ماهنامه مثلث شماره 314

‫فیشگیت‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و چهارده‪ 5 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫سالم حاج احمد‬ ‫دولت روحانی‬ ‫با صفدرحسینی‬ ‫برخورد میکند؟‬ ‫پروندهای درباره فیلم‬ ‫ایستاده در غبار‬ ‫ایاممکناستسیاستهایخاورمیانهایدولتتغییرکند؟‬ ‫رازهایتغییر‬ ‫اقای امیرعبداللهیان‬ ‫خانهتکانی در پاستور‬ ‫ایا روحانی تغییرات درکابینه را اغاز میکند؟‬ ‫تغییر پایتخت‬ ‫خالفت اسالمی‬ ‫داعش پس از ازادسازی‬ ‫فلوجه به چه سرنوشتی‬ ‫دچار میشود؟‬ ‫کری وکروز معاونان‬ ‫هیالری و ترامپ میشوند؟‬ ‫دو نامزد ریاستجمهوری امریکا‬ ‫باید معاونان خود را انتخاب کنند‬ ‫کمیسیونها‬ ‫در دست اصولگرایان‬ ‫مثلث وضعیت کمیسیونهای‬ ‫مجلس را بررسیکرده است‬ ‫بازگشت به ملیگرایی‬ ‫فریدمن از پایان‬ ‫اتحادیه اروپا سخنگفته است‬ ‫سیاسیبودندیناسالم‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫عید ســعید فطر را بر همۀ مســلمین در‬ ‫مشــارق ارض و مغارب ارض تبریک عرض‬ ‫می‏کنم‪ .‬امید اســت خدای تبــارک و تعالی‬ ‫عبادات مســلمین را در این مــاه بزرگ قبول‬ ‫فرماید و عید را مبارک فرماید‪.‬‬ ‫اسالم دین سیاست است‪ ،‬دینی است‬ ‫که در احــکام او‪ ،‬در مواقف او‪ ،‬سیاســت به‬ ‫وضوح دیده می‏شــود‪ .‬در هر روز اجتماعات‬ ‫در تمــام مســاجد کشــورهای اســامی‪،‬‬ ‫از شهرســتانها گرفته اســت تا دهــات و ُقرا‬ ‫و قصبــات‪ ،‬روزی چنــد مرتبه اجتمــاع برای‬ ‫جماعت‪ ،‬و برای اینکه مسلمین در هر بلدی‪،‬‬ ‫در هر قصبــه‏ای‪ ،‬از احــوال خودشــان مطلع بشــوند؛ از‬ ‫حال مســتضعفین اطالع پیدا بکنند‪ .‬و در هــر هفته یک‬ ‫اجتماع بــزرگ از همه‪ ،‬در یــک محل‪ .‬و نمــاز جمعه؛ که‬ ‫مشتمل[بر]دو خطبه است‪ ،‬که در ان خطبتین باید مسائل‬ ‫روز‪ ،‬احتیاجات کشور‪ ،‬احتیاجات منطقه و جهات سیاسی‪،‬‬ ‫جهات اجتماعــی‪ ،‬جهات اقتصادی طرح بشــود‪ ،‬و مردم‬ ‫مطلع بشــوند بر این مسائل‪ .‬و در هر ســال دو عید‪ ،‬که در‬ ‫ان دو عید مجتمع بشــوند و دو خطبه در ان عید در ان نماز‬ ‫هست‪ .‬در نماز عید دو خطبه هســت؛ که ان دو خطبه هم‬ ‫باید بعد از حمــد و بعد از صلــوات بر پیغمبر اکــرم و ائمه ـ‬ ‫علیهم‏السالم ـ جهات سیاسی‪ ،‬جهات اجتماعی‪ ،‬جهات‬ ‫اقتصــادی‪ ،‬احتیاجاتی کــه کشــور دارد‪ ،‬احتیاجاتی که‬ ‫منطقه دارد در انها طرح بشــود و خطبا مردم را اگاه کنند از‬ ‫مســائل‪ .‬و از همه باالتر‪ ،‬در هر ســال یک مرتبه اجتماع‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ناطق؛محورهم اندیشیگروه هایسیاسی‬ ‫گفت وگوحولکداممحور؟‬ ‫ازرایدادنبهعارفپشیمانیم‬ ‫کمپینعفوبرایجوانهکر‬ ‫‪16- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بازگشتبهملی گرایی‬ ‫دوران رکود‬ ‫روایتتوطئه‬ ‫‪24- 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫خانه تکانیدرپاستور‬ ‫هراساصالح طلبانازبحرانکارامدیدولت‬ ‫کمیسیون هادردستاصولگرایان‬ ‫یارکشیمتخصصان‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫تاریخ‪ :‬مصطفی شوقی (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫در حج‪ ،‬که از همۀ بالد اســامی اشــخاصی که مستطیع‬ ‫هستند واجب شده اســت بر انها که مجتمع بشوند‪ ،‬و باید‬ ‫در انجا مســائل اســام‪ ،‬در ان مواقفی که در حج هست‪،‬‬ ‫در عرفات‪ ،‬بخصوص در ِمنی و بعد در خود مکۀ مکرمه‪ ،‬و‬ ‫بعد در حرم رسول‏اکرم‪ ،‬این مواقفی که در انجا هست‪ ،‬در‬ ‫انجا مردم مطلع بشــوند از اوضاع مملکت و از اوضاع تمام‬ ‫کشورهای اسالمی‪ ،‬و در انجا بالحقیقه یک مجلس عالی‬ ‫است و یک اجتماع عالی برای بررسی به تمام اوضاع تمام‬ ‫کشورهای اســامی‪ .‬پس‪ ،‬مطلب این اســت؛ هر روز در‬ ‫محله‏ها اجتماع و رســیدگی به اوضاع شهر و محله‪ ،‬در هر‬ ‫هفته اجتماع بزرگ در شهرها و در جاهایی که شرایط نماز‬ ‫محقَّق است‪ ،‬برای بررسی به اوضاع شهرستان؛ و باالتر‪،‬‬ ‫اوضاع تمام کشور‪ .‬و در هر سال باز دو اجتماع بزرگ است‬ ‫برای بررسی به اوضاع کشورها‪ ،‬و در هر سال یک اجتماع‬ ‫بسیار بزرگ از تمام ممالک اسالمی برای حج ؛ و ان‬ ‫مواقفی که در حج هســت‪ ،‬اجتماعات در انجا برای‬ ‫رسیدگی به اوضاع تمام کشــورهای اسالمی‪ ،‬تمام‬ ‫اینها مسائل سیاسی هســت و مسائلی است که باید‬ ‫مســلمین به ان توجه داشــته باشــند‪ .‬و مع‏االسف‬ ‫غفلت از این مســائل هســت‪ ،‬غفلت از این مسائل‬ ‫شــده‪ .‬اجتماعات می‏شــود‪ ،‬و از اجتماعات نتیجه‬ ‫گرفته نمی‏شود‪ .‬مجتمع می‏شوند مسلمین در مکۀ‬ ‫مکرمه و در مواقف‪ ،‬لکن مثل اینکه از هم جدا هستند‬ ‫و غریبه هستند! اجتماعات می‏شود در بالد‪ ،‬نمازهای‬ ‫جمعه‪ ،‬نماز عید‪ ،‬لکن افراد مثل اینکه با هم وحدت‬ ‫کلمه ندارند‪ .‬اسالم دعوت کرده است مردم را به این‬ ‫اجتماعات برای مقصدهای بزرگ‪ .‬مقصدهای عالی‬ ‫دارد اسالم دراین اجتماعات‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسننتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪38- 53‬‬ ‫بینالملل‬ ‫رازهای تغییر اقای امیرعبداللهیان‬ ‫پیش درامد ازادسازی موصل‬ ‫تغییر پایتخت خالفت اسالمی‬ ‫‪54-59‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫فیش گیت‬ ‫حد قانونی رعایت نمی شود‬ ‫هر سه قوه باید وارد شوند‬ ‫‪60-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این حاج احمدی است که من روایت کردم‬ ‫زیر ذره بین چشم مردم‬ ‫چه سرسبز بود دره من‬ ‫گزارش یک ادم ربایی‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫فیشگیت‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و چهارده‪ 5 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫سالم حاج احمد‬ ‫دولت روحانی‬ ‫با صفدرحسینی‬ ‫برخورد میکند؟‬ ‫پروندهای درباره فیلم‬ ‫ایستاده در غبار‬ ‫ایاممکناستسیاستهایخاورمیانهایدولتتغییرکند؟‬ ‫رازهایتغییر‬ ‫اقای امیرعبداللهیان‬ ‫ایا روحانی تغییرات درکابینه را اغاز میکند؟‬ ‫تغییر پایتخت‬ ‫خالفت اسالمی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫خانهتکانی در پاستور‬ ‫داعش پس از ازادسازی‬ ‫فلوجه به چه سرنوشتی‬ ‫دچار میشود؟‬ ‫کری وکروز معاونان‬ ‫هیالری و ترامپ میشوند؟‬ ‫دو نامزد ریاستجمهوری امریکا‬ ‫باید معاونان خود را انتخاب کنند‬ ‫کمیسیونها‬ ‫در دست اصولگرایان‬ ‫مثلث وضعیت کمیسیونهای‬ ‫مجلس را بررسیکرده است‬ ‫بازگشت به ملیگرایی‬ ‫فریدمن از پایان‬ ‫اتحادیه اروپا سخنگفته است‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫اتمام حجت‬ ‫خبرنامه‬ ‫سردار قاســم ســلیمانی‪ ،‬فرمانده نیروی قدس ســپاه پاسداران‬ ‫انقالب اســامی در پی اقدام ال خلیفه مبنی بر سلب تابعیت از شیخ‬ ‫عیسی قاسم‪ ،‬رهبر شیعیان بحرین‪ ،‬بیانی ه شجاعانه ای صادر کرد‪ .‬این‬ ‫بیانیه بازتاب های بین المللی زیادی داشته است در خبرنامه این هفته‬ ‫این مساله را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫رهبرمعظمانقالب‬ ‫دردیداربااعضایهیاتدولت‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫موضوعحقوق هاینجومی‬ ‫هجوم به ارزش هاست‬ ‫در شــانزدهمین روز از مــاه مبــارک رمضــان‪،‬‬ ‫رئیس جمهور و اعضــای هیات دولت عصر چهارشــنبه با‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای دیدار کردند‪.‬‬ ‫حضــرت ایت الله خامنــه ای‪ ،‬رهبر معظــم انقالب‬ ‫اسالمی عصر چهارشــنبه در دیدار رمضانی رئیس جمهور‬ ‫و اعضــای هیــات دولــت‪ ،‬بــه تبییــن چنــد حکمــت از‬ ‫نهج البالغه پرداختند‪ .‬ایشان با اشاره به کالمی از حضرت‬ ‫امیرالمومنین(ع) درخصوص نحوه عملکرد در شرایط فتنه‪،‬‬ ‫گفتند‪« :‬حضرت علی(ع) توصیه می کنند که در شــرایط‬ ‫فتنه که تشــخیص حق و باطل برای مردم بســیار مشکل‬ ‫می شود‪ ،‬باید به گونه ای عمل کرد که هیچ بهره ای به نفع‬ ‫فتنه ایجاد نشود‪ ».‬رهبر معظم انقالب اسالمی خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬در شرایط فتنه همچون قضایای سال ‪ ،۸۸‬نباید‬ ‫سخن‪ ،‬سکوت‪ ،‬اقدام و حتی نوع نگرش‪ ،‬موجب تقویت‬ ‫فتنه شــود‪ ».‬حضرت ایت الله خامنــه ای افزودند‪« :‬البته‬ ‫ممکن است برخی افراد به دلیل گرایش های خاص خود‪،‬‬ ‫تمایلی به حضور صریح در مقابل فتنه نداشــته باشــند اما‬ ‫نبایــد از او هم به نفع فتنه بهره برداری شــود‪ ».‬ایشــان با‬ ‫اشــاره به یکی دیگر از حکمت های حضــرت علی(ع) در‬ ‫نهج البالغه‪ ،‬به موضوع نگاه طعمه ای به مسئولیت برای‬ ‫رســیدن به ثروت و امتیازهای خاص پرداختنــد و گفتند‪:‬‬ ‫«چنین نگاهی به مسئولیت که در واقع یک امانت است‪،‬‬ ‫موجب کوچک و حقیر شــدن انســان خواهد شد‪ ».‬رهبر‬ ‫معظم انقــاب اســامی در همین خصوص بــه موضوع‬ ‫اخیر حقوق های کالن اشــاره و تاکیــد کردند‪« :‬موضوع‬ ‫حقوق های نجومــی‪ ،‬در واقع هجوم به ارزش هاســت اما‬ ‫همه بدانند که این موضوع از استثناهاست و اکثر مدیران‬ ‫دستگاه ها‪ ،‬انســان های پاکدست هستند اما همین تعداد‬ ‫کم نیز خیلی بد است و باید حتما با ان برخورد شود‪ ».‬ایشان‬ ‫با اشاره به دستور رئیس جمهور به معاون اول برای پیگیری‬ ‫موضوع‪ ،‬خاطرنشــان کردند‪« :‬این موضوع نباید شــامل‬ ‫مرور زمان شود‪ ،‬بلکه باید حتما به صورت جدی پیگیری و‬ ‫نتیجه ان به اطالع مردم رسانده شود‪ ».‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اســامی گفتند‪« :‬بر اســاس اطالعاتی که به من رسیده‬ ‫است‪ ،‬میزان دریافتی مدیران در بیشتر دستگاه ها‪ ،‬در حد‬ ‫معقول است و دریافتی های کالن‪ ،‬مربوط به تعداد اندکی‬ ‫از مدیران اســت که باید با همین مــوارد اندک هم برخورد‬ ‫قاطعانه انجام شود‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای در بخش پایانی ســخنان‬ ‫خود بــه یکی دیگــر از حکمت های حضــرت علی(ع) در‬ ‫نهج البالغه اشاره کردند و گفتند‪« :‬باید همواره مراقب زبان‬ ‫بود زیرا بسیاری از مشکالت انسان‪ ،‬ناشی از زبان است‪».‬‬ ‫ایشــان تاکید کردند‪« :‬مشکالت ناشــی از مراقبت‬ ‫نکردن از زبان برخی اوقات جنبه های شخصی دارد اما در‬ ‫برخی موارد نیز مشکالت اجتماعی به وجود می اورد که باید‬ ‫بسیار مراقب این موضوع بود‪».‬‬ ‫پیــش از ســخنان رهبر معظــم انقالب اســامی‪،‬‬ ‫حجت االسالم والمســلمین روحانی گزارشی از مهم ترین‬ ‫اقدامات و فعالیت های دولت ارائه کرد‪ .‬در پایان این دیدار‪،‬‬ ‫نماز مغرب و عشــاء به امامت رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫اقامه شد و حاضران روزه خود را همراه ایشان افطار کردند‪.‬‬ ‫گفت وگو‬ ‫حول کدام محور؟‬ ‫رد پای امریکا‬ ‫سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫اول‬ ‫خبرگزاری بحرین هفته گذشــته موضوع لغو تابعیت‬ ‫شیخ عیسی قاســم را با طرح اتهام های واهی تایید کرد‪.‬‬ ‫حاج شیخ عیســی احمد قاســم درازی بحرانی معروف به‬ ‫برجســته شیعه و رهبر‬ ‫شیخ عیسی قاسم ‪ 73‬ســاله ‪ ،‬عالم‬ ‫ٔ‬ ‫شیعیان بحرین و رهبر معنوی انقالب بحرین درسال ‪1937‬‬ ‫درروســتای دراز نزدیکی منامــه پایتخــت کنونی بحرین‬ ‫زاده شد‪.‬شــیخ عیســی از بنیانگذاران «جمعیت بیداری‬ ‫اســامی»‪ ،‬موســس «جمعیت اسالمی روشــنگری» و‬ ‫«مجلس دانشی اسالمی» در دهه پنجاه بوده است‪.‬یاداور‬ ‫می شود‪ ،‬ســرویس امنیتی رژیم ال خلیفه‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫نیز ‪ 8‬نفر از علمای شیعه این کشور را برای بازجویی احضار‬ ‫کرد‪.‬شــیخ مجید المشعل رئیس شــورای علمای بحرین‬ ‫که بزرگ ترین مرکز اسالمی شیعیان این کشور است‪ ،‬در‬ ‫میان احضارشــدگان بود‪ .‬مقام های بحرین علت احضار‬ ‫علمای شــیعه را اعالم نکردند‪.‬شورای علمای بحرین روز‬ ‫چهارشنبه هفته گذشته در بیانیه ای احضار علما و حمله به‬ ‫منازل انها را محکوم و اعالم کرد که نظام حاکم به دشمنی‬ ‫ضد ّیت با علمای شــیعه این کشور برخاسته و می خواهد‬ ‫و ّ‬ ‫نقش انهــا را کمرنــگ کند‪.‬رژیم ال خلیفــه دراقدامی که‬ ‫محکومیت گسترده سازمان های حقوقی بین المللی را به‬ ‫دنبال داشته‪ ،‬تاکنون تابعیت دهها شهروند این کشور را لغو‬ ‫کرده است‪.‬دبیرکل ســازمان ملل از اقدام مقامات بحرین‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫نسبت به سلب تابعیت از شیخ عیســی قاسم به شدت ابراز‬ ‫نگرانی کرد‪ .‬بان­کی­مون همچنین از گزارش­ــهایی که نشان‬ ‫دهنده اعمــال محدودیت بــرای حامیان حقوق بشــر در‬ ‫بحرین و سلب تابعیت انها به ســبب استفاده از حق ازادی‬ ‫بیان و برگزاری تجمعات مسالمت امیز است‪ ،‬نیز به شدت‬ ‫ابراز نگرانی نمود‪.‬در جهت سلب تابعیت از روحانی برجسته‬ ‫بحرینی‪ ،‬سخنگوی دفتر حقوق بشر ســازمان ملل متحد‬ ‫روز سه شــنبه اعالم نمود‪ :‬تصمیم بحرین به سلب تابعیت‬ ‫از ایت الله شیخ عیسی قاســم روحانی برجسته بحرینی بر‬ ‫اســاس حقوق بین الملل به هیچ وجه قابل توجیه نیست‪.‬‬ ‫وی خاطرنشــان کرد‪« :‬اینــک برای همگان ثابت شــده‬ ‫اســت که رژیم ال خلیفه در زمره رژیم هایی قراردارد که با‬ ‫تصمیمات و سیاســت های خود موجــب افزایش تنش و‬ ‫واگرایی در جهان اســام می شوند‪».‬ســازمان دیده بان‬ ‫حقوق بشــر نیز با انتشــار بیانیه­ای دربــاره پیامدهای لغو‬ ‫تابعیت شیخ عیسی قاســم‪ ،‬روحانی بحرینی هشدار داد و‬ ‫تاکید کرد این اقدام‪ ،‬بحرین را وارد سخت­ترین روزها خواهد‬ ‫کرد ‪.‬همچنین مرکز حقوق بشر بحرین نیز با انتشار بیانیه‬ ‫ای ضمن محکوم کردن اقدام رژیم بحرین مبنی بر سلب‬ ‫تابعیت ایت الله شــیخ عیسی قاســم‪ ،‬از مقامات رژیم ال‬ ‫خلیفه خواست برای مجازات ناراضیان و مخالفان سیاسی‪،‬‬ ‫تابعیت انها را سلب نکنند‪ .‬سازمان غیردولتی مرکز حقوق‬ ‫بشــر بحرین در بیانیه خود اعالم کرد‪« :‬از اغاز ســرکوب‬ ‫جنبش اعتراض امیز مخالفان رژیم بحرین از سال ‪،2011‬‬ ‫رژیم ال خلیفه تابعیت دویســت و شــصت و یک معترض‬ ‫سیاسی را سلب کرده است‪ ».‬راجینا شماسانی سخنگوی‬ ‫کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل‪ ،‬در مصاحبه با‬ ‫شبکه المیادین فاش کرد؛ تعداد افرادی که دولت بحرین‬ ‫انان را ســلب تابعیت کرده‪ ،‬بســیار بیشــتر از تعداد اعالم‬ ‫شــده اســت‪ .‬شماســانی همچنین تاکید کرد‪« :‬مقامات‬ ‫بحرینی باید فورا ســلب تابعیت شــهروندان این کشور را‬ ‫متوقف کنند‪ ،‬زیرا این اقدام نقض اشــکار و جدی حقوق‬ ‫بشر است‪».‬‬ ‫نقشه ال سعود‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬هجوم به ارزش‬ ‫افشــای فیش های حقوقــی چند میلیونی‬ ‫مدیران دولتی مســاله مهم ایــن روزهای جامعه‬ ‫شدهاست‪.‬مردمی کهباموجرکودووضعنامناسب‬ ‫اقتصادی مواجه هســتند بزرگترین سوالشــان‬ ‫این است که چرا برخی مدیران دولتی باید چنین‬ ‫ســهمی از خزانه دولت داشته باشــند‪ .‬البته این‬ ‫مساله قابل توجه است که دولت در برخورد اولیه‬ ‫دستورات قاطعی برای پیگیری داده است اما ابعاد‬ ‫این مساله انچنان گسترده است که عدم مواجهه‬ ‫درســت با ان می تواند بدبینی های بسیاری را در‬ ‫ســطح اجتماعی به دنبال داشته باشد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل هم هســت که مقام معظم رهبری در دیدار‬ ‫اخیرشــان با اعضای هیات دولــت فرموده اند‪:‬‬ ‫«موضوع حقوق های نجومــی‪ ،‬در واقع هجوم‬ ‫به ارزش هاســت اما همه بدانند که این موضوع‬ ‫از اســتثناءها اســت و اکثر مدیران دستگاهها‪،‬‬ ‫انسان های پاکدست هســتند‪ ،‬اما همین تعداد‬ ‫کم نیز خیلی بد است و باید حتما با ان ها برخورد‬ ‫شود‪».‬‬ ‫با این تفاسیر به نظر می رسد هم دولت و هم‬ ‫دســتگاه قضایی باید خارج از نوبت و قاطع با این‬ ‫پدیده تاسف بار مواجه شده و ان را برای همیشه‬ ‫از بین ببرند‪.‬‬ ‫‪ l‬پروژه عدم دعوت‬ ‫ســخن گفتــن در مــورد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال اینده از هم اکنون البته‬ ‫ممکن است زود به نظر برسد اما شاید زمان بیان‬ ‫برخی نکات همین حاال باشد‪ .‬حتما همین طور‬ ‫اســت که بر اســاس قانون هر کســی که دارای‬ ‫صالحیت های الزم بــرای این انتخابات باشــد‬ ‫می تواند خود را در معــرض نامزدی قرار دهد‪ .‬در‬ ‫میان اصالح طلبان و حامیان دولت تقریبا اینگونه‬ ‫اســت که بخش غالب خواســتار نامزدی مجدد‬ ‫حسن روحانی هســتند‪ ،‬اما در این سوی میدان‬ ‫اوضاع دیگری حاکم است‪ .‬زمزمه نامزدی برخی‬ ‫چهره هاازهم اکنونشنیدهمی شود‪.‬شایدبهترین‬ ‫توصیه ای که می توان در این مورد در زمان فعلی‬ ‫به ان اشاره کرد این است که باید از برخی چهره ها‬ ‫که معلوم است حضورشــان هم به وحدت لطمه‬ ‫می زنــد و هم برای جناح چندان صورت خوشــی‬ ‫ندارد خواست نامزد این انتخابات نباشند‪ .‬به یک‬ ‫معنا در کنار دعوت باید این پروژه هم دنبال شود‬ ‫کــه از برخی چهره ها خواســت نامــزد انتخابات‬ ‫نشــوند‪ .‬مخصوصا انها که در دوران مسئولیت‬ ‫خود هزینه های زیادی را به جناح و حتی کشــور‬ ‫وارد کردند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫همــه اقداماتی کــه در بحریــن از زمان بازداشــت‬ ‫شــیخ علی ســلمان رخ داده‪ ،‬غیر قانونی بوده است‪ .‬این‬ ‫اقدامــات برخالف قوانیــن بیــن المللی و حقوق بشــر و‬ ‫قوانین داخلی بحرین بوده اند‪ .‬چرا کــه تابعیت حق همه‬ ‫شــهروندان اســت‪ .‬اما اینکه چرا تا به حــال در نهادهای‬ ‫سازمان ملل خصوصا شورای حقوق بشر و شورای امنیت‬ ‫حکمی در جهت محکومیت اقدامات ضد حقوق بشــری‬ ‫دولت بحرین صادر نشده اســت‪ ،‬به دلیل البی انگلیس‪،‬‬ ‫امریکا و عربســتان در این نهادهای سازمان ملل بوده که‬ ‫با مداخله خود ســعی دارنــد‪ ،‬جنایات ال خلیفــه را توجیه‬ ‫نمایند و مانــع صدور حکــم علیــه دولت بحریــن در این‬ ‫مجامع شوند ‪.‬‬ ‫به نظر می رســد رژیم ســعودی که از زمان اشــغال‬ ‫خــاک بحریــن در ســال ‪ 2011‬حاکــم واقعــی بحریــن‬ ‫است‪ ،‬می خواهد پس از بازداشت شــیخ سلمان و منحل‬ ‫کردن جمعیــت الوفاق ضربــه دیگری به مخالفــان وارد‬ ‫کند که فکــر می کند ضربــه کاری به قیام مســالمت امیز‬ ‫انها اســت‪ .‬نکته قابل ذکر دیگر ان اســت که هدف این‬ ‫تصمیــم کنــار زدن طرفــداران فعالیت مســالمت امیز و‬ ‫تضمین کنندگان سوق نیافتن اعتراضات مردمی به سمت‬ ‫انتفاضه است‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫حقوق های نجومی‬ ‫از رای دادن به عارف‬ ‫پشیمانیم‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ناطق؛ محور هم اندیشی گروه های سیاسی‬ ‫ماجرای پیشنهاد جدید حسن روحانی چیست؟‬ ‫حســن روحانی از زمانی که به ریاست جمهوری رفته‬ ‫در شــب های ماه مبارک رمضان افطاری های منظمی را با‬ ‫اقشــار مختلف ترتیب می دهد‪ .‬یک شب میزبان کودکان‬ ‫یتیم می شــود و یک شــب با رسانه ها همنشــین شده و به‬ ‫صحبت های انها گــوش می کند‪ .‬دیدار با فعــاالن زنان و‬ ‫فعاالن سیاســی احزاب هم از برنامه های منظم او در این‬ ‫سال ها بوده است‪ .‬هفته گذشته او در دیدار با احزاب بحث‬ ‫مهمی را مطرح کــرد‪ .‬رئیس جمهوری با تاکیــد بر اینکه‬ ‫«دولت یازدهم یک دولت فراجناحی اســت»‪ ،‬گفت‪« :‬از‬ ‫ابتدای فعالیت دولت تالش داشــتم تا نمایندگان جناح ها‬ ‫با افکار مختلف دور میز دولت و برای ابادانی کشور تالش‬ ‫کنند‪ ».‬دکتر روحانی در این نشســت همچنین به جناح ها‬ ‫و تشــکل های سیاســی پیشــنهاد داد که نمایندگان انان‬ ‫ماهانه نشســتی را برگزار و در ان به بررســی و ارائه راهکار‬ ‫درباره مسائل و معضالت اصلی کشور بپردازند که همگان‬ ‫روی ان اشتراک نظر دارند‪ .‬این اولین بار نبود که موضوع‬ ‫هم اندیشــی میان جناح های سیاســی مطرح شــد‪ .‬سال‬ ‫گذشته و بعد از رسیدن به توافق‪ ،‬کرباسچی دبیرکل حزب‬ ‫کارگزاران در همین جلسه خواستار یک گفت وگوی ملی و‬ ‫برجام داخلی شــده بود‪ .‬این طرح مورد استقبال برخی نیز‬ ‫قرار گرفت‪ .‬امیر محبیان در این باره گفته بود‪« :‬اگر دولت‬ ‫این طرح را جدی می داند‪ ،‬یک کارگروهی از نماینده های‬ ‫دولت و در عین حال برخی از چهره های صاحب اندیشــه‬ ‫در گروه های مختلف سیاســی گرد هــم بیایند‪ ،‬یک طرح‬ ‫اولیه را به صورت ضرب االجل تهیه کنند و در حد رسانه ها‬ ‫مطرح شود و به رسمیت برسد‪ ».‬عالوه بر او کرباسچی نیز‬ ‫از این طرح اســتقبال کرد و گفت که باید این موضوع را به‬ ‫فال نیک گرفت‪ .‬او خواستار این شــده بود که دولت این‬ ‫وظیفه را برعهده گرفته و هرچه زودتر به سرانجام برساند‪.‬‬ ‫اما حمیدرضا جالیی پور‪ ،‬از اعضای شورای مرکزی حزب‬ ‫اتحاد ملت که از احــزاب فعال و تاثیرگــذار اصالح طلب‬ ‫است معتقد بود که اقای ناطق نوری یا جهانگیری یا نجفی‬ ‫یا کاشفی نیروهای خوبی برای این کار هستند‪ ».‬در صورتی‬ ‫که گروه های دیگر نیز از این طرح استقبال کنند‪ ،‬احتمال به‬ ‫ثمر نشستن طرح وجود دارد‪.‬‬ ‫گفت وگو‬ ‫حول کدام محور؟‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫طرح رئیس جمهور برای نشست مشترک گروه های‬ ‫سیاســی که به طور مشــخص هر ماه یک بار خواستار ان‬ ‫شــده بود‪ ،‬می تواند در فرصــت باقی مانده تا ســال اینده‬ ‫ریاست جمهوری سرمنشا اثرات بسیار خوبی باشد‪ .‬جدایی ‬ ‫گروه های سیاســی و ســخن گفتن انها از پشت صفحات‬ ‫روزنامه ها و اظهارنظرهای متقابالنه در این سال ها نشان‬ ‫داده است که نه تنها نتوانسته کمکی به پیشبرد کشور کند‪،‬‬ ‫بلکه این فضای تقابل کشور را به حاشــیه برده و پتانسیل‬ ‫پیشرفت کشور را به هدر داده است‪.‬‬ ‫روحانی می تواند خود (یا با همــکاری دیگر بزرگان)‬ ‫محور وحدت درون گروه های سیاســی ایران باشــد‪ .‬اگر‬ ‫برجام توانســت نــام او را در تاریخ ایران ذیــل یک عنوان‬ ‫خاص بنویســد‪ ،‬به طــور حتــم نزدیک کــردن گروه های‬ ‫سیاسی که شکاف این سال ها موجب دوری بیش از پیش‬ ‫انها شــده نیز می تواند او را بــه رئیس جمهوری منحصر به‬ ‫فرد تبدیل کنــد‪ .‬تمایل خود او نیز بر این اســت که از خود‬ ‫چهره ای اعتدالگرا بسازد اما نه در قامت این مساله‪ .‬برخی‬ ‫گروه های سیاســی اصولگرا تمایل دارند او محور وحدت‬ ‫باشــد‪ .‬اما روحانی این موضوع را در انــدازه خود نمی بیند‬ ‫اما بی شک به ان کمک می کند‪ .‬کسانی چون جالیی پور‬ ‫که از دوم خردادی ها به حســاب می ایند‪ ،‬در پیشــنهادی‬ ‫متفاوت ناطق نوری را برای این کار پیشنهاد می دهند‪ .‬این‬ ‫نشان می دهد که حتی چپ ترین طیف اصالح طلب نیز به‬ ‫محور قرار گرفتن ناطق نوری رضایت دارد‪ .‬اما ایا این تمایل‬ ‫در اصولگرایان هــم وجود دارد؟ به نظر می رســد برخی از‬ ‫گروه های سیاسی اصولگرا بی میل به ایجاد چنین گروهی‬ ‫برای نزدیکی نباشــند‪ .‬اما اینکه چنین وحدتی ذیل محور‬ ‫کدام شــخص انجام شــود به طور حتم نظرات متفاوتی را‬ ‫دربر می گیرد‪ .‬قرار گرفتن بیرون از قدرت در اصالح طلبان‬ ‫انها را یکدست تر کرده است‪ .‬از همین رو بیش از پیش به‬ ‫رفتارهای جمع گرایانه توجه دارند و در این مسیر یکصداتر‬ ‫از گذشــته بروز و ظهور می کننــد‪ .‬این وضعیــت در مورد‬ ‫اصولگرایان کمی متفاوت است‪ .‬نگاهی به انتخابات اسفند‬ ‫گذشــته نشــان می دهد که هر نوع ائتالفی نیز نمی تواند‬ ‫خواسته همه گروه های اصولگرایی را تامین کند‪.‬‬ ‫ماجرایبرکناریاستاندارخوزستان‬ ‫احمدی نژاد و دستور رهبری‬ ‫افطارایرانیباسبزیامریکایی‬ ‫حســین علی امیــری در مراســم تودیــع و معارفــه‬ ‫استاندار خوزســتان با بیان اینکه این جلســه جهت تقدیر‬ ‫اســتاندارقبلی اســت‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬وزیر کشور شخصا به‬ ‫من گفت که استاندار خوزستان پاسخ تلفن معاون سیاسی‬ ‫را نمی دهــد و از من درخواســت کرد که با اقــای مقتدایی‬ ‫صحبت کنم‪ .‬به اســتاندار ســابق گفتم که ایــن تغییرات‬ ‫به صالح و درســت نیست و از‬ ‫لحاظ قانونــی نیز وزیــر قبول‬ ‫نمی کند‪.‬ازویبسیاردرخواست‬ ‫کردم کــه انتصابــات را انجام‬ ‫ندهد و مخالفت وزارت کشــور‬ ‫را نیز به او اعالم کرده بودم اما‬ ‫اســتاندار این موضوع را قبول‬ ‫نمی کرد‪».‬‬ ‫موســی قربانی‪ ،‬نماینده‬ ‫ چهــاردوره مجلــس گفــت‪:‬‬ ‫«احمدی نژاد حتما در انتخابات‬ ‫حاضرخواهدشدمنتهابهشرطی‬ ‫که بتواند موانع ایجاد شــده را از‬ ‫پیش پای خود بــردارد‪ .‬در زمان‬ ‫ریاســت جمهوری او اتفاقــات‬ ‫زیادی افتاد‪ .‬احمدی نژاد اعالم‬ ‫کردقانونرااجرانمی کنمواجراهمنکرد‪.‬دستوراترهبریرابا‬ ‫کندییاباناراحتیاجرامی کرد‪.‬هنوزکشورمابه گونه اینیست‬ ‫کهمسئولیبتواندازفرمایشاترهبریسرپیچیکند‪.‬برخیاز‬ ‫مردم که به احمدی نژاد رای دادند‪ ،‬نگران تکرار این رفتار در‬ ‫صورت حضور و پیروزی او در انتخابات سال اینده هستند‪».‬‬ ‫خبرانالیناینخبررامنتشرکرد‪.‬‬ ‫بر اســاس امار گمرک در دو ماه نخست سال جاری‬ ‫‪ 83‬هزار و ‪ 127‬تن کاال بــه ارزش ‪ 51‬میلیون و ‪ 344‬هزار‬ ‫و ‪ 273‬دالر از امریــکا به ایران صادر شــد‪ .‬لوبیای ســویا‬ ‫صدرنشــین کاالهای وارداتــی از امریکا بــود که بیش از‬ ‫‪ 60‬هزار تن از این کاال به کشــور وارد شــد‪ .‬در رتبه بعدی‬ ‫کاالهای وارداتی از این کشور داروهایی که تولید داخلی‬ ‫نداشــتند‪ ،‬بود که بیش از سه‬ ‫میلیون دالر صرف واردات این‬ ‫محصول به کشــور شد‪ .‬نکته‬ ‫قابل توجه این اســت که ذرت‬ ‫دامی سومین کاالی وارداتی‬ ‫از ایاالت متحده امریکا بود که‬ ‫بیش از دو میلیون دالر صرف‬ ‫واردات ان به کشور شد‪.‬‬ ‫چرا عارف کاندیدای ریاست کمیسیون نشد؟‬ ‫در رای گیری کمیســیون های‬ ‫مجلــس‪ ،‬زاهــدی وزیــر دولــت‬ ‫احمدی نژاد به ریاســت کمیســیون‬ ‫امــوزش مجلــس دهــم رســید‪.‬‬ ‫این درحالی بــود که عــارف در این‬ ‫کمیســیون عضویت دارد و بسیاری‬ ‫معتقــد بودنــد کــه او ریاســت این‬ ‫کمیسیون را برعهده خواهد گرفت‪،‬‬ ‫اما در ناباوری بســیاری عارف اصال‬ ‫برای این کمیســیون کاندیدا نشد‪.‬‬ ‫شواهد نشان می دهد که عارف بعد‬ ‫از انکه نتوانست در انتخابات هیات‬ ‫رئیســه مجلس بر علی الریجانــی غلبه کند دچــار نوعی‬ ‫دلخوری از اصالح طلبان شده است‪ .‬هنوز مشخص نیست‬ ‫درگیری عارف در درون جبهه اصالحات با چه کسانی است‬ ‫و البته به کجا خواهد انجامید‪.‬‬ ‫بعد از عدم توفیق عارف در انتخابات هیات رئیســه‬ ‫موقت او در انتخــاب هیات رئیســه دائم کاندیدا نشــد‪.‬‬ ‫رفتار عارف در روز انتخابات کمیســیون اموزش نیز نشان‬ ‫می دهد او از ســر دلخــوری اصالح طلبان بــه این رقابت‬ ‫وارد نشده اســت‪ .‬به اعتقاد برخی عارف به دنبال این بود‬ ‫که بتواند با تکیه بر حمایت های دولت روحانی به ریاست‬ ‫مجلس برسد اما بعد از اینکه در این کار موفق نبود از انها‬ ‫دلزده شده است‪ .‬انتظار عارف این بود که دولت از طریق‬ ‫البی های خودش بتواند نمایندگان را برای ریاست او اماده‬ ‫کند‪ .‬اما دولت روحانــی تصمیم گرفت هیــچ دخالتی در‬ ‫انتخابات هیات رئیسه مجلس نداشته باشد و این موضوع‬ ‫را به صورت علنی اعالم کرد‪ .‬در همیــن رابطه جواد روح‬ ‫از نویسندگان نشــریه صدا در متن کوتاهی که در صفحه‬ ‫شخصی خودش در اینستاگرام منتشــر کرد‪ ،‬انتقاد تندی‬ ‫را به عارف داشت و نوشت که از رای به او پشیمان است‪.‬‬ ‫این روزنامه نــگار اصالح طلب از عارف اعــام برائت و از‬ ‫کسانی که از انها خواســته بود به عارف و لیست امید رای‬ ‫بدهند عذرخواهی کرد و نوشــت‪« :‬خیلی نجابت به خرج‬ ‫می دهم که بیش از این چیزی نمی گویم؛ اما رای خود را‬ ‫از شما پس می گیرم تا بیش از این‪ ،‬به خود توهین نکرده‬ ‫باشم‪ .‬از همه دوستانی هم که انها را در مجله یا این صفحه‬ ‫به رای دادن به شــما دعوت کردم‪ ،‬پوزش می خواهم‪».‬‬ ‫توهم اتاق فکر‬ ‫تخریب‬ ‫پوتینسخنانمنتسببهخودش‬ ‫درباره ترامپ را رد کرد‬ ‫والدیمیــر پوتیــن‪ ،‬رئیس جمهــوری روســیه جمعــه‬ ‫در میزگردی بــا حضور فرید زکریا در ســن پترزبــورگ گفت‪:‬‬ ‫«ان طــورکهدرگزارش هاامدهمنپیش ترباشــوروشــوق‬ ‫و اشــتیاق چندانی درباره نامزد جمهوریخواهــان امریکا در‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریصحبتنکردهواوراموردستایش‬ ‫قرارنداده ام‪.‬منتنهاگفتمکهاو(دونالد ترامپ)فرد«روشنی»‬ ‫است‪.‬مگرروشننیست؟هست‪.‬‬ ‫چراهمیشهمعنایصحبت های‬ ‫مرا عوض می کنیــد؟» درحالی‬ ‫که به انتخابات امریکا نزدیکتر‬ ‫می شویماظهارنظررهبرانجهان‬ ‫درباره این مساله بازتاب فراوانی‬ ‫پیدامی کند‪.‬‬ ‫علیمحمــد بشــارتی بــا‬ ‫انتقــاد از پرداخت حقوق های‬ ‫نجومــی ضمــن بیــان اینکه‬ ‫دریافتی دولتی ها و مجلسی ها‬ ‫قابــل قبــول اســت‪ ،‬افــزود‪:‬‬ ‫«بعضــی از مدیــران در بیش‬ ‫از ‪ 12‬اجــاس شــرکت کرده‬ ‫و برای هر اجــاس رقم های‬ ‫نجومی دریافت می کنند‪ ».‬بشــارتی با اشــاره به ســوابق‬ ‫خدمتی اش‪ ،‬اظهارکرد‪« :‬بنده بعد از ‪ 50‬سال بازنشستگی‬ ‫و خدمــت در ســپاه پاســداران و وزارت کشــور‪ ،‬کمتر از‬ ‫ پنج میلیون تومان حقوق دریافت می کنم‪ ».‬وزیر پیشین‬ ‫کشــور با بیان اینکه در کشــور بعضی از افراد ‪ 70‬میلیون‬ ‫تومان حقوق می گیرنــد‪ ،‬گفت‪« :‬اینها بــرای جمهوری‬ ‫اســامی و مردم ایثارگر ما که در هر شرایطی از انقالب و‬ ‫رهبری حمایت کردند‪ ،‬خوب نیست‪».‬‬ ‫احتمال ریاست کاظم جاللی‬ ‫بر فراکسیون اعتدال‬ ‫اردشــیر نوریان‪ ،‬نماینده‬ ‫شــهرکرد در مجلس شــورای‬ ‫اســامی دربــاره تشــکیل‬ ‫فراکسیون اعتدال اظهار کرد‪:‬‬ ‫«اگر این فراکســیون شــکل‬ ‫بگیرد و راه بیفتد‪ ،‬با دیدگاه های‬ ‫مــا همخوان تــر اســت و بــه‬ ‫عضویت ان در خواهیم امد‪».‬‬ ‫وی درباره اعضای احتمالی هیات رئیســه این فراکسیون‬ ‫و احتمال ریاســت کاظم جاللی در ان‪ ،‬خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«این مســاله طبیعتا بســتگی به تعداد اعضــا و همچنین‬ ‫اشخاصی دارد که در ان حضور دارند و اهمیتی ندارد که چه‬ ‫کسی رئیس باشد و مهم اصل شکل گیری این فراکسیون‬ ‫اســت‪ ».‬نوریان افزود‪« :‬اقای جاللی یکی از همکارانی‬ ‫است که در این زمینه فعالیت دارند و وی نیز می تواند گزینه‬ ‫ریاست باشد‪».‬‬ ‫احضار به دادسرا با شکایت برادر‬ ‫رئیس جمهور‬ ‫ســجاد به پســند‪ ،‬مدیر‬ ‫کانــال تلگرامــی بازتــاب در‬ ‫گفت وگویــی‪ ،‬بــا اشــاره بــه‬ ‫احضار یکــی از مدیــران این‬ ‫کانال به دادسرا اظهارداشت‪:‬‬ ‫«وکیل اقای فریدون شــخصا‬ ‫از کانال بازتاب شــکایت کرده‬ ‫و رئیس دفتــر جهانگیــری نیز‬ ‫پیگیر این موضوع است‪ ،‬قرار است شنبه به دادسرا برویم‬ ‫و طی الیحه ای‪ ،‬مستندات و اخبار بازنشر را ارائه دهیم‪».‬‬ ‫وی درباره کانال تلگرامی بازتاب گفــت‪« :‬این کانال کال‬ ‫‪ 3‬هزار عضو دارد که در مقایسه با کانال های خبری دیگر‪،‬‬ ‫اعضایش کمتر هستند و همه خبرها نیز به صورت بازنشر و‬ ‫یا گلچین خبرهای معتبر در سایت منتشر می شود؛ از این‬ ‫رو‪ ،‬ســند محرمانه یا اینکه تولید محتوا داشــته باشیم‪ ،‬در‬ ‫کانال وجود ندارد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫و‬ ‫حجت االســام‬ ‫المســلمین جعفر شجونی‪ ،‬در‬ ‫واکنش به ســخنان محمدباقر‬ ‫نوبخت مبنی بر تشــکیل اتاق‬ ‫فکر علیه دولــت‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫«دولت با کارهای خودش سبب شــده که این توهم برای‬ ‫دولتمردان به وجود اید که علیه انها اتاق فکر تشکیل شده‬ ‫اســت‪ ،‬در حالی که این دولت مورد حمایت رهبری است و‬ ‫کسی حال و حوصله تشکیل اتاق فکر علیه ان را ندارد‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬مسئوالن دولت به جای انتقاد از عملکرد‬ ‫دو دولت گذشته‪ ،‬کار خودشان را انجام دهند و منتقدان را‬ ‫بی سواد و بی شناسنامه نخوانند‪ ،‬هرچند که کسی به حرف‬ ‫ما گوش نمی دهد‪».‬‬ ‫ایــن اظهارنظــر بازتاب زیــادی در‬ ‫میان فعاالن سیاســی و رســانه ای‬ ‫اصالح طلبان داشت و محل بحث و‬ ‫گفت وگوی فراوانی شد‪.‬‬ ‫اختالفات میــان کارگــزاران‬ ‫ســازندگی و عارف از مدت ها پیش‬ ‫اغاز شــده بود‪ .‬کارگــزاران برخالف‬ ‫ســایر گروه های اصالح طلب مایل‬ ‫به ریاست عارف بر مجلس نبود و در‬ ‫این مســیر هم هیچ تالشی نکردند‪.‬‬ ‫اما اینکه حاال چــرا از عارف ناراحت‬ ‫هستند مشخص نیســت‪ .‬عارف که‬ ‫تا روز رای گیــری هیات رئیســه موقت حضور رســانه ای‬ ‫چشمگیری داشت‪ ،‬هم خود او و هم نزدیکان رسانه ای او‬ ‫فعالیت زیادی داشتند‪ .‬اما بعد از انکه نتوانست در مقابل‬ ‫علی الریجانی به پیروزی دست پیدا کند دیگر هیچ خبری‬ ‫از او دیده نشــد؛ نه مانند دیگر نمایندگان فعالیت کرد و نه‬ ‫مانند دیگران حتی مصاحبه ای داشــت‪ .‬او البته همچنان‬ ‫ارتباطــش را بــا اصالح طلبان حفــظ کرده و بســیاری از‬ ‫اصالح طلبان هفته گذشته افطار را میهمان عارف بودند‪.‬‬ ‫همچنین در حالی که زمزمه هایی حاکی از ریاســت عارف‬ ‫بر مرکز پژوهش های مجلس به گوش می رســید‪ ،‬کاظم‬ ‫جاللی از ســوی علی الریجانی به این ســمت معرفی شد‬ ‫تا این اخرین امید اصالح طلبان بــرای تغییر چهره هیات‬ ‫رئیســه مجلس هم با ناکامی روبه رو شود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این تازه ســراغاز اتفاقات مربوط به این اختالفات باشــد‬ ‫و هنوز تمام ماجرا بر مال نشــده اســت‪ .‬اما قدر مسلم این‬ ‫است که عارف بعد از انکه نتوانست رئیس مجلس شود‪،‬‬ ‫فعالیت خــود را نیز متوقف کرد‪ .‬در جریان نزدیک شــدن‬ ‫به انتخابات فراکسیون ها نیز هیچ فعالیت چشمگیری از‬ ‫او دیده نشــد‪ .‬بیش از عارف افرادی چون وکیلی و الیاس‬ ‫حضرتی به همراه دو نایب رئیس مجلس که به اصالحات‬ ‫نزدیک بودند فعالیت داشــتند‪ .‬ظاهرا این اغاز یک مسیر‬ ‫تازه در مورد عارف است‪ .‬برخی از رسانه های اصالح طلب‬ ‫معتقدند که احتمال کاندیدا شــدن عارف برای انتخابات‬ ‫ســالل ‪ 96‬نیز وجــود دارد‪ .‬روزنامه ارمان که بــه ایت الله‬ ‫هاشــمی نزدیک اســت از رســانه هایی اســت که چنین‬ ‫اعتقادی را در یک گزارش به صورت علنی بیان کرده بود‪.‬‬ ‫بشارتی‪ :‬برخی ‪ 70‬میلیون حقوق‬ ‫می گیرند‬ ‫خبرنامه‬ ‫از رای دادن به عارف پشیمانیم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار شاعران و اهالی فرهنگ با رهبر انقالب‬ ‫دیدار ورزشکاران با رئیس جمهور‬ ‫چهلمین روز شهادت سردار محمد ناظری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫شخصیت ها در مجلس ترحیم حمید سبزواری‬ ‫عکس یادگاری وزیر بهداشت با کارگران‬ ‫استقبال اوالند از ظریف‬ ‫جوانی که می خواست ترامپ را بکشد‬ ‫اعتراض به سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫انفجار لوله گاز در فلکه اول شهران‬ ‫مراسم تجلیل از خانواده شهدای مدافع حرم‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬اقدامات حاکمیت بحرین در راستای پازلی است‬ ‫که عربستان برای این کشور طراحی کرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬اتهامــات هــواداران تیم ها در فضــای مجازی‬ ‫نباید مبنای عمل و واکنش مسئوالن وزارت ورزش‬ ‫قرار بگیرد و اساســا هم کار درستی نیست‪ .‬دعوای‬ ‫کــی روش و برانکو هــم حاصلی جــز ناامید کردن‬ ‫مردم ندارد‪.‬‬ ‫‪ l‬در مورد محکومیت اقدام بحرین در مورد شــیخ‬ ‫عیسی قاسم ایا در حد بیانیه دادن کفایت می کند؟‬ ‫اگر کار به دست وزارت خارجه سپرده شود‪ ،‬سرنوشت‬ ‫شیخ نمر برای اون قابل تصور نیست؟‬ ‫‪ l‬مطالب دو هفته قبل شــما در مورد عارف درست‬ ‫نبود‪ .‬عارف از دایره اصالح طلبان خارج نمی شود و‬ ‫حتی اگر بشود هم به تنهایی وزنی نخواهد داشت و‬ ‫اصالح طلبان از او عبور خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬گفت وگوی هفته پیش با اقــای مصباحی مقدم‬ ‫جالب بود‪ .‬متاسفانه خیلی ها نمی خواهند باور کنند‬ ‫که کشور به عقالنیت و ارامش نیاز دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا اصولگرایان تا ایــن اندازه به امدن و نیامدن‬ ‫احمدی نژد اهمیت می دهند‪ ،‬مگــر رهبری نگفتند‬ ‫و هشــدار ندادند زودتر از موعد نباید کشــور را وارد‬ ‫فضای انتخابات کرد؟‬ ‫‪ l‬اصالح طلبــان بــا تعییــن نتیجــه انتخابــات‬ ‫هیات رئیســه کمیســیون ها با واقعیت برد و باخت‬ ‫خــود در انتخابات گذشــته روبه رو شــدند‪ .‬به عالم‬ ‫واقعیت خوش امدید‪.‬‬ ‫‪ l‬ائتــاف برجامیان شــاید امر مطلوبی باشــد اما‬ ‫اینکه اصولگرایان بخواهند ان را تبلیغ و ترویج کنند‬ ‫بیرون رفتن از دایره سیاست ورزی هویت دار است‪.‬‬ ‫‪ l‬امر به معــروف و نهی از منکر کــه فقط حجاب‬ ‫نیست‪ ،‬همین افشای حقوق های نجومی خودش‬ ‫امر به معروف و نهی از منکر است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪ l‬متاســفانه در دوره ای کــه رهبــری از برپا کردن‬ ‫افطاری های ســاده ســخن گفتنــد‪ ،‬افطاری های‬ ‫تجمالتــی روز بــه روز بیشــر می شــود‪ .‬ســری به‬ ‫رستوران های خوب و منوهای انها بزنید‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫حقوق هاینجومی‬ ‫فیش های حقوق نجومی همچنان سروصدای خود‬ ‫را در فضای مجازی ادامه می دهد ‪ .‬هفته گذشــته کاربران‬ ‫شبکه های مجازی با انتشار فیش های حقوق برخی فعاالن‬ ‫سیاسی از ســایر اعضای دولت و همچنین فعاالن سیاسی‬ ‫دیگر خواســتند تا فیش های حقوق خود را منتشر کنند‪ .‬در‬ ‫همین رابطه یاســر جبرائیلی به فیش حقوق صفارهرندی‬ ‫اشــاره کرده بود که ســه میلیون تومان حقــوق می گیرد‪.‬‬ ‫فعاالن عرصه مجــازی که بخشــی از انهــا اصالح طلب‬ ‫بودنــد در مــورد فیــش حقوق‬ ‫صفدر حسینی از وزرای دولت‬ ‫اصالحات اعتراض داشــتند و‬ ‫موجب شد تا جدال های لفظی‬ ‫در ایــن رابطه به وجــود بیاید‪.‬‬ ‫حمیــد ابــک از روزنامه نگاران‬ ‫اصالح طلب در این باره نوشت‪:‬‬ ‫«فیش حقوقی صفدر حسینی‪،‬‬ ‫اگر واقعی باشد‪ ،‬بهترین دلیل‬ ‫اســت برای اینکه این نوشــته‬ ‫سرشار از زبانه های اتش خشم‬ ‫باشــد‪ .‬امید که یک القبایــی چون من‪ ،‬متهــم به ریختن‬ ‫اب در اســیاب مخالفان دولت و اصالحات نشود که اصال‬ ‫بشود؛ سر و تهش چیست که نگران عواقبش باشیم ؟» او به‬ ‫انتشار این فیش ها اشاره کرده و ادامه می دهد‪« :‬معترضان‬ ‫اشفته شده اند‪ :‬اگر این است پس ان همه افشاگری درباره‬ ‫دولت قبلــی به چه نیــت و هدفی بود؟ اگر این اســت پس‬ ‫شعار خدمت رسانی و اولویت دادن به بهبود زندگی مردم را‬ ‫باید بر در کدامین کوزه نهاد؟ موافقان استدالل هایشان را‬ ‫ردیف کرده اند‪ :‬یک) استخدام یک متخصص در نهادی‬ ‫دولتــی نیازمند صرف هزینــه ای هنگفت اســت؛ وگرنه او‬ ‫چرا باید نفع شــخصی خود در بخش خصوصــی را رها کند‬ ‫و به بدنه دولت یا نهادهای عمومی بپیوندد؟ (اســتداللی‬ ‫اشنا در دادگاه غالمحسین کرباســچی)‪ .‬دو) مهم نیست‬ ‫مدیر چقدر می گیــرد وقتی کار «مهــم»ی انجام می دهد‬ ‫و گرهی فروهشته را می گشــاید‪ .‬این نگاه های «چپ» را‬ ‫باید کنار گذاشــت تا مملکت پیشرفت کند‪ .‬سه) تخصص‬ ‫قیمت ندارد‪ .‬اگــر این هزینه را نپردازیــم مجبوریم با ارقام‬ ‫کم نیروهای ناشی اســتخدام کنیم و خســارت استخدام‬ ‫انان بســیار بیشــتر از هزینه ای اســت که برای استخدام‬ ‫متخصصــان می کنیم؛ چراکــه انها قرار اســت میلیاردها‬ ‫تومان پول بیت المــال را به بهترین شــکل هزینه کنند‪».‬‬ ‫این روزنامه نگار در ادامه می پرسد‪ « :‬چرا نمی گویید دولت‬ ‫مستضعفین برای اســتخدام مدیران مخلص و خدومش‬ ‫باید پول خون پدر من و شما را بدهد؟ الاقل منت ادم ها به‬ ‫دوشمان نمی ماند که در هر مصاحبه و در اغاز هر انتخاباتی‬ ‫دم از خدمت به مردم و وطن پرستی بزنند و قبلی ها را متهم‬ ‫کنند که به فکر جیب خودشان‬ ‫بودند‪ .‬شعار دولت مستضعفان‬ ‫دادن مالیات دارد رفقا‪ .‬چرا یک‬ ‫باربرایمردممحاسبهنمی کنید‬ ‫کههیچمدیردولتی ایباحقوق‬ ‫ماهی ده میلیون تومان امروز‬ ‫هــم نمی توانــد با ســه فرزند‪،‬‬ ‫منزل سیصد متری در نیاوران‬ ‫داشــته باشــد و برای هر کدام‬ ‫از فرزندانش ســانتافه و پرادو‬ ‫بخرد و بفرستدشــان ینگه دنیا‬ ‫تا تبدیل به سرمایه های فرهنگی نظام شوند؟ اینکه بنشینیم‬ ‫تا وقتی گندش درامد‪ ،‬ناگهان نسخه های بانک جهانی را‬ ‫ی بپیچیم که تا دیروز برایشان از اقتصاد اسالمی‬ ‫برای مردم ‬ ‫و خط امام می گفتیم‪ ،‬کمی ماست خوری اضافی است‪ ».‬او‬ ‫در ادامه این متن که در فضای مجازی بازتاب زیادی داشت‬ ‫نوشت‪« :‬زحمت بکشید یک مورد فقط یک مورد از موفقیت‬ ‫این ادم ها در بخــش خصوصی را ذکر کنید‪ .‬مگر هشــت‬ ‫سال وقت نداشــتند؟ یک نانوایی با پول خودشان تاسیس‬ ‫کردند؟ یک موسسه و شرکت بدون رانت را ه انداختند؟ یک‬ ‫رسانه فسقلی را توانستند اداره کنند؟ ولم کنید اقا ولم کنید‪.‬‬ ‫پرونده «فیش های الوده»‪ ،‬حیثیت دولت اعتدال و ابروی‬ ‫اصالح طلبان را هدف رفته اســت‪ .‬کار دشمنان است؟ به‬ ‫جهنم‪ .‬دسیســه افراطیون اســت؟ به درک‪ .‬مساله روشن‬ ‫و واضح اســت‪ .‬این اتفاق یا افتاده یا نــه‪ .‬اگر افتاده عقل‬ ‫داشته باشید و بسته به نوع نگاه تان به موضوع‪ ،‬موضعگیری‬ ‫«رسمی» کنید تا تکلیف مردم با شما روشن شود‪ .‬اگر هم‬ ‫نیفتاده در اولین فرصت اسناد مربوطه را منتشر کنید تا کار‬ ‫از کار نگذرد‪».‬‬ ‫قالیباف‪ :‬در مورد حادثه‬ ‫اظهارنظر سیاسی نکنید‬ ‫‪ l‬حقوق های نجومی در سال های گذشته هم به‬ ‫مدیران ارشد پرداخت شده اســت‪ .‬پس نهادهای‬ ‫نظارتی کجــا بوده اند؟ با این حال باید از رســانه ها‬ ‫برای افشای انها تشکر و قدردانی کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬از صف طوالنی سبد کاال در این روزهای گرم برای‬ ‫مردم روزه دار چه بگویم که ناگفتن اش بهتر است!‬ ‫عارف‪ :‬بی انگیزه و قهر نیستم‬ ‫کاربراناینترنتیدرفضایمجازیباتشکیلکمپین های‬ ‫متعدد و درخواست های بسیار از پلیس فتا خواستند تا عفو یا‬ ‫تخفیفی در پرونده این جوان صورت بگیرد تا او هشت سال‬ ‫برای سپری کردن محکومیتش در جوانی به زندان نرود‪ .‬در‬ ‫پانزدهمین قسمت از برنامه «ماه عسل» جوانی ‪ 20‬ساله به‬ ‫نامشایانازاهوازمیهماناحسانعلیخانیشد‪ .‬پسازانکه‬ ‫شایان؛ داستانش را تعریف کرد‪ ،‬کاربران اینترنتی در فضای‬ ‫مجازیباتشکیلکمپین هایمتعددودرخواست هایبسیار‬ ‫از پلیس فتا خواســتند تا عفو یا تخفیفی در پرونده این جوان‬ ‫صورت بگیرد تا او‪ 8‬سال برای سپری کردن محکومیتش در‬ ‫جوانی به زندان نرود‪ .‬این پسر هکر اهوازی‪ ،‬از شروع کارش‬ ‫گفت‪«:‬اولینبارایمیلیکیازدوستانبودکهدنبالپسوردش‬ ‫ی و مهم را هــک کردم‪».‬‬ ‫بودم و بیشــتر ایمیل های قدیمــ ‬ ‫علیخانیازاولینباریکهازحسابفردیپولبرداشتکرد‪،‬‬ ‫پرسید و شــایان گفت‪« :‬قرار بود از یک حسابی پولی بردارم‬ ‫اما اینترنتم قطع شد و متوجه شدم مودم سوخته‪ .‬اولین بار به‬ ‫خاطر خرید مودم‪ ،‬حدود‪ 170‬هزار تومن از یکی از حساب ها‬ ‫برداشتم‪ ».‬شایان‪ 20‬ساله که هم اکنون به وسیله وثیقه ازاد‬ ‫شده‪ ،‬فیشینگ و جعل حساب را با برداشت‪ 170‬هزار تومان‬ ‫از حساب فردی شروع کرده است و بعد از مدتی توسط پلیس‬ ‫شناســایی و در دادگاه به‪ 8‬سال حبس محکوم شد‪ .‬میهمان‬ ‫جنجالی «ماه عســل» واکنش های مختلفــی را در فضای‬ ‫مجازیبههمراهداشت‪ .‬درهمینراستاسرهنگعلیخلیلی؛‬ ‫معاون اجتماعی پلیس فتا ساعاتی بعد از پخش برنامه «ماه‬ ‫عسل»دربارهشایان؛سوژه ایکهمیهمانبرنامهعلیخانیبود‬ ‫نظراتیراعنوانکرد‪ .‬او معتقدبوداینبرنامهتوانستهبهنوعی‬ ‫هشدارهاییمفیدرابهخانواده هاارائهدهد‪ .‬خلیلیمعتقدبود‬ ‫که استعداد این جوان به راه اشتباه رفته بود‪ .‬در طول ساعات‬ ‫پس از پخش برنامه کمپین های متعــددی از طرف کاربران‬ ‫اینترنتیشکلگرفتهودرخواستعفوشایانسعیدیرامطرح‬ ‫کردند‪.‬سرهنگخلیلیبهاینموضوعاشارهکردوگفت‪«:‬در‬ ‫همان دقایق ابتدایی ما شــاهد‪ 25‬هزار کامنتی بودیم که به‬ ‫همین درخواست اشاره کرده بودند‪ .‬باالخره موضوعی که در‬ ‫این میان مطرح است این است که شایان جزو جوانانی است‬ ‫کهاستعدادهایخیلیخوبیدارد‪.‬اوبدوناینکهتحصیالت‬ ‫عالیهداشتهباشدوبایکمدرکدیپلمتوانستهاینکارهارابکند‬ ‫و می شود که از او و استعدادهایش به شکل دیگری استفاده‬ ‫کرد‪ .‬به نظر من او می تواند به پلیس کمک کند و می تواند در‬ ‫این زمینه نقش موثری در جامعه داشته باشد‪ .‬او در پایان این‬ ‫نوید را به همه مخاطبان «ماه عسل» داد که در اسرع وقت با‬ ‫سردار جلسه ای برگزار شود و درباره این مساله صحبت شود و‬ ‫تصمیمامیدوارکننده ایدررابطهباشایانگرفتهشود‪.‬‬ ‫دکتر کجایی؟ دقیقا کجایی؟‬ ‫روزنامه همدلی نیــز در تیتر یک خود با عنــوان «از برد ‪ ۳۰-۰‬تا‬ ‫باخت ‪ »۱۳-۲‬تاکید کرده است که «تناسب ارای مردم جایی در صدر‬ ‫کمیسیون های مجلس دهم» پیدا نکرده است‪.‬‬ ‫به گزارش ایــن روزنامه «با ابقای دوبــاره کاظم جاللی در مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس شورای اسالمی روند انتصاب اصولگرایان در‬ ‫پست های کلیدی مجلس تکمیل شــد و اصالح طلبان تنها ریاست‬ ‫دو کمیســیون مجلس را به دســت گرفتند‪ ».‬اما این درحالی اســت‬ ‫که «لیست ارائه شــده تهران در انتخابات مجلس به طور کامل وارد‬ ‫مجلس شد و عرصه را برای ورود حتی یک اصولگرا به مجلس بست‪».‬‬ ‫همدلی با اشاره به حضور دست کم ‪ ۱۰۳‬نماینده اصالح طلب در مجلس دهم‪ ،‬نوشته است‪« :‬ارایش هیات رئیسه‬ ‫دائم ارایش سیاسی کلیت مجلس را نشان داد ؛ از ‪۱۲‬نفر هیات رئیسه ‪ ۵‬کرسی به اصالح طلبان‪ ۵ ،‬کرسی به اصولگرایان‬ ‫و دو کرســی به اصولگرایان میانه رو رســید و از این رو انتظار می رفت تعداد روســای اصالح طلب‪ ،‬اصولگرا و مســتقل‬ ‫کمیسیون ها نمودی از ارایش سیاسی مجلس باشد‪ ،‬اما این قضیه شکل دیگری به خود گرفت‪».‬‬ ‫این روزنامه به استناد اینکه «برخی از نمایندگان مجلس از ورود علی الریجانی به مساله کمیسیون ها در دقیقه ‪»۹۰‬‬ ‫خبر داده اند‪ ،‬نوشته اســت که نقش افرینی علی الریجانی «در انتخاب ریاست کمیسیون ها بی تاثیر نبوده» و حاال این‬ ‫پرسش مطرح می شود که ایا رئیس مجلس از اصالح طلبان «استفاده ابزاری نکرده است؟»‬ ‫شوک ال سعود‬ ‫روزنامه خراســان در یادداشتی نوشــت‪« :‬بیانیه بی سابقه سردار‬ ‫ایرانی قاسم ســلیمانی به رژیم ال خلیفه ابتدا خیلی غیرمنتظره به نظر‬ ‫امد اما صدور بیانیه وزارت خارجه در انتقاد از رژیم ال خلیفه‪ ،‬نشان داد‬ ‫این تصمیم در ســطحی ملی برای جلوگیری از اجرایی شدن نقشه ای‬ ‫خطرناک علیه مردم بحرین صورت گرفته است‪».‬‬ ‫در ادامه این یادداشت که در شماره سه شــنبه یکم خرداد به قلم‬ ‫محمدسعید احدیان انتشار یافت‪ ،‬می خوانیم‪« :‬موضوع چندان پیچیده‬ ‫نیســت‪ ،‬بعد از جریان بیداری اســامی مردمی که برای حداقل های‬ ‫حقوق مدنی خود (به عنوان مثال حق رای مساوی) به صورتی مسالمت امیز با سرکوبی سخت و خشن توسط ارتشی از‬ ‫کشور سعودی امده‪ ،‬روبه رو شــدند با اینکه در اکثریت مطلق قرار داشتند اما بازهم حرکت خود را همچنان با شیوه هایی‬ ‫مسالمت امیز ادامه دادند‪ .‬این رفتار نجیبانه مردم در برابر رفتار وحشیانه حاکمان دست نشانده ال سعود‪ ،‬بعد از گذشت‬ ‫چندسال باید به طور طبیعی صدای برخی سازمان های بین المللی یا حقوق بشری را بلند می کرد اما سکوت سهمگین این‬ ‫نهادهای بین المللی کار را بر مردم بحرین‪ ،‬روز به روز ســخت و سخت تر کرد‪ .‬اما به نظر می رسد اتفاقی دیگر باعث شد‬ ‫شرایط جدیدی برای مردم مظلوم بحرین در حال رقم خوردن باشد‪» .‬‬ ‫احدیان در پایان به شوک ال سعود اشاره کرده و می نویســد‪« :‬در هرصورت ال سعود و ال خلیفه در شوک هشدار‬ ‫سردار به سر می برند‪ ،‬چه تصمیم به ادامه برخورد با شیخ عیسی قاسم بگیرند و چه از تصمیم خطرناک خود عقب نشینی‬ ‫کنند‪ ،‬دیگر بحرین همانند یمن برایشان امن نخواهد بود‪».‬‬ ‫ستایش تورم تک رقمی‬ ‫دولت هفته گذشــته اعالم کرد که تورم برای اولین بار در ســال های اخیر تک رقمی شده اســت‪ .‬سعید لیالز در‬ ‫یادداشــتی در روزنامه ایران با عنوان «در ســتایش تورم تک رقمی» نوشــت‪« :‬استدالل کســانی که می گویند دولت‬ ‫می بایست با رها کردن نرخ تورم باید انبســاطی و پول گرایانه حرکت‬ ‫کند‪ ،‬نادرست است و کاربســت این سیاســت ها مربوط به گذشته و‬ ‫سال های بسیار دور است‪ .‬سیاســت های «کینزی» سال هاست که‬ ‫دیگر جواب نمی دهد‪ ،‬وگرنه کشــورهای اروپایی و امریکا اکنون به‬ ‫اتخاذ این سیاست ها مبادرت می کردند‪ .‬این سیاست ها رشد اقتصادی‬ ‫را از طریق تزریق پول به جامعه توجیه می کند و این در شرایط اقتصاد‬ ‫ایران ضمن اینکه چاره ســاز نیست‪ ،‬مشــکالتی افزون تر را نیز پدید‬ ‫خواهد اورد‪ .‬در شرایطی که عنوان می شود نقدینگی منجمد شده به‬ ‫هزار هزار میلیارد می رسد‪ ،‬اتخاذ سیاست انبساطی و تزریق پول در جامعه بسیار خطرناک است‪ .‬ثبات حاکم شده بر اقتصاد‬ ‫کشور در پرتو اتخاذ سیاست های پدیداورنده انضباط مالی‪ ،‬رضایت نســبی فعاالن اقتصادی را هم موجب شده است‪.‬‬ ‫این سیاست ها اقتصاد را پیش بینی پذیرتر کرده است و البته محدود به کنترل نرخ تورم هم نمی شود‪ ،‬بلکه مجموعه این‬ ‫سیاست ها که به بهبود شاخص های کالن اقتصادی‪ ،‬تعدیل نرخ ســود بانکی‪ ،‬شتاب به روند کلی تک نرخی شدن ارز‬ ‫و‪ ...‬منجر شده است‪ ،‬حرکت کلی اقتصاد را در مسیر بهبود و پیشرفت قرار داده است؛ موضوعی که مخالفان به عمد هیچ‬ ‫توجهی به ان ندارند و قصد دارند با هیاهوی تبلیغاتی و تخریب گرایانه‪ ،‬اذهان عمومی را از این دستاوردهای اقتصادی‬ ‫دولت منحرف کنند‪ .‬به صورت کلی سیاســت های اقتصادی دولت یازدهم را بســیار مثبت ارزیابی می کنم‪ .‬باید توجه‬ ‫داشته باشیم که انچه بر سر اقتصاد کشور طی سالیان دولت قبل گذشت‪ ،‬به این راحتی و یک شبه حل نخواهد شد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫توده ای از گرد و خاک غلیظ در چند روز گذشته وارد جو‬ ‫استان های غربی و جنوب غربی کشور شده و طبق اطالعیه‬ ‫سازمان هواشناسی شــدت ریزگردها در حال افزایش است‪.‬‬ ‫مردم ایــن مناطق با مراجعــه به صفحه اینســتاگرام «دکتر ‬ ‫هاشمی» و با نوشــتن کامنت های مختلف از وزیر بهداشت‬ ‫درخواست کمک کرده اند‪ .‬وزیر بهداشت به درخواست های‬ ‫کمک مردم غرب کشور در صفحه اینستاگرامش پاسخ داد‪.‬‬ ‫دکتر هاشــمی هم با خواندن پیام ها به کاربــران جواب داده‬ ‫و نوشت‪« :‬با سالم؛ پیام های شــما را خواندم‪ ...‬مساله ای‬ ‫بین المللی اســت‪ .‬اما انچه در توان م ا بوده ‪ ،‬تا کنون صورت‬ ‫گرفتهاست ‪.‬شخصاازابتدایبروزپدیدهگردوغبارمستقیما‬ ‫از همکارانم در این اســتان ها پیگیر وضعیت بوده و گزارش‬ ‫اقدامات صورت گرفته را دریافت کرده ام‪ ...‬حل این مشکل‬ ‫باید از طرف وزارت کشــور‪ ،‬ســازمان محیط زیست‪ ،‬هالل‬ ‫احمر و ستاد بحران استانداری ها با اقدامات به موقعی همراه‬ ‫باشد‪ » ...‬‬ ‫ناراحتی اصالح طلبان از کمیسیون ها‬ ‫خبرنامه‬ ‫کمپین عفو برای جوان هکر‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫فصل جدید‬ ‫گفتارها‬ ‫طی ماه های اخیر زمزمه های بازگشت اتحادیه اروپا به ملی گرایی بیش از هر‬ ‫زمان دیگری شنیده می شــود‪ .‬نمادهای وحدت و اتحاد اروپای واحد یک به یک‬ ‫توسط ملت ها و حتی برخی دولت ها و احزاب اروپایی به چالش کشیده می شود و‬ ‫وقوع همزمان بحران های امنیتی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی در اروپای واحد‪،‬‬ ‫روزنه ای را برای بقای موثر اتحادیه اروپا و اســتمرار حکمرانی نهادهای اروپایی بر‬ ‫مردم باقی نگذاشته است‪.‬‬ ‫فریدمنازپایاناتحادیهاروپاسخنگفتهاست‬ ‫بازگشتبهملی گرایی‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ملی گرایی در اروپا حکــم پدیده ای نوظهــور را ندارد!‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬ملی گرایی در اروپا یک تمایل سیاسی بالقوه‬ ‫است که در حال بالفعل شد ن است‪ .‬قبل از تشکیل اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬ملی گرایی در اروپا از جایگاه ویژه ای برخوردار بود اما با‬ ‫تشکیل این اتحادیه‪ ،‬ملی گرایی عمال به حاشیه رانده شد‪.‬‬ ‫بهعبارتبهتر‪،‬ماشاهدحذفملی گراییازمعادالتسیاسی‬ ‫کشورها نبودیم‪ ،‬بلکه شاهد رانده شدن ان از متن به حاشیه‬ ‫بودیم‪ .‬با این حال کمتر کســی تصور می کرد که این تمایل‬ ‫مستتر و به حاشیه رانده شده‪ ،‬روزی دوباره به قاموس سیاسی‬ ‫و اجتماعی اروپا باز گردد‪ .‬دقیقا مانند اتفاقــی که اکنون رخ‬ ‫دادهاست‪ ...‬‬ ‫طی ماه های اخیر زمزمه های بازگشت اتحادیه اروپا به‬ ‫ملی گراییبیشازهرزماندیگریشنیدهمی شود‪.‬نمادهای‬ ‫وحدتواتحاداروپایواحدیکبهیکتوسطملت هاوحتی‬ ‫برخی دولت ها و احزاب اروپایی به چالش کشیده می شود و‬ ‫وقوع همزمان بحران های امنیتی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫سیاسی در اروپای واحد‪ ،‬روزنه ای را برای بقای موثر اتحادیه‬ ‫اروپا و اســتمرار حکمرانی نهادهای اروپایی بــر مردم باقی‬ ‫نگذاشته است‪ .‬دالیل گرایش شهروندان اروپایی نسبت به‬ ‫شرایط ما قبل تشــکیل اتحادیه اروپا خود را در قالب تقویت‬ ‫گروه های ملی گرا و ضد اروپایی نشــان داده است‪ .‬بازگشت‬ ‫به ملی گرایی در اروپا پدیده ای اســت که تحلیل ان مستلزم‬ ‫درکی جامع از تحوالت فعلی قاره ســبز است‪ .‬نمی توان این‬ ‫حقیقت را منکر شد که روند فروپاشی اتحادیه اروپا و بازگشت‬ ‫ملی گرایانبهقدرتکلیدخوردهاست‪ .‬درجریانرقابت های‬ ‫انتخاباتی سال‪ 2014‬میالدی‪ ،‬گروه های ضد اتحادیه اروپا‬ ‫و ضد یورو توانستند درخشش خیره کننده ای داشته باشند تا‬ ‫انجاکهبیشاز یکصدنفرازنمایندگانجریانراستافراطی‬ ‫واردپارلماناروپاشدند‪.‬درجریانانتخاباتریاست جمهوری‬ ‫اخیر اتریش (کشــوری که تا قبل از این بیشترین همکاری‬ ‫ممکن را با اتحادیه اروپا داشــت) نیز نامزد جریان ملی گرا و‬ ‫راست افراطی با اختالفی بسیار اندک از رقیب خود شکست‬ ‫خورد‪ .‬هم اکنوندرسال‪ 2016‬میالدیقرارداریم‪.‬باگذشت‬ ‫هشتسالازاغازبحراناقتصادی‪،‬همچنانشاهدرشداین‬ ‫بحران در کشورهای اسیب پذی ر اروپایی و تسری ان به دیگر‬ ‫کشورهایعضواینمجموعههستیم‪.‬ازسویدیگر‪،‬سرعت‬ ‫رشداقتصادیدرکشو رهایمرفهاروپایینیزبهنسبتفضای‬ ‫قبلازبحرانکاهشپیداکردهونرخبیکاریدربرخیمناطق‬ ‫و کشورها رو به رشد است‪ .‬طرح های ریاضتی در کشورهای‬ ‫اروپایی همچنان اجرا می شــود و عمال سخن گفتن از رشد‬ ‫اقتصادی و مصادیق ان در اتحادیه اروپا و خصوصا منطقه‬ ‫یورو بی فایدهبهنظرمی رسد‪.‬درچنینموقعیتیشاهدپسرفت‬ ‫اروپایواحدوگذارانبهوضعیتیسختهستیم‪ .‬بااینحال‬ ‫تنها بحران اقتصادی شــاخصه اروپای واحد در برهه زمانی‬ ‫حساس فعلی نیســت‪ .‬وقوع انواع بحران ها وو چالش های‬ ‫امنیتی در اروپای واحد سبب شده تا پیمان هایی نظیر پیمان‬ ‫شــنگن ‪-‬که زمانی نماد وحدت اروپا محسوب می شدند‪ -‬به‬ ‫چالشکشیدهشوند‪.‬وقوعبحرانمهاجریننیزمزیدبرعلت‬ ‫شد تا اروپای واحد در مسیر فروپاشــی قرار گیرد‪ .‬هم اکنون‬ ‫نشانه های فروپاشــی اروپای واحد بیش از هر زمان دیگری‬ ‫قابلمشاهدهاست‪.‬یکیازایننشانه ها‪،‬برگزاریهمه پرسی‬ ‫انگلیساست‪.‬نتایجنظرسنجی هانشانمی دهدکهاحتماال‬ ‫انگلیس در اروپای واحد باقی نمی مانــد یا در بهترین حالت‬ ‫ممکن‪ ،‬طرفداران بقای انگلیس در اروپای واحد با اختالف‬ ‫بسیاراندکیقادرخواهندبودبرمخالفانچیرهشوند‪.‬چنانچه‬ ‫جرجفریدمنتاکیدکردهاست‪ ،‬همهکشورهایاروپاییبهاین‬ ‫نتیجه رسیده اند که بقای انها در اتحادیه اروپا هزینه بر است‪.‬‬ ‫بسیاریازتحلیلگرانامریکاییواروپاییطیسال هایاخیر‬ ‫نسبت به بازگشت ملی گرایی در اروپا تاکید کرده اند‪ .‬در چنین‬ ‫ی که مقامات اروپایی تحت عنوان‬ ‫شرایطی دژ مســتحکم ‬ ‫یحاکمبراینمجموعهایجاد‬ ‫اتحادیهاروپاودرسایهنهادگرای ‬ ‫کرده بودند‪ ،‬در حال فروپاشی است‪ .‬این دژ مستحکم دیگر‬ ‫ی نزد شهروندان اروپایی نداشــته و به عبارت بهتر‪،‬‬ ‫جایگاه ‬ ‫دیگر خط قرمزی برای ساکنان قاره سبز محسوب نمی شود‪.‬‬ ‫اینروزها تحلیلگرانمسائلامریکاواروپاصراحتاازتحوالت‬ ‫شگرفیسخنمی گویندکهدرایاالتمتحدهامریکاواروپادر‬ ‫حال رقم خوردن است‪ .‬جرج فریدمن از تحلیلگران برجسته‬ ‫امریکایی در مورد رشــد ملی گرایی در غرب نوشــته است‪:‬‬ ‫«ملی گرایی در حــال بازتعریف خود به عنــوان موتور اصلی‬ ‫زندگیسیاسیاست‪.‬موسساتچند ملیتیهمچوناتحادیه‬ ‫اروپاوپیمان هایتجاریچند ملیتیباچالشمواجهندچرا که‬ ‫از دید برخی با منافع ملی همخوانی ندارنــد‪ .‬اتهام افزایش‬ ‫فاشیسمازسوءتفاهمعمیقدربارهمعنایفاشیسمسرچشمه‬ ‫می گیرد‪.‬اینامرهمچنینتالشیاستبرایبی اعتبارکردن‬ ‫رســتاخیز ملی گرایی برای دفاع از سیستم های چندملیتی‬ ‫که از زمان جنگ جهانی دوم بر غرب چیره شــده اســت‪».‬‬ ‫انچه مسلم است اینکه ملی گرایی در حال بازتعریف خود در‬ ‫اروپا ست‪ .‬بازتعریف ملی گرایی یک پروسه است‪ .‬پروسه ای‬ ‫کهمدت هاستاغازشدهاست ؛بدیهیاستکهدربازتعریف‬ ‫هر پدیده ای الزم اســت میان تعریف اولیــه‪ ،‬تعریف ثانویه‬ ‫و ارتباط میان این دو تلقی و تعریــف ارتباطی منطقی برقرار‬ ‫کرد‪ .‬ملی گرایی در اروپا تا قبل از فرا رســیدن هزار ه سوم‪ ،‬در‬ ‫تقابل مستقیم با نهادگرایی و حرکت جمعی اروپا قرار داشت‪.‬‬ ‫این تقابل به مثابه امری مذموم مورد توجه شــهروندان قرار‬ ‫می گرفت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬شــهروندان اروپایی‪ ،‬ملی گرایی‬ ‫و رواج ان در اروپا را مذموم می دانســتند‪ .‬حفظ حدود و ثغور‬ ‫اروپایواحدومرزهایسیاسیوجغرافیاییان‪،‬بهدغدغه ای‬ ‫واحد میانشهروندانکشورهایمختلفاینمجموعهتبدیل‬ ‫شده بود‪ .‬احزاب سنتی راســت میانه و چپ میانه در اروپا نیز‬ ‫نسبت به حفظ وحدت اروپای واحد اتفاق نظر داشته و گذار‬ ‫از این رویه‪ ،‬به نوعی خط قرمز سیاســتمداران و شهروندان‬ ‫گفتارها‬ ‫محسوب می شــد‪ .‬در چنین شــرایطی ملی گرایان و احزاب‬ ‫راست و چپ افراطی که یکی از شاخصه های انها مخالفت با‬ ‫ینزدرای دهندگان‬ ‫ساختارمنطقهیوروواروپایواحدبود‪،‬جای ‬ ‫اروپایی نداشتند‪ .‬با این حال وقوع بحران اقتصادی در سال‬ ‫‪ 2008‬میالدی و ناتوانی سیاســتمداران اروپایــی در حل و‬ ‫فصلاینبحراننقطهاشکار سازبحراندراروپایواحدبود‪.‬‬ ‫شهروندان اروپایی این روزها شــاهد ناتوانی سیاستمداران‬ ‫خود در حل و فصل انواع بحران های موجود هستند‪ .‬تا قبل‬ ‫ازوقوعبحراناقتصادیدرسال‪ 2008‬میالدی‪،‬کشورهای‬ ‫اروپاییهمگراییدرقارهسبزرادستمایه ایبرایحفظقدرتو‬ ‫افزایشبرتریخودنسبتبهدیگرکشورهایدنیامی دانستند‪.‬‬ ‫اینتصورسببشدتاانهاازنمادهایملی گراییفاصلهگرفته‬ ‫وبهسویوحدتجمعیرویاورند‪.‬اماهم اکنوناوضاعکامال‬ ‫نسبتبهقبلمتفاوتاست‪.‬کشورهایاروپاییناچارندهزینه‬ ‫بحران هــای امنیتی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاســی و‪ . ..‬را به صورت‬ ‫جمعیپرداختنمایند‪.‬دراینمیانبرخیکشورهایاروپایی‬ ‫ناچارند هزینه بحران در دیگر کشورها را بپردازند‪ .‬موضوعی‬ ‫که دیگر از سوی شــهروندان کشــورهای مختلف اروپایی‬ ‫قابل پذیرش نیست‪ .‬در چنین شــرایطی هزینه عضویت در‬ ‫اروپای واحد نسبت به فایده ان افزایش پیدا کرده است‪ .‬این‬ ‫معادله در گذشته ای نه چندان دور برعکس بود‪ ،‬یعنی فایده‬ ‫عضویت در اتحادیه اروپا بر هزینه این عضویت غلبه داشت‪.‬‬ ‫در حال حاضر شــهروندان و ســاکنان کشــورهای مختلف‬ ‫اروپاییهزینه بربودنحضوردراتحادیهاروپارابهخوبیحس‬ ‫می کنند‪ .‬عده ای از تحلیلگران معتقدند که این حس‪ ،‬پس‬ ‫از وقوع بحران های امنیتی در اروپا ایجاد شده است اما باید‬ ‫به خاطر داشت که در انتخابات پارلمانی اروپ ا در سال ‪2014‬‬ ‫میالدی نیز شاهد راهیابی تعداد زیادی از نمایندگان ملی گرا‬ ‫و وابسته به جریان های راست و چپ افراطی به پارلمان اروپا‬ ‫بودیم‪.‬همچنینپیروزیحزبضدیورویسیریزادرانتخابات‬ ‫سراسرییوناندرسال‪ 2015‬نشاندادکهخطوطقرمزقبلی‬ ‫ ترسیم شدهدراتحادیهاروپاتااندازهزیادیبرهمریختهاست‪.‬‬ ‫با این حال بایــد اذعان کرد که وقوع حــوادث و بحران های‬ ‫امنیتی اخیر در اروپا (از جمله حمالت تروریستی در پاریس)‬ ‫دوران رکود‬ ‫چرا مردم سریال های ماه رمضان را نمی بینند؟‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫رمضان می شــد و رســانه ها با شور و شــوق خاصی دنبال‬ ‫این بودند تا ببینند امســال تلویزیون برای مخاطب تشنه‬ ‫ســریالش در این ماه مبارک چه کرده اســت‪ .‬بررسی های‬ ‫میدانی نشــان می دهد که مردم نســبت به ســریال های‬ ‫تلویزیون دلســرد شــده اند و در روزهای اخیــر تمایلی به‬ ‫تعقیب کارهای مناسبتی تلویزیون نشان نداده اند‪.‬‬ ‫به هر حال امسال نه صدا وســیما پولی برای ساخت‬ ‫سریال ان چنانی داشته و نه جذابیت بازی های فوتبال اروپا‬ ‫که تقریبا زمان افطار تا سحر را پر می کند‪ ،‬وقتی برای دیدن‬ ‫سریال گذاشته اســت‪ .‬این در حالی است که شبکه های‬ ‫تلویزیونی در چند سال اخیر توجه خود را روی برنامه های‬ ‫ترکیبی متمرکز کرده اند‪ .‬این برنامه ها چون اســتودیویی‬ ‫هستند‪ ،‬هزینه بسیار کمتری از ساخت سریال روی دست‬ ‫شبکه ها می گذارند‪ .‬مخاطبان تلویزیون هم نشان داده اند‬ ‫کــه از این گونــه برنامه ها اســتقبال می کننــد و دم افطار‬ ‫ویژه برنامه های تلویزیونی افطار را نگاه می کنند‪ .‬به هر حال‬ ‫معلوم نیســت که این برنامه های ترکیبی تا کجا می توانند‬ ‫رضایت مخاطب را نگاه دارند‪ ،‬چون در ســه سال گذشته‬ ‫میزان استقبال از معروف ترین برنامه رمضانی تلویزیون؛‬ ‫«ماه عسل» هم کاهش داشته و با حاشیه ها و انتقادهای‬ ‫فراوانی روبه رو شده اســت‪ .‬ایا صداوسیما برنامه ای برای‬ ‫جذب هرچه بیشتر مخاطب و جلب رضایت انان در دو سه‬ ‫ســال اینده که تازگی و جذابیت برنامه های ترکیبی هم از‬ ‫بین می رود‪ ،‬فکری کرده است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گویا قــرار اســت که ســال از پــی ســال از کیفیت‬ ‫سریال های مناسبتی تلویزیون کم شود‪ .‬یادم می اید اوایل‬ ‫دهه هشتاد بود که استقبال مردم از سریال های مناسبتی‬ ‫تلویزیون زبانزد خاص و عام شد‪ .‬سریال های ماه رمضان‬ ‫در این دوره بیشترین مخاطب را داشتند‪ .‬در مقام مقایسه‬ ‫چیزی بود شبیه اکران نوروزی ســینما‪ .‬هر سریالی که در‬ ‫ماه رمضان روی انتن می رفت مخاطب را جذب می کرد‪.‬‬ ‫همین بود که زمــان افطار بــه هر خانه ای کــه می رفتید‬ ‫می شد سفره های افطار باز شده در کنار تلویزیون را دید که‬ ‫خانواده را دور خود جمع کرده تا همزمان با باز کردن روزه‪،‬‬ ‫داستان سریال های تلویزیونی را هم دنبال کنند‪.‬‬ ‫این روند از سال ‪ 1380‬با پخش سریال خاطره انگیز‬ ‫«گمگشته» اغاز شد و هرســال چهار و برخی سال ها پنج‬ ‫شــبکه اصلی تلویزیون مجموعه هایی را برای پخش در‬ ‫شــب های ماه رمضان اماده می کردند‪ .‬جالب اینکه بعضا ‬ ‫ترافیک ســریال ها در این مــاه باعث می شــد تلویزیون‬ ‫گزینشــی کار کند و بهترین هــا را روی انتن بفرســتد‪ .‬به‬ ‫همین خاطر اعضــای خانواده که هر ســال‪ ،‬ماه رمضان‬ ‫را با سریال هایش به خاطر ســپرده بودند ریموت به دست‬ ‫بالفاصله بعد از تمام شدن ســریال یک شبکه‪ ،‬بی خیال‬ ‫تماشای موسیقی تیتراژ پایانی می شــدند و سراغ سریال‬ ‫شــبکه دیگر می رفتند تا از قافلــه عقب نماننــد‪ .‬البته که‬ ‫مدیران ســیما هم طوری زمان بنــدی می کردند که مردم‬ ‫برای سه تا چهار ســاعت از پای تلویزیون تکان نخورند و‬ ‫نمک گیر تلویزیون در این ماه دوست داشتنی باشند‪ .‬جالب‬ ‫اینکه تعدد ســریال ها و اینکه خانواده ها نمی توانستند از‬ ‫انها به راحتی عبور کنند باعث می شد بعضا بسیاری از امور‬ ‫روتین زندگی خانواده ها تحت تاثیر پخش ســریال ها قرار‬ ‫بگیرد و بعضا میهمانی هایی که با افطاری اغاز می شد‪ ،‬با‬ ‫تماشای دسته جمعی ســریال های ماه مبارک رنگ و بوی‬ ‫دیگری می گرفت‪ ،‬یا حتــی برخی از ایــن دورهمی ها به‬ ‫خاطر حساسیت سریال ها لغو می شد!‬ ‫اما به طور کلــی هرچه به اواخر دهه هشــتاد نزدیک‬ ‫شدیم و رسیدیم به دهه نود‪ ،‬سریال ها جذابیت شان کمتر‬ ‫و کمتر شد و کار به جایی رسیده که امسال تقریبا اقبالی به‬ ‫سریال ها نمی شود‪ .‬البته طبیعی است که پخش مسابقات‬ ‫فوتبال یورو ‪ 2016‬هم در کاهش استقبال مخاطبان تاثیر‬ ‫داشته اما نباید ضعف ساختاری و محتوایی سریال ها را هم‬ ‫نادیده گرفت‪.‬‬ ‫امســال دســت کم تــا امــروز ســال ســریال های‬ ‫ بی استقبال بوده است‪ .‬پس از سال هایی که مردم عادت‬ ‫کرده بودند در نوروز روی برنامه های تلویزیون تمرکز کنند‬ ‫و از ســریال ها در عید دیدنی ها سخن بگویند‪ ،‬هیچ خبری‬ ‫در نــوروز ‪ 95‬نبود‪ ،‬چون نــه «پایتختی» پخش شــد‪ ،‬نه‬ ‫«کاله قرمزی» ای‪ .‬ماه رمضان هم فعــا دارد به همین‬ ‫ســیاق پیش می رود‪ .‬ماه مبارک رمضان از نیمه گذشت و‬ ‫ناامیدی همه انهایی را که سال ها دل به سریال های این‬ ‫ماه و پای تلویزیون نشســتن های بعد از افطارش خوش‬ ‫کرده بودنــد‪ ،‬در بر گرفت‪ .‬درواقع هرســال بخش مهمی‬ ‫ از نیروی سریال ســازی تلویزیون و بهترین هایش در این‬ ‫عرصه صرف ساخت مجموعه های جذاب برای ماه مبارک‬ ‫برروند بی اعتمادیشهرونداناروپایینسبتبهاتحادیهاروپا‬ ‫افزوده است‪ .‬انها هم اکنون شاهد ناتوانی مجموعه خود در‬ ‫مواجهه با انواع بحران های اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاسی‬ ‫وامنیتیهستند‪.‬‬ ‫جرجفریدمننیزدرتحلیلخودنسبتبهانچهدراتحادیه‬ ‫اروپا می گذرد‪ ،‬دقیقا روی همین نقطه حساس و تعیین کننده‬ ‫متمرکز شــده اســت‪ :‬هزینه بر بودن جمع گرایی در اتحادیه‬ ‫اروپا و در نتیجه رشد ملی گرایی‪ .‬فریدمن معتقد است که این‬ ‫ملی گرایینبایدبافاشیسماشتباهگرفتهشودزیراانچهدراروپای‬ ‫واحد می گذرد محصول عدم همخوانی منافع ملی کشورها‬ ‫با منافع موسسات چند ملیتی و مخصوصا اتحادیه اروپاست‪.‬‬ ‫درهرحالفارغازصحتیاسقمادعایفریدمندرخصوص‬ ‫مرزبندیمیانفاشیسموملی گراییدراروپا(کهدرمجالیدیگر‬ ‫باید به ان پرداخت )‪ ،‬کلیت ادعای وی در خصوص بازگشت‬ ‫اروپابهدورانملی گراییبه شدتقابلتاملاست‪.‬امروزهپس‬ ‫ازدهه ها‪،‬شاهدظهوروبروزنمادهایملی گراییدرکشورهای‬ ‫مختلفاروپاییهستیم ‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گزارش ‪ 28‬صفحه ای‪ ،‬سندی بحث انگیز پیرامون عربستان و حمالت یازده سپتامبر‬ ‫روایت توطئه‬ ‫مکس فیشر‪ -‬شراره بهنام نیا و ایوب لشینی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫ایا عربستان سعودی‪ ،‬یکی از کشورهای متحد‬ ‫امریکا کــه از افراطیون نیز حمایــت می کند‪ ،‬در‬ ‫حمالت ‪ 11‬ســپتامبر ســال ‪ 2001‬دست داشته‬ ‫است؟‬ ‫امریکایی ها درحالی درباره این سوال صحبت می کنند‬ ‫که غالبا به توضیح بخشــی از گزارش ‪2002‬کنگره که هنوز‬ ‫هم سری اســت می پردازند؛ ســندی معروف که فقط از ان‬ ‫به عنوانگزارش‪ 28‬صفحه اییادمی شود‪ .‬اینگزارشات‪28‬‬ ‫صفحه ای که دوباره به جریان افتاده‪ ،‬به بحث های طوالنی‪،‬‬ ‫الینحل و متداول در امریکا علیه عربســتان و ماجرای یازده‬ ‫سپتامبرتبدیلشده است‪ .‬دراینقسمتهر انچه دربارهسند‬ ‫و سوالی که پیرامون نقش عربستان در ماجرای ‪ 11‬سپتامبر‬ ‫مطرح شده پرداخته می شود‪ .‬هرچند تحقیقات بعدی دولت‬ ‫امریکا منجر به یافتن مدرکی رســمی از پشتیبانی عربستان‬ ‫کو تردید ها در امریکا‬ ‫از حمالت یازده سپتامبر نشد‪ ،‬اما شــ ‬ ‫همچنانادامهداردواینمسالهرانشانمی دهدکهاینمباحث‬ ‫منحصرامربوطبهماجرای‪ 11‬سپتامبرنبودهومی تواندبهطور‬ ‫عمیق تری به شبهات حل نشــده مردم امریکا درباره ائتالف‬ ‫امریکا‪-‬عربستاننیزکشیدهشود‪.‬‬ ‫اما این سند ‪ 28‬صفحه ای چیست؟‬ ‫در ســال‪ 2002‬مــدت کوتاهی پــس از اتمام تحقیق‬ ‫مشترک کنگره پیرامون حمالت ‪ 11‬ســپتامبر که در نهایت‬ ‫به گزارش پیرامون ان ختم شــد‪ ،‬دولت بوش دستور داد این‬ ‫تحقیقات‪ 28‬صفحه ای که در مورد بررســی ارتباط احتمالی‬ ‫دولت عربســتان با حمالت بود به طور دائم مه رو موم شود‪.‬‬ ‫بنابرایناینگزارشازانزمانمهرومومشدهاست‪.‬‬ ‫برخی از اعضای کنگــره که این گــزارش را خوانده اند‬ ‫اما مجاز به افشای جزئیات ان نیستند‪ ،‬این گزارش را به طور‬ ‫بالقوه ای محکم توصیف می کنند‪ .‬یکــی از اعضای کنگره‬ ‫امریکاکهنامویفاشنشدهبهنیویورکرگفتهاست‪«:‬سوال‬ ‫واقعیایناستکهایااینموضوعدرسطحخانوادهسلطنتی‬ ‫ممنوع شده اســت و ایا این مدارک بعدها مورد پیگیری قرار‬ ‫گرفتهاست؟»‬ ‫سناتور سابق باب گراهام که موضوع انتشار سند اتهام‬ ‫را هدایت می کند در فوریه گفت‪« :‬این ســند ‪ 28‬صفحه ای‬ ‫در درجه اول به افراد سرمایه گذار در یازده سپتامبر ارتباط دارد‬ ‫و انها انگشت اشــاره خود را قویا به سمت عربستان به عنوان‬ ‫سرمایه گذار اصلی نشانه رفته اند‪ ».‬مقامات دیگر می گویند‬ ‫این یافته ها بی اســاس و بی نتیجه و در تحقیقات بعدی نیز‬ ‫سرزنش امیز اســت‪ .‬انها هشــدار می دهند که انتشــار انها‬ ‫باعث به وجــود امدن نظریه هــای توطئه امیز و بی اســاس‬ ‫شده و اســیب های غیر قابل بازگشــتی به اتحاد عربستان –‬ ‫ایاالت متحــده خواهــد زد؛ اتحادی که در ســال های اخیر‬ ‫به طورچشمگیریشکنندهشدهاست‪ .‬ارائهاختالف نظرهای‬ ‫مختلفدربارهسند‪ 28‬صفحه ایهمانندهفتهگذشتهبارهاو‬ ‫بارهادرسال هایاخیرتکرارشدهاست‪ .‬خانوادهقربانیانیازده‬ ‫سپتامبر تمایل خود را برای شکایت از دولت عربستان درباره‬ ‫حمالتانجامشدهابرازکرده اند‪.‬امااینشکایاتتوسطقانون‬ ‫ایاالت متحدهممنوعشدهاست‪.‬کنگرهامریکادرحالحاضر‬ ‫درتالشاستتاقانونیراوضعنمایدتااینخانواده هابتوانند‬ ‫شکایاتخودراپیگیرینمایند‪.‬‬ ‫انتظارمی رفتکهرئیس جمهوراوبامادرسفراخیرکهبه‬ ‫عربستانسعودیداشت‪،‬بهنگرانی هایپیرامونانتشارسند‬ ‫پاسخ دهد‪ .‬پس از این سفر دولت وی به کنگره امریکا اعالم‬ ‫کرد که درصورت تصویب این الیحــه‪ ،‬ان را رد خواهد کرد و‬ ‫مقامات سعودی نیز تهدید کردند در صورت تصویب قانون‪،‬‬ ‫‪ 750‬میلیارد دالر از دارایی های مستقر در امریکا را به فروش‬ ‫می رســانند‪ .‬انچه درباره عربســتان و حمالت یازده سپتامبر‬ ‫می دانیم‪:‬‬ ‫عربستانسعودیسابقه ایطوالنیدرحمایتازحرکات‬ ‫تکفیری ها دارد‪ .‬در سال ‪ 1980‬در طول جنگ شوروی علیه‬ ‫افغانستان‪،‬دولتسعودیدرتامینمالیداوطلبانیکهباملیت‬ ‫عربیبهجنگباشورویمی رفتندفعالیتمی کرد‪.‬سعودی ها‬ ‫از افراد افراط گرای مذهبی حمایــت زیادی می کردند‪ ،‬از ان‬ ‫جملهمی توانیکیازشهروندانثروتمندسعودیبهناماسامه‬ ‫بن الدن را نام برد که سرپرستی گروهی از جنگجویان عرب‬ ‫متعصب و خرافه پرست را در افغانستان عهده داشت و بعدها‬ ‫نیز به گروهک تروریستی القاعده تبدیل شد‪ .‬در دهه ‪1990‬‬ ‫دولتعربستانواسامهبن الدنبایکدیگردشمنشدند‪.‬انها‬ ‫دربسیاریازمواردبایکدیگراختالف نظرپیداکردند؛امااین‬ ‫اختالفات در جایی به اوج خود رســید که خانواده سلطنتی از‬ ‫ایاالت متحده دعوت کرد تا نیروهای این کشور در عربستان‬ ‫استقرارپیداکنندوازاینکشوردربرابرحمالتصدامحسین‬ ‫کهدرانزمانبهکویتحملهکردهبود‪،‬دفاعکنند‪.‬‬ ‫اما عربستان سعودی در طول سال ها نشان داده که در‬ ‫انجامبازیدوطرفهباافراطیونسابقهزیادیداردواینمساله‬ ‫شامل اتفاقات دهه‪ 1990‬نیز می شود‪ .‬این کشور ابتدا حکم‬ ‫شهروندی بن الدن را لغو و سپس وی را از کشور اخراج کرد؛‬ ‫اماازسویدیگر‪،‬عربستانیکیازسهکشوریبودکهطالبان‬ ‫را به رسمیت شناخت‪ .‬گروهی افراطی که افغانستان را قبضه‬ ‫کردهوانرارسماتبدیلبهپناهگاهیبرایبن الدنوالقاعده‬ ‫کردهبود‪.‬سابقهحمایتپنهانیعربستانسعودیازگروه های‬ ‫تکفیریواستفادهازاستراتژیبازیدو طرفهتوسطاینکشور‬ ‫باعث افزایش ســوء ظن ها درباره احتمال ارتباط عربستان با‬ ‫ماجراییازدهسپتامبرمی شودواینابهاماتوشکایاتتاجایی‬ ‫پیشرفتهکهدولتامریکا‪،‬اززمانبررسیمشترکباکنگره‪،‬‬ ‫تابه حالدوباربهتحقیقدرمورداینسوالپرداختهاست‪.