوره گذشته خیلی طیف اقای حدادعادل تالش‬ ‫کردند که فراکسیون اصولگرایان منشعب نشود‬ ‫و همه نمایندگان اصولگرا زیر چتر یک فراکسیون‬ ‫قرار بگیرند اما شما‪ ،‬اقای کاظم جاللی و شجاعی‬ ‫کیاسریحلقه ایشدیدکهشکل گیریفراکسیون‬ ‫رهروان والیت را در مجلس نهم کلید زدید‪ ،‬ایا در‬ ‫این دوره چنین قابلیتی وجود نــدارد که حلقه ای‬ ‫دیگر اقدام به رایزنی با نمایندگان دوره اولی کنند‬ ‫و فراکسیونی با‪ 60– 50‬عضو را تشکیل بدهند؟‬ ‫خیر‪ ،‬در مجلس نهــم ‪ 280‬نماینده اصولگرا بود‪.‬‬ ‫‪ 10‬نمایندهاصالح طلبومعتدلکهنمی توانستند‬ ‫فراکسیونجداگانهداشتهباشندبنابرایناکثریت‬ ‫قاطع با اصولگرایان بود امــا اصولگرایان دو نوع‬ ‫سلیقه داشــتند یک سلیقه فراکســیون رهروان‬ ‫والیت را شکل داد و ســلیقه دیگر در فراکسیون‬ ‫اصولگرایانجمعشدندامادرمجلسدهمشرایط‬ ‫فرق می کند‪.‬‬ ‫یک تحلیلی وجود دارد می گوید وقتی دو ســلیقه‬ ‫سیاســی اصولگرایــان در مجلس نهــم هنگام‬ ‫وزن کشــی ها همواره مقابــل هم بودنــد و هر بار‬ ‫هم که ســر موضوعی توافق کردند در نهایت به‬ ‫اختالف خوردند چطور می توانند در مجلس دهم‬ ‫کنار هم بنشینند‪ ،‬به نظر شما ایا ممکن است این‬ ‫دو ســلیقه سیاســی اصولگرا اختالفات مجلس‬ ‫نهم را فراموش کنند و کنــار هم در یک مجموعه‬ ‫قرار بگیرند؟‬ ‫من فکر می کنم این اتفاق می افتد‪ .‬وقتی گفتم دو‬ ‫فراکسیون سیاسی در مجلس دهم بیشتر شکل نمی گیرد‬ ‫معنایش این اســت که همه گرایش های اصولگــر ا باید از‬ ‫اختالف ســایق عبور کنند تا بتوانند فراکســیون اکثریت‬ ‫داشته باشند چون اکثریت داشــتن در مجلس مهم است‪.‬‬ ‫کما اینکه اصالح طلبــان هم ایــن کار را خواهند کرد‪ .‬بین‬ ‫خودشان اختالفات خیلی شدیدی دارند و حتی برخی شان‬ ‫حاضر نیستند کنار هم بنشینند ولی در مجلس مجبورند کنار‬ ‫هم بنشــینند چون باالخره باید فراکســیون تشکیل دهند‬ ‫و تشــکیالتی عمل کنند واال اقلیت در مجلــس بودن که‬ ‫حاصلی ندارد‪.‬‬ ‫هدف چیســت؟ ایــا اصولگرایان فقــط به خاطر‬ ‫انتخابات هیات رئیســه مجلس بایــد اختالفات‬ ‫داخلیگذشتهرافراموشکنندیابرایسایرمسائل‬ ‫نیز این اهمیت و ضرورت وجود دارد؟‬ ‫تصمیم گیــری در مجلس با اکثریــت امکان پذیر‬ ‫اســت‪ .‬به عبارت بهتر بــرای تصمیم گیری دربــاره لوایح و‬ ‫طرح ها‪ ،‬انتخابات هیات رئیســه مجلس و کمیســیون ها‬ ‫نظر اکثریت تعیین کننده است‪ ،‬بنابراین اصولگرایان برای‬ ‫انکه مدیریت مجلس اینده را داشته باشند باید کنار یکدیگر‬ ‫بنشینند‪.‬‬ ‫االن تکلیف اقای الریجانی چه می شــود؛ داخل‬ ‫کدامک از دو فراکســیون قرار می گیــرد؟ خود او‬ ‫هنگام نام نویسی در انتخابات گفته بود مستقل‬ ‫امده است‪ .‬حاال به کدام طرف متمایل می شود یا‬ ‫انکه موضع فراجناحی خود را حفظ می کند؟‬ ‫خــود اقــای الریجانــی باید روشــن کنــد‪ .‬ما که‬ ‫نمی توانیمبرایایشانتعیین تکلیفکنیم‪.‬‬ ‫اگر اقای الریجانی عضو فراکسیون اصولگرایان‬ ‫مجلس شــود‪ ،‬ایا رئیس این فراکسیون خواهد‬ ‫شد؟‬ ‫االن درباره شــخصیت ها صحبت نمی کنیم‪ .‬اول‬ ‫بایدفراکسیونتشکیلشودوبعداعضایفراکسیونبنشینند‬ ‫و رئیس و اعضای هیات رئیسه را تعیین کنند‪.‬‬ ‫االندراینوضعیتیکه شمامی گوییدفراکسیون‬ ‫اصولگرایان ‪ 140‬تا ‪ 160‬نفرند اگر اقای الریجانی‬ ‫همچنان بخواهــد فراجناحی عمل کنــد‪ ،‬گزینه‬ ‫اختصاصی معرفی می کنید یــا از اقای الریجانی‬ ‫حمایت خواهید کرد؟‬ ‫االن درباره اشخاص اصال صحبت نمی کنیم چون‬ ‫با این ایده موافق نیســتیم که باید از رئیس به فراکســیون‬ ‫برســید‪ ،‬بلکه برعکس معتقدیم از فراکسیون باید به رئیس‬ ‫رسید‪.‬‬ ‫یعنیممکناستبینعارفوالریجانییکگزینه‬ ‫دیگری برای ریاست مجلس مطرح شود؟‬ ‫فراکسیون باید نظر خودش را درباره گزینه ریاست‬ ‫مجلس اعالم کند‪.‬‬ ‫یعنی ممکن است غیر از اقای الریجانی و عارف‬ ‫گزینه دیگری برای ریاست مجلس مطرح شود؟‬ ‫عرض کردم فراکسیون باید تصمیم بگیرد‪.‬‬ ‫یعنی معطوف به نظر فراکسیون است؟‬ ‫بله‪ ،‬همین طور است‪.‬‬ ‫اگر اکثریت اعضــای فراکســیون اصولگرایان‬ ‫به معرفــی گزینــه ای غیــر از اقــای الریجانی و‬ ‫اقای عارف برای ریاســت مجلــس رای دهد این‬ ‫فراکسیون نامزد اختصاصی خواهد داد؟‬ ‫فراکسیونهرتصمیمی بگیردازنظرمادرستتلقی‬ ‫ت کار فراکسیونی کنیم‪.‬‬ ‫می شود‪ ،‬چون قرار اس ‬ ‫یک نگاهی وجود دارد کــه طیف پایداری ها دنبال‬ ‫می کنند و می گویند نباید خود را موظف به انتخاب‬ ‫بین الریجانی و عارف بدانیم‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫من به این مســاله نمی پــردازم‪ .‬ما بــازی عارف‪-‬‬ ‫الریجانی نداریم‪ .‬باید فراکســیون تشکیل شود و انتخاب‬ ‫کند که روش ورودش بــه انتخابات هیات رئیســه چه طور‬ ‫است‪،‬هرتصمیمی اتخاذشودهمانگونهعملخواهدشد‪.‬‬ ‫دوره هشتم فراکسیون تشکیل شد در یک گردهمایی اقای‬ ‫الریجانی و اقای حداد صحبت‪ ،‬کردند جمع تصمیم گرفت‪.‬‬ ‫در واقع فراکسیون‪ ،‬رئیس انتخاب کرد‪.‬‬ ‫اقای ذوالنور فکر می کنید چه نقشی داشته باشد‪،‬‬ ‫ایا می تواند به عنوان گزینه سوم ریاست مجلس‬ ‫مطرح شود؟‬ ‫اقــای ذوالنــور هم یک عضــوی از فراکســیون‬ ‫اصولگرایان است‪.‬‬ ‫یعنی می توانــد برنامه های خود را برای ریاســت‬ ‫مجلس طرح کند؟‬ ‫خیــر‪ ،‬من چنیــن چیــزی نگفتم بلکــه می گویم‬ ‫فراکسیونتصمیممی گیرد‪.‬‬ ‫شانس اقای عارف را برای کسب کرسی ریاست‬ ‫مجلس چقــدر می دانیــد؟ او خیلی بــر در اختیار‬ ‫گرفتن کرسی مجلس تاکید می کند؛ ایا شانسی‬ ‫در این رابطه دارد؟‬ ‫اقای عــارف با نیت رئیس مجلس نامزد شــد ولی‬ ‫مدعی ریاســت جمهوری کــه نمی ایــد روی صندلی پایین‬ ‫مجلس بنشــیند‪ .‬ایشــان هم برای ریاســت امــده حتما با‬ ‫فراکسیونش تمام تالشش را برای تحقق این هدف انجام‬ ‫می دهد‪ .‬معتقدم هر فراکسیونی اکثریت داشته باشد گزینه‬ ‫خود را بر کرسی ریاست می نشاند‪.‬‬ ‫اگــر بخواهیم در مقام مقایســه صحبت کنیم از‬ ‫بین اقایان الریجانی و عارف شــانس کدامیک را‬ ‫قوی تر می دانید؟‬ ‫من راجــع بــه بــازی الریجانی‪-‬عــارف صحبت‬ ‫نمی کنم‪ .‬هر کدام تالش خود را می کنند ولی فراکسیون ها‬ ‫تعیین کنندههستند‪.‬‬ ‫رقابت برای ریاســت مجلس به صحن کشــیده‬ ‫می شود؟‬ ‫ممکن است‪ ،‬چون باالخره فراکسیون ها شکننده‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫برخــی اصالح طلبــان می گویند هــدف‪ ،‬تحقق‬ ‫اهدافاصالح طلبیاستنهانکهیکاصالح طلب‬ ‫مســئولیت بگیرد‪ .‬با همین رویکرد در انتخابات‬ ‫سال ‪ 92‬اقای عارف به نفع اقای روحانی انصراف‬ ‫داد‪ ،‬فکر می کنید باتوجه به اینکه نیت اقای عارف‬ ‫رسیدن به کرسی ریاســت مجلس است این بار‬ ‫چه تصمیمی بگیرد؟ حسب مصلحت به نفع اقای‬ ‫الریجانی کنــار می رود یــا انکه تا اخــر در میدان‬ ‫رقابت می ماند؟‬ ‫بههرحالانهاهمهتالشخودرابهکارمی گیرندکه‬ ‫ریاست مجلس را در اختیار بگیرند ولی نهایتا نمایندگان باید‬ ‫رای دهند و اینجا وزن فراکسیون ها مهم است تا فراکسیونی‬ ‫اکثریت نباشد کاری نمی تواند انجام دهد‪.‬‬ ‫در شرایطی که به تعبیر شما دو فراکسیون قدرت‬ ‫شکننده ای دارند فرقی هم می کند که رئیس از چه‬ ‫گرایش سیاسی باشد؟‬ ‫باالخره رئیس‪ ،‬هیات رئیسه‪ ،‬روسای کمیسیون ها‬ ‫تعیین کننده‪ ،‬تصمیم ساز و تصمیم گیرنده هستند‪ ،‬بنابراین‬ ‫صد البته نگاه و گرایش سیاســی انها در اداره مجلس تاثیر‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اقــای قاضــی زاده‪ ،‬عضــو کمیتــه ســاماندهی‬ ‫فراکسیون اصولگرایان مجلس دهم می گفت در‬ ‫این نــوع مجلس فرقی نمی کند اقــای الریجانی‬ ‫رئیس باشــد یا عارف‪ ،‬هر کس رئیس شــود یک‬ ‫قطب قوی را مقابل خود دارد‪ ،‬پس شــما این نظر‬ ‫را رد می کنید؟‬ ‫معتقــدم گرایــش سیاســی رئیــس مجلــس در‬ ‫تصمیم سازی هاوتصمیم گیری هابه طورمستقیمتاثیردارد‪.‬‬ ‫اگر عارف بخواهد کنار برود معامله ای در پشــت‬ ‫صحنه انجام می دهد؟‬ ‫باالخره مجلس محل تعامل و رایزنی و به قول اقای‬ ‫باهنر محل البی گری است‪.‬‬ ‫فکر می کنید سر چه موضوع یا خواسته ای معامله‬ ‫کند؟ ایا به نایب رئیســی مجلس یا ریاست مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس رضایت می دهد؟‬ ‫من جای اقــای عارف نیســتم که بدانــم چه کار‬ ‫می خواهد انجام دهد‪.‬‬ ‫ایا ریاست چرخشی در مجلس قابل طرح است؟‬ ‫خیر به نظــر من این مــدل مدیریــت مجلس در‬ ‫مجالس هشتم و نهم قابل طرح تر بود تا مجلس دهم چون‬ ‫االن دو جریان سیاسی کامال متفاوت داریم‪.‬‬ ‫اگــر اقــای عــارف رئیس مجلــس نشــود برای‬ ‫ریاست جمهوری نامزد خواهد شد یا خیر؟‬ ‫به نظرم عارف اگر رئیس مجلس نشود جایگاهش‬ ‫خیلیتضعیفخواهدشد‪،‬یعنیدیگردرقالبیکشخصیت‬ ‫طراز اول سیاسی قابل طرح نیست‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫پارلمان‬ ‫چنین نقشــی را اقــا حدادعــادل در مجلس نهم‬ ‫داشــت امــا به عنوان یک شــخصیت طــراز اول‬ ‫سیاســی هم مطرح بود و نامزد ریاست جمهوری‬ ‫شد ‪.‬‬ ‫به نظر من ریاست مجلس مقدمه ریاست جمهوری‬ ‫است برای اقای عارف‪ .‬اگر رئیس مجلس نشود دیگر نباید‬ ‫به ریاست جمهوری ورودی داشته باشد‪.‬‬ ‫بهنظرشماچقدربرایاصالح طلبانمهماستکه‬ ‫اقای عارف رئیس مجلس شود؟‬ ‫انها معتقدند قوه مجریه را به دســت اوردند و باید‬ ‫اداره قوه مجریه را نیز به دست بیاورند‪.‬‬ ‫خودشان می گویند ما در ریاست جمهوری نامزد‬ ‫اختصاصی مــان را کنــار گذاشــتیم تــا گفتمان‬ ‫اصالح طلبی پیش برود‪ .‬به نظر شــما در مجلس‬ ‫هم همین رویکرد را دنبال می کنند؟‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری بین اصالح طلبان‬ ‫تفاهم صورت گرفت بنابراین این تفاهم بین اصالح طلبان‬ ‫و اصولگرایان نبود‪ .‬االن در مجلس دو طیف وجود دارد‪.‬‬ ‫یعنی این نگاه را دنبال می کنند که به خاطر پاره ای‬ ‫مصلحت اندیشــی ها عــارف را کنــار بگذارند و از‬ ‫الریجانی حمایت کنند؟‬ ‫به نظرم بعید است‪.‬‬ ‫به نظر شــما نگاه اقای هاشــمی چیست؟ برخی‬ ‫می گویند او ریاســت اقای الریجانی را بر مجلس‬ ‫تایید نکرده اســت اما برخی دیگر می گویند نگاه‬ ‫او به اقای الریجانی نزدیک تر اســت‪ .‬شــما چه‬ ‫ارزیابی دارید؟‬ ‫نمی دانم ارزیابی نکردم‪.‬‬ ‫کمیتــه هفــت نفــره ســاماندهی فراکســیون‬ ‫اصولگرایان در مجلس به کار خود پایان داد؟‬ ‫خیر تا تشکیل همایش نمایندگان ارزشی‪ ،‬انقالبی‬ ‫و اصولگرا بعد از مرحله دوم انتخابات مجلس به کار خودمان‬ ‫ادامهمی دهیم‪.‬انهمایشکهبرگزارشدوفراکسیونشکل‬ ‫گرفت شــورای مرکزی و هیات رئیســه فراکسیون انتخاب‬ ‫می شود و عمال کار کمیته به پایان می رسد‪.‬‬ ‫این کمیته قرار بود با اقای الریجانی جلسه داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬ایا همچنان نظرش بر انجــام این دیدار‬ ‫است یا خیر؟‬ ‫ما با همه شــخصیت ها و جریانات اصولگرا حتما‬ ‫مشورت می کنیم و نشست می گذاریم‪.‬‬ ‫ بارقبلکهجلسهکمیتههفتهنفرهبااقایالریجانی‬ ‫لغو شــد چند دلیل برای ان اوردنــد‪ .‬برخی گفتند‬ ‫اصــا هماهنگی برای جلســه وجود نداشــته که‬ ‫بخواهد لغو شود شما گفتید که هماهنگی بوده اما‬ ‫برای اقای الریجانــی کار پیش امد‪ ،‬باالخره اصل‬ ‫ماجرا چه بود؟‬ ‫برای نشســت با دکتر الریجانی‪ ،‬ابتدا قبل از عید‬ ‫پیشــنهاد از طرف اقای الریجانی بود که نشست با کمیته‬ ‫داشته باشد‪ .‬هفته اخر اسفند بود امکان نشست فراهم نشد‬ ‫بعد از عید که جلسات مجلس شروع شد پیشنهاد از طرف ما‬ ‫بود که نشست داشته باشیم‪.‬‬ ‫قرار گذاشته شد و با خود اقای دکتر هماهنگی صورت‬ ‫گرفت منتها واقعا برای او جلسه اضطراری پیش امد و هیچ‬ ‫قصد و عمدی هم وجود نداشــت و از ان به بعد هم امکان‬ ‫برگزاری نشست به وجود نیامد‪.‬‬ ‫قبــل از هفتم خرداد جلســه بــا اقــای الریجانی‬ ‫می گذارید؟‬ ‫نشســت ما نشســت مفیــدی خواهد بــود‪ ،‬الزم‬ ‫اســت همان طور که با ایت اللــه موحدی کرمانــی و دیگر‬ ‫شخصیت های اصولگرا نشســت می گذاریم حتما با اقای‬ ‫دکتر الریجانی هم نشست خواهیم گذاشت‪.‬‬ ‫رقابت بین عارف و الریجانی ما را به قبل‬ ‫هفتماسفندبرمی گرداند‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت و گوی مثلث با محمدعلی وکیلی‬ ‫ارایشسیاسیمجلسدهمراچگونهمی بینید؟‬ ‫مجلــس اینــده‪ ،‬مجلس اقلیت هــا خواهــد بود و‬ ‫شــبیه ترین مجلس به دوره پنجم اســت که هیــچ جریانی‬ ‫اکثریتمطلقنیست‪.‬‬ ‫بهنظرشماچندفراکسیونسیاسیدرمجلسدهم‬ ‫تشکیلمی شود؟‬ ‫پیش بینیایناستکهمجلسدوفراکسیونبیشتر‬ ‫نخواهد داشــت چون زمان دهمین دوره انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی در هفتم اسفند دو لیست سیاسی در کشور‬ ‫منتشرشد؛یکیائتالفامیدودیگریائتالفاصولگرایان‪.‬‬ ‫اگر بنا باشد با حکم خاستگاه رای فراکسیون ها شکل بگیرد‪،‬‬ ‫دو فراکسیون بیشــتر نخواهیم داشــت‪ .‬اما اگر دوستان از‬ ‫خاســتگاه رای عبور کنند و بخواهند وارد پوزیشن های قبلی‬ ‫شوند ممکن است سه فراکسیون فراکسیون امید‪ ،‬رهروان‬ ‫و فراکســیون اصولگرایان داشته باشــیم‪ .‬ما اصرار داریم و‬ ‫انتظار مردم ان اســت که ائتالف هفتم اســفند حفظ شود و‬ ‫فراکسیونشنیزفراکسیونامیدشاملاصالح طلبانمعتدل‪،‬‬ ‫اصولگرایان معتدل و اعتدالیون باشــد‪ ،‬بنابراین انتظار ان‬ ‫اســت که ما در چارچوب پارادیم هفتم اســفند عمل کنیم‪.‬‬ ‫پارادایم هفتم اسفند عبور از دوگانه اصالح طلب و اصولگرا‬ ‫و شکل دهی پارادایم جدیدی به نام اعتدالیون و افراطیون‪،‬‬ ‫برجامیــان و نابرجامیان بود‪ .‬حاال اگر قرار باشــد برگردیم به‬ ‫رقابتبینایندوماعمالبهقبلازهفتماسفندبر می گردیم‪.‬‬ ‫اقــای نعمتی‪ ،‬نایب رئیــس فراکســیون رهروان‬ ‫مجلس نهــم و منتخب مــردم تهران از لیســت‬ ‫ائتالف امید چندی پیش گفت دنبال تشکیل یک‬ ‫فراکسیون اعتدال هستیم‪ ،‬ایا منظورش ان است‬ ‫که طیف اقای الریجانی یک فراکســیون سومی ‬ ‫تشکیلمی دهند؟‬ ‫اعتدالیون ظرفیت شــان در قالب فراکسیون امید‬ ‫تعریف می شــود چــون همان طور کــه گفتم فراکســیون‬ ‫امید شــامل ســه ضلعی اعتدالیون‪ ،‬اصولگرایان معتدل و‬ ‫اصالح طلبان معتدل اســت‪ ،‬بنابراین ظرفیت دیگری برای‬ ‫تشکیل فراکسیون اعتدال وجود ندارد‪ .‬مگر اینکه دوستان‬ ‫بخواهندفراکسیونرهروانرافعالکنند‪.‬‬ ‫ایا در فراکســیون رهروان می خواهند معتدالن و‬ ‫مستقل هاجمعشوند؟‬ ‫اگر شکل گیری فراکسیون براساس خاستگاه رای‬ ‫انجام شود‪ ،‬خاستگاه رای همه ما لیست امید بود که شامل‬ ‫اعتدالیون‪ ،‬اصالح طلبــان و اصولگرایان معتدل اســت‪.‬‬ ‫بنابراینمعنینداردکهاینفراکسیونمنشعبشود‪.‬مگراینکه‬ ‫قرارباشدحتمارقابتیدربگیرد‪.‬منمی گویمفراکسیونامید‬ ‫فراکسیون فراگیری است چون فرض این است که ائتالف‬ ‫بناست حفظ شود و رقابت بین اقای الریجانی و عارف اتفاق‬ ‫نیفتدوانتخابرئیسبهصورتتوافقیوبدونمصافانجام‬ ‫گیردامااگربناباشدبرایریاستمجلسمصافشکلبگیرد‪،‬‬ ‫متاسفانهاینمسالهمارابهپیشازهفتماسفندبرمی گرداند‪.‬‬ ‫اگریکفراکسیونسومی تحتهرنامی چهاعتدال‬ ‫و چه رهروان شــکل بگیرد‪ ،‬از سبد بالقوه اعضای‬ ‫کدام فراکســیون (اصولگرایان و امید) بیشــتر‬ ‫عضوگیری می کند یا انکه اصال چنین فراکسیونی‬ ‫راموفق نمی دانید؟‬ ‫اساسنامه وهیات موسس متغیرهای مهمیهستند‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫یعنی می گویید قبل از هفتم خــرداد اقای عارف و‬ ‫اقای الریجانی با هم کنار می ایند و فقط یک نفر در‬ ‫صحنهمی ماند؟‬ ‫چون درســتش این اســت که یکی از این دو نفر در‬ ‫میدان بمانند‪ ،‬بنابراین احتماال رقیبی از طرف اصولگرایان‬ ‫خواهندداشت‪.‬‬ ‫ایا اصولگرایان می خواهنــد گزینه ای غیر از اقای‬ ‫الریجانی را حمایــت کنند چون یــک دیدگاهی را‬ ‫پایداری دنبال می کند مبنــی بر اینکه اصولگرایان‬ ‫نباید خود را مجبور به انتخاب از میان الریجانی یا‬ ‫عارف بدانند‪ ،‬بلکه می تواند گزینه ریاست مجلس‬ ‫شخص دیگری باشد؟ ایا اصولگرایان تحت تاثیر‬ ‫این نگاه قرار می گیرنــد و از گزینه دیگری حمایت‬ ‫می کنند؟‬ ‫اگر دو قطبی عارف‪-‬الریجانی شکل بگیرد و این دو‬ ‫نفربهمصافهمبروند‪،‬احتماالاصولگرایانکاندیدایسوم‬ ‫نمی دهند‪ ،‬مگر اینکه احســاس کنند که از رهگذر اختالف‬ ‫این دو شــانس رای دارنــد‪ ،‬در این صورت میــدان رقابت را‬ ‫سه قطبی می کنند اما اگر هر دو یکی بشوند ان موقع به نظرم‬ ‫اصولگرایانحتمارقیبیبهمیدانمی فرستند‪.‬‬ ‫اقــای عــارف با چه شــرطی کنــار مــی رود؟ اقای‬ ‫الریجانی رئیس مجلس بوده‪ ،‬شاید افت جایگاه‬ ‫بداندوقبولنکندکناربرود‪.‬بهنظرشمااقایعارف‬ ‫نایب رئیسی مجلس یا ریاست مرکز پژوهش ها را‬ ‫می پذیردومی رود؟‬ ‫نمی دانم‪ ،‬برای این قضاوت ها زود است اما واقعیت‬ ‫این است که باید مدل سازی کرد‪ .‬مدل این است که این دو‬ ‫نبایدبهمصافهمبروند‪،‬مکانیزماناستکهاجازهدهیمدور‬ ‫دوم برگزار شود‪ ،‬بعد اقایان الریجانی و عارف با ریش سفیدی‬ ‫نشست بگذارند و توافق کنند یا اینکه سراغ مکانیزم براورد ارا‬ ‫بروند و هر کس پایگاه رای بیشتری داشت او بماند و دیگری‬ ‫نایب رئیسشودیادرمسئولیتدیگریقرارگیرد‪.‬‬ ‫ریاســت چرخشــی در مجلس امکان پذیر است‬ ‫یاخیر؟‬ ‫خیر‪،‬خیلیبهاینفرمولاعتقادیندارم‪.‬‬ ‫شــما گفتید مجلسی شــبیه مجلس پنجم شکل‬ ‫می گیرد‪،‬فراکسیونامیدجناحاکثریتمی شودیا‬ ‫طیفاقلیتقویخواهدبود؟‬ ‫اگرفقطدرمجلسدوفراکسیونامیدواصولگرایان‬ ‫شکلبگیرد‪،‬فراکسیونامیدحتمااکثریتاستامااکثریت‬ ‫غالبوقوینیزنخواهدبودوحتمامقابلخودیکاقلیتقوی‬ ‫را خواهد داشت‪.‬‬ ‫یک دیدگاه ان اســت که گرایش سیاسی رئیس‬ ‫در اداره مجلس فرقی نمی کند‪ ،‬هر کدام از اقایان‬ ‫الریجانی یا عارف رئیس شــوند یک فراکســیون‬ ‫قوی را مقابل خود خواهند دیــد‪ .‬چنین تحلیلی را‬ ‫می پذیرید؟‬ ‫هر کدام رئیس شود حتما با یک اقلیت قوی مواجه‬ ‫است‪ ،‬به همین دلیل ارکان باید بین دو فراکسیون سیاسی‬ ‫توزیعشودویکدستنباشدتاازمجلسصدایتفاهمپژواک‬ ‫پیداکند‪.‬‬ ‫حتی اگر اقای عارف رئیس باشــد از فراکســیون‬ ‫اصولگرایان نیــز افرادی در هیات رئیســه حضور‬ ‫خواهندداشت؟‬ ‫یکسان سازیارکانمجلسکاردرستینیست‪.‬‬ ‫اقایعارفاگررئیسنشودبرایریاست جمهوری‬ ‫می اید؟‬ ‫خیر‪ ،‬لزوما معنایش این نیست که اگر رئیس نشود‬ ‫برای ریاست جمهوری بیاید‪ .‬باالخره اقای روحانی کاندیدای‬ ‫دو جریان اصالح طلب و اعتدال است و قطعا در دور بعد هم‬ ‫کاندیدایایندوجریانخواهدبود‪.‬‬ ‫اگر طیف اقای الریجانی سراغ ایجاد فراکسیون‬ ‫رهروان بروند و یک فراکســیون اعتدالی شــکل‬ ‫بگیرد‪ ،‬ان وقت اقای عارف چقدر شانس ریاست‬ ‫خواهدداشت؟‬ ‫نمی دانم این مساله باالخره تابع روشن شدن نتیجه‬ ‫انتخاباتدوردوماست‪.‬بهعبارتبهتربایددیدازدوردومباید‬ ‫چهتعدادیبهسبدلیستامیدافزودهمی شود‪.‬‬ ‫ایا براورد کردید از‪ 124‬منتخب لیست ائتالف امید‬ ‫چندنفراصالح طلبمعتدلهستند؟‬ ‫براورد شــخصی ام این اســت که از لیســت ‪124‬‬ ‫منتخب‪ ،‬حدود ‪ 90‬نفــر گرایش اصالح طلبــی دارند و بقیه‬ ‫گرایشاصولگرایمعتدلواعتدالی‪.‬‬ ‫یعنی اگر بخواهند فراکسیون رهروان را تشکیل‬ ‫دهند یک ظرفیت بالقوه‪ 34‬نفری از سمت ائتالف‬ ‫امیدوجودداردکهجذبانفراکسیونشود؟‬ ‫فراکســیون رهــروان االن در مجلس نهــم فعال‬ ‫اســت و اصالح طلبان کنونی مجلس هم عضو فراکسیون‬ ‫هستند‪ .‬حتی برخی اعضای هیات موسس این فراکسیون‬ ‫اصالح طلبند‪ ،‬بنابراین االن نمی شــود گفت با چه تعدادی‬ ‫فراکسیون رهروان در مجلس اینده تشکیل می شود‪ .‬ضمن‬ ‫انکه فلسفه ای که قبال فراکســیون رهروان براساس ان در‬ ‫مجلس نهم تشکیل شد ان فلسفه االن در فراکسیون امید‬ ‫حاکماست‪،‬یکبخشیازانفلسفهحمایتازدولتوبرجام‬ ‫بود که فراکســیون امید نیز همین رویکرد را دنبال می کند‪.‬‬ ‫اگر قرار باشــد فراکســیون رهروان شــکل بگیرد‪ ،‬من االن‬ ‫نمی دانمتفاوتشبافراکسیونامیددرچهخواهدچونباهم‬ ‫همپوشانیدارند‪.‬‬ ‫ایا اقای الریجانی می اید داخل فراکســیون امید‬ ‫قراربگیرد؟‬ ‫اگر اساسنامه به گونه ای باشد که با فلسفه تشکیل‬ ‫فراکســیون رهروان همپوشــانی کنــد چرا که نــه‪ .‬یعنی‬ ‫عناصر اساســنامه فراکســیون به گونه ای تنظیم شود که‬ ‫فراگیر و شــامل همه نیروهای معتدل اعــم از اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب شود‪.‬‬ ‫غیرازاقایانعارفوالریجانیکدامگزینهرامدعی‬ ‫ریاســت مجلس می دانید؟ برخی اقای ذوالنور را‬ ‫مطرحمی کنند‪،‬نظرشماچیست؟‬ ‫فعالبهگزینهسومی فکرنکردمکهوجودداردیاخیر‪.‬‬ ‫رقابت اقایان الریجانی و عارف به صحن مجلس‬ ‫کشیدهمی شود؟‬ ‫منارزومی کنمکهنکشد‪.‬‬ ‫اگربکشدوضعیتبهچهصورتخواهدشد؟‬ ‫نتیجــه دور دوم انتخابــات وزن فراکســیون ها را‬ ‫تعیین می کند ولی اصال می گویم هر کدام تعدادشان هر چه‬ ‫باشــد فرق نمی کند‪ .‬مهم ان اســت که ما باید همگرایی و‬ ‫ائتالفمان را حفظ کنیم چــون حفظ ائتالف االن مهمتر از‬ ‫اسم هاست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫که درشکل دهیوجاذبههرفراکسیوننقش افرینهستند‪،‬‬ ‫بایددیدهیاتموسس هاچهکسانیهستندواساسنامهچگونه‬ ‫تنظیممی شود‪.‬ثانیااهداففراکسیونچیست‪.‬بعدازمعلوم‬ ‫شدن این سه مولفه مشخص می شود که جامعیت و مانعیت‬ ‫ان فراکسیون کجاست‪ .‬پس االن نمی شود قضاوت کرد که‬ ‫فراکسیونرهروانبیشترازکداممجموعهعضوگیریمی کند‬ ‫یااساساتوفیقخواهدداشتیاخیر‪.‬‬ ‫از بین اقایان الریجانی و عارف کدام یک احتمال‬ ‫ریاستمجلسیقوی تریدارد؟‬ ‫قوی تر و ضعیف تر را اصال نمی تــوان گفت‪ ،‬هر دو‬ ‫داراینقاطقوتبرجستهوامتیازاتمنحصربهفردهستندولی‬ ‫انتظارجامعهایناستکهانهابهمصافهمنروندودرچارچوب‬ ‫ائتالفواحدتوافقکنندکهیکیدرمیدانباقیبماند‪.‬‬ ‫بهنظرشمافراکسیونامیدمجلسدهمدرنهایت‬ ‫چندعضوخواهدداشت؟‬ ‫این تابع نتیجه دور دوم انتخابات مجلس اســت‪،‬‬ ‫بنابراینازاالننمی توانپیش بینیکرد‪.‬‬ ‫فــارغ از نتیجــه دور دوم انتخابــات مجلس‪ ،‬از‬ ‫مجموع‪ 221‬منتخبیکهدردوراولبهمجلساینده‬ ‫راهیافتند‪،‬چندنفرعضوفراکسیونامیدمی شوند؟‬ ‫اگر مالک لیست ائتالف امید باشد از منتخبان دور‬ ‫اول‪ 124 ،‬منتخب منســوب به ائتالف امید هستند‪ .‬اینکه‬ ‫همه ایا پایبند به لیست باشند یا خیر‪ ،‬ان را من االن نمی توانم‬ ‫قضاوتکنمامااگرمالکفراکسیونلیستامیدباشدما‪124‬‬ ‫منتخبلیستامیدداریم‪.‬‬ ‫گفته می شــود ‪ 16‬نفــر از ‪ 221‬منتخب مســتقل‬ ‫هستند‪،‬مستقلبهچهمعناست؟‬ ‫مســتقل عمدتــا عناوین زمــان انتخابات اســت‪،‬‬ ‫مستقل هابعدادرارایشنهاییمجلسهضممی شوند‪.‬‬ ‫بیشترسمتفراکسیونامیدمی ایندیافراکسیون‬ ‫اصولگرایان؟‬ ‫من نمی دانم‪ ،‬اگر دو فراکسیون امید با همان پایه‬ ‫ائتالف و فراکسیون اصولگرایان در مجلس داشته باشیم‪،‬‬ ‫حتما اکثریت مســتقالن به فراکســیون امید گرایش پیدا‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫اینکه گفتید‪ 124‬منتخب از مجموع‪ ۲۲۱‬منتخب‬ ‫دورنخستانتخاباتمجلسدرفراکسیونتعریف‬ ‫می شــوند‪ ،‬منهای مســتقل هایی بود که گرایش‬ ‫سیاسیشانمعلوماست؟‬ ‫‪ ۱۲۴‬منتخب کســانی هســتند که در قالب ائتالف‬ ‫امید به مجلس راه پیدا کردند‪ .‬از ان تعداد ‪ 30‬منتخب مردم‬ ‫درحوزهانتخابیهتهران‪،‬ری‪،‬اسالمشهروشمیراناتهستند‬ ‫که اقایان جاللی‪ ،‬نعمتی و مطهری هــم در این طیف قرار‬ ‫دارند‪.‬اگرلیستائتالفامیدمبنایتشکیلفراکسیونامید‬ ‫باشد ما‪ 124‬نفر هستیم اما اگر لیست امید مبنا نباشد باید دید‬ ‫شاخصه هاچیست‪.‬‬ ‫یکی از اعضــای کمیتــه هفت نفره ســاماندهی‬ ‫فراکسیوناصولگرایانمی گفت‪ 97‬اصالح طلب‪،‬‬ ‫‪ 103‬اصولگــرا‪ 16 ،‬مســتقر و ‪ 5‬نفــر اقلیت های‬ ‫مذهبی ‪ ۲۲۱‬منتخبی هســتند کــه در دور اول به‬ ‫مجلسراهیافتند‪،‬شمااینامارراقبولدارید؟‬ ‫بســتگی دارد مبنــای تعریــف او چــه باشــد‪ .‬اگر‬ ‫اصولگرایانلیستامیدرانیزدرطیفسیاسیخودشحساب‬ ‫می کند بله‪ ،‬اینتقسیم بندی درست است در غیراینصورت‬ ‫نمی توانمداوریکنم‪.‬‬ ‫معادله الریجانــی ‪ -‬عارف برای ریاســت مجلس‬ ‫ســه قطبی می شــود یا تا اخر همیــن دو گزینه در‬ ‫میدانباقیمی مانند؟‬ ‫درست این اســت که این دو با هم دو قطبی شکل‬ ‫ندهندودرنهایتبهیکنفرختم شود‪.‬انموقعممکناست‬ ‫قطبدومی ازطرفاصولگرایانشکلبگیرد‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫محمدعلــی وکیلــی معتقــد اســت‪« :‬تشــکیل‬ ‫فراکســیون های سیاســی مجلــس باید براســاس‬ ‫خاستگاه رای یعنی ائتالف امید و ائتالف اصولگرایان‬ ‫باشد و اگر برخی به دنبال تشکیل فراکسیون رهروان‬ ‫باشــند به معنــای ان اســت که حتمــا رقابتــی میان‬ ‫الریجانی و عــارف در می گیــرد‪ ».‬نماینــده منتخب‬ ‫مــردم تهران و عضــو ائتالف امید فلســفه تشــکیل‬ ‫فراکسیون امید و رهروان را واحد خوانده و می گوید‪:‬‬ ‫« اگر قرار باشد فراکســیون رهروان شکل بگیرد من‬ ‫االن نمی دانــم تفاوتش با فراکســیون امیــد در چه‬ ‫خواهد بود‪ ،‬چــون با هم هپوشــانی دارند‪ .‬مهم حفظ‬ ‫همگرایی و ائتالف است چون حفظ ائتالف امید االن‬ ‫مهمتر از اسم هاست‪».‬‬ ‫پارلمان‬ ‫‪39‬‬ ‫واگرایی در نشست استانبول‬ ‫بین الملل‬ ‫سیزدهمین اجالس سران سازمان همکاری اســامی در روزهای پنج شنبه و جمعه ‪ 26‬و ‪27‬‬ ‫فروردینماهسالجاری(مطابقبا‪ 14‬و‪ 15‬اوریل‪)2016‬باحضوربیشاز‪ 30‬تنازسرانکشورهای‬ ‫عضو در استانبول ترکیه برگزار شد‪ .‬دو روز قبل از ان‪ ،‬وزرای خارجه اغلب کشورهای عضو‪ ،‬متعاقب‬ ‫نشست کارشناسان‪ ،‬اجالسیه وزرا را برگزار کرده بودند تا دستورکار و در نهایت سند و بیانیه پایانی را‬ ‫تهیهوامادهکنند‪.‬سازمانهمکاریاسالمیامادراقدامیعجیبدربیانیهنهاییخودایرانرابه«ادامه‬ ‫حمایتازتروریسمومداخلهدرامورداخلیدیگرکشورهایمنطقهازجملهیمنوسوریه»متهمکرد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫چرا سیزدهمیناجالسسازمانهمکاری کشورهایاسالمیبههمگراییمنجرنشد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دوقطبی جهان اسالم‬ ‫علیرضا میریوسفی‪،‬رئیس گروه‬ ‫مطالعات خاورمیانه وزارت خارجه در‬ ‫گفت وگو با مثلث‬ ‫باید وارد فاز انزوای عربستان شویم‬ ‫‪1‬‬ ‫سیزدهمین اجالس سران سازمان همکاری اسالمی‬ ‫در روزهای پنج شــنبه و جمعه ‪ 26‬و ‪ 27‬فروردین ماه ســال‬ ‫جاری (مطابق با ‪ 14‬و ‪ 15‬اوریــل ‪ )2016‬با حضور بیش از‬ ‫‪ 30‬تن از سران کشــورهای عضو در استانبول ترکیه برگزار‬ ‫شد‪ .‬دو روز قبل از ان‪ ،‬وزرای خارجه اغلب کشورهای عضو‪،‬‬ ‫متعاقب نشست کارشناسان‪ ،‬اجالســیه وزرا را برگزار کرده‬ ‫بودند تا دستورکار و در نهایت ســند و بیانیه پایانی را تهیه و‬ ‫اماده کنند‪ .‬سازمان همکاری اسالمی با شعار صدای جمعی‬ ‫جهان اسالم به منظور حمایت و دفاع از حقوق مسلمانان در‬ ‫چارچوب صلح و امنیت بین المللی در سال ‪ 1962‬تاسیس‬ ‫شد‪ .‬این نهاد که ‪ 57‬عضو از چهار قاره جهان دارد یکی از‬ ‫بزرگترین نهادهای بین المللی و دارای نمایندگان دائم در‬ ‫سازمان ملل و اتحادیه اروپا است‪ .‬بر اساس منشور سازمان‬ ‫همکاری اسالمی‪ ،‬حفظ و پاسداری از ارزش های اجتماعی‬ ‫و اقتصــادی جهان اســام‪ ،‬تقویت و گســترش اتحاد در‬ ‫میان کشورهای عضو‪ ،‬افزایش همکاری های اجتماعی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬علمی و سیاســی‪ ،‬کمک به برقراری‬ ‫صلح و امنیت بین المللی و ارتقای ســطح اموزش‪ ،‬به ویژه‬ ‫در زمینه های علــوم و تکنولوژی از اهــداف این نهاد مهم‬ ‫اسالمی است‪.‬‬ ‫تا ژوئن ‪ ،2011‬این نهــاد به نام ســازمان کنفرانس‬ ‫اسالمی شــناخته می شد‪ ،‬اما در ســی و هشتمین نشست‬ ‫شورای وزیران خارجه کشورهای عضو در استانه‪ ،‬پایتخت‬ ‫سامح شــکری‪ ،‬وزیر امورخارجه مصر که‬ ‫ریاست هیات اعزامی از این کشــور را برعهده‬ ‫دارد‪ ،‬گفت‪« :‬ما خواهان حل سیاســی بحران‬ ‫ســوریه و حفــظ وحــدت اراضــی این کشــور‬ ‫هستیم‪ ».‬وی ابراز امیدواری کرد که مذاکرات‬ ‫ژنو که با هدف حل بحران سوریه برگزار می شود‬ ‫نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد و گفت‪« :‬اراده‬ ‫حل سیاسی مشترکی که امریکا و روسیه به طور‬ ‫مشــترک اغاز کردند و همکاری انها که منجر به‬ ‫بهبود اوضاع میدانی و توقف خشــونت ها شد‪،‬‬ ‫دلیلی اســت بر اینکــه ایجاد تــوازن در عرصه‬ ‫بین المللی موضوعی ممکن و الزامی است‪».‬‬ ‫رجب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫ترکیه که ریاست این نشست را‬ ‫برعهده داشت در نطق اختتامیه‬ ‫گفت که این نشست با شعار‬ ‫همبستگی و کمک به همکاری بیشتر‬ ‫اعضا برگزار شد‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫همسران رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری‬ ‫اســامی نیز در حاشیه نشست ســران در جلسه ای ویژه با‬ ‫موضوع کنترل سرطان شرکت کردند‪.‬‬ ‫ســازمان همکاری اســامی اما در اقدامی عجیب و‬ ‫جهت دار در بیانیه نهایی خود ایران را به «ادامه حمایت از‬ ‫تروریسم و مداخله در امور داخلی دیگر کشورهای منطقه‬ ‫از جمله یمن و سوریه» متهم کرده است‪ .‬در این بیانیه امده‬ ‫است‪« :‬اجالس (سازمان همکاری اسالمی) مداخله ایران‬ ‫در امور کشــورهای منطقه و دیگر اعضا از جمله بحرین‪،‬‬ ‫یمن‪ ،‬سوریه و سومالی و همچنین ادامه حمایت از تروریسم‬ ‫را محکوم می کند‪».‬‬ ‫در جای دیگر از این بیانیه همچنین انچه «تهاجم»‬ ‫به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد‬ ‫خوانده شد‪ ،‬نیز محکوم شده است‪.‬‬ ‫در بنــد ‪ ۱۰۵‬این بیانیه نیز جنبــش حزب الله لبنان به‬ ‫دلیل «اقدامات تروریســتی در ســوریه‪ ،‬بحرین‪ ،‬کویت و‬ ‫یمن و حمایت از جنبش های تروریســتی و گروه هایی که‬ ‫امنیت و ثبات اعضای سازمان همکاری اسالمی را به خطر‬ ‫می اندازند»‪ ،‬محکوم شده است‪.‬‬ ‫رجب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه که ریاست‬ ‫این نشست را بر عهده داشــت در نطق اختتامیه گفت که‬ ‫این نشست با شعار همبستگی و کمک به همکاری بیشتر‬ ‫اعضا برگزار شد‪.‬‬ ‫او افزود‪« :‬سازمان همکاری اسالمی در کنار فلسطین‬ ‫است و از نظر سیاسی و اقتصادی از فلسطینی ها حمایت‬ ‫می کند‪ ».‬رئیس جمهوری ترکیه بــدون قرائت مفاد بیانیه‬ ‫پایانی اظهار داشــت‪« :‬تصمیمات این نشســت به مردم‬ ‫مسلمان درباره پیشــرفت‪ ،‬رفاه‪ ،‬عدالت و صلح امیدواری‬ ‫داده اســت‪ » .‬اردوغان افزود‪« :‬برای حاکمیت عدالت و‬ ‫برای جلوگیری از ظلم تالش خواهیم کرد‪ ».‬رئیس جمهور‬ ‫ایران روز نخســت‪ ،‬از ســخنرانان اصلی نشســت ســران‬ ‫کشورهای اسالمی بود‪ .‬بیش از‪ 30‬کشور سازمان همکاری‬ ‫اســامی در ســطح رئیس جمهور و رئیس دولــت دراین‬ ‫نشست شرکت کرده بودند‪ .‬‬ ‫دکتــر روحانــی و هیــات همــراه عصر جمعــه (‪27‬‬ ‫فروردین) برای ادامه مذاکرات دوجانبه با مقامات بلند پایه‬ ‫ترکیه از استانبول راهی انکارا‪ ،‬پایتخت ترکیه شدند‪.‬‬ ‫مولود چــاووش اوغلو‪ ،‬وزیــر امور خارجــه ترکیه در‬ ‫اجالس مقدماتی وزیران ســازمان‪ ،‬بر اهمیت ریشــه کن‬ ‫کردن فتنه مذهبی در میان کشورهای اسالمی تاکید کرد‪.‬‬ ‫در نشســت وزیران امــور خارجه کشــورهای عضو‬ ‫سازمان همکاری اسالمی در استانبول‪ ،‬اقای ظریف‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه در واکنش به طرح چهــار بند ضد ایرانی و یک‬ ‫بند علیه حزب الله لبنــان در پیش نویس اعالمیه اجالس‬ ‫سران کشورهای اسالمی که به وسیله عربستان سعودی‬ ‫و با حمایت برخی از هم پیمانانش ارائه شده بود‪ ،‬این اقدام‬ ‫را برخالف روح همبســتگی اسالمی و در راســتای منافع‬ ‫اسرائیل دانســت و نســبت به عواقب این رویکرد مخرب‬ ‫هشدار داد‪.‬‬ ‫در اغاز این کنفرانس ریاست دوره ای از مصر به ترکیه‬ ‫تحویل داده شد‪ .‬سامح شکری‪ ،‬وزیر امورخارجه مصر که‬ ‫ریاســت هیات اعزامی از این کشور را برعهده دارد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ما خواهان حل سیاســی بحران ســوریه و حفظ وحدت‬ ‫اراضی این کشور هستیم‪».‬‬ ‫وی ابراز امیدواری کرد کــه مذاکرات ژنو که با هدف‬ ‫حل بحران ســوریه برگزار می شــود نتایج مثبتــی به دنبال‬ ‫داشته باشد و گفت‪« :‬اراده حل سیاسی مشترکی که امریکا‬ ‫و روسیه به طور مشترک اغاز کردند و همکاری انها که منجر‬ ‫به بهبود اوضاع میدانی و توقف خشونت ها شد‪ ،‬دلیلی است‬ ‫بر اینکه ایجاد توازن در عرصه بین المللی موضوعی ممکن‬ ‫و الزامی است‪».‬‬ ‫شــکری همچنین بــر لــزوم حمایــت از اقلیت های‬ ‫مســلمان تاکید و اعالم کرد که مصر امادگی دارد در این‬ ‫زمینه به سازمان همکاری اسالمی کمک کند‪.‬‬ ‫از جمله حاشیه های این سخنرانی این بود که در زمان‬ ‫تحویل ریاســت دوره ای نشســت از مصر به ترکیه‪ ،‬سامح‬ ‫شکری به همتای ترکیه ای خود دست نداد و طرز رفتار انها‬ ‫به گونه ای بود که خبرنگار شــبکه الجزیــره گفت که تنش‬ ‫میان مصر و ترکیه همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫ایاد مدنی‪ ،‬دبیرکل ســازمان همکاری اســامی نیز‬ ‫در ســخنانش اعالم کرد که چهاردهمیــن دوره کنفرانس‬ ‫همکاری های اسالمی در سال ‪ 2018‬در کشور گامبیا برگزار‬ ‫خواهد شــد‪ .‬وی با بیان اینکه موضوع فلســطین در صدر‬ ‫موضوعات این کنفرانس قرار دارد‪ ،‬گفــت‪« :‬ما خواهان‬ ‫چند دستگی و اختالف در فلسطین نیستیم‪».‬‬ ‫مدنــی در رابطه با موضــوع تروریســم تصریح کرد‪:‬‬ ‫«معاهده تروریسم همچنان از سوی ‪ 21‬کشور از مجموع‬ ‫‪ 57‬کشــور عضو امض ا نشده اســت‪ .‬چنین اختالفی میان‬ ‫کشورهای عضو در همه زمینه ها وجود دارد که قطعا به زیان‬ ‫منافع سازمان همکاری اسالمی است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه عراق هم اکنــون با بحرانی داخلی‬ ‫دست به گریبان اســت‪ ،‬خواهان تالش کشورهای عضو‬ ‫برای برگزاری کنفرانس مکه ‪ 2‬برای حل مسالمت امیز این‬ ‫بحران شد‪ .‬مدنی همچنین ابراز امیدواری کرد که نشست‬ ‫ژنو برای حل بحران سوریه به نتایج مثبتی دست یابد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬وی خواستار این شــد که کشورهای‬ ‫عضو‪ ،‬کوزوو را به عنوان یک دولت مســتقل به رســمیت‬ ‫بشناسند‪.‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬رجب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهوری ترکیه‬ ‫به سخنرانی پرداخت و با بیان اینکه بیشتر قربانیان تروریسم‬ ‫مسلمان ها هستند‪ ،‬گفت‪« :‬ما باید بر طایفه گری در منطقه‬ ‫بین الملل‬ ‫قزاقستان نام سازمان همکاری اسالمی برای ان تصویب‬ ‫شد‪.‬‬ ‫نشست سران سازمان همکاری اسالمی که بر اساس‬ ‫براورد ســال ‪ ،2011‬جمعیتــی حدود یک میلیــارد و ‪600‬‬ ‫میلیون نفر را پوشش می دهد‪ ،‬هر سه سال برگزار می شود‪.‬‬ ‫اجالس قبلی در فوریه ‪ 2013‬به میزبانی مصر برگزار شــد؛‬ ‫دبیرخانه دائمی این نهاد در شهر جده عربستان قرار دارد‪.‬‬ ‫بر اساس بیانیه اخیر ســازمان همکاری اسالمی‪ ،‬از‬ ‫دیگر اهداف پیش بینی شــده برای این نشســت‪ ،‬تدوین‬ ‫و تصویب برنامه ‪10‬ســاله ســازمان همکاری اسالمی در‬ ‫ســال های ‪ 2016‬تا ‪ 2025‬بود که در ان دیدگاه راهبردی‬ ‫و اولویت هــا بــا محوریت صلــح و امنیــت‪ ،‬تروریســم و‬ ‫افراطی گری‪ ،‬فعالیت های بشردوســتانه و حقوق بشــر‪،‬‬ ‫توســعه و مقابله با فقر‪ ،‬حقوق زنان‪ ،‬کودکان و خانواده در‬ ‫جهان اسالم‪ ،‬توسعه اموزش عالی و تبادل علمی‪ ،‬فناوری‬ ‫و فرهنگی در میان کشورهای عضو تعریف و در نظر گرفته‬ ‫شده و باید اجرایی شود‪.‬‬ ‫متن مناظره سندرز و کلینتون قبل از‬ ‫انتخابات مقدماتی در ایالت نیویورک‬ ‫پیروزی در مناظره‪ ،‬شکست در‬ ‫نیویورک‬ ‫چرا ایده دولت اسالمی در جهان‬ ‫اسالم محبوب شده است؟‬ ‫افسانه خالفت‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بین الملل‬ ‫غلبه کنیم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه دین اســام تشــکیل شــده از دو‬ ‫مذهب شیعه و سنی اســت‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬تروریست ها به‬ ‫نام اسالم‪ ،‬مســلمانان را می کشــند در حالی که انها اصال‬ ‫مسلمان نیستند‪».‬‬ ‫اردوغان با بیان لزوم حفظ وحدت در منطقه و اینکه‬ ‫تروریسم مشــکل اصلی خاورمیانه اســت‪ ،‬حزب کارگران‬ ‫کردستان (پ‪.‬ک‪.‬ک) را دشمن اسالم و انسانیت معرفی‬ ‫کرد ‪.‬‬ ‫وی افزود‪« :‬متاســفانه کشــورهای غربی موضعی‬ ‫منفعالنه در قبال گروه های تروریســتی اتخــاذ کرده اند و‬ ‫اقدام موثری انجام نمی دهند‪ .‬جهانیان از پاریس و بروکسل‬ ‫حرف می زنند ولی استانبول و الهور را فراموش کرده اند‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه همچنین خواســتار تشــکیل‬ ‫ســازمان مبارزه با تروریسم شــد و گفت‪« :‬این تشکیالت‬ ‫می توانــد بــا حضــور پلیــس و ســازمان های اطالعاتی‬ ‫کشورهای عضو تشکیل شود و تاکنون موافقت های اولیه‬ ‫درباره ان اعالم شده است‪.‬یعنی به جای اینکه از دیگران‬ ‫بخواهیم مشکالت ما را حل کنند‪ ،‬ما خودمان باید به دنبال‬ ‫حل بحران تروریسم برویم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬کشورهای غربی به دنبال ایجاد امنیت‬ ‫در کشورهای ما نیستند بلکه می خواهند در امور ما دخالت‬ ‫کنند به این ترتیب بــه نفت و ثروت های میهنی ما دســت‬ ‫پیدا کنند‪».‬‬ ‫اردوغان همچنین از اینکه کشوری مسلمان در میان‬ ‫اعضای شــورای امنیت ســازمان ملل متحد وجود ندارد‪،‬‬ ‫انتقاد کرد‪.‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬سلمان بن عبدالعزیز‪ ،‬پادشاه عربستان به‬ ‫ایراد سخنرانی پرداخت و خواستار حل موضوعات اسالمی‬ ‫و در راس ان موضوع فلسطین شد‪ .‬وی همچنین خواستار‬ ‫حل بحران یمن طبق تصمیمات شــورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد و حل بحران سوریه طبق بیانیه ژنو ‪ 1‬شد‪.‬‬ ‫ســلمان همچنین بر لزوم حمایت از ائتالف نظامی‬ ‫اسالمی تاکید کرد و ان را اقدامی موثر در راستای مقابله با‬ ‫گروه های تروریستی خواند‪.‬‬ ‫پادشاه عربستان از انجام مشاوره هایی با دولت کویت‬ ‫برای حل بحران یمن خبر داد‪.‬‬ ‫سلمان همچنین بدون اینکه نامی از ایران ببرد مدعی‬ ‫شــد که برخی تالش می کنند بــا دخالت در امــور داخلی‬ ‫کشورهای منطقه نفوذ خود را افزایش دهند‪ .‬این کشورها‬ ‫از گروه هایی طایفــه ای حمایت می کننــد و امنیت و ثبات‬ ‫منطقه را از بین می برند‪ .‬در ادامه امیر قطر به ایراد سخنرانی‬ ‫پرداخت و تنها در یک جمله گفت که کشورهای اسالمی‬ ‫و عربی با خطر مواجهند و باید در راســتای مواجهه با ان‪،‬‬ ‫اقدامات مشترکی انجام شود‪.‬‬ ‫نشســت پایانی اجالس ســران ســازمان همکاری‬ ‫اسالمی در حالی در اســتانبول برگزار شد که اقایان حسن‬ ‫روحانی و محمد جواد ظریــف رئیس جمهوری و وزیر امور‬ ‫خارجه ایران در اعتراض به بندهای ضــد ایرانی در بیانیه‬ ‫پایانی در این نشست حضور پیدا نکردند‪.‬‬ ‫ملک ســلمان به دنبال ســفر مصر‪ ،‬چنــد روز قبل از‬ ‫اجالس سران سازمان همکاری اســامی‪ ،‬وارد ترکیه شد‬ ‫تا بر بیانیه پایانــی و حتی بر روند برگــزاری اجالس مذکور‬ ‫تاثیرات بیشــتری به جا بگذارد و البته ان گونــه که انتظار‬ ‫داشت به رغم تالش های گسترده و هزینه های سنگین‪ ،‬به‬ ‫نتیجه نرسید زیرا اقای اردوغان باوجود تمایل اشکار اعراب‬ ‫به اظهــارات ضد ایرانی‪ ،‬ســخنانی که علیه ایران باشــد‪،‬‬ ‫بیان نکرد‪ .‬این موضوع باعث شد تا بسیاری از خبرنگاران‬ ‫ســعودی حاضر در محل‪ ،‬اردوغان را فردی ترسو خطاب‬ ‫کنند! دیگر کشــورهای عربــی همانند مصــر نیز حمایت‬ ‫مشخصی از عربستان نکردند‪.‬‬ ‫س ه گانهخاورمیان ه ای‬ ‫ترکیه ب ه دنبال میانجیگری در روابط ایران و عربستان است‬ ‫ناصر پورابراهیم‬ ‫‪2‬‬ ‫عضو هیات علمی بنیاد دایره المعارف‬ ‫سیزدهمین نشست سران کشــورهای عضو سازمان‬ ‫همکاریاسالمیبهمیزبانیترکیهدر‪ 15-14‬اوریل‪ 2016‬در‬ ‫استانبول برگزار شد‪ .‬این سازمان دارای‪ 57‬عضو اصلی و پنج‬ ‫عضوناظراستکهبعدازسازمانمللدومیننهادبین المللی‬ ‫به شمار می اید و ‪ 21‬عضو ان در میان ‪ 36‬کشور عقب مانده‬ ‫جهانقراردارندوازنظرجغرافیاییدرمنطقهخاورمیانهواسیا‬ ‫قرار دارند که در صدسال اخیر یکی از مناطق پرتنش جهان‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬اجالس اخیر در شرایطی برگزار شد که‬ ‫عضویت سوریه به طور رسمی تعلیق شــده‪ ،‬دولت کودتا در‬ ‫مصر(ریاستسابقسازمانهمکاریاسالمی)بهجایدولت‬ ‫مرسی‪،‬مستقرشدهاست‪.‬ایرانتوانستهپروندههسته ایخود‬ ‫رابهسرانجامبرساند‪،‬روابطترکیهباامریکا‪،‬روسیهوتاحدودی‬ ‫اتحادیــه اروپا در وضعیــت نامطلوبی قرار دارد‪ ،‬عربســتان‬ ‫سعودی نیز درگیری های چندی با دولت اوباما و کشورهای‬ ‫منطقهبه ویژهایراندارد‪.‬نوشتارحاضربهبررسیرویکردایران‬ ‫و عربستان به ترکیه و دالیل بهبود نسبی روابط ایران با ترکیه‬ ‫به رغماختالفاتدوکشوردربارهسوریهخواهدپرداخت‪.‬‬ ‫ایران‪ -‬ترکیه‬ ‫اقتصاد ترکیه در سه سال اخیر صرفا با تکیه بر مصرف‬ ‫داخلی و افزایش بدهی رشــد کرده و ســرمایه گذاری اندکی‬ ‫در این کشور انجام شده است‪ .‬وجود چند هلدینگ بزرگ در‬ ‫ترکیه دیگر کافی به نظر نمی رســد و اناتولی نیازمند ببرهای‬ ‫دیگرینیزهست‪.‬بخشخصوصیدرترکیهشدیداوابستهبه‬ ‫حمایت دولت است و این امر باعث افزایش نفوذ دولتمردان‬ ‫و سیاسیون در ساختار اقتصادی و بخش خصوصی شده و‬ ‫تمامی این عوامل منجر به «رشد بد» به تعبیر اقتصاددان ها‬ ‫شــده اســت‪ .‬در برهه فعلی اقتصاد ترکیه نیازمند سرمایه و‬ ‫واردات تکنولوژی مدرن برای رشد است و شرایط سیاسی و‬ ‫امنیتی اخیر تامین این دو فاکتور را برای ترکیه بسیار دشوار‬ ‫کرده اســت‪ .‬در حال حاضر بیش از ســه میلیون پناه جوی‬ ‫سوری در ترکیه هستند‪ ،‬بیش از چندین عملیات تروریستی‬ ‫در ترکیه انجام گرفته و در استان های جنوب شرقی ترکیه نیز‬ ‫جنگیتمام عیاردرجریاناستکهنشانازوضعیتنه چندان‬ ‫مطلوبدرترکیههست‪.‬‬ ‫روابط با ایران به رغم اختالفات اساســی همواره مورد‬ ‫توجه ترکیه بوده و به علت همجــواری و راهبردی بودن‪ ،‬دو‬ ‫کشور سعی در مدیریت تنش ها داشتند‪ .‬حجم تجارت ترکیه‬ ‫با ایران در‪ 2012‬به میزان‪ 22‬میلیارد دالر‪ ،‬باالترین میزان در‬ ‫تاریخ روابط دو کشــو ر بود‪ .‬در‪ 2013‬به علت تاثیر تحریم ها‬ ‫به ‪ 14/6‬میلیارد دالر و در ‪ 2014‬به ‪ 13/7‬کاهش یافت‪ .‬اما با‬ ‫رفع تحریم های ایران و اراده دو طرف به توسعه روابط حجم‬ ‫تجارت ‪ 30‬میلیاردی به عنوان هدف مشترک در نظر گرفته‬ ‫شده اســت‪ .‬هر دو کشــور میراث دار تاریخی کهن‪ ،‬هویت‬ ‫فرهنگی‪ ،‬جایگاه راهبردی و ژئوپلیتیکی در منطقه هستند و‬ ‫اینامرهمکاریمیاندوکشوررانیزتاحدودیسهل ترکرده‬ ‫است‪ .‬بنابراین قدرتمند تر شــدن ایران بعد از رف ع تحریم ها‬ ‫عامل مهمی در توســعه روابط دو کشور محسوب می شود و‬ ‫البته این به معنی عدم رقابت میان دو کشور نیست و رویکرد‬ ‫ترکیه نقش مهمی در تعیین میزان رقابت و یا همکاری میان‬ ‫دو کشور دارد زیرا اصول سیاست خارجی ایران همواره ثابت‬ ‫استحاله از درون‬ ‫سازمان همکاری اسالمی هویت خود را از دست داده است‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫سازمان همکاری اسالمی که از سال ‪ 1969‬میالدی‬ ‫و پــس از اتش ســوزی عمدی مســجد االقصی توســط‬ ‫رژیم صهیونیســتی در مغرب تشکیل شــد‪ ،‬با هدف ایجاد‬ ‫همگرایی میان کشــورهای اســامی در دفاع از مســاله‬ ‫فلسطین شکل گرفت‪ .‬اما در طول سال های اخیر به دلیل‬ ‫نفوذ عربســتان در نهادهای منطقه ای از جمله ســازمان‬ ‫همکاری اسالمی‪ ،‬این نهاد مهم اسالمی و بین المللی از‬ ‫اهداف تعریف شده خود فاصله گرفت‪ .‬عربستان سعودی‬ ‫با استفاده از ظرفیت مالی و اقتصادی خود همواره نقشی‬ ‫فرادستی در سیاســت گذاری نهادهای منطقه ای اعمال‬ ‫می کنــد‪ .‬در اتحادیه عرب که در ســال ‪ 1945‬تاســیس‬ ‫شد عربستان و ســایر کشورهای عضو شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس کــه ‪ 80‬درصــد از بودجه یک میلیــارد دالری‬ ‫اتحادیه عرب را تامیــن می کنند‪ ،‬در موضع گیری اتحادیه‬ ‫عرب نقــش مهمی ایفــا می کننــد‪ .‬همچنین در شــورای‬ ‫همکاری خلیج فارس که در سال ‪ 1981‬برای مقابله با نفوذ‬ ‫ایران تشکیل شــد‪ ،‬به دلیل نفوذ عربســتان در این شورا‬ ‫همواره سیاستگذاری های ان توسط رژیم عربستان سعودی‬ ‫اعمال می شــود‪ .‬ریاض طی ســال های اخیر با پرداخت‬ ‫کمک مالی به کشــورهای فقیر اســامی تالش کرد نفوذ‬ ‫خود را بر این ســازمان اعمال کنــد‪ .‬بنابراین پس از حادثه‬ ‫سفارت عربســتان در تهران‪ ،‬رژیم وهابی عربستان برای‬ ‫محکوم کردن ایــران و نیز قرار دادن حزب الله در لیســت‬ ‫ســازمان های تروریســتی تــاش فوق العــاده ای به کار‬ ‫گرفت؛ امــا موفقیت چندانی به دســت نیــاورد زیرا برخی‬ ‫کشورهای عرب عضو اتحادیه عرب از جمله مصر‪ ،‬تونس‪،‬‬ ‫الجزایر‪ ،‬عراق و لبنان با طرح پیشــنهادی عربستان برای‬ ‫محکومیت حزب اللــه مخالفت کردنــد‪ .‬همچنین قبل از‬ ‫برگزاری نشست سران کشورهای اســامی در استانبول‪،‬‬ ‫عربستان سعودی توانســت حداقل ‪ 30‬کشور از ‪ 55‬کشور‬ ‫عضو سازمان همکاری اســامی را با پرداخت کمک مالی‬ ‫علیه ایران هماهنگ سازد‪ .‬به همین دلیل در نشست اخیر‬ ‫اســتانبول‪ ،‬برخی کشــورها در محکومیت ایــران و محور‬ ‫مقاومت مشــارکت کردند‪ .‬از انجایی که دبیرخانه سازمان‬ ‫همکاری اســامی در جــده قــرار دارد و همچنین دبیرکل‬ ‫سازمان همکاری اسالمی یک شخصیت نشان دار وهابی‬ ‫اســت و از وابســتگان به جنبش وهابی ‪ -‬صهیونیستی به‬ ‫شمار می رود‪ ،‬بنابراین ســازمان همکاری اسالمی به دلیل‬ ‫گرایش به وهابیت صهیونیستی از مسیر اصلی خود برای‬ ‫بین الملل‬ ‫روابط ترکیه با عربســتان بعــد از روی کار امدن حزب‬ ‫عدالت و توسعه در ‪ 14‬ســال اخیر بسیار نزدیک شده است‪.