ماهنامه مثلث شماره 316

‫مرگکارگردان‬ ‫زندگی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و شانزده‪ 19 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫عباسکیارستمی‬ ‫چه تاثیری در‬ ‫سینمای ایران داشت؟‬ ‫هفتهگذشته‪،‬انتقادهایفراوانیازدستیارویژهرئیسجمهورصورتگرفت‬ ‫مثلث درگفتوگوها وگزارشهای خود به این موضوع پرداخته است‬ ‫درباره‬ ‫فریدون‬ ‫از محتاطانه تا قاطعانه‬ ‫بررسی واکنش دولت‬ ‫به فیشهای حقوقی‬ ‫من فیلمساز‬ ‫سینمای تجاریام‬ ‫گفتوگوی مصطفیکیایی‬ ‫با مثلث‬ ‫پایان موج سوم‬ ‫الوین تافلرکه بود‬ ‫و چگونه فکر میکرد؟‬ ‫توبه اردوغان‬ ‫ایا دوران‬ ‫نوعثمانیگری انکارا‬ ‫تمام شده است؟‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ازمحتاطانهتاقاطعانه‬ ‫بررسیواکنشدولتبهفیش هایحقوقی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫بسطتوحیدوارائۀحقایقعالم‬ ‫هدفبعثتانبیا‬ ‫منامیدوارمکهاینعیدپربرکتبههمۀملت های‬ ‫اسالمی و به همۀ مســتضعفان جهان‪ ،‬خصوص ًا ملت‬ ‫بزرگ ایران‪ ،‬برکت خداوند عنایت کند و مبارک باشــد‪ .‬و‬ ‫امیدوارمکهدستتوانایحضرتولیامر‪،‬پشتیباناین‬ ‫ملتعزیزباشد‪.‬انچهکهانبیابرایاومبعوثشدهبودندو‬ ‫تمامکارهایدیگر‪،‬مقدمۀاوست‪،‬بسطتوحیدوشناخت‬ ‫مردمازعالماستکهچطوراست؛ارائۀعالمبهانطوری‬ ‫کههست‪،‬نهبهانطوریکهماادراکمی‏کنیم‪.‬ودنبال‬ ‫این بودندکههمۀتهذیب ها‪ ،‬تعلیم ها وهمۀکوشش ها‬ ‫در این باشد که مردم را از این ظلمت کده‏هایی که همۀ‬ ‫عالم ظلمت اســت‪ ،‬نجات بدهند و به نور برسانند‪ .‬غیر‬ ‫حق تعالی نورنیســت‪ ،‬همه ظلمت‏اند و اگر چنانچــه‪ ،‬ما از این‬ ‫حجاب های ظلمانی بیرون برویم و همین طور اگر موفق بشویم‬ ‫ازحجاب هاینورانیهمبیرونبرویموهمهحجاب هاراخرق[‪]1‬‬ ‫کنیم‪،‬انوقتحقرابههمۀصفاتواسمائشمشاهدهمی‏کنیم‬ ‫و غیر او کسی نیست‪ ،‬سراب است‪ .‬البته به ان معنای کاملش‪،‬‬ ‫نادریازاولیایخدابهتبعانبیاموفقشدندودیگرانمراتبپایینتر‬ ‫را‪،‬تابرسدبهماکههیچ‪.‬‬ ‫نزول قران پس از رسیدن پیامبر به حقیقت قران‬ ‫ماه مبارک رمضان که ماه مبارک اســت ممکن است برای‬ ‫این باشد که ماهی است که ولی اعظم؛ یعنی رسول خدا واصل‬ ‫شده است و بعد از وصول‪ ،‬مالئکه را و قران را نازل کرده است‪.‬‬ ‫به قدرت او مالئکه نازل می‏شــوند؛ به قدرت ولی اعظم اســت‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫عمقناکامی‬ ‫امنیتتهران‪،‬ناامنیاستانبول‬ ‫درموردحاج احمدناامیدنیستیم‬ ‫بازهمبیلبوردهایتهران‬ ‫‪18- 25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گردبادبرگزیتدراروپایواحد‬ ‫رواجپوپولیسم‬ ‫مرگکارگردانزندگی‬ ‫‪30- 49‬‬ ‫سیاست‬ ‫دربارهفریدون‬ ‫مساله ایبهنامبرادررئیس جمهوربودن‬ ‫پورمحمدیبایدشفاف سازیکند‬ ‫رویهبهجایساختار‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫تاریخ‪ :‬مصطفی شوقی (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫ولی‏اعظم‪ ،‬به‬ ‫که قران نازل می‏شــود و مالئک نازل می‏شوند‪ّ .‬‬ ‫حقیقت قران می‏رسد در ماه مبارک و شب قدر‪ ،‬و پس از رسیدن‪،‬‬ ‫متنزل می‏کند به وســیلۀ مالئکه ـ که همه تابع او هستند ـ قران‬ ‫شریفرا‪،‬تابهحدیکهبرایمردمبگوید‪.‬قراندرحدمانیست‪،‬‬ ‫ولی‏ال ّل ‏ه اعظم که‬ ‫در حد بشر نیست‪ .‬قران ّ‬ ‫سری است بین حق و ّ‬ ‫رسولخداست‪،‬بهتبعاونازلمی‏شودتامی‏رسدبهاینجاییکهبه‬ ‫صورت حروف و کتاب در می‏اید که ما هم از ان استفادۀ ناقص‬ ‫سر«نزولمالئکه»درشبهای‬ ‫سر«لیله‏القدر»و ّ‬ ‫می‏کنیم‪.‬واگر ّ‬ ‫ولی‏ال ّل ‏هاعظمحضرتصاحبـسالمال ّل ‏ه‬ ‫قدرـکهاالنهمبرای ّ‬ ‫سراینهارامابدانیم‪،‬همۀمشکالتما‬ ‫علیهـاینمعناامتدادداردـ ّ‬ ‫اسانمی‏شود‪.‬تماممشکالتیکهماداریمبرایایناستکه‪،‬ما‬ ‫محجوبیمازاینکهواقعیتراانطورکههستونظامهستیرابه‬ ‫انطوریکهتنظیمشدهاست‪،‬مشاهدهکنیم‪.‬ماگمانمی‏کنیم‬ ‫که ِ‬ ‫حیاتدراینجاچیزیاستونبودندراینجانقصیاست‪،‬‬ ‫در صورتی که حیات در اینجا نازلۀ ان حقیقتی اســت که از‬ ‫عالم غیب امده است و موت ـ اگر چنانچه موت انسانی باشد‬ ‫ـ رجوع به همان مرتبه‏ای است که در اول بوده است‪ ،‬و البته‬ ‫مراتب مختلف و شئون مختلف است‪ .‬و ما امیدواریم که از‬ ‫فیضماهمبارکوفیضعیدماهمبارکـکهعیدوصالاست‬ ‫ـماهم ّ‬ ‫حظیببریمکهبتوانیمدراینمشکالتیکهبرماوارد‬ ‫می‏شود‪،‬سرفرازبیرونبیاییم‪،‬تمامچیزهاییکهانبیااوردند‪،‬‬ ‫مقصودانهابهذاتنبودهاست؛تشکیلحکومتمقصودبه‬ ‫ذات نیست برای انبیا‪ .‬دعوتها هرچه می‏شود مقدمه است‬ ‫برای اینکه انسان را بیدار کنند‪ ،‬انسان را بفهمانند به«او»‪،‬‬ ‫ارائهبدهندبه«او»کهچهبودهاستوچههستوچهخواهد‬ ‫بودوعالمچهجوراستوضعشباذاتمقدسحقتعالی‪.‬‬ ‫‪50- 63‬‬ ‫بینالملل‬ ‫پایان موج سوم‬ ‫تغییر ‪ 180‬درجه ای‬ ‫فریاد ندامت‬ ‫توبه اردوغان‬ ‫‪64-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫من فیلمساز سینمای تجاری ام‬ ‫بارکدی برای فروش‬ ‫شبیه اثار بیلی وایدر‬ ‫سیر صعودی یک فیلمساز چند وجهی‬ ‫پشت پرده تصمیمات وزیر درباره سرخابی ها‬ ‫اتهام سنگین روی دوش پسر پروین‬ ‫چرا خادم سکوت کرد؟‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫اشک های بوفون پس از حذف اتزوری‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسننتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫مرگکارگردان‬ ‫زندگی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و شانزده‪ 19 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫عباسکیارستمی‬ ‫چه تاثیری در‬ ‫سینمای ایران داشت؟‬ ‫توبه اردوغان‬ ‫ایا دوران‬ ‫نوعثمانیگری انکارا‬ ‫تمام شده است؟‬ ‫هفتهگذشته‪،‬انتقادهایفراوانیازدستیارویژهرئیسجمهورصورتگرفت‬ ‫مثلث درگفتوگوها وگزارشهای خود به این موضوع پرداخته است‬ ‫درباره‬ ‫فریدون‬ ‫از محتاطانه تا قاطعانه‬ ‫بررسی واکنش دولت‬ ‫به فیشهای حقوقی‬ ‫من فیلمساز‬ ‫سینمای تجاریام‬ ‫گفتوگوی مصطفیکیایی‬ ‫با مثلث‬ ‫پایان موج سوم‬ ‫الوین تافلرکه بود‬ ‫و چگونه فکر میکرد؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ضربه مهلک به داعش‬ ‫خبرنامه‬ ‫پخش فیلم چگونگی دستگیری عوامل داعش در تهران که قصد‬ ‫انجام عملیات تروریســتی داشتند نشــانه مهم از اوج قدرت و اشراف‬ ‫سیستم اطالعاتی ایران است‪ .‬این مساله انجا اهمیت می یابد که داعش‬ ‫حتی در پایتخت هــای کشــورهای اروپایی عملیات های تروریســتی‬ ‫داشته اما از هرگونه اقدام علیه ایران ناتوان بوده است‪.‬‬ ‫رهبرمعظم انقالبدردیداردانشجویان‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫اوضاع حساس کنونی کشور شبیه جنگ احزاب در زمان پیامبر است‬ ‫بیش از هزار دانشجو از جمله نمایندگان تشکل های‬ ‫مختلف دانشجویی‪ ،‬هفته گذشــته در دیداری صمیمانه و‬ ‫صریح با حضرت ایت اللــه خامنه ای‪ ،‬حدود پنج ســاعت از‬ ‫دغدغه های دانشــجویی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی و‬ ‫اقتصادی نســل جوان ســخن گفتند و دیدگاه های رهبری‬ ‫انقالب را دربار ه« مسائل دانشجویی و دانشگاهی‪ ،‬وظایف‬ ‫مهمدانشجویاندرروندمقاومتملتوموضوعاتومسائل‬ ‫مختلف روز » از زبان ایشان شنیدند‪ .‬رهبر انقالب اسالمی‬ ‫اوضاع خاص و حساس کنونی کشــور را بسیار شبیه جنگ‬ ‫احزابدرزمانپیامبر(صلی الله علیه واله)دانستندوافزودند‪:‬‬ ‫«امروزنیزهمهدنیاپرستانوزورگویانعالمدرمقابلجمهوری‬ ‫اســامی ایران صف ارایی کرده و از همه جوانب ان را مورد‬ ‫حمله قرار داده اند‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬در چنین شرایطی‪ ،‬کسانی که سست ایمان و شاید‬ ‫دارای گرایش های درونی به دشــمن هســتند‪ ،‬اظهار یاس‬ ‫و ناامیــدی و خودکم بینی می کننــد اما افــراد دارای ایمان‬ ‫مستحکم‪ ،‬هر قدر هم شرایط سخت تر شود‪ ،‬با عزم و اراده‬ ‫قوی تر ایســتادگی می کنند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی تاکید‬ ‫کردند‪« :‬اگر می خواهیم در مقابل جبهه استکبار ایستادگی‬ ‫کنیم و به عزت و شــرف شایســته نظام جمهوری اسالمی‬ ‫برســیم‪ ،‬نیازمند حفظ و تقویت تقوا در رفتارهای شخصی و‬ ‫عمومی خود هستیم‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی «مطالبه گری‬ ‫دانشــجویان» را بســیار با اهمیت خواندند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«برطرف کردن مشکالت کالن کشــور بر عهده مسئوالن‬ ‫عالی رتبه است اما مطالبه گری دانشجویان اگر با مطالعه و‬ ‫اطالعات دقیق و درست همراه باشد‪ ،‬قطعا زمینه ساز تالش‬ ‫بیشتر مسئوالن برای حل مشکالت خواهد بود‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای به برخی مطالب دانشجویان در این دیدار‪،‬‬ ‫ازجملهموضوعقراردادهایجدیدنفتیاشارهکردندوافزودند‪:‬‬ ‫«تازمانیکهدرچارچوبمنافعکشور‪،‬اصالحاتالزمدراین‬ ‫قراردادها انجام نشــود‪ ،‬قطعا این قراردادها منعقد نخواهد‬ ‫شد‪».‬رهبرانقالباسالمیبااشارهبهبرخیدیگرازانتقادات‬ ‫دانشجویاندرخصوصتصمیم گیری هایجاریدستگاه ها‬ ‫در کشور گفتند‪« :‬براساس قانون و منطق‪ ،‬رهبری نمی تواند‬ ‫درتصمیم گیری هایجزئیواجراییدستگاه هاواردشودواگر‬ ‫مسئوالن اجرایی دچار اشتباه شوند‪ ،‬باید مجلس از ابزارهای‬ ‫نظارتیهمچوناستیضاحاستفادهکن دیااینکهرئیس جمهور‬ ‫مانع از اجرای ان تصمیم اشــتباه شــود‪ ».‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای خاطرنشــان کردند‪« :‬البته رهبری در مواردی که‬ ‫احســاس کند برخی اقدامات حتی اقدامات جزئی‪ ،‬موجب‬ ‫انحرافنظامازمسیراصلیمی شود‪،‬بایدورودپیداکندومانع‬ ‫از ان کار شود‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای همچنین با اشاره به سخن‬ ‫یکی از دانشــجویان دربــاره تبعات منفی بیــان حرف های‬ ‫مخالفحرفرهبریخاطرنشانکردند‪«:‬بارهاگفته ایمحرف‬ ‫مخالفرهبری‪،‬نهجرماستونهمعارضه ایباانمی شود‪».‬‬ ‫ایشانباتاکیدبرمخالفتهمیشگیبابرهمزدنهراجتماعو‬ ‫یافزودند‪«:‬اینکارمض ریاحداقلبی فایدهاستودر‬ ‫مجلس ‬ ‫مواقع الزم باید با تشکیل اجتماعات و جلسات‪ ،‬حرف خود را‬ ‫در قبال اجتماعات مخالف به گوش دانشجویان رساند چون‬ ‫دانشجوبه دنبالفهمیدنحقیقتاست‪».‬رهبرانقالبدرباره‬ ‫روابط با امریکا خاطرنشان کردند‪« :‬تشکل های دانشجویی‬ ‫درخصوص بعضی مواضع رهبری از قبیل رد رابطه با امریکا و‬ ‫نفی مذاکره با این کشور به جز در موارد خاص و معین‪ ،‬تامل‬ ‫کنند و با درکی روشن از استدالل های مستحکم موجود‪ ،‬انها‬ ‫را به شیوه های متقن و مســتدل برای مخاطبان دانشجو و‬ ‫غیردانشجوتبییننمایند‪».‬ایشان‪«،‬استمراروبیانصحیح‪،‬‬ ‫ن و مستدل مواضع تشکل های انقالبی دانشجویی»‬ ‫روش ‬ ‫را در شــکل دهی مطالبات عمومی و حرکت کشور در مسیر‬ ‫صحیح‪ ،‬موثر و ضــروری خواندند‪ .‬ایشــان در همین زمینه‬ ‫تاکید کردند‪« :‬بنده توســعه غربی را به هیچ وجه قبول ندارم‬ ‫چراکهپایه هاومبانیانغلطاستوبههمینعلت‪ ،‬گفتمان‬ ‫پیشرفت اســامی ایرانی را مطرح کرده ایم‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫درباره اقتصاد مقاومتی نیز گفتند‪« :‬بر اساس گزارش هایی‬ ‫که رسیده‪ ،‬کارهای خوبی در دست اقدام است به شرط اینکه‬ ‫تداوم یابــد‪« ».‬پرهیــز از زدن اتهام غیرانقالبــی به افراد»‬ ‫دهمینتوصیهرهبریبهتشکل هایدانشجوییبود‪.‬ایشان‬ ‫به دانشجویان خاطرنشان کردند‪« :‬انقالبی بودن‪ ،‬مراتب و‬ ‫معیارهایمشخصیداردونبایدکسانیراکهدیدگاه هایشان‬ ‫با شــما انطباق کامل ندارد اما دارای این معیارها هستند‪ ،‬به‬ ‫غیرانقالبی بــودن متهم کنید‪« ».‬هم افزایی تشــکل های‬ ‫انقالبیدانشگاه هاازطریقتکیهبرنقاطمشترک»یازدهمین‬ ‫توصیه رهبــری به دانشــجویان بود‪ .‬ایشــان تاکید کردند‪:‬‬ ‫«اختالفات نباید به کشــمکش تبدیل شــود و تشکل های‬ ‫انقالبیبه گونه ایعملکنندکهرواداریوتحملمخالفدر‬ ‫محیط هایدانشگاهیجابیفتد‪« ».‬نگاهراهبردیبهانقالب‬ ‫و تفکر درباره اینده» رهبر انقالب اســامی در بخش پایانی‬ ‫سخنانخودنکاتیرادرخصوصمسائلداخلیبیانکردند‪.‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای با انتقاد از رویه برخی افراد که در‬ ‫عین ادعای حمایت از نظام و امــام و انقالب‪ ،‬موضع خود را‬ ‫درخصوص فتنه روشــن نکرده اند‪ ،‬تاکید کردند‪« :‬مواضع‬ ‫مندربارهفتنهسال‪ ۸۸‬کامالصریحاستورویاینموضوع‬ ‫حساس هستم و مالک هم‪ ،‬عدم حمایت از کسانی است که‬ ‫سردمدار فتنه بودن د یا از ان سوءاستفاده کردند و تاکنون نیز‬ ‫اعالمتبرینکرده اند‪».‬رهبرانقالباسالمیباتاکیدبراینکه‬ ‫ب یا اصالح طلب‬ ‫تقسیماتی همچون اصولگرا و اصالح طل ‬ ‫مدرنواصولگرایسنتی‪،‬به هیچ وجهمهمنیستند‪،‬افزودند‪:‬‬ ‫«موضوع مهم‪ ،‬محتواســت‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‬ ‫با اشاره به ادعای امریکایی ها مبنی بر تمایل برای مذاکره و‬ ‫هماهنگی با ایران درخصوص مسائل منطقه از جمله سوریه‬ ‫گفتند‪«:‬ماچنینهماهنگیرانمی خواهیمزیراهدفاصلی‬ ‫انها قطع حضور ایران در منطقه اســت‪ ».‬ایشان با تاکید بر‬ ‫اینکهجمهوریاسالمیایرانخواستارعدمحضورومداخله‬ ‫امریکا در منطقه است‪ ،‬افزودند‪« :‬این مواضع نظام اسالمی‬ ‫درخصوص مسائل منطقه‪ ،‬در چارچوب عقالنیت است‪».‬‬ ‫حضرتایت اللهخامنه ایتاکیدکردند‪«:‬منبراساسوظیفه‬ ‫دینیوشرعی واخالقی‪،‬تاجان دربدن دارمخواهمایستادو‬ ‫بهمردمهماعتماددارم؛همچنان کهبهنتیجهایستادگییعنی‬ ‫پیروزییقیندارم‪».‬‬ ‫امنیت تهران‪ ،‬ناامنی استانبول‬ ‫اشراف اطالعاتی ایران همه را‬ ‫شگفت زده کرده است‬ ‫عمق ناکامی‬ ‫ابعاد مهم دستگیری‬ ‫عوامل داعش در تهران‬ ‫قهر عارف‬ ‫چرا محمد رضا عارف به نشست مشترک مجلس و دولت نرفت؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫ث‬ ‫او در جریان انتخــاب رئیس مجلس‪ ،‬طــرف الریجانی را‬ ‫گرفته اند و به ریاســت او رای داده اند‪ .‬اعضای فراکسیون‬ ‫امیدبراینباورهستندکهدولتازابتدامخالفریاستعارف‬ ‫بر مجلس بوده اســت و ترجیح می داده که علی الریجانی‬ ‫عهده دار ریاســت مجلس باشــد‪ .‬ان گونه که از شــواهد‬ ‫پیداست عارف و برخی از چهره های شناخته شده فراکسیون‬ ‫امید اعتقاد دارند این افراد به ارمان های جریان امید خیانت‬ ‫کرده اندوبهمیثاقیکهبسته اندپایبندنبوده اند‪».‬درواکنشی‬ ‫دیگر به این مســاله روزنامه ارمان نیز نوشــته است‪« :‬این‬ ‫روزها رئیس فراکسیون امید در مجلس تمایلی به دیده شدن‬ ‫در کنار اعضای دیگر این فراکسیون ندارد و به نظر می رسد‬ ‫تمایلیبهسخنگفتندربارهموضوعاتینداردکهنمایندگان‬ ‫دیگــر در ان حاضــر و نقش افرین هســتند‪ .‬نزدیک ترین‬ ‫گمانه به این رفتار انتخابی عارف همان انتخابات ریاســت‬ ‫مجلس است که گفته شــد برخی اعضای فراکسیون امید‬ ‫رای به الریجانی دادند و نه عارف!» باتوجه به این مسائل‬ ‫تصور اصالح طلبان این است که اکنون محمد رضا عارف‬ ‫با جمع بندی همه اتفاق هــای رخ داده میــان خود و جناح‬ ‫اصالح طلب در چند سال اخیر به دلخوری های رسیده که‬ ‫البتهمضافبراننوعمواجههجریاننزدیکبهدولتنسبت‬ ‫به او نیز بر احســاس ناراحتی او افزوده اســت‪ .‬محمد رضا‬ ‫عارف بر همین اساس ممکن است تصمیم متفاوتی برای‬ ‫انتخابات سال اینده داشته باشد‪.‬‬ ‫پایان سکوت!‬ ‫‪ l‬وحدت‬ ‫در سالگرد ربودن حاج احمد متوسلیان‬ ‫باز خبرهای خوبی امده از اینکه او همراهانش‬ ‫زنده هســتند ‪ .‬این خبر برای همه ما ایرانی ها‬ ‫مسرت بخش است ‪ .‬حاال همه ما باید در یک‬ ‫حرکت ملی تالش کنیم تا او را از بند اســارت‬ ‫رژیــم صهیونیســتی ازاد کنیم ‪ .‬بــه یک معنا‬ ‫اکنــون بدترین اتفاق در این پرونده سیاســی‬ ‫کردن ماجــرا و ورود مســائل تاریخی دارای‬ ‫ابهام به این مســاله است ‪ .‬پرونده ازادی حاج‬ ‫احمد متوسلیان حاال بیش از هر زمان دیگری‬ ‫نیاز به وحدت دارد ‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫ایا روزهای خوش محمد رضا عارف با اصالح طلبان‬ ‫و حامیان دولت به پایان رســیده اســت؟ پاسخ این سوال‬ ‫می تواند تحلیل درستی از شــرایط سیاسی داخل پارلمان‬ ‫را پیش روی ما قــرار دهــد‪ .‬محمد رضا عــارف وقتی بعد‬ ‫از نپذیرفتن پســت های دولتی بیــرون از قــوه مجریه به‬ ‫فعالیت های حزبی پرداخت می شــد حدس زد که او برای‬ ‫اولین هــدف سیاســی اش‪ ،‬حضــور در پارلمان را نشــانه‬ ‫رفته اســت‪ .‬وقتی او نفــر اول انتخابات در تهران شــد و‬ ‫هم طیفی هــای قابل شــماری از اصالح طلبــان گرفته تا‬ ‫حامیان دولت ذیل لیست امید به مجلس راه یافتند بی گمان‬ ‫این تصور در او بــه وجود امد که می توانــد رئیس مجلس‬ ‫شود‪ .‬این را می شد از حضورش در انتخابات هیات رئیسه تا‬ ‫اخرین لحظه مشاهده کرد‪.‬‬ ‫او رئیس مجلس نشــد نه فقط به ایــن دلیل که علی‬ ‫الریجانی رای خوبی داشــت بلکه به این دلیل که بسیاری‬ ‫از افراد لیست امید حاضر نشــدند به او رای دهند‪ .‬همین‬ ‫حرف ها و تحلیل هاســت که او را این روزها با این وضعیت‬ ‫مواجه کرده است‪ .‬هر چه هست سکوت محمد رضا عارف‬ ‫زیاد طوالنی نخواهد بود‪ .‬باید منتظر سخنان او باشیم‪.‬‬ ‫در ماجــرای فیش هــای حقوقــی‬ ‫میلیونی کــه همچنان محل بحث و بررســی‬ ‫اســت اتفاقات مهم زیادی رخ داده است؛ از‬ ‫استعفای دســته جمعی صفدر حسینی و سایر‬ ‫اعضای اصلــی صندوق تا اســتعفا و برکناری‬ ‫چند مدیر عامــل بانک‪ .‬شــاید مســاله قابل‬ ‫توجه در این مورد نوع مواجهه سه قوه است‪.‬‬ ‫هم مجلس‪ ،‬هم دولت و هم قــوه قضاییه در‬ ‫باالترین ســطح وارد این ماجرا شده وتالش‬ ‫دارند تا ریشه های اصلی این پدیده را از میان‬ ‫بردارند‪ .‬در این میان ذکــر چند نکته ضروری‬ ‫است ‪:‬‬ ‫‪ -1‬بیانیــه حســن روحانی در ایــن مورد‬ ‫حاوی نکاتی اســت که اگر به صــورت کامل‬ ‫عملی شــود مــی تواند نتایــج بســیار مثبتی‬ ‫برای خاتمه این جریان داشــته اســت‪ .‬او در‬ ‫بیانیه اش تاکید کرده عقد خوت با کسی نبسته‬ ‫است و اگر کسی خطا کار باشد برخورد خواهد‬ ‫کرد ‪.‬‬ ‫‪ -2‬باید به ســه ضلع اصلی بررسی کننده‬ ‫این ماجرا کمک کرد تا در فضایی از خواست‬ ‫عمومی همراه با حمایت اجتماعی و رسانه ای‬ ‫کســانی را که به ناحق از بیت المــال بهره مند‬ ‫شده اند را مشــخص و پول های به یغما رفته‬ ‫را بازگرداند‪.‬‬ ‫‪ -3‬یادمــان باشــد ایــن ماجــرا اگر چه‬ ‫ممکن اســت در جدال های سیاســی کارایی‬ ‫خوبی برای طرفین به جهت پیشی گرفتن در‬ ‫رقابت های سیاسی داشته باشد اما حتما یک‬ ‫هزینه گزاف برای نظام خواهد داشــت ‪«:‬بی‬ ‫اعتماد کردن مردم نسبت به مسئولین و تعمیم‬ ‫دادن ماجرا به کل دستگاه ها»‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪2‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫‪ l‬بیانیه امیدوار کننده‬ ‫محمد رضا عــارف دلگیر اســت؛ این را رســانه های‬ ‫اصالح طلب می گویند‪ .‬نشــانه اش را ابتدا عدم حضور در‬ ‫انتخاباتکمیسیون هایمجلسمی دانستندوحاالغیبتش‬ ‫در نشست مشــترک مجلس و دولت‪ .‬او از اصالح طلبان و‬ ‫برخی موتلفان انتخابات مجلس ناراحت اســت‪ .‬چه اینکه‬ ‫او در یکــی از اظهارنظرهایــش گفته اســت‪« :‬اگر برخی‬ ‫کم لطفی هــا از جانب کســانی که در ائتــاف امید بودند‪،‬‬ ‫صورت نمی گرفت‪ ،‬بهتر بــه هدف خود می رســیدیم و به‬ ‫همین دلیل گالیه های جدی در این خصوص وجود دارد که‬ ‫در زمان مناسب مطرح خواهد شد‪ ».‬حاال او در جدیدترین‬ ‫تحول به نشســت مشــترک نرفته و فضا را برای تحلیل در‬ ‫مورد اینکه او دلخور است باز گذاشته است‪ .‬سایت نامه نیوز‬ ‫در گزارشــی در این مورد باتوجه به غیبــت اخیر محمد رضا‬ ‫عارف نوشته است‪« :‬عدم حضور محمدرضا عارف به عنوان‬ ‫رئیس فراکســیون امید در اولین جلسه مشــترک دولت و‬ ‫مجلس دهم بــه خوبی بیانگر این معناســت کــه عارف از‬ ‫دولت و رئیس جمهور دلخور اســت‪ .‬به نظر می رسد عارف‬ ‫انتظار داشــت که روحانی در دفاع از عارف به میدان بیاید‬ ‫و حاال می بیند که دولــت برخالف انچــه او تصور می کرد‬ ‫ی رقیب او یعنی علی الریجانی اســت‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫حام ‬ ‫در این میان‪ ،‬پای حزب اعتدال و توســعه کــه دبیرکل ان‬ ‫نوبخت‪ ،‬سخنگویی دولت را به عهده دارد‪ ،‬در میان است‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بر این باور هستند نوبخت و حزب وابسته به‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫حجت االسالم طائب‪:‬‬ ‫در مورد حاج احمد‬ ‫ناامید نیستیم‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫عمقناکامی‬ ‫ابعاد مهم دستگیری عوامل داعش در تهران‬ ‫‪1‬‬ ‫اعترافات عوامل بازداشــت شــده داعش که قصد‬ ‫انجام چندین عملیات بزرگ تروریستی در تهران را داشتند‪،‬‬ ‫هفته گذشــته از شبکه دو و خبر ســیما پخش شد‪ .‬در این‬ ‫مستند‪ ،‬عوامل داعش بدون پوشش چهره‪ ،‬شکل گیری‪،‬‬ ‫تهیه امکانات و نحوه اجرای عملیات تروریســتی در شهر‬ ‫تهران را تشــریح کردند‪ .‬به گفته یکی از تروریســت های‬ ‫داعش در این مســتند‪ ،‬مواد منفجره ای بــرای انجام ‪50‬‬ ‫عملیات تروریســتی بــزرگ در تهران تهیه کــرده بودند‪.‬‬ ‫عنوان این مســتند «عمق ناکامی» بــود‪ .‬یکی از عوامل‬ ‫داعش در ایــن مســتند از دریافت ‪ 600‬هزار یــورو پول و‬ ‫برگــزاری برخــی جلسات شــان در مقابل پارک دانشــجو‬ ‫ســخن گفت‪ .‬وی همچنین گفت که داعش به ما دستور‬ ‫داد که خودروهایــی با پالک تهران و حومــه برای انجام‬ ‫عملیــات در پایتخــت ایران‪ ،‬تهیــه کنیــم‪ .‬همچنین در‬ ‫این مســتند‪ ،‬فیلم هایی که به طور مخفیانه توسط وزارت‬ ‫اطالعات از ترددها‪ ،‬جابه جایــی خودروها و مواد منفجره‬ ‫این عوامل در تهران به خصوص در حومه پارک دانشــجو‬ ‫گرفته شــده‪ ،‬برای نخستین بار پخش شــد‪ .‬پیش از این‬ ‫حجت االسالم و المســلمین ســید محمود علــوی وزیــر‬ ‫اطالعات با اعــام خبر دســتگیری تروریســت ها گفته‬ ‫بود‪« :‬سلســله عملیات دستگیری تروریســت ها از مورخ‬ ‫‪ 25‬خرداد ‪ 1395‬اغاز و اخریــن ضربه های اطالعاتی در‬ ‫تاریخ ‪ 31‬خرداد ‪ 1395‬بر این گروه وارد شــده و تعداد ‪10‬‬ ‫تروریســت تکفیری وهابی در تهران و سه استان مرزی و‬ ‫مرکزی کشور دستگیر شده اند که بازجویی از تروریست ها‬ ‫و روند پیگیری های اطالعاتی و عملیاتی در داخل و خارج‬ ‫از کشور به طور همزمان و همه جانبه ادامه دارد‪».‬‬ ‫وزیــر اطالعــات افــزوده بــود‪« :‬عملیاتــی کــه‬ ‫تروریست ها برنامه ریزی کرده بودند‪ ،‬در قالب بمب گذاری‬ ‫و انفجار از راه دور‪ ،‬عملیات انتحاری و انفجار خودرو حامل‬ ‫مقادیر انبوه مواد انفجاری با هدف انفجار در مراکز تجمع‬ ‫و پر تردد مردم بود که با هوشیاری سربازان گمنام امام زمان‬ ‫(عج) ناکام ماند‪».‬‬ ‫امنیت تهران‬ ‫ناامنیاستانبول‬ ‫اشراف اطالعاتی ایران همه را‬ ‫شگفت زده کرده است‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪2‬‬ ‫صابرکرامت‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ان طور که در خبرها امده‪ ،‬سلسله عملیات دستگیری‬ ‫تروریســت ها از مــورخ ‪ 25‬خــرداد ‪ 1395‬اغــاز و اخرین‬ ‫ضربه هــای اطالعاتی در تاریــخ ‪ 31‬خــرداد ‪ 1395‬بر این‬ ‫گروه وارد شــده و تعداد ‪ 10‬تروریســت تکفیری وهابی در‬ ‫تهران و سه اســتان مرزی و مرکزی کشور دستگیر شده اند‬ ‫و هم اکنــون بازجویی از تروریســت ها و روند پیگیری های‬ ‫اطالعاتــی و عملیاتی در داخــل و خارج از کشــور به طور‬ ‫همزمان و همه جانبــه ادامــه دارد‪ .‬پخش این مســتند از‬ ‫جنبه های مختلفی دارای اهمیت بود‪ .‬خصوصا در فضای‬ ‫روزهایی که مردم ایران با خبرهایی از گوشــه و کنار جهان‬ ‫در رابطه با حمالت تروریستی داعشی ها روبه رو هستند این‬ ‫سوال در ذهن انها پدید امده بود که ایا داعش با ایران هیچ‬ ‫کاری دارد؟ ایا داعش اصال به فکر انجام عملیات در تهران‬ ‫نیست؟ پخش اسنادی تصویری و امنیتی که در این مستند‬ ‫به نمایش گذاشته شد نشان می داد که به هیچ وجه اینگونه‬ ‫نیست‪ .‬خصوصا اینکه در هفته های اخیر فرصت و شرایط‬ ‫کافی برای انجام عملیات تروریســتی در ایــران به نوعی‬ ‫مهیا بود‪ .‬بهترین فضا برای انجام عملیات های تروریستی‬ ‫مکان هایی است که در ان جمعیت زیادی تجمع می کنند‪.‬‬ ‫در هفته ای که گذشــت ما در ایران شــاهد شــب های قدر‬ ‫بودیم که در سراســر ایران تجمعات عظیم مردمی صورت‬ ‫می گرفت‪ .‬در کنار ان مراسم روز قدس را برگزار کردیم که‬ ‫یکی از بزرگترین تجمعات را در سال شکل می دهد و همه‬ ‫مردم از هر قشــر و عقیده ای در ان شــرکت می کنند‪ .‬این‬ ‫فضاها به طور طبیعی برای انجام عملیات های تروریستی‬ ‫بهترین فرصت را ایجاد می کند‪ .‬دستگیری های اخیر نشان‬ ‫داد که ایران از لحاظ اطالعاتی اشــراف بســیاری زیادی‬ ‫روی این تروریست ها دارد‪ .‬این موضوع را باید در کنار انجام‬ ‫عملیات های انتحاری اخیر در فرانسه‪ ،‬ترکیه و بنگالدش و‬ ‫حتی امریکا قرار داد تا به اهمیت و ویژگی های ان پی برد‪.‬‬ ‫تصاویر زنده ضبط شده از این سوژه ها نشان می دهد که کار‬ ‫اطالعاتی و امنیتی در ایران با دقت بسیار باالیی انجام شده و‬ ‫برقراری نظم و امنیت را مدیون این عزیزان هستیم‪.‬‬ ‫برخوردقاطعانهباحقوق هاینجومی‬ ‫دلخوریعارف‬ ‫احتمالبرگزاریانتخاباتزودهنگام‬ ‫در پــی ارســال نامــه معــاون اول رئیس جمهور به‬ ‫رهبرمعظم انقالب مبنی بر درخواست همکاری و مشارکت‬ ‫همه دستگاه ها و نهادهای عمومی کشور با دولت در ایجاد‬ ‫انضباط به ویژه در امور مالی و رعایت کامل قوانین و مقررات‬ ‫وحرکتبرمدارقانون‪،‬مقاممعظمرهبریبهنامهجهانگیری‬ ‫پاسخ دادند‪ .‬رهبرمعظم انقالب در پاسخ به این نامه نوشتند‪:‬‬ ‫ی دســتگاه ها موظفنــد نســبت بــه پرداخت های‬ ‫«تمامــ ‬ ‫غیرمتعارف حساســیت نشان‬ ‫دهند و قاطعانه با موارد تخلف‬ ‫برخورد کنند‪ .‬دفتر هم موظف‬ ‫اســت ضوابط مصــوب دولت‬ ‫را در مجموعه های وابســته به‬ ‫خود مــورد توجــه و امعان نظر‬ ‫قرار دهد‪».‬‬ ‫هفته گذشــته و در جلسه‬ ‫افطاری دولت و مجلس که هر‬ ‫ســال برگزار می شــود و امسال‬ ‫به مجلــس جدیــد اختصاص‬ ‫داشــت‪ ،‬عارف شــرکت نکرد‪.‬‬ ‫ابوالقاسمرئوفیان‪،‬دبیرکلحزب‬ ‫ایران زمیــن در این بــاره گفته‪:‬‬ ‫«همان طور که می دانید لیست‬ ‫اقایعارفبابرند«امید»شناختهشد‪.‬بایدگفتامیددراقای‬ ‫یزند‪.‬انتظاراینبودکهبعدازانتخاباتدرمجلس‬ ‫عارفموجم ‬ ‫همباهمینامیدحرکتکند‪،‬اماافولیرادراقایعارفشاهد‬ ‫بودیم‪ .‬بعد از رئیس شــدن الریجانی و مشخص شدن اینکه ‬ ‫بخشی از اعضای لیست امید به او رای دادند‪ ،‬اقای عارف و‬ ‫برخیازاعضایامیدتکدرخاطرپیداکردند‪».‬‬ ‫علی پورعلی مطلق‪ ،‬مدیــرکل دفتر انتخابات وزارت‬ ‫کشــور خبر داد‪« :‬با توجه بــه اینکه خردادماه ســال اینده‬ ‫مصادف با ماه مبارک رمضان اســت و برگــزاری انتخابات‬ ‫در این ماه دشوار اســت‪ ،‬در خصوص تغییر زمان برگزاری‬ ‫انتخابات رایزنی هایی با شورای نگهبان انجام داده ایم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬از انجا که خردادماه ســال اینــده مصادف با‬ ‫ماه مبارک رمضان اســت و کار‬ ‫برای افرادی کــه می خواهند‬ ‫در پای صندوق ها حضور یابند‬ ‫و چند روز نیز برای شمارش ارا‬ ‫در محل حضور داشــته باشند‬ ‫سخت است‪ ،‬پیشنهاد کرده ایم‬ ‫که انتخابات یک ماه قبل از ماه‬ ‫مبارک رمضان برگزار شود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حجت االسالمطائب‪:‬‬ ‫در مورد حاج احمد ناامید نیستیم‬ ‫واکنش ها به خبری که ماه گذشــته وزیر دفاع در مورد‬ ‫حاج احمد متوسلیان داد‪ ،‬همچنان ادامه دارد‪ .‬هفته گذشته‬ ‫وزارت خارجه ایران در یک موضع گیری رسمی با صدور یک‬ ‫بیانیهبرلزومتشکیلیککمیته حقیقت یاببین المللیبرای‬ ‫روشن شدنابعادربودنشدنچهاردیپلماتایرانیتاکیدکرد‪.‬‬ ‫دراینبیانیهامدهبود‪«:‬بافرارسیدنچهاردهمتیرماه‪،‬سیو‬ ‫چهار سال از اقدام تروریستی مزدوران رژیم صهیونیستی در‬ ‫ربودن چهار دیپلمات جمهوری اسالمی ایران (جناب اقایان‬ ‫سید محسن موسوی‪ ،‬احمد متوسلیان‪ ،‬تقی رستگار مقدم و‬ ‫یکهملتایران‬ ‫کاظماخوان)درخاکلبنانمی گذرد‪،‬درحال ‬ ‫و خانواده های گرامی انان همچنان چشم به راه بازگشت انها‬ ‫بهمیهناسالمیهستند‪».‬اینبیانیهمی افزاید‪«:‬وزارتامور‬ ‫خارجهجمهوریاسالمیایرانضمنقدردانیازتالش های‬ ‫صورتگرفتهدرسال هایگذشتهازسویدولتلبنانوبرخی‬ ‫نهادهایمسئولبین المللیدرپیگیریموضوعازجملهنامه‬ ‫مورخ‪ ۱۳‬سپتامبر‪ ۲۰۰۸‬دولت لبنان به دبیرکل وقت سازمان‬ ‫مللدرتاییدربودهشدناناندرخاکلبنان‪،‬باردیگربرشرایط‬ ‫اشغال لبنان توسط رژیم صهیونیســتی در ان زمان و نقش و‬ ‫مسئولیتحقوقیانرژیمدراینرابطهتاکیدکردهوباتوجهبه‬ ‫شواهدوقرائنموجودمبنیبرربایشاینافرادتوسطمزدوران‬ ‫رژیم صهیونیستیوانتقالانانبهداخلسرزمین هایاشغالی‪،‬‬ ‫ازدبیرکلسازمانملل‪،‬صلیبسرخجهانیودیگرنهادهای‬ ‫حقوق بشری می خواهد تا به وظیفه قانونی خود در این راستا‬ ‫عمل کرده و با اعمال فشار به رژیم صهیونیستی زمینه ازادی‬ ‫این عزیزان را فراهم سازند‪ ».‬در ادامه این بیانیه امده است‪:‬‬ ‫«وزارت امور خارجه امیدوار است به زودی شاهد ازادی همه‬ ‫اسراوزندانیاندربندرژیماشغالگرقدسبهویژهچهاردیپلمات‬ ‫جمهوری اســامی ایران از زندان های رژیم صهیونیستی و‬ ‫تعقیبومحاکمهعواملجنایتکارصهیونیستیدراینزمینه‬ ‫باشــیم‪ ».‬در پایان این بیانیه امده بود‪« :‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران مجددا پیشنهاد قبلی خود مبنی بر تشکیل یک کمیته‬ ‫حقیقت یاب بین المللی برای روشن شدن ابعاد این حادثه را‬ ‫مورد تاکید قرار می دهد‪ ».‬امــا این تنها واکنش این هفته در‬ ‫اینبارهنبود‪.‬حجت االسالم والمسلمینحسینطائب‪،‬رئیس‬ ‫سازماناطالعاتسپاهنیزدرگفت وگوبافارسبهاینموضوع‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬او با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای‬ ‫بسته شدن پرونده چهار دیپلمات ربوده شده پس از‪ 34‬سال‪،‬‬ ‫تکذیب در تغییر‬ ‫شمخانی‬ ‫افشای یک سند تازه از ‪11‬سپتامبر‬ ‫مخالفت حبیبی با پارلمان‬ ‫اصولگرایی‬ ‫محمدنبی حبیبــی‪ ،‬درباره‬ ‫ایده تشکیل پارلمان اصولگرایی‬ ‫که از سوی مرتضی نبوی مطرح‬ ‫و مورد تاییــد محمدرضــا باهنر‬ ‫قرار گرفته است‪ ،‬گفت‪« :‬چون‬ ‫اصطــاح پارلمــان اصولگرایی‬ ‫تعریف نشده است‪ ،‬من اشنایی‬ ‫بــا ان نــدارم و وجــود چنیــن‬ ‫تشــکل هایی را هم مفیــد نمی دانم‪ .‬در مواقــع مهم مثل‬ ‫انتخابات‪ ،‬همگرایــی اصولگرایــان اهمیــت دارد که ما‬ ‫شــاهد این همگرایی در دهمیــن دوره انتخابات مجلس‬ ‫بودیم‪ .‬من این همگرایی ها را مفید می دانم و معتقدم اگر‬ ‫از ظرفیت های تشــکل های اصولگرا در مقاطع انتخابات‬ ‫استفاده شــود‪ ،‬نتیجه بهتری به دســت می اید‪ .