‬‬ ‫ان گزارش ها که اخرین ارزیابی های عمومی انها را در‬ ‫بر می گرفت‪ ،‬هیچ مدرکی دال بر حمایت عربستان از حادثه‬ ‫یازده ســپتامبر پیدا نکرد‪ .‬پس از تحقیق مشــترک کنگره‪،‬‬ ‫کمیسیونیازده سپتامبربرایانجامتحقیقاتدربارهحمالت‬ ‫مذکور‪ ،‬به طور مستقل تشکیل شد‪ .‬محققان این کمیسیون‬ ‫سواالت و جزئیات مشابهی درباره احتمال حضور عربستان‬ ‫در حمالت را دنبال کردنــد و از برخی همــکاران که قبال در‬ ‫تحقیقمشترککنگرهکارکردهبودندنیزدعوتبه کارکردند‪.‬‬ ‫اما کمیسیون یازده سپتامبر در نهایت یافته های اخیر درباره‬ ‫عربستان سعودی را بی اســاس خواند و رد کرد‪ .‬گزارش این‬ ‫کمیسیون شامل این بود که‪ :‬عربستان سعودی برای مدت‬ ‫زمانطوالنیبه عنوانمنبعاصلیبودجهالقاعدهدرنظرگرفته‬ ‫می شد‪،‬اماماهیچمدرکیمبنی براینکهعربستانسعودیبه‬ ‫صورتسازمانییاجداگانه‪،‬ازطریقمقاماتارشدعربستان‪،‬‬ ‫ازاینحمالتحمایتمالیکردهباشد‪،‬نداریم‪ .‬ژوئنگذشته‬ ‫درنهایتبازرسکلدفترسازمانسیانتایجتحقیقاتداخلی‬ ‫خود را درباره شکســت اطالعاتی حاصل از حمــات یازده‬ ‫ســپتامبر‪ ،‬که در ســال‪ 2005‬جمع بندی کرده بود‪ ،‬منتشــر‬ ‫کرد‪ .‬بخش پایانی این گزارش که با عنوان مسائل مرتبط با‬ ‫عربستانسعودیاست‪،‬بهپرسشمربوطبهاحتمالدخالت‬ ‫عربســتان در حمالت یازده ســپتامبر اختصاص داده شده‬ ‫است‪.‬اینتحقیقاتکهبه طورکاملبهاینموضوعپرداخته‪،‬‬ ‫در این گزارش تنها به اختصار و در سه پاراگراف اورده شده و‬ ‫بر این عقیده اســت که تحقیقات بی نتیجه و بر این مبناست‬ ‫که هیچ مدرکی دال بر دست داشتن اگاهانه و عمدی دولت‬ ‫عربستانسعودیدرحمایتازتروریست هایالقاعدهوجود‬ ‫ندارد‪ .‬این نتایج با انچه ما درباره عربستان سعودی می دانیم‬ ‫متناسب است‪ .‬در حالی که عربستان سعودی دارای سابقه‬ ‫طوالنی در حمایت از حرکات تکفیری دارد‪ ،‬این کشور از این‬ ‫جریانات به عنــوان ابزاری نظامی برای دســتیابی به اهداف‬ ‫سیاسی خاص استفاده می کرد‪ .‬برای مثال جنگ شوروی در‬ ‫افغانستان و جنگ با بشار اســد در سوریه‪ .‬رهبران عربستان‬ ‫خارجازوظایفایدئولوژیکیازتکفیری هاحمایتنمی کردند‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬دربار سعودی بیشتر برای خوشگذرانی های پر خرج‬ ‫خود در غرب معروف هســتند‪ .‬تکفیری ها پول عربســتان را‬ ‫خواهند گرفت اما غالبا به عنوان خائنین به دربار پادشــاهان‬ ‫عربستانوعروسک هایبازیچهغربدرنظرگرفتهمی شوند‬ ‫واغلببهخوددولتعربستاننیزحملهمی کنند‪.‬درعینحال‪،‬‬ ‫عربستان ســعودی و ایاالت متحده برای سال های طوالنی‬ ‫پیرامون مسائلی فراتر از نفت با یکدیگر متحد بوده اند‪ .‬انها‬ ‫گفتارها‬ ‫منبــع‪-28/11454968/20/4/2016/http://www.vox.com:‬‬ ‫‪911-pages-saudi-arabia‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بهتاریخ‪ 20:‬اوریل‪2016‬‬ ‫گفتارها‬ ‫دشمنان خود در شــوروی‪ ،‬صدام در عراق و انقالب اسالمی‬ ‫در ایــران را بین هم تقســیم کردنــد‪ .‬مقامات عربســتان و‬ ‫ایاالت متحدهدونسلهمکارینزدیکباهمداشتندوارتباط‬ ‫دوستانه اینیزباهمبرقرارکردند‪.‬‬ ‫با نگاهی به تاریخ‪ ،‬می توان دید که تصور اینکه دولت‬ ‫عربستان به طور مخفیانه با دشمنان تکفیری برای حمله به‬ ‫ایاالت متحده که مهمترین متحد این کشوراســت‪ ،‬دست‬ ‫همکاری ببندد بسیار سخت و دور از ذهن به نظر می رسد‪ .‬اما‬ ‫نظریهدیگریوجوددارد‪،‬نکته ایدرتحقیقاتیازدهسپتامبر‬ ‫وجودداردکهبهنوعدیگریبهدخالتعربستاناشارهمی کندو‬ ‫ایننکتهایناستکهمقاماتسرکشعربستانبر خالفمنافع‬ ‫وخواسته هایدولتشانعملمی کنند‪.‬‬ ‫نظریــه مربوط بــه مقامــات ســرکش و مخالف‬ ‫عربستانی چیست؟‬ ‫هم گزارش کمیســیون یازده ســپتامبر و هــم گزارش‬ ‫بازرسکلسازمانسیابهاحتمالدیگریاشارهمی کند(البته‬ ‫به طورقطعثابتنشدهاست)‪«:‬ایامقاماتسرکشومخالف‬ ‫عربستانی می توانند بدون محدودیت حکومتی عمل کرده و‬ ‫منابعدولتیرابرایکمکبهمهاجمانسرازیرکنند؟»‬ ‫گزارش کمیسیون یازده سپتامبر اظهار می دارد‪« :‬این‬ ‫نتایج‪ ،‬از مبالــغ پرداختی که با هدف پشــتیبانی مالی دولت‬ ‫عربســتان ســعودی به القاعده اختصاص داده شده است‪،‬‬ ‫مستثنی است‪ ».‬گزارش بازرس کل سیا با صراحت بیشتری‬ ‫ادامهمی دهد‪:‬‬ ‫اشخاصی هم در قسمت خاور نزدیک(ان‪.‬ای) و هم‬ ‫در مرکز ضد تروریسم (سی‪.‬تی‪.‬سی) به تیم گفته اند که انها‬ ‫هیچ گونه گزارش قابل اســتنادی دال بــر دخالت و حمایت‬ ‫مالیدولتعربستانازتروریسمتاقبلازحادثهیازدهسپتامبر‬ ‫نیافته اند؛ اگر چه اندکی از طرفداران این فرضیه و مخالف با‬ ‫دولتهمچنانبراینباورندکهامکاناینکهدولتعربستانبه‬ ‫القاعدهکمککردهباشدوجوددارد‪.‬یکمقاممدیریتیاداره‬ ‫اطالعات (دی‪.‬ای) دفتر اطالعات موضوعات فرا مللی در‬ ‫ژانویه سال‪ 1999‬گزارشی در مورد مسائل مالی بن الدن ارائه‬ ‫کرده که نشان دهنده این است که گزارش مربوط به حمایت‬ ‫ملی برخی از مسئوالن دولتی عربســتان از اسامه بن الدن را‬ ‫محدود می کند؛ اما در انتها اضافه می کند که این گزارش ها‬ ‫«بسیار پراکنده تر از ان اســت که بتوان حمایت مالی دولت‬ ‫عربستان از القاعده را به واسطه صحت این گزارش ها قبول‬ ‫یاردکرد‪».‬ایننظریهاثباتنشدهارزشتکرارمجددراندارد‪.‬‬ ‫اما‪ ،‬چیزی که معموال گفته می شود این است که همه چیز از‬ ‫حملهصدامحسینبهکویتدرسال‪ 1990‬اغازشدهاست‪.‬‬ ‫در این حمله عربستان ســعودی ا ز ترس اینکه کشور‬ ‫بعدیباشدارتشامریکارابرایاستقرارهزارانایستگاهنظامی‬ ‫درقلمروپادشاهی اشدعوتکرد‪.‬جامعهمفتی هایسعودی‬ ‫کهقدرتاصلیکشوروازمحافظه کارانافراطیکشوربودند‬ ‫بااینموضوعمخالفتکرد؛دیدناینتحقیروهتکحرمت‬ ‫درسرزمینمقدسمسلمانانواشاره هایاشکارمی توانست‬ ‫یخشونت امیزشود‪.‬‬ ‫منجربهقیام ‬ ‫خاندان سلطنتی ســعودی به این واکنش ها (همانند‬ ‫تمامانتقادهایدیگر)ازطریقبرگزیدنومماشاتبامفتی ها‬ ‫پاسخدانند‪.‬درهمینراستابرخیازمواردمربوطبهازادی های‬ ‫موجود در عربســتان که باعث خشــم مفتی ها محافظه کار‬ ‫می شدرالغوکردند وسازماندولتیجدیدیراباعنوانوزارت‬ ‫امور اســامی به وجود اوردند‪ .‬این وزارت بــرای دلجویی از‬ ‫محافظه کاران افراطی عربستان که به تازگی در این سازمان‬ ‫مشغولبهکارشدهوازازادی بی قیدوبندیبرخوردارشدهبودند‬ ‫طراحی شده بود‪ .‬امور اسالمی به صورت ظاهری از فعالیت‬ ‫خیریه های اســامی با عنوان ماموریت های بشر دوستانه و‬ ‫ماموریت هاییکهدرانهاازقدرتنرماستفادهمی شد‪،‬حمایت‬ ‫می کرد‪.‬اما‪،‬باتوجهبهاموزه هایایدئولوژیککارکنانوزارت‪،‬‬ ‫اینوزارتازاسالم گراییافراطیوتکفیریدرسرتاسرجهان‬ ‫اسالمنیزحمایتمالیمی کرد‪.‬وزارتکامالدراختیارجامعه‬ ‫مفتی های ســعودی بود‪ .‬جامعه ای که در عمل هرگز تحت‬ ‫کنترلدولتنبودوبااستقاللی غیر عادیفعالیتکردهاست‬ ‫و همواره دولت انان را تحمل کرده؛ انها بر این باور بودند که‬ ‫محافظه کاری افراطی بهتر اســت منجر به ایجاد مشکل در‬ ‫خارجازمرزشودتادرخانهایجادمشکلکند‪.‬‬ ‫ایا برخی از مقامات در این وزارتخانه می توانستند‬ ‫به صورت کامال مستقل عمل کرده و بی سر و صدا‬ ‫از منابع خــود در حمایــت از هواپیماربایان یازده‬ ‫سپتامبر هزینه کرده باشند؟‬ ‫در سال های اخیر‪ ،‬تعداد انگشت شــماری از جزئیات‬ ‫ بی نتیجه اما بسیار نگران کننده یافت شد که حاکی از امکان‬ ‫ارتباطمیانوزارتاموراسالمیوهواپیما ربایانبودهاست‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬یک فرد سعودی ســاکن امریکا که با‬ ‫وزارتاموراسالمیدرارتباطبودهوازیکشرکتحملونقل‬ ‫هوایی عربستان حقوق دریافت می کرده است (در حالی که‬ ‫هرگزبرایاینشرکتکارنکرده)تسهیالتواپارتمانیرابرای‬ ‫دو نفر از هواپیماربایان یازده سپتامبر فراهم کرده است‪.‬او از‬ ‫وزارت امور اسالمی با رابط امریکایی اش‪ ،‬فهد الثومیری در‬ ‫تماس بوده؛ کسی که در سال ‪ 2002‬به اتهام اینکه مضنون‬ ‫به تروریست است‪ ،‬از امریکا اخراج شد‪ .‬این قبیل جزئیات‪،‬‬ ‫به همراه استقالل غیر عادی وزارت امور اسالمی و ارتباطش‬ ‫با جامعه مفتی های محافظه کار افراطی که بیشــتر از دولت‬ ‫می توانستهرلحظههمدردیبیشترینسبتبهتکفیری ها‬ ‫نشاندهد‪،‬حدسوگمان هایزیادیرادرمورداینکهمقامات‬ ‫ســرکش این وزارتخانه می توانند در این حادثه نقش داشته‬ ‫باشــند را به وجود اورده اســت‪ .‬در حالی که بازهم این نظریه‬ ‫تاییدنمی شود‪،‬غیر محتملدانستناننیزبسیاردشواربه نظر‬ ‫می رسد‪ .‬هم به دلیل اینکه بازرســان امریکایی ان را مطرح‬ ‫ساخته اندوهمبه خاطراینکهایننظریهکامالباانچهمادرمورد‬ ‫دولتسعودیوجامعهمفتی هایانمی دانیمهمخوانیدارد‪.‬‬ ‫اگربرخیازنسخه هایایننظریهبهاین«‪ 28‬صفحه»‬ ‫طبقه بندیشدهحاضرمربوطباشد‪،‬پسحداقلچیزهاییکه‬ ‫ی بسیار میان‬ ‫برای توضیح این نظریه وجود دارد با سر در گم ‬ ‫گزارش هایافشاشدهوگزارش هاییکهتاکنونافشانشده‪،‬‬ ‫مواجهاست‪.‬به عنوانمثالبسیارسادهاستکهتصورکنیمدر‬ ‫ابتدانویسندگاناینگزارششواهدیبه وجوداورده اندتاانجا‬ ‫که امکان دارد این نظریه حاکی از دخالت عربستان سعودی‬ ‫دراینماجراباشدامازمانیکهبازرسانبهاینپرسشبر اساس‬ ‫گزارشکمیسیونیازدهسپتامبرعمیق ترنگریسته اند‪،‬تصمیم‬ ‫گرفتند که چنین دخالتی وجود نداشــته است‪ .‬این حدس و‬ ‫گماناست‪،‬امانکتهاینجاستکهحاالپسازگذشتپانزده‬ ‫سال از حادثه یازده ســپتامبر ما فاصله بسیاری با این نتیجه‬ ‫داریم که دالیلی قوی در خصوص حمایت دولت عربســتان‬ ‫سعودیازاینحمالتوجوددارد‪.‬ودالیلتعدیلشده اینیز‬ ‫وجودداردکهاینپرسشرابر می انگیزدکهایامقاماتسرکش‬ ‫وزارتاموراسالمیدراینحادثهدخیلبوده اند‪.‬اینگزارشات‬ ‫‪ 28‬صفحه ای در سال‪ 2002‬نوشته شده است و ما با ان زمان‬ ‫فاصلهچندانینداریم‪.‬پسچرااینبحثبارهاوبارهابهعقب‬ ‫باز می گرددوتکرارمی شود؟ایاانچهدرمورداین‪ 28‬صفحهو‬ ‫دخالتعربستانسعودیوجودداردفقطشکوهوگالیهبسیار‬ ‫امریکایی هاست؟‬ ‫چرا این ‪ 28‬صفحه دائما به عقب باز می گردد؟‬ ‫بحث های تکــراری در مــورد این ‪ 28‬صفحــه پس از‬ ‫گذشت نزدیک به پانزده ســال از وقوع این حادثه‪ ،‬به عنوان‬ ‫یاداوریدلیلتعجببسیاریازامریکایی هاست‪،‬ازاینکهچرا‬ ‫نزدیک ترینمتحدعربامریکاممکناستمسئولبدترین‬ ‫حملهتروریستیباشدکهدرخاکایاالتمتحدهاتفاقافتاده‬ ‫است‪ .‬چون این اســناد همچنان به صورت مهر و موم شده‬ ‫است و به صورت مستقل نمی توان ان را مورد بررسی قرار داد‬ ‫باعثحدسوگمانبسیاریدراینموضوعمی شودوپرسش‬ ‫دربارهامکاندخالتعربستاندرحادثهیازدهسپتامبرراتبدیل‬ ‫به چیزی شبیه به تست هوش رورشــاخ کرده است‪ .‬پاسخ به‬ ‫این پرسش در واقع چیزی فراتر از واقعه یازده سپتامبر است‪.‬‬ ‫این‪ 28‬صفحهبهخودیخودمی تواندنشاندهدکهراهبرای‬ ‫بحث پیرامون ائتالف عربستان سعودی و امریکا باز است‪.‬‬ ‫اگرعلتعدمانتشارایناسنادایناستکهممکناستباعث‬ ‫ضربهبهروابطامریکاوعربستانسعودیشود‪،‬دیدگاه هارابه‬ ‫صورتطبیعیبهاینسمتمی چرخاندکهایاایناتحادارزش‬ ‫دفاع را دارد؟ درخواست انتشار این اسناد می تواند پاسخی به‬ ‫شک و تردید ها در مورد سعودی ها و اتحاد امریکا و عربستان‬ ‫سعودیباشد‪.‬‬ ‫اینکهحادثهیازدهسپتامبربهمسالهچالش برانگیزدرطول‬ ‫سال هایمتمادیتبدیلشدهودرحالحاضرنیزبغرنج ترشده‬ ‫اســت را تا حدودی می توان نارضایتی امریکایی ها از متحد‬ ‫ســعودی خود خواند که بارها با منافع و ارزش های امریکا در‬ ‫تعارض بوده اند‪ .‬از زمان بهار عربــی‪ ،‬این ارتباط هم به دلیل‬ ‫داشــتن اهداف متضاد این دوکشــور در منطقه و هم به این‬ ‫دلیلکهامریکایی هاازبرقراریدموکراسیدرخاورمیانهتوام‬ ‫با حمایت از ســلطنت مطلقه ناراضی بودند‪ ،‬روز به روز تیره تر‬ ‫می شد‪.‬امریکایی هابااطالعازاینموضوعبزرگشده اندکه‬ ‫حمایتنظامسلطنتیازتکفیری هابه طورطبیعیباعثافزایش‬ ‫تهدیدات علیــه ایاالت متحده می شــود‪( .‬تکفیری ها خود‬ ‫عربستانسعودیراتهدیدکرده اندوبهانهانیزحملهکرده اند‪).‬‬ ‫با وجودی که امریکایی ها با انکار عربستان سعودی در مورد‬ ‫حمایتازتکفیری هاییکهحمالتیازدهسپتامبرراراه اندازی‬ ‫کردند روبه رو شــدند‪ ،‬اما این موضوع با فهم انها از واقعیات‬ ‫تعارضداشتهوانهااحساسمی کنندکهاینمسائلغیر واقعی‬ ‫اســت‪ .‬چالش احساســات مربوط به افســانه یازده سپتامبر‬ ‫همچنانالینحلباقیماندهوبهحرکتخودادامهمی دهد‪.‬‬ ‫انچه در این ســال های پس از حمــات به جا مانده‪،‬‬ ‫ بی اعتمادیبهروایتمقاماتاستکهدرابتداصدامحسینرا‬ ‫مقصرمی دانست‪«:‬احساسیکهپسازدشمنیاشتباهوحمله‬ ‫کو تردید هاییدرموردایاالت متحده‬ ‫بهعراقبه وجودامدوش ‬ ‫کههمچنانبهاتحادخودباسعودی هاادامهمی دهددولتیکه‬ ‫به ترویجافراط گراییشناختهشدهاست‪».‬‬ ‫این موضوع از ان دســته موضوعات سختی است که‬ ‫ایاالت متحده هرگز کامال با ان مواجه نشده است‪ ،‬شاید هم‬ ‫مواجه نشــدن با این موضوعات به این دلیل باشد که دولت‬ ‫امریکادرابتدابایدبهپرسش هاییدشوارازقبیلفوایدجنگ‬ ‫عراقکهجانهزارانامریکاییراگرفت‪،‬پاسخدهد‪.‬با وجود‬ ‫اینکه این موضوعات لزوما منجر به این پاســخ نمی شود که‬ ‫سعودی ها دستی در حادثه یازده ســپتامبر داشته اند‪ ،‬اما در‬ ‫نگاهیسادهمی تواندیدکهبسیاریازامریکایی هادرنهایت‬ ‫می توانندبهاحساسیدرستازاینواقعهبرسند‪.‬این‪28‬صفحه‬ ‫صرف نظر از انچه به واقع نشان می دهد‪ ،‬راهی برای پاسخ به‬ ‫پرسش هاواحساساتحلنشده ایاستکههرگزبهانهاپاسخ‬ ‫داده نشده است و هرگز به درســتی در امریکا به انها پرداخته‬ ‫نشدهاست‪.‬وجوداین‪ 28‬صفحهوتالشعربستانسعودی‬ ‫وکاخسفیدبرایپنهاننگاهداشتنان‪،‬مهرتاییدیاستبر‬ ‫چیزهایی که بسیاری از امریکایی ها در ان دچار شک و تردید‬ ‫شده اند‪.‬اینکهماپسازحادثهیازدهسپتامبربهدشمنیاشتباه‬ ‫حملهکردیم‪،‬اینکهمتحدانسعودیمااصالمتحدمانیستند‪،‬‬ ‫واینکهسیاست امریکادرموردخاورمیانهبهطرزفاجعه امیزی‬ ‫کوته بینانه و گل به خودی است‪ .‬پرسش در مورد‪ 28‬صفحه‬ ‫راهی در انتقال این باورهاســت‪ .‬اســنادی کــه می توانند در‬ ‫واقع درست باشند‪ -‬یا ساختگی‪ -‬بدون منتهی شدن به اینکه‬ ‫عربستانسعودیبه گونه ایدرحملهتروریستییازدهسپتامبر‬ ‫دخالتداشتهاست‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫فکـر نـو‬ ‫ک ت اب‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫در سایه خشونت‬ ‫نشــر روزنه به تازگی کتابی در حوزه جامعه شناسی‬ ‫سیاســی و توســعه منتشــر کــرده اســت تحت عنوان‬ ‫«سیاست‪،‬اقتصاد‪،‬ومسائلتوسعهدرسایهخشونت»؛‬ ‫ی که به بررسی مسائل مرتبط با سیاست‪ ،‬اقتصاد و‬ ‫کتاب ‬ ‫توســعه در جوامع بحران زده می پردازد‪ .‬براساس اعالم‬ ‫ناشر‪ ،‬محســن میردامادی و محمدحســین نعیمی پور‬ ‫پس از کتاب «چــرا ملت ها شکســت می خورند»‪ ،‬که‬ ‫مورد توجه اهالی فرهنگ و سیاســت قرار گرفت‪ ،‬کتاب‬ ‫«سیاست‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬و مسائل توسعه در سایه خشونت»‬ ‫را که اخرین اثر داگالس نورث پیش از مرگ او به شمار‬ ‫می اید ترجمه کردند‪ .‬این کتاب در سال ‪ 2012‬از سوی‬ ‫انتشاراتکمبریجمنتشرشدهاستوبراینخستینباربه‬ ‫زبانفارسیمنتشرمی شود‪.‬داگالسنورثوهمکارانش‬ ‫تالش کرده اند تا در این کتــاب برای درک تعامل پویای‬ ‫بینسیاست‪،‬اقتصادونیروهایاجتماعیدرکشورهای‬ ‫در حال توســعه جهان‪ ،‬چارچوبی جایگزین ارائه داده و‬ ‫به کار برند‪ .‬در معرفی این کتاب عنوان شده است‪« :‬در‬ ‫نیمه دوم قرن گذشــته باوری در میــان نظریه پردازان و‬ ‫سیاستگذاران شکل گرفت مبنی بر انکه مردم ساالری‬ ‫به عنوان یکی از ارزشمند ترین دستاوردهای اجتماعی‬ ‫بشر می تواند چاره تمامی مشــکالت عقب افتاده ترین‬ ‫جوامعجهانباشد‪،‬اقتصادهایمبتنیبررانترااصالح‬ ‫کند‪ ،‬خشــونت را مهار ســازد و توســعه و رفاه به ارمغان‬ ‫ِ‬ ‫جهان دموکراتیزاسیون‬ ‫بیاورد‪ .‬اما مروری بر تالش ها در‬ ‫حکایت از ان دارد کــه در تعداد قابل توجهــی از موارد‪،‬‬ ‫نتیجهامربهجایحصولازادیوایجادجوامعدسترسی‬ ‫باز‪ ،‬شــکل گیری چرخه های تاســف باری از بی ثباتی‪،‬‬ ‫عقبگرد‪ ،‬خشونت و حتی جنگ های داخلی بوده است‪.‬‬ ‫علت چیست؟ ایا دموکراســی راه حل مناسبی برای این‬ ‫کشورها نیست؟ یا مشکل ان است که در پی گیری ان از‬ ‫نکاتظریفومهمی غفلتمی شود؟ایاجاگذاریعینی‬ ‫نهادهای جوامع غربی در دیگر کشــور ها امری ممکن‬ ‫یا حتی مطلوب اســت؟ برای انکه کشــورهای مبتال به‬ ‫استبداد سیاسی و دسترسی محدود به سمت جوامعی باز‬ ‫گذار کنند و در عین حال دچار خشونت نشده و از مواهب‬ ‫ازادیدرقالبرفاهوتوسعهاقتصادیبهره مندشوند‪،‬چه‬ ‫شروطیبایدبراوردهشودوچهمسیریپیشپایانانقرار‬ ‫دارد؟ داگالس نورث و همکاران تالش می کنند به این‬ ‫پرسش بزرگ محافل علمی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی پاسخ‬ ‫دهند‪».‬طرحرویجلدکتاب«درسایهخشونت»توسط‬ ‫سید صدرالدینبهشتیطراحیشدهاست‪.‬اینکتابدر‬ ‫‪ 526‬صفحهباتیراژدوهزارنسخهوقیمت‪ 28500‬تومان‬ ‫ازسویانتشاراتروزنهمنتشرشدهاست‪.‬‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫سپهر عمومی‪ ،‬جایگاه روشنفکران‬ ‫فکر روز‬ ‫روایت مسعود پدرام از حوزه عمومی‬ ‫عصر پنجشنبه ‪ ٢٧‬خرداد در موسسه پرسش نشستی‬ ‫با موضوع نقد و بررســی حوزه عمومی با حضور حسینعلی‬ ‫نوذری‪ ،‬مسعود پدرام و بهرنگ درویشیان برگزار شد که در‬ ‫ان هر یک از این محققان به جنبه هایــی از موضوع حوزه‬ ‫عمومی پرداختند‪.‬‬ ‫مســعود پدرام در این نشســت گفت‪« :‬بحث من به‬ ‫رابطه روشنفکران ایرانی و حوزه عمومی (‪)public sphere‬‬ ‫یا عرصه عمومی یا سپهر عمومی اختصاص دارد که البته‬ ‫باتوجه به ریشــه یابی هایی که برای کلمــه ‪ sphere‬انجام‬ ‫شده است‪ ،‬ترجیح می دهم کلمه ســپهر عمومی را به کار‬ ‫ببرم‪ .‬روشــنفکران ما افراد خوب هســتند که ما دورادور با‬ ‫انها در تماس هستیم اما یک مشکل فرهنگی دارند و ان‪،‬‬ ‫این است که غیرمسئول هســتند‪ ،‬یعنی پاسخگو نیستند‪.‬‬ ‫این مشکلی اســت که ربطی به خوبی یا بدی ندارد و یک‬ ‫ویژگی ایشان است‪ .‬مشکل دیگر این است که یک مشکل‬ ‫اخالقی دارنــد و ان خودبرتربینی اســت؛ به ایــن معنا که‬ ‫هرچه بزرگ تر می شوند می گویند این بحث را من به عنوان‬ ‫نخستین نفر مطرح کردم و اگر کسی مشــابه بحث انها را‬ ‫داشته باشــد‪ ،‬او را بی ســواد می خوانند‪ .‬اشکال کوچک‬ ‫دیگری که وجود دارد این است که اشکال اگاهی شناخت‬ ‫نیز دارند که وضعیت دورانی را نمی دانند و بحث من عمدتا‬ ‫بر همین موضوع متمرکز اســت‪ .‬یعنی در واقع برای تغییر‬ ‫تنها راه را هنوز تغییر دولت می دانند و توجه ندارند که سپهر‬ ‫عمومی‪ ،‬جایگاه انهاست و می توانند در ان‪ ،‬افکار عمومی‬ ‫را بسازند‪».‬‬ ‫او در توضیح ارتباط روشــنفکران با ســپهر عمومی‬ ‫گفت‪« :‬این ارتباط مساله ساز و پارادوکسیکال است زیرا انها‬ ‫چهره‬ ‫باید چیزی را بسازند که با ان ارتباط جدی برقرار نکرده اند اما‬ ‫باید این ارتباط انجام گیرد‪ .‬در اینجا الزم است کمی درباره‬ ‫ســپهر عمومی به لحاظ نظری صحبت کنم‪ .‬بحث سپهر‬ ‫عمومی در غرب شــکل گرفته و با تاریخ و فلسفه غرب نیز‬ ‫تناسب دارد‪ .‬من خیلی قصد ندارم ثابت کنم که ما نیز حتما‬ ‫همان تاریخ و نگاه های فلسفی را داریم که چنین فضاها‪،‬‬ ‫عصرها‪ ،‬ســپهرها و حوزه هایی در ایــران بخواهد به وجود‬ ‫بیاید اما اگر انها را پدیدارشناسی کنیم و همین ویژگی هایی‬ ‫که در حوزه عمومی شمردند‪ ،‬افرادی می توانند جایی جمع‬ ‫شوند مثل اینجا و بنا را بر اســتدالل برتر و نقادی بگذارند و‬ ‫مسائل عمومی را به نقد بکشند‪ ،‬اگر ان ویژگی ها در اینجا‬ ‫نیز به وجود بیایند ما نیز می توانیم از این طریق جلو برویم‪».‬‬ ‫پدرام با بیان اینکه اگر فضای گفت وگو شکل بگیرد‪،‬‬ ‫روشــنفکران دیگر نمی توانند به راحتی پاســخگو نباشند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬دیگــر نمی تواننــد به ســادگی مدعی شــوند که‬ ‫این حــرف را مــن اول گفتم یا دیگــری نگفــت‪ .‬این امر‬ ‫همچنیــن موجب هم افزایی می شــود‪ .‬یعنی افراد ســعی‬ ‫می کنند دغدغه های یکدیگر را بفهمند‪ .‬همچنین گسترش‬ ‫فضاهای گفت وگویی در ســپهر عمومی می تواند مشکل‬ ‫شناخت دورانی را نیز حل می کند‪ .‬جایگاه روشنفکر در سپهر‬ ‫عمومی است و باید به این مساله خوداگاهی پیدا کند‪ .‬اما‬ ‫اینکه چگونه می توان این فضاها را شکل داد مساله مهمی‬ ‫اســت؟ من راه حل خاصی برای شــکل گیری این فضاها‬ ‫ندارم و صرفا توجه می دهم که این فضاها جای روشنفکر‬ ‫است و اگر این اتفاق بیفتد‪ ،‬مشکالت جامعه حل می شود‪،‬‬ ‫یعنی هم افزایی و انباشــت افکار توسعه اخالقی در جامعه‬ ‫ایجاد می کند‪».‬‬ ‫تحجر در لباس روشنفکری‬ ‫نقد رضا غالمی به عبدالکریمی‬ ‫حجت االسالم رضا غالمی از اساتید حوزه و دانشگاه‬ ‫که چندی پیش با اظهاراتش در دانشــگاه امام صادق (ع)‬ ‫پیرامون نئوفرقانیسم خبرساز شــده بود‪ ،‬هفته گذشته در‬ ‫یادداشتی به نقد بیژن عبدالکریمی به کتاب «فلسفه تحول‬ ‫تاریخ» اثر موسی نجفی پاسخ داد‪.‬‬ ‫او با بیــان اینکه نوشــته مزبور هیچ شــباهتی به نقد‬ ‫نداشت و بیشتر به فحشنامه ای می ماند که با نهایت خشم و‬ ‫کینه تهیه شده است‪ ،‬در بخشی از پاسخ خود نوشته است‪:‬‬ ‫«تصمیم گرفتم انصــراف خود را از تهیه پاســخ علمی به‬ ‫نوشته دکتر عبدالکریمی به دوســتان خردنامه همشهری‬ ‫اعالم کنم‪.‬‬ ‫فکر می کردم عکس العمل من نسبت به این نوشته که‬ ‫فاقد هرگونه ارزش علمی است‪ ،‬نه تنها اتالف وقت است‪،‬‬ ‫بلکهنوعیستمبهساحتمعرفتودانشمحسوبمی شود‬ ‫و خموشــی و عبور از کنار ان‪ ،‬بهترین کار در جهت منزوی‬ ‫ساختن این قبیل نوشته هایی است که در لباس روشنفکری‬ ‫به ستیز با تفکر و اندیشه ورزی ازاد در ایران برخاسته اند‪».‬‬ ‫غالمی در ادامه نوشــته اســت‪« :‬با اینکه در منطق‬ ‫این تصمیم تردیدی نداشتم‪ ،‬به ذهنم رسید قبل از اعالم‬ ‫به دوســتان خردنامه‪ ،‬با بعضی از عزیزان اندیشــه ورز نیز‬ ‫مشورت کنم‪.‬‬ ‫این دوستان‪ ،‬با اینکه نظر من در لزوم بی اعتنایی به‬ ‫یادداشــت دکتر عبدالکریمی و عبور عزیزانــه از کنار ان را‬ ‫قبول داشتند اما پاســخ به ان را الاقل برای ثبت در تاریخ و‬ ‫پرده گشایی از نمونه ای بارز از هزاران نمونه خودکامگی و‬ ‫تحجر علمی در میان روشــنفکران خودخوانده در جامعه‬ ‫دانشگاهی کشور مفید دانستند‪».‬‬ ‫او متن این پاســخ را در ســه بخش مقدمه‪ ،‬پاسخ به‬ ‫مطالب صــوری عبدالکریمی درباره کتاب فلســفه تحول‬ ‫تاریخ و همچنین پاسخ به مطالب نظری منتشر کرده است‪.‬‬ ‫حجاب؛امر اجتماعی‬ ‫نشست «حکومت اسالمی و‬ ‫حکم حجاب»‬ ‫دااگشنه‬ ‫انتخابات پسابرجامی‬ ‫ مواجهه ترامپ یا کلینتون با توافق هسته ای ایران‬ ‫سعیدتائب‪،‬استاددانشگاهوکارشناسمسائلامریکادر‬ ‫نشستبررسیانتخاباتریاست جمهوری‪2016‬امریکاباتاکید‬ ‫بر ایران پسابرجام که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات‬ ‫فرهنگی برگزار شد‪ ،‬به بیان مولفه های تاثیرگذار در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوریامریکابهتاثیربرجامدراینانتخاباتپرداخت‬ ‫و یاداور شــد‪« :‬در حوزه سیاست خارجی به خصوص در قبال‬ ‫ایران‪ ،‬از دیدگاه هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات‪ ،‬ایران‬ ‫یککشوراستراتژیکاست‪.‬کاندیداییوجودنداردکهبگوید‬ ‫ایرانمهمنیست‪.‬البتهنگاه هاوبرخوردهایشانبهمقولهایران‬ ‫متفاوت بوده اما اهمیت ایران غیرقابل انکار است‪ .‬از این رو‬ ‫مهم نیست چه کســی رئیس جمهور اینده امریکا می شود‪،‬‬ ‫چراکه رئیس جمهور اینده حتما یکی از دلمشــغولی هایش‬ ‫ایراناست‪.‬البتهدر‪ 5‬الی‪ 6‬دههگذشتهایرانبه خاطرموقعیت‬ ‫ژئوپلتیک خود مورد توجه قدرت های بزرگ بوده است اما بعد‬ ‫از انقالب ماهیت حاکمیت ایران وزن متفاوتی به ان داده که‬ ‫البتهازدیدامریکایی هاوزنمثبتیتلقینمی شود‪.‬مادردوران‬ ‫«در» برجام هستیم نه «پسا»برجام‪ .‬با امدن رئیس جمهور‬ ‫جدیدبه طورابزاریوطبیعیهرانچهدموکرات هاانجامدادند‬ ‫احتماال از ســوی جمهوریخواهان انجام نخواهد شد؛ اگر‬ ‫فرض بگیریم که رئیس جمهور بعدی جمهوریخواه اســت‪.‬‬ ‫برخی از جمهوریخواهان اساسا دلیل مخالفتشان با توافق‬ ‫هسته ای به خاطر انتخابات و رای اوردن در ان نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫مخالفت با ایران ابزار مناســبی اســت که هر نوع نزدیکی به‬ ‫مناظرهمکتوب‬ ‫ایران را می خواهــد متوقف کنــد‪ .‬جمهوریخواهان توافق‬ ‫هسته ای را تامین کننده منافع امریکا نمی دانند‪ .‬بسیاری در‬ ‫بین جمهوریخواهان این سوال را دارند که چرا امریکا گلوی‬ ‫ایرانرا(باتحریم هاییکجانبه)رهاکرد‪.‬اینهاکسانیهستند‬ ‫کهباوردارندمنافعامریکادرمنطقهباحضورتامیننمی شودو‬ ‫البتهاینافرادفقطدرجمهوریخواهانهمنیستندبلکهدربین‬ ‫دموکرات هانیزوجوددارند‪.‬خانمکلینتونجملهمعروفیدارد‬ ‫که مربوط به بعد از حمله امریکا به عراق است که گفته چرا به‬ ‫ایرانحملهنشد‪.‬وقتیفردیدرامریکارئیس جمهورمی شود‬ ‫بهیکسیستممی پیونددوسیستمبهمراتبجایگاهمهم تری‬ ‫نســبت به فرد دارد‪ .‬حتی اگر تد کروز در اینده رئیس جمهور‬ ‫امریکامی شدکهگفتهتوافقهسته ایراپارهمی کندمطمئنا‬ ‫نمی تواند چنیــن کاری را بعد از انتخاب انجــام دهد و برخی‬ ‫جمهوریخواهاننسبتبهایننوعاظهاراتشهشداردادند‪».‬‬ ‫کارشناسمسائلامریکاباتاکیدبراینکهمعتقدمازسویامریکا‬ ‫تالشبرایبرهمزدنتوافقهسته ایدرایندهبعیداست‪،‬در‬ ‫بیانعلتایناستداللگفت‪«:‬توافقبهنفعانهاستودرکل‪،‬‬ ‫سیستمامریکابهاینتوافقرسیدهوبهراحتینمی توانقبول‬ ‫کرد که انها این توافق را کنار بگذارند‪ ،‬به ویژه انکه پنج قدرت‬ ‫دیگر هم در کنارشان هســتند‪ .‬از این رو فکر نمی کنم امریکا‬ ‫استراتژیبرهمزدنتوافقهسته ایراداشتهباشدمگرانکه‬ ‫طرف مقابل یعنی ایران دســت به کار خاصی بزند که در افق‬ ‫پیش رواینمسالههمدیدهنمی شود‪».‬‬ ‫پاسخ عسگرپور به رئیسیان‬ ‫هم کلمه ای در این باره چیزی نگفت‪ .‬قبل ترش که بحثی‬ ‫درباره حضور عســگرپور به عنوان معاون سینمایی دولت‬ ‫یازدهم صورت گرفته بود‪ ،‬من به عسگرپور گفتم اتفاقا تو‬ ‫خیلی هم از این جریان دور نیستی! در جریان انحالل خانه‬ ‫سینما‪ ،‬تیر اول را عسگرپور زد‪ .‬طیف عسگرپور در دو سال‬ ‫اول شمقدری ابدا مشکلی با او نداشــتند و در جشنواره ها‬ ‫هم شرکت می کردند و جایزه می گرفتند‪ .‬در جریان درگیری‬ ‫انحالل هم تیر اول را عســگرپور شــلیک کرد که نامه ای‬ ‫هتاکانه نوشت به وزیر ارشاد؛ ضمن اینکه از مدت ها قبل‬ ‫تو گیرهای اساسنامه هویدا شده و حتی جعفری جلوه‬ ‫گرف ‬ ‫هم به ان اذعان کرده بود‪ ».‬عســگرپور کــه در مصاحبه‬ ‫تلویزیونی رئیسیان چند بار نامش برده شد‪ ،‬جوابیه ای تند و‬ ‫تیز در «سینما سینما» منتشر کرد و در ان نوشت‪« :‬موضوع‬ ‫نامه من به وزیر سابق ارشاد که شما و اقای شمقدری متفقا‬ ‫ان را هتاکانه و شلیک تیر اول خوانده اید‪ ،‬پس از بازداشت‬ ‫پنج مستندساز و اعالم براندازبودن انان (پیش از تشکیل‬ ‫دادگاه) از سوی وزیران ســابق اطالعات و ارشاد و در پی‬ ‫ان بیانیه هیات مدیره خانه سینما برای دفاع از حقوق این‬ ‫افراد و اظهارنظر تند و بی اساس وزیر سابق ارشاد در بخش‬ ‫خبری صداوســیما مبنی بر همکاری خانه ســینما با شبکه‬ ‫بی بی سی بود‪».‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫ریزش سودهای بانکی‬ ‫به دنبال توافقات انجام شــده میــان بانک های‬ ‫دولتی و خصوصی‪ ،‬نرخ های ســود ســپرده رســما از‬ ‫سه شنبه گذشته ‪ -‬اول تیر ماه ‪ -‬تغییر کرد و تقریبا به طور‬ ‫یکدســتی بانک ها ویترین ســودهای خود را از ‪ ۱۸‬به‬ ‫‪ ۱۵‬درصد کاهش دادند‪ .‬وام بانکی اما همچنان گران‬ ‫است‪.‬‬ ‫همزمان با اعالم مرکز امار مبنی بر تک رقمی شدن‬ ‫تورم‪ ،‬کاهش سه درصدی سود ســپرده نیز در بانک ها‬ ‫کلید خورد و ســپرده های مدت دار به ‪ ۱۵‬درصد رسید تا‬ ‫فاصله میان نرخ سود تا تورم تا حدی نسبت به گذشته‬ ‫متناسب تر تعیین شــود؛ هر چند هنوز هم فاصله حدود‬ ‫‪ 6/5‬درصدی نرخ ســود ســپرده و بیش از ‪ ۱۲‬درصدی‬ ‫سود تسهیالت با تورم مشهود است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که در جریان کاهش اخیر نرخ ســود‪ ،‬سود تسهیالت‬ ‫کاهشی نداشت و در همان ‪ ۲۲‬درصد قبلی باقی ماند‪.‬‬ ‫به هر صورت بانک ها این بار بدون مصوبه شورای‬ ‫پول و اعتبار و ظاهرا توافق میان خــود از هفته پایانی‬ ‫خرداد ماه‪ ،‬تصمیم به کاهش سه درصدی سود سپرده‬ ‫گرفته و در فاصله حدود چهار ماهه از تغییر قبلی در نرخ‪،‬‬ ‫نسبت به این موضوع اقدام کردند‪.‬‬ ‫مراجعــه بــه شــعب بانک هــا نیــز تاییــدی بر‬ ‫کاهش نســبتا منظم و یکدست ســود میان بانک های‬ ‫تحت نظارت بانک مرکزی بــوده و تقریبا همه انها نرخ‬ ‫ســود مدت دار را به ‪ ۱۵‬درصد کاهش داده اند‪ .‬ولی در‬ ‫این میان نرخ سود برخی بانک ها که اخیرا از ‪ ۱۸‬به ‪۱۶‬‬ ‫کاهش داده بودند همچنان همان ‪ ۱۶‬درصد بود‪.‬‬ ‫در مورد سود ســپرده کوتاه مدت جریان متفاوت‬ ‫بود؛ به طوری که نرخ ها از ‪ ۱۰‬تا ‪ 14/9‬درصد نیز تعیین‬ ‫شده است‪ .‬این در حالی است که سپرده های سه ماهه‬ ‫تا ‪ ۹‬ماهه از ‪ ۱۴ ۱۳، ۱۲،‬و حتی ‪ 14/9‬درصد متغیر است‪.‬‬ ‫روالی که در دو دوره قبل تغییر نرخ ســود نیز باتوجه به‬ ‫تعیین نشدن حداکثر ســود مدت دار در بانک ها وجود‬ ‫داشــت و با وجود کاهش نرخ ســود ســپرده مدت دار‬ ‫به ‪ ۲۰‬درصد‪ ،‬نرخ هــا تا ‪ 19/75‬درصد نیز به مشــتری‬ ‫پیشنهاد می شــد تا راهی برای جذب ســپرده باالتر در‬ ‫بانک ها باشد‪.‬‬ ‫امــا با کاهش نرخ ســود ســپرده و اجــرای ان از‬ ‫سه شنبه هفته گذشته‪ ،‬در شبکه بانکی‪ ،‬تعیین تکلیف‬ ‫سود ســپرده های قبلی نیز مورد توجه مشتریان است‪.‬‬ ‫این در حالی است که با تغییر روند سوددهی به مشتریانی‬ ‫که از قبل در بانک ها سپرده داشته اند‪ ،‬برای سپرده های‬ ‫مدت دار به همــان روال قبلی و بر اســاس ســودهای‬ ‫زمان انعقاد قرارداد پرداخت خواهد شد‪ ،‬اما برای زمان‬ ‫سررسید‪ ،‬بانک ها موظف هســتند نرخ سود را براساس‬ ‫نرخ جدید تعیین کنند‪ ،‬در حالی که در مورد ســودهای‬ ‫روزشمار باید براســاس تغییرات جدید بانک ها در سود‬ ‫تعیین شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫گفت وگوی علیرضا رئیســیان با فریدون جیرانی در‬ ‫برنامه اینترنتی سی و پنج واکنش محمدمهدی عسگرپور‪،‬‬ ‫مدیرعامل پیشین سینما را در پی داشت‪.‬‬ ‫ســخنان جنجالی علیرضــا رئیســیان در گفت وگو با‬ ‫فریــدون جیرانی‪ ،‬بار دیگــر اختالفات جدیــدی را درباره‬ ‫انحالل خانه سینما و‪ ...‬مطرح کرد‪ .‬اما انچه تازگی داشت‬ ‫پرده برداشــتن از برخی مناســبات پشــت صحنه سینمای‬ ‫ایران در ســال های گذشــته بود که مجال بروز نداشــت‪.‬‬ ‫بخشی از سخنان رئیسیان این بود‪« :‬در سال ‪ ۸۴‬گروهی‬ ‫از سینماگران ازجمله سیدضیا هاشمی نزد مقامات باالی‬ ‫دولتی رفتند تا نگذارند هیات اسالمی هنرمندان و شخص‬ ‫شمقدری امور را در دست بگیرند‪ .‬در نتیجه صفارهرندی‪،‬‬ ‫وزیر ارشاد‪ ،‬محمدرضا جعفری جلوه را که رابطه قدیمی با‬ ‫وی داشت به عنوان رئیس ســازمان سینمایی تعیین کرد‪.‬‬ ‫قبل از انکه سید محمد حسینی از مجلس رای اعتماد بگیرد‬ ‫و وزیر شــود‪ ،‬به همراه برخی از اعضای هیات مدیره خانه‬ ‫سینما و از جمله فرهاد توحیدی‪ ،‬محمدمهدی عسگرپور‪،‬‬ ‫امین تارخ و محسن هاشمی به واسطه برادر خانم حسینی‬ ‫به دیدار وی رفتیم‪ .‬انجا ایشان پرسید پیشنهاد شما برای‬ ‫معاونت سینما کیســت؟ هیچ کدام از این دوستان حرفی‬ ‫نزدند حتی عســگرپور که در این نشست کلی صحبت کرد‬ ‫سینما‪ /‬ائترت‬ ‫غیرقانونی می گوید‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫قهر روی انتن‬ ‫کردوانی برنامه زنده را ترک کرد‬ ‫ناپدیدشدگان‬ ‫رمانی که از مهاجرت‬ ‫‪21‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫جنگ در عراق و سوریه‬ ‫گردوغبار در ایران‬ ‫«مهم تریــن عامل بــرای سروســامان دادن‬ ‫به این موضوع کامال به خاتمــه جنگ و درگیری ها‬ ‫در عراق و ســوریه بســتگی دارد تا بشــود به تثبیت‬ ‫خاک‪ ،‬نهال کاری و‪ ...‬اقدام کرد»‪ .‬این بخشی از‬ ‫گفته های معصومه ابتکار‪ ،‬رئیس سازمان حفاظت‬ ‫محیط زیست در رابطه با موج جدید گردوغبار عربی‬ ‫واردشــده به خاک ایران اســت‪ .‬ابتکار این مطلب‬ ‫را هفته گذشــته در شــبکه های اجتماعی منتسب‬ ‫به خود منتشــر کرد‪ .‬موج جدید گردوغبار کشــور از‬ ‫هفته گذشــته در بخش هایی از کشــور مشکل ساز‬ ‫شد‪ .‬در همین حال معصومه ابتکار‪ ،‬رئیس سازمان‬ ‫حفاظت محیط زیست با انتشــار مطلبی درباره موج‬ ‫جدیــد گردوغبار در کشــور نوشــت‪« :‬گردوغباری‬ ‫که سطح وســیعی از غرب و جنوب کشــور ازجمله‬ ‫ایالم‪ ،‬کرمانشاه و خوزســتان را در برگرفته براساس‬ ‫نقشــه های انالیــن بین المللــی از عــراق می اید‪.‬‬ ‫کشورهای عراق و ســوریه و عربستان همواره منشا‬ ‫توفان های موســوم به گردوغبار عربــی بوده اند و‬ ‫پدیده جدیدی محسوب نمی شوند ولی در سال های‬ ‫اخیر به دلیل خشکســالی های پیاپی‪ ،‬افزایش دما‬ ‫و گرمایش زمین‪ ،‬همچنین جنگ و مناقشــه در این‬ ‫مناطق‪ ،‬گردوغبار چندین برابر شده است‪ ».‬ابتکار‬ ‫در ادامــه چنین نوشــت‪« :‬در داخل نیــز مطالعات‬ ‫شناســایی و تعیین کانون هــای گردوغبــار اغاز و‬ ‫به اتمام رســید و در بســیاری از اســتان ها عملیات‬ ‫نهــال کاری و تثبیت خــاک‪ ،‬همچنیــن اب گیری‬ ‫بخش های عظیمی از تــاالب هورالعظیم و احیای‬ ‫تاالب هــای دیگــر اغــاز و اجرا شــده اســت؛ اما‬ ‫مهم ترین عامل برای ســامان دادن به این موضوع‬ ‫کامال به خاتمه جنگ و درگیری ها در عراق و سوریه‬ ‫بستگی دارد تا بشود برای تثبیت خاک‪ ،‬نهال کاری‬ ‫و‪ ...‬اقدام کرد‪ .‬در این شــرایط برای ان کشــورها‬ ‫اولویت های دیگری مطرح است و این قبیل پروژه ها‬ ‫را بر عهــده نمی گیرند‪ .‬همین جاســت کــه ارتباط‬ ‫مخرب جنــگ و محیط زیســت به خوبی مشــاهده‬ ‫می شود‪ .‬سوریه و عراق بر بســیاری از بخش های‬ ‫سرزمینی شــان اصال تســلطی ندارند که اقدامات‬ ‫عمرانی و زیست محیطی و بیابان زدایی داشته باشند‪.‬‬ ‫با ان کشور حتی برای ایجاد پارک ملی فرامرزی در‬ ‫اســتان ایالم تفاهم نامه امضا شــد تا به این وسیله‬ ‫توجه بیشــتری به این موضوع داشــته باشــند ولی‬ ‫شــرایط انها اجازه نمی دهد‪ .‬همین جا الزم اســت‬ ‫ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدایی که در جنگ‬ ‫با داعش کشته شدند و ارزوی موفقیت برای مدافعان‬ ‫حرم و کسانی که با پدیده شوم و تروریستی داعش‬ ‫و گروه های مشابه ان می جنگند‪ ،‬بگویم مهم ترین‬ ‫نقش را فعال این سلحشــوران بــازی می کنند و باید‬ ‫برای سالمتی و پیروزی شــان دعا کرد‪ ».‬ابتکار در‬ ‫برنامه گفت وگوی ویژه خبری شــبکه دو ســیما نیز‬ ‫گفت‪« :‬در یک ســال اخیر مشــغول مستندسازی‬ ‫کامل وقایع برون مرزی برای اعالم اعتراض رسمی‬ ‫به دولت عراق و عربســتان و ارائه به ســازمان های‬ ‫بین المللی از طریق وزارت امور خارجه هستیم‪».‬‬ ‫حجاب؛امراجتماعی‬ ‫نشست «حکومت اسالمی و حکم حجاب»‬ ‫نشســت تخصصی اموزشــی با موضــوع «حکومت‬ ‫اســامی و حکم حجاب» با حضــور حجت االســام داود‬ ‫مهــدوی زادگان در ســالن اجتماعات معاونت پژوهشــی و‬ ‫اموزشی سازمان تبلیغات اسالمی برگزار شد‪ .‬در این نشست‬ ‫حجت االســام مهدوی زادگان هدف اصلی این نشست را‬ ‫پاسخبهاینسوالدانستکهایاحکومتمی تواندالزامبهحکم‬ ‫شرعیحجابکند؟اودرپاسخبهاینسوالازدومنظرفلسفه‬ ‫سیاسیوفقهسیاسیبهبیانپاسخپرداخت‪.‬مهدوی زادگان‬ ‫الزام را برخالف نظــر برخی که از لــوازم حکومت می دانند‪،‬‬ ‫محتوایحکومتوعینحکومتتعریفکردوحکومتبدون‬ ‫الزام را بی معنا دانست‪ .‬این اســتاد حوزه با بیان اینکه قلمرو‬ ‫الزامات حکومت‪ ،‬محدوده قانون و شریعت اسالمی است و‬ ‫از انجا که شریعت حجاب را جز احکام شرعی قرار داده چنین‬ ‫نتیجهگرفتکهحکومتمی توانداتباعخودراملزمبهحجاب‬ ‫کند‪ .‬اوبااستنادبهنصوصوادلهقرانکریم سیرهپیامبر(ص)‬ ‫و ائمه معصومین(ع) نتیجه گیری کرد که از این منظر حاکم‬ ‫و حکومت اســامی می تواند الزام به حجاب کند و این الزام‬ ‫به دلیل ادله و نصوص موجود مشروعیت دارد‪ .‬مولف کتاب‬ ‫حکومتاسالمیوحکمحجاببهبیانشبهاتواشکاالتی‬ ‫که قائالن به عدم الــزام حکومت به حجاب بیــان کرده اند‬ ‫پرداختوپاسخ هایاجمالیانهارامرورکرد‪.‬ازجملهشبهات‬ ‫مطرح شده در این زمینه ان اســت که برخی با کنار نهادن دو‬ ‫گزاره‪ ،‬گفته اند حجاب یک امر عبادی اســت و نمی توان به‬ ‫امورعبادیالزامکردونتیجهگرفته اندکهحکومتنمی تواند‬ ‫امربهحجاببکند‪.‬مهدوی زادگاندرپاسخبهاینشبههچنین‬ ‫گفت که امر عبادی‪ ،‬عملی اســت که قصد قربت در ان الزم‬ ‫است؛ حال انکه در حجاب کسی قائل به قصد قربت نیست‪.‬‬ ‫وی گفــت‪« :‬از دیگر شــبهات موجود این اســت که مطرح‬ ‫می کنندحجابامریفردیاستنهاجتماعیوازاین روامور‬ ‫فردیدرقلمروحکومتواردنمی شودوحکومتنمی تواندبه‬ ‫امورفردیالزامبکند‪ ».‬ایناستادحوزهدرپاسخبهاینشبهه‬ ‫گفت‪«:‬بایدبینامرفردیواجتماعیبدین گونهفرقگذاشت‬ ‫که امر فردی عملی است که ارتباط با دیگری پیدا نمی کند‪،‬‬ ‫برخالف امر اجتماعی که با وجود دیگری تحقق پیدا می کند‬ ‫و شــکل می گیرد‪ ،‬از این رو حجاب زمانی واجب می شود که‬ ‫درارتباطبادیگریباشدوبهتعبیرفقهیدرمقابلنامحرممعنا‬ ‫پیدا می کند‪ .‬حجاب امر اجتماعی است و حکومت می تواند‬ ‫الزامکند‪ ».‬مهدوی زادگانادامهداد‪«:‬اشکالبعدی‪،‬بحث‬ ‫از حوزه خصوصی و عمومی است و اینکه حکومت حق ورود‬ ‫به حوزه خصوصی را ندارد‪ ».‬او با اشاره به اینکه درباره مفهوم‬ ‫حوزهخصوصیوعمومیاختالف نظروجودداردگفت‪«:‬حتی‬ ‫درکشورهایمدرننیزدخالتدرحوزهخصوصیافرادانجام‬ ‫می شود‪.‬درایناشکالنیزاصلتقسیم بندیمحلبحثاست‬ ‫و باتوجه به اینکه حجاب در حوزه عمومی معنا پیدا می کند و‬ ‫ی ندارد‪ ،‬حکومت می تواند‬ ‫در حوزه خصوصی حکومت الزام ‬ ‫الزامبهحجابکند‪ ».‬ایناستادحوزهدرراستایاتخاذموضع‬ ‫فعاالنهباموضوعحجاب‪ ،‬پیشنهادایجادوراه اندازیکمپین‬ ‫دالیلعقالنیبی حجابیرامطرحکرد‪.‬‬ ‫بالل انقالب‬ ‫روایت رئیس دفتر رهبر معظم انقالب از نقش تلویزیون‬ ‫مجموعه مستند «مهر تابان» درباره زندگی علمای‬ ‫سرشــناس اســتان اصفهان جمعه ‪ 28‬خــرداد‪ ،‬با حضور‬ ‫حجت االســام محمد محمدی گلپایگانــی‪ ،‬رئیس دفتر‬ ‫مقام معظم رهبری و ســلیم غفوری‪ ،‬مدیر شــبکه مستند‬ ‫و ابوالقاســم ناصری‪ ،‬مدیر گروه تولید شــبکه کلید خورد‪.‬‬ ‫اولین تصاویر این مســتند که بــه تهیه کنندگی امیرعباس‬ ‫شجاعی با موضوع زندگی‪ ،‬سلوک و فعالیت سیاسی و ارتباط‬ ‫برخی از علمای اســتان اصفهان با مردم ساخته می شود‪،‬‬ ‫در مسجد ال یاســین خیابان خواجه عبدالله تهران ضبط‬ ‫شد‪ .‬حجت االســام محمدی گلپایگانی از ان رو به محل‬ ‫ضبط مســتند امده بود که پدرش از جمله شخصیت هایی‬ ‫است که در مستند تلویزیونی «مهر تابان» به وی پرداخته‬ ‫می شود‪ .‬مستند پرتره ایت الله خوانساری‪ ،‬بانو عالمه امین‪،‬‬ ‫پدر ایت الله صافی گلپایگانی و ایت الله فیاضی گلپایگانی‬ ‫در قالب دیگر قســمت های این مجموعه تولید می شود‪.‬‬ ‫رئیس دفتر مقام معظم رهبری در مراسم کلید خوردن مستند‬ ‫«مهر تابان» در ســخنانی به خصایص فردی و اجتماعی‬ ‫پدر خود‪ ،‬از جمله ارتباط با امام خمینی(ره) و دستگیری از‬ ‫مردم‪ ،‬فعالیت های انقالبی و‪ ...‬اشــاره کرد‪ .‬او همچنین‬ ‫با تمجید از شبکه مســتند‪ ،‬ان را یک شبکه خوب دانست‬ ‫که تالش زیادی برای موفقیت ان و رسیدنش به وضعیت‬ ‫کنونی انجام شده و خود را مخاطب این شبکه معرفی کرد‪.‬‬ ‫رئیس دفتر مقام معظم رهبری همچنین پیشــنهاد کرد که‬ ‫برخی برنامه های فاخر و خوبی که در ساعات پایانی شب‪،‬‬ ‫روی انتــن می روند‪ ،‬در زمان مناســب تری پخش شــوند‪.‬‬ ‫حجت االســام محمدی گلپایگانی در بخــش دیگری از‬ ‫سخنانش با اشــاره به اینکه بالل را به عنوان موذن پیامبر‬ ‫اکرم(ص) می شناسیم‪ ،‬تلویزیون را بالل انقالب دانست‬ ‫که معارف اسالم را منتشر می کند و در راستای فرمایش امام‬ ‫خمینی(ره) که صداوسیما را یک دانشگاه دانسته اند‪ ،‬در‬ ‫حال پیشرفت است‪ .‬مستند «مهر تابان» در ‪ 30‬قسمت ‪30‬‬ ‫دقیقه ای برای پخش از شبکه مستند سیما تولید می شود‪.‬‬ ‫پیش از این مستند چند قسمتی حدیث سرو با موضوع‬ ‫زندگیعلمایبزرگشیعههمچونعالمهسید محمدحسین‬ ‫طباطبایی‪ ،‬ایت الله سید علی اقا قاضی‪ ،‬ایت الله حسنعلی‬ ‫مقدادی (نخودکی)‪ ،‬ایت الله سید عبدالحسین دستغیب‪،‬‬ ‫ایت الله میرزا محمدعلی شــاه ابادی‪ ،‬ایت الله محمدتقی‬ ‫بهجــت‪ ،‬ایت اللــه سید شــهاب الدین مرعشــی نجفی و‬ ‫ایت الله انصاری همدانی‪ ،‬ایت الله نجفی قوچانی و ایت الله‬ ‫کشمیری از شبکه یک ســیمای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫پخش شده و مورد اســتقبال مخاطبان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫مســتند مشــابه دیگری نیز تحت عنوان «مردان خدا» در‬ ‫ماه رمضان ســال های ‪ 90‬و ‪ 91‬از شــبکه چهار سیما روی‬ ‫انتن رفت‪ .‬این مستند تحقیقی‪ ،‬اندیشه ها و اثار ‪ 14‬نفر از‬ ‫مشاهیر دینی و فلسفی ایران در سده های اخیر را به تصویر‬ ‫کشیده است‪.‬‬ ‫کردوانی برنامه زنده را ترک کرد‬ ‫برنامه ‪ 45‬دقیقه شبکه خبر سیما با موضوع ریزگردها‬ ‫شاهد چالش میهمانان برنامه به اندازه ای بود که میهمان‬ ‫کارشــناس این برنامه وســط پخش زنده بــرای اعتراض‬ ‫استودیو را ترک کرد‪.‬‬ ‫موضوع یکی از برنامه های ‪ 45‬دقیقه ای شــبکه خبر‬ ‫در هفته گذشــته که به مباحث کارشناســی در موضوعات‬ ‫مختلف می پــردازد‪ ،‬بــه مبحث داغ‬ ‫ریزگردها اختصاص داشــت‪ .‬در این‬ ‫برنامه که اجرای ان را اسماعیل فالح‪،‬‬ ‫خبرنگار پیشین صداوسیما در لندن به‬ ‫عهده داشت‪ ،‬ســعید متصدی زرندی‬ ‫معاون محیط زیســت انسانی سازمان‬ ‫حفاظت محیط زیست و پرویز کردوانی‬ ‫جغرافیدان و کارشــناس پیشکسوت‬ ‫محیط زیست به عنوان میهمان حضور‬ ‫داشتند‪ .‬اواســط این برنامه جایی که‬ ‫اختالف نظــر میان میهمانــان برنامه‬ ‫در مــورد نقش سیاســت گذاری های‬ ‫دولت های مختلف بر ایجاد‪ ،‬استمرار‬ ‫و گســترش جریان ریزگردهای غبار و‬ ‫خاک در غرب کشور باال گرفت‪ ،‬مجری تالش کرد با کنترل‬ ‫فضای برنامه‪ ،‬تنش ایجاد شــده میان میهمانــان را اداره‬ ‫کند اما موفق به این کار نشد‪ .‬دقایقی بعد‪ ،‬پرویز کردوانی‬ ‫چهره ماندگار جغرافیا و کارشــناس باســابقه محیط زیست‬ ‫در اقدامی کم سابقه در صداوســیما‪ ،‬با عصبانیت و پس از‬ ‫ا د بیات‬ ‫اینکه میکروفن یقه ای خود را جدا کرد و در میان اصرارهای‬ ‫پی درپی مجری برای حضور‪ ،‬از مقابل دوربین اصلی پخش‬ ‫زنده‪ ،‬برنامه را ترک کرد‪.‬‬ ‫مهدی مطهرنیا که سابقه اجرای برنامه های سیاسی‬ ‫تلویزیون را دارد‪ ،‬درباره جلوگیری از اتفاقاتی از این دست‬ ‫مثل قهر میهمان‪ ،‬بر لزوم استفاده رسانه ملی از کارشناسان‬ ‫متبحر تاکیــد می کنــد و می گوید‪« :‬ما‬ ‫کارشــناس مجری متبحر در جامعه کم‬ ‫نداریم؛ انچه مســلم اســت تلویزیون‬ ‫نمی خواهــد از ایــن دســت مجــری‬ ‫کارشناسان استفاده کند‪ ».‬او با اشاره به‬ ‫اینکه ما در رسانه ملی امثال میرفخرایی‬ ‫در مقام مجری را تجربه کرده ایم‪ ،‬تاکید‬ ‫می کند‪« :‬ایا استاد میرفخرایی نمی تواند‬ ‫بیان کننده یک مجری کارشــناس برتر‬ ‫باشد؟ افراد دیگری امدند و تجربه های‬ ‫جدی تری را به این منطــق افزودند اما‬ ‫اکنون صداوســیما به جای اســتفاده از‬ ‫ان ها‪ ،‬زمینه های به حاشیه رانده شدن‬ ‫و حتی برخورد با انها را فراهم می کند‪».‬‬ ‫مطهرنیا ابراز عقیده می کند‪« :‬وقتی در یک رسانه اتفاقاتی‬ ‫از جنس قهر میهمان برنامه رخ می دهد‪ ،‬نشان دهنده این‬ ‫اســت که پایه ها و بنیادهای اعتماد و اعتبار رسانه سست‬ ‫شده اســت‪ .‬این عکس العمل ها باید واکنشی در برابر این‬ ‫فرایند داشته باشد‪».‬‬ ‫ناپدیدشدگان‬ ‫رمانی که از مهاجرت غیرقانونی می گوید‬ ‫بخش چهاردهم‬ ‫استاد مهدی قاسمی‬ ‫ شــاکر کســی اســت کــه‬ ‫حق شناس باشد و نعمت را از منعم‬ ‫بداند‪ .‬بــرای اینکه بدانیم شــکر‬ ‫چیســت‪ ،‬روایتی عرض می کنم‪.‬‬ ‫«فاوحی الله تعالی الیــه یا داود اذا‬ ‫علمتانمابکمننعمهفمنی‪،‬فقد‬ ‫شکرتنی»؛یکیازمراتبشکراین‬ ‫است که انسان تمام نعمت ها را از خدا بداند‪ .‬مرحله دیگر‬ ‫این است که نعمت ها را درست استفاده کند و حمد گفتن و‬ ‫شکرلفظی‪،‬مرحلهدیگریاست‪.‬ایندومینویژگیامامان‬ ‫ماست‪ .‬سوم این است که می فرماید « َو َف َت َح َلنَا ِم ْن َا ْب َو ِ‬ ‫اب‬ ‫ا ْل ِع ْلمِ ِب ُر ُبو ِب ِیت ِه‏»؛ خداونــد ابواب علم به ربوبیتش را به روی‬ ‫ن اســت که ایا این مساله با معرفت‬ ‫ما گشود‪ .‬یک نکته ای ‬ ‫تفاوت دارد؟ بله؛ ابتدا فرمود خداوند معرفت خودش را به ما‬ ‫عطا فرمود و سپس می فرماید علم ربوبیت‪ .‬علم به ربوبیت‬ ‫یعنی علم به کیفیت هدایت و تربیت انسان را خداوند به ما‬ ‫عطا کرده و ما می دانیم که چگونه انسان را تربیت و هدایت‬ ‫کنیم‪ .‬ما باب علم به ربوبیت هستیم؛ انا مدینه العلم و علی‬ ‫بابها‪ .‬این فقط بــه امیرالمومنین(ع) اختصــاص ندارد و‬ ‫همه امامان ما ابواب علم به نبی(ص) هستند‪ .‬امروز امام‬ ‫زمان(عج) باب علم پیامبر(ص) و علم الله اســت‪ .‬چهارم‬ ‫این است که می فرماید «و دلنا علیه من االخالص له فی‬ ‫توحیده»؛داللتیعنیارشادکردن‪.‬می فرمایدخداوندمارا‬ ‫ارشاد کرد به خود در اخالص به توحیدش‪ .‬ما چنان اعتقاد‬ ‫و وحدانیتی به توحید الهی داریم که به هیچ شرکی مشوب‬ ‫نیست‪ .‬همان طوری که ما در مراتب مختلف توحید داریم‬ ‫شــرک هم در مراتب مختلف داریم‪ .‬توحید و شرک ذاتی‪،‬‬ ‫توحیدوشرکصفاتی‪،‬توحیدوشرکافعالی‪،‬توحیدوشرک‬ ‫ربوبی‪ ،‬توحید و شــرک در عبادت‪ .‬یعنی ما در تمام مراتب‬ ‫توحید‪،‬اخالصداریم‪.‬ایننکتهرادرخطبهاولنهج البالغه‬ ‫ین َم ْع ِر َفتُهُ َو ُ‬ ‫الد ِ‬ ‫دیق‬ ‫کمال َم ْع ِر َف ِت ِهال َّت ْص ُ‬ ‫می خوانیمکه« َا َّو ُل ّ‬ ‫حید ِه ِ‬ ‫کمال ت َْو ِ‬ ‫دیق ِب ِه ت َْوحیدُ ُه َو ُ‬ ‫ِب ِه َو ُ‬ ‫کمال ال َّت ْص ِ‬ ‫الص‬ ‫االخْ ُ‬ ‫َلهُ‪ ».‬اینها همان عباراتی هســتند که امام ســجاد(ع) در‬ ‫قالب دعا بیان می کنند‪ .‬اینکه امــام(ع) می فرماید «و دلنا‬ ‫علیه من االخالص له فی توحیــده»‪ ،‬یعنی کمال توحید‪،‬‬ ‫اخالص در توحید است‪ .‬امیرالمومنین(ع) در نهج البالغه‬ ‫الص ِ‬ ‫«کمال ِ‬ ‫ُ‬ ‫االخْ ِ‬ ‫فات َع ْنهُ»؛وکمال‬ ‫می فرماید‬ ‫الص َلهُ َنفْی ِّ‬ ‫اخالص در مورد توحید‪ ،‬این است که ما صفات غیرالهی را‬ ‫ازخداونددورکنیم‪.‬پنجمایناستکهمی فرماید‪َ «:‬و َج ّن َبنَا‬ ‫ِم َن ْ ِ‬ ‫ال ْل َح ِاد َو الشّ ک ِفی َا ْمر ِِه»؛ الحاد به معنای کج روی و‬ ‫روی برگرداندن از دین اســت‪ .‬امام سجاد(ع) می فرماید‪:‬‬ ‫«خداوند ما را از کج روی و انحراف از دین دور کرد و از شک‬ ‫در امر خود دور نگاه داشت‪ .‬امر خود دو مصداق دارد؛ اول‬ ‫معرفت در ذات و صفات و دوم دین و شــرع خداوند‪ .‬یعنی‬ ‫ائمه هم به ذات خدا و هم به دین او یقین داشــتند‪ .‬این در‬ ‫حالی است که برخی انبیا در معرفت پروردگار حجاب هایی‬ ‫داشتندوازاومی خواستندکهپرده هارابرایانهاکناربزند‪.‬در‬ ‫یم ْن َح ِمدَ ُه ِم ْنخَ ْل ِق ِه‪،‬‬ ‫فرازبعدیمی فرماید‪َ :‬‬ ‫«ح ْمدان َُع ّم ُر ِب ِه ِف َ‬ ‫یکهماسراسر‬ ‫َون َْس ِب ُق ِب ِه َم ْن َس َب َق ِا َلى ِر َضا ُه َو َع ْفو ِِه»؛حمد ‬ ‫عمرمانرابااندرزمرهکسانیازخلقتوکهمشغولبهحمد‬ ‫ی که به سوی خشنودی و عفو‬ ‫تو هستند بگذرانیم و از کسان ‬ ‫توپیشتازهستند‪،‬پیشیبگیریم‪.‬سیرهامامانوسبکزندگی‬ ‫و سلوک انها این است که به دنبال رضای پروردگار‪ ،‬رسیدن‬ ‫بهعفوخداومشغولبهحمدوشکرخداهستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫رمان «مرد اســت و قتلــش‪ ،‬اقا کمال!» در ســری‬ ‫مجموعه نقاب نشــر جهان کتاب‪ ،‬کمی متفــاوت به نظر‬ ‫می رسد‪ .‬این بار قتل و غارت و ادم کشی تنها ماجرای اصلی‬ ‫نیست‪ .‬بحث بر سر پدیده ای است که اخیرا جهان به طرز‬ ‫هولناکی با ان مواجه شده است‪« :‬مهاجران غیرقانونی‪».‬‬ ‫کمــال کایانکایــا‪ ،‬شــخصیت اصلی‬ ‫رمان مامور می شــود تا یکی از همین‬ ‫مهاجران غیرقانونــی را پیدا کند‪ .‬یک‬ ‫دختر اســیایی که دور از حصار قانون‬ ‫در المان زندگــی و کار می کرده و حاال‬ ‫چندی اســت که ناپدید شــده است‪.‬‬ ‫قاچاق انســان نیــز از دیگر مســائل‬ ‫طرح شــده در کتاب اســت‪ .‬کمال در‬ ‫جریان این ماموریت با ســویه دیگری‬ ‫از پدیده مهاجرت روبه رو می شــود‪ ،‬با‬ ‫باند تبهکاری که یک ســر ان به اداره‬ ‫امور اتبــاع بیگانه می رســد‪ .‬جایی که‬ ‫بنا بود قانون به حمایــت از بیگانگان‬ ‫بپردازد‪ ،‬خــود پناه تبهکاران اســت‪.‬‬ ‫داستان برخالف موضوع حســاس و جنجال برانگیزش با‬ ‫روایتی ساده و سرراست از زندگی روزمره کاراگاه خصوصی‪،‬‬ ‫کمــال کایانکایا اغاز می شــود‪ .‬اما ان ســوی روزمرگی ها‬ ‫و خمودگی ها اتفاقــات دیگری در جریان بــود‪ ،‬یکی هم‬ ‫ِ‬ ‫دالالن بی پناهی انسان یا‬ ‫مســاله پناهندگان‪ ،‬مهاجران و‬ ‫همان قاچاقچیان انسان‪ .‬کایانکایا در پی دختری تایلندی‬ ‫اســت که در محدوده ای بی قانــون – کــه در ان فراریان‬ ‫و پناهندگان بدون برجای گذاشــتن ردپایی سربه نیســت‬ ‫می شوند‪ -‬ناپدید شده است‪ .‬انان که هنگام جست وجوی‬ ‫دختر بر سر راه کایانکایا سبز می شوند‪،‬‬ ‫از بزرگان شــهری گرفته تا پلیس های‬ ‫رشــوه خوار و هواداران فاشیست حزب‬ ‫دست راســتی که جامعه را علیه هرچه و‬ ‫هر که بیگانه اســت تحریک می کنند‪،‬‬ ‫با زبان صریح‪ ،‬شــوخ‪ ،‬غیراحساساتی و‬ ‫بسیار مسلط ارژونی تصویر می شوند‪».‬‬ ‫یاکوب ارژونی‪ ،‬نویســنده المانی پیش‬ ‫از این کتاب «تولدت مبارک اقا کمال»‬ ‫را نوشــته اســت و درواقع این نخستین‬ ‫کتابیاستکهشخصیتکمالرامعرفی‬ ‫ِ‬ ‫شــخصیت دو‬ ‫می کند‪ .‬کاراگاه کمال‪،‬‬ ‫رمان دیگر او نیز هســت‪« .‬به سالمتی‬ ‫اقا کمال» و همین «مرد است و قتلش‪،‬‬ ‫اقا کمال!» از مشخصات برجسته اثار ارژونی که در مقدمه‬ ‫کتاب نیز به ان اشاره شده‪ ،‬نوشتن از مشکالتی است که در‬ ‫نگاه نخســت‪ ،‬فردی به نظر می ایند اما ریشه در معضالت‬ ‫جامعه دارند‪.‬‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫قهر روی انتن‬ ‫علمربوبیت‬ ‫‪23‬‬ ‫تاکتیک سال اخر‬ ‫سیاست‬ ‫دولت یازدهم اکنون در سال اخر خود به ســر می برد و حاال با موجی از‬ ‫اخبار و درخواســت ها مواجه شــده برای تغییر ترکیب کابینه؛ خبرهایی که‬ ‫البته توسط سخنگوی دولت تکذیب شــده اما چهره های مختلف اصالح‬ ‫طلبان که از حامیان دولت به شــمار می روند همچنان برای تغییر کابینه به‬ ‫دولت فشار می اورند‪.‬‬ ‫ایاروحانیتغییراتدرکابینهرااغازمی کند؟‬ ‫خانه تکانی در پاستور‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫یارکشی‬ ‫متخصصان‬ ‫‪24‬‬ ‫کابینهتغیی ر نکند‪،‬روحانی‬ ‫اسیبم ی بیند‬ ‫محسن علیجانی‬ ‫محمد جواد حق شناس‬ ‫‪1‬‬ ‫حسن روحانی حاال که وارد ســال اخر دولتش شده‬ ‫همچنان به یک مساله پایبند است‪« :‬نیازی به تغییر کابینه‬ ‫نیست»‪ .‬او در این نوع از رفتار مدیریتی اش دقیقا خالف‬ ‫محمود احمدی نژاد رفتار می کند؛ هر چه قدر رئیس جمهور‬ ‫ســابق بی محابا و غیرمنتظره افراد کابینــه را تغییر می داد‬ ‫حسن روحانی انچنان محافظه کار است که تا کنون حتی‬ ‫یک وزیر خود را هم جابه جا یا عزل نکرده است‪.‬‬ ‫امســال اما گویا شــرایط فرق کرده و زمزمه هایی از‬ ‫تغییر شنیده می شود‪ .‬زمزمه هایی که به دلیل شرایط خاص‬ ‫زمانی حتما قابل تامل به نظر می رسد‪ .‬این چنین است که‬ ‫برخی از تغییر تیم اقتصادی در اینده نزدیک خبر می دهند‬ ‫و برخی دیگر از تغییر تیم سیاسی روایت می کنند‪.‬‬ ‫تصمیم روحانی‬ ‫ایــا حســن روحانــی از تاکتیک‬ ‫تغییر کابینــه بــرای تغییر فضا‬ ‫استفاده خواهد کرد ؟‬ ‫داستان یک تغییر‬ ‫اولین کسی که به صورت رسمی از تغییرات در کابینه‬ ‫خبر داد‪ ،‬فرد نزدیک به حســن روحانی یعنی حسام الدین‬ ‫ی از اغاز تغییرات در‬ ‫اشنا بود‪ .‬او سال گذشته در چنین ایام ‬ ‫دولت از وزرا گرفته تا استانداران خبر داده بود‪.‬‬ ‫او با اعــام این گفت‪« :‬برخی اســتانداران توانایی‬ ‫کافی برای اداره اســتان ندارند‪ .‬گزارش ها و بررسی های‬ ‫ما نشان می دهد که پس از انتخاب وزیر اطالعات ارامش‬ ‫خوبی بر فضای داخلی نشسته است‪ .‬انتخاب استانداران‬ ‫هم عمال با موافقت هیــات دولت انجام می شــود‪ .‬فقط‬ ‫وزیر کشور و رئیس جمهور در این باره تصمیم نمی گیرند‪.‬‬ ‫استاندارانی که انتخاب شــده اند مورد تایید هیات دولت‬ ‫هستند و البته هیچ کس هم نمی تواند ادعا کند که بهترین‬ ‫انتخاب ها انجام شــده است‪ .‬برخی از ســفرهای استانی‬ ‫چند روزی اســت کــه مجــددا برخی از‬ ‫رســانه ها از تغییرات قریب الوقوع خبر‬ ‫می دهند‪.‬انهااینتغییراترادرسالاخر‬ ‫دولت روحانی نشانه ای از تحرک کابینه‬ ‫برایجلبرایمی دانند‬ ‫نسخه تازه تغییر‬ ‫چند روزی اســت کــه مجددا برخــی از رســانه ها از‬ ‫تغییرات قریب الوقوع خبر می دهنــد‪ .‬انها این تغییرات را‬ ‫در سال اخر دولت روحانی نشانه ای از تحرک کابینه برای‬ ‫جلب رای می دانند‪ .‬در تازه ترین خبر در این مورد انتخاب‬ ‫ســایت نزدیک به دولت و هاشمی رفســنجانی از تغییر و‬ ‫تحول در کابینه دولت یازدهم در یک سال مانده به پایان‬ ‫دولت خبر داده و نوشته است‪:‬‬ ‫«این تغییرات که قــرار بود هفته قبل انجام شــود‪،‬‬ ‫ظاهرا به دلیل جنجال های اخیر و حمالت سنگین به دولت‬ ‫به تعویق افتاده و به نظر می اید پس از شــب قدر‪ ،‬وزرای‬ ‫جدید رسما به مجلس معرفی شوند‪».‬‬ ‫این روزها شــایعات متعددی در مورد تغییر در کابینه‬ ‫به گوش می رســد‪ ،‬اما بنابر اخبار رســیده به «انتخاب»‪،‬‬ ‫در لیست تغییرات فوری‪ ،‬اســامی وزرای صنعت و ورزش‬ ‫مشاهده می شود‪.‬‬ ‫به گفتــه منابــع اگاه‪ ،‬علی اصغر مونســان به زودی‬ ‫جایگزیــن محمــود گــودرزی در وزارت ورزش و محمود‬ ‫اســامیان جایگزین محمدرضــا نعمــت زاده در وزارت‬ ‫صنعت می شود‪.‬‬ ‫براســاس این گزارش‪ ،‬ایــن تغییرات که قــرار بود‬ ‫شنیده شده است دولت به مجید‬ ‫انصاری پیشنهاد داده که از‬ ‫معاونت پارلمانی به معاونت حقوقی‬ ‫رئیس جمهور منتقل شود‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫گفته می شود محمود اسالمیان‬ ‫جایگزین محمدرضا نعمت زاده‬ ‫در وزارت صنعت می شود‬ ‫جهانگیری گفته بود‪« :‬مدیران ارشــد به طور مرتب مورد‬ ‫ارزیابی قرار می گیرنــد و حتما هم این ارزیابی یا توســط‬ ‫رئیس جمهوری انجام می شود و یا به بنده محول کرده اند‬ ‫که من انجام می دهم‪ .‬اینگونه نیســت که مدیران ارشــد‬ ‫دولت در جاهای مختلف دارند ارزیابی می شوند‪ ،‬نه؛ اگر‬ ‫از دوستان هم کسی ارزیابی انجام می دهد حتما برای بنده‬ ‫یا رئیس جمهوری ارسال می کند‪ .‬درنهایت رئیس جمهوری‬ ‫تصمیــم می گیرند که چه کســی باید جابه جا شــود یا نه‪.‬‬ ‫تاکنون جابه جایی هایی کرده ایم‪ .‬در این دوران استاندار یا‬ ‫مدیران دیگری بودند که تغییر کردند‪ ،‬برخی جاها به تغییر‬ ‫رسیدیم‪ ».‬وی افزوده بود‪« :‬اما به دلیل محدودیت هایی‬ ‫که دولت بــا ان روبه روســت مصلحت نمی دانیــم و فکر‬ ‫نمی کنیم که تغییر ممکن اســت تبدیل بــه وضع بهتری‬ ‫شود‪ ،‬باید تحمل کنیم‪ ،‬البته ثبات مدیریت برای ما مساله‬ ‫مهمی است و ما به تغییر ارزش نمی دهیم‪ ،‬ثبات مدیریت‬ ‫برای ما بســیار مهم اســت‪ ،‬جایــی کــه رئیس جمهور به‬ ‫ضرورت برسد‪ ،‬تغییر می دهد‪ ».‬معاون اول رئیس جمهور‬ ‫تصریح کرده بــود‪« :‬اســتانداران‪ ،‬وزرا و معاونــان وزرا‪،‬‬ ‫مدیران ارشد هســتند‪ ،‬فرمانداران و بخشدارها در اختیار‬ ‫وزیر کشــور و ارزیابــی وزارتخانه هاســت؛ ما نیــز دنبال‬ ‫می کنیم‪ .‬اگر موردی برســد تذکر می دهیم‪ .‬دوستان هم‬ ‫با حساسیت دنبال می کنند‪ ».‬هر چه بود سال ‪ 94‬تغییری‬ ‫در دولت رخ نداد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫برای تیم رئیس جمهور روشن کرد که برخالف تصور اولیه‬ ‫برخی استانداران توانایی کافی برای اداره استان ندارند‪.‬‬ ‫بنابراین تغییرات در دولت اتفاق خواهد افتاد هم در سطح‬ ‫وزرا و هم در سطح استاندارها‪».‬‬ ‫این سخنان اشنا در حالی بیان شده بود که قبل از او‬ ‫حسین مرعشی‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در‬ ‫صدر سایر چهره های اصالح طلب گفته بود‪« :‬من به اقای‬ ‫روحانی توصیه می کنم که برخی از وزرا و استانداران را که‬ ‫نتوانسته ‏اند در کالس و شان دولت ظاهر شوند تغییر دهد‬ ‫ن ترمیم در کابینه و استانداری‏ها باید در جهت افزایش‬ ‫و ای ‬ ‫یکدســتی و صالبت دولت انجام شــود‪ .‬بعضی از وزرای‬ ‫دولت اقای روحانی متاســفانه حدود قوه مجریه را رعایت‬ ‫نمی کنند و به راحتی می پذیرند مدیری را که نصب کرده اند‬ ‫به دلیل مخالفــت یک یا چند نماینده کنــار بگذارند‪ .‬اینها‬ ‫خالف صالبتی است که شخص اقای روحانی دارد‪ ».‬این‬ ‫اظهارنظر اشنا البته جنجال های زیادی در فضای رسانه ای‬ ‫و سیاسی ایجاد کرد‪ .‬انچنان که او و دیگر دولتی ها برای‬ ‫پایان دادن به حاشیه ها توضیحات متعددی به این ماجرا‬ ‫اضافه کردنــد‪ .‬اما یک ســوال و جواب ماجــرا را وارد فاز‬ ‫دیگری کرد‪.‬‬ ‫حســن روحانی ظهر پنجشــنبه ‪ 10‬اردیبهشــت ماه‬ ‫در نشســت خبری در شیراز در پاسخ به ســوال خبرنگاری‬ ‫که پرسید«ایا وقت ان نرســیده که رئیس جمهور با هدف‬ ‫ ترمیم کابینه و حفــظ پایگاه اجتماعی خــود دکتر ظریف‬ ‫را در کابینه تکثیر کند» گفت‪« :‬در دولت کارهای بســیار‬ ‫زیادی شده البته چون سیاســت خارجی برجسته تر انجام‬ ‫شده مردم با تیزبینی این دیپلماسی را دنبال کردند‪ .‬وزرای‬ ‫فعال کم نداریم اما در عین حال چنانچه کابینه نیاز به ترمیم‬ ‫داشــته باشــد انجام می دهیم اما امروز نیازی به این کار‬ ‫وجود ندارد‪».‬‬ ‫چنــد روز بعــد در واکنش خبرهــای متعــدد در مورد‬ ‫تغییرات استانداران‪ ،‬عبدالرضا رحمانی فضلی در حاشیه‬ ‫نشست اســتانداران سراســر کشــور در جمع خبرنگاران‬ ‫گفــت‪« :‬بحث جابه جایــی مدیران امری جــاری در تمام‬ ‫دولت ها بوده اســت‪ ،‬اگر دولت و رئیس جمهور احساس‬ ‫کنند مطابق بررسی ان شــاخص ها‪ ،‬مدیری عوض شود‪،‬‬ ‫یک امر جاری و محتمل اســت‪ ،‬البته مــا چنین برنامه ای‬ ‫نداریم‪ ».‬وزیر کشور ادامه داد‪« :‬البته شاید یک ماه دیگر‬ ‫به این جمع بندی برســیم که یک استاندار عوض شود اما‬ ‫ این به معنای ان نیســت که ما قصد تغییر اســتانداران را‬ ‫داشــته باشــیم‪ ».‬البته رحمانی فضلی در واکنش صریح‬ ‫به اظهارات اشنا گفت‪« :‬اشــنا نظر شخصی خود را درباره‬ ‫تغییــر اســتانداران گفته اســت‪ ،‬متولی ایــن کار‪ ،‬بنده و‬ ‫شخص رئیس جمهور هســتیم که متناسب با شاخص ها‬ ‫کار تغییرات را انجام می دهیم‪».‬‬ ‫حاال بعد از ایــن واکنش ها اســحاق جهانگری هم‬ ‫ ترجیح داد توضیحات بیشــتری را در اختیار رسانه ها قرار‬ ‫دهــد‪ .‬او در این باره گفته بــود که راجع به مدیران ارشــد‬ ‫دولت‪ ،‬رئیس جمهوری و دولت تصمیم می گیرد‪ .‬اسحاق‬ ‫دولت‬ ‫‪25‬‬ ‫دولت‬ ‫هفته قبل انجام شود‪ ،‬ظاهرا به دلیل جنجال های اخیر و‬ ‫حمالت سنگین به دولت به تعویق افتاده و به نظر می اید‬ ‫پس از شــب قدر‪ ،‬وزرای جدید رســما بــه مجلس معرفی‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫مونســان کــه از چهره هــای نزدیــک بــه روحانی‬ ‫اســت‪ ،‬فار غ التحصیل دانشگاه صنعتی شــریف است و‬ ‫در پســت هایی نظیر ریاســت منطقه ازاد کیــش‪ ،‬معاون‬ ‫اجرایی شــرکت مانا (سازمان گســترش و نوسازی صنایع‬ ‫ایران)‪ ،‬عضویــت هیات مدیره و معاون اجرایی شــرکت‬ ‫دی (بنیــاد مســتضعفان)‪ ،‬مســئولیت های اجرایــی در‬ ‫فاز اول منطقــه پارس جنوبی (پاالیشــگاه پارس جنوبی)‬ ‫و منطقــه ویــژه اقتصــادی انــرژی پــارس حضــور‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫اســامیان که از نزدیکان و دوست نزدیک اسحاق‬ ‫جهانگیری به شمار می اید و با حمایت معاون اول در دولت‬ ‫فعلی حضور دارد‪ ،‬هم اکنون ریاست صندوق بازنشستگی‬ ‫را برعهده دارد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬منابع مطلع به «انتخاب» گفته اند‬ ‫دولت بــه مجید انصــاری پیشــنهاد داده کــه از معاونت‬ ‫پارلمانی به معاونت حقوقی رئیس جمهور منتقل شود‪.‬‬ ‫انصــاری نیــز ســه نفــر را به عنــوان جایگزیــن به‬ ‫رئیس جمهور معرفی کرده است‪ ،‬اما به نظر می رسد هنوز‬ ‫جدیتی برای این جا به جایی وجود ندارد‪.‬‬ ‫منابع مطلــع همچنیــن از تغییر احتمالــی معاونت‬ ‫سیاسی وزارت کشور خبر داده اند‪ .‬گفته می شد‪ ،‬مهمترین‬ ‫گزینه برای معاونت سیاســی وزارت کشــور‪« ،‬احمدی»‬ ‫معاون فعلی شریعتمداری (معاون اجرایی رئیس جمهور)‬ ‫باشــد‪ .‬در گزارشــی دیگر در این مورد روزنامــه ارمان در‬ ‫‪ 26‬اردیبهشــت ماه به تغییرات احتمالــی در کابینه دولت‬ ‫روحانی اشــاره و اســامی وزرایی را که از قطار دولت پیاده‬ ‫می شوند‪ ،‬منتشر کرد‪.‬‬ ‫ایــن روزنامه نوشــت‪« :‬انچه در پایان ســال چهارم‬ ‫به عنوان کارنامه دولت یازدهم ارائه می شود با انچه در روز‬ ‫نخست وعده داده شــده بود‪ ،‬همخوانی ندارد و برای نیل‬ ‫به این هدف باید در کارامدی وزرای معرفی شده در سال‬ ‫‪ 92‬بازنگری شود تا اگر تشــخیص داده شد افراد دیگری‬ ‫به شکل بهتر و ســریع تری می توانند در یک سال اهداف‬ ‫بیان شــده دولت را محقق کنند بر مصدر وزارتخانه ها قرار‬ ‫گیرند‪».‬‬ ‫طبق لیستی که روزنامه ارمان منتشر کرده‪ ،‬احتمال‬ ‫تغییر چهار وزیر‪ ،‬یک معــاون رئیس جمهور‪ ،‬رئیس دفتر‬ ‫رئیس جمهور و رئیس ســازمان وجود دارد‪ .‬البته اســامی ‬ ‫اقایان محمد شــریعتمداری در مقام معاون اجرایی‪ ،‬علی‬ ‫ربیعــی در نقش وزیــر کار و رفــاه اجتماعــی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫نعمت زاده در مقام وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪ ،‬محمود‬ ‫گودرزی در جایــگاه وزارت ورزش و جوانــان‪ ،‬علی اصغر‬ ‫فانی در جایگاه وزیر اموزش و پرورش و محمود اسالمیان‬ ‫رئیس سازمان بازنشستگی هم در این لیست تغییر‪ ،‬دیده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫همچنیــن ایــن روزنامه نوشــته کــه نــام برخی از‬ ‫اســتاندارانی که نتوانســته اند انتظارات دولت را براورده‬ ‫سازند هم در این لیست دیده می شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫طعم متفاوت تغییر‬ ‫از مجمــوع اظهارنظرها بــرای تغییــرات در کابینه‬ ‫می توان این استنباط را داشت که تغییر در تیم اقتصادی‬ ‫خواسته کارگزارانی ها و تغییر در تیم سیاسی خواسته طیف‬ ‫چپ اصالحات است‪.‬‬ ‫در یکی از این اظهارنظرها در این مورد موسوی الری‬ ‫گفته است‪«:‬اقتصاد مقاومتی طبق تعریف این است که‬ ‫در شرایط فشارهای همه جانبه ای که از ناحیه دشمن وارد‬ ‫می شــود و باتوجه به محدودیت منابع‪ ،‬بتــوان با گرفتن‬ ‫تصمیمات عاقالنه و باال بردن بهره وری ها مسیر توسعه را‬ ‫دنبال کرد‪ .‬دولت هم برای این کار باید دست به اصالحاتی‬ ‫در کابینــه خود بزند‪ .‬شــبهه ای نــدارم که اقــای روحانی‬ ‫نتوانســته در انتخاب کابینه ان طور که دلش می خواسته‬ ‫است رفتار کند‪.‬‬ ‫چرا کــه جو حاکم بــر مجلس ایــن اجــازه را به وی‬ ‫نمــی داد‪ .‬طبعا االن کــه ترکیب مجلس تغییــر کرده باید‬ ‫تغییراتــی را به خصــوص در تیــم اقتصادی خــود ایجاد‬ ‫کنــد‪ .‬هماهنگــی الزم در تیــم اقتصــادی دولــت دیده‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫بازخوانی و بازسازی راه طی شده دولت در سه سال‬ ‫گذشته ضروری است‪ .‬شــناخت اقای روحانی از وزرایش‬ ‫هم بیشتر شده و بصیرت بهتری پیدا کرده است‪ .‬شاید سه‬ ‫سال پیش به نظر ایشان فالن وزیر برای مسئولیت فعلی‬ ‫خوب بوده ولی االن به این نتیجه رســیده که وی در جای‬ ‫دیگری می تواند موثرتر باشد‪ .‬این مساله ای عادی در امر‬ ‫مدیریت است‪.‬‬ ‫همین طور در بخش هــای سیاســی و فرهنگی نیز‬ ‫دولت باید خود را روزامد کند چرا که این قسمت نیز باتوجه‬ ‫به شرایط خاص سال ‪ ٩٢‬چیده شد‪ .‬یک سال وقت زیادی‬ ‫برای یک دولت اســت‪ .‬می توان در این مدت یک برنامه‬ ‫را مطرح و ان را دنبال کرد‪ .‬برنامه ششــم توســعه باید در‬ ‫مجلس مطرح شود‪ .‬اقای روحانی باید متناسب با فضای‬ ‫جدید کار خود را دنبال کند‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر‪ ،‬ید الله طاهر نژاد‪ ،‬عضو شورای‬ ‫مرکزی حزب کارگزاران گفته اســت‪« :‬در حوزه سیاســت‬ ‫داخلی دولت برای انجام شــعارهای خود موانعی را پیش‬ ‫روی خود دارد‪.‬‬ ‫امید اســت که در این بخش ها نیز بتــوان با کمک‬ ‫مجلس دهــم که بــا اکثریــت همراهان دولت تشــکیل‬ ‫شده اســت‪ ،‬در بخش هایی که کارامدی الزم وجود ندارد‬ ‫تغییراتی ایجــاد کنــد و بتواند نفــس و خون تــازه ای در‬ ‫رگ های اجرایی دولت بدمد‪.‬‬ ‫بخش هایــی از دولــت کــه همــگام و همفکــر با‬ ‫سیاســت های کلی دولت نیستند‪ ،‬ســریع تر جراحی شود‬ ‫تا از موانع پیش روی دولت برای تحقق شــعارهای دولت‬ ‫به مردم کاسته شود‪ .‬برای بهبود شــرایط کشور همراهی‬ ‫و وحدت نیروهای سیاسی الزم اســت‪ .‬از این رو حامیان‬ ‫دولت باید در یک سال باقیمانده از عمر دولت یازدهم در‬ ‫جهت تحقق شعارها دولت را یاری کنند‪».‬‬ ‫در همیــن زمینــه‪ ،‬داریــوش قنبری‪ ،‬عضــو حزب‬ ‫مردمســاالری و فعال سیاســی اصالح طلب‪ ،‬درباره لزوم‬ ‫تغییر در کابینه روحانــی گفت‪« :‬شــخصا معتقدم برخی‬ ‫وزرایی که نتوانســته اند در جهت پیشــبرد اهداف دولت‬ ‫حرکت کنند یا بــا برنامه هــای دولت هماهنگ نیســتند‪،‬‬ ‫باید جای خود را به وزیران توانمندتر و همســوتر با دولت‬ ‫بدهند‪».‬‬ ‫این فعال اصالح طلب با تاکید بــر اینکه برخی وزرا‬ ‫به خوبی در جهت اهداف دولت کار نمی کنند‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫«برخی مدیران وزرا در ســطوح میانی و پایینی هستند که‬ ‫به برنامه دولت اعتقــادی ندارند‪ .‬مــن در انتخابات اخیر‬ ‫مشاهده کردم که در برخی موارد فرمانداران از کاندیداهای‬ ‫طیف مقابــل دولت حمایــت می کردند‪ .‬پس بایــد با این‬ ‫مدیران برخورد کرد و انان را کنار گذاشته و مدیران همسو‬ ‫با دولت بر سر کار اورد‪».‬‬ ‫با این همه سخنگوی دولت همچنان گمانه زنی های‬ ‫مربــوط بــه تغییــرات در کابینــه راتکذیب می کنــد‪ .‬ایا‬ ‫این بار هم مثــل همه دفعــات قبلی می تــوان اظهارات‬ ‫ســخنگوی دولــت در ایــن مــورد را نظــر نهایــی دولت‬ ‫دانست؟‬ ‫کابینه تغییر نکند‬ ‫روحانی اسیب‬ ‫می بیند‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدجواد‬ ‫حق شناس‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫روزهای اخیر خبرهای غیررســمی درباره تغییر‬ ‫کابینه دولت اقای روحانی در رسانه های مختلف‬ ‫منتشــر شــد که حکایت از ان می کــرد‪ ،‬اقایان‬ ‫گودرزی‪ ،‬نعمــت زاده‪ ،‬رحمانی فضلی‪ ،‬اخوندی‬ ‫و خانــم امیــن زاده جــای خــود را به اشــخاص‬ ‫دیگری می دهند‪ ،‬ارزیابی شما چیست؟ فارغ از‬ ‫گمانه زنی ها شما ضرورتی برای تغییر مسئوالن‬ ‫اجرایی با هدف کارامدتر کردن دولت می بینید؟‬ ‫ اقای روحانی در ســال ‪ 92‬توانست میزان مطلق‬ ‫ارا را به دســت اورد که کمک ســه طیف عمده فکری را با‬ ‫خود داشت و همین مساله زمینه پیروزی و استقرار او را در‬ ‫پاســتور محقق کرد‪ .‬یکی از ان سه جریان اصالح طلبان‬ ‫با محوریت اقــای خاتمی و همراهی اقــای عارف بودند‪.‬‬ ‫جریــان دوم اقای هاشــمی بود کــه در ان مقطــع نامزد‬ ‫انتخابات شــد و با ردصالحیتی که برایش اتفاق افتاد‪ ،‬در‬ ‫فضای اجتماعی و افکارعمومی به شدت از موقعیت خوبی‬ ‫به لحاظ تاثیرگذاری برخور دار شد‪.‬‬ ‫جریان ســوم هم طیفی از جریان راســت ســنتی یا‬ ‫محافظه کاران با محوریــت اقای ناطق نوری و تا حدودی‬ ‫همراهــی خاموش اقــای الریجانی و به نوعــی همراهی‬ ‫دولت‬ ‫‪2‬‬ ‫محمدجوادحق شناسمعتقداست‪«:‬رئیس جمهور‬ ‫باید زودتر به تغییــرات کابینه توجه می کرد و شــاید‬ ‫امروز کمی دیر هم شده اســت‪ ،‬اگر اقای روحانی در‬ ‫این کار تعجیل نکند در انتخابات ریاست جمهوری ‪96‬‬ ‫ ا سیب جدی خواهد دید»‪ .‬عضو شورای مرکزی حزب‬ ‫اعتماد ملی تاکیدی همراه با کنایه هم به روحانی دارد‪،‬‬ ‫او می گوید‪« :‬اگر دیر شــود و فرصت تغییر کابینه از‬ ‫دست برود‪ ،‬ان وقت جریان سیاسی قطعا با احتساب‬ ‫هزینه فایده ها و بررسی وضع موجود و شرایط حاکم بر‬ ‫صحنه است که می اید و تصمیم سازی می کند که چه‬ ‫رویکردی را در انتخابات دنبال کند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫سیاست‬ ‫ســلبی اقای والیتی بــود کــه در مجموع بــا حمایت این‬ ‫سه جریان اقای روحانی توانست گفتمان اعتدال‪ ،‬تدبیر و‬ ‫امید خود را برجسته و تقویت و از فضای انتخابات به مردم‬ ‫منتقل کند و به نتیجه برســد‪ .‬در این رونــد طبیعی بود که‬ ‫چیدمان کابینه کار اسانی نبود‪ .‬طبیعتا انتخاب همکاران‬ ‫باید به گونه ای شــکل می گرفت که بتوانــد توقع های هر‬ ‫ســه جریان را پاســخ گوید‪ ،‬عالوه بر این به عرفی هم که‬ ‫در گذشــته زمان انتخاب اعضای کابینه بود توجه شود‪.‬‬ ‫یک بحث دیگر انکه ایشــان نیاز داشــت از مجلس نهم‬ ‫برای وزرای پیشنهادی اش رای اعتماد بگیرد‪ ،‬حال انکه‬ ‫مجلس کامال در اختیار جریان رقیب بود و طبیعتا به راحتی‬ ‫نمی توانست از ان سد رد شود‪ ،‬بنابراین چیدمان همکاران‬ ‫در کابینه دولت یازدهم شــبیه یک نوع بازی شطرنج برای‬ ‫اقای روحانی شد که بتواند سازوکار مناسب را دنبال کند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد در این فضا توانســت تا حدودی ان‬ ‫خواسته ها را محقق کند و در عین حال رعایت ان عرف و‬ ‫نگاه مجلس را هم با خود داشته باشد‪.‬‬ ‫باتوجه به حمایتی که اقای هاشمی کرد‪ ،‬در ان مقطع‬ ‫اقای جهانگیری رئیس ستاد انتخابات اقای هاشمی بود و‬ ‫باتوجه به نقشــی که حزب کارگزاران برای ایجاد سازوکار‬ ‫مناســب در جریان اصالح طلــب با هدف جلــب حمایت‬ ‫از اقــای روحانــی ایفا کرد کــه حاصلش انتقــال توجه از‬ ‫ســمت عارف به روحانی بود‪ ،‬می بینیم که جایگاه معاونت‬ ‫اولی رئیس جمهــور به اقــای جهانگیری‪ ،‬رئیس ســتاد‬ ‫انتخابات اقای هاشــمی و رئیس شــورای سیاستگذاری‬ ‫حزب کارگزاران تعلق یافت‪.‬‬ ‫از ان طرف اقای والیتی با نقشــی کــه در ماندن در‬ ‫صحنه رقابت ایفا کرد‪ ،‬اقای روحانی جای خود را در مرکز‬ ‫تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به‬ ‫او سپرد‪ ،‬عمال با این کار به نوعی حضور اقای والیتی را در‬ ‫ان مجموعه مورد توجه و قدردانی قرار داد‪ .‬اقای والیتی‬ ‫چهره ای مرضی الطرفین و مورد وثوق هم اقای هاشمی و‬ ‫هم رهبر انقالب است و حضور او در ان جایگاه تا حدودی‬ ‫می توانســت یک ارامش خیالــی را برای اقــای روحانی‬ ‫ایجاد کند‪ .‬نکته بعدی توجه اقای روحانی به حلقه اطراف‬ ‫خودش بود که در نیاوران سال ها با او همکاری می کردند ‪.‬‬ ‫رئیس جمهور ایــن حلقه را در کابینه حفــظ کرد‪ .‬برهمین‬ ‫اســاس واعظی به وزارت ارتباطات رفــت‪ ،‬اقای نوبخت‬ ‫رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و مسئول هماهنگی‬ ‫گروه اقتصادی و سخنگوی دولت شد‪ ،‬اقای ترکان گرچه‬ ‫ به کابینه نرفت اما خیلی از ســمت های حاشیه ای دولت‬ ‫را در اختیار گرفت و به نوعی عنصــر ازاد دولت در فضای‬ ‫رسانه ای شــد‪ .‬از انجا که حضور اقای یونســی در کابینه‬ ‫نیز بــا موانعی رو به رو شــد‪ ،‬نهایتا به عنوان دســتیار ویژه‬ ‫رئیس جمهور در امور اقوام کنار رئیس جمهور قرار گرفت؛‬ ‫این جایگاهی جدید بود که برای اقای یونسی تعریف شد‪.‬‬ ‫اقای فریدون نیز به عنوان دســتیار ویژه کنار بردار ماند و‬ ‫اقای مرتضی بانک نیز قائم مقام نهاد ریاســت جمهوری‬ ‫شد‪ .