‬‬ ‫با روی کار امدن عدالت و توسعه تصور منفی از نظام سکوالر‬ ‫ترکیه در نزد کشــورهای عربــی از میان رفت‪ ،‬انــکارا با کنار‬ ‫گذاشتن سیاست بی توجهی به منطقه و توجه به خاورمیانه‬ ‫و درگیر شدن در تحوالت منطقه سعی در ایفای نقشی فعال‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫ایجاد همگرایی و وفاق در میان کشــورهای اسالمی دور‬ ‫شده است‪ .‬‬ ‫از انجایی که ســازمان همــکاری اســامی هویت‬ ‫واقعی خــود را از دســت داده‪ ،‬بنابراین نمی تــوان انتظار‬ ‫داشت که این سازمان منافع امت اســامی را تامین کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل جمهوری اســامی ایران بــا برخورداری از‬ ‫ظرفیت های سیاســی و اقتصادی بــاال می تواند با کمک‬ ‫کشورهای دوست‪ ،‬یک سازمان موازی ایجاد کند و برای‬ ‫انتقال دبیرخانه سازمان همکاری اسالمی از جده به تهران‬ ‫و عزل دبیرکل وهابی سازمان همکاری اسالمی یعنی ایاد‬ ‫المدنی اقدام کند‪ .‬ایران باید تالش کند تا این سازمان یا به‬ ‫جایگاه اصلی خود بازگردد یا منحل شود و یا اینکه ایران از‬ ‫این سازمان خارج شود‪ .‬همچنین تهران می‪‎‬تواند سیاستی‬ ‫را در پیش بگیرد تا کشورهای همسو را تقویت و تشویق کند‬ ‫از این سازمان خارج شوند‪.‬‬ ‫در این میــان افشــاگری علیــه طرح هــای وهابی‬ ‫صهیونیســتی و همچنین فضاســازی علیه رژیــم وهابی‬ ‫عربستان و اســتفاده از افکار عمومی کشورهای اروپایی‬ ‫و غربــی برای انــزوای عربســتان مهم اســت؛ از انجایی‬ ‫که رژیم وهابی ال ســعود در شــکل گیری گروهک های‬ ‫تروریســتی القاعده‪ ،‬جبهه النصره و داعــش نقش دارد‪،‬‬ ‫بنابراین جمهوری اسالمی ایران باید جریان سازی شدیدی‬ ‫را علیه رژیم عربســتان انجام دهد‪ .‬همچنین عربســتان‬ ‫اکنون تالش می کند تا سفارت خانه های رژیم صهیونیستی‬ ‫در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس گشایش‬ ‫یابــد و روابط پنهانی کشــورهای عضو شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس با رژیم صهیونیســتی به ســطح کامال اشکار‬ ‫سیاســی برســد‪ .‬به همین دلیــل ایــران باید بــا رایزنی با‬ ‫کشورهای مســتقل اســامی‪ ،‬اهداف رژیم عربستان را‬ ‫برای افکار عمومی روشن سازد تا فاصله میان کشورهای‬ ‫اسالمی و عربستان افزایش یابد‪.‬‬ ‫یک مســاله ای که در این میان وجود دارد و تاحدی‬ ‫مشکل ساز شده این اســت که برخی کشــورهای عربی‪-‬‬ ‫اسالمی منطقه به پول عربستان نیاز دارند و به همین خاطر‬ ‫بعضا کورکورانه از سیاست‪‎‬های این رژیم پیروی می کنند‪.‬‬ ‫توان مالی عربستان برای ایجاد جبهه علیه ایران بسیار زیاد‬ ‫است اما از انج ا که عربستان به عنوان یک رژیم دیکتاتوری‬ ‫حامی تروریسم در جهان به شمار می رود بنابراین جمهوری‬ ‫اسالمی ایران باید از ظرفیت های سیاسی و رسانه ای خود‬ ‫علیه رژیم ال سعود استفاده کند‪.‬‬ ‫دستگاه دیپلماسی جمهوری اسالمی ایران به ویژه در‬ ‫دولت یازدهم در رابطه با عربستان منفعالنه عمل کرد؛ پس‬ ‫از حادثه منا انتظار می رفت باتوجه به اینکه افکار عمومی‬ ‫علیه رژیم ال سعود تحریک شده بود‪ ،‬ایران در ان زمان به‬ ‫صورت یکجانبه روابطش را با عربستان قطع کند‪ ،‬اما رژیم‬ ‫عربســتان در یک اقدام کامال حساب شده روابط خود را با‬ ‫تهران قطع کرد‪ .‬بنابراین دستگاه دیپلماسی باید به صورتی‬ ‫تهاجمی تر با رژیم ال سعود برخورد می کرد‪ .‬انتظار می رود‬ ‫که ســازمان حج و زیارت‪ ،‬وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‬ ‫و وزارت خارجــه به صورت هماهنگ بــا ایجاد یک فضای‬ ‫فرهنگی مناسب اعزام حجاج ایرانی به عربستان را متوقف‬ ‫کنند‪ .‬اگر چنین اقدامی صورت پذیرد بسیاری از کشورهای‬ ‫اسالمی نیز از ایران پیروی خواهند کرد‪.‬‬ ‫البته در این میان برخی از سیاســت خویشــتنداری‬ ‫ســخن می‪‎‬گویند و این گونه مطرح می‏کنند کــه تهران با‬ ‫هدف گســترده نشــدن بحران باید در قبال سیاست های‬ ‫خصمانه عربســتان سیاســت متقابل در پیش نگیرد‪ .‬اما‬ ‫باید توجه داشــت که در برهه فعلی عربســتان ســعودی‬ ‫تالش می کند از بحران های منطقه به نفع خود اســتفاده‬ ‫و کشورهای همســو با ایران مانند ســوریه و عراق را دچار‬ ‫چالش جدی کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل دولت یازدهم بــه اندازه کافی با رژیم‬ ‫سعودی مماشات کرده است‪ ،‬اما رژیم سعودی به صورت ‬ ‫نیابتی تالش می کند تا ایران را در ســطح منطقه منزوی و‬ ‫نفوذ سیاسی ایران را کاهش دهد‪ .‬طبیعی است که ریاض از‬ ‫طرح برجام و دستیابی ایران و گروه ‪ 5+1‬به توافق هسته ای‬ ‫ناخشنود و نگران است؛ در این خصوص ریاض تالش کرد‬ ‫تا از توافق هسته‪‎‬ای ایران با قدرت های جهانی جلوگیری‬ ‫کند و از ظرفیت رژیم صهیونیستی نیز اســتفاده کرد اما با‬ ‫ناکامی مواجه شد‪.‬‬ ‫اکنون رژیم عربســتان فاز جدیدی از تقابل سیاسی‬ ‫با ایران در پیش گرفته است و تالش می کند تا یک جبهه‬ ‫اســامی‪-‬عربی علیــه ایــران را ســازماندهی کند‪ .‬هدف‬ ‫عربستان این است که از جمهوری اسالمی ایران به عنوان‬ ‫دشــمن شــماره یک اعراب و مســلمانان یاد کند تا روی‬ ‫جنایات رژیم صهیونیســتی علیه ملت فلسطین سرپوش‬ ‫بگذارد‪ .‬بنابراین ایــران نیز متقابال باید وارد عمل شــود و‬ ‫این سیاســت های ریاض را ناتمام بگذارد‪ .‬اگر دســتگاه‬ ‫دیپلماسی جمهوری اسالمی موفق شــود علیه عربستان‬ ‫جریان سازی کرده و سیاست های نادرست این رژیم را نزد‬ ‫متحدان و قدرت های بزرگ افشا کند‪ ،‬برد کرده است‪.‬‬ ‫ترکیه ‪ -‬عربستان‬ ‫بین الملل‬ ‫بوده و نوع روابط انکارا با ریاض و تل اویو خواسته یا ناخواسته‬ ‫بر روابط ان با ایران تاثیر گذار اســت‪ .‬از ســوی دیگر بعد از‬ ‫حل مناقشه هســته ای‪ ،‬ایران با اعتماد به نفس بیشتری در‬ ‫منطقه به ایفای نقش می پردازد و این امر باعث حساســیت‬ ‫بیشتر عربستان به ایران شده که ترکیه به عنوان کشور رابط‬ ‫می تواندایننگرانی هاراتعدیلکندوایرانهمچندانبی میل‬ ‫به میانجیگری ترکیه در بهبود روابط با عربســتان نیســت و‬ ‫همان طور که روحانی در ســخنرانی اخیر خود در استانبول‬ ‫اعالم کرد ؛ «نه عربســتان مشــکل ایران اســت و نه ایران‬ ‫مشکل عربســتان» و گفت وگو را تنهاترین راه حل دانست‪.‬‬ ‫ســخنرانی اخیر اردوغان در این اجالس نیز مشابه نظرات‬ ‫ایران بود هرچنــد در بیانیه پایانی اجالس بــا البی قدرتمند‬ ‫عربســتان چهار بند در محکومیت ایران گنجانده شد اما باز‬ ‫نشان از صالبت ایران و رویکرد ان بر مفاهمه و گفت وگوی‬ ‫مستقیمبود‪.‬‬ ‫از نکات جالب توجه این بیانیه‪ ،‬به رغم بیانیه پیشنهاد‬ ‫پک ک‪،‬‬ ‫ی ‬ ‫ترکیــه مبنی بر تروریســتی نامیــدن گروه هــا ‬ ‫یگان های مدافــع خلق (‪ )YPG‬و حــزب اتحاد دموکراتیک‬ ‫(‪ )PYD‬نام ایــن گروه ها در متن نهایی بیانیــه قرار نگرفت و‬ ‫یا پیشــنهاد کمک ‪ 2‬میلیون دالری ترکیه به بودجه سازمان‬ ‫همکاری اسالمی با واکنش ســرد عربستان و کویت مواجه‬ ‫شدوبحثدرموردبودجهاینسازمانرانیازمندجلسهدیگری‬ ‫دانستند (به طور غیر مستقیم از اینکه انحصار بودجه و نفوذ‬ ‫از دست کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خارج شود‪ ،‬ابراز‬ ‫نارضایتیکردند)‪.‬‬ ‫در خاورمیانه داشت‪ .‬دولت حزب عدالت و توسعه ابتکارهای‬ ‫چندی در منطقه خاورمیانه ارائه کرد کــه اختالف زیادی با‬ ‫سیاست هایسابقداشت‪.‬‬ ‫گسترشروابطسیاسیباعربستانمنجربهتوسعهروابط‬ ‫اقتصادی میان دو کشور شد‪ ،‬توسعه روابط تجاری بیشتر از‬ ‫جانب ترک ها مورد توجه بوده تا از جانب عربستان سعودی‪.‬‬ ‫مقامات ترک (شامل رئیس جمهور‪ ،‬نخست وزیر و وزیر امور‬ ‫خارجه) همواره سعی در رسانه ای کردن حجم روابط تجاری‬ ‫میان دو کشور داشتند و طرف ســعودی بیشتر بر جنبه های‬ ‫سیاسی روابط و موضوعات منطقه ای تاکید داشت و البته به‬ ‫سرمایه گذاران سعودی نیز در مورد سرمایه گذاری در ترکیه‬ ‫اطمینانخاطرمی دادند‪.‬‬ ‫با شــروع انقالب های عربــی‪ ،‬عربســتان و ترکیه در‬ ‫مســیرهای متفاوتی قرار گرفتند‪ ،‬اما تغییر رویکرد سیاست‬ ‫خارجی ترکیه از بی طرفی به رویکرد مذهبی (ســنی) باعث‬ ‫ایجاد فضایی برای رشد روابط سعودی و ترکیه شد‪ .‬در جریان‬ ‫دیدار اخیر اردوغان با ملک ســلمان در ریاض (‪ 29‬دسامبر‬ ‫‪ )2015‬دو طرف بر افزایش حمایت از مخالفان سوری تاکید‬ ‫داشــتند و ملک ســلمان وعده حمایت از ایده منطقه پرواز‬ ‫ممنوعهاردوغانرادادکهحکایتازنزدیکیمواضعدوکشور‬ ‫داشت‪.‬استقبالکم نظیراردوغانازملکسلماندرانکارادر‬ ‫‪13‬اوریل‪ 2016‬و تاسیس شورای عالی راهبردی میان ترکیه‬ ‫وعربستاندراینسفرحکایتازنزدیکیروابطمیاندوکشور‬ ‫دارد‪.‬ترکیهبااینطرحامیدواراستکهمیزانسرمایه گذاری‬ ‫سعودیکهدرحالحاضر‪ 2‬میلیارددالرهستراتاسال‪2023‬‬ ‫به‪25‬میلیارددالرافزایشدهد‪.‬‬ ‫باوقوع کودتای‪ 2013‬در مصر دو کشور کامال در جناح‬ ‫مخالفیکدیگرقرارگرفتند‪.‬اردوغانحامی سرسختمحمد‬ ‫مرسی به شمار می رفت و عربســتان از دولت کودتا حمایت‬ ‫می کرد‪ .‬ترکیه و قطــر از تقاضای پناهندگــی برخی رهبران‬ ‫اخوان المسلمین استقبال کردند و ترکیه‪ ،‬عربستان سعودی‬ ‫و امارات را به دلیل حمایت ازکودتا به شــدت مورد انتقاد قرار‬ ‫داد و در نهایت منجر به البی مشترک عربستان و امارات علیه‬ ‫نامزدی ترکیه بــرای عضویت در شــورای امنیت ملل متحد‬ ‫به عنوانعضوغیردائماینشورادر‪ 2014‬شد‪.‬شکستترکیه‬ ‫درکسبجایگاهعضویتغیردائمشورایامنیتسازمانملل‬ ‫باعثانزوایترکیهدرمحیطبین المللشد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر عربستان ســعودی بعد از سرخوردگی از‬ ‫قطر (در حمایت از اخوان المسلمین)‪ ،‬پاکستان (تحریک‬ ‫علیه جمهوری اســامی ایران) و مصر (مشارکت در جنگ‬ ‫یمن) سعی در جذب ترکیه دارد‪ .‬عربستان سعودی در فاصله‬ ‫‪،2011-2014‬تعهدپرداختکمکیبهمبلغ‪ 22/7‬میلیارددالر‬ ‫رابهمتحدینمنطقه ایخودداشتکهدرنهایت‪ 10/9‬میلیارد‬ ‫دالرپرداختشدکهاکثراننیزبهمصربود‪.‬دراکثرمعادالت‬ ‫منطق هبه رغمحمایتمتحدینغربی‪،‬عربستانمغلوببوده‬ ‫است و به عنوان اخرین حربه سعی در ایجاد تنش میان ترکیه‬ ‫و ایران دارد‪ .‬متحدین غربی عربستان نی ز تردید های جدی‬ ‫به عربســتان در مقابله با خطر ایران دارند‪ .‬در واقع غرب بعد‬ ‫از انعقاد برنامه جامع اقدام مشــترک (برجام) میــان ایران و‬ ‫‪ 5+1‬سیاست تقویت جبهه عربی و ســنی را به عنوان عامل‬ ‫محدود کننده قدرت منطقه ای ایران تا حدودی کنار گذاشته‬ ‫استودوطرفتوانستندبامذاکراتمستقیمواستفادهاززبان‬ ‫مفاهمهتاثیرعواملحاشیه ای(بزرگنما ییتهدیدایرانتوسط‬ ‫اسرائیلوعربستان)رابهحداقلبرسانند‪.‬‬ ‫ترکیهبابهره گیریازوضعیتخویشدرمیانکشورهای‬ ‫حاشیه خلیج فارس و گســترش روابط خود با این کشورها و‬ ‫حفظ روابط خود با ایران سعی در بهره مندی از دو طرف درگیر‬ ‫دارد‪ ،‬از نظر انکارا ایفای نقش میانجی میان تهران و ریاض‬ ‫به همراه ریاست دوره ای ترکیه بر شورای همکاری اسالمی‬ ‫می تواند تداعی کننده ایــده ترکیه به عنوان کشــور الگو در‬ ‫جهان اسالم باشد‪ .‬سخنرانی اردوغان در اجالس کنفرانس‬ ‫همکاری های اسالمی از جنس دیگری بود و با سیاست های‬ ‫اعمالی ترکیه تفاوت عمده ای داشــته است‪ .‬ایا این مواضع‬ ‫مسیرسیاست خارجیترکیهرادرکوتاهمدتتغییرخواهددادیا‬ ‫خیر؟مساله ایهستکهبایدمنتظرماندودید‪،‬چرا کهوابسته‬ ‫بهعواملبسیارمنطقه ای‪،‬بین المللیوحتیداخلیاست‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫باید وارد فاز انزوای‬ ‫عربستانشویم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫علیرضامیریوسفی‪،‬رئیسگروهمطالعاتخاورمیانه‬ ‫وزارت خارجهدرگفت وگوبامثلث‬ ‫در ابتدا کمی راجع به جایگاه ســازمان کنفرانس‬ ‫اســامی و اهمیت بیانیه ای که در این ســازمان‬ ‫ارائه می شود‪ ،‬بفرمایید‪.‬‬ ‫در رابطه بــا جایگاه این ســازمان‪ ،‬نبایــد اهمیت‬ ‫بیانیه های سازمان هایی مانند سازمان کنفرانس اسالمی‪،‬‬ ‫اتحادیه عرب و حتی مجمع عمومی سازمان ملل را خیلی‬ ‫بزرگنمایی کــرد؛ البته این بــدان معنا نیســت که اهمیت‬ ‫انهــا را نادیده بگیریم‪ .‬واقعیت این اســت که یک ســری‬ ‫از ســازمان های بین المللــی فاقد هر گونــه ضمانت اجرا‬ ‫هستند‪ .‬در این میان مهمترین ســازمان و نهاد بین المللی‬ ‫که وجود دارد شــورای امنیت ســازمان ملل است که تنها‬ ‫یک ســری قطعنامه هایش که تحت فصل هفتم ان شورا‬ ‫باشــد ضمانت اجرایی دارد‪ .‬منتها ســازمان ها و نهادهای‬ ‫دیگر که فاقد چنیــن ضمانت اجرایی انــد‪ ،‬معموال مکانی‬ ‫برای انجام گفت وگو و بیشتر یک مجمع گفت وگو هستند‬ ‫که رهبــران جهــان در انجا جمــع می شــوند و اظهارنظر‬ ‫می کنند‪ .‬درواقع اهمیت بیانیه های پایانی شــاید به اندازه‬ ‫اهمیــت مالقات هایی کــه در کنــار ان انجام می شــود‪،‬‬ ‫نباشــد‪ .‬همان طور که ذکر کردم مهمترین نهــاد در میان‬ ‫این گونه مجامع‪ ،‬مجمع عمومی ســازمان ملل اســت که‬ ‫تمام کشورهای عضو ســازمان در ان مشــارکت دارند؛ در‬ ‫وهله بعدی جنبش عدم تعهد‪ ،‬سازمان کنفرانس اسالمی و‬ ‫سازمان های منطقه ای مانند اتحادیه عرب قرار دارند‪ .‬حتی‬ ‫در باالترین سطح نیز اگر بخواهیم در نظر بگیریم معموال‬ ‫بیانیه ها و مصوبات باید به همدلی چنین ســازمانی کمک‬ ‫کنند‪ ،‬زیرا این ســازمان ها معموال ضمانت اجرایی ندارند و‬ ‫اقدام عملی در پی ان انجام نمی شود‪ .‬گنجاندن بندهای‬ ‫اختالف امیز در این بیانیه ها و مســائلی که برخی کشورها‬ ‫با ان موافق نیستند باعث می شود که اغلب مصوبات این‬ ‫سازمان ها با اجماع حاصل شود و نه با رای گیری‪ .‬همچنین‬ ‫سعی می شــود مطالب اختالف انگیز در بیانیه های پایانی‬ ‫وجود نداشته باشد‪ .‬اما در عمل بعد از سال ‪ 2011‬و بحران‬ ‫سوریه در سازمان کنفرانس اسالمی انچه که اتفاق افتاد به‬ ‫مشروعیت‪ ،‬مقبولیت و جایگاه این سازمان‪ ،‬لطمات جدی‬ ‫وارد اورد و عربستان ســعودی عمال هر انچه که خواسته‬ ‫و خالف عــرف ســازمان های اینچنینی بــوده را طی این‬ ‫ســال ها انجام داده اســت‪ .‬نمونه بارز ان بیانیه ای بود که‬ ‫در سال ‪ 2011‬علیه سوریه صادر شــد‪ .‬در اجالس مذکور‬ ‫ایران نیز شرکت داشت و برخی کشورها مانند ایران شدیدا‬ ‫مخالف این بیانیه بودند ولی بدون توجه به این مخالفت ها‬ ‫و با یک اقدام غیرمعمول و خارج از عرف‪ ،‬مصوبه ای علیه‬ ‫ســوریه به تصویب رســید‪ .‬این در حالی است که اجماعی‬ ‫ی اجالس‬ ‫راجع به ان حاصل نشده بود‪ .‬در مورد بیانیه پایان ‬ ‫اســتانبول نیز همین رویه تقریبا تکرار شــد و بدون اجماع‬ ‫پایان یافت‪ .‬چنین اقداماتی به جایگاه ســازمان کنفرانس‬ ‫اســامی لطمه خواهد زد ‪ ،‬زیرا این ســازمان و بیانیه های‬ ‫ان که باید نماد همدلی کشــورها باشــد و بعــد تبلیغاتی و‬ ‫رسانه ای داشته باشد خالف این عمل می کند‪ .‬در خصوص‬ ‫ بی اثر بودن بیانیه هــای برخی از این ســازمان ها به مورد‬ ‫کوبا اشــاره می کنم؛ بیش از ‪ 20‬ســال اســت که هر سال‬ ‫مجمع عمومی ســازمان ملل یک قطعنامه ضدامریکایی‬ ‫در مورد کوبا منتشــر می کند مبنی بر انکه تحریم های کوبا‬ ‫ضدانسانی و غیرقانونی است ولی عمال این قطعنامه ها تاثیر‬ ‫زیادی نداشته است و بسیاری از مردم حتی از صدور چنین‬ ‫قطعنامه هایی بی اطالع هستند ‪ ،‬بنابراین چنین بیانیه هایی‬ ‫اصوال بی اثر هستند و بندهای ضدایرانی گنجانده شده در‬ ‫بیانیه اخیر نیز راه به جایی نمی برد‪.‬‬ ‫با توجه بــه اینکــه از پیش تقریبا مشــخص بود‬ ‫که برخی بندهــای ضدایرانی در بیانیه ســازمان‬ ‫همکاری اســامی گنجانده خواهد شد‪ ،‬ایا بهتر‬ ‫نبود که ایران در ســطح رئیس جمهور در چنین‬ ‫اجالسی شرکت نکند؟‬ ‫نفس شــرکت ایــران در ســطح ســران در چنین‬ ‫گفت وگوهایی به طــور جداگانه حائز اهمیت اســت ‪ ،‬زیرا‬ ‫گفت وگوهایی که در حاشــیه چنیــن اجالس هایی برگزار‬ ‫می شود بسیار مهم اســت و این ســازمان ها و اجالس ها‬ ‫مکانی هستند تا کشورها بتوانند به صورت دو یا چند جانبه‬ ‫در ان به گفت وگــو و رایزنی بپردازند‪ .‬از این زاویه شــرکت‬ ‫ایران در اجالس اســتانبول اقدام مناســبی بود‪ .‬به عالوه ‬ ‫ریاست جمهوری ایران نطق مهمی را در این اجالس ایراد‬ ‫کرد که اهمیت ان قطعا از بیانیه پایانی کمتر نبود‪.‬‬ ‫بندهای ضد ایرانی گنجانده شده در بیانیه سازمان‬ ‫کنفرانس اسالمی به دنبال تالش های عربستان‬ ‫سعودی شکل گرفت‪ .‬به طور کلی امروز عربستان‬ ‫در قبال ایران می خواهد چه سیاستی را در پیش‬ ‫بگیرد و در نهایت به دنبال چیست؟‬ ‫همان طور که اشاره کردم عربســتان تالش دارد‬ ‫سیاســت های رادیکال و خــارج از عــرف در عملکردش‬ ‫را تبدیل بــه یک روال کنــد‪ .‬به خصــوص بر خالف عرف‬ ‫سازمان های بین المللی از صدور روادید برای دیپلمات های‬ ‫ایران جهت شــرکت در اجالس این سازمان در جده درباره‬ ‫بیانیه پایانی اجالس ســران خــودداری کــرد‪ .‬این اقدام‬ ‫ریاض کامال غیرقابل قبول اســت‪ .‬نکته دیگــر اینکه در‬ ‫روابط بین الملل و رفتار و عملکرد کشورها‪ ،‬یکی از مهمترین‬ ‫اصول‪ ،‬محاسبه سود و زیان است‪ .‬یعنی هر کشوری سود‬ ‫و زیان خــود را در هر موقعیت محاســبه می کند و ســپس‬ ‫بر اساس ان بررســی می کند که در موضوعی مداخله بکند‬ ‫یا خیر‪ .‬عربســتان به دلیــل ان سیاســت های رادیکال و‬ ‫سیاست های داخلی و منطقه ای که از ان رنج می برد بحث‬ ‫ســود و زیان را کنار گذاشــته و به هر روشــی دست می زند‬ ‫تا فقط ضربه ای به ایران وارد کند‪ .‬وقتی رفتار عربســتان‬ ‫را مشــاهده می کنم داســتانی از مثنوی معنوی را به خاطر‬ ‫می اورم که دو تاجر بودند که یکــی موفق بود و دیگری به‬ ‫او خیلی حســادت می کرد‪ .‬به هر اقدامی دست می زد تا به‬ ‫ک چاقو‬ ‫رقیب خود ضربــه بزند و در نهایت به غــام خود ی ‬ ‫می دهد و می گوید سر من را از بدنم جدا کن و در خانه رقیب‬ ‫بینداز تا او را به این جرم اعدام کنند! البته در نهایت هم وی‬ ‫به هدفش نمی رسد‪.‬‬ ‫کاری کــه امــروز عربســتان در مقابل ایــران انجام‬ ‫می دهد همانند این داستان است‪ .‬به عنوان مثال به برخی‬ ‫کشورهای اسالمی کمک های مالی کالن انجام داده است‬ ‫تا انها را در اقدامات ضدایرانی اش همراهی کنند‪ .‬با وجودی‬ ‫که بیانیه اجالس سازمان همکاری اسالمی ضمانت اجرایی‬ ‫چندانی ندارد اقدامات عربستان برای همسو کردن دیگر‬ ‫کشــورها با ان و تالش برای گنجاندن بندهای ضد ایرانی‬ ‫در این بیانیه خیلی قابل درک نیست‪ ،‬زیرا چنین بیانیه هایی‬ ‫حتی خیلی بعد رسانه ای هم ندارد‪.‬‬ ‫به همین خاطر عربســتان هزینه هــای خیلی زیاد و‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫خطر ظهور یک انقالب اسالمی جدید در سه کشور مصر‪،‬‬ ‫اردن و عربستان سعودی بســیار باالست‪ .‬به همین خاطر‬ ‫نیز به دنبال ان بودند که جلــوی دومینوی این انقالب ها را‬ ‫بگیرند‪ .‬همچنین از ژانویه ‪ 2011‬تا اوریل ‪ 2011‬که بحران‬ ‫در ســوریه باال گرفت و تظاهرات حمص شاهد بودیم‪ ،‬هر‬ ‫هفته در عربستان و دیگر کشــورهای حاشیه خلیج فارس‬ ‫چون بحرین و یمن جمعه های خشــم برگزار می شد و این‬ ‫مساله باعث شــده بود که حاکمان ان کشــورها احساس‬ ‫خطر زیادی کنند‪ .‬دوره سوم سیاســت های سعودی ها به‬ ‫ســپتامبر ‪ 2015‬به بعد بازمی گردد که اتحاد ‪ 4‬گانه ایران‪،‬‬ ‫روســیه‪ ،‬ســوریه و عراق اعالم شد و مســکو وارد مداخله‬ ‫نظامی در سوریه شد‪ .‬در ان مقطع عالوه بر سیاست توازن‬ ‫مجدد و مشت اهنین‪ ،‬سیاست سومی که ریاض اتخاذ کرد‬ ‫سیاســت تخریب و تاخیر در قبال قطعنامه ‪ 2254‬بود‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر بسیاری از اقدامات رادیکالی که امروز عربستان‬ ‫علیه ایران انجام می دهد با این هدف است که روندی که‬ ‫در قطعنامه ‪ 2254‬پیش بینی شده است را تخریب کند یا به‬ ‫تاخیر بیندازد‪ .‬عامل دیگری که در سال ‪ 2015‬بر سیاست ‬ ‫رادیکال عربستان افزوده شد‪ ،‬این است که بعد از درگذشت‬ ‫ملک عبدالله‪ ،‬حاکمان جدید این کشور از یک عدم توازن‬ ‫در داخل کشــور رنج می برند و همین مساله باعث شده که‬ ‫سیاســت های رادیکالی را از سوی ریاض شــاهد باشیم ‪،‬‬ ‫چرا که ســه پایه اصلــی تصمیم گیری در عربســتان یعنی‬ ‫شخص پادشاه‪ ،‬اجماع شــاهزادگان و رضایت روحانیون‬ ‫وهابی در داخل این کشور با مشکالتی مواجه شد ه و بازتاب‬ ‫این عدم تعادل در داخل در اتخاذ سیاســت های به شدت‬ ‫رادیکال و غیرمنطقی این کشــور در قبال ایــران و منطقه‬ ‫قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫به نظر من عربســتان تــا زمانی که این مشــکالت‬ ‫داخلی و منطقــه ای را دارد ‪ ،‬تمایلی بــه ارام کردن اوضاع‬ ‫ندارد و تالش می کند بــه اختالفات با ایــران دامن بزند‪.‬‬ ‫همچنین این کشــور از این اختالفات به عنوان یک ابزار‬ ‫استفاده می کند تا سیاست های غیر منطقی و رادیکال خود‬ ‫را توجیه کند‪.‬‬ ‫می تــوان گفــت که بعــد از بــه نتیجه رســیدن‬ ‫گفت وگوهای هسته ای و به دست امدن برجام بر‬ ‫نگرانی های عربستان بیش از پیش افزوده شد؟‬ ‫بدون شــک یکی از نگرانی های عمده عربستان‬ ‫بحث برجام اســت؛ شــاهد بودیم که این کشــور در حین‬ ‫مذاکرات بیشــترین تالش را به کار گرفت تا برجام به ثمر‬ ‫نرســد ‪ ،‬زیرا ریاض گمان می کند که ایــران تحت تحریم‬ ‫بیشتر در راستای تامین منافع عربستان خواهد بود‪.‬‬ ‫با این تفاســیر‪ ،‬ایران بایــد چه سیاســتی را در‬ ‫قبال ریاض در پیش بگیرد تا هم بتواند به نوعی‬ ‫عربستان را مهار کند و هم در راستای منافع ملی‬ ‫عمل شده باشد؟‬ ‫ایران در این برهه به هیچ عنوان نباید به اختالفات‬ ‫دامن بزند و وارد زنجیره تصاعدی بحران با عربستان نشود‪.‬‬ ‫در بحث های مدیریت بحران‪ ،‬اغلب بحران ها وقتی تشدید‬ ‫می شوند که یک زنجیره تصاعدی دارند‪ .‬یعنی یک تحریک‬ ‫از سوی یک کشور انجام می گیرد و اگر طرف مقابل دست‬ ‫به عمل تحریک امیز شــدیدتری بزند یــک زنجیره ایجاد‬ ‫می شود که بحران را تشدید می کند‪ .‬امروز برای مهار بحران‬ ‫بهترین اقدام این اســت که زنجیره تصاعد بحران شــکل‬ ‫نگیرد‪ .‬بدین منظور طرف ایرانی نباید دســت به اقدامات‬ ‫رادیکال بزند‪ .‬در واقع در این برهه بهترین اقدام از ســوی‬ ‫ایران این اســت که رفتار عربســتان را منزوی کند‪ .‬یعنی‬ ‫رفتارهای رادیکال ریاض را در عرصــه بین المللی نمایان‬ ‫کنیم‪ .‬با این روش می توان عربســتان را نزد کشــورهای‬ ‫منطقه و حتی شرکا‪ ،‬متحدان و کشورهایی که عربستان به‬ ‫انها متکی است تحت فشار قرار داد تا سیاست های خود را‬ ‫تغییر دهد ‪ ،‬زیرا این گونه سیاست های رادیکالی قابل دوام‬ ‫نیســت و ایران باید هوشیاری کافی را داشــته باشد تا وارد‬ ‫زنجیره تصاعدی بحران با عربستان نشود‪ .‬شاید خواسته‬ ‫عربستان تشدید بحران تصنعی با ایران باشد اما تهران باید‬ ‫از این روند دوری کند‪.‬‬ ‫بســیاری از منتقدان ایــن انتقاد را به دســتگاه‬ ‫دیپلماســی دولت یازدهــم وارد می اورنــد که در‬ ‫مســائل منطقه ای خیلی فعال نیســت و بیشــتر‬ ‫تمرکزشان تا به امروز روی مساله هسته ای بوده‬ ‫است‪ .‬نظر شــما در مورد دیپلماســی منطقه ای‬ ‫ایران چیست؟‬ ‫تا جایی که من می دانم دولت از ابتدا اعالم کرده‬ ‫که اولویت دستگاه دیپلماســی‪ ،‬منطقه است و تاحدودی‬ ‫نیز به ایــن وعده عمــل کرده اند‪ .‬اما به هــر حال موضوع‬ ‫هســته ای بســیار اهمیت داشــت و باید در اســرع وقت‬ ‫حل و فصل می شــد و همین مســاله هســته ای نیز روی‬ ‫بسیاری از روابط منطقه ای و موقعیت ایران اثرگذار است‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر اقای ظریف‪ ،‬بالفاصله بعد از دستیابی به برجام‬ ‫در وین‪ ،‬نخستین سفر خارجی اش را به کشورهای منطقه‬ ‫انجام داد و در مقاله ای که در روزنامه های عربی و نیویورک‬ ‫تایمز منتشــر کرد نوشــت که اکنون اولویت اصلی ایران‪،‬‬ ‫منطقه است‪ .‬همچنین به نظر من تحول عمده ای که بعد از‬ ‫برجام اتفاق افتاد‪ ،‬صدور قطعنامه ‪ 2254‬بود؛ اما متاسفانه‬ ‫به دلیل تبلیغاتی که از سوی عربستان و برخی کشورهای‬ ‫دیگر صــورت می گیــرد‪ ،‬تالش شــده که ایــن تحوالت‬ ‫تحت الشعاع قرار بگیرد‪ .‬این در شرایطی است که قطعنامه‬ ‫‪ 2254‬شــاید مهمترین دســتاورد محور مقاومت‪ ،‬ایران و‬ ‫کشورهای همسو از سال ‪ 2011‬به بعد است‪ .‬بنابراین بعد از‬ ‫حصول برجام‪ ،‬قطعنامه ‪ 2254‬یک تحول عمده در منطقه‬ ‫به شمار می رود و ایران نیز در این برهه تالش زیادی برای‬ ‫پیشبرد دیپلماسی فعال در منطقه به کار گرفته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫غیر معمول را صــرف بیانیه ای کرده که خیلــی اثرگذاری‬ ‫نــدارد؛ بندهایی غیرمنطقــی راجع به ایــران در این بیانیه‬ ‫دیده می شود که چنین مواردی در وهله نخست به سازمان‬ ‫همکاری اسالمی و دبیرخانه این سازمان در جده عربستان‬ ‫لطمه می زند‪.‬‬ ‫شــما به این نکته اشــاره کردید که ایــن بیانیه و‬ ‫بندهای ضدایرانی گنجانده شده در ان اثرگذاری‬ ‫چندانــی نــدارد‪ .‬اما مســاله ای که امــروز وجود‬ ‫دارد این است که بســیاری از کشورهای عربی‪-‬‬ ‫اسالمی نیز نسبت به گنجانده شدن این بندهای‬ ‫ضد ایرانــی مخالفتــی نکردند‪ .‬ســوال من این‬ ‫است که در کل ایران در میان کشورهای عربی‪-‬‬ ‫اســامی چه جایگاهی دارد و می تــوان گفت که‬ ‫عربستان با هر ترفندی بیشتر کشورها را به سمت‬ ‫خود جذب کرده است؟‬ ‫درواقع مساله اینجاست که عربستان تالش دارد‬ ‫اینگونه نشــان دهد که چنین بیانیه ای نشــانگر ان است‬ ‫که اغلب کشورهای اســامی در جبهه ریاض و ضدایران‬ ‫هســتند؛ اما به هیچ عنوان به این صورت نیست‪ .‬کسانی‬ ‫که با سازوکار چنین نهادها و مجامعی اشنا هستند می دانند‬ ‫که اکثر کشورها در قبال چنین اقداماتی سیاست سکوت‬ ‫را دنبال می کنند و چون موضوع بــرای انها خیلی اهمیت‬ ‫ندارد ســعی می کنند هزینه زیــادی برای مخالفــت با ان‬ ‫پرداخــت نکنند‪ .‬در طرف مقابل‪ ،‬ما هر ســال از ســازمان‬ ‫کنفرانس اسالمی و همینطور اجالس عدم تعهد‪ ،‬بیانیه ها‬ ‫و قطعنامه های خیلی محکمی در دفاع از برنامه هسته ای‬ ‫ایران دریافت می کردیم که بســیار هم ارزشــمند بود‪ ،‬اما‬ ‫همین کشورهایی که با قطعنامه ها و بیانیه ها رای می دادند‬ ‫یا مخالفت نمی کردند حاضر نبودند هزینه کنند و ریســک‬ ‫معامله با ایران را متقبل شــوند‪ .‬در عمل انها حاضر نبودند‬ ‫هزینه ای بــه نفع ایران بدهنــد‪ .‬در مورد بیانیــه کنفرانس‬ ‫اســامی نیز به همین صورت است؛ یعنی اگر کشورهایی‬ ‫سکوت کردند یا مخالفت انچنانی نداشتند بدان معنا نیست‬ ‫که در جبهه عربســتان قرار دارند یا حتی بالعکس در جبهه‬ ‫ایران هســتند‪ .‬انها ســکوت کردند چون به نظــر انها این‬ ‫موضوع ارزش ان را نداشت که هزینه باالیی پرداخت کنند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکــه رابطه ایران و عربســتان روی‬ ‫بســیاری از مشــکالت در منطقه اثرگذار است و‬ ‫در واقع اختالفــات تهران‪-‬ریاض‪ ،‬بســیاری از‬ ‫بحران های منطقه را تشدید کرده است‪ ،‬با در نظر‬ ‫گرفتن اوضاع نابسامان در منطقه این تقابل میان‬ ‫دو کشور تا کجا ادامه خواهد داشت؟‬ ‫اگر بخواهیم سیاست عربستان را از سال ‪ 2003‬به‬ ‫بعد تقسیم بندی کنیم‪ ،‬عربستان در سه دوره سیاست های‬ ‫متفاوتی اتخاذ کرده است‪ .‬اولین دور ه به سال های ‪2003‬‬ ‫تا ‪ 2011‬باز می گــردد یعنی بعد از حمله امریــکا به عراق و‬ ‫اشــغال این کشــور‪ .‬می دانیم که اکثریت جمعیت عراق‬ ‫شیعه هستند و روابط خوبی با ایران داشــته و دارند عالوه‬ ‫بر ان صدام حسین به عنوان یک دشــمن راهبردی برای‬ ‫ایران که دهه ها نقش مهار قدرت تهــران را ایفا می کرد‪،‬‬ ‫بنابراین از ان زمان عربســتان احســاس خطر کرد و سال‬ ‫‪ 2003‬تا ‪ 2011‬سیاست توازن مجدد را در پیش گرفت‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر ریاض به دنبال ان بود که خالء ناشی از حکومت‬ ‫صدام حســین و بعد احتماال خروج امریکایی ها را پر کند و‬ ‫اجازه ندهد این فضا به نفع ایران پایان یابد‪ .‬از سال ‪2011‬‬ ‫تا ‪ 2015‬که بهار عربی در کشورهای اسالمی به خصوص‬ ‫کشورهای حاشیه خلیج فارس اغاز شــد‪ ،‬سیاست ریاض‬ ‫عالوه بر توازن مجدد‪ ،‬سیاســت مشــت اهنین بود‪ .‬یعنی‬ ‫ این کشــور هم در داخل و هم از سوی کشورهای همسایه‬ ‫احســاس خطر شــدیدی کرده بود‪ .‬در روزهای نخســت‬ ‫بیداری اسالمی‪ ،‬اغلب محققان امریکایی معتقد بودند که‬ ‫‪4‬‬ ‫علیرضــا میریوســفی‪،‬‬ ‫رئیس گروه مطالعات خاورمیانه‬ ‫وزارت خارجــه در گفت وگــو‬ ‫با هفتــه نامه مثلث به بررســی‬ ‫اجالس اخیر سازمان کنفرانس‬ ‫اســامی و بیانیه ان کــه ‪ 4‬بند‬ ‫ضدایرانی نیــز در ان گنجانده شــده بود امــا قرائت‬ ‫نشد‪ ،‬پرداخت‪ .‬میریوسفی توضیح داد که بیانیه های‬ ‫ســازمان هایی چــون ســازمان کنفرانــس اســامی‬ ‫فاقد ضمانت اجرایی اســت و این گونه ســازمان ها و‬ ‫اجالس ها معمــوال مکانی برای انجــام گفت وگو بوده‬ ‫و بیشــتر یک مجمــع گفت وگو هســتند کــه رهبران‬ ‫جهان در انجا جمــع می شــوند و اظهارنظر می کنند‪.‬‬ ‫این کارشناس معتقد است چنین اقداماتی به جایگاه‬ ‫سازمان کنفرانس اســامی لطمه خواهد زد‪ .‬زیرا این‬ ‫سازمان و بیانیه های ان که باید نماد همدلی کشورها‬ ‫باشــد و تالش عربســتان برای اینکه ایــن مصالح را‬ ‫فدای منافع کوتاه مدت تبلیغاتی و رسانه ای کنند‪ ،‬به‬ ‫این موضوع لطمه می زند‪ .‬میریوســفی معتقد اســت‬ ‫عربســتان تا زمانی که مشــکالت داخلی و منطقه ای‬ ‫دارد ‪ ،‬تمایلی به ارام کردن اوضاع منطقه ندارد و تالش‬ ‫می کند به اختالفات با ایران دامن بزند‪ .‬همچنین این‬ ‫کشــور از این اختالفات به عنوان یک ابزار اســتفاده‬ ‫می کند تا سیاســت های غیر منطقی و رادیکال خود را‬ ‫توجیه کند‪ .‬او در مورد سیاست ایران در برهه فعلی در‬ ‫قبال ریاض نیز افزود‪« :‬ایران به هیچ عنوان نباید به‬ ‫اختالفات دامن بزنــد و وارد زنجیره تصاعدی بحران‬ ‫با عربســتان نشــود بلکه باید وارد فاز منــزوی کردن‬ ‫عربستان نزد متحدانش و قدرت های جهانی شود‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رونمایی از دسیسه بزرگ‬ ‫عربستان به دنبال تضعیف نفوذ ایران در جهان عرب است‬ ‫کامران کرمی‬ ‫‪5‬‬ ‫روزنامه نگار و پژوهشگر خلیج فارس‬ ‫رفتار تهاجمی عربســتان ســعودی که از زمان روی‬ ‫کار امدن ملک سلمان و تیم سیاســی‪-‬امنیتی او رونمایی‬ ‫شــد‪ ،‬تنش بیشــتری در روابط بــا رقیب ســنتی انها یعنی‬ ‫ایــران را فراهم اورده اســت‪ .‬ایــن رفتــار غیرمتعارف که‬ ‫ســابقه ای در الگوی رفتار سیاســت خارجــی پرحوصله و‬ ‫محافظه کارانه ریاض ندارد‪ ،‬عمال زنجیره ای از رویدادهای‬ ‫تنــش زا را به دنبال خود داشــته که مهمتریــن انها از پس‬ ‫از توافق هســته ای ایران و ‪ ،5+1‬با حادثه منــا و حمله به‬ ‫سفارت و کنسولگری عربســتان در ایران اغاز شد و منجر‬ ‫به قطــع روابط سیاســی و اقتصــادی عربســتان و برخی‬ ‫کشورهای دوست و مطیع ان شد‪ .‬به دنبال این موضوعات‬ ‫تصمیم گیرنــدگان این کشــور سلســله ای‬ ‫از قطعنامه های محکومــی را در نهادهای‬ ‫منطقه ای و بین المللی علیه ایران به تصویب‬ ‫رســاندند کــه اخریــن ان در ســیزدهمین‬ ‫اجالس سران سازمان همکاری اسالمی در‬ ‫بیانیه پایانی گنجانیده شد‪ .‬از این رو در این‬ ‫نوشتار هدف عربستان سعودی از رونمایی‬ ‫سیاست خارجی به همراه پیام هایی که برای‬ ‫ایران و منطقــه خاورمیانــه به دنبال خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬مورد تبیین قرار گرفته است‪.‬‬ ‫دارد و پذیــرش نقش منطقــه ای ایران در گفــت وگوهای‬ ‫سوریه و مبارزه با داعش باعث شد تا ایرانی که می رفت در‬ ‫ابعاد اقتصادی و سیاســی محصور و منزوی شــود‪ ،‬تبدیل‬ ‫به کنشگری فعال در ســطح منطقه ای شود‪ .‬این موضوع‬ ‫که فرایند قدرت یابی مجدد ایران را در رقابت با عربســتان‬ ‫سعودی به دنبال داشت‪ ،‬از منظر تصمیم گیرندگان ال سعود‬ ‫به عنوان امری کــه می تواند نقش برتر تهــران را به دنبال‬ ‫داشته باشد تلقی شده و در واقع نگرانی های سعودی ها در‬ ‫دو سال اخیر که در واکنش ها و رفتار سفت و سخت ریاض‬ ‫در برابر تهران متجلی شده اســت را می توان از این منظر‬ ‫مورد تبیین دقیق تر قرار دارد‪.‬‬ ‫نقش عوامل سه گانه در شکل دهی به این الگو‬ ‫در تقدم و تاخر این عوامل سه گانه ابتدا باید به نقش‬ ‫عوامل منطقه ای اشاره داشت‪ .‬روند تحوالت منطقه از زمان‬ ‫سقوط صدام و روی کارامدن شیعیان در عراق تا تحوالت‬ ‫بهار عربی‪ ،‬در واقع پروسه هویت یابی و قدرت یابی شیعیان‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫رونمایی از الگوی رفتار با پیرامون‬ ‫الگوی رفتار سیاست خارجی عربستان‬ ‫ســعودی متاثر از عوامل ســه گانه داخلی‪-‬‬ ‫منطقه ای و بین المللــی در برخورد با محیط‬ ‫پیرامونی و نحوه رفتار با بازیگران منطقه ای‬ ‫از الگوی متعارف پیشین فاصله و در فرایند‬ ‫مواجهه صریح با روند تحــوالت قرار گرفته‬ ‫اســت‪ .‬رونمایــی از این سیاســت پیام ها و‬ ‫پیامدهایی برای نظم منطقــه ای و الگوی‬ ‫اتحاد و موازنه دارد‪ .‬در ایــن میان‪ ،‬به نظر‬ ‫می رســد که پیامدهای این سیاســت خارجی سعودی ها‬ ‫برای ایران به عنوان رقیب منطقه ای عربســتان‪ ،‬بیشتر از‬ ‫بازیگران دیگر بوده و ســعودی ها الگوی مهار و تضعیف‬ ‫نفوذ ایران را به صورت جدی در دستورکار خود قرار داده اند‪.‬‬ ‫در واقــع ریشــه های خــروج عربســتان از الگــوی‬ ‫محافظه کاری و حفظ وضعیت موجود به ســمت مداخله و‬ ‫تغییر ارایش کنونی‪ ،‬اگرچه در یک سال اخیر شتاب زیادی‬ ‫به خود گرفتــه‪ ،‬اما ریشــه های این سیاســت را می توان‬ ‫مســامحتا از زمان ســقوط صدام و روی کارامدن شیعیان‬ ‫در عراق و به خصوص تحوالت بهار عربی در ســال ‪2011‬‬ ‫دانست‪ .‬تحوالتی که از یکسو پروسه قدرت یابی ایران در‬ ‫نظام منطقه ای خاورمیانه را به دنبال داشت و از سوی دیگر‬ ‫منجر به سقوط و تضعیف متحدین عربستان شد‪ .‬از این رو‬ ‫ســعودی ها از ان زمان تاکنون و به دلیل توافق هسته ای‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬و تاثیر و تاثرهای متعاقب از ان‪ ،‬به سمت این‬ ‫الگو حرکت کرده اند‪.‬‬ ‫در واقع توافق هسته ای و اجرای تعهدات در چارچوب‬ ‫برجام‪ ،‬مذاکرات مستقیم ایران و امریکا در چارچوب برجام‬ ‫که قابلیت ســرایت به دیگر موضوعــات را به طور طبیعی‬ ‫را به دنبال داشــته که این موضوع هم راســتا با گســترش‬ ‫ژئوپلیتیکی و همبستگی ایدئولوژیکی قدرت ایران در پیوند‬ ‫بوده اســت‪ .‬در واقع به باور بســیاری از مقامات ال سعود‪،‬‬ ‫نتیجه اقدامات امریکا در عراق و افغانستان و متعاقب ان‬ ‫توافق هســته ای‪ ،‬افزایش نقش و قدرت ایــران در نظام‬ ‫منطقه ای عربی بوده است‪.‬‬ ‫در تبیین عامل داخلــی به عنوان متغیــر دوم باید به‬ ‫روی کارامدن نخبگان جدید سیاسی و امنیتی در عربستان‬ ‫اشاره داشــت‪ .‬در واقع ادراک و ذهنیت تصمیم گیرندگان‬ ‫سیاست خارجی از روند تحوالت و نگاه به محیط و بازیگران‬ ‫ی در تصمیم گیری به سمت فرایندهای‬ ‫عامل بســیار مهم ‬ ‫تعامل بخش – تقابل بخش است‪.‬‬ ‫متغیر ســوم هم نقش عوامل خارجی یــا بین المللی‬ ‫است‪ .‬در اینجا باید به معادله درحال تغییر در روابط ریاض‪-‬‬ ‫واشــنگتن اشــاره کرد‪ .‬منطقی که عربســتان و امریکا را‬ ‫به رغم مشکالت زیاد‪ 8 ،‬دهه به عنوان متحدان راهبردی‬ ‫حفظ کرد‪ .‬اما زمزمه هــای تغییر در این الگو باعث شــده‬ ‫تا ســعودی ها این تلقی را پیــدا کنند که از طــرف امریکا‬ ‫رها شده اند‪ .‬خریدهای تســلیحاتی بیشتر‪ ،‬یارگیری های‬ ‫منطقه ای‪ ،‬اتخاذ رویکردهای تهاجمی و صریح تر‪ ،‬حمله به‬ ‫یمن و مسائلی از این دست باعث شده تا تصمیم گیرندگان‬ ‫ال ســعود به ســمت طراحی سیاســت خودیاری مبتنی بر‬ ‫توانمندی های داخلی و منطقه ای بروند‪.‬‬ ‫دورنما‬ ‫در شرایط کنونی که سعودی ها هر اقدامی را در قبال‬ ‫ایران و برای تضعیف نفوذ ایران به تحرک دراورده و به دنبال‬ ‫اجرای این راهبرد هستند‪ ،‬باید منتظر موج های دیگری از‬ ‫این تحرک بود‪ .‬موج اول متعاقب حمله به ســفارت و موج‬ ‫دوم از نشست ســران همکاری تا فراخوانی سفیر اردن از‬ ‫تهران کلید خورده و قاعدتا این حلقه برای فشار بیشتر در‬ ‫حال تکمیل اســت‪ .‬از این رو عربستان به دلیل انچه نفوذ‬ ‫ایران در جهان عرب خوانده می شــود و بــه دلیل ضعیف‬ ‫شدن جهان عرب که فرصت خوبی را برای تحرک سیاست‬ ‫خارجی عربستان فراهم اورده به سمت تضعیف و مهار نفوذ‬ ‫ایران و تحکیم قدرت خود حرکت کرده است‪.‬‬ ‫بنابرایــن اقدامات مهمــی که ســعودی ها به دنبال‬ ‫تحکیــم ان هســتند هــم در ســطح کالن بین المللــی و‬ ‫منطقه ای و هم در ســطح روابط دوجانبه و چندجانبه قابل‬ ‫ارزیابی اســت‪ .‬شــکل دهی به یــک ائتالف گســترده از‬ ‫دولت های عربی و در مرحله بعد اسالمی در‬ ‫چارچوب یارگیری های سیاسی علیه ایران‬ ‫و متحدینش از طریق قطعنامه های مجامع‬ ‫منطقه ای و بین المللی اقدامی در ســطح‬ ‫کالن اســت‪ .‬همچنین فشــار بر غربی ها‬ ‫از طریق البی های عربــی و یهودی برای‬ ‫کارشــکنی و اخالل در روابط اقتصادی با‬ ‫ایران ضلــع دیگری از این راهبــرد در ابعاد‬ ‫اقتصادی اســت‪ .‬شــکل دهی بــه محور‬ ‫عربستان‪ ،‬مصر و ترکیه و یا در صورت عدم‬ ‫تحقق‪ ،‬قــرار دادن انکارا و قاهــره در چتر‬ ‫بازی عربستان از دیگر اضالع این راهبرد در‬ ‫سطح روابط چندجانبه است که البته در یک‬ ‫پیوستگی معنادار با ســطح کالن به شمار‬ ‫می رود‪ .‬تفاهم سیاسی‪-‬نظامی با اسرائیل یا‬ ‫انچه عادی کردن روابط با اسرائیل خوانده‬ ‫می شــود هم اقــدام مهم در ســطح روابط‬ ‫دوجانبه است‪.‬‬ ‫در این میان هــم افزایش خریدهای‬ ‫تســلیحاتی‪ ،‬گرم کردن روابط با روسیه در‬ ‫ی و متنوع کردن شرکای‬ ‫مباحث نظامی و نفت ‬ ‫راهبردی در سطح بین المللی به خصوص با فرانسه از دیگر‬ ‫دستورکارهای این راهبرد است که بنا به مقتضیات و شرایط‬ ‫در همان خط اصلی قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نظر نگارنده اگر ســعودی ها بتوانند پروسه حذف‬ ‫اسد در روند انتخابات و تشــکیل دولت انتقالی را به نحوی‬ ‫با تمایل امریکایی ها و روس ها پیاده کنند‪ ،‬عمال بخشــی‬ ‫از نفوذ ایران در ســوریه را ســد کرده و می توانند باتوجه به‬ ‫فشارهایی که بر خط مقاومت به خصوص حزب الله اورده‬ ‫زمینه را برای به چالش کشیدن گستره بازی ایران در منطقه‬ ‫عربی فراهم اورند‪.‬البته ذکر یک نکته بســیار مهم را نباید‬ ‫نادیده گرفت که در رفتار تهاجمی عربستان نقش کاتالیزور‬ ‫را ایفا کــرده و ان عــدم کنش گری فعال ایــران در عرصه‬ ‫منطقه ای بوده است‪.‬‬ ‫بدین معنی به ان میزان که سیاست خارجی ایران در ‬ ‫یک دهه اخیر و بنا به تحوالتی که در مجموع به نفع ایران‬ ‫در عراق و یمــن رقم خورد‪ ،‬کنش الزم را بــرای تبدیل این‬ ‫سیاست به یک دســتاورد ملموس را نداشته و در چند سال‬ ‫اخیر معطوف به حل بحران هسته ای بود ه و توجه الزم را به‬ ‫منطقه عربی نداشته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اجالس ضدایرانی‬ ‫چگونهایرانازروندتنظیمبیانیهسازمان‬ ‫همکاریاسالمیحذفشد‬ ‫احمد معنوی‬ ‫‪6‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫سرخوردگی ناشی از اجرای برجام‬ ‫ســازمان همکاری اسالمی که فلســفه وجودی ان‬ ‫برگرفتــه از اهــداف کالن ان ارتباط همه جانبه‪ ،‬حســن‬ ‫همجــواری‪ ،‬ایجــاد وحــدت در بیــن اعضــا‪ ،‬حمایت از‬ ‫تمامــی مســلمانان در جهــان را به عنوان رســالت اصلی‬ ‫بیــان می دارد‪،‬متاســفانه دچــار مشــکالت اساســی در‬ ‫ساختارشده و در محاصره برخی کشور ها قرار گرفته است‬ ‫بنابراین به نظر می رســد در ادامه کار با فراز و نشــیب های‬ ‫دیپلماتیک داخلــی روبه رو خواهد بــود‪ .‬مواضع بعضی از‬ ‫کشــورهای عضو این ســازمان ‪ ،‬مغایر با اهداف زیربنایی‬ ‫ان بوده و رویکردهای اتخاذی انها در چارچوب سیاســت‬ ‫اسالم ستیزی صهیونیستی – امریکایی است‪.‬‬ ‫در همین راســتا این اجالس نقاب از چهره برخی از‬ ‫انان برداشته و چهره واقعی انان را عیان ساخت و نشان داد‬ ‫که انها به دنبال تحقق اهدافی هستند که دیکته امریکا و‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫براساس ســناریوی اول‪ ،‬این بیانیه را باید در امتداد‬ ‫موفقیت ایران در طول ماه ها تالش برای امضا ی توافقنامه‬ ‫هســته ا ی و اجرای برجام و متعاقــب ان افزایش جایگاه‬ ‫نا لمللی دانســت؛ موفقیتی که بالفاصله‬ ‫ایران در نظام بی ‬ ‫با راهبرد مخالف با برجام دولت عربســتان سعودی مواجه‬ ‫شــد‪ .‬یعنی نتیجه طبیعی برجام و توافق هسته ای ایران و‬ ‫‪ ،5+1‬عربســتان را در یک سیاســت تهاجمی قرار داد که‬ ‫تاکنون نمودهای ان را می توان در یک خط معنادار ارزیابی‬ ‫کرد‪ .‬به این معنی که ســعودی ها وقتی از امریکایی ها به‬ ‫دلیل انچه تســاهل در قبال ایران خوانده می شــد‪ ،‬ناامید‬ ‫شــدند‪ ،‬به دنبال یک اســتراتژی ضدایرانی حرکت کردند‬ ‫که البته حادثه منا و حمله به ســفارت عربستان در تهران‪،‬‬ ‫این بهانه را به سعودی ها برای پیشبرد این دستورکار هدیه‬ ‫کرد‪ .‬بنابراین تنظیم چند بیانیه ضدایرانی ابتدا در شــورای‬ ‫امنیت ســازمان ملل‪ ،‬ســپس در دو ســازمان عربی یعنی‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب و در نهایت در‬ ‫نشست سران سازمان همکاری اسالمی در استانبول نشان‬ ‫خروج ایران از سازمان همکاری اسالمی و‬ ‫اتخاذ مواضع جدید‬ ‫بین الملل‬ ‫درحالی که تصور می شد اجالس سران در استانبول‬ ‫فرصتی مناســب برای نزدیک شــدن مواضع کشورهای‬ ‫اسالمی و به ویژه بهبود مناســبات ایران و عربستان شود؛‬ ‫اما حضور پادشــاه عربســتان و دالرهای نفتی که از ماه ها‬ ‫پیش هزینه کــرده بود‪ ،‬منجر بــه ضدایرانی تریــن بیانیه‬ ‫اجالس سران طی سالیان اخیر شد‪ .‬سیزدهمین اجالس‬ ‫سران عضو سازمان همکاری اســامی که با شعار اتحاد و‬ ‫همبستگی برای عدالت و صلح در اســتانبول ترکیه برگزار‬ ‫شده بود در حالی پایان یافت که طی ان عربستان به جای‬ ‫وفاق و برابری و انسجام ســعی در تفرقه پراکنی بین اعضا‬ ‫داشته و سعی در راستای سرپوش گذاشتن بر جنایت خود‬ ‫در یمن و ســوریه با هدف روند فرار به جلو داشت‪ .‬در واقع‬ ‫حکام سعودی در این برهه تاریخی احساس می کردند که‬ ‫می توانند از تریبون های گوناگون پروژه ایران هراســی را‬ ‫رقم بزنند و با تطمیع برخی از کشورها و هزینه سنگین مالی‬ ‫و تبلیغاتی به اهداف خود نایل ایند‪ .‬باید گفت سعودی ها با‬ ‫حذف غیرقانونی ایران از روند تنظیم این بیانیه‪ ،‬علیه ایران‬ ‫و هم پیمانانش از تریبون ســازمان همکاری کشــورهای‬ ‫اســامی قصد بهره برداری از این فرصت را داشتند که در‬ ‫نهایت با تذکر به هنگام و اعتــراض رئیس جمهورایران به‬ ‫میزبان اجالس‪ ،‬بیانیه و تمامی بندهــای ان مورد قرائت‬ ‫قــرار نگرفت و در نشســت اختتامیــه نیز مقامــات ایرانی‬ ‫شرکت نکردند تا عربستان در دســتیابی به اهداف خود با‬ ‫شکست روبه رو شود‪.‬سازمان همکاری اسالمی در شرایطی‬ ‫پیش نویس بیانیه ای دویســت بندی منضمــم به چهار بند‬ ‫علیه ایران و حزب اللــه لبنان را صادر کرد کــه صدور این‬ ‫بیانیه برای عربستان به عنوان طراح این بندها‪ ،‬میلیاردها‬ ‫دالر هزینه در بر داشــته و مســئوالن برخی کشــورها برای‬ ‫همراهی با سعودی ها در این پروژه صرفا تبلیغاتی‪ ،‬امتیازات‬ ‫قابل توجهی دریافت کرده اند‪.‬‬ ‫در این بیانیه که ادعا شــد ه ایــران درحال دخالت در‬ ‫کشورهای منطقه و چندین کشور اسالمی دیگر جهان مانند‬ ‫یمن‪ ،‬سوریه‪ ،‬بحرین و سومالی اســت‪ ،‬از ایران خواسته‬ ‫شده حســن همجواری را رعایت کرده و از دخالت در امور‬ ‫دیگر کشورها خودداری کند‪ .‬عربستان در این بیانیه بندی‬ ‫را برای محکوم کردن ماجرای سفارتخانه ریاض در تهران‬ ‫و کنسولگری این کشور در مشــهد گنجانده است‪ .‬در این‬ ‫بیانیه طبق خواســت مسئوالن ســعودی مواضع ایران در‬ ‫خصوص اعدام های صورت گرفته در عربســتان محکوم‬ ‫ی در عربســتان‬ ‫شــده اســت‪ .‬در این بیانیه از افراد اعدام ‬ ‫به عنوان «تروریست» یاد شده اســت‪ .‬این درحالی است‬ ‫که یکی از این اعدامی ها «ایت الله نمر باقر النمر» روحانی‬ ‫برجسته عربستانی است که تنها جرم او مخالفت با ال سعود‬ ‫بود‪ .‬اعدام این روحانی برجسته عربســتانی در ان زمان با‬ ‫واکنش و اعتراض های گسترده بین المللی همراه شد‪ .‬یکی‬ ‫از بحث برانگیزترین بندها در این بیانیه علیه حزب الله لبنان‬ ‫است که کامال همسو با مواضع قبلی عربستان در شورای‬ ‫همــکاری و اتحادیه عرب ضد مقاومت اســت‪ .‬در این بند‬ ‫ادعا شده حزب الله لبنان در حال «اقدامات تروریستی در‬ ‫سوریه‪ ،‬بحرین‪ ،‬کویت‪ ،‬یمن» است!‬ ‫با مطالعــه موارد فــوق در تبیین شــکل گیری بیانیه‬ ‫ضد ایرانی و بازتاب های ان ســناریوهای ذیل قابل بررسی‬ ‫است‪.‬‬ ‫از دل پر عربســتان از ایران و توافق هسته ای با همکاری‬ ‫امریکا دارد‪ .‬از این رو ســعودی ها تالش کردند تا به نوعی‬ ‫به یارگیری علیه ایران اقدام کننــد که نمونه ان را می توان‬ ‫در بیانیه پایانی نشست سازمان همکاری اسالمی مشاهده‬ ‫کرد‪ .‬در تفسیر نفاق سعودی ها با ایران در امتداد این سناریو‬ ‫باید گفت که سعودی ها از زمان حادثه منا و حمله به سفارت‬ ‫عربســتان در تهران در یک راهبــرد مقابله جویانه در صدد‬ ‫انزوای تهــران در نظام منطقــه ای خاورمیانه اند‪ ،‬بنابراین‬ ‫همواره به دنبال فرصتی برای انتقام بودند که از این فرصت‬ ‫نهایت بهره برداری را کرده و با تحمیل چهار بند علیه ایران و‬ ‫حزب الله در بیانیه رسمی سیزدهمین دوره اجالس سازمان‬ ‫همکاری اســامی مخالفت رســمی خود را با ایران اعالم‬ ‫کردندسناریوی بعدی به ضعف های سیاست خارجی ایران‬ ‫در حوزه عربی و در قبال همســایگان بر می گــردد‪ .‬به باور‬ ‫بسیاری از کارشناسان به همان میزان که سیاست خارجی‬ ‫دولت حسن روحانی در هدایت مذاکرات هسته ای موفق‬ ‫بوده‪ ،‬به همین میــزان نیز در حوزه عربــی ضعف و دارای‬ ‫نواقص اساسی بوده است‪ .