‬اظهارات‬ ‫کسانی که پارلمان اصولگرایی را مطرح کرده اند‪ ،‬فعال در‬ ‫حد نظریه اســت و یک موضع جامع و مانــع و یک تعریف‬ ‫ق ارائه نکرده اند‪».‬‬ ‫عمی ‬ ‫تغییرحقوقدانانشوراینگهبان‬ ‫ایت اللــه املی الریجانی‬ ‫در نامه ای محمدرضا علیزاده‪،‬‬ ‫عباســعلی کدخدایــی‪ ،‬احمــد‬ ‫بیگی حبیب ابادی‪ ،‬محمدهادی‬ ‫صادقی و سیدفضل الله موسوی‬ ‫را بــرای عضویــت در شــورای‬ ‫نگهبان به مجلس معرفی کرد‪.‬‬ ‫طبق قانون‪ ،‬نمایندگان مجلس‬ ‫شورای اسالمی باید در جلسه علنی نسبت به انتخاب‪ 3‬عضو‬ ‫حقوقدان شــورای نگهبان از بین نامزدهای معرفی شــده‬ ‫اقدام کنند‪ .‬درحال حاضر نجات الله ابراهیمیان‪ ،‬سیامک‬ ‫ره پیــک‪ ،‬ســام ســوادکوهی فر‪ ،‬محســن اســماعیلی‪،‬‬ ‫محمدرضا علیزاده و محمد ســلیمی‪ 6 ،‬عضــو حقوقدان‬ ‫شــورای نگهبان هســتند‪ .‬دوره اعضای حقوقدان ‪ 6‬ساله‬ ‫است که هر ســه ســال یک بار دوره ســه عضو حقوقدان‬ ‫این شورا به اتمام می رسد‪ .‬دوره عضویت ‪ 6‬ساله سیامک‬ ‫ره پیک‪ ،‬محمدرضا علیزاده و محمد ســلیمی ‪ 23‬تیرماه به‬ ‫پایان می رسد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫دولت امریکا بدون پوشش گسترده رســانه ای سندی را‬ ‫منتشر کرد که گوشه ای از ارتباطات خاندان سعودی با حمالت‬ ‫یازدهسپتامبر‪ 2001‬بهبرج هایتجارتجهانینیویورکرانمایان‬ ‫می کند‪.‬اینسندکهبه«فایل‪»17‬معروفشده‪،‬حاویاسامی‬ ‫ افرادی اســت که بازپرســان پرونده تصور می کنند با این حمله‬ ‫مرتبطبوده اند‪«.‬بابگراهام»سناتورسابقدموکراتکهریاست‬ ‫مشترکتحقیقاتکنگرهدرموردحادثهیازدهسپتامبررابرعهده‬ ‫داشــته‪ ،‬می گوید‪« :‬بخش اعظم‬ ‫اطالعاتی کــه در فایــل‪ 17‬امده‪،‬‬ ‫بر اساس محتویات «‪ 28‬صفحه»‬ ‫است‪».‬دراینسندازارتباطهمسر‬ ‫بندربنسلطان(رئیسسابقدستگاه‬ ‫اطالعاتیعربستانوسفیروقتدر‬ ‫امریکا)پردهبرداشتهشدهاست‪.‬‬ ‫ناصر ایمانــی‪ ،‬تحلیلگر‬ ‫اصولگرا بر این باور اســت که‬ ‫احمدی نژاد از االن خود را برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪٩٦‬‬ ‫و دوره های بعد از ان اماده کرده‬ ‫است‪ .‬او گفته‪« :‬احمدی نژاد‬ ‫هم مثل بقیــه افراد سیاســی‬ ‫اســت‪ ،‬یعنی به اعتقــاد من او‬ ‫اسبش را زین کرده و شخصا برای دوره بعد یا دوره های بعدتر‬ ‫کاندیدا می شود‪».‬‬ ‫ایمانی اضافه کرد‪« :‬تردید نکنید که اقای احمدی نژاد‬ ‫تمایلش این اســت که در ســال ‪ ٩٦‬حضور پیدا کند‪».‬این‬ ‫تحلیلگر اصولگرا تاکید کرد‪« :‬بنده تصورم این نیســت که‬ ‫اصولگرایان از اقای احمدی نژاد حمایت کنند‪ ،‬یعنی هیچ‬ ‫برنامه و صحبتی میان اصولگرایان دال بر اینکه احمدی نژاد‬ ‫را حمایت کنیم یا خیر‪ ،‬نشده است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫یک منبع اگاه در گفت وگو‬ ‫با خبرنگار مهر‪ ،‬جابه جایی علی‬ ‫شمخانی از دبیری شورای عالی‬ ‫امنیــت ملــی را تکذیــب کرد‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬برخی رســانه ها در‬ ‫اقدامی غیر اخالقیموضوعبلندمدتبودنبهنتیجهرسیدن‬ ‫تحقیقات ترور بیولوژیک را به رفتن شمخانی از شورای عالی‬ ‫امنیت ملــی ارتباط داده انــد‪ ».‬این منبــع اگاه تاکید کرد که‬ ‫ضروریاستاینخبرسازیاصالحشود‪.‬علیشمخانیدرباره‬ ‫درگذشتفرزندشهیددادمانوماجرایتروربیولوژیکاوگفته‬ ‫بوددرصورتیکهتاپایانتحقیقاتدرشورایامنیتملیباشد‬ ‫علت ان را به همه خواهد گفت‪ .‬همین مســاله موجب شد تا‬ ‫برخیرسانه هابهگمانه زنیرویبیاورند‪.‬‬ ‫تاکید کرد‪« :‬در این راستا پیگیری های جدی انجام می شود‬ ‫و مراجع ذی ربط این مســاله را دنبال می کنند تا این پرونده به‬ ‫انجام برسد‪ » .‬حجت االســام طائب تاکید کرد‪« :‬در اینکه‬ ‫پیگیری های مانبهنتیج هبرسد‪،‬ماهنوزناامیدنیستیم‪».‬‬ ‫ی که چهــار دیپلمات‬ ‫در ‪ 14‬تیرمــاه ســال ‪ 61‬هنگام ‬ ‫کشورماناحمدمتوسلیان‪،‬سید محسنموسوی‪،‬کاظماخوان‬ ‫وتقیرستگارمقدمراهیسفارتایراندربیروتبودند‪،‬دریک‬ ‫پستبازرسیتوسطگروهشبه نظامیمسیحیلبنانیتحتنظر‬ ‫اسرائیل(فاالنژها)ربودهشدندوتاکنوناطالعیازسرنوشت‬ ‫انها در دست نیست‪ .‬پخش فیلم ایستاده در غبار در جشنواره‬ ‫فیلم فجر بار دیگر توجهات را به حاج احمــد جلب کرد‪ .‬این‬ ‫خیزشاحساسات‪،‬بااظهارنظروزیردفاعایرانبهموجبزرگی‬ ‫تبدیلشد‪.‬فضایمجازیپرشدازدرخواستبرایازادیاوکه‬ ‫بهسرعتبهیکیازپربیننده ترینکامنت هادرتوئیترتبدیلشد‪.‬‬ ‫سردار دهقان گفته بود که مدارکی دال بر اینکه این افراد زنده‬ ‫هستند و در اسارت رژیم صهیونیستی قرار دارند‪ ،‬وجود دارد‪.‬‬ ‫وزیردفاعوپشتیبانینیروهایمسلحطیسخنانیدرحاشیه‬ ‫افتتاح‪ 3‬خــط تولید فیوزهای جنگی درباره موضوع اســارت‬ ‫سردار احمد متوسلیان و‪ 3‬دیپلمات دیگر کشورمان به دست‬ ‫صهیونیست ها‪،‬گفتهبود‪«:‬مانمی پذیریماین گونهبیانشود‬ ‫کهاینافرادگروگانگرفتهنشده اند یابهشهادترسیده اند‪».‬‬ ‫او خواستار پاسخگویی رژیم صهیونیستی در این باره شده و‬ ‫گفتهبود‪«:‬مدارکیوجودداردکهنشانمی دهدحداقلبرای‬ ‫یکدورهزمانیطوالنیاین‪ 4‬دیپلماتایرانیزندهبوده اند ‪.‬بر‬ ‫این اساس رژیم صهیونیستی باید پاسخگو باشد و مدارکی را‬ ‫ارائهکندکهاینافرادرابهشهادتنرسانده اندواگراین‪ 4‬ایرانی‬ ‫به شهادت رسیده اند‪ ،‬باید مســئولیت ان را بپذیرند‪ ».‬سردار‬ ‫سرلشگرمحسنرضاییهمکهدربارهزنده بودنحاجاحمدبر‬ ‫همانعقیده است‪،‬درجمعخبرنگاران‪،‬گفت‪«:‬هرچنداخبار‬ ‫ضدونقیضیپخشمی شودامامازیربارشایعاتنمی رویمو‬ ‫حاج احمد متوسلیان را سالم می خواهیم‪ .‬تالش های ایران‬ ‫براییافتنسرنخیازمتوسلیانهمچنانادامهدارد؛هرچند‬ ‫اخبارضدونقیضیشنیدهمی شودولیایرانزیرباراینشایعات‬ ‫نمی رود‪».‬‬ ‫بهنظرمی رسدشواهدتازه ایدراینبارهبهقطعویقینبه‬ ‫دستامدهکهبسیاریازمسئوالنامنیتیونظامیبهماجرای‬ ‫ازادیویامیدوارشده اند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد برای ‪ ٩٦‬اماده است‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دست نوشته رهبری برای دانشجوی منتقد‬ ‫احوالپرسی دو سرلشکر‬ ‫ابتکار در مجلس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫عیادت وزیر بهداشت از نادر طالب زاده‬ ‫در حاشیه صحن علنی مجلس‬ ‫مسوولین در راهپیمایی روز جهانی قدس‬ ‫ادای احترام به اسیب دیدگان حادثه تروریستی عراق‬ ‫گرت بیل و دخترش‬ ‫انجار تروریستی در مدینه النبی‬ ‫اولین روز مورینیو در اولدترافورد‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬دوستان عزیزی که از سخنرانی های احمدی نژاد‬ ‫گله منــد هســتند‪ ،‬فقط محــض یــاداوری مطالبی‬ ‫مطرح شــده تــا از وعده هــای الکــی لــذت نبرید‪.‬‬ ‫دلخوشی خوب اســت ولی دل کندن خیلی سخت‬ ‫است!‬ ‫‪ l‬از برخورد قاطع رئیس جمهور در برکناری مدیران‬ ‫متخلف که ریشه در گذشــته دارد ممنونم‪ .‬امیدوارم‬ ‫نظارت مستمر بر مدیران فعلی مستدام باشد!‬ ‫‪ l‬چــه خــوب می شــد فیــش حقوقــی روســای‬ ‫بانک هایی را هم که عوض شــدند به مردم نشــان‬ ‫می دادند تا شک مردم برطرف می شد‪.‬‬ ‫‪ l‬من امادگی خــودم را بــرای مدیرعاملی یکی از‬ ‫بانک های دولتی با ماهی یک میلیون تومان بدون‬ ‫پاداش و مزایا اعالم می کنم! (یک لیسانس بیکار)‬ ‫‪ l‬در دفتر پیشــخوان دولت موقــع ثبت نام تلفن‬ ‫ثابت ‪ 64‬هزار تومان دریافــت می کنند و تعهد کتبی‬ ‫می گیرند اگر گران شد و به‪ 200‬هزار تومان رسید باید‬ ‫بپردازید‪ .‬ایا صدا و سیما اعالم نکرد گرانی تلفن ثابت‬ ‫غیرقانونی است؟ پیگیری کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬وقتی در این دولت کسی با هزار میلیارد سرمایه‬ ‫وزیر می شــود‪ ،‬چه انتظاری دارید که این وزیر وضع‬ ‫و حال مردم را متوجه بشــود و به انــدازه انان حقوق‬ ‫ی برای این دولت‬ ‫بگیرد؟ فیش های حقوقی نجومــ ‬ ‫یک امر نامتعارف نمی تواند باشــد‪ .‬البتــه وقتی رو‬ ‫می شــود چاره ای ندارنــد موضع بگیرند تــا اب ها از‬ ‫اسیاب بیفتد و وضعیت سفید شود‪.‬‬ ‫‪ l‬در دوره قبل اگر اجناس گران بود مردم بیشتر از‬ ‫االن قدرت خرید داشــتند‪ .‬در دوره قبل کسب و کار‬ ‫هم خوب بود‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا دولتمــردان ما متوجه خباثــت‪ ،‬بدعهدی و‬ ‫خیانت های شــیطان بزرگ نمی شوند؟ امریکا دیگر‬ ‫چه باید کند تا دولت تدبیر متوجه شود که امریکا قصد‬ ‫اجرای تعهدات خود در برجام را ندارد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪ l‬وزیر محترم بهداشــت به جای افزایش حقوق‬ ‫پزشکان افراد بیشتری را استخدام کنید‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫بازهمبیلبوردهایتهران‬ ‫بیلبوردهای همیشــه داغ‪ ،‬این بار با ماجرای نوزادان‬ ‫نامشروع و ضرب و شتم زنان در امریکا‪ .‬ماجرای فضاهای‬ ‫تبلیغاتی شهری پایتخت‪ ،‬دوباره شهرداری تهران را در مرکز‬ ‫انتقادات‪ ،‬حواشی و شایعات قرار داده است تا بیلبوردهای‬ ‫شــهر تهران‪ ،‬بیش از انکــه ابعاد بزرگی داشــته باشــند‪،‬‬ ‫خبرســازی های بزرگی را سبب شــوند‪ .‬بیلبوردهای «هفته‬ ‫حقوق بشر امریکایی»که اینروزها‪ ،‬دوبارهشهرداریتهران‬ ‫را به هشتگ داغ شبکه های اجتماعی و گپ های خودمانی‬ ‫تبدیل کرده اســت‪ ،‬حدود یک ماه پس از ماجرای تداخل‬ ‫زمانیطرح«نگارخانه ایبهوسعتیکشهر»بانیمه شعبان‬ ‫و انتقاد یک عضو شورای شهر به فراموشی اعیاد شعبانیه در‬ ‫این فضاسازی شهری بود‪ .‬حاال و در هفته ای که به واسطه‬ ‫سالروزجنایت هایمستقیموغیرمستقیمامریکادرایران‪،‬از‬ ‫ششمتا دوازدهمتیرماه‪ ،‬با نامهفته «حقوق بشر امریکایی»‬ ‫نام گذاری شــده است‪ ،‬نصب پوســترهای «خانه طراحان‬ ‫انقالب اســامی» با این موضوع‪ ،‬به بحث اول فضاهای‬ ‫ل شــده است‪ .‬ماجرا تا انجا‬ ‫مجازی و محافل سیاسی تبدی ‬ ‫پیش رفته اســت که حتی گروهی با تقبیح و تمســخر این‬ ‫پوسترها‪ ،‬ان را سیاسی جلوه داده و با دستکاری گرافیکی‪،‬‬ ‫متن بیلبوردها را عوض کرده اند‪ .‬ان طور که در خبرها امده‬ ‫است‪ ،‬کار طراحی بیلبوردهای هفته حقوق بشر امریکایی بر‬ ‫عهده خانه طراحان انقالب اسالمی ایران با همکاری کارگاه‬ ‫گرافیک «سه در چهار» بوده است‪ .‬مدیران سایت «خانه‬ ‫طراحان» که زیرمجموعه ای از ســازمان هنری‪ -‬رسانه ای‬ ‫«اوج» است‪ ،‬این مجموعه را این چنین معرفی کرده است‪:‬‬ ‫«خانه طراحان انقالب اســامی مجموعــه ای فرهنگی‬ ‫متشکل از طراحانی است که به هر طریق و قالب‪ ،‬تمایل به‬ ‫فعالیت در زمینه هنرهای تجسمی دارند‪ ».‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫خبرگزاری تسنیم‪ ،‬در گزارشی خبری در این باره نوشته است‪:‬‬ ‫«خانه طراحان انقالب اسالمی ایران‪ ،‬مجموعه بیلبوردی‬ ‫به همین مناسبت منتشر کرده است‪ .‬کارگاه طراحی «سه در‬ ‫چهار»طراحاینمجموعهبیلبوردهاستکهبهمناسبتهفته‬ ‫حقوق بشــر امریکایی با مضمون پول امریکا هزینه کردن‬ ‫امریکا‪ ،‬به یاداوری جنایات امریــک ا یا حمایت مالی امریکا‬ ‫از جانیان پرداخته است‪ .‬شعار و مضمون این بیلبوردها «از‬ ‫زشت به زشتی…» است‪ ».‬البته طرح های دیگری هم با‬ ‫مضمون حقوق بشر امریکایی بر بیلبوردهای تهران نقش‬ ‫بسته است‪ .‬طرح هایی که البته به هیچ عنوان نشان و قوت‬ ‫بیلبوردهای قبلی اوج و خانه طراحان را ندارند و شعارهایی‬ ‫نامتعارف چون‪« :‬در امریکا از هر پنج نوزاد امریکایی دو نوزاد‬ ‫به صورت نامشروع متولد می شود» و «از هر ‪ 110‬شهروند‬ ‫امریکایی یک نفر در زندان است» بر انها نقش بسته است؛‬ ‫مفاهیم و شعارهایی که البته دستاویزی برای ادامه حمالت‬ ‫رسانه ای و سیاســی چند وقت اخیر علیه شهرداری تهران‬ ‫شــده اند‪ .‬این بار اما دیگر نه فقط از جانب عضو همســوی‬ ‫شورای شهر با سیاست های شهرداری تهران و به علت در‬ ‫نظر نگرفتن محتوای مناسب با جشن های نیمه شعبان روی‬ ‫بیلبوردهای پایتخت‪ ،‬بلکه از سوی جناح های غیرهمسو و‬ ‫البته برخی محافل همسو با شــهردار تهران و در عین حال‬ ‫منتقد به شیوه ارائه پیام در این بیلبوردهاست‪ .‬اعتراض هایی‬ ‫که البته رنگ و بوی سیاســی جناح منتقد اقای محمدباقر‬ ‫قالیباف‪ ،‬ان را داغ تر کرده است‪ .‬به هرحال‪ ،‬با پایان هفته‬ ‫حقوق بشــر امریکایی در دوازدهم تیرمــاه‪ ،‬این طرح ها از‬ ‫بیلبوردهای شــهری پایتخت پایین خواهند امد اما به نظر‬ ‫می رســد منتقدان قالیباف‪ ،‬می خواهند به بهانه بیلبوردها‪،‬‬ ‫اعتراضات به شهردار تهران را باال نگه دارند‪.‬‬ ‫تعدادی از هنرمندان کشــورمان یاد شهدای ایرباس‬ ‫‪ ۶۵۵‬را در صفحات شخصی شان گرامی داشتند‪ 12 .‬تیرماه‬ ‫بیست و هشت سال پیش‪ ،‬ناو یواس اس وینسنس نیروی‬ ‫دریایی ایاالت متحده امریکا‪ ،‬هواپیمای مسافربری شماره‬ ‫‪ 655‬شرکتهواپیماییایران ایرباشناسه«‪»IR655‬راهدف‬ ‫قرار داد و تمامی ‪ 290‬سرنشــین ان که بین انها ‪ 66‬کودک‬ ‫بودند‪ ،‬جان باختند‪ .‬پــس از این جنایت هیچ کدام از خدمه‬ ‫جنگی ناو وینسنس تحت پیگرد قرار نگرفتند و حتی ویلیام‬ ‫راجرز‪ ،‬فرمانده ناو نیز در پایــان خدمت خود مدال گرفت‪.‬‬ ‫بعد از گذشت قریب به ‪ 3‬دهه از این جنایت‪ ،‬کاربران فضای‬ ‫مجازی و حتی چهره های سرشناس هنری کشورمان به این‬ ‫حادثه واکنش نشان دادند و یاد این شهدا را گرامی داشتند‪.‬‬ ‫یادبودایرباس‬ ‫پسر شهید همت‬ ‫و پیکر علی دادمان‬ ‫‪ l‬بچه ها اسیب پذیرند‪ .‬مجاورت و بازی و تماس با‬ ‫حیوانات انها را در معرض ابتال به انواع بیماری های‬ ‫ویروسی ناشــناخته قرار می دهد‪ .‬از خریدن و بردن‬ ‫هر نوع جانور بــه منزلی کــه کودکی در ان هســت‬ ‫خودداری کنید‪.‬‬ ‫‪l‬لطفا درباره پزشــکانی که بیماران را دسته جمعی‬ ‫ویزیت می کنند نیز بنویسید‪.‬‬ ‫تسلیت ضرغامی‬ ‫واکنش به دفاعیه حسینی‬ ‫محمدکاظم انبارلویی طی یادداشتی در روزنامه رسالت با نگاهی‬ ‫به دیدار رهبری و دانشــجویان نوشــت‪« :‬دولت یازدهم متاسفانه در‬ ‫اولین ورود خود به مسائل دانشــگاهی و دانشجویی‪ ،‬با ورود به پروژه‬ ‫سیاه ســازی بورســیه ها به دام اهل فتنه افتاد و عمال در نقشــه انها‬ ‫عمل کرد‪ .‬امروز که پرده از این کار ســیاه برداشــته شده است‪ ،‬زبان‬ ‫عذرخواهی به لکنت افتاده و قرار نیســت از بورسیه ها اعاده حیثیت‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫انبارلویــی ادامه می دهد‪« :‬دشــمن بــا کمک برخــی عناصر‬ ‫خودفروخته در داخل‪ ،‬در نوع حرکت و تفکر جریان دانشــجویی در این باره اخالل می کند و می خواهد ان را سوزن بانی‬ ‫کند‪ .‬جریان دانشجویی به این مهم واقف است‪ .‬عناصر خودفروخته ای که در دانشگاه در دهه‪ 70‬و اوایل دهه ‪ 80‬مشغول‬ ‫این کار خائنانه در دانشگاه بودند‪ ،‬با مواضع انقالبی افسران جوان مقابله با جنگ نرم دشمن‪ ،‬در دانشگاه ها زمینگیر شده و‬ ‫مجبور شدند به وطن اصلی خود برگردند‪ .‬بی بی سی و رادیو امریکا هر از چندی انها را در مقابل تلویزیون ظاهر می کنند و با‬ ‫توهین و مسخره کردن انها می گویند؛ چند تا معلق بزنید و جای دوست و دشمن را به ملت ایران نشان دهید! این سرنوشت‬ ‫سیاهی است که برخی به اصطالح نخبگان دانشگاهی پیدا کرده اند که میمون وار مشغول تقلید تهوع اور از غرب هستند‪.‬‬ ‫این تقلید به قدری تهوع اور است که مشغول خوردن استفراغ فکری تئوریسین های فکری قرن ‪ 18‬و ‪ 19‬اروپا هستند‪.‬‬ ‫نسلی که امروز در دانشگاه سیر و سلوک علمی دارد در عصر خود و حتی جلوت ر زندگی می کند‪ ،‬از نظام‪ ،‬انقالب و اسالم‬ ‫مومنانه دفاع می کند و این دفاع را تاکنون به رخ دشمنان کشیده است‪».‬‬ ‫درباره موضع گیری سراج‬ ‫تو گویی کــه با عبدالله‬ ‫روزنامــه افتاب یزد روز ‪ 13‬تیرمــاه در گف ‬ ‫ناصری از فعاالن سیاسی انجام داد وی از جسارت سراج در نام بردن از‬ ‫افراد سخن گفته است‪ .‬ناصری از فعاالن سیاسی اصالح طلب است‪.‬‬ ‫بخش هایی از این مصاحبه را می خوانید‪« :‬امثال اقای پورمحمدی در‬ ‫جریان اوضاع اشفته فعلی می خواهند سریعا ساحت خودشان را از این‬ ‫موضوع مبری کنند‪ .‬شخص من به عنوان شهروند این سوال را از اقای‬ ‫پورمحمدی دارم که پنج سال پیش که شما می گویید چنین فسادی را‬ ‫در صدا و سیما یا مجلس مطرح کردید ولی انها مانع صحبت شما شدند‪،‬‬ ‫رئیس سازمان بازرسی کل کشور بودید‪ .‬یعنی سکاندار مرجعی که می توانست بدون اعالم‪ ،‬فسادها را بررسی کند‪ ،‬پرونده‬ ‫تشکیل دهد‪ ،‬همان موقع اگر کار خالف قانونی مشخص شــد ان پرونده را به مراجع ذی صالح اطالع دهد‪ .‬ان موقع‬ ‫رسانه ها افکار عمومی خودشان این فسادها را دنبال می کردند‪ ،‬بدون توجه به اینکه کسی بخواهد صحبت های ایشان‬ ‫را پخش کند یا نکند ‪ .‬اینکه اقای پورمحمدی چندســال پیش یک اظهارنظری در تلویزیون کرده که پخش هم نشد ه یا‬ ‫در یک جلسه غیرعلنی به او نامه دادند که از فسادها نگوید‪ ،‬هیچ نفی مسئولیتی از اقای پورمحمدی نمی کند‪ .‬به نظرم‬ ‫موضع گیری اقای سراج نســبت به دولت یازدهم خیلی بهتر از اقای پورمحمدی بود‪ .‬اقای سراج با صراحت و جسارت‬ ‫به شخصیت هایی که در فسادهای مالی نقش داشتند اشــاره کرد‪ .‬امروز باید به اندازه پرونده هسته ای و حتی بیشتر از‬ ‫ان در حل مشکالت فساد مالی جدیت به خرج داده شود تا شاهد پدیده های ســه هزار میلیاردی ها‪ ،‬بابک زنجانی ها و‬ ‫حقوق های نجومی نباشیم‪».‬‬ ‫مالقات های مساله دار‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫روزنامــه جــوان در مقالــه ای که فــردای دیــدار رهبــری با‬ ‫دانشــجویان منتشــر شــد‪ ،‬به موضوع اهمیت تذکر رهبری در این‬ ‫دیدار اشــاره کــرد و نوشــت‪« :‬اعتراض رهبــر معظــم انقالب به‬ ‫همراهی برخــی افراد با فتنه گران ســال ‪ 88‬در دیدار دانشــجویی‬ ‫شنبه شــب ایشــان صراحت بیشــتری یافت و معظم له بــه ادعای‬ ‫برخی مبنی بــر حمایت از نظــام و امــام و انقــاب و در عین حال‬ ‫روشــن نکردن مواضع در مورد فتنه ‪ 88‬واکنش نشــان دادند‪ .‬این‬ ‫اعتراض و صریح شدنش برای کســانی که اخبار عیادت رفتن ها و‬ ‫استقبال رفتن ها و افطاری خوردن های برخی افراد با بزرگترهای اشــوب ها و فتنه گری های سال ‪ 88‬را مقابل چشم‬ ‫دارند‪ ،‬کامال قابل درک است؛ اقایان عبور از خط قرمزهای سیاسی را از حد گذرانده اند و در این میان عجیب نیست‬ ‫که رهبری اعتراض شان را صریح تر برای مردم بیان کنند‪» .‬‬ ‫نویسنده در ادامه به مساله حضور «مقامات دولتی و اطرافیان رئیس جمهور» در دیدار با اهالی فتنه اشاره کرده و‬ ‫معتقد بود که انها این موارد را رعایت نکردند‪ .‬به اعتقاد نویســنده «برادر رئیس جمهور از سویی و وزیر بهداشت از سوی‬ ‫دیگر به عیادت مهدی کروبی می رفتند‪ .‬فعاالن فتنه ‪ 88‬به دیدار ایت الله هاشمی رفسنجانی نیز رفته اند و‪ ...‬تاج زاده از‬ ‫مجرمان امنیتی سال ‪ 88‬با سابقه سلطنت نامیدن حکومت ولی فقیه و توهین به رهبری‪ ،‬ماه گذشته دوران محکومیتش‬ ‫به پایان رسید و زندان اوین را ترک کرد و بعضا کسانی به دیدنش رفتند که موجی از اعتراض رسانه ای را برانگیخت و البته‬ ‫باز هم حضور پررنگ برادر رئیس جمهور این سوال را در ذهن ایجاد می کرد که نماینده ویژه رئیس جمهور در دیدار مجرم‬ ‫سیاسی ضد حکومت چه می کند؟!»‬ ‫خبرنامه‬ ‫ســیده فاطمه حســینی که با قرار گرفتن در «لیست‬ ‫امید» به مجلس دهم راه یافته اســت‪ ،‬از نطق نمایندگان‬ ‫در واکنش به اظهارات وزیــر ارتباطات و فناوری اطالعات‬ ‫ن پشت تریبون‪ ،‬شروع به خواندن‬ ‫سوءاستفاده کرد و با رفت ‬ ‫متنی در دفاع از همسر و پدر خود کرد‪.‬‬ ‫علی مطهری به عنوان رئیس جلسه بارها به حسینی‬ ‫تذکر داد که نطق ایشــان خارج از موضوع اســت اما وی‬ ‫با سوءاســتفاده از تریبون مجلس‪ ،‬مســائل خانوادگی را‬ ‫مطرح کرده و به توجیه از حقوق نجومی پدرش در صندوق‬ ‫توســعه ملی و همچنین صرافی خانوادگی شان پرداخت‪.‬‬ ‫برخی از واکنش های مردم در شــبکه های مجازی درباره‬ ‫او را بخوانید‪:‬‬ ‫* وقتی جوگیر بشی به خاطر یه «تَکرار می کنم» بری‬ ‫به کل یه لیست رای بدی و بررسی اش نکنی ‪ ،‬همین می شه‬ ‫که دختر صفدرحسینی از توش در می اد‪.‬‬ ‫*بعضیا از ســفره انقالب حقشــون نون و بوقلمونه‪،‬‬ ‫بعضیام مثل ما نون خشک‪.‬‬ ‫* تمــام اختالس ها و فســادهای مالی ابســتن این‬ ‫تفکرند که «انقالب سفره ای است که ســهم مان را باید از‬ ‫ان برداریم‪».‬‬ ‫* نتیجه تفکرات مصلحت اندیشــانه بــوده که امروز‬ ‫روزنامه ارمان نوشته صفدر حسینی از خدمتگزاران نظامه! ‬ ‫ماهی ‪ 70‬میلیون دستمزد اخه؟ چه خدمتی مگه کرده؟‬ ‫ت که‬ ‫* دختر صفدرحسینی کجای سفره انقالب نشس ‬ ‫ش بوده؟! اون کارگر بیچاره رو‬ ‫ماهی ‪67‬میلیون تومن سهم ‬ ‫هم سر سفره تون راه بدین! وقاحت مرز نداره‪.‬‬ ‫*خالقیتیعنیدخترتوبفرستینمایندهمجلسبشهبه‬ ‫ف حق ‪):‬‬ ‫وقتش ازت دفاع کنه‪ ،‬باالخره نماینده مردمه و طر ‬ ‫*می دونی ‪ 40‬میلیون بــره‪ ،‬ظرف مدتی ‪ 200‬میلیارد‬ ‫برگرده یعنی چی؟!‬ ‫* دوســتان معتقــد بــه کار حزبــی راجــع بــه دختر‬ ‫صفدرحسینی و لیست امید و مقایسه با الهه راستگو و رای‬ ‫تاریخی ایشون تو شورای شهرتهران تحلیلی ندارند؟!‬ ‫* می خــوای کارگاه تولیــد جوراب بزنــی‪ ،‬باید مجوز‬ ‫بگیری ریش جدتو گرو بزاری تا تایید شه‪ ،‬مثل صرافی نیس‬ ‫که هر کی یکی سرکوچه زده‪ .‬بفهمین!‬ ‫* اینو بذاریــد کنار این شــعارش‪ :‬می خواهم نماینده‬ ‫نسلی باشم که زندگی شــاد و پرامید حق مسلم انهاست نه‬ ‫بیکاری‪ ،‬تبعیض و بی عدالتی‪.‬‬ ‫* یاد این سخن حکیمانه افتادم‪ :‬زندگی بر اساس سه‬ ‫تا «پ» می چرخه‪ :‬پول‪ ،‬پارتی‪ ،‬پررویی‪.‬‬ ‫* صرافــی تعطیل بوده ولی ســرمایه از‪ 20‬میلیون به‬ ‫چهار میلیارد رسیده! پس عضویت کمیسیون اقتصادی هم‬ ‫حقشه‪ ،‬بلکه جایزه مدیر موفق هم باید بگیره‪.‬‬ ‫* من ‪2‬ماهه بیــکارم‪ ،‬کارپیدا نمی کنــم بعد تو رفتی‬ ‫توی مجلس که از ماهی‪57‬میلیون حقــوق گرفتن بابات‬ ‫دفاع کنی؟‬ ‫* ایا می دانید در ماده چهار طرح نظارت بر نمایندگان‪،‬‬ ‫امکان لغو اعتبارنامه نماینده مجلس وجود دارد؟ االن وقت‬ ‫بررسی پرونده دختر صفدرحسینی است!‬ ‫* دختر صفدر حسینی در مجلس وقت گرفته به بهانه‬ ‫انتقاد به حرفای وزیر‪ .‬بعد یهو بیانیه ای در دفاع از خانوادش‬ ‫خونده که ثابت کنه از موقعیتشون سوءاستفاده نکردن!‬ ‫* واکنش فاطمه حســینی به اتهامات وارده به پدر و‬ ‫همسرش‪ :‬این رسم مســلمانی نیست‪ ،‬ولی رسم مسلمانی‬ ‫هست بیت المال رو بذ اره تو جیبش لذت ببره‪.‬‬ ‫* دختر صفدر حسینی اینقدر از قطع شدن حق اوقات‬ ‫فراغتش ناراحته که گفته از عامالن انتشــار فیش حقوقی‬ ‫پدرش شکایت می کنه!‬ ‫چالش بورسیه‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫مساله خروج‬ ‫گفتارها‬ ‫خروج انگلیــس از اتحادیه اروپا همچنان محل توجه اســت‪ .‬در‬ ‫انگلیس هنوز طیفی معتقدند که این تصمیم اشتباه بوده و باید رای‬ ‫گیری مجددی انجام شــود اما نکته این اســت که خروج انگلیس از‬ ‫اتحادیه اروپا در همین اغاز تاثیرات زیادی داشته است چه در اقتصاد‬ ‫و چه در عرصه سیاست خارجی‪.‬‬ ‫گردباد برگزیت در اروپای واحد‬ ‫حوادث تازه ای در اتحادیه اروپا در راه است‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫با وجود گذشــت حدود ‪10‬روز از برگزاری همه پرسی‬ ‫خــروج انگلیس از اتحادیــه اروپا‪ ،‬همچنان شــاهد اثار و‬ ‫تبعات رای مثبت شهروندان این کشــور مبنی بر خروج از‬ ‫اروپای واحد هستیم‪ .‬برگزیت به مثابه پدیده ای استثنایی‪،‬‬ ‫قاره سبز را تحت تاثیر خود قرار داده است‪.‬‬ ‫انچه مسلم است اینکه اثار و تبعات برگزیت به فضای‬ ‫سیاسی و اجتماعی انگلیس محصور و محدود نمی شود‪.‬‬ ‫هم اکنون کل کشــورهای عضو اتحادیــه اروپا با عواقب‬ ‫و تبعات همه پرســی اخیر دســت و پنجه نرم می کنند‪.‬به‬ ‫عبارت بهتر‪« ،‬برگزیت» مولد مناقشه ای جدید در الیه های‬ ‫سیاســی و اجتماعی اروپای امروز اســت ؛ مناقشه ای که‬ ‫نمی توان تاریــخ معینی برای پایان یافتــن ان پیش بینی‬ ‫کرد‪.‬این روزها مناقشه بر سر تصمیم مردم انگلیس مبنی‬ ‫بر خروج این کشــور از اتحادیه اروپا در دو ســطح خود را‬ ‫نشان داده اســت‪ :‬ســطح اول مربوط به الیه های کالن‬ ‫تصمیم ســازی و تصمیم گیــری سیاســی در اروپاســت‪.‬‬ ‫هم اکنون شــاهد شــکل گیری مناقشــه ای پایدار میان‬ ‫سیاستمداران اروپایی بر سر «برگزیت» هستیم‪.‬‬ ‫رای ســلبی ‪ 52‬درصد از شــهروندان انگلیســی به‬ ‫باقی مانــدن این کشــور در اتحادیه اروپا بــه معنای اغاز‬ ‫دومینویی است که سیاســتمداران اروپایی از این پس با‬ ‫ان درگیر خواهند بود‪ .‬ازســوی دیگر‪ ،‬طــی روزهای اخیر‬ ‫شــاهد برقراری دیالوگی نه چندان دوستانه میان مقامات‬ ‫اروپا یی هستیم‪.‬‬ ‫در حالی که فرانســوا اوالند‪ ،‬رئیس جمهور فرانســه‬ ‫و فرانک والتر اشــتاین مایر‪ ،‬وزیــر امورخارجه المان روی‬ ‫تســریع روند خروج انگلیــس از اتحادیه اروپــا (متعاقب‬ ‫همه پرســی صورت گرفتــه) تاکیــد کرده انــد‪ ،‬مقامات‬ ‫انگلیسی در صددند روند خروج کشورشان از اروپای واحد‬ ‫را به تاخیر بیندازند‪« .‬ترزا می» جانشــین احتمالی دیوید‬ ‫کامرون اعــام کرده که تــا پایان ســال ‪ 2016‬میالدی‬ ‫روند خروج انگلیس از اتحادیه اروپــا را به جریان نخواهد‬ ‫انداخت‪.‬‬ ‫اما نکته مهمی که در خصــوص برگزیت باید مدنظر‬ ‫قرار گیــرد‪ ،‬دامنه تاثیرگــذاری ان بر معادالت سیاســی و‬ ‫اجتماعی دیگر کشــورهای اروپایی است‪ .‬فارغ از منازعه‬ ‫و مجادله ای کــه میان مقامــات اروپایی و انگلیســی در‬ ‫خصوص تسریع در روند خروج این کشور از اتحادیه اروپا‬ ‫می گذرد‪ ،‬شاهد شکل گیری پدیده های تازه ای در سطوح‬ ‫اجتماعی‪ -‬سیاسی اروپا هســتیم‪ .‬در این معادله‪ ،‬برگزیت‬ ‫به یک الگو و مدل تبدیل شــده اســت الگویــی که دیگر‬ ‫کشورهای اروپایی و افکار عمومی ناراضی خواستار پیروی‬ ‫از ان هســتند‪ .‬این روزها برگزیت بیشتر به جای انکه یک‬ ‫«رخداد» باشد‪ ،‬نماد و نشانه گذار اروپای واحد از وضعیت‬ ‫امروز به وضعیتی نامعلوم است‪.‬‬ ‫طی روزهای اخیر مخالفان خروج انگلیس از اتحادیه‬ ‫اروپا ســعی دارند با برگزاری تظاهــرات و راهپیمایی های‬ ‫اعتراض امیز مانع از خروج کشورشان از اروپای واحد شده‬ ‫و احزاب سیاســی را در خصوص برگزاری یک همه پرسی‬ ‫دیگر ترغیب نمایند‪ ،‬اما به نظر می رسد این تالش فرجامی‬ ‫نداشته باشد! معادله در لندن عمال پایان یافته است‪ .‬انچه‬ ‫امروز در قاره ســبز موضوعیت دارد عواقب و تبعات ناشی‬ ‫از خروج انگلیس از اتحادیه اروپاســت‪ .‬هم اکنون دیگر‬ ‫زمان مناقشــه بر ســر ماندن یا خروج انگلیس از قاره سبز‬ ‫سپری شده است‪ .‬نخســت وزیر انگلیس(دیوید کامرون‬ ‫یا جانشــین وی) باید هرچه ســریع تر اجرایی شدن ماده‬ ‫‪ 50‬پیمان لیســبون را اعالم کرده و روند خروج کشورشان‬ ‫از اتحادیه اروپا را رسمیت بخشند‪ .‬گفتار مقامات اروپایی‬ ‫نشان می دهد که کسی دیگر در قاره سبز در انتظار بازگشت‬ ‫انگلیس به اروپای واحد نیست ؛ حقیقتی که دیوید کامرون‬ ‫و دیگر ســران حــزب محافظــه کار ناچار بــه پذیرش ان‬ ‫خواهند بود‪.‬‬ ‫اگرچه در ایــن خصــوص اختالفاتی میان ســران‬ ‫حزب محافظه کار انگلیس وجود دارد‪ ،‬اما حقیقت امر این‬ ‫است که بازی در لندن تما م شده است‪ .‬تظاهرات هزاران‬ ‫نفر از شهروندان انگلیســی در لندن در مخالفت با خروج‬ ‫کشورشــان از اروپای واحد نیز نمی توانــد تاثیری در ا ین‬ ‫معادله داشته باشــد‪ ،‬زیرا همه پرســی عمال به رای منفی‬ ‫نسبت به خروج انگلیس از اروپا به اتمام رسیده است!‬ ‫طی روزهای اخیر تحلیل های متنوعی در خصوص‬ ‫برگزیــت و تصمیــم مــردم انگلیــس مبنی بــر خــروج از‬ ‫اتحادیه اروپا منتشــر شــده اســت‪ .‬در میان گزارش ها و‬ ‫تحلیل هایی کــه در قبال برگزیت منتشــر شــده‪ ،‬تحلیل‬ ‫روزنامه واشنگتن پست از ابعاد مختلفی قابل تامل است‪.‬‬ ‫واشنگتن پست به بررسی کشــورهایی پرداخته که پس از‬ ‫انگلیس گزینه های بعدی خروج از اتحادیه اروپا هستند‪.‬‬ ‫واقعیت امر این است که این تحلیل یاداور تحلیل معروف‬ ‫و مبنایی «اغاز دومینوی خروج کشورهای عضو اتحادیه‬ ‫اروپا» اســت که تاکنــون بارها شــاهد ارائه ان از ســوی‬ ‫صاحب نظران مسائل اروپا بوده ایم‪ .‬بسیاری از تحلیلگران‬ ‫پیش بینی کرده بودند که در صورت رای مثبت شهروندان‬ ‫بریتانیایی به خروج از اروپا‪ ،‬سریال خروج دیگر کشورهای‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫اثار و تبعات برگزیت به فضای‬ ‫سیاسی و اجتماعی انگلیس‬ ‫محصور و محدود نمی شود‬ ‫گفتارها‬ ‫عضو اتحادیه اروپا از این مجموعه اغاز خواهد شد‪ .‬وقوع‬ ‫انواع بحران های امنیتی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی‬ ‫و فکری سبب شد ه تا میل کلی شهروندان کشورهای عضو‬ ‫اتحادیه اروپا مبنی بر ماندن و بقا در این مجموعه کاهش‬ ‫یابد ؛ موضوعی که در جریان همه پرسی انگلیس شاهد ان‬ ‫بودیم صرفا رای مردم یک کشور نسبت به خروج انگلیس‬ ‫نبود‪ ،‬بلکه نقطه اشکار ســاز و اغازین دومینویی بود که از‬ ‫اکنون تا مدتی نامعلوم شاهد ان خواهیم بود‪.‬‬ ‫مطابــق تحلیــل روزنامــه واشنگتن پســت‪ ،‬مــا با‬ ‫کشورهایی مانند سوئد‪ ،‬هلند‪ ،‬دانمارک‪ ،‬یونان و مجارستان‬ ‫مواجه هستیم که هر یک استعداد خروج از اتحادیه اروپا‬ ‫را دار ند ‪ .‬بر اساس انچه روزنامه واشنگتن پست می نویسد‪،‬‬ ‫سوئد یکی از گزینه های خروج از اتحادیه اروپا محسوب‬ ‫می شــود زیرا وقوع بحران های مهاجرتی در این کشــور‬ ‫منجر به افزایش نارضایتی عمومی نسبت به اروپای واحد‬ ‫شده است‪ .‬سوئد طی دو سال اخیر یعنی سال های ‪2015‬‬ ‫و ‪ 2016‬میالدی پذیرای ده ها هزار مهاجر بوده است‪ .‬رشد‬ ‫ارای حزب دموکراتیک سوئد که حزبی راستگرا و افراطی‬ ‫و ضد اروپا محسوب می شود‪ ،‬نشــان دهنده اقبال دوباره‬ ‫تعداد زیادی از شــهروندان ســوئدی مبنی بر ملی گرایی‬ ‫و بازگشــت به ان اســت‪ .‬از همه مهم تر اینکه شهروندان‬ ‫سوئدی در دو همه پرسی مهم که در طول دهه های اخیر‬ ‫برگزار شده ‪ ،‬حاضر نشده اند به واحد پول یورو بپیوندند‪ .‬از‬ ‫این رو شهروندان سوئدی ســابقه حرکت بر خالف جهت‬ ‫اراده سیاستمداران اروپایی را دارا هستند‪ .‬از این رو سوئد‬ ‫را می توان یکی از کشورهایی دانست که به صورت بالقوه‬ ‫اســتعداد خروج از اتحادیه اروپا را دارد‪ .‬بدیهی است که‬ ‫خروج انگلیس از اتحادیــه اروپا نیز می تواند روی تصمیم‬ ‫شهروندان ســوئدی در خصوص خروج از اروپا تاثیرگذار‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫بدون شک کشــور دیگری که استعداد زیادی برای‬ ‫خروج از اروپای واحد دارد یونان اســت‪ .‬یونان همچنان‬ ‫نماد و نشــان اصلی بحــران اقتصــادی در اروپای واحد‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬شــهروندان یونانی از ســال ‪2007‬‬ ‫میــادی یعنی از زمان وقــوع بحران اقتصــادی تا کنون‬ ‫شاهد وضعیت نا بســامان سیاســی و اقتصادی در کشور‬ ‫خود هســتند‪ .