‬در واقع کسانی که به نوعی حلقه همراه اقای روحانی‬ ‫بودند و در طول یک دهه گذشته عمدتا در مرکز تحقیقات‬ ‫اســتراتژیک نیاوران با عنــوان حلقه نیــاوران در کنارش‬ ‫حضور داشــتند‪ ،‬در این قالب برای انهــا در دولت یازدهم‬ ‫مسئولیت اجرایی تعریف شد‪ .‬چهره های دیگری که به این‬ ‫مجموعه می توانیم اضافه کنیم؛ کسانی بودند که در دولت‬ ‫کارگزاران و اصالحات حضور داشتند و در کارنامه اجرایی‬ ‫خود کارامدی و توانمندی نشان دادند‪ .‬کلیدی ترین این‬ ‫افراد اقای زنگنه بود که به وزارت نفت رفت‪ ،‬اقای اخوندی‬ ‫نیز در مسئولیت وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت‪.‬‬ ‫حضور ایــن دو نفر چهــره تکنوکــرات و نزدیک به‬ ‫اقای هاشــمی در دولت یازدهم یک ارامشــی را به طبقه‬ ‫متخصص کشــور می داد‪ .‬اقای نعمــت زاده نیز به لحاظ‬ ‫اشــنایی با حوزه صنعت‪ ،‬تصدی این وزارتخانه را برعهده‬ ‫گرفت‪ .‬اقــای علی جنتی هــم به اقای هاشــمی نزدیک‬ ‫بود و هم در جریان اصولگرا باتوجه به نســبتی که با اقای‬ ‫جنتی دبیر شــورای نگهبان داشــت‪ ،‬روی تصدی پست‬ ‫وزارت فرهنگ توسط او حساسیتی نبود‪ .‬اما توافق بزرگ‬ ‫انتخاب اقــای رحمانی فضلی یار نزدیــک و مورد اعتماد‬ ‫اقای الریجانی برای وزارت کشور بود تا مجموعه وزرای‬ ‫پیشنهادی از مجلس رای اعتماد بگیرند‪.‬‬ ‫در واقع به نظر می رسد این توافق میان اقای روحانی‬ ‫با اقای الریجانی بود‪ .‬همچنین اقای روحانی اموزش عالی‬ ‫را برای پاســخ به حمایت اصالح طلبــان در نظر گرفت‪.‬‬ ‫او اقایان میلی منفرد‪ ،‬توفیقی و بعــد اقای فرجی دانا را به‬ ‫همین منظور به عنوان وزیر پیشــنهادی علوم به مجلس‬ ‫معرفی کــرد گرچــه باالخــره فرجی دانا موفق به کســب‬ ‫رای اعتماد مجلس شــد اما یک ســال بعــد مجلس او را‬ ‫با اســتیضاح از مســئولیتی که داشــت برکنار کرد‪ .‬اقای‬ ‫روحانی عــرف هماهنگی بــا رهبر انقــاب را در انتخاب‬ ‫وزرای اطالعات‪ ،‬دفاع‪ ،‬کشور و وزارت خارجه نیز رعایت‬ ‫کرد‪ ،‬بر همین اساس اقایان دهقان و علوی به ترتیب وزیر‬ ‫دفاع و اطالعات شدند‪ .‬البته او براساس اولویتی که برای‬ ‫پرونده هسته ای و حل و فصل پرونده حصر داشت‪ ،‬اقای‬ ‫شمخانی را برای دبیری شــورای عالی امنیت ملی برگزید‬ ‫که سوابقی را هم در دولت اقای خاتمی داشت و به نوعی‬ ‫حضور او می توانســت کمکی برای اقای روحانی باشــد‪.‬‬ ‫خانم ابتکار هم رئیس ســازمان محیط زیست شد‪ .‬با همه‬ ‫این اوصاف رئیس جمهور با مشــکالت و موانعی از طرف‬ ‫مجلس در حوزه هایی رو به رو بود تــا به انتخابات دهمین‬ ‫دوره مجلس شــورای اســامی رســیدیم‪ ،‬انتخاباتی که‬ ‫وقتی برگزار شد‪ ،‬عمال شاهد ریزش ‪ 80‬درصدی نمایندگان‬ ‫مجلس نهم بودیم و اینکه دیگر امــروز مجلس به عنوان‬ ‫مانعی برای اقای روحانی به حساب نمی اید‪ ،‬بلکه همراه‬ ‫دولت خواهد بود‪ .‬علی القاعده باتوجه به فضاســازی که‬ ‫در جریان رسانه ای رقیب شــکل گرفته و انها دائم تئوری‬ ‫یک دوره ای شــدن ریاســت جمهوری اقای روحانی را به‬ ‫جامعه پمپاژ می کنند‪ ،‬اگــر رئیس جمهور می خواهد یک‬ ‫دوره دیگر هم این مســئولیت را در اختیار داشــته باشد‪،‬‬ ‫نیازمند جمعی از مدیرانی است که باور بیشتری به افکار و‬ ‫برنامه های او دارند‪.‬‬ ‫این مدیران در عین حال بایــد از قدرت و توانمندی‬ ‫الزم برخوردار باشــند تا بتوانند در یک ســال اینده با تمام‬ ‫ســختی های پیش رو با قــدرت‪ ،‬ابتکار عمل و جســارت ‬ ‫مدیریت بحران کنند و از موانع رد شــوند‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این تیم کنونی کابینه اگر بازسازی و ترمیم نشود در اینکه‬ ‫اقای روحانی بتواند سالمت از مسیر پیش رو عبور کند امر‬ ‫محتملی نیســت‪ .‬بنابراین قطعا به اقــای روحانی توصیه‬ ‫می کنم کــه خیلی ســریع و در کوتاه مدت برای اســتفاده‬ ‫از فرصت یک ســاله پیش رو تیمی همراه و در عین حال‬ ‫توانمند و با نقاط ضعف کمتــری را در کنار خود بیاورد تا به‬ ‫نتیجه برسد‪.‬‬ ‫حــاال فکــر می کنیــد اقــای روحانــی در کدام‬ ‫حوزه های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاست داخلی‬ ‫و فرهنگی بایــد اولویــت را برای ترمیــم کابینه‬ ‫قرار دهد؟‬ ‫قطعا به نظر مــن تغییر در سیاســت داخلی مورد‬ ‫انتظار جامعه است و اگر این اتفاق می افتاد‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫خیلی بهتر می توانســت نتیجه بگیرد‪ .‬در حوزه اقتصادی‬ ‫به نظر می رسد مسئوالنی که هســتند هماهنگی الزم را با‬ ‫یکدیگر ندارند‪ .‬قطعا باید برای ترمیم ان مجموعه و ایجاد‬ ‫یک هماهنگی حداکثری فکری جدی شود‪ .‬یادمان نرفته‬ ‫نامه ای کــه چهار نفــر از وزرا برای اقای روحانی نوشــتند‬ ‫ اتفاق عجیبی بود‪ .‬هیچ گاه سابقه نداشت که وزرای دولت‬ ‫به جای انکــه بخواهنــد مسائل شــان را در کابینه مطرح‬ ‫کنند بــرای رئیس جمهور نامه بنویســند تــا از این طریق‬ ‫مواضع شــان را به او اعالم کنند‪ .‬این در واقع اتفاقی بود‬ ‫که به نظر می رسید برای اقای روحانی خوب نشد‪ .‬یا گافی‬ ‫که به هر حال در بحث فیش های نجومی داده شد‪ ،‬هزینه‬ ‫سنگینی را به دولت اقای روحانی وارد کرد و فرصتی شد که‬ ‫جریان مقابل باتوجه به توانمندی رســانه ای که دارد انها‬ ‫را در بوق کند‪ .‬هر چند تعــداد چهره هایی که از فیش های‬ ‫چنــد ده میلیونی بهره مند هســتند‪ ،‬به لحــاظ اماری یک‬ ‫درصد مدیران عالی دولت را هم شــامل نمی شــود اما به‬ ‫نظر می رســد این یک درصد به اندازه ‪ 90‬درصد در جامعه‬ ‫فضای تخریبی علیه اقای روحانی به پا کرد‪ .‬معتقدم نباید‬ ‫اقای روحانی در خصوص این بی توجهی در حوزه مدیریتی‬ ‫خودش به راحتی گذر کند و الزم است با مردم شفاف باشد‬ ‫و بگوید نسبت به این موضوعات حساسیت دارد‪ .‬در واقع‬ ‫ایجــاد هماهنگی در بخــش اقتصادی دولــت قطعا الزم‬ ‫است‪ ،‬شاید یکی از اتفاقاتی که افتاد و می توان گفت جز و‬ ‫اولین اتفاقات بود‪ ،‬تغییراتی است که در وزارت خارجه رخ‬ ‫داد‪ .‬براساس این تغییرات ان مسئوالنی که با سیاست های‬ ‫کلی دولت و اقای ظریف هماهنگی نداشتند‪ ،‬برکنار شدند‬ ‫یعنی معاون عربی و افریقایی و همین طور مســئول مرکز‬ ‫‪27‬‬ ‫دولت‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫پژوهش هــای وزارت خارجه از حوزه مسئولیت شــان کنار‬ ‫گذاشته شدند‪ .‬به هر حال این قدمی بود که اقای روحانی‬ ‫ســعی کرد با ان‪ ،‬اجرای دیدگاه های خــودش را حداقل‬ ‫تنظیم و تسهیل کند‪.‬‬ ‫تغییر در حوزه اســتانداران و مدیران اســتانی‬ ‫چقدر موثر خواهد بود؟‬ ‫طبیعتــا بایــد تغییــری را در وزارت کشــور یا در‬ ‫معاونت های این وزارتخانه شاهد باشــیم‪ ،‬کما اینکه بعد‬ ‫از انتخابات مجلس شورای اسالمی دومعاون وزیر کشور‬ ‫تغییر کردند و به نظر می رسد این تغییرات همچنان ادامه‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫اگر تغییرات انجام شود‪ ،‬رقیب نمی تواند این را‬ ‫مالک قرار دهد و بگوید اقــای روحانی با این کار‬ ‫می خواهد ناکارامدی های گذشته را توجیه کند و‬ ‫زمان بخرد و این تغییرات مدیران نشان بی ثباتی‬ ‫در تصمیم گیری های دولت است؟‬ ‫بــه نظــرم اقــای روحانی مختــار اســت مطابق‬ ‫تعهداتی که دارد‪ ،‬از وجود همراهان و همکارانی که دارای‬ ‫توانمندی و باور الزم هستند‪ ،‬بهره مند شود‪ .‬اتفاقا مردم از‬ ‫ایشــان توقع دارند که اگر در جایی وزیری ناتوان بود او را‬ ‫عوض کند‪ .‬قبال بهانه ان بود که مجلس همراهی نمی کند‬ ‫اما امروز دیگر این بهانه هم وجود ندارد‪.‬‬ ‫فکر می کنــم تغییر کابینــه و کارامدتر کــردن بدنه‬ ‫اجرایی دولت شرط عقل است‪ .‬حتی معتقدم رئیس جمهور‬ ‫باید زودتر بــه تغییرات کابینه توجه می کرد و شــاید امروز‬ ‫کمی دیر هم شده اســت‪ ،‬اگر اقای روحانی تعجیل نکند‬ ‫ اسیب جدی خواهد دید‪.‬‬ ‫یعنی اگر اقای روحانی منتظــر بماند که در دوره‬ ‫اینــده ریاســت جمهوری اش ایــن تغییــرات را‬ ‫در کابینــه اعمال کنــد‪ ،‬دیر می شــود و احتماال‬ ‫در انتخابــات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬بــا‬ ‫چالش های جدی مواجه خواهد شد؟‬ ‫به نظرم اقای روحانی تحت فشار است که دست‬ ‫به ترکیب کابینه خود نزند‪ .‬هســته قدرت دنبال ان اســت‬ ‫که تغییرات ایجاد نشود و اگر او باتوجه به هوشمندی که‬ ‫دارد تسلیم این فشارها نشود‪ ،‬قطعا به نفعش خواهد بود‪.‬‬ ‫شــما چندی پیش گفتید که اقای روحانی باید با‬ ‫تجدیدنظر در رفتاری که حامیــان دولت از خود‬ ‫در مجلس نشــان دادنــد‪ ،‬جبران مافــات کند‪،‬‬ ‫ایا باید در حــوزه تغییــر کابینه ایــن کار را برای‬ ‫محمد باقر نوبخت خبر تغییر‬ ‫اعضای کابینه را تکذیب کرده است‬ ‫‪ .‬او گفته دولت برنامه ای برای تغییر‬ ‫ندارد‬ ‫اصالح طلبان انجام دهد؟‬ ‫بحث اصالح طلبان مطرح نیست‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫باید به بدنه اجتماعی خود پاسخ دهند‪ ،‬بنابراین نمی توانند‬ ‫حمایت بی قید و شــرط از اقای روحانی داشــته باشــند‪.‬‬ ‫حمایتــی کــه می کنند بایــد ما به ازا داشــته باشــد‪ ،‬یعنی‬ ‫شــعارهای انتخاباتی اقای روحانی محقق شــود تا ایجاد‬ ‫رضایت در رای دهنــدگان را فراهــم اورد‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫نمی تواننــد در این فضا مــردم را به حضــور حداکثری در‬ ‫انتخابات فرا بخوانند و در تهران هم صددرصد لیست رای‬ ‫بیاورد اما هیات رئیســه مجلس شورای اسالمی و خبرگان‬ ‫رهبری هیچ تغییری نکند‪ .‬این عمال در فضای اجتماعی‬ ‫ایجاد یاس می کند‪ .‬بی توجهی به خواســته مردم قطعا با‬ ‫نگاه هوشــمندانه و بلندمدت اقای روحانــی نمی خواند و‬ ‫این مساله نیز در دستورکارش نیست ‪ ،‬بنابراین حتما به این‬ ‫توجه خواهد کرد‪.‬‬ ‫با توجه به شــناختی که دارید‪ ،‬اقای روحانی در‬ ‫بحث تغییر مدیــران اجرایی چطور رفتار خواهد‬ ‫کرد؟‬ ‫به نظر من علی القاعده بین انتخاب دو گزینه قرار‬ ‫دارد که انتخاب هر کدام از انها هزینه هایی را به او تحمیل‬ ‫می کند‪ .‬گزینه نخست انکه با حفظ همین کابینه تا پایان‬ ‫دولت یازدهم پیش رود اما در این صورت همان که گفتم‬ ‫اسیب جدی می خورد‪.‬‬ ‫گزینه دوم انکه موانع گذشــته در انتخاب همکاران‬ ‫از پیش روی رئیس جمهور برداشــته شــده است اما ورود‬ ‫به این حوزه بی هزینــه نخواهد بود ولی اگــر هزینه فایده‬ ‫کند‪ ،‬قطعا فواید تغییر کابینه برای اقای روحانی بیشــتر از‬ ‫هزینه هایش خواهد بود‪.‬‬ ‫باالخــره اقای روحانــی بعد از هزینــه‪ -‬فایده چه‬ ‫تصمیمی خواهد گرفت؟‬ ‫به نظرم ایــن تغییــرات در وزارت خارجه رخ داد‪.‬‬ ‫یعنی نشان می دهد اگر اقای روحانی تصمیم بگیرد عمل‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫به نظر شما اقای روحانی همچنان سعی می کند‬ ‫در ســطح معاونان وزرا تغییرات را انجام دهد یا‬ ‫سطح ان را باالتر هم می اورد؟‬ ‫به نظر می اید اعمال تغییرات در ســطح معاونان‬ ‫وزرا هزینــه کمتری برایش دارد‪ ،‬شــاید در وزارت کشــور‬ ‫به ســمت تغییر معاونان و اســتانداران برود ولی در برخی‬ ‫حوزه ها به خصوص در تیم اقتصادی دولت به نظرم ناچار‬ ‫است دست به جابه جایی وزرا یا تغییر انها بزند‪.‬‬ ‫مســئوالن جدید اجرایی که می ایند ظرف مدت‬ ‫یک ســال تاثیری هم در عملکرد دولت خواهند‬ ‫داشــت یا فقط ایــن تغییــرات راهــکاری برای‬ ‫پاسخگویی به انتظارات اجتماعی است؟‬ ‫حداقل تغییرات این اســت که پاسخ به انتظارات‬ ‫جامعه می دهد اما بســتگی به انتخاب اقــای روحانی نیز‬ ‫دارد که فرد کارامدتری را انتخاب کند‪ ،‬اگر مسئوالن جدید‬ ‫اجرایی چنین ویژگی را داشته باشــند‪ ،‬قطعا این تغییرات‬ ‫اثرگذاری خودش را نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫یک تغییری که در ســطح معاونــان وزرا مطرح‬ ‫است‪ ،‬عزل اقای مقیمی از معاونت سیاسی وزیر‬ ‫کشور و جایگزینی او با اقای میرلوحی است‪ ،‬در‬ ‫صورتی که هر دو اصالح طلب هســتند‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شما از تغییراتی این چنینی چیست؟‬ ‫زمانی پاسخ این ســوال مطرح می شــود که چه‬ ‫کســی می خواهد جایگزین اقای مقیمی شــود‪ .‬طبیعی‬ ‫است اگر با یک اصالح طلب دیگر جایگزین شود‪ ،‬تفاوتی‬ ‫نمی کنــد‪ .‬اینجا مورد نظر زمانی می شــود به طور روشــن‬ ‫پاســخ گفت که چهره جایگزین مشخص شود و براساس‬ ‫ان اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫در مجموع اگــر اقای روحانــی تغییراتــی را در‬ ‫چینش کابینــه اعمال نکنــد و خرداد ســال ‪96‬‬ ‫فرابرسد‪ ،‬این مســاله چقدر در رای او تاثیرگذار‬ ‫است؟ از رای ‪ 18.5‬میلیونی او می کاهد یا بر این‬ ‫رای می افزاید یا انکه تفاوتی نخواهد داشت؟‬ ‫من فکــر می کنم اثــر می گــذارد‪ ،‬بــرای اینکه‬ ‫اگر اتفاقــی نیفتــد نارضایتی را در ســطح جامعه بیشــتر‬ ‫می کند‪ ،‬به خصوص اینکه اگر این عــدم تغییرات همراه‬ ‫با ناکارامدی باشــد‪ ،‬در این صورت قطعا به جایگاه دولت‬ ‫نزد افکارعمومی لطمه وارد می شــود چون اقای روحانی‬ ‫متناسب با توقعات نتوانسته عمل کند‪ .‬در عین حال در ان‬ ‫فضا وقتی رقابتی شــکل می گیرد‪ ،‬جریان سیاسی قطعا با‬ ‫احتساب هزینه‪ -‬فایده ها و بررســی وضع موجود و شرایط‬ ‫حاکم بر صحنه اســت که می اید تصمیم ســازی می کند‪،‬‬ ‫یعنی براســاس واقعیت های صحنه اســت که مشاهده و‬ ‫تحلیل می کنیم و بعد تصمیم می گیریم‪ .‬ولی انچه روشن‬ ‫اســت و توصیه به اقای روحانی می شــود این اســت که‬ ‫فرصت را دریابد‪.‬‬ ‫اقای نوبخت گمانه زنی هــا درباره تغییر کابینه را‬ ‫تکذیب کــرد‪ ،‬ایا این تکذیب واقعی اســت یا به‬ ‫قول برخــی‪ ،‬از وظایف معمول سخنگوها ســت‬ ‫کــه وقتــی اتفاقــی در حــال وقوع اســت برای‬ ‫گرفتــن پیامدهای جــو روانی ان ابتــدا تکذیب‬ ‫می کنند اما سپس اقدامات در زمان مناسب اجرا‬ ‫می شود؟‬ ‫سخنگو نمی تواند بگوید؛ بله می خواهد در دولت‬ ‫تغییراتی اتفاق بیفتد چون بالفاصله لرزش و تنش جدی در‬ ‫بخش عمده ای از حوزه های دستگاه اجرایی رخ می دهد‪.‬‬ ‫بر اثر چنین پیامدی هم دولت نمی تواند دست به تغییرات‬ ‫بزند چون فشارهایی ممکن است ایجاد شود‪ .‬طبیعی است‬ ‫که تا اخرین لحظه ای که اقای رئیس جمهور تصمیم نگیرد‬ ‫بیان و اعالم جزئیات ان‪ ،‬در حوزه وظایف سخنگو نیست‪.‬‬ ‫وقتی تصمیمی گرفته شد‪ ،‬سخنگو می اید‪ ،‬تصمیم دولت‬ ‫و رئیس جمهــور را به اطالع مردم می رســاند و درباره اش‬ ‫صحبت می کند‪.‬‬ ‫تغییــرات از اختیــارات و جــز و لــوازم کارکــردی‬ ‫رئیس جمهور است و کســی هم به لحاظ عقلی و منطقی‬ ‫استفاده از این اختیارات را رد نمی کند‪ .‬به نظر می رسد ورود‬ ‫سخنگو در بحث تغییرات درست نیست و انتظار هم نباید‬ ‫باشد که او گمانه زنی ها را تایید کند‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫تیم روحانی در اقتصاد خوب عمل نکرد‬ ‫گفت وگوی مثلث با عبدالله ناصری‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫دستگاه دیپلماســی‪ ،‬فرهنگ عمومی و بهداشت و درمان‪،‬‬ ‫محیط زیســت‪ ،‬زنان و خانواده به رغم محدودیت هایی که‬ ‫داشتند با برنامه عمل کردند و موفق بودند‪ .‬به هر صورت در‬ ‫اغازکارهمانتظارمی رفتاقایروحانیکابینه ایقدرتمندتر‬ ‫و کارامدت ر را بچیند و هم امسال که سال پایانی دوره نخست‬ ‫ریاســت جمهوری اوســت این توقع وجــود دارد که به طور‬ ‫جدی در سطح هیات وزیران‪ ،‬معاونان خود و استانداران و‬ ‫فرمانداران دست به تغییرات معنادار و خیلی گسترده بزند‪.‬‬ ‫من در بیان ضرورت تغییر کابینه و مدیران ارشد اجرایی غلو‬ ‫نمی کنم مثال بخش معنی داری از مدیران استانی مربوط به‬ ‫دولت قبل هستند‪ .‬این جزو شعارهای اقای روحانی بود که‬ ‫الاقل مدیریت های تاثیرگذار و کالن کشور تغییر پیدا کنند‬ ‫اما این انتظار براورده نشده و بنابراین روز به روز این انتظار و‬ ‫توقع در بخش نخبگان و گروه هــای مرجع از اقای روحانی‬ ‫باالتر و باالتر می رود‪.‬‬ ‫شــما اشــاره کردید در بخش وزرا باید چند وزیر‬ ‫عوض شــوند‪ ،‬اولویت تغییر بایــد در کدام حوزه‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاســی و فرهنگی باشد‬ ‫چــون گمانه زنی ها دربــاره تغییر کابینــه از اقای‬ ‫گودرزی وزیــر ورزش و جوانان تــا اقای اخوندی‬ ‫وزیر راه و شهرسازی وجود دارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫سه ســال از دوره ریاســت جمهوری اقــای دکتر‬ ‫روحانی می گذرد و هم اکنون اخبار غیررســمی از‬ ‫تغییراتبرخیوزراومعاوناندولتیازدهمحکایت‬ ‫می کنند‪ ،‬نظر شما درباره عملکرد و کارایی کابینه‬ ‫دولت اقای روحانی چیســت؟ این دولت در کدام‬ ‫وزارتخانه هــا و حوزه ها قــوت و در چه حوزه هایی‬ ‫ضعف داشته است؟‬ ‫عملکــرد کابینه را در ســه مقطــع باید نــگاه کرد ؛‬ ‫نخســتین مقطع در اغاز معرفی وزرا به مجلس بود‪ .‬همان‬ ‫زمان معرفی تعداد محدودی از افراد برای تصدی مسئولیت‬ ‫وزارت‪ ،‬بــه علت گفتمانی کــه اقای روحانــی در انتخابات‬ ‫دنبال می کرد یا فقدان تجربه انها در سطح مدیریت کالن‪،‬‬ ‫معرفی شــان دور از انتظار بود‪ .‬مقطع دوم بعــد از اخذ رای‬ ‫اعتماد وزرا از مجلس است‪ .‬بعضی وزرا شاید در ابتدا که سر‬ ‫کارامدندسوابقبسیارخوبیداشتندامابهجهترویکردهای‬ ‫خاص انها به ویژه در حوزه های اقتصادی عمال نتوانســتند‬ ‫هیچگشایشیرادرفضایاقتصادیجزمهارتورمایجادکنند‬ ‫که در مقابل این مهار تورم نیز رکود در کشور تشدید شد‪ .‬از‬ ‫انطرفجریانرقیباقایروحانی بسیاررویدستاوردهای‬ ‫برجاموپسا برجامکارسازماندهیشدهکردند‪،‬حالانکهاقای‬ ‫روحانی و تیم رسانه ای او کار درستی انجام ندادند و ماهیت‬ ‫تحریم ها را برای مردم تشریح نکردند‪ .‬تیم رسانه ای اقای‬ ‫روحانی باید این واقعیت را بیان می کرد که اثار مثبت برجام‬ ‫در کوتاه مدت نمایان نمی شود بنابراین این بخش از اعضای‬ ‫کابینه نیز در ایستگاه دوم کارنامه چندان خوبی از خود نشان‬ ‫ندادند‪ .‬مقطع ســوم همین امروز اســت که در سال پایانی‬ ‫ریاســت جمهوری اقای روحانی قرار داریم و بیش از ان حد‬ ‫تصور اولیه‪ ،‬ناکارامدی را به عنوان یک واقعیت برای دولت‬ ‫یازدهمبایدپذیرفتوحتماهمباتوجهبهاینکهسالاخراست‬ ‫باید دست به یک تحول جدی زد‪ .‬قطعا یکسری از حوزه های‬ ‫کابینه اقــای روحانی موفــق بودند‪ ،‬اگر بخواهــم نام ببرم‬ ‫‪3‬‬ ‫عبداللــه ناصــری معتقد اســت‪« :‬اگــر کابینه‪،‬‬ ‫تیم نهــاد ریاســت جمهوری و تیم رســانه ای دولت و‬ ‫مدیریت هــای اســتانی تا چند مــاه اینده دچــار تغییر‬ ‫و تحول نشــوند‪ ،‬ممکن اســت روحانــی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬دچــار مشــکالت جــدی‬ ‫شود‪ ».‬این فعال سیاســی اصالح طلب تاکید می کند‪:‬‬ ‫«رئیس جمهور نباید اشتباه دوران مذاکرات هسته ای‬ ‫را تکرار کند بنابراین ورود به عرصه تغییر کابینه را باید‬ ‫با افکارسازی صحیح در سطح جامعه انجام دهد‪».‬‬ ‫من تغییــر در حوزه های اجتماعــی و اقتصادی را‬ ‫اولویت می دانم‪ .‬البته حوزه اجتماعی که تاثیرات اقتصادی‬ ‫و عمومــی در جامعــه دارد مشــخصا وزیر کشــور یکی از‬ ‫انتخاب های شــوک اور و دور از انتظار همان مقطع معرفی‬ ‫کابینه بود‪ ،‬اما اقای روحانی باالخره این تصمیم را گرفت و‬ ‫گزینه مدنظرش هم رای اورد‪ ،‬امروز رئیس جمهور باید برای‬ ‫ارتقای مدیریت در حوزه های تحت مسئولیت این وزارتخانه‬ ‫فکریجدیکند‪.‬بخشیازحوزه هایاموزشیهمنتوانستند‬ ‫انتظارات را براورده کنند‪ ،‬گرچه در اولویت اول نیستند اما به‬ ‫هر صورت دغدغه صنفی جدی محسوب می شوند‪.‬‬ ‫منظورتان وزیــر اموزش و پرورش یــا وزیر علوم‬ ‫است؟‬ ‫اقای فرهــادی چــون در حالت رودربایســتی امد‬ ‫بنابراین کا ر خاصی هم نتوانســت انجام دهد‪ .‬مشکل این‬ ‫بود کــه باالخــره در دولــت دوم اقای احمدی نــژاد بخش‬ ‫قابل توجهــی از اختیارات امــوزش عالی به شــورای عالی‬ ‫انقالب فرهنگــی تقدیم شــد یعنی خیلــی از کارهــا انجا‬ ‫تصمیم گیریمی شد‪،‬بنابراینتلقیخودمایناستکهاقای‬ ‫فرهادی در رودربایستی امد و این مسئولیت را پذیرفت‪ .‬من‬ ‫به عنوانیکمعلمدانشگاهاساسانقیصهمی دانموقتیحوزه‬ ‫پزشکی از اموزش عالی جدا شد‪ ،‬یک پزشک هدایت وزارت‬ ‫علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری را در اختیار گرفت‪ .‬وزیر علوم باید‬ ‫از حوزه علوم انسانی باشد یا الاقل از حوزه پزشکی نباشد‪ .‬از‬ ‫این رو انتخاب اقای دکتر فرهادی را یک ضعف گزینشــی‬ ‫برای رئیس جمهور می دانم‪ .‬البته دوره وزارت اقای معین را‬ ‫یکاستثنا می دانمانهمنهبهجهتتعصبشخصیکهبه‬ ‫اقای معین دارم بلکه معتقدم او ذهن بسیار برنامه ریزی شده‬ ‫ی در حوزه علوم انسانی و غیرپزشکی دارد‪ .‬در کل‬ ‫و منسجم ‬ ‫جامعه دانشــگاهی خیلی نمی پذیرد االن که دیگر اموزش‬ ‫پزشــکی از وزارت علوم جدا شــده‪ ،‬وزیر علوم یک پزشک‬ ‫باشد‪ .‬این مساله یک کم لطفی و بی توجهی به حوزه جامعه‬ ‫ی کشور است‪ .‬وزیر فعلی اموزش‬ ‫اموزش عالی و هیات علم ‬ ‫و پرورش نیز همکار دانشــگاهی من و بسیار انسان وارسته‬ ‫و اخالق مدار و باشناختی نســبت به این حوزه است‪ .‬امروز‬ ‫بزرگترینبحراناموزشوپرورشبحرانمالیتلقیمی شود‪،‬‬ ‫دومین مساله اینکه از ابتدای انقالب تا کنون این وزارتخانه‬ ‫عریض و طویل همچون کشورهای در حال توسعه یا توسعه‬ ‫یافته به سمتی نرفته که بارش را از روی دوش دولت بردارد و‬ ‫تصدی گری اش کمشود‪.‬البتهاگروزیرجدیدهمبیایدشاید‬ ‫نتوانددراینشرایطفعلیاقتصادکشورکارخاصیکندچون‬ ‫رسیدگی به وضعیت رفاهی و معیشتی معلمان یا معوقات و‬ ‫بدهی هایی که از این بابت اموزش و پرورش دارد‪ ،‬بزرگترین‬ ‫دغدغه جناب اقای فانی است‪ .‬از انجا که بیش از ‪ 50‬درصد‬ ‫کارکنانوزارتاموزشوپرورشخانم هاهستندبنابراینحتما‬ ‫معرفیوزیرزنیکشوکروانیواجتماعیبهجامعهاموزش‬ ‫و پرورش وارد می کند‪ .‬ما هم کســانی را داریم که بتوانند از‬ ‫عهدهاینکاربهخوبیبر بیایند‪.‬درحوزهاقتصادیهمهمین‬ ‫طور اگرچه ممکن است در یک سال باقی مانده خیلی اقای‬ ‫روحانی نتواند کار بزرگ و برجسته ای انجام دهد‪ ،‬اما چون‬ ‫انتظار تلمبار شده ای در بین گروه های مرجع و احاد جامعه‬ ‫وجود دارد‪ ،‬نفس تغییر و تحول ضروری اســت‪ .‬بخشی از‬ ‫وزارتخانه هاهمچونصنعت‪،‬معدنوتجارتکارامدیقابل‬ ‫قبولینداشتندبنابراینحتمااینانتظاربایدبراوردهشودوقبل‬ ‫از پایان دوره اول ریاست جمهوری اش یک تغییر کابینه و در‬ ‫سطوح مدیریت عالی و میانی و استانی اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫شــما ضرورت تغییر وزیــر در حوزه اموزشــی را‬ ‫به طور جزیی مــورد تحلیل قرار دادیــد‪ ،‬در حوزه‬ ‫اقتصادی هــم بخواهیم ریز شــویم کدام تغییر‬ ‫در کــدام وزارتخانه هــای اقتصاد‪ ،‬نفــت‪ ،‬نیرو‪،‬‬ ‫جهادکشــاورزی‪ ،‬صنعت‪ ،‬معدن و تجارت و راه و‬ ‫شهرسازی را اولویت می دانید؟‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫دولت‬ ‫من متخصص در حوزه اقتصادی و صنعتی نیستم‪.‬‬ ‫واقعا اظهارنظرم درباره این دو حوزه روا نیست‪ .‬باید از منظر‬ ‫اجتماعی و فرهنگ عمومی صحبت کنم‪ .‬اقای زنگنه بدون‬ ‫ تردید به خاطر تجربه گسترده و اینکه جامعه جهانی نیز او را‬ ‫در حوزه وزارت نفت قبول دارد پس هیچ کس بهتر از او نبود‬ ‫که وزارت نفت را در ان سال بحرانی‪ 92‬تحویل بگیرد‪ .‬امروز‬ ‫شاید انتظار از اقای زنگنه باالتر رفته باشد ولی باالخره اقای‬ ‫زنگنه تالش موفقی در ساماندهی حوزه صنعت نفت داشته‬ ‫است‪ .‬مخصوصا در حوزه بین المللی‪ ،‬افزایش سطح تولید‬ ‫و افزایش ســطح صادرات و پیدا کردن بازار صادرات نفت‬ ‫از جمله اقداماتی اســت که اقای زنگنه در سه سال کارنامه‬ ‫وزارتش به ثبت رســاند‪ .‬من کارشناس مســائل اقتصادی‬ ‫نیستم اما مسائل اقتصادی را از زبان کارشناسان و همکاران‬ ‫دانشگاهی خود در رســانه ها دنبال می کنم‪ ،‬به هر صورت‬ ‫امروز دیگر همه کارشناســان اقتصادی یک بیان مشترک‬ ‫دارند که تیم اقای روحانی در حل معضل تورم موفق بود اما‬ ‫در رفع رکود بســیار ناموفق عمل کرد‪ ،‬همه معتقدند تبعات‬ ‫اجتماعی رکود بســیار مفصــل و نگران کننده تــر از تبعات‬ ‫اقتصادی تورم اســت‪ .‬کشــور تورم نزدیک به ‪ 50‬درصد را‬ ‫تجربه کرد ولی توانست ان مرحله را پشت سر بگذارد‪ .‬به طور‬ ‫کلی بگوییم تیم برنامه ریزی و اقتصــادی اقای روحانی در‬ ‫مجموعحوزه اینبودهکهبتواندبخشیازانتظاراترابراورده‬ ‫کند‪ ،‬گرچه در موضوع تورم موفق بود‪.‬‬ ‫اگر این طور باشد که باید بیش از نصف کابینه از‬ ‫منظرشماتغییرکند؟‬ ‫ایناتفاقمهمی نیست‪،‬یعنیشایدبعضیفکرکنند‬ ‫سال اخر دولت اگر نصف یا یک سوم کابینه تغییر کند اتفاق‬ ‫ناگواری می افتد‪ ،‬خیر این طور نیست چون خبر دارم بعضی‬ ‫ازوزراچونمشکالت شانزیاداستازخدامی خواهندواین‬ ‫امادگی روحی را دارند که کار را رها کنند‪.‬‬ ‫ما فکر نکنیم اگر در نصــف کابینه جابه جایی صورت‬ ‫گرفت یا تغییراتی انجام شــد یا ثلث اســتانداران و نیمی از‬ ‫فرمانداران کشــور تغییر کردند‪ ،‬اتفاق ناگــواری می افتد و‬ ‫نشانه بی ثباتی دولت تلقی می شود‪.‬‬ ‫یکی از اشتباهات شــخص رئیس جمهور این بود که‬ ‫تمام دغدغه هایش به لحاظ افکار عمومی را در ســه ســال‬ ‫اول مسئولیت خود روی قضیه مذاکرات هسته ای و اجرایی‬ ‫شدنبرجاممتمرکزکردوبهسایرحوزه هاکم توجهیداشتیا‬ ‫الاقلنتوانستافکارسازیدرسطحجامعهانجامدهد‪.‬واقعا‬ ‫تحریم هامسالهاصلیبود‪،‬اینازافتخاراتاقایروحانیبود‬ ‫کهمسالهتحریم هاراحلکردوبرجامرابهسرانجامرساند‪،‬اما‬ ‫معتقدم اگر شخص رئیس جمهور با دالیل اقناع کننده برای‬ ‫جامعه محدودیت ها را توضیح می داد وضعیت امروز به گونه ‬ ‫دیگریبود‪.‬درمجموعبایدچندوزیردرسالاخردولتتغییر‬ ‫کند و رئیس جمهور این مهم را نباید به معرفی کابینه در دوره‬ ‫دوم ریاست جمهوری خود موکول کند‪.‬‬ ‫اگر نصف به عالوه یــک وزار ت تغییر کنند‪،‬طبق‬ ‫قانون اساسی کل کابینه دوباره باید از مجلس رای‬ ‫اعتماد بگیرد‪ ،‬این نقطه ضعف تلقی نمی شود؟‬ ‫خیر‪،‬اوالمننگفتمنصفکابینهعوضشود‪،‬ضمن‬ ‫انکه این اتفاق هم جای نگرانی ندارد‪ ،‬مجلس همسویی با‬ ‫دولت دارد بنابراین حتما کابینه معرفی شده رای خواهد اورد‬ ‫امامنظورمایننیستوشایدایناتفاقهمنیفتدوشایددوراز‬ ‫انتظار باشد‪ ،‬اما اگر باالخره تعدادی از وزرا تغییر کنند‪ ،‬وزرای‬ ‫جدید در یک سال خیلی کار خاصی نمی توانند انجام دهند‪.‬‬ ‫اماجامعه‪،‬نخبگانوگروه هایمرجعچنینانتظاریرا‬ ‫در ذهن خود شکل دادند که چنین تحوالتی در سطح کابینه‬ ‫و سطح مدیریت های استانی به طور جدی انجام شود‪ .‬این‬ ‫تحول در کابینه و مدیران استانی به نفع اقای روحانی است‬ ‫چون یک شوک اجتماعی مثبت برای سال ‪ 96‬در سبد رای‬ ‫او ایجاد خواهد کرد‪.‬‬ ‫اما در ایــن صورت شــاید رقیب ایــن تغییرات را‬ ‫سیاســی جلوه دهد و بگوید اقــای روحانی برای‬ ‫توجیه ناکارامدی دولتش در ســه ســال گذشته‬ ‫دست به چنین اقدامی زده است یا انکه بگوید باید‬ ‫تغییرات از لحاظ کارشناسی بهتر انجام می شد‬ ‫یعنینفراتجایگزینبهترازوزرایقبلینیستند‪.‬‬ ‫حتمااینطوراست‪.‬قطعااینانتظارکامالعاقالنهو‬ ‫واقعیتیاستکهنمی توانانکارکرد‪.‬فارغازهرنوعگرایش‬ ‫سیاســی هر وزیری که می خواهد با این تحلیل مسئولیت‬ ‫بگیرد‪ ،‬باید قوی تر‪ ،‬کارامدتر‪ ،‬شایسته تر و با تجربه تر باشد‬ ‫اما این به ان معنا نیســت کــه ما نگران تالش سیاســی یا‬ ‫افکارسازی رقیب باشــیم‪ .‬اقای روحانی حتما همراه با این‬ ‫کارشبایداستدالل هایالزمرابرایتنویر افکار عمومیبیان‬ ‫کند و اشتباهی که در دوران مذاکرات هسته ای انجام داد را‬ ‫تکرار نکند ‪ .‬همان طور که گفتم او ان زمان نتوانســت یک‬ ‫سازمان رسانه ای برای افکارســازی عمومی شکل دهد که‬ ‫اسیبش را هم دید و تلقی جامعه این شد که با امضای برجام‬ ‫به سرعت خیلی از معضالت حل می شود‪.‬‬ ‫االن اگــر بتوانــد چنیــن کاری را در عرصــه تغییــر‬ ‫مدیریت های استانی و مدیریت های وزارتخانه انجام دهد و‬ ‫یک برنامه ریزی رسانه ای هم داشته باشد باالخره روزنامه ها‬ ‫و خبرگزاری ها و سایت های کمی در اختیار یا همسو با اقای‬ ‫روحانینیستند‪.‬‬ ‫منهمینجااعالممی کنمیکیازخطاهایراهبردی‬ ‫دولت ایــن بود که ســخنگویی دولــت را برعهــده یکی از‬ ‫پرمشغله ترین اعضای کابینه یعنی رئیس سازمان مدیریت‬ ‫و برنامه ریزی گذاشتند و ســخنگو عمال نتوانست سازمان‬ ‫رســانه ای را ایجاد کند و فقط کارش در این حــوزه به ارائه‬ ‫گزارش جلســات دولت محدود شــد‪ ،‬حال انکه بخشی از‬ ‫فعالیت سخنگو باید برنامه ریزی و تامین خوراک تبلیغاتی‪،‬‬ ‫اطالع رسانی‪ ،‬افکارسازی و حتی جنگ روانی با رقیب باشد‪.‬‬ ‫اقای نوبخت نــه تجربــه رســانه ای دارد و نه بخش‬ ‫عظیم کار در ســازمان مدیریــت و برنامه ریزی بــه او اجازه‬ ‫چنین کاری را می دهد‪ .‬بنابراین یکــی از کارهایی که اقای‬ ‫روحانی به طور جدی در این سال باقیمانده تا پایان دوره اول‬ ‫ریاست جمهوری اش باید انجام دهد‪ ،‬باید یک فرد با تجربه‬ ‫و مجرب در حوزه رســانه را فقط به عنوان سخنگوی دولت‬ ‫بیاورد و بــه کار بگمارد تــا هیچ مســئولیت اجرایی دیگری‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫بخشــی از اصالح طلبان معتقدند اقــای روحانی‬ ‫ان طورکهبایداهدافائتالفامیدراپیگیرینکردو‬ ‫انتظار دارند باتوجه به اینکه دولت در بحث ریاست‬ ‫مجلس اعالم بی طرفی کرده‪ ،‬بیاید و جای دیگر‬ ‫جبران مافات کند تا حداقل توجیهی باشد بر اینکه‬ ‫دوباره اصالح طلبان از هواداران خود دعوت کنند‬ ‫تا سال‪ 96‬پای صندوق رای حاضر شوند و به اقای‬ ‫روحانــی رای بدهند‪ ،‬در بحث تغییــر کابینه نظر‬ ‫اصالح طلبان چطور تامین می شود؟‬ ‫اصالح طلبان برای خودشان سهمی نمی خواهند‪.‬‬ ‫درباره مجلس طبیعتا ایــن انتظار از دولت بــود که دخالت‬ ‫شــاید بعضی فکر کنند ســال اخر دولت‬ ‫اگر نصف یا یک ســوم کابینه تغییر کند‬ ‫اتفاق ناگــواری می افتد‪ ،‬خیــر این طور‬ ‫نیســت چون خبــر دارم بعضــی از وزرا‬ ‫چون مشکالت شــان زیاد اســت از خدا‬ ‫می خواهند و این امادگــی روحی را دارند‬ ‫که کار را رها کنند‪.‬‬ ‫نکند‪ ،‬بر همین اساس نیز در این زمینه نمره قبولی گرفت‪.‬‬ ‫اصالح طلبان در کل به ان کف خواسته خودشان که بیرون‬ ‫راندنجریانرادیکالازدرونمجلسبودرسیدند‪،‬اینکهیک‬ ‫مجلسهمسوبادولتودرعینحالمقیدبهانجاموظایفش‬ ‫شکلگرفتبنابراینازتامینهمینحداقلنیزراضیهستند‬ ‫ی را از تغییر کابینه یازدهم و حتی از دولت اینده‬ ‫و هیچ سهم ‬ ‫اقای روحانی طلب نمی کنند‪ .‬اقای روحانی انشاءالله با رای‬ ‫باالتری خواهد امــد اما به هر صورت اقــای روحانی بدون‬ ‫تعارفباسازمانرایاصالح طلبانبودکهتوانستسرنوشت‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریسال‪ 92‬رارقمبزند‪،‬اصالح طلبان‬ ‫نامزد اصلی خود را بنا به مصلحت کنار گذاشــتند و پای کار‬ ‫اقای روحانی امدند‪ .‬انتظار اصالح طلبان ان اســت که او‬ ‫شعارها و وعده های انتخاباتی خود را در حوزه سیاست داخلی‬ ‫تا جایی که می تواند محقق کند اما اقای روحانی بسیاری از‬ ‫شعارهایشرافراموشکردهاست‪.‬حلمسائل‪ 88‬چیزیبود‬ ‫که اقای روحانی به جامعه رای خودش قول داد اما این مساله‬ ‫تقریبا از ادبیات اقای روحانی در یک ســال اخیر دور افتاده‬ ‫است که به نظر من می تواند در ســازمان رایش در سال ‪96‬‬ ‫موثر باشد‪ .‬انتظار اصالح طلبان انتظار شکل گیری مدیریت‬ ‫قوه اجرایی مطابق با شــعارها و وعده های انتخاباتی اقای‬ ‫روحانی است وگرنه برای خودشان هیچ سهمی نمی خواهند‬ ‫و هیچ وقت هم چنین تقاضایی الاقل بزرگان اصالحات از‬ ‫اقای روحانی نداشتند‪.‬‬ ‫به نظر شــما تغییرات‪ ،‬کابینــه را اصالح طلب تر‬ ‫می کند یا کارگزارانی تر؟‬ ‫من کارگزاران را یک حــزب اصالح طلب می دانم‬ ‫چون جز و شورای هماهنگی جبهه اصالحات است بنابراین‬ ‫این ســوال را حرفــه ای نمی بینیم‪ .‬اصال مــن چون االن‬ ‫مصاحبــه می کنم ایــن واقعیت ها را بیان نمی کنم‪ ،‬شــاید‬ ‫واقعیت های دیگری باشد که در مصاحبه برای اینکه مورد‬ ‫سوءاســتفاده جریان رقیب قرار نگیرد بیــان نکنم اما به هر‬ ‫صورت تغییر کابینه یک ضرورتی اســت شــاید به تعبیری‬ ‫کارگزارانی تر و کارامدتر شود اما باید به ان توجه کرد‪ .‬حاال‬ ‫اگر مسئول جدید گرایش کارگزارانی داشت یا به یک حزب‬ ‫دیگر اصالح طلب نزدیک بود من به شخصه حساسیتی از‬ ‫خودم نشــان نمی دهم و معتقدم برای اصالح طلبان اصال‬ ‫چنین حساسیتی وجود ندارد‪ .‬اصل را باید بر شایسته ساالری‬ ‫و کارامدی گذاشت‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای روحانی به این نتیجه می رسد‬ ‫و اعمال تغییــر را انجــام می دهد یــا خیر؟ چون‬ ‫سخنگوی دولت این گمانه زنی ها را برای تغییرات‬ ‫کابینه تکذیب کرد‪.‬‬ ‫اقای روحانی به جهت ســوابق کارهای سیاسی و‬ ‫امنیتی اش اصوال جز و کســانی اســت که بسیار پر حوصله ‬ ‫است ولی واقعیت این است که گروه های مرجع‪ ،‬نخبگان‪،‬‬ ‫دانشگاهیان و گروه های تاثیرگذار بر روند انتخاب در جامعه‬ ‫این توجه را به طور جدی دارند که اگر خدایی نکرده خواب‬ ‫سنگینی بخواهد دولت را در موضوع تغییر کابینه فرا بگیرد‪،‬‬ ‫ممکن اســت انتخابات ‪ ،96‬انتخابــات پر دغدغه ای برای‬ ‫اقای روحانی شود‪.‬‬ ‫ضمــن انکه خودم تحلیلم این اســت کــه باتوجه به‬ ‫توفیقاتــی که اقای روحانــی در زمینه برجام به دســت اورد‬ ‫حتما سال‪ 96‬برای ریاست جمهوری می اید اما جریان رقیب‬ ‫را نمی تــوان االن پیش بینی کــرد که برای رقابــت با اقای‬ ‫روحانی چه برنامه ای دارد و چه در ســر می پروراند اما حتما‬ ‫اقای روحانی‪ ،‬اقای نوبخت و تیم تصمیم ساز و تصمیم گیر‬ ‫در دولت باید ببینند اگر کابینه و تیم نهاد ریاســت جمهوری‬ ‫و تیم رســانه ای دولت و مدیریت های اســتانی تــا چند ماه‬ ‫اینده دچار تغییر و تحول نشوند ممکن است اقای روحانی‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬دچار مشــکالت‬ ‫جدی باشد‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫هراس اصالح طلبان از بحران‬ ‫کارامدیدولت‬ ‫چراحامیاندولتبهتغییراصراردارند؟‬ ‫محمدرضا یل‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫سیاست‬ ‫بعــد از انتخابات هیات رئیســه مجلس و شکســت‬ ‫عارف از الریجانی می توان گفــت مهم ترین دغدغه این‬ ‫روز های اصالح طلبان را باید در انتخابات ریاســت جمهور‬ ‫اتی جســت و جو کرد‪ .‬ناامیدی انان که از تفرقه میان انان‬ ‫ناشی می شود عامل سردرگمی این روزهای اصالح طلبان‬ ‫شده است‪ .‬یادداشت محمد جواد روح در هشتادو چهارمین‬ ‫شــماره روزنامه صدا موید همین شــکاف و البته ناامیدی‬ ‫بود‪ .‬وی در واکنــش به این رفتار سیاســی نوشــت‪« :‬در‬ ‫انتخاب ریاست مجلس اما‪ ،‬عارف نه بر مبنای عقل جمعی‬ ‫اصالح طلبان که به طرح و برنامه خود و مشاورانش عمل‬ ‫کرد‪ .‬او که اینک به عنوان منتخب اول تهران ارای میلیونی‬ ‫شــهروندان را نیز با خود می دید و جایگاه ریاســت شورای‬ ‫عالی سیاستگذاری انتخاباتی اصالح طلبان را هم در اختیار‬ ‫داشــت؛ نهادی که تصور می کردند فراتــر از قضاوت در‬ ‫اختالفات و بستن لیست های انتخابات‪ ،‬رهبری اصالحات‬ ‫را هم عهده دار اســت‪ .‬چنین بود که عارف و حامیانش از‬ ‫«خواست عمومی» برای ریاست وی بر مجلس دهم سخن‬ ‫گفتند و با اشــاره به اینکه یکی از پیام هــای ارای مردم در‬ ‫هفتم اسفند و دهم اردیبهشت‪« ،‬تغییر» بوده؛ این خواست‬ ‫تغییر را به ریاست مجلس هم تعمیم دادند‪».‬‬ ‫درچنینفضاییمشخصشدنوزنمجلسوپیروزی‬ ‫الریجانی در همراهی نمایندگان با خود در داستان ترکیب‬ ‫کمیسیون های مجلس نیز نشان داد اساسا اصالح طلبان‬ ‫دارای توان و قوت تاثیر گذاری چندانی در قوه مقننه نیستند‬ ‫و حتی از فراکســیون اصولگرایان در مجلــس قبل نیز از‬ ‫قدرت کمتری برخوردار هســتند‪ .‬به نظر می رسد ناامیدی‬ ‫اصالح طلبان از مجلس و شکست بازسازی کامل سیاسی‪،‬‬ ‫ذهنیتتحلیلیانهارامتوجهفرصت هاوتهدید هایپیش رو‬ ‫کرده اســت به طوری که چندی است بیشــتر از لزوم توجه‬ ‫به مشــکالت اجتماعی و اقتصادی را طرح کرده و تالش‬ ‫می کنند سیاست را هرچند کوتاه از اولویت کاری خود کنار‬ ‫بگذارند‪ .‬انان در انتخابات اســفند ماه با وجــود به میدان‬ ‫اوردن تمام ظرفیت خود باز هم نتوانستند تحوالت ساختاری‬ ‫مد نظر خود در خبرگان و مجلس شورای اسالمی را رقم بزنند‬ ‫و امروز باتوجه به بحران های اقتصادی و اجتماعی موجود‬ ‫در جامعه از واگذاری ســاختار اجرایی کشور در سال اینده‬ ‫نیز احساس ترس می کنند‪ .‬در این فضای تحلیلی است که‬ ‫می توان توجه تحلیلگران انان به کارامدی دولت روحانی‬ ‫را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫در همین رابطه عباس عبدی در شماره هشتاد و پنجم‬ ‫هفته نامه صدا می نویســد‪« :‬اگر دولــت و اصالح طلبان‬ ‫بازی راهبردی خود را فرامــوش کنند و به جای پرداختن به‬ ‫مسائل اصلی کشور که اشــتغال‪ ،‬خروج از رکود‪ ،‬مبارزه با‬ ‫فساد است‪ ،‬وارد بازی برخی جناح های تندرو شوند بازی را‬ ‫خواهند باخت‪ .‬به گمان من نیازی نیست که اصالح طلبان‬ ‫از سیاست های اصلی خود دســت بردارند‪ ،‬چرا که در این‬ ‫صورت دچار تناقض خواهند شد و نخواهند توانست بازی‬ ‫خود را انجام دهند‪ .‬ولی این بدان معنا نیست که نسبت به‬ ‫اقشار فرودست کم توجه باشند‪ .‬مســاله اصلی این اقشار‬ ‫اشتغال اســت‪ ،‬به عالوه تامین حدی از نیازهای ضروری‬ ‫مثل بهداشــت و درمان‪ .‬اگر دولــت و اصالح طلبان بازی‬ ‫راهبردی خــود را فرامــوش کننــد و به جــای پرداختن به‬ ‫مسائل اصلی کشور که اشــتغال‪ ،‬خروج از رکود و مبارزه با‬ ‫فساد است‪ ،‬وارد بازی برخی جناح های تندرو شوند بازی را‬ ‫خواهند باخت‪ .‬فراموش نکنیم که دیگر از دالرهای نفتی‬ ‫گذشته خبری نیست و بنابراین ان شــعارهای مردم فریب‬ ‫نیز جایگاهی نخواهد داشت و مورد استقبال قرار نخواهد‬ ‫گرفت‪».‬‬ ‫لزوم توجه به نیاز اقشار به قول عبدی فرودست جامعه‬ ‫و حل مشــکالت اجتماعی نشــانگر نگرانی این تحلیلگر‬ ‫برجســته اصالح طلب از عواقب بی توجهی به این مسائل‬ ‫اســت‪ .‬اصالح طلبان خوب می دانند که اگر همچون دور‬ ‫دوم دولت اصالحات به حاشیه سازی سیاسی بپردازد زمینه‬ ‫برای بازگشــت رقیب فراهم خواهد شــد‪ .‬در همین زمینه‬ ‫مهدی پازوکی در ‪ 30‬خرداد ماه سال جاری در روزنامه ارمان‬ ‫می نویســد‪« :‬اقای روحانی زمانی که قدرت را در دســت‬ ‫گرفت گزارشی از وضعیت اشفته اقتصادی و اداری کشور‬ ‫به گوش ملت نرســاند و اکنون باید هزینــه ان را پرداخت‬ ‫کند‪ .‬اتفاقات رخ داده در اوضاع اقتصادی کمک می کنند‬ ‫پوپولیسم دوباره قدرت را در دست گیرد و بنده به عنوان یک‬ ‫کارشناس نگران به قدرت رسیدن دوباره پوپولیسم هستم‪،‬‬ ‫چرا که پوپولیسم اقتصاد کشور را به عقب می راند‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر درجامعه شفافیت وجود داشــته باشد و سیستم برپایه‬ ‫اصول رفتار کنند‪ ،‬شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود‪».‬‬ ‫چنیــن ابــراز نظر هایــی را بایــد در راســتای ترس‬ ‫اصالح طلبان به گرفتار شدن دولت متبوع خود در بحران‬ ‫کارامدی قلمداد کرد‪ .‬قطعا انها در ادامه تالش خواهند کرد‬ ‫با انتقادات اجرایی و مشورت های راهبردی در جهت التیام‬ ‫برخی مشــکالت و جلوگیری از کاهش محبوبیت روحانی‬ ‫اقدام سازنده ای در پیش گیرند‪ .‬در همین راستا موضوعی‬ ‫که به تازگی مورد توجه تحلیلگران اصالح طلب قرار گرفته‬ ‫است تغییر در کابینه و چابک سازی و کارامد سازی دولت در‬ ‫عرصه خدماتدهی اقتصادی اجتماعی است‪.‬‬ ‫عبداللــه رمضــان زاده‪ ،‬ســخنگوی پیشــین دولت‬ ‫اصالحــات در گفت وگــو بــا روزنامــه وقایــع اتفاقیــه در‬ ‫‪30‬خرداد اظهار داشــته بود‪« :‬کم تجربگی و در عین حال‬ ‫محافظه کاری و کم ریســک پذیری از صفات کابینه دولت‬ ‫روحانی اســت‪ .‬روحانــی از همــان زمانی که دولــت را از‬ ‫احمدی نژاد تحویل گرفت‪ ،‬ما منتظر یک تیم ریسک پذیر‬ ‫و پویاتری بودیم ولی متاســفانه دولــت روحانی هیچ کدام‬ ‫از این صفات را نداشــت‪ .‬روحانی خودش ایــن برنامه ها‬ ‫را داشــت اما تیمش نتوانســت برنامه های او را عملی کند‬ ‫و من لقب لژیونرهــا را برای کابینه یازدهــم قبول ندارم‪».‬‬ ‫موســی غنی نژاد نیز در گفت وگو با روزنامه دنیای اقتصاد‬ ‫در ‪ 30‬خرداد به این موضــوع از زاویه ای دیگر می پردازد و‬ ‫مشــخصا برای یکســال اینده اولویت های دولت روحانی‬ ‫را مشــخص می نماید‪« :‬در یک ســال باقیمانده می توان‬ ‫گفت دو موضــوع اصلی بهتر اســت در دســتورکار دولت‬ ‫قرار گیرد؛ نخست انسجام بخشیدن به مجموعه کابینه و‬ ‫مسئوالن اجرایی با کنار گذاشــتن کسانی که با اصالحات‬ ‫اقتصادی اعالم شده دولت سازگار نیستند و مانع پیشرفت‬ ‫امور می شوند و دوم تعریف استراتژی رسانه ای منسجم به‬ ‫همراه تیم کارشناسی قوی برای اطالع رسانی وضع موجود‬ ‫و اقداماتی که انجام می گیرد‪ ».‬به نظر می رســد این خط‬ ‫تحلیلی همچنان در دســتورکار تحلیلگــران اصالح طلب‬ ‫و حامی دولــت قرار خواهد داشــت‪ .‬چرا که اصالح طلبان‬ ‫نیک می دانند در یک سال اینده نمی توانند عقد اخوتی که‬ ‫با دولت بسته اند را باطل کنند‪.‬‬ ‫ناکارامدی دولت به نام اصالح طلبان نوشته خواهد‬ ‫شد و اعتبار سیاســی انان همراه ناکارامدی اجرایی دولت‬ ‫روحانی در کنار هم نوشــته می شــود و در ایــن میان این‬ ‫یاران اصالحات هســتند که پروژه بازگشت خود به قدرت و‬ ‫اهداف اصالح ســاختاری خود را بر باد رفته خواهند دید‪.‬‬ ‫به نظــر می رســد جامعه به نوعــی بی تفاوتی به شــو های‬ ‫توسعه اقتصادی و سیاسی رسیده است و نشان دادن چند‬ ‫هواپیمای لوکس نیز نخواهد توانست جهت رای ها را تغییر‬ ‫دهد‪ .‬بنابراین باید در عمل به کارامدی اندیشید‪ .‬البته برخی‬ ‫اصالح طلبان در این فضا سعی دارند غیرهمسو بودن برخی‬ ‫وزرا با گفتمان تغییر را عامل ناکارامدی نشان دهند که این‬ ‫موضوع به خودی خود می تواند تالشــی برای نفوذ بیشــتر‬ ‫در ساختار اجرایی توسط اصالح طلبان تلقی شود که نهایتا‬ ‫چنین رویه ای باز هم عامل استمرار ناکارامدی دولت اعتدال‬ ‫و باال رفتن احتمال بسته شدن زود هنگام پرونده دولت مسن‬ ‫ی خواهد شد‪.‬‬ ‫روحانی در انتخابات اتی ریاست جمهور ‬ ‫‪31‬‬ ‫دولت‬ ‫چالشکابینه‬ ‫بررسی چرایی فشار این روزهای جریان اصالحات بر دولت تدبیر و امید‬ ‫جریــان اصالحــات به عنــوان یک نیروی منســجم‬ ‫سیاسی ‪ -‬اجتماعی همیشه به عنوان یکی از بازیگران اصلی‬ ‫فضای سیاسی ایران شــناخته شده است‪ .‬اصالحات بیش‬ ‫از انکه ظهور یک پدیده سیاسی باشد‪ ،‬بیشتر یک پروژه و نه‬ ‫یک پروسه سیاسی بوده است‪ .‬ان زمانی که جلسات فکری‬ ‫ایدئولوژیک روزنامــه کیهان و حلقه کیان وجود داشــت تا‬ ‫جلساتبررسینظریه هایسیاسیاندیشهغربدردانشکده‬ ‫حقوق و علوم سیاســی دانشــگاه تهران‪ ،‬همگی نشان از‬ ‫تالشی نامنســجم اما هدفمند در تعریف اکادمیک قدرت و‬ ‫حوزه اندیشه سیاسی با شبکه ســازی در راستای ایجاد بدنه‬ ‫اجتماعی برای خود دچار توفیقاتی بوده و توانسته جامعه را با‬ ‫زبان و منظور خود اشنا و بدنه مصر اجتماعی برای خود ایجاد‬ ‫نماید اما هرگز در مســاله خدمات و کارکردهای اجتماعی با‬ ‫موفقیت همراه نبوده است‪ .‬بنابراین تعریف انها در این حوزه‬ ‫پسینی است‪ .‬در واقع در برخورد با معضالت جامعه به دنبال‬ ‫ان هستند که ســاختار مناســب را به وجود اورده یا ساختار‬ ‫موجود را بهبود ببخشند‪ .‬در واقع حل معضل اجتماعی را به‬ ‫صورت دفعی و خارج از قواعد و ساختار دنبال نمی کنند‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر حل وفصل کردن ان را بــه بعد از ایجاد و اصالح‬ ‫ســاختارها موکول می نمایند‪ .‬این در حالی است که جریان‬ ‫رقیب ‪ -‬یعنــی اصولگرایان ‪-‬دقیقا به عکــس این جریان در‬ ‫تالش برای رسیدن به ان بوده است‪.‬‬ ‫در واقع در بازخوانی زمینه های شکل گیری این جریان‬ ‫سیاسیایننکتهبسیارعیاناستکهساختانبیشازانکه‬ ‫در بطن تحوالت اجتماعی و شرایط سیاسی ایران و پاسخی‬ ‫برای ان باشد‪ ،‬محصور شده در ســاختمان دانشکده های‬ ‫حقوق و علوم سیاسی دانشگاه های تهران بوده است‪ .‬از این‬ ‫رو زمینه پیدایش این جریان سیاســی نخبگانی بوده است‪.‬‬ ‫باتوجه به زمینه های پیدایــش و زبان علمی و اکادمیک ان‬ ‫و عدم فهم ان توســط جامعه ایران‪ ،‬شبکه سازی نیروهای‬ ‫انسانی توسط این جریان شکل گرفته و ساخته شد که بتواند‬ ‫به عنوان مفسر اندیشه های ان در بطن جامعه کنش سیاسی‬ ‫ اجتماعی را برعهده بگیرد‪ .‬این شــبکه مفسران که اعم از‬‫دانشجویان‪ ،‬اساتید دانشگاه تا کارمندان و روزنامه نگاران‬ ‫بوده‪ ،‬در سال های قدرت گیری این جریان سیاسی(سال‪76‬‬ ‫تا سال ‪ )84‬در تالش بودند عالوه بر ه‍ژمون کردن گفتمان‬ ‫ان‪ ،‬ســاخت جدیدی از جامعه ایران ارائه دهنــد و از این رو‬ ‫ساختارجدیدیبر اساسنیازهایمدرنخودایجادنمایندکه‬ ‫همانا قدرت گیری و تقویت شدن طبقه جدید (یقه سفیدان‪-‬‬ ‫کارمندان) در جامعه ایران بوده است‪.‬‬ ‫در واقع این جریان سیاسی را باید در دو سطح تحلیل و‬ ‫تبیین کرد؛ یک سطح رفتار های مدیریتی و تفکرات اجرایی‬ ‫خرد‪ ،‬توســط نخبگان ان و ســطح دیگر نیز در سطح حوزه‬ ‫اقدامات اجرایی اجتماعی بوده است‪ .‬این جریان اگرچه در‬ ‫مسائلاجتماعیکنشمی کند‪ .‬بهبیانساده تر‪،‬اصولگرایان‬ ‫بهدلیلانکهزمینه هایفکری شاندربسترکتبواندیشه ها‬ ‫ونظریاتدانشگاهینیستواندیشهسیاسیاجتماعیانهااز‬ ‫سنتارتزاقمی کنددربستراجتماعنیزاقدامبهساختار سازی‬ ‫جدید نکرده و با استفاده و بهینه سازی از ساختارهای موجود‬ ‫جامعه ایران اعم از مساجد‪ ،‬هیات ها (جامعه مدنی سنتی)‬ ‫بیشتر به دنبال رفع و حل مســائل و معضالت جامعه ایران‬ ‫بوده اند و از این رو هیچ گاه در حوزه خدمات اجتماعی دچار‬ ‫نقصان نبوده اند‪ .‬در واقع مردم جامعه ایران همیشه این افراد‬ ‫را در حوزه کارکردهای اجتماعی مورد نیاز خود حاضر و ناظر‬ ‫دیده و این بدیهی اســت که «خدمت» به عنوان کاروی‍ژه و‬ ‫برگ برنده جریان اصولگرا در مقابــل «نظر و علم» جریان‬ ‫اصالح طلب از جذابیت بیشتری برای مردم برخوردار باشد‪.‬‬ ‫از این رو در تبیین چرایی فشــار اصالح طلبان دولت‬ ‫تدبیر و امید در جهت چابک ســازی و فعالیت بیشــتر دقیقا‬ ‫برطرف کردن همین نقصان کارکردها و خدمات اجتماعی‬ ‫مد نظر است‪ ،‬چرا که تا به االن این اصولگرایان بوده اند که‬ ‫توانسته اند رفع و نقصان معضالت جامعه را در حوزه اجرا به‬ ‫خودگرهبزنند‪.‬البتهالزمهاینتغییروحرکتبهسمتاصالح‬ ‫رویهحاکمتوسطجریاناصالح طلب‪،‬ابتدادرسطحنخبگان‬ ‫این جریان سیاسی است که باید اجازه چرخش نخبگان را به‬ ‫نیروهای سیاسی خود داده و اجازه دهند که نخبگان جوان‬ ‫انها در راس قدرت اجرایی قرارگرفته و نه تنها کنشگر اصلی‬ ‫رضا حیدری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪5‬‬ ‫باشند بلکه خطاهای انان را نیز نادیده بگیرند‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫باید رویکرد پدرخوانده مابانه خویش را نیز کنار بگذارند‪.‬‬ ‫هر چند که انتخابات مجلس شورای اسالمی و رفتار‬ ‫اتاقفکرجریاناصالح طلببهنمایندگانجدید الورودتهران‬ ‫درخصوصعدم مصاحبهبدونهماهنگی‪،‬نشانازعدم باور‬ ‫و اعتقاد به چرخش نخبگان در این جریان است‪.‬‬ ‫درواقعمی توانگفتکهجریاناصالح طلباندرحوزه‬ ‫اجرایی و رفتار مدیریتی دچار بحران کارگزار ‪ -‬ســاختار شده‬ ‫که نیروهای مبدع و موسس این جریان به دالیل گوناگون‬ ‫اجازه چرخــش و ورود نیروهــای دیگر را به بازی سیاســی‬ ‫نداده و این امر موجب خواهد شد که ساختار سیاسی انها با‬ ‫چالش‪،‬نقصانوناکارامدیمواجهشود‪.‬کمااینکهتابهحال‬ ‫نیز بدین گونه بوده اســت‪ .‬مصداق عالی این عدم چرخش‬ ‫نخبگانراامروزدربدنههیاتدولتشاهدهستیمکهیکیاز‬ ‫مسن ترین دولت های بعد از انقالب است‪ .‬این افزایش سن‬ ‫بیش از انکه نشان دهنده نیازمندی جامعه ایران به نیروهای‬ ‫باتجربه باشــد‪ ،‬نشــان از عدم چرخش نخبگان‪ ،‬انســداد‬ ‫شایسته ساالریبودهکهدرگذشتهتوسطاینجریانصورت‬ ‫پذیرفته و عمال امروز این جریان سیاسی استعداد جایگزینی‬ ‫انان با نیروهای جدیدتر را ندارد چرا که تالشی در جهت رفع‬ ‫ان انجام نداده است‪.‬‬ ‫ازاینروبرخیازنیروهایسیاسیجریاناصالح طلب‬ ‫خواهان ان هستند که دولت با همین مقدار کهولتی که دارد‬ ‫تنها پویاتر و چابک تر شــود چرا که می دانند در صورتی که‬ ‫نتوانندکارویژه هایخدماتیرابه درستیانجامدهندباچالش‬ ‫بسیار بزرگتری از یک دوره شدن دولت مواجهه خواهند شد و‬ ‫ان چالش یا خطر بزرگ تر حذف شدن یا به حاشیه رفتن این‬ ‫جریان سیاســی به عنوان نیروی ناکارامد است و اگر با این‬ ‫برچسب از سوی مردم از فضای سیاسی کنار گذاشته شوند‬ ‫حضور مجدد انها در جهت تصدی قوه مجریه ب ه عنوان رکن‬ ‫اجراییوخدماتاجتماعیکشورباچالش هایبسیارجدیو‬ ‫بزرگیمواجهخواهدشد‪.‬چرا کههیچکسبهجریانیکهتوان‬ ‫ارائه خدمات اجتماعی و کارکردی ندارد اعتماد نخواهد کرد‪.‬‬ ‫نباید فراموش کرد که جامعه امروز ایران بیش از انکه‬ ‫منتظرشنیدناندیشه هایاجراییجریاناصالحاتیادولت‬ ‫باشد‪ ،‬منتظر اقدامات اجرایی ان است و بدنه اجتماعی این‬ ‫جریانتازمانیمی تواندازاینجریانسیاسیحمایتشفاف‬ ‫و قاطعی داشته باشــد که نمونه هایی از اقدمات اجرایی ان‬ ‫در بطن جامعه را شاهد باشــد چرا که به هر صورت این بدنه‬ ‫اجتماعی ولو اینکه مصرترین ان نیز باشد در جامعه زندگی‬ ‫می کند و جدای از نیازهای اساسی و اصلی مردم نیست‪.‬‬ ‫هر چند نباید از این نکته نیز غافل شــد که جمع بندی‬ ‫این جریان سیاســی برای پذیرش خدمات اجتماعی از چند‬ ‫سال قبل و با ایجاد وحمایت از موسسات خیریه غیرانتفاعی‬ ‫اغازشدهوانهامدخلجدیدکنشگریدرفضایسیاسیرادر‬ ‫این حوزه تعریف کرده اند‪ .‬در واقع با به دست گیری اقدامات‬ ‫عام المنفعه سعی در پذیرش نقشی اجتماعی‪-‬کارکردی دارند‬ ‫که این امر موجبات برخوردهای نزدیک تر با مردم و اشنایی با‬ ‫مشکالت انها و هم چنین تالش برای رفع ان کاستی ها را در‬ ‫دل خود دارد که در نهایت این اقدامات اجتماعی کارکردی‬ ‫منجر به حس اعتماد گروهی و افزایش ارزش و گسترده تر‬ ‫شــدن بدنه اجتماعی انها خواهد شــد‪ .‬ایــن امر همچنین‬ ‫ی این جریان سیاسی‬ ‫باعث خواهد شــد بدنه اجتماعی حام ‬ ‫از تنوع و تکثر باالتــری نیز برخوردار شــود‪ .‬در وقع این امر‬ ‫موجبات تعمیق و نفوذ هرچه بیشتر اندیشه سیاسی انها در‬ ‫الیه های مختلف جامعه خواهد شد‪ .‬اما در این حوزه هنوز در‬ ‫ابتدای راهند و اصولگرایان به صورت سنتی به دلیل داشتن‬ ‫شــبکه های قدیمی تر و ارتباط موثق تر توانسته اند همیشه‬ ‫اعتماد توده های مردم را بیشتر همراه خویش داشت ه باشند؛‬ ‫امری که اگر اصولگریان در ان از خود سســتی نشان دهند‬ ‫قافیه را به رقیب خواهند باخت‪.‬‬ ‫شطرنجپاستور‬ ‫اختالفات و خنثی سازی های درون دولتی روحانی‬ ‫و خیز برداشتن عارف برای رقابت در ‪۹۶‬؟‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫عارف حتی اگر بخواهــد‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫نخواهنــد گذاشــت کــه او ایــن بــار‪،‬‬ ‫همان طور که بــرای انتخابات ریاســت‬ ‫مجلــس بی گــدار بــه اب زد و ابــروی‬ ‫اصالحــات و امیــد را در مجلــس بــرد و‬ ‫پاس گل بــه کیهــان و اصولگرایان داد‪،‬‬ ‫این بار هــم بــا حضــورش در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ‪ ،۹۶‬احیانا فاجعه ای‬ ‫رقم بزند‬ ‫می توان متصور بــود که عرصه برای عارف مهیــا و او وارد‬ ‫رقابت با فرد مورد حمایت بزرگان جریان اصالحات شــود؟‬ ‫عارف زمانی می توانست این کار را کند که از نظر ویژگی های‬ ‫برجسته و ابعاد متمایز شخصیتی‪ ،‬در قله ای قرار داشت تا‬ ‫بتواند شرایط را به نفع خود تغییر داده و بزرگان اصالحات را‬ ‫وادار کند که بین او و روحانی‪ ،‬طرف او را بگیرند‪ .‬این اتفاق‬ ‫دقیقا به طور بالعکس در ســال ‪ ۹۲‬به نفع روحانی و به ضرر‬ ‫عارف رخ داد؛ یعنی عارف که از روحانی هم اصالح طلب تر‬ ‫بود و هم به بزرگان اصالحات نزدیک تر به نظر می رسید و در‬ ‫واقع نیز نزدیک تر بود‪ ،‬اما نتوانست حمایت انها را در زمان‬ ‫حضورروحانیدرانتخابات‪،‬جلبکند‪.‬دلیلشهممشخص‬ ‫اســت؛ فقط کافی اســت یک فرد عادی‪ ،‬نه حتی رهبران‬ ‫اصالحات‪ ،‬یک ســاعت با حســن روحانی و یک ساعت با‬ ‫محمدرضا عارف دور یک میز بنشینند و با او به گپ و گفت‬ ‫بپردازند‪ .‬بی تعلل هر کس چنین کند‪ ،‬بعد از جلسه‪ ،‬روحانی‬ ‫را فردی جذاب تر و قدرتمندتر در می یابد‪ .‬مرتبه ملموس تر‬ ‫ماجرا‪ ،‬انجاست که رضایتمندی افرادی که با عارف فعالیت‬ ‫انتخاباتی کرده اند و سپس وارد مجلس شده اند را با انها که‬ ‫با روحانی فعالیت انتخاباتی کرده اند و وارد دولت شــده اند‬ ‫را بررســی کنیم؛ در عرض کمتر از یک ماه‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫چنان از عارف سرخورده شده اند‪ ،‬که نصف این امار طی سه‬ ‫سال در دولت از روحانی ناراضی نگشته اند‪ .‬این یعنی قدرت‬ ‫مدیریت و حفظ رضایتمندی در بدنه تحت امر‪.‬‬ ‫مسلم اســت و ناگفته پیداســت که عارف حتی اگر‬ ‫بخواهد‪ ،‬اصالح طلبان نخواهند گذاشــت کــه او این بار‪،‬‬ ‫همان طور که برای انتخابات ریاســت مجلس بی گدار به‬ ‫اب زد و ابروی اصالحــات و امید را در مجلــس برد و پاس‬ ‫گل به کیهان و اصولگرایان داد‪ ،‬این بار هم با حضورش در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ‪ ،۹۶‬احیانا فاجعه ای رقم بزند‬ ‫و بتواند این بار پاس گلی به حریف بدهــد در مقابل دروازه‬ ‫خالی‪ ،‬که یــک بازیکن معمولی اصولگرا هــم بتواند ان را‬ ‫وارد دروازه کند‪.‬‬ ‫‪ -۳‬اختالفات در دولت‪ ،‬باعث شکست ‪ ۹۶‬نخواهد شد‪،‬‬ ‫اما باعث شکست قرن ‪ ۱۵‬خواهد شد‬ ‫نکته ای وجود دارد که بســیار از شکســت یا پیروزی‬ ‫روحانی در ‪ ۹۶‬مهم تر اســت‪ ،‬ولی به ان فعال کمتر کســی‬ ‫توجه می کند؛ چشم انداز ســکانداری روحانی‪ ،‬اصالحات‬ ‫و اعتدالیون در دولت‪ .‬اگر چنددســتگی و دودســتگی ها‬ ‫در دولــت روحانی ادامه یابد‪ ،‬باعث می شــود کــه برخی از‬ ‫اعضای هیات وزیران و هیــات دولت‪ ،‬به جای پیش بردن‬ ‫کشتی قوه مجریه به ســرمنزل مقصود‪ ،‬گاهی او را به چپ‬ ‫ببرند‪ ،‬گاهی به راســت‪ ،‬گاهی به شــمال ببرنــد‪ ،‬گاهی به‬ ‫جنوب‪ ،‬یعنی عمال بخش قابل توجهی از انرژی و استعداد‬ ‫دولت‪ ،‬در این راستا به کار گرفته می شود که یک وزیر‪ ،‬کار‬ ‫وزیر دیگر‪ ،‬یک معاون‪ ،‬کار معاون دیگر‪ ،‬یک مشاور‪ ،‬کار‬ ‫مشاور دیگر و حتی یکی از وزرا‪ ،‬مشــاوران و معاونین‪ ،‬کار‬ ‫شــخص رئیس جمهور را خنثی کند! یعنــی عمال دولت به‬ ‫جای پیشرفت به سمت مد نظر و اهداف موعود خود‪ ،‬درجا‬ ‫می زند‪ .‬این درجا زدن‪ ،‬نه فقط در تاریخ بلکه در افکار عمومی‬ ‫کوتاه مدت هم به معنای شکست مطلق یک دولت ارزیابی‬ ‫خواهد شــد‪ .‬انچه روحانی بایــد از ان بهراســد‪ ،‬درجا زدن‬ ‫است نه شکست در انتخابات ‪ .۹۶‬اتفاقا انچه اصالحات و‬ ‫اعتدالیون نیز باید از ان بر حذر باشند نیز همین واقعیت تلخ‬ ‫است که در صورت ادامه خنثی سازی ها و فعالیت های ضد‬ ‫و نقیض در دولت یازدهم‪ ،‬باعث خواهد شــد که این دولت‬ ‫نتواند وعده های انتخاباتی ‪ ۹۲‬و ‪ ۹۶‬خود را محقق کند و نیز‬ ‫ی قابل اعتنا در راستای عمل به اسناد باالدستی بردارد‪.‬‬ ‫گام ‬ ‫این گونه‪ ،‬نه تنها دولت روحانی بلکه کل جریان اصالحات و‬ ‫اعتدالیون در خطر قرار خواهند گرفت و اصل دغدغه ای که‬ ‫باید این جریان فکر و ذکرش را به ان مشغول کند‪ ،‬این است‬ ‫والغیر‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«بین وزرای روحانی اختالفه؛ یه عده با خود روحانی‬ ‫هم موافق نیســتن! بعضیاشــون تو تیم عارف بودن‪)۱(.‬‬ ‫راستی شنیدی عارف سر اینکه اقای هاشمی و روحانی برای‬ ‫ریاست مجلس رفتن پشت الریجانی‪ ،‬از دستشون شاکیه و‬ ‫می خواد ‪ ۹۶‬نامزد بشه؟(‪»)۲‬‬ ‫در کمال تعجب‪ ،‬برخی تحلیلگــران‪ ،‬این روزها بین‬ ‫گزاره شــماره ‪ ۱‬و شــماره ‪ ۲‬ارتبــاط علت و معلولــی برقرار‬ ‫می کنند؛ یعنی از گزاره‪ ۱‬به این نتیجه می رسند که از انجا که‬ ‫این دولت متحد نیست‪ ،‬در نتیجه بسیاری از وزرایش ممکن‬ ‫است در صورت ورود عارف به عرصه رقابت انتخابات‪ ،۹۶‬به‬ ‫جمع یاران او بپیوندند!‬ ‫نگارنده حتی صدم درصدی احتمال قائل نیســت که‬ ‫این اتفاق رخ دهد و در کل پدیده اختالف نظرها و در مورد‬ ‫دو دستگی بلکه چنددستگی در دولت روحانی‪ ،‬ذکر نکات‬ ‫زیر را مفید می داند‪:‬‬ ‫‪ -۱‬این اختالفات مسبوق به سابقه و همیشگی است‬ ‫اختالف نظر در هیات وزیران و هیات دولت‪ ،‬همیشه‬ ‫بوده ؛ گاهــی در راس هرم دولت‪ ،‬برخی اوقــات بین وزرا و‬ ‫بعضی موارد بین وزیر بــا رئیس دولــت‪ .‬مثال های متنوع‬ ‫و متعددی در این بــاره می توان ذکر کــرد ؛ از اختالف نظر‬ ‫رئیس جمهور اسبق با وزیر اموزش و پرورشش یعنی حسین‬ ‫مظفر تا اختالف نظر برخــی از وزرای احمدی نژاد با خود و‬ ‫نیز اسفندیار رحیم مشایی مانند محمدحسین صفارهرندی‬ ‫و مصلحی‪.‬‬ ‫وجود اختالفات بین وزرای اقتصادی روحانی با او نیز‬ ‫نه متحیرکننده به شــمار می رود و نه پدیده ای نوظهور بوده‬ ‫اســت‪ .‬در این میان برخی این گونه استدالل می کنند که‬ ‫طیفی از دولت روحانی با عارف است و طیفی با کارگزاران و‬ ‫بین اینها همیشه دعواست‪ .‬اگرچه این گزاره ها الزاما غلط‬ ‫نیســت‪ ،‬اما نکته اینجاســت که ایا اینکه اعضای مختلف‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬به رغم برخی اختالفات‪ ،‬به فعالیت خود ادامه‬ ‫می دهند و رئیس دولت نیز ‪ -‬ولو در ظاهر ‪ -‬این اختالفات را‬ ‫تحمل و مدیریت می کند ‪ ،‬عیب دولت است یا حسن دولت؟‬ ‫بر ما پوشیده است که رئیس جمهور واقعا دقیقا چه در سر و‬ ‫دل دارد‪ ،‬اما همین که پس از علنی شدن انتقادات برخی وزرا‬ ‫به رئیس جمهور و رسانه ای شدن نامه نگاری ها‪ ،‬احمدی نژاد‬ ‫درون روحانی بیدار نمی شــود و همه وزرا را برکنار نمی کند‪،‬‬ ‫خود یک گام رو به جلوســت‪ ،‬حتی اگر بــا نیت حفظ ظاهر‬ ‫باشــد‪ .‬همه می دانند و روایت متواتر اســت که در جلسات‬ ‫هیات دولت و هیات وزیران ایت الله هاشمی رفسنجانی (در‬ ‫زمان ریاست جمهوری ایشــان)‪ ،‬وقتی در مورد موضوعی‬ ‫بحثمی شدهونظراتمختلفیوجودداشته‪،‬ایشاننظرش‬ ‫را اعالم می کرده و بعد ختم جلسه را اعالم می کرده و پرونده‬ ‫ان موضوع بسته می شده اســت یا اگر از جمع می پرسیده‬ ‫کســی نظری ندارد یا اعتراضــی ندارد‪ ،‬هیــچ کس جرات‬ ‫نمی کرده کالمی بگوید و اگر می گفته‪ ،‬همه می دانسته اند‬ ‫که مورد بغض علنی اقای هاشــمی قرار می گرفته اســت‪.‬‬ ‫روحانی اگرچه در سلوک سیاسی بسیار به ایت الله هاشمی‬ ‫شــبیه اســت‪ ،‬الاقل در این مورد و حداقل در ظاهر‪ ،‬سعی‬ ‫می کند ژســت انتقادپذیر بــودن و چندصدایی بــودن را در‬ ‫دولت حفظ کند‪.‬‬ ‫‪ -۲‬هرچه شود‪ ،‬عارف باید دوران سیاست ورزی خود را‬ ‫تمام شده بداند‬ ‫چرایی اهمیت یافتن و موضوعیت پرداخت به ســوژه‬ ‫اختالفات در دولــت ‪ ،‬طبیعتا انجا اهمیــت می یابد که این‬ ‫اختالف نظرها‪ ،‬منجر به انشقاق در دولت و شکست خوردن‬ ‫روحانــی در انتخابــات ‪ ۹۶‬دارد؛ از منظــر نویســنده‪ ،‬این‬ ‫نگرانی کامال بیهــوده اســت و روحانی ولو با تشــدید این‬ ‫اختالفــات‪ ،‬انتخابات ‪ ۹۶‬را خواهد بــرد‪[ .‬البته معضالتی‬ ‫بسیار شــدید طی این اختالفات ممکن است عارض شود‬ ‫که در بند ‪ ۳‬طرح خواهد شد‪ ].‬وضعیت واقعی عارف همین‬ ‫اســت که حتی نمی تواند به ریاست کمیســیون اموزش و‬ ‫تحقیقات مجلس برسد‪ .‬ایا این بدان معناست که مجلس‬ ‫در دســت اصولگرایان قرار گرفته است؟ خیر ؛ بلکه به این‬ ‫معناست که برای غالب شــدن یک جریان سیاسی‪ ،‬صرف‬ ‫اکثریت بودن شــمار اعضای ان جریــان در یک نهاد یا در‬ ‫اکثریت قــرار گرفتن شــان در جمهوری اســامی ایران‪،‬‬ ‫نه تنها شرط کافی نیســت‪ ،‬بلکه حتی الزاما شرط الزم هم‬ ‫محسوب نمی شود‪ .‬متاسفانه یا خوشبختانه‪ ،‬در جمهوری‬ ‫اســامی ایران‪ ،‬بــرای انکه یک سیاســتمدار بر ریاســت‬ ‫کرســی مجلس یا حتی ریاســت جمهوری تکیه زند‪ ،‬بیش‬ ‫از اجماع بزرگان روی ان فرد‪ ،‬وجوه و ظرفیت شــخصیتی‬ ‫خود ان رجل سیاســی اســت که می توانــد در موفقیت یا‬ ‫عدم موفقیت او در کسب کرســی های ریاست‪ ،‬موثر واقع‬ ‫شــود‪ .‬نکته ای که طی همین چند ماه یعنــی از دی ‪ ۹۴‬تا‬ ‫امروز‪ ،‬اکثر سیاســتمداران و کنشگران اصالح طلب به ان‬ ‫پی برده اند‪ ،‬این اســت که محمدرضا عارف‪ ،‬شاید شاگرد‬ ‫اول و دانشــجویی درس خوان و استادی نمونه بوده باشد‪،‬‬ ‫اما در عالم سیاســت‪ ،‬برخالف دانشگاه‪ ،‬یک عنصر کامال‬ ‫معمولی به شــمار می رود و انچه وی را تا همین جا هم ارتقا‬ ‫داده و حفظ کرده‪ ،‬نه ویژگی های منحصر به فرد شخصیتی‪،‬‬ ‫بلکه همین معمولی بودنش است‪ .‬این سیاستمدار معمولی‬ ‫تنها تفاوتــش با بســیاری از رجال اصالح طلــب‪ ،‬دو مورد‬ ‫اســت؛ اولی نجابت‪ ،‬غیرافراطی بودن‪ ،‬صبر و تحمل باال‬ ‫و انطباق پذیری اش با شرایط است و دومی همین معمولی‬ ‫بودنش‪ .‬مورد اول باعث شــد تا عارف بعد از انتخابات ‪،۸۸‬‬ ‫برخالف اکثر دوســتان هم طیفش‪ ،‬ادعای تقلب را مطرح‬ ‫نکند و حتی پس از فتنه ‪ ۸۸‬هم‪ ،‬پای نمازجمعه رهبر انقالب‬ ‫بنشیند‪ .‬مورد دوم هم باعث شــده تا برخی نهادها که بعضا‬ ‫روی غیرمعمولــی بودن افراد حساســند‪ ،‬نســبت به عارف‬ ‫احساس خطر نکنند و بدین ترتیب عارف هم خود می داند و‬ ‫هم دیگران اگاهند که از بسیاری از اصولگرایان نیز سریع تر‬ ‫و سهل تر برای ورود به هر انتخاباتی (جز انتخابات مجلس‬ ‫خبرگان) مــورد تایید نهادهــای نظارتی قــرار می گیرد‪ .‬به‬ ‫تعبیر دیگر‪ ،‬نهادهای ناظر و حساس‪ ،‬عارف را یک کبریت‬ ‫ بی خطر می دانند‪.‬‬ ‫حال با لحاظ کــردن تمامی تفاســیر فــوق‪ ،‬چگونه‬ ‫دولت‬ ‫‪33‬‬ ‫شکست دوم‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان نتوانستند ســهم زیادی از کمیســیون های مجلس را‬ ‫به دست اورند‪ .‬انها که ضعف سازمان دهی و هدایتشان در مجلس مشهود‬ ‫اســت در این انتخابات نیز ماننــد انتخابات هیات رئیســه چندان توفیقی‬ ‫نداشتند‪.‬‬ ‫کمیسیون ها در دست‬ ‫اصول گرایان‬ ‫«مثلث»وضعیتکمیسیون هایمجلس‬ ‫رابررسیکردهاست‬ ‫‪1‬‬ ‫پارلمــان نهــم در تازه تریــن تحولــش‪ ،‬ترکیــب‬ ‫کمیســیون های مختلف خود را مشــخص کــرده تا حاال‬ ‫به صورت رسمی مجلس جدید بتواند ساز وکار قانون گذاری‬ ‫را پیگیری کند‪ .‬یک انتخابات با حاشیه های متعدد که در‬ ‫نهایت ارایش فنی این مجلس را مشــخص کرده اســت‪.‬‬ ‫این انتخابات البته از ان جهت مهم بوده که گرایش های‬ ‫سیاســی موجود در مجلس هر کدام چه سهمی در هدایت‬ ‫کمیسیون ها داشــته اند‪ .‬براســاس این انتخابات لیست‬ ‫اصولگرایــان موفق به تصاحب هشــت کرســی ریاســت‬ ‫کمیسیون های تخصصی شد‪ ،‬لیســت امید به ریاست دو‬ ‫کمیسیون قناعت کردند و البته مستقلینی که توانستند به‬ ‫ریاست دو کمیسیون شوراها و کشاورزی برسند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫سکوت عارف‬ ‫یکــی از مهمتریــن مســائل موجــود در انتخابات‬ ‫کمیســیون ها عدم نامــزدی محمد رضا عارف بــود‪ .‬انجا‬ ‫که بســیاری از تحلیل ها حول ریاســت محمدرضا عارف‬ ‫می چرخید‪ ،‬اما مرد شــماره یک اصالح طلبان در پارلمان‬ ‫دهم وارد گود رقابت برای ریاست این کمیسیون نشد تا وزیر‬ ‫علوم دولت احمدی نژاد به مثابه مجلس قبل سکاندار این‬ ‫کمیسیون شود‪ .‬لیست امید البته سه کرسی هیات رئیسه را‬ ‫به دست اورد و تنها همراه اصولگرای زاهدی در هیات رئیسه‬ ‫علیرضا ســلیمی شــد‪ .‬در مورد نیامدن محمد رضا عارف‬ ‫تحلیل های مختلفی وجود دارد اما یک تحلیل غالب این‬ ‫است که محمد رضا عارف شــاید گمان نمی کرد بعد از ان‬ ‫پیروزی خــوب در انتخابات پارلمان حاال بــاز با گروهی از‬ ‫اصالح طلبان مواجه باشــد که همچنان به او چونان یک‬ ‫سیبل سیاســی نگاه می کنند‪ .‬او که برای حضور در مسند‬ ‫ریاســت مجلس دلش را به حمایت همــه اصالح طلبان و‬ ‫ائتالفی هــای راه یافته به مجلس خوش کــرده بود با مانع‬ ‫بزرگی از صاحبان تصمیم در جناح خود مواجه شــد که به‬ ‫پیاده نظام حاضر در بهارستان دستور عدم حمایت داده بود‪.‬‬ ‫بازی تمــام شــد؛ علــی الریجانــی رئیــس مجلس‬ ‫و محمد رضــا عارف زودتــر از همه به ســمت او رفتند تا این‬ ‫پیروزی را تبریک بگویید‪ .‬حاال همه چشم شان به این بود که‬ ‫محمد رضا عارف چه نقشی را در دوران پارلمانتاریستی اش‬ ‫بر عهده خواهد گرفت‪ .‬ایا او رئیس کمیسیون خواهد شد؟‬ ‫ایا او به مرکز پژوهش هــای مجلس خواهد رفــت؟ یا فقط‬ ‫به ریاســت فراکســیون بســنده می کند؟ او اما گویا رنجیده‬ ‫است‪ .‬این رنجیدگی شــاید از خواندن دست تصمیم سازان‬ ‫اصالح طلب باشــد‪ .‬او متوجه بازی شــده است‪ .‬همین هم‬ ‫بود که نه کاندیدای ریاست فراکسیون شد و نه تا کنون روی‬ ‫خوشیبهریاستمرکزپژوهش هانشاندادهاست‪.‬اوباهمه‬ ‫این سکوت هایش با چنین حمالتی از سوی اصالح طلبان‬ ‫مواجه شده اســت‪« :‬کســی که بعد از انکه رئیس مجلس‬ ‫نمی شــود‪ ،‬منفعالنه در صحــن علنی کتــاب می خواند و با‬ ‫ بی عملی کمیسیون ها را به دست تندروها می سپارد از کدام‬ ‫نفاقحرفمی زند؟»(مطلبیکیازرسانه هایاصالح طلب)‬ ‫هر چه هســت محمد رضــا عارف فعــا ترجیح داده‬ ‫ســکوت کند‪ .‬این حمالت البته می تواند یک معنای مهم‬ ‫داشــته باشــد؛ «اصالح طلبان نمی خواهند عارف نامزد‬ ‫ریاست جمهوری باشد‪».‬‬ ‫نوبخت؛ رئیس کمیسیون پزشکی‬ ‫اعضای هیات رئیسه کمیســیون بهداشت و درمان‬ ‫مجلس شــورای اســامی در دور دهم مشــخص شدند‪.‬‬ ‫علی نوبخــت بــا ‪ 13‬رای به عنوان رئیس این کمیســیون‬ ‫انتخاب شد‪.‬ســیدمرتضی خاتمی و محمدحسین قربانی‬ ‫به ترتیب با ‪ 18‬رای و ‪ 16‬رای به عنــوان نایب رئیس اول و‬ ‫نایب رئیس دوم انتخاب شــدند‪ .‬یعقوب شــیواری و بشیر‬ ‫خالقی به ترتیب با ‪ 22‬رای و ‪ 11‬رای به عنوان منشــی اول‬ ‫و دوم انتخاب شــدند‪ ،‬همچنین محمدنعیم امینی فرد نیز‬ ‫با ‪ 16‬رای به عنوان سخنگوی این کمیسیون برگزیده شد‪.‬‬ ‫در واقع می توان گفت که یک اصالح طلب به ریاست این‬ ‫کمیسیون رسیده است‪.‬‬ ‫خارجی مجلس شورای اسالمی مشــخص شد که بر این‬ ‫اســاس عالءالدین بروجردی به عنوان رئیس کمیسیون‬ ‫شورا ها و امور داخلی انتخاب شد‪.‬‬ ‫بر اســاس نتایج این انتخابات عالءالدین بروجردی‬ ‫با کســب ‪ ۱۵‬رای به عنوان رئیس کمیســیون تعیین شد و‬ ‫همچنین مصطفی کواکبیان که برای ریاســت کمیسیون‬ ‫کاندیدا شده بود موفق به کسب هشــت رای شد‪ .‬دهقان‬ ‫و حســن بیگی نیز به عنــوان نواب رئیس این کمیســیون‬ ‫انتخاب شدند‪.‬‬ ‫پدیده کمیسیون فرهنگی‬ ‫در حالی که انتظار می رفت سالک ریاست کمیسیون‬ ‫فرهنگی را بر عهــده بگیرد امــا نصراللــه پژمان فر رئیس‬ ‫شد و احمد سالک و جمشــید جعفرپور به ترتیب به عنوان‬ ‫نایب رئیس اول و دوم انتخاب شدند‪.‬‬ ‫همچنین علــی ابراهیمی و ســیده فاطمــه ذوالقدر‬ ‫نیز به عنوان منشــیان کمیســیون فرهنگی معرفی و احد‬ ‫ازادی خواه نیز در جایگاه ســخنگوی کمیسیون فرهنگی‬ ‫مجلس دهم شورای اسالمی قرار گرفت‪.‬‬ ‫یک اصولگرا رئیس کمیسیون اقتصادی‬ ‫نتایجانتخاباتهیات رئیسهکمیسیون هایاقتصادی‬ ‫هم جالب توجه بود‪ .‬گرچه تکیــه غالمرضا تاجگردون بر‬ ‫کرسی ریاســت کمیســیون برنامه‪ ،‬بودجه و محاسبات از‬ ‫قبل پیش بینی می شــد‪ ،‬اما کمترین تحلیل هــا پیرامون‬ ‫ریاســت محمدرضا پورابراهیمی بر کمیسیون اقتصادی‬ ‫می چرخید‪ .‬در نهایت اما نه معاون احمدی نژاد رئیس شد نه‬ ‫الیاس حضرتی اصالح طلب‪ ،‬تا پورابراهیمی که در مجلس‬ ‫قبل سخنگوی این کمیسیون بود به کرسی ریاست برسد‪.‬‬ ‫هر چند در هیات رئیسه کمیســیون برنامه و بودجه حضور‬ ‫اصولگرایان پررنگ است‪.‬‬ ‫بروجردی؛ پیشکسوت ریاست‬ ‫تاجگردون؛ رئیس بالمنازع برنامه و بودجه‬ ‫ترکیب هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست‬ ‫در انتخابات کمیســیون برنامه‪ ،‬بودجه و محاسبات‬ ‫دولت‬ ‫مجلس‪ ،‬غالمرضا تاجگردون با ‪ 21‬رای به عنوان رئیس‪،‬‬ ‫جهانبخــش محبی نیــا بــا ‪ 13‬رای به عنــوان نایب رئیس‬ ‫اول‪ ،‬هادی قوامی با ‪ 11‬رای به عنــوان نایب رئیس دوم‪،‬‬ ‫محمدمهدی مفتــح با ‪ 21‬رای به عنوان ســخنگو‪ ،‬محمد‬ ‫فیضی با ‪ 11‬رای به عنوان دبیر اول و محســن بیگلری با ‪8‬‬ ‫رای به عنوان دبیر دوم انتخاب شدند‪.‬‬ ‫فریدون حسن وند‪ ،‬رئیس کمیسیون انرژی‬ ‫عضوکمیســیون انرژی مجلس شــورای اســامی‬ ‫از مشــخص شــدن ترکیــب اعضــای هیات رئیســه‬ ‫کمیســیون انرژی مجلس دهم خبر داد که بر این اساس‬ ‫«فریدون حســنوند» به عنوان رئیس کمیسیون انتخاب‬ ‫شد‪.‬‬ ‫عزیز اکبریان‪ ،‬رئیس کمیسیون صنایع و معادن‬ ‫عزیز اکبریان با ‪ 13‬رای به عنوان رئیس کمیســیون‬ ‫صنایع تعیین و همچنین داریوش اســماعیلی با ‪ 14‬رای و‬ ‫فریدون احمدی با ‪ 9‬رای به عنوان نواب رئیس اول و دوم‪،‬‬ ‫ســید جواد حســینی کیا با ‪ 12‬رای دبیر اول و سیده حمیده‬ ‫زرابادی بــا ‪ 12‬رای دبیر دوم و ســعید باســتانی با ‪ 10‬رای‬ ‫به عنوان ســخنگوی کمیســیون صنایع و معادن مجلس‬ ‫شورای اسالمی انتخاب شدند‪.‬‬ ‫جلودارزاده نایب و خدادادی رئیس‬ ‫کمیسیون اجتماعی شدند‬ ‫در جلسه کمیسیون اجتماعی مجلس دهم اعضای‬ ‫هیات رئیســه این کمیســیون مشــخص شدند‪.‬ســلمان‬ ‫خــدادادی‪ ،‬نماینــده مردم ملــکان به عنــوان رئیس این‬ ‫کمیسیون انتخاب شد‪.‬علی رستمیان و سهیال جلودارزاده‬ ‫بــه ترتیــب به عنــوان نایب رئیــس اول و نایب رئیس دوم‬ ‫کمیسیون اجتماعی انتخاب شدند‪.‬‬ ‫همچنین ناهید تاج الدین و روح الله بابایی به ترتیب‬ ‫به عنوان منشی اول و دوم انتخاب شدند‪ ،‬همچنین جلیل‬ ‫مختار نیز به عنوان سخنگوی این کمیسیون برگزیده شد‪.‬‬ ‫ریاست کمیسیون شوراها‬ ‫به همشهری اکبریان رسید‬ ‫محمد جواد کولیوند در جریان انتخابات هیات رئیسه‬ ‫کمیســیون ها به عنوان رئیس کمیسیون شــوراها و امور‬ ‫داخلی مجلس انتخاب و همچنین پروانه مافی و حمید رضا‬ ‫کاظمی به ترتیب به عنوان نواب رئیس اول و دوم انتخاب‬ ‫شدند‪.‬همچنین حسین مقصودی به عنوان سخنگوی این‬ ‫کمیســیون انتخاب شدند‪ .‬اصغری ســلیمی نیز به عنوان‬ ‫دبیر اول و ســهراب گیالنی نیز دبیر دوم این کمیســیون‬ ‫انتخاب شدند‪.‬‬ ‫شاعری‪ ،‬رئیس کمیسیون کشاورزی شد‬ ‫محمد علــی شــاعری به عنــوان رئیس کمیســیون‬ ‫کشاورزی اب و منابع طبیعی انتخاب شد‪ .‬همچنین‪ ،‬جالل‬ ‫محمودزاده بــا ‪ ۱۵‬رای و نظر افضلی بــا ‪ ۱۲‬رای به عنوان‬ ‫نواب رئیــس اول و دوم و همچنین محمدباقر ســعادت و‬ ‫علی بختیاری دبیر اول و دبیر دوم و علی و قفچی به عنوان‬ ‫سخنگوی کمیسیون کشــاورزی مجلس شورای اسالمی‬ ‫انتخاب شدند‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫ترکیــب کمیســیون های تخصصــی مجلــس‬ ‫مشخصشد‪،‬نظرشماچیست؟‬ ‫اوالکمیسیون هایمجلسکارتخصصیمی کنند‪،‬‬ ‫به نظر می رسد باید از رفتارهای قبیله ای‪ ،‬جناحی و طایفه ای‬ ‫در کمیسیون های تخصصی به شدت پرهیز کرد‪ .‬انداختن‬ ‫کمیسیون ها در کانال مسائل جناحی و حزبی قطعا به کشور‬ ‫اسیب رسان اســت چون این کار روند کاری مجلس را کند‬ ‫می کند و اجــازه نمی دهد مجلس به کارهــای قانونگذاری‬ ‫و نظارت ان طور که شایسته است رســیدگی کند‪ .‬ثانیا بعد‬ ‫از شــروع کار مجلس دیگر باید بگو مگوهای سیاسی کنار‬ ‫گذاشتهشودتادرپیگیریامورتاثیرنداشتهباشد‪.