‬از سوی دیگر با ذکر سناریوهای‬ ‫فوق باید به این مهم اشــاره کرد که اتخاذ چنین رویکردی‬ ‫از سوی دولت عربســتان ســعودی و حمایت ان از سوی‬ ‫ترکیه لزوم ایجاد شــرایط ژئوپلتیکی جدیدی در خاورمیانه‬ ‫را ضروری می نماید که به شرح ذیل قابل بررسی است‪:‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رژیم صهیونیستی است‪ .‬این رویکرد کامال مغایر با ماهیت‬ ‫سازمان همکاری اسالمی است‪ .‬بنابراین کشورهای عضو‬ ‫می بایست با حمایت ریاست دوره ای فعلی ‪ ،‬موضعی کامال‬ ‫جدی و همســو در برابر مواضــع رادیــکال و تفرقه افکن‬ ‫عربستان اتخاذ نمایند تا در اجالس های اتی شاهد چنین‬ ‫واگرایــی دیپلماتیــک در موضوعات مطروحه نباشــند و‬ ‫دستاوردی موثر و راهبردی جهت رفع چالش های سیاسی‬ ‫و امنیتی در جهان اسالم‪ ,‬محقق شود‪ .‬در غیر این صورت‬ ‫و با تــداوم حرکت هــای این چنینــی ایران می بایســت از‬ ‫این سازمان خارج شده و با تشــکیل اتحادیه جداگانه ای‬ ‫زمینه را برای ایجاد ائتالف شــیعی و بــا محوریت مبارزه با‬ ‫افراطی گری فراهم اورد‪.‬‬ ‫کامال بدیهی است که با سیطره عربستان بر دبیرخانه‪،‬‬ ‫این ســازمان با فقدان مدیریت و افت هــای گوناگون در‬ ‫صحنه مدیریتی مواجه بوده و علنا در حوزه های تصمیم ساز‬ ‫نوعی رخوت و سســتی برای حمایت از مسلمانان به چشم‬ ‫می خورد‪ ،‬اینکه برخی کشورهای اســامی با سردستگی‬ ‫سعودی ها به جای انکه در راستای وحدت و تحکیم جایگاه‬ ‫کشورهای مسلمان به عنوان هدف اصلی این سازمان گام‬ ‫بردارند‪ ،‬در مســیر تنظیم چنین بیانیه ای حرکت می کنند‪،‬‬ ‫قابل تامل بــوده و می تواند اغازی بر زوال و تشــریفاتی تر‬ ‫شدن نشست های این سازمان شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫انزوای ژئو پلتیکی عربستان‬ ‫به رغم اینکه عربســتان با صرف دالرهای زیاد سعی‬ ‫در جلب نظر سایر کشورها برای تدوین این بیانیه داشته‪،‬‬ ‫ ولی تجربه نشــان داده‪ ،‬ســعودی ها چگونه پولشان را به‬ ‫باد داده اند تا در گوشــه ای از سند رســمی ‪ 200‬بندی این‬ ‫سازمان‪ ،‬علیه ایران موضع گیری بی اثر شود‪.‬‬ ‫عربستان با اتخاذ رویکردهای سیاسی رادیکال در این‬ ‫اجالس‪ ,‬چهره واقعی خود را با برداشتن نقابش‪ ,‬عیان کرد‬ ‫و کشورهای اسالمی به این باور دست یافتند که عربستان‬ ‫ســعودی به دنبال حل چالش های جهان اســام نیست و‬ ‫مجری مشــق تفرقه افکن صهیونیستی اســت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر عربستان با وجود رایزنی های بسیار از اینکه نتوانست‬ ‫برای ترغیب حضور رئیس جمهور مصر برای تحویل دادن‬ ‫ریاست دوره ای جدید ســازمان به ترکیه موفق شود بسیار‬ ‫شاکی اســت‪ .‬ریاض مدت ها تالش کرد تا مواضع قاهره‬ ‫و انکارا را بــه یکدیگر نزدیک کند‪ .‬ایــن موضوع از جهات‬ ‫ویژه ای برای سعودی ها حائز اهمیت است‪ .‬ریاض براین‬ ‫باور بود که ایــران از شــکاف میان مصر و ترکیــه به ضرر‬ ‫عربستان و به ضرر جبهه متحد انها در برخی از نقاط منطقه‬ ‫از جمله سوریه به خوبی استفاده می کند‪ .‬از طرفی حضور‬ ‫مصر در عالی ترین سطح در اجالس استانبول برای پرستیژ‬ ‫ترکیه بسیار اهمیت داشــت و الزم بود تا زمانی که ریاست‬ ‫دوره ای اجالس منتقل می شــد ســران دو کشــور در این‬ ‫مراسم حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫از ایــن رو باتوجــه بــه تحلیل هــای ارائه شــده در‬ ‫رســانه های منطقه و اهمیت ایــن موضوع بــرای انکارا‪،‬‬ ‫سعودی ها تالش زیادی را به عمل اوردند و به نظر می رسد‬ ‫که پیش از اجالس ترکیه را از امدن السیسی مطمئن کرده‬ ‫بودند‪ .‬اما امتناع السیسی از شــرکت در اجالس استانبول‬ ‫تالش های ریاض را در خشنود ساختن انکارا ناکام گذاشت‬ ‫و همچنین نشان داد که این کشور انگونه که تصور می شد‬ ‫توان کافــی دیپلماتیک بــرای اقناع و ایجــاد وفاق میان‬ ‫متحدان درجه یک خود را ندارد‪ .‬حضور نیافتن السیسی در‬ ‫اجالس استانبول همچنین به معنی شکست سعودی ها در‬ ‫ایجاد اتحاد مثلث عربســتان‪ ،‬مصر‪ ،‬ترکیه درمنطقه برای‬ ‫حمایت از اهداف خاص و از جملــه رویارویی با جمهوری‬ ‫اســامی بود بنابراین با ادامه این روند باید شــاهد انزوای‬ ‫سیاسی عربستان باشیم‪.‬‬ ‫توطئه سعودی‬ ‫ترکیه و عربستان علیه ایران متحد شدند‬ ‫صباح زنگنه‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪7‬‬ ‫به تازگی اجالس سران سازمان همکاری اسالمی در‬ ‫استانبولبرگزارشد‪.‬درایناجالس‪،‬ریاستدوره ایسازمان‬ ‫رسماازمصربهترکیهمنتقلشد‪.‬حسنروحانیرئیس جمهور‬ ‫کشورمان در راس هیاتی در این اجالس حضور یافت اما این‬ ‫اجالسبااعتراضگستردهایراننسبتبهبیانیهنهاییپایان‬ ‫یافت‪ .‬جمهوری اســامی ایران در ایــن اجالس اعتراض‬ ‫خود را به چهار بند بیانیه پایانی اعالم کرد‪ .‬اگر بخواهیم این‬ ‫مســاله را از نظر حقوقی بررســی کنیم که ایا امکان حذف و‬ ‫تغییربندهاییدربیانیهپایانیوجودداردیانه‪،‬بایدبگوییمکه‬ ‫بر اساسمقرراتموجوددراینسازمانایناقدامامکان پذیر‬ ‫است‪.‬زیرابیانیهپایانیابتدادرسطحکارشناسیتنظیمشدهو‬ ‫بعد در سطح وزرای خارجه کشورهای عضو تصویب می شود‬ ‫که امکان اعتراض یا تغییر ان وجود دارد‪ .‬هر کشــور عضو‬ ‫سازمان همکاری اسالمی می تواند خواستار حذف چند بند‬ ‫از بیانیه پایانی به هنگام برگزاری اجالس باشد‪ .‬به خصوص‬ ‫اینکه دو یا سه کشور دیگر نیز از این درخو است حمایت کرده‬ ‫و با هم هم صدا شوند‪ .‬در این صورت امکان فشار بر رئیس‬ ‫دوره ای اجالس برای به رای گذاشــتن بندهــای مذکور یا‬ ‫حتی حذف انها بیشتر می شــود و اگر رای گیری در این باره‬ ‫انجام شــود‪ ،‬در این صورت کشــورهای موافق و مخالف با‬ ‫حذف یا تغییر بند های بیانیه پایانی مشــخص می شود‪ .‬اما‬ ‫در این مورد همراهی و همکاری رئیس دوره اجالس بســیار‬ ‫حائز اهمیت اســت‪ .‬به طور کلی در این اجالس عربستان‬ ‫سعودی توانست یک برداشت تبلیغاتی کند و ترکیه هم این‬ ‫کشور را همراهی کرد که مایه تاسف اســت‪ .‬در واقع هدف‬ ‫از گنجاندن این بندهای ضد ایرانی در بیانیه پایانی اجالس‬ ‫سرانهمکاری هایاسالمیتوسطسعودی ها‪،‬برایاعمال‬ ‫فشار بیشتر بر ایران بود‪ .‬باتوجه به اینکه ریاض در سال های‬ ‫گذشته نتوانسته است در صحنه های مختلف منطقه ای و‬ ‫بین المللی به موفقیتی در قبال ایران دســت یابد‪ ،‬دست به‬ ‫چنین اقدامی زد‪ .‬این اقدامات اثار تبلیغاتی و سیاسی خود را‬ ‫دارد‪،‬اگر چه اثارانبسیارکوچکاستامامی تواندازاردهند ه‬ ‫باشد‪.‬البتهایننکتهرابایدموردتوجهقراردهیمکهاینبیانیه‬ ‫ضمانت اجرایی ندارد زیرا ســازمان همکاری اسالمی خود‬ ‫ســاز و کار اجرایی ندارد امــا باتوجه به امکانات رســانه ای و‬ ‫تبلیغاتی‪،‬گنجاندنچندبندضدایرانیدربیانیهپایانیتوانسته‬ ‫موجیرادرسطحمنطقهایجادکند‪.‬بااینحالدربارهتاثیراین‬ ‫اقدام در میان کشورهای غربی می توان گفت که هیچ گونه‬ ‫جنگ سرد ریاض و واشنگتن‬ ‫پیامدهای منطقه ای و بین المللی بیانیه ضد ایرانی سازمان همکاری اسالمی چیست؟‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫‪8‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫ی در بیانیــه پایانی‬ ‫گنجانده شــدن بندهایــی ضد ایران ‬ ‫سیزدهمیننشستسرانکشورهایعضو«سازمانهمکاری‬ ‫اسالمی» در اســتانبول ســبب شــد تا در برخی از فضاهای‬ ‫رسانه ای‪ ،‬سخن از شکاف در جهان اسالم به میان اید و انچه‬ ‫را «حکام ال ســعود» به موازات بذل و بخشش های هنگفت‬ ‫دالری و در حالتی کامــا انفعالی‪ ،‬در قالب الفــاظ و کلماتی‬ ‫یبه‪ 56‬کشوراسالمینسبتدادند‪،‬به عنواننشانه های‬ ‫تکرار ‬ ‫انزوای جمهوری اسالمی ایران در میان کشورهای هم کیش‬ ‫خود توصیف شود‪ .‬ان هم درحالی که این بیانیه (بیانیه پایانی‬ ‫نشست استانبول) اجماع کشورهای شرکت کننده را به همراه‬ ‫نداشت و به همین دلیل برخالف رویه معمول درجلسه پایانی‬ ‫نیزقرائتنشد‪.‬‬ ‫البتهاینبراینخستین باردرطولتاریخفعالیتسازمان‬ ‫همکاری اسالمی بود که کشورمان از طریق بندهایی از بیانیه‬ ‫پایانی نشست سران این ســازمان‪ ،‬مورد عتاب و خطاب قرار‬ ‫گرفت و مقامات کشورمان به ناگزیر‪ ،‬با خروج از این نشست‪،‬‬ ‫اعتراض خود را نسبت به پیش نویس این بیانیه نشان دادند‪.‬‬ ‫بیانیه ایکهدرمواردمتعدددیگرینی زنهتنهابههیچوجهبرای‬ ‫کشورهای اســامی عضو‪ ،‬افتخارامیز نبود‪ ،‬بلکه موجباتی‬ ‫از سرافکندگی و تحقیر دولت ها و ملت های اسالمی را هم با‬ ‫خود داشــت ‪ .‬در بندهایی از بیانیه مزبور‪ ،‬تقدیر و تشکر های‬ ‫مکرر از دیکتاتوری سعودی و دیگر حکومت های پادشاهی‬ ‫همسو با عربستان‪ ،‬این احســاس را به وجود اورد که سازمان‬ ‫نامبرده متعلق به خاندان سعودی است و اهداف ان در رهایی‬ ‫رژیم «ریاض» از غرق شدن در تالق های پیچیده سیاسی و‬ ‫اقتصادی‪ ،‬منحصر ومحدود شده است‪ .‬این رویه در تدوین‬ ‫و تنظیم بیانیه پایانی نشست استانبول‪ ،‬تا انجا پیش رفت که ‬ ‫در میان شگفتی خبرنگاران و تحلیلگران مسائل منطقه‪ ،‬در‬ ‫خصوصموضوعجنگتحمیلییکسالهعلیهیمنتصریح‬ ‫کرد‪«:‬کنفرانسنگرانیعمیقخودبابتاوضاعانسانیناگوار‬ ‫در یمن را ابراز می دارد و در این مجال‪ ،‬از نقش ویژه عربستان‬ ‫سعودی و امارات متحده عربی در برنامه بهبود اوضاع انسانی‬ ‫و کمک به مردم یمن تقدیر و تشکر به عمل می اورد‪ ».‬و این‬ ‫ن یمنی بلکه بســیاری‬ ‫دقیقا زمانی بود که نــه فقط ‪ 24‬میلیو ‬ ‫از مردم جهان انتظار داشــتند که مقامات ســعودی به خاطر‬ ‫جنایات نابخشودنی شــان در یمن‪ ،‬مورد محکومیت ســران‬ ‫دیگرکشورهایاسالمیقراربگیرند یاالاقلبالحنیولوبسیار‬ ‫مالیم با انتقادات انان روبه رو شوند‪ ،‬به هر ترتیب این عبارات‬ ‫درباره وقایع یمن‪ ،‬کافی بود تا میزان عدول از اهداف و اصول‬ ‫ی در نشستی که «دولت اردوغان»‬ ‫سازمان همکاری اسالم ‬ ‫میزبانی ان را بر عهده داشــت‪ ،‬مشخص شود‪ .‬البته موضوع‬ ‫دیگریکههمسوییحیرت انگیزتدوین کنندگانبیانیهپایانی‬ ‫را با رژیم صهیونیستی نیز اشکارتر ساخت‪ ،‬تکرار بندهایی از‬ ‫بیانیهاتحادیهعربدربارهحزب اللهلبنانبود‪.‬دراینخصوص‪،‬‬ ‫جمالت و عباراتی به کارگرفته شد ک ه اعتبار ناداشته بندهای‬ ‫مربوط به ایران را نیز ازمیان می برد‪ .‬چنانکه بیانیه در بند ‪105‬‬ ‫تصریح کرد که « ایــن کنفرانس‪ ،‬حزب الله لبنــان را به دلیل‬ ‫اقداماتتروریستیاینگروهدرسوریه‪،‬بحرین‪،‬کویتویمن‬ ‫و حمایت از گروه های تروریستی که امنیت کشورهای عضو‬ ‫را به خطر می اندازد‪ ،‬محکوم می کنــد»‪ .‬در واقع در حالی که‬ ‫افکارعمومیجهاناسالمانتظارانراداشتکهحزب الله لبنان‬ ‫به علت نقش افرینی بســیار مثبت و ایثارگرانه اش در مقابله با‬ ‫گروهک های تروریســتی تکفیری‪ ،‬مورد تقدیر وتجلیل قرار‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بگیرد‪ ،‬بیانیه استانبول طی جمالتی مواضع خ ّفت بار اتحادیه‬ ‫عرب را نشخوا ر و این حزب را به حرکت های تروریستی متهم‬ ‫کرد‪ .‬اری با چنین رویکرد و از چنین موضعی بود ک ه کشورمان‬ ‫در بندهای‪ 32،31،30‬و‪ 33‬بیانیه پایانی نشست استانبول (با‬ ‫پوشش و با عنوان دیدگاه و موضع کشورهای اسالمی) مورد‬ ‫خشموغضبمقاماتعصبانیونگرانعربستانقرارگرفتو‬ ‫بهاصطالحدرمواردیمتعددیمحکومشد‪:‬‬ ‫بند ‪ ۳۰‬ـ ایــن کنفرانس تاکیــد می کند کــه روابط بین‬ ‫کشورهای اســامی و جمهوری اسالمی باید مبتنی بر مبانی‬ ‫حســن همجواری‪ ،‬دخالت نکردن در امور داخلی کشــورها‬ ‫و احترام به اســتقالل و تمامیــت ارضی باشــد و اختالفات‬ ‫موجود از روش های مسالمت امیز بر اســاس منشور سازمان‬ ‫همکاریاسالمیومنشورمللمتحددومبانیحقوقبین الملل‬ ‫لو فصلشدهوازبهکارگیریزوریاتهدیدبهاناجتنابشود‪.‬‬ ‫ح ‬ ‫بند ‪ ۳۱‬ـ ایــن کنفرانس حملــه به اماکــن دیپلماتیک‬ ‫عربســتان ســعودی در تهران و مشــهد را محکــوم کرده و‬ ‫اعالم می دارد که این حمالت نقض اشــکار توافقنامه روابط‬ ‫دیپلماتیکوتوافقنامهروابطکنسولیوینوقوانینبین المللی‬ ‫مبنیبرمصونیتاماکندیپلماتیکاست‪.‬‬ ‫بند ‪ ۳۲‬ـ این کنفرانس مواضــع تحریک کننده ایران در‬ ‫موضوع اجرای احــکام قضایی در مورد تعــدادی از عامالن‬ ‫جرا ئم تروریســتی در عربســتان ســعودی را رد می کند‪ .‬این‬ ‫موضع گیری ها که دخالت اشــکار در امور داخلی عربســتان‬ ‫سعودیبهحسابمی اید‪،‬درتضادبامنشورمللمتحدومنشور‬ ‫سازمانهمکاریاسالمیوتمامی تعهداتبین المللیاست‪.‬‬ ‫بند ‪ ۳۳‬ـ کنفرانــس دخالت های ایــران در امور داخلی‬ ‫کشورهای منطقه و سایر کشــورهای عضو از جمله بحرین‪،‬‬ ‫یمن‪،‬سوریهوسومالیرامحکومساختهوتداومحمایتایران‬ ‫ازتروریسمرامحکوممی کند‪ .‬تحلیلگرانوکارشناسانمسائل‬ ‫منطقهوجهاناسالمهریکدالیلوفرضیاتمختلفیرابرای‬ ‫گنجانده شدن ‪ 4‬بند ضد ایرانی در بیانیه پایانی استانبول ارائه‬ ‫کرده اند که در مجموع می تواند بخش بزرگی از واقعیت های‬ ‫موجود در ورای تالش های مذبوحانه حکام عربستان در این‬ ‫خصوصرابر مالکند‪.‬البتهبسیاریازاینتحلیلگرانمعتقدند‬ ‫که دستگاه دیپلماسی کشورمان با وجود داشتن فرصت کافی‬ ‫(الاقلچندینماهه)‪،‬تمهیداتالزمبرایجلوگیریازتدوین‬ ‫چنینبیانیه ایرابهکارنگرفتهوبهامید( یادرانتظار)تاثیرگذاری‬ ‫فضای بین المللی پس از فرجام‪ ،‬بر فضای نشست استانبول‪،‬‬ ‫در این خصوص‪ ،‬به انفعال در برابر فعل انجام شــده مقامات‬ ‫ریاضبسندهکردهاست‪.‬بهعبارتدیگرمسئوالنوزارت خارجه‬ ‫با نوعــی از خوش بینی‪ ،‬میدان را برای هر کنش عربســتان و‬ ‫رژیم های همسو با ریاض بازگذاشته و سپس به واکنش های‬ ‫غیر موثر بســنده کرده اند‪ .‬در زیر به علــل گنجاندن بندهای‬ ‫ضد ایرانیدربیانیهپایانیسازمانکنفرانساسالمیاشارهشده‬ ‫ودرادامهبرخیازانهابه طورمفصلشرحدادهشدهاست‪.‬‬ ‫‪-1‬تغییرپادشاه‬ ‫‪-2‬تغییروزارت خارجه‬ ‫‪-3‬ناکامی هایعربستان‬ ‫‪-4‬نگرانیازبهره برداریایرانازشرایطبعدازبرجام‬ ‫‪-5‬واگذاریماموریتتحریمایرانبهعربستان‬ ‫‪-6‬افزایشمخالفت هایداخلیدرعربستانوبحرین‬ ‫‪-7‬سردیروابطامریکاوعربستان‬ ‫تغییر پادشاه‪ :‬شــماری ازتحلیلگران‪ ,‬ریشه ها و علل‬ ‫گنجاندن بندهای ضد ایرانی در بیانیه اســتانبول را ناشــی از‬ ‫نبارویکارامدن‬ ‫خصومت ورزی هاییمی دانندکهدورجدیدا ‬ ‫ملک سلمان در اواسط زمستان سال ‪ 93‬اغا ز شد و رویکردی‬ ‫افراطی تر از گذشــته را در سیاســت های راهبردی عربستان ‬ ‫باعث گردید‪ .‬ترجمان عملی این رویکرد تازه ‪ ،‬اعمال سیاستی‬ ‫خصمانه تر علیه ایران و به کارگیری شیوه افزون خواهانه تر در‬ ‫منطقهبود‪.‬اینرویکرددرعرصهمنطقه‪،‬مظاهریداشتودر‬ ‫صحنهروابطب ا ایران‪,‬زمینهوقوعسلسلهاقداماتخصومت بار‬ ‫وجنجالیراپدیداورد‪.‬‬ ‫انتصابوزیرامورخارجهجدید‪:‬برخیازصاحبنظران‬ ‫مسائل غرب اسیا‪ ،‬انتصاب «عادل الجبیر» را در مقام وزارت‬ ‫امور خارجه عربســتان ‪ ،‬مسبب اتخاذ شــیوه های افراطی در‬ ‫عرصه فعالیت های دیپلماتیک این کشــور می دانند و انچه‬ ‫در بیانیه پایانی نشست استانبول علیه ایران و حزب الله لبنان‬ ‫گنجانده شــد را نتیجه تداوم ان شــیوه ها‪ ،‬ارزیابی می کنند؛‬ ‫موضوعیکهمقاممعظمرهبریدریکیازبیاناتفروردینسال‬ ‫گذشته (‪20‬فروردین سال‪ )94‬به نوعی به ان اشاره داشتند و از‬ ‫جوانان بی تجربه اییادکردندکهبهمتانتگذشتهدرسیاست‬ ‫خارجیعربستانپایانداده اند‪.‬‬ ‫یکی از نکات مهم در این خصــوص ؛ حضور درازمدت‬ ‫عادل الجبیر در امریکا ان ه م در سال های قبل از انتصابش‬ ‫به عنوان وزیــر امورخارجه اســت‪ .‬در این باره بــه پیوند های‬ ‫احتمالی وی بــا برخی از مقامــات امریــکا و گروه های نفوذ‬ ‫صهیونیستی اشاره می شود ‪ ،‬چنانکه گفته می شود او مجری‬ ‫یک سلسله توافقاتی است که وی با ان افراد و گروه ها داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫ناکامی های بی سابقه حکومت سعودی در سطوح‬ ‫منطقه ای و داخلی‪ :‬شــماری از کارشناســان هــم این نوع‬ ‫ناکامی ها را زمینه ســاز گســترش دامنه خصومت ورزی های‬ ‫«ریاض» بر ضد «تهران» می دانند؛ ناکامی هایی که از یک‬ ‫طرف نگرانی های بسیاری را در مقامات ال سعود برانگیخته و‬ ‫از طرف دیگر ‪ ،‬فلســفه وجودی و بقای انها را نه تنه ا نزد مردم‬ ‫عربستان‪ ،‬بلک ه نزد حامیان غربی شان از میان برده است‪ .‬از‬ ‫این لحاظ‪ ،‬انها درصددند تا با افزایــش خصومت ورزی علیه‬ ‫ایران(وبهراه اندازیتبلیغاتداخلی)افکارعمومیداخلیرابه‬ ‫تمکین در برابر خود وادارند و در عرصه بین المللی و به ویژ ه نزد‬ ‫محافلقدرتمندصهیونیستی‪،‬این گونهوا نمودکنندانهابهترین‬ ‫گزینهبرایمهارقدرتایرانوجبههمقاومتضد صهیونیستی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫تغییر رویکرد امریکا در سیاســت های منطقه ای‪:‬‬ ‫بعضی هــم براننــد کــه واشــنگتن و لنــدن در دوران پس از‬ ‫تحریم هایایرانبهاعمالفشار هایعربستانعلیهکشورمان‬ ‫چشــم دوخته و ماموریت تــداوم نوع دیگــری از تحریم ها را‬ ‫(فشــارهای اقتصادی) را به ریــاض ســپرده اند‪ .‬البته تعبیر‬ ‫متضادی هــم دراین خصوص بــه کار گرفته می شــود و ان‬ ‫پیدایش سردی بی سابقه در روابط واشنگتن و ریاض است که‬ ‫سببشدهتامقاماتعربستانبرایفائقامدنبرشرایطناشی‬ ‫از ان‪,‬خصومت ورزی ها علیه ایران و تحرکات منطقه ای شان‬ ‫را افزایش دهند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انعکاسرسانه ایدرسطحجهانینداشتهاستواثارتبلیغاتی‬ ‫این اقدام تنها در سطح رسانه های عربی بوده که در مالکیت‬ ‫عربستانسعودیقرارداشتند‪.‬‬ ‫به هنگام ارائه پیش نویس بیانیه پایانی اجالس سران‬ ‫ســازمان همکاری اســامی‪ ،‬هیات ایرانی اعتراض خود را‬ ‫نسبت به گنجاندن چندین بند ضد ایرانی در ان اعالم کرد و‬ ‫ی هنگام قرائت بیانیه پایانی در پایــان اجالس در محل‬ ‫حت ‬ ‫حاضرنشد‪،‬اکنونسوالایناستکهایاایناقداماتدربرابر‬ ‫کارشکنی هایسعودی هادرحوزهدیپلماسیکافیاست ؟در‬ ‫پاسخ بایدگفت‪ ،‬زمانی که ما از یک جمله ضدایرانی در یک‬ ‫بن د در بیانیه ای در نشستی مانند نشســت شورای همکاری‬ ‫خلیج فارسکهغیرقابلاجرابودهوضمانتاجراییهمندارد‪،‬‬ ‫واکنش های متنوع و پیگیری از خود نشــان می دهیم‪ ،‬اگر‬ ‫چنینمساله ایدربیانیهاتحادیهعربعلیهایراناتفاقافتد‪،‬‬ ‫در این صورت واکنش ایران باید جدی تر باشد و چه برسد به‬ ‫بیانیه سازمان همکاری اسالمی که‪ 57‬کشور اسالمی عضو‬ ‫ان بوده و جمهوری اســامی ایران یکی از اعضای اصلی و‬ ‫موثر ان اســت‪ ،‬این در حالی است که ایران نه عضو شورای‬ ‫همکاریخلیج فارسونهاتحادیهعرباست‪.‬برهمیناساس‬ ‫باید موضع گیری و واکنش ایران بــه این چند بند ضد ایرانی‬ ‫بسیار جدی تر باشد‪ .‬همچنین باید بر این نکته تاکید کرد که‬ ‫ی ان به عنوان‬ ‫این اقدامات از سوی این سازمان و به کارگیر ‬ ‫یک ابزار سیاسی از سوی برخی کشــورهای برای دستیابی‬ ‫به اهداف خود باعث افت اعتبار و جایگاه سازمان همکاری‬ ‫اسالمیهمدرمیاناعضاوهمدرعرصهبین المللیمی شود‪.‬‬ ‫دیپلماسی جمهوری اسالمی ایران باید به گونه ای باشد که‬ ‫چنینبندهاییدربیانیهپایانیسازمانیمانندسازمانهمکاری‬ ‫اسالمی گنجانده نشود و همچنین این اجازه داده نشود که‬ ‫این سازمان اختیار خود را در دستان ســعودی ها قرار دهد‪.‬‬ ‫این نکته را نباید از یاد ببریم که برخی بی توجهی ها و نادیده‬ ‫گرفتن برخی مسائل عواقب و پیامدهای بزرگتری به همراه‬ ‫خواهد داشت‪ .‬زیرا این بیانیه ها بی اهمیت نبوده و بر خالف‬ ‫اظهاراتمحموداحمدی نژاد‪،‬رئیس جمهورپیشینکشورمان‬ ‫دربارهقطعنامه هایسازمانملل‪،‬کاغذ پارهنیستندومی توانند‬ ‫تاثیرگذار باشند‪ .‬بر همین اســاس نسبت به هر انچه اعتبار‪،‬‬ ‫جایگاه و حیثیت ایران را مورد تعرض قرار دهد‪ ،‬باید حساس‬ ‫بوده و موضع گیری کرد و در برابر ان تدبیری اندیشــید‪ .‬زیرا‬ ‫در این باره تنها موضع گیری کافی نیست و نمی تواند حالل‬ ‫مشکالت باشد‪ .‬این یک سیاســت کلی است که مجریان‬ ‫دستگاهدیپلماسیاینرویکردرابایددردستورکارخودقرارداده‬ ‫ودرمجامعمنطقه ایوبین المللیبر اساسانرفتارکنند‪.‬‬ ‫همچنین اگرچــه حضور ایران در ایــن اجالس یک‬ ‫موضــوع غیرقابل انکا ر اســت اما حضــور به تنهایی معنی‬ ‫نمی دهد‪ ،‬مگر اینکه مقدماتی نیز برای بهترین نتیجه گیری‬ ‫از حضور فراهم شــود‪ ،‬بــا این حال عدم حضــور به معنای‬ ‫تســلیم صحنه به دیگرانی مانند عربستان سعودی و برخی‬ ‫از کشورهای عربی منطقه اســت که تالش می کنند ایران‬ ‫را از صحنه های منطقه ای حذف کنند‪ .‬همچنین اگر نگاه‬ ‫کلی به کارکرد و تاثیرگذاری ســازمان همکاری اسالمی در‬ ‫طول سالیان گذشته داشته باشــیم‪ ،‬عملکرد این سازمان‬ ‫نتیجه تجلی ضعــف و قوت کشــورهای عضو اســت‪ .‬در‬ ‫حالی که حدود ‪ 20‬عضو این سازمان در قاره افریقا به دلیل‬ ‫فقر‪ ،‬گرسنگی و وجود اقتصاد شــکننده به دنبال دستیابی‬ ‫به کمک هــای خارجــی به خصوص از ســوی قدرت های‬ ‫بزرگ هستند‪ ،‬رای این کشورها را به راحتی می توان به نفع‬ ‫خود به دست اورد‪ .‬عربستان سعودی با اگاهی از این امر‪،‬‬ ‫همین کار را انجام داده است‪ .‬تنها ســازمان زیر مجموعه‬ ‫سازمان همکاری اسالمی که ضمانت اجرایی دارد‪ ،‬بانک‬ ‫توسعه اســامی است که نهاد مهمی اســت‪ .‬عضویت در‬ ‫باقی نهادهای سازمان چندان منافعی برای کشورها نداشته‬ ‫و بیشــتر جنبه تشــریفاتی و دیپلماتیــک دارد و همچنین‬ ‫فعالیت های این سازمان چندان بعد رسانه ای ندارد‪ .‬تنها این‬ ‫سازمان در طول سالیان گذشته در مساله بوسنی هرزگو ین‬ ‫و پرونده سلمان رشدی توانسته است‪ ،‬به خوبی عمل کند‪.‬‬ ‫سازمان همکاری اسالمی در حال حاضر بیشترین ضربه ها‬ ‫را به قلب جهان اسالم وارد می کند و از سال ‪ 2001‬به بعد که‬ ‫حوادث امریکا اتفاق افتاد و نیروهای سعودی به نیویورک‬ ‫حمله و برج دوقلو را منفجر کردند‪ ،‬سازمان به طور کامل به‬ ‫سوی تحقق خواسته های اسرائیل و امریکا حرکت کرده تا‬ ‫این ضربه هایی که سعودی ها به امریکا وارد کردند‪ ،‬جبران‬ ‫شــود‪ .‬با ورود امریکا به عراق هیچ گونــه عکس العملی از‬ ‫سوی ســازمان کنفرانس اســامی علیه این اشغال شاهد‬ ‫نبودیم‪ ،‬همچنین این سازمان علیه حمله های اسرائیل به‬ ‫غزه و لبنان و بحران تروریسم در جهان اسالم که منشاء ان‬ ‫تفکر وهابی بود اقدامی انجام نداده است‪ ،‬بنابراین سازمان‬ ‫همکاریاسالمیباتوجهبهشرایطحاکمبرعرصهمنطقه ای‬ ‫و بین المللی نیاز به بازنگری جدی دارد‪ ،‬باید اصالح شود تا‬ ‫از مسیر غلط خارج شده و استقالل خود را به دست اورد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫روندهایخطرناک‬ ‫توازن ژئوپلتیک در خاورمیانه برهم خورده است‬ ‫نصرت اهلل تاجیک‬ ‫کارشناس مسائل منطقه ای‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪9‬‬ ‫در تحوالت کنونی ژئوپلیتیکی جدید منطقه باید منافع‬ ‫کشورهایدیگررانیزدرنظربگیریمتادرقبالمنافعیکهدارند‬ ‫هزینه پرداخت کنند و بار تمامی هزینه های مادی و معنوی بر‬ ‫دوش ما سنگینی نکند‪ .‬سازمان همکاری اسالمی در بیانیه‬ ‫پایانی که بعد از نشست وزرای امور خارجه این سازمان صادر‬ ‫شد‪،‬تعرضبهنمایندگی هایدیپلماتیکعربستاندرتهران‬ ‫و مشــهد را محکوم کرد و ان را نقض اشکار توافق نامه ها و‬ ‫قوانین بین المللی که حامی هیات های دیپلماتیک است‪،‬‬ ‫برشمرد‪ .‬در این بیانیه ادعا شده است‪« :‬شورای وزرای امور‬ ‫خارجه ســازمان همکاری اســامی اظهارات تحریک امیز‬ ‫ایران در مورد اجرای احکام قضایی صادره علیه شــماری از‬ ‫تروریست های جنایت کار در عربستان را محکوم می کند و‬ ‫ان را مداخله اشــکار در امور داخلی این کشور می داند‪ ».‬در‬ ‫ادامه این بیانیه نیز سازمان همکاری اسالمی تاکید کرده که‬ ‫ایراندرامورداخلیکشورهایمنطقهازجملهبحرین‪،‬یمن‪،‬‬ ‫سوریه و سومالی مداخله دارد و این موضوع را تداوم حمایت‬ ‫از تروریسم خوانده و محکوم کرده است‪ .‬همچنین شورای‬ ‫وزرای امور خارجه سازمان همکاری اســامی‪ ،‬از اقدامات‬ ‫عربستان در مواجهه با حمله به ســفارت و کنسولگری این‬ ‫کشور در ایران حمایت کرد‪ .‬مساله حمله به نمایندگی های‬ ‫سیاسی عربستان در ایران اقدامی غیر قابل دفاع و عاملین‬ ‫انباایناقدامخودهمبهمنافعملیایرانضربهزدندوهمبه‬ ‫عربستانکمککردندکهیکبازیباختهرابهبازیبردتبدیل‬ ‫کنند‪ .‬جامعه جهانی و افکار عمومی مسلمانان اعدام دسته‬ ‫جمعی تعدادی از شهروندان سعودی را با ان شکل محکوم‬ ‫می کردند اما این حمله باعث شــد جهت و روند مسائل بین‬ ‫دو کشور عوض شــود‪ .‬اما بیانیه سازمان همکاری اسالمی‬ ‫هم علت نیست بلکه معلول شرایطی است که طی پنج سال‬ ‫گذشته در سعودی‪ ،‬ایران‪ ،‬منطقه و دنیا اتفاق افتاده‪ .‬روابط‬ ‫ایران و عربستان در واقع متاثر از شرایطی است که بازیگران‬ ‫منطقه ا ی و فرا منطقه ا ی بر منطقه حاکم کرده اند‪ .‬منطقه‬ ‫ابســتن حوادث مهمی اســت و روندهای خطرناکی در ان‬ ‫شــکل گرفت ه و یکی از موضوعات مهــم ان در حال حاضر‬ ‫رقابت هایمنطقه ایاستکهعربستانسعودیباجمهوری‬ ‫اسالمیایراناحساسمی کندولیاینامریکتحولواقدام‬ ‫سیاسیصرفنیستبلکهمبحثیژئوپلتیکاست‪.‬بنابرایندر‬ ‫طول این پنج سال اخیر رقابت های سیاسی دو کشور تبدیل‬ ‫به رقابت منطقه ای ژئوپلتیک شده اســت‪ .‬در این رقابت دو‬ ‫اشتباه صورت گرفته است که ان را به سمت غیر قابل کنترلی‬ ‫پیش می برد‪ .‬اوال عربستان این رقابت را تبدیل به تضاد کرده‬ ‫و خشونت‪ ،‬تروریسم و توسعه جنگ های نیابتی را جایگزین‬ ‫گفت وگو‪ ،‬مفاهمه و مصالحه کرده است‪ .‬ثانیا ایران با نگاه‬ ‫گذشتهورویکردثابتوایستابهچنینتحوالتینگاهمی کند‪.‬‬ ‫جای تاسف دارد که در این شرایط ما در ایران برداشت یا نگاه‬ ‫دقیقی از این تحوالت ژئوپلتیکی درون منطقه نداریم‪ .‬شاید‬ ‫یکیازانتقاداتواردشدهبهرویکردسیاستخارجیکشوربه‬ ‫تحوالتمنطق ها یعدمفهمروندوب ههمریختگیژئوپلتیکی‬ ‫منطقهوطراحیاقداممناسبدربرابراناست‪.‬چهره‪،‬ساختار ‬ ‫یا توازن ژئوپلتیکی منطقه به دلیل فعالیت کشورهای غربی‬ ‫از جمله امریــکا تغییر پیدا کرده اســت و هزینه این موضوع‬ ‫را جمهوری اســامی ایران پرداخت می کند‪ .‬بنابراین بهتر‬ ‫است با فهم تحوالت ژئوپلتیکی بتوانیم با استفاده از قدرت‬ ‫نرم و پتانسیل و ظرفیتی که در اثر سرمایه گذاری و بازی های‬ ‫منطق ها یماایجادشده‪،‬بتوانیمهزینهراازجیبطرفمقابل‬ ‫بپردازیم‪ .‬بنابراین صدور بیانیه ســازمان همکاری اسالمی‬ ‫حاصل یک روند طوالنی است که از چند سال پیش اغاز شده‬ ‫ومشخصابعدازتحوالتمنطقه ایکهبه عنوانبهارعربیاز‬ ‫انیادمی شود‪،‬یکرقابتمنطقه ایایجادشدهاستکهباید‬ ‫توسطسیاستخارجیمنسجمومسئوالنهمامدیریتمی شد‬ ‫تا هزینه از جیب کسانی پرداخت شود که مسبب این شرایط‬ ‫هستند و هم اینکه منفعت بیشتری از ما دارند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫باید تاکید کرد که بازی های سیاسی برنده و بازنده ندارد بلکه‬ ‫یک روند دارد‪ .‬رقابت ایجاد شــده میان ایران و عربستان در‬ ‫منطقهنیزیکرونددارد؛بنابراینممکناستدریکمقطعی‬ ‫برخی از طراحی های سیاسی یک کشور موفق باشد و برخی‬ ‫مواقع نیز ناموفق؛ این یک روند مطلق نیســت بلکه نسبی‬ ‫است‪ .‬بنابراین در روند استانبول اگر چه ما دارای اشتباهات و‬ ‫براوردمحاسبهغلطبودهایمکهدرجایخودبایدکالبدشکافی‬ ‫شود ولی این به معنای برنده بودن مطلق عربستان نیست‪.‬‬ ‫یکی از موضوعات دیگری که باید به ان اشــاره کرد شــدت‬ ‫یافتنرقابت هایسیاسی‪،‬تشدیدبه همریختگیژئوپولیتیکی‬ ‫منطقهوتغییرمعادالتدوویاچندجانبهدرونو فرامنطقه ای‬ ‫بعد از امضای برجام و اجرایی شــدن ان است‪ .‬اگرچه براین‬ ‫اساسبسیاریازناظرینسیاسیبحثرقابت هایمنطقه ای‬ ‫میانایرانوعربستانرابهاینموضوعمرتبطمی دانند‪.‬امادر‬ ‫واقعچنیننیستوسعودی هابرجا مکهرویکردجدیدایرانبه‬ ‫تحوالت بین المللی و تعامل با دنیا است را علیه خود دانسته‬ ‫و تمام سرمایه گذاری های شان در زمینه دامن زدن به پروژه‬ ‫ایران هراســی را از بین رفته می دانند‪ .‬اگر براســاس فلسفه‬ ‫مالصدرایی به این موضوع نگاه کنیم‪ ،‬برخی از موضوعات‬ ‫اصالتداردوبرخیموضوعاتدیگرشرایطتحققپدید ها ی‬ ‫هستند‪.‬قدمتتحوالتژئوپلتیکمنطق هبسیاربیشترازعمر‬ ‫برجام اســت‪ .‬اما از انجا که برجام یکی از رویکردهای جدید‬ ‫ایران اســت که قصد دارد یک فضای تنفسی برای سیاست‬ ‫خارجیایرانبه وجودبیاوردبنابرایناینرویکردبایکه تازی ها‬ ‫وسرمایه گذاری هایبرخیازکشورهایمنطقه ایهمچون‬ ‫ترکیه و عربستان همگن نیســت‪ ،‬بنابراین طبیعی است که‬ ‫ان روندی که از سال ‪ 2010‬با بهار عربی شروع شده است را‬ ‫تشدید می کند‪ .‬اما در طرف ما و فارغ از درگیری های جناحی‬ ‫داخلی برجام علت مشــکالت نیســت‪ .‬بلکه علت اصلی به‬ ‫رویکردها و سیاست های ایران بازمی گردد که باید ان را ناشی‬ ‫از عدم فهم تحوالت منطقه ای در کشور دانست و تغییراتی‬ ‫که در روابط بین الملل شــکل گرفته و کشورما قصد دارد ان‬ ‫را با ذهن ایستا و محافظه کاری مورد بررسی قرار دهد که این‬ ‫رویکرد پاســخگوی تحوالت کنونی که تغییر و شتاب تغییر‬ ‫یکی از مولفه های ان اســت‪ ،‬نیســت‪ .‬یکی از نکاتی که در‬ ‫این میان باید به ان توجه کرد‪ ،‬عملکرد دســتگاه دیپلماسی‬ ‫در این باره اســت‪ .‬تعدادی از کارشناسان سیاست خارجی از‬ ‫ی معتقد بودند که‬ ‫ابتدای شــکل گیری روند و رویکرد برجام ‬ ‫ما نمی توانیم تنها با حل و فصل مباحث هسته ای با غرب و‬ ‫امریکانتیجهمطلوبیبگیریم‪.‬بنابراینبهتراستیکسلسله‬ ‫مسائلیکهمورد ابتالومنافعمشترکایرانو غرباسترا در‬ ‫یک مجموعه ببینیم و برای انها بتوانیم به دور از زد و بند و بده‬ ‫وبستانازپتانسیل هایماناستفادهکنیم‪.‬مفهوماینتئوری‬ ‫این نیســت که ایران معامله ای را صورت دهد بلکه معنا این‬ ‫استکهمنافعکشورهایدیگررانیزدرنظربگیریمودرقبال‬ ‫منافعیکهدارندهزینهپرداختکنند‪.‬تروریسموخشونتیکی‬ ‫ازمواردیاستکهمی تواندروندتحوالتمنطقه ایوتوسعه‬ ‫کشورها را بر هم بریزد بنابراین بسیاری از کشورهای اروپایی‬ ‫می توانند نقش جدی در تعامل با ایران برای حل مشکالتی‬ ‫که از این قبل ممکن است به منطقه و اروپا وارد بشود داشته‬ ‫باشــند‪ .‬صرف نظر از نوع انتقادات به خصــوص انتقاداتی‬ ‫که دلواپســان ان را مطرح می کنند‪ ،‬باید گفت که یک نگاه‬ ‫انتقادی کارشناسی می تواند نتیجه این امر شود که دستگاه‬ ‫عامل سیاســت خارجی باید هم از جهت دیده بانی‪ ،‬براورد و‬ ‫تجزیهوتحلیلصحنهمیدانیمقداریقوی تروواقع بینانه تر‬ ‫عمل کند‪ .‬بنابراین در قبال این تحوالت و اسیر کردن خود در‬ ‫برخی خطوط قرمز غیر ضروری و دخالت های فرادستگاهی‬ ‫و حاکمیت تفکرات غیر سیاسی بر روند سیاست خارجی این‬ ‫نقادیکارشناسیبهخوبیصورتنگرفتهاست‪.‬‬ ‫چالش مناظره‬ ‫بین الملل‬ ‫هیالری کلینتون و برنی سندرز دونامزد حزب دموکرات امریکا پیش از انتخابات مقدماتی در ایالت‬ ‫نیویورک تصمیم گرفتند در ارتباط با موضوعات سیاســت خارجی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی پشت یک میز‬ ‫بنشینندوبایکدیگربهمناظرهبپردازند‪.‬بهگفتهرسانه هایامریکاییاینجنجالی ترینوپرتنش ترینمناظره‬ ‫میان این دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری در امریکا بود‪ .‬پس از پایان این مناظره بیشتر نظرسنجی ها‬ ‫برنیسندرز رابرندهایندوئللفظیاعالمکردند‪.‬ایندرحالی استکهدرانتخاباتمقدماتیدرنیویورک‬ ‫نتیجهکامالبرعکسبودوهیالریتوانست‪60‬درصداراراکسبکند‪.‬‬ ‫پیروزی در مناظره‪ ،‬شکست در نیویورک‬ ‫متنمناظرهسندرزوکلینتونقبلازانتخاباتمقدماتیدرایالتنیویورک‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سمیه همایون روز‬ ‫خبرنگار‬ ‫«هیــاری کلینتون» وزیــر خارجه پیشــین امریکا‬ ‫و ســناتور «برنی ســندرز»‪ ،‬دو نامزد حــزب دموکرات در‬ ‫انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری امریکا‪ ،‬برای کسب‬ ‫بیشترین ارا در ایالت نیویورک‪ ،‬در نهمین مناظره تلویزیونی‬ ‫خود‪ ،‬قضاوت ها‪ ،‬موضع گیری ها و تصمیمات یکدیگر را‬ ‫به شدت زیر ســوال بردند و بارها سر یکدیگر فریاد زدند تا‬ ‫این مناظره‪ ،‬جنجالی ترین مناظره انها و حتی دموکرات ها‬ ‫نام بگیرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫سوپرپک ها؛ ابزار سندرز برای حمله به کلینتون‬ ‫از همان ابتدا ســندرز‪ ،‬ســخنان خود را بــا حمله به‬ ‫هیالری کلینتــون اغــاز کرد و بــا طرح این پرســش که‬ ‫«ایا کلینتون تجربــه و ذکاوت الزم برای تصدی پســت‬ ‫ریاســت جمهوری را دارد»‪ ،‬گفت‪« :‬بلــه‪ ،‬البته که دارد‪،‬‬ ‫اما من قضاوت های او را زیر ســوال می برم‪ .‬من تصمیم‬ ‫او را به خاطــر موافقت با جنگ عراق زیر ســوال می برم؛‬ ‫اقدامی که بدترین اشــتباه بزرگ سیاست خارجی در تاریخ‬ ‫امریکا را رقم زد‪».‬‬ ‫وی ســپس ضربه دوم را به کلینتــون زد و با به میان‬ ‫کشــیدن بحــث کمک هــای مالــی دریافتــی او افزود‪:‬‬ ‫« مــن تصمیم او را بــرای دریافــت ده ها میلیــون دالر از‬ ‫سوپرپک ها از جمله دریافت ‪ 15‬میلیون دالر از موسسات‬ ‫مالی وال اســتریت زیر ســوال می برم‪ .‬فکر نمی کنم این‬ ‫همان نوع قضاوت و سیاســتی باشــد که ما مایل هستیم‬ ‫رئیس جمهور ما داشته باشد‪».‬‬ ‫هیالری کلینتون در مقام دفاع از خود‪ ،‬به ســخنان‬ ‫تهاجمی رقیب دموکرات خود این گونه پاسخ داد‪« :‬سناتور‬ ‫ســندرز می گوید باید قضاوت های من را زیر سوال ببرد‪.‬‬ ‫اما مردم نیویورک دو بــار به من رای دادند تا ســناتور انها‬ ‫باشم‪ .‬رئیس جمهور اوباما نیز به اندازه ای به قضاوت های‬ ‫من اطمینان داشــت که من را به عنوان وزیر خارجه خود‬ ‫برگزید‪».‬‬ ‫وی بالفاصلــه موضــع تهاجمــی علیه ســندرز در‬ ‫پیش گرفت و با اشــاره به مصاحبه او با نشریه «نیویورک‬ ‫دیلی نیوز»‪ ،‬او را به ناتوانی در تشــریح مواضع خود درباره‬ ‫مســائل مختلف متهم کرد و اظهار داشــت‪« :‬وقتی از او‬ ‫درباره مسائل سیاست خارجی سوال شد‪ ،‬سندرز نتوانست‬ ‫درباره افغانســتان‪ ،‬اســرائیل و مبارزه با تروریســم چیزی‬ ‫بگوید‪ ،‬جز اینکه بگویــد اگر کاغذهایش جلــوی او بود‪،‬‬ ‫می توانست به سواالت پاسخ دهد‪».‬‬ ‫همین سخنان کلینتون بود که سناتور ایالت ورمونت‬ ‫را بر ان داشــت که بار دیگــر ارتباطات مالــی کلینتون با‬ ‫ســوپرپک ها را مطرح کند و بگوید‪« :‬ایــن پول ها از کجا‬ ‫امده اند؟ ایا می توانیم به سخنان نامزدی که درباره ایجاد‬ ‫تغییر ســخن می گوید اطمینان کنیم‪ ،‬در حالــی که او به‬ ‫بنگاه های مالی بزرگ وابسته است؟»‬ ‫سوپرپک ها کمیته های سیاسی هستند که با هدف‬ ‫تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابــات امریکا‪ ،‬کمک های مالی‬ ‫فراوانــی از نهادها‪ ،‬ســازمان ها و ســرمایه داران دریافت‬ ‫می کننــد و در اختیار نامزدهــای مورد حمایــت خود قرار‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫این اظهارنظر ســندرز با واکنش وزیر خارجه ســابق‬ ‫امریکاروبه رو شد‪ .‬کلینتون گفت‪ «:‬این سخنان تنها حمله‬ ‫به او نیســت‪ ،‬بلکه حمله به رئیس جمهور اوباما نیز هست‬ ‫زیرا او نیــز در کارزار انتخاباتی خود از ده هــا میلیون دالر‬ ‫سرمایه چهره ها‪ ،‬گروه ها و ســوپرپک ها استفاده کرده و‬ ‫این امر در تصمیم گیری های او تاثیری نداشته است‪».‬‬ ‫در همین راســتا نیز یکــی از خبرنــگاران حاضر در‬ ‫مناظره از سندرز پرسید می تواند نمونه ای از رفتار کلینتون‬ ‫نام ببرد کــه در ان‪ ،‬او به عنوان ســناتور‪ ،‬به خاطر دریافت‬ ‫پول‪ ،‬تصمیمی به نفع بانک ها گرفته باشــد که وی پاسخ‬ ‫داد‪« :‬بله‪ .‬نمونه این اقدام زمانی بود که طمع‪ ،‬بی توجهی‬ ‫و رفتار غیرقانونی بانک ها و موسسات مالی بزرگ و بورس‬ ‫وال اســتریت باعث رکود بزرگ شــد‪ .‬زمانی که میلیون ها‬ ‫نفر شغل‪ ،‬خانه و پس انداز خود را از دست دادند‪ .‬بهترین‬ ‫واکنش به این مســاله این بود که بانک هــای بزرگ را به‬ ‫موسسات مالی کوچکتر تقســیم کنیم‪ .‬این ایده من بود و‬ ‫الیحه ای نیز برای عملی شدن ان ارائه کردم‪ .‬اما کلینتون‬ ‫ان زمان مشــغول ســخنرانی برای بانک ســرمایه گذاری‬ ‫«گلدمن ساکس» در ازای دریافت ‪ 225‬هزار دالر بود‪».‬‬ ‫کلینتون در واکنش به ادعای سندرز با بیان اینکه «او‬ ‫نمی تواند مثالی بیاورد چون موردی وجود ندارد»‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«بسیار مهم است که واقعیت را بررسی کرد‪ .‬وقتی سناتور‬ ‫بودم‪ ،‬در مقابل رفتارهای بانک ها ایســتادگی کردم‪ .‬من‬ ‫درمورد رهن و وام مســکن جلوی انهــا را گرفتم‪ .‬از برخی‬ ‫امتیازات انهــا تحت کد مالیاتی انتقاد کــردم‪ .‬وقتی وزیر‬ ‫خارجه شــدم‪ ،‬رئیس جمهــور اوباما تالش کــرد تا الیحه‬ ‫«داد‪ -‬فرانــک» (قانون اصالح وال اســتریت و حفاظت‬ ‫مصرف کننــده) به تصویب برســد؛ الیحه ای کــه اکنون‬ ‫قانون است‪».‬‬ ‫وقتی نوبت به ســندرز رســید‪ ،‬او به تمســخر گفت‪:‬‬ ‫«کلینتون از انها انتقاد کرده اســت‪ .‬خدای من! انها باید‬ ‫حسابی با این کار نابود شده باشند‪ .‬این پیش از سخنرانی و‬ ‫دریافت پول هنگفت از انها بود یا بعد از ان؟ انها باید واقعا‬ ‫خیلی خیلی از حرفی که زدی ناراحت شده باشند‪».‬‬ ‫وی ســپس افزود‪« :‬ایــن بانک ها بســیار قدرتمند‬ ‫هستند و نشان داده اند که ســازمان های جعلی هستند که‬ ‫اقتصاد امریکا را بــه مخاطره انداخته انــد‪ .‬اگر به عنوان‬ ‫رئیس جمهور انتخاب شــوم‪ ،‬این بانک ها را به موسسات‬ ‫کوچکتر تقسیم می کنم‪».‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬کنایه ها و انتقادهای سندرز به ثمر نشست‬ ‫و باعث شد از کلینتون این سوال پرسیده شود که «گفته اید‬ ‫تا دیگران متن سخنرانی های خود را برای بانک ها منتشر‬ ‫نکنند‪ ،‬شما نیز این کار را انجام نمی دهید‪ .‬اگر چیز خاصی‬ ‫در متن این ســخنرانی ها نیســت که باعــث تغییر عقیده‬ ‫رای دهندگان شود‪ ،‬چرا نمی خواهید متن انها منتشر شود‬ ‫و این مساله فیصله پیدا کند؟»‬ ‫وزیر خارجــه ســابق امریکا کوشــید این مســاله را‬ ‫بی اهمیت جلوه دهد‪ .‬از این رو بود که با طفره رفتن از پاسخ‬ ‫صریح به این سوال گفت‪« :‬وقتی سناتور ایالت نیویورک‬ ‫بودم‪ ،‬در مقابل بانک ها ایستادم و برای انها شفاف ساختم‬ ‫که رفتار انها قابل توجیه نیست‪».‬‬ ‫اما مجری مناظره بار دیگر از او خواست به این سوال‬ ‫پاسخ دهد که چرا متن سخنرانی خود برای بانک «گلدمن‬ ‫ساکس» را منتشر نمی کند که این بار کلینتون جواب داد‪:‬‬ ‫«گفتم اگر همه با انتشــار متن ســخنرانی های خود برای‬ ‫بانک ها موافقت کنند‪ ،‬من هم این کار را انجام می دهم‪.‬‬ ‫زیرا می دانم دیگران هم در ازای دریافت پول ســخنرانی‬ ‫کرده اند‪».‬‬ ‫در واکنش به این درخواست کلینتون بود که سندرز‬ ‫بار دیگر به تمسخر گفت‪« :‬می خواهم متن سخنرانی های‬ ‫خودم را که در پشــت درهای بســته وال اســتریت انجام‬ ‫داده ام منتشــر کنم‪ .‬البته این ســخنرانی ها برای دریافت‬ ‫‪ 225‬هزار دالر یــا ‪ 2‬هزار دالر و حتی ‪ 2‬ســنت هــم نبوده‬ ‫است‪ .‬در واقع‪ ،‬من اصال ســخنرانی برای این موسسات‬ ‫نداشته ام‪».‬‬ ‫اما وزیــر خارجه ســابق امریکا در ادامــه موضوع را‬ ‫به بحث پرداخت مالیاتی کشــاند و اعالم کــرد‪ ،‬همه باید‬ ‫پرداخت مالیاتی خود را منتشر کنند‪ .‬او سپس خواستار ان‬ ‫شد که برنی سندرز و «دونالد ترامپ» رقیب جمهوریخواه‬ ‫وی نیز پرداخــت مالیاتی خود را منتشــر کنند که ســندرز‬ ‫اعالم کرد پرداخت مالیاتی ســال ‪ 2014‬خود را به زودی‬ ‫منتشر می کند‪.‬‬ ‫تاکید سندرز و کلینتون بر لزوم رونق بخشی‬ ‫تولید در امریکا‬ ‫مجری برنامه در بخش دیگــری از این مناظره داغ و‬ ‫جنجالی به سخنان پیشین سندرز اشاره کرد که شرکت های‬ ‫«جنرال الکتریک» و «وریزون» را به خاطر منتقل کردن‬ ‫شغل به بیرون از امریکا مورد انتقاد قرار داده بود و سپس‬ ‫گفت ‪« :‬مدیرعامل شرکت مخابراتی «وریزون» نظر شما‬ ‫را زیر سوال برده و گفته در ایالت خود شما این شرکت بیش‬ ‫از ‪ 16‬میلیون دالر سرمایه گذاری کرده است‪ .‬او همچنین‬ ‫گفته شما از موضوع بی اطالع هستید و کال از واقعیت دور‬ ‫هستید‪ ».‬مجری برنامه سپس این سوال را مطرح کرد که‬ ‫باتوجه به دیدگاه انتقادی شــما درباره شــرکت های بزرگ‬ ‫امریکایی‪ ،‬شــما به عنوان رئیس جمهور چگونه می توانید‬ ‫وضعیت تجارت امریکا در سراسر جهان را رونق ببخشید؟‬ ‫ســندرز پاســخ خود را با کنایه به مدیرعامل شــرکت‬ ‫وریزون اغاز کرد و گفت‪ « :‬به این اقــا می گویم مذاکره با‬ ‫کارگران مخابراتی امریکا را اغاز کند‪ ».‬این سخنان سناتور‬ ‫امریکایی با تشویق حضار روبه رو شــد‪ .‬وی سپس اظهار‬ ‫داشــت‪ ،‬همین طمع شــرکت های بزرگ اســت که طبقه‬ ‫متوسط جامعه امریکا را نابود کرده است‪.‬‬ ‫برنی سندرز به همین حد اکتفا نکرد و با هجمه مجدد‬ ‫به مدیرعامل شرکت «وریزون»‪ ،‬افزود‪« :‬این اقا ساالنه‬ ‫‪ 18‬میلیون دالر حقوق می گیرد‪ .‬او اکنون در حال مذاکره‬ ‫است تا مزایای خدمات درمانی کارگران وریزون را حذف‬ ‫کند‪ ،‬یکسری مشــاغل را به فیلیپین منتقل کند و در عین‬ ‫حال در تالش اســت تا شــرایطی ایجاد کند که کارگران‬ ‫شغل خود را از دســت بدهند‪ .‬او ان گونه که صحیح است ‬ ‫در امریکا سرمایه گذاری نمی کند‪».‬‬ ‫وی به همین حد بسنده نکرد و با اشاره به اینکه هر دو‬ ‫شرکت «جنرال الکتریک» و «وریزون» صدها هزار شغل‬ ‫را به خارج از امریکا منتقل کرده انــد‪ ،‬بیان کرد که این دو‬ ‫شرکت با این کار‪ ،‬به رغم سود چندین میلیارد دالری‪ ،‬هیچ‬ ‫مالیاتی به دولت فدرال امریکا پرداخت نکرده اند‪.‬‬ ‫بعد از این سخنان سندرز بود که مجری برنامه اظهار‬ ‫کرد‪ ،‬کارشناســان می گویند‪ ،‬بازگرداندن این مشــاغل به‬ ‫امریکا‪ ،‬باعث افزایش قیمت کاال برای مصرف کنندگان در‬ ‫امریکا می شود که قطعا این امر طبقه ضعیف و متوسط را‬ ‫تحت تاثیر قرار خواهد داد‪ .‬باتوجه به این نکته شما چگونه‬ ‫این مشاغل را به امریکا باز می گردانید‪ ،‬بدون اینکه قیمت‬ ‫کاال برای طبقه ضعیف و متوسط افزایش یابد؟‬ ‫وقتی سناتور بودم‪ ،‬در مقابل‬ ‫رفتارهای بانک ها ایستادگی‬ ‫کردم‪ .‬من درمورد رهن و وام‬ ‫مسکن جلوی انها را گرفتم و از‬ ‫برخی امتیازات انها تحت کد‬ ‫مالیاتی انتقاد کردم‬ ‫بین الملل‬ ‫ســناتور ایالت ورمونت یکی از راه هــا برای حل این‬ ‫مشــکل را افزایش متوســط حقوق به ‪ 15‬دالر در ساعت‬ ‫عنوان کرد و افــزود‪« :‬اقتصاد امریکا به بازســازی بخش‬ ‫تولید و ایجاد مشاغل خوب و پردرامد نیاز دارد‪ .‬نمی توانیم‬ ‫به خاطر توافق تجاری که شخصی چون هیالری کلینتون‬ ‫مدافع ان اســت‪ ،‬میلیون ها شــغل خــوب و پردرامد را از‬ ‫دست بدهیم‪».‬‬ ‫نوبت به هیالری کلینتــون که رســید‪ ،‬او نیز اظهار‬ ‫داشت‪ ،‬طرحی جامع برای ایجاد اشتغال دارد‪ .‬وی با تاکید‬ ‫بر اینکه امریکا باید روی بخش تولید بیشتر کار کند‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«من به شهر «سیراکیوز» (در ایالت نیویورک) رفتم و یک‬ ‫طرح ‪ 10‬میلیــارد دالری ارائه کردم کــه معتقدم می تواند‬ ‫شروع خوبی برای ارتقا ی تولید باشد‪ .‬من نتیجه همکاری‬ ‫دولت با بخش تجاری را دیــده ام و این دقیقا همان کاری‬ ‫است که انجام خواهم داد‪».‬‬ ‫کلینتون سپس به دورانی اشاره کرد که به عنوان وزیر‬ ‫خارجه امریکا به افزایش صــادرات کاالهای امریکایی به‬ ‫سراســر دنیا کمک کرده و با این کار‪ ،‬از ایجاد ده ها هزار‬ ‫شغل حمایت کرده است‪.‬‬ ‫فریادهای دو رقیب دموکرات درباره میزان‬ ‫حداقل دستمزد‬ ‫موضوع کنترل اســلحه در امریکا موضوع چالشــی‬ ‫دیگری بود که در مناظره این دو نامزد دموکرات مطرح شد‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون که بارها سیاســت سندرز در مورد کنترل‬ ‫ســاح در امریکا را مورد انتقاد قرار داده است‪ ،‬این بار نیز‬ ‫اظهار داشــت‪ «:‬هر روز به طور میانگین ‪ 90‬نفر با ســاح‬ ‫کشته می شوند‪ ،‬خودکشی می کنند یا در حوادث مربوط به‬ ‫سالح جان خود را از دست می دهند که این تعداد ‪ 33‬هزار‬ ‫نفر در سال می شود‪».‬‬ ‫وی با ارائه این امار افزود‪« :‬بله ما در امریکا مشکل‬ ‫داریم‪ .‬ما به رئیس جمهوری نیاز داریم که مقابل البی های‬ ‫اسلحه بایســتد‪ .‬ما به رئیس جمهوری نیاز داریم که برای‬ ‫اصالح قانون اســلحه مبارزه کند‪ .‬اما ســناتور سندرز پنج‬ ‫بار با قانون «بردی» (قانونی که طبق ان خریدار اســلحه‬ ‫باید ‪ 5‬روز منتظر بماند تا شرایط و صالحیت او بررسی شود‬ ‫تا بتواند سالح را تحویل بگیرد) مخالفت کرده است‪».‬‬ ‫بــه گفتــه کلینتــون‪ ،‬ســندرز در مــورد برخــی‬ ‫مخالفت هایش برای اعمال کنترل بیشــتر بر اســتفاده از‬ ‫اسلحه‪ ،‬به «انجمن ملی اسلحه»‪ ،‬تعهداتی داده است‪.‬‬ ‫انجمن ملی اســلحه‪ ،‬ســازمانی در ایاالت متحده اســت‬ ‫که اســتفاده‪ ،‬مالکیت و اموزش اســتفاده از سالح گرم را‬ ‫ ترویج می کند‪.‬‬ ‫کلینتون در پاســخ به این پرســش که چــرا پیش تر‬ ‫او ایالت ورمونت (ســندرز ســناتور ایاالت مذکور است) و‬ ‫سیاســت های کنترل ســاح در این ایالت را عامل برخی‬ ‫کشتارها در نیویورک عنوان کرده است نیز اظهار داشت‪:‬‬ ‫« بیشتر سالح هایی که باعث جنایت در نیویورک می شود‪،‬‬ ‫از خارج از این ایالت می ایند‪ .‬این سالح ها از ایالت هایی‬ ‫می اید که مانند نیویــورک‪ ،‬تالش های جدی برای کنترل‬ ‫سالح انجام نمی دهند‪».‬‬ ‫کلینتون در ادامه با اشــاره به اینکه سناتور سندرز در‬ ‫ســال ‪ 1988‬برای حضور در کنگره کاندید شد و شکست‬ ‫خورد‪ ،‬اما در ســال ‪ ،1990‬او بار دیگر کاندید شد و این بار‬ ‫پیروز شد‪ ،‬گفت‪« :‬طی این کارزار انتخاباتی او به «انجمن‬ ‫ملی اسلحه» تعهد داد با قانون «بردی» مخالفت خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در واقع‪ ،‬در ان دور از انتخابات انجمن ملی اســلحه‬ ‫به او کمک کرد و ایــن انجمن علیه رقیــب او به تبلیغات‬ ‫پرداخت‪ .‬بنابراین سندرز در حالی وارد کنگره شد که حامی‬ ‫ قابل اعتماد انجمن ملی اســلحه بود و پنج بار علیه قانون‬ ‫«بردی» به خاطــر بند «مدت زمــان انتظار بــرای خرید‬ ‫سالح» رای داد‪».