‬ســران اروپایی نیز در مــوارد و گلوگاه های‬ ‫مختلف زمانی با زبانی تهدید امیز یونان را نسبت به خروج‬ ‫از اتحادیه اروپا تهدید کرده اند‪ .‬بــا این حال در انتخابات‬ ‫سراســری ســال ‪ 2015‬میالدی و برای دو دفعه متوالی‪،‬‬ ‫حزب ضد ریاضتی ســیریزا توانســت بر رقبای انتخاباتی‬ ‫خود غلبه پیدا کرده و در راس معادالت سیاســی اتن قرار‬ ‫گیرد‪ .‬انتخاب ســیریزا (به عنوان حزبی که نماد مخالفت‬ ‫با منطقه یورو است) معنا و مفهوم زیادی دارد‪ .‬این مساله‬ ‫نشــان می دهد که شــهروندان یونانی حاضــر به پذیرش‬ ‫هزینه ها ی تحمیل شده ا زسوی اتحادیه اروپا و سران یورو‬ ‫به این کشور نیستند‪ .‬همین مساله زمینه ساز خروج یونان‬ ‫از اتحادیه اروپاست‪.‬‬ ‫بدون شــک خروج انگلیس از اتحادیــه اروپا منجر‬ ‫به افزایش تمایل یونانی هــا مبنی بر خروج از اروپای واحد‬ ‫خواهد شد‪ .‬این تمایل ذاتی و بالقوه در حال تبدیل شد ن‬ ‫به تمایلی بالفعل در میان شهروندان یونانی است‪ .‬بحران‬ ‫بدهی های اقتصادی در یونان نه تنها حل و فصل نشــده ‪،‬‬ ‫بلکه به عنوان یک بحران اقتصادی مهم به قوت خود باقی‬ ‫مانده اســت‪ .‬همین بحران می تواند بهانه ای برای خروج‬ ‫یونان از اروپای واحد باشد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از کشورهای شمال اروپا که امکان خروج‬ ‫ان از اتحادیــه اروپــا و تاثیر پذیــری ان از برگزیت منتفی‬ ‫نیست‪ ،‬دانمارک است‪ .‬دانمارک کشوری است که در سال‬ ‫گذشته میالدی و در جریان همه پرسی پیوستن این کشور‬ ‫به ســاختار قضایی اروپا‪ ،‬شــاهد رای منفی شهروندانش‬ ‫بودیم‪ .‬این رای منفی از ســوی بســیاری از منابع خبری و‬ ‫تحلیلی در اروپا غیر منتظره اعالم شد‪ ،‬اما واقعیت امر این‬ ‫است که شهروندان دانمارکی نیز مانند سوئدی ها رویکرد‬ ‫مثبتی نسبت به نهادگرایی موجود در اروپای واحد ندارند‪.‬‬ ‫عدم همراهی دانمارک با ساختار و سیستم قضایی و حقوقی‬ ‫اروپا نشان دهنده استقبا ل شهروندان این کشور از اروپای‬ ‫واحد است‪ .‬دانمارک دسامبر سال گذشــته همه پرسی را‬ ‫برگزار کرد‪،‬البته با تاثیری بسیار محدود‪ .‬مردم دانمارک با‬ ‫اعطای قدرت و اختیارات بیشتر به اتحادیه اروپا مخالفت‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫در نظرســنجی موسســه «پیو» امده که شهروندان‬ ‫دانمارکی بــا قدرت گرفتن بیــش از حد اتحادیــه اروپا در‬ ‫معادالت سیاسی و حقوقی اروپا مخالف هستند‪ .‬این نگاه‬ ‫مخالف می تواند مبنایی بــرای اتخاذ تصمیمی کالن تر و‬ ‫تاثیرگذار تر در خصوص خروج از اروپا تبدیل شــود‪ .‬نباید‬ ‫فراموش کــرد که دانمارک نیــز مانند ســوئد از انگلیس و‬ ‫معادالت سیاسی جاری در این کشور تا حدود زیادی متاثر‬ ‫اســت‪ .‬فراتر از ان‪ ،‬معضالت مربوط به وجــود و حضور‬ ‫پناهجویان در اروپا‪ ،‬نگاه منفی شهروندان دانمارکی نسبت‬ ‫به اتحادیه اروپا را تشدید کرده است‪.‬‬ ‫یکی دیگر از کشــورهای عضو اتحادیه اروپا که در‬ ‫ان گروه های راست افراطی در تالش برای خروج از قاره‬ ‫سبز هســتند‪ ،‬هلند اســت‪ .‬گیرت ویلدرس‪ ،‬رئیس حزب‬ ‫راســتگرای افراطی هلند یکی از اصلی ترین سکانداران‬ ‫حرکت جمعــی مردم هلنــد در مخالفــت با اروپــای واحد‬ ‫اســت‪ .‬این سیاستمدار وابســته به جریان راست افراطی‬ ‫که دیدگاهی منفی در قبال مهاجرین و مســلمانان دارد‪،‬‬ ‫خواستار برگزاری همه پرسی مشابهی در کشور خود است‪.‬‬ ‫چنانچه روزنامه واشنگتن پســت نیز تاکید کرده ‪ ،‬در‬ ‫این مسیر بسیاری از شهروندان هلندی از گیرت ویلدرس‬ ‫حمایت می کنند‪ .‬جریان راست افراطی هلند از حاال سعی‬ ‫دارد با برگزاری کمپین های مختلف سیاسی و اجتماعی‪،‬‬ ‫پروسه خروج این کشور از اروپای واحد را کلید بزند‪.‬‬ ‫در این معادله‪ ،‬نباید مجارستان را نیز از قلم انداخت!‬ ‫کشــورهای عضو اتحادیه اروپا به طور کلی‪ ،‬مجارستان را‬ ‫تافته یا جدا بافته در اروپا می دانند! بسیاری از کشورهای‬ ‫عضو اتحادیه اروپا همچنان مجارستان را به عنوان کشوری‬ ‫که عضو اروپای واحد است قبول ندارند‪ .‬ویکتور اوربان‪،‬‬ ‫رئیس جمهور مجارســتان در بیــن اکثر روســا و مقامات‬ ‫اروپای واحــد محبوبیت نــدارد‪ .‬حتی ژان کلــود یونکر‪،‬‬ ‫رئیس کمیسیون اروپا از اوربان‪ ،‬رئیس جمهور مجارستان‬ ‫به عنوان یک دیکتاتور یاد می کند‪ .‬در هر حال‪،‬اوربان که‬ ‫کشورش از اصلی ترین شرکای انگلیس در اروپا محسوب‬ ‫می شــد‪ ،‬در جریان برگزاری همه پرســی خواســتار بقای‬ ‫انگلیــس در اروپای واحد شــد اما رای منفی شــهروندان‬ ‫انگلیســی شــوک ســختی را به اوربان و دیگــر مقامات‬ ‫مجارستانی وارد ساخته است‪.‬‬ ‫منابــع خبــری اعــام کرده انــد کــه رئیس جمهور‬ ‫مجارستان هم اکنون در صدد برنامه ریزی یک همه پرسی‬ ‫در این کشور است که دقیقا مانند همه پرسی خروج انگلیس‬ ‫از اتحادیه اروپا‪ ،‬همبستگی در اروپای واحد را هدف قرار‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫فرانســه‪ ،‬کشــور دیگری اســت که ماننــد انگلیس‬ ‫اســتعداد خروج از اتحادیه اروپــا را دار د‪ ،‬خصوصا اینکه‬ ‫بحران امنیت در فرانســه طی ماه های اخیر پررنگ شــده‬ ‫است‪ .‬فرانسه طی ســال های اخیر به نماد بحران امنیت‬ ‫در اروپا تبدیل شــده است‪ .‬بی دلیل نیســت که ‪ 61‬درصد‬ ‫از شهروندان فرانســوی دید گاه مثبت و امیدوار کننده ا ی‬ ‫نســبت به اروپای واحد ندارند! این نگاه منفــی خود را در‬ ‫نظرســنجی ها و تحقیقات صورت گرفته در فرانسه نشان‬ ‫می دهــد‪ .‬طی ماه هــای اخیــر و در پی وقــوع معضالت‬ ‫ناشی از اصالح قانون کار‪،‬بحران اقتصادی نیز به بحران‬ ‫امنیت در این کشــور افزوده شده است‪ .‬همین مساله دید‬ ‫منفی شــهروندان فرانسوی نســبت به دولت این کشور و‬ ‫سیاســت های اروپاگرایانه ان را افزایش داده اســت‪ .‬به‬ ‫عبارت بهتر‪ ،‬اکثر شــهروندان فرانســه ریشــه معضالت‬ ‫جاری امنیتــی و اقتصــادی در این کشــور را عضویت در‬ ‫اتحادیه اروپا می دانند‪ .‬از این رو فرانسه نیز مانند انگلیس‬ ‫استعداد زیادی برای خروج از اتحادیه اروپا دارد‪ .‬عالوه بر‬ ‫کشورهایی که روزنامه واشنگتن پست به انها اشاره کرده ‪،‬‬ ‫کشــورهایی مانند ایتالیا‪ ،‬اســپانیا‪ ،‬پرتغال و قبرس نیز در‬ ‫معرض خروج از اتحادیه اروپا قــرار دارند‪ .‬همان گونه که‬ ‫اشــاره شــد‪ ،‬وقوع انواع بحران های اقتصادی و امنیتی‬ ‫در کشــورهای مختلف اروپایی‪ ،‬رونــد مخالفت با اروپای‬ ‫واحد را نزد شهروندان کشورهای مختلف اروپایی پررنگ‬ ‫کرده است‪ .‬در نهایت اینکه برگزیت مولد حوادث تازه ای‬ ‫در اتحادیه اروپا خواهد بود‪.‬بدون شک سال های ‪2016‬‬ ‫و ‪ 2017‬میالدی‪ ،‬دو ســال حســاس و سرنوشت ســاز در‬ ‫قاموس سیاســی و بین المللی و اجتماعــی اروپای واحد‬ ‫خواهد بود‪...‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رواجپوپولیسم‬ ‫عواقب خروج انگلستان از منطقه یورو چه خواهد بود؟‬ ‫علی خرم‬ ‫سفیر سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪2‬‬ ‫از انجایی که انگلیس یکی از بزرگترین و پرقدرت ترین‬ ‫کشــورهای عضو اســت‪ ،‬خروج ان از اتحادیه اروپا برای‬ ‫این اتحادیــه عواقب بدی در پــی دارد‪ .‬به عنوان مثال در‬ ‫صورتی که انگلیــس در اتحادیه اروپا باقــی بماند اما چند‬ ‫کشور کوچک از این اتحادیه خارج شــوند‪ ،‬خیلی اثرگذار‬ ‫نیســت‪ ،‬اما اگر یکی از کشــورهای بزرگ عضــو اتحادیه‬ ‫ن یا فرانسه از این اتحادیه خارج شوند‪،‬‬ ‫مانند انگلیس‪ ،‬الما ‬ ‫اتحادیه اروپا دیگر معنای اتحادیه نخواهد داشــت و این‬ ‫نهاد رو به افول خواهد رفت‪ .‬از نظر پرســتیژ و بحث روانی‬ ‫نیز خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بــه این اتحادیه ضربه‬ ‫وارد خواهد اورد و اینگونه ارزیابی می شود که پایه های این‬ ‫اتحادیه ترک بخورد‪ .‬اما بیشترین اسیب ها از نظر ساختار‬ ‫سیاسی و اقتصادی خواهد بود‪ .‬پس خروج انگلیس هم به‬ ‫ضرر اتحادیه اروپا خواهد بود و هم انگلیس‪.‬‬ ‫درعین حــال در رابطه بــا دالیــل رای اکثریت مردم‬ ‫انگلیس به خروج کشورشــان از اتحادیه اروپــا باید گفت‬ ‫انگلستان را اگر به چهارکشــور انگلیس‪ ،‬ولز‪ ،‬اسکاتلند و‬ ‫ایرلند شــمالی تقســیم کنیم در خود انگلیس مردم بیشتر‬ ‫در معــرض ورود پناهجویان قــرار داشــتند؛ در حالی که‬ ‫اسکاتلند‪،‬ایرلند و ولز خیلی به ندرت در معرض پناهجویان‬ ‫قــرار گرفتنــد‪ .‬در نتیجه مردم انگلســتان با تصــور اینکه‬ ‫پیوســتن به اتحادیــه اروپا باعــث ورود ایــن پناهجویان‬ ‫به کشورشــان شــده با یک نگاه منفــی به ایــن اتحادیه‬ ‫می نگریســتند‪ .‬دســته دیگر از دالیل به مخالفت با دولت‬ ‫انگلیس مربوط می شود؛ این مخالفت بیشتر شامل افراد‬ ‫مسن و پیر اســت؛ اگر به ارای ماندن یا خروج از اتحادیه‬ ‫اروپا نگاهــی بیندازیم‪ ،‬متوجه می شــویم که ســه چهارم‬ ‫جوانان رای بر ماندن در اتحادیه داده بودند‪ .‬ولی برعکس‬ ‫نزدیک سه چهارم افراد میانسال و مســن رای بر خروج از‬ ‫اتحادیه اروپا داده بودند‪ .‬دلیل این مساله این است که افراد‬ ‫میانسال و مسن نگران اینده شان هستند و از سیاست های‬ ‫دولت محافظه کار دیویــد کامرون راضــی نبوده اند‪ .‬انها‬ ‫هراس داشــتند کــه پناهجویان شــغل و امکانــات انها را‬ ‫بگیرند بنابراین چون در ثروت ملی انگلیس که همان تولید‬ ‫ناخالص ملی است‪ ،‬سهیم می شوند‪ ،‬این باعث می شود که‬ ‫سهم انها کمتر شود‪ .‬بنابراین میانساالن و افراد مسن علیه‬ ‫حضور کشورشــان در اتحادیه اروپــا رای دادند و برعکس‬ ‫جوانان رای بر ماندن دادند‪ .‬دسته دیگری از دالیل نیز به‬ ‫این موضوع باز می گردد کســانی که به اتحادیه اروپا نگاه‬ ‫می کردند پیرو برخی افکار پوپولیســتی‪ ،‬معتقدند اتحادیه‬ ‫اروپا اســتقالل انها را ســلب کرده در حالی که این کشور‬ ‫پیش تر بریتانیای کبیر بوده اســت‪ .‬این افکار پوپولیستی‬ ‫کمر انگلستان را شکست‪ .‬زیرا اغلب راست های افراطی‬ ‫مروج این افکار بودند که توانســتند بــه عبارتی ارای مردم‬ ‫را به دســت بیاورند‪ .‬این در حالی اســت کــه متخصصان‬ ‫مخالف خروج انگلیــس از اتحادیــه اروپا بودنــد‪ .‬زمانی‬ ‫هم که مشــخص شــد ‪ ۵۲‬درصد رای بر خروج انگلیس از‬ ‫اتحادیه اروپا داده اند‪ ،‬همان مردم تازه بیدار شدند و به این‬ ‫فکر افتادند که به نوعی جلوی خروج کشورشان از اتحادیه‬ ‫اروپا را بگیرند‪ .‬بنابراین امروز داخل انگلیس تالش زیادی‬ ‫صورت می گیرد تا از یک ماده قانونی استفاده کنند و نتیجه‬ ‫انتخابات را به عنوان نتیجه رای مردم انگلیس به اتحادیه‬ ‫اروپا منعکس نکنند تا بــه بدین ترتیب انگلیس در اتحادیه‬ ‫اروپا باقی بماند‪ .‬در رابطه با تبعات خروج انگلیس از اتحادیه‬ ‫اروپا نیز باید توجه داشــت که از نظر اقتصادی صادرات و‬ ‫واردات انگلیس به طور کلی وابســته به اتحادیه اروپاست‬ ‫و اگر این کشور از اتحادیه اروپا خارج شود در این صورت‬ ‫بســیاری از تخفیفاتی که در تعرفه برای صادرات انگلیس‬ ‫وجود دارد و به طور کل صادرات این کشــور بــه اتحادیه‬ ‫اروپا از بین خواهد رفــت‪ .‬درواقع از لحاظ اقتصادی چون‬ ‫بخش عمده ای از صادرات انگلیس به اتحادیه اروپاست و‬ ‫با تعرفه های نزدیک به صفر این صادرات صورت می گیرد‬ ‫در وهله نخست خود این کشــور از خروج از اتحادیه اروپا‬ ‫متضرر خواهد شد‪ .‬در عین حال ماندن انگلیس در اتحادیه‬ ‫اروپا بدین معناســت که این اتحادیه‪ ،‬اروپا شمول است‪.‬‬ ‫بنابراین بررســی این موضوع چه از نظر خــرد و چه از نظر‬ ‫کالن نشــان می دهد که خروج انگلیــس از اتحادیه اروپا‬ ‫به ضرر بریتانیاست‪ .‬در خصوص شدت گرفتن گرایشات‬ ‫راست و افراطی در اروپا و استقبال انها از این موقعیت باید‬ ‫گفت در اروپا همیشه راست های افراطی مخالف مهاجران‪،‬‬ ‫پناه جویان و افرادی بوده اند که از کشــورهای افریقایی و‬ ‫اسیایی به کشور انها رفته اند‪.‬این افراد همواره تالش دارند‬ ‫از موقعیت ها برای پیروزی خودشان استفاده کنند‪ .‬در این‬ ‫میان اگر حالت نرمال و صلح و ثبات در کشورها برقرار باشد‬ ‫راست های افراطی موفق به پیروزی در انتخابات نخواهند‬ ‫شــد‪ .‬اما امروز کل اروپا تحــت تاثیر موضــوع پناه جویان‬ ‫ملتهب است و بدین ترتیب احزاب راستگرا از این فرصتی‬ ‫که در اثر همه پرسی در انگلیس به وجود امده ‪،‬می خواهند‬ ‫بهره برداری کنند‪ .‬در اتریش‪ ،‬فرانسه‪ ،‬اســپانیا و المان و‬ ‫دیگر کشورها‪ ،‬احزاب راستگرا در پی ان هستند که قدرت‬ ‫را در اختیار بگیرند‪ .‬بنابراین این تلنگر بسیار مساعدی برای‬ ‫انها بود که بتوانند از این موقعیت به نفع خودشان استفاده‬ ‫کنند و ندا سر دهند تا اگر مردم از انها حمایت کردند تفکرات‬ ‫پوپولیستی و عوام فریبانه را میان مرد م ترویج دهند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر در مورد واکنش های خارجی به این اتفاق در انگلستان‬ ‫باید گفت که کشــوری مانند ایران باید سیاست درستی را‬ ‫در این رابطه در پیــش بگیرد و از این موضــوع خیلی ابراز‬ ‫خوشــحالی نکند‪ .‬زیرا انگلیس حتی اگــر از اتحادیه اروپا‬ ‫خارج شــود باز هم پنجمین یا ششــمین قدرت اقتصادی‬ ‫جهان باقی خواهد مانــد و ایران قطعا بــه تکنولوژی این‬ ‫کشور نیاز خواهد داشت‪ .‬به عالوه انگلیس به عنوان متحد‬ ‫امریکا می تواند برای ایران یک رفیق خوب یا دشمن مضر‬ ‫باشد‪ .‬این در حالی اســت که در دنیا و در روابط بین الملل‪،‬‬ ‫کشــورها باید در پی ان باشند که به دوســتان خود اضافه‬ ‫کنند‪ .‬در این میان اگر انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند‬ ‫توانمندی اش افزایش می یابد ولی اگر بیرون بماند هم به‬ ‫این صورت نیســت که به یکباره به کشــور پانزدهم جهان‬ ‫سقوط پیدا کند بلکه ممکن است یک پله پایین تر از جایگاه‬ ‫قبلی اش قرار بگیرد‪ .‬از نظر قدرت تاثیرگذار سیاسی نیز از‬ ‫انجایی که انگلیس متحد امریکاست‪ ،‬تاثیرگذاری خود را‬ ‫همچنان حفظ خواهد کرد‪ .‬بنابراین ایران باید روابط خود را‬ ‫با این کشور طوری تنظیم کند که چه این کشور در اتحادیه‬ ‫اروپا باقی بماند یا بیرون بیاید برای ایران تفاوتی نداشــته‬ ‫باشد و در هر صورت از تکنولوژی این کشور بهره مند شود‪.‬‬ ‫در نهایت اگر انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند در‬ ‫مسائل مختلف مانند سوریه و عراق تابع نظر این اتحادیه‬ ‫خواهد بود و اگر خارج شود شاید نظراتش بیشتر به سمت‬ ‫امریکا گرایش پیدا کند‪ .‬بنابراین از این منظر به ضرر ایران‬ ‫و روسیه است چرا که اگر در اتحادیه اروپا باقی بماند‪ ،‬ناچار‬ ‫است مواضع این اتحادیه را رعایت کند اما اگر خارج شود‬ ‫ممکن است کامال به سمت امریکا سوق پیدا کند که این‬ ‫به نفع ایران نیست‪.‬‬ ‫مردم بهترین رسانه اند‬ ‫گفتارها‬ ‫یادداشتی به بهان ه ترند شدن یک هشتگ در توئیتر‪ :‬متوسلیان را ازاد کنید‬ ‫الهام صادقی‬ ‫فعال فرهنگی‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫گفتارها‬ ‫هشتگ چیست؟‬ ‫ترند شدن یک هشتگ در توئیتر یعنی چه؟‬ ‫هشتگ (‪ )#‬در کنار هر عبارتی که قرار می گیرد ان را‬ ‫تو جو می کند و در شبکه های اجتماعی مختلف‬ ‫قابل جس ‬ ‫مثل توئیتر‪ ،‬کاربران با قرار دادن عالمــت (‪ )#‬و در واقع‬ ‫هشتگ کردن ان عبارت (که می تواند از یک تا چند کلمه‬ ‫تشکیل شده باشــد) عالقه و توجه دست جمعی خود را به‬ ‫موضوعی اعالم می کنند؛ ان را قابل جست و جو می نمایند‬ ‫و ماهیتی تبلیغاتی بــرای ان ایجاد می کننــد (البته طبق‬ ‫قوانین توئیتر استفاده از این ویژگی برای تبلیغات کاالها‬ ‫و‪ ...‬و بهره جستن مادی ممنوع است‪ ) .‬و وقتی هشتگی‬ ‫توســط عده ای زیاد و در محدوده زمانی کوتــاه یک باره‬ ‫زیاد شود‪ ،‬یعنی مورد توجه تعداد قابل توجهی از کاربران‬ ‫ان هــم در زمانی کوتاه قرار بگیرد‪ ،‬ان هشــتگ در‬ ‫توئیتر‪ ،‬ترند شده است‪.‬‬ ‫درســت مثــل ایــن هشــتگ‪:‬‬ ‫‪ #freemotevaselian‬و این بــار در حالــی‬ ‫که حدود سی سال که از ربوده شدن حاج‬ ‫احمد متوسلیان به همراه کاردار سفارت‬ ‫ایران در لبنــان و یک کارمند ســفارت و‬ ‫یک خبرنگار در لبنان می گذرد و بار دیگر‬ ‫توسط وزیر دفاع جمهوری اسالمی ایران‪،‬‬ ‫مبحث زنده بودن ایشــان بر ســر زبان ها‬ ‫افتاده است؛ رسانه شکل و شمایلی متفاوت‬ ‫از خود را به ما نمایاند‪.‬‬ ‫تا پیــش از این ماجــرای ربایــش امام‬ ‫موســی صدر (در لیبــی و توســط قذافــی ) در‬ ‫بســیاری از رســانه های مکتوب و غیر مکتوب‬ ‫و واقعــی و مجــازی‪ ،‬مــورد توجه بســیاری قرار‬ ‫می گرفت و زنده بودن ایشان و تحقیق و تفحص‬ ‫در این باب مورد توجــه جناح ها‪ ،‬احزاب و تفکرات‬ ‫مختلــف مردمــی و غیر مردمی بود‪ .‬امــا حاج احمد‬ ‫متوسلیان در این میان همواره کمتر مورد توجه بوده و‬ ‫حتی شاید بسیاری از جوانان امروز روز ایران ندانند که‬ ‫او ربوده شده است؛ نه شهید!‬ ‫اما وقتی وزیر دفاع یعنــی یک منبع موثق از زنده‬ ‫بودن ایشان گفتند‪ ،‬ماجرا متفاوت شد‪:‬‬ ‫همان جوانانی که شــاید ماجرای‬ ‫ربایــش متوســلیان و‬ ‫همراهانــش را‬ ‫نمی دانستند و فکر‬ ‫می کردند او شهید‬ ‫شده ‪ ،‬دســت به کار‬ ‫شدند و در میدان حاضر شدند‬ ‫تا حق خود و کشورشــان را طلب کنند و این‬ ‫بار اتفاقا با ابزاری که شــاید از دیدگاه برخی تنها مضر‬ ‫باشــد و هیچ کارکرد مفیدی نداشته باشــد‪ .‬این جوانان با‬ ‫استفا ده از ابزاری که در اختیار داشتند‪ ،‬شگفتی افریدند‪،‬‬ ‫در شرایطی که دشــمنان ایران‪ ،‬تشنه این خاک هستند و‬ ‫گمان می کنند جوانان ما با اینترنت و ماهواره و‪ ...‬از خود‬ ‫بیگانه شــده و دچار الیناســیون‪ ،‬پس میدان نبرد را خالی‬ ‫خواهند گذاشــت‪ ،‬این جوانان‪ ،‬اتفاقا در همان زمینی که‬ ‫دشمن تصورش را هم نمی کند وارد میدان مبارزه شدند و‬ ‫خواســته خود را که به قول معروف شاید به قیافه هایشان‬ ‫نیاید (که طرفدار این گونه مباحث باشند ) جهانی کردند‪.‬‬ ‫خواسته ای ســاده‪ ،‬واضح و کوبنده و محکم‪ :‬متوسلیان‬ ‫را ازاد کنید‪ .‬بله رســانه ای ســاده مثل توئیتر که شاید در‬ ‫نگاه اول یک ســرگرمی بیش نباشــد؛ این بار ابزاری شد‬ ‫برای شگفتی افرینی ایرانیان‪ .‬ابزاری برای اعالم اگاهی‬ ‫و حضور در میدان جوانان ایران زمین‪ .‬شاید با هشتگ و‬ ‫ ترند شدن و امثالهم نشود رژیم منحوس اسرائیل را وادار به‬ ‫ازاد سازی حاج احمد متوسلیان و تیم همراه کرد یا حاال بعد‬ ‫از مرگ قذافی‪ ،‬کسی یا کشوری ربایش امام موسی صدر‬ ‫را به عهده نگیرد‪ ،‬اما در روشنگری اذهان عمومی جهان و‬ ‫نیز معرفی ایرانیان به مردم و دولتمردان جهان گامی ا ست‬ ‫بزرگ و مهم و حتی برای ترغیــب دولتمردان ایرانی برای‬ ‫پیگیری این پرونده ها کارامد اســت و گامی مهم‪ .‬اما در‬ ‫این میان انان که خود را اصحاب رسانه می دانند و اشکال‬ ‫مدرن و پست مدرن رســانه را چه مرد می باشد‪ ،‬چه دولتی‬ ‫و غیر مردمی‪ ،‬نقد کرده‪ ،‬رســانه نمی دانند و مورد تمسخر‬ ‫قرار می دهند‪ ،‬چنان درگیر گرفتاری های حزبی و سیاسی‬ ‫و انتخاباتی هستند که حتی حیفشان ام د یک روز‪ ،‬تیتر یک‬ ‫روزنامه خود را به حاج احمد متوســلیان اختصاص دهند‪.‬‬ ‫حیفشــان امد عکس اول صفحه یک خود را عکسی از او‬ ‫قرار دهند‪ ،‬حیفشان امد ســتونی‪ ،‬سرمقاله ای یا گزارشی‬ ‫در خور و شایسته به او و به خبر زنده بودن او که توسط وزیر‬ ‫دفاع مطرح شده بود (نه کسی که اطالعاتش قابل اعتنا‬ ‫و اســتناد نباشــد) اختصاص دهند‪ ،‬پرونده و ویژه نامه که‬ ‫توقع زیادی است‪ .‬بله! مسلما خبر احتمال ریاست فالن‬ ‫نماینده مجلس دهم مهم تر و قابل توجه تر اســت تا خبر‬ ‫احتمال زنده بودن یک سردار دفاع مقدس برای روزنامه ها‬ ‫و مجالت و سایت های تماما سیاست زده و حزبی و جناحی‬ ‫ما‪ .‬مســلما حدس و گمان ها راجع به کاندیداتوری فالنی‬ ‫و بهمانی بــرای انتخابات ریاســت جمهوری (که بیش از‬ ‫یک سال با ان فاصله داریم ) مهم تر است از خبر احتمال‬ ‫زنده بودن فرمانــده عملیات باز پس گیری خاک کشــور‬ ‫از دشــمن‪ ،‬عملیات ازاد سازی خرمشــهر و بی شک نان‬ ‫و ابی که در تیترهــا و عکس های اول جناحــی و حزبی و‬ ‫سیاست زده هست در تیترها و عکس های ملی و مردمی‬ ‫ و ضد استکبار نیست‪.‬‬ ‫و مردم و همان جوانــان روغن نباتی (!) که برخی‬ ‫گمان می کنند که خاک این سرزمین را به هیچ خواهند‬ ‫فروخت‪ ،‬باز هــم مثل همیشــه تاریخ از اهل اندیشــه‬ ‫و رســانه (!) پیشــی می گیرنــد و گرفته انــد و خواهند‬ ‫گرفــت‪ .‬انان هســتند کــه در موقعیت شناســی در دنیا‬ ‫لنگه ندارند و همیشــه درست ســر بزنگاه حاضر بوده اند‬ ‫برای دفاع از ایــن اب و خاک و قهرمانــان واقعی اش‪.‬‬ ‫این مردم که با کمترین ابزار رســانه ای صدایشــان را به‬ ‫گوش همگان در ینگه دنیا خواهند رساند و حق و حقوق‬ ‫خود را مطالبــه خواهند کــرد‪ ،‬این مردم و ایــن جوانان‬ ‫همیشه از روشــنفکران‪ ،‬اصحاب رســانه ها و بسیاری از‬ ‫دولتمردان پیشــی گرفته اند و این بار اتفاقا با ابزاری که‬ ‫خود اســتکبار برای اســتثمار انان خلق کرده به جنگ با‬ ‫او رفته اند؛ بله ســاده‪ ،‬محکــم و امرانه‪ :‬متوســلیان را‬ ‫ازاد کنید‪ .‬چنانکه رســانه های داخلی نیز بعد‬ ‫از ترند شــدن این هشتگ‪ ،‬گویی یاد‬ ‫ماجرا افتادند؛ ان هم به این‬ ‫علت که تعجب کردند‬ ‫از مــردم و جوانان‬ ‫توئیتری کــه این‬ ‫بــار حا ج احمــد‬ ‫متوســلیان را توئیــت‬ ‫کرد ه انــد‪ .‬بی شــک امــام موســی صدر و حاج احمــد‬ ‫متوســلیان و‪ ...‬زنده انــد؛ چرا کــه مردم به زنــده بودن‬ ‫انها معتقدند و انان را زنــده می خواهند؛ حال اعتقاد من‬ ‫و شــما و فالن مســئول دولتی و فالن رســانه و روزنامه‬ ‫و‪ ...‬هر چه باشد چندان مهم نیســت‪ .‬این مردم هستند‬ ‫که مردان نبردهای بزرگ بوده و هســتند و خواهند بود؛‬ ‫چنانکه هشــت ســال دفاع مقــدس این را بــه همگان‬ ‫ثابت کرد‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫سخنانحکیمانه‬ ‫بررسی ابعاد بیانات رهبر انقالب در دیدار دانشجویان‬ ‫احسان رستگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شــنبه گذشــته‪ ،‬طبــق معمــول هــر ســال‪ ،‬دیدار‬ ‫دانشــجویان و جوانان بــا رهبری امســال نیز به ســیاق‬ ‫چندین ســال گذشــته‪ ،‬در ماه مبارک رمضان برگزار شد و‬ ‫طوالنی ترین رکورد دیدارها یعنی قریب پنج ســاعت را به‬ ‫خود اختصاص داد و مانند سال ‪ ،۹۴‬تا حدود یک ساعت‬ ‫پس از افطار نیز ادامه پیدا کرد و کما فی السابق‪ ،‬سخنانی‬ ‫بســیار مهم و تعیین کننــده چه خطاب به دانشــجویان و‬ ‫جوانان و چه خطاب به مســئوالن‪ ،‬در ایــن دیدار مطرح‬ ‫شــد‪ .‬چند مورد از محورهایی که در ســخنان رهبری بیان‬ ‫شد‪ ،‬بیش از مابقی نظرم را جلب کرد که در ادامه می یابد‪:‬‬ ‫‪« -۱‬من با اینکه دانشجویان برن جلوی مجلس مثال‬ ‫علیه برجام تجمع کنن‪ ،‬موافق نیستم‪».‬‬ ‫ایشان در فرازی از صحبت هایشان فرمودند‪« :‬بنده‬ ‫قبال هم گفتــه ام‪ ،‬االن هــم می گویم‪ ،‬ده بــار دیگر هم‬ ‫می گویم؛ من با به هم زدن مجلس مخالفم؛ هر مجلسی‬ ‫که می خواهد باشــد‪ .‬به هم زدن مجلس یک کاری است‬ ‫بی فایده و احیانا مضر؛ اقلش این است که بی فایده است‪،‬‬ ‫اکثرش این است که مضر اســت‪ .‬چه لزومی دارد؟ خیلی‬ ‫خب‪ ،‬انها انجا جلسه تشکیل داده اند و علیه فالن مبنای‬ ‫انقالبی دارند بحث می کنند؛ بســیار خب‪ ،‬شما همان جا‬ ‫اعالم بکنید که فردا یا پس فردا ما در اینجا ‪ -‬انها انجا‪ ،‬شما‬ ‫اینجا یا در همان سالن‪ -‬جلســه تشکیل می دهیم و درباره‬ ‫این موضوع بحث خواهیم کرد‪ .‬دعوت کنید‪ ،‬دانشجویان‬ ‫را جمع کنید‪ ،‬بحث کنید‪ ،‬پنبــه ان حرف را بزنید‪ ،‬تمامش‬ ‫کنید؛ این خوب است‪».‬‬ ‫همان رهبــری که مدام به مســئوالن تاکید می کنند‬ ‫که باید از دانشجویان انقالبی حمایت کرد و به رسانه ها و‬ ‫برخی رجال سیاســی تذکر می دهند که این قدر به جوانان‬ ‫انقالبی نگویید تندرو و افراطی‪ ،‬صریحا برخی از اقدامات‬ ‫همین جوانان انقالبی را در حضور خودشان نقد می کنند‪،‬‬ ‫ان هم اقداماتــی که اکثر دانشــجویان انقالبــی‪ ،‬ان را‬ ‫درست و انقالبی می دانند و حق مسلم خود‪ .‬حال در چنین‬ ‫فضایــی‪ ،‬رهبــری موضعی را اتخــاذ می کنند کــه همان‬ ‫دانشــجویان حاضر در حســینیه امام خمینــی (ره) و نیز‬ ‫دانشجویان انقالبی شــنونده و بیننده‪ ،‬عمدتا به ان معتقد‬ ‫و مبتال هســتند‪ .‬یعنی اینکه رهبری برخالف نظر برخی از‬ ‫تحلیلگران که معتقدند فقط اشتباهات جریان های منتقد‬ ‫را صریحا متذکر می شوند و نه جریان های موافق ایشان را‪،‬‬ ‫این قسم تذکرات نشان دهنده این است که رهبری سعی‬ ‫دارند که در نقد اشــتباهات‪ ،‬چه موافقان و چه منتقدان را‬ ‫خطاب قرار دهند‪.‬‬ ‫‪« -۲‬مسئوالن دانشگاه ها هم باید کمک کنند‪ .‬این را‬ ‫من االن به اقای دکتر فرهادی هم گفتم‪ ،‬قبال هم به اقای‬ ‫دکتر هاشــمی گفتم‪ ،‬حاال به معاون اقای دکتر فرهادی‬ ‫هم که امده بودند گفتم‪ .‬وظیفه مســئوالن دانشگاه این‬ ‫اســت که از مجموعه های انقالبی و متدین حمایت کنند‬ ‫یعنی کسانی که با انقالب موافقند و در راه انقالب حاضرند‬ ‫فداکاری کنند با کســی که نســبت به انقــاب بی تفاوت‬ ‫اســت یا احیانا مخالف انقالب اســت‪ ،‬یکســان نیستند‪.‬‬ ‫شما به عنوان وزیر‪ ،‬به عنوان مســئول‪ ،‬به عنوان نماینده‬ ‫جمهوری اســامی می توانید با اینها به یک چشــم نگاه‬ ‫کنید؟ در مورد حقوق عمومی بله‪ ،‬حقوق عمومی شــامل‬ ‫همه است؛ اما نمی شود شما نماینده نظام اسالمی باشید‬ ‫و از ان کســی که دفاع از اســام انقالبی می کند حمایت‬ ‫نکنید‪[ ،‬ولی] از ان کسی که حمله به نظام اسالمی می کند‬ ‫یا الاقل نسبت به ان بی تفاوت اســت حمایت بکنید! نه‪،‬‬ ‫این قابل قبول نیست‪ .‬مسئوالن از مجموعه های انقالبی‬ ‫باید حمایت بکنند و این حضور را باید تسهیل کنند‪».‬‬ ‫از انجــا کــه برخــی مدیــران متاســفانه پــس از‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫یکــی از مهم تریــن و رهگشــاترین‬ ‫فرازهای سخنرانی رهبری که فقط معطوف به‬ ‫دانشجویان نمی شود‪ ،‬این بود‪« :‬البته اینکه‬ ‫می گویم از نظام دفاع بکنید‪ ،‬بعضی ها عادت‬ ‫کرده انــد نظام را به معنای رهبــری می گیرند؛‬ ‫مثال در فالن قضیه‪ ،‬ضد نظام حرف زد‪ ،‬یعنی‬ ‫ضد رهبــری‪ ،‬یــا از طــرف نظــام دارد حمایت‬ ‫می شــود‪ ،‬یعنــی [از طــرف] رهبــری؛ بنــده‬ ‫مقصودم این نیست‬ ‫گفتارها‬ ‫منصب گرفتن‪ ،‬ژســت های شبه روشــنفکرانه می گیرند‪،‬‬ ‫رهبری صریحا این «شترسواری دوال دوال» را نقد می کنند‬ ‫و اوال اعالم می کنند که به نظرشــان تبعیض بین تشــکل‬ ‫انقالبی و تشکل غیرانقالبی یا ضدانقالبی نه تنها درست‬ ‫بلکه الزم است و ثانیا اشتباه است که مسئول و حقوق بگیر‬ ‫و منصوب جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬بشود موافق و حامی‬ ‫ اپوزیســیون و جریان های مخالف با انقالب و نظام‪ .‬این‬ ‫روحیه ای است که بعضا کمابیش در برخی دانشگاه ها بعد‬ ‫از روی کار امدن دولت یازدهم تقویت شده است؛ اگرچه‬ ‫اتفاق های مبارکی نظیر حمایت وزارت علوم از فعالیت های‬ ‫دانشجویی و تشکل هایی که مخالف نظام نبوده اند بلکه‬ ‫قرائت ها و نگاهشــان نســبت به انقالب و نظام متفاوت‬ ‫بوده در طول عمر این دولت تاکنــون رخ داده‪ ،‬اما برخی‬ ‫حمایت های بی جا و اشتباه هم متاسفانه رخ داده که پیرو‬ ‫تذکرات صریح رهبری باید اصالح شود‪.‬‬ ‫‪ -۳‬رهبری در قســمتی دیگر از سخنان شان خطاب‬ ‫به دانشــجویان فرمودند‪ « :‬تبیین؛ تبیین‪ .‬تبیین اساس‬ ‫کار ماســت‪ .‬ما با ذهن ها مواجهیم‪ ،‬بــا دل ها مواجهیم؛‬ ‫باید دل ها قانع بشــود‪ .‬اگر دل ها قانع نشد‪ ،‬بدن ها به راه‬ ‫نمی افتد‪ ،‬جســم ها به کار نمی افتد؛ این فــرق بین تفکر‬ ‫اسالمی و تفکرات غیر اسالمی است‪....‬‬ ‫البالغ؛ بــه پیغمبر خدا می گوید وظیفه‬ ‫َف ِانما َع َلیک َ‬ ‫تو رساندن است‪ ،‬حرف را باید برســانی‪ .‬باید تبیین کنید؛‬ ‫حرف هایتان را‪ ،‬نظراتتان را بگویید؛ در مسائل مهم کشور؛‬ ‫در مساله اقتصاد مقاومتی تبیین کنید‪ ،‬در مساله پیشرفت‬ ‫علمی ‪ -‬اینها مسائل مهم کشــور است‪ -‬در مساله ارتباط با‬ ‫امریکا [تبیین کنید]؛ برای خیلی ها روشــن نیست‪ .‬برای‬ ‫شــما که مجموعه های دانشجویی هســتید‪ ،‬اگر روشن‬ ‫نیست‪ ،‬بروید برای خودتان روشن کنید؛ اگر روشن است‪،‬‬ ‫برای مجموعه دانشجویی تبیین کنید‪».‬‬ ‫پیرو تذکرات ایشــان در مورد نحوه مواجهه با افکار‬ ‫مخالف‪ ،‬توصیه هایی پیــرو تبیین مواضــع انقالبی خود‬ ‫ارائه کردند که هســته ان کلیدواژه «تبیین» بود‪ .‬رهبری‬ ‫تاکید داشتند که مثال در مورد رابطه با امریکا‪ ،‬دانشجویان‬ ‫اوال باید خودشــان روشــن شــوند‪ ،‬ثانیا دیگران را روشن‬ ‫کنند و نیز در مورد هر موضــوع دیگری‪ ،‬چه فرهنگی‪ ،‬چه‬ ‫اجتماعی‪ ،‬چه سیاســی‪ ،‬چه اقتصادی و غیره‪ .‬تاکیدات‬ ‫مکرر و موکد ایشــان پیرو فعالیــت در عرصه های فکری‪،‬‬ ‫اندیشه ای و تبیینی‪ ،‬از یک سو نشــان دهنده نیازی است‬ ‫که در حال حاضر وجود دارد و از دیگر ســو‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫ظرفیت و توانمندی ای اســت که بین جوانان وجود دارد‬ ‫تا واقعیات در قالب منظومه های فکــری و تبیینی ارائه و‬ ‫عرضه شود و بروز و ظهور فعالیت های دانشجویی‪ ،‬بیش‬ ‫از انکــه معطوف بــه فعالیت های یدی و تجمعی باشــد‪،‬‬ ‫به ســمت فعالیت های فکری و تبیینی سوق پیدا کند‪ .‬در‬ ‫ســخنرانی های اخیر رهبری رویت می شــود که نسبت به‬ ‫قبل‪ ،‬دانشــجویان را کمتر راغب و مشــغول فعالیت های‬ ‫تبیینی و نظری می بینند که از ال به الی سخنرانی هایشان‬ ‫قابل استمزاج و استنتاج است‪.‬‬ ‫‪ -۴‬یکــی از مهم تریــن و رهگشــاترین فرازهــای‬ ‫ســخنرانی رهبــری که فقــط معطــوف به دانشــجویان‬ ‫نمی شــود‪ ،‬این بود‪« :‬البته اینکه می گویــم از نظام دفاع‬ ‫بکنید‪ ،‬بعضی ها عادت کرده اند نظــام را به معنای رهبری‬ ‫می گیرند؛ مثال در فالن قضیه‪ ،‬ضد نظام حرف زد‪ ،‬یعنی‬ ‫ضد رهبری‪ ،‬یا از طرف نظام دارد حمایت می شود‪ ،‬یعنی [از‬ ‫طرف] رهبری؛ بنده مقصودم این نیست‪ .‬رهبری‪ ،‬بخشی‬ ‫از نظام است؛ مراد من از دفاع از نظام به هیچ وجه دفاع از‬ ‫رهبری نیســت؛ دفاع از مجموعه نظام است که مجموعه‬ ‫ارزش های درهم تنیده ای اســت کــه بحمدالله این جور‬ ‫استوار مانده‪».‬‬ ‫‪« -۵‬رویکرد بــزن در رویــی در مورد فتنــه مصداق‬ ‫ندارد»؛ در فرازهای پایانی رهبری فرمودند‪« :‬خب درباره‬ ‫مسائل کشــور‪ ،‬یکی از چیزهایی که خیلی مهم است که‬ ‫حاال نمی شــود از این بگذرم و باید بگویم [این است که]‬ ‫رسم شــده که از امام و نظام و انقالب دم بزنند اما با کسی‬ ‫هم که می گوید «انتخابات بهانه است‪ ،‬اصل نظام نشانه‬ ‫است» همکاری کنند یا از او حمایت کنند؛ این نمی شود‪.