‬االنیکی‬ ‫ازوظیفه هایقانونیمجلسنظارتاست‪،‬اگردراینشرایط‬ ‫گرایش های سیاسی و جناحی اولویت پیدا کند‪ ،‬قاعدتا مردم‬ ‫و کشور اسیب می بینند‪ .‬ثالثا به هر کیفیت نمایندگان در یک‬ ‫فضای علمی و تخصصی انتخاب می کنند‪ .‬در مجلس قبل‬ ‫با انکه اکثریت نمایندگان اصولگرا بودند‪ ،‬اقای تاجگردون‬ ‫در کمیسیون برنامه و بودجه رئیس شد‪ ،‬این نشان می دهد‬ ‫که مجلس گاه به رغم اینکه جریان فکری اش به یک سمت‬ ‫اســت ولی از افراد متخصص استفاده می کند‪ .‬تاکنون ‪11‬‬ ‫رئیسکمیسیوناصولگراو دورئیسکمیسیوناصالح طلب‬ ‫هستند البته کمیســیون اصل نود باقی مانده است‪ .‬در کل‬ ‫خیلی نمی شــود بحث های سیاســی را در این زمینه دخیل‬ ‫دانست ولی واقعیت این است کســانی که خیلی پررنگ و‬ ‫پر هیاهو غلبه ائتالف امید را بر کرســی های مجلس تبلیغ‬ ‫می کردند‪ ،‬نشــان داد ان هیاهوها در درون مجلس نقشی‬ ‫نداردومجلسبارویکردتخصصی‪،‬اقداماتخودشراانجام‬ ‫می دهد‪ ،‬بنابراین ان تبلیغات پر رنگ عاری از واقعیت بود‪.‬‬ ‫شما می گویید نظر فراکســیون های سیاسی در‬ ‫ ترکیب هیات رئیسه کمیســیون های تخصصی‬ ‫موثر نبوده است؟‬ ‫نمی گویــم بی تاثیر بوده‪ ،‬می گویــم ان تبلیغاتی‬ ‫که عده ای خاص مطرح می کردند که اکثریت مجلس با‬ ‫لیست امید است‪ ،‬مشخص شــد که این تبلیغات عاری از‬ ‫واقعیت است‪ .‬در داخل مجلس فضا به نظرم یک فضای‬ ‫متفاوت از ان چیزی است که برخی رســانه ها دارند تبلیغ‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫ســال دوم ترکیب هیات رئیســه کمیسیون های‬ ‫تخصصیدستخوشتغییرمی شود؟‬ ‫همیشه همین طور بوده اســت‪ .‬این مساله به نوع‬ ‫مدیریت رئیس و ســایر اعضای هیات رئیســه کمیســیون‬ ‫بستگی دارد ‪ .‬به هر صورت ممکن است در مدت باقیمانده‬ ‫یک ســال اول طوری رفتار کنــد که در ســال های بعد هم‬ ‫رای بیاورند یا انکه نحوه مدیریت شــان نزد نمایندگان یک‬ ‫عالمت سوال ایجاد کند و نظر انها به طرف شخص دیگری‬ ‫تغییرکند‪.‬‬ ‫شمامعتقدیداینطورنیستکهکسانیکهامسال‬ ‫در جایگاه هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی‬ ‫قرار گرفتند تا اخر دوره چهار ســاله مجلس دهم‬ ‫همان ها مدیریت کمیســیون را در اختیار داشته‬ ‫باشند؟‬ ‫خیر‪ ،‬این طور نیســت که با یک فرمان مجلس تا‬ ‫پایان چهار سال حرکت کند‪ .‬ممکن است تغییراتی داشته‬ ‫‪2‬‬ ‫علیرضاسلیمی‪ ،‬عضوفراکسیونوالیتمجل ‬ ‫س‬ ‫معتقد اســت ‪« :‬ترکیب کمیســیون های تخصصی‬ ‫مجلس دهم نســبت به مجلس گذشته سیاسی تر‬ ‫بسته شــده اســت‪ ».‬عضو هیات رئیسه کمیسیون‬ ‫اموزش و تحقیقات می گوید‪« :‬ســال اینده احتمال‬ ‫تغییر ترکیبهیات رئیسهکمیسیون هایتخصصی‬ ‫وجود دارد و این مساله به نوع مدیریت رئیس و سایر‬ ‫اعضایهیات رئیسهکمیسیونبستگیدارد‪».‬‬ ‫باشیم‪ .‬همیشه همین طور بوده است‪ ،‬این دوره هم امکان‬ ‫تغییرات وجود دارد‪.‬‬ ‫روز قبــل از انتخابات هیات رئیســه کمیســیون‬ ‫اموزش و تحقیقــات‪ ،‬اقای عارف بــرای تصدی‬ ‫ریاست این کمیســیون اعالم امادگی کرد اما روز‬ ‫انتخابات نامزد نشد‪ ،‬چرا؟‬ ‫باید از خود او سوال شــود ولی من شنیدم که اقای‬ ‫عارفگفتهبودچونمنعضوشورایعالیانقالبفرهنگی‬ ‫هســتم و از رهبری حکم دارم و کمیسیون همسو با شورای‬ ‫عالی انقــاب فرهنگی عمل می کند‪ ،‬در موضوع ریاســت‬ ‫کمیسیونکاندیدانمی شوم‪.‬‬ ‫یعنی چون اگر خود اقای عارف رئیس کمیسیون‬ ‫اموزش و تحقیقات می شــد‪ ،‬یک ظرفیت حضور‬ ‫از این کمیسیون در جلسات شورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی از بین می رفت‪ ،‬بنابراین او کنار کشید تا‬ ‫ شخص دیگری رئیس کمیســیون شود تا دو نفر‬ ‫از این کمیسیون در جلسات شورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگیحاضرباشند؟‬ ‫خیر‪ ،‬اقای عارف بحث دیگری داشــت‪ .‬او به من‬ ‫گفت‪« :‬چــون از طرف رهبری در شــورای عالــی انقالب‬ ‫فرهنگیحکمدارم‪،‬اینجاکاندیدانمی شومچونمشروعیت‬ ‫ان حکم زیر سوال می رود‪».‬‬ ‫پس چرا اقای زاهــدی ‪ 13‬رای از ‪ 23‬رای اعضای‬ ‫کمیســیون اموزش و تحقیقات را کســب کرد و‬ ‫رئیسکمیسیونشد؟‬ ‫در همه کمیسیون ها همین طور است‪.‬‬ ‫اماوقتیرقیبجدیاقایزاهدیکناررفت‪،‬انتظار‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫در جلســه انتخاب اعضای هیات رئیسه کمیسیون‬ ‫عمــران‪ ،‬محمد رضــا رضایی کوچــی به عنــوان رئیــس‬ ‫کمیســیون عمران انتخــاب شــد‪ .‬همچنین بهــادری و‬ ‫یارمحمدی به عنوان نواب اول و دوم کمیســیون عمران‬ ‫انتخاب شدند‪.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با علیرضا سلیمی‬ ‫سیاست‬ ‫رضایی کوچی‪ ،‬رئیس کمیسیون عمران شد‬ ‫ترکیبکمیسیون ها سیاسیاست‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫دولت‬ ‫بودکهاوباارایبیشتریرئیسکمیسیوناموزش‬ ‫وتحقیقاتشود؟‬ ‫رای های کیفی که در کمیســیون بود همه در سبد‬ ‫رقیباقایزاهدیقرارگرفت‪،‬بنابراینبهقوتخودباقیبود‪.‬‬ ‫یعنی عرض می کنم بعضی از نمایندگان در کمیسیون های‬ ‫مختلف رای جناحی و طیفی می دهند‪ .‬حتی در شعب همین‬ ‫اتفاق افتاد‪ .‬روسای شعب برای تعیین اعضای کمیسیون ها‬ ‫متاسفانهباوجو داینکهبایدامتیازبندیمی کردندامادرپاره ای‬ ‫موارددیدیمکهبراساسرایجناحیوحزبینظردادند‪.‬االن‬ ‫فردی دکترای اقتصاد دارد اما به کمیسیون های اقتصادی‬ ‫راه پیدا نکرده اســت‪ ،‬در عوض فردی که بــه هیچ وجه اال‬ ‫تجربه اش در امور اقتصادی نبوده است‪ ،‬االن در کمیسیون‬ ‫برنامهوبودجهحضوردارد‪.‬درکمیسیونامنیتملیوسیاست‬ ‫خارجی‪ ،‬اموزش و تحقیقات‪ ،‬صنایــع و معادن و عمران نیز‬ ‫موارد مشــابهی را می توان مثال زد‪ .‬این نشــان می دهد که‬ ‫نایب رئیساولمجلسوروسایشعبدقیقاایین نامهرااجرا‬ ‫نکردند چون ایین نامه می گوید اول باید امتیاز بندی شود بعد‬ ‫رای گیری‪ ،‬حال انکه هیچ امتیاز بندی توســط اقایان انجام‬ ‫نشد‪ .‬خیلی روشن است که خالف ایین نامه رفتار شد‪ .‬یعنی‬ ‫اقدامات دوســتان در تقسیم کمیســیون ها بین نمایندگان‬ ‫محترمخالفنصایین نامهداخلیمجلسبود‪.‬‬ ‫مطمئنهستیدامتیازبندینشد؟‬ ‫بله‪ ،‬اگر شده امتیازبندی ها را اعالم کنند‪.‬‬ ‫یــک ســوال همین جــا مطــرح می شــود؛ اگــر‬ ‫امتیاز بندی هم انجام می شد سلیقه ای نبود؟‬ ‫به هر حال باید براســاس مــدرک و تجربــه امتیاز‬ ‫بندی می شد اما چنین روالی دنبال نشد‪ .‬کما اینکه اعضای‬ ‫هیات رئیسه کمیســیون ها هم این طور نیست که براساس‬ ‫تجربه ها و مدارک تحصیلی انتخاب شده باشند‪ ،‬در پاره ای‬ ‫موارد شاهد بودیم افرادی با رزومه بسیار قوی تر رای نیاوردند‬ ‫و افرادی با رزومه ضعیف تر رای اوردند که این نشان می دهد‬ ‫رایجناحیوحزبیغالببررفتارهایمبتنیبراندیشه ‪،‬تفکر‬ ‫و منطق بوده است‪.‬‬ ‫دربارهکمیسیونفرهنگینظرتانچیست؟‬ ‫اقای ســالک خــودش کاندیــدای ریاســت این‬ ‫کمیسیون نشد‪ ،‬شــاید این تصمیم او ناشی از مشغله های‬ ‫فراوان دیگر بود‪.‬‬ ‫االن برخی این طــور می گویند که چون یک عضو‬ ‫جبهه پایداری‪ ،‬رئیس کمیســیون فرهنگی شد‪،‬‬ ‫عرصه را در این حوزه بر دولت تنگ خواهد کرد‪ ،‬ایا‬ ‫این طور است؟‬ ‫خیر‪ ،‬فکر نمی کنم که چنین رویکردی در مجلس‬ ‫وجود داشــته باشــد‪ .‬مجلس دنبال کار تخصصی خودش‬ ‫ی و حزبی اسیب به کشــور وارد می کند‪.‬‬ ‫اســت‪ .‬نگاه جناح ‬ ‫البتهدولتهمبایدمجلسرابهرسمیتبشناسندواجازهدهد‬ ‫مجلس کار خودش را انجام دهد‪ .‬یعنی در بحث نظارت در‬ ‫عین تعامل با دولت اگر جایی نیاز به اقدامات نظارتی بود این‬ ‫کاربهمعنایمخالفتبادولتنیست‪،‬بلکهبهانمعنا ستکه‬ ‫در عین حال که ما با دولت همکاری الزم را داریم‪ ،‬در پاره ای‬ ‫موارد از ابزارهای نظارتی همچون تذکر‪ ،‬سوال‪ ،‬استیضاح‬ ‫و تحقیق و تفحص برای اصالح امــور و نه برای مچ گیری‬ ‫استفاده می کنیم‪ .‬معتقدم مجلس دنبال مچ گیری نیست‪،‬‬ ‫دنبال اصالح رویه های اشتباه است‪.‬‬ ‫جمع بندی شما از تعیین ترکیب کمیسیون های‬ ‫تخصصی مجلس چیســت‪ ،‬ایا بهتر از دوره های‬ ‫گذشتهبود؟‬ ‫حس من این است که مجلس این دوره با استفاده‬ ‫از همه ظرفیت هایی که دارد می توانــد گام های بلندی را‬ ‫برای تســهیل امور و ریل گذاری حرکــت مجموعه دولت‬ ‫انجام دهد‪ .‬البته این ظرفیت و اســتعداد در مجلس وجود‬ ‫دارد‪ ،‬باید دید این اســتعداد در عمل به فعلیت می رســد یا‬ ‫خیر‪ .‬یعنی نباید پیــش داوری کرد‪ ،‬این ظرفیت در مجلس‬ ‫وجــود دارد و بایــد منتظر بــود و دید ایا مجلــس می تواند‬ ‫حواشــی را از خود دور کنــد و در کار تخصصــی خودش با‬ ‫قدرت پیــش رود‪ .‬البته دور کردن حواشــی را بــه این معنا‬ ‫نیست که مجلس چشم پوشی کند از حق نظارت خودش‪،‬‬ ‫ولی می تواند برخی حواشــی را که اسیب زاســت دور کند‪.‬‬ ‫دولت هم مجلس را به رسمیت بشناسد و اجازه دهد مجلس‬ ‫با قدرت پیش بــرود‪ .‬مجلس پر صالبــت و پرقدرت به نفع‬ ‫دولت و کشــور اســت‪ .‬دولت ها معموال مجلس را ضعیف‬ ‫می کنند‪ .‬دولت ها حتی در انتخاب روســای کمیسیون ها‬ ‫به واسطه رابطان خود دنبال مدیریت و مهندسی انتخابات‬ ‫بودند که حتی در پاره ای از مــوارد می دیدیم افرادی را که‬ ‫رابطان دولت پیشنهاد می دهند‪ ،‬ضعیف تر از بعضی افراد‬ ‫دیگر حاضر در ان کمیسیون هســتند‪ .‬این نشان می دهد‬ ‫همه دولت ها متاســفانه به دنبال این هســتند که مجلس‬ ‫ بی دردسری روی کار اید و این واقعا اسیب است‪ .‬حضرت اقا‬ ‫در دیدار با نمایندگان مجلس دهم روی بحث اقتدار مجلس‬ ‫خیلی تکیه کردند و فرمودند باید شــان مجلس حفظ شود‬ ‫و خاطره تاریخی هم که فرمودند بــرای ان بود که مجلس‬ ‫پرقدرت ظاهر شــود و اجــازه ندهد که وکیل الدوله شــود‪.‬‬ ‫مجلس وکیل المله و کمک کننده به دولت اســت‪ ،‬در عین‬ ‫حال عدوالدوله هم نیست‪ .‬االن فسادهایی که وجود دارد‬ ‫مجلس باید پرقدرت ظاهر شود و نظارت کند ‪ .‬گاهی اوقات‬ ‫دیدیم که در جلســاتی که از یک ارگان تحقیق و تفحص‬ ‫شده‪ ،‬ان ارگان در خفا به نمایندگان التماس می کرد منصرف‬ ‫شوند تا این تحقیق و تفحص به جایی نرسد یا حتی مدیران‬ ‫بعضی وزارتخانه ها که منافعی داشتند با تلفن کردن دنبال‬ ‫بودند که تحقیق و تفحص به جایی نرسد یا در صحن قرائت‬ ‫نشود یا متن گزارش طوری نگارش شود که فاقد تاثیر باشد‪.‬‬ ‫مجلس باید پرقدرت در همه امور تحت مسئولیتش ظاهر‬ ‫شود که این به معنای سرشاخ شدن با دولت نیست‪.‬‬ ‫ترکیب بندی کمیســیون ها نســبت به دوره های‬ ‫گذشتهبهتربودیاخیر؟‬ ‫توبیشترسیاسیاست‪.‬‬ ‫خیلیتخصصینیس ‬ ‫یعنی نســبت به دوره نهم ترکیب کمیســیون ها‬ ‫سیاسی تربستهشدهاست؟‬ ‫به نظر من سیاســی تر بسته شــده است‪ .‬االن اش‬ ‫ان قدر شور شده است که صدای اقای پزشکیان که مساله را‬ ‫مدیریت می کرد ‪ ،‬هم در امده است‪.‬‬ ‫یارکشیمتخصصان‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫محسن علیجانی‪ ،‬عضو فراکسیون امید‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫ترکیب اعضــا و هیات رئیســه کمیســیون های‬ ‫تخصصی مجلس شــورای اســامی مشخص‬ ‫شد‪ ،‬شما از ارایشی که کمیسیون ها پیدا کردند‬ ‫چه ارزیابــی دارید؟ برخــی معتقدنــد ایین نامه‬ ‫داخلی مجلس شورای اســامی در ترکیب بندی‬ ‫کمیسیون ها رعایت نشد‪ ،‬برخی دیگر می گویند‬ ‫جنبــه گرایــش سیاســی در تعییــن اعضــای‬ ‫کمیســیون ها موثرتر بود تا جنبه تجربه و مدرک‬ ‫تحصیلی‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اعضای کمیسیون ها براســاس ایین نامه داخلی‬ ‫مجلس شورای اسالمی درخواســت اولیه خود را به لحاظ‬ ‫دو فاکتــور تخصص و ســابقه اجرایی و ســابقه نمایندگی‬ ‫برای حضور در کمیسیون های تخصصی به روسای شعب‬ ‫می دهند‪ .‬ســپس روســای شــعب به همراه هیات رئیسه‬ ‫مجلــس می نشــینند و درخواســت ها را داوری می کنند‪.‬‬ ‫البته خیلــی از نمایندگان محترم نظرشــان این اســت که‬ ‫اگر یــک ارزیابی دقیق تــر و نمرات ریزتری داده می شــد‬ ‫شــاید اعتراضات کمتر بــود‪ .‬گرچه االن هــم اعتراضات‬ ‫خیلی قلیل است اما دوســتان نظرشان این است که شاید‬ ‫با ان روش بهتر می شــد در تعیین ترکیب کمیسیون های‬ ‫تخصصــی عمــل کــرد‪ .‬در مجمــوع تعییــن اعضــای‬ ‫کمیسیون ها تخصصی انتخاب شــدند و هنگام انتخابات‬ ‫هیات رئیســه کمیســیون ها نیز مقداری تاثیرات سیاسی‬ ‫وجود داشــت‪ .‬یعنی این طور نبوده که فراکســیون ها در‬ ‫انتخاب اعضای هیات رئیســه کمیسیون های تخصصی‬ ‫نظری نداشــته باشــند‪ ،‬بلکه تالش کردند‪ .‬در عین حال‬ ‫نمایندگان تشــخیص دادند و براســاس تجارب اجرایی و‬ ‫تخصصی نامزدها رئیس‪ ،‬نایب رئیس‪ ،‬ســخنگو و دبیران‬ ‫کمیسیون های متبوع خود را انتخاب کردند‪.‬‬ ‫تعییــن اعضــای کمیســیون های تخصصی با‬ ‫امتیازدهی انجام شد چون برخی معتقدند هیچ‬ ‫امتیازدهی در کار نبوده است ‪.‬‬ ‫روسای شعب پانزده گانه و هیات رئیسه تشخیص‬ ‫دادند که مثال علیجانی می تواند به کمیســیون بهداشت‬ ‫برود یا خیر‪ .‬بعضی نمایندگان می گویند این روش خالی از‬ ‫نقص نیست؛ بهتر است یک مدل ارزشیابی دقیقی باشد تا‬ ‫نمره دهی با عدالت بیشتر انجام شود‪ .‬حاال با تغییر ایین نامه‬ ‫داخلی می توان این نگاه را لحاظ کــرد تا در دوره های بعد‬ ‫رعایت شود‪.‬‬ ‫به نظــر شــما می شــود یــک مــدل ارزشــیابی‬ ‫و امتیازدهــی دقیــق بــرای ترکیب بنــدی‬ ‫کمیســیون های تخصصی در ابتــدای هر دوره‬ ‫مجلس شورای اسالمی طراحی کرد‪ ،‬به طوری که‬ ‫نظر همه تامین شود؟‬ ‫شــاید هر چارچوب و مکانیزمی تدوین شــود یک‬ ‫حرف و حدیثی باشــد‪ .‬ولی به نظر من می شــود دقیق تر و‬ ‫ریزتر مســائل را نمره دهی کرد و به هر ایتمی نمره ای داد‪.‬‬ ‫در مجمــوع با این روش مشــخص می شــود خروجی کار‬ ‫براساس نمره بوده است‪ .‬ولی این طوری بیشتر سلیقه ای‬ ‫اســت؛ یعنی االن شــخص می گوید فالن نماینده برای‬ ‫کدام کمیسیون بهتر است حال انکه اگر مالک نمره باشد‬ ‫مستند تر کار انجام می شود‪.‬‬ ‫شما هم اشــاره داشــتید که برخی انتخاب ها در‬ ‫تعیین اعضای کمیسیون های تخصصی ممکن‬ ‫است سیاسی هم بوده باشد‪...‬‬ ‫وجه سیاسی را درباره تعیین اعضای کمیسیون ها‬ ‫مطرح نکردم بلکه گفتم دو فراکســیون تــاش کردند تا‬ ‫افراد مدنظرشان مدیریت کمیسیون ها را به دست بگیرند‪.‬‬ ‫فضای رقابت هم در بستر سیاسی و تخصص ها انجام شد‬ ‫اما سیاسی کاری نشد البته شاید عد ه قلیلی چنین نظری هم‬ ‫داشته باشند که به ارزیابی بیشتری نیاز دارد‪.‬‬ ‫در کل لحاظ وجه سیاسی در این انتخاب شدن ها‬ ‫و انتخاب کردن ها به نفع کدام فراکسیون بود؛‬ ‫فراکسیون امید یا فراکسیون والیت؟‬ ‫بیشــتر اعضــای فراکســیون والیــت مدیریــت‬ ‫کمیســیون ها را بر عهده گرفتند اما گرایش های سیاسی‬ ‫مدنظــر اســت و اتفــاق مذمومی نیســت که افــراد یک‬ ‫فراکسیون تالش کنند با معرفی افراد صاحب تخصص و‬ ‫تجربه که سهم بیشــتری در مدیریت کمیسیون ها داشته‬ ‫باشند این امری طبیعی است‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫محسن علیجانی معتقد است که اگر یک ارزیابی‬ ‫دقیق تر و نمــرات ریزتــری در زمــان تعییــن ترکیب‬ ‫کمیســیون های تخصصــی بــه نماینــدگان متقاضی‬ ‫حضور در یک کمیسیون داده می شد‪ ،‬شاید اعتراضات‬ ‫کمتر بود‪ .‬عضو فراکسیون امید می گوید‪« :‬در تعیین‬ ‫اعضای هیات رئیسه کمیسیون ها سبقه سیاسی کمتر‬ ‫اثر دارد و بیشــتر یارکشــی در بین متخصصان انجام‬ ‫می شــود بنابراین تاثیر وزن کشــی سیاسی در تعیین‬ ‫هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی کمتر است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫کارهای فرهنگــی در کل به نفــع مردم و مملکت باشــد‪.‬‬ ‫مهمترین موضوع تعالی و مقاوم ســازی فرهنگ ایرانی و‬ ‫اسالمی است تا بتوانیم جوانانمان را روز به روز دل بسته تر‬ ‫به فرهنگ ایرانی و اســامی کنیم‪ .‬این چیزی اســت که‬ ‫باید در کمیســیون فرهنگی مدنظر نمایندگان اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب باشــد‪ .‬در مجموع کمیســیون فرهنگی قرار‬ ‫نیست فشــاری به دولت وارد کند بلکه بحث های فرهنگی‬ ‫کشــور در ان طرح می شــود که دولت هم در ان مشارکت‬ ‫خواهد داشت‪ .‬در موضوع شوراها هم ما انتخابات شوراها‬ ‫را در پیــش رو داریم‪ ،‬حــاال یک نماینــده اصولگرا رئیس‬ ‫کمیسیون شوراها شد‪ ،‬اما نایب رئیسش سرکار خانم مافی‬ ‫از اعضای فراکسیون امید است‪ ،‬امیدواریم در اینده شاهد‬ ‫انتخابــات خوبی در بحث شــوراها باشــیم‪ .‬موضوع مهم‬ ‫دیگری که در دستورکار این کمیســیون قرار دارد موضوع‬ ‫تقسیمات کشوری است‪.‬‬ ‫اینکه یک عضو جبهه پایداری رئیس فراکسیون‬ ‫فرهنگی است نگران کننده نیست؟‬ ‫از دید یک اصالح طلب می گویم شــاید دوســت‬ ‫داشتیم در راس همه کمیســیون های تخصصی از جمله‬ ‫کمیسیون فرهنگی یک اصالح طلب باشد ولی وقتی جمع‬ ‫نمایندگان به این ترکیب هیات رئیسه می رسند همه باید به‬ ‫ترکیب انتخابی پایبند باشند تا در تعامل با یکدیگر خروجی‬ ‫کمیسیون فرهنگی هم نزد ملت مناســب تلقی شود‪ .‬این‬ ‫طور نیست که چه اصالح طلب و چه پایداری در راس یک‬ ‫کمیسیون قرار گرفتند برای یکدیگر تهدید باشند‪ ،‬می توانند‬ ‫در تعامل با هم کار کنند‪.‬‬ ‫اینکه رئیس ‪ 11‬کمیسیون از فراکسیون والیت‬ ‫و رئیس دو کمیســیون از فراکسیون امید است‬ ‫می توان نتیجه گرفــت کــه وزن اصولگرایان و‬ ‫اصالح طلبان در مجلس شــورای اسالمی به چه‬ ‫صورت است؟‬ ‫در تعیین هیات رئیسه کمیسیون ها سبقه سیاسی‬ ‫کمتر اثر دارد و بیشتر یارکشــی در بین متخصصان انجام‬ ‫می شــود بنابرایــن تاثیــر وزن کشــی سیاســی در تعیین‬ ‫هیات رئیسه کمیسیون های تخصصی کمتر است‪ .‬االن‬ ‫اصولگرایــان و اصالح طلبان در مجلس یــک وزن دارند‬ ‫و اینجا نقش مســتقل ها بسیار موثر اســت‪ .‬کما اینکه در‬ ‫انتخابات هیات رئیســه مجلس شورای اســامی دیدیم‬ ‫کسانی نایب رئیس شدند که بیشتر مد نظر فراکسیون امید‬ ‫بودند‪ ،‬به عبارت دیگر در این موضوع بیشتر نظر فراکسیون‬ ‫امید تامین شد‪.‬‬ ‫اقای دکتر عارف در مجلس شورای اسالمی هیچ‬ ‫مسئولیتی را جز ریاست فراکسیون امید برعهده‬ ‫نگرفت‪ ،‬نه برای ریاســت کمیســیون اموزش و‬ ‫تحقیقات کاندیدا شد و نه از تصدی ریاست مرکز‬ ‫پژوهش ها استقبال کرد‪ ،‬چرا؟‬ ‫اصل موضوع را خــود اقای عارف باید پاســخگو‬ ‫ باشند‪ .‬به نظرم حضور اقای عارف در راس فراکسیون امید‬ ‫خیلی می تواند موثر باشد‪ ،‬به هر جهت بیش از صد نماینده‬ ‫می توانند از او تاثیر بپذیرند و ایــن کمتر از حضور در راس‬ ‫یک کمیسیونی همچون کمیســیون اموزش و تحقیقات‬ ‫نیست‪ .‬او می تواند بسیار موثر باشد ضمن انکه تشخیص‬ ‫فردی او اســت بنابراین اینکه ایشــان تصمیــم گرفت در‬ ‫راس مجموعه های دیگر مجلس شــورای اسالمی نباشد‬ ‫ایرادی نیســت‪ .‬به نظرم دکتر عارف دیدند که بهتر اســت‬ ‫در کمیســیون اموزش و تحقیقات بیشــتر فضای تعاملی‬ ‫باشد و فضای سیاسی انجا حاکم نشــود تا نگاهی بر حوزه‬ ‫دانشگاه ها کمتر از دید سیاسی تاثیر بپذیرد‪ .‬بنابراین اصرار‬ ‫نکرد که خودش رئیس کمیســیون باشد‪ .‬سپرد تا اعضای‬ ‫کمیســیون هر کســی را مناســب می دانند به طور تعاملی‬ ‫انتخاب کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫فراکسیون امید از شــکل و ترکیب هیات رئیسه‬ ‫کمیســیون های تخصصــی مجلــس شــورای‬ ‫اسالمی راضی است؟‬ ‫قطعا می شــد با برنامه ریزی بهتــر مدیریت های‬ ‫کمیسیون های بیشتری را برعهده گرفت که حاال این طور‬ ‫اجرا شــد‪ .‬با لطبع هر کسی دوســت دارد به شکل تام تری‬ ‫مدیریت کمیســیون را بر عهده داشته باشــد که در همین‬ ‫حد مقدور شــده است‪ .‬ان شاءالله ســال های اینده بیشتر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫یعنی ســال های اینده تغییراتی در هیات رئیسه‬ ‫کمیسیون های تخصصی اتفاق می افتد؟‬ ‫بله‪ ،‬در ارکان مختلف هیات رئیســه کمیسیون ها‬ ‫هر سال نسبت به سال گذشته اش ممکن است تغییراتی‬ ‫اتفاق بیفتد چون اعضای کمیســیون ها بایــد از عملکرد‬ ‫رئیس‪ ،‬نواب رئیس‪ ،‬سخنگو و دبیران راضی باشند‪ ،‬در غیر‬ ‫این صورت به شخص دیگری رای می دهند تا او مسئولیت‬ ‫را بر عهده بگیرد‪.‬‬ ‫کســب مدیریت کمیســیون فرهنگی و شوراها‬ ‫برای اصالح طلبان به نظر می رسید حائز اهمیت‬ ‫باشد‪ .‬دولت هم اکنون در توجه به عرصه فرهنگی‬ ‫خیلی تحت فشار اســت‪ ،‬از انجا که یک سال تا‬ ‫پایــان دوره اش زمان بیشــتر ندارد بیشــتر نیاز‬ ‫به تعامــل دارد تا انکه کمیســیون فرهنگی دائم‬ ‫بخواهــد اشــکاالت و نقایــص را بــه رخ دولت‬ ‫بکشــد‪ ،‬از طرفی ســال اینده انتخابات شوراها‬ ‫برگزار می شــود که نظــارت بر ان را کمیســیون‬ ‫شوراها و امور داخلی کشــور بر عهده دارد‪ ،‬برای‬ ‫اصالح طلبان بهتر بود که فــردی هم گرایش با‬ ‫انها بر صندلی ریاســت این دو کمیسیون تکیه‬ ‫بزند چرا در هر دو مورد فراکسیون امید توفیقی‬ ‫کسب نکرد؟‬ ‫چــون غالبا افــراد چند تخصصــی و چند ظرفیتی‬ ‫بودند‪ .‬شــاید به ســمت انتخاب کمیســیون دیگر به جز‬ ‫کمیسیون فرهنگی رفتند‪ .‬نهایتا بعضی دوستان از هر دو‬ ‫جناح به کمیســیون فرهنگی امدند‪ ،‬ان شــاءالله خروجی‬ ‫دولت‬ ‫‪37‬‬ ‫تغییر بوروکراتیک‬ ‫بین الملل‬ ‫جابه جایی هایاخیردروزارتامورخارجهازسویمحمد جوادظریف‪،‬رئیسدستگاهدیپلماسی‬ ‫ایران‪،‬بازتاب هایمتفاوتیدررسانه هایمختلفداشت‪.‬دراینمیانانتصابحسینجابری انصاری‬ ‫به عنوان معاون جدید عربی و افریقایی و حسین امیرعبداللهیان ‪ -‬معاون پیشین این حوزه ‪ -‬به عنوان‬ ‫مشاور وزیر در این وزارتخانه بسیار خبرساز شــد‪ .‬امیرعبداللهیان که در سال های گذشته مدیرکل‬ ‫خلیج فارس و خاورمیانه‪ ،‬سفیر ایران در بحرین و رئیس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه بوده و در‬ ‫سمت های دیگر نیز حضور داشته است‪ ،‬از سال‪ 1390‬معاون عربی و افریقای وزارت خارجه بود و از‬ ‫معدوددیپلمات هایارشدیاستکهدروزارت خارجهدولتیازدهمدرسمتخودابقاشد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ایاممکناستسیاست هایخاورمیانه ایدولتتغییرکند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫رازهای تغییر اقای امیرعبداللهیان‬ ‫ِ‬ ‫ظریف ظریف!‬ ‫جراحی‬ ‫فاز دوم برنامه های وزارت خارجه‬ ‫اغاز شده است‬ ‫‪1‬‬ ‫«زلزلــه چنــد ریشــتری در وزارت امور خارجه»؛ این‬ ‫می تواند مناســب ترین تعبیر درباره تغییــرات اخیر وزارت‬ ‫امور خارجه باشــد‪ .‬انچه رخ داده این است که محمد جواد‬ ‫ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه حســین امیرعبدالهیــان را برکنار‬ ‫کرده و صادق حســین جابری انصاری را به عنــوان معاون‬ ‫جدید عربــی ‪ -‬افریقایی وزارت امور خارجــه منصوب کرده‬ ‫است‪.‬امیرعبداللهیانازسال‪ 1390‬معاونعربی‪-‬افریقایی‬ ‫وزارت خارجهبود‪.‬امیرعبداللهیانازجملهدیپلمات هاییبود‬ ‫که پس از روی کار امدن حسن روحانی و وزارت محمد جواد‬ ‫ظریف در سمت خود ابقا شد‪ .‬امیر عبداللهیان در پنج سال‬ ‫اخیر و پس از باال گرفتن جنگ در سوریه مذاکره کننده ارشد‬ ‫ایران در امور ســوریه بود‪ .‬جابری انصاری نیز پیش از این‬ ‫مسئولیت هایمدیرگروهمطالعاتخاورمیانهوخلیج فارس‪،‬‬ ‫مشــاور معاونت عربی ‪ -‬افریقایــی‪ ،‬مدیــرکل خاورمیانه و‬ ‫شــمال افریقا‪ ،‬ســفیر جمهوری اســامی ایران در لیبی و‬ ‫سخنگو و ریاست مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت‬ ‫امور خارجه را بر عهده داشــته اســت‪ .‬او جایگزین حسین‬ ‫امیر عبداللهیان شده اســت‪ .‬جابری انصاری چند ماه پیش‬ ‫به عنوان ســخنگوی وزارت خارجه منصوب شده بود‪ .‬وزیر‬ ‫امور خارجه همچنین طی حکمی‪ ،‬حسین امیرعبداللهیان‪،‬‬ ‫معاون سابق عربی ‪ -‬افریقایی وزارت امور خارجه را به عنوان‬ ‫مشاور وزیر منصوب کرد‪ .‬محمد جواد ظریف‪ ،‬بهرام قاسمی‬ ‫ رانیزبه عنوانسخنگوورئیسجدیدمرکزدیپلماسیعمومی‬ ‫و رسانه ای وزارت امور خارجه منصوب کرد‪.‬‬ ‫بهرام قاســمی پیش از این مســئولیت های ســفیر‬ ‫جمهوری اســامی ایران در ایرلند‪ ،‬ایتالیا و اسپانیا‪ ،‬رئیس‬ ‫اداره دوم سیاســی‪ ،‬رئیــس اداره اول مشــترک المنافع‪،‬‬ ‫مدیرکل غرب اروپا وزارت امور خارجه و معاونت پژوهش های‬ ‫بین المللی مرکز تحقیقات اســتراتژیک را بر عهده داشــته‬ ‫اســت‪.‬گفته می شــود وزارت خارجــه‪ ،‬امیرعبداللهیان را‬ ‫به عنوان سفیر در عمان انتخاب کرد؛ اما وی به دلیل برخی‬ ‫مشکالت شخصی و خانوادگی از پذیرش پست جدید امتناع‬ ‫کرد‪ .‬ســپس امیرعبداللهیان به عنوان مشاور محمدجواد‬ ‫ظریف برگزیده شد‪.‬‬ ‫روایت یک تغییر‬ ‫را تاییــد می کنید‪ ،‬گفــت‪« :‬تغییر و تحول در پســت های‬ ‫وزارت امورخارجه امری عادی اســت و در طول تابســتان‬ ‫تعداد قابل توجهی از کارمندان ایــن وزارت خارجه جا به جا‬ ‫شده و پســت های مختلفی می گیرند‪ ».‬وی تصریح کرده‬ ‫بود‪« :‬این جا به جایی ها فقط شــامل اقای امیرعبداللهیان‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه سخنگو‪ ،‬وزیر‪ ،‬معاونین و کارمندان نیز تغییر‬ ‫می کنند‪ ».‬سخنگوی وزارت امورخارجه تاکید کرد‪« :‬اقای‬ ‫امیرعبداللهیان‪ ،‬چند سالی است که شاغل در پست معاون‬ ‫عربی ‪ -‬افریقایی وزارت امورخارجه است و در صورت گردش‬ ‫طبیعــی و تغییرات نیز ایشــان جا به جا خواهد شــد‪ ».‬وی‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬تفسیرها و تعبیرهای مختلفی که مطرح‬ ‫می شود در واقع نوعی از خیاالتی است که ربطی به مسائل‬ ‫دیگر ندارد و اگر تغییری ایجاد شود دلیل خاصی ندارد‪».‬‬ ‫یک حکم‪ ،‬چند تحلیل‬ ‫ظریف و منتقدانش‬ ‫این تصمیم محمد جواد ظریف برای برکناری حسین‬ ‫امیر عبداللهیان با واکنش هایی در داخل ایران هم مواجه‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫ناگفته پیداســت که حســین امیر عبداللهیان که از‬ ‫دیپلمات های انقالبی وزارت امور خارجه است نقش مهم ‬ ‫ی‬ ‫در پیشبرد اهداف سیاســت خارجی جمهوری اسالمی در‬ ‫منطقه داشته است‪ .‬به همین جهت هم هست که تغییر او با‬ ‫اهمیت تلقی شده و مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در این زمینه چند دیدگاه وجــود دارد‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫که اختالفات او با محمد جواد ظریف موجب تغییر او شده‬ ‫است‪ .‬برخی می گویند سیاست های وزارت خارجه و در واقع‬ ‫دولت در مورد منطقه بعد از برجام موجب شــده که او تغییر‬ ‫کند و برخی دیگر همچون محمد جواد ظریف این تغییر را‬ ‫طبیعی می دانند‪.‬‬ ‫اما نگاه رســانه های منطقه ای به این تغییر هم بسیار‬ ‫قابل توجه اســت‪ .‬پایگاه اینترنتی المانیتور در گزارشی به‬ ‫برکناری «حســین امیرعبداللهیان»‪ ،‬معاون پیشین عربی‬ ‫ افریقایی وزارت خارجه ایران‪ ،‬پرداخت و نوشــت‪« :‬وقتی‬‫محمدجواد ظریــف‪ ،‬وزیر خارجه ایران‪ ،‬هفته گذشــته به‬ ‫نروژ و المان سفر کرد تا عالوه بر دیدار با مقامات اروپایی‪،‬‬ ‫مذاکراتــی نیز با همتای امریکایی خود داشــته باشــد‪ ،‬در‬ ‫کمال تعجب حســین جابری انصاری در تمام عکس های‬ ‫مخابره شده همراه با ظریف دیده شد‪ .‬کمی بعد در ‪ 19‬ژوئن‬ ‫(‪30‬خرداد) دلیل همراهی جابری انصاری و ظریف اشکار‬ ‫شد و او رســما معاونت عربی ‪ -‬افریقایی وزارت خارجه ایران‬ ‫را برعهده گرفت‪».‬‬ ‫المانیتور در گزارش اخیر خود می نویسد‪« :‬وزیر خارجه‬ ‫ایران در نشست هفته گذشته در اسلو نشان داد که بیش از‬ ‫گذشته در خصوص پرونده سوریه اختیار دارد و ممکن است‬ ‫ایران اماد ه نشان دادن انعطاف بیشتری در قبال یک راه حل‬ ‫سیاسی باشد‪ ».‬برخی رسانه ها این اقدام محمدجواد ظریف‬ ‫را عالمتی از تالش وزارت خارجه برای «ورود متفاوت» به‬ ‫پرونده های منطقه ای عنوان کردند کــه بتواند در چند ماه‬ ‫باقی مانده از عمــر دولت «باراک اوبامــا»‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا‪ ،‬مذاکرات دیگری در خصوص مسائل منطقه ای با‬ ‫حضور ایران برگزار نماید‪ .‬برخی دیگر نیز این اقدام ظریف را‬ ‫نشان دادن چراغ سبزی به سران رژیم های عربی منطقه در‬ ‫خصوص مواضع امیرعبداللهیان دانسته اند‪.‬‬ ‫شده است‪ .‬محمد عبداللهی سردبیر خردنامه همشهری‪،‬‬ ‫یکی از منتقدان این تغییر در مطلبی نوشته است‪« :‬اعمال‬ ‫تغییرات مهره های کلیدی در وزارت خارجه‪ ،‬درســت کمتر‬ ‫از ســه روز از دیدار ظریف و کری در نروژ‪ ،‬ذهن را به سمت‬ ‫یک هماهنگــی با طــرف امریکایی بــرای ایــن تغییرات‬ ‫می برد‪ .‬موضوع وقتی جدی تر می شود که پایگاه امریکایی‬ ‫المانیتور‪ ،‬ضمن اســتناد به برداشــت یک منبع غیر دولتی‬ ‫امریکایــی از اظهــارات ظریف در اســلو‪ ،‬مدعی شــد که‬ ‫سیاســت های ایران در رابطه با ســوریه تغییر کرده است‪.‬‬ ‫مطمئنا دولت خللی در اتحاد راهبردی عربستان ‪ -‬اسرائیل‬ ‫در برابــر ایران صــورت نخواهــد داد‪ .‬درســت همان طور‬ ‫که با برجــام‪ ،‬خللی در روابــط راهبردی امریکا و اســرائیل‬ ‫صورت نــداد و اتفاقا ایــن رابطه محکم تر و قوی تر شــد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد‪ ،‬هدف اصلی این تغییرات‪ ،‬تضعیف ارتباط‬ ‫وزارت خارجه و ایــران با محور مقاومــت خصوصا در قبال‬ ‫سوریه و حزب الله لبنان است‪ .‬برجام ‪ ،2‬کم کم در حال رخ‬ ‫کردن است‪»...‬‬ ‫اما محمد جواد ظریف پاســخ این انتقادها را اینگونه‬ ‫داده اســت‪« :‬تصمیم در مورد تغییر برخی مدیران ارشــد‬ ‫وزارت خارجه بر اساس برنامه ها و اولویت های کاری روابط‬ ‫خارجی کشــور و مدت ها قبل از عید امسال گرفته شد ولی‬ ‫برای حفظ شــئونات همکاران با تاخیر انجام و همان زمان‬ ‫رسانه ها خبر تغییر را منتشــر و من هم در اظهاراتی تغییر و‬ ‫گردش مدیران وزارت امور خارجه را کامال طبیعی خواندم‪».‬‬ ‫محمد جواد ظریف افــزود‪« :‬توهینی باالتر از این نســبت‬ ‫به جمهوری اســامی متصور نیســت که ادعا شــود تغییر‬ ‫مقاماتش به درخواســت این و ان انجام می شود‪ .‬تاکنون‬ ‫هیچ کس در منطقه یا خارج از ان جرات چنین درخواستی‬ ‫از ایران اســامی را نداشــته و هیچ گاه نخواهد داشــت‪.‬‬ ‫امیدواریم برخی به خاطر مالحظات داخلــی‪ ،‬قبح عبور از‬ ‫این خطوط قرمز نظام مقتدر و سربلند جمهوری اسالمی را‬ ‫نشکنند‪».‬وزیرامور خارجههمچنینگفت‪«:‬محورمقاومت‬ ‫قوی تر از ان اســت که با افراد خاص گره زده شود و انها که‬ ‫چنینتحلیل هاییارائهمی کنندخواستهیاناخواستهبیشاز‬ ‫انکه مقاومت را تقویت کنند ان را تضعیف می کنند‪.‬‬ ‫چگونه اســت کــه گروه ها و افــرادی کــه تندترین‬ ‫شــعارهای انقالبی را مطرح می کنند با عــدم خودباوری‪،‬‬ ‫تصوراتدروغینیدربارهروشانتصابدرجمهوریاسالمی‬ ‫و نظام بر امده از انقالب اسالمی را در مخیله خود گنجانده و‬ ‫ان را منتشر می کنند؟»‬ ‫تالش های حســین امیر عبداللهیان برای پیشــبرد‬ ‫سیاست خارجی ایران در منطقه البته هرگز فراموش نخواهد‬ ‫شد‪ .‬برخی او را حاج قاسم وزارت امور خارجه می دانسته اند؛‬ ‫یک دیپلمات انقالبی که تمام تالشــش را کــرده تا مقابل‬ ‫ائتالف بزرگ امریکایی – عربی از منافع کشورمان در منطقه‬ ‫دفاعکند‪.‬علتتغییراوهرچهباشدمهمایناستکهاوحاال‬ ‫دیگر در این پست نیست‪ .‬نکته اما این است که فردی که‬ ‫به جای او امده حسین جابری انصاری است؛ یک دیپلمات‬ ‫انقالبی دیگر که سابقه جانبازی و رشادت های او در دوران‬ ‫دفاع مقدس نوید این را می دهد که فردی مانند حسین امیر‬ ‫عبداللهیان‪ ،‬منافع ایران را در منطقه دنبال می کند‪.‬‬ ‫امیدواریمکهمسیرامیرعبداللهیانهمچناندروزارت‬ ‫خارجه ادامه یابد و حرف هایی مثــل برجام منطقه ای فقط‬ ‫شایعه باشد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فروردین امســال بود کــه روزنامه لبنانی المســتقبل‬ ‫ادعــا کــرد‪« :‬برخــی منابــع رســمی ایــران بــه روزنامــه‬ ‫«المستقبل» گفتند که تهران تصمیم به برکناری «حسین‬ ‫امیرعبداللهیان» از منصبش گرفته اســت‪ ».‬المســتقبل‬ ‫در ادامه ادعا کرده بود‪« :‬منابع رســمی ایران علت تصمیم‬ ‫به برکنــاری امیرعبداللهیــان معاون عربــی افریقایی وزیر‬ ‫امور خارجه ایران را حسن نیت تهران مقابل اعراب در جهت‬ ‫تقویت روابط با انها عنوان کرده اند‪ ».‬این روزنامه ادامه داد‪:‬‬ ‫«ازانجاکهامیرعبداللهیانازمسئوالنایرانیدرپرونده های‬ ‫عربی خاورمیانــه مانند پرونده عراق و ســوریه محســوب‬ ‫می شــود‪ ،‬تصمیم به برکناری وی می تواند اقدام مثبتی در‬ ‫تقویت روابط با اعراب محسوب شود‪».‬‬ ‫چند روز بعد از ادعــای روزنامه لبنانی‪ ،‬در ‪ 23‬فروردین‬ ‫ماه حسین جابری انصاری‪ ،‬ســخنگوی وزارت امورخارجه‬ ‫در پاسخ به ســوال خبرنگاری مبنی بر اینکه گمانه زنی های‬ ‫رسانه ای وجود دارد که عربستان برای کاهش تنش میان‬ ‫ایران شــروطی را مطرح کرده اســت که یکی از انها تغییر‬ ‫پســت امیرعبداللهیان اســت‪ ،‬ایا شــما این گمانه زنی ها‬ ‫پیش درامد ازادسازی موصل‬ ‫چگونه قلب تروریست های داعشی‬ ‫از کار افتاد؟‬ ‫سگ های شکاری‬ ‫معاونان ترامپ و کلینتون چه‬ ‫کسانی هستند؟‬ ‫‪39‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ِ‬ ‫ظریف ظریف!‬ ‫جراحی‬ ‫فاز دوم برنامه های وزارت خارجه اغاز شده است‬ ‫اردشیر پشنگ‬ ‫پژوهشگر مسائل خاورمیانه و سردبیر سایت فراتاب‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫ســرانجام پس از ســه ســال بحث های غیررسمی‬ ‫و گمانه زنــی‪ ،‬محمد جواد ظریــف‪ ،‬وزیــر امورخارجه‪ ،‬با‬ ‫صدور ســه حکم متفاوت اما مرتبط با هم دست به تغییری‬ ‫جدی در کلیدی ترین معاونت خود زد و طی ان «حســین‬ ‫امیرعبداللهیان» که از دوران دولت اصولگرای پیشــین‬ ‫(‪ )1390‬ســمت معاونت عربی ‪-‬افریقایی وزارت خارجه را‬ ‫بر عهده داشــت‪ ،‬تغییر داد و به جای وی «صادق حسین‬ ‫جابری انصاری»‪ ،‬ســخنگوی یک ســال اخیــر وزارتخانه‬ ‫متبوعش را به این معاونت منصــوب کرد‪ .‬تغییر روی داده‬ ‫را باتوجــه به تفاوت های فکــری و برنامــه ای دولت های‬ ‫حســن روحانــی و محمــود احمدی نــژاد و وزرای خارجه‬ ‫انها (متکی ‪-‬ظریف)‪ ،‬بســیاری زودتر از ایــن انتظارش را‬ ‫می کشیدند اما عواملی چند از جمله در اولویت قرار داشتن‬ ‫پرونده هسته ای و عدم ورود جدی وزارت خارجه به مسائل‬ ‫منطقه ای‪ ،‬وزن و فشــار سیاسی مجلس پیشــین در برابر‬ ‫وزیر خارجه‪ ،‬فقدان اســتراتژی متفاوت و عملی در حوزه‬ ‫بحران های خاورمیانه و‪ ...‬باعث گردیده بود تا این تغییر‬ ‫تا ســه ســال پس از روی کار امدن محمد جواد ظریف به‬ ‫تاخیر بیفتد‪.‬‬ ‫ظریف امــا امیر عبداللهیان را به ســمت مشــاوری‬ ‫خود منصوب کرد و پســت خالی ســخنگویی را با انتصاب‬ ‫بهرام قاســمی ُپر کرد‪ .‬بدیــن ترتیب جابــری انصاری که‬ ‫طی ‪ 8‬ماه گذشــته به عنوان ســخنگو تحرک قابل توجه و‬ ‫ارتباطات مناسبی با رسانه ها برقرار کرده بود‪ ،‬معاونت عربی‬ ‫–خاورمیانه ای ظریف در یکی از حســاس ترین برهه های‬ ‫زمانی را برعهده گرفت‪.‬‬ ‫اهمیت انتخاب جابری انصاری‬ ‫انجام تغییــر در وزارتخانه های مختلف امری عادی‬ ‫و از اختیــارات بدیهــی هر وزیــری از جملــه محمد جواد‬ ‫ظریف به شمار می رود اما مسائل و شــرایطی چند‪ ،‬باعث‬ ‫شــده تا ارتقای پســت جابری انصــاری و تکیــه زدنش بر‬ ‫معاونــت عربــی ‪ -‬افریقایــی دارای اهمیــت خاصــی‬ ‫تلقی شود‪:‬‬ ‫نخســت‪ ،‬بهره مندی وی از دانش اکادمیک مرتبط و‬ ‫تجربه قابل توجه مطالعاتی و اجرایی‪.‬‬ ‫تاثیر این تجربه و دانش تخصصی را با کنکاشــی در‬ ‫نحوه موضع گیری های جابری انصــاری در قالب نگارش‬ ‫مقاالت‪ ،‬انجــام مصاحبه ها یــا گرفتن موضــع به عنوان‬ ‫سخنگو می توان کامال لمس کرد؛ کسی که عموما سعی‬ ‫داشــته و دارد از منظری اکادمیک با زبانی دیپلماتیک تر‬ ‫و بیانی عمدتا تنش زدایانه به بررســی مسائل‪ ،‬تحوالت و‬ ‫بحران های مختلف در منطقه بپــردازد‪ .‬روندی که به نظر‬ ‫می رســد باتوجه به وضعیت فعلی خاورمیانه و پرونده های‬ ‫گسترده و مختلفی که وزارت خارجه با ان درگیر است‪ ،‬بسیار‬ ‫الزم تر از قبل است‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬هماهنگی بیشتر با شخص وزیر‬ ‫به نظــر می رســد میــزان هماهنگــی و تشــابه نظر‬ ‫میــان جابری انصــاری با دیدگاه هــای وزیر امــور خارجه‬ ‫در خصــوص مســائل خاورمیانــه هماهنگــی و نزدیکی‬ ‫بیشــتری وجود دارد‪ .‬این امر را جــدای از بیان مواضع در‬ ‫موضوعات مختلــف‪ ،‬می تــوان در پســت های مختلف‬ ‫و ارتقاهــای ســریعی که ظریف بــه جابری انصــاری طی‬ ‫یک ســال گذشــته داده اســت‪ ،‬مشــاهده کرد‪ .‬وی ابتدا‬ ‫سخنگوی دیپلماسی کشور می شود و در کمتر از یک سال‬ ‫بــه یکــی از با اهمیت تریــن معاونت هــای وزارت خارجه‬ ‫منصوب می شــود‪ .‬همچنیــن در ســفرهای خارجی اخیر‬ ‫وزیر‪ ،‬جابری انصاری تقریبا تبدیل به پای ثابت انها شــد‪،‬‬ ‫در حالی که عموما رسم بر این بوده است‪ ،‬که هنگام نبودن‬ ‫وزیر‪ ،‬ســخنگوی وزارتخانه در تهران حضور داشــته و در‬ ‫صورت نیاز به بیان مواضع رسمی نظام جمهوری اسالمی‬ ‫دست زند‪.‬‬ ‫سوم‪ ،‬لزوم در پیش گرفتن استراتژی و تاکتیک های‬ ‫جدید در قبال بحران ها و موضوعات مختلف در منطقه‬ ‫خاورمیانه و شمال افریقا‬ ‫تقریبا کشــوری عربی وجود ندارد کــه اینک به طور‬ ‫مستقیم و غیرمستقیم دچار بحران نبوده و ان بحران تاثیری‬ ‫متقابل در رابطه اش با ایران نداشــته باشــد! بحران های‬ ‫جاری سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬لبنان‪ ،‬یمن‪ ،‬قطع روابط با عربستان‬ ‫سعودی و تعدادی دیگر از کشورهای متحدش و‪ ...‬همه و‬ ‫همه از لزوم در پیش گرفتن استراتژی های جدیدحکایت‬ ‫دارند؛ امری که می توان گفت در انتصاب جابری انصاری‬ ‫به پست معاونت وزارت خارجه قطعا بی تاثیر نبوده است‪.‬‬ ‫چهارم‪ ،‬در اولویت قرار گرفتن مسائل خاورمیانه برای‬ ‫وزارت خارجه‬ ‫بی شک در زمانی که ظریف از ســوی روحانی برای‬ ‫پســت وزارت خارجه انتخاب شــد مهمتریــن ماموریتش‬ ‫به ســرانجام رســاندن مذاکرات هسته ای و دســتیابی به‬ ‫توافقی در این خصوص بود‪ .‬ماموریت مذکور پس از ماه ها‬ ‫مذاکرات پرفراز و نشــیب و فشرده ســرانجام در تابستان‬ ‫گذشته به سرانجام رســید و طی یک ســال اخیر نیز وزیر‬ ‫عمدتا به دنبال تحکیم این توافق‪ ،‬روشــن تر کردن ابعاد‬ ‫ان و عملیاتی شــدنش بوده اســت‪ .‬حال به نظر می رســد‬ ‫موفقیت نســبی ‪ -‬و البتــه قابل توجــه وی ‪ -‬باعث شــده تا‬ ‫ماموریت دوم و بســیار مهم این بار در ســطح منطقه ای را‬ ‫کلید بزند‪.‬‬ ‫بــه نظــر می رســد انتصــاب جابری انصــاری و نیز‬ ‫افزایش تماس های دیپلماتیک ظریف با مقامات مختلف‬ ‫بین المللی بر ســر مســائل و بحران های مختلف از جمله‬ ‫سوریه‪ ،‬نشــان از ان دارد که وزارتخانه متبوعش زین پس‬ ‫می خواهد نقش محوری تری در مقایسه با دیگر ارگان های‬ ‫درگیر با مسائل و بحران های منطقه ای ایفا کند‪.‬‬ ‫همه این عوامل دست به دست هم داده تا در اخرین‬ ‫ســال از عمر دولت روحانــی و در زمانی کــه مجلس دهم‬ ‫شــورای اســامی همســوتر و همراه تر با دولت اســت‪،‬‬ ‫وزارت خارجه هم بی نصیب از انجام تغییرات نباشد‪ ،‬امری‬ ‫که به نظر می رسد به زودی به برخی دیگر از وزارتخانه های‬ ‫کشــور تســری پیدا خواهد کرد‪ .‬حــال باید دیــد جراحی‬ ‫ِ‬ ‫ظریف ظریف در وزارت خارجه چه تاثیری بر سیاست های‬ ‫منطقه ای ایران به خصوص در قبال بحران های ســوریه‬ ‫و عراق خواهد گذاشــت و جابری انصاری در این راه تا چه‬ ‫میزان خواهد توانســت بر ظرفیت ها و قدرت تاثیرگذاری‬ ‫معاونت عربی ‪ -‬افریقایی خاورمیانه بیفزاید؟‬ ‫خالصه‪ :‬به نظر می رســد انتخــاب جابری انصاری‬ ‫بــه ســمت معاونــت عربــی ‪-‬افریقایــی وزارت خارجــه‬ ‫نوعــی پیــام روشــن سیاســی و دیپلماتیــک از ســوی‬ ‫وزارت خارجــه ایــران بــرای ورود و تاثیــر جد ی تــر و‬ ‫بعضا متفــاوت در قبــال بحران هــای مختلف جــاری در‬ ‫منطقه است‪.‬‬ ‫تفاوت سلیقه و روش‬ ‫بین الملل‬ ‫محمدجواد ظریف دنبال فرد همسو با خود است‬ ‫افشار سلیمانی‬ ‫دیپلمات پیشین ایران‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫خصوص سرنوشت بشار اسد را تداوم بخشد‪ .‬بنابراین شاید‬ ‫وزارت خارجــه به این موضوع پــی برده و با ایــن تغییرات‬ ‫داخلی درصدد اســت زمینه ای را فراهم کند تــا با مواضع‬ ‫جدید وارد بحث ســوریه شــود‪ .‬معــاون عربــی افریقایی‬ ‫جدیــد وزارت خارجه رویکــردی دیپلماتیــک و نرم افزاری‬ ‫دارد و به نظر می رســد که یک تغییر رویکــرد نگاه ایران از‬ ‫سخت افزاری به نرم افزاری در حال وقوع است؛ این تغییر‬ ‫معاونت نیز نمونه ای از همین فرایند است‪.‬‬ ‫در خصوص عملکرد وزارت خارجه بــا معاونت اقای‬ ‫امیرعبداللهیان در سه سال دولت روحانی باید به چند نکته‬ ‫توجه داشت؛ من به شخصه به مسائل نگاهی ساختارگرایانه‬ ‫دارم و معتقدم اگر در ســازمانی اتفاقی بیفتد مسئولیت ان‬ ‫با مقام مافوق اســت‪ .‬در عین حال باید توجه داشت که در‬ ‫جمهوری اســامی ایران در مسائل سیاست خارجی‪ ،‬تنها‬ ‫وزارت خارجه دخیل نیســت‪ .‬به خصوص در برخی مسائل‬ ‫مهم منطقه ای و جهانی‪ ،‬دســتگاه دیپلماسی تصمیم گیر‬ ‫نیست بلکه در فرایند تصمیم گیری ها قرار می گیرد‪ .‬در این‬ ‫میان ماحصل حــوزه عربی در سیاســت خارجی جمهوری‬ ‫اتحادیه عرب و کشورهای منطقه مشکالتی داشت که این‬ ‫مشکالت در دوره حسن روحانی شدیدتر شد و به قطع رابطه‬ ‫و تنش منتهی شد‪ .‬حتی صحبت از درگیری و حمله نظامی‬ ‫نیز به میان امــد‪ .‬بنابراین در عمل انچــه در روابط ایران با‬ ‫کشورهای عربی افریقایی مشاهده می شود این است که‬ ‫این روابط افت کرده‪ ،‬چالش برانگیز و هزینه بر شده‪ .‬این در‬ ‫حالی است که در دوره پسابرجام انتظار می رفت که فضای‬ ‫جدیدی در عرصه روابط بین الملل اعم از مسائل منطقه ای‬ ‫و بین المللی برای ایران ایجاد شود و در این فضا ما بیشتر‬ ‫به سمت بهبود روابط و تعامل سازنده با کشورها گام برداریم‬ ‫اما شاهد چنین روندی نبودیم‪.‬‬ ‫در حال حاضر که توجه دستگاه دیپلماسی به مسائل‬ ‫منطقه ای بیشــتر شــده‪ ،‬امید می رود که طی یک ســال‬ ‫باقیمانده از دوره ریاست جمهوری حسن روحانی‪ ،‬مسائل‬ ‫میان ایران و کشــورهای عربی منطقه حل و فصل شود تا‬ ‫هم منافع ملی ایران تامین شــود‪ ،‬هم هزینه های سیاست‬ ‫خارجی کاهش پیــدا کند و هــم حضور منطقــه ای ایران‬ ‫تقویت شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حســین امیرعبداللهیان از ســال ‪ 90‬و دولت پیشین‬ ‫به عنوان معاون عربی افریقایی وزارت امور خارجه انتخاب‬ ‫شــده بود و به نظر می رســد که طی سه ســال گذشــته در‬ ‫دوران وزارت خارجه محمد جواد ظریف‪ ،‬همســویی میان‬ ‫امیرعبداللهیان و وزیرخارجه کم بوده اســت‪ .‬در این میان‬ ‫بحث های سلیقه ای‪ ،‬اندیشه ای و روش های اجرایی افراد‬ ‫نیز مدنظر است‪ .‬به نظر می رسد که این تفاوت ها منجر به‬ ‫ان شــده تا ظریف‪ ،‬معاون عربی افریقایی وزارت خارجه را‬ ‫تغییر دهد‪ .‬ضمن اینکه به نظر می رسد طی سه سال اخیر‪،‬‬ ‫دســتگاه دیپلماســی اولویت خود را بر مســائل هسته ای‬ ‫متمرکــز کرده بــود و از انجایی کــه امروز موضــوع برجام‬ ‫(برنامه جامع اقدام مشترک) تاحدودی روی روال افتاده‪،‬‬ ‫توجه وزارت خارجه بیشــتر به مســائل منطقه ای معطوف‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫از طــرف دیگــر در ایران مجلــس دهم اغــاز به کار‬ ‫کرده و ارایش جناح های سیاســی نیز باالنس شده است‪.‬‬ ‫به بیان دیگر شاید فشــارها از سوی مجلس به وزیر خارجه‬ ‫نیز کاهش یافته است که دســت به اعمال چنین تغییراتی‬ ‫زده اند‪ .‬در پی این تغییرات حسین جابری انصاری‪ ،‬به جای‬ ‫حســین امیرعبداللهیان به عنوان معــاون عربی افریقایی‬ ‫وزارت خارجه منصوب شــد‪ .‬جابری انصــاری به لحاظ بعد‬ ‫اکادمیــک از امیرعبداللهیــان قوی تر اســت و رویکرد دو‬ ‫طرف نیز تفاوت هایی دارد‪ .‬در مسائل منطقه ای نیز دیدگاه‬ ‫جابری انصاری به ظریف نزدیک تر است‪.‬‬ ‫از بعد خارجی باتوجه به تحوالت سوریه به نظر می رسد‬ ‫که ایران حرف های جدیدی برای ارائه کردن داشته باشد‪.‬‬ ‫درواقع این تغییــر رویکرد ایران بــا جابه جایی مهره اصلی‬ ‫در بحث مســائل منطقه ای همراه شــده و می توان گفت‬ ‫که رفتار و رویکرد ایران در قبال سوریه تاحدودی متحول‬ ‫خواهد شــد‪ .‬ضمن انکــه رویکرد کشــورهای خارجی نیز‬ ‫بر مواضــع و رفتارهای ایــران تاثیرگذار اســت‪ .‬تحوالت‬ ‫یک ماه اخیر نشــان می دهد که احتماال حوادث جدیدی‬ ‫را در عرصه نظامی و سیاســی در سوریه شاهد خواهیم بود‬ ‫و این مســاله منجر به ان خواهد شــد که بازیگران صحنه‬ ‫تاحدودی مواضع خود را تغییــر دهند‪ .‬یکی از فاکتورهای‬ ‫بین المللی تاثیرگذار بر بحران ســوریه این است که باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬رئیس جمهــور امریکا ماه های اخری اســت که در‬ ‫کاخ ســفید حضور دارد و در این مدت تــاش دموکرات ها‬ ‫این اســت که بتوانند به نوعی بحران سوریه را سروسامان‬ ‫بدهند‪ .‬زیرا در این صورت این مســاله به عنوان یک برگ‬ ‫برنده برای دموکرات ها در انتخابات اتی ریاست جمهوری‬ ‫استفاده خواهد شد‪ .‬دوم اینکه این احتمال وجود دارد که‬ ‫دموکرات ها در مسائل منطقه ای با ایران همکاری بیشتری‬ ‫داشته باشند‪ .‬رسیدن به برجام که دستاورد ایران و امریکا‬ ‫بوده اســت می تواند به ابعاد دیگر همکاری ها و مذاکرات‬ ‫میان ایران و امریکا تسری پیدا کند‪.‬‬ ‫در مــورد ســوریه‪ ،‬روس هــا اخیــرا مذاکراتــی بــا‬ ‫امریکا یی ها داشــتند و پیشــنهاداتی به انها دادند که این‬ ‫پیشــنهادات مورد قبول واشــنگتن قرار نگرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫اختالفاتی که میان روســیه و امریکا وجــود دارد کماکان‬ ‫برقرار است‪.‬‬ ‫برخی مخالفان بشار اسد مانند نیروهای دموکراتیک‬ ‫کرد ســوریه و برخی اعراب که مورد حمایت امریکا هستند‬ ‫دســتاوردهایی را در عرصــه نظامــی داشــته اند‪ .‬در این‬ ‫میان جبهه حامیان اســد در اردیبهشت ماه پیشرفت هایی‬ ‫داشــتند اما در خرداد ماه تاحــدی تضعیف شــدند‪ .‬اخیرا‬ ‫برخی کشورهای دیگر مانند المان‪ ،‬فرانسه و انگلیس نیز‬ ‫ارتش هایشــان را برای کمک به ســوریه اعزام کرده اند‪.‬‬ ‫بنابراین با در نظر گرفتن مجموعه تحــوالت این احتمال‬ ‫مطرح می شود که روسیه با امریکا همکاری بیشتری داشته‬ ‫باشد‪ .‬در این شــرایط جمهوری اسالمی ایران نباید از روند‬ ‫تحوالت غافل بماند‪.‬‬ ‫در عین حــال محتمل اســت که روســیه نتواند این‬ ‫بازی را تــا انتها ادامه بدهد و همکاری هایــش با امریکا در‬ ‫اســامی ایران در سه سال گذشــته دچار چالش و ضعف‬ ‫بوده و روابط ایران با برخی کشــورهای عربی منطقه دچار‬ ‫مشکل شده است‪ .‬امروزه روابط ایران با عربستان قطع شده‬ ‫است‪ ،‬با امارات و بحرین روابط را کاهش داده ایم و تقریبا‬ ‫با تمامی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس مشکل‬ ‫داریم‪ .‬فقط با عمان مشکل خاصی نداریم‪ .‬در نهایت نیز‬ ‫ن همکاری اسالمی مشکالتی ایجاد شد و در انجا‬ ‫در سازما ‬ ‫برخی بندهای ضدایرانی را اعمال کردند‪.‬‬ ‫در مورد سوریه‪ ،‬اگرچه ایران در مذاکرات بین المللی‬ ‫حضور داشت اما حضور ایران به بحث فعالیت حوزه عربی‬ ‫مربوط نمی شــد و دلیل حضور ایران در ایــن مذاکرات به‬ ‫حصول برجام بازمی گــردد‪ .‬ایران در دولت پیشــین نیز با‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫خداحافظی با دیپلمات انقالبی‬ ‫چرا حسین امیرعبداللهیان برکنار شده است؟‬ ‫حسن هانی زاده‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تغییر و تحوالت در دســتگاه وزارت خارجــه ایران و‬ ‫تغییر مهره کلیدی در امور کشــورهای عربــی و افریقایی‬ ‫یعنی جایگزینی حسین جابری انصاری‪ ،‬سخنگوی پیشین‬ ‫وزارت خارجه به جای حسین امیرعبداللهیان از چند منظر‬ ‫قابل بررسی است و برکناری حسین امیر عبداللهیان از سمت‬ ‫معاونت عربی افریقایی وزارت امور خارجه جای تامل دارد‪.‬‬ ‫در ســال های اخیر‪ ،‬وزارت امور خارجه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در سمت معاون عربی و افریقا‪ ،‬شاهد یک دیپلمات‬ ‫انقالبی بود که در تاریخ ســی ام خرداد ‪ ،95‬به مسئولیتش‬ ‫در این سمت از ســوی وزیر امور خارجه دولت دکتر حسن‬ ‫روحانی پایان داده شد‪ .‬حسین امیرعبداللهیان از نیروهای‬ ‫ارزشی باقی مانده در وزارت خارجه تلقی می شود که مواضع‬ ‫ایشان در رابطه با مســاله خاورمیانه مخصوصا در رابطه با‬ ‫موضوع بحران سوریه‪ ،‬یمن و عراق‪ ،‬مواضعی نزدیک به‬ ‫اصولگرایان بود و افکار این دیپلمات تحت تاثیر گفتمان‬ ‫انقالب اســامی شــکل گرفته اســت‪ .‬او همواره تالش‬ ‫کرده تا در خصوص بحران های منطقه ای مواضعی کامال‬ ‫انقالبی اتخاذ کند بنابراین با وجودی که جابه جایی نیروها‬ ‫و جایگزینی نیروهای جدیدتر در دستگاه های دولتی امری‬ ‫طبیعی است اما به نظر می رسد در برکناری امیرعبداللهیان‬ ‫فشــار برخی قدرت های خارجی به دســتگاه دیپلماســی‬ ‫ بی تاثیر نبوده است‪.‬‬ ‫در این میان به نظر می رسد بعد از دیدار ‪ 70‬دقیقه ای‬ ‫محمدجــواد ظریــف و جــان کری وزیــر خارجه ایــران و‬ ‫وزیر خارجــه امریکا مســائلی مطرح شــد که پــس از ان‬ ‫امیرعبداللهیان به طور ناگهانی برکنار شد؛ هرچند از سه ماه‬ ‫گذشته تاکنون موضوع برکناری حسین امیرعبداللهیان در‬ ‫مدار توجه رســانه های داخلی قرار گرفته بود‪ .‬کشورهای‬ ‫غربی و امریکا بارها از مواضــع انقالبی امیرعبداللهیان در‬ ‫رابطه با شورای همکاری خلیج فارس و بحران های سوریه‪،‬‬ ‫یمن و عراق ابراز گالیه کرده بودند و به همین دلیل برکناری‬ ‫اقای امیرعبداللهیان این گمانه زنی را تقویت کرده اســت‬ ‫که دستگاه دیپلماسی ایران چینش مهره های موثر خود را‬ ‫تحت تاثیر قدرت های غربی انجام می دهد‪.‬‬ ‫با این حــال در ایــن رابطه که دســتگاه دیپلماســی‬ ‫در خصوص بحران ســوریه‪ ،‬یمــن و عــراق نمی تواند به‬ ‫تنهایی تصمیــم بگیرد هیچ شــکی وجود نــدارد؛ به بیان‬ ‫دیگــر وزارت خارجه در بحــران ســوریه و همچنین عراق‬ ‫و یمن تصمیم گیرنــده نهایی نیســت و نهادهای دیگری‬ ‫مانند شــورای عالی امنیت ملی‪ ،‬سپاه پاســداران انقالب‬ ‫اســامی و باالتــر از همه رهبــر معظم انقالب اســامی‬ ‫در خصــوص بحران هــای منطقــه ای و انچه بــه امنیت‬ ‫ملی پایدار ایران ارتباط دارد‪ ،‬تصمیم گیرنده هســتند‪ .‬در‬ ‫خصوص بحران های عراق‪ ،‬سوریه و یمن اساسا دستگاه‬ ‫دیپلماســی ایران صالحیت تصمیم گیری نهایی را ندارد و‬ ‫شورای عالی امنیت ملی در این گونه بحران ها مخصوصا‬ ‫خاورمیانه معموال تصمیم گیرنده نهایی است‪ .‬بنابراین تغییر‬ ‫شخصیت ها در دستگاه دیپلماسی در حوزه خاورمیانه تاثیر‬ ‫چندانی ندارد‪ ،‬اما در ســایر حوزه ها ممکن است روش ها و‬ ‫شیوه ها تغییر کند‪ .‬در عین حال حسین جابری انصاری که‬ ‫به عنوان معاون وزیر خارجه در امــور خاورمیانه جایگزین‬ ‫امیرعبداللهیان شده از دیپلمات های کارکشته و از جانبازان‬ ‫دفاع مقدس تلقی می شــود که امید می رود سیاست های‬ ‫امیر عبداللهیان را ادامه بدهد و تابع جریان های سازشکار‬ ‫در دســتگاه دیپلماســی نباشــد‪ .‬به همین دلیــل برکناری‬ ‫امیرعبداللهیان نارضایتی نیروهای ارزشــی را در کشور به‬ ‫همراه داشــت و انتظار می رود که دســتگاه دیپلماســی از‬ ‫تجربیات ایشان در حوزه خاورمیانه استفاده کند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر از انجایی کــه اساســا موضع گیری‬ ‫رســانه ای اقای امیرعبداللهیان یــک موضع گیری کامال‬ ‫انقالبی و اصولگرایانه است‪ ،‬این مســاله با سیاست های‬ ‫رسانه ای وزارت امور خارجه هماهنگی ندارد‪.‬‬ ‫امیرعبداللهیــان از دیپلمات هایــی اســت کــه در‬ ‫طول دو دهه گذشــته نقش فعالی در مســائل خاورمیانه و‬ ‫خلیج فارس ایفا کرده اســت‪ .‬او در زمان ســفارت خود در‬ ‫بحرین توانســت در برابر تحرکات مشــکوک این کشــور‬ ‫ایســتادگی کند‪ .‬همچنین در بحران حمله امریکا به عراق‬ ‫در ســال ‪ 2003‬و بحران ســوریه و یمن‪ ،‬امیرعبداللهیان‬ ‫مواضعی کامال اصولی و شفاف اتخاذ کرده بود‪.‬‬ ‫امیرعبداللهیــان در بحران های منطقه ای مواضعی‬ ‫اتخاذ می کرد که به مواضع رهبر معظم انقالب اسالمی و‬ ‫نیروهای ارزشی ایران بسیار نزدیک بود‪ .‬به همین دلیل او‬ ‫از جمله نیروهای معتقد به ارزش ها و اصول انقالب اسالمی‬ ‫در دستگاه دیپلماسی تلقی می شد‪ .‬بنابراین اختالف دیدگاه‬ ‫ایشــان با برخی طیف هــای موجــود در وزارت خارجه در‬ ‫خصوص بحران سوریه کامال مشهود است‪.‬‬ ‫اکنون نیز سمتی که به امیرعبداللهیان داده شده یعنی‬ ‫مشاور وزیر خارجه یک سمت ظاهری و تشریفاتی است؛‬ ‫درواقع مشاورت اساسا در جمهوری اسالمی ایران به عنوان‬ ‫یک شغل پایدار تلقی نمی شود و در ادبیات سیاسی ایران‬ ‫معموال هرگاه بخواهند شخصیتی را محترمانه کنار بگذارند‬ ‫او را در پســت مشــاورت قــرار می دهنــد‪ .‬همچنین هرگز‬ ‫مشورتی با چنین شخصیت هایی صورت نمی گیرد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد اگر دیدگاه های امیرعبداللهیان در‬ ‫خصوص بحران سوریه و عراق با روند بیشتری ادامه پیدا‬ ‫کند این مساله از نقاط قوت وزارت خارجه خواهد بود اما اگر‬ ‫بخواهند در دستگاه دیپلماسی به نوعی در رابطه با بحران‬ ‫سوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬عراق و بحرین سازش هایی با غرب صورت‬ ‫دهند بدون شک دستگاه دیپلماسی دچار انزوای سیاسی‬ ‫خواهد شد و از مواضع ارزشی خود دور خواهد شد‪.‬‬ ‫در مورد سوریه ممکن است به رفتن بشار اسد رضایت‬ ‫دهند که دستگاه دیپلماسی ایران در این صورت از مواضع‬ ‫اصولی خود فاصله بســیاری گرفته اســت و این اصال در‬ ‫راستای منافع ملی کشور نیست‪.‬‬ ‫حسین جابری انصاری هم‬ ‫از نیروهای انقالبی‬ ‫وزارت خارجه است‬ ‫بین الملل‬ ‫وزارت خارجه می خواهد بر مسائل منطقه متمرکز شود‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی خرم‪ ،‬مشاور اسبق وزیر خارجه‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫عرصه منطقه ای و چه بین المللی بود؟‬ ‫همان طور که مشخص اســت باتوجه به حصول‬ ‫برجام‪ ،‬وزارت خارجه ایران به دنبال تمرکز بیشتر بر مسائل‬ ‫منطقه ای است‪.‬‬ ‫پس از اعالم جابه جایی اقای امیر عبداللهیان از‬ ‫حوزه معاونت عربــی و افریقایی وزارت خارجی‪،‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ارزیابی شما درباره این تغییرات و جابه جایی ها در‬ ‫وزارت خارجه ایران چیست؟ چرا این تغییرات در‬ ‫این برهه از زمان انجام گرفت؟‬ ‫زمانی کــه محمد جــواد ظریف در دولــت یازدهم‬ ‫سکان وزارت خارجه را در دست گرفت تا دو‪ ،‬سه سال اول‪،‬‬ ‫بیشتر به مساله هسته ای ایران و تالش برای دستیابی به‬ ‫توافق هسته ای با ‪ 5+1‬و لغو تحریم ها پرداخت ‪ .‬در طول‬ ‫این مدت فرصت الزم و مناســب برای انجــام این تغییر و‬ ‫تحول ها به وجود نیامده بود‪ .‬بر همین اساس ممکن است‬ ‫اکنون‪ ،‬پس از حل مساله هســته ای ایران فرصتی ایجاد‬ ‫شده باشــد که وزیر خارجه کشــورمان به مســائل داخلی‬ ‫وزارتخانــه بپــردازد‪ .‬همچنین با حصول تواق هســته ای‬ ‫فرصت هایی در عرصه منطقه ای و بین المللی به نفع ایران‬ ‫ایجاد شــده که در پرتو این فرصت ها می توان دیپلماسی‬ ‫ش برد‪ .‬اکنون این احتمال نیز وجود دارد که پس‬ ‫ایران را پی ‬ ‫از اجرای برجام‪ ،‬بر اساس شــرایط حاکم مقامات ایرانی از‬ ‫جمله حسن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان به این نتیجه‬ ‫رسیده باشند که درهایی به سوی ایران در سطح منطقه باز‬ ‫ن مذاکرات دیپلماتیک را با کشورهای‬ ‫شده باشــد که بتوا ‬ ‫منطقه گسترش داد‪ .‬ممکن اســت تغییرات نه تنها در این‬ ‫حوزه بلکه در دیگر حوزه های وزارت خارجه در اینده نزدیک‬ ‫انجام گیرد‪ ،‬البته این به معنای مرمت کردن این وزارتخانه‬ ‫در اخرین دوره دولت تدبیر و امید است‪.‬‬ ‫ایا شرایط منطقه ای باعث انجام چنین تغییراتی‬ ‫در وزارت خارجــه به خصوص در حــوزه معاونت‬ ‫شده است؟‬ ‫ممکن اســت تا حــدودی شــرایط منطقــه ای و‬ ‫بحران های موجود مانند یمن‪ ،‬عراق و ســوریه تاثیر گذار‬ ‫باشد اما این امکان وجود دارد تغییرات به هر دلیلی انجام‬ ‫گرفته باشد‪.‬‬ ‫پــس از این تغییــرات ایا می توان شــاهد تغییر‬ ‫رویکرد ایــران در حوزه سیاســت خارجی چه در‬ ‫تغییرات اخیر در وزارت خارجه که برخی‬ ‫محافل از ان به عنوان خانه تکانی یاد کرده اند‪ ،‬‬ ‫این سوال را در ذهن ایجاد می کند که ایا نتیجه‬ ‫این تغییرات بــه ایجــاد تحــوالت در رویکرد‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در منطقه می انجامد‬ ‫یا خیر؟ و اگر چنین اســت‪ ،‬ایــن تغییر در چه‬ ‫جهتی خواهد بود؟‬ ‫با این حــال در فروردین ماه ســال جاری‬ ‫شایعه خداحافظی امیرعبداللهیان از معاونت‬ ‫وزارت خارجه مطرح شده بود و تا حدودی این‬ ‫تغییرات قابل پیش بینی بود‪.‬‬ ‫در این میــان برخــی از مخالفــان دولت‬ ‫روحانــی نیــز جابه جایــی امیرعبداللهیان را‬ ‫ دلیلی برای انتقاد شــدید از سیاست خارجی‬ ‫کشور به خصوص رویکرد محمد جواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیر خارجه کشــورمان در دولت تدبیر و امید‬ ‫ی عجیب‬ ‫قرار دادنــد‪ ،‬انها این تغییــر را اقدام ‬ ‫و قابل تامل دانســتند‪ .‬علی خرم‪ ،‬کارشناس‬ ‫روابط بین الملل در گفت وگو با هفته نامه مثلث‬ ‫تاکید کرد کــه باتوجه به مذاکرات هســته ای‬ ‫فرصت الزم برای این تغییرات به وجود نیامده‬ ‫بود اما اکنون پــس از حصول ایــن توافق این‬ ‫فرصت به وجود امــد و ایــن جابه جایی انجام‬ ‫شد‪.‬‬ ‫گمانه زنی ها و شایعات مختلفی درباره این مساله‬ ‫بیان شد‪ .‬هر یک از جناح های طرفدار و مخالف‬ ‫دولت این مســاله را از نگاه خود مورد بررســی و‬ ‫واکاوی قــرار دادند‪ .‬حتی برخــی از روزنامه ها از‬ ‫امیر عبداللهیــان به عنــوان دیپلمــات مقاومت‬ ‫یاد کــرده و در مقابــل برخی نیز ایــن تغییرات را‬ ‫«جابه جایی هــای مرســوم و قابــل پیش بینی»‬ ‫خواندند‪ ،‬ارزیابی شما در این باره چیست؟‬ ‫شــاید قرار بود که این جابه جایی ها در سال اول‪،‬‬ ‫به هنگام عهده گیــری وزارت خارجه انجــام می گرفت اما‬ ‫به دلیل مشــغله های موجــود درباره مذاکرات هســته ای‬ ‫با غرب‪ ،‬این اتفاق بــه تعویق افتاد‪ .‬همچنیــن باتوجه به‬ ‫اینکه اکنون در ســطح منطقه ای چالش هایی به خصوص‬ ‫در روابط ایران و عربســتان و کشورهای حوزه خلیج فارس‬ ‫وجود دارد‪ ،‬وزارت خارجه ایران پس از دستیابی به موفقیت‬ ‫بزرگ در مساله هسته ای با غرب به این نتیجه رسیده است‬ ‫که می تواند در این حوزه نیز مســائل را حل کرده و تنش ها‬ ‫را به حداقل برســاند‪ .‬بنابراین تمرکز خــود را بر این منطقه‬ ‫افزایش داده است‪.‬‬ ‫همچنین این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که اکنون‬ ‫باتوجه به افزایش روز افزون درگیری ها و کشتار غیرنظامیان‬ ‫در بحران های یمن‪ ،‬سوریه و عراق به نظر می رسد که نیاز‬ ‫به اتخاذ نقش فعال تر مشاهده می شود‪ .‬البته باید این نکته‬ ‫را یاداور شد که ممکن است رویکردی در برهه ای از زمان‬ ‫بهترین رویکرد باشد اما در مقطع زمانی دیگری نیاز به تغییر‬ ‫رویکرد احساس شود‪.‬‬ ‫بر اساس همین مساله به نظر می رسد که تغییر چهره‬ ‫می تواند بــر نگاه منطقه ای اثر مثبت داشــته باشــد و این‬ ‫اثر مثبــت بتواند به حل بن بســت های موجــود در منطقه‬ ‫به خصوص در مبارزه با تروریســم و گروه های تروریســتی‬ ‫به خصوص داعش کمک کند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫فراز و فرود فلوجه‬ ‫بین الملل‬ ‫فلوجهازتوابعاستاناالنباربزرگتریناستانعراقاستکهدرفاصله‪ 50‬کیلومتریشمالبغداد‬ ‫قراردارد؛شهریکهچندیپسازحملهایاالتمتحدهبهعراقوسقوطصدامبهصحنهنزاعودرگیری‬ ‫تبدیلشد‪،‬که تابهامروزبانشیبوفرازهایفراوانیادامهداشتهوتبدیلبهیکیازپایگاه هایاصلی‬ ‫گروهتکفیریوتروریستیشدهاست؛اکنوننیزچندیاستدولتوارتشعراقعملیاتیراباهمکاری‬ ‫نیروهایمردمی جهتبازپس گیریاینمنطقهراهبردیاغازکرده اندکهنتیجهانازادسازیفلوجهو‬ ‫بخش هایقابلتوجهیازاستاناالنباربودهاست‪.‬‬ ‫چگونهقلبتروریست هایداعشیازکارافتاد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫پیش درامد ازادسازی موصل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫پسازمدت هاانتظارسرانجامدرماهرمضان‪،‬عملیات‬ ‫ارتش و نیروهــای مردمی عراق به بار نشســت و فلوجه که‬ ‫از ان بــه قلب تروریســم در عراق یاد می شــود‪ ،‬از دســت‬ ‫تروریســت های تکفیری ازاد شــد‪ .‬این گــزارش‪ ،‬به این‬ ‫موضوع اختصاص دارد که فلوجه اساسا چرا اهمیت دارد؟‬ ‫و عملیات ازادسازی ان چگونه انجام شد‪.‬‬ ‫فلوجهدراعتراضاتقبایلبهعملکرددولتمالکی‬ ‫در سال ‪ 2012‬میالدی در کنار الرمادی محوریت‬ ‫مجددی پیــدا کرد‪ .‬تــا اینکه ائتــاف بعثی ها با‬ ‫گروه های تکفیری اســامی جریان داعش را به‬ ‫وجود اورد‪ .‬همین همراهی موجب شد تا داعش‬ ‫بدونجنگفلوجهرابهدستبگیرد‬ ‫عادت کرده ایم به اینکه هر روستا و شهری که از دست‬ ‫تروریست ها چه در ســوریه و چه عراق ازاد می شود‪ ،‬بدون‬ ‫هیچ گونه تاملی شاهد سیل گزارش ها و تحلیل ها باشیم که‬ ‫منطقه یاد شده را دارای موقعیت اســتراتژیک و ازادسازی‬ ‫ان را مقدمه شکســت کامل طرف مقابــل توصیف کنیم؛‬ ‫خواه الرمادی باشــد‪ ،‬خواه نبل الزهــرا‪ ،‬قلمون یا مثل این‬ ‫بار فلوجه‪ .‬گویا گزارش ها یکی اســت فقط نام مناطق ازاد‬ ‫شده در انها جایگزین شده است‪ .‬البته این به معنای نادیده‬ ‫گرفتن رویداد مذکور نیست و بی گمان برای ازادسازی هر‬ ‫وجب مناطق تحت کنترل تروریست ها‪ ،‬خون ده ها نظامی و‬ ‫غیرنظامی ریخته شده و هزینه هنگفت انسانی و غیرانسانی‬ ‫بر دوش کشورهای درگیر در میدان نبرد تحمیل شده است‪.‬‬ ‫انچه این مطلب درپی ان بوده‪ ،‬نگاه واقعی به رویداد است‪.‬‬ ‫ان شامل (العیایشــه‪ ،‬البوذهیبه و البوسهیل والبو فیاض)‬ ‫است‪ .‬فلوجه به دلیل اهمیت مذهبی ان‪ ،‬لقب شهر مساجد‬ ‫را به خود گرفته که گفته می شود بین ‪ 135‬الی ‪200‬مسجد‬ ‫در ان وجود دارد‪.‬‬ ‫این منطقه یکی از اساســی ترین مناطــق داعش در‬ ‫عراق به شــمار می رود‪ .‬داعش از طریــق فلوجه‪ ،‬عملیات‬ ‫تروریستی انتحاری و غیر انتحاری در صالح الدین و حاشیه‬ ‫فرات و حتی در شــهر هیت و حدیث ه در مرکــز االنبار انجام‬ ‫می دهد‪ .‬گفته می شود اغلب حمالت خونین تروریستی در‬ ‫شهرک صدر از فلوجه سازماندهی می شد‪.‬‬ ‫دراهمیتفلوجهتحلیل هایبیشمارینوشتهشدهکه‬ ‫یکی ان را شریان تروریسم و دیگری ان را محل ساماندهی‬ ‫حمالتبهبغدادوغیرهخواندهاستامااگربخواهیمنگاهی‬ ‫واقع بینانه به فلوجه داشــته باشــیم باید بدانیم که اهمیت‬ ‫فلوجه شــاید بیش از انکه به موقعیت جغرافیایی ان باشد‪،‬‬ ‫به جایگاه مشــروعیت بخش ان اســت‪ .‬مخالفت فلوجه و‬ ‫اهالیش سابقه ای طوالنی دارد‪ .‬اهالی فلوجه بین سال های‬ ‫‪ 1920‬الی ‪1941‬میالدی دو بار علیه نیروهای انگلیســی‬ ‫جنگیدند‪ .‬فلوجه با وجود اینکه موطن فرماندهان ارشد رژیم‬ ‫بعث و نیروهای معروف به فدائیان صدام بود علیه رژیم بعث‬ ‫نیز جنگید و سرکوب شد‪ .‬یکی از این جنگ ها‪ ،‬جنگ محمد‬ ‫مظلوم الدلیمی در دهه ‪ 90‬میالدی اســت که نهایت این‬ ‫جنبش‪ ،‬سرکوب و قلع و قمع شدید مردم فلوجه بود‪.‬‬ ‫فلوجه به واســطه این ســابقه مبارزاتی‪ ،‬پرســتیژی‬ ‫ملی پیدا کــرد‪ .‬با حمله نیروهای ائتالف به عراق در ســال‬ ‫‪2003‬میالدی‪ ،‬فلوجه بــار دیگر با قرار گرفتــن در محور‬ ‫مقدمه‬ ‫فلوجه؛ قلب تروریسم در عراق‬ ‫فلوجه در اســتان االنبار قرار دارد‪ .‬در شــرق االنبار‪،‬‬ ‫الرمادی واقع شده و از شــمال تا امتداد رود فرات و منطقه‬ ‫جوالن تا مرزهای ســوریه امتداد پیــدا می کند‪ .‬این بخش‬ ‫شــامل بیشــتر شــهرها و مناطق غربی عراق بوده و محور‬ ‫اساســی ارتباط این کشــور بــا اردن ســوریه و عربســتان‬ ‫اســت‪ .‬فلوجه در ‪ 60‬کیلومتری بغداد از غرب این شــهر و‬ ‫مشــرف به ورودی شــمالی کربال ســت‪ .‬این شهر‪ ،‬محل‬ ‫حضور قبایل عراقی نام اشنایی همانند قبایل الدلیم شامل‬ ‫(البو علــوان‪ ،‬المحامده‪ ،‬الفالحات‪ ،‬الحالبســه‪ ،‬البونمر‬ ‫والبوفهد) و الجمیله‪ ،‬والجبور و الکبیســات‪ ،‬البوعیســى‪،‬‬ ‫العزه‪ ،‬الجنابی هــا‪ ،‬زوبع‪ ،‬قبیله بنی تمیم و زیرشــاخه های‬ ‫انچه«مقاومت اهل ســنت عراق» در مقابل اشــغالگران‬ ‫خوانده می شد خبرساز شد‪ .‬اگرچه در ابتدا به دلیل اکثریت‬ ‫اهل سنت و ترکیب انسانی یکدست‪ ،‬کمتر شاهد ناامنی و‬ ‫شورش و غارت شد‪ ،‬اما کشــتار معترضانی که در اعتراض‬ ‫به اشغال منازل و مدارس توسط نیروهای امریکایی تجمع‬ ‫کرده بودند در همان ســال‪ ،‬جرقه اصلی شــروع جنگ در‬ ‫فلوجه را زد‪ .‬در ان اعتراض‪ 17 ،‬عراقی کشته و ‪ 30‬تن دیگر‬ ‫ی شدند‪ .‬بدین ترتیب هسته های اولیه‬ ‫از اهالی فلوجه زخم ‬ ‫گروه های مســلح برای جنگ علیه نیروهای امریکایی در‬ ‫فلوجه شکل گرفت و اولین موفقیت انها نیز سرنگونی یک‬ ‫بالگرد امریکایی و کشته شدن ‪ 16‬ســرباز و مجروح شدن‬ ‫‪ 26‬تن دیگــر در ‪2‬اکتبر ‪ 2003‬بود‪ .‬گروه های مســلح‪ ،‬در‬ ‫‪31‬مارس‪2004‬میالدی‪ ،‬چهار تن از اعضای شرکت بالک‬ ‫واتر را کشتند و اجســاد انان را از پلی مشرف بر فرات که به‬ ‫پل بلک واتر معروف شــد اویزان کردند‪ .‬بــا این اقدامات‪،‬‬ ‫این بار نیز نام فلوجه با ملی گرایی عراقی و میهن پرســتی و‬ ‫ارزش های این چنینی مورد توجه قرار گرفت‪ .‬تا اینکه جنگ‬ ‫نیروهای ائتالف علیه فلوجه رسما اغاز شد و فلوجه در مرکز‬ ‫توجه قرار گرفت‪ .‬جنگی که به رغم اعالم پایان یافتنش در‬ ‫همان سال‪ ،‬می توان گفت تا ســال ‪2007‬میالدی ادامه‬ ‫یافت‪ .‬با خروج نیروهای ائتالف‪ ،‬فلوجه بدلیل سابقه ای که‬ ‫در مخالفت کسب کرده بود‪ ،‬حالتی از نیمه خودمختاری را‬ ‫تجربه کرد بدین گونه که دولت مرکزی عراق‪ ،‬می دانســت‬ ‫که نقطه درد‪ ،‬فلوجه اســت‪ ،‬اما ترجیح می داد بر ان دست‬ ‫نگذارد‪ .‬فلوجه در اعتراضات قبایل به عملکرد دولت مالکی‬ ‫در سال ‪ 2012‬میالدی در کنار الرمادی محوریت مجددی‬ ‫پیدا کرد‪ .‬تا اینکــه ائتالف بعثی ها بــا گروه های تکفیری‬ ‫اســامی جریان داعش را به وجــود اورد‪ .‬همین همراهی‬ ‫موجب شد تا داعش بدون جنگ فلوجه را به دست بگیرد‪.‬‬ ‫داعش که از حمایت جمع زیادی از درون این شــهر‬ ‫برخوردار بود‪ ،‬در سال ‪ ،2014‬بدون هیچ گونه حمله و تنها‬ ‫با کمک حامیان خود در شهر به مرکز پلیس حمله و سپس‬ ‫شهر را تصرف کرد‪ .‬پس از ان فلوجه به عنوان اصلی ترین‬ ‫پایگاه داعش مطرح شد‪ .‬فلوجه هر چند از مدت ها پیش در‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫محاصره ارتش عراق قرار داشت‪ ،‬اما وجود ناارامی در دیگر‬ ‫شــهرهای عراق و اختالف نظرهای داخلــی‪ ،‬منطقه ای و‬ ‫بین المللی در خصوص نیروهای شرکت کننده در عملیات‬ ‫ازادســازی‪ ،‬موجب شــد تا عملیات ازاد ســازی فلوجه به‬ ‫تاخیربیفتد‪.‬‬ ‫عملیات ازادسازی فلوجه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫پس از ماه ها اختالف نظر میان جریان های سیاسی‬ ‫داخلی عراق‪ ،‬بحــران اعتراضات صدری هــا و همچنین‬ ‫فشارهای خارجی در مورد نیروهای شرکت کننده در عملیات‬ ‫ازادســازی‪ ،‬باالخره در ‪21‬می ‪ ،2016‬عملیات با مشارکت‬ ‫نیروهایعشایرسنیدرکناربسیجمردمی‪،‬ارتش‪،‬نیروهای‬ ‫مبارزه با تروریسم و نیروهای فدرال عراق‪ ،‬مستشاران ایرانی‬ ‫و پشتیبانی هوایی شروع شد‪.‬‬ ‫گفته می شود برای پرهیز از انچه در جریان ازادسازی‬ ‫برخی مناطق اهل سنت روی داد‪ ،‬حیدر العبادی‪ ،‬به صورت‬ ‫مستقیم روند عملیات و شرایط انسانی حاکم بر عملیات را‬ ‫تحت نظر گرفت و به صورت میدانــی عملکرد یگان های‬ ‫نظامی‪ ،‬روند ارسال کمک های بشردوســتانه و حمایت از‬ ‫شهروندان را پیگیری کرد‪ .‬نیروهای عراقی‪ ،‬از چندین محور‬ ‫عملیات را اغاز کردند‪ .‬مهمترین این محورها‪ ،‬محور شهر‬ ‫الکرامه در شمال شرق فلوجه شــامل الکرامه‪ ،‬الشهابی‪،‬‬ ‫الصقالویه و الصبیحات‪ ،‬محور کارخانه الحراریات در شرق‬ ‫و محور کارخانه سیمان از جنوب بودند ‪ ،‬اگرچه حمالتی نیز‬ ‫از غرب و شمال غرب انجام شــد‪ .‬در ‪26‬می‪ ،‬ارتش عراق‬ ‫ازادسازی الکرامه را اعالم کرد و پیشروی ها به سمت فلوجه‬ ‫ادامه یافت‪ .‬ارتش عراق همچنین سد جنوب شهر فلوجه و‬ ‫منطقه الهیتاویین این شهر را از تروریست ها پاکسازی کرده‬ ‫ومنطقهالشیتیکهتحتمحاصرهبودراهدفگرفت‪.‬گفته‬ ‫می شــود ارتش عراق با هدایت اب سد جنوب شهر فلوجه‬ ‫به ســوی چند تونلی که داعش در این شهر حفر کرده بود‪،‬‬ ‫توانست این تونل ها را تخریب کند‪ .‬سیطره داعش بر سد‬ ‫جنوب شهر فلوجه باعث نگرانی مردم استان های مرکزی و‬ ‫جنوبی عراق درباره محرومیت خود از اب رودخانه فرات شده‬ ‫بود‪ ،‬ولی ارتش توانست تروریست های داعشی را سرکوب و‬ ‫شو قوس فراوان‬ ‫این سد را به کنترل خود در اورد‪ .‬پس از ک ‬ ‫باالخره در‪17‬ژوئن‪ ،‬فلوجه ازاد شد‪ .‬در پی ازادی شهر فلوجه‬ ‫ هادی العامری‪ ،‬فرمانده نیروهای مردمی عراق گفت ‪« :‬ما‬ ‫به عهد و پیمان خود وفا کردیم و وارد فلوجه شدیم‪ .‬ما سر‬ ‫افعی(داعش) را قطع کردیم‪ ».‬حیدر العبادی‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫عراق عصر جمعه‪ ،‬ازادی شــهر فلوجه در استان االنبار را‬ ‫رسما اعالم کرد ؛ رویدادی که با ارســال پیام های تبریک‬ ‫منطقه ای و بین المللی همراه شد‪ .‬واقعیت امر اما این است‬ ‫که عراق تا پیــروزی نهایی زمان زیــادی الزم دارد‪ .‬زمانی‬ ‫که باید با توافق بین المللی و منطقه ای همراه شود چراکه‬ ‫ازادسازی موصل به عنوان ایستگاه اخر‪ ،‬جدای از انکه مورد‬ ‫توجه محافل منطقه ای از جمله ترکیه‪ ،‬عربستان و دیگران‬ ‫است انجامش شیپور جدایی طلبی کردستان عراق و نزاع بر‬ ‫سر مناطق مورد اختالف و موضوع مسکوت گذاشته شده‬ ‫همه پرسی را به صدا در خواهد اورد‪.‬‬ ‫گفته می شــود بــرای پرهیــز از انچه در‬ ‫جریــان ازادســازی برخی مناطــق اهل‬ ‫ســنت روی داد‪ ،‬حیــدر العبــادی‪ ،‬بــه‬ ‫صورت مســتقیم روند عملیات و شرایط‬ ‫انســانی حاکم بر عملیــات را تحت نظر‬ ‫گرفــت و بــه صــورت میدانــی عملکرد‬ ‫یگان های نظامی‪ ،‬روند ارسال کمک های‬ ‫بشردوســتانه و حمایت از شهروندان را‬ ‫پیگیری کرد‬ ‫بین الملل‬ ‫تغییر پایتخت خالفت اسالمی‬ ‫داعشپسازازادسازیفلوجهبهچهسرنوشتیدچارمی شود؟‬ ‫دکتر حسین ابراهیم نیا‬ ‫‪2‬‬ ‫پژوهشگر میهمان مرکز مطالعات خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فلوجه از توابع اســتان االنبار بزرگترین استان عراق‬ ‫است که در فاصله ‪ 50‬کیلومتری شــمال بغداد قرار دارد؛‬ ‫شــهری که چندی پس از حمله ایاالت متحــده به عراق و‬ ‫ســقوط صدام به صحنه نزاع و درگیری تبدیل شــد‪ ،‬که تا‬ ‫به امروز با نشــیب و فرازهای فراوانی ادامه داشته و تبدیل‬ ‫به یکی از پایگاه هــای اصلی گروه تکفیری و تروریســتی‬ ‫شده اســت؛ اکنون نیز چندی اســت دولت و ارتش عراق‬ ‫عملیاتی را با همکاری نیروهای مردمی جهت بازپس گیری‬ ‫این منطقه راهبردی اغاز کرده اند که نتیجه ان ازادســازی‬ ‫فلوجه و بخش های قابــل توجهی از اســتان االنبار بوده‬ ‫است؛ لیکن این پرسش به میان می اید که سرانجام گروه‬ ‫تروریســتی نظیر داعش چه می شــود و بعد از شکست در‬ ‫این منطقه چــه نقطه دیگری از منطقه و یــا جهان را الوده‬ ‫خواهد کرد؟ اگر مبنا را بر این نکته قــرار دهیم که داعش‬ ‫و یا هر نام دیگری صرفــا با یک عملیــات نظامی از میان‬ ‫خواهد رفت‪ ،‬پس به چه دالیلــی در نهایت ایاالت متحده‬ ‫در سال ‪ 2008‬از ان منطقه خارج شد؟ در واقع با این فرض‬ ‫در تحلیــل و نتیجه گیری نهایــی به خطــا خواهیم رفت؛‬ ‫چراکه اساسا وضعیت انومی فوق در سپهر عمومی جوامع‬ ‫عرب خاورمیانه دارای عوامل ریشه ای است که با ترکیب‬ ‫متغیرهای «جهانی شدن» سرعت تغییرات افزایش پیدا‬ ‫کرده و هنجارهای سنتی گذشته به چالش کشیده و برخی‬ ‫را به این باور رسانده که به حاشیه رانده شده اند که در نتیجه‬ ‫ان زمینه فرسایش و اتحاد سیاسی‪ ،‬اجتماعی و‪ ...‬را پدید‬ ‫اورده و منجر به بروز تحوالت جهان عرب‪ ،‬تروریسم‪ ،‬جنگ‬ ‫مستقیم و غیر مستقیم‪ ،‬توافق های ناپایدار منطقه ای و‪...‬‬ ‫شــده اســت؛ بنابراین با ورود ارتش عراق و اغاز عملیات‬ ‫پاکسازی نمی توان مساله را خاتمه یافته تلقی کرد؛ گرچه‬ ‫داعش در عراق تضعیف می شــود ولی همچنــان در این‬ ‫کشــور حضور خواهد داشــت ولیکن به مناطــق دیگر نیز‬ ‫خواهد اندیشــید؛ چنانچه اکنون یکی از ان مناطق کشور‬ ‫لیبی است که به مراتب وضعیت بحرانی بیشتری نسبت به‬ ‫منطقه عراق و سوریه دارد؛ بنابراین شرایط نابهنجار فوق‪،‬‬ ‫زمینه ای ایجاد می کند که داعش به عنوان یک ســازمان‬ ‫تروریستی‪ ،‬رشد یافته تر از دیگر گروه ها عمل نماید و این‬ ‫توانایــی را بیابد که چالش هــا را کنترل و در پی ســناریوی‬ ‫تغییر مرکزیت خود باشــد؛ بنابراین این انتقــال به معنای‬ ‫خروج کامل از عراق و سوریه نیست‪ ،‬گرچه داعش فلوجه‬ ‫و مناطق غربی استان االنبار را از دست داده است؛ ولیکن‬ ‫همچنان مناطق شــمالی االنبار و استان نینوا را با مرکزیت‬ ‫موصل تحت کنترل دارد و همچنین برخی از قبایل عراقی‬ ‫در استان های ذکر شــده حامی داعش هستند؛ حال شاید‬ ‫برخی بیان دارند که داعش با شکســت در فلوجه متحمل‬ ‫خساراتی شدید مانند کاهش اعضاء‪ ،‬منابع مالی و مناطق‬ ‫تحت تصرف شده اســت؛ ولیکن داعش در این چند سال‬ ‫نشان داده است که گروهی به شــدت انتقام گیر است؛ در‬ ‫فاز نخســت این احتمال وجود دارد که بــا تقویت خود در‬ ‫موصل مانع از ادامه عملیات دولت عراق شود و در فاز دوم‬ ‫یعنی شکســت کامل و بازپس گیری موصل توسط ارتش‬ ‫ت داعش از مرحله جنگ مستقیم خارج شده و‬ ‫ممکن اســ ‬ ‫به جنگ های غیرمســتقیم روی بیاورد و با کشاندن جنگ‬ ‫به سطح خیابان های عراق در شهرهای مختلف به شکل‬ ‫همزمان توسط عوامل انتحاری و غیرانتحاری خود دولت‬ ‫عراق را وارد مرحله جدیدی از بحران مواجهه با تروریســم ‬ ‫کند‪ .‬بنابراین نباید دچار این توهم و خود بزرگ بینی شد که‬ ‫داعش به اسانی شکست خورده است‪ ،‬چراکه هیچ یک از‬ ‫عوامل ریشه ای موجود در عراق‪ ،‬سوریه و در سطح منطقه از‬ ‫میان نرفته است و سطح تعارضات در کشورهایی مانند عراق‬ ‫و سوریه همچنان باال و دولت ها اثر بخش نیستند؛ داعش‬ ‫با اگاهی نسبت به این موضوع سعی می کند به جهت اثبات‬ ‫وجود خود اقدامات و گام های بعدی خود را در نظر گیرد و با‬ ‫در دستور قرار دادن ادامه نفوذ خود به مناطقی که از سطح‬ ‫باالیی از فرقه گرایی برخوردارند از شکاف های قومی‪ ،‬دینی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬زبانی و اجتماعی بهره بــرداری نماید؛ بنابراین با‬ ‫نگاه بــه خاورمیانه و محیط پیرامون ان مناطق مســتعدی‬ ‫قابل مشــاهده است؛ کشــورهایی مانند لیبی‪ ،‬بخش های‬ ‫از مصر‪ ،‬نیجریه‪ ،‬سودان و ســومالی در قاره افریقا و سپس‬ ‫کشورهایی مانند افغانستان‪ ،‬تاجیکستان و حتی در برخی از‬ ‫تحلیل ها برخی از جزایر اندونزی در قاره اسیا بهترین مناطق‬ ‫به جهت ادامه حیات داعش هست؛ چنانچه به عنوان نمونه‬ ‫باید بیان داشــت که این گروه پس از شکست هایی که در‬ ‫منطقه عراق و سوریه داشته بر شدت عملیات های خود در‬ ‫لیبی افزوده اســت؛ این گروه حضور خود را در این کشور از‬ ‫شهر «درنه» اغاز و امروز به «ســرت» رسیده و موفق شده‬ ‫که تعدادی از گروه های داخلی را در شــهرهای «بنغازی»‬ ‫و «طرابلس» همراه خود ســازد و به اصطالح این گروه ها‬ ‫در بیعت با داعش هســتند؛ درواقع این گــروه همان مدل‬ ‫سوریه یعنی دوگانه النصره و داعش را در اینجا پیاده سازی‬ ‫می کنــد؛ بنابرایــن در عمــل عوامل ریشــه ای زمینه های‬ ‫سرریز شدن بحران عراق و ســوریه به دیگر مناطق جهان ‬ ‫که دارای پس زمینه ان هستند را فراهم کرده است؛ در این‬ ‫میان گروهی نظیر داعش برخالف ســلف سابق خود یعنی‬ ‫القاعده همواره به دنبال زمین اســت و تالش داشته در هر‬ ‫مکان جغرافیایی مستعد شــکاف های سیاسی و اجتماعی‬ ‫نفوذ کند و متصرفات زمینی داشته باشد؛ اکنون که داعش‬ ‫در منطقه شامات تحت فشار است ضرورت می بیند به جهت‬ ‫حفظ و بقای خود منطقه دیگــری را به عنوان پایگاه اصلی‬ ‫خودبرگزیند؛بنابراینازمیانسهمنطق هدرجهانیعنیلیبی‪،‬‬ ‫افغانستان و اسیای جنوب شرقی که داعش برای حضور در‬ ‫ان برنامه ریزی کرده‪ ،‬لیبی بیش از همه مستعد ورود به ان‬ ‫هست؛ به همین جهت داعش اکنون باتوجه به شکست در‬ ‫فلوجه تالش می کند بر اساس مولفه های ذیل حضور خود‬ ‫در لیبی تقویت و سطح امکان موفقیت خود را در این منطقه‬ ‫باتوجه به خالء ها افزایش دهد‪:‬‬ ‫الف‪ :‬مولفه های حرکت و تقویت در لیبی‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ فشــار نظامی روســیه در منطقه شــامات و احتمال‬‫فروپاشی این نیرو در ان منطقه؛‬ ‫ فشار دولت و ارتش عراق به داعش به جهت بازیابی‬‫نقش گذشته خود در میان مردم این کشور؛‬ ‫ خارج شــدن از مناطقی در عراق و سوریه باتوجه به‬‫اغاز عملیات های جدیــد نیروهای مردمی عــراق و ارتش‬ ‫سوریه؛‬ ‫ افزایش تالش های منطقه ای و بین المللی به جهت‬‫حل مساله سوریه؛‬ ‫ حدود‪ 50‬تن از رهبران داعش که عمدتا هم غیرعرب‬‫هستند با اســتقرار در ســالن اجالس «واگادوگو» در شهر‬ ‫سرت که بخش اعظمی از ان در زیرزمین هست زمینه های‬ ‫سازماندهی تشــکیالتی خود را فراهم می کنند؛ همچنین‬ ‫خبرهای تایید نشده ای مبنی بر زخمی شدن و خروج ابوبکر‬ ‫البغدادی از سوریه و رفتن به لیبی به گوش می رسد‪.‬‬ ‫ تضعیــف روحیه نیروهــای داعش؛ لیکــن رهبران‬‫می کوشــند با حضور در لیبی و دیگر مناطق جهان ســطح‬ ‫روحی نیروها را باال ببرند؛‬ ‫ استراتژی وسعت زمین داعش؛‬‫ب‪ :‬مولفه های افزایش سطح موفقیت داعش در لیبی‬ ‫و شمال افریقا‬ ‫ محیط اشوب زده لیبی؛‬‫ پیمان بستن برخی از گروه های تروریستی و افراطی‬‫در لیبی؛ (با شکست هایی که انصار الشریعه داشته‪ ،‬برخی‬ ‫از زیرشاخه های ان به داعش پیوستند‪).‬‬ ‫ بیعت «ابوبکر شیکاو» سرکرده بوکوحرام با داعش؛‬‫ نفت لیبی‪ ،‬در واقع انرژی پول هست و این منبع مالی‬‫نیز قدرت را برای داعش فراهم می اورد؛ (حضور در منطقه‬ ‫نفت خیز «برقه « در شرق لیبی)؛‬ ‫ وجود قبایل متعدد در لیبی که گرایش به داعش دارند‬‫و حتی برخی بیعت کرده اند؛‬ ‫ نبود نهادهای دولتی منســجم؛ (تــدوام اختالفات‬‫میــان دو دولــت طرابلــس و طبــرق به رغــم تالش های‬ ‫بین المللی به جهت برقراری تفاهم)؛‬ ‫ نزدیکی به صحرای مرکزی افریقا؛‬‫ بازی بازیگران منطقــه ای در لیبی به جهت افزایش‬‫اشوب؛‬ ‫ ترانزیت نیرو جهت مبارزه؛ همسایگی با کشورهایی‬‫که مســتعد جذب نیرو برای داعش هستند (تونس‪ ،‬مصر‪،‬‬ ‫مراکش‪ ،‬الجزایر و‪)...‬؛‬ ‫ همجواری با اروپا به جهت فعالیت (تنها حدود ‪350‬‬‫کیلومتر با لمپدوسا‪ ،‬جزیره ایتالیایی فاصله دارد)؛‬ ‫ ســاحلی بودن لیبی توان نیروی داعــش را افزایش‬‫می دهد؛‬ ‫در واقع باتوجه به مولفه های فــوق داعش به دنبال‬ ‫ان اســت که با ایجاد جبهه ای جدیــد در منطقه عالوه بر‬ ‫کاهش فشــار همچنان به طرفداران خود این حس را القا ‬ ‫ کند که منسجم و پابرجاســت و همچنین بر شکست های‬ ‫اخیر خود در مناطقی از عراق و ســوریه سرپوش بگذارد‪،‬‬ ‫عالوه بر ان نیروهای مخالف خود چه در سطح منطقه ای‬ ‫و بین المللی را با وســعت میدان جنگ به سمت فرسایش‬ ‫سوق دهد؛ بنابراین این تصادفی نیست که نخست داعش‬ ‫با انصار بیت المقدس به ســینا وارد شــده و سپس به لیبی‬ ‫برود؛ بنابراین در خاتمه باید ذکر کــرد تا زمانی که عوامل‬ ‫ریشــه ای در مناطقی از جهان خصوصــا در جوامع عرب‬ ‫منطقه خاورمیانه پابرجا اســت گروه هایی مانند داعش با‬ ‫هر نام و عنوان دیگر ظهور و بــروز یافته و عملیات خود را‬ ‫گســترش می دهند؛ بنابراین حمله نظامی به این شکل از‬ ‫گروه ها و از میان برداشتن مقطعی انان فقط بخشی از راه‬ ‫حل و یا به عبارتی پاک کردن صورت مســاله در مناطقی‬ ‫مانند خاورمیانه است‪.‬‬ ‫عملیاتدر‪ 69‬کیلومتریبغداد‬ ‫چرا عربستان از ازادسازی فلوجه نگران است؟‬ ‫احمد معنوی‬ ‫استاد ژئوپلتیک‬ ‫‪3‬‬ ‫باالخرهپسازقریببهدوسال‪،‬فلوجهیکیازمهمترین‬ ‫شهرهایسنی نشینعراقازدستداعشازادشد؛ازادی ای‬ ‫کهبهسادگیبهدستنیامدوامیدواریبسیاریوجودداردکه‬ ‫دیگربارازکنترلارتشودولتعراقخارجنشود‪.‬‬ ‫فلوجه شــهری اســت در اســتان االنبــار عــراق در‬ ‫‪۶۹‬کیلومتــری باختر بغــداد و در کرانه رود فــرات که غالب‬ ‫ساکنان این شهر را مسلمانان اهل تسنن تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫االنبار بزرگ ترین استان عراق در غرب این کشور قرار گرفته‬ ‫است‪.‬ایناستانمرزمشترکعراقباسهکشورسوریه‪،‬اردن‬ ‫و عربستان را تشکیل می دهد و از دیرباز از لحاظ ژئوپلتیکی‬ ‫از اهمیت باالیی برخوردار بوده است‪ .‬در باب اهمیت فلوجه‬ ‫بایدگفتکهدرزمانحکومتصدامحسین‪،‬فلوجهازمناطق‬ ‫اصلی پشــتیبان رژیم او بود‪ .‬در این دوران‪ ،‬بسیاری از افراد‬ ‫ارشد حزب بعث از اهالی فلوجه بودند‪.‬اما امروزه اهمیت این‬ ‫شهر به این دلیل است که اولین منطقه در کشور عراق است‬ ‫کهتوجه ویژهسلفی هاوافراطیونمنطقهرابهخودجلبکرده‬ ‫بنابراین خبر ازاد ســازی ان از دست افراطیون به مثابه بمبی‬ ‫استکهمنطقهراتحتتاثیرقراردادهاست‪.‬‬ ‫ازاد سازی فلوجه از انجا در استراتژی های ارتش عراق‬ ‫از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است که این شهر به عنوان‬ ‫مهم ترین پایگاه گروه هــای تکفیری و داعش محســوب‬ ‫می شد‪.‬ضمناینکهفلوجهتنهاشهرعراقاستکهبهکمک‬ ‫همین گروه های تکفیری‪ ،‬بدون جنگ و عوامل خارجی به‬ ‫تصرف داعش درامد همچنین به واسطه نزدیکی فلوجه به‬ ‫بغداد‪ ،‬عملیات های تروریســتی در بغداد نیز از همین شهر‬ ‫برنامه ریزیوانجاممی شد‪.‬بنابراینازادسازیاینشهرنقش‬ ‫عمده ای درتامینامنیتبغدادواستان هایمرکزیوجنوبی‬ ‫عمدتاشیعه عراقدارد‪.‬ازسویدیگرحضورنیروهایطرفدار‬ ‫صدام و نیروهای تکفیری در فلوجه‪ ،‬عمق مخالفت با دولت‬ ‫عراق در این شهر و وجود نگرش های ضدشیعی و ضد ایرانی‬ ‫درفلوجهازپیچیدگی هایاینشهربهشمارمی رفت‪.‬‬ ‫به رغم خوشحالی بسیاری که از این عملیات در سطح‬ ‫کشور عراق و منطقه به وجود امده اســت اما ارتش عراق در‬ ‫حالی موفق به ازاد ســازی این منطقه اســتراتژیک شده که‬ ‫عده ای از این موفقیت راضی نیستند‪ .‬در راس انها عربستان‬ ‫ســعودی و متحدانش در شــورای همکاری خلیــج فارس‬ ‫هستند که موتورهای تبلیغاتی خود را بسیج کرده اند تا حرکت‬ ‫ملی ارتش عراق در ازادســازی شــهر فلوجــه را به عملیاتی‬ ‫ســنی – شــیعی تبدیل کنند‪ .‬بهانه انها این اســت که فلوجه‬ ‫شــهری شــیع ه اســت و نباید نیروهای داوطلب مردمی که‬ ‫عموما شیعه هســتند به ســمت ان حرکت کنند‪ .‬این باور نزد‬ ‫جنگفرسایشی‬ ‫داعش به یک گروه چریکی کوچک تبدیل می شود‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫دکترای علوم سیاسی‬ ‫‪4‬‬ ‫در روزهای اخیــر ارتش و نخســت وزیر عراق اعالم‬ ‫کرده اند کــه در اســتانه باز پس گیری کامل شــهر فلوجه‬ ‫هستند‪ .‬این امر در ظاهر پیروزی و شکستی نمادین است‪.‬‬ ‫فلوجه اولین شــهر عراق بود که توسط داعش اشغال شد‬ ‫پس می تواند نمادی از در شرف وقوع بودن پیروزی قطعی‬ ‫ارتش عراق بــر داعش و پایان دادن به حضــور ان در این‬ ‫کشور باشد و از دیگر ســو می تواند نمادی از قریب الوقوع‬ ‫بودن لحظه بســتن بار و بنه از موصل و تــرک عراق برای‬ ‫باقیمانده داعشــیان باشــد‪ .‬امــا همان طور کــه گفتم در‬ ‫ظاهر‪،‬داعش پدیده ای بود که باتالق سوریه به ان فرصت‬ ‫ظهور داد؛ بسیاری از ته ماندگان جوامع توسعه یافته صنعتی‬ ‫و کشورهای ناکام از سیاست های ناسیونالیستی که هرگز‬ ‫نتوانسته بودند ان طور که دلخواه دولتمردان بود جامعه پذیر‬ ‫شوند‪ ،‬سیل گونه راه ســوریه را در پیش گرفتند تا در خالء‬ ‫قدرت ان بر جهانی که انها را پس زده بود بشورن د و البته این‬ ‫پدیده اگر برای مردم عراق و سوریه و برخی دیگر ناخوشایند‬ ‫بود‪ ،‬محبوب دل دولت های فرصت طلب منطقه قرار گرفت‬ ‫و به سرعت تمهید و تجهیز شد (اگرچه پنهانی)‪ .‬بنابراین در‬ ‫پس سودای مضحک احیای خالفت داعش‪ ،‬باید سودای‬ ‫بزرگ تر برخی از بازیگران منطقه ای را جست وجو کرد که‬ ‫تالش کرده اند از موجودیت این گروه نهایت بهره را ببرند‪ .‬و‬ ‫اینکه گفتیم در ظاهر‪ ،‬همین جا علتش مشخص می شود‪.‬‬ ‫با اخراج این گروه از موصل و حتی کل کشور عراق‪ ،‬یعنی با‬ ‫نابودی وجه مشهود این ابزار‪ ،‬ایا این سودای پشت پرده نیز‬ ‫نابود خواهد شد؟ برای پاسخ به این سوال بد نیست نگاهی‬ ‫به افغانســتان بیندازیم‪ .‬بسیاری از کشــورهایی که امروز‬ ‫در ائتالف ضدداعش حضور دارنــد‪ ،‬در نیمه دوم قرن ‪20‬‬ ‫همگی در ائتالف ضدکمونیستی گرد امده بودند‪ .‬انها اسالم‬ ‫رادیکال را ابزاری مناسب برای مقابله با توسعه طلبی شوروی‬ ‫و بدیلی در برابر ایدئولوژی اغواگر کمونیســم می دیدند‪.‬‬ ‫پس هرجا که خطر گسترش معنوی شوروی وجود داشت‪،‬‬ ‫بر اتش این ابــزار دمیدند‪ .‬بارزترین ان نیز اســامگرایان‬ ‫افغان بودند‪ .‬ائتالف ضدکمونیستی ان روزگار این مبارزان‬ ‫را گرد اوردند‪ ،‬ســازمان دادنــد‪ ،‬تجهیز کردند و به ســوی‬ ‫افغانستانی که اشغال شده توسط کفار تبلیغ می شد‪ ،‬گسیل‬ ‫داشتند‪ .‬نتیجه ‪ 10‬سال جنگ فرسایشی ارتش افغانستان و‬ ‫شوروی با چریک های مسلمان افراطی صدها هزار کشته‬ ‫و مجروح و نهایتا شوروی عاجز شده و در استانه فروپاشی‪،‬‬ ‫عطای افغانستان را به لغایش بخشــید‪ .‬از دل ان مبارزان‬ ‫اسالمگرا‪ ،‬گروه های مختلف متخاصمی سر براوردند که‬ ‫یکی از انها طالبان بود‪ .‬این گروه ابتدا توانست به سرعت بر‬ ‫قدرت در افغانستان چمبره بزند و پس از ان به حامی اصلی‬ ‫القاعده‪ ،‬دیگر گروه سربراورده از دل همان مبارزان‪ ،‬تبدیل‬ ‫شد‪ .‬حال ان ابزار سابق ضدغرض شده بود‪ ،‬زیرا برخالف‬ ‫ن داشــت‪ ،‬القاعده به جهاد جهانی‬ ‫طالبان که اهداف افغا ‬ ‫می اندیشــید‪ .‬پس ضدغرض فعلی باید نابود می شــد که‬ ‫در ظاهر شــد‪ .‬اما ایا طالبان و القاعده نابود شدند؟ از سال‬ ‫‪ 2001‬به بعد‪ ،‬طالبــان و القاعده به اهرمــی برای افزایش‬ ‫توان چانه زنی و ابزاری برای پیشبرد منافع اسالم اباد و برخی‬ ‫بین الملل‬ ‫عربستانی ها و متحدان عرب انها وجود دارد که شیعیان یعنی‬ ‫دست نشــانده های ایران در عراق هستند حتی اگر ارتباطی‬ ‫با ایران نداشته باشند‪ .‬اما نگاه اصلی این است که باتوجه به‬ ‫دشواری های ازادسازی فلوجه این عملیات توانایی ارتش و‬ ‫مردمعراقرابرایمقابلهباداعشبهاثباترساند ‪،‬به طوریکه‬ ‫ازادسازیدیگرمناطقعراقکهدراشغالداعشبوده‪،‬تسهیل‬ ‫شده است‪ .‬از سویی دیگر‪ ،‬ازادسازی فلوجه‪ ،‬کاهش اعتماد‬ ‫به نفس تروریست ها را به دنبال داشت که این موضوع نیز بر‬ ‫پیروزیکاملنیروهایعراقیبرتروریسمموثرخواهدبود‪.‬‬ ‫بازی مرگ و زندگی داعش‬ ‫با بررســی تحوالت جاری به نظر می رســد پس از این‬ ‫پیروزی احتماال تروریســت هایی که از فلوجه فرار کرده اند‪،‬‬ ‫باتوجه به مناطق امنی که در موصل دارند‪ ،‬سعی خواهند کرد‬ ‫خود را به سمت شمال فلوجه و شرقاط برســانند‪ .‬البت ه نباید‬ ‫این مساله را از نظر دور داشــت که نگاه واقع بینانه به شرایط‬ ‫نشــان می دهد که اگرچه ازادســازی فلوجه‪ ،‬مســیر مقابله‬ ‫با تروریســت ها را برای عراقی ها هموار تر کرده اســت‪ ،‬اما ‬ ‫مشکالتمهمی مانندکارشکنی هایعربستانومتحدانش‬ ‫و امکان تجدید قوای داعشــی ها بــه ویژه باتوجــه به فرار‬ ‫فرماندهان اصلی داعش از فلوجه وجــود دارد‪ .‬اما انچه که‬ ‫پر واضح اســت اینکه منابع داعش به شدت محدود شده اند‬ ‫و توســط بازیگران بســیاری از جهات مختلف تحت فشار‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬مســائل پیش امده ان چیزی نیست که‬ ‫ن در زمانی‬ ‫تروریســت های داعش انتظار داشــتند‪ .‬بنابرایــ ‬ ‫نه چندان دور تروریســت ها موصل و دیگر قلمروهای تحت‬ ‫کنترل خود را از دست خواهند داد‪ .‬سقوط شهر فلوجه ضربه‬ ‫ســنگین و مهلکی به داعش بود و اکنون شــهر موصل تنها‬ ‫ســاح تهیه می کند؟ مواد اولیه بمب های داعش از کجا‬ ‫می اید؟ حداقل قطار خودروهای تویوتای شیک داعشیان‬ ‫ان قدر در چشم بود که واشــنگتن را به صرافت بیندازد که‬ ‫دم خروس بیش از حد عیان اســت و تحقیقاتی را اغاز کرد‬ ‫که با ختم شدنش به ریاض مجددا ســوال فوق به محاق‬ ‫رفت‪ .‬همچنین روســیه نیز انگشــت اتهامش را راسخانه‬ ‫به ســوی انکارا نشــانه گرفت و اعالم کرد برخی از داعش‬ ‫نفت می خرند و تســلیحات و نفراتــش را تامین می کنند‪.‬‬ ‫اما ریاض و انکارا و ســایر پایتخت های منطقه می پرسند‪:‬‬ ‫چگونه است که روسیه و ایاالت متحده حق دارند در سوریه‬ ‫و عراق از منافع خود حراست کنند و ما نداریم؟ پس این دور‬ ‫مضحک ائتالف و اقدامات پشت پرده‪ ،‬شریک دزد و رفیق‬ ‫قافله‪ ،‬همچنان ادامه دارد‪ .‬سرنوشت داعش نیز در همین‬ ‫دور مضحک رقم خورده و خواهد خــورد‪ .‬فلوجه ایینه ای‬ ‫تمام نما از سرنوشت این گروه است‪ .‬در این شهر داعشیان‬ ‫تا قطره اخر خونشان جنگیدند و هنوز دارند می جنگند؛ این‬ ‫تنها یک معنی دارد ؛ داعشــیان جایی برای عقب نشــینی‬ ‫ندارند‪ .‬هر داعشی از خود می پرسد‪« :‬اگر از عراق یا سوریه‬ ‫رانده شوم‪ ،‬به کجا می توانم بروم‪ .‬کشور حاضر است یک‬ ‫داعشــی را پذیرا شــود؟ پس باز می جنگند‪ .‬در صورتی که‬ ‫داعش مناطق تحت کنترلش را از دست بدهد‪ ،‬این گروه دو‬ ‫سرنوشت بیشتر نخواهد داشت ؛ یا در قالب گروهی چریکی‬ ‫همچنان به ابزاروارگی ادامه خواهد داد و با حمایت پنهانی‬ ‫برخی از بازیگران منطقه ای در راستای اهداف انها با دول‬ ‫عراق‪ ،‬سوریه یا سایر کشورهای منطقه خواهد جنگید‪ ،‬یا‬ ‫در صورتی که منحل شود‪ ،‬اعضایش از سر ناچاری به گروه‬ ‫یا گروه های دیگــری می پیوندند که همیــن نقش را بازی‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیگر از بازیگران منطقه ای تبدیل شــدند‪ .‬دمل طنز ماجرا‬ ‫زمانی سر باز کرد که بن الدن در پاکستان حاضر در ائتالف‬ ‫جهانی ضد تروریسم‪ ،‬پیدا شد‪ .‬بنابراین این پیروزی نمادین‬ ‫برای عراق ظاهری است‪ ،‬زیرا با اخراج داعش از شهرها‪،‬‬ ‫بازیگران عمده ای که منافع خود را در این کشور می جویند‪،‬‬ ‫به ابزار دیگری متو سل خواهند شد‪ ،‬کما اینکه شده اند‪ .‬اگر‬ ‫کسی تصور کند که با شکست فیزیکی داعش‪ ،‬این کشور‬ ‫روی ارامش را خواهد دید‪ ،‬در سودایی خام غوطه ور است‪.‬‬ ‫و اما داعش‪ .‬این گــروه هم اکنون بخش های عمده ای از‬ ‫ســوریه و عراق را در کنترل دارد‪ .‬شــعباتی از این گروه در‬ ‫کشــورهایی مانند لیبی و افغانســتان نیز اعالم موجودیت‬ ‫کرده و گروه هایی نیز مانند الشباب در سومالی و بوکوحرام‬ ‫در نیجریه و ابوســیاف در فیلیپین با البغدادی اعالم بیعت‬ ‫کرده اند‪ .‬البته به نظر می رســد گروه هــای مذکور بیش از‬ ‫انکه رابطه راهبردی با داعش داشته باشند سعی کرده اند از‬ ‫رعبی که نام داعش در دل ها افکنده بود بهره برداری کنند و‬ ‫نه چندان التزامی به این گروه دارند و نه داعش توانی برای‬ ‫فرماندهی انان دارد‪ .‬پس سرنوشــت خالفت اسالمی در‬ ‫سوریه و عراق مشخص خواهد شد‪.‬‬ ‫انچ ه مشخص است با پیشــروی هرچه بیشتر ارتش‬ ‫عراق و حامیانــش‪ ،‬این گروه نیز هرچه بیشــتر به ســوی‬ ‫ســوریه عقب نشــینی خواهد کرد‪ .‬با بحرانی که از سوریه‬ ‫به کل منطقه و البتــه اروپا صادر کرده اســت‪ ،‬احتماال در‬ ‫اینده ای نه چندان دور قدرت هــای جهانی به اجماعی در‬ ‫مورد ســوریه خواهند رســید و از جمله اقدامات انها حذف‬ ‫گروه های متخاصم و ایجــاد دولتی فراگیــر خواهد بود‪.‬‬ ‫بنابراین داعش ســودای گام به گام تمام متصرفاتش را از‬ ‫دســت خواهد داد و احیای خالفت را به گــور خواهد برد‪.‬‬ ‫اما تا ان زمان یک ســوال بی پاســخ خواهد ماند؛ چگونه‬ ‫گروهی که تمام کشــورهای جهان نســبت بــه ان اعالم‬ ‫انزجار کرده اند و البته به ان اعالم جنگ‪ ،‬هنوز توان رزمی‬ ‫ دارد؟ داعش از کجا غذا و البته مهم تــر از ان تجهیزات و‬ ‫شهری اســت که در دســت داعش قرار دارد‪.‬با این تفاسیر‬ ‫مرحله اینده برای ارتش عراق‪ ،‬مرحله بیرون راندن داعش از‬ ‫موصلاست‪.‬اینمرحلهبسیاردشوارترخواهدبودزیراموصل‬ ‫پنج برابر فلوجه است به خصوص که گزارش ها حاکی است‬ ‫که داعش خودش را برای نبرد شــدید در شهر موصل اماده‬ ‫می کند‪ .‬همچنین تسلط بر شــهر فلوجه موجب دور شدن‬ ‫تهدیداتوخطراتتروریستیازبرخیمناطقواقعدراستان‬ ‫صالح الدینمی شودواینبدانمعناستکهازادسازیفلوجه‬ ‫به یکباره دستاوردهای نظامی مختلفی را نیز به دنبال خواهد‬ ‫یعراق‪:‬‬ ‫داشت‪.‬بهگفتهکریمالنوری‪،‬سخنگویبسیجمردم ‬ ‫«ازا د ســازی فلوجه از حیث نزدیکی ایــن منطقه به کمربند‬ ‫بغدادحائزاهمیتاستودرنتیجهانبارفعخطربزرگیازسر‬ ‫بغداد‪،‬امنیتحفظپایتختتضمینمی شود‪».‬‬ ‫با این وضعیت‪ ،‬در ادامه داعش در عراق با شکســت‬ ‫ســنگینی مواجه خواهد شــد که برای دول حامی ان نیز به‬ ‫منزله شکست استراتژیکی محسوب خواهد شد‪ .‬همچنین‬ ‫ازادسازیفلوجهتوانستهاستتاثیرروحیوروانیبسزاییدر‬ ‫جبهه های سوریه علیه داعش داشته باشد و شکست هایی را‬ ‫نیز برای داعش درسوریه بههمراه اورد‪.‬‬ ‫انچــه که مــورد توجه اســت اینکــه فلوجــه اهمیت‬ ‫استراتژیکی هم برای دولت عراق و هم برای داعش داشت‬ ‫به خصوص که بــرای داعش اهمیت مرگ و زندگی داشــته‬ ‫اســت به طوری که مرکز تمرکزی که طی دو ســال گذشته‬ ‫داشته را از دست داده است‪.‬بنابراین با از دست دادن فلوجه‪،‬‬ ‫داعشدیگرتواناقداماتتروریستیوانجامیورشبهدیگر‬ ‫مناطقبهویژهبغدادرانخواهدیافت‪.‬اکنونباقیماندهعناصر‬ ‫داعش در فلوجه سخت در فشارند و همزمان شدن این وضع‬ ‫بافشارهاییکهدردیرالزوردرسوریهنیزبااندستبهگریبان‬ ‫هســتند به اضافه فشارهای جدی در شــمال شرق سوریه و‬ ‫به عبارت دقیق تر در اطــراف رقه که پایگاه اصلی داعش در‬ ‫سوریهبه شمارمی ایدامکانرفتوامدویاانتقالنیرووسالح‬ ‫برای نیروهای داعش درفلوجهرا ازانسلبکردهاست‪.‬‬ ‫باتوجه بــه این مــوارد و نیز با در نظــر گرفتن اهمیت‬ ‫راهبردیفلوجهبرایدولتعراقونیزداعش‪،‬می توانگفت‬ ‫کهاخریننبردهایازاد سازیفلوجهدرمراحلپایانیانشامل‬ ‫یورشبهمواضعداعشدرعمقفلوجهبهشکلبی سابقه ای‬ ‫شدتپیداکردهوبهجبهه هایموصلانتقالمی یابدزیرااین‬ ‫نبرد برای داعش به مثابه نبرد مرگ و زندگی اســت چرا که در‬ ‫صورت شکست موصل داعش محور اصلی و نقطه اتکایی‬ ‫را که در سال های اخیر در خاک عراق برای خود ایجاد کرده‬ ‫بودازدستخواهدداد‪.‬داعشدرطولچندسالاخیرکنترل‬ ‫نظامیوامنیتیعملیاتخوددرنقاطمختلفعراقراازفلوجه‬ ‫بهدستداشت‪،‬ازهمینروشکستداعشدرفلوجهبهمثابه‬ ‫نقطهعطفوسرنوشت سازدرعراقوسوریهواطرافاناست‬ ‫و حتی استقرار این گروه تروریستی را در کشورهای دیگر که‬ ‫در فاصله ای دور از عراق و سوریه قرار دارند نیز به طور جدی‬ ‫تحتتاثیرقرارخواهدداد‪.‬‬ ‫ان چیزی که اکنون باید اذعان داشــت این است که‬ ‫داعش حتی در صورت از دست دادن همه شهرها و مناطق‬ ‫تحتکنترلخود‪،‬ازبیننخواهدرفتبلکهبهجنگچریکی‬ ‫و نبرد خیابانی برای اجرای حمالت ســریع روی خواهد اورد‬ ‫و شکستش در شــهر فلوجه اگر چه ضربه ای سنگین است‬ ‫اما نهایت کارش نخواهد بود بنابراین تنها راه شکست دادن‬ ‫داعش در عراق ان است که دولت مرکزی با روسای قبایل و‬ ‫شورشیانمسلحسنیدراینشهربهتوافقیجامعدستیافته‬ ‫وباهمکاریانهابهمقابلهباداعشبپردازد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رمز و رازهای فلوجه‬ ‫ازادسازی بدون حضور نیروهای حشد الشعبی امکان پذیر نبود‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫مترجم رسمی‪ ،‬پژوهشگر مسائل بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫خالفت و حکومت «البغــدادی» در عراق‪ ،‬پس از دو‬ ‫سال‪ ،‬در سراشیبی ســقوط قرار گرفته است‪ .‬فلوجه‪ ،‬واقع‬ ‫در حدود پنجاه کیلومتری غرب بغداد‪ ،‬نخستین شهری بود‬ ‫که نیروهای تکفیری موسوم به داعش‪ ،‬در ماه ژانویه سال‬ ‫‪ ٢٠١٤‬م‪ .‬کنترل ان را در دست گرفتند‪ ،‬ولی سرانجام ارتش‬ ‫عراق (یگان های بازسازی شــده ارتش عراق‪ ،‬متشــکل از‬ ‫طوایف و گروه های مختلف عراقی) طی حمایت و مشارکت‬ ‫نیروهای الحشد الشعبی (بسیج شــیعی) و بسیج عشایری‬ ‫(عمدتا اهل تســنن ) در حملــه روز جمعــه ‪ 17‬ژوئن‪2016‬‬ ‫ مصادف با ‪28‬خرداد ماه ‪ ،1395‬باز پس گیری شــهر فلوجه‬ ‫را اعالم کردند‪ .‬انان مقر حکومت داعش‪ ،‬ساختمان های‬ ‫شــهرداری‪ ،‬پلیس و ســازمان های امنیتی را تحت کنترل‬ ‫خود دراوردند‪ .‬مبارزین فاتح عراقی‪ ،‬بالفالصله بر فراز مقر‬ ‫حکومت داعش‪ ،‬پرچم عراق را به اهتــزاز دراوردند‪ .‬اکنون‬ ‫بیش از ‪70‬درصد شــهر تحت کنتــرل نیروهای‬ ‫دولتی عراق اســت‪ .‬حیدرالعبادی‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫ی کوتاه در تلویزیون دولتی عراق‬ ‫عراق‪ ،‬طی پیام ‬ ‫اعالم کرد‪« :‬ما به شما قول می دهیم شهر فلوجه‬ ‫را ازاد کنیم و پس بگیریم‪».‬‬ ‫نیروهای اهل تسنن را از مشارکت در عملیات باز دارند یا حتی‬ ‫انها را وادار به شورش کنند‪.‬‬ ‫اری شرایط برای دولت و مجلس عراق انچنان تنگ‬ ‫و حساس شده بود که هر ان واهمه های نانوشته «کودتا»‬ ‫در بغداد احساس می شد‪ .‬با در نظر گرفتن شرایط مذکور‪،‬‬ ‫حیدر العبادی‪ ،‬نخست وزیر عراق‪ ،‬طی قماری بزرگ‪ ،‬همه‬ ‫دارایی های سیاسی خود را در سبد تداوم عملیات ازاد سازی‬ ‫فلوجه قرار داد و در ازمون قهرمان شدن یا سرنگونی و خائن‬ ‫شدن‪ ،‬شرکت کرد‪.‬‬ ‫البتــه در تصمیم گیــری خاتمه دهــی بــه عملیات‬ ‫ازاد سازی فلوجه‪ ،‬مشــورت دهی های هم پیمانان «جبهه‬ ‫مقاومت» نقش قابل توجهی داشت؛ مستشارانی که به وی‬ ‫اطمینان داده بودند در صورت حمایت سیاسی و نظامی‪ ،‬انها‬ ‫قادر به شکست و حتی نابودی داعش هستند‪.‬‬ ‫العبادی‪ ،‬به رغــم اصرار‪ ،‬توصیه ها و مشــورت های‬ ‫امریکایی ها‪ ،‬با اعتماد به نظر مستشــاران و مربیان ایرانی‬ ‫و کمک نیروهای مردمی نظیر الحشــد الشعبی‪ ،‬توانست‬ ‫زمینه های موفقیت فتح فلوجه را فراهم سازد‪ .‬نقشه عملیات‬ ‫طوری طراحی شــده بود که عالوه بر ورود سریع به شهر‪،‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫اسرار فتح فلوجه‬ ‫‪ -1‬امریکایی هــا هــم بمب افکــن و‬ ‫هلیکوپترهای خریداری شده توسط ارتش عراق‬ ‫را در موعد مقرر تحویل ندادند و هم اصرار داشتند‬ ‫که پوشــش عملیات علیه داعش در فلوجه باید‬ ‫توسط انها انجام شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬رهنمودهــای نظامیــان امریکایــی به‬ ‫حکومت حیدر العبادی و همه رهبران عراق این‬ ‫بود که نیروهای مسلح عراقی در اسرع وقت باید‬ ‫فلوجه را ترک و به ســمت موصــل حرکت کنند‪.‬‬ ‫بنابراین نیروهای امریکایی در همــکاری با ارتش عراق در‬ ‫عملیات فلوجه‪ ،‬تعلل و کوتاهی عمدی بــه عمل اوردند و‬ ‫نظامیان عراقی مجبور شدند مواضع داعشی ها در فلوجه را‬ ‫با مسلسل های سنگین گلوله باران کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬حامیان « مقتدی الصدر» در بغداد دست به شورش‬ ‫زدند و به منطقه سبز‪ ،‬حریم حفاظت شده حکومت مرکزی‪،‬‬ ‫یورش بردند؛ وضعیتی که دولــت را مجبور کرد یگان های‬ ‫ویژه ارتش خود را در این منطقه مستقر نماید و نتواند از انها‬ ‫در عملیات فلوجه اســتفاده کند‪ .‬بنابراین یگان های ویژه‬ ‫الحشد الشــعبی عهده دار انجام وظایــف یگان های ویژه‬ ‫ارتش عراق شدند‪.‬‬ ‫‪ -4‬طی فشار امریکا‪ ،‬پیشمرگه های کرد به این بهانه‬ ‫کــه در صورت خــروج نیروهایشــان از مناطق کردنشــین‬ ‫ممکن است امنیت این مناطق از سوی داعش مورد تهدید‬ ‫قرار گیرد‪ ،‬در عملیات فلوجه مشــارکت نکردند و این چراغ‬ ‫ســبزی برای داعش بود تا بدون احتیاط و بــا تمام توان در‬ ‫فلوجهبجنگد‪.‬‬ ‫‪ -5‬رســانه های گروهی تحت نفوذ کشورهای غربی‪،‬‬ ‫عربی و ترکیه‪ ،‬با راه اندازی جنگ روانی رسانه ای‪ ،‬به ایجاد‬ ‫فضایمصنوعیومسموم«درگیری هایمذهبی»پرداختند‬ ‫و در صــدد بودند‪ ،‬ضمن ایجاد تفرقــه در صفوف مبارزین‪،‬‬ ‫مشکل خواهد بود‪ .‬اگر چه اکثر جمعیت شهر موصل را اهل‬ ‫تسنن تشکیل می دهند‪ ،‬ولی مسلما در حمله به موصل نیز‬ ‫عالوهبرارتشعراق‪،‬نیروهایمسلحدولتخودمختارکرد‪،‬‬ ‫شبه نظامیان شیعه‪ ،‬نیروهای مسلح عشایر سنی مذهب نیز‬ ‫مشارکت خواهند کرد‪.‬‬ ‫در خصوص اینده عراق و داعش تحلیل های مختلفی‬ ‫وجــود دارد‪ .‬احتمــال دارد پس از حذف داعــش در عراق‬ ‫نیروهای مختلف مبارز عراقی یا درگیــر رقابت های تعیین‬ ‫رهبری و حاکمیتی شــوند و یــا میان نیروهــای مختلف‪،‬‬ ‫همکاری هایی فراتر از مســائل فرقه ای و مذهبی شــکل‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫اینده داعش نیز با اما و اگرهای بسیاری همراه است؛‬ ‫یاران البغدادی‪ ،‬تا یک ســال قبــل در ســوریه و عراق بر‬ ‫سرزمینی به وسعت‪ ٢٠٠‬هزار کیلومتر مربع با جمعیتی حدود‬ ‫‪ 8‬میلیون تن‪ ،‬حکمرانی می کردند اما امروز حدود ‪50‬درصد‬ ‫ســرزمین های تصرف شــده را از دســت داده اند‪ .‬به رغم‬ ‫حکومت و اقتدار داعش در مناطقی نظیر موصل‪ ،‬اســتان‬ ‫نینوا‪ ،‬بخشی از استان االنبار و برخی از استان های شرقی‬ ‫سوریه‪ ،‬بعد از حمالت به شــمال حلب‪ ،‬تمامی گروه های‬ ‫تروریستی همســو را مجبور به عقب نشــینی به سمت مرز‬ ‫ترکیه کرده اند‪.‬‬ ‫طبق محاســبات غربی ها‪ ،‬داعش ظرفیــت انتقال‬ ‫به نقــاط مختلف جهان اســام را داراســت‪ .‬در راســتای‬ ‫فشــار به کشــورهای متخاصم‪ ،‬رقیب‪ ،‬گروه مذکور و نیز‬ ‫گروه های تروریســتی مشــابه را تحــت عناوین‬ ‫متفاوت‪ ،‬می توان به مناطق حساس و راهبردی‬ ‫گسیل کرد‪.‬‬ ‫‪ -1‬مناطق حســاس مانند‪ :‬لیبی – ســودان‬ ‫– یمن‬ ‫‪ -2‬مناطــق راهبردی‪ ،‬مانند‪ :‬افغانســتان ‪-‬‬ ‫اسیای میانه و قفقاز‬ ‫موضع گیری های منطقه ای و بین المللی‬ ‫کمترین اسیب به غیر نظامیان وارد شود و حساسیت های‬ ‫قومی و مذهبی که بیم ان می رفــت‪ ،‬تحقق نیابد‪ .‬اینک‪،‬‬ ‫نخست وزیر عراق‪ ،‬نیاز و حس وحدت ملی را در قلوب مردم‬ ‫عراق زنده کرده است‪.‬‬ ‫اگرچه پاکسازی فلوجه از نیروهای شیطانی به زمان‬ ‫بیشتری نیاز خواهد داشت‪ ،‬ولی مســلما در مرحله بعدی‪،‬‬ ‫العبادی و هم پیمانانش‪ ،‬به تســو یه حســاب بــا خائنین‪،‬‬ ‫خالی کنندگان پشــت نیروهای خط مقــدم و بهم زنندگان‬ ‫تــداوم عملیات ها خواهند پرداخت تا با پاکســازی پشــت‬ ‫جبهه‪ ،‬مرحله بعدی عملیات که همان ازادی موصل است‬ ‫را ادامه دهند‪.‬‬ ‫ازادسازی موصل‪ ،‬گام بعدی‬ ‫حیدرالعبادی‪،‬نخست وزیرعراق‪،‬اعالمکرد‪«:‬هدف‬ ‫بعدی حمله به مقر نیروهای داعش در موصل و ازاد سازی‬ ‫این شهر است‪ ».‬شــهر مهم موصل واقع در شمال عراق‪،‬‬ ‫بزرگ ترین پایگاه حکومت داعشی ها محسوب می گردد‪.‬‬ ‫موصل‪ ،‬پیــش از حمله نیروهای داعشــی‪ ،‬بیــش از یک‬ ‫میلیون تن جمعیت داشــت و اکنون هم کــه تحت کنترل‬ ‫داعشــی ها قرار دارد‪ ،‬صدهــا هزار تن در ان شــهر زندگی‬ ‫می کنند‪ .‬البته پیش بینی می شــود‪ ،‬حمله به موصل بسیار‬ ‫در ســوریه و در مقابله با داعش‪ ،‬رژیم بشار‬ ‫اســد و متحدانــش شــامل جمهوری اســامی‬ ‫ایران‪ ،‬روســیه و حزب الله لبنان بــه مقابله جدی‬ ‫می پردازند‪ ،‬ضمن انکه در شــمال سوریه‪ ،‬اکراد‬ ‫مسلح مبارز‪ ،‬نقش مهمی در مقابله با داعش ایفا‬ ‫می کنند‪ .‬در این جبهه‪ ،‬غرب به رهبری امریکا بر‬ ‫حســب تمایالت و مطالبات محافل صهیونیسم‬ ‫بین الملل‪ ،‬ضمن انکه در صدد سرنگونی عوامل و سیستم‬ ‫پایداری جبهه مقاومت در منطقه اســت در راستای تحقق‬ ‫طرح های ایجــاد درگیری های مذهبی و قومــی از طریق‬ ‫هم سویی برخی کشورهای عربی به رهبری رژیم ال سعود‬ ‫و نیز دولت حزب عدالت و توســعه ترکیــه‪ ،‬خواهان تداوم‬ ‫درگیری در منطقه‪ ،‬تضعیف جهان اســام و ترسیم چهره‬ ‫نا مطلوب و تروریســتی از اســام ناب محمــدی (ص) در‬ ‫منطقه و جهان است‪ .‬غرب به رهبری امریکا مدعی است در‬ ‫جبه ه سوریه‪ ،‬مخالف و دشمن داعش است‪ ،‬ولی همزمان‬ ‫با رژیم دمشق (بشار اسد) نیز دشمن و به خصومتش ادامه‬ ‫می دهد‪ .‬در حالی که در عراق نیز ارتش و شبه نظامیان کرد‬ ‫(پیشــمرگه ها) از متحدان امریکا و اروپــا‪ ،‬ارزیابی و تلقی‬ ‫می گردند‪ .‬اگر داعش در سوریه مغلوب و متواری شو د‪ ،‬از‬ ‫منظر غربی ها این یک شکســت کامل تلقی نمی شود‪ ،‬در‬ ‫حالی که چنانچه داعش در عراق بازنده و شکست بخورد‪،‬‬ ‫از منظر غربی ها و متحدانش یک پیروزی محسوب خواهد‬ ‫شــد‪ .‬بنابراین می توان ابراز داشت که جنگ علیه داعش‪،‬‬ ‫توصیف گر دو نبرد کامال متفاوت اســت‪ .‬نبرد با داعش در‬ ‫عراق و ســوریه‪ ،‬دو جنــگ خونین علیه یک هــدف‪ ،‬اما با‬ ‫مقاصد سیاسی مخالف یکدیگر و شاید هم غیرقابل سازش‪،‬‬ ‫همدیگر را قطع می کنند‪.‬‬ ‫روی دوم انتخابات‬ ‫بین الملل‬ ‫انتخابات کالیفرنیا تکلیف دور اول انتخابات ریاست جمهوری سال جاری امریکا را مشخص‬ ‫کرد‪ :‬هیالری کلینتون و دونالد ترامپ‪ ،‬نامزدهای حزب خود در انتخابات نهایی خواهند بود‪ .‬اما‬ ‫هر کدام از این نامزدها در هفته های اینده باید یک تصمیم حیاتی بگیرند که نقش مرگ و زندگی‬ ‫را برای انها دارد‪ :‬اعالم شخصی که قرار است به عنوان معاون اول ریاست جمهوری امریکا در چهار‬ ‫ســال اینده ایفای نقش کند‪ .‬هر کدام از نامزدها برای انتخاب معاون اول خود مجبور هستند به‬ ‫معیارهای مختلفی توجه کنند و یک چالش منحصربه فرد را پشت سر بگذارند‪.‬‬ ‫گزینه های معاون اولی‬ ‫معاونانترامپوکلینتونچهکسانیهستند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫جان هوداک* ‪ -‬مهدی نیکوئی‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫دونالــد ترامپ‪ ،‬یک نامــزد غیرمعمــول و نامتعارف‬ ‫(چه از نظر شــخصیت‪ ،‬چه از نظر رویکردهــای رفتاری و‬ ‫چه از نظر تجربه) است‪ .‬او شــاهد یک جناح بندی اشکار‬ ‫در حزب جمهوریخــواه و در مقابل خود اســت‪ .‬دیدگاه ها‬ ‫و اظهارنظرهای بیش از حد وطن پرســتانه (و حتی شــاید‬ ‫نژادپرستانه) او باعث شده که این دودستگی شدت بیشتری‬ ‫هم پیدا کند‪ .‬اگر ترامپ می خواهد برای دریافت مجوز ورود‬ ‫به کاخ سفید در ماه نوامبر‪ ،‬شانسی داشته باشد‪ ،‬باید اتحاد‬ ‫را به حزب جمهوریخواه بازگرداند و بدبین ترین های انها را‬ ‫قانع کند که به او اعتماد کنند‪.‬‬ ‫شاید بخشی از این اعتمادسازی بستگی به این داشته‬ ‫باشــد که ترامپ در هفته های پیش رو‪ ،‬رفتــارش را تغییر‬ ‫دهد‪ .‬چند روز پیــش‪ ،‬رهبر نمایندگان اکثریت ســنا‪ ،‬میچ‬ ‫مک کونل‪ ،‬در سخنرانی خود در موسسه امریکن اینترپرایز‪،‬‬ ‫رفتارهای ترامــپ را محکوم کرد و گفــت‪« :‬اکنون زمان‬ ‫ان اســت که او مانند یــک نامزد جدی ریاســت جمهوری‬ ‫بین الملل‬ ‫انتخابــات کالیفرنیــا تکلیــف دور اول انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال جاری امریکا را مشــخص کرد‪:‬‬ ‫هیالری کلینتــون و دونالد ترامــپ‪ ،‬نامزدهای حزب خود‬ ‫در انتخابات نهایی خواهند بــود‪ .‬هر چند پس از انتخابات‬ ‫ایالتی کالیفرنیا‪ ،‬باز هــم انتخابات دیگری در ایالت کلمبیا‬ ‫باقی مانده بود که در ‪ 14‬ژوئن برگزار شــد‪ ،‬همه چیز پیش‬ ‫از ان مشخص شده بود و کمپین های انتخاباتی کلینتون‬ ‫و ترامپ می دانســتند که باید برای مرحله بعدی انتخابات‬ ‫برنامه ریزی کنند‪.‬‬ ‫در مرحلــه جدیــد انتخابــات‪ ،‬تغییرات بســیاری در‬ ‫کمپین های انتخاباتی مشاهده خواهد شد و عوامل بسیاری‬ ‫تعیین کننده رئیس جمهور اینده ایاالت متحده خواهد بود ؛‬ ‫تغییرات در اعضــای کمپین ها‪ ،‬تعداد اعضا‪ ،‬شــعار انها‪،‬‬ ‫جذب حمایت های مالی‪ ،‬هدف گذاری ایالت های مختلف‬ ‫و‪ ...‬بخشــی از اســتراتژی های اثرگذار نامزدهای نهایی‬ ‫در نتیجه انتخابات اســت‪ .‬اما هر کــدام از این نامزدها در‬ ‫هفته های اینده باید یک تصمیــم حیاتی بگیرند که نقش‬ ‫مرگ و زندگی را برای انها دارد‪ :‬اعالم شخصی که قرار است‬ ‫به عنوان معاون اول ریاست جمهوری امریکا در چهار سال‬ ‫اینده ایفای نقش کند‪.‬‬ ‫هر کــدام از نامزدها برای انتخاب معــاون اول خود‬ ‫مجبور هستند به معیارهای مختلفی توجه کنند و یک چالش‬ ‫منحصربه فرد را پشت سر بگذارند‪.‬‬ ‫انها تاکنون توجه اندکی به جــای خالی معاون اول‬ ‫خود نشان داده اند‪ .‬فرد انتخابی انها باید بتواند به خوبی در‬ ‫برنامه ریزی ها و اجرای کارها همکاری داشته باشد‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬یک فرصت اساســی هم برای انها وجود دارد‪ .‬فرد‬ ‫انتخاب شده می تواند ایالت هدف انها را تعیین کرده و توزیع‬ ‫ارای انها را در بین گروه های مختلف جمعیتی متعادل کند‪.‬‬ ‫این تعادل می تواند در بحث تجربه کاری هم مطرح شود و‬ ‫بخشی از ضعف های نامزدها را جبران کند‪.‬‬ ‫چه کسی ترامپ را تنها نمی گذارد؟‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به مســائل نگاه کنــد‪ ».‬با این حــال‪ ،‬تصمیــم ترامپ در‬ ‫انتخاب مسئول امور اجرایی خود هم نقش زیادی در متحد‬ ‫کردن جمهوریخواهان خواهد داشــت‪ .‬شــخصی که او‬ ‫انتخاب می کند‪ ،‬باید تجربه قابل توجهی در اداره کشــور‪،‬‬ ‫سیاست و انتخابات داشته باشد‪ .‬در این صورت‪ ،‬مهمترین‬ ‫نقطه ضعف ترامپ پوشش داده می شــود‪ .‬او به شخصی‬ ‫نیاز دارد که به طور همزمــان هم وضعیت کمپین تبلیغاتی‬ ‫او را سر و سامان ببخشد و هم کمک های مالی را به سمت‬ ‫اردوی او سرازیر کند‪ .‬گزینه معاون اولی او باید بتواند برخی‬ ‫از تردیدها را درباره اصالت جمهوریخواه بودن او رفع کند‪.‬‬ ‫در صورتی این هدف براورده خواهد شــد که فرد انتخابی‬ ‫یکی از اعضای حــزب جمهوریخواه بوده یــا مورد اعتماد‬ ‫و احترام انها باشــد‪ .‬غالبا گزینه های معاون اول شدن در‬ ‫امریکا به این دلیل انتخاب می شوند که نقش یک «سگ‬ ‫شکاری» را ایفا کنند؛ شخصی که به طور دائم به رقبا حمله‬ ‫ی و خسته کند‪ .‬ترامپ به چنین گزینه ای‬ ‫کرده و انها را زخم ‬ ‫نیاز ندارد‪ .‬او خودش یک سگ شــکاری حرفه ای است؛‬ ‫در سخنرانی هایش‪ ،‬در توئیتر‪ ،‬در مصاحبه ها و هر کجای‬ ‫دیگری که صحبت می کند‪ .‬هیچ کس در این زمینه عملکرد‬ ‫بهتری ندارد و هیــچ کس هم نمی تواند از ســخنرانی ها و‬ ‫حمله هایش جان سالم به در ببرد‪.‬‬ ‫ترامپ به یک سگ شکاری نیاز ندارد؛ او به یک سگ‬ ‫نمایشی نیاز دارد‪ .‬او به شخصی نیاز دارد که بازی کردن را‬ ‫به خوبی بلد باشد‪ ،‬حرکات یک بازیگر را بشناسد و در نهایت‬ ‫هم مورد تایید حزب جمهوریخــواه قرار بگیرد‪.‬اما‪ ،‬ترامپ‬ ‫یک مشــکل بزرگ دارد‪ .‬نامزدهای زیادی هســتند که به‬ ‫قالب معاون اولی ترامپ می خورند‪ :‬جان تون‪ ،‬باب کورکر‪،‬‬ ‫بیل هاسالم‪ ،‬نیکی هالی‪ ،‬پاول رایان‪ ،‬مارکو روبیو‪ ،‬اسکات‬ ‫واکر‪ ،‬راند پاول و بسیاری از افراد دیگر‪ .‬مشکل ترامپ پیدا‬ ‫کردن یک گزینه مناسب برای مدیریت برنامه های اجرایی‬ ‫نیست؛ مشکل او ان است که هیچ کدام از گزینه ها حاضر‬ ‫نیستند این کار را برای او انجام دهند‪ .‬در تمام مدت ماراتن‬ ‫انتخاباتــی‪ ،‬بســیاری از جمهوریخواهان (حتــی با وجود‬ ‫تایید کردن صالحیــت ترامپ برای ریاســت جمهوری) از‬ ‫او فاصله گرفته انــد و به طور ضمنی بــه او فهمانده اند که‬ ‫نمی خواهند به عنوان معاون اول او ایفــای نقش کنند‪ .‬با‬ ‫مواضع ماه های گذشته نامزد نهایی جمهوریخواهان‪ ،‬این‬ ‫وضعیت برای او دشوارتر از پیش هم شده است‪.‬‬ ‫ترامپ چه کار دیگری برای انتخابات باید انجام‬ ‫دهد؟‬ ‫انتخاب یک معاون اول مناســب‪ ،‬برای پیروز شدن‬ ‫ ترامپ در انتخابات کافی نیســت‪ .‬به نظر می رســد که او‬ ‫نیاز دارد تا یک عملیات سیاســی راه بیندازد و کمپین ملی‬ ‫ممکن اســت کلینتون بــه این موضوع‬ ‫هم فکــر کند که با انتخــاب یک معاون‬ ‫دیگر به جای وارن‪ ،‬توازن بیشــتری به‬ ‫ارای خــود در بین گروه هــای جمعیتی‬ ‫مختلف امریکا ببخشد‪ .‬در این صورت‬ ‫نامزد معــاون اولــی دموکرات ها ممکن‬ ‫است یک مرد باشــد‪ ،‬یا شخصی جوان‬ ‫ که تردیدها را درباره تمام شــدن عصر‬ ‫دموکرات ها از بین ببرد‪ ،‬یا از یک اقلیت‬ ‫قومی و نژادی باشــد یا در حالتی بهتر‪،‬‬ ‫ترکیبی از این گزینه ها را داشته باشد‬ ‫را شروع کند که او را یک فرد منضبط و مقید به اصول یک‬ ‫رئیس جمهور نشــان دهد‪ .‬ترامپ نیاز دارد تا ســاز و کاری‬ ‫ترتیب دهــد که تمــام خواســته های مک کونل و ســایر‬ ‫جمهوریخواهــان را براورده کند‪ .‬مک کونــل پیش از این‬ ‫چنین کاری را انجام داده اســت‪ .‬او غالبا بــه این موضوع‬ ‫توجه کرده که چه کارهایی نتیجه مثبت در پی دارند و نتایج‬ ‫چه کارهایی براســاس انتظارات نیســت‪ .‬او یــک اپراتور‬ ‫سیاسی به شدت موثر است‪ .‬او به خوبی کارش را بلد است‪.‬‬ ‫مک کونل با نگاهی به کمپین رقابتی کنونی ترامپ (اعضای‬ ‫اندک‪ ،‬وجود نداشتن مراکز ارتباطی‪ ،‬سازمان های دولتی‬ ‫محدود و ســرمایه گذاری های مالی انــدک) از هم اکنون‬ ‫شکست نماینده حزب خود را در انتخابات ماه نوامبر مشاهده‬ ‫می کند‪ .‬او مشاهده می کند که پیام های ترامپ توهین امیز‬ ‫است و باعث نارضایتی بســیاری در سطح جامعه می شود‪.‬‬ ‫از طرفی ترامپ تصور می کند که شــیوه رفتاری کنونی او‪،‬‬ ‫نتیجه بخش اســت‪ .‬مک کونل نه تنهــا می تواند ببیند که‬ ‫ ترامپ در حال از دســت دادن فرصت ورود به کاخ ســفید‬ ‫اســت‪ ،‬بلکه موقعیت خودش هم به عنــوان رهبر اکثریت‬ ‫نمایندگان کنگر ه در خطر قرار گرفته است‪.‬‬ ‫هل دادن ترامپ به ســمت حرفه ای تر عمل کردن و‬ ‫رئیس جمهورانه رفتار کردن‪ ،‬کار اسانی نیست اما چاره ای‬ ‫نیســت‪ .‬این اصالح منش‪ ،‬ضروری اســت و بدون انجام‬ ‫ان‪ ،‬هزینه های پرداختی بسیار بیشتر خواهند بود‪ .‬مردی‬ ‫که همیشه رئیس بوده‪ ،‬به پیروز شــدن عادت دارد و فقط‬ ‫با خودخواهی و پیگیری خواسته های شخصی اشنا ست‪،‬‬ ‫در موقعیت خاصی قرار گرفته اســت‪ .‬او برای پیروزی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری امریکا تالش می کند و نامزد‬ ‫پستی شــده که مردم امریکا متصدی ان را قدرتمندترین‬ ‫مرد کره زمین می دانند‪ .‬چالــش بزرگی پیش روی اعضای‬ ‫کمپین انتخاباتی این مرد قرار گرفته است‪ .‬انها باید به او‬ ‫بفهمانند که چه کاری انجام دهد و چه کاری انجام ندهد‪.‬‬ ‫خانهفتمانتخاباتامریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪2‬‬ ‫حساسیت تصمیمات به اوج خود رسیده است‬ ‫بیش از یک سال است که موسسات مختلف امریکا به‬ ‫نظرسنجی و نظارت بر نوسانات ارای شهروندان کشور خود‬ ‫می پردازند تا بتوانند پیروز نهایی انتخابات را پیش بینی کنند‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬اکنون و در پی نهایی شدن تکلیف نامزدهای‬ ‫هر کــدام از دوحزب بــزرگ امریکا‪ ،‬رقابت هــا وارد مرحله‬ ‫جدیدی می شوند و نظرسنجی ها تالش می کنند که در این‬ ‫مرحله نهایی هم اوضاع را رصد کنند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر نیســت که انتخــاب کلینتــون و ترامپ‬ ‫به عنوان نامزدهای نهایی احزاب خود‪ ،‬می تواند به خودی‬ ‫خود یک امتیاز برای دموکرات ها باشد‪ .‬در یک سال گذشته‬ ‫و هر گاه که مقایســه زوجــی بین ارای رقبــای احتمالی از‬ ‫حزب دموکرات و جمهوریخواه انجام می شــد‪ ،‬این نتیجه‬ ‫به دســت می امد که تقابل کلینتون و ترامپ بیش از همه‬ ‫به نفع دموکرات ها ست‪ .‬هیالری در مواجهه با نامزدهایی‬ ‫ماننــد مارکو روبیو یا تدکروز شــاید شــانس کمتــری برای‬ ‫پیروزی داشت اما شانس او در مقابل ترامپ بیشتر است‪.‬‬ ‫از طرفی ترامپ هــم در مقابل ســایر نامزدهای دموکرات‬ ‫می توانست شانس بیشــتری برای پیروزی داشته باشد اما‬ ‫اوضاع بر وفق مراد او پیش نرفتــ ه و کلینتون مقابل او قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬هنوز هم انتخابات به پایان نرسیده و راه‬ ‫درازی تا پایان باقی مانده است‪ .‬در حقیقت طوالنی ترین‬ ‫این موضوع‪ ،‬هفته گذشته و با اوج گرفتن انتقادات از منش‬ ‫ ترامپ بیش از پیش اشکار شد‪.‬‬ ‫کلینتون چه انتخابی خواهد کرد؟‬ ‫هیالری کلینتــون در انتخــاب معــاون اول خود با‬ ‫مشکالت بسیار متفاوتی مواجه است‪ .‬درست است که هم‬ ‫او و هم ترامپ باید تردیدهای هم حزبی های خود را درباره‬ ‫ارزش ها و ایدئولوژی هایشــان از بین ببرنــد ‪ ،‬اما در حالی‬ ‫که ترامپ بایــد جمهوریخواهان را مطمئــن کند که یک‬ ‫جمهوریخواه اســت‪ ،‬کلینتون ممکن است برای افزایش‬ ‫اعتبار خود اندکی به سمت چپ متمایل شود‪.‬‬ ‫کلینتون عالوه بر انکه باید حســن نیت خود را نشان‬ ‫دهد‪ ،‬به شــخصی نیاز دارد که امور کمپین را به طور روزانه ‬ ‫پیش برده و حمالت ســختی هم نثار ترامپ کند‪ .‬الیزابت‬ ‫وارن‪ ،‬سناتور ماساچوســت‪ ،‬تا حدی (به صورت عمدی و‬ ‫چه غیراگاهانه) این ویژگی ها را از خود نشان داده است‪ .‬او‬ ‫در روزها و هفته های گذشته بارها در توئیتر یا سخنرانی های‬ ‫عمومی حمالت سنگین و سختی به ترامپ داشته و با نشان‬ ‫دادن قدرت خود برای تصدی پست معاون اولی کلینتون‪،‬‬ ‫خود را تبدیل به یکی از مهمترین گزینه های رئیس جمهور‬ ‫احتمالی امریکا کرده است‪ .‬البته ممکن است کلینتون به‬ ‫این موضوع هم فکر کند که با انتخاب یک معاون دیگر به‬ ‫جای وارن‪ ،‬توازن بیشتری به ارای خود در بین گروه های‬ ‫جمعیتی مختلف امریکا ببخشد‪ .‬در این صورت نامزد معاون‬ ‫اولی دموکرات ها ممکن اســت یک مرد باشد‪ ،‬یا شخصی‬ ‫جوان که تردیدها را درباره تمام شدن عصر دموکرات ها از‬ ‫بین ببرد‪ ،‬یا از یک اقلیت قومی و نژادی باشــد یا در حالتی‬ ‫بهتر‪ ،‬ترکیبی از این گزینه ها را داشــته باشد‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫نانســی پلوســی‪ ،‬رهبر حزب دموکرات در کنگره امریکا در‬ ‫سخنرانی چند روز پیش خود‪ ،‬ضمن تایید صالحیت نامزد‬ ‫نهایی دموکرات هــا‪ ،‬گفت‪« :‬کلینتون باید یک فهرســت‬ ‫تماما زنانه معرفی کند و با این انتخاب‪ ،‬به نامزدی تاریخی‬ ‫خود ارزش و اعتبار بیشتری ببخشد‪».‬‬ ‫یکی از مشکالت کلینتون در انتخاب معاون اولش‬ ‫ان است که او توانایی جذب منابع مالی را هم داشته باشد‪.‬‬ ‫او می داند که پیروزی بر ترامپ و راه یافتن به کاخ ســفید‪،‬‬ ‫هزینه زیــادی دارد‪ .‬او نشــان داده که به خوبــی می تواند‬ ‫حمایت پشــتیبان های مالی را جذب کند و راه ان هم اتکا‬ ‫به افراد برجســته اســت‪ .‬هیالری هم اکنون از وجود بیل‬ ‫کلینتون و چلســی کلینتــون در هیات جــذب منابع مالی‬ ‫خود بهره می برد و به زودی دونفر دیگــر هم به این هیات‬ ‫اضافه خواهند شــد ؛ باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور کنونی و‬ ‫جو بایدن‪ ،‬معــاون رئیس جمهور کنونی‪ .‬بــا این حال‪ ،‬هر‬ ‫دالر می تواند نقشی اساسی در پیروزی نهایی داشته باشد و‬ ‫و مهمترین مرحلــه رقابتی بیــن کلینتــون و ترامپ باقی‬ ‫مانده و هر واکنش انها در این مرحلــه می تواند تاثیر قابل‬ ‫مالحظه ای در پیروز نهایی انتخابات داشته باشد‪ .‬انتخاب‬ ‫معاون اول مناسب‪ ،‬گام اول قدم برداشتن در این راه است‬ ‫که بر ســایر تصمیمات و اقدامات کمپین های رقابتی هر‬ ‫کدام از نامزدها اثر خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫نظرســنجی جدیدی که از وضعیت ارای شهروندان‬ ‫امریکا انتشار یافته نشــان می دهد که این تصمیم و سایر‬ ‫تصمیم های نامزدهای ریاست جمهوری بسیار حائز اهمیت‬ ‫هستند‪ .‬براساس اخرین نظرسنجی ‪ 25 ،CNBC‬درصد از‬ ‫رای دهندگان امریکا در انتخابات سال جاری میالدی هنوز‬ ‫درباره رئیس جمهور انتخابی خود تصمیــم نگرفته اند‪ .‬از‬ ‫طرفی ‪ 14‬درصد از انها هم اعالم کرده اند که «هیچ کدام»‬ ‫از این دونفر نمی توانند رئیس جمهور منتخب انها باشــند‪.‬‬ ‫این میزان از شــک و تردید در جامعه کنونی رای دهندگان‬ ‫یک فرصت و تهدید واقعی بــرای کلینتون و ترامپ در پی‬ ‫از معاون کلینتون هم انتظار می رود که در این راه‪ ،‬ایفای‬ ‫نقش کند‪ .‬شــاید جلب پول برای یکی از اعضای کنگره‪،‬‬ ‫کار دشواری نباشــد اما کلینتون باید تمام کارها را به دست‬ ‫کسی بسپارد که حرفه ای باشد‪ .‬کلینتون فرصت دیگری هم‬ ‫دارد؛ فرصتی که با توازن جمعیت شناختی و سبد ارای او و‬ ‫همچنین منحصر به فرد بودن کمپین انتخاباتی اش دارد‪.‬‬ ‫او می تواند از پست خالی معاونت خود استفاده کند تا فضا‬ ‫را برای دونالد ترامپ‪ ،‬تنگ تــر از پیش کند‪ .‬البته کلینتون‬ ‫به دنبال شخصی خواهد بود که بتواند با او کار کند‪ ،‬بتواند‬ ‫وجوه مالی دریافتی کمپین را افزایش دهد و همچنین اعتبار‬ ‫و مقبولیت قابل توجهی در حزب دموکرات داشته باشد‪ .‬در‬ ‫حالی که تمام این مولفه ها در ذهن وزیر امور خارجه سابق‬ ‫امریکا شکل گرفته و باید تامین شــوند‪ ،‬او شاید به سمت‬ ‫شخصی متمایل شود که دونالد ترامپ نتواند از حمله به او‬ ‫خودداری کند‪ .‬البته این موضوع برای کلینتون اهمیت دارد‬ ‫که حمله های انجام شده به معاون اول او‪ ،‬سیاسی نبوده و‬ ‫شخصی باشند‪ .‬در یک سال گذشته‪ ،‬ترامپ نه تنها نشان‬ ‫داده فاقد نظم و انضباط شایسته یک نامزد ریاست جمهوری‬ ‫اســت‪ ،‬بلکه نمی تواند برمیل ذاتی تخریب گرانه خود هم‬ ‫غلبه کند‪ .‬او تمایــل دارد که در ســخنرانی های عمومی‪،‬‬ ‫ن افراد‪،‬‬ ‫دســت به تخریب افراد مختلف بزند؛ حتــی اگر ا ‬ ‫هم حزبی خودش باشند‪ .‬اگر کلینتون بتواند دستیاری پیدا‬ ‫کند که ترامپ را ازار دهد‪ ،‬می تواند امیدوار باشد که ترامپ‬ ‫باز هم شروع به خودتخریبی کرده و شانس پیروزی خود را‬ ‫در انتخابات نوامبر کاهش دهد‪.‬‬ ‫کلینتون می تواند یک زن دیگر را انتخاب کند؛ یک‬ ‫نفر از اقلیت قومی‪ ،‬نــژادی یا مذهبی؛ یک نفر با معلولیت‬ ‫جســمی؛ یک کهنه ســرباز یا فرد باســابقه در سیاســت‪.‬‬ ‫او همچنیــن می توانــد روی یــک گروه خــاص جمعیتی‬ ‫هدفگذاری کرده و به عنــوان مثال فــردی را از یک گروه‬ ‫خاص انتخاب کند که ترامــپ تاکنون به انها توهین کرده‬ ‫اســت‪ .‬انتخاب چنین فردی موجب افزایــش حمالت به‬ ‫ ترامپ می شــود و نقاط ضعــف او بیش از پیش برجســته‬ ‫می گــردد‪ .‬در این صــورت ترامپ ترغیب می شــود دقیقا‬ ‫برعکس شــیوه ای رفتار کند کــه میج مک کونل و ســایر‬ ‫رهبران حزب جمهوریخواه از او می خواهند‪.‬‬ ‫چنیــن مالحظاتــی ممکــن اســت بــرای کلینتون‬ ‫مخاطره امیز باشــد و به سرعت دســتش برای رقبا اشکار‬ ‫شود‪ .‬اما اگر چنین اقدامی‪ ،‬اثربخش باشد‪ ،‬می تواند تمام‬ ‫مکانیزم های مرسوم انتخاباتی در امریکا را زیر و رو کرده و‬ ‫هزینه های زیادی را برای ترامپ به بار بیاورد‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬موسسه بروکینز‬ ‫*قائم مقام مرکز مدیریت عمومی اثربخش و‬ ‫عضو ارشد مطالعات دولتی امریکا‬ ‫نامزدیترامپوهیالریبامعاونتتدکروزوجانکریتکمیلمی شوند‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫اینده پژوه سیاسی‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫جایگاهواهمیتقدرتدرایاالتمتحدهامریکابامرکزیت‬ ‫قدرت رئیس جمهــور یا به عبارتی پرزیدنتالیســم مشــخص‬ ‫می شــود‪ ،‬در این میان معــاون رئیس جمهور نیــز در جایگاه‬ ‫جانشــین رئیس جمهور همواره مورد توجه قــرار می گیرد؛ در‬ ‫واقع جانشــین رئیس جمهور به این معنا است که شخص در‬ ‫نبــود رئیس جمهور‪ ،‬ازهمــان قدرت هایی کــه رئیس جمهور‬ ‫داراست برخوردار می‪‎‬شــود‪ ،‬اما در زمانی که رئیس جمهور در‬ ‫مرکز ثقل قــدرت قــرار دارد و تصمیم گیری و تصمیم ســازی‬ ‫می کند‪ ،‬او به مثابه ســایه رئیس جمهور در انجام امور اداری و‬ ‫اجرایی وارد عمل می شود‪ .‬به عبارت دیگر یک دولت سایه در‬ ‫کنار واقعیت دولت یعنی رئیس جمهور‪ ،‬همواره اماده است تا‬ ‫در صورت وجود تهدیدات در حوزه‪‎‬هــای گوناگون در ایاالت‬ ‫متحده امریــکا‪ ،‬بتوانــد در وضعیت بحرانی‪ ،‬ســکان حرکت‬ ‫جامعه امریکا را از نظر سیاسی در دست گیرد‪ .‬بنابراین در دولت‬ ‫فدرال معاون رئیس جمهور به عنوان یک دولت ســایه در کنار‬ ‫رئیس جمهورقرارمی گیردودرزمانی کهشخصرئیس جمهور‬ ‫با تمام توانایی های خود بر ســر کار حاضر اســت او به عنوان‬ ‫هماهنگ کننده داخلی دولت و در واقع مدیر اصلی اجرایی در‬ ‫کنار رئیس جمهور باتوجه به اختیاراتی که رئیس جمهور به او‬ ‫تفویض می کند‪ ،‬وارد عمل می شــود‪ .‬الزم به ذکر است گرچه‬ ‫شــخص معاون اول رئیس جمهور نقشی تشــریفاتی دارد اما‬ ‫در مســیر ایجاد فضای مثبت برای تحرکات اجرایی به عنوان‬ ‫هماهنگ کننده تاثیر بسزایی دارد‪ ،‬در ضمن او رئیس مجلس‬ ‫سنا است و از طرف دیگر در هنگامه‪‎‬های بحران برای شخص‬ ‫رئیس جمهورودرصورتعدمتواناییاوبرایادارهیکبحران‪،‬‬ ‫معاوناوواردعملمی شود‪.‬درایاالتمتحدهامریکادرساختار‬ ‫قدرترئیس جمهور‪،‬وزیرامورخارجه‪،‬دبیرشورایامنیتملی‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬رئیس سازمان سیا و رئیس پنتاگون از‬ ‫اهمیتجدیبرخوردارندودراینمیانمعاوناولرئیس جمهور‬ ‫هماهنگکنندهمیانانها‪،‬بیناعضایهیاتدولتباهمدیگرو‬ ‫نیزمیانوزرابایکدیگراست‪.‬البتهبایداذعانکردکهشخصیت‬ ‫هر بازیگر در این نقش ها می تواند بر کل بازی در هیات دولت‬ ‫ایاالت متحده امریکا تاثیر بگــذارد؛ به عنوان مثال زمانی که‬ ‫هنری کسینجر‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا بود‪ ،‬جایگاه وزیر امور‬ ‫خارجه به عنوان شخص دوم بعد از رئیس جمهور مطرح بود و‬ ‫زمانی که او به دبیری شورای امنیت ملی ایاالت متحده امریکا‬ ‫منصوب گشت شورای امنیت از اهمیت برخوردار شد‪ .‬اکنون‬ ‫نیز به طور مثال در جامعه امریکا بعد از رئیس جمهور همواره به‬ ‫شخص قدرتمند دومی نگاه می شود که در وزارت امور خارجه‬ ‫یا دبیری شــورای امنیت ســکنی می گزیند و گاه به گاه پیش‬ ‫می اید که وزیر دفاع و رئیس سی ای ای(سیا) به عنوان رقیب‬ ‫برای وزیر امور خارجه یا دبیر شــورای امنیت مطرح می شوند‪.‬‬ ‫بنابراین پیش تر معاون اول رئیس جمهور در ســایه و به عنوان‬ ‫هماهنگ کننده عمل می کند و هرچه قدرت اجرایی او بیشتر‬ ‫و توانمندی های عملیاتی او در این هماهنگی و ایجاد فضای‬ ‫کوششبیشتردرکناررئیس جمهوربروزبهتریداشتهباشدان‬ ‫شخص می تواند تاثیرگذاری بهتر و موثرتری را در روند حرکت‬ ‫ایاالت متحده امریکا و در دولت فدرال بــه جای بگذارد‪ .‬این‬ ‫نکتهرانیزبایدمتذکرشدکهمعاوناولرئیس جمهور‪،‬درجایگاه‬ ‫رئیس مجلس ســنا‪ ،‬جز در مواقع ویژه حق رای ندارد و از این‬ ‫جهتمی توانیمبگوییمکهاودرواقعحلقهواسطهرئیس جمهور‬ ‫با اعضای مجلس سنا به عنوان خانه قدرت در ایاالت متحده‬ ‫امریکااست‪.‬‬ ‫با توجه به نزدیک شــدن به زمــان برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا در تاریــخ ‪ 16‬نوامبــر اکنون برخی‬ ‫گزینه های احتمالی برای معاونــت کاندیداهای اصلی یعنی‬ ‫هیالری کلینتــون دموکــرات و دونالد ترامــپ جمهوریخواه‬ ‫مطرحاست‪.‬‬ ‫به اعتقاد من هیــاری کلینتون می توانــد جان کری را‬ ‫به عنوان معاون اول خود برگزیند‪ .‬جان کری به عنوان یکی از‬ ‫فعال ترین وزرای امور خارجه امریکا مطرح اســت‪ .‬او با سابقه‬ ‫سناتوری خود و ایجاد فضای مناســب در میان افکار عمومی‬ ‫ایاالت متحده امریکا اکنون به عنوان یکی از نخبگان برجسته‬ ‫امریکامطرحاست‪.‬اوپتانسیلکاندیداتوریریاست جمهوری‬ ‫امریکا را نیز داشــت و اگــر در رقابت با کلینتون وارد می شــد‬ ‫می توانست به عنوان چالشــی جدی در برابر کلینتون مطرح‬ ‫باشد‪ .‬کری توانســته اســت زمینه های مناســبی را در جهت‬ ‫پیاده سازی قدرت هوشمندتر امریکایی ایجاد کند؛ هم چنین‬ ‫در جهت کاهش بحران های سیاسی منطقه ای و بین المللی‬ ‫متوجهواشنگتنگام هایبسزاییبرداشتهاست‪.‬بنابراینکری‬ ‫شخصیت مناسبی در ارتباط با ســوابق دیپلماتیک و سیاسی‬ ‫دارد و در ایاالت متحده امریکا به دلیــل افکار عمومی و نیز از‬ ‫تجربه های گران سنجی در حوزه سیاســت خارجی برخوردار‬ ‫است‪ .‬او اکنون می تواند به عنوان معاون رئیس جمهور امریکا‬ ‫پشتوانه ایبسیارقویبرایهیالریکلینتونمحسوبشود‪.‬‬ ‫دونالد ترامپهماگربتواندتدکروزراانتخابکنددرمسیر‬ ‫انتخابات تاثیر بسزایی می تواند داشــته باشد‪ .‬کروز در مقابله‬ ‫با ترامپ نزدیکترین شخص به او خواهد بود و جناح روشنفکر‬ ‫و عمل گرای حزب جمهوریخواه و رهبران و نخبگان این حزب‬ ‫نیز او را بیش ا ز ترامپ قبول دارند‪ .‬بنابراین او می تواند هم ارای‬ ‫از دست رفته حزب جمهوریخواه را به ســبد ترامپ بازگرداند و‬ ‫هم بازی رقابت محورانه میان دونالد ترامپ و هیالری کلینتون‬ ‫را جدی تر از گذشــته نشــان دهد‪ .‬در واقع انتخاب درســت و‬ ‫هوشمندان همعاوناولبرای ترامپبه عنوانفردیپوپولیستو‬ ‫لمپنیسمازاهمیتوجایگاهباالییبرخورداراست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دارد‪ .‬انها می دانند که شــاید نتوانند از بین ‪ 14‬درصد تندرو‬ ‫و مخالف با هــر دونفر‪ ،‬رای قابل توجهی به دســت اورند‪،‬‬ ‫اما به این نکته هم واقف هســتند که ‪ 25‬درصدی که هنوز‬ ‫تصمیم نگرفته اند‪ ،‬تعیین کننده فردی هستند که تصدی‬ ‫امور امریکا را د ر چهارســال اینده در دست خواهد گرفت‪.‬‬ ‫در حال حاضر کلینتون با کســب ‪ 40‬درصد از ارا از ترامپ‬ ‫‪ 35‬درصدی پیشــی گرفته اســت‪ .‬اما میزان خطای این‬ ‫نظرسنجی هم ‪ 3/5‬درصد است و نشان می دهد که فاصله‬ ‫قابل توجهی بین ارای دو نامزد نهایی انتخابات وجود ندارد‪.‬‬ ‫انها به دلیــل این رقابت فشــرده و تردید ‪ 25‬درصد از‬ ‫جامعه رای دهندگان امریکا می دانند که هر اقدام و تصمیم‬ ‫صحیح انها (چه در انتخاب معاون اول و چه در سایر مراحل‬ ‫رقابتی باقیمانده تا روز رای گیری) می تواند بســیار اثرگذار‬ ‫باشد و به همان اندازه هم هر تصمیم و اقدام نابجایی‪ ،‬به‬ ‫بهای از دست رفتن تخت قدرت برای انها و حزبشان تمام‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور در سایه‬ ‫‪53‬‬ ‫چالش حقوق‬ ‫افشایفیش هایچندمیلیونیحقوقمدیراندولتیموجیازواکنش ها‬ ‫را در پی داشــته اســت ‪ .‬رئیس جمهور کمیته ویژه ای تعیین کرده و در ادامه‬ ‫افشــاگری ها چند فیش جدید دیگر نیز منتشــر شده اســت که حکایت از‬ ‫حقوق باالی مدیران دولتی دارد‪ .‬دراین پرونده در این مورد مطالبی را منتشر‬ ‫کرده ایم‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫فیش گیت‬ ‫ایادولتروحانیباصفدرحسینیبرخوردمی کند؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪1‬‬ ‫یک دردســر عجیب و غریب برای حســن روحانی‪ .‬او‬ ‫درست در شــرایطی که با جنجال خبری تعطیلی دو کارخانه‬ ‫مشهور مواجه شده بود‪ ،‬در یک افشاگری رسانه ای با انتشار‬ ‫فیش های حقوقی میلیونی برخی مدیران دولتی روبه رو شد‬ ‫کهاورادریکشرایطسختقراردادهاست‪.‬جنجالرسوایی‬ ‫فیش هایحقوقیدولتی هایاهمان« فیشگیت» ‪،‬ازافشای‬ ‫حقوقنجومی یکیازمدیرانبیمهاغازشد‪.‬اینرسواییباعث‬ ‫استعفایرئیسکلبیمهمرکزیشدامابرخوردیبافردیکه‬ ‫حقوق هاینجومیبهحسابشواریزمی شد‪،‬صورتنگرفتو‬ ‫ازسویدیگرویبعدازاستعفایرئیس کلبه عنوانسرپرست‬ ‫انتخاب شد‪ .‬بعد از این مساله فیش حقوقی مدیرعامل بانک‬ ‫رفاهکارگران‪،‬علیصدقیبامبلغیمعادل‪ 230‬میلیونتومان‬ ‫دررسانه هاانتشاریافتکهصدقیدرواکنشبهافشایاینسند‬ ‫گفت ‪«:‬سندیکهدررسانه هامنتشرشدپرینتگردشحساب‬ ‫بود که مانده حســاب را در‪ ۱۰‬ماه گذشته نشان می داد و تنها‬ ‫حقوقاسفندماهنبود‪».‬صدقیازنزدیکانحسینفریدونبرادر‬ ‫رئیس جمهور است که صرافی «صدقی و شرکا » را با شراکت‬ ‫فریدونراه اندازیکردهاست‪.‬‬ ‫جنجالفیشگیتاماادامهیافتوفیشحقوقیصفدر‬ ‫حســینی‪ ،‬رئیس صندوق توسعه ملی افشا شــد که حاکی از‬ ‫اخذ وام ‪ ۳۰۰‬میلیونی با ســود ‪ ۴‬درصد‪ ،‬دریافت ‪ 57‬میلیون‬ ‫حقوق اســت که عناوینی چون کمک هزینه اوقات فراغت‬ ‫فرزندان‪،‬کمک هزینهخریدلباس‪،‬کمک هزینهخریدکتاب‪،‬‬ ‫کمک هزینهسفر‪،‬کمک هزینهورزش‪،‬کمک هزینهتحصیلی‬ ‫وپاداشدرانجلوهمی کند‪.‬صفدرحسینیکهوزیرکاروامور‬ ‫اجتماعی دوره اصالحات بوده است‪ ،‬فرزند خود سید فاطمه‬ ‫حسینیرانیزازطریقجریاناصالحاتواردلیستامیدکرده‬ ‫ودرحالحاضرسید فاطمهحسینینمایندهمردمتهراناست‪.‬‬ ‫البته در کنار افشــای فیش حقوقی نجومی صفدر حسینی‪،‬‬ ‫حقوق چند ده میلیونی سایر اعضای صندوق توسعه ملی نیز‬ ‫افشاشد‪.‬‬ ‫اما این پایان کار نبود‪ .‬قطــار پرداخت های نجومی در‬ ‫دولت یازدهم به وزارت بهداشــت رسید و فیش های حقوقی‬ ‫‪10‬رقمی باکارانه هایچند صدمیلیونیهمهرامتعجبساخت‪.‬‬ ‫این موضوع سبب شکایت وزارت بهداشت از رسانه هایی که‬ ‫این فیش ها را برمال ساخته بودند شــد اما بعد از مدتی وزارت‬ ‫بهداشتاعالمکردکهاین یکاشتباهسیستمی بودهووزارت‬ ‫بهداشتشکایتشراپسخواهدگرفت‪.‬‬ ‫واکنش اول‬ ‫حسن روحانی حاال با یک جنجال اساسی مواجه بود‪.‬‬ ‫یکهباتعجب‬ ‫اواکنونبایددرمواجههبامنتقدانوالبتهمردم ‬ ‫به ارقــام این فیش هــای حقوقی نــگاه می کردند تاکتیکی‬ ‫حساب شدهراانتخابمی کرد‪.‬‬ ‫حسن روحانی در واکنش به این ماجرا با اشاره به اینکه‬ ‫نباید اعتماد میان مردم و جامعه سست شــود‪ ،‬در واکنش به‬ ‫افشای فیش های حقوقی گفت‪« :‬اگر در گوشه ای چند نفر‬ ‫حقوق باالتری را برداشــت کردند‪ ،‬ان را تبدیل به مساله ملی‬ ‫نکنیمودولتنیزگوششنواییبرایشنیدننقدهادارد‪».‬‬ ‫روحانــی در واکنشــی دیگر به ایــن ماجــرا در نامه ای‬ ‫خطاب به اقای جهانگیری‪ ،‬معاون اول رئیس جمهور اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬گزارش های رسیده‪ ،‬نشــان می دهد که مواردی‬ ‫از پرداخت های غیرمتعارف و ارقامی با نــام «پاداش و وام»‬ ‫وجود داشته اســت که هرچند شــاید با مقررات به جا مانده از‬ ‫دوره های قبل توجیه پذیر باشد‪ ،‬با موازین عدالت و تعهد در‬ ‫قبالبیت المالومنشوراخالقیدولتناسازگاروغیرقابلقبول‬ ‫اســت و حتی در برخی موارد مصداق سوءاستفاده از اعتماد‬ ‫دولتبه شمارمی رود‪.‬مقتضیاستدراسرعوقتهمهموارد‬ ‫تخلفوسوءاستفادهشناسایی‪،‬وجوهیکهبه ناحقپرداخت‬ ‫شدهبهبیت المالمستردشودومدیرانمتخلفعزلشوند‪».‬‬ ‫سقف حقوق چند است؟‬ ‫سطح واکنش ها به این ماجرا اما ان قدر زیاد بود که این‬ ‫سخنان رئیس جمهور و دستور او برای بررســی این ماجرا از‬ ‫سطحانتقادهاواعتراض هانکاست‪.‬‬ ‫به همین میزان هم مقامات دولتی تــاش کردند تا از‬ ‫فشارهایافکارعمومیبامصاحبه هاواظهارنظرهایمختلف‬ ‫کمکنند‪.‬درهمینراستاهمبودکهسخنگویدولتباحضور‬ ‫درگفت وگویویژهخبریبهتشریحاقداماتدولتبرایبرخورد‬ ‫حد قانونی رعایت نمی شود‬ ‫تو گوی مثلث با معاون سابق‬ ‫گف ‬ ‫دیوان عدالت اداری‬ ‫دوره های قبلی است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬البته یک مصوبه در سال‬ ‫‪ 93‬در راستای محدود کردن حوزه اختیارات داشتیم‪ .‬حقوق‬ ‫و مزایا به سه دسته تقسیم می شــود‪ ،‬به طوری که دسته اول‬ ‫مرتبطباحقوقثابتاستودودستهنیزفوق العادهبهصورت‬ ‫مستمروغیرمستمرپیش بینیشدهاست‪».‬سخنگویدولت‬ ‫با اشاره به اینکه حداقل و حداکثر مشخص شده است اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬حداقل حقوق باید ‪ 900‬هزار تومان و حداکثر ان‬ ‫می تواند هفت برابر این رقم باشد‪ ».‬رئیس سازمان مدیریت‬ ‫و برنامه ریزی کشور با اشــاره به قانون تجارت افزود‪« :‬طبق‬ ‫قانونتجارتشرکت هاییکهتابعاینقانونهستندمی توانند‬ ‫بههیات مدیره هایشاناجازهدهندتابهمیزانسودخالص شان‬ ‫پاداشدریافتکنند‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به اینکه در این دولت طبــق قانون حتی‬ ‫برای مقادیر ناخالص ســقف در نظر گرفته شده است عنوان‬ ‫کرد‪« :‬نباید هیچ دریافتی بیشــتر از‪ 9‬میلیون تومان باشد‪».‬‬ ‫نوبخت با اشاره به اینکه قانون به بسیاری از دستگاه ها اجازه‬ ‫داده اســت تا از قوانین و مقررات خاص استفاده کنند ادامه‬ ‫داد‪«:‬قانونمدیریتخدماتکشوریبهصورتازمایشیاجرا‬ ‫می شود‪،‬بنابراینازمجلسانتظاراصالحاینقانونراداریم‪ ».‬‬ ‫ســخنگوی دولت با بیان اینکه از نظر دولــت نظام پرداخت‬ ‫غیرعادالنهاستخاطرنشانکرد‪«:‬طبقدستوررئیس جمهور‬ ‫سازمان هاوسایردستگاه هاینظارتیبایدپیگیری هایالزمرا‬ ‫بهعملاورند‪».‬رئیسسازمانمدیریتوبرنامه ریزیکشوربا‬ ‫اعالماینکهحداکثرحقوقبرایشرکت هایبزرگهفت میلیون‬ ‫تومان است‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬دولت عالقه مند است که عدالت‬ ‫را اجرا کند‪ ».‬امــا در ادامه واکنش های دولتی ها به انتشــار‬ ‫فیش هایدولتی‪،‬وزیربهداشتنیزافشایفیش هایحقوقی‬ ‫غیرمتعارف را تیغ دولب ه خواند و گفت‪« :‬برخی دوســتان باید‬ ‫بداننداینشمشیریکهبرپیکرانقالباسالمیواردمی کنند‪،‬‬ ‫دولبهدارد؛درستاستکهازیکطرفانروحانیودولتاورا‬ ‫می زنید‪،‬ولیباطرفدیگر‪،‬روحانیتونظامرانشانهرفته اید!»‬ ‫سید حسنقاضی زاده هاشمیبهرسانه هایافشا کننده‬ ‫این فیش ها توصیه کــرد‪« :‬در این ماه که ماه بندگی اســت‬ ‫سرکشینکنیم‪،‬باابرویانسان هابازینکنیم‪،‬اعتمادمردمرا‬ ‫بیشازگذشتهبهکارامدیدیندرادارهکشورسلبنکنیمواز‬ ‫گزندنفسامارهبهخداپناهبریم‪».‬‬ ‫جنجال به دانشگاه ازاد رسید‬ ‫دیوان محاسبات‪ :‬پول ها به خزانه بازمی گردد‬ ‫در ادامه واکنش ها بــه این ماجــرای جنجالی فیاض‬ ‫شجاعی‪،‬دادستاندیوانمحاسبات‪،‬بربازگشتحقوق های‬ ‫غیرقانونی به بیت المال تاکید کرده اســت‪« :‬از انجا که این‬ ‫مســاله حساســیت ایجاد کرد و افکار عمومی از این قضیه‬ ‫مشوش و نگران شده اســت‪ ،‬ما نیز به استناد ماده‪ 21‬قانون‬ ‫دیوان محاسبات کشوری که مقرر می دارد «دادستان دیوان‬ ‫محاسبات کشــور به عنوان حافظ بیت المال می تواند در هر‬ ‫موضوعیکهتشخیصدهد‪،‬راسانسبتبهموضوعورودپیدا‬ ‫کردهیااینرابهیکیازدادیارانشمحولکند»برایرسیدگی‬ ‫به موضوع پرداخت های این چنینی‪ ،‬به یکی از دادیاران مان‬ ‫ماموریت ویژه ای دادیــم و گفتیم برای مــدت ‪ 10‬روز‪ ،‬بقیه‬ ‫کارها در اولویت بعدی قرار گیــرد و این موضوعات را در تمام‬ ‫دستگاه ها‪،‬شرکت ها‪،‬بیمه هاوهرجاییکهاینشائبههست‬ ‫کهچنینپرداخت هاییممکناستوجودداشتهباشد‪،‬اینها‬ ‫را اوال جمع اوری کرده و در ثانی بررسی شود کدام شان مبنای‬ ‫قانونیدارندوکدام شانمبنایقانونیندارند‪».‬ویمی افزاید‪:‬‬ ‫«مبالغیکهمبنایقانونیندارند‪،‬قطعانسبتبهانهادادخواست‬ ‫صادر می شود و برای استرداد انها به خزانه بیت المال و دولت‬ ‫اقداممی کنیمامایکبخشازاینپرداختی ها‪،‬مبنایقانونی‬ ‫دارد که قبال هم عرض کردم‪ ،‬بعضی های شان مبنای قانونی‬ ‫دارند ولی یک مقدار غیرمتعارف هستند که برای انها نیز باید‬ ‫به سمت و ســویی برویم که این مبانی قانونی اصالح شود تا‬ ‫بتوانیم پرداختی ها را به حدی کنترل کنیم تا از حد متعارفش‬ ‫خارج نباشــد‪ ».‬دادســتان دیوان محاسبات همچنین گفته‬ ‫است‪«:‬پیشازافشایفیش هابهبیمه هاتذکردادیم‪،‬گوش‬ ‫نکردند!»‬ ‫این مدیران مگر چه کار می کنند؟!‬ ‫حیدرمستخدمین حسینی‪،‬معاوناسبقبانکمرکزیو‬ ‫وزارت اقتصاد هم‪ ،‬درباره موج انتقاد از حقوق مدیران رده باال‬ ‫و بانکی کشــور می گوید‪« :‬مدیران بانکی مگر چه کار انجام‬ ‫می دهندکهبایدحقوق شاننسبتبهدیگراناینمیزانتفاوت‬ ‫داشته باشد؟! واقعیت این است که وضعیت حقوق در ایران‬ ‫مناسب نیست‪ .‬مطرح و علنی شدن حقوق های مدیران رده‬ ‫باالیدولتییابرخیمدیرانبانکی‪،‬شایدفرصتیباشدبرای‬ ‫اینکهبتواناینموضوعرابهصورتزیربنایی‪،‬اسیب شناسی‬ ‫کردوموردتوجهویژهقرارداد‪».‬ویمی افزاید‪«:‬هم اکنونخط‬ ‫فقر در تهران‪ ۳‬میلیون و‪ ۲۰۰‬هزار تومان است‪ .‬وقتی تعیین‬ ‫حقوقبرپایهخطفقرنباشد‪،‬اینجریانیکهاخیرامطرحشده‪،‬‬ ‫باعثمی شودکهنارسایی هایموجوددراینزمینهبیشترشود‪.‬‬ ‫بهنظرمی رسدکهاینحرکتبرایحقوقودستمزد‪،‬پاسخی‬ ‫است به پایین بودن دستمزد و بیکاری باال و مرهمی است بر‬ ‫زخم های فکری اقشــار پایین‪ ،‬در صورتی که وقتی مشکل‬ ‫حداکثر حقوق را حل می کنید‪ ،‬باید مشکل حداقل حقوق را‬ ‫همحلکنید‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫ماجرای فیش هــای حقوقی که این روزهــا مانند قارچ‬ ‫ناگهان از هر نهاد و ارگانی ســر درمی اورد‪ ،‬مدتی اســت که‬ ‫حول محور دانشگاه ازاد هم می چرخد‪ .‬پیش تر فیش حقوق‬ ‫‪ ٢٥‬میلیون تومانی یکی از روســای دانشــگاه ازاد از فضای‬ ‫مجازیسردراوردونهایتارئیسسازماننظامپرستاریازوجود‬ ‫حقوق های میلیونیدراینوزارتخانهخبردادکهدرادامه‪،‬پای‬ ‫سازمان بازرسی کل کشــور را به ماجرای فیش های حقوقی‬ ‫وزارتبهداشتبازکرد؛هرچندباتکذیبمسئوالنوزارتخانه‬ ‫مواجه شد‪ .‬فیش های حقوقی دانشــگاه ازاد هم با واکنش‬ ‫رئیسدانشگاهازادمواجهشدکهاونیزمانندوزیراقتصادانرا‬ ‫یتخریبی‪،‬بداخالقیونشراکاذیبدانست‪.‬‬ ‫اقدام ‬ ‫حمیدمیرزادهدرگفت وگوباایرنادراین بارهگفت‪«:‬شاید‬ ‫میزان مطالبات چندماه یک فرد به حســاب حقوق این مدیر‬ ‫واریزشدهاستواین گونهفیش هایحقوقیصحتندارد‪».‬‬ ‫میرزاده همچنین با تاکید بر اینکــه تمام پرداخت ها به‬ ‫مدیران در دانشــگاه ازاد اسالمی براساس مصوبه هیات امنا‬ ‫بوده‪ ،‬گفت‪« :‬فیش حقوقی منتشره در فضای مجازی شاید‬ ‫مربوطبهیک نفراستکهمطالبات‪،‬اضافه کار‪،‬حق التدریسیا‬ ‫طرحپژوهشیداشتهاستکهباحقوقاوجمعشدهوبهصورت‬ ‫یکجابهاوپرداختشدهاست‪.‬همچنیناستاداندانشگاهازاد‬ ‫براساس میزان فعالیت و عملکرد پژوهشی خود می توانند از‬ ‫تسهیالت استفاده کنند‪ .‬استادانی که دارای تولیدات علمی ‬ ‫و طرح های برون دانشگاهی هستند و توانسته اند طرح ها را‬ ‫تجاری سازیکردهومشکلیازمعضالتاقتصادیوفرهنگی‬ ‫حلکنند‪،‬دراولویتپرداختتسهیالتقراردارند‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫بافیش هایحقوقیچندمیلیونیبرخیمدیرانپرداخت‪.‬‬ ‫او در توضیــح جزئیات این ماجــرا در رابطه با دو فیش‬ ‫حقوقی چند میلیونی برخی مدیران اظهار داشت‪« :‬یکی از‬ ‫اینفیش هایحقوقیمربوطبهیکیازمدیرانبانک هاست‬ ‫و اساســا این بانک یک بانک غیردولتی اســت و از ضوابط‬ ‫خاص خود تبعیت می کند و فیش حقوقی دیگری که مطرح‬ ‫شدهبودمربوطبهبیمهبودکهانیکفیشحقوقینبودبلکه‬ ‫یک دریافت موردی بود که رقم از دو محل تشکیل می شد‪.‬‬ ‫یکی مربوط به سلسله مطالباتی بود که طبق رای که دیوان‬ ‫عالی عدالت اداری داده بود از ان اســتفاده شده بود‪ ،‬بخش‬ ‫دیگر مربوط به فوق العــاده خاصی بود که بایــد با موافقت‬ ‫سازمان مدیریت و برنامه ریزی انجام می شد که سازمان ان‬ ‫را موجه ندانســت و به همین جهت به رغم پیگیری هایی که‬ ‫مدیران بانک ها و بیمه ها داشتند سازمان پرداخت ان را تایید‬ ‫نکرد اما به رغم عدم تایید سازمان مدیریت انها از فوق العاده‬ ‫خاص اســتفاده کرده بودند و بــه همین جهت اقــدام انها‬ ‫غیرقانونی بود و ان بخشی که به صورت غیرقانونی دریافت‬ ‫کرده بودند از انها دریافت شــد‪ ».‬رئیس سازمان مدیریت و‬ ‫برنامه ریزی کشور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ایا‬ ‫موارد بیشتری از حقوق های چند ده میلیونی به دست رسیده‬ ‫است یا خیر‪ ،‬ادامه داد‪« :‬قوانین مدیریت خدمات کشوری‪،‬‬ ‫برنامه سوم و پنجم توســعه هیچ کدام مصوبه دولت یازدهم‬ ‫نیست‪ ».‬وی با اشاره به اینکه این قوانین و مقررات مربوط به‬ ‫هر سه قوه باید وارد شوند‬ ‫تو گوی مثلث با نایب رئیس‬ ‫گف ‬ ‫کمیسیون اقتصادی‬ ‫دردسر روحانی‬ ‫پیشنهادی به دولت و عدم توجه به‬ ‫چپ گرایان و پوپولیست ها ‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حد قانونی رعایت نمی شود‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫محمود محبی‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت و گوی مثلث با معاون سابق دیوان عدالت اداری‬ ‫موضوع فیش های حقوقی نجومی امروز خیلی‬ ‫مورد توجه است‪ ،‬به نظر شما این پدیده ناشناخته‬ ‫بود که یک دفعه کشف شد؟‬ ‫خیر‪ ،‬بعید است این طور باشد‪ ،‬چون دستگاه های‬ ‫مختلفی حقوق ها را بررســی می کنند‪ .‬دیوان محاســبات‬ ‫فهرســت همه پرداختی ها را دارد‪ .‬مســئوالن دستگاه ها‬ ‫خودشان می بینند که به مدیران زیر مجموعه چقدر حقوق‬ ‫پرداخت می شود‪ ،‬پس موضوع پنهانی نبوده است‪ .‬از این‬ ‫رو وقتی موضوع مطرح شد خیلی شگفتی مقامات دولتی را‬ ‫در پی نداشت‪ .‬هم اکنون مسئوالن اجرایی در صحبت های‬ ‫خودشــان خیلی پرهیز دارند از اینکه بگوینــد پرداخت ها‬ ‫غیرقانونی است بنابراین تعابیری همچون غیرمتعارف را به‬ ‫کار می برند چون متاسفانه پرداخت ها براساس ضوابطی که‬ ‫دولت تعیین می کند صورت گرفته است‪ .‬حاال اگر بخواهیم‬ ‫موشکافی کنیم معتقدم فیش های حقوقی نجومی از قانون‬ ‫نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت نشــات می گیرد‪.‬‬ ‫اقای هاشمی رفســنجانی در زمان ریاســت جمهوری خود‬ ‫الیحه ایــن قانــون را تقدیم مجلــس کرد و گفــت ما باید‬ ‫‪2‬‬ ‫موسی قربانی معتقد است‪« :‬موضوع فیش های‬ ‫حقوقی نجومی پدیده ناشناخته ای نبود که یک دفعه‬ ‫کشــف شــود چون وقتی موضوع مطرح شــد خیلی‬ ‫شــگفتی مقامات دولتی را در پی نداشــت‪ ».‬معاون‬ ‫سابق دیوان عدالت اداری می گوید‪« :‬قانونگذار برای‬ ‫انکه جلوی چنین پرداخت هایی را بگیرد حقوق حداقل‬ ‫و حداکثر را تعیین کرده است اما این حد قانونی رعایت‬ ‫نمی شود‪».‬‬ ‫پرداخت حقوق مدیران دستگاه های مختلف را هماهنگ‬ ‫کنیم‪ .‬این مســاله از انجا شروع شــد که یکدفعه یکسری‬ ‫مولفه هــای پرداخت حقــوق همچون حق جــذب‪ ،‬حق‬ ‫تخصص‪ ،‬حق مدیریت‪ ،‬حق محرومیت‪ ،‬حق محرومیت‬ ‫از مطب و غیره ســاخته شــد‪ ،‬بعد دیدند اش خیلی شــور‬ ‫شده است اسم این قانون را «نظام ناهماهنگ پرداخت»‬ ‫ت کشوری‬ ‫گذاشــتند و خواســتند در قانون مدیریت خدما ‬ ‫وضعیت را جمع کنند‪ ،‬اما ان قانون هم رخنه هایی دارد که‬ ‫دوباره همــان اتفاق ها افتاد‪ .‬وقتی دیــوان عدالت اداری‬ ‫بودم چند مرتبه تقاضای ابطــال مصوبات دولت امد چون‬ ‫دولت نسبت به بخشــی از جامعه حقی گذاشته بود‪ ،‬درون‬ ‫مصوبات می نویسند که از محل صرفه جویی پرداخت شود‪،‬‬ ‫خودشان هم می دانند که همه دستگاه ها کسری اعتبارات‬ ‫دارند و چیزی نمی ماند که صرفه جویی شــود‪ ،‬در اخر همه‬ ‫هم می گویند چشم اما در موقع اجرا می مانند چه کار کنند‪.‬‬ ‫بنابراین فیش های حقوقی نجومی براساس برخی مصوبات‬ ‫دولت ها پرداخت شده است‪ .‬مگر می شود کسی کاری کرده‬ ‫باشــد که از دید رئیس جمهور خالف قانون باشــد و بعد از‬ ‫یک ماه از زمان انتشــارش هم همچنان پشت میز خودش‬ ‫نشســته باشــد‪ .‬اینها اصال با هم نمی خوانــد‪ .‬اگر دولت‬ ‫جدی اســت و می گوید هر کس خالف قانون پول گرفته‬ ‫باید عزل شــود باید نمود بیرونی داشته باشد نه انکه طرف‬ ‫مصاحبه کند بگوید خیر من همچنان سر کار خودم هستم و‬ ‫استعفا هم نمی کنم‪ .‬خیلی بعید می دانم فیش های حقوقی‬ ‫نجومی از نگاه مقامات دولتی پنهان بوده باشــد‪ ،‬مثالش‬ ‫برادر معاون اول رئیس جمهور اســت که اســمش در بین‬ ‫دریافت کننــدگان پاداش های نجومی قــرار دارد بنابراین‬ ‫پدیده پنهانی نبوده است‪.‬‬ ‫شما از غیربازدارنده بودن قانون صحبت کردید‬ ‫حاال باید چه کار کرد؟‬ ‫قانونگذار برای انکه جلــوی چنین پرداخت هایی‬ ‫را بگیرد حقوق حداقل و حداکثر را تعیین کرده اســت‪ .‬به‬ ‫این معنا که بین حقوق حداکثر با حقوق حداقل نباید بیش‬ ‫از هفت برابر فاصله باشد‪ ،‬تعیین حقوق حداقل هم دست‬ ‫دولت است که ابتدای هر سال اعالم می شود‪ .‬با وجودی‬ ‫کــه قانون هفــت برابر حداقل حقــوق را به عنوان ســقف‬ ‫پرداخت دستمزد تعیین کرده اما دولت مصوبه گذرانده که‬ ‫تا ‪ 10‬برابر مجاز است‪ .‬معنای روشن این حرف ان است که‬ ‫قانون رعایت نمی شود چون یک عناوینی در قانون بود که‬ ‫امکان سوءاستفاده از انها پیش بینی می شد بنابراین سقف‬ ‫پرداخت حقوق گذاشتند تا جلوی راه فرارها گرفته شود اما‬ ‫چنین حد قانونی رعایت نمی شود‪.‬‬ ‫اینجا نباید موضوع تنقیح قوانین جدی پیگیری‬ ‫شــود تا هیچ مفری بــرای پرداخت های نجومی‬ ‫ باقی نماند؟‬ ‫بله‪ ،‬ان هم هست‪.‬‬ ‫اصالح طلبان ســعی می کنند ریشــه های چنین‬ ‫پرداخت هایــی را بــه دولت احمدی نــژاد تعمیم‬ ‫دهند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اوال صحت نــدارد‪ .‬ثانیــا اینها شمشــیر را همان‬ ‫ابتدای دولت یازدهم از رو بستند و گفتند ما مصوبات دولت‬ ‫قبلی را باطل می کنیم‪ .‬همان طور که جلوی استخدام های‬ ‫مهرافرین و ادامه یافتن طرح مسکن مهر را گرفتند جلوی‬ ‫پرداخت این حقوق ها را هم می گرفتند‪.‬‬ ‫حاال مصادیق چنیــن پرداخت هــای نجومی در‬ ‫دولت گذشته بوده یا نبوده است؟‬ ‫برداشت هایی از قانون همیشه بوده است‪ .‬ضمن‬ ‫انکه اسناد پرداخت حقوق وجود دارد و قابل احصا است‪.‬‬ ‫در مجموع ضابطه گذار خود دولت اســت‪ ،‬همان طور که‬ ‫اقای روحانی نسبت به خیلی از مصوبات دولت گذشته گارد‬ ‫گرفت‪ ،‬حتی جلوی اجرای مصوباتی همچون اســتخدام‬ ‫مهرافرین و مسکن مهر را گرفت که نفع مردم در انها بود‪،‬‬ ‫جلوی این االف و الوف را هم می گرفت‪.‬‬ ‫یعنی شــما می گوییــد دولــت اقــای روحانی با‬ ‫وجودی که می دانســت چنین مســائلی از دولت‬ ‫قبل باقیمانده همان رویه را ادامه دادند؟‬ ‫بلــه‪ ،‬همین طــور اســت‪ .‬ســازمان مدیریــت و‬ ‫برنامه ریزی وقتی بودجه را می بندد دقیق حســاب می کند‬ ‫و براساس حقوق و دســتمزد تک تک افراد بودجه ساالنه‬ ‫برای یک دســتگاه در نظر می گیرند‪ .‬واقعا نمی تواند این‬ ‫پرداخت ها از منظر اینها دور باشد‪.‬‬ ‫گفت و گوی مثلث با نایب رئیس کمیسیون اقتصادی‬ ‫‪3‬‬ ‫سیدناصر موســوی الرگانی برای اصالح‬ ‫قانون و بستن راه های فرار برخی هیات مدیره ها‬ ‫و مدیــران دولتــی در اختصــاص پاداش های‬ ‫نجومی به خودشــان قــول پیگیــری می دهد‪.‬‬ ‫ب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد‬ ‫نای ‬ ‫اســت‪« :‬باید هر ســه قوه قاطعانه وارد میدان‬ ‫شوند و یک بار برای همیشه جلوی این ریخت و‬ ‫پاش های بی حساب و کتاب را در دستگاه های‬ ‫مختلف بگیرند‪».‬‬ ‫مســئولیت اصالح قانــون با کجاســت‪ ،‬معاون‬ ‫قوانین رئیس مجلس باید پیگیر موضوع تنقیح‬ ‫قوانین باشد‪ ،‬کمیسیون اقتصادی باید ورود کند‬ ‫یا کمیسیون قضایی و حقوقی؟‬ ‫پیگیری موضوع تنقیح قوانین بــا معاون قوانین‬ ‫رئیس مجلس اســت ولی بحثی که وجود دارد کمیسیون‬ ‫اقتصادی مجلس می تواند طرحــی را برای اصالح برخی‬ ‫مواد قانونی ارائه دهد‪ ،‬البته به شــرطی که هزینه ای برای‬ ‫دولت ایجاد نکند یا باعث کم شــدن درامد دولت نشــود‪،‬‬ ‫بنابراین کمیســیون اقتصادی پیگیر موضوع می شــود تا‬ ‫اصالح قانون به نتیجه برسد‪.‬‬ ‫البته قبول دارید که شتابزدگی در اصالح قانون با‬ ‫هدف جلوگیری از تکرار پدیده فیش های نجومی ‬ ‫خود می تواند بــر ابهامات بیفزایــد‪ ،‬راهکار حل‬ ‫ریشه ای ان چیست؟‬ ‫کار اصالح قانون در این موضــوع باید با حوصله‬ ‫انجام شــود‪ .‬البته اگر دولت الیحه می اورد خیلی بهتر از‬ ‫ان بود که با طرح بخواهد این موارد اصالح شود اما برای‬ ‫موارد و مصادیق دیگر نیز که دولتی ها قول ارائه الیحه را‬ ‫داده بودند بعد از گذشت سال ها هنوز اقدامی نکردند‪ .‬من‬ ‫در دولت قبل از وزیــر اقتصاد درباره ارائــه الیحه اصالح‬ ‫نظام بانکداری سوال کردم و او قول داد تا ‪ 3‬ماه بعد الیحه‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫موضوع فیش هــای نجومــی خیلــی در جامعه‬ ‫انعکاس داشــت و رســانه های مختلــف درباره‬ ‫چرایی چنین پدیده هایــی تحلیل های متفاوت و‬ ‫بعضا متناقضی را ارائه می دهند‪ ،‬شــما به عنوان‬ ‫نایب رئیــس کمیســیون اقتصــادی مجلــس‬ ‫بفرماییــد که ریشــه فیش های نجومــی از کجا‬ ‫نشات می گیرد؟‬ ‫ی برای جامعه ما‬ ‫هضم موضوع فیش هــای نجوم ‬ ‫خیلی سنگین است چون اقشــاری از مردم با یارانه زندگی‬ ‫می کنند یا تحت پوشــش کمیته امداد و بهزیستی هستند‬ ‫و مســتمری ناچیزی می گیرنــد‪ .‬خیلی از مــردم وقتی به‬ ‫نمایندگان مجلس مراجعه می کنند می گویند چطور وقتی‬ ‫ما می خواهیم یک میلیــون تومان وام بگیریم‪ ،‬نمی دهند‬ ‫اما در رسانه ها می نویســند که فالنی ‪ 234‬میلیون تومان‬ ‫حقوق دریافت می کند و توانســته ‪ 500‬میلیون تومان وام‬ ‫صفر درصد بگیرد‪ .‬نظام جمهوری اسالمی ایران شهید پرور‬ ‫است‪ ،‬هدف شــهیدان برای ایثار و فداکاری شان ان بود‬ ‫که فاصله و شکاف طبقاتی در جامعه نداشته باشد‪ .‬هستند‬ ‫امروز در جامعه کسانی که برای دریافت حقوق هفتصد هزار‬ ‫تومان شان به مشکل خوردند و شرکت یا کارخانه ای به انها‬ ‫گفته موجودی ندارد و مجبور به تعدیل نیرو است‪ .‬این افراد‬ ‫به ناچار از کار اخراج شــدند و تحت پوشــش بیمه بیکاری‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬حقیقتا خیلــی برای مردم بــاور کردن چنین‬ ‫موضوعاتی سخت اســت که متاســفانه یکی دو مورد هم‬ ‫نیست‪ .‬تاسف بارتر انکه برخی مسئوالن می گویند این نوع‬ ‫پرداخت ها متعارف است و توجیه می اورند «طلب هایی از‬ ‫قبل بوده یا ‪ 12‬ماه را حساب و یک فیش صادر کردند‪ ».‬این‬ ‫حرف ها توجیه و عذر بدتر از گناه است‪ .‬در واقع این مباحث‬ ‫کار برخورد با چنین پدیده هایی را ســخت تر می کند‪ .‬گفته‬ ‫می شــود رئیس جمهور به معاون اول و معاون اول هم به‬ ‫دیگران دستور پیگیری داده اند ولی به نظر من کار با دستور‬ ‫حل نمی شــود یعنی باید واقعا بوروکراسی اداری کنار رود و‬ ‫کســی که تخطی از قانون کرده مورد مواخــذه قرار گیرد‪.‬‬ ‫قانون می گوید ‪ 10‬برابر حداقل حقوق وزارت کار اگر کسی‬ ‫دریافتی داشــته‪ ،‬تخلف صورت گرفته اســت‪ .‬توجیهات‬ ‫بعدش بــرای مــردم قابل قبول نیســت‪ .‬ایــن فیش های‬ ‫نجومی باعث خجالت بعضی از مســئوالن در مقابل مردم‬ ‫شریف ایران است‪ .‬مردم وقتی این تبعیض ها را می بینند‪،‬‬ ‫واقعا ناراحت می شوند چون می بینند یک نفر برای حداقل‬ ‫دستمزد از کار بیکار می شود اما یک نفر ده ها برابر ان فرد‬ ‫حقوق و دســتمزد دریافت می کند‪ .‬باید سریعا برای مقابله‬ ‫با موضوع فیش های نجومی اقدام شــود‪ ،‬وگرنه ما موارد‬ ‫دیگری هم از این قبیل در اینده خواهیم داشت‪.‬‬ ‫شما به یک ماده قانونی اشاره کردید که حداکثر‬ ‫دریافتی مدیر دولتی باید‪ 10‬برابر حداقل دستمزد‬ ‫(پایه حقــوق وزارت کار) باشــد امــا قانون نظام‬ ‫هماهنگ پرداخــت کارکنــان دولت چنــد مرتبه‬ ‫اصالح شــد و در واقع تکثر قوانیــن راه را برای‬ ‫چنیــن پرداختی هــای نجومی باز کرده اســت‪،‬‬ ‫به عبارت بهتــر قانون‪ ،‬بازدارندگی نــدارد‪ ،‬االن‬ ‫مجلس بــرای رفــع ایــن شــکاف ها‪ ،‬خالءها و‬ ‫ابهام های قانونی چــه کار می خواهد انجام دهد‬ ‫تا راه سوءاستفاده گران را ببندد؟‬ ‫برای اصالح قانون و بســتن راه هــای فرار برخی‬ ‫هیات مدیره ها و مدیران دولتی در اختصاص پاداش های‬ ‫نجومی به خودشان قول پیگیری می دهم‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫روزنامه ایران دست به افشاگری زده و گفته زمان‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد هم پاداش های عجیب و‬ ‫غریب ‪ 200‬میلیون‪ 700 ،‬میلیون و‪ ...‬در ایران‬ ‫خودرو‪ ،‬بانک ســینا‪ ،‬بانک صــادرات و بانک دی‬ ‫داده می شــد‪ ،‬ایا این نوع برخورد بــا قضیه برای‬ ‫مردم جواب می شود؟‬ ‫خیر‪ ،‬نهایتا مردم نتیجه می گیرنــد همه دولت ها‬ ‫ســر و ته یک کرباس هســتند‪ .‬ثانیا مردم می پرسند چطور‬ ‫وقتی سه سال از عمر دولت یازدهم گذشته اقایان به فکر‬ ‫افشاگری افتادند و تاکنون خبری نبود‪ .‬ثالثا پرداخت پاداش‬ ‫در بخش های خصوصی با بخش دولتی متفاوت اســت‪.‬‬ ‫دولت باید براساس قانون نظام هماهنگ پاداش به مدیران‬ ‫پرداخت کند‪ .‬فقط وزارت اطالعات و قضات هیات علمی ‬ ‫از قانون مدیریت خدمات کشوری مستثنی و تابع مقررات‬ ‫جداگانه هســتند امــا باالتریــن حقوق ماهانــه قضات به‬ ‫‪ 10‬میلیون تومان نمی رسد‪.‬‬ ‫وزیر اطالعــات از رســانه ای شــدن فیش های‬ ‫حقوقی نجومی استقبال کرده و گفته ما االن بهتر‬ ‫می توانیم با این افراد برخورد کنیم‪ ،‬اگر قبال ورود‬ ‫می کردیم شــاید مقاومت هایی اتفاق می افتاد‪.‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫اینها عذر بدتر از گناه اســت‪ .‬وزارت اطالعات در‬ ‫برخورد با تخلفات هیچ محدودیت و مانعی ندارد‪.‬‬ ‫بعضی نماینــدگان حامی دولــت می خواهند یک‬ ‫طرح تحقیق و تفحص را دنبال کنند تا ثابت کنند‬ ‫پرداخت های نجومی ریشــه در دولت گذشــته‬ ‫دارد‪ ،‬ارزیابی شما از کار انها چیست؟‬ ‫کاری ندارم انها می خواهند چه کار کنند اما معتقدم‬ ‫برخورد با موضوعاتی از این دســت خواسته عمومی است‬ ‫و نباید سیاسی شــود‪ ،‬چون سیاسی کردن این موضوعات‬ ‫بسیار ناجوانمردانه و خالف اخالق و قانون است‪.‬‬ ‫بر فرض ثابت شود که این پرداخت ها ریشه در دولت‬ ‫گذشــته دارد چه نتیجه ای حاصل می شود؟ من که گفتم‬ ‫ریشــه همه اینها از الیحه ای به وجود امد که دولت اقای‬ ‫هاشــمی به مجلس داد‪ .‬امــروز به جای گــردن یکدیگر‬ ‫انداختن مسئولیت‪ ،‬معتقدم مسئوالن باید منطقی و محکم‬ ‫با موضوع برخورد کنند تا جلــوی تکرار چنین مصادیقی در‬ ‫اینده گرفته شود‪.‬‬ ‫قوه قضائیه اینجا چه کار می تواند انجام دهد؟‬ ‫اگر پرداخت ها غیرقانونی بود‪ ،‬قوه قضائیه می تواند‬ ‫ورود کند اما اگر پرداخت ها متاســفانه مســتند به ضوابط‬ ‫قانونی و مقررات مصوب دولت باشد کار گیر پیدا می کند‪.‬‬ ‫ایا برای شفاف سازی قانون می شود کاری کرد؟‬ ‫حاال که این موضوع مطرح شــد و زمــان اجرای‬ ‫قانون مدیریت خدمات کشوری هم تا پایان امسال است‪،‬‬ ‫مجلســی ها راســت می گویند وقت بگذارند و این موارد را‬ ‫حل کنند‪.‬‬ ‫موضوع پرداخت فیش هــای حقوقی نجومی بر‬ ‫میزان مقبولیت اقــای روحانــی در جامعه تاثیر‬ ‫داشته یا خیر؟ چه طور می تواند جبران کند؟‬ ‫اگر واقعا کسانی در کشور نبودند که برای پیشبرد‬ ‫اهداف سیاســی گروه و جناح شــان حق را زیر پا بگذارند‪،‬‬ ‫امروز بسیاری از افراد رای نمی اورند اما متاسفانه شاهدیم‬ ‫وقتــی انتخابات برگــزار می شــود طــرف می گوید فالن‬ ‫نامزد از خود ماســت و با علم به خطایش دوبــاره به او رای‬ ‫می دهــد‪ .‬اگر واقعیت ها مدنظر باشــد قطعا بــه مقبولیت‬ ‫اقــای روحانی صدمه خورده اســت اما هنــگام رای دادن‬ ‫خیلی ها واقعیــت را در نظر نمی گیرند چــون می گویند او‬ ‫اگر نباشــد فالنی می اید و چه خواهد شــد بنابراین اسیب‬ ‫جدی نیســت و نگرش های سیاســی و باندبــازی در رای‬ ‫اثر دارد‪.‬‬ ‫هر سه قوه باید وارد شوند‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪57‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫را تقدیم مجلس کند اما دولت دهم به پایان رسید‪ .‬در دولت‬ ‫فعلی هم از اقای طیب نیا وزیر اقتصاد و دارایی سوال کردم‬ ‫او نیز همان قــول را داد و گفت ظرف ســه ماه الیحه نظام‬ ‫بانکداری را به مجلس می دهیم اما زمان گذشت و الیحه ای‬ ‫به مجلس نیامد‪ ،‬بر همین اساس برخی نمایندگان مجلس‬ ‫نهم طرحی را تدوین و تقدیم هیات رئیسه کردند که رسیدگی‬ ‫طرح به عمر مجلس قبــل کفاف نــداد‪ ،‬االن دوباره ان را‬ ‫تقدیم هیات رئیســه دهم کردیم‪ .‬در کل گرچه الیحه باید‬ ‫برای اصالح قانون پرداخت هماهنگ کارکنان دولت ارائه‬ ‫شود اما چون نمی کنند قطعا کمیسیون های «اقتصادی»‪،‬‬ ‫«قضایــی و حقوقی» و «برنامــه و بودجه و محاســبات»‬ ‫کمیته ای تشکیل می دهند و طرح مربوطه را اماده می کنند‬ ‫تا هرچه سریع تر در دستورکار صحن علنی مجلس قرار گیرد‬ ‫و به تصویب برسد‪.‬‬ ‫برخی نماینــدگان بحث تحقیــق و تفحص را در‬ ‫موضوع فیش هــای نجومی مطــرح می کنند و‬ ‫می گویند این مســاله باید از دولت های گذشــته‬ ‫بررسی و ریشه یابی شود‪ ،‬سوال اینجاست وقتی‬ ‫طرح های تحقیق و تفحص در مجلس به نتیجه‬ ‫نمی رسد یا اگر هم برسد حداقل یک سال به طول‬ ‫می انجامد‪ ،‬این اقدام چه مشکلی را حل می کند؟‬ ‫ایــا دغدغــه جامعه با طــرح تحقیــق و تفحص‬ ‫برطرف می شود؟‬ ‫تحقیق و تفحــص یکــی از راهکارهــای نظارتی‬ ‫اســت اما همان طور که اشاره شــد معموال پروسه تحقیق‬ ‫و تفحص ها طوالنی می شــود‪ ،‬ضمن انکه کار هزینه بری‬ ‫برای مجلس اســت‪ ،‬هیات رئیســه هم خیلی کــم زیر بار‬ ‫تحقیق و تفحص می رود‪ .‬قطعا اگــر تحقیق و تفحص از‬ ‫دولت های قبل هم بخواهد صورت گیرد همزمان بر و هم‬ ‫هزینه بر است که به نظر من برای این کاری که باید فوری‬ ‫پیگیری شود جوابگو نیســت‪ .‬بهترین راه حل ان است که‬ ‫قوانینی که راه را باز می گذارد تا این تخلفات صورت گیرد‪،‬‬ ‫باید نسخ و لغو و قانون محکم جدید جایگزین شود‪.‬‬ ‫وقتی موضــوع فیش های نجومی مطرح شــد‪،‬‬ ‫اقای رئیس جمهور به اقــای جهانگیری معاون‬ ‫اول و رئیس ســتاد مبــارزه با مفاســد اقتصادی‬ ‫دستور پیگیری سریع می دهد‪ ،‬رئیس مجلس به‬ ‫دیوان محاسبات دستور پیگیری سریع می دهد‪،‬‬ ‫قوه قضائیــه اعالم می کند بــا مصادیق تخلفات‬ ‫برخــورد می کند‪ ،‬یعنی ســه قوه طــوری برخورد‬ ‫کردند که انگار تازه با این پدیده مواجه شــدند و‬ ‫ی خبردار نبوده‬ ‫اصال روح شان از فیش های نجوم ‬ ‫است‪ ،‬ایا این طور است؟‬ ‫خیر‪ ،‬قطعا این طور نیست‪ .‬بانکی که زیر مجموعه‬ ‫وزارت اقتصاد یا وزارت تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی اســت‬ ‫یا بیمــه مرکزی که زیر نظــر وزیر اقتصاد اســت‪ ،‬مدیرش‬ ‫از طرف وزیــر منصوب می شــود‪ ،‬قطعــا پرداخت حقوق‬ ‫و پاداش ان مدیر تحت نظر وزیر اســت و وزیــر از میزان‬ ‫پرداخت ها اطالع دارد‪ .‬بعضا متاســفانه هر مشکلی پیش‬ ‫می اید یک جوری مســئوالن می خواهند ان را به گذشــته‬ ‫تعمیم دهند و می گویند این کارها در دولت قبل هم انجام‬ ‫می شد‪ .‬در همین رابطه باید بگویم که چنین مواضعی فرار‬ ‫از مســئولیت و عذرخواهی از ملت است که به هیچ عنوان‬ ‫قابل پذیرش نیست‪.‬‬ ‫تو پاش ها‬ ‫شما می گویید وزیر اقتصاد از این ریخ ‬ ‫مطلع بــوده پس چــرا چنین وزیری اســتیضاح‬ ‫نمی شود؟‬ ‫مجلــس نهــم طبــق ایین نامــه داخلــی بایــد‬ ‫وزیر اقتصاد را اســتیضاح می کــرد چون اقــای طیب نیا‬ ‫ســه مرتبه در پاســخگویی به ســوال نماینــدگان ناموفق‬ ‫بود و نتوانســت با توضیحاتــش وکالی مــردم را در خانه‬ ‫ملت قانع کند‪ ،‬بر همین اســاس نــگاه ایین نامه در چنین‬ ‫مواردی روشــن اســت و بر اســتیضاح وزیر تصریح دارد‬ ‫اما متاســفانه هیات رئیســه این اجازه را نــداد‪ ،‬با وجودی‬ ‫که می دانم هم اکنــون نمایندگان ســوال های زیادی در‬ ‫موضوع فیش هــای نجومــی دارند‪ ،‬اگر همیــن االن نیز‬ ‫طرح استیضاح وزیر اقتصاد امضا شود قطعا هیات رئیسه‬ ‫در اجــرای ان مقاومت می کند و اگر هم طرح اســتیضاح‬ ‫اعالم وصول شــود‪ ،‬فضا را مدیریت می کنند تا استیضاح‬ ‫رای نیاورد‪.‬‬ ‫االن از واژه «پرداخت هــای نامتعــارف» بــرای‬ ‫توصیف فیش های نجومی اســتفاده می شود‪،‬‬ ‫ســوال این اســت که باالخره پرداخت ها قانونی‬ ‫بوده یا غیر قانونی؟‬ ‫در پاداش هایی که به بعضی مدیران پرداخت شد‪،‬‬ ‫شــاید برخی پرداخت ها غیرمتعارف و برخی نیز غیرقانونی‬ ‫گفته می شود بخشی از ماجرای حقوق های نجومی به دولت قبل بازمی گردد‬ ‫اســت‪ .‬در مجلس هشتم مشــخص شــد بعضی مدیران‬ ‫دولت اقــای احمدی نژاد پاداش های چنــد ده میلیونی در‬ ‫پایان سال گرفتند‪ .‬همان زمان در مجلس تصویب کردیم‬ ‫و برای پاداش مدیران دولتی سقف گذاشتیم‪ .‬همین االن‬ ‫شــاهدیم پاداش های چند ده میلیونی بــه بعضی مدیران‬ ‫پرداخت می شود و برخی مدیران بانک ها و بیمه وام های‬ ‫چند صدمیلیونی با سود ‪ 4‬درصد یا صفر درصد می گیرند‪.‬‬ ‫اقای روحانی االن بایــد چه کار کند؟ اگر ســاده‬ ‫از کنــار موضوع فیش هــای نجومی بگــذرد‪ ،‬به‬ ‫اعتبارش نزد مردم لطمه می خورد یا خیر؟‬ ‫قطعا به ان جایگاهی که مردم برای رئیس جمهور‬ ‫تصــور می کردند لطمه می خــورد‪ .‬هم بایــد از ملت ایران‬ ‫عذرخواهی شود‪ ،‬هم متخلفان برکنار شوند‪ .‬نه انکه از یک‬ ‫مسئولیت برکنار و به مسئولیتی باالتر منصوب شوند‪ .‬همین‬ ‫اقای خاوری که االن در کانادا حضور دارد او در بانک سپه‬ ‫تخلف کرد و برکنار شــد اما بعد به مدیرعاملــی بانک ملی‬ ‫منصوب شد‪.‬‬ ‫در کل چه کار باید کرد که با این موضوع شــعاری‬ ‫برخورد نشود؟ شما می فرمایید از مجلس هشتم‬ ‫نمونه های چنین پرداخت های چند ده میلیونی را‬ ‫به مدیران دولتی داشــتید‪ ،‬چطور ریشه ای این‬ ‫موضوع حل خواهد شد؟‬ ‫اقای دکتر الریجانی به رئیس دیوان محاســبات‬ ‫دستور داده که موضوع فیش های نجومی را پیگیری کند‪.‬‬ ‫از دستور او نزدیک به سه هفته می گذرد‪ ،‬حاال باید گزارش‬ ‫بخواهد تا روشــن شود برای رســیدگی به این موضوع چه‬ ‫کارهایی تاکنون انجام شده اســت یا دکتر روحانی هر روز‬ ‫از اقای جهانگیری گزارش بخواهد تا ببیند با چند متخلف‬ ‫برخورد شــده و چه مقدار پول به بیت المال بازگشته است‪.‬‬ ‫قوه قضائیه نیز حکم قاطع در این زمینــه بدهد‪ ،‬اگر حکم‬ ‫قاطع داده نشود نتیجه ای ندارد‪.‬‬ ‫اولین اختالســی که در این کشور شد پرونده سلمان‬ ‫خداداد و رفیق دوست بود که یکی اعدام و دیگری ازاد شد‪،‬‬ ‫اگر همان زمان حکم را ســریع و قاطع تــر اجرا می کردند‪،‬‬ ‫شاهد اختالس های بعدی نبودیم‪ .‬بنابراین باید هر سه قوه ‬ ‫قاطعانه وارد میدان شوند و یک بار برای همیشه جلوی این‬ ‫ریخت و پاش های بی حســاب و کتاب را در دستگاه های‬ ‫مختلف بگیرند‪.‬‬ ‫مساله حاج احمد‬ ‫فرهنگ‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫این حاج احمدی است‬ ‫که من روایتکردم‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدحسینمهدویان‬ ‫کارگردانفیلمایستادهدرغبار‬ ‫عجب حکایتی شده است‪ .‬همزمان با اکران فیلم مستندی درباره‬ ‫حاج احمد متوســلیان خبرهای تازه ای امده اســت که زنده بودن او را‬ ‫روایت می کند‪ .‬در این پرونده درباره فیلم ایســتاده در غبار و نیز حاج‬ ‫احمد متوسلیان صحبت شده است‪.‬‬ ‫زیر ذره بین چشم مردم‬ ‫تماشاگران ایستاده در غبار درباره این‬ ‫فیلم چه می گویند؟‬ ‫‪1‬‬ ‫محمد حســین مهدویــان کارگــردان جــوان و‬ ‫شــوخ طبعی اســت که با ســاخت دو فیلــم «اخرین‬ ‫روزهای زمســتان» درباره زندگی و شــهادت شــهید‬ ‫حســن باقری و «ایســتاده در غبار» دربــاره زندگی و‬ ‫سرنوشت فرمانده جاوید االثر احمد متوسلیان نشان‬ ‫داده که فضــای ســینمایی دفاع مقــدس را به خوبی‬ ‫می شناســد‪ .‬او در ایــن دو فیلــم به خوبی توانســته‬ ‫از عهده روایــت جدیدی از ســینمای دفــاع مقدس‬ ‫بربیاید‪ .‬قهرمان های فیلم هــای او ملموس تر از همه‬ ‫شخصیت هایی است که تاکنون در اثار سینمایی دفاع‬ ‫مقدســی دیده ایم‪ .‬ایســتاده در غبار اولین فیلم بلند‬ ‫این فیلمساز جوان است که در جشنواره سی وچهارم‬ ‫فیلم فجر هم به خوبی درخشید و دیده شد و منتقدان‬ ‫بســیاری هم درباره این فیلم مطلب نوشــتند‪ .‬تقریبا‬ ‫هیچ منتقدی این فیلــم را ضعیف توصیــف نکرده و‬ ‫قریب به اتفاق کســانی کــه درباره ایســتاده در غبار‬ ‫چیزی نوشــته اند از خالقیت کارگــردان در این فیلم‬ ‫تمجید کرده اند‪.‬‬ ‫در گفت وگوی زیر با جزئیات بیشتری از بینش و‬ ‫رویکرد کارگردان ایستاده در غبار اشنا می شوید‪ .‬انجا‬ ‫که مهدویان از تعریفش از مفهوم و مصداق ســینما‬ ‫می گوید و از فیلمش در مقابل برخی انتقادهای موجود‬ ‫دفاع می کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫را پر کنم‪ .‬من صرفا به فیلمم فکر می کنم و ســعی می کنم‬ ‫ان را به درستی بسازم‪ .‬دیگر به جایگاه و بافت تاریخی اش‬ ‫فکر نمی کنم‪.‬‬ ‫از این جهت این سوال را می پرســم که در فیلم‬ ‫قبلی تان هم چنین رویکردی داشــتید‪ .‬منظورم‬ ‫روزهای اخر زمســتان اســت ؛ قهرمــان محور و‬ ‫خاکستری‪.‬‬ ‫بله ‪ .‬خصلت سینما این است که باید قهرمان داشته‬ ‫باشد‪ .‬شما وقتی فیلم می سازی دنبال چه چیزی باید باشی؟‬ ‫یک شخصیت اصلی که قهرمان فیلم است‪ .‬وقتی هم که‬ ‫درباره جنگ فیلم می سازی‪ ،‬قهرمانت طبیعتا یک سرباز یا‬ ‫یک فرمانده است‪ .‬این یک کار طبیعی است‪.‬‬ ‫البته منظور من این بود که شــما با این رویکردی‬ ‫که به قهرمان های جنگ دارید انگار دارید تالش‬ ‫می کنید که ان شــخصیت های تیپیکال موجود‬ ‫در سینمای دفاع مقدس را اصالح کنید‪ ،‬بهشان‬ ‫شخصیت بدهید و از تیپ خارجشان کنید‪.‬‬ ‫ببینید‪ ،‬مــن با یکی از دوســتانم االن روی طرحی‬ ‫دربــاره فیلمــی در حــوزه ســینمای کــودک کار می کنم‪،‬‬ ‫این فیلم دیگر جنگی نیســت امــا قهرمــان دارد و منطق‬ ‫شــخصیت پردازی قهرمانش هم به همین شیوه ای است‬ ‫که تا کنون در فیلم هایم داشته ام‪.‬‬ ‫به گمانم مفاهمه درســتی برقرار نشــده‪ ،‬منظور‬ ‫من این است که فکر می کنید سینمای ما دارد به‬ ‫ســمتی حرکت می کند که چهره های واقعی تری‬ ‫از قهرمان های دفاع مقدس ارائــه کند؟ باتوجه‬ ‫به استقبال گسترده منتقدان و هنرمندان از این‬ ‫فیلم این را می گویم‪.‬‬ ‫ببینید من دست کم دو فیلم دارم که چنین رویکردی‬ ‫داشــته اند‪ .‬اما اینکه جماعتی از این بــه بعد این طور فیلم‬ ‫بســازند یا نه که من اطالعــی ندارم‪ .‬من تــا جایی اطالع‬ ‫دارم که می دانم دوبار تجربه این کار را داشــته ام و هر بار‬ ‫با استقبال مواجه شده ممکن اســت البته فیلم سومی هم‬ ‫در این باره بسازم‪ .‬اما حتی معلوم نیســت که خود من هم‬ ‫بخواهم سینما را به این شــکل ادامه بدهم‪ .‬دیگران را که‬ ‫دیگر به طریق اولی اطالعی نــدارم‪ .‬اما اگر موجی ایجاد‬ ‫بشــود و دیگران هم بیایند درباره دفاع مقدس این شکلی‬ ‫فیلم بســازند‪ ،‬خب این یعنی ما در کارمان موفق بوده ایم‪.‬‬ ‫یعنی ما زبــان و شــیوه ای را برای پرداخت شــخصیت ها‬ ‫انتخاب کرده ایم که جواب داده است و کسانی هم ممکن‬ ‫است متقاعد شوند که این طور فیلم بسازند مثل موجی که‬ ‫بعد از فیلم قیصر ایجاد شد یا حتی موجی که بعد از ساخت‬ ‫فیلم های درباره الی و جدایی و‪ ...‬ایجاد شد‪ .‬این دیگر به‬ ‫اینده بستگی دارد و االن درباره اش نمی توان چیزی گفت‪.‬‬ ‫بعضی ها می گویند ایســتاده در غبار بیشتر یک‬ ‫مستند تلویزیونی اســت یا یک فیلم سینمایی‪.‬‬ ‫مثــا می گویند شــیوه روایــی فیلم کــه مملو از‬ ‫نریشن اســت‪ ،‬چندان مناسب ســینما نیست و‬ ‫حوصله مخاطب را ســر می برد‪ .‬انهــا می گویند‬ ‫این مستند هم باید مثل اخرین روزهای زمستان‬ ‫در تلویزیــون تولیــد و پخش می شــد‪ .‬نظرتان‬ ‫دراین باره چیست؟‬ ‫تصورشان درباره ســینما غلط است‪ .‬من با جرات‬ ‫می گویم که یکی از ســینمایی ترین فیلم هایی که دســت‬ ‫کم در پنج‪ ،‬شش ســال اخیر ساخته شــده‪ ،‬فیلم ماست‪.‬‬ ‫اتفاقا خیلی از ا ین فیلم هایی که در سینما اکران می شوند‬ ‫تلویزیونی هستند‪ .‬تله فیلم هستند در واقع‪ .‬سینما شگفتی‬ ‫دارد‪ ،‬طبیعت دارد‪ ،‬سینما برای نمایش روی پرده های بزرگ‬ ‫ســالن های نمایش ساخته می شــود‪ .‬کمپوزیسیون های‬ ‫شــلوغ و عمیق دارد‪ .‬از ا ین جهت فیلم ما خیلی سینمایی‬ ‫است‪ .‬اصال فیلم ما فقط سینمایی اســت‪ .‬به نظرم چنین‬ ‫نقدی اصولی نیست و ناشی از تصور نادرستی از سینماست‪.‬‬ ‫چون اگر ســینما را ماهیتا بشناســیم‪ ،‬می دانیم که مساله‬ ‫سینما اصال روایت نیست‪ .‬نمی توان به خاطر شیوه روایت‬ ‫یک فیلم گفت که این سینمایی است یا تلویزیونی‪ .‬سینما‬ ‫اتفاقا متکی بر ویژگی های بصری اســت نــه دراماتیک‪.‬‬ ‫تئوری که من از ســینما دارم‪ ،‬یعنی این‪ .‬بــه تصویرهای‬ ‫لندسکیپ فیبم نگاه کن! ســینمای امروز ما این را ندارد‪.‬‬ ‫ســینما یعنــی تصویری که شــما فقــط روی پرده ســینما‬ ‫می توانید ابهت و بزرگی اش را درک کنید‪ .‬ایستاده در غبار‬ ‫سرتاسر مملو از این تصویرهاست‪ .‬ببینید پرده سینما پرده‬ ‫شــگفتی اســت‪ .‬پرده ای که در ان باید یک اعجاز وجود‬ ‫داشته باشــد‪ .‬این اعجاز هم از جنس تصویر است‪ .‬من از‬ ‫ابتدا برای این فیلم در فکر سینما بودم نه تلویزیون‪ .‬به نظر‬ ‫من این نقدها ریشــه در این دارد که ما یادمان رفته سینما‬ ‫چه بود‪ .‬یادمان رفته از چه چیزی در ســینما شــگفت زده‬ ‫می شدیم‪ .‬در بهترین روزهایی که عاشق سینما شدیم چه‬ ‫چیزی بود که ما را به وجد می اورد‪.‬‬ ‫از ان دوران البتــه زمــان زیادی گذشــته‪ ،‬فکر‬ ‫می کنید همــان تعریف ها از ســینما امــروز هم‬ ‫کار ایی دارد؟‬ ‫بلــه‪ ،‬حتما همینطور اســت‪ .‬ســینما کــه عوض‬ ‫نمی شود‪ .‬همان است‪.‬‬ ‫ایســتاده در غیــار ســرانجام مســتند اســت یا‬ ‫داستانی؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقای مهدویان‪ ،‬فیلم ایســتاده در غبــار به زعم‬ ‫بسیاری از منتقدان فیلم جســورانه و نکته بینی‬ ‫است‪ .‬بسیاری از کسانی که فیلم را دیده اند بر این‬ ‫نکته تاکید داشته اند که شما در این فیلم مواجهه‬ ‫دقیق تری بــا واقعیت داشــته اید و جســورانه و‬ ‫واقعی تر با دفاع مقدس و قهرمان های ان برخورد‬ ‫کرده اید‪ .‬می خواهم سوال اولم را در همین مورد‬ ‫بپرسم ‪ .‬اینکه در سینمای دفاع مقدس حد و مرز‬ ‫برای جسارت‪ -‬به معنای مثبتش‪ -‬کجاست؟‬ ‫جســارت در خلق هنری حد و مرز ندارد مگر اینکه‬ ‫مرز قا ئل باشــیبم‪ .‬وگرنــه حد و مرز نــدارد و تــا جایی که‬ ‫می توانی باید جسور باشی‪ .‬هنرمند در خلق اثار هنری باید‬ ‫ بی حد و مرز جســور باشد و شــجاعت به خرج بدهد‪ .‬اینکه‬ ‫می گویم در معنای عام کلمه اســت‪ .‬یعنی به طور کلی در‬ ‫ســینما‪ .‬حاال مابقی ژانرهای ســینمایی هم به این ترتیب‬ ‫اســت که حد و مرز برای نگاه جســورانه کارگــردان ایجاد‬ ‫نمی کنند‪.‬‬ ‫منظــورم در بازتعریفی اســت که بــرای مثال در‬ ‫ســینمای مســتند از افراد شــاخصی مثل احمد‬ ‫متوسلیان می شود‪ .‬برجسته کردن ویژگی های‬ ‫انســانی و گاه نامطلــوب یــک قهرمــان‪ .‬اینکه‬ ‫عصبانی اســت‪ ،‬گاهی اوقات حتی پرخاشگری‬ ‫می کند و‪...‬‬ ‫فقط ما در این فیلم چنین رویکردی داشــته ایم‪.‬‬ ‫معلوم نیست که دیگران موافق این رویکرد باشند یا خیر‪.‬‬ ‫بنابراین نمی توان نتیجه کلی از ان گرفت‪ .‬اما به هر حال‬ ‫نظر من این است که در خلق هنری در هر حال باید جسور‬ ‫بود‪ .‬هنرمند نبایــد محدود به یک چارچوب خاص باشــد‪.‬‬ ‫جسارت داشتن همزاد خالقیت داشــتن است‪ .‬حد و مرز‬ ‫نمی شناسد‪.‬‬ ‫البته طبیعتا خط قرمزهایی هم وجود دارد‪.‬‬ ‫بله صد در صد‪ ،‬اما این به هنرمند مربوط نیســت‪.‬‬ ‫هنرمند و کسی که کارش خلق هنری اســت باید کارش را‬ ‫انجام بدهد‪ ،‬اینکه سرانجام محصول هنری اش خط قرمزی‬ ‫باشد یا خیر دیگر کار هنرمند نیست‪ ،‬بحث ضوابط و اخالق‬ ‫و‪ ...‬پیش می اید‪ .‬بنابراین ارتباطی بــا خلق هنری ندارد‪.‬‬ ‫منظورم این است که هنرمند برای خودش که نباید خط قرمز‬ ‫قائل بشــود‪ .‬ازا ین نظر هرکســی هر طوری که می خواهد‬ ‫می تواند درباره اثر هنری اش و شیوه ای که می خواهد ان‬ ‫را خلق کند فکر کند و کار کند‪.‬‬ ‫روایتــی کــه شــما از احمــد متوســلیان داریــد‬ ‫روایتی خاکســتری اســت‪ .‬این شــیوه روایت و‬ ‫شــخصیت پردازی در ســینمای دفــاع مقدس‬ ‫مرســوم نبوده‪ .‬می خواهم بپرســم این نگاه به‬ ‫شــخصیت پردازی یــک قهرمان ملــی در جنگ‬ ‫از کجا نشــات می گیــرد؟ مثال فکــر کرده اید که‬ ‫سینمای دفاع مقدســی ما چنین شخصیتی کم‬ ‫دارد وباید جایش را پر کرد یا خیر؟‬ ‫واقعیتش این اســت که من چنین نگاهی ندارم‪.‬‬ ‫اصوال دغدغه ام این نبوده که فکر کنــم ببینم جای چنین‬ ‫ ادمی در ســینمای جنگ خالی اســت یا نه‪ .‬من در خدمت‬ ‫یک مفهوم کلی نیســتم‪ .‬من دارم فیلمم را می ســازم و به‬ ‫دنبال این نیستم که جایگاه فیلم خودم را در میان یک طیف‬ ‫مشخصی از ژانرهای سینمایی طبقه بندی کنم که احساس‬ ‫کنم چیزی در جایی کم اســت و سعی کنم با فیلمم جایش‬ ‫فیلمی از یک زمینی اسمانی‬ ‫نگاه یک دهه شصتی به ایستاده در‬ ‫غبار‬ ‫داغی که تازه شد‬ ‫حاج احمد زنده است‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫این یک ترنس اســت‪ ،‬سینماســت‪ ،‬فیلم است‪.‬‬ ‫دایکودرام‪ ،‬دایکو فیلکشن یا هر اســم دیگری که رویش‬ ‫می گذارند‪ .‬اما من می گویم که نه مستند است نه داستانی‪.‬‬ ‫این یک فیلم اســت‪ ،‬سینماســت و اتفاقا به خاطر سینما‬ ‫بودنش اهمیت دارد نه مستند یا داستانی بودنش‪ .‬سینما‪،‬‬ ‫ســینما‪ ،‬ســینما‪ .‬در واقع یک مفهوم بزرگتر از ژانر یا گونه‬ ‫و‪ ...‬اصال چه اهمیتی دارد که بگوییم فیلم مســتند است‬ ‫یا داستانی؟ ســینما بودن اهمیت دارد‪ .‬متاسفانه به خاطر‬ ‫داستان تعریف کردن‪ ،‬داریم ویژگی های سینمایی فیلم ها‬ ‫را از بین می بریم‪ .‬یعنی داریم می گوییم که یک داســتان‬ ‫خوب دارم‪ ،‬یک اپارتمان و یک ماشــین و دو نفر ادم جمع‬ ‫می کنیم فیلم می ســازیم که کم خرج باشــد و‪ ...‬این که‬ ‫سینما نیست‪ .‬من می روم ســینما که شگفت زده شوم‪ .‬که‬ ‫چیزی را تجربه کنم که در زندگی عادی ام تجربه نمی کنم‪.‬‬ ‫فیلم من پر از تصویرهایی اســت که شــما در زندگی‬ ‫عادی تان تجربــه اش نمی کنیــد‪ .‬من رفتــه ام مریوان و‬ ‫اندیمشک و‪ ...‬که فضای انجا را به تصویر بکشم‪ .‬برای من‬ ‫مهم است که پرده تصور واقعی از اقلیم کردستان را نشان‬ ‫بدهد‪ .‬در تصویر سینمایی جزئیات مهم است و برای نشان‬ ‫دادن همین جزئیات من دوربین را برده ام در دورترین نقطه‬ ‫غربی کشور کاشــته ام که تمام جزئیات در خدمت تصویر‬ ‫واقعی باشــدو در تلویزیون که اینطور نیست‪ .‬در تلویزیون‬ ‫اصوال جزئیات اهمیتی ندارد‪ .‬در هر کوهی که فیلم بگیری‬ ‫می توانی بگویی این از کوه های کردستان است‪.‬‬ ‫این فیلم چقدر هزینه داشت؟‬ ‫حدود ‪2/5‬میلیارد تومان هزینه داشت تقریبا‪.‬‬ ‫به نســبت خیلی فیلم کم هزینه ای بــوده‪ ،‬اال ن‬ ‫همان فیلم های اپارتمانی هم کمتر از ‪1/5‬تومان‬ ‫جمع و جور نمی شــود‪ ،‬اما البته هنوز فروشــش‬ ‫خوب نبوده است‪ .‬نه؟‬ ‫بله البته روزهــای اول اکران اســت‪ .‬اما تا کنون‬ ‫(زمان مصاحبه غروب دوشــنبه هفته گذشته است) حدود‬ ‫ســیصد و شــصت‪ ،‬هفتاد میلیــون فروخته کــه میانگین‬ ‫روزانه اش کمی بیشتر از ‪30‬میلیون تومان است‪ .‬اما بگذار‬ ‫این بحث قبلی را تمام کنم‪.‬‬ ‫من سوال کردم که بحث عوض شود‪.‬‬ ‫باشد اشــکال ندارد‪ .‬این را بگویم برویم سر سوال‬ ‫بعدی‪ .‬من نکته ای کــه می خواهم بگویم این اســت که‬ ‫وقتی کسی می گوید این فیلم‪ ،‬ســینما نیست تصورش از‬ ‫ســینما چه چیزی است و وقتی وارد ســالن سینما می شود‬ ‫انتظار دارد چه چیزی را ببیند؟ انتظار دارد چه چیزی را تجربه‬ ‫کند؟ تصور من از سینما شگفتی است‪ .‬چیزی که اسمش‬ ‫را جادوی سینما می گذارم‪ .‬سینما باید مخاطب را مسحور‬ ‫خودش کند‪ .‬مخاطب را از روی صندلــی اش بردارد و ببرد‬ ‫توی دل قصه فیلم‪ .‬اتفاقا توجه گسترده منتقدان و بسیاری‬ ‫از هنرمندان به این فیلم از سر همین بوده که گفته اند این‬ ‫فیلم به معنای واقعی کلمه سینماســت‪ .‬بارها گفته اند که‬ ‫باالخره بعد از مدت ها سینما دیده ایم‪ .‬گفته اند که این فیلم‬ ‫حتما باید روی پرده دیده شــود‪ .‬اگر روی پرده نباشد اصال‬ ‫ابعادش درک نمی شود‪.‬‬ ‫در این سینمایی که شما می گویید برای ساختن‬ ‫فیلمی مثــل ایســتاده در غبــار کــه با اســتقبال‬ ‫کم نظیــری از ســوی همــه ســینماگران مواجه‬ ‫می شود‪ ،‬چه نسبتی میان وفاداری به واقعیت و‬ ‫تخیل نویسنده یا کارگردان وجود دارد؟ منظورم‬ ‫این اســت که خود شما چه نســبتی در این میان‬ ‫برقرار کردید بین این دو مقوله؟‬ ‫خب البته ســوال ســخت اما بجایی است‪ .‬ببینید‬ ‫هنر بدون تخیــل که اصوال ممکن نیســت‪ .‬فــرق هنر با‬ ‫مثال صورت هــای دیگر خلــق‪ ،‬همین وجه خیــال انگیز‬ ‫ماجراست‪ .‬وگرنه تکنیک که هنر نیســت‪ .‬این وجه خیال‬ ‫انگیز ماجراســت که به نظر من تمایز ایجاد می کند میان‬ ‫هنرو غیر هنر‪ .‬در نتیجه به هر حال خیال و جود دارد و گریزی‬ ‫هم ازش نیست‪ .‬ضمن اینکه مفهوم واقعیت خیلی گریزنده‬ ‫و ناپایدار است‪ .‬واقعیت تکه پاره است و نامنسجم‪.‬‬ ‫منظور من توجه به درک فلسفی مفهوم واقعیت‬ ‫و‪ ...‬نیســت‪ .‬خیلی ضمنی و مشخص منظورم‬ ‫تحقیقاتی است که انجام شده‪ .‬شما چه نسبتی‬ ‫میان این بخش تحقیقی کار و وجه خیال انگیزی‬ ‫برای تبدیل واقعیت به هنــر برقرار کردید؟ کدام‬ ‫یک سهمش بیشتر بود؟ چطور شد که از دل یک‬ ‫مجموعه اطالعات مستند‪ ،‬یک فیلم بیرون امد‬ ‫که سینماست‪ .‬ســینمایی است‪ ،‬شگفتی دارد و‬ ‫همزمان مستند گونه است‪ .‬اینها همه ان چیزی‬ ‫اســت که در متن تحقیق هایتان به ان رسیدید‬ ‫یا اینکه نه شــخصیت احمد متوسلیانی که شما‬ ‫روایتش می کنید‪ ،‬مخلوق ذهن شماست؟‬ ‫ببینید تحقیقات یــک درکی به شــما می دهد که‬ ‫چارچوب کلی را مشــخص می کند‪ .‬شــما وقتی خاطرات‬ ‫خودتــان را مرور می کنیــد ان را به کمک خیــال خودتان‬ ‫یــاد اوری می کنید‪ .‬چه برســد به اینکه خاطرات شــخص‬ ‫دیگری را مرور کنید‪ .‬ترکیب پیچیده ای از خیال و مستندات‬ ‫است‪ .‬اما وجه متمایز کننده و مهم ان بخش خیال پردازانه‬ ‫کار اســت‪ .‬مهم این اســت که فیلم تو را در خیال خودش‬ ‫ غرق کند و تبدیل شود به خیال تو‪ .‬باقی کار که در کتاب ها‬ ‫و روایت ها و خاطره ها و‪ ...‬هست‪.‬‬ ‫ما در فیلم با مجموعه روایت هایی مواجه هستیم‬ ‫که تصویر همان را نشــان می دهــد‪ .‬می خواهم‬ ‫بگویم بخشــی این اســت که خود تحقیقات به‬ ‫شما می گوید شخصیت متوسلیانی چگونه بوده‪.‬‬ ‫بخش دیگر ان اســت که روایت های مختلف از‬ ‫همرزم ها و دوســتان و خانواده اورده می شود و‬ ‫شــما همان را تصور می کنید‪ .‬اینجا کمی عرصه‬ ‫برای خیال انگیزی محدود نمی شود؟ این خیال‬ ‫انگیــزی کجای کار خــودش را نشــان می دهد‪.‬‬ ‫در دکوپاژ یا در انتخــاب بخش هایی از خاطره ها‬ ‫و روایت ها و‪ ...‬کــه دراماتیک تر اســت؟ اصرار‬ ‫من برای این ســوال به این خاطر است که درک‬ ‫دقیق تــری از فیلم به دســت بیــاورم‪ .‬اینکه در‬ ‫نهایت ایــن قهرمان تا چــه میزان تحــت تاثیر‬ ‫ذهنیت شماست؟‬ ‫ببینیــد‪ ،‬به قول فردوســی که رســتم یلــی بود در‬ ‫سیستان‪ ،‬منش کرده ام رستم داستان‪ .‬حاج احمد در جهان‬ ‫واقعی بوده است ‪ .‬خیلی سال پیش در جنگ حضور داشته‬ ‫و‪ ...‬که همه ما می دانیم‪ .‬اما این حاج احمدی که در فیلم‬ ‫هســت الزاما کپی دقیق همان حاج احمد نیســت‪ .‬معلوم‬ ‫است که تفسیر من از شخصیت او در این فیلم برجسته تر‬ ‫از ان چیزی است که ممکن اســت در واقعیت بوده باشد‪.‬‬ ‫این فیلم من است‪ .‬این داستانی است که من دارم تعریف‬ ‫می کنم‪ .‬رستم داستان من با رستمی که در سیستان بوده‬ ‫فرق دارد‪ .‬در تحقیقات انتخاب کردیم بله این درست است‪.‬‬ ‫در بازافرینی هم همین طور است‪ .‬مثال اینکه کسی بگوید‬ ‫از فالن طاقچه یــک لیوان اب برداشــتم‪ ،‬اوردم و لیوان‬ ‫از دستم افتاد و‪ ...‬به نظر می رســد که خیلی باید جزئیات‬ ‫داشته باشــد‪ .‬اینکه ارتفاع طاقچه چقدر باشد‪ ،‬چه شکلی‬ ‫باشد‪ ،‬در لیوان چه چیزی باشــد و فاصله چقدر است و‪...‬‬ ‫اینها محصول تخیل است‪ .‬من داستان را ان طور که دیدم‬ ‫روایت کردم‪ .‬یعنی ان طوری که تصور کردم‪.‬‬ ‫در واقــع اینجاســت که نقــش نویســندگی کار‬ ‫مشخص می شود‪.‬‬ ‫بله دقیقا همین جاست‪ .‬من اتاق عمل را ان شکلی‬ ‫دیدم‪ ،‬من پرستارها را ان شــکلی دیدم و تصور کردم‪ .‬من‬ ‫زخم را ان شــکلی دیدم و مدل درد کشــیدن را ان شکلی‬ ‫تصویر کردم‪ .‬اینها خوب و بدش با من است و حاصل خیال‬ ‫من اســت نه الزاما واقعیت‪ .‬درو اقع می خواهم بگویم که‬ ‫اینجاســت که تخیل وارد ماجرا می شــود‪ .‬اینطور نیست‬ ‫که چیزی تعریف شــده باشــد و تمام‪ .‬هرکس دیگری هم‬ ‫بخواهد از همین تحقیق ها فیلمی درباره حاج احمد بسازد‬ ‫طور دیگری ممکن است بسازد‪ .‬این را هم بگویم که اصال‬ ‫بدون تخیل نمی شــود فیلم ســاخت‪ .‬حتی اگر موضوع و‬ ‫داستان فیلم با جزئیات در دنیای واقعی تعریف شده باشد‪.‬‬ ‫فیلم در نهایت محصول تخیل است و قرار نیست به واقعیت‬ ‫پاســخ بگوید‪ .‬این موضوع ر ا به طور کلــی دارم می گویم‬ ‫و گرنه ما ســعی کرده ایم که به واقعیت وفادار باشــیم‪ .‬در‬ ‫واقع تا جایی که به کلیت و اصول قصه واقعی خدشــه ای‬ ‫وارد نشــود‪ ،‬تخیل نقش دارد‪ .‬در واقع همان طور که شما‬ ‫هم گفتید این فیلم مبتنی بر روایت هایی است که اطرافیان‬ ‫حاج احمد از او دارند‪ .‬این درست است اما من سعی کرده ام‬ ‫که داستان خودم را از میان این روایت ها عبور بدهم‪ .‬این‬ ‫است که می گویم بخش زیادی از بازنمایی ها تخیل است‪.‬‬ ‫برای مثال اصال شما مطمئن نباشید که سکانس اموزش‬ ‫نیروهــای جدید توســط حاج احمد در واقعیــت هم اتفاق‬ ‫افتاده باشد‪ .‬به این کیفیت و به این شکل و شمایل اتفاق‬ ‫نیفتاده‪ .‬تصویری در ذهن من شکل گرفته که ساخته ام‪.‬‬ ‫برای همین صحنه من تصور کردم که هوا بارانی باشد‪ ،‬چند‬ ‫نفر ســرباز در گل و الی بدوند و در شرایط سختی اموزش‬ ‫ببینند و‪ ...‬این مهم بود که ســینمایی تر بشود این اتفاق‪.‬‬ ‫در همین حد هم که تعارضی با اصل اتفاقی که در واقعیت‬ ‫افتاده نداشته باشــد کافی اســت‪ .‬خیال انگیزی در اینجا‬ ‫فرهنگ‬ ‫زیر ذره بین چشم مردم‬ ‫تماشاگران ایستاده در غبار درباره این فیلم چه می گویند؟‬ ‫مینا انصاری‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫این گــزارش مواجهــه ای صریح و بی رودربایســتی‬ ‫با تماشــاگرانی است که فیلم ایســتاده در غبار را دیده اند‪.‬‬ ‫نظــرات تماشــاگران ایــن فیلــم را از طریق شــبکه های‬ ‫اجتماعی از انــان جویا شــدیم‪ .‬خواندن ایــن نظرات که‬ ‫تفاوت هــای قابل توجهــی بــا هــم دارد‪ ،‬مثــل خواندن‬ ‫کامنت های یک پست جنجالی در شــبکه های اجتماعی‬ ‫جذابیــت دارد‪ .‬ایــن گــزارش در واقع پنجره ای اســت به‬ ‫ســوی دنیای مجازی و نظر واقعی مردمی که به تماشای‬ ‫ایستاده در غبار‪ ،‬نشسته اند‪ .‬کنار اسم پاسخگویان اسامی‬ ‫ محل زندگی انان هم نوشته شده تا دید بهتری از موقعیت‬ ‫پاسخگویان به ما بدهد‪.‬‬ ‫فرزاد‪ -‬تهــران‪ :‬گفت بریــم «ایســتاده در غبار» رو‬ ‫ببینیم‪ .‬زندگی حاج احمد متوســلیانه‪ .‬کلی ســین جیمش‬ ‫کردم ببینم شخص یا منبع مورد وثوقی معرفی کرده؟ چیز‬ ‫زیادی لو نمی داد‪ .‬با بی میلی بلیت گرفتم‪ .‬هیچ از سوابقش‬ ‫نمی دونستم و حیرونم چرا تو جست وجوها چیز دندان گیری‬ ‫نصیبم نشده بود از کارنامه ش‪ .‬انتظار داشتم فیلمی ضعیف‬ ‫و پر اشــکال ببینیم‪ .‬با بی میلی نشســتیم‪ .‬تبلیغ ها شروع‬ ‫شــد‪ .‬گوش هام رو گرفته بودم‪ ،‬بس که صدای تبلیغ بلند‬ ‫و ازارنده بود‪ ،‬بــا محتوایی به کلی مزخــرف‪ .‬و تیتراژ امد‪.‬‬ ‫نوشــت که تصویرها هیچ یک واقعی (ارشیوی) نیست اما‬ ‫همه جا از صدای احمد متوســلیان و نزدیکان او استفاده‬ ‫شده و اغاز شــد‪ .‬رنگ فیلم‪ ،‬ایده اغازین و حرکت دوربین‬ ‫دلم رو برد‪ .‬یک دقیقه تمام نشــده بود‪ .‬به یه فیلم‪ ،‬هرچند‬ ‫هم معروف‪ ،‬پنج دقیقه فرصت مــی دم جذبم کنه‪ .‬ایدین‬ ‫اغداشلو صبورتره و بیست دقیقه به پای فیلم می شینه‪ .‬لحن‬ ‫راوی و نحوه روایت و ضرباهنگش سخت دلنشین اغاز شد‪،‬‬ ‫معرفی ها خیلی خوب انجام گرفــت و بخوبی پیش رفت‪.‬‬ ‫کشش فیلم خوب بود و جز یکی‪ ،‬دو جا ان هم خیلی کوتاه‪،‬‬ ‫از نفس نیفتاد‪ .‬سبک مســتند وار فیلم‪ ،‬بازی های خوب و‬ ‫واقعا کم اشــکال‪ ،‬گریم خوب‪ ،‬انتخاب چهــره و فیزیک‬ ‫خیلی خوب هنرپیشه نقش احمد متوسلیان‪ ،‬رنگ و نور‪ ،‬و‬ ‫از همه ‪ -‬برای من ‪ -‬جذاب تر‪ ،‬دقت خارق العاده و بی سابقه‬ ‫در بازسازی بسیار دقیق تمام جزییات صحنه و لباس از مدل‬ ‫چراغ و المپ و لوستر و تلویزیون و تلفن و تمام وسایل داخل‬ ‫و خارج خانه ها و کوچه و خیابان بگیر تا ســبک پوشــش و‬ ‫نحوه بستن و محکم کردن روسری و رنگ و مدل لباس ها‬ ‫و ارایش مو و مــدل اتومبیل های شــخصی و عمومی‪ ،‬با‬ ‫رعایت جمیع جوانب‪ .‬نه اینکه اشکالی در میان نبود‪ .‬واقعا‬ ‫در حد دو ‪ ،‬سه اشکال مختصر که به راحتی می شد غمض‬ ‫عین کرد و واقعا اهمیتی نداشت و بسیاری هم به ان وقعی‬ ‫نمی گذارند‪ .‬اینکه به جزئیات زندگی احمد متوسلیان تا چه‬ ‫حد پرداخته شده‪ ،‬البته می تواند محل مناقشه باشد‪ .‬بیش‬ ‫از نود دقیقه می ترســیدم پلک بزنم و چیزی از دست برود‪.‬‬ ‫ششدانگ بودم‪ .‬خیلی وقت بود ترس جاماندن از ریتم وقایع‬ ‫فیلم را تجربه نکرده بودم‪ .‬می خواســتم گافی اگر دارد از‬ ‫دستم نرود‪ .‬دفعه قبل به نظرم هنگام تماشای فیلم جدایی‬ ‫نادر از سیمین چنین شــده بود‪ .‬صحنه های میدان جنگ‬ ‫البته همان اشــکاالت رایج فیلم های ژانر دفاع مقدس را‬ ‫دارد‪ ،‬اما تا حد قابل قبولی صادق است؛ صحنه های واقعی‬ ‫فرهنگ‬ ‫شکل می گیرد‪.‬‬ ‫دربــاره «ایســتاده در غبــار» بســیار گفته اند و‬ ‫نوشته اند‪ .‬در همه شبکه های اجتماعی‪ ،‬در همه‬ ‫رسانه ها و‪ ...‬با این وجود چه حرف ناگفته ای باقی‬ ‫مانده که دوست دارید درباره اش بگویید؟‬ ‫واال من همه این مطلب ها را نخوانده ام که بدانم‬ ‫ی است اما من‬ ‫چیزی ناگفته مانده یا خیر‪ .‬خیلی سوال سخت ‬ ‫چیزی که برایم اهمیت دارد این اســت که ما روزانه حدودا‬ ‫ســی میلیون تو مان فروش داریم‪ .‬زمانی که در جشــنواره‬ ‫فیلم اکران شد منتقدان و سینماگران و همه و همه درباره‬ ‫فیلم صحبت کردند‪ ،‬صحبت هایشــان هم مثبت بود و در‬ ‫ی گرفتیم‪ .‬خالصه واکنش ها خیلی‬ ‫جشنواره هم جوایز خوب ‬ ‫مثبت بود و همــه ان چیزهایی که یک فیلمســاز ارزو دارد‬ ‫برای فیلم اولش اتفاق بیافتد برای مــن اتفاق افتاد‪ .‬تنها‬ ‫چیزی که هنوز برای من اتفاق نیفتاده و برای من مهم تر از‬ ‫همه این چیزهایی است که گفتم‪ ،‬این است که مردم چنان‬ ‫که باید فیلم را ندیده اند‪ .‬من دوست داشتم این فیلم را چند‬ ‫صدهزار نفر و بلکه چندین میلیون نفــر ان را ببینند‪ .‬چون‬ ‫واقعا فیلم را برای منتقدان و جشــنواره ها و‪ ..‬نساخته ام‪.‬‬ ‫دوســت دارم مردم فیلمم را روی پرده ســینما ببینند نه در‬ ‫قاب کوچک تلویزیون‪ .‬نکته ان اســت که کانتکســی که‬ ‫درباره فیلم دفاع مقــدس وجود دارد‪ ،‬کمی کار را ســخت‬ ‫کرده اســت‪ .‬یعنی ان قدر کار جنگی بد ساخته شده است‬ ‫که دیگر تماشاچی به راحتی اعتماد نمی کند که این فیلم‬ ‫جنگی را هم ببیند‪ .‬فکر می کند این هم یک فیلمی اســت‬ ‫ میان فیلم های جنگی که به سفارش ارگان های عمومی و‬ ‫با هزینه دولتی هر سال ساخته می شوند و‪ ...‬بنابراین خیلی‬ ‫فیلم جذاب و لذتبخش نیست‪ .‬البته واقعا همه انهایی که‬ ‫به هر دلیل ناخواسته فیلم را دیده اند از ان تعریف کرده اند‪.‬‬ ‫یک نفر امده بود و در صفحه اینستاگرام من کامنتی نوشته‬ ‫بود و گفته بود که نا خواسته این فیلم را دیده و اصال هم نگاه‬ ‫خوبی به ان نداشته اما از فیلم خیلی تعریف کرده بود‪ .‬گفته‬ ‫ی که نمی خواستم ببینمش تا این حد‬ ‫بود باورم نمی شد فیلم ‬ ‫تحت تاثیر قرار م بدهد‪ .‬می خواهم بگویم این موارد یکی‪،‬‬ ‫دو تا نیســت‪ .‬میزان رضایتمندی مخاطبــان از فیلم واقعا‬ ‫باالست‪ .‬بدون اینکه خواسته باشم برای فیلم تبلیغ کنم این‬ ‫را می گویم‪ .‬اما هنوز حجم مخاطبی که دوست دارم فیلم‬ ‫را ببینند به ســینما نیامده اند و احتماال هنوز به فیلم اعتماد‬ ‫ندارنــد و ان را در مجموعــه تجربه هــای غیرموفق برخی‬ ‫فیلم های دیگر جنگ دسته بندی می کنند‪.‬‬ ‫در جشنواره هم البته اســتقبال مردمی خوبی از‬ ‫فیلم شد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬البته در جشــنواره معیار همــان تعاریفی بود‬ ‫که منتقدان از فیلم داشــتند‪ .‬ولی امیدوارم همان روندی‬ ‫که در جشــنواره اتفاق افتاد در اکران هــم روی بدهد‪ .‬در‬ ‫روزهای اول جشنواره هم اســتقبال زیاد نبود اما همین که‬ ‫نقدهای مثبتی درباره فیلم منتشر شــد ‪ ،‬یکباره در روزهای‬ ‫ اخر جشنواره استقبال از فیلم چند برابر شد‪ .‬امیدوارم اینجا‬ ‫هم همان اتفاق بیفتد‪ .‬تازه نزدیک به دو هفته از اکران فیلم‬ ‫گذشته و هنوز استقبال زیاد هم نبوده‪.‬‬ ‫البته اکران های ماه رمضان امســال گویا به این‬ ‫دلیل که با جام ملت های اروپا همزمان شده است‬ ‫کال اکران موفقی نبوده‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬این هم هست‪ .‬متاسفانه امســال اکران ماه‬ ‫رمضان چنــدان اکران موفقــی نبود و فــروش کال خوب‬ ‫نبوده است‪.‬‬ ‫این هفتــه هم کــه رقیب های قدرتمنــدی دارند‬ ‫اکران می شوند ؛ دراکوال با حضور عطاران احتماال‬ ‫توجه ها را جلب می کند‪.‬‬ ‫بله رقیب های قدرتمند و سختی هم هستند‪ .‬به هر‬ ‫حال امیدوارم روزهای خوبی در پیش باشد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫رخ داده در عملیات بیت المقدس را بازسازی کرده و خوب‬ ‫از عهده اش برامده اند‪.‬‬ ‫کسانی که مایلند فراتر از پرداخت خوب قصه‪ ،‬فیلمی‬ ‫ بسیار متفاوت در ژانر دفاع مقدس ببینند و دقت اعمال شده‬ ‫برای بازســازی و باز افرینی کوچکتریــن جزئیات و مقرون‬ ‫به واقعیت بودن ان برای انها مهم اســت‪ ،‬می توانند لذت‬ ‫وافری از تماشای این اثر ببرند‪...‬‬ ‫ابوذر معتمدی‪-‬تهران‪ :‬یک بار پس از دیدن فیلم به‬ ‫کارگردانش گفتم ان قدر جذاب نیست که بتواند دوباره مرا‬ ‫به دیدن خود بکشــاند اما االن اعتراف می کنم که اشتباه‬ ‫کردم و فیلم ان قدر جذاب اســت که دوست دارم دوباره به‬ ‫پای فیلم بنشینم‪ .‬مهدویان ساختاری برای بازسازی تاریخ‬ ‫برگزیده که من مبتدی در سینما و فیلم و عالقه مند به تاریخ‬ ‫را با خود به دنبال می کشد‪ .‬ایســتاده در غبار را باید دید و او‬ ‫و عوامل فیلم را برای خلق صحنه های ان تحسین کرد‪.‬‬ ‫پوریا‪ .‬ا‪ -‬تبریز‪« :‬ایستاده در غبار» را می توان چندین‬ ‫بار دید‪ ،‬ســتود‪ ،‬گریســت‪ ،‬خندید‪ ،‬مملو از غرور شــد و در‬ ‫نهایت متفکرانه به غباری که ما را فراگرفته است‪ ،‬خیره شد‬ ‫و ارزو کرد از ان فراتر رویم‪.‬‬ ‫مریم میرزایی‪ -‬شــیراز‪ :‬به نظرم فیلــم خوبی بود اما‬ ‫همه اش پر بــود از حرف های دیگران‪ .‬یه جــوری بود که‬ ‫انگار ملت حرف زدن و ما االن داریم توی البوم عکس ها رو‬ ‫می بینیم‪ .‬این باعث شده بود فیلم اونجوری که باید و شاید‬ ‫زنده و پرطراوت نباشه‪.‬‬ ‫حسینعلی مازندرانی‪ -‬تهران‪ :‬ایســتاده در غبار نامی ‬ ‫است برازنده فیلمی درباره سرداری که ‪ ۳۴‬سال پیش در غبار‬ ‫گم شده و گویی هیچ نشانی از او نیست‪ .‬ایستاده در غبار‪،‬‬ ‫روایتی تاریخی و بیشتر از ان چشم اندازی برای بازخوانی‬ ‫وضع و حال امروز ایران ماست؛ روایت ادمی است برامده‬ ‫از زندگی ای ساده‪ ،‬اما به غایت استوار و راست کردار که از‬ ‫وطنش‪ ،‬مردمش و ارمانش در میدان خونین سرنوشــت‪،‬‬ ‫پاســداری می کند‪ .‬محمد حســین مهدویــان در فیلمش‬ ‫ی را روایت می کند که مردم امروز این سرزمین دیرزمانی‬ ‫ادم ‬ ‫است وجود کسانی از جنس او را باور نمی کنند؛ گویی چنان‬ ‫در غبار زمان گم شــده اند که جز حسرت شان باقی نمانده‬ ‫است؛ ادمیانی ان قدر بلورین و شفاف که در اوج بلبشوی‬ ‫انقالبی گری هم همه چیز را شــفاف می خواســته اند و نه‬ ‫کسانی که سه و نیم دهه بعد رنگ تیرگی و در هم ریختگی‬ ‫را بیشتر خوش می دارند‪ .‬سی و چهار سال است که خبری‬ ‫از احمد متوســلیان نیســت و گفته می شــود به همراه سه‬ ‫دیپلمات دیگر گروگان هســتند‪ ،‬اما تصور کنید متوسلیان‬ ‫زنده باشــد و امروز بازگردد‪ .‬شــش ماه بعد از بازگشــت او‪،‬‬ ‫به ما چه خواهد گفت؟ ایا نمی پرســد این ‪ ۳۴‬سال که من‬ ‫این فیلم در کمال ناباوری هیچ‬ ‫نقصی ندارد! همه چیزش سر‬ ‫جای خودش هست و دقیقا انچه‬ ‫باید می شده‪ ،‬شده است‪.‬‬ ‫نبودم چرا وضع محرومیت مردمان کردستان هنوز اسفبار‬ ‫اســت؟ متوســلیان که همه چیز را شــفاف و با حســاب و‬ ‫کتاب می خواست‪ ،‬اگر امروز فســادهای معمولی شده را‬ ‫ببیند چه خواهد گفت؟ احمد متوســلیان زمانی ایستاده در‬ ‫غبار برخاســته از خاکریزها‪ ،‬خم به ابرو نیــاورد و از میدان‬ ‫به در نشــد‪ ،‬اما ایا امروز نیز قادر اســت در غبار برخاسته از‬ ‫تندخویی ها‪ ،‬پرده دری ها‪ ،‬تیرگی های اقتصاد و فرهنگ و‬ ‫سیاست و گمگشتگی های مردمانی سالخورده و سرخورده‬ ‫نیز ایستاده بماند؟‬ ‫متوسلیان می خواست بر فراز همه این غبارها بایستد‬ ‫و بی گمان میان غبار خاکریزها‪ ،‬بی هراس‪ ،‬ایستاد تا جامعه‬ ‫از غبارها فراتر رود‪( .‬ایستاده در غبار)‪ ،‬فیلمی ارمان خواه‬ ‫اســت که غیبت ادم هایی از جنس احمد متوســلیان را به‬ ‫جامعه امروز ایران یاداور می شــود؛ فیلمی پرسشگر است‬ ‫و بی خبری ما از احوال احمد متوســلیان را در خدمت این‬ ‫پرســش قرار می دهد که اگــر او بازگردد به مــا چه خواهد‬ ‫گفت و فیلمی است که احمد متوسلیان را در همه انسانیت‬ ‫زمینی اش‪ ،‬با همه ریزه کاری های غیراسطوره ای اش‪ ،‬به‬ ‫اسطوره ای دوست داشتنی بدل می کند؛ ادمی که می توان‬ ‫او را دوست داشت و برای خوب بودن از او انرژی گرفت و‬ ‫برای بازگشتش از صمیم قلب دعا کرد‪.‬‬ ‫ایدا‪ .‬م ‪ -‬مشهد‪ :‬من این فیلم رو هم توی جشنواره و‬ ‫هم توی اکران عمومی اش دیدم‪ .‬واقعا که! «ایستاده در‬ ‫غبار» در نمایش عمومی سانسور شده! همین سانسور چند‬ ‫دقیقه ای هم به نظر من ارزش فیلم رو پایین اورده‪ .‬باعث‬ ‫تاســفه! خب این کارگردان داره تفســیر خودش رو از یک‬ ‫فرمانده قهرمان ارائه می کنه‪.‬‬ ‫طاها شریفی ‪ -‬تهران‪ :‬فیلم ایســتاده در غبار رو رفتم‬ ‫دیدم که درباره موضوع زندگی و مبارزات سردار حاج احمد‬ ‫متوسلیان هستش‪ .‬فیلم یه جورایی مستند داستانیه و من‬ ‫از این شکل فیلم لذت بردم‪ .‬تصاویر دهه ‪ 50‬و‪ 60‬رو خیلی‬ ‫واقعی نشــون داده‪ ،‬و چقدر زیبا بدون هیچ اغراقی زندگی‬ ‫احمد متوسلیان به تصویر کشیده شده‪ ،‬احسنت به سازنده‬ ‫این فیلم‪.‬‬ ‫ســید موســی علوی‪ -‬مشــهد‪ :‬خیلی دوســت دارم‬ ‫محمد حسین مهدویان به همین ســبکی که «ایستاده در‬ ‫غبار» و «اخرین روزهای زمســتان» رو ساخته‪ ،‬یک فیلم‬ ‫راجع به امام موسی صدر و چمران بسازه‪.‬‬ ‫علی سلیمانیان‪ -‬کرج‪ :‬ایستاده در غبار یک سینمایی‬ ‫نامتعــارف و بی تعارف اســت‪ .‬نامتعارف اســت یعنی یک‬ ‫مســتند داســتانی مولتی مونولوگ بدون دیالوگ اســت؛‬ ‫بازســازی تصویری یــک تاریخ شــفاهی معتبر بــا روایات‬ ‫متعدد زنده در یک خط داستانی مقبول و جذاب؛ یک فیلم‬ ‫حرفه ای با بازیگرانی ناشناخته اما با بازی گردانی ای عالی‬ ‫و صحنه پردازی ای بی نظیر‪.‬‬ ‫این فیلم در کمال ناباوری هیچ نقصــی ندارد! همه‬ ‫چیزش سر جای خودش هست و دقیقا انچه باید می شده‪،‬‬ ‫شده اســت‪ .‬این همه بی نقصی و خوبی در حالی است که‬ ‫فیلم در یک خط داستانی مستقیم زمانی و بی هیچ تعلیقی‬ ‫بیان شــده و از جذابیت های خاص داســتانی ای چون از‬ ‫فالش بک یا روایــات موازی هــم بهره ای نبرده اســت‪.‬‬ ‫بداعت فیلم هم تقریبا جایی برای صدای محیطی شفاف‬ ‫و مستقل به ان معنا قائل نشــده و هر انچه هست از ورای‬ ‫روایات بیانی واقعی شنیده می شود‪ ،‬با این حال نقصانی در‬ ‫انتقال معنا وجود ندارد! این فیلم یک اثر جسورانه و نواورانه‬ ‫در سینماست‪.‬‬ ‫از اینها که بگذریم سراغ ســوژه ای ناب رفته و بحق‬ ‫هم از عهده ســوژه پردازی اش خوب برامده اســت‪ .‬از هر‬ ‫تعارفی تهی است و با بیننده اش بسیار صادق است‪ .‬سراغ‬ ‫روتوش نرفته و اتفاقا در کشاکش این بیان صادقانه بدون‬ ‫روتوش است که سوژه اش را بسیار خوب می شناساند‪ .‬حاج‬ ‫احمد متوســلیان را در روایت مختصر این فیلم‪ ،‬بیشــتر و‬ ‫درست تر شناختم و دوست داشــتنی ترش یافتم تا روایات‬ ‫مفصل تری کــه در گیــر و دار تعارفــات و مالحظات گیر‬ ‫کرده اند و او را ان جور که هست روایتش نکرده اند‪ ،‬ان جور‬ ‫که می خواســتندش روایت کرده اند‪ .‬این فیلم مرا ان قدر‬ ‫شیفته حاج احمد کرد که حسرت زمان هایی را که چنین اش‬ ‫نمی شناختم‪ ،‬به دلم گذاشت‪.‬‬ ‫حسام صدیقی‪ -‬تهران‪ :‬دو تا از دوست داشتنی ترین‬ ‫روایت هایی که در باب جنگ و قهرمانان سرزمین مادری ام‬ ‫خوانده ‪ /‬دیده ام یکی کتاب مرد رویاها (روایت گر شــهید‬ ‫چمران) و دیگری فیلم ایســتاده در غبار (روایت گر شهید‬ ‫متوســلیان) بوده اســت‪ ...‬چمران‪ ،‬جمع اضداد است‪.‬‬ ‫نهایت لطافت روح‪ ،‬انجا که از غم و درد زنان بیوه شــده و‬ ‫فرزندان یتیم شده لبنانی می ســوزد و از خدا می خواهد که‬ ‫او را در راه رنج انان بگدازد‪ ،‬نهایت خشــونت و سلحشوری‬ ‫انجا که باید بــا ظالمان بــه حقوق مســتضعفان بجنگد‪،‬‬ ‫نهایت دقت و باریک بینی علمی‪ ،‬نهایت بینش سیاســی‪،‬‬ ‫نهایت بینش اجتماعی و‪ ...‬خب اکثر این توصیفات رو از‬ ‫چمران خوانده و شــنیده ام و خب نتیجه اش برای من تنها‬ ‫حیرت بوده اســت‪ ...‬حیرت از جمع شــدن همه اینها در‬ ‫یک نفر‪ ...‬از قدرت روحی اش؛ از قدرت جســمی اش‪ ،‬از‬ ‫منش بخشــنده اش‪ ،‬از زیرکی اش‪ ،‬از ازاد اندیشی اش‪ ،‬از‬ ‫شــخصیت علمی اش‪ ،‬از اراده اش‪ ،‬از هوش اجتماعی و‬ ‫تعاملی اش‪ ،‬از موقع شناسی اش‪ .‬از جرات و جسارتش‪...‬‬ ‫نمی دانم چقدر اغراق صورت گرفته اما بخش قابل توجهی‬ ‫از این مسائل را نوشته ها و خاطرات و تاریخ تایید می کند‪.‬‬ ‫پس مهم ان است که او‪ ،‬چمران‪ ،‬حقیقت دارد پس امکان‬ ‫دارد‪ .‬من همیشه چمران را در یک صفت خالصه کرده ام‬ ‫و برایم الگوسازی او یعنی رســیدن به این صفت‪« :‬عمل‬ ‫گرابودن و عمل کردن به انچه می دانســت و می اندیشید‬ ‫که درســت اســت» چمران اهل عمل بود و گرفتاری ما از‬ ‫عمل نکردن است‪ .‬متوسلیان هم اینگونه بود‪ ...‬قهرمانان‬ ‫سرزمین مادری من تنها طبیعی بودند‪ ...‬انگونه که باید‪...‬‬ ‫ســوال مهم‪ ،‬اما این اســت‪ :‬چرا طبیعی بــودن و طبیعی‬ ‫زیستن این قدر برایمان عجیب و مایه شگفتی شده است؟!‬ ‫فرزانه پایــا‪ -‬تهران‪ :‬به نظرم فیلم بــدی نبود و جالب‬ ‫بود‪ .‬اما خیلی درباره اش غلو شده اســت‪ .‬شاهکار نیست‬ ‫و اتفاق عجیب و غریبی هم ندارد که شــاخ غول بشــکند‪.‬‬ ‫اتفاقا ضعف هــای زیادی هم دارد‪ .‬امــا در نهایت می ارزد‬ ‫به دیدنش‪ .‬نباید خیلی خودمان را غافلگیر نشــان بدهیم‬ ‫و جوگیر شویم‪.‬‬ ‫ابوالفضل کریمی اصل‪ -‬تهران‪« :‬ایستاده در غبار»‬ ‫نخستین اثر ســینمایی محمدحســین مهدویان است که‬ ‫زندگی احمد متوســلیان را از دوران کودکی تا ســال های‬ ‫حضور در جبهه های جنــگ روایت می کند‪ .‬ســال ها باید‬ ‫می گذشت تا نسلی جدید از راه می رسید تا به بهترین شکل‬ ‫ممکن قهرمانان مردم در جنگ تحمیلی را به تصویر بکشد‪.‬‬ ‫تصویری واقعی و قابل قبول‪ ،‬مهدویــان در این فیلم تنها‬ ‫صداها و مکالمات این فرمانده بزرگ را در اختیار داشــته‪.‬‬ ‫باتوجه به این صدا ها تصاویر جبهه و جنگ را با اســتادی‬ ‫تمام باز افرینی کرده است‪ .‬بدون شک ایستاده در غبار از‬ ‫پدیده های سینمای ایران است‪ .‬افرین‪.‬‬ ‫حامد بری‪ -‬کرمانشاه‪ :‬قبل از جشنواره امسال فجر به‬ ‫یکی از دوستانم گفتم یکی از دالیل اصلی بی ارزش بودن‬ ‫فیلم های این ســال های اخیر ســینمای ایران عدم وجود‬ ‫روایت و فرم شخصی فیلمســازان در فیلم هایشان است‪.‬‬ ‫گفتــم فیلم ها را بدون تیتراژ نشــان یک نفــر بدهید عمرا‬ ‫بفهمد این ها را ادم های مختلف ســاخته اند‪ .‬خدا بیامرزد‬ ‫علی حاتمــی را که ابــروداری می کرد برای ســینمای این‬ ‫سرزمین‪ .‬می گفت در جوانی وقتی نمایشنامه ادم و حوایم‬ ‫فرهنگ‬ ‫را به فرخ غفاری دادم که بخواند‪ ،‬خواند و پرســید این کار‬ ‫چخوف اســت یا کی؟ می گفت جــوان بــودم و خجالت‬ ‫می کشیدم بنویسم نوشته علی حاتمی و بنده خدا فکر کرده‬ ‫بود کار را ترجمــه کرده ام‪ .‬حاتمی از روی دســت چخوف‬ ‫ان قدر نوشت تا توانســت مادر و هزاردستان و دلشدگان و‬ ‫سلطان صاحبقران را بسازد‪ ،‬این فیلمســازهای تازه از راه‬ ‫رسیده را ادم کجای دلش بگذارد که چپ و راست دارند از‬ ‫دســت فرهادی کپی می کنند و نمی دانند فرهادی ان قدر‬ ‫باهوش اســت کــه منبعش را نشــان اینهــا نمی دهد‪ .‬اما‬ ‫ایستاده در غبار امضا دارد‪ .‬حتی اگر تیتراژش را نگاه نکنی‬ ‫می فهمی اینفیلم‪،‬فیلممهدویاناست‪.‬اینمهمتریننیاز‬ ‫سینمای ماست‪ .‬چند روز پیش گزارشی خواندم از مخاطبانی‬ ‫که فیلم را به واسطه خط کشی های سیاسی‪ ،‬پیش از دیدن‬ ‫قضاوت می کنند و بدجوری دلم گرفت‪ .‬معتقدم سینما در‬ ‫این سال ها هرچقدر از فیلمســازان نااگاه ضربه خورده به‬ ‫همان میزان هم از مخاطبان نااگاه ضربه خورده است‪.‬‬ ‫علیرضا فیاض‪ -‬تهران‪ :‬با اینکه شب های ماه رمضان‬ ‫سریع خیابون ها خلوت میشــه و سخت وسیله گیر میاد اما‬ ‫دل و به دریا زدم گفتم حتما امشــب برم فیلم «ایستاده در‬ ‫غبار» رو ببینــم‪ .‬اول از همه باید بگم خوشــحالم با اینکه‬ ‫فیلم تو یه حوزه هنری نمایش داده شــد اما استقبال مردم‬ ‫خیلی خوب و قابل قبول بود‪ ،‬البتــه قابل قبول بودن رو من‬ ‫میذارم پای نوع فیلم «مستند‪-‬حقیقی» و در مورد فیلم هم‬ ‫باید بگم بســیار فیلم خوش ســاخت و خوبی بود شاید نشه‬ ‫گفت در حد و اندازه هــای ابد و یک روز ‪،‬امــا چیزی هم از‬ ‫اون کم نداشت‪.‬‬ ‫خالقیت هایی که استفاده شــده بود در نحوه روایت‬ ‫داستان در کنار انسجام فیلم تا لحظه اخر و اینکه از صدای‬ ‫خود فرد برای صدای بازیگر استفاده شده بود در کنار گریم‬ ‫و طراحی صحنه بســیار خوب از نکات مهــم فیلم بود که‬ ‫چه سرسبز بود دره من‬ ‫مهدویان مهمترین استعداد نسل جدید فیلمسازی در ایران است‬ ‫پویان اصغری‬ ‫نمایشنامه نویس و کارگردان‬ ‫‪3‬‬ ‫«ایســتاده در غبــار» از دیدنی تریــن فیلم های چند‬ ‫سال اخیر سینمای ایران اســت‪ .‬داستان یکی از مهمترین‬ ‫رزمندگان و فرمانده های هشت ســال جنگ تحمیلی‪ ،‬حاج‬ ‫احمد متوســلیان که با رویکردی تازه برای ســینمای ایران‬ ‫ساخته شده است؛ مستندنمایی‪ /‬ماکیومنتری‪ .‬پیرو سریال‬ ‫موفق «اخرین روزهای زمســتان» که‬ ‫توسط همین تیم ساخته شــده بود و به‬ ‫زندگی شهید حسن باقری می پرداخت‪،‬‬ ‫در «ایســتاده در غبار» محمد حســین‬ ‫مهدویان به همراه فیلمبردار مستعدش ‬ ‫هادی بهــروز توانســته روزگار کودکی و‬ ‫جوانی متوســلیان را به شیوه مستند و بر‬ ‫مبنای صداهای واقعی بازســازی کند‪.‬‬ ‫ممکن است خیلی ها بگویند که این یک‬ ‫فیلم مستند است‪ .‬که نیست‪ .‬این یک‬ ‫فیلم داستانی است که شیوه روایتش را‬ ‫براساس مستندنمایی و شــبیه شدن به‬ ‫فیلم مســتند بنا کرده‪ .‬کاری که سال ها‬ ‫پیش راب راینر در فیلم «این اســپینال‬ ‫تپ اســت» انجام داد و راوی داســتان‬ ‫یک گروه موسیقی (ســفرها‪ ،‬اجراهای‬ ‫صحنه ای و معاشــرت اعضــای گروه با‬ ‫هم) به شــیوه مستند شــد‪ .‬در حالی که‬ ‫هیچ یک از لحظات ان فیلم واقعی و مســتند نبود و راینر و‬ ‫گروهش رویکرد مســتند نمایی را برای تعریف داستانشان‬ ‫انتخاب کرده بودند‪.‬‬ ‫محمد حسین مهدویان مهمترین استعداد نسل جدید‬ ‫فیلمســازی در ایران است‪ .‬نســلی که متولدین اواخر دهه‬ ‫ ‪50‬تا نیمه اول دهــه ‪ 60‬را در بر می گیــرد‪ .‬مهدویان مانند‬ ‫دیگر اســتعداد مهم این نسل شــهرام مکری‪ ،‬خوره فیلم و‬ ‫سینما اســت و «اخرین روزهای زمســتان» و «ایستاده در‬ ‫غبار» حاصل زندگی او در جهــان فیلم های «روایت فتح»‬ ‫سید مرتضی اوینی اســت ؛ به طور مشخص اپیزود شاهکار‬ ‫«شب عاشورایی» با ان حال و هوای رازگونه‪ .‬مهدویان اما‬ ‫فراتر از مکری و هم نسالنش که در حال تقلید از فیلم های‬ ‫غربی و زندگی در حریم امن «فیکشن»های ناقص هستند‪،‬‬ ‫نگاه به تاریخ معاصر این سرزمین و مردمانش دارد‪ .‬منظری‬ ‫که پیش روی مهدویان قرار دارد‪ ،‬بســیار‬ ‫بسیط ترازچیزهاییاستکهتوجههم سن‬ ‫وسال هایشراجلبکرده‪.‬اوبهمانندیکی‬ ‫از مهمترین فیلمسازان تاریخ سینما جان‬ ‫فورد کبیر‪ ،‬هم قدر اب و خاک و تاریخچه‬ ‫را می دانــد و می توانــد راوی قصه های‬ ‫مهمی از تاریخ معاصر این سرزمین باشد و‬ ‫همدرسریالشواولینفیلمسینمایی اش‬ ‫نشاندادهکهباطبیعتمانوساستواب‬ ‫و خاک و اتش و باد مهمتریــن ابزار او در‬ ‫فیلمسازیهستند‪.‬‬ ‫اووشخصیت هایششایدزیادازحد‬ ‫به دنیا جدی نگاه می کنند اما این چیزی‬ ‫اســت که هم ضرورت تاریخی دارد و هم‬ ‫ضرورت زمانــی‪ .‬ادم جدی بایــد در اوج‬ ‫شادی هم پیگیر مســاله خود و مردمش‬ ‫باشــد‪ .‬صحنه ای از «ایســتاده در غبار»‬ ‫مبینایننگاهجدیبهدنیااست‪.‬وقتیکه‬ ‫شادی و خوشحالی کردها با حرکت دوربین به جدیت و اخم‬ ‫متوسلیان می رســد و او بی توجه به موفقیت به دست امده‪،‬‬ ‫به دنبالفتح سنگر بعدی است‪.‬‬ ‫شبیه به صحنه ای از شاهکار جان فورد «اقای لینکلن‬ ‫جوان» که لینکلن (هنری فاندا) را بی توجه به خوشــحالی‬ ‫مردمان در گرفتن جشن سال نو‪ ،‬در بالکن‪ ،‬پشت به جمع و‬ ‫خیره به رودخانه و طبیعت نشان می دهد‪ .‬در فکر یک مساله‬ ‫و یا محشور شدن با اندوهی نادر‪ .‬جدی بودن و حزن در دل‬ ‫داشــتن‪ ،‬با هم و در ادامه هم تعریف می شوند‪ .‬همان طور‬ ‫که نگاه مهدویان به تاریخ معاصر در فیلم و سریالش‪ ،‬یاداور‬ ‫همان دیالوگ جاودانه «چه سرســبز بود دره من» اســت؛‬ ‫«چیزی از این دره رفته که دیگه هیچ وقت برنمی گرده»‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫عالوه بر این موســیقی بــد‪ ،‬فیلم فاقد یک نقشــه و‬ ‫استراتژی مشخص است‪ .‬فاقد یک مســیر دراماتیک‪ .‬به‬ ‫این معنا که نمی داند از کجا شروع کند‪ ،‬با چه چیزهایی ادامه‬ ‫دهد و چگونه به پایان برســد‪ .‬انگار که دو قسمت از سریال‬ ‫«اخرینروزهایزمستان»رابههمچسباندهباشند‪.‬بههمین‬ ‫ دلیلدرمیانهداستانتماشاگراحساسخستگیمی کندودر‬ ‫پایان هم انرژی ای که در طول فیلم در جان تماشاگر انباشته‬ ‫شده‪،‬ازادنمی شود‪.‬کاریکههرفیلمخوبیدرپایانشانجام‬ ‫می دهد‪ .‬اگر مهدویان خودش را محدود به روایت مقطعی‬ ‫از زندگی احمد متوسلیان می کرد (مشــابه همان کاری که‬ ‫حاتمی کیا در «چ» انجام داد) ان وقــت امکان اینکه یک‬ ‫سیر دراماتیک برای شخصیت و داســتانش طراحی کند‪،‬‬ ‫راحت تر وجود می داشــت‪ .‬با این حال «ایســتاده در غبار»‬ ‫تجربه مغتنمی است و نوید حضور یک فیلمساز و فیلمبردار‬ ‫بااستعداد را به مجموعه سینمای ایران می دهد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«ایســتاده در غبار» با لحظــه تاثیرگذار ایســتادگی‬ ‫متوسلیان در غبار اغاز می شود و با برگشت به همین لحظه‬ ‫و تکمله گم شــدن او به اتمام می رســد‪ .‬با انبوهی صحنه و‬ ‫موقعیت تاثیرگذار که مهمترینش سکانس تقابل متوسلیان‬ ‫با محسن وزوایی اســت؛ از جایی که با هم لجبازی می کنند‬ ‫تا لحظه ای که حاج احمد از وزوایــی عذرخواهی می کند و‬ ‫از دلش درمی اورد‪ .‬تندمزاجی و روحیه خشــن متوســلیان‬ ‫از دیگر ویژگی های فیلم اســت؛ در تضاد با نمایش بیش از‬ ‫حد معصوم فرمانده های جنگ‪ ،‬در فیلم های جنگی تاریخ‬ ‫سینمای ایران‪ .‬در کنار این نکته جالب در شخصیت پردازی‬ ‫قهرمان‪ ،‬جنس گرافیک پر گرین هــادی بهروز هم فیلم را‬ ‫به لحاظ بصری از تمام تولیدات ســال های اخیر سینمای‬ ‫ایران متمایز می کنــد و مهمترین نکته ایــن فیلم خاص و‬ ‫جالب اســت‪ .‬برخالف فیلمبرداری عالی فیلم‪ ،‬موســیقی‬ ‫حبیبخزائی فرپاشنهاشیلاولینفیلممهدویاناست‪.‬یک‬ ‫ملودیقراردادیومعمولاینشکلازفیلم هاکهبهشیوه ای‬ ‫ارکسترال و پرحجم در بیشتر دقایق فیلم به گوش می رسد و‬ ‫به جای تاثیرگذاری‪ ،‬از بار احساسی صحنه ها کم می کند‪.‬‬ ‫میشد به چشــم دید اما از همه این ها بگذریم بازی بازیگر‬ ‫نقش«حاج احمد متوســلیان خیلی خیلی خوب بود» لب‬ ‫زدن صدای حــاج احمد متوســلیان رو خیلی خــوب ازکار‬ ‫در اورده بود‪ ،‬حالت های چهره و دکوپاژ هم بی نظیر بود‪ .‬در‬ ‫کل من ادم فیلم های دفاع مقدس نیستم این فیلم هم به‬ ‫دلیل اهنگسازی خیلی خوب شاید از دید من بی نظریش که‬ ‫با حس و حال من همخوانی داشت مجاب شدم ببینم اما از‬ ‫سینما رفتن و دیدن این کار نه تنها پشیمون نیستم بر عکس‬ ‫بسیار هم خوشــحالم و دلم می خواد از شــهدا و مفقودین‬ ‫جنگ هرچه بیشتر مطالعه کنم و شــخصیت این ادم ها رو‬ ‫بشناسم‪ .‬کم نیست ادم جونش رو برای دیگری کف دست‬ ‫بذاره و بجنگه‪ ...‬به نظرم امتیاز فیلم هشت از ده است‪.‬‬ ‫بدون هیــچ شــکی و توصیه مــن به دوســتان این‬ ‫هســت که دیدن ایــن فیلــم زیبــا و خوش ســاخت رو از‬ ‫دست ندید‪...‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلمی از یک زمینی اسمانی‬ ‫نگاه یک دهه شصتی به ایستاده در غبار‬ ‫الف‪ .‬صدر‬ ‫منتقد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪4‬‬ ‫راستش را بخواهید وقتی قرار شد فیلم های جشنواره‬ ‫فجر را بــرای دیدن انتخــاب کنم بــه راحتــی از روی نام‬ ‫ایســتاده در غبار گذشــتم‪ .‬فیلمی در مورد دفاع مقدس‪،‬‬ ‫ان هم به حالتی مســتند گونه قطعا برای مــن جذاب نبود‪.‬‬ ‫به ســراغ فیلم های دیگر رفتم از ابد و یک روز تا بادیگارد‪.‬‬ ‫اما وقتی جشــنواره تمام شــد و داوری ها را دیدم و نقدها را‬ ‫خواندم حســرتی بزرگ به دلم نشســت که چرا ایستاده در‬ ‫غبار را ندیدم‪.‬‬ ‫در این میان شــانس با من بود و به لطف یک دوست‬ ‫و در یکی از نهادهای دولتی به تماشــای ایستاده در غبار‬ ‫نشســتم‪ .‬با اکران این فیلم‪ ،‬دوباره به دیدنش نشستم و از‬ ‫این اثر زیبای سینمای ایران لذت بردم‪.‬‬ ‫اما چرا ایســتاده در غبار را دوست دارم؟ قطعا نباید از‬ ‫یک نویسنده غیر سینمایی انتظار داشته باشید که برای یک‬ ‫فیلم نقد سینمایی بنویسد‪ .‬من می خواهم از نگاه خودم یا‬ ‫بهتر بگویم از نگاه یک دهه شصتی این فیلم را بررسی کنم‪.‬‬ ‫دفاع مقدس برای نســل مــن تصویری تار اســت‪.‬‬ ‫تصویری متعلق به دوران کودکی‪ .‬می توان گفت که ما دهه‬ ‫شصتی ها و نسل بعد از ما هشت سال جنگ را در تلویزیون و‬ ‫سینما شناختند‪ .‬دفاع مقدس برای ما خالصه در فیلم های‬ ‫مالقلی پور‪ ،‬حاتمی کیــا‪ ،‬کمال تبریزی‪ ،‬ســیف الله داد‪،‬‬ ‫درویش و‪ ...‬می شــود‪ .‬بــه خاطر همین رزمنــدگان دفاع‬ ‫مقدس برای ما انسان های دســت نیافتنی بودند که بدون‬ ‫هیچ خطایی و با اخالق اســمانی به جنگ دشمن غاصب‬ ‫می رفتند‪ .‬این نگاه اما در ایستاده در غبار برای من شکست‪.‬‬ ‫من در این فیلمی ادمــی را دیدم که به شــدت زمینی بود‪.‬‬ ‫عصبانی می شد‪ ،‬صورت می تراشید‪ ،‬دعوا می کرد و ساده‬ ‫بگویم از جنس ما بود‪.‬‬ ‫احمد متوسلیان فیلم ایستاده در غبار یک ادم زمینی‬ ‫بود که بعد اسمانی شد‪ .‬در این فیلم برای اولین بار دیدم که‬ ‫یک فرمانده دفاع مقدس بر سر نیروهایش داد می زند‪ ،‬انها‬ ‫را تنبیه می کند‪ ،‬قهر می کند و‪ ...‬حتی کار به جایی می رسد‬ ‫شهید وزوانی از دست او دلخور می شود و تصمیم می گیرد‬ ‫برای شکایت از احمد متوسلیان به تهران برود‪.‬‬ ‫تا قبل از دیــدن ایســتاده در غبار احمد متوســلیان‬ ‫برای یــک فرمانده دســت نیافتنی بود اما حاال به واســطه‬ ‫این فیلم «حاج احمــد» برای من تبدیل بــه یک قهرمان‬ ‫در دســترس شــده اســت‪ .‬همــه بــه یــاد داریــم وقتی‬ ‫می خواستند از شهیدی برای ما بگویند او را اینگونه معرفی‬ ‫می کردند‪ «:‬او در خانواده ای مذهبی چشم برجهان گشود‪.‬‬ ‫در کودکــی ویژگی های منحصر به فردی نســبت به دیگر ‬ ‫هم سن وساالن خود داشت‪ .‬هرکســی او را می دید‪ ،‬اینده‬ ‫درخشانش را پیش بینی می کرد‪».‬‬ ‫روایت ایستاده در غبار از احمد متوسلیان اینگونه نبود‪.‬‬ ‫احمد کودکی بود مانند همه ما‪ .‬حتی هیچ کس از دوستان و‬ ‫خانواده او فکر نمی کردند که احمد خجالتی دوران نوجوانی‬ ‫تبدیل به یکی از بزرگترین فرماندهان جنگ ایران شود‪.‬‬ ‫ایستاده در غبار اصال ساخته شده تا نگاه ما را نسبت‬ ‫و دفاع مقدس عوض کند و این حماسه را برای نسل سوم‬ ‫انقالب باور پذیر کند‪ .‬ایســتاده در غبار برای من به شدت‬ ‫شــبیه به «کتاب ســفر به گرای ‪ 270‬درجه» نوشته احمد‬ ‫دهقان بود‪ .‬در این کتاب که به شدت توصیه می کنم ان را‬ ‫مطالعه کنید‪ ،‬هم ما ترس می بینم و هم شجاعت‪ .‬هم لبخند‬ ‫می زنیم و هم گریه می کنیم‪.‬‬ ‫این فیلم و ان کتاب به ما از واقعیت های دفاع مقدس‬ ‫می گویند‪ .‬در دفاع مقدس همه ویژگی های اخالقی یک‬ ‫انســان در بین رزمندگان اسالم وجود داشــته است‪ .‬اگر ‬ ‫ترس را درســت معرفی کنیم تازه می فهمیم چه شجاعتی‬ ‫داشته اند سربازان وطن‪ .‬یا وقتی از بداخالقی های احمد‬ ‫متوسلیان می گوییم می خواهیم شــیرینی بخشش و روح‬ ‫بزرگ او را به رخ بکشیم‪.‬‬ ‫در ایــن میــان بازی هــای فوق العــاده و باور پذیــر‬ ‫بازیگــران‪ ،‬بازســازی های بی نظیــر تهــران و جبهه های‬ ‫دفاع مقدس و همچنین اســتفاده از صــدای واقعی احمد‬ ‫متوسلیان و دیگر فرماندهان جنگ‪ ،‬کمک زیادی به این‬ ‫فیلم برای باور پذیر نشان دادن احمد متوسلیان می کند‪.‬‬ ‫ایستاده در غبار جذاب تر از همه فیلم هایی بود که در‬ ‫جشــنواره و بعد از ان دیدم و برای احمد متوسلیان و فیلم‬ ‫ایستاده در غبار ایستاده کف می زنم و کاله از سر بر می دارم‬ ‫و ارزو می کنم روزی در کنار احمد متوســلیان ایســتاده در‬ ‫غبار را ببینم‪.‬‬ ‫حاج احمد متوسلیان زنده است‪...‬‬ ‫و اکنون ‪ 63‬ســال دارد و ‪ 34‬سال است که در اسارت‬ ‫رژیم غاصب صهیونیست به سر می برد‪.‬‬ ‫از دولــت ملتمســانه می خواهیم با تــاش مجدانه‬ ‫دیپلماتیک او را به ایران و مردم شــریف یزد بازگرداند و از‬ ‫هیچ تالشی فرو گذار نکند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گزارش یک ادم ربایی‬ ‫درباره تولید و اکران ایستاده در غبار؛ متفاوت ترین فیلم دفاع مقدسی سال های اخیر‬ ‫‪5‬‬ ‫اواخر شــهریور ماه سال گذشــته و در اســتانه ورود‬ ‫ن هادی بهروز روشــن شــد تا‬ ‫به هفته دفاع مقدس‪ ،‬دوربی ‬ ‫نخســتین پالن از نخستین فیلم داســتانی محمد حسین‬ ‫مهدویــان در لوکیشــن هایی همچون شهرک ســینمایی‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬شهر مریوان و شهر اندیمشک ضبط شود‪.‬‬ ‫مهدویان اصالتا مستند ساز است و «ایستاده در غبار» هم‬ ‫به عنوان اولین فیلم داستانی این فیلمساز‪ ،‬رگه هایی پررنگ‬ ‫و قدرتمند از ساخت و بافت سینمای مستند را در خود دارد‪.‬‬ ‫ایستاده در غبار در واقع ایده توسعه یافته از مجموعه مستند‬ ‫دیگری به نام «اخرین روزهای زمســتان» ساخته همین‬ ‫کارگردان است‪.‬‬ ‫در «اخریــن روزهای زمســتان» نیز که مســتندی‬ ‫درباره شــهید باقری اســت ‪ ،‬اکثر صحنه هــای مربوط به‬ ‫دهه‪ ۶۰‬بازسازی شده است به طوری که به نظر می رسد این‬ ‫صحنه ها واقعی و ارشــیوی باشد‪ .‬همچنین در این فیلم از‬ ‫صدای واقعی باقری در جنگ استفاده شده است‪.‬‬ ‫ایســتاده در غبار‪ ،‬هــم در ایــده و هــم در تکنیک‪،‬‬ ‫بــرادر بزرگتــر روزهــای اخر زمســتان اســت‪ .‬فیلــم اخر‬ ‫مهدویان درباره زندگی فرمانده مطرح دفاع هشت ســاله‪،‬‬ ‫حاج احمد متوســلیان اســت‪ .‬در این فیلم هــم از صدای‬ ‫واقعــی رزمندگان اســتفاده شــده و بازســازی صحنه ها‪،‬‬ ‫شانه به شــانه ســکانس هایی می زنــد که در زمــان جنگ‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه ایســتاده در غبار نیــز همچون روزهای‬ ‫اخر زمســتان با تکیــه بر اعتمــاد حبیب اللــه والی نژاد به‬ ‫این کارگــردان جوان جلــو دوربین رفته اســت‪ .‬والی نژاد‬ ‫تهیه کنندگی هر دو فیلم روزهای اخر زمستان و ایستاده در‬ ‫غبار را برعهده داشته است‪.‬‬ ‫به هر حال فیلمبــرداری و تدوین ایســتاده در غبار از‬ ‫اواخر تابســتان تا اوایل زمستان طول کشــید و روز ششم‬ ‫شهریور ماه بود که خبر پایان مراحل نهایی تدوین این فیلم ‬ ‫سخت در رسانه ها منتشر شد ؛ اتفاقی که تصور نمی شد در‬ ‫این زمان به نسبت کوتاه‪ ،‬شدنی باشد‪.‬‬ ‫چراغ روشنی در جشنواره‬ ‫به هر حال در همان روزهای اول دی ماه بود که خبر‬ ‫حضور ایستاده در غبار در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر‬ ‫در میان کاربران شبکه های اجتماعی و سایت های خبری‬ ‫و روزنامه ها دست به دست می شد‪.‬‬ ‫جشنواره ســی و چهارم فیلم محل تالقی اتفاق های‬ ‫عجیب و غریــب بــود‪ .‬جشــنواره ای که به ســبب برخی‬ ‫انتخاب های هیات داوران‪ ،‬هم مورد انتقاد شدید بود و هم‬ ‫مورد تحسین‪ .‬از یک سو اهدای ‪ 9‬سیمرغ بلورین به یک‬ ‫فیلم (ابد و یک روز) انتقادهای پر شــماری را برانگیخت و‬ ‫از ســوی دیگر بی اعتنایی به برخی اثار به ویژه فیلمنامه و‬ ‫کارگردانی فیلم بادیگارد‪.‬‬ ‫اما به هر حال داوران جشــنواره همچــون منتقدان‬ ‫سینما و دوست داران فیلم ها‪ ،‬خالقیت های بصری و فنی‬ ‫فیلم ایســتاده در غبار را دیدند و نتیجه ان شد تا والی نژاد‪،‬‬ ‫تهیه کننده فیلم‪ ،‬ســیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره را‬ ‫در دستانش بگیرد‪( .‬جدول )‬ ‫همچنین مهدویان در بخش نگاه نو‪ ،‬توانست جایزه‬ ‫ویژه هیات داوران را به دست بیاورد‪.‬‬ ‫نکته ها و گفته های بازیگران فیلم‬ ‫به گفتــه هــادی حجازی فــر؛ «در ایــن فیلم کالم‬ ‫نداریم‪ ،‬بلکه صدای خود احمد متوسلیان روی تصویر من‬ ‫قرار می گیرد‪ ».‬هادی حجازی فر درباره گریم نقش احمد‬ ‫متوســلیان در فیلم «ایســتاده در غبار» گفته‪ « :‬خود من‬ ‫گریم بسیار سنگینی دارم که چندین ساعت زمان می برد‪،‬‬ ‫البته همین گریم بســیار کمک کرد تا با نقش اخت شوم‪.‬‬ ‫این گریم ان قدر خوب اســت که حتی مــادرم هم از روی‬ ‫عکس مرا نشناخت!»‬ ‫هادی حجازی فر درباره ایفای نقش احمد متوسلیان‬ ‫ در فیلم ایســتاده در غبار گفت‪« :‬این پیشنهاد برایم خیلی‬ ‫غیر منتظره بود چون فکر می کردم هیچ شــباهتی با اقای‬ ‫متوسلیان ندارم و خیلی تردید داشــتم‪ .‬اما گفتند به دلیل‬ ‫نگاه ها و ژســت هایم مرا برای این نقش انتخاب کرده اند‪.‬‬ ‫هرچند با تردید امدم اما وقتی قرار شــد نقش را بازی کنم‪،‬‬ ‫سعی کردم با تمام وجودم حضور داشته باشم و خوشبختانه‬ ‫جواب داد‪».‬‬ ‫مهدویان درباره انتخاب این بازیگر در نشست خبری‬ ‫روز هفدهم خــرداد گفته بود‪« :‬در ابتــدا به دنبال انتخاب‬ ‫بازیگری بودم که از نظر چهره شــباهت بیشــتری به احمد‬ ‫متوسلیان داشته باشد اما هر بار دوستان من پیشنها د هادی‬ ‫حجازی فر را به من می دادند تا اینکه یک روز با هادی قرار‬ ‫مالقات گذاشــتم و متوجه شــدم که این بازیگر به لحاظ‬ ‫استایل‪ ،‬راه رفتن و حســی که به مخاطب می دهد مناسب‬ ‫نقش احمد متوسلیان اســت‪ .‬به هر حال چهره این بازیگر‬ ‫نیازمند گریم سنگینی بود که من او را به شهرام خلج سپردم‬ ‫و طی این پروسه خلج همه چیز را برای نزدیک شدن چهره ‬ ‫هادی به احمد متوسلیان اماده کرد‪».‬‬ ‫همچنین حامد شــیخی که پیش از این در ســریال‬ ‫«اسمان من» نقش محســن رضایی را بازی کرده بود‪ ،‬در‬ ‫ایستاده در غبار نیز همین نقش را بازی کرده است‪.‬‬ ‫اکران و فروش‬ ‫همزمــان با انتشــار خبرهــای اکران فیلم ایســتاده‬ ‫در غبار کــه در گــروه اکران های ماه مبــارک رمضان بود‪،‬‬ ‫خبرهایــی مهمتــر از ایــن در رســانه های انتشــار یافت؛‬ ‫خبر زنده بودن فرمانــده مقاوم دفاع مقــدس‪ ،‬حاج احمد‬ ‫متوسلیان‪ .‬مهدویان در این باره گفت‪« :‬وقتی این خبر را‬ ‫شــنیدم بیش از هر چیز برای من حس عجیبی را به همراه‬ ‫داشــت‪ .‬شــرایط به گونه ای بود که بعضی از افراد به من‬ ‫زنگ می زدنــد و می گفتند که ایــا این کمپیــن حمایت از‬ ‫ازادی احمد متوســلیان جزو برنامه های اکــران این فیلم‬ ‫اســت یا خیر که من جواب منفــی می دادم‪ .‬مســاله این‬ ‫اســت که خبر زنده ماندن احمد متوســلیان بعد از سال ها‬ ‫درســت در زمانی منتشــر شــد که همزمان با اکــران این‬ ‫فیلم سینمایی اســت و این برای من بســیار شگفت انگیز‬ ‫بود‪».‬‬ ‫به هر حال فیلم ایستاده در غبار از نوزدهم خرداد ماه در‬ ‫‪ 23‬سالن سینمای تهران روی پرده نقره ای رفت‪ .‬همچنین‬ ‫در بسیاری از شهرســتان ها از جمله تبریز ‪ ،‬شیراز‪ ،‬مشهد‪ ،‬‬ ‫همدان‪ ،‬گرگان و‪ ....‬این فیلم بــه نمایش درامده و هنوز‬ ‫دامنه شهرستان هایی که سالن های سینمای شان میزبان‬ ‫فیلم مهدویان می شود رو به گسترش است‪.‬‬ ‫این فیلم که به گفته کارگردانش د وو نیم میلیون خرج‬ ‫داشته به طور میانگین روزانه ســی میلیون تومان فروش‬ ‫داشــته و در دو هفته ای کــه از اکرانش می گــذرد‪ ،‬حدود‬ ‫‪ 450‬میلیون تومان فروش داشته است‪.‬‬ ‫که البته فــروش رضایت بخشــی نیســت و بســیار‬ ‫کمتر از حد پیش بینی ها ســت‪ .‬با این وجود کارشناســان‬ ‫معتقدند که افت فروش به علت همزمان شدن اکران ماه‬ ‫رمضان با جام ملت های اروپا‪ ،‬عامل کاهش دامنه فروش‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫نامزدشده‬ ‫محمدحسین مهدویان‬ ‫بهترین کارگردانی‬ ‫نامزدشده‬ ‫محمدحسین مهدویان‬ ‫بهترین فیلمنامه‬ ‫نامزدشده‬ ‫سجاد پهلوان زاده‬ ‫بهترین تدوین‬ ‫برنده‬ ‫ایمان کرمیان‬ ‫بهترین جلوه های ویژه میدانی و بصری‬ ‫نامزدشده‬ ‫مهرشاد ملکوتی‬ ‫بهترین صدا‬ ‫نامزدشده‬ ‫شهرام خلج‬ ‫بهترین چهره پردازی‬ ‫سیمرغ بلورین‬ ‫برنده‬ ‫محمد رضا شجاعی‬ ‫بهترین طراحی صحنه و لباس‬ ‫چهارمین فیلم ‪۴/۳٫۱۳‬‬ ‫نامزدشده‬ ‫محمدحسین مهدویان‬ ‫بهترین فیلم از نگاه تماشاگران‬ ‫سیمرغ بلورین میدانی‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫سیمرغ بلورین‬ ‫برنده‬ ‫حبیب الله والی نژاد‬ ‫بهترین فیلم‬ ‫فرهنگ‬ ‫جایزه‬ ‫نتیجه‬ ‫نامزد‬ ‫قسمت‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«ایستاده در غبار» چگونه جان گرفت؟‬ ‫صدای احمد زندگی اش را ساخت‬ ‫زینب کوهیار‬ ‫پژوهشگر ایستاده در غبار‬ ‫پژوهش برای ساخت فیلمی درباره زندگی جاویداالثر‬ ‫احمد متوسلیان از مهر ماه سال ‪ 92‬شــروع شد‪ .‬اولین قدم‬ ‫در پژوهــش‪ ،‬خوانش منابع مکتوب بود؛ منابعی که بیشــتر‬ ‫محصــول خاطره گویی همرزمــان احمد بــود‪ .‬خاطراتی از‬ ‫شــجاعت های احمــد‪ ،‬از سرســختی هایش در جنگیدن‪،‬‬ ‫سخت گیرهایش به نیروهای زیر دست‪ ،‬عصبانیت هایش و‬ ‫خنده هاییکههرگزکسیانرابیشازلبخندبرایمانتوصیف‬ ‫نکرد‪ .‬خوانش منابع مکتوب بیش از انچه باید طول کشید‪.‬‬ ‫پسازیکدورهفترتدرپژوهش‪،‬نزدیکبههفتادوپنجنوار‬ ‫کاستازعملیات هایبیت المقدس‪،‬فتح المبینوسخنرانی‬ ‫و مصاحبه های حاج احمد در مریوان به دست گروه تحقیق‬ ‫رسید‪ .‬شنیدن صدای احمد و همرزمانش در گیرودار جنگ‪،‬‬ ‫ بی نظیرترینبخشپژوهشفیلمنامهبود‪.‬اولیندورشنیدن‬ ‫صداها پیش از تبدیل کاســت ها به فایل های قابل شنیدن‬ ‫در رایانه‪ ،‬با دستگاه های پخش کاست و با هدف پیدا کردن‬ ‫صداهای جذاب و شنیدنی از قهرمان فیلم انجام شد‪ .‬بدون‬ ‫‪6‬‬ ‫وقفه ساعت های زیادی از روز با صدای احمد‪ ،‬همت‪ ،‬حسن‬ ‫باقری‪ ،‬غالمعلی رشید‪ ،‬محســن رضایی‪ ،‬محمود شهبازی‬ ‫و دیگران می گذشــت‪ .‬فیش های تحقیــق روی هم تلنبار‬ ‫می شــد و غیر از ان حاال تصاویر بود که تمام ذهن را اشغال‬ ‫می کرد‪ .‬صدا‪ ،‬این بخش از واقعیت که به طرز معجزه اسایی‬ ‫از گذر زمان نجات یافته بود‪ ،‬تا می توانســت ذهن را وادار به‬ ‫ساخت تصویر می کرد‪ .‬تصاویری از ان لحظه‪ ،‬اتفاق و حال‬ ‫و هوایی که قهرمان احمد متوســلیان در ان نفس کشــیده‬ ‫بود‪ .‬صداهای متعلق به موقعیت های جذاب انتخاب شد‪.‬‬ ‫روایت های جــذاب از کتاب ها فیش شــد و حــاال نوبت به‬ ‫مصاحبه ها رسیده بود‪ .‬مصاحبه با راویانی که ماه ها با گذشته‬ ‫انها ســروکله زده بودیم و حاال باید در استودیوی ایستاده در‬ ‫غبار‪ ،‬با هم ان گذشته را شخم می زدیم‪ .‬کم کم قامت احمد‬ ‫متوســلیان شــکل می گرفت‪ .‬قامتی که جمع اضداد بود‪.‬‬ ‫فرماندهنرمدلوتندخویمریوانکههنوزغبارجنوبراازتن‬ ‫نتکانده راهی لبنان شده بود و پس از ان بی خبری ممتد تنها‬ ‫خبری بود که از احمد متوسلیان به ایران می رسید‪ 40 .‬راوی‬ ‫از خانواده و همرزمان و اگاهان از زندگی احمد را به استودیو‬ ‫بی نقص نیست اما به قدر کافی جذاب است‬ ‫محمد اشنا‬ ‫شاعر و روزنامه نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪7‬‬ ‫صدای احمد زندگی اش را ساخت‬ ‫«ایســتاده در غبار» در میان فیلم های دفاع مقدسی‬ ‫یکی از نمونه های قابل توجه و درخشان است‪ .‬این فیلم در‬ ‫قیاس با روایت های دیگر از دفاع مقدس و هشت سال جنگ‬ ‫هم امتیازهایی دارد و هم ضعف هایی‪.‬‬ ‫امتیازاصلیفیلماناستکهبهنحوقابلقبولیجذاب‬ ‫اســت‪ .‬تصویرهای بکر و جذاب دارد و قهرمان پرور است‪.‬‬ ‫به طور کلی فیلم واقع گراست‪ ،‬جذابیت های دنیای واقعی‬ ‫را با همان کیفیت واقعی خودشــان برای مخاطب بازنمایی‬ ‫می کند و چه چیزی از این باشکوه تر که بتوان مخاطب را با‬ ‫همان دنیای واقعی شگفت زده و هیجان زده کرد‪ .‬اما فیلم‬ ‫ضعف هایی هم دارد‪ .‬زیادی قهرمان زده اســت و روایتش‬ ‫از جنگ محدود و ناقص است‪ .‬بازنمایی جنگ در این فیلم‬ ‫کامــا در خدمت کمک به شــخصیت اصلی اســت‪ .‬این‬ ‫موضوع کمی باعث شده سکانس های جنگ تصنعی باشد‪.‬‬ ‫ضمناینکهبههردلیلبه رغماینکهگویاتمایلیوجودداشته‬ ‫تا درام شــکل بگیرد و ســیر روایی فیلم هم همین را نشان‬ ‫می دهد اما کمترین نشانه ای وجود دارد که مخاطب با فیلم‬ ‫یاحتیباشخصیتاصلیهمذات پنداریکند‪.‬عمدهنماهای‬ ‫فیلم مدیوم یا النگ شات است و به شخصیت اصلی نزدیک‬ ‫نمی شود‪ .‬شاید این اتفاق به سابقه مستندسازی کارگردان‬ ‫مربوط باشد‪ ،‬به هر حال احمد متوسلیان به مخاطب نزدیک‬ ‫نمی شود و با حاالت چهره او بیگانه باقی می مانیم‪.‬‬ ‫به هر حال برای من فیلم دو بخش دارد‪ ،‬بخش اول از‬ ‫ابتدایفیلمتاپایانحضورمتوسلیاندرمریوانوبخشدوم‬ ‫از این زمان تا پایان فیلم‪ .‬در بخش اول شخصیت حاج احمد‬ ‫جذاب تر است‪ .‬واقعی تر است و باهوش تر و بخشی از این‬ ‫امر متکی به نزدیک بودن دوربین با اوست‪ .‬در بخش دوم اما‬ ‫دوربین فاصله بیشتری با احمد دارد‪ .‬بنابراین او را خود رای تر‬ ‫می پنداریم و ارتباط حسی مان با او تقریبا از بین می رود‪.‬‬ ‫به نظر نمی رسد که این فیلم باتوجه به اینکه قرار بوده‬ ‫مستند گونه ساخته شود‪ ،‬دکوپاژ کاملی داشته باشد‪ .‬حداقل‬ ‫تصور من این است که دکوپاژ و تقطیع سکانس ها و پالن ها‬ ‫حین فیلمبرداری و در لوکیشن انجام شده است‪ .‬این اتفاق‬ ‫می تواند یک فیلــم عالی را در حد یک فیلم متوســط تنزل‬ ‫بدهد‪ .‬به هر حال تصور من این است که اگر نماهای نزدیک‬ ‫بیشــتری از قهرمان ضبط می شــد‪ ،‬موجب برقراری ارتباط‬ ‫عاطفیبیشترتماشاگرباشخصیتحاجاحمدمی شد‪.‬‬ ‫نکته دیگری که کمی ازار دهنده است‪ ،‬سکانس های‬ ‫ابتدایی و به قولی فصل معرفی احمد اســت‪ .‬شروع فیلم تا‬ ‫زمانی که حاج احمد به خرم اباد می رود جالب نیست‪ .‬جذابتی‬ ‫ندارد و مخاطب را خســته می کند‪ .‬بی جهت کشدار است و‬ ‫خصلت سینمایی ندارد‪ .‬انگار وصله ناجوری است‪ .‬به راحتی‬ ‫می شد با تدوین دوباره و کوتاه کردن این فصل گیرایی فیلم‬ ‫را بیشــتر کرد‪ .‬به هر حال فیلمساز ســخت ترین راه را برای‬ ‫فیلمسازی انتخاب کرده و در این راه ناموفق هم نبوده است‪.‬‬ ‫اینکهتوانستهبر اساسمستنداتوتاریخجنگفیلمی بسازد‬ ‫که از اول تا اخرش حتی یک لحظه مســتند نداشته باشد‪،‬‬ ‫این یعنی موفقیت! تمام صحنه های این فیلم بازسازی شده‬ ‫بود‪ ،‬ان هم با صداهای واقعی شخصیت اول داستان یعنی‬ ‫حاج احمد متوسلیان‪ .‬از برخی نقدها که بگذریم فیلم در حد‬ ‫و اندازه های فیلم های قبلی دفاع مقدس نیست و یک سر و‬ ‫گردن از انها باالتر است‪.‬‬ ‫همان طور کــه در تیتراژ صــدای ســخنرانی هایی را‬ ‫از کاســت می شــنیدی و دســتگاه ضبط و پخش کاست را‬ ‫ی سخنرانی ها و صداهای مستند‬ ‫می دیدی‪ ،‬فیلمساز تمام ‬ ‫شخصیت اصلی فیلم را مرور و بررســی کرده و ذره ذره ان را‬ ‫روی فیلمش درست مثل یک تابلوی نقاشی رسم کرده بود‪.‬‬ ‫تحقیق و پژوهشی که بیش از دو سال به طول انجامید‪( .‬به‬ ‫گفتهخودش)‪.‬کارگردانبااستفادهازنگاتیو‪ ۱۶‬میلیمتریدر‬ ‫روزگاری که همه چیز دیجیتالی شده است کارش را باور پذیر‬ ‫کرده بود با تمام ســختی های این شیوه فیلمبرداری‪ .‬نقطه‬ ‫قوت فیلم‪ ،‬انتخاب بازیگرانی بسیار مشابه شخصیت های‬ ‫واقعیبودکهالبتههرکدامدرنقشخویشدرخشیدند‪،‬حتی‬ ‫دعوتکردیموموشکافانهسرنخ هایمد نظرکارگرداندنبال‬ ‫می شد‪.‬درانتهایفرایندتحقیقبهانچهامروزایستادهدرغبار‬ ‫از ان جان گرفته رســیدیم‪ .‬فرایند پژوهش و همراهی گروه‬ ‫تحقیقباسازندگانفیلمتااخرینروزفیلم برداریایستادهدر‬ ‫غبار ادامه یافت‪ .‬انتخاب بازیگران و طراحی صحنه و لباس‬ ‫براساس منابع گرداوری شده در دوره پژوهش انجام شد و در‬ ‫جشنواره خوش درخشید و مورد تحسین مردم و سینماگران‬ ‫قرار گرفت‪ .‬ایســتاده در غبار محصول انتخاب های درست‬ ‫از یافته های پژوهش است‪ ،‬پژوهشی که مثل احمد ناتمام‬ ‫مانده است‪ .‬احمد متوســلیان بعد از گذشت سی وچند سال‬ ‫از ان رفتن بی بازگشــت‪ ،‬هنوز دیپلماتی خوانده می شود که‬ ‫همراه دیگر همکارانش در سفارت ایران در لبنان‪ ،‬در ‪1982‬‬ ‫میالدی توســط تندروهای مســیحی ربوده شــده و این در‬ ‫حالی است که حتی یک روز از عمرش را هم در کسوت یک‬ ‫دیپلمات زندگی نکرده است‪ .‬با وجود انتشار چندین کتاب و‬ ‫زندگینامه‪،‬زندگی اشهنوزشبیهتپهدستنخورده ایاست‬ ‫که هرکس دستی بر سطح ان کشیده و رهایش کرده است‪.‬‬ ‫احمد متوسلیان‪ ،‬فرمانده جوان تیپ محمد رسول الله(ص)‬ ‫کهدرعملیاتازادسازیخرمشهرحماسهافریدهبود‪،‬تنهایک‬ ‫صورتنقاشیشدهبردرودیوارشهراست‪ .‬هرچنداینروزها‬ ‫به واسطه اکران ایستاده در غبار‪ ،‬احمد در افکار عمومی تنها‬ ‫یکدیپلماتگمشدهنیست‪،‬اماهنوزبخش هاییاززندگیاو‬ ‫مثلسرنوشتشمبهموراز الوداست‪.‬‬ ‫اگر حضوری کوتاه و گذرا داشتند‪ .‬اما بازی هادی حجازی فر‬ ‫درنقشحاجاحمدمتوسلیانبسیارارزندهوقابلتاملبود‪،‬او‬ ‫توانستباتمرینوممارستوبهره گیریازهدایتکارگردانی‬ ‫کار بلد‪ ،‬نقشش را به خوبی از اب در اورد‪.‬‬ ‫صحنه سخنرانی در مســجد و گفت وگو با همرزمانش‬ ‫در مورد ازادی خرمشهر‪ ،‬که از صدای اصلی شهید استفاده‬ ‫شده بود‪ ،‬واقعا از صحنه های به یاد ماندنی این فیلم است‪.‬‬ ‫بیننده حتی یک لحظه هم نمی توانســت تصور کند که این‬ ‫صدا‪ ،‬صدای سال های جنگ است و این تصاویر‪ ،‬مربوط به‬ ‫امروز!طراحیصحنهولباس‪،‬یکیازخاص ترینوویژه ترین‬ ‫طراحی های جشنواره امســال بود‪ .‬محمد رضا شجاعی به‬ ‫درستی و دقت تمام‪ ،‬کاری را انجام داده بود که بدون شک‬ ‫یکی از اولین کاندیداهای دریافت ســیمرغ بلورین در این‬ ‫رشــته خواهد بود‪ .‬صدا گذاری و ترکیب صــدا‪ ،‬جلوه های‬ ‫ویژه‪ ،‬انتخاب بازیگران و فیلمبرداری این فیلم بسیار شایان‬ ‫توجه بود‪ .‬اما انچه بیش از همه در ذهن ها باقی خواهد ماند‪،‬‬ ‫تسلطفیلمسازبرابزارسینماواستفادهازتمامی تکنیک های‬ ‫ســینمایی در لحظه لحظه فیلمش بود‪ .‬او در طول فیلم از‬ ‫نریشناستفادهکردهبودولیازابتداتاانتهایفیلم‪،‬نریشن‪،‬‬ ‫بیننده را خسته نمی کرد و حوصله را سر نمی برد‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه من متعلق به نســلی هستم که جنگ‬ ‫را ‪ -‬ان هم در یک شــهر جنگ زده مثل (کرمانشاه)‪ -‬تجربه‬ ‫کرده ام‪ ،‬اگر با دیدن این فیلم ذوق زده شــوم خیلی عجیب‬ ‫نیست! و اینکه این ذوق زدگی در نوشته من هم نفوذ کند باز‬ ‫هم عجیب نیســت‪ ،‬ولی برای من این عجیب بود که نسل‬ ‫جدید و معاصری که در سنین جوانی بودند و در سالن سینما‬ ‫حضور داشتند‪،‬پس از پایان فیلم ایستادند و به احترام فیلم‪،‬‬ ‫قریب به پنج دقیقه دست زدند!‬ ‫(ایســتاده در غبار) توانســت پیام هشت ســال دفاع‬ ‫مقدس و جنگ تحمیلی را با زبانی تازه و شیوه ای نو به نسل‬ ‫امروز برســاند و انان را به واقعیت های موجود در ان سال ها‬ ‫پیوند بزند و این شیوه را به نام فیلمسازش‪ ،‬در تاریخ سینمای‬ ‫ایران ثبت کند!‬ ‫به نظر من در یک کالم محمد حسین مهدویان در یک‬ ‫ی سینماگران جنگ را دور بزند !‬ ‫حرکت جانانه توانست تمام ‬ ‫او از میدان مین های خنثی نشده (کهنه گرایی) عبور‬ ‫کرد و حرفی تازه را به روشی تازه تر بیان کرد‪.‬‬ ‫همه چیز درباره عکاسی‬ ‫از فیلم جنگی‬ ‫سحابزری باف‪،‬عکاسایستادهدرغبار‬ ‫بهپرسش هایمثلثپاسخمی دهد‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫درباره عکاســی فیلم اگر بخواهیم حرف بزنیم‪،‬‬ ‫یک نکتــه خیلی قابــل توجــه اســت‪ .‬اینکه در‬ ‫این فیلم سوپراســتاری وجود نــدارد که عکس‬ ‫چهره اش را بزرگ بزنند روی ســر در ســینماها‪.‬‬ ‫ضمن اینکه مخاطب از عکسی که تداعی کننده‬ ‫فیلم های دفاع مقدسی باشد خاطره جالبی ندارد‪.‬‬ ‫چه راه و چاهی برای این گونه عکاسی وجود دارد؟‬ ‫همه این عوامل که شــما گفتید را خودشــان هم‬ ‫می دانستند برای همین به سراغ من امدند‪( .‬با صدای بلند‬ ‫می خندیم) حتما دلیلی داشته است که سراغ من امده اند‬ ‫برای این کار‪ .‬البته مزاح می کنــم ولی به هر حال به غیر از‬ ‫همه داستان هایی که وجود داشت‪ ،‬جالب این بود که خیلی‬ ‫حرفه ای از همه نظر با من و کارم برخورد شد‪ .‬ان قدر مقوله‬ ‫عکس برای تیــم جدی بود که فضا را بــرای کار من خیلی‬ ‫فراهم می کرد‪ .‬خب بله فیلم سوپر اســتار نداشت‪ ،‬فضای‬ ‫فیلم جنگی بود و‪ ...‬موضوع تاریخی بود و‪ ...‬ســوال این‬ ‫بود که چه کار کنیم که مخاطب با فیلم به درســتی ارتباط‬ ‫بر قرار کند‪ .‬خیلی هم برنامه ریزی داشتیم‪ .‬تایم کمی هم در‬ ‫اختیار داشتیم تا شروع فیلمبرداری‪ .‬اما در همان مدت کم‬ ‫هم با حسین مهدویان و اقای جمشیدی گوهر مدیر تبلیغات‬ ‫کار چندین جلســه صحبت کردیم که اصال چه کار کنیم‪.‬‬ ‫اینکه عکس ها فرمی داشته باشد که به عکس های زمان‬ ‫جنگ نزدیک باشد‪ .‬بعد از شــروع کار هم ارشیوی از دفتر‬ ‫فیلم گرفتم از عکس های خود احمد متوســلیان که خیلی‬ ‫به من کمک کرد تا فضای شــخصیتی این قهرمان دفاع‬ ‫مقدس را بیشتر بشناسم‪ .‬ضمن اینکه من از رضا معطریان‬ ‫یاد گرفته ام که زمان های بیکاری ام را عکس ببینم و یعنی‬ ‫بیشــتر از اینکه عکس بگیرم‪ ،‬عکس ببینم‪ .‬ارشــیوهای‬ ‫عکس جنگ را دوباره و دوباره نگاه کردم‪ ،‬البوم های جنگ‬ ‫را از مجموعه عکس های الفرد یعقوب زاده‪ ،‬کاوه گلستان‬ ‫و محمد فرنود و‪ ...‬را دوباره مرور کردم‪ .‬اینها خیلی به من‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقای زری باف! منتقدان زیادی از شیوه عکاسی‬ ‫شــما در فیلم ایســتاده غبــار تعریــف کرده اند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که گویا خودتــان در روزهای‬ ‫ابتدا رغبتی به عکاســی از این فیلم نداشــتید‪.‬‬ ‫درباره تجربه عکاسی از جنگ بگویید‪ .‬چه ابعاد‬ ‫و مختصاتی دارد؟‬ ‫البته جالب است اول این را بگویم که ایستاده در‬ ‫غبار یک طورهایی من را ناخوداگاه جــذب کرد‪ .‬روزهای‬ ‫اولی که برای معرفــی کار به دفتر می رفتــم‪ ،‬اصال روحیه‬ ‫کار نداشــتیم و فکر می کردم که این فیلــم هم مثل باقی‬ ‫فیلم های این مــدت یک پروژه کســل کننده اســت‪ .‬ان‬ ‫روزها اصال روحیه کار هم نداشــتم‪ .‬تصمیم داشتم که به‬ ‫دالیل شخصی و صنفی گزیده تر کار کنم‪.‬در دو سال و نیم‬ ‫گذشته تنها در دو کار سینمایی عکاسی کرده ام‪ .‬نمی گویم‬ ‫که عکاسی فیلم جذابیتش را برایم از دســت داده اما دلم‬ ‫می خواهد کارهایی ویژه و خاص را در عکاســی سینمایی‬ ‫تجربه کنم‪ .‬کار ایستاده در غبار هم این ویژگی ها را داشت‪.‬‬ ‫مخصوصا اینکه کار قبلی اقای مهدویان‪ ،‬یعنی مجموعه‬ ‫مستند اخرین روزهای زمستان را دیده بودم و به نظرم کار نو‬ ‫و جذابی بود‪ .‬اما همان طور که گفتم زمانی که کار ایستاده‬ ‫در غبار پیشنهاد شد‪ ،‬خیلی روحیه مساعدی برای قبول یک‬ ‫کار جدید نداشــتم‪ .‬روز اولی که تمــاس گرفتند و توضیح‬ ‫دادند بعد از چند دقیقه مکالمه با مدیر تبلیغات فیلم متوجه‬ ‫شدم که کار جذابی خواهد بود اما با این همه وقتی داشتم به‬ ‫سمت دفتر می رفتم برای اشنایی بیشتر با پروژه توی ذهنم‬ ‫مدام می گفتم که داریم می رویم که صحبتی انجام بشود و‬ ‫تمام‪ ،‬یعنی اصال تصوری از همکاری در یک پروژه سینمایی‬ ‫مثل این کار در ذهنم نداشتم‪ .‬ولی واقعا از همان روز اول به‬ ‫واسطه حضور بسیار گرم و پرانرژی حسین مهدویان و تیم‬ ‫یکدست و حرفه ای اش انگار این کار من را جذب خودش‬ ‫کرد‪ .‬روزهای اول فکر می کردم که دو‪ ،‬سه ماه کار جنگی‬ ‫وســط گرمای جنوب و توی خاک و خل و‪ ...‬حوصله ام را‬ ‫ســر ببرد‪ .‬حتی در یکی‪ ،‬دو روز اول هم دنبال این بودم که‬ ‫بهانه ای گیر بیاورم و برگردم تهران و کار را ول کنم‪.‬‬ ‫واقعا؟ یعنی تا این حد روزهای اول کار ســخت و‬ ‫غیرقابل تحمل بود؟‬ ‫بله واقعا‪ .‬البته تا حاال هیچ جایی این را نگفته ام اما‬ ‫واقعا در ذهنم بود که نیمه کاره کار را ول کنم‪ .‬با اینکه کاری‬ ‫غیرحرفه ای است اما می خواستم بهانه ای گیر بیاورم و به‬ ‫جای خودم یکــی از همکارانم را بگویم که بیاید عکاســی‬ ‫ایستاده در غبار را انجام بدهد‪ .‬ولی واقعا بعد از چهار‪ ،‬پنج‬ ‫روز همه فضا برایم عوض شد‪ .‬به جرات می توانم بگویم که‬ ‫کست ایستاده در غبار صمیمی ترین گروه فیلمسازی بوده‬ ‫که تا امروز من دیده ام‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫سحاب زری باف‪ ،‬عکاس‬ ‫جوان سینماســت که از ســال‬ ‫‪ 85‬با فیلم «تلــه روباه» کارش‬ ‫را به صورت رسمی در عکاسی‬ ‫سینما شروع کرد‪ .‬او تا کنون ‪10‬‬ ‫فیلم سینمایی از جمله ایستاده‬ ‫در غبار را عکاســی کرده و در سال های اخیر دستی در‬ ‫کارگردانی و فیلمبرداری هم داشــته اســت‪ .‬او در این‬ ‫گفت وگو از تجربیــات جالبش درباره همــکاری با تیم‬ ‫ایســتاده در غبــار و همچنین عکاســی از فیلم جنگی‬ ‫می گوید‪.‬‬ ‫کمک می کرد‪ .‬می دانید جنگ یک اتفاق طبیعی نیســت‬ ‫یک لحظه بزرگ و عجیب است‪ .‬هر لحظه اتفاقی ممکن‬ ‫است بیفتد‪ .‬عکاسی جنگ عکاسی لحظه به لحظه است‪.‬‬ ‫شنیدم که سعی داشــتید برخی از عکس ها را به‬ ‫صورت اماتور بگیرید‪ .‬جریان چه بود؟‬ ‫بــا همفکــری مهدویان قرار شــد کــه حجمی از‬ ‫عکس ها را در یک شــکل اماتوری بگیریــم‪ .‬مثل عکس‬ ‫یادگاری رزمندگان در زمان جنگ‪ .‬در واقع چیزی متفاوت‬ ‫با عکس های عکاسان مطرح ان زمان‪ .‬انگار مثال دوربین‬ ‫دســت یک ادم غیرعکاس بوده که خواســته یک عکس‬ ‫یادگاری در جنگ داشــته باشــد‪ .‬وقتی فیلم هم تمام شد‬ ‫افســوس خوردم که ای کاش ایــن دوربین قطــع ‪ 120‬را‬ ‫می دادم دست کســانی که عکاس نیســتند تا خودشان از‬ ‫فیلم و صحنه های جنگ و‪ ...‬عکس بگیرند‪ .‬چون بعضی‬ ‫جاها احساس می کنم که در بعضی از عکس ها رد توجه به‬ ‫کمپوزیســیون و‪ ...‬وجود دارد‪ ،‬می خواستم به ان لحظه‬ ‫ناب عکاسی یادگاری در جنگ برسم که البته این خواسته‬ ‫تا حدود زیادی هم محقق شد اما هنوز هم فکر می کنم که‬ ‫اگر دوربین در دست یک ادم اماتور بود خیلی فضای بهتری‬ ‫در عکس ها به وجود می امد‪.‬‬ ‫خاطرتان هســت که مثال اگــر بخواهید تخمین‬ ‫بزنید‪ ،‬بگویید چند فریم عکــس گرفتید؟ چون‬ ‫عکاسی از فیلم جنگی یک عکاسی بسیار پر تنش‬ ‫و پرجنب و جوش باید باشــد‪ .‬این یعنی انگشت‬ ‫اشاره مدام روی شاسی است‪.‬‬ ‫نه‪ .‬واقعا نــه‪ .‬تخمینی از تعــداد فریم ها در ذهنم‬ ‫نیســت‪ .‬نه فقط این کار که هیچ کار دیگــری هم‪ .‬اما این‬ ‫چیزی که شما می گویید درست است‪ .‬در صحنه های جنگی‬ ‫امکان نزدیک شــدن به بســیاری از اتفاق ها وجود ندارد‪،‬‬ ‫بنابراین باید حتما از لنز تله استفاده کرد‪ .‬ضمن اینکه گرد و‬ ‫غبار صحنه در عین اینکه می تواند بخشی از اجزای صحنه‬ ‫را بپوشــاند‪ ،‬امکانی ایجاد می کند برای بســتن قاب هایی‬ ‫انتزاعی تر‪ .‬این شــرایط باعث می شــود تا شــما بیشتر از‬ ‫همیشه شاسی دوربین را فشــار بدهید و عکس بگیرید‪ .‬به‬ ‫هر حال حجم فایل ها بســیار باالتر از تجربه های قبلی در‬ ‫فیلم های قبلی بود‪ .‬چون واقعا تجربه عکاســی در جنگ‬ ‫تجربه متفاوتی است‪ .‬نگاه کنید در فیلم های دیگر معموال‬ ‫اصل بر این اســت که زاویه دوربین عکاســی مشابه زاویه‬ ‫دوربین فیلمبرداری باشد‪ .‬اما در این کار من پیشنهاد کردم‬ ‫که کار خودم را انجام بدهم‪ .‬این بــود که همه جا بودم اال‬ ‫جایی که دوربین را کاشته بودند‪ .‬این اتفاق کمک می کرد‬ ‫همه زوایای کار را ببینم و ان شد که مجموعه عکس های‬ ‫این فیلم خود انگار یک فیلم دیگر اســت با روایت خاص‬ ‫خودش‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫سالم حاج احمد‬ ‫درباره حاج احمد متوسلیان و ایستاده در غبار‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫خبرنگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪9‬‬ ‫دو اتفاق موجب شــد تا نام حاج احمد متوســلیان بار‬ ‫دیگر بر سرزبان ها بیفتد‪ .‬اواخر سال گذشته بود که فیلمساز‬ ‫جوان به ســراغ ســوژه مفقوداالثری رفت که نامش نه در‬ ‫میان شهدا ثبت شده بود و نه در میان زندگان پس از جنگ‪.‬‬ ‫ایران حاج احمد را در نقطه اوج از دست داد و هنوز حسرت‬ ‫ان را می کشد‪.‬‬ ‫در اوج جنگ‪ .‬جایی که ایران به مردان بزرگی چون‬ ‫او نیاز داشت و او نشــان داده بود که می تواند به این خاک‬ ‫کمک بی بدیلی انجام دهد که ایــران‪ ،‬از نعمت او محروم‬ ‫شد‪ .‬پخش فیلم ایســتاده در غبار در جشــنواره فیلم فجر‬ ‫بار دیگر توجهــات را به حاج احمد جلب کــرد‪ .‬این خیزش‬ ‫احساســات‪ ،‬با اظهارنظــر وزیردفاع ایران بــه موج بزرگی‬ ‫تبدیل شد‪ .‬فضای مجازی پر شد از درخواست برای ازادی‬ ‫او که به سرعت به یکی از پربیننده ترین کامنت ها در توئیتر‬ ‫تبدیل شد‪.‬‬ ‫سردار دهقان گفته بود که مدارکی دال بر اینکه این‬ ‫افراد زنده هستند و در اسارت رژیم صهیونیستی قرار دارند‪،‬‬ ‫وجود دارد‪ .‬ساخت فیلم ایســتاده در غبار و اظهارنظر وزیر‬ ‫دفاع ایران کافی بــود تا موج جدیدی در مــورد حاج احمد‬ ‫متوسلیان و چهار دیپلمات به راه بیفتد‪.‬‬ ‫احمد متوسلیان به همراه سه دیپلمات ایران در سال‬ ‫‪ 61‬در لبنان ربوده شدند و تاکنون هیچ اطالعاتی از انها در‬ ‫دست نیست‪.‬‬ ‫وزیر دفاع‪ :‬متوسلیان زنده است‬ ‫سراغاز همه گفت وگوهای جدید اظهارات وزیر دفاع‬ ‫بود که خبر داد متوسلیان همچنان زنده است‪ .‬تا ان زمان‬ ‫برخی از او و همراهانش با عنوان شهید یاد می کردند‪ .‬اما‬ ‫مدتی و در اواخر سال های دهه ‪ 80‬پس از فوت پدر احمد‬ ‫متوســلیان و موســوی (یکی از دیپلمات ها) این موضوع‬ ‫یک بار دیگر به صدر اخبار بازگشــت‪ .‬برخی از دانشجویان‬ ‫به همراه فرزند موسوی این پرونده را یک بار دیگر پیگیری‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫سردار حسین دهقان‪ ،‬وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای‬ ‫مسلح طی سخنانی در حاشیه افتتاح سه خط تولید فیوزهای‬ ‫جنگی درباره موضوع اسارت سردار احمد متوسلیان و سه‬ ‫دیپلمات دیگر کشورمان به دســت صهیونیست ها‪ ،‬گفته‬ ‫بود‪« :‬مــا نمی پذیریم این گونه بیان شــود کــه این افراد‬ ‫گروگان گرفته نشــده اند و یا به شــهادت رســیده اند‪ ».‬او‬ ‫خواستار پاســخگویی رژیم صهیونیستی در این باره شده و‬ ‫گفته بود‪« :‬مدارکی وجود دارد که نشــان می دهد حداقل‬ ‫برای یک دوره زمانی طوالنی این چهار دیپلمات ایرانی زنده‬ ‫بوده اند‪ ،‬بر این اساس رژیم صهیونیستی باید پاسخگو باشد‬ ‫و مدارکی را ارائه کند که این افراد را به شهادت نرسانده اند‬ ‫و اگر این چهار ایرانی به شهادت رسیده اند باید مسئولیت‬ ‫ان را بپذیرند‪».‬‬ ‫وزیر دفاع تصریح کرد ‪« :‬دولت و ملت ما همواره این‬ ‫مطالبه را دارند و خواستار پیگیری جدی موضوع هستند‪».‬‬ ‫این برای دومین بار بود که وزیر دفاع بر زنده و در اســارت‬ ‫بودن سردار احمد متوسلیان و سه دیپلمات دیگر کشورمان‬ ‫توسط رژیم صهیونیستی تاکید می کرد‪.‬‬ ‫چهار دیپلمات ایران در ‪ 14‬تیرماه ‪ 61‬در مسیر سفارت‬ ‫ایران در بیروت بودند که در یک پست بازرسی توسط یک‬ ‫گروه شبه نظامیان فاالنژ‪ ،‬ربوده شده و بعدها طبق خبرهای‬ ‫رسمی و غیررسمی‪ ،‬تحویل رژیم صهیونیستی شد ه بودند‪.‬‬ ‫این چهار نفر عبارت بودند از سردار احمد متوسلیان‬ ‫وابســته نظامی ســفارت ایــران در بیروت‪ ،‬سید محســن‬ ‫موسوی کاردار سفارت ایران در بیروت‪ ،‬تقی رستگار مقدم‬ ‫کارمند ســفارت ایران و کاظم اخوان عــکاس خبرگزاری‬ ‫جمهوری اسالمی‪ .‬اظهارات سردار دهقان موج جدیدی را‬ ‫در این رابطه به راه انداخت‪.‬‬ ‫محسنرضایی‪:‬بههرقیمتیبایدمسائل‬ ‫روشن شود‬ ‫سردار سرلشگر محسن رضایی هم درباره زنده بودن‬ ‫حاج احمد بــر همان عقیــده بــود و در جمع خبرنــگاران‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬هرچند اخبار ضد و نقیضی پخش می شــود اما ما‬ ‫زیر بار شــایعات نمی رویم و حاج احمد متوســلیان را سالم‬ ‫می خواهیــم‪ .‬تالش های ایــران برای یافتن ســرنخی از‬ ‫متوسلیان همچنان ادامه دارد؛ هرچند اخبار ضد و نقیضی‬ ‫شنیده می شود ولی ایران زیر بار این شایعات نمی رود‪».‬‬ ‫او از ســازمان های اطالعاتی و دســتگا ه های نظام‬ ‫درخواســت کرد تا این موضوع را پیگیری کننــد‪« :‬به هر‬ ‫قیمتی مســائل باید روشن شــود‪ ،‬هم وزارت امور خارجه و‬ ‫هم سازمان اطالعات کشــور در پی اطالعاتی که توسط‬ ‫برخی کشورها به دست امده اســت‪ ،‬تالش ها برای یافتن‬ ‫حاج احمد متوسلین ادامه دارد تا نتیجه روشن شود‪».‬‬ ‫خانواده چه می گویند؟‬ ‫حاج احمد متوســلیان بچه جنوب شــهر تهران بود‪.‬‬ ‫انقالب و حوداث پــس از ان اجازه نداد تــا او ازدواج کند‪.‬‬ ‫پدرش در ســال ‪ 87‬از دنیا رفت و محمــود احمدی نژاد در‬ ‫مراسم ختمش شرکت کرد‪ .‬از سال ‪ 84‬بحث ها در مورد این‬ ‫فرهنگ‬ ‫چهار دیپلمات بار دیگر بر سرزبان ها افتاده بود‪.‬‬ ‫برخی از دانشــجویان عدالت خواه به دنبال بازکردن‬ ‫این پرونده و مطالبه از مسئوالن بودند‪ .‬در سوریه طوماری‬ ‫در حرم حضرت زینب(س) از سوی زائران به امضا رسید و‬ ‫به دست بشار اسد سپرده شد‪ .‬این دانشجویان همچنین با‬ ‫مسئوالن حزب الله لبنان و سیدحسن نصرالله دیدار کردند‬ ‫و از او در مورد پیگیری این پرونده قول هایی دریافت کرده‬ ‫بودند‪ .‬این دانشــجویان سبب شــدند که یک بار دیگر نام‬ ‫حاج احمد بین مردم زنده شــود‪ .‬مردانی کــه مدت ها بود‬ ‫مردم ایران انها را فراموش کرده بودند‪ .‬به عکس ایران در‬ ‫اسرائیل شرایط فرق می کرد‪ .‬ران اراد‪ ،‬خلبان اسرائیلی که‬ ‫سال هاست مفقود شده بود از سوی دولت این کشور مرتبا‬ ‫به مردم یاداوری شده و حتی در اقدامی از انها خواسته شده‬ ‫بود در سرمیز قضا صندلی خالی برای او بگذارند تا نمادی‬ ‫باشد از زنده نگهداشتن یاد او‪.‬‬ ‫تاکنــون هیچ منبعــی در مورد به شــهادت رســیدن‬ ‫انها به طور قطع ســخنی نگفته اســت‪ .‬اما در عوض منابع‬ ‫بسیاری به زنده بودن انها اشاره کرده اند‪ .‬در اوایل دهه ‪80‬‬ ‫سیدحسن نصرالله نیز تایید و اعالم کرد این افراد زنده و در‬ ‫دست اسرائیل هستند‪ .‬ازاد شدن دو تن از زندانیان لبنانی‬ ‫این موضوع را بیشتر روشن کرد‪ .‬انها اطالعاتی از زندانی‬ ‫بودن این افراد ارائه کرده بودند‪ .‬بعد از فوت پدر حاج احمد‬ ‫متوسلیان‪ ،‬خواهر او در یک اظهارنظر خواستار پیگیری این‬ ‫موضوع از سوی دولت شده بود‪ .‬او گفته بود که در سال ‪69‬‬ ‫به دنبال ازادی برایان کینان‪ ،‬اسیر ایرلندی به دنبال پیگیری‬ ‫موضوع رفته اند و رئیس وقت فاالنژهای لبنان به شجاعت‬ ‫انها اعتراف کــرده بود‪ .‬در ان ســال ها برخــی از جنازه ها‬ ‫تحویل داده شده بود یا برخی از افراد ازاد شده بودند‪ .‬خواهر‬ ‫احمدی متوسلیان گفته بود‪« :‬امروز پس از چند سال این‬ ‫جنازه ها تحویل داده می شود؛ اما از اسرای ما خبری نیست و‬ ‫می گویند امکان دارد انها شهید شده باشند؛ اما ما از گوشه و‬ ‫کنار می شنویم که اینها در دست اسرائیل اسیرند‪».‬‬ ‫بعد از اظهارات سردار دهقان‪ ،‬برادر متوسلیان نیز به‬ ‫احتمال معاوضه اسرا با اسرائیل اذعان کرد‪.‬‬ ‫دو قدم مانده تا ازادی!‬ ‫به اعتقاد برادر حاج احمد فاصله زیــادی با ازادی او‬ ‫وجود نداشــت‪ .‬او گفته بود که فاصله تا ازادی حاج احمد‬ ‫دو قدم هم نبود و خیلی راحت می شد برادرم را از نیروهای‬ ‫اسرائیلی پس گرفت‪ .‬اما نمی دانم چه سیاستی اعمال شد‬ ‫که االن اسارت ایشان ‪ 34‬سال ادامه دارد‪.‬‬ ‫امیر متوســلیان که با ایلنا گفت وگو می کــرد با بیان‬ ‫اینکه اخیرا سردار دهقان و محسن رضایی مساله زنده بودن‬ ‫برادرم را اعالم کردند و گفتند که اسنادی دال بر زنده بودن‬ ‫حاج احمد وجود دارد‪ ،‬گفت‪« :‬این خبر جدیدی نیســت و‬ ‫از روز اول همه می دانســتند که حاج احمد زنده است‪ ».‬او‬ ‫افزود‪« :‬برای ما این مساله جدیدی نبود و می دانستیم که‬ ‫از ابتدا حاج احمد دست رژیم صهیونیستی بود اما اقدامی‬ ‫ بــرای ازادی او انجام نشــد و حرکت درســتی دراین زمینه‬ ‫انجام نشد‪ .‬حتی پیگیری هایی از طریق همشیره و اخوی‬ ‫در سفر به لبنان انجام شــد‪ ،‬اما تا زمانی که مسئوالن وارد‬ ‫عمل نشوند نمی توان شخصا کاری در این زمینه انجام داد‬ ‫که نتیجه بخش باشد که ان هم باید از ابتدا اقدام می شد‪».‬‬ ‫برادر حاج احمد اشــاره می کند که این احتمال وجود‬ ‫داشــت که بتوان با رایزنــی از طریق عربســتان نیز پیگیر‬ ‫انها شــد اما این راه امروز دیگر بسته شــده است‪ .‬او ادامه‬ ‫می دهد‪« :‬همــه می دانیم حاج احمد زنده اســت چون او‬ ‫فردی است که حتما اسرائیل او را نگه می دارد‪ .‬حاج احمد‬ ‫برای اسرائیلی ها خیلی ارزش داشت و دارد‪ .‬یک روز اقای‬ ‫رضایی برای عرض تســلیت به منظور درگذشــت پدرم در‬ ‫منزل ما حاضر شدند و گفتند حاج احمد را اسرائیلی ها بهتر‬ ‫از ما می شــناختند و همین شــناخت کافی بود برای اینکه‬ ‫برادرم را از دست ندهند‪ .‬حتما سردار دهقان به شواهدی در‬ ‫مورد زنده بودن برادرم دست پیدا کردند که این موضوع را‬ ‫مطرح می کنند اما گفتن این حرف تنها داغ ما را دوباره تازه‬ ‫کرد و غم ما را بیشتر کرد که حاج احمد زنده است‪ ،‬اما هیچ‬ ‫دسترسی به او وجود ندارد‪ ».‬تازه شدن این داغ با ساختن‬ ‫فیلم ایســتاده در غبار و اظهارات وزیر دفاع مانند تلنگری‬ ‫بر جامعه وارد شده است‪ .‬حاج احمد فاتح اصلی خرمشهر‬ ‫بود‪ .‬هر ســال که خرداد می اید یک بار دیگــر این داغ تازه‬ ‫می شود‪ .‬پدر حاج احمد در حالی که چشمانش به در خشک‬ ‫شده بود‪ ،‬از دنیا رفت و مادر او در بستر بیماری است‪ .‬برادر‬ ‫حاج احمد گفته بود‪« :‬این روزها کسی برای عیادت می اید و‬ ‫می گوید تبریک عرض می کنم که حاج احمد اقا زنده است‪.‬‬ ‫این مادر صد بار می میرد چون چشم انتظار است‪ .‬اگر واقعا‬ ‫حاج احمد زنده است مســئوالن پیگیری های خود را نشان‬ ‫بدهند تا ما هم انها را بفهمیم و درک کنیم‪ .‬اینکه بعد از ‪۳۴‬‬ ‫ســال می ایند و می گویند حاج احمد زنده است‪ ،‬نمی دانند‬ ‫این حرف ها هزاران کشــته روحی و فکری و عاطفی به جا‬ ‫می گذارد‪ ».‬تا زمانــی که این پرونده بــه نتیجه ای قطعی‬ ‫نرسیده است‪ ،‬این داغ همچنان و مرتبا تازه می شود‪ .‬با هر‬ ‫حرف و هر خاطره ای‪...‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫برادر حاج احمد متوسلیان در ادامه به ماجرای تبادل‬ ‫حاج احمد با اســرای اســرائیل اشــاره کــرده و گفته بود‪:‬‬ ‫«معتقدیم همان ابتدا می شــد حاج احمد را با کســانی که‬ ‫در اســارت نیروهای ما بودند معاوضه کرد‪ .‬شــهید همت‬ ‫می گفت می توانســتیم حاج احمد را پس بگیریــم‪ ،‬اما او‬ ‫دست اســرائیلی ها ماندگار شد‪ .‬متاســفانه کسانی که ان‬ ‫به اعتقاد بــرادر حاج احمد فاصله زیادی‬ ‫بــا ازادی او وجود نداشــت‪ .‬او گفته بود‬ ‫کــه فاصله تــا ازادی حاج احمــد دو قدم‬ ‫هم نبود و خیلی راحت می شــد برادرم را‬ ‫از نیروهای اســرائیلی پــس گرفت‪ .‬اما‬ ‫نمی دانم چه سیاستی اعمال شد که االن‬ ‫اسارت ایشان ‪ 34‬سال ادامه دارد‬ ‫داغی که تازه شد‬ ‫فرهنگ‬ ‫نظر شهید همت در مورد ازادی‬ ‫زمان در سوریه با حاج احمد بودند امروز ترجیح دادند سکوت‬ ‫کنند‪ .‬احمد متوسلیان برای کمک به مردم مظلوم فلسطین‬ ‫به ســوریه رفت چرا که در ان زمان اســرائیل به انجا حمله‬ ‫کرده بود‪ ،‬قرار بود نیروهای ما با ســوریه یکی شوند و علیه‬ ‫اسرائیل اقدام کنند‪ ،‬انجا نیروهای ما متوجه می شوند که‬ ‫اعراب اهل جنگ با یکدیگر نیستند‪ ،‬برای همین حاج احمد‬ ‫به تهران بازگشت و این مساله را با حضرت امام مطرح کرد‪.‬‬ ‫امام فرمودند بنده قلبا هم موافق این مساله نبودم اما حاال‬ ‫دیگــر وارد جنگ نشــوید و خونی ریخته نشــود‪ .‬خودتان‬ ‫برگردید و اگر کسی می ماند کار فرهنگی کند‪».‬‬ ‫این نکته ای است که این سال ها بسیاری بر ان تاکید‬ ‫می کنند‪ .‬اما گلعلی بابایی که در این رابطه پژوهش مفصلی‬ ‫انجام داده و کتاب همپای صاعقه را منتشــر کرده است‪،‬‬ ‫گفته بود‪« :‬در مــورد اتفاقی که در مــورد حاج احمد و بقیه‬ ‫افتاد‪ ،‬هیچ کس در لبنان پاسخگو نبود‪ .‬هیچ کس ماجرا را‬ ‫گردن نمی گرفت و مشخص نبود که با چه کسی باید طرف‬ ‫شد‪ .‬ان قدر این کار رذیالنه بود که هیچ کس ان را به عهده‬ ‫نمی گرفت‪ ».‬اقای منصور کوچک محســنی که فرمانده‬ ‫نیروها بعد از حاج احمد بود می گوید‪« :‬ما حتی کســانی را‬ ‫به عنوان گروگان دستگیر کردیم و برای تبادل اعالم موضع‬ ‫کردیم‪ .‬اما طرف مقابلی وجود نداشت که حاضر باشد تبادل‬ ‫اسرا کند‪ .‬اینها یک مشت مزدور فاالنژ بودند که پول گرفتند‬ ‫تا برای اســرائیل کار کنند‪ .‬بالفاصله هم اینها به اسرائیل‬ ‫منتقل می شوند تا دست کســی به انها نرسد‪ .‬به طور کلی‬ ‫خیلی افراد در این زمینه کارهایی انجام دادند اما در نهایت‬ ‫به جایی نرســید‪ .‬حتی این افراد که دستگیر شده بودند به‬ ‫مدت طوالنی نیز نگهداری شــدند اما هیچ اتفاقی صورت‬ ‫نگرفت‪( ».‬مثلث‪ ،‬شماره ‪)302‬‬ ‫حاج احمد متوسلیان ‪ ۱۴‬تیر ‪ ۱۳۶۱‬به اقای محسن‬ ‫موسوی که کاردار ایران در بیروت بود‪ ،‬پیشنهاد داد قبل از‬ ‫بازگشت به تهران به اتفاق به بیروت برویم‪ .‬در مسیر رفتن‬ ‫به بیروت در یکی از ایست های بازرسی به نام «حاجزبرباره»‬ ‫گروهکی به نام گروهک فالنژ که ســرکرده انها «ســمیر‬ ‫جعجع» بود انها را دســتگیر می کنند‪ .‬جانشین حاج احمد‬ ‫در ان زمان اقای محســنی بودند‪ .‬انها در پی این ماجرا در‬ ‫عملیاتی برخی از نیروهای این گروهک را دستگیر می کنند‬ ‫تا انها را با حاج احمد مبادله کنند‪.‬‬ ‫برادر جاویــدان اثر حاج احمد متوســلیان در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬در این میان شــهید «عماد مغنیه» پیشــنهاد‬ ‫می دهد فردی را دارم کــه اگر بخواهیــد می توانید او را با‬ ‫حاج احمد مبادله کنیــد‪ ،‬برای همین بنــزی را که «حافظ‬ ‫اســد» به حاج احمد داده بود تا بتوانــد در مقرهای نظامی‬ ‫تردد کند‪ ،‬به شــهید «عماد مغنیه» می دهند‪ .‬او با ان بنز‪،‬‬ ‫یک نیروی امریکایی که از مستشــاران انهــا بود و به زبان‬ ‫عربی و انگلیسی مسلط بود را با خود می اورد و او را در همان‬ ‫«پادگان زبدانی» نگهداری می کنند تا با حاج احمد مبادله‬ ‫کنند اما این موضوع را با تهــران در میان می گذارند‪ .‬گویا‬ ‫ی انجام ندهید و به تهران‬ ‫از تهران گفته می شود که اقدام ‬ ‫بازگردید‪».‬‬ ‫گلعلی بابایی معتقد بود که هیچ وقت هیچ کس حاضر‬ ‫نشد بپذیرد که این چهار دیپلمات را در اختیار دارد تا بتوان‬ ‫برای مبادله انها اقدام کرد‪ .‬او گفته بود‪« :‬هیچ وقت کسی‬ ‫اعالم نکــرد که در مقابل ایــن افراد خواســته ای دارد و یا‬ ‫حاضر به معامله است‪ .‬همیشه هم نقل قول ها در این باره‬ ‫بسیار پراکنده بود که مثال از یک تاجر اسرائیلی شنیدم که‬ ‫در اورشلیم زندانی بود و گفته این چهار نفر را در زندان دیده‬ ‫است‪ .‬نقل قول ها از این دست بود که هیچ وقت نمی شد به‬ ‫انها استناد کرد‪ .‬ادعاهایی بود که طرفین انجام می دادند‪».‬‬ ‫یکی از نقاطــی که بســیاری معتقدند می توانســت‬ ‫باعث ازادی این چهار اســیر شــود‪ ،‬بحــث گروگانگیری‬ ‫یک فرد امریکایی باعنوان دیوید دوج بــود‪ .‬دوج‪ ،‬رئیس‬ ‫دانشگاه امریکایی بیروت بود که گروگان گرفته می شود‪.‬‬ ‫اقای کوچک محســنی‪ ،‬جانشــین حاج احمد به محســن‬ ‫رفیق دوســت که به بیروت رفته بود تا ماجرا را جمع و جور‬ ‫کند‪ ،‬گفته بود که ما قصد داریم سمیر جعجع را بگیریم‪ .‬اما‬ ‫رفیق دوست از او خواسته بود که به فرودگاه دمشق برود و‬ ‫از همان جا به تهران بازگردد‪ .‬برادر شهید متوسلیان در این‬ ‫باره گفته بود‪« :‬بعد از ان بابت ان فرد امریکایی‪ ،‬حزب الله‬ ‫حدود ‪ ۲۵‬نفر از اســرای خــود را ازاد می کنــد و حاج احمد‬ ‫همان جا ماند‪ .‬فاصله تا ازادی حاج احمد حتی دو قدم هم‬ ‫نبود و خیلی راحت می شــد برادرم را از نیروهای اسرائیلی‬ ‫پس گرفت اما نمی دانم چه سیاســتی اعمال شد که االن‬ ‫اسارت ایشان ‪ ۳۴‬اســت ادامه دارد‪ .‬وقتی سردار دهقان و‬ ‫اقای رضایی مطرح کردند که حاج احمد زنده است‪ ،‬در دل‬ ‫خودم از انها گله کردم که اگر می دانید حاج احمد زنده است‬ ‫شما چه کاری برای ازادی او انجام داده اید؟»‬ ‫این درحالی بود که رفیق دوســت در مصاحبه ای که‬ ‫برای انتشار کتاب همپای صاعقه انجام داده بود و در این‬ ‫کتاب منتشر شــده معتقد بود که به این نتیجه رسیدند که‬ ‫نگهداشتن این افراد بی فایده است و نمی توان با انها چهار‬ ‫اسیر را مبادله کرد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫دوگانه جنجالی‬ ‫دوگانه کی روش‪-‬برانکو حاال به مهمترین جنجال فوتبال ایران تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬جایی که وزارت ورزش خود را کنار کشیده و معتقد است مهدی تاج‬ ‫باید این منازعه را حل کند‪ .‬از سوی مقابل کی روش با چالش جدی اعتراض‬ ‫هواداران پرسپولیس روبه رو شده است‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جدال با کی روش‬ ‫برانکووسرمربیتیمملی‬ ‫اختالفپیداکرده اند‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حاال برانکو – کی روش؛ دو گانه ای که هفته گذشته‬ ‫فوتبال ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد‪ .‬انجا که برانکو‬ ‫به ســرمربی تیم ملی اعتراض کرد و کی روش در پاسخ به‬ ‫این انتقاد توضیــح داد‪ .‬توضیح کی روش امــا ان قدر تند‬ ‫بود که در نهایت به این نقطه ختم شد؛ برانکو باید به خاطر‬ ‫گمراه کردن افکار عمومی عذرخواهی کند!‬ ‫ماجرا از انجا اغاز شــد که پــس از اردوی تیم ملی و‬ ‫دیدار دوستانه با مقدونیه و قرقیزستان‪ ،‬کارلوس کی روش‬ ‫دستور داد که ملی پوشان شــاغل در باشگاه های ایرانی با‬ ‫تیم های خود تمرین نکنند و پس از پانزده روز اســتراحت‬ ‫دوباره به اردوی تیم ملــی بروند و بدنســازی پیش فصل را‬ ‫زیرنظر کادرفنی تیم ملی انجام دهند؛ دستوری که مطابق‬ ‫با توصیه فیفا بود تا بازیکنان در طول یک فصل نفس گیر‬ ‫مصدوم نشوند‪.‬‬ ‫فدراسیون فو تبا ل‪ ،‬خواسته کی روش را در قالب یک‬ ‫نامه به باشــگاه ها ابالغ کرد و انها هم جوابی که حاکی از‬ ‫مخالفت باشــد‪ ،‬ندادند‪ .‬این در حالی بود که برخی مربیان‬ ‫مثل برانکو ایوانکوویچ هنوز کارشــان را برای فصل جدید‬ ‫شروع نکرده بودند و شاید از درخواست کی روش بی اطالع‬ ‫بودند‪ .‬یک مربــی مانند برانکو حق دارد در شــروع فصل و‬ ‫هنگام بدنســازی‪ ،‬بازیکنانش را – تمــام بازیکنانش را – در‬ ‫اختیار داشــته باشــد و از طرفی منافع تیم ملی و بازی های‬ ‫مهم پیش رو به ویژه دیدار برابر قطــر و چین حکم می کند‬ ‫که درخواســت کی روش اجرا شــود‪ .‬ملی پوشان در فصل‬ ‫اســتراحت لیــگ در اردو بودنــد و وقتی برای اســتراحت‬ ‫نداشتند و طبق خواسته کی روش در صورت شروع تمرین‬ ‫با باشگاه های خود ممکن است دچار مصدومیت شوند‪.‬‬ ‫با این حــال موضع گیــری برانکو اصــا غیرمنطقی‬ ‫نبود‪ .‬او تاکید داشت که بازیکنان ملی پوش پرسپولیس را‬ ‫در تمرینات تیمش ببیند؛ صدای اعتراض برانکو بلند شد و‬ ‫ماجرای جدیدی برای فو تبا ل ایران شروع کرد‪.‬‬ ‫برانکو ایوانکوویچ که بازیکنانش را برای تست پزشکی‬ ‫به ایفمارک برده بود‪ ،‬از همان جا به کی روش اعالم جنگ‬ ‫کرد؛ رسما از سرمربی تیم ملی انتقاد کرد‪ .‬او که چند روزی‬ ‫بود به نیامدن ملی پوشــانش به تمرینات گالیه داشــت و‬ ‫تصمیم فدراســیون برای دادن اســتراحت اجباری به این‬ ‫بازیکنان را ظلم در حق تیم خودش می دانست‪ ،‬صبح شنبه‬ ‫و در استانه سفر تیمش به اوکراین‪ ،‬درحالی که بازیکنانش‬ ‫را برای تســت پزشــکی به ســاختمان ایفمارک برده بود‪،‬‬ ‫علیه کارلوس کی روش مصاحبه کرد‪ .‬ســاختمان جنجالی‬ ‫ایفمارک کــه مدیریتــش را زهره هراتیان‪ ،‬همســر هومن‬ ‫افاضلی بر عهده دارد و مدت هاســت این دو بر سر تملک‬ ‫این ساختمان با کارلوس کی روش در جنگ هستند‪ ،‬محل‬ ‫اغاز نزاع شــد و فرصتی برای برانکو ایجاد کرد تا از انجا از‬ ‫کارلوس کی روش انتقاد کند‪.‬‬ ‫برانکو در جمع خبرنگاران گفت‪« :‬چیزی که از طرف‬ ‫خودم می توانم بگویم این است که اجازه نمی دهم بازیکنانم‬ ‫به اردوی تیم ملی بروند‪ .‬انها بازیکن پر سپولیس هستند و‬ ‫از باشگاه پول می گیرند و باشــگاه تصمیم می گیرد که چه‬ ‫رویه ای را در پیش بگیریــم‪ .‬اگر االن بازیکنان نیســتند‪،‬‬ ‫خودشــان مقصر هســتند چون باید به وظایــف حر فه ای ‬ ‫خودشان عمل کنند‪ .‬واقعا به خاطر رفتار کارلوس کی روش‬ ‫مایوس شدم‪ .‬او باید در خدمت فو تبا ل ایران باشد و بهترین‬ ‫خدمات را ارائــه دهد نه اینکه گروکشــی کنــد‪ .‬اگر کمی‬ ‫منطقی به این موضوع توجه کنید متوجه می شوید بازیکنان‬ ‫بدون اینکه تســت بدهند اجازه حضور در لیــگ را ندارند‪.‬‬ ‫برای من این اتفاق عجیب اســت که مربی تیم ملی درباره‬ ‫رفتار بازیکنــان این گونه عمل می کند‪ .‬ســرمربی تیم ملی‬ ‫وارد بازی های خطرناک شــده اســت و گروکشی می کند‪.‬‬ ‫او می خواهد تصمیم بگیرد که چه تیمی سقوط کند یا چه‬ ‫تیمی در انتها قهرمان شود‪ .‬کارلوس کی روش‪ ،‬سرمربی‬ ‫تیم ملی فو تبا ل ایران اســت اما مالکیت تیم ملی برای او‬ ‫نیست‪ .‬نباید با احساســات میلیون ها ایرانی بازی کند‪ .‬از‬ ‫طرف خودم می گویم؛ اجازه نمی دهم بازیکنان در اردوی‬ ‫تیم ملی حضور داشــته باشــند‪ .‬انها را به کمیت ه انضباطی‬ ‫باشگاه معرفی می کنیم و باشگاه در نهایت باید برای حضور‬ ‫انها در اردوها تصمیم گیری کند‪ ».‬بعــد از این اظهارات‬ ‫خیلی ها شــمارش معکوس را برای صادر شدن بیانیه ای‬ ‫دیگر از ســوی ســرمربی تیم ملی اغاز کردنــد‪ .‬اما این بار‬ ‫فدراسیون فوتبال از کی روش ســبقت گرفت‪ .‬فدراسیون‬ ‫فوتبال بیانیه ای صادر کرد که بی تردید نوعی عقب نشینی‬ ‫محسوب می شد‪.‬‬ ‫متن این اطالعیه اما این بود ‪:‬‬ ‫«بر اساس برنامه قبلی ســرمربی تیم ملی فوتبال در‬ ‫مســیر صعود تا جام جهانی ‪ ،2018‬ســازمان لیگ فوتبال‬ ‫طی نامه شــماره ‪ 110/1698‬در مــورخ ‪ 11‬خردادماه ‪95‬‬ ‫برنامه های پیش رو را به اطالع باشگاه ها رساند و رسانه های‬ ‫گروهی نیز متعهدانه نسبت به پوشش ان اقدام کردند‪.‬‬ ‫اخیرا طی صحبت های قابل تاملی که توسط برانکو‬ ‫ایوانکوویچ‪ ،‬ســرمربی محترم تیم پرســپولیس نسبت به‬ ‫مخالفت با ایــن برنامه های از پیش اعالم شــده‪ ،‬صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬شــاهد بعضی مخالفت ها از طرف چند باشگاه نیز‬ ‫بوده ایم و حتی موجبات نگرانی هواداران ارزنده پرسپولیس‬ ‫که یار همیشگی تیم ملی هستند را فراهم ساخت‪.‬‬ ‫از انجایی که اجــرای برنامه های مــدون و مصوب‬ ‫تیم ملی در مسیر صعود تا جام جهانی بدون همکاری قاطع‬ ‫و صادقانه همه باشگاه ها امکان پذیر نیســت‪ ،‬بنابراین با‬ ‫میراث کفاشیان‬ ‫کی روش و برانکو نفرات اول فوتبال‬ ‫ما نیستند‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫تیم ملی تصریح کرد‪« :‬می خواهم به مطلبی اشاره کنم که‬ ‫بسیار مهم و حائز اهمیت اســت‪ .‬صحبت های اخیر اقای‬ ‫برانکو که گفته بود بنده اجازه نمی دهم بازیکنان در تست‬ ‫پزشکی شــرکت کنند‪ ،‬کامال کذب‪ ،‬دروغ و نادرست است‬ ‫و ایشان باید مسئولیت این صحبت ها را بر عهده بگیرد‪ .‬به‬ ‫عقاید اقای برانکو احترام می گذارم اما باید اشاره کنیم که او‬ ‫زمانی که سرمربی تیم ملی بود برنامه ها و اردوهای تمرینی‬ ‫متعددی را برگزار می کرد ولی حاال که مربی باشگاه هستند‪،‬‬ ‫نظرشان متفاوت شــده اســت اما نمی توانند به هواداران‬ ‫خوب پرسپولیس دروغ بگویند و خدای نکرده هواداران را‬ ‫علیه بنده تحریک کنند‪ ».‬کی روش در پایان گفت‪« :‬اصال‬ ‫من خبر نداشتم که قرار اســت در این برهه تست پزشکی‬ ‫تیم پرسپولیس گرفته شود‪ .‬اگر برانکو می خواهد دالیل و‬ ‫توجیهاتی درباره عدم موفقیت خود در چند سال اخیر فوتبال‬ ‫ایران و در پرسپولیس بیاورد‪ ،‬باید دنبال دالیل دیگری باشد‪.‬‬ ‫به خاطر توجیه عدم موفقیت روی من حساب نکند‪ ،‬چون‬ ‫فرد اشــتباهی را انتخاب کرده است‪ ».‬ساعتی پس از این‬ ‫حمله اما خبرنگاران پاسخ نرم برانکو را می نوشتند‪ .‬انجا که‬ ‫سرمربی پرســپولیس ترجیح داد با ادبیاتی کامال متفاوت‬ ‫پاسخ کی روش را بدهد‪ .‬برانکو گفت‪« :‬قبل از هر چیز باید‬ ‫این مساله را روشــن کنم‪ .‬تیم ملی ایران مهمترین مساله‬ ‫برای همــه ماســت‪ .‬از کادرفنی که راس ان من هســتم‪،‬‬ ‫همیشــه از تیم ملی حمایت کــردم و خواهم کــرد‪ .‬خودم‬ ‫شخصا روی ان حساس هستم‪ ،‬چون پنج سال هدایت ان را‬ ‫برعهده داشتم‪ .‬وقتی از ایران رفتم دوباره اعالم کردم روزی‬ ‫بازخواهم گشت و به فوتبال ایران خدمت خواهم کرد‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬اکنون در خدمت فوتبال ایران هستم‬ ‫و اکنون به دنبال این هستم تا بازیکنانی را که در اختیار دارم‬ ‫برای حضور در تیم ملی اماده کنم‪ .‬بدون باشــگاه خوب و‬ ‫باکیفیت نمی توان تیم ملی خوبی داشت‪ .‬ما در پرسپولیس‬ ‫تالش مان این است که در سطح اسیا هم نتایج خوبی کسب‬ ‫کنیم‪ .‬هرگز من ناکامی را به عهده کســی نینداختم و اگر‬ ‫نتیجه نگرفتم نه مدیران باشگاه و نه بازیکنان و داوران و نه‬ ‫فدراسیون فوتبال را متهم نکردم‪».‬‬ ‫سرمربی پرســپولیس تاکید کرد‪« :‬می خواهم مربی‬ ‫باشــگاهی باشــم‪ .‬باز هم تکرار می کنم که امدم که اینجا‬ ‫کار کنم و دانشم را در خدمت توسعه فوتبال ایران بگذارم‪.‬‬ ‫بنده و اقای طاهــری بیانیه دادیم که قراردادم را دو ســال‬ ‫تمدید کردم با اهداف کامال مشخص ‪ .‬نشان دادم هدفم‬ ‫چیست و می خواهم مربی باشــگاه بمانم و بازیکنان را در‬ ‫خدمت تیم ملی قرار دهم ‪ .‬اگر اکنون کسی مشکل دارد من‬ ‫نمی دانم چیست‪ .‬من باز هم تکرار می کنم که می خواهم‬ ‫مربی باشــگاه بمانم و بازیکنان را در خدمــت تیم ملی قرار‬ ‫دهم‪ ».‬برانکو گفت‪« :‬بهترین داور هواداران پرسپولیس‬ ‫هســتند و انها حکم هســتند‪ .‬انها در اخرین بازی ما نشان‬ ‫دادند چقدر ما را دوست دارند و چطور از عملکرد تیم راضی‬ ‫هســتند‪ .‬من از انها ممنونم و همیشــه از اینکه نتوانستیم‬ ‫قهرمانــی را تقدیم انها کنیــم خــودم را غمگین ترین فرد‬ ‫می دانم‪ .‬امیدوارم در این فصلی کــه پیش رو داریم نتایج‬ ‫خوبی در راستای شــادی انها کسب کنیم‪ .‬من از محیطی‬ ‫دیگر و با تربیتی دیگر به ایــران امده ام و این تربیت به من‬ ‫اجازه نمی دهد واکنش دیگری در این باره نشان دهم‪».‬‬ ‫امــا این اظهــارات هرگز به پشــیمانی کــی روش از‬ ‫حمله تندش منجر نشــد‪ .‬او نه تنها عقب نشینی یا سکوت‬ ‫نکرد‪ ،‬بلکه یک روز بعد از این اظهارات برانکو به این مربی‬ ‫کروات توصیه کرد که عذرخواهی کند‪ .‬کارلوس کی روش‪،‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی ایــران در پیغام جدیدی کــه در صفحه‬ ‫فیسبوک خود منتشــر کرد‪ ،‬خواســتار عذرخواهی برانکو‬ ‫ایوانکوویچ از مردم ایران و فدراســیون شد‪ .‬کی روش در‬ ‫بیانیه جدید خود مدعی شــده که ســرمربی پرسپولیس با‬ ‫حرف هایش در ایفمارک مردم را گمراه کرده است ‪:‬‬ ‫«دوســتان عزیزم‪ ،‬همان طور که اخیرا همه متوجه‬ ‫شده اید‪ ،‬اقای برانکو در ایفمارک که یکی از ساختمان های‬ ‫رسمی فدراسیون فوتبال است‪ ،‬حضور یافت‪ .‬اقای برانکو‬ ‫بدون انکه از برخی مسائل مطلع باشد با رسانه ها صحبت‬ ‫کرد و اتهامات بی اســاس و ســنگینی را وارد کــرد‪ .‬در ان‬ ‫مکان‪ ،‬اقای برانکو ترجیح داد سنگ پرت کند و پس از ان‬ ‫دستانش را پنهان کرد‪ .‬باتوجه به شناختی که از او به عنوان‬ ‫یک جنتلمن داشتیم‪ ،‬فقط می توانستیم نا امید و شگفت زده‬ ‫شویم‪ .‬اقای برانکو از ســر نا اگاهی یا عناد تصمیم گرفت‬ ‫تمام ایرانیان را در مورد تست های پزشکی بازیکنان گمراه‬ ‫کند‪ .‬جدا از ان اقای برانکو ســعی کرد مرا در مقابل تمامی‬ ‫ باشگاه های ایران قرار دهد و وا نمود کند که من در مسابقات‬ ‫لیگ منافع یا تاثیری دارم‪ .‬در نهایت اقای برانکو همچنین‬ ‫تصمیم گرفــت تا سردســته گروهی باشــد که بــا تمامی‬ ‫ توافقات مخالفت می کنند‪ .‬او بــه بازیکنان تیم ملی اجازه‬ ‫نداد تا در کمپ تیم ملی حضور یابند و در تمرینات کلیدی‬ ‫برای اماده سازی جام جهانی شرکت کنند‪.‬‬ ‫ی مردم ایران درخواست کنم که‬ ‫تمایل دارم تا از تمام ‬ ‫نسبت به این کمپین گمراه کننده هوشیار باشند‪ .‬برای انکه‬ ‫بتوان به خوبی از کار تیم ملی و پیشرفت بازیکنان ملی پوش‬ ‫دفاع کرد باید تعصب و عرق ملی وجود داشته باشد‪ .‬اشتباه‬ ‫نکنید‪ .‬برای اماده سازی مناسب تیم ملی یک نقشه مناسب‬ ‫وجود دارد و در این برنامه ها به تمامی باشگاه ها و بازیکنان‬ ‫احترام می گذاریم‪ .‬مســیر حرفه ای ما و احترام به تمامی‬ ‫ باشگاه ها و هواداران ایرانی به ما اجازه نمی دهد که کاری‬ ‫ن انجام دهیم‪.‬‬ ‫غیر از ای ‬ ‫با این وجود حقیقت این است که پس از حرف های‬ ‫اقای برانکو‪ ،‬تمامی برنامه های تیم ملی ایران که توســط‬ ‫رئیس فدراسیون‪ ،‬هیات رئیسه و سازمان لیگ تعیین شده‬ ‫بود‪ ،‬لغو شد‪ .‬این مساله به صورت جدی اماده سازی ما برای‬ ‫جام جهانی را به خطر می اندازد‪.‬‬ ‫اقای برانکو بــه اندازه کافــی زمان خواهد داشــت‬ ‫که به تمامی هواداران ایرانی (شــامل هواداران بی نظیر‬ ‫پرســپولیس) در مــورد روش حمایتــش از فوتبــال ایران‬ ‫توضیح بدهد‪ .‬اقای برانکو همچنین زمــان کافی خواهد‬ ‫داشت تا از رئیس فدراسیون‪ ،‬هیات رئیسه و سازمان لیگ‬ ‫و تمامی هواداران (شامل هواداران پرسپولیس) به خاطر‬ ‫حرف های نامناسب و گمراه کننده اش عذرخواهی کند‪.‬‬ ‫تا ان زمان تالش مان را خواهیم کرد تا در فدراسیون‬ ‫فوتبال با همدیگر این مساله را درک کنیم که چطور یک نفر‬ ‫می تواند تمامی منافع ملی را منفجر کند‪».‬‬ ‫اما این نــزاع قطعا با ایــن بیانیه به پایان نمی رســد‪.‬‬ ‫کی روش که حاال غیر قابل مهار شده فدراسیونی را باالی‬ ‫ســر خود می بیند که همچون فدراســیون علی کفاشیان‬ ‫اساسا نمی تواند او را ارام نگه دارد یا به او تذکر جدی بدهد‬ ‫اما این فدراســیون این توانایی را دارد کــه کی روش را به‬ ‫ بی تفاوتی محض برســاند؛ نقطه ای که این مربی پرتغالی‬ ‫برای بردن تیم ملی به جام جهانی با بی تفاوتی محض سخن‬ ‫بگوید و همه چیز را به قضا و قدر بسپارد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫بررسی شرایط موجود در جلسه ای که امروز با حضور مهدی‬ ‫تاج‪ ،‬رئیس فدراسیون‪ ،‬محمدرضا ساکت‪ ،‬مدیر تیم های‬ ‫ملی و کارلوس کی روش‪ ،‬سرمربی تیم ملی فوتبال تشکیل‬ ‫شد‪ ،‬برنامه تیم ملی لغو و تمامی بازیکنان تیم ملی در اختیار‬ ‫باشــگاه ها قرار خواهند گرفت و پس از برگزاری جلسات و‬ ‫مذاکرات بعدی‪ ،‬برنامه جدید تیم ملی اعالم خواهد شــد‪.‬‬ ‫در این راســتا مراتب ســپاس از بازیکنان ارزنــده تیم ملی‬ ‫و حمایت های رســانه ها‪ ،‬هــواداران خونگــرم تیم ملی و‬ ‫باشگاه هایی که همکاری های الزم را انجام دادند‪ ،‬اعالم‬ ‫می شود‪ .‬با ارزوی موفقیت برای فوتبال ملی و باشگاهی‪.‬‬ ‫فدراسیون فوتبال جمهوری اسالمی ایران‪ ».‬معنای این‬ ‫اطالعیــه اما هر چه بــود قطعا حمایت رئیس فدراســیون‬ ‫فوتبال از کی روش نبود‪ .‬گویی نخستین شکاف میان تاج‬ ‫و کی روش همین جا شکل گرفت تا ســرمربی تیم ملی در‬ ‫گفت وگوی خود با دوربین های تلویزیونی به تعارف درباره‬ ‫این اطالعیه سخن بگوید و ان را شفاف بخواند اما در ادامه‬ ‫همان راهی را پیش بگیرد که مورد انتظار همه بود؛ حمله ‪،‬‬ ‫حمله و حمله ‪ ،‬ان هم به تندترین شــکل ممکن‪ .‬سرمربی‬ ‫تیم ملی فوتبال گفــت‪« :‬اگر برانکــو می خواهد توجیهی‬ ‫درباره موفقی نشدن خود بیاورد‪ ،‬باید دنبال دالیل دیگری‬ ‫باشد‪ ».‬کارلوس کی روش گفت‪« :‬تا جایی که من می دانم‬ ‫بیانیه فدراســیون فوتبال کامل اســت و از نظر اطالعات‬ ‫نمی توانم چیز دیگری بگویم‪ .‬بیش از ‪ 6‬ماه پیش شــروع‬ ‫کردیم بــرای برنامه ریزی تیم ملی در مســیر اماده ســازی‬ ‫صعود به جام جهانی ‪ .2018‬ایمان و اعتقاد دارم که هم از‬ ‫بعد حرفه ای و هم از بعد فنی برنامه ای که ما تدوین کردیم‬ ‫بهترین برنامه ریزی برای اماده سازی تیم ملی و همین طور‬ ‫منافع باشگاه ها ست‪».‬‬ ‫کی روش خاطرنشــان کــرد‪« :‬متاســفانه بعضی از‬ ‫نماینــدگان باشــگاه ها با ایــن برنامه مخالفــت کردند که‬ ‫سردسته این مخالفان سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس بود‬ ‫و بعد از ان برخی از نمایندگان باشــگاه ها نیز با این برنامه‬ ‫مخالفت کردند‪ .‬اگر حمایت همه جانبه نباشد که وجود هم‬ ‫نداشت‪ ،‬قادر به اجرای این برنامه ها برای تیم ملی نبودیم‬ ‫و در نتیجه پس از صحبت هایی که انجام شد به این نتیجه‬ ‫رسیدیم که تمام این برنامه ها را لغو کنیم‪».‬‬ ‫وی دربــاره حمایــت قلعه نویــی از برانکــو گفــت‪:‬‬ ‫«شگفت زده نیستم که قلعه نویی از برانکو حمایت می کند‬ ‫و این یک مســاله جدید نیست‪ .‬او همیشــه مخالف تمام‬ ‫برنامه هــای تیم ملــی بــوده و در نتیجه در این مــورد چیز‬ ‫جدیدی را شاهد نیستیم‪ .‬قلعه نویی وقتی بازیکنان سرباز‬ ‫می توانند برای باشگاهش بازی کنند اما برای تیم ملی نه‪،‬‬ ‫طبیعتا ناراضی نیســت و برای او خیلی هم خوب اســت‪.‬‬ ‫مساله ای که اینجا باعث شــگفت زدگی می شود این است‬ ‫که یک مربــی خارجی که بایــد بیاید و از تیم ملــی با تمام‬ ‫وجود حمایت کنــد‪ ،‬االن مخالفتش را نشــان می دهد‪».‬‬ ‫کی روش گفت‪« :‬البته به تمام نظــرات و انتقادات احترام‬ ‫می گذاریم ولی بار دیگر تکرار می کنم اعتقاد راســخ دارم‬ ‫که این برنامه ای که تدوین شــده بود بهترین برنامه برای‬ ‫تیم ملی بــود و همین طور حفظ منافع باشــگاه ها به خاطر‬ ‫اینکه کاری که تیم امید انجــام داد را انجام نمی دادیم که‬ ‫بخواهیم لیگ را بیــش از ‪ 45‬روز تعطیل کنیم و این اتفاق‬ ‫که زمان تیم امید افتاد‪ ،‬قرار نبود دوباره تکرار شود اما وقتی‬ ‫تیم امید لیگ را به مــدت ‪ 45‬روز تعطیل کرد‪ ،‬اقای برانکو‬ ‫و همین طور قلعه نویی هیچ گاه گالیه نکردند‪ ».‬سرمربی‬ ‫این ادبیات ناپسند است‬ ‫کی روش نباید با منتقدانش اینگونه‬ ‫مواجه شود‬ ‫الترناتیو گودرزی‬ ‫احتمال برکناری وزیر ورزش قوت‬ ‫گرفت‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫دربارهکی روش نباید یکطرفه قضاوت کنیم‬ ‫گاس هیدینگ سه ماه فوتبال باشگاهی کره جنوبی را تعطیل کرد‬ ‫جالل چراغپور‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫این روزها تقریبا مهم ترین مساله فوتبال ایران دعوای‬ ‫شدید میان کی روش و برانکو است‪ .‬برای اینکه این مساله‬ ‫ب برگردیم‪.‬‬ ‫را با دقت نگاه کنیم باید چند قدم و چند روز به عق ‬ ‫این اتفاق مانند یک گلوله برفی کوچــک بود که از باالی‬ ‫کوه رها شد و وقتی به ما رسید دیگر یک گلوله برفی کوچک‬ ‫نبود؛ یک بهمن بود که وجه تخریبی ان بســیار زیاد بود‪.‬‬ ‫حرف و حدیث و حاشیه های زیادی از حرف فنی کی روش‬ ‫بیرون امد‪ .‬به نظر من این مســاله یک اتفاق فنی فوتبالی‬ ‫بود‪ .‬اما برخورد ما با این مســاله فنی نبود‪ .‬وقتی لیگ برتر‬ ‫ما تمام شد و بازیکنان فوتبال ما خسته و عصبی و فرسوده‬ ‫مسابقات را به پایان رساندند به اردوی تیم ملی رفتند ان هم‬ ‫در حالی که برخی از ملی پوشــان قهرمانی را از دست داده‬ ‫بودند و برخی هم نتایج دلخواهی نگرفتند‪ .‬این بازیکنان‬ ‫در اختیار کی روش قرار گرفتند و کی روش انها را به مصاف‬ ‫مقدونیه و قزاقستان فرستاد‪ .‬در این اردو بازیکنان تیم ملی‬ ‫ی داشتند‪ .‬در واقع تمریناتی ترمیمی که به انها‬ ‫برنام ه ترمیم ‬ ‫ریکاوری می گوییم از سوی کی روش برای ملی پوشان در‬ ‫نظر گرفته شد‪ .‬سرمربی تیم ملی هم دو بازی متوسط مایل‬ ‫به ضعیف برای انان در نظر گرفت‪ .‬سرمربی تیم ملی قصد‬ ‫داشت در اردوی ارمنســتان و اتریش بازی های تدارکاتی‬ ‫قوی تری را بــرای تیم ملی تدارک ببیند که در این شــرایط‬ ‫فصل اماده سازی باشگاه های ما فرا رسید‪ .‬همه می دانیم‬ ‫که باشــگاه ها در ابتدای فصل‪ ،‬تمرینات بدنســازی برای‬ ‫بازیکنانشــان در نظر می گیرند و کی روش نمی خواســت‬ ‫بازیکنان میلیاردی و ملی پوش دوباره تمرینات بدنسازی را‬ ‫انجام بدهند و نمی خواست این بازیکنان دو پروس ه بدنسازی‬ ‫را در کمتر از دو ماه طی کنند‪ .‬او از باشــگاه ها خواست که‬ ‫دو هفته به ملی پوشــان اســتراحت فعال داده شود و این‬ ‫بازیکنان ملی در تمرینات استقامت و سرعت هوازی شرکت‬ ‫نکنند‪ .‬حرف کی روش در فوتبال اسیا ســابقه دارد‪ .‬گاس‬ ‫هیدینگ در کره جنوبی سه ماه فوتبال باشگاهی کره جنوبی‬ ‫را تعطیل کرد و گفت باید تمرینات بدنسازی بازیکنان با نظر‬ ‫من انجام شود‪ .‬کی روش چنین درخواستی نداشت او یک‬ ‫خواسته فنی کرد که ما با این خواسته فنی به شکل دیگری‬ ‫برخورد کردیــم‪ .‬برخی از این تنش ها و حاشــیه ها منافعی‬ ‫دارند‪ .‬من وارد این مساله که چه اشخاصی از این تنش ها‬ ‫سود می برند نمی شــوم و نمی خواهم هم به ان ورود کنم و‬ ‫بگویم زیربنای ان کجاست‪ .‬شاید اگر دقت کنیم این مساله‬ ‫به یک سال پیش و ســخنرانی یک مسئول علیه کی روش‬ ‫برگردد و اکنون صحبت از الترناتیوهای کی روش اســت‪.‬‬ ‫درخواست کی روش فنی و فوتبالی بود‪ .‬ما درباره کی روش‬ ‫داده های محدودی داریم و باتوجه به همین داده هاست‬ ‫که درباره اش قضاوت می کنیم‪ .‬درباره کی روش نباید یک‬ ‫طرفه قضاوت کنیم‪ .‬هر چند او روحیه پرخاشگرانه ای دارد‪.‬‬ ‫از جوانی هم همین طور بوده اســت‪ .‬همیشه به عصبانی‬ ‫بودن معروف بوده است اما در شــرایط فعلی به نظرم باید‬ ‫به موضوع اختالف بزرگ فوتبال ایــران که میان برانکو و‬ ‫کی روش در گرفته‪ ،‬گره خورده تر نــگاه کنیم تا به واقعیت‬ ‫نزدیک تر شویم‪.‬‬ ‫نگاهی به جنگ لفظی‬ ‫کی روش و برانکو‬ ‫نتیجهیک‬ ‫نظرسنجیعوامانه‬ ‫پژمان راهبر‬ ‫سردبیر سایت ورزش ‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫این یادداشت نگاهی است بی طرفانه به مشکل تازه‬ ‫فوتبال ایران ؛ دعوای کــی روش و برانکو‪ .‬اخرین دوقطبی‬ ‫فوتبــال ایران داســتان برانکو و کی روش اســت‪ .‬دو مربی‬ ‫محبوب فوتبال ایــران کــه دور از بزرگواری هــای معمول‬ ‫مربی هایی در ایــن کالس‪ ،‬به جان هــم افتاده اند‪ .‬جنگ‬ ‫ بی دلیل که کاش محدود به خودشــان بود؛ اما نیست‪ .‬انها‬ ‫میراثکفاشیان‬ ‫کی روش و برانکو نفرات اول فوتبال ما نیستند‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫‪3‬‬ ‫خیلی ها می خواهند کی روش را به دو نیم تقسیم کنند‬ ‫و بگویند شخصیت فنی کی روش خوب است و شخصیت‬ ‫اجتماعی او بد‪ .‬اما به نظرم این اشتباه است‪ .‬ما با یک مربی‬ ‫طرف هستیم نه با دو نفر‪ .‬ما با مربی طرف هستیم که به نظر‬ ‫می رسد نســبت به ما و فوتبال ما دچار ذهنیت خاصی شده‬ ‫است؛ این ذهنیت که هیچ کس جز او فوتبال را نمی فهمد‬ ‫و البته این حق را دارد که در مــورد کوچکترین موضوعات‬ ‫مربــوط به فوتبــال ایــران نظر بدهــد اما همیــن مربی به‬ ‫محض روبه روشدنبامخالفت هاجبههمی گیرد‪،‬بیانیهصادر‬ ‫می کنــد و اتفاقا حرف های توهین امیــزی را به منتقدانش‬ ‫نسبت می دهد‪ .‬این رویه ای اســت که کفاشیان در فوتبال‬ ‫ایران ان را با دقت هر چه تمام جا انداخت و حاال فدراسیون‬ ‫جدید نیز توان مقابلــه با این وضعیت اشــفته را ندارد‪ .‬من‬ ‫بیانیه کی روش را خواندم و دیدم در پایان حرف هایش گفته‬ ‫بود از این به بعد به بعضی ادم ها و شــاید مسائل بی تفاوت‬ ‫خواهد بود‪ .‬به همین دلیل هم سوالی برای من پیش امد که‬ ‫باید ان را از او بپرسم و بگویم که اقای کی روش! ایا شما از‬ ‫این به بعد به پولی هم که به واسطه حضور در تیم ملی از ما‬ ‫می گیرید بی تفاوت خواهید بود؟ شخصیت کی روش من‬ ‫را یاد فیلم های وســترن قدیم هالیوود می اندازد که در ان‬ ‫فیلم ها یک شش لول بند از دروازه یک شهر وارد می شد و با‬ ‫هفت تیرکشی عدالت و نظم را در شهر برقرار می کرد و بعد از‬ ‫دروازه دیگر شهر خارج می شد‪ .‬ضمن اینکه پیام دیگر این‬ ‫فیلم ها هم فردگرایی بود که نشــان می داد یک نفر بدون‬ ‫نیاز به کار گروهی می تواند یک شــهر را درست کند‪ .‬حاال‬ ‫کی روش هم گویا می خواهد نقش یک شش لول بند را برای‬ ‫فوتبال ما بازی کند و احســاس می کند می تواند یک نفری‬ ‫همه چیز را درســت کند‪ .‬کی روش احســاس می کند افراد‬ ‫حاضر در فوتبال ما در حد او نیستند و همین باعث شده تا او‬ ‫احساسکندرئیساستوهمینحسرئیسبودناستکه‬ ‫موجب شده او مدام دستور بدهد‪ .‬همین مساله عدم حضور‬ ‫بازیکنان تیم ملی در تمرینات باشگاهی هم اخرین دستور او‬ ‫بود که با اعتراض فردی مثل برانکو مواجه شد‪ .‬البته در این‬ ‫موضوع برانکو هم مقصر است‪ .‬او قبل از اینکه برنامه تیمش‬ ‫رابچیندبایدازبرنامهتیم ملیمطلعمی شدوبهنظرماوهمدر‬ ‫این مورد کم کاری کرده است‪ .‬کی روش و برانکو باید بدانند‬ ‫که نفرات اول فوتبال ما نیستند و حضور انها در این فوتبال‬ ‫برای این است که ما نفع ببریم و اگر قرار باشد موجب ضرر‬ ‫فوتبال ما شوند که دیگر حضورشــان هیچ ضرورتی ندارد‪.‬‬ ‫در هر صورت امیــدوارم دو طرف این قضیــه را با احترام به‬ ‫یکدیگر پیش ببرند تا با حفظ منافع باشگاه ها‪ ،‬منافع تیم ملی‬ ‫نیز به خطر نیفتد تا خدای نکرده اتفاقی رخ ندهد که موجب‬ ‫سرخوردگی مردم شود‪.‬‬ ‫این ادبیات‬ ‫ناپسند است‬ ‫کی روش نباید با منتقدانش‬ ‫اینگونه مواجه شود‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫ کارشناس فوتبال‬ ‫‪5‬‬ ‫ی کی روش بوده ا م و گفته ام‬ ‫من همیشه از نظر فنی حام ‬ ‫حضور او در ایران به نفع فوتبال ما است‪ .‬اما من موافق ادبیات‬ ‫او نیستم‪ .‬این روزهاهم که به شدت منتقد ادبیات او هستم‪.‬‬ ‫به طور کلی ادبیاتی که در فوتبال ما وجود دارد ادبیات‬ ‫خوبی نیســت و حاال متاســفانه می بینیم که ایــن ادبیات به‬ ‫سرمربیتیم ملیهمسرایتکردهاست‪.‬دریکمقطعیعرض‬ ‫کردمکهکی روشایرانیزهشدهاست‪.‬همانمقطعیکهایشان‬ ‫ورزش‬ ‫به سرعت طرفدارانشان را رودررو کرده اند و البته البد ابی ها و‬ ‫منصوریان هم بخشی از این ماجرا خواهند بود‪ .‬بیایید ماجرا‬ ‫را تشــریح کنیم و بعد در انتها‪ ،‬به چشــم خودمان ببینیم که‬ ‫این جنگ هم مثل همه رویارویی های بشــری چقدر راحت‬ ‫می توانستهاتفاقنیفتد‪:‬‬ ‫برنامه دو اردوی تیم ملــی در تیرماه دو هفته پیش‬ ‫افشاشد‪.‬درنامه ایکهسازمانلیگبرایباشگاه هافرستاده‬ ‫و درباره زمان دو اردو و حضور ملی پوش ها (‪ 14+10‬روز) زیر‬ ‫نظر کی روش انها را در جریان گذاشت‪ .‬این برنامه ای تازه و‬ ‫ناگهانی در راستای اماده سازی تیم ملی در مرحله مقدماتی‬ ‫جام جهانی بود‪ ،‬اما چالش این برنامــه‪ ،‬انجام ان در فصل‬ ‫تیم سازی مربیان لیگ برتری برای فصل پیش رو بود‪ .‬طبعا‪،‬‬ ‫منافعباشگاهیکهششملی پوشدارد‪،‬ایننیستکهشش‬ ‫بازیکن خود را‪ 9‬روز پیش از اغاز لیگ تحویل بگیرد‪.‬‬ ‫کارلوس کی روش‪ ،‬دو ســه بــار روی واژه بهترین‬ ‫برنامه تاکید کرد و گفت ‪ 38‬بازیکن دعوت شده به اردو (در‬ ‫صورت برگزاری) در بهترین شــرایط به تمرینات تیمشــان‬ ‫بازمی گشته اند و او حفظ منافع تیم ملی و باشگاهی را زیرنظر‬ ‫داشته اســت‪ .‬اما با وجود این ادعا دشوار است که یک تیم‬ ‫(مثل پرســپولیس) تمرینات پیش فصل را بدون مشارکت‬ ‫ملی پوشاناغازکردهوادامهبدهد‪.‬طبعابرانکودراینشرایط‬ ‫امادهاعتراضبهبرنامهسرمربیتیم ملیبود‪،‬چه‪،‬اوباتجربه‬ ‫هدایت تیم ملی در موقعیت مشابه هرگز اردویی مثل این را به‬ ‫باشگاه هاتحمیلنکردهبود‪.‬‬ ‫اولین جرقه دعوا از جایی زده شــد که برانکو در روز‬ ‫تست پزشکی بازیکنان با عدم حضور ملی پوشان مواجه شد‬ ‫و در حاشیه این تســت به برانکو گفته شــد کی روش دستور‬ ‫عدم حضورملی پوش هاراصادرکردهاست‪.‬اوباتوجهبهسابقه‬ ‫درگیریبینمدیرایفمارکوکی روش‪،‬دستبهمصاحبه ایتند‬ ‫ونسنجیدهزدوسرمربیتیم ملیرابهمختلکردنبرنامه های‬ ‫تمرینی تیمش متهم کرد و گفت کی روش قصد دارد قهرمان‬ ‫لیگ را تعیین کند‪ .‬ادعایی که البد از شنیده های وی از رابطه‬ ‫نزدیککی روشومنصوریانسرچشمهگرفتهاست‪.‬‬ ‫ طبق انتظار‪ ،‬کــی روش در حملــه ای قابل انتظار‬ ‫پاســخ برانکو را داد و البته وی را بــه دروغگویی متهم کرد و‬ ‫گفت از تست پزشکی در لیگ برتر با خبر نبوده و به هیچ وجه‬ ‫توصیه ای به بازیکنان نداشته است‪ .‬او سپس‪ ،‬با فروکاستن‬ ‫ازکاراکتریکمربیبزرگبهبرانکوکنایهزدکهمربیناموفقی‬ ‫است و برای توجیه شکست ها یش اینگونه سخن می گوید ‪.‬‬ ‫موضعکی روشدرقبالتستپزشکییکنکتهمهمدرخود‬ ‫درباره دستیارش یعنی اقای نمازی با ان ادبیات سخن گفت و‬ ‫تاکید کرد که کارهایی که نمازی انجام داده را یک تدارکاتچی‬ ‫هم می توانسته انجام دهد‪ .‬این ادبیات در شان او و تیم ملی‬ ‫ما نبود‪ .‬هیچ مربی با اخالقی دربــاره همکار خودش این طور‬ ‫حرف نمی زند‪ .‬اما این رفتارها دامنه وسیع تری پیدا کرد‪ .‬دلیل‬ ‫هم داشت ؛ چون اقای کفاشیان نسبت به این رفتار بی تفاوت‬ ‫بود‪.‬همینسوء مدیریت باعثشدتاکی روشیکسلطه را در‬ ‫فوتبال ایران بنا بگذارد‪ .‬وقتی در مورد برانکو حرف می زنیم اما‬ ‫ماجرا کمی متفاوت می شود‪ .‬به خصوص با پاسخ موقرانه ای‬ ‫که به کی روش داد به خوبی از شــخصیت حرفه ای خودش‬ ‫دفاع کرد‪ .‬او در پاسخ به کسی که بدترین شیوه سخن گفتن را‬ ‫در پیش گرفته بود در جمالتی ساده ادبیاتی توام با اخالق را‬ ‫اموختوگفت‪«:‬درتربیتمننیستکهواردایندعوابشوم‪.‬‬ ‫همه ما تیم ملی را دوســت داریم و عالقه مندیم که تیم ملی‬ ‫نتایج خوبی کسب کند‪ ».‬این اظهارات خیلی قابل تامل بود‪.‬‬ ‫برانکو بسیار محترم است‪ .‬من هیچ وقت عالقه ای به قرمز و‬ ‫ابی نداشته ام‪ ،‬اما به دلیل شخصیت برانکو و سبک فوتبالی‬ ‫که پرسپولیس بازی می کرد فصل قبل دوست داشتم قهرمان‬ ‫لیگ شــوند که البته این اتفاق رخ نداد‪ .‬اما بایــد واقعیت را‬ ‫گفت؛برانکوباشخصیتخوبوعلمی کهداشتپرسپولیس‬ ‫را متحول کرد‪.‬‬ ‫ازطرفیکی روشهمکسیاستکهمنهمیشهازنظر‬ ‫فنی حامی او بود ه و گفته ام حضــور او در ایران به نفع فوتبال‬ ‫ما ســت‪ .‬اما من موافق ادبیات او نیستم و حاال هم می بینیم‬ ‫که رفتار او دارد مثل خود ما می شود و این چیزی جز ضرر برای‬ ‫فوتبال ما نــدارد‪ .‬به اعتقاد من اگر کــی روش اینگونه حرف‬ ‫می زند و در قبال مربیان لیگ موضع گیری می کند و کســی‬ ‫هم از تیررس او در امان نیست فقط به دلیل ضعف مدیریت‬ ‫در فوتبال ما ست‪ .‬اگر مدیریت مناسبی در فوتبال ایران وجود‬ ‫داشت‪،‬هیچوقتکی روشنمی توانستایننگاهباالبهپایین‬ ‫را به همراه این ادبیات داشــته باشــد‪ .‬ضمن اینکه مدیریت‬ ‫صحیحایناجازهرابهاونمی دادکهدرخارجازحیطهاختیارات‬ ‫خود کاری انجام بدهد‪ .‬بنابراین بنده اعتقاد جدی دارم که در‬ ‫فدراسیونماتنهایکجابه جاییفیزیکیصورتگرفتهاست؛‬ ‫طرزتفکرهمانطرزتفکرقبلیاست‪.‬هیچتغییریدراندیشه‬ ‫فوتبال دیده نمی شود‪.‬‬ ‫کی روش حق دارد به دلیل مشکالت فراوان موجود در‬ ‫فوتبال ما و نبود امکانات مناسب برای تیم ملی‪ ،‬ناراحت باشد‬ ‫و گله کند‪ .‬وضعیت فوتبال ما نابهنجار است و همه هم این را‬ ‫به خوبی می دانیم‪ ،‬اما او باید بداند که این حق را ندار د با این‬ ‫داشت؛ اینکه سازمان لیگ بالفاصله پس از اعتراض برانکو‬ ‫بیانیه ای منتشر کرده و بازیکنان ملی را از تست های پزشکی‬ ‫معافدانستهبود(تااعتراضبرانکوغیرقانونیبهنظربیاید)‪.‬‬ ‫و سوال تازه این بود؛ اینکه درصورت بی اطالعی کی روش‬ ‫انها با دستور و هماهنگی چه کســی این نامه را در پاسخ به‬ ‫اعتراض ها منتشر کرده اند؟‬ ‫مدافعانکی روشانجامایناردوراضروریودرراستای‬ ‫تیم ســازی این مربی می دانند و مخالفان با اشاره به شاکله‬ ‫اصلیتیم ملیزنهارمی دهندکهوقتیدرترکیب‪ 11‬نفرهفقط‬ ‫یکی‪ ،‬دو بازیکن شــاغل لیگ ایران هســتند‪ ،‬انجام این دو‬ ‫اردویطوالنیضرورینیستوطبعابهضررنهادباشگاه‪.‬‬ ‫بدترین بخــش دعوا تصمیــم لجوجانه کی روش‬ ‫اســت‪ .‬جایی که او می گوید از این به بعــد بنابر قوانین فیفا‬ ‫عمل خواهد کرد و تیم را تنها چهار روز قبل از بازی های مهم‬ ‫به اردو خواهد برد تا باشگاه ها وقت کافی داشته باشند‪ .‬او به‬ ‫اینترتیبباپرده برداریازیکتصمیممخاطره امیز‪،‬ریسک‬ ‫حذف برنامه های اردویی خود را متوجه مربیانی مثل برانکو‬ ‫و قلعه نویی کرده اســت‪ .‬موضعی عجیب اما قابل انتظار از‬ ‫اقای سرمربی که با کنایه هایش به اهالی فوتبال خواب را از‬ ‫چشم هاگرفتهاست‪.‬‬ ‫برگردیم به میز تشــریح‪ .‬فرض کنید در کشوری با‬ ‫فدراســیون فوتبال قوی تر‪ ،‬با مربی ملی ای که می تواند با‬ ‫مربی های باشگاهی ساده و مهربان حرف بزند و نظر انها را‬ ‫بپرسد ‪ ،‬با مربی باشگاهی ای که با سرمربی تیم ملی در رقابت‬ ‫محبوبیت نیست؛ اینها را بگذارید کنار نظر سنجی مضحکی‬ ‫که دوگانه برانکو – کی روش را ساخت‪ .‬مسابقه ای بی اعتبار‬ ‫که ارای ان هفته به هفته تغییــر می کند و میل به انجامش‬ ‫ممکن اســت جرقه رقابتی را بزنــد که خــب‪ ،‬ان چنان که‬ ‫می بینید‪،‬نتیجه اشخوشایندنیست‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬سایت ورزش‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫ورزش‬ ‫ادبیات در مورد افراد حاضر در جامعــه فوتبال صحبت کند‪.‬‬ ‫منافع تیم ملی در اولویت است‪ .‬ضمن اینکه بار فنی کی روش‬ ‫چیزی است که فوتبال ما به ان نیاز دارد‪ ،‬اما منافع باشگاه ها‬ ‫هم باید در نظر گرفته شــود‪ .‬این روزها همــه از تعامل حرف‬ ‫می زنند و من هم چــاره ای ندارم بگویم که امیــدوارم در این‬ ‫زمینه تعامل خوبی میان سرمربی تیم ملی و مربیان لیگ برتر‬ ‫برقرار شود‪ .‬این تعامل اما کجا باید شکل بگیرد؟ این تعامل‬ ‫وقتی ایجاد می شــود که طرفین دعوا از یک جایی به بعد به‬ ‫خاطر تیم ملی انگیزه های فردی خود را کنار بگذارند اما این‬ ‫اتفاق رخ داد؟ به نظرم کی روش این بازی را ادامه داد‪ .‬او که به‬ ‫اعتقاد من از لحاظ روانی خیلی هم مسلح به نظر می رسد یک‬ ‫روز بعد از حرف های موقرانه برانکــو بار دیگر برای این مربی‬ ‫کروات خط و نشان کشیده که باید از مردم عذرخواهی کند‪ .‬به‬ ‫نظرم کی روش در اشتباه به سر می برد‪ .‬کسی که باید از مردم‬ ‫عذرخواهیکندبرانکونیست‪.‬اینخودکی روشاستکهباید‬ ‫بهخاطراینادبیاتورفتارهاییکهنسبتبهبرانکوداشتهازاو‬ ‫و همین طور مردم ما عذرخواهی کند‪ .‬کی روش مربی بزرگی‬ ‫است‪ .‬با بزرگان فوتبال نشست و برخاست داشته است‪ ،‬اما بد‬ ‫نیست یک جاهایی یاد بگیریم که خلق و خوی بزرگ منشانه‬ ‫همداشتهباشیم‪.‬دراینصورتبزرگبودنماتعبیرجالب تری‬ ‫بهخودمی گیردومحبوبیتمادلیلیاخالقیبهخودمی گیرد‪.‬‬ ‫اینراهمبگویمکهاگرقراربهاینعذرخواهی هاباشدخیلی ها‬ ‫به این مردم بدهکار می شــوند‪ .‬خیلی ها که بــه خاطر منافع‬ ‫شخصی شانمنافعفوتبالملیرانادیدهگرفتند؛افرادیکهبه‬ ‫نظرمتصمیمات شانوکارهایشانباعذرخواهیقابلبخشش‬ ‫نبوده و نیست‪ .‬این را هم بگویم که برخی مربیان داخلی ما هم‬ ‫بدشاننمی ای دکی روشکناربرود‪.‬اینجریاندرمیانهدعوای‬ ‫برانکو – کی روش سعی کرد این دوگانه را به قدری پررنگ کند‬ ‫که خیلی ها پروژه اخراج کی روش از فوتبال ایران در ذهن شان‬ ‫کلید بخورد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫الترناتیوگودرزی‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫احتمال رفتن وزیر ورزش قوت گرفت‬ ‫در حالی که بیش از دوســال از زمان صــدارت وزیر‬ ‫تحصیلکرده ورزش می گذرد‪ ،‬اهالی ورزش نه تنها عملکرد‬ ‫امیدوارکننده ای از وی شاهد نیستند‪ ،‬بلکه به نظر می رسد‬ ‫این وزیر دولت تدبیر این روزها به شدت مورد انتقاد مجلس‬ ‫و البته نزدیکان رئیس جمهور قرار گرفته اســت‪ .‬مخالفان‬ ‫می گویند اگر قرار بود عملکرد یــک وزارتخانه بدین گونه‬ ‫باشد پس اصال چرا چنین وزارتخانه ای وجود دارد؟‬ ‫چرا برخی از روسای فدراسیون ها که واقعا ضعیف کار‬ ‫می کنند به رغم ناکامی های فراوان همچنان در پست خود‬ ‫باقی ماندند؟ منتقدان وزیــر ورزش همچنین به نکته های‬ ‫دیگری اشــاره می کنند و می گویند از وزیــر محترم ورزش‬ ‫انتظار می رفت طبق وعده های قبلی خود پس از مسابقات‬ ‫اینچئــون‪ ،‬در مورد فدراســیون جودو باتوجــه به عملکرد‬ ‫ضعیفش تاملی داشــته باشد تا شائبه همشــهری بودن با‬ ‫نایب رئیس و چندین نفــر دیگر در این رشــته‪ ،‬دخالتی در‬ ‫تصمیم گیری صحیح وی نداشته باشد‪.‬‬ ‫عــدم مدیریت صحیــح در ورزش هــای گروهی که‬ ‫مدال اوری کمتری نسبت به ورزش های انفرادی دارند نیز‬ ‫بخشی از انتقادها علیه گودرزی را شکل داده است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه برخی ســوال ها همچنان به طور جدی‬ ‫مطرح می شود؛‬ ‫کوروش باقری بهترین مربی وزنه برداری جهان‪ ،‬االن‬ ‫کجاست؟ اصغر میهماندوست بهترین مربی تکواندو جهان‬ ‫چطور؟ در حال حاضر چه می کند؟ حسین شمس‪ ،‬بهترین‬ ‫مربی فوتسال جهان‪ ،‬چه و ضعیتی دارد؟‬ ‫چرا برخی از روسای فدراســیون ها که واقعا ضعیف‬ ‫کار می کنند به رغم ناکامی های فراوان همچنان در پست‬ ‫خود باقی ماندند؟‬ ‫چرا در رشته جودو رســتگار وقتی حکم برکناری ارش‬ ‫میراسماعیلی همشهری وزیر ورزش و نایب رئیس جنجالی‬ ‫خود را داد و هدایت پور را به عنوان جانشین او انتخاب کرد‪،‬‬ ‫وزارت ورزش ســکوت نکرد و در بیانیــه ای حکم برکناری‬ ‫میراسماعیلی را ملغی اعالم کرد!؟‬ ‫مرداد ماه ‪ ۹۴‬طرح اســتیضاح وزیر ورزش و جوانان‬ ‫با ‪ ۴۵‬امضــا درحالی در مجلــس کلید خــورد که مرخصی‬ ‫طوالنــی کــی روش‪ ،‬دخالــت در عــزل و نصب روســای‬ ‫فدراســیون ها‪،‬عدم اجرای قانون در خصــوص واگذاری‬ ‫ســرخابی ها محور اســتیضاح بود ولی به هر ترتیب از ان‬ ‫گذر‪ ،‬عبور کرد‪.‬‬ ‫گفتــه می شــود اســحاق جهانگیری‪ ،‬معــاون اول‬ ‫رئیس جمهور که در چندماه اخیر پرونده تغییرات در دولت‬ ‫را در دستورکار خود داشته‪ ،‬به تازگی فهرستی از پیشنهادات‬ ‫خود را به حســن روحانی ارائه کرده و قرار اســت برخی از‬ ‫وزیران کابینه به زودی تغییر کنند‪.‬‬ ‫برخی ســایت ها از جمله انتخاب مدعی شده اند که‬ ‫تغییر ســه وزیر صنعت‪ ،‬ورزش و جوانــان و اقتصاد قطعی‬ ‫شــده و گزینه های جایگزین انها نیز مشخص شده اند اما‬ ‫به دلیل موج رســانه ای ایجاد شــده بر ســر فیش حقوقی‬ ‫برخــی مدیران دولتی‪ ،‬حســن روحانی این تغییــرات را به‬ ‫تعویق انداخته اســت‪ .‬از محمود اسالمیان به عنوان وزیر‬ ‫پیشــنهادی صنعت‪ ،‬علی اصغر مونسان‪ ،‬وزیر پیشنهادی‬ ‫ورزش و صفدر حسینی به عنوان وزیر احتمالی اقتصاد نام‬ ‫برده می شود‪.‬‬ ‫محمود گــودرزی هم مثل محمدرضــا نعمت زاده از‬ ‫همان ابتــدای کار مورد انتقــاد قرار گرفت‪ .‬خاســتگاه او‬ ‫کشتی بود و بعضی بی توجهی های او به ورزش پرطرفدار‬ ‫فوتبال‪ ،‬عمــا او را در مقابــل افکار عمومــی و هواداران‬ ‫پرشمال فوتبال قرار داد‪ .‬تاکید به فروش سهام دو باشگاه‬ ‫پرطرفدار کشور و شکست سنگین او در این زمینه‪ ،‬بیش از‬ ‫پیش سنبه منتقدان را علیه او پرزور کرد‪ .‬تقابل مقطعی او‬ ‫با کارلوس کی روش سرمربی محبوب تیم ملی هم مزید بر‬ ‫علت مغضوبیت او شد‪ .‬در ماه های گذشته نام های زیادی‬ ‫برای جایگزینی او مطرح شده‪ ،‬اما در هفته گذشته احتمال‬ ‫انتخاب علی اصغر مونسان‪ ،‬مدیرعامل منطقه ازاد کیش‬ ‫برای جانشینی گودرزی قوت گرفت‪.‬‬ ‫سایت الف در این باره نوشته است‪« :‬دولت یازدهم در‬ ‫ادامه راه سخت خود تا پایان مدت چهار ساله اش تصمیم‬ ‫دارد‪ ،‬پنج عضو کابینه را در اولین قدم تغییر دهد‪ .‬بر خالف‬ ‫برخی گمانه زنی ها که اغاز به کار مجلس دهم را زمان اغاز‬ ‫ایــن جابه جایی ها اعــام می کردند‪ ،‬دولت مصمم شــده‬ ‫تغییرات مورد نظر خود را ظرف هفته هــای اینده به انجام‬ ‫برســاند و تا اتمام مجلس نهم وزارتخانه هــای مربوطه با‬ ‫سرپرست اداره شوند‪».‬‬ ‫گروه مشــاوران و نزدیکان رئیس جمهــور در حالی‬ ‫به دنبال رایزنی برای گزینه های مناسب برای وزارتخانه های‬ ‫مختلف هســتند که با تدبیر ســناریویی مناسب و چیدمان‬ ‫نفرات مناســب تر دولت در مدت ‪ 16‬ماه باقیمانده از عمر‬ ‫خود بتواند بــا برطرف کردن برخی نقــاط ضعف به ثمرات‬ ‫عملکرد های خود بیفزاید‪.‬‬ ‫رضا صالحی امیری‪ ،‬که هم اکنون ریاست کتابخانه‬ ‫ملی را نیز برعهده دارد‪ ،‬از دیگــر نزدیکان رئیس جمهور‪،‬‬ ‫پیش از این نیز از سوی حسن روحانی برای تصدی وزارت‬ ‫ورزش به مجلس معرفی شده است‪ .‬بنابر شنیده ها با وجود‬ ‫رایزنی هایی که با وی در خصوص حضور در وزارت ورزش‪،‬‬ ‫صورت گرفتــه امــا از وی به عنوان گزینه اصلی ریاســت‬ ‫سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نام برده می شود‪.‬‬ ‫علی اصغر مونســان که ریاســت منطقــه ازاد کیش‬ ‫را برعهــده دارد‪ ،‬از دیگر گزینه های مطرح برای ریاســت‬ ‫سازمان میراث فرهنگی است‪.‬‬ ‫وزارت ورزش بــا حــرف و حدیث هــای فراوانــی‬ ‫روبه روســت و روزهای ســختی را در المپیک ریو در پیش‬ ‫خواهد داشــت و با وجود عملکرد ضعیف محمود گودرزی‬ ‫مصائب پیش روی این وزارتخانه و انباشت مطالبات فراوان‬ ‫در این حوزه ســبب شــده تا عمال یافتن گزینــه جایگزین‬ ‫وزیر ورزش به مراتب سخت تر از سایر وزارتخانه ها باشد‪.‬‬ ‫احمدرضا نیک کار‪ ،‬ســید رضا صالحی امیری و محســن‬ ‫مهرعلیــزاده از جمله گزینه های مطرحی هســتند که باید‬ ‫منتظــر ماند و دیــد که چه کســی از ســوی رئیس جمهور‬ ‫به عنوان سرپرست این وزارتخانه معرفی خواهد شد‪.‬‬ ‫اما واکنش وزارت ورزش نیز در خصوص این شایعه‬ ‫قابل پیش بینــی بود‪ .‬انجــا کــه در بیانیــه ای اورد‪« :‬در‬ ‫اســتانه کمتر از ‪ 45‬روز تا بازی های المپیک و متعاقب ان‬ ‫رقابت های پاراالمپیک ریو و همزمان بــا دیدار و ضیافت‬ ‫افطار ریاست جمهوری با ورزشــکاران‪ ،‬اخبار کذب برخی‬ ‫رسانه ها مبنی بر تغییر وزیر ورزش و جوانان‪ ،‬جای سوال و‬ ‫تعجب فراوان دارد‪».‬‬ ‫در ادامه این بیانیه امد‪« :‬ریاست محترم جمهور هم‬ ‫در مراســم افطار با دکتر گودرزی و ورزشکاران و قهرمانان‬ ‫حاضر در بازی هــای المپیک و پاراالمپیک بــا قدردانی از‬ ‫مجموعــه تالش های وزیــر ورزش و جوانــان‪ ،‬مدیران و‬ ‫روســای فدراســیون ها‪ ،‬بر عزم و جدیت دولت بر حمایت‬ ‫همه جانبه از کاروان های ایران در استانه این دو رویداد مهم‬ ‫برای موفقیت و شادی دل مردم تاکید کرد‪».‬‬ ‫مرکز روابط عمومی و اطالع رســانی وزارت ورزش و‬ ‫ی دلســوزان و عالقه مندان ورزش‬ ‫جوانان با تشکر از تمام ‬ ‫که برای ســربلندی نام ایــران در عرصه مهــم بازی های‬ ‫المپیک و پاراالمپیــک تالش می کنند‪ ،‬اعــام می کند‪:‬‬ ‫«وزیر محترم ورزش و جوانان‪ ،‬معاونان‪ ،‬مدیران ستادی‬ ‫و استانی و روسای فدراســیون ها‪ ،‬کمیته ملی المپیک به‬ ‫همراه ورزشــکاران و فرزندان مردم ایــران برای موفقیت‬ ‫در بازی هــای ریو همدل هســتند تا ان شــاءالله ثمره این‬ ‫همراهی‪ ،‬موفقیت و شادی و سرور مردم کشور و سرافرازی‬ ‫نظام مقدس جمهوری اسالمی ایران باشد‪».‬‬ ‫به نظر می رســد وزیر ورزش به روزهای سخت دوره‬ ‫مدیریتش نزدیک شــده اســت‪ .‬این بار نه مجلس نشینان‬ ‫که منابع نزدیک بــه دولت خبر عبور از گــودرزی را مطرح‬ ‫کرده اند و این جای تامل دارد‪ .‬اگر این شایعه جدی تر شود‬ ‫باید منتظر واکنش های جدی تری از سوی گودرزی باشیم‪.‬‬ ‫چه احتماال او در شرایط کنونی خطری را هنوز به طور جدی‬ ‫حس نکرده اســت البته اگر بیانیــه وزارت ورزش مبنی بر‬ ‫تکذیب برکناری گودرزی را واکنشی جدی ندانیم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫مودریچ ناجی‬ ‫کرواسی شد‬ ‫هافبک مصــدوم تیم ملی کرواســی اگرچه در زمین‬ ‫بازی نتوانســت به هم تیمی هایش کمک کند اما خارج از‬ ‫میدان به انها برای غلبه براسپانیایی ها کمک کرد‪.‬‬ ‫تیم ملی کرواســی هفته گذشته در شــرایطی موفق‬ ‫به تحمیل شکســت ‪ 2‬بر یک به اســپانیا شــد و به عنوان‬ ‫صدرنشین گروه ‪ D‬به مرحله یک هشتم نهایی یورو ‪2016‬‬ ‫صعود کرد کــه در این بازی ســرخیو راموس یــک پنالتی‬ ‫ماتادورها را به هدر داد‪.‬‬ ‫پنالتی که سوباسیچ‪ ،‬دروازه بان کروات ها از راموس‬ ‫گرفت بــه لطــف راهنمایی بــود کــه از ســوی هم تیمی‬ ‫ نیمکت نشــین خود لوکا مودریچ دریافت کرد‪ .‬مودریچ که‬ ‫با شیوه پنالتی زدن هم تیمی اش در رئال مادرید اشنا بود از‬ ‫روی نیمکت به داریو سرنا‪ ،‬کاپیتان کروات ها توصیه های‬ ‫الزم را برای انتقال دادن به دروازه بان تیم انجام داد و او هم‬ ‫پنالتی کاپیتان کهکشانی ها را مهار کرد‪.‬‬ ‫هدر رفتن این پنالتی باعث شد تا اسپانیا به عنوان تیم‬ ‫دوم صعود کند و در بازی بعــد باید مقابل ایتالیا قرار بگیرد‪.‬‬ ‫از قرار معلوم راموس پنالتی خیلی مهمی را از دست داده و‬ ‫مودریچ نقشی اساسی در این زمینه داشته است‪.‬‬ ‫ضرورت تنبیه رامین رضاییان‬ ‫برانکو نباید هیچ عذری را بپذیرد‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫ورزش‬ ‫بیست وهفت ساله‪ ،‬بازیکن سابق صبای قم و راه اهن‪،‬‬ ‫سابقه یک فصل حضور در پرسپولیس‪ ،‬بدون کسب هیچ‬ ‫جام و افتخار باشگاهی‪ ،‬بدون کسب هیچ افتخاری فردی‪،‬‬ ‫با ‪ 10‬بازی ملــی و یک گل زده‪ ،‬اهل مازنــدران‪ .‬این تمام‬ ‫امار رامین رضاییان است؛ بازیکنی که در تمام عمرش‪ ،‬دو‬ ‫فصل خوب داشت‪ .‬ابتدا در راه اهن یازده گل زد‪ .‬سپس به‬ ‫پرسپولیس رفت‪.‬‬ ‫یکی از رکن های اصلی تیم فصل قبل برانکو بود‪ .‬اما‬ ‫رفتار این روزهای رامین هیچ شباهتی به بازی اش ندارد‪ .‬او‬ ‫احساس مسئولیتی نسبت به پرسپولیس ندارد و در تمرین‬ ‫پرســپولیس حاضر نمی شــود‪ .‬این طور که شنیده شده به‬ ‫خارج از کشور سفر کرده و همچنان قصد استراحت دارد‪.‬‬ ‫تا جایی که برانکو هم مدعی شده بازیکنش جواب تلفنش‬ ‫را نمی دهد‪ .‬به نظر می رســد رامین هــم ظرفیت این همه‬ ‫تشویق را نداشت‪.‬‬ ‫خیلــی زود خــودش را فرامــوش کــرد‪ .‬اینکــه‬ ‫تــازه اول ِ‬ ‫راه پیشــرفت اســت‪ .‬اینکه در ســال بازی های‬ ‫مقدماتــی جام جهانــی حضــور داریــم و او بیشــتر‬ ‫از حواشــی غیرفوتبالــی باید بــه فکر تثبیــت جایگاهش‬ ‫در تیم ملی باشد‪.‬‬ ‫نکته مهم تــری امــا وجــود دارد‪ .‬رضاییــان با یک‬ ‫مربی قاطــع طرف اســت‪ .‬برانکو در مورد پیــام صادقیان‬ ‫نیز قاطعانــه تصمیم گرفت‪ .‬او بازیکــن بی انضباط را کنار‬ ‫می گذارد حتــی اگــر کیفیت فنــی ان بازیکن در ســطح‬ ‫باالیی باشد‪ .‬برانکو صادقیان را کنار گذاشت و با بازیکنان‬ ‫جوانی کــه مهیای لیگ برتر کرد موفق شــد پرســپولیس‬ ‫را در هفتــه پایانی مدعی جدی کســب عنــوان قهرمانی‬ ‫نگه دارد‪.‬‬ ‫او در مورد رامین رضاییان نیز همین تصمیم را احتماال‬ ‫به اجــرا می گــذارد‪ .‬برانکو تاکید کــرده که ایــن بازیکن‬ ‫ بی انضباط را نمی خواهد و از باشــگاه خواسته که به شدت‬ ‫رضاییان را تنبیه کنــد‪ .‬بعید به نظر می رســد که رضاییان‬ ‫جایی در پرســپولیس فصل جدید داشته باشد اما بد نیست‬ ‫بازیکنانی که به پرسپولیس یا اســتقالل ملحق می شوند‬ ‫به خاطر داشــته باشــند که با چــه مبالغی چــه خروجی از‬ ‫خود به جای گذاشــتند‪ .‬چگونه رفتار کردند؟ با هوادارانی‬ ‫که در روزهای ســخت برای انها دســت زدند و کاستی ها‬ ‫را به روی شــان نیاوردنــد چگونــه برخورد کردنــد؟ امروز‬ ‫رضاییان به خــودش اجازه می دهد کــه حتی تماس های‬ ‫تلفنی برانکو را بی پاسخ بگذارد‪ .‬چرا در باشگاه بزرگی مثل‬ ‫پرســپولیس یک بازیکن باید به این مرحلــه از بی تفاوتی‬ ‫برسد؟ البته حرف و حدیث ها در مورد رضاییان زیاد است‪.‬‬ ‫عده ای می گویند او مدارک و مســتنداتی دارد که نشــان‬ ‫می دهــد بازیکن ازاد اســت‪ ،‬اما حتی اگــر این فرض هم‬ ‫درســت باشــد دلیلی وجود ندارد کــه این بازیکــن به طور‬ ‫ناگهانی غیبــش بزند و جواب باشــگاه و کادر فنــی تیم را‬ ‫ندهد‪ .‬ایــن رفتار اصال حرفه ای نیســت‪ .‬ایــن بازیکن نه‬ ‫از سوی باشــگاه پرسپولیس بلکه از ســوی مراجع قضایی‬ ‫فدراســیون فوتبال نیز باید با جریمه یا محرومیت سنگین‬ ‫روبه رو شود‪.‬‬ ‫رضاییان نــه تنها بــه کادر فنی پرســپولیس بلکه به‬ ‫میلیون ها هوادار پرسپولیســی توهین کرده اســت‪ .‬او با‬ ‫توضیح ندادن در مورد غیبت ناگهانی اش و شدت گرفتن‬ ‫حاشــیه ها در اردوی پرســپولیس بــه هــواداران این تیم‬ ‫پاســخ های جدی بدهکار اســت‪ .‬شــاید همین حاال هم‬ ‫برای توضیح دادن دیر شده باشد‪ ،‬اما هر چه هست دلیلی‬ ‫برای بخشــش وجود نــدارد‪ .‬چون این رفتــار بازیکنی که‬ ‫پرســپولیس در مطرح شدنش ســهم ویژه ای داشته هرگز‬ ‫قابل قبول نیست‪.‬‬ ‫رامین رضاییان شــاید فصــل اینــده را در تیمی جز‬ ‫پرســپولیس بازی کند‪ .‬اما رفتــار غیر حرفــه ای او در این‬ ‫مقطع که پرسپولیس سخت به ان نیاز دارد هرگز فراموش‬ ‫نخواهد شد‪ .‬باشــگاه های دیگر نیز باید با احتیاط با چنین‬ ‫بازیکنی قراردادشان را امضا کنند‪ .‬حتی تبصره های سنگین‬ ‫انضباطی در قــرارداد او قــرار بگیرد که به خــودش اجازه‬ ‫ندهد با تیم دیگری نیز چنین برخوردی داشــته باشــد‪ .‬هر‬ ‫چه هســت فعال خبری از رضاییان نیست‪ .‬هیچ توضیحی‬ ‫نداده و هواداران تیم پرطرفدار پرسپولیس را سخت ازرده‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫ازکعبه تا محراب‬ ‫با امیرالمومنین(ع) از تولد تا شهادت‬ ‫در سیزدهم رجب سال ‪ 30‬عام الفیل‪ ،‬حادثه بس عجیبی رخ داد که هرگز در‬ ‫تاریخ بشریت سابقه نداشــته و بعد از ان نیز تکرار نشده اســت و ان حادثه‪ ،‬به دنیا‬ ‫امدن نوزادی است در درون خانه کعبه که به نام علی (ع) اسم گذاری شد‪ .‬مادر وی‬ ‫فاطمه‪ ،‬دختر اسد فرزند هاشم است که جزو نخستین زنانی شمرده می شود که به‬ ‫پیامبر اکرم (ص) ایمان اورد و پیش از بعثت از ایین ابراهیم پیروی می کرد‪ .‬همین‬ ‫فاطمه زنی است که سخت مورد احترام پیامبر اکرم (ص) بوده است‪ .‬مساله به دنیا‬ ‫امدن امیرمومنان ـ علیه الســام ـ در خانه خدا و کعبه معظمه جزو مسلمات تاریخ‬ ‫است که نه تنها در منابع شیعه بلکه در منابع معتبر برادران اهل سنت فراوان نقل شده‬ ‫که عالمه امینی در الغدیر همه ان منابع را جمع اوری کرده است که قبال اشاره شد‪.‬‬ ‫هم چنین نه تنها به گفته علمای شــیعه بلکه به گفته بزرگان اهل سنت جریان تولد‬ ‫امام علی (ع) در میان خانه خدا (کعبه) بــا روایات متواتر (روایاتی که موجب یقین‬ ‫می شود) ثابت شده است‪ .‬کعبه مقدس ترین مکان در دین اسالم است‪ .‬نام کعبه‬ ‫اشاره به چهارگوش بودن این سازه دارد‪ .‬در قران امده که بنای کعبه توسط یکی از‬ ‫انبیای خدا به نام ابراهیم و پسرش اسماعیل ساخته شده است‪.‬‬ ‫خانه پیغمبر‬ ‫در سال سیزدهم بعثت‪ ،‬سران قریش در یک شوراى عمومى تصمیم گرفتند‬ ‫که نداى توحید را با زندانى کردن پیامبر یا با کشتن و یا تبعید او خاموش سازند‪ .‬به‬ ‫همین جهت سران قریش تصمیم گرفتند که از هر قبیله فردى انتخاب شود و سپس‬ ‫افراد منتخب به هنگام نیمه شب با شبیخون بر خانه نبی مکرم(ص) هجوم برده‪ ،‬او‬ ‫را قطعه قطعه کنند‪ .‬بدین طریق‪ ،‬هم مشرکان از تبلیغات او اسوده مى‏شدند و هم‬ ‫خون او در میان قبایل عرب پخش مى‏شد و بنابراین بنی هاشم نمى‏توانست‪،‬‏با تمام‬ ‫قبایلى که در ریختن خون وى شرکت کرده بودند‪ ،‬به خونخواهى و مبارزه برخیزند‪.‬‬ ‫شب مقرر فرا رسید‪ ،‬مردان مســلح قریش هر یک از ســویى به جانب خانه رسول‬ ‫خدا(ص) روى اوردند‪ ،‬خداوند از طریق فرشته وحی رسولش را از مکر دشمنان اگاه‬ ‫ساخت‪ ،‬بنابراین پیامبر (ص) باید با استفاده از شیوه غافلگیرى خانه را ترک و در عین‬ ‫حال وانمود می کرد که در خانه است و در بستر خود خوابیده است‪ ،‬پس شخصی‬ ‫باید در بستر ایشان می خوابید و روانداز سبز نبی را روی خود می انداخت تا مشرکین‬ ‫متوجه رفتن پیامبر(ص) نشــوند‪ ،‬اما کیســت که از جان خود بگذرد و در خوابگاه‬ ‫پیامبر بخوابد؟ این فرد فداکار‪ ،‬البد کسى است که پیش از همه به وى ایمان اورده‬ ‫است و از اغاز بعثت‪ ،‬پروانه‏وار گرد شمع وجود رسول خدا چرخیده است‪ ،‬ارى‪ ،‬این‬ ‫شخص شایسته کسى جز حضرت على علیه السالم نیســت‪ .‬این شب تاریخی را‬ ‫که حضرت علی علیه السالم در جایگاه پیامبر اکرم (ص) و برای نجات جان او در‬ ‫بسترش خوابید‪« ،‬لیله المبیت» می نامند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫خانه حضرت فاطمه (س)‬ ‫علــی (ع) در مدینــه بــا‬ ‫فاطمه (س) نمونه یک زوج ارمانی‬ ‫را ســاختند‪ ،‬ایــن زوج در خانه ای‬ ‫زندگی می کردند که در ان اتفاقات‬ ‫تلخ و شــیرین فراوانی رخ داد‪ .‬در‬ ‫کنار مرقد شریف پیامبر اکرم (ص)‬ ‫خانه حضرت زهــرا (ص) قرار دارد‬ ‫که در این خانــه رازهــای ناگفته‬ ‫فراوانی پنهان اســت‪ .‬شیعیان با‬ ‫حضور در حرم نبوی بــه زیارت این خانه می روند تا در جوار بیــت ام ابیها دعا و نماز‬ ‫خوانده و با درس های تاریخ صدر اسالم بیشتر اشــنا شوند‪ .‬این خانه همان جایی‬ ‫می تواند باشد که راز بیست و پنج سال سکوت جوانمردترین جوانمردان است‪.‬‬ ‫زندگی متبرک امام علی (ع) در مقدس ترین مکان دنیا یعنی خانه کعبه اغاز شد‬ ‫و ایشان در مکان مقدســی چون مســجد کوفه ضربت خوردند و پیکر مبارک ایشان‬ ‫در شهر نجف‪ ،‬اکنون زیارتگاه عاشقان فراوانی از سرتاسر جهان است‪ .‬گفته اند که‬ ‫شرف المکان بالمکین‪ .‬ارزش هر جایگاه به کسی است که در ان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬انسان است که به یک جایگاه ارزش می دهد اما نکته زندگی حضرت‬ ‫امام علی (ع) این است که اتفاق های خاص زندگی ان حضرت در مکان های خاص‬ ‫رخ داده است‪ ،‬نگاهی داریم به چند مکان که در زندگی ان حضرت نقش داشته اند‪.‬‬ ‫خانه کعبه‬ ‫خیبر‬ ‫منطقه خیبر امروزه در ‪ ۱۶۵‬کیلومتری شــمال مدینه در جاده منتهی به شام‬ ‫(جاده تبوک) واقع و مرکز ان شهر الشُ َریف است‪ .‬این منطقه مشتمل بر مجموعه‬ ‫روســتاها و مزارع سرســبزی اســت که در محدوده ای بــه همین نــام (خیبر) در‬ ‫سنگستانی به ارتفاع حدود ‪ ۸۵۴‬متر از سطح دریا قرار دارند‪ .‬خیبر دره ها و وادی های‬ ‫بزرگ و اب‪ ،‬زراعت و جمعیت فراوان دارد و محصول عمده ان خرماست که از دیرباز‬ ‫به ان مشهور بوده است‪ .‬در عصر رسول خدا (ص) این ناحیه در اختیار یهودیان قرار‬ ‫داشت و تعداد جمعیت انان در حدود ‪۲۰‬هزار نفر تخمین زده می شد که میان انان‪،‬‬ ‫دو هزار نفر جنگ اور و مبارز بوده و مردان دالور و رزمجویی چون «مرحب خیبری»‬ ‫به چشم می خورد‪ .‬یهودیان خیبر با پناه دادن به یهودیان فتنه جوی مدینه و همکاری‬ ‫و همدستی با سایر دشمنان اسالم‪ ،‬خطری برای مســلمانان بودند‪ .‬بدین جهت‪،‬‬ ‫پیامبر اکرم (ص) پس از بازگشت از ســفر حدیبیه و انعقاد صلح با مشرکان قریش‪،‬‬ ‫عازم خیبر شد‪ .‬در اینجا بود که رشادت های علی(ع) جاوادانه شد‪ .‬قصه را از انجا‬ ‫بخوانید که‪ ...‬پیامبر (ص) صدا زدند‪ :‬علی کجاست؟ امام علی علیه السالم امدند‬ ‫در حالی که چشمان شــان را از شدت درد بســته بودند‪ .‬پیامبر بر چشمانش دست‬ ‫کشید و خداوند درد انها را برطرف کرد‪ .‬سپس پیامبر (ص) پرچم را به دست حضرت‬ ‫على (ع) داد‪ .‬حضرت على (ع) نزدیک حصار قموص رفت و مرحب را با ضربه ای‬ ‫صاعقــه وار از پای دراورد‪ .‬ضربــت ان حضرت‪ ،‬کاله خود مرحب را شــکافت و تا‬ ‫دندان هایش فرو رفت و عنتر و ُمره و یاسر و غیرهم را به قتل رسانید و دیگر یهودیان‬ ‫دروازه قموص را بستند و به انجا پناهنده شدند‪ .‬حضرت علی (ع) در را با دست از جا‬ ‫کندند و لشکر اسالم با این جنگاوری به پیروزی رسیدند‪.‬‬ ‫چاه های کوفه‬ ‫غدیرخم‬ ‫افتاب داغ نیمروز هجدهم ماه ذی الحجه بر‬ ‫سرزمین غدیر خم به شدت می تابید و گروه انبوهی‬ ‫که تاریخ تعداد انها را از هفتاد هزار تا صد وبیســت‬ ‫هزار ثبت کرده اســت‪ ،‬در ان محل به فرمان پیامبر‬ ‫خدا فرود امده بودند و در انتظار حادثه تاریخی ان روز‬ ‫به سر می بردند‪ ،‬در حالی که از شدت گرما رداها را به‬ ‫دو نیم کرده‪ ،‬نیمی بر سر ونیم دیگر را زیر پا انداخته‬ ‫بودند‪ .‬در ان لحظات حســاس‪ ،‬طنیــن اذان ظهر‬ ‫سراســر بیابان را فرا گرفت و ندای تکبیر موذن بلند‬ ‫شد‪ .‬مردم خود را برای ادای نماز ظهر اماده کردند و‬ ‫پیامبر نماز ظهر را با ان اجتماع پرشکوه که سرزمین‬ ‫غدیر نظیر ان را هرگز به خاطر نداشــت‪ ،‬به جا اورد‬ ‫و ســپس به میان جمیعت امد و بر منبر بلندی که از‬ ‫جهاز شتران ترتیب یافته بود قرار گرفت و با صدای بلند خطبه ای ایراد کردند‪ ،‬خطبه ای که در اخر تکلیف جانشینی‬ ‫حضرت را مشخص کرد‪« :‬هر کس که من موال و رهبر او هستم‪ ،‬علی(ع) هم موال و رهبر اوست‪».‬‬ ‫غدیر خم نام برکه ای اســت که در محلی به نام خُ م در مســیر مکه به مدینه قرار داشته است‪ .‬در روز هجدهم‬ ‫ذی الحجه سال دهم هجری‪ ،‬پیامبر(ص) در این مکان‪ ،‬امام علی(ع) را به عنوان ولی و جانشین خود به مردم معرفی‬ ‫کرد‪ .‬این حادثه به واقعه غدیر معروف است‪ .‬غدیر خم در چهار کیلومتری ُجحفه واقع شده و جحفه حدودا در فاصله‬ ‫‪ 200‬کیلومتری شمال غربی مکه قرار دارد که یکی از میقات های پنجگانه است‪ .‬این مکان به دلیل وجود مقداری‬ ‫اب و چندین درخت‪ ،‬محل توقف و استراحت کاروانیان بوده است‪.‬‬ ‫امیرمومنان علی (ع)‬ ‫در زمانی که هنوز به خالفت‬ ‫نرســیده بودنــد‪ ،‬در ایــن‬ ‫منطقــه چندیــن حلقه چاه‬ ‫احداث و وقف حج گزاران‬ ‫و مردم کرد کــه امروز این‬ ‫چاه ها به نام ابــار علی (ع)‬ ‫معروف است و این چاه ها‬ ‫همچنان می جوشند و اب‬ ‫دارند‪ .‬ابار علی محل میقات مردم مدینه برای تشــرف به‬ ‫حج است‪ .‬اگرچه در انتســاب این منطقه نظرات مختلفی‬ ‫وجود دارد اما به نظر می رسد انتساب ان به حضرت علی (ع)‬ ‫مســتندات بیشــتری دارد‪ .‬این منطقه که غالبا پوشیده از‬ ‫نخلستان است‪ ،‬حدود هشت کیلومتری جنوب شهر مدینه‪،‬‬ ‫که در ان‪ ،‬چاه های ابی منســوب به علی بن ابی طالب(ع)‬ ‫وجود دارد‪ ،‬قراردارد‪.‬‬ ‫این نخل ها و چاه ها اگر زبان داشــتند می توانســتند‬ ‫حکایت های غریبی را از مردی یاد کنند که زاهدانه اشک‬ ‫می ریخت و با انها مناجات می کرد و درد دل‪ .‬اری‪ ،‬اگر این‬ ‫چاه ها و نخل ها زبان داشتند‪.‬‬ ‫جنگ صفین‬ ‫جنگ صفین نام جنگی است میان امام علی(ع) و معاویه که در صفر سال ‪ ۳۷‬هجری در منطقه ای به نام صفین رخ داد‪ .‬معاویه و سپاه او در این جنگ‪ ،‬قاسطین ‪-‬به معنای ستمگران‪-‬‬ ‫لقب گرفتند‪ .‬در میانه جنگ‪ ،‬سپاه معاویه که در استانه شکست بودند‪ ،‬قران بر نیزه کردند و بدین رو برخی از ســپاهیان امام علی (ع) از ادامه جنگ سر باز زدند‪ .‬سرانجام‪ ،‬داورانی برای‬ ‫حکمیت میان دو طرف تعیین شد و جنگ بدون نتیجه خاتمه یافت‪ .‬در منابع تاریخی و جغرافیایی اسالمی‪ ،‬موقعیت جغرافیایی منطقه صفین در نقطه ای در غرب رقه‪ ،‬میان این شهر و‬ ‫شهر ِ‬ ‫عبر»‪ ،‬کنار رود فرات تعیین شده است؛ و شواهد باستان شناختی نشان می دهد که منطقه صفین در محلی در غرب کوه معروف به «جبل بنات ابی هریره»‬ ‫«بالس»‪ ،‬و مقابل «قلعه َج َ‬ ‫قرار داشته است‪ .‬این موقعیت‪ ،‬امروزه در غرب شهر «الثوره»‪ ،‬در حدود ‪ 40‬کیلومتری غرب رقه واقع است که پس از احداث سد عظیم فرات در شمال «الثوره» در سال ‪ 1975‬میالدی‪،‬‬ ‫به زیر اب دریاچه پشت سد فرو رفته و کوه بنات ابی هریره نیز به صورت جزیره ای میان دریاچه‪ ،‬به منطقه حفاظت شده طبیعی «الثوره» تبدیل شده است‪.‬‬ ‫مسجد کوفه‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫هنگامی که امام علی(علیه الســام) به شهادت رســیدند‪ ،‬براساس وصیت‬ ‫ایشان‪ ،‬فرزندانش او را شبانه به خاک سپردند‪ .‬فرزندان امام چند نقطه را برای دفن‬ ‫ان حضرت مهیا کردند تا مکان قبر مخفــی بماند و خوارج و یــاران معاویه امکان‬ ‫جسارت به مرقد و قبر مطهر را نیابند‪ .‬از مکان قبر ان امام همام تنها فرزندان‪ ،‬نواده ها‬ ‫و یاران خاص ایشان باخبر بودند‪ .‬تا اینکه امام صادق(ع)‪ ،‬در زمان منصور عباسی‪،‬‬ ‫به ســال ‪ 135‬ق برای نخســتین بار مکان قبر را نمایان کردند‪ .‬ظاهرا نخستین بار ‬ ‫هارون الرشید‪ ،‬ضریح امام علی(ع) را با اجر ســفید از هر طرف یک ذراع‪ ،‬بنا کرده‬ ‫است و دستور داده بوده که روضه ای بر باالی قبر ان حضرت از گل سرخ بنا کنند و‬ ‫روی ضریح‪ ،‬جامه حبره سبزی بیندازند که در خزانه ان حضرت تا قرن هفتم موجود‬ ‫بوده است‪ .‬حرم موالی متقیان سال ها کعبه عاشــقان ان حضرت بوده و از اماکن‬ ‫متبرکه شیعه محسوب می شود‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫هنگامی که ان حضرت وارد محراب‬ ‫مسجد شد و مشغول خواندن نماز شد و سر از‬ ‫سجده اول برداشت‪ ،‬نخست شبیث بن بجره‬ ‫با شمشــیر بران بر وی هجوم اورد‪ ،‬ولیکن‬ ‫شمشــیرش به طاق محراب اصابت کرد و‬ ‫پــس از او‪ ،‬عبدالرحمن بــن ملجم مرادی‬ ‫فریادی برداشــت و شمشــیر خویش را بر‬ ‫فرق نازنین حضرت علی(ع) فرود اورد و سر‬ ‫مبارکش را تا محل سجده گاهش شکافت‪.‬‬ ‫حضرت علی(ع) در محراب مسجد افتاد و‬ ‫در همان هنگام فرمودند‪« :‬بسم الله و بالله‬ ‫و علی مله رســول الله‪ ،‬فــزت و رب الکعبه؛‬ ‫سوگند به خدای کعبه‪ ،‬رستگار شدم‪».‬‬ ‫مســجد جامع کوفه‪ ،‬از مساجد بزرگ‬ ‫جهان اسالم و نزد شیعیان چهارمین مسجد‬ ‫مهم بعد از مســجدالحرام‪ ،‬مسجدالنبی و‬ ‫مســجداالقصی و یکــی از قدیمی ترین و‬ ‫مهمترین اثار زیارتی شهر کوفه است‪ .‬بر حسب برخی از روایات‪ ،‬نخستین کسی که مسجد‬ ‫کوفه را طرح ریزی و با وســعت زیادی ان را بنیان گذاشــت‪ ،‬حضــرت ادم (ع) بود و بعدها‬ ‫حضرت نوح (ع) پس از توفان ان را تجدید بنا کرد‪ .‬در سال ‪ 17‬هجری قمری با حضور اولیه‬ ‫مسلمانان در کوفه در زمان ســعدابن ابی وقاص و پیشــنهاد سلمان فارسی این مسجد به‬ ‫همراه دارالعماره‪ ،‬مجددا ساخته شد‪ .‬این مسجد در طول تاریخ خود شاهد حضور بسیاری‬ ‫از انبیای الهی‪ ،‬پیامبر اسالم‪ ،‬حضرت امیرالمومنین (ع)‪ ،‬امام حسن (ع) و امام حسین (ع)‬ ‫و برخی از امامان بزرگوار بوده و در سال ‪ 36‬هجری با حضور امام علی (ع) بر اهمیت و توجه‬ ‫به این مسجد افزوده گردید‪ .‬حضرت علی (ع) بارها در این مسجد به نماز ایستاده‪ ،‬بر منبر‬ ‫ان خطبه ها خوانده‪ ،‬برخی از امور قضاوت و کشورداری خود را در انجا انجام داده و نهایتا در‬ ‫محراب این مسجد به شهادت رسیدند‪.‬‬ ‫نجف اشرف‬ ‫‪79‬‬ ‫جدال با دوپینگ‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫ورزش جهان روزهای پر التهابی را‬ ‫پشت سر می گذارد‬ ‫خبر خوبی رســید‪ ،‬در همان اوایل هفتــه قبل بود که‬ ‫دانســتیم مدال برنز کیانوش رســتمی در المپیک ‪۲۰۱۲‬‬ ‫لندن پس از مثبت اعالم شدن تســت دوپینگ وزنه بردار‬ ‫روسیه تبدیل به نقره شد‪ .‬فدراســیون جهانی وزنه برداری‬ ‫اسامی ‪ 10‬ورزشــکار دوپینگی این رشــته را اعالم کرد که‬ ‫بین انها اســم «اپتی اخادوف» وزنه بــردار روس تبار اهل‬ ‫چچن در دســته ‪ -85‬کیلوگرم نیز دیده می شــد‪ ،‬این به ان‬ ‫معنا بود که رســتمی از این پس صاحب مدال نقره اســت‬ ‫نه برنز‪ ...‬اگر این خبــر خوب برای ما بود اما کشــورهای‬ ‫ بیشماری بودند که با اماجی از خبر های بدی مواجه بودند‬ ‫که قهرمانانی از باالی سکو پایین امدند و اعتبار خود را به‬ ‫تاراج رفته دیدنــد‪ .‬در راس همه انها بایــد از ایلیا ایلین یاد‬ ‫کرد‪ .‬ایلین از قزاقستان معروف ترین وزنه بردار جهان‪ ،‬دو‬ ‫مدال طالی خود در بازی هــای المپیک ‪ 2008‬و ‪ 2012‬را‬ ‫از دســت می دهد‪ .‬او همچنین فرصت حضور در المپیک‬ ‫ریو برای تصاحب مدال را نخواهد داشت‪ .‬ازمایش مجدد‬ ‫نمونه ایلیــن مربوط به المپیک ‪ 2012‬لنــدن مثبت اعالم‬ ‫شده بود‪ .‬چندی پیش اعالم شــد که ازمایش دوپینگ او‬ ‫در بازی های المپیک ‪ 2008‬نیز مثبت بوده اســت‪ .‬ایلین‬ ‫که چندین رکورد جهانی و ‪ 400‬هزار هوادار در شبکه های‬ ‫اجتماعی دارد‪ ،‬بخشــی از موفقیت های ورزشی خود را به‬ ‫نوع تغذیه و خوردن گوشت اسب و اخیرا گیاهخواری نسبت‬ ‫می داد‪ .‬این دومینو همچنان در وزنه برداری ادامه داشت‪.‬‬ ‫فدراسیون جهانی وزنه برداری همچنان بعد از گذشت شش‬ ‫ماه از اعالم اینکه تست دوپینگ الکسی لوچف روس مثبت‬ ‫شده است‪ ،‬باالخره نام او را وارد لیست دوپینگی های سال‬ ‫‪ 2015‬کرد‪ .‬اتفاقات فقط مربوط به وزنه برداری نیست‪ .‬در‬ ‫دنیای ورزش خبرهایی است‪ ،‬انگار باید باور کنیم که مبارزه با‬ ‫دوپینگ حالت جدی تری به خود گرفته است‪ ،‬این را رئیس‬ ‫سازمان مبارزه با دوپینگ (وادا) در فاصله یک ماه تا شروع‬ ‫المپیک تایید می کند‪ .‬توماس باخ‪ ،‬رئیس کمیته بین المللی‬ ‫المپیک گفت‪« :‬همه تالش خود را برای مبارزه با دوپینگ‬ ‫و حمایت از ورزشکاران پاک به کار خواهیم گرفت‪ .‬کمیته‬ ‫بین المللی المپیک سعی می کند تا با راه های غیر قانونی در‬ ‫ورزش مبارزه کند‪ .‬در گام نخست شرایط ورزشکاران روسی‬ ‫که به علت دوپینگ از پاییز گذشــته‪ ،‬فدراســیون جهانی‬ ‫دوومیدانی فعالیت انها را تعلیق کرد و چندی پیش تصمیم‬ ‫به حذف انها از حضــور در بازی هــای المپیک گرفت‪ ،‬در‬ ‫دست بررســی قرار می گیرد و در ادامه اقدامات جدیدی از‬ ‫سوی کمیته بین المللی المپیک وضع می شود تا با دوپینگ‬ ‫در المپیک ریو مبارزه شود‪».‬‬ ‫یکی از مشهورترین نام هایی که المپیک را از دست‬ ‫داد‪ ،‬ماریا شاراپووا قهرمان تنیس بانوان جهان بود‪ .‬روس ها‬ ‫تالش زیادی به خرج دادند تا محرومیت موقت شــاراپووا‬ ‫را لغو کنند و از این ســتاره خود در رقابت های المپیک ریو‬ ‫استفاده کنند اما فدراسیون بین المللی تنیس به طور رسمی‬ ‫دو سال شاراپووا را محروم کرد‪ .‬وی اعتراف کرد که به مدت‬ ‫‪ ۱۰‬سال از ماده ملدونیوم استفاده کرده است‪ .‬این ماده از‬ ‫ابتدای سال ‪ ۲۰۱۶‬در فهرست مواد ممنوعه قرار گرفت که‬ ‫شاراپووا مدعی است از ممنوعیت ان بی خبر بوده است‪.‬‬ ‫دوومیدانی روسیه‬ ‫با ازمایش درباره نمونه های پکن و لندن نیز مشخص‬ ‫شد ‪ 14‬ورزشــکار روس در المپیک پکن و هشت ورزشکار‬ ‫روس در المپیک لندن دوپینگ کرده بودند‪ .‬شاید بزرگترین‬ ‫قربانی دوپینگ‪ ،‬تیم دوومیدانی روســیه باشد‪ ،‬تیمی که‬ ‫حتی صحبت از این بود که به دلیل تعلیق فدراســیون ان‬ ‫نمی توانــد در رقابت های المپیک شــرکت کند‪ .‬داســتان‬ ‫از انجا شــروع شــد که تعداد زیــادی از دوومیدانی کاران‬ ‫روس با دادن رشــوه به رئیس سابق فدراســیون جهانی‪،‬‬ ‫نمونه های مثبت خود را مخفی کردند و با انتشار این مطلب‬ ‫در یکی از سایت ها‪ ،‬اژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا)‬ ‫تحقیقات گســترده خود را اغاز کرد‪ .‬ســپس فدراســیون‬ ‫جهانی دوومیدانی حمایــت خود را از تعلیق ورزشــکاران‬ ‫روس بــرای حضــور در المپیک ریــو اعالم کــرد‪ ،‬بر این‬ ‫اساس ورزشکاران دوومیدانی کار روسیه به دلیل دوپینگ‬ ‫حق حضور در ریو را نخواهند داشــت‪ .‬بحران دوپینگ در‬ ‫تیم ملی دوومیدانی روســیه ان چنان باال گرفت که حتی‬ ‫پای عالی تریــن مقام های این کشــور هم بــه میان امد‪.‬‬ ‫تا انجا که حتی وزیر ورزش این کشــور هم بــه حمایت از‬ ‫دوپینگ سیستماتیک متهم شد‪ .‬اما ویتالی موتکو‪ ،‬وزیر‬ ‫ورزش روســیه گفت‪« :‬فدراســیون جهانی دوومیدانی از‬ ‫پذیرش مســئولیت شــانه خالی کرد و تمامی تقصیرات را‬ ‫به گردن فدراســیون د و و مید ا نی روســیه انداخته اســت‪.‬‬ ‫‪ IAAF‬بایــد منحل شــود!»همه به دوپینگ گســترده بین‬ ‫دوومیدانی کاران روســیه معترف بودند امــا در این میان‬ ‫تکلیف ورزشکاران پاک چه بود؟ در این میان وقتی تیم ملی‬ ‫دو ومیدانی روسیه اجازه حضور در المپیک را نداشتند؛ ان ها‬ ‫چرا باید در تقصیر دیگران می ســوختند؟ این مساله حتی‬ ‫با اعتراض والدیمیر پوتین هم مواجه شــد‪« :‬این تصمیم‬ ‫ناعادالنه است‪ .‬اگر شــخصی در خانواد ه شما کار خالفی‬ ‫انجام دهد‪ ،‬همه باید محاکمه شوند؟ کسانی که کار خالفی‬ ‫انجام ندادند باید از کار دیگران رنج ببرند؟ امیدوارم بتوانیم‬ ‫با همکاران مان در اژانس ضد دوپینگ مشــورت کنیم و از‬ ‫‪ IOC‬پاسخ روشنی دریافت کنیم‪».‬‬ ‫نتیجه این اعتراض به انجا رســید که کمیته اجرایی‬ ‫المپیک در لوزان برای مبارزه با دوپینگ در المپیک و بررسی‬ ‫شرایط ورزشــکاران دوپینگی روسی تشــکیل جلسه داد‪.‬‬ ‫براساس تصمیم گیری ها در این جلسه دوندگان روسی که‬ ‫از مواد نیروزا اســتفاده نکرده و مرتکب دوپینگ نشده اند‪،‬‬ ‫امکان حضور در بازی های المپیــک ریو ‪ 2016‬را خواهند‬ ‫داشت‪ .‬توماس باخ‪ ،‬رئیس کمیته بین المللی المپیک در‬ ‫این باره تاکید کرد‪« :‬دوندگان روسی در صورتی که بیگناهی‬ ‫خود را اثبات کنند‪ ،‬می توانند در المپیک شرکت کنند‪».‬‬ ‫ویتالی موتکو‪ ،‬وزیر ورزش روسیه هم با اعالم حمایت‬ ‫از توماس بــاخ و کمیته بین المللی المپیــک عنوان کرد‪:‬‬ ‫«موارد مورد نظر کمیتــه بین المللی المپیک‪ ،‬شــرایط را‬ ‫برای حضور دوندگان پاک در المپیک تامین خواهد کرد‪».‬‬ ‫فراتر از روسیه‬ ‫مبــارزه بــا دوپینگ فراتــر از ایــن اســت و در هفته‬ ‫گذشــته دامنه مبــارزه به افریقا رســید‪ ،‬وقتی کــه یکی از‬ ‫مشــهورترین مربیان قاره سیاه دستگیر شــد‪ .‬منابع خبری‬ ‫از اســپانیا خبر می دهند که مربی ِ‬ ‫گنزبــه دی بابا قهرمان‬ ‫مشــهور دوی ‪ 1500‬متر که شــانس بزرگ کســب مدال‬ ‫در المپیک ریودوژانیروســت‪ ،‬در ‪ 25‬کیلومتری بارســلونا‬ ‫جایی که ورزشــکاران جاما ِ‬ ‫ادن مربی و دونده ســومالیایی‬ ‫تمرین می کنند در جریان یک عملیــات مبارزه با دوپینگ‬ ‫دستگیر شده هاســت‪ .‬به جز مربی دی بابــا فیزیوتراپی با‬ ‫ملیت مراکشی هم جزو دستگیر شده است‪ .‬سه سال پیش‬ ‫در بخشی از هتل سابادل‪ ،‬مرکز تمرینی برای این گروه از‬ ‫دوندگان نیمه استقامت ساخته شد که در ان دی بابا ستاره‬ ‫اتیوپی دوی نیمه استقامت به همراه دوندگانی از سومالی‪،‬‬ ‫ســودان و جیبوتی تمرین می کنند‪ .‬در اتاق های دو نفر از‬ ‫دستگیر شــدگان که متهم به مدیریت در توزیع مواد نیروزا‬ ‫هســتند ‪ EPO‬و مواد ممنوعه پیدا شده است‪ .‬این عملیات‬ ‫پلیســی با همکاری اژانس مبارزه با دوپینگ اسپانیا انجام‬ ‫شد‪ .‬در هتل حدود ‪ 60‬ســرنگ یافت شده است که مربوط‬ ‫به ورزشــکاران در کمپ نزدیک به هتل بوده است‪ .‬هنوز‬ ‫مشخص نیست کدام ورزشــکار از مواد دوپینگ استفاده‬ ‫کرده اســت‪ .‬ایتالیا هم گرفتار این موج شــد‪ ،‬به گونه ای‬ ‫که تســت دوپینگ وینچنزو ابانیال پسر رئیس فدراسیون‬ ‫روئینگ ایتالیا مثبت اعالم شــد و وی به مــدت ‪ 16‬ماه از‬ ‫حضور در میادین محروم شد‪ ،‬بر این اساس وی نمی تواند‬ ‫در المپیک ریو حضور داشته باشد‪ .‬این ورزشکار ‪ 23‬ساله تا‬ ‫‪ 19‬اکتبر سال ‪ 2017‬از حضور در مسابقات محروم است‪.‬‬ ‫او سابقه حضور در دو المپیک را هم دارد‪ .‬وی مدال طالی‬ ‫این رشته را در مسابقات جهانی ‪ 2013‬در کارنامه دارد‪ .‬این‬ ‫تصمیم از سوی پدر این ورزشکار به او اعالم شده است‪.‬‬ ‫بهشتی از زبان بهشتی‬ ‫قدیس‬ ‫«بهشتی از زبان بهشــتی» عنوان کتابی است که در ســه جلد‪ ،‬به خاطراتی از شهید‬ ‫ایت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی و یادداشت هایی به قلم او درباره انقالب اسالمی‬ ‫ایران و سیاســت های اتخاذ شــده متاثر از وقوع ان می پردازد‪ .‬فرامرز شعاع حســینی که‬ ‫تحقیق و تدوین خاطرات و یادداشت های شهید ایت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی‬ ‫را از سال ‪ 1383‬برعهده داشت ه است‪ ،‬در نگارش «بهشتی از زبان بهشتی»‪ ،‬تالیفات و اثار‬ ‫به جا مانده از این شهید و کتاب ها و نشریاتی را که درباره این شخصیت انقالبی و سیاسی‬ ‫تاریخ معاصر نگاشته شده بود مورد مطالعه و پژوهش قرار داده است‪ .‬بازخوانی روزنامه های‬ ‫سال های ‪ 1357‬تا ‪ 1361‬از دیگر اقدامات پژوهشی وی در این عرصه بوده اند‪ .‬نویسنده در‬ ‫فرصت «مقدمه» شرح کوتاهی از زندگینامه شهید ایت الله دکتر بهشتی ارائه کرده است‪.‬‬ ‫این زندگینامه مختصر که در بر دارنده فعالیت های مبارزاتی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی وی است‪،‬‬ ‫برخی اتهام ها و شایعه ها را که علیه شهید بهشتی ابراز شده بود نیز بیان می کند‪ .‬نخستین‬ ‫جلد «بهشتی از زبان بهشتی» زندگینامه این مجتهد را از دوران کودکی تا تبعید امام خمینی‬ ‫در نوفل لوشاتو در بر دارد و دومین جلد این مجموعه در قالب دو فصل «انقالب اسالمی؛‬ ‫مسئولیت بزرگ» و «حزب جمهوری اسالمی؛ تشــکل های سیاسی تثبیت نظام» فراهم‬ ‫امده است‪ .‬جلد سوم دو فصل پایانی دهم و یازدهم این مجموعه را در بر دارد‪ .‬فصل دهم‬ ‫این مجلد به ویژگی های نظام سیاسی در جمهوری اسالمی ایران پرداخته و در فصل پایانی‬ ‫با عنوان «پاسخی به سکوت» به اتهام ها‪ ،‬شایعه ها و انتقاد هایی که به عملکرد و شخصیت‬ ‫دکتر بهشتی وارد شده بود‪ ،‬از زبان خود او پاسخ می گوید‪.‬‬ ‫رمان «قدیس» نخستین بار در سال ‪ ۹۰‬منتشر شد‪ ،‬با بهره گیری از داستانی که برای‬ ‫یک کشیش مسیحی و در زمان حال اتفاق می افتد‪ ،‬به بررسی ابعاد مختلف از زندگی موال‬ ‫علی(ع) پرداخته است‪ .‬نویسنده با پرهیز از پرداخت صرف به جنبه تاریخی زندگی موالی‬ ‫متقیان‪ ،‬در قالب یک داستان متفاوت هم حوادث تاریخی دوران امام را به تصویر می کشد‬ ‫و هم شخصیت پرجاذبه امام که حتی برای مسیحیان و دیگر ادیان نیز جذاب است‪ ،‬نشان‬ ‫می دهد‪ .‬به همین خاطر با محور قرار دادن یک کشیش مسیحی که کتابی تاریخی از زمان‬ ‫امام علی(ع) به دســتش می رسد‪ ،‬ســیر متحول شدن باورها و اندیشــه های این کشیش‬ ‫مسیحی در طول مطالعه این کتاب و اشنایی اش با شــخصیت امام علی(ع) را به بهترین‬ ‫شکل به تصویر می کشد‪ .‬قدیس داستان دلدادگی یک کشیش مسیحی است که در مسکو‬ ‫زندگی می کند‪ .‬او کتاب ها و اثار خطی و قدیمی بســیاری دارد و به این کار عشق می ورزد‪.‬‬ ‫وقتی یک نسخه قدیمی از مردی تاجیک به دست او می رسد‪ ،‬عالقه مند می شود که کتاب‬ ‫را از او بخرد اما مرد تاجیک کشته می شــود و از اینجا به بعد‪ ،‬کشیش روسی پا در مسیری‬ ‫می گذارد که به شــناخت امام متقین‪ ،‬امیرالمومنین‪ ،‬علی (ع) منتهی می شود‪ .‬کشیش به‬ ‫خاطر حفظ جان خود مجبور به ترک مسکو می شود و به بیروت می رود‪ .‬او کودکی ها و بخشی‬ ‫از عمرش را در این شهر گذرانده و پسر‪ ،‬عروس و نوه اش در انجا زندگی می کنند‪ .‬عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬او در پایتخت لبنان‪ ،‬دوستان و محققان فراوانی از جمله «جرج جرداق» نویسنده کتاب‬ ‫«االمام علی صوت العداله االنسانیه» را دارد که می توانند در کشف شخصیت امام علی (ع)‬ ‫به او کمک شایانی کنند‪.‬‬ ‫کتاب خاطرات ایت الله بهشتی‬ ‫رمانی درباره حضرت علی (ع)‬ ‫تو جوی دوری‬ ‫در جس ‬ ‫انیمیشنیکه رکورد شکن شد‬ ‫«در جست وجوی نمو» یکی از بهترین انیمیشن های‬ ‫تاریخ سینما بود که در ســال ‪ 2003‬اکران شد و به سرعت‬ ‫توانست به هر افتخاری که نیاز داشت دست پیدا کند‪ .‬این‬ ‫موفقیت ها سبب شد تا ساخت دنباله برای «در جست وجوی‬ ‫نمو» حرکت کــردن روی لبه تیغ باشــد چراکه ســازندگان‬ ‫نمی توانستند تضمین دهند قسمت دوم‪ ،‬خاطرات قسمت‬ ‫یک را برهم نزند‪ .‬با این حال در نهایت پیکسار پس از سال ها‬ ‫رای به ساخت دنباله این انیمیشن جذاب و دوست داشتنی‬ ‫داد‪ .‬ان هایی که این انیمیشن را به خاطر می اورند یادشان‬ ‫هســت که در ان یک ماهی ابی رنگ بود کــه حافظه بلند‬ ‫ضعیفی داشت‪ 13 ،‬ســال پس از «در جست وجوی نمو»‪،‬‬ ‫فیلم جدید و دنباله ان انیمیشن با عنوان «در جست وجوی‬ ‫دوری» راهی پرده های نقره ای شده است‪ .‬این انیمیشن‬ ‫موفق شــد تا بزرگ ترین افتتاحیه داخلی فیلمی انیمیشن‬ ‫را با فــروش ‪ 136/2‬میلیون دالر در ‪ ۴۳۰۵‬ســالن ســینما‬ ‫کسب کند‪.‬یکی از نقاط قوت انیمیشن «در جست وجوی‬ ‫دوری» این بوده که پیکسار برای ساخت قسمت دوم این‬ ‫انیمیشن مستقیما به سراغ اندرو استانتن رفته که ‪ 13‬سال‬ ‫قبل با ساخت قسمت نخست‪ ،‬توانسته بود در فصل جوایز‬ ‫اسکار یکی از بهترین شب های اثار انیمیشنی را رقم بزند‪.‬‬ ‫استنتون به خوبی به داستان ماهی های دریایی اگاه است‬ ‫و در این قســمت نیز ویژگی های جذاب قسمت نخست را‬ ‫بازخوانی کرده که از جمله ان می توان به رنگ امیزی بسیار‬ ‫شاد انیمیشن اشاره کرد که چشم نواز اســت و تاثیر بسیار‬ ‫دارد‪ .‬استنتون‪ ،‬داســتان را با همان شخصیت های قبلی‪،‬‬ ‫«نمو» «دوری» و «مارلین» ادامــه می دهد‪« .‬دوری»‪،‬‬ ‫ماهی ابی اســت که خانواده اش را گم کرده است و هر ‪۱۰‬‬ ‫ثانیه حافظه اش را از دســت می دهد‪.‬موضوع انیمیشن‪،‬‬ ‫یک سال پس از وقایع اولین قسمت یعنی در جست وجوی‬ ‫نمو را دنبال می کند‪ .‬ماجرای این انیمیشن که در سواحل‬ ‫کالیفرنیا رخ می دهد روایتگر شخصیتی به نام دوری است‬ ‫که ناگهان خاطرات دوران کودکــی اش را به یاد می اورد و‬ ‫به همراه نمــو و مارلین برای پیدا کــردن خانواده اش عازم‬ ‫ســفر می شــود‪ .‬ماجرا در نقطه ای از اقیانوس ارام‪ ،‬که در‬ ‫ان محفظه هــای مخصوص حمل بــار از قایق هــا به اب‬ ‫افتاده اند‪ ،‬اتفاق می افتد‪ .‬شــخصیت ها بــا ماهی مرکبی‬ ‫غول پیکری مواجه می شــوند‪ ،‬از جنگلی پر از جلبک های‬ ‫دریایی در خط ساحلی شــمالی کالیفرنیا عبور می کنند و با‬ ‫دوستان جدید خود یعنی یک هشت پا و یک کوسه نهنگی‬ ‫اشــنا می شــوند‪ِ .‬‬ ‫«الن دی جنرس» معروف که صدا پیشه‬ ‫نقش دوری را بر عهده خواهد داشت‪ ،‬با اشاره به تفاوت کلی‬ ‫این داستان با داستان نمو گفته است‪« :‬به نظر من تیره تر‬ ‫و از جهاتی سبک تر است‪ .‬داســتان ان پیچیده و چند الیه‬ ‫است و پیام های بیشتری دارد‪ .‬همه شخصیت ها را دوست‬ ‫دارم زیرا انها نقطه ضعف ها و مشکالتشان را به نقطه قوت‬ ‫تبدیل می کنند‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫اکونومیست به‬ ‫جدایی بریتانیا‬ ‫از اتحادیه اروپا‬ ‫پرداخته است‬ ‫جلد مارکا‬ ‫پس از‬ ‫شکست اسپانیا‬ ‫جدال هیالری‬ ‫ترامپ از نگاه‬ ‫اشپیگل‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک انصار برای پنجمین بار پیاپی کسب کرد‬ ‫عالی تریننشان‬ ‫جایزه مدیریت سالمت اداری کشور‬ ‫بانک انصار برای پنجمین بار پیاپی‪ ،‬عالی ترین جایزه‬ ‫مدیریت سالمت اداری کشور را به دســت اورد تا در زمینه‬ ‫مبارزه با فســاد اداری و حفظ سالمت اداری در سطح ملی‬ ‫همچنان رکورددار باشد‪.‬‬ ‫به گــزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغــات‪ ،‬در ایین‬ ‫اهــدای جوایــز پنجمیــن دوره مدیریت ســامت اداری‬ ‫بخش خصوصی کشور که با حضور غالمرضا کاتب عضو‬ ‫هیات رئیسه مجلس شورای اســامی‪ ،‬اقای رخشنده رو‬ ‫معاون طرح و برنامه معاونت راهبــردی قوه قضائیه برگزار‬ ‫شــد‪ ،‬دکتر ایت الله ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامــل بانک انصار در‬ ‫سخنانی ارتقای سامانه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک‬ ‫ به عنــوان یک ســامانه پیش نگر‪ -‬اقدامات ســاختاری‪،‬‬‫توجه به سرمایه های انسانی و اعمال نظارت وکنترل های‬ ‫دقیق داخلــی را عمده ترین عوامل حفظ ســامت اداری‬ ‫ایــن بانک و زمینه ســاز کســب مقام نخســت در کشــور‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫دکترابراهیمی ســامت اداری را پیش نیــاز اجرای‬ ‫اقتصادمقاومتــی در نظــام بانکــی قلمداد و در تشــریح‬ ‫خصوصیات اقتصادمقاومتی‪ ،‬استحکام درونی بانک ها‪،‬‬ ‫انطبــاق شــاخص ها و مولفه هــای اســتحکام درونی با‬ ‫شاخص های ارزیابی سالمت اداری‪ ،‬بررسی نظام کنترل‬ ‫و نظارت بانــک‪ ،‬تبیین سیســتم نظارت و کنتــرل مبتنی‬ ‫ی بر ریسک‬ ‫ بر ریســک و تشــریح حسابرســی داخلی مبتن ‬ ‫و نتایــج ان گفت‪« :‬انجــام عملیات بانکــداری منطبق بر‬ ‫اهداف و سیاست های کلی اقتصادمقاومتی باعث توسعه‬ ‫رقابت پذیــری و پاســخگویی بــه نیازهای بخــش واقعی‬ ‫اقتصاد‪ ،‬همراه با ایجاد شرایط پایداری در برابر تکانه های‬ ‫داخلی و خارجی خواهد شد‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی جهت گیری بانک های کشــور برای‬ ‫پشتیبانی از اقتصاد مقاومتی را امری مهم برشمرد و افزود‪:‬‬ ‫«سیســتم نظارت و کنترل یک مولفه موثر در اســتحکام‬ ‫درونی شبکه بانکی است‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار در ادامه با تشریح نحوه انطباق‬ ‫محورهای سالمت اداری و مولفه های استحکام درونی در‬ ‫بانک ها خاطر نشان کرد‪« :‬سامانه یکپارچه نظارت و کنترل‬ ‫ی بر ریسک و مراحل اجرای حسابرسی داخلی مبتنی بر‬ ‫مبتن ‬ ‫ریسک‪ ،‬به عنوان ابزارهایی کارامد در حفظ سالمت اداری‬ ‫در راســتای تحقق بانک مقــاوم از موضوعاتی اســت که‬ ‫بایستی مورد اهتمام قرارگیرد‪».‬‬ ‫رئیس شــورای عالی اقتصادمقاومتــی بانک انصار‬ ‫ســپس از ارتقای ســامانه یکپارچه نظارت و کنترل مبتنی‬ ‫ بر ریســک به یک «ســامانه پیش نگــر» را یــک رهاورد‬ ‫مبارک برای بانک انصار دانســت و تصریــح کرد‪« :‬تبیین‬ ‫نســبت این ســامانه پیش نگر با ســامانه ارزیابی ریســک‬ ‫کنترل ها؛ ســامانه های مبارزه با پولشــویی‪ ،‬رســیدگی به‬ ‫شکایات‪ ،‬رسیدگی به تخلفات‪ ،‬بازرسی‪ ،‬نظارت سیستمی‬ ‫ و حسابرســی داخلــی‪ ،‬بانــک جامــع کنترل هــا و بانــک‬ ‫دائمی‬ ‫ ‬ ‫ریسک ها از مقوله هایی است که بایستی مورد توجه‬ ‫قرار گیرد‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی در پایان‪ ،‬تهیه داشبورد جامع و ارزیابی‬ ‫ریســک کنترل ها‪ ،‬به روز رســانی متمرکز چک لیست ها‪،‬‬ ‫ارتباط یافته ها و بندهای بازرســی و حسابرسی به کارکنان‪،‬‬ ‫امکان داده کاوی‪ ،‬تجزیه و تحلیل مناسب یافته ها و تقویت‬ ‫نظام کنترلــی را از جمله نتایج حاصل از اســتقرار ســامانه‬ ‫حسابرســی داخلی مبتنی بر ریسک در بانک انصار برشمرد‬ ‫که به کســب مقام برتر این بانک در حوزه ســامت اداری‬ ‫کشور انجامیده است‪.‬‬ ‫خاطرنشــان می شــود که جشــنواره جایزه مدیریت‬ ‫ســامت اداری به منظور تحقــق فرمان هشــت ماده ای‬ ‫مقام معظم رهبــری و اجــرای قانــون الحــاق دولــت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران به کنوانسیون مبارزه بافساد سازمان‬ ‫ملل متحد و مقررات ارتقای ســامت اداری و پیشگیری و‬ ‫مبارزه با رشوه و فســاد در دستگاه های اجرایی و بنگاه های‬ ‫اقتصادی برگزار گردید‪.‬‬ ‫«هفته نامه مثلث» این موفقیت را تبریک گفته و برای‬ ‫بانک انصار ارزوی موفقیت روزافزون دارد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫مجوز هفتمین مرحله قرعه کشی بانک انصار صادر شد‬ ‫بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران مجوز هفتمین‬ ‫مرحله قرعه کشی ســپرده های قرض الحســنه پس انداز‬ ‫بانک انصار را صادر کــرد تا ســپرده گذاران نیکوکار و خیر‬ ‫قرض الحسنه این بانک‪ ،‬بار دیگر از فرصت دریافت پاداش‬ ‫عمل نیکوی خود به قید قرعه برخوردار شوند‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل بازاریابــی و تبلیغــات‪ ،‬بــا‬ ‫صــدور مجوز هفتمیــن مرحله قرعه کشــی ســپرده های‬ ‫قرض الحســنه پس انــداز بانک انصــار‪ ،‬طــی روزهــای‬ ‫اینده ایــن فرصت بــرای ســپرده گذاران دارای ســپرده‬ ‫قرض الحســنه پس انداز در راســتای افزایش مبلغ سپرده‬ ‫و کسب امتیازات بیشــتر و نیز برای عموم مردم در افتتاح‬ ‫ســپرده به منظــور شــرکت در امر خیــر قرض الحســنه و‬ ‫بهره مندی از میلیاردها ریال جوایز تعیین شده فراهم شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ن ذکــر اســت؛ هفتمیــن مرحله قرعه کشــی‬ ‫شــایا ‬ ‫ســپرده های قرض الحســنه پس انداز در ســالجاری طی‬ ‫تشریفات ویژه و با حضور هیات نظارت از کارشناسان محترم‬ ‫بانک مرکزی و دادستانی کل کشور و به منظو ر ترویج سنت‬ ‫واالی قرض الحسنه و با هدف کسب رضای الهی‪ ،‬پیروی‬ ‫از ایات شــریفه قران کریــم‪ ،‬تحقق بانکــداری بدون ربا‪،‬‬ ‫ایجاد روحیه تعاون و همکاری و همچنین ایفای مسئولیت‬ ‫اجتماعی برگزار می شود و در این مرحله نیز تعداد کثیری از‬ ‫افراد نیکوکار و خیر ضمن بهره مندی از اجر معنوی از جوایز‬ ‫ارزنده ای برخوردار خواهند شد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫همایش تجلیل از مشتریان ویژه و شرکای تجاری بانک دی‬ ‫عاطفی فر‪ :‬بانک دی در مسیر اشتغال‬ ‫پایدار و رونق اقتصادی گام برمی دارد‬ ‫بانک دی در شــب میالد کریم اهل بیت امام حسن‬ ‫مجتبی(ع) در ضیافت افطاری از مشتریان ویژه و شرکای‬ ‫تجاری خود تقدیر کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی در این‬ ‫مراسم با شکوه که با حضور تعداد زیادی از مشتریان ویژه‬ ‫بانک دی برگزار شد‪ ،‬مدیران بانک دی به تشریح برخی از‬ ‫خدمات و فعالیت های بانک پرداختند‪.‬‬ ‫علیرضــا عاطفی فر ـ سرپرســت بانــک دی ـ در این‬ ‫همایش اظهار کــرد‪« :‬بانــک دی افتخــار دارد در قالب‬ ‫یک گروه منســجم ارائه کننده انواع خدمات بانکی و مالی‬ ‫به مشتریان خود باشــد و با ارائه تسهیالت بهنگام و بدون‬ ‫محدودیت‪ ،‬فصلی نوین در روابط با مشتری را در سیستم‬ ‫بانکی به نمایش بگذارد‪».‬‬ ‫وی ارائــه ســرویس های متنوع در حــوزه بانکداری‬ ‫شرکتی و اختصاصی را از جمله راهبردهای بانک دی برای‬ ‫پشتیبانی کامل از مشتریان دانست و گفت‪« :‬بانک دی در‬ ‫سال گذشته با بهره گیری از نیروهای متخصص و توانمند‬ ‫موفق به ثبت رکوردی منحصر به فرد در رشد ‪ 110‬درصدی‬ ‫منابع شــد که این امر حاصل اعتماد همه مشتریان بانک‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫سرپرســت بانک دی با اشــاره بــه حمایت هایی که‬ ‫بانک از صنایع مختلف به ویژه بنگاه هــای تولیدی انجام‬ ‫داده اســت‪ ،‬افزود‪« :‬حمایت از صنایع خرد و متوســط از‬ ‫اولویت هــای بانک دی در ارائه تســهیالت اســت که در‬ ‫راســتای اقتصاد مقاومتی به عنوان یــک کارویژه تعریف‬ ‫شده و امیدواریم با کمک شما کارافرینان در مسیر توسعه‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اشتغال پایدار و رونق اقتصادی گام برداریم‪».‬‬ ‫عاطفی فر مشتریان ویژه را شــرکای تجاری بانک و‬ ‫قهرمانان اقتصاد و صنعت کشور نامید و از طراحی خدمت‬ ‫جدیدی برای مشتریان ویژه خبر داد که بر اساس ان بانک‬ ‫امادگی پشتیبانی از پرداخت حقوق کارکنان شرکت ها را در‬ ‫شرایط خاص دارد‪.‬‬ ‫در ادامه این مراســم مســعود قرائتی ـ معــاون امور‬ ‫بین الملل و ارزی بانک دی ـ اظهار کرد‪« :‬بانک دی اکنون‬ ‫به عنوان بانکی خوشنام در بین طرف های تجاری خود در‬ ‫عرصه بین الملل مطرح است و این یک حسن برای پذیرش‬ ‫اعتبارات اسنادی و حوالجات محسوب می شود‪».‬‬ ‫وی با اشــاره بــه اینکه ســوئیفت بانــک دی بدون‬ ‫مشکلی ارائه کننده خدمات به مشتریان است‪ ،‬افزود‪« :‬در‬ ‫کنار خدمــات ارزی بانکی‪ ،‬امادگی ارائــه خدمات صرافی‬ ‫به مشــتریان را نیز داریــم‪ .‬صرافی دی با ایجــاد ارتباط با‬ ‫کارگزاری های معتبــر دنیا ســرویس های قابل توجهی به‬ ‫مشــتریان ارائه می کند‪ ».‬مهدی قاســمی‪ ،‬معــاون امور‬ ‫شعب بانک دی نیز در این همایش از مشتریان بانک دی‬ ‫برای همراهی در فعالیت هــای خیرخواهانه دعوت کرد و‬ ‫گفت‪« :‬به منظور اعطای وام قراض الحســنه و کمک به‬ ‫اقشــار مختلف مردم‪ ،‬بانک نیازمند یاری همه شــرکت ها‬ ‫در ســپرده های قرض الحســنه اســت که بی تردید اثرات‬ ‫اجتماعی قابل توجهی را در پی خواهد داشت‪».‬‬ ‫وی با ابراز امیدواری از اینکه صندوق قرض الحسنه‬ ‫دی بتوانــد تســهیل گر امور خیــر باشــد از امادگی بانک‬ ‫دی برای ارائه وام قرض الحســنه به کارکنان شــرکت ها و‬ ‫سازمان های مختلف در قالب یک همکاری خبر داد‪.‬‬ ‫مشــتریان ویژه حاضر در این همایش که همگی از‬ ‫شــرکای تجاری بانک محسوب شــده و با اداره بانکداری‬ ‫شرکتی بانک همکاری دارند در نشســت های صمیمی با‬ ‫روسای شعب و مدیران بانک در طول همایش به گفت وگو‬ ‫نشستند‪.‬‬ ‫سرپرست بانک دی‪:‬‬ ‫صرافی دی زنجیره‬ ‫ارزش افرینی برای‬ ‫مشتریان را تکمیل می کند‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫بازار‬ ‫سرپرســت بانک دی در بازید از صرافــی دی اظهار‬ ‫کرد‪« :‬فعالیــت صرافــی دی در کنار دیگر شــرکت های‬ ‫زیرمجموعــه بانک دی می توانــد زنجیــره ارزش افرینی‬ ‫مشتریان را تکمیل کند‪».‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬علیرضا‬ ‫عاطفی فر در این بازدید با تبریــک والدت کریم اهل بیت ‬ ‫حضرت امام حســن مجتبــی(ع) و تقدیــر از تالش های‬ ‫انجام شــده برای دریافــت مجوز فعالیــت صرافی اظهار‬ ‫کرد‪« :‬بانک دی به عنوان یــک مجموعه ارزش افرین به‬ ‫ویژه طی چند ســال اخیر منشا خدمات گســترده ای برای‬ ‫مشتریان خود بوده است که با گســترش فعالیت صرافی‬ ‫زنجیره ارزش افرینی ان برای مشتریان تکمیل می شود‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در حوزه‬ ‫اقتصاد مقاومتی تصریح کرد‪« :‬امروز با اولویت قرار دادن‬ ‫موضوع اقتصاد مقاومتی عالوه بــر اینکه در جایگاه یک‬ ‫بانک خصوصی یاری گر اقتصاد کشــور خواهیم بود‪ ،‬باید‬ ‫تالش کنیم با نگاهی مثبت بــه اینده همواره تداعی کننده‬ ‫بانکی خوشنام در دیدگاه جامعه باشیم‪».‬‬ ‫سرپرســت بانک دی با بیان اینکه برخورد صمیمانه‬ ‫با مشتریان و گره گشایی از مســائل انها باید به عنوان یک‬ ‫فرهنگ در بانــک دی و شــرکت های تابعه جاری باشــد‪،‬‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬وابستگی صرافی به بانک دی شرایطی را‬ ‫فراهم می اورد تا مشتری با اطمینان و طیب خاطر مبادالت‬ ‫مالی خود را بدون دغدغه به این مجموعه بسپارد‪».‬‬ ‫در ادامه این مراســم کریم دروی ـ مدیرعامل شرکت‬ ‫صرافی دی ـ با اشــاره به فعالیت هایی که در این شــرکت‬ ‫انجام شــده‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬صرافی دی با بــا بهره گیری از‬ ‫تجربه موفق در عرصه بین المللی‪ ،‬همکاری با ده ها کارگزار‬ ‫مالی و بانکی معتبر در اکثر نقــاط جهان می تواند نیازهای‬ ‫متنوع مشتریان خود را به خوبی پاسخ دهد و به تناسب نیاز‬ ‫مشتریان‪ ،‬حوالجات بین المللی انان را در کوتاه ترین زمان‬ ‫ممکن به اقصی نقاط جهان ارسال و انها را از وصول به موقع‬ ‫حوالجات در مبادی مورد نظر مطمئن سازد‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬از انجایی کــه تمامی عملیــات مالی‬ ‫صرافی دی به صــورت کامــا مکانیزه انجام می شــود‪،‬‬ ‫بنابراین ســرعت و دقت عملیات به نحو چشمگیری باالتر‬ ‫از سیستم های مشــابه اســت و این امر موجبات افزایش‬ ‫رضایتمندی مشــتریان را فراهم مــی اورد‪ ».‬دروی با بیان‬ ‫اینکه نرخ های اعالمی این صرافی به مشتریان در مقایسه‬ ‫با ســایر همکاران کامال اقتصادی و مناسب است‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪« :‬از انجایی که صرافی افزایش ســود خود را به عنوان‬ ‫یک برنامه استراتژیک‪ ،‬در افزایش مشتریانش جست وجو‬ ‫می کند بنابراین رقابتــی بودن نرخ هــای اعالمی یکی از‬ ‫استراتژی های اصلی و بنیادین ما بوده و مشتریان اطمینان‬ ‫خواهند داشت که در کنار ما منافع شان همواره تامین خواهد‬ ‫شد‪ ».‬مســعود قرائتی‪ ،‬رئیس هیات مدیره شرکت صرافی‬ ‫دی نیز در این جلســه با ارائه گزارشــی از دورنمای مثبت‬ ‫شرکت ســخن گفت و تاکید کرد صرافی در کنار بانک دی‬ ‫می تواند منشا خدمات ارزی مناسبی برای مشتریان باشد‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش بانک مرکزی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران مجوز فعالیت صرافی بانک دی را به مدت دو ســال‬ ‫صادر کرده و بر رعایت قوانین و مقــررات بانک مرکزی در‬ ‫زمینه ارائه خدمات ارزی و مســکوک طالی ضرب شــده‬ ‫تاکید کرده است‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫کاهش نرخ سود‬ ‫سپرده ها در کوثر‬ ‫کلید خورد‬ ‫بــه گــزارش روابط عمومی موسســه‬ ‫اعتباری کوثر؛ نظر به سیاســت های دولت‬ ‫تدبیر و امیــد و بانــک مرکزی در راســتای‬ ‫کاهش نرخ تورم و سود سپرده های بانکی‪،‬‬ ‫نرخ سود ســپرده های این موسسه از تاریخ‬ ‫‪ 95/04/01‬به شــرح ذیل به تمامی شــعب‬ ‫ابالغ گردید‪ .‬بر اســاس این گــزارش؛ این‬ ‫تصمیم هماهنــگ بین بانکی بــه متعادل‬ ‫شدن نرخ ها کمک می کند و سپرده گذاران‪،‬‬ ‫تسهیالت گیرندگان و سهامداران بانک ها‬ ‫در شرایط برد ‪ -‬برد و منصفانه قرار می گیرند‪.‬‬ ‫نوع سپرده‬ ‫نرخ‬ ‫سپرده‬ ‫سپرده‬ ‫سرمایه گذاری‬ ‫یکساله‬ ‫‪%15‬‬ ‫سپرده‬ ‫سرمایه گذاری‬ ‫‪3‬ماهه و باالتر از ‪3‬‬ ‫ماه تا یکسال‬ ‫‪%14‬‬ ‫توضیحات‬ ‫در صورت برداشت از حساب‪،‬‬ ‫براساس مدت برداشت مطابق‬ ‫با مقررات حسابهای سپرده‪،‬‬ ‫بصورت پلکانی شامل تعدیل‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫‪-‬‬ ‫بانک صادرات ایران از نسخه جدید سامانه ‪ BIB‬رونمایی کرد‬ ‫بانک صــادرات ایــران بــه منظور‬ ‫پاسخگویی مطلوب تر به نیاز مشتریان‪،‬‬ ‫ضمــن ارتقایخدمــات قابــل ارائــه بــه‬ ‫گروه هــای خــاص از طریــق ســامانه‬ ‫بانکداری اینترنتی ویژه اشخاص حقوقی‬ ‫و حقیقی مشــترک (‪ )BIB‬از نسخه جدید‬ ‫این سامانه رونمایی کرد‪.‬‬ ‫بــه گــزارش روابط عمومــی بانک‬ ‫صادرات ایــران‪ ،‬ایــن بانک بــه منظور‬ ‫افزایش ســطح دسترســی هموطنان به‬ ‫خدمات متنوع‪ ،‬سریع و اسان که از طریق‬ ‫بسترهای اینترنتی ارائه می گردد‪ .‬امکان‬ ‫فعالســازی کاربران توسط مدیر تراکنش‬ ‫و اطالع رســانی به کاربران در خصوص‬ ‫تعــداد و جمــع مبالــغ در انتظــار امضــا‬ ‫هنگام ورود به ســامانه را به قابلیت های‬ ‫این ســامانه افزوده اســت‪ .‬این گزارش‬ ‫می افزایــد این بانک بــرای پاســخگویی به نیــاز فعاالن‬ ‫اقتصادی و بازرگانان سامانه اینترنت بانک ویژه حساب های‬ ‫حقوقی و مشترک (‪)BIB-Business Internet Banking‬‬ ‫را از سال گذشــته عملیاتی کرده که طی ان مشتریانی که‬ ‫دارای حســاب حقوقی و یا مشــترک اند(مانند شرکت ها‪،‬‬ ‫سازمان ها و‪ )...‬می توانند از خدمات بانکی متنوع بر بستر‬ ‫اینترنت بهره منــد گردند‪ .‬تراکنش های مالی این ســامانه‬ ‫مبتنی بر چند امضا بوده و امضــا داران می توانند باتوجه به‬ ‫شرایط برداشتی که در شعبه تعریف می شود امکان انجام‬ ‫ تراکنش مالی در سامانه ‪ BIB‬را پیدا کنند‪ .‬گفتنی است‪ ،‬این‬ ‫بانک در جهت تسریع و افزایش ضریب اطمینان مشتریان‬ ‫امکان معرفی مدی ر تراکنش را برای مشتریان فراهم کرده‬ ‫است که بر اســاس این قابلیت شــخص حقوقی می تواند‬ ‫ضمن معرفی فرد مورد نظر به عنــوان «مدیر تراکنش» به‬ ‫بانک این امکان را فراهم نماید که مدیر تراکنش با استفاده‬ ‫از دســتگاه رمز یاب مخصوص خود تمامی تراکنش های‬ ‫مالــی حســاب مــورد نظــر را از طریق‬ ‫اینترنت بانک تعریــف و مدیریت نماید‬ ‫که ایــن عملیات بــرای صاحبان امضاء‬ ‫قابل دریافت و روئیت اســت‪ .‬به طوری‬ ‫که هر تراکنش مالی ثبت شــده از سوی‬ ‫مدیــر تراکنــش‪ ،‬پــس از ایجــاد برای‬ ‫امضاداران تعیین شده توسط وی ارسال‬ ‫می گردد‪ .‬تعیین امضا کنندگان تراکنش‬ ‫توســط مدیر‪ ،‬مطابق با شرایط برداشت‬ ‫الکترونیکی مشــخص شــده در هنگام‬ ‫تقاضای عضویــت در ســامانه صورت‬ ‫می پذیرد‪ .‬سپس صاحبان امضای تعیین‬ ‫شده با استفاده از دستگاه رمزیاب مربوط‬ ‫به خــود وارد ســامانه شــده و در بخش‬ ‫« تراکنش های در انتظار» نسبت به تایید‬ ‫یا رد تراکنش اقدام می نمایند‪ .‬ســامانه‬ ‫با کنترل تاییدهای انجام شــده توســط‬ ‫امضاداران‪ ،‬به محض تحقق شــرایط تعیین شده توسط‬ ‫مدیر‪ ،‬تراکنش مالی را انجام می دهد‪ .‬برای حســاب های‬ ‫مشــترک نیازی به معرفی مدیر تراکنش نبوده و هر یک از‬ ‫شرکا می توانند روی حساب تراکنش مالی تعریف (ایجاد)‬ ‫نمایند‪ ،‬لیکن فرایند تایی د تراکنش ایجاد شده توسط شرکای‬ ‫مشابه حساب های اشخاص حقوقی بوده و انجا م تراکنش‬ ‫مزبور منوط به تحقق شرایط برداشت الکترونیکی تعریف‬ ‫شده به هنگام تقاضای عضویت در سامانه است‪.‬‬ ‫رشد ‪ ٣٢‬درصدی تعداد‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪314‬‬ ‫سپهر کارت های صادره بانک صادرات ایران‬ ‫تعداد سپهر کارت های صادره بانک صادرات ایران‬ ‫با گذر از مرز ‪ ٤٠‬میلیون کارت رشــد ‪ ٣٢‬درصدی را به ثبت‬ ‫رساند‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک صادرات ایران‪ ،‬این‬ ‫بانک در راســتای جلب رضایت مشــتریان‪ ،‬ارتقای کیفی‬ ‫خدمات‪ ،‬تنوع بخشــی به محصوالت و توســعه بانکداری‬ ‫الکترونیک‪ ،‬نسبت به صدور و تحویل انواع کارت بانکی به‬ ‫مشتریان و متقاضیان در اسرع وقت اقدام می نماید‪ .‬بر این‬ ‫اساس تا پایان اردیبهشت ماه سال جاری ‪٥٨‬میلیون و ‪٤٥٥‬‬ ‫هــزار کارت الکترونیکی بانکی صادر و تحویل مشــتریان‬ ‫کرده است که از این تعداد‪ ،‬بیش از ‪٤٠‬میلیون کارت مربوط‬ ‫به سپهر کارت های صادره است‪.‬‬ ‫این گــزارش حاکی اســت از بین انــواع کارت های‬ ‫الکترونیکی‪ ،‬کارت های سپهر باتوجه به قابلیت های زیاد‬ ‫انکه امکان دریافت و انتقال وجه از طریق دســتگاه های‬ ‫خودپرداز‪ ،‬خریــد ‪ online‬از طریق بســترهای اینترنتی‪،‬‬ ‫خرید با استفاده از دستگاههای پایانه فروش و‪ ...‬را برای‬ ‫مشتریان فراهم می سازد بیشــتر مورد استقبال قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬دارندگان سپهرکارت ها می توانند از خدمات متنوع‬ ‫دســتگاه های خودپرداز‪ ،‬خدمت پرداخــت تلفنی قبوض‬ ‫و تلفنبانــک از طریق ســامانه صدای ســپهر (‪،)٠٩٦٠٢‬‬ ‫پایانه های فروش نصب شده در فروشگاه های معتبر سراسر‬ ‫کشور و دستگاه های کارتخوان شعب استفاده نمایند‪.‬‬ ‫گفتنی اســت بانک صادرات ایران با ‪ ٢٥٧٦‬شعبه در‬ ‫سراسر کشور‪ ،‬نصب و راه اندازی ‪ ٤٤٩‬هزار و ‪ ٣٠٠‬دستگاه‬ ‫کارتخوان متصل به حســاب های این بانــک‪ ،‬افتتاح ‪٤٤‬‬ ‫میلیون حساب الکترونیکی‪ ،‬ارائه انواع خدمات متنوع نوین‬ ‫بانکی به عنوان بزرگترین بانک بورســی خصوصی کشور‬ ‫نقش موثری در توسعه و نهادینه کردن فرهنگ بانکداری‬ ‫الکترونیک در جامعه ایفا کرده است‪.‬‬