‬‬ ‫حمایت سندرز از اسلحه سازان و سالح فروشان‬ ‫موضوع دیگری که هیالری کلینتون و برنی ســندرز‬ ‫را به چالش کشــید‪ ،‬بحث حمایت این دو از قانون جرائم‬ ‫‪ 1994‬بود که باعث شــد ‪ 100‬هزار نیروی دیگر به پلیس‬ ‫امریکا اضافه شــود‪ ،‬مجازات ســنگینی بــرای مجرمان‬ ‫تعیین و بودجه فدرال برای اموزش زندانیان حذف شود‪.‬‬ ‫این قانون باعث شــد تعداد زندانیان امریکایی به شــدت‬ ‫افزایش یابد‪.‬‬ ‫وزیر خارجه ســابق امریکا در توجیه حمایت خود از‬ ‫این قانون‪ ،‬به کاهش خشونت ها اشاره کرد و گفت‪« :‬البته‬ ‫تصمیماتی اتخاذ شــد که باید بازبینی و تصحیح شود‪ .‬به‬ ‫نظــرم محکومیت هایی که برای مجرمان تعیین می شــد‬ ‫بیش از حد طوالنی بود‪ .‬ایده اصلی‪ ،‬افزایش محکومیت‬ ‫برای مجرمان نبود اما وقتــی دولت فدرال این قانون را به‬ ‫اجرا در اورد‪ ،‬زندان ها مملو از زندانی شد‪ .‬بنابراین معتقدم‬ ‫به اصالح در سیستم قضایی و پایان دادن به حبس های‬ ‫طوالنی مدت نیاز داریم‪».‬‬ ‫زمانی که از هیالری کلینتون ســوال شد ایا بخاطر‬ ‫حمایت از این الیحه متاســف اســت یا خیر‪ ،‬او نخست با‬ ‫گفتن اینکه «همســر او بیل کلینتون ایــن قانون را امضا ‬ ‫کرده» قصد طفره رفتن از پاسخگویی را داشت که در برابر‬ ‫اصرار مجری گفت‪« :‬من بــه خاطر پیامدهای این قانون‬ ‫که ناخواسته بوده و زندگی افراد بسیاری را تحت تاثیر قرار‬ ‫داده است‪ ،‬متاسف هستم‪».‬‬ ‫اذعان سندرز به ضعف سیستم قضایی امریکا‬ ‫سناتور سندرز نیز به عنوان یکی از امض ا کنندگان این‬ ‫قانون‪ ،‬اظهار داشــت‪ ،‬هدف انها حذف خشونت داخلی‬ ‫بوده اســت‪ .‬او ســپس به ضعف سیســتم قضایی امریکا‬ ‫اشــاره کرد و گفت‪« :‬ما بیــش از هر کشــور دیگری روی‬ ‫زمین‪ ،‬زندانی داریم و باید سیستم قضایی را از باال تا پایین‬ ‫بازبینی کنیم‪».‬‬ ‫اتهام زنی سندرز به کلینتون بر سر سوخت‬ ‫فسیلی‬ ‫موضوع چالشــی بعدی این مناظره رویکــرد و نگاه‬ ‫کلینتون و ســندرز به مســاله انرژی و محیط زیســت بود‪.‬‬ ‫مجری از کلینتون سوال کرد‪« :‬ســناتور سندرز می گوید‬ ‫شــما از صنعت ســوخت فســیلی ســود می برید اما شما‬ ‫می گویید از دروغ های او خســته شــده اید‪ .‬این دروغ ها‬ ‫کدام هستند؟»‬ ‫وزیــر خارجه ســابق امریکا پاســخ خــود را بــا این‬ ‫جمله شــروع کرد که «باید درباره این موضــوع باتوجه به‬ ‫تهدیدات بزرگی کــه تغییرات جوی به کشــور و جهان ما‬ ‫تحمیل می کند‪ ،‬صحبــت کنیم‪ .‬به همیــن دلیل بود که‬ ‫طی سال های اخیر در کنگره و وزارت خارجه امریکا‪ ،‬این‬ ‫موضوع بخشی از تعهد من بوده تا ببینم چه کاری می توانم‬ ‫انجام دهم‪».‬‬ ‫وی ســپس با نادرســت خواندن این اتهام‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫« زمانی که من ســناتور بودم‪ ،‬تالش کــردم یارانه نفت را‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بعد از این ســخنان هیالری کلینتون درباره رویکرد‬ ‫سندرز به اســلحه بود که مجری مناظره از ســناتور ایالت‬ ‫ورمونت سوال کرد‪« :‬شما اخیرا گفته اید قربانیان خشونت‬ ‫با اســلحه‪ ،‬نباید ســازندگان ســاح را به خاطر خسارت و‬ ‫لطمه ای که دیده انــد‪ ،‬تحت تعقیب قضایــی قرار دهند‪.‬‬ ‫خانواده دانش اموزانــی که در ســال ‪ 2012‬در تیراندازی‬ ‫دبستان «سندی هوک» کشته شدند‪ ،‬می گویند‪ ،‬شما به‬ ‫انها یک عذرخواهی بدهکار هستید‪ .‬ایا این طور است؟»‬ ‫برنی سندرز در پاسخ به این پرســش چالشی‪ ،‬صرفا‬ ‫گفت‪ ،‬باید اطمینان حاصل کرد اســلحه به دســت افراد‬ ‫ناشایســت نیفتــد‪ .‬وی در توجیه این موضع خــود اظهار‬ ‫داشت‪« :‬من نگران بودم اگر صاحب اسلحه فروشی به طور‬ ‫قانونی به یک نفر سالح فروخت و ان شخص بیرون رفت‬ ‫و یک نفر را کشت‪ ،‬درســت نیست صاحب اسلحه فروشی‬ ‫که صرفا یک ســاح قانونی فروخته‪ ،‬تحت پیگرد قانونی‬ ‫قرار بگیرد‪».‬‬ ‫وی بعد از بیان این اظهارات‪ ،‬وقتــی بار دیگر مورد‬ ‫سوال قرار گرفت که ایا به خانواده قربانیان کشتار دبستان‬ ‫عذرخواهی کلینتون بابت حمایت از قانون جرائم‬ ‫‪1994‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مجری مناظره با اشاره به موافقت کلینتون با افزایش‬ ‫حداقل دستمزد ‪ 15‬دالر در ساعت‪ ،‬در نیویورک و مخالفت‬ ‫او با این میزان افزایش در سایر ایالت ها از او سوال کرد اگر‬ ‫کنگره دموکرات الیحه افزایش حداقل دستمزد به ‪ 15‬دالر‬ ‫در ساعت را روی میز بگذارد‪ ،‬ایا او به عنوان رئیس جمهور‬ ‫ان را امض ا می کند‪ ،‬که وی پاسخ داد‪« :‬البته که این الیحه‬ ‫را امضا می کنم‪ .‬من حامی تالش بــرای افزایش حداقل‬ ‫دســتمزد بودم و تا جایی که بتوانم تالش می کنم حداقل‬ ‫حقوق را افزایش دهم‪».‬‬ ‫اما این سخنان کلینتون با کنایه و انتقاد سناتور سندرز‬ ‫روبه رو شد‪ .‬او گفت که مطمئن اســت بسیاری از مردم از‬ ‫شنیدن سخنان کلینتون درباره حمایت از افزایش حداقل‬ ‫دستمزد به ‪ 15‬دالر در ساعت‪ ،‬گیج و سردرگم شده اند‪.‬‬ ‫این سخنان ســندرز با عکس العمل کلینتون روبه رو‬ ‫شــد و فریادهای این دو درباره این موضــوع فضا را کمی‬ ‫متشنج کرد که با اخطار مجری هر دو ارام شدند‪.‬‬ ‫وقتــی نوبت بــه ســندرز رســید‪ ،‬او گفــت‪« :‬وقتی‬ ‫رقابت های انتخاباتی شــروع شــد من گفتم باید حداقل‬ ‫دستمزد به ‪ 15‬دالر در ســاعت برســد اما کلینتون گفت‪،‬‬ ‫حداقل دستمزد باید به ‪ 12‬دالر در ساعت برسد‪ .‬اما ناگهان‬ ‫او می گویــد حامی افزایــش حداقل درامد بــه ‪ 15‬دالر در‬ ‫ساعت است‪».‬‬ ‫کلینتون در توضیح تغییر موضع خود اظهار داشت‪:‬‬ ‫«من از ابتدا گفتم حامی افزایش حداقل دســتمزد به ‪15‬‬ ‫دالر در ساعت هستم و از انجام این اقدام در لس انجلس‪،‬‬ ‫ســیاتل و نیوریورک حمایــت کردم‪ .‬حداقل دســتمزد در‬ ‫سطح ملی ‪ 7.25‬دالر در ساعت است‪ .‬ما می خواهیم ان‬ ‫را به باالترین سطحی که تاکنون بوده‪ ،‬افزایش دهیم اما‬ ‫ممکن اســت این میزان در برخی ایالت ها و شهرها باالتر‬ ‫باشــد‪ .‬از این رو من به همراه تعــدادی از دموکرات های‬ ‫ســنا معتقد بودیم ابتدا باید یک ســطح ملی ‪ 12‬دالر برای‬ ‫هر ســاعت تعیین شــود و ســپس هر ایالت را به افزایش‬ ‫این میزان ترغیب کنیم‪ .‬فکر می کنــم اگر هدف افزایش‬ ‫حداقل دستمزد به ‪ 12‬دالر در ســاعت باشد بعد می توانیم‬ ‫ســایر ایالت ها را بــه افزایش ایــن میزان بــه ‪ 15‬دالر در‬ ‫ســاعت ترغیب کنیم‪ .‬اما اگر کنگره دموکراتی داشــتیم‪،‬‬ ‫برای افزایش حداقل دستمزد به ‪ 15‬دالر در ساعت تالش‬ ‫می کردیم‪».‬‬ ‫سندرز؛ حامی انجمن ملی اسلحه‬ ‫سندی هوک عذرخواهی بدهکار است یا خیر‪ ،‬پاسخ داد‪:‬‬ ‫«خیر»‪.‬‬ ‫در این حین بــود که هیــاری کلینتــون فرصت را‬ ‫غنیمت شــمرد تا ضربه دیگری به ســندرز بزند‪ .‬از این رو‬ ‫بود که تاکید کرد‪« :‬معتقدم قانونی که ســناتور سندرز به‬ ‫نفــع ان رای داد و من علیه ان رای دادم‪ ،‬به ســازندگان و‬ ‫فروشندگان اسلحه مصونیت می دهد‪ .‬از این رو‪ ،‬مسئولیت‬ ‫این گونه اتفاقات به عهده کســانی است که به این قانون‬ ‫رای داده اند‪».‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫حذف کنم‪ .‬زیرا فکر می کنم در حالی که ما در حال انتقال‬ ‫از سوخت های فسیلی به سمت انرژی پاک هستیم‪ ،‬باید‬ ‫این کار را انجام دهیم‪».‬‬ ‫زمانی که کلینتون خواســت درباره تالش های خود‬ ‫برای مبارزه بــا گازهای گلخانه ای صحبــت کند‪ ،‬مجری‬ ‫از او خواســت به سوال سناتور ســندرز پاسخ دهد‪ .‬سندرز‬ ‫هم با اشاره به اینکه شــنیده است ‪ 43‬البی از گروه صنعت‬ ‫سوخت فســیلی‪ ،‬پول هنگفتی در اختیار کمپین هیالری‬ ‫کلینتون قرار داده اند‪ ،‬این پرسش را مطرح کرد که ایا این‬ ‫امر به معنای ان نیست که انها برای پیشبرد کار خود روی‬ ‫او حساب کرده اند؟‬ ‫وی ســپس افــزود‪« :‬اگر فردا مــا مورد حملــه قرار‬ ‫بگیریم‪ ،‬کل کشور برمی خیزد و می گوید ما دشمن داریم‬ ‫و چه کاری باید برای مقابله بــا ان انجام دهیم‪ .‬اکنون نیز‬ ‫ما دشمنی داریم که می خواهد باعث خشکسالی‪ ،‬توفان‬ ‫و اختالالت شــدید اب و هوایی شــود‪ .‬این یک مناقشه‬ ‫بین المللی است‪».‬‬ ‫سندرز سپس به اقدام خود در ارائه جامع ترین الیحه‬ ‫تغییرات جوی اشــاره کرد کــه به گفته وی شــامل تعیین‬ ‫مالیات بر ذغال سنگ است و در ادامه افزود‪« :‬این چیزی‬ ‫است که فکر نمی کنم کلینتون از ان حمایت کند‪».‬‬ ‫هیالری کلینتون نیز در دفاع از خود به اقداماتش در‬ ‫دوران تصدی وزارت خارجه امریکا در دولت باراک اوباما‬ ‫اشاره کرد و گفت‪ ،‬ان زمان همراه با رئیس جمهور امریکا‬ ‫تالش کرده تا چین و هند را برای نخســتین بــار پای میز‬ ‫مذاکره بیــاورد و از انها تعهد بگیرد که به مســاله گازهای‬ ‫گلخانه ای خود رسیدگی کنند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬من چهار سال به عنوان وزیر خارجه‬ ‫برای این کار تالش کردم و افتخار می کنم رئیس جمهور‬ ‫اوباما و امریکا رهبری مســیری را برعهده داشــتند که به‬ ‫توافق و در نهایت تعهد ‪ 195‬کشور برای اتخاذ گام هایی‬ ‫به منظور ایجاد تغییرات جوی منجر شد‪ .‬تعجب می کنم و‬ ‫مایوس می شوم وقتی می بینم سناتور سندرز به این توافق‬ ‫حمله می کنــد و ان را ناکافی قلمــداد می کند‪ .‬می دانید‪،‬‬ ‫گردهم جمــع کردن ‪ 195‬کشــور بــرای این هــدف کار‬ ‫بسیار بزرگی اســت‪ .‬رئیس جمهور ما رهبری تالش برای‬ ‫حفاظت از جهان را به عهده داشته و شایسته تقدیر است‬ ‫نه انتقاد‪».‬‬ ‫اما سندرز‪ ،‬کلینتون را به تالش برای توسعه استخراج‬ ‫گاز طبیعی در سراسر جهان در دوران تصدی وزارت خارجه‬ ‫محکوم کرد و گفت‪« :‬البته توافقی که شما می گوید گام‬ ‫رو به جلو و بزرگی است‪ .‬اما ما باید جهان را دیروز‪ ،‬نه فردا‪،‬‬ ‫همراه رئیس جمهور امریکا‬ ‫تالش کردم تا چین و هند را برای‬ ‫نخستین بار پای میز مذاکره‬ ‫بیاورم و از انها تعهد بگیرم که‬ ‫به مساله گازهای گلخانه ای خود‬ ‫رسیدگی کنند‬ ‫به سمت تغییر سیستم انرژی ســوق می دادیم‪ .‬این یعنی‬ ‫اینکه دل و جرات داشته باشــیم تا صنعت سوخت فسیلی‬ ‫را رها کنیم‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬من الیحه ای پیشــنهاد داده ام که‬ ‫بر مبنای ان نباید برای دستیابی به سوخت فسیلی حفاری‬ ‫انجام داد و فکر می کنم این موضع کلینتون نباشد‪».‬‬ ‫زمانی که مجــری از کلینتون خواســت به اظهارات‬ ‫برنی ســندرز واکنش نشــان دهد‪ ،‬او گفــت‪« :‬من کمی‬ ‫سردرگم شده ام که چگونه (به سخنان سندرز) پاسخ دهم‬ ‫ان هم در حالی که ما توافقــی داریم که چارچوب اقدام را‬ ‫مشــخص می کند و فقط باید به اجرا در اید‪ .‬رئیس جمهور‬ ‫اوباما به رغم خصومت جمهوریخواهان در کنگره توانسته‬ ‫طرح تاســیس نیروگاه انرژی پاک را پیش ببرد‪ .‬من کمی‬ ‫نگرانم چون واقعا معتقدم رئیس جمهــور کارهای بزرگی‬ ‫علیه نابرابری هــا انجام داده و شایســته حمایت اســت‪.‬‬ ‫تشخیص مشکل کار اسانی است اما حل ان کار دشواری‬ ‫است‪».‬‬ ‫با وجود توضیحات و توجیحــات کلینتون‪ ،‬بار دیگر‬ ‫از او سوال شــد‪« :‬شــما که پیشــگام برنامه توسعه بر مه‬ ‫اســتخراج گاز طبیعی در سراســر جهان بودیــد‪ ،‬اکنون‬ ‫به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری می گویید استخراج‬ ‫گاز طبیعی در سراســر دنیــا را محدود خواهیــد کرد‪ .‬چرا‬ ‫دیدگاه خود را درباره این برنامه تغییر داده اید؟»‬ ‫وزیر خارجه ســابق امریکا در پاسخ با بیان اینکه نظر‬ ‫خود را تغییر نداده‪ ،‬به نیاز و وابستگی جهان به ذغال سنگ‬ ‫و نفت اشــاره کرد و گفت ‪« :‬باید از این نیاز و وابستگی به‬ ‫سمت انرژی پاک و تجدیدپذیر حرکت کرد‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون ســپس اظهار داشت‪« :‬به دالیل‬ ‫استراتژیک‪ ،‬زیست محیطی و اقتصادی‪ ،‬سیاست امریکا‬ ‫کمک به سایر کشــورها برای رهایی از اســتفاده دائم از‬ ‫ذغال سنگ و همین طور خروج از فشار روسیه بوده است‪.‬‬ ‫بنابراین گفتیم گاز طبیعی یک پل است و می خواهیم هر‬ ‫چه سریعتر از این پل عبور کنیم زیرا برای مقابله با تغییرات‬ ‫جوی باید هر چه سریعتر اقدام کنیم‪ .‬برای همین است که‬ ‫من اهداف بزرگی را تعیین کــرده ام‪ .‬می خواهم در پایان‬ ‫نخستین دور ریاست جمهوریم‪ ،‬نیم میلیارد پنل خورشیدی‬ ‫نصب کرده باشیم و ظرف ‪ 10‬ســال‪ ،‬بتوانیم انرژی پاک‬ ‫کافی برای تولید برق خانه امریکایی ها تولید کنیم‪».‬‬ ‫اصرار کلینتون و انکار سندرز درباره اوضاع لیبی‬ ‫مجری ایــن مناظــره در بحث سیاســت خارجی نیز‬ ‫به سخنان باراک اوباما اشــاره کرد که گفته بود «بدترین‬ ‫روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی‬ ‫نوشته این کلینتون بود که تغییر‬ ‫رژیم در لیبی را هدایت کرد‪ .‬این‬ ‫همان ذهنیت و طرز فکری است‬ ‫که از جنگ در عراق حمایت کرد‬ ‫اشتباهی که در دوران ریاست جمهوری خود مرتکب شده‪،‬‬ ‫این بوده است که دولت واشــنگتن بعد از سرنگونی معمر‬ ‫قذافی‪ ،‬برای لیبی برنامه ای نداشته است‪».‬‬ ‫وی سپس از هیالری کلینتون به عنوان وزیر خارجه‬ ‫پیشین دولت اوباما ســوال کرد «ایا او مسئول این ماجرا‬ ‫نیســت»؟ که وی چنین پاســخ داد‪« :‬فکر می کنم بعد از‬ ‫ســقوط قذافی‪ ،‬ما کارهای بســیاری برای کمک به مردم‬ ‫لیبی انجام دادیــم‪ .‬به انهــا کمک کردیــم دو انتخابات‬ ‫موفق برگزار کنند که کار اســانی نبود اما انهــا به خوبی از‬ ‫پس ایــن کار بر امدند زیرا خــود انها مشــتاق بودند بعد از‬ ‫‪ 42‬سال دیکتاتوری‪ ،‬اینده شــان را خود تعیین کنند‪ .‬من‬ ‫به این موضوع افتخار می کنم‪ .‬ما از شــر ذخایر شیمیایی‬ ‫قذافی خالص شــدیم و انها را از لیبی خارجی کردیم و از‬ ‫دسترس شبه نظامیان و گروه های تروریستی دور کردیم‪».‬‬ ‫کلینتون ادامه داد‪ «:‬ما به انها کمک کردیم‪ ،‬دولت‬ ‫خود را برپــا کنند‪ .‬به انها پیشــنهاد دادیم از مرزهایشــان‬ ‫دفاع کنیم و ارتش جدید این کشــور را اموزش دهیم‪ .‬اما‬ ‫وقتی مسائل امنیتی مطرح شد انها گفتند خواهان حضور‬ ‫نظامیان هیچ کشــوری در لیبــی نیســتند‪ .‬بنابراین ما در‬ ‫موقعیت دشواری گرفتار شــدیم‪ .‬انها خود نمی توانستند‬ ‫امنیت خود را تامین کنند‪ .‬ما این را مشــاهده می کردیم و‬ ‫به انها می گفتیــم‪ ،‬اما انها قبول نمی کردند که کســی در‬ ‫تامین امنیت به انها کمک کند‪ .‬همین باعث درگیری میان‬ ‫بخش های مختلف این کشــور و موجب شد تروریست ها‬ ‫بخش هایی از این کشور را اشغال کنند‪».‬‬ ‫وی افزود ‪« :‬مردم لیبی الیق دموکراســی و داشتن‬ ‫حکومت مستقل هستند و او به عنوان رئیس جمهور امریکا‬ ‫تالش خواهد کرد این دو مقوله را به انها بدهد‪».‬‬ ‫در این میان نیز ســناتور ســندرز فرصــت را غنیمت‬ ‫شــمرد تا رقیب دموکرات خود را به چالش بکشــد‪ .‬از این‬ ‫رو بود کــه گفــت‪« :‬روزنامــه نیویورک تایمــز در مطلبی‬ ‫نوشــته این کلینتون بود که تغییر رژیم در لیبی را هدایت‬ ‫کرد‪ .‬این همــان ذهنیت و طرز فکری اســت که از جنگ‬ ‫در عراق حمایت کرد‪ .‬قذافی و صدام حسین جنایتکاران‬ ‫ظالمی بودند‪ .‬بحثی در این نیست‪ .‬اما انچه رئیس جمهور‬ ‫می گوید این است که ما به روز بعد از خالص شدن از شر‬ ‫این دیکتاتورها فکر نکرده بودیــم‪ .‬تغییر رژیم پیامدهای‬ ‫ناخواسته ای در عراق و لیبی داشته است‪ .‬اکنون داعش‬ ‫حضور خطرناکی در این کشــورها دارد‪ .‬اگر تاریخ دخالت‬ ‫امریــکا در تغییر رژیــم را مطالعه کنید‪ ،‬چنیــن عواقبی را‬ ‫مشاهده می کنید‪».‬‬ ‫اما کلینتون اظهارات ســندرز را بی پاســخ نگذاشت‬ ‫و اعالم کرد‪ « :‬ما دربــاره اینکه ایا امریــکا از تالش های‬ ‫مردم لیبی برای محافظت از خودشــان در برابر تهدیدات‬ ‫و نسل کشــی قذافی حمایت می کند یا خیــر و همین طور‬ ‫درباره اینکه خواســتار حمایت شــورای امنیــت برای این‬ ‫موضوع شویم‪ ،‬در مجلس سنا رای گیری کردیم و سناتور‬ ‫سندرز هم به ان رای داد و این دقیقا همان کاری است که‬ ‫ما انجام دادیم‪».‬‬ ‫در این لحظه بود که سندرز به میان سخنان کلینتون‬ ‫امد و گفت «نه‪ ،‬این طور نبــوده» اما کلینتون تاکید کرد‪:‬‬ ‫«بله او به این موضوع رای داده است‪».‬‬ ‫وزیر خارجــه امریــکا در ادامه بیان کــرد‪« :‬ما به‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل رفتیم و حمایت این نهاد را‬ ‫کسب کردیم‪ .‬از مشارکت متحدان اروپایی و عرب خود‬ ‫نیز حمایت کردیم‪ .‬این درخواستی بود که اروپایی ها و‬ ‫اعراب به دلیل نگرانی از هرج و مرجی که در سوریه رخ‬ ‫داده بود‪ ،‬از ما مطالبــه کردند‪ .‬اگــر می خواهید بدانید‬ ‫چه هرج و مرجی‪ ،‬به مردم سوریه نگاه کنید‪ .‬هیچ کس‬ ‫مقابل بشار اســد رئیس جمهور این کشور نایستاد و او را‬ ‫بر کنار نکرد و همین فاجعه بزرگتری را در ســوریه نسبت‬ ‫به لیبی به وجود اورد‪ ».‬وقتی نوبت به ســندرز رسید‪ ،‬او‬ ‫به اتهامی که کلینتون به او وارد کرده بود‪ ،‬پاســخ داد و‬ ‫گفت‪« :‬شــما می دانید که من همیشه از حرکت لیبی به‬ ‫ســمت دموکراســی حمایت کرده ام ‪ ،‬اما این مساله را با‬ ‫تالش خود برای تغییر رژیم لیبی ا ن هم بدون داشــتن‬ ‫برنامه یکــی نکنید‪ .‬این دو‪ ،‬کامال متفــاوت از یکدیگر‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫با این حــال‪ ،‬هیالری کلینتــون بار دیگر بــر اقدام‬ ‫ســندرز در رای دادن به تصمیــم مداخلــه در لیبی تاکید‬ ‫کرد و ســپس موضوع را به گــردن باراک اوبامــا انداخت‬ ‫و گفت‪« :‬این تصمیــم رئیس جمهور اوباما بوده اســت‪.‬‬ ‫اســتفاده از قدرت نظامــی امریکا‪ ،‬موضوعی اســت که‬ ‫رئیس جمهور درباره ان تصمیم گیری می کند‪ .‬تالش ما به‬ ‫خاطر مقاومت لیبیایی ها موفقیت امیز نبود‪ .‬با این حال ما‬ ‫تالش کردیم و تالش خواهیم کرد تا به مردم لیبی کمک‬ ‫کنیم‪».‬‬ ‫دفاع کلینتون از پیشنهادات خود در قبال سوریه‬ ‫در واکنش به این اظهارات کلینتون بود که ســناتور‬ ‫سندرز با کنایه به وی گفت ‪« :‬امشب دائم به باراک اوباما‬ ‫اشاره می کنی‪ .‬اما در مساله سوریه شما درباره ایجاد منطقه‬ ‫پرواز ممنوع ســخن گفتید و رئیس جمهور از این موضوع‬ ‫دفاع نکرد‪ .‬من هم همین طور‪ .‬اول اینکه این کار هزینه‬ ‫باالیی خواهد داشت و دوم اینکه خطر گرفتاری در جنگی‬ ‫ابدی در منطقه را در پی دارد‪».‬‬ ‫وی ســپس اضافه کرد ‪« :‬امریکا اکنون در ســوریه‬ ‫در حال حاضر نخست برای نابودی داعش و سپس برای‬ ‫سرنگونی بشار اسد تالش می کند‪».‬‬ ‫وزیر خارجه پیشــین امریکا در دفاع از پیشنهاد خود‬ ‫دربــاره ســوریه در ان دوران تاکید کــرد‪« :‬زمانی که من‬ ‫وزیر خارجه بودم‪ ،‬به همراه وزارت دفاع و ســازمان ســیا‬ ‫پیشنهاد دادیم مخالفان ســوری را اموزش دهیم و مسلح‬ ‫کنیم تا بتوانند در مقابل بشــار اســد از خود دفاع کنند‪ .‬اما‬ ‫رئیس جمهور مخالفــت کرد‪ .‬اکنون‪ ،‬همــان کار در حال‬ ‫انجام است‪ .‬افرادی که برای رئیس جمهور کار می کنند به‬ ‫او این پیشنهاد را ارائه کرده اند و او هم تصمیم گیری کرده‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین‪ ،‬فکر می کنم عادالنه است که نگاه کنیم‬ ‫امروز در سوریه در کجا قرار داریم‪ .‬بله من از ایجاد منطقه‬ ‫پرواز ممنوع دفاع کردم زیرا فکر می کنم الزم است ما برای‬ ‫سوری ها یی که از اســد و داعش می گریزند‪ ،‬یک منطقه‬ ‫امن ایجاد کنیم‪».‬‬ ‫مخالفت سندرز با کمک مالی امریکا به ناتو‬ ‫که استاندارد زندگی باال و خدمات درمانی و اموزشی خوبی‬ ‫دارند‪ ،‬باید سهم بیشتری در ناتو داشته باشند‪».‬‬ ‫وی ســپس گفت که خجالــت نمی کشــد به عنوان‬ ‫رئیس جمهور امریکا به متحدان اروپایی این کشور بگوید‬ ‫ایاالت متحده دیگر نمی تواند از اقتصاد انها حمایت کند و‬ ‫خود اروپایی ها باید سهم دفاع از خود را بپردازند‪.‬‬ ‫دفاع کلینتون از حضور امریکا در ناتو‬ ‫هیالری کلینتــون هر چند با این موضــوع موافقت‬ ‫کرد که کشورهای اروپایی باید هزینه بیشتری را برای ناتو‬ ‫بپردازند‪ ،‬اما اعالم کرد‪ ،‬از حضور و تداوم مشارکت امریکا‬ ‫در ناتو استقبال می کند‪.‬‬ ‫وی در تشــریح اســتدالل خود اظهار داشت‪« :‬ناتو‬ ‫موفق ترین ائتالف نظامی در تاریخ بشر است و کشورهای‬ ‫سراسر اتالنتیک را به هم پیوند داده است؛ کشورهایی که‬ ‫بیشتر انها ارزش ها و منافع یکسانی دارند‪ .‬البته کشورهای‬ ‫اروپایی باید سهم بیشــتری بپردازند اما این به معنای ان‬ ‫نیســت که اگر انها چنین نکردند‪ ،‬ما ناتو را ترک کنیم زیرا‬ ‫فکر نمی کنم این کار به نفع امریکا باشد‪».‬‬ ‫زمانی که از کلینتون ســوال شــد‪ ،‬اگر اروپایی ها با‬ ‫پرداخت سهم بیشــتر به ناتو موافقت نکردند‪ ،‬او به عنوان‬ ‫رئیس جمهور چــه کاری انجــام خواهــد داد‪ ،‬وی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬من در ناتو می مانم‪ .‬به یاد داشــته باشــید که ناتو‬ ‫در افغانســتان با ما بود‪ .‬بسیاری از کشــورهای عضو ناتو‬ ‫نیز ســربازان و غیرنظامیان خود را در افغانستان از دست‬ ‫دادند‪ .‬بعد از حمالت ‪ 11‬سپتامبر به حمایت ما امدند‪ .‬این‬ ‫چی ز کمی نیست‪».‬‬ ‫وزیر خارجه دولت اوباما به همین حــد اکتفا نکرد و‬ ‫ادامه داد‪« :‬نباید اتفاقاتی که رخ داده اســت را فراموش‬ ‫کنیم‪ .‬در حالی که روســیه تهاجمی تر شــده و همه گونه‬ ‫اقدامات رعب اور در قبال کشورهای بالتیک انجام می دهد‬ ‫و می خواهد نقشه اروپا را بازنویسی کند‪ ،‬به نفع ما نیست از‬ ‫ناتو کناره گیری کنیم‪».‬‬ ‫انتقاد سندرز از حمله اسرائیل به غزه‬ ‫در سال ‪2014‬‬ ‫تاکید کلینتون بر حق اسرائیل برای دفاع از خود‬ ‫در ادامه این مناظره‪ ،‬کلینتون نیز به بیان موضع خود‬ ‫در قبال اسرائیل پرداخت و با اشاره به اینکه در نوامبر ‪2012‬‬ ‫برای اتش بس میان اســرائیل و حماس مذاکره کرده و با‬ ‫«محمود عباس» رئیس تشکیالت خودگردان و «محمد‬ ‫مرسی» رئیس جمهور مخلوع مصر و همین طور «بنیامین‬ ‫نتانیاهو» نخســت وزیر اســرائیل گفت وگو کرده اســت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬می توانم به شما بگویم مقامات اسرائیلی به دنبال‬ ‫چنین حمالتی نیستند‪ .‬انها از موشک ها دعوت نمی کنند‬ ‫که به شهرها و روستاهای انها اصابت کند‪ .‬اما بعد از اینکه‬ ‫راکت به سوی انها پرتاب شــد و سربازان شان مورد حمله‬ ‫قرار گرفتند‪ ،‬به من تلفن زدند و گفتند اماده حمله دوباره به‬ ‫نوار غزه هستند زیرا کسی را پیدا نمی کنند که به انها بگوید‬ ‫این کارشان را متوقف کنند‪ .‬من ان زمان در کامبوج بودم‪.‬‬ ‫شبانه پرواز کردم و به انجا رفتم تا در این باره مذاکره کنم‪».‬‬ ‫وی ســپس در دفــاع از عملکــرد اســرائیل چنیــن‬ ‫گفت‪« :‬نمی دانم شــما وقتی تحت تهدید دائم‪ ،‬حمالت‬ ‫تروریستی و پرتاب موشک باشــید‪ ،‬چگونه کشور را اداره‬ ‫می کنید‪ .‬شما حق دارید از خود دفاع کنید‪».‬‬ ‫وزیر خارجه ســابق امریکا ادامه داد‪« ،‬البته این به‬ ‫معنای ان نیست که نباید هر کاری که می توان انجام داد تا‬ ‫به راه حل ایجاد دو دولت رسید؛ راه حلی که به فلسطینی ها‬ ‫حقوق و استقاللی که شایسته ان هستند را اعطاء کند‪».‬‬ ‫اما پاسخ کلینتون با واکنش سناتور سندرز روبه رو شد‪.‬‬ ‫او کلینتون را به طفره رفتن از پاســخ به سوال متهم کرد و‬ ‫گفت ‪« :‬مساله این نیســت که ایا اســرائیل حق واکنش‬ ‫نشان دادن دارد یا ایا حق دارد فلسطینی ها را تعقیب کند‬ ‫ یا خیر‪ .‬بحث این نیست‪ .‬ســوال این است که ایا واکنش‬ ‫انها در سال ‪ 2014‬متناسب بود یا خیر؟»‬ ‫این بار نیز کلینتون اظهار داشــت‪« :‬فکر کنم وقتی‬ ‫گفتم باید اقدامــات احتیاطی صــورت می گرفت به این‬ ‫سوال پاســخ دادم‪ .‬نمی گویم این اقدام وحشتناک نبوده‬ ‫است‪ .‬اما خوب است زمانی که اسرائیل از غزه بیرون امد را‬ ‫به یاد اوریم‪ .‬اسرائیل همه اسرائیلی ها را از غزه خارج کرد‬ ‫و کلیدها را به مردم فلسطینی داد‪ .‬نتیجه چه شد؟ حماس‬ ‫کنترل غزه را به دست گرفت‪».‬‬ ‫وی در ادامه اضافه کــرد‪« :‬در نتیجه به جای رونق‬ ‫اقتصــادی که فرصت هایــی را برای کودکان فلســطینی‬ ‫فراهم سازد‪ ،‬ما یک پناهگاه داریم که به راکت های بیشتر‬ ‫و بیشــتری که از ایران و جاهای دیگر ارســال می شــود‪،‬‬ ‫دست می یابد‪».‬‬ ‫سناتور سندرز نیز با این کنایه که سخنرانی کلینتون‬ ‫در ایپــک را مطالعه کــرده و چیزی دربــاره نیازهای مردم‬ ‫فلسطینی مشاهده نکرده است‪ ،‬ســخنان خود را اغاز کرد‬ ‫و گفت‪« :‬البته اســرائیل حــق دفاع از خــود را دارد اما در‬ ‫طوالنی مــدت در منطقه بــه صلح دســت نمی یابیم مگر‬ ‫اینکه امریکا وارد عمل شــود و تالش کند مردم را گردهم‬ ‫جمع کند و مشکالت جدی فلسطینی ها را شناسایی کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫سندرز بر این باور است اقدام اسرائیل علیه نوار غزه‬ ‫در سال ‪ ،2014‬نامتناسب بود و باعث از دست رفتن جان‬ ‫افراد بی گناه شد‪ .‬در این مناظره طوالنی از وی سوال شد‬ ‫پاسخ او به کسانی که می گویند اسرائیل حق دفاع از خود‬ ‫را دارد‪ ،‬چیست؟‬ ‫ســناتور ایالــت ورمونت در جــواب اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«به عنوان کســی که هنگام کودکی در اسرائیل بوده و در‬ ‫انجا خانواده دارد‪ ،‬معتقدم اسرائیل نه تنها حق دفاع از خود‬ ‫ن ترس از حمالت تروریستی و در‬ ‫را دارد بلکه حق دارد بدو ‬ ‫امنیت و صلح زندگی کند‪ .‬در این موضوع بحثی نیســت‪.‬‬ ‫اسرائیل هدف حمالت تروریســتی قرار گرفته و حق دارد‬ ‫در جهان تروریسم را نابود کند‪».‬‬ ‫برنی ســندرز ادامه داد‪« :‬امــا ما در غــزه‪ 10 ،‬هزار‬ ‫نفر جمعیت غیرنظامــی داریم که تعــدادی از انها در این‬ ‫جنگ زخمی و ‪ 1500‬نفر کشــته شــدند‪ .‬نه تنها من بلکه‬ ‫همه کشورهای جهان بر این باورند این حمله نابرابر بود‪.‬‬ ‫به عنوان کســی که صد در صد حامی اســرائیل است‪ ،‬در‬ ‫بلندمدت اگر بخواهیم صلــح را در منطقه ای که جنگ و‬ ‫نفرت بیش از حد در ان وجود داشــته‪ ،‬برقرار کنیم‪ ،‬باید با‬ ‫احترام و کرامت با فلسطینی ها رفتار کنیم‪».‬‬ ‫وی در ادامه با اشــاره به نرخ بیکاری ‪ 40‬درصدی در‬ ‫نوار غزه‪ ،‬نابودی خانه ها و مدارس و نبود خدمات درمانی در‬ ‫این باریکه تاکید کرد‪ ،‬امریکا و سایر کشورهای جهان باید‬ ‫با یکدیگر همکاری کنند تا به مردم فلسطین کمک کنند‪.‬‬ ‫ســندرز با بیان این موارد گفت‪ ،‬موضع او به معنای‬ ‫رویکرد ضد اسرائیلی وی نیست بلکه راه را برای همکاری‬ ‫در خاورمیانه هموار می سازد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سناتور سندرز پیش تر خواســتار توقف کمک ده ها‬ ‫میلیاردی امریکا برای گسترش ناتو به منظور دفاع از اروپا‬ ‫شده بود‪ .‬زمانی که از او سوال شــد هنوز چنین اعتقادی‬ ‫دارد‪ ،‬وی پاســخ داد‪« :‬اگر حافظه ام یاری کند‪ ،‬ما حدود‬ ‫‪ 75‬درصد کل هزینه شاخه نظامی ناتو را پرداخت می کنیم‪.‬‬ ‫ان هم در حالی که فرانسه سیستم خدمات درمانی خوب‪،‬‬ ‫اموزش همگانی رایگان و اموزش عالــی برای مردم خود‬ ‫دارد‪ .‬انگلیس ســرویس خدمات بهداشتی ملی و سیستم‬ ‫اموزش عالــی خوبی دارد‪ .‬از این رو‪ ،‬معتقدم کشــورهای‬ ‫اروپایی خود باید بیشتر سهم دفاع از خود را برعهده بگیرند‬ ‫و هنوز هم به این مساله اعتقاد دارم‪».‬‬ ‫زمانی که از ســندرز ســوال شــد «دونالــد ترامپ‪،‬‬ ‫نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری امریکا نیز‬ ‫می گوید ناتو از لحــاظ اقتصادی برای امریــکا به صرفه‬ ‫نیست‪ .‬دیدگاه شما با او چه تفاوتی دارد؟»‪ ،‬وی این گونه‬ ‫جواب داد‪« :‬از خود ترامپ بپرسید‪ .‬انچه من می گویم این‬ ‫است که با وجود ‪ 47‬میلیون فقیر در امریکا‪ ،‬فکر می کنم‬ ‫کشورهایی مثل المان‪ ،‬فرانسه و سایر کشورهای اروپایی‬ ‫کلینتــون‪ :‬نبایــد اتفاقاتی کــه رخ داده‬ ‫اســت را فرامــوش کنیــم‪ .‬در حالی که‬ ‫روســیه تهاجمی تر شــده و همــه گونه‬ ‫اقدامات رعــب اور در قبال کشــورهای‬ ‫بالتیک انجام می دهد و می خواهد نقشه‬ ‫اروپا را بازنویسی کند‪ ،‬به نفع ما نیست از‬ ‫ناتو کناره گیری کنیم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪55‬‬ ‫‪56‬‬ ‫فکر می کنم این چیزی است که جهان از ما می خواهد‪».‬‬ ‫کلینتون هم برای نشان دادن میزان اشنایی و تسلط‬ ‫خود بر موضوع اسرائیل و فلسطینی ها به مشارکتش در این‬ ‫ماجرا به عنوان بانوی اول امریکا در زمان ریاست جمهوری‬ ‫همسرش بیل کلینتون‪ ،‬به عنوان ســناتور در زمان دولت‬ ‫جورج بوش رئیس جمهور ســابق امریــکا و به عنوان وزیر‬ ‫خارجه امریکا در دولت اوباما اشاره کرد و یاداور شد که در‬ ‫سه نشست اخر میان محمود عباس و بنیامین نتانیاهو‪ ،‬او‬ ‫شخصا حضور داشته است‪.‬‬ ‫وی سپس اضافه کرد‪« :‬فقط من‪ ،‬نتانیاهو‪ ،‬محمود‬ ‫عباس و جو رج میشل (نماینده ویژه اوباما در خاورمیانه) در‬ ‫این نشست ها حضور داشتیم‪ .‬سه نشست طوالنی و من در‬ ‫همه داده اســت‪ ،‬بودجه ای بالغ بر ‪ 28‬تریلیــون دالر نیاز‬ ‫اســت و باتوجه به این نکته ایا چنیــن موضوعی از لحاظ‬ ‫مالی امکان پذیر است؟ که وی با اســتناد به امار متفاوت‬ ‫برخی از اقتصاددانان‪ ،‬این رقــم را رد کرد و در تایید طرح‬ ‫خود اظهار داشت‪« :‬ما تنها کشــور بزرگ دنیا هستیم که‬ ‫خدمات درمانی را بــرای همه مردم خــود تضمین نکرده‬ ‫است‪ .‬پیشنهاد من درباره «خدمات درمانی» برای همه‪،‬‬ ‫باعث پس انداز هزاران دالر خانواده های طبقه متوسط در‬ ‫سال در زمینه هزینه های خدمات درمانی انها می شود‪».‬‬ ‫سناتور ورمونت همچنین گفت که قصد دارد با گرفتن‬ ‫مالیات بیشتر از بازار بورس وال اســتریت هزینه دانشگاه‬ ‫رایگان برای عموم را تامین کند‪.‬‬ ‫این جلسات بر انچه حق فلسطینی ها بود متمرکز بودم‪ .‬من‬ ‫بر انچه الزم بود انجام شود تا اطمینان حاصل شود مردم‬ ‫فلسطین به حق تشکیل حکومت دست می یابند‪ ،‬متمرکز‬ ‫بودم‪ .‬معتقدم به عنوان رئیس جمهور می توانم به توافقی‬ ‫دست یابم که هم برای اسرائیلی ها و فلسطینی ها عادالنه‬ ‫باشد بدون اینکه به امنیت اسرائیل لطمه وارد کند‪».‬‬ ‫بعد از این سخنان کلینتون بود که سندرز تاکید کرد‪:‬‬ ‫«زمانی خواهد رسید که اگر صلح و عدالت را دنبال کنیم‪،‬‬ ‫خواهیم گفت‪ ،‬همیشه حق با نتانیاهو نیست‪».‬‬ ‫وزیر خارجه پیشــین امریکا این ســخنان ســندرز را‬ ‫بی جواب نگذاشت و گفت‪« :‬هیچ کس نمی گوید همیشه‬ ‫حق با یک مقام اســت‪ .‬اما موقعیت دشــواری است‪ .‬اگر‬ ‫به دنبال صلح باشید و بکوشید شرایطی را برای صلح فراهم‬ ‫کنید ان هم در حالی که یک گروه تروریستی در غزه حضور‬ ‫دارد و نمی خواهد شما موجودیت داشته باشید‪ ،‬این چالش‬ ‫بسیار دشواری خواهد بود‪».‬‬ ‫هیــاری کلینتــون نیز بــا تاکیــد بر لــزوم تضمین‬ ‫خدمــات درمانی برای همه‪ ،‬به ســابقه فعالیت ‪ 25‬ســاله‬ ‫خود برای نیل به این هدف اشــاره کرد و گفت‪« :‬پیش از‬ ‫طــرح «اوباماکر» (طــرح خدمات درمانــی اوباما) طرح‬ ‫«کلینتون کر» وجود داشته است‪ .‬اکنون ‪ 90‬درصد تحت‬ ‫پوشــش قرار دارند و مــا می خواهیم ان را بــه صد در صد‬ ‫برســانیم‪ ».‬او ســپس با بیان اینکه «تحصیــات عالی‬ ‫رایگان باید در استطاعت همه باشــد»‪ ،‬با کنایه به سندرز‬ ‫متذکر شد طرح هایی که ارائه می شود باید قابل اجرا باشد‪.‬‬ ‫کلینتون سپس با اشاره به اینکه سندرز در میانه رقابت های‬ ‫انتخاباتی طرح پیشین خود درباره خدمات درمانی را تغییر‬ ‫داده و طرح جدید ارائه کرده است‪ ،‬گفت‪ « :‬اقتصاددانانی‬ ‫که طرح جدیــد را تحلیل کرده اند می گوینــد این طرح بار‬ ‫سنگینی هم بر بودجه و هم بر افراد تحمیل می کند‪ .‬روزنامه‬ ‫واشنگتن پست این طرح را برای فقرا فاجعه امیز توصیف‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫وزیر خارجه ســابق امریکا با بیان اینکه «این مساله‬ ‫درمــورد تحصیالت عالــی رایگان هم صــدق می کند»‪،‬‬ ‫حمله به رقیب دموکــرات خود را تکمیل کــرد و گفت‪ ،‬در‬ ‫صورت اجرایی شدن طرح ســندرز‪ ،‬دولت فدرال دو سوم‬ ‫ایــن هزینه ها را خواهــد پرداخت و یک ســوم باقی مانده‬ ‫را بایــد ایالت هــا حتــی ایالت هایی که تحــت فرماندهی‬ ‫جمهوریخواهان هستند‪ ،‬بپردازند ‪.‬‬ ‫قول های عجیب سندرز‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫چالش بعدی که سندرز و کلینتون با ان روبه رو شدند‪،‬‬ ‫قول انها به انجام اصالحات در زمینه شهریه دانشگاه ها و‬ ‫خدمات درمانی بود‪.‬‬ ‫از ســندرز ســوال شــد باتوجه به قولی کــه او برای‬ ‫خدمات درمانــی و تحصیالت رایگان در دانشــگاه برای‬ ‫اما سندرز در دفاع از طرح های خود در زمینه خدمات‬ ‫درمانی و تحصیالت عالی رایــگان فقط به بیان این نکته‬ ‫بسنده کرد که وقتی ســایر کشورها توانســته اند خدمات‬ ‫درمانی و تحصیالت رایگان را برای همه مردم خود فراهم‬ ‫سازند‪ ،‬امریکا نیز می تواند چنین کاری انجام دهد‪.‬‬ ‫حرف پایانی‬ ‫در پایــان مجری از انها خواســت اظهــارات پایانی‬ ‫خود را بیان کنند‪ .‬ســندرز در پایان این مناظره با اشــاره به‬ ‫اینکه در «بروکلین» نیویورک بزرگ شــده اســت‪ ،‬گفت‪،‬‬ ‫او فرزند یک مهاجر لهســتانی بوده اســت که در سن ‪17‬‬ ‫ســالگی بدون حتی یک پنــی در جیبش بــه امریکا امده‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬او (پدرش) پول زیادی نداشــت‬ ‫اما یک امریکایی بسیار ســرافراز بود زیرا این کشور به او‬ ‫و مادرم فرصت داد تا فرزندانشان را به دانشگاه بفرستند‪.‬‬ ‫من معتقدم اگر ما جرات مقابله با بنگاه های سرمایه ای را‬ ‫که بر زندگی سیاسی و اقتصادی ما مسلط شده اند‪ ،‬داشته‬ ‫باشیم‪ ،‬امریکا پتانسیل بالقوه چشمگیری دارد‪ .‬من با این‬ ‫عقیده کلینتــون مخالفم که می توان از موسســات مالی‬ ‫وال اســتریت‪ ،‬از ســوپرپک ها و گروه های قدرتمند پول‬ ‫گرفت و برای خانواده های کارگر این کشــور کاری انجام‬ ‫داد‪ .‬من این حرف را نمی پذیرم‪».‬‬ ‫ســناتور ایالت ورمونت ادامه داد‪« :‬من معتقدم اگر‬ ‫ما با یکدیگر متحد شــویم و اجازه ندهیم «ترامپ های»‬ ‫دنیا ما را دچــار تفرقه کنند‪ ،‬می توانیم خدمــات درمانی را‬ ‫به عنوان یک حق برای همه مردم تضمین کنیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫دانشگاه ها و موسســات عالی را رایگان کنیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫هدایت جهان را در تغییر سیستم انرژی و مقابله با تغییرات‬ ‫جوی به عهده بگیریم‪ ،‬می توانیم موسسات مالی بزرگ را‬ ‫به موسسات کوچکتر تقســیم کنیم و می توانیم خواستار‬ ‫ان شویم که ثروتمندان کشــور سهم عادالنه مالیات خود‬ ‫را پرداخت کنند‪».‬‬ ‫برنی سندرز در ادامه اعالم کرد‪« :‬می توانیم این کار‬ ‫را انجام دهیم اگر میلیون ها نفر از مردم بایســتند‪ ،‬مبارزه‬ ‫کنند و دولتی ایجاد کنند کــه برای همه ما تالش می کند‪،‬‬ ‫نه فقط برای یک درصد مردم‪ .‬انقالب سیاسی این است‪.‬‬ ‫رقابت بر ســر این موضوع اســت و با کمک شــما‪ ،‬ما در‬ ‫نیویورک پیروز خواهیم شد‪».‬‬ ‫هیــاری کلینتون نیــز در ســخنان پایانــی خود با‬ ‫قدردانی از مردم نیویــورک به این دلیل کــه به او فرصت‬ ‫دادند تا به عنوان ســناتور انها فعالیت کند‪ ،‬گفت‪« :‬سال‬ ‫‪ 2000‬به من فرصت دادید ســناتور شوم و در سال ‪2006‬‬ ‫بار دیگر من را انتخاب کردید‪ .‬در طول ان ســال ها‪ ،‬ما از‬ ‫نزدیک با یکدیگر کار کردیــم و من تالش کردم‪ ،‬حمایت‬ ‫شما را داشته باشم‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪ « :‬به رغــم سیاســت های فاجعه بار‬ ‫جرج بوش رئیس جمهور ســابق امریکا‪ ،‬ما تالش کردیم‬ ‫در نیویورک ایجاد اشــتغال کنیــم و بارهــا در مقابل همه‬ ‫نوع منابع قدرت ایســتادیم‪ .‬من خواهان حمایت شما در‬ ‫انتخابات مقدماتی روز سه شــنبه هســتم تا به همکاری با‬ ‫یکدیگر ادامه دهیــم‪ ،‬تا همانند انچــه در نیویورک انجام‬ ‫دادیم و ارزش های این ایالت را به کاخ سفید ببریم ‪ ،‬از انها‬ ‫به نفع همه مردم استفاده کنیم تا موانع پیش رو را از میان‬ ‫برداریم‪ ».‬کلینتــون در بخش دیگری از ســخنان پایانی‬ ‫خود اظهار داشــت‪« :‬می دانید که ما بــا موانع اقتصادی‬ ‫روبه رو هستیم‪ .‬موانع بسیاری پیش رو داریم‪ .‬من خاضعانه‬ ‫خواستار حمایت شما در روز سه شنبه هستم‪ .‬ما قول هایی‬ ‫نمی دهیم کــه نتوانیم به انهــا عمل کنیم‪ .‬مــا کارهایی‬ ‫خواهیم کرد که زندگی مردم نیویورک و کل امریکا را بهبود‬ ‫ببخشد‪».‬‬ ‫از خاورمیانه تا شرق اسیا‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫در این شــماره مقاله ای از محمد ایوب درباره ایده دولت اســامی به نقل‬ ‫از مجله فارین افرز به چاپ می رســد و در مقاله ای دیگر تنش های سیاســی و‬ ‫هسته ای در شرق اسیا با محوریت خط مشــی سیاست خارجی چین در قبال‬ ‫کره شمالی موردبررسیقرارگرفتهاست‪.‬‬ ‫افسانهخالفت‬ ‫چرا ایده دولت اسالمی‬ ‫در خاورمیانه رشد کرده است؟‬ ‫محمد ایوب‪ -‬شراره بهنام نیا‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫اعالمیه دولت اســامی عراق و سوریه از یک دولت‬ ‫اسالمی یک پرسش بنیادین را به دنبال داشت‪« :‬چه زمانی و‬ ‫چگونه این مفهوم جز ئی از واژگان سیاسی جوامع مسلمانان‬ ‫شــد؟» با این همه‪ ،‬این ایده برای همیشــه باقــی نماند و‬ ‫محبوبیتش طی زمان رو به افول گذاشــت و دچار استحاله‬ ‫شــد‪ .‬در واقع‪ ،‬ظهور و محبوبیت ان با شرایط خاص اواخر‬ ‫قرن نوزدهم و اوایل قرن بیســتم گره خورده است‪ ،‬زمانی‬ ‫که جوامع مسلمانان به حکومت استعماری اروپا پاسخ داد‪.‬‬ ‫ زمانیکهحکمرانانمسلمانبرسرزمین هایمسلمینحاکم‬ ‫بودند‪ ،‬بدون اهمیت به اینکه چطــور بودند‪ ،‬مفهوم دولت‬ ‫اسالمی حتی اگر وجود نداشت‪ ،‬در حال کمون بود‪ .‬اگر چه‬ ‫واژه شــریعت در واژگان سیاسی مســلمین وجود داشت‪،‬‬ ‫قانون شریعت به صورت طبیعی به موضوعات فردی از قبیل‬ ‫ازدواج‪ ،‬طالق و ارث و میراث محدود می شــد‪ .‬مجموعه‬ ‫قوانین مدنی و جزایی به صورت مشــروع توســط دولت ها‬ ‫ایجاد و مدیریت می شــد‪ .‬حتی یکی از بزرگترین سالطین‬ ‫عثمانی‪ ،‬سلیمان‪ ،‬که به عنوان قانونی (قانونگذار) منتصب‬ ‫بود‪ ،‬شاهدی بر این واقعیت است که بسیاری از حوزه های‬ ‫قانونی به طور طبیعی به خارج از حوزه شــریعت سوق داده‬ ‫شــده اند‪ .‬نظم طبیعی امور در هم شکسته شــد زمانی که‬ ‫قدرت های غیر اسالمی حاکمیت بیشتر جوامع مسلمین را‬ ‫در عصر اســتعمار بر عهده گرفتند‪ .‬حکومت های اروپایی‬ ‫شــروع کردند به تعریف مرزهای اســتعماری سخت تر در‬ ‫جایی که پیش تر مرزها سیالیت بیشتری داشتند و به خطوط‬ ‫کشیده شده روی نقشه حرمت قانونی بیشتری قائل شدند‪.‬‬ ‫در دولت های پیشــامدرن‪ ،‬مشروعیت بر اســاس پیروزی‬ ‫و توانمندی در دفــاع از قلمر و تعریف شــده بود‪ .‬همچنین‬ ‫دولت ها از نظر میزان نفوذشــان بر زندگی شــخصی افراد‬ ‫مینی مالیستیشدند‪.‬درمقابل‪،‬مشروعیتدولتاستعماری‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نه تنها در فتــح و نگه داشــتن قلمرو بلکــه در ظرفیت ان‪،‬‬ ‫الگو گیری از دولت ‪ -‬ملت های اروپا‪ ،‬تا پیوستن موضوعات‬ ‫متنوع به یک توده همگن از طریق یک زبان مشترک‪ ،‬یک‬ ‫نظام حقوقی مشــترک و قوانین خدمات اساسی‪ ،‬در ازای‬ ‫مالیات و منابع دیگر محدود شد‪.‬‬ ‫ورود قانــون اســتعمار لگــد زدن بــه جســت وجو در‬ ‫سرزمین های اســامی بود برای یافتن پاسخ انچه اشتباه‬ ‫اتفاق افتاده است‪ ،‬اینک ه چگونه نظم طبیعی چیزها یعنی لغو‬ ‫فرمانرواییمسلمانانبرسرزمین هایمسلمانانبود‪.‬یکیاز‬ ‫محبوب ترینپاسخ هاوهمچنینساده ترینانها‪،‬اینبودکه‬ ‫نظم طبیعی فرو ریخته است زیرا مسلمانان دیگر به اصول و‬ ‫مبانی اسالم وفادار نبودند‪ .‬افکار به این سمت رفت که تنها‬ ‫راه برای اصالح این وضعیت‪ ،‬بازگشــت به اسالم اغازین‬ ‫است‪ ،‬دوره ســلف صالح (اجداد صالح)‪ ،‬در برگیرنده چهار‬ ‫یکه‬ ‫دهه اول ازتاسیس اینجامعه مسلمان در‪ ،622‬هنگام ‬ ‫حضرت محمد(ص) و جانشینان بالفصل او دارای قدرت‬ ‫بودند‪ .‬این اشتیاق برای بازگشــت به اسالم اغازین شامل‬ ‫بازافرینی ای از انچه نظام سیاســی عصــر طالیی متصور‬ ‫می شود‪ ،‬بود‪ .‬این ایده ها روی استایل ملت ‪ -‬دولت اروپایی‬ ‫که به طور فزاینده ای سلطه پیدا می کرد‪ ،‬پیوند خور د و منجر‬ ‫ی یا صحیح تر‪،‬‬ ‫به ایجاد مفهومی ترکیبی از حکومت اسالم ‬ ‫دولت‪-‬ملت اسالمی شد‪.‬‬ ‫نیاز به ایجاد یک دولت اســامی در نیمــه دوم قرن‬ ‫بیســتم شــتاب بیشــتری یافت و عنوان رژیم های پس از‬ ‫اســتقالل ســکوالر در جهان مســلمین‪ -‬از نظر سیاســی‬ ‫اقتدارگــرا‪ ،‬از لحاظ اقتصــادی ناکارامــ د و از نظر اخالقی‬ ‫ورشکسته‪ ،‬ناموفق در تحویل قدرت‪ ،‬ثروت‪ ،‬یا عزت برای‬ ‫مردم خو د را به دســت اورد‪ .‬شعار «اســام راه حل است»‬ ‫به صورت دقیق رواج یافــت زیرا هر مدل‬ ‫دیگر از این نوع حکومت‪ ،‬شکست خورده‬ ‫به نظر می رســید و به این ترتیب «عصر‬ ‫طالیی» و «خالفت» به گفتمان سیاسی‬ ‫جهان اسالم رخنه کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دولت تضادها‬ ‫در فرایند ســاخت و ساز کشورهای‬ ‫اســامی مدرن‪ ،‬اگر چ ه طرفــداران این‬ ‫ایده‪ ،‬تمایل به زیبا نشان دادن مشکالت‬ ‫ناشــی از این مفهــوم و تناقضات داخلی‬ ‫دارند‪ ،‬مهم تر از ان‪ ،‬این واقعیت است که‬ ‫دولت اسالمی یک ایده برگرفته از تجارب‬ ‫غرب است بنابراین‪ ،‬هیچ پایه و اساسی در‬ ‫تجربه های تاریخی جهان اسالم ندارد‪.‬‬ ‫شــاید نگران کننده تــر این بــود که حتی‬ ‫عصر طالیی دیگــر عصر طالیی خاصی‬ ‫نبود‪ .‬سه نفر از چهار خلیفه اول (راشدون ‬ ‫یا «به درســتی هدایت یافته») ترور شده‬ ‫بودند و به خودی خود شاخصی از بی ثباتی‬ ‫سیاسیشدیدوشکافسیاسیواجتماعی‬ ‫بین بومیان مدینه و مهاجران از مکه بو د و‬ ‫مهم تــراز ان‪ ،‬به خصوص اختالف میان‬ ‫نخبگان مکه دو قبیله قدرتمند بنی امیه و‬ ‫بنی هاشم از قریش و پیامبر قبیله‪ ،‬دوره بال‬ ‫و جنگ مدنی که به زودی تبدیل به اتفاق‬ ‫روزانه شده بود‪ .‬در نهایت این درگیری تا‬ ‫ایجاد شــکاف کالمی میان سنی و شیعه‬ ‫پایان یافت‪.‬‬ ‫در ایــن میــان‪ ،‬گســترش ســریع‬ ‫امپراتــوری عربــی – اســامی منجر به‬ ‫تفرقه و تقســیم خــود شــد‪ ،‬امپراتوری‬ ‫«عرب» تحت عنوان امویان‪ ،‬امپراتوری‬ ‫«مســلمان» تحت عنوان عباســیان بــا القا ی فارســی و‬ ‫برجسته شدن توسط ترک ها به نخبگان سیاسی و نظامی‪.‬‬ ‫در اواسط قرن دهم‪ ،‬خلیفه تنها با نام جنگ ساالران محلی‬ ‫که عمدتا ترک بودند و قدرت بیشــتری در دســت داشــتند‬ ‫حاکم بود‪.‬‬ ‫برای اطمینان‪ ،‬مفهوم خالفت‪ ،‬کــه به عنوان راهی‬ ‫برای نگاه داشــتن جامعه در کنــار یکدیگر پــس از وفات‬ ‫حضرت محمد(ص) اهمیت پیدا کــرد‪ ،‬حداقل در تئوری‬ ‫باا همیت باقی مانده است‪.‬‬ ‫اکثررهبرانبنیامیهپسازفتحمکهتوسطمسلمانان‬ ‫به اســام گرویدند‪ ،‬بســیاری بخاطر حفظ ظاهر‪ .‬دانایی‬ ‫سیاسی بنی امیه در نهایت منجر به این شــد که راه خود را‬ ‫بیابد‪ .‬قدرت انها تا حد زیادی از طریق قدرت و حمایت دولتی‬ ‫که منجر به به پا خیزاندن احزاب دیگر مســلمانان شــدند‬ ‫افزایش یافت‪ .‬این ائتــاف بعدها به عنوان جناح اکثریتی‬ ‫ در اسالم شناخته شد و با عنوان سنی ها پدید امده است‪.‬‬ ‫نهاد خالفــت‪ ،‬در حال حاضر توســط خــود امویان‬ ‫غصب‪ ،‬در نتیجه به حکومت موروثی دلخواه تبدیل شــد ‪.‬‬ ‫بدین ترتیب احتماال مشروعیت ان در نگاه معتقدان به ان‬ ‫باید از دســت می رفت اما این اتفاق به واسطه گزاره ای که‬ ‫علما‪ ،‬محققان دینــی ان را رواج دادند‪ ،‬نیفتــاد و ان اینکه‬ ‫حکومت امویان مشــروع اســت‪ .‬هدف علما از انجام این‬ ‫کار‪ ،‬جلوگیری از هرج و مرج در جامعه در عین حال نوپای‬ ‫مســلمانان عرب بود‪ .‬انها از ایه قرانی (ای اهل ایمان‪ ،‬از‬ ‫فرمان خدا و رســول و فرمانداران (از طرف خدا و رســول)‬ ‫که از خود شما هستند اطاعت کنید) برای توجیه حکومتی‬ ‫سلیقه ای و ناعادالنه سود جستند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬عدالت‪،‬‬ ‫قربانــی حفظ نظم شــد ؛ گــزاره ای که مشــخصه فکری‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬مذهبی و سنی برای مدت زمان طوالنی شد‪.‬‬ ‫خالفت موروثی عباسی حکومت اموی را دنبال کرد‪.‬‬ ‫ســهم اصلی اش این بود که اغاز یک دولــت بوروکراتیک‬ ‫منطقی را دی د و از نفوذ نخبگان فارسی تازه وارد شده‪ ،‬بهره‬ ‫جست؛ سکان هدایت توســط مقامات فارسی به طرز قابل‬ ‫مالحظه ای در دست گرفته شد‪ .‬اگرچه‪ ،‬معرفی ایده پادشاه‬ ‫فارسی (ظل الله‪ ،‬ســایه خدا روی زمین) نیز شد و در نتیجه‬ ‫شخصیت های خودسرانه و استبدادی دولت افزایش یافت‪.‬‬ ‫نهاد خالفت‪ ،‬در حال حاضر بر اساس اصول دوقلوی‬ ‫ت که بیشترین تخریب از اواسط قرن‬ ‫زور و وراثت استوار اس ‬ ‫دهم با ظهور ملوک الطوایفی نظامی ترکی ‪ -‬فارسی صورت‬ ‫گرفت‪ .‬داستان خالفت حفظ شد ام ا با سالطین عمدتا ترک‬ ‫ک ه به طور اشکار بر اساس اصولی که انها را ممکن بود محق‬ ‫بداند‪ ،‬حکومت می کردند‪ .‬‬ ‫تنها زمانی که قدرت عثمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم‬ ‫(که قدرت های بزرگ اروپا شــروع به تقسیم سرزمین های‬ ‫عثمانی به صورت همزمان کردند) با مشکالتی روبه رو شد‪،‬‬ ‫ســلطان عبدالحمید دوم شــروع به تاکید بر نقش سلطان‬ ‫عثمانی به عنوان خلیفه اسالم کرد‪ .‬او از نقشش به عنوان‬ ‫خلیفه در جهت تقویت مشــروعیتش و تحریک شــورش‬ ‫در میــان امت اســامی در مقابل قدرت هــای اروپایی که‬ ‫امپراتــوری عثمانی را تهدیــد می کردند اســتفاده کرد‪ .‬در‬ ‫پایان‪ ،‬عثمانی در جنگ جهانی اول شکست خور د و دولت‬ ‫جدید ترکیه‪ ،‬مصطفی کمال به وجود امد و نهاد خالفت را در‬ ‫سال ‪ 1924‬لغو کرد‪.‬‬ ‫نیات عبدالحمید به رهانیدن او از چنگ شرایط کمک‬ ‫کرد‪ ،‬هر چند او مجبور به تحمل شــرایط شد‪ .‬جنبش های‬ ‫ی که برخــی از انها با عنــوان جهاد توصیف‬ ‫ضد اســتعمار ‬ ‫شد‪ ،‬در الجزایر‪ ،‬مصر‪ ،‬شمال غرب هند‪،‬‬ ‫اندونزی‪ ،‬سودان‪ ،‬سومالی و دیگر نقاط‬ ‫به خروش امد‪ .‬بیش از همــه تمرکز این‬ ‫جنبش بر حکومت به چالش کشیده شده‬ ‫اروپایی ودر حال مستقل شدن بود که از‬ ‫طریق تمایز این دولت های اولیه تشکیل‬ ‫شده به وسیله مرزهای استعماری صورت‬ ‫می پذیرفت‪ .‬به هر حال‪ ،‬انها به شدت از‬ ‫اصطالحات اسالمی قرض گرفتند تا به‬ ‫بســیج مردم علیه حکومت اروپا بپردازند ‬ ‫و این شــروع صحنه ای بود بــرای ظهور‬ ‫جنبش های اسالمی اشکارتر‪ ،‬که پایه ای‬ ‫برای تغییر جوامع انان به جوامع اسالمی‬ ‫و تغییر سیاست هایشــان بــه دولت های‬ ‫اسالمی محسوب می شد‪.‬‬ ‫در طــول دوران اســتعمار‪،‬‬ ‫چندین جنبــش سیاســی عمــده‪ ،‬مانند‬ ‫اخوان المســلمین در مصــر و جماعــت‬ ‫اسالمی در پاکستان (در اصل هند)‪ ،‬که‬ ‫به صورت خاص به دنبال اسالمی کردن‬ ‫جوامع و سیاســت خود بودند‪ ،‬پدید امد و‬ ‫فعالیتش در جهت مخالفــت با نخبگان‬ ‫نسبتا ســکوالر که پس از خروج حاکمان‬ ‫استعماری به قدرت رسیده بودند تا دوران‬ ‫پسا‪ -‬استقالل ادامه پیدا کرد‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫مفهوم انها از دولت اسالمی تا حد زیادی‬ ‫توســط مرزهای دولت‪ -‬ملــت که پس از‬ ‫پایان حکومت اســتعماری به وجود امده‬ ‫بود مشخص می شــد‪ .‬عصر کشورهای‬ ‫اسالمی متعدد‪ ،‬با منطق سلطه تمام عیار‬ ‫دولت‪ -‬ملــت و محتوای اســامی ان در‬ ‫حال رسیدن بود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬فارین افیرز‬ ‫بین الملل‬ ‫محافظه کاری اژدهای زرد‬ ‫چین از ترس امریکا به تحریم علیه کره شمالی رای مثبت داد‬ ‫ایوب لشینی‬ ‫مترجم‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بــه گفتــه یکــی از دیپلما ت هــای امریکایــی‬ ‫تحریم هایی که اخیرا با موافقت چین برای کره شــمالی‬ ‫وضــع شــده اســت‪ ،‬افزایــش چشــمگیری نســبت به‬ ‫تحریم های ســابق داشته اســت‪ .‬لمس این تحریم ها و‬ ‫محدودیت ها برای تضمین تاثیر ان بســیار مهم است‪.‬‬ ‫مطابق مفاد قطعنامه شورای امنیت که در هفته جاری به‬ ‫تصویب می رسد؛ کشورها باید کاالهایی که از کره شمالی‬ ‫خارج یا به ان کشور وارد می شود را بازدید نمایند‪ .‬فروش‬ ‫ســاح های متعارف‪ ،‬ســوخت هواپیما به کره شــمالی‬ ‫ممنوع خواهد بــود و همچنین صادرات طــا‪ ،‬تیتانیوم‬ ‫و مواد معدنــی کمیاب نیز ممنوع اســت‪ .‬بیشــتر از ‪30‬‬ ‫فرد و نهاد جدید در لیست ســیاه تجارت و تردد مربوط به‬ ‫سازمان ملل قرار گرفتند‪.‬‬ ‫با وجود کشــمکش های اخیر میان چیــن و امریکا‬ ‫و متحدانش‪ ،‬چیــن قول داده تا با ایــن قطعنامه موافقت‬ ‫نماید‪ .‬شــریک اصلی تجاری کره شــمالی (در حدود ‪80‬‬ ‫درصد از واردات و صادرات ) چین اســت‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫یکــی از پایه های اصلــی در اجرای ایــن تحریم ها چین‬ ‫خواهد بود‪ .‬در هفته های جاری‪ ،‬برخی از گزارشات مثبت ‬ ‫که تایید نشده ‪ ،‬اعالم کرده که چین معامالت مرزی خود‬ ‫را محدود کرده است‪.‬‬ ‫همچنین این گزارشــات تایید می کنــد که اجرای‬ ‫توافقات قبلی توســط چین متوقف شده است‪ .‬بر اساس‬ ‫گزارش ها تحریم های جدیــد به کره شــمالی این اجازه‬ ‫را می دهــد تا فروش ذغال ســنگ و ســنگ اهن (که دو‬ ‫ماده صادراتی عمده هســتند) تا زمانی که ســود حاصله‬ ‫از ان برای برنامه های تســلیحاتی غیر قانونی اســتفاده‬ ‫نشــود را ادامه دهد و تجار چینی و کره شمالی نیز باید در‬ ‫خارج کردن تجارت از کانال های مالی ســنتی تخصص‬ ‫پیدا کنند‪.‬‬ ‫حتی اگر چین هم نسبت به اعمال فشارهای بیشتر‬ ‫به متحد خود اقدام نماید بازهم نمی توان انتظار داشت که‬ ‫تحریم ها روی پیونگ یانگ تغییــرات مورد نظر جهان را‬ ‫براورده سازد‪ .‬انها نمی توانند دولت کره شمالی را سرنگون‬ ‫و کیم جونگ اون رهبــر کره را از هــدف نهایی اش یعنی‬ ‫دستیابی به موشک های بالســتیک با کالهک هسته ای‬ ‫با برد تا مرزهای امریکا منصرف ســازند‪ .‬همچنین بعید به‬ ‫نظر می رسد که انها بتوانند کره شــمالی را متقاعد کنند که‬ ‫این کشور به میز مذاکره شــش جانبه پیرامون خلع سالح‬ ‫هسته ای شبه جزیره کره بازگردد‪.‬‬ ‫تحریم هــا تنها می تواننــد برنامه های هســته ای‬ ‫و موشــکی کره شــمالی را کنــد و باعــث تقویــت عزم‬ ‫بین المللــی برای جلوگیری از رســیدن کیم به اهدافش‬ ‫شــوند‪ .‬مذاکــرات پنج جانبــه کــه به دنبــال پیشــنهاد‬ ‫کره جنوبی و بــدون حضور کره شــمالی انجام شــد‪ ،‬به‬ ‫منظور کار روی اختالف نظرها و نشان دادن اتحاد علیه‬ ‫پیونگ یانگ بود‪.‬‬ ‫در همیــن حال‪ ،‬بــه نظر می رســد که بخشــی از‬ ‫همکاری های اخیر چین به منظور جلوگیری از اســتقرار‬ ‫دفاع ضد موشــکی ایاالت متحده در کره جنوبی باشد‪.‬‬ ‫مذاکــره روی ایــن برنامه باید مســتمر و نــه فقط برای‬ ‫تشــویق چین بــرای اجرای کامــل تحریم هــای جدید ‬ ‫انجام شــود‪ .‬ایــاالت متحــده بایــد تعامل بــا ژاپن را‬ ‫تشــویق کند تا بتوانند دفاع موشــکی یکدیگر را تقویت‬ ‫نماینــد‪ .‬ایاالت متحــده گزینه های دیگــری نیز دارد‪.‬‬ ‫قانون تحریــم علیه شــرکت هایی کــه بــه برنامه های‬ ‫تســلیحاتی کره شــمالی کمک می کنند‪ ،‬اخیرا تصویب‬ ‫شده اســت‪ .‬وزارت خزانه داری ایاالت متحده می تواند‬ ‫اقدامات بیشــتری انجام داده و بانک هایی را که دولت‬ ‫کره شمالی از انها برای پرداخت پول اســتفاده می کند‬ ‫را منزوی ســازد و ایاالت متحده می تواند متحدان خود‬ ‫در خاورمیانــه را متقاعد ســازد تا کارگران کره شــمالی‬ ‫که صدها میلیــون دالر را در ســال حوالــه می کنند به‬ ‫خانه شان بازگردانند‪.‬‬ ‫تا زمانی که دولت فعلی در کره شمالی بر سر قدرت‬ ‫بر شهروندان منزوی این کشور است‪ ،‬تهدید نیز به قوت‬ ‫خود باقی است‪ .‬به همین دلیل است که ایاالت متحده‬ ‫و متحدانش بــه خود اجازه می دهند تا فشــارها را ادامه‬ ‫و تالش های رســمی و غیررســمی برای نشــان دادن‬ ‫چهره کره شمالی به انسوی مرزهای این کشور را انجام‬ ‫دهند‪ .‬ممکن است ســال ها طول بکشد که این کمپین‬ ‫(هماننــد تحریم هــا) به ثمر بنشــیند‪ ،‬امــا از بین بردن‬ ‫خطر هسته ای که کره شــمالی مســبب ان است بسیار‬ ‫ضروری است‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬بلومبرگ‬ ‫‪59‬‬ ‫زلزله سیف‬ ‫در میانه بحث های داغ درباره برجام انتشار یک اظهار نظر از رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی درباره نتایج برجام برای ایران جنجال گســترده ای را در کشور‬ ‫به وجود اورد‪ .‬منتقدان حاال با استناد به سخنان ولی الله سیف می گویند که‬ ‫برجام برای ایران هیچ فایده ای نداشــته و مذاکره کنندگان باید درباره ادامه‬ ‫برجام تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫جنجال بر سر «تقریبا هیچ»‬ ‫چرا ولیاللهسیفازبیثمربودنبرجامسخنگفت؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪1‬‬ ‫«تقریبا هیچ‪ »...‬جمله ای که زلزله ای در رسانه ها و‬ ‫محافل سیاسی و اقتصادی ایران ایجاد کرد‪ .‬مرکز این زلزله‬ ‫چند ریشــتری که لرزه اش در ایران احساس شد‪ ،‬نیویورک‬ ‫بود‪ .‬انجا کــه ولی الله ســیف رو به روی دوربین رســانه ها‬ ‫نشست و حرف های مهمی درباره برجام زد‪.‬‬ ‫رئیس کل بانک مرکــزی که در ان چند روز حســابی‬ ‫ســرش در نیویورک شــلوغ بــود و حتی توانســت بــا وزیر‬ ‫خزانه داری امریکا دیدار کنــد‪ ،‬در مصاحبه ای با بلومبرگ‬ ‫حرف هایی دربــاره عواید برجام برای ایــران گفت‪ ،‬خیلی‬ ‫صریح تر از ان چیزی کــه حتی تندترین منتقــدان برجام‬ ‫فکرش را می کردند‪.‬‬ ‫این بار نــه منتقدان جــدی برجام یا رئیس ســازمان‬ ‫انرژی اتمی‪ ،‬بلکه ولی الله ســیف رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫ایران به عنوان یکی از بازوهای اقتصادی کشور در مقابل‬ ‫خبرنــگار بلومبرگ می گفت کــه «تقریبا هیچ چیــز از این‬ ‫توافق (برجام) که در روز ‪ 16‬ژانویه اجرایی شد عاید ایران‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه امریکایی ها به تعهــدات خود پایبند‬ ‫نبوده اند‪ ،‬تاکید کرده بود‪« :‬تقریبا هیچ چیز اتفاق نیفتاده‬ ‫است‪ .‬به طور کلی ما قادر نیستیم از پول های خود در خارج‬ ‫استفاده کنیم‪».‬‬ ‫سیف خواســتار تالش های جدی تر دولت امریکا‬ ‫برای عمل به تعهداتــش و کمک به دولــت ایران برای‬ ‫ورود به نظام مالی جهان شــد‪ .‬تا اینجا‪ ،‬ایــران «تقریبا‬ ‫هیچ چیز» از اجرای توافق به دست نیاورده است‪« .‬یکی‬ ‫از چیزهایی که ما به صورت قطــع به ان نیاز داریم تبدیل‬ ‫ارزها بــرای پرداخت پول کاالیی اســت کــه خریداری‬ ‫می کنیم‪ ،‬این امر مســتلزم دسترســی به سیســتم مالی‬ ‫امریکاست‪».‬‬ ‫اظهارنظر سیف به سرعت در فضای رسانه ای داخل‬ ‫ایران منتشر شــد؛ واکنش رســانه ها و روزنامه های حامی ‬ ‫دولت سکوت و واکنش روزنامه های منتقد‪ ،‬بازنشر این جمله‬ ‫قابل تامل سیف یعنی «تقریبا هیچ‪ »...‬بود‪.‬‬ ‫بعد از حدود دو ســال مذاکــره‪ ،‬وعده های مختلف‬ ‫درباره دوران پسابرجام و لغو تحریم ها و حدود سه ماه بعد از‬ ‫اجرایی شدن برجام‪ ،‬اکنون یکی از مسئوالن ارشد پولی و‬ ‫مالی دولت اظهارنظری می کرد که از دید برخی شبیه یک‬ ‫اعتراف بود‪.‬‬ ‫حاال سوال های مهمی به وجود امده بود‪ .‬یک سوال‬ ‫مهم و اساسی این بود که چرا ســه ماه بعد از اجرایی شدن‬ ‫برجــام‪ ،‬یکی از مســئوالن دولت که تا چنــدی پیش روی‬ ‫پدیدار شدن اثار دوران پســابرجام در اقتصاد ایران تاکید‬ ‫داشــت‪ ،‬ناگهان در موضعی کامال متفاوت‪ ،‬عواید ایران‬ ‫از برجام را «تقریبا هیچ» معرفی می کند؟ انها می پرســند‬ ‫ایا برخی برای دوران پســابرجام و بعد از مشخص شــدن‬ ‫عدم کارایی این توافق برای اقتصــاد ایران‪ ،‬طراحی های‬ ‫خاصــی دارند؟ اجرایی شــدن برجام از ســوی طرف های‬ ‫غربی ها دقیقا همان زمانی بود که افکار عمومی پس از ان‬ ‫منتظر دیدن عواید برجام بودند؛ زمانــی که دیگر به گفته‬ ‫دولتی ها تحریم ها برداشــته و ایران بــه بازارهای جهانی‬ ‫بازگشته بود‪ .‬همه منتظر برداشته شدن تدریجی تحریم ها‬ ‫و بازگشت ایران به بازار مبادالت جهانی بودند ولی اشکالی‬ ‫در کار بود؛ دستیابی به ابزارهای مالی و پولی مانند سوئیفت‬ ‫که باید بــرای ایجاد مبــادالت مالی در اختیــار ایران قرار‬ ‫می گرفت‪ ،‬به کندی پیش می رفت‪.‬رئیس جمهور اما دقیقا‬ ‫همان روز اجرای برجام در نشســت خبــری خود خبرهای‬ ‫قابل تاملی از عواید برجام برای اقتصاد کشور داشت‪« :‬در‬ ‫فعالیت هــای بانکی ما مخارجی را متحمل می شــدیم که‬ ‫ناروا بود و از امروز از طریق بانک ها هزار ال ســی باز شده‬ ‫است‪ ».‬باز شدن هزار ال ســی‪ ،‬ان هم چند ساعت پس از‬ ‫اجرای برجام برای برخی تعجب اور بود‪ ،‬تا جایی که یکی از‬ ‫اعضای اتاق بازرگانی ایران چنین رویدادی را غیر قابل باور‬ ‫و غیر قابل انجام خواند؛ دلیل فعــاالن اقتصادی برای رد‬ ‫ادعای روحانی تعطیل بودن بانک های خارجی در یکشنبه‬ ‫(روز اجــرای توافق) بود‪ .‬اکنون دیگــر فعاالن اقتصادی‬ ‫که وصل شدن به ســوئیفت می توانســت برای انان یکی‬ ‫از مهم ترین مزایــای برجام (بــه علت ســهولت مبادله با‬ ‫فعاالن اقتصادی خارجی) باشــد‪ ،‬هم به جمــع منتقدان‬ ‫پیوســته بودند؛ انها معتقد بودنــد که بانک هــای ایرانی‬ ‫دغدغه اقای رئیس‬ ‫چرا ولی الله سیف به نقد نتایج برجام‬ ‫پرداخته است؟‬ ‫شاید به سوئیفت وصل باشند ولی کسی ان سوی خط! به‬ ‫ایرانی ها پاسخ نمی دهد و به بیان ساده تر بانک های غربی‬ ‫نمی خواهند طرف معامله ایرانی ها باشند‪ .‬مسئوالن دولتی‬ ‫اما کماکان روی وصل بودن ابزارهای مالی مانند سوئیفت‬ ‫تاکید داشتند ولی درباره ادعای منتقدان و فعاالن اقتصادی‬ ‫مبنی بر عدم معامله بانک هــای غربی با طرف های ایرانی‬ ‫حرفی نمی زدند‪ .‬در این میان امــا یک اظهارنظر صریح از‬ ‫سوی یک مسئول دولتی کافی بود تا نقص در اجرای برجام‬ ‫از طرف غربی ها به ویژه طرف امریکایی اشــکارتر شــود؛‬ ‫صالحی رئیس ســازمان انرژی اتمــی در گفت وگو با وبگاه‬ ‫«العربی الجدید» بر ادامه فعالیت هسته ای ایران تاکید و‬ ‫اعالم کرد که غرب در اجرای تعهدات خود بر اساس برجام‪،‬‬ ‫تاخیر دارد و هنوز برخی تحریم ها برداشته نشده است‪.‬‬ ‫وی تصریح کــرد‪« :‬تا االن برخــی بانک های بزرگ‬ ‫اروپایی تحریم هایشان را به طور کامل پایان نداده اند چرا که‬ ‫قبال تعهد داده از که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد‪ .‬ما‬ ‫هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا‬ ‫تماس بگیرد و این بحران را حل کند‪».‬‬ ‫حاشیه های اظهارات صالحی درباره تاخیر در اجرای‬ ‫برجام به ویژه در حوزه بانکی چند روز بعد به نشســت خبری‬ ‫رئیس جمهور در پایان ســال رسید؛ رئیس جمهور در پاسخ‬ ‫به سوال خبرنگاری درباره اظهارات صالحی مبنی بر تاخیر‬ ‫طرف غربی در اجــرای برجام‪ ،‬گفــت‪« :‬صالحی‪ ،‬رئیس‬ ‫سازمان انرژی اتمی اســت و در زمینه مسائل اتمی هرچه‬ ‫بگوید صاحب نظر است ولی وزیر امور خارجه‪ ،‬وزیر اقتصاد‬ ‫یا رئیس بانک مرکزی نیست بنابراین می توانید در رابطه با‬ ‫ی از وی سوال کنید‪».‬‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫روحانی در همان نشســت کنایه ای هــم به منتقدان‬ ‫برجام و کسانی که معتقد بودند برجام «هیچ» عایدی برای‬ ‫ایران نداشــته زد و گفت که «برجام یک مثل افتاب تابان‬ ‫اســت وقتی که فردی چشــمش را ببندد می گوید که شب‬ ‫است و او باید چشمش را باز کند و ببیند که افتاب است‪».‬‬ ‫چند هفته بعد از نشست خبری روحانی‪ ،‬زمزمه هایی‬ ‫شبیه اظهارات علی اکبر صالحی که از سوی رئیس جمهور‬ ‫رد شده بود‪ ،‬از میان دولتی ها شنیده شد؛ حاال دیگر خیلی ها‬ ‫معتقد بودند که در اجرای برجام‪ ،‬نقصی وجود دارد‪.‬‬ ‫سیف تنها نبود!‬ ‫اجرایی شــدن برجام و پس از ماه ها تمجید از فواید دوران‬ ‫پسابرجام حاضر شــده اند به عدم کارایی این توافق برای‬ ‫اقتصاد ایران اعتراف کنند؟‬ ‫در این میان تحلیل های مختلفی وجود دارد؛ برخی‬ ‫اعتراف مســئوالنی نظیر ســیف را بخشــی از یــک پروژه‬ ‫حساب شــده می دانند؛ پروژه ای که قرار است از این پس‬ ‫عدم اجرایی شــدن برجام و رســیدن عواید ان بــه ایران را‬ ‫سنگ اندازی امریکایی ها عنوان کند‪.‬‬ ‫در ادامه این ســناریو‪ ،‬عدم مذاکره مستقیم با امریکا‬ ‫درباره حل و فصل تحریم های پولی مربوط به این کشــور‬ ‫علیه ایران (همان طور که ظریف به ان اشاره کرد) یکی از‬ ‫مشکالت اصلی در اجرایی شدن برجام معرفی خواهد شد؛ ‬ ‫از نگاه طراحان این ســناریو‪ ،‬با ایــن برنامه ریزی منتقدان‬ ‫نه می توانند ادعا کنند که برجام نقض شــده و نه می توانند‬ ‫مدعی شوند که چرا پول های بلوکه شــده ایران در امریکا‬ ‫ازاد نشــده اســت! البته برخی دیگر نیز معتقدند که انتقاد‬ ‫برخی دولتمردان همچون رئیس کل بانک مرکزی و حتی‬ ‫وزیر اقتصاد درباره تاثیر برجام بر اقتصاد ایران در حقیقت‬ ‫نوعی شــانه خالی کردن از واقعیاتی اســت که در ماه ها و‬ ‫شاید هفته های اینده برای مردم شفاف تر شود؛ واقعیاتی‬ ‫که نشــان می دهد برجام کوچک ترین تاثیری بر پیشــبرد‬ ‫شاخص های اقتصادی کشور نداشته است‪.‬‬ ‫حال باید دید کدام یک از ســناریوهای مطرح شــده‬ ‫در اینده ای نزدیک‪ ،‬درست بودن خود را اثبات می کند؛ در‬ ‫این میان افکار عمومــی در صورت صحیح بودن هر کدام‬ ‫از این دو سناریو‪ ،‬تنها یک ســوال از رئیس جمهور دارند؛‬ ‫ی دولت چه زمانی محقق خواهد شد؟‬ ‫وعده های پسابرجام ‬ ‫منتقدان و موافقان سیف‬ ‫حــاال مهمترین ســوال ایــن بــود؛ چرا ســیف این‬ ‫اظهارات را بیان کرده اســت؟ واکنش ها به این اظهارات‬ ‫همگی تالش داشــت تا پاســخ این ســوال را معلوم کند‪.‬‬ ‫در یکــی از مهمتریــن اظهارنظرهــا در این مــورد معاون‬ ‫ســابق بانک مرکزی مدعی شــد که ســیف قرار بود برکنار‬ ‫شــود و این افشــاگری به همان دلیل بوده اســت‪ .‬حیدر‬ ‫مستخدمین حسینی افزوده است‪« :‬وقتی اظهارات اقای‬ ‫ســیف را شــنیدم در وهله اول جا خوردم‪ .‬البته منتقدین از‬ ‫ماه ها قبل در همین راســتا صحبت می کردند‪ .‬ما از همان‬ ‫اول انتظار اتفاق خاصی را بعد از برجام نداشتیم‪ ،‬زیرا اروپا تا‬ ‫زمانی که امریکا اجازه نهایی را صادر نکند با ایران همکاری‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬رفــت و امد هیات های تجــاری در ماه های‬ ‫اخیر نوعی سرگرمی به شمار می رفت‪ ،‬زیرا در حد امضای‬ ‫تفاهم نامه بود‪ .‬مهم اجرا شــدن این تفاهمنامه ها و تبدیل‬ ‫شــدن انها به قرارداد اســت‪ .‬در خصوص اظهارات اقای‬ ‫سیف دو فرضیه می تواند مطرح باشد‪ .‬اولی اینکه وحدتی‬ ‫در تیم اقتصادی دولت اقای روحانی از ابتدا وجود نداشت‪،‬‬ ‫زیرا طیف های مختلف اقتصادی دور هم جمع شــده اند‪،‬‬ ‫بنابراین تضادی در اظهارات اقتصادی دولتمردان مختلف‬ ‫می دیدیم‪ .‬نمود پیدا کردن این تضادها به این شــکل که‬ ‫یک عضو کابینه با حضــور در قلب امریــکا از برجام انتقاد‬ ‫کند و بگوید که برجام هیچ دســتاوردی نداشته‪ ،‬برخالف‬ ‫صحبت هایی اســت که تاکنــون رئیس جمهــور محترم‪،‬‬ ‫باقی وزرا یا حتی خود اقای ســیف مطــرح می کردند‪ .‬این‬ ‫احتمال وجود دارد که بحث تعدیل برخی از اعضای کابینه‬ ‫در میان باشــد‪ .‬شــاید یکی از این اعضــا رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی باشد که شــایعه جا به جایی ایشــان در اواخر سال‬ ‫گذشــته هم خیلی زیاد شنیده می شد‪ .‬شــاید اقای سیف‬ ‫خواســته با وجود این فرضیه ها در جایی مصاحبه کند که‬ ‫وســعت جهانی پیدا کند و همه رســانه های بین المللی به‬ ‫ان اشــاره کنند‪ .‬در دو روز گذشــته خبرگزاری خارجی نبود‬ ‫که این صحبت های اقای ســیف را انعکاس نداده باشد و‬ ‫از این اظهارنظر متعجب نباشــد‪ .‬اگر قرار بود اقای سیف‬ ‫از برجام انتقاد کند می توانســت ان را در فضای بسته تری‬ ‫مطرح کند یا از فرصت جلســه با وزیر خزانــه داری امریکا‬ ‫استفاده کند‪ .‬انعکاس گســترده صحبت های اقای سیف‬ ‫به بحث تغییرات در کابینه بر می گردد‪ .‬با این فرضیه اقای‬ ‫سیف می خواست این را بیان کند تا پوششی بر کارکردهای‬ ‫خودش قرار دهد کــه مثال او نیز اعتقــاد دارد که با اجرای‬ ‫ی در اقتصاد کشــور نیفتاده است‪.‬‬ ‫برجام اتفاق خیلی مهم ‬ ‫مطرح کردن عمومی انتقادات سیف به برجام امتیازی برای‬ ‫دولت به حساب نمی اید‪ .‬جز اینکه اقای سیف از قبل بداند‬ ‫که قرار است تغییر کند و بعد اگر این تغییر انجام شد‪ ،‬ادعا‬ ‫کند به دلیل مواضعش در واشنگتن این تغییرات انجام شده‬ ‫است یا اینکه خواسته به این صورت خودش را بیمه کند و به‬ ‫فعالیت هایش ادامه دهد‪».‬‬ ‫مستخدمین حســینی همچنین گفت‪« :‬بعید به نظر‬ ‫ولی الله سیف‬ ‫روزهای شلوغی‬ ‫در ایاالت متحده‬ ‫داشت‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫این روزها سیف تنها کسی نیســت که با اظهاراتش‬ ‫وجود نقصی بزرگ در برجام را شفاف می کند‪.‬‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه هم در نشست‬ ‫خبری مشترک با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا درباره مشــکالت ایجاد شــده در راه اجرای‬ ‫برجام‪ ،‬گفت‪« :‬همان طــور که همه از ابتدا می دانســتند‬ ‫برجام بانک های امریکایی را شامل نمی شده و نمی شود‪،‬‬ ‫بلکه بحث عــدم مزاحمت امریــکا برای همکاری ســایر‬ ‫بانک ها با ایران مطرح است‪».‬‬ ‫اعتراف ظریف به ایجاد مزاحمت امریکایی ها برای‬ ‫همکاری ســایر بانک های خارجی با ایــران همان چیزی‬ ‫بود که حدود دو ماه قبل منتقــدان و فعاالن اقتصادی ان‬ ‫را مطرح کرده و از سوی روحانی به «ندیدن افتاب برجام»‬ ‫متهم شده بودند‪.‬‬ ‫اما عالمت ســوال بزرگی که بعــد از اعترافات بزرگ‬ ‫دولتمردان درباره «تقریبا هیچ» بودن عواید برجام ایجاد‬ ‫شده‪ ،‬این اســت که چرا مســئوالن دولتی بعد از سه ماه از‬ ‫همه چیز را جناحی نبینیم‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫عباسعلی منصوری ارانی‬ ‫برجــــــام نقض شده است‬ ‫امریکا نمی خواهد تحریم ها را به‬ ‫معنای واقعی بردارد‬ ‫‪61‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫می رسد صحبت های ســیف با هماهنگی دولت باشد زیرا‬ ‫این اقدام برای دولتمردان گران تمام خواهد شــد و دولت‬ ‫تشــخیص می دهد که چنین واکنشی توســط رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی در سطح بین المللی پیامدهای منفی خواهد‬ ‫داشت‪ .‬به نظر نمی رســد اظهارات اقای سیف در راستای‬ ‫جهت گیری کل دولت باشــد و صحبت های ایشان بیشتر‬ ‫در راستای تعدیل کابینه صورت گرفته است‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫پیشنهاد شریعتمداری‬ ‫در واکنشــی دیگــر بــه ســخنان ســیف‪ ،‬حســین‬ ‫شــریعتمداری در مطلبی نوشت‪« :‬ســخن اصلی در این‬ ‫نوشته‪ ،‬پیشگیری از ادامه خسارت های فراوانی است که‬ ‫بعد از سه ســال مذاکرات پرهزینه هسته ای و با رسیدن به‬ ‫نقطه کنونی متحمل شده ایم‪ ،‬چگونه؟! اولین گام در این‬ ‫راه‪ ،‬پذیرش این واقعیت غیرقابل انکار است که امریکا به‬ ‫هیچ یک ‪ -‬تاکید می شود هیچ یک ‪ -‬از تعهدات خود پایبند‬ ‫نبوده اســت و در مقابل امتیازات نقدی کــه دریافت کرده‬ ‫است فقط چند وعده نســیه داده که این وعده های نسیه‬ ‫را هم امــروزه یکی بعد از دیگری پس می گیرد‪ .‬ایا کســی‬ ‫که از اندک واقع بینی برخوردار باشد‪ ،‬می تواند این واقعیت‬ ‫ن تردیدی منفی است‪.‬‬ ‫تلخ را انکار کند؟ پاسخ بدون کمتری ‬ ‫ولی متاسفانه دیده می شود که برخی از همراهان ناهمراه‬ ‫دولت محترم که به هر علت ‪ -‬از جمله پیوندهای نه چندان‬ ‫ناشــناخته ‪ -‬حاضر نیســتند دســت از همراهی امریکا و یا‬ ‫به بیان دقیق تر دســت از کاسه لیســی امریکا بردارند‪ ،‬از‬ ‫هم اکنون تالش گســترده ای را برای تغییر صورت مساله‬ ‫اغاز کرده اند‪ .‬از جملــه انکه‪ ،‬بالفاصله بعــد از اظهارات‬ ‫صریح اقای سیف که «برجام تقریبا هیچ دستاورد اقتصادی‬ ‫برای ایران نداشته است»‪ ،‬از یکســو‪ ،‬اظهارات ایشان را‬ ‫سانسور کرده و از سوی دیگر حجم انبوهی از به اصطالح‬ ‫تحلیل و تفسیرهای من دراوردی را روانه رسانه ها کرده اند‬ ‫که مگر قرار بود برجام مشکالت اقتصادی را حل کند؟!»‬ ‫اما تجار هم به این ســخنان ســیف واکنش نشــان‬ ‫دادند‪ .‬یحیی ال اسحاق در مصاحبه ای در این مورد با بیان‬ ‫اینکه دولت باید با محاسبه هزینه ‪ -‬فایده‪ ،‬برخی مطالب را‬ ‫با درنظر گرفتن عدم اسیب انها به کشور بیان کند و با مردم‬ ‫شفاف باشــد‪ ،‬گفته اســت‪« :‬عمال تاکنون نتوانسته ایم‬ ‫وجوهی را میــان بانک های بزرگ خارجــی و ایرانی نقل و‬ ‫انتقال دهیم‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه اقای ســیف قبل از ســفر به امریکا‬ ‫اعالم کرده که جریان ســوئیفت در کشــور برقرار شــده‪،‬‬ ‫افزوده است‪« :‬البته کنار هم گذاشتن این دو مطلب یک‬ ‫تناقض به وجود می اورد‪ ،‬از یک طرف می گویند سوئیفت‬ ‫برقرار شده اما از طرف دیگر از عدم نقل و انتقال پول میان‬ ‫بانک های خارجی و ایرانی صحبــت می کنند‪.‬در توضیح‬ ‫این تناقض باید بگویم که جریان مخابره پیام در سوئیفت‬ ‫ایجاد شده است اما در این شبکه باید پاسخ های مثبتی از‬ ‫سوی بانک های خارجی ارسال شود که این موضوع هنوز‬ ‫اجرایی نشده است‪ .‬ما پیام مخابره می کنیم اما از ان طرف‬ ‫بانک اروپایی به دلیــل نگرانی از اعمال تحریم های جدید‬ ‫برضد خود حاضر به همکاری با بانک های ایرانی نیست‪».‬‬ ‫ال اسحاق با یاداوری اینکه قسمت عمده فعالیت های‬ ‫تجارت بین المللی بــا دالر انجام می شــود‪ ،‬تصریح کرده‬ ‫اســت‪ «:‬امریکا به دلیل اینکه این واحد ارزی را در اختیار‬ ‫دارد امــکان معامــات دالری را برای بانک هــای ایرانی‬ ‫ممنوع کرده است‪ ،‬در نتیجه ما شبکه را ایجاد کرده ایم اما‬ ‫عمال نمی توانیم معامالت بزرگ نفتی و بخش خصوصی‬ ‫و تامین مواد اولیه خــود را از طریق معامالت دالری انجام‬ ‫دهیم‪ .‬بانک های خارجی منتظر مجــوز امریکا برای اغاز‬ ‫فعالیت خود با بانک های ایرانی هســتند بنابراین سیف در‬ ‫امریکا با بیان این صحبت ها از امریکا درخواســت کرده تا‬ ‫رسانه های منتقد دولت سخنان‬ ‫سیف را تیتر اول خود قرار دادند‬ ‫این ممنوعیت را از بین ببرد‪ .‬البتــه به اعتقاد من امریکا در‬ ‫بی عهدی ســابقه طوالنی دارد و نمی توانیــم به قول های‬ ‫انها اعتماد کنیم‪ ،‬زیرا امروز دالر و روز دیگر قدرت دفاعی‬ ‫ایران را بهانه کرده و در صــدد اعمال تحریم های جدید بر‬ ‫ضد ایران است‪».‬‬ ‫حامیان اقای رئیس‬ ‫اما در میان افرادی که به سخنان واکنش نشان دادند‬ ‫برخی معتقد بودند که سخنان سیف مصرف خارجی داشته‬ ‫و او باید در ان جایــگاه همین حرف هــا را مطرح می کرده‬ ‫اســت‪ .‬از جمله این افراد ســعید لیالز‪ ،‬کارشناس مسائل‬ ‫اقتصادی است‪ .‬او گفته‪« :‬هدف بسیار روشن و مشخصی‬ ‫در اظهارات رئیس کل بانک مرکــزی وجود دارد که کامال‬ ‫بر اســاس مصالح نظام و اهداف دولت است اما در داخل‬ ‫عده ای بر خالف مصالح نظام و بــرای دنبال کردن منافع‬ ‫شــخصی و جناحی خود با این اظهارات برخورد کرده اند‪.‬‬ ‫حتی قبل از پایان این سفر هم نتایج این اظهارات نمایان‬ ‫شــد‪ .‬به مقامات امریکایی این پیام داده شــد که مقامات‬ ‫ایران از سرعت اجرای برجام ناراضی هستند و انها به فکر‬ ‫چاره جویی افتاده اند‪ .‬این هدف مشــخص بــرای ایجاد‬ ‫تکاپوی بیشــتر در طرف مقابــل‪ ،‬حتما از ســوی مقامات‬ ‫دولت و نظام مشــخص شده اســت‪ .‬زمانی که رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی و دیگر مقامات ایران در شورای روابط خارجی‬ ‫امریکا سخن می گویند‪ ،‬حتما مواضع خود را با هماهنگی‬ ‫مقامات بلندپایه و سیاســت خارجی کشــور بیان می کنند‪.‬‬ ‫این اظهارات نیز با اهدافی روشــن و مشــخص بیان شده‬ ‫است‪ .‬اگر ذهن سالم و رسانه سالم بخواهد به این موضوع‬ ‫بپردازد باید به محل طرح این موضوع و اهداف نظام توجه‬ ‫کند اما برخی حاضرند برای رســیدن به اهداف شــخصی‬ ‫و جناحی خود‪ ،‬مصالح کشــور را زیر پا بگذارنــد و به دنبال‬ ‫سوءاســتفاده داخلی از یک رویداد بین المللی باشــند‪».‬‬ ‫سعید لیالز تصریح کرده است‪« :‬مطالبه بیشتر و انتقاد از‬ ‫طرف مقابل جزو مصالح ملی اســت بنابراین طبیعی است‬ ‫که جمهوری اســامی ایران نباید در محافل بین المللی از‬ ‫برجام ذوق زده باشد و شادمانی کند‪ ».‬وی در مورد شایعه ای‬ ‫که این موضوع را به احتمال تغییر در کابینه نســبت داده ‪،‬‬ ‫گفته است‪« :‬نسبت دادن این مسائل مهم به موضوعات‬ ‫حقیرانه داخلی نشان دهنده مواضع ناصواب گوینده است‪.‬‬ ‫معلوم نیست یک فرد گوینده با عقده گشایی شخصی برای‬ ‫رسیدن به اهداف شغلی خود‪ ،‬چقدر می تواند اهداف نظام‬ ‫را زیر پا بگذارد‪».‬‬ ‫واکنش دولتی ها‬ ‫اما در کارزار حمایت و انتقاد از سیف‪ ،‬دولتی ها هم به‬ ‫میان امدند‪ .‬پیشرو تر از همه این حمید بعیدی نژاد بود که‬ ‫محمد نهاوندیان در مطلبی‬ ‫در اینستاگرام خود به دفاع از‬ ‫سخنان ولی الله سیف پرداخت‬ ‫وارد این ماجرا شــد‪ .‬او که این روزها کانال تلگرامی بسیار‬ ‫فعالی دارد‪ ،‬در مطلبی در این مورد نوشــت‪« :‬پیام صریح‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی در امریکا تاکید بر باز شدن مسیر‬ ‫تعامل ازاد ایران با نظام مالی بین المللی و تضمین دسترسی‬ ‫ایران به این نظام مالــی به عنوان یکی از مهمترین اصول‬ ‫برجام است‪ .‬اگر خواسته باشیم یک جمله از صحبت های‬ ‫اقای دکتر ســیف در امریکا را از چارچوب اصلی بحث ان‬ ‫خارج کنیم و بعد حول و حوش ان یــک کار تبلیغاتی علیه‬ ‫کلیت برجام و نفی دستاوردهای ان انجام دهیم‪ ،‬خب این‬ ‫بحث دیگری اســت‪ .‬اما برای درک کامل یک کالم‪ ،‬باید‬ ‫عالوه بر منطوق‪ ،‬به مفهوم (به معنای دقیق زبان شناختی‬ ‫ان) و چارچــوب ان کالم هــم دقت کافی کــرد‪ .‬واقعا هر‬ ‫کسی تمامی مطالب بیش از یک ساعت گفت وگو و پاسخ‬ ‫به سواالت در شورای روابط خارجی و بعد هم مصاحبه اقای‬ ‫دکتر سیف با یکی از شبکه ها در امریکا را دنبال کند مطالب‬ ‫ایشان را خیلی روشن و واضح درک خواهد کرد‪.‬‬ ‫مطالب ایشان همه ناظر بر نیاز به تضمین دسترسی‬ ‫ایران به نظام تجارت بین المللی‪ ،‬ضرورت امکان دسترسی‬ ‫ایران بــه دالر در تبــادالت بین المللی و ضــرورت اعطای‬ ‫تضمین های کافی امریــکا به بانک های بــزرگ اروپایی‬ ‫برای کار با ایران بوده اند که به خوبی توسط ایشان به عنوان‬ ‫عالیترین مقام بانکی کشور مطرح شده اند‪.‬‬ ‫اینکــه تــاش شــود مطلب محــوری ایشــان کــه‬ ‫دســتاوردهای برجام در این حوزه های دسترسی ایران به‬ ‫دالر و تضمین کار بانک های بــزرگ اروپایی با ایران خیلی‬ ‫کم بوده است‪ ،‬به کلیت برجام تســری یابد قطعا نادرست‬ ‫است و با صحبت های ایشان اصال همخوانی ندارد‪ .‬تاکید‬ ‫ایشــان این بوده اســت که عواید ایران در این حوزه ها از‬ ‫اجرای برجام بسیار ناچیز بوده است‪ ،‬زیرا بانک های بزرگ‬ ‫اروپایی از تبدیل درامدهای ازاد شــده ایران به دالر وحتی‬ ‫یورو اســتنکاف می ورزند‪ .‬تبدیل این ذخایــر ارزی از مثال‬ ‫ین ژاپن و یا درهم امــارات و یا ریال عمان بــه یورو و دالر‬ ‫نیاز به تایید نظام بانکی امریکا دارد که این کار هنوز انجام‬ ‫نمی گیرد‪ .‬این به منزله ان نیست که ذخایر مسدود شده ما‬ ‫در خارج ازاد نشده و در اختیار بانک مرکزی نباشند‪ ،‬چرا که‬ ‫این منابع که در کشــورهای وارد کننده نفت ایران و به طور‬ ‫عمده در ژاپن‪ ،‬چین‪ ،‬کره جنوبی و هند می باشند از روز اول‬ ‫اجرای برجام همگی ازاد و در اختیــار بانک مرکزی ایران‬ ‫قرار گرفته اند‪ ،‬بلکه منظوران اســت که این ذخایر و دیگر‬ ‫منابع مالی کشــورمان باید بتوانند به دالر یــا دیگر ارزهای‬ ‫موردنظر ایران تبدیــل و به راحتی با مشــارکت بانک های‬ ‫بزرگ اروپایی و نه الزاما نظــام مالی امریکا در تبادالت ما با‬ ‫نظام مالی بین المللی به چرخش مالی در ایند‪ .‬این چرخش‬ ‫مالی در حال حاضر بــه علت عدم همــکاری امریکا دچار‬ ‫مشکل است‪.‬‬ ‫اما محمد نهاوندیــان‪ ،‬رئیس دفتر رئیس جمهور هم‬ ‫در این مورد واکنش نشان داد‪ .‬رئیس دفتر رئیس جمهوری‬ ‫با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود نوشت‪ :‬هرکس‬ ‫که با هدف فتح قله ای؛ کوهنوردی کرده باشد می داند که‬ ‫در میانه راه؛ برای «ادامه تــاش» باید مرتبا به قله باالی‬ ‫سر چشــم دوخت و راه نرفته را دید و همزمان برای «شکر‬ ‫و تداوم امید» باید بــه راه پیموده زیرپــا نظر کرد‪.‬هرکس‬ ‫که توفیق کار مثبت و موفق داشته است؛ می داند که هم‬ ‫نیمه پر لیوان واقعیت اســت و هم نیمه خالی ان‪ .‬نیمه پر‬ ‫دستاورد است و نیمه خالی دستورکار‪.‬هرکس که هنر مناظره‬ ‫و مدیریت مذاکــره را اموخته و ازموده اســت؛ می داند که‬ ‫با حریف‪ ،‬باید از کاســتی ها و نواقص کار او سخن گفت و‬ ‫مطالبه بیشتر و بهتر کرد و با یاران و همراهان‪ ،‬از توانایی ها‬ ‫و توفیق و عنایات‪...‬‬ ‫واکنش امریکایی ها‬ ‫جــاش ارنســت‪ ،‬ســخنگوی کاخ ســفید می گوید‬ ‫دسترسی ایران به نظام مالی دنیا‪ ،‬جزو برجام نیست‪ .‬ارنست‬ ‫این اظهارات را بعد از ان بیان کرد که ولی الله سیف‪ ،‬رئیس‬ ‫بانک مرکزی ایران در سخنانی در واشنگتن‪ ،‬از عدم پایبندی‬ ‫امریکا به تعهداتش در برجام انتقاد کرده بود‪ .‬جاش ارنست‬ ‫گفت‪« :‬دسترسی به نظام مالی امریکا جزئی از برجام نیست‬ ‫و این موضوع تحت بررسی نیست‪».‬‬ ‫ســخنگوی کاخ ســفید با بیان اینکــه درک ماهیت‬ ‫مکانیســم های ارتباطــات ایــران و شــریکان تجــاری‬ ‫خارجی اش با بانک های امریکا موضوعی «بســیار فنی»‬ ‫است‪ ،‬مدعی شد اظهارات سیف‪ ،‬رئیس بانک مرکزی ایران‬ ‫اشتباه بوده است‪.‬‬ ‫ارنســت گفت که دولــت اوباما هرگز قــول نداده که‬ ‫به عنوان جزئــی از اقداماتــش برای رفــع تحریم ها علیه‬ ‫ایران‪ ،‬این کار را برای تهران انجام دهد‪ .‬روزنامه امریکایی‬ ‫نیویورک تایمز‪ ،‬سرمقاله روز دوشنبه خود را به موضوع توافق‬ ‫هســته ای ایران پرداخته و نوشــته تهران هنوز از مزایای‬ ‫اقتصادی مورد انتظار برجام بهره نبرده است‪.‬‬ ‫در واکنشــی دیگر به این موضوع روزنامه امریکایی‬ ‫نیویورک تایمز در سرمقاله خود به موضوع توافق هسته ای‬ ‫ایران پرداخته و نوشته تهران هنوز از مزایای اقتصادی مورد‬ ‫انتظار برجام بهره نبرده است‪.‬‬ ‫در ابتدای این سرمقاله امده اســت‪« :‬ایران از زمان‬ ‫اتمام توافق هسته ای با امریکا و سایر قدرت های جهانی‬ ‫در جوالی ســال گذشــته هنوز از مزایای اقتصادی مورد‬ ‫انتظارش برخوردار نشده است‪».‬‬ ‫ایــن روزنامــه امریکایــی در ادامه نوشــته اســت‪:‬‬ ‫«ایرانی ها ناامید شده اند‪ ،‬اما تا انداز ه زیادی باید خودشان را‬ ‫سرزنش کنند‪ ».‬نیویورک تایمز می نویسد یکی از موانع فعلی‬ ‫این است که اکثر تحریم های امریکا به بهانه های حقوق‬ ‫بشر و تروریسم کماکان پابرجا هستند؛ «ایران می دانست‬ ‫که رفع تمامی تحریم های امریکا هرگز جزو توافق هسته ای‬ ‫نبود‪ ».‬این ســرمقاله در ادامه بانک های ایرانی را به عدم‬ ‫انجام اقدامات الزم برای مقابله با پولشویی متهم کرده و در‬ ‫اظهاراتی ادعاامیز نوشته بانک های ایرانی سیاست زده و‬ ‫فاقد شفافیت هستند‪.‬‬ ‫دغدغه اقای رئیس‬ ‫اقتصاد‬ ‫چرا ولی الله سیف به نقد نتایج برجام پرداخته است؟‬ ‫ابوالقاسم حکیمی پور‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس اقتصادی‬ ‫اظهــارات اقای ســیف مســاله تازه ای نبــود و قبال‬ ‫از ســوی فعاالن اقتصــادی مطــرح می شــد‪ .‬نگرانی از‬ ‫انجا ایجاد می شــود که رئیس جمهور تاکنون عکس این‬ ‫صحبت ها اعــام نظــر و به گونه ای صحبــت می کرد که‬ ‫برجام افتاب تابانی اســت و از تعابیری چــون فتح الفتوح‬ ‫برای برجام اســتفاده می کــرد‪ .‬این اظهــارات رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی نشــان داد که برجام نه تنها دستاوردی برای‬ ‫ایران نداشته‪ ،‬بلکه بسیاری از دســتاوردهای هسته ای و‬ ‫سرمایه گذاری های انجام شده برای سانتریفیوژها و تولید‬ ‫اورانیوم غنی شده از بین رفته است‪ .‬در مدت گذشته حدود‬ ‫صد روز از اجرای برجام‪ ،‬زیان های بسیاری کرده ایم و برخی‬ ‫اقدامات و تعهدات انجام شده ایران غیر قابل جبران است‪.‬‬ ‫شرکت های اروپایی هم از این وضعیت راضی نیستند‬ ‫چرا که انها به دنبــال برقراری ارتباط با ایران هســتند اما به‬ ‫دلیل مانع تراشــی های امریکا نمی توانند روابط را از ســر‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫میلیاردها تومان برای انرژی هسته ای سرمایه گذاری‬ ‫کردیم اما بســیاری از این ســرمایه گذاری ها را از دســت‬ ‫داده ایم‪ .‬دولت اقای روحانی بایــد در قبال به وجود امدن‬ ‫این یاس ها بین دانشمندان و از بین رفتن سرمایه گذاری ها‬ ‫پاسخگو باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد یکی از دالیلی که دولــت امریکا به‬ ‫راحتی موانعی بر سر راه برجام ایجاد می کند این است که‬ ‫دولت ایران واکنشی نسبت به این اقدامات نشان نمی دهد‪.‬‬ ‫اقای رئیس جمهور به صورت شــفاف به مردم بگوید‬ ‫که دستاورد برجام چه بود؟ چرا که شــعارپردازی فایده ای‬ ‫برای کشور ندارد‪.‬‬ ‫اقای ســیف حقیقت را عنوان کــرد و در واقع چیزی‬ ‫جز حقیقــت نگفت و ایــن مســاله را همــه اقتصاددانان‬ ‫می دانستند‪ ،‬اما متاسفانه دولت اقای روحانی به این نقدها‬ ‫توجه نمی کند و پاسخ منتقدان را با بدترین لحن می دهد‪.‬‬ ‫دســتاورد برجام برای ایران تاکنون در حد صفر بوده‬ ‫است‪ .‬مسئوالن امریکایی بعد از اظهارات رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی ایران گفتند که مبــادالت دالری همچنان تحریم‬ ‫است و در متن برجام رفع ان ذکر نشده است‪.‬‬ ‫اگر ال سی باز نشود‪ ،‬اقتصاد ما با مشکل جدی مواجه‬ ‫خواهد شد و قطعا باز بودن سوئیفت در صورت عدم گشایش‬ ‫ال سی مزیتی برای کشور ندارد‪.‬‬ ‫پول های بلوکه شــده ایران در این مدت باز نگشــته‬ ‫است‪ .‬در طول سال های گذشته مقام معظم رهبری بارها بر‬ ‫مقاوم سازی اقتصاد تاکید کرده اما دولت قبل با دولت فعلی‬ ‫اقدام جدی برای حرکت در این چارچوب انجام ندادند‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل ایشان سال ‪ 95‬را سال اقتصاد مقاومتی‪ ،‬اقدام‬ ‫و عمل نامگذاری کردند‪ .‬موافقان و مخالفان نظری اقتصاد‬ ‫مقاومتی باید مجال بحث و گفت وگو داشته باشند تا نقاط‬ ‫ضعف و قوت مشــخص و برای رفع ضعف ها چاره اندیشی‬ ‫شــود‪ ،‬زیرا هم اکنون به جز اینکه به فکر خودمان باشیم و‬ ‫با تکیه بر توان داخلی کشــور را به پیش ببریم راه دیگری‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫اقای سیف و طیب نیا در دولت در یک طیف هستند‬ ‫و نهاوندیــان‪ ،‬جهانگیــری و نوبخت به همراه مشــاوران‬ ‫رئیس جمهور در طیفــی دیگر قرار دارنــد و رویکرد رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد مورد قبول این طیف دوم‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫دغدغه هایی که رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرد‬ ‫از نگاه همفکران خود در دولت بود که اظهارات گذشــته‬ ‫مشاوران و طیف دوم نشان می دهد مورد نظر انها نیست‪،‬‬ ‫در واقع در دولت دو طیف متفاوت وجود دارد و هماهنگی‬ ‫در رویکردهای اقتصادی دیده نمی شود‪.‬‬ ‫با توجه به نتایج برجام برای ایران‪ ،‬اگر این روند ادامه‬ ‫یابد‪ ،‬انتخاب دوبــاره روحانی به عنــوان رئیس جمهور در‬ ‫انتخابات بعدی بسیار بعید است‪.‬‬ ‫سرنوشت سیف‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حاال بحث مهم این اســت که به واقع چرا سیف این‬ ‫ســخنان را در قلب ایاالت متحده بیان کرده اســت؟ ایا او‬ ‫خواســته به حریف فشــار بیاورد؟ ایا او در شــرف برکناری‬ ‫بوده و خواســته هزینه این عزل را افزایش دهد یا اینکه او‬ ‫صرفا حقیقت را گفته است؟ فعال باید منتظر واکنش اقای‬ ‫رئیس جمهور بود‪ .‬او حرف اخر را درباره سرنوشــت سیف‬ ‫خواهد زد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫پیمانشکن‬ ‫ظریف در دیدار با کری از او خواست که امریکا در اجرای برجام اخالل ایجاد نکند‬ ‫‪3‬‬ ‫محمد جواد ظریف یک بار دیگر با جان کری روبه رو‬ ‫شده است؛ مکان این مالقات این بار نه پایخت کشورهای‬ ‫اروپایی بوده و نه کشور عربی‪ .‬او در قلب ایاالت متحده با‬ ‫همتای خود مالقات و مذاکره کرده است‪ ،‬ان هم درست در‬ ‫شرایطی که در ایران بعد از سخنان رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫یک جنجال بزرگ به راه افتاده بود؛ ســخنانی که اتفاقا در‬ ‫همان ایاالت متحده بیان شد‪.‬‬ ‫محمد جــواد ظریف و جــان کری مذاکــره مهمی‬ ‫ کرده انــد؛ هر دو خود را خشــنود از مفاد مذاکرات نشــان‬ ‫ی خارج از تشریفات دیپلماتیک به‬ ‫داده اند و حتی در اقدام ‬ ‫جای ایستادن مقابل پرچم کشور خود‪ ،‬جایشان را هنگام‬ ‫عکس گرفتن عوض کرده اند‪.‬‬ ‫اما چرا این مالقات انجام شــده و چرا این مذاکره تا‬ ‫این حد برای سرنوشت برجام مهم است؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫روایت یک مذاکره‬ ‫ظریف و کری به مدت دو ساعت پشت درهای بسته‬ ‫در یکی از اتاق های جنبی شــورای امنیت سازمان ملل با‬ ‫یکدیگر دیدار و گفت وگو کردند‪ .‬این اولین دیدار وزیران‬ ‫خارجه ایران و امریکا پس از اجرایی شــدن برجام طی سه‬ ‫ماه گذشته اســت که در چارچوب توافق برگزار می شود‪.‬‬ ‫وزیران خارجه دو کشــور پیش از اغاز مذاکرات خود برای‬ ‫مدت کوتاهی در مقابل دوربین های تلویزیونی و عکاسان‬ ‫و خبرنــگاران حاضر در محــل حضور یافتنــد و با یکدیگر‬ ‫دســت دادند اما نکته قابل توجه و غیرمرســوم در سطوح‬ ‫دیپلماتیک به اشتباه ایســتادن دو وزیر مقابل پرچم های‬ ‫خود بود که این موضوع به شــدت مورد توجه شبکه های‬ ‫مجازی و رسانه ها قرار گرفت‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه امریکا پس از دیدار با همتای ایرانی‬ ‫خود اعالم کرد که مالقاتش با محمدجواد ظریف فرصت‬ ‫خوبی برای بحث درباره تعهدات ما در برجام بود‪ .‬جان کری‬ ‫پس از دیــدار جداگانه با همتای ایرانی خــود در نیویورک‬ ‫در توئیتر خود نوشــت‪« :‬مالقات امروز من با محمدجواد‬ ‫ظریف در نیویورک فرصت خوبی برای بحث درباره تعهدات‬ ‫ما در برجام بود‪».‬‬ ‫محمدجواد ظریف با اشاره به دیدارش با جان کری‬ ‫گفته بود که « مدت هاست برای پیگیری موضوع اجرای‬ ‫برجام مالقات حضوری با وزیر خارجه امریکا انجام نشده‬ ‫است و فرصتی برای این اقدام نداشتیم ‪ .‬الزم بود باتوجه‬ ‫به ضرورت پیگیــری اجرای جدی برجام از ســوی امریکا‬ ‫دیداری را با اقای کری داشــته باشیم‪ ».‬وزیر امور خارجه‬ ‫البته در گفت وگویی که در بدو ورود به امریکا داشت درباره‬ ‫محورهای مذاکره با کری گفته بود‪« :‬ما دنبال این نبودیم‬ ‫که با امریکا ارتباط اقتصادی داشــته باشیم ‪ ،‬ضمن انکه‬ ‫منعی هم برای ارتباط سالم اقتصادی با امریکا نداریم‪ ،‬ولی‬ ‫امریکایی ها مشکالتی در مصوبات کنگره دارند که برجام‬ ‫به دنبال تغییر ان مصوبات نبود‪ ،‬بلکه به دنبال عدم مداخله‬ ‫امریکا در ارتباطات ایران با سایر کشورها بود‪».‬‬ ‫ظریف تصریــح کرد‪« :‬بــرای ما ضروری اســت در‬ ‫پیگیری هایی که می کنیم؛ هم پیگیری هایی که همکارم‬ ‫جناب دکتر سیف در واشنگتن داشتند‪ ،‬هم پیگیری هایی‬ ‫که بنده می کنم و هــم پیگیری هایی کــه از طریق ایمیل‬ ‫و ســایر ارتباطات داشــتیم و همچنین پیگیری هایی که‬ ‫همکاران ما در جلسه کمیسیون مشترک روز جمعه در وین‬ ‫خواهند داشت‪ ،‬با این هدف که از اینکه امریکا مداخله کند‬ ‫یا با مقرراتی که قبال داشته است مانع از ان شود که سایر‬ ‫موسسات پولی و مالی در اروپا و اسیا با جمهوری اسالمی‬ ‫ارتباطات مالی و بانکی داشته باشند‪ ،‬جلوگیری شود‪».‬‬ ‫دیدار وزیران خارجه ایران و امریــکا در حالی برگزار‬ ‫می شود که ایران نسبت به اجرایی نشدن برخی از تعهدات‬ ‫مهم طرف مقابــل به ویژه امریکا به طــور عملی انتقادات‬ ‫جدی به دولت و مسئوالن امریکایی وارد کرده است‪ .‬ولی‬ ‫الله ســیف‪ ،‬رئیس بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران‬ ‫اخیرا در نشستی در امریکا نسبت به عملی نشدن لغو و رفع‬ ‫تحریم ها و ایجاد مانع در مقابل ان از ســوی امریکا انتقاد‬ ‫کرده بود‪.‬برخی بانک های بزرگ اروپایی باتوجه به قوانین‬ ‫تنبیهی امریکا در سال های گذشته در صورت تعامل این‬ ‫بانک ها با ایران از هر نوع همکاری با ایران طی ســه ماه‬ ‫گذشته ســر باز زده اند‪ .‬در همین راســتا جان کری‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه امریکا در اخرین اظهارنظر خود گفته اســت که از‬ ‫قبل رفع تحریم ها تنها ‪ ۵۵‬میلیارد دالر عاید ایران می شده‬ ‫است که از این مقدار تاکنون ‪ ۳‬میلیارد دالر به دست ایران‬ ‫رسیده است‪ .‬تا اینجای کار به نظر می رسد طرف امریکایی‬ ‫در اجرای برجام پیمان شــکنی کرده و این رفتار مســتلزم‬ ‫اقدامات معنادار وجدی از جانب ایران است‪.‬‬ ‫پاسخ های روحانی به منتقدان‬ ‫در ادامه تحــوالت مربوط به برجام‪ ،‬حســن روحانی‬ ‫هم هفته گذشــته واکنش های تندی نســبت به مخالفان‬ ‫برجام مطرح کرد‪ .‬او در ســخنرانی اش در استان سمنان‬ ‫گفت‪« :‬برخی می خواهند به مردم القا کنند که ایران پیروز‬ ‫اقتصاد‬ ‫نشده و امریکا پیروز شده است‪.‬برخی می گویند دیپلمات‬ ‫های ایرانی پیروز نشده اند! نمی دانم چرا در مقابل عظمت‬ ‫ملت ایران سر تعظیم فرود نمی اورند؟فقط سه ماه از برجام‬ ‫گذشــته‪ ،‬برخی فکر می کنند ‪ 30‬ماه گذشــته است‪ .‬مگر‬ ‫کمپانی های دنیــا بیکارند دو هفته به ایــران بیایند‪ ،‬اینها‬ ‫شرکت های بزرگی هستند و وقتشان قیمت دارد‪ .‬صادرات‬ ‫نفت ما قبل از اجرای برجام یک میلیون بشکه بود و امروز‬ ‫از دو میلیون بشکه بیشتر شــده است‪ ».‬این اظهارات در‬ ‫واقع واکنشی بود به ســخنان منتقدانی که معتقدند برجام‬ ‫برای ایران حاصلی نداشته است‪.‬‬ ‫روحانی البتــه در انتهای هفته نیز در جلســه هیات‬ ‫دولت با بیان اینکه نعمتی که با مجاهدت و حضور و تالش‬ ‫مردم و با هدایت هــای رهبری عزیز به وجــود امده را باید‬ ‫قدر دانسته و کفران نعمت نکرد‪ ،‬گفت‪« :‬فضای برجام را‬ ‫باید قدر بدانیم و شکرگزار نعمت های الهی باشیم و از ان‬ ‫بیشترین استفاده را بکنیم‪ .‬اما متاســفانه عده ای کفران‬ ‫نعمت می کنند‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه «در عین حال باید‬ ‫بر عملکرد طرف مقابل نظارت و راســتی ازمایی داشــته‬ ‫باشــیم»‪ ،‬گفته بود‪« :‬اگر از طرف مقابل کندی و کاستی‬ ‫ببینیم حتما باید برخورد جدی کرده و تذکر دهیم و حتی اگر‬ ‫وظیفه باالتری هم داشتیم انجام دهیم و این از مسلمات‬ ‫است‪ .‬برجام شرایط را برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی‬ ‫هر چه بیشتر مهیا کرده است که باید از ان به بهترین نحو‬ ‫استفاده کنیم‪».‬‬ ‫گزارش جنجالی‬ ‫در ادامه واکنش ها به این گزارش‪ ،‬شــبکه خبر هم‬ ‫یک مناظره در این مورد ترتیب داد و نقوی حسینی و نوذر‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫حسین شریعتمداری گفته‪:‬‬ ‫«گزارش وزارت خارجه درباره‬ ‫برجام‪ ،‬ایران را لولو و امریکا را‬ ‫هلو معرفی کرده است»‬ ‫حسن روحانی گفته‪« :‬مگر‬ ‫کمپانی های دنیا بیکارند دو هفته‬ ‫به ایران بیایند‪ ،‬اینها شرکت های‬ ‫بزرگی هستند و وقتشان قیمت‬ ‫دارد»‬ ‫مناظره هسته ای‬ ‫اقتصاد‬ ‫اما همزمان با این تحــوالت وزارت امور خارجه یک‬ ‫گزارش از روند اجرای برجام در اختیار کمیســیون امنیت‬ ‫ملی قرار داد‪ .‬زمان زیادی طول نکشید که متن کامل این‬ ‫گزارش روی خروجی رســانه ها قرار گرفت‪ .‬موضوعی که‬ ‫برخی ان را انتشار اسناد محرمانه و برای مواجهه با دولت‬ ‫تلقی کردند‪ .‬در برخی ســایت های حامی دولت امده بود‪:‬‬ ‫«گزارش وزارت امور خارجه درباره برجام در یک نســخه‬ ‫برای عالءالدین بروجردی‪ ،‬رئیس کمیسیون امنیت ملی و‬ ‫سیاست خارجی و رونوشتی نیز برای ریاست مجلس و دفتر‬ ‫رهبری ارسال شده بود‪.‬‬ ‫اگرچه قرار بود کمیســیون امنیت ملی بــا برگزاری‬ ‫نشستی فوق العاده به بررســی این گزارش بپردازد اما این‬ ‫جلســه به دلیل عدم حضور بروجردی برگزار نشــد‪ .‬با این‬ ‫حال یکی از خبرگزاری ها اقدام به انتشــار کامل متن این‬ ‫گزارش کرد که به گفته اعضای هیات رئیســه کمیسیون‬ ‫امینت ملی‪ ،‬خالف قانون و مصالح امنیت ملی است؛ چرا‬ ‫که هنوز این گزارش در کمیسیون امنیت ملی مورد بررسی‬ ‫قرار نگرفته است‪ .‬مشخص نیســت‪ ،‬این گزارش چگونه‬ ‫به خبرگزاری‪ ...‬رسیده و انها نیز بر چه اساسی و با دستور‬ ‫چه کسی ان را منتشــر کرده اند!» در واکنش به این اخبار‬ ‫اما ســخنگوی کمیســیون امنیت ملی مجلس می گوید‪:‬‬ ‫«گــزارش وزارت امــور خارجه دربــاره برجــام به مجلس‬ ‫محرمانه نبوده و مشکلی در انتشار ان توسط رسانه ها وجود‬ ‫نداشته است‪».‬‬ ‫این گزارش به بیان جزئیاتی درباره اتفاقات پیرامون‬ ‫برجام در چند مــاه اخیر پرداخته که البتــه با واکنش های‬ ‫گسترده ای مواجه شده اســت‪ .‬در یکی از این واکنش ها‬ ‫مدیر مســئول روزنامــه کیهــان گفته اســت‪« :‬گزارش‬ ‫وزارت خارجه درباره برجــام‪ ،‬ایران را لولــو و امریکا را هلو‬ ‫معرفی کرده اســت‪ .‬وزارت خارجه کشــورمان در گزارش‬ ‫برجام به مجلس‪ ،‬ایران را لولو و امریکا را هلو معرفی کرده‬ ‫است‪ ،‬در حالی که شــرکت های اروپایی با صراحت اعالم‬ ‫می کنند که از ترس مجازات های امریکا حاضر به برقراری‬ ‫روابط تجاری با ایران نیستند و مقامات امریکایی نیز بر این‬ ‫نکته تاکید می ورزند‪ ،‬وزارت خارجه کشورمان در بند چهار‬ ‫از بخش مربوط به چالش ها و موانع پیش رو‪ ،‬بی اعتمادی‬ ‫طرف هــای خارجی به ایــران را بزرگتریــن مانع همکاری‬ ‫اقتصادی با ایران معرفی کرده و در یک کلمه‪ ،‬امریکا را از‬ ‫بدعهدی و عدم پایبندی به تعهدات خود تبرئه و جمهوری‬ ‫اسالمی ایران را مقصر جلوه داده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اگرچــه باید گفت متاســفانه در تدوین‬ ‫برجام‪ ،‬به علــت اعتماد بی علت به امریــکا‪ ،‬دقت الزم به‬ ‫کار گرفته نشــده بــود و از این طریق دســت حریف برای‬ ‫سوءاستفاده های بعدی باز مانده است‪» .‬‬ ‫در واکنشــی دیگر حمید رســایی با اشــاره به اینکه‬ ‫رهبری وضع موجود را خسارت محض خوانده اند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«گزارش وزارت امور خارجه دربــاره برجام به مجلس باید‬ ‫ناظر و متناظر و متناســب با تذکرات و مطالبات ذکر شــده‬ ‫در نامه رهبر معظم انقالب و مصوبه مجلس باشد‪ .‬وزارت‬ ‫امورخارجه متن برجام را کپی کــرده و به عنوان گزارش به‬ ‫مجلس ارائه داده کــه ما باید این کارهــا را بکنیم و طرف‬ ‫مقابل نیز این کارها را بکند‪».‬‬ ‫نماینده مردم تهران در مجلس شــورای اسالمی با‬ ‫یاداوری اینکه گزارش وزارت خارجه دربــاره برجام طرف‬ ‫مقابــل را تبرئه و داخل را متهم کرده اســت‪ ،‬گفت‪ «:‬این‬ ‫گزارش متناسب با نامه مقام معظم رهبری نیست‪».‬‬ ‫وی در ادامــه با اســتناد به نامه مقــام معظم رهبری‬ ‫درباره برجام خاطرنشــان کرد‪« :‬رهبری در بند ‪ 9‬این نامه‬ ‫فرمودند در موارد ابهام برجام تفسیر طرف مقابل قابل قبول‬ ‫نیســت و مرجع متن مذاکرات است؛ وجود پیچیدگی ها و‬ ‫ابهام ها در متــن برجام و نیز گمان نقــض عهد و تخلفات‬ ‫و فریبکاری در طرف مقابل به ویژه امریکا ایجاب می کند‬ ‫یک هیات قوی و اگاه و هوشمند برای رصد پیشرفت کارها‬ ‫و انجام تعهدات طرف مقابل و تحقــق انچه در باال به ان‬ ‫تصریح شد تشــکیل شــود‪ ...‬یعنی رهبری می گویند این‬ ‫گزارش باید ناظر باشد به انچه در باال عنوان کردم در حالی‬ ‫که این گزارش اکنون هیچ چیزی ندارد‪».‬‬ ‫وی از ضــرورت بازگرداندن گــزارش وزارت خارجه‬ ‫توسط مجلس سخن گفت و افزود‪« :‬همه حرف هایی که‬ ‫اقای سیف و زنگنه زدند قبال پیش بینی شده و هم کسانی‬ ‫که دلســوزانه خون دل خوردند و هم نامــه رهبری اینها را‬ ‫پیش بینی کرده بود‪».‬‬ ‫شفیعی از اعضای کمیسیون امنیت ملی به بحث پیرامون‬ ‫این گزارش پرداختند‪.‬‬ ‫نوذر شــفیعی نیز در ایــن مــورد گفت‪« :‬به نظر من‬ ‫گزارشــی که وزارت خارجه ارائه کــرد‪ ،‬گزارش مختصری‬ ‫بود اما در این گــزارش مختصر نیز مطالــب مفیدی ارائه‬ ‫شده بود‪».‬‬ ‫این نماینــده مجلس افزود‪« :‬این گــزارش از چهار‬ ‫قسمت تشکیل شده است؛ بخش اول‪ ،‬تعهدات هسته ای‬ ‫برجام است که نشــان می دهد هم ما خوب به تعهداتمان‬ ‫عمل کرده ایم و هم ‪ 5+1‬و هم اژانس به تعهدات خودشان‬ ‫عمل کرده انــد‪ .‬بعضی از ایــن فرایندها ممکن اســت تا‬ ‫یک ســال هم طول بکشــد‪ .‬تک تک هم در این گزارش‬ ‫اشــاره کرده اســت‪ .‬بخش دوم‪ ،‬راجع به ابعــاد احتمالی‬ ‫نظامی است‪.‬‬ ‫همان طور که می دانید کال فعالیت های هســته ای‬ ‫ما به این دلیل به بحران تبدیل شد که اژانس راجع به این‬ ‫گزارش (ابعاد احتمالی نظامی) گزارش تهیه می کرد‪ .‬اما‬ ‫در حال حاضر بر اســاس گزارش های مدیرکل اژانس این‬ ‫مشکل برطرف شده است‪ .‬در بخش سوم‪ ،‬تحریم هاست‬ ‫که از بین رفتن زیرســاخت های تحریم بســیار مهم بود‪.‬‬ ‫قوانین و قطعنامه هایی که بر اســاس ان ما تحریم شــده‬ ‫بودیم همه از بین رفته اســت‪ .‬در عرصه عمــل اتفاقات‬ ‫خیلی خوبی روی داده است‪ .‬اما مشکل اصلی در سوئیفت‬ ‫اســت و برخی ســرمایه گذاری های خارجی که به صورت‬ ‫مســتقیم و غیرمستقیم از ســوی امریکایی ها تحت فشار‬ ‫قرار می گیرند‪».‬‬ ‫نقوی حســینی اما در موضعی متفاوت در خصوص‬ ‫این گزارش گفت‪« :‬به اعتقاد من گزارشی که وزارت خارجه‬ ‫داده است‪ ،‬دارای اشکاالت زیادی است‪ .‬گزارش سطحی‬ ‫و بدون استنادات و مدارک تهیه شده است‪ .‬می شود گفت‬ ‫که برجام کپی گرفته شــده و افعال ان عوض شده است‪.‬‬ ‫چهار نقطه ضعف دارد؛ اول اینکه گزارش باید بر اســاس‬ ‫اســناد باالدســتی تنظیم شــود‪ .‬مصوبه مجلس شورای‬ ‫اسالمی ‪9‬شرط را برای اجرای برجام گذاشته است‪ .‬دوم‬ ‫مالحظات ده گانه شــورای امنیت ملی است که ما در این‬ ‫گزارش هیچ اشاره ای نمی بینیم‪ .‬سوم مقام معظم رهبری‬ ‫مالحظات هشت گانه را فرمودند که بندهای بسیار مهمی‬ ‫ است‪ .‬ما انتظار داشتیم که در عین حال که برجام خودش‬ ‫ضمائم دارد باید به ان اشاره می شد‪ .‬چهارم اینکه گزارش‬ ‫باید مستند باشد که هیچ گونه ضمائمی به ان پیوست نشده‬ ‫است‪ .‬بنابراین من گزارش را خیلی سطحی و بدون استناد‬ ‫به اسناد باالدستی می دانم‪».‬‬ ‫‪65‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫برجام به معنای بخشش و‬ ‫کنار امدن با امریکایی ها نیست‬ ‫گفت وگویمثلثباحشمت اللهفالحت پیشه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اقای فالحت پیشــه ! اظهارات «ولی الله سیف »‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی در مورد انتقاد از بدعهدی‬ ‫امریکایی هــا در اجرای برجام و بر طرف نشــدن‬ ‫تحریم ها را چگونه تحلیل می کنید؟‬ ‫اســتفاده امریکایی هــا از دالر همچــون کارت‬ ‫اعتباری است و به رغم اینکه ســهم دالر کاهش پیدا کرده‬ ‫است اما هنوز هم یک کارت اعتباری عمده در دنیای امروز‬ ‫محسوب می شــود و به هر حال امریکایی ها در معادالت‬ ‫مختلف سعی می کنند از پول پر قدرت دالر به عنوان کارت‬ ‫اعتبــاری اســتفاده کنند‪ .‬از ســوی دیگر اســتفاده از دالر‬ ‫به عنوان سیاســت فشــار و تنظیم معامــات اقتصادی با‬ ‫اهداف سیاسی است‪.‬‬ ‫در این میان جمهوری اسالمی ایران به دنبال استفاده‬ ‫اعتباری از دالر نبوده اما واقعیت موجود این است که دالر‬ ‫در بازارهای سرمایه داری امروز یک پول پرقدرت است که‬ ‫به طور مشخص بسیاری از معامالت اقتصادی بدان وصل‬ ‫اســت‪ .‬به عنوان مثال شــرکت های هواپیمایــی که قصد‬ ‫همکاری با ایران را برای فروش دارند‪ ،‬به اخذ قرارداد اقدام‬ ‫کرده اند اما زمانی که پای تضمین قطعات یا خدمات پس‬ ‫ت یا‬ ‫از فروش به میان می اید‪ ،‬پای امریکایی ها در میان اس ‬ ‫از کانال امریکایی ها می گذرد‪ ،‬که عقب نشــینی می کنند‪.‬‬ ‫به خصوص اینکه امریکایی ها در شرایط فعلی دالر و توان‬ ‫مالی را به رخ می کشند‪ ،‬ایران به عنوان یک کشور هدف‪،‬‬ ‫نشانه گرفته شده است‪.‬‬ ‫معتقدم تا زمانی کــه امریکایی ها در زمینه سیاســی‬ ‫چنین اقداماتی را انجام می دهند عمال در زمینه تحریم های‬ ‫بانکی با نظراتی شــبیه رئیــس کل بانک مرکــزی مواجه‬ ‫هستیم‪ ،‬کمااینکه موضوع پیش امده در برجام نیز ذکر شده‬ ‫بود اما پر واضح است که امریکایی ها در دبه کردن مسائل‬ ‫بین المللی ید طوالنــی دارند و اکنون هــم دقیقا مصداق‬ ‫همین دبه کردن و بد عهدی به جلو می روند‪.‬‬ ‫درحال حاضر تکلیف وضعیت مالی ایران باتوجه‬ ‫به مفاد برجام به چه صورتی است؟‬ ‫به عبارتی می توان گفت پول های ایران ازاد شده‬ ‫اما تبدیل به دو حالت نخواهد شد‪ .‬یکی اینکه پشتوانه ای‬ ‫برای جذب ســرمایه گذاری های بین المللی نیست‪ ،‬یعنی‬ ‫قراردادها نمی تواند فن اوری و ســرمایه گذاری را به دنبال‬ ‫داشته باشد چراکه بخش عمده ای از انها باید از کانال دالر‬ ‫بگذرد و دیگر انکه تبدیل به پول قابل توجهی برای توسعه‬ ‫ایران نخواهد شد‪ .‬این موارد ذکر شــده دقیقا در راستای‬ ‫دبه کردن امریکایی ها واقع شده اســت و سعی انها بر این‬ ‫است که رفتار ایران را کنترل کنند‪.‬‬ ‫واقعیت دیگر این اســت که ایران ســعی می کند دو‬ ‫اقدام را انجام دهد ؛ در گام اول با تکیه بر حسن نیت مانع‬ ‫ شکل گیری تحریم های جهانی علیه خود شود و حداقل از‬ ‫ورود به فضاهایی چون اروپا و‪ ...‬استفاده کند و در گام دوم‬ ‫شاخصه های قدرت را به رخ می کشد‪.‬‬ ‫بنده به شــخصه از مدافعان ازمایش موشکی ایران‬ ‫بودم چراکه امریکایی هــا فکر می کردند ایــران در زمینه‬ ‫سیاســی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬نظامی و حتی توســعه و فــن اوری به‬ ‫صورت تک محصولی و تک راهبردی عمل کرده است اما‬ ‫وقتی راهبرد موشکی ایران افشا شــد‪ ،‬امریکایی از لحاظ‬ ‫امنیتی دچار چالش جدی از لحاظ امنیتی شــدند؛ هرچند ‬ ‫سعی کردند این مورد را به تحریم ربط دهن د به هر حال باید‬ ‫در عرصه بین المللی کماکان شمشــیر غالف شده خود را‬ ‫نشان دهیم‪.‬‬ ‫برجــام هیچ وقــت به معنــای بخشــش و کنار‬ ‫امدن امریکایی ها نیست‪ ،‬بلکه به معنای نتوانستن‬ ‫امریکایی ها ســت‪ .‬امریکایی ها نتوانستند ایران را‬ ‫وادار کنند برنامه های خود را کنار بگذارد و در عوض‬ ‫مجبور به امتیازدهی شدند‪.‬‬ ‫با این تفاسیر‪ ،‬ایا اظهارات‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫درســت بوده است و‬ ‫این به معنای اعتراف‬ ‫دولت در زمینه تایید‬ ‫ســخنان منتقدان‬ ‫برجــام نیســت؟‬ ‫نظــر شــما درباره‬ ‫تحلیل هایموجود‬ ‫راجــع بــه بحث‬ ‫برکنــاری رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی و‬ ‫مطرح ساختن چنین اظهاراتی برای خلع سالح‬ ‫کردن دولت چیســت؟ برکناری شــخص به من‬ ‫ارتباطی نــدارد و نباید اصال این موضــوع را این‬ ‫چنین تحلیل کرد چراکه بعید است کسی بخواهد‬ ‫با شخصیت بین المللی کشور این چنین بازی کند‬ ‫و اگر چنین هم کنند به نظرم جرم بزرگی ا ست‪ .‬اما‬ ‫معتقدم رئیس کل بانک مرکزی واقعیت ها را گفته‬ ‫است‪ .‬واقعیت این اســت که اگر کسی بخواهد‬ ‫نقش منفــی امریــکا در مقابل برجــام را تطهیر‬ ‫کند‪ ،‬حتما به منافع ملی کشــور ظلم کرده است‪.‬‬ ‫من هم معتقــدم امریکایی ها دبــه در اورده اند و‬ ‫همان گونه که رهبر معظم انقالب فرمودند همان‬ ‫قالب و شکل همیشــگی خود رانشــان دادند اما‬ ‫این به معنی شکست برجام نیست چراکه برجام‬ ‫جنبه های مثبت زیادی داشــته و تــا جایی که به‬ ‫امریکا ربط دارد‪ ،‬نقش شیطانی بازی کردن انها‬ ‫در این میان است‪.‬‬ ‫ به هر حال برخی منتقدان دولت می گویند از اول‬ ‫هم معتقد بوده اند که برجام هیچ ســودی برای‬ ‫ایران ندارد‪ .‬ایــن کارشــکنی وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا هم به هر حال انتقــادات انها را منطقی تر‬ ‫کرده است‪ .‬ایا شما حاال که به ماجرا نگاه می کنید‬ ‫برجام را بیهوده می دانید؟‬ ‫من برجام را کار عبثی نمی دانم اما تحلیل اقتصادی‬ ‫صرف از برجام داشتن کار غلطی است‪ .‬برجام موضوعی‬ ‫برای شــان راهبردی‪ ،‬سیاســی‪ ،‬اقتصادی و دیپلماســی‬ ‫عمومی است هرچن د معتقدم مساله دیپلماسی عمومی کل‬ ‫مساله ایران را تغییر می دهد و از لحاظ راهبردی باعث شد ‬ ‫ایران از جایگاه متهم به جایگاهی همتا و ردیف طرف های‬ ‫معادالت منطقه ای و بین المللی تبدیل شود‪.‬‬ ‫از لحاظ امنیتی نیز واقعیت قضیه این اســت که اگر‬ ‫برجام شــکل نمی گرفت کماکان یک فضــای محاصره‬ ‫بین الملل علیه ایران وجود داشت چراکه در قالب قطعنامه‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل متحد همه کشــورهای دنیا‬ ‫موظف بودند هر سه ماه یک بار گزارش تحریم ایران را ارائه‬ ‫کنند اما در حال حاضر چنین وظیفه ای برای هیچ کشوری‬ ‫وجود نــدارد و حتــی گزارش هایی که توســط خزانه داری‬ ‫امریکا داده می شــود مربوط به تحریم های غیر هسته ای‬ ‫است‪.‬‬ ‫در زمینه اقتصادی نیز با دبه کردن امریکایی ها مواجه‬ ‫هستیم‪ ،‬اما در دیگر کشورها فضای عمومی مثبت است و‬ ‫در زمینه عملی اقدامات خوبی صورت می گیرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر ایران به چــه صورت باید‬ ‫عمل کند؟‬ ‫بخشــی از مــوارد مربــوط بــه‬ ‫ضعف هــای مدیریــت اقتصادی اســت اما‬ ‫معتقــدم دولت باید همــان گونه کــه در زمینه‬ ‫پیــش از برجــام و تحریم ها‪ ،‬ضعــف مدیریت‬ ‫اقتصادی را به تحریــم وصل کرده‬ ‫بود اکنــون نیز در ایــن زمینه‬ ‫موفق تــر عمل کنــد‪ ،‬اما‬ ‫اکنون در زمینه دیپلماسی‬ ‫اقتصادی‪ ،‬دولت ضعیف‬ ‫عمل می کند و مناسبات‬ ‫دو جانبه با دیگر کشورها‬ ‫را رهــا کرده اســت که‬ ‫به هر حــال می تواند با‬ ‫احیــای این مــوارد که‬ ‫منع بین المللــی ندارد‪،‬‬ ‫بســیاری از مشکالت را‬ ‫حل کند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫گفت وگوی مثلث با عباسعلی منصوری ارانی‬ ‫‪5‬‬ ‫همه چیز را جناحی نبینیم‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقای منصوری ارانی! شما عضو کمیسیون برجام‬ ‫بوده اید و تقریبا در جز ئیات توافق هســته ای و‬ ‫حاشیه های پیرامونی قرار دارید‪ .‬تازه ترین تحول‬ ‫در این مورد اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫است‪ .‬او در امریکا گفته است «تقریبا هیچ چیز»‬ ‫از اجرای توافق به دســت نیامده است‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شما از سخنان این مقام دولتی چیست؟‬ ‫از ان جایــی که موضوع برجام راهبردی اســت‪،‬‬ ‫باید با عینک راهبردی نیز به ان نگاه کرد اما متاســفانه در‬ ‫کشور ما این موضوع مهم و راهبردی در حد یک موضوع‬ ‫تاکتیکی تنزل پیــدا کــرده و ان هم در اختیــار جریانات‬ ‫سیاســی قرار گرفت و هر دو گروه مخالف و موافق برجام‬ ‫را دســت مایه رفتارهای سیاســی خــود کرد تا بــا عینک‬ ‫جریانی و جناحــی به برجام نــگاه کنند‪ .‬شــکل و ماهیت‬ ‫برجام به گونه ای اســت که در صورت مشــاهده با عینک‬ ‫بدبینی نقاط فراز و فرود یا قله و دره به شــکل برجسته تر و‬ ‫عمیق تری دیده می شود یعنی دره ها عمیق تر دیده شده و‬ ‫قله ها نیز برجسته تر مشاهده می شود که این مهم منجر به‬ ‫تحلیل اشتباه می شود‪.‬‬ ‫انچــه امــروز مشــاهده می شــود اظهارنظرهــای‬ ‫غیر منصفانه در مورد برجام و سرنوشت ان است و هر رسانه‬ ‫و روزنامه ای هم بر مبنای تعلــق به جناح مورد نظر خود‪ ،‬به‬ ‫وضعیت برجام نــگاه می کند اما تحلیل منطقی بر اســاس‬ ‫میزان تحقق انتظــارات از برجام باید باشــد‪ ،‬یعنی میزان‬ ‫قوت و ضعف در کنار داد و ستد ها گذاشته شود و واقع بینانه‬ ‫تحلیل کرد‪.‬‬ ‫ به هر حــال توافــق هســته ای و برجــام تقریبا‬ ‫مهمتریــن موضوع در کشــور در چند مــاه اخیر‬ ‫بــوده و جناح ها‪ ،‬احــزاب و گروه های سیاســی‬ ‫در این مورد وارد شــده اند و نظــر داده اند‪ .‬از این‬ ‫منظر اظهارات اقای سیف را چگونه می توان در‬ ‫کانتکس سیاســت داخلی دید؟ به ایــن معنا که‬ ‫ایا حاال با این ســخنان باید وزنه درســتی حرف‬ ‫منتقدان را ســنگین تر بدانیم و جامعــه هم باید‬ ‫این گونه به نتیجه برجام نگاه کند؟‬ ‫واقعیت و نظر ســنجی ها حکایت از موافقت ‪85‬‬ ‫درصدی مردم از مساله برجام را داشــت و بعد از انتخابات‬ ‫ســپری شــده‪ ،‬تاثیرات فوق العاده برجــام به خصوص در‬ ‫کالنشهر تهران برجسته تر شد چراکه ما در انتخابات شاهد‬ ‫مشارکت گسترده مردم بودیم و این مشارکت نشان داد که‬ ‫همه گروه ها و جناح ها‪ ،‬این عمــل راهبردی یعنی برجام را‬ ‫قابل اهمیت دانسته و جدی گرفتند و از کنار این مورد نباید‬ ‫به سادگی بگذریم‪ .‬این تحلیل را حتی می توان به انتخابات‬ ‫ســال های اتی نیز تعمیــم داد‪ .‬بنابراین می تــوان گفت‪،‬‬ ‫جناح های سیاسی هرکدام با دید خود به سراغ برجام رفتند‪.‬‬ ‫عده ای تایید و عده ای رد کردند اما نمی توان این بحث های‬ ‫حاضر را بر اســاس درون دولتی یا برون دولتی تعریف کرد‬ ‫چراکه همه جناح ها در تالش هســتند با تقویت یا تضعیف‬ ‫برجام انتخابات ‪ 96‬را به سود خود رقم بزنند‪.‬‬ ‫باید دید ما چه توقعاتی از برجام داشتیم‪ ،‬به طور مثال‬ ‫ما توقع داشتیم غنی سازی در برجام نهادینه شود‪ ،‬تحقیق‬ ‫و توســعه انجام پذیرد‪ ،‬اب سنگین داشــته باشیم‪ ،‬پرونده‬ ‫«پی ام دی» بسته شود‪ ،‬تحریم ها برداشته شود و ر اکتور‬ ‫اب اراک‪ ،‬فردو و نطنز حرکت کند‪.‬‬ ‫حال با چینش این توقع ها در کنار براورده شدن انها‪،‬‬ ‫پازلی شکل می گیرد که نیازمند بررسی برای تحقق میزان‬ ‫این ارمان هاست که این بررسی می گوید پرونده پی ام دی‬ ‫بسته شده‪ ،‬تحقیق و توسعه انجام می شود‪ ،‬اب سنگین را‬ ‫داریم و غنی سازی نیز انجام می شــود و تنها موضوع مورد‬ ‫مناقشــه در این میان بحث تحریم ها ست که برای تحلیل‬ ‫درست ان باید به گذشــته و اتفاقاتی که در حال رخ دادن‬ ‫بود نیز بپردازیم‪.‬‬ ‫از سوی دیگر بحث توسعه موشکی نیز در برجام ذکر‬ ‫شــده بود که ما دقیقا بدان پرداختیم و اینها نشــان دهنده‬ ‫عبث نبودن مساله برجام است‪ .‬چراکه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران با برجام‪ ،‬ایران هراســی را منکوب کرد و توانســتیم‬ ‫قطعنامه های قبلــی را ملغی کنیم که این موضوع بســیار‬ ‫مثبتی است‪.‬‬ ‫برخی منتقدان اظهارات اخیــر رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی را دال بر اعتراف دولت نسبت به شکست‬ ‫در این زمینه دانســته اند‪ .‬نظر شــما در این مورد‬ ‫چیست؟‬ ‫برجام درست ترین و هوشمندانه ترین مورد است‬ ‫که به نفع نظام بوده چرا که اگر خوب باشــد پای کل نظام‬ ‫درمیان است و اگر هم بی نتیجه بماند به ضرر کل نظام تمام‬ ‫خواهد شد اما الزم است بحث تحریم ها و مناقشات حاصل‬ ‫از ان با همفکری بر طرف شود‪ ،‬ضمن اینکه ما در مذاکرات‬ ‫همواره متوجه بدعهدی امریکایی هــا بوده ایم و غیر قابل‬ ‫اعتماد بــودن طرف مقابل مــا به خصــوص امریکایی ها‬ ‫موضوع جدیدی نیست که مطرح شود‪.‬‬ ‫برخی دولتی ها از جمله خانــم ابتکار گفته اند که‬ ‫سخنان اقای سیف مصرف خارجی داشته است‪.‬‬ ‫نظر شما دراین مورد چیست؟‬ ‫ما نه خوشــبینانه و نه بدبینانه نگاه می کنیم‪ ،‬بلکه‬ ‫باید واقع بینانه به موضوع نگریســت چراکــه خوش بینانه‬ ‫سهل انگاری کردن اســت و بدبینانه منفی نتیجه گرفتن از‬ ‫موضوع اســت‪ .‬باید با واقعیت های صحنــه پیش برویم‪.‬‬ ‫اینکه رئیس کل بانک مرکزی این موضوع را مطرح کردند‬ ‫شاید واقع بینانه یک اسیب باشــد که الزمه ان فکر جمعی‬ ‫و تصمیم جمعی بــه دور از هــر جناح گرایی اســت‪ .‬نباید‬ ‫توقع داشته باشیم مســاله ای مانند برجام ساده پیش رود‬ ‫چراکه مثل عملیات نظامی اســت که با فکر و برنامه ریزی‬ ‫طراحی می شــود اما در قله ها و فازهای باال به مشکالتی‬ ‫بر می خوریم‪ .‬خط کشــیدن بر برجام‪ ،‬راه حلــی ابتدایی و‬ ‫غیر حرفه ای است و باید موانع برجام را برطرف کرد‪.‬‬ ‫پس به نظر شما در شــرایط فعلی ایران باید چه‬ ‫مسیری را در پیش بگیرد؟‬ ‫ایران از حاال به بعد باید با موضوعات همچون یک‬ ‫کشور حرفه ای رفتار کند‪ .‬کشور حرفه ای موانع را مشاهده‬ ‫و پس از ان با به کارگیری تمامی قــوا اقدام به راه حل یابی‬ ‫می کند‪ .‬ایران باید از رفتارهای اماتوری خارج و وارد دنیای‬ ‫حرفه ای شــود‪ .‬بازی با ورودی هایی کــه دارای فاز های‬ ‫بین المللی اســت همچــون مذاکرات بــا قدرت های برتر‬ ‫جهانی‪ ،‬رفتارهای حرفه ای را می طلبد و نباید با کوچکترین‬ ‫موانع خم شد ‪ ،‬ترسید و دست ها را به نشانه تسلیم باال برد و‬ ‫راحت ترین راه که پاک کردن صورت مساله است را برگزید‪.‬‬ ‫این گونه نمی توان میان قدرت های جهانی درخشــید ؛ در‬ ‫صورتی می توان در بازی های بین المللی ایفای نقش کرد‬ ‫که با راه حل های منطقی و باتوجه به اهرم های موجود در‬ ‫دســت مثل سیاســت خارجی و اقتدار نظام‪ ،‬مشکالت را‬ ‫برطرف کرد و موانع را از میان برداشت‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫برجام‬ ‫نقض شده است‬ ‫امریکا نمی خواهد تحریم ها را به‬ ‫معنای واقعی بردارد‬ ‫فواد ایزدی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪6‬‬ ‫چهار بند ‪ 28 ،26 ،24‬و ‪ 29‬در برجــام وجود دارد که‬ ‫توسط امریکایی ها نقض شده است‪ .‬به عنوان مثال در بند‬ ‫‪ 26‬امده است‪« :‬طرف مقابل ایران نباید کاری کند که نکات‬ ‫مثبتی که در برجام برای ایران می تواند داشته باشد محقق‬ ‫نشــود‪ ».‬اما در حال حاضر اتفاقی که افتاده این است که‬ ‫ایران امتیازهای گسترده ای را در حوزه هسته ای به طرف‬ ‫قابل داده است که مشــکالت بین بانکی اش را حل کند و‬ ‫بتواند یکی از حداقل های مورد نیازش را به دست بیاورد اما‬ ‫در عمل چنین موضوعی صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫در حال حاضر در سطح جامعه سواالت متعددی درباره‬ ‫برجام و مباحث مربوط به نقل و انتقال مالی مطرح است اما‬ ‫متاسفانه دوستان در دولت واقعیت ها را ان گونه که هست‬ ‫ارائه ندادند‪ .‬بانک ها برای ســوداوری تاسیس شده اند اما‬ ‫چرا انها باید از تعامل با ایــران امتناع کنند؟ بنابراین به نظر‬ ‫می رسد مشکل اصلی ما مقامات دولت امریکا هستند که‬ ‫به بانک ها اعالم کرده اند که خیلی از تحریم های مربوط به‬ ‫ایران به جای خود باقی است‪ .‬دوستان ما در وزارت خارجه‬ ‫باید اعالم کنند که برجام نقض شــده است اما متاسفانه ما‬ ‫نه تنها شاهد این کار نیستیم بلکه برخی مقامات دولت دست‬ ‫به توجیه اقدامات نقض کننده طرف مقابل می زنند‪ .‬هنوز‬ ‫مشکل تبدیل پول «‪ »UTURN‬برای ایران حل نشده است؛‬ ‫یوترن زمانی متوقف شد که وزارت دارایی امریکا بیانیه داد‬ ‫و گفت که این دسترسی به خاطر قطعنامه ‪ 1803‬و مباحث‬ ‫هسته ای ایران اســت اما اکنون که ما به توافق هسته ای‬ ‫رسیده ایم‪ ،‬تحریم های مرتبط با هسته ای باید لغو شود که‬ ‫هنوز این گونه نیست‪.‬‬ ‫در توافق ژنو یک فرمولــی را با طرف مقابل به نتیجه‬ ‫رسیدیم اینکه ایران در حوزه هسته ای محدودیت می پذیرد‬ ‫و طرف مقابل تحریم ها را لغو می کنــد‪ .‬اما در حال حاضر‬ ‫که برجام اجرایی شده‪ ،‬تحریم ها که لغو نشده بلکه تعلیق‬ ‫شــده که ان هم در عمل و در موارد متعددی اتفاق نیفتاده‬ ‫اســت که یکی از ان وضعیت در حوزه تعامــات بانکی و‬ ‫نفتی اســت‪ .‬یعنی ایران امتیاز داده امــا حداقل هایی که‬ ‫باید براساس توافق برجام عملی می شد برای ایران اتفاق‬ ‫نیفتاد‪ .‬حــال انکه در بند ‪ 26‬تاکید شــده اســت که طرف‬ ‫مقابل نباید کاری کند که منافعی کــه در قالب برجام برای‬ ‫ایران مدنظر اســت و باید بــه انها می رســید دچار اخالل‬ ‫شود‪ .‬در بند ‪ 29‬نیز به صراحت امده است که نباید در فرایند‬ ‫اقتصادی و تجــاری ایران اخالل ایجاد شــود‪ .‬زمانی که‬ ‫ایران به تعهداتــش عمل کرده و طرف مقابــل نیز اذعان‬ ‫کرده است که ایران تعهداتش را عملی کرده است بنابراین‬ ‫نباید ایران در حوزه های مختلف دچار مشــکل باشد‪ .‬این‬ ‫موضوع نشــان می دهد ایران در برخی زمینه های مشکل‬ ‫دارد و این چالش هــا خودبه خودی نیســت و ان را امریکا‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬هیچ بانکی عالقه مند به این نیست که‬ ‫کار تجــاری اش را انجام ندهد اما به دلیــل اخالل امریکا‬ ‫در امور برجام بســیاری از بانک ها با ایران مراودات خود را‬ ‫از سر نمی گیرند‪ .‬هرچند تجارت با ایران برای انها سود اور‬ ‫اســت‪ ،‬اما هنگامی که ماموران وزارت دارایــی امریکا به‬ ‫کشورهای مختلف اروپایی سفر می کنند و تاکید دارند که‬ ‫ما در زمینه هســته ای با ایران به توافق دســت یافتیم اما‬ ‫ایران مشکالت دیگری دارد به ایجاد تردید دست می زنند‬ ‫و همین موضوع موجب می شود که مراودات تجاری ایران‬ ‫از سر گرفته نشود‪.‬‬ ‫«کارگروه اقــدام مالی» که موســس ان گروه هفت‬ ‫است لیستی از کشورهایی که در ان پولشویی اتفاق می افتد‬ ‫تهیه کردند و سه ماه بعد از برجام اعالم کردند که ایران رتبه‬ ‫اول را در پولشــویی دارد که این مطلب خالف واقعیت بود‬ ‫و ما اکنون اسناد پولشویی برخی مقامات غربی را در اسناد‬ ‫پاناما دیده ایم‪ .‬این نهاد توسط کشــورهایی تشکیل شده‬ ‫که همه انها در گروه ‪ 5+1‬هســتند‪ .‬بنابراین این کشــورها‬ ‫ادعا می کنند که تحریم ها را لغو کردنــد اما راهکارهایی را‬ ‫پیدا می کنند تا در زمینه های مختلف اقتصادی‪ ،‬تجاری و‬ ‫مالی ایران را محدود کنند‪ .‬این نشان می دهد طرف مقابل‬ ‫قصد ندارد تحریم ها را بــه صورت واقعی از بیــن ببرد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل برجام به خســران محض یعنی خسارت کامل‬ ‫تبدیل می شود زیرا امتیازات مختلف به طرف مقابل دادیم‬ ‫اما روی یک برگ کاغــذ امتیازهای محدود دریافت کردید‬ ‫اما این امتیازات تنها روی کاغذ نوشته شده و عملی نشده‬ ‫است‪ .‬این مشکل بزرگی است که رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫برخی از مســئوالن را داریم که برجام را‬ ‫خورشــید تابان نامیدند‪ .‬قداست ایجاد‬ ‫کردن بــرای توافقــی که یــک طرف ان‬ ‫امریکاســت ایــا در راســتای منافع ملی‬ ‫است؟ دولت باید با مردم شفاف صحبت‬ ‫کند و بزرگنمایی نکند‬ ‫نیز به ان اشــاره کرد و باید به جناب سیف تبریک گفت که‬ ‫تحت فشار برخی از اعضای دولت قرار نگرفته و حرف های‬ ‫غیرواقعی بیــان نمی کند و با صداقــت در این باره صحبت‬ ‫کرد‪ .‬اظهارات سیف برخالف صحبت های برخی از مدیران‬ ‫وزارت امور خارجه است که وقتی با مردم صحبت می کنند‬ ‫خیلی نمی توان حرف های انها را جدی گرفت‪ ،‬زیرا در حال‬ ‫توجیه عملکرد خود هســتند‪ .‬دکتر سیف چنین کاری نکرد‬ ‫و باید از چنین افرادی تشکر کرد زیرا شعار راستگویی را در‬ ‫عمل نشان داد‪.‬‬ ‫سه مشــکل در حال حاضر وجود دارد که دولت باید‬ ‫به ان توجه کند‪ .‬مشــکل اول اینکه دولت بدنــه و وزارت‬ ‫امور خارجه به صورت شــفاف درباره ایــن توافق صحبت‬ ‫نمی کنند‪ .‬برخی از مســئوالن را داریم که برجام را خورشید‬ ‫تابان نامیدند‪ .‬قداســت ایجاد کردن برای توافقی که یک‬ ‫طرف ان امریکاست ایا در راستای منافع ملی است؟ دولت‬ ‫باید با مردم شــفاف صحبت کند و بزرگنمایی نکند‪ .‬از همه‬ ‫مهمتر اینکه در دولت نباید کسانی که خالف نظر موافقان‬ ‫برجام صحبت می کنند‪ ،‬توبیخ شــوند‪ .‬مشــکل دوم اینکه‬ ‫زمانی که طرف مقابل برجام را نقــض می کند‪ ،‬دولت باید‬ ‫به صراحت این موضوع را اعالم کنــد‪ .‬وزارت امور خارجه‬ ‫گزارشــی را درباره عملکرد برجام منتشر کرد‪ ،‬نقدهایی که‬ ‫بعضا برخــی از مقامات وزارت امورخارجه نیز به ان اشــاره‬ ‫کردند‪ ،‬در این گزارش نیامده بود‪ .‬چنین برخوردی درست‬ ‫نیســت زیرا هنگامی که گزارشی تهیه می شــود باید نقاط‬ ‫قوت و ضعف نوشــته شــود‪ .‬بعضی اوقــات فعالیت هایی‬ ‫صورت می گیرد که در راســتای منافع ملی نیست‪ .‬مشکل‬ ‫سوم نیز این اســت که در دنیا وقتی مســاله ای قرار است‬ ‫انجام شود توسط ســه گروه این فعالیت صورت می گیرد‪.‬‬ ‫در واقع گروه اول طراحی می کنند زیرا اتاق فکر هســتند‪،‬‬ ‫گروه دوم مراحل اجرا را زمینه سازی می کنند و اجرا می کنند‬ ‫و گروه سوم نیز طراحی بعد از اجرا را برعهده دارند بنابراین‬ ‫زمانی که اجرا به پایان می رســد‪ ،‬مدتی بــه ارزیابی در این‬ ‫باره می پردازند‪ .‬در توافق هســته ای نیز باید چنین روندی‬ ‫دل مردم را خالی نکنید‬ ‫اقتصاد‬ ‫ایا برجام نقض شده است؟‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫کارشناس مسائل هسته ای‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫دنبال شود‪ .‬ایاالت متحده امریکا نیز براساس همین روش‬ ‫عمل کرده اســت‪ .‬زیرا گروهی که کار طراحی و اتاق فکر‬ ‫این موضوع را برعهده داشت با گروهی که به اجرا پرداخت‬ ‫متفاوت بوده اســت‪ .‬در ایران اما این اتفاق نیفتاده است‬ ‫بنابراین به جای اینکه ســه گروه در این زمینه درگیر باشند‪،‬‬ ‫تنها یک گروه از مرحله طراحی تا اجرا را پیش برده است و‬ ‫زمانی که در مرحله سوم قرار است ارزیابی در خصوص اجرا‬ ‫صورت بگیرد‪ ،‬دوباره شــاهد ارزیابی این موضوع از سوی‬ ‫همان گروه هســتیم‪ .‬اینکه یک گروهــی عملکرد خود را‬ ‫ارزیابی کند که درست نیست‪ .‬به همین دلیل شاهد توجیه‬ ‫نتایج برجام هســتیم که در راســتای منافع ملی نیست‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که صحبت های رئیس کل بانک مرکزی‬ ‫اهمیت دارد و براساس این صحبت ها وزارت امورخارجه باید‬ ‫طرف مقابل را تنبیه کند‪ .‬اما وزارت امورخارجه فقط در حال‬ ‫توجیه هستند‪ .‬بنابراین از دوستانی که در وزارت امورخارجه‬ ‫مسئولیت دارند غیر از وزیر امور خارجه باید درخواست کرد‬ ‫که مسئولیت بعد از دوره توافق را به گروه دیگری بسپارند تا‬ ‫به صورت بی طرفانه از منابع ملی دفاع شود‪.‬‬ ‫اینکــه دکتر ســیف تاکیــد دارد کــه امریکایی ها به‬ ‫تعهداتشــان عمل نکرده اند‪ ،‬به دلیل ان است که ایشان‬ ‫به عنوان یک مدیر خارج از تیم مذاکره کننده به این موضوع‬ ‫نگاه و حقایق را بیان می کند‪ .‬هنوز مشکل تبدیل پول برای‬ ‫ایران حل نشــده اســت‪ ،‬بنابراین دوســتان وزارت خارجه‬ ‫باید این مســائل را مطــرح کنند و بگویند طــرف مقابل در‬ ‫اجرای تعهدات خــود کوتاهی کرده اســت و در عین حال‬ ‫در انجام مبــادالت بانکی ایــران ســنگ اندازی می کند‪،‬‬ ‫بنابراین اگر دولت امریکا تصمیم نگیرد‪ ،‬تا ‪ 10‬سال دیگر‬ ‫هم این مشکل تبادل مالی حل نخواهد شد‪ .‬براساس نامه‬ ‫رهبر انقالب و بند ســوم مصوبه قانــون مجلس اگر طرف‬ ‫مقابل برجام را نقض کند‪ ،‬ایران باید به ان واکنش نشــان‬ ‫دهد‪ ،‬البته این واکنش نباید در ســطح ســفر به واشنگتن‬ ‫باشد‪ ،‬بلکه باید با صراحت این نقض را اعالم کند و بگوید‬ ‫این حق را دارد که روند برجام را متوقف کند‪.‬‬ ‫سخنانرئیسبانکمرکزیدرشورایروابطخارجیامریکا‬ ‫مبنی بر عدم انجام تعهدات از سوی امریکا و اروپا واکنش های‬ ‫بسیاری را در داخل کشور به همراه داشت و پس از این سخنان‪،‬‬ ‫انتقادات بســیاری به برجام صورت گرفت‪ .‬اصل ماجرا این بود‬ ‫که ولی الله سیف‪ ،‬رئیس بانک مرکزی ایران در سخنرانی خود‬ ‫در شورای روابط خارجی امریکا بر لزوم انجام تعهدات امریکا و‬ ‫اتحادیه اروپا براساس توافق هسته ای میان ایران و گروه ‪5+1‬‬ ‫تاکید کرد‪ .‬سیف با اشاره به اینکه ایران هنوز به اقتصاد جهانی‬ ‫وصل نشده است گفت که باید به ایران اجازه استفاده از سیستم‬ ‫مالی امریکا و امکان لمس تراکنش های مالی ایران به سیستم‬ ‫مالی امریکا (‪ )UTurn‬داده شــود‪ .‬انتظار ما این بــود که بعد از‬ ‫توافق هسته ای ایران به سیســتم اقتصادی بین المللی دوباره‬ ‫متصلشوداماتاکنونایناتفاقنیفتادهاست‪.‬سیفاشارهکرد‬ ‫که اگر اقدامات اخیر امریکا علیه ایران منجر به رویارویی ایران‬ ‫با بانک های بین المللی شود توافق هسته ای شکست خواهد‬ ‫خورد‪.‬ایندرحالیاستکهجاشارنست‪،‬سخنگویکاخسفید‬ ‫درواکنشبهسخنانسیفاعالمکردهاستکهدسترسیایران‬ ‫به نظام مالی دنیا‪ ،‬جزو برجام نیســت‪ .‬ارنســت گفت که دولت‬ ‫اوباما هرگز قول نداده که به عنوان بخشــی از اقداماتش برای‬ ‫رفع تحریم ها علیه ایــران‪ ،‬این کار را برای تهــران انجام دهد‪.‬‬ ‫اکنوناینسوالمطرحاستکهایااتصالایرانبهسیستممالی‬ ‫بین المللیجزوتعهداتامریکادربرجاممحسوبنمی شود؟در‬ ‫توضیح این مساله باید گفت از یک نظر حق با امریکاست چون‬ ‫در متن برجام به دسترســی ایران به نظام مالی دنیا اشاره نشده‬ ‫استوجاشارنستدرستمی گوید‪.‬البتهاینکهدربرجامبهاین‬ ‫موضوع اشاره نشــده به این دلیل است که سیاست ایران بعد از‬ ‫انقالبکاهشاتکابهدالرواستفادهازسایرارزهاهمچونیورو‪،‬‬ ‫فرانک‪،‬ینو‪...‬وبهعبارتیاستفادهازیکسبدارزیدرکناردالر‬ ‫بوده است‪ .‬علت اتخاذ این سیاست هم این بود که هرگاه ارزش‬ ‫دالر پایین می امد ضرر می کردیم و هرگاه باال می رفت دچار تورم‬ ‫وارداتی می شدیم‪ .‬بنابراین در مذاکرات برجام دنبال این نبودیم‬ ‫کهامریکابازار دالررابرایمابازکند؛تاکیدمابرتوافقهسته ای‬ ‫و لغو تحریم های مربوط به برنامه هســته ای بود‪ .‬منتها به نظر‬ ‫می رسد بعد از برجام مطالبات ایران افزایش یافت که کار خوبی‬ ‫هم است و باید خواسته های خود را مطرح کنیم اما در تحلیلی‬ ‫واقع بینانه در برجام راجع به مسائل دالر و اینکه بازار دالر را برای‬ ‫ما باز کنند‪ ،‬چیزی نیامده است‪ .‬اما به لحاظ روح برجام می توان‬ ‫گفت حق با اقای سیف و ایران اســت‪ ،‬چرا که برجام بر اساس‬ ‫روح همکاری و رفع موانع و مشکالت شکل گرفته است و این‬ ‫موضوع (تاکید بر حل و فصل مشکالت) در سطر سطر برجام‬ ‫وجود دارد‪ .‬بنابراین وقتی ایــران انتظار دارد بانک های اروپایی‬ ‫تضمین های کافی برای عدم تحریم از ســوی امریکا به دلیل‬ ‫همکاری با ایران را اخذ کنند‪ ،‬بر اساس روح برجام قابل پذیرش‬ ‫استوامریکابایداینشرایطرامهیاکندچوندراولینپاراگراف‬ ‫متن برجام تاکید بر همکاری شــده اســت و فضای کلی برجام‬ ‫مبتنی بر همکاری و مناســبات چندجانبه در زمینه های مختلف‬ ‫است‪ .‬بنابراین اگرچه در متن برجام بندی درباره مبادالت دالری‬ ‫یا ســرمایه گذاری کشــورهای خارجی در ایران نیامده است اما‬ ‫مخالفت امریکا با این موضوعات با روح برجام در تعارض است‪.‬‬ ‫امروز ما در حال بهره بــرداری از لغو تحریم ها هســتیم و اینکه‬ ‫می گویند تحریم ها هنوز لغو نشده غیرمنصفانه و اشتباه است‪،‬‬ ‫منتها واقعیت این اســت که تحریم ها همان طور که به تدریج‬ ‫وضعشدندبهتدریجهمدرحاللغوهستندواینکهایرانمطالباتی‬ ‫درخواست می کند به این دلیل اســت که می خواهد تحریم ها‬ ‫سریع تر لغو شود‪ .‬بنابراین ما هنوز به خواسته های خود در برجام‬ ‫نرسیدیموتحریم هااناندازهکهبایدلغومی شد‪،‬نشدهاستکه‬ ‫این به دو دلیل است؛ اول اینکه طرف اروپایی تحریم های خود‬ ‫رالغوکردهامادرعملاز ترستحریم هایاحتمالیامریکاخیلی‬ ‫تدریجی وارد همکاری شده است و فقط بانک های کوچک با ما‬ ‫کارمی کننددرحالیکهبانک هاوشرکت هایبزرگ ترچون تردید‬ ‫دارند هنوز وارد نشــده اند‪ .‬دوم اینکه اصوال امریکایی ها از ابتدا‬ ‫گفتهبودندتحریم هارامتوقفمی کنندامالغونمی کنند‪،‬کهاین‬ ‫موضوع باعث شــده در داخل امریــکا جمهوریخواهان و البی‬ ‫صهیونیست ها فشار بیاورند که اجرایی شدن برجام را به تاخیر‬ ‫بیندازندکهالبتهطرفمادولتامریکااستوبایدپاسخگوباشد‬ ‫که چرا برجام را اجرا نمی کند‪ .‬در حال حاضر ایران باید مطالبات‬ ‫خود را مطرح کند تا برجام زودتر و به طور کامل اجرایی شود اما‬ ‫دلمردمراهمنبایدخالیکنیمکهکلیامتیازدادیموبهجایان‬ ‫ابنبات گرفتیم که واقعا این طور نیست‪ .‬از سوی دیگر باید توجه‬ ‫کرد اینکه ایران می گوید هنوز وارد بازار جهانی نشده است‪ ،‬قبل‬ ‫از تحریم های هسته ای هم داخل بازار جهانی نبود چون امریکا‬ ‫از سال‪ 1358‬ایران را از نظام پولی بین المللی و مبادالت جهانی‬ ‫حذفکردهبودواجازهندادایراندربانک هایمختلفحسابباز‬ ‫کندوواردسازمانتجارتجهانیشود‪.‬بنابراینایرانباطرحاین‬ ‫خواستهدرواقعمی خواهدبهقبلازسال‪ 1358‬برگرددکهمطالبه‬ ‫خوبی هم است و باید مطرح و پیگیری شود‪ .‬اما قطعا اگر امریکا‬ ‫زیر بار این خواســته ایران نرفت دلیلی ندارد که ما برجام را کنار‬ ‫بگذاریم‪.‬ازسویدیگربایدتوجهداشتکهاظهاراتاقایسیف‬ ‫درشورایروابطخارجیامریکابیانشدهاستویکمرکزمهمدر‬ ‫دیپلماسیامریکاویککانونتصمیم سازیاست‪.‬حضورایشان‬ ‫دراینشورا‏‪،‬سخنرانیوپاسخ دهیبهسواالتحاضرانکاربسیار‬ ‫خوبی است و امیدوار هستم دیگر مســئوالن ایرانی نیز در این‬ ‫شورا حاضر شده و نقطه نظرات جمهوری اسالمی ایران را بیان‬ ‫کنند‪ .‬اقدام و سخنرانی رئیس بانک مرکزی در راستای منویات‬ ‫مقام معظم رهبری است که همواره از مسئوالن ایرانی خواسته‬ ‫شده از طرف مقابل و به خصوص امریکایی ها مطالبه گری کنند‬ ‫وانهارامجبوربهپایبندیبهتعهداتشانکنند‪.‬توافقهسته ایبا‬ ‫وجودبرخیضعف ها‪،‬دستاوردهایبزرگیرابرایایرانبههمراه‬ ‫داشتهاستوبرجامتوانستایرانراازشرایطبحرانیخودخارج‬ ‫کندکهدراینزمینهتاثیرباالییداشتهاستویکیازنمونه های‬ ‫ان را می توان رفع تحریم های مرتبط با فعالیت های هسته ای‬ ‫دانست‪ .‬در خصوص گزارش اخیر وزارت امور خارجه به مجلس‬ ‫در رابطه با برجام نیز باید گفت که گزارش وزارت امور خارجه به‬ ‫کمیسیونامنیتملیمجلسسرفصلیدررابطهباتحریم هادارد‬ ‫که در ان مشخص شده است که در چه بخش هایی تحریم ها‬ ‫رفعودرچهبخش هاییهنوزباچالشروبه روهستیم‪.‬وقتیمابه‬ ‫فهرستتحریم هایلغو شدهدرعرصه هایمالی‏‪،‬بانکی‪،‬انرژی‬ ‫و‪ ...‬توجه کنیم اگرچه رفع این تحریم ها کافی نیستند‪ ،‬ولی در‬ ‫برخیازبخش هامانندانرژی‪،‬نفتوپتروشیمی قابلتوجهاست‪.‬‬ ‫باتوجه به این مســائل چگونه می توان گفت برجام دستاوردی‬ ‫نداشته اســت؟ امروز برجام بهانه ها را از دشمنان ایران گرفته‬ ‫اســت و موجب تغییر فضای بین المللی شده است؛ کشورمان‬ ‫قبل از اجرای برجام‪ ،‬با ‪ ۶‬قطعنامه فصل هفت شورای امنیت و‬ ‫‪ ۱۲‬قطعنامه شورای حکام روبه رو بود‪ .‬براساس این قطعنامه ها‬ ‫امکان تبادل سوخت نداشتیم ولی اکنون ایران این کار را انجام‬ ‫می دهد‪.‬مابراساستحریم هاوقطعنامهامکانفروشمازاداب‬ ‫سنگین مانرانداشتیم‪،‬ولیامروزهاینکارانجاممی شود‪.‬بااین‬ ‫شرایطچرانبایدبهایندستاورد هاتوجهکرد؟‬ ‫‪69‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫نقض عینی برجام‬ ‫چرا باید به امریکا اعتراض کنیم؟‬ ‫غفار حسن زاده‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪8‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اظهــارات ولی اللــه ســیف‪ ،‬رئیــس بانــک مرکزی‬ ‫کشــورمان در شــورای روابــط خارجــی امریــکا بازتــاب‬ ‫گسترده ای در فضای رسانه ای و داخلی کشورمان داشته‬ ‫اســت‪ .‬ســیف در این خصوص در گفت وگو بــا بلومبرگ‬ ‫اظهار داشته اســت‪« :‬ایران ســه ماه بعد از اجرایی شدن‬ ‫برجام‪ ،‬توان دســتیابی به ‪ 100‬میلیــارد دالر دارایی ضبط‬ ‫ شــده اش در خــارج از کشــور را نداشــته و برای پرداخت‬ ‫صورت حســاب هایش در مبادالت خارجی به دنبال راهی‬ ‫برای استفاده از دالر اســت‪ .‬با انکه قرار است سپرده های‬ ‫ایران در بانک های خارج از کشــور قابل دسترس باشند‪،‬‬ ‫بانک های اروپایی کماکان نگــران نقض قوانین امریکا و‬ ‫مواجه شدن با جریمه های سنگین این کشور هستند‪».‬‬ ‫اظهــارات رئیــس بانــک مرکــزی کشــورمان در‬ ‫حالی صــورت می گیرد که جــان کری‪ ،‬وزیر امــور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در ســخنرانی خود در جمع اعضای‬ ‫البی جی استریت اظهار کرده است که ایران در دوران پس‬ ‫از برجام تنها به ســه میلیارد دالر از دارایی های خود دست‬ ‫یافته اســت‪ .‬ضمن انکه وزارت خزانه داری ایاالت متحده‬ ‫امریکا نیز تاکید کرده که اجازه مبادالت دالری میان ایران‬ ‫و بانک های امریکایی را نمی دهد‪ .‬قدر مخرج مشــترک و‬ ‫قدر متیقن اظهارات رئیس بانک مرکزی کشورمان‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه امریکا و وزارت خزانه داری ایاالت متحده شامل‬ ‫این موارد است‪:‬‬ ‫‪ -1‬پس از اجرایی شدن برجام اجازه مبادالت دالری به‬ ‫ایران داده نشده است ‪.‬‬ ‫‪ -2‬پــس از اجرایی شــدن برجــام هنــوز بانک های‬ ‫امریکایی و اروپایی بزرگ از معامله با ایران اجتناب می کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬ایــران پــس از برجام تنها به ســه میلیــارد دالر از‬ ‫دارایی های خود دست یافته است ‪.‬‬ ‫البته باید این موضوع را مدنظر قرار داد که هنوز مدت‬ ‫زمان زیادی از اجرایی شــدن برجام سپری نشده و بخشی‬ ‫از این تاخیر‪ ،‬می تواند محصول همین مساله باشد‪ .‬با این‬ ‫حال بخش اعظمی از موانع ایجاد شــده در مسیر اجرایی‬ ‫شــدن برجام‪ ،‬کارشــکنی ایاالت متحده امریکا در مسیر‬ ‫برجام است‪ .‬سوالی که در این جا مطرح است‪ ،‬به چگونگی‬ ‫کارشکنی ایاالت متحده امریکا در مسیر برجام باز می گردد‪.‬‬ ‫در این خصوص نکاتی وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرد‪:‬‬ ‫الف) ایاالت متحــده امریکا از زمان اجرایی شــدن‬ ‫برجام تا کنــون‪ ،‬دوبار بــه صورتی صریح مــاده ‪ 29‬برجام‬ ‫را نقــض کــرده اســت‪ .‬نمادهــا و نشــانه های بد عهدی‬ ‫ایاالت متحده امریکا در قبال اجرای برجام روز به روز بیشتر‬ ‫به چشم می اید‪ :‬از تصویب و امضای الیحه محدود کردن‬ ‫ویزا گرفته تا اقدام غیررســمی وزارت خزانــه داری امریکا‬ ‫برای محدود کردن مبادالت بین بانکی دیگر کشــورهای‬ ‫جهان با ایران‪ .‬هر دوی این مــوارد‪ ،‬نقض ماده ‪ 29‬برجام‬ ‫محسوب می شود‪ .‬وزارت خزانه داری ایاالت متحده امریکا‬ ‫هنوز اجازه مراودات بانکی عادی کشورهای اروپایی و حتی‬ ‫شــرقی را با ایران صادر نکرده و بانک های فعال در دنیا را‬ ‫نسبت به از سرگیری مناســبات بانکی با ایران در خصوص‬ ‫مواردی مانند بازرسی و حسابرسی دقیق از ان هاتهدید کرده‬ ‫است‪ .‬این اقدام مغایر با بند ‪ 29‬برجام محسوب می شود‪.‬‬ ‫تاخیر غرب در لغو تحریم های بانکی‪ ،‬نشــانه بارز دیگری‬ ‫مبنی بر بد عهدی طرف مقابــل در عمل به وعده های خود‬ ‫در جریان مذاکرات هســته ای میان ایران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫است‪ .‬اگرچه برخی این اقدام غرب را معطوف به وابستگی‬ ‫روانی ایاالت متحده امریکا و حتی کشورهای اروپایی نسبت‬ ‫به تحریم ها می دانند‪ ،‬اما بر هیچ کس پوشــیده نیست که‬ ‫مطابق سند برجام و انچه در توافق هسته ای میان دو طرف‬ ‫بر ان تاکید شده است‪ ،‬هدف سلسله مذاکرات مستمر فعلی‬ ‫لغو تحریم ها بوده است! از این رو کارشکنی اخیر مقامات‬ ‫امریکایی در روند لغــو تحریم های بانکی بــه هیچ عنوان‬ ‫قابل توجیه نیست‪ .‬در بند ‪ 29‬برجام امده است‪« :‬اتحادیه‬ ‫اروپایی و دولت های عضو و ایاالت متحده‪ ،‬منطبق با قوانین‬ ‫خود‪ ،‬از هرگونه سیاست با هدف خاص تاثیر گذاری منفی و‬ ‫مستقیم بر عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران‪،‬‬ ‫در تعارض با تعهداتشــان مبنی بر عدم اخــال در اجرای‬ ‫موفقیت امیز برجام خودداری خواهند کــرد‪ ».‬با این حال‬ ‫اقدام اخیر وزارت خزانــه داری ایاالت متحده امریکا مانند‬ ‫اقدام قبلــی ان در وضع قوانین محدود کننــده صدور ویزا‬ ‫(برای ایرانیان و کسانی که به ایران سفر کرده اند)‪ ،‬نقض‬ ‫عینی بند ‪ 29‬و در نتیجه نقض کل برجام محسوب می شود‪.‬‬ ‫ب) نکته دومی که در این خصــوص وجود دارد‪ ،‬به ‬ ‫ترس بانک ها و موسســات اعتباری از نقش برجام توسط‬ ‫رئیس جمهور بعدی ایاالت متحده باز می گردد‪ .‬بر همگان‬ ‫مسجل اســت که رئیس جمهور بعدی امریکا قدرت نقض‬ ‫برجام را به لحاظ اختیارات قانونی داراست‪ .‬ارنست مونیز‪،‬‬ ‫وزیر انرژی ایاالت متحده امریکا و از اصلی ترین اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده هسته ای این کشور‪ ،‬در عین اینکه نقش‬ ‫برجام توسط رئیس جمهور بعدی امریکا را اقدامی عاقالنه‬ ‫نمی داند‪ ،‬اما در عین حــال تاکید دارد کــه رئیس جمهور‬ ‫بعدی امریکا می تواند این اقدام را صورت دهد‪ .‬در جریان‬ ‫رقابت های انتخاباتی ایاالت متحده امریکا شــاهد تهدید‬ ‫صریح دو نامزد مطرح حزب جمهوریخــواه مبنی بر نقض‬ ‫توافق هسته ای و حتی پاره کردن برجام هستیم‪ .‬تد کروز و‬ ‫دونال د ترامپ هر دو نسبت به نقض برجام و عدم اجرای ان‬ ‫در صورت حضور در مسند ریاســت جمهوری امریکا تاکید‬ ‫کرده اند‪ .‬این در حالی است که هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه سابق ایاالت متحده و نامزد مطرح حزب دموکرات‬ ‫نیز تهدید کرده است که تحریم های موشکی را علیه ایران‬ ‫(در صورت حضور در کاخ سفید ) وضع خواهد کرد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه دولت هیــاری کلینتون حتی نســبت به دولت فعلی‬ ‫اوباما نیز دولتی بی تعهد تر است‪.‬‬ ‫ج) نکتــه بعدی‪ ،‬بــه واکنش دســتگاه دیپلماســی‬ ‫و سیاســت خارجی کشــورمان در مقابــل بدعهدی های‬ ‫ایاالت متحده امریکا باز می گردد‪ .‬اگرچه مبادالت دالری‬ ‫با امریکا جزء موارد نقض برجام نیســت‪ ،‬امــا اقدام وزارت‬ ‫خزانه داری امریکا در ایجاد دســت انداز و ســرعت گیر در‬ ‫مسیر مبادالت بانکی عادی دیگر بانک های جهان با ایران‪،‬‬ ‫نقض عینی برجام محسوب می شود‪.‬‬ ‫ایا در چنین شرایطی بهتر نیست دستگاه دیپلماسی‬ ‫کشــورمان با نگاهی واقع بینانــه و اینده پژوهانه‪ ،‬نقض‬ ‫برجام از سوی امریکا را به عنوان یک احتمال قوی مدنظر‬ ‫قرار داده و نسبت به مواجهه با ان برنامه ریزی نماید؟ ایا‬ ‫زمان ان نرسیده تا برداشت واقع بینانه ای نسبت به برجام‬ ‫داشــته و احتمال نقض ان را در محاســبات و معادالت‬ ‫اقتصاد‬ ‫سیف را نقد نکنید!‬ ‫رئیسکل بانک مرکزی از واقعیات روایت کرده است‬ ‫جمشید پژویان‬ ‫اقتصاد دان‬ ‫‪9‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫اقای سیف با صداقت کامل این حرف را زد؛ این حق‬ ‫مردم ایران است که از واقعیت ها مطلع شوند و درواقع حق‬ ‫مردم این نیســت که به انها دروغ گفته شــده و واقعیت ها‬ ‫پنهان شود‪.‬‬ ‫مرتبا از گوشــه و کنــار و به ویژه از ســوی خود دولت‬ ‫عنوان می شد که سوئیفت باز شده و انتقاالت انجام می شود‬ ‫که بر این اســاس مردم انتظاراتی داشتند اما می دیدند که‬ ‫براورده نمی شود و اقای ســیف نمی توانست در جایی که‬ ‫خودش این اطالعــات را دارد دروغ بگوید‪ .‬بدون شــک‬ ‫این اطالعات را خبرگزاری ها و مقامات امریکایی دارند که‬ ‫امریکا جلوی باز شــدن محدودیت هایی که برای ما ایجاد‬ ‫شده را به صورت های مختلف گرفته و شاید این دلیلی باشد‬ ‫بر عدم اعتمادی که در دولت قبلی وجود داشته است‪.‬‬ ‫من این را نقد نمی کنم که چرا دولت تالش کرده که‬ ‫این موانع را بردارد چون حداقل اگر این محدودیت ها بخش‬ ‫عمده اش باقی است اما تشدید نشده است‪ .‬با وجود اینکه‬ ‫شنیده شده که انها لیست هایی را هم اضافه کرده اند اما از‬ ‫نظر من موثق نیست و تا حدودی این التهاب کاهش یافته‬ ‫اســت‪ .‬اینکه رفع کامل محدودیت ها و تحریم ها صورت‬ ‫گرفته باشد این گونه نیست و کم و بیش هم بسیاری از این‬ ‫امر مطلع بودند اما متاســفانه دولت در تمام این سه‪-‬چهار‬ ‫ماه با شفافیت این امر را با مردم در میان نگذاشت و اینکه‬ ‫بگوید امریکا به عهدش وفا نکرده و چرا وفا نکرده است و‬ ‫زیاده خواهی می کند‪ ،‬مســاله اصلی این است که همیشه‬ ‫امریکا زیاده خواهــی کرده و دلیلش هم نــه اینکه در خود‬ ‫امریکا باشــد بلکه به واســطه نفوذ غیرقابل انکاری است‬ ‫که البی اسرائیل در امریکا دارد و انها جدای اینکه امریکا‬ ‫بخواهد این موانع را بردارد و همان گونه که قبال نیز گفته‬ ‫شده جلوی این کار را گرفتند‪.‬‬ ‫اروپا با امریکا موافق نیست و به نظر می رسد متعهدتر‬ ‫از امریکا اســت و دلیلش هم نفوذ کمتر البی اســرائیل در‬ ‫کشــورهای اروپایی اســت که تا حدودی به عهدشان وفا‬ ‫کرده اند‪ ،‬البته تا جایی که مورد فشار امریکا قرار نگرفتند‪.‬‬ ‫متاســفانه امریکا یک ابرقدرت از نظــر اقتصادی به‬ ‫شــمار می رود و دنیا و اروپا وابســتگی شــدیدی به امریکا‬ ‫دارند‪ .‬امریکا این قدرت را دارد در جاهایی که بیشتر مسلط‬ ‫اســت نفوذ کرده و جلوی حرکات مثبتی که اروپا می تواند‬ ‫داشته باشد بگیرد‪ .‬به نظرم به سخن اقای سیف نقدی وارد‬ ‫نیست و حداقل این اســت که نباید انتظار داشت و خدایی‬ ‫ناکرده این تشویق صورت گیرد که یکی از مقامات مملکت‬ ‫دروغگو باشد و واقعیت را از مردم پنهان کند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫خود جدی تلقی کنیــم؟ نکته دوم اینکــه ایاالت متحده‬ ‫امریکا در جریان تصویب الیحه محدود کردن ویزا برای‬ ‫ایرانیان و افرادی که به ایران ســفر کرده اند‪،‬به صورتی‬ ‫صریح و اشــکار ماده ‪ 29‬برجام را نقض کرد اما دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشــورمان در قبال این اقدام‪ ،‬واکنشی جدی‬ ‫صورت نداد‪ .‬در حال حاضر نیز وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫بــا رویکــردی فریب گونه و وقیحانــه مانع از داد و ســتد‬ ‫پولی بانک های جهان با ایران (در عمل) می شــود‪ .‬ایا‬ ‫زمان ان نرسیده اســت که مقامات اجرایی کشور مان در‬ ‫قبال نقض برجام واکنشی مناسب نشــان دهند؟ ایا این‬ ‫کنش طرف امریکایی نباید با واکنشــی مناسب از سوی‬ ‫کشورمان همراه باشد؟‬ ‫این در حالی اســت که یوکیاامانو‪ ،‬مدیــرکل اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی اخیرا اعالم کرده است که کشورمان‬ ‫در همکاری بــا اژانس و اجرایــی کردن توافــق «فراتر از‬ ‫تعهدات» خود عمل کرده است‪.‬‬ ‫د) نکته چهارم در این خصوص‪ ،‬به سکوت اتحادیه‬ ‫اروپا در برابر اقدامــات کارشــکنانه ایاالت متحده امریکا‬ ‫در مســیربرجام باز می گردد‪ .‬در جریان ســفر اخیر فدریکا‬ ‫موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران‪،‬‬ ‫وی در جریان اعتراض کشورمان نسبت به کارشکنی های‬ ‫امریکا قــرار گرفت‪ .‬بــا این حــال اتحادیه اروپا بایســت‬ ‫در ایــن خصــوص اقــدام و واکنشــی مناســب تر از خود‬ ‫نشــان دهد‪ .‬یکــی از اصلی ترین وظایف ســایر اعضای‬ ‫‪ 5+1‬اعــم از تروئیــکای اروپایی‪ ،‬چین و روســیه مواجهه‬ ‫عملی با نقض برجام از ســوی ایاالت متحده امریکاست‪.‬‬ ‫وظیفه ای کــه اکثر اعضــای ‪ 5+1‬تا کنون نســبت به ان‬ ‫عمل نکرده اند‪.‬‬ ‫در اینجا بهتر است سه کشــور اروپایی و فراتر از انها‬ ‫اتحادیه اروپــا به جای همراهی با واشــنگتن در خصوص‬ ‫تحریم موشکی ایران‪ ،‬به فکر نقض برجام از سوی امریکا‬ ‫باشند‪ .‬مروری بر انچه اخیرا در خصوص شکایت امریکا و‬ ‫ تروئیکای اروپایی در خصوص توان موشکی کشورمان در‬ ‫شورای امنیت گذشته است خالی از تامل نخواهد بود‪ .‬بر‬ ‫این اساس اخیرا ایاالت متحده امریکا به همراه سه کشور‬ ‫المان‪ ،‬انگلیس و فرانسه با ارسال نامه ای به شورای امنیت‬ ‫و دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به برنامه موشکی ایران‬ ‫اعتراض کــرده و ان را نقض قطعنامه ‪ 2231‬دانســته اند‪.‬‬ ‫فارغ از اینکه چرا سه کشور اروپایی که تا کنون بر سر نقض‬ ‫تعهدات امریکا در اجرایی شــدن برجام ســکوت کرده اند‬ ‫هم اکنون با امریکا بر سر مخالفت با برنامه موشکی ایران‬ ‫همراه شده اند‪ ،‬اساســا ادعای غرب در خصوص مغایرت‬ ‫برنامه موشــکی ایــران بــا قطعنامــه ‪ 2231‬موضوعیت و‬ ‫اصالتــی ندارد زیــرا زمانی کــه جمهوری اســامی ایران‬ ‫ســاح هســته ای در اختیار ندارد‪ ،‬نگرانی غرب نسبت به‬ ‫ساخت موشکهایی با قابلیت حمل کالهک هسته ای نیز‬ ‫سالبه به انتفاء موضوع اســت‪ .‬ضمن انکه توان موشکی‬ ‫ایران موضوعی نیست که غرب اساسا صالحیت و لیاقت‬ ‫ســخن گفتن در خصوص ان را داشــته باشــد‪ .‬در نهایت‬ ‫اینکه ملت ایران ضمن مشــاهده بد عهدی ایاالت متحده‬ ‫امریــکا و تروئیکای اروپایــی درخصوص اجرایی شــدن‬ ‫برجــام‪ ،‬از غــرب عصبانی اســت‪ .‬عصبانیتی کــه باید در‬ ‫دستگاه دیپلماسی ما انعکاسی انقالبی گونه داشته باشد‪.‬‬ ‫موضعی که متاسفانه نه از ســوی ریاست محترم جمهور و‬ ‫نه از سوی وزیر امور خارجه تاکنون شاهد ان نبوده ایم‪ .‬در‬ ‫نهایت اینکه الزم است دســتگاه دیپلماسی کشورمان در‬ ‫قبال نقض عینی بند ‪ 29‬برجام از ســوی وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا واکنشی قاطعانه از خود نشــان دهد و در عین حال‬ ‫از اتحادیه اروپــا و چین و روســیه نیز بخواهــد تا تکلیف‬ ‫خود را با کارشــکنی های ایاالت متحــده در این خصوص‬ ‫روشن نمایند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫تاکتیک پرفسور‬ ‫ورزش‬ ‫جنگیدن تا دقیقه نــود؛ این همان ماموریتی اســت که‬ ‫برانکو در طول این فصل به شاگردانش اموخت‪ .‬به انها‬ ‫یاد داد که تا ثانیه اخر بازی از رسیدن به پیروزی یا تغییر‬ ‫دادن شرایط بازی نا امید نشوند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫بهاربرانکو‬ ‫پرسپولیسچگونهازقعربهصدررسید؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪1‬‬ ‫خوشــبین ترین هــواداران پرســپولیس هــم تصور‬ ‫نمی کردند تیم شــان این گونه از قعر جــدول خود را نجات‬ ‫دهد‪ .‬ارام ارام ســیر صعودی بــه خود بگیــرد و باالخره در‬ ‫حســاس ترین مقطع لیگ به صدر جدول لیــگ برتر تکیه‬ ‫بزند ‪ ،‬اما این اتفاق بــزرگ با مربیگری برانکــو ایوانکوویچ‬ ‫رخ داد‪ .‬صحبت از برانکو اســت‪ .‬ســرمربی اسبق تیم ملی‬ ‫فوتبال کشورمان که وقتی پس از سال ها به ایران بازگشت‬ ‫تا هدایت سرخپوشــان پایتخت را بر عهــده بگیرد خیلی ها‬ ‫اعتقاد داشتند او برف تهران را نمی بیند‪ ،‬اما او نه تنها برف‬ ‫تهران را دید بلکه این روزها با رویای قهرمانی لیگ برتر بهار‬ ‫دل انگیزی برای خود و هواداران پرسپولیس ساخته است‪.‬‬ ‫او گام به گام و صبورانه تیمش را به صدر جدول لیگ ایران‬ ‫رساند‪ .‬حال انکه این صدرنشــینی با شکست استقالل به‬ ‫دست امد و همین موضوع باعث شده تا محبوبیت برانکو نزد‬ ‫هواداران پرسپولیس دو چندان شود‪ .‬او تیمی را راهی دربی‬ ‫‪ 82‬کرد که بی تردید امضای برانکو را با خود داشــت‪ .‬تیمی‬ ‫که فوتبال با شــعور و با فکری ارائه می دهد و می داند که از‬ ‫دربی چه می خواهد‪.‬‬ ‫تیم او با وجود از دســت دادن یک ضربه پنالتی سه بر‬ ‫صفر پیش افتــاد و در نهایت ‪ 4‬بر دو پیروز شــد تا به فاصله‬ ‫چهارهفتهماندهبهپایانلیگبایکامتیازبیشترازاستقالل‬ ‫خوزستان و ســه امتیاز بیشــتر از رقیب دیرینه اش در صدر‬ ‫جدول قرار گیرد‪ .‬برانکو در صورت کســب عنوان قهرمانی‬ ‫ایران با پرســپولیس پس از اســتانکو‪ ،‬فرانچیچ و کرانچار‬ ‫چهارمین کرواتی خواهد بود که قهرمان ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫پرسپولیس که محبوبترین تیم ایران به شمار می رود نزدیک‬ ‫به ‪10‬سال در حســرت جام قهرمانی مانده است‪ .‬هنگامی‬ ‫ که برانکو هدایت پرســپولیس را بر عهــده گرفت‪ ،‬این تیم‬ ‫در منطقه سقوط بود‪ ،‬در ان ســال بحرانی برانکو تیمش را‬ ‫در پایان فصل هشــتم کرد‪ ،‬اما جاه طلبی برانکو تیم را قانع‬ ‫کرد که ایــن بار بــرای قهرمانی بجنگد‪ .‬برانکــو در صورت‬ ‫قهرمانی در ایران مانند مورینیو و ایویچ در جمع مربیانی قرار‬ ‫می گیرد که در سه کشور قهرمان شده است‪ ،‬او در کرواسی‬ ‫دو بار با دینامو زاگرب و در چین با شــاندونگ قهرمان شده‬ ‫و حاال امیدوار است این اتفاق با پرســپولیس در ایران هم‬ ‫تکرار شود‪ .‬برانکو به این ترتیب در جمع تعدادی از مربیان‬ ‫نخبه کروات مانند برانک زبیچ که در المان‪ ،‬اتو باریچ که در‬ ‫اتریش‪ ،‬بالژویچ که در سوئیس و ایویچ که در هلند‪ ،‬بلژیک و‬ ‫پرتغالقهرمانشده اندقرارخواهدگرفت‪.‬برانکوایوانکوویچ‬ ‫با پیروزی در بازی تیم های پرسپولیس و استقالل به دومین‬ ‫پیروزی از ســه بازی دســت یافت ‪ .‬او در بازی هشتاد و دوم‬ ‫برای سرخ پوشــان همه کار کرد ؛ از جنب و جوش کنار خط‬ ‫و تغییرات تاکتیکی و احقاق حق تیمش در درگیری با داور‬ ‫تا شادمانی با تمام اعضای تیمش پس از پیروزی شیرین‪.‬‬ ‫اغاز راه پرسپولیس با برانکو‬ ‫بیست و پنجم اردیبهشــت ماه ‪ 94‬اولین باری بود که‬ ‫ســرمربی محبوب تیم ملی روی نیمکت سرخ ها نشست و‬ ‫برای اولین بار حساســیت بازی بزرگ تهران را با تمام وجود‬ ‫درک کرد‪ ،‬دیداری که در ان به سراغ امیر قلعه نویی رفت و در‬ ‫نهایت توانست مربی شکست ناپذیر استقاللی ها در دربی را‬ ‫تسلیم دانش فنی خود کند‪ .‬بنابراین برانکو خود را در ابتدای‬ ‫ورود به پرسپولیس در دل هواداران این تیم جا کرد‪.‬‬ ‫جنگیدن تا دقیقه نود‬ ‫جنگیدن تا دقیقه نود؛ این همان ماموریتی است که‬ ‫برانکو در طول این فصل به شاگردانش اموخت‪ .‬به انها یاد‬ ‫داد که تا ثانیه اخر بازی از رســیدن به پیروزی یا تغییر دادن‬ ‫شرایط بازی نا امید نشوند‪ .‬دومین دیدار سرخابی ها در زمان‬ ‫حضور برانکو در بازی رفت لیــگ پانزدهم اتفاق افتاد‪ ،‬تیم‬ ‫تحت هدایت او که این بازی را در دســت داشــت ناگهان‬ ‫در ابتدای نیمــه دوم دروازه خود را باز شــده دید تا برخالف‬ ‫جریان بازی از حریفــش عقب بیفتد اما او تــا اخرین نفس‬ ‫ایستاد و این بار اعتمادش به بازیکن هندوراسی نگذاشت‬ ‫او بازنده شــود و در یک دیــدار نفســگیر در اخرین دقیقه‬ ‫وقت های اضافه به گل تساوی دســت یافت تا میلیون ها‬ ‫هوادار این تیم به شــادمانی این تســاوی بدل از پیروزی‬ ‫بپردازند‪.‬‬ ‫صدرنشینی برانکو‬ ‫یــک بــازی پیــش از بــازی هشــتاد و دوم‪ ،‬کمــال‬ ‫کامیابی نیا کــه یکی از بــا ثبات ترین مهره های سیســتم‬ ‫برانکو اســت به دلیل سه اخطاره شــدن از حضور در دربی‬ ‫محروم شد تا بســیاری از هواداران تصور کنند برانکو اچمز‬ ‫شــده اســت اما این اتفاق طور دیگری خود را نشان داد‪.‬‬ ‫او پرســپولیس را بدون کمــال کامیابی نیا به میــدان برد و‬ ‫با تفکــرات هجومی خود موفق شــد پرگل تریــن پیروزی‬ ‫ســال های اخیر را رقم بزند و اتفاقا تیمش را به صدر جدول‬ ‫ببرد‪ .‬دیــداری که گلزنی ســرخ ها از دقیقه پنجــم ان اغاز‬ ‫شــد و اگر کمی دقت بیشتری داشتند شــاید یک پیروزی‬ ‫عجیــب و غریــب را می توانســتند در کارنامــه خــود ثبت‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫در شهراورد هشتاد و دوم برانکو برای پرسپولیسی ها‬ ‫همــه کار کــرد‪ ،‬در دقایــق ابتدایــی وقتی متوجه فشــار‬ ‫ســوت های داور به بازیکنان خود شــد بــا اعتراضی که به‬ ‫محســن ترکی کرد خود را در خطر اخراج قرار داد اما کمی‬ ‫شــرایط را بــرای بازیکنانش عوض کــرد و پــس از ان نیز‬ ‫به کنتــرل تاکتیک هــای پیاده شــده توســط بازیکنانش‬ ‫پرداخت و حتی باران نیز نتوانســت او را به نیمکت منتقل‬ ‫کند تــا در نهایت همه حواس جمعــی و حرفه ای گری او با‬ ‫به صدر جدول رفتن و کســب یک پیروزی شــیرین جبران‬ ‫شود‪ .‬در نهایت برانکو توانست خود را جاودانه کند و با حضور‬ ‫روی دســت بازیکنانش به اوج برود‪ ،‬هواداران پرسپولیس‬ ‫بدون شک او را این روزها هم رده مربیان بزرگی همچون الن‬ ‫راجرز و استانکو قرار می دهند که تا سال ها اثار حضورشان در‬ ‫سرخ های پایتخت پیدا بود‪.‬‬ ‫استقالل می تواند قهرمان لیگ شود‬ ‫ی مقصر اصلی‬ ‫قبول ندارم که مظلوم ‬ ‫ناکامی است‬ ‫رویای قهرمانی لیگ برتر و اسیا‬ ‫نیمکت پرســپولیس در دربی ‪ 82‬نیمکــت ارام و البته‬ ‫شاد ی بود‪ .‬گویی حاضران روی نیمکت به پیروزی تیم تحت‬ ‫هدایتبرانکوایمانداشتند‪.‬مردکرواتفوتبالایرانکهبارها‬ ‫در اســتادیوم ازادی هدایت گر تیم ملی بود این بار در قامت‬ ‫مربی پرســپولیس و در حضور نزدیک به ‪ 100‬هزار تماشاگر‬ ‫توان و دانش فنی خود را در هدایت تیمش به رخ کشید‪ .‬حاال‬ ‫همه می دانند که رســیدن به قهرمانی لیــگ برتر دیگر یک‬ ‫رویای دور از دسترس نیســت‪ .‬رویایی است که می تواند به‬ ‫زودی محقق شود‪ .‬برانکو می گوید‪« :‬اگر قهرمان لیگ برتر‬ ‫نشویمیعنیکارمانرا درست انجام نداده ایم‪ ».‬اونیم نگاهی‬ ‫برانکو شریک نجیبی برای سیستم‬ ‫درست پرسپولیس بود‬ ‫سرخ ها چگونه از قعر به صدر‬ ‫رسیدند؟‬ ‫هم به موفقیت در اســیا دارد‪ .‬انجا که به احتمال فراوان در‬ ‫فصل بعدی لیگ قهرمانان اسیا همراه با پرسپولیس رویای‬ ‫بزرگ تری را هم همراهش دارد؛ قهرمانی در لیگ قهرمانان‬ ‫اسیا‪.‬اینرویاامادورنیست‪.‬‬ ‫کافی است مدیران باشگاه پرســپولیس به این مربی‬ ‫صبور و با دانش اعتماد کنند و همه امکانات را برای رسیدن‬ ‫به موفقیــت در اختیارش قرار بدهند‪ .‬بــا ایده های تهاجمی‬ ‫ برانکو و همدلی کــه او در تیم ایجاد کرده اســت این هدف‬ ‫دور نیســت‪ ،‬هر چند که برانکو در برخی خطــوط اعالم نیاز‬ ‫کرد ه و می خواهد ســال اینــده تیمی قوی تر از این بســازد‪.‬‬ ‫برانکو کــه با برنامه به پرســپولیس امــده‪ ،‬حاال ایــن تیم را‬ ‫مظلومی؛اخر خط‬ ‫‪2‬‬ ‫پرویز مظلومی با انتقادهای گسترده ای مواجه شده است‬ ‫نارضایتی از مظلومی در فضای مجازی‬ ‫هیات مدیرهباشگاهباحضورمظلومی برگزارکرد‪،‬مدیرانباشگاه‬ ‫حمایت از مظلومی را در دســتورکار خود قرار دادند اما چه کسی‬ ‫اســت که نداند حاال مظلومی روی لبه تیغ اســت و اصال بعید‬ ‫نیســت که تا روز برگزاری جام حذفی از سرمربیگری استقالل‬ ‫کنارگذاشتهنشود‪.‬‬ ‫قهرمانی در مشت ما بود‬ ‫ی در دستمان بود ولی ان را از‬ ‫مظلومی می گوید‪« :‬قهرمان ‬ ‫دست دادیم‪ ».‬مظلومی این روزها سعی دارد روحیه اش را برای‬ ‫ادامهبازی هایلیگبرترحفظکند‪.‬درتمریناتاستقالللبخند‬ ‫می زندوتحکمزیادیبهخرجنمی دهداماکامالروشناستکه‬ ‫او از عملکرد شاگردانش در طی هفته های اخیر ناراضی است‬ ‫چون به طور مرتب از اشتباهات فردی و تکرار این اشتباهات در‬ ‫هفته های اخیرسخن می گوید؛ «در طولهفتهتمرین کردیم‪،‬‬ ‫تالش کردیم تا ارنج خوبی به بازی بفرستیم اما یک عده از شما‬ ‫فقط در زمین راه می رفتند‪ .‬خودتان هم می دانید چه کســانی را‬ ‫می گویم‪ .‬متاســفانه یک عده از شما به اســتادیوم ازادی امده‬ ‫بودید که صدهزار تماشاگر ببینید و اصال به فکر بردن نبودید‪».‬‬ ‫اینحرف هارامظلومی بهشاگردانشزد ؛شاگردانیکهبرخیاز‬ ‫انهااصالدلخوشیازمظلومی ندارند‪.‬‬ ‫مظلومــی اما حرف هــای دیگری را هــم به زبــان اورد‪.‬‬ ‫حرف هایی که واقعیت این روزهای استقالل است؛ «قهرمانی‬ ‫در مشــت ما بود اما حاال کار را به دست حریف سپرده ایم‪ .‬حاال‬ ‫ل خوزستان یا‬ ‫باید منتظر بمانیم و ببینیم پرســپولیس‪ ،‬استقال ‬ ‫تیم های دیگر نبرند تا ما بتوانیم صدر جدول را پس بگیریم که‬ ‫این اتفاق خوبی نیست و ما خودمان قهرمانی را به حریفان مان‬ ‫واگذارکردیم‪».‬‬ ‫اما این حرف ها چاره کار استقالل نیست‪ .‬انها صدرنشین‬ ‫بودند و در هفته هایی که می توانستند فاصله شان با دیگر رقبا را‬ ‫بیشتر کنند تن به تساوی دادند و ان قدر در صدر جدول معطل‬ ‫کردندکهدیگررقبابهانهانزدیکونزدیک ترشدندوباالخرهاین‬ ‫پرسپولیس بود که از انها عبور کرد‪ .‬این راهی بود که استقالل با‬ ‫یانراطیکرد‪.‬راهیکهبهاحتمالفراوانپایانش‬ ‫پرویزمظلوم ‬ ‫یحاالمی تواندازخیلی هاناراضیباشد‪.‬‬ ‫قهرمانینیست‪.‬مظلوم ‬ ‫دربارهشاگردانشهمبهبدترینشکلممکنقضاوتکندوانهارا‬ ‫ بی تعصببخواند‪.‬انهارابازیکنانیبخواندکهقهرمانیبرای شان‬ ‫اهمیتی ندارد‪ .‬از هواداران دلخور باشد که چرا خیلی زود علیه او‬ ‫شعار دادند‪ .‬همچنین او می تواند از هیات مدیره استقالل که در‬ ‫طول فصل کمتر در مقام حامی او ظاهر شدند گله مند باشد اما‬ ‫مظلومی بایدازخودشهمناراضیباشد‪.‬اومی بایستبرایحفظ‬ ‫ ‬ ‫صدرنشینیبرنامهدقیق تریطراحیمی کرد‪.‬به خصوصپساز‬ ‫تساوی های پی در پی که نشان می داد تیمش به تغییراتی برای‬ ‫بهترشدننیازمنداست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫شبکه های اجتماعی بعد از شکست سنگین استقالل در‬ ‫دربی به بازاری داغ برای اعتراض به پرویز مظلومی تبدیل شد و‬ ‫اینموضوعازسایرموضوعاتداغ تردنبالمی شود‪.‬صدرنشینی‬ ‫استقاللدرهفته هایاخیرتنهادلیلیبودتاطرفداراناستقاللی‬ ‫اعتراضشدیدیبهعملکردتیممحبوب شاننداشتهباشند‪،‬چرا‬ ‫کهشاگردانمظلومی نمایش چشمنوازیازخودنشاننمی دادند‬ ‫و استقالل‪ 4‬بازی متوالی بود که به پیروزی دست پیدا نمی کرد‪.‬‬ ‫صدرنشینیاستقاللمی توانستاصلی ترینتوجیهیمحسوب‬ ‫شودکهمقابلنمایشنهچندانخوباینتیمموضعگرفتواین‬ ‫امید داده می شد که در اینده شرایط بهتر خواهد شد اما سقوط به‬ ‫ردهسوم‪،‬ازدستدادنصدرنشینیوخوردن‪ 4‬گلازپرسپولیس‬ ‫دیگرجاییبرایصبرباقینگذاشتوطرفدارانتیمابیدرتمام‬ ‫محافلگفت وگودراولینبحثاعتراضخودرابهپرویزمظلومی ‬ ‫نشان می دادند‪ .‬این اعتراض ها از ورزشگاه ازادی و بعد از دیدار‬ ‫شروع شد که با جمله «مظلومی حیا کن‪ ،‬استقالل رو رها کن»‬ ‫این بحث را اغاز کردند و بعد از ان این موضوع به شــکلی شدید‬ ‫وارد فضاهای مجازی شد‪ .‬پر مخاطب ترین بحث هفته گذشته‬ ‫فضاهای مجازی موضوع اعتراض به مظلومی است که هر روز‬ ‫به شدت ان اضافه می شد‪ .‬مظلومی در ابتدای فصل با اتکا به‬ ‫چهار برد خود در دربی و با شعار فتح بازی مقابل پرسپولیس دل‬ ‫هواداران را به دســت اورد‪ ،‬اما اوج عملکرد ضعیف اســتقالل‬ ‫در دربی رقم خورد که شکســت ‪ 4‬بــر ‪ 2‬یکی از ســنگین ترین‬ ‫شکست هایابی پوشاندرتاریخدربیبود‪.‬‬ ‫حاال نقطه قوت مظلومی به نقطه ضعف او تبدیل شد ه و‬ ‫استقاللصدرجدولراازدستدادهتاهمینمسائلدلیلیشود‬ ‫تا باتوجه به عملکرد نه چندان جذاب ابی پوشــان در هفته های‬ ‫اخیر‪ ،‬اوج فشــار و اعتراض را به ســمت مظلومی روانه شــود‪.‬‬ ‫استقالل هنوز شــانس قهرمانی در لیگ و جام حذفی را دارد و‬ ‫بایددیدبهرامافشارزاده‪،‬مدیرعاملاستقاللچهعکس العملی‬ ‫برایادامهکارخواهدداشت‪.‬البتهدرجلسه ایکههفتهگذشته‬ ‫تبدیل به یک تیم مدعی بــزرگ کرده اســت‪ .‬او از روزهای‬ ‫حضور در رتبه شــانزدهم جدول بــرای صدرنشــینی امروز‬ ‫وام گرفت و به جــای هیاهو ان قدر تالش کــرد که به صدر‬ ‫رسید‪.‬اوروزهایانتقادواینکهاذعانمی کردندکهبرانکوباید‬ ‫اخراجشودراازیادنبردهاست‪.‬البتهباشناختیکهازاینمربی‬ ‫سراغ داریم او به دنبال پاسخ نیست‪ .‬او به دنبال پرسپولیسی‬ ‫بهتر است‪ .‬برانکو ایوانکوویچ ‪ 62‬ســاله فردی مورد احترام‬ ‫است‪ .‬به خصوص از دید هواداران پرسپولیس‪ .‬اگر او موفق‬ ‫شــود پرســپولیس را این فصل به قهرمانی لیگ برتر ایران‬ ‫برســاند‪ ،‬در تاریخ یکی از محبوب ترین باشــگاه های اسیا‬ ‫جاودانهخواهدشد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫پرویز مظلومی با استقالل این فصل رویای بزرگی در سر‬ ‫داشتامابرایرسیدنبهاینرویایبزرگیعنیقهرمانیباابی ها‬ ‫نتوانستحواشیتیمشراکنترلکند‪.‬اوکهتیمشدربیشترین‬ ‫زمانلیگبرترصدرنشینبودموفقنشدصدرراحفظکندودربی‬ ‫راهم بهپرسپولیسواگذارکرد‪.‬امااوپیشازبازیباپرسپولیس‬ ‫بازی را واگذار کرده بود‪ .‬او در استانه دربی تقریبا تنها شده بود و‬ ‫کمتر کسی باور داشــت که او بتواند موفقیت های قبلی اش در‬ ‫دربی را برابر تیم برانکو تکرار کند‪ .‬شــاید به همین دلیل بود که‬ ‫او به شــدت از جوی که علیه خودش و اســتقالل پیش از بازی‬ ‫سرنوشت ســاز برابر پرســپولیس به راه افتاده بود ‪ ،‬ابراز نگرانی‬ ‫می کرد‪.‬بعدازتساویاستقاللبرابرسپاهانوسقوطاینتیمبه‬ ‫رتبهدومجدولتعدادیازپیشکسوتاناینتیمانتقادهایتندی‬ ‫علیه سرمربی اســتقالل و تیمش انجام دادند که این موضوع‬ ‫پرویزمظلومی راحسابیدلخورکردودامنهایندلخوریوحاشیه‬ ‫به تمرین استقالل هم کشیده شد‪ .‬تیم مظلومی تمرکزش را از‬ ‫دستدادونتوانستازکنارحاشیه هابهسالمتعبورکند‪.‬‬ ‫مظلومی دربیرابهبدترینشکلممکنبهبرانکوباخت‪.‬او‬ ‫حاالبه شدتازاینکهدرمقطعیحساسپیشکسوتاناستقالل‬ ‫از او و تیمــش حمایت نکردند ناراحت اســت‪ .‬مظلومی اعتقاد‬ ‫دارد پیش از دربی پیشکسوتان پرسپولیس به بهترین شکل از‬ ‫این تیم حمایت کردند اما اســتقاللی ها جز تخریب تیمش کار‬ ‫دیگریانجامندادند‪.‬‬ ‫مظلومی در فصل ‪89-90‬موفق شد در اولین حضور خود‬ ‫به عنوان سرمربی استقالل عنوان نایب قهرمانی دهمین دوره‬ ‫لیگبرتررابایکامتیازکمترکسبکند‪.‬مظلومی درحالیتیمرا‬ ‫تحویلگرفتکهدوبازیکناصلیتیمیعنیخسروحیدریوجان‬ ‫واریوبهسپاهانپیوستهبودندواستقاللهمازلحاظمالیوهم‬ ‫ازلحاظبازیکناندرمضیقهبود‪.‬درزمانباقیماندهتاشروعفصل‬ ‫استقاللچندبازیکنشاخصمانندمیالدمیداو دی‪،‬ایمانمبعلی ‬ ‫و اسماعیل شــریفات را در اختیار گرفت تا اماده حضور در لیگ‬ ‫یدربازیرفتوبرگشتتیمپرسپولیس‬ ‫شود‪.‬دراینفصلمظلوم ‬ ‫رابانتایجمشابهیکبرصفرشکستدادوازسویهوادارانلقب‬ ‫پرویزرفتوبرگشترادریافتکرد‪.‬‬ ‫درفصل‪90-91‬امامظلومی محبوبیتبیشتریراهمازان‬ ‫خودکرد‪ 25.‬شهریور‪ 90‬استقاللبهسرمربیگریپرویزمظلومی ‬ ‫موفقشدبرایسومینبارمتوالیپرسپولیس‪،‬رقیبدیرینه اش‬ ‫را شکست دهد‪ .‬همچنین ‪ 18‬اذرماه ســال ‪ 90‬برای بار چهارم‬ ‫نیز موفق به شکست پرسپولیس با نتیجه سنگین سه بر صفر در‬ ‫دربی هفتادوسوم شد‪ .‬روند پیروزی های او در مقابل پرسپولیس‬ ‫سرانجامباشکست‪ 3‬بر‪ 2‬دربهمن‪ 90‬متوقفشد‪.‬امااینپایان‬ ‫ی نبود‪ .‬او هفته گذشته برای دومین بار به‬ ‫شکست های مظلوم ‬ ‫پرســپولیس باخت‪ .‬ان هم با نتیجه ای سنگین‪ .‬تیمش ‪ 4‬گل‬ ‫خوردوچندگلدیگرهمنخوردتاازشکستبانتیجه ایعجیب‬ ‫وغریبنجاتپیداکند‪.‬‬ ‫برای مهرداد اوالدی‬ ‫دیگر نمی شود که نمی شود‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫امان از تساوی های بدتر از باخت‬ ‫ی و پیروزی نقش مهمی دارد‬ ‫ی در ناکام ‬ ‫مظلوم ‬ ‫مجید نامجو مطلق‬ ‫‪3‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫تساوی ها‪ .‬امان از این تساوی ها‪ .‬به نظر من گاهی‬ ‫اوقات تساوی بدتر از باخت یقه تیم شما را می گیرد‪ .‬باید‬ ‫خیلی زود از این شــرایط خارج شد‪ .‬اما اســتقالل نه تنها‬ ‫این شــرایط را تغییر نداد بلکه اصرار داشــت که با وجود‬ ‫این تســاوی ها همچنان می تواند صدرنشین باقی بماند‪.‬‬ ‫در حالی که همه دیدیم چنین اتفاقی رخ نداد‪ .‬متاســفانه‬ ‫باید بگویم تیم اســتقالل مقابل تیم هــای ضعیف نتیجه‬ ‫نگرفت‪ .‬من بعد از بازی اســتقالل برابر اســتقالل اهواز‬ ‫عرض کردم که این تســاوی اصال نشــانه خوبی نیست و‬ ‫اســتقالل در اینده مقابل تیم های مدعی دچار مشــکل‬ ‫خواهد شــد‪ .‬اســتقالل به خصوص در دور برگشت خیلی‬ ‫ضعیف ظاهر شد و نتوانست شرایط نیم فصل نخست لیگ‬ ‫برتر را حفظ کند‪ .‬نتایج ضعیف اســتقالل در دور برگشت‬ ‫مسابقات لیگ برتر متاسفانه این تیم را در شرایطی بحرانی‬ ‫قرار داد‪ .‬استقالل در نیم فصل دوم با مشکالت مالی بسیار‬ ‫زیادی روبه رو شد‪ .‬البته باید عرض کنم که عملکرد ضعیف‬ ‫بازیکنان هم در شــرایط نه چندان مناســبی که استقالل‬ ‫در این روزهــا با ان درگیر اســت بی تاثیر نیســت‪ .‬در چند‬ ‫بازی اخیر اســتقالل دچار افت شــد و بازی جذابی از تیم‬ ‫صدرنشین لیگ ندیدیم که البته به عوامل مختلفی بستگی‬ ‫دارد‪ .‬زمانی که جاسم کرار از این تیم رفت‪ ،‬استقالل نیاز‬ ‫به جذب بازیکن هجومی و کارامد داشــت اما متاسفانه به‬ ‫دلیل مشکالت مالی مدیران باشــگاه نتوانستند بازیکنان‬ ‫خوبی را جذب کنند و نتیجه ان هم این شــد که هم اکنون‬ ‫ضعف های اســتقالل باقی مانده و تیم هــم از نظر فنی و‬ ‫هم روحی و روانی دچار مشکل اســت‪ .‬البته استقالل در‬ ‫نیم فصل اول هــم بازی های خوبی ارائــه نمی داد ولی به‬ ‫دلیل ضعف تیم های دیگر توانست در امتیازگیری موفق‬ ‫عمل کند‪ .‬اما در نیم فصل دوم وضع کامال متفاوت شــده‬ ‫است و تیم هایی مانند پرسپولیس و استقالل خوزستان این‬ ‫روزها به اوج خود رســیده اند و جزو مدعیان لیگ هستند‪.‬‬ ‫پرسپولیس مثل سایه دنبال استقالل بود و باالخره موفق‬ ‫شد از استقالل عبور کند‪ .‬البته هنوز نمی توان با قطعیت در‬ ‫مورد قهرمانی حرف زد اما باید بپذیریم که پرسپولیسی ها از‬ ‫نظر روحی در بهترین شرایط ممکن قرار دارند‪ .‬من پیش از‬ ‫دربی درباره استقالل هشدار داده بودم و گفته بودم که این‬ ‫تیم بوی قهرمانی نمی دهد و در اینده دچار مشکل خواهد‬ ‫شد‪ .‬حاال هم تاکید می کنم که اگر مسئوالن این باشگاه به‬ ‫استقالل می تواند قهرمان لیگ شود‬ ‫ی مقصر اصلی ناکامی است‬ ‫قبول ندارم که مظلوم ‬ ‫جواد زرینچه‬ ‫کاپیتان اسبق استقالل‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫‪4‬‬ ‫استقالل شــرایط ســختی دارد‪ .‬بازیکنان روزهای‬ ‫سخت و حساسی را پشت ســر می گذارند اما من امیدوارم‬ ‫تیم اســتقالل با شــادابی تمرین کرده‬ ‫و بازی هــای خوبی را از انهــا مقابل بقیه‬ ‫تیم ها شاهد باشــیم‪ .‬این روزها خیلی ها‬ ‫بــه مظلومی انتقــاد می کننــد‪ .‬واقعیت‬ ‫این اســت که مــن قبــول نــدارم پرویز‬ ‫مظلومی به تنهایی مقصــر ناکامی های‬ ‫اخیر استقالل باشد‪ .‬البته اگر باتوجه به‬ ‫شرایطی که اســتقالل این فصل تجربه‬ ‫کرد اسم این شرایط را ناکامی بگذاریم‪،‬‬ ‫استقالل در دربی به پرســپولیس باخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫من کــه ســال ها برای اســتقالل‬ ‫بازی کــرده ام بــه خوبــی درک می کنم‬ ‫که این بازی برای هواداران اســتقالل‬ ‫چقدر اهمیــت دارد‪ ،‬همان طور که برای‬ ‫بازیکنان اســتقالل اهمیت دارد اما باید‬ ‫بدانیم که قرار نیســت استقالل همیشه‬ ‫برنــده دربی باشــد‪ .‬گاهی هم می بــازد و گاهــی هم این‬ ‫بازی مســاوی می شــود‪ .‬موضوع اصلی این است که ما‬ ‫یاد بگیریم از تیم مــان حمایت کنیم ‪ ،‬ان هم در شــرایط‬ ‫بحرانی‪ .‬چه اشــکالی دارد ایــن حمایت کــردن از تیم تا‬ ‫لحظه اخــر را از دیگــر تیم ها یاد بگیریــم‪ .‬مگر تیم های‬ ‫پرطرفدار ما در فوتبال ایران همه شان قهرمان می شوند‪.‬‬ ‫شما به تراکتورســازی نگاه کنید‪ .‬هواداران پرشوری دارد‬ ‫که همیشــه هوای تیم شــان را دارند‪ .‬در ســرما و گرما از‬ ‫تیم محبوب شان حمایت می کنند‪ .‬در استقالل هم همین‬ ‫شرایط باید وجود داشته باشد‪ .‬در این صورت مربی تیم و‬ ‫بازیکنان ارامش دارند و در این فوتبــال به نظرم هیچ چیز‬ ‫مهم تر از ارامش نیســت‪ .‬اتفاقی که برای پرسپولیس رخ‬ ‫داد‪ .‬فکر می کنید فاصله ای که جبران شد نتیجه چه چیزی‬ ‫بود؟ نتیجه همین ارامش بود‪ .‬البته استقالل در دربی به‬ ‫نظرم اشکاالتی داشت که نمی توانیم از کنار ان بگذریم‪.‬‬ ‫استقالل نباید برای دربی تغییر سیستم می داد و با روشی‬ ‫متفاوت از دیدارهای اخیرش به میدان می رفت‪.‬‬ ‫فکر تقویت تیم نباشند با وضع فعلی نمی توانیم به قهرمانی‬ ‫استقالل در پایان فصل امیدوار باشیم‪ .‬در این برهه زمانی‬ ‫تنها پرهیــز از حاشــیه و تمرکز روی بازی هــای باقیمانده‬ ‫می تواند تا حدودی تیم را به روال عادی برگرداند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه من معتقدم اگر بازیکنان از نظر مالی تقویت شــوند‬ ‫به طور حتم وضع روحی و روانی انها بهتر می شــود اما اگر‬ ‫برای تقویت تیم کاری صورت نگیرد نتایج استقالل روز به‬ ‫روز بدتر خواهد شد‪ .‬اما یک نکته هم باید در مورد مظلومی‬ ‫ بگویم‪ .‬ایــن روزها پرویز مظلومی به شــدت تحت فشــار‬ ‫اســت‪ .‬وقتی یک تیم نتیجه نمی گیرد تنهــا مربی مقصر‬ ‫نیست‪ .‬استقالل االن شــرایط حساسی دارد و باید به این‬ ‫تیم کمک کنیم که ارامش داشته باشد‪ .‬البته این موضوع‬ ‫مهم اســت که نتایج هر تیم به عملکرد مربی برمی گردد و‬ ‫باید بگوییم مظلومی در ناکامی ها و پیروزی های استقالل‬ ‫نقش مهمی را بــازی می کند‪ .‬اما موضــوع مهم تری هم‬ ‫هست؛ زمانی که استقالل از نظر مالی دچار مشکل است‬ ‫و بازیکنان خوبی برای نیم فصل دوم جذب نشده اند‪ ،‬دیگر‬ ‫نمی توان همه چیــز را به گردن مربی تیــم انداخت و او را‬ ‫مقصر اصلی ناکامی تیم دانست‪ .‬از طرف دیگر من عقیده‬ ‫دارم که حضور عبداللهی به عنوان پیشکسوت در عملکرد‬ ‫تیم می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد و بازیکنان را از نظر‬ ‫فنی اماده تر کند‪ .‬همه ما اســتقاللی ها این تیم را دوست‬ ‫داریم و امیدواریم که این تیم بتوانــد در ادامه بازی های‬ ‫لیگ برتر نتایج قابل قبولی کســب کنــد‪ .‬فراموش نکنیم‬ ‫که استقالل فینالیست جام حذفی اســت و نباید در چنین‬ ‫شرایطی استقالل را تنها بگذاریم‪.‬‬ ‫هفته گذشته اعتماد و حمایتی که هیات مدیره پس‬ ‫از دربی به پرویز مظلومی کرد‪ ،‬باعث دلگرمی بود‪ .‬فوتبال‬ ‫همه چیز زندگی ما نیســت‪ .‬درست اســت که خیلی ها از‬ ‫شکست دربی ناراحت شدند‪ ،‬ولی بعد از دیدار مقابل فوالد‬ ‫می توانیم التیام بخش هواداران باشیم‪ .‬بچه ها باید دربی‬ ‫را فراموش کنند‪.‬‬ ‫این ساعت ها سخت است‪ ،‬اما این دربی نه برای انها‬ ‫اولین بازی بوده و نه نخستین شکست‪ .‬بچه ها باید از نظر‬ ‫ذهنی خودشــان را برای بازی های اینــده اماده کنند‪ .‬من‬ ‫معتقدم قهرمانی دور از دسترس نیست و در بازی های اینده‬ ‫می توان به نتیجه رسید‪.‬‬ ‫من هفته گذشــته بــه این دلیــل که بــه بچه های‬ ‫اســتقالل روحیه و انگیزه بدهم‪ ،‬به تمرین‬ ‫اســتقالل رفتــم امــا حرف ها و شــایعات‬ ‫دیگری مطرح شــد‪ .‬گفتند که زرینچه رفته‬ ‫تا سرپرســت تیم شــود‪ .‬به نظرم سرپرست‬ ‫تیم منصور پورحیدری اســت که بزرگ همه‬ ‫ما ســت و من هیــچ وقت بــه خــودم اجازه‬ ‫نمی دهم جای ایشان را بگیرم‪.‬‬ ‫نکته اینجا ســت که وقتی بــه تمرین‬ ‫اســتقالل رفتم عده ای گفتند چــرا قبل از‬ ‫دربــی بــه تمریــن اســتقالل ســر نزدید‪.‬‬ ‫متاسفانه شرایطی شده که رفتن ما یک نوع‬ ‫اشکال پیدا می کند و نرفتن ما هم یک نوع‬ ‫حرف و حدیــث به وجود مــی اورد‪ .‬معتقدم‬ ‫اســتقالل می تواند به کمــک هوادارانش‬ ‫شرایط تازه ای برای خودش رقم بزند‪.‬‬ ‫شرایطی که بتواند قهرمان جام حذفی‬ ‫شود و در لیگ برتر هم تا هفته پایانی برای‬ ‫رســیدن به عنوان قهرمانی بجنگد‪ .‬همه تیم هایی که در‬ ‫کورس قهرمانی هستند شرایط ســختی در ادامه بازی ها‬ ‫خواهند داشت‪ .‬بنابراین اســتقالل می تواند در صورت به‬ ‫دست اوردن شانس دوباره برای صدرنشینی حتی قهرمان‬ ‫لیگ برتر شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫برانکو شریک نجیبی برای سیستم‬ ‫درست پرسپولیس بود‬ ‫سرخ ها چگونه از قعر به صدر رسیدند؟‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫ورزش‬ ‫این روزها پرسپولیس به سوژه داغ رسانه ها تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬بگذارید از اینجا شروع کنم که استیماچ از نظر فوتبال‬ ‫بین المللی از برانکو جلوتر بود اما چرا در فوتبال ایران موفق‬ ‫نشــد و مهر تایید نگرفت ؟ بنابراین خوب بودن یک مربی‬ ‫امری نسبی است‪ .‬نمی توان در مورد عملکرد مربیان افراط‬ ‫کرد‪ .‬از ســویی دیگر بپذیریم که هر موفقیتی در فوتبال به‬ ‫دست می اید محصول چندین فاکتور است‪ .‬با این استدالل‬ ‫نمی توانیم همه موفقیت پرسپولیس را به نام برانکو بزنیم‪.‬‬ ‫به خصوص اینکه او فصل پیش ناموفق بود‪ .‬درست است‬ ‫که دیر امد اما موفق نشــد‪ .‬اما امسال یک اتفاقی رخ داد؛‬ ‫فوتبال ما برای اولین بار راجع به همه چیز صبر و حوصله به‬ ‫خرج داد‪ .‬یعنی یک تصمیمی در داخــل فوتبال ما گرفته‬ ‫شد و ان‪ ،‬این بود که همه دست به دست هم بدهیم تا یک‬ ‫ساختار مستحکمی بســازیم‪ .‬این ساختارهای مستحکم‬ ‫همیشــه سیســتم هایی را به وجــود می اورند که ســازنده‬ ‫هستند‪ .‬پرســپولیس روندی را پشت سر گذاشت که در ان‬ ‫اثری از تخریب نبود‪ .‬سازندگی بود‪ .‬این اتفاق را باید به فال‬ ‫نیک بگیریم‪ .‬این بدان معنا ست که ما می توانیم از قعر به‬ ‫صدر برسیم‪ .‬نه فقط پرسپولیس بلکه در فوتبال ایران هم‬ ‫می تواند چنین فضایی شــکل بگیرد‪ .‬بازیکنانی که فصل‬ ‫گذشته مورد انتقاد خیلی ها بودند و درباره شان گفته می شد‬ ‫که در ح دو اندازه پرسپولیس نیستند این فصل کاری کردند‬ ‫که همه انها را تحسین می کنند‪ .‬پرسپولیس حاال فوتبالی‬ ‫بازی می کند که به نظر من در دهه های گذشــته نیز شاهد‬ ‫چنین فوتبالی نبوده ایم‪ .‬همین چند سال پیش پرسپولیس‬ ‫تیم بــدی بــود و بازیکنان هــم در حد همان تیــم بد بازی‬ ‫می کردند اما وقتی صاحبان پرسپولیس با فکر و منطق در‬ ‫مورد این تیم برنامه ریزی کردند و البته رسانه ها نیز در این‬ ‫بین حمایت شــدیدی از برانکو و تیمش داشــتند مشاهده‬ ‫می کنیم که این تیم رشد می کند و به صدر می رسد‪.‬‬ ‫ مهدی طارمی در پرسپولیس رشد می کند همان طور‬ ‫که برانکو در این تیم رشــد کــرد و فوتبالش را بــه مرور جا‬ ‫انداخت‪ .‬این پیشرفت در پرســپولیس فقط برای یک نفر‬ ‫نبود‪ .‬همه با هم بزرگ شدند و پیشرفت کردند و این خیلی‬ ‫نکته مهمی است‪ .‬همه با همدلی و همفکری و البته با قرار‬ ‫دادن یک هدف مشترک صبوری کردند و به هدف خودشان‬ ‫نزدیک شدند‪.‬‬ ‫چون هنوز نمی توانیم به طور قطع درباره هدف شان‬ ‫یعنی قهرمانی صحبت کنیم‪ .‬اطمینان دارم که اگر به جای‬ ‫برانکو یک مربی ایرانی هم در راس کادر فنی پرســپولیس‬ ‫قرار می گرفت او هم می توانســت با این ســاختار مناسب‬ ‫و منســجم نتیجه مطلوب بگیــرد‪ .‬می خواهم بگویم یک‬ ‫سیستم بود که پرسپولیس را به موفقیت رساند‪ .‬اتفاقی که‬ ‫برای پرسپولیس رخ داد فقط در فوتبال اروپا و در لیگ های‬ ‫معتبر دنیا رخ می دهد‪.‬‬ ‫یعنی یک تیمی با ممارست و تالش و انگیزه فراوان از‬ ‫فرصت هایش استفاده می کند و از قعر جدول خودش را به‬ ‫مدعی قهرمانی تبدیل می کند‪ .‬اگر این سیستم که من ان را‬ ‫برای شما تشریح کردم در فوتبال ایران نهادینه شود و همه‬ ‫بدانیم که در سایه همدلی و همفکری می توانیم به موفقیت‬ ‫برسیم دیگر مربی ایرانی را به چشم معضل نمی بینیم بلکه‬ ‫به چشم فرصت می بینیم‪.‬‬ ‫من باز هم می خواهم برانکو را بــا یک مربی خارجی‬ ‫دیگر مقایســه کنم‪ .‬برانکو را با کی روش مقایسه می کنم‪.‬‬ ‫برانکو هیچ وقت در مورد امکانات فوتبال ما و پرســپولیس‬ ‫دست به مرثیه سرایی نزد و صدای اعتراضش را بلند نکرد‪.‬‬ ‫صبوری کرد و با متانتی که همه از او سراغ داریم از حداقل‬ ‫امکاناتی که در اختیارش قرار گرفته بود بهترین اســتفاده‬ ‫ممکن را داشت‪ .‬برانکو توانسته همگام با فوتبال ایران یک‬ ‫تیم باشگاهی پر طرفدار ما را توسعه بدهد‪ .‬من به او تبریک‬ ‫می گویم و او را تحســین می کنم‪ .‬اما برانکو وسیله ای هم‬ ‫هســت تا من نکته دیگری را مطرح کنــم‪ .‬همه می گویند‬ ‫مربی ایرانی به درد نمی خورد و با الفاظی در مورد مربی ایرانی‬ ‫سخن می گویند که چندان زیبنده نیست‪ .‬می خواهم بگویم‬ ‫ما در فوتبال ایران یک مربی با سواد به نام جالل چراغپور‬ ‫داریم‪ .‬مربی باســوادی مثل مرزبان داریم که من به شما‬ ‫ثابت می کنــم از نظر فنی هیچ چیز از دیتــر هکینگ کمتر‬ ‫ندارد‪ .‬فیزیکدان ها و پزشکان ایرانی دنیا را فتح کرده اند‪.‬‬ ‫مربی ایرانی مگر از همین خاک نیست؟ مگر مربی ایرانی‪،‬‬ ‫ایرانی نیســت؟ هســت‪ .‬به نظرم خیلی هم در بین مربیان‬ ‫ایرانی افراد با سواد داریم‪ .‬برانکو در پرسپولیس موفق شد‪.‬‬ ‫او به تنهایی موفق نمی شد‪ .‬این را هم ه ما می گوییم و تاکید‬ ‫می کنیم که یک مجموعه است که حاال در پرسپولیس به‬ ‫صدر رسیده اســت اما نمی خواهیم بپذیریم که یک مربی‬ ‫ایرانی هم می تواند دســت به کارهای بزرگ بزند‪ .‬این یک‬ ‫نوع بیماری است که ما تا این حد با مربی ایرانی دچار زاویه‬ ‫شــده ایم‪ .‬جالل چراغپور گوشه گیر شــده‪ .‬برای خودش‬ ‫رفته شــمال‪ .‬یک جای دنج‪ .‬دور از هیاهویی که خیلی ها‬ ‫به راه انداخته اند تا امثال چراغپور دیده نشوند‪ .‬باغچه ای‬ ‫برای خودش درست کرده و مرغ پرورش می دهد و صبح به‬ ‫صبح تخم مرغ سنتی جمع می کند‪ .‬راضی است‪ .‬می گوید‬ ‫دنیای خوبی برای خودم ساخته ام و ارامش دارم‪ .‬چرا باید‬ ‫یکی از باسوادترین مربیان فوتبال ایران به این روز بیفتد؟‬ ‫چرا به این ادم ها اعتنا نمی کنیم ؟ اگــر من از دل موضوع‬ ‫برانکو به این مقایســه ها رســیدم دلیل روشــنی دارد‪ .‬من‬ ‫نمی خواهم مثل افرادی باشــم که به وقت موفقیت شروع‬ ‫به تعریف و تمجید می کنند‪ .‬می خواهم در کنار تحســین‬ ‫برانکو این مساله را مطرح کنم که فوتبال ما باید ثمره این‬ ‫نگرش را به خود ببیند؛ این نگــرش که می توانیم در درون‬ ‫ی حاکم کنیم که از قعر به صدر برسد‪.‬‬ ‫یک مجموعه سیستم ‬ ‫من نمی خواهم به طور مجرد از برانکو تعریف کنم‪ .‬فوتبال‬ ‫برانکو را مگر در جام جهانی ندیدیم؟ چرا‪ .‬دیدیم‪ .‬یادمان‬ ‫هســت‪ .‬می خواهم بگویم برانکو در این سیســتم بود که‬ ‫موفق شد و البته خودش هم باشخصیت بود و با سواد بود و‬ ‫خودش را به لحاظ فنی ارتقا داده بود‪ .‬برانکو در پرسپولیس‬ ‫دور و بر خودش تیم درست کرد‪ .‬تیمی که به درستی انالیز‬ ‫می کرد و به او مشــاوره می داد‪ .‬این اتفاق در استقالل رخ‬ ‫نداد‪ .‬من قدرت مقایسه دارم‪ .‬به طور کلی می خواهم بگویم‬ ‫برانکو در این فصل خوب بود‪ .‬او چرخ دنده سیستمی بود‬ ‫که عملکرد داشت‪ .‬او در عملکرد خوب یک سیستم شریک‬ ‫نجیبی بود و پا به پای پرســپولیس پیش رفت و رسیدن به‬ ‫صدر حقش بود‪.‬‬ ‫از وقتی که برانکو به پرسپولیس امد‪ ،‬انگار تمام کشور‬ ‫این تیم را حمایت کرد‪ .‬پرســپولیس حتی وقتی می باخت‬ ‫هم به ســختی مورد انتقاد قرار نمی گرفت‪ .‬به نظر من این‬ ‫مساله در فوتبال ما سابقه نداشته و هیچ وقت چنین چیزی‬ ‫را ندیده بودیم‪.‬‬ ‫در واقــع پرســپولیس از زمانــی پیشــرفت کــرد که‬ ‫بازیکنانش تبدیل به یک تیم شدند‪ .‬شرایط فعلی این تیم‬ ‫به خوبی نشــان می دهد که فوتبال دولتی وقتی حاشیه ها‬ ‫را کنتــرل کند چگونــه یک تیم پیشــرفت می کنــد‪ .‬البته‬ ‫پرسپولیس و استقالل هر دو متعلق به وزارت هستند‪ ،‬اما در‬ ‫شروع کار‪ ،‬اوضاع یک بام و دو هوا بود و به نظرم افرادی که‬ ‫تصمیم گیرنده بودند‪ ،‬دوست نداشتند پرسپولیس با برانکو‬ ‫نتیجه بگیرد‪ .‬اما با گذشت زمان تفکرات تغییر کرد و همه‬ ‫حامی پرسپولیس شدند و االن می بینیم که این تیم از چتر‬ ‫بزرگ حمایت مردم و رسانه ها برخوردار است و همین دلیلی‬ ‫بر پیشرفت این تیم بوده است‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫نتیجه صالحیت ها اعالم شد‬ ‫سه نامزد برای یک پست‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال اردیبهشت ماه قطعا برگزار‬ ‫می شود‪ .‬این در حالی اســت که عده ای همه توان خود را به‬ ‫کار گرفته اند تا فضای انتخابات را به سمت تعویق ببرند‪ .‬البته‬ ‫تاریخانتخاباتتغییرکرده امااینجابه جاییتنهادرحدیکروز‬ ‫است‪.‬درحالیکهپیش ترقراربودانتخاباتنوزدهمبرگزارشود‬ ‫یک روز جلوتر یعنی‪ 18‬اردیبهشت برگزار خواهد شد! برگزاری‬ ‫بازی های لیگ برتر در روز ‪ 19‬اردیبهشــت باعــث این تغییر‬ ‫شد‪ .‬ورزش سه به کنایه نوشته است‪« :‬شاید کسی که داشته‬ ‫زمان بندیبرگزاریانتخاباتراتنظیممی کردهنمی دانستهروز‬ ‫‪ 19‬اریبهشتماهبازی هایلیگبرتربرگزارمی شود‪».‬‬ ‫برگزاری انتخابات به شرطی خواهد بود که وزارت ورزش‬ ‫و جوانان مجــوز برگزاری انتخابــات را از هیــات دولت برای‬ ‫فدراسیون فوتبال اخذ کند‪ ،‬در غیر این صورت علی کفاشیان‬ ‫بهصراحتگفتهکهانتخاباترابرگزارنخواهدکرد!‬ ‫اما اصرار وزارت ورزش بــه برگزاری انتخابات فوتبال در‬ ‫موعد مقرر باعث شده تا نقشه عده ای برای به تعویق انداختن‬ ‫انتخاباتنقشبرابشود‪.‬شایدکسیباورنمی کردکهمحمود‬ ‫گودرزی‪ ،‬وزیر ورزش به برگزاری انتخابات اصرار داشته باشد‪.‬‬ ‫ی ترســیم شده بود که‬ ‫فضا از سوی فدراســیون فوتبال طور ‬ ‫وزارت ورزش نمی خواهــد انتخابات را برگزار کنــد اما اصرار و‬ ‫تاکید چندباره وزیر ورزش بر برگزاری انتخابات در نوع خودش‬ ‫قابل قبول است‪ .‬هفته گذشته گفت وگویی از علی کفاشیان‬ ‫با هفته نامه تماشاگران منتشر شد که شرط برگزاری انتخابات‬ ‫را جواب نامه وزارت ورزش به او در مورد تایید اساسنامه دانسته‬ ‫بود‪ .‬مساله ای که با واکنش افشارزاده رئیس دفتر حوزه وزارتی‬ ‫وزارت ورزش همراه بــود‪ .‬او با پایگاه خبــری وزارت ورزش و‬ ‫جوانان گفت‪« :‬انتخابات فدراســیون فوتبــال در زمان مقرر‬ ‫مطابق اعالم دبیرکل فدراسیون با حضور نامزدهای ان برگزار‬ ‫خواهدشد‪».‬بهرامافشارزادهدرپاسخبهادعایعلیکفاشیان‬ ‫فوتبال مبنی بر ارســال نامه ای به وزیر برای تعویق انتخابات‬ ‫ریاست فدراسیون فوتبال گفت‪« :‬نامه ای دریافت نکرده ایم‬ ‫و جدای ان همان طور که اعالم شده باید انتخابات در موعد‬ ‫مقرر برگزار شود و بهانه ای پذیرفته نیست‪ ».‬مدیرکل وزارتی‬ ‫وزیرورزشوجواناناضافهکرد‪«:‬بایدبهافکارعمومیاحترام‬ ‫بگذاریم و هر روز با انتشار اخبار گوناگون‪ ،‬جو فوتبال و ورزش‬ ‫راملتهبنکنیم‪.‬االنتماممقدماتبرگزاریانتخاباتریاست‬ ‫فدراسیون فراهم شده اســت و ان شاءالله با کمک خود اقای‬ ‫کفاشیان در تاریخی که اعالم شــده در همین ماه ان را برگزار‬ ‫می کنند‪».‬‬ ‫این اخبار در حالی فضای فوتبال را هفته گذشته تحت‬ ‫تاثیر قرار داد که خبرگزاری ایسنا از رد صالحیت‪ 14‬کاندیدای‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال خبر داد و در گزارشی نوشت‪14« :‬‬ ‫نفر از مجموع ‪ 34‬کاندیدای ثبت نا می برای احراز پست های‬ ‫مدیریتیمختلففدراسیونفو تبا لازسویکمیت ه‪ 3‬نفرهتایید‬ ‫صالحیت این فدراسیون‪ ،‬واجد شــرایط حضور در انتخابات‬ ‫شناختهنشدند‪.‬کمیت هتاییدصالحیتفدراسیونفو تبا لپس‬ ‫از بررسی مدارک تمامی افرادی که برای پست های مختلف‬ ‫فدراســیون فو تبا ل ثبت نا م کرد ه بودند‪ ،‬در مجموع ‪ 20‬نفر را‬ ‫برایارکانمدیریتیمختلففدراسیونتاییدصالحیتکردهو‬ ‫اسامی انهارابرایطیمراحلتاییدهاینظارتیبهارگان های‬ ‫ذی صالح ارجاع داده اســت‪ .‬پیگیری ها و مستندات رسیده‬ ‫نشانمی دهدکهبر خالفبرخیاظهارنظر هایاخیر‪،‬تنها‪14‬‬ ‫نفر از مجموع‪ 34‬نفری که برای پست های مختلف مدیریتی‬ ‫این فدراسیون نامزد شــده بود‪ ،‬در مرحله بررسی های شکلی‬ ‫احراز صالحیت ها‪ ،‬نتوانسته اند شرایط الزم را برای حضور در‬ ‫ر قا بتانتخاباتیفدراسیونفو تبا لکسبکنند‪.‬‬ ‫ی در حالی از سوی ایسنا منتشر شد که برخی‬ ‫این اســام ‬ ‫دیگر از ســایت های خبری از دســتور ویــژه وزارت ورزش به‬ ‫فدراسیون فوتبال خبر دادند و نوشــتند‪« :‬فدراسیون فوتبال‬ ‫می تواندپیشازتاییداساسنامهازسویهیاتدولتانتخابات‬ ‫ریاسترابرگزارکند‪.‬ایندستورجدیدوزارتورزشوجوانانبه‬ ‫فدراسیون فوتبال است‪ .‬این دستور که به فدراسیون فوتبال‬ ‫ابالغشدهوبههمینبهانهکمیتهتشخیصصالحیتنامزدها‬ ‫کار خود را بــه پایان برده تعجــب علی کفاشــیان را به همراه‬ ‫داشته و برای وی این ذهنیت را ایجاد کرده که قرار بوده فقط‬ ‫او در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال ثبت نام نکند‪ .‬البته‬ ‫بعید است که خود کفاشــیان پیش از اینها به این موضوع پی‬ ‫نبرده باشد‪ .‬علی کفاشیان که در جریان نامه سازمان بازرسی‬ ‫کل کشــور به وزارت ورزش و جوانان مبنی بر اینکه اساسنامه‬ ‫فدراســیون فوتبال تاییدیه هیات دولت را ندارد و فدراسیون‬ ‫فوتبال تا پیش از تایید اساسنامه نمی تواند انتخابات را برگزار‬ ‫کند‪ ،‬بود‪ ،‬در انتخابات ثبت نام نکرد‪ .‬رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫بر این باور بود که تایید اساسنامه از سوی هیات دولت به طول‬ ‫خواهدکشیدواینبدینمعنیاستکهثبت نامنامزدهاکانلم‬ ‫یکنتلقیخواهدشدوهرکسنامزدریاستفدراسیونفوتبال‬ ‫است باید دوباره ثبت نام کند‪ .‬این پروسه شرایط را برای رئیس‬ ‫فراهم می کرد که اگر فضا را برای حضور مجددش مناســب‬ ‫می دید‪ ،‬به طور رسمی برای بار سوم نامزد شود اما از قرار معلوم‬ ‫وزارت ورزش و جوانان دســتور به برگزاری انتخابات ریاســت‬ ‫فدراسیونفوتبالتاپیشازتاییداساسنامهازسویهیاتدولت‬ ‫رادادهاست‪.‬اکنونبرایعلیکفاشیانمحرزشدهکهقراربوده‬ ‫فقطویدرانتخاباتشرکتنکند‪.‬‬ ‫البته تشخیص این مساله خیلی سخت نبود چون وقتی‬ ‫علی کفاشیان از شرکت در انتخابات منصرف شد‪ ،‬وزیر ورزش‬ ‫و جوانان رسما از او تشکر کرد‪ .‬گفته می شــود بین سه نامزد‬ ‫انتخاباتفدراسیونفوتبالرقابتاصلیمیاناجرلووتاجاست‪.‬‬ ‫بهنظرمی رسدباهمکاریوهمراهیوزارتورزش‪،‬فدراسیون‬ ‫فوتبال این بار قصد دارد انتخاباتی دموکراتیک به خود ببیند و‬ ‫گزینه ای از دل ارای مجمع بیرون بیاید که بتواند فوتبال را در‬ ‫مسیرخردجمعیوتوسعهپایدارقراردهد‪».‬‬ ‫نتایج بررسی های کمیت ه ‪ 3‬نفره تایید صالحیت فدراسیون فو تبا ل به این شرح است‪:‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫* پست ریاست فدراسیون فو تبا ل‬ ‫مصطفی اجرلو ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫مهدی تاج – واجد شرایط‬ ‫عزیزالله محمدی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫شهاب الدین عزیزی خادم – عدم احراز صالحیت ‪ -‬سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫همچنین علی اکبر ابرقویی نژاد و منصور قنبرزاده که برای احراز پست ریاست فدراسیون فو تبا ل‬ ‫ثبت نا م کرده بودند به دلیل ارائه استعفای کتبی از ر قا بت در پست ریاست کنار گذاشته شده اند‪.‬‬ ‫* پست نواب رئیس‬ ‫نایب رئیس اول‪:‬‬ ‫علی کفاشیان ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫علی فتح الله زاده خوئی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫نایب رئیس دوم‪:‬‬ ‫منصور قنبرزاده ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫محمود اسالمیان ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫نایب رئیس سوم‪:‬‬ ‫الهه عرب عامری ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫* پست نماینده هیات های فو تبا ل‬ ‫غالمرضــا بهــروان ‪ -‬عــدم احــراز‬ ‫صالحیت – شرایط سنی ندارد‬ ‫عبدالکاظم طالقانی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫* پست نماینده مدیران عامل باشگاه ها‬ ‫محمود شیعی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫* سایر پست ها‬ ‫حیدر بهاروند ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫ناصر گودرزی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫سعید عباسی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫عباس صوفی ‪ -‬واجد شرایط‬ ‫مراد حاج جعفری – واجد شرایط‬ ‫حبیب الله شیرازی – واجد شرایط‬ ‫شهرام دبیری – واجد شرایط‬ ‫فریدون اصفهانیان – واجد شرایط‬ ‫غالمرضا شاه کرمی – واجد شرایط‬ ‫هدایت الله ممبینی – واجد شرایط‬ ‫علی فتح الله زاده خوئی – عدم احراز صالحیت – ارای کافی نداشته است‬ ‫شهامت عباسی ‪ -‬عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫خداداد افشاریان – عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫حسن کامرانی فر – عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫میرشاد ماجدی – عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫علیرضا یزدانی – عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫احمدرضا براتی ‪ -‬عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫علی خسروی ‪ -‬عدم احراز صالحیت – ارای کافی نداشته است‬ ‫علیرضا دهقان ‪ -‬عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫شهاب جهانیان ‪ -‬عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫رسول فروغی ‪ -‬عدم احراز صالحیت – سابقه مدیریتی اش کفایت نمی کرده است‬ ‫علیرضا سهرابی ‪ -‬عدم احراز صالحیت – ارای کافی نداشته است‬ ‫ورزش‬ ‫خبرباورنکردنی‬ ‫مهرداد اوالدی درگذشت‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫مهرداد اوالدی مهاجم سابق پرسپولیس و استقالل‬ ‫و تیم ملی که در ملوان بندرانزلی عضویت داشت‪ ،‬سه شنبه‬ ‫هفته گذشته در بیمارستان شهدای تجریش درگذشت‪.‬‬ ‫اوالدی بازیکن سابق تیم پرســپولیس و استقالل‪،‬‬ ‫پس از تعطیالت نیم فصل دوم رقابت های لیگ برتر‪ ،‬برای‬ ‫سومین بار به عضویت ملوانی ها درامد و در بازی های اخیر‬ ‫برای این تیم به میدان رفت‪.‬‬ ‫مهــرداد اوالدی فوتبال خــود را از تیم های شــمال‬ ‫کشور از جمله پرسپولیس قائمشهر اغاز کرد و سپس اوایل‬ ‫دهه ‪ 80‬به تیم فوتبال پرســپولیس پیوست و پس از ان در‬ ‫تیم های الشــباب امارات‪ ،‬ملوان‪ ،‬نفت تهران و استقالل‬ ‫بازی کرد‪.‬‬ ‫اوالدی در زمــان حضور در پرســپولیس قائمشــهر‬ ‫همبازی مرحوم هادی نوروزی بازیکن ســابق پرسپولیس‬ ‫بود‪.‬‬ ‫وی همچنین سابقه بازی در رده های سنی فوتبال ملی‬ ‫ایران را نیز در کارنامه داشت‪ ،‬ضمن اینکه ‪ 13‬بازی ملی و‬ ‫یک گل ملی نیز در کارنامه وی به چشم می خورد‪.‬‬ ‫درگذشــت او هفته گذشته بســیاری از اهالی فوتبال‬ ‫را شــوکه کرد‪ .‬هنوز هم خیلی ها رفتن مهــرداد اوالدی را‬ ‫باور ندارند‪ .‬او بازیکنی بود کــه هرگز با دوران افت خودش‬ ‫کنــار نیامــد‪ .‬اوالدی یکــی از بهتریــن و با کیفیت تریــن‬ ‫فوتبالیست های کشــورمان بود که درگذشــتش حاال جز‬ ‫افسوس و حســرت برای مان چیزی باقی نگذاشته است‪.‬‬ ‫هفته نامه مثلث این مصیبت را به جامعه فوتبال و خانواده‬ ‫مهرداد اوالدی تســلیت می گوید‪ .‬روحش شــاد و یادش‬ ‫گرامی‪.‬‬ ‫برای مهرداد اوالدی‬ ‫دیگر نمی شودکه نمی شود‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫ورزش‬ ‫بهتر است از پســت مهم دکتر محمود گلزاری شروع‬ ‫کنیم‪ .‬این روانشناس نام اشــنا در صفحه اینستاگرام خود‬ ‫نوشــته اســت‪« :‬مرگ مهرداد اوالدی‪ ،‬جوان ورزشــکار‬ ‫همه را بســیار اندوهگین و متاثر کرد‪ .‬ایــن حادثه به علت‬ ‫عصبیت هــای جوانی‪ ،‬طــرد از طرف باشــگاه‪ ،‬تشــدید‬ ‫ناراحتی ها‪ ،‬روی اوردن به داروهای ارامبخش و سرانجام‬ ‫ایست قلبی در اثر این چرخه استرس ها و فشارها رخ داده‬ ‫اســت‪ .‬اما در کشــورهای دیگر با عصبیت ها و فشارهای‬ ‫روحی ورزشــکارانی مانند رونــی و ســوارز این گونه عمل‬ ‫نمی کنند‪ .‬بدون طرد و تحقیر از روانشناسان مجرب کمک‬ ‫می گیرند و ورزشکار با استعداد خود را درمان می کنند‪ ،‬کاری‬ ‫که مسئوالن ورزش ما به ان هیچ وقت باور نداشتند؛ مثل‬ ‫بعضی از مدارس غیر انتفاعی ما که دانش اموز برگزیده خود‬ ‫را که دچار افت تحصیلی می شــوند اخراج می کنند‪ .‬بدون‬ ‫انکه بیندیشند که سال ها بعد چه بر سرش می اید!»‬ ‫حق با گلزاری اســت‪ .‬نباید ورزشــکاران مستعد که‬ ‫بسیار بهتر و بیشتر می توانند در خدمت کشورمان باشند را‬ ‫یکباره رها کنیم و تا زمانی که فوت نکرده اند سراغی از انها‬ ‫نگیریم یا به مشکالت شان رسیدگی نکنیم‪ .‬مرگ ناگهانی‬ ‫مهرداد اوالدی هشداری برای ورزش و ورزشکاران ایرانی‬ ‫هم هست‪ .‬این فوت های زودهنگام در دل خود پیام های‬ ‫ی دارند که باید به انها توجه کرد‪ .‬پیام هایی که اگرچه‬ ‫مهم ‬ ‫در فضای احساسی پس از مرگ های دلخراش و دردناک‬ ‫نمی شود از ان سخن گفت اما در نهایت چاره ای جز توجه‬ ‫به ان نیســت‪ .‬فوتبالیســت های ایرانی باید بیــش از این‬ ‫نگران و مراقب خود باشند‪ .‬هرچه باشد اوالدی و اوالدی ها‬ ‫ورزشــکاران نخبه ای اند که ســال ها باید بگذرد نظیرشان‬ ‫به وجود بیاید؛ چرا از این ســرمایه اجتماعی بزرگ مراقبت‬ ‫نمی کنیم؟‬ ‫مهرداد اوالدی در ‪ 30‬ســالگی و درست در زمانی که‬ ‫باید در اوج دوران حرفه ای خود قرار داشته باشد‪ ،‬ناباورانه‬ ‫به دنیای دیگر مهاجرت می کند‪ .‬این یک مرگ ناگهانی و‬ ‫یک مصیبت بزرگ است که باتوجه به وجه ورزشکارانه این‬ ‫مهاجم سابق تیم ملی موضوع تراژیک تر هم می شود‪ .‬غم‬ ‫ن هادی نوروزی را هنوز هضم‬ ‫انگیز اســت؛ از دســت داد ‬ ‫نکرده ایم که دوباره یک فوتبالیست خوب دیگر را از دست‬ ‫می دهیم؛ فوتبالیستی که سابقه پوشیدن پیراهن تیم ملی‬ ‫و گلزنی در دربی را دارد و کسی شک ندارد که بسیار پایین تر‬ ‫از حد استعدادش در فوتبال ایران پیش رفت‪.‬‬ ‫اوالدی که در دوره ســرمربیگری افشین قطبی قرار‬ ‫بود به عنوان مهاجم اصلی تیم ملی در جام ملت های اسیا‬ ‫‪ 2011‬به میــدان بــرود‪ ،‬در نهایت جای خــود را به محمد‬ ‫غالمــی داد و به مرور از ســطح اول فوتبال ایــران فاصله‬ ‫گرفت‪ .‬اگرچــه اوالدی جزو دعوت شــدگان بــه تیم ملی‬ ‫در دوره کارلوس کــی روش هم بود‪ .‬او که با وجود ســابقه‬ ‫به ثمر رســاندن یک گل تماشــایی در دربی به اســتقالل‬ ‫پیوست‪ ،‬دوران خوبی را در این تیم نداشت‪ .‬اوالدی که از‬ ‫بهترین های فوتبال ایران در امارات هم محسوب می شد‪،‬‬ ‫سابقه دو دوره بازی در تیم الشباب را در کارنامه دارد‪.‬‬ ‫حاال مهرداد اوالدی دیگر در میان ما نیست‪ .‬اهالی‬ ‫فوتبال این خبر را باور نکرده اند‪ .‬از علی دایی گرفته تا علی‬ ‫کریمی و خیلی از نهادهای ورزشی و البته مدیران باالدست‬ ‫همه و همه از مهرداد اوالدی سخن می گویند‪ .‬جوانی که‬ ‫می توانست در فوتبال ایران بیشتر از اینها به حق خودش‬ ‫برسد‪ .‬می توانست برای تیم ملی تا سال ها مهاجمی باشد‬ ‫که دلمان به ساق هایش قرص است‪ .‬می توانست و هزاران‬ ‫بار می توانست اما او هرگز با افت خودش کنار نیامد‪ .‬او دیگر‬ ‫یک شــماره ‪ 10‬تمام عیار نبود‪ .‬اگر چــه از لحاظ اخالقی‬ ‫جوانی خونگــرم و مهربان بود اما از لحــاظ فنی افت کرده‬ ‫بود‪ .‬به قول پژمان راهبر «او هرگز با افت فنی و خروجش از‬ ‫سطح اول فوتبال ایران کنار نیامد‪ .‬مثل یک دونده صد متر‬ ‫که یک بار زیر‪ 10‬ثانیه دویده‪ .‬شاید همه ما قدرت کنار امدن‬ ‫با اینکه «دیگر نمی شود» را داشته باشیم اما مهرداد اوالدی‬ ‫نه‪ .‬ادم اگر گلزنی در دربی و نشئگی محبوبیت را تجربه کند‬ ‫سخت اســت که یادش برود‪ .‬ان قدر سخت که یک جور‬ ‫اوالدی و ار به جان خودش بیفتد و ناکار کند من و تنی را که‬ ‫با هیچ شالقی به مرز ‪ 10‬نمی رسد‪».‬‬ ‫‪77‬‬ ‫هنوز هم‪...‬‬ ‫مجموعه شعر دکترحدادعادل منتشر شد‬ ‫غالمعلی حدادعــادل را با چه عنوانی می شناســید؟‬ ‫یک سیاستمدار که سابقه ریاست مجلس شورای اسالمی‬ ‫را هم در کارنامه دارد‪ ،‬یک فیلســوف که سال هاست عقل‬ ‫محض کانت را می تواند تدریــس کند یا یک محافظ ادب‬ ‫فارسی که در فرهنگستان بر استفاده از لغات با ریشه و اصل‬ ‫فارســی تاکید دارد؟ به همه اینها و همــه عناوین افزون بر‬ ‫اینها باید شاعر بودن را هم اضافه کرد‪ .‬در فیلم هایی که در‬ ‫فضای مجازی و اینترنت و حتی رسانه ملی پخش می شود‪،‬‬ ‫شعر خوانی حدادعادل را دیده بودیم و حاال سند مکتوبش‬ ‫هم موجود است که شاعر اســت‪ ...‬چرا که مجموعه شعر‬ ‫«هنوز هم‪ »...‬ســروده های دکتر غالمعلی حدادعادل‪،‬‬ ‫رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارســی است که از سوی‬ ‫سوره مهر منتشــر شــد‪ .‬در این کتاب عالوه بر غزل‪ ،‬چند‬ ‫قصیده و قطعه و رباعی هم به چاپ رســیده است‪ .‬ترتیب‬ ‫اشعار در این مجموعه از این قرار است‪ :‬تحمیدیه‪ ،‬غزل ها‪،‬‬ ‫بهاری ها‪ ،‬بارانی ها‪ ،‬دوستانه ها‪ ،‬شوخ طبعی ها‪ ،‬قصیده ها‪،‬‬ ‫قطعه ها‪ ،‬رباعی ها و ترجمه ها (برگردان شعر به شعر)‪....‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫شعر حداد‬ ‫شاعری برای دکتر حدادعادل از چه زمانی جدی شد؟‬ ‫خود او در این باره می گوید‪« :‬من از دوران دبیرســتان‪ ،‬در‬ ‫اواخر دهه ســی و اوایل دهه چهل‪ ،‬به قول موالنا «کور و‬ ‫کبود» شعرهایی می گفتم‪ ،‬اما پس از ان تا سال ها به ندرت‬ ‫چیزی سرودم‪ .‬اتفاقی که باعث شد تا دوباره با حال و هوایی‬ ‫دیگر به شعر گفتن بازگردم شــهادت برادرم‪ ،‬مجید‪ ،‬بود‪.‬‬ ‫تاثیر این اتفاق در من شــبیه تاثیر بعضــی زمین لرزه های‬ ‫سخت بود که سبب پیدا شدن چشمه های جدیدی در زمین‬ ‫می شوند؛ شعرهایی که در این دفتر امده‪ ،‬عمدتا شعرهایی‬ ‫است که زان پس سروده ام‪».‬‬ ‫حدادعادل در پاســخ به این ســوال که چگونه میان‬ ‫سیاســت و شــعر پل زده اید‪ ،‬اینگونه پاســخ داد‪« :‬بیشتر‬ ‫مردم به خصوص در شــانزده ســال اخیر‪ ،‬مرا در کســوت‬ ‫سیاســتمدار‪ ،‬رئیس مجلس شــورای اســامی و نماینده‬ ‫مجلس شناخته اند‪ .‬سیاستمداران هم معموال خیلی به شعر‬ ‫و شاعری روی خوش نشان نمی دهند‪ .‬ولی شعر تخصص‬ ‫نمی شناسد‪ ،‬حتی اگر سیاست مدار‪ ،‬فیلسوف‪ ،‬طبیب و‪...‬‬ ‫هم که باشی‪ ،‬باز شــعر به ســراغت می اید‪ .‬نمونه بارز این‬ ‫مساله امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری هستند که هر‬ ‫دو شاعرند و اتفاقا خوب هم شعر گفته اند‪ .‬شعر یک عالقه‬ ‫شخصی است‪ .‬من هم به شعر و شاعری عالقه داشتم و در‬ ‫طول سالیان گذشــته برای دل خودم چیزهایی می گفتم‪،‬‬ ‫ولی رغبتی به چاپ اینها نداشــتم‪ .‬زیرا شــعر را با سیاست‬ ‫سازگار نمی دیدم‪ ،‬ولی مقدر شد در سال ‪ 95‬این مجموعه‬ ‫اشعار با عنوان «هنوز هم‪ »...‬منتشر شود‪».‬‬ ‫مراسم رونمایی‬ ‫در مراســم رونمایی از این مجموعه شــعر غالمعلی‬ ‫حدادعادل‪ ،‬محســن مومنی شــریف رئیس حوزه هنری‪،‬‬ ‫علیرضا مختارپــور دبیرکل نهــاد کتابخانه های عمومی‪،‬‬ ‫فاضل نظری‪ ،‬بهاء الدین خرمشــاهی‪ ،‬محمد حمزه زاده و‬ ‫جمعی از اهالی فرهنگ حضور داشتند‪.‬‬ ‫در این مراسم‪ ،‬غالمعلی حدادعادل پس از رونمایی‬ ‫از مجموعه شــعرش‪ ،‬در ســخنانی گفت‪« :‬خدا را شــکر‬ ‫می کنم که مسلمان و ایرانی هستم‪ ،‬خدا را شکر می کنم که‬ ‫فارسی زبانم و می توانم از میراث هزارساله شعر و نثر فارسی‬ ‫بهره ببرم و خدا را شاکرم که می توانم به برکت این زبان با‬ ‫همه اندیشه ها و عواطفی که طی این هزار سال و بیشتر در‬ ‫گستره اقلیم زبان فارسی به وجود امده است ارتباط برقرار‬ ‫کنم و از انها بهره ببــرم‪ .‬زبان‪ ،‬هویت و تاریخ ما ســرمایه‬ ‫بزرگی اســت که باید قدر ان را بدانیم‪ .‬شعر در فرهنگ ما‬ ‫نشانه فرهیختگی است و بزرگان ما در هر شغلی که بوده اند‬ ‫و هر دانشی که داشته اند با شعر بیگانه نبوده اند و می توان‬ ‫گفت شعر‪ ،‬جلوه هویت روح ایرانی است‪ .‬به زبان شعور نثر‬ ‫فصیح فارسی عشق می ورزم و از اهمال ها و بی توجهی ها‬ ‫در این زمینه رنج می برم‪ .‬این روزها فکر می کردم بعضی ها‬ ‫که بی جهت از لغت خارجی استفاده می کنند و خودشان هم‬ ‫معنای ان را نمی دانند گویی تصور می کنند چون به جای‬ ‫کاالی ایرانی باید کاالی خارجی بخرنــد در زبان هم باید‬ ‫مصرف کننده لغات خارجی باشند‪».‬‬ ‫او در بخشــی دیگر از صحبت هایــش درباره کتاب‬ ‫«هنوز هم‪ »...‬گفت و اینکه چرا این قدر دیر منتشر شده‬ ‫است‪« :‬برای کسی که دهه هشتم زندگی خود را اغاز کرده‬ ‫انتشار دفتر شعر دیگر دیر اســت؛ البته این تاخیر جهات‬ ‫مختلفی داشت‪.‬‬ ‫یکی اینکه شعر با عالم سیاست نمی سازد‪ ،‬همان طور‬ ‫که امام (ره) هم تا زنده بود شعری از خود منتشر نکرد گرچه‬ ‫خواص شــاعری امام را می دانســتند‪ .‬علت دیگر این بود‬ ‫که دوست داشتم هنگامی که دفتر شعرم منتشر می شود‬ ‫ســروده هایی که درباره افــراد مختلف گفتــه ام و به انها‬ ‫عالقه مندم در این دفتر بیاید‪ .‬مدت ها بود سعی می کردم‬ ‫قصیده ای درباره پیامبر (ص) را به پایان برسانم که این کار‬ ‫خوشبختانه به انجام رســید و ان قصیده در این مجموعه‬ ‫منتشر شده است‪ .‬غزل دیگری که دوست داشتم در این‬ ‫مجموعه بیاید نیز غزلی برای امام حسین(ع) بود که همین‬ ‫اواخر ان را تمام کردم‪».‬‬ ‫حدادعادل با بیان اینکه ســعی کــردم در این دفتر‬ ‫خودم باشــم و چیزی را پنهان نکرده باشــم گفت‪« :‬تمام‬ ‫سروده های این مجموعه براساس اعتقاداتم بود‪ .‬اگر برای‬ ‫امام (ره) و رهبری شعر گفتم با اعتقاداتم گفتم‪ ،‬اگر برای‬ ‫مادرم‪ ،‬همسرم‪ ،‬زبان فارسی و‪ ...‬شــعر گفتم با اعتقادم‬ ‫همراه بوده است‪».‬‬ ‫بهاءالدین خرمشــاهی‪ ،‬حافظ پژوه و شــاعر یکی از‬ ‫سخنرانان این مراسم بود‪ .‬وی با بیان اینکه کتاب «هنوز‬ ‫هم‪ »...‬را خوانده و یادداشــت مفصلی درباره ان نوشته‬ ‫که به زودی منتشر می شــود‪ ،‬گفت‪« :‬حسن سلیقه و صبر‬ ‫‪ ۴۰‬ســاله اقای حداد را در منتشــر نکردن این اشــعار که‬ ‫منجر به نقش کردن چنین دفتر زالل و ظریفی شد تبریک‬ ‫می گویم‪ .‬این کتاب‪ ،‬دفتری اســت دیوان وار‪ ،‬خواندنی‬ ‫و ماندنی و من در مقابل ان احســاس احترام و مسئولیتی‬ ‫باال دارم‪».‬‬ ‫خرمشــاهی در ادامه توجه حدادعــادل به انتخاب‬ ‫اسمی نو و تازه برای کتابش‪ ،‬توجه فراوان به ردیف در شعر‬ ‫و اسانی بیان‪ ،‬پرداخت به معنا بیش از مضمون‪ ،‬مالحت‬ ‫هندی وار داشتن در شعر و طنز را از ویژگی های این کتاب‬ ‫دانست و بیت هایی را به عنوان مثال از این تعاریف خواند‪.‬‬ ‫دیگر سخنران این مراسم محســن مومنی شریف‪،‬‬ ‫رئیس حوزه هنری بود‪ .‬او با بیان اینکه وجه شاعری دکتر‬ ‫حدادعادل برای کمتر کسی پوشیده اســت‪ ،‬افزود‪« :‬او‬ ‫از افرادی اســت کــه در کنــار کارهای بــزرگ مدیریتی و‬ ‫سیاسی‪ ،‬همواره نسبت به عرصه فرهنگی اهتمام داشته و‬ ‫سروده هایش بارها در دیدار شاعران با رهبر انقالب خوانده‬ ‫شده است‪ .‬جا دارد نقل قولی کنم از یکی از بزرگان مبنی بر‬ ‫اینکه در هیچ دوره ای از حکومت های ایران‪ ،‬مانند دوران‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬شــخصیت های فرهنگی نداشته ایم‬ ‫که در راس حکومت باشــند و مســئوالن کشــور این طور‬ ‫ادیب باشند‪.‬‬ ‫البته باید اضافه کنم کمتر کســی است که از حوزه‬ ‫فرهنگ وارد سیاست شود و به فرهنگ پایدار مانده باشد‪،‬‬ ‫حدادعادل جزو این معدود افراد اســت به طــوری که یاد‬ ‫نداریم در فعالیت های سیاسی شــان‪ ،‬به حــوزه فرهنگ‬ ‫بی توجه باشد و همواره به فرهنگ اهتمام داشته و وزن و‬ ‫شان فرهنگ را رعایت کرده اســت که امیدواریم در اینده‬ ‫هم اینچنین و این ره‪ ،‬پر رهرو باشد‪».‬‬ ‫غالمعلی حدادعادل‪ ،‬در این مراســم اشعاری از مجموعه شعرش خواند و شــعری را نیز با عنوان مادر‪،‬‬ ‫خطاب به مادرش که در این مراسم حضور داشت‪ ،‬قرائت کرد‪:‬‬ ‫پرسند اگر که شیر زن کیست ‪ /‬این است کالم اخر من ‪ /‬گویم که یکی است و ان یکی نیز ‪ /‬کس نیست‬ ‫به غیر مادر من‬ ‫قرار دیدار با هادی‬ ‫مهرداد اوالدی درگذشت‬ ‫‪ -1‬عکسی در فضای مجازی پخش شده بود‪ ،‬عکسی‬ ‫بدون کیفیت از سه بازیکن با پیراهن قرمز و یک دروازه بان‪.‬‬ ‫عنــوان عکس این بــود‪ ،‬مرحو م هــادی نــوروزی در تیم‬ ‫پرسپولیس قائمشهر‪ .‬همه انهایی که این عکس را پخش‬ ‫می کردند‪ ،‬نمی دانســتند که چند روز بعد‪ ،‬نفر کنار دســت ‬ ‫هادی نوروزی که قدی بلند تر و موهایی فر دارد هم به زودی‬ ‫در کنار همبازی قدیمی اش لقب مرحوم را لقب می کشــد؛‬ ‫مهرداد اوالدی‪ .‬این روزها فوتبال وقت نمی کند که پیراهن‬ ‫سیاه را از تن بیرون کند‪ ،‬اخبار بد یکی بعد از دیگری از راه‬ ‫می رســند‪ .‬هادی نورزوی‪ ،‬همایون بهزادی‪ ،‬رضا احدی‬ ‫و‪ ...‬انگار خبرهای بد ناتمام هستند و همیشه‬ ‫شوک در راه است‪.‬‬ ‫‪-2‬همــه قصــه از یک بازی دوســتانه‬ ‫شروع شد‪ .‬پرسپولیس ان زمان پرستاره ترین‬ ‫دوران خود را پشت ســر می گذاشــت‪ .‬علی‬ ‫دایی‪ ،‬کریم باقری‪ ،‬جواد کاظمیان‪ ،‬یحیی‬ ‫گل محمدی‪ ،‬افشــین پیروانی و‪ ...‬همه و‬ ‫همه دور هم جمع شــده بود امــا در این بین‬ ‫یک جوان هــم بــه بازیکنان اضافه شــد‪.‬‬ ‫بگوویچ در بازی دوســتانه با تیم پرسپولیس‬ ‫قائمشــهر‪ ،‬یک بازیکن جــوان را انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬جوانی با فیزیک مناسب‪ ،‬بسیار تنومند‬ ‫و در عین حال بسیار تکنیکی‪ .‬امادگی بدنی‬ ‫او مثال زدنی بود‪ ،‬این را می شــد از پشــتک‬ ‫واروهایی کــه پــس از گل مــی زد فهمید‪.‬‬ ‫مهرداد با یک شــگفتی شد ســتاره فوتبال‬ ‫ایران‪ .‬ان روزها علی دایی کم کم داشت به‬ ‫دوران خداحافظی و بازنشســتگی می رسید‬ ‫و همه مهاجمان را با او انــدازه می کردند تا‬ ‫عاقبت چه کســی می تواند جانشــین علی‬ ‫دایی باشد‪ .‬مهرداد ان قدر خوب شروع کرد‬ ‫که خیلی ها ســر او به توافق رسیدند‪ .‬یکی‬ ‫از زیباترین گل هــا در ان بــازی دراماتیک‬ ‫در شــهراورد تهــران از او بــود‪ .‬همان گلی‬ ‫که توپ را از باالی ســر سیدمهدی رحمتی‬ ‫تبدیــل گل به کــرد و ان پشــتک واروهای‬ ‫زیبایش را زد‪ .‬همان زمان بسیاری بودند که‬ ‫از برانکو ایوانکوویچ می پرسیدند که چرا او را‬ ‫به تیم ملی دعوت نمی کند؟‬ ‫‪-3‬انزمانپرسپولیسپولمی خواست‬ ‫و باشگاه الشباب امارات برای خریدن استعداد ایرانی پول‬ ‫خوب می داد‪ .‬او به امارات رفت‪ ،‬مشکل خدمت داشت‪ ،‬چند‬ ‫صباحی در این تیم درخشید و بعد به باشگاه ملوان رفت‪ .‬از‬ ‫همان روزها دیگر ستاره به حاشیه رفت و از نقطه اوجی که‬ ‫انتظار می رفت دور شد‪ .‬بازگشــت به پرسپولیس و بازی در‬ ‫استقالل هیچ کدام نتوانست او را به اوج برگرداند‪ .‬در این‬ ‫میان شایعه ها هم زیاد شد اما او بدون توجه به شایعه ارام و‬ ‫ بی صدا در یک باشگاه در تهران به جای زمین فوتبال روی ‬ ‫تردمیل ها می دوید‪ .‬اخرین تصویری که از او به یاد داریم‪،‬‬ ‫نیمکت نشــینی اش در دیدار مقابل تیم محبوبش اســت‪.‬‬ ‫اخرین تصویری که مهرداد اوالدی در اینستاگرامش منتشرکرد‬ ‫تیمی که می توانســت بیش از اینها از مهرداد استفاده کند‬ ‫اگر این بازیکن قدر خود را بیشتر می دانست و فرصت های‬ ‫مهــم زندگــی را اوت نمی زد‪ .‬چه شــد بازیکنی کــه زمانی‬ ‫پیراهن شــماره ‪10‬تیم ملی را می پوشــید یک باره به اینجا‬ ‫رسید؟ خودش در مصاحبه ای گفته بود‪« :‬فکرهایی هست‬ ‫که اذیتم می کند‪ .‬با خودم می نشینم و فکر می کنم که اخر‬ ‫چرا زندگی فوتبالی ام این شکلی شــد‪ .‬منی که تا سه سال‬ ‫قبل از اروپا پیشــنهاد داشــتم‪ ،‬به چنین روزهایی رسیدم‪.‬‬ ‫من در فوتبالم به چیزهایی که می خواســتم نرسیدم و قطعا‬ ‫مقصر اصلی خودم بودم‪ .‬االن هم می خواهم مبارزه کنم‪.‬‬ ‫من تا چند ســال پیش شــماره ‪ 10‬تیم ملی را‬ ‫می پوشیدم ولی حاال‪»...‬‬ ‫‪« -4‬مهــرداد در روز پدر بدترین هدیه را‬ ‫به من داد» این جمله شاید تلخ ترین جمله ای‬ ‫بود که در هفته گذشــته خواندیــم‪ .‬یک روز‬ ‫صبح بود که تمام گوشی های موبایل پر شد از‬ ‫عکس مهرداد اوالدی‪،‬بله مهرداد اوالدی هم‬ ‫رفت‪ .‬علت مرگ در ابتدا سکته قلبی اعالم شد‬ ‫و بعد هم رفته رفته حرف و حدیث ها زیاد شد تا‬ ‫انجا که حتی حرف خودکشی به میان امد اما‬ ‫سرپرست دادسرای امور جنایی تهران شایعات‬ ‫مطرح شده درباره خودکشی مهرداد اوالدی را‬ ‫تکذیب کرد و گفت‪« :‬هنوز پزشــکی قانونی‬ ‫علت دقیق فوت وی را اعالم نکرده است‪ .‬او‬ ‫به علت ایست قلبی فوت کرد و برای مشخص‬ ‫شــدن علت دقیق فوت وی دســتورات الزم‬ ‫صادر شد‪ .‬در این گونه پرونده ها جسد متوفی‬ ‫به پزشکی قانونی منتقل می شود تا براساس‬ ‫کالبد شــکافی و همچنین انجــام تحقیقات‬ ‫بالینی علت تامه فوت مشخص شود‪».‬‬ ‫‪-5‬مهرداد اوالدی هم در جایی در حوالی‬ ‫زادگاهــش‪ ،‬ارام می گیرد اما فوتبــال ایران‬ ‫باز هم باید از خودش بپرسد که چرا نمی تواند‬ ‫از سرمایه ها و اســتعدادهای خود به گونه ای‬ ‫حفاظت کند که مجبور نباشد در این شرایط با‬ ‫او خداحافظی کند‪ .‬مهرداد اوالدی ستاره ای‬ ‫بود که به انــدازه ای کــه باید ندرخشــید اما‬ ‫هیچ گاه هیــچ کس از او حاشــیه ای ندید‪ .‬او‬ ‫بچه خوبی بود‪ .‬به ذهنتان فشار بیاورید و یک‬ ‫ بی احترامی از او یاد کنید‪.‬‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دیدار‬ ‫مدافع حرم پرسپولیسی‬ ‫سلفی بنیامین با حاج علی انسانی‬ ‫مجید اخشابی در حرم رضوی‬ ‫‪79‬‬ ‫رازی در چین‬ ‫چشمان او‬ ‫جای خالی فردی سه ساله شد‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫سه سال شد امیر حسین خان در میان ما نیست؛ امیر حسین خان فردی که بدون اغراق پدر بی ادعای داستانویسی انقالب بود‪ .‬جای خالی او در ادبیات انقالب خالی است؛ مردی که‬ ‫با کتابخانه مسجد جواد االئمه(ع) بیشتر از خیلی از دانشگاه ها قصه نویس پرورش داد و در کیهان بچه ها مکانی را مهیا کرد که نویسنده های جوان به خود باوری برسند‪ .‬به بهانه در گذشت‬ ‫امیر حسین خان فردی یادداشتی از سوسن طاقدیس که در یادنامه امیرحسین فردی منتشر شده بود را باز نشــر می دهیم‪ .‬سوسن طاقدیس نویسنده کتاب های کودک و نوجوان در سال‬ ‫‪ ۱۳۳۸‬در شیراز به دنیا امد‪ .‬فعالیت داستان نویسی حرفه ای خود را با نوشتن داستان «بابای من دزد بود» در کیهان بچه ها اغاز کرد‪ .‬او اثار متعددی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به بازار‬ ‫نشر ارائه داده که «قدم یازدهم »‪« ،‬زرافه من ابی است»‪« ،‬پشت ان دیوار ابی»‪« ،‬هزار سال نگاه»‪« ،‬تو هم ان سرخی را می بینی» و‪ ...‬تعدادی از اثار اوست‪ .‬همزمان با کار داستانی برای‬ ‫کودک‪ ،‬شعر نیز از دیگر زمینه های عالقه و فعالیت خانم طاقدیس است؛ اشعاری برای کودکان که به طور پراکنده در مجالت مختلف به چاپ رسیده است‪.‬‬ ‫پاییز سرد تهران خیلی زود صورت اخم الو و تیره اش‬ ‫را نشان داد‪ .‬اتاقک روی پشت بام با دیوارهایی که نمناک‬ ‫بود و کف پوشی که نمنا کتر‪ ،‬هرچه می کردم گرم نمی شد‪.‬‬ ‫معلوم بود که گرم نمی شــود ان هم با یــک اجاق برقی به‬ ‫اندازه یک کف دست‪ .‬پتو به دوش می نشستم و می نوشتم‬ ‫و می نوشــتم‪ .‬با ترس‪ ،‬با بیــم و امید و هــراس از اینده ای‬ ‫که نمی دانســتم چه نقش های برای مــن دارد‪ .‬همه چیز‬ ‫به هم ریخته بود‪ .‬حیف اول انقالب چقدر همه چیز خوب‬ ‫بود‪ .‬انقالب پیروز شده بود‪ .‬شور و عشــق و امید جای ان‬ ‫جدا ل های خیابانی‪ ،‬کشتارها و وحشت وزندان و شکنجه‬ ‫را گرفته بود‪ .‬مردم جشن پیروزی را با تالش بیشتر و عشق‪،‬‬ ‫برادری و برابری ادامه می دادند که ناگهان بمب گذاری ها‪،‬‬ ‫کشمکش ها‪ ،‬ترورها و زمزمه های مخالفت های بی منطق‬ ‫شروع شد و بعد جو بی اعتمادی و شک همه جا را فرا گرفت‬ ‫و عاقبت هم جنگ‪.‬‬ ‫در ان زمان من نوزده ســاله بودم و در شیراز‪ ،‬در یک‬ ‫خانواده سنتی زندگی می کردم‪ .‬همزمان با پیروزی انقالب‬ ‫اســامی‪ ،‬اولین قصــه ام را بــرای مجله کیهــان بچه ها‬ ‫فرســتادم و بعد به دعوت مســئوالن ان زمان برای کار در‬ ‫صداوسیمای تهران دعوت شدم‪ .‬معلوم بود که خانواده و به‬ ‫ویژه پدرم مخالف این موضوع بودند‪ .‬از نگاه سنتی انها‪ ،‬حق‬ ‫کامال با خودشان بود‪ .‬ولی من بعد از کشمکشی طوالنی به‬ ‫تهران امدم‪ ،‬ولی دو‪ ،‬ســه ماه بعد ناگهان همه چیز به هم‬ ‫ریخت و خیلی زود ان کار را از دست دادم و‪ ...‬پدرم گفته‬ ‫بود اگر رفتی دیگر برنگرد‪ .‬حال یا باید سرافکنده و مغموم‬ ‫به شیراز برمی گشتم و تن به یک زندگی عادی در جو سنتی‬ ‫خانواده می دادم و یا‪...‬‬ ‫تنها امیدی که برایم باقی می ماند کیهان بچه ها بود‪.‬‬ ‫فکر کردم اگر یک قصه دنباله دار بنویسم‪ ،‬شاید بتوانم دوام‬ ‫بیاورم‪ .‬به خودم گفتم‪ «:‬اگر الزم باشد نان خشک و «اب‬ ‫بخورم‪ ،‬همه تالشــم را خواهم کرد‪ ».‬به خــدا هم گفتم‪:‬‬ ‫«خدایا! تو که نیت مرا از این کار می دانی‪ ،‬یاری ام کن» و‬ ‫بعد فکر کردم یعنی خدا صدای مرا می شنود؟! صدای مرا‬ ‫از این گوشه تاریک و سرد و نمناک‪ .‬و او چه خوب و چه زود‬ ‫جوابم را داد‪ .‬نشســتم‪ .‬اجاق برقی را کنار دستم گذاشتم‪.‬‬ ‫ته مانده چای را گرم کردم و همین طور دستم را که دم به دم‬ ‫یخ می کرد‪ ،‬چنگ می شد و نمی نوشت و من نوشتم‪ .‬چهار‬ ‫شبان هرروز‪ ...‬اســم قصه ام زنده زیر خاک بود‪ .‬احساس‬ ‫می کردم این اســم‪ ،‬نام قصه خودم اســت‪ .‬ایــن منم که‬ ‫زنده‪ ،‬زیر خاک باید با چنگ و دندان خودم را بیرون بکشم‪.‬‬ ‫باید خــاک را ذ ره ذره پس می زدم و‪ ...‬تــوی اتوبوس خط‬ ‫ســه توپخانه‪ ،‬یک بار دیگر قصه را خواندم‪ .‬یعنی پذیرفته‬ ‫می شــد؟ یکبار دیگر صدایش کردم‪ .‬وقتی با هزار امید به‬ ‫کیهان بچه ها رسیدم‪ ،‬دیدم همه چیز عوض شده و سردبیر‬ ‫قبلی که با من اشنا بود‪ ،‬رفته و دور میز سردبیر جدید انقدر‬ ‫شلوغ است که نمی شود او را دید‪ .‬بچه های قبلی نیز همه با‬ ‫بیم و امید وضعیت جدید را نگاه می کردند‪.‬‬ ‫حاال چه می شود؟‬ ‫ی نگاهی بــه دور و بــرش کرد و‬ ‫دوســتی زیر چشــم ‬ ‫گفت‪« :‬هیچ چیز معلوم نیست‪ .‬به احتمال زیاد همه ما باید‬ ‫برویم‪ .‬سردبیر جدید نیروهای خودش را می اورد‪ .‬این طور‬ ‫که شــنید ه ایم یک مســجد نیرو دارد‪ .‬همه جا همین طور‬ ‫است‪،‬مدیر جدید نیروهای جدید‪ .‬حتما ما را نمی شناسد و‬ ‫نمی خواهد‪ ».‬جو شک و بی اعتمادی در فضا موج می زد‪.‬‬ ‫کاغذهایی که قصه ام را روی ان نوشــته بودم توی دستم‬ ‫به خش خــش افتاد‪ .‬دســتم می لرزید‪ .‬گفتــم‪« :‬ولی من‬ ‫یک قصه بلند نوشــت ه ام‪ .‬یک کار دنبالــه دار‪ .‬یک رمان‬ ‫کوچک‪ ».‬فقط سری با افسوس تکان داد‪ .‬می خواستم از‬ ‫جا بلندشوم و بروم‪ ،‬ولی ناگهان دور میز سردبیر خلوت شد‪.‬‬ ‫همه رفتند و من با ترس به میز او نزدیک شدم‪ .‬مردی جوان‬ ‫بود که دور چشــم هایش چین افتاده بود‪ .‬توی یک کتاب‬ ‫خوانده بودم که چین های دور چشم نشانه مهربانی است‪.‬‬ ‫جلو رفتم و گفتم‪« :‬سالم‪ ،‬من یک قصه دنباله دار دارم »‬ ‫اگر مرا نپذیرد‪ ،‬مجبورم وضعیتــم را برایش بگویم‪ .‬چقدر‬ ‫برایم سخت بود‪ .‬ســرش را بلند کرد‪ .‬با حیرت نگاهم کرد‪.‬‬ ‫قصه ام را گرفت و چشمانش درخشید و چین های مهربانی‬ ‫دور چشــمش عمیق تر شــد و من فهمیدم که او صدایم را‬ ‫شنیده است‪ .‬بعدها نه تنها کارمندان کیهان بچه ها نرفتند‪،‬‬ ‫بلکه خیلی از کســانی که در هیچ جای دیگــری نبودند در‬ ‫جلسه های قصه‪ ،‬شعر و تصویرگری عضوی ثابت و پذیرفته‬ ‫شده بودند‪.‬‬ ‫در فضایی که اقای فردی درست کرده بود‪ ،‬در مدتی‬ ‫کوتاه‪ ،‬نویسندگان‪ ،‬تصویرگران و هنرمندان بسیاری چنان‬ ‫رشــد کردند و بالیدند و حتی جوایز جهانی را برای کشور به‬ ‫ارمغان اوردند‪ .‬یک بار شنیدم که یکی از اعضای جلسه با‬ ‫اشاره به کسانی که در جلسه قصه بودند و از نظر او خودی‬ ‫نبودند‪ ،‬به اقای فردی گفت‪« :‬اینها دیگر کی هستند؟»‬ ‫و اقای فــردی با همــان مالیمــت همیشــگی و با‬ ‫لبخندی‪ ،‬چین های مهربانی دور چشمش را عمیق تر کرد و‬ ‫به ان جوان گفت‪« :‬نگاه نکن چه کسی می نویسد‪ ،‬نگاه کن‬ ‫ببین چه می نویسد» بعدها روزی به او گفتم که شما ان روز‬ ‫فرشته نجات من بودید و او با تواضع همیشگی اش جواب‬ ‫داد «نه شما فرشته نجات ما بودید‪ .‬ما ان روز همه مجله را‬ ‫بســته بودیم‪ ،‬و صفحات قصه دنباله دار خالی مانده بود و‬ ‫من دست به دامن خدا شده بودم که شما امدید و یک قصه‬ ‫دنباله دار به من دادید‪ ».‬او بی انکه بگذارد غرورم را بشکنم‬ ‫و کمک بخواهم صدایم را شنید و کمکم کرد‪.‬همیشه فکر‬ ‫می کنم حتی نگذاشت به خاطر بی طرفی و نگاه حق نگرش‬ ‫و حمایتی که سال ها از من و امثال من داشت‪ ،‬تشکر کنم‪.‬‬ ‫کاش بیشتر از این ها به ما فرصت داده بود‪.‬‬ ‫پنجشنبه فیروزه ای‬ ‫مالقات در شب افتابی‬ ‫رمان «پنجشنبه فیروزه ای» اثر سارا عرفانی به چاپ چهارم رسید‪ .‬این رمان که یک‬ ‫اثر دینی ‪ -‬اجتماعی است در روزهای پایانی سال ‪ 93‬منتشر شد و توانست در طول یک سال‬ ‫به چاپ سوم برســد و مورد توجه خوانندگان قرار گیرد‪ .‬این کتاب تجربه ای جدید در رمان‬ ‫دینی است و عرفانی با ظرافتی مثال زدنی توانسته اثری خواندنی و در خور توجه خلق کند‪.‬‬ ‫عرفانی در «پنجشــنبه فیروزه ای» در کنار خلق یک اثر دینی مضامیــن اجتماعی را نیز به‬ ‫کار گرفته و کاری با درونمایه اجتماعی نوشته است‪ .‬نویســنده در این کتاب با پرداختن به‬ ‫مسائلی همچون ازدواج‪ ،‬ارتباط با جنس مخالف و نامحرم و همچنین نقش فضای مجازی‬ ‫در شکل گیری روابط افراد وجه دیگری از کار خود به خواننده ارائه می کند تا در یک قضاوت‬ ‫دوباره به «پنجشنبه فیروزه ای» لقب رمان اجتماعی داده شود‪ .‬وی در انتخاب زبان روایت‬ ‫داستان‪ ،‬زبانی ساده و سهل را برگزیده که همین نکته موجب می شود خواننده به سرعت با‬ ‫متن ارتباط برقرار کند و در مدت زمان کوتاهی به پایان رمان برسد‪« .‬پنجشنبه فیروزه ای» را‬ ‫شاید بتوان یک رمان اجتماعی قلمداد کرد که نویسنده در ان به مباحث روز در عرصه های‬ ‫اجتماعی پرداخته است‪ .‬ارتباط با جنس مخالف نکته ای اســت که در این کتاب نویسنده‬ ‫توانســته ان را تصویر کند بدون اینکه از خط قرمزها عبور کند‪ .‬وی به یکی از وجوه ارتباط‬ ‫افراد به خصوص جنس مخالف با یکدیگر اشاره کرده که کمتر مورد توجه است‪ .‬این کتاب‬ ‫توانست جایزه پانزدهمین کتاب سال «شهید حبیب غنی پور» را در سال ‪ 94‬از ان خود کند‬ ‫و رمان برگزیده این جایزه در بخش ازاد شود‪.‬‬ ‫«مالقات در شب افتابی» اثر علی موذنی رمانی حاوی خاطرات بازنویسی شده ای از‬ ‫ایثارگران دفاع مقدس است که با امضای کریم صفایی نوشته شده است‪ .‬داستان «مالقات‬ ‫در شب افتابی»‪ ،‬پیش از انکه قصه ای درباره جنگ باشد‪ ،‬داستانی از فرهنگ رفتار بسیجی‬ ‫است‪ .‬در ابتدای داستان‪ ،‬مخاطب با مشــکل زندگی کریم صفایی اشــنا می شود؛ که او‬ ‫دفتردار ساده ای در یک مدرسه اســت و حقوقش کفاف مخارج خانواده اش را نمی دهد‪.‬‬ ‫همین موجب می شــود که کریم صفایی برای تامین مخارج زندگی به فکر دیگری بیفتد و‬ ‫این موجب شد که مسیر زندگی او به سمت زندگی و سیره رزمندگان خمینی(ره) کشیده و با‬ ‫زندگی انها روبه رو شود و همین موجب ایجاد تحول در نگرش او به زندگی می شود‪ .‬جانباز‬ ‫حسینی و جانباز کیانی‪ ،‬دو رزمنده ای هستند که راوی رمان خاطرات انها را پیاده سازی کرده‬ ‫و با انها اشنا می شود‪ .‬این دو جانباز بعد از جنگ از هم دور افتاده اند و این خاطرات نخ تسبیح‬ ‫وصل شدن به یکدیگر می شود‪ .‬نکته ای که در این رمان بروز دارد روحیه بسیجی است‪.‬‬ ‫این رمان کوتاه در واقع بخشــی از خاطرات چند ایثارگر دفاع مقدس است‪ .‬پرداخت‬ ‫خوب داستان که فرایند تهیه خاطرات تا یافتن چند نفر از ایثارگران و رساندن انها به یکدیگر‬ ‫را در بردارد‪ ،‬فراز و فرودهای متعددی دارد کــه در قالب پیاده کردن نوار خاطرات جانبازان‬ ‫پیگیری می شود‪ .‬این رمان در طول این ســال ها ‪ ۹‬مرتبه و در ‪ 29‬هزار نسخه تجدید چاپ‬ ‫شده و به تازگی در قالب اثر تازه پنجمین پویش کتابخوانی روشنا به مخاطبان معرفی شده‬ ‫که در شمارگان ‪۲۱‬هزار نسخه راهی بازار کتاب شده است‪.‬‬ ‫چاپ چهارم یک رمان اجتماعی‬ ‫به دلیل بازی درخشان در کیف انگلیسی‬ ‫و روزگار قریب اهدا شد؛‬ ‫رضا کیانیان‪ ،‬بهترین‬ ‫بازیگر نقش روحانی‬ ‫یکی از نقش های وسوســه انگیز برای بازیگران مرد‬ ‫حضور در نقش روحانی است‪ .‬تعدادی از بازیگران ایرانی‬ ‫فرصت ایفای این نقش را داشــته اند‪ .‬بازیگران بســیاری‬ ‫بوده اند که این شانس را داشــته اند که در این نقش حاضر‬ ‫شده اند و خود را به چالش کشیده اند‪ .‬در این بین نقش های‬ ‫ماندگار زیادی هم شاهد بودیم‪ .‬تصویرسازی از روحانیون‬ ‫به دو صورت است؛ دسته ای از این نقش افرینی ها تاریخی‬ ‫است مانند سریال مدرس‪ ،‬تبریز در مه‪ ،‬کاله پهلوی‪ ،‬کیف‬ ‫انگلیسی‪ ،‬سال های مشروطه‪ ،‬روزگار قریب و عمارت فرنگی‬ ‫که نقش سیاســی روحانیون را به نمایش گذاشت ه یا زندگی‬ ‫واقعی روحانیون مطــرح و تاثیرگــذار در رویدادهای مهم‬ ‫تاریخی را بازنمایی کرد ه است‪ .‬در این سریال ها بازیگرانی‬ ‫مانند زنده یاد شــکیبایی و حســین محجوب نقش شــهید‬ ‫مدرس را در سریال های مدرس و سال های مشروطه بازی‬ ‫کرده انــد‪ .‬در برخی از اثار نیز به نقــش روحانیت در فضای‬ ‫امروزی و در بستر زندگی اجتماعی مردم پرداخته شده است‬ ‫که از ان جمله می توان به ســریال های دوران سرکشــی‪،‬‬ ‫سقوط یک فرشته‪ ،‬او یک فرشته بود‪ ،‬اخرین گناه و سریال‬ ‫دودکش اشاره کرد‪.‬‬ ‫جشنواره روحانی و سینما‬ ‫در مراسم اختتامیه دومین جشنواره روحانی و سینما‬ ‫که در تاالر سوره حوزه هنری برگزار شد‪ ،‬جایزه بهترین بازیگر‬ ‫نقش روحانی به رضــا کیانیان برای بازی در ســریال های‬ ‫«کیف انگلیسی» و «روزگار قریب» اهدا شد‪ .‬رضا کیانیان‬ ‫پیش ایــن در مورد بازی در ســریال کیف انگلیســی گفته‬ ‫بود‪« :‬در سریال کیف انگلیسی نقش یک روحانی را بازی‬ ‫کرده ام‪ .‬انجا نقش های بلندی به من پیشنهاد شد اما گفتم‬ ‫این ها را نمی خواهم‪ .‬گشتم و گفتم‪ :‬من این نقش را بازی‬ ‫می کنم‪ .‬گفتند‪ :‬این نقش که خیلی کوچک است‪ .‬اما گفتم‬ ‫رمانی از علی موذنی‬ ‫باشــد و بازی کردم؛ برای اینکه چیز دیگــری بازی کنم‪».‬‬ ‫همچنین از مرحوم خسرو شــکیبایی برای ایفای نقش در‬ ‫ســریال «مدرس» تقدیر و یاد و خاطره وی گرامی داشته‬ ‫شد‪ .‬در ادامه این مراسم که با حضور اسماعیل خلج بازیگر‪،‬‬ ‫محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری و حجت االسالم‬ ‫علی سرلک دبیر جشنواره برگزار شــد‪ ،‬از کتاب «روحانی و‬ ‫سینما؛ هست و باید» رونمایی شد‪.‬‬ ‫خلج درباره این جشنواره گفت‪« :‬هیچ جشنواره ای بد‬ ‫نیست چون عده ای را جمع می کند تا درباره موضوعی بحث‬ ‫و مشکلی را حل کنند‪ .‬سوال اساسی هر انسانی مسائل دینی‬ ‫است و روحانیون باید پاســخگوی ان باشند و پاسخ به این‬ ‫پرسش ها سبب خداشناسی می شود و زندگی خوبی را برای‬ ‫ما به ارمغان می اورد‪ ».‬علی دهکردی‪ ،‬بازیگر سینما نیز در‬ ‫این مراسم گفت‪« :‬در ذهن همه ما از دیرباز روحانی بودن‬ ‫شغل نبوده و روحانی یک فرد معنوی بوده است‪ .‬امیدوارم‬ ‫ســینما و تلویزیون ما بتواند دوباره این دیدگاه را بین مردم‬ ‫به خصوص جوانان برگرداند و اشتی بزرگی بین مجموعه اثار‬ ‫هنری و روحانیت ایجاد کند‪ ».‬در این جشنواره ضمن تقدیر‬ ‫از کارگردانان سریال های «مدرس» و «کوچک جنگلی»‬ ‫جایزه بهترین کارگردانی در بخش ســریال های تلویزیونی‬ ‫به بهروز شعیبی برای سریال «پرده نشــین» داده شد‪ .‬در‬ ‫بخش فیلم های ســینمایی هم ضمن تقدیر از کارگردانان‬ ‫«طالو مس» و «او» جایزه بهترین کارگردانی به سیدرضا‬ ‫میرکریمی برای فیلم «زیر نور ماه» داده شد‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫تایم بدهی هر‬ ‫امریکایی را‬ ‫محاسبه کرده‬ ‫است‬ ‫«اوتیسم»‬ ‫سوژه اصلی‬ ‫اکونومیست‬ ‫تیک تاک‬ ‫قهرمانی اللیگا‬ ‫به روایت‬ ‫مارکا‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫ک مرکزی‬ ‫با دستور رئیس کل بان ‬ ‫اجرای نخستین طرح اقتصادمقاومتی در سال‬ ‫اقدام وعمل‪ ،‬توسط بانک انصار اغاز شد‬ ‫ی در گفت وگویی از دســتور و‬ ‫دکتر ایت اللــه ابراهیمــ ‬ ‫ح حاتم و‬ ‫موافقت رئیــس کل بانک مرکزی برای اجــرای طر ‬ ‫اعطای تســهیالت خرید کاالی ایرانی توسط بانک انصار‪،‬‬ ‫به عنوان نخســتین طرح عملیاتی ســال جاری در حمایت از‬ ‫تولید داخلــی و تحقق اقتصادمقاومتی خبــر داد‪ .‬به گزارش‬ ‫اداره کل بازاریابــی وتبلیغــات‪ ،‬دکتــر ایت اللــه ابراهیمــی‬ ‫ مدیرعامل بانک انصار‪ ،‬با تاکید بر لزوم اهتمام ملی در تحقق‬ ‫شــعار «اقتصادمقاومتی‪ ،‬اقدام و عمــل» و عملیاتی کردن‬ ‫پیشنهادهای ده گانه مقام معظم رهبری در این راستا گفت‪:‬‬ ‫«اجرایی کردن طرح هایی مانند طرح حاتم‪ ،‬به منظور تقویت‬ ‫نظام تولید داخلی‪ ،‬توسعه ظرفیت های بومی و رونق بخشی‬ ‫به بازار فروش کاالهای ایرانی صورت می گیرد و فرصت های‬ ‫مناســبی را برای ایجاد اشــتغال و توســعه اقتصادی فراهم‬ ‫می کند‪».‬ویافزود‪«:‬بانک انصاربرایحمایتازتولیدداخلی‬ ‫و در راســتای ریل گذاری برای نقش افرینی بانک در عرصه‬ ‫اقتصادمقاومتــی‪ ،‬طرح حاتــم (حمایت از تولید ملــی) را با‬ ‫هدف اعطای تسهیالت خرید کاال به مردم‪ ،‬در خجسته ایام‬ ‫والدت امیرمومنان علی (علیه السالم) به مرحله اجرا در اورده‬ ‫اســت‪ ».‬مدیرعامل بانک انصار با اشــاره به ‪ 10‬هزارمیلیارد‬ ‫ریال اعتبار مرحله نخســت اجــرای این طــرح تصریح کرد‪:‬‬ ‫ت حاتم و عقــد مرابحه برای‬ ‫«این طرح در قالــب ارائــه کار ‬ ‫خرید کاالهای ایرانی به هر نفر در ســقف ‪100‬میلیون ریال‪،‬‬ ‫با نرخ ‪15‬درصد و بازپرداخت ‪ 30‬ماهه به اجرا درامده است‪».‬‬ ‫وی سپس با تاکید بر لزوم بســیج همگانی برای تحقق شعار‬ ‫سال‪ ،‬افزود‪ « :‬تردیدی نیســت اجرای پیشنهادهای بنیادی‬ ‫مقام معظم رهبریبرایاقدام وعملدرحوزهاقتصادمقاومتی‪،‬‬ ‫پاسخ مناسب به دوگانه کاذب «تســلیم» و «تحریم» بوده و‬ ‫می تواندروان سازیبسترهایاجرایسیاست هایاقتصادی‬ ‫کشورراتامینکند‪».‬مدیرعاملبانکانصاردرپاسخبهپرسشی‬ ‫مبنیبرپیامدهایحرکتبنگاه هایاقتصادیبهسویالگوی‬ ‫اقتصادمقاومتی گفت‪« :‬تحرک اقتصادی‪ ،‬ایجاداشــتغال‪،‬‬ ‫رفع مشکالتفرارویمعیشت‪،‬توسعهظرفیت هایصادراتی‬ ‫و زندگــی عزتمندانه اقشــار کم درامد و اســیب پذیر از برکات‬ ‫اهتمامملیبهتحققشعارسالجاریاست‪».‬دکترابراهیمی‪،‬‬ ‫اختصاص اعتبار به طرح حاتــم را موجب احیای فرایندهای‬ ‫ی جدی برای اغاز‬ ‫تولیدی در کارخانه ها و مراکز تولیدی و گام ‬ ‫رونق بخشی به تولید داخلی دانســت و تاکید کرد حمایت از‬ ‫تولید داخلی نیازمند عزم ملی بوده و استمرار ان می تواند‪ ،‬با‬ ‫ بی اثر ساختن سیاست های ظالمانه تحریم‪ ،‬بخش عظیمی‬ ‫ از اقشــار جامعه را به رفع مشکالت معیشتی شــان امیدوارتر‬ ‫سازد‪.‬مدیرعاملبانکانصاردرپایانضمناظهارخرسندیاز‬ ‫حمایتوهمراهیبانکمرکزیازاقداماتشبکهبانکیدرحوزه‬ ‫اقتصادمقاومتی‪،‬اظهارکرد‪«:‬تولیدملی وحمایت ازصاحبان ‬ ‫ســرمایه و تولیدکنندگان داخلی‪ ،‬با خصوصی سازی واقعی‪،‬‬ ‫تشویق سیاســت های تولیدی‪ ،‬تاکید برخالقیت و نواوری و‬ ‫افزایشظرفیت هایرقابتیمیسرشود‪».‬گفتنیاستجزئیات‬ ‫مربوطبهویژگی هایطرح‪،‬نحوهثبت نام‪،‬مراحلوچگونگی‬ ‫برخورداری اقشار مختلف از مزایای این طرح‪ ،‬در سامانه ویژه‬ ‫طرححاتمدرسایتبانکانصاربهنشانی‪www.ansarbank.‬‬ ‫‪ com‬تشریحشدهاست‪.‬‬ ‫حمایت موسسه اعتباری کوثر از صنایع داخلی‬ ‫مدت بازپرداخت (ماه)‬ ‫نرخ معمول‬ ‫نرخ فروش ویژه‬ ‫ردیف‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫صفر درصد‬ ‫صفر درصد‬ ‫‪3‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫نام طرح‬ ‫‪24‬‬ ‫‪%18‬‬ ‫‪%21‬‬ ‫محصوالت سایپا‬ ‫‪ 12‬الی ‪36‬‬ ‫‪%21‬‬ ‫طرح فروش محصوالت گروه خودروسازی سایپا و پارس خودرو‬ ‫ت های حوزه صنعت بانکداری و لیزینگ و به منظور تحقق‬ ‫با عنایت به لزوم اجرای سیاس ‬ ‫اقتصاد مقاومتی در ســال ‪ ،95‬شــرکت لیزینگ افق اقتصاد اقدام به فروش محصوالت گروه‬ ‫خودروســازی ســایپا با شــرایط ویژه برای کارکنان و بازنشســتگان معزز نیروهای مسلح کرده‬ ‫است‪ .‬شــرکت لیزینگ افق اقتصاد از ســال ‪ 1386‬با مجوز رســمی از بانک مرکزی جمهوری‬ ‫تقدیرمدیرعامل‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪305‬‬ ‫بانک دی‬ ‫از گرافیست‬ ‫برجستهکشور‬ ‫مدیرعامل بانک دی از اســتاد مصطفی اســداللهی‬ ‫ـ گرافیســت برجسته کشــور که چندی پیش نشان مفاخر‬ ‫هنرهای تجســمی ایران (طوبای زریــن) را دریافت کرده‬ ‫بود‪ -‬تقدیر کرد‪ .‬به گــزارش اداره کل روابط عمومی بانک‬ ‫دی در مراسمی که با حضور مدیرعامل بانک دی و جمعی از‬ ‫کارکنان بانک برگزار شد‪ ،‬دکتر احمد شفیع زاده از همراهی‬ ‫و همکاری اســتاد اســداللهی با بانک دی و جامعه هنری‬ ‫کشور تقدیر کرد‪.‬‬ ‫شــفیع زاده با تقدیــر از هنرمندان متعهد کشــور که‬ ‫‪%16‬‬ ‫‪%19‬‬ ‫‪%19‬‬ ‫اســامی ایران مشــغول فعالیت بوده و اقدام به ارائــه طرح های فروش لیزینگــی کرده و در‬ ‫چارچوب مصوبات شــورای عالی پول و اعتبار اقــدام به تامین کاالی متقاضیــان می نماید‪.‬‬ ‫امید است با حمایت های انجام شده از صنایع داخلی‪ ،‬زمینه رشد اقتصادی کشور بیش از قبل‬ ‫فراهم گردد‪.‬‬ ‫اغلب با فروتنی برای معرفی اثار خویش کوشش می کنند‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬ســاحت هنر‪ ،‬ساحتی قدســی و الهی است‬ ‫که هنرمنــد در ان گام می نهــد و از این منظــر باید بیش از‬ ‫دیگران شکرگزار افریننده ای باشد که گوشه ای از زیبایی و‬ ‫خالقیتش را به او ارزانی داشته است‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی افزود‪« :‬هنرمندان امروز مدعی‬ ‫نقش خود در ســطح کالن برای توســعه زیرســاخت های‬ ‫فرهنگی و اقتصادی هســتند و به انباشــت ثــروت ملی و‬ ‫کارافرینی و اشتغالزایی می اندیشند‪».‬‬ ‫به گفته وی هنرهای تجسمی از حوزه هایی است که‬ ‫در بخش اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده نســبت به دیگر‬ ‫حوزه های هنری پیشی گرفته و از همین رو در اقتصاد هنر‬ ‫از اهمیت افزون تری برخوردار است‪ .‬استاد اسداللهی در‬ ‫هشتمین دوره جشــنواره هنرهای تجسمی فجر به عنوان‬ ‫یکی از هشــت هنرمند پیشکســوت هنرهای تجسمی در‬ ‫رشــته گرافیک تجلیل شــد و تندیس طوبای زرین (نشان‬ ‫مفاخر هنرهای تجسمی) را از وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی‬ ‫دریافت کرد‪.‬‬ ‫وی که در ابتدای تاسیس بانک دی نماد و لوگو ان را‬ ‫طراحی کرده بود‪ ،‬هم اینک به عنوان مشــاور برند و هویت‬ ‫بصــری بانک دی فعالیــت می کند‪ .‬مصطفی اســداللهی‬ ‫متولد ‪ ۱۳۲۹‬تهــران‪ ،‬فارغ التحصیل دانشــکده هنرهای‬ ‫زیبا در ‪ 1355‬و فار غ التحصیل دانشگاه سوربن پاریس در‬ ‫سال ‪ 1359‬است‪.‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه‬ ‫تهران‪ ،‬رئیــس هیات مدیــره انجمن طراحــان گرافیک‬ ‫ایران ‪ 85‬ـ ‪ ،1382‬عضو هیات داوری نخســتین فستیوال‬ ‫برنامه های تلویزیونی ‪ ،1374‬عضو هیات داوران جشنواره‬ ‫مطبوعات ـ بخش گرافیک ‪ ،1376‬دبیر هفتمین نمایشگاه‬ ‫دوســاالنه طراحان گرافیــک ایــران ‪ ،1380‬عضو هیات‬ ‫برگزاری نمایشــگاه پوســترهای تجربی تهــران ـ ‪،1382‬‬ ‫مدیر هنری فصلنامــه «نشــان» ‪ 84‬ـ ‪ 1381‬و تدریس در‬ ‫دانشگاه های ایران از جمله دانشــکده هنرهای کاربردی‬ ‫(دانشــگاه هنر)‪ ،‬دانشــکده هنر (دانشــگاه الزهرا س)‪،‬‬ ‫دانشکده هنر و معماری (دانشگاه ازاد اسالمی) و پردیس‬ ‫بین المللی کیش (دانشــگاه تهــران) از جمله ســوابق و‬ ‫فعالیت های هنری این هنرمند گرافیســت کشور به شمار‬ ‫می روند‪.‬‬