‬‬ ‫موضع بنــده در این مــورد کامال صریح اســت؛ من بارها‬ ‫گفته ام که برای من این تقسیمات اصولگرا و اصالح طلب‬ ‫و اصالح طلــب مــدرن و ســنتی و از ایــن حرف هایی که‬ ‫می زنند‪ ،‬مطرح نیســت؛ من به این اسم ها اصال اهمیتی‬ ‫نمی دهم و توجه ندارم؛ بــه محتواهــا کار دارم؛ اما روی‬ ‫مساله فتنه حساسم‪.‬‬ ‫حاال البته اکثر کســانی که در ان تظاهرات شــرکت‬ ‫داشــتند مردم معمولی بودند و هیچ تقصیری هم نداشتند‬ ‫اما یــک عــده ای ســردمداری می کردند‪ ،‬یــک عده هم‬ ‫سوءاســتفاده کردند و گفتنــد‪« :‬انتخابات بهانه اســت‪،‬‬ ‫اصل نظام نشانه اســت»؛ دیگر از این صریح تر؟ ایا این‬ ‫شعار داده شد یا نه؟ خب اگر این شعار داده شده‪ ،‬تبری از‬ ‫این شعار‪ ،‬ان روز هم الزم بود و باید می کردند که نکردند‪،‬‬ ‫حاال هم یک عده ای از انها حمایت بکنند‪ ،‬ان وقت دم از‬ ‫امام و طرفداری از امام و طرفــداری از نظام و طرف داری‬ ‫از انقالب هم بزنند! این نمی شود‪ ،‬این قابل قبول نیست‪.‬‬ ‫این پدیده بسیار بدی است‪ ،‬پدیده زشتی است‪ ،‬این پدیده‬ ‫را ما اصال نمی پسندیم‪».‬‬ ‫این موضع این قدر واضح بود که خیلی نیاز به توضیح‬ ‫مفصل نیست؛ برخی بر این باورند که فتنه تمام شده و باید‬ ‫از ان عبور کرد‪ .‬اگرچه این نگاه از یک ســو درست است‬ ‫چون نبایــد در فتنه ‪ ۸۸‬متوقف شــد و عــده ای را به دلیل‬ ‫اینکه همسو با دو نامزد معترض بودند یا در ستادهای انها‬ ‫مشــغول فعالیت بوده اند‪ ،‬محکوم به فنــا و خروج از نظام‬ ‫بدانند اما طبیعتا انها که جرمی مرتکب شده اند‪ ،‬باید هزینه‬ ‫فعالیت هــای خالف شــان را بپردازند‪ .‬رویکــرد «بزن در‬ ‫رویی» در مورد فتنه بسیار خطرناک است چرا که احتمال‬ ‫تکرار ان را تقویت می کند‪ ،‬همان طور که ‪ 10‬ســال بعد از‬ ‫فتنه ‪ ۷۸‬و غائله کوی دانشگاه‪ ،‬فتنه ‪ ۸۸‬به پا شد‪.‬‬ ‫روی کار امــدن دولتــی که مــورد حمایــت جریان‬ ‫اصالحات و نیــز برخی از افــرادی که کمابیــش‪ ،‬به نظر‬ ‫برخی‪ ،‬در فتنه ســهیم بوده اند‪ ،‬به معنای این نیســت که‬ ‫قواعد و اصول نظام یا جرم شراکت در فتنه کاهش یافته یا‬ ‫باید به فراموشی سپرده شود‪ .‬از فتنه باید عبور کرد اما نباید‬ ‫فتنه را فراموش کرد چرا که فتنه ای دیگر اگر رخ دهد‪ ،‬با در‬ ‫نظر گرفتن جریان های تکفیری و تروریستی در منطقه ‪ -‬که‬ ‫مترصد فرصتند در کشور نفود کنند ‪ -‬هیچ تضمینی نیست‬ ‫که جامعه و کشور باز هم به ثبات و امنیت کنونی بازگردد‪.‬‬ ‫‪ -۶‬گریز مجدد ایشان مانند بسیاری از دیگر دیدارها‪،‬‬ ‫به بحث برجام نیز تامل برانگیز بود که فرمودند‪« :‬راجع به‬ ‫خود قضیه برجام هم من دیگر صحبت کرده ام؛ هم در ان‬ ‫جلسه صحبت کردم‪ ،‬هم در جلســه هیات دولت صحبت‬ ‫کردم و بیشتر از ان هم مصلحت نمی دانم که حاال من در‬ ‫ان زمینه صحبت کنم‪ ،‬به دالیلی؛ امــا خب در برجام یک‬ ‫چیز ثابت شد و ان اینکه امریکایی ها دارند دشمنی می کنند‬ ‫با ما‪ ،‬دارند دشمنی می کنند‪»...‬‬ ‫انچه نظــر نگارنده را به خود جلب کــرد‪ ،‬عبارت «به‬ ‫دالیلی‪ »...‬بود‪ .‬گویی رهبری معتقدنــد اگر بیش از این‬ ‫به موضوع بپردازند‪ ،‬موجب می شود که برخی بدخواهان‬ ‫نظام گمــان کنند که ایشــان از بــه ثمر نرســیدن برجام‬ ‫خوشحالند یا برخی بگویند خود ایشان هم دوست نداشتند‬ ‫برجام به نتیجه برســد که اتفاقا برعکس بــود و رهبری تا‬ ‫انجا که قواعد و خطوط قرمز نشان می داد‪ ،‬از مذاکرات و‬ ‫دیپلمات های دولت حمایت کردند‪.‬‬ ‫در مطالبی که در دو‪ ،‬سه سال اخیر و پس از روی کار‬ ‫امدن دولت یازدهم حول «مذاکره» و «نرمش قهرمانانه»‬ ‫نوشــته ام‪ ،‬مکررا عرض شــد که به نظر می رسد که علت‬ ‫موافقت رهبری با اصل مذاکره با امریکا در مورد مصداق‬ ‫هسته ای‪ ،‬این اســت که بر این باورند که جامعه نیاز دارد‬ ‫تا به پختگی برســد و از انجا که جامعه با رایی که به حسن‬ ‫روحانی و شعار رابطه با جهان و به نتیجه رساندن مذاکرات‬ ‫هســته ای از جمله مذاکره با امریکا‪ ،‬ثابــت کرده که فعال‬ ‫ یعنی در سال ‪ - ۹۲‬نگاهی مثبت نسبت به امریکا و رابطه با‬‫امریکا پیدا کرده‪ ،‬نیاز دارد تا دوباره ‪ -‬ولو با صرف هزینه ‪ -‬با‬ ‫پوست و گوشت و استخوان لمس کند که نه امریکا قابل‬ ‫اعتماد اســت و نه می توان از این دشمن خونی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران‪ ،‬توقع مساعدت و کمک به پیشرفت ایران‬ ‫یا برداشته شدن تحریم ها داشــت‪ .‬این پیش بینی ای بود‬ ‫که در سال ‪ ۹۳‬در همین هفته نامه «مثلث» هم از نگارنده‬ ‫منتشر شــده و نهایتا هم همان شد تا تنها ماحصل برجام‪،‬‬ ‫در عمل‪ ،‬پختگی جامعــه و مردم در مواجهه با دشــمن و‬ ‫امریکا باشد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫انفجار بزرگ بغداد‪ ،‬انتقام از مردم‬ ‫نشانه های شکست داعش نمایان شده است‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫سحرگاه دوشنبه ‪14‬تیرماه‪ ،‬دو انفجار پیاپی و مهیب‪،‬‬ ‫در دو بازار پر رفت و امد بغداد‪ ،‬بیش از ‪ 400‬نفر ازمردم این‬ ‫کشــور را (که به علت گرمای ‪ 50‬درجه بغداد‪ ،‬شب ها را به‬ ‫خرید اختصاص می دهند) به خاک و خون کشــید و سبب‬ ‫شــد تا «حیدر العبادی» نخســت وزیر و «فواد معصوم»‬ ‫رئیس جمهور و «ســلیم الجبوری» رئیس پارلمان عراق‪،‬‬ ‫نســبت به این واقعه تاســف بــار‪ ،‬از خود واکنــش دهند و‬ ‫عامالن این حادثه خونبار را به شدت محکوم کنند‪.‬‬ ‫حیدرالعبادی نخســت وزیر عراق ضمن محکومیت‬ ‫شــدید این اقدام جنایتکارانه‪ ،‬ان را نشانه شکست داعش‬ ‫دانســت و ضمن تســلیت به مــردم عــراق‪ ،‬در پاســخ به‬ ‫درخواست شورای اســتان بغداد‪ ،‬با صدور بیانیه ای‪ ،‬سه‬ ‫روز عزای عمومــی اعالم کــرد و فواد‬ ‫معصوم رئیس جمهور این کشورهم‪ ،‬در‬ ‫بیانیه جداگانه ای اعالم کرد که به علت‬ ‫وقوع این حادثه خونبار به سوگ نشسته‬ ‫است و از شرکت در جشن های عید فطر‬ ‫امسال نیز معذور است و باالخره سلیم‬ ‫الجبوری نیز ضمن محکومیت شــدید‬ ‫این انفجار‪ ،‬تصریح کــرد‪« :‬نیروهای‬ ‫مســلح عراقی باید تمام تــاش خود را‬ ‫برای پایان دادن به کشتار مردم بیگناه‬ ‫به کار بندند و مســئوالن امنیتی هم باید‬ ‫هرچه سریعتر تدابیر ویژه ای برای حفظ‬ ‫جان شهروندان اتخاذ کنند‪».‬‬ ‫این نوع واکنش مقامات عراقی‪،‬‬ ‫به خودی خود بیانگر کم ســابقه بودن‬ ‫این دوعملیات‪ ،‬عمــق جنایت صورت‬ ‫گرفته و تاثیرات مخــرب ان بر اوضاع‬ ‫پایتخت عراق بود‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬حادثه ســحرگاه دوشنبه‬ ‫در مناطق «الکــراده» و «الشــال»‬ ‫بغداد‪ ،‬ابعادی بسیار بزرگتر از انفجارها‬ ‫وادمکشــی های تروریســتی روزمره (الاقل هفتگی) این‬ ‫کشــور داشــت و در جریحه دار کردن احســاس عمومی‬ ‫و افزایش شــدید خشــم مردم علیه گروهک تروریستی–‬ ‫تکفیری داعش‪ ،‬نقش زیادی را ایفا کرد‪.‬‬ ‫البته همان گونه که شــماری از خبرگزاری ها و برخی‬ ‫رسانه های خبری – تحلیلی نیز اعالم کردند‪« :‬ابعاد بزرگ‬ ‫این انفجار»‪« ،‬تلفات زیاد» و «خســارات شدید ناشی از‬ ‫ان»‪ ،‬تنها مختصات مهم این حادثه نبود‪ ،‬چراکه این بار‪،‬‬ ‫این حرکت خرابکارانه و ادمکشانه داعش‪ ،‬بالفاصله بعد از‬ ‫تحمل شکست بسیار سنگین فلوجه رخ داد و از این لحاظ‬ ‫حرکتی کامال انفعالی و کامال انتقام جویانه تلقی می شد‪...‬‬ ‫و این از مختصاتی است که چنانچه به تحلیل ان مبادرت‬ ‫شود‪ ،‬بسیاری از مسائلی که گروهک تروریستی تکفیری‬ ‫داعش و حامیان منطقه ای و جهانی اش ســعی در پنهان‬ ‫کردن ان دارند‪ ،‬اشکار می شود‪:‬‬ ‫در عرف معمــول و در قاموس تحرکات مســلحانه؛‬ ‫هرگونه اقــدام انتقام جویانــه‪ ،‬نه فقط اعتــراف عملی به‬ ‫شکســت و تحمل ضربات ســنگین ازطرف مقابل است‪،‬‬ ‫بلکه از ان نیز بسیار مهمتر‪ ،‬بیانگر و منعکس کننده ناامیدی‬ ‫طرفی است که به انتقام جویی مبادرت می کند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬عملیــات انتقام جویانه بر ایــن واقعیت داللت دارد‬ ‫که انتقام جوینده‪ ،‬خود را مغبون و به شدت شکست خورده‬ ‫می داند و عالوه بر ان‪ ،‬امیدی هم به پیروزی و موفقیت در‬ ‫رویارویی های بعدی ندارد‪ .‬گفتنی است که از لحاظ نظامی‪،‬‬ ‫انفجار در محیط تجاری نظیر بازار‪ ،‬هیچ ارزش نظامی ندارد‬ ‫و از این دیدگاه‪ ،‬نمی تواند بیانگر توانمندی های عملیاتی‬ ‫گروهک تروریستی داعش باشد‪ ،‬به ویژه که وجود اتوبان ها‬ ‫و برخی جاده های اطراف بغداد این اجازه را به مبتدی ترین‬ ‫خرابکاران می دهــد تا حجم زیــادی از مــواد انفجاری را‬ ‫همراه با حمل و نقل کاالهای مورد نیاز جمعیت ‪ 9‬میلیونی‬ ‫بغداد جابه جا کنند‪ .‬با این حال گروهک تروریستی تکفیری‬ ‫داعش در این عملیات و نه در سلسله عملیات قبلی در کمتر‬ ‫مواقعی توانسته است به مراکز نظامی و مراکز و تاسیسات‬ ‫حساس‪ ،‬حمالت موفقی را صورت دهد‪.‬‬ ‫به هر حال افــزون بر این ویژگی هــا و مختصاتی که‬ ‫مورد اشاره قرار گرفت‪ ،‬جدیدترین اقدام ادمکشانه داعش‬ ‫(انفجار در بازار الکراده و ااشالل)‪ ،‬چند مفهوم بسیار مهم‬ ‫دیگر را نیز منعکس می سازد که هریک به سهم خود اهمیت‬ ‫بســیار زیادی در تحلیل مســائل منطقه و برخی از مسائل‬ ‫جهانی دارند‪:‬‬ ‫مفهوم نخســت ان اســت که داعش با مبــادرت به‬ ‫انفجار در دو بــازار از بازارهای پر رفت وامد بغداد‪ ،‬نشــان‬ ‫داد که‪ :‬نه تنها دیگر به حمایــت مردم عراق امیدی ندارد‪،‬‬ ‫بلکه در صدد انتقام از انان است‪ .‬زیرا این مردم عراق اعم‬ ‫از شــیعه و ســنی بودند که در قالب بســیج مردمی و بسیج‬ ‫عشایری(حشد الشعبی و حشد عشایری) درعملیات فلوجه‬ ‫به کمک ارتش عراق شتافتند و بزرگترین شکست را به این‬ ‫گروه تکفیری وارد کردند‪ .‬روشن است که اینگونه رویارویی‬ ‫با مردم‪ ،‬بدترین حالتی اســت که ممکن اســت برای یک‬ ‫گروه تروریستی همانند داعش پیش بیاید که به معنی مرگ‬ ‫قریب الوقوع ان است‪.‬‬ ‫و اما موضــوع مهم دیگــر‪ ،‬واکنش هــای جهانی و‬ ‫بین المللی در برخورد با این دو انفجار بزرگ (با بیش از ‪400‬‬ ‫کشته و زخمی ) در بغداد و مقایسه ان با واکنش های انها در‬ ‫حوادث انفجاری در فرانسه و بلژیک است‪ .‬واکنش هایی‬ ‫کــه از نظــر حجــم و ابعاد‪ ،‬بــه هیچ وجــه قابل مقایســه‬ ‫با یکدیگر نیســتند و نشــانه روشــن انواع دوگانگی ها در‬ ‫تصمیمــات ســازمان های و مجامــع بین المللی بــه ویژه‬ ‫دوگانگی درتصمیماتی به شــمار می رونــد که به اصطالح‬ ‫به منظور صیانــت از حقوق بشــر اتخاذ می شــود‪ .‬افکار‬ ‫عمومی مردم منطقه شاهد است که در برخورد با اقدامات‬ ‫تروریســتی داعش‪ ،‬زمانــی که در کشــوری همانند عراق‬ ‫به وقــوع می پیونــدد‪ ،‬واکنش هــای دولت هــای غربی و‬ ‫به تبع ان هــا‪ ،‬عکس العمل هــای مجامــع بین المللی به‬ ‫حداقــل کاهش می یابــد و همزمــان از این امــر نیز پرده‬ ‫برداشته می شود که شعارهای دنیای غرب در خصوص به‬ ‫اصطالح ضرورت برخورد با تروریســم همچون شعار های‬ ‫انها درباره ضــرورت احترام به اصول دموکراســی‪ ،‬زمانی‬ ‫که با دالرهای نفتی دیکتاتورهای منطقه تالقی یا تعاملی‬ ‫پیدا کنــد‪ ،‬به مضحک تریــن طنزها تبدیل می شــود‪ ،‬ان‬ ‫هم در حالی که بر اساس شــواهد متعدد‪ ،‬این احتمال که‬ ‫مقامات ریاض به طور مستقیم تری در ورای دوانفجار بزرگ‬ ‫بغداد قرار داشته باشند بسیار زیاد است؛‬ ‫همان مقاماتی کــه با ترویــج وهابیت‪،‬‬ ‫تغذیه فکــری مجموعــه گروهک های‬ ‫تکفیری به ویژه داعش را به عهده داشته‬ ‫و در پیدایش و گسترش فعالیت های این‬ ‫گروه تروریستی بیشــترین حمایت ها را‬ ‫صورت داده اند‪.‬‬ ‫شــماری از تجــارب انفجــاری‬ ‫گذشته‪ ،‬بر این امر داللت دارد که هرگاه‬ ‫مقامات عربســتان از رونــد وقایع عراق‬ ‫ناراضــی بــوده و اتخــاذ سیاســت های‬ ‫مقامات عراقی را با منافع خودشان متضاد‬ ‫می دانســتند‪ ،‬تعداد انفجارهــا در عراق‬ ‫به ویژه در پایتخت افزایــش می یافته و‬ ‫خونریزی ها و ادمکشی های پردامنه تری‬ ‫در بغداد اتفاق می افتاده است‪ .‬بر اساس‬ ‫این تجربه‪ ،‬برخی از تحلیلگران با اشاره‬ ‫به اظهارات گله امیز و اخیر ســفیر جدید‬ ‫عربستان در عراق و عصبانیت های وی‬ ‫از افول جایگاه عربستان در روندتحوالت‬ ‫جاری عراق‪ ،‬بر این اعتقادند که در حال‬ ‫حاضر هم باید این اطمینان را داشــت کــه دالرهای نفتی‬ ‫ریاض‪ ،‬مشوق موثری برای راندن داعش به سوی جنایت‬ ‫بیشتر به شمار می رود‪.‬‬ ‫براساس امارهایی که به تازگی انتشاریافته در شش‬ ‫ماهه گذشــته تعداد ‪ 7128‬نفــر در وقایع ناشــی اقدامات‬ ‫خرابکارانه و درگیری های مسلحانه کشته شده اند‪.‬‬ ‫بیشــترین تعداد کشــته ها در ماه های ژانویه (دی ‪-‬‬ ‫بهمن) با هزار و ‪ 407‬نفر و همچنین در ماه می (اردیبهشت‪-‬‬ ‫خرداد) با هزار و ‪ 261‬کشته بوده است‪.‬‬ ‫‪ 201‬غیرنظامی عراقی فقط در مناطق تحت اشغال‬ ‫گروه تروریســتی تکفیــری داعش به دســت ایــن گروه‬ ‫تروریستی اعدام شده اند‪.‬‬ ‫بیشــترین امار کشــته ها‪ ،‬یعنی ‪ 91‬درصد انها در اثر‬ ‫انفجارهای تروریستی در مناطق مختلف عراق بوده و ‪63‬‬ ‫نفر از کشته های عراقی در مناطق عملیاتی بوده است‪.‬‬ ‫‪ 67‬درصد از این کشته ها سنین بین ‪ 16‬تا ‪ 47‬سال و‬ ‫‪ 22‬درصد از انها سنین بین ‪ 40‬تا‪ 70‬سال و ‪ 11‬درصد از انها‬ ‫پایین تر از ‪ 16‬سال داشته اند‪.‬‬ ‫همچنین‪ 78‬درصد کشته شدگان را مردان و‪22‬درصد‬ ‫انها را زنان تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مرگ کارگردان زندگی‬ ‫چند خط دربار ه عباس کیارستمی‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫دبیرگروه فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫گفتارها‬ ‫چ تردیدی‪ ،‬اثرگذارترین و‬ ‫کیارســتمی بی شــائبه هی ‬ ‫مطرح ترین کارگردان ایرانی در تمام روزگار تاریخ سینما بود‪.‬‬ ‫چه پیش از خودش و چه تا سال های سال بعد از مرگش‪ .‬او‬ ‫شخصیت منحصربه فرد خودش را داشــت و به این اعتبار‬ ‫یک فیلمساز بزرگ معمولی نبود‪ .‬نشانه های شخصیتی اش‬ ‫ریشه در جهان نوستالژیک مدرن داشت؛ جهان ایده ها و‬ ‫ادم های بزرگ‪ .‬جهانی که اســطوره هایش‪ ،‬ایده ها بود و‬ ‫ادم های زنده‪ ،‬نه همچون امروز‪ ،‬رسانه و کاال و چیزهایی‬ ‫که جان به تنشان نیست‪.‬‬ ‫من در ذهنم همیشــه ســینما را به دو بخش تقسیم‬ ‫کرده ام؛ سینمای فیلم های خوب‪ ،‬متوسط‪ ،‬بد و سینمای‬ ‫فیلم های بــزرگ‪ .‬فیلم های بــزرگ از چارچــوب خوب یا‬ ‫بدبودن درامده اند‪ .‬انگار که مخاطــب این فیلم ها با یک‬ ‫انسان زنده روبه رو شــده باشــد نه با یک فیلم و انگار که با‬ ‫پرســش های بنیادین جهان روبه رو شــده باشــد نه با یک‬ ‫فیلم‪ .‬ســینمای فیلم های بزرگ‪ ،‬سینمای نوع بشر است و‬ ‫کیارستمی بی هیچ شکی متعلق به جهان فیلم های بزرگ‬ ‫است‪.‬‬ ‫فیلم هایش‪ ،‬شیوه لباس پوشیدنش‪ ،‬شکل و شمایل‬ ‫حرف ها و ان فرمت ثابت و الیتغیرعینک زدن هایش همه‬ ‫در منطق وجودی یک جهان ویژه هستند؛ مشابه و مکمل‪.‬‬ ‫همین مشخصه او را از همه دیگر همزادهایش متمایز کرده‬ ‫بود‪ .‬ان عکس روی تخت بیمارستانش را به خاطر بیاورید!‬ ‫عینک افتابی همیشگی اش را روی ان صورت الغر و نحیف‬ ‫شــده از بیماری اش نگاه کنید! این عینک سال هاست که‬ ‫بخشی از صورت کیارستمی است‪ .‬اگرچه به دلیل حساسیت‬ ‫چشــمانش به نور این عینک را می زد اما ان عینک‪ ،‬هرگز‬ ‫یک عینک معمولی نبود‪ .‬یک ویژگی شــخصیتی اســت‪.‬‬ ‫مثل عصای چاپلین‪ ،‬مثل جلیقه علی حاتمی و‪ ...‬قس علی‬ ‫هذا‪ .‬ان عینک چنان بخشی از وجود کیارستمی شده بود که‬ ‫خودش در جایی گفته بود‪«:‬همه مردم برای شناخته نشدن‬ ‫عینک می زنند‪ ،‬اما من اگر جایی باشــم و بخواهم شناخته‬ ‫نشوم‪ ،‬عینکم را برمی دارم‪».‬‬ ‫درباره کیارستمی شاید مهمترین نکته این باشد که او‬ ‫فیلمساز امید است‪ .‬نه اینکه ادم های فیلم هایش امیدوار‬ ‫و شاد و شنگول باشــند‪ .‬نه! نســبت فیلم هایش با یاس و‬ ‫نومیدی‪ ،‬نســبت ادمیزادی اســت‪ .‬نســبتش با تاریکی و‬ ‫تلخی‪ ،‬نســبت معلوم و درستی اســت‪ .‬او روزنه های نور و‬ ‫روشنی جهان را از پشت همان عینک های سیاه دودی اش‬ ‫به خوبی می بیند‪ .‬او حتی وقتی درباره مرگ فیلم می سازد‪،‬‬ ‫سر از زندگی درمی اورد چون نوع بشر زنده است و همه چیز‬ ‫در اختیار زندگی اســت‪ .‬چیزی کــه در فیلم هایش وجود‬ ‫دارد غمگینی اســت نه افســردگی‪ .‬هم از این روست که‬ ‫سینمای کیارستمی در تلخ ترین شــکلش‪ ،‬طراوت دارد و‬ ‫طربناک است‪.‬‬ ‫او فیلمساز ســینمای بزرگ اســت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫است که می تواند عشــق را روایت کند‪ ،‬امید را روایت کند‪،‬‬ ‫زندگی را روایت کند و‪ ...‬غم را روایت کند‪ .‬به همین خاطر‬ ‫اســت که ایجاز و تفصیل همزادهای سینمای او هستند‪.‬‬ ‫او مثل ســعدی بود‪ ،‬ســهل و ممتنع بــود کارش‪ .‬یادمان‬ ‫نرود که بخشــی از این موهبت ها از صدقه سر شعر است‪.‬‬ ‫شــعر گریبانگیر کیارستمی است‪ .‬شــعر همیشه در زندگی‬ ‫کیارســتمی بوده و حاال هم که مرده هنوز هم هست‪ .‬مثل‬ ‫عینک که همیشه بوده و حاال هم هست بر صورتش‪.‬‬ ‫تازه دو هفته از سالروز تولدش گذشته بود که سکانس‬ ‫پایانی زندگی اش را کات داد‪ .‬اقای کلوزاپ سینمای ایران!‬ ‫مرد همیشه خنده روی عینک به چشم‪ ،‬خدا بیامرزدت‪ .‬به‬ ‫قول مسعود فراســتی‪ ،‬ای کاش ان لحظه اخر لبخند زده‬ ‫باشی‪ ،‬درست مثل یک عاشق!‬ ‫‪25‬‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫فکـر نـو‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫روایت نصر از تمدن اسالمی‬ ‫فکر روز‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫هویت ایرانی از دوران باستان‬ ‫تا پایان پهلوی‬ ‫کتاب «هویــت ایرانی از دوران باســتان تا‬ ‫پایــان پهلوی» نوشــته احمد اشــرف و دو مقاله‬ ‫از گــرارد نیولی و شــاپور شــهبازی به کوشــش‬ ‫حمید احمدی ترجمه و تدوین شــده و به بررسی‬ ‫دیدگاه های مربوط به هویــت قومی و ملی ایران‬ ‫پرداخته شــده اســت؛ کتابی که در هشت فصل‬ ‫تنظیم و از سوی نشر نی منتشر شده است‪.‬‬ ‫در فصــل نخســت بــا عنــوان «مفاهیم و‬ ‫نظریه ها‪ :‬هویت ایرانی به سه روایت» امده است‪:‬‬ ‫«هویــت ایرانی‪ ،‬ماننــد هر پدیــده ای اجتماعی‬ ‫دیگر‪ ،‬به روایت هــای گوناگون بــه تصویر امده‬ ‫است‪ .‬در این میان‪ ،‬سه روایت عمده در پاسخ به‬ ‫این سوال که «منشا پیدایش ملت ها چیست و به‬ ‫چه دورانی بازمی گردد؟» تدوین شده که به ترتیب‬ ‫زمانی عبارت انــد از‪ :‬روایت «ملت گــرا»‪ ،‬روایت‬ ‫«مدرن و پست مدرن» و روایت «تاریخی نگر»‪».‬‬ ‫«شــکل گیری «ایده ایران و هویت ایرانی‬ ‫در ایران باســتان» در فصل دوم جای گرفته که‬ ‫عنوان مقاله ای از گرارد نیولی است‪.‬‬ ‫فصل ســوم «تاریخ ایده ایــران»‪ :‬هویت‬ ‫ایرانی در دوره هخامنشــی و اشــکانی (پارتی)»‬ ‫به قلم شاپور شهبازی اســت‪« .‬هویت تاریخی و‬ ‫فرهنگی ایران در دوره اسالمی» در فصل چهارم‬ ‫قرار گرفته و به برخی اثار مطرح درباره ریشه های‬ ‫هویت ایرانی اشــاره کرده اســت‪ .‬فصــل پنجم‬ ‫«هویت ایرانــی در دوره فرمانروایــی ترکان» نام‬ ‫دارد و در رابطه با میراث تاریخ نگاری طرح موضوع‬ ‫می کنــد‪« .‬دوران صفوی‪ :‬عصر دیــن و وطن»‬ ‫در فصل ششم مطرح شــده که در سطوری از ان‬ ‫می خوانیم‪« :‬در عصر صفوی به سبب رفت و امد‬ ‫بین ایران و ســرزمین های همسایه‪ ،‬به خصوص‬ ‫ایاالت هند و مهاجرت گروه کثیری از شعرا و اهل‬ ‫قلم به ان دیار مفهوم وطن برای نخســتین بار از‬ ‫«زاد و بود فرد» به کشور ایران تعمیم پیدا کرد و به‬ ‫منزله مفهوم چهارم بر مفاهیم سه گانه «تلقی قدما‬ ‫از وطن» افزون شــد و راه را بــرای تحول مفهوم‬ ‫جدید وطن‪ ،‬که در قرن نوزدهم میالدی به ایران‬ ‫راه یافت و ما ان را مفهوم پنجم از وطن می نامیم‪،‬‬ ‫فراهم اورد‪».‬‬ ‫راهکار مقابله با اسالم هراسی چیست؟‬ ‫تمدن اســامی و احیای ان‪ ،‬یکــی از دغدغه های‬ ‫سیدحسین نصر‪ ،‬فیلسوف سنت گرای اسالمی است‪ .‬او‬ ‫هفته گذشــته در گفت وگویی با مهر‪ ،‬در بیان راهکارهای‬ ‫خود برای احیای تمدن اســامی این گونه سخن گفت‪:‬‬ ‫« وهله اول بازیافتن اصول تمدن اســامی است؛ یعنی‬ ‫بازگشتن به ســنت خود اســام و اصول و عقاید و اشکال‬ ‫ان‪ .‬ما برای انکه تمدن اســامی را بشناســیم دو کار باید‬ ‫انجام دهیم؛ یکــی اینکه انچه را از تمدن اســامی فعال‬ ‫باقی مانده با دقت حفظ کنیم؛ ثانیا باید اصول این تمدن‬ ‫را دوباره بازیابیم و به ان فصلی دوباره اضافه کنیم‪ ».‬این‬ ‫فیلسوف ســنت گرا درعین حال مخالفت خود را با ساختن‬ ‫تمدن جدید اسالمی اعالم می کند‪« :‬اصال به این موضوع‬ ‫اعتقادی ندارم‪ .‬در واقع چنین چیزی در تاریخ اتفاق نیفتاده‬ ‫است‪ .‬هر وقت دین بزرگی به دنیا امده بعد از مدت ها یک‬ ‫تمدن را به وجــود اورده و ان تمــدن ادوار مختلف و فراز‬ ‫و نشــیب و قوت و ضعف داشته اســت‪ .‬من اعتقاد ندارم‬ ‫که می توان بدون وحــی جدید تمدن جدیدی ســاخت؛‬ ‫وحی جدید نیز براســاس اعتقــاد ما مســلمانان نخواهد‬ ‫امد‪ ».‬او البته به اینجا بســنده نمی کند و با تقلید از غرب‬ ‫نیز به ابراز مخالفت می پردازد‪« :‬این عذر و بهانه که عصر‬ ‫جدید و مدرن است و از غرب باید تقلید کرد را اصال قبول‬ ‫ندارم‪ ».‬نصر سپس از نسبت میان تمدن اسالمی و غرب‬ ‫سخن به میان می اورد و با مروری بر گذشته‪ ،‬حال و اینده‬ ‫این رابطه‪ ،‬از عناد رنسانس با اسالم و نفرت قرون وسطی‬ ‫از این دین اســمانی خبر می دهد؛ نفرتــی که همچنان به‬ ‫چهره‬ ‫قوت خود باقی است‪ .‬این فیلسوف ســنت گرا با اشاره به‬ ‫شکل جدید اسالم هراسی چنین می گوید‪« :‬بسیاری سعی‬ ‫در تقویت این اسالم هراســی دارند که خیلی هم مسخره‬ ‫است و بنده هم نمی دانم که این به دلیل داشتن بمب اتم‬ ‫اســت یا چیز دیگر که بنده مطلع نیســتم! نمی دانم از چه‬ ‫هراس دارند ؟ موج اسالم هراســی در اروپا به شدت دنبال‬ ‫می شود‪ ».‬او عمر این جریان در امریکا را کوتاه پیش بینی‬ ‫می کند و ان را منوط به نتیجه انتخابات اتی در این کشور‬ ‫می داند‪« :‬با این حال می توان گفت که این مرحله‪ ،‬مرحله‬ ‫کوتاه سیر حیات اســام و غرب اســت‪ .‬در حال حاضر‪،‬‬ ‫حیات اسالم در غرب مستمر است‪ .‬اقلیت های مسلمان‬ ‫همچون یهودیان در امریکا حضور دارند و جز ئی از بافت‬ ‫جامعه امریکا محسوب می شــوند‪ .‬همچنین‪ ۲۵ ،‬میلیون‬ ‫مسلمان در قلب اروپا هستند‪».‬‬ ‫نصر حضور اسالم در غرب را عمیق‪ ،‬مستمر و قوی‬ ‫توصیف می کند‪« :‬اینده اسالم هم در داراالسالم است‬ ‫و هم در غرب؛ چراکه امروز غرب مرکز ارتباطات جهانی‬ ‫و مرکز قدرت نظامی و اقتصادی است‪ .‬اقلیت مسلمانی‬ ‫که اکنون در اروپــا زندگی می کنند ‪ ،‬متفکــران ان نقش‬ ‫مهمی در شکل دهی اینده جهان اسالم داشته و دارند‪».‬‬ ‫او در بیان راه های درمان اسالم هراسی‪ ،‬دو راهکار ارائه‬ ‫می دهد؛ نخســت موضع گیری علمای اسالمی در قبال‬ ‫جنایت هایی که به نام اسالم صورت می گیرد و دوم ارتباط‬ ‫برقرار کردن با یهودیان و مسیحیان خوش نیت و ارتباط‬ ‫و گفت وگو با انها‪.‬‬ ‫جامعه شناسی برگزیت‬ ‫رودستی که دیوید کامرون‪ ،‬نخست وزیر و رهبر حزب‬ ‫محافظه کار بریتانیا از جامعه انگلیس خــورد نه فقط برای‬ ‫خودش غیرقابل باور بــود بلکه موجب غافلگیری ناظران و‬ ‫تحلیلگرانی شد که در سراسر اروپا‪ ،‬امریکا و حتی کشورهای‬ ‫اسیایی شاهد رفراندوم به غایت عجیبی بودند که نتیجه ان‬ ‫چیزی نیست مگر خروج انگلســتان از اتحادیه اروپا‪ .‬رهبر‬ ‫حزب کارگر برای اینکه به رقبای خود ثابت کند که او‪ ،‬حزبش‬ ‫و سیاست هایش در جامعه انگلیس دست باال را دارد حاضر‬ ‫است بر سر یکی از این موارد اختالفی شرط بندی سیاسی‬ ‫کند‪ .‬رفراندوم خروج از اتحادیه اروپــا برای کامرون حکم‬ ‫یک شرط بندی سیاسی را داشــت که احتمال باخت در ان‬ ‫را نزدیک به صفر می دانســت؛ وگرنه کدام سیاســتمداری‬ ‫اســت که به شــرط بندی که احتمال باخت ان باالی ‪ ٢٠‬یا‬ ‫‪ ٣٠‬درصد باشد تن دهد؟ این البته تنها اشتباه کامرون نبود‬ ‫بلکه غالب تحلیلگرانــی که ما نظرات انهــا را پیش یا پس‬ ‫از اعالم نتایج رفراندوم می خواندیــم حداکثر ‪ ٣٠‬درصد از‬ ‫ارای این انتخابات را معطوف به موافقان خروج از اتحادیه‬ ‫حمیدرضا جالیی پور‬ ‫نمی پنداشــتند‪ .‬در میان جامعه شناسان سیاســی ایران‪،‬‬ ‫حمیدرضا جالیی پور نیز تا پیش از اعالم نتایج این رفراندوم‬ ‫نظری جز این نداشــت و ابایی ندارد از اینکه صراحتا بگوید‬ ‫نتیجه این رفراندوم او را مبهوت کرد‪ .‬جالیی پور بیش از سه‬ ‫سال را در اوایل دهه ‪ 70‬در انگلستان زندگی کرده و انجا به‬ ‫ادامه تحصیل پرداخته است‪ .‬فرصت سه سال و نیم زندگی‬ ‫در انگلیس باعث شــده که او تا حدودی درکــی عینی تر از‬ ‫جامعه این کشور داشته باشد‪ .‬جالیی پور معتقد است دیوید‬ ‫کامرون با جامعه انگلیس شــوخی کرد امــا واکنش جامعه‬ ‫به این شوخی چیزی نبود مگر یک سیلی محکم تاریخی‪.‬‬ ‫استاد جامعه شناســی دانشــکده علوم اجتماعی دانشگاه‬ ‫تهران اقدام کامرون بــرای برگزاری ایــن رفراندوم را یک‬ ‫«خالی بندی سیاســی» می نامد و تاکید می کند‪« :‬یکی از‬ ‫مشکالت سیاســتمداران قدیمی و حرفه ای ‪ -‬تقریبا در کل‬ ‫جهان و نه فقط در انگلســتان ‪ -‬این اســت که پویایی های‬ ‫جامعه کنونی خود را نمی شناسند و از همین جا ممکن است‬ ‫ضربه بخورند‪».‬‬ ‫به یاد فرمانده‬ ‫سکانس اخر‬ ‫نگاه ویژه ماه عسل‬ ‫عباس کیارستمی‬ ‫ در پاریس درگذشت‬ ‫دااگشنه‬ ‫به حاج احمد متوسلیان‬ ‫هگل یا فوکو؟‬ ‫مناظره ای پیرامون تاریخ ایران‬ ‫مناظره «تاریخ (ایــران)؛ هگل یا فوکو» میان ارش‬ ‫حیدری مدرس دانشگاه عالمه طباطبایی و محمدمهدی‬ ‫اردبیلی مترجم حوزه فلسفه و دارای مدرک دکترای فلسفه‬ ‫غرب در دانشــگاه عالمه طباطبایــی برگزار شــد‪ .‬در این‬ ‫مناظره مباحث علمی و پروبلماتیک به تاریخ و به ویژه تاریخ‬ ‫ایران پرداخته شد که در ان اردبیلی به دفاع از نگاه هگل و‬ ‫حیدری‪ ،‬به دفاع از نگاه فوکویی به تاریخ ایران پرداختند که‬ ‫با چالش های جالبی همراه بود‪.‬‬ ‫اردبیلی گفــت‪« :‬کدام هــگل‪ ،‬کدام فوکــو‪ ،‬کدام‬ ‫تاریخ و کــدام ایران؟ اینهــا از کلماتی هســتند که از فرط‬ ‫اســتعمال برای ما عادی جلوه می کنند درحالی که تعریف‬ ‫این سواالت خیلی مهم است‪ .‬من ادعا دارم ما تاریخی از‬ ‫ایران نداریم؛ در مواجهه با «تاریخ نزد هگل» ما باید تاریخ‬ ‫را از مبانی فلســفه هگل به عنوان روشــی برای مواجهه با‬ ‫تاریخ استخراج کرد‪».‬‬ ‫حیدری در ادامه‪ ،‬گفت‪« :‬با این پرســش که چرا در‬ ‫مواجهه با تاریخ ایران نمی توان هگلی بود؟ اغاز می کنم؛‬ ‫ایران مفهومی پیچیده و مبهم است‪ .‬با فرض نگاه هگلی در‬ ‫سکانس اخر‬ ‫نسبت دادن همین مفهوم روح به تاریخ ایران دچار مشکل‬ ‫خواهیم شــد؛ همین مطلقیتی که قرار اســت یک لحظه‬ ‫یک تکثر پیچیــده و مبهم را در خود جای دهد‪ ،‬شکســت‬ ‫می خورد‪ .‬اولین دعوای کالســیک جزء و کل اینجا شکل‬ ‫می گیرد و با انبوه تناقض های غریب زمان ها و تاریخ های‬ ‫متفاوت اســت‪ .‬حداقل انچــه که من تاریخ ایــران مدرن‬ ‫می نامم با تفسیر هگلی به بن بست می خورد‪ .‬بنابراین با دکتر‬ ‫اردبیلی همدلم که ما هنوز تاریخ ایران را ننوشته ایم و چیزی‬ ‫به نام تاریخ ایران نداریم‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه نگرانی فوکــو را درک می کنم‪ ،‬اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬وقتی در مورد ایران صحبت می کنیم‪ ،‬همیشه‬ ‫یک تاریخ روایی به ذهن خطور می کنــد‪ .‬این را به معنای‬ ‫یک پیوستار ایجابی ســفت و ســخت تا امروز می دانیم؛‬ ‫طوری که وقتی پرسش از تاریخ ایران می شود جواب تاریخ‬ ‫دولت هاست‪».‬‬ ‫او همچنین گفت که ما ایران نداریم و در جواب اینکه‬ ‫از کجا «ما» شروع می شود باید با یک نگاه پروبلماتیک به‬ ‫ایران و تاریخش داشته باشیم‪.‬‬ ‫عباس کیارستمی در پاریس درگذشت‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫ثمره برگزیت برای ایران‬ ‫خبرگزاریانگلیسیاینترنشنالبیزینستایمزگزارش‬ ‫داده اســت که احتمال دارد لندن در پی برگزیت (خروج از‬ ‫اتحادیهاروپا)تصمیمبگیردتحریم هایایرانرالغوکندو‬ ‫بهتجارتبااینکشوربپردازد‪.‬وکالیشرکتشپردمولین‪،‬‬ ‫مستقر در نیویورک به این خبرگزاری انگلیسی گفته اند که‬ ‫احتمال دارد رای مردم انگلیس بــه خروج از اتحادیه اروپا‬ ‫به تدریج به گســترش روابط تجاری با ایران منجر شــود؛‬ ‫کشوری کهعالقه مندبهسرمایه گذاری هایخارجیبه ویژه‬ ‫در بخش انرژی خود اســت‪ .‬پس از برگزیت‪ ،‬گســترش‬ ‫روابط میان ایران و انگلیس می تواند برای هر دو کشــور‬ ‫فرصت های اقتصــادی خوبی فراهم کند‪ .‬پــس از انکه‬ ‫انگلیسبه طوررسمیاتحادیهاروپاراترککند‪،‬تحریم های‬ ‫این اتحادیه که علیه ایران اعمال می شــوند‪ ،‬دیگر برای‬ ‫انگلیس الزم االجرا نخواهند بود‪ .‬بنابراین‪ ،‬انگلیس دیگر‬ ‫موظف به رعایت تصمیمات و دستورالعمل های اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬از جمله ممنوعیت تعامل با برخی سازمان ها و افراد‬ ‫خاص نخواهد بود‪ .‬وزارت امور خارجــه ایران در واکنش‬ ‫به نتیجه همه پرســی انگلیس که در ان مردم این کشور‬ ‫به خروج از اتحادیــه اروپا رای دادند‪ ،‬با انتشــار بیانیه ای‬ ‫تاکید کرده است که جمهوری اسالمی به عنوان کشوری‬ ‫دموکراتیک به رای مردم انگلیس برای خروج از اتحادیه‬ ‫اروپااحتراممی گذارد‪ .‬بهگفتهوکالیشرکتشپردمولین‪،‬‬ ‫تحریم های امریکا علیه ایران همچنــان می تواند روابط‬ ‫تجاریانگلیسباایرانراتحت الشعاعقراردهد‪.‬بریتانیایی‬ ‫که اتحادیه اروپا را ترک کرده اســت‪ ،‬قــادر خواهد بود در‬ ‫مجموع به تجارت با ایران بپردازد اما تا جایی که تعامالت‬ ‫ن و ایران با بانک هــا‪ ،‬دالر یا اتباع امریــکا ارتباطی پیدا‬ ‫ا ‬ ‫نکند‪ .‬اینخبرگزاریانگلیسیدرادامهمی نویسد‪«:‬بههر‬ ‫حالانگلیسبایددرحالیکهروابطتجاریخودرامدیریت‬ ‫می کند‪ ،‬اهداف امنیتی اش را نیز مدنظر قرار دهد‪ .‬امنیت‬ ‫انگلیسنیزتاحدودیبهروابطاینکشورباامریکاکهخود‬ ‫درتالشبرایبرقراریروابطباایراناست‪،‬بستگیدارد‪».‬‬ ‫پس از اجرایی شدن توافق هسته ای ایران و گروه‪ 5+1‬در‬ ‫ماه ژانویه‪( 2016‬زمســتان‪ ،)94‬تحریم های بین المللی‬ ‫علیه ایران‪ ،‬از جمله تحریم هــای امریکا‪ ،‬اتحادیه اروپا و‬ ‫ســازمان ملل لغو و محدودیت های تجارت با این کشــور‬ ‫رفعشدهاستاماهنوزتحریم هایغیر هسته ایعلیهاین‬ ‫کشوربهقوتخودباقیاستکههمچناندادوستدبابرخی‬ ‫موسســات و نهادهای ایرانی را با مشکل مواجه می کند‪.‬‬ ‫درباره تاثیرات خروج بریتانیا از اتحادیــه بر ایران نظرات‬ ‫مختلفی بیان شده است؛ برخی ان را اقدامی مثبت برای‬ ‫ایرانوبرخیدیگردارایپیامدیمنفیبرایتهرانارزیابی‬ ‫کرده اند‪.