ماهنامه مثلث شماره 306

‫یکفیلممبتذلکه‬ ‫مایهخجالتاست‬ ‫هرفردی‬ ‫غیر از محمود‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و شش‪11 /‬اردیبهشت ‪ 88 / 1395‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلث در یادداشت و گزارشهای‬ ‫خود فیلم «‪ 50‬کیلو البالو»‬ ‫را نقد کرده است‬ ‫اصولگرایان برای‪96‬‬ ‫بایدچهکنند؟‬ ‫چرا اوباما به ریاض رفت؟‬ ‫دلجویی لیبرالیسم‬ ‫از بنیادگرایی‬ ‫حمله به میراثکاردوسو‬ ‫ایا سوسیالیسم در برزیل‬ ‫شکست خورده است؟‬ ‫پس از ماجرای ‪ 2‬میلیارد دالر‪ ،‬دیوار‬ ‫بیاعتمادیبینایرانوامریکابلندترمیشود‬ ‫چالش طایفهگرایی‬ ‫چرا عراق دچار بحران‬ ‫سیاسی شده است؟‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫باز پای احمدی نژاد در میان است؟‬ ‫جدالاقتصاددان هاودیپلمات ها‬ ‫حلمشکالتمسلمینباوحدتکلمه‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫گرچــه این مصیبــت برای مــا ناگوار و‬ ‫سنگین بود‪ ،‬لکن ما باید در مقابل مصیبتها و‬ ‫مشکالت مقاوم باشیم و با مقاومت ان‏شاءال ّل ‏ه‬ ‫مشــکالت را رفــع کنیــم‪ .‬و مــن از خداوند‬ ‫می‏خواهم که برای ما حس مقاومت عنایت‬ ‫کند و همین طور برای برادران ما در فلسطین‬ ‫و در لبنــان؛ با همــۀ مصیبتهایی کــه مواجه‬ ‫هستند‪ ،‬امیدواریم که با مقاومتی که اقایان‬ ‫دارند و ابوعمار دارد به مشکالت فایق بشوند‬ ‫و امور مسلمین ان‏شاءال ّل ‏ه اصالح بشود‪.‬‬ ‫سالم و تحیت من را به ابوعمار برسانید و‬ ‫از قول من به ایشان بگویید که مشکالت شما‬ ‫مشکالت ماست؛ چنانکه مشکالت ما مشکالت شماست‪.‬‬ ‫و مســلمین باید ید واحده باشــند بر ضد همۀ ســتمگران‪.‬‬ ‫و امیدوارم که بــا وحدت کلمه بین ما و شــما که بحمدال ّل ‏ه‬ ‫مسلم و‬ ‫حاصل اســت و با وحدت کلمه بین سایر قشرهای ْ‬ ‫خصوص ًا دولتهای اسالمی‪ ،‬موجب بشود که گرفتاریهای‬ ‫ما و گرفتاریهای شما و گرفتاری سایر مسلمین رفع بشود‪.‬‬ ‫ما می‏دانیم و مســلمین هــم‪ ،‬بلکه مهــم دولتهای‬ ‫اسالمی هم‪ ،‬همه می‏دانند که انچه به ما می‏رسد و رسیده‬ ‫است از دو مشکل است‪ :‬یکی مشکلۀ بین خود دولتهاست‪،‬‬ ‫که مع‏االسف تا کنون نتوانسته‏اند این مشکل را حل بکنند‬ ‫و ان مشکل؛ اختالفات بین خودشان است و انکه می‏دانند‬ ‫منشا همۀ گرفتاریهای مســلمین این اختالفات است و ما‬ ‫هم بیش از قریب به بیست سال اســت که در این موضوع‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سعیدجلیلی‪:‬به زودیاسنادومدارکارائهخواهمداد‬ ‫دیگرسکوتنکنید!‬ ‫لزومتوجهبهاندیشه هایاستادمطهری‬ ‫پارلمانمتشنجعراق‬ ‫‪16- 21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اینهفتهزارنفر‪،‬انچندهزارتخلف‬ ‫چالشطایفه گرایی‬ ‫بالکانیکردنسوریه‬ ‫‪22- 25‬‬ ‫فکرنو‬ ‫خطرعمومیسازیفلسفه‬ ‫شخصیتیکهکلیشهنیست‬ ‫شرطتحققفلسفهتطبیقی‬ ‫رایسرویجلدمجلهایرانی‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫تاریخ‪ :‬مصطفی شوقی (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫ِهی سفارش کردیم‪ِ ،‬هی گفتیم‪،‬‬ ‫نوشتیم‪ ،‬دعوت کردیم سران دولتها را بر این اتحاد‪،‬‬ ‫لکن مع‏االسف تا کنون حاصل نشده است‪ .‬و مشکل دوم؛‬ ‫مشکل دولتها با ملتهاســت که دولتها با ملتها طوری رفتار‬ ‫کردند که ملتها پشــتیبان انها نیستند‪ .‬مشکالتی که برای‬ ‫دولتها پیدا می‏شود و باید به دست ملتها این مشکالت رفع‬ ‫بشود‪ ،‬برای تفاهمی که بین انها نیست‪.‬‬ ‫اگر ملتها دامن نزننــد به مشــکالت دولتها؛ الاقل‬ ‫بی‏تفاوت هســتند‪ .‬و من این مطلب را شاید کرار ًا گفتم که‬ ‫خوب است دولتها از دولت سابق ما و دولت فعلی ما عبرت‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫دولت سابق در رژیم طاغوتی اگر مشکلی برای ان پیدا‬ ‫می‏شد‪ ،‬ملت یا بر مشکالت او می‏افزود و یا بی‏تفاوت بود و‬ ‫االن دولت ما به اعتبار اینکه دولت اسالمی است و‬ ‫بنای اینکه به ملت ســتم بکند ندارد‪ ،‬مشکالت او را‬ ‫ملت رفع می‏کند‪.‬‬ ‫شــما دیدید که مشــکل بزرگــی بــرای ما در‬ ‫کردستان پیدا شد و به مجرد اینکه اعالم شد که یک‬ ‫همچو مشکلی اســت از تمام ایران ملت پشتیبانی‬ ‫کردند و بنــای حرکت به طرف کردســتان برای رفع‬ ‫غائله داشتند که ما به واسطۀ اینکه به زحمت نیفتند‬ ‫و مطمئن بودیم کــه قوای انتظامــی می‏تواند حل‬ ‫بکند‪ ،‬از انها خواهش کردیم که صبر داشته باشند‪.‬‬ ‫و من می‏دانم که هر روزی که برای ما مشــکلی پیدا‬ ‫بشود‪ ،‬ملت ما در رفع ان کوشش خواهند کرد و اعالم‬ ‫موافقتشان را با ما کردند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسننتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪28- 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫تصمیم سرنوشت ساز‬ ‫نامزد معقول‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬اصول تئوریک خود را‬ ‫پاالیش کنند‬ ‫‪38-51‬‬ ‫بینالملل‬ ‫جنگ سرد جدید‬ ‫نفرت از اوباما‬ ‫حمله به میراث کاردوسو‬ ‫پرزیدنت متزلزل‬ ‫‪70-75‬‬ ‫ورزش‬ ‫معادله پیچیده انتخاب اقای رئیس‬ ‫فوتبال ایران یک مدیر تحولگرا می خواهد‬ ‫سریال های پرطرفدار به جای پخش فوتبال‬ ‫فاجعه در تختی بدون حتی یک مقصر!‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫یکفیلممبتذلکه‬ ‫مایهخجالتاست‬ ‫هرفردی‬ ‫غیر از محمود‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و شش‪11 /‬اردیبهشت ‪ 88 / 1395‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلث در یادداشت و گزارشهای‬ ‫خود فیلم «‪ 50‬کیلو البالو»‬ ‫را نقد کرده است‬ ‫اصولگرایان برای‪96‬‬ ‫بایدچهکنند؟‬ ‫چرا اوباما به ریاض رفت؟‬ ‫دلجویی لیبرالیسم‬ ‫از بنیادگرایی‬ ‫حمله به میراثکاردوسو‬ ‫ایا سوسیالیسم در برزیل‬ ‫شکست خورده است؟‬ ‫پس از ماجرای ‪ 2‬میلیارد دالر‪ ،‬دیوار‬ ‫بیاعتمادیبینایرانوامریکابلندترمیشود‬ ‫چالش طایفهگرایی‬ ‫چرا عراق دچار بحران‬ ‫سیاسی شده است؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫پیمان شکنی امریکایی‬ ‫خبرنامه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در ادامه رویکرد خصمانه خود به ایران موانعی را‬ ‫مقابل برجام ایجاد کرده و موجب شده است که کشورهای اروپایی نتوانند با‬ ‫ایران به رغم رفع تحریم ها مراودات اقتصادی داشته باشند‪ .‬در خبرنامه این‬ ‫هفته عالوه بر این موضوع به مسائل دیگری همچون گشت نامحسوس‪،‬‬ ‫بحران سیاسی در عراق و برخی خبرهای شبکه های مجازی پرداخته ایم‪.‬‬ ‫بیانات رهبر انقالب در دیدارکارگران‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫امریکاعمالمانعبانک هایخارجیمی شود‬ ‫رهبر انقالب اسالمی تاکید مکرر مقامات امریکایی‬ ‫بر حفظ شــاکله و نظــام تحریم های ایــران را یکی دیگر‬ ‫از روش هــای صریــح «ایران هراســی بــرای ممانعت از‬ ‫حضور سرمایه گذاران خارجی» برشمردند‪ .‬ایشان گفتند‪:‬‬ ‫«ما با چنین دشــمنی طرف هســتیم و برای هــر فعالیتی‬ ‫که می خواهیــم انجام دهیــم‪ ،‬باید وجود این دشــمن را‬ ‫مفروض بگیریم‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای رهبر معظم‬ ‫انقالب اسالمی در استانه روز کارگر در دیدار هزاران نفر از‬ ‫کارگران‪ ،‬با تجلیل از وفاداری و ثبات قدم جامعه کارگری در‬ ‫قبال انقالب و نظام‪ ،‬بر «حل مشکالت جامعه کارگری»‪،‬‬ ‫«تقویت تولید داخلی»‪« ،‬ضرورت مقابله جدی با قاچاق‬ ‫کاال» و «ممنوعیــت واردات کاالهــای دارای مشــابه‬ ‫ایرانی» تاکید کردند و با اشــاره به ادامــه خصومت های‬ ‫امریکا افزودنــد‪« :‬امریکایی هــای غیر قابــل اعتماد‪ ،‬با‬ ‫اصرار بر تحریم های مختلف ایران تالش می کنند با ایجاد‬ ‫«ایران هراسی» عمال در راه تعامالت اقتصادی کشور با‬ ‫خارج‪ ،‬مانع تراشی کنند‪ ».‬رهبر انقالب همچنین در اشاره‬ ‫به یک مساله خیلی مهم در باب تولید داخلی گفتند‪« :‬گاه‬ ‫جنســی می تواند در داخل تولید شود اما وارد کنندگانی که‬ ‫سودهای کالن به دست می اورند‪ ،‬با روش های مختلف از‬ ‫جمله «رشوه های سنگین‪ ،‬تهدید و حتی جنایت» تالش‬ ‫می کنند جلوی تولیــد ان کاال را بگیرند‪ ».‬ایشــان تاکید‬ ‫کردند‪« :‬این مســائل‪ ،‬بســیار مهم و امنیتی است و نباید‬ ‫با انها ســاده برخورد کرد‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای در‬ ‫ادامه اسیب شناسی موانع رشد تولید داخلی‪ ،‬به نقد کسانی‬ ‫پرداختند که به بهانه کهنه بودن فناوری تولید محصوالت ‬ ‫داخلی‪ ،‬عمــا راه ورود محصــوالت خارجی را به کشــور‬ ‫هموار می کنند‪ .‬ایشــان گفتند‪« :‬برخی مدافعان واردات‬ ‫خارجی هر جا در استدالل کم می اورند‪ ،‬می گویند فناوری‬ ‫خارجی‪« ،‬پیشرفته» و فناوری داخلی‪« ،‬قدیمی» است؛‬ ‫بسیار خب اما چرا با این همه استعداد و ذهن خالق ایرانی‪،‬‬ ‫این مشکل را حل نمی کنید؟»‬ ‫رهبر انقالب ســوال کردنــد‪« :‬ایا ذهــن ایرانی که‬ ‫می تواند موشک را پس از مســافتی دو هزار کیلومتری با‬ ‫خطایی کمتر از ‪ ۱۰‬متر به هدف بزند‪ ،‬نمی تواند مشــکل‬ ‫فناوری داخلــی برخی عرصه ها از جملــه صنعت خودرو را‬ ‫حل کند؟ پس چرا برای حل مشکالت به این گونه جوانان‬ ‫مراجعه نمی کنید؟»‬ ‫حضــرت ایت اللــه خامنــه ای افزودنــد‪« :‬برخــی‬ ‫پیشرفت های کشور محرمانه است و قابل بازگویی نیست‬ ‫وگرنه همــه از اســتعداد جوانــان این ســرزمین متعجب‬ ‫می شــوند‪ ».‬رهبــر انقــاب در جمع بندی ایــن بخش از‬ ‫سخنانشــان افزودند‪« :‬به جامعه کارگــری‪ ،‬کارفرمایان و‬ ‫مسئوالن دولتی خوش بین هستم اما واقعیت این است که‬ ‫کار در جاهایی می لنگد و برخــی علل و عوامل نمی گذارد‬ ‫تالش ها به نتیجه الزم برســد‪ ،‬مســئوالن تالش کنند و با‬ ‫شناخت و رفع این رخنه ها‪ ،‬شتاب حرکت پیشرفت کشور را‬ ‫افزایش دهند‪ ».‬ایشان تاکید کردند‪« :‬رسیدن ایران به قله‬ ‫رفیع تمدن اسالمی‪ ،‬شعار و رجزخوانی نیست بلکه مستند‬ ‫به واقعیات‪ ،‬امکانات‪ ،‬ویژگی ها و ظرفیت هایی است که‬ ‫توجه به انها‪ ،‬زمینه ساز تحقق این هدف خواهد شد‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اسالمی گفتند‪« :‬البته دشمن‪ ،‬همچنان دشمنی‬ ‫و ایجاد مانــع می کند و در راس این دشــمنی نیــز امریکا‬ ‫و صهیونیســم قرار دارنــد‪ ».‬حضرت ایت اللــه خامنه ای‬ ‫افزودند‪« :‬امریکایی ها گاهی اوقات از دور گالیه می کنند‬ ‫که چرا نســبت به ما بدبین هستید؟ خوب مســائلی را که‬ ‫موجب بدبینی هستند‪ ،‬می بینیم و نمی توانیم چشمان خود‬ ‫را روی انها ببندیم‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‪« ،‬انجام‬ ‫مبادالت بانکی با زحمت و کندی زیاد و اخالل امریکایی ها‬ ‫در معامالت بانکی» را نمونه ای اشکار از زمینه های بدبینی‬ ‫برشمردند و گفتند‪« :‬اکنون موضوع اختالل در معامالت‬ ‫بانکی را مسئوالن نیز می گویند اما چرا بانک های بزرگ دنیا‬ ‫حاضر به همکاری با ایران نیستند؟»‬ ‫رهبــر انقــاب اســامی گفتنــد‪« :‬علــت انکــه‬ ‫بانک های بزرگ دنیا حاضر به همکاری با ایران نیســتند‪،‬‬ ‫«ایران هراســی» اســت که امریکایی ها ایجــاد کرده و‬ ‫ادامه می دهند‪ ».‬ایشــان تاکید کردنــد‪« :‬بارها گفته ام‬ ‫که نمی تــوان بــه امریکایی هــا اعتمــاد کــرد و اکنون‬ ‫علت این مســاله در حال روشن شدن اســت‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای با اشــاره به اینکه روی کاغذ می نویسند‬ ‫و می گوینــد‪« :‬بانک ها بــا ایــران معامله کننــد» اما در‬ ‫عمل‪ ،‬به گونه دیگری اقدام می شــود تا «ایران هراسی»‬ ‫به وجود ایــد‪ ،‬افزودنــد‪« :‬امریکایی هــا می گویند ایران‬ ‫یک کشــور حامی تروریسم اســت و ممکن است به علت‬ ‫حمایت از تروریســم‪ ،‬مــورد تحریم قرار گیرد‪ ».‬ایشــان‬ ‫تاکید کردند‪« :‬ایــن مطالب چــه پیامی را بــه بانک ها و‬ ‫طرف های خارجی منتقل می کند؟ پیــام این مطالب این‬ ‫اســت که برای معامله با ایران اقدام نکنیــد و در نتیجه‪،‬‬ ‫عمال بانک ها و ســرمایه داران خارجــی از تعامل با ایران‬ ‫به هــراس می افتند‪ ».‬رهبــر انقالب اســامی افزودند‪:‬‬ ‫«البتــه درخصوص موضــوع تروریســم‪ ،‬امریکایی ها از‬ ‫همه تروریســت ها بدتــر هســتند و بر اســاس اطالعات‬ ‫موجود‪ ،‬همچنان به ترویســت های نام و نشان دار کمک‬ ‫می کنند‪ ».‬حضرت ایت اللــه خامنه ای به یکــی دیگر از‬ ‫شیوه های «ایران هراســی» دولت امریکا برای ممانعت‬ ‫عملی از همکاری بانک ها و ســرمایه داران خارجی اشاره‬ ‫کردنــد و گفتند‪« :‬انها ادعــا می کنند کــه دلیل همکاری‬ ‫نکردن کشــورهای خارجی‪ ،‬اوضاع داخلی ایران اســت‬ ‫در حالیکه اکنون امن تر از ایــران در منطقه وجود ندارد و‬ ‫شــرایط داخلی ایران‪ ،‬از خود امریکا که روزانه چندین نفر‬ ‫کشته می شوند و حتی از کشورهای اروپایی امن تر است‬ ‫و اوضاع داخلی ایران به کوری چشــم دشــمنان‪ ،‬بســیار‬ ‫خوب است‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی تاکید مکرر مقامات‬ ‫امریکایی بر حفظ شاکله و نظام تحریم های ایران را یکی‬ ‫دیگر از روش های صریح «ایران هراسی برای ممانعت از‬ ‫حضور سرمایه گذاران خارجی» برشــمردند و خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬ما بــا چنین دشــمنی طرف هســتیم و برای هر‬ ‫فعالیتی که می خواهیم انجام دهیم‪ ،‬باید وجود این دشمن‬ ‫را مفروض بگیریم‪».‬‬ ‫حضــرت ایت اللــه خامنه ای با اشــاره به پیشــرفت‬ ‫جمهوری اســامی ایران در ‪ ۳۷‬ســال گذشــته‪ ،‬به رغم‬ ‫دشمنی امریکا تاکید کردند‪« :‬اگر این دشمنی تا صد سال‬ ‫دیگر هم ادامه داشته باشد‪ ،‬به کوری چشم انها تا صد سال‬ ‫دیگر نیز پیشرفت خواهیم کرد‪».‬‬ ‫ایشــان افزودند‪« :‬امریکا دشمن است؛ چه به روی‬ ‫او بیاوریم‪ ،‬چه به روی او نیاوریــم؛ و چه بر زبان بیاوریم و‬ ‫چه بر زبان نیاوریم‪ ،‬این دشمنی ها تمام نخواهد شد‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬همه مسئوالن سه قوه‪،‬‬ ‫دستگاه ها و نهادهای انقالب و همچنین احاد مردم را به‬ ‫شناخت قدر و قدرت کشور و توانایی های ان توصیه کردند‬ ‫و افزودند‪« :‬ما هماننــد امیرالمومنین علی(ع) مظلوم اما‬ ‫قوی هســتیم و اگر از توانایی ها و ظرفیت هــای خود به‬ ‫بهترین‪ ،‬انسانی ترین و اسالمی ترین شکل استفاده کنیم‪،‬‬ ‫قطعا بر همه موانع فائق خواهیم امد‪».‬‬ ‫ایشــان تاکید کردنــد‪« :‬راه مــا هموار نیســت اما‬ ‫سنگالخ هم نیست و اگر به قدرت خود تکیه کنیم‪ ،‬حتما‬ ‫به موفقیت و پیشرفت های بیشتر خواهیم رسید‪».‬‬ ‫پارلمان متشنج عراق‬ ‫سعید جلیلی‪ :‬به زودی اسناد و مدارک‬ ‫ارائه خواهم داد‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫سعید جلیلی یکی از چهره های خبر ساز هفته گذشته‬ ‫اســت‪ .‬او که از منتقدان برجام به شــمار می رود این روزها‬ ‫شفاف و صریح نظراتش را در مورد پیمان شکنی های امریکا‬ ‫و غرب در برجام وهمچنین اشتباهاتسیاست خارجی دولت‬ ‫مستقر بیان می کند‪.‬‬ ‫سعید جلیلی سه شــنبه هفته گذشــته در بیرجند یک‬ ‫ســخنرانی مهم انجام داد‪ .‬او در دانشــگاه علوم پزشکی‪،‬‬ ‫خدمات بهداشــتی و درمانی بیرجند گفته اســت‪« :‬میل و‬ ‫مدل امریکا مساله ای است که رهبر معظم انقالب در اول‬ ‫فروردین ماه به ان اشاره کردند‪ .‬تعداد سانتریفیوژها ‪19‬هزار‬ ‫دســتگاه بود و در چند ماه اخیــر امریــکا وارد تحریم های‬ ‫جدیدی شــد که ایجاد محدودیت برای صدور ویزا در سفر‬ ‫افراد به ایران یک نمونه ان اســت‪ .‬این موارد بعد از توافق‬ ‫برجام اعمال شــد و امــروز هم تحریم هــا را ادامه می دهد‬ ‫که قلب راکتــور هســته ای اراک را پر از ســیمان کردند‪،‬‬ ‫سانتریفیوژها را جمع و مواد را خارج کردند‪ .‬در دفاع از حق‬ ‫یک ملت برد ‪ -‬برد معنا ندارد‪ .‬عمال تجربه این سه ســال را‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ببینید می گویند ایران تعهدات خود را بعــد از توافق انجام‬ ‫داد و چرا در موضوع های دیگری پافشاری می کنند‪ .‬امروز‬ ‫دشمن اهرم تحریم را در دســت گرفته و دائم بهانه تراشی‬ ‫می کند‪.‬سال‪ 92‬وقتیتحویلشد‪،‬روزانه‪ 1/4‬میلیونبشکه‬ ‫نفت استخراج می شد‪ .‬در اینده نزدیک این مساله را همراه با‬ ‫اسناد و مدارک طرح خواهم کرد‪».‬‬ ‫مذاکره کننده سابق کشورمان همچنین گفته است‪:‬‬ ‫«دشمن از غنی شدن چنین نســلی نگران است‪ .‬این نسل‬ ‫در راستای منافع خود ایستادگی می کند و دشمن می خواهد‬ ‫اندیشــه خود باوری و خدا محــوری را در این مــردم از بین‬ ‫ببرد‪ .‬هدف انها از طرح برجام ‪ 2‬و برجام ‪ 3‬این هست که از‬ ‫انرژی هسته ای به «هسته انرژی» برسند که همان ایمان و‬ ‫وحدت است و از این مساله نگران هستند‪ ».‬به گفته جلیلی‬ ‫هدف دشمن نابودی تفکر اسالمی با فسیل های غرب زده‬ ‫و نداشتن اندیشه خودباوری اســت‪ .‬بحث برجام ‪ 2‬و برجام‬ ‫‪ 3‬این اســت‪ ،‬منابع ملت را خالی کنند که هجمه انها نشان‬ ‫از استیصال دارد‪.‬‬ ‫دیگر سکوت نکنید!‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬جدال روی انتن‬ ‫دو میلیارد دالر از دارایی های ملت ایران‬ ‫به غارت رفته اســت‪ .‬یک اتفاق تلخ که البته‬ ‫حواشــی پیرامونــی فراوانی داشــته اما یک‬ ‫نکتــه مهم در این جــدال ســنگین مقامات ‪3‬‬ ‫دولت اخیر است‪ .‬هر کدام در اظهارنظرهای‬ ‫تند و جنجالی دولت دیگر را مسبب این اتفاق‬ ‫مهم می دانند‪ .‬واقعیت اما این اســت که این‬ ‫رخــداد غم انگیز تقصیــر هر دولتــی که بوده‬ ‫حاال تبدیل به یک مساله ملی شده و همه باید‬ ‫با کمــک یکدیگر ظرفیت های دولت مســتقر‬ ‫را بــرای پیگیری و البته بــاز پس گیری اموال‬ ‫مصادره شده افزایش دهند‪ .‬یک راهزن بزرگ‬ ‫به اموال ملت ما دست درازی کرده و بر اساس‬ ‫برخی اخبــار دیگر این رونــد در موارد دیگری‬ ‫نیز در حال پیگیری است‪ .‬باید چاره اندیشید؛‬ ‫یک چاره جویی ملی با حضور همه دولت های‬ ‫فعلی و قبلی!‬ ‫‪ l‬توهین ممنوع‬ ‫اخیرا تصویــری از ســید عباس عراقچی‪،‬‬ ‫معــاون وزیــر امــور خارجــه و مذاکره کننــده‬ ‫ارشــد کشــورمان در صفحه اینســتاگرام یکی‬ ‫از نماینــدگان فعلی تهران درج شــده و شــرح‬ ‫نامناســبی نیــز ذیل ان درج شــده اســت‪ .‬این‬ ‫پســت بازتاب ها و واکنش های زیادی داشت‪.‬‬ ‫نکته این اســت که نقد و اظهارنظر کارشناســی‬ ‫در مورد مســائل مختلف حــق هر فــرد ایرانی‬ ‫است؛ چه اینکه تا کنون نقدهای فراوان و بسیار‬ ‫تندی به برجام و مذاکرات هســته ای و عملکرد‬ ‫تیــم مذاکره کننده مطــرح شــده و اعتراض به‬ ‫چرایی بیــان این نقدها چندان پذیرفته نیســت‬ ‫اما خروج از ضوابط نقد و ورود به حوزه شخصی‬ ‫و خانوادگی مســئوالن قطعا امــری نکوهیده و‬ ‫ناپسند اســت‪ .‬جانب انصاف و اخالق را رعایت‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬اشتی با تولید ایرانی‬ ‫بازار مصرف ایــران پر شــده از کاالهای‬ ‫خارجــی؛ کاالهایــی کــه البتــه مشــابه ان در‬ ‫کشــورمان تولید می شــود‪ .‬با برداشــته شدن‬ ‫تحریم هــا و ازادی عمــل تجار این روند ســیر‬ ‫صعودی گرفتــه و کاالهای تولیــد داخل بیش‬ ‫از همیشه به حاشیه رانده شده است‪ .‬مسئوالن‬ ‫دولتــی می گوینــد برنامــه ای بــرای ورود این‬ ‫کاالهــای خارجی ندارنــد اما در بــازار اتفاقات‬ ‫دیگری رخ داده اســت‪ .‬اگر چاره ای اندیشیده‬ ‫نشــود کارگر ایرانی بیش از اینها دچار مشــکل‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫ایران تعهد خــود را در برجام انجام داده اســت‪ .‬این‬ ‫ادعایی نیست که فقط از ســوی ایران بیان شده باشد؛ هم‬ ‫غرب هم امریکا و اژانس بین المللی انرژی اتمی به تناوب‬ ‫اعالم کرده اند که تهران به تمام قول و قرارهایی که در وین‬ ‫تعیین شده بود متعهد بوده است‪ .‬ان سوی ماجرا اما حکایت‬ ‫دیگری برقرار است‪ .‬ایاالت متحده امریکا بخش زیادی از‬ ‫تعهدات خود را انجام نداده و موانع مهمی را نیز مقابل رفع‬ ‫تحریم ها ایجاد کرده است‪ .‬محمد جواد ظریف می گوید به‬ ‫صورت متوالی با جان کری در ارتباط است و برخی مقامات‬ ‫دیگر وزارت خارجه هم گفته اند که از طریق ایمیل فشارهای‬ ‫زیادی به طرف امریکایی وارد می کنند‪ .‬واقع داستان اما این‬ ‫است که در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده و تعهدات روی کاغذ‬ ‫سرانجامی نداشته است‪ .‬کسی در ایران دنبال پیمان شکنی‬ ‫نیست اما در مقابل پیمان شکنی طرف مقابل باید چاره ای‬ ‫اندیشید‪ .‬سکوت بیش از این معنایی ندارد‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫لزوم توجه به اندیشه های‬ ‫استاد مطهری‬ ‫انتقاد متکی به ظریف‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫برای اقامه امربه معروف‬ ‫از سرزنش احدی نمی هراسیم‬ ‫در اســتانه فــرا رســیدن ‪ 12‬اردیبهشــت‪ ،‬ســالروز‬ ‫شــهادت عالمه شــهید مرتضی مطهری و هفته عقیدتی‬ ‫سیاســی در ســپاه‪ ،‬ســردار سرلشکرپاســدار محمدعلی‬ ‫جعفری‪ ،‬فرمانده کل ســپاه پاســدران انقالب اسالمی و‬ ‫حجت االسالم علی ســعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه‪،‬‬ ‫پیام مشــترکی صادر کردند که در ان تاکید شده بود برای‬ ‫برپایی امر به معروف و نهی از منکر از سرزنش هیچ احدی‬ ‫نمی هراسیم‪.‬‬ ‫در این بیانیه امده بود‪« :‬امروز در حالی ‪ 12‬اردیبهشت‬ ‫سالروزشهادت شهید مطهری ان فیلسوف متفکر را گرامی ‬ ‫می داریم که جامعه ما هنوز به درس گرفتن از سیره عملی‬ ‫و اندیشه های زالل ان شهید مطهر نیاز مبرم دارد چرا که‬ ‫هرچــه از زمان شــهادت ان عزیز می گذرد‪ ،‬شــاهد اثار و‬ ‫برکات معنوی و فکری تازه تری از ان عالم مجاهد و احیاگر‬ ‫ارزش ها و فضیلت های دینی و انقالبی هستیم‪.‬‬ ‫این حکیم الهی و عارف عامل با همه ظرفیت عظیم‬ ‫علمی‪ ،‬فلسفی و معنوی کم نظیر خود توانست در مقابله با‬ ‫جریانات الحادی‪ ،‬انحرافی و التقاطی که کیان اندیشه های‬ ‫اسالمی را تهدید می کرد‪ ،‬دســت به جهاد فکری گسترده‬ ‫و همه جانبه ای در دوران غربت و مظلومیت اســام و امام‬ ‫بزند که شهد ان کام جوانان انقالبی و مومن دوران مبارزه و‬ ‫انقالب را شیرین کرد و سرانجام نیز خون پاکش در این راه‬ ‫تقدیم اسالم ناب و انقالب اسالمی گردید‪.‬‬ ‫اری؛ طنین فریادهای ان خطیب توانا در خطابه های‬ ‫حماسه حســینی که در تبیین امر به معروف و نهی از منکر‬ ‫به عنوان هدف اساسی قیام سیدالشــهدا از اعماق جانش‬ ‫بر می خواســت هنوز در گوش های مان شــنیده می شــود‬ ‫و ما پاســداران را که شــاگردان فکری مکتب او هســتیم‬ ‫فرامی خواند که باید برای اقامه فریضه عظیم امر به معروف‬ ‫و نهی از منکر قیام نماییم و در این راه از سرزنش و مالمت‬ ‫احدی نهراســیم‪ ،‬ان گونه که خــود نیز از تهدیــد و تقدیم‬ ‫جانش نهراسید‪.‬‬ ‫فلسفه و رمز نامگذاری این روز به عنوان روز عقیدتی‬ ‫سیاسی در سپاه بیانگر ضرورت تج ّلی و تبلور دائمی همین‬ ‫تفکر در این نهاد والیتمدار است‪ .‬تنها در سایه تعمیق چنین‬ ‫اندیشه ای اســت که سپاه می تواند انســان هایی را تربیت‬ ‫نماید که عالوه بر رشد و تعالی سازمان خود‪ ،‬در پیشروندگی‬ ‫فعال ایفا نماید و در عرصه های‬ ‫و پیش برندگی انقالب نقش ّ‬ ‫مختلف حتی اقتصاد مقاومتی کــه از دغدغه های مهم و‬ ‫مطالبه جدی رهبری معظم حضرت ایت الله امام خامنه ای‬ ‫مدظله العالی است‪ ،‬پیشگام باشد‪».‬‬ ‫لزوم توجه به‬ ‫اندیشه های‬ ‫استادمطهری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫حمید جهان بین‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫بیانیه مشترک فرمانده سپاه و رئیس عقیدتی سیاسی‬ ‫سپاه از جنبه های بسیاری حائز اهمیت است‪ ،‬خصوصا در‬ ‫شرایطی که این روزها بحث گشت های نامحسوس ارشاد‬ ‫بر سرزبان هاست و بســیاری به این موضوع توجه ویژه ای‬ ‫داشته اند‪ ،‬بیان این مساله که «برای اقامه فریضه عظیم‬ ‫امر به معــروف و نهی از منکر قیــام کــرده و در این راه از‬ ‫سرزنش و مالمت احدی نهراســیم» اهمیت ان را بیشتر‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫در سال های اخیر موضوع گشــت های ارشاد حتی‬ ‫به مناظره های انتخاباتی در انتخابــات بحث برانگیز ‪88‬‬ ‫نیز کشیده شــد‪ .‬تقریبا در ان سال هیچ کاندیدایی حضور‬ ‫نداشت که از این موضوع حمایت کند‪ .‬با این حال موضوع‬ ‫امر به معروف و نهی از منکر هرگز از نگاه نیروهای ارزشی‬ ‫مورد غفلت قــرار نگرفته و به هر بهانه ای بــه ان پرداخته‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫واقعیت امر این است که اگر معتقدیم که برپایه نظر‬ ‫امام «این محرم و صفر است که اسالم را زنده نگه داشته‬ ‫است» باید بپذیریم که روح و اساس قیام عاشورا همین‬ ‫«امر به معروف و نهــی از منکر» بــود‪ .‬انتخاب این روز‬ ‫به عنوان روز عقیدتی سیاسی سپاه نیز خود گویا حقیقتی‬ ‫مهم اســت؛ اینکه ســپاه حتی در ابتدایی ترین ســال ها‬ ‫نه فقط نیرویی نظامی بلکه نیرویی عقیدتی و ایمانی بوده‬ ‫و ایــن راه را دنبال می کنــد‪ .‬ان هم بر پایه اندیشــه های‬ ‫اندیشــمندی که حضرت امــام پس از شــهادت گفت‪:‬‬ ‫«مطهری حاصل عمر من بود»‪ .‬بنابراین در عصر معاصر‬ ‫و دنیایی که روز بــه روز از ارمانگرایــی و حقیقت طلبی و‬ ‫حق جویی جدا می شود‪ ،‬لزوم توجه به اندیشه های استاد‬ ‫مطهری روز به روز بیشتر می شود‪ .‬بازگشت به عصر دفاع‬ ‫مقدس که از ان می توان با عنوان دوران طالیی و یکی‬ ‫از نقاط اوج ســپاه یاد کرد‪ ،‬نشان می دهد که فرماندهان‬ ‫تنها یک فرمانده نظامی نبودند‪ .‬انها اســوه های اخالق‬ ‫و ایمان بودند که از نزدیک با اندیشــه های امام و استاد‬ ‫مطهری اشنایی پیدا کرده بودند‪.‬‬ ‫ظلمبهنیرویانتظامی‬ ‫یارانه‪ 2/5‬میلیونیجزایری‬ ‫دولت قبل و دولت وقت‬ ‫وزیرکشور درمورد گشت ارشاد نامحسوس گفت که‬ ‫ی در جریان گشت نامحسوس مظلوم واقع‬ ‫«نیروی انتظام ‬ ‫شــد و در برخی جاها در حقش اجحاف شــد‪ ».‬او توضیح‬ ‫داد‪« :‬در بحث نیروهای نامحســوس‪ ،‬نیروی انتظامی در‬ ‫واقع می خواهد از نیروهای ازاد خود در حوزه های امنیتی و‬ ‫اجتماعی استفاده کند که حوزه های امنیتی شامل شرارت‪،‬‬ ‫سرقت‪ ،‬باج گیری‪ ،‬خفت گیری نیز می شود که مردم با ان‬ ‫مواجهند که البتــه یکی از این‬ ‫مباحث بحث اخالقی کشــف‬ ‫حجاب در داخل خودروهاست‪.‬‬ ‫این نیروهای نامحسوس وقتی‬ ‫چنین مباحثی را مشاهده کنند‬ ‫باید به نیروی انتظامی گزارش‬ ‫و مستندات را فراهم کنند‪».‬‬ ‫شهرام جزایری می گوید‪:‬‬ ‫«من همچنــان عقیــده دارم‬ ‫می توانم ماهــی دو میلیون و‬ ‫‪ 500‬هزار تومان را به هر ایرانی‬ ‫بــرای یارانــه نقدی بپــردازم‪.‬‬ ‫کار نشــدنی ای نیست‪ ».‬وی‬ ‫انتقادهای زیــادی به عملکرد‬ ‫تیم اقتصــادی دولــت دارد و‬ ‫به صراحت تکرار می کند خیلی از سیاستگذاران و مدیران‬ ‫اقتصــادی را در این دولــت و دولــت قبلی قبــول ندارد‪.‬‬ ‫محمدباقر نوبخت هم از نظر جزایری انسان فرهیخته ای‬ ‫اســت اما انتقادهایی جدی به ناتوانــی و عملکرد او دارد‪.‬‬ ‫جزایری معتقــد اســت نبایــد دولت های بعــدی حرکات‬ ‫پوپولیستی احمدی نژاد را ادامه دهند‪ .‬‬ ‫حمیدرساییبااشــارهبهمصادره دومیلیارددالرازاموال‬ ‫مســدودشــدهایرانگفته‪«:‬معاوناولمحترمدائمادرحال‬ ‫تهدید‪،‬توهینوچپاولحقوقوامــوالوامکاناتملتایران‬ ‫هستند‪،‬اینبارهمبافرافکنیمشــکالتراگردندولتقبل‬ ‫انداخت‪».‬رساییادامهمی دهد‪«:‬بهدلیلحاکمبودندیپلماسی‬ ‫التماسی‪،‬امریکایی هادرایندهبیشازایندستدرجیبملت‬ ‫ماخواهندکرد‪،‬اینکهدولتفعلی‬ ‫همه مشکالت کشــور را گردن‬ ‫دولت قبل بیندازد‪ ،‬پاسخ کهنه و‬ ‫چندش اوری شــده و دیگر برای‬ ‫مردمقانع کنندهنیست‪،‬دولتی ها‬ ‫بایدبگردندبهانهجدیدیپیداکنند‪،‬‬ ‫چوناندولتقبلشایدتاچندماه‬ ‫دیگرشددولتوقت‪».‬‬ ‫رای گیری برای کابینه العبادی‬ ‫پس از برگزاری نشســت سه شنبه گذشــته پارلمان‬ ‫عراق‪ ،‬نمایندگان به اکثر وزیرانی که امروز العبادی معرفی‬ ‫کرده بود‪ ،‬رای اعتمــاد دادند و چند وزیر پیشــنهادی هم‬ ‫نتوانستند رای اعتماد نمایندگان را کسب کنند‪ .‬سرانجام‬ ‫پس از بروز تنش در صحن اصلی پارلمان‪ ،‬محل جلسه به‬ ‫سالن دیگری منتقل شد و سلیم الجبوری از سرگیری جلسه‬ ‫را اعالم کرد‪ .‬جلسه جنجال برانگیز پارلمان عراق امروز با‬ ‫حضور ‪ 175‬نماینده در فضایی تنش امیز اغاز شد‪.‬‬ ‫پارلمان عراق به ســبب ترکیب جدید کابینه العبادی‬ ‫شاهد بی ثباتی و اختالفات گسترده ای است و شماری از‬ ‫ن اعتراضی خود در داخل‬ ‫نمایندگان هم همچنان به تحص ‬ ‫پارلمان ادامه می دهند ‪ .‬منابع عراقی مهمترین خواســته‬ ‫نمایندگان معترض تحصن کننده را استعفای سران قوای‬ ‫سه گانه و برگزاری انتخابات اعالم کرده اند‪.‬‬ ‫شــماری از نمایندگان پارلمان عراق از روز سه شنبه‬ ‫دوازدهم اوریل (بیست و چهارم فروردین) در اعتراض به‬ ‫ترکیب کابینه وزارتی دوم که حیدر العبادی نخست وزیر روز‬ ‫تو سوم فروردین اسامی انها را ارائه کرده بود تا‬ ‫دوشنبه بیس ‬ ‫رای اعتماد پارلمان را جلب کند‪ ،‬دست به اعتصاب زده اند‪.‬‬ ‫نمایندگان معتــرض ابتدا خواهان انحالل هیات رئیســه‬ ‫شدند و در ادامه با درخواست برای برکناری روسای قوای‬ ‫سه گانه سقف خواسته های خود را افزایش دادند‪.‬‬ ‫حیدر العبادی‪ ،‬نخســت وزیر عراق روز سه شنبه ‪24‬‬ ‫فروردین‪ ،‬اســامی نامزدهــای کابینه وزارتــی جدید را به‬ ‫ریاســت پارلمان تقدیم کرده بود‪ ،‬بر اساس این فهرست‪،‬‬ ‫فالح القیاض برای تصدی وزارت خارجه‪ ،‬موسی الموسوی‬ ‫برای وزارت اموزش و پژوهش علمی‪ ،‬صالح رشید محارب‬ ‫برای وزارت برق ‪ ،‬جبار علی برای وزارت نفت و عالء حسین‬ ‫برای وزارت بهداشت معرفی شده اند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که روســای قوای ســه گانه و‬ ‫رهبــران گروه های سیاســی عراق در نشســت دوشــنبه‬ ‫‪ 11‬اوریل (بیســت و ســوم فروردین) ســند اصالح ملی‬ ‫دوازده بندی را کــه دربرگیرنــده تدابیر مشــخص برای‬ ‫نامزدی شخصیت ها برای تصدی پســت های وزارتی و‬ ‫هیات های مســتقل و مشخص شــدن زمان هایی برای‬ ‫تدوین قوانین مهم و تکمیل برنامه دولتی اســت‪ ،‬امضا‬ ‫کردند‪ .‬با این حــال پس از انتقال محل برگزاری جلســه‬ ‫از مقر پارلمان به ســالن بزرگ پارلمان‪ ،‬جلســه با حضور‬ ‫انتقاد دولت به‬ ‫سیف‬ ‫پیروزیباشناسنامه هایمهر نخورده‬ ‫حمیدرض اترقیضمنردوجودهرگونهایرادیدرلیست‬ ‫ائتالفاصولگرایاندرمرحلهاولانتخاباتگفت‪«:‬اگرلیست‬ ‫دوراولاصولگرایاناشکالیداشتبه طورکاملوبالفاصله‬ ‫بعد از لیســت اصالح طلبان در تهران قــرار نمی گرفت‪ ».‬او‬ ‫افزود‪« :‬اینکه افراد حاضر در لیست چه کسانی بوده اند یا در‬ ‫چه جریانی بوده اند برای مردم مهم نبوده است‪ .‬اینکه لیست‬ ‫اصولگرایان اشکالی داشته اســت‪ ،‬تحلیل بسیار اشتباهی‬ ‫است‪ .‬وقتی یک میلیون نفر در‬ ‫شمالتهران‪،‬کهازاولانقالبتا‬ ‫االنشناسنامه شانمهرنخورده‬ ‫می اینــد و یکدفعــه به لیســت‬ ‫اصالح طلبانرایمی دهندخب‬ ‫این یک چیز طبیعی اســت که‬ ‫لیستانهارایبیاورد‪».‬‬ ‫متکــی‪،‬‬ ‫منوچهــر‬ ‫وزیرخارجه دولت احمدی نژاد‬ ‫در اظهاراتی ظریف را به نقد‬ ‫کشیده است‪ .‬او در مصاحبه‬ ‫با فارس می گویــد‪« :‬ان روز‬ ‫که گفتیــم باید مســائل را با‬ ‫کدخدا حل کنیــم یا قدم زدن‬ ‫با وزیر امــور خارجه امریکا را‬ ‫به نمایش گذاشــتیم توجه نکردیم کــه پازل های مورد‬ ‫نظر امریکا را فراهم می کنیم‪ ».‬او گفته‪« :‬امریکایی ها‬ ‫بسیار حســاب شــده و در چارچوب یک نقشه راه دقیق‬ ‫وارد مذاکــرات هســته ای با دولــت یازدهم شــدند‪».‬‬ ‫درحالــی که ظریــف و عراقچــی مرتبا عنــوان می کنند‬ ‫که برجام توانســته بحث موشــکی و هســته ای را جدا‬ ‫کند متکــی می گویــد‪« :‬امریکایی هــا مــا را در کوچه‬ ‫بن بست مذاکرات موشکی به عنوان بخشی از مذاکرات‬ ‫هسته ای قرار دادند‪».‬‬ ‫نظرایت اللهیزدی‬ ‫درباره سود بانکی‬ ‫موضوع سودهای بانکی‬ ‫زیاد که این روزها تبلیغات ان‬ ‫مرتبا تکرار می شــود به یکی‬ ‫از دغدغه هــای مهــم علما و‬ ‫مراجع تبدیل شــده است‪ .‬در‬ ‫این زمینه هفته گذشــته چند‬ ‫تــن از مراجع بــه ان واکنش‬ ‫نشان دادند‪ .‬از جمله ایت الله‬ ‫یزدی‪ ،‬رئیس مجلس خبرگان رهبری طی سخنانی اظهار‬ ‫داشت‪« :‬متاســفانه ســودهای بانکی با روند خاصی در‬ ‫حال افزایش اســت و ســود بانکی در هیچ جــای دنیا با‬ ‫ایران برابری نمی کند‪ ،‬اما بانک هــا بازهم تبلیغات خود‬ ‫را بیشــتر می کننــد‪ ».‬ایت الله یزدی افــزود‪« :‬بانک ها‬ ‫با نوشــتن قراردادهایی شــبهه ظواهر شرعی سودهای‬ ‫بانکی را رفع می کنند‪».‬‬ ‫احمق!‬ ‫تو همان کارتر احمق‪ 58‬هستی‬ ‫ســردار «محمدرضــا‬ ‫نقــدی»‪ ،‬در ســالگرد واقعــه‬ ‫طبس گفته‪« :‬امروز در سالگرد‬ ‫این حادثه عبرت انگیز باز هم‬ ‫مواجه با همین ســبک مغزی‬ ‫رئیس جمهور و رهبران امریکا‬ ‫هســتیم‪ .‬انها با وقاحت تمام‬ ‫در روز روشن به بهانه حادثه ای‬ ‫که ‪ ٣٢‬ســال پیش اتفاق افتــاده‪ ،‬اموال ایــران را دزدی‬ ‫می کنند و دو میلیارد دالر ثروت ملت ما را دستبرد می زنند‪.‬‬ ‫احمق! تو همان کارتر احمق ‪ ١٣٥٨‬هســتی که یک ذره‬ ‫از ان حماقتت بیرون نیامده ای‪ .‬همــه صاحب نظران به‬ ‫تو گفته اند بــه مردم ایران احتــرام بگذار و بــا انها با زبان‬ ‫خوش صحبت کن تا بتوانی مــردم ایران را فریب بدهی و‬ ‫با این کارها بعضی ساده لوح ها را هم گول زدی‪ .‬پس این‬ ‫دزدی چه بود؟!»‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫به نوشته پایش در جلسه هفته‬ ‫گذشــته دولت‪ ،‬برخــی وزیران‬ ‫کابینــه از اظهارات ســیف که‬ ‫در امریــکا گفته بــود «از برجام‬ ‫هیچ چیــز عاید ایران نشــده»‬ ‫به شــدت انتقاد کرده اند‪ .‬در این جلسه جهانگیری‪ ،‬سخنان‬ ‫ســیف را «پاس گل به حریــف» توصیف کــرده و روحانی‬ ‫گفته که در ترکیه تلفنی به رئیس کل بانک مرکزی تذکر داده‬ ‫است‪ .‬روحانی در عین حال می گوید که ظاهرا این سخنان با‬ ‫هماهنگینهاوندیانانجامشدهاست‪.‬نهاوندیانضمنتایید‬ ‫هماهنگیتوضیحدادهبودمخاطبانجامعهسیاسیامریکا‬ ‫بود ه و ســخنان ســیف را با هدف تاثیرگذاری بر ان توصیف‬ ‫می کند‪.‬البتهدولتنیزدربیانیه ایاینموضوعراتکذیبکرد‪.‬‬ ‫حیدرالعبادی‪ ،‬نخســت وزیر عراق ازســرگرفته شد‪ .‬یک‬ ‫منبع در پارلمــان عراق گفــت پارلمان با اجمــاع رای به‬ ‫باطل بودن تدابیر نمایندگان اعتصاب کننده در برگزاری‬ ‫جلسات خود داد‪ .‬نمایندگان پارلمان عراق به عالء غنی‬ ‫به عنوان وزیر بهداشت‪ ،‬حســن الجنابــی به عنوان وزیر‬ ‫منابع ابی و خانم وفاء المهداوی به عنوان وزیر کار و امور‬ ‫اجتماعی رای اعتماد دادند اما وزیر پیشنهادی العبادی‬ ‫برای وزارت دادگستری رای اعتماد نگرفت‪ .‬درعین حال‬ ‫رای گیری برای تصدی پست وزارت خارجه این کشور در‬ ‫پی اعتراضات به تعویق افتاد‪ .‬یــک منبع اگاه به الفرات‬ ‫گفته بود که هیچ مانعی برای پذیرش اســتعفای ابراهیم‬ ‫الجعفــری‪ ،‬وزیر خارجه وجــود ندارد‪ ،‬ولی فراکســیون‬ ‫کردها به علی بن الحســین نامــزد جدیــد حیدرالعبادی‬ ‫برای تصدی وزارت خارجه معترض بود به همین ســبب‬ ‫رای گیری دربــاره نامزد جدیــد به زمان دیگــری موکول‬ ‫شد‪ .‬پس از برگزاری نشست پارلمان عراق که از جنجال‬ ‫و تنش هم دور نبود‪ ،‬نمایندگان به اکثر وزیرانی که امروز‬ ‫حیدرالعبادی معرفی کــرده بود‪ ،‬رای اعتماد دادند و چند‬ ‫وزیر پیشــنهادی هم نتوانســتند رای اعتماد نمایندگان‬ ‫ملت عراق را کسب کنند‪.‬‬ ‫الجبوری پیش تر از همه نمایندگان برای شــرکت در‬ ‫نشست پارلمان با هدف نجات کشــور عراق دعوت کرده‬ ‫بود‪ .‬دستورکار این نشست بررسی موضوع برکناری ریاست‬ ‫مجلس‪ ،‬حضور حیدرالعبادی نخســت وزیر برای معرفی‬ ‫کابینه تعدیل شــده و نیز بررســی چندین قانو ن و گزارش‬ ‫اعالم شده است‪ .‬سلیم جبوری‪ ،‬رئیس پارلمان عراق که‬ ‫نمایندگان معترض خواستار برکناری وی هستند‪ ،‬خطاب‬ ‫به نمایندگان متحصن در پارلمان گفت‪« :‬شما باید نماینده‬ ‫ملت عراق باشــید نــه تظاهرات کننده در جلســه رســمی‬ ‫پارلمان‪ .‬ملت عراق شما را انتخاب کرد که مشکالت انها‬ ‫را حل کنید نــه اینکه خودتان هم باری بر مشــکالت انها‬ ‫بیفزایید‪ ».‬ابودعاء العیساوی معاون جهادی مقتدی صدر‬ ‫نیز به کسانی که در برابر برگزاری جلسه پارلمان مانع تراشی‬ ‫کنند‪ ،‬هشدار داد و بر ادامه اعتصابات و تظاهرات تا زمان‬ ‫رای گیری درباره بســته اصالحی تاکید کرد ‪ .‬وی در جمع‬ ‫طرفداران مقتدی صدر که دســت به تظاهــرات زده اند‪،‬‬ ‫گفت تصمیم گیری در اختیار پارلمان است تا درباره کابینه‬ ‫وزارتی رای گیری کند‪.‬‬ ‫انتقاد متکی به ظریف‬ ‫خبرنامه‬ ‫پارلمان متشنج عراق‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار هزاران کارگر با رهبر معظم انقالب‬ ‫سیف در نمازجمعه‬ ‫‪14‬‬ ‫خاکسپاری پیکر والده سخنگوی دولت‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تقدیر اقای رئیسی از دختر ‪ ۷‬ساله تبریزی حافظ قران‬ ‫مناظره «فرجام دولت پس از برجام»‬ ‫الریجانی و همتای بلژیکی اش‬ ‫صف انتظار برای دیدار با روحانی‬ ‫جان کری و نوه اش در سازمان ملل‬ ‫تجدید میثاق رزمندگان جوان عراقی با امام حسین(ع)‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫شوخی یک دیپلمات با برانکو‬ ‫خبرنامه‬ ‫ مدال جام جهانی برگردن وزیر بهداشت‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬تا کی جواب ناز و ادای سعودی ها را با تسامح و‬ ‫چشم پوشی مقامات بدهیم؟‬ ‫‪ l‬هر سازمانی که با کسری بودجه مواجه می شود‪،‬‬ ‫بدون تامل تبصره به قبوض مردم اضافه می کند!‬ ‫‪ l‬قرار بر این نیســت که حتما عــارف یا الریجانی‬ ‫رئیس مجلس شــوند‪ .‬انتخاب رئیس قوه مقننه حق‬ ‫نمایندگان است و افراد توانمند دیگری هم هستند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال اقــای مجتبی ذوالنور نماینده شــهر‬ ‫مقدس قم‪.‬‬ ‫‪« l‬جریمه دیرکرد بانک ها حرام است‪ .‬فردی که‬ ‫تاخیر کرده باید جریمه شود‪ .‬منتها به جای بانک ها‬ ‫مبالغ جریمه به بانــک مرکزی واریز می شــود‪ ».‬یا‬ ‫مطلب خیلی سنگین بود یا من نفهمیدم!‬ ‫‪ l‬برجام غــذای بیماری زایی شــده که اگــر اقدام‬ ‫بازدارنده موثری صورت نگیرد به تدریج شریان های‬ ‫حیاتــی کشــور را از حیات می انــدازد‪ .‬مــا اکنون با‬ ‫ناکارامــدی برجام در حــوزه اقتصاد و سیاســت و ‪7‬‬ ‫میلیون جوان بیکار و از ســوی دیگر با دیپلماســی‬ ‫التماس دولتمردان در روابط خارجی مواجه شده ایم‪.‬‬ ‫‪ l‬واقعا با چه اندیشه ای میلیاردها دالر پول بی زبان‬ ‫ملت صرف خرید اوراق قرضه کشور متخاصم شده‬ ‫است؟ اگر انها اهل پس دادن پول بودند که اموال‬ ‫غارت شده قبل از انقالب را پس می دادند‪.‬‬ ‫‪ l‬بایــد پلیــس مراقب باشــد کــه عنــوان «پلیس‬ ‫نامحســوس» دســتمایه سوءاســتفاده عــده ای‬ ‫فرصت طلب برای اخاذی از مردم نشود!‬ ‫‪ l‬د ر تدبیر این دولت همین بس که یارانه بسیاری‬ ‫از افراد ضعیف و کم درامد جامعه را قطع کرده‪ ،‬ولی‬ ‫با حذف یارانه قشــر مرفه که به تصویب مجلس نیز‬ ‫رسیده مخالفت می کند!‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪ l‬اقای ظریــف قبــل از توافق برجــام می گفتند‬ ‫زمان انتقاد بعد از توافق است‪ ،‬و االن اقای روحانی‬ ‫می گویندزمانانتقادقبلازتوافقبود‪.‬بهنظرمی رسد‬ ‫دولتی ها دوست ندارند صدای منتقدان را بشنوند‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫جنجال نوه عراقچی‬ ‫ارامش فرزندانمان را خواهند گرفت‪ .‬این مسیر وادادگی‬ ‫و لبخند به گرگ هــا‪ ،‬انها را به طمع تصاحــب همه چیز از‬ ‫طریق تحمیل جنــگ می اندازد‪ .‬ان وقت برای حســرت‬ ‫خوردن دیر است!»‬ ‫مهدی کوچک زاده کــه چند ســاعتی را بال انقطاع‬ ‫به جدل با کاربران صفحه عراقچــی پرداخت‪ ،‬در نهایت‬ ‫صفحه اینســتاگرام خود را بــه حالت شــخصی دراورد تا‬ ‫منتقدانش به صفحه او راهــی نیابند‪ .‬گرچه وقتی با حجم‬ ‫عظیمی از کامنت های مخالف خود مواجه شد‪ ،‬در پستی‬ ‫به منتقدانش پاسخ داد‪ .‬او در توضیحی نوشت‪« :‬مدعیان‬ ‫اعتدال و وطن پرســتی در کامنت ها چه ادب و شــرفی به‬ ‫نمایش گذاشــته اند‪ ،‬باز! امــا نه دریا به پوز ســگ نجس‬ ‫می شــود و نــه نورافشــانی بــا‬ ‫عوعوی سگان متوقف»‪.‬‬ ‫کوچک زاده همچنین در‬ ‫گفت وگو با باشــگاه خبرنگاران‬ ‫جــوان گفــت‪« :‬معتقــدم‬ ‫سوءاستفاده از مسائل مقدس‬ ‫و معصــوم توســط سیاســیون‬ ‫کار صحیحــی نیســت و من از‬ ‫ان منزجر هســتم کــه یکی از‬ ‫ انهــا اطفال اســت‪ .‬اینکه یک‬ ‫سیاستمدار که باید پاسخگوی‬ ‫بســیاری از مسائل باشــد بیاید‬ ‫و یــک عکــس را در کنــار یک‬ ‫کودک معصــوم منتشــر کند را‬ ‫کار درستی نمی دانم‪ ،‬شاه هم با‬ ‫تمام کارهای اشتباهش به حرم‬ ‫امام رضا (ع) می رفت و عکس‬ ‫می گرفت‪ .‬دلیلی وجود نداشت‬ ‫که اقای عراقچــی چنین کاری‬ ‫را انجام دهد‪ .‬معاون وزیــر خارجه بیاید توضیح دهد که با‬ ‫‪ 2‬میلیارد دالر پول چه کرده اســت‪ ».‬این نماینده مجلس‬ ‫اضافه کرده بود‪« :‬خود عراقچی در کمیسیون امنیت ملی‬ ‫گفت برجام قهرمان ندارد بلکــه قربانی دارد‪ ،‬که ما همان‬ ‫قربانیان برجام هستیم‪ ،‬اگر شــما قربانی هستید پس چرا‬ ‫مدال افتخار به شما اعطا شد‪».‬‬ ‫هفته گذشــته جنجال حضور مهــدی کوچک زاده‬ ‫در اینســتاگرام عباس عراقچی باعث شــد در نهایت او به‬ ‫ناچار صفحه اینســتاگرامش را تعطیل کند‪ .‬کوچک زاده‬ ‫زیــر تصویری که عراقچــی‪ ،‬نــوه اش را در اغوش گرفته‬ ‫و مربوط به ســه مــاه پیش بود نوشــت‪« :‬شــهدای حرم‬ ‫هم فرزندان زیبایی دارند‪ .‬بســیار دوســت داشــتنی تر از‬ ‫فرزندان بزرگ شــده با دالرهــای وزارت خارجه!» کامنت‬ ‫کوچک زاده‪ ،‬نخستین و اخرین کامنت او زیر تصویر عباس‬ ‫عراقچی و نوه اش نبود‪ .‬دنبال کنندگان صفحه عراقچی در‬ ‫اینستاگرام‪ ،‬واکنش های متفاوتی به کامنت کوچک زاده‬ ‫داشــتند و در مقابل‪ ،‬کوچک زاده پاســخ بعضی از انها را‬ ‫نیز داد که تا زمــان تحریر این گزارش‪ ،‬تعــداد کامنت ها‬ ‫به بیش از پنج هزار می رســید!‬ ‫یکی از کاربران نوشت‪« :‬اقای‬ ‫کوچــک زاده‪ ،‬انتخابات هفتم‬ ‫اســفند پاســخ خوبــی بــه طرز‬ ‫فکر شــما بود‪ ».‬کاربر دیگری‬ ‫نوشت‪« :‬اگه می خواهی مردم‬ ‫و بچه های مردم ارامش داشته‬ ‫باشند‪ ،‬مدتی روزه سکوت بگیر‬ ‫که خیلی برات واجب اســت»‪.‬‬ ‫کوچــک زاده در جواب کاربری‬ ‫که از او خواسته بود در صفحه‬ ‫خودش به اظهارنظــر بپردازد‪،‬‬ ‫چرا کــه در صفحــه عراقچــی‬ ‫کسی مشــتاق خواندن نظرات‬ ‫او نیســت‪ ،‬نوشــت‪« :‬شــما‬ ‫نخونیــن‪ .‬من بــرای مخاطبی‬ ‫که می دانم مایل است بخواند‪،‬‬ ‫نوشتم‪ » .‬کوچک زاده در جواب‬ ‫کاربر دیگری نوشــت‪« :‬من از‬ ‫دیدن تصویر کودک عصبانی نمی شــم‪ .‬از سوءاســتفاده‬ ‫از معصومیــت چهره کــودک بــرای توجیــه رفتارهــای‬ ‫توجیه ناپذیــر مرتبط با منافــع ملی و سوءاســتفاده کننده‬ ‫بیزارم‪ ».‬نماینده مجلس نهم در پاســخ کاربر دیگری‪ ،‬باز‬ ‫هم دولت را به وادادگی متهم کرد و نوشت‪« :‬شک ندارم‬ ‫اگر این سیاست وادادگی و عقب نشینی ادامه یابد‪ ،‬گرگ ها‬ ‫هدیه ای که روحانی را‬ ‫غافلگیر کرد‬ ‫‪ l‬بانــک مرکزی از کاهــش قیمت برنــج در ‪ 6‬ماه‬ ‫گذشــته خبر داده اســت درحالی که قیمت برنج در‬ ‫این مدت از کیلویی ‪ 8‬هزار تومان به ‪ 11‬هزار تومان‬ ‫افزایش یافته است‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا مــردم ما گاهــی از تفریحات مشــروع مانند‬ ‫تماشای کنسرت منع می شوند؟ در این شرایط چگونه‬ ‫انتظار دارید به تماشای ماهواره ننشینند؟!‬ ‫دوچرخه سواری وزیر‬ ‫بهداشت‬ ‫کانــال تلگــرام محســن رضایــی پس از انتشــار‬ ‫مصاحبه وی با خبرگزاری ایســنا و مطرح شــدن شعاری‬ ‫بودن بحث یارانه صدهزارتومانی از برخی رســانه های‬ ‫مختلف‪ ،‬اقدام به انتشــار یادداشــت کوتاهــی در این‬ ‫زمینه کرد‪.‬‬ ‫وی درباره یارانه صدهزارتومانی نوشــت‪ :‬محســن‬ ‫رضایی نه تنها شعاری بودن یارانه صدهزارتومانی را رد کرد‪،‬‬ ‫بلکه برای تحقق مفهوم هدفمندسازی یارانه ها و کمک به‬ ‫قشرهای کم درامد‪ ،‬صد هزار تومان شدن یارانه ها را یک‬ ‫امر الزم دانست‪ .‬مبلغ ‪ 45‬هزارتومانی که به هر فرد یارانه‬ ‫پرداخت می شود‪ ،‬امروز کمتر از نصف ان در سال ‪ 89‬یعنی‬ ‫سال شــروع هدفمندی یارانه ها ارزش دارد‪ ،‬به عبارتی به‬ ‫لحاظ ارزش خرید و با احتســاب نرخ تورم سالیان گذشته‬ ‫پرداخت مبلغ صد هزار تومان امروز کمابیش ارزش خرید‬ ‫همان مبلغ ‪ 45‬هزار تومان سال ‪ 89‬را دارد‪ .‬از طرفی دیگر‬ ‫قیمت حامل های انرژی ازجمله بنزیــن و گازوییل هم دو‬ ‫برابر گذشته شده است‪.‬‬ ‫اکنون اگر این داده هــای بدیهی را در کنار مصوبه و‬ ‫اقدام اخیر مجلس مبنی بر حذف سه دهک یعنی نزدیک‬ ‫به بیست وچند میلیون نفر از دریافت یارانه قرار دهیم معلوم‬ ‫می شــود که دولت می تواند به هر فرد ایرانی ( ‪55‬میلیون‬ ‫نفر) مبلــغ صد هزار تومــان پرداخت کند تا در کنار ســایر‬ ‫سیاســت ها این طرح را برای تعدیل نابرابــری درامدی و‬ ‫کاهش ضریب جینی به کار گیرد‪.‬‬ ‫حمله سخنگوی نتانیاهو ‬ ‫به روحانی‬ ‫مسئولیت اخرت مردم‬ ‫یدالله جوانی‪ ،‬رئیس پیشــین دفتر سیاسی سپاه و مشــاور فعلی نماینده رهبر معظم انقالب در سپاه پاسداران طی‬ ‫یادداشتی با عنوان «مسئولیت دولت در قبال سعادت و اخرت مردم» در روزنامه جوان نوشت‪« :‬انچه امروز مورد غفلت‬ ‫واقع شده‪ ،‬مسئولیت دولتمردان در قبال بهشت و جهنم مردم است‪ ».‬یادداشت نویس روزنامه جوان با انتقاد از دولت ادامه‬ ‫می دهد‪« :‬متاسفانه امروز بخش قابل توجهی از دولتمردان و کارگزاران نظام اسالمی‪ ،‬در عمل هیچ کاری به اخرت مردم‬ ‫ندارند و در خصوص بهشتی شدن یا جهنمی شدن مردم هم هیچ دغدغه ای ندارند‪ .‬این هافراموش کرده اند که با انقالب‬ ‫اسالمی که‪ ،‬اساسا دارای ماهیت دینی بود‪ ،‬یک نظام و حکومت با ماهیت دینی در ایران تاسیس شد و اکنون کارگزاران و‬ ‫ی و دولت مبتنی‬ ‫مسئوالن در یک نظام سیاسی دینی هستند‪ ».‬یدالله جوانی همچنین با تاکید براینکه «در حکومت اسام ‬ ‫بر دین‪ ،‬مسئوالن و کارگزاران‪ ،‬همان طور که به فکر اب و نان‪ ،‬امنیت و رفاه‪ ،‬ازادی های مدنی و دیگر حقوق شهروندی‬ ‫هستند‪ ،‬باید فکر هموار کردن مسیر مردم برای رفتن به بهشت و مسدود‬ ‫ی برای هدایت‬ ‫کردن راه های جهنم نیز باشند»‪ ،‬از اقدامات نیروی انتظام ‬ ‫مردم به بهشت حمایت کرده و می نویســد‪« :‬چگونه است که با ریزش‬ ‫کوه پلیس راه بسیج می شود‪ ،‬راه را برای حفظ امنیت شهروندان می بندد‬ ‫و برای تردد مردم مســیرهای فرعی باز می کند؛ لکن اگر انتظار بود که‬ ‫پلیس در خصوص راه های منتهی به بهشــت و جهنــم هم ایفای نقش‬ ‫کند‪ ،‬عده ای به مخالفت برمی خیزند و بحث قانون را مطرح می کنند‪».‬‬ ‫بازنشستگی ژنرال ها‬ ‫محمدرضا تاجیک‪ ،‬برای اصالح طلبان چهره شناخته شده ای‬ ‫است‪ .‬تحلیلگری که پیش بینی نمی کند اما حال را چنان می کاود که‬ ‫حدس اتفاقات اینده چندان سخت نمی شود‪ .‬او در گفت وگویی که با‬ ‫«اعتماد» داشت پس از تحلیل رخداد هفتم اسفند از زوایای جدید به‬ ‫اینده عملیاتی اصالح طلبان پرداخت‪ .‬او معتقد است که دولت روحانی‬ ‫چهار سال دوم را هم در پاســتور خواهد بود و اصالح طلبان نیز پس از‬ ‫اقبال مردم نباید مدیریت مجلس را دو دستی تقدیم رقیب کنند‪ .‬تاجیک رقیب را هم منصفانه نقد می کند و معتقد است که‬ ‫اگر اصولگرایان به جامعه بازگردند و استراتژی مناسبی داشته باشند‪ ،‬می توانند در یک رقابت واقعی هم اعتماد مردم را جلب‬ ‫کنند‪.‬همچنین محمدرضا تاجیک مطرح کرده است‪« :‬باید الیه های زیرین رخداد هفتم اسفند را تحلیل کنیم ‪ /‬نباید هفتم‬ ‫اسفند را تقلیل دهیم ‪ /‬مردم به برخی نامزدها با اشک و اه رای دادند‪ /‬پدیده هفتم اسفند یک رخداد با چهره خاص خودش بود‬ ‫‪ /‬قدرت در استراتژی است‪ /‬جایگزین کردن یک هویت همگانی به جای یک هویت فردی استراتژی اصالح طلبان بود‪/‬ما‬ ‫مردان و زنان اغازهای توفنده هستیم ‪ /‬بازی تازه شروع شده است ‪ /‬چهره زیبای اصالح طلبی را مخدوش نکنیم ‪ /‬نمایندگان‬ ‫باید تیمی و منسجم عمل کنند ‪ /‬مجلس پاسخ مناسبی به رای مردم بدهد ‪ /‬اجازه ندهیم اشتباهات گذشته دوباره تکرار شود‬ ‫‪/‬دور دوم نسبت به دور اول سخت تر و سنگین تر است‪/‬ریاست مجلس به تبع اکثریت به دست می اید ‪ /‬اصولگرایان در بازی‬ ‫اســتراتژیک کم اوردند ‪ /‬اصولگرایان صدای بلند هفتم اسفند را نشنیدند ‪ /‬دولت عقبه اجتماعی وسیع و گفتمان مستقل‬ ‫ندارد ‪ /‬مقبولیت و مشروعیت دولت ذیل اصالحات تعریف می شود ‪ /‬دولت جزئی از خانواده بزرگ اصالح طلبی است‪/‬زمان‬ ‫خانه تکانی کابینه فرارسیده است ‪ /‬احمدی نژاد در نگاه جامعه بحران مشروعیت و مقبولیت دارد ‪ /‬دوران پسا هفتم اسفند‬ ‫شرایط متفاوتی برای بازیگری سیاسی است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫سخنگوی تازه وارد نتانیاهو اظهارات حسن روحانی‬ ‫در خصوص مبارزه با داعش را هــدف حمله توییتری قرار‬ ‫داد‪.‬‬ ‫«دیوید کیز» که به تازگی از ســوی بنیامین نتانیاهو‬ ‫ نخست وزیر رژیم صهیونیستی ‪ -‬به عنوان سخنگوی وی‬‫برای گفت وگو با رســانه های خارجی انتخاب شده است‪،‬‬ ‫برای دومین بار در سه روز گذشته اظهارات مقام های ایران‬ ‫را در شبکه اجتماعی توییتر مورد انتقاد قرار داد‪ .‬او با اشاره‬ ‫به اظهارات حسن روحانی در خصوص روند متوقف کردن‬ ‫داعش از ادامه پیشروی در عراق و سوریه به وسیله ایران‬ ‫در سخنانی مضحک مدعی شــد‪« :‬خیالمان راحت شد!‬ ‫بیایید بازی کنیم‪ :‬ایران یا داعش؟»‬ ‫دیوید کیز سپس با طرح ازمونی توهین امیز متشکل‬ ‫از هشت پرسش در مقایســه داعش و ایران‪ ،‬نظر کاربران‬ ‫این شــبکه اجتماعی را جویا شــد‪ .‬او روز جمعه نیز مطلب‬ ‫محمدجواد ظریف با عنوان «چرا ایران به دنبال تقویت بنیه‬ ‫دفاعی خود است» را که در روزنامه واشنگتن پست منتشر‬ ‫شده بود‪ ،‬مورد حمله توییتری قرار داد‪.‬‬ ‫روزنامــه شــرق در گفت وگویــی با حمید حســینی بــه واکاوی‬ ‫واسطه گری یک فرد برای فروش نفت ناجا پرداخته است‪ .‬این روزنامه‬ ‫دراینگفت وگوباعنوان«مرگداللبزرگ؛طلب هاینفتیدرکما»به‬ ‫نقل از حسینی نوشته‪« :‬بحث نفت با بحث فر اورده های نفتی متفاوت‬ ‫است؛ فروش نفت همیشــه در انحصار شــرکت ملی نفت بوده و تنها‬ ‫سازمانی که با موافقت خود شــرکت نفت در مقوله خریدوفروش نفت‬ ‫نقش بازی کرد و توانست از طریق قراردادهای بلندمدت منابع فاینانس‬ ‫بگیرد‪ ،‬شرکت «نیکو» بود‪ .‬سال های ســال یا خود وزارت نفت‪ ،‬نفت‬ ‫خام را می فروخته است یا شرکت نیکو‪ .‬تنها مواردی که من می دانم خارج از این چارچوب‪ ،‬به مقوله فروش نفت خام وارد‬ ‫شدند‪ ،‬دو جریان بوده است؛ جریان اول بابک زنجانی بود که باز هم از کانال شرکت نیکو وارد شد‪ ،‬مورد دیگر هم بنیاد تعاون‬ ‫ناجا بود که نفت خام را گرفت و عمدتا به سریالنکا صادر کرد‪ .‬بنیاد توانست بخشی از پول را دریافت کند و بخشی از پول‬ ‫در اختیار محمدسعید العقیلی بود که بعد از همکاری با ناجا وارد فهرست تحریم شد و پول برنگشت‪ .‬یکی از تعاونی های‬ ‫سپاه هم به او محموله فر اورده نفتی داده بود که فکر می کنم هنوز پولش را نگرفته باشد‪ .‬العقیلی چند ماه پیش فوت کرد و‬ ‫ش دچار مشکل شد و فکر نمی کنم با مشکالتی که ایجاد شد موفق به پرداخت پول نفت شده باشد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫تشکیالت ‬ ‫شرکت نفت‪ ،‬به شرکت های زیرمجموعه خود یا قرارگاه ها و جاهایی که از شرکت نفت طلب داشتند‪ ،‬محموله های میعانات‬ ‫گازی (‪ )Condensate‬می داد که به جای طلب‪ ،‬در بازار معامله کنند‪ .‬پول بعضی از این محموله ها هم برنگشت که البته‬ ‫مسئولیتش متوجه شرکت نفت نبود‪ ،‬چراکه با طرف حساب و پیمانکاران خود حساب وکتاب کرده و پول میعانات گازی که به‬ ‫واسطه ها‪ ،‬نهادها و ارگان ها داده بود‪ ،‬طلب انها محسوب می شد‪ .‬اگر بخشی از پول این محموله ها برنگشته است ضرری‬ ‫به دولت و وزارت نفت وارد نشده‪ ،‬بلکه شرکت های پیمانکاری و طلبکاران شرکت نفت متضرر شده اند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫یارانه ‪ 100‬هزارتومانی‬ ‫اقا محسن‬ ‫مرگ دالل بزرگ‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫دو نامزد پیشتاز‬ ‫گفتارها‬ ‫معادالت انتخاباتی امریکا وارد فاز تازه ای شــده است ‪ .‬تد کروز از‬ ‫حزب جمهوریخواه و برنی سندرز از حزب دموکرات با شکست در ایالت‬ ‫نیویورک و همچنین در روز سه شنبه بزرگ عمال اقبالی جهت حضور در‬ ‫دور نهایی انتخابات در مقابل خود نمی بینند ‪ ،‬با این حال ترامپ نسبت‬ ‫به هیالری کلینتون مسیر سخت تری پیش رو خواهد داشت‪.‬‬ ‫سرنوشتیکرقابت‬ ‫اراینیویورک‪،‬ترامپوکلینتونراپیشتازکردهاست‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫برگزاری انتخابات درون حزبــی در ایالت نیویورک‪،‬‬ ‫تــا حــدود زیــادی چهــره دو نامــزد نهایــی انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ایاالت متحده امریکا در ســال ‪2016‬‬ ‫میالدی را روشن کرده اســت ؛ انتخاباتی که در ان دونالد‬ ‫ ترامپ از حزب جمهوریخواه و هیــاری کلینتون از حزب‬ ‫دموکرات توانستند به ترتیب بر دو رقیب اصلی خود یعنی تد‬ ‫کروز و برنی سندرز غلبه پیدا کنند‪ .‬با برگزاری انتخابات درون‬ ‫حزبی در نیویورک‪ ،‬تقریبا چهره نامزدهای نهایی دو حزب‬ ‫دموکرات و جمهوریخواه در دور نهایی انتخابات مشخص‬ ‫شده است‪ .‬بر این اساس هیالری کلینتون به عنوان نامزد‬ ‫نهایی حزب دموکرات و دونالد ترامپ به عنوان نامزد نهایی‬ ‫حزب جمهوریخواه مورد شناســایی تحلیلگران مســائل‬ ‫امریکا قرار گرفته اند‪ .‬هم اکنون اکثر رسانه های امریکایی‬ ‫بر این نکته اتفاق نظر دارند که تد کروز و برنی سندرز دیگر‬ ‫شانس چندانی برای به چالش کشــیدن رقبای سرسخت‬ ‫و پیشــتاز دو حزب جمهوریخــواه و دموکــرات ندارند‪ .‬از‬ ‫این رو احتماال انتخابات ماه نوامبــر‪ ،‬مصاف و اوردگاهی‬ ‫برای رویارویی جدی و مســتقیم هیالری کلینتون و دونالد ‬ ‫ترامــپ خواهــد بود‪.‬با این حــال در خصــوص انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا در ماه نوامبر و رقابت های درون‬ ‫حزبی برگزار شده تا کنون نکاتی وجود دارد که نمی توان به‬ ‫سادگی از کنار انها گذشت‪:‬‬ ‫نخســت اینکــه از اکنون تا مــاه نوامبر‪ ،‬هــر یک از‬ ‫نامزدهــای احتمالی نهایــی انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا ملزم به طی مســیرهای جداگانه ای برای فتح کاخ‬ ‫سفید هستند‪ .‬در این خصوص‪ ،‬هیالری کلینتون با خیالی‬ ‫اســوده تر به ادامه رقابت با ترامپ می اندیشــد‪ ،‬حال انکه‬ ‫معــادالت انتخاباتی چندان بــر وفق مــراد دونالد ترامپ‬ ‫نخواهد بود!به عبارت بهتر‪ ،‬مسیر هیالری کلینتون نسبت‬ ‫به ترامــپ در خصوص راهیابــی به دور نهایــی انتخابات‬ ‫هموارتر خواهد بود‪ .‬در این خصوص رقابت های انتخاباتی‬ ‫در ایالت نیویورک برای هیالری کلینتون حکم یک داربی‬ ‫سیاسی تعیین کننده را داشت‪ .‬هیالری کلینتون با پیروزی‬ ‫در ایالــت نیویــورک دیگر عمال مانعــی را به نام ســندرز را‬ ‫در مقابل خــود نمی بیند‪ .‬اگر ســندرز در ایالــت نیویورک‬ ‫می توانست بر هیالری کلینتون پیروز شود‪،‬در ان صورت‬ ‫امکان تغییر رای سوپر دلیگیت ها به سود وی وجود داشت‬ ‫اما با شکســت وی در ایالت نیویورک‪ ،‬عمــا رقابت های‬ ‫درون حزبی میان دموکرات ها تمام شــده اســت‪ .‬پیروزی‬ ‫هیالری کلینتون در نیویورک‪ ،‬بیش از ‪ 400‬سوپر دلیگیت‬ ‫را در حمایت از وی مصمم تر ســاخته اســت‪ .‬از این روی‬ ‫تقریبا انتخــاب هیالری کلینتــون به عنوان نامــزد نهایی‬ ‫حزب دموکرات و راهیابی وی به دور پایانی قطعی اســت‪.‬‬ ‫بسیاری از ســوپر دلیگیت ها‪ ،‬حمایت یا عدم حمایت خود‬ ‫از ســندرز و هیالری کلینتون را منوط به نتایج انتخابات در‬ ‫ایالت نیویورک کــرده بودند‪ .‬بنابراین حتی اگر ســندرز در‬ ‫ایاالت باقیمانده بــر کلینتون پیروز شــود‪ ،‬قدرت چندانی‬ ‫برای جلوگیری از حضور کلینتــون در دور نهایی انتخابات‬ ‫را نخواهد داشت‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬هیالری کلینتون که در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ ،2008‬شکست سنگینی‬ ‫را در برا بر اوباما پذیرفته بود‪ ،‬این بار با رقابتی حساب شده‬ ‫توانست در دور نخســت انتخابات بر رقیب خود غلبه پیدا‬ ‫کند‪ .‬البته سندرز در این مسیر به شدت هیالری کلینتون را به‬ ‫چالش کشید‪ .‬کلینتون هرگز تصور نمی کرد که سندر زتا این‬ ‫اندازه بتواند ارای جوانان را در ایاالت مختلف به سود خود‬ ‫جلب کند‪ .‬هم اکنون اصلی ترین دغدغه هیالری کلینتون‪،‬‬ ‫واریز ارای سندرز به سود خود است؛ دغدغه ای که تحقق‬ ‫ان چندان اســان به نظر نمی رســد‪ .‬در ان سوی میدان‪،‬‬ ‫طرفداران ســندرز نیز بر این باورند که جبــران حدود ‪280‬‬ ‫امتیاز نمایندگی و بیش از ‪ 700‬امتیاز (بر اســاس مجموع‬ ‫ارای دلیگیت ها و سوپر دلیگیت ها) از سوی سناتور ایالت‬ ‫ورمونت به شدت سخت و حتی ناممکن خواهد بود‪ .‬در برهه‬ ‫حساس فعلی سندرز افشاگری هایی را در خصوص ساختار‬ ‫انتخاباتی ایــاالت متحــده امریکا و خصوصــا انتخابات‬ ‫گفتارها‬ ‫برگزار شده در ایالت نیویورک صورت داده است‪ .‬بر اساس‬ ‫اظهارات برنی ســندرز‪ ،‬حدود ‪ 3‬میلیون نفر در نیویورک از‬ ‫شــرکت در انتخابات محروم شــده اند‪ 3 ،‬میلیون نفری که‬ ‫می تو ان گفت اکثر ارای انها در صورت حضور در انتخابات‬ ‫به سود سندرز به گردش در می امد‪ .‬همچنین سندرز به اسیب‬ ‫شناسی ســاختاری انتخابات ریاســت جمهوری امریکا نیز‬ ‫پرداخته است‪ .‬مروری بر اظهارات سندرز در این خصوص‬ ‫خالی از تامل نخواهد بود‪:‬‬ ‫«من در حالی که بــه کلینتون وزیر خارجه(ســابق)‬ ‫تبریک می گویم باید بگویم که واقعا درباره فرایند رای گیری‬ ‫در ایالت نیویورک نگرانــی دارم و امیدوارم ایــن فرایند در‬ ‫اینده تغییر کند‪.‬من همچنین نگران هســتم که در ایالتی‬ ‫به بزرگی نیویــورک تقریبا ‪ 30‬درصد از واجــدان رای دادن‬ ‫که حدود ســه میلیون نیویورکی هســتند‪ ،‬نتوانســتند رای‬ ‫بدهند چون انها به عنوان مســتقل ثبت نام کرده بودند و نه‬ ‫دموکرات یا جمهوریخواه‪ .‬این موضــوع اصال هیچ معنا و‬ ‫مفهومی ندارد‪ » .‬برنی سندر زدر ادامه تاکید کرده است که‬ ‫عدم حضور فقرا پای صندوق هــای رای‪ ،‬دلیل ارای کمتر‬ ‫او در مقایسه با هیالری کلینتون است‪« :‬فقرا در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا رای نمی دهند‪ .‬این یک واقعیت‬ ‫است‪ .‬این حقیقت تلخ جامعه امریکایی است‪ ».‬سندرز به‬ ‫درستی معتقد اســت که کارزار انتخاباتی او در جذب ارای‬ ‫جوانان خوب عمل کرده‪ ،‬اما نتوانسته فقرا را متقاعد به رای‬ ‫دادن کند‪ .‬سندر زدر این خصوص معتقد است‪« :‬اگر میزان‬ ‫مشــارکت را به میزان قابل توجهی افزایــش دهیم و افراد‬ ‫کم درامد‪ ،‬طبقه کارگر و جوانان در فرایند سیاسی مشارکت‬ ‫کنند‪ ،‬اگر میزان مشــارکت به بیش از ‪ 75‬درصدبرسد‪ ،‬این‬ ‫کشور به شدت تغییر خواهد کرد‪ ».‬در هر حال‪ ،‬برنی سندرز‬ ‫دیگر شانســی برای خود جهت پیروزی در انتخابات درون‬ ‫حزبی بر هیالری کلینتــون نمی بیند‪ .‬با این حال‪ ،‬هیالری‬ ‫کلینتون که تاکنون تمام انرژی خود را روی رقابت با سندرز‬ ‫متمرکز ســاخته بود‪ ،‬از اکنون رقیب خــود را دونالد ترامپ‬ ‫می داند‪ .‬همان گونه که اشــاره شــد‪،‬در طول رقابت های‬ ‫درون حزبی دموکرات ها‪ ،‬هیالری کلینتون ناچار شد بخش‬ ‫اعظمی از توان خود را صرف مقابله با ســندرز کند‪ .‬سندرز‬ ‫توانست در رقابت های درون حزبی درخشش خیره کننده ای‬ ‫داشته باشد و کلینتون را به چالشــی سخت بکشد‪ .‬همین‬ ‫مساله ســبب شــد تا هیالری کلینتون نتواند روی رقابت با‬ ‫نامزد احتمالــی جمهوریخواهان (دونالــد ترامپ) تمرکز‬ ‫ویژه ای داشته باشد‪ .‬تا کنون هیالری کلینتون در پی تثبیت‬ ‫پیروزی خود در رقابت های درون حزبی دموکرات ها بوده و‬ ‫فعال از این حد فراتر نرفته است‪ .‬این در حالی بود که دونالد‬ ‫ ترامپ نامــزد جنجالی حزب جمهوریخــواه بارها هیالری‬ ‫کلینتون را مــورد انتقاد قــرار داد‪ .‬دونالد ترامــپ از همان‬ ‫ابتدای رقابت های انتخاباتی حزب جمهوریخواه‪ ،‬بخش‬ ‫اعظمی از حمالت خود را متوجه هیالری کلینتون ساخت‬ ‫تا به رقبای جمهوریخواه خــود بفهماند که وی دغدغه ای‬ ‫در خصوص رقابــت با انها نــدارد و خود را پیــروز بالمنازع‬ ‫انتخابات درون حزبی می داند‪ .‬البته تد کروز تا حدود زیادی‬ ‫توانست ترامپ را به چالش بکشد‪ .‬پیروزی اولیه تد کروز در‬ ‫انتخابات ایالتی ایووا‪ ،‬شــوک بزرگی به کمپین انتخاباتی‬ ‫ ترامپ وارد ساخت اما در ادامه دونالد ترامپ و همراهانش‬ ‫توانستند با پیروزی در اکثر ایاالت‪ ،‬مانع از پیشروی تد کروز‬ ‫و مارک روبیو شوند‪ .‬هم اکنون تد کروز و جان کاسیچ دیگر‬ ‫نامزد حزب جمهوریخواه با یکدیگر هم پیمان شده اند تا از‬ ‫راهیابی ترامپ به دور نهایی انتخابات جلوگیری کنند اما به‬ ‫نظر می رسد این هم پیمانی بسیار دیر هنگام صورت گرفته‬ ‫اســت! با همه این موارد‪ ،‬ترامپ وضعیت سختی را پیش‬ ‫رو خواهد داشت‪ .‬صورت مســاله این است که اگرچه وی‬ ‫توانسته اســت پس از پیروزی در ایالت نیویورک اختالف‬ ‫خود با تد کروز را افزایش دهد و تقریبا خود را به عنوان نامزد‬ ‫نهایی حــزب جمهوریخــواه معرفی کند‪ ،‬امــا وی هنوز به‬ ‫رای سران حزب جمهوریخواه جهت حضور در دور نهایی‬ ‫رقابت های انتخاباتی نیاز دارد‪ .‬از این روی در مجمع نهایی‬ ‫شگفت زده شده ایم‬ ‫پایان عصر توهین های مجازی نزدیک است‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫دبیر فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫پست یک سلبریتی نوشته می شــود‪ ،‬تعداد قابل توجهی به‬ ‫شوخی و بذله گویی و نقد دوستانه و‪ ...‬مربوط است‪ .‬دور از‬ ‫ذهننیستکههوادارانبرایبیشتردیدهشدندرمیانخیل‬ ‫عظیمکامنت هاسعیکنندتابانوشتنجمالتوتعابیرعجیب‬ ‫وغریبوحتیگاهیتوهین هایانچنانیبیشترجلبتوجه‬ ‫کنند‪ .‬برخی نیز زندگی خصوصی هنرمندان را دستمایه قرار‬ ‫دارند تا شکاف طبقاتی را به یاد بیاورند و انتقام های تاریخی‬ ‫ازانهابگیرند‪.‬گاهیاستقبالکاربرانشبکه هایاجتماعیاز‬ ‫توهین ها چنان زیاد می شد که پست اصلی هنرمندان از یاد‬ ‫می رفت‪ .‬توهین ها گویا برای کاربران شبکه های اجتماعی‬ ‫از این جهت که بی واسطه و مستقیما‪ ،‬خود سلبریتی ها را به‬ ‫واکنش وامی داشت‪ ،‬جذابیت بسیاری پیدا کرد‪ .‬گاهی مرز‬ ‫توهین و شوخی از بین می رفت و‪ ...‬خالصه انکه خنداندن‬ ‫یاعصبانیکردنسلبریتی هابهیکتفریحمجازیتبدیلشد‪.‬‬ ‫اسامی پرشماری از هنرمندان گرفتار این عادت و کژکارکرد‬ ‫شبکه های اجتماعی شدند ‪ ،‬بســیاری از انها صفحات خود‬ ‫را تعطیل کردند و برخی دیگر به رسانه های رسمی شکایت‬ ‫بردند‪ .‬مورد اخیر به اظهارنظرهای عجیــب و غریب درباره‬ ‫چهره سوســن پرور ‪ ،‬بازیگر ســینما و تلویزیــون در صفحه‬ ‫اینستاگرامش مربوط می شد‪ .‬اگرچه در کلیت امر میزان این‬ ‫توهین ها کاهش چشمگیری در مقایسه با یک سال گذشته‬ ‫داشته اســت اما به نظر می رسد که هنوز تعداد قابل توجهی‬ ‫از کاربران شبکه های اجتماعی در پی جلب توجه از طریق‬ ‫توهین به ســلبریتی ها هســتند‪ .‬این موضــوع را البته نباید‬ ‫چندانجدیگرفتونگرانشبود‪.‬دورهاوجرسانه هایجدید‬ ‫کوتاه مدت است و با تغییر رســانه ها و ابزارها‪ ،‬کم کم دامنه‬ ‫سوءاستفاده ها نیز کاهش پیدا می کند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫زمانی فیس بــوک‪ ،‬پایتخــت کاربــران اینترنت بود‪.‬‬ ‫حاال دوران این شــبکه اجتماعی گذشــته و عصر تلگرام و‬ ‫اینستاگرام اغاز شده است‪ .‬ابزارهایی ارتباطی که مهترین‬ ‫وجه انها امکان تعامل و مواجهه مســتقیم بوده و هســت‪.‬‬ ‫تکنولوژی های جدید ارتباطی به تایید بسیاری از کارشناسان‬ ‫واساتیدحوزهارتباطاتوجامعه شناسی‪،‬توانسته اندجهانرا‬ ‫بهقبلوبعدازخودتقسیمکنند‪.‬زندگیخصوصیسلبریتی ها‬ ‫که تا پیش از این عمدتا در یک بســتر رسانه ای غیرتعاملی‬ ‫همچونمجالتوبرخیروزنامه هادنبالمی شدومخاطبان‬ ‫پروپاقرصی داشت ‪ ،‬در عصر رسانه های تعاملی تغییر شکل‬ ‫بنیادینی در شیوه بازنمایی داشت‪ .‬برای مثال بازیگرانی که‬ ‫پیش از این تنها از طریق بیلبوردهای بزرگ ســطح شهر یا‬ ‫پرده عریض و طویل سینما دیده می شدند و امکان ارتباط با‬ ‫انها از سوی هوادارانشان فراهم نبود‪ ،‬حاال دیگر مثل همه‬ ‫شــهروندان و کاربران دیگر اینترنت‪ ،‬یک صفحه معمولی‬ ‫در شبکه های اجتماعی داشتند و به ســادگی می شد انها را‬ ‫مخاطب قرار داد‪ .‬در این دوره بخشــی از زندگی خصوصی‬ ‫انها با نوشته ها و عکس های خودشان روایت می شد‪ .‬روابط‬ ‫فامیلی‪ ،‬سفرها‪ ،‬موضع گیری ها در برابر اتفاق های بزرگ و‬ ‫کوچکاجتماعیوسیاسیو‪...‬پیشازاینتصورهواداران‬ ‫سلبریتی هاازانهامبتنی برتصویریبودکهسینمایاتلویزیون‬ ‫از انها ساخته بود اما در این دوره انگار به شیوه مستقیم تری و‬ ‫از سوی خودشان این تصویرها ساخته می شد‪ .‬شکاف میان‬ ‫ایندوگونهتصوروتصویرسازی ‪،‬طبیعتااحتمالکنش های‬ ‫متفاوت هواداران سلبریتی ها را هم به دنبال داشت‪ .‬کسی‬ ‫شگفت زده می شد و دیگری پرشــورتر و‪ ...‬قس علی هذا‪.‬‬ ‫همه این هــواداران می توانســتند در قالب هــای مختلفی‬ ‫مثل تگ کردن عکس‪ ،‬کامنت نوشــتن یا پیغام خصوصی‬ ‫فرستادن با سلبریتی ها در ارتباط باشند و واکنش های خود‬ ‫را به انان برســانند‪ .‬در حالــی که پیش از ایــن تنها مجرای‬ ‫ارتباطی با هنرمندان به تالشی برای گرفتن امضا یا انداختن‬ ‫عکسی یادگاری خالصه می شد‪ .‬هنرمندان در دوره حاضر‬ ‫به واسطه پیوسته بودن و روزمره بودن استفاده از شبکه های‬ ‫اجتماعی ‪ ،‬حس و حال های متنوع و متعددتری از خود را به‬ ‫مخاطبانشانارائهمی کنند‪.‬روزیشاد‪،‬روزیغمگین‪،‬روزی‬ ‫عصبانی و‪ ...‬این خصیصه باعث شده تا شیوه ارتباط گیری‬ ‫هواداران انهــا تا حدودی صمیمانه تر و روزمره تر شــود‪ .‬به‬ ‫همین دلیل اســت که بیشــتر مخاطبان شــان بی پرواتر و‬ ‫صریح تر با انها حرف می زنند‪ .‬انها را «تو» خطاب می کنند و‬ ‫درباره شیوه های پوشش و ارایش صورت و‪ ...‬انها هم نظر‬ ‫می دهند‪ .‬از مجموع صدها و هزاران کامنتی که معموال زیر‬ ‫جمهوریخواهان مسیر ســختی را جهت اثبات خود در نزد‬ ‫سران این حزب پیش رو دارد‪ .‬ترامپ در طول رقابت های‬ ‫انتخاباتی بارها با چهره های شــاخص حزب جمهوریخواه‬ ‫درگیر شــده و حتی تهدید کرده اســت که در صورت عدم‬ ‫اقبال حزب جمهوریخواه به وی‪ ،‬به عنوان نامزد مستقل در‬ ‫انتخابات شرکت خواهد کرد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬نظرسنجی ها‬ ‫نشــان می دهد در صورتی که سران حزب جمهوریخواه بر‬ ‫خالف روند ارای عمومی عمل کرده و تد کروز را به عنوان‬ ‫نامزد نهایی حزب متبوع خود برگزینند‪ ،‬با عدم اقبال عمومی‬ ‫در دور نهایی انتخابات مواجه خواهند شــد‪ .‬همین مساله‬ ‫قدرت مانــور جمهوریخواهــان در تقابل بــا دونالد ترامپ‬ ‫را کاهش داده اســت‪ .‬به عبــارت بهتر‪ ،‬اگر ســران حزب‬ ‫جمهوریخواه از رای شــهروندان و طرفداران این حزب در‬ ‫دور نهایی نگرانی نداشــتند‪ ،‬قطعا ترامپ را به عنوان نامزد‬ ‫نهایی حزب متبــوع خود بر نمی گزیدند‪ .‬بــا این حال هنوز‬ ‫بازی به ســود ترامپ تمام نشــده اســت‪ .‬او با سران حزب‬ ‫جمهوریخواه همچنان در تقابلی جدی قرار دارد‪ .‬بی دلیل‬ ‫نیست که ترامپ تهدید کرده است در صورت عدم معرفی‬ ‫خود به عنوان نامزد نهایی جمهوریخواهان به عنوان نامزد‬ ‫مســتقل در کارزار انتخاباتی حضور خواهــد یافت‪.‬در این‬ ‫صورت جمهوریخواهان عمال بازی را پیــش از ماه نوامبر‬ ‫به دموکرات ها خواهند باخــت‪ .‬در نهایت اینکه هم اکنون‬ ‫هیالری کلینتون از حمایت اکثریت اعضای حزب دموکرات‬ ‫و رای دهندگان این حزب برخوردار خواهد بود‪ ،‬حال انکه‬ ‫این قاعده در خصوص ترامپ در حزب جمهوریخواه صادق‬ ‫نیســت‪ .‬در صورتی که ترامپ به عنوان نامزد نهایی حزب‬ ‫جمهوریخواه معرفی شــود‪ ،‬مخالفت ها با وی در سطحی‬ ‫از رهبران حزب جمهوریخــواه باقی خواهــد ماند‪ .‬بدون‬ ‫شک حمایت حزب جمهوریخواه از ترامپ حمایتی مطلق‬ ‫و فراگیر نخواهد بود‪ .‬در هر حال به نظر می رسد که باید در‬ ‫انتظار ماراتن نهایی انتخابات ریاست جمهوری امریکا میان‬ ‫هیالری کلینتون و ترامپ (از اکنون تا ماه نوامبر) ماند‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اسطوره هایی که می شکنیم‪ ،‬اسطوره هایی که می سازیم‬ ‫تاملی در تابوت های خالی ای که به اسم قهرمان روی دوش می بریم‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫اســطوره ها هیــچ گاه نمی میرنــد‪ ،‬شــبیه پهلوانان‬ ‫شــاید‪ .‬تنها لباس عوض می کنند‪ .‬از این رو جهان جدید‬ ‫در نو لباسی اش‪ ،‬اسطوره هایش را نیز نو کرد‪ .‬اما اسطوره‬ ‫جدید هم نمادی از تمایالت و تمناهای های به کام رسیده‬ ‫در شخصیت قهرمان اسطوره ای است‪ .‬تمناها و تمایالتی‬ ‫که ریشه در ناکامی های انســان دارد و البته تفاوت های‬ ‫بسیاری نیز میان اسطوره های جدید با سلف تاریخی شان‬ ‫اســت‪ .‬اســطوره هایی که برامده از درون سنت تاریخی‪،‬‬ ‫فرهنگی و مذهبی اقوام و ملت ها بوده اند‪ .‬بر همین مبنا هم‬ ‫برای فهم اسطوره های جهان جدید‪ ،‬باید فهم درستی پیدا‬ ‫کنیم از انچه می توان ســنت تاریخی‪ ،‬فرهنگی و مذهبی‬ ‫جوامع امروز دانســت‪ .‬در غیر این صــورت البته راهی به‬ ‫شناخت اسطوره های نســل امروز و کالن روایتی که این‬ ‫اسطوره ها در بستر ان بر ساخته می شوند و وجود ندارد‪.‬‬ ‫برای راه بردن به این شناخت ترجیح می دهم دست‬ ‫به دامن یکی از اسطوره های فرامرزی جهان جدید شوم‪.‬‬ ‫اســطوره ای که برچســب امریکایی دارد اما چه کسی در‬ ‫هوای مــدرن امروز نفس می کشــد و این اســطوره مدرن‬ ‫امریکایــی را نمی شناســد‪ .‬اســطوره ای که مولــود ذهن‬ ‫جامعه ماشینی صنعتی است‪ .‬جامعه ای که بدون قهرمان‬ ‫بودن عجیــب ازارش می دهد و برای همین نیز دســت به‬ ‫خلق اســطوره ای منحصر به فرد می زند‪ .‬اما این اسطوره‬ ‫مولود چــه زمینه و زمانه ای اســت که این چنیــن از هیات‬ ‫یک شــخصیت فانتزی و کارتونی به هیات یک اســطوره‬ ‫در می ایــد؟ همان طور کــه امبرتــو اکو‪ ،‬نشانه شــناس و‬ ‫فیلسوف ایتالیایی در مقاله مشــهور «اسطوره سوپرمن»‬ ‫هم خاطر نشان کرده است‪« :‬در جامعه ای کامال طبقاتی‬ ‫که در ان ناراحتی های روانی‪ ،‬سرخوردگی ها و عقده های‬ ‫خودکم بینی رواج دارند‪ ،‬در یک جامعه صنعتی که هر انسان‬ ‫به شماره ای در یک سازمان تبدیل می شــود و سازمان به‬ ‫جای او تصمیــم می گیرد‪ ،‬در جامعه ای کــه نیروی فردی‬ ‫اگر در فعالیت ورزشی مصرف نشود‪ ،‬در برابر قدرت ماشین‬ ‫که هرچند برای بشر کار می کند‪ ،‬ولی تا جایی پیش می رود‬ ‫که سرانجام کنش او را تعیین می کند‪ ،‬در چنین جامعه ای‬ ‫قهرمانان محبــوب باید مظهر نیرویی فوق تصور باشــند‪.‬‬ ‫مظهر نیروی خیالی شهروندی عادی که قادر به بر اوردن‬ ‫خواسته های خود نیست‪»...‬‬ ‫در جهان جدید اما اســطوره ها مانند اســطوره های‬ ‫جهان پیشــامدرن بر حســب وضعیت هــای بنیادینی که‬ ‫انســان در ان گرفتار اســت صورتبندی های مختلفی نیز‬ ‫دارند‪ .‬مصرف زدگی و ســاختار مصرف زده انســان مدرن‬ ‫که در عمقی جامعه شــناختی حتی قدرت را در بهره وری و‬ ‫مصرف زدگی بیش باز می شناســد‪ ،‬نمایی از این وضعیت‬ ‫بنیادین اســت و این دقیقا همان وضعیتی اســت که ژان‬ ‫بودریار فرانسوی به ما گوشزد می کند‪ .‬وقتی انسان مدرن را‬ ‫«در ستایش اشیا » باز می شناسد و به این ترتیب «انباشتگی‬ ‫و فراوانــی» از مهمتریــن ویژگی هــا در جوامــع مصرفی‬ ‫تلقی می شــود‪ ،‬ان گونه که باز به تعبیر بودریار در «جامعه‬ ‫مصرفی‪ ،‬اســطوره و ســاختارها» این میل بــه مصرف و‬ ‫مصرف زدگی انســان ها را حتی در رویاهایشان نیز راحت‬ ‫نمی گذارد‪.‬‬ ‫این مقدمه فشرده و مجمل درباره اسطوره های جهان‬ ‫جدید برای این نوشــتار در واقع مدخلی اســت برای طرح‬ ‫بحثی درباره اسطوره ســازی هایی که در فرهنگ ایرانی در‬ ‫زیست جهان اکنونی مان شاهدش هستیم‪ .‬با این توضیح‬ ‫که اسطوره ســازی را در این مجال با معنای قهرمان سازی‬ ‫یکی گرفتــه ام و البته ایــن توجــه را دارم کــه در ادبیات‬ ‫تخصصی این بحث قهرمان سازی با اسطوره پردازی تفاوت‬ ‫ماهیتی دارد‪.‬‬ ‫اگر تاثیرات جهان مصرف زده جدیــد را در وضعیت‬ ‫اکنونی خودمان به نظاره بنشینیم متوجه می شویم که این‬ ‫میل مهار ناپذیر به مصرف در نهــاد ایرانیان رفته رفته دارد‬ ‫به یک خلق مسلط تبدیل می شــود‪ .‬خلقی که تحریک و‬ ‫تهییج به ان را نیز می توان در سطوح مختلف فرهنگی مان‬ ‫به وضوح تماشــا کرد‪ .‬مصرفی که تبدیل بــه یک ماراتن‬ ‫شده است و ساختاری که دارد بیش از پیش به انچه پیشتر‬ ‫از زبان «امبرتو اکو» امد‪ ،‬شــبیه می شود‪ .‬بر این مبنا انکه‬ ‫در این ماراتن برجسته تر اســت در واقعی نشانی از برتری‬ ‫محض دارد و طبیعی است که دارا بودن و تحصیل ثروت‬ ‫برای مصرف بیشــتر و اصــوال توان مصرف بیشــتر یک‬ ‫الگوی مســلط برای متمایز بودن می شــود‪ .‬اگر به عنصر‬ ‫قدرت مافوق دیگران داشتن در روند برساختن اسطوره ها‬ ‫و قهرمانان توسط ناخودا گاه جوامع توجه کنیم؛ می توانیم‬ ‫در برساخته شدن اسطوره های مدرن‪ ،‬توان مصرف بیشتر‬ ‫و بیشتر را به عنوان نقطه کانونی تمایالت و تمناهای مردمی ‬ ‫بدانیم کــه دیگر اســطوره های خویــش را در برخورداری‬ ‫مبتنی بر مصرف می شناســند و توانی که در واقع ریشه در‬ ‫ثروت و قدرت اقتصــادی و رفاه اجتماعــی و برخورداری‬ ‫افــراد دارد‪ .‬برخورداری مبتنــی بر مصرفــی رویایی و این‬ ‫همان دنیای رویایی و تخیلی است که جوامع صنعتی برای‬ ‫مردم می سازند ؛ رویایی که مردم ما نیز به رغم اونگ سنت‬ ‫ مدرنیته بودنشان گویا سخت به ان دلبسته شده اند و گواه‬ ‫ان هم امارهایی اســت که در ان ما مصرف کنندگان اول‬ ‫بسیاری از بازارها هستیم‪.‬‬ ‫بنابراین طبیعی است که این جامعه وقتی می خواهد‬ ‫اســطوره ای برای مردمش بســازد‪ ،‬ثروت و برخورداری از‬ ‫توان برای مصرف بیشتر‪ ،‬مهمترین تمنا و میلش می شود ‬ ‫و ســرخوردگی و واماندگی از این میل و تمنا ســت که او را‬ ‫به باز ســازی و بازنمایی این ویژگی هــا در قهرمان و نهایتا‬ ‫اسطوره هایش سوق می دهد‪ .‬در این میان حتی اگر نگاهی‬ ‫روانشــناختی به موضوع قهرمان پروری و اسطوره ســازی‬ ‫داشــته باشــیم فارغ از نمایش ها و شــعارها‪ ،‬متوجه این‬ ‫موضوع می شویم که چیرگی قهرمانان ورزشی ما در توجه‬ ‫ویژه جامعه به ایشــان و زمینه ای که این گروه مرجع برای‬ ‫اسطوره و قهرمان مردم شدن دارد وابستگی زیادی به این‬ ‫برخورداری دارد‪ .‬تا جایی که شهرت به عنوان امر مطلوب‬ ‫دوران مدرن نیز چنان که تو امــان این برخورداری و ثروت‬ ‫و توان اقتصادی نباشــد‪ ،‬مایه ای برای اســطوره شدن به‬ ‫فرد نمی دهد‪.‬‬ ‫ایــن البتــه غیر طبیعی نیســت وقتــی در جامعه ای‬ ‫حقوق یک مربی درجه دو فوتبال (و نه هر ورزشی که حتی‬ ‫ریشــه های قهرمانی را بیشــتر در ان می توان جست و جو‬ ‫کرد‪ ،‬مثل کشتی یا ورزش های رزمی ) از در امد یک استاد‬ ‫تمام بهترین دانشگاه های ایران به مراتب باالتر است و یک‬ ‫فوتبالیست درجه دو از نظر مورد توجه قرارگرفتن‪ ،‬مطلوبیت‬ ‫اجتماعی و رفاه اقتصادی و برخــورداری از توان مصرف‪،‬‬ ‫فاصله ای نجومی با بسیاری از نخبگان علمی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫هنری جامعه مان دارد‪.‬‬ ‫این وصف کوتاه و مجمل و چه بســا مبهم از زمینه و‬ ‫زمانه بر ساخته شدن اســطوره های نو و قهرمان سازی در‬ ‫کشــورمان را گره می زنم با پدیده ای که چند گاهی اســت‬ ‫گریبان کشورمان را گرفته اســت و ان هم بی اخالقی ها و‬ ‫رفتارهای ضد ارزشــی این اسطوره هاست‪ .‬رفتارهایی که‬ ‫در تقابل با اصالت فرهنگی جامعــه ایرانی انجام می گیرد‬ ‫و بســیاری ان را به عنــوان حریــم شــخصی و خصوصی‬ ‫قهرمان تلقی کرده گاه در واکنشی باژگونه به مدد رسانه ها‪،‬‬ ‫اسطوره ســوار شــده بر دوش مردم را حتی بعد از مرگ در‬ ‫قامت قهرمانی اسمانی نیز جلوه گر می کنند‪ .‬قهرمانی که‬ ‫شــهرتش و برخورداری اش تنها دلیــل قهرمانی اش بوده‬ ‫اما عدم شفافیت اطالع رسانی نهادها در ایران و تمایل به‬ ‫قهرمان ســازی رسانه ای و بســیاری از عوامل دیگر دست‬ ‫به دســت هم داده او را تبدیل به قهرمانی اســطوره ای نیز‬ ‫می کند‪ .‬در این میان البته که این کژکارکردی اسطوره های‬ ‫بر ساخته شده‪ ،‬اسطوره های اصیل فرهنگی مان را نیز به‬ ‫نوعی از ابتذال و در هم شکستن ســوق می دهد که البته‬ ‫مجال ســخن گفتن از ان را « ایــن زمان بگــذار تا وقت‬ ‫دگر»‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫این هفت هزار نفر‪ ،‬ان چند هزار تخلف‬ ‫ایا گشت نامحسوس یک نصمیم نامتعارف است؟‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫ایا نظارت بر تخلفــات مالی و اقتصادی‪،‬‬ ‫تضادی با تخلفات فرهنگــی و بزهکاری های‬ ‫اجتماعــی دارد؟ ایا می توان چــون اختالس‬ ‫شــده‪ ،‬مثال حجاب را ازاد اعالم کرد که مبادا‬ ‫عده ای به کنایه بگویند «اگه می خواین نظارت‬ ‫کنین‪ ،‬برید جلوی دزدارو بگیرین»؟‬ ‫گفتارها‬ ‫«اقا به زندگی خصوصی مردم چــی کار دارین؟»‪،‬‬ ‫«یعنی االن همه چی مون درست شده که هفت هزار نفر رو‬ ‫از پول مردم استخدام می کنن که به مردم گیر بدن؟ اگه‬ ‫راست می گن برن به اختالس گرا گیر بدن‪ ».‬و امثال این‬ ‫اظهارنظرها‪ ،‬قریب دو هفته اســت که فضای شبکه های‬ ‫اجتماعی را پر کرده است‪.‬‬ ‫داستان از انجا اغاز می شود که سردار ساجدی نیا‪،‬‬ ‫رئیس نیروی انتظامــی تهران بزرگ‪ ،‬اعــام می کند که‬ ‫طرحی به نام طرح پلیس نامحســوس امنیــت اخالقی با‬ ‫هفت هزار نیــرو در تهران اجرایی خواهد شــد و موجی از‬ ‫حمالت احساسی و هجمه های به دور از منطق‪ ،‬به سمت‬ ‫این طرح و نیروی انتظامی سرازیر می شود‪.‬‬ ‫دو روز بعد‪ ،‬ساجدی نیا برای پاسخ به همین سواالت‬ ‫و ابهامات‪ ،‬میهمان گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما‬ ‫می شود و توضیحاتی را ارائه می دهد که نگارنده نیز پیش‬ ‫از شنیدن ان ها‪ ،‬نظر مثبتی نســبت به این طرح نداشت‪،‬‬ ‫اما با لحاظ کردن ان توضیحات‪ ،‬ذکر نــکات زیر در این‬ ‫باره مفید به نظر می رسد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬ان هفــت هــزار نفــر‪ ،‬نیروهــای جدیــد نیروی‬ ‫انتظامی نیســتند‪ ،‬بلکــه از کارمنــدان نیــروی انتظامی و‬ ‫ضابطین قوه قضائیه هستند که بناست ساعات مقرر برای‬ ‫مرخصی و استراحتشــان را به انجام این طرح اختصاص‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫‪ -۲‬طرح گشت نامحســوس امنیت اخالقی‪ ،‬گشت‬ ‫نامحسوس گشت ارشاد نیست و این رذالتی بود که از اتاق‬ ‫فکری رسانه هایی همچون صدای امریکا به داخل نشت‬ ‫کرد‪ .‬مثال مزاحمــت نوامیس که بســیار در تهران اتفاق‬ ‫می افتد‪ ،‬موضوعی نیســت کــه ارامش را از شــهروندان‬ ‫تهران سلب نکند‪.‬‬ ‫‪ -۳‬اگرچه همه منتقدین به این طرح این گونه نبودند‪،‬‬ ‫اما هجمه اولیه ای که به پلیس نامحسوس امنیت اخالقی‬ ‫رخ داد‪ ،‬توســط افرادی بود که نگاهشان نسبت به مقوله‬ ‫نظارت فرهنگی و حجاب اجباری‪ ،‬منفی است‪ .‬بنا نیست به‬ ‫مثابه گشت ارشاد متحرک عمل کند‪ ،‬بلکه با مصادیق حاد‬ ‫و صریحا خالف قانون مانند کشــف حجاب داخل خودرو‬ ‫بناست مقابله کند‪ ،‬ان هم نه توسط هیچ یک از این ‪ ۷‬هزار‬ ‫نیرو‪ ،‬بلکه این ‪ ۷‬هزار نفر فقط موظفند که شــماره پالک‬ ‫خودرویی را که در ان کشــف حجاب رخ داده را به نیروی‬ ‫انتظامی معرفی کنند تا مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬مبتنی بر قانون اساسی و فلســفه تحقق انقالب‬ ‫اســامی و فلســفه وجودی جمهــوری اســامی ایران‪،‬‬ ‫حاکمیت در مقــام عام و دولــت در مقام خــاص‪ ،‬متولی‬ ‫فرهنگ محســوب شــده و رعایت حجاب نیــز از قوانین‬ ‫مصرح در قانون اساســی و دیگر قوانین پایین دســتی به‬ ‫شمار می رود‪ .‬اجرای هر قانونی نیاز به نظارت دارد؛ از این‬ ‫رو نمی توان نسبت به اصل نظارت بر اجرای قانون رعایت‬ ‫حجاب بی تفاوت بود و با ژســت های شــبه روشــنفکرانه‬ ‫فرافکنی کرد‪ .‬اما نکته این طرح این اســت که با نگاهی‬ ‫حداقلــی می خواهــد ورود کند بــه بحث حجــاب؛ یعنی‬ ‫مصداق کشــف حجاب داخل خودرو! کسانی که با اصل‬ ‫نظارت بر حجاب مخالفت می کنند‪ ،‬خواسته یا ناخواسته‬ ‫دارند با کشف حجاب داخل خودرو موافقت کرده و در کل‬ ‫مســامحتا حجاب را امری اختیاری و غیراجبــاری تبیین‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪ -۵‬برخــی می گویند که پــس از اعالم ایــن طرح‪،‬‬ ‫احســاس ناامنی در جامعه ایجاد شده اســت؛ سوال این‬ ‫اســت که ایا مزاحمت نوامیس در تهران‪ ،‬استعمال مواد‬ ‫مخدر داخل خودرو‪ ،‬کشــف حجاب و بی بند و باری های‬ ‫اجتماعی و فرهنگی از این جنس و امثالهم‪ ،‬باعث ناامنی‬ ‫روانی در تهران نشده بود؟ ایا انها که با بی توجهی به قانون‬ ‫و شرع‪ ،‬اصرار دارند نگاهشان مبتنی بر ازادی حجاب را بر‬ ‫کل جامعه تعمیم دهند‪ ،‬گمان نمی کنند که مردم نســبت‬ ‫به تخلفات فوق الذکر بیشتر احســاس ناامنی می کنند تا‬ ‫نظارت بر عدم تخلف؟ ایا چون در کشور اختالس رخ داده‪،‬‬ ‫باید نظارت فرهنگی و اجتماعی تعطیل شود؟ ایا نظارت بر‬ ‫تخلفات مالی و اقتصادی‪ ،‬تضادی با تخلفات فرهنگی و‬ ‫بزهکاری های اجتماعی دارد؟ ایا می توان چون اختالس‬ ‫شــده‪ ،‬مثال حجاب را ازاد اعالم کرد که مبــادا عده ای به‬ ‫کنایه بگویند «اگه می خواین نظــارت کنین‪ ،‬برید جلوی‬ ‫دزدارو بگیرین»؟‬ ‫قانون باید اجرا شــود در تمامی ابعــاد؛ نه اختالس‬ ‫رخ دهد‪ ،‬نه رانت خواری و نه کشــف حجاب‪ .‬بنا نیست به‬ ‫دلیل وجود معضل های اقتصادی‪ ،‬معضل های فرهنگی‬ ‫و اجتماعی نیــز بیش از انچه هســت‪ ،‬بیشــتر دامن گیر‬ ‫جامعه شود‪ .‬کسانی که به اصل حجاب اجباری معترضند‪ ،‬‬ ‫می تواننــد از طریق قانونی اقــدام به تغییــر ان کنند؛ اما‬ ‫مادامی کــه حجــاب اجباری یــک قانون اســت‪ ،‬رعایت‬ ‫نکردن ان یک جرم است و این یک جرم اجتماعی است‪،‬‬ ‫چون کشف حجاب در حریم جامعه معنا می یابد‪ ،‬نه حریم‬ ‫خصوصی و چاردیواری منزل‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫چالشطایفه گرایی‬ ‫چرا عراق دچار بحران سیاسی شده است؟‬ ‫سید جالل ساداتیان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫کارشناس مسائل عراق‬ ‫درگیری های ریشه دار در عراق از گذشته وجود داشته‬ ‫و دارد‪ .‬برخی مشکالتی که امروز گریبانگیر حیدر العبادی‪،‬‬ ‫نخست وزیرعراقشدهودرپارلماننیزبروزپیداکرده‪،‬مربوط‬ ‫به دوران نوری المالکــی و اعتراض نیروهای حاکم بر عراق‬ ‫نســبت به عملکرد رئیس دولت قبل اســت‪ .‬مثال ان زمان‬ ‫اهل تســنن‪ ،‬جریان صدر و اکراد عراق هر کدام به نوبه خود‬ ‫مشکالتیبادولتمالکیداشتندوامروزمیانهمانگروه ها‬ ‫باحیدرالعبادینیزمسائلیوجوددارد‪.‬‬ ‫امروز بیشتر مشــکل گروه های سیاسی عراق با دولت‬ ‫العبادیمربوطبهعملکردکابینهدرخصوصتامینامنیتاین‬ ‫کشوروبحثمبارزهباتروریسماستکهدرقالب هایمختلف‬ ‫خودرانشانمی دهد‪.‬‬ ‫ی و سیاســی عراق نســبت به یکدیگر‬ ‫گروه های قوم ‬ ‫بدگمانی زیادی دارند‪ .‬مثال زمانی که داعش از مرز مشترک‬ ‫سوریهباعراقواردخاکاینکشورشد‪،‬عده ایازاستانداران‬ ‫و فرماندهــان ارتش در مناطقی که اکنون اشــغال شــده با‬ ‫انان همکاری کردنــد‪ .‬همین موضوع مزید بر علت شــد تا‬ ‫تروریست های تکفیری بتوانند مناطق مهمی از جمله شهر‬ ‫موصل را تحت کنترل خود در بیاورند‪ .‬همین موضوع باعث‬ ‫بیشتر شــدن بدگمانی ها و گســترش بی اعتمادی در میان‬ ‫طیف هایمختلفسیاسیوقومی عراقشدهاست‪.‬درحال‬ ‫حاضر این موضوع بیان می شــود که این سیاســتمداران و‬ ‫فرماندهانارتشباخیانتخودبهمردموحکومتمرکزی‪،‬به‬ ‫راحتیبخش هایزیادیازخاکعراقرادراختیارتکفیری ها‬ ‫گذاشــتند و امروز برای بازپس گیری گام بــه گام این نقاط‬ ‫شهدایزیادیتقدیممی شود‪.‬‬ ‫بخش دیگری از اختالف ها‪ ،‬ناشی از اختالفات قوم ‬ ‫ی‬ ‫و قبیله ای است که ان نیز حقیقتی ریشه دار در تاریخ معاصر‬ ‫عراقاست‪.‬صدامدیکتاتورسابقعراقطیسالیانحکومت‬ ‫خود بر این کشور‪ ،‬تمام گروه های مذهبی‪ ،‬قومی و سیاسی و‬ ‫حتی اهل تسنن را سرکوب می کرد و نمی گذاشت اداره این‬ ‫کشــور از چارچوب حزب بعث خارج شود‪ .‬حال که حکومت‬ ‫ســابق از بین رفته و فضا باز شــده‪ ،‬گروه های سرکوب شده‬ ‫به دنبالسهمخودازادارهکشورهستند‪.‬اینمسائلدرساختار‬ ‫سیاسیعراقریشهدواندهاست‪.‬‬ ‫دو دسته دلیل برای ادامه این دست اختالفات وجود‬ ‫دارد؛ دالیل نزدیک و دور‪ .‬دالیل دور ان عللی هستند که در‬ ‫ذهن مردم عراق و در نتیجه در ســاختار گروه های سیاسی‬ ‫این کشور جا افتاده است‪ .‬گاهی اوقات دالیل مستقیما بیان‬ ‫نمی شود اما در عمل خود را نشان می دهد و تاثیرگذار است؛‬ ‫مثال بیان می شــود که نوری مالکی نســبت به اهل تسنن و‬ ‫بسیاری از طوایف عراق بد عمل کرد‪ .‬این دست اظهارنظرها‬ ‫ریشــه در همان ســرکوب های دوره صدام دارد‪ .‬یا اینکه در‬ ‫پارلمان‪ ،‬گروه های اهل تســنن که فکر می کردند حقشان‬ ‫تضییع شــده و با امدن داعش وضعشــان بهتر می شود‪ ،‬با‬ ‫تکفیری ها همکاری کردند و دیدند وقتی داعش در مناطق‬ ‫سنی نشین حاکم شد و کنترل را در دست گرفت‪ ،‬برای انان‬ ‫فرش قرمزپهننکرد‪.‬‬ ‫دالیلنزدیکنیزاندستهعواملیهستندکهدرجریان‬ ‫وقایعروزعراقاتفاقمی افتند‪.‬‬ ‫جامعه عراق در حال حرکت به سمت حاکمیت قانون‬ ‫اســت‪ ،‬اما کماکان طایفه گرایی در ان وجــود دارد‪ .‬عمده‬ ‫انان کــه امروز در عــراق حکومت می کنند‪ ،‬در کشــورهای‬ ‫غربی تحصیل کردند‪ .‬بسیاری از انان نیز در زمان حکومت‬ ‫صدام اواره کشــورهای اروپایی و ایاالت متحده بودند‪ .‬این‬ ‫افراد حکومت های کشورهای مذکور را دیده اند و در تالش‬ ‫هســتند که با الگوبرداری از این نظام ها‪ ،‬سیستم حکومتی‬ ‫کشــور خود را نیز گام به گام به طرف قانونگرایی و حاکمیت‬ ‫پارلمان سوق بدهند اما همان طور که در بخش های پیشین‬ ‫این نوشتار اوردم‪ ،‬ان قدر دعواهای قومی و مذهبی در عراق‬ ‫وجود دارد که فعال راه را بر این اصالحات بسته است‪ .‬شرایط‬ ‫سیاسیعراقبه گونه ایاستکهاگرفشارهایبیرونیوجود‬ ‫نداشت‪ ،‬کردهای این کشــور به طور کامل اعالم استقالل‬ ‫می کردند‪ .‬این گروه ها فعال در نتیجه این فشارها با یکدیگر‬ ‫مماشاتمی کنندولیدرونخودشاناختالفاتبسیاراست‪.‬‬ ‫کما اینکه اهل تسنن این کشــور به دنبال این هستند که در‬ ‫مناطق خاص خود‪ ،‬سیستمی مانند سیستم حاکم بر اقلیم‬ ‫کردستاناعمالکنند‪.‬‬ ‫پیشازاینامریکایی هابحثتجزیهعراقبهسهاقلیم‬ ‫شیعه‪ ،‬سنی و کرد را مطرح کردند اما انان نیز در حال حاضر‬ ‫بر این طرح پافشاری نمی کنند‪ .‬زیرا این طرح زمانی از سوی‬ ‫انا ن ارائه شد که تحوالت و معادالت منطقه پیچیدگی های‬ ‫امروز را نداشــت و به دنبال ایــن بودند که با ایــن راه حل‪ ،‬از‬ ‫نارضایتی اهل تسنن در عراق بکاهند‪ .‬اما امروز به معضالتی‬ ‫نگاه می کنند که در کردستان سوریه و ترکیه یا مسائلی که در‬ ‫روابطمیاناقلیمکردستانبادولتبغدادوجوددارد‪،‬بنابراین‬ ‫از طرح خود عقب نشستند‪ .‬در حاضر معادالت خاورمیانه به‬ ‫یک منشور چند وجهی تبدیل شده است و مانعی برای تعیین‬ ‫یک استراتژی بلندمدت جهت اجرا در منطقه ایجاد می کند‪.‬‬ ‫کشورهاباتوجهبهشرایطفعلیوجاریدرمنطقهبه خصوص‬ ‫درسوریهوعراقبایدراهبردهایخودراتعیینکنند‪.‬‬ ‫قبال این تفکر وجود داشــت که باید بــا چندپاره کردن‬ ‫کشورها رضایت قومیت ها را به دست اورد اما اکنون کسانی‬ ‫که این امر را به عنوان راه حل عنوان می کردند باید بگویند که‬ ‫می توانانراعملیکردیاخیر؟‬ ‫بالکانیکردن سوریه‬ ‫مسکو و واشنگتن چه طرحی برای دمشق دارند؟‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫مترجم و پژوهشگر‬ ‫مثلث روسیه‪ -‬رژیم اشغالگر – اکراد‬ ‫پروفســور «اوفرا بنجیــو» رئیس برنامــه مطالعات‬ ‫کردی در دانشگاه تل اویو‪ ،‬طی مصاحبه با تایمز اسرائیل‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬کردهای ســوریه مایل به ایجاد روابط با اسرائیل‬ ‫و همچنین با روسیه هســتند‪ .‬می دانم که برخی از رهبران‬ ‫کرد های سوریه در پشت صحنه به اسرائیل رفته اند اما ان‬ ‫را به اطالع عموم نرسانده اند‪ .‬کردهای سوریه تماس های‬ ‫ی جهت ابراز تمایل خود‬ ‫شخصی داشته و می خواهند پیام ‬ ‫به داشتن روابط با اسرائیل را ارسال کنند‪ .‬به نظر می رسد که‬ ‫ت صحنه حضور دارند‪ .‬به محض‬ ‫کردهای عراق نیز در پش ‬ ‫اینکه احســاس قدرت بیشــتری کنند‪ ،‬می توانند در مورد‬ ‫اشکار ساختن این روابط فکر کنند‪ ».‬ضمن انکه نتانیاهو‬ ‫نیز در سال ‪ 2014‬اظهار داشــت‪« :‬ما باید از ارمان کردها‬ ‫برای اســتقالل حمایت کنیم‪ .‬کردها مبارزانی هستند که‬ ‫تعهد سیاسی خود را به اثبات رسانده اند و سزاوار استقالل‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫هنگامی که کردهــای عراق بــه رهبــری بارزانی در‬ ‫ســال ‪2015‬بغداد را به مبارزه طلبیدند و فروش نفت اقلیم‬ ‫کردســتان عراق را اغاز کردند‪ ،‬رژیم غاصــب به خریدار و‬ ‫مشتری عمده انان تبدیل شد‪.‬‬ ‫پوتین فعال توانسته است نتانیاهو را به لغو مذاکرات‬ ‫اشــتی میان انکارا – اورشــلیم‪ ،‬به نفع همکاری نزدیک تر‬ ‫با روســیه‪ ،‬درباره مســائلی که هنوز فاش نشــده‪ ،‬ترغیب‬ ‫کند و در واقــع به نوعی در تخریب یــا تضعیف برنامه های‬ ‫امریــکا در منطقــه خاورمیانه‪ ،‬انــزوا و تضعیف روســیه‪،‬‬ ‫پیش موفقیت هایی کسب کرده است‪.‬‬ ‫مسکو پس از بیرون کشیدن نیروهای خود از سوریه‪،‬‬ ‫اعالم حمایت از اســتقالل کردستان و مذاکرات همزمان‬ ‫با رژیــم غاصــب صهیونیســتی‪ ،‬در پی ان اســت که اوال‬ ‫طی معامله ای با غــرب به رهبری امریــکا‪ ،‬از معضالت و‬ ‫چالش های اوکراین رهایی یابد و از دایره انزوا و تحریم های‬ ‫غرب خارج گردد‪ .‬ثانیا دام بزرگی برای اردوغان گســترده‬ ‫اســت تا وی را وادار نماید با حمله نظامی و کردکشــی در‬ ‫مناطق کرد نشــین داخل و خارج مرزهای ترکیه‪ ،‬صحنه را‬ ‫برای پذیرش تحمیلی مناطق فدرالی و خود مختار اکراد در‬ ‫ترکیه اماده سازد‪.‬‬ ‫د ر خصــوص «طــرح ب» مد نظــر امریــکا و‬ ‫رژیم صهیونیستی در سوریه‪ ،‬گفته می شود گزارشی است‬ ‫که چند سال پیش توسط «مایکل اوهانلون» از سوی اتاق‬ ‫فکر موسسه بروکینگز ارائه شده است‪ .‬این طرح خواستار‬ ‫تقسیم سوریه به کنفدراســیونی چند بخشی است‪ :‬بخش‬ ‫اول عمدتا علوی و در امتداد ساحل مدیترانه؛ بخش دوم‬ ‫مربوط به کردها در امتداد کریدور شــمال و شمال شــرق‬ ‫در نزدیکــی مرز ترکیــه؛ بخش ســوم عمدتــا دروزی در‬ ‫جنوب غربی؛ بخش چهــارم مربوط به مســلمانان عمدتا‬ ‫اهل سنت‪ ،‬منطقه ای مرکزی شــامل گروه های مختلط‪،‬‬ ‫از دمشق تا حلب اســت‪ .‬هدف ان اســت تا تحت چنین‬ ‫تقسیم بندی و ترتیباتی‪ ،‬بشار اســد مجبور به کناره گیری‬ ‫از قدرت شــود تا یک دولت مرکزی ضعیف و حامی غرب‬ ‫جایگزین گردد‪.‬‬ ‫ایا حمایت هــای به عمــل از سیســتم فــدرال تازه‬ ‫اعالم شده تحت تســلط کردها در شمال سوریه‪ ،‬منجر به‬ ‫شکل گیری کردســتان های دیگر در ترکیه‪ -‬سوریه‪ -‬عراق‬ ‫ایران‪ ،‬و نیز کردستان بزرگ در منطقه خواهد شد؟‬ ‫با لحاظ فعالیت های جدی و محاسبه شــده مســکو‬ ‫در منطقه‪ ،‬مدنظر قرار دادن سیاســت های دوگانه امریکا‬ ‫در راســتای مدیریت بحران های منطقه‪ ،‬احتمال توافق‬ ‫بر اجرای طرح بالکانی کردن ســوریه به ســبک بوسنی و‬ ‫تبدیل این کشــور به چند منطقه ضعیف‪ ،‬تا حــدی دور از‬ ‫انتظار نیست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫گفتارها‬ ‫در بازی بزرگ واشــنگتن – مســکو‪ ،‬تغییر ساختاری‬ ‫ی در چشــم انداز ژئوپلیتیک منطقه (اســیای غربی‬ ‫عظیم ‬ ‫موسوم به «خاورمیانه») در حال رخ دادن است‪ .‬قضایای‬ ‫منطقه پیچیده و غیر قابل پیش بینی است‪ ،‬ولی روشن است‬ ‫که همه کنشگران این بازی بزرگ‪ ،‬درگیر فریب دادن مردم‬ ‫و رهبران کشورهای منطقه و حتی یکدیگر هستند‪.‬‬ ‫در حالی که نمایندگان اقــوام و ملیت های مختلف‬ ‫ســوریه از جمله کردها‪ ،‬اعراب‪ ،‬اشــوری ها‪ ،‬مســیحیان‬ ‫ســریانی‪ ،‬ترکمن ها‪ ،‬ارامنه‪ ،‬چرکس ها‪ ،‬چچنی ها‪ ،‬همراه‬ ‫با نمایندگانی از واحدهای مدافع خلق ســوریه‪ ،‬واحدهای‬ ‫مدافع زنــان‪ ،‬مــورخ ‪ 17‬ماه مــارس ‪.2016‬م‪ ،‬تشــکیل‬ ‫فدراســیون رســمی شــمال ســوریه را در محدوده ای به‬ ‫مســاحت ‪ 250‬مایل از مناطق عمدتا کردنشین در امتداد‬ ‫مرز سوریه و ترکیه اعالم کردند چنین می نماید که با لحاظ‬ ‫اینده نامشــخص بشار اســد و جغرافیای کشــور سوریه‪،‬‬ ‫اقدام کردهای ســوریه جهت اعالم استقالل خود‪ ،‬امری‬ ‫« فرمایشــی – زود هنگام » بوده است که خطر جنگ برای‬ ‫اکراد در دو جبهه علیه انکارا و دمشــق را به همراه خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫به راســتی ماهیــت همــکاری شــفاف یــا موهوم‬ ‫«واشنگتن – مسکو» جهت ترســیم مجدد نقشه سیاسی‬ ‫ســوریه به شــکل قبل از پیمان نامه «ســایکس پیکو» یا‬ ‫حداقل یک کپی مدرن از ان چیست؟‬ ‫ایا مرحله متفاوت و مجزایی از طــرح طوالنی مدت‬ ‫وزارت امور خارجه امریکا برای پــروژه خاورمیانه بزرگ که‬ ‫اولین بار در ســال ‪.2003‬م پس از حملــه امریکا به عراق‬ ‫توسط «کاندولیزا رایس» اعالم شد‪ ،‬اغاز شده است؟‬ ‫واقعیت این اســت که روابط مثبت روســیه با کردها‬ ‫به بیــش از دو قرن پیــش باز می گــردد‪ .‬کردها از ســال‬ ‫ی در جنگ روســیه با ایران و‬ ‫‪ .1804‬م به بعــد‪ ،‬نقش مهم ‬ ‫ترکیه عثمانی ایفــا کرده اند‪ .‬به رغم اصرار جدی روســیه‬ ‫برای حضور حزب اتحاد دموکراتیک کردهای ســوریه در‬ ‫مذاکرات صلح ســوریه در ژنو به عنوان بخشی از مخالفین‬ ‫مشروع که نقش تعیین کننده ای در شکست داعش و دیگر‬ ‫سازمان های تروریســتی در شمال ســوریه داشته اند‪ ،‬اما‬ ‫واشــنگتن نپذیرفت که حزب اتحاد دموکراتیک را به این‬ ‫مذاکرات دعوت کنند‪ .‬از سویی‪ ،‬واشنگتن حاضر به پذیرش‬ ‫درخواست های ترکیه برای قطع هر گونه حمایت از کردهای‬ ‫سوریه نیز نیســت‪ .‬یک بازی دوگانه از سوی واشنگتن در‬ ‫جریان است و به نظر می رســد که روسیه نیز در ان مداخله‬ ‫کرده است‪ .‬ایا وضعیت جاری به معنی توافق بازی بزرگ‪،‬‬ ‫برای اجرای طرح « بالکانی کردن سوریه » است؟‬ ‫حزب اتحاد دموکراتیک زیرمجموعه حزب کارگران‬ ‫کردستان (پارتی کریکارانی کردستان = پ‪.‬ک‪.‬ک در سال‬ ‫‪.1978‬م توسط عبدالله اوجاالن تاســیس شد) است که‬ ‫برای بقای خود‪ ،‬درگیر جنگی خونین با ارتش ترکیه است‪.‬‬ ‫روسیه‪ ،‬هم «پ‪.‬ک‪.‬ک» را که در دوران جنگ سرد از این‬ ‫حزب علیه ترکیه که عضو ناتو اســت‪ ،‬پشتیبانی کرد و هم‬ ‫«حزب اتحاد دموکراتیک سوریه» را به رسمیت می شناسد‪.‬‬ ‫با لحاظ اینده نا مشخص بشار اسد و سوریه متحد‪ ،‬به‬ ‫نظر می رسد اقدام کردهای سوریه در «روژاوا» جهت اعالم‬ ‫استقالل خود‪ ،‬امری «فرمایشــی – زود هنگام» است که‬ ‫خطر جنگ اکراد در دو جبهه علیه دمشق و انکارا را فراهم‬ ‫خواهد ساخت‪.‬‬ ‫مسکو می تواند طی همکاری با کردها در جنگ علیه‬ ‫داعش‪ ،‬که جزو توافق اتش بس نیست‪ ،‬پیشروی کند و در‬ ‫عین حال ترکیه را نیز مجازات کند‪ .‬این وضعیت به نوبه خود‬ ‫به پوتین اجازه می دهد تا یک بار دیگر امریکا را در سوریه‬ ‫غافلگیر کرده و باعث ایجاد اختالف در روابط ترکیه و امریکا‬ ‫شده و در نتیجه ناتو را تضعیف کند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫فکـر نـو‬ ‫کتاب‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫فکر نو‬ ‫فرهنگ سوگ شیعی‬ ‫چاپ نخســت کتاب «فرهنگ سوگ شیعی»‬ ‫دانشــنامه تخصصی ایین عــزاداری شــیعیان‪ ،‬در‬ ‫نمایشــگاه کتاب عرضه می شــود‪ .‬ویراست نخست‬ ‫فرهنگ ســوگ شــیعی دانشــنامه تخصصــی ایین ‬ ‫عزاداری شــیعیان توســط انتشــارات خیمه منتشر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫این دانشنامه تالشــی میان رشته ای و گروهی‬ ‫در راستای شناخت و معرفی روش مند و علمی ایین ها‬ ‫و رســوم عزاداری و مقوالت مرتبط با ان هاســت که‬ ‫تدوین و نگارش ان از پاییز ســال ‪ 1389‬اغاز شده و‬ ‫تا زمستان ‪ 1394‬ادامه داشــته است‪ .‬ویراست یکم‬ ‫این دانشنامه ‪ 237‬مقاله (‪ 28‬مقاله ارجاعی) را شامل‬ ‫می شود که توسط ‪ 43‬نویسنده نگاشته شده اند‪.‬‬ ‫مدیریــت ایــن پــروژه و سرویراســتاری ان را‬ ‫محسن حســام مظاهری برعهده دارد‪ .‬تمرکز اصلی‬ ‫این دانشــنامه‪ ،‬بر شــناخت مقوله عزاداری مذهبی‬ ‫شیعیان در کشورهای مختلف با تاکید ویژه بر ایران‬ ‫اســت و موضوعاتی را در برمی گیرد که مستقیم یا با‬ ‫واسطه به این مقوله مرتبط می شوند‪.‬‬ ‫مداخل این دانشنامه‪ 10 ،‬گروه موضوعی اعم‬ ‫از مفاهیم و اصطالحات‪ ،‬اثار مکتوب‪ ،‬اشــخاص‪،‬‬ ‫ایین هــا‪ ،‬اداب و رســوم‪ ،‬واحدهــای جغرافیایــی‪،‬‬ ‫اماکــن‪ ،‬اشــیا‪ ،‬زمان هــا‪ ،‬ســازمان ها و دوره های‬ ‫تاریخی و دولت ها را شامل می شود‪.‬‬ ‫فرهنگ ســوگ شــیعی یک پروژه پژوهشــی‬ ‫مستمر اســت که طبق برنامه قرار است در بازه های‬ ‫پنج ســاله و در قالب ویراســت های پیاپی‪ ،‬روزامد و‬ ‫تکمیل شود‪ .‬به جهت پویایی موضوع این دانشنامه‪،‬‬ ‫در هر ویراســت عالوه بــر افزودن مقــاالت جدید‪،‬‬ ‫مقاالت ویراست های قبلی نیز درصورت نیاز بازنگری‬ ‫و ویرایش خواهد شد‪.‬‬ ‫چاپ نخســت ویراســت یکــم این دانشــنامه‬ ‫توسط انتشــارات خیمه در ‪ 672‬صفحه قطع وزیری‬ ‫و شمارگان هزار نســخه منتشر شــده و در غرفه این‬ ‫انتشارات در بیســت ونهمین نمایشــگاه بین المللی‬ ‫کتاب تهــران عرضه خواهد شــد‪ .‬پیــش از این نیز‬ ‫چندین کتــاب حول محــور عــزاداری شــیعیان در‬ ‫ســوگ حضرت اباعبدالله الحســین و اسیب شناسی‬ ‫ان منتشــر شــده بود که از جملــه انها می تــوان به‬ ‫«هیــات»‪« ،‬بنیادها و اســیب های عــزاداری امام‬ ‫حسین(علیه السالم)»‪« ،‬اسیب شناسی عزاداری»‪،‬‬ ‫«روا ن شناســی عــزاداری»‪« ،‬چکامه هایــی در‬ ‫شــیوه های عزاداری» و «قمه زنی سنت یا بدعت»‬ ‫اشاره کرد‪.‬‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫خطر عمومی سازی فلسفه‬ ‫فیلسوفان چگونه پاسخ می دهند؟‬ ‫فلسفه به عنوان ســاح بزرگ ضدابتذال گاه خود در‬ ‫معرض و ابزار ابتذال بوده است‪ .‬چگونه فلسفه که همواره‬ ‫در جســت وجوی نفی ابتــذال وایصال به حقیقــت بوده‪،‬‬ ‫ابزاری برای بروز ابتذال می شود؟ ابتذال در حیات عمومی‬ ‫فلسفه ناشی از نادیده انگاشتن ارزش هایی است که توسط‬ ‫فلسفه مهم بوده است‪ .‬هرچند عمومی سازی با عوام زدگی‬ ‫متفاوت اســت اما این دو مولفه در تاریخ فلسفه مخالفانی‬ ‫داشــته اســت‪ .‬اینک اما با ظهور و رشــد تکنولوژی های‬ ‫مرتبط با نشر و سیاست گذاری های مرتبط با اموزش و نشر‪،‬‬ ‫امکان دسترســی به اثار فلسفی در ســطوح مختلف ایجاد‬ ‫شده است‪ .‬در کنار گســترش صنعت نشر‪ ،‬میل به استفاده‬ ‫از پتانســیل های معناگرایانه در هنر‪ ،‬تبلیغــات و ادبیات و‬ ‫میل به عمومی سازی فلسفه‪ ،‬ظهور شبکه های اجتماعی‪،‬‬ ‫نزدیک ِ‬ ‫ شدن عا َلم فلسفه به علوم دیگر‪ ،‬حضور فلسف ه غرب‬ ‫در برخی مراکز امــوزش علوم دینی یــا حوزه های علمیه‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫فراگیرشــدن اموزش و‪ ...‬اتفاقی افتاده‬ ‫ســهل الوصل و‬ ‫که منجر به ِ‬ ‫شبه اشــنایی شــده و توهمِ فلســفیدن را برای‬ ‫عده ای رقم زده است‪ .‬این روزها نیاز نیست کسی جلد کتابی‬ ‫فلسفی را دیده باشد؛ به راحتی جمالت از جایی کپی شده‬ ‫و در جایی دیگر منتشر می شوند و الیک دریافت می کنند‪.‬‬ ‫ابتذال فلسفی به شــبکه های اجتماعی منحصر نمی شود‬ ‫بلکه شــبکه های اجتماعی امکان بروز و ظهور بیشــتری‬ ‫را بــرای خودنمایی این ابتــذال‪ ،‬فراهم اورده انــد‪ .‬قبل از‬ ‫ظهور شبکه های اجتماعی‪ ،‬انتشار کتاب های شبه فلسفی‬ ‫رواج داشته و ظاهرا موردپسند هم واقع می شده است‪ .‬اما‬ ‫شــبکه های اجتماعی در تسریع و تســهیل این روند نقش‬ ‫جدی داشته اســت‪ .‬از دیگر ســوگاه به دلیل نزدیک شدن‬ ‫چهره‬ ‫علوم و خصوصا علوم انســانی و گره خوردنشان با یکدیگر‬ ‫و نیز نزدیک شدن شان به فلسفه و ظهور فلسفه های درجه‬ ‫دوم‪ ،‬اصطالحاتی فلسفی در حوزه های دیگر مورداستفاده‬ ‫قرار می گیرد که به درستی فهم نشــده اند و لزوما در بافت و‬ ‫زمینه فلسفی خود چنین معنایی ندارند یا چنین منظوری القا‬ ‫نمی کنند‪ .‬به ابتذال کشاندن فلسفه می تواند دالیل متعدد‬ ‫داشته باشد‪ .‬می تواند ناشی از سرخوردگی از واقعیت بوده‬ ‫باشد؛ چراکه فلسفه اصیل گره خورده با واقعیت است‪ .‬اما‬ ‫کســانی که در میدان واقعیت دچار خالء و پوچی شــده اند‬ ‫با ژســت ناشــیانه از فلســفه پوچ انگارانه‪ ،‬این سرخوردگی‬ ‫در واقعیت را با جمالتی پوچ گرایانه و شبه فلســفی جبران‬ ‫یا تحمل می کنند و خود را تســلی می بخشــند‪ .‬این ابتذال‬ ‫می تواند ناشی از میل به عمومی کردن فلسفه برای استفاده‬ ‫از ان در تغییرات بنیادی توسط اپوزیسیون‪ ،‬یا تثبیت قدرت‬ ‫توسط اهل قدرت‪ ،‬یا ابزاری برای اعتبار بخشی به اثر هنری‬ ‫یا ادبی‪ ،‬یا میل به تطبیق با علم و نظریه های عالست‪ .‬خود‬ ‫را به زی فلســفی دراوردن از ســویی می تواند ناشی از میل‬ ‫به قدرت باشــد‪ .‬حال این نیرو به ســمت دانش قدرتمندی‬ ‫که بنیادساز و بنیادافکن است ســوق می یابد تا قدرت را در‬ ‫بنیادی ترینوجهخودتجربهکند‪.‬درغیابتفکراصیل‪،‬این‬ ‫تالش شبه فلسفی نگرانی از نداشتن ان تفکر را تا حدودی‬ ‫التیام می بخشد و کم حوصله ها را برای بازی تفکر عمیق تا‬ ‫حدودییاریمی کند‪.‬ابتذالفلسفهناشیازنادیدهانگاشتن‬ ‫ارزش هایی است که توسط فلسفه مهم بوده است‪ .‬عمومی‬ ‫سازی باید در راستای جدی گرفتن این ارزش ها باشد وگرنه‬ ‫خود بزرگترین اسیب را به فلسفه وارد خواهد ساخت و فلسفه‬ ‫را به جای عمومی کردن‪ ،‬عوامانه خواهد کرد‪.‬‬ ‫فیلسوف ایتالیایی در تهران‬ ‫یکشنبه گذشته نشست «ابن سینا پژوهی در غرب»‬ ‫در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام برگزار شــد‪ .‬اموس برتولوچی اســتاد دانشگاه پیزای‬ ‫ایتالیا که به دعوت علی اکبر والیتی به تهران ســفر کرده‪،‬‬ ‫در این نشســت گفت‪« :‬دانته به عنوان شــاعر و فیلسوف‬ ‫ایتالیایــی در اغــاز کتاب کمــدی الهی عالقــ ه زیادی به‬ ‫ابن سینا نشان داده است‪ .‬او با اشاره به این اندیشمند گفته‬ ‫که وی تاثیر زیادی به عنوان یک مسلمان و غیر مسیحی‬ ‫بر فلســفه غرب و یونان تاثیرگذار بوده و توانسته نظریات‬ ‫ارسطو را بسط و گسترش دهد‪ ».‬برتولوچی به کتاب های‬ ‫ابوعلی ســینا اشــاره کرد و گفت‪« :‬او درباره متافیزیک که‬ ‫در فلسفه ارســطو نیز عنوان شــده نقش بســزایی داشته‬ ‫است‪ .‬خدا از نظر ارسطو محرک اصلی محسوب می شود‬ ‫اما ابن سینا توانســته محتوا و ســاختارهای نظریه ارسطو‬ ‫را تغییر شکل و این موضوع را گســترش دهد‪ ».‬او افزود‪:‬‬ ‫«متافیزیــک در نوشــته های ابوعلی ســینا مولفه اصلی‬ ‫کار او محســوب می شــود‪ .‬متافیزیکی که ابن سینا درباره‬ ‫نظریه ارسطو گســترش داده تبدیل به نسخه ای انقالبی‬ ‫اموسبرتولوچی‬ ‫شده است‪ ».‬استاد دانشــگاه پیزا به کتاب شفا اشاره کرد‬ ‫و ان را مهم ترین کار فلسفی ابن ســینا دانست‪ .‬برتولوچی‬ ‫گفت‪« :‬دانته و ابوعلی ســینا در خانواده فیلســوفان قرار‬ ‫دارند و کارهای انها مرهون نظریات ارســطو اســت‪ .‬البته‬ ‫ابن سینا با نواوری هایی سنت فلسفه ارســطو را ارائه کرده‬ ‫و گســترش داده و نقش بی بدیلی در ایجاد ایــن خانواده‬ ‫فلسفی داشته است‪ .‬ابن سینا توانسته الهیات متافیزیکی‬ ‫ارائه کند که بسیار اسالمی است‪ .‬این الهیات مبتنی بر خرد‬ ‫و قابل پذیرش برای تمام متفکران اســت‪ ».‬برتولوچی به‬ ‫نظریات دانته درباره نقش ابن سینا اشاره کرد و افزود‪« :‬از‬ ‫نظر دانته ابن ســینا یک منجی معرفی می شود درحالی که‬ ‫مســیحی نیســت‪ .‬دانته در عصــری زندگــی می کرد که‬ ‫مسیحیت و اسالم از منظر سیاسی و مذهبی مقابل یکدیگر‬ ‫قرار داشتند اما ابن سینا توانست میان این دو گفت وگویی‬ ‫ایجاد کند که فراتر از مرزهای سیاسی و جغرافیایی بود‪».‬‬ ‫او همچنین با حضــور در کتابخانه و موزه ملی ملک‪ ،‬پروژه‬ ‫تصحیح و ترجمه به انگلیسی الهیات شفای ابن سینا را از‬ ‫جمله اهداف سفر خود به ایران عنوان کرد‪.‬‬ ‫شرط تحقق فلسفه تطبیقی‬ ‫تو گو درباره مقایسه در فلسفه‬ ‫گف ‬ ‫نشســت «فلســفه تطبیقی چگونه ممکن اســت؟»‬ ‫با سخنرانی حســین واله‪ ،‬اســتادیار گروه فلسفه دانشگاه‬ ‫شهیدبهشتی هفته گذشته در دانشــکده ادبیات دانشگاه‬ ‫تهرانبرگزارشد‪.‬والهدرسخنانخودکهباموضوعچگونگی‬ ‫امکان فلسفه تطبیقی و شرایط ان انجام شد‪ ،‬گفت‪« :‬اگر‬ ‫با امکان فلسفه تطبیقی موافق باشیم ان زمان سه اشکال‬ ‫و ســوال مهم مطرح می شــود؛ اول اینکه ممکن اســت‬ ‫برخی بگویند فهم نظریه ای خاص فقط در کلیت فلســفه‬ ‫خاص ممکن اســت یعنی یک نظریه را می تــوان فقط در ‬ ‫چارچوب نظریه ای که به وجود امده فهمید و ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫با این حساب ما دیگر نمی توانیم بیرون چارچوب بایستیم و‬ ‫حرف بزنیم‪ ،‬چون فهمی تولید نمی شود‪ ».‬استادیار فلسفه‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد‪« :‬اشکال دوم این است‬ ‫ن ترم های فلســفی در کانتکس‬ ‫که به عقیده برخی متفکرا ‬ ‫فلســفه ای خاص معنا دارند‪ ».‬این مدرس دانشگاه گفت‪:‬‬ ‫«اشکال ســوم و اخر هم اینکه ســواالت نو را نمی توان به‬ ‫فیلسوفان قدیم عرضه کرد و نباید از انها هم انتظار جواب‬ ‫داشت‪ .‬براساس این سه اشــکال‪ ،‬امکان فلسفه تطبیقی‬ ‫ناممکن می شود‪ ».‬واله در پاسخ به این سه اشکال توضیح‬ ‫داد‪« :‬در اشــکال و ایراد اول کمی مبالغه وجود دارد چون‬ ‫اگر ساختار کلی یک دستگاه فلســفی به ما کمک می کند‬ ‫ان را بفهمیم به خاطر رابطه میان اجزای ان اســت‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه اگر به این ایراد و شرط پایبند باشیم چگونه می توانیم‬ ‫درباره چارچوب ها و نظریاتشان قضاوت کنیم؟ به بیان دیگر‬ ‫این گونه فهم را نسبی کردن‪ ،‬ما را مجبور به سکوت می کند‬ ‫بنابراین بایــد فهمیدن را از قید وفاداری به کانتکســت رها‬ ‫کنیم‪ ».‬استادیار دانشگاه شهیدبهشتی تصریح کرد‪« :‬در‬ ‫پاسخ به شــرط دوم می توان گفت باید فرایند شکل گیری ‬ ‫ترم های فلســفی را از کارکردهــای ان تفکیک کنیم چون‬ ‫ ترم ها قالب بصیرت های فلسفی اند؛ از این رو به شبکه ای از‬ ‫مفاهیممتصلندامامعنایانهامطلقاست‪».‬والهدرپاسخبه‬ ‫ایراد سوم اظهار داشت‪« :‬من این را قبول دارم که یک سری‬ ‫سواالت در دوره ای مطرح می شود و در دوره دیگری کمتر‬ ‫مورد توجه قرار می گیرد اما باید ببینیم ایا همه ســوال های‬ ‫فلسفیاین گونههستند؟قطعاپاسخخیراستچونسواالت‬ ‫فلسفیاغلبجاویدانهستندوفیلسوفانباتوجهبهدستگاه‬ ‫مفهومی خود انها را پاســخ می دهند‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬ما‬ ‫با فلســفه تطبیقی می توانیم یک پله از الیه های فلســفی‬ ‫پایین تــر برویــم و وارد منازعات بشــویم در حالی که بدون‬ ‫مقایسه چنین امری امکان پذیر نیست‪».‬‬ ‫شخصیتی که کلیشه نیست‬ ‫نقد ایستاده در غبار‬ ‫یک ادم فیلم ساخت و به وجوه خیلی واقعی شخصیت او‬ ‫نپرداخت‪ ».‬مهدویان گفت‪« :‬اشاره به این ویژگی در فیلم‬ ‫ایستاده در غبار از انجا ناشی شده که متاسفانه عدم اشاره‬ ‫به ویژگی های شــخصیتی‪ ،‬خصوصا در فیلم هایی که به‬ ‫رزمنده ها و فرماندهــان دفاع مقــدس پرداخته اند به یک‬ ‫روند عادی تبدیل شــده و اگر کســی چنیــن کاری انجام‬ ‫دهد با نگاهی ناشــی از یک کار غیرعادی‬ ‫به او نگاه می شــود‪ ».‬در ادامه این جلسه‪،‬‬ ‫احمدزاده درباره ارائه تصویر غیرکلیشه ای‬ ‫این فیلم از یکی از فرماندهان دوران جنگ‬ ‫گفت‪« :‬ایستاده در غبار را می توان اغازگر‬ ‫جریانی دانست که در ان می توان ادم های‬ ‫جنگ را به طور طبیعی به نمایش گذاشت‪.‬‬ ‫نکته ای که این فیلم را از اثار مشابه خود جدا‬ ‫می کند نحوه خاص پرداختن ان به یکی از‬ ‫فرماندهان دوران جنگ است‪ .‬فرماندهی‬ ‫که تا پیــش از ایــن و از زاویه یک انســان‬ ‫معمولی نمی شد به او پرداخت‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اهمیت ایســتاده در غبار صرفا نمایش‬ ‫ادم های متعــارف در فیلم نیســت؛ نمایش یک ســردار‬ ‫متعارف است که برخالف تصاویری که در طول سال های‬ ‫گذشــته از تلویزیــون و رســانه های رســمی بــه نمایش‬ ‫گذاشته شده شبیه هیچ کدام از شخصیت های کلیشه ای‬ ‫دفاع مقدس نیســت و بیش از هر چیز تاثیــر جنگ بر این‬ ‫شخصیت را به نمایش می گذارد‪».‬‬ ‫ظرفیت ناوگان هوایی افزایش می یابد‬ ‫هر چند هنوز بخشی از جز ئیات مربوط به قرار داد‬ ‫خریــد ‪ 118‬فرونــد هواپیما از ســوی ایران با شــرکت‬ ‫ایربــاس باقی مانــده و مشــخص نیســت در چند روز‬ ‫اینده این قــرار داد چگونه نهایی خواهد شــد‪ ،‬اما یک‬ ‫موضوع قطعی به نظر می رســد و ان ورود حداقل پنج‬ ‫فروند هواپیمای جدید به ناوگان هوایی کشور در سال‬ ‫جاری است‪.‬‬ ‫اگرچه در طول هفته های گذشته طوالنی شدن‬ ‫مذاکرات ایران با شــرکت ایرباس بــرای تبدیل کردن‬ ‫پیش قرار داد به قرار داد نهایی باعث ایجاد تردید هایی‬ ‫شده که بعضا نسبت به اجرایی نشدن کل قرار داد تردید‬ ‫ایجاد می کردند‪ ،‬اما به نظر می رســد مسئوالن وزارت‬ ‫راه و شهرسازی و ســازمان هواپیمایی کشوری نسبت‬ ‫به اجرایی شــدن این طرح اطمینان کامل دارند‪ .‬این‬ ‫اطمینان پس از سفر وزیر حمل ونقل فرانسه به ایران‬ ‫و ابراز امیدواری وی نسبت به اجرایی شدن این توافق‬ ‫و افزایش همکاری های دو طرف به شکلی قابل توجه‬ ‫افزایش یافت تا حاال وعده ورود بین پنج تا هشت فروند‬ ‫ایرباس جدید به اســمان ایران در طول ماه های اینده‬ ‫قطعی باشــد‪ .‬رئیس ســازمان هواپیمایــی در اخرین‬ ‫اظهارنظر در این باره اعالم کرده اســت که از دو مدل‬ ‫هواپیمای ‪ 320‬و ‪ 330‬خریداری شده از سوی ایران بین‬ ‫پنج تا هشــت هواپیما در طول ماه های اینده به کشور‬ ‫تحویل خواهد شد‪.‬‬ ‫موضوعی که در کنار کاهش قابل توجه میانگین‬ ‫سن ناوگان کشــور و البته ورود نخستین هواپیماهای‬ ‫نوســاز پــس از ســال ها بــه ایــران می توانــد تعداد‬ ‫صندلی های فعال در اســمان کشــور را نیز به شکلی‬ ‫قابل توجه ارتقا دهد‪.‬‬ ‫دو هواپیمای مطرح شده از سوی معاون عباس‬ ‫اخوندی به طور میانگین توان حمل ‪ 300‬مسافر را دارند‬ ‫و به این ترتیب با ورود انها در صورت امدن پنج ایرباس‬ ‫صندلی های هوایی ایران ‪ 1500‬عدد و در صورت ورود‬ ‫هشت ایرباس ظرفیت اســمان ایران در حدود ‪2400‬‬ ‫صندلی افزایش پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫با اضافه شــدن این هواپیماهــا می توان انتظار‬ ‫داشت ایران ایر در کنار پروازهای داخلی خود بخشی از‬ ‫مسیرهای خارجی را نیز بار دیگر از سر گیرد که می تواند‬ ‫مقدمه ای بر اغاز دوران جدید ایرالین دولتی ایران در‬ ‫عرصه بین المللی تلقی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫هفته گذشته فیلم سینمایی ایستاده در غبار بار دیگر‬ ‫در معرض نقد و بررســی قــرار گرفت؛ نشســتی که در ان‬ ‫محمدحسین مهدویان کارگردان ایستاده در غبار‪ ،‬حبیب‬ ‫احمدزاده مستندســاز و کارشــناس ادبیات دفاع مقدس‪،‬‬ ‫گلعلی بابایی نویسنده دفاع مقدس و ناصر صفاریان حضور‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫در این جلســه‪ ،‬ناصر صفاریان با اشاره‬ ‫به حجم امکانات بــه کار رفته در تولید فیلم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬شــاید بتوان گفت ایســتاده در غبار‬ ‫فیلمی دربــاره یــک ادم به ظاهــر معمولی‬ ‫اســت؛ ادمی که این بار برخالف نمونه های‬ ‫موجود و قبلی در نگاه رسمی‪ ،‬در کنار معایب‬ ‫ی خود را‬ ‫و محاســنی کــه دارد‪ ،‬وجوه انســان ‬ ‫نیز بروز می دهد و این نکته ای اســت که راه‬ ‫را باز می کند تا تماشــاگر با قطعیت بیشتری‬ ‫احساس خود نسبت به این شخصیت را بروز‬ ‫دهد‪ ».‬محمدحســین مهدویان‪ ،‬کارگردان‬ ‫ایســتاده در غبار در پاســخ به ایــن نکته گفت‪:‬‬ ‫«به هرحال هر ادمی ویژگی های متفاوتی دارد و شخصیت‬ ‫واقعی هر فرد در کشــمکش این ویژگی هاست که شکل‬ ‫می گیرد‪ ».‬وی ادامــه داد‪« :‬تصمیم هــر ادمی در تقابل‬ ‫با وجوه متضادی کــه در درون خود دارد شــکل می گیرد‬ ‫ی وجود‬ ‫و خشــم ‪ ،‬تردید و حســدی کــه در وجود هــر ادم ‬ ‫دارد‪ ،‬لزوما اشــکال او نیست بلکه بخشــی از ویژگی های‬ ‫شخصیتی اش را تشکیل می دهد‪ .‬بنابراین نمی توان درباره‬ ‫سینما‪ /‬ائترت‬ ‫هواپیماهایایرباس‬ ‫در اسمان ایران‬ ‫فکر نو‬ ‫دااگشنه‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪25‬‬ ‫مح‬ ‫زیسیطت‬ ‫گردشگری‬ ‫زوماشیفته‬ ‫نصف جهان‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫فکر نو‬ ‫رئیس جمهورافریقای جنوبی‬ ‫از اصفهان می گوید‬ ‫جاکوب زوما‪ ،‬رئیس جمهوری افریقای جنوبی‬ ‫هفته گذشته در راس هیاتی سیاسی ‪ -‬اقتصادی به‬ ‫تهران امد و با رهبر معظم انقالب و رئیس جمهوری‬ ‫ایران دیدار کرد اما در حاشــیه ســفر خود‪ ،‬سفری‬ ‫نیز به اصفهان داشــت؛ ســفری که او را واداشت‬ ‫تا به جاذبه های گردشــگری این شــهر مهم ایران‬ ‫اذعــان و خود را شــیفته اصفهان معرفــی کند‪ .‬او‬ ‫دوشــنبه گذشــته در ســفری یک روزه به اصفهان‬ ‫به همراه هیات همراه و با حضور رســول زرگرپور‪،‬‬ ‫اســتاندار اصفهان از اثار تاریخی اصفهان بازدید‬ ‫کرد‪ .‬رئیس جمهور افریقای جنوبــی در این بازدید‬ ‫با ابراز شــگفتی از معماری اثــار تاریخی اصفهان‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬برای من که نخستین بار است به‬ ‫ایران ســفر کردم و این بناهای باشکوه را می بینم‪،‬‬ ‫معماری انها بسیار شــگفت انگیز و غیرقابل وصف‬ ‫ی که از ایران بروم‪،‬‬ ‫است‪ ».‬زوما گفت‪« :‬من هنگام ‬ ‫قطعا به عنوان یک گردشگر دوباره به اصفهان سفر‬ ‫خواهم کرد و پیشــنهادم به مردم نیز همین اســت‬ ‫که قطعا اصفهان را به عنوان یک شهر گردشگری‬ ‫نادیده نگیرنــد‪ ».‬جاکــوب زوما هنــگام بازدید از‬ ‫میدان نقش جهان و چهلســتون اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«دیدن کاخ بــا عظمت چهلســتون و پــس از ان‬ ‫میدان نقش جهان قطعا موجب شکوه یک انسان‬ ‫می شود؛ اینکه ســاختمان های موجود در میدان‬ ‫نقش جهان هر کدام فلسفه خاصی برای ساختش‬ ‫داشته و میدان نقش جهان در واقع تنها یک میدان‬ ‫نیســت‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬تصور مــن این بود که‬ ‫قرار اســت فقط یک میدان ببینم امــا هنگامی که‬ ‫از این بنای تاریخی بازدید کردم‪ ،‬متوجه شــدم که‬ ‫تک تک بناهای موجــود در این میدان دارای یک‬ ‫فلسفه است و هنگامی که شما این مسجد باشکوه‬ ‫را می بینید‪ ،‬در کنار هم قرار گرفتن دین و فلســفه‬ ‫را متوجه می شــوید‪ ».‬رئیس جمهــوری افریقای‬ ‫جنوبی گفت‪« :‬من هنگامی که از ایران بروم‪ ،‬قطعا‬ ‫به عنوان یک گردشــگر مجددا به اصفهان ســفر‬ ‫خواهم کرد و پیشــنهادم به مردم نیز همین اســت‬ ‫که قطعا اصفهان را به عنوان یک شهر گردشگری‬ ‫نادیده نگیرند‪ ».‬زوما اضافه کرد‪« :‬این که می گویند‬ ‫اصفهان شهر توریستی اســت‪ ،‬بیراه نیست و باید‬ ‫برای شــکوه و عظمت به دیدن این اثــار بیاییم‪».‬‬ ‫وی در این بازدیــد‪ ،‬از بناهای تاریخــی مجموعه‬ ‫جهانی کاخ موزه چهلســتون و بناهــای مجموعه‬ ‫جهانی میدان امــام(ره) و همچنیــن کارگاه های‬ ‫صنایع دستی اصفهان دیدن کرد‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫افریقای جنوبی از حجت االســام حســن روحانی‬ ‫رئیس جمهــوری اســامی ایــران و دکتر رســول‬ ‫زرگرپور استاندار اصفهان برای هماهنگی بازدید از‬ ‫«عظمت تاریخی اصفهان» قدردانی کرد‪.‬‬ ‫حوزه‬ ‫هنر مومنانه زندگیکردن‬ ‫گزارشی از مناظره «اجتهاد؛ هست ها و بایدها»‬ ‫مناظره علمی « اجتهاد؛ هست ها و بایدها» سه شنبه‬ ‫گذشته با حضور ایت الله سید مصطفی محقق داماد عضو‬ ‫هیات علمی دانشگاه شهید بهشــتی‪ ،‬داود فیرحی عضو‬ ‫هیات علمی دانشگاه تهران و ابوالقاسم علیدوست عضو‬ ‫هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی در تاالر‬ ‫عدالت دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد‪.‬‬ ‫در ابتدای مناظره‪ ،‬ایت الله محقق داماد با بررســی‬ ‫پیشینه تاریخی اجتهاد اظهار داشت‪« :‬واژه اجتهاد هم‬ ‫عصر حضرت رســول اکرم(ص) به کار رفته اســت‪ .‬ان‬ ‫زمان مردم یمن جزو ممالکی بودند که خیلی زود به دین‬ ‫اسالم گرویدند و اصوال ادبیات عرب مال یمنی هاست نه‬ ‫عرب های عربستان که نه تمدنی داشتند و نه ادبیاتی‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬اگر اجتهاد نباشــد بایــد دین جدیدی‬ ‫بیاید درحالی که پیامبر(ص) نبــوت دارد؛ بنابراین جهاد‬ ‫اجتهاد در کنار خاتمیت نبوت می نشیند و اگر به هر کدام‬ ‫دست بزنید‪ ،‬دیگری با مشکل مواجه می شود‪».‬‬ ‫سپس حجت االســام فیرحی گفت‪« :‬اجتهاد هنر‬ ‫مومنانه زندگی کردن اســت و در جامعه اســامی بدون‬ ‫اجتهاد نمی توان زندگی کرد‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬گستره‬ ‫شــریعت امر جدیــدی نیســت و اهمیت نــدارد‪ ،‬چراکه‬ ‫مســلمانان معتقدند اسالم دین جامعی اســت؛ بنابراین‬ ‫گستره شریعت امر بی اهمیتی اســت‪ .‬اما بعد از انقالب‬ ‫اسالمی گستره اجتهاد به دلیل مشکالتی که در تطبیق‬ ‫قانون و اســام به وجود امــد‪ ،‬از ادبیات دین مســیح به‬ ‫تلوزییون‬ ‫جامعه ما سرریز شد‪».‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران با اشــاره به وضعیت فعلی‬ ‫اجتهاد گفــت‪« :‬بعد از انقالب اســامی با پرسشــی‬ ‫انحرافــی مواجه شــدیم کــه مدیریت بایــد حقوقی یا‬ ‫عالست اما هیچ کس نگفت که طرح این پرسش درست‬ ‫است یا خیر‪ .‬ما دو نوع اجتهاد داریم؛ یک اجتهاد سنتی‬ ‫است که در مواجهه با مســاله ای به عرف تکیه می کند‬ ‫تا ابعاد ان در عرف مشخص شود بعد حکم داده شود‪،‬‬ ‫اجتهاد دیگری نیز وجود دارد که اصوال رادیکال تر است‬ ‫و گفته می شود فقیه باید نســبت به مسائل جدید ورود‬ ‫کند‪ ».‬محقق دامــاد با انتقاد از اینکــه اجتهاد به معنی‬ ‫به دست اوردن سند است‪ ،‬گفت‪« :‬یکی از منابع اجتهاد‬ ‫در فقه شیعه عقل است که همان عقل مستقل است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اجتهاد به معنــای علوم عقلی به کار‬ ‫می رود‪ ،‬اما وقتی مجتهد به مشــکلی برمی خورد که در‬ ‫منابع دیگر وجود نــدارد‪ ،‬به عقل رجــوع می کند که در‬ ‫فلسفه اســامی خرد جاودان نام دارد‪ ».‬محقق داماد‬ ‫ادامه داد‪« :‬مطلب دوم این اســت که قانون با قواعد‬ ‫فــرق دارد؛ قانون تعریف دارد‪ .‬قواعــد کلی‪ ،‬قواعدی‬ ‫استخراجی اســت که همه عقال بر ان اشتراک دارند‪،‬‬ ‫اما برخی چیزها فرازمانی اســت ماننــد عقل و اخالق‪.‬‬ ‫قواعدی که عقال تایید کردند و شــرع ان را امضا کرده‬ ‫است‪ ،‬می تواند متغیر باشد؛ نظیر قرارداد اجتماعی که‬ ‫قابل تغییر است‪ .‬فقط عقل است که فرازمانی است‪».‬‬ ‫بازگشتممنوع التصویرها؟‬ ‫روایت پورمحمدی از اخرین وضعیت مجریان غایب‬ ‫دوشــنبه گذشــته علی اصغر پورمحمــدی‪ ،‬معاون‬ ‫سیمای رسانه ملی در جمع خبرنگاران‪ ،‬از اخرین وضعیت‬ ‫بازگشــت مجریانی که از کار در تلویزیون ممنوع هســتند‬ ‫ســخن گفت‪ .‬این نخســتین بار اســت یک مقام رسمی‬ ‫صداوســیما در این باره اظهارنظر می کند‪ .‬پورمحمدی در‬ ‫سخنانی که خبرگزاری اصولگرای تسنیم ان را مخابره کرده‬ ‫است‪ ،‬چنین گفت‪« :‬در تالش هســتیم که ازاده نامداری‬ ‫ی که در تلویزیون مشکالتی داشتند و این‬ ‫و ســایر مجریان ‬ ‫مشکالت ناشی از مســائل خارج از تلویزیون بوده است‪،‬‬ ‫به تلویزیون بازگردند‪ .‬با همه این افــراد در حال گفت وگو‬ ‫و مذاکره هســتیم و تالش می کنیم مشــکالت ورودشان‬ ‫حل و فصل شــود و نامداری هم از جمله افرادی است که‬ ‫تالش می کنیم تا بازگردد‪ ».‬او با بیان اینکه مجریان یکی‬ ‫از سرمایه های تلویزیون هســتند‪ ،‬ادامه داد‪« :‬در تالش‬ ‫هستیم مجریانی که پیش از این برای اجرا مشکل داشتند‪،‬‬ ‫به ســیما بازگردند؛ چراکه باید ســرمایه های خود را حفظ‬ ‫کنیم‪ ».‬نوروز امســال بود که رضا رشیدپور پس از مدت ها‬ ‫غیبت روی انتن حاضر شــد و با برنامه ای گفت وگومحور‪،‬‬ ‫مخاطبــان قابل توجهی را پــای برنامه خود بنشــاند‪ .‬رضا‬ ‫رشیدپور پس از برنامه مثلث شیشــه ای از سوی مسئوالن‬ ‫صداوســیما دعوت بــه کار نشــد اما پــس از مدتی با‬ ‫برنامه شــب افتابی به شبکه نسیم بازگشــت‪ .‬او اما بار‬ ‫دیگر غیبتی طوالنی در تلویزیون داشت تا اینکه نوروز‬ ‫امسال با برنامه «صفر ‪ -‬صفر» که به سیاق دید در شب‬ ‫اپاراتی تولید می شود‪ ،‬حضور روی انتن را تجربه کرد‪.‬‬ ‫ازاده نامداری اما وضعیت متفاوتی نسبت به رشیدپور‬ ‫دارد‪ .‬او که پس از ازدواج با فرزاد حسنی دیگر مجری‬ ‫ممنوع التصویر سیما درگیر حاشیه های رسانه ای شد‪،‬‬ ‫مدت هاست که برای اجرای برنامه به تلویزیون دعوت‬ ‫نمی شود اما ان گونه که پورمحمدی‪ ،‬معاون سیمای‬ ‫رسانه ملی اعالم کرده است‪ ،‬گفت وگو و مذاکرات برای‬ ‫رفع مشکالت این مجری زن در حال انجام است تا بار‬ ‫دیگر روی صفحه جادویی ظاهر شود‪ .‬مدت هاست که‬ ‫نام های مختلفی همچون محمدرضا شهیدی فر‪ ،‬فرزاد‬ ‫حسنی‪ ،‬رضا رشــیدپور‪ ،‬علی ضیا‪ ،‬احسان علیخانی‪،‬‬ ‫ازاده نامــداری و برخی دیگر از مجریان صداوســیما‬ ‫به عنوان ممنوع التصویرها در گمانه زنی های رسانه ای‬ ‫مطرح می شود اما این برای نخستین بار است که یک‬ ‫مقام رسمی رســانه ملی درباره وضعیت انها و تالش و‬ ‫رایزنی برای بازگشت شان سخن می گوید‪.‬‬ ‫شماره جدید عصر اندیشه منتشر شد‬ ‫شــماره یازدهم ماهنامه عصر اندیشــه همراه با‬ ‫گفت وگوهای اختصاصی با کاندولیزا رایس‪ ،‬ماهاتیر‬ ‫محمد‪ ،‬ریچارد مورفی‪ ،‬ایت الله سیدمحمد خامنه ای‪،‬‬ ‫جروم سی گلن‪ ،‬محمد هاشمی‪ ،‬مهدی محقق و‪ ...‬با‬ ‫پرونده هایی درباره «نقشــه اینده جهان»‪« ،‬جمهوری‬ ‫اسالمی تقلبی؛ چه سرنوشــتی در انتظار‬ ‫ملــت اســت؟»‪« ،‬چالــش ناکارامــدی‬ ‫علــوم انســانی» و‪ ...‬به مدیرمســئولی‬ ‫محمدمهــدی دانــی و ســردبیری پیام‬ ‫فضلی نژاد در ‪ ١٨٠‬صفحه منتشــر شــد‪.‬‬ ‫عصر اندیشــه در جدیدترین شماره خود‬ ‫در پرونــده «چالــش ناکارامــدی علوم‬ ‫انسانی» به واکاوی‪ ۲۰‬شبهه درباره منطق‬ ‫اسالمی ســازی علم پرداخته و در همین‬ ‫موضوع با ایت الله ســید محمد خامنه ای‬ ‫رئیــس بنیــاد حکمــت اســامی صدرا‬ ‫گفت وگو کــرده اســت‪ .‬جالب توجه ترین‬ ‫بخش ایــن شــماره از عصر اندیشــه امــا گفت وگو با‬ ‫کاندولیزا رایس است‪ .‬مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه‬ ‫ن گفت وگو با تاکید بر اینکه ایران‬ ‫پیشــین امریکا در ای ‬ ‫تنها کشوری اســت که بر پایه رئالیسم حرکت می کند‬ ‫و هرگــز از رقیبــان و دشــمنان خود تصاویــر فرضی و‬ ‫خیالی نمی ســازد‪ ،‬می گوید پیشــرفت ایــران به دلیل‬ ‫باور بــه بنیان های مذهبی و ایدئولوژیک خود اســت‪.‬‬ ‫ادبیات‬ ‫رساهن‬ ‫می توان با جنگ مذهبی‪ ،‬بنیان های سیاســی ایران را‬ ‫لرزاند‪ .‬این پرونده به «جمهوری اسالمی تقلبی و اینکه‬ ‫چه سرنوشتی در انتظار ملت اســت؟» پرداخته است‪.‬‬ ‫محمد هاشــمی عضو هیات موســس حزب کارگزاران‬ ‫نیــز در گفت وگو با ایــن ماهنامه درباره علــل و عوامل‬ ‫استحاله تکنوکرات ها می گوید که تکثر‬ ‫به هویت کارگــزاران ضربه می زند؛ باید‬ ‫مراقبت کنند تا کارگزاران به سرنوشــت‬ ‫مشارکت دچار نشــود‪ .‬پرونده ویژه این‬ ‫شماره به نقشــه اینده جهان اختصاص‬ ‫دارد و پژوهش هایی را درباره «فلســفه‬ ‫اینده ســازی؛ چه روندهایی را می توان‬ ‫تغییر داد» منتشر کرده و در همین زمینه‬ ‫با ماهاتیر محمد نخســت وزیر ســابق‬ ‫و معمار مالزی نوین درباره اســتراتژی‬ ‫ایــران‪ ،‬مدیریــت بحــران اقتصادی‪،‬‬ ‫جهان عرب و اینده اسرائیل به گفت وگو‬ ‫پرداخته اســت‪ .‬محمد در این گفت وگــو می گوید در‬ ‫ربع قرن اینده رژیم صهیونیستی وجود نخواهد داشت‬ ‫و امریــکا در جنگ نظامی با ایران شکســت می خورد‪.‬‬ ‫ریچارد مورفی‪ ،‬دیپلمــات کهنــه کار امریکایی نیز در‬ ‫گفت وگو با عصر اندیشه می گوید میان ایران و عربستان‬ ‫جنگ نمی شــود؛ در اینده ایران می توانــد به هژمون‬ ‫منطقه ای تبدیل شود‪.‬‬ ‫طعم خاص نثر «صلح جو »‬ ‫بررسی «از گوشه و کنار ترجمه»‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخش دوم ‪ /‬استاد مهدی قاسمی‬ ‫سیره ائمه معصومین(ع)‬ ‫نه جبر اســت و نــه تفویض؛‬ ‫حضــرت امــام صــادق(ع)‬ ‫می فرمایــد‪« :‬ال جبــر و ال‬ ‫تفویض بل امر بین االمرین‪».‬‬ ‫یک عــده مفوضه هســتند و‬ ‫عده ای دیگر مجبره یا جبری‬ ‫مذهب‪ ،‬اما شیعه امامیه چه؟‬ ‫می گوید ما نه مطلقا مجبوریم‬ ‫و نه مطلقا مختار بلکه مسیری میان این دو را برگزیده ایم؛‬ ‫بدین معنا که در حوزه تکلیف اختیار داریم‪ .‬ما می توانیم‬ ‫نماز بخوانیم یا نخوانیم‪ ،‬می توانیم روزه بگیریم یا نگیریم‬ ‫و می توانیم به مســجد برویم یا نرویم اما خــارج از حوزه‬ ‫تکلیف‪ ،‬دیگر اختیار نداریم‪ .‬البتــه اینکه می گوییم در‬ ‫حوزه تکلیف مختاریم‪ ،‬خداوند فعل و عمل و سرنوشــت‬ ‫انسان را به غیر اختیار مقدر فرموده است‪ .‬پس در نهایت‬ ‫باز هــم ما تحت تدبیر اراده و مشــیت خداوند هســتیم‪.‬‬ ‫« َو َج َع َل ِل ِّ‬ ‫کل ُر ْوح ِم ْن ُه ْم ُقوتَا َم ْع ُلوما َمق ُْسوما ِم ْن ِر ْز ِق ِه»؛‬ ‫«ج َع َل» در اینجا به معنای «خَ َل َق» است و بدین معناست‬ ‫َ‬ ‫ی را خلق کرد‬ ‫که برای هر روحی از مخلوقین‪ ،‬قوت معلوم ‬ ‫که قسمتی از رزق اوســت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬هر مخلوقی‬ ‫یک رزقی دارد و حتی روح که مخلوق است‪ ،‬رزق معینی‬ ‫دارد‪ .‬در اینجا مشخص می شود که روح نیز نیازمند رزق‬ ‫اســت و فقط جســم رزق و روزی نمی خواهد‪ .‬البته رزق‬ ‫جسم مناسب با جسم و از عالم ماده است اما جنس رزق‬ ‫و قوت روح از عالم معناســت؛ مانند علــم‪ ،‬معرفت‪ ،‬ذکر‬ ‫خدا و عبادت‪ .‬روح در لغت منشا حیات است که در همه‬ ‫موجودات وجود دارد؛ روح انســانی‪ ،‬روح حیوانی و روح‬ ‫نباتــی‪ .‬روح در هیچ عالمی بدون جســم قــدرت حضور‬ ‫ندارد‪ .‬روح وقتی می خواهد در دنیا حضور داشــته باشد‪،‬‬ ‫باید در قالب جسم دربیاید و زمانی که می خواهیم به عالم‬ ‫برزخ برویم‪ ،‬جسم برزخی می خواهد‪ .‬برخی معتقدند که‬ ‫هر انسانی در حال حاضر به همراه خود یک جسم برزخی‬ ‫هم دارد و زمانی که موعد مرگ فرامی رســد‪ ،‬این روح از‬ ‫جسم مادی دنیا خارج می شــود و با جسم برزخی همراه‬ ‫می شــود‪ .‬تفاوت در این است که جســم دنیایی مکان‬ ‫را اشــغال می کند و طول و عرض دارد اما جســم برزخی‬ ‫این گونه نیســت‪ .‬بنابراین ظاهرا این اســتدالل صحیح‬ ‫است‪ .‬یک دلیل مشهود این استدالل‪ ،‬خوابی است که‬ ‫ما می بینیم‪ .‬جسم ما در رختخواب است اما در خواب به‬ ‫حرم امام رضا(ع) می رویم و زیارت می کنیم‪ .‬جسم برزخی‬ ‫ما را به این عالم برده است و همان جسمی است که وقتی‬ ‫انسان می میرد‪ ،‬همراه ان به عالم برزخ می رود‪ .‬به همین‬ ‫دلیل به عالم برزخ‪ ،‬عالم مثال گفته می شود‪ .‬زمانی هم‬ ‫که وارد قیامت می شویم‪ ،‬این جسم‪ ،‬روح می خواهد؛ از‬ ‫این رو به معاد جسمانی معتقد هستیم‪ .‬پس اوال روح منشا‬ ‫حیات است و ثانیا در هریک از عوالم وجود که بخواهد‬ ‫ی می خواهد‪ .‬پس انسان روح و‬ ‫حضور یابد‪ ،‬یک جســم ‬ ‫جسم به همراه یکدیگر اســت اما روح ما با روح حیوانات‬ ‫و گیاهان متفاوت اســت‪ .‬اگــر گیاهان روح نداشــتند‪،‬‬ ‫این گونه تحت تاثیر قرار نمی گرفتند‪ .‬برای مثال گیاهی‬ ‫در چین وجود دارد که وقتی به ان نزدیک شوید‪ ،‬خودش‬ ‫را جمع می کند یا برخی از گیاهان به نوازش واکنش نشان‬ ‫می دهند‪ .‬البتــه روح مراتبی دارد کــه نازل ترین ان روح‬ ‫گیاهی و عالی ترین ان روح انسانی است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫«از گوشــه و کنــار ترجمه» نــام جدیدتریــن کتاب‬ ‫منتشرشده از علی صلح جو‪ ،‬ویراســتار و پژوهشگر عرصه‬ ‫ترجمه اســت که بنا بر نوشــته مولف‪« ،‬یادداشــت های‬ ‫گردامده در کتاب‪ ،‬حاصل چندین سال ویراستاری و مطالعه‬ ‫درزمینه ترجمهاست‪».‬نشستهفتگیشهرکتاب‪،‬سه شنبه‬ ‫گذشته با حضور احمد ســمیعی گیالنی‪ ،‬عبدالله کوثری و‬ ‫علی صلح جو به بررسی این کتاب اختصاص داشت‪.‬‬ ‫صلح جو در اغاز نشســت بــا بیان اینکــه هر گرایش‬ ‫متفاوت در ترجمه از نظریــه ای متفاوت برامده و هیچ یک‬ ‫از نظریه ها به تنهایی نمی توانند پاسخگوی نیازها و مسائل‬ ‫ ترجمه باشــند‪ ،‬گفت‪« :‬اگاهــی از همه نظریه هــا در کنار‬ ‫همدیگر‪ ،‬منجر به بصیرتی می شــود کــه یاری گر مترجم‬ ‫در دشــواری های کار خواهد بود‪ .‬در واقع در عمل باید از‬ ‫مجموعه تئوری ها بهره برد‪ ».‬وی یاداور شــد‪« :‬در کتاب‬ ‫حاضر در کنار تامالتی که درباره نظریه ها داشتم‪ ،‬مقداری‬ ‫موارد اموزشی را نیز اوردم‪ .‬این موارد نکات ظریفی هستند‬ ‫که حین کار بــه انها برخورده ام‪ .‬در گفتارها کوشــیده ام از‬ ‫مصداق به ســوی مفهوم بروم؛ زیــرا بحث های مفهومی‬ ‫ صرف بســیار پیچیده می شــوند‪ .‬همچنین تــاش کردم‬ ‫از نمونه های ملموس داخلی بهره ببرم‪ ».‬احمد ســمیعی‬ ‫گیالنی‪ ،‬عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی‬ ‫نیز با طبقه بندی کتاب به بخش هــای متعدد گفت‪« :‬این‬ ‫اثر شامل یادداشت های پراکند ه کارگاهی است و نویسنده ‬ ‫ترجیح داده کتابش همان حالت کارگاهی را داشــته‬ ‫باشد‪ .‬برخی مطالب کتاب صورت مقاله دارد و می شد‬ ‫اثر را به جــای اینکه مجموعه یادداشــت باشــد‪ ،‬به‬ ‫مجموعــه مقاله بدل کــرد‪ .‬اما اگر ایــن کتاب چنان‬ ‫صورتــی می یافــت‪ ،‬ایا خواندنــش به همیــن اندازه‬ ‫می توانست لذت بخش باشد؟» این مترجم و ویراستار‬ ‫پیشکسوت خاطرنشان کرد‪« :‬عنوان کتاب با محتوای‬ ‫ان هماهنگ است‪ .‬زبان صلح جو زبانی است ساده‪،‬‬ ‫روشــن و بی تکلــف‪ .‬نثر او طعــم خاصــی دارد؛ زیرا‬ ‫توانسته به زبان خاص خود دســت بیابد‪ ».‬همچنین‬ ‫عبدالله کوثری‪ ،‬مترجم پیشکســوت‪ ،‬بــا بیان اینکه‬ ‫نوشــتن کتاب هایی چون کتاب مورد بحــث‪ ،‬نه کار‬ ‫مترجمان‪ ،‬که کار پژوهشگران عرصه ترجمه است‪،‬‬ ‫یاداور شد‪« :‬صلح جو از سال ها پیش‪ ،‬خاصه در مجله‬ ‫ی ترجمه هــا را اغاز کرد‪ .‬او در‬ ‫مترجم‪ ،‬کار تحلیلی رو ‬ ‫این کتاب حاصل دقت و تامالت خود را گرداورده و در‬ ‫واقع نتیج ه سال ها بررسی اش را در اختیار خوانندگان‬ ‫گذاشته است‪ .‬بسیاری از مطالبی که در کتاب امده‪،‬‬ ‫درست است و نمی توان چندوچونی در موردشان انجام‬ ‫داد‪ ،‬زیرا حاصل بیش از ‪ 40‬سال تجربه عملی نویسنده‬ ‫هســتند‪ ».‬کوثری همچنین به برخی موارد مصداقی‬ ‫پرداخت و اشاره هایی انتقادی را درباره بعضی مفاهیم‬ ‫مطرح در کتاب و عرصه عمومی ترجمه مطرح کرد‪.‬‬ ‫رزق روح‬ ‫فکر نو‬ ‫رایس روی جلد مجله ایرانی‬ ‫تفسیر ح یدث‬ ‫‪27‬‬ ‫بازگشت به سیاست ورزی‬ ‫سیاست‬ ‫سال اخر دولت حســن روحانی اغاز شده و نشــانه هایی از احتمال‬ ‫نامزدی برخی شخصیت های سیاسی دیده می شود‪ .‬در این میان برخی‬ ‫اصولگرایان بر این باورند که باید در انتخابات سال ‪ 96‬نامزد معرفی کرد‪.‬‬ ‫در این پرونده این موضــوع را در گزارش‪ ،‬یادداشــت ها و مصاحبه هایی‬ ‫بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫تصمیمسرنوشت ساز‬ ‫اصول گرایانبایدبرایانتخاباتسال‪ 96‬چهکنند؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫نامزد صالح مقبول‬ ‫یا کاندیدای سخنور؟‬ ‫‪28‬‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬اصول تئوریک خود را‬ ‫پاالیشکنند‬ ‫ناصر ایمانی‬ ‫حسین نجابت‬ ‫‪1‬‬ ‫در حالی که بیشــتر تحلیل ها و مباحث سیاسی این‬ ‫روزها پیرامون انتخابات دور دوم مجلس و ارایش پارلمان‬ ‫جدید است اما واقعیت این اســت که بحث های جدی در‬ ‫مورد انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم در برخی محافل‬ ‫سیاسی در جریان است‪.‬‬ ‫حسن روحانی سال اخر دوره اول ریاست جمهوری اش‬ ‫را پیش رو دارد؛ سالی ســخت که موجب شده حتی برخی‬ ‫از اهل نظر که از نزدیکان سیاســی او هم به شمار می رود‬ ‫بگویند‪ ،‬انتخابات ســال اینده چندان هم ســهل و اسان‬ ‫نیست‪ .‬او سه سال پر چالش را پشت سر گذاشته و اگر چه‬ ‫فکر می کرد رسیدن به برجام او اینده سیاسی اش را گارانتی‬ ‫خواهد کرد اما موانعی بزرگ پیش پای توافق قرار گرفته تا‬ ‫ان حد که چند ماه پس از امضای برجام بنا به گفته رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی حاصل ان توافق برای ایران تقریبا هیچ‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫تورم و رکود همچنان پا برجاست و در عرصه سیاست‬ ‫داخلی هم ان چنان که اصالح طلبان انتظار داشتند چندان‬ ‫اتفــاق حداکثری هم رخ نداده اســت‪ .‬همه این مســائل‬ ‫اســت که موجب می شــود برخی نظریه پردازان سیاسی‬ ‫بگویند احتمال یک دوره ای شــدن حسن روحانی چندان‬ ‫دور از ذهن نیســت‪ .‬برخــی صاحب نظــران نیز همچون‬ ‫صادق زیباکالم می گویند‪« :‬اگر عملکرد اقتصادی دولت‬ ‫روحانی تا حدودی مثبت باشــد‪ ،‬شانس روحانی همچنان‬ ‫بــرای دور دوم باال خواهد بــود اما اگر روحانــی نتواند در‬ ‫عرصه اقتصادی پیشــرفتی داشــته باشــد در ان صورت‬ ‫شانس اصولگرایان بدون احمدی نژاد هم باالست‪ .‬شانس‬ ‫موفقیت اقتصــادی روحانی در صورت عــدم موفقیت در‬ ‫اصولگرایانانچنان کهتفسیرشداکنون‬ ‫در وضعیت خاصی هستند‪ .‬انتخابات را‬ ‫در تهران واگذار کرده اند اما در استان ها‬ ‫اوضاع نســبتا خوبی دارند‪ .‬برخی بر این‬ ‫باورند کــه باتوجه به ضعف هــای دولت‬ ‫حسنروحانیکهحتیمدافعانشنیزبه‬ ‫اناذعاندارنداکنونزمانرقابتباحسن‬ ‫روحانی اســت‪ .‬می گویند دولت مستقر‬ ‫نتوانسته خواست های مردم را در حوزه‬ ‫اقتصاد براورده کند و برجام هم ان چنان‬ ‫که در موردش تبلیغ می شــد راهگشــا‬ ‫نبودهاست‬ ‫از ســعید جلیلــی و محمدباقــر‬ ‫قالیبــاف بــه عنــوان دو نامــزد‬ ‫احتمالی اصولگرایان یاد می کنند‬ ‫دولت شماست که‪ :‬شمس درخشــنده چو پنهان شود‪،‬‬ ‫شب پره بازیگر میدان شــود!» در میان چنین مباحثی‬ ‫است که مســاله حضور و چگونگی حضور اصولگرایان‬ ‫در انتخابــات مطــرح می شــود‪ .‬بــه بیان دیگــر بحث‬ ‫تعیین کننــده این اســت کــه ایــا اصولگرایــان باید در‬ ‫انتخابات ســال اینده شــرکت کنند؟ اگر بنا بر حضور در‬ ‫این انتخابات باشد سطح این مشارکت و شکل ان به چه‬ ‫صورت باید باشــد؟ ایا شایسته اســت که جناح‪،‬ریسک‬ ‫یک رقابت و شکست احتمالی را داشته باشد؟‬ ‫اوضاع فعلی جناح‬ ‫را به نحوی بی ربط به شــخص وی دانسته‪ ،‬نوشته بود‪:‬‬ ‫«بی محابا بگویم ایشــان در طول این مدت برای مردم‬ ‫و قشــر نخبه حامی خــود‪ ،‬کار خــاص و شــاقی انجام‬ ‫نداده اســت! از تورم و کاهش ان می گویند‪ .‬به عنوان‬ ‫یک قلم به دســت و کارشــناس حقوقی و اقتصادی به‬ ‫تجربه میــدان کاری می گویم ما هنــوز با وجود کاهش‬ ‫اندک تورم به مصیبت رکود مبتال هســتیم و از فشارها و‬ ‫تشریفات زاید در بوروکراسی اداری برای اخذ تسهیالت‬ ‫بانکی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان چیزی کاسته‬ ‫نشده است‪ .‬از ازاد شــدن دارایی ها و منابع مالی بلوکه‬ ‫شــده ایران در خارج از کشــور ناشــی از فــروش نفت‬ ‫جز مقدار انــدک خبری نیســت و مذاکرات هســته ای‬ ‫با وجود کارشــکنی های کدخــدا! با وجــود انکه جناب‬ ‫روحانی قول حل وفصل شــش ماهــه ان را داده بودند‬ ‫خبری نیســت و فعال همه چیز منوط بر راســتی ازمایی‬ ‫و منوط بــه بازرســی های دوره ای اســت و چانه زنی ها‬ ‫ادامه دارد‪ .‬اکنون دولتمردان فقط دوســت دارند تنها‬ ‫سخنان شاه کلید خود را بشــنوند و به حلقه های سیاسی‬ ‫و اجتماعی دوم و ســوم جامعــه کاری ندارند!‪ ...‬اقای‬ ‫روحانی عزیز! شــما گفتــه بودید مگر دســت خودمان‬ ‫اســت که اهل نظر و نخبه را از چرخه تصمیم ســازی و‬ ‫تصمیم گیــری کنــار بگذاریم‪ .‬اما در عمل شــاهد یک‬ ‫پارادوکس ســنگینی هســتیم که بعضــی از اطرافیان و‬ ‫حلقه دوم و ســوم دولت نمی خواهند اهل نظر به اعتال‬ ‫برسند و شما را مددرسان باشند و سخن رساندن به شما‬ ‫و عزیزان نزدیک شــما نیز بســیار ســخت است‪ .‬و این‬ ‫شــاه کلید ســخن با جنابعالی و نکته مغفــول و مقفول!‬ ‫قبل از اینکــه وارد بحــث در این مورد شــویم حتما‬ ‫باید شــرایط فعلــی جنــاح اصولگرایان را بررســی کنیم‪.‬‬ ‫سوال اول این است که ایا ما در شرایط فعلی با یک جناح‬ ‫شکست خورده و مغموم مواجهیم؟‬ ‫این سوال از انجا مطرح می شود که اصولگرایان در‬ ‫یک فرایند به هم ریخته انتخابات سال ‪ 92‬را واگذار کردند‬ ‫و دو ســال بعد از ان در تهران نتوانســتند حتی یک نفر از‬ ‫اعضای لیست خود را وارد پارلمان کنند‪ .‬این بخش منفی‬ ‫ماجرا است اما از نگاهی دیگر اصولگرایان توانسته اند در‬ ‫حوزه های متعددی افراد خود را وارد مجلس نمایند‪ .‬بررسی‬ ‫وضعیــت اصولگرایان البته فقط منحصــر در وضعیت دو‬ ‫انتخابات قبلی نیست‪ .‬درباره جایگاه سیاسی اصولگرایان‬ ‫باید مختصات وسیع تری را در نظر داشت‪.‬‬ ‫وقتی دولت حسن روحانی تشکیل شد اصولگرایان‬ ‫باید در مورد چگونگی مواجهه بــا ان تصمیم می گرفتند‪.‬‬ ‫نکتــه این بــود کــه حســن روحانــی اگرچه بــا حمایت‬ ‫اصالح طلبان به ساختمان ریاســت جمهوری رسیده بود‬ ‫اما او یک محافظه کار به شمار می امد؛ عضو یک تشکل‬ ‫راست سنتی‪ .‬رقیبی که چندان فرصت حضور در انتخابات‬ ‫با نامزدهای حداکثری را نداشت حاال به حمایت از فردی‬ ‫پرداخته بود که در نهایت رئیس جمهور شد‪.‬‬ ‫اصولگرایان چند راه پیش رو داشتند‪:‬‬ ‫الف‪ :‬از همان اغاز بــه رقیب دولت مســتقر تبدیل‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫ب‪ :‬خود را همراه دولت حسن روحانی کنند‪.‬‬ ‫ج‪ :‬در میانه ای از دو گزینه فوق حرکت کنند‪.‬‬ ‫حامیان گزینــه اول معتقــد بودند ایــن دولت روح‬ ‫اصالح طلبی دارد و حمایت از ان موجب می شود در موارد‬ ‫متعددی خارج اصــول مورد نظر جنــاح‪ ،‬رای دولت تایید‬ ‫شــود‪ .‬به بیان دیگر باور انها این بود کــه ذات این کابینه‬ ‫جدید با اصولگرایی همخوانی نــدارد و باید از همان اغاز‬ ‫در جامعه‪ ،‬اصولگرایان قطب مقابل دولت مستقر تصویر‬ ‫شــوند‪ .‬این نوع از رابطه با دولت فضای جدیــد و بازتری‬ ‫برای سیاســت ورزی اصولگرایــان فراهــم خواهد کرد و‬ ‫انها می توانند با تشــکیل یک قطب‪ ،‬نیروهای سیاسی و‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫حسن روحانی نتوانسته از شرایط پسابرجام استفاده مناسبی کند‪ .‬به نظر می رسد از سرمایه‬ ‫اجتماعی او به دلیل شرایط موجود کاسته شده است‬ ‫سیاست‬ ‫مذاکرات هسته ای صفر و زیر صفر است‪ ».‬یا در واکنشی‬ ‫دیگر شــهاب طباطبایی عضو حــزب نــدای ایرانیان در‬ ‫یادداشتی نوشــته بود‪ ،‬گویا برای اوضاع اقتصادی کسی‬ ‫قرار نیســت کاری کند و همه منتظرند اتفاقی بیفتد و گره‬ ‫تقریبا کور اقتصادی به دستی باز شود‪.‬‬ ‫او اذعان کــرده بود‪« :‬کســب وکار بی رونق شــده‪،‬‬ ‫منتظریــم ببینیم توافــق به کجا می رســد‪ ،‬بیــکاری هم‬ ‫همچنان باالســت‪ ،‬داللی جای تولیــد را گرفته‪ ،‬پروژه ها‬ ‫خوابیده و‪ ...‬تفاوتی نمی کند در جلسه ای رسمی و کاری‬ ‫باشــید یا در میهمانی با دوســتان صمیمی یا در تاکسی و‬ ‫مترو‪ .‬محتوای معاشــرت ها و حرف هــا و بحث ها تقریبا‬ ‫همین هاســت‪ .‬بعضی بــا اب وتاب و اطالعات بیشــتر و‬ ‫بعضی با سرتکان دادن از روی افسوس و حسرت و بعضی‬ ‫با چاشنی اعتراض به مسئوالن و‪»....‬‬ ‫روزنامه هــا و رســانه های دیگر هــوادار دولت نیز‬ ‫از این انتقادهــا به روحانی وارد می کننــد‪ .‬چندی پیش‬ ‫افتاب یزد نیز اعالم کرده بود که دولت برای مردم کاری‬ ‫نکرده است‪ .‬این روزنامه پس از اینکه رای اوری روحانی‬ ‫گزینه های یک جناح‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪29‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اجتماعی خود را نیز ســامان دهند‪ .‬حامیان گزینه دوم اما‬ ‫بر این باور بودند اصولگرایان باید همراه دولت باشند‪ .‬انها‬ ‫معتقد بودند کــه این دولت‪ ،‬تماما اصالح طلب نیســت و‬ ‫نســبت هایی را با اصولگرایان حفظ کرده است‪ .‬بر همین‬ ‫مبنا انها معتقد بودند نباید با مخالف خوانی با دولت‪ ،‬دولت‬ ‫را تقدیــم رقیبی کرد که بر اثر اتفاقات ســال ‪ 88‬همچنان‬ ‫بدن و جســم نحیفی دارد‪ .‬عقیده انها این بود که باید این‬ ‫دولت را از دســت اصالح طلبان نجــات داد و کاری نکرد‬ ‫که دولت مســتقر‪ ،‬علیه جناح اصولگرا شده و هزینه های‬ ‫این جناح بعد از شکســت در انتخابــات همچنان افزایش‬ ‫یابد‪ .‬ضمن اینکه در تعبیری دیگر انهــا معتقد بودند نباید‬ ‫اصولگرایان به عنوان مانع مقابل دولت برای ارائه خدمت‬ ‫به مردم معرفی شوند‪.‬‬ ‫اما دســته ســومی هم در این میان وجود داشــت‪.‬‬ ‫این گروه می گفتند با حفظ اصول می تــوان به حمایت از‬ ‫دولت پرداخته و در مواقع الزم هم به نقد دولت پرداخت‪.‬‬ ‫این گونه در جامعــه اصولگرایان نه به عنــوان مانع دولت‬ ‫شــناخته خواهند شــد و نه به عنوان حامی بی چون و چرا‪.‬‬ ‫انچه رخ داد اما در نهایــت این بود که اصولگرایان موضع‬ ‫یکســانی مقابل دولت اتخــاذ نکردند‪ .‬نمایــش این چند‬ ‫نظری مقابل دولت در پارلمان بیشــتر از هر جای دیگری‬ ‫نمایان شد‪.‬‬ ‫بخشــی از اصولگرایــان در قالب مخالفــان دولت‬ ‫در فراکســیون اصولگرایان جای گرفتند‪ .‬در فراکسیون‬ ‫رهروان هم دو دسته از اصولگرایان قرار داشتند‪ .‬کسانی‬ ‫که مدافع بی چون چرای دولت بودند و کسانی که در میانه‬ ‫راه می رفتند‪ .‬این ســه طیف بیش از هــر جای دیگری در‬ ‫ماجرای بررســی و تصویب برجام در مجلس خود را نشان‬ ‫دادند‪ .‬مواجهه این سه طیف در نهایت کار را به انجا رساند‬ ‫که در انتخابات مجلس‪ ،‬شکاف هایی میان اصولگرایان‬ ‫نمایان شد‪ .‬حاصل این شــکاف نتیجه انتخابات تهران و‬ ‫شهر های دیگر بود‪.‬‬ ‫ضرورت حضور‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫حاال در مورد حضــور در انتخابات هــم‪ ،‬ارا متفاوت‬ ‫است‪ .‬ان دسته دوم و سوم توصیه به عدم حضور می کنند‪.‬‬ ‫خود را نزدیک دولــت می دانند و جایگزیــن و رقیب ان را‬ ‫رقیب تفکرات خود تصور می کنند‪ .‬دســته اول اما بر این‬ ‫باور اســت که ادامه کار قــوه مجریه با ایــن دولت از نظر‬ ‫نگرشی و اصولی اشــتباه اســت‪ .‬می گویند باید دولت به‬ ‫اصولگرایان برسد‪.‬‬ ‫پــس از اینجــای مطلــب وقتــی در مــورد حضــور‬ ‫اصولگرایان در انتخابات ریاســت جمهوری می نویســیم‬ ‫محمود احمدی نژاد نتوانست‬ ‫نماینده خوبی برای اصولگرایان‬ ‫در جامعه باشد‪ .‬اشتباهات او‬ ‫هزینه های زیادی را به جناح‬ ‫تحمیل کرد‬ ‫قرار نیست دراین رقابت جناح اصولگرا‬ ‫دشــمن دولت به شــمار امده و یک دو قطبی‬ ‫کاذب ایجاد شــود و همه مشــکالت مملکت‬ ‫از این دشــمنی پنداشــته شــده و در نتیجه‬ ‫مــردم از تــرس اصولگرایــان باز بــه همین‬ ‫دولت رای دهند‪ .‬باید این فرد کســی باشد که‬ ‫بتواند مســائل را به خوبی تبییــن کند‪ ،‬بدون‬ ‫شعارزدگی و با بیان صحیح‬ ‫منظور حضور دسته ســوم اســت‪ .‬چه اینکه همچنان که‬ ‫گفته شد ان دو دســته دیگر اصال اعتقادی به مواجهه با‬ ‫حسن روحانی ندارند‪.‬‬ ‫ریسک یک رقابت‬ ‫اصولگرایان ان چنان که که تفســیر شــد اکنون در‬ ‫وضعیت خاصی هســتند‪ .‬انتخابات را در تهــران واگذار‬ ‫کرده اند اما در اســتان ها اوضاع نسبتا خوبی دارند‪ .‬برخی‬ ‫بر این باورند که باتوجه به ضعف های دولت حسن روحانی‬ ‫که حتی مدافعانش نیــز به ان اذعان دارنــد اکنون زمان‬ ‫رقابت با حســن روحانی اســت‪ .‬می گویند دولت مســتقر‬ ‫نتوانسته خواست های مردم را در حوزه اقتصاد براورده کند‬ ‫و برجام هم ان چنان که در موردش تبلیغ می شــد راهگشا‬ ‫نبوده است‪.‬‬ ‫این گروه بر این باورند که بعید است دولت روحانی‬ ‫بتواند کار چنــدان قابل توجهــی در زمان باقــی مانده‬ ‫انجام دهد که بتوانــد رای مردم را جلــب کند‪ .‬حاال اما‬ ‫یک نکته دیگر هم وجود دارد‪ .‬نگاهی به گذشته نشان‬ ‫می دهد که مردم در ایران همیشــه بــه دولت ها اعتماد‬ ‫کرده و در دومین دوره هــم به انهــا رای داد ه اند‪ .‬این‬ ‫تجربــه تاریخــی و اینکه ممکن اســت باالخره حســن‬ ‫روحانــی هــم برنامه ای بــرای یک ســال باقــی مانده‬ ‫داشته باشــد این تصور را به وجود می اورد که حضور در‬ ‫انتخابات برای جناح اصولگرا به جهت احتمال شکست‬ ‫یک ریسک است‪ .‬اما با احتساب این احتمال و ریسک‬ ‫برخی از اصولگرایان یعنی همان دســته سوم حضور در‬ ‫انتخابات را توصیه می کنند‪.‬‬ ‫جناح یا فرد؟‬ ‫حاال اما یــک نظریه دیگر هم وجود دارد‪ .‬همیشــه‬ ‫این طــور بــوده کــه در ادوار مختلــف انتخابــات برخی‬ ‫شخصیت ها بنا به تصمیم شــخصی یا مراجعه طیف های‬ ‫مختلف تصمیم به نامزدی در انتخابــات گرفته اند و بعدا‬ ‫جناح ها در مورد حمایت یــا عدم حمایــت از انها تصمیم‬ ‫گرفته اند‪ .‬مساله ای که موجب شده معموال جناح ها نتوانند‬ ‫تصمیم گیر باشند که در نهایت به صورت متحد از چه کسی‬ ‫حمایت کنند‪ .‬نمونــه ان را هــم در اصالح طلبان و هم در‬ ‫اصولگرایان در ادوار مختلف دیده ایم‪ .‬این بار اما شرایط‬ ‫متفاوت اســت‪ .‬اصولگرایان در وضعیتی خاص هستند و‬ ‫اگر بخواهد تجربه قبلی تکرار شــود حتما پیروزی حاصل‬ ‫نشده و هزینه شکســت هم باال می رود‪ .‬به یک معنا دیگر‬ ‫چیزی به نام ریسک وجود نداشــته و مساله تبدیل به یک‬ ‫امر حتمی می شود‪.‬‬ ‫پس نکته این است که اگر بنا بر حضور در انتخابات‬ ‫است باید تصمیم واحدی در مورد حضور یک فرد گرفت‪.‬‬ ‫کدام فرد؟‬ ‫حاال مساله اصلی این اســت که جناح باید چه کسی‬ ‫را معرفی کند؟ این فرد قرار اســت چه مشخصاتی داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫یک ســوی ایــن رقابت مشــخص اســت؛ حســن‬ ‫روحانی‪ ،‬فردی که رئیس دولت مســتقر است و عالوه بر‬ ‫اصالح طلبان حمایت بخشــی از جناح اصولگــرا را هم با‬ ‫خود دارد‪ .‬واقعیت این اســت که نامزد اصولگرایان فقط‬ ‫قرار نیست در یک مبارزه صرف انتخاباتی شرکت کند‪ .‬او‬ ‫باید این ویژگی ها را داشته باشد‪:‬‬ ‫‪ -1‬فردی باشــد که به واقــع شایســتگی نمایندگی‬ ‫اصولگرایان را داشته باشــد‪ .‬به این معنا که اصولگرایان‬ ‫بتوانند او را همســو با عقاید خــود دانســته و او نیز خود را‬ ‫اصولگرا بداند‪ .‬نــه اینکه ماننــد محمــود احمدی نژاد یا‬ ‫برخی دیگر از نامزدهای اصولگــرا در ادوار قبلی خود را با‬ ‫افتخار مستقل معرفی کند‪ .‬این فرد قرار است در انتخابات‬ ‫حرف های اصولگرایان را بزند‪.‬‬ ‫‪ -2‬قرار نیســت دراین رقابت جناح اصولگرا دشــمن‬ ‫دولت به شمار امده و یک دو قطبی کاذب ایجاد شود و همه‬ ‫مشکالت مملکت از این دشمنی پنداشته شده و در نتیجه‬ ‫مردم از ترس اصولگرایان بــاز به همین دولت رای دهند‪.‬‬ ‫باید این فرد کسی باشد که بتواند مسائل را به خوبی تبیین‬ ‫کند بدون شعارزدگی و با بیان صحیح‪.‬‬ ‫‪ -3‬حضــور در انتخابات صرفا برای حضور نیســت‪.‬‬ ‫نماینده اصولگرایان باید توانایی جذب رای داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی باید صالح مقبول باشد‪.‬‬ ‫‪ -4‬نکته مهمتر هم این است که اصولگرایان باید با‬ ‫فرد در انتخابات شرکت کنند نه با افراد!‬ ‫جلیلی و قالیباف می ایند؟‬ ‫تازه ترین خبر اما این اســت که از میان اصولگرایان‬ ‫ســعید جلیلی و محمد باقــر قالیباف گویــا تحرکاتی برای‬ ‫نامزدی در انتخابات داشــته اند‪ .‬این خبر را هفته گذشته‬ ‫هفته نامه مثلث اعالم کرد‪ .‬بر اســاس ایــن خبر‪« :‬برخی‬ ‫گروه هــا و طیف های سیاســی بــه محمدباقــر قالیباف‬ ‫پیشنهاد کرده اند که نامزد انتخابات اتی شود‪ .‬انها معتقدند‬ ‫محمدباقر قالیباف گزینه مناســبی برای رقابت با حســن‬ ‫روحانی است که می تواند هم حمایت اصولگرایان را داشته‬ ‫باشد و هم اینکه بخش هایی از ارای خاکستری را به خود‬ ‫اختصاص دهد‪».‬‬ ‫همچنین این افراد معتقدند قالیباف در دو انتخابات‬ ‫ســال ‪ 84‬و ‪ 92‬در نظرســنجی ها رای خوبی داشته اما در‬ ‫نتیجه دوقطبی های به وجود امده نتوانســته پیروز رقابت‬ ‫باشــد‪ .‬تازه ترین خبر این اســت که روزنامه صبــح نو که‬ ‫توســط افراد نزدیک به او اداره می شــود در اینده نزدیک‬ ‫منتشــر خواهد شــد‪ .‬اما خبر دیگر اینکــه برخی طیف ها‬ ‫و گروه های سیاســی خواســتار نامزدی ســعید جلیلی در‬ ‫انتخابــات شــده اند‪ .‬برخی اطرافیــان او نیز بــا برگزاری‬ ‫جلساتی در سطح کارشناســی به بررسی فضای سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی و اجتماعی کشور پرداخته و زمینه های حضور او‬ ‫را در انتخابات براورد می کنند‪ .‬بر این اساس برخی حامیان‬ ‫نامزدی سعید جلیلی معتقدند که او در انتخابات سال ‪92‬‬ ‫به رغم حضور دیرهنگامش در عرصه رقابت توانســته رای‬ ‫خوبی داشته باشد و در چنین شــرایطی که ایاالت متحده‬ ‫و متحدان اروپایی اش در راه برجام سنگ اندازی کرده اند‬ ‫او می تواند در مبــازرات انتخاباتی با حســن روحانی یک‬ ‫دوقطبی ایجاد کــرده و روحانی را به چالش بکشــد‪ .‬انها‬ ‫معتقدند سعید جلیلی می تواند همراه با ارای اصولگرایان‬ ‫حمایــت طبقه ضعیــف را نیز جلــب کند‪ .‬اخیــرا ایت الله‬ ‫مصباح یزدی نیز با حضور در دفتر او واقع در خیابان پاستور‬ ‫جلسه ای را با او برگزار کرده بود‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگران این حضور ایت الله مصباح یزدی‬ ‫را به معنــای تــاش ایت الله بــرای راضی کردن ســعید‬ ‫جلیلی جهت حضور در انتخابات ارزیابی کرده اند‪ .‬فارغ از‬ ‫علت برگزاری این جلســه به نظر می رسد جبهه پایداری از‬ ‫اصلی ترین حامیان سعید جلیلی برای حضور در انتخابات‬ ‫باشــد‪ .‬نکته مهم اما این اســت که اصولگرایان معتقدند‬ ‫نامزد نهایی این جناح باید فردی از جنس قالیباف یا سعید‬ ‫جلیلی باشــد نه شــخصیتی مانند محمــود احمدی نژاد‪.‬‬ ‫این مســاله از انجــا اهمیت بیشــتری یافته کــه محمود‬ ‫احمدی نــژاد تالش هایش را برای حضــور در عرصه این‬ ‫انتخابات افزایش داده و برخــی نزدیکان او نیز از احتمال‬ ‫نامزدی اش خبر داده اند‪.‬‬ ‫این تحوالت در حالی اســت که گویا بــزرگان جناح‬ ‫به این نتیجه رســیده اند که باید از زمانی زودتر نامزد واحد‬ ‫اصولگرایان را انتخاب کرده و از هم اکنون برای پیروزی او‬ ‫برنامه ریزی کنند‪ .‬سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف رابطه‬ ‫بسیار خوب و صمیمی از دوران دفاع مقدس با هم دارند و‬ ‫به نظر می رســد اگر بنا بر نامزدی باشد تنها یکی از این دو‬ ‫شخصیت راهی رقابت سال ‪ 96‬خواهد شد‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی و محمد باقر قالیباف هنوز به این خبر‬ ‫واکنشــی نشــان نداده اند‪ ،‬اما می توان گفت هر کدام از‬ ‫این دو گزینه کــه تصمیم به حضور بگیرنــد حتما نماینده‬ ‫شایسته ای برای جناح خواهند بود و سوابق انها نشان داده‬ ‫که اصولگرایی برای انها همیشه مهم بوده است‪.‬‬ ‫جناح بدون احمدی نژاد‬ ‫اصول گرایان چرا و چگونه باید در انتخابات شرکت کنند؟‬ ‫حسن فراهانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫اصولگرایان به یــک انتخابات دیگر رســیده اند؛ از‬ ‫قرار انها می خواهند در این رقابــت نامزد معرفی کنند‪ .‬این‬ ‫البته فقط خواســت برخی جریان های جناح نیســت‪ ،‬چه‬ ‫اینکه شنیده می شود برخی شخصیت ها که از اصولگرایان‬ ‫به شمار می ایند هم عزم حضور در انتخابات کرده و در حال‬ ‫رصد شرایط پیرامونی هستند‪.‬‬ ‫پس با چنین شرایطی حاال باید درباره این بحث کرد‬ ‫که اصولگرایان چرا باید وارد صحنه انتخابات شــوند؛ این‬ ‫حتما مهمترین پرسش است قبل از اینکه درباره این بحث‬ ‫شــود که اصولگرایان چه کســی را باید بــه صحنه رقابت‬ ‫بفرستند‪.‬‬ ‫نکته مهم این است که به رغم همراهی و همسو شدن‬ ‫طیفی از اصولگرایان با دولت مســتقر اما بخش زیادی از‬ ‫اصولگرایان اکنون منتقد دولت به شمار می روند؛ الاقل در‬ ‫جامعه که اینگونه تصویر شده است‪.‬‬ ‫به بیان دیگر اکنون اصولگرایان قطب مقابل دولت‬ ‫مستقر به شــمار می ایند و این دو قطبی در انتخابات هفتم‬ ‫اســفند به خوبی هم در جامعه و هم در میان اهل سیاست‬ ‫نمایان شــد‪ .‬با چنیــن وضعیتی یــک بعد رقابــت اماده و‬ ‫مهیاست‪.‬‬ ‫نکته دیگر این است که در شرایط فعلی اوضاع دولت‬ ‫مستقر به لحاظ حفظ سرمایه اجتماعی چندان ثابت نیست‪.‬‬ ‫این گزاره از انجا قوت بیشــتری یافته کــه هنوز این دولت‬ ‫نتواســته ثمرات برجام را برای مردم نمایان کند؛ ذات این‬ ‫دولت به گونه ای نبوده که بخش ضعیف جامعه را همســو‬ ‫با خود کند؛ در بعد سیاست داخلی تغییر حاصل نکرده و به‬ ‫یک معنا این دولت تنها برای حفظ وضعیت موجود تالش‬ ‫کرده تا اوضاع بدتر نشود‪ .‬اینها البته چیزی نیست که بتواند‬ ‫سرمایه اجتماعی یک دولت را افزایش داده و یا حتی ان را‬ ‫حفظ کند‪ .‬این یک بعد دیگر رقابت را نیز برای اصولگرایان‬ ‫مهیا می کند‪ .‬نکته مهمتر این اســت کــه اصولگرایان بر‬ ‫این باورند که ریلی که دولت مستقر روی ان حرکت می کند‬ ‫زاویه هایی دارد با انچه برای اصولگرایان اصل به شــمار‬ ‫می اید‪ .‬بر همین مبناست که انها می خواهند تالش کنند تا‬ ‫فرد مورد نظر خود را به عرصه رقابت فرستاده تا شاید بتوانند‬ ‫با پیروزی در انتخابات‪ ،‬دولت را به حرکت روی ریلی که به‬ ‫نظر انها به سمت هدف درست حرکت می کنند‪ ،‬بیاورند‪.‬‬ ‫با این نگاه ورود به عرصه انتخابات برای اصولگرایان‬ ‫امری معقول است‪.‬‬ ‫اما ایا با این تفاسیر مســاله فقط حضور در انتخابات‬ ‫است؛ ان هم با هر شرایط و هر فردی؟‬ ‫اینجا بخش مهمتر بحث اغاز می شــود‪ .‬مساله این‬ ‫اســت که اصولگرایان اگر بنا دارند در انتخابات شــرکت‬ ‫کنند باید تصویری درســت از خــود در جامعــه ارائه کنند‬ ‫و حتی پر اهمیت تــر از ان‪ ،‬این اســت که اجــازه ندهند‬ ‫رقیب تصویری نادرســت از انها را در جامعــه ایجاد کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید در انتخابات حضور یافته و با دیالوگ های‬ ‫منطقی و غیر شعاری حرف هایشــان را به جامعه بگویند‪.‬‬ ‫انتقادهایشــان را به دولت در فضای منطقــی و معقول و‬ ‫بر اساس اصول بیان کنند و به جامعه با زبانی ساده بگویند‬ ‫که چه نگاهی دارند و چه برنامه ای برای دولت در ذهنشان‬ ‫هست‪.‬‬ ‫به بیان دیگر اصولگرایان قبل از هر چیزی باید به این‬ ‫ســوال جواب دهند؛ چرا باید جامعه به انها به جای حسن‬ ‫روحانی رای دهند؟‬ ‫پاسخ این سوال بسیاری از مســائل را حل می کند‪.‬‬ ‫اگر به ســوال منطقی و زمینی جواب دهند ان وقت دیگر‬ ‫بحث نامزد مقبول و اصلــح نامقبول را بــه راه نمی اندازند‬ ‫و این جدال بیهوده کار دســت شــان نمی دهد تا انجا که‬ ‫معادالت ناراحت کننده ســال ‪ 92‬تکرار شــود‪ .‬پاسخ این‬ ‫سوال اصولگرایان را به سمت نامزد معقول روانه می کند‪.‬‬ ‫نیاز امروز اصولگرایان فهمیدن درســت شــرایط جامعه و‬ ‫خواســت انهاســت‪ .‬با یک نامزد معقول حتی اگر نتیجه‬ ‫انتخابات به نفع اصولگرایان نباشــد تاثیر ان به نفع شان‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫سیاست‬ ‫یک نکته مهم امااین اســت که محمد احمدی نژاد‬ ‫هم گویا عزم حضور کرده است‪ .‬حامیان او در حال تزریق‬ ‫این عقیده به جناح هســتند که فقط احمدی نژاد می تواند‬ ‫روحانی را کنار بزند‪ .‬برای مثال عبدالرضا داوری می گوید‪:‬‬ ‫«بنده فکر می کنم به جز احمدی نژاد هیچ کس توان تغییر‬ ‫ریل دولت روحانی را ندارد‪ .‬ظرفیت شکست دادن روحانی‬ ‫در ســال ‪ 96‬منحصر در محمود احمدی نژاد اســت‪.‬اگر‬ ‫احمدی نژاد وارد انتخابات نشود دیگر امکان کنار گذاشتن‬ ‫جریان اقای هاشمی که نماینده اش حسن روحانی است از‬ ‫قوه اجرایی کشور وجود ندارد‪».‬‬ ‫در این میان برخی اصولگرایان نیــز می گویند رای‬ ‫اوری در این انتخابات با اهمیت است و باید با هر نامزدی‬ ‫ولو محمود احمدی نژاد پیروز این رقابت شد‪ .‬یک عقیده‬ ‫اشــتباه که حتما برای جناح هزینه های ســنگینی خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬برای اصولگرایان در شــرایط فعلی حفظ اصول‬ ‫حتی از رســیدن به صندلی ریاســت جمهوری هم مهمتر‬ ‫اســت‪ .‬محمود احمدی نــژاد امتحان خــود را پس داده؛‬ ‫او نمی تواند نماینده شایســته اصولگرایان باشــد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد اصولگرایان اگر بنای حضور در انتخابات دارند باید‬ ‫زودتر تصمیم بگیرند؛ فرد شایسته را انتخاب کنند و برای‬ ‫او کمپین کنند‪ .‬اصولگرایان سال سختی پیش رو دارند؛‬ ‫رقابت با روحانی چندان هم سهل نیست‪.‬‬ ‫نامزد معقول‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪31‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫از «شهر» ب ه «کشور»‬ ‫محمدباقر قالیباف در دو انتخابات رای خوبی در نظرسنجی ها داشت‬ ‫‪3‬‬ ‫ان گونه که برخی اخبار روایت دارد محمدباقر قالیباف‬ ‫با پیشــنهاد برخــی گروه ها و شــخصیت ها مواجه شــده‬ ‫که اصرار دارند او نامزد انتخابات ســال اینده شــود‪ .‬این‬ ‫افراد معتقدند قالیبــاف رای خوبی دارد و بــه دلیل وجهه‬ ‫کاری و جهادی خــود می تواند مــورد اقبال واقع شــود‪.‬‬ ‫محمدباقر قالیباف قبل از انتخابات ســال ‪ 92‬در بسیاری‬ ‫از نظرســنجی ها نفر اول بود‪ .‬خیلی ها معتقد بودند که او‬ ‫شانس اول رســیدن به صندلی ریاست جمهوری است اما‬ ‫خیلی های دیگر که تحرکات سیاســی او را در ســال های‬ ‫اخیر رصد کرده بودند اعتقاد داشتند که ممکن است برخی‬ ‫اشــتباهات تاکتیکی انتخابات همانند سال ‪ 84‬موجبات‬ ‫رئیس جمهور نشــدن او را فراهــم اورد‪ .‬حــاال اما برخی‬ ‫معتقدند بخشی از ریزش ارای محمدباقر قالیباف به همان‬ ‫مواجهه کالمی او با حســن روحانی بازمی گشــت‪ ،‬دقیقا‬ ‫همان جا که حسن روحانی گفت «من سرهنگ نیستم‪ ،‬من‬ ‫حقوقدانم!» از ان زمان تا همین چندی پیش محمدباقر‬ ‫قالیباف تمام تالشش را کرد تا قطب مقابل حسن روحانی‬ ‫نباشد و خاطره ان روز سخت انتخابات فراموش شود‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 94‬اما در برخی مواقع دیده شد که محمدباقر قالیباف‬ ‫یاد مناظره هــا را زنده کرده اســت‪ .‬محمدباقــر قالیباف‪،‬‬ ‫شهردار تهران با انتقاد از برخی رویکردهای کنونی دولت‬ ‫یازدهم گفته بــود‪« :‬از امام یاد گرفتیم دســتمان را روی‬ ‫زانوی خودمان بگذاریم و بلند شــویم‪ .‬درســت است که‬ ‫تحریم ها اقتصادمان را تحت فشار قرار داده ولی این فقط‬ ‫به خاطر تحریم ها نیست‪ .‬بی برنامگی و ضعف مدیریت در‬ ‫این دولت و دولت پیشــین از تحریم ها هم موثرتر است‪.‬‬ ‫امریکا نباید احســاس کند که ما وابسته به تصمیم و اراده‬ ‫او هستیم‪.‬‬ ‫انقالب و جنگ ثابت کرده که ما وابسته به هیچ کس‬ ‫نیستیم‪.‬بعضیدلشانمی خواهدهمه چیزرادوقطبیکنند‪.‬‬ ‫باور کنیم مسائل اصلی کشور دوقطبی نیست‪ .‬ان چنان که‬ ‫در زمان انتخابات‪ ،‬مســائل کالن نظام را دوقطبی کردند‬ ‫و کاش نمی کردنــد‪ .‬نبایــد دوران «بگم بگــم» به دوران‬ ‫«تقصیر قبلی ها بود» تبدیل شود‪ .‬معتقدم با در پیش گرفتن‬ ‫تکرار یک دوقطبی‬ ‫سعید جلیلی در رقابت با روحانی حرف های زیادی برای گفتن دارد‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪4‬‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬هر قدر که دوران مسئولیتش در شورای‬ ‫عالی امنیت ملی تالش می کرد تا چهره ای سیاسی و جناحی‬ ‫به شمار نیاید‪ ،‬حاال اما وارد فاز تازه ای از زندگی خود شده که‬ ‫بیش از همه از او یک چهره سیاسی نشان داده می شود‪ .‬او‬ ‫که رابطه بسیار خوبی با طیف های مختلف اصولگرایان دارد‬ ‫بدون رودربایســتی نقدهایش را البته با دیدگاه کارشناسی‬ ‫بیان می کند‪.‬‬ ‫او میان طیف حزب اللهی و اصولگرایان طرفداران‬ ‫خاص خود را دارد و اگر در اینده باز هم بنا بر تشــکیل یک‬ ‫قطب با مختصات مواجهه از پاشنه سیاست خارجی باشد‪،‬‬ ‫قطعا دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی است که می تواند‬ ‫کاراکتر نفر اول را به عهده بگیرد‪.‬‬ ‫اگرچه شاید در نگاه اول تصور شود که سعید جلیلی‬ ‫تنها گزینه یک طیف و مشــخصا جبهه پایداری اســت اما‬ ‫واقعیت این است که خصوصا در مساله بررسی برجام و نوع‬ ‫نگاه دولت مستقر به سیاست خارجی بسیاری از اصولگرایان‬ ‫به ســعید جلیلی اقتدا کــرده و از او حمایت کردند‪ .‬ســعید‬ ‫جلیلی در چنین رقابتی می تواند یک قطب مبارزه انتخاباتی‬ ‫شود‪ .‬او در چند ماه گذشته تالش کرده تا اصولگرایان کنار‬ ‫یکدیگر جمع شوند‪.‬‬ ‫او در نقدی از اوضاع حاضر گفته اســت‪« :‬در توافق‬ ‫نهایی مذاکرات باید منافع کشــور و ملت به بهترین شکل‬ ‫استیفا شود‪« .‬فکت شیت» امریکا نقشه راه این کشور را در‬ ‫مذاکرات نشان می دهد‪ .‬در بحث نظارت‪ ،‬اژانس طبق ان‬ ‫پی تی نظارت را انجام می دهد‪ .‬در مذاکرات سال ‪82-84‬‬ ‫تعلیق غنی سازی و اجرای پروتکل الحاقی به طور داوطلبانه‬ ‫انجام گرفت که مجلس اجرای پروتکل را متوقف کرد‪ .‬در‬ ‫بیانیه لوزان‪ ،‬نظارت هــای غیرمتعارفی مطرح کرده اند که‬ ‫قابل قبول نیست‪».‬‬ ‫او حتی درســت در شــرایطی که حســن روحانی به‬ ‫صورتی قاطع به دفــاع از ان پی تی می پــردازد به نقد این‬ ‫پروتکل پرداخته است‪« :‬در ان پی تی برای اعضا تکالیف‬ ‫و حقوقی تعیین شده است‪ .‬هر معاهده ای هم وقتی توازن‬ ‫دارد که بین حقوق و تکالیف ان توازن وجود داشته باشد؛‬ ‫یعنی اگر تکالیفی را طرفی انجام داد اما نتوانست از حقوقی‬ ‫برخوردار باشــد‪ ،‬این معاهده بی معناست‪ .‬تکالیفی انجام‬ ‫می شود تا از حقوقی برخوردار شــود‪ .‬مطابق با ان پی تی‪،‬‬ ‫یکی از حقوق هســته ای اعضا این اســت که می توانند از‬ ‫تاسیساتی که سوخت هسته ای دارند‪ ،‬استفاده کنند؛ مثل‬ ‫نیروگاه بوشهر‪.‬‬ ‫اما این کف حقوق است‪ .‬همین نیروگاه بوشهر را قرار‬ ‫بود المان ها انجام بدهند اما با سرنگون شدن دیکتاتور و به‬ ‫وجود امدن جمهوری اسالمی‪ ،‬مدعیان دموکراسی تعهد‬ ‫را یکطرفه لغو کردند‪ .‬پس از انکه قرار شد روس ها وارد کار‬ ‫شوند‪ 10 ،‬دور مذاکره بین الگور معاون اول رئیس جمهور‬ ‫وقت امریکا‪ ،‬با نخست وزیر وقت روسیه برگزار شد تا بتوانند‬ ‫مانع حضور روس ها در بوشهر بشوند‪ .‬اینها صرفا برای یک‬ ‫نیروگاه با سوخت هسته ای که از جای دیگری بیاید اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬اما نکته مهمتر این است که مطابق با ان پی تی همه‬ ‫ســعید جلیلی میان طیــف حزب اللهی و‬ ‫اصولگرایان طرفداران خاص خود را دارد و‬ ‫اگر در اینده باز هم بنا بر تشکیل یک قطب‬ ‫با مختصات مواجهه از پاشــنه سیاست‬ ‫خارجی باشد‪ ،‬قطعا دبیر ســابق شورای‬ ‫عالیامنیتملیاستکهمی تواندکاراکتر‬ ‫نفر اول را به عهده بگیرد‬ ‫یک راهبــرد صحیح اقتصــادی‪ ،‬رســانه ای و منطقه ای‪،‬‬ ‫دولت می توانســت به یکی از بهتریــن توافق های تاریخ‬ ‫ایران دست یابد اما متاسفانه رویکرد مدیریتی دولت در دو‬ ‫سال گذشته شــرایط را به گونه ای رقم زده که جامعه حس‬ ‫می کند انرژی مسئوالن به جای حل مشکالت انها صرف‬ ‫مساله سازی هایی می شــود که هدف از ان وابسته کردن‬ ‫کشور به مذاکرات هسته ای و گریزناپذیر نشان دادن توافق‬ ‫به هر قیمت اســت‪ .‬گویی هدف دولت برای دســتیابی به‬ ‫توافق‪ ،‬رفع تحریم ها نیست بلکه جلب ارای سیاسی برای‬ ‫پیروزی در انتخابات اتی است‪».‬‬ ‫شهردار تهران البته اضافه کرده بود‪« :‬ما باید تاریخ‬ ‫را ایینه عبرت خود کنیم‪ .‬تاریخی که به ما می گوید گره زدن‬ ‫همه امور کشــور به راضی کردن بیگانــگان نتیجه ای جز‬ ‫سرنگونی دولت ملی دکتر مصدق نداشت‪».‬‬ ‫در مورد محمدباقر قالیباف و اینکه چرا او نتوانسته در‬ ‫دو انتخابات پیروز رقابت باشــد یک نظر هم این است که‬ ‫در هر دو دوره یک دوقطبی شــکل گرفته که او را به رغم‬ ‫داشتن رای خوب در نظرسنجی ها از گردونه رقابت اصلی‬ ‫خارج کرده است‪.‬‬ ‫محمد باقر قالیباف اگر مورد اجماع اصولگرایان واقع‬ ‫شود می تواند رای خوبی داشته باشد؛ حتی اگر این رقابت‬ ‫منجر به پیروزی اصولگرایان هم نشــود‪ ،‬قالیباف نماینده‬ ‫شایسته ای برای جناح خواهد بود‪.‬‬ ‫چرا اصولگرایان باید تالش کنند نامزدشان احمدی نژاد نباشد؟‬ ‫محمد حیدری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫امروز باید حضور احمدی نژاد در سال ‪ ۹۶‬را به مثابه‬ ‫یک تحلیل‪ ،‬قطعی تصــور کرد‪ .‬نه از ایــن جهت که وی‬ ‫صریحا اعالم حضور کرده‪ ،‬بلکه چون عقال و منطقا‪ ،‬اگر‬ ‫او نتواند سال ‪ ۹۶‬به ریاست جمهوری بازگردد‪ ،‬دیگر بخت‬ ‫بازگشت ندارد‪ .‬بعد از هشت سال که مردم به گفتمانی ‪ -‬ولو‬ ‫در ظاهر و شعار ‪ -‬میانه رو خو گرفته اند و به هر ترتیب و کم و‬ ‫کیف‪ ،‬تا حدودی ارامش روانی بر جامعه حاکمه شده است‪،‬‬ ‫نمی توان با گفتمانی که هویتش در دوقطبی سازی متشنج‬ ‫و مفرط شــکل گرفته‪ ،‬کنار امد‪ .‬از ایــن رو‪ ،‬گزاره حضور‬ ‫احمدی نــژاد در انتخابات ریاســت جمهوری ‪ ،۹۶‬در این‬ ‫نگاره قطعی تصور شده و فعال در این نگاره‪ ،‬فارغ از تحلیل‬ ‫نگارنده مبنی بر رد یــا تایید صالحیت وی‪ ،‬این طور فرض‬ ‫می شود که او احراز صالحیت خواهد شد‪.‬‬ ‫و اما بعد‪...‬‬ ‫یکی از معروف ترین جمالتی که در سال ‪ ۸۸‬و حتی‬ ‫پیش از ان بعضا از احمدی نژاد شنیده می شد و پس از ‪۸۸‬‬ ‫بیشتر تکرار شد‪ ،‬این بود که «من اصولگرا نیستم»‪ .‬این‬ ‫جمله ناظر به نظرات رجالی بود کــه احمدی نژاد را وامدار‬ ‫ارا و حمایت اصولگرایان می دانســتند‪ .‬او می خواست به‬ ‫اصولگرایان بفهماند که اگرچه دشمن ایدئولوژیک و قطب‬ ‫مقابل سیاســی اش‪ ،‬ایت الله هاشــمی رفسنجانی است‪،‬‬ ‫اما اینها دال بر اصولگرا بودنش نمی شــود‪ .‬می خواست‬ ‫بفهماند که احمدی نژاد‪ ،‬یک پدیده منحصر به فرد است‬ ‫که نیازی نه تنها از نظر گفتمانی اصولگرا نیســت‪ ،‬بلکه از‬ ‫حیث پر شــدن ســبد رایش و جلب نظر مردم هم نیازی به‬ ‫حمایت اصولگرایان ندارد‪.‬‬ ‫یکی از نماینــدگان حزب پایــداری در مجلس نهم‬ ‫می گفت «از هر طرحی که باعــث تضعیف دولت روحانی‬ ‫شود حمایت می کنم»‪ .‬تنها افرادی که می توانند و معقول‬ ‫است که سنگ احمدی نژاد را به ســینه بزنند‪ ،‬نه منتقدان‬ ‫دولت روحانی‪ ،‬بلکه مخالفان دولت او هســتند؛ افرادی‬ ‫مانند اعضای حزب پایداری یا گفتمان های نزدیک به این‬ ‫حزب‪ .‬غیرقابل هضم و غیرقابل فهم است که امروز شنیده‬ ‫می شــود برخی از اصولگرایان غیر حزب پایداری هم در‬ ‫حال بررسی چند و چون حمایتشان از احمدی نژاد هستند‪.‬‬ ‫در هیچ کشوری که کنشگری سیاسی‪ ،‬توسعه یافته است‪،‬‬ ‫قابل توضیح نیســت که چگونه و چرا‪ ،‬یــک جریان‪ ،‬باید‬ ‫از شــخصی حمایت کند که اوال علنا از انها اعالن برائت‬ ‫کرده و خود را از انان (اصولگرایان) نمی داند‪ ،‬ثانیا از نظر‬ ‫گفتمانی امروز دیگر قرابتی با انان نمی تواند داشته باشد‪،‬‬ ‫ثالثا اگر برشی از اصولگرایان‪ ،‬عالوه بر حزب پایداری‪ ،‬از‬ ‫احمدی نژاد در سال ‪ ۹۶‬حمایت کنند‪ ،‬دافعه عمومی جامعه‬ ‫مخصوصا در کالنشــهرها و اقشاری که ایدئولوژیک رای‬ ‫می دهند‪ ،‬نسبت به اصولگرایان تا حدی رشد و عمق خواهد‬ ‫یافت‪ ،‬که برای اصالح این نگرش جامعه نسبت به جریان‬ ‫اصولگرایی‪ ،‬حداقل یک دهه تالش بی وقفه نیاز اســت‪.‬‬ ‫یعنی اصولگرایان بایــد مدت ها بدوند تــا بتوانند برادری‬ ‫خود را بــه بخش عمــده و اکثریتی از جامعــه ثابت کنند‪.‬‬ ‫گاهی برخی نظرســنجی ها‪ ،‬باعث گمراهی تحلیل افراد‬ ‫و جریان هایی می شود که هدف گذاری و خط مشی شان‬ ‫را حســب ارا ی مردم تنظیم می کنند و چون می شنوند که‬ ‫احمدی نژاد در شــهرهای کوچک و مناطق روستایی رای‬ ‫باالیی دارد‪ ،‬احساس می کنند که بخت پیروزی او باالست‪.‬‬ ‫حال انکه فراموش می کنند که ایــن رای به احمدی نژاد‪،‬‬ ‫بســیار غیرایدئولوژیک تر و سســت تر از رایی اســت که‬ ‫حســن روحانی از کالنشــهرها و طیف های ایدئولوژیک‬ ‫مردم دریافت کــرده اســت‪ .‬از این رو این یــک اختالل‬ ‫محاســباتی اســت که برخی اصولگرایان‪ ،‬احمدی نژاد را‬ ‫دارای رای اکثریت غیر کالنشــهرها می داننــد‪ .‬این نوع‬ ‫نتیجه گیــری‪ ،‬مانند این اســت که در یــک معادله‪ ،‬یک‬ ‫مجهول را حذف کنیم و به ســهولت و سریعا به این نتیجه‬ ‫برسیم که احمدی نژاد پیروز می شود؛ ان مجهول محذوف‬ ‫این اســت که صرف حضــور احمدی نــژاد‪ ،‬جنس رقابت‬ ‫انتخاباتــی روحانــی‪ ،‬صف بندی جریان هــا و صف بندی‬ ‫اقشــار مختلف مردم را زیر و رو می کنــد‪ .‬در این صورت‪،‬‬ ‫حتی کســانی که به برجام منتقدند (منتقدند نه مخالف)‪،‬‬ ‫حتی انها که در انتخابات ‪ ۹۲‬به روحانی رای نداده اند و نام‬ ‫قالیباف‪ ،‬والیتی و رضایی را در صندوق ها ریخته اند‪ ،‬قطعا‬ ‫بین دو قطبــی احمدی نژاد‪-‬روحانی‪ ،‬بی تعلــل به روحانی‬ ‫رای خواهند داد‪.‬‬ ‫اصولگرایــان در صورت حمایــت از احمدی نژاد در‬ ‫دو ســاحت بازنده بزرگ انتخابات ‪ ۹۶‬خواهند بود؛ اوال در‬ ‫ساحت گفتمانی و ایدئولوژیک که مهم ترین ساحت است‬ ‫و ثانیا در ساحت صندوق های رای‪ .‬حمایت از احمدی نژاد‬ ‫توسط هر جریان یا خرده جریانی از اصولگرایان‪ ،‬جز حزب‬ ‫پایــداری که حمایتــش از احمدی نژاد منطقی اســت‪ ،‬از‬ ‫یک سو باعث مشــروعیت زدایی پایدار برای اصولگرایان‬ ‫خواهد شــد و از دیگر ســو انها را نه تنهــا در انتخابات ‪۹۶‬‬ ‫بلکه در اکثر قریب به اتفاق انتخابات های دهه بعد از ان‬ ‫نیز بازنده خواهد کرد‪ .‬در جمهوری اســامی ایران‪ ،‬هیچ‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ای نبوده که نامزد مغلوب در ان ‬ ‫بتواند روزی رئیس جمهور شود‪ .‬تنها استثنا ی این قاعده‪،‬‬ ‫ایت الله هاشمی رفســنجانی اســت که قطعا اگر در سال‬ ‫‪ ۹۶‬تایید صالحیت می شــد‪ ،‬رایی بیشتر از حسن روحانی‬ ‫را می توانست از ان خود کند‪ ،‬اما او هم رد صالحیت شد‪.‬‬ ‫این استثناء هم به هزار و یک دلیل که مخصوص و محدود‬ ‫به همین یک مورد استثناء می شود‪ ،‬توانست در سال ‪۸۴‬‬ ‫ببازد و در سال ‪ ۹۲‬پیروز شــود‪ .‬در چنین شرایطی و مبتنی‬ ‫بر این قاعــده‪ ،‬حضور محمدباقر قالیباف و ســعید جلیلی‬ ‫نیز نمی توانــد قطعا پیروزی انها را در پی داشــته باشــد‪،‬‬ ‫به هر حال از انجا که پیش بینی ناپذیر بودن انتخاب مردم‪،‬‬ ‫بر تمامی رجال و تحلیلگران مسجل شده‪ ،‬معقول تر است‬ ‫که اصولگرایان‪ ،‬ان بخت اندکشــان را متمرکز کنند روی‬ ‫یکی از این دو گزینه و ترجیح بر گزینه ای اســت که کمتر‬ ‫احمدی نــژاد را در اذهان عمومی تصویرســازی می کند‪.‬‬ ‫در این صورت اوال هــم حرف اصولگرایــان‪ ،‬با مرزبندی‬ ‫مشــخص با احمدی نژاد شنیده می شــود و نیز می توانند‬ ‫همان طور که اصالح طلبان‪ ،‬هشت سال در اقلیت بودند‪،‬‬ ‫اما فعالیت می کردند و اثرگذاری داشتند‪ ،‬اصولگرایان نیز‬ ‫در اقلیت باشند اما حذف نشوند و شاید بتوانند بعد از هشت‬ ‫ســال یا یک دهه‪ ،‬مانند اصالح طلبان‪ ،‬ریاست جمهوری‬ ‫را بازپس گیرند‪ .‬اگرچه اصالح طلبان در ان هشــت سال‬ ‫تقریبا از تمامی قوا حذف یا در حد اقلیتی تقلیل یافتند‪ ،‬اما‬ ‫اصولگرایان این امتیاز را دارند کــه هنوز به ان وضع دچار‬ ‫نشده اند‪ ،‬اما اشــتباه در انتخابات ‪ ،۹۶‬می تواند انان را به‬ ‫سرنوشتی شــدیدتر و بازگشــت ناپذیرتر از اصالح طلبان‬ ‫دچار کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اعضا حق داشتن چرخه سوخت هسته ای را دارند‪ ،‬چرخه‬ ‫سوخت هسته ای یعنی چه؟ مختصرا یعنی اینکه کیک زرد‪،‬‬ ‫انچه از معدن می اورند‪ ،‬تبدیل به‪ UF6‬و گاز می کنند‪ ،‬سپس‬ ‫در دستگاه های سانتریفیوژ غنی سازی شود و پس از ان به‬ ‫صفحه سوخت تبدیل و مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬برای این‬ ‫حق هم در ان پی تی هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد‪ .‬تنها‬ ‫دو قید وجود دارد؛ یکی اینکه این غنی سازی باید زیر نظر‬ ‫اژانس باشد و دوم اینکه مصرف ان صلح امیز باشد‪ .‬ممکن‬ ‫است کشوری مثال برای مصرف سوخت زیردریایی نیاز به‬ ‫غنی سازی ‪ 50‬درصد داشته باشد‪ .‬از نظر ان پی تی داشتن‬ ‫ان هیچ ایرادی ندارد و ممنوع نبوده و حق همه اعضاست‪.‬‬ ‫نکته مهم دوم این است که اعضا بنابر ان پی تی می توانند‬ ‫هرقدر تاسیسات بخواهند بسازند‪ .‬تنها قیدی هم که اینجا‬ ‫وجود دارد‪ ،‬این است که این تاسیسات باید زیر نظر اژانس‬ ‫ساخته شود‪.‬‬ ‫این زیــر نظر اژانس بــودن هم ضابطه هایــی دارد‪.‬‬ ‫این گونه نیســت که اگر امــروز تاسیســاتی را می خواهی‬ ‫بسازی از همین امروز باید اژانس را در جریان بگذاری‪180 .‬‬ ‫روز قبل از تزریق گاز‪ ،‬کشور باید اژانس را مطلع کند‪ .‬نکته‬ ‫جالبی که اینجا در رابطه با تاسیسات وجود دارد‪ ،‬این است‬ ‫که طرف مقابل ما می گوید فردو نباید وجود داشــته باشد‪.‬‬ ‫می گویند فقط نطنز وجود داشته باشد ولی فردو نباشد‪.‬‬ ‫می گوییم مگر نطنــز زیر نظر اژانــس و دوربین ها و‬ ‫بازرس های ان نیست؟ می گویند چرا‪ .‬می پرسیم پس فرق‬ ‫نطنز با فردو چیست؟ چرا می گویید فردو نباید باشد؟ پاسخی‬ ‫که می دهند این اســت که فردو چون زیر کوه اســت‪ ،‬اگر‬ ‫بمبارانش کنیم خراب نمی شود‪ .‬به صراحت چنین می گویند‬ ‫که این نشــان دهنده وقاحت دشمن اســت‪ .‬اینکه عنوان‬ ‫می شــود چرا بی اعتمادید؟ باید گفته شــود که طرح فردو‬ ‫ند هنده بی اعتمادی است‪ .‬در فکت شیت امریکایی ها‬ ‫نشا ‬ ‫نوشــته در فردو نباید حتی یک گرم مواد هســته ای باشد‪.‬‬ ‫می گویند در اینجا نباید غنی ســازی صــورت بگیرد‪ .‬مگر‬ ‫غنی سازی و تاسیسات حق همه اعضا نیست‪».‬‬ ‫حاال اما چند وقتی است انتقادهای سعید جلیلی تند تر‬ ‫هم شده اســت‪ .‬او اگر بنا باشــد در انتخابات حاضر شود‬ ‫حرف های گفتنی زیادی دارد‪.‬‬ ‫هرفردی غیر از محمود!‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫گفت وگویمثلثباحسیننجابت‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬اصول تئوریک خود را پاالیش کنند‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫به نظر شما اصولگرایان بعد از انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی‪ ،‬در کدام عرصه رقابت باید فعال شوند‬ ‫و چه اهدافی را دنبال کنند؟‬ ‫طبعا دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫در سال ‪ 96‬باید مدنظر فعالیت سیاســی اصولگرایان قرار‬ ‫گیرد اما ایــن ورود نیازمند فعالیت های مقدماتی اســت‪.‬‬ ‫یعنی باید اسیب شناســی جدی صورت گیــرد و به نظر من‬ ‫قدری پاالیش شــود‪ .‬در مقاطعی بعضی از ســاختارهای‬ ‫سیاســی پاســخگوی نیازهای جامعــه نیســت‪ ،‬بنابراین‬ ‫ناگزیر به بازنگــری هســتیم‪ .‬ابتدای انقــاب دو جریان‬ ‫سیاســی چپ و راســت در عرصه های رقابت فعال بودند‪.‬‬ ‫اگر سابقه و پیشــینه اصالح طلبی و اصولگرایی را مطالعه‬ ‫کنیم‪ ،‬می بینیــم نیروهای اوایــل انقالب که موســوم به‬ ‫چپ بودند و افکار سوسیالیســتی بارز داشتند چطور امروز‬ ‫داغ ترین حرف هــای اقتصــاد لیبرالی و ســرمایه داری را‬ ‫می ز نند و اصالح طلب شدند‪ .‬این نشــانه تغییر و تبدل ها‬ ‫اســت‪ ،‬بنابراین این ســاختار سیاســی باید اصالح شود‪.‬‬ ‫وقتی اصولگرایان تحولخواه تحرک خود را اغاز کردند این‬ ‫اصالح ساختار جا نیفتاد اما االن به نظر می رسد باتوجه به‬ ‫همه پارامترهای داخلی و خارجی این کار ضروری اســت‬ ‫چون عمدتا مسائل خارجی و بین المللی روی فعالیت های‬ ‫سیاسی داخل کشور سایه می اندازد‪ .‬اصولگرایان باید اوال‬ ‫به سرعت اصول خودشان را از نظر تئوریک پاالیش کنند‪،‬‬ ‫ان را دقیق و شفاف به جامعه بگویند و سپس یک ساختار‬ ‫سیاسی متناســب با ان ایجاد کنند‪ .‬این ساختار سیاسی و‬ ‫تشکیالتی باید دو مولفه داشته باشد؛ اول باید مبانی انقالب‬ ‫اسالمی را مدنظر قرار دهد و ثانیا در پرداختن به مسائل روز‬ ‫از قدرت مانور و انعطاف برخوردار باشــد‪ .‬اگر یک ساختار‬ ‫سیاســی یا تئوری بتواند هم اصول خود را حفظ کند و هم‬ ‫‪6‬‬ ‫حســین نجابــت از‬ ‫اصولگرایان تحولخواه است‪.‬‬ ‫او می گویــد نــگاه نخســت‬ ‫اصولگرایــان بــه انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری اینــده بایــد‬ ‫زیرســاختی در بازتعریــف و‬ ‫پاالیش گفتمان جناح باشــد و‬ ‫هر کــس در طرح ایــن گفتمــان قوی تر بــود حمایت‬ ‫شود‪ .‬این فعال سیاســی نزدیک به جمعیت ایثارگران‬ ‫می گوید‪« :‬مردم کارامدی از انچه اقای جلیلی می گفت‬ ‫و انجام داد هنوز درک نکردند و قالیباف هم با وجودی که‬ ‫ظرفیتی برای جریان اصولگراست اما در ادوار گذشته‬ ‫ریاســت جمهوری روزهای اخر به جای تقویت پایگاه‬ ‫رای اجتماعی اش به دنبال جذب ارای خاکستری رفت‬ ‫و همین افت کارش شــد‪ ».‬او بر این باور است که اگر‬ ‫توانستیم در یک سال اینده یک گفتمان را به متوسط‬ ‫افکار عمومی منتقل کنیم‪ ،‬هــر کس این فکر را منتقل‬ ‫کرد مردم به او اقبال می کنند‪ .‬اگر نتوانستیم باید سنگ‬ ‫نشانه هایی برای دوره های بعد بگذاریم‪.‬‬ ‫قدرت مانور و انعطاف پذیری داشــته باشــد موفق است‪.‬‬ ‫در مقابلــش اصالح طلبان هم باید مبانی خود را شــفاف و‬ ‫به مخاطبان خود منتقل کنند‪ .‬االن وضع عرضه سیاســی‬ ‫کشور اشــفته اســت‪ .‬اتفاقی که در حوزه سیاســی افتا د و‬ ‫بسیار هشداردهنده است این که ؛ سابقا دو جناح سیاسی در‬ ‫داخل نظام رقابت می کردنــد اما االن جریان اصالح طلب‬ ‫هویت و سرنوشت خود را به طور جدی با موضع گیری های‬ ‫بین المللی گره می زند و این با اصل انقالب اسالمی سازگار‬ ‫نیســت‪ .‬چون انقالب اســامی مدعی ارائه یــک فکر نو‬ ‫در برابر روابــط حاکم بر عرصه بین الملل اســت که عمدتا‬ ‫در اختیار نیروهای اســتکباری و ابرقدرت ها قرار دارد‪ .‬هر‬ ‫دو جناح باید تالش کنند این رویه اصالح شــود‪ .‬مســائل‬ ‫بین المللی‪ ،‬منطقه ای‪ ،‬مســائل توسعه انقالب اسالمی و‬ ‫انچه معروف به نام تمدن اسالمی است باید در نظر باشد تا‬ ‫بتوان تصویر کارامدی از هر دو جناح ارائه داد‪ .‬اصولگرایان‬ ‫به سهم خود و اصالح طلبان به سهم خود در این حوزه باید‬ ‫کار سیاسی خود را شــروع کنند‪ .‬شاید کسی بگوید این کار‬ ‫به یک سال اینده نمی رسد اما باید زیرساخت ها و عالئم و‬ ‫تابلوهای راهنمایی اش در همین انتخابات نصب شود‪ .‬یک‬ ‫جریان اصیل و کارامد سیاسی فقط نباید انتخابات پیش رو‬ ‫را مدنظر قرار دهد‪ .‬متاسفانه این کاری است که جناح های‬ ‫سیاسی ما انجام دادند‪ .‬یعنی همیشه انتخابات پیش رو که‬ ‫یا ریاست جمهوری یا مجلس است را مدنظر قرار می دهند‪،‬‬ ‫اگر پیروز شوند سرمست از این پیروزی کار دیگری صورت‬ ‫نمی دهند و اگر هم شکست بخورند مدتی در کما می روند‬ ‫و بعد روی ناکارامدی جناح مقابل سرمایه گذاری می کنند‪.‬‬ ‫این در سه دهه گذشته به صورت سیستم االکلنگی یعنی‬ ‫باال و پایین تکرار شده است‪ .‬فکر می کنم امروز واقعا نیاز به‬ ‫یک هسته فکری دقیق و برنامه ریز داریم که ارایش سیاسی‬ ‫کشور را اصالح و طراحی کند و این را در اختیار هر دو جناح‬ ‫قرار دهد‪ .‬افرادی که دلسوز انقالب هستند در هر دو جناح‬ ‫حضور دارند‪ .‬مدعی هستیم و این ادعا را هم ثابت می کنیم‬ ‫که در دنیا دشــمن داریم‪ .‬بــا تئوری های واحــد جهانی‪،‬‬ ‫دهکده جهانی و این حرف هــای تکراری دهه های هفتاد‬ ‫و هشتاد نمی شود کشــور را اداره کرد ؛ واقعیات هم همین‬ ‫را نشــان می دهد‪ .‬همه تحوالت منطقه ای مثل ســوریه‪،‬‬ ‫عراق‪ ،‬عربستان‪ ،‬یمن‪ ،‬داعش‪ ،‬القاعده و خاورمیانه بزرگ‬ ‫را باید مدنظر داشــت و یک تئوری کارامد با شاخص های‬ ‫بین المللی و منطقه ای ترســیم کــرد‪ .‬اما ایــن کار با این‬ ‫روش که مستقیم ســراغ انتخابات برویم انجام نمی شود؛‬ ‫چون یا می بریم یا می بازیم‪ .‬در هــر دو صورت هم اتفاقی‬ ‫نمی افتد‪ .‬شاید اشاره بسیار دقیق‪ ،‬فنی و کارشناسی هفته‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫اقای قالیباف با وجودی که ظرفیتی‬ ‫برای جریان اصولگراست اما در ادوار‬ ‫گذشته ریاست جمهوری روزهای‬ ‫اخر به جای تقویت پایگاه رای‬ ‫اجتماعی اش به دنبال جذب ارای‬ ‫خاکستری رفت‬ ‫اقای روحانی با این همه‬ ‫انتظاراتی که بعد از برجام ایجاد‬ ‫کرده است اگر نتواند تغییر‬ ‫جدی در معیشت طبقات پایین‬ ‫جامعه ایجاد کند کارش به مشکل‬ ‫می خورد‬ ‫سیاست‬ ‫گذشته رهبری به مســاله الگوی پیشرفت ایرانی‪-‬اسالمی‬ ‫به همین جهت است‪ .‬انقالب اســامی پیروز و حکومت‬ ‫اسالمی تشکیل شده است اما هنوز نتوانسته ایم پایه های‬ ‫نظری و تئوریک دولت اسالمی را به خوبی محقق کنیم و‬ ‫بعد به جامعه و تمدن اسالمی برسیم‪ .‬اینها هر مرحله اش‬ ‫متوقف به مرحله قبل است‪ .‬ده ها بار دیگر در دولت ها برویم‬ ‫و الگوهای دیگران را اســتفاده کنیم‪ ،‬دوباره بر می گردیم‬ ‫به جــای اول خودمان‪ .‬از این قاعده کلــی اصولگراها نیز‬ ‫مستثنی نیستند‪ .‬اگر بزرگان اصولگرا بتوانند دور هم بنشینند‬ ‫و کار کارشناسی انجام دهند به نظرم می رسد باتوجه به اینکه‬ ‫مبانی شــان منطبق بر فرهنگ عمومی است در درازمدت‬ ‫موفق تر نسبت به اصالح طلبان خواهند بود که عمده مبانی‬ ‫نظری شان را عاریه از فرهنگ و تمدن غرب می گیرند‪.‬‬ ‫شما لزوم توجه به زیرساخت های رقابت سیاسی‬ ‫را قبل از انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 96‬مطرح‬ ‫کردیــد و گفتید اصولگراهــا و اصالح طلبان باید‬ ‫بازتعریفی در گفتمان و مبانی خودشــان داشته‬ ‫باشــند و ان را شــفاف به جامعه عرضه کنند‪ ،‬در‬ ‫حوزه روبنایی عرصه رقابت سیاسی پیش رو یعنی‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری اصولگرایــان باید‬ ‫چگونه ورود کنند؟‬ ‫اصولگرایــان باید در هر فعالیت سیاســی حضور‬ ‫داشــته باشــند‪ ،‬زمانی با یک نماینده شــاخص اما گاهی‬ ‫نیز حضورشــان باید ســنگ بنــای حرکت های جدی تر در‬ ‫اینده باشــد‪ .‬ایــن را بایــد صاحب نظران دربــاره اش نظر‬ ‫دهند‪ .‬معتقدم اگر شتابزدگی داشته باشیم همان داستان‬ ‫االکلنگی تکرار می شــود‪ ،‬حاال اقای روحانی با ‪ 4‬سال یا‬ ‫اقای روحانی با ‪ 8‬ســال ریاســت جمهوری فرقی نمی کند‬ ‫باید به جنبه های تئوریک گفتمانی توجه کرد چون من نه‬ ‫تئوری های اصالح طلبی را در ایران موفق می دانم و نه ان‬ ‫کارهایی که اصولگرایان انجام می دهند‪ .‬اگر اصولگرایان‬ ‫تشــکیالت خود را منضبط کنند به میزانی کــه تولید فکر‬ ‫جدیدشــان منطبق با فرهنگ عمو می باشد موفق خواهند‬ ‫بود‪ .‬در تجربه جنــگ تحمیلی و فعالیت های موشــکی و‬ ‫تحرک های نظامی چون منطبق بر فرهنگ و ابزار و امکانات‬ ‫و فناوری های داخلی اســت موفق شدیم و حرف مان را به‬ ‫میزانی که قــدرت داریم در جامعه بین الملــل می زنیم اما‬ ‫در اداره کل کشــور چنین چیزی را نداریم‪ .‬هم اکنون یک‬ ‫مدل اقتصادی کــه بگوییم این مختص به ایران اســت‪،‬‬ ‫وجود نــدار د‪ .‬هر کس ادعــا دارد که چنیــن مدلی موجود‬ ‫است ارائه دهد تا ما هم یاد بگیریم‪ .‬چون نداریم باید تولید‬ ‫شود و تا تولید نشــود موفق نخواهیم بود‪ .‬همین طوری با‬ ‫ی را اوردن اتفاق‬ ‫وارد ادوار مختلف انتخابات شدن و اسام ‬ ‫مهمی در سرنوشت کشور رخ نخواهد داد‪ .‬اگر به سه دهه‬ ‫گذشته بر گردیم و دولت ها‪ ،‬کابینه ها و مجالس مختلف را‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬به این نتیجه می رســیم که مقداری باید مبانی‬ ‫نظری و تئوریک خودمان را قوی تــر کنیم و بعد بخواهیم‬ ‫به طور جدی انهــا را در عمل محقق کنیــم‪ .‬اینکه بگوییم‬ ‫استکبارستیزی خوب و جز و ارکان انقالب است اما همان‬ ‫مدل های استکبار را برای اداره کشور به کار بگیریم‪ ،‬این‬ ‫کار در واقع به معنای بازی در زمین انها ســت‪ .‬به نظرم این‬ ‫دارد در حوزه سیاســی کشــور اتفاق می افتد‪ .‬کســانی در‬ ‫کشور فکر می کنند ما می توانیم با ابزارهای بین المللی به‬ ‫جنگ قدرت های بین المللی برویم؛ این ساده اندیشــی و‬ ‫ساده کردن مساله اســت‪ .‬این نباید در انتخابات و جاهای‬ ‫مختلف تکرار شود‪.‬‬ ‫به لحاظ موردی دو دیدگاه درباره نگاه اصولگرایان‬ ‫به انتخابات ریاست جمهوری اینده مطرح است ؛‬ ‫یکی انکه اصولگرایان اصال صالح نیســت وارد‬ ‫این میدان رقابت شــوند چون تجارب گذشــته‬ ‫نشــان داده که دوره ریاســت جمهوری در ایران‬ ‫‪ 8‬ســاله اســت و هر کس رئیس جمهور شود دو‬ ‫دوره ‪ 4‬ساله در این جایگاه خواهد بود اما یک نگاه‬ ‫دیگر ان است که اصولگرایان باید بیایند و حتی‬ ‫اگر پیروز نشوند یک سنگ بنای گفتمان جدید را‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 96‬بگذارند و‬ ‫در ضمن نقدهای خودشــان را هم در حوزه های‬ ‫مختلف به نحوه نــگاه دولت روحانــی همچون‬ ‫اســتفاده از ابزارهای بین المللی بــرای مبارزه با‬ ‫قدرت های جهانی بیان کنند‪ .‬به نظر شــما کدام‬ ‫روش درست است؟‬ ‫به نظرم می رسد که اصولگرایان باید در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 96‬حضور پیدا کنند‪ ،‬حتی اگر در‬ ‫این رهگذر بــه یک داوطلب جدی رســیدیم طبق معمول‬ ‫حمایــت کنیــم و رای دهیم‪ .‬یعنــی این مســاله که حتما‬ ‫ریاست جمهوری دو دوره ای می شود قطعی نیست‪.‬‬ ‫یعنی شما صندلی اقای روحانی را لرزان می بینید؟‬ ‫نه‪ ،‬اقای روحانی یا هــر رئیس جمهور دیگری در‬ ‫کشور‪ ،‬این اصل شــامل حالش می شــود‪ .‬چون احتمال‬ ‫انکه هر رئیس جمهوری در ایران یک دوره ای بشود واقعا‬ ‫وجود دارد‪ .‬البته اینکه اقای روحانی با این همه انتظاراتی‬ ‫که بعد از برجام ایجاد کرده است اگر نتواند تغییر جدی در‬ ‫معیشــت طبقات پایین جامعه ایجاد کند کارش به مشکل‬ ‫می خورد‪ .‬اما موضوع من این نیســت می گویم؛ حتی اگر‬ ‫ریاســت جمهوری اقای روحانــی نیز دو دوره ای شــود باز‬ ‫اتفاقی نمی افتد‪ .‬من فعالیت یک جناح سیاسی را می گویم؛‬ ‫با اینکــه حتما بایــد در ریاســت جمهوری به شــکل فعال‬ ‫کمیته ای باشد و به مساله روز بپردازد‪ ،‬حتی کاندیدا پیدا کند‬ ‫و برود و کار کند اما این چیزی را تغییر نمی دهد‪.‬‬ ‫یعنی باید سنگ بنای حرکت زیرساختی گفتمانی‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری گذاشته شود؟‬ ‫کامال درست است‪ ،‬بنابراین اگر از من سوال شود‬ ‫اصولگرایان باید از چه نامــزدی حمایت کنند‪ ،‬می گویم از‬ ‫کســی که چنین ظرفیتی را داشته باشــد‪ .‬کسی که بتواند‬ ‫ما را اول در صحنه منطقه ای و بعد در صحنه جهانی دقیق‬ ‫راهبری کند‪ .‬این سازوکار خاص دارد و باید به اصولی متکی‬ ‫شــد‪ .‬خالصه انکه نمی گویم فقط باید روی یک داوطلب‬ ‫متمرکز شد و از او در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرد‬ ‫بلکه یک متر ان طرف تر را هم باید ببینیم‪ .‬این طور هم نباید‬ ‫باشد که بگوییم سکوت و صحنه را رها می کنیم و دنبال یک‬ ‫کار تئوریک برویم‪ .‬هر دو مورد باید باشد‪ ،‬هم کار تئوریک و‬ ‫هم حضور فعال در صحنه‪.‬‬ ‫به نظر شما بازگشت به اقای احمدی نژاد می تواند‬ ‫این اهدافی را کــه از انها نام بردیــد محقق کند‪،‬‬ ‫چون او هم هم می خواست جهان را تغییر دهد؟‬ ‫درســت اســت‪ ،‬برخــی ایده هــای کلــی اقــای‬ ‫احمدی نژاد قابل دفاع اســت اما او هرگز به ســازوکار الزم‬ ‫برای تحقق ان ایده ها نپرداخت‪ .‬شخصی و حتی گروهی و‬ ‫به شکل خیلی محدود متکی به یک‪ ،‬دو یا سه نفر نمی توان‬ ‫این کار را انجام داد‪ .‬باید طبقات اجتماعی را تعریف و همراه‬ ‫کرد و به انهایی که تاثیر دارند اهمیت بیشتری داد‪ ،‬وگرنه‬ ‫در پرکاری و ایده پردازی اقــای احمدی نژاد فکر نمی کنم‬ ‫همتایی وجود داشته باشد اما اشکال این بود که حرف هایی‬ ‫را که می زد چگونه می خواست عمل کند ؟ با این فرمایش‬ ‫که «من می گویم پس باید اجرا شــود » که نمی شود‪ .‬باید‬ ‫یک نظام فکری دقیق طراحی شود‪ ،‬به هر میزان که بتوانیم‬ ‫ان نظام فکری را در عمل محقق کنیم و جلو بر رویم‪.‬‬ ‫اینکه بعضی می گویند اصولگرایان برای کسب‬ ‫قــدرت حتمــا به احمدی نــژاد بر می گردنــد را رد‬ ‫می کنید چون یک نگاه این اســت که بیاییم یک‬ ‫دوره احمدی نژاد را حمایــت کنیم رئیس جمهور‬ ‫شود اما دوره بعد کار را ا ز او بگیریم؟‬ ‫ایــن ســاده کردن صحنــه اســت‪ .‬زمانــی کــه‬ ‫احمدی نژاد رئیس جمهور شود ان وقت برای اثار اجتماعی‬ ‫و پیامدهای ریاست او می توان کاری کرد‪ .‬اینکه می گویم‬ ‫یک اسیب شناسی کنیم این اســت که بپرسیم چطور شد‬ ‫احمدی نژاد و تفکرش کنار رفت و اقای روحانی امد‪ .‬اینکه‬ ‫اقای روحانی امد اصالح طلبان یک کار تئوریک سنگین‬ ‫کردند‪ .‬اگر کسی به این سوال جواب مثبت بدهد خیلی نگاه‬ ‫ساده انگارانه است یا جابه جایی لیست هایی که در تهران رخ‬ ‫داد این جابه جایی لیست ها را اگر کسی به حساب خودش‬ ‫بگذارد خیلی ساده لوحانه است‪.‬‬ ‫جابه جایــی در لیســت های انتخابــات مجلس‬ ‫شورای اسالمی منظورتان است؟‬ ‫بله‪ ،‬اینکه بگویم من یا ما اقدام کردیم‪ .‬این طور‬ ‫نبود‪ .‬جریانات اجتماعی چون با یک ناکارامدی و عدم اقناع‬ ‫مواجه شوند رای شان از این جناح به ان جناح تغییر می کند‪،‬‬ ‫در این میان عده ای سوءاستفاده می کنند‪ .‬اینها جریانات‬ ‫اصیل انقالب نیستند‪.‬‬ ‫اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری باید‬ ‫دنبال صالح مقبول باشند یا نامزد اصلح؟‬ ‫به نظر من وقتی می خواهیــم از دور نگاه کنیم‪،‬‬ ‫حتما باید ســراغ اصلح برویم اما وقتی به نزدیک انتخابات‬ ‫می رســیدیم‪ ،‬به هر حال نامزد اصلح بایــد رای بیاورد‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر اگــر با همه مبانی تئوریک رســیدیم به اینکه‬ ‫یک نامزدی اصلح است باید برایش تالش کنیم و رای جمع‬ ‫کنیم‪ ،‬اگر رای جمع نشــد‪ ،‬نباید صحنه را خالی بگذاریم و‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫بگوییم اال و البد ما مکلف به حمایت اصلح هســتیم چون‬ ‫شاید افراد دیگری باشند که اســتانداردها و شاخص های‬ ‫الزم را داشته باشند و از مقبولیت مردمی هم برخودار باشند‪.‬‬ ‫به انها می گوییم صالح مقبول‪ .‬در ان مقطع باید دنبال صالح‬ ‫مقبول برویم‪ .‬در مجموع اول باید با اصلح شروع کنیم چون‬ ‫اگر این کار را نکنیم خالف اصل اســت‪ ،‬پس باید ســراغ‬ ‫اصلح برویم چون مصداق شایسته ساالری است‪.‬‬ ‫اصولگرایان بایــد حتما یک نامــزد در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬داشته باشند؟‬ ‫نه ضرورتا‪ .‬باید فضای انتخاباتی بعد از فروردین‬ ‫‪ 96‬را مطالعه کــرد‪ .‬گاهی تکثر در افــراد جواب می دهد‪.‬‬ ‫گاهی انحصــار در یــک فرد جــواب می دهــد‪ .‬من االن‬ ‫نمی توانم یک گزینه را به گزینه دیگ ر ترجیح دهم‪.‬‬ ‫جامعــه اقــای جلیلــی را می پذیرد چــون همان‬ ‫گفتمانی را که شما می گویید دنبال می کند؟‬ ‫نمی دانم چه گفتمانی را دنبــال می کند‪ .‬از او کار‬ ‫نظری یا تئوریک ندیدم‪.‬‬ ‫ به نظر شما مردم برجام را نگاه می کنند؟‬ ‫خیر‪ ،‬به خاطــر اینکه مــردم انچه اقــای جلیلی‬ ‫ می گوید را هنوز در عرصه اجرایی ندیده اند شاید نیاز باشد که‬ ‫کمی زمان بگذرد و مردم بیشتر با ایشان اشنا شوند‪ .‬مردم‬ ‫می گویند چرا اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری‪92‬‬ ‫با چند کاندیدا امدند‪ .‬باید برای این سوال پاسخی داشت‪.‬‬ ‫اگر همه بگوییم برحقیم‪ ،‬جوابی است که مردم نمی پذیرند‬ ‫و جواب هم نمی دهد‪ .‬باید مقداری ترمیم شــود تا اعتماد‬ ‫عمومی به یک گفتمان جلب شود‪ .‬هر کسی در ان گفتمان‬ ‫قوی تر بود او می تواند مورد نظر باشد‪.‬‬ ‫اقای قالیبــاف می تواند گزینــه اصولگرایان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 96‬باشد؟‬ ‫اقای قالیباف همیشــه از یک ظرفیتی برخوردار‬ ‫است‪ .‬در دوره های گذشــته دیدیم اقای قالیباف همیشه‬ ‫یک ظرفیتی از اصولگراها را به خــودش اختصاص داده‬ ‫اما برای اولین بار می گویم اقای قالیباف همیشــه نزدیک‬ ‫روز انتخابات ریاســت جمهوری قصدش این بوده که برود‬ ‫ارای خاکستری را جمع کند و همین افت کارش شده است‪.‬‬ ‫برای همین با وجودی که در نظرســنجی ها رتبه‬ ‫اول بود ام ا یکباره نزول می کرد؟‬ ‫بله‪ ،‬همیشه این طور بود‪ .‬دو دوره ای که او رسما‬ ‫نامزد ریاســت جمهوری شــد یعنی ســال های ‪ 84‬و ‪ 92‬به‬ ‫جای انکه روی اســتوانه هایی که خودش در ان رشد کرده‬ ‫و پایه های که قبــول دارد و هم قبولش دارند به عنوان یک‬ ‫مدیر جهادی کار و انها را تقویت کند‪ ،‬تلقی ام این است که‬ ‫به سراغ ارای خاکستری رفت و بعد باعث شد اصولگراها به‬ ‫او پشت کنند که این باعث شکستش شد‪ .‬اقای قالیباف یک‬ ‫ظرفیت برای جناح اصولگرا ست چون خیلی از کارهایش در‬ ‫مدیریت شهر تهران نسبت به بعضی از وزارتخانه ها حقیقتا‬ ‫مصداق اصولگرایی‪ ،‬مدیریت جهادی و کارامدی است‪.‬‬ ‫یعنی باید یک چهره اصولگرای دســته اول مثل‬ ‫اقای زاکانی یا فتاح مورد حمایت اصولگرایان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری قرار بگیرد؟‬ ‫خیر‪ ،‬واقعا اسم کســی را نمی برم ‪ .‬اگر توانستیم‬ ‫در یک سال اینده یک گفتمان را به متوسط افکار عمومی‬ ‫منتقل کنیم‪ ،‬هــر کس این فکر را منتقل کــرد‪ ،‬مردم به او‬ ‫اقبال می کنند‪ .‬اگر نتوانستیم باید سنگ نشانه هایی برای‬ ‫دوره های بعد بگذاریم‪ .‬شــاید اقــای احمدی نژاد منهای‬ ‫پیشینه اش با یک غوغاســاالری و برانگیختن احساسات‬ ‫عمومی‪ ،‬رای مردم را بگیرد مثل موجی که اخرین روزهای‬ ‫انتخابات هفتم اســفند برای مجلس شــورای اســامی‬ ‫اتفاق افتاد اما بعد اگر جواب نــداد و کارامد نبود‪ ،‬خود این‬ ‫رای دهندگان متوجه می شوند این طور رای دادن مشکلی‬ ‫را حل نمی کند‪.‬‬ ‫نامزد صالح مقبول ‬ ‫یا کاندیدای سخنور؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی بــه پایان‬ ‫رسید و حاال اصولگرایان به اینده می نگرند که چگونه‬ ‫می خواهند در رقابت های سیاســی حضور پیدا کنند‪.‬‬ ‫بر این اساس دو دیدگاه وجود دارد‪ ،‬یکی معتقد است‬ ‫تجارب گذشــته نشــان می دهد همه روسای جمهور‬ ‫گذشــته دو دوره در قدرت بودند و روحانــی نیز دوره‬ ‫دوم ریاســت جمهوری خــود را تجربــه خواهد کرد‪،‬‬ ‫پس معرفی نامزد اصولگرا مســاوی با ثبت شکستی‬ ‫دیگر در کارنامه سیاســی این جریان اســت و از این‬ ‫اقدام باید اجتناب کرد‪ ،‬دیدگاه دوم می گوید حتی اگر‬ ‫معرفی نامزد اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری به‬ ‫شکست منتهی شود اصولگرایان باید حضوری فعال‬ ‫داشته باشــند تا با نقد قوی دولت روحانی یک انتظار‬ ‫اجتماعی به وجود اورند و در واقع سنگ بنایی را برای‬ ‫اینده پایه گذاری کنند‪ .‬به نظر شــما اصولگرایان باید‬ ‫چه کار کنند و در کدام مقطع وارد اکت سیاسی شوند؟‬ ‫اول اینکه تجربه جمهوری اسالمی نشان داده‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری دور دوم به این گونه بوده که‬ ‫هیچ کدام از روسای جمهوری گذشته دوره مسئولیت شان‬ ‫چهار ساله نبوده‪ .‬البته این به معنی ان نیست که همیشه‬ ‫این داستان ادامه دارد‪ ،‬شــاید یک زمانی اتفاق بیفتد که‬ ‫رئیس جمهوری فقط یک دوره چهار ساله هدایت دستگاه‬ ‫اجرایی را در اختیار داشته اما واقعیت ان است که مبارزه‬ ‫انتخاباتی در دور دوم کال سخت است چون ذهنیت مردم‬ ‫این نیســت که به رئیس جمهور فعلی که فقط چهار سال‬ ‫ســر کار بوده رای ندهند و به نامزد دیگــری اقبال کنند و‬ ‫این تجربه‪ ،‬کار را بــرای نامزدهایی که بــا رئیس جمهور‬ ‫وقت وارد رقابت سیاسی می شــوند سخت می کند‪ .‬با این‬ ‫تفاسیر قاعدتا اصولگرایان حتی اگر تصمیم بر این داشته‬ ‫باشند که در انتخابات بیایند و احتمال قوی هم بدهند که‬ ‫موفق می شوند رئیس جمهور را عوض کنند االن برای این‬ ‫فکر زود است‪ .‬باید گذاشــت تا سال ‪ 95‬بگذرد و عملکرد‬ ‫این دولت درباره مســائل اقتصادی و برجام روشن شود‪،‬‬ ‫اگر مردم به این نتیجه برســند که ایــن دولت در مجموع‬ ‫نتوانسته خیلی موفق عمل کند‪ ،‬یعنی فضای ذهنی برای‬ ‫روی کار امــدن یک رئیس جمهــور دیگر مهیــا بود‪ ،‬ان‬ ‫موقع اصولگرایان به یک موضــوع جدی تر فکر خواهند‬ ‫کرد‪ ،‬یعنی بیاینــد برای اینکــه قطعا در انتخابــات پیروز‬ ‫شــوند‪ .‬حالت دوم اینکه یک ســال بگذرد و اصولگرایان‬ ‫به ایــن جمع بندی برســند کــه احتمال موفقیــت گرچه‬ ‫منتفی نیست ولی خیلی هم زیاد نیست اما از این فرصت‬ ‫می توانند برای گفتن یک سری حرف ها و نقد دولت اقای‬ ‫روحانی اســتفاده کنند‪ .‬در هر دو حالــت اصولگرایان در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری اینــده خواهند امــد‪ .‬منتها‬ ‫تفاوتی که حالت اول و دوم دارد در نوع کاندیداهاســت‪.‬‬ ‫اگر احتمال باالی عقالیی بدهند که امکان کسب پست‬ ‫ریاســت جمهوری وجود دارد و رئیس جمهور برای اولین‬ ‫بار یک دوره ای می شــود ممکن اســت یک کاندیدایی‬ ‫را به میدان بفرســتند اما اگر این احتمــال را کم بدانند و‬ ‫فقط بخواهنــد از فرصت انتخابات بــرای اعالم مواضع‬ ‫سیاسی و نقد دولت روحانی استفاده کنند ممکن است از‬ ‫کاندیداهای دیگر استفاده کنند‪.‬‬ ‫یعنی در حالتی که اصولگرایان احتمال پیروزی‬ ‫را کم براورد کنند‪ ،‬به یک کاندیدا خود را محدود‬ ‫نمی کنند و با نامزدهای بیشتر برای نقد قوی تر‬ ‫دولت روحانی به میدان می ایند؟‬ ‫منظورم کاندیدای بیشــتر نبود بلکه کاندیدای‬ ‫دیگر بود‪.‬‬ ‫یعنی یک کاندیدایی که احتمال رای اوری ندارد‬ ‫اما قدرت سخنوری و نقد قوی دارد؟‬ ‫نــه اینکــه احتمــال رای اوری نــدارد‪ .‬احتمال‬ ‫رای اوری دارد ولــی می توانــد خیلی خوب نقــد و اعالم‬ ‫مواضع کند‪ .‬ممکن است در نوع کاندیداها تفاوت کند اما‬ ‫قطعا اصولگرایان در انتخابات ریاســت جمهوری کاندیدا‬ ‫خواهند داشت‪.‬‬ ‫به نظر شما اصولگرایان به شکل متحد خواهند‬ ‫امد یا مدل انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 92‬را‬ ‫تکرار می کنند؟‬ ‫سال ‪ 92‬تجربه بدی برای اصولگرایان بود ولی‬ ‫انها سال ‪ 94‬تجربه خوبی کسب کردند‪ .‬البته در انتخابات‬ ‫مجلس شورای اســامی به نتیجه شهر تهران نباید توجه‬ ‫کرد‪ .‬مدلی که اصولگرایان در انتخابات هفتم اســفند ‪94‬‬ ‫پایه گذاشتند‪ ،‬مدل موفقی بود؛ نه از جهت کسب نتیجه‬ ‫بلکه از این نظر که توانستند یک گام بزرگ به جلو بردارند‬ ‫و ان مشــکل و گمشــده چندیــن دور انتخابات گذشــته‬ ‫خودشــان یعنی عدم وحدت را به مقدار زیادی حل کنند‪.‬‬ ‫یعنی این تجربه‪ ،‬تجربه توسعه یافتگی سیاسی بود‪ .‬اگر چه‬ ‫اصولگرایان در نوع چینش کاندیداها یا در بعضی مسائل‬ ‫دیگر اشتباهاتی مرتکب شــدند اما توانستند با هماهنگی‬ ‫جامعتیــن باالخره دور هم جمع شــوند و فقــط یک حرف‬ ‫بزنند‪ .‬نهایتا هم جامعتین راضــی بودند و همه طیف های‬ ‫مختلف اصولگرا‪ ،‬البتــه طیف اقای الریجانــی نیامد اما‬ ‫بقیه طیف ها امدند‪ ،‬نماینده فرســتادند و تمکین کردند‪.‬‬ ‫لیســت موازی هم ندادند و لیست سراسری ائتالف را هم‬ ‫در تهران و شهرســتان ها تایید کردند‪ .‬البته اصولگرایان‬ ‫در شهرستان ها در مجموع موفق بودند اما در تهران خیر‪.‬‬ ‫مهم ان اســت که مدل کنار هم نشســتن و تصمیم واحد‬ ‫گرفتن را توانستند برای اولین بار تجربه کنند‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری چه می شود؟‬ ‫اصولگرایــان مســلما بــرای انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری انسجام شان بیشتر خواهد بود چون یک‬ ‫تجربه کنار هم نشستن و تصمیم واحد گرفتن را در سال ‪94‬‬ ‫دارند‪ ،‬دوم انکه شرایط برای شان سخت تر شده است‪ ،‬انها‬ ‫عالوه بر ریاست جمهوری‪ ،‬بخشی از کرسی های مجلس‬ ‫را نیز دســت دادند‪ ،‬بنابراین اگر در سال ‪ 96‬نتوانند موفق‬ ‫عمل کنند خیلی از قدرت سیاسی فاصله می گیرند‪ ،‬بنابراین‬ ‫تمام تالش خود را خواهند کرد‪.‬‬ ‫اما پایداری دنبال خالص ســازی گفتمانی است‬ ‫و معتقد اســت «لیســت های ترکیبــی و فراگیر‬ ‫جواب نمی دهد و هر جا اصولگرایان مثل مشهد‬ ‫لیستی با گفتمان مشخص داشتند موفق بودند‪،‬‬ ‫بنابراین بهتر اســت از این به بعد هر سلیقه ای‬ ‫نامــزد اختصاصی خودش را به میدان بفرســتد‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫هیچ دلیلی ندارد که اصولگرایان بخواهند از احمدی نژاد‬ ‫حمایت کنند‪.‬‬ ‫حتی پایداری هم به احمدی نژاد بر نمی گردد؟‬ ‫تصور نمی کنم‪ .‬چون پایداری هــم از دور دوم‬ ‫ریاســت جمهوری اقای احمدی نــژاد به ویــژه یکی‪ ،‬دو‬ ‫ســال اخر دولت دهم‪ ،‬از اقای احمدی نژاد زاویه گرفت و‬ ‫کارهای تیم اقای احمدی نــژاد و باالخص حلقه انحرافی‬ ‫معروف را تاییــد نمی کــرد‪ .‬االن هم اقــای احمدی نژاد‬ ‫همان اقای احمدی نژاد سابق است‪ .‬هیچ تغییری نکرده‬ ‫اســت‪ ،‬بنابراین تصور نمی کنم پایداری ها نیز بخواهند از‬ ‫او حمایت کنند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد نیاید‪ ،‬اصولگرایان باید از چه نامزدی‬ ‫حمایت کنند؟ یا به عبارت دیگر نامزد اصولگرایان‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری سال ‪ 96‬باید چه‬ ‫خصوصیتی داشته باشد؟‬ ‫قاعدتا فردی باید باشد که اوال خوب بتواند نقاط‬ ‫ضعف دولت یازدهم را شناســایی و نقادی کند‪ .‬اگر دقت‬ ‫شود در دور دوم ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫همــواره کاندیــدای رقیــب رئیس جمهور وقــت نقادی‬ ‫رویکرد دولت حاکم را در دســتورکار خود داشــتند‪ .‬اقای‬ ‫دکتر توکلی در انتخابات دور دوم ریاســت جمهوری اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی عمده حرفی که می زد نقادی دولت اول‬ ‫اقای هاشمی بود تا اینکه بخواهد حرف های ایجابی بزند‬ ‫که من چه می کنم‪ .‬در دور دوم انتخابات اقای خاتمی هم‬ ‫همین اقای توکلی عمدتا کاری که دولت اول اقای خاتمی‬ ‫می کرد مورد نقادی قرار داد‪ .‬دور دوم اقای احمدی نژاد هم‬ ‫عمده کاری که اقایان موسوی و رضایی می کردند همین‬ ‫بود‪ .‬یعنی اساسا کاندیداهایی که در مقابل رئیس جمهور‬ ‫وقت قرار می گیرند عمده کالم شان نقادی دولت موجود‬ ‫است تا انکه بگویند چه کار می خواهند انجام دهند‪ .‬یعنی‬ ‫بیشتر حرف های سلبی می زنند تا ایجابی‪ .‬در دور اول هر‬ ‫کاندیدایی باید بگوید من چه می کنم اما در دور دوم عموما‬ ‫کاندیداها حرف های نقادانه می زنند‪ ،‬بنابراین اصولگرایان‬ ‫به طور طبیعی اگر می خواهند نامزد معرفــی کنند باید ان‬ ‫نامزد کسی باشد که بیشــتر از انکه بگوید چه می کند باید‬ ‫بتواند بگوید در چهار سال گذشته چه شد‪.‬‬ ‫اما تجارب گذشته نشــان می دهد که این روش‬ ‫موفق نبود و روسای جمهور وقت با فاصله خیلی‬ ‫زیاد رای از رقبای خود ‪ 4‬ســال دیگر نیز ســکان‬ ‫دستگاه اجرایی را به دست گرفتند‪.‬‬ ‫ان یک دلیــل دیگری دارد‪ ،‬دلیلش این اســت‬ ‫که یک باور عمومی وجود دارد و مردم نیز سی سال ان را‬ ‫تکرار کردند‪ ،‬به این معنا که ریاســت جمهوری ‪ 4‬سال کم‬ ‫است اال اینکه اتفاق ویژه ای بیفتد‪ ،‬به علت همین ذهنیت‪،‬‬ ‫کار کاندیداهای رقیب رئیس جمهور وقت مشکل است‪.‬‬ ‫به نظر شما اصولگرایان برای انتخاب نامزد باید‬ ‫دنبال صالح مقبول باشند یا نامزد اصلح؟ کدامیک‬ ‫ارجحیت دارد؟‬ ‫مســلما ما باید مقداری در این نوع مسائل نگاه‬ ‫پراگماتیستی و عملگرایانه داشته باشیم‪ .‬مسلما مقبولیت‬ ‫در این زمان به اصلح بودن ارجحیــت دارد‪ .‬البته بهترین‬ ‫حالت این است که دنبال اصلح مقبول باشیم اما اگر اصلح‬ ‫مقبولی وجود ندارد بین اصلح و صالح مقبول عقل و شرع‬ ‫می گوید باید صالح مقبول را انتخاب کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما جامعه االن اقای جلیلی را می پذیرد؟‬ ‫او می تواند مثل سال ‪ 92‬بین خود و اقای روحانی‬ ‫دو قطبی ایجاد کند؟ در ایــن دو قطبی پیروز چه‬ ‫کسی خواهد بود؟‬ ‫من وارد صحبت راجع به افراد نمی شوم‪.‬‬ ‫باالخــره از اقای جلیلی تحــرک انتخاباتی دیده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫خیلی هــا دارنــد از خودشــان بــرای انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 96‬تحرک نشان می دهند‪.‬‬ ‫اقایــان قالیباف‪ ،‬توکلــی و رضایی نیــز از جمله‬ ‫شــخصیت های اصولگرایی هســتند کــه برای‬ ‫حضور در انتخابات ریاست جمهوری از انها نام‬ ‫برده می شود‪ ،‬ایا این برگشت به تجارب گذشته‬ ‫می تواند کمــک حــال اصولگراها باشــد یا انکه‬ ‫اصولگرایان باید با کاندیداهای دســت اول وارد‬ ‫رقابت سیاسی پیش رو بشوند؟‬ ‫به طور طبیعی مردم از دیدن چهره های تکراری‬ ‫خسته می شوند‪ .‬چهره های جدید قاعدتا چند قدم جلوترند‪.‬‬ ‫یعنی اگر کســی بخواهد رئیس جمهور شــود و الزم باشد‬ ‫‪ 10‬گام بــردارد در صورتی که چهره ای جدید باشــد عمال‬ ‫‪ 2‬گام از ‪ 10‬گام حاصل شــده اســت‪ .‬چهــره جدید خیلی‬ ‫مفید اســت‪ .‬اگر دقت شــود اقایان خاتمی‪ ،‬احمدی نژاد‬ ‫و روحانی کــه رئیس جمهور شــدند یک چهــره جدید در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری بودند‪ .‬منظورم از چهره جدید‬ ‫این نیست که در جمهوری اسالمی حضور نداشتند‪ ،‬قطعا‬ ‫سوابقی داشتند منتها این قدر گمنام بودند که کسی خیلی‬ ‫احتمال نمــی داد که انهــا بیایند و خود را به عنــوان نامزد‬ ‫ریاســت جمهوری مطرح کنند و در معرض رای مردم قرار‬ ‫دهند‪ .‬بر همین اساس این سه نفر توانستند موفق شوند‪.‬‬ ‫اگــر اصولگراهــا از نامزد دســت اول اســتفاده‬ ‫کننــد و این نامــزد شکســت بخورد ســوزاندن‬ ‫یک چهره و شــخصیت سیاســی در قد و قامت‬ ‫ریاســت جمهوری نیســت؟ ایا بهتر نیســت که‬ ‫اصولگراها یک نامزد تکــراری بیاورند که خوب‬ ‫بتواند دولت اقای روحانی را نقد کند و حرف ها و‬ ‫مواضع اصولگرایان را هم بگوید‪ ،‬در این صورت‬ ‫اگر رای هم نیاورد اتفاقی نمی افتد؟‬ ‫اوایــل ســال اینــده کــه رقابت هــای انتخاباتی‬ ‫برای ریاست جمهوری شــکل جدی تری به خود می گیرد‪،‬‬ ‫اصولگرایان باید یک بررســی جامعــی از وضعیت جامعه و‬ ‫وضعیت موجود بکنند‪ .‬اگر احتمال عقالیی قوی دهند که در‬ ‫اینانتخاباتپیروزمی شوندازیک سریچهره هااستفادهکنند‬ ‫شایداننامزدموردحمایتقدیمیباشدولییکخصوصیت‬ ‫خاصی دارد که احتمال پیروز شدنش را بیشتر می کند اما اگر‬ ‫احتمال عقالیی قوی را برای پیــروزی ندهند در این صورت‬ ‫ممکن اســت از نامزد دیگری اســتفاده کنند یعنی کسی که‬ ‫قدرت سخنوری و نقادی خوبی دارد‪ .‬در مجموع استفاده از‬ ‫چهره های جدید تجربه خوبی است‪ .‬یکی از دالیلی که برای‬ ‫شکســت لیســت تهران اصولگرایان در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی می اورند این است که چهره های حاضر در‬ ‫لیست قریب به اتفاق قدیمی و تکراری بودند‪ .‬وقتی جامعه با‬ ‫چهرهتکراریمواجهمی شودذهنیتشایناستکهایننامزد‬ ‫هرکاریمی خواستهبکندکردهاستواقدامیاقابلیتجدیدی‬ ‫برایعرضه کردننداردچوناگرداشتدرفالنمسئولیتش‬ ‫ان را نشان می داد‪ .‬حاال اگر نامزد اصولگرایان چهره جدید‬ ‫باشددیگراینذهنیتبهوجودنمی اید‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫تا اختالط گفتمانــی به وجود نیاید»‪ ،‬نظر شــما‬ ‫چیست؟‬ ‫من چنین موضعی را از پایداری تاکنون نشنیدم‪،‬‬ ‫با وجودی که درباره جبهه پایــداری خیلی حرف و حدیث‬ ‫زیادی قبل از انتخابات هفتم اسفند ‪ 94‬بود اما پایداری ها‬ ‫تا اخر تمکین کردند و در این اتحاد باقی ماندند‪ .‬من همان‬ ‫زمان می گفتــم «عمدا یک مقداری پایــداری بزرگنمایی‬ ‫می شــود‪ ،‬در حالی کــه پایداری هــا این طور نیســتند»‪،‬‬ ‫درست است که پایداری ها زوایه فکری با بقیه طیف های‬ ‫اصولگرا مثل جبهــه پیــروان خط امام و رهبــری‪ ،‬طیف‬ ‫اقای قالیباف‪ ،‬طیف اقای والیتــی‪ ،‬طیف اقای رضایی و‬ ‫طیف اقای الریجانــی دارند اما یک مقداری هم داشــت‬ ‫کار سیاسی می شــد‪ ،‬از این جهت که پایداری ها را بزرگ‬ ‫کنند تا از طریــق پایداری ها میــان اصولگرایان اختالف‬ ‫بیندازند‪ .‬یعنی میزان فاصله و زاویه داشــتن پایداری ها با‬ ‫دیگر سالیق این قدر نبود که بزرگنمایی می شد‪ .‬االن هم‬ ‫همین طور فکر می کنم‪ .‬ضمن انکه پایداری ها می دانند‬ ‫که اگر از این ائتالف کنار بکشند دیگر هیچ روزنه امیدی‬ ‫برای اینده ندارند‪ ،‬بنابراین بهتر می بینند در همین ائتالف‬ ‫باقی بمانند‪.‬‬ ‫به نظر شــما باتوجه به تحرکاتی که احمدی نژاد‬ ‫بــرای انتخابــات ریاســت جمهوری از خــود‬ ‫نشــان می دهد‪ ،‬اصولگرایــان بــه احمدی نژاد‬ ‫بر می گردند؟‬ ‫من اصال احتمالــش را نمی دهم‪ .‬ان لطمه ای‬ ‫که اصولگرایان از اقــای احمدی نــژاد خوردند می توان‬ ‫گفت اصالح طلبان نخوردند بلکه تازه به نفع اصالح طلبان‬ ‫شد‪ .‬اصالح طلبان در طول دوران اقای احمدی نژاد کنار‬ ‫نشســتند‪ ،‬هیچ گونه حتــی نقادی هم نکردنــد‪ ،‬وضعیت‬ ‫موجود را حاشــا کردند و در زمان مناسب بهره برداری اش‬ ‫را از اعمالی که دولت اقای احمدی نــژاد انجام داد بردند‬ ‫و هنوز هــم دارند می برند‪ .‬حال انکــه اصولگرایان در دور‬ ‫اول ریاســت جمهوری احمدی نژاد از او و دولتش حمایت‬ ‫کردند‪ ،‬در دور دوم او را هــدف نقادی های خیلی تند قرار‬ ‫دادند و به تدریج از دولت دهم فاصلــه گرفتند اما در اخر‬ ‫تمام اســیب هایی اقتصادی و اجتماعی کــه دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد به کشــور وارد کرد‪ ،‬اصولگرایــان چوبش را‬ ‫خوردند‪.‬‬ ‫اما یک نگاه همین اســت کــه احمدی نژاد رای‬ ‫دارد‪ ،‬بنابراین اصولگرایان باید از او حمایت کنند‬ ‫تا روحانی را شکست دهد و بعد از ‪ 4‬سال سکان‬ ‫ریاســت جمهوری را از او تحویــل بگیرند‪ ،‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫این نــگاه را نگاه غالــب در میــان اصولگرایان‬ ‫نمی دانــم‪ ،‬حتــی بخشــی از اصولگرایان ممکن اســت‬ ‫معتقد باشــند با فرض اینکه احمدی نژاد تایید صالحیت‬ ‫شــود‪ ،‬تنها کســی که االن می تواند بیاید روبه روی اقای‬ ‫روحانی بایستد‪ ،‬یک نقادی حســابی و جدی علیه دولت‬ ‫یازدهم انجام دهد و حتی زمینه ارایش هم بیشــتر از بقیه‬ ‫نامزدها باشــد اقای احمدی نژاد است‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫االن شاید بهترین کسی باشــد که بتواند دولت موجود را‬ ‫نقادی کند‪ .‬از تجربــه رفتار او مطلع هســتیم و می دانیم‬ ‫جســارت و بی پروایی در مصاف هــای انتخاباتی دارد‪ .‬از‬ ‫طرفی وجود پایگاه اجتماعــی او در میان جامعه غیرقابل‬ ‫کتمان اســت اما اگر اصولگرایان از احمدی نژاد حمایت‬ ‫کنند‪ ،‬می دانند که احمدی نژاد هیــچ وقت اصولگرا نبوده‬ ‫و نیســت و با انها پیمانی نخواهد داشت‪ .‬در ثانی با فرض‬ ‫اینکه اقــای احمدی نژاد بتواند اقای روحانی را شکســت‬ ‫دهد و رئیس جمهور شــود‪ ،‬دوباره همــان چالش هایی را‬ ‫که اصولگرایان به لحــاظ مبانی با اقــای احمدی نژاد در‬ ‫دولت های نهم و دهم داشتند‪ ،‬تکرار خواهد شد‪ ،‬بنابراین‬ ‫‪7‬‬ ‫ناصر ایمانی معتقد اســت‪« :‬اصولگرایان مسلما‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری ســال ‪ 96‬نامزد خواهند‬ ‫داشت اما تاکتیک انتخاباتی خود را باید در ابتدای سال‬ ‫‪ 96‬انتخاب کنند‪ .‬یعنی اگر فضــا را برای پیروزی مهیا‬ ‫دیدند با یک نامزد صالح مقبول بیاینــد اما اگر احتمال‬ ‫پیروزی را ضعیــف بــراورد کردند از نامزدی ســخنور‬ ‫حمایت کنند که خوب بتواند ضعف های دولت روحانی‬ ‫را نقادی کند‪ ».‬این تحلیلگر مسائل سیاسی می گوید‪:‬‬ ‫«در هر صورت استفاده از چهره جدید‪ ،‬بهتر می تواند‬ ‫اصولگرایان را به اهداف انتخاباتی شان برساند‪».‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪37‬‬ ‫دلجویی لیبرالیسم از بنیادگرایی‬ ‫بین الملل‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جنگ سرد جدید‬ ‫بین الملل‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫چرا اوباما به ریاض رفت؟‬ ‫سفراوبامابهریاضباهدفتنش زداییدرروابطدوجانبهانجامشد‪.‬اوباماتالشکردکهبهسعودی ها‬ ‫نشاندهدواشنگتنهمچنانبهمنافععربستاندرمنطقهخاورمیانهپایبنداست‪.‬اینسفردرشرایطیانجام‬ ‫شد که در روزهای قبل از ان برخی اعضای کنگره امریکا با ارائه الیحه ای خواستار پیگرد عربستان سعودی‬ ‫به عنوانتامین کنندهمالیحادثه‪11‬سپتامبرشدند‪.‬امااوبامادرسفر خودتضمیندادکهدرصورتتصویب‬ ‫اینالیحهدرکنگرهانراوتوخواهدکرد‪.‬ایندیدارشایددلجوییلیبرالیسمازبنیادگراییسلفیباشد‪.‬‬ ‫ناکامی در تنش زدایی‬ ‫اوباما نتوانست سلمان را راضی کند‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫‪1‬‬ ‫پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫ناخرسندی ریاض از سیاست خاورمیانه ای امریکا که‬ ‫طی دوره دوم ریاست جمهوری اوباما شروع شد‪ ،‬در ماه های‬ ‫اخر حضورش در کاخ ســفید به اوج رسید ه و می رود تا روابط‬ ‫عربستان‪-‬امریکا را تحت الشعاع قرار دهد‪.‬‬ ‫یــک خصلت شــاهان ســعودی ســکوت و پرهیز از‬ ‫رســانه ای کردن مواضع و نارضایتی های خود‪ ،‬امروز پیش‬ ‫از هر زمان دیگــری در رفتار دیپلماتیــک حاکمان ریاض‬ ‫تجلییافتهاست‪.‬گفتهمی شودملکعبدالله‪،‬پادشاهسابق‬ ‫عربســتان‪ ،‬زمانی که از موضوعی خشــمگین بود سکوت‬ ‫می کرد و با کمتر کســی در دیوان پادشــاهی در مورد دلیل‬ ‫ناراحتی خود سخن می گفت‪ .‬تنها نزدیکترین افراد به او‪ ،‬ان‬ ‫ هم زمانی که تعطیالت اخر هفته به سکونتگاهش می رفت‬ ‫می توانستند نظرات واقعی او را در خصوص موضوع پیش‬ ‫امده‪ ،‬بشــنوند و ان را بــه دیگران منتقل کننــد اما برخالف‬ ‫سکوت پادشــاه‪ ،‬دیپلمات های ســعودی به شکل پرکاری‬ ‫د یدگاه ها و انتظاراتشان را به سران دیگر کشورها می رسانند‬ ‫تا با کمترین جنجال و سروصدایی‪ ،‬خواسته پادشاه محقق‬ ‫شود‪ .‬گویا ملک ســلمان نیز از این قاعده مستثنی نیست؛‬ ‫خواه اختالفات با ایران باشد یا امریکا‪.‬‬ ‫به رغم نبود امار رسمی و معین دربار ه مقدار‬ ‫و ارزش اموال سعودی ها به دلیل سانسورهای‬ ‫اجبــاری وزارت خزانه داری امریکا که مســئول‬ ‫انتشار این اطالعات اســت‪ ،‬دراخرین گزارش‬ ‫مربــوط بــه ســال ‪2015-2016‬ارزش ایــن‬ ‫دارایی هــا بیــش از ‪ 612‬میلیــارد دالر و حجــم‬ ‫نقدینگی عربســتان در ایاالت متحده‪ ،‬افزون‬ ‫بر‪285‬میلیارد دالر اعالم شده است‬ ‫بازیگرانی منطقه ای چون ایران و بین المللی مانند روســیه‬ ‫غیرممکن بوده و از سوی دیگر‪ ،‬در پساذهن خود عمیقا به‬ ‫این اعتقاد دارد که به توانایــی جریان های جایگزین برای‬ ‫رهبری ســوریه اعتماد ندار د و این دقیقا همان نقطه شروع‬ ‫اختالفات ریاض با کاخ سفید بود زمانی که خشم سعودی ها‬ ‫از سیاست اوباما در قبال سوریه به ان درجه رسید که عضویت‬ ‫غیر دائمی کشورشان در شورای امنیت را رد کردند‪ .‬اتفاقی‬ ‫که به این باور نزد نخبگان غربــی به خصوص امریکایی ها‬ ‫دامن زد که اگر امروز جهان با چالشی به نام بنیادگرایی سلفی‬ ‫مواجه بوده که نماد ان تروریســم داعش و تجلی افکار ان‬ ‫حمالت پاریس‪ ،‬بروکســل و بیروت است این جریان تداوم‬ ‫ایدئولوژی رسمی حکومت عربستان است‪ .‬تحکیم این طرز‬ ‫تلقی‪ ،‬دو شریک را روز به روز از هم جدا کرد‪ .‬ناگفته نماند که‬ ‫نفت شل و خودکفایی نفتی امریکا در این بازی‪ ،‬نقشی مهم‬ ‫برعهده داشت‪.‬‬ ‫موضــوع ســوم اختالف برانگیــز در روابــط ریاض ‪-‬‬ ‫واشــنگتن‪ ،‬موضوع عــراق و تداوم حمایــت دولت امریکا‬ ‫از دولت مرکزی شــیعه در ســایه انزوای سیاسی جر یان ها‬ ‫و شــخصیت های سیاســی ســنی مورد حمایت عربستان‬ ‫بود‪ .‬عربســتان از ســال ‪2003‬م تاکنون‪ ،‬همیشــه بر این‬ ‫برداشــت خود تاکید کرده کــه امریکا‪ ،‬عراق را دو دســتی‬ ‫تقدیم ایران کرده است‪ .‬کشورهای عربی حوزه خلیج فارس‬ ‫در قبال دولت شــیعه عراق حتی از ماهیت عربی این کشور‬ ‫دست شسته و دست حاکمان اقلیم کردستان که خواستار‬ ‫کسب تائید اعراب برای جدایی از عراق هستند را فشردند‪.‬‬ ‫برخالف اعــراب‪ ،‬اوباما همچنان معتقد اســت کــه باید از‬ ‫دولت عراق حمایت کرد‪ .‬رئیس جمهوری امریکا در نشست‬ ‫شورای همکاری تاکید کرد که العبادی شریک خوبی برای‬ ‫امریکاســت و چالش های کنونی در بغداد مذهبی نیست‪،‬‬ ‫بنابراین باید به دنبال تالش بیشتر برای ثبات در عراق بود‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫شــاید بتوان این جمله ترکی الفیصــل در گفت وگو با‬ ‫شبکهسی ان انرابه عنوانشاخصیبراینحوهتعاملافکار‬ ‫نخبگان سعودی با وعده های اوباما درنظر گرفت که گفته‬ ‫بود‪« :‬اتحاد بین عربســتان و امریکا حتــی پس از انتخاب‬ ‫جانشین باراک اوباما نیز مانند قبل نخواهد بود‪ ».‬در کنار این‬ ‫برداشت از اینده روابط دو کشور‪ ،‬نخبگان امریکایی نیز امروز‬ ‫به وضوح عربستان را رژیمی مســتبد می دانند که با اعمال‬ ‫فشــار علیه زنان‪ ،‬تعصب مذهبی و اعمال محدودیت علیه‬ ‫رسانه هادرتضادباارزش هاییامریکاییرفتارمی کند‪،‬امااین‬ ‫تضاد نه ان چیزی است که دو کشور را از هم دور کرده چراکه‬ ‫این موارد تازگی ندارند‪ .‬انچه تعمیق شکاف را موجب شده‪،‬‬ ‫ناکارامدیکارکردییاشکستدرایفاینقشیاستکهبرای‬ ‫یکدیگر قائل شده اند‪ .‬از این رو در شرایط کنونی پیش بینی‬ ‫می شود که امریکا تمایل دارد پرونده سیاست خاورمیانه ای‬ ‫واشنگتن را به همین شکل موجود تحویل دولت بعدی دهد‬ ‫و عربستان نیز نیم نگاهی به انتخابات اتی ریاست جمهوری‬ ‫امریکادارد‪.‬همسوییمنافعریاضبااسرائیلبه خصوصدر‬ ‫موضوع رویارویی با ایران و امکان بالفعل کردن این ظرفیت‬ ‫نیز گزین ه بدیلی اســت که اگر ائتالف های ضدتروریســم‬ ‫عربستانبهبن بستبرسدوازطرفیتغییرخاصیدرسیاست‬ ‫امریکا در قبال خاورمیانه در اینــده روی ندهد زنگ خطری‬ ‫است که باید به ان توجه کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اوباما هفته گذشــته خود شــخصا راهی ریاض شد تا‬ ‫چهارمین و احتماال اخرین ســفرش به عربستان در سمت‬ ‫رئیس جمهوری را نیز به انجام رسانده باشد؛ به این امید که از‬ ‫میزان ناراحتی شاه سعودی بکاهد‪ .‬اوباما در شرایطی راهی‬ ‫ریاض شد که طی روزهای گذشته طرحی توسط نمایندگان‬ ‫کنگره در دستورکار قرار گرفت که نمود ان انتشار اسناد دست‬ ‫داشتن شاهزادگان سعودی در رویداد تروریستی‪ 11‬سپتامبر‬ ‫بوده و امکان بازخواست انها در دادگاه های امریکا را فراهم‬ ‫می اورد؛چراکهامریکایی هاپساز‪ 15‬سالبهایننکتهدقت‬ ‫کرده اند که از ‪ 19‬هواپیماربا که در جریان حمله ‪ 11‬سپتامبر‬ ‫نقش داشتند‪ 15 ،‬نفر انها سعودی بودند!! طرح نمایندگان‬ ‫امریکاباتهدیداوبامامبنیبروتوکردناندرصورتتصویب‬ ‫پاسخ داده شد و این سیگنال تهدیدامیز غیررسمی ریاض را‬ ‫نیز به همراه داشت که عربســتان ممکن است دارایی های‬ ‫خــود را از ایاالت متحده خارج کند‪ .‬اقدامــی که در صورت‬ ‫تحقق می تواند در استانه انتخابات ریاست جمهوری امریکا‬ ‫و در کوران رقابت میان ترامپ و کلینتون‪ ،‬دو نامزد جنجالی‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا‪ ،‬عرصه سیاســی این‬ ‫کشــور را شــدیدا تحت تاثیر قرار دهد‪ ،‬زیرا به رغم نبود امار‬ ‫رسمی و معین دربار ه مقدار و ارزش اموال سعودی ها به دلیل‬ ‫سانســورهای اجباری وزارت خزانه داری امریکا که مسئول‬ ‫نفرت از اوباما‬ ‫سعودی ها منتظر رئیس جمهور بعدی‬ ‫امریکا هستند‬ ‫انتشار این اطالعات است‪ ،‬دراخرین گزارش مربوط به سال‬ ‫‪2015-2016‬ارزش این دارایی ها بیش از ‪ 612‬میلیارد دالر‬ ‫و حجم نقدینگی عربستان در ایاالت متحده‪ ،‬افزون بر‪285‬‬ ‫میلیارد دالر اعالم شده اســت ‪ .‬عالوه بر ان اسناد مالی که‬ ‫عربستان از امریکا در اختیار دارد نیز به بیش از ‪ 327‬میلیارد‬ ‫دالر می رســد‪ .‬جدای از ان‪ ،‬شرکت ســعودی ارامکو اخیرا ‬ ‫بزرگ ترین پاالیشــگاه امریکا را خریداری کرده که ظرفیت‬ ‫تصفیه ان به ‪ 600‬هزار بشــکه نفت در روز می رسد و همین‬ ‫امر به این شرکت موقعیت راهبردی می دهد تا ضمن انتقال‬ ‫نفت خــام و تصفیه ان‪ ،‬محصــول ان را در بــازار امریکای‬ ‫شــمالی به فروش برســاند‪.‬اوباما با درک میــزان نارضایتی‬ ‫ریاض راهی عربستان شد تا تضمین هایی را به ملک سلمان‬ ‫و دیگر حاکمان حوزه خلیج فارس دهد‪ ،‬اگرچه سلمان با عدم‬ ‫استقبالش از اوباما در فرودگاه ریاض اشکارا به او فهماند که‬ ‫دوره اش به پایان رســیده و وعده هایش نمی تواند از میزان‬ ‫خشم و نارضایتی اعراب بکاهد و انها به طور تلویحی اعالم‬ ‫کردند که منتظر هستند رئیس جمهوری اینده امریکا اقدامی‬ ‫ عملی در جهت کســب رضایت انها انجام دهــد‪ .‬اعضای‬ ‫شورای همکاری خیلج فارس به استثنای عمان‪ ،‬بر این باور‬ ‫هستندکهپشتوانه ایبانامکاخ سفیدکهحداقلطینزدیک‬ ‫به چهار دهه گذشــته همیشــه در کنار انها بوده را از دست‬ ‫داده اند‪ .‬انها طی این سال ها به امید این بوده اند که ابرقدرت‬ ‫جهانی‪ ،‬بزرگترین تهدید پیش روی انــان را در هر حالتی از‬ ‫میانخواهدبرداشت‪.‬انهااطمینان داشتندکهباالخرهزمانی‬ ‫خواهدرسیدکهجمهوریاسالمیایرانهدفحملهمستقیم‬ ‫نظامی قرار خواهد گرفت و از سیاست فشار و تحریم رضایت‬ ‫نسبی داشتند‪ .‬رئیس جمهور امریکا به وضوح با اظهاراتش‬ ‫طی این سفر در جمع سران عرب حوزه خلیج فارس از اولویت‬ ‫نگرانیانهاپردهبرداشت‪.‬باتحلیلسخنرانیاوبامادرنشست‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس‪ ،‬می توان اولویت های نگرانی‬ ‫اعراب را اینگونه فهرست کرد‪ :‬توافق هســته ای با ایران و‬ ‫نگرانی از نقش منطقــه ای تهران؛ بحران ســوریه و تداوم‬ ‫حضور بشار اســد در قدرت؛ اوضاع عراق و ادامه پشتیبانی‬ ‫دولت امریــکا از دولت حیــدر عبادی‪ .‬اوبامــا در خصوص‬ ‫موضوع اول تالش کرد اینگونه به اعراب اطمینان دهد که‬ ‫جمهوری اسالمی ایران باید به توافقات صورت گرفته عمل‬ ‫کند و جدای از ان واشنگتن در کنار شرکای حوزه خلیج فارس‬ ‫خود در مقابل انچه اقدامات «بی ثبات کننده» ایران نامید‪،‬‬ ‫خواهد ایستاد‪ .‬حال انکه خواســته واضح اعضای شورای‬ ‫همکاریبهنظرمی رسداعمالتحریم هایبیشترعلیهایران‬ ‫اینباربهبهانهبرنامهموشکیباشد؛درخواستیکهاتفاقنظر‬ ‫بین المللی در مورد ان وجود ندارد‪ .‬اوباما در برابر تالش های‬ ‫ضد ایرانی عربســتان‪ ،‬موضع خــود در قبال این مــورد را به‬ ‫اختصار چنین بیان کرد که در منطقه رقابتــی میان ایران و‬ ‫عربستان وجود دارد و طرفین باید با همدیگر مشارکت کنند‪.‬‬ ‫در خصوص موضوع سوریه‪ ،‬اگرچه دو طرف به طور ضمنی‬ ‫در این خصوص توافق دارند که می بایست تسویه سیاسی‬ ‫با کناره گیری بشار اسد همراه باشد‪ ،‬اما تمایل عربستان در‬ ‫وهله اول گزینه نظامی اســت‪ .‬حال کــه این گزینه محقق‬ ‫نشده‪،‬می بایستتسویه سیاسیباکناره گیریبشاراسدشروع‬ ‫شود‪ .‬شاید قلبا اوباما نیز همین دیدگاه ر ا ترجیح دهد اما انچه‬ ‫نمی تواند رسما به ملک سلمان و دیگر حاکمان عرب بگوید‬ ‫این است که اوال این امر دیگر از توان ایاالت متحده ان هم‬ ‫بدون در نظر گرفتن عرصه میدانی ســوریه و نقطه نظرات‬ ‫حمله به میراث کاردوسو‬ ‫لوال و روسف از نظم سیاسی برزیل‬ ‫حذف می شوند‬ ‫‪39‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ناکامی درتنش زدایی‬ ‫اوباما نتوانست سلمان را راضی کند‬ ‫سمیه مروتی‬ ‫پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪2‬‬ ‫سفر اخیر باراک اوباما رئیس جمهور امریکا به ریاض‬ ‫و دیدار با ملک سلمان پادشاه این کشور در حالی صورت‬ ‫گرفت که روابط دو کشــور گرمی ســال های گذشــته را‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫دالیل سردی روابط بسیارند اما انچه در صدر لیست‬ ‫موضوعات ناخوشایند برای دو طرف قرار می گیرد‪ ،‬اقدام‬ ‫کنگره امریکا جهت اقامه دعوی علیه عربســتان و انتشار‬ ‫اسناد ‪ 28‬صفحه ای درباره دست داشتن ریاض در حمالت‬ ‫‪ 11‬ســپتامبر و در ادامه ان گرفتن غرامــت برای قربانیان‬ ‫‪11‬سپتامبر و در ادامه ان تهدید متقابل عربستان به تالفی‬ ‫با خروج دارایی های خود از این کشور است‪.‬‬ ‫اگر دنیــا را از زوایه دید امریکا و عربســتان بنگریم‪،‬‬ ‫چه مســائلی می تواند در این که عربســتان کــه پیش تر‬ ‫به عنوان متحد منطقــه ای امریکا از ان یاد می شــد را در‬ ‫مقابل امریکا قرار دهد و یا حداقل این کشور دیگر در کنار‬ ‫امریکا جای نگیرد‪.‬‬ ‫ب ه یقین موضوع هسته ای ایران و مذاکرات امریکا و‬ ‫ایر ان جایگاه مهمی را در ذهن سردمداران ریاض اشغال‬ ‫کرده چرا که به تعبیر بسیاری از تحلیلگران چینش نیروهای‬ ‫ریاض در منطقه و تحریکات سیاست خارجی اش همگی‬ ‫در راســتای عقب راندن ایران‪ ،‬محدود کردن ایران و در‬ ‫واقع مقابله با ایران است؛ در چنین شــرایطی خردمندانه‬ ‫نیست که بپذیریم ریاض جایگاه متحد منطقه ای بودن را‬ ‫داشته باشد و ِ‬ ‫تاب مذاکرات و بهبود هرچند مقطعی و مبهم‬ ‫روابط تهران و واشــنگتن را بیاورد‪ .‬مساله سوریه‪ ،‬عراق و‬ ‫یمن نیز همچنان روی میز تصمیم گیران ریاض قرار دارد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬امریکا در کنار مســاله مذاکرات با‬ ‫ایران و تنش با کنگره بر ســر موضوعاتــی می تواند حزب‬ ‫حاکم یعنــی دموکــرات را از دور بعدی ریاســت جمهوری‬ ‫عقب نگه دارد‪ .‬دغدغه گســترش عملیات تروریستی در‬ ‫منطقه و نفوذ نیروهای تندرو به خاک اروپا و احتمال انجام‬ ‫عملیات در امریکا اســت‪ .‬ســوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬افغانســتان و‬ ‫بحــران پناهندگان از دیگــر موضوعاتی اســت که از دید‬ ‫امریکا می توان با همراهی عربستان و یا فشار بر ان کشور‬ ‫به پاسخ دست یافت‪.‬‬ ‫اوباما واپسین سال دوره ریاســت جمهوری خویش‬ ‫را طــی می کنــد و امریــکا در تب و تــاب رونــد انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اســت؛ و تجربه گــواه این اســت که‬ ‫هیــچ رئیس جمهوری در ســال اخــر ریاســت جمهوری‬ ‫تصمیم بزرگی کــه نتواند تا تحویل پســت بــه فرد بعدی‬ ‫که می تواند از حزب رقیب باشــد‪ ،‬اتخــاذ نمی کند چرا که‬ ‫ممکن است حزبش را برای سال ها عقب نگه دارد‪ .‬معموال‬ ‫رئیس جمهورها در چنین شرایطی سعی دارند پرونده های‬ ‫باز را سروســامان دهند‪ ،‬بحران ها را در حد توان حل و در‬ ‫غیر این صورت از گســترش ان جلوگیری کنند و به تعبیر‬ ‫بهتر چالش جدیدی در روزهای اخر برای خود و حزب شان‬ ‫ایجاد نکنند‪.‬‬ ‫امریــکا مدت هاســت از منطقــه فاصله‬ ‫می گیــرد و ایــن داســتان محــدود بــه‬ ‫عربستان نیست‪ .‬در مورد سوریه جامعه‬ ‫جهانی بارها و در شرایط بحرانی از امریکا‬ ‫تقاضای ورود به موضوع و اعزام نیرو کرد‪،‬‬ ‫اما اوباما صریحا اعــزام نیروی نظامی به‬ ‫خاک سوریه را رد کرد و گفت موضوعات‬ ‫منطقه ای باید در منطقه حل شوند‬ ‫چرایی ســفر اوباما به ریاض می توانــد در چارچوب‬ ‫مطالبی که ذکر ان رفــت‪ ،‬بگنجد؛ اما ایــا می توان دلیل‬ ‫سردی روابط دو کشور را در چارچوب تغییر نگاه امریکا به‬ ‫منطقه جست!‬ ‫امریکا مدت هاســت از منطقــه فاصلــه می گیرد و‬ ‫این داستان محدود به عربستان نیســت‪ .‬در مورد سوریه‬ ‫جامعه جهانی بارها و در شرایط بحرانی از امریکا تقاضای‬ ‫ورود به موضوع و اعزام نیرو کــرد‪ ،‬اما اوباما صریحا اعزام‬ ‫نیروی نظامی به خاک سوریه را رد کرد و گفت موضوعات‬ ‫منطقه ای باید در منطقه حل شوند‪ ،‬شــاید تجربه عراق و‬ ‫افغانستان این کشور را از گشــودن پرونده ای جدید روی‬ ‫میز وزارت دفاعش بازداشــته باشد‪ .‬چندی پیش نیز رسما‬ ‫اعالم کرد گزینه کنار گذاشتن اسد را کنار گذاشته است‪،‬‬ ‫این ســخن به مذاق کشــورهای حــوزه خلیج فــارس که‬ ‫هم و غم خود را بر حذف اسد قرار داده بودند‪ ،‬حتما خوش‬ ‫نیامده است‪.‬‬ ‫اوبامــا بارها به صــورت تلویحی گفتــه دیگر حاضر‬ ‫بــه دادن هزینــه در خاورمیانه نیســت ولــی بحران های‬ ‫خاورمیانه باید سریعا حل شــوند و تاکید بسیار بر نشستن‬ ‫تمامی بازیگران درگیر در سوریه دور یک میز می تواند این‬ ‫مدعا را تقویت کند که بازیگران منطقه خودشان باید برای‬ ‫مسائل شــان هزینه کنند و من به عنوان امریکا فقط حکم‬ ‫ناظر و یا بازیگــری را دارم که در صورت نیــاز وارد میدان‬ ‫می شوم و لزومی برای حضور همیشگی من نیست‪.‬‬ ‫این ســناریو در تایید ســناریوی تالش امریکا برای‬ ‫تغییر سطح نفرت مردم خاورمیانه از او جای می گیرد‪ .‬ایا‬ ‫می توان پذیرفت که ریاض خــود را در چنین جایگاهی در‬ ‫مقابل بازیگری به نــام ایران ببیند که ســال ها از راه های‬ ‫مختلف در ســوریه‪ ،‬عراق و یمن و تزریــق میلیاردها دالر‬ ‫ســعی در عقب راندن او از منطقه عربی داشــته‪ ،‬بنشیند و‬ ‫بین الملل‬ ‫کاردار پیشین ایران در عربستان درگفت وگو با مثلث‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫به نظر می رسد که روابط عربستان و غرب به ویژه‬ ‫امریکا دوران افول را ســپری می‪‎‬کند‪ .‬حتی طی‬ ‫سفر اخیر باراک اوباما به ریاض شاهد بودیم که‬ ‫اســتقبال گرمی از رئیس جمهور امریکا صورت‬ ‫نگرفــت‪ .‬برخــی معتقدند کــه روابــط ریاض و‬ ‫واشــنگتن در زمان دولت دموکــرات اوباما دچار‬ ‫تنش هایبیشتریشدهاست‪.‬نظرشماچیست؟‬ ‫می توان گفت روابــط غرب و ریاض نســبت به‬ ‫گذشته با چالش هایی مواجه شده است؟‬ ‫از زمانی کــه عبدالعزیز با کمک انگلیســی ها در‬ ‫عربســتان روی کار امد‪ ،‬یک تفاهمنامه نانوشته ای میان‬ ‫ریــاض ‪ -‬لندن پدید امد مبنــی بر اینکه انگلیــس و به طور‬ ‫کل غرب از حکومــت و خاندان عبدالعزیــز حمایت کند و‬ ‫در قبال ان عربستان‪ ،‬نفت انگلیس و غرب را تامین کند‪.‬‬ ‫این تفاهم نامه نانوشــته تا به امروز ادامه داشــته اســت‪.‬‬ ‫یعنی در طول ایــن دوران از زمان عبدالعزیز تــا به امروز‪،‬‬ ‫ریــاض تامین کننده اصلی نفت غرب بــوده و در قبال ان‪،‬‬ ‫حمایت های نظامی‪ ،‬امنیتی و سیاسی انها را دریافت کرده‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین نوعی اتحاد استراتژیک میان عربستان و‬ ‫غرب وجود دارد‪ .‬البته عربســتان منهای اینکه بزرگترین‬ ‫کشور تولیدکننده نفت است موقعیت مهمی نیز دارد چرا که‬ ‫حرمین شریفین در انجا قرار دارد و مسلمانان با دید دیگری‬ ‫به این کشور نگاه می کنند‪.‬‬ ‫اخیرا مشخص شده که مقامات ســعودی نسبت به‬ ‫ذخایر استراتژیک خود دروغ هایی را مطرح کرده و میزان‬ ‫ذخایر نفتی شان را بیش از انچه بوده‪ ،‬اعالم کرده اند‪ .‬اما‬ ‫امروز اشکار شده که این میزان اعالمی دروغ بوده است‪.‬‬ ‫ضمن انکه در جهــان غرب به دلیل منابــع متعدد نفتی در‬ ‫امریکا و انگلیس‪ ،‬میزان نیازشــان به عربستان نسبت به‬ ‫گذشته کاهش یافته اســت‪ .‬بنابراین این کشــورها مانند‬ ‫قدیم دیگر به نفت خلیج فارس نیازمند نیســتند و به همین‬ ‫دلیل غرب نگاه گذشته اش را به عربستان تغییر داده است‪.‬‬ ‫به اضافه اینکه عربستان کشــوری است دارای یک نظام‬ ‫فرتوت‪ ،‬خسته‪ ،‬ضدمردمی و ضدحقوق بشری و خصوصا‬ ‫به دنبــال رفتارهــای ضدحقوق بشــرانه این کشــور طی‬ ‫ ‪2-3‬اخیر‪ ،‬غرب نسبت به این کشور دچار چالش شده است‪.‬‬ ‫زیرا غرب نمی تواند پاسخگوی افکار عمومی خودش باشد‬ ‫که چرا باید از کشوری که تا بدین حد اشکار به حقوق بشر‬ ‫تجاوز می کند و در یمن و برخی جاهای دیگر سرکوب های‬ ‫خشــن نظامی انجام می دهد‪ ،‬حمایت کنند‪ .‬شاهد بودیم‬ ‫در رسانه ها و مجامع مختلف کشورهای اروپایی این بحث‬ ‫به طور جدی مطرح است‪.‬‬ ‫همچنین اوباما با شعار تغییر در امریکا روی کار امد و‬ ‫این تغییر در منطقه مهم خاورمیانه کامال ملموس بود‪ .‬زیرا‬ ‫طی چند سال اخیر اغلب مهره های پوسیده و سوخته شده‬ ‫امریکا در منطقه سقوط کردند امثال حسنی مبارک‪ ،‬معمر‬ ‫قذاقی و دیگر حاکمان عرب‪ .‬خاورمیانه دچار یک چالش‬ ‫جدی تغییر شده و این همان سیاستی است که امریکای‬ ‫اوباما مایل بود در خاورمیانه اتفاق بیفتد‪ .‬ضمن اینکه غرب‬ ‫چاره دیگری نداشت و باید چهره ها و نظام های جدیدتری‬ ‫با ساختارهای دموکراتیک و نسبتا مردمی تر در این منطقه‬ ‫روی کار می امد تا بتوانند خاورمیانه با ثباتی داشته باشند‪.‬‬ ‫عربســتان در این دیــدگاه هیچ نقش و جایگاهــی ندارد و‬ ‫تنها رژیم باقیمانده از دوران گذشته اســت که نه ساختار‬ ‫مردمی پیــدا کرده و نه با سیســتم جدیدی کــه در منطقه‬ ‫در حال شکل گیری است ســازگاری دارد‪ .‬بنابراین دور از‬ ‫تصور نیست چنین کشــوری به دلیل سیاست های دولت‬ ‫دموکرات امریکا در منطقه با واشنگتن دچار چالش و تضاد‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫عربستان طی سال های اخیر نتوانست در منطقه‬ ‫به خوبی ایفای نقش کند و در اغلب کشــورها در‬ ‫نهایت به یــک بازیگر منفعل تبدیل شــد و حتی‬ ‫سیاســت های اشــتباه و نادرســتی را در پیش‬ ‫گرفت‪ .‬ایــن ناتوانی عربســتان در ایفای نقش‬ ‫منطقه ای تا چه حد در فاصله افتادن میان ریاض‬ ‫و واشنگتن تاثیرگذار بوده است؟‬ ‫در واقع از دیگر دالیل اصلی چالش میان واشنگتن‬ ‫– ریاض همین اســت که عربســتان ســعودی نتوانست‬ ‫ماموریت هایی که داشــت را بــه خوبی انجــام دهد‪ .‬قرار‬ ‫بود ریاض با مداخله نیابتی در ســوریه‪ ،‬رژیم بشــار اسد را‬ ‫سرنگون کند‪ .‬قرار بود توازن قدرت را در عراق برهم بزند؛‬ ‫قرار بود ریاض‪ ،‬انصارالله را در یمن سرکوب کند و مقاومت‬ ‫را نیز دچار چالش کند‪ .‬بر اســاس گفت وگوهایی که میان‬ ‫امریکا و عربستان از زمان سعود الفیصل صورت گرفته بود‬ ‫قرار بود ریاض چنین ماموریت هایــی را عملیاتی کند و در‬ ‫ازای ان تضمین های الزم را از سوی امریکا دریافت کند‪.‬‬ ‫امروز تمام این وعده ها تبدیل به یاس و ناامیدی شده زیرا‬ ‫عربستان نتوانست انچه را از ان کشــور خواسته بودند به‬ ‫سرانجام برساند‪ .‬سعودی‪‎‬ها در ســوریه شکست خوردند؛‬ ‫به رغم انکه تمام توانایی‪‎‬ها و امکانات خود را صرف سقوط‬ ‫رئیس جمهور سوریه کردند اما موفق نشدند‪ .‬در عراق برنامه‬ ‫سقوط بغداد را در دستورکار داشــتند اما شکست خوردند‪.‬‬ ‫در یمن نیز وعده داده بودند که طی دوتا ســه هفته کار را‬ ‫تمام می کنند اما بیش از یک سال است که در این کشور به‬ ‫هیچ نتیجه ای دست نیافته اند‪ .‬چنین کشوری در طرح ها و‬ ‫سیاســت های امریکای فعال نمی تواند جایگاه مشخصی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬چرا که نتوانســت توانایی های خود را اثبات‬ ‫کند‪ .‬همچنین باید توجه داشــت که به طور کلی سیستم و‬ ‫ساختار داخلی عربستان با اســتراتژی اوباما و به طور کل‬ ‫امریکا در منطقه مغایرت دارد‪ .‬از اینجاســت که چالش ها‬ ‫میان طرفین جدی شده و روز به روز هم جدی تر می شود‪.‬‬ ‫تا چند مــاه دیگر انتخابات ریاســت جمهوری در‬ ‫امریکا برگزار می شــود و مشــخص نیســت که‬ ‫رئیس جمهور بعــدی دموکــرات خواهــد بود یا‬ ‫جمهوریخــواه‪ .‬در صورت تغییــر رئیس جمهور‬ ‫امریکا ایا سیاست های این کشور در قبال ریاض‬ ‫نیز تغییر خواهد کرد؟‬ ‫به نظر من هر دولتــی در امریــکا روی کار بیاید‬ ‫چه دموکــرات باشــد و چــه جمهوریخواه همیــن چالش‬ ‫را با عربســتان خواهد داشــت‪ .‬زیرا این چالــش و تضاد‪،‬‬ ‫ماهیتی است‪ .‬امروز منطقه در حال پوست انداختن است‬ ‫و چون امریــکا می خواهد منطقه را ترک کرده و به ســمت‬ ‫مرزهای چین برود‪ ،‬مایل اســت منطقه خاورمیانه ثبات و‬ ‫امنیت بیشتری داشته باشــد زیرا در این صورت هم منافع‬ ‫امریکا حفظ خواهد شد و هم امنیت رژیم صهیونیستی‪ .‬اما‬ ‫عربستان نمی تواند در این داستان جایگاهی داشته باشد‬ ‫و چون عربستان حمایت امریکا را تاحدودی از دست داده‬ ‫طبیعی است دچار سرخوردگی شــود و نسبت به اینده اش‬ ‫بین الملل‬ ‫به تعبیر بهتر منافع ایران در سوریه را به رسمیت بشناسد و‬ ‫مرزهای نفوذ منطقه ای دیگران را مهر تایید زند‪ .‬با این کار‬ ‫عربستان رسما باید شکســت سیاست های خود در منطقه‬ ‫را اعالم کرده و دست از جاه طلبی های خویش در سیاست‬ ‫منطقه ای اش بردارد‪.‬‬ ‫وجــود نیروهــای تنــدرو که بــه بــاور تائید شــده‬ ‫دســت پرورده دالرهای نفتی عربســتان و قطر هســتند‬ ‫امروز مســاله و دغدغه نــه تنها کشــورهای منطقه بلکه‬ ‫جهان است‪ .‬در بیشــتر عملیات های تروریستی از اغاز‬ ‫سال ‪ 2000‬تا کنون پای اتباع این کشور در میان بوده‪ ،‬از‬ ‫‪ 19‬نفر تروریستی که عملیات ‪ 11‬سپتامبر را ترتیب دادند‬ ‫‪ 15‬نفر ســعودی بودند در عملیات های دیگر تروریستی‬ ‫علیه منافع و اتباع کشورهای غربی در خاک اروپا یا سایر‬ ‫نقاط جهان همیشــه پای یک ســعودی در میــان بوده‬ ‫اســت‪ ،‬موضوعی که توجه افــکار عمومی جهــان را به‬ ‫خود جلب کــرده و ریاض نمی تواند از زیر بار مســئولیت‬ ‫ان شانه خالی کند‪.‬‬ ‫چه بســیار کشــورهایی به ســبب دخالت اتباع شان‬ ‫در عملیاتی تروریســتی مورد شــماتت دولت های غربی‬ ‫از جمله امریکا قــرار گرفته اند و امروز ســوالی که همه از‬ ‫خود می پرسند این است‪ ،‬چرا کســی از عربستان در مورد‬ ‫چرا یی حضور اتباعش پرسشی را هرچند در سطح رسانه ها‬ ‫مطرح نمی کند‪ ،‬فشــار افکار عمومی ســبب مانور برخی‬ ‫رسانه ها روی این موضوع و پیگیری دالرهای کشورهای‬ ‫حاشــیه خلیج فارس در حمایت از گروه هــای تندرو نظیر‬ ‫داعش شد‪.‬‬ ‫حال اوباما باید با کشــوری بنای روابط را مســتحکم‬ ‫کند که هرچند در ظاهر می باید در موضع ضعف قرار گیرد‬ ‫اما از این کشــور برای موضوعاتی نظیــر مذاکره با ایران‬ ‫بر سر مساله هســته ای و دعوت از ایران برای مذاکره در‬ ‫مورد اینده سوریه گله مند است‪ .‬انها رسما اعالم کرده اند‬ ‫امریکا باید در مورد «مهار» ایران بــه انها «تعهد» دهد‪.‬‬ ‫ ترس از تغییر سیاست مهار ایران به مهار سعودی می تواند‬ ‫در اینده ای هر چنــد نه چندان نزدیک محقق شــود‪ .‬این‬ ‫امر حداقل روی کاغذ شــدنی اســت و امکانش به راحتی‬ ‫مهیاســت‪ .‬ســعودی ها همچنین از امــکان تغییر موازنه‬ ‫قدرت در منطقه در هراس هســتند چون به درســتی درک‬ ‫کرده اند نتیجه هر چه باشــد به قطعا به ســود انها نخواهد‬ ‫بود‪.‬‬ ‫حال مجدد به این مســاله باز می گردیــم که امریکا‬ ‫چگونه می تواند ســعودی ها را راضی و یــا ارام نگه دارد ؛‬ ‫چشم پوشی از ادامه مذاکرات با ایران یا تاکید مجدد روی‬ ‫حمایت از گزینه حذف اسد به عنوان راه حل بحران سوریه!‬ ‫این دو می توانند گزینه های روی میز سران دو کشور‬ ‫باشــند اما ســوال مهمتر این اســت؛ امریکا در ازای این‬ ‫عقبگرد چه چیزی به دســت خواهد اورد و عربستان برای‬ ‫جلب رضایت امریکا از چه توانمندی ها و ابزاری برخوردار‬ ‫اســت؟ ایا فقط بحث ســرمایه های ســعودی در امریکا‬ ‫می تواند مشوق این چرخش باشــد ؟ به قطع پاسخ به این‬ ‫سوال منفی اســت‪ .‬اگر این ســناریو را بپذیریم که فرمان‬ ‫عملیات داعش در ســوریه در دســتان سعودی ها ست ایا‬ ‫می توانیم گزینــه همکاری برای کاهش ســطح عملیات‬ ‫تروریســتی در منطقــه را کارت برنده ســعودی ها در نظر‬ ‫بگیریم؟‬ ‫اما به قطع انچه از سفر اوباما به این کشور بر می اید‪،‬‬ ‫لبخندی بر لبان دو طرف ننشســته و هر دو بر موضع خود‬ ‫پای فشــرده اند و توافقی صــورت نگرفته اســت؛ پس با‬ ‫تاکید بر انچه ذکر ان رفت‪ ،‬امریکا برای حل بحران سوریه‬ ‫گزینه حذف اسد را کنار گذاشته و با ادامه مذاکرات با طرف‬ ‫ایرانی امکان همکاری برای حل موضوعات منطقه ای از‬ ‫سوی دو طرف قوت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫اتحاد طالیی عربستان و امریکا‬ ‫رو ب ه پایان است‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هراسان باشد‪ .‬امروز عربســتان به هر راه حل و وسیله ای‬ ‫متوســل می‪‎‬شــود تا خود را نجات دهد‪ .‬این کشــور طی‬ ‫ســال‪‎‬های گذشــته هیچ گاه مایل نبود که ارتباط پنهانی‬ ‫خود را با رژیم اسرائیل اشکار کند زیرا می‪‎‬دانست که چنین‬ ‫مســاله ای باعث ابروریزی برای خاندان ال سعود خواهد‬ ‫شد‪ .‬زیرا اسرائیل‪ ،‬دشمن نخســت مسلمانان و عربستان ‬ ‫ام القرای مسلمین است‪ .‬حرمین شریفین در این سرزمین‬ ‫قرار دارد‪ ،‬اما امروز ریاض مجبور شده که این رابطه را علنی‬ ‫ی و در حال فروپاشی‬ ‫کند چرا که احساس می‪‎‬کند پشتش خال ‬ ‫است‪ .‬عربستان با تمســک به رژیم جعلی اسرائیل تالش‬ ‫دارد خود را حفظ کنــد‪ .‬انها علنا اعالم کردند که دشــمن‬ ‫نخست انها رژیم صهیونیستی نیســت بلکه ایران است و‬ ‫ولید بن طالل از مقامات ارشد سعودی نیز یک سفر رسمی‬ ‫به اسرائیل داشت‪ .‬امروز کارد به استخوان ریاض رسیده‬ ‫و دست به هر اقدامی می‏زند تا خود را از غرق شدن نجات‬ ‫دهد‪ .‬باید توجه داشت که اتحاد طالیی و استراتژیک میان‬ ‫عربستان و غرب به پایان خود نزدیک شــده و این دوران‬ ‫دیگر تکرار نخواهد شد‪ .‬زیرا امروز جهان بینی‪ ،‬نگرش‪‎‬ها‬ ‫و حوزه‪‎‬های منافع ملی تغییر کرده اســت؛ عربستان دیگر‬ ‫نمی‪‎‬تواند به عنوان تامین کننده اصلی نفت دنیا ابراز وجود‬ ‫کند‪ .‬بنابراین امروز ریاض بی صدا شــده و پایه‪‎‬های قدرت‬ ‫و توازن استراتژیکش دچار خلل شده است‪ .‬این کشور در‬ ‫یک حالت بی وزنی قرار دارد و همین موضوع باعث تشدید‬ ‫چالش های این کشور با ایران و غرب شده است‪ .‬همچنین‬ ‫منافع مشترک میان امریکا و عربستان کاهش یافته است‬ ‫بنابراین واشــنگتن برای حفظ ریاض هزینه های سنگین‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬زیرا بحث اعتبار امریکا هم مطرح است و اگر‬ ‫واشنگتن برای کشوری چون عربستان بخواهد هزینه کند با‬ ‫افکار عمومی داخل کشورش مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫همان طور که اشــاره کردید واشــنگتن به دنبال‬ ‫ایجــاد ثبــات در منطقــه خاورمیانــه اســت اما‬ ‫عربســتان سیاســت های تنش افریــن را در‬ ‫دســتورکار دارد‪ .‬اســتراتژی امریکا بــرای مهار‬ ‫ریاض چیست؟‬ ‫اســتراتژی امریکا در حال حاضر این اســت که‬ ‫ســعودی ها را به سمت همکاری های مشــترک سیاسی و‬ ‫امنیتی در منطقه با کشورهای قدرتمند و دسته اول منطقه‬ ‫از جمله ایران سوق دهد‪ .‬امریکا با صراحت چنین مساله ای‬ ‫را بیان کرده که همین موضوع باعث رنجش ســعودی ها‬ ‫شد‪ .‬باید توجه داشت که امریکایی ها امروز به این مساله‬ ‫واقف شده اند که بدون مشارکت و نقش فعال و موثر ایران‬ ‫هیچ طرحــی در خاورمیانه موفق نخواهــد بود‪ .‬همچنین‬ ‫انهــا می دانند که حکومت و ســاختار فعلــی در جمهوری‬ ‫اسالمی ایران کامال باثبات است و نهادهای دموکراتیک‬ ‫نیز نهادینه شده است‪ .‬از سوی دیگر انها نسبت به پتانسیل‬ ‫و ظرفیت‪‎‬های فوق العاده ایران به لحاظ سیاسی‪ ،‬نظامی‪،‬‬ ‫امنیتی‪ ،‬فرهنگــی‪ ،‬تمدنی و تاریخی اگاه هســتند و توجه‬ ‫دارند که ایران نقــش و نفوذ موثری در میان کشــورهای‬ ‫منطقه دارد که نمونه بارز ان ســوریه و عراق اســت‪ .‬اخیرا‬ ‫اقای روحانی نیز اشــاره کردند که اگر ایــران نبود اکنون‬ ‫حاکمیــت داعش به نام دولــت عراق و ســوریه در منطقه‬ ‫حاکم شده بود‪ .‬این حرف کامال ریشه در واقعیت دارد‪ .‬تنها‬ ‫کشوری که به طور موثر و مستقیم دخالت کرد تا داعش را‬ ‫سرکوب کند و پس براند جمهوری اسالمی ایران بود و این‬ ‫مساله کامال واضح است‪ .‬امریکا نیز نسبت به این مسائل‬ ‫اگاه اســت و می داند که اگر می خواهد منطقه به ســمت‬ ‫امنیت و ثبات برود باید از ایران کمک بخواهد و این کار را‬ ‫انجام داده است‪ .‬اما عربستان به دلیل رقابت سرسختی که‬ ‫در منطقه با ایران دارد برایش اسان نیست که طرح مشارکت‬ ‫منطقه ای با ایران را که از ســوی واشــنگتن مطرح شده‪،‬‬ ‫بپذیرد‪ .‬امریکایی ها درست تشــخیص داده اند که ایران‬ ‫‪3‬‬ ‫احمــد دســتمالچیان‪ ،‬کاردار ســابق ایــران در‬ ‫عربستان و سفیر سابق در اردن و لبنان در گفت وگویی‬ ‫بــا هفته نامــه مثلــث به بررســی ســفر اخیــر باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا به عربســتان و بررســی‬ ‫فرازوفرودهای روابط ریاض و واشنگتن پرداخت‪ .‬او‬ ‫معتقد اســت امروز اتحاد طالیی و استراتژیک میان‬ ‫عربســتان و غرب به پایــان خود نزدیک شــده و این‬ ‫دوران دیگر تکرار نخواهد شد‪ .‬به گفته این کارشناس‬ ‫ امروز جهان بینی‪ ،‬نگرش‪‎‬ها و حوزه‪‎‬هــای منافع ملی‬ ‫تغییر کــرده و عربســتان دیگر نمی‪‎‬توانــد به عنوان‬ ‫تامین کننده اصلی نفت دنیا ابراز وجود کند‪ .‬بنابراین‬ ‫امروز ریاض بی صدا شــده و پایه‪‎‬های قدرت و توازن‬ ‫استراتژیکش دچار خلل شده اســت‪ .‬کاردار پیشین‬ ‫ایران در عربســتان همچنیــن با بیان اینکــه اکنون‬ ‫ریاض بر ســر یک دوراهی قرار گرفتــه تاکید کرد که‬ ‫عربستان باید تصمیم استراتژیک بگیرد ‪ .‬او توضیح‬ ‫داد ریاض یا باید جریانی کــه در منطقه راه افتاده و رو‬ ‫به جلو در حرکت است را بپذیرد و در یک میدان رقابتی‬ ‫سالم به شراکت ها تن دهد تا خاورمیانه تبدیل به یک‬ ‫منطقه باثبات و ارام شــود یا اینکه به سیاســت های‬ ‫تنش افرین و بی ثباتی در منطقه ادامه دهد که چنین‬ ‫روندی در نهایت دامن گیر خود ریاض خواهد شد‪.‬‬ ‫باید در فرایندهای منطقه ای حضور داشــته باشد و اوباما‬ ‫نیز امده بود که همین مطلب را به ملک ســلمان و ســران‬ ‫کشــورهای خلیج فارس بگوید که چاره ای جز همکاری و‬ ‫شراکت با ایران ندارد‪ .‬امروز اغلب کشورهای منطقه چون‬ ‫بحریــن‪ ،‬یمن و حتی عربســتان در وضعیــت بی ثباتی به‬ ‫سر می برند و حرف امریکا این اســت که این کشورها اگر‬ ‫می خواهند کیان خود را حفظ کنند باید با تهران همکاری‬ ‫داشته باشند‪ .‬به عقیده من هدف اصلی و اولیه سفر اوباما‬ ‫به خاورمیانه اعالم همین موضوع بوده اســت‪ .‬اما شاهد‬ ‫بودیم که سعودی ها از اوباما استقبال سردی کردند و شاید‬ ‫سردترین استقبال تاریخی از یک رئیس جمهور امریکا در‬ ‫عربستان در این سفر بوده باشد‪.‬‬ ‫پارلمــان عربی اخیرا بــا طرح و تکــرار ادعاهای‬ ‫واهی پیشــین عربســتان ســعودی و برخی از‬ ‫کشــورهای عربــی دیگــر در رابطــه بــا ایــران‬ ‫و حزب الله مدعی شــد کــه جمهوری اســامی‬ ‫ایران به صورت مســتقیم و حزب الله به شــکل‬ ‫غیرمســتقیم در امور کشــورهای عربی دخالت‬ ‫می کنند‪ .‬عربســتان با چــه نیتی ایــن ادعاها را‬ ‫مطرح می کند؟‬ ‫باید مدنظر داشــت که جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ی جریان های‬ ‫ســردمدار محور مقاومت و مهم تریــن حام ‬ ‫مبارز در منطقه است بنابراین انها می گفتند؛ باید تضعیف‬ ‫می شــد و مورد حمالت مداوم قرار می گرفــت و به همین‬ ‫خاطر‪ ،‬توطئه ایران هراسی که با پروژه هالل شیعی مطرح‬ ‫شــده بود‪ ،‬در دســتورکار قرار گرفت‪ .‬از ان پس‪ ،‬ما شاهد‬ ‫هستیم که به صورت سلسله وار و با بهانه های واهی اتهام‬ ‫دخالت در امور کشــورهای جهان اسالم و منطقه از سوی‬ ‫عربســتان تکرار می شــود‪ .‬البته طرح این اتهام مختص‬ ‫به این کشــور نمانده و ریاض با نفوذ مالی و سیاســی خود‬ ‫و خرید کشــورها‪ ،‬انها را علیه ایران شورانده است‪ .‬در این‬ ‫راســتا‪ ،‬انها ابتدا ایران و حزب الله را در شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس محکوم ساختند و ســپس در اتحادیه عرب و‬ ‫سازمان همکاری اسالمی ادعاهای شان را تکرار کردند‪.‬‬ ‫در اخرین اقدام نیــز انها اتهاماتشــان را در پارلمان عربی‬ ‫بیان کردند و اردن نیز تحت تاثیر عربســتان‪ ،‬ســفیرش را‬ ‫از تهران فرا خواند‪ .‬این اقدامات سلســله وار انجام شــده‬ ‫و بی تردید تــداوم نیز خواهد داشــت‪ .‬البتــه طرح اصلی‬ ‫انها ایجاد درگیری ها و منازعات مذهبی در جهان اســام‬ ‫است تا با راه اندازی جنگ شیعه و سنی‪ ،‬جهان عرب علیه‬ ‫ایران شوریده شود‪ .‬در برابر این اقدامات و ان توطئه ها‪،‬‬ ‫همچنان جمهوری اســامی ایران دست برتر را در منطقه‬ ‫دارد و ما شاهد هستیم که محور مقاومت فعال تر از هر زمان‬ ‫دیگری به دفع تهدیدات و خطرات می پردازد‪ .‬دستیابی به‬ ‫برجام نیز موجب شده تا تهران ظرفیت ها و توانمندی های‬ ‫بیشتری در عرصه ژئواســتراتژیک و ژئوپلتیک کسب کند‬ ‫و ابایی از رویارویی با تهدیدات نداشته باشد‪ .‬البته طبیعی‬ ‫است که اگر عربستان به این شــرایط و به این بازی تداوم‬ ‫ببخشد‪ ،‬پاسخی متناسب نیز از ســوی ایران دریافت کند‬ ‫و به همین دلیل نیز شــاهد هســتیم که مقامات غربی به‬ ‫مسئوالن سعودی هشدار داده اند تا اقدامی نکنید که ایران‬ ‫به فکر مقابله بیفتــد‪ .‬تهران نیز تا به امروز با هوشــمندی‬ ‫و اقتدار نســبت به این اقدامات بی خردانــه ریاض توجه‬ ‫چندانی نداشــته اســت زیرا انها می خواهند ایــران با این‬ ‫اقدامات تحریــک و عصبانی شــده و اقدامی غیرمعقول‬ ‫انجام دهد تا بهانه را علیه اعمال فشار و ایجاد یک بحران‬ ‫تصنعی پیدا کنند‪.‬‬ ‫در نهایت عربســتان چــه سیاســتی را در پیش‬ ‫خواهد گرفت؟ ایا مجبور می شــود در مســیری‬ ‫که امریکا تعیین کــرده گام بــردارد یا همچنان‬ ‫سیاست‏های چالش زای خودش را پیش خواهد‬ ‫برد؟‬ ‫امروز عربستان بر ســر یک دوراهی قرار گرفته و‬ ‫باید تصمیم استراتژیک خود را بگیرد؛ ریاض یا باید جریانی‬ ‫که در منطقه راه افتاده و رو به جلو در حرکت است را بپذیرد‪،‬‬ ‫به واقعیت ها گوش دهد و در یک میدان رقابتی ســالم به‬ ‫شراکت ها تن دهد تا خاورمیانه تبدیل به یک منطقه باثبات‬ ‫و ارام شود یا اینکه به سیاست های تنش افرین و بی ثباتی‬ ‫در منطقه ادامه دهد که چنیــن روندی در نهایت دامن گیر‬ ‫خود ریاض خواهد شــد‪ .‬چرا که تردیدی نیست که از این‬ ‫مرحله به بعــد امریــکا و مجموعه غرب از سیاســت های‬ ‫تشنج افرین ســعودی در منطقه حمایت نخواهند کرد و در‬ ‫اینده پشت عربستان کامال خالی خواهد شد‪ .‬در این شرایط‬ ‫عربســتان در صحنه تنها خواهد ماند و در چنین موقعیت‬ ‫سیلی های محکمی می خورد‪ .‬بنابراین ریاض میان این دو‬ ‫گزینه باید انتخاب استراتژیک خود را انجام دهد ؛گرچه این‬ ‫انتخاب برای سعودی‪‎‬ها سخت و تلخ است‪.‬‬ ‫عصبیتسعودی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫به خصوص عربستان بر امده و سفر اخیر اوباما نیز با چنین‬ ‫محوریتی انجام شد و رئیس جمهوری امریکا تالش کرد که‬ ‫سعودی های را به ارامش و تنش زدایی دعوت کند‪ .‬در کل‬ ‫باتوجه به شرایط حاکم بر منطقه‪ ،‬سعودی ها زیاده خواهی‬ ‫می کنند اما دولت اوباما تالش می کند در چند ماه باقیمانده‬ ‫تا پایان کار دولت و بر ســر کار امــدن رئیس جمهور جدید‬ ‫با این کشــور مدارا کند و چندان موضع خصمانه ای اتخاذ‬ ‫نکند‪ .‬البته در این باره باید متذکر شد که باتوجه به مواضع‬ ‫کاندیداهای ریاست جمهوری امریکا در قبال عربستان‪ ،‬اگر‬ ‫دونالد ترامپ نامزد پیشتاز جمهوریخوا هان در انتخابات اتی‬ ‫امریکا که در نوامبر برگزار می شود‪ ،‬به پیروزی برسد‪ ،‬دراین‬ ‫صورت روابط دو کشور تیره تر خواهد شد‪ ،‬زیر ا ترامپ حتی‬ ‫بیشتر از ایران نســبت به عربســتان بدبین بوده و رویکرد‬ ‫متخاصم تری اتخاذ کرده است‪.‬‬ ‫از دیگر محورهــای اصلی در ســفر اوباما به ریاض‪،‬‬ ‫ســوریه بود‪ .‬امریکایی ها ســعی کردند صحنه را برای این‬ ‫کشور بشــکافند و اعالم کنند که برعکس گذشته‪ ،‬اکنون‬ ‫نباید اولویت در حل بحران سوریه سرنگونی بشار اسد باشد‬ ‫بلکه اولویت اول سرنگونی داعش باید باشد و در این راه به‬ ‫اسد و حکومت وی نیاز است‪.‬‬ ‫همچنیــن باید به این نکته اشــاره کرد کــه به تازگی‬ ‫ن یــا نکــردن گــزارش ‪ 28‬صفحه ای‬ ‫مســاله فاش کــرد ‬ ‫محرمانــه کمیتــه کنگــره امریــکا درخصــوص حمالت‬ ‫تروریستی ‪ 11‬سپتامبر و همدستی مقامات سعودی برای‬ ‫کشور را تهدید کرد که اگر کنگره این گزارش را برمال کند و‬ ‫افکار عمومی جهان از همدستی مقامات سعودی در انجام‬ ‫حمالت باخبر شود‪ ،‬در این صورت این اندوخته مالی خود‬ ‫را از بازار امریکا بیرون می کشــد‪ ،‬این مساله باعث سقوط‬ ‫بورس و اختالل در سیستم مالی امریکا می شود‪ .‬بر همین‬ ‫اساس قانونگذاران امریکایی در برابر این هشدار عربستان‬ ‫ســکوت کرده و اقدامی علیه این کشور انجام ندادند‪ .‬این‬ ‫اتفاق می تواند درســی برای جمهوری اســامی ایران به‬ ‫همراه داشته باشد که تنها حرف و شعار سیاسی نمی تواند‬ ‫راه را برای یک کشــور باز کند بلکه راهکارهای عملی تر و‬ ‫موثرتر هم وجود دارد‪.‬‬ ‫دراین باره نه تنها عربســتان بلکه کشــورهایی مانند‬ ‫چین و ژاپن نیز با واشنگتن با قدرت اقتصادی خود صحبت‬ ‫می کننــد و از این قــدرت به عنــوان ابزاری برای پیشــبرد‬ ‫سیاست های خود استفاده می کنند‪.‬‬ ‫در کل عربســتان ســعودی دچــار نوعــی عصبیت‬ ‫عربی است و تا زمانیکه سرش به ســنگ نخورد از راه خود‬ ‫باز نمی گردد این سفر اخیر اوباما نیز تنها توانست تسکینی‬ ‫بر عملکرد سعودی ها در منطقه باشــد وگرنه این کشور از‬ ‫برنامه خود غافل نخواهد شــد مگر اینکــه دولت بعدی در‬ ‫امریکا در دست دونالد ترامپ باشد که سعودی ها با مشاهد ه‬ ‫موضع جدید علیه خودشان‪ ،‬شمشیرها را غالف کرده و به‬ ‫تنش زادیی در ســطح منطقه ای و بین المللی روی اورده و‬ ‫از زیاده خواهی ها و گنده گویی های خود دست بردارند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫پیش از پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬عربستان سعودی‬ ‫به رغم اینکه به سمت سیاســت های امریکا تمایل داشت‬ ‫اما همواره تابــع ایران بود‪ .‬امــا بعد از انقــاب باتوجه به‬ ‫اینکه جمهوری اســامی ایران‪ ،‬راه خــود را از امریکا جدا‬ ‫کرد‪ ،‬عربســتان فرصت پیدا کرد که به تدریج با دشمنی با‬ ‫ایران خود را در منطقه باال کشــد و با تاسیس سازمان های‬ ‫عربی مانند شــورای همکاری خلیج فارس خود را سرگروه‬ ‫منطقه نشان دهد‪ .‬در ســال های بعد در پرتو سیاست های‬ ‫دوران ریاســت جمهوری جورج دبلیو بوش‪ ،‬عربســتان از‬ ‫امریکا خواســت که در منطقه به عبارتی ســر مــار را بزند و‬ ‫اقدام نظامی علیه ایران را اغاز کن د که اسناد این مذاکرات‬ ‫در ویکی لیکس منتشــر شــد‪ ،‬اما بوش باتوجه به شرایط‬ ‫ان زمــان و وضعیتی که امریکا با اشــغال عــراق دچارش‬ ‫شــده بود‪ ،‬از هرگونه حمله نظامی اجتناب کرد‪ .‬عربستان‬ ‫در کنــار رژیم اســرائیل و برخی از کشــورهای عربی حوزه‬ ‫خلیج فارس و حتی ترکیه همــواره امیدوار بودند که در پرتو‬ ‫اوج گیری اختالفات درباره مساله هسته ای میان ایران و‬ ‫غرب به خصوص امریکا ایــن نبرد نظامی غیرقابل اجتناب‬ ‫خواهد بود‪ .‬اما پس از بر سرکار امدن دولت اعتدال و امید‬ ‫در ایران و تمرکز بر حل پرونده هســته ای ایران‪ ،‬در مقابل‬ ‫ابتکار باراک اوباما رئیس جمهــوری امریکا برای حل این‬ ‫مساله‪ ،‬حصول توافق هسته ای میان ایران و گروه ‪،5+1‬‬ ‫در پــی ان کاهش فشــارها علیه ایران و لغــو تحریم های‬ ‫اعمالی‪ ،‬این ارزوی عربستان به زباله دان تاریخ پیوست‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر برخالف تصور سعودی ها نه تنها ایران و غرب‬ ‫وارد یک جنگ تمام عیار نشــدند‪ ،‬بلکه کشورهای غربی و‬ ‫به خصوص امریکا در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما‬ ‫با اتخاذ رویکرد همگرایی و مسالمت جویانه به سمت حل‬ ‫اختالفات به خصوص در حوزه هسته ای با ایران برامدند‪.‬‬ ‫همین مســاله باعث خشــمگین شــدن و نارضایتی شدید‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬اســرائیل و برخی از کشورهای منطقه‬ ‫شد‪ .‬عربســتان باتوجه به شــرایط به وجود امده در دوران‬ ‫پسابرجام‪ ،‬تالش کرد جبهه هایی را در داخل منطقه علیه‬ ‫ایران باز کنــد که در این باره می توان بــه ایجاد گروه های‬ ‫تروریستی مانند داعش‪ ،‬بحران های سوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬عراق‬ ‫و لبنان اشــاره کرد‪ .‬حتی عربســتان برای جدال مستقیم‬ ‫با ایران نیز خیز برداشــته بــود‪ ،‬در چنین شــرایطی زمانی‬ ‫که مقامات امریکایی مشــاهده کردند که ســعودی ها راه‬ ‫کوری را در پیش گرفته اند‪ ،‬اگر چه اخر این راه به بن بست‬ ‫می رسد به هر نحو ممکن تالش می کنند که از این بن بست‬ ‫بگذرند‪ ،‬سریعا به عربستان ســعودی هشدار دادند که این‬ ‫کار نتیجه ای به دنبال ندارد و این کشور در مسائل منطقه ای‬ ‫نمی تواند ایران را نادیده بگیرد‪ .‬عربستان از زمان حل مساله‬ ‫هسته ای ایران‪ ،‬در حوزه دیپلماتیکی و تشریفاتی توانست‬ ‫اقداماتی علیه ایران انجام دهد که در این باره می توان به‬ ‫گنجاندن چهار بند ضد ایرانی در بیانیه پایانی اجالس سران‬ ‫سازمان همکاری های اسالمی در استانبول اشاره کرد که‬ ‫هیات جمهوری اسالمی ایران نشانه اعتراض به این اقدام‬ ‫سعودی ها به هنگام قرائت بیانیه پایانی حضور نداشت‪ .‬اما‬ ‫در صحنه عمل ریاض نتوانست به خصوص در بحران های‬ ‫یمن و ســوریه به نتیجه مورد نظر خود دست یابد‪ .‬در واقع‬ ‫امریکایی ها در سوریه با سیاست های ایران به دلیل مبارزه‬ ‫بین الملل‬ ‫جدی و مصمم با داعش خود را هماهنگ کرده اند‪ .‬با چنین‬ ‫وضعیتی واشنگتن از یک ســو به خوبی می داند که ریاض‬ ‫راه غلطی را در ســطح منطقه ای در پیش گرفته و از سوی‬ ‫دیگر باتوجه به اینکه امریکا عالوه بر مســائل هســته ای‬ ‫هنوز در برخی مســائل اختالفاتی با ایران دارد‪ ،‬بر همین‬ ‫اســاس نمی خواهد که متحدان قبلی خود در منطقه مانند‬ ‫ریاض را از دست دهد‪ ،‬به همین دلیل باراک اوباما تالش‬ ‫می کند که متحــدان خاورمیانه ای خود یعنی عربســتان‬ ‫ســعودی و دیگر کشــورهای حوزه خلیج فارس و از سوی‬ ‫دیگر ترکیه را به طور کامل از دســت ندهد‪ .‬در همین راستا‬ ‫پس از حصول برجام‪ ،‬کاخ سفید به دلجویی از این متحدان‬ ‫انجــام این عملیات بســیار جنجال برانگیز شــده اســت‪.‬‬ ‫دو قانونگــذار جمهوریخواه و دموکرات کنگــره امریکا در‬ ‫شــکایت قانونی خواســتار از حالت محرمانه خارج کردن‬ ‫‪ 28‬صفحه مناقشــه برانگیز از گزارش کنگره امریکا درباره‬ ‫نقش عربســتان در حمالت ‪ 11‬سپتامبر هســتند‪ .‬اکنون‬ ‫کنگره متوجه شــد ه که یک شــاهزاده ســعودی به همراه‬ ‫برخی نهاد هــای دیگر ســعودی به صورت غیررســمی و‬ ‫محرمانه پشــت این حمالت در امریکا بوده اند‪ .‬همچنان‬ ‫که این نهاد های ســعودی در پشــت پرده داعش و برخی‬ ‫دیگر از گروه های تروریســتی در منطقه قرار دارند‪ .‬کنگره‬ ‫اکنون به این حقیقت دســت یافت ه که عربســتان سعودی‬ ‫در این حمالت نقش داشته اســت و می خواست خاندان‬ ‫سعودی را به همین دلیل تنبیه کند اما دراین باره یک نکته‬ ‫بازدارنده وجود دارد که همواره ایران از ان غافل بوده و ان‬ ‫قدرت اقتصادی است‪ .‬عربستان سعودی با داشتن اموال‬ ‫و اندوخته ارزی برابــر با ‪ 750‬میلیــارد دالر در امریکا‪ ،‬این‬ ‫سعودی ها شمشیر را از رو بستند‬ ‫علی خرم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نفرت از اوباما‬ ‫سعودی ها منتظر رئیس جمهور بعدی امریکا هستند‬ ‫طهمورث غالمی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫بعــد از پایان جنــگ جهانی دوم و اغاز جنگ ســرد‪،‬‬ ‫عربســتان و امریــکا بــه منظــور مقابله بــا افــکار چپ و‬ ‫انقالبی‪ ،‬روابــط گرمی با یکدیگر برقــرار کردند که به رغم‬ ‫فراز و نشیب های زیاد‪ ،‬تاکنون ادامه داشته است‪ .‬یکی از‬ ‫چالش های اساســی در روابط دو کشور عربستان و امریکا‬ ‫بعد از تحوالت موسوم به بهار عربی در اواخر سال ‪،2010‬‬ ‫توافق اولیه هســته ای با ایــران و در نهایت نهایی شــدن‬ ‫توافق هسته ای میان ایران و ‪ 5+1‬بود‪ .‬زیرا سیاست های‬ ‫امریکا نســبت به این دو اتفــاق مهم مطلوب عربســتان‬ ‫ســعودی نبود‪ .‬این وضعیت سبب شــد روابط دو کشور به‬ ‫سمت سردی حرکت کند‪ .‬روابط سرد ریاض‪-‬واشنگتن بعد‬ ‫از مرگ ملک عبدالله و روی کار امدن ملک سلمان شدیدتر‬ ‫شد‪ .‬زیرا در دوره ملک سلمان نه تنها نتایج تحوالت دنیای‬ ‫عرب و نارضایتی عربستان از سیاست های امریکا روشن تر‬ ‫شد‪ ،‬بلکه همچنین در دوره ملک سلمان توافق هسته ای‬ ‫ایران به نتیجه نهایی رسید‪ .‬به این خاطر مشاهده می شود‬ ‫که در دوره ملک سلمان‪ ،‬عربستان سعودی یک سیاست‬ ‫خارجی تهاجمی و رادیکال در منطقــه خاورمیانه در پیش‬ ‫می گیرد که این سیاست جدید هم مطلوب امریکا نیست و با‬ ‫مخالفت ها و نارضایتی های این کشور مواجه شده است‪ .‬در‬ ‫واقع پس از انک ه مقامات امریکایی حاضر به پذیرش کامل‬ ‫خواسته های عربســتان در ارتباط با تحوالت بهار عرب از‬ ‫یک سو و نیز مذاکرات هسته ای ایران از سوی دیگر نشدند‪،‬‬ ‫دولتمردان سعودی تالش کردند به صورت مستقل و بدون‬ ‫هماهنگی با امریکا سیاســت های منطقه ای خود را پیش‬ ‫ببرند که این سیاست های جدید مورد تایید کاخ سفید قرار‬ ‫نگرفته است‪ .‬این وضعیت خود نشانگر عمق بی اعتمادی‬ ‫میان دو کشــور و نیز نســبت به سیاســت ها ی منطقه ای‬ ‫همدیگر است‪.‬‬ ‫وضعیت فوق سبب شده که مالقات ها و دیدارهای‬ ‫دو جانبه میان عربســتان و امریــکا افزایش یا بــد‪ .‬باراک‬ ‫اوباما در دوران ریاســت جمهوری خود که امســال ســال‬ ‫اخر ان اســت تاکنون چهار ســفر به عربســتان سعودی‬ ‫انجام داده که دو سفر ان در دو ســال اخیر یعنی فروردین‬ ‫‪ 1393‬و اردیبهشت ‪ 1395‬انجام گرفته است‪ .‬غیر از سفر‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬وزرای خارجه و دفاع امریکا نیز ســفرهای‬ ‫زیادی به عربستان انجام داده اند که خود نشانگر اهمیت‬ ‫روابط برای هر دو کشور از یک سو و نیز چالش های جدی‬ ‫در روابط دو کشــور از سوی دیگر اســت‪ .‬در طرف مقابل‬ ‫نیز مقامات ســعودی ســفرهای مختلفی به امریکا انجام‬ ‫داده اند‪ .‬هر چند در نشست ســران کشورهای عرب حوزه‬ ‫خلیج فارس با رئیس جمهور امریکا در ‪21‬اردیبهشت ‪1394‬‬ ‫در مجموعه کمپ دیوید‪ ،‬ملک سلمان حضور پیدا نکرد که‬ ‫برخی این عدم حضور را نوعی اعتراض به سیاســت های‬ ‫امریکا در منطقه خاورمیانه و مشــخصا موضوع هسته ای‬ ‫ایران می دانستند‪ .‬باتوجه ب ه این مطالب سوالی که مطرح‬ ‫می شود این است که هدف یا اهداف ســفر اخیر اوباما به‬ ‫عربستان شــامل چه موضوعاتی اســت‪ .‬در پاسخ به این‬ ‫سوال استدالل می شــود هدف اصلی این سفر کمک به‬ ‫حل چالش های موجود در روابط دو کشور بود که در ادامه‬ ‫این چالش ها در قالب چند محــور و اختالف نظر امریکا و‬ ‫عربستان بر سر ان مورد بررسی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫توافق هســته ای ایــران‪ :‬بنا به اظهــارات صریح‬ ‫مقامات ایرانی‪ ،‬عربی و غربی عربستان سعودی و شرکای‬ ‫منطقه ای انها با مذاکرات هسته ای ایران مخالف بودند و‬ ‫همان گونه که اقای ظریف وزیر خارجه ایران گفته است‪:‬‬ ‫«عربســتان هر کاری بــرای مخدوش کــردن مذاکرات‬ ‫کرد‪ » .‬ســعودی ها معتقدند که مذاکرات هســته ای و لغو‬ ‫تحریم ها علیه ایران نه تنها سبب هسته ای شدن ایران و‬ ‫به هم خوردن توازن قوای منطقه ای می شــود بلکه با ازاد‬ ‫شــدن منابع مالی ایران‪ ،‬این کشــور در عرصه منطقه ای‬ ‫سیاست های فعال تری در عرصه منطقه در پیش می گیرد‪.‬‬ ‫در مقابل امریکایی ها توافق هسته ای را مانع دستیابی ایران‬ ‫به سالح هسته ای می دانند که می تواند برای عربستان و‬ ‫منطقه مثبت باشد‪.‬‬ ‫بهار عربی‪ :‬عربستان ســعودی همواره با تحوالت‬ ‫رادیــکال و انقالبی مخالف بــوده و احســاس خطر کرده‬ ‫اســت‪ .‬به این خاطر انها از ســقوط مبارک‪ ،‬بن علی و اغاز‬ ‫اعتراضات در یمن و بحرین مخالف بودند‪.‬امریکا بر حسب‬ ‫عمل گرایی و نگاه به اینده از حرکت های اعتراضی حمایت‬ ‫کرد و به این تحلیل رسید که باید در پی ارتباط با نظام های‬ ‫سیاسی جدید باشد‪ .‬خواســت امریکا مبنی ر رفتن مبارک‬ ‫بیش از همه عربســتان را نگران کرد‪ .‬این سیاست امریکا‬ ‫باعث بی اعتمادی این کشور شد و به این تحلیل رسید که‬ ‫اگر عربســتان دچار اعتراضات مشابه شــود ممکن است‬ ‫امریــکا از معترضین حمایت کند و دســت از حمایت نظام‬ ‫سلطنتی بر دارد‪ .‬در واقع عربســتان تصور می کند امریکا‬ ‫متحد قابل اعتمادی برای شرایط سخت نیست‪.‬‬ ‫بحران سوریه‪ :‬با شروع بهار عرب‪ ،‬عربستان صرفا‬ ‫از اعتراضات سیاسی در سوریه استقبال کرد‪ ،‬صرفا به این‬ ‫خاطر که ســوریه متحد منطقه ای ایران بود‪ .‬عربستان با‬ ‫حمایت از معترضین این اطمینان را به غرب داد که تغییر‬ ‫نظام سیاسی ســوریه اجتناب ناپذیر و قریب الوقوع است‪.‬‬ ‫امریکا هم کــه از تغییر در همه کشــورهای عربی حمایت‬ ‫می کرد از سیاست های عربستان در سوریه نیز طرفداری‬ ‫کرد‪ .‬اما با گذر زمان و ساقط نشــدن نظام سوریه‪ ،‬امریکا‬ ‫مالحظه کرد کــه گروه های تروریســتی ماننــد داعش و‬ ‫النصر در سوریه با پشتیبانی دولت های منطقه ای در حال‬ ‫رشد هستند به گونه ای که ماندن بشــار اسد در قدرت را به‬ ‫تغییراتی ترجیح داد که منجر به غلبه گرو های تروریســتی‬ ‫شود‪ .‬عربستان از تغییر سیاست امریکا در سوریه و رد گزینه‬ ‫نظامی در ســوریه اعالم نارضایتی کــرد‪ .‬از طرفی امریکا‬ ‫نه تنها با مداخله نظامی و تقویت گروه های تروریســتی و‬ ‫تغییر نظام سیاسی سوریه مخالفت کرد بلکه از ایران برای‬ ‫حضور در مذاکرات صلح ســوریه دعوت کرد و نقش ایران‬ ‫در مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق را بر نقش عربستان‬ ‫ ترجیح داد‪.‬‬ ‫بحران یمن‪ :‬با شروع اعتراضات در یمن‪ ،‬عربستان‬ ‫و شــرکای منطقه ای ان با تجویز طرحی‪ ،‬منصور هادی را‬ ‫جانشــین علی عبدالله صالح کردند‪ .‬با شــروع اعتراضات‬ ‫دوبــاره در یمــن در اعتراض بــه ناتوانی هــادی‪ ،‬جنبش‬ ‫حوثی ها و ارتش یمن هدایت معترضان را بر عهده گرفتند‬ ‫و دولت هادی را مجبور به استعفا کردند‪ .‬عربستان سعودی‬ ‫اگاهانه اعتراض ارتش یمن به رهبری صالح به طرح خود‬ ‫را نادیده گرفته و تمامــی اعتراضات یمــن را به حوثی ها‬ ‫فروکاســت و اعالم کرد که حوثی ها نیز وابســته به ایران‬ ‫هستند‪ .‬بر این مبنا از ابتدای ســال ‪ 94‬یمن را مورد حمله‬ ‫نظامی قرار داد‪ .‬هرچند ایــن عملیات بدون اطالع امریکا‬ ‫اغاز شــد اما امریکا نیز از قدرت گرفتــن حوثی ها رضایت‬ ‫نداشــتند و بنابراین از اقدام عربســتان حمایت کردند‪ .‬به‬ ‫تدریج امریکا دچار این نگرانی ش د که تداوم جنگ در یمن‬ ‫می تواند منجر به وضعیتی مشابه سوریه شود و گروه های‬ ‫تروریســتی مانند القاعده در انجا قــدرت بگیرند‪ .‬بنابراین‬ ‫خواهان پایان جنگی است که عربستان تاکنون نتیجه ای‬ ‫از ان به دســت نیاورده اســت‪ .‬در پایان بایــد گفت اعالم‬ ‫اینکه امریکا خود را متعهد به تامین امنیت اعضای شورای‬ ‫همکاری خلیج فارس می داند یا اینکه ایران باعث بی ثباتی‬ ‫در منطقه است‪ ،‬ســبب اعتماد دوباره سعودی ها به امریکا‬ ‫و ترمیم روابط نمی شود و سعودی ها منتظر رئیس جمهور‬ ‫بعدی امریکا هستند‪.‬‬ ‫شکاف در روابط ایاالت متحده و عربستان‬ ‫‪6‬‬ ‫کارشناس مسائل منطقه‬ ‫عرب می نویسد‪ «:‬عربســتان که سیاســت های امریکا را‬ ‫گمراه کننده می نامد‪ ،‬گاهی اوقات اعتراض هایی هم بر این‬ ‫سیاست ها وارد ساخته اما در نهایت خود را تسلیم ان کرده‬ ‫است‪ .‬اما امروز عواملی عدیده روابط را به هم ریخته است‬ ‫که از ان جمله می توان به خطاهای امریکا بعد از‪ 11‬سپتامبر‬ ‫در منطقه و برخوردهای دوگانه ان با جنبش های اعتراضی‬ ‫عرب و خودداری خالف وجدان واشنگتن از اعمال فشار بر‬ ‫اسرائیل برای توقف شهرک ســازی غیر قانونی اشاره کرد‪.‬‬ ‫در این دیدگاه‪ ،‬سعودی ها به سنجش مجدد مشارکت شان‬ ‫با امریکا نشسته اند و در این راستا ریاض در دستورکار دارد‬ ‫که یک سیاســت خارجی صاحب ادعا را عرضــه نماید که‬ ‫به طور کلی در تضاد اشــکار با منافع امریکا در منطقه است‬ ‫و در یک جمله از دیدگاه عربســتان «واشنگتن در ماه های‬ ‫اخیر‪ ،‬شــریکی بی میل و غیرقابل اتکا بوده اســت‪ ».‬این‬ ‫مساله نیز اشــکارا در روزنامه ها و رسانه های امریکا مطرح‬ ‫شده است و اینکه باید با عربســتان چه کرد و ایا قطع رابطه‬ ‫می تواند بر روابط تاثیر گذار باشــد‪ .‬برای مثال فرید ذکریا‬ ‫در واشنگتن پســت نوشــت «ایا امریکا باید روابط خود را با‬ ‫عربستان سعودی قطع کند؟» وی معتقد است‪« :‬به اعتقاد‬ ‫من عربســتان ســعودی به علت اشــاعه تعبیری ظالمانه‪،‬‬ ‫تعصب امیز و افراط گرایانه از اســام ‪ -‬که می تواند به طور‬ ‫مستقیم خوراک فکری جهادی ها باشد ‪ -‬مسئولیت سنگین‬ ‫و چشــمگیری را بر عهده دارد ولی در دهه ‪ ١٩٨٠‬عربستان‬ ‫ســعودی کنترل جنبش افراط گرایی جهانی را از دست داد‬ ‫و‪ ...‬از دهه ‪ ،١٩٩٠‬رژیم ســعودی در واقع خود هدف این‬ ‫جنبش قرار گرفته اســت‪ ».‬با این همه‪ ،‬اگر امریکا هدف‬ ‫دموکرات جانشین ان شود‪ ،‬بلکه گروه های مرتجع جای انها‬ ‫را خواهند گرفت‪ .‬با مشاهده رویدادهای عراق‪ ،‬مصر‪ ،‬لیبی‬ ‫ی که در بسیاری‬ ‫و سوریه‪ ،‬من در زمینه بی ثبات کردن رژیم ‬ ‫از حوزه ها از جمله‪ ،‬دفاعی‪ ،‬نفــت و مالی‪ ،‬متحدی باثبات‬ ‫است‪ ،‬دور اندیشی را توصیه می کنم‪ .‬عربستان سعودی در‬ ‫جهان اسالم غولی را ایجاد کرده است‪ ،‬غول فرانکشتاین‬ ‫که خود ســعودی ها را هم به اندازه غرب تهدید می کند‪ .‬در‬ ‫نتیجه وی به سوالش این طور پاسخ می دهد که به رغم همه‬ ‫اینمشکالت‪،‬بهنظرمنبهتراستکهامریکابهجایبرهم‬ ‫زدن اتحاد خود با عربستان سعودی‪ ،‬ان را حفظ کند‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد که طرفین در روابط شــان معمای زندانی را مدنظر‬ ‫قرار داده اند‪ ،‬به طوری که کمترین هزینه و اسیب را در روابط‬ ‫به بار اورد و هزینه را بین دو طرف تقسیم نماید‪ .‬هر چند هر‬ ‫کدام از انها منتظر فرصتی برای تغییر وضعیت به سود خود‬ ‫می باشند‪ .‬عربستان از ســویی منتظر خالصی از گفتمان‬ ‫محافظه کار و جایگزینی امنیتی سازی در روابط منطقه ای‬ ‫و تغییر سیاســت از وضع موجود به گفتمان ضد ایرانی و به‬ ‫دست اوردن امتیازات در عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬یمن و‪ ...‬است‪ .‬اما‬ ‫از سوی دیگر سیاستمداران فعلی ایاالت متحده نیم نگاهی‬ ‫به تداوم سیاســت خود با تداوم ریاست جمهوری در دست‬ ‫حزبشــان دارند در حالی که منتظر تغییر از درون عربستان‬ ‫برای کاهــش هزینه ها می باشــند‪ .‬اما به نظر می رســد که‬ ‫شکاف در روابط با عربستان باتوجه به تاثیرات سیاست های‬ ‫عربســتان در منطقه و جهان و سیاســت ناامن سازی این‬ ‫کشور‪ ،‬حتی جمهوریخواهان را به بازنگری در وضع موجود‬ ‫سوق خواهد داد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫تحوالت چند ساله اخیر نشانگر این است که روابط بین‬ ‫ایاالت متحده امریکا و عربستان سعودی به سمت کاهش‬ ‫فزاینده و پرشــتاب پیش می رود که این را در سیاست های‬ ‫ی و اعمالی طرفین شــاهد هســتیم‪ .‬برای مثال اگر‬ ‫اعالم ‬ ‫در چند ســال پیش مقامات عربســتانی برای ورود روسای‬ ‫جمهور و دیگر مقامات امریکایی لحظه شماری می کردند و‬ ‫ان را بخشی از هویت خود می دانستند این روزها با ورود انها‬ ‫طپش قلب می گیرند و این رویه ارام نمی گیرد تا زمانی که از‬ ‫کشورشان خارج شوند و حتی برای اینکه این نفس زدنشان را‬ ‫کاهشدهند‪،‬اخطارمی فرستندکهمباداگزارش هایمربوط‬ ‫به عربستان و دخالت های این کشور را در کنگره مطرح کنید‬ ‫یا اساسا به سطح رسانه های بکشید‪ ،‬و گرنه با واکنش منفی‬ ‫ما مواجه می شوید‪ .‬باید خاطر نشان ساخت که روابط امریکا‬ ‫و عربستان ســعودی در طول دهه های اخیر بر محور معاد‬ ‫الت راهبردی نفت‪ -‬امنیت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده‬ ‫است؛ عربستان حدود یک چهارم از ذخایر اثبات شده نفت‬ ‫جهان (حجم تقریبی‪ 260‬میلیارد بشکه) را در اختیار دارد و‬ ‫از این منظر‪ ،‬شرایط سیاســی و ثبات یا ناامنی این کشور از‬ ‫اهمیت زیادی برای امریکا و دیگر کشورها برخوردار است؛‬ ‫به طوری که هرگونه مشــکالت درون منطقه ای برای رژیم‬ ‫سعودی یا تعامالت راهبردی این کشور با امریکا‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک تهدید فوری و راهبردی محســوب می شود و این خود‬ ‫اشتراکات را بین دو کشــور به ویژه پس از انقالب اسالمی‬ ‫به وجــود اورد‪ .‬با روی کار امــدن دولت دموکــرات اوباما و‬ ‫سیاست های متفاوت با جمهوریخواهان‪ ،‬تحوالت عربی‬ ‫و نفوذ ایران در منطقه پس از حادثه ‪ 11‬ســپتامبر‪ ،‬تغییرات‬ ‫داخلی در سیاســت و حکومت عربستان به نظر می رسد که‬ ‫تفاوت و شــکاف هایی در نگرش های دو کشــور به وجود‬ ‫امده اســت که روز به روز بر ان افزوده می شــود‪ .‬در نمونه‬ ‫تحوالت عربی با وجود اینکه ریاض و واشنگتن در تحوالت‬ ‫بیداری مذکور هدف مشــترکی تحت عنــوان جلوگیری از‬ ‫ب اســامی ایران در کشــورهای منطقه‬ ‫تکرار ظهور انقال ‬ ‫داشــتند اما شــیوه رفتاری و اعالمی انهــا در این تحوالت‬ ‫تفاوت زیادی با یکدیگر داشت‪ .‬عربستان به سیاست مشت‬ ‫اهنین در خصوص بیداری اسالمی اعتقاد داشت اما امریکا‬ ‫نســبت به این سیاســت به دید ه تردید می نگریست و ان را‬ ‫در بلندمدت مشکل زا می دانســت؛ این همان چیزی است‬ ‫که از ان به اختالف مواضــع و رفتاری تعبیر می شــود‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر‪ ،‬ریاض و واشنگتن در شرایط کنونی در سطح‬ ‫رفتاری با یکدیگر دچار اختالف هســتند‪ .‬سفیر عربستان‬ ‫در انگلستان در ســال ‪ ٢٠١٣‬در روزنامه «نیویورک تایمز»‬ ‫نوشت‪« :‬عربستان از این زمان به بعد به تنهایی منافعش را‬ ‫در منطقه دنبال خواهد کرد و دیگــر منتظر امریکا نخواهد‬ ‫ماند‪ ».‬وی حتی به موارد اختالفی مانند اجازه سقوط حسنی‬ ‫مبارک‪ ،‬جنگ با ســوریه و مذاکرات با ایران اشاره می کند‪.‬‬ ‫ی امریکا و غرب را تهدید کرد که ریاض از ان‬ ‫سفیر ســعود ‬ ‫روز سیاست متفاوتی اتخاذ خواهد کرد‪ .‬ما از ان زمان به بعد‬ ‫شاهد تحوالت مختلف در منطقه و در سطح روابط هستیم‪.‬‬ ‫البته بعضی از افــراد رویکر د دیگری دربــاره تنش در روابط‬ ‫دارند و به نوعی ان را سیاســت اســتقالل طلبانه می دانند‬ ‫برای مثال یکــی از اعضــای مرکز تحقیقــات و مطالعات‬ ‫اســامی ملک فیصل عربســتان در مقالــه ای در روزنامه‬ ‫بین الملل‬ ‫واشنگتن پستبه طورغیرمستقیمتهدیدکردهکهاگرامریکا‬ ‫سیاســت های منطقه ای خود را تغییر ندهد‪ ،‬سعودی ها به‬ ‫سنجش مجدد مشارکت شان با واشنگتن خواهند پرداخت‪.‬‬ ‫وی معتقد اســت که با شــورش هایی که تا استانه مرزهای‬ ‫عربستان رسیده و امریکایی که اعتبارش را برای حل مناقشه‬ ‫اسرائیل ‪-‬فلسطینیان از دست داده‪ ،‬ریاض اکنون دستورکار‬ ‫سیاستخارجیمربوطبهخودرادنبالمی کند‪.‬ویهمچنین‬ ‫با اعتراف به بروز شکاف در روابط امریکا و عربستان افزوده‬ ‫اســت‪«:‬به رغم فشــارهای فزاینده دولت اوباما‪ 60 ،‬سال‬ ‫اســت که عربســتان خود را محصور به قراردادی نانوشته‬ ‫یعنی «نفت در ازای امنیت» ساخته است‪».‬این تحلیلگر‬ ‫شماره ‪ ١‬القاعده بود‪ ،‬عربســتان سعودی هدف شماره ‪ ٢‬به‬ ‫حســاب می امد‪ .‬تامین مالی گروه های اسالمی افراط گرا‬ ‫از ســوی عربســتان ســعودی هنوز پایان نیافته و تاثیرات‬ ‫زیانبــار و خطرنــاک ان را می تــوان از پاکســتان گرفته تا‬ ‫اندونزی مشــاهده کرد‪ .‬این حمایت های مالی نه از سوی‬ ‫این حکومت که از جانب افراد صورت می گیرد‪ .‬وی معتقد‬ ‫است که ما باید در عین حال که می دانیم عربستان و بخشی‬ ‫از حاکمیت از افراط گرایان حمایت می کنند‪ ،‬ســعی کنیم‬ ‫طوری رفتار کنیم که خود به افراط بیشــتر منجر نشــود‪ .‬از‬ ‫دیدگاه زکریا انچه درباره این کشــور کمتر مــورد توجه قرار‬ ‫می گیرد این اســت که معروف ترین چهره ها در عربستان‬ ‫سعودی مبلغان وهابی و نظریه پردازان افراط گرا هستند که‬ ‫امروزه اموزه های ضد شیعه را به عنوان بخشی از مبارزه ضد‬ ‫ایران تبلیغ می کنند‪ .‬این وضعیت دشوار همچنان به قوت‬ ‫خود باقی است‪ ،‬به عبارت دیگر اگر قرار باشد که پادشاهی‬ ‫سعودی سرنگون شــود‪ ،‬امکان ندارد که گروهی لیبرال و‬ ‫ریاض محصور در قرارداد نفت در ازای امنیت است‬ ‫احمد بخشی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫وضعیت اچمز در ریاض‬ ‫عربستان نیازمند اتحاد با امریکاست‬ ‫اصغر زارع کهنمویی‬ ‫پژوهشگر مسائل بین الملل‬ ‫‪7‬‬ ‫چهارمین و اخرین ســفر باراک اوبامــا‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا به حجاز را بسیاری «پایان عصر اتحاد استراتژیک»‬ ‫دو قدرت دانســته اند‪ .‬هنوز اخبار دقیقــی از متن مذاکرات‬ ‫رئیس جمهور امریکا با مسئوالن سیاسی و نظامی عربستان‬ ‫منتشر نشده و نمی توان باتوجه به حجم و گستردگی مسائل‬ ‫فیمابین‪،‬ایندهمناسباتراباتوجهبهایندیدارگمانه زنیکرد‪.‬‬ ‫بااینحال‪،‬نشانه شناسیدیپلماتیکمی گویدایندیدار‪،‬قطعا‬ ‫نهحتیبهتوسعهروابطکهبهکاهشانخواهدانجامید‪.‬عدم‬ ‫حضور پادشاه برای استقبال از رئیس جمهور اوباما و نازل تر‬ ‫بودن سطح تشریفات دیپلماتیک در قیاس با سفرهای قبلی‬ ‫اوباما و روسای جمهوری نشان می دهد‪ ،‬سران دو کشور نه‬ ‫برایاغازدوستی هایتازهواتحادنوینکهبرایمذاکرهدرباره‬ ‫تنش هاواختالفاتبنیادیدرکنارهمنشسته اند‪.‬‬ ‫عربستان و صدور خشونت‬ ‫‪46‬‬ ‫ایران و توافق هسته ای‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیگر بر همگان اشکار است که عربستان‪،‬‬ ‫همزمــان حامی مالــی و مصدر خشــونت های‬ ‫چندبعــدی اســت کــه در دهه هــای اخیــر در‬ ‫قامت هــای مختلفی چــون طالبــان‪ ،‬داعش‪،‬‬ ‫النصره و‪ ...‬قدبرافراشته و از شهرهای کوچک‬ ‫و بزرگ خاورمیانه تا پایتخت ها و کالنشهرهای‬ ‫بزرگ اروپا و امریکا‪ ،‬همه را به خون اغشته کرده‬ ‫اســت‪ .‬اگرچه گمانــه قدرتمنــدی از همکاری‬ ‫بخشــی از نظام های سیاســی غرب در داعش‬ ‫شدن داعش و در طالبان شدن طالبان و به تعبیر‬ ‫دیگر در عدم پیشگیری از داعش شدن داعش و‬ ‫عدمپیشگیریازطالبانشدنطالبانوجوددارد‪،‬‬ ‫امااینکاگرغرببه خصوصامریکااقدامعملی‬ ‫دربعدسیاسی‪،‬دیپلماتیکوحتینظامیبرایاز‬ ‫بینبردنداعشنکند‪،‬درجایگاهمتهمردیفاول‬ ‫خواهد نشست‪ .‬امریکا برای اینکه در مرحله اول‬ ‫از مهلکه اتهام عبور کند باید صراحتا‪ ،‬مصدر خشونت یعنی‬ ‫عربســتان را محکوم کند‪ .‬عطف به همین ضرورت‪ ،‬اوباما‬ ‫رئیس جمهور امریکا به عنوان مرد نخست این ابرقدرت‪ ،‬در‬ ‫گفت وگوی بلند خود با مجله اتالنیک صراحتا از عربســتان‬ ‫به خاطر حمایت از تروریست های داعش انتقاد می کند‪ .‬این‬ ‫اتهام و انتقاد صریح‪ ،‬قطعا با هراس سعودی ها مواجه شده و‬ ‫می تواند یکی از دالیل پایان اتحاد استراتژیک عربستان و‬ ‫امریکاباشد؛چهعربستانبرایعربستانشدن‪،‬هرگزدست‬ ‫ازحمایتمادیومعنویازتروریسمداعشبرنخواهدداشت‪.‬‬ ‫داعش سرمایه گذاری بلندمدت سعودی برای رهبری جهان‬ ‫اسالم است اکنون که به زع م خودشان‪ ،‬دارد میوه می دهد‪،‬‬ ‫چرا به خاطر حفظ اتحــاد ترک خورده خود بــا امریکا‪ ،‬برای‬ ‫یسرمایههنگفتخودتالشکند؟‬ ‫نابود ‬ ‫توافــق امریکا با ایــران‪ ،‬بدترین اتفــاق ممکن برای‬ ‫عربســتان در حوزه سیاســت خارجی بود‪ .‬ایران مهم ترین‬ ‫رقیب و به تعبیــر کارشناســان ســعودی‪« ،‬خطرناک ترین‬ ‫دشمن» سعودی هاست‪ .‬هیچ کشــوری غیر از ایران‪ ،‬حتی‬ ‫ترکیه (با وجود درامدهای سرشــار و وضعیت خاص سیاسی‬ ‫در منطقه) نمی تواند داعیه دار عنوان رهبری جهان اســام‬ ‫باشد‪ .‬ایران شیعی‪ ،‬با اتکا به کانون های فکری قدرتمند در‬ ‫درون خود و نهادهای برامده از نظام فقهی شیعه‪ ،‬مهمترین‬ ‫رقیب قدرتمند عربستان در احصای ام القرایی جهان اسالم‬ ‫است‪ .‬این کابوس بزرگی برای عربســتان است که حداقل‬ ‫بخشی از جهان اسالم به جای حجاز‪ ،‬متوجه جای دیگری‬ ‫شوند و از ســعودی ها چشــم برگردانند‪ .‬رقابت های اشکار و‬ ‫نهان عربستان با ایران‪ ،‬به تنش های گاه بسیار تند و رادیکال‬ ‫رسیده‪ ،‬اما پرونده هسته ای با غرب‪ ،‬کفه را به نفع عربستان‬ ‫ســنگین می کرد‪ .‬همان قدر که ناکامی مذاکــرات‪ ،‬بیش از‬ ‫هرچیزعربستانراخشنودوسرمستمی کرد‪،‬تحصیلتوافق‬ ‫هسته ای‪ ،‬ســعودی های مطمئن و خوش خیال را به شدت‬ ‫نگران و دلواپس کرد‪ .‬انان برای اینکه توافق حاصل نشــود‬ ‫از تمام امکانات دیپلماتیک و البی های مالی خود استفاده‬ ‫کردند‪ .‬انها می دانستند‪ ،‬توافق هسته ای با ایران‪ ،‬مرکزیت‬ ‫انهار ابه شدتتضعیفمی کند‪.‬قطعایکیازرئوسمذاکرات‬ ‫اوباما با عربستان‪ ،‬توافق هسته ای این کشور با ایران است‪.‬‬ ‫قطعا رئیس جمهور امریکا به ریاض نرفته که بگوید‪ ،‬توافق‬ ‫با ایران را زیر پا می گذارد و نخواهد گفت که توافق‪ ،‬کاغذپاره‬ ‫می کند الحاق گری عربستان متوقف شود‪ .‬اوباما به عنوان‬ ‫برجسته ترین نماینده نظام های سیاســی غرب‪ ،‬به احتمال‬ ‫زیاد به سران سیاسی و نظامی سعودی هشداری جدی برای‬ ‫توقف ماشین جنگ داده است؛هشداری که مورد رضایت و‬ ‫خشنودیعربستاننیست‪.‬‬ ‫فاجعه حقوق بشر‬ ‫اتحاد اســتراتژیک امریکا (که خود را پرچمدار حقوق‬ ‫بشر می داند) عربستان است که بدترین پرونده های حقوق‬ ‫بشری را در میان تما م کشورهای جهان دارد‪ .‬فاجعه حقوق‬ ‫بشــر در عربســتان ان قدر وخیم اســت که امریکا حداقل‬ ‫به خاطر افکار عمومــی نمی تواند بر ان ســرپوش بگذارد‪.‬‬ ‫وضعیتبسیاروحشتناکحقوقزنان‪،‬نویسندگان‪،‬مخالفان‪،‬‬ ‫منتقدان عقیدتی و‪ ...‬عربستان را به مکانی بد برای ازادی‬ ‫تبدیل کرده اســت‪ .‬اوباما به عنوان برنده جایزه صلح نوبل و‬ ‫رئیس جمهور به ادعای خودشــان «ازادترین کشــور دنیا»‬ ‫نمی تواند «کشــور اعدام ها» را همچنــان به عنوان متحد‬ ‫استراتژیکخودنگهدارد‪.‬شایددرسال هایاخیر‪،‬مهمترین‬ ‫کاالیصادراتیعربستاندرکنارنفت‪«،‬فرهنگسربریدن»‬ ‫باشد‪ .‬سعودی ها مبلغ و مروج خشونت به نام اسالم هستند‪.‬‬ ‫شاید این رویکرد انها‪ ،‬برای نگاه اسالم شناسانه رسانه های‬ ‫غربی‪ ،‬از اینکه اســام را مساوی خشــونت عریان معرفی‬ ‫کنند‪ ،‬دستاویز خوبی باشد و باید ممنون عربستان باشند‪ ،‬اما‬ ‫بی اعتنایی سران غرب به ان‪ ،‬می تواند افکار عمومی جهان‬ ‫را به شدت علیه دموکرات ها براشوبد‪ .‬باالخره باید‬ ‫اوباماپاسخبدهددربرابرفاجعهخشونتعریاندر‬ ‫عربستان چه می کند؟ اتخاذ هر تصمیمی برای‬ ‫اوباماحتیرویکردحداقلیوظاهریدفاعازحقوق‬ ‫بشر‪،‬بهسودعربستاننخواهدبود‪.‬‬ ‫چه کسی دست باال را دارد؟‬ ‫است‪.‬بلکهمذاکرهاوباماباسعودی هادربابایراناست؛باید‬ ‫واقعیتایرانراپذیرفتوباانکنارامد‪.‬‬ ‫یمن‪ ،‬سوریه و بحرین‬ ‫یمــن‪ ،‬ســوریه‪ ،‬بحریــن و‪ ...‬در اتــش سیاســت‬ ‫الحاق گرایانهکشورهاییچونعربستانمی سوزد‪.‬سربازانی‬ ‫کهسعودی هابهمدددرامدهاینفتیوزیارتی‪،‬بهاینکشورها‬ ‫گسیلمی کنند‪،‬منطقهرابهجهنمخشونتتبدیلکردهاست‪.‬‬ ‫اگرچه این خاورمیان ه اســت که در شعله های اتش می سوزد‬ ‫اما سیاســتمداران امریکایی می دانند‪ ،‬اگر شــعله های این‬ ‫حریق‪ ،‬بلندتر شــود‪ ،‬حتما دودش به چشم چشم ابی ها هم‬ ‫خواهدرفت‪.‬انهاخیلیبراینابودیزندگیجمعیانسان های‬ ‫مسلماندرخاورمیانهنگراننیستندامامنافعانهادراینمنطقه‬ ‫و اقدامات تروریســتی در خیابان های غرب‪ ،‬انها را نه برای‬ ‫اطفاءکهبرایکمکردنشعله هایاینحریق ترغیبمی کند‪.‬‬ ‫حقیقتایناستکهعربستانبااتکابهدرامدهایسرشار‪،‬در‬ ‫حال تبدیل تمام منطقه به میدانجنگ های تن به تن است‪.‬‬ ‫این جنگ تن به تن شــاید در کوتاه مدت به سود غرب است‬ ‫چونجهاناسالمرابهخودمشغولمی کند‪،‬امادردرازمدت‪،‬‬ ‫غرب را نیز الوده خشونت می کند‪ .‬اینده نگری غرب ایجاب‬ ‫امــا امریــکا همچنــان ابرقدرت اســت و‬ ‫عربســتان اگرچه مکنت اقتصادی فراوانی دارد‬ ‫اما نیازمند متحد ماندن یا حداقل دوســت ماندن‬ ‫با امریکاســت‪ .‬تعمیق اختالفات و پشت پا زدن‬ ‫به امریــکا برای نظامی که کمترین مشــروعیت‬ ‫مردمی ممکن را هم ندارد‪ ،‬در دراز مدت عربستان‬ ‫را به شــدت تضعیــف می کند‪ .‬عربســتان حیاط‬ ‫خلوت امریکاســت و این ســرمایه بزرگــی برای‬ ‫سعودی هاســت‪ .‬باتوجه به «نبود مشــروعیت‬ ‫مردمی» و «کاهش شدید قیمت نفت» هر گونه‬ ‫رویکرد منفــی امریــکا علیه عربســتان‪ ،‬به جــای حمایت‬ ‫تمام قدشازسعودی ها‪،‬بهسقوطتصاعدیانهامنجرخواهد‬ ‫شد‪ .‬عربستان برای اینکه عربستان بماند به امریکا نیاز دارد‪.‬‬ ‫بنابرایندستباالیامریکادرخاورمیانه‪،‬شایدبتواندبخشی‬ ‫از وضعیت بحرانی فعلی را مدیریت کند‪ .‬اگرچه ممکن است‬ ‫براساسدیدگا هتحلیلگرانسیاسی‪،‬اخرینسفراوبامابهمنزله‬ ‫پایانحیاتدوراناتحاداستراتژیکعربستانوامریکاتلقی‬ ‫شود اما به دلیل نیاز شدید دو کشور به ادامه ارتباط دوستانه‪،‬‬ ‫شاید مذاکرات اوباما با سران نظامی و سیاسی سعودی باعث‬ ‫شوددرایندهنزدیک‪،‬خاورمیانهشاهدتوقفماشینخشونت‬ ‫عربستانشودوبخشیازمناقشاتخونیندربحرین‪،‬یمن‪،‬‬ ‫سوریه و‪ ...‬حل شود‪.‬‬ ‫عربســتان برای عربســتان مانــدن بایــد از مرزهای‬ ‫کشور های دیگر پا پس بکشــد و در درون مرزهای خود‪ ،‬به‬ ‫حداقلیازحقوقبشرگردنبنهد‪،‬واالاگربرمنوالقبلبرود‪،‬‬ ‫دنیاشاهدزوالسریعوشدیدعربستانخواهدبودبه خصوص‬ ‫که اینک در شرایط ناچیزی نفت و نبود مشروعیت‪« ،‬متحد‬ ‫استراتژیک» به «دوست» تبدیل شده و ممکن است روزی‬ ‫به «مخالف» و «دشــمن» تبدیل شود‪ .‬واقعیت این است‪،‬‬ ‫ریاضدروضعیتاچمزقرارگرفتهاست‪...‬‬ ‫اشوب در برزیل‬ ‫بین الملل‬ ‫برزیل در هفته های اخیر در بحران سیاسی بزرگی فرورفته است‪ .‬اپوزیسیون بسیج شده است‬ ‫تا رئیس جمهور این کشور را از مسند قدرت پائین بکشد‪ .‬مجلس نمایندگان برزیل در هفته گذشته‬ ‫رای به استیضاح دیلما روسف داد تا کار برای برکناری پرزیدنت برزیل از قدرت مهیا شود‪ .‬اگر در‬ ‫ماه اینده مجلس سنا نیز به استیضاح روسف رای مثبت دهد قدرت اجرایی برزیل دردستان معاون‬ ‫رئیس جمهور از جبهه اپوزیسیون قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫حمله به میراث کاردوسو‬ ‫لوالو روسف ازنظمسیاسیبرزیلحذفمی شوند‬ ‫ی فریمان‬ ‫هادی اعلم ‬ ‫‪1‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکای التین‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بین الملل‬ ‫برخی ناظران یا افکار عمومی انچه که در برزیل و در‬ ‫جو مرج و مشکالتی‬ ‫ماه های اخیر می گذرد را اشــوب‪ ،‬هر ‬ ‫سیاسی ارزیابی می کنند که ممکن اســت توسعه برزیل را‬ ‫متوقف کند و وضعیتی نامطلوب بــه وجود اورد‪.‬لکن انچه‬ ‫من از برزیل با تمــام تاریخ و مولفه های سیاســی ان درک‬ ‫می کنم ‪ -‬به رغم همه تنش ها وراهپیمایی ها ‪ -‬بنای باشکوه‬ ‫و مستحکمی از دموکراســی با بنیانی قوی و درهم امیخته‬ ‫با امید به اینده اســت که ســرانجام تحوالت را به نفع ملت‬ ‫برزیل رقم می زند‪ .‬برزیل پس از پایــان حکومت نظامیان‬ ‫دســت کم دوبار‪ ،‬از نمونه این بحــران دموکراتیک را پس‬ ‫ی و در ســاختار مواجهــه قوه مقننه‬ ‫از تغییــر قانون اساســ ‬ ‫قدرت یافته در مصاف با رئیس جمهور تجربه کرده اســت‪.‬‬ ‫قبل از تغییر قانون اساســی ‪ 1988‬ســاختار سیاسی به نفع‬ ‫قدرت رئیس جمهور بوده است‪ .‬پس از ‪ 1988‬این ساختار‬ ‫در توازن قــدرت رئیس جمهور و مجلس پایه ریزی شــده‬ ‫است‪ .‬در سنت دو مجلســی که تاکنون باقیست قوه مقننه‬ ‫می تواند قوانین ریاســت جمهوری را مصوب کند‪ ،‬بودجه‬ ‫ملی را اصالح کنــد‪ .‬اما تاریــخ بحران گذشــته به ‪1992‬‬ ‫باز می گردد که رئیس جمهور کلر ناچار به کناره گیری شــد‬ ‫و یکبــار در زمان کاردوســو مجلس و او بــرای اجرا نکردن‬ ‫طرح های مصوب به وســیله رئیس جمهــور دچار اختالف‬ ‫شدند و یکدیگر را بدون برتری خنثی کردند‪ .‬اما در موضوع‬ ‫اولی بحران به حدی عمیق شد که فرناندو کلر حذف شد و‬ ‫معاون او ایتامار فرانکو به جای او نشســت‪ ،‬شبیه وضعیت‬ ‫فعلی دیلما روسف و معاونش میشل تمر‪ .‬بر این مبنا گفتار‬ ‫رابرت هاروی در اکونومیست ‪1987‬را می پسندم که نوشت‪:‬‬ ‫«برزیل مجموعه بســیار بزرگ توقف ناپذیــر جنوب‪ ،‬یک‬ ‫قدرت مطرح منطقه ای‪ ،‬اولین کشور بزرگ جهان سومی که‬ ‫بر درب باشگاه دموکراسی های توســعه یافته کوبید و یک‬ ‫ایاالت متحده بالقوه در اینده است‪».‬‬ ‫کســی امروز نمی توانــد ادعا کند برزیل یک کشــور‬ ‫پوپولیستاشوب زدهودارایاقتصادورشکستهشبیهونزوئال‬ ‫یا ارژانتین است‪ .‬همگان بر شعار برزیل کشوری برای همه‬ ‫متفق هستند و به قول ایدا سکوئیرا ویاردا کارشناس برزیل‬ ‫نمونه بی نظمی های پیشــرفت و ترقی اســت‪.‬انچه امروز‬ ‫توســعه در برزیل را ســاخته معماری مکتب نظریه توسعه‬ ‫ســرمایه داری وابســته فرناندو انریکه کاردوســو است که‬ ‫حتی عناصر چپ منتقــد او در تجدیدنظر طلبی در خیلی از‬ ‫مواضعش هستند‪ .‬کاردوســو به این دلیل به عنوان معمار‬ ‫توسعه برزیل اهمیت دارد که توانســت تئوری هایش را در‬ ‫زمان ریاســت جمهوری اجرایی کند‪ .‬او اســتدالل می کرد‬ ‫که توســعه ســرمایه داری می توانــد در چارچوب شــرایط‬ ‫وابســتگی صورت پذیرد و توسعه ســرمایه داری وابسته به‬ ‫شــکل جدیدی از گســترش فعالیت انحصارات در جهان‬ ‫سوم تبدیل شده است بنابراین توسعه در قالب نووابستگی‬ ‫و به تعبیری اقتدارگرایــی بوروکراتیک تحقق می یابد‪ .‬این‬ ‫نوع توسعه به تمامی طبقات وابسته به سرمایه بین المللی‪-‬‬ ‫شامل بورژوازی کشــاورزی‪ ،‬تجاری و مالی و صنعتی سود‬ ‫می بخشد ولی منافع یا گروه های ملی نامرتبط با شرکت های‬ ‫چندملیتی مثــل کارفرمایــان محلی را تضعیــف می کند‪.‬‬ ‫حاصل این امر دوگانگی ساختاری بین گروه های وابسته به‬ ‫شرکت های چندملیتی و گروه های حاشیه نشین به وسیله‬ ‫این شرکت هاســت‪ .‬او نظریه لنین و مارکس را از این منظر‬ ‫نوسازی کرد که می گفت انباشت سرمایه عمدتا نه حاصل‬ ‫کنترل مالی‪ ،‬بلکه حاصل فعالیت شــرکت های چندملیتی‬ ‫است و ســرمایه گذاری از کشــاورزی و مواد خام به صنعت‬ ‫انتقال یافته است و به عالوه روندهای جدید در سرمایه داری‬ ‫بین المللی چنان وابستگی متقابل در فعالیت های تولیدی را‬ ‫افزایش داده و چنان الگوهای وابستگی را متحول ساخته‬ ‫که سیاست توسعه درکشورهای پیرامونی نظام سرمایه داری‬ ‫بین المللی را دچار محدودیت می سازد و این فرض نادرست‬ ‫است که نظام های اقتصادی وابسته به خاطر امپریالیسم‬ ‫از رشــد بازمانده اند (کاردوســو‪ :‬نظریه هــای متعارض در‬ ‫روابط بین الملل)‪ ،‬بنابراین زیربنایی که کاردوسو برای لوال‬ ‫داسیلوا بنا نهاد‪ ،‬نقادی مارکسیسم ارتدوکس و تجدید نظر‬ ‫به نفع طبقات ملی کشــور و توجه به مشــکالت کارگران‪،‬‬ ‫محرومان و حاشیه نشین ها بود‪،‬اگر درهم امیختگی تئوری‬ ‫کاردوسو و مکتب فرانکفورت – به ویژه نظرات چپ نو هربرت‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مارکوزه‪ -‬را در وادی تجربه حکومتی حزب باسابقه کارگر در‬ ‫برزیل بپذیریم‪ ،‬زیر بنای توســعه برزیل همه جانبه‪،‬عدالت‬ ‫جویانه و حتــی فدرالیســم در عرصه ائتالف هــای حزبی‬ ‫است‪.‬اما کدام عنصر یا عناصر این مشکالت را پیش اورده‬ ‫اســت؟ مســاله قطعا و به طور قاطع به فســاد باز می گردد‪.‬‬ ‫سیاستمداران در بخش هایی از زندگی سیاسی خود با توجیه‬ ‫پیشبرد هدف های عالی توســعه ملی از فسادهای بزرگ و‬ ‫کوچک چشم پوشی می کنند و ان را الزمه و ناگزیر پیشبرد‬ ‫برنامه های خود می دانند‪ ،‬اما در گذر زمان و در تکمیل پروژه‬ ‫ت و پاسخگویی از‬ ‫دموکراســی با تمام لوازمش که شــفافی ‬ ‫ارکان ان است ‪ -‬سابقه همین فســاد از منظر افکار عمومی‬ ‫تحمل ناپذیر و نفرت انگیز جلوه می کند‪ .‬برزیل امروز شاهد‬ ‫این وضعیت است‪،‬یکی از مسائل رایج در ادبیات اقتصادی‬ ‫امریکای التین تشکیل حســاب ها در بانک های خارجی‬ ‫تحت عنوان حق کمیسیون ها است که از سوی پیمانکاران‬ ‫خارجی بــا پرداخت های دالری صــورت می گیرد‪ .‬معموال‬ ‫اســتدالل رایج در امریکای التین این اســت که پرداخت‬ ‫کمیسیون و پورسانت بین خریدار و فروشنده کامال طبیعی‬ ‫است و در جهت تسهیل در روند امور انجام می شود‪ .‬سابقه‬ ‫فساد حزب کارگرکه افشا شــد به ‪ 2005‬درست ‪2‬سال پس‬ ‫ازریاست جمهوری لوال باز می گردد‪ .‬در‪ 2005‬فساد گسترده‬ ‫در حزب کارگران به عنوان یکی از معروف ترین احزاب دارای‬ ‫معیارهای اخالقی باال و معروف به داشتن رویه دموکراتیک‬ ‫افش ا شد‪ .‬اولین رسوایی در اوایل سال ‪ 2005‬پس از افشای‬ ‫وید ئوی یک مقام حزبی (والدومیرودینیز) در حال دریافت‬ ‫رشوه صورت گرفت‪ .‬چند ماه بعد مجله حزبی رهبران برزیل‬ ‫یک وید ئو از پرداخت پستی پول به مقام ارشد حزب خبر داد‪.‬‬ ‫سپس لوال داســیلوا رئیس جمهور برزیل و یک مقام حزبی‬ ‫دیگر (خوزه وایرسو) شهادت دادند که حزب کارگران‪12‬هزار‬ ‫دالر برای خریــد ارا ی کنگــره دیگر احزاب بــه نمایندگان‬ ‫پرداخته است‪ .‬این رسوایی به سوپرچک معروف شد‪ .‬یکی‬ ‫از توجیهات این دو رســوایی توسط مقامات حزب کارگران‬ ‫این بود که انها با داشــتن اســتحقاق حفظ قدرت سیاسی‬ ‫باید قدرت را حفظ کنند‪ ،‬زیرا حزب کارگران پس از چند دهه‬ ‫ماندن در جایگاه اپوزیسیون و با داشتن ‪16‬هزار فعال حزبی‬ ‫اکنون شرایط خوبی دارد و بر همین مبنا سیاسی کاری مذکور‬ ‫در جهت حفظ قدرت توجیه شــد‪ .‬البته فرهنگ عمومی و‬ ‫سیاسی برزیل نیز به ســادگی از کنار فساد مقامات سیاسی‬ ‫می گذرد‪ .‬در حوزه اقتصاد دو طیف موافقان و مخالفان فساد‬ ‫وجوددارندکههریکاستداللخاصخودرادارند‪.‬مخالفان‬ ‫فساد ان را چون پدیده ای مسری می دانند که در شرایط رونق‬ ‫اقتصادی طبیعی کارکردها را مختل و ســبب اسیب رسانی‬ ‫جدی به توسعه می شود‪ .‬برخی موافقا ن نسبی نیز فساد را در‬ ‫اصطالح مانند گریس چرخ دنده ها می دانند که امور و روند‬ ‫توسعه را تسهیل می کند‪ .‬بنابراین فساد در امریکای التین‬ ‫تنها یک سنت تاریخی نیست و بر همین مبنا برخی اوقات‬ ‫فساد به عنوان شری اجتناب ناپذیر است که تساهل و تسامح‬ ‫بر ان اجتناب ناپذیر است‪ ،‬زیرا وجود توسعه اقتصادی تحت‬ ‫ت یا رهبری هیات حاکمه فاسد از فقدان توسعه به هر‬ ‫مدیری ‬ ‫شکل الزم تر است‪ .‬برخی کشورها با وجود دولت های فاسد‬ ‫به رشد باالی اقتصادی دست می یابند‪ .‬در امریکای التین‬ ‫به زبان عامیانه می گویند که اگرچــه او می دزدد اما کار هم‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین دزدی بدون فعالیت و کار برای مردم کامال‬ ‫ناپسند است اما دزدی همراه با کار برای مردم قابل اغماض‬ ‫است‪ .‬بر این مبنا گفته می شود گرچه فساد موجب طوالنی‬ ‫شدن دوره اقتصاد بازار می شــود‪ ،‬اما می تواند موجب رشد‬ ‫کوتاه مدت پس از یک دوره رکود شود‪.‬‬ ‫لکن جریانات پس از لــوال داســیلوا و در دوره دیلما‬ ‫روسف نشان داده است که این نوع نگاه به فساد و اغماض‬ ‫از ان از‪1950‬تا کنون‪2016‬به شــدت دگرگون شده است‪.‬‬ ‫انچه به تشدید تنش ها دامن زد و نارضایتی گسترده مردمی‬ ‫ را ایجــاد کرد انتشــار فایل صوتــی مکالمه روســف و لوال‬ ‫داسیلوا در اسفند‪ 94‬بود که گمانه زنی ها درباره رشوه و فساد‬ ‫مالی ناشــی از دریافت ســودهای غیرقانونی شرکت نفتی‬ ‫پتروبراس‪،‬پولشــویی و تغییر حســاب های بودجه دولتی‬ ‫را افزایــش داد‪.‬دراین مکالمه روســف به لوال گفته اســت‬ ‫در حال ارسال اســناد اداری برای اوست تا در صورت لزوم‬ ‫ازان استفاده کند و یا انتقاد لوال از پارلمان و استفاده الفاظ‬ ‫رکیک از کنگره‪،‬سنا و دیوان عالی مطرح شده است‪.‬انتشار‬ ‫این فایل صوتی خشم گسترده مردمی را به همراه داشت و‬ ‫بالفاصله راه پیمایی های گسترده ضدفساد سراسر کشور‬ ‫رادر برگرفت‪ ،‬میزان محبوبیت روسف به شدت کاهش یافت‬ ‫و واکنش های روسف در قبال وقایع شکلی تدافعی و عصبی‬ ‫به خود گرفت‪.‬او در مراحل اول کابینه را ترمیم کرد‪،‬متحد‬ ‫اصلی حزب کارگر موســوم به حــزب دموکراتیک برزیل از‬ ‫دولت برائت جســت و تعدادی از وزرای ان از کابینه خارج‬ ‫شدند‪ ،‬روسف در تعبیرهای خشمگینانه موضوع را به کودتا‬ ‫و براندازی تعبیر کرد و سرانجام مجلس نمایندگان برزیل با‬ ‫‪ 342‬رای از مجموع ‪ 512‬رای حکم به استیضاح روسف داد‬ ‫و اکنون مجلس سنا باید تصمیم نهایی را بگیرد‪.‬اما فراتر از‬ ‫مباحث و وقایع جاری‪،‬ایا می توان نتیجه گرفت که گذار به‬ ‫سمتدموکراسیدربرزیلبهنحویدرحالتکمیلاستکه‬ ‫این کشور را همپای فرهنگ دموکراتیک امریکای شمالی یا‬ ‫اروپا برساند؟ گرچه طرح این فرضیه زود است‪ ،‬اما اگاهی و‬ ‫بلوغ و سواد سیاسی ملت برزیل این فرض را تقویت می کند‪.‬‬ ‫امروزه همگان می دانند که سیاســتمداران باید پاسخگو و‬ ‫شفاف باشند‪ ،‬انها و عملکردشان باید در اتاق های شیشه ای‬ ‫در معرض دیــد ملت قــرار گیرنــد‪.‬در دوره دیلما روســف‬ ‫پرسش های زیادی در افکار عمومی برزیل مطرح شد‪.‬‬ ‫مهمترین پرســش ها در افکار عمومی ایــن بود که‬ ‫باتوجه به فقر و محرومیت کثیری از هزینه های کالن برای‬ ‫امور المپیک برزیل بر چه مبنایی صورت گرفته است؟ مری‬ ‫اناستازیا اگرادی در وال استریت ژورنال در ابعاد اقتصادی‬ ‫مساله نوشت‪« :‬چشم انداز اقتصادی برزیل چندان جالب به‬ ‫نظر نمی رسد و کشف های اخیر پیرامون فساد گسترده ای‬ ‫که در این کشــور وجود داشــته کار را برای سیاستمداران‬ ‫دشوارتر کرده است‪ .‬اما برای برزیل این امکان وجود دارد‬ ‫که بحران را تخفیــف داده و اصالحاتــی را ایجاد کند که‬ ‫غیرخشونت امیز باشند‪.‬‬ ‫درخواست برای اتهام علیه دیلما روسف‪ ،‬نشانه ای از‬ ‫بلوغ دموکراسی و مردم ساالری است که در ان یک جامعه‬ ‫مدنی بــه اندازه کافــی از خیزش علیه طبقه سیاســتمدار‬ ‫مطمئن است‪ .‬این اهمیت با گسترش سه مورد دیگر نیز‬ ‫مورد حمایت قرار می گیرد‪ :‬نخستین مورد پایان ابرتورمی ‬ ‫است که ایجاد شــده اســت‪ ،‬دومین مورد تبدیل ایده ها‬ ‫و عقاید و اطالعات به رســانه اجتماعی اســت و سومین‬ ‫مورد نیز توانایی و خواســت اتهام زننــدگان برای اجرای‬ ‫دادخواســتی اســت که برای انجام تحقیقــات پیرامون‬ ‫جرائم ســازمان یافته پیشنهاد شــده است‪ .‬سیاست های‬ ‫اقتصــادی وی بهتر از سیاســت های صــورت گرفته در‬ ‫زمان ریاست جمهوری لوال دا ســیلوا نبودند‪ .‬تا فرا رسیدن‬ ‫ماه ژوئن ســال ‪ 2013‬میــادی‪ ،‬معترضان بســیاری در‬ ‫کســی امروز نمی تواند ادعا کنــد برزیل‬ ‫یــک کشــور پوپولیســت اشــوب زده و‬ ‫دارای اقتصاد ورشکســته شبیه ونزوئال‬ ‫یا ارژانتین است‪ .‬همگان بر شعار برزیل‬ ‫کشوری برای همه متفق هستند و به قول‬ ‫ایداسکوئیراویارداکارشناسبرزیلنمونه‬ ‫ بی نظمی های پیشرفت و ترقی است‬ ‫سراسر کشور علیه مخارج دولتی برای استادیوم های جام‬ ‫جهانی جمع شــده و اعتراض کردند‪ .‬این در حالی بود که‬ ‫بیمارستان ها و جاده ها کیفیت چندانی نداشته و خراب شده‬ ‫بودند‪ .‬از سوی دیگر رشــد اقتصادی و سرمایه گذاری نیز‬ ‫کند شد‪ .‬خانم روسف در زمان شکل گیری این تظاهرات‬ ‫و راهپیمایی هــا‪ ،‬وقتی تنها اقلیتــی کوچک تر به صورت‬ ‫صلح امیز معتــرض بودنــد و جاده ها را می بســتند‪ ،‬طفره‬ ‫رفت‪ .‬اقتصاد این کشــور در حال فرونشســتن است‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 2015‬تولید ناخالص داخلی این کشور تا ‪ 3/8‬درصد‬ ‫کاهش یافت‪ .‬در ســال جاری انتظار مــی رود این کاهش‬ ‫بیش از سه درصد باشد‪ .‬باتوجه به سخنان جان ولچ‪ ،‬یکی‬ ‫از روسای مدیریت بانک امپریال کانادا در مورد بازارهای‬ ‫سرمایه و تجارت‪ ،‬نرخ بیکاری در کشور برزیل ‪ 9/5‬درصد‬ ‫بوده و در حال افزایش اســت‪ .‬او همچنیــن می گوید که‬ ‫کســری مالی موجود برای ســال ‪ 2016‬میــادی انتظار‬ ‫می رود بیش از ‪ 10‬درصد تولید ناخالص داخلی این کشور‬ ‫پهنــاور امریکای التین باشــد و تورم نیز بــه ‪ 10/4‬درصد‬ ‫برســد‪ .‬این جمعیت معترض در خیابــان‪ ،‬عمدتا از طبقه‬ ‫متوســط اجتماع هســتند که می دانند بدون ثبات و رشد‪،‬‬ ‫خواســته های انان در حد رویا باقی خواهد ماند‪ ».‬دیوید‬ ‫بیلر‪،‬تحلیلگر در بلومبرگ ویو دیــدگاه منتقدان را اینگونه‬ ‫تحلیل می کند‪« :‬دیلما روسف در دوره نخست زمامداری‬ ‫خود‪ ،‬عملکرد اقتصادی متوسط برزیل در رشد بین المللی‬ ‫پس از بحران مالی جهانی را مقصر قلمداد کرده است‪ .‬در‬ ‫اغاز دوره دوم‪ ،‬او با سیاست های ریاضتی موافقت کرد و‬ ‫قول داد نخواهد گذاشت به مزایای اجتماعی که امید به‬ ‫زندگی را افزایش می دهند‪ ،‬دستاوردهای اموزشی و درامد‬ ‫اسیب وارد شــود‪ .‬دولت وی همچنان سعی کرده است از‬ ‫افزایش کسری بودجه ممانعت کرده و ان را معکوس کند‪.‬‬ ‫منتقدان می گویند برزیل باید مرحله بعدی رشــد خود را با‬ ‫کاهش بار مالیاتی و بوروکراسی (دیوان ساالری) اغاز کند‪.‬‬ ‫انها می گویند که این معیارها موجب رونق و افزایش‬ ‫سرمایه گذاری خواهند شد و قوانین کار منعطف تر موجب‬ ‫بهبود بهره وری خواهد شد‪ .‬رقیبان روسف استدالل می کنند‬ ‫که زمان وی به پایان رسیده است و حتی اگر وی از اتهامات‬ ‫وارده تبرئه شود‪ ،‬رتبه بندی ضعیف وی و شکاف در ائتالف‬ ‫حاکم کار را برای اینکه وی هرگونه کار مهمی را تا پایان دوره‬ ‫ریاست جمهوری وی در سال ‪ 2018‬به انجام برساند‪ ،‬دشوار‬ ‫می کند‪ ».‬در مجموع و با در نظر گرفتن تمام شرایط داخلی‬ ‫به نظر می رسد مسیر سنا درباره اینده روسف سمت و سوی‬ ‫برکناری از قدرت را داشته باشد‪ .‬میشل تمر به عنوان معاون‬ ‫دیلما روسف که اکنون نقش مخالف جدی را بر عهده دارد‬ ‫فعالیت گســترده ای را برای اماده کردن خود برای پذیرش‬ ‫جانشینی رئیس جمهور اغاز کرده است‪ .‬او می خواهد تجربه‬ ‫سال ‪ 1992‬را اجرایی کند‪.‬‬ ‫احتماال رئیس جمهور وضعیت خوبی در‪ 180‬روز اینده‬ ‫نخواهد داشت‪ .‬او حتی به سازمان ملل برای طرح مسائل‬ ‫داخلی کشورش متوســل خواهد داشــت که به نارضایتی‬ ‫مجدد او در داخل منجر خواهد شــدو باتوجه به احساسات‬ ‫ناسیونالیستی برزیلی ها که همواره خواهان تجدیدنظر در‬ ‫میز قدرت ساختارهای جهانی بوده اند‪ ،‬نارضایتی داخلی را‬ ‫تشدید خواهد کرد‪ .‬به نظر می رسد حزب کارگر با پیشینه ای‬ ‫قدیمی پس از این فشارها به سمت بازسازی خود و نزدیک‬ ‫کردن خود به معیارهای دموکراتیک اصیل نزدیک شود و‬ ‫برزیل تا ‪ 2018‬با ریاســت جمهوری میشل تمر بایدمسیر را‬ ‫بپیماید‪ .‬اما انچه واضح است ساختارهای بنیادین توسعه‬ ‫پایدار و نظم دموکراتیک برزیل همچنان پابرجاست و برزیل‬ ‫این را مدیون ملــت یکپارچه و نظم فدرالی عالی کشــور –‬ ‫به رغم همه مشکالت‪-‬است و احزاب مجددا در این مسیر‬ ‫ائتالف را خواهنــد ازمود‪ ،‬البته بدون لوال داســیلوا و دیلما‬ ‫روسف‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سوسیالیسم زمین خورد‬ ‫میرقاسم مومنی درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪2‬‬ ‫میرقاسم مومنی‪ ،‬مدیرعامل موسسه پژوهشی و‬ ‫مطالعات بین المللی چشم انداز ابرار نوین در گفت وگو‬ ‫با مثلث به ارزیابی اعتراضات اخیر در برزیل و مســاله‬ ‫استیضاح دیلما روســف‪ ،‬رئیس جمهوری این کشور‬ ‫پرداخــت و گفت گســترش تورم‪ ،‬بیکاری و افشــای‬ ‫فســاد اداری و اختالس در حزب حاکــم موجب بروز‬ ‫نارضایتی هایی در برزیل شــد و این کشــور به عنوان‬ ‫کشوری در حال توسعه با یک رکورد اقتصادی و فساد‬ ‫سیاسی روبه رو شد‪ .‬بنابراین مردم برزیل جهت احقاق‬ ‫حقوق خود و جلوگیری از ادامه این روند اقدام به انجام‬ ‫اعتراضات خیابانی و توسل به نهادهای قانونی کردند‪.‬‬ ‫به گفته این کارشناس در واقع مردم برزیل دو خواسته‬ ‫مهم دارنــد‪ .1 :‬مبارزه قاطع با فســاد مالی و اختالس‬ ‫مقامات دولتــی و حزبی ‪ .2‬بهبود وضعیت معیشــتی‬ ‫خود‪ .‬همچنیــن مومنی پیش بینی کــرد که دومینوی‬ ‫تغییرات سیاسی در سایر کشورهای امریکای التین‬ ‫نیز انجام گیرد و باتوجه به شکســت سوسیالیســم‪،‬‬ ‫کمونیسم و شــعارزدگی احزاب چپگرا که مردم عمال‬ ‫هیچ حاصل معیشــتی و اقتصــادی در ان ندیده اند‪،‬‬ ‫شــاهد تداوم افول این احزاب در ســایر کشــورهای‬ ‫امریکای التین باشیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫مقامریاست جمهوریتعلیقومعاونایشانعهده دارمسئولیت‬ ‫خواهد بود‪ .‬همچنین طــی ‪ 180‬روز به پرونده اتهامی ایشــان‬ ‫رسیدگی خواهد شد که در صورت وارد بودن اتهامات‪ ،‬ایشان از‬ ‫یخداحافظیخواهدکرد‪،‬درغیر‬ ‫ریاست جمهوریبهصورتدائم ‬ ‫این صورتتبرئهشدهومی تواندبهمقامخودبازگردد‪.‬‬ ‫روند اصالحات در برزیل را چطور ارزیابی می کنید؛ ایا‬ ‫اصالحات اقتصادی که در زمان داســیلوا اغاز شد با‬ ‫اصالحاتسیاسیواجتماعیهمراهبود؟‬ ‫اصالحاتاقتصادیبرزیلکهاز‪ 20‬سالگذشتهشروع‬ ‫شده بود متوازن با توسعه اجتماعی و زیر ساخت های ان کشور‬ ‫نبوده و در واقع برزیل بیشتر شــاهد توسعه اقتصادی در عرصه‬ ‫کشــاورزی‪ ،‬دامداری و صنعتی بوده است‪ .‬در این کشور از نظر‬ ‫سیاسیومبارزهبارانت‪،‬رشوهوفساداداریپیشرفت هایچندانی‬ ‫حاصل نشده و این موضوع باعث شــد در اوج پیشرفت برزیل و‬ ‫کسب رتبه ‪ 8‬اقتصاد جهانی‪ ،‬به دلیل عدم پیشرفت اجتماعی و‬ ‫سیاسیونبودساختارهایرقابتیسالمحزبیاینکشوربامعضل‬ ‫بزرگی مواجه شــود‪ .‬در نهایت نیز این کشــور در اوج پیشرفت‬ ‫اقتصادی دچار رکود اقتصادی شــد و از درون فروپاشید که این‬ ‫امر باعث اعتراض عمومی نسبت به سیاست های حزب حاکم‬ ‫گردید‪ .‬همچنین بزرگترین دوران توسعه یافتگی اقتصاد برزیل‬ ‫در یک دهه گذشــته در دوران حاکمیت احــزاب چپگرا تحقق‬ ‫یافته و پیشرفت برزیل و ارتق ا به مقام هشتم اقتصاد جهانی نیز‬ ‫نتیجه فعالیت های این حزب بوده است‪ .‬اما به جهت پیشرفت‬ ‫تک بعدی‪ ،‬عدم پیشــرفت اجتماعی و زیرساخت های اداری و‬ ‫قانونگذاریدرنهایتاینمعضلتمامپیشرفت هاونتایجحاصله‬ ‫احزابچپگراراازبینبردودرحالحاضراعتراضاتملیدرسطح‬ ‫کشور علیه سیاست های کشور به وقوع پیوست که امیدواریم‬ ‫مردمبرزیلدراینخصوصتصمیمشایسته ایاتخاذنمایند‪.‬‬ ‫وضعیت حزب رقیب و محافظه کاران در برزیل به چه‬ ‫بین الملل‬ ‫چندی است در کشورهایی چون ونزوئال‪ ،‬ارژانتین و‬ ‫برزیل شاهد تظاهرات علیه چپ گرایی و پوپولیسم‬ ‫هســتیم‪ .‬دالیل افول قدرت چپگراهــا در امریکای‬ ‫التینچیست؟‬ ‫توســعه روابط امریکا با کوبا‪ ،‬کشــوری کــه پرچم دار‬ ‫مبارزه با چپگراها علیه سیاست‪‎‬های امریکا در امریکای التین‬ ‫بود‪ ،‬زمینه را برای افول قدرت سیاسی جریان‪‎‬های چپ در این‬ ‫منطقه اماده کرد‪ .‬البته باید به نوع نگاه و روش اعمال شــده در‬ ‫هریک از کشورهای امریکای التین همچون ونزوئال‪ ،‬ارژانتین‬ ‫وبرزیلتوجهداشت‪،‬اماشروعتمامتغییراتسیاسیازاعتراض‬ ‫نمایندگان مجلس و پارلمان شروع شــد ه و نمایندگان پارلمان‬ ‫به عنوانمنتخبینمردمدرهریکازاینکشورهابامطرحکردن‬ ‫موضوعاتیسعیدرتغییرجریانسیاسیحاکمداشته اند‪.‬باتوجه‬ ‫بهاینکهدریکدههگذشتهجریان هایچپگراتوانسته اندقدرت‬ ‫سیاسی و اداره امور کشور را در اکثر کشورهای امریکای التین‬ ‫برعهدهبگیرندوباتوجهبهشکستجریان هایسیاسیحاکمدر‬ ‫مبارزهبارکوداقتصادیکهازسال‪ 2008‬دراکثرکشورهایجهان‬ ‫رخ داده است‪ ،‬نارضایتی هایی بروز یافته و همین نارضایتی ها‬ ‫دســت اویزی جهت مخالفت با حزب حاکــم و انجام تغییرات‬ ‫سیاسیدراینکشورهاشدهاست‪.‬‬ ‫بزرگترین عامل در سقوط سیاســی احزاب حاکم چپگرا‬ ‫در امریکای التین‪ ،‬مشکالت اقتصادی‪ ،‬فساد مالی و اداری و‬ ‫ی و فعالیت‬ ‫بیکاری بوده و این عوامــل موجب اعتراضات مردم ‬ ‫جریان‪‎‬های مخالف شــده کــه در نهایــت ما شــاهد تغییرات‬ ‫دموکراتیکبراساسقدرتپارلمان‪‎‬هادراینکشورهابوده‪‎‬ایم‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه اغلب اعتراضات مردمی به وضعیت‬ ‫اقتصادی و فســادهای موجود مربوط می شــود‪ ،‬در‬ ‫حال حاضر به طور خاص وضعیت سیاسی اقتصادی‬ ‫برزیل چگونه اســت و چرا مردم خواستار استیضاح‬ ‫خانمروسفشده اند؟‬ ‫برزیلکشوریاستکهدردودههگذشتهبهجهترشد‬ ‫اقتصادی خود به عنوان الگویی برای کشورهای در حال توسعه‬ ‫بود‪ .‬حزب کارگران برزیل با اتکا به حمایت بخش تولید و صنعت‬ ‫برزیل توانست نزدیک به دو دهه در برزیل پیشرفت های بزرگی‬ ‫در عرصه سیاســی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی به وجــود اورد‪ .‬اوج‬ ‫توسعه برزیل به رهبری حزب کارگران با ریاست جمهوری اقای‬ ‫لوال داسیلوا بوده که برزیل در این دوره به قدرت هشتم جهان از‬ ‫نظراقتصادیارتق اپیداکرد‪.‬امارویکارامدنخانمدیلماروسف‬ ‫و قول ایشــان مبنی بر ادامه راه رئیس جمهور قبلی مصادف با‬ ‫بحران جهانی مالی شد و برزیل به عنوان یک اقتصاد نوپا از این‬ ‫بحران صدمات زیادی دید‪ .‬از سوی دیگ ر اختالف نظرهایی که‬ ‫از سوی کشورهای منطقه بین دیلما روسف و مقامات امریکایی‬ ‫رخ داد منجر به تردید مقامات امریکایی در حمایت همه جانبه از‬ ‫ویشد‪.‬باگسترشرکوداقتصادی‪،‬بیکاریوفسادمالیواداری‬ ‫در برزیل در چند سال گذشته‪ ،‬این کشــور به یک چالش بزرگ‬ ‫سیاسی‪-‬اقتصادیدچارشدکهاینامرباعثکاهش‪ 40‬درصدی‬ ‫ارزش پول ان کشور و همچنین منجر به باال رفتن نرخ بیکاری و‬ ‫تورمشد؛اینموضوعبیشترینفشارخودرابرقشرمحرومبرزیل‬ ‫وارد کرد و بروز راهپیمایی و اعتراضات سازمان یافته در برزیل را‬ ‫پسازانشاهدبودیم‪.‬‬ ‫شمابهصدماتاقتصادیبرزیلاززمانرویکارامدن‬ ‫روسف اشاره کردید‪ .‬به طور کلی وضعیت اقتصادی‬ ‫برزیلدرایندورانچهتغییراتیداشتهاست؟‬ ‫رویکارامدنخانمروسفازسال‪ 2010‬به عنواناولین‬ ‫رئیس جمهور منتخب زن برزیل مصادف با تغییرات بنیادی در‬ ‫تحوالت سیاسی امریکای التین و خاورمیانه بوده است‪ .‬نگاه‬ ‫برزیل به حضور در معادالت سیاسی‪ ،‬منطقه ای‪ ،‬فرامنطقه ای‬ ‫و خاورمیانه در راستای توسعه دیپلماســی این کشور در جهان‬ ‫همزمانبودبارکوداقتصادجهانیدراروپاوامریکاواینموضوع‬ ‫باکشففساداداریوبرکناریمقاماتحزبحاکموحتیبازجویی‬ ‫از اقای لوال داسیلوا به عنوان رئیس جمهور قبلی‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫یکشکافعمیقسیاسی‪،‬اقتصادی‪،‬اجتماعیدرحزبحاکم‬ ‫و مردم با حزب حاکم بوده است‪ .‬بنابراین این موضوع در نهایت‬ ‫منجربهگسترشتورم‪،‬بیکاریوافشایفساداداریواختالس‬ ‫درحزبحاکمشدوبرزیلبه عنوانکشوریدرحالتوسعهبایک‬ ‫رکو داقتصادیوفسادسیاسیروبه روشد‪.‬دراینشرایطبسیاری‬ ‫از مردم برزیل شغل و سرمایه خود را از دست دادند و بنابراین انها‬ ‫جهت احقاق حقوق خود و جلوگیــری از ادامه این روند اقدام به‬ ‫انجام اعتراضات خیابانی و توســل به نهادهای قانونی کردند؛‬ ‫در واقع ســقوط ارزش پول برزیل و توســعه بیکاری از دور دوم‬ ‫ریاست جمهوریخانمروسفشدتیافتهاست‪.‬‬ ‫اقدامات روســف و وضعیت فعلی او چــه تاثیری بر‬ ‫وضعیت چپ ها و انچه از ان به عنوان میرات داسیلوا‬ ‫یادمی شودباقیخواهدگذاشت؟‬ ‫اتهام سوءاستفاده از خانم روسف در انتخابات ‪2014‬‬ ‫ریاست جمهوری برزیل و سوءاســتفاده از قدرت و فساد مالی و‬ ‫اداری موجب از بین رفتن محبوبیت حــزب کارگر در بین مردم‬ ‫شدهاست‪.‬خانمروسفبه عنوانمیراث داراقایلوالداسیلوادر‬ ‫اجرای برنامه های خود نتوانست رضایت مردم و احزاب مخالف‬ ‫را به دست اورد‪ .‬در دوران ایشان به جهت بحران های سیاسی‬ ‫داخلی و رقابت های سیاسی و حزبی‪ ،‬وضعیت اقتصادی کشور‬ ‫دچار نابسامانی شــد و این کشــور با یکی از بحران های جدی‬ ‫خود بعد از سی سال مواجه شد‪ .‬بحران اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫بیکاری‪ ،‬کاهش ارزش پول ملی و افشــای فســاد گسترده در‬ ‫دستگاه هایدولتیومیانمقاماتسیاسی‪،‬شوکقویبهحزب‬ ‫حاکموشخصرئیس جمهورواردکرده واحزابمخالفباتوجه‬ ‫بهفرصتپیشامدهبابسیجامکاناتخوداقدامبهاطالع رسانی‬ ‫و افشــاگری کردند‪ .‬این موضــوع در واقع جــدال بین احزاب‬ ‫سیاســی موافق و مخالف دولت را افزایــش داد و کنگره برزیل‬ ‫باتوجه به اسناد و مدارک به دست امده‪ ،‬اقدام به طرح استیضاح‬ ‫رئیس جمهورکردکهاینطرحجهتنهاییشدنبهسنایبرزیل‬ ‫برایتصمیم گیریارجاعشدهاست‪.‬‬ ‫جدای از جدال میان احزاب سیاسی و سیاستمداران‬ ‫یدربرزیل‬ ‫درپارلمانبرزیل‪،‬مهمترینمطالباتمردم ‬ ‫به طورعمدهچهمواردیاست؟‬ ‫مردم برزیل خواستار مبارزه با فساد مالی‪ -‬اداری‪ ،‬مبارزه‬ ‫با جنایت های سازمان یافته‪ ،‬بهبود وضعیت معیشت و کسب و‬ ‫کار هستند‪ .‬در دو سال گذشته بحران اقتصادی و کاهش ارزش‬ ‫پول ملی خیل عظیمی از بیکاری را در برزیل به دنبال داشــته و‬ ‫از سویی دیگر با افشای فساد مقامات دولتی و احزاب سیاسی‪،‬‬ ‫مردم نسبت به عملکرد حزب حاکم بی اعتماد شده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫مردم جهت احقاق حقوق خود اقدام به اعتراضات سازمان یافته‬ ‫و استفاده از اختیارات نمایندگان خود در کنگره کرده اند‪ .‬در واقع‬ ‫مردم برزیل دو خواسته مهم دارند‪ .1:‬مبارزه قاطع بافساد مالی و‬ ‫اختالسمقاماتدولتیوحزبی‪.2‬بهبودوضعیتمعیشتیخود‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن شرایط سیاســی برزیل و همچنین‬ ‫قوانین این کشــور به نظر شــما در نهایت روســف‬ ‫استیضاحخواهدشد؟‬ ‫با توجه به قانون برزیل تصویب استیضاح خانم دیلما‬ ‫روســف در کمیته ویژه کنگره نیازمند دو ســوم ارا ی نمایندگان‬ ‫کنگره است که در تاریخ ‪ 12‬می‪ ،‬رای به استیضاح خانم روسف‬ ‫دادندواکنونجهتقانونیشدناینموضوعمصوبهاستیضاح‬ ‫باید در مجلس ســنای برزیل که دارای ‪ 81‬عضو است تصویب‬ ‫شود‪ .‬در صورتتصویب رایکنگره در مجلسسنا خانم دیلما از‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صورتاستوممکناستدرصورتبرکناریروسف‬ ‫یکشخصمحافظه کاررویکاربیاید؟‬ ‫در شرایط فعلی احزاب رقیب‪ ،‬محافظه کاران و سایر‬ ‫احزاب مخالف حزب حاکم بیشــترین توجه خود را همسو با‬ ‫اعتراضات مردمی جهت عزل خانم روسف از ریاست جمهوری‬ ‫معطوف کرده اند و به دنبال روی کار اوردن یک رئیس جمهور‬ ‫محافظه کار هستند‪ .‬این موضوع از طریق مجلس نمایندگان‬ ‫و مجلس ســنا در حال پیگیری اســت و در صــورت پیروزی‬ ‫مخالفان‪ ،‬جانشــین خانم روســف اختیــارات را تــا برگزاری‬ ‫انتخابات زود هنگام بر عهده خواهد گرفت و این مردم برزیل‬ ‫هستند که اینده سیاسی کشور را تعیین خواهند کرد‪.‬‬ ‫به نظر شــما عملکرد دولت چپگرای روسف در حوزه‬ ‫سیاستخارجیچطوربود؟‬ ‫دولت روسف درحدود ‪ 7‬سال حاکمیت خود برخالف‬ ‫اقای لوالداسیلوا در عرصه بین المللی تحرک کمتری داشت‬ ‫و بیشترین توان این دولت جهت پاســخ به اتهامات احزاب‬ ‫مخالف و حمایت از احزاب همسوی خود بوده است‪ .‬همچنین‬ ‫به جهت افشــای تخلفات مالی و فســاد‪ ،‬دو دولت ایشــان‬ ‫توان خود را جهت پاســخ به رقبا و مخالفان گذاشــته است و‬ ‫همین موضوع باعث شــد از مهمترین موضوع کشور که ان‬ ‫ادامه توســعه اقتصادی بوده غافل بماند و نتواند به اهداف‬ ‫خود برسد‪.‬‬ ‫ایا دومینوی افول چپ ها که از ارژانتین و ونزوئال اغاز‬ ‫شدودربرزیلنیزشاهدانهستیمهمچناندرامریکا‬ ‫التینادامهخواهدداشت؟‬ ‫تغییرات سیاسی در کشورهای امریکای التین و افول‬ ‫قدرت احزاب چــپ حاکم در اکثر کشــورهای امریکای التین‬ ‫به جهت عدم توفیق این احــزاب در بهبود وضعیت اقتصادی و‬ ‫معیشــت مردم‪ ،‬باال رفتن رکود اقتصادی و کاهش ارزش پول‬ ‫ملی‪ ،‬موجب مایوس شدن مردم شــد ه و طرفداران این احزاب‬ ‫نسبت به موفقیت حزب متبوع شان در تامین نیازهای اتی دچار ‬ ‫تردیدشده اند‪.‬سقوطدیوار بی اعتمادیبینکوباوامریکاوشروع‬ ‫روابطسیاسیدوکشوربعدازنیمقرنقطعرابطه موجاینتحول‬ ‫سیاسی بین کوبا و امریکا نیز توفانی در احزاب سیاسی چپگرا در‬ ‫سایرکشورهایامریکایالتینایجادکردواحزابچپگرادرهر‬ ‫یکازاینکشورهابهطرقمختلفوبارایخودمردموازطریق‬ ‫پارلمان هاجایگاهخودرابهاحزابراستگراومحافظه کارداده اند ‬ ‫بهنظرمی رسدایندومینویتغییراتسیاسیدرسایرکشورهای‬ ‫این منطقه نیز انجام گیرد و باتوجه به شکســت سوسیالیسم و‬ ‫کمونیسموشعارزدگیاحزابچپگراکهمردمعمالهیچحاصل‬ ‫معیشتیواقتصادیدرانندیده اندشاهدتداومافولایناحزاب‬ ‫درسایرکشورهایامریکایالتینباشیم‪.‬‬ ‫وضعیت ارژانتین و ونزوئال که پیش از برزیل شــاهد‬ ‫یبودندبهچهصورتبود؟‬ ‫اعتراضاتمردم ‬ ‫ن و ونزوئال هر دو عضو پیمان مرکوسور هستند‬ ‫ارژانتی ‬ ‫واینکشورهابه عنوانکشورهایمهمامریکایجنوبیفعالیت‬ ‫اشتباهاتخانمرئیس جمهور‬ ‫منتقدان در امریکای التین فعال شده اند‬ ‫سید جعفر هاشمی‬ ‫سفیر اسبق ایران در برزیل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نگاهی گذرا به پروســه قدرت گرفتن چپ ها در امریکای‬ ‫التیننشانمی دهدکهچپ هاباهدفجلوگیریازفسادوبهبود‬ ‫وضعیت اقتصادی توده پایین دستی کشورهای خود به قدرت‬ ‫بازگشتند‪ .‬ولی متاسفانه ناتوانی انان در اجرا کردن شعارهایشان‬ ‫و عدم بهبود در وضعیت معیشــتی مردم‪ ،‬موجبات سقوط شان‬ ‫را فراهم کرده است‪ .‬اصوال تحوالت در امریکای التین به طور‬ ‫کلی و در برزیل به طور اخص‪ ،‬همگی بر محور اقتصاد اســتوار‬ ‫بوده و عدم چاره اندیشی در این مورد مردم را مجبور به مخالفت‬ ‫با سیاســت های جاری دولت های خود کرده اســت‪ .‬در برزیل‬ ‫مردم هنوز اقدامات موثر رئیس جمهور اسبق خود یعنی فرناندو‬ ‫کاردوســو را پس از ســرنگونی حکومت ارتش که خود مسبب‬ ‫پولشویی و بر هم ریختگی اقتصادی بودند فراموش نکرده اند‪.‬‬ ‫زیراکاردوسوتوانستبادرایتاوضاعمناسبیرابرایمردمبرزیل‬ ‫بهتصویربکشدوهمینامرثباتنسبیخوبیبهاقتصادتوانمند‬ ‫برزیلهدیهداد‪.‬همچنینقطاراقتصادیدرمسیررشدوتوسعه‬ ‫قرار گرفت‪ .‬پس از ان‪ ،‬این روند با سرعت بیشتری در زمان لوال‬ ‫داسیلوا‪،‬رئیس جمهوریازحزبکارگرپیگیریشد‪،‬به طوریکه‬ ‫توسعهشتابانبرزیلتحسینهمگانرابرانگیختوسرمایه های‬ ‫بین المللینیزبهاینکشورسرازیرشد‪.‬ورودسرمایه هایخارجی‪،‬‬ ‫روندروبهرشداقتصادیکشورراباسرعتیبیشازگذشتهتسریع‬ ‫کرد و به نظر اکثر تحلیلگران اقتصادی‪ ،‬برزیل به عنوان یکی از‬ ‫قدرت های نوظهور اقتصادی در جهان مطرح شد‪ .‬این کشور با‬ ‫پیوستن به اتحادیه «بریکس» متشکل از کشورهای روسیه‪،‬‬ ‫چین‪ ،‬هنــد و افریقای جنوبی‪ ،‬داعیه رهبــری اقتصاد جهان به‬ ‫دست این گروه را در سال های اتی باتوجه به ظرفیت های خوب‬ ‫سرزمینی‪،‬خاکغنیشده‪،‬ابفراوانونیرویارزانمطرحکرد‪.‬‬ ‫اگر امروز برزیل توانسته در گروه بریکس که به قدرت اقتصادی‬ ‫نوظهوروپرشتابتبدیلشده‪،‬قرارگیرد‪،‬مرهوننظماقتصادی‬ ‫دولت کاردوســو و ادامه موفقیت های ان در دولت لوال داسیلوا‬ ‫است‪ .‬اما متاســفانه خانم دیلما روسف‪ ،‬رئیس جمهوری فعلی‬ ‫برزیل با گرفتن ژست های حقوق بشری از دغدغه اصلی مردم‬ ‫کهخواستار ترمیمنظاماقتصادیکشورشانهستند‪،‬غافلشده‬ ‫وباگرهخوردنمحورهایاقتصادیوفساد‪،‬گسترهخیزش های‬ ‫مردمی به حدی افزایــش یافته که مجلس را مجبــور به طرح‬ ‫استیضاحاوکردهاست‪.‬درواقعسیاستاقتصادیروسفعامل‬ ‫اصلی بحران در برزیل به شمار می رود و دلیل انکه او به پرتگاه‬ ‫استیضاح نزدیک شــده عدم توانایی وی و همرانش در مبارزه با‬ ‫فساد اقتصادی در کشورش ارزیابی می شود‪ .‬همچنین شایان‬ ‫ذکر است که روسف مسئول دفتر لوال بود و البته هم حزبی وی‬ ‫تلقی می شد‪ .‬چراکه خاســتگاه هر دو نفر حزب کارگران برزیل‬ ‫است‪ .‬اما روسف بیشتر حاشیه ای و حقوق بشری است تا اینکه‬ ‫به مباحث اقتصادی و سیاسی اشــراف داشته باشد و همچنین‬ ‫نزدیکیبیشتریبهسمتامریکادارد‪.‬همینامرموجبشدتااز‬ ‫اتحادیهاقتصادیاروگوئه‪،‬پاراگوئهوحتیارژانتینفاصلهبگیرد‬ ‫و د ر همان زمان بود که روند معکوس رشــد شاخص اقتصادی‬ ‫برزیل شروع شد و باید گفت که جاذبه دولت روسف‪ ،‬مانند جاذبه‬ ‫دولتلوالنیستواسیریکسریازبوروکراسی هایپیچیدهشده‬ ‫است‪.‬امااینکهبگوییمفسادتنهادردولتروسفنمودپیداکرد‪،‬‬ ‫به نظر اظهارات درستی نباشد‪ .‬چراکه فساد از دوران گذشته در‬ ‫برزیل وجود داشت اما اعتراض های مردمی بیش از پیش باال‬ ‫گرفتکهنهایتااینموضوعقابلیتپیگیریورسانه ایشدنبه‬ ‫خود گرفت‪ .‬همچنین بحث فساد لوال و شرکت نفتی پتروبراس‬ ‫که یکی از بزرگ ترین شرکت های نفتی جهان به شمار می رود‪،‬‬ ‫یکی از محورهای اصلی اعتراضات اســت؛ زیرا گفته می شود‬ ‫این شرکت به صورت غیر قانونی در انتخابات از روسف حمایت‬ ‫مالی کرده اســت‪ .‬در مقابل‪ ،‬مخالفان روســف با زیرکی از این‬ ‫موضوع درست در استانه المپیک تابستانی که چند هفته دیگر‬ ‫برگزار خواهد شد‪ ،‬به نفع خود اســتفاده و ان را رسانه ای کردند‪.‬‬ ‫باید به این نکته توجه داشت که انتصاب لوال به سمت مسئول‬ ‫دفتری روسف یک اقدام اشتباه بود‪ .‬چراکه دادگاه برزیل‪ ،‬لوال را‬ ‫بهدلیلفسادهایرویدادهتفهیماتهامکردهبودوروسفبااین‬ ‫می کنند‪ .‬احزاب چپگرا در ونزوئال به رهبری رئیس جمهور فقید‬ ‫ونزوئالاقایهوگوچاوزازسال‪ 1998‬زماماموررابهدستگرفته اند‬ ‫ی توانستند راســتگراها و احزاب محافظه کار را از‬ ‫و با شعار مردم ‬ ‫صحنهخارجکنند؛ایناقدامازیکسوباعثقدرتمندشدنحزب‬ ‫چپگرا در ونزوئال شد و از سوی دیگر باتوجه به‪ 10‬سال حکومت‬ ‫چپ در ارژانتیــن حزب محافظــه کار در انتخابــات اخیر‪2015‬‬ ‫توانستبهقدرتبرسد‪.‬درونزوئالنیزدرانتخاباتپارلمانیحزب‬ ‫راستگراومحافظه کارومخالفیندولتتوانستندبعدازیکدهه‬ ‫پارلمانکشوررادراختیارخودقراردهندوازاینطریقجهتتغییر‬ ‫ریاست جمهوریودراختیارگرفتنقدرتسیاسیانکشوراقدام‬ ‫نمایند‪.‬درشرایطحاضردرارژانتینوونزوئالاحزابچپازصحنه‬ ‫سیاســیقدرتدرحالکنارگذاشتهشدنهســتندوراستگراها‬ ‫ســکانادارهکشــوررابرعهدهدارند‪.‬اماتفاوتیکهدراینمیان‬ ‫وجود دارد توجه به نقش و شخصیت کاریزماتیک هوگو چاوز در‬ ‫اتحادملیونزوئال ست‪،‬اوتوانستهبودبیشازیکدههزماماموررا‬ ‫برعهدهبگیردامادرارژانتینچنینشخصیتیوجودنداشتهاست‪.‬‬ ‫ازسوییدیگرروابطونزوئالوارژانتینباامریکابایکدیگرمتفاوت‬ ‫بوده است؛ روابط ارژانتین با امریکا بهتر و استراتژیک تر بوده ‪ ،‬با‬ ‫اینحالدرونزوئالبهجهتمخالفتحزبحاکمباسیاست های‬ ‫امریکادرانکشورتداخلمنافعوجودداشتهودرارژانتینتداخل‬ ‫منافعوتفاوتدیدگاهمقاماتارژانتینوامریکادرخصوصپرونده‬ ‫امیابودهاست‪.‬بااینهمهدولتامریکاازتغییراتدرهردوکشور‬ ‫استقبالکردهاست‪.‬‬ ‫اقدام باعث شد تا دستگاه قضایی برزیل نتواند علیه وی اقدام ‬ ‫ی‬ ‫انجام دهد‪ .‬چراکه داسیلوا با این اقدام دارای سمت دولتی شده‬ ‫و نمی توان ان را تعقیب کرد‪ .‬اما واقعیت این است که مجلس‬ ‫برزیل مصمم به پیگیری این موضوع بود که وجه بدی از دولت‬ ‫روسفنمایانکرد‪.‬به طورکلیافولچپ هادرامریکایالتینو‬ ‫ظهورمجددراستگرایانبه رغمجنگاقتصادیکهتوسطامریکا‬ ‫از بیرون به این کشورها تحمیل می شود‪ ،‬ریشه در داخل داشته‬ ‫و ناشی از فساد و بی توجهی به اقشار کم درامد در داخل است‪.‬‬ ‫بنابراین مخالفان از فرصت های به دست امده کمال استفاده را‬ ‫می برند‪ .‬شاهد بودیم که در ســال گذشته و در استانه مسابقات‬ ‫جام جهانی فوتبال‪ ،‬ســیل اعتراضــات به راه افتــاد تا بازتاب‬ ‫رسانه ای داشته باشــد و اینک در اســتانه برگزاری بازی های‬ ‫المپیک که قرار اســت در شــهر ریو دو ژانیرو برگزار شود‪ ،‬این‬ ‫اتفاقات و بحران های سیاسی در برزیل بزرگنمایی شده است‪.‬‬ ‫درواقع شرایط نامطلوب متشــکل از عوامل خارجی و داخلی‪،‬‬ ‫موجبات افول چپ ها در امریــکای التین را فراهم کرده و اگر‬ ‫شــاهد برطرف کردن اوضاع وخیم و رویکرد اشتباه نسبت به‬ ‫سیاســت های کالن اقتصادی و فســاد توســط رهبران این‬ ‫کشورها نباشیم‪ ،‬باید منتظر تغییرات در برزیل‪ ،‬ونزوئال‪ ،‬بولیوی‬ ‫و دیگر کشورهای این منطقه در اینده ای نه چندان دور بوده و‬ ‫شاهد انتقال قدرت به دست راستگرایان باشیم‪ .‬از سویی این‬ ‫موضوع نیز مطرح است که روابط دولت فعلی در برزیل با ایران‬ ‫چگونه است‪ .‬در این خصوص باید توجه داشت که ایران این‬ ‫ظرفیت را دارد که با دولت های مختلف در برزیل همکاری کند‪.‬‬ ‫البته ما امیدواریم که مشکالت رفع شده و همین دولت فعلی بر‬ ‫سر قدرت باقی بماند‪ .‬البته ایران با دو جناح در برزیل مناسبات‬ ‫دیپلماتیک خوبی برقرار کرده بود؛ نخســت با دولت کاردوسو‬ ‫رابطه خوبی داشتیم و دولت اصالحات همکاری های خوبی با‬ ‫برزیل در ان زمان داشت‪ .‬در زمان دولت اقای لوال نیز روابط دو‬ ‫کشور خوب بود؛ انقالبی گری دولت هایی همچون دولت لوال‬ ‫داسیلوا و تاثیر انها بر امریکای التین بر کسی پوشیده نیست‪.‬‬ ‫در نهایت این نکته را یاد اور شوم که برخی در تحلیل های خود‬ ‫رفتن خانم روسف را به ضرر منافع ملی ایران می دانند اما یادمان‬ ‫باشد همین خانم روسف علیه ما مواضع زیادی دارد‪ .‬من با این‬ ‫خانم مالقات داشته ام؛ او به شدت مخالف سرسخت مسائل‬ ‫حقوق بشری درون کشورمان است‪ ،‬بنابراین در کل به عقیده‬ ‫من خیلی نباید از رفتن روسف نگران بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پرزیدنتمتزلزل‬ ‫مجلس سنا به برکناری روسف رای می دهد‬ ‫محسن شاطرزاده‬ ‫کارشناس مسائل امریکای التین‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیلما روسف در حالی توسط مجلس برزیل استیضاح‬ ‫می شود که دولت روسف‪ ،‬باید طی یک روند تحلیل شود‪.‬‬ ‫خانم روســف عضو حزب کارگران برزیل اســت که رئیس‬ ‫کابینه مدنی اقای لوال‪ ،‬رئیس جمهور سابق برزیل است‪.‬‬ ‫بعد از پایــان دوره ریاســت جمهوری اقای لوال‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ 2010‬انتخابات برگزار شــد اما خانم روســف رای باالیی‬ ‫نداشت تا اینکه در برابر اپوزیسیون راست گرایی که وجود‬ ‫داشــت اقای لوال به حمایت از خانم روســف پرداخت و از‬ ‫محبوبیت خود اســتفاده کرد و در ایالت هــای مختلف به‬ ‫نفع این خانم تبلیغ کرد و توانست میزان رای دیلما روسف‬ ‫را افزایش دهد‪ .‬بنابرایــن رای رئیس جمهور کنونی برزیل‬ ‫مدیون اقای لــوال و محبوبیت ان در برزیل اســت‪ .‬اقای‬ ‫لوال رئیس جمهوری محبوبی بود و هنگامی که از ریاســت‬ ‫جمهوری برزیل کنــار رفت بیش از ‪ 75‬درصــد محبوبیت‬ ‫در میان مردم کشورش داشــت‪ .‬هر چند رای خانم روسف‬ ‫همانند اقای لوال نشات گرفته از رای طبقات محروم جامعه‬ ‫برزیل بود اما سیاســت ایــن دو رئیس جمهور بــا یکدیگر‬ ‫متفاوت بود؛ به طوری که اقای لوال توانست از ابتدا تا زمان‬ ‫اتمام مدت ریاست جمهوری اش همچنان محبوبیت خود‬ ‫را حفظ کند اما خانم روسف سیاست های گذشته را دنبال‬ ‫نکرد و با بی اهمیتی به طبقه محروم نتوانســت کسانی که‬ ‫رای خود را برای او به صندوق ریختند را حفظ کند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬دیلما روسف با روی کارامدن تالش‬ ‫کرد با جناح اپوزیســیون (جناح راســت) نزدیک بشــود و‬ ‫اتئالفی را با طبقه متوسط به باال داشــته باشد و ان طبقه‬ ‫اجتماعی را هــم به نفع خــودش جذب کند‪ .‬این مســاله‬ ‫موجب شد خانم روســف هم محبوبیت در طبقه محروم را‬ ‫از دســت داده و کابینه ای ائتالفی تشــکیل دهد‪ .‬هرچند‬ ‫در اینجا یک مشــکل وجود داشــت؛ اینکه اپوزیســیون‬ ‫اصلی جناح خانم روســف با او وارد ائتالف نشدند بنابراین‬ ‫کسانی به کابینه راه یافتند که منفعت طلب و فرصت طل ‬ ‫ب‬ ‫بودند‪ .‬در سال اول ریاست جمهوری بیش از ‪ 9‬وزیر خانم‬ ‫روسف به دلیل فســاد مالی مجبور به اســتعفا شدند و این‬ ‫موضوع زمینه فساد را در دولت او ایجاد کرد‪ .‬به دنبال این‬ ‫موضوع رئیس جمهور برزیل به ترمیم کابینه خود پرداخت‬ ‫و برهمین اســاس وزیر امور خارجه خود را نیز تغییر داد و‬ ‫وزیر خارجه چپ گراتری را انتخــاب کرد که بتواند اوضاع‬ ‫را سامان بدهد‪ .‬موضوع دیگر اما کاهش محبوبیت خانم‬ ‫روسف در میان حزب کارگران بود که این مساله باعث شد‬ ‫در دورانی که این خانم قصد بازسازی کابینه را داشت با دو‬ ‫اتفاق مهم مواجهه شــود‪ ،‬یکی جام جهانی فوتبال که در‬ ‫برزیل برگزار شــد و دیگری المپیک که در ســال جاری در‬ ‫برزیل قرار است برگزار شود‪ .‬از انجا برگزاری این دو اتفاق‬ ‫مهم نیازمند ایجاد زیرســاخت های بسیاری در برزیل بود‪،‬‬ ‫بنابراین به دلیل فسادهای بســیاری که در دولت او وجود‬ ‫داشت‪ ،‬ایجاد زیرساخت ها به تعویق افتاد‪ ،‬در نتیجه این‬ ‫خطر نیز وجود داشت که جام جهانی از برزیل گرفته شود‪.‬‬ ‫این مساله به خاطر فشاری که بر دولت وارد می کرد‪ .‬باعث‬ ‫شــد دولت مناقصات را راحت تر برگزار کند و در خصوص‬ ‫تشریفات مناقصات کمتر سخت گیری کند‪ .‬پروژه های که‬ ‫برای جام جهانی اجرا شد یعنی هتل ها‪ ،‬راه ها و‪ ....‬بسیار‬ ‫گران تر از حد معمول تمام شــدند که به طور طبیعی نشان‬ ‫از وجود فســاد در اجرای این پروژه ها داشت‪ .‬این جریان‬ ‫فساد که عمدتا در حزب اتئالفی خانم روسف بود باعث شد ‬ ‫اپوزیسیون اصلی خانم روسف‪ ،‬فشار را روی دولت زیاد کند‬ ‫و در این میان مساله پترووراس را مطرح کردند‪ .‬پترووراس‬ ‫بزرگترین شرکت برزیلی با سرمایه ‪ 270‬میلیارد دالری است‬ ‫که ســومین شــرکت نفتی بزرگ دنیا محســوب می شود ‪.‬‬ ‫اقدامات این شرکت برزیل را در موقعیت ممتازی قرار داد‬ ‫و اینکه رقبا را به تحرک واداشــت که توجه بسیاری به ان‬ ‫داشــته باشــند تا اینکه پرونده ای برای این شرکت درست‬ ‫شــد مبنی بر اینکه در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫برزیل به حزب کارگران کمک مالی کرده اســت‪ .‬هر چند‬ ‫حزب کارگران ایــن موضوع را سیاست دانســته و رد کرده‬ ‫اســت اما به دنبال مطرح شــدن این موضوع خانم روسف‬ ‫نیز جزو کسانی شناخته شــد که در پرونده های فساد مالی‬ ‫دخیل بوده است‪ .‬به نظر می رسد‪ ،‬قضیه صرفا در خصوص‬ ‫فســاد مالی نبــوده بلکه رقابت های سیاســی نیــز در این‬ ‫موضوع نقش اساسی را بازی می کند که امروز ماجرا را به‬ ‫این صورت در اورده است‪.‬‬ ‫نکته ای که باید به ان پرداخت این است که برخالف‬ ‫دولت اقای لوال که در زمینه های اقتصادی بسیار موفق بود‬ ‫اما خانم روسف نتوانست این موفقیت را به دست بیاورد‪.‬‬ ‫اول مشــکل این بود که امریکایی ها به تغییر نرخ برابری‬ ‫دالر در مقابل ارزهای مهم دنیــا پرداخت که به دنبال این‬ ‫موضوع در سال ‪ 2012‬نرخ برابری رئال در برابر دالر تغییر‬ ‫کرد و پــول ملی برزیل شــروع به افت کــرد‪ .‬این موضوع‬ ‫در حال حاضر به گونه ای اســت که کاهش ارزش پول به‬ ‫صددرصد رسیده است و وضعیت اقتصادی در این کشور‬ ‫را دشوار کرده‪ ،‬به طوری که نرخ تورم در این کشور به شدت‬ ‫افزایش یافته اســت‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬صادرات برزیل به‬ ‫خاطر تغییر برابری نرخ دالر و رئــال کاهش یافت که این‬ ‫موضوع نیز بر اقتصاد برزیل اثر گذاشت و رکود اقتصادی‬ ‫بســیار عمیقی در بخش تولید برزیل شــکل بگیرد و این‬ ‫رکود همه حوزه های تولیدی این کشــور را زمین گیر کرد‪.‬‬ ‫در این میان سد ایتائپو که بزرگترین سد ابی جهان است و‬ ‫بیشترین برق ابی جهان از این سد گرفته می شد به دلیل‬ ‫کاهش بارندگی دچار کم ابی شــد و میــزان تولید برق نیز‬ ‫کاهش یا فت‪ .‬این موضوع نیز مســائل اجتماعی بسیاری‬ ‫را به دنبال داشــت که از جمله ان خاموشی های مکرر در‬ ‫برزیل و قطع اب بــود؛ به نحوی که اب جیره بندی شــد و‬ ‫نارضایتی هــای عمومی افزایش یافــت‪ .‬بنابراین کاهش‬ ‫ارزش پول برزیل‪ ،‬کاهش اب‪ ،‬نبود برق و‪ ...‬همه دست به‬ ‫دست هم دادند تا اپوزیسیون بتواند از این فرصت به خوبی‬ ‫استفاده کند‪ .‬چون خانم روســف محبوبیت رئیس جمهور‬ ‫قبلی یعنی اقای لوال را نداشــت بنابراین برای اســتفاده از‬ ‫محبوبیت‪ ،‬اقای لوال را وارد کابینه کــرد و به عنوان رئیس‬ ‫کابینه مدنی یا رئیس دفترش معرفی کرد که کشمکش در‬ ‫میان قضات و جناح های دیگر موجب شد نتواند از حضور‬ ‫اقای لوال در جهت بهبود شرایط کشور استفاده کند‪.‬‬ ‫دیلما روســف در یک وضعیت بسیار وخیم و متزلزل‬ ‫قرار دارد و بعید به نظر می رســد که بتواند رای مجلس سنا‬ ‫را به دســت بیاورد‪ ،‬زیرا رای مجلس نمایندگان در کل به‬ ‫ضرر او تمام شد‪ .‬رئیس جمهور برزیل بیشترین ضربه را از‬ ‫کابینه ائتالفی خود یعنی حزب پ‪.‬ه‪.‬د‪.‬ب دید که همه انها‬ ‫از دولت کناره گیری کردند و استعفا دادند و در مجلس نیز‬ ‫با ارای مخالف خود به ضرر روسف کار کردند و عمال جناح‬ ‫حزب کارگران در اقلیت قرار گرفت و نهایتا باعث شد این‬ ‫خانم در مجلس نمایندگان رای نیاورد که قطعا در سنا نیز‬ ‫همان گونه خواهد شد‪.‬‬ ‫در پایــان باید به نقــش امریــکا در این میــان نیز‬ ‫پرداخت‪ .‬خانــم روســف در ابتدای دولتــش یک چراغ‬ ‫سبز را به امریکایی ها نشــان داد تا بتواند امتیازی از انها‬ ‫بگیرد‪ .‬براساس همین موضوع یک سال با برگ ایران با‬ ‫امریکایی ها بــازی کرد یعنی عمال روابــط ایران و برزیل‬ ‫رو به افول رفــت‪ .‬اقــای اوباما اولین ســفر خارجی اش‬ ‫در امریکای التین را به برزیل رفت امــا برخورد او با این‬ ‫کشور بسیار تحقیرامیز بود‪ .‬بعد از ‪ 8‬ماه که رئیس جمهور‬ ‫برزیل مشــاهده کرد که ارتباط با امریکا نفعی برای او در‬ ‫پی ندارد بنابراین به سیاست های چپ گرایانه روی اورد‪.‬‬ ‫در این دوران امریکایی ها فشار مضاعفی بر دولت برزیل‬ ‫ وارد کردند‪ .‬فشــار اپوزیسیون درواقع با فشــار مستقیم‬ ‫امریکایی ها بود کــه در نهایت به متزلزل شــدن جایگاه‬ ‫او منجر شد‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫حکایت یک دزدی و یک غفلت‬ ‫امریکایی ها بنا به حکمی که دادگاهشان صادر کرده دومیلیارددالر از‬ ‫اموال ایران را مصادره کرده اند‪ .‬ایران به حکم این دادگاه اعتراض کرده و گفته‬ ‫است که این ماجرا را یک دزدی اشکار می داند‪ .‬در این میان دولت امریکا هم‬ ‫از حکم سیستم قضایی کشورش حمایت کرده و گفته است اعتراض ایران را‬ ‫قبول ندارد‪ .‬در این پرونده جزئیات این ماجرا را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫روایت یک راهزنی‬ ‫دیوا ر بی اعتمادیمیانتهرانوواشنگتنبلند ترشد‬ ‫سعید ماهینی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪1‬‬ ‫درست زمانی که محمد جواد ظریف در ایاالت متحده‬ ‫به ســر می برد و بنا داشــت با جان کری دومین دیدار خود‬ ‫را انجام دهد یک خبر غیر منتظره به ســرعت به تیتر یک‬ ‫ی دنیا تبدیل شد‪ .‬تهران‪ -‬واشنگتن بار دیگر مقابل‬ ‫رسانه ها ‬ ‫یکدیگر قرار گرفتند و روابط دو کشور بار دیگر زیر سایه بلند‬ ‫ بی اعتمادی قرار گرفت‪ .‬ماجرا از ایــن قراربود که دیوان‬ ‫عالی امریکا حکم برداشت دو میلیارد دالری از دارایی های‬ ‫ایران را تایید کرد‪.‬‬ ‫دردسر جدید برای حسن روحانی‬ ‫بــا مواضعــی کــه حســن روحانــی در مناظره های‬ ‫انتخاباتی داشــت‪ ،‬گمان برخی این بود که رابطه ایران و‬ ‫امریکا در دوران این رئیس جمهور وارد فاز تازه ای می شود‬ ‫و دیــوار بی اعتمادی میان تهران و واشــنگتن کوتاه تر از‬ ‫همیشه خواهد شد‪.‬‬ ‫تهــران و واشــنگتن در تمــام دو ســال گذشــته‬ ‫تابو شــکنی های زیــادی کرده انــد؛ از مکالمــه تلفنــی‬ ‫روســای جمهور دو کشــور تــا دیدار هــای پی در پــی در‬ ‫باالترین ســطح وزارت خارجه‪ .‬این تابو شکنی ها اما هنوز‬ ‫نتوانسته خصومت میان دو کشور را کاهش دهد؛ چه اینکه‬ ‫امریکایی ها در تمام این دو سال از تمام فرصت های خود‬ ‫علیه ایران استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫حاال این اتفاق جدید هم دردســری تازه شــده برای‬ ‫حســن روحانی که در چنــد هفته اخیرا بــه جهت افزایش‬ ‫حجم انتقادها به پیمان شــکنی های امریکا می کوشید از‬ ‫برجام دفاع کند‪ .‬حاال او با منتقدانش روزهای ســختی را‬ ‫پیش رو دارد‪ .‬حجــم واکنش ها در تهران موجب شــد که‬ ‫هیات وزیران کارگروهی را با مسئولیت وزی ر امور اقتصادی‬ ‫و دارایی مامور بررسی حکم توقیف دو میلیارد دالر از اموال‬ ‫جمهوری اســامی ایران در امریکا و پیگیری اســتیفای‬ ‫این حقوق کند‪.‬‬ ‫این کارگروه که مســئولیت ان با طیب نیا‪ ،‬وزیر امور‬ ‫اقتصادی و دارایی است‪ ،‬متشــکل از وزرای امورخارجه‪،‬‬ ‫اطالعات‪ ،‬دادگستری و رئیس کل بانک مرکزی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران است‪ .‬براساس انچه در جلسه هیات وزیران‬ ‫مقرر شده ‪ ،‬این کارگروه موظف شده تا جلسه بعدی هیات‬ ‫دولت در روز یکشنبه هفته جاری‪ ،‬حکم دادگاه امریکایی‬ ‫در زمینه توقیف دو میلیارد دالر از امــوال دولت را از ابعاد‬ ‫مختلف از جمله تعیین عوامــل دخیل در این خصوص به‬ ‫صورت جامع و دقیق بررســی و برای پیگیری و استیفای‬ ‫حقوق دولــت جمهوری اســامی ایران پیشــنهاد الزم را‬ ‫ارائه کند‪.‬‬ ‫جدال اقتصاددان ها و دیپلمات ها‬ ‫باز پای احمدی نژاد در میان است؟‬ ‫چگونه به جان هم افتادیم؟‬ ‫در دولت احمدی نژاد اوراق سر رسید‬ ‫شده بود‬ ‫در حکم صادر شده را کرد‪ .‬اما از سوی دیگر‪ ،‬کنگره‪ ،‬سال‬ ‫‪ 2012‬قانونی با عنوان «کاهش تهدیدهای حقوق بشــر‬ ‫ایران و ســوریه» صادر کرده که مجوز برداشت از حساب‬ ‫بانک مرکزی و پرداخت غرامت بــه خانواده های قربانیان‬ ‫این حمله را می دهد‪ .‬بانــک مرکزی ایران می گوید کنگره‬ ‫با تصویب ایــن قانون‪ ،‬بر خالف اصــل تفکیک قوا عمل‬ ‫کرده و بر نتیجه پرونــده ای که در قوه قضائیــه امریکا در‬ ‫حال بررسی بوده‪ ،‬اثر گذاشــته است‪.‬دیوان عالی امریکا‬ ‫در حکم روز چهارشنبه این استیناف بانک مرکزی را رد کرده‬ ‫و مدعی شــده کنگره بر خالف اصل تفکیک قوا در قانون‬ ‫اساســی که اختیارات قوای ســه گانه امریکا را مشخص‬ ‫می کند‪ ،‬عمل نکرده اســت‪.‬قاضی «بادر گینســبورگ»‬ ‫اعتراض بانک مرکزی ایران مبنی بر اینکه قانون کنگره با‬ ‫مشخص کردن نحوه عمل دادگاه ها در یک پرونده‪ ،‬فراتر‬ ‫از اختیاراتــش عمل کرده را رد کرد و گفــت که این قانون ‬ ‫«دســتورالعمل جدیدی برای دادگاه ها جهت کاربســت‬ ‫استانداردهای قانونی جدید در مورد واقعیت های غیرقابل‬ ‫انکار فراهم می کنــد‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬اکنون به عهده‬ ‫درمیانهبحث هادرموردایناقدامایاالت متحده‪،‬‬ ‫ظریفبهتصمیمامریکایی هابرایدادنخسارت‬ ‫ دومیلیارد دالری به خانواده امریکایی های کشته‬ ‫شده در انفجار سال‪ 1983‬بیروت از محل اموال‬ ‫بلوکهشدهایرانواکنشنشاندادهوگفتهبودکه‬ ‫ایرانممکناستبه خاطراینکارازامریکایی ها‬ ‫بهدادگاهالههشکایتوادعایخسارتکند‬ ‫دادگاه ها ســت که تعیین کنند این استانداردها باید چطور‬ ‫اجرا شوند‪».‬ایران هر گونه دخالت در انفجار سال ‪1983‬‬ ‫در پایگاه نیروی دریایی امریکا در بیروت که به مرگ ‪241‬‬ ‫سرباز امریکایی منجر شد را رد کرده است‪.‬‬ ‫داستان یک حکم‬ ‫فرصت طلبی از نوع امریکایی‬ ‫شد‪.‬اوباما رئیس جمهور امریکا نیز مصوبه کنگره را چند روز‬ ‫بعد تائید کرد تا دست دادگاه های امریکایی برای برداشت‬ ‫از حساب های بلوکه شده ایران در این کشور باز باشد‪.‬‬ ‫با اغاز مذاکرات هسته ای‪ ،‬دیگر کمتر صدای حکم‬ ‫دادگاه امریکایــی حداقل در رســانه های داخلی شــنیده‬ ‫شد؛ به شکلی که کمتر رســانه ای دیگر پیگیر محکومیت‬ ‫دو میلیاردی ایران از ســوی دادگاه فدرال امریکا بود ولی‬ ‫امریکایی ها همچنان در حال پیشــبرد میز بــازی بودند‪.‬‬ ‫مهرماه ســال ‪ 93‬در اوج مذاکرات هســته ای یک قاضی‬ ‫دیگر نیز رای به پرداخــت غرامتی به مبلــغ یک میلیارد و‬ ‫‪ 450‬میلیون دالر به بازماندگان کشته شــدگان در انفجار‬ ‫بیروت داد؛ حــاال دیگر بانک مرکزی احســاس کرده بود‬ ‫که احتمــال دارد امریکایی ها د ســت به چنین برداشــتی‬ ‫از حســاب های بلوکه شــده ایران بزنند؛ حساب هایی که‬ ‫برخی حامیان مذاکرات هســته ای ازاد شــدن پول های‬ ‫موجود در انها را یکی از عواید مذاکرات هسته ای عنوان‬ ‫می کردند‪ .‬مهرماه سال ‪ 94‬یعنی ســه ماه پس از امضای‬ ‫توافق هســته ای‪ ،‬بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران‬ ‫درخواســت فرجام خواهی خود را به دیــوان عالی امریکا‬ ‫تقدیم می کند؛ درخواستی که از سوی دیوان عالی امریکا‬ ‫رد شــده و در نهایت حکم دادگاه های فدرال امریکا تائید‬ ‫می شــود؛ این یعنی امریکایی ها حــاال می توانند نزدیک‬ ‫به دومیلیــارد دالر از دارایی هــا ایران را بــدون هیچ گونه‬ ‫مشکلی! برداشت کنند‪.‬‬ ‫شوک به ظریف‬ ‫این اتفاق دقیقا زمانی رخ داد که محمد جواد ظریف‬ ‫در ایاالت متحده به ســر می برد‪ .‬او در گیر مذاکره با جان‬ ‫کری بود تا ماجرای ایجاد موانع از سوی وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا بر سر معامالت مالی ســایر کشور ها با ایران را حل‬ ‫کند‪ .‬ظریــف البته درگیر یــک جنجال در تهــران هم بود‬ ‫که بر سر ســخنان ســیف در ایاالت متحده به وجود امده‬ ‫بود‪ .‬رســانه های بین المللی مانند رسانه های داخل ایران‬ ‫به سخنان ســیف توجه ویژه ای نشــان داده و از احتمال‬ ‫واکنش تهران به ادامه برجام روایــت می کردند‪ .‬در میان ‬ ‫بحث های رسانه ای و مذاکرات مقامات ارشد وزارت خارجه‬ ‫دو کشور ناگهان حکم توقیف دارایی های ایران اعالم شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫محمدجواد ظریف می گوید‬ ‫با جان کری درباره مصادره‬ ‫دارایی های ایران گفت وگو‬ ‫کرده است‬ ‫اقتصاد‬ ‫دیوان عالــی امریکا روز چهارشــنبه پرداخت حدود‬ ‫ دومیلیــارد دالر بــه خانواده هــای قربانیــان بمب گذاری‬ ‫ســال ‪ 1983‬از محل دارایی های مصادره شــده ایران را‬ ‫تایید کرد‪ .‬دادگاه فدرال امریکا در سال ‪ 2007‬در حکمی‬ ‫ خواســتار پرداخت مبلغ ‪2/65‬میلیارد دالر به خانواده های‬ ‫قربانیان انفجار ســال ‪ 1983‬بیروت و چنــد انفجار دیگر‬ ‫شده بود‪ .‬این حکم در سال ‪ 2014‬تائید و قرار شد به بهانه‬ ‫پرداخت غرامت‪ ،‬نزدیک بــه دومیلیارد دالر از محل مبالغ‬ ‫بلوکه شده بانک مرکزی ایران برداشت شود‪ .‬این مبلغ در‬ ‫حال حاضر در حسابی در ســیتی بانک نیویورک نگهداری‬ ‫می شود‪ .‬بانک مرکزی‪ ،‬سپس با استناد به قراردادی بین‬ ‫ایران و امریکا در ســال ‪ 1955‬که به موجب ان واشنگتن‬ ‫از برداشت از این حساب منع شده‪ ،‬درخواست تجدید نظر‬ ‫اکتبــر ســال ‪1983‬؛ انفجــاری در بیــروت در مقر‬ ‫تفنگداران امریکایی و فرانسوی رخ می دهد و ‪ 241‬تفنگدار‬ ‫به همراه تعدادی از عناصر ارشد سازمان جاسوسی امریکا‬ ‫کشته می شــوند؛ با اینکه جنبش جهاد اسالمی مسئولیت‬ ‫این انفجار را می پذیرد‪ ،‬ولی امریکایی ها ایران را به عنوان‬ ‫حامی جنبش های فلســطینی و لبنانی مسئول این انفجار‬ ‫می دانند‪.‬‬ ‫‪ 20‬سال بعد در اواخر سال ‪ 2003‬میالدی در دادگاه‬ ‫فدرال امریکا پرونــده ای به جریان می افتــد که موضوع‬ ‫ان پرداخت غرامــت به خانواده های انفجــار بیروت بود؛‬ ‫دادگاهی که در نهایت در سال ‪ 2007‬حکم خود را مبنی بر‬ ‫پرداخت دو میلیارد و ‪ 650‬میلیــون دالر به بازماندگان این‬ ‫واقعه اعالم می کنــد‪.‬در طول این مــدت‪ ،‬چنین ادعایی‬ ‫همواره از سوی ایران رد می شد و از سوی دیگر قانونی نیز‬ ‫محل مشخصی برای پرداخت این غرامت مشخص نشده‬ ‫بود؛ اما امریکایی ها دست رو دست نگذاشتند‪.‬‬ ‫سال ‪ 2012‬کنگره امریکا قانونی را با عنوان «کاهش‬ ‫تهدیدهای حقوق بشر ایران و سوریه» به تصویب رساند که‬ ‫بر اساس ان برداشت از حســاب های بانک مرکزی ایران‬ ‫و پرداخت غرامت به قربانیان انفجارهای تروریســتی که‬ ‫به اعتقاد امریکایی ها ایران در ان دســت داشــته قانونی‬ ‫بازگشت به الهه‬ ‫ایران چگونه باید حکم دادگاه‬ ‫امریکایی را بال اثر کند؟‬ ‫‪53‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫مساله ای که اگر چه مقامات وزارت خارجه ان ایران ان را‬ ‫ بی ارتباط با برجام عنوان می کردنــد اما به هر حال اتفاقی‬ ‫میان دو کشور بود‪.‬‬ ‫ظریف در همان زمان اماده می شد برای دومین بار ‬ ‫با جان کری وزیر خارجه امریکا مالقات کند و سید عباس‬ ‫عراقچی نیز در وین خود را برای جلســه با معاون مسئول‬ ‫سیاســت خارجی اتحادیه اروپا اماد می کــرد‪ .‬هر دو مقام‬ ‫مســئول وزارت خارجه حاال با یک شوک ســنگین مواجه‬ ‫شده بودند‪.‬‬ ‫همزمان جان کربی‪ ،‬ســخنگوی کاخ سفید‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد که کاخ سفید به دلیل انکه رئیس جمهور اوباما در سال‬ ‫‪ 2012‬قانون مربوط به این برداشت را تائید کرده‪ ،‬از حکم‬ ‫دیوان عالی امریکا حمایت می کند‪.‬‬ ‫ظریف وزیر امور خارجه ایران قبل از شرکت در جلسه‬ ‫با جان کری در برابر ســوال خبرنگاران پیرامون این حکم‬ ‫قرار گرفت و گفت‪ « :‬دولت امریکا کامال اطالع دارد که ما‬ ‫این رای دادگاه را به رسمیت نمی شناسیم و هر اقدامی علیه‬ ‫اموال جمهوری اسالمی ایران انجام دهند بعدا مجبورند‬ ‫ان را جبران کنند و اموال ایران را پس بدهند‪».‬‬ ‫او تلویحا در برابر این ســوال که موضوع جلسه دوم‬ ‫وی با وزیر امور خارجه امریکا چه خواهد بود‪ ،‬تصریح کرد‬ ‫که موضوع بحث برجام است؛ این یعنی قرار نیست مساله‬ ‫برداشت دو میلیاردی از حســاب های بلوکه شده ایران در‬ ‫جلسه با کری مطرح شود‪.‬‬ ‫عبــاس عراقچــی‪ ،‬معاون ظریــف اما ایــن موضع‬ ‫وزارت خارجه را علنی تر بیان کرد؛ وی تاکید داشت که این‬ ‫حکم و برداشــت ربطی به برجام ندارد؛ « این اقدام کامال‬ ‫محکوم است ولی به هرحال ارتباطی به برجام ندارد و ناشی‬ ‫از مسائل مرتبط با برجام نیست‪».‬‬ ‫عراقچی با این اســتدالل کــه روند پرونده از ســال‬ ‫‪ 2003‬شروع شده و حکم ان پیش از امضای توافق صادر‬ ‫شــده‪ ،‬گفت که نمی توان ان را به برجــام مرتبط کرد؛ اما‬ ‫وی هیچ اشاره ای به این مساله نکرد که چرا در مذاکرات‬ ‫هسته ای و درست زمانی که روند تائید حکم علیه ایران طی‬ ‫می شد‪ ،‬درباره جلوگیری از هرگونه برداشت از حساب های‬ ‫بلوکه شده ایران‪ ،‬بحث نشده است؟‬ ‫مدیر اداره بررســی های حقوقی بانــک مرکزی هم‬ ‫به عنوان مدعی اصلی این امــوال‪ ،‬موضعی مانند ظریف‬ ‫و عراقچی درباره برداشــت از پول های بلوکه شــده ایران‬ ‫گرفت؛ حمید قنبری می گوید که «در عین اینکه رویه دولت‬ ‫ایاالت متحده امریــکا در صدور چنین ارایــی علیه دولت‬ ‫ایران بر خالف حقوق بین الملــل و حتی بر خالف اصول‬ ‫سیدعباس عراقچی اشتباهات‬ ‫ت قبل را دلیل مصادره‬ ‫دول ‬ ‫دارایی های ایران اعالم کرده‬ ‫است‬ ‫اساسی نظام حقوقی ان کشور است‪ ،‬اما هرچند نمی توان‬ ‫این پرونده و تحوالت ان را بــه برجام و تعهدات مندرج در‬ ‫ان در خصوص رفع تحریم ها مرتبط کرد‪ ،‬ولی در عین حال‬ ‫نمی توان ان را در راستای روح حاکم بر برجام دانست‪».‬‬ ‫محمد جواد ظریف اما در تهران و در واکنشی دیگر‬ ‫اعالم کرد که ما دولت امریکا را مسئول حفظ اموال خود‬ ‫می دانیم و اگر دســت اندازی به اموال مــا صورت بگیرد‬ ‫در زمان الزم ادعای خســارت می کنیــم‪.‬او گفت‪« :‬تمام‬ ‫تالش ما این است که مانع دسترسی امریکا به اموال مان‬ ‫شویم‪».‬‬ ‫مجادله لفظی ظریف و امریکایی ها‬ ‫در میانه بحث ها در مــورد این اقدام ایاالت متحده‪،‬‬ ‫ظریــف بــه تصمیــم امریکایی ها بــرای دادن خســارت‬ ‫ دومیلیارد دالری به خانواده امریکایی های کشــته شــده‬ ‫در انفجار ســال ‪ 1983‬بیروت از محل اموال بلوکه شــده‬ ‫ایران واکنش نشان داده و گفته بود که ایران ممکن است‬ ‫به خاطر این کار از امریکایی ها به دادگاه الهه شــکایت و‬ ‫ادعای خسارت کند‪.‬‬ ‫«جان کربی» سخنگوی وزارت خارجه امریکا اما به‬ ‫تهدید «محمد جواد ظریف» به شــکایت از امریکایی ها‬ ‫در دادگاه الهه به خاطر دســتبرد دومیلیارد دالری واکنش‬ ‫نشان داد‪.‬‬ ‫یکی از خبرنگاران از سخنگوی وزارت خارجه امریکا‬ ‫پرسید که موضع واشنگتن در قبال نارضایتی ایران از این‬ ‫تصمیــم دادگاه امریکایی و تصمیم ایران برای شــکایت‬ ‫در الهه چیســت؟ که جان کربی پاسخ داد‪« :‬وزیر ظریف‬ ‫می توانــد از طرف خــود و دولتش ســخن بگویــد و نیت‬ ‫خودشان را منعکس کند ولی ما کماکان از تصمیم دادگاه‬ ‫حمایت می کنیم‪».‬‬ ‫کربی ادامــه داد‪« :‬این تصمیــم دادگاه در دفاع از‬ ‫امریکایی هایی گرفته شــده که به دلیل اقدامات ناشی از‬ ‫حمایت ایران از تروریسم‪ ،‬دچار رنج و عذاب شده اند‪».‬‬ ‫احضار سفیر سوئیس‬ ‫در تحولی دیگر سفیر ســوئیس در تهران به عنوان‬ ‫حافظ منافــع دولت امریکا در ایران بــرای ابالغ اعتراض‬ ‫رســمی جمهوری اســامی ایــران بــه رای دادگاه های‬ ‫امریکا علیه کشــورمان به وزارت امور خارجه کشــورمان‬ ‫فراخوانده شد‪.‬‬ ‫در این مالقات محمد کشاورززاده‪ ،‬مدیرکل امریکا با‬ ‫ارائه دو یادداشت رسمی به سفیر سوئیس‪ ،‬اعتراض رسمی‬ ‫کشورمان را به رای صادره دیوان عالی امریکا در خصوص‬ ‫پرداخت غرامت به اتباع امریکایــی از محل دارایی بانک‬ ‫مرکزی جمهوری اسالمی ایران اعالم و ان را نقض صریح‬ ‫و اشــکار تعهدات قــراردادی دوجانبه از جملــه عهدنامه‬ ‫‪ 1955‬دو کشــور و نیز تعهدات حقوقی بین المللی امریکا‬ ‫و مصونیت قضایی و مصونیت اموال و دارایی های دولت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران اعالم کرد‪.‬‬ ‫مدیرکل امریــکا همچنین با اشــاره بــه رای دادگاه‬ ‫محلــی نیویورک مبنــی بر اتهام مشــارکت کشــورمان در‬ ‫حمالت تروریستی ‪ 11‬ســپتامبر با اعتراض شدید نسبت‬ ‫به انتســاب این اتهامات بی پایه و اســاس به کشورمان‪،‬‬ ‫با وجود هیچ گونــه مدارک و شــواهد و قرائنــی‪ ،‬مبنی بر‬ ‫مشــارکت جمهوری اســامی ایران یا اتباع ایرانی در این‬ ‫حادثه‪ ،‬این ادعاها را مضحک و خالف رویه های پذیرفته‬ ‫شــده حقوقی بین المللی مبنی بر رعایت مصونیت قضایی‬ ‫دولت ها دانست‪.‬‬ ‫سفیر سوئیس حافظ منافع امریکا در ایران اعالم کرد‬ ‫که مراتب را سریعا به وزارت خارجه امریکا منعکس و نتیجه‬ ‫را اعالم خواهد کرد‪.‬‬ ‫جدال اقتصاددان ها و دیپلمات ها‬ ‫باز پای احمدی نژاد‬ ‫در میان است؟‬ ‫‪2‬‬ ‫حاال که بحث مصادره دو میلیارد دالر از اموال ایران‬ ‫در امریکا داغ شــده‪ ،‬در کنار بعد خارجــی و حقوقی‪ ،‬پیدا‬ ‫کردن مقصر داخلی این ماجرا هم به نکته ای اساسی تبدیل‬ ‫شده اســت‪ .‬هم اقتصاد دان ها هم وارد این بحث شده اند‬ ‫و هــم دیپلمات های دولت های‪ ،‬خاتمــی‪ ،‬احمدی نژاد و‬ ‫روحانی به مباحثه پرداخته اند‪.‬‬ ‫ابتدا همه محمود احمدی نژاد را مقصر می دانستند‪،‬‬ ‫بعد مشــخص شــد این ماجرا ریشــه در تصمیمات دولت‬ ‫اصالحــات دارد و حــاال بحث بر ســر این اســت که چرا‬ ‫وزارت خارجــه دولت یازدهم ایــن پرونده جنجالــی را رها‬ ‫کرده بود ‪.‬‬ ‫روایت دولتی ها‬ ‫وقتی حکــم اعالم شــد منتقــدان دولت بــار دیگر‬ ‫محمد جواد ظریــف و تیم مذاکره کننــده را مورد اعتراض‬ ‫قراردادند‪ .‬انهــا می گفتند ایــن اتفاق به دلیــل نوع نگاه‬ ‫این وزارتخانه بــه ایاالت متحــده رخ داده و در کنار دیگر‬ ‫کارشکنی های امریکا این مســاله هم می تواند نشانه ای‬ ‫دیگر از نقض برجام باشد‪ .‬در میانه همین مباحث و همزمان‬ ‫با اظهــارات محمد جواد ظریــف و ســید عباس عراقچی‬ ‫که این حکــم را بی ارتباط بــا برجام می دانســتند ناگهان‬ ‫اســحاق جهانگیری پای دولت محمود احمدی نژاد را به‬ ‫میان کشــید‪ .‬او این اتفاق را حاصل اشتباهات دولت قبل‬ ‫می دانست‪ .‬معاون اول حسن روحانی با بیان اینکه ادعای‬ ‫امریکا برای دســتبرد به منابع مالی ایران هیچ ارتباطی به‬ ‫دولت تدبیر و امید ندارد و مربوط به دهه های قبل اســت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬متاسفانه در دولت گذشته بی تدبیری انجام شد و‬ ‫با علم به اینکه امریکایی ها پایبندی به مقررات بین المللی‬ ‫ندارند‪ ،‬تصمیم گرفته شــد بخشــی از منابــع ارزی بانک‬ ‫اقتصاد‬ ‫دولتمــردان محمود احمدی نژاد که بــا این حجم از‬ ‫واکنش های دولت یازدهم مواجه بودند تصمیم به دفاع از‬ ‫خود گرفته و جز ئیات تازه ای از این ماجرا را البته به روایت‬ ‫خودشــان در اختیار رســانه ها قرار دادند‪ .‬انها پای دولت‬ ‫خاتمی را به میان کشیدند‪.‬‬ ‫در همین راســتا محمود بهمنی‪ ،‬رئیس کل ســابق‬ ‫بانک مرکزی درباره رای دیوان عالی امریکا مبنی بر مصادره‬ ‫ دومیلیــارد دالر از دارایی های ایران گفت‪« :‬ســابقه این‬ ‫موضوع به قبل از ســال ‪ ۸۵‬باز می گردد و به دوران ریاست‬ ‫کلی من در بانک مرکزی مربوط نمی شود‪ ».‬بهمنی با بیان‬ ‫اینکه تمام سوابق و مستندات مربوطه در این باره در بانک‬ ‫مرکزی موجود اســت‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬این اوراق بخشی از‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫سه اشتباه در گذشته‬ ‫اما سید عباس عراقچی‪ ،‬معاون وزیر امور خارجه هم‬ ‫دفاعیه احمدی نژادی ها‬ ‫اقتصاد‬ ‫مرکزی برای خرید اوراق‪ ،‬مدیریت شــود و بــا بی تدبیری‬ ‫کامل دومیلیارد اوراق امریکایی خریداری شد که امروز از‬ ‫این طریق زمینه دســتبرد و مصادره ان فراهم شده است‪.‬‬ ‫دولت ایران از همه ابزارهای حقوقی و قانونی خود استفاده‬ ‫می کند تا این منابع مالی را به همراه سود ان از امریکا پس‬ ‫بگیرد و امریکا نیز می داند که دولت ایران قادر به انجام این‬ ‫کار خواهد بود‪».‬‬ ‫از ســویی دیگــر حمیــد بعیدی نــژاد‪ ،‬عضــو تیــم‬ ‫مذاکره کننده هســته ای‪ ،‬ســرمایه گذاری مسئوالن سابق‬ ‫ی در امریکا به عنوان یک کشــور متخاصم را‬ ‫بانک مرکــز ‬ ‫بی احتیاطی قلمداد می کند و معتقد است چنین عملکردی‬ ‫با سیاست کالن جمهوری اسالمی ایران هماهنگ نبوده و‬ ‫خارج کردن این اموال با شروع روند تحریم های شدید مالی‬ ‫و بانکی امریکا از سال‪ 2006‬میالدی‪ ،‬کامال متصور بود که‬ ‫به تحریم بانک مرکزی می انجامد و این یک بی احتیاطی‬ ‫روشن بود‪.‬‬ ‫همســو با این اظهارات‪ ،‬ولی الله سیف‪ ،‬رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی هم با اشاره به روند طی شده برای دست اندازی‬ ‫امریکا به اموال توقیف شــده جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫امریکا گفت‪« :‬در دولت گذشــته و درحالــی که مبادالت‬ ‫دالری (‪ )U-Turn‬با جمهوری اســامی ایــران به صورت‬ ‫یک اســتثنا بر رژیم تحریم های دالری امریکا علیه ایران‬ ‫مجاز دانسته شده بود‪ ،‬اوراق بهادار و سرمایه گذاری های‬ ‫دالری خریداری شــد‪ .‬با وجود هشــدارهای کارشناســان‬ ‫و مدیران بانک مرکــزی مبنی بر پرهیز از ســرمایه گذاری‬ ‫روی اوراق بهادار دالری و اینکه این رفع ممنوعیت دائمی ‬ ‫نیست‪ ،‬این اوراق خریداری شــد‪ .‬در ‪ 1387‬مجددا قانون‬ ‫ممنوعیت مبادالت دالری با ایران برقرار شــد و بانک های‬ ‫امریکایی از نقل و انتقال وجــوه دالری و تبادالت دالری با‬ ‫ایران منع شــدند؛ عالوه بر این دستور اجرایی ‪ 13599‬که‬ ‫مبنی بر توقیف دارایی های ایران در امریکا بود نیز در سال‬ ‫‪ 1391‬صادر شد‪ .‬اگر این اوراق بهادار دالری با کارگزاری‬ ‫غیرمســتقیم امریکایی ها خریداری نمی شد وجهی وجود‬ ‫نداشت که امریکایی ها بتوانند ان را توقیف کنند‪».‬‬ ‫روایت خاص خود را دارد درباره رای دادگاه عالی امریکا‪ .‬او‬ ‫سه اشتباه دولت قبل را دلیل این اتفاق می داند‪.‬‬ ‫عراقچــی می گویــد‪« :‬رای دادگاه هــای امریکایی‬ ‫درباره ایران از نظر ما و حقوق بین الملل بی اعتبار هستند‪.‬‬ ‫اشتباه نخست در دولت قبل این بوده اوراق مالی در بانکی‬ ‫امریکایی قرار داده شده که بی احتیاطی بوده است‪ .‬اشتباه‬ ‫دوم در گذشــته این بوده که ما وکیل گرفتیم و وارد دادگاه‬ ‫امریکایی شــدیم و صالحیت این دادگاه را تایید کردیم و‬ ‫دادگاه علیه ما رای داده و درخواست تجدید نظر کردیم و در‬ ‫دادگاه عالی نیز علیه ما رای صادر شده است‪ .‬طبق مصوبه‬ ‫شورای عالی امنیت ملی حضور ما در دادگاه های امریکایی‬ ‫ممنوع اســت و نباید صالحیت انان را تایید کنیم؛ شاید در‬ ‫این مورد مجوز گرفته اند اما ورود ما به این سیستم قضایی‬ ‫و تایید صالحیت اشتباهی بوده که صورت گرفته و با وزارت‬ ‫امور خارجه نیز مشورتی نشده بوده است‪ .‬قطعا دادگاه های‬ ‫امریکایی علیه ما رای صــادر می کنند و ‪1/8‬میلیارد دالر ما‬ ‫دست امریکایی ها رسیده است؛ دادگاه های ایرانی نیز به‬ ‫شکایات رســیدگی کرده و ایران نیز می تواند در این زمینه‬ ‫عمل متقابل انجام دهد‪ .‬اگر دارایی های ما در جای دیگر‬ ‫در دســترس امریکا قرار بگیرد دادگاه های امریکا دســت‬ ‫می گذارند؛ دادگاه های ایران نیــز احکام متقابلی را صادر‬ ‫کردند اما دسترســی ما به دارایی هــای امریکایی محقق‬ ‫نشده است‪» .‬‬ ‫ذخایر ارزی متعلق به بانک مرکزی بــوده نه دولت‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه اوراق قرضه دالری در کشورهای اروپایی و نه امریکا‬ ‫نگهداری می شــد‪ .‬از اواسط ســال ‪ ۸۶‬که انجام مبادالت‬ ‫دالری برای ایران ممنوع شد‪ ،‬اداره بین الملل بانک مرکزی‬ ‫و ادارات مربوطــه دیگــر‪ ،‬اقدامات زیادی بــرای فروش‬ ‫اوراق قرضه انجام دادند ولی امکان فروش بخشی از این‬ ‫اموال که «کد دالر» داشتند‪ ،‬به علت تحریم های مربوط‬ ‫به مبادالت دالری‪ ،‬میسر نشد‪ .‬از سال ‪ ۸۸‬کمیته پیگیری‬ ‫حقوقی برای موضوع تشــکیل داد و اقداماتــی هم برای‬ ‫جلوگیری از دســت درازی امریکایی ها به این دارایی ها به‬ ‫دلیل اینکه دارایی های فوق متعلق به بانک مرکزی بود نه‬ ‫دولت (بانک مرکزی مستقل است) انجام شد‪ .‬قابل توجه‬ ‫اینکه چرا در مذاکرات برجام موضــوع به این مهمی دیده‬ ‫نشده و چرا این دارایی ها پس از اجرای برجام ازاد و منتقل‬ ‫نشده است؟»‬ ‫در همین حال‪ ،‬طهماسب مظاهری در این باره گفت‪:‬‬ ‫«این اوراق در دوران ما نیز بلوکه بود؛ به این معنا که همواره‬ ‫ذخایــر بانک مرکــزی در بانک های مختلف و به اشــکال‬ ‫متفاوتی نگهداری می شد و از زمانی که امریکا اعالم کرد‬ ‫تحریم دالر را اعمال می کند‪ ،‬بانــک مرکزی تالش کرد تا‬ ‫هرچه دارایی به شــکل دالر یا اوراق و ذخایر ارزی با واحد‬ ‫دالر داشــت را به واحدهای دیگــر ارزی تبدیــل کند تا از‬ ‫دستبرد امریکا مصون بماند‪».‬‬ ‫رئیس کل اســبق بانک مرکــزی همچنیــن گفت‪:‬‬ ‫«بخشی از این کار انجام شده ولی بخشی از ذخایر و اوراق‬ ‫دالری تحریم شــد و در نهایت‪ ،‬بانک مرکزی بخشی از ان‬ ‫را ازاد کرده و بخــش دیگری هم در تحریــم امریکا ماند‪.‬‬ ‫به هرحال‪ ،‬رقمی که به صــورت ذخایر دالری تحت اختیار‬ ‫امریکا متوقف اســت‪ ،‬نزدیک به ‪7/5‬میلیارد دالر است‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬همه باید دست به دست هم دهیم تا این‬ ‫ذخیره ارزی بانک مرکزی کشور را ازاد کنیم در حالی که ان‬ ‫زمان‪ ،‬اقای احمدی نژاد اعتقاد داشــت که این تحریم ها‬ ‫کاغذ پاره ای بیش نیســت و بــه همین دلیل نیــز در زمینه‬ ‫تبدیل ذخایر ارزی به سایر واحدهای ارزی ان طور که باید‬ ‫همکاری نکرد‪».‬‬ ‫اما در اظهارنظری دیگر سیدشمس الدین حسینی‪،‬‬ ‫وزیر اقتصاد دولــت دهم با اشــاره به اظهــارات مقامات‬ ‫دولت یازدهم مبنــی بر اینکه مصــادره دومیلیــارد دالر از‬ ‫اموال بلوکه شــده ایران توســط امریکا مربــوط به دولت‬ ‫قبل اســت‪ ،‬گفت‪« :‬نمی توانم انگیزه خوانی کنم که چرا‬ ‫اقایان می خواهند دولت گذشته را مقصر تمام اشکاالت و‬ ‫ضعف های مدیریتی خود معرفی کنند‪ ،‬اما انچه روشن است‬ ‫این که مســئوالن بانک مرکزی نباید فرافکنی کنند‪ .‬بهتر‬ ‫است پاسخ دهند که مطابق برجام قرار بود تمام پول های‬ ‫بلوکه شده ایران ازاد شود و چرا اکنون شرایط طور دیگری‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫از دولت محترم می خواهیم به مردم پاســخگو باشد‬ ‫که چرا دومیلیارد از حق ملت ایران توسط امریکا مصادره‬ ‫شده؟ اینکه به جای پاسخ به مردم بگویند دولت قبل مقصر‬ ‫است جای تعجب دارد‪ .‬بهتر است اتهام زنی به دولت قبل‬ ‫را تمام کــرده و از فضای انتخاباتی خارج شــوند و به مردم‬ ‫بگویند که چرا دولت امریکا به تعهدات خود در اجرای برجام‬ ‫پایبند نیست‪».‬‬ ‫جدال میان دیپلمات ها و اقتصاد دان های دو دولت‬ ‫همچنان ادامه دارد اما به نظر می رســد واقعیت ماجرا این‬ ‫است که این خرید اوراق در دوران اصالحات رخ داده ولی‬ ‫دولت محمود احمدی نژاد می توانسته در مورد خروج یا نوع‬ ‫ادامه ماندن این اوراق تصمیمات دقیق تری بگیرد‪ .‬دیگر‬ ‫اینکه می توان گفت مذاکره کنندگان هم باتوجه به مفتوح‬ ‫بودن چنین پرونده مهمی باید رایزنی های فشرده ای در این‬ ‫مورد با امریکایی ها پیش از صدور حکم انجام می دادند‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫گفت وگویمثلثباابوالفضلظهرهوند‬ ‫خرید اوراق قرضه ایاالت متحده اشتباه بود‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫سینا رمضانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقای ظهره وند! اگر قرار باشــد بحث را در مورد‬ ‫ماجرای مصــادره ‪ 2‬میلیارد دالر از امــوال ایران‬ ‫توســط امریکا اغاز کنیــم باید به ســراغاز این‬ ‫پرونــده برویــم‪ .‬اکنون یــک بحث مهــم به راه‬ ‫افتــاده؛ اقتصاد دان ها‪ ،‬دیپلمات هــا و اعضای‬ ‫دولت های اصالحات‪ ،‬احمدی نژاد و روحانی هر‬ ‫کدام دیگری را مقصر این ماجرا می دانند و اغاز‬ ‫ماجرا را به هم نســبت می دهند‪ .‬شــما به عنوان‬ ‫کســی که از ابتدا در این ماجرا حضور داشته اید‬ ‫این مساله را چگونه می بینید؟‬ ‫در یک موضوعی که مســائل و منافــع ملی ما را‬ ‫هدف قــرار داده یا می دهــد اینکه بخواهیــم فقط دنبال‬ ‫مقصــر و تقصیر باشــیم بــا رویکرد ملــی تناقــض دارد‪.‬‬ ‫دوســتان متاســفانه فراموش می کنند کــه حکومت یک‬ ‫امر ممتد اســت‪ .‬یعنی اینکه این حکومت و امر حاکمیت‬ ‫از هر دوره ای که نگاه کنیم به دوره بعد منتقل می شــود‪،‬‬ ‫مسئولیت هایی که این دولت دارد در دولت قبلی هم بوده‬ ‫اســت‪ .‬یعنی نمی توانیم بگوییــم قراردادی کــه در دوره‬ ‫قبل امضا شــده در این دوره و برای دولــت جدید با وجود‬ ‫سیاســت های جدید‪ ،‬تعهداور نیســت‪ .‬اگر اینطور شــود‬ ‫دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شــود‪ .‬هر کدام از دوره ها‬ ‫یک تجربه ملی اســت که دســتاوردها و خطاهایی دارند‬ ‫که برای دولت بعدی یک ســرمایه است‪ .‬حضرت اقا هم‬ ‫در ابتدای شــروع به کار دولت جدید توصیــه فرمودند که‬ ‫بایسته ان است که سیاســت دولت جدید متشکل از نقاط‬ ‫قوت دولت قبل منهای نقاط ضعف ان باشــد‪ .‬این همان‬ ‫ممتد بودن اصل حاکمیت و حکومت اســت و تغییر نظام‬ ‫اتفاق نیفتاده‪ .‬اما متاسفانه به نظر می رسد برخی دوستان‬ ‫ریل عوض می کنند ‪ ،‬بنابراین بنده نه اقای خاتمی را مقصر‬ ‫می دانم و نه اقای احمدی نــژاد را و نه حتی اقای روحانی‬ ‫را‪ .‬بحث من این اســت ؛اتفاقی که افتاده در بدنه اجرایی‬ ‫تصمیم ســازی حکومت و به خصوص قوه مجریه و بانک‬ ‫مرکزی بوده است‪ .‬تیم کارشناسی‪ ،‬نحوه مدیریت ذخایر‬ ‫ارزی را با معاونت مربوطه برعهده دارد که در اینجا اتفاقی‬ ‫و خطایــی رخ داده که اثارش االن مشــهود اســت‪ .‬البته‬ ‫اگر بخواهیــم اسیب شناســی کنیم‪ ،‬می توانیــم بگوییم‬ ‫شاید برخی سیاســت هایی که در این دوره در قبال امریکا‬ ‫اتفاق افتاد و تغییراتی که صورت گرفت‪ ،‬از چهره بیرونی‬ ‫ما صورت ضعیفی را به نمایش گذاشــته که انها جرات به‬ ‫خودشــان دادند که این بخش از اموال را بردارند‪ .‬اما این‬ ‫باز هم یک تحلیل است و نباید روی ان بایستیم‪ .‬این تنها‬ ‫یک نظر کارشناســی اســت‪ .‬علی ای حال به جای اینکه‬ ‫مصادره این دو میلیارد دالر را به دولت نهم‪ ،‬دهم یا هشتم‬ ‫نســبت دهیم‪ ،‬باید دنبال راه چاره باشیم؛ این مهم است‪.‬‬ ‫من معتقدم قبــل از هر چیــزی نفس خریــد اوراق قرضه‬ ‫ایاالت متحده اشتباه بود‪.‬‬ ‫این خرید در چه زمانی اتفاق افتاده است؟‬ ‫در زمان دولت اصالحات بوده است‪.‬‬ ‫خب چرا این تصمیم گرفته شد؟‬ ‫در واقع مرکزیتی که مراکز ارزی کشور را مدیریت‬ ‫می کند‪ ،‬تشخیص کارشناسی اش این بوده که خرید این‬ ‫اوراق که بی نام هم هست و در سراسر دنیا ارزش و اعتبار‬ ‫دارد می توانــد هم یک ســرمایه گذاری مطمئنی باشــد و‬ ‫هم ســود مناسبی داشــته باشــد‪ .‬بنابراین یک تشخیص‬ ‫کارشناسی بوده و این اتفاق افتاده اســت‪ .‬بانکی هم که‬ ‫در این پروژه عمل کرده به نظرم بانک خوبی بوده اســت‪.‬‬ ‫یعنی امین بوده و درســت عمل کرده اســت‪ .‬یعنی خرید‬ ‫کرده و وجه داللــی خود را گرفتــه و حق الزحمــه خود را‬ ‫برداشــت کرده و پس از ان از ایــن اوراق نگهداری کرده‬ ‫و بعد که سررسید شــده دوباره به مرکزیتی که خرید کرده‪،‬‬ ‫داده و پول را دریافت کرده است‪ .‬نگهداری ان حجم پول‬ ‫که بالغ بر ‪ 3/7‬میلیارد دالر بوده‪ ،‬نمی توانســته در شــعبه‬ ‫کانادایی خودش صورت پذیرد‪ .‬ایــن مرکزیتی که ذخایر‬ ‫ارزی را کنترل می کند‪ ،‬خودشــان تصمیــم می گیرند که‬ ‫چه میزان را در لنــدن و مابقی را در توکیــو‪ ،‬کره‪ ،‬امارات‪،‬‬ ‫فرانسه یا ایتالیا ببرند و بنا بر ظرفیت هایی که داشتند مثال‬ ‫در سوئیس نگهداری کنند‪ .‬ارتباطی که با بانک ها داشتند‬ ‫هم مهم اســت‪ .‬البته مــن نمی خواهم انهــا را صددرصد‬ ‫محکوم کنم؛ تنها جایی که می تــوان به اینها ایراد گرفت‬ ‫انجاســت که به چه دلیل تخلــف کردید‪ .‬شــاید مصوبه‬ ‫قانونی هم نبــوده اما به نظرم نگاه و رویکــرد اینجا تفاوت‬ ‫داشته است‪ .‬به عنوان مثال اگر فردی که امریکا را دشمن‬ ‫می دیده‪ ،‬در ان کانون تصمیم گیری حضور می داشــت‪،‬‬ ‫اوراق دشــمن را نمی خرید‪ .‬اما دوســتانی که در انجا این‬ ‫تصمیم را گرفتند‪ ،‬نگاه دشمنانه به امریکا نداشتند و شاید‬ ‫تهدیدی هم از ســوی امریــکا نمی دیدند‪ .‬یعنی مســاله‬ ‫اینجا کلید می خورد و این اتفاقات مســئول نهایی از یک‬ ‫ســرمایه گذاری و خرید انتخاب کردند و در زمان سررسید‬ ‫که نمی دانم چندســاله بوده‪ ،‬چون معموال اوراق ها تا پنج‬ ‫سال هم دارند‪ ،‬سی تی بانک این اوراق را می دهد و پول‬ ‫سودش را می گیرد‪ .‬سی تی بانک چون در نگهداری این‬ ‫حجم پول مشکل داشــته‪ ،‬عنوان می کند که ما باید این‬ ‫پول را از شــعبه کانادایمان منتقل کنیم بــه جایی دیگر‪،‬‬ ‫باز این تیــم مدیریت کننده منابــع ارزی در بانک مرکزی‪،‬‬ ‫از قرار بانک اوبــه ای را انتخاب می کند و می گویند «پول‬ ‫را به اینجا منتقل کنید‪ ».‬اشــکال دیگــری هم که در این‬ ‫مورد پیش اورده اند‪ ،‬اینکه ما در سال ‪ 86‬که پول به بانک‬ ‫اوبه ای امد متوجه مساله شدیم و در سال ‪ 87‬در واقع دور‬ ‫تازه ای از سیاست های تحریمی امریک ا رقم خورد و در سال‬ ‫‪ 88‬تشدید شد و به اوج رسید‪ ،‬بنابراین اتفاقات اولیه قبل از‬ ‫تشدید تحریم ها رخ داده است‪.‬‬ ‫شما می گویید که خرید این اوراق در زمان دولت‬ ‫اصالحات بوده اســت‪ .‬امــا نکته ای کــه وجود‬ ‫دارد جایی اســت که منتقدان دولت های نهم و‬ ‫دهم روی ان دســت گذاشــتند‪ .‬انها می گویند‬ ‫اقای احمدی نژاد بایــد این امــوال را قبل از این‬ ‫اتفاقات از ایاالت متحــده خارج می کرده‪ .‬اقای‬ ‫طهماسب مظاهری که در دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫حضور داشته گفته اســت که اقای احمدی نژاد‬ ‫اعتقاد داشــت تحریم ها کاغذپاره اســت و انها‬ ‫هیچ غلطــی نمی توانند بکنند و الزم نیســت در‬ ‫این زمینــه تالش کنیــد‪ .‬اقــای بعیدی نژاد هم‬ ‫گفته خارج نکردن این اموال از امریکا از ســوی‬ ‫مســئوالن وقت قبــل از ســال ‪ 1387‬باتوجه به‬ ‫تالش بی شــمار اصحاب پرونده‬ ‫پترســون که به شدت دنبال‬ ‫منابع مالی ایران در امریکا‬ ‫بودند یــک بی احتیاطی‬ ‫دیگر بوده اســت‪ .‬چرا‬ ‫دوستان وزارت خارجه‬ ‫در زمــان احمدی نژاد یا‬ ‫دوستان حقوقی در این‬ ‫زمینه احتیاط نکردند؟‬ ‫اصال اینطور نیســت‪.‬‬ ‫این ‪ 3/7‬میلیــارد دالر مثل ده ها‬ ‫میلیارد دالر دیگری اســت کــه در جاهای دیگــر پراکنده‬ ‫است‪ .‬این ‪ 2‬میلیارد دالر در لندن هم که بود می توانستند‬ ‫ان را بگیرند‪ .‬کافی بود انهــا رای دادگاه ایاالت متحده را‬ ‫که در ایتالیا برده بودند و شناسایی شــده بود به لندن ببرند‬ ‫و انجا هم علی الظاهر قدرت حالت مستقل دارد‪ .‬بنابراین‬ ‫می توانســتند در یک شــهر رای قاضی را بگیرند و با حکم‬ ‫بتواننــد پول را بردارنــد‪ .‬بنابراین اصال اینطوری نیســت‪.‬‬ ‫یعنی ما ده ها میلیارد دالر داشتیم و این جریان توانسته بود‬ ‫کلید ان را در ایتالیا بزند‪ .‬رای دادگاه ایتالیایی را گرفته بود‬ ‫و امده بود که دست روی این بگذارد و توقیف کند‪ .‬اما اگر‬ ‫چنانچه این را جای دیگر هم می بردند شاید سرنوشتی بدتر‬ ‫از این پیدا می کردیم‪ .‬اینها فعال ‪ 2‬میلیارد گذاشته بودند و‬ ‫فردای روزگار می توانند موضوع دیگــری را مثال در ُ‬ ‫الخ َبر‬ ‫مطرح کنند‪ .‬االن در مــورد پولی که انجا مانده‪ ،‬مســدود‬ ‫شــده و امکان خروج ندارد و برجام هم نتوانســت مســاله‬ ‫تحریم دالر را حل کند‪ ،‬اقایان چه جوابی دارند که بدهند؟‬ ‫االن موضوعات متعددی داریم که نوع رویکرد یا برخورد‬ ‫با مساله غلط است‪ .‬اشکال این اقایان این است که هرجا‬ ‫که کم بیاورند‪ ،‬می خواهند موضوع را به جای دیگر پرتاب‬ ‫کنند‪ .‬االن به هر حال یک نمونه پیش امده که منافع ملی‬ ‫ما مورد تعرض یا تهدید قرار گرفته است‪ .‬شما قابلیت تان‬ ‫را نشان دهید که چه کار دارید می کنید؟ ضمن اینکه وقتی‬ ‫دولت ها تغییر می کنند در نهایت دو‪ ،‬سه اتوبوس جابه جا‬ ‫می شــوند درحالی که خانواده دولت چند میلیون جمعیت‬ ‫دارد‪ .‬بنابراین بدنه کارشناســی و ســاختارهای مدیریتی و‬ ‫فرایندهای تصمیم ســازی و تصمیم گیری است که از دل‬ ‫ان این مصیبت ها درمی اید‪ .‬‬ ‫همیشه در همه دولت ها همینطور بوده است‪ .‬در‬ ‫زمان اقای احمدی نژاد خصوصا این بیشتر بود‪.‬‬ ‫می گفت قانون را قبول ندارم‪...‬‬ ‫ببینیــد! مــن دارم فراجناحی صحبــت می کنم و‬ ‫خواهشــم این اســت که این را تفهیم کنیــد‪ .‬من تالش‬ ‫می کنم بگویم فرق اســت بین نظام سیاسی با حکومت‪.‬‬ ‫حکومت‪ ،‬کارگزار و نوکر ملت اســت‪ .‬حکومت وابسته به‬ ‫نظام و امت اســت و باید دســت و گردنش نزد امام و ملت‬ ‫دراز باشد نه اینکه خودش را ولی نعمت ببیند‪ .‬نه اینکه هر‬ ‫کجا کم اورد در موضع پاسخگویی نباشد‪ .‬اقا این اتفاق‬ ‫افتاده و شــما در برجام می توانســتید همان طور که‬ ‫قضیه جاســوس جیســو ن رضائیان را از شما امتیاز‬ ‫گرفتند شما هم این را امتیاز می گرفتید‪ .‬این پرونده‬ ‫در معاونت حقوقی ریاست جمهوری مفتوح است و‬ ‫چرا اینها در جریان نبودند که ایــن پرونده را در این‬ ‫مدت ‪ 2‬سال و هفت ما بخوانند تا حاال که قرار است‬ ‫با امریکا مذاکره کنند ‪ ،‬مطرح سازند‪.‬‬ ‫همین ‪ 3/7‬میلیارد دالر را؟‬ ‫بله و االن ‪ 1/7‬میلیــارد دالر دیگرش هم گیر‬ ‫است و ان چه خواهد شد؟ بحثم این است‬ ‫که االن گرگ ها امده و به بخشی‬ ‫از این پول حمله کرده اند‪.‬‬ ‫معاونــت حقوقــی چه‬ ‫کــرده اســت؟ نباید‬ ‫ایــن را مربــوط بــه‬ ‫دولت قبلــی بداند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫رویکردی است که با رویکرد بایسته انقالب اسالمی زاویه‬ ‫دارد‪ .‬اگر اینها در محیط زیرساختی و پارادایمی و الزامات‬ ‫ان تصمیم بگیرند‪ ،‬قطع به یقین قدرت های ما به گونه ای‬ ‫تعریف می شود که متفاوت خواهد بود از کسانی که نگاه‬ ‫و تفکرشــان بین الملل گراســت‪ .‬می خواهم بگویم اینها‬ ‫محصول نهایــی از یک تغییــر رویکرد و تفــاوت رویکرد‬ ‫است‪ .‬اگر ما به عنوان یک نظام سیاسی که قانون اساسی‬ ‫مکتوب جزئیات این نظام اســت و نقاط عزیمت این نظام‬ ‫سیاسی است و حدود رفتاری با حاکمیت را تعیین می کند‪،‬‬ ‫در صورتی که در این چارچوب عمــل می کردیم‪ ،‬قطع به‬ ‫یقین اتفاق نمی افتاد‪ .‬حاال که اتفاق افتاده‪ ،‬دولت کنونی‬ ‫به هر حال موظف است مســائل را حل کند‪ .‬اقایان تصور‬ ‫می کنند وقتــی به دولت رســیده اند امده اند کــه در چرب‬ ‫و شیرین و در اســتراحت به ســر ببرند! اصال نفس وجود‬ ‫حکومت‪ ،‬برخورد و رفع و رجوع معضالت کنونی و احتمالی‬ ‫اســت که در اینده به وقوع می پیوندد‪ .‬کشور دائما مساله‬ ‫دارد و خواهد داشــت ‪ ،‬بنابراین برای حل و فصل مســائل‬ ‫انتخاب شدند و نه برای اینکه راحت باشند‪ .‬بعد بگویند که‬ ‫مسکن مهر هم برای دولت دردسر است درحالی که دولت‬ ‫برای پذیرش دردسر امده اســت‪ .‬اگر امده باشد اینجا که‬ ‫فقط کار پروتکلی کنند و سفر خارجی بروند و روزگار خوش‬ ‫داشته باشند‪ ،‬این دیگر اشتباه راهبردی است درحالی که‬ ‫کشور انگلیس هم اینطوری نیست‪.‬‬ ‫شما به جهت مسئولیتی که داشته اید در جریان‬ ‫جز ئیات این پرونده هستید‪ .‬سوال این است که‬ ‫از چه زمانی متوجه شدید این ماجرا در حال جدی‬ ‫شدن است؟‬ ‫تقریبا هشت ســال پیش‪ ،‬موضوع در ایتالیا (رم)‬ ‫مطرح شــد‪ .‬ما هم اطالع نداشــتیم که پولــی یا وجهی‬ ‫در بانک اوبــه ای (بانک لیبیایی که یک شــعبه هم در رم‬ ‫دارد) اســت‪ .‬ما در همان دوران مواجه بودیم با تحرکات‬ ‫خانواده سربازان کشته شده امریکایی در لبنان که یک تیم‬ ‫حقوقی را استخدام کرده بودند‪ ،‬در کنار ان هم هدایت ها و‬ ‫کمک های سرویس اطالعاتی امریکا بود؛ و انها در تالش‬ ‫بودند تا در مکان های مختلف طرح شکایت بکنند و غرامت‬ ‫بگیرند‪ ،‬یکی از ان مکان ها‪ ،‬ایتالیا بود‪ .‬یک بانک دیگری‬ ‫هم بود به نام «بی ان ال» که انها اطالع پیدا کردند ایران‬ ‫در ان بانک پول دارد‪ ،‬یک رای را از دادگاه امریکایی اورده‬ ‫بودند که در دادگاه ایتالیا هم تایید شده بود‪ ،‬که ما هم در‬ ‫برابر ان ایستادیم و توانستیم در دیوان عالی ایتالیا‪ ،‬به نفع‬ ‫خودمان رای بگیریم که ایــن رای‪ ،‬ان رای دادگاه امریکا‬ ‫را در ایتالیا شناخته شــده ندانست‪ .‬این موضوع باعث شد‬ ‫که این جریان فروکش کند‪ ،‬امــا خانواده های امریکایی‬ ‫و ان تیم حقوقی سعی می کردند به هر ترتیب‪ ،‬جاهایی را‬ ‫که ما منابعی داشتیم پیدا و ان را توقیف کنند‪ .‬در خصوص‬ ‫موضوع بانک اوبــه ای هم ما بعدا متوجه شــدیم که یک‬ ‫مبلغی پول ایران در انجا هست و امریکایی ها هم توانسته‬ ‫بودند پی ببرند کــه منابعی از ذخایر ایران در انجا اســت و‬ ‫توانستند رای انســداد بگیرند و ان را مســدود کردند‪ .‬در‬ ‫اثنای بررسی اینکه اصال چرا در بانک اوبه ای پول داریم‪،‬‬ ‫و بدانیم این پول از کجاســت و ایا از فروش نفت اســت‪،‬‬ ‫کاشف به عمل امد که در گذشــته قبل از دولت نهم‪ ،‬تیم‬ ‫مدیریت کننده منابع ارزی در بانک مرکزی‪ ،‬یک بخشــی‬ ‫از ذخایر در اختیار را اوراق دولت امریکا خریده اســت؛ و‬ ‫این نکته اولین مساله بود‪ .‬این اوراق از سی تی بانک که‬ ‫در لوکزامبورگ شــعبه اصلی ان قرار دارد‪ ،‬به عنوان بانک‬ ‫عامل و امین خریداری شــد‪ .‬البته اگر در انجا مشــخص‬ ‫می شد که خریدار جمهوری اسالمی ایران است‪ ،‬یا اوراق‬ ‫را نمی فروختند و یا بعدا هنگام سررســید اجــازه تبدیل به‬ ‫دالر داده نمی شــد‪ ،‬بنابراین انها با عنوان دیگری که من‬ ‫نمی دانم چه بوده‪ ،‬سی تی بانک را به عنوان واسطه و دالل‬ ‫‪3‬‬ ‫ابوالفضل ظهره وند‪ ،‬سفیر سابق ایران در ایتالیا‬ ‫و عضو سابق تیم مذاکره کننده هســته ای می گوید‪:‬‬ ‫«زبان امریکایی را فقــط و فقط در مفهوم بازدارندگی‬ ‫می توانیم جا بیندازیم‪ .‬یعنی برای دیالوگ امریکایی‬ ‫فقط در چارچــوب بازدارندگی می تــوان با او صحبت‬ ‫کرد‪ ».‬با او گفت وگویی مفصل درباره ماجرای مصادره‬ ‫اموال ایران توسط ایاالت متحده انجام داده ایم‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪57‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حکومــت و نوکری یک امر متداوم اســت و بایســتی اگر‬ ‫نمی توانیــد‪ ،‬برویــد و بگذارید شــجاعان و اگاهان ســر‬ ‫کار بیایند‪ .‬هرکســی که بتواند کار کند را کنــار می گذارند‬ ‫و بعــد می گویند که قحط الرجال اســت و مــا نمی دانیم و‬ ‫ل برامده از انجاست که با امریکا‬ ‫نمی توانستیم و این اشکا ‬ ‫رابطه نداریم! اصال اساس این کشور بر این است که منافع‬ ‫خــود را از دل بحران دراورد‪ .‬چه مشــکلی دارد؟ مدیریت‬ ‫بحران یعنی چی؟ مگر اســرائیل در قلب بحران نیســت؟ ‬ ‫اگر می خواهید درونزا باشــید و بازیگر منطقه‪ ،‬در بحران‬ ‫افغانستان هستیم‪ ،‬اگر بحران است درون سوریه هستیم‬ ‫و مفهوم بحران در این اســت که منافع ما باید لحاظ شود‬ ‫و در غیر این صورت دیگی که برای ما نجوشــد باید اتفاق‬ ‫دیگری در ان بیفتد‪.‬‬ ‫در رابطه با همیــن بحثی که‬ ‫داریم‪ ،‬برخی مقامات دولت‬ ‫از جملــه رئیــس کل بانــک‬ ‫مرکــزی و اقــای جهانگیری‬ ‫سخنانی مطرح کرده اند که‬ ‫حتما در جریان هستید‪ .‬نظر‬ ‫شما در این مورد چیست؟‬ ‫ایــن دوســتان نه اینکــه‬ ‫خواسته باشــند خالف بگویند‪ ،‬بلکه‬ ‫گزارش درســت بــه انهــا نداده اند‪.‬‬ ‫خطای استراتژیک و مهمی که اتفاق‬ ‫افتاده این اســت که این دوستان و‬ ‫تیم کارشناســی بانک مرکزی‪ ،‬یک‬ ‫تفکــری را از ابتــدا داشــته اند‪ ،‬چه‬ ‫در دولت اصالحات و چــه در دولت‬ ‫کارگزاران و چه در دولت نهم و دهم‬ ‫و حتی شــاید اال ن و ان اینکه اصرار‬ ‫داشــتند ذخایر را در بیرون از کشور‬ ‫نگهــداری کننــد‪ ،‬این یــک خطای‬ ‫اســتراتژیک بوده‪ ،‬به خاطــر اینکه‬ ‫رویکردش صرفا یک رویکرد پولی ــ‬ ‫مالی و بین المللی بود و مالحظات و‬ ‫چالش های پارادایمی و تفکر انقالب‬ ‫اسالمی را لحاظ نمی کرد‪.‬‬ ‫اینهــا اگــر متوجــه موقعیــت‬ ‫انقالب اسالمی بودند و موضوع را از‬ ‫زاویه انقالب اسالمی مشاهده می کردند‪ ،‬هرگز نمی امدند‬ ‫این گونه این پول ها را مدیریت بکنند‪ .‬اســتدالل انها این‬ ‫بود که «ما هرچقدر پول در بیرون از کشور داشته باشیم‪،‬‬ ‫طرف های تجاری مان روی ما بیشتر حساب باز می کنند‪».‬‬ ‫بنابراین در این رویکرد چیزی به نــام تحریم و چالش ما و‬ ‫امریکا جای چندانی نداشته و ندارد‪.‬‬ ‫این خطا که بریــده از رویکردهــای ایدئولوژیک ما‬ ‫بوده‪ ،‬در واقع مسبب این اتفاق بوده است‪ .‬در دولت نهم و‬ ‫دهم هم دوستان حتی اقای احمدی نژا د هم همین سوال‬ ‫را داشت و تاکید داشت که «ما این پول ها را باید به داخل‬ ‫منتقل کنیم و نگذاریم دست گرگ بیفتد‪ ».‬به همین خاطر‬ ‫هم بود که به رغم اینکه عده ای اعتراض داشتند‪ ،‬در دولت‬ ‫دهم با فشاری که اوردند به بانک مرکزی و البته رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی وقت هم همســو و هماهنگ بود‪ ،‬توانستند‬ ‫بخشی از این ذخایر را به طال تبدیل و به داخل منتقل کنند‪.‬‬ ‫بنده خاطرم هســت که برخی در همــان دوران که تحریم‬ ‫بود‪ ،‬تاکید داشــتند پول را در بانکی در لنــدن بگذارند؛ در‬ ‫حالی که ما عنوان می کردیم ؛ ما با انگلیس مشکل جدی‬ ‫داریم‪ ،‬نفتی را که با مصیبت و مشــکل می فروشیم و بعد‬ ‫تبدیل به دالر می شود‪ ،‬شــما این دالر را به دست و کنترل‬ ‫دشمنان ما می دهید و بعد می خواهید از ان منابع استفاده‬ ‫کنید‪ ،‬این کار کشور را ضعیف می کند؟‬ ‫من حقوقدان نیســتم و این بحث مسائل حقوقی‬ ‫اگر همه منابع خود را بــه طال تبدیل می کردیم‪ ،‬خیلی‬ ‫دارد‪ .‬از راه معاونــت حقوقی ریاســت جمهوری با ان همه‬ ‫دســتمان بازتر بود و دیدیم ان بخشــی را که تبدیل به طال‬ ‫هزینه و کلی وکالی بین المللی که وجود دارد باید از طریق‬ ‫کردیم‪ ،‬ارزش ان تا سه برابر افزایش پیدا کرد و اال ن هم که‬ ‫مشورتی که با انها می گیریم وارد عمل شویم‪ .‬نکته دیگر‬ ‫قیمت طال پایین امده ما توانســته ایم دو برابر سود بکنیم‪،‬‬ ‫اینکه زبان امریکایی را فقط و فقــط در مفهوم بازدارندگی‬ ‫بنابراین ایــن مجموعه یــک فراینــدی را طی کــرده و اگر‬ ‫می توانیم جا بیندازیم‪ .‬یعنی برای دیالوگ امریکایی فقط‬ ‫امریکایی ها توانســته اند این پول را بگیرند‪ ،‬مربوط به یک‬ ‫در چارچوب بازدارندگی می توان بــا او صحبت کرد‪ .‬االن‬ ‫فرایند حقوقی هشت ساله ای اســت که ان خانواده ها دنبال‬ ‫‪ 60 ،50‬هزار مصدوم شیمیایی داریم اما تا به امروز برای‬ ‫کرده اندوربطیبهاوراقبودنوغیراوراقبودنهمندارد‪.‬باید‬ ‫اینها نتوانســته ایم حتی دو پرونده درســت کنیــم اما انها‬ ‫تیم حقوقی در ریاست جمهوری‪ ،‬توانسته باشد این موضوع‬ ‫برای هر امریکایی ‪ 10‬تا ‪ 11‬میلیون دالر غرامت گرفتند‪.‬‬ ‫رامدیریتکندکهمندرموردسال هایاخیراطالعندارم‪.‬‬ ‫بنابراین ما هم در اینجــا می توانیم بــرای افغانی ها گروه‬ ‫ظاهرا عهدنامه ای به نام مــودت داریم و بر این‬ ‫درست کنیم که اینها شــروع کنند در دادگاه های مختلف‬ ‫اســاس هرگاه حکم دادگاه داخلی در هر کدام از‬ ‫ابتدا در دادگاه های خودشان وبعد دادگاه های منطقه ای‪،‬‬ ‫این کشــورها علیه یکی از طرف ها صادر شــود‪،‬‬ ‫علیــه امریکایی هــا اقامــه دعوی و‬ ‫درخواســت غرامت کنند‪ .‬همینطور‬ ‫ایرانی هــا‪ ،‬عراقی هــا‪ ،‬ســوری ها‪.‬‬ ‫باید حجمــی از صدها هــزار میلیارد‬ ‫دالر علیه امریکایی هــا طبق همین‬ ‫نُرمی که انجام می دهند‪ ،‬اقامه دعوی‬ ‫کنیــم و در مقاطــع مناســب از اینها‬ ‫استفاد کنیم‪ .‬انها یک اتفاق مربوط‬ ‫به ‪ 20‬سال پیش را در یک فرایند ‪20‬‬ ‫ســاله طی کردند و ما برای ‪ 20‬سال‬ ‫اینده باید فکر کنیم‪ .‬نزدیک به ‪390‬‬ ‫نفر مســافر ما را با ناو وینسنس زدند‪.‬‬ ‫بنابراین وقتــی این را به نــرم تبدیل‬ ‫کردیــم دیگــر از این فراینــد بیرون‬ ‫می اینــد‪ .‬واال هرچه قــدر که ضعف‬ ‫نشــان دهیم بیش از پیش خسارت‬ ‫می بینیم‪ .‬صدای ما نه در الهه شنیده‬ ‫خواهد شد و نه در جای دیگر‪.‬‬ ‫یک بحــث حقوقی این اســت که‬ ‫طبق روال دادگاه های عادله‪ ،‬باید‬ ‫یک جرم ثابت شود و سپس حکم‬ ‫صادر شود‪ ،‬این در صورتی است‬ ‫که هیــچ گاه دالیل و ســندی دال‬ ‫بر دخالــت ایــران در بمب گذاری‬ ‫اسحاق جهانگیری دولت احمدی نژاد را مقصر مصادره اموال ایران می داند‬ ‫لبنان ارائه نشده است‪ .‬باتوجه به‬ ‫این موضوع ایــا این حکم را ایران‬ ‫می تواند لغو کنــد؟ در این مورد شــما چه نظری‬ ‫می توان از طریــق مراجعه به دولت و دســتگاه‬ ‫دارید؟‬ ‫دیپلماسی کشور طرف مقابل تقاضا کرد که حکم‬ ‫ما باالخره این ذخایر را که بیش از ‪ 14‬میلیارد دالر‬ ‫صادره نقض شود‪.‬‬ ‫ما با امریکا قطع رابطه هســتیم و نباید دســتگاه‬ ‫است‪ ،‬با سودش از انها خواهیم گرفت‪ ،‬ولی اگر قرار باشد‬ ‫داخل بازی انها بشــویم‪ ،‬با سیســتم حقوقی امریکا قطع‬ ‫قضایی امریکا را به رســمیت بشناســیم‪ .‬اگر به رای یک‬ ‫دادگاه در انجا اعتراض زدیم و رای دادگاه را به هر ترتیب‬ ‫به یقیــن ان ‪ 14‬میلیــارد را هم از دســت می دهیم‪ ،‬چون‬ ‫در طرف مراجعه خودمان به رســمیت شــناختیم‪ ،‬بدانید‬ ‫طرف دشمن اســت و هرگونه دلش خواست‪ ،‬مانند برجام‬ ‫که پشــت ســر هم این همینطــور قطعنامــه و رای صادر‬ ‫توجیه و تفســیر می کند‪ ،‬اینها دستشــان باز اســت و پایه‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫تفسیر حقوقی شان با ما فرق می کند‪ .‬ما بر اصل موضوع‬ ‫پس باید به الهه برویم؟‬ ‫اعتراض داریــم و این اقدام یــک فراینــد طوالنی را هم‬ ‫طی کرده است‪.‬‬ ‫حاال اینجا یــک بحث دیگر هم وجــود دارد و ان‬ ‫مــا باالخــره ایــن ذخایــر را کــه بیش از‬ ‫اینکه برخی معتقدند این مصــادره دارایی ها در‬ ‫‪14‬میلیارد دالر اســت‪ ،‬با سودش از انها‬ ‫واقع نوعی نقض برجام است‪ .‬نظر شما در این‬ ‫خواهیم گرفت‪ ،‬ولی اگر قرار باشد داخل‬ ‫مورد چیست؟‬ ‫بایــد ببینیــم محتوای برجــام چه گفته اســت‪.‬‬ ‫بــازی انها بشــویم‪ ،‬با سیســتم حقوقی‬ ‫اینکه امریکایی ها در تفسیرشان از ماضی نقلی استفاده‬ ‫امریــکا قطــع بــه یقیــن ان ‪ 14‬میلیارد‬ ‫می کنند و می گویند که مــا به تعهداتمان عمل کرده ایم‪،‬‬ ‫را هــم از دســت می دهیم‪ ،‬چــون طرف‬ ‫این یعنی چه؟ این را با استناد به محتوای برجام می گویند‬ ‫دشمن اســت و هرگونه دلش خواست‪،‬‬ ‫و ما نباید اجــازه می دادیم چنین محتوایــی درون برجام‬ ‫مانند برجــام توجیه و تفســیر می کند‪،‬‬ ‫اتفاق بیفتد و برجــام یک گرفتــاری و مصیبت بلندمدت‬ ‫اینها دستشــان باز اســت و پایه تفسیر‬ ‫است‪.‬‬ ‫حقوقی شان با ما فرق می کند‬ ‫چگونه به جان هم افتادیم؟‬ ‫در دولت احمدی نژاد اوراق سر رسید شده بود‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫زمان سر رسیدش‪ ،‬بانک مرکزی به عنوان کار فرما می گوید‬ ‫کــه در ‪ Obey Bank‬در رم منتقل شــود و به عنوان اینکه‬ ‫می خواهند در کشــورهای دیگر هم اعتبار داشته باشند‪،‬‬ ‫نخواستند که این پول داخل ایران بیاید‪ ».‬همان طور که‬ ‫مشــخص اســت اینجا حرف از «پول» و تبدیل اوراق به‬ ‫«پول» است‪.‬‬ ‫در این مصاحبه اقای ظهره وند ماجرای سیتی بانک‬ ‫امریکا را مغفول گذاشــته و به ان نمی پــردازد‪ .‬اما ادعای‬ ‫سفیر سابق ایران در ایتالیا این اســت که اساسا در دولت‬ ‫احمدی نژاد اوراق قرضه وجود نداشــت و انهــا تبدیل به‬ ‫پول شده بود‪ .‬سوال اینجاست که مسئوالن دولت قبل که‬ ‫می توانستند پول را به راحتی به کشور بازگردانند‪ ،‬با وجود‬ ‫تهدید ها و تحریم هایی که اغاز و روبه گسترش بود‪ ،‬این کار‬ ‫را نکردند؟ می توان دریافت که خرید این اوراق در دوران‬ ‫اصالحات که نه از تهدیــدات انچنانی خبری بــود و نه از‬ ‫سیاست های دولت احمدی نژاد کار چندان غیرعاقالنه ای‬ ‫نبود‪ .‬حفظ دارایی های ایران به ارزش جهانی در شرایطی‬ ‫که تهدیدی وجود نداشــت امر معقولی به نظر می رســد‪.‬‬ ‫خاصه اینکه دولت اصالحات برخالف دولت احمدی نژاد‬ ‫سیاســت تنش زدایی با جهان را دنبال می کــرد‪ .‬از این رو‬ ‫چنین سرمایه گذاری نمی توانســت ریسک باالیی داشته‬ ‫باشــد‪ .‬اما این روند در دولت احمدی نژاد متفاوت بود و از‬ ‫همین جاست که بازگشت این پول در ان تاریخ (خصوصا‬ ‫باتوجه به پیگیری های امریکایی ها برای گرفتن غرامت)‬ ‫الزم و ضروری به نظر می رسد‪.‬‬ ‫متاســفانه این ماجرا به جــای انکه تبدیــل به نقطه‬ ‫وحدت برای کشیدن «فریاد بر سر امریکا» شود‪ ،‬موجب‬ ‫اختالفات داخلی شده است‪ .‬هر دو طرف یکدیگر را متهم‬ ‫می کنند‪ .‬یک طرف بــا مصاحبه های پی درپــی به دنبال‬ ‫اتصال این ماجرا به برجام و ناکام نشان دادن دولت روحانی‬ ‫است‪ .‬طرف مقابل نیز برای رفع اتهام از دولت‪ ،‬پای دولت‬ ‫قبل را به میان کشیده و این موضوع را به اختالفی داخلی‬ ‫تبدیل کرده اند‪ .‬این درحالی است که در میانه این دعواها‬ ‫(که البته باید در ان مقصرها در داخل یافته و به جزای عمل‬ ‫خود برســند)‪ ،‬نکته ای که مغفول می ماند‪ ،‬دســت درازی‬ ‫دولت امریــکا به دارایی های ایران اســت؛‬ ‫اقدامی که به نظر می رســد تازه در اول‬ ‫راه ان قرار داریم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ماجرای دارایی دو میلیارد دالری ایران که امریکا ان‬ ‫را مصادره کرده‪ ،‬به جنجال تازه ای در سیاست ایران تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬درحالی که سه نفر از اعضای دولت می گویند‪ :‬‬ ‫«این پول به عنوان اوراق قرضه و سرمایه گذاری در دولت‬ ‫قبل خریداری شــده»‪ ،‬ظهره وند ســفیر ایران در رم گفته‬ ‫«اساسا این اوراق در دولت خاتمی خریداری شده و بعد از‬ ‫سررسیدن ان در دولت احمدی نژاد به عنوان دارایی بخشی‬ ‫از ان در سیتی بانک قرار گرفته که مورد دستبرد امریکایی ها‬ ‫قرار گرفت‪».‬‬ ‫این موضوع از دو منظر داخلی و خارجی قابل بررسی‬ ‫و ارزیابی است‪ .‬در حوزه خارجی ان بر این موضوع به طور‬ ‫حتم اجتماع وجود دارد که امریکا در سایه توجیهاتی از قبیل‬ ‫«مســتقل بودن دســتگاه قضایی» اقدام به دستبردهای‬ ‫اینچنینی از جیب ملت ایران زده است‪ .‬کمترین تردیدی در‬ ‫این وجود ندارد که امریکا از هر وسیله و بهانه ای برای ضربه‬ ‫زدن به ملت ایران و دســت بردن در امــوال ایران فروگذار‬ ‫نکرده و از ان استفاده می کند‪ .‬کشــوری که به بهانه های‬ ‫واهی سال هاست اســناد مربوط به ارتباط نظام سعودی با‬ ‫حمالت یازده سپتامبر را مخفی کرده و ان را منتشر نمی کند‬ ‫تا به این وســیله از دولت مورد حمایتش (که این روزها به‬ ‫صهیونیست ها نیز نزدیک شده) حمایت کند‪.‬‬ ‫در این ارتباط وزارت خارجه‪ ،‬حافــظ منافع امریکا در‬ ‫تهران را احضار کرده و به ان تذکر جــدی داد‪ .‬ظریف نیز‬ ‫در اظهاراتی این موضوع را محکــوم کرد و عراقچی نیز به‬ ‫ان واکنش نشــان داد‪ .‬با این حال سوال این است که چرا‬ ‫باید چنین اتفاقی صورت بگیرد؟ این پرونده مربوط به حال‬ ‫حاضر نبود‪ .‬روند قضایی ان از ســال ‪ 2007‬اغاز شده و در‬ ‫سال ‪ 2014‬حکم نهایی ان از دادگاه استیناف امریکا صادر‬ ‫شده است‪ .‬در این شرایط و درحالی که حتی شمس الدین‬ ‫حســینی وزیر ســابق اقتصاد اصل این موضوع را تکذیب‬ ‫نمی کند‪ ،‬سفیر ســابق ایران در ایتالیا روایت دیگری دارد‪.‬‬ ‫سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی گفته بود‪« :‬اگر این‬ ‫اوراق بهادار دالری در ان زمان با کارگــزاری امریکایی ها‬ ‫خریداری نمی شــد وجهی وجود نداشــت که امریکایی ها‬ ‫بتوانند ان را توقیف کنند‪».‬‬ ‫اما ظهره وند سفیر سابق ایران در ایتالیا می گوید این‬ ‫اوراق در زمان دولت اصالحات خریداری شده و از ان زمان‬ ‫این اشکال ایجاد شده است‪ .‬در طرف دیگر اما جهانگیری‬ ‫توضیح می دهد‪« :‬بعضی ها ذوق می کنند که این اتفاق به‬ ‫این دولت مرتبط است در حالی که دولت در این اتفاق نقشی‬ ‫نداشته است بلکه در دولت قبل در دوره ای تصمیم گرفته‬ ‫شــد بخشــی از منابع بانک مرکزی در اروپا مدیریت شود‪.‬‬ ‫بنابراین با بی تدبیری کامل دو میلیارد دالر اوراق امریکایی‬ ‫خریداری شــد و در بانک اروپایی نگه داشته شد‪ ،‬بنابراین‬ ‫امریکا به راحتی توانست ابتدا این اوراق را مسدود کرده و‬ ‫سپس انها را مصادره کند‪(».‬ایسنا‪)95/2/4 ،‬‬ ‫اقای بعیدی نژاد هم در ایــن باره توضیح می دهد که‬ ‫چطور دولت قبل با خرید اوراق قرضه در کشــور متخاصم‬ ‫(بخوانید امریکا) عمال پول را دو دســتی تقدیم انها کرده‬ ‫اســت‪ .‬بعیدی نژاد در کانال خود نوشــت‪« :‬اصوال اقدام‬ ‫سرمایه گذاری توسط مســئوالن وقت بانک مرکزی ایران‬ ‫که به خرید اوراق قرضه دولتی امریکا به عنوان یک کشور‬ ‫متخاصم انجامید با سیاســت کالن ج‪ .‬ا‪ .‬ایران هماهنگ‬ ‫نبوده است‪ ،‬به ویژه که در همان زمان پرونده هایی در امریکا‬ ‫علیه ایران مطــرح بود و اصالحیه قانــون جدید مصونیت‬ ‫دولت هــا در امریکا‪ ،‬امــکان ضبط امــوال دولت ها برای‬ ‫پرداخت به قربانیان امریکایی را مجاز شناخته بود‪».‬‬ ‫بعیدی نــژاد معتقد اســت کــه باوجود شــروع روند‬ ‫تحریم های شدید مالی و بانکی امریکا از سال ‪ 2006‬این‬ ‫«یک بی احتیاطی روشــن» بود‪ .‬حرف بعیدی نژاد کامال‬ ‫درست است‪ .‬با شروع روند دست درازی به اموال ایران در‬ ‫خارج‪ ،‬دولت قبل می باید این دارایی های دالری را از انجا‬ ‫خارج و به داخل منتقل می کرد‪ .‬ظهره وند معتقد است که‬ ‫بخشــی از دارایی ها به طال تبدیل و به ایران منتقل شد اما‬ ‫این بخش از دارایی ها که نزدیک به ‪ 3/7‬میلیارد دالر است‬ ‫در اروپا باقی ماند‪ .‬ظاهرا بخشی از این رقم در انگلستان و‬ ‫بخشی در ایتالیا ذخیره شده بود‪.‬‬ ‫با این همه شــمس الدین حســینی به عنــوان وزیر‬ ‫اقتصاد مساله سرمایه گذاری را تکذیب نمی کند و در پاسخ‬ ‫به این اظهارنظــر رئیس کل بانک مرکزی که گفته اســت‬ ‫اگر اموال از اســاس انجا وجود نداشــت امکان غارتگری‬ ‫هم نبود به خبرگزاری بســیج گفته‪« :‬تجربه و تاریخ نشان‬ ‫داده است که امریکایی ها متجاوزگر هستند و برای این کار‬ ‫حد و مرزی نمی شناسند؛ مثال حمله موشکی به هواپیمای‬ ‫مســافربری ایــران را بر اســاس قواعد بین المللــی انجام‬ ‫دادند؟! انها ان قدر بی منطق هستند که اگر از این روش هم‬ ‫نمی توانستند استفاده کنند‪ ،‬روش های دیگری می جستند‬ ‫که اموال ایران را به غارت ببرند‪».‬‬ ‫او همچنین خواستار این شده بود که به جای گشتن‬ ‫به دنبال «مقصر» به «بازپس گیری اموال ایران» بپردازند‪،‬‬ ‫که البته حرف درستی اســت‪ .‬اما نکته مهم اینجاست‬ ‫که حسینی اصل این ســرمایه گذاری در خارج را‬ ‫تکذیب نمی کند‪.‬‬ ‫اما تنها کسی که دست به تکذیب این‬ ‫ماجــرا زد و به دنبــال رفع و رجــوع ان برامد‬ ‫ابوالفضل ظهره وند‪ ،‬سفیر ســابق ایران در‬ ‫ایتالیا بود؛ سفیری که وزیر اطالعات نیز در‬ ‫اخرین اظهارنظرش از او یاد کرده و می گوید‬ ‫سفیر ما در ایتالیا نســبت به خرید این اوراق‬ ‫اعتراض داشته و هشدار داده بود‪ .‬اما ظهره وند‬ ‫خودش نظــر دیگــری دارد‪ .‬در اینجا یک نقطه‬ ‫مجهول وجود دارد‪ .‬اقای ظهره وند معتقد اســت‬ ‫که اساسا در سال ‪ 86‬که سررسید اوراق خریداری‬ ‫شده توســط دولت خاتمی فرارسیده بود‪،‬‬ ‫این اوراق تبدیل به پول نقد شده و در‬ ‫یک بانک نگهداری شــده است‪.‬‬ ‫او گفته‪« :‬در دولت اصالحات‪،‬‬ ‫مسئوالن وقت این اوراق را از یک‬ ‫بانک کانادایی به عنوان بانک‬ ‫عامــل و امین بانــک مرکزی‬ ‫ایران خریــداری کرده و در‬ ‫صنــدوق ذخائــر ارزی‬ ‫و معتبــر نگهــداری‬ ‫می شده است‬ ‫که در پایان‬ ‫پنج سال و‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪59‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ایران چگونه باید حکم دادگاه امریکایی را بدون اثر کند؟‬ ‫بازگشت بهالهه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دیوان عالی امریکا‪ ،‬ضمن رد درخواست تجدیدنظر‬ ‫بانک مرکزی ایران تایید کرد که ‪ 2‬میلیــارد دالر از دارایی‬ ‫این بانک به دلیــل انفجارهای بیروت در ســال ‪ 1983‬و‬ ‫شکایت «پترسون و دیگران» علیه ایران ضبط و مصادره‬ ‫خواهد شد‪ .‬پیش تر‪ ،‬دادگاهی امریکایی ایران را متهم به‬ ‫انفجار بمبی در بیروت کرده بود که در جریان ان پترسون و‬ ‫چند تن دیگر کشته شده بودند‪.‬‬ ‫صرف نظــر از اینکــه در ماجــرای مصــادره حدود‬ ‫‪ 2‬میلیــارد دالر از ذخایــر ارزی بانــک مرکــزی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران کدام دولت در ایران مقصر اصلی بوده حاال‬ ‫بحث بر سر این است که چگونه می توان مانع از اجرای این‬ ‫حکم شد‪ .‬حکمی که حتی مسئوالن وزارت خارجه امریکا‬ ‫هم به شــدت از ان دفــاع می کنند و می گوینــد حرف انها‬ ‫دقیقا شبیه حرف مقامات سیستم قضایی این کشور است‪.‬‬ ‫انها حتی به تهدید وزیر امور خارجه ایران که گفته تهران‬ ‫ممکن است به دادگاه الهه شکایت کند هم واکنش نشان‬ ‫داده و گفته اند پای حکم خود ایستاده اند‪ .‬در میان همین‬ ‫بحث ها اســت که برخــی متخصصان حقــوق بین الملل‬ ‫عنوان می کنند که باید از طرق حقوقی و دادرسی در مجامع‬ ‫بین المللی این رای را نقض کرد‪.‬‬ ‫این موضوع البته وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند‬ ‫که عدم اجماع میان قضات دیوان عالی امریکا هم در این‬ ‫مورد به وضوح مشاهده می شود‪ .‬در جلسه رسیدگی به این‬ ‫موضوع دو نفر از قضات دیوان عالی امریکا مخالف حکم‬ ‫صادره بودند‪.‬‬ ‫جان رابرتز‪ ،‬قاضی دیوان عالی امریکا ضمن انتقاد‬ ‫از حکم صادر شده گفت «کنگره» دارد به دادگاه ها دستور‬ ‫می دهــد تصمیماتی سیاســی بگیرند به طــوری که مانند‬ ‫یک حکم قضایی به نظر بیاید‪ .‬سونیا سوتومایوور‪ ،‬دیگر‬ ‫قاضی دیوان نیز با این حکم مخالف است‪ .‬عالوه بر این‪،‬‬ ‫اســتدالل های حقوقی بانک مرکزی جمهوری اســامی‬ ‫ایران نیز که برمبنای نقض اصل تفکیــک قوا در ایاالت‬ ‫متحده توسط کنگره و دیوان عالی این کشور و همچنین‬ ‫نقض مصونیت دولت جمهوری اسالمی ایران توسط یک‬ ‫دادگاه داخلی است‪ ،‬می تواند ظرفیت پیگیری حقوقی این‬ ‫مساله را افزایش دهد‪.‬‬ ‫شکایت به الهه؟‬ ‫حرف و حدیث زیاد اســت‪ .‬هرکس راهی را پیشنهاد‬ ‫می کند و البته پیشرو تر از همه این حقوقدان ها هستند که‬ ‫برای مواجهه با این حکــم جنجالی راهکار ارئه می دهند‪.‬‬ ‫در وزارت خارجه اما در رســمی تر ین موضــع محمد جواد‬ ‫ظریف یک راهکار حقو قی ارائــه داده؛ او گفته‪« :‬ایران‬ ‫ممکن است به دلیل این کار از امریکایی ها به دادگاه الهه‬ ‫شکایت و ادعای خسارت کند‪».‬‬ ‫همزمان بــا اینکه ســید عباس عراقچی از بررســی‬ ‫حقوقی این موضــوع در وزارت خارجه خبر داده دولت هم‬ ‫یک کارگروه برای حل این جنجال تشــکیل داده اســت‪.‬‬ ‫انچه اما محمد جواد ظریف به ان اشاره کرده گویا یکی از‬ ‫گزینه های تقریبا قطعی تهران است‪.‬‬ ‫یک نکته حقوقی‬ ‫مورد چالش برانگیز در پرونده پترسون علیه ایران‪ ،‬به‬ ‫اموال بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران برمی گردد‪.‬‬ ‫اگرچــه اموال بانــک مرکــزی عموما غیرتجــاری فرض‬ ‫می شــوند‪ ،‬اما این اموال همیشــه چنیــن خصلتی ندارند‬ ‫و در نتیجه همیشــه مصون از توقیف و مصادره نیســتند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگــر‪ ،‬اگــر اثبات شــود‪ ،‬بخشــی از اموال و‬ ‫حساب های بانک مرکزی به انجام امور تجاری اختصاص‬ ‫داده شده است‪ ،‬همان بخش قابل توقیف و مصادره است‪.‬‬ ‫در سال ‪ ،1984‬دادگاه زوریخ سوئیس در پرونده «اکتیمون‬ ‫علیه لیبی» دقیقا با این استدالل که بخشی از اموال بانک‬ ‫مرکزی لیبی به امــور تجاری مربوط بوده اســت‪ ،‬حکم به‬ ‫توقیف همین بخش از اموال را داد‪.‬‬ ‫اگرچه اخیرا استدالل شده است که تصویب قانون‬ ‫«کاهــش تهدیدهــای ایــران و (موضوع) حقوق بشــر‬ ‫ســوریه» در ســال ‪ 2012‬در امریکا‪ ،‬که اجازه داده است‬ ‫برای اجرای احــکام صادره دادگاه های این کشــور علیه‬ ‫ایران‪ ،‬اموال بانک مرکزی ما مصادره شود‪ ،‬زمینه اجرای‬ ‫مصادره ‪ 2‬میلیارد دالر از دارایی های بانک مرکزی ایران در‬ ‫پرونده پترسون را فراهم کرده است‪ ،‬حقیقت ان است که‬ ‫حتی بدون وجود این قانون نی ز امکان توقیف این بخش از‬ ‫اموال بانک مرکزی ایران وجود داشته است و این موضوع‬ ‫نشــان می دهد که در دولت های ســابق بــا بی اعتنایی و‬ ‫سهل انگاری نسبت به قواعد بین المللی‪ ،‬زمینه ورود ضرر‬ ‫هنگفت به کشورمان فراهم شده است‪.‬‬ ‫بخشــی از دارایی های بانک مرکزی کشــورمان در‬ ‫دوران دولت ســابق برای خرید اوراق قرضه – یعنی عمل‬ ‫کامــا تجــاری‪ -‬در بانک هــای اروپایی ســرمایه گذاری‬ ‫شــده اســت‪ ،‬و احتماال با درج شــرط «پذیرش ریســک‬ ‫ســرمایه گذاری از ســوی دولت ایران» این اجازه به این‬ ‫بانک ها داده شــده اســت که دارایی های ایران از سوی‬ ‫این بانک های اروپایی در هر بانکی در دنیا سرمایه گذاری‬ ‫شــوند‪ .‬بنابراین پس از ورود این دارایی هــا به بانک های‬ ‫امریکایی و از انجا که این بخش از امــوال بانک مرکزی‬ ‫ایران به امور تجاری مربوط بوده اســت‪ ،‬به اســانی قابل‬ ‫ضبط بوده اند‪.‬‬ ‫به بیان دیگر ما با دست های خودمان‪ ،‬اموال مان را‬ ‫در اختیار امریکایی ها قرار دادیم تا ا نها بدون نقض حقوق‬ ‫بین الملل در عبور از مانع دوم مصونیتی‪ ،‬حکمی غیرقانونی‬ ‫را علیه کشورمان به اجرا دراورند‪.‬‬ ‫نباید فراموش کرد‪ ،‬نقشی که اکنون قانون «کاهش‬ ‫تهدیدهای ایران و (موضوع) حقوق بشــر سوریه» درباره‬ ‫اموال بانــک مرکزی ایــران بازی می کند‪ ،‬این اســت که‬ ‫برخالف حقوق بین الملل‪ ،‬مصــادره اموال بانک مرکزی‬ ‫ایران را بدون توجه بــه کاربرد تجــاری ان‪ ،‬ممکن کرده‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین پس از وضع این قانون‪ ،‬هرگونه دارایی‪،‬‬ ‫اموال و حساب های بانک مرکزی ایران – فارغ از استفاده‬ ‫تجاری یا غیرتجــاری از ان‪ -‬در امریکا یافت شــود‪ ،‬قابل‬ ‫توقیف هســتند‪ .‬پس در مــورد خاص پرونده پترســون‪،‬‬ ‫بدون اینکــه نیاز بــه چنین قانونی باشــد‪ ،‬دولــت امریکا‬ ‫مجاز بوده بــدون نقض حقوق بین الملــل – اگرچه نقض‬ ‫حقوق بین الملل از ســوی امریکا در مورد چگونگی عبور‬ ‫از مانع اول همچنان پابرجاســت‪ -‬بخشــی از دارایی های‬ ‫بانــک مرکزی مــا را که از طریــق بانک هــای اروپایی به‬ ‫بانک های واقع در امریکا رسیده بودند‪ ،‬مصادره کند چرا که‬ ‫دارایی های مورد مصادره‪ ،‬به امور تجاری اختصاص داده‬ ‫شده بودند‪.‬‬ ‫حقوقدان ها چه می گویند؟‬ ‫دکتر یوسف موالیی‪ ،‬استاد حقوق بین الملل دانشگاه‬ ‫تهران با اشــاره به اینکــه این رای خــاف قواعد حقوقی‬ ‫بین المللی اســت‪ ،‬مشــکل فراروی پیگیری حقوقی این‬ ‫مساله را ضعف ساختار حقوق و جامعه بین الملل می داند‪.‬‬ ‫وی می گوید که ایاالت متحده در چارچوب قوانین‬ ‫داخلی خود اصل حاکمیت دولت و برابری حقوق دولت ها‬ ‫را زیر سوال برده است‪ .‬وی به این اصل حقوق بین الملل‬ ‫اشاره می کند که دولت ها به صورت کلی دارای مصونیت‬ ‫هستند و نمی شود یک دولت را بر اساس رای یک دادگاه‬ ‫داخلی محاکمه کرد‪ .‬موالیی می گویــد زمانی که قوانین‬ ‫داخلی در مغایرت با حقوق بین الملل باشند‪ ،‬دولت مدعی‬ ‫اقتصاد‬ ‫می تواند زمینه طرح موضوع را در یک محکمه بین المللی‬ ‫فراهم کند‪.‬‬ ‫با این حال وی معتقد اســت که دیوان دادگســتری‬ ‫بین المللی چــون صالحیت اجباری اش توســط دولت ها‬ ‫مورد تایید قرار نگرفته نمی تواند محکمه صالحی باشــد‪،‬‬ ‫ممکن است در صورت طرح ان در این دیوان هر احتمالی‬ ‫پیش بیاید‪.‬‬ ‫در عین حال موالیــی می گوید بایــد از راه حل های‬ ‫دیگری نیز اســتفاده کرد و قطعا با تشــکیل یک کارگروه‬ ‫ویژه در وزارت امور خارجه یا بانک مرکزی و دیگر نهادهای‬ ‫متولی می تــوان از طریق همفکری کارشناســان مجرب‬ ‫حقوق و روابط بین الملل به یک راه حل کارساز رسید‪ .‬وی‬ ‫همچنین در خصــوص اقدام مقابله به مثل توســط ایران‬ ‫می گوید چون ایاالت متحده در ایران اموال و دارایی هایی‬ ‫ندارد و قدرت مانوردهی ما در سیستم مالی بین المللی هم‬ ‫چندان مناسب نیســت‪ ،‬نمی توان در این خصوص اقدام‬ ‫موثری انجام داد‪.‬‬ ‫تفاهم سیاسی کنید‬ ‫اما در اظهارنظری دیگر‪ ،‬دکتر علی خرم کارشــناس‬ ‫ارشــد حقوق و روابط بین الملل هم در توضیح اقدام هایی‬ ‫که می توان انجام داد به دو راه حل سیاسی و حقوقی اشاره‬ ‫می کند‪ .‬وی راه حل حقوقــی را زمانبر و طوالنی مدت ذکر‬ ‫می کند و می گوید راه حل سیاسی می تواند ما را سریعتر به‬ ‫نتیجه برساند‪.‬خرم در خصوص راه حل حقوقی با اشاره به‬ ‫وجود دو نهاد مســتقل دیوان داوری و دیوان دادگستری‬ ‫می گوید ایران می تواند در دیوان دادگستری علیه قوانین‬ ‫داخلی ایاالت متحده شــکایت کند‪ .‬وی با اشاره به هزینه‬ ‫زیاد و طوالنــی بودن فرایند این راه حــل می گوید در عین‬ ‫حال این احتمــال وجود دارد که با اســتخدام حقوقدانان‬ ‫بین المللی مجرب و کارازموده بتوانیم در دیوان دادگستری‬ ‫بین المللی حکم دادگاه های امریــکا را معلق کنیم‪ .‬خرم‬ ‫در توضیح راه حل سیاســی می گوید باتوجه بــه اینکه ما‬ ‫حدود دو ماه بیشتر تا اغاز توزیع این سرمایه هنگفت ملی‬ ‫میان قربانیان حادثــه بیروت وقت نداریــم‪ ،‬می توانیم با‬ ‫یک اراده جدی تــاش کنیم مانند مســائل فی ما بین دو‬ ‫کشور در گذشته و در دادگاه الهه‪ ،‬به یک تفاهم سیاسی‬ ‫با دولت امریکا دســت پیدا کنیم‪ .‬خرم با اشاره به اینکه در‬ ‫جریان مسائل دو کشور در دادگاه الهه توانستیم با استناد‬ ‫به عهدنامه مودت دو کشور که در ســال ‪ 1955‬میالدی‬ ‫منعقد شده و هنوز هم دارای اعتبار است‪ ،‬بسیاری از موارد‬ ‫مورد اختالف دو کشور را حل کنیم‪ ،‬می گوید که از طریق‬ ‫یک تفاهم سیاسی بین دو کشــور می توان در فرصت کم‬ ‫باقیمانــده جلوی مصــادره ‪ 2‬میلیــارد دالر از دارایی های‬ ‫ارزشمند ایران را گرفت‪ .‬وی در توضیح چگونگی اقدام در‬ ‫این خصوص می گوید که بر اساس عهدنامه مودت میان‬ ‫دو کشــور هر گاه حکم یک دادگاه داخلــی در هر کدام از‬ ‫این کشورها علیه یکی از طرف ها صادر شود‪ ،‬می توان از‬ ‫طریق مراجعه به دولت و دستگاه دیپلماسی کشور طرف‬ ‫مقابل‪ ،‬تقاضا کرد که حکم صادره نقض و تعلیق شود‪ .‬خرم‬ ‫من اگر دومیلیار د دالر داشتم‬ ‫در نفت هزینه می کردم‬ ‫گفت وگوی مثلث با البرت بغزیان‬ ‫نشــان داده که اصال نباید به نظــام مالی امریکا‬ ‫اعتماد کنیم و اصال وارد معامالت اقتصادی با انها‬ ‫نشویم‪ .‬ایا شما این نظر را قبول دارید؟‬ ‫نه اینکه وارد نشویم‪ ،‬ما باید ضمن اینکه اقتصادی‬ ‫فکر کنیم‪ ،‬از نظر حقوقی حواسمان باشد‪ .‬یک فرد خیلی‬ ‫ساده هم چنین بی گدار به اب نمی زند چه رسد به یک کشور‬ ‫با ان همه کارشناس و حقوقدان بین الملل! در هر شرایطی‬ ‫کار اقتصادی ریسک هایی هم دارد‪ .‬حتی بانک های ما با‬ ‫بهترین وثیقه هم که وام در اختیار متقاضیان قرار می دهد‬ ‫درصورتی که طرف قصد بازگرداندن نداشته باشد با سختی‬ ‫مواجه می شود‪ .‬مخصوصا در شرایط فعلی که بحث های‬ ‫بین الملل و تحریم مطرح اســت بایــد مواظب و برون نگر‬ ‫هم باشیم‪ .‬باید حواسمان باشیم که ایست های سیاسی را‬ ‫در نظر بگیریم‪ .‬ولی به نظرم نمی توانیم قانون بگذاریم که‬ ‫نمی شود به امریکا اعتماد کرد‪ .‬اگر به صورت قانونی جلو‬ ‫برویم‪ ،‬همان طــور که در بحث برجام دیدیــم‪ ،‬انچه که به‬ ‫روال معمول جهانی پیش می رود‪ ،‬به نتیجه خواهد رسید تا‬ ‫اینکه یکطرفه عمل کرده و پرونده به این مهمی را رها کنیم‬ ‫تا دادگاه همان جا به ان رسیدگی کند!‬ ‫مخالفین می گویند این نوعی نقض برجام است‬ ‫امــا وزارت خارجــه می گویــد که اصــا ربطی به‬ ‫برجام ندارد‪.‬‬ ‫باید دید که شرایطش چگونه است و نمی دانم‪.‬‬ ‫در مــورد تحریم دالر بایــد چه کار کنیــم؟ اقای‬ ‫ظریف گفته که تحریم دالر برای ما مهم نیســت‬ ‫و دنبال راه های دیگر هســتیم‪ .‬همین که باعث‬ ‫می شود خیلی از کشورها نخواهند وارد معامالت‬ ‫اقتصادی با ما شوند‪.‬‬ ‫فکر می کنم ما به توافقی رسیدیم و باید مرحله به‬ ‫مرحله اجرا شود که با اعتمادســازی از طرف هر دو میسر‬ ‫خواهد شد‪ .‬اگر امریکا مشکلی در این زمینه ایجاد کرده و‬ ‫مساله را به سمت خود کشــانده باید با مذاکرات و روی میز‬ ‫حل شــود‪ .‬فکر می کنم تیم مذاکره کننده‪ ،‬بهترین تیمی‬ ‫است که بتواند پیاده سازی موانع را رفع کند و کماکان هم‬ ‫باید روی میز مذاکره کرد و کار عجوالنه نکنیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫اقای مظاهری عنوان کردند که اقای احمدی نژاد‬ ‫معتقد بودنــد تحریم هــا کاغذپاره اســت و نیاز‬ ‫نیست تالش کنیم اموال مان را از امریکا بیرون‬ ‫بکشیم‪ .‬این دید را قبول دارید؟‬ ‫فکــر می کنــم دران شــرایط یک مقدار ریســک‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫االن باید چه کاری انجام دهیم؟‬ ‫دیگر کاری اســت که شــده ؛برگشــتن به گذشته‬ ‫چندان سودی ندارد‪ .‬ما حاال باید حداقل برای زنده کردن‬ ‫این اموال مصادره شــده اقدام کنیم‪ .‬باید رونــد دادگاه را‬ ‫پیگیری کرده و ببینیم که اصال چرا باید محکوم می شدیم‬ ‫و کار را به اینجا می رســاندیم که اموال مصادره و برداشت‬ ‫شــود‪ .‬بیشــتر باید تالش خود را روی بحث حقوقی ماجرا‬ ‫بگذاریم‪ .‬اینکه چگونه اتفاق افتاده و چرا افتاده‪ ،‬مساله ای‬ ‫اســت که باید بین خودمان حل کنیم ولی در انجا باید این‬ ‫دعوا را کنار بگذاریم و سراغ احیای حقوق مردم برویم‪.‬‬ ‫اقای عراقچی بیــان کردند که این مســاله به ما‬ ‫شرایط اقامه دعوی فراهم است‬ ‫اما در تحولی دیگر قائم مقام مرکز امور حقوقی نهاد‬ ‫ریاســت جمهوری از تهیه مقدمات الزم برای طرح دعوی‬ ‫علیه اقدام امریکایی ها در دیوان بین المللی دادگســتری‬ ‫خبر داده و گفته است‪ :‬جمهوری اسالمی به عنوان خسارت‬ ‫دیــده در عرصه بین المللی محق اســت برای اســتیفای‬ ‫حقوق خود اقدام کند‪ .‬محمدجعفر قنبری جهرمی افزوده‬ ‫اســت‪ :‬طبق حقــوق بین المللی تــا االن نمی توانســتیم‬ ‫اقدامی نــزد تنها مرجــع بین المللــی صالح یعنــی دیوان‬ ‫بین المللی دادگستری انجام دهیم چرا که یکی از شرایط‬ ‫طرح دعوی در دیوان طی مراحل قضایی داخلی اســت‪،‬‬ ‫به عبارتی ما باید اخرین دفاعیات را انجام می دادیم و بعد‬ ‫اگر نمی توانســتیم از نظر حقوق داخلی امریکا به حقوق‬ ‫شناخته شده خودمان دست پیدا کنیم‪ ،‬امکان ارجاع امر‬ ‫به دیوان بین المللی دادگســتری «ای ســی جی» فراهم‬ ‫می شــد‪ .‬حاالبا توجه به رای صادره که نهایی است‪ ،‬این‬ ‫شرایط فراهم شــده ‪ ،‬به طوری که اکنون دولت جمهوری‬ ‫اسالمی به عنوان خسارت دیده در عرصه بین المللی محق‬ ‫است برای جلوگیری از توزیع این دارایی و استیفای حقوق‬ ‫خود اقدام کند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اوراق قرضه که توسط ایران خریداری شده چه‬ ‫ویژگی ای دارد؟‬ ‫هرگونه اوراقی به این صورت یا سررسید مشخصی‬ ‫دارند یا ندارند که درصد سودی هم به اینها تعلق می گیرد‬ ‫البته هرچقدر طوالنی تر باشد‪ ،‬درصدش هم بیشتر است‪.‬‬ ‫فرض کنید اگر اوراق ‪ 10‬ســاله خزانه باشد‪ ،‬ممکن است‬ ‫‪ 7‬درصد سود تعلق بگیرد که ساالنه پرداخت می شود و بعد‬ ‫از ‪ 10‬سال توسط ِ‬ ‫خود خزانه داری بازخرید می شود‪ ،‬در این‬ ‫فاصله هم می تواند قابل خرید و فروش باشد‪.‬‬ ‫در این ماجرای اخیر چه اتفاقی افتاده و اساســا‬ ‫چرا این اوراق خریداری شده اند؟‬ ‫زمانیکهدرامدهایارزیخوبیداشتیم‪،‬مبلغیازاین‬ ‫درامدهابهصورتسرمایه گذاریدرخارجتحتهمینعنوان‬ ‫که رســانه ها بیان کردند اوراق خریداری شده است‪ .‬حاال با‬ ‫شرایطیکهاخیرابهوجودامدهوزرایوقتوبانکمرکزیباید‬ ‫نظردهندکهباچهاستداللیاینتصمیمراگرفته اند‪.‬‬ ‫ایا شما به عنوان یک اقتصاد دان کاری که انجام‬ ‫شده را منطقی می دانید؟‬ ‫من اگــر ‪ 2‬میلیــارد دالر داشــتم و می خواســتم‬ ‫سرمایه گذاری یا هزینه کنم در بخشی که اولویت دارد مثل‬ ‫نفت عمل می کردم‪ .‬ما اکنــون اوراق ریالی فروختیم ولی‬ ‫مشارکت نداریم‪ .‬همان موقع فازهای پارس جنوبی نیاز به‬ ‫سرمایه گذاری داشته و ما اوراق مشارکت ریالی با نرخ های‬ ‫نزدیک ‪ 20‬درصد را فروختیم‪ .‬حاال اینکه خرید این اوراق‬ ‫چه توجیهی داشته را نمی دانم اما در برخورد ساده و اولیه‬ ‫باید گفت که توجیه اقتصادی نداشتند که بخواهند چنین‬ ‫سرمایه گذاری را انجام دهند و تحت شرایط تحریم هم این‬ ‫در یک کشور دیگری نگهداری شود‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫دکتر«البرت بغزیان» که‬ ‫اقتصاد نظری خوانده است و‬ ‫در اقتصاد بیــن الملل و بخش‬ ‫عمومــی دکتــرای تخصصی‬ ‫دارد معتقــد اســت‪« :‬بایــد‬ ‫از نظــر حقوقی حواســمان را‬ ‫جمــع می کردیم حتی یک فرد خیلی ســاده هم چنین‬ ‫بی گدار به اب نمی زند چه برسد به یک کشور با ان همه‬ ‫کارشــناس و حقوقــدان بین الملــل‪ ».‬بــا او در مورد‬ ‫ماجرای مصادره دارایی های ایران گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫البته استفاده از این راه حل سیاسی را تنها از طریق حصول‬ ‫اجماع اولیه در کشور در خصوص اســتفاده از این ابزار و‬ ‫البته مذاکره سیاسی و اعمال دیپلماسی با طرف مقابل در‬ ‫مرحله بعد ذکر می کند‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫سومیننقضعهدعلنیواشنگتن‬ ‫در دوران پسا برجام‬ ‫لزوم واکنش صریح نسبت به سرقت امریکا از اموال ایران‬ ‫احمد رضایی‬ ‫پژوهشگر سیاسی‬ ‫هراندازهزمانمی گذرد‪،‬نشانه هاومصادیقبیشتریدر‬ ‫خصوص بدعهدی ایاالت متحده امریکا در دوران پسابرجام‬ ‫قابلمشاهدهاست‪.‬اینبد عهدی‪،‬همهدستگاه هایاجرایی‬ ‫و قضایی و قانونگذاری در امریکا را در بر می گیرد‪ .‬اقدامات‬ ‫غیر قانونیونقضکنندهبرجامازسویامریکاتاکنونازسوی‬ ‫دستگاه هایاجرایی‪،‬حقوقیوقانونگذاریدرامریکاصورت‬ ‫سیتی بانک نیویورک نگهداری می شود‪ .‬این در حالی بود که‬ ‫جمهوریاسالمیایرانهر گونهدخالتدرانفجارسال‪۱۹۸۳‬‬ ‫در پایگاه نیــروی دریایی امریکا در بیروت کــه به مرگ ‪۲۴۱‬‬ ‫سربازامریکاییمنجرشدراردکردهاستووزیر خارجهکشور‪،‬‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬نیز در واکنش به اقدام اخیر دیوان عالی‬ ‫امریکا‪ ،‬روز پنجشنبه (‪ ۲‬اردیبهشــت) در پایان نشست ویژه‬ ‫مجمععمومیسازمانمللدررابطهباتغییراتاقلیمی اعالم‬ ‫کرد تهران حکم اخیر دیوان عالی امریکا را در مورد پرداخت‬ ‫پذیرفته است‪ :‬اقدام کنگره امریکا در خصوص وضع قوانین‬ ‫ضد ایرانیدرخصوصویزا‪،‬اقداموزارتخزانه داریامریکادر‬ ‫جلوگیری از مراودات بانکی با ایران و این بار نیز اقدام دیوان‬ ‫عالی امریکا در صدور حکم توقیــف دو میلیارد دالر از اموال‬ ‫کشورمان جملگی اقداماتی ضد ماده ‪ 29‬برجام (اخالل در‬ ‫مســیر رفع تحریم ها علیه ایران) و متعاقبا نقض مستقیم یا‬ ‫غیر مستقیمبرجاممحسوبمی شود‪.‬‬ ‫این موارد‪ ،‬جنگ اقتصادی ایاالت متحده امریکا علیه‬ ‫ایراندردورانپسابرجاممحسوبمی شود‪.‬اقداماخیردیوان‬ ‫عالی امریکا در خصوص تایید پرداخت حدود دو میلیارد دالر‬ ‫غرامت به خانواده قربانیان بمب گذاری سال ‪ ۱۹۸۳‬از محل‬ ‫دارایی های مصادره شده ایران‪ ،‬بار دیگر پرده از چهره ایاالت‬ ‫متحده به عنوان شــیطان بزرگ برداشته اســت‪ .‬این اقدام‬ ‫کامالسیاسیوغیر حقوقیدرحالیصورتمی گیردکهاخیرا‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه دولت اوباما‪ ،‬در سخنرانی خود‬ ‫در جمع اعضای البی صهیونیستی جی استریت تاکید کرد‬ ‫که ایران پس از برجام توانسته است تنها به سه میلیارد دالر از‬ ‫دارایی هایخوددستپیداکند‪.‬‬ ‫صورت مســاله این اســت که دادگاه فدرال امریکا در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۷‬در حکمی بر اساس یک اتهام واهی‪ ،‬خواستار‬ ‫پرداخت مبلغ ‪ ۲,۶۵‬میلیــارد دالر بــه خانواده های قربانیان‬ ‫انفجار ســال ‪ ۱۹۸۳‬بیروت و چند انفجار دیگر شده بود! این‬ ‫حکم در سال‪ ۲۰۱۴‬تایید و قرار شد به بهانه پرداخت غرامت‪،‬‬ ‫نزدیکبهدومیلیارددالرازمحلمبالغبلوکه شدهبانکمرکزی‬ ‫ایران برداشت شــود‪ .‬این مبلغ در حال حاضر در حسابی در‬ ‫غرامت ایران به دلیل انچه اقدامات تروریستی خوانده شده‪،‬‬ ‫بهرسمیتنمی شناسد‪.‬‬ ‫ظریف گفــت‪« :‬دولت امریــکا به خوبــی می داند که‬ ‫هر گونه اقدامی در رابطه با اموال ایران این کشور را در مقام‬ ‫پاســخگویی و بازگرداندن این امــوال به مردم ایــران قرار‬ ‫خواهد داد‪».‬‬ ‫اقداماخیردیوانعالیامریکاکهدرهماهنگیکاملبا‬ ‫جمهوریخواهانوبرخیدموکرات هایکنگرهصورتگرفته‬ ‫است‪ ،‬قصد دارد پیام روشنی را به نهادهای رسمی و تجاری‬ ‫کشورهایی که قصد همکاری با ایران در دوران پسابرجام را‬ ‫دارندمخابرهنمایدودرروابطتجاریانانباایراناخاللایجاد‬ ‫کند‪ ،‬این در حالی است که اقدام دیوان عالی امریکا‪ ،‬نقض‬ ‫غیر مستقیم ماده‪ ۲۹‬برجام محســوب می شود‪ ،‬زیرا مطابق‬ ‫ماده ‪ ۲۹‬برجام‪ ،‬هر گونه اقدامی در مســیر عادی سازی رفع‬ ‫یبه‬ ‫تحریم هاعلیهایرانغیر قانونیاست‪.‬درواقعچنیناقدام ‬ ‫مثابهجنگیروانیعلیهرفعتحریم هایایرانتلقیمی گردد‪.‬‬ ‫ازاینرودستگاهدیپلماسیوسیاستخارجیکشورمانبایددر‬ ‫ازایایناقدامواکنشیمناسبازخودنشاندهد‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر اینکه مطابق رای دیوان عالی امریکا‪،‬‬ ‫ازاکنونبرداشتازدارایی هایایرانازسیتیبانکنیویورک‬ ‫(محل نگهداری اموال بلوکه شــده ایران) بالمانع اســت‪.‬‬ ‫مطابق برخی اخبار‪ ،‬قرار است این دارایی ها در فاصله حدود‬ ‫‪ ۹‬ماه بعد به خانواده قربانیان انفجار ســال ‪ ۱۹۸۳‬در بیروت‬ ‫پرداخت شود؛ حادثه ای که اساسا دست داشتن ایران در ان‬ ‫اتهامی واهیمحسوبمی شودوحتیدوتنازقضاتدیوان‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪7‬‬ ‫عالیامریکانیزنسبتبهتاییدحکمصادرهمعترضبودهوان‬ ‫یسیاسیمی دانند‪.‬‬ ‫رابهلحاظماهوی‪،‬حکم ‬ ‫جان رابرتز‪ ،‬قاضی دیوان عالی امریکا ضمن انتقاد از‬ ‫حکمصادرشده‪،‬تاکیدکردکهکنگرهامریکاداردبهدادگاه ها‬ ‫دستورمی دهدکهتصمیماتیسیاسیبگیرند‪،‬به طوریکهاین‬ ‫تصمیماتهمانندیکحکمقضاییبهنظراید‪.‬بنابرایناصل‬ ‫و مصدر حادثه‪ ،‬سیر قانونی صدور حکم و سیر حقوقی تایید‬ ‫حکماولیهتوسطدیوانعالیامریکا‪،‬هرسهمخدوشاست‪.‬‬ ‫ازاینروواکنشجمهوریاسالمیایراننسبتبهاقداماخیر‬ ‫امریکا باید در هر دو بعد سیاسی و حقوقی و با قاطعیت دنبال‬ ‫شود‪ ،‬چرا که هر گونه انفعال وزارت خارجه کشور در این باره‬ ‫سببمی شودتازنجیرهاقداماتامریکاطوالنی ترشود‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه اقدام اخیر دیوان عالی امریکا‪ ،‬فراتر از‬ ‫یکوقاحتمحسوبمی شود؛وقاحتیکهنخستینواخرین‬ ‫وقاحت واشنگتن در مسیر تقابل با نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران نبوده و نخواهد بود و اقتضای مواجهه با این وقاحت‪،‬‬ ‫اتخاذ رویکردی انقالبی در مقابل کارشــکنی ها و اقدامات‬ ‫ضد ایرانیمتعدددولتوکنگرهونهادهایحقوقیواقتصادی‬ ‫امریکاســت‪ .‬در اینجا دوباره تاکید می شــود که مواجهه با‬ ‫نقض عهد ایاالت متحده امریکا باید در هر دو مسیر حقوقی‬ ‫و سیاسی صورت گیرد‪ .‬در این خصوص باید از ظرفیت های‬ ‫گنجانده شــده در برجام از یک ســو و از ظرفیت های دیگر‬ ‫دستگاه دیپلماسی در جهت مواجهه با اقدامات کارشکنانه‬ ‫ایاالت متحدهامریکااستفادهکرد‪.‬‬ ‫امادراینجانکاتدیگرینیزوجودداردکهبایدنسبتبه‬ ‫ان توجه داشت‪ .‬تاکنون بارها عنوان شده است که تفکیک‬ ‫میانکنگرهوکاخسفیدودیوان عالیامریکاو‪...‬افتیبزرگ‬ ‫در مسیر اجرایی شدن برجام محسوب می شود‪ .‬در اینجا ما‬ ‫با یک ســاختار واحد و در نتیجه یک خروجــی رفتاری واحد‬ ‫مواجه خواهیم بود که محصول نهایی دیالکتیک کاخ سفید‬ ‫و کنگره و دیوان عالی و دیگر نهادهــای قانونی و اجرایی در‬ ‫امریکا بر سر موضوعات مربوط به برجام و توافق هسته ای‬ ‫با ایران است‪ .‬از این رو نسبت دادن کارشکنی اخیر امریکا به‬ ‫کنگره و کمک ناخواسته به تفکیک میان پلیس بد (کنگره و‬ ‫دیوان عالی امریکا) وپلیس خوب(کاخسفید) نتیجه ایجز‬ ‫بازی دوگانه امریکا با برجام در اینده نخواهد داشــت‪ .‬کنگره‬ ‫و کاخ سفید و دیوان عالی امریکا قطعات بزرگ پازلی هستند‬ ‫که تکمیل کننده تصویر نهایی ایاالت متحده امریکا در کنار‬ ‫یکدیگر هســتند‪ .‬انچه در محاســبات ما حکم یک مبنای‬ ‫قضاوترادارد‪،‬تکه هایپازلنیستندبلکهتصویرنهاییاین‬ ‫پازل است‪ .‬هم اکنون زمان واکنش عقالنی و در عین حال‬ ‫قاطعانهمانسبتبهکارشکنیعلنیطرفامریکاییدرنقض‬ ‫ماده‪ 29‬برجام است‪ .‬این اقدام متقابل باید هم توسط دولت‬ ‫وهمتوسط مجلسشورای اسالمی صورتگیرد‪.‬همچنین‬ ‫الزم است پای کمیسیون مشترک اجرای برجام نیز در همین‬ ‫جا به مساله باز شــود تا عیار واقعی ان در دفاع از حقوق حقه‬ ‫ایران مورد ارزیابی قــرار گیرد‪ .‬باتوجه بــه اینکه تروئیکای‬ ‫اروپایی‪،‬چینوروسیههمهمخالفاقداماخیرامریکاهستند‪،‬‬ ‫الزماستباتشکیلکمیسیونمشترکبرجامدراینخصوص‬ ‫به صورتی جدی تصمیم گیری شــود‪ .‬در اینجا باید نســبت‬ ‫به اصل «کنــش و واکنش متقابل» توجهــی جدی مبذول‬ ‫داشت‪ .‬هم اکنون کنش ابتدایی از ســوی طرف امریکایی‬ ‫صورتگرفتهاست‪.‬ازاینروبایددستگاهدیپلماسی‪،‬مجلس‬ ‫شورایاسالمیودیگرنهادهایقانونیکشورماننیزدرقبال‬ ‫کارشکنیامریکامواجههوبرخوردمناسبیداشتهباشند‪.‬‬ ‫باید این مســاله را پذیرفت کــه در دوران پســابرجام‬ ‫تاکنون‪،‬حداقلسهبارماده‪ 29‬برجام‪،‬انهمتوسطنهادهای‬ ‫مختلفدرایاالتمتحدهامریکانقضشدهاست‪.‬ازاینروما‬ ‫هم اکنونباکشوروبازیگریروبهروهستیمکهتعهدوسندی‬ ‫بین المللی را نقض کرده اســت و باید به عنوان یک ناقض و‬ ‫عهد شکنباانبرخوردومواجههشود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫کاش می دانستیم کدام نابغه اقتصادی اوراق امریکاییخریده‬ ‫مجید رضا حریری‪ ،‬رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران در گفت وگو با مثلث‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫این اشــتباه رخ نداده‪ ،‬چراکه از زمان روی کار امدن دولت‬ ‫یازدهم‪ ،‬بانک مرکزی تحریم بوده و منابع ما قفل شده بود‪.‬‬ ‫یک نکته مهم این اســت که چرا در جریان روند‬ ‫مذاکرات و برجام این پرونده بررســی نشــده و‬ ‫به عنوان یک امتیاز از طرف مقابل مطالبه نشــده‬ ‫است‪ .‬شما چه نظری دراین مورد دارید؟‬ ‫برجام یک موافقت نامه میان دو دولت بوده است‪.‬‬ ‫در همه کشورهای مترقی‪ ،‬قوه قضائیه یک قوه مجزاست‬ ‫که کاری به دولت ندارد و حرف دولت را نمی خواند بنابراین‬ ‫قاضی در این زمینه مستقل عمل کرده است‪ .‬اگر بخواهی‬ ‫دنبال مقصــر احتمالــی بگردیم به نظر می رســد کمترین‬ ‫تقصیر متوجه دولت یازدهم است‪.‬‬ ‫کدام عقل ســلیم از دولتی که با ما به نوعی در جنگ‬ ‫بــوده و گزینه نظامــی روی میــز داشــته‪ ،‬اوراق قرضه را‬ ‫خریداری کرده است؟ باید جواب دهند و چه قدر خوب است‬ ‫هر مسئولی در قبال اشتباهات خود پاسخگو باشد نه اینکه‬ ‫وقتی از مقام دولت و ریاست به کنار رفت‪ ،‬دیگران مجبور‬ ‫شوند جوابگو باشــند‪ .‬واقعیت این اســت که ما پول های‬ ‫زیــادی در نقاط مختلف دنیــا داریــم‪ ،‬قوه قضائیه امریکا‬ ‫نمی تواند پول های ما را در همــه دنیا توقیف کند اما در هر‬ ‫کجایی که سیســتم بانکی امریکا در میان باشد‪ ،‬می تواند‬ ‫از این ظرفیت استفاده کند بنابراین خرید اوراق از سیستم‬ ‫بانکی امریکا یعنی نهایت حماقت سیاسی و اقتصادی‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقای حریری تفاســیر و تحلیل های متفاوتی در‬ ‫مورد خرید اوراق قرضــه در ماجرای اخیر مطرح‬ ‫شــده اســت‪ .‬شــما این ماجرا را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫بنا بر روایت بانک مرکزی‪ ،‬وزارت خارجه جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و اقای بعیدی نژاد خرید اوراق قرضه دولتی‬ ‫امریکا با سیاست کالن ایران هماهنگ نبوده است‪ .‬از نظر‬ ‫من هم این روایت صحیح است‪ .‬اوراق قرضه امریکایی در‬ ‫زمان دولت هشــتم از کانادا خریداری شده است‪ .‬این امر‬ ‫مربوط به زمان فعلی نیست‪ ،‬بحث ها در این مورد زیاد است‬ ‫و هر کس دیگری را مقصر می داند اما واقعیت این اســت‬ ‫که در هر دولتی‪ ،‬چه اصالحات و چه احمدی نژاد رخ داده‬ ‫باشــد‪ ،‬قابل پنهان کردن نخواهد بود‪ ،‬چراکه ســال خرید‬ ‫اوراق مشخص است و در نهایت یک مرجع رسمی باید زمان‬ ‫دقیق ان را اعالم کند‪.‬‬ ‫عالوه بر این اصوال خرید اوراق قرضه بانکی دالری از‬ ‫بانک امریکا کار درســتی نبوده و این مهم در هر دولتی رخ‬ ‫داده باشد کاری غلط است‪ .‬مسئوالن سیاسی و اقتصادی‬ ‫باید پاســخ دهند که چه کســی از دولتی که با ما مخاصمه‬ ‫سیاســی و اقتصادی داشــته اقدام به خریــد اوراق قرضه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اما برخی از دولتمردان اقای احمدی نژاد با تکیه‬ ‫بر اینکه این خرید در دولت اقای خاتمی رخ داده‪،‬‬ ‫می گویند دولــت نهم نمی توانســته در این مورد‬ ‫کاری انجام دهد و اموال بلوکه بوده است؟‬ ‫حتی اگر فرض کنیم کــه در دولت اصالحات این‬ ‫اشتباه رخ داده است‪ ،‬سر رسید ان در دولت نهم و دهم بوده‬ ‫و در یک مقطعی‪ ،‬امریکا فرصــت جابه جایی داده بوده اما‬ ‫توجهی نشده است‪ .‬ما قبل از تحریم بســیاری از ذخایر را‬ ‫جا به جا کردیم و قبل از اغاز تحریم بانــک مرکزی‪ ،‬ذخایر‬ ‫ارزی را به کشورهای امنی چون چین و ترکیه انتقال دادیم‬ ‫بنابراین باید اکنون مشخص شود که این اشتباه دقیقا چه‬ ‫زمانی رخ داده اســت‪ ،‬هر چند بنــده از منتقدین رفتارهای‬ ‫اقتصادی دولت یازدهم هســتم اما قطعا در دولت یازدهم‬ ‫‪8‬‬ ‫مجیدرضــا حریــری‪،‬‬ ‫نایب رئیــس اتــاق مشــترک‬ ‫ایران و چین می گوید‪« :‬حتی‬ ‫اگر فرض کنیم کــه در دولت‬ ‫اصالحات این اشتباه رخ داده‬ ‫است‪ ،‬سر رســید ان در دولت‬ ‫نهم و دهم بــوده و در یــک مقطعی‪ ،‬امریــکا فرصت‬ ‫جابه جایی داده بوده اما توجهی نشده است‪ ».‬با او در‬ ‫این مورد گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫در حال حاضر چه اقدامی باید انجام داد؟‬ ‫در حال حاضر هیچ اقدامی از ما ساخته نیست مگر‬ ‫اینکه مذاکره سیاسی بتواند راهی پیش رو بگذارد‪ .‬تنها راه‬ ‫این اســت که دو دولت ایران و امریکا راجع به این مساله‬ ‫بحث کنند‪ .‬این را در نظــر بگیرید این توقیف اوراق قرضه‬ ‫مربوط به سال ها پیش است و اکنون زمان برداشت رسیده‬ ‫به طور مثال اگر فردی به دادگاه برود و از ایران شــکایت و‬ ‫مالی را معرفی کند‪ ،‬توقیف می شود و تا زمان رسیدگی هم‬ ‫در توقیف می ماند بنابراین اگر مال برای ایران باشد به ایران‬ ‫خواهد رسید و در غیر این صورت به شخص شکایت کننده‬ ‫تعلق می گیرد‪.‬‬ ‫شــکایت به دادگاه الهــه در این زمینــه می تواند‬ ‫کمکی به ایران کند؟‬ ‫من حقوقدان نیستم و از زاویه اقتصادی مساله‬ ‫را مطرح می کنم که شــکایت به دادگاه الهــه یعنی ‪10‬‬ ‫تا ‪ 15‬ســال معطلــی و درماندگــی چراکه طبــق قوانین‬ ‫بین المللی رسیدگی به شکایت به سرعت انجام نخواهد‬ ‫گرفت‪ ،‬هرچند کــه البته دادگاه الهه راهــی غیر ممکن‬ ‫نیست اما مشخص نیســت حقوقدانان ایرانی چه میزان‬ ‫نبوغ برای باز پس گیری ان داشته باشــند و در غیر این‬ ‫صورت به هــدر دادن هزینه و زمــان باید بســنده کرد‪.‬‬ ‫وقتی افرادی همچون بابک زنجانی توانایی برداشــت‬ ‫میلیاردها دالر پول را دارند‪ ،‬دولــت امریکا نیز میلیاردها‬ ‫دالر توقیف می کند و همه اینها نتیجه بی لیاقتی کسانی‬ ‫بوده که در ان زمان سر کار بودند‪.‬‬ ‫ایا دولــت یازدهــم در شــرایط فعلــی می تواند‬ ‫اقدامی کند؟‬ ‫اصل شکایت به دهه ‪ 90‬میالدی بر می گردد یعنی‬ ‫بین ‪ 15‬تا ‪ 20‬سال قبل اما توقیف اموال به ‪ 5‬تا ‪ 6‬سال قبل‬ ‫باز می گردد که دیگر از ان زمان گذشته و نمی توان اقدامی‬ ‫ انجام داد‪ .‬کاش می دانســتیم کدام نابغه ای اوراق قرضه‬ ‫امریکایی را خریداری کرده است تا جایزه نوبل اقتصادی را‬ ‫به گردنش بیاویزیم و یا اینکه او را به دادگاه بکشانیم تا امروز‬ ‫شاهد چنین وضعیتی نباشیم!‬ ‫‪63‬‬ ‫فاجعه روی پرده‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم«پنجاهکیلوالبالو»‪«،‬اخریندرددلمانیحقیقیدرسینمایایران»دست کم‬ ‫ازدونظراهمیتدارد؛یکیفروشقابلتوجهاینفیلماستکهدرمدتینزدیکبه‪40‬روز‬ ‫بیشازهفتمیلیاردتومانفروشرفتهودیگرینقدهایتندوتیزیکهقریببهاتفاق‬ ‫منتقدانسینماازاینفیلمنوشته اند‪.‬فیلممانیحقیقیبه تنهاییتوانستهپرسشبزرگ‬ ‫سینماگرانومنتقدانرادوبارهمطرحکندوچالش برانگیزباشد؛اینکهایادرنهایت‪،‬فروش‬ ‫باالیانها‪،‬می تواندسنگمحکیدربارهارزیابیکیفیازفیلمباشدیانه؟‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫اول‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫مانیحقیقیچرا اینفیلمراساختهاست؟‬ ‫یک فیلم مبتذلکه مایه خجالت است‬ ‫زیر پوست سینما‬ ‫سینماروها درباره پنجاه کیلو البالو‬ ‫چه می گویند؟‬ ‫اریان گلصورت‬ ‫منتقد سینما‬ ‫‪1‬‬ ‫راه را برای تفسیر باز کرده و فراتر از انچه هست جلوه کند‪.‬‬ ‫ممکن است باورتان نشود ولی عده ای در دفاع از این فیلم‬ ‫تالش کرده اند ان را اثری پست مدرن معرفی کنند! شاید‬ ‫یکی از دالیل شــان هم تیزر فیلمِ نخلستان هوس است!‬ ‫حتی برخی با این توجیه که حقیقی می خواســته یک زی‬ ‫مووی اگاهانه بسازد شروع کرده اند به تعریف و تمجید از‬ ‫این حرکت جسورانه و بازیگوشانه! البد چون نمی خواهند‬ ‫قبول کنند که کارگردان فیلم هایی چون کنعان‪ ،‬پذیرایی‬ ‫ســاده و اژدها وارد می شــود‪ ،‬فیلمی به بــدی پنجاه کیلو‬ ‫البالو ساخته است‪ .‬این گونه است که برخی فریب نام ها را‬ ‫می خورند و «اخرین درد دل مانی حقیقی» را حتی بیش از‬ ‫خود او جدی می گیرند!‬ ‫اتفاقا حقیقی نیــز با اگاهی از وجــود چنین افرادی‬ ‫بدش نیامده حرف در دهان شــان بگذارد! او از یک ســو‬ ‫کارگردانی این فیلم را تفریحــی می داند و خودش هم ان‬ ‫را دســت می اندازد تا از گزند نقد جدی یا ســرزنش جامعه‬ ‫روشنفکری در امان باشد و از سوی دیگر ادعا می کند که‬ ‫می خواسته چیزی شبیه به کمدی های کالسیک دهه ‪30‬‬ ‫امریکا بسازد‪ .‬فکرش را بکنید‪ ،‬شبیه به اثار هاوارد هاکس‬ ‫مثال! البته حقیقی بایــد سینماشــناس تر از این حرف ها‬ ‫باشد که پنجاه کیلو البالو را حتی گامی در جهت فیلم های‬ ‫ هاکس بداند‪ .‬او حتما می داند که رسیدن به ریتم فیلم های‬ ‫این فیلمساز بزرگ بدون شک به ســادگی و تا این اندازه‬ ‫دم دســتی نخواهد بود‪ .‬اینکه پنجاه کیلو البالو در کمتر از‬ ‫نود دقیقه حوصله ما را ســر می برد‪ ،‬خود نشان می دهد‬ ‫که دست یافتن به ریتم درســت در یک فیلم کمدی پر‬ ‫از شــوخی کالمی در کنار خلق شــخصیت های جذاب‬ ‫و ارائه نگاه انســانی کار هر کســی نیست و بدون‬ ‫شک بسیار مشکل تر از ساخت فیلمی چون‬ ‫کنعــان خواهد بود‪ .‬حــاال جهان پر‬ ‫از زندگی و فهــم و روابط میان‬ ‫شخصیت های فیلم های‬ ‫اقا ی هاوارد هاکــس به‬ ‫کنــار‪ .‬خودمــان را که‬ ‫دیگــر قــرار نیســت‬ ‫مسخره کنیم!‬ ‫‪2‬‬ ‫اخریندرددل‬ ‫شاید یکی از مهمترین حاشیه ها پیرامون‬ ‫فیلــم مانی حقیقــی نحــوه تبلیغات ان باشــد‪،‬‬ ‫مخصوصا انجا که گوینده تیــزر تبلیغاتی درباره‬ ‫فیلم می گویــد‪« :‬اخریــن درددل مانی حقیقی‬ ‫با ســینمای ایران‪ ».‬ادای این جملــه در اگهی‬ ‫تبلیغاتی یک فیلم که پیش از این سابقه نداشته‬ ‫است‪ ،‬دستاویز بسیاری از شــوخی ها درباره ‪50‬‬ ‫کیلو البالو شده است‪ .‬حتی منتقدان جدی فیلم‬ ‫هم نتوانستند در مقابل کشــش این جمله برای‬ ‫شوخیکردن‪،‬مقاومت کنند‪.‬برخیگفتنداینفیلم‬ ‫بیشتر از انکه درددل باشد ‪ ،‬دل درد است و برخی‬ ‫دیگر گفتند که حقیقی درد دل را با جوک اشــتباه‬ ‫گرفته‪ .‬اما شاید عده ای که موضع تند و تیز تری‬ ‫علیه مانی حقیقی داشــتند ‪ ،‬این فیلم را بیشتر از‬ ‫درد دل نشــانه یک بیماری دانســتند‪ .‬نشانه ای‬ ‫که گفتند حقیقی باید جدی اش بگیرد و ســریع‬ ‫درمانشکند‪.‬خالصهانکهبازارشوخی هاپیرامون‬ ‫تبلیغات این فیلم کم نبود و بسیار بود‪ .‬اما در کنار‬ ‫این شوخی ها برخی دیگر نیز سعی‬ ‫کردندکهازحضورمانیحقیقی‬ ‫در ژانر کمدی استقبال کنند‬ ‫و از اصطالح «درددل» در‬ ‫تبلیغات فیلم دفاع کردند‪.‬‬ ‫موافقان گفته اند که طنز‬ ‫حاصل تضاد است و تضاد‬ ‫میان درددل و شوخی های‬ ‫شــخصیت ها خــودش به‬ ‫کمکفیلمامدهاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این فیلم احتمــاال قرار بود یک کمدی ســرخوش‪،‬‬ ‫متفــاوت و چِ ت باشــد‪ .‬امــا نتیجــه کار به شــدت لوس‪،‬‬ ‫خســته کننده و بی مزه از اب درامده است‪ .‬حقیقی از یک‬ ‫سو خواسته تا بر اساس ســلیقه و جنس شوخی های مورد‬ ‫عالقه مخاطبان کمدی های گیشــه ای ســینمای ایران‬ ‫پیش برود و از ســوی دیگــر گویا از حاصــل کار خجالت‬ ‫کشــیده و تالش کــرده در لحظاتی بــه حال و هوای یک‬ ‫کمدی دیوانــه وار‪ ،‬هجوامیز و ساختارشــکن نیز نزدیک‬ ‫شود‪ .‬حاصل این تناقض فیلمی است با کیفیت بسیار نازل‬ ‫در فیلمنامــه و اجرا که کمتر ســلیقه ای را می تواند راضی‬ ‫کند‪ .‬یک ویترین پر از بازیگر ولــی از درون تهی‪ .‬فیلمی‬ ‫ که نه پارودی اســت و نه کمدی فارس و اسلپ استیک‪.‬‬ ‫ملغمه ای است مملو از لودگی و اغراق‪ ،‬بدون کوچکترین‬ ‫خالقیت و ایده تازه‪ .‬یک توهین اشکار به شعور مخاطب‪.‬‬ ‫پنجاه کیلو البالو یک فیلمفارسی بد است‪ .‬سطح پایین تر از‬ ‫برخی از نمونه های قبل انقالب‪ .‬جالب هم اینجاســت که‬ ‫حقیقی در این فیلم قصد هجو فیلمفارسی را دارد و از سوی‬ ‫دیگر می خواهد با ان گریم مســخره اش در نقش دکتر و‬ ‫واکنش هایــش در فضای مجــازی به همه ثابــت کند که‬ ‫این فیلم را چندان جدی نگرفته و ان را صرفا برای سرگرم‬ ‫کردن مخاطبان ساخته است‪ .‬اول اینکه پنجاه کیلو البالو‬ ‫نه سرگرم کننده است و نه خنده دار و شاید سهل پسندترین‬ ‫مخاطبان را هــم راضی نکنــد‪ .‬دوم اینکه معلوم نیســت‬ ‫که چرا تماشــاگران باید هزینه کننــد و از وقت و پول خود‬ ‫بزنند تا شاهد خوش گذرانی های عوامل این فیلم باشند‪.‬‬ ‫تماشاگرانی که احتماال بســیاری از انها با دیدن تبلیغات‬ ‫و لیســت بازیگران فیلم و بــه امید دیدن اثــری مفرح به‬ ‫سینما رفته و پس از پایان احساس سرخوردگی کرده اند‪.‬‬ ‫چون کارگردان ســاخت فیلم خنــده دار را بهانــه کرده تا‬ ‫هر چه خواســته را به خورد بیننده دهد‪ .‬بــه این می گوید‬ ‫سوءاســتفاده از فیلمِ کمدی و جایگاهش نزد مخاطب و‬ ‫خوش اب و رنگ نشان دادن یک جنس بنجل در تبلیغات‪.‬‬ ‫از طرفی نبایــد با تکیه بر میزان فــروش‪ ،‬در همین میزان‬ ‫اندک و در یک بازار انحصــاری‪ ،‬ضعف های متعدد چنین‬ ‫فیلمــی را توجیه کنیــم‪ .‬باید پذیرفت کــه در یک فضای‬ ‫رقابتی متنوع با حق انتخاب های متفاوت‪ ،‬چنین فیلم هایی‬ ‫حتی در همیــن حد نیز‪ ،‬شــانس چندانی بــرای موفقیت‬ ‫نخواهند داشت‪ .‬فیلمنامه پنجاه کیلو البالو (نوشته مانی‬ ‫حقیقی و فرهاد توحیدی) به همان اندازه شخصیت نچسب‬ ‫مانی توحیدی (پژمان جمشیدی) بالتکلیف و فاقد تمرکز‬ ‫اســت‪ .‬فیلم نه جهت دارد و نــه هدف مشــخصی‪ .‬پر از‬ ‫شوخی ها و اشارات جنسی بدون کارکرد‪ .‬بنابراین در مورد‬ ‫چنین فیلمی‪ ،‬صحبت از ساختار روایی و شخصیت پردازی‪،‬‬ ‫کامال بیهوده جلوه می کند‪ .‬فیلمی شــلخته کــه قرار بود‬ ‫چندین ســال پیش ســاخته شود و شــوخی هایش هم در‬ ‫حد همان کمدی هــای بفروش و عذاب اور دهه هشــتاد‬ ‫است‪ .‬اثاری که خوشــبختانه در این سال ها از تعدادشان‬ ‫به مقدار قابل توجهی کاسته شــده است‪ .‬بله‪ ،‬پنجاه کیلو‬ ‫البالو چیزی در مایه های همان فیلم های قدرت الله صلح‬ ‫میرزائی اســت‪ .‬مثل شــاخه گلی برای عروس (‪.)1383‬‬ ‫فقط فرقش این اســت که بر خالف فیلــمِ صلح میرزائی‪،‬‬ ‫فیلمِ حقیقی با یک ســری نمادگذاری فریبنده می خواهد‬ ‫ژانر دوسیب البالو!‬ ‫فروش حیرت انگیز یک فیلم و داستان‬ ‫حفره های نمایان‬ ‫‪65‬‬ ‫سینماروها درباره پنجاه کیلو البالو چه می گویند؟‬ ‫هادی عیار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪3‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫درباره فیلم اخر مانی حقیقی‪ ،‬بحث های زیادی مطرح‬ ‫شده و نقدهای مفصلی نوشته شده است‪ .‬اگر بخواهیم هر‬ ‫نقدی را در حکم یک نمره به فیلم «پنجاه کیلو البالو» فرض‬ ‫کنیم‪ ،‬معــدل کل این فیلم در نهایت نمره خوبی نیســت‪ .‬‬ ‫اما به هر حال عمــده نقدها را از منتقدان فیلم شــنیده اید‬ ‫و خوانده اید‪ .‬شاید با تسامح بتوان گفت که عمده منتقدان‬ ‫در رد فیلم پنجاه کیلو البالو هم نظرند‪ ،‬اما به رغم روبرگردانی‬ ‫منتقدان‪ ،‬البالوهای حقیقی تا کنون بیش از هفت میلیارد‬ ‫تومان فروخته و توانسته تماشاگران زیادی را به سالن های‬ ‫اکرانش بکشــاند‪ .‬در این گزارش تــاش می کنیم تا نظر‬ ‫کســانی را که رفته اند و فیلم را دیده اند‪ ،‬بپرســیم‪ .‬ایا نظر‬ ‫مردم از نظر منتقدان فاصله زیادی دارد یا خیر؟ طبیعتا اگر‬ ‫مردم هم بــا منتقدان هم نظر باشــند‪ ،‬در می یابیم که فیلم‬ ‫کال فیلم خوبی نیست اما مشکل اینجاست که باالخره باید‬ ‫برای فروش قابل توجه اش هم دلیل محکم و همه جانبه ای‬ ‫ارائه کنیم‪ .‬اما اگر مردم با منتقدان هم نظر نباشند ‪ ،‬ان وقت‬ ‫باید یا فکری به حال مردم کرد یا منتقدان! چون نتیجه این‬ ‫خواهد بود که در نهایت کارگردان های سینما یا باید برای‬ ‫مردم فیلم بسازند یا برای منتقدان‪ .‬به هر حال بدیهی است‬ ‫که مقایسه دیدگاه مردم با منتقدان مهم و اثرگذار است اما‬ ‫ناگفته پیداست که نه مردم چنان تصور می شود یک دست‬ ‫هستند و نه منتقدان‪.‬‬ ‫گزارش زیــر بــه صــورت میدانی و بــا اســتفاده از‬ ‫زیر پوست سینما‬ ‫اطالعاتی که کاربران برخی شبکه های اجتماعی از جمله‬ ‫تلگرام و اینســتاگرام به ما داده اند‪ ،‬نوشــته شده است‪ .‬از‬ ‫پاسخ دهندگان خواستیم تا متنی کوتاه درباره فیلم بنویسند‬ ‫و نظرشــان را (هرچه که هســت) بگویند‪ .‬انها نام و سن و‬ ‫عنوان شعلی شــان را هر طور که مایل بودند منتشر شود‪،‬‬ ‫نوشــته اند‪ .‬این نوشــته ها بدون دخل و تصرف و سانسور‬ ‫منتشر شده است بر همین اساس گاهی اگر تند و تیزی در‬ ‫زبان نویسندگانش هست‪ ،‬باید به حساب قضاوت مردم از‬ ‫فیلم بگذاریم‪.‬‬ ‫مینا‪ .‬ج – ‪ 26‬ساله‪ :‬دانشجوی مقطع کارشناسی‬ ‫ارشد جامعه شناسی‬ ‫فیلم به نظرم کامال شکســت خورده است‪ .‬منظورم‬ ‫فروشش نیست‪ .‬منظورم این است که این فیلم هیچ چیزی‬ ‫برای بیان کردن نــدارد‪ .‬حتی شــوخی هایش هم چندان‬ ‫تازگی ندارد‪ .‬نویســنده ســعی کرده از هنجارشــکنی های‬ ‫اخالقی بــرای خنداندن مردم اســتفاده کنــد‪ .‬جالب بود‬ ‫که در ســکانس هایی که این نوع شــوخی ها نمایش داده‬ ‫می شــد‪ ،‬بیشــتر از نیمــی از تماشــاگران نمی خندیدند‪.‬‬ ‫در ســینما ازادی دســت کم تماشــاگران این فیلــم به دو‬ ‫دســته تقســیم می شــدند‪ .‬یک ســری به شــوخی های‬ ‫رکیک فیلــم می خندیدند و یک ســری دیگر بــه طنزهای‬ ‫دیگر فیلم کــه عمدتــا در موقعیت ها شــکل می گرفت‪.‬‬ ‫این موضوع به نظــرم یک جور تحلیل عمومــی از فیلم را‬ ‫بازنمایی می کرد‪.‬‬ ‫مهــرداد‪ .‬ب – ‪ 22‬ســاله‪ :‬دانشــجوی کارشناســی‬ ‫مهندسی عمران‬ ‫فیلم خوبی بود‪ .‬خندیدیم‪ .‬کار فیلم طنز همین است‬ ‫دیگر‪ .‬فیلم یا باید ادم را به فکر فروببرد یا بخنداند یا بترساند‪.‬‬ ‫این فیلم از ان دسته فیلم های خنده دار بود که اتفاقا خوب‬ ‫هم می خنداند‪ .‬من فکر می کنم به پول بلیتش می ارزید‪.‬‬ ‫پیام‪.‬خ‪.‬م – ‪ 28‬ســاله ‪ :‬بی شغل‪ -‬منتظر اعزام به‬ ‫خدمت سربازی ‬ ‫‪ 50‬کیلو البالوی مانی حقیقی یک زباله «دوزاری»*‬ ‫است‪ .‬از همین کمدی های سخیفی که در بازار کم رقیب‬ ‫کمدی های باارزش می فروشند‪ .‬چارچنگولی‪ ،‬اخراجی ها‬ ‫و حاال ‪ 50‬کیلــو البالــو‪ ...‬حتی بنــده که یک تماشــاگر‬ ‫عادی سینما هســتم هم پس از تماشای این اثر مزخرف‪،‬‬ ‫«دوزاری» بــودن فیلم را بــا امعا و احشــای ناقصم درک‬ ‫کرده ام‪ .‬البته حقیر هیچ گاه مشــکل حادی با کمدی های‬ ‫«دوزاری» نداشــته و ندارم‪ .‬در این سینمای دولتی و پر از‬ ‫سانسور و محدودیت‪ ،‬باشند و بفروشند بهتر است تا حداقل‬ ‫گیشه ها رونقی داشته باشد؛ بلکه سرریز تماشاگران شان‬ ‫هم «ابد و یک روز» و «بادیگارد» را تماشــا کنند‪ .‬مســاله‬ ‫اصلی اما دک و ُپز روشنفکری و داریه و تُمبک همه چیزدانی‬ ‫استاد حقیقی(نوه ابراهیم گلستان و فرزند بانولیلی و مرحوم‬ ‫نعمت) است که با فحوای این فیلم «دوزاری» نمی خواند‪.‬‬ ‫حتی اگر نوه ابراهیم خان مدعی اســت می خواهد از «‪50‬‬ ‫کیلو البالو» پول در بیاورد تا «اژدها وارد می شود» را بسازد باز‬ ‫هم چنین کمدی ابکی و «دوزاری» به کبکبه و دبدبه شان‬ ‫خدشه ای سخت و سنگین وارد می کند‪ .‬ان همه ادعا و این‬ ‫همه بلغم و سودا؟‬ ‫س‪ .‬فرخ‪ 31 -‬ساله ‪ :‬کارشناس بازاریابی‬ ‫فرهنگ‬ ‫کیوان الجوردی‪ 23 -‬ساله ‪ :‬دانشجو‬ ‫ارزش ســینما رفتن نداره پیشــنهاد می کنم وایستید‬ ‫تا پخش خانگی بگیره یا اینکــه دانلود کنین‪ .‬خیلی از این‬ ‫تبلیغاتا فقط جاهای خنده دارشــو میــذارن باقی جاهاش‬ ‫مزخرفه‪ .‬اخه درد دل هم شد سینما‪ .‬مرسی ‪.‬‬ ‫مهربان‪ :‬خانه دار‬ ‫اتفاقا چند روز پیش رفتیم سینما به نیت فیلم بادیگارد‪،‬‬ ‫سانسش خیلی دیر بود مجبور شدیم ‪ 50‬کیلو البالو رو بریم و‬ ‫چقدر فیلم مسخره ای بود پشیمون شدم از دیدنش ‪ ،‬یکی‬ ‫قبال اینقدر تعریف کرد از ایــن فیلم گفتم حاال حتما یه کار‬ ‫هیوالس ‪ ،‬ولی خیلی سبک و اماتور بود‪.‬‬ ‫فرهاد ریاضی‪ 40 :‬ساله ‪ -‬کارشناس انرژی‬ ‫خبر ساخت یک کمدی‪ -‬رمانتیک از مانی حقیقی‪،‬‬ ‫نوه ابراهیم گلســتان و فرزند لیلی گلســتان و کســی که‬ ‫فیلم ویرانگر «پذیرایی ســاده» را ســاخته از همان اول‬ ‫برایم غیر منتظره بود‪ .‬ناخوداگاه تصویر یک روشــنفکری‬ ‫که میانه ای با کمــدی و طنز ندارد از او ســاخته بودم اما‬ ‫مصاحبه او را کــه خواندم متوجه شــدم که چقــدر قالب‬ ‫ســاختن از یک هنرمند و در نگاه کلی تر‪ ،‬یک انســان بد‬ ‫است‪ .‬یک فرد بسیار جدی هم می تواند بسیار عالقه مند‬ ‫به طنز‪ -‬قطعا از نوع درستش و نه از جنس مبتذلش‪ -‬باشد‬ ‫و بر عکس‪.‬‬ ‫خود او در مصاحبه می گوید که دوســت داشتم یک‬ ‫کمدی‪ -‬رمانتیک بســازم کــه مخاطب فقط بخنــدد و در‬ ‫انتهایش سبک بال باشــد‪ .‬اعتراف می کنم که برای من‪،‬‬ ‫همین طور بود‪ .‬البته صحنه هــای خنده دار فیلم برای من‬ ‫ح‪ .‬غالمی – ‪ 37‬ساله ‪ :‬نویسنده‬ ‫فیلم ‪ 50‬کیلو البالو ساخته مانی حقیقی یک کمدی‬ ‫معرکه و مفرح با بازیگران زیادش رخ نمایی کارگردانی این‬ ‫کارگردان است در این ژانر‪ .‬از اسلپ استیک تا هجو تا طنز‬ ‫موقعیت همه چیز را منسجم در هم تنیده‪ .‬به دور از لودگی‪.‬‬ ‫کارگردانی کم نقص و مســلط بر کار‪ .‬مدیریت عالی تعداد‬ ‫زیادی بازیگر یکی از یکی بهتر‪.‬‬ ‫تیتراژ پایانی‬ ‫خب! علی الظاهر کاربران شبکه های اجتماعی هم با‬ ‫ منتقدان سینما هم نظر هستند‪ .‬بنابراین یک مشکل بزرگ‬ ‫این وسط هست که باید فکری برایش کرد‪ .‬چرا این فیلم که‬ ‫منتقدان بسیار زیادی دارد‪ ،‬خوب فروخته و هنوز هم خوب‬ ‫می فروشد‪ .‬علت در واقع این اســت که بیشتر تماشاگران‬ ‫سینما دوست دارند از این نهاد فرهنگی به عنوان یک تفریح‬ ‫استفاده کنند‪ .‬یک تفریح شاد برای روزهای اخر هفته‪ .‬از‬ ‫انجا که امکانات شهری در شهرستان ها و حتی تهران برای‬ ‫گذراندن اوقات فراغت یا دور و دشوار است و یا اینکه گران‬ ‫تمام می شود‪ ،‬معموال تصمیم بیشتر خانواده ها این است که‬ ‫در یکی از پردیس های سینمایی هم فیلم ببینند و هم غذایی‬ ‫م در فضایی شاد بگذرانند‪ .‬در واقع‬ ‫بخورند و ساعاتی را با ه ‬ ‫با این مقدمه علت فروش را نه در خود فیلم بلکه در ژانر ان‬ ‫و نیاز جامعه دنبــال کرد‪ .‬به بیان دیگــر می توان گفت که‬ ‫فیلم پنجاه کیلو البالو در واقع دارد نان نیاز مردم به خندیدن‬ ‫را می خورد نه نان کیفیت را‪ .‬این موضــوع باید مورد توجه‬ ‫مسئوالن و تصمیم سازان فرهنگی باشد تا با ایجاد بسترهای‬ ‫الزم امکان ســاخت و اکــران فیلم های کمدی مناســب‬ ‫خانواده ها را در سینماها فراهم کنند‪ .‬فروش بیش از هفت‬ ‫میلیارد تومانی فیلم پنجاه کیلو البالو خود یک نشانه بسیار‬ ‫قابل اعتنا برای درک اهمیت این نکته اســت که سینمای‬ ‫کمدی باید مورد توجه قــرار بگیرد و رقابت میان فیلم های‬ ‫کمدی جدی تر شود تا زمینه و امکان انتخاب میان فیلم ها‬ ‫برای مردم گسترده تر باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫پرستو‪ .‬الف – ‪ 34‬ساله ‪ :‬مربی کودک‬ ‫‪ 50‬کیلو البالو صددرصد وقت تلــف کردنه‪.‬اومده با‬ ‫قضیه ناموسی کمدی درســت کرده که گیشه رو شلوغش‬ ‫کنه وگرنه هیچ حرفی واسه گفتن نداره‪.‬‬ ‫رویا رضایی فر ‪ :‬عکاس‬ ‫یکی یه جایی گفته بود که اتفاقا فیلم پنجاه کیلو البالو‬ ‫فیلم خوبیه مشــکل یه جای دیگه س‪ .‬مشــکل اینه که ما‬ ‫ن اوجش‬ ‫زیادی مانی حقیقی رو جدی گرفتیم‪ .‬این کارگردا ‬ ‫همینه که این فیلم رو بسازه‪ .‬به نظرم بهترین فیلمش اینه‪.‬‬ ‫حداقل مردم می فهمن چی می خواد بگــه‪ .‬انتظار زیادی‬ ‫نباید از حقیقی داشته باشیم‪ .‬فقط نمی دونم چرا مردم دارن‬ ‫میرن ببینن هنوز ایــن فیلمو‪ .‬البته خب فیلــم خنده داره‪.‬‬ ‫خنده ش اونجاس که می تونی به تصــوری که برخی ها از‬ ‫سینما و مخاطب سینما دار ن بخندی‪.‬‬ ‫مهران افشار‪ 48 -‬ساله‪ :‬معلم‬ ‫فیلم ‪ 50‬کیلو البالو را در ســینما عصــر جدید دیدیم‪.‬‬ ‫ی که بهتر اســت بر خالف اســم کارگردان جدی اش‬ ‫فیلم ‬ ‫نگیرید و با ان همراه شوید‪ .‬در این صورت می توانید حسابی‬ ‫به این کمدی رمانتیک وطنی که چاشــنی کمدیش خیلی‬ ‫بیش از وجه رمانتیک ان است‪ ،‬بخندید‪ .‬فیلم با یک اسلپ‬ ‫استیک مانند اغاز می شود و تدریجا به تلفیقی از یک کمدی‬ ‫موقعیت با دیالوگ هایی خنده دار تبدیل می شود‪ .‬فیلم در‬ ‫مرزی اســت که ممکن بود به یک فیلم لوس تبدیل شود‪،‬‬ ‫ولی حقیقی و توحیدی توانســته اند اختیار کار را دستشان‬ ‫داشته باشند‪ .‬فیلم پر از گوشه و کنایه هایی است که از کسی‬ ‫مثل مانی حقیقی خیلی خوب برمی اید‪ .‬او حتی به پدرش‬ ‫نعمت حقیقی نیز تکه ای می اندازد‪ .‬اصوال مانی حقیقی یک‬ ‫وجه روشنفکری و یک وجه طنازی دارد‪ .‬در این فیلم نیز کار‬ ‫خود را خوب انجام داده است‪ .‬شاهکار کمدی نساخته‪ ،‬ولی‬ ‫ی ساخته که با ریتمی ســریع تماشاگر را با خود همراه‬ ‫فیلم ‬ ‫می کند و هر کس با هر زمینه اجتماعــی و هنری می تواند‬ ‫کم و بیش از ان لذت ببرد‪ ،‬ولو برخی ارجاعات ان را متوجه‬ ‫نشود‪ .‬دیدن ان را به دوســتان توصیه می کنم‪ ،‬به شرطی‬ ‫که سخت نگیرند و بخواهند خود را با فیلم هماهنگ کنند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫قطعا عوامل تولید اون شربت های البالو یادشون رفته‬ ‫بود که البالو ها رو بشورن و باکتری ها از همین راه به کل فیلم‬ ‫رخنهکردنوگرنهچطورممکنه«مانیحقیقی»کهقطعاادم‬ ‫باهوش و سینماگر درستی هست چنین ملغمه اشفته ای رو‬ ‫که با هیچی از گلو پائین نمی رفت‪،‬به خورد تماشاگر بده؟!‬ ‫فیلمی مطلقا فاقد فیلمنامه تنها با یک سری ایتم های مثال‬ ‫طنز که با تدوینی بد به هم وصل شــدن و اویزون شــدن به‬ ‫حجم عظیمی از ستاره های کمدی در حد یک سکانس که‬ ‫کلک ناجوانمردانه ای برای کشــوندن تماشاگر در روزهای‬ ‫عید به ســینما و تضمین فروش فیلم بود با داستانی نخ نما و‬ ‫سرهم بندی شده که ایده اولیه و خوب فیلم رو نابود کرده‪...‬‬ ‫این سینمای کمدی نیست‪ ...‬اصال هیچ ژانری نیست مگر‬ ‫اینکه ژانر جدیدی مثال «تماشاگر هیچی حالیش نیست»‬ ‫یا «فقط بسازو در رو» یا چرا راه دور بریم «پول را بردار و فرار‬ ‫کن» در جهت گول مالیدن سر بیننده بدبخت که تو روزهای‬ ‫تعطیالت ‪ 10‬هزار تومن هم پول بلیت داده تا احیانا ساعتی‬ ‫با خانواده یا دوســتان بخنده‪ ،‬از خودتــون اختراع کنین که‬ ‫فیلمتون توجیه بشــه‪ ...‬به فروش فیلم هم ننازید‪ ،‬تو تایم‬ ‫نوروز اگر دو ســاعت تصویر یه قوری گل قرمزی که با رقص‬ ‫شکم گل هاشو پرپر می کرد رو هم پخش می کردین‪ ،‬رکورد‬ ‫فروش رو می شکســت‪ ...‬حاال خودمونیم شــما که دوبرابر‬ ‫ســرمایه خرید این‪ 50‬کیلــو البالو رو به جیــب زدین حداقل‬ ‫شــرافت به خرج بدین و دیگه از فیلم دفاع نکنین‪ ...‬جناب‬ ‫اقای «مانی حقیقی» دوســت خوبم که خیلی هم دوستت‬ ‫دارم‪،‬خواستی‪ 50‬کیلو شلغم یا مثال‪ 50‬کیلو کدو تنبل یا هر‬ ‫کوفتدیگه ایروبسازیتوروخداقبلساختبشورشون‪...‬‬ ‫معده هــای مــا تحمل یــه مســمومیت شــدید دیگــه رو‬ ‫اصال نداره!‬ ‫حنیف‪ .‬س – ‪ 43‬ساله ‪ :‬شغل ازاد‬ ‫دوستان از شــما دعوت می شــود به اخرین شاهکار‬ ‫هنرمند دردمند جامعه بشتابید‪ 50 « :‬کیلو البالو »!!! اخرین‬ ‫درددل مانی حقیقی در ســینمای ایران!!! یک ســطحی‬ ‫مبتذل به اســم فیلم ژانر کمدی که از قضا کارگردان ان با‬ ‫عقاید متعالــی و « نئو فرانکفورتی » خــودش قصد نجات‬ ‫فرهنگ رو داشــته و داره!!! و حاال کار این روشنفکر چپ ‬ ‫ما به «درد دل» در ســینما رسیده است که کامال باعث دل‬ ‫درد است ! کارگردانی که با فیلم «پذیرایی ساده» به حوزه‬ ‫نقد پوپولیست قدم گذاشته بود‪ ،‬ناگهان تبدیل به اجری از‬ ‫سینمای بدنه ای می شود که حتی ابروی نام سینمای بدنه‬ ‫را در تاریخ سینما هم می برد‪.‬فیلمی که حتی دیدن تیزر ان‬ ‫هم می تواند برای مسیر رشد فکری ادم ها ضرر داشته باشد‪.‬‬ ‫اقای روشنفکر چپ ما‪ ،‬با بهره گیری از فوتبالیستی که هوس‬ ‫بازیگری کرده‪ ،‬فوتبالیستی که در دوران اوج خود هم ستاره‬ ‫بنامی نبود و حاال به دنبال تجربه ساحت جدیدی از شهرت‪،‬‬ ‫به سینما تشریف اورده است و صد بار تاسف بر جامعه هنری‬ ‫که برای او فرش قرمــز پهن می کنــد‪ .‬نتیجه گیری‪ :‬این‬ ‫اتفاق‪ ،‬نتیجه ایدئولوژی های غلطی است که می خواهند‬ ‫برای انسان ها اتوپیا بســازند‪ ،‬خودشان در تئوری هایشان‬ ‫استحاله می شوند و اواز کالغ ها‪.‬‬ ‫بســیار کم بود ولی این حس لطیف رمانس فیلم‪ -‬که البته‬ ‫در بعضی جاها پهلو به پهلوی اروتیســم هــم می زد‪ -‬من را‬ ‫با حسی بسیار خوب و ارامش از ســالن خارج کرد‪ .‬کمدی‬ ‫خوش رنــگ و ِ‬ ‫اب مانی حقیقــی‪ ،‬کار عجیــب و غریب و‬ ‫ویژه ای نیست ولی حس و هوای خوبی دارد و میل ادم را به‬ ‫زندگی بیشتر می کند‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫تقریباهیچ‬ ‫درباره اخرین درد دل مانی حقیقی‬ ‫با سینما‬ ‫محمد اشنا‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪4‬‬ ‫همه چیــز از پیــش معلوم اســت؛ دختر و پســری‬ ‫ناخواســته و در جریان یک ســری اتفاق هــای عجیب و‬ ‫غریب به هم می رســند و چــرخ زندگی شــان وارد دنیای‬ ‫جدیــدی می شــود‪ .‬ایــن جمله پیرنــگ کلــی و معمول‬ ‫بیشتر فیلم های کمدی اســت و مانی حقیقی‪ ،‬کارگردان‬ ‫فیلم هایی همچون پذیرایی ساده و اژدها وارد می شود‪،‬هم‬ ‫با همین دست فرمان خواسته اثری کمدی بسازد‪.‬‬ ‫تغییر ذائقه حقیقی از کمدی سیاه «پذیرایی ساده»‬ ‫به سمت کمدی ســبک «‪ 50‬کیلو البالو» به قدری غریب‬ ‫اســت که واکنش متفاوتــی از مخاطبان فیلم به دســت‬ ‫می اید‪ .‬در یکی از ســایت های فروش بلیت ســینما – که‬ ‫قابلیت درج نظر داشــت– عموما از فیلــم حقیقی تعریف‬ ‫کرده اند و ان را کمدی خنده دار دانســته اند که از شــدت‬ ‫قدرت طنز‪ ،‬مخاطب را بــه مرز انفجار می بــرد‪ .‬ماحصل‬ ‫سخن مخاطبان این بوده که مانی حقیقی موفق شده اثری‬ ‫مفرح خلق کند تا مخاطب دمی بدون فکر به جهان بیرون‬ ‫تنها بخندد‪ .‬کسی به محتوای اثر کاری ندارد‪ .‬فرم فیلم نیز‬ ‫جایی در کالم افراد ندارد و تنها نقد جدی که جاری و ساری‬ ‫است‪ ،‬افت کمدی فیلم در نیمه دوم است؛ همان جایی که‬ ‫فیلم به یک فیلم هندی اساسی تبدیل می شود‪ .‬میهمانی‬ ‫و عروســی خارج از چارچوب ذهنی مردم مشــرق زمین و‬ ‫حرف هایی مبنی بر ر دو بدل عروس با افرادی در ظاهرهایی‬ ‫ناهمگون با عرف جامعه‪ .‬این چیزها را فقط در ســینمای‬ ‫هند می توان یافت و البته هر از گاهی در فیلمفارسی‪.‬‬ ‫اما در سوی دیگر مخاطبان یک ســایت مشهور – که‬ ‫عمده فعالیتش روی تئاتر و ســینمای هنر و تجربه اســت –‬ ‫نگاهی متفــاوت با اثر دارنــد‪ .‬انان حقیقی را به چشــم یک‬ ‫بازنده در بازار ســینما می بینند‪ .‬اثر را یک فیلمفارسی اشغال‬ ‫می پندارندکهتنهابهقصدفروشساختهشدهاست‪.‬طنز«‪50‬‬ ‫کیلو البالو» را سخیف می خوانند و نمی توانند باور کنند مانی‬ ‫حقیقی در عرض یک سال این فیلم کمدی را در کنار «اژدها‬ ‫ی که بعید است چندان به‬ ‫وارد می شود» ساخته است؛ فیلم ‬ ‫مذاق گروه اول خوش بیاید‪ .‬این وسط اندک افرادی در گروه‬ ‫دوم هستند که هنوز به حقیقی امیدوارند یا انکه در گروه اول‬ ‫پرتویی از تفاوت را یافته اند‪ .‬اما این وضعیت به هیچ عنوان‬ ‫توانایی تعمیم پذیری را ندارد‪ .‬حال ما با چند تفسیر متفاوت‬ ‫روبه روییم از یک فیلم که به نظر شبیه به اثار سینمای کمدی‬ ‫بدنه دهه هشتاد است‪ .‬فیلم حقیقی تنها یک شریف نیا کم‬ ‫داردتاقطعاتپازلشکاملشود؛ولیایااینتمامماجراست؟‬ ‫جواب این ســوال دو کلمه می تواند باشــد؛ یا خیر‬ ‫یا بله‪ .‬اگر جواب بله باشــد‪ ،‬باید گفــت «‪ 50‬کیلو البالو»‬ ‫فیلمی است از جنس فیلمفارسی که چند اشاره جنسی و چند‬ ‫موقعیت کمیک نسبتا عجیب و غریب و با حضور ستارگان‬ ‫کمدی – در حد سی ثانیه – می فروشد‪ .‬مخاطبانی از جنس‬ ‫عوام بدون دغدغه دریافت پیام فرمی یا محتوایی‪ ،‬با اثر‬ ‫می خندند و باز همان زوج عاشــق ضعیــف در برابر رقبای‬ ‫نسبتا قدر را مشاهده می کنند و شــاید در این میان دلشان‬ ‫به حــال معصومیت چشــمان دختــر بســوزد و بابت چاله‬ ‫میدان بازی شخصیت پسر حال هم بکنند‪.‬‬ ‫اما اگر جواب خیر باشــد وضعیت دگرگون می شود‪.‬‬ ‫برای نگارنده و ان تعداد افرادی که روی مرز شک وقتشان‬ ‫را ســپری می کنند‪ 50« ،‬کیلو البالو» به احتمال قوی یک‬ ‫اثر پارودیک است تا فارس و برای این مهم دالیل متعددی‬ ‫وجود دارد‪ .‬دلیل نخســت را بایــد در نام مانــی توحیدی‬ ‫یافت؛ شــخصیت دوست نداشــتنی که نماد یک تفکر رو‬ ‫ژانردوسیبالبالو!‬ ‫فروش حیرت انگیز یک فیلم و داستان‬ ‫حفره های نمایان‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪5‬‬ ‫بهروز رسایلی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫یک‪ -‬ســینمای ایران فروردینی رویایی را پشــت سر‬ ‫می گذارد و همــه از فروش چهار برابری فیلم ها نســبت به‬ ‫مقطع مشــابه در سال گذشته ابراز شــگفتی می کنند‪ .‬اگر‬ ‫چنین اتفاقی رخ داده‪ ،‬طبعا عمده بار سینما روی دوش دو‬ ‫فیلم کمدی اکران شده در نوروز بوده است‪ .‬در شرایطی که‬ ‫«من سالوادور نیســتم» همه نگاه ها را به خودش دوخته‬ ‫و با فروش بیش از ‪2 1‬میلیاردی اش بســیاری از رکوردها را‬ ‫جابه جا کرده است‪ ،‬فیلم سینمایی «پنجاه کیلو البالو» هم‬ ‫روزهای پررونقی را پشت سر می گذارد‪ .‬شاید اگر سالوادور‬ ‫منوچهر هادی با جادوی حضور عطــاران نبود‪ ،‬امروز همه‬ ‫داشــتند در مورد البالوهای ســحرامیز مانی حقیقی حرف‬ ‫می زدند؛ کارگردانــی که فیلمش فقط در تهران بیشــتر از‬ ‫‪5‬میلیارد تومان فروخته و همچنان سالن های فراوانی را پر‬ ‫و خالی می کند‪ .‬نکته مهم اما اینجاست که اگر سالوادور را‬ ‫یک فیلم متوسط و اســتوار بر تضادسازی های کلیشه ای‬ ‫و البته فرمول همیشــه موفق حضور رضا عطاران بدانیم‪،‬‬ ‫«پنجاه کیلو البالو» حتی از همین سطح هم نازل تر است‪.‬‬ ‫کمدی سرخوشــانه حقیقی‪ ،‬چیزی فراتر از مشتی تصویر‬ ‫خوش رنگ و لعاب‪ ،‬ســوار بر فیلمنامه ای فارغ از هرگونه‬ ‫منطق روایی نیست‪ .‬وقتی دانشــجوی نخبه رشته حقوق‬ ‫در فیلم مانی حقیقی نمی داند که ازد واج مجدد بالفاصله‬ ‫بعد از ثبت طالق مقدور نیســت و کل ســاختار داستان بر‬ ‫پایه همین یک اشتباه ساده شکل می گیرد‪ ،‬کامال روشن‬ ‫اســت که در مورد چه ملغمه اشــفته ای حــرف می زنیم!‬ ‫«پنجاه کیلو البالو» حتی قبل از پخش تیتراژ هم تکلیفش‬ ‫را با خودش روشــن کرده؛ جایی که اسم و عکس بسیاری‬ ‫از ستاره های ســینما به عنوان بازیگر این فیلم در تبلیغات‬ ‫شهری و ماهواره ای گنجانده می شود‪ ،‬اما لحظات حضور‬ ‫انها مقابل دوربین‪ ،‬در مجموع به سه دقیقه هم نمی رسد!‬ ‫سازندگان فیلم با چنین حرکتی‪ ،‬به وضوح هدف گذاری شان‬ ‫از تولید و نمایش این اثر را مشخص کرده اند و البته که در‬ ‫تاریکی سالن‪ ،‬با تماشای گریم های سنگین و ارایش های‬ ‫غلیظ خیلی راحت تر می شود به فلســفه تولد «پنجاه کیلو‬ ‫البالو» پی برد‪ .‬حاال سوال مهم این است که چنین اثری‪،‬‬ ‫چرا با این اســتقبال محیرالعقول مواجه شــده و گیشــه را‬ ‫به تســخیر خودش دراورده اســت؟ غیر از تاثیر سحرامیز‬ ‫تبلیغات «جم» که تلنگری جدی برای ســیمای وطنی نیز‬ ‫به شــمار می رود‪ ،‬حتما فاکتورهای دیگری نیز در سرازیر‬ ‫شدن مردم به ســمت ســالن های نمایش دهنده این فیلم‬ ‫موثر بوده است‪.‬‬ ‫دو‪ -‬سال هاســت که در مذمت قلیان کشی در جامعه‬ ‫ایرانی سخن گفته می شــود‪ .‬نهادهای مسئول به دفعات‬ ‫از ترویج این ماجــرا و افزایش قارچ گونــه قهوه خانه های‬ ‫سنتی ابراز نگرانی کرده اند و هر بار با ترفندی نو برای غلبه‬ ‫بر ایــن «اپیدمی میوه ای» خیز برداشــته اند‪ .‬گاهی موج‬ ‫تعطیل کردن ســفره خانه ها و منع عرضه قلیان در اماکن‬ ‫عمومی به وجود می اید و گاهی نمایش امحا و اتش زدن‬ ‫تنه قلیان های جمع اوری شــده راه می افتــد‪ .‬بارها چنین‬ ‫کوشش هایی شکل گرفته و البته در تمام موارد هم ناکام‬ ‫مانده است‪ .‬شاید مهمترین دلیل چنین اتفاقی ان باشد که‬ ‫به ریشه ها توجه نشده است‪ .‬ریشه اینکه بسیاری از جوانان‬ ‫ما در قهوه خانه ها گرد هم جمع می شــوند و از قلیان های‬ ‫میوه ای استفاده می کنند‪ ،‬در بسیاری از موارد نیاز به دود و‬ ‫نیکوتین نیست‪ ،‬بلکه احتیاج روحی به گذراندن ساعتی در‬ ‫کنار دوستان است؛ کمترین توقع یک جوان از جامعه اش‬ ‫که در ساختار فعلی بسیاری از شهرهای ما کامال بی پاسخ‬ ‫باقی می ماند‪ .‬حقیقت ان اســت که اینجا‪ ،‬در بسیاری از‬ ‫موارد حتی امکان مالقات چند دوست با هم و شکل گیری‬ ‫یک جمع صمیمی بــرای چند دقیقه گــپ زدن هم فراهم‬ ‫نیســت و رفقا باالجبار در محیط هایی مثل سفره خانه گرد‬ ‫هم می ایند؛ انچه به مرور می تواند اســتفاده از قلیان را به‬ ‫یک عادت تبدیل کنــد و ان را بیش از پیــش رواج بدهد‪.‬‬ ‫طبیعی اســت که وقتــی از علــل و عوامل اصلــی غفلت‬ ‫می شود و همه چیز در ســطح مهار ظواهر باقی می ماند‪،‬‬ ‫هرگز خبری از حل واقعی مشــکل نخواهد بود‪ .‬استقبال‬ ‫عمومی از اثاری نظیــر «پنجاه کیلو البالــو» هم تقریبا از‬ ‫همین فلسفه اب می خورد‪ .‬در جامعه ای که به شکل جدی‬ ‫و بنیادین با مشکل سرگرم سازی شهروندانش مواجه است‬ ‫و قادر نیست مجال ساده ترین تفریح ها را هم به انها بدهد‪،‬‬ ‫ســینما به وســیله ای برای پر کردن همین حفره ها تبدیل‬ ‫می شود و طبیعی اســت که خیلی زود کارکرد حقیقی اش‬ ‫را از دســت می دهد‪ .‬اگر همه چیز سر جای خودش باشد‬ ‫فرهنگ‬ ‫به رشد است و شــخصی همچون مانی حقیقی به استناد‬ ‫به «پذیرایی ساده» نسبت به ان نقد دارد‪ .‬ولی مهمترین‬ ‫نشانه «نخلستان هوس» با صدای ابوالحسن تهامی نژاد‬ ‫است‪ .‬همین یک قطعه کافی است تا دریابیم مانی حقیقی‬ ‫در پی یک بازی پست مدرن گونه دیگر است‪ ،‬چیزی شبیه‬ ‫کارهای تارانتینــو‪ .‬او دو نوع فیلمفارســی را در هم ادغام‬ ‫کرده و حتــی ان را مورد قیــاس قرار داده اســت‪ .‬در یک‬ ‫سو «نخلستان هوس» را داریم که تصویری از یک زن –‬ ‫افسانه بایگان – در برابر قدرت یک مرد ‪-‬نادر سلیمانی‪ -‬را‬ ‫نمایش می دهد‪ .‬تصویری از فیلمفارسی پیش از انقالب‬ ‫که قهرمــان باید با رقیب قــدر و اصطالحا ســبیل کلفتی‬ ‫در می افتاد تا عشقش را صاحب شود‪.‬‬ ‫در این ســو «‪50‬کیلو البالو» را داریم که نمونه ای از‬ ‫یک فیلمفارسی پس از انقالب است‪ .‬مجموعه ای از عشق‬ ‫و عاشقی موســوم به سوسول بازی؛ پســر از لحاظ جسمی‬ ‫ نحیف است و رقیبش زور و بازویی ندارد‪ .‬از ان سو معشوق‬ ‫نیز چندان بی زبان و ماخوذ به حیا نیست و به قول معروف با‬ ‫پسر غریبه هم می پرد‪ .‬اما این وسط نکته جالب این است‬ ‫«نخلستان هوس» در فیلم حقیقی به عنوان یک شاهکار‬ ‫معرفی می شــود و در نهایت در فیلم خــود او انچه دختر را‬ ‫عاشق قهرمان می کند‪ ،‬یک حرکت بزن بهادری است‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫پرتغییر و تحول ترین فیلم کمدی سال سرانجام به اکران نوروزی رسید‬ ‫اوایل سال گذشته بود که خبرهایی درباره ششمین‬ ‫فیلم مانی حقیق به نام «پنجاه کیلو البالو» منتشــر شــد؛‬ ‫به بیان دقیق تر ‪ 17‬فروردین مــاه! از این زمان تا روز پایان‬ ‫تصویربرداری پنجاه کیلو البالو بیش از هفت ماه گذشت و‬ ‫در این مدت تغییرات و تحوالت بسیار چشمگیری در تیم‬ ‫سازنده این کمدی رمانتیک اتفاق افتاد‪ .‬از جمله مهم ترین‬ ‫تغییر انصراف برخی بازیگران بود که بر اساس گزارش های‬ ‫رسانه ای در ابتدای سال‪ ،‬حضورشان در فیلم قطعی شده‬ ‫ل ترانه علیدوســتی‪ ،‬بــاران کوثری‪ ،‬حامد‬ ‫بود‪ .‬بــرای مثا ‬ ‫کمیلی‪ ،‬مهراوه شریفی نیا‪ ،‬اشکان خطیبی‪ ،‬اکرم محمدی‬ ‫و‪ ...‬از بازیگرانی بودند که اسمشان به عنوان بازیگر پنجاه‬ ‫ کیلو البالو در رسانه ها منتشر شــد اما به هر دلیل در نهایت‬ ‫با مانی حقیقی و تیم ســازنده فیلم کنــار نیامدند و در فیلم‬ ‫بازی نکردند‪ .‬اما این همه ماجرا نبود‪.‬شــاید مهمتر از این‬ ‫موضوع‪ ،‬تغییــر تهیه کننده بود‪ .‬ابتدا قــرار بود محمدرضا‬ ‫تخت کشــیان‪ ،‬تهیه کننده فیلم باشــد اما در همین هفت‬ ‫ماهی که ســخنش رفت‪ ،‬تخت کشــیان هم جایش را به‬ ‫برادران شایسته داد و شد انچه شد‪.‬‬ ‫در همــان زمــان محمد شایســته‪ ،‬مجــرى طرح و‬ ‫ســرمایه گذار «پنجاه کیلو البالو»‪ ،‬دربــاره حضور فیلم در‬ ‫جشــنواره یا اکران ان گفت‪ :‬قصد داریــم در زمان کافى و‬ ‫بدون عجله مراحل فنى فیلم را انجــام دهیم و برنامه مان‬ ‫براى اولین نمایش فیلم نوروز ‪ ٩۵‬خواهد بود‪ .‬او با این جمله‬ ‫تلویحا تاکید کرد کــه برنامه ای برای حضور در جشــنواره‬ ‫ندارد و هدف این فیلــم جلب نظر بازار اســت‪ .‬نکته قابل‬ ‫توجه ان بود که از پایان تصویر برداری فیلم تا اماده اکران‬ ‫شدن فیلم‪ ،‬سه ماه زمان گذشت و صداگذاری و موسیقی‬ ‫فیلم هم بــه پس از پایان جشــنواره ســی و چهــارم فیلم‬ ‫انجام شد‪.‬‬ ‫به هر حال مانی حقیقی که پیش از این فیلم رویکردی‬ ‫روشنفکرانه را در ســینمایش در پیش گرفته بود ناگهان با‬ ‫«‪ 50‬کیلو البالو » همه را شــوکه کرد‪ .‬این فیلم اثری شلوغ‬ ‫و پرپرسوناژ است که با پیش کشــیدن مسائل اجتماعی و‬ ‫ازادی های عمومی سبب می شود تا مخاطبانش در سینما‬ ‫نگه دارد‪.‬‬ ‫حاشیه ها‬ ‫عوامل فیلم‪:‬‬ ‫کارگــردان‪ :‬مانی حقیقــی‪ /‬تهیه کننــده‪ :‬مصطفی‬ ‫شایســته‪ ،‬محمد شایســته‪ /‬نویســنده‪ :‬فرهاد توحیدی‪،‬‬ ‫مانی حقیقی‪ /‬بازیگران‪ :‬ساعد ســهیلی‪ ،‬هستی مهدوی‬ ‫فر‪ ،‬پژمــان جمشــیدی‪ ،‬ازاده صمدی‪ ،‬افســانه بایگان‪،‬‬ ‫فرهاد اییش‪ ،‬علی صادقی‪ ،‬مونــا احمدی‪ ،‬امید روحانی‪،‬‬ ‫بهنــوش بختیاری‪ ،‬داریــوش اســدزاده‪ ،‬هادی کاظمی‪،‬‬ ‫سیامک انصاری‪ ،‬ویشکا اسایش‪ ،‬سروش صحت‪ ،‬مهران‬ ‫غفوریان‪ ،‬نادر ســلیمانی و مانی حقیقی‪ /‬موســیقی‪ :‬امیر‬ ‫توسلی‪ /‬فیلم برداری‪ :‬علیرضا برازنده‪ /‬تدوین‪ :‬میثم موالیی‪/‬‬ ‫توزیع کننده‪ :‬هدایت فیلم‪.‬‬ ‫اکران و فروش‪:‬‬ ‫فیلم پنجــاه کیلو البالــو از ‪ 26‬اســفندماه و به همراه‬ ‫دیگر فیلم هــای منتخب برای اکران نــوروزی در تهران و‬ ‫شهرســتان ها به نمایش درامد‪ .‬این فیلم همزمان اکران‬ ‫خارجی هم داشــت و تبلیغــات گســترده ماهــواره ای را‬ ‫برای جلــب مخاطبــان در برنامــه تبلیغی خود قــرار داد‪.‬‬ ‫فیلم اخــر حقیقی پس از گذشــت حدود یک مــاه و نیم از‬ ‫اکرانش‪ ،‬توانســت بیش از هفت میلیارد تومان بفروشد و‬ ‫در این زمینه پس از فیلم کمدی «من ســالوادور نیستم»‬ ‫در ردیــف دوم پرفروشــترین فیلم هــای اکــران نوروزی‬ ‫قرار بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫خالصه داستان فیلم‪:‬‬ ‫به دنبــال تــاش مامورین بــرای دســتگیری یک‬ ‫کالهبردار در مراسم عروســی و فرار او‪ ،‬به صورت اتفاقی‬ ‫روی پیراهن داوود لیوان‪‎‬های متعدد البالو می‪‎‬ریزد و یک‬ ‫اتفاق ناخواســت ‪‎‬ه دیگر هم باعث می‪‎‬شــود او و ایدا توسط‬ ‫پلیس به جرم ارتبا ط نامشروع دستگیر شوند و برای فرار از‬ ‫دست قاضی خودشان را زن و شوهر معرفی کنند ؛ که کل‬ ‫داستان از همین اتفاق اب می خورد‪.‬‬ ‫پنجاه کیلو البالو مثل هر فیلم دیگری چه در جریان‬ ‫ســاخت و چه در زمان اکران حاشــیه هایی داشت‪ .‬این‬ ‫فیلم که فیلمنامه اش چند ســال پیش نوشــته شــده‪ ،‬تا‬ ‫رســیدن به زمان تصویر برداری بارها و بارهــا با تغییرات‬ ‫متعددی روبه رو شــد‪ .‬ولى هربار به دالیلى متوقف شــد‬ ‫تا اینکه ســرانجام با تغییر تهیه کننــده‪ ،‬فیلمبردارى اش‬ ‫اغاز و طى ‪ ٤٤‬جلســه به پایان رســید‪ .‬اما شاید جالب تر‬ ‫ان باشــد کــه بدانید حتــی قرار بــوده کارگردانــی فیلم‬ ‫هم بر عهده شــهرام شــاه حســینی باشد‪ .‬شــهریور ماه‬ ‫ســال گذشــته‪ ،‬شاه حســینی کارگردان «خانــه دختر»‬ ‫که قرار بــود فیلــم ســینمایی «پنجــاه کیلــو البالو» را‬ ‫کارگردانی کنــد‪ ،‬انصراف خــود را از ســاخت این فیلم‬ ‫اعالم کرد‪.‬‬ ‫شاه حسینی در پست اینســتاگرامی خود در این باره‬ ‫نوشــت‪« :‬از پروژه «پنجاه کیلــو البالو» انصــراف دادم؛‬ ‫به حرمت محمد شایســته (تهیه کننده) بــه جزئیات ورود‬ ‫نمی کنم و از همه دوستانی که وقتشونو گرفتم بسیار طلب‬ ‫بخشش می کنم‪».‬‬ ‫شــهرام شاه حســینی پیش از اســتعفای خود از این‬ ‫پروژ‪ ،‬بازیگران «پنجاه کیلو البالو» را هم انتخاب کرده بود‬ ‫به طوری که پگاه اهنگرانی و مهرداد صدیقیان برای ایفای‬ ‫نقش در این فیلم قرار بود جلوی دوربین شاه حســینی قرار‬ ‫بگیرند‪ .‬اما نکته ای که شــهرام شاه حســینی در این پست‬ ‫به ان اشــاره کرده این اســت که به حرمت محمد شایسته‬ ‫جز ئیات انصــراف خود از «پنجــاه کیلو البالــو» را مطرح‬ ‫نمی کند ؛ جزئیاتی که ممکن اســت به فیلم «خانه دختر»‬ ‫اخرین ســاخته شاه حســینی‪ ،‬بــه تهیه کنندگی شایســته‬ ‫مرتبط باشد‪.‬‬ ‫اما مهمترین حاشیه های این فیلم حتی این تغییرات‬ ‫و تحوالت هــم نیســت‪ .‬انتقادها بــه وادادگــی اخالقی‬ ‫برخی دیالوگ ها و فضاهای فیلم واکنش های بســیاری را‬ ‫برانگیخت‪ .‬در همین راستا بسیج دانشجویی دانشگاه امام‬ ‫صادق (ع) طی نامه ای اعتراضی به حجت الله ایوبی رئیس‬ ‫سازمان سینمایی به اکران این فیلم و تبعات اخالقی ان در‬ ‫جامعه واکنش نشــان داد‪ .‬این نهاد دانشجویی به همراه‬ ‫نامه یک لیوان البالوی فاسد نیز به ایوبی تقدیم کرد‪.‬ایوبی‬ ‫نیز در پاســخ به این نامه گفت‪ :‬من فکر می کنم نیرو های‬ ‫اجتماعی و متدین و مسلمان ما باید در صحنه باشند‪ ،‬تذکر‬ ‫دهند و نامه بنویســند و ما هم با کمال میل بشــنویم‪ .‬البته‬ ‫یکسری ســوء تفاهم هایی وجود دارد که با گفت وگو های‬ ‫رو در رو و توضیحات بیشــتر حل خواهد شد‪ .‬باید برویم و با‬ ‫دوستان صحبت کنیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫و جامعه بتواند به نیازهای ضروری شــهروندانش پاســخ‬ ‫مقتضی بدهد‪ ،‬هرگز شاهد جابه جایی کارکردها نخواهیم‬ ‫بود‪ .‬در ان صورت‪ ،‬البد سینما هم یک موقعیت فرهنگی‬ ‫خاص برای تعقیب اثار هنری جدی خواهد بود‪ .‬روزی که‬ ‫بســترهای اجتماعی الزم برای دو ساعت دور هم بودن و‬ ‫خندیدن خانواده ها و دوســتان نزدیک فراهم شود‪ ،‬حتما‬ ‫پرده نقره ای هــم خلوص بیشــتری می یابد‪ .‬در شــرایط‬ ‫فعلی اما چه ابزاری برای تحقق ازادانه و توام با امنیت این‬ ‫هدف وجود دارد؟ غیر از دنبال کردن فیلم های سردستی‬ ‫و سرخوشــانه با نگاه ســطحی و غیرجدی‪ ،‬جامعه ما چه‬ ‫الترناتیوهایی پیش روی ادم هایش گذاشــته که امروز از‬ ‫انها انتظار ژرف نگری و انتخاب های روشــنفکرانه دارد؟‬ ‫در شرایط بد اقتصادی که سال هاســت زندگی ایرانیان را‬ ‫تحت تاثیر قرار داده‪ ،‬شــاید به ندرت بتوان اســبابی پیدا‬ ‫کرد که دو ســاعت فراغت بال و جدایی از مصا ئب عمیق‬ ‫را بــا این بهای انــدک به متقاضیــان عرضه کنــد‪ .‬با این‬ ‫اوصاف‪ ،‬خیلی دشوار خواهد بود که از انها انتظار داشته‬ ‫باشــیم از این «فرصت» برای دنبال کــردن اثار جدی و‬ ‫سینمای واقعی ســود ببرند‪ .‬انها می روند تا البالوها را مزه‬ ‫کنند و دمــی را به فراغــت بگذرانند که البته اشــکالی هم‬ ‫ندارد‪ .‬سینما اغوشش را برای این گروه از تماشاچیان هم‬ ‫باز می کند‪ ،‬امــا مخاطب واقعی اش را جــای دیگری باید‬ ‫جست وجو کند!‬ ‫سینمای البالویی اقای حقیقی‬ ‫‪69‬‬ ‫چالش جدید‬ ‫کسب دو سوم ارا ؛ این تازه ترین چالش انتخابات فدراسیون فوتبال است‪.‬‬ ‫انجا که هر یک از نامزد ها برای رسیدن به ریاست فوتبال باید دوسوم ارای‬ ‫مجمع فوتبال را از ان خود کنند‪ .‬در غیر این صورت در دور دوم فرمول پنجاه‬ ‫‪ +‬یک رای تکلیف رئیس را مشخص خواهد کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫معادله پیچیدهانتخاباقایرئیس‬ ‫مثلث‪،‬حالت هایمختلفرای گیری‬ ‫فوتبال را بررسیمی کند‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪1‬‬ ‫انتخابات فدراســیون فوتبال همچنان ســوژه اصلی‬ ‫رسانه ها ســت‪ .‬هر روز موضوع تــازه ای دربــاره انتخابات‬ ‫فدراسیون فوتبال مطرح می شــود که وزارت ورزش و البته‬ ‫فوتبالی ها نسبت به ان واکنش نشــان می دهند‪ .‬تازه ترین‬ ‫موضوعامابهبحثکسبحداکثر ار ادرروزرای گیریمربوط‬ ‫می شود‪.‬چالش هایبرگزاریانتخاباتپیش رویفدراسیون‬ ‫فو تبا ل تمامی ندارد و باتوجه به پیش بینی نشدن مرحله دوم‬ ‫انتخابات ریاست فدراسیون فو تبا ل در اساسنامه و همچنین‬ ‫شرط احراز دو سوم ارا این روزها هر کسی برای خود تفسیری‬ ‫دارد و باتوجه به سکوت اسا سنامه زمزمه هایی برای تعویق‬ ‫و ثبت نام مجدد نامزدها به گوش می رســد‪ .‬هفته گذشــته‬ ‫خبرگزاری فارس به سراغ کفاشیان رفت تا به طور مشخص‬ ‫در این باره پاسخ رئیس فدراسیون فوتبال را مطرح کند‪.‬‬ ‫علی کفاشــیان در واکنش به این ســوال کــه اگر در‬ ‫انتخابات فدراســیون فوتبال دو ســوم ارا بــه رئیس تعلق‬ ‫نگیرد چه اتفاقی رخ می دهد تاکید کرد‪« :‬اساسنامه در این‬ ‫مورد می گوید رئیس فدراسیون فوتبال تنها فردی است که‬ ‫برخالفسایرفدراسیون هابابیشترینراییانصفبهعالوه‬ ‫یک رای به عنوان رئیس انتخاب نمی شــود و چون رئیس‬ ‫فدراسیونفوتبال‪،‬عالی ترینمرجعفوتبالکشوراستحتی‬ ‫اگر انتخابات به دور دوم هم کشیده شود‪ ،‬باید با دو سوم ارا‬ ‫به عنوان رئیس انتخاب شود‪».‬‬ ‫اما احتمــال دیگری هــم وجــود دارد‪ .‬اینکــه نامزد‬ ‫انتخابات در دور دوم هم نتواند دو ســوم ار ا را کســب کند‪.‬‬ ‫هر چند این گمانه یک نوع بدبینی است اما به هر حال یک‬ ‫حالتی اســت و ممکن اســت رخ دهد‪ .‬رئیس فدراســیون‬ ‫فوتبال ‪ ،‬در این باره همه چیز را منوط به رای مجمع دانست ‪:‬‬ ‫«اگر این اتفاقــی بیفتد و رئیس دو ســوم ارا را در انتخابات‬ ‫به دست نیاورد‪ ،‬مجمع فدراسیون تنها تصمیم گیرنده در این‬ ‫خصوص خواهد بود‪ ،‬هرچند که به احتمال زیاد همه چیز از‬ ‫اول اتفاق خواهد افتاد‪ .‬یعنی مجمــع تصمیم می گیرد به‬ ‫چه نحوی‪ ،‬چه اتفاقی خواهد افتاد‪ .‬یعنی اگر مجمع طبق‬ ‫مقررات تصمیم بگیرد که باید یک زمان جدید تعیین شــود‬ ‫که دوباره انتخابات برگزار شود‪ ،‬همین اتفاق می افتد تا دوباره‬ ‫یک عده بیایند‪ .‬نمی شود که دوباره همان سه نفر بیایند‪ .‬باید‬ ‫فضا را باز کنیم تا نفرات تازه تری بیایند اما این اتفاق نمی افتد‬ ‫و امیدوارم در انتخابات ‪ 18‬اردیبهشت تکلیف روشن شود‪».‬‬ ‫رئیس فدراســیون فو تبا ل همچنین در مراسم افتتاح‬ ‫ایفمارک اظهارنظر قابل تاملی داشــت؛ او گفت‪ :‬اگر به هر‬ ‫دلیلی رئیس فدراسیون دو سوم ارا را به دست نیاورد مجمع‬ ‫قاعدتا تنفس می دهد تا افراد جدیــد ثبت نا م کنند و مجددا‬ ‫رای گیری شود‪ ».‬اما پرسش این است که کفاشیان چگونه‬ ‫در ســال ‪ 90‬و در مرحله دوم انتخابات بدون اینکه دو سوم‬ ‫ارا را به دســت بیاورد و نیازی به ثبت نــا م و رای گیری مجدد‬ ‫باشد‪ ،‬به عنوان رئیس فدراسیون فو تبا ل انتخاب شد؟ پاسخ‬ ‫به این سوال می تواند بســیاری از گره های انتخاباتی این‬ ‫روزهای فوتبال ایران را باز کند‪ .‬دقایقی بعد از انتشار مصاحبه‬ ‫کفاشیان اما این خبرگزاری ایســنا بود که در گزارشی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬راه فراری برای تعویق انتخابات فوتبال نیست‪ ».‬در‬ ‫شرایطی که این روزها صحبت از احتمال تعویق انتخابات‬ ‫به دلیل کســب نکردن دو ســوم ارا توســط نامزد ریاســت‬ ‫فدراسیون فوتبال مطرح شده‪ ،‬رجوع به اخبار انتخابات سال‬ ‫‪ 90‬نشان می دهد که علی کفاشیان بدون کسب دو سوم ارا‬ ‫رئیس شده است‪ .‬سوال مطرح شده در برهه زمانی حساس‬ ‫فعلی که انتخابات فدراسیون فو تبا ل را پیش رو داریم این‬ ‫استکهدرانتخاباتسال‪ 90‬فدراسیونفو تبا لنیزکهخالء ‬ ‫فعلی حل نشــده در مورد انتخاب ریاست فدراسیون وجود‬ ‫داشت‪ ،‬مجمع انتخاباتی بر چه مبنا و اساسی تصمیم گیری‬ ‫کرد و علی کفاشیان چگونه برای چهار سال مسند ریاست‬ ‫مهمترین فدراسیون ورزشی کشــور را در دست گرفت؟ در‬ ‫بند ‪ 8‬ماده ‪ 26‬انتخابات فدراســیون فو تبا ل امده است که‬ ‫برای انتخاب رئیس‪ ،‬کسب اکثریت دو سوم ارای اعضای‬ ‫حاضر مورد نیاز است‪ .‬اما در صورتی که نامزدهای انتخابی‬ ‫در مرحله اول رای گیری‪ ،‬میزان دو سوم ارای اعضا را کسب‬ ‫نکنند چه اتفاقــی رخ می دهد؟ این همــان ضعف و خالء‬ ‫قانونی است که در اساسنامه ســال ‪ 90‬فدراسیون فو تبا ل‬ ‫قابل کتمان نیســت‪ .‬عالوه بر این باید بدانیم اساســنامه‬ ‫سال ‪ 90‬فدراســیون فو تبا ل مصوب مجمع فوق العاده در‬ ‫تاریخ ‪1390/10/4‬اســت و انتخابات فدراســیون فو تبا ل‬ ‫حــدود ‪ 70‬روز پس از تصویب این اساســنامه برگزار شــده‬ ‫است؛ اساسنامه ای که قرار است مبنای برگزاری انتخابات‬ ‫‪18‬اردیبهشــت نیز باشــد‪ 15 .‬اسفند ماه ســال ‪ 90‬بود که‬ ‫فوتبال ایران‬ ‫یک مدیر تحولگرا می خواهد‬ ‫بعید می دانم وزارت ورزش در‬ ‫انتخابات فوتبال دخالت کند‬ ‫فدراســیون فوتبال جمله مبهمــی را به زبــان اورد که پس‬ ‫از ان برداشــت های مختلفی را به همراه داشــت‪ ،‬بنابراین‬ ‫فدراسیونفوتبالبهانتخاباتسال‪ 90‬رجوعکردومشخص‬ ‫شد که در ان زمان نیز انتخابات در دور دوم بر اساس ‪50+1‬‬ ‫رای از کل ارای ماخوذه تعیین تکلیف شــده اســت‪ ».‬در‬ ‫صورتی که مجمع انتخاباتی فدراسیون فوتبال به دور دوم‬ ‫کشیده شود‪ ،‬اکثریت مطلق ارا مدنظر قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر انتخابات‪ 18‬اردیبهشت ابتدا با دو سوم ارا اغاز‬ ‫می شودوازبینمهدیتاج‪،‬مصطفیاجورلووعزیزمحمدی‬ ‫هر کدام دو سوم ارا را کسب کنند‪ ،‬به عنوان رئیس فدراسیون‬ ‫انتخاب می شود‪ .‬اگر این اتفاق رخ ندهد‪ ،‬دو نفری که رای‬ ‫بیشــتری اورده اند بــه دور دوم می روند و در انجا سیســتم‬ ‫نصف ‪ +‬یــک رای (اکثریت مطلــق) تعیین کننده خواهد‬ ‫بود؛ یعنی رئیس اینده فدراسیون از ‪ 75‬رای باید ‪ 38‬رای را‬ ‫به خود اختصاص دهد‪ .‬در صورتی هم که کار به دور ســوم‬ ‫بکشد‪ ،‬هر فردی بیشتر رای بیاورد‪ ،‬رئیس اینده فدراسیون‬ ‫خواهد بود‪ .‬این مدلی است که در فیفا هم اجرا می شود و در‬ ‫انتخابات اخیر فیفا اینفانتین به همین شکل بر شیخ سلمان‬ ‫در دور دوم غلبه کرد‪.‬‬ ‫اما چه کسانی از تعویق انتخابات فدراسیون‬ ‫فوتبال سود می برند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫برخــی افــراد در حالــی به دنبــال تعویــق انتخابات‬ ‫فدراسیون فوتبال هســتند که این اتفاق می تواند ضربات‬ ‫مهلکی بــه تیم ملی فوتبال کشــورمان وارد کنــد‪ .‬یکی از‬ ‫عجیب ترین اتفاقات اخیر فوتبــال ایران‪ ،‬بحث انتخابات‬ ‫فدراســیون بوده که هر روز تاریخی جدید و شرایطی جدید‬ ‫برای برگزاری ان تعیین شــده اســت ؛ انتخاباتی که طبق‬ ‫قوانین و پس از پایان چهار ساله دوم ریاست علی کفاشیان‬ ‫باید ‪ 15‬اســفند ماه ‪ 94‬برگزار می شــ د اما او توانست تاریخ‬ ‫انتخابات را به تعویــق بیندازد و این انتخابات به ســال ‪95‬‬ ‫موکول شد‪ .‬ابتدا صحبت از برگزاری انتخابات در فروردین‬ ‫ماه بود و سپس هیات رئیسه تشکیل جلسه داد و در نهایت‬ ‫‪ 11‬اردیبشهت ماه را تاریخ نهایی برگزاری انتخابات اعالم‬ ‫کردند تا نام نویســی نامزدها اغاز شــود‪ .‬اتفاقات غیرقابل‬ ‫پیش بینیدرخصوصانتخاباتادامه داربود‪.‬بحثنداشتن‬ ‫تاییدیه اساسنامه سال ‪ 86‬فدراسیون فوتبال به میان امد و‬ ‫وزارت ورزش وجوانان دستور داد که این اساسنامه به تایید‬ ‫هیات دولت برســد و پــس از ان انتخابات برگزار شــود که‬ ‫مطمئنا زمان بر بودن این اتفاق بار دیگر انتخابات فدراسیون‬ ‫را به تعویق می انداخت‪ .‬همین اتفاق هــم رخ داد و این بار‬ ‫صحبتازتعویقششماههانتخاباتشد‪،‬اماعلیکفاشیان‬ ‫اعالم کرد هرطور شده در اردیبهشت ماه انتخابات را برگزار‬ ‫می کند‪ .‬صحبت از تاریخ های ‪ 26 ،25 ،19‬و ‪ 30‬اردیبهشت‬ ‫ماه بود که در نهایت روز نوزدهم از سوی فدراسیون انتخاب‬ ‫شد و دعوت نامه ها را نیز به این تاریخ برای اعضای مجمع‬ ‫ارسال کردند‪.‬‬ ‫این بار برنامه هفته بیست ونهم لیگ برتر که قرار است‬ ‫در تاریخ ‪ 19‬اردیبهشت ماه برگزار شــود تاریخ انتخابات را‬ ‫تغییر داد و طبق اخرین اعالم رســمی ‪ 18‬اردیبهشــت ماه‬ ‫انتخابات با حضور سه کاندیدا (مصطفی اجرلو‪ ،‬مهدی تاج و‬ ‫عزیز اللهمحمدی)برگزارخواهدشد‪.‬درحالی‪ 18‬اردیبهشت‬ ‫ماه برای برگزاری انتخابات به صورت رســمی اعالم شــده‬ ‫که از گوشــه و کنار صحبت هایی مبنی بر تعویق انتخابات‬ ‫شنیده می شــود‪ .‬برخی به دنبال این هســتند که انتخابات‬ ‫به تعویق بیفتد‪ ،‬افرادی کــه در مجمع عضویت دارند‪ .‬این‬ ‫تالش ها در حالی صورت می گیرد که محمود گودرزی‪ ،‬وزیر‬ ‫ورزش وجوانان‪ ،‬علی کفاشیان‪ ،‬رئیس فدراسیون فوتبال‪،‬‬ ‫نصرالله سجادی‪ ،‬معاون ورزش حر فه ای و قهرمانی وزارت‬ ‫ورزش وجوانان و دیگر مســئوالن رده باال کــه با انتخابات‬ ‫مرتبط هستند تاکید ویژه ای به برگزاری انتخابات در تاریخ‬ ‫‪ 18‬اردیبهشت ماه دارند و می خواهند هر چه زودتر تکلیف‬ ‫این فدراســیون مشــخص شــود‪ .‬حاال اینکه ان دسته از‬ ‫افرادی که به دنبال تعویق انتخابات هستند‪ ،‬چه سودی از‬ ‫این ماجرا می برند‪ ،‬چندان روشن نیســت اما هرچه هست‬ ‫ادامه دار شــدن این ماجرا چیــزی جز ضرر نــدارد‪ .‬اولین‬ ‫ضربه تعویق انتخابات فدراسیون فوتبال به تیم ملی فوتبال‬ ‫کشــورمان خواهد خورد‪ .‬تیمی که از شــهریور ماه باید در‬ ‫مســابقات نهایی انتخابی جام جهانی ‪ 2018‬روسیه شرکت‬ ‫کند‪ ،‬اما هنوز بالتکلیف است‪ .‬کارلوس کی روش از بهمن‬ ‫و اسفند ماه ‪ 94‬برخی گالیه ها و نگرانی های مهم خود را در‬ ‫ارتباط با وضعیت تیم ملی مطرح و حتی اســتعفای خود را‬ ‫تقدیم رئیس فدراسیون فوتبال کرد تا نشان دهد که چقدر‬ ‫اوضاع تیم ملی وخیم است‪ .‬علی کفاشــیان هم هرچند با‬ ‫اســتعفای کی روش به تاریخ ‪ 11‬اردیبهشــت ماه (تاریخ از‬ ‫پیش تعیین شــده انتخابات فدراســیون فوتبال) مخالفت‬ ‫کرد اما این چیزی نبود که ســرمربی تیم ملــی ان را دنبال‬ ‫می کرد‪ .‬پیام کی روش به دنبال استعفا‪ ،‬فراهم شدن برخی‬ ‫امکانات اولیه برای موفقیت تیم ملی بود که انها را در قالب‬ ‫‪ 11‬خواسته اصلی اش مطرح کرد‪ .‬خواسته هایی که برای‬ ‫رسیدنتیم ملیبهجامجهانیمنطقیبه نظرمی رس داماهنوز‬ ‫تمهیداتی برای فراهم شدن این خواسته ها اندیشیده نشده‬ ‫است‪ .‬علی کفاشیان که همچنان رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫است‪ ،‬رسیدگی به درخواســت های ‪11‬گانه کی روش را به‬ ‫اختیار رئیس بعدی گذاشته و مطمئنا هرچقدر زمان بگذرد‬ ‫کار برای تیم ملی دشــوراتر خواهد شــد‪ .‬همین که رئیس‬ ‫بعدی انتخاب شود و بخواهد کار را در دست بگیرد‪ ،‬زمان بر‬ ‫است و عقب افتادن تاریخ انتخابات همزمان بیشتری را تلف‬ ‫می کند‪ ،‬اتفاقی که از رفتارهای کارلوس کی روش هم کامال‬ ‫مشهود است و در حالی که سرمربی تیم ملی قصد داشت‪10‬‬ ‫اردیبهشت ماه از مرخصی بازگرد د اما مرخصی خود را تمدید‬ ‫کرده و طبق اعالم کفاشــیان ‪ 20‬اردیبهشــت ماه و پس از‬ ‫برگزاری انتخابات به ایران می اید‪ .‬تمدید مرخصی سرمربی‬ ‫تیم ملی هم فقط این پیغام را دارد که او هم برای مشخص‬ ‫شدن تکلیف خود منتظر مشخص شدن رئیس بعدی است‬ ‫تا سنگ هایش را با رئیس جدید وا ِبکند‪.‬‬ ‫تمام این اتفاقات نشــان دهنده این است که تعویق‬ ‫انتخابات عــاوه بر اینکــه فدراســیون فوتبــال را از نظر‬ ‫ســاختاری دچار تزلزل می کند ‪ -‬به این دلیل که نامشخص‬ ‫بودن رئیس این فدراســیون باعث بالتکلیفی تمام ارکان‬ ‫این مجموعه خواهد شد ‪ -‬مشکل بزرگی هم برای تیم ملی‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬تیمی که امید زیادی به حضور دوباره اش در‬ ‫ت اما با این دســت اندازهایی که پیش روی‬ ‫جام جهانی اس ‬ ‫کی روش و شاگردانش است می توان گفت امیدها روزبه روز‬ ‫کمرنگ تر می شــود‪ .‬حال در این میان بــه تعویق افتادن‬ ‫انتخابات چه سودی برای حامیان این ماجرا دارد که سود ان‬ ‫بااهمیت تر از منافع ملی و تیم ملی است‪ ،‬مشخص نیست‪.‬‬ ‫هرچه هســت‪ ،‬وزیــر ورزش‪ ،‬رئیس فدراســیون فوتبال و‬ ‫مسئوالن برگزاری انتخابات باید مقابل این تالش ها را گرفته‬ ‫و انتخابات را در تاریخ مقرر برگزار کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫برای تصدی پست ریاست این فدراسیون علی کفاشیان‪،‬‬ ‫حســینعلی قریب و عزیزالله محمدی به ر قا بت پرداختند تا‬ ‫تکلیف ریاست این فدراســیون برای چهار سال پیش رو در‬ ‫ان برهه مشخص شود‪ .‬در مرحله اول رای گیری کفاشیان‬ ‫‪ 39‬رای‪ ،‬قریب‪ 23‬رای و عزیزالله محمدی‪ 11‬رای به دست‬ ‫اوردند که با احتساب ارای در نظر گرفته عزیزالله محمدی از‬ ‫فرایند ر قا بت کنار رفت تا انتخابات با حضور کفاشیان و قریب‬ ‫به دور دوم کشیده شود‪.‬‬ ‫نکتهقابلتاملاینکههر چنداساسنامهسال‪ 90‬تکلیف‬ ‫انتخاب رئیس فدراسیون را در صورتی که نامزدها دو سوم‬ ‫ارا را به دست نیاورند مشخص نکرده بود‪ ،‬انتخابات به دور‬ ‫دوم کشیده شد تا بین کفاشیان و قریب یکی به عنوان رئیس‬ ‫ی که به نظر می رسد خارج‬ ‫فدراسیون انتخاب شوند؛ تصمیم ‬ ‫از اساسنامه اجرایی شده است‪ .‬در مرحله دوم نیز رای گیری‬ ‫انجام شد تا کفاشیان ‪47‬رای و قریب ‪ 25‬رای به دست اورند‬ ‫و یک رای هم به صورت باطله به صندوق انداخته شده بود‬ ‫تا مجددا تعداد ارای اعضای حاضر و اعضای رای دهنده در‬ ‫مجمع ‪ 73‬نفر باشــد‪ .‬در دور دوم کفاشیان ‪ 47‬رای و قریب‬ ‫‪ 25‬رای به دســت اوردند‪ .‬حال با گرفتن یک تناسب ساده‬ ‫در می یابیم که دو سوم ارای‪ 73‬نفر برابر با‪ 48/6‬رای می شود‬ ‫و باتوجه به اینکه برای انتخاب رئیس فدراسیون طبق بند ‪8‬‬ ‫ماده ‪ 26‬اساسنامه سال ‪ ،90‬کســب اکثریت دو سوم ارای‬ ‫اعضای حاضر مورد نیاز اســت‪ ،‬بنا بر این کفاشیان دو سوم‬ ‫ارای اعضای حاضر را کســب نکــرده و به طور حتم مالک‬ ‫انتخاب او یا لحاظ کردن تعداد ارای بیشتر نسبت به رقیب‬ ‫خود بوده یا مبنا کسب (‪ )50 + 1‬ارای اعضای حاضر در نظر‬ ‫گرفته شده است‪.‬اما این چالش ها باعث شد تا فدراسیون‬ ‫فوتبال در ارتباط با چگونگی انتخاب رئیس این فدراسیون‬ ‫در انتخابــات ‪ 18‬اردیبهشــت در صورتی کــه انتخابات به‬ ‫دور دوم کشیده شود‪ ،‬توضیحاتی را ارائه کند‪ .‬امیرحسین‬ ‫حسینی‪ ،‬مدیر روابط عمومی فدراسیون فوتبال با اشاره به‬ ‫اینکه انتخابات فدراسیون فوتبال در ســال ‪ 90‬در دور اول‬ ‫مطابق اساسنامه پیش رفت‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬دو نفری که حائز‬ ‫ارای بیشتری بودند به دور دوم انتخابات راه پیدا کردند‪ .‬در‬ ‫دور دوم نیز باتوجه به تایید مجمع‪ ،‬انتخاب رئیس با ‪50+1‬‬ ‫رای ماخوذه صورت گرفت و در نهایت نیز کفاشیان به عنوان‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال انتخاب شد‪».‬‬ ‫حسینی در ادامه با بیان اینکه اگر در انتخابات پیش‬ ‫رو تکلیف رئیس فدراســیون فوتبال در دور اول مشخص‬ ‫نشود دو نفری که بیشترین ارا را کسب کرده اند به دور دوم‬ ‫می روند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬مالک عمــل در دور دوم انتخابات‬ ‫‪ 50+1‬رای از کل ارای ماخوذه خواهد بود که بر این اساس‬ ‫تکلیف نهایــی انتخابات و رئیس اینده فدراســیون فوتبال‬ ‫مشخص خواهد شد‪».‬‬ ‫مدیرکل روابط عمومی فدراســیون فوتبال همچنین‬ ‫با اشاره به اینکه در اساسنامه اصالحی که از دستور مجمع‬ ‫خارج شد‪ ،‬این مسائل لحاظ شده بود اظهار کرد‪« :‬باتوجه‬ ‫به اینکه فیفا اساســنامه اش را تغییر داده‪ ،‬فدراسیون های‬ ‫عضو نیز باید نســبت بــه تغییر اساســنامه اقــدام کنند که‬ ‫این تغییرات در اساســنامه فدراســیون ایران نیــز پس از‬ ‫انتخابات اعمال خواهد شد‪ ».‬او ادامه داد ‪« :‬در اساسنامه‬ ‫جدید تکلیف انتخابــات در دور دوم بر اســاس ‪ 50+1‬رای‬ ‫ماخوذه به نســبت کل ارا مشــخص می شــود‪ ».‬حسینی‬ ‫همچنین به صحبت های رئیس فدراســیون فوتبال اشاره‬ ‫کرد و ضمن توضیح درباره ان گفت‪« :‬روز گذشــته رئیس‬ ‫حاشیه جنجالی انتخابات‬ ‫فدراسیون فوتبال‬ ‫پرداخت بدهی باشگاه ها‬ ‫دردسرساز شد‬ ‫نامزدی برنده می شود که‬ ‫در روز انتخابات ارام و‬ ‫صبور باشد‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال ایران یک مدیر تحولگرا می خواهد‬ ‫بعید می دانم وزارت ورزش در انتخابات فوتبال دخالت کند‬ ‫کریم بهرامی‬ ‫رئیس هیات فوتبال استان قم‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫‪2‬‬ ‫قبل از هر چیز می خواهم به این موضوع بپردازم که‬ ‫موضوع انتخابات فدراسیون فوتبال این بار با انواع چالش ها‬ ‫همراه شد‪ .‬ابتدا عده ای سعی کردند بحث به تعویق افتادن‬ ‫انتخابات فوتبال را به مساله ای جدی تبدیل کنند‪ .‬عده ای‬ ‫که به هر حال از برگزار نشدن انتخابات سود می بردند ‪،‬همه‬ ‫توان و اهتمام خود را به کار گرفتند تا این موج را در فضای‬ ‫فوتبال ایجاد کنند‪ .‬امــا هم اقای کفاشــیان و هم وزارت‬ ‫ورزش تاکید کرده اند کــه انتخابات برگزار می شــود‪ .‬این‬ ‫موضع گیری به نظرم در نهایت به نفع فوتبال ملی اســت‪.‬‬ ‫یعنی ما باید این موضوع را بدانیم که برگزار شدن انتخابات‬ ‫اســت که به فوتبال ما کمک می کند نه بــه تعویق افتادن‬ ‫ان‪ .‬این موضوع ان قدر مهم اســت که نهادهای نظارتی‬ ‫هم اهمیت ان را دریافته اند و با موجــی که عالقه مند بود‬ ‫انتخابات بــه تعویق بیفتــد‪ ،‬هرگز همراه نشــد‪ .‬به تعویق‬ ‫افتادن انتخابات اصال به صالح نبود‪ .‬در همه کشورهای‬ ‫دنیا این طور است که سیستم حرفه ای بر فوتبال کشورشان‬ ‫حاکم اســت‪ .‬حاال امروز اقای کفاشیان اســت و فردا فرد‬ ‫دیگری جایش را می گیرد‪ .‬مهم این است که فردی کارامد‬ ‫وارد فوتبال شــود و رئیس فدراســیون شــود‪ .‬فدراسیونی‬ ‫که نه تنها از نظر من بلکه از نظر همه کارشناســان یکی از‬ ‫مهم ترین سازمان های موجود در کشــورمان است چون‬ ‫به طور مســتقیم بر روحیه‪ ،‬انگیزه و احساسات مردم تاثیر‬ ‫می گذارد‪ .‬وقتــی تیم ملی بازی را می برد همه خوشــحال‬ ‫هســتند و وقتی تیم ملی بازنده زمین را ترک می کند جامعه‬ ‫ما اندوهگیــن می شــود‪ .‬بنابرایــن فدراســیون فوتبال و‬ ‫انتخابات ان از این حیث بســیار اهمیت دارد‪ .‬از این بابت‬ ‫باید از مواضع درست وزارت ورزش تشکر کنیم و البته خود‬ ‫فدراسیون نیز اراده کرد که انتخابات را برگزار کند‪.‬‬ ‫موضوع دیگــر اما به بحث نامزدها برمی گردد‪ .‬ســه‬ ‫نامزد خود را برای حضــور در انتخابات فدراســیون اماده‬ ‫می کنند؛ اقای اجورلو‪ ،‬اقای تاج و اقای عزیزالله محمدی‪.‬‬ ‫به نظرم هر سه نفر برای اهالی فوتبال شناخته شده هستند‪.‬‬ ‫ضعف و قوت ایــن عزیزان بر اعضای مجمع فدراســیون‬ ‫فوتبال پوشیده نیســت‪ .‬ســال ها در فوتبال کار مدیریتی‬ ‫کرده اند و حاال قصد دارند جای کفاشــیان را در فدراسیون‬ ‫بگیرند‪ .‬به نظرم اعضای محترم مجمــع فوتبال نیز ظرف‬ ‫این روزها بیشتر مشغول بررسی این گزینه ها هستند‪ .‬اینکه‬ ‫کدام یک می توانند فوتبال را نجــات بدهند و کدام یک از‬ ‫این گزینه ها می توانند فوتبال را در مســیر توسعه و شرایط‬ ‫مالی بهتر قــرار بدهنــد‪ .‬همان طور که می دانیــد یکی از‬ ‫مهم ترین موضوعاتی که طی سال های اخیر همواره مورد‬ ‫اعتراض فوتبالی ها بوده اما کوچکتریــن تغییر یا واکنش‬ ‫مثبتی از ســوی صدا و ســیما مشــاهده نکرده ایم همین‬ ‫موضوع حق پخش تلویزیونی اســت‪ .‬اعضای مجمع در‬ ‫خصوص این موضوع تضمین می خواهند‪ .‬به نظرم نامزدی‬ ‫که می تواند این موضوع را یک بار برای همیشــه حل کند‬ ‫باید ریز برنامه هایش در این زمینــه را با اعضای مجمع در‬ ‫میان بگذارد و البته از انها نیز برای تحقق این هدف بزرگ‬ ‫کمک بخواهد‪.‬‬ ‫موضوع بعدی که مایلم درباره اش صحبت کنم شایعه‬ ‫دخالت وزارت ورزش در امر انتخابات فوتبال است‪ .‬به نظرم‬ ‫وزارت ورزش چنین اشتباهی مرتکب نمی شود‪ .‬چون تجربه‬ ‫نشــان داده که هر گاه چنین مســاله ای رخ داده اعضای‬ ‫مجمع همه توان خود را به کار گرفته اند تا اتفاقا فردی که‬ ‫مد نظر وزارت ورزش نیست را رئیس تشکیالت فوتبال ایران‬ ‫کنند‪ .‬بنابراین بعید می دانم که وزارت ورزش اساسا دخالتی‬ ‫در انتخابات فوتبال داشته باشد‪ .‬البته نقش نظارتی وزارت‬ ‫ورزش در فوتبال محفوظ اســت و انها همــواره بر عملکرد‬ ‫این فدراسیون نظارت خواهند داشــت اما دخالت را امری‬ ‫بعید می دانم‪ .‬من به عنوان عضو مجمــع فوتبال تا کنون‬ ‫دراین باره از ســوی وزارت ورزش با توصیــه خاصی روبه رو‬ ‫نشده ام و نشــنیده ام که به دیگر اعضای مجمع هم گفته‬ ‫باشند به فالن گزینه رای بدهید‪ .‬به نظرم هر کسی که رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال شــود وزارت ورزش موظف است برای‬ ‫قرار گرفتن فوتبال در مســیر اصلی اش با ان رئیس جدید‬ ‫همکاری و تعامل داشته باشد‪ .‬قرار نیست رابطه فدراسیون‬ ‫فوتبال و وزارت ورزش رابطه ای یک ســویه باشــد‪ .‬یعنی‬ ‫وزارت ورزش هرچه بگوید رئیس فدراسیون فوتبال بدون‬ ‫معطلی بگوید چشم‪ .‬نه‪ ،‬این قرار ما نیست‪ .‬قرار ما اعضای‬ ‫مجمع با رئیس بعدی فدراسیون تعامل است‪ .‬این تعامل‬ ‫هم در سایه یک رابطه دو سویه شکل می گیرد و تحقق پیدا‬ ‫می کند‪ .‬نباید فضای انتخابات فدراسیون فوتبال را به سمت‬ ‫و ســویی ببریم که بگویند فالن نامزد گزینه دلخواه وزارت‬ ‫ورزش است و فالن گزینه مد نظر علی کفاشیان است‪ .‬بعد‬ ‫هم تنش و درگیری شدت بگیرد که هر کدام از این دو طیف‬ ‫ســعی کنند قدرت حداکثری فوتبال را به دست بگیرند‪ .‬به‬ ‫نظرم این جریان اصال به فوتبال مــا کمکی نمی کند‪ .‬من‬ ‫از هر سه نامزد انتخابات فدراسیون فوتبال تقاضا دارم که‬ ‫برنامه های خود را مــرور کنند‪ .‬ببینند ایــا می توانند فوتبال‬ ‫ایران را از شــرایطی که در ان قــرار دارد رو به جلو هدایت‬ ‫کنند؟ می توانند منشا تحوالتی جدی در امر باشگاهداری‬ ‫شوند؟ همان طور که می دانید ما در حال حاضر در فوتبال‬ ‫ایران تیمــداری می کنیم نه باشــگاهداری‪ .‬رئیس بعدی‬ ‫فوتبال باید تمهیداتی بیندیشــد که فوتبال ایران به سمت‬ ‫باشگاهداری حرفه ای پیش برود‪ .‬باید میان اعضای فوتبال‬ ‫همدلــی ایجاد شــود‪ .‬بنابراین من از نامزدهــا می خواهم‬ ‫جدی تر به برنامه شــان و نقشــه راه فوتبال نگاه کنند‪ .‬اگر‬ ‫می توانند خدمت بزرگی در حق فوتبال بکنند برای رسیدن به‬ ‫ریاست فوتبال می توانند روی اعتماد اعضای مجمع حساب‬ ‫ویژه ای باز کنند در غیر این صورت بند ه تردید ندارم که موفق‬ ‫نخواهند شد‪ .‬ما امروز در این مملکت به اقتدار الزم و کافی‬ ‫رســیده ایم‪ .‬روبــه روی ابرقدرت های جهان می نشــینیم‪،‬‬ ‫سینه سپر می کنیم و مطالبات بحقمان را مطرح می کنیم‪.‬‬ ‫در فوتبال هم ما شایسته این هســتیم که تنه به تنه بزرگان‬ ‫جهان بزنیم‪ .‬ما از لحاظ نیروی انســانی واقعا از بسیاری از‬ ‫کشورهای جهان باالتر و بهتر هستیم‪ .‬اما یک مدیر خوب‬ ‫و یک مدیر تحولگرا می خواهیم که فوتبال ایران را به سمت‬ ‫خیز بلندش هدایت کند‪ .‬تردید نــدارم که اعضای مجمع‬ ‫به بهترین گزینه رای خواهند داد‪ .‬مطمئن هستم که رای‬ ‫اعضای مجمع تحت تاثیر هیچ توصیه ای از سوی مقامات‬ ‫باالدستی صورت نخواهد گرفت‪ ،‬بلکه اعضای مجمع قبل‬ ‫از هر چیز به مصلحت فوتبال فکر می کنند‪ .‬به این موضوع‬ ‫فکر می کنند که کــدام گزینه می تواند فوتبــال ایران را به‬ ‫خوبی اداره کند ‪ .‬ما هم به گزینــه ای رای خواهیم داد که‬ ‫برنامه های قابل توجهی دارد‪ .‬معتقــدم انتخابات جذابی‬ ‫پیش روی فوتبال اســت‪ .‬من این اراده را نزد فدراســیون‬ ‫فوتبال و وزارت ورزش دیدم که انتخاباتی ازاد را برگزار کند‪.‬‬ ‫انتخاباتی که هر قدر عده ای تالش کردند به تعویق بیفتد‬ ‫راه خــودش را طی کرد و حاال همه منتظرنــد ببینند فوتبال‬ ‫تکلیفش در پست ریاست چیست‪.‬‬ ‫حاشیه جنجالی انتخابات فدراسیون فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫پرداخت بدهی باشگاه ها دردسرساز شد‬ ‫به گزارش ایلنا در حالی که کمتر از ‪ 10‬روز تا برگزاری‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال زمان باقی مانده است‪ ،‬سازمان‬ ‫لیگ نسبت به پرداخت بخشی از تعهدات مالی خود نسبت‬ ‫به باشگاه های لیگ برتر اقدام کرده است‪.‬‬ ‫در طول فصل بســیاری از باشــگاه های لیگ برتری‬ ‫با مشــکالت مالی روبه رو بودند و مدیران عامل باشگاه ها‬ ‫نسبت به این موضوع گالیه هایی به سازمان‬ ‫لیــگ داشــتند امــا ســازمان لیگ نســبت‬ ‫به ایــن اعتراض هــا بی توجه بــود‪ .‬حاال در‬ ‫شــرایطی که به انتخابات فدراسیون فوتبال‬ ‫نزدیک می شویم‪ ،‬ســازمان لیگ در حرکتی‬ ‫خودجوش تصمیم گرفته پول باشــگاه ها را‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫اما مهــدی تاج که یکــی از نامزدهای‬ ‫انتخابات فدراســیون فوتبال است چرا طی‬ ‫روزهــای منتهی بــه انتخابات فدراســیون‬ ‫فوتبال تصمیم گرفته پول باشگاه ها را به انها‬ ‫پرداخت کند؟ مدیران عامل باشــگاه ها که‬ ‫اعضای مجمع فدراسیون فوتبال هم هستند‬ ‫حاال به تکاپو افتاده اند‪.‬‬ ‫ســعید اذری‪ ،‬مدیرعامــل باشــگاه‬ ‫ذوب اهن هفته گذشته شخصا راهی تهران‬ ‫شــد تا این موضوع را پیگیری کنــد و حق و‬ ‫حقوق باشگاهش را مطالبه کند‪.‬‬ ‫علــی پورکیانــی‪ ،‬قائم مقــام باشــگاه‬ ‫استقالل خوزســتان می گوید‪« :‬من خودم چند روز پیش‬ ‫سازمان لیگ بودم‪ .‬قرار است ظرف روزهای اینده پولی که‬ ‫از اسپانسر گرفته اند را بین باشگاه ها تقسیم کنند‪».‬‬ ‫محمدرضا عباسی‪ ،‬مدیرعامل باشگاه سیاه جامگان‬ ‫نیز در همین خصوص این گونه توضیح داد‪« :‬می دانم که‬ ‫این موضوع صحت دارد و قرار اســت ظــرف همین روزها‬ ‫پولی بین باشگاه ها تقسیم شــود‪ .‬ما هم در حال پیگیری‬ ‫هســتیم و نماینده باشــگاه مان االن در تهران پیگیر این‬ ‫موضوع است‪».‬‬ ‫امــا مســعود رضاییــان‪ ،‬مدیرعامل باشــگاه ملوان‬ ‫بندرانزلی ابعاد تازه ای از شــاهکار ســازمان لیگ را افشــا‬ ‫می کند و می گوید‪« :‬با ما تماس گرفتند و گفتند می خواهیم‬ ‫به جای بخشــی از مطالباتی کــه دارید به شــما اتومبیل‬ ‫بدهیم! اگر می خواهید ثبت نام کنید!»‬ ‫رضاییان ادامه می دهد‪« :‬به ما گفتند چهار اتومیبل ‬ ‫ام وی ام می دهنــد که فکــر می کنم مبلــغ ان تقریبا ‪200‬‬ ‫میلیون تومان خواهد بود‪».‬‬ ‫اما اینکه سازمان لیگ به برخی باشــگاه ها پول و به‬ ‫نامزدی برنده می شود‬ ‫که در روز انتخابات ارام و صبور باشد‬ ‫مسعود رضاییان‬ ‫مدیرعامل باشگاه ملوان‬ ‫‪4‬‬ ‫برخی باشگاه ها اتومبیل تعارف می کند جای تامل دارد‪.‬‬ ‫موضوعی که مدیرعامل ملــوان درباره اش این گونه‬ ‫واکنش نشــان می دهد‪« :‬امیدوارم به باشگاه ما هم پول‬ ‫بدهند هم اتومبیل‪».‬‬ ‫اما هســتند برخی باشــگاه هایی که از سوی سازمان‬ ‫لیگ مورد بی مهری قرار گرفته اند و هنوز نه پولی دریافت‬ ‫کرده اند و نه حواله اتومبیل‪ .‬حتی وعده ای هم به انها داده‬ ‫نشده‪ .‬بیت الله رضایی‪ ،‬مدیرعامل باشگاه سایپا در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬تا این لحظه که با شما حرف می زنم هیچ کس‬ ‫هیچ قولی به ما نداده است‪».‬‬ ‫منصور قنبرزاده امــا از صحبت کــردن پیرامون این‬ ‫موضوع خودداری می کند و می گوید‪:‬‬ ‫«مــن به عنــوان عضــو هیات رئیســه‬ ‫فدراسیون فوتبال نمی توانم راجع به این‬ ‫ماجرا صحبت یا اظهارنظر کنم و باید در‬ ‫این زمینه اطالعاتی کسب کنم‪».‬‬ ‫البته یک روز بعد از این اظهارات‬ ‫ســازمان لیگ به باشــگاه نفت تهران‬ ‫کمک مالی داشت‪ .‬کمکی که موجب‬ ‫اعتــراض محمــود خوردبیــن شــد‪.‬‬ ‫سرپرست تیم پرســپولیس به عملکرد‬ ‫سازمان لیگ معترض شد و از انها سوال‬ ‫کرد که چرا در شرایطی که نفت تهران‬ ‫قرار است مقابل پرســپولیس بازی کند‬ ‫سازمان لیگ برای کمک به انها دست‬ ‫به کار شده است؟‬ ‫اژدری زاده‪ ،‬مدیرعامــل باشــگاه‬ ‫فوالد خوزســتان می گوید‪« :‬چند وقت‬ ‫پیش سازمان لیگ به ما نامه زد که اگر‬ ‫می خواهید به جای مطالبات باشگاه تان‬ ‫به شما حواله اتومبیل بدهیم که ما مخالفت کردیم‪ .‬البته‬ ‫نماینــده ما هر دو ســه هفته یک بــار به تهران مــی رود تا‬ ‫مطالبات فوالد را پیگیری کند‪».‬‬ ‫سوال اینجاست؛ چرا در اســتانه برگزاری انتخابات‬ ‫فدراسیون مســئوالن ســازمان لیگ به خاطر اورده اند که‬ ‫باشگاه ها در شرایط مالی سختی قرار دارند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫هر ســه نامزد ریاســت فدراســیون فوتبال در مورد‬ ‫تشکیل ســازمان اقتصادی صحبت هایی انجام داده اند‪.‬‬ ‫مشــکل اصلی فوتبال ایران صرفا نبود سازمان اقتصادی‬ ‫مناسب نیست ‪ .‬ال اقل من این طور فکر نمی کنم‪ .‬این طور‬ ‫نیست که مشــکالتی در دیگر زمینه ها نداشــته باشیم اما‬ ‫در مســائل مختلف فوتبالی به حد قابل قبولی رسیده ایم‪.‬‬ ‫با این حال در بحــث درامدزایی واقعا زیر صفر هســتیم و‬ ‫تفاوت بسیار فاحشــی با بقیه کشــورها داریم‪ .‬پس واقعا‬ ‫به نظر من دغدغه اصلی فوتبال ایــران بحث اقتصادی و‬ ‫درامدزایی اســت‪ .‬اما مایلم در مورد روانشناســی اعضای‬ ‫مجمع فدراسیون فوتبال یک نکته را عرض کنم؛ اعضای‬ ‫مجمع می خواهند انتخابات ازاد باشد و اگر احساس کنند‬ ‫مسائلی دیگر در انتخابات دخیل است روی رای انها قطعا‬ ‫تاثیر منفی می گــذارد‪ .‬نمی خواهم بگویم اعضای مجمع‬ ‫همواره ساز مخالف کوک می کنند‪ .‬ابدا چنین منظوری ندارم‬ ‫اما قطعا اعضای مجمع روحیه خاصی دارند و نمی خواهند‬ ‫به چشم ابزار دیده شوند‪.‬‬ ‫نامزدی در روز مجمع شــرایط بهتری خواهد داشت‬ ‫که ارام تر باشد‪ .‬صبور تر باشــد‪ .‬علی کفاشیان بسیار ارام‬ ‫و صبورانه با مســائل برخورد کرد‪ .‬درست است که در دوره‬ ‫ریاست او افت و خیزهایی در فوتبال داشته ایم اما به نظر من‬ ‫عملکرد کفاشیان قابل قبول بود‪ .‬او فردی است که می داند‬ ‫چگونه با اعضای مجمع ارتباط برقرار کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫من معتقــدم انتخابات فدراســیون فوتبــال این بار‬ ‫پیچیدگی هایی دارد که نمی توان از همین حاال یکی از سه‬ ‫نامزد انتخابات را برنده حتمی در روز برگزاری مجمع بدانیم‪.‬‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال همواره با چالش های فراوانی‬ ‫روبه رو بوده است‪ .‬چالش هایی که البته اعضای مجمع به‬ ‫خوبی از عهده اش برامده اند‪ .‬در دوره های مختلف شاهد‬ ‫این موضوع بوده ایم که وزارت ورزش یا قبل از ان روسای‬ ‫وقت ســازمان تربیت بدنــی در انتخابات فوتبــال دخالت‬ ‫می کردند‪ .‬جالــب اینکه هر بار این اتفــاق رخ داده مجمع‬ ‫فوتبال نسبت به این موضوع واکنش نشان داده است‪ .‬این‬ ‫بار اما تصور من این نیست که چنین مســاله ای رخ دهد‪.‬‬ ‫به خصوص اینکه خود وزیر هــم در این باره تاکید کرده که‬ ‫از نامزدی حمایت نمی کند‪ .‬بنابراین اگر نامزدی به اعضای‬ ‫مجمع بگوید که من از ســوی دولت یا وزارت ورزش مورد‬ ‫حمایت هســتم‪ ،‬بعید می دانم که بتواند رای مناسبی برای‬ ‫خودش جمع کند‪ .‬از این گذشــته نکته مهم اینجاست که‬ ‫هر وقت وزارت ورزش از نامزد خاصی حمایت کرده‪ ،‬ان فرد‬ ‫بازنده انتخابات بوده است‪.‬‬ ‫امــا در مورد ایــن نامزدها بــه هر حــال دیدگاه های‬ ‫متفاوتی وجود دارد‪ .‬من هر سه نامزد را از نزدیک می شناسم‬ ‫و می دانم که هر سه نفر از توانمندی های خاصی برخوردار‬ ‫هســتند‪ .‬با فضای فوتبال ایران و حاشیه ها و التهاب های‬ ‫ان اشــنایی دارند و به نظر مــن هر یک از انهــا که رئیس‬ ‫تشــکیالت فوتبال ایران شــود می تواند از پــس فوتبال‬ ‫براید‪ .‬البته هر یک از این سه نامزد باید بتوانند برنامه های‬ ‫اقتصادی و درامدزایی خود را به نحو احسن نمایش بدهند‬ ‫تا بتوانند از رقبای خود پیشی بگیرند‪ .‬منظور من این است‬ ‫که باید برنام ه بلند مدت خود را برای درامدزایی و برنامه های‬ ‫اقتصادی باشــگاه ها ارائه بدهند در غیر ایــن صورت اگر‬ ‫بدون برنامه باشند نمی توان تفاوتی بین انها قائل بود‪ .‬من‬ ‫اطمینــان دارم که اعضای مجمع به برنامــه نامزدها دقت‬ ‫می کنند و به فردی رای می دهند که بتوانند شــرایط بسیار‬ ‫بهتری از لحاظ اقتصادی در فوتبال ایران ایجاد کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪73‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫سریال هایپرطرفداربه جایپخشفوتبال‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫نزاع سخت میان فدراسیون فوتبال و سازمان صدا و سیما‬ ‫ماجرا از اخرین روزهای ســال گذشته اغاز شد‪ .‬وقتی‬ ‫علی کفاشیان نامه گالیه امیزی به رئیس صداوسیما نوشت‬ ‫و اعالم اولتیماتوم کرد‪ .‬رئیس فدراســیون فوتبال با ارسال‬ ‫نامه ایگالیه امیزبهرئیسصداوسیماازاوخواستوضعیت‬ ‫حق پخش تلویزیونی رقابت های لیگ برتر فوتبال را روشن‬ ‫کند؛ «در رابطه با موضوع حق پخش تلویزیونی مســابقات‬ ‫و راه اندازی پروژه‪ IPTV‬موارد زیر را به استحضار می رساند‪:‬‬ ‫‪ .1‬رســانه ملی در جهــت ترویج فرهنگ ســامت و‬ ‫توصیه بــه ورزش نقش فعالی را ایفا می کند و با اســتفاده از‬ ‫پخش مسابقات ورزشی به ویژه فوتبال‪ ،‬عمال جذاب ترین و‬ ‫پربیننده ترین برنامه ها را فراهم می کند‪ .‬فدراسیون فوتبال‪،‬‬ ‫سازمانلیگوباشگاه هاازاینکهمحصولتولیدیخودیعنی‬ ‫رویدادهای ورزشــی به این درجه اشتیاق و توجه اجتماعی‬ ‫رســیده به خود می بالند‪ .2 .‬رویداد های ورزشــی به عنوان‬ ‫محصول خانواده فوتبال وفــق ضوابط و مقــررات الزامی ‬ ‫بین المللی مشمول دریافت حق پخش است و تعهد به رفتار‬ ‫حرفه ای از جانب صدا و سیما امری ضروری است و خانواده‬ ‫فوتبال در دو ســال اخیر با رعایت اصل همدلی و همکاری‬ ‫ســازنده‪ ،‬به رغم عــدم انجام تعهدات ان ســازمان‪ ،‬بســتر‬ ‫بهره برداری ان سازمان محترم را از رویدادهای ورزشی فراهم‬ ‫اورده است‪ .3 .‬ســازمان محترم صدا و ســیما برای پخش‬ ‫مســابقات مختلف خارجی یا خرید اجازه پخش مســابقات‬ ‫هزینه باالیی پرداخت می کند اما پرداخت هزینه بابت فوتبال‬ ‫ملی و باشــگاهی را با تردید و مخالفت سپری کرده و اجرای‬ ‫الزاماتبین المللیبرایخریدمجوزپخشمسابقاتخارجی‬ ‫رامغایرقوانینواسنادباالدستینظامنمی داندامادرپرداخت‬ ‫حقوق پدید اورندگان رویداد ورزشی با کم لطفی اقدام الزم را‬ ‫طی دو سال اخیر نکرده است‪ .4.‬پخش هر برنامه ای حتی با‬ ‫پا یین تریناستقبالازصداوسیماباپرداختهزینه هایتولید ‬ ‫یاخریدمجوزپخشازپدیداورندهمربوطهصورتمی گیرداما‬ ‫جذاب ترین‪ ،‬پر بیننده ترین و ناب ترین برنامه یعنی مسابقات‬ ‫ورزشــی فوتبال بدون پرداخت حقوق صاحبان این رویداد‬ ‫پخشمی شودوباالترینتعرفهتبلیغاتیصداوسیمانی زحین‬ ‫همین مسابقات از صاحبان کاال و خدمات دریافت می شود‪.‬‬ ‫‪ .5‬پیرو جلسه مورخ ‪ 93/8/7‬بین وزیر محترم کشور‪،‬‬ ‫وزیر محترم ورزش و جوانان و رئیس محترم وقت ســازمان‬ ‫صدا و ســیما مقرر شــده بود بــا افزایش ‪ 20‬درصــد به مبلغ‬ ‫پرداختیفصل‪،93-92‬برایفصل‪ 93-94‬مبلغ‪22/ 5‬میلیارد‬ ‫تومانپرداختشودکهانسازماناستنکافورزیدهوفوتبال‬ ‫ملی و باشــگاهی را با بحران جدی رو به رو ساخته است که‬ ‫انتظار می رود نســبت به تسویه بدهی ســال ‪ 94/93‬اقدام‬ ‫عاجل به عمل اید‪.‬‬ ‫‪ .6‬پیرو تفاهم نامه منعقده در مورخ ‪94/5/5‬در رابطه با‬ ‫راه اندازی پروژه ‪ IPTV‬ظرف دو ماه‪ ،‬متاسفانه به رغم گذشت‬ ‫حدود هشت ماه و پایان نیم فصل مســابقات لیگ ‪94- 95‬‬ ‫تو دوم هفته مســابقات لیگ برتر‬ ‫و گذشــت بیش از بیســ ‬ ‫خلیج فارس و لیگ ازادگان‪ ،‬این پروژه به علت مشــکالت‬ ‫زیر ساختیدرانسازمانوروشننبودنابعادموضوعتاکنون‬ ‫بال اقدام مانده است‪ .‬این موضوع با وجود قول و تاکیدات ان‬ ‫سازمانمحترممبنیبرتامینبخشیازمسائلمالیوحقوقی‬ ‫باشگاه ها‪ ،‬لیگ و فدراسیون فوتبال و حتی پیش پرداخت از‬ ‫طریقاینپروژه‪،‬عمالباازدسترفتنفرصتطالییهشت‬ ‫ماهه‪ ،‬موجبات ضرر و زیان کالن به فوتبال باشگاهی و لیگ‬ ‫کشور و فدراسیون فوتبال شــده است و بدین وسیله مراتب‬ ‫شــکوایی ه بابت عدم تحقق قول و قرارهای کتبی و شفاهی‬ ‫ان سازمان محترم اعالم می شــود‪ .‬مستدعی است جهت‬ ‫تعیین و تکلیف و روشن شدن موضوع‪ ،‬دستور فرما یید ظرف‬ ‫یک هفته نسبت به پاسخگویی و ارسال پاسخ‪ ،‬اقدام الزم به‬ ‫عمل اورند‪ .‬اما این نامه مفصل و گالیه امیز واکنشــی را به‬ ‫همراه نداشت‪ .‬در واقع در طول ســال های اخیر تلویزیون‬ ‫نسبت به حق پخش تلویزیونی تنها یک پاسخ را مخابره کرده‬ ‫وتاکیدکرده کمکسازمانصداوسیمابهفوتبال غیر قانونی‬ ‫است‪ .‬اما این پایان ماجرا نبود؛ هفته گذشته خبرگزاری ایسنا‬ ‫در گزارشی رویه ســازمان صدا و سیما را زیر ســوال برد؛ در‬ ‫شرایطی که باشگاه های ایرانی روزهای سخت مالی را پشت‬ ‫سر می گذارند‪ ،‬متعهد نبودن صداوسیما با قراردادی که به‬ ‫امضا رساند ه‪ ،‬وضعیت را برای انها دشوارتر هم کرده است‪.‬‬ ‫رقم مربوط به حق پخش تلویزیونــی فو تبا ل در لیگ‬ ‫چهاردهم ‪ 17/5‬و در لیگ پانزدهم ‪ 22/5‬میلیارد تومان بین‬ ‫سازمان صدا و سیما و فدراســیون فو تبا ل به امضا رسید و به‬ ‫صورت قرارداد بین طرفین به امضا رسید؛ قراردادی که هرگز‬ ‫صدا و سیما خود را پایبند و متعهد به ان نمی داند‪.‬‬ ‫فو تبا ل ایران برای صدا و ســیما کاالیی بی واســطه‬ ‫برای درامدی یکطرفه اســت که هرگز به حال و روزش دل‬ ‫نمی سوزاند؛همانفو تبا لیکهزورشبهسعودی هایالبی باز‬ ‫نرسید تا در گرداب بی پولی در بازی هایی که به کشور ثالث‬ ‫رفتتنهابماند‪.‬‬ ‫این گزارش در حالی با واکنش ســازمان صدا و سیما‬ ‫همراه شد که به گفته یکی از اعضای هیات رئیسه سازمان‬ ‫لیگ درامد تلویزیون از فو تبا ل برای یک دقیقه تبلیغ بین دو‬ ‫نیمهمسابقه‪ 300‬میلیونتوماناستوبااحتساب‪ 10‬دقیقه‬ ‫تبلیغ رقمی سه میلیاردی می شود که این رقم برای تیم های‬ ‫سرخابی رقم متفاوت ‪ 105‬میلیارد تومان حاصل می شود‪.‬‬ ‫اما همه این جنجال ها باعث نشــد تا سازمان صدا و سیما از‬ ‫موضع خود در قبال حق پخش تلویزیونی عقب نشینی کند‪.‬‬ ‫سیاستی که باعث شد فدراسیون فوتبال به ادعاهای مدیر‬ ‫بازرگانی سازمان صدا و سیما واکنش نشان دهد‪ .‬فدراسیون‬ ‫فوتبال با صدور بیانیه ای به ادعاهای مدیربازرگانی سازمان‬ ‫صدا و سیما پاسخ داد‪.‬‬ ‫متن پاسخ فدراسیون فوتبال به شرح زیر است‪« :‬پیرو‬ ‫مصاحبهیکطرفهواطالعاتغیر واقعاعالم شدهتوسطاقای‬ ‫سیفی‪،‬مدیرکلمحترمبازرگانیسازمانصداوسیماوتبلیغات‬ ‫یکجانبه سازمان صدا و سیما با استفاده از ظرفیت خبررسانی‬ ‫انحصاریخودوبانیتفرافکنیوتوجیهبد عهدیانسازمان‬ ‫به استحضار عموم مردم و به ویژه خیل عالقه مندان فوتبال‬ ‫می رساند ؛‬ ‫سازمان محترم صداوسیما در فصل ‪92-93‬مبلغ بیش‬ ‫از ‪17 /5‬میلیارد تومان و در فصل ‪ 91-92‬مبلغ ‪13 /5‬میلیارد‬ ‫تومان و در فصل ‪ 90-91‬مبلغ ‪ 11/5‬میلیارد تومان به عنوان‬ ‫حق پخش مسابقات فوتبال به باشــگاه ها‪ ،‬سازمان لیگ و‬ ‫فدراسیون فوتبال پرداخته است‪.‬‬ ‫در فصــل ‪93-94‬پیرو بروز مشــکالت و اختالف نظر‬ ‫پیرامون میزان مبلغ حــق پخش موضوع‪ ،‬در کمیســیون‬ ‫اجتماعی شورای امنیت کشور مطرح و با تاکید بر پرداخت‬ ‫حقوق فوتبــال موضوع طی صورتجلســه ای فیمابین وزیر‬ ‫محترم کشور‪ ،‬وزیر محترم ورزش و جوانان و ریاست محترم‬ ‫سازمان صدا و ســیما به پرداخت مبلغ ‪ 22/5‬میلیارد تومان‪،‬‬ ‫توافقومقررشداینمبلغتوسطسازمانصداوسیماپرداخت‬ ‫شود که تاکنون به رغم تعهد رسمی و کتبی‪ ،‬سازمان صدا و‬ ‫سیما به عناوین مختلف از انجام تعهد خود شانه خالی کرده و‬ ‫حقوق فوتبال کشور را نپرداخته است‪.‬‬ ‫جهت فصــل ‪94-95‬به رغم مکاتبــات و تماس های‬ ‫مکرر از عقد قرارداد جدید استنکاف و تامین حقوق فوتبال‬ ‫از طریق ‪ IPTV‬را متعهد شد که به رغم گذشت حدود ‪10‬ماه‬ ‫ب ه علت نداشتن زیر ساخت مربوطه این مهم نیز انجام نشده‬ ‫است‪.‬هیچ گونهکمکومساعدتمالیدرقالبسامانه های‬ ‫پیامکی از طرف ســازمان صدا و ســیما برای فدراســیون‪،‬‬ ‫سازمان لیگ و باشگاه ها فوتبال کشور انجام نشده و اصوال‬ ‫این فدراســیون نیز هیچ گونه درخواستی نداشــته و انجام‬ ‫امور مربوطه به سامانه های پیامکی هیچ ربطی به سازمان‬ ‫صدا و سیما نداشــته و این امر در اختیار شرکت مخابرات و‬ ‫اپراتور های تلفن همراه و کارگزاران مربوطه است‪ .‬در حالی‬ ‫که سازمان صدا و سیما برای پخش مسابقات فوتبال خارجی‬ ‫به شرکت های خارجی وجه می پردازد و اجازه پخش دریافت‬ ‫می کند و برای پخش هرگونه فیلم‪ ،‬سریال‪ ،‬برنامه تولیدی و‬ ‫حتی موسیقی (با هرگونه کیفیت که اکثرا نیز فاقد جذابیت و‬ ‫بیننده اســت) وجه می پردازد و ان را برای پخش خریداری‬ ‫می کند از پرداخت حق پخش تلویزیونــی بابت فوتبال که‬ ‫برنامــه اول و جذاب تریــن و پربیننده ترین برنامه هســت‪،‬‬ ‫اســتنکاف می ورزد و حقــوق مالکانه مربوط به باشــگاه ها‬ ‫سازمان لیگ و فدراسیون را نمی پردازد‪ .‬قابل ذکر است که‬ ‫به رغم ده ها مکاتبه و تماس و پیگیری ریاســت محترم این‬ ‫سازمان از رو در رو شــدن با مسئوالن فدراســیون فوتبال‪،‬‬ ‫سازمان لیگ فوتبال و مدیران باشگاه ها خودداری جسته و‬ ‫حاضر به هیچ گونه تعامل نبوده و یــاد اوری می نما ییم صبر‬ ‫و خویشتنداری جامعه فوتبال به سر امده و گزینه های جدید‬ ‫برای احقاق حقوق در دســتورکار قرار خواهد گرفت‪ .‬ضمنا‬ ‫پیشنهاد می شود سازمان محترم صدا و سیما برای فصل اتی‬ ‫با ساخت فیلم ها و سریال های مختلف‪ ،‬جذاب و پرطرفدار‬ ‫فضا های خالی ناشــی از عــدم پخش مســابقات فوتبال را‬ ‫پر نمایــد‪ ».‬این اولین بار نیســت که فدراســیون فوتبال با‬ ‫سازمان صدا و سیما وارد این چالش می شود و از این سازمان‬ ‫می خواهد که پول واقعی حق پخش تلویزیونی را به فوتبال‬ ‫پرداخت کند و البته اخرین بار نیست که تلویزیون سیاست‬ ‫یخودرابرایتهدیدکنندگانتکراروگوشزدمی کند‪.‬‬ ‫قدیم ‬ ‫ورزش‬ ‫فاجعه در تختی بدون‬ ‫حتی یک مقصر!‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫اســتقالل اهواز‪ -‬پرســپولیس؛ این دیــدار از هفته‬ ‫بیست و هفتم لیگ برتر در حالی برگزار شد که سنگ پرانی‬ ‫هواداران اســتقالل اهواز‪ ،‬دیر برگزار شدن بازی‪ ،‬ریختن‬ ‫هواداران به داخل زمین‪ ،‬شکسته شــدن سر تعداد زیادی‬ ‫از هــواداران و دیگر اتفاقات تاســفبار این بــازی واکنش‬ ‫برنامه نود را به همراه داشت‪.‬‬ ‫عادل فردوســی پور ابتدا برای بررســی اتفاقات این‬ ‫بازی گزارش هایی از وضعیت پرحاشــیه این دیدار پخش‬ ‫کرد که مســائل پیش از بازی و حین برگزاری مسابقه را به‬ ‫تصویر بکشد‪ .‬اما بعد از پخش این تصاویر نوبت به غالمرضا‬ ‫بهروان‪ ،‬رئیس کمیته مسابقات سازمان لیگ‪ ،‬عبدالکاظم‬ ‫طالقانی‪ ،‬رئیس هیات فوتبال استان خوزستان‪ ،‬اسماعیل‬ ‫ارزانی‪ ،‬فرمانــدار اهواز و رئیس شــواری تامین اســتان‪،‬‬ ‫سیاوش بختیاری زاده‪ ،‬ســرمربی استقالل اهواز‪ ،‬مهدی‬ ‫تاج‪ ،‬رئیس ســازمان لیگ و علی طرفی‪ ،‬رئیس حراســت‬ ‫اداره کل ورزش وجوانان اســتان خوزســتان رسید تا روی‬ ‫خط برنامه امده و در خصوص اتفاقات بازی صحبت کنند‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه اینکه در شبی که فردوسی پور از پاسخ های‬ ‫عجیب و غریب مسئوالن این فاجعه شوکه شده بود حسرت‬ ‫یک عذرخواهی ســاده به دل میلیون ها بیننده تلویزیونی‬ ‫ماند‪ .‬هر یک از مقام های مســئول سعی داشــتند توپ را‬ ‫به زمین دیگــری بیندازند و خود را بی تقصیــر جلوه دهند‪.‬‬ ‫دیدار استقالل اهواز – پرســپولیس در شرایطی به خون و‬ ‫سنگ باران کشیده شد که منتشر شــدن تصاویر این بازی‬ ‫و البتــه اتفاقاتی که در ورزشــگاه تختــی رخ داد می تواند‬ ‫تا حــدود زیادی به فوتبــال ملی ما و بحــث میزبانی ایران‬ ‫اسیب برساند‪.‬‬ ‫شانسقهرمانی پرسپولیس بیشتراز بقیه است‬ ‫مشکالت استقالل فقط به کادرفنی مربوط نمی شود‬ ‫مرتضی محصص‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫ورزش‬ ‫به طور کلی تیمی که دنبال قهرمانی اســت در طول‬ ‫دو هفته باقیمانده تــا پایان لیگ باید دقــت زیادی در کار‬ ‫دفاعی داشته باشد‪ .‬تیمی که در دفاع بتواند بهتر عمل کند‬ ‫و در ضد حمالت موثر باشد شانس قهرمانی بیشتری دارد‪.‬‬ ‫ی دارند و در کار دفاعی خوب‬ ‫تیم هایی که خطوط حمله قو ‬ ‫نیستند‪ ،‬ممکن است در بعضی بازی ها نتیجه بگیرند اما در‬ ‫روزهای اخر لیگ عقب می ماننــد‪ .‬به نظر من کی روش از‬ ‫نظر فنی درس خوبی به فوتبال ایــران اموخت؛ اینکه اول‬ ‫باید مراقب باشیم گلی دریافت نکنیم‪ ،‬نقاط با اهمیت زمین‬ ‫را بشناسیم و در کار دفاع تیمی خوب عمل کنیم و سپس به‬ ‫فکر گل زدن باشیم‪ .‬نکته دیگر اینکه مساله روحی روانی‪،‬‬ ‫یکی از مولفه های مهم است که برای رسیدن یک تیم به‬ ‫قهرمانی ضرورت دارد‪ .‬چون به دو هفته پایانی لیگ رسیدیم‬ ‫مساله خستگی بازیکنان و وضعیت روحی روانی بازیکنان‬ ‫بسیار حائز اهمیت است‪ .‬اینکه چقدر تیم ها انگیزه داشته‬ ‫باشند بسیار مهم است و این به توان مربیان در اماده سازی‬ ‫بازیکنان برمی گردد‪ .‬البته این امر کار ساده ای نیست و اگر‬ ‫ن تیم ها سر بزنید می بینید که مربیان بسیار سخت در‬ ‫به تمری ‬ ‫حال تالش هستند که بتوانند از لحاظ روانی روی تیم ها کار‬ ‫کنند‪ .‬اما در مورد تیم پرسپولیس هم مایلم نظرم را بگویم؛‬ ‫به نظرم شانس پرسپولیس برای رسیدن به قهرمانی لیگ‬ ‫برتر بیشتر از استقالل تهران و خوزستان است‪.‬‬ ‫استقالل خوزستان و استقالل تهران در کار دفاعی‬ ‫بهتر از پرسپولیس عمل کرده اند اما ممکن است در این دو‬ ‫هفته پرسپولیس روند خود را تغییر دهد و نقطه ضعف خود‬ ‫را بپوشــاند‪ .‬نکته دیگر هم این است که چون پرسپولیس‬ ‫مقتدرانه توانست به صدر جدول برسد از لحاظ روحی روانی‬ ‫شرایط خوبی دارد و از طرفی‪ ،‬بقیه مدعیان وضعیت روانی‬ ‫خوبی ندارند و ممکن اســت به نوعی ناامید شــده باشند‪.‬‬ ‫در مجموع نمی توان گفت کدام تیم قهرمان می شــود اما‬ ‫شانس پرســپولیس را بیشــتر از بقیه می دانم‪ .‬نمی توانیم‬ ‫درباره پرسپولیس حرف بزنیم اما در مورد برانکو و تاثیر این‬ ‫مربی چیزی نگوییم؛ تاکتیک تیم برانکو اگر بهترین نباشد‪،‬‬ ‫یکی از بهترین هاست‪ .‬بعضی تیم ها مثل تراکتورسازی و‬ ‫پرسپولیس روند صعودی خوبی طی کردند ‪ .‬تراکتورسازان‬ ‫با تغییر مربی توانستند به روند خوبی برسند و پرسپولیسی ها‬ ‫هم با گذشــت زمان توانســتند تاکتیک برانکو را در زمین‬ ‫پیاده کننــد‪ .‬در حال حاضر تاکتیک این تیــم اگر بهترین‬ ‫نباشد قطعا جزو بهترین های لیگ برتر است‪ .‬برانکو بسیار‬ ‫مربی کم حاشیه ای اســت و رابطه خوبی با بازیکنان دارد‪.‬‬ ‫پرسپولیس با او شانس باالیی برای قهرمانی دارد‪.‬‬ ‫اما یک امکان را نباید نادیده بگیریم؛ ممکن اســت‬ ‫روند صعودی پرسپولیس مقطعی باشــد‪ .‬به نظر می رسد‪،‬‬ ‫انتظــارات از تیمی مثل پرســپولیس خیلی باالســت زیرا‬ ‫امکاناتی که تیم های لیگ برتری و مشــخصا پرسپولیس‬ ‫دارند‪،‬امکانات مناســبی نیســت؛ به عنوان مثال؛ تیم ها‬ ‫امکانات اولیه ای مثل استادیوم اختصاصی ندارند‪ .‬تا وقتی‬ ‫که ســاختار مناســبی نداریم نباید انتظارات باالیی داشته‬ ‫باشیم‪.‬بههمینعلتممکناستروندصعودیپرسپولیس‬ ‫مقطعی باشــد‪ .‬امــا درباره اســتقالل باید بگویــم که انها‬ ‫مشکالت عدیده ای را تجربه کردند‪ .‬استقالل و تیم هایی‬ ‫که ضعف مدیریتی دارند دچار مشکل خواهند شد‪.‬‬ ‫استقالل االن چند فصل است که تا اواسط نیم فصل‬ ‫دوم نتیجه می گیرد و کم کم افت می کند‪ .‬تیم های بزرگ‬ ‫دنیا که دارای ثبات هستند تنها کادرفنی قوی ندارند و این‬ ‫ثبات فقط به کادرفنی و مربیان برنمی گردد‪ .‬مساله مدیریت‬ ‫باشــگاه ها مســاله مهمی اســت‪ .‬االن در تیم هایی مثل‬ ‫استقالل و پرســپولیس ثبات مدیریتی وجود ندارد و بعضا‬ ‫مدیران کارامدی در این تیم ها مشغول نمی شوند و این امر‬ ‫تاثیر زیادی در روند تیم ها دارد‪.‬‬ ‫به طــور کلی من عقیــده دارم شــاهد لیــگ جذابی‬ ‫هستیم؛ نقطه قوت لیگ قطعا جوانگرایی تیم ها و مربیان‬ ‫اســت اما نقطه ضعف لیگ از نظر مــن بازیکنان خارجی‬ ‫ بی کیفیت یا کم کیفیت حاضر در لیگ است‪ .‬البته بازیکنان‬ ‫خوب هم داریم که برای شان احترام قائلم اما به نظر من باید‬ ‫سعی کنیم بازیکنان با کیفیت خارجی به لیگ اضافه کنیم‬ ‫که به جذابیت لیگ برتر اضافه شوند‪ .‬ما این حق را داریم‬ ‫که مثل بیشتر لیگ های معتبر دنیا بازیکنان سطح باالی‬ ‫خارجی داشته باشیم‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫دختران سرزمین من‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫رکورد شکنی بانوان ورزشکار‬ ‫در کسب سهمیه المپیک‬ ‫ورزش ایران این روزها نگران مــردان افتخار افرین‬ ‫خــود اســت و خبر هــای بــد و ازاردهنــده کــم نیســت‪.‬‬ ‫حمیدســوریان پرافتخار تریــن ورزشــکار تاریــخ ایران تا‬ ‫امروز حتی نتوانســته ســهمیه المپیک را به دســت اورد‪.‬‬ ‫بهدادســلیمی قویترین مرد جهان در جدال بــا وزنه ای به‬ ‫سنگینی روزهای بعد از مصدومیت است و رضا یزدانی هم‬ ‫در این جدال با او شریک اســت‪ .‬خبرهای خوب از ورزش‬ ‫بانوان می رسد‪ .‬دختران سرزمین ما برای انکه نشان دهند‬ ‫که می توانند‪ ،‬قله ها را یکی پس از دیگری فتح می کنند و به‬ ‫سوی امید حرکت می کنند‪ .‬این درست است که هنوز موفق‬ ‫به کسب مدال نشــده اند‪ ،‬اما حضورشــان در رویدادهای‬ ‫المپیکی در هر دوره روند صعودی داشــته و با گذشت پنج‬ ‫دوره حضور المپیکی از ‪ 1996‬اتالنتا تا ‪ 2012‬لندن تعداد‬ ‫بانوان ورزشکار راه یافته به بازی ها از یک به ‪ 9‬نفر در لندن‬ ‫افزایش داشته است‪ .‬تا همین جا هم امید بسیار است که‬ ‫این بانوان در المپیــک اولین مدال خود را کســب کنند و‬ ‫اغراق نیست که بگوییم در برخی از رشته ها شانس خانم ها‬ ‫از اقایان بیشتر اســت‪ .‬تا امروز بهترین نمایش خانم های‬ ‫ورزشــکار ایرانی در المپیک مربوط به مقام ششــمی الهه‬ ‫احمدی در المپیک لندن بود اما این بار‪ ...‬نگاهی داریم به‬ ‫‪ 9‬بانوی المپیکی ایران که در برزیل بسیار امیدوار هستند‪.‬‬ ‫‪ -1‬مهســا جاور‪ :‬ورزش بانوان ایران با پاروی مهسا‬ ‫جاور رکورد دار شد‪ .‬نایب قهرمان بازی های اسیایی ‪٢٠١٤‬‬ ‫اینچئون در مرحله نیمه نهایی مسابقات گزینشی المپیک‪،‬‬ ‫سهمیه ریو را به دســت اورد‪ .‬جاور به مدال نقره مسابقات‬ ‫روئینگ انتخابی المپیک در کره جنوبی دست یافت‪ .‬جاور‬ ‫به مسابقات المپیک هم بسیار خوشبین است و اعتقاد دارد‬ ‫که می تواند این موفقیت را تکرار کنــد‪ .‬او در مصاحبه ای‬ ‫در این باره گفته اســت‪« :‬خیلی قوی در این رقابت شرکت‬ ‫کردم و توانستم رکورد ایران را برای دومین بار جا به جا کنم‪.‬‬ ‫امیدوارم این روند پیشرفت و موفقیت ها همیشگی باشد و‬ ‫بتوانم بهترین نتیجه را اینجا در فینال و همچنین در المپیک‬ ‫برزیل کسب کنم‪».‬‬ ‫‪-2‬کیمیا علیزاده‪ :‬کیمیا علیزاده به قولی که داده بود‬ ‫وفا کرد تا ثابت کند کیمیای تکواندوی زنان ایران است‪ .‬او‬ ‫که سال گذشته با کســب اولین مدال جهانی (برنز) تاریخ‬ ‫تکواندوی بانوان ایران در دنیای این رشــته غوغایی به پا‬ ‫کرد‪ ،‬حاال به المپیک ‪ ٢٠١٦‬ریو ســام کرده و با ‪١٧‬سال‬ ‫ســن‪ ،‬جوان تریــن عضــو کاروان اعزامی بــه بزرگ ترین‬ ‫رویداد ورزشــی جهان اســت‪ .‬کیمیا یکی از شانس های‬ ‫مدال ما در المپیک ریو محسوب می شود و به این موضوع‬ ‫هم خوشبین است‪« :‬خیلی خوشحالم که تالش هایی که‬ ‫کردم نتیجه داد امــا هدف من المپیک اســت و امیدوارم‬ ‫تالش هایی که در ایــن راه انجام می دهــم نتیجه بدهد و‬ ‫بتوانم به مدال المپیک دست پیدا کنم‪».‬‬ ‫‪-3‬زهرا نعمتی‪ :‬پرچمداری کاروان ایران در بازی های‬ ‫المپیک تابســتانی بار دیگر به یک بانوی ورزشکار رسید‪.‬‬ ‫این بار این افتخار بزرگ نصیب زهرا نعمتی شــده اســت؛‬ ‫بانویی که خودش پر از افتخار اســت‪ .‬کماندار زن معلولی‬ ‫که بعد از درخشش در بازی های پارالمپیک ‪ ٢٠١٢‬لندن‪،‬‬ ‫بزرگ ترین رویداد ورزشی افراد معلول دنیا‪ ،‬تصمیم گرفت‬ ‫قدرتش را بــه افراد توانمند و ســالم هم ثابــت کند‪ .‬مدال‬ ‫طالی پارالمپیک لندن ان قدر برایش حالوت داشت و به‬ ‫او انگیزه داد تا برای رسیدن به میدان المپیک هم تالش‬ ‫کند‪ .‬زهرا حاال اماده تر از همه کمانداران تیم ملی المپیک‬ ‫است و بلیت المپیک ‪ ٢٠١٦‬ریودوژانیرو جلوتر از همه انها‬ ‫در دستش اســت‪ ،‬هرچند از بازی های پارالمپیک ‪٢٠١٦‬‬ ‫ریو هم غافل نشده و سهمیه این مسابقات را هم به دست‬ ‫اورده است‪.‬‬ ‫‪-4‬الهه احمــدی‪ :‬الهه احمــدی بانوی تاریخ ســاز‬ ‫کشورمان تا به حال موفق شده بهترین عنوان زنان ایران‬ ‫را در تاریخ بازی هــای المپیک به نام خود ثبــت کند‪ .‬او با‬ ‫کســب مدال طالی جام جهانی اذربایجان رکورد تازه ای‬ ‫را در تاریخ تیراندازی بانوان ثبت کــرد‪ .‬او همچنین با این‬ ‫کسب توانست سهمیه المپیک را دوباره به دست اورد‪ .‬مادر‬ ‫ورزشکار کشورمان امیدوار است که در المپیک ریو با کسب‬ ‫مدال طــا مجددا برای ایران تاریخ ســاز شــود‪ .‬احمدی‬ ‫خودش را دارای شانس زیادی در المپیک می داند‪« :‬هدف‬ ‫بعدی من مدال المپیک اســت‪ .‬باید سخت تمرین کنم تا‬ ‫به این هدف برســم‪ .‬از مســئوالن می خواهم نگاه شان به‬ ‫تیراندازی تغییر کند‪ .‬ما کار خودمان را کردیم و دو سهمیه‬ ‫المپیک گرفتیم‪ .‬امیدوارم شــرایط در ادامــه تغییر کند و‬ ‫ان طور که مســئوالن گفتند نگاه ها پس از کسب سهمیه‬ ‫المپیک تغییر می کند‪ ،‬این چنین شود‪».‬‬ ‫‪ -5‬نجمه خدمتی‪ :‬خدمتی معروف به بانوی نخستین‬ ‫است چرا که وی با کسب مدال طال هم در بازی های اسیایی‬ ‫اینچئون و هم در مســابقات دانشجویان جهان‪ ،‬نخستین‬ ‫مدال اور ایــران در هر دو کاروان بود و امیدوار اســت که با‬ ‫کســب مدال طالی المپیک این موفقیت ها را هت تریک‬ ‫کند‪ .‬بانوی تیرانداز در خصوص المپیک ریو گفته اســت‪:‬‬ ‫«هدفم تنها کسب طالی ریو نیســت و می خواهم در این‬ ‫مسابقات چندین مدال به دست اورم و با افتخار به کشورم‬ ‫باز گردم‪ .‬امیدوارم که در المپیک نتیجــه خوبی بگیریم تا‬ ‫به همه ثابت کنیم بانوان ایرانی با وجود همه محدودیت ها‬ ‫می توانند خوب بدرخشند‪ .‬خوشــبختانه ما مربی خوبی در‬ ‫اختیار داریم و رابطه ما با او بسیار خوب است‪».‬‬ ‫‪ -6‬ندا شهســواری‪ :‬ندا شهســواری‪ ،‬اولین دختر‬ ‫پینگ پنگ بــاز ایران برای دومیــن دوره متوالی حضور در‬ ‫رقابت های المپیک را تجربه می کند‪ .‬البته شهسواری در‬ ‫بازی های المپیک ‪ 2012‬مقابل حریفش شکســت خورد‬ ‫و از دور مســابقات خیلی زود کنار رفت‪ .‬شهسواری حاال با‬ ‫کسب ســهمیه المپیک ریو همراه با نیما و نوشاد عالمیان‬ ‫راهی برزیل می شود و امیدوار است در ریو عملکرد بهتری‬ ‫نسبت به چهار سال پیش از خود به جا بگذارد‪« :‬بازی های‬ ‫المپیک ارزوی هر بازیکنی است چون هر چهار سال یک بار‬ ‫برگزار می شود‪ .‬این دومین بار است که در مسابقات المپیک‬ ‫حضور دارم‪ .‬بار اول واقعا تجربه باارزشــی بود ولی االن با‬ ‫امادگی بیشتری شرکت خواهم کرد‪».‬‬ ‫‪-7‬گلنوش سبقت اللهی‪ :‬نه از تپانچه بادی انتظار‬ ‫می رفت و نه از گلنوش ســبقت اللهی اما در اخرین مرحله‬ ‫از مسابقات تیراندازی کسب ســهمیه المپیک ‪ 2016‬ریو‬ ‫در هند گلنوش سبقت اللهی در رشته تپانچه ‪ 10‬متر بانوان‬ ‫و در رقابت بــا ‪ 45‬تیرانداز دیگر در مکان چهارم ایســتاد و‬ ‫با این نتیجه ســهمیه المپیک را برای ایران کســب کرد‪.‬‬ ‫سبقت اللهی پس از کســب این افتخار گفت‪« :‬نمی توانم‬ ‫درباره احساســی که دارم صحبت کنــم و اصال حالم قابل‬ ‫وصف نیســت‪ .‬فقط می توانم بگویم بسیار خوشحالم که‬ ‫توانســتم به عنوان یک بانــوی ایرانی ســهمیه مهم ترین‬ ‫رقابت های بین المللی ورزشی را بگیرم‪».‬‬ ‫‪ -8‬مه لقا جام بزرگ‪ :‬مه لقا جام بزرگ تیرانداز ایرانی‬ ‫اســت که با قرار گرفتن در رده پنجم جهان در مســابقات‬ ‫جهانی ‪ 2010‬مونیخ به عنوان اولین ورزشــکار کشورمان‬ ‫توانست سهمیه المپیک لندن را به دست اورد و همچنین‬ ‫نخستین بانوی ایرانی بود که در ماده تفنگ بادی از فاصله‬ ‫‪ 10‬متر توانست سهمیه لندن را کســب کند‪ .‬جام بزرگ در‬ ‫مســابقات المپیک لندن در مکان چهل و سوم قرار گرفت‬ ‫و از دور رقابت ها حذف شــد‪ .‬وی در مســابقات اســیایی‬ ‫‪ 2015‬گوانگجو به ‪ 2‬نشــان شــامل ‪ 1‬نقره و ‪ 1‬برنز دست‬ ‫یافت‪ .‬جام بزرگ در مسابقات اسیایی هند توانست همراه‬ ‫با نشان نقره سهمیه المپیک ریو را به دست اورد تا دومین‬ ‫تجربه اش را در این رقابت ها رقم بزنــد‪ .‬بانوی تیرانداز در‬ ‫خصوص المپیک ریو گفت‪« :‬هدفم کســب مدال طالی‬ ‫ریو است و این بار می خواهم باعث درخشیدن نام کشورم‬ ‫در عرصه جهانی باشم‪».‬‬ ‫‪ -9‬لیال رجبی‪ :‬لیــا رجبی بانــوی پرتابگر المپیکی‬ ‫را همه می شناســند‪ ،‬پس بهتر اســت اهداف او را در مورد‬ ‫المپیک بخوانیم‪« :‬در مســابقات المپیک هیچ چیز قابل‬ ‫پیش بینی نیســت‪ .‬من تمریناتم را همیشه برای قهرمانی‬ ‫انجام می دهم و از انگیزه باالیی برای شــرکت در المپیک‬ ‫ریو برخور دارم‪ .‬ولی باتوجه به روند مســابقات پرتاب وزنه‬ ‫که رکورد هر ورزشــکار از پیش مشخص است‪ ،‬روی کاغذ‬ ‫شانسی برای کسب مدال ندارم‪ .‬با این وجود سعی می کنم‬ ‫بهترین نتیجه را کسب کنم‪ .‬بانوان ایرانی هر سال به نتایج‬ ‫بهتری می رسند و این روند همچنان ادامه خواهد داشت‪.‬‬ ‫بانوان ایران در مسابقات اســیایی یک سوم از مدال های‬ ‫کاروان ایران را کســب کردند و در ایــن دوره المپیک هم‬ ‫تاکنون ‪ 9‬نماینده داشــته اند که به نظر برای کسب مدال‬ ‫شانس زیادی دارند‪».‬‬ ‫راوی عشق امروز‬ ‫به یاد حسین منزوی به مناسبت سالروز درگذشت او‬ ‫غزل هم باید جامه ای نو برتــن می کرد‪ .‬دیگر خیلی‬ ‫وقت بود که کســی غزلی به شیرینی ســعدی و به ذکاوت‬ ‫حافظ نمی ســرود‪ .‬نیما و انقالبی که در شعر فارسی انجام‬ ‫داد هم مزید بر علت شــده بــود تا غزل فارســی به لطف‬ ‫غزلسرایان که انگار برای خود رسالتی به غیر از تقلید دنیای‬ ‫حافظ و سعدی نمی دیدند‪ ،‬منزوی تر از همیشه باشد‪ .‬انگار‬ ‫نه انگار که این عاشقانه ترین و لطیف ترین شعر جان برای‬ ‫ما ایرانی ها سال ها مایه مباهات بود‪ .‬کم کم غزل سرایانی‬ ‫از راه رســیدند که اعجاز تغییر و فرزند زمانه بودن را درک‬ ‫کردند و شعر را به سمتی بردند که هم از نظر واژه های مورد‬ ‫استفاده و هم از نظر روح شعر و عاشقیت با روزگار معاصر‬ ‫همخوانی داشته باشد‪ .‬شهریار یکی از نمونه های موفق‬ ‫نیاز به تغییر در غزل فارســی بود‪ .‬قدرت او و کالم نافذ او‬ ‫توانست به تثبیت این گونه ادبی در دوران اوج شعر نیمایی‬ ‫کمک فراوانی کند‪ .‬این تغییرات را می شــد از غزل های‬ ‫سایه دید و به غزل های منزوی رسید‪.‬‬ ‫حســین منزوی در زنده کردن غزل معاصر ان چنان‬ ‫ارج و قربی دارد که گاهی او را ســعدی زمانه و گاهی او را‬ ‫پدر غزل معاصر ایران نامیده اند اما هر چه باشد او بی شک‬ ‫صاحب شــعرهایی اســت که هرکدام از انها از نظر قدرت‬ ‫بیان و لطافت طبع با بهترین ها تنه می زند‪ .‬او راوی عشق‬ ‫امروز اســت‪ .‬اگر می شد شــعر را هم مثل فیزیک تحلیل‬ ‫کرد‪ ،‬در دنیای شاعرانه حســین منزوی‪ ،‬عشق واحد پایه‬ ‫است و معیار ســنجش هر چیز و هر کس در جهان‪ .‬گویی‬ ‫شــاعر در جایی از جهان ایســتاده اســت که همه دنیا را‬ ‫می توان و باید توانست از منظر عشق نگاه کرد و سنجید‪.‬‬ ‫زاللیت کلمات به گونه ای اســت که انگار شاعر همه عمر‬ ‫را عاشق زیسته اســت‪ ،‬هر چند که شــاعر خود هم از این‬ ‫موضوع غافل نیســت و خود را این گونه معرفی می کند‪:‬‬ ‫««نام من عشق است ایا می شناسیدم؟»‬ ‫منزوی در جایی جان و جوهر شعرش را عشق معرفی‬ ‫کرده و معتقد است که تغزل هنوز هم جان شعر اوست‪ .‬هر‬ ‫نیش و نوش و شوکران و شکری را از صافی ان می گذراند‬ ‫و عشــق را هویت اصلی شــعر خــود می داند و به عشــق‬ ‫افرین می گوید که مهر درخشــان اش را بر جبین شــعر و‬ ‫زندگی اش کوبیده اســت‪ .‬انچه شــعر منزوی را برجســته‬ ‫می کند‪ ،‬زبان صمیمانه اوست‪ .‬او در شعر هایش هیچ گاه‬ ‫نمی خواهد عاشــقی فخر فروش باشــد‪ ،‬او عاشقی ساده‬ ‫و خوش زبان اســت‪ .‬گرچه محدود کردن شعر منزوی در‬ ‫دایره عاشقانه ها‪ ،‬جفایی بس عظیم به این شاعر است اما‬ ‫او حتی در اجتماعی ترین شعر های خود هم این صمیمیت‬ ‫کالم را حفظ کرده و از دایره واژه های اشنا دورتر نمی رود‪.‬‬ ‫البته این زبان امروز هیچ گاه از استحکام ادبی کالم منزوی‬ ‫نکاسته است‪ .‬یعنی در بررسی غزل های منزوی هیچ کجا‬ ‫نمی بینیم که توجه ویژه به زبان محاوره باعث شــده باشد‬ ‫که او از فصاحت زبانی بکاهد‪ .‬او واژه های امروز را چنان‬ ‫در شعر خود به کار می گیرد که انگار این واژه ها برای غزل‬ ‫او ساخته شده اند‪ .‬منزوی به کمک سواد شاعرانه و قریحۀ‬ ‫ بی نظیر شاعری اش و با اســتفاده از میراثی که پیشینیان‬ ‫ادبیات فارســی به جا گذاشــتند‪ ،‬توانســت با تلفیق زبان‬ ‫سنتی و امروزی اثار برجسته ای ارائه دهد‪ .‬به گونه ای که‬ ‫شــعر هم لذت نوســتالژیک غزل ماندگار فارسی را دارد و‬ ‫هم حال و هوای امروزی دارد‪ .‬حسین منزوی در مجموعه‬ ‫غزل های «با عشق در حوالی فاجعه»‪« ،‬کهربا و کافور»‪،‬‬ ‫«ترمه و تغــزل» و «با ســیاوش از اتــش» در حد فاصل‬ ‫ذهنیت کالسیک و ذهنیت نوگرایانه به طور ناخوداگاه به‬ ‫تلفیق می رســد‪ .‬این تلفیق از تجدد و سنت چه از دیدگاه‬ ‫اجتماعی‪ ،‬چه از حیث حضور شــاعرانه حسین منزوی در‬ ‫دهه پنجاه‪ ،‬دهه شــصت و دهه هفتاد و حدود ســی سال‬ ‫فعالیت شاعری با نشــانه هایی از هویت ملی غزل پردازی‬ ‫عاشــقانه ‪ -‬اجتماعی همراه بوده اســت‪ .‬محمد علی‬ ‫بهمنی یکی از غزل نو ســرایان بنام معاصر در مورد‬ ‫نقش منزوی در غزل در روزگار جدید تعبیر جالبی‬ ‫دارد‪ .‬او در مصاحبه ای گفته اســت‪« :‬حسین‬ ‫منزوی از روی پل دیروز به امروز غزل می گذرد‬ ‫و روی این پل ســماع می کنــد‪ .‬کار منزوی‬ ‫ابتدا عبور کردن از این پل است و بعد سماع‬ ‫واژگانی خــود را بــه نمایــش می گذارد‪.‬‬ ‫منزوی نگاهــی کاشــف در غزل هایش‬ ‫دارد؛ اما او کارستان دیگری هم انجام‬ ‫داده است‪ .‬او از ویژگی و استواری های‬ ‫غزل دیروز استفاده می کند‪ .‬ما در شعر‬ ‫دو وضعیــت داریم؛ ســاختار و بافتار‪.‬‬ ‫منــزوی می اید از ســاختار غزل دیروز‬ ‫بهــره می برد؛ امــا بافتاری کــه به ان‬ ‫اضافــه می کنــد‪ ،‬بافتاری اســت که‬ ‫بیانگر غزلی اســت که بعد از نیما باید‬ ‫اتفاق می افتــاد‪ .‬نوع نــگاه منزوی‬ ‫بــه واژگان به گونه ای اســت که او‬ ‫واژگانــی را وارد غزل می کند‬ ‫کــه در گذشــته نبــوده‬ ‫است‪».‬‬ ‫نمونه ای از غزل های حسین منزوی‬ ‫دریای شورانگیز چشمانت چه زیباست‬ ‫انجا که باید دل به دریا زد همینجاست‬ ‫در من طلوع ابی ان چشم روشن‬ ‫یاد اور صبح خیال انـگیز دریاست‬ ‫گل کرده باغی از ستاره در نـگاهت‬ ‫انک چراغانی که در چشم تو برپاست‬ ‫بیهوده می کوشی که راز عاشقی را‬ ‫از من بپـوشانی که در چشم تو پیداست‬ ‫ما هر دُ وان خاموش خاموشیم ‪ ،‬اما‬ ‫چشمان ما را در خـموشی گفت و گوهاست‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫دیدار‬ ‫عکس دلخراش از خداحافظی با پدر مدافع حرم‬ ‫بهداد سلیمی و فرزندش بر سر مزار مهرداد اوالدی‬ ‫سلفی خواننده پاپ در حرم رضوی‬ ‫‪77‬‬ ‫فیلم تورنتو ‪ 2015‬هم به نمایش درامده است‪ .‬فیلم قوچ ها‬ ‫نماینده کشور ایسلند در اسکار هم بود‪« .‬قوچ ها» با بودجه‬ ‫یک میلیون و ‪ 750‬هزار یورویی ســاخته شد و «سیگورور‬ ‫سیگوریونسون» و «تئودو جولیوسون» نقش های اصلی‬ ‫این فیلم ‪ 93‬دقیقه ای را ایفا کرده اند‪« .‬قوچ ها» که تولید‬ ‫مشترک ایسلند‪ ،‬دانمارک‪ ،‬نروژ و لهستان است‪ ،‬به بیش از‬ ‫‪ 40‬کشور فروخته شده است‪.‬‬ ‫قوچ‬ ‫ی که سیمرغ زرین بخش جهانی فجر را برد‬ ‫فیلم ‬ ‫بــراى دومین دوره متوالــی‪ ،‬جشــنواره جهانى فیلم‬ ‫فجر به صورت مســتقل از جشــنواره ملى فجــر‪ ،‬در فصل‬ ‫بهار و در پردیس سینمایى چارســو برگزار شد‪ .‬به گفته عده‬ ‫زیادى از داوران‪ ،‬اهالى رســانه و میهمانان جشنواره‪ ،‬این‬ ‫دوره جشــنواره به دبیرى رضا میرکریمی‪ ،‬یکى از بهترین‪،‬‬ ‫منظم ترین و بابرنامه ترین دوره هاى جشنواره بود‪ ،‬تا‬ ‫انجا که حجت الله ایوبى‪ ،‬رئیس سازمان سینمایی در‬ ‫پاسخ به خبرنگاران گفت‪« :‬میرکریمی جزو چهره های‬ ‫درخشان و خوش فکر سینمای ایران است و بسیاری از‬ ‫ایده های نو و درخشانی که امروز در جشنواره می بینید‪،‬‬ ‫ایده های این هنرمند هســتند‪ .‬همه قبــول دارند که‬ ‫میرکریمــی بهترین انتخــاب برای دبیری جشــنواره‬ ‫جهانی فجر اســت‪ .‬رضــا میرکریمی تا هــر زمان که‬ ‫راضی باشد‪ ،‬از او خواهش می کنم که دبیر جشنواره‬ ‫جهانى فجر بمانــد‪ .‬یعنی اگر ‪ ۱۰۰‬ســال هم رئیس‬ ‫سازمان سینمایی باشم‪ ،‬باز هم از او می خواهم که دبیر‬ ‫جشنواره جهانى فیلم فجر باشد‪».‬‬ ‫در این جشنواره که پوستر ان‪ ،‬مربوط به یکی از‬ ‫فیلم های کالسیک تاریخ سینمای ایران یعنی «گاو»‬ ‫با بازی درخشــان عزت الله انتظامی بــود‪ ،‬فیلمی از‬ ‫ایسلند برنده سیمرغ زرین شد که هم از نظر نام و هم از‬ ‫نظر مفهوم بی ارتباط با فیلم داریوش مهرجویی نبود‪.‬‬ ‫فیلمی از ایسلند با نام « قوچ ها» و با موضوع مرگ این‬ ‫حیوانات و تبعات ان‪ ،‬می تواند در نوع خودش جالب‬ ‫باشد‪ .‬در این دوره جشــنواره‪ ،‬فیلم «قوچ ها» ساخته‬ ‫«گریمور هاکونارسون» با اقبال بیشترى همراه بود و‬ ‫توانست سیمرغ زرین بهترین فیلم و سیمرغ سیمین‬ ‫بهترین بازیگر مرد را از ان خود کند و پس از ان فیلم‬ ‫مستند «ازدواج با عشق در کابل»‪ ،‬موفق ترین فیلم‬ ‫جشــنواره بود‪ .‬به همین بهانه نگاهــی داریم به فیلم‬ ‫قوچ ها‪...‬‬ ‫داستان فیلم‬ ‫داســتان فیلم درباره دو برادر به نام های «گومی» و‬ ‫«کیدی» اســت که در دره ای در ایسلند دامداری می کنند‬ ‫اما ‪ 40‬سال است با یکدیگر حرف نزده اند‪ .‬گوسفندان انها‬ ‫جزو بهترین ها در کشور محسوب می شود و دو برادر دائما‬ ‫در حوزه های مختلــف دامداری جایــزه می گیرند‪ .‬اما روند‬ ‫داستان وقتی دچار تغییر می شود که گله «کیدی» به یک‬ ‫بیماری مهلک گرفتار می شود و مسئوالن تصمیم می گیرند‬ ‫گوسفندان را برای جلوگیری از شــیوع عفونت‪ ،‬جمع اوری‬ ‫کنند‪ .‬ابتدا هر یک از برادرها با توسل به راهکارهای شخصی‬ ‫تجربه حضور در ایران‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫از کن تا اسکار‬ ‫گریمور هاکونارسون یکی از مشهورترین کارگردانان‬ ‫و شاید مشهورترین کارگردان سینمای ایسلند است‪ .‬او که‬ ‫به عنوان فیلمنامه نویس به شهرت رسید و با ساختن اولین‬ ‫فیلم بلند به نام «ســامرلند» به عنوان فیلمســاز مورد توجه‬ ‫قرار گرفت اما پس از ان‪ ،‬فیلــم قوچ ها بود که او را در میان‬ ‫فیلمسازان مطرح اروپا جای داد‪ .‬گریمور هاکونارسون در‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۷‬در ایسلند چشم گشود‪ .‬او نویسنده و کارگردان‬ ‫شناخته شده فیلم هایی همچون «قوچ» (‪« ،)۲۰۱۵‬یک‬ ‫قلب صاف» (‪ )۲۰۱۲‬و «ســامرلند» (‪ )۲۰۱۰‬اســت که از‬ ‫مدرسهفیلمپراگدرژوئن‪ ۲۰۰۴‬فارغ التحصیلشدهاست‪.‬‬ ‫موفقیت های این کارگردان از جشنواره سینمایی کن شروع‬ ‫شد؛ جایی که توانست برنده جایزه نوعی نگاه باشد و پس از‬ ‫ان هم توانست در جشنواره ای مثل دنور عنوان بهترین فیلم‬ ‫را به خود اختصاص دهد‪ .‬برنده جشنواره جهانی فجر ایران‪،‬‬ ‫در بخش سینمای معاصر جهان در فســتیوال بین المللی‬ ‫هاکونارسوندرگفت وگوییدربارهاینتسلطگفتهبود‪«:‬پدر‬ ‫و مادرم در روستا زندگی می کرده اند و در این مناطق‪ ،‬ریشه ها‬ ‫و همین طور ارتباطات خانوادگی دارم‪ .‬در دوران جوانی کمی‬ ‫هم در مزرعه ای کار کرده ام و با فرهنگ پرورش گوســفند‬ ‫اشنایی دارم‪ .‬با شــخصیت های جالبی در زندگی ام برخورد‬ ‫داشــته ام و چنین قصه هایی حس خوبی به من می دهند‪.‬‬ ‫نقشی که دو برادر در فیلم دارند‪ ،‬از داستانی واقعی سرچشمه‬ ‫گرفته اســت‪ ».‬این سرچشــمه‪ ،‬باعث دلبستگی هایی در‬ ‫درون کارگردان شــده اســت‪ ،‬کارگردان در میانه ســنت و‬ ‫مدرنیته ایستاده و این گونه قضاوت می کند‪« :‬می دانید که‬ ‫این یک فیلم شخصی است‪ .‬فیلمی که ساخته ام‪ ،‬در مورد‬ ‫زندگی نسل قدیم مردم ایسلند و جامعه کشاورزی است که‬ ‫این روزها در حال افول است و پرورش گوسفند هم در حال‬ ‫ازبین رفتن است‪ .‬ایسلندی ها اصالتا کشاورز هستند‪ .‬صدها‬ ‫سال پیش‪ ،‬ما همه کشــاورز بودیم و حاال همه شهرنشین‬ ‫هستیم‪ .‬چیزی که می خواهم به ان اشاره کنم‪ ،‬این است که‬ ‫در ان نوع زندگی‪ ،‬ارزش هایی وجود داشته است‪».‬‬ ‫ی هاکونارســون بازهم ســاختن فیلمی در‬ ‫برنامه بعد ‬ ‫مورد روستاست‪ .‬این کارگردان در مورد پروژه جدیدش‬ ‫می گوید‪« :‬در حال به پایان رســاندن فیلمنامه هستم‬ ‫و در مورد داســتان ان همین قدر می توانم بگویم که‬ ‫قهرمان فیلم یک زن اســت که در جامعــه کوته فکر‬ ‫یکی از روستاهای کشور ایســلند زندگی می کند‪ .‬این‬ ‫فیلم‪ ،‬در مورد شناخت از خود‪ ،‬به پاخاستن و به مقابله‬ ‫با جامعه اطراف ایستادن است؛ ریتم «روستا» مشابه‬ ‫«قوچ ها» است و فضا و ترکیبی از شوخ طبعی‪ ،‬درام و‬ ‫تعلیق را همچون «قوچ ها» در خود دارد ولی به نسبت‬ ‫سیاسی تر از فیلم قبلی ام است‪».‬‬ ‫سعی در حل مساله و مقابله با مقامات را دارند اما داستان به‬ ‫جایی می رسد که این دو برای نجات خود‪ ،‬شغل موروثی و‬ ‫گله گوسفندان که کل دارایی شــان است‪ ،‬در کنار هم قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬کارگردان با روایتی ساده و طنز امیز عمق فرهنگ‬ ‫روســتایی و دامداری را تصویر می کند‪ ،‬که در ان ارزش ها‬ ‫و معیارها ثابت اســت و تغییر کار ســاده ای نیست‪ .‬عالوه‬ ‫بر مهارت کارگردان‪ ،‬موفقیت فیلــم مرهون بازی جالب دو‬ ‫بازیگر توانای ایسلندی در نقش این دو برادری است که از‬ ‫هم دور افتاده اســت‪ .‬رابطه بین دو برادر در بطن زمستانی‬ ‫یخ زده‪ ،‬گرم می شود‪ ،‬فیلم به نقطه اوج می رسد و به بیننده‬ ‫حسی مثبت می دهد‪.‬‬ ‫نگاه کارگردان‬ ‫در فیلم قوچ ها انچه بیشــتر به چشــم می اید؛ تسلط‬ ‫مشهود کارگردان بر زندگی روستایی در ایسلند است‪.‬گریمور ‬ ‫در مراسم اختتامیه‪ ،‬کارگردان فیلم قوچ ها حضور‬ ‫نداشت و جایزه به یکی از عوامل فیلم اهدا شد‪ .‬برنی‬ ‫سیگوربیورنسن طراح صحنه ایرلندی‪ ،‬یکی از عوامل‬ ‫فیلم «قوچ ها» است که در ایران حضور داشت و جایزه‬ ‫را دریافت کرد‪ .‬او درمورد شــناختش از سینمای ایران‬ ‫گفته است‪« :‬امیدوارم فیلم های ایرانی بیشتری ببینم‪.‬‬ ‫بعد از امدن به اینجا‪ ،‬مالقات با فیلمسازان جدید‪ ،‬واقعا‬ ‫تجربه جالبی برایم بود‪ .‬فیلمی که دیدم و خیلی به ان‬ ‫عالقه مند شدم فیلم «گاو» بود‪ .‬اینکه چطور و در چه‬ ‫شرایطی ساخته شده‪ ،‬انرژی و روحیه ای که بازیگران‬ ‫داشــتند و اینکه چه اتفاق مهمی در ســینمای ایران‬ ‫حساب می شود‪ .‬همچنین اینکه بازیگران‪ ،‬بازیگران‬ ‫تئاتر هســتند همه چیز را جالب تر می کند‪ .‬زیرا در ان‬ ‫زمان معمول نبود افراد دوره هــای خاصی برای بازی‬ ‫در فیلم بگذرانند‪ .‬بازیگــران گروهی از افراد بودند که‬ ‫با هم صمیمی بودند و قصد انجــام کاری خارق العاده‬ ‫را داشــتند‪ .‬به نظرم در دیدن فیلم های ایرانی شروع خوبی‬ ‫داشــته ام‪ ».‬او همچنین تجربه ســفر به ایران را این گونه‬ ‫توصیف کرد‪« :‬شــرکت در جشــنواره ای در ایران از لحاظ‬ ‫فرهنگی بسیار هیجان انگیز است و اینکه ادم های متفاوتی‬ ‫را از مکان های متفاوت دیدم‪ .‬قطعا هر جشنواره ای با دیگر‬ ‫جشنواره ها متفاوت است و اتمسفر خاص خود را دارد‪ .‬انچه‬ ‫مهم است مالقات با افراد تازه است‪ .‬من خیلی مشتاق بودم‬ ‫به ایران بیایم و این کشور را از نزدیک ببینم‪».‬‬ ‫او در مورد علت عدم سفر کارگردان به ایران هم گفته‬ ‫است‪« :‬من تنها به این جشنواره امده ام‪ .‬فیلم حضورهای‬ ‫بین المللی زیادی داشــته و نمی شــد یکی دو نفر در همه‬ ‫جا حضور داشته باشــند‪ .‬تهیه کننده ها هم دارند روی فیلم ‬ ‫جدیدی کار می کنند و خیلی سرشان شلوغ است‪ .‬کارگردان‬ ‫امسال همه جا بوده و سفرهای خیلی زیادی با فیلم داشته‬ ‫است و یک سال دور دنیا گشتن خسته کننده هم می شود‪».‬‬ ‫پسر سیده حبیبه‬ ‫اسماعیل‬ ‫چاپ ششم کتاب زنده یاد فردی‬ ‫زندگینامه شهید معقولی‬ ‫رمان «اســماعیل» نوشــته زنده یاد امیرحسین فردی که شــرح مبارزات یک جوان‬ ‫و شیفتگی او نسبت به انســانیت‪ ،‬ازادگی و اســام است‪ ،‬برای ششــمین بار منتشر شد‪.‬‬ ‫«اسماعیل» شرح مبارزات یک جوان و شیفتگی او نسبت به انسانیت‪ ،‬ازادگی و اسالم است‬ ‫که به تصویر کشیده شده ‪ .‬اتفاقات این داستان در بستر انقالب اسالمی شکل می گیرد‪.‬‬ ‫اسماعیل‪ ،‬تهرانی است و بچ ه جنوب شــهر؛ کمی شر و شور و اندکی متفاوت با دیگر‬ ‫هم ساالنش‪ .‬پدر رفتگرش را در کودکی از دست می دهد و مادر با داشتن خواستگاران متعدد‬ ‫تن به ازدواج نمی دهد تا با همه بضاعتش‪ ،‬پدرانه به جا اورد اداب مادری را!‬ ‫اسماعیل در نوجوانی از درس بیزار می شود و به زور پای ه ششم ابتدایی را تمام می کند‪.‬‬ ‫بعد به سبب گوشه گیری و سر به راهی ســر از قهوه خانه در می اورد‪ .‬چند سالی را به بیکاری‬ ‫و بطالت سپری می کند تا اینکه به مدد یک قاچاقچی! به استخدام بانک شاهی درمی اید‪.‬‬ ‫وضع خانواده را سامان می بخشد و به دختری از محله های مصفای جنوب شهر دل می بندد‪.‬‬ ‫عشقی که جنب ه اثیری اش تا لحظات پایانی همراه مخاطب خواهد ماند‪ .‬سیب سرخ زندگی‬ ‫دوار خود به مسجد کشیده می شود و به کتابخانه داری و بعد از ان‬ ‫اسماعیل صنوبری در چرخ ّ‬ ‫به مدیری قرض الحسنه می رسد و در مسیر انقالب بر خالف منش های غالب روزگار خود‪،‬‬ ‫به روحانیت متمایل می شود‪ .‬داستان با رسیدن به سال های ‪ 55‬و ‪ 56‬به پایان نزدیک شده‬ ‫ولی به اتمام نمی رسد‪ .‬کتاب اسماعیل در مجموع کتابی است که در ان مولف به شناخت‬ ‫زیبایی های زندگی پرداخته اســت‪ .‬در واقع رمان اسماعیل داستانی است که زندگی در ان‬ ‫موج می زند‪.‬‬ ‫«پسر سیده حبیبه» روایت دلدادگی مادر و پسری اســت که هرگز دوری همدیگر را‬ ‫نمی توانند تحمل کنند اما جنگ که اغاز می شــود پســر راهی جبهه می شود و در عملیات‬ ‫خیبر برای همیشــه مفقود االثر می شود و مادر ســال ها در انتظار بازگشت و شنیدن نشانی‬ ‫از او می ماند‪ .‬نویســنده اثر علی مزینانی عســگری تالش می کند تا در این داستان عالوه‬ ‫بر معرفی زوایای پنهان زندگــی عارفانه مهندس‪ ،‬جهادگر و پاســدار شــهید علی مهدی‬ ‫معقولی‪ ،‬مظلومیت و صبر مادران و فرزندان و همسران شهدا را برای خواننده ترسیم کند‪.‬‬ ‫مهندس شهید علی مهدی معقولی متولد ‪ 1338‬منطقه انزلی محله لنگرود است و در رشته‬ ‫مهندسی راه و ساختمان از دانشــکده علم و صنعت فارغ التحصیل می شود و پس از اتمام‬ ‫دوره سربازی به شهرستان نوشــهر مهاجرت می کند و راهپیمایی های ضد رژیم پهلوی را‬ ‫به همراه همفکرانش سازماندهی می کند‪ .‬او پس از به بار نشستن انقالب اسالمی‪ ،‬برای‬ ‫رفع محرومیت در مناطق محروم نوشــهر و چالوس به ویژه کجور تــاش فراوانی می کند‬ ‫و با همین نگاه جهاد ســازندگی را در این شهرســتان بنیانگذاری می کند و پس از مدتی به‬ ‫عنوان معاون طرح و عمران فرمانداری نوشهر منصوب می شود‪ .‬با شروع جنگ تحمیلی به‬ ‫عنوان مسئول مهندسی رزم لشگر ‪ 25‬کربال بارها به جبهه اعزام می شود و نقش ویژه ای در‬ ‫عملیات های والفجر مقدماتی و ‪ 4‬ایفا می کند و با پیوستن به نیروهای قرارگاه خاتم االنبیا ‬ ‫در طراحی پل های شــناور عملیات خیبر و احداث خاکریز فعالیت می کند و در ‪ 12‬اســفند‬ ‫‪ 1362‬به درجه رفیع شهادت نائل می اید اما پیکر مطهرش برای همیشه در سرزمین طالئیه‬ ‫به یادگار می ماند‪.‬‬ ‫فروشنده‬ ‫فیلم اصغر فرهادی در کن‬ ‫عاقبت جشــنواره کــن نتوانســت از کنار نــام اصغر‬ ‫فرهادی‪ ،‬کارگردان مشهور ایرانی عبور کند و اخرین ساخته‬ ‫او در این جشنواره حضور پیدا می کند‪ .‬پیش از این خبرهایی‬ ‫منتشر شده بود که نشان می داد این فیلم در بخش رقابتی‬ ‫جشنواره کن پذیرفته نشده است‪ .‬البته این خبر به سرعت‬ ‫از سوی مسئوالن جشنواره رد شد و انها اعالم کردند که به‬ ‫دلیل به طول انجامیدن مراحل اماده سازی فیلم هنوز موفق‬ ‫به دیدن «فروشنده» نشده اند و پس از تماشای فیلم درباره‬ ‫ان تصمیم خواهند گرفت و سرانجام به صورت رسمی فیلم‬ ‫«فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی را به عنوان بیست‬ ‫و یکمین فیلم رقابت کننده در بخش اصلی معرفی کردند‪.‬‬ ‫روند پذیرش فیلم جدید اصغر فرهادی برای جشنواره کن در‬ ‫این دوره‪ ،‬پس از اعالم نشدن در فهرست های قبلی‪ ،‬شکلی‬ ‫ماراتنی پیدا کرده بود اما به هر ترتیب فیلمی که پیش از این‬ ‫میان ‪ 100‬فیلم برتر احتمالی سال ‪ 2016‬قرار گرفته بود‪ ،‬در‬ ‫ی وایر که این انتخاب‬ ‫این فهرست جای گرفت‪ .‬مجله ایند ‬ ‫را انجام داده درباره این فیلم نوشته است‪« :‬یک فاصله چند‬ ‫ســاله از فیلم اخر فرهادی‪ ،‬یعنی «گذشته» به وجود امده‬ ‫است اما او این روزها مشغول پروژه های تازه ای شده است‪.‬‬ ‫فرهادی به زودی فیلمی را به تهیه کنندگی «پدرو المادوار»‬ ‫در اســپانیا مقابل دوربین می برد اما پیــش از ان و در حال‬ ‫حاضر در ســرزمین خودش‪ ،‬ایران‪ ،‬مشــغول فیلمبرداری‬ ‫فیلم دیگری اســت‪ .‬هنوز جزئیات زیادی درباره این فیلم‬ ‫منتشر نشــده اما می دانیم که داستان به نمایشنامه «مرگ‬ ‫فروشنده» اثر «ارتور میلر» مرتبط اســت‪ .‬شاید یک درام‬ ‫تئاتری یا تجربی تر از ان! باید منتظر بمانیم‪ .‬فیلمبرداری‬ ‫این فیلم در نوامبر اغاز شده‪ ...‬ایا ممکن است این فیلم را‬ ‫در جشنواره برلین ببینیم؟»‬ ‫در این فیلم شهاب حسینی بازیگر فیلم های «درباره‬ ‫الی» و «جدایی» و نیــز ترانه علیدوســتی بازیگر «درباره‬ ‫الی» و «چهارشنبه سوری» از جمله بازیگران هستند‪.‬‬ ‫ی ترانه‬ ‫فیلم فروشنده درباره یک کارگردان تئاتر با باز ‬ ‫علیدوستی است که همراه همسرش با بازی شهاب حسنی‬ ‫به خانه تازه ای نقل مکان می کنند‪ .‬خانه ای که پیش از این‬ ‫زنی به نام اهو با بازی مینا ساداتی ساکنش بوده است‪ .‬این‬ ‫کارگردان تئاتر در حال اجرای نمایشنامه ای از «ارتور میلر»‬ ‫است و زندگی زوج اصلی هم شبیه این نمایشنامه می شود‪.‬‬ ‫زندگی اهو و گذشته اش و صحبت هایی که در مورد او وجود‬ ‫دارد دست از سر این زوج برنمی دارد و ارام ارام زندگی انها را‬ ‫تحت تاثیر قرار می دهد و اولین کسی که سراغ اهو می اید‬ ‫مشکالتی را برای این زوج به وجود می اورد و تحت تاثیر این‬ ‫اتفاقات‪ ،‬زندگی این زوج خشونت امیز می شود‪.‬‬ ‫اصغر فرهــادی در کلکســیون جوایــزش تنها نخل‬ ‫طالی جشنواره کن را کم دارد و باید دید اغاز حضور جهانی‬ ‫«فروشــنده» چه نتیجه ای بــرای او به دنبــال دارد‪ .‬بعد از‬ ‫نمایش در جشــنواره کن‪ ،‬اکران جهانی و همزمان فیلم در‬ ‫ایران اغاز می شود‪ .‬شصت ونهمین جشنواره فیلم کن از ‪11‬‬ ‫تا ‪ 22‬می (‪ 22‬اردیبهشــت تا دوم خرداد) در جنوب فرانسه‬ ‫برگزار می شود و امسال «جورج میلر» کارگردان استرالیایی‬ ‫فیلم «مکس دیوانه‪ :‬جاده خشــم» رئیــس هیات داوران‬ ‫رقابتی ان است‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫جلد زیبای‬ ‫نشریه‬ ‫نیویورکر‬ ‫جلد ویژه‬ ‫اشپیگل برای‬ ‫درگذشت‬ ‫شکسپیر‬ ‫ایا کلینتون‬ ‫می تواند‬ ‫امریکا را‬ ‫نجات دهد‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫رتبه نخست شفافیت مالی‬ ‫در شبکه بانکداری کشور‬ ‫به بانک انصار رسید‬ ‫بازار‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫بانک انصار رتبه نخست شــفافیت مالی را در شبکه‬ ‫بانکداری کشور به دست اورد‪.‬‬ ‫بر اســاس تازه ترین امار اعالم شده از سوی سازمان‬ ‫بورس و اوراق بهادار‪ ،‬بانک انصار همچون سنوات گذشته‬ ‫موفق شــد رتبه برتر را در شــفافیت اطالعات مالی از نظر‬ ‫امتیاز «به موقع بودن» و «قابلیت اتکاء اطالعات»‪ ،‬بین‬ ‫بانک ها به دست اورد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازار یابی وتبلیغات بانک انصار‪،‬‬ ‫اداره نظارت بر ناشران بورسی در گزارش مربوط به دوره ‪12‬‬ ‫ماهه منتهی به ‪ 29‬اسفند ماه‪ ،1394‬اعالم داشت که بانک‬ ‫انصار از نظر «به موقع بودن و قابلیــت اتکاء اطالعات»‬ ‫موفق به کسب رتبه نخســت در بین بانک ها و موسسات‬ ‫مالی و اعتباری و رتبه ششــم در بین شــرکت های بورسی‬ ‫شده اســت‪ .‬همچنین در این گزارش امده است که بانک‬ ‫انصار در دوره های گذشته نیز همواره از نظر این شاخص‬ ‫در رتبه های اول و دوم گروه بانک ها و موسســات مالی و‬ ‫اعتباری قرار داشته است‪.‬‬ ‫اقای یحیــی فروتن‪ ،‬قائــم مقام بانــک انصار طی‬ ‫‪80‬‬ ‫گفت وگویی که پس از اعــام این خبر انجام شــد گفت‪:‬‬ ‫«تبعیت از قوانین حاکمیت شرکتی برای انتشار اطالعات‬ ‫مالی به موقــع و قابل اتــکاء‪ ،‬یــک فاکتور مهم بــر رفتار‬ ‫ســرمایه گذار اســت که می توان بــا رعایــت ان‪ ،‬اعتماد‬ ‫ســرمایه گذاران را نســبت به بازار ســهام بهبود بخشیدتا‬ ‫هم ســرمایه گذاران و هم شــرکت ها از ان بهره مند گردند‬ ‫و ریســک ســرمایه گذاری برای ســرمایه گذاران و هزینه‬ ‫سرمایه برای شــرکت ها کاهش یابد‪ .‬این امر در نهایت به‬ ‫ایجاد منابع تامین مالی با ثبات در شرکت ها خواهد انجامید‬ ‫که از مهمترین انها انتشار سهام عادی است‪ .‬خوشبختانه‬ ‫این اعتماد‪ ،‬بــه لطف زحمــات صادقانه همــکاران ما در‬ ‫بانک انصار زمینه ارائه اطالعات بــه موقع و قابل اتکاء در‬ ‫بازار سرمایه را فراهم کرده و ضمن ارزشمند و با ثبات شدن‬ ‫ارزش ذاتی سهام بانک‪ ،‬نسبت به متوسط صنعت بانکداری‬ ‫از وضعیت خوبی برخوردار بوده و در فرایند افزایش سرمایه‪،‬‬ ‫بیشترین اســتقبال از حق تقدم سهام توســط سهامداران‬ ‫صورت پذیرفته است‪».‬‬ ‫قائم مقام بانک انصار ضمن اشــاره بــه جایگاه بازار‬ ‫ســرمایه هر کشــور در اقتصاد عنوان کرد کــه در صورت‬ ‫دسترسی اســان به اطالعات قابل اتکاء و به موقع توسط‬ ‫ســرمایه گذاران‪ ،‬فرضیه بازار کارا شــکل گرفته و منجر به‬ ‫ایجاد بازدهی متناسب با ریسک انجام شده در بازار و قابلیت‬ ‫نقد شوندگی سریع و اسان و باالرفتن درجه نقدشوندگی در‬ ‫بازار ســرمایه خواهد شــد‪ .‬قائم مقام بانک انصار در ادامه‬ ‫تصریح کرد‪« :‬عدم شفافیت اطالعات باعث افزایش هزینه‬ ‫مبــادالت و ناتوانی بازار ســرمایه در تخصیص بهینه منابع‬ ‫می شود و بنابراین توسعه سازوکار های الزم جهت نظارت و‬ ‫کنترل بر نحوه و چگونگی انتشار اطالعات در بازار سرمایه‬ ‫بسیار مهم است‪».‬‬ ‫ایشــان در پایان بــه لــزوم پایبندی همــه بانک ها و‬ ‫موسســات مالی به رعایت اصول حاکم بر شــفافیت مالی‬ ‫و برخورد قاطــع با ایجاد هرگونه رانــت اطالعاتی در جهت‬ ‫ارتقای ســطح و جایگاه بانک ها در بازارســرمایه به عنوان‬ ‫صنعت اثرگــذار در ایــن بــازار و همچنین اقتصاد کشــور‬ ‫تاکیدکرد‪.‬‬ ‫اداره کل بازاریابی وتبلیغات‬ ‫نخستین روغن موتور خودرو پایه گیاهی‬ ‫کشور رونمایی و به بازار عرضه شد‬ ‫محیط زیست و پژوهش بسیار موفقند و باید ارتباط با مجامع‬ ‫علمی بین المللی و پژوهــش و تحقیــق در مرکز پژوهش‬ ‫شرکت و هلدینگ تاپیکو را جدی تر بگیریم‪».‬‬ ‫همچنین در ادامه این مراســم دکتر علیپور‪ ،‬مشاور‬ ‫عالی معــاون رئیس جمهــور و رئیــس ســازمان حفاظت‬ ‫محیط زیست ضمن تبریک و تشکر به دلیل تولید محصول‬ ‫ســازگار با محیط زیســت گفــت‪« :‬در مجموعه ســازمان‬ ‫محیط زیست و در بخش توسعه فناوری و پژوهش امادگی‬ ‫داریم که با مجموعــه ایرانول در صنعت نفــت گام به گام‬ ‫حرکت کرده و تکنولوژی های ســازگار با محیط زیســت را‬ ‫معرفی کنیم‪».‬‬ ‫وی در ادامــه افــزود‪« :‬امیدواریــم ایرانــول بتواند‬ ‫در معرفــی محصــوالت جدید و ســازگار با محیط زیســت‬ ‫گام های بیشــتری بردارد‪ ».‬مهندس عیســی اســحاقی‪،‬‬ ‫مدیرعامل شــرکت نفت ایرانول نیز در این مراسم گزارشی‬ ‫از فعالیت های انجام شــده شــرکت طی چند ماه گذشته و‬ ‫همچنین برنامه های اینده ارائه داد‪.‬‬ ‫در ادامه این مراســم با حضور شیخ حســنی مشاور‬ ‫مدیرعامل پست توســط دکتر ایت اللهی مدیرعامل شستا‬ ‫از تمبــر یادبود اولیــن محصول روغن موتــور پایه گیاهی‬ ‫کشور«تترا» رونمایی شد‪.‬‬ ‫در این مراســم دکتــر ایت اللهی مدیرعامل شســتا‪،‬‬ ‫مهندس امیر شــقاقی مدیرعامل شرکت تامین نفت و گاز‪،‬‬ ‫مهندس خســروی و دکتر گرزین عضو هیات مدیره شرکت‬ ‫تامین نفت و گاز و مهندس شیری عضو هیات مدیره ستاره‬ ‫خلیج فــارس و مدیرعامل شــرکت مایع ســازی گاز طبیعی‬ ‫ایران‪ ،‬دکترعلیپور مشاور عالی معاون رئیس جمهور و رئیس‬ ‫سازمان حفاظت محیط زیست و دکتر عماد حسینی رئیس‬ ‫هیات مدیره شرکت تامین نفت و گاز حضور داشتند‪.‬‬ ‫نخســتین روغن موتور خــودرو پایه گیاهی کشــور‬ ‫ی با حضور دکتر ایت اللهی مدیرعامل‬ ‫«تترا» طی مراســم ‬ ‫شستا و مسئوالن محیط زیست رونمایی و به بازارعرضه شد‪.‬‬ ‫مهمترین ویژگی های این روغن کاهش الودگی هوا‪،‬‬ ‫کاهش مصرف سوخت‪ ،‬کاهش رسوب در موتور خودرو‪،‬‬ ‫کاهش مصرف روغــن (تبخیر کم)‪ ،‬افزایــش طول عمر‬ ‫موتور و صرفه اقتصادی برای مصرف کننده و دوســتدار و‬ ‫سازگار با محیط زیست است‪.‬‬ ‫به گــزارش روابط عمومــی و تبلیغات شــرکت نفت‬ ‫ایرانول‪ ،‬در این مراســم دکتر ایت اللهی مدیرعامل شستا‬ ‫ضمن تبریــک روز کارگر بــه کارگــران و مدیــران گفت‪:‬‬ ‫«خوشبختانه امروز شــرکت نفت ایرانول توانست با تولید‬ ‫محصــول جدید گیاهی خــود در رفع بعضــی از معضالت‬ ‫زیست محیطی بکوشد و یک قدم به سمت محیط زیست‬ ‫سالم تر‪ ،‬زندگی با رفاه و اسایش بیشتر جامعه بردارد‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬به تمام کســانی کــه ایــده تولید این‬ ‫محصول را ایجاد کردند‪ ،‬به ان پرداختند و زحمت کشیدند‬ ‫تبریک می گویــم و امیدواریم هر روز یــک تفکر جدید در‬ ‫بخش پژوهش و اموزش شرکت نفت ایرانول ترغیب شود‪».‬‬ ‫وی در ادامه گفت‪« :‬دانشــمندان ایرانــی در زمینه‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک دی‪:‬‬ ‫رویکرد تخصیص منابع بانکی‬ ‫باید مبتنی بر اقتصاد مقاومتی باشد‬ ‫شــفیع زاده تصریح کــرد‪« :‬ما فهرســت بلنــدی از‬ ‫موفقیت ها را در سال ‪ 1394‬داریم که بحمدالله مجموعه‬ ‫اقدامات باعث شــد جایگاه بانک دی در نظام بانکی ارتقا‬ ‫پیدا کند و شرایط مناسب تری را به وجود بیاوریم‪ .‬مجموعه‬ ‫اقدامــات و فعالیت هایــی که همــکاران ما انجــام دادند‬ ‫شــرایطی را ایجاد کرد که اعتبار و مقبولیــت بانک دی در‬ ‫بورس‪ ،‬بانک مرکزی‪ ،‬روابط بین بانکی و بین مشــتریان و‬ ‫مخاطبان بر اساس مطالعات و بررسی های انجام شده خوب‬ ‫و پسندیده است‪ .‬امیدواریم همچنان توفیق داشته باشیم‬ ‫این جایگاه را ارتقا دهیم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی به افزایش سرمایه بانک دی از‬ ‫پنج هزار به ‪ 6400‬میلیارد ریال اشاره و خاطرنشان کرد‪« :‬تا‬ ‫پایان ســال ‪ 1394‬تمام اقدامات قانونی در زمینه افزایش‬ ‫سرمایه انجام شده که بسیاری از شاخص های ما را تعدیل‬ ‫می کند‪ .‬همچنین سرمایه تعدادی از شرکت ها را افزایش‬ ‫دادیم‪ ،‬به طوری که با افزایش ‪ 300‬درصدی سرمایه شرکت‬ ‫بیمه دی قدرت توانگری ان برای عملیات بیمه گری باالتر‬ ‫رفت‪ ».‬شفیع زاده دریافت مجوز مرحله دوم ارزی را موفقیت‬ ‫دیگری دانست و گفت‪« :‬در حال حاضر تیم ارزی تقویت‬ ‫شــده و در جهت تقویت حوزه ارزی به زودی مجوز مرحله‬ ‫سوم را نیز اخذ می کنیم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانــک دی به اخذ مجــوز فعالیت مجدد‬ ‫صرافی دی اشاره و خاطرنشــان کرد‪« :‬این مجوز توسط‬ ‫شورای پول و اعتبار تصویب شد و با اصالحاتی که صورت‬ ‫دادیم و تصمیمات اتخاذ شــده با بازگشایی موافقت شد‪.‬‬ ‫اکنون تیم مدیریتی منصوب شــده و فعالیت هایی را اغاز‬ ‫وی با اشــاره به برنامه های ســال ‪ 1395‬گفت‪« :‬در‬ ‫سال جدید رویکردهای ما باید معطوف به اقتصاد مقاومتی‬ ‫باشــد‪ .‬باید به این رویکرد توجه کنیم و ادبیات معطوف به‬ ‫اقتصاد مقاومتی را درک کنیم‪ .‬ما باید به عنوان ســربازان‬ ‫عرصه اقتصــادی‪ ،‬اوال درک درســتی از موضوع داشــته‬ ‫باشــیم و ثانیا در این مسیر کارمان را درســت انجام دهیم‬ ‫و تالشمان این باشــد که رویکردهایمان در سال ‪ 1395‬را‬ ‫معطوف به این ادبیات کنیم‪ ».‬مدیرعامل بانک دی تالش‬ ‫و مجاهــدت در اقتصــاد را از ملزومات اقتصــاد مقاومتی‬ ‫دانســت و گفت‪« :‬بهبود مدیریت کیفیت و بهــره وری از‬ ‫شــاخص های مهم اقتصــاد مقاومتی اســت‪ .‬همچنین‬ ‫استفاده از اقتصاد دانش بنیان‪ ،‬استفاده از فناوری‪ ،‬خوب‬ ‫کار کردن‪ ،‬مبتکرانه کار کردن و استفاده از روش های نو را‬ ‫می توان از ویژگی های اقتصاد مقاومتی دانست‪ .‬ما نباید‬ ‫در گذشته بمانیم ولو اینکه در سال های قبل خوب کار کرده‬ ‫باشیم‪ .‬باید بدانیم االن مقتضیات زمان‪ ،‬خالقیت ها و قوه‬ ‫ابتکار خود را می طلبد‪ .‬باید خالقانه با پدیده های اقتصادی‬ ‫مواجه شویم‪ ،‬نه منفعالنه‪».‬‬ ‫رقابت کاذب و به هم خوردن توازن سود انتظاری‬ ‫وی یکی از دستاوردهای دولت را کنترل تورم دانست‬ ‫و گفت‪« :‬کنترل تورم در حالی انجام شد که از سوی دیگر‬ ‫با رکود مواجه بودیم و حاال باید تالش کنیم که از این رکود‬ ‫خارج شــویم‪ .‬ما به عنوان بخشــی از نظام بانکی در زمینه‬ ‫خروج از رکود و شتاب در رونق نقش داریم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی تصریح کــرد‪« :‬رقابت کاذب و‬ ‫منافع درک اقتصاد مقاومتی برای بانک ها‬ ‫وی ضمن درخواســت از نظام بانکی بــرای تحقق‬ ‫اهداف اقتصاد مقاومتی‪ ،‬بر مســئولیت بانک دی تاکید و‬ ‫اظهار کرد‪« :‬اگر اقتصاد مقاومتی را درک کنیم به دســت‬ ‫خودمان قیمت تمام شده پول را باال نخواهیم برد‪ .‬قیمت‬ ‫تمام شده پول باید پایین بیاید‪ .‬به جای رقابت در نرخ‪ ،‬باید‬ ‫کاری کنیم که رقابت را به سمت خدمات ببریم‪ .‬هرچقدر که‬ ‫خدمت ارائه دهیم و رقابت داشته باشیم نه تنها هیچ ضرر‬ ‫اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی نــدارد بلکه تماما منفعت‬ ‫است و این عین خدمت اســت؛ البته با لحاظ عقالنیت و‬ ‫محاسبه درامد و هزینه‪ .‬خدمت خوب است اما باید رقابت‬ ‫در خدمت باشد که در این صورت هیچ عارضه منفی برای‬ ‫اقتصاد و فرهنگ ایجاد نخواهد شد‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی درخصوص چگونگی تخصیص‬ ‫منابع بانکی گفت‪« :‬در تخصیص منابــع باید رویکردمان‬ ‫مبتنی بر اقتصاد مقاومتی و تقویت سیاســت های دولت‪،‬‬ ‫ایجاد رونق‪ ،‬اشتغال‪ ،‬حمایت از بنگاه های متوسط‪ ،‬خرد و‬ ‫بنگاه های دانش بنیان باشد‪ .‬البته از پولمان هم باید مراقبت‬ ‫کنیم‪ .‬وثیقه و بهداشت اعتباری باید باشــد که اتفاقا جزو‬ ‫عوامل اقتصاد مقاومتی است‪ .‬پول را به هرکسی ندهیم که‬ ‫ان را از بین ببرد بلکه به کسی بدهیم که اهلیت داشته باشد‬ ‫اما به سمت تولید سوق دهیم‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪306‬‬ ‫فهرستی بلند از موفقیت های بانک دی‬ ‫در سال ‪94‬‬ ‫رویکردهای سال ‪ 95‬معطوف به اقتصاد مقاومتی‬ ‫باشد‬ ‫بازار‬ ‫هشتمین همایش تحول در نگاه دی با حضور مدیران‬ ‫ارشــد بانک دی و روسای شــعب سراسر کشــور در جوار‬ ‫هشــتمین ســتاره اســمان امامت و والیت امــام علی بن‬ ‫موسی الرضا(ع) برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابــط عمومی بانک دی‪ ،‬دکتر‬ ‫احمد شــفیع زاده ـ مدیرعامل بانــک دی ـ در این همایش‬ ‫ضمن برشــمردن موفقیت هــا و دســتاوردهای بانک در‬ ‫سال گذشته با اشــاره به نامگذاری سال جدید به «اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬اقــدام و عمل» از ســوی مقام معظــم رهبری‬ ‫برنامه های بانک در این مسیر را نیز تشریح کرد‪.‬‬ ‫کرده که امیدواریم در سال ‪ 1395‬صرافی بتواند به خوبی‬ ‫برنامه هایش را انجام دهد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه در شــرایط ســخت اقتصادی بین‬ ‫‪ 100‬شرکت برتر ‪ 11‬پله رشد داشته ایم‪ ،‬افزود‪« :‬کسب رتبه‬ ‫نخست در شاخص رشد فروش در کشور‪ ،‬دریافت و ارتقای‬ ‫جایزه تعالی سه ستاره سازمانی و قرار گرفتن در سه شرکتی‬ ‫که بیشــترین بهبود کیفیت را در ســال ‪ 1394‬داشته اند‪،‬‬ ‫انتشار اوراق بهادار و صکوک در ســال ‪ 94‬برای اولین بار‬ ‫که زمینه استفاده از ابزارهای بازار پول را فراهم کرد از دیگر‬ ‫موفقیت های سال ‪ 1394‬بود‪».‬‬ ‫شکننده ای در نرخ به وجود امده که باعث شده توازن سود‬ ‫انتظاری در حــوزه اقتصادی به هم بخــورد‪ .‬هیچ صنعتی‬ ‫‪ 20-30‬درصد سود بدون زحمت ندارد‪ .‬پس طبیعی است‬ ‫که افراد سود سپرده گذاری بانکی را می گیرند و تولید را رها‬ ‫می کنند‪ .‬در مســیر اقتصاد مقاومتی باید اشــتغال و رونق‬ ‫شکل بگیرد بنابراین سیستم بانکی باید متناسب با شرایط‬ ‫فعلی که تورم مهار شده‪ ،‬روند خود را اصالح کند‪».‬‬ ‫شفیع زاده خاطرنشان کرد‪« :‬در طول سال های پس‬ ‫از انقالب به جز ‪ 3-4‬سال همواره نرخ سود بانکی پایین تر از‬ ‫نرخ تورم بوده است‪ .‬اما اتفاقی که از سال گذشته تا کنون‬ ‫رخ داده این بوده که نرخ سود بانکی خیلی بیشتر از نرخ تورم‬ ‫است‪ .‬در این شرایط طبیعی است که سپرده گذار و کسی‬ ‫که منابع در اختیار دارد انگیزه ای برای به حرکت دراوردن‬ ‫چرخ های اقتصادی سایر حوزه ها نخواهد داشت بنابراین‬ ‫روندهایی که خالف اقتصاد مقاومتی و خالف تدابیر دولت‬ ‫است‪ ،‬باید اصالح شود‪».‬‬ ‫‪81‬‬