‬طرفداراندیدگاهمثبتمعتقدندباکاهشقدرتو‬ ‫جایگاهاتحادیهاروپا‪،‬ایرانازتواناییمانوربیشتریدربرابر‬ ‫قدرت های مختلف اروپایی از جمله انگلســتان برخوردار‬ ‫می شودکهازاینرهگذرمی توانددستاوردهایاقتصادی‬ ‫بیشتریکسبکند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫این کارگردان باســابقه به ایران بــود‪ .‬در یکی از خبرهای‬ ‫منتشرشده در رسانه های مجازی درباره جزئیات درگذشت‬ ‫ی این گونه توضیح داده شده است‪« :‬درحالی که‬ ‫کیارستم ‬ ‫روند درمان کیارســتمی در پاریس ادامه داشــت و تا ظهر‬ ‫امروز (دوشنبه) حال او مساعد بود‪ ،‬بعدازظهر ناگهان حال‬ ‫او وخیم می شود و با وجود تالش پزشکان‪ ،‬این کارگردان‬ ‫سینما ســاعت ‪ 16‬فوت می کند‪ ».‬برخی خبرگزاری ها نیز‬ ‫لخته شدن خون و سکته مغزی را علت درگذشت کیارستمی‬ ‫ اعالم کردند‪.‬‬ ‫کیارســتمی ‪ 76‬ســاله‪ ،‬در کارنامه فیلمســازی اش‬ ‫ســاخت فیلم هــای کوتــاه «نــان و کوچه»‪،‬‬ ‫«زنگ تفریح»‪« ،‬تجربــه»‪« ،‬دو راه حل‬ ‫برای یک مســاله» و‪ ...‬و فیلم های بلند‬ ‫«گزارش» ‪« ،۱۳۵۶‬اولی هــا» ‪،۱۳۶۲‬‬ ‫«خانه دوست کجاست؟» ‪« ،۱۳۶۵‬مشق‬ ‫شــب» ‪« ،۱۳۶۶‬کلوزاپ‪ ،‬نمای نزدیک»‬ ‫‪« ،۱۳۶۸‬زندگــی و دیگــر هیچ»‬ ‫‪« ،۱۳۷۰‬زیر درختــان زیتون»‬ ‫‪« ،۱۳۷۳‬طعــم گیــاس»‬ ‫‪« ،۱۳۷۶‬بــاد مــا را خواهــد‬ ‫بــرد» ‪ ABC« ،۱۳۷۷‬افریقا»‬ ‫‪ ۱۳۷۹‬را دارد‪ .‬او چنــدی‬ ‫پیش برای حضــور در اکادمی‬ ‫ اســکار مورد دعوت قــرار گرفته‬ ‫بود‪.‬‬ ‫حسینی بوشهری‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫کیارســتمی در پاریس از دنیا رفت؛ ایــن خبری بود‬ ‫که در دقایق پایانی دوشنبه گذشته در رسانه ها منتشر شد‬ ‫و جامعه هنری کشــور را در غــم و اندوه فرو بــرد‪ .‬این خبر‬ ‫البته نخســتین بار در شــبکه های اجتماعی منتشر شد و‬ ‫موجب سردرگمی مخاطبان شد اما خبرگزاری های رسمی‬ ‫کشور مانند ایســنا و فارس ان را بازتاب دادند تا مشخص‬ ‫شــود که این خبر صحت دارد‪ .‬براســاس خبــری که روی‬ ‫خروجی خبرگزاری ایسنا قرار گرفت‪ ،‬عباس کیارستمی که‬ ‫برای ادامه درمان بیماری خود به فرانســه سفر کرده بود‪،‬‬ ‫درگذشت‪ .‬همزمان با انتشار این خبر در رسانه های داخلی‪،‬‬ ‫رسانه های معتبر بین المللی همچون گاردین و یورونیوز نیز‬ ‫این خبر را منتشر کردند‪.‬‬ ‫این کارگردان سرشناس سینمای ایران که از اسفند‬ ‫سال ‪ ۹۴‬تا اوایل اردیبهشــت ‪ ۹۵‬به دلیل انجام چند عمل‬ ‫جراحی در ناحیه روده در بیمارســتان بستری شده بود و در‬ ‫ماه های اخیر نیز چندین بار به بیمارســتان مراجعه‬ ‫کرده بود‪ ،‬ســرانجام بنا به تصمیم خودش هشتم‬ ‫تیر برای تکمیل مراحــل درمان به پاریس رفت‪.‬‬ ‫طبق پیگیــری خبرنگار این خبرگــزاری دولتی از‬ ‫مســئوالن خانه ســینما‪ ،‬این خبر تاییــد و اعالم‬ ‫شــد که کیارســتمی در بیمارســتانی در پاریس از‬ ‫دنیا رفته اســت و قرار اســت پیکر کیارســتمی به‬ ‫ایران منتقل شود‪ .‬خبر دیگری که ساعتی پس از‬ ‫ی منتشر شد‪ ،‬اعزام‬ ‫انتشار خبر درگذشت کیارستم ‬ ‫گروهی از هنرمندان به پاریس برای انتقال پیکر‬ ‫سینما‪ /‬ائترت‬ ‫تغییر در حوزه؟‬ ‫ایت اهلل اعرافی جایگزین‬ ‫‪27‬‬ ‫گردشگری‬ ‫مح‬ ‫زیسیطت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫سرنوشتانتقالابخزربهتهران‬ ‫طرحانتقالابازدریایخزربهاستانتهراندر‬ ‫سال‪ ۱۳۹۱‬کلیدخورد‪،‬اماسرانجامپسازگیرودارهای‬ ‫فراوان همچنان در مرحله مطالعه باقی مانده است‪.‬‬ ‫خســرو ارتقایی‪ ،‬مدیرعامــل شــرکت اب منطقه ای‬ ‫تهران درباره اجرایی شدن این طرح چنین می گوید‪:‬‬ ‫«مطالعات این طرح توسط شرکت مدیریت منابع اب‬ ‫در حال انجام اســت‪ ،‬اما متاســفانه دو سال است که‬ ‫این مطالعات نتیجه نداده و همچنان این طرح در فاز‬ ‫نخست باقی مانده است‪ ».‬او با بیان اینکه اجرای این‬ ‫طرحنیازمند‪ ۱۵۰‬کیلومترتونلاست‪،‬ادامهمی دهد‪:‬‬ ‫«چهارهزارمیلیاردتومانبرایاجرایاینطرحاعتبار‬ ‫الزماستکهالبتهبایدگفتاجرایاینطرحبهجزتونل‬ ‫نیاز به هیچ ســازه دیگری ندارد‪ ».‬به گفته مدیرعامل‬ ‫شرکتابمنطقه ایتهراناگراینمطالعاتبهنتیجه‬ ‫برسدمی توانباجذبسرمایهبخشخصوصیاقدام‬ ‫به انجام این کار کرد‪ ،‬اما هنوز تصمیم جدی ای برای‬ ‫انتقالابازدریایخزربهاستانتهرانصورتنگرفته‬ ‫است‪«:‬شرکتابمنطقه ایتمایلزیادیبهاجرایی‬ ‫شدن این طرح دارد اما شرکت مادر تخصصی و ستاد‬ ‫ابوزارتنیروهنوزهیچتصمیمی برایتخصیصاب‬ ‫از این منابع برای استان های دامنه البرز نگرفته اند‪».‬‬ ‫پیش تر مســئوالن تامین اب تهران بــا مطرح کردن‬ ‫اینهشدارکهدرسال هایایندهپایتختبامشکالت‬ ‫جدیبرایتامینابمواجهخواهدشد‪،‬ازبرنامه هایی‬ ‫برای مواجهه با این بحران خبــر داده بودند که به نظر‬ ‫می رســد طرح انتقال اب از شــمال به تهران یکی از‬ ‫مهم ترین استراتژی ها باشد‪ .‬نخستین بار در ابان ماه‬ ‫سال‪ 90‬بودکهمدیرعاملشرکتابمنطقه ایتهران‬ ‫ازانجاممطالعاتبرایطرحیخبردادکهباهدفتامین‬ ‫نیاز روزافزون تامیــن اب پایتخت و حومه‪ ،‬انتقال اب‬ ‫بین حوزه ایازشمالالبرزبهجنوبالبرزرادردستورکار‬ ‫داشت‪ .‬خسرو ارتقایی در ان زمان گفته بود‪« :‬در حال‬ ‫انجاممطالعاتطرحانتقالابالبرزشمالیهستیمو‬ ‫امیدواریم که تا یک ماه اینده بتوانیم این مطالعات را‬ ‫بهنتیجهبرسانیمودرصورتنهاییظرفدوتاسهسال‬ ‫این طرح را عملیاتی کنیم‪ ».‬مدیرعامل شــرکت اب‬ ‫منطقه ایتهراندربارهاینکهاینپروژهچهحجمی ازاب‬ ‫راازسرچشمه هایشمالکشوربهمرکزانتقالخواهد‬ ‫داد‪،‬گفت‪«:‬مطالعاتفعلیوبررسی هایاولیهنشان‬ ‫می دهدکهبین‪ 200‬تا‪ 300‬میلیونمترمکعبدرسال‬ ‫پتانسیل وجود دارد که منتقل شــود که معادل ‪ 8‬متر‬ ‫مکعب در ثانیه خواهد بود‪ ».‬طرح انتقال اب خزر به‬ ‫مرکزایراندرحالیازروزهایاخرفروردین ماه‪ 91‬کلید‬ ‫خوردتاابدریایخزررابهمقاصدتشنهخودبرساندکه‬ ‫همزمانپروژهدیگریبرایانتقالابازسرچشمه های‬ ‫شــمال کشــور به تهران و شــهرهای اطراف درحال‬ ‫پیگیریبود‪.‬براساسطرحی کهشرکتابمنطقه ای‬ ‫تهران ان را دنبال می کند‪ ،‬اب سرچشمه های شمال‬ ‫کوهستانالبرزومنطقهخزربهتهرانمنتقلخواهدشد‪.‬‬ ‫به این صورت که اب از ارتفاع های دو هزار و سه هزار‬ ‫البرز شــمالی و منابع ابی ســرداب رود و چالوس برای‬ ‫مصرف در استان های تهران‪ ،‬البرز و قزوین (مناطق‬ ‫جنوبیکوهستانالبرز)منتقلخواهدشد‪.‬‬ ‫حوزه‬ ‫تغییر در حوزه؟‬ ‫ایت اللهاعرافیجایگزینحسینی بوشهری‬ ‫در نخستین روز هفته گذشــته‪ ،‬خبری منتشر شد که‬ ‫حاکی از تغییر در حوزه های علمیه کشور است؛ «ایت الله‬ ‫علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه شــد‪ ».‬پیش از او‪،‬‬ ‫ایت الله سید هاشم حسینی بوشهری در این سمت فعالیت‬ ‫می کرد‪ .‬این خبر ابتدا به شکل اشــتباه منتشر شد و برخی‬ ‫از رســانه های مجازی او را مدیــر جدید حــوزه علمیه قم‬ ‫معرفی کردند‪ .‬ایت الله اعرافی یکی‬ ‫از چهره هایی اســت که در انتخابات‬ ‫اخیر مجلس خبرگان رهبری از حوزه‬ ‫انتخابیه تهران نامزد شــده بود اما از‬ ‫راهیابی به این مجلس بازماند‪.‬‬ ‫یکی از مســئوالن حوزه علمیه‬ ‫با تایید خبر انتصاب ایت الله اعرافی‬ ‫به عنوان مدیر حوزه های علمیه‪ ،‬گفته‬ ‫اســت‪« :‬اقای اعرافــی از ‪ 21‬تیرماه‬ ‫بدون حفظ سمت در جامعه المصطفی‬ ‫به عنــوان مدیــر حوزه هــای علمیه‬ ‫فعالیت خواهند کرد‪ ».‬او در گفت وگو‬ ‫با خبرگزاری فارس‪ ،‬با اشــاره به برخی‬ ‫اخبار منتشرشده درباره انتصاب ایت الله اعرافی به عنوان‬ ‫مدیر حوزه های علمیه‪ ،‬تصریــح کرد‪« :‬این خبر باتوجه به‬ ‫مســئولیت اقای حسینی بوشــهری در حوزه تا ‪ 20‬تیرماه‪،‬‬ ‫قرار بوده که مدتی بعد منتشر شــود اما برخی ان را به طور‬ ‫ناقص و در برخی موارد اشــتباه منتشــر کرده انــد‪ ».‬این‬ ‫مســئول در حوزه علمیه قــم از ادامه مســئولیت ایت الله‬ ‫تلوزییون‬ ‫حسینی بوشــهری در حوزه هــای علمیه تــا ‪ 20‬تیر خبر‬ ‫داد و گفت‪« :‬در اخرین جلسه شورای عالی حوزه های‬ ‫علمیه با رای اعضای این شــورا مقرر شــد از ‪ 21‬تیرماه‬ ‫اقای علیرضا اعرافی بدون حفظ سمت به عنوان مدیر‬ ‫حوزه های علمیه منصوب شــوند‪ ».‬ایت اللــه اعرافی‬ ‫پیش از این مدیر جامعه المصطفی العالمیه بوده است؛‬ ‫حوزه ای که به تربیت طالب خارجی‬ ‫می پردازد‪ .‬حاال با انتصاب او به سمت‬ ‫مدیر حوزه های علمیه کشــور‪ ،‬باید‬ ‫فرد دیگری این مسئولیت را عهده دار‬ ‫شــود‪ .‬فریــد مدرســی‪ ،‬روزنامه نگار‬ ‫اصالح طلب در کانال شخصی خود‬ ‫در تلگرام‪« ،‬تغییــر» را برنامه اصلی‬ ‫ایت الله علیرضا اعرافــی بیان کرده‬ ‫و نوشته است‪« :‬او از مدیران جوان‬ ‫حوزه هــای علمیــه به شــمار می اید‬ ‫که در اســتراتژی «تحول در حوزه»‬ ‫نقش ایفا خواهد کــرد‪ .‬اعرافی این‬ ‫روش را در جامعه المصطفــی به کار‬ ‫گرفته و انتظار این اســت که تغییراتی در نظام اموزشی‬ ‫حــوزه به وجود بیــاورد‪ ».‬ایــن روزنامه نگار کــه به طور‬ ‫تخصصی درباره حوزه های علمیه قلم می زند‪ ،‬پیش بینی‬ ‫می کند که این تغییــرات باتوجه به فضا و نظام ســنتی‬ ‫حاکم بر حــوزه علمیه قم بزرگترین چالــش مدیر جدید‬ ‫خواهد بود‪ .‬‬ ‫به یاد فرمانده‬ ‫نگاه ویژه ماه عسل به حاج احمد متوسلیان‬ ‫بعــد از پخــش برنامــه جمعه شــب «ماه عســل»‪،‬‬ ‫برای برخی از اهالی ســینما‪ ،‬این ســوال پیش امد که چرا‬ ‫محمدحســین مهدویان باید بــه برنامه پربیننــده ای مانند‬ ‫ماه عســل برود و دربــاره فیلمــش صحبت کند‪ .‬احســان‬ ‫علیخانی‪ ،‬مجری این برنامه در این باره چنین می گوید‪« :‬ما‬ ‫قبل از «ایستاده در غبار» میهمانی به نام علیرضا محمودی‬ ‫داشتیم که ماجرای زندگی اش به شدت شبیه ابد و یک روز‬ ‫بود و من در همان قسمت‪ ،‬از این فیلم هم یاد کردم و مردم را‬ ‫به تماشای ان دعوت کردم‪ ».‬او در ادامه می گوید‪« :‬قبل تر‬ ‫از ان از فیلم بارکد مصطفی کیایی در برنامه یاد کردم که همه‬ ‫بروند و تماشــا کنند‪ .‬درباره فیلم دختر اقای میرکریمی هم‬ ‫صحبت کردیم‪ .‬اما اگر درباره ایســتاده در غبار ویژه تر عمل‬ ‫شد‪ ،‬به خاطر این بود که ســوالی برای همه ما مطرح شده و‬ ‫ان هم درباره اینده حاج احمد متوسلیان و همراهانش بعد از‬ ‫ان سفر است‪ .‬در واقع ما در ماه عسل‪« ،‬ایستاده در غبار» را‬ ‫ادامه دادیم و با حضور مهدویان‪ ،‬پسر حاج محسن موسوی‬ ‫و دوستانش ســعی کردیم پاســخ هایی برای سواالت مان‬ ‫پیدا کنیم؛ چراکه فیلم بدون پاسخ تمام شد و سرنوشت انها‬ ‫نامعلوم بود‪ ».‬علیخانی با اشاره به اینکه قصد ندارد تبعیضی‬ ‫برای فیلم ها قائل شــود گفــت‪« :‬ما اصــا تبعیضی قائل‬ ‫نشــدیم و درباره خیلی فیلم ها در ماه عســل حرف زدیم‪ .‬در‬ ‫همان روزهای ابتدایی برنامه درباره جایزه بسیار خوب اقای‬ ‫اصغر فرهادی و شهاب حســینی صحبت کردم و بچه های‬ ‫ماه عسل هم همه ایستادند و این دو نفر را تشویق کردند‪».‬‬ ‫ماه عسل هرشــب حوالی ســاعت ‪ 19‬به تهیه کنندگی و‬ ‫اجرای احسان علیخانیروی انتن می رود‪ .‬عالوه بر برنامه‬ ‫ویژه ماه عسل برای ایســتاده در غبار‪ ،‬هفته گذشته یک‬ ‫مستند نیز با موضوع سرنوشت دیپلمات های ربوده شده‬ ‫ایرانیازتلویزیونپخششد‪«.‬درجست وجویحقیقت»‬ ‫که به بررســی موضوع ربایش چهار دیپلمات جمهوری‬ ‫اسالمی در کشــور لبنان می پردازد‪ ،‬یکشــنبه گذشته از‬ ‫ل و مســتند انتن رفت‪ .‬این مســتند که با‬ ‫شــبکه های او ‬ ‫حضور ســید رائد موســوی فرزند سید محســن موسوی‬ ‫به عنوان راوی مستند تهیه شده است‪ ،‬با حضور در لبنان‬ ‫و گفت وگو با مقامات سیاسی این کشور به جست وجوی‬ ‫شواهد و نشانه هایی از سرنوشت چهار دیپلمات سفارت‬ ‫جمهوری اســامی ایران در لبنان پرداخته است‪ .‬چهار‬ ‫دیپلمات ایرانی در سال‪ ۱۹۸۲‬هنگام بازگشت از سوریه به‬ ‫پایتختلبنان‪،‬درمسیرطرابلسبهبیروتتوسطنیروهای‬ ‫فاالنژیست به رهبری سمیر جعجع بازداشت شدند و پس‬ ‫از ان خبری از دیپلمات های ایرانی بازداشت شده منتشر‬ ‫نشــد‪ .‬به علت نزدیکی سیاســی نیروهای فاالنژیست با‬ ‫رژیم صهیونیستی‪ ،‬این احتمال وجود دارد که انها برای‬ ‫دریافت امتیازاتی از رژیم صهیونیســتی‪ ،‬دیپلمات های‬ ‫ایرانی را در اختیــار این رژیم قــرار داده اند امــا تاکنون‬ ‫هیچ یــک از طرف هــای دخیل در ایــن ماجرا بــه بیان‬ ‫واقعیت و توضیحی منطقی از سرنوشت این دیپلمات ها‬ ‫اقدام نکرده اند‪.‬‬ ‫رکورددار اثار توقیفی‬ ‫شماره جدید روبه رو منتشر شد‬ ‫شــماره جدید دو هفته نامه «رو به رو» با رمزگشــایی‬ ‫از فهرســت انتخاباتی محافظه کاران خراســانی با عنوان‬ ‫«هوالمطلوب» منتشر شد‪ .‬ممیزی و توقیف اثار سینمایی‪،‬‬ ‫پرونده فرهنگی این شماره از مجله «روبه رو» است؛ در این‬ ‫پرونده گزارشــی تاریخی از روند ممیزی در سینمای ایران‬ ‫مشاهده می شــود‪ .‬همچنین جدولی از تمامی فیلم های‬ ‫توقیفی در ‪ 26‬ســال گذشــته‪ ،‬معرفی معاونان ســینمایی‬ ‫وزارت ارشــاد و تعداد فیلم های توقیفی هر دوره به همراه‬ ‫معرفی اعضای هیات ممیزی اثار سینمایی و صدور پرونده‬ ‫نمایش از دیگر بخش های این پرونده است‪.‬‬ ‫در این باره گفت وگویی با ابوالفضل جلیلی‪ ،‬کارگردانی‬ ‫که رکورددار اثار توقیفی است با تیتر «چپ یا مستقل باشی‪،‬‬ ‫فیلمت را عقیم می کنند» انجام شده است‪ .‬گفتارهایی از‬ ‫ابوالحسن داودی‪ ،‬فرزاد موتمن‪ ،‬احمد طالبی نژاد و‪ ...‬از‬ ‫دیگر بخش های فرهنگی مجله «رو به رو» است‪.‬‬ ‫در پرونــده سیاســی شــماره هشــتم دو هفته نامــه‬ ‫«روبــه رو»‪ ،‬تحقیقی میدانی درباره نحــوه مدیریت دولت‬ ‫در استان خراســان رضوی و دالیل رنگ باختن قدرت قوه‬ ‫مجریه در این اســتان صورت گرفته است‪ .‬در این پرونده‬ ‫ارکان تصمیم گیری اســتان خراســان معرفی و در مطلبی‬ ‫تحقیقی مواضع امام جمعه این شهر‪ ،‬ایت الله علم الهدی‬ ‫ادبیات‬ ‫رساهن‬ ‫در طول سه ســال دولت حســن روحانی مورد بررسی قرار‬ ‫گرفته اســت‪« :‬علم الهدی از ان امام جمعه ها نیست که‬ ‫فقط روز درخت کاری را تبریک بگوید»؛ تیتری اســت که‬ ‫برای گفت وگو با یکی از شاگردان ایت الله علم الهدی درباره‬ ‫حلقه مباحثه خصوصی پنجشنبه های امام جمعه مشهد در‬ ‫نظر گرفته شده است‪ .‬در این گفت وگو که برای نخستین بار‬ ‫به موضوع حلقه پنجشــنبه ها پرداخته می شــود‪ ،‬نظرات‬ ‫ایت الله علم الهدی درباره تیم مشایی و محمود احمدی نژاد‬ ‫و همین طور نظرات او درباره اصالح طلبان و محافظه کاران‬ ‫مورد بررسی قرار گرفته است‪ .‬در ادامه پرونده سیاسی این‬ ‫شــماره ترکیب جمعیت جبهه پایداری این استان معرفی و‬ ‫در گزارشــی میدانی تحت عنوان «والیــت هوالمطلوب»‬ ‫در گفت وگو با رئیس جبهه پیروان امام و رهبری خراسان و‬ ‫چند فعال سیاسی و نماینده محافظه کار این شهر‪ ،‬فهرست‬ ‫انتخاباتی مشهور این استان مورد سوال قرار می گیرد که‬ ‫تمامی مصاحبه شوندگان به قدرت این فهرست اشاره کرده‬ ‫و زوایای ناگفته فهرســتی انتخاباتی که ‪ 12‬سال است در‬ ‫ی انتخابات ها است را بیان می کنند‪ .‬مجله‬ ‫مشهد پیروز تمام ‬ ‫«رو به رو» با سردبیری ســروش فرهادیان و مدیرمسئولی‬ ‫پوریا ســوری هــر دو هفته یک بــار روی پیشــخوان های‬ ‫روزنامه فروشی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫با اجازه نویسنده محترم‬ ‫گزارش رسانه امریکایی از کپی رایت در ایران‬ ‫اثرات حمد‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخشسیزدهم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫مسالهمهمایناستکه‬ ‫حمدبه قدریگستردگیوسعه‬ ‫دارد که تمام نشئات وجودی‬ ‫انســان را در همه ابعاد وجود‬ ‫دربرمی گیــرد؛ بدین معنا که‬ ‫حمدتنهادرمحدودهعالمدنیا‬ ‫خالصه نمی شــود‪ .‬تا انسان‬ ‫وارد بهشت نشود‪ ،‬سعادتمند‬ ‫نشــود و در جوار پروردگار ارام‬ ‫نگیرد‪ ،‬در تمام این نشــئات و‬ ‫مراحلوجودیحمدخداوندحضورواثاردارد‪.‬خصوصادر‬ ‫عبارتیهم اکنونمی خوانیم‪،‬امامسجاد(ع)ازعالمبرزخ‬ ‫شروعمی کنندکهگستردگیواثارحمد‪،‬عالمبرزخانسان‬ ‫را شامل می شــود تا زمانی که به قیامت برسد‪ .‬این نکته‬ ‫بسیار مهمی است که وقتی ما ذکری می گوییم و در کنار‬ ‫نعمت هاییکهداریم‪،‬بگوییمالحمدللهرب العالمین‪.‬این‬ ‫حمد ما به این عالم دنیا و به یک نعمت محدود نمی شود‬ ‫بلکه در تمام مواقفی که انســان حضــور دارد این حمد‬ ‫می توانداثاروبرکاتداشتهباشد‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬ ‫ــر َزخِ »؛ من تو را‬ ‫ب‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ات‬ ‫«ح ْمد ًا ُی ِضــی ُء َلنَا ِب ِه ُظ ُل َم‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫به گونه ای حمد می کنم که تاریکی های برزخ برای من‬ ‫روشن شود‪َ « .‬و ُی َس ّه ُل َع َل ْینَا ِب ِه َس ِب َ‬ ‫یل ا ْل َم ْب َع ِث»؛ منظور‬ ‫از مبعث همان یوم البعث و روز رســتاخیز و قیامت است‬ ‫که انسان ها از قبور برمی خیزند‪ .‬حمدی که راه رستاخیز‬ ‫و قیامت را بر ما اســان کند‪ .‬یعنی یکی از برکات حمد‪،‬‬ ‫این اســت که تاریکی های برزخ را برای انســان روشن‬ ‫می کند‪ .‬یکی از بــرکات برای انســان اهــل حمد این‬ ‫است که راه قیامت را برای انسان اسان می کند و او را از‬ ‫سختی ها و صعوبت نجات می دهد‪َ « .‬و ُیشَ ّر ُف ِب ِه َمنَا ِز َلنَا‬ ‫ِعنْدَ َم َو ِاق ِف ْ َ‬ ‫ــه ِ‬ ‫اد»؛ و حمدی که مقام و منزلت ما را‬ ‫الشْ َ‬ ‫نزد گواهانی که جایگاه انسان های شریف و ابرومندی‬ ‫است‪ ،‬شرافتمند می گرداند‪ .‬براساس ایات شریفه قران‬ ‫کریم‪ ،‬قیامت ‪ 50‬موقــف دارد و هر موقفی هزار ســال‬ ‫است که مجموعا به ‪ 50‬هزار سال می رسد‪ .‬این موضوع‬ ‫در ایات نخســتین ســروه مبارکه معارج بیان شده است‬ ‫سین َا ْل َف َسن ٍَه‪ .‬البته درباره زمان ان‬ ‫که َ‬ ‫ْدار ُه خَ ْم َ‬ ‫کان ِمق ُ‬ ‫مباحث مختلفی وجود دارد که ایا این سال ها براساس‬ ‫سال های دنیوی است یا سال های اخروی‪ .‬از انجایی که‬ ‫مســاله زمان در علم فیزیک مطرح است و گستردگی و‬ ‫ابعاد زمان که بعد چهارم را مطرح می کند‪ .‬در جریان عزیر‬ ‫پیامبر که استخوان ها را برداشت و از خداوند پرسید که‬ ‫چه کســی این ها را زنده می کند‪ ،‬خداوند او را ‪ 100‬سال‬ ‫میراند‪ .‬خداوند حضرت عزیر و حمارش را میراند اما ظرف‬ ‫میوه اش تازه ماند‪ .‬زمانی که خداوند او را زنده کرد‪ ،‬به او‬ ‫فرمود نگاه کن! در مقابل چشم حضرت عزیر‪ ،‬حمارش را‬ ‫زنده کرد؛ به گونه ای که استخوان های حیوان به ترتیب‬ ‫روی یکدیگر سوار شدند‪ ،‬گوشت بر روی انها قرار گرفت‬ ‫و سپس روح در ان دمیده شد‪ .‬از حضرت عزیر سوال شد‬ ‫که ایا می دانی چند ســال مرده بودی؟ فرمود یک روز یا‬ ‫نصف روز‪ .‬زمان در اینجا چگونه است؟ قران می فرماید‬ ‫صد ســال اما حضرت عزیر می گوید یــک روز یا نصف‬ ‫روز‪ .‬نمونه بارزتر‪ ،‬جریان خواب اصحاب کهف اســت‬ ‫که طبق فرمایش صریح قران کریم‪ ،‬حدود ‪ 309‬ســال‬ ‫خواب بودند اما زمانی که بیدار شدند‪ ،‬گفتند که ما یک یا‬ ‫دو شب خواب بودیم‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫پایــگاه تحلیلــی خبــری المانیتــور واشــنگتن که‬ ‫اختصاصا به اخبــار و رویدادهای خاورمیانــه می پردازد‪،‬‬ ‫گزارشــی از وضعیــت کپی رایــت در ایران و دیدگاه ســه‬ ‫نویسنده‪ ،‬ناشــر و مترجم در این زمینه منتشر کرده است‪.‬‬ ‫المانیتور می نویســد‪« :‬سال هاست ناشــران و مترجمان‬ ‫ایرانی بدون هیچ دغدغه ای کتاب هــای خارجی را بدون‬ ‫اجازه مولف منتشــر می کنند‪ .‬قانون حــق تکثیر یا همان‬ ‫کپی رایت عمــا در ایــران مفهومی ندارد و جــز عده ای‬ ‫معدود‪ ،‬ان هم به الزام پایبندی به اخالقیات‪ ،‬ان را رعایت‬ ‫نمی کنند‪ .‬حاال با برداشته شــدن تحریم های هســته ای‬ ‫علیه ایــران‪ ،‬موضــوع پیوســتن ایــران به کنوانســیون‬ ‫بین المللی بــرن که رعایت حــق کپی را بــرای متعهدین‬ ‫خود الزامی می کند‪ ،‬داغ شده اســت‪ ».‬این پایگاه خبری‬ ‫ادامه می دهد‪« :‬اعتراض نویســندگان خارجی به ترجمه‬ ‫و چاپ کتاب های شــان بــدون اجــازه رســمی از انها در‬ ‫ایران مساله جدیدی نیست‪ .‬حتی پیش از عتیق رحیمی‪،‬‬ ‫نویســندگانی چون جان بارت‪ ،‬جی‪ .‬ام‪ .‬کوئتزی‪ ،‬گابریل‬ ‫گارســیا مارکز و سرالکس فرگوســن در این مورد اعتراض‬ ‫کرده اند‪ .‬پــس از این اعتراضــات می توان امیــدوار بود‬ ‫ایران برای محافظت از اثار هنری و ادبی به کنوانســیون‬ ‫بین المللی بــرن بپیوندد‪ ».‬المانیتور ایــران را یکی از ‪25‬‬ ‫کشوری معرفی می کند که این کنوانسیون را امضا نکرده‬ ‫و می نویسد‪« :‬در حال حاضر بیش از ‪ ۱۲‬هزار ناشر رسمی‬ ‫در ایران فعالیــت می کنند‪ .‬نپذیرفتن کپی رایت از ســوی‬ ‫ایران باعث می شــود این ناشــران بدون هیچ توجهی به‬ ‫قانــون کپی رایت‪ ،‬برای انتشــار هــر کتــاب خارجی ازاد‬ ‫باشند‪ ».‬به نوشــته این ســایت امریکایی‪ ،‬نشر افق طی‬ ‫ســال های اخیر کپی رایت را به طور جدی رعایت می کند‪:‬‬ ‫«ناشران ایرانی دیگری هم هستند که حق چاپ یک کار‬ ‫را پیش از انتشارش می خرند‪ .‬همچنین هستند مترجمانی‬ ‫که برای ترجمه کتاب از نویســنده کتاب اجازه می گیرند‪.‬‬ ‫خشــایار دیهیمی که تاکنــون بیش از صد کتــاب ترجمه‬ ‫کرده‪ ،‬یکی از انهاســت‪ .‬او می گوید‪« :‬من کسب اجازه را‬ ‫وظیفه اخالقی خودم می دانم و به همین دلیل است که با‬ ‫بسیاری از این نویســنده ها رابطه دوستی خوبی دارم‪ ».‬با‬ ‫این حال دیهیمی با در نظر گرفتن شــرایط موجود ایران‪،‬‬ ‫موافق پیوستن به کنوانسیون برن نیست‪ .‬او معتقد است‬ ‫اگــر بخواهد چنیــن اتفاقی بیفتد‪ ،‬ناشــران کنتــرل بازار‬ ‫ ترجمه را به دســت می گیرند و در نتیجه کیفیت ترجمه ها‬ ‫افت می کنــد‪ .‬او می گویــد‪« :‬بــرای خیلی از ناشــران‪،‬‬ ‫کیفیت مهم نیست و نویســندگان غیرایرانی از هیچ راهی‬ ‫نمی توانند بفهمند ترجمه فارســی اثرشان درست است یا‬ ‫نه‪ .‬من با ناشران و نویســندگان خارجی در تماس هستم و‬ ‫می دانم اکثر انها هیچ ایده ای از فرایند ترجمه در ایران در‬ ‫ذهنشان ندارند‪ ».‬گزارش رسانه امریکایی می افزاید‪« :‬اما‬ ‫حسین سناپور‪ ،‬نویسنده ایرانی با دیهیمی مخالف است‪.‬‬ ‫او درباره مشــکالت چاپ چند ترجمــه از یک اثر صحبت‬ ‫می کند و معتقد است پیوســتن به کنوانسیون برن به این‬ ‫فضای مشوش پایان می دهد و کیفیت ترجمه ها را بهبود‬ ‫می بخشد‪ .‬او دراین باره می گوید‪« :‬این کار به تیراژ کتاب‬ ‫در ایران که به افزایش دستمزد مترجم ها منجر می شود‪،‬‬ ‫کمک می کند‪ .‬وقتی قانون کپی رایت باشد‪ ،‬مترجم ها وقت‬ ‫بیشتری برای ترجمه شــان صرف می کنند و طبیعتا نتیجه‬ ‫بهتری کسب خواهد شــد‪ ».‬با وجود اینکه هاشمی نژاد‪،‬‬ ‫مدیر نشر افق به ورود الجرم ایران به کنوانسیون برن اشاره‬ ‫می کند‪ ،‬او از این بابت زیاد خوشــحال نیست و می گوید‪:‬‬ ‫«من فســاد را پیش بینی می کنم‪ .‬به قول برتولت برشت‪،‬‬ ‫انکه اخر از همه می خندد‪ ،‬هنوز خبر بد را نشنیده‪».‬‬ ‫تفسیر ح یدث‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫چالش در پاستور‬ ‫جنجال در مورد فیش های حقوقی که به فیش گیت شهرت یافته انقدر‬ ‫باالگرفته که پای مسائل تازه ای هم به میان کشیده شده ‪ ،‬چنان که حتی در‬ ‫این مورد نام حسین فریدون هم اورده شده است‪ .‬در این پرونده حاشیه های‬ ‫چند هفته اخیر در این مورد را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫درباره فریدون‬ ‫هفته گذشته‪،‬انتقادهایفراوانی‬ ‫ازدستیارویژهرئیسجمهورصورتگرفت‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫دولت روحانی مبناهای غلط را درست نکرده بود‬ ‫داریوش قنبری‬ ‫مشکل ساختاری داریم‬ ‫سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی‬ ‫‪1‬‬ ‫«حســین فریدون»؛ او حاال از همیشــه در ایران‬ ‫شناخته شده تر اســت‪ .‬اگر او به روایت برادرش روزی در‬ ‫تیم حفاظتی امام (ره) حضور داشته و بعد از ان به جهت‬ ‫سمت هایی که داشــته چندان برای عموم شناخته شده‬ ‫نبوده‪ ،‬اکنــون بــرادر رئیس جمهــور اســت و به جهت‬ ‫مســئولیت هایی که بعد از ‪ 24‬خرداد داشته مورد توجه و‬ ‫در دید قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در تمــام ایــن ســه ســال او نزدیک ترین فــرد به‬ ‫رئیس جمهور به شمار می امده و در قاب اکثر تصاویری‬ ‫که از حسن روحانی ثبت شــده حضور داشته است‪ .‬قبل‬ ‫از اینکه او ســخنرانی کند یا در مراسمی حضور یابد‪ ،‬این‬ ‫حســین فریدون اســت که شــرایط را ارزیابی می کند و‬ ‫به عنــوان معتمد ترین فرد برای روحانــی اوضاع را مورد‬ ‫بررسی قرار می دهد‪ .‬حسین فریدون اما چند وقتی است‬ ‫با یک چالش جدی مواجه شده اســت؛ چالشی که هم‬ ‫موجب شــده او دیگر در جلســات هیات دولــت در کنار‬ ‫رئیس جمهور ننشیند و هم موجب شده در عرصه سیاسی‬ ‫و رسانه ای با موجی از واکنش ها مواجه شود‪ .‬او در این‬ ‫دو هفته سخت روزهایش را پشت سرگذاشته است‪.‬‬ ‫جنجال تازه‬ ‫حســین فریــدون بــا اینکــه‬ ‫چندوقتی است در جلسات هیات‬ ‫دولت حضور نــدارد مجددا مورد‬ ‫توجه رسانه ها و محافل سیاسی‬ ‫قرار گرفته است‬ ‫خانواده به روایت برادر‬ ‫خانواده حســن روحانــی به جهــت رئیس جمهور‬ ‫شــدن یکی از اعضا مورد توجه اســت‪ .‬حســن روحانی‬ ‫اوضاع خانواده و محل زندگی ابتدایی را این گونه شــرح‬ ‫داده اســت‪« :‬پدرم چون از کودکی یتیم بود‪ ،‬به ناچار از‬ ‫نوجوانی همراه عمویم کار می کــرد‪ .‬این دو برای اینکه‬ ‫بتوانند زندگی خودشــان را اداره کنند‪ ،‬هم به کشاورزی‬ ‫برای خبرنگارانی که مذاکرات هسته ای‬ ‫را دنبال می کردند ایــن نکته بیش از هر‬ ‫چیزیجلبتوجهمی کردکهدقیقانقش‬ ‫حسینفریدوندرمذاکراتچیست؟او‬ ‫ازهماناولینبارکهمحمد جوادظریفو‬ ‫جانکریدرکناریکدیگرقرارگرفتند‪،‬در‬ ‫جلساتحضوریافت‬ ‫و به همین جهت به ایشــان نورالله بیــگ‪ ،‬یعنی نورالله‬ ‫بزرگ می گفتند‪ .‬خاندان انها باغ و امالک و کشــاورز و‬ ‫خدمه داشتند‪ .‬پدرم از خانواده فقیر و مستضعفی بود‪ ،‬اما‬ ‫علت وصلتش با این خانواده این بود که با عموی مادرم‬ ‫دوست صمیمی بوده و مغازه ای هم با مشارکت یکدیگر‬ ‫اداره می کردنــد‪ .‬البته ابتدا پدرم پیــش او کار می کرده‬ ‫و بعد ها با او شریک می شــود‪ .‬پدرم جوانی امین بوده و‬ ‫اخالق و رفتارش مورد اعتماد همه بود و بنابراین عموی‬ ‫مادرم همه امــور مالی خــود را در اختیــار او می گذارد‪.‬‬ ‫رابطه صمیمانه بین ان دو باعث می شــود وقتی پدرم به‬ ‫سن ازدواج می رســد‪ ،‬عموی مادرم پیشنهاد می کند که‬ ‫با دختــر بــرادرش ازدواج کند‪ .‬گرچه بــه دلیل اختالف‬ ‫طبقاتی‪ ،‬پدرم خیلی موافق نبــوده و مادرش هم تمایل‬ ‫چندانی به این ازدواج نداشــته‪ ،‬اما در نهایت با پیگیری‬ ‫عموی مادرم‪ ،‬این ازدواج انجام می شــود‪ .‬ازدواج انان‬ ‫طبــق معمول ان زمان در ســنین نســبتا جوانــی هر دو‬ ‫صورت می گیرد‪.‬‬ ‫مادرم بعد از ازدواج‪ ،‬صاحب یک پسر و سپس یک‬ ‫دختر می شود که هر دو در کودکی فوت می کنند‪ ،‬بنابراین‬ ‫من در حال حاضر‪ ،‬فرزند اول خانواده به حساب می ایم‪،‬‬ ‫ولی در واقع‪ ،‬فرزند سوم هستم‪ .‬ما دو برادر و سه خواهر‬ ‫هستیم‪ .‬برادر من اقای حسین فریدون (روحانی) است‬ ‫که در اوایل پیــروزی انقالب فرماندار نیشــابور و بعد از‬ ‫مدتی فرماندار کرج بود‪ ،‬سپس سفیر جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در مالزی شــد و چند سال هم از ســفرای ایران در‬ ‫سازمان ملل متحد در نیویورک بود و هم اکنون به عنوان‬ ‫مشاور وزیر امور خارجه فعالیت می کند‪ .‬هر سه خواهرم‪،‬‬ ‫یعنی خانم ها طوبی‪ ،‬فاطمه و طاهــره ازدواج کرده اند‪.‬‬ ‫داماد اول ما اقای حسن نجار است که فرهنگی است و‬ ‫بعد از انقالب هم مدتی مدیرکل اموزش و پرورش استان‬ ‫سمنان بود و در حال حاضر بازنشسته شده است‪ .‬داماد‬ ‫دوم ما اقای عبدالله سماوی است که مهندس کشاورزی‬ ‫اســت و کارمند وزارت کشــاورزی بود‪ ،‬ایشان هم فعال‬ ‫بازنشسته است‪ .‬داماد سوم ما اقای اسدالله وطنی است‬ ‫که ایشان هم فوق لیسانس و دبیر اموزش و پرورش بود‬ ‫که بازنشسته شده است‪( ».‬این روایت حسن روحانی قبل‬ ‫از رسیدن او به سمت ریاست جمهوری است‪).‬‬ ‫تالیف کرده بود‪ .‬پــدرم خیلی بــه او عالقه مند بود‪ .‬این‬ ‫پزشــک به «دکتر ابغوره ای» معروف بود‪ ،‬چون داروی‬ ‫اکثر درد ها را ابغوره می دانست‪.‬‬ ‫روســتای ســرخه‪ ،‬یعنــی محــل تولــد مــن‪ ،‬در‬ ‫‪ ۱۸‬کیلومتری غرب شهر ســمنان قرار دارد که امروز به‬ ‫صورت بخش درامده اســت‪ .‬ســرخه در زمان تولد من‪،‬‬ ‫روســتایی متوســط در منطقه غرب شهرســتان سمنان‬ ‫بود‪ .‬روســتای ما با اینکه از لحاظ جغرافیایی و جمعیت‬ ‫محدود بود اما عالمان بزرگی از انجا برخاستند‪ .‬این روستا‬ ‫در قدیم چند مدرســه علمیه داشــت‪ .‬پدر من همزمان‬ ‫با جنــگ جهانــی دوم دوره ســربازی را می گذرانده و بر‬ ‫مبنای خاطراتــی که برای مــا تعریف می کــرد‪ ،‬هنگام‬ ‫حمله متفقین به ایران‪ ،‬به عنوان سرباز در تهران خدمت‬ ‫می کرده اســت‪ .‬اما به محض ورود متفقین به کشــور‪،‬‬ ‫وقتــی فرمانده اش به ســربازان می گوید کــه پادگان را‬ ‫تخلیه کنند‪ ،‬او هم ســواره و پیاده خودش را از تهران به‬ ‫«سرخه» می رساند‪ .‬تولد ایشان سه ســال قبل از سال‬ ‫‪ ۱۳۰۰‬بوده و در حال حاضر حدود نود ســال دارد‪ .‬پدرم‬ ‫بعد از ســربازی‪ ،‬با دختری به نام ســکینه پیوندی که از‬ ‫خانواده نســبتا معروفی در روســتا بود‪ ،‬ازدواج می کند‪.‬‬ ‫پدرم از خانواده ای مســتضعف و مادرم از خانواده نسبتا‬ ‫مرفهی بوده است که لقب «بیگ» داشته اند‪ .‬جد مادری‬ ‫من‪ ،‬نورالله پیوندی‪ ،‬صاحب بــاغ و امالک و رعیت بود‬ ‫وقتی حسن روحانی پیروز انتخابات ‪ 24‬خرداد شد‪،‬‬ ‫در همان ســاختمان مرکز تحقیقات مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت نظام دیدارها و کارهای قبل از حضور در پاستور‬ ‫را انجام مــی داد‪ .‬از جمله اینکــه گویا همــه دیدارها و‬ ‫مذاکرات درباره تشکیل کابینه همان جا انجام می شده‪.‬‬ ‫گفته می شود حسین فریدون‬ ‫اصرار داشته که ابوطالبی‬ ‫به عنوان نماینده ایران به‬ ‫سازمان ملل برود‬ ‫برای اولین بار یک روزنامه‬ ‫اصالح طلب از غیبت‬ ‫مبهم حسین فریدون‬ ‫خبر داد‬ ‫عضو متفاوت کابینه‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫سیاست‬ ‫اشتغال داشتند و هم مغازه ای را اداره می کردند‪ .‬به این‬ ‫ترتیب همه ســاعات روز را به کار و تــاش می گذراندند‬ ‫تا با عــزت‪ ،‬زندگی خــود را بگذرانند‪ .‬سرپرســتی انها را‬ ‫نیز مادرشــان برعهده داشت‪ .‬مادر ایشــان همان طور‬ ‫که اشــاره کردم‪ ،‬مکتب خانه داشــت و دختر ها را تعلیم‬ ‫مــی داد و از این طریق به زندگی شــان کمک می شــد‪.‬‬ ‫پدرم برادری به نام ابراهیم داشــت و چــون پدربزرگ ما‬ ‫همسر دیگری در مازندران داشته و از او صاحب دختری‬ ‫به نام کلثوم شــده بود؛ بنابراین پدر و عمویم‪ ،‬خواهری‬ ‫ناتنی داشــتند که در مازنــدران زندگی می کــرد که چند‬ ‫ســال قبل از پیــروزی انقالب فوت کرد‪ .‬اســم کوچک‬ ‫پدرم اســدالله اســت و در منطقه ما به «حاج اسدالله»‬ ‫معــروف اســت‪ .‬تحصیالت پــدرم در حــد مکتب خانه‬ ‫یعنی خواندن و نوشــتن و قرائت قران بود و تحصیالت‬ ‫کالسیک نداشت‪ ،‬منتها فرد با اســتعدادی بود و به رغم‬ ‫اینکه سواد وی در حد خواندن و نوشتن بود‪ ،‬همواره اهل‬ ‫مطالعه و مانوس با کتاب بود‪ .‬از دوران کودکی در خانه‬ ‫خودمان‪ ،‬شاهد بودم که در اوقات فراغت‪ ،‬کتاب هایی‬ ‫ماننــد‪« :‬عین الحیــات»‪« ،‬حلیه المتقین»‪« ،‬رســاله‬ ‫توضیح المسائل» و «منتهی االمال» را مطالعه می کرد‪.‬‬ ‫ایشــان معموال کتاب های دینی‪ ،‬مذهبی یا تفسیر قران‬ ‫را می خواند‪ .‬پدرم کتاب دیگری داشــت به نام «نجات‬ ‫از مرگ مصنوعی» که ان را یک پزشــک ساکن تهران‬ ‫دولت‬ ‫‪31‬‬ ‫دولت‬ ‫یک نکته مورد نقل توســط خیلی از افرادی که ان زمان‬ ‫تقاضای دیدار یا مالقات با حسن روحانی داشته اند این‬ ‫اســت که همگی باید با هماهنگی فریدون اقدام به این‬ ‫عمــل می کرده اند‪ .‬به یــک معنا از همان ابتدا حســین‬ ‫فریدون حلقه اول اقای رئیس جمهور بوده است‪ .‬بعد از‬ ‫ان هم اگر چه به صورت غیررسمی اما در حدی گسترده‬ ‫این نکته نقل می شد که حسین فریدون نقشی قابل توجه‬ ‫در انتخاب ها داشته است‪ .‬شایعاتی که البته هرگز مورد‬ ‫تایید یا تکذیب رسمی قرار نگرفت؛ دلیلش هم شاید یک‬ ‫نکته مهم بود‪« :‬حسین فریدون کمترین اظهارنظر را تا‬ ‫کنون داشته است‪ ».‬او اگرچه سکوت را به عنوان رویه‬ ‫رفتاری خود برگزیده اما گویــا از فعال ترین افراد در کنار‬ ‫اقای رئیس جمهور است‪ .‬مســاله جالب دیگر این است‬ ‫که زمان قابل توجهــی از حضور او در کنار رئیس جمهور‬ ‫جدید می گذشــت که او بــدون حکم بود و این ســوال‬ ‫خود نمایی می کرد که فریدون چه پستی در دولت دارد؟‬ ‫در نهایت محمد باقر نوبخت اعالم کرد که او دستیار ویژه‬ ‫حسن روحانی است‪ .‬بعد از ان هم در موارد قابل شماری‬ ‫روایت های تایید نشــده ای از نقش حســین فریدون در‬ ‫تصمیمات رئیس جمهور منتشر شــد‪ .‬از جمله اینکه که‬ ‫گفته شد او در انتخاب سفرا تاثیر گذار بوده و به خصوص‬ ‫در خصوص داســتان انتخاب ابوطالبی بــرای رفتن به‬ ‫امریکا شنیده هایی وجود داشت که او به اصرار فریدون‬ ‫انتخاب شده بود‪.‬‬ ‫جنجال درباره فرزندان‬ ‫حسن روحانی برخالف برخی سیاستمداران چندان‬ ‫تمایلی ندارد خانواده خود را به رسانه ها بیاورد‪ .‬اما سال‬ ‫‪ 93‬یک گزارش جنجالی در مورد یکی از اعضای خانواده‬ ‫حسین فریدون در یک نشریه خارجی منتشر شد‪ .‬بیزینس‬ ‫اینسایدر که گزارشی از تحصیل فرزندان برخی مقامات‬ ‫ایرانی منتشــر کرده بود‪ ،‬این ســوال را مطرح کرد؛ چرا‬ ‫طیف مســئوالن ایرانی‪ ،‬فرزندان خود را برای تحصیل‬ ‫به دانشگاه های غربی می فرستند و از الوده شدن انها به‬ ‫تفکرات و اخالقیات غربی‪ ،‬نمی ترسند؟‬ ‫بیزینــس اینســایدر بــه خانــم مریــم فریــدون‬ ‫دختــر حســین فریــدون اشــاره کــرده و دربــاره‬ ‫ســوابق حســین فریــدون نوشــته اســت‪« :‬او از‬ ‫ابتــدا از حامیــان انقــاب اســامی بــوده اســت‪.‬‬ ‫او از مســئوالن حفاظــت امــام خمینــی (ره)‬ ‫در زمان بازگشت ایشــان به ایران در ســال ‪ ۱۳۵۷‬بود‪.‬‬ ‫فریدون سپس استاندار شد و هشت سال هم سفیر ایران‬ ‫در مالزی بود و بعدها به هیات نمایندگی ایران در سازمان‬ ‫ملل پیوست و اکنون مشاور برادرش یعنی رئیس جمهور‬ ‫ایران است‪».‬‬ ‫بیزینس اینســایدر خبر داد که مریم دختر حســین‬ ‫فریــدون‪ ،‬دانشــجوی مقطــع کارشناســی دانشــگاه‬ ‫کلمبیــای امریکا بــوده و پــس از ان بــا دریافت بورس‬ ‫تحصیلی موسوم به لرد دارندورف ‪Lord Dahrendorf‬‬ ‫(جامعه شناس انگلیسی‪ -‬المانی ‪ )۲۰۰۹-۱۹۲۹‬توانسته‬ ‫در کالج مشهور مدرسه اقتصاد لندن ‪London School‬‬ ‫‪ of Economics‬مشــغول تحصیل شود‪ .‬این بورس‪ ،‬در‬ ‫قالب بورســیه هایی که دویچه بانک المان ‪Deutsche‬‬ ‫‪ Bank‬به دانشجویان کشورهای در حال توسعه و نوظهور‬ ‫اعطا می کند‪ ،‬به مریم فریدون داده شده است‪.‬‬ ‫بیزینس اینسایدر نوشته است که هدف از اعطای‬ ‫این بــورس تحصیلــی کمک بــه دانشــجویان نیازمند‬ ‫کشــورهای در حال توســعه اســت و بر همین اساس‪،‬‬ ‫اعطای ان به دختر برادر رئیس جمهــور ایران که وضع‬ ‫مالی مناســبی دارد‪ ،‬تعجب برانگیز است‪ .‬به نوشته این‬ ‫سایت امریکایی‪ ،‬مریم فریدون در شــعبه لندن دویچه‬ ‫بانک مشغول کار هم شده است‪ .‬بیزینس اینسایدر شوهر‬ ‫مریم فریدون را پسر سفیر جدید ایران در سوئیس اعالم‬ ‫کرده که هم اینک در دانشــگاه اکسفورد در مقطع دکترا‬ ‫مشغول تحصیل است‪.‬‬ ‫اما حســین فریدون به این گزارش که بازتاب های‬ ‫فراوانی هم داشت‪ ،‬واکنش نشــان داد‪ .‬روزنامه کیهان‬ ‫این واکنش را این گونه نقل کرد‪ :‬اقای «حســین‪ -‬ف»‬ ‫پدر خانم «م‪-‬ف» در واکنش به خبر ویژه دوشنبه ‪ 28‬مهر‬ ‫اعالم کرد هر بورســیه ای بد نیســت و می تواند فرصتی‬ ‫برادر اقــای رئیس جمهور ‪-‬در همین‬ ‫اواخر‪ -‬بار دیگر وقتی خبرســاز شــد‬ ‫که برخی رسانه ها عکس او را در کنار‬ ‫مصطفی تاج زاده‪ -‬که تــازه از زندان‬ ‫ازاد شده بود‪ -‬منتشر کردند‬ ‫برای دفاع از انقالب باشــد‪ .‬حسین‪-‬ف نوشت‪« :‬برخی‬ ‫رسانه های داخلی به نقل از برخی رسانه های خارجی به‬ ‫تکرار دروغ و مغلطه ای به نام تحصیل بســتگان دولت‬ ‫یازدهم در دانشگاه های اروپایی و امریکایی پرداخته اند‪.‬‬ ‫ناراحتی برخی رســانه ها از افشــای پرونده بورسیه های‬ ‫غیرقانونی در دولت قبــل قابل درک اســت‪ ،‬انچه قابل‬ ‫درک نیست افتادن این رسانه ها‪ -‬به خصوص رسانه های‬ ‫منتسب به نظام‪ -‬در دام رسانه های خارجی است‪ ».‬وی‬ ‫همچنین نوشت‪« :‬هر بورسیه ای بد نیست‪ .‬بورسیه ای‬ ‫بد اســت که به صورت غیرقانونی و براســاس مناسبات‬ ‫قدرت و حکومت به دســت اید و اتفاقا بورسیه شــدن در‬ ‫دانشــگاه های اروپایی و امریکایی چون تابــع قواعد و‬ ‫قوانین سخت تری است و مانند مناســبات دولت سابق‬ ‫ایران نیست‪ ،‬نشــانه توان علمی و فرهنگی افراد و مایه‬ ‫فخر ایران اســت نه طعنه دوســتان‪ .‬بورســیه شدن در‬ ‫دانشــگاه های اروپایی و امریکایی با حفظ هویت ملی و‬ ‫دینی می تواند یک فرصت برای فرزندان ایران و انقالب‬ ‫باشد که از درون مناسبات جوامع غربی از ارزش های ملی‬ ‫و دینی خود دفاع کنند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور توجه کند‬ ‫امــا حاشــیه های فریــدون وقتــی رنــگ و بوی‬ ‫اقتصادی به خود گرفت‪ ،‬ماجرا متفاوت تر شد‪ .‬از جمله‬ ‫علیرضا زاکانــی در بهمن ‪ 1394‬با بیــان اینکه امروز در‬ ‫پسابرجام موج کشور فروشی به راه افتاده‪ ،‬گفت‪« :‬اقای‬ ‫رئیس جمهور به جای اینکه به دنبال فساد و سازمان فساد‬ ‫بگردند‪ ،‬بهتر اســت به برادر خودشــان‪ ،‬دفتر خودشان‬ ‫و وزارت نفت توجــه کنند‪ ».‬الیاس نــادران هم البته در‬ ‫این مورد اظهارنظری داشــت‪ .‬وی در نشســت انجمن‬ ‫روزنامه نگاران درباره حمایت حســین فریدون از یکی از‬ ‫بدهکاران بزرگ بانکی گفت‪« :‬برادر رئیس جمهور ستاد‬ ‫انتخاباتی فهرست حامیان دولت را در ساختمان یکی از‬ ‫بزرگ ترین بدهکاران بانکی دولت یعنی اقای شب دوست‬ ‫قرار می دهد‪ ،‬اینها ایا می خواهند با فساد مبارزه کنند؟»‬ ‫نادران با تاکید بر ضرورت تعیین میزان بدهی شب دوست‬ ‫به نظام بانکی کشور گفت‪« :‬چه کسی از او حمایت کرده‬ ‫اســت که به زندان نیفتد؟ اگر اقای حسین فریدون این‬ ‫حمایت را نکرده پس چه کسی کرده است؟»‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫تاسیس صرافی‬ ‫یک نکته جالب در مورد دوران حضور حسین فریدون در‬ ‫مذاکرات زمانی است که مادر او درگذشت و جان کری برای‬ ‫عرض تسلیت و همدردی با او به محل اقامتش رفت‪ .‬تصاویر‬ ‫در اغوش گرفتن و دست دادن فریدون و جان کری در ایران‬ ‫بازتاب های زیادی داشت‬ ‫در همان روزها روزنامه رسالت نیز به انتشار گزارشی‬ ‫درباره حضور فریدون در یک صرافی پرداخت و نوشت‪ :‬‬ ‫«در ترکیب هیات مدیــره [یک صرافی] اقای حســین‬ ‫فریــدون حضــور دارد‪ .‬پرســش نظارتی این اســت ایا‬ ‫این اقــا همان بزرگواری اســت که اکنون دســتیار ویژه‬ ‫رئیس جمهور اســت؟ اگر هســت چطور می شــود یک‬ ‫صراف‪ ،‬کارمند دولت یا مدیر یا یک مقام دولتی باشــد؟‬ ‫پس تکلیف قانون منع تصدی دو شــغل چه می شــود؟‬ ‫اجرای قانون منــع مداخله کارکنان دولــت در معامالت‬ ‫ارز و سکه و طال چه می شــود؟ قانون منع دریافت از دو‬ ‫صندوق چه می شــود؟» پیش از ان‪ ،‬برخی از سایت ها‬ ‫و خبرگزاری ها نوشته بودند‪« :‬حسین فریدون به همراه‬ ‫دولت‬ ‫علی صدقی‪ ،‬مدیرعامل اسبق بانک ملی و مانی مهاجان‬ ‫از اعضای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت و علی اسدیان‪ ،‬رئیس هیات مدیره گروه تجاری‬ ‫اوا و شرکت اواپارس دوران‪ ،‬در بهمن ‪ 1390‬به راه اندازی‬ ‫و تاسیس شرکت خرید و فروش نقدی ارز و مسکوکات و‬ ‫طال و نقره در محل صرافی اقدام کرده است‪ .‬اما اکنون‬ ‫نامی از این شرکت تضامنی بین صرافی های مجاز بانک‬ ‫مرکزی دیده نمی شود‪».‬‬ ‫در واکنش دیگــر‪ ،‬محمد ایمانی‪ ،‬عضو شــورای‬ ‫ســردبیری روزنامــه کیهــان نیز در یادداشــتی بــا تیتر‬ ‫«اسفندیار دهم و فریدون و اســحاق یازدهم! ایا انها به‬ ‫هم می رســند؟» در کانال خود نوشــت‪« :‬اقای حسین‬ ‫فریــدون به عنوان شــریک اقــای صدقی در شــرکت‬ ‫صرافی چه توضیحی برای ماجــرا دارد؟ ایا با یک حلقه‬ ‫انحرافی جدید مواجه هستیم که صدای تعامل اسفندیار‬ ‫و مه افریدهای ان چند صباح دیگر بلند خواهد شد؟ اشاره‬ ‫عضو شورای ســردبیری کیهان به «اســفندیار دهم»‪،‬‬ ‫اشاره به نکته ای است که مردم ایران با ان نااشنا نیستند‪.‬‬ ‫م مشایی با محمود احمدی نژاد‬ ‫همان رابطه اسفندیار رحی ‬ ‫و شبیه سازی ان با دوگانه رئیس جمهور روحانی و حسین‬ ‫فریدون‪.‬‬ ‫بیزینس اینسایدر خبر داد که مریم دختر حسین فریدون‪ ،‬دانشجوی مقطع‬ ‫کارشناسی دانشگاه کلمبیای امریکا بوده و پس از ان با دریافت بورس تحصیلی‬ ‫موسوم به لرد دارندورف ‪Lord Dahrendorf‬‬ ‫(جامعه شناس انگلیسی‪ -‬المانی ‪ )۲۰۰۹-۱۹۲۹‬توانسته در کالج مشهور مدرسه‬ ‫اقتصاد لندن ‪ London School of Economics‬مشغول تحصیل شود‬ ‫داستان مدل نشستن‬ ‫داستان مدل نشستن حســین فریدون ‪ -‬روزگاری‬ ‫نه چندان دور‪ -‬برای خودش به یک سوژه در شبکه های‬ ‫اجتماعی تبدیل شــده بود‪ .‬انها که ماجراهای سیاســی‬ ‫و حاشــیه هایش را دنبــال می کنند‪ ،‬به یــاد می اورند که‬ ‫یک عکس از حســین فریدون جنجالی شــد و در زمان‬ ‫خودش در شبکه های مجازی دســت به دست چرخید‪.‬‬ ‫عکسی که نشان می داد‪ ،‬رئیس جمهور در حال سخنرانی‬ ‫پشت تریبون است اما حســین فریدون در صندلی های‬ ‫ردیف اول همان ســالن‪ ،‬یک پایــش را روی پای دیگر‬ ‫انداخته و هــر دو پا را بــه روی میز عســلی کوچکی که‬ ‫روبه رویــش اســت‪ ،‬دراز کرده اســت‪ .‬در همــان روزها‬ ‫محمدرضا زائری‪ ،‬روزنامه نگار در صفحه در اینستاگرام‬ ‫خــودش‪ ،‬رفتار حســین فریدون را شــاهانه نامیــد و از‬ ‫حسن روحانی خواست‪ ،‬برادرش را تادیب کند‪ .‬اما گویا‬ ‫ان عکس مربوط به ســفر حســن روحانی به استان یزد‬ ‫در اردیبهشــت ســال ‪ 92‬و پیش از برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می شــد که با تاخیر منتشــر شده بود‪.‬‬ ‫برخی رســانه ها در مقام دفاع برامدند و علــت این گونه‬ ‫نشســت فریدون را مصدومیت کمر یا پای او دانستند و‬ ‫یک عکس دیگر را هم منتشــر کردند که نشــان می داد‬ ‫فریدون در همان سفر و هنگام حضور در مسجد حظیره‬ ‫یزد از عصا استفاده کرده اســت‪ .‬انها نوشتند که در این‬ ‫صورت‪ ،‬انتقادی بر او وارد نیســت‪ .‬هرچند در واکنش‪،‬‬ ‫رسانه های دیگری نیز نوشتند‪« :‬به فرض بیماری اقای‬ ‫فریدون و ناچاری وی به دراز کردن پاهایش‪ ،‬چرا او باید‬ ‫در ردیف اول بنشیند و بهتر این بود که به ردیف های اخر‬ ‫سالن برود‪».‬‬ ‫گویش سرخه ای و مذاکرات‬ ‫دیدار جنجالی‬ ‫برای اولین بار یک روزنامــه اصالح طلب از غیبت‬ ‫مبهم حسین فریدون خبر داد‪ .‬روزنامه افتاب یزد با طرح‬ ‫این مســاله که فریدون بیش از دو ماه است که دیگر در‬ ‫کنار رئیس جمهور نیست‪ ،‬نوشت‪« :‬بیش از دو ماه است‬ ‫که صندلی حسین فریدون در جلســات هیات دولت در‬ ‫حال خاک خوردن و عاری از هر بنی بشری است‪ .‬همین‬ ‫یک کرسی خالی‪ ،‬جرقه ای در اذهان ایجاد کرد که برادر‬ ‫کوچک تر رئیس جمهور که همچون سایه ای همواره به‬ ‫تعقیب وی می پرداخت‪ ،‬کجاست و چرا در این جلسات‬ ‫شرکت نمی کند‪ .‬اما تنها با اندکی تامل و نظر افکندن به‬ ‫ســایر تصاویر رئیس جمهوری در ‪ 60‬روز اخیر می توان‬ ‫دریافت کــه غیبت حســین فریدون تنها بــه نبودش در‬ ‫جلســات هیات دولت تحدید نمی شــود‪ ،‬بلکه فریدون‬ ‫دو ماه است که در هیچ مراســم رسمی و مهمی‪ ،‬برادر را‬ ‫همراهی نکرده است‪».‬‬ ‫از همیــن رو یــک عالمــت ســوال بــزرگ در‬ ‫افکارعمومی شــکل گرفته که چطــور «فریدونی» که‬ ‫زمانــی به دلیل حضــور دائمی و پررنگ در کنار حســن‬ ‫روحانی به سوژه رسانه ها مبدل شــده و حتی به واسطه‬ ‫این حضور سایه وارش دســتمایه کالن دلواپسان بود‪،‬‬ ‫این روزها در هیچ نشست رسمی حضور ندارد‪ .‬از جلسه‬ ‫حســن روحانی با منتخبان مجلس دهم گرفته تا دیدار‬ ‫رئیس جمهوری با مراجع عظام قم‪ ،‬نشســت سه جانبه‬ ‫هند و ایران و افغانســتان و حتی اخرین ســفر استانی‬ ‫حســن روحانی بــه کرمــان‪ .‬در بخش دیگــری از این‬ ‫گزارش امده بود‪« :‬دور از ذهن نیست اگر ناپدید شدن‬ ‫فریدون هم ناشی از فشار دلواپســان و رسانه هایشان‬ ‫باشد که از زمان رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری‬ ‫‪ 92‬حضور مســتمر او در کنــار بــرادر را برنمی تابیدند و‬ ‫به هر دستاویزی تمســک می جســتند تا به تخریب او‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫برادر اقای رئیس جمهور ‪-‬در همین اواخر‪ -‬بار دیگر‬ ‫وقتی خبرساز شد که برخی رســانه ها عکس او را در کنار‬ ‫مصطفی تاج زاده‪ -‬که تازه از زندان ازاد شده بود‪ -‬منتشر‬ ‫کردند‪ .‬همان وقت‪ ،‬پرسشــی که مطرح شد این بود که‬ ‫این دیدار فریدون را ایا باید یک بازدید شخصی به حساب‬ ‫اورد یا اینکه او به نمایندگی از رئیس جمهور به دیدار یک‬ ‫محکوم در حوادث فتنه ‪ 88‬رفته است؟‬ ‫نشســت خبری سه شــنبه های ســخنگوی دولت‬ ‫نزدیک بود و چه کســی بهتر از نوبخت که مخاطب این‬ ‫پرسش قرار بگیرد تا شــاید پاســخ او تیتر درشت برخی‬ ‫روزنامه های فردای ان روز شود‪ .‬اما وقتی خبرنگار همین‬ ‫مســاله را با ســخنگوی دولت درمیان گذاشت‪ ،‬نوبخت‬ ‫در پاسخ گفت‪« :‬اخبار را مثل شــما از رسانه ها دریافت‬ ‫کردم و نمی دانم این دیــدار از جانب رئیس جمهور بوده‬ ‫یا خیر‪».‬‬ ‫حسین فریدون اما خودش درباره ان دیدار جنجالی‬ ‫می گوید‪« :‬بنده ان روز به دیدار یکی از اشــنایان به ان‬ ‫ســاختمان رفته بودم و خبر نداشتم که خانه تاجزاده هم‬ ‫در همان ســاختمان است‪ .‬هنگام برگشــت در اسانسور‬ ‫دقیقا کجایی؟‬ ‫سیاست‬ ‫برای خبرنگارانی که مذاکرات هســته ای را دنبال‬ ‫می کردند این نکته بیش از هر چیزی جلب توجه می کرد‬ ‫که دقیقا نقش حسین فریدون در مذاکرات چیست؟ او‬ ‫از همان اولین بــار که محمد جواد ظریــف و جان کری‬ ‫در کنار یکدیگر قرار گرفتند‪ ،‬در جلســات حضور یافت‪.‬‬ ‫یکی از اعضای ارشــد تیم مذاکره کننده در بیان یکی از‬ ‫نقش های حســین فریدون در مذاکرات گفته بود که او‬ ‫با زبان ســرخه ای مطالب را به رئیس جمهــور در تهران‬ ‫منتقل می کرده و دستورات تازه را می گرفته است‪ .‬این‬ ‫اظهارات ان زمان تکذیب شد اما بعدا به صورت رسمی‬ ‫بیان شد‪ .‬وقتی که مایکل مان‪ ،‬دیپلمات غربی در توئیت‬ ‫خودش‪ ،‬عکس فریــدون را در کنار محمدجواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیر خارجه بازنشر داد‪ ،‬شــبکه بلومبرگ روی این رخداد‬ ‫متمرکز شد و نوشــت‪« :‬حضور فریدون که پیش از این‬ ‫به عنوان دیپلمــات در نمایندگی ایران در ســازمان ملل‬ ‫فعالیت می کرده‪ ،‬شاید نشــان دهنده تمایل ایران برای‬ ‫دستیابی به توافق باشد‪ ».‬علی واعظ‪ ،‬عضو تحلیلگران‬ ‫گروه بحران هــم به بلومبرگ گفت‪« :‬فریدون چشــم و‬ ‫گوش رئیس جمهور ایران است‪».‬‬ ‫یک نکته جالــب در مــورد دوران حضور حســین‬ ‫فریدون در مذاکرات زمانی است که مادر او درگذشت و‬ ‫جان کری برای عرض تســلیت و همدردی با او به محل‬ ‫اقامتش رفت‪ .‬تصاویر در اغوش گرفتن و دســت دادن‬ ‫فریدون و جان کری در ایران بازتاب های زیادی داشت‪.‬‬ ‫بودیم که در اسانســور باز شــد و انها ما را دیدند و مجبور‬ ‫شدیم از اسانســور بیرون رفته و با وی احوالپرسی کنیم‬ ‫که در همان زمان عکس هایی از مــا گرفته و در فضای‬ ‫مجازی پخش کردند‪».‬‬ ‫‪33‬‬ ‫دولت‬ ‫بپردازند‪ .‬انگار نه انگار روسای جمهوری پیش از حسن‬ ‫روحانی هم هریک برادران خود را بــه کار می گرفتند و‬ ‫از خدمات انها بهره می بردنــد‪ .‬با این حال این احتمال‬ ‫وجود دارد که فشارهایی حسین فریدون را مجاب کرده‬ ‫اســت که تا مدتی از همراهی برادرش بپرهیزد و از دید‬ ‫افکار عمومی نیز پنهــان بماند‪ .‬البته شــائباتی هم در‬ ‫خصوص انتصاب وی به عنوان ســفیر یکی از کشورها‬ ‫وجود دارد که نه هنوز کسی انها را تایید یا حتی تکذیب‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫هرچه هست فریدون پرحاشــیه این روزها ترجیح‬ ‫داده از برادر مدبرش دوری کند و از او جدا شود و‪ ...‬این‬ ‫غیبت‪ ،‬هرچند بازار گمانه زنی های رسانه ای را داغ کرد اما‬ ‫در سفر خرداد ماه رئیس جمهور به اذربایجان غربی و در‬ ‫دیدار با علما‪ ،‬ایثارگران و برگزیدگان استان‪ ،‬ناگهان او‬ ‫ظاهر شد و برخی روزنامه ها فردایش تیتر زدند‪« :‬حسین‬ ‫فریدون افتابی شد‪».‬‬ ‫سرانجام در ‪ 22‬خرداد ماه امسال‪ ،‬حسین فریدون‪،‬‬ ‫دستیار ویژه رئیس جمهور در حاشــیه مراسم ختم والده‬ ‫حجت االســام فالح نژاد به خبرنــگاران دربــاره علت‬ ‫غیبتش در جلسات هیات دولت گفت‪« :‬هستم و حضور‬ ‫دارم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫فیش گیت‬ ‫اما در ماجــرای فیش گیــت و حقوق های نجوم ‬ ‫ی‬ ‫یکباره نام حســین فریدون بر ســر زبان ها افتاد‪ .‬جدا از‬ ‫انچه برخی منتقــدان دولت و رئیس جمهــور در مورد او‬ ‫می گفتند برای اولین بار یک مقــام قضایی در این مورد‬ ‫اظهارنظر کرد‪ .‬ناصر سراج در حاشیه همایش سراسری‬ ‫قــوه قضائیــه در جمع خبرنــگاران در خصــوص گالیه‬ ‫رئیس جمهور از ســازمان بازرســی و دیگر سازمان های‬ ‫نظارتی نسبت به چرایی عدم ورود به ماجرای فیش های‬ ‫حقوقی مدیران پیش از رســانه ای شــدن این مساله به‬ ‫تسنیم اظهار داشت‪« :‬ما پیش از این نیز در بازرسی های‬ ‫خود پرونده هایی از این تخلفات را تشــکیل داده بودیم‬ ‫ولی باتوجه به حفظ ابروی افراد اقدام به رسانه ای کردن‬ ‫انها نکردیم‪».‬‬ ‫وی در ادامــه گفــت‪« :‬مثــا دربــاره موضــوع‬ ‫مدیرعامــل بانک رفاه کــه اخیرا نیز فیــش حقوقی وی‬ ‫جنجال سازی شده اســت‪ ،‬گزارش تخلف کالن وی در‬ ‫زمــان تصدی گری در بانــک ملی را نیز داشــتیم ولی با‬ ‫فشار اقای حســین فریدون و البی گری وی این فرد در‬ ‫سمت مدیرعامل بانک رفاه قرار گرفت‪ ».‬رئیس سازمان‬ ‫بازرسی کل کشور در پاسخ به این سوال که ایا مستقیما‬ ‫برادر رئیس جمهور به شما فشار وارد کرد تا وی به عنوان‬ ‫مدیرعامل بانک رفاه انتصاب شــود‪ ،‬گفت‪« :‬بله و من‬ ‫امروز هم که وی را در این همایش دیدم به او گفتم که با‬ ‫فشار شما این اتفاق افتاد و ما معتقدیم که هر فردی که‬ ‫مشکل داشته باشد در هر سمتی قرار گیرد مشکل افرین‬ ‫خواهد بود‪».‬‬ ‫سراج ادامه داد‪« :‬به نظر شما باتوجه به این فشارها‬ ‫چه کار دیگری از قوه قضائیه برمی اید؟!»‬ ‫وی در خصــوص جزئیــات پرونــده قبلــی‬ ‫مدیرعامل بانک رفاه خاطرنشــان کرد‪« :‬این پرونده‬ ‫در حال حاضــر در دادســرا قــرار دارد و موضوع ان‬ ‫مربوط به اخذ تســهیالت بسیار کالن است که وی و‬ ‫خانواد ه اش در زمان مسئولیت در بانک ملی دریافت‬ ‫کرد ه است‪».‬‬ ‫این اظهارات اما با واکنش های حســین فریدون‬ ‫دســتیار اجرایی رئیس جمهور مواجه شد و او مداخله در‬ ‫تعیین رئیس بانک رفاه کارگران را تکذیب کرد‪.‬حســین‬ ‫فریدون با تکذیب ادعای مطرح شــده از ســوی رئیس‬ ‫ســازمان بازرســی کل کشــور گفت‪« :‬انتصاب و تغییر‬ ‫روســای بانک ها توســط مجمع عمومی بانک و پس از‬ ‫طی مراحل قانونی صورت می گیرد و اصوال فرایند تعیین‬ ‫مدیرعامل یک بانک در حیطه اختیارات و وظایف دستیار‬ ‫اجرایی رئیس جمهور نبوده است‪ ».‬فریدون ضمن ابراز‬ ‫تاسف عمیق از اظهارات خالف واقع قاضی سراج افزود‪:‬‬ ‫«این اظهارات را موجب هتک حیثیت افراد در رسانه ها‬ ‫و مخدوش شدن جایگاه مهم سازمان بازرسی کل کشور‬ ‫می دانم و در عین حــال حق پیگیــری قانونی به جهت‬ ‫هتک حرمت و افترا را بــرای خود محفوظ می دانم‪ .‬وی‬ ‫در پایان این اینگونه اظهارنظرها را غیرســازنده دانست‬ ‫و یاداورشــد‪« :‬باید در برابر قانون تمکین و از اقدامات‬ ‫خالف قانون و نیــز اظهارنظرهای اختالف افکن پرهیز‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫یک نشست جنجالی‬ ‫در ادامه ایــن اظهارنظرها اما علیرضــا زاکانی نیز‬ ‫ســخنان تندی را در مورد حســین فریدون مطرح کرد‪.‬‬ ‫نماینده ســابق تهران با نام بــردن از دو بدهکار بانکی با‬ ‫نام های «ماالمیــر» و «دانیال زاده » گفت‪« :‬این افراد‬ ‫بدهکار بانکی هســتند و بانک ملت با فشــار «حســین‬ ‫فریدون» ‪ ۴۰۰‬میلیون درهم با کارمزد صفر درصد به انها‬ ‫داد‪ ».‬سخنان تند علیرضا زاکانی واکنش حسین فریدون‬ ‫را در پی داشت‪.‬‬ ‫او در گفت وگو با خبرگزاری ایرنا اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«این اقــدام مجرمانه و انتســاب اتهامــات واهی به‬ ‫برخی مسئوالن و از جمله اینجانب که در حال رسیدگی‬ ‫در دادسرای فرهنگ و رسانه است‪ ،‬این سوال جدی‬ ‫را مطرح می نماید که چرا ایشــان که نشستی با هدف‬ ‫تخریب دولت ترتیب داده اند‪ ،‬از ارائه هر گونه اســناد‬ ‫ادعایی پرهیز می کنند و صرفا به ادامه اتهام افکنی و‬ ‫هتک حرمت افراد می پردازند و شاید به دنبال ان باشند‬ ‫که در اذهان جامعه زنده بمانند که در این صورت هم‬ ‫بهتر است با رعایت تقوا‪ ،‬شــیوه های دیگری را دنبال‬ ‫کنند‪ ».‬فریدون با اشاره به ضرورت توجه جدی مراجع‬ ‫قضایی بــه برخورد بــا اینگونه رفتارهــای غیراخالقی‬ ‫و غیرقانونــی‪ ،‬تاکید کــرد‪« :‬به نظر می رســد اینگونه‬ ‫افراد بــرای خــود مصونیتی فراتــر از قانــون متصور‬ ‫هستند و افترا و دروغ را جایز می شمارند که ادعاهایی‬ ‫مثل پرداخت وا م های کالن بــدون رعایت موازین و‬ ‫ضوابط قانونی یا کارمزد صفر درصد که موجب وهن و‬ ‫تمسخر اســت را بدون هیچگونه سند و مدرکی مطرح‬ ‫می کنند‪».‬‬ ‫روحانی و برادرش‬ ‫از مجموع اظهارات روزهای اخیر به نظر می رســد‬ ‫حسین فریدون با چالشی ســخت مواجه شده است‪ .‬او‬ ‫البته در این چالش تنها نیســت؛ این مسائل حاشیه ای‬ ‫حاال توجه خیلی ها را به حسن روحانی جلب کرده است‪.‬‬ ‫بسیار پر اهمیت خواهد بود این مساله که حسن روحانی‬ ‫چگونه می تواند در استانه انتخابات جنجال های پیرامون‬ ‫برادرش را مدیریــت کند‪ .‬ایا او ترجیــح می دهد از مدل‬ ‫محمود احمدی نژاد اســتفاده کند و تا اخرین لحظات با‬ ‫هر هزینه ای از او دفاع کند و توجهی به انتقادها نداشته‬ ‫باشد یا اینکه ممکن اســت مانند نبودن حسین فریدون‬ ‫در جلسات هیات دولت باز هم نقش او را الاقل در قاب‬ ‫تصویر رسانه ها کمرنگ تر کند و ما با یک غیبت از سوی‬ ‫حســین فریدون مواجه باشــیم‪ .‬به نظر می رسد حسن‬ ‫روحانی و حســین فریــدون با وضعیت ویــژه ای مواجه‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫چرا موضوع فیش های حقوقی نامتعارف در دولت‬ ‫اقای روحانی اتفاق افتاد؟‬ ‫کسی که می خواهد کار کارشناسی انجام دهد‪ ،‬باید‬ ‫به قانون مراجعه کند و ببیند ایا قانون‪ ،‬اختالف حقوق ها را‬ ‫پذیرفته یا خیر؟ در مجلس شورای اسالمی قانون هماهنگ‬ ‫پرداخت به کارکنان دولت تصویب شــد اما در همان زمان‬ ‫یدانشگاه هایادرمقطعی‬ ‫برخیمواردمثالبانک‪،‬هیاتعلم ‬ ‫کارانه پزشــکان را اســتثنا کردند‪ .‬در کل انچه مسلم است‬ ‫اختالف حقوق امری قانونی است و می توان براساس قانون‬ ‫عمل کرد اما ما قانون دیگری هــم داریم به نام عرف‪ ،‬پس‬ ‫باید عرف هم رعایت شود‪ .‬اگر عرف رعایت شود این تفاوت‬ ‫حقوق ها به این صورتی که یکی ‪ 50‬میلیون تومان بگیرد و‬ ‫دیگری ‪ 5‬میلیون تومان بگیرد نخواهد بود‪ .‬سوم انکه یک‬ ‫بحث حقوق است‪ ،‬یک بحث پاداش و مزایا‪ .‬این پاداش و‬ ‫مزایاست که چارچوب ان باز اســت اما حقوق چارچوب باز‬ ‫ندارد‪ .‬اقای نوبخت می گوید حقوق مدیر هفت برابر حقوق‬ ‫کارگر اســت اما وقتی به پاداش می رســد پاداش رقم چند‬ ‫میلیونیوچنددهمیلیونیپیدامی کند‪.‬مثالچونطرفمدیر‬ ‫بوده برای خودش‪ 300‬میلیون وام چهــار درصدی گرفته‬ ‫اســت‪ ،‬در حالی که چنین درصدی را به همان وام ازدواج ‪5‬‬ ‫میلیونی هم نمی دادند اما چون مدیر بوده گرفته و استفاده‬ ‫کرده است‪ .‬این خالف عرف است‪ .‬اگر مسلمان هم باشیم‪،‬‬ ‫خالف اخالق است‪ .‬اخالق نمی گوید جیب من پر از پول‬ ‫باشد و جیب دیگران خالی خالی باشد‪.‬‬ ‫ایا فیش های حقوقی نامتعــارف فقط محدود به‬ ‫دولت یازدهم است؟‬ ‫حتما در دولت های دیگر هم بوده اســت‪ ،‬این یک‬ ‫مسالهیکشبهبهوجودنیامدهاست‪.‬وقتیمی گویمدرقانون‬ ‫بانک و هیات علمی دانشــگاه ها مستثنی است‪ ،‬برای امروز‬ ‫نیست‪ .‬یک زمانی اقای احمدی نژاد این حرف را می زد که در‬ ‫شهرداری ما یک قوانینی داریم که ازادیم طبق ان فالن کار‬ ‫را انجام دهیم و در مقابل قوانینی هم هستند که همان کار را‬ ‫منعمی کنندیعنیاختالفنظرحتیدرقوانینهموجوددارد‪.‬‬ ‫اقای پورمحمدی‪ ،‬وزیر دادگســتری اعالم کرده‬ ‫اســت پنج ســال پیــش از فیش هــای حقوقی‬ ‫نامتعارف خبر داشته اما به او گفتند چیزی نگوید‪،‬‬ ‫چنین چیزی ممکن است؟‬ ‫دولت‬ ‫باید سیستم تنبیه و‬ ‫تشویق ایجاد کنیم‬ ‫گفت وگویمثلثباسیدرضااکرمی‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫است‪ .‬باید ببینیم قانون چطور اجازه می دهد بررسی کنیم‪.‬‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات مجلس نیز باید‬ ‫در بررسی و رسیدگی به این ماجرا نقش ایفا کنند‪.‬‬ ‫نوع مواجهه هر کدام را بفرمایید؛ قابل قبول بوده‬ ‫یا خیر؟‬ ‫االن اتفاق همــه قوا بر این اســت که فیش های‬ ‫حقوقــی نامتعــارف و خارج از عــرف خالف اســت‪ .‬واقعا‬ ‫نمی شود یک کسی ‪ 300‬میلیون تومان وام ‪ 4‬درصد بگیرد‪،‬‬ ‫یکی برای وام ازدواجش هم نتواند اقدام کند‪ .‬این را که همه‬ ‫قبول دارند‪ .‬منتها باید بنشینند عاقالنه بررسی و طبق قانون با‬ ‫چنین کسی برخورد کنند‪.‬‬ ‫اقای روحانی به ســهم خودش جدیــت به خرج‬ ‫داده است؟‬ ‫بله‪ ،‬من نظر او را مثبت می دانم‪ .‬بر همین اساس به‬ ‫اقای جهانگیری مسئولیت و حکم برای پیگیری و رسیدگی‬ ‫به قضیه فیش های حقوقی نامتعارف داد‪.‬‬ ‫برخی می گویند نوع رفتاری کــه اقای روحانی در‬ ‫مواجهه با داســتان فیش های حقوقی نامتعارف‬ ‫می کند‪ ،‬یک نوع رویکرد تبلیغاتی اســت تا انکه‬ ‫واقعیت باشد؟‬ ‫خیر‪ ،‬چیــزی که ان عده می گوینــد با عمل دولت‬ ‫یازدهم نمی خواند‪ .‬وقتی رئیس جمهور به اقای جهانگیری‬ ‫سیاست‬ ‫بله‪ ،‬یعنی تصور این است که ما تقیه نسبت به هم‬ ‫نداریم؟ البته که تقیه داریم‪ .‬خدا شــاهد اســت که من به‬ ‫دلیل پنج دوره نمایندگی زجری که دوره ریاســت جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد دیدم‪ ،‬هرگــز در دوره های دیگر ندیدم‪.‬‬ ‫منتها نمی توانســتم بگویم‪ .‬امــام (ره) گفتنــد مجلس در‬ ‫راس امور است اما اقای احمدی نژاد می گفت‪« :‬این طور‬ ‫نیست»‪ .‬مجلس همواره در راس امور است‪ ،‬چه می خواهد‬ ‫رئیس جمهور احمدی نژاد باشد‪ ،‬چه خاتمی و روحانی‪ .‬بله‪،‬‬ ‫ما تقیه داشتیم‪.‬‬ ‫چــه مالحظه ای بــود که همــان موقــع بحث ان‬ ‫موضوع باز نشد تا ریشه یابی شود و کار به امروز‬ ‫نکشد؟‬ ‫می گویند دمل وقتی رســیده شــد باید‪ ،‬نیشتر زد‪،‬‬ ‫وگرنه فایده ای ندارد‪ .‬نمی شــد بگویی‪ .‬االن که گذشــته‪،‬‬ ‫همین االن می توان گفت اقای احمدی نژاد به این پنج دلیل‬ ‫هیچ صالحیت برای ریاســت جمهوری ندارد‪ .‬چرا عده ای‬ ‫دور او جمع می شوند؟ قانون شکن بود‪ ،‬اخالق شکن بود‪،‬‬ ‫یازده روز نظر رهبری را لحاظ نکرد‪ ،‬وزیــری که در خارج از‬ ‫کشــور درحال ماموریت بود را عزل کرد‪ ،‬فالنی را راه نداد‪.‬‬ ‫مگر این حرف ها را ان روزها می شد گفت؟ مگر همین امروز‬ ‫می توان بیان کرد؟‬ ‫شــما می گوییــد االن وقتــش شــده و بهترین‬ ‫زمان برای مبارزه و برخــورد با فیش های حقوقی‬ ‫نامتعارف است؟‬ ‫باالخره کســی می گفت‪« :‬خدا شری را برساند که‬ ‫در ان خیر باشــد‪ ».‬االن شری رســیده که باالخره اقایانی‬ ‫که پاداش های نامتعارف و خــارج از عرف گرفتند‪ ،‬پول ها‬ ‫را پس دهند و استعفا دهند یا عزل شان کنند‪ .‬بله‪ ،‬االن این‬ ‫دمل رسیده و وقتش است که نیشتر بخورد‪.‬‬ ‫نوع مواجهه اقای روحانی با این مســاله را چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫رســیدگی به این قضیه فقط دســت اقای روحانی‬ ‫نیست‪ ،‬باید این واقعیت را پذیرفت‪ .‬هر سه قوای مجریه‪،‬‬ ‫مقننه و قضاییه در رسیدگی به فیش های حقوقی نامتعارف و‬ ‫خارج از عرف نقش دارند‪ ،‬بنابراین نقش همه دستگاه ها و قوا‬ ‫را باید در نظر گرفت‪ .‬اقای روحانی اصل ماجرا را نفی نکرده‬ ‫‪2‬‬ ‫سیدرضااکرمی ‪،‬رئیسشورای‬ ‫فرهنگی نهــاد ریاســت جمهوری‬ ‫معتقد است‪« :‬هر سه قوه مجریه‪،‬‬ ‫مقننــه و قضائیه در رســیدگی به‬ ‫فیش هــای حقوقی نامتعــارف و‬ ‫خارج از عرف نقش دارند‪ .‬باالخره‬ ‫اتفاق خوب این اســت که همه پذیرفتند تخلف شده‬ ‫اســت‪ ».‬عضو شــورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫تهرانتاکیدمی کند‪«:‬رئیس جمهورهرکسمی خواهد‬ ‫باشد‪.‬اونمی تواندهمحاکمباشد‪،‬همشاکیباشدوهم‬ ‫قاضی‪ .‬برای مواجهه با این قضیه نیز باید طبق قانون‬ ‫عمل کرد‪ ،‬رودربایســتی ها را کنار گذاشــت و سیستم‬ ‫تنبیه و تشویق را نیز برقرار کرد‪».‬‬ ‫حکم می دهد و خودش تاکیــد می کند باید با مصادیق این‬ ‫قضیه برخورد شود‪ ،‬شاهد ما همین زبان و قلمش است‪.‬‬ ‫اینکهبرخیمدیرانبانکیورئیسصندوقتوسعه‬ ‫ملی برکنار شدند‪ ،‬تبلیغاتی نبود؟‬ ‫ضرب المثل اســت که وقتی چوب را بلند می کنند‬ ‫طرف می فهمد که چه خبر اســت‪ .‬بعضی ها خودشان کنار‬ ‫می روند تا کار به جای باریک تر نکشد‪ ،‬برخی نیز می گویند‬ ‫حق مان را گرفتیم؛ قانون باید قضاوت کند‪ .‬باالخره اتفاق‬ ‫خوبی رخ داد و همه پذیرفتند که تخلف شده است‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید در مواجهه با این قضیه اول‬ ‫باید واقعیت خالف بودن اتفــاق را پذیرفت‪ ،‬بعد‬ ‫شروع به درمان کرد؟‬ ‫حرف من این است‪ ،‬اقای روحانی در حکم پیگیری‬ ‫که به معاون اول خود داد و تاکیدی که کرد‪ ،‬اقدامش کامال‬ ‫شفاف و روشن است‪ .‬بعد هم در ســخنرانی هایش فارسی‬ ‫حرف زد و همــه نیز متوجه شــدند‪ .‬حاال باید نــوع برخورد‬ ‫براساس قانون باشد‪ .‬مثل کاری که با اعضای هیات مدیره و‬ ‫رئیسصندوقتوسعهملیشد‪،‬انهانیامدندودرمقابلجلسه‬ ‫برگزار شد و استعفای همه انها را پذیرفتند‪.‬‬ ‫منظور اینکــه در مواجهــه با واقعیت هــا بعضی‬ ‫الپوشانی‪ ،‬برخی انکار و گروهی کتمان می کنند‬ ‫اما اول باید واقعیت فیش های حقوقی نامتعارف را‬ ‫پذیرفت و بعد در جهت برخورد با ان برامد؟‬ ‫حتمــا همیــن طــور اســت‪ .‬مــن روزی بــه‬ ‫بهشــت زهرا(س) رفته بودم‪ ،‬کنار قبر شهیدم‪ .‬یک کسی‬ ‫امد گفت‪« :‬یک کمکی به من کن»‪ ،‬به او گفتم‪« :‬تو امدی‬ ‫بهشت زهرا(س) کنار قبور شهدا گدایی می کنی؟ اینجا که‬ ‫جای این کارها نیست‪ ».‬به من گفت‪« :‬پس پول نفت را چه‬ ‫کار می کنی؟» به او گفتم‪« :‬لباس من جیب داره ولی جیبش‬ ‫سوراخ است پول درونش نمی ماند‪ ».‬برخی ادم ها این طورند‬ ‫کهنمی شودقانع شانکرد‪.‬رئیس جمهورهر کسمی خواهد‬ ‫باشد‪ ،‬اگر مساله خالفی باشد باید قوه قضائیه دخالت کند‪،‬‬ ‫قاضی باید رای و نظــر دهد‪ ،‬نه اینکه من هــم حاکم‪ ،‬هم‬ ‫شاکی و هم قاضی باشم‪.‬‬ ‫ایا از دولت انتظار دیگری هــم در نحوه برخورد با‬ ‫موضوع فیش های نامتعارف بود؟‬ ‫انتظار من این است که سه کار را باید با هم انجام‬ ‫دهیم‪ ،‬نخست انکه همه باید قانون را عمل کنیم‪ ،‬نه فقط‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬وزیر و وکیل ملتزم به قانون باشند‪ .‬همه باید‬ ‫به قانون تن بدهیم و طبق قانون عمل کنیم‪ .‬دوم همه باید‬ ‫قاطع باشیم که قانون به درستی اجرا شود‪ ،‬چه به نفع و چه ‬ ‫زیان مان باشــد‪ .‬مطلب سوم این اســت که تشویق وجود‬ ‫داشــته باشــد‪ .‬هم اکنون در خیابان ها ماموران راهنمایی‬ ‫و رانندگــی فقــط دفترچه جریمه دست شــان اســت‪ ،‬این‬ ‫نمی شود‪ .‬ما باید سیستم تشویق و تنبیه داشته باشیم‪ .‬اگر‬ ‫کارمندی به وظیفه قانونی خودش به درستی عمل می کند‬ ‫او را تشویق کنیم و ان کسی که عمل نمی کند با یک نظارت‬ ‫قوی با او برخورد کنیم‪ .‬اشــکالی که در دوره های مجلس‬ ‫داشــتم این بود که ما در نظارت جــدی نبودیم یا مالحظه‬ ‫می کردیم یا می گفتیم مصلحت نیســت یا کسی گوش به‬ ‫حرف نمی داد‪ .‬باید طبق قانون عمل کرد‪ ،‬رودربایستی ها‬ ‫را کنار گذاشت و سیستم تنبیه و تشویق را نیز برقرار کرد‪.‬‬ ‫این حرف و حدیث هایی که درباره اقای فریدون‬ ‫برادر رئیس جمهور مطرح می شود‪ ،‬به نظر شما‬ ‫اقای روحانی باید چه کار کند؟‬ ‫چون من نســبت به زندگی او اطالع ندارم چیزی‬ ‫نمی گویم‪.‬‬ ‫نقش اقای فریــدون در تصمیم گیری های اقای‬ ‫روحانی را چطور دیدید؟‬ ‫اصال نمی دانم اختیــارات و وظایفــش در دولت‬ ‫چیست که بخواهم اظهارنظر کنم‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫دولت‬ ‫مساله ای به نام برادر رئیس جمهور بودن‬ ‫‪3‬‬ ‫برادران روسای جمهور چه نقشی در تصمیمات داشته اند؟‬ ‫از دوران هاشمی رفســنجانی به بعد‪ ،‬حضور برادران‬ ‫س دولت در نهاد ریاست جمهوری یک رویه معمول شد‪.‬‬ ‫رئی ‬ ‫تا قبل از ان و در دوره ریاست جمهوری مقام معظم رهبری‪،‬‬ ‫برادران وی در ریاست جمهوری حضور نداشتند‪ .‬با وجودی‬ ‫که محمد خامنه ای (برادر بزرگتــر رهبر انقالب) از مبارزان‬ ‫قبل از انقــاب و فعاالن سیاســی پــس از انقــاب بود‪،‬‬ ‫اما به ریاســت جمهوری نرفــت‪ .‬این رویه دقیقــا از دوران‬ ‫ریاست جمهوری ایت الله هاشمی وارد چرخه سیاست ایران‬ ‫شد‪ .‬بعد از او همه روســای جمهور برادرانشــان در دولت‬ ‫حضور داشتند ؛ برخی کمتر و برخی بیشتر‪ .‬تعدادی از انها‬ ‫مانند حسین فریدون و داوود احمدی نژاد جنجالی شدند و‬ ‫تعدادی در سکوت همچنان به کارشان ادامه دادند‪.‬‬ ‫محمد هاشــمی در دولت ایت الله هاشــمی‪ ،‬معاون‬ ‫اجرایی برادرش شد و علی خاتمی در دولت دوم سیدمحمد‬ ‫خاتمــی‪ ،‬رئیس دفتــرش‪ .‬محمــود احمدی نــژاد هم در‬ ‫دولت نهــم‪ ،‬بــرادرش داوود را رئیس دفتر بازرســی نهاد‬ ‫ریاست جمهوری خود کرد و او را به پاستور برد اما «داوود»‬ ‫بعدها در اعتراض به نفوذ مشــایی در دولــت‪ ،‬راهش را از‬ ‫برادر جدا کرد و منتقد همیشگی «محمود» شد‪ .‬در دولت‬ ‫روحانی اما برادرش «حســین فریدون» ســمت رسمی و‬ ‫مشــخصی ندارد؛ اما کمتر تصویری از روحانی هست که‬ ‫در گوشــه وکنار ان اثری از برادرش نباشــد و کمتر محفلی‬ ‫است که از تاثیرگذاری حسین فریدون‪ ،‬مرد در سایه دولت‬ ‫روحانی حرفی به میان نیاید‪.‬‬ ‫درحال حاضر به نظر می رســد پرسروصداترین برادر‬ ‫رئیس جمهور حسین فریدون باشــد ؛ برادری با اعتمادی‬ ‫فراوان‪ ،‬اختیارات زیاد و حواشی زیادتر از ان‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫محمد هاشمی رفسنجانی‬ ‫محمد هاشمی در مقطعی از دوران ریاست جمهوری‬ ‫برادرش‪ ،‬ایت الله هاشــمی رفســنجانی‪ ،‬ریاست سازمان‬ ‫صداوسیمای جمهوری اسالمی را برعهده داشت‪ .‬بسیاری‬ ‫از سیاســیون اما معتقدند گرایش به برادرها در دولت های‬ ‫پس از انقالب از زمــان دولت پنجم و ششــم یعنی دوران‬ ‫ریاســت جمهوری هاشمی رفســنجانی کلید خورد‪ .‬یعنی‬ ‫همان زمانی که محمد هاشمی ریاست صدا و سیما را داشت‬ ‫و برادرش اکبر هاشــمی رفســنجانی به ریاست جمهوری‬ ‫رسید‪ .‬محمد هاشمی که از سال ‪ 63‬تا ‪ 73‬ریاست سازمان‬ ‫صدا وسیمای جمهوری اسالمی را برعهده داشت‪ ،‬در دولت‬ ‫ششم معاون اجرایی رئیس دفتر برادرش شد‪.‬‬ ‫محمد هاشــمی از فعــاالن سیاســی دوران پیش از‬ ‫انقالب بود و مبارزاتش موجب شده بود تا او دستگیر‪،‬تبعید‬ ‫و زندانی شود‪ .‬از سوی دیگر او در پایه گذاری و اداره انجمن‬ ‫اسالمی دانشجویان ایرانی مقیم امریکا مشارکت داشت‪.‬‬ ‫محمــد هاشــمی بعــد از رفتــن از صد او ســیما بــه‬ ‫وزارت خارجه رفت‪ .‬او بنا بــه حکمی هم که در پایان دولت‬ ‫ششــم از مرحوم حســن حبیبی معاون اول رئیس جمهور‬ ‫گرفت به عنــوان نماینده ویژه رئیس جمهــور در اداره امور‬ ‫مربوط به بازســازی مناطق جنگ زده منصوب شد‪ .‬محمد‬ ‫هاشمی بعدها در حلقه اعضای مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام در کنار میز ریاست برادرش در این مجمع می نشست و‬ ‫رئیس دفتر وی بود و حاال هم این همکاری همچنان ادامه‬ ‫دارد‪ .‬البته او از اعضای موسس حزب کارگزاران سازندگی‬ ‫نیز بود و رئیس هیات موسس حزب به شمار می امد‪.‬‬ ‫در بهمن مــاه ‪ ۱۳۷۴‬بــود کــه همفکــران‬ ‫هاشمی رفســنجانی رئیس جمهور وقت‪ ،‬با انتشار نامه ای‬ ‫از سوی ‪ ۱۶‬نفر از وزرا‪ ،‬معاونین رئیس جمهور‪ ،‬رئیس بانک‬ ‫مرکزی و شــهردار تهران در تاریــخ ‪ ۱۳۷۴/۱۱/۳۰‬که به‬ ‫مجلس شــورای اسالمی نوشته شــده بود‪ ،‬از جناح راست‬ ‫انشعاب کردند تا جناح راست مدرن را تشکیل دهند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬حزب کارگزاران سازندگی ایران تاسیس‬ ‫شد‪ .‬اعضای هیات موسس ان در ابتدای تاسیس عبارت‬ ‫بودند از‪ :‬محمد هاشمی رفسنجانی (رئیس هیات موسس)‪،‬‬ ‫محمدعلی نجفی‪ ،‬غالمحســین کرباســچی (دبیرکل)‪،‬‬ ‫سید محســن نوربخش‪ ،‬ســید عطاالله مهاجرانــی‪ ،‬فائزه‬ ‫هاشمی رفســنجانی‪ ،‬حســین مرعشــی‪ ،‬رضا امراللهی‪،‬‬ ‫سید مصطفی هاشمی طبا و علی هاشمی‪.‬‬ ‫حزب کارگزاران که محمد هاشــمی از افراد مهم ان‬ ‫به شمار می رفت‪ ،‬نقش مهمی در تاریخ سیاسی ایران ایفا‬ ‫کرده و در انتخابات سال ‪ 92‬ریاست جمهوری نیز با حمایت‬ ‫از حسن روحانی نشان داد هنوز هم می خواهد در گود باقی‬ ‫بماند ؛ حزبی که می تواند مصداق بارزی برای قدرت برادران‬ ‫رئیس جمهورها و تاثیرگذاری انها باشــد‪ .‬محمد هاشــمی‬ ‫توانسته در تمام این سال ها خودش را از حواشی که برای‬ ‫خاندان هاشــمی پدید امده به دور نگه دارد‪ .‬او هرگز برادر‬ ‫را رها نکرد اما در عین حال خــود و خانواده اش را از تالطم‬ ‫اتفاقــات دور کرد‪ .‬نکتــه جالب در نوشــتن زندگینامه وی‬ ‫تکیه بر متمول بودن و ثروت خانوادگی هاشمی و خانواده‬ ‫همسر اوست‪ .‬سایت محمد هاشمی خانواده او را اینگونه‬ ‫معرفی کرده اســت‪« :‬وی در خانواده ای نسبتا ثروتمند به‬ ‫دنیا امد‪ .‬او یکی از ‪ ۹‬فرزند میرزاعلی هاشمی بهرمانی و ماه ‬ ‫بی بی صفریان است‪ .‬پدرش با اندکی تحصیالت حوزوی‬ ‫از باغ داران و تاجران پســته بهرمــان از توابع بخش نوق‬ ‫رفسنجان بود‪ .‬همســرش «وجیهه نظری» و داماد اقای‬ ‫«حاج محمد نظری» از اهالی ثروتمند رفسنجان و صاحب‬ ‫باغات وسیع «پسته» در رفسنجان و بم است‪ .‬ثروت «حاج‬ ‫محمد نظری» پشتوانه خوبی برای فعالیت های تحصیلی‬ ‫و سیاسی محمد بود‪ .‬محمد هاشــمی برادر کوچکتر اقای‬ ‫هاشمی اســت‪ .‬برادر دیگر او «محمو د هاشمی» در دوره‬ ‫طاغوت بخشدار «کهک» در قم بود‪ .‬علی هاشمی‪ ،‬پسر‬ ‫محمد هاشمی نیز داماد ایت الله جوادی املی است‪».‬‬ ‫محمد هاشمی اخیرا از حزب کارگزاران سازندگی که‬ ‫ایت الله هاشمی در ان به عنوان پدر معنوی شهرت داشت‪،‬‬ ‫جدا شــده اســت‪ .‬او دلیل این امر را اختالفات در شورای‬ ‫مرکزی و تغییرات پدیــد امده در اعضای شــورای مرکزی‬ ‫این حزب عنوان کرد‪ .‬پس از روی کار امدن حسن روحانی‬ ‫کارگزاران دســت به تغییراتــی در ترکیب شــورای مرکزی‬ ‫خود زد و افرادی را به ایــن جمع اضافه کرد که از میان انها‬ ‫می توان به شــهربانو امانی‪ ،‬محمد قوچانی و سعید لیالز‬ ‫ی نقش در‬ ‫اشــاره کرد‪ .‬محمد هاشــمی همچنان به ایفــا ‬ ‫سمت ریاست دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫و عضویت در این مجمع مشغول است‪.‬‬ ‫داوود احمدی نژاد نزدیک به سه سال را با‬ ‫برادرش کار کرد اما از ان به بعد انتقادات‬ ‫تندی را بــه حلقه نزدیــکان احمدی نژاد‬ ‫داشت‪ .‬از ســوی دیگر می توان گفت تا‬ ‫روزهای اخــر نیز نزدیــکان احمدی نژاد‬ ‫چندان واکنشی به او نشان نمی دادند‪.‬‬ ‫علی خاتمی‬ ‫محمد خاتمی‪ ،‬رئیــس دولت هفتم و هشــتم اما دو‬ ‫برادر سیاسی داشــت که هر دو به نوعی در کنار وی حضور‬ ‫داشــتند‪ .‬علی و محمد رضــا خاتمی هــر دو در برهه های‬ ‫مختلف زمانی در کنار برادر بوده اند‪ ،‬هر چند نام محمدرضا‬ ‫خاتمی به دلیل حضور وی در حزب مشارکت و مجلس ششم‬ ‫پررنگتر و شناخته شده تر از نام علی است اما در نهایت این‬ ‫علی خاتمی بود کــه به عنوان رئیس دفتــر محمد خاتمی‬ ‫مشغول به کار بود‪ .‬سید علی خاتمی از سال ‪ 1380‬تا ‪1384‬‬ ‫رئیس دفتر رئیس جمهور وقت بود و اکنون هم در بنیاد باران‬ ‫رئیس دفتر برادرش است‪ .‬او فوق لیسانس مهندسی صنایع‬ ‫از بروکلین دارد‪.‬‬ ‫محمدرضــا خاتمــی‪ ،‬بــرادر دیگــر رئیــس دولت‬ ‫اصالحات‪ ،‬هر چند هرگز پستی از محمد خاتمی نگرفت اما‬ ‫به عنوان نایب رئیس مجلس ششم و دبیرکل جبهه مشارکت‬ ‫که از اصالحات حمایت تمام قد می کــرد‪ ،‬همواره در کنار‬ ‫محمد خاتمی قرار داشــت‪ .‬البته شــایع بود که او به دلیل‬ ‫برادر رئیس جمهور بودن به سمت دبیرکلی حزب مشارکت‬ ‫رسیده است‪ .‬در دوره فعالیتش در مجلس شورای اسالمی‬ ‫دولت‬ ‫سال قبل از پایان دولت نهم و در مرداد سال ‪ 1387‬از سمت‬ ‫خود کناره گیــری کرد‪ .‬علت برکنــاری داوود احمدی نژاد‪،‬‬ ‫اختالف نظرش بــا برادرش بر ســر انتصــاب «عوضعلی‬ ‫کردان» عنوان شــد اما بعدها مشخص شــد که این فقط‬ ‫بخشــی از ماجرا بوده و تاثیرپذیری محمود احمدی نژاد از‬ ‫اسفندیار مشایی یکی از مهم ترین دالیل اختالف این دو‬ ‫برادر بوده است‪.‬‬ ‫پس از انکــه داوود از محمود جدا شــد‪ ،‬اختالفات‬ ‫نیز بــاال گرفت‪ .‬او به یکــی از مهمترین دشــمنان برادر و‬ ‫حلقه موســوم به انحرافی بدل شــد‪ .‬در جریان استیضاح‬ ‫کردان در مجلس بســیاری معتقد بودند او پشــت پرده به‬ ‫اســتیضاح کنندگان کمــک کرده اســت‪ .‬اندکــی پس از‬ ‫اســتیضاح و برکنــاری علی کــردان به جرم جعــل مدارک‬ ‫دانشگاهی‪ ،‬داوود احمدی نژاد از ســوی رئیس ستاد کل‬ ‫ی پدافند‬ ‫نیروهای مســلح به عنوان دبیر جدید کمیته دائم ‬ ‫غیرعامل منصوب شد‪.‬‬ ‫داوود احمد ی نــژاد دارای مــدرک کارشناســی‬ ‫علوم سیاسی و کارشناسی ارشــد دافوس است‪ .‬وی پیش‬ ‫از انکه به عنوان رئیس بازرسی ویژه نهاد ریاست جمهوری‬ ‫توســط محمــود احمدی نژاد انتخاب شــود‪ ،‬مســئولیت‬ ‫مخابرات و ارتباطات ناجا را بر عهده داشته است‪ .‬‬ ‫او در زمــان وزارتخانه ســپاه‪ ،‬یکی از مدیــران این‬ ‫وزارتخانه بــوده و پس از انحالل این وزارتخانه در ســتاد‬ ‫فرماندهی کل قوا‪ ،‬مســئولیت هایی در بنیاد تعاون ناجا و‬ ‫وزارت دفاع داشته اســت‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬وی از مسئوالن‬ ‫اطالعات بسیج بود‪.‬‬ ‫اختالفات محمود و حاج داوود‬ ‫جزو اعضای تحصن کننده در پایان مجلس ششم بود‪ .‬اما‬ ‫در عوض علی خاتمــی همچنان بدون ســروصدا در کنار‬ ‫برادر به فعالیت مشغول است‪ .‬علی خاتمی مسئولیت اداره‬ ‫دفتر بنیاد باران را برعهده دارد‪ .‬گفتنی است؛ فعالیت های‬ ‫سیاسی محمدرضا خاتمی در دوره اصالحات و پس از ان تا‬ ‫سال ‪ 88‬به طور گسترده ای ادامه داشت‪ .‬اما به نظر می رسد‬ ‫در این ســال ها بیشــتر تالش می کند تا به شغل پزشکی‬ ‫ل و از حواشی دور باشد‪.‬‬ ‫مشغو ‬ ‫برادر منتقد‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫که تیم دولت قبل تالش کرد پاســخی به انتقادات داوود‬ ‫احمدی نژاد بدهد و اختالفات را در ســطح حسادت های‬ ‫برادرانه تنزل دهد‪ .‬یادداشــت ایرنا همچنین مدعی شده‬ ‫بود که رئیس جمهور به پیروی از حضرت علی(ع) و در راه‬ ‫اجرای عدالت‪ ،‬برخی از یــاران خویش و حتی برادر خود را‬ ‫از دست داد‪.‬‬ ‫اما برادر رئیس جمهــور نیز دســت بردار نبود و حتی‬ ‫تاکنون نیز ارتباط بسیار قوی با احمدی نژاد ندارد‪.‬‬ ‫داوود احمد ی نــژاد در روز اخــر ثبت نــام‬ ‫ریاســت جمهوری به وزارت کشــور رفت و برای انتخابات‬ ‫ســال ‪ 92‬ثبت نام کرد ‪ ،‬اما اندکی بعد انصراف داد‪ .‬هرچند‬ ‫صالحیتش از سوی شورای نگهبان تایید نشده بود‪ .‬او نامی‬ ‫ از کسی نبرد اما برخی مدعی شدند که وی به نفع جلیلی کنار‬ ‫رفته است‪ .‬برادر احمدی نژاد نه تنها این ادعا را رد کرد‪ ،‬بلکه‬ ‫موضع گیری او در مقابل جلیلی بسیار جنجالی شد‪ .‬او گفته‬ ‫بود که جلیلی نیز راه احمدی نژاد را می رود و باید مراقب او‬ ‫بود‪ .‬داوود احمدی نژاد تنها بعد از مدت ها یک بار در سال‬ ‫گذشته ادعا کرد که احمدی نژاد‪ ،‬مشایی را از خود دور کرده‬ ‫است‪ .‬هفته بعد از ان نیز احمدی نژاد را در سفرش به مشهد‬ ‫همراهی کرد و در مقابل دوربین ها قرار گرفت‪ .‬اما دیگر از‬ ‫او خبری در دست نیست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫از میــان بــرادران روســای جمهور در ایــران داوود‬ ‫احمدی نــژاد راه دیگری را پیمــود‪ .‬او برخــاف دو برادر‬ ‫رئیس جمهور کــه در دور دوم ریاســت جمهوری به دولت‬ ‫پیوســتند از همان ابتدا برادر را همراهی کرد‪ .‬داوود برادر‬ ‫بزرگتر محمود احمدی نــژاد بود‪ ،‬اما روند اینده نشــان داد‬ ‫که برادر کوچکتر چندان اعتقادی به حرف شنوی از برادر‬ ‫بزرگترش ندارد‪.‬‬ ‫«داوود» هیچ وقــت نتوانســت جای «اســفندیار»‬ ‫را بــرای «محمــود» بگیــرد‪ .‬او ریاســت بازرســی نهــاد‬ ‫ریاســت جمهوری را در دولت نهم برعهده داشت اما یک‬ ‫داوود احمدی نژاد نزدیک به سه ســال را با برادرش‬ ‫کار کرد اما از ان به بعد انتقادات تندی را به حلقه نزدیکان‬ ‫احمدی نژاد داشت‪ .‬از سوی دیگر می توان گفت تا روزهای‬ ‫اخر نیز نزدیکان احمدی نژاد چندان واکنشــی به او نشان‬ ‫نمی دادند‪.‬‬ ‫داوود احمدی نژاد یکبار با اشاره به ماجرای اهانت به‬ ‫قران در امریکا گفته بود‪« :‬اگر اکنون شــاهد قران سوزی‬ ‫هســتیم‪ ،‬به خاطر توهین به مکتب اسالم در داخل کشور‬ ‫است‪ .‬بحث مکتب ایرانی به جای مکتب اسالمی پیامدی‬ ‫جز هتک حرمت و اتش زدن قران به همراه نداشت‪».‬‬ ‫او در جمع رهپویــان والیت شهرســتان محموداباد‬ ‫با اشــاره به رحیم مشــایی و رحیمی گفته بود‪« :‬بنده بارها‬ ‫گزارش شــفاهی و کتبی خود را به بزرگ تر اینها ارائه کردم‬ ‫که این افراد که هســتند و چرا باید این افراد در کنار شــما‬ ‫باشــند‪ ،‬ولی کســی گوش نکرد و وظیفه هر کســی بعد از‬ ‫اینکه طرف مقابل به امر به معروف و نهی از منکر او گوش‬ ‫نداد‪ ،‬یک فریاد بلند است که من این کار را به نمایندگی از‬ ‫شما ملت انجام دادم‪ ».‬برادر احمدی نژاد در این سخنرانی‬ ‫نکته مهمی را نیز افشــا می کند‪ .‬او گفته بود که «مشایی‬ ‫خودش را نماینده امام زمان(عــج) می داند»؛ ادعایی که‬ ‫موجب شد بســیاری از بزرگان نیز نســبت به مکتب ایرانی‬ ‫واکنش های تند تری را اتخاذ کنند‪ .‬اواخر دوره احمدی نژاد‪،‬‬ ‫خبرگــزاری دولتی ایرنا که توســط جوانفکر اداره می شــد‬ ‫یادداشــت تندی را علیه بــرادر رئیس دولت وقت منتشــر‬ ‫کرد‪ .‬این یادداشت ایرنا تحت عنوان «داوود احمدی نژاد‬ ‫کیست؟» سوابق حرفه ای برادر رئیس جمهور را بر شمارد‬ ‫و به «سرشکستگی ها»یی اشــاره کرد که «حاج داوود در‬ ‫راســتای برخی مســائل از جانب رئیس جمهــوری» دیده‬ ‫است‪ .‬به نوشت ه ان روز ایرنا‪ ،‬حاج داوود که از جمله ریاست‬ ‫بازرسی ویژه ریاست جمهوری و مسئولیت اطالعات بسیج‬ ‫را عهده دار بوده‪ ،‬به دلیل تحمل همان سرشکســتگی ها‪،‬‬ ‫شــروع بــه تهمت پراکنی علیــه برادر خــود و یــاران وی‬ ‫می کند‪ .‬این یادداشــت مدافعانه یکی از تنها مواردی بود‬ ‫‪37‬‬ ‫دولت‬ ‫مشکلساختاریداریم‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫یزاده هاشمی‬ ‫گفت وگویمثلثباسید امیرحسینقاض ‬ ‫چندی پیش اقای سراج‪ ،‬رئیس سازمان بازرسی‬ ‫کل کشــور اعــام کرد «اقــای فریــدون‪ ،‬برادر‬ ‫رئیس جمهــور بــا اصرار اقــای صدقــی را برای‬ ‫مدیرعاملی بانک رفــاه معرفی کــرد در حالی که‬ ‫اقای صدقی پرونده سنگین تخلف داشت»‪...‬‬ ‫یک سابقه محکومیتی را برای اقای صدقی یادم‬ ‫است‪ .‬چند سال پیش وقتی من همزمان با ریاست جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد وارد مجلس هشــتم شــدم‪ ،‬کمیسیون‬ ‫اصل نو د مجلس داشــت روی پرونــده ای کار می کرد که‬ ‫پرونده مربوط به مدیرعامل وقت بانــک ملی یعنی همین‬ ‫اقای صدقی بود‪ .‬در نهایت ان پرونده منجر به عزل اقای‬ ‫صدقــی و محکومیــت بــرای او و خانواده اش شــد‪ .‬بعدا‬ ‫من شنیدم مســاله مربوط به شــعبه میدان فردوسی بانک‬ ‫ملی می شــد‪ ،‬انجا ‪ 1800‬میلیارد تومان تسهیالت درنظر‬ ‫گرفته بودند و این تسهیالت را به ادم های ویژه می دادند ‪.‬‬ ‫دریافت کنندگان تسهیالت نیز برای خود کشتی و چیزهای‬ ‫دیگر خریده بودند‪ .‬در ان مقطع مرحوم اقای فاکر‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیسیون اصل نود مجلس شــورای اسالمی روی پرونده‬ ‫کار کرد و پرونده هم به مقام قضایی رفت و منجر به عزل و‬ ‫محکومیت اقای صدقی شد‪ .‬بر همین اساس وقتی حکم‬ ‫مدیرعاملی بانک رفاه برای اقای صدقی خورد تعجب کردم‬ ‫چون او سابقه محکومیت داشت‪.‬‬ ‫ برخی مطــرح می کننــد معرفی شــخصی برای‬ ‫تصدی یک مسئولیت از طرف برادر رئیس جمهور‬ ‫دلیل نمی شود ان فرد حق داشته حقوق نامتعارف‬ ‫دریافت کند ‪ .‬به عبارت دیگر اگر یک مسئولی در‬ ‫جایگاهی قــرار گرفت و تخلفی کرد این مســاله‬ ‫به کســی که او را معرفی کــرد‪ ،‬بر نمی گردد بلکه‬ ‫دســتگاه های نظارتی باید حواس شــان را جمع‬ ‫می کردنــد‪ ،‬از ان طرف در یک افشــاگری اخیرا‬ ‫گفته شــده‪« :‬برادر رئیس جمهــور در این مدت‬ ‫مشغول کادرسازی بوده است‪ ».‬در واقع منظور‬ ‫این افشاگری ان است که معرفی صدقی هدفمند‬ ‫بوده‪ .‬کدام دیدگاه را شــما صحیح تر می دانید یا‬ ‫انکه قائل به دیدگاه سوم هستید؟‬ ‫چون از پشــت صحنه ها خبــر نــدارم‪ ،‬اظهارنظر‬ ‫نمی کنم‪ .‬فقط می گویم بررســی اطرافیان اقای خاتمی‪،‬‬ ‫اطرافیان اقــای احمدی نــژاد و اطرافیان اقــای روحانی‬ ‫نشــان می دهد که همواره عده ای دور رئیس جمهور برای‬ ‫همین کارها هســتند‪ .‬یعنی می بینیــم مدیرعامل بانک و‬ ‫مدیرعامل بنگاه های زیر مجموعه شستا را تعیین می کنند‪،‬‬ ‫در واقع برای نهادها‪ ،‬موسسات و بنگاه های اقتصادی که‬ ‫درامدهای کالن دارند مدیرعامــل و رئیس بر می گزینند‪.‬‬ ‫بانک هــا‪ ،‬بیمه هــا‪ ،‬هلدینگ های وابســته بــه صندوق‬ ‫بازنشســتگی و صنــدوق تامین اجتماعی پــول هنگفت و‬ ‫ بی حساب و کتاب در می اورند‪ ،‬این یک مشکل ساختاری‬ ‫در مملکت است‪ .‬گفته می شود مجموع هیات مدیره های‬ ‫شرکت های زیرمجموعه شستا به سه هزار نفر می رسند که‬ ‫مصادیق پاداش های غیرمتعــارف در این حوزه پررنگ به‬ ‫چشــم می خورد‪ ،‬چون در تحقیــق و تفحصی که مجلس‬ ‫از ســازمان تامین اجتماعی زمان ریاست سعید مرتضوی‬ ‫انجام داد‪ ،‬مصادیقی از این دست زیاد بود‪ .‬مثال طرف در‬ ‫هیات عامل پتروشیمی نیشابور غیر از حقوق‪ 300 ،‬میلیون‬ ‫تومان پاداش برای ان سال گرفته بود‪ .‬هما ن موقع ه م بعد‬ ‫از تحقیق و تفحص‪ ،‬ســازمان تامین اجتماعی و دستگاه‬ ‫قضایی عمــا برخوردی بــا ان افراد نکردند‪ .‬فقط ســعید‬ ‫مرتضوی نبود همه اطالعــات را دراوردیم که طرف مدیر‬ ‫درمان یک بیمارستان بود فقط روز پنجشــنبه هر هفته به‬ ‫ان بیمارستان می رفت و کار می کرد اما اخر ماه ‪ 40‬میلیون‬ ‫تومان پول در جیب می گذاشت‪ .‬ان زمان با این مصادیق‬ ‫برخورد نشد‪ ،‬اما االن همه سر و صداشان درامده است‪ .‬ما‬ ‫این گزارش را رسما در صحن علنی مجلس قرائت کردیم‪.‬‬ ‫ رئیس و مدیران سازمان تامین اجتماعی عوض شدند‪ ،‬اقای‬ ‫مرتضوی و همکارانش رفتند‪ ،‬اگر همان زمان با مصادیق‬ ‫برخورد می شد دیگر چنین مواردی پیش نمی امد‪.‬‬ ‫حتی اقای پور محمدی وزیر دادگستری و رئیس‬ ‫سابق سازمان بازرسی کل کشــور در واکنش به‬ ‫فیش های نجومی می گوید‪« :‬این مســائلی که‬ ‫امروز مشخص شده من پنج سال قبل به مسئوالن‬ ‫گفته بــودم ‪ .‬در یک جلســه غیرعلنــی مجلس‬ ‫تمام مواردی که امروز مشــخص شــده را برای‬ ‫نمایندگان تشــریح کردم ولی در همان جلسه به‬ ‫من یادداشتی دادند با این مضمون که با موضوع‬ ‫سیاسی برخورد نکن »‪ .‬شما که در مجلس هشتم‬ ‫هم حضور داشــتید بفرمایید ان روز چه کسانی‬ ‫مخالف صحبت های اقای پورمحمدی بودند؟‬ ‫اقای پورمحمدی ان زمان رئیس سازمان بازرسی‬ ‫کل کشور بود‪ ،‬می توانست پوســت متخلفان را بکند‪ .‬اگر‬ ‫مستنداتش کامل بود‪ ،‬پرونده تشــکیل می داد و براساس‬ ‫این پرونده خیلی شفاف دادگاه برگزار و رای صادر می شد‪.‬‬ ‫اصال کاری نداریم ان روز اقای پورمحمدی چنین مساله ای‬ ‫را گفت یا نگفت‪ ،‬مسئول اطالع رسانی مملکت که رئیس‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور نیست‪ .‬او قدرت ناظ ر قوه قضائیه‬ ‫اســت‪ .‬کســی که به جای برخورد کردن حرف زده است‪،‬‬ ‫چه اثر و فایــده ای دارد؟ واقعا ســازمان های نظارتی اعم‬ ‫از ســازمان بازرسی کل کشــور‪ ،‬وزارت اطالعات و دیوان‬ ‫محاســبات مجلس کم کاری کردند‪ .‬وقتی ناظران درست‬ ‫کار خودشــان را انجام ندهند همین اتفاق ها می افتد‪ .‬هر‬ ‫دولتی بیاید فرقی نمی کند؛ اصولگرا باشد یا اصالح طلب‪،‬‬ ‫حیا ط های خلوت اقتصادی درســت می کند و به کارهای‬ ‫اقای پورمحمدی ان زمان‬ ‫رئیس سازمان بازرسی کل‬ ‫کشور بود و می توانست پوست‬ ‫متخلفان را بکند‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫به نظر شــما مواجهه اقــای روحانی بــا موضوع‬ ‫فیش های حقوقی نامتعارف چگونه بوده است؟‬ ‫ایا انتظارها را براورده کرده است یا خیر؟‬ ‫سطح برخورد عملگرایانه اســت‪ .‬یک موجی امد‬ ‫و بــرای مدیریت موج چند نفــر را عزل کردنــد‪ .‬این روش ‬ ‫صحیح نیست‪.‬‬ ‫چه کار باید بکنند؟‬ ‫نخســت انکه مــا ابعــاد ماجــرا را نمی دانیم‪ .‬در‬ ‫کمیسیون اصل نود از چند ده مورد تا ‪ 3‬هزار فیش حقوقی‬ ‫نامتعــارف را شــنیدم‪ .‬یعنی تعــداد دقیــق مصادیق هنوز‬ ‫مشخص نیست‪ .‬کاری که شــروع شد باید تا اخرش انجام‬ ‫شود‪ ،‬این طور نباشد که دوباره برخورد سیاسی شود بگویند‬ ‫ما یک کاری کردیم و موضوع تمام شد‪ .‬مساله باید ریشه ای‬ ‫حل شود؛ یعنی تمام کسانی که این ادم ها را منصوب کردند‬ ‫باید با انها برخورد شود‪ .‬با ان عامل نظارتی و ذی حسابی که‬ ‫انجا بود و وظیفه اش را درســت انجام نداد‪ ،‬برخورد شود‪.‬‬ ‫ســپس اصالح ســاختاری ‪ -‬نهادی اتفاق بیفتــد‪ .‬نه انکه‬ ‫فقط به برخورد با چند معلول اکتفا کنند‪ .‬رئیس هیات مدیره‬ ‫این بانک ها وزیر مربوطه است حکمی که برای خودشان‬ ‫می نویســند نهایتا برای اجرا به امضای یک وزیر می رسد‪،‬‬ ‫ســوال این اســت پولی را که اقای صدقی گرفت ایا وزیر‬ ‫تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان تامین اجتماعی‬ ‫زیر ان را امضا کردند یا خیر؟ اگر چنین امضاهایی صورت‬ ‫گرفته انها باید پاسخگو باشند‪.‬‬ ‫شخص رئیس جمهور باتوجه به صحبت هایی که‬ ‫درباره برادرش مطرح می شــود به نظر شما باید‬ ‫چطور از این به بعد رفتار کند؟‬ ‫روش کار معلوم است‪ ،‬رئیس جمهور باید کاری کند‬ ‫که اعتماد افکار عمومی برگردد‪.‬‬ ‫یــک روش برکنــاری اســت و بحــث دیگــر‬ ‫اسیب شناسی است‪...‬‬ ‫بــرادر رئیس جمهور مســئولیت خاصی در دولت‬ ‫نداشــت که حاال بخواهند او را برکنار کننــد‪ ،‬در واقع از چه‬ ‫مسئولیتی می خواهد کنار گذاشته شود ؟‬ ‫منظــور اینکــه مدیــران دریافت کننــده حقوق‬ ‫نامتعارف در حال شناسایی و برکنار شدن هستند؛‬ ‫این رویه را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫این افراد هم باید برکنار شوند و هم باید پول ها به‬ ‫بیت المال برگردد‪ .‬این طور نشود که فقط حقوق یکی‪ ،‬دو‬ ‫ماه اخیر او را پس بگیرند بلکه باید بررسی شود در این مدت‬ ‫مسئولیت چقدر دریافتی داشتند وگرنه این مصداق سر کار‬ ‫گذاشتن مردم است‪.‬‬ ‫یک نکته همین مساله ای اســت که شما مطرح‬ ‫کردید و ان هم اصالح قوانینــی همچون قانون‬ ‫مدیریت خدمات کشوری و الیحه تجارت است‪،‬‬ ‫این را باید چه کار کرد؟‬ ‫قانون باید اصالح شــود ولی نمی توان اختیارات‬ ‫کســانی را که مســئولیت دارند گرفت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬هر‬ ‫سال در قانون بودجه سنواتی هزار میلیارد تومان به عنوان‬ ‫خارج از شــمول در اختیار رئیس جمهور گذاشته می شود‪.‬‬ ‫می توانیم این پول را ندهیم ولی رئیس جمهور ‪،‬مملکت را‬ ‫می چرخاند‪ .‬اگر جایی زلزله شد یا سیل امد باید از اعتبارات‬ ‫همین ردیف خارج از شمول به ســیل زدگان و زلزله زدگان‬ ‫کمک شــود‪ .‬درباره بقیــه مدیران هم همین طور اســت‪.‬‬ ‫حتی اگر این مســاله نیز درســت شــود‪ ،‬اگر مدیر ناصالح‬ ‫باشد شــاید نتواند در بحث حقوق و دســتمزد سوءاستفاده‬ ‫کند‪ ،‬اما در حــوزه اختیاراتش بــا ایــن ور و ان ور می تواند‬ ‫البی کند و پورسانت بگیرد بنابراین هم مدیر باید شایسته‪،‬‬ ‫صالح و متعهد باشــد و هم نظارت کارامدی بر کار او حاکم‬ ‫شود‪ .‬فساد شاخه های مختلف دارد؛ چطور یک فردی که‬ ‫شاگرد فروشنده ســرامیک بوده‪ ،‬صاحب یکی از بزرگترین‬ ‫صرافی ها می شود‪ .‬داستان یکی از کسانی که االن گرفتار‬ ‫شده همین است‪.‬‬ ‫هما ن داستانی که خانم حسینی‪ ،‬نماینده تهران‬ ‫در حمایت از پدرش اقای صفدر حسینی‪ ،‬رئیس‬ ‫سابق صندوق توســعه ملی و همسرش موضوع‬ ‫را مطرح کرد؟‬ ‫بله‪ ،‬اینجا که پولی رد و بدل نشــد‪ ،‬بلکه مجوزی‬ ‫نابجــا یا بجا دادنــد‪ .‬پــس ادم هایی که برای مســئولیتی‬ ‫انتخاب می شوند باید درست باشند‪.‬‬ ‫به نظر شــما بحث فیش های حقوقــی و حرف و‬ ‫حدیث هایی که درباره بــرادر اقای رئیس جمهور‬ ‫مطرح است در ارای اقای روحانی تاثیر دارد؟‬ ‫تاثیر دارد حتما‪ ،‬مگر می شود نداشته باشد‪ .‬مردم با‬ ‫امیدی می ایند‪ .‬من نگرانم چنین موضوعاتی لطمات جدی‬ ‫به نظام بزند وقتی اعتماد عمومی به کارگزاران مملکت کم‬ ‫شود به کل نظام کم می شود‪.‬‬ ‫ی کــه در ســه قــوه بــرای برخــورد با‬ ‫االن عزمــ ‬ ‫فیش های حقوقــی نامتعــارف به وجــود امد ایا‬ ‫منتهی به حل ریشه ای مشکل می شود؟‬ ‫امیدوارم باالخره پیگیری هــا ادامه پیدا کند‪ .‬این‬ ‫کار یــک روز و دو روز و یک ماه و دو ماه نیســت‪ .‬چینی ها‬ ‫‪ 30‬ســال تمام مبارزه با فســاد کردند تا به رشــد اقتصادی‬ ‫‪ 10‬درصد رسیدند‪ .‬در واقع رمز این رشد ‪ 10‬درصدی اقتصاد‬ ‫چین مبارزه با فساد است‪ ،‬پس بنابراین باید پیگیری مبارزه‬ ‫با فساد به طور مستمر و جدی باشــد تا اثارش برای مردم و‬ ‫جامعه نمایان شود هرچه ســه قوه در این مسیر موفق گام‬ ‫بردارد اعتماد عمومی به کارگزاران کشور بیشتر می شود و به‬ ‫تبع ان اطمینان و باور مردم به نظام افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫خودشان مشغول می شوند‪.‬‬ ‫پــس باتوجــه بــه تحقیــق و تفحــص مجلس‬ ‫شــورای اســامی در زمــان ریاســت جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد از ســازمان تامین اجتماعی و‬ ‫صحبت های اقای پورمحمدی‪ ،‬وزیر دادگستری‬ ‫می تــوان نتیجــه گرفــت مصادیــق فیش های‬ ‫حقوقی نامتعارف محدود و منحصر به دولت اقای‬ ‫روحانی نبوده است؟‬ ‫نمی خواهم این دولــت‪ ،‬ان دولت کنم‪ .‬برخورد و‬ ‫مواجهه با فیش های حقوقی نامتعارف در مرحله نخســت‬ ‫بســتگی به این دارد که مدیران دولت چگونه با مســائل‬ ‫مواجه می شوند‪ .‬اگر در این حوزه سفت بگیرند مشکالت‬ ‫کمتر و اگر شل بگیرند مشکالت بیشتر خواهد بود‪ .‬دولت‬ ‫باید با دقت ادم ها را برای مدیریت دستگاه های تابعه خود‬ ‫انتخاب کند‪ .‬ان افراد باید کســانی باشند که شان جایگاه‬ ‫مدیریتی را رعایت کنند و به فکر مردم باشــند‪ .‬وقتی یک‬ ‫ادم کارچاق کن و ّ‬ ‫کلش مدیر یک مجموعه ای شود دیگر‬ ‫نمی توان جلوی او را گرفت چون به جایگاه و مســئولیتی‬ ‫که دارد به عنوان طعمه نگاه می کند‪ .‬می خواهد یک شبه‬ ‫بارش را ببندد و برود حال انکه بر اثر خوی و منش زراندوزی‬ ‫او همه مسئوالن و مدیران خدوم جمهوری اسالمی بدنام‬ ‫شوند برایش مهم نیســت‪ ،‬بنابراین فرقی هم نمی کند چه‬ ‫کسی باشد اصال فساد اقتصادی و اداری را نباید برتابید‪.‬‬ ‫دوم انکه ما مشکل ساختاری داریم‪ .‬یعنی ساختار اداری‬ ‫و اقتصادی در کشور قرار بود با اجرای سیاست های اصل‬ ‫‪ 44‬قانون اساسی خصوصی شو د‪ ،‬اغلب شرکت ها واگذار‬ ‫و غیردولتی شوند‪ ،‬چرا نمی گذارند این اتفاق بیفتد؟ چون‬ ‫این نان دانی ها باقی بماند‪ .‬ما می گوییم باید صندوق های‬ ‫بیمه یکی شــوند و شرکت های ســرمایه گذاری شان را به‬ ‫بخش خصوصی واگذار کنند تا در بورس فعالیت داشــته‬ ‫باشــند‪ .‬چرا این کار را انجام نمی دهند چــون نان دانی ها‬ ‫برقرار باشــد‪ .‬طبق قانون اجرای سیاســت های اصل ‪44‬‬ ‫قرار بود حتی یک موسسه اقتصادی وابسته به دولت باقی‬ ‫نماند‪ .‬منظورم از دولت شــامل تمام نهادهای وابســته به‬ ‫حکومت می شــود می خواهد بنیاد مســتضعفان‪ ،‬تعاون‬ ‫ارتش یا هر جای دیگری باشد همه این موسسات باید به‬ ‫بخش خصوصی واگذار می شد‪ .‬در واقع تاسیس هلدینگ‬ ‫یا شرکت هایی شبیه به ان حکم اجرهای هستند که در این‬ ‫دیوار کج به کار می روند و روز به روز دیوار ارتفاع می گیرد‪.‬‬ ‫بنابراین بایــد قانون اجــرای اصل ‪ 44‬قانون اساســی به‬ ‫معنای واقعی کلمه اجرا شــود‪ ،‬برخی شــاید بگویند با این‬ ‫کار کارشناســان ما از ایران می روند خیر این طور نیست‪،‬‬ ‫این همه جوان متعهد و کارشناس در کشور داریم هیچ جا‬ ‫نمی روند‪ .‬هم اکنون کشورهای غربی همچون انگلستان‬ ‫و فرانســه ســقف و کف برای پرداخت حقــوق دارند‪ .‬چه‬ ‫کسی انگلســتان را به خاطر ســقف و کف گذاشتن برای‬ ‫حقوق رها کرده و رفته در کشــور دیگری کار کند‪ .‬در هلند‬ ‫ســقف حقوق هفت برابر کف حقوق باید باشــد وگرنه ‪70‬‬ ‫درصد اضافه درامد را از طرف مالیات می گیرند‪ .‬چه کسی‬ ‫هلند را رها کرده و رفته در کشور دیگری کار کند؟ این قدر‬ ‫ســخت می گیرند‪ .‬اصال بخش دولتی ندارنــد‪ ،‬هر کس‬ ‫درامدش از حدی باالتر برود باید مالیات ســنگین بدهد‪.‬‬ ‫پس مساله سوم نظام مالیاتی کشور است‪ ،‬متاسفانه نظام‬ ‫مالیاتی کشــور نقص جــدی دارد‪ .‬مالیات اســت که باید‬ ‫فاصله طبقاتی را تنظیــم کند و نگذارد یک عده نوکیســه‬ ‫درست شوند‪ .‬چهارم ضعف نظارتی است‪ .‬در مجموع اگر‬ ‫زمان انتصاب مدیران دقت الزم انجام نشــود‪ ،‬اصالحی‬ ‫در ساختار معیوب اداری و اقتصادی صورت نگیرد‪ ،‬نظام‬ ‫مالیاتی کارامد و موثر نباشــد و دستگاه های نظارتی قاطع‬ ‫عمل نکنند همین مشــکالت پابرجا می ماند و از دولتی به‬ ‫دولت دیگر تغییری در اوضاع به وجود نمی اید‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی در موضوع‬ ‫نوع برخورد با فیش های حقوقی برخی مدیران معتقد‬ ‫اســت‪« :‬تا وقتی که زمان انتصاب مدیران دقت الزم‬ ‫انجام نشــود‪ ،‬اصالحی در ســاختار معیوب اداری و‬ ‫اقتصادی صورت نگیرد‪ ،‬نظــام مالیاتی کارامد و موثر‬ ‫نباشد و دستگاه های نظارتی قاطع عمل نکنند همین‬ ‫مشــکالت پابرجا می مانند و از دولتی بــه دولت دیگر‬ ‫تغییــری در اوضاع بــه وجود نمی ایــد‪ ».‬عضو جبهه‬ ‫پایداری تاکید کرد‪« :‬بررسی اطرافیان اقای خاتمی‪،‬‬ ‫اطرافیان اقای احمدی نژاد و اطرافیان اقای روحانی‬ ‫نشان می دهد که همواره عده ای دور رئیس جمهور در‬ ‫واقع برای نهادها‪ ،‬موسسات و بنگاه های اقتصادی که‬ ‫درامدهای کالن دارند مدیرعامل و رئیس بر می گزینند‬ ‫چــون بانک هــا‪ ،‬بیمه هــا‪ ،‬هلدینگ های وابســته به‬ ‫صندوق بازنشستگی و صندوق تامین اجتماعی پول‬ ‫هنگفت و بی حســاب و کتــاب در می اورنــد‪ ،‬این یک‬ ‫مشکل ساختاری در مملکت است‪».‬‬ ‫دولت‬ ‫‪39‬‬ ‫دولت‬ ‫کاش اقدام علیه «اعتماد ملی» هم جرم بود!‬ ‫چگونه باید با سخنان اکبر ترکان مواجه شویم؟‬ ‫پیمان فراهانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫اکبر ترکان‪ ،‬مشاور ارشد رئیس جمهور دولت یازدهم‪،‬‬ ‫در مصاحبــه ای با روزنامه ایــران در مــورخ ‪ 13‬تیر ماه در‬ ‫خصوص حقوق های دریافت شده میلیونی و خارج از عرف‬ ‫برخی مدیران اظهارنظری قابل تامل داشــت‪ .‬وی از یک‬ ‫طرف این قبل پرداخت ها را اساســا اشــتباه دانست اما از‬ ‫طرف دیگر بر قانونی بــودن این دریافتی هــا تاکید کرد‪:‬‬ ‫«این پول ها از مصادیق فساد نیست و هرکس دریافت این‬ ‫حقوق ها را با مصادیق فساد یکسان دانسته‪ ،‬اشتباه کرده‬ ‫اســت‪ .‬این مدیران‪ ،‬این حقوق ها را براســاس مصوبات‬ ‫دریافت کرده اند‪ .‬مساله حقوق ها یک «خطای مدیریتی»‬ ‫است که حتما باید اصالح شود‪».‬‬ ‫بــرای انکــه بخواهیــم کمــی دقیق تر به مســاله‬ ‫حقوق هــای نجومی نــگاه کنیم و اشــکال امثــال اقای‬ ‫ترکان را به این مســاله دریابیــم‪ ،‬باید زمــان را تا پیش از‬ ‫انقالب اسالمی ایران به عقب برده و تاثیر وضع نابسامان‬ ‫اقتصــادی در دوران پهلوی را در ســقوط شــاه به اجمال‬ ‫مرور کنیم‪.‬‬ ‫جیمز دیویــس از جمله نظریه پر دازان غربی اســت‬ ‫که پیدایش انقالب اســامی ایران را از منظر اقتصادی‬ ‫مورد بررسی قرار داده است‪ .‬وی دو فرضیه که «فقر علت‬ ‫انقالب است» و «رفاه علت انقالب است» را برای رسیدن‬ ‫به تئوری خود در هم ادغام می کند‪ .‬دیویس در کتاب «به‬ ‫سوی تئوری انقالب» می نویســد‪« :‬باال رفتن انتظارات‬ ‫اقتصادی مــردم‪ ،‬به دنبال یک دوره پیشــرفت اقتصادی‬ ‫و رکودی که پــس از ان به وجود می ایــد‪ ،‬معموال مردم را‬ ‫به طور ذهنی از اوضاع بیمناک می کند و انان رو به شورش‬ ‫و انقالب می نهند‪» .‬‬ ‫افزایش شــدید و ناگهانی بهای نفت‪ ،‬منابع سرشار‬ ‫مالی جدیــدی را در دهــه بیــن ‪ 1960‬و ‪ 1970‬در اختیار‬ ‫پیشــرفت اقتصادی ایران قرار داد و به مقیاس وســیعی‬ ‫ســیر صعودی در طبقات اقتصادی ایجــاد کرد و توقعات‬ ‫انها را به چنان ســطح باالیی افزایش یافــت که حکومت‬ ‫شاه نمی توانست حتی در شرایط عادی از عهده انجام انها‬ ‫براید؛ ولی کاهش یکباره بهای نفت شــرا یط غیرعادی را‬ ‫بر ایران تحمیل کرد و در نتیجه شــاه نتوانست جوابگوی‬ ‫اکبر ترکان گفته است‬ ‫پول های پرداخت شده از‬ ‫مصادیق فساد نیست‬ ‫انتظارات جدید باشد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم افزایش قیمت نفت در دولت گذشته و‬ ‫کاهش شدید قیمت نفت در دولت فعلی را از منظر دیویس‬ ‫تحلیل کنیم‪ ،‬احتماال باید پیش بینی وضعیتی غیرعادی‬ ‫را داشته باشیم ‪.‬‬ ‫همچنین اگر بخواهیم شــعار «تدبیر و امید» اقای‬ ‫روحانی کــه یکی از اصلی ترین شــعارهای ایشــان برای‬ ‫اســتقرار دولت یازدهــم بوده و موجــی از امیــد و اعتماد‬ ‫به دنبال خود به همراه داشــته اســت را نیز به مفروضات‬ ‫دیویس اضافــه کنیــم‪ ،‬حتما بایــد مالحظاتــی را نیز در‬ ‫عملکرد و مواجهه با عرصه عمومی به جهت حساس شدن‬ ‫ان در نظر بگیریم‪ ،‬حال انکه ایجاد شــدن مسائلی چون‬ ‫حقوق هــای نجومی خالف این مالحظه اســت و موجب‬ ‫بی ثباتی در شــرایط اجتماعی موجود می شود و از جهتی‬ ‫امنیت اجتماعی و ملی را به مخاطره انداخته است‪.‬‬ ‫عباســعلی عمید زنجانی در کتاب «انقالب اسالمی‬ ‫ایران و ریشــه های ان» ریشه های ســقوط رژیم پهلوی‬ ‫را «نداشتن برنامه مشــخص اقتصادی‪ ،‬اجرای سیاست‬ ‫ریخــت و پاش و ولخرجی های شــاهانه در امــور مبتذلی‬ ‫چون جشن های تاج گذاری و دوهزار و پانصد ساله‪ ،‬توزیع‬ ‫ناعادالنه درامدهای ملی و در یک کالم فســاد‪ ،‬اسراف‪،‬‬ ‫ظلم اقتصادی و فقر اکثریت مردم ایران» معرفی می کند‪.‬‬ ‫پس از وقوع انقالب ‪ ،57‬نظام جمهوری اســامی‬ ‫ایران با شعار پاکدستی و مبارزه با فسا د روی کار امد‪ .‬در ان‬ ‫برهه از زمان‪« ،‬اعتماد» اصلی ترین تصمیم مردم ایران‬ ‫در قبــال جمهوری اســامی ایران برای جبران بســیاری‬ ‫از اشــتباهات رژیم گذشته از جمله فســاد‪ ،‬اسراف و ظلم‬ ‫اقتصادی بود‪.‬‬ ‫دریافت حقوق هــای نجومی شــاید مطابق قوانین‬ ‫فعلــی ‪ -‬که عموما مــردم از ضعــف و خالء هــای ان اگاه‬ ‫هســتند – اقدامی مجرمانه نباشــد اما اختــاف میانگین‬ ‫درامدی مردم و حقوق های اعالم شده برخی از مسئوالن‬ ‫به نحوی است که تعبیر «ظلم اقتصادی» از سوی عرف‬ ‫بدان شده است‪.‬‬ ‫دامنه درگیری مسائلی چون فسادهای اقتصادی در‬ ‫حوزه بیت المال بوده و با یک واسطه با مردم و حقوق انان‬ ‫مرتبط است‪ ،‬حال انکه در قضیه ظلم اقتصادی حق الناس‬ ‫بی واسطه تضییع می شود و از این جهت ظلم اقتصادی ‪-‬‬ ‫هرچند نشات گرفته از یک «خطای مدیریتی»! – جرمی‬ ‫ سنگین تر اســت‪ .‬در مقوله امنیت ملی شــما اگر اقدامی‬ ‫ انجام دهید کــه اگاهانه یا نااگاهانه صورت گرفته باشــد‬ ‫اما نتیجه اقدام شما در جهت تضعیف امینت ملی تعریف‬ ‫شود‪ ،‬شما مجرم شناخته خواهید شد و جرم شما اقدام علیه‬ ‫«امنیت ملی» خواهد بود‪.‬‬ ‫در زمینــه حقوق های نجومــی نیز بــدان جهت که‬ ‫نتیجه این اقدام ‪ -‬قانونی یا غیرقانونی ‪ -‬در جهت تضعیف‬ ‫«اعتماد ملی» بوده اســت چرا ما عامالن و مســببان این‬ ‫امر را مجرم ندانیم و جرم انان را اقدام علیه «اعتماد ملی» ‬ ‫تعریف نکنیم؟ چرا خواستار سنگین ترین جرائم برای انان‬ ‫همچون مقوله اقدام علیه امنیت ملی نباشــیم و به فرار از‬ ‫صورت مساله با ابزار استعفا رضایت دهیم؟‬ ‫در روزگاری کــه کارامدی جمهوری اســامی ایران‬ ‫از ســوی عوامل بیگانه و معاند شــبانه روز به هدف سلب‬ ‫«اعتماد ملی» مورد هجوم قرار گرفته‪ ،‬رخدادهایی چون‬ ‫حقوق های نجومی امری بخشــودنی نخواهد بود و کاش‬ ‫اقدام علیه «اعتماد ملی» هم جرم بود!‬ ‫پاشنهاشیل‬ ‫دولت یازدهم‬ ‫گفت وگوی مثلث با غالمرضا انصاری‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫واکنش و صحبــت درباره فیش هــای نجومی‬ ‫ ابعاد زیادی پیدا کــرد و حتی اخیرا اقای زاکانی‬ ‫افشاگری داشــت که برادر اقای رئیس جمهور‬ ‫در حال کادرســازی بوده اســت‪ ،‬ارزیابی شــما‬ ‫چیست؟‬ ‫سوالم این است که در هشت سالی که بیشترین‬ ‫فســادها همچون پرونده بابــک زنجانــی و پرونده بیمه‬ ‫اتفــاق افتاد اقایان کجــا بودند؟ به هر صــورت احتمال‬ ‫تخلــف هم وجــود دارد‪ ،‬ولــی تخلفاتــی کــه اقایان رو‬ ‫کردند یک میلیــاردم پرونده بابک زنجانــی هم نخواهد‬ ‫شــد‪ .‬در هر صورت اینها جنجال افرینی اســت تا فضای‬ ‫کشور را مشــوش کنند حال انکه برای ســرمایه گذاری و‬ ‫فضای پســابرجام ارامش الزم اســت اما اقایان ارامش‬ ‫را برای حیات سیاسی خود ســم می بینند‪ .‬یعنی احساس‬ ‫می کنند اگر شرایط طبیعی باشد امکان کنشگری سیاسی‬ ‫برای شان وجود ندارد‪ .‬بخش قابل توجهی از اینها جنجال‬ ‫و هوچی گری اســت که قطعا بــا اراده و جدیتــی که در‬ ‫کلیت دولت مشــهود به نظر می رســد با تخلفات برخورد‬ ‫خواهد شد‪ .‬بنابراین نیاز به دلواپســی کسی نیست‪ .‬اگر‬ ‫واقعا دلسوزند ان پرونده های فســاد دوره دولت گذشته‬ ‫را پیگیری کنند و بگویند به چه نتیجه ای رســیده است‪.‬‬ ‫به نظرم اگــر پرونده بانک زنجانی به ســرانجام برســد و‬ ‫عواملش شناســایی و محاکمه شوند بخش قابل توجهی‬ ‫از فساد و عوامل ذی مدخل در ان مشخص خواهد شد‪.‬‬ ‫شما به عنوان یک فعال سیاسی و عضو شورای‬ ‫شــهر تهران چه انتظار دیگری از اقای روحانی‬ ‫داشــتید و بهتر می دیدید کــه او در کنار برخورد‬ ‫با مصادیــق دریافت حقوق هــای نامتعارف‪ ،‬چه‬ ‫اقدام تکمیلی دیگری نیز انجــام دهد؟ ایا نباید‬ ‫زودتر به این موضوع ورود می کرد؟‬ ‫خیر‪ ،‬رفتار اقای روحانی با این موضوع طبیعی‬ ‫بــود‪ .‬انچه من احســاس می کنم ان اســت کــه دولت‬ ‫بیش از حد خویشــتنداری کرد و نتوانست واقعیت های‬ ‫موجود را به افــکار عمومی منتقل کند‪ .‬بــه عبارت بهتر‬ ‫خالف هایــی که در دولــت گذشــته رخ داد و اقدامات‬ ‫مثبتی که در این دوره انجام شد ان طور که باید به سمع‬ ‫و نظر مردم نرســید و همین پاشنه اشــیل و ضعف دولت‬ ‫یازدهم است‪.‬‬ ‫یعنی شــما معتقدیــد در حوزه رســانه ای دولت‬ ‫ضعیف عمل کرد؟‬ ‫بله‪ .‬همــکاران رســانه ای دولــت ضعیف عمل‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫فو حدیث هایی که درباره اقای فریدون‪،‬‬ ‫این حر ‬ ‫برادر رئیس جمهور مطرح می شود‪ ،‬به نظر شما‬ ‫اقای روحانی چطور باید با ان مواجه شود؟‬ ‫نحوه برخوردی که تا االن داشــت نشــان داد او‬ ‫با هیچ کس حتی با برادر خودش هم رودربایســتی ندارد و‬ ‫اگر تخلفی صورت گرفته با قاطعیت برخورد خواهد کرد‪.‬‬ ‫نقــش و نفــوذ اقــای فریــدون را در‬ ‫تصمیم گیری های دولت چقدر ارزیابی می کنید؟‬ ‫من در دولت نیستم و خبری از جزئیات ندارم ‪ .‬در‬ ‫دولت‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫حذف نیستیم‪ .‬معتقدیم دوستان رادیکال هم متناسب با‬ ‫پایگاه رایی که دارند باید در قدرت حضور داشــته باشند‪،‬‬ ‫به هر حال انتقاد حتی تند هم به صالح و مصلحت کشور‬ ‫اســت؛ موقعی خطرناک اســت کــه جلوی نقــد و انتقاد‬ ‫گرفته شــود ؛ اتفاقی که در هشت ســال دولت گذشــته‬ ‫رخ داد و بیشــترین فســاد و بیشــترین ناپاکــی در حوزه‬ ‫اخالقی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫معتقدیم به هر صورت تقابل و تضارب ارا ســازنده است‪.‬‬ ‫امیدواریم دوســتان رادیکال ادبیــات و چارچوب رقابت‬ ‫سیاسی را بپذیرند و در قالب های عرفی رقابت کنند و اگر‬ ‫مورد مســتندی هم باشــد می توانند از ان اســتفاده کنند‬ ‫که طبیعتا مورد قبــول مردم نیز قــرار می گیرد‪ .‬در بحث‬ ‫فیش های حقوقی اولین سوالی که در ذهن مردم ایجاد‬ ‫می شود دولت حاضر که مصوبه ای در این مورد نداشته‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجموع اقای فریدون برادر اقای روحانی و دستیار ویژه در‬ ‫مجموعه دولت فعالیت می کند‪.‬‬ ‫افشاگری پی د ر پی درباره فیش های نجومی به‬ ‫بررسی موضوع و روشن شدن ابعاد و شناسایی‬ ‫ریشه های ماجرا کمک می کند یا بدتر ان را از روال‬ ‫درست خارج و جنبه احساسی به قضیه می دهد؟‬ ‫معتقــدم ســتادی در بیــرون بــرای تخریــب‬ ‫دستاوردهای دولت یازدهم به ویژه شخص رئیس جمهور‬ ‫شکل گرفته و این حرکت ها ادامه پیدا می کند‪ .‬دسترسی‬ ‫به اطالعــات بــا پــردازش دروغ و غلط و بــزرگ کردن‬ ‫یکسری مسائل کار اسانی اســت‪ .‬به هر صورت جریان‬ ‫تخریب یــک حرکت منطقــی و اصولــی و اخالقی را در‬ ‫دســتورکار ندارد‪ .‬معتقدم اگــر رقابت در قالــب منطقی‬ ‫باشد بسیار سازنده اســت‪ ،‬ولی اگر شکل تخریب به خود‬ ‫گرفت‪ ،‬همان طور که عرض کردم این تخریب فقط رقیب‬ ‫را هدف قرار نمی دهــد بلکه بنیان های اساســی نظام را‬ ‫نیز شــامل می شــود؛ ضمن انکه خود تخریب کنندگان‬ ‫نیز بیشــترین ضربــه را از این مســاله می خورند چون در‬ ‫انتخابــات مجلس شــورای اســامی نیز همیــن اتفاق‬ ‫افتاد‪ ،‬عده ای مرزهای اخالقی را کامل شکستند‪ ،‬لیست‬ ‫مقابل را انگلیســی نامیدند‪ ،‬بدترین رفتــار و اهانت ها را‬ ‫روا داشــتند اما با وجود تخریب های غیر اخالقی و حجم‬ ‫گســترده ردصالحیت ها در نهایت چهره های ناشناخته‪،‬‬ ‫گمنام و توانمند به مجلس راه یافتند‪ .‬البته ما خوشحالیم‬ ‫کــه جابه جایی نخبــگان با کمــک هیات هــای نظارت‬ ‫صورت گرفت و چهره های جدید به مدیریت کشور ورود‬ ‫پیــدا کردند‪ .‬در کل اگر قــرار بود این جوســازی ها موثر‬ ‫باشــد مردم باید در انتخابات مجلس شــورای اســامی‬ ‫طور دیگری رای می دادند‪ .‬برعکــس اقایان‪ ،‬ما موافق‬ ‫‪6‬‬ ‫غالمرضا انصــاری معتقد‬ ‫اســت‪« :‬تخلفاتی کــه درباره‬ ‫فیش هــای حقوقــی نامتعارف‬ ‫انجام شد‪ ،‬یک میلیاردم پرونده‬ ‫بابک زنجانی هــم نبود اما اقای‬ ‫روحانــی ان را به عنــوان یــک‬ ‫واقعیت پذیرفت و دستور رســیدگی داد که این نشانه‬ ‫صداقت و سالمت ایشان است‪ ».‬عضو شورای مرکزی‬ ‫حزب اتحاد ملت ایــران تاکید می کند‪« :‬رئیس جمهور‬ ‫با هیچ کــس حتی با بــرادر خودش هم رودربایســتی‬ ‫ندارد و اگر تخلفــی صورت گرفته بــا قاطعیت برخورد‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫اگر بوده خالف مصوبات دولت گذشــته بود‪ .‬کسانی که‬ ‫اهل تحقیق هستند توجه دارند که ریشه این اتفاقات در‬ ‫دولت گذشته است‪.‬‬ ‫مســاله فیش های حقوقی و حرف و حدیث هایی‬ ‫که درباره اقای فریدون مطرح می شود‪ ،‬در ارای‬ ‫اقای روحانی برای انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬موثر است؟‬ ‫اگر منتقدان منطقی برخــورد کنند قطعا می تواند‬ ‫موثر باشــد‪ ،‬چون مردم رفتــار غیرجنجالی و مســتدل را‬ ‫می پذیرند ولی االن اقایان رویه تخریب و جنجال افرینی‬ ‫پیش گرفتند ‪ .‬این رویه حتما به ضد خودش تبدیل می شود‬ ‫و همین پایگاه رای حداقلی خودشان را هم در بین مردم از‬ ‫دست می دهند‪ ،‬در مقابل سبد رای اقای روحانی سنگین تر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اقای روحانی برای ســال اینــده و مدیریت این‬ ‫فضایی که مقابلش وجود دارد باید چه کار کند؟‬ ‫قطعا دولت برنامه دارد‪ ،‬کار خودش را روی اصول‬ ‫انجام می دهد بنابراین نگران دولت نیستم‪ ،‬بیشتر نگران‬ ‫دوســتانی هســتم که عطش قدرت دارنــد و از هر ابزاری‬ ‫برای رســیدن به مقصود و تخریب جریان حاکم بر دولت‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫همکاری مجلس شــورای اسالمی و قوه قضائیه‬ ‫با دولت در برخورد با موضوع فیش های حقوقی‬ ‫غیرمتعارف را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫فضای عمومی همکاری بین قوا را مثبت ارزیابی‬ ‫می کنم‪ ،‬امیدارم ســران قــوا‪ ،‬دســت اندرکاران قضایی‪،‬‬ ‫اجرایی و تقنینی و نخبگان اجتماعی همه با هم دنبال ان‬ ‫باشند تا فضا ارام شود و در فضای ارام و منطقی مشکالت‬ ‫کشور سامان پیدا کند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫دولت‬ ‫دولت روحانی مبناهای غلط را درست نکرده بود‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با داریوش قنبری‬ ‫ماجــرای فیش های حقوقی نجومــی که در چند‬ ‫وقت اخیر با بازتاب ها و بازخوردهای زیادی مواجه‬ ‫شده از نظر شما چگونه قابل تحلیل است؟‬ ‫ما یک سری مسائل و مشــکالتی در کشور داریم‬ ‫که نمی شــود همه اینها را گردن دولت انداخــت‪ .‬یکی از‬ ‫مشــکالت همین پرداخت فیش های حقوقــی نامتعارف‬ ‫اســت‪ .‬مدیرانی که چنین حقوق هایــی را گرفتند جز اقای‬ ‫صفدر حســینی‪ ،‬رئیس صندوق توسعه ملی‪ ،‬بقیه مناصب‬ ‫غیر دولتی داشــتند‪ .‬یعنی مدیران بانک ها و شــرکت هایی‬ ‫بودند یا هستند که عموما ماهیت غیردولتی دارند‪ .‬معموال‬ ‫از چنین شــرکت های بخــش عمومــی غیردولتــی تعبیر‬ ‫به خصولتی می شــود‪ .‬چنین موسســات و شــرکت هایی‬ ‫براساس قانون تجارت اداره می شوند و این نشان می دهد‬ ‫ما یک ســری ضعف های قانونی در کشــور داریم‪ .‬ضعف‬ ‫قانونی نیز در واقع به نوعی ناشــی از قوانین متعدد چندگانه‬ ‫یا عدم اجــرای صحیح قوانین یا گریزهای قانونی اســت‪،‬‬ ‫به همین علت معموال برای توجیــه چنین پرداخت هایی از‬ ‫این مبانی قانونی اســتفاده می شود‪ .‬ما هنوز قانون جامعی‬ ‫درباره تجارت نداریم‪ ،‬الیحه تجارت چندسالی است تقدیم‬ ‫مجلس شده اما هنوز این الیحه در صحن علنی مورد بررسی‬ ‫قرار نگرفته اســت و به طور ازمایشــی اجرا می شود‪ .‬قطعا‬ ‫قوانینی که به طور ازمایشی اجرا می شوند‪ ،‬دارای ایرادات و‬ ‫اشکاالت خاص خودشان هستند‪ .‬باید تکلیف این قوانین‬ ‫که به طور ازمایشی اجرا می شوند و فقط در کمیسیون های‬ ‫تخصصی تصویب شــدند و تصویب کمیسیون‪ ،‬تصویب‬ ‫مجلس نیست‪ ،‬روشن شود چون وقتی تصویب کمیسیون‬ ‫اعتبار دارد کــه در صحن علنــی مجلس مــورد بحث قرار‬ ‫گیرد‪ .‬اجرای قانون ازمایشــی در حد یک ســال یا دو سال‬ ‫توجیه دارد تا نواقصش مشخص شود و مجلس در بررسی‬ ‫رسمی خود ان را اصالح کند اما اینکه سال ها الیحه ای به‬ ‫شکل ازمایشی اجرا شــود‪ ،‬قطعا و طبیعتا دارای مسائل و‬ ‫مشکالت خاص خودش است‪ ،‬بنابراین بخشی از مسائل‬ ‫و مشکالتی که داریم مبنای قانونگذاری دارد‪ ،‬باید قوانین‬ ‫محکمی وجود داشته باشد تا همه مدیران بخش دولتی و‬ ‫غیر دولتی را ملزم کند فیش حقوقی خود را در یک ســایت ‬ ‫منتشــر کنند تا مردم بدانند پول در کجاهــا می چرخد‪ .‬هر‬ ‫مدیر این کشور چقدر حقوق می گیرد و چقدر از بیت المال‬ ‫برداشت می شود‪ .‬حق مردم است که این مسائل را بدانند‪.‬‬ ‫به نظر من فیش های حقوقی که برخی دستگاه ها پرداخت‬ ‫می کنند‪ ،‬این خودش فســاداور اســت‪ .‬مصادیق ان هم‬ ‫فقط در دولت نیست‪ ،‬بلکه در نهادهای غیردولتی هم این‬ ‫فیش هــای حقوقی محرمانــه وجود دارد‪ .‬مشــکل اصلی‬ ‫فیش های حقوقی محرمانه ان اســت که حساب و کتاب‬ ‫ندارند و دور از نظارت پرداخت می شــوند‪ .‬در مجموع باید‬ ‫یک سیســتم شــفاف قانونی برای نظارت روی فیش های‬ ‫حقوقی وجود داشته باشــد و یک جایی متولی ان شود که‬ ‫ارقام حقوقی همه مدیران سراسر کشور را چه در دولت‪ ،‬چه‬ ‫در مجلس و چه در قوه قضائیه و چه در شرکت های وابسته‬ ‫به بخش های عمومی غیردولتی اعم از بانک ها و شرکت ها‬ ‫منتشر کند‪ .‬بعضی جاها فیش هایی به اسم حقوق دارند اما‬ ‫در کنار فیش حقوق یک سری پرداخت های خاصی هم به‬ ‫مدیران صورت می گیرد‪ .‬باید جلوی پرداخت های خارج از‬ ‫فیش حقوقی گرفته شــود تا همه پرداخت ها شفاف باشد‬ ‫و در قالب یک فیش بیاید‪ .‬بعضی جاها چند فیش را تحت‬ ‫عناوین مختلف به برخی مدیران و مقامات شرکت یا بنگاه‬ ‫اقتصادی می دهند ‪ .‬اینها همه منشــا فســاد است و باید به‬ ‫لحاظ قانونی یک بازنگری جدی در قانون نظام هماهنگ‬ ‫پرداخت کارکنان دولت یا قانون مدیریت خدمات کشوری‬ ‫انجام شود که پرداخت ها براســاس ان صورت گیرد‪ .‬البته‬ ‫کسانی که در بخش خصوصی مدیریت می کنند‪ ،‬تابع قانون‬ ‫تجارتهستندوخیلیازجاهاییکهدرکشورماتحتعنوان‬ ‫خصوصی از انها یاد می شوند‪ ،‬به ان معنا خصوصی نیستند‪.‬‬ ‫بخش های عمومی غیر دولتی هلدینگ هایی هســتند که‬ ‫منابع شان متعلق به عموم مردم است‪ .‬اداره این هلدینگ ها‬ ‫بایدتابعقانونپرداختکارکناندولتباشد‪.‬نبایدپرداختدر‬ ‫حوزه این هلدینگ ها را طبق پرداخت های بخش خصوصی‬ ‫به حساب اورد چراکه اینها بخش خصوصی واقعی نیستند‪.‬‬ ‫بله ‪ ،‬زمانی یک شــرکت خصوصی به معنــای واقعی کلمه‬ ‫وجود دارد‪ ،‬ســهامدارانش مردم عادی هستند و باتوجه به‬ ‫ارزش افزوده که مدیریت یک فرد حاصل کرده‪ ،‬به ان مدیر‬ ‫پاداش خاصی می دهند ‪ .‬این داستانش با نهادهای عمومی‬ ‫غیر دولتی فــرق می کند ‪ .‬نهادهای عمومــی غیر دولتی به‬ ‫نوعی هلدینگ هایی محســوب می شــوند که دارایی های‬ ‫دولت به اینها واگذار شــده تا برای حل مسائل و مشکالت‬ ‫جامعه هدف مثل بازنشستگان به کار گرفته شود‪ .‬باید این‬ ‫مسائل از هم تفکیک شــود‪ .‬بخش خصوصی واقعی باید‬ ‫تعریفشود‪.‬خیلیازجاهاییکههنوزتکلیف شانمشخص‬ ‫نیستکهدولتیهستندیابخشعمومیغیر دولتیهستند‪،‬‬ ‫به نظرم نباید انها را بخش خصوصی تلقی کرد‪ .‬این خودش‬ ‫نوعی مشــکل اســت و باید در قانون اصالح شود‪ .‬بخش‬ ‫قابل توجهی از مشکالت فعلی به نظرم زاییده قانون تجارت‬ ‫فعلی و نواقصی اســت که قانون مدیریت خدمات کشوری‬ ‫دارد که بایــد حتما این نواقــص مورد توجه قــرار بگیرند و‬ ‫اصالح شوند‪.‬‬ ‫رفع این نواقص باید در قالب طرح باشد یا الیحه؟‬ ‫بهتر این اســت دولــت باتوجه به اشــراف و بدنه‬ ‫کارشناســی قوی که دارد‪ ،‬الیحه ای به این منظور تقدیم‬ ‫مجلس کنــد و ان الیحــه قطعا در مجلــس چکش کاری‬ ‫خواهد شــد‪ .‬البته دولت سال هاســت الیحه تجارت را به‬ ‫مجلس داده است‪ ،‬ان الیحه هم مشکالت خاص خودش‬ ‫را دارد و بد نیســت که االن مورد بازنگری قرار گیرد‪ .‬به هر‬ ‫ی منشایی‬ ‫حال بخشــی از این مســائل و مشــکالت دارا ‬ ‫هســتند که مربوط به ضعــف قوانین ماســت‪ .‬ان قدر راه‬ ‫فرار و منافذ در قوانین وجود دارد که می شــود از ان منافذ‬ ‫برای پرداخت های این چنینی اســتفاده کرد‪ .‬بحث دیگر‬ ‫ بی برنامگی دولت های گذشــته اســت‪ .‬معتقدم منشــا و‬ ‫ریشه بسیاری از مســائل در دوران ریاست جمهوری اقای‬ ‫احمدی نژاد یافت می شود‪ .‬دولت فعلی باید یک بازنگری‬ ‫انجام دهد‪ .‬قطعا و یقینا این فیش های حقوقی یک شــبه‬ ‫شــکل نگرفتند و نقش دولت فعلی اگر کم کاری هم کرده‬ ‫در حد افزایش ســاالنه ای بوده که به همــه کارکنان ‪ 10‬تا‬ ‫‪ 12‬درصد افزایش ســنواتی خورده‪ ،‬ایــن حقوق ها را هم‬ ‫شامل شده است‪ .‬بررسی ها و ریشــه یابی ها نشان خواهد‬ ‫داد که مبنای پرداخت این حقوق ها مربوط به گذشته بوده‬ ‫است‪ ،‬بنابراین معتقدم باید یک تبارشناسی صورت گیرد تا‬ ‫مشخص شود این پرداخت ها دقیقا از چه زمانی اغاز شد‪،‬‬ ‫برای نیل به این مقصود تشــکیل یک گــروه حقیقت یاب‬ ‫ضروری به نظر می رسد‪ .‬این گروه حقیقت یاب باید ترکیبی‬ ‫از دولت و مجلس و قوه قضائیه باشــد تا بیطرفانه و بدون‬ ‫قصد مچ گیری موضوع پرداخت های نامتعارف را بررســی‬ ‫کند‪ .‬نمی خواهم دولت گذشته یا فرد خاصی را متهم کنم‬ ‫اما باید یک حقیقت یابی صورت گیرد تا روشــن شود از چه‬ ‫زمانی فیش های حقوقی نامتعارف خلق شدند و در مجموع‬ ‫نقش گذشــتگان چقدر و ســهم دولت یازدهم چقدر بوده‬ ‫اســت‪ .‬به هر حال طیفی از اصولگرایان دنبال ان اســت‬ ‫که یک بهره برداری برای انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 96‬داشته باشــد‪ ،‬در واقع خیلی دنبال این نیست تا حقایق‬ ‫را روشن کند و ســهم همفکران خودش را بخواهد در این‬ ‫قضایا ببیند‪ ،‬بیشتر دنبال این است ک ه هیاهو و جنجالی راه‬ ‫بیندازد و به نوعی شــریک جرمی برای سوءاستفاده های‬ ‫میلیاردی دولت گذشته پیدا کند و یک شبیه سازی بین دو‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫فشــارهای طرفداران احمدی نژاد در مجلس هشــتم بود‬ ‫که نمی توانست بگوید‪ .‬در کل وقتی نظارت تعطیل شود‪،‬‬ ‫نتیجه ای بهتر از این حاصل نمی شود‪ .‬همان زمان مجلس‬ ‫هشــتم یکی از مواضعی کــه فراکســیون اصالح طلبان‬ ‫گرفت‪ ،‬اعتراض به تعطیل شــدن نقــش نظارتی مجلس‬ ‫بود‪ .‬چون دولتی که سایه نظارت را بر خود نبیند‪ ،‬هر کاری‬ ‫می خواهد انجام می دهد‪ .‬خیلــی از اتفاقاتی که در دولت‬ ‫گذشته اتفاق افتاد همچون سوءاستفاده بابک زنجانی ها‬ ‫و گروه اریا متاثر از تعطیل شدن ابزارهای نظارتی مجلس‬ ‫هشتم بود‪ .‬اگر مجلس هشتم به خوبی در حوزه نظارت عمل‬ ‫می کرد خیلی از مسائل قابل پیشگیری بود و وضعیت کشور‬ ‫به اینجا نمی رسید‪.‬‬ ‫برخی می گوینــد برکناری چنــد مدیرعامل بانکی‬ ‫به علت دریافت فیش های حقوقــی نامتعارف‪،‬‬ ‫شوی تبلیغات دولت اســت و دولت قصد دارد با‬ ‫این کار فضا و جو روانی ایجاد شده علیه خود را در‬ ‫جامعه خاموش کند‪ ،‬بر همین اساس یک سری‬ ‫اقدام های رفع تکلیفی انجام می دهد‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫دولت در برخورد با فیش هــای حقوقی نامتعارف‬ ‫مصمم و جدی اســت ‪ .‬از همــان ابتــدای روی کار امدن‬ ‫یکی از مســائلی که همواره ســعی کرد بر مال کند‪ ،‬برخی‬ ‫نابســامانی های مالی در دولت گذشته بود و تالش کرد در‬ ‫مجموع انضباطی را در حوزه مالی و اقتصادی کشور حاکم‬ ‫کند‪ ،‬همین مســاله جلوی سوءاســتفاده های اقتصادی و‬ ‫مالی را تا حدود زیادی گرفت‪.‬‬ ‫پس چرا به موضوع پرداخت حقوق های نجومی‬ ‫ ورود نکرد؟‬ ‫چون از گذشته مبنای پرداختی ها غلط بود‪ ،‬دولت‬ ‫اقای روحانی هم ســعی کرد به ان مبناهای غلط زیاد وارد‬ ‫نشــود‪ ،‬بنابراین کوتاهی از این لحاظ است چون اصالح‬ ‫مبناهای غلط گذشــته بــرای پرداخت حقــوق مدیران را‬ ‫مدنظر قرار نداده است‪ ،‬واال دولت در برخورد با مفاسد مالی‬ ‫و اقتصادی و حفظ حقوق بیت المال حساسیت های خاص‬ ‫خودش را همواره نشــان داده اســت‪ .‬قطعا و یقینا انتظار‬ ‫افکار عمومی برخــورد دولت با پدیــده فیش های حقوقی‬ ‫نامتعارف است‪ .‬حق کســانی که چنین سوءاستفاده هایی‬ ‫داشتند چیزی جز برکناری نیست‪ ،‬بنابراین دولت اقداماتی‬ ‫که انجام داد جنبه تنبیهی داشــته اســت نه جنبه تبلیغاتی ‬ ‫چراکــه می خواهد ریشــه ایــن نــوع سوءاســتفاده ها را‬ ‫بخشکاند‪.‬‬ ‫اینکــه حــرف و حدیث هایــی دربــاره بــرادر‬ ‫رئیس جمهور مطرح می شود‪ ،‬به نظر شما اقای‬ ‫فریــدون چقــدر در تصمیمــات دولت بــه ویژه‬ ‫شخص اقای روحانی اثرگذار است؟‬ ‫به هر حال اقای فریدون فردی اســت که سال ها‬ ‫سوابق مدیریتی در کشــور دارد‪ ،‬االن هم از مدیران ارشد‬ ‫دولت محســوب می شــود‪ .‬کســی اســت که مورد وثوق‬ ‫رئیس جمهور اســت‪ ،‬از این رو اگر فــردی را برای تصدی‬ ‫منصبی معرفی کرده‪ ،‬کار خالفی مرتکب نشده است‪ .‬شاید‬ ‫چند ده نفر را اقای فریدون برای تصدی مسئولیت در دولت‬ ‫معرفی کرده است‪ ،‬از جمع انها یک نفر مدیر متخلف از اب‬ ‫درامده اما نمی توان گفت چون اقای فریدون معرفی کرد‪،‬‬ ‫پس مشکل از طرف اقای فریدون است‪ .‬کارها و اقدامات‬ ‫معرف او نوشت‪ .‬این به‬ ‫مدیر متخلف را نمی شــود به پای ّ‬ ‫نظر من مقداری با معیارهای منطقی سازگاری ندارد که ما‬ ‫به جای اینکه برویم ســراغ فرد متخلف‪ ،‬معرف او را مقصر‬ ‫جلوه بدهیم‪ .‬حاال یکــی از متخلفان را برادر رئیس جمهور‬ ‫معرفی کرد‪ ،‬بقیه مدیرانی که به خاطر دریافت فیش حقوقی‬ ‫نامتعارف عزل شدند که معرف شان اقای فریدون نبود‪ ،‬پس‬ ‫نباید با طرح این مسائل‪ ،‬رسیدگی به اصل قضیه را فراموش‬ ‫کرد‪ .‬البته باید بگوییم برخی از کسانی که این تخلف ها را‬ ‫انجام دادند همچون اقای صفدر حسینی از مدیران توانمند‬ ‫و صاحب نام هستند‪ .‬اقای صفدر حســینی سال ها سابقه‬ ‫وزارت داشــته و مدیر توانمندی اســت‪ ،‬حاال اگر به خاطر‬ ‫این مبنای غلط پرداختی که از گذشته بوده دچار مشکل شد‬ ‫نمی توان گفت کسی که صفدر حسینی را معرفی کرده ایراد‬ ‫به کارش بوده است‪ .‬شاید مبنای غلطی که برای پرداخت‬ ‫وجود داشته این مدیران را گرفتار کرده است‪ .‬حاال باید دید‬ ‫این مدیران خود در افزایش نامتعارف حقوق دخالت داشتند‬ ‫یا خیر‪ .‬اگرچه این مدیران هم باید وقتی چنین حقوق های‬ ‫نامتعارفی را دریافت می کردند واکنش نشان می دادند‪ ،‬در‬ ‫واقع انها هم در دریافت این حقوق ها مقصرند‪ .‬از مدیری‬ ‫که در نظام جمهوری اسالمی به مردم خدمت می کند توقع‬ ‫اســت که اگر با حقوق نامتعارفی مواجه شــد اصل حفظ‬ ‫حقوق بیت المال را در نظر بگیرد و خودش اولین کسی باشد‬ ‫که روند را اصالح کند‪.‬‬ ‫دربــاره اقــای فریــدون شــما انتظــار داریــد‬ ‫رئیس جمهور چطــور برخورد کنــد‪ ،‬باالخره این‬ ‫مساله ای است که شاید روی رای او در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال اینده تاثیر داشته باشد؟‬ ‫درباره برادر رئیس جمهور‪ ،‬اقای حســین فریدون‬ ‫این را ایراد نمی بینم که او فردی را معرفی کرده باشد چون‬ ‫دلســوز بوده و می خواســته مدیران توانمندی در کشــور‬ ‫باشند تا برادرش در اداره کشور موفق تر عمل کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫دنبال افراد شایســته بود‪ ،‬طبیعی اســت که افــرادی را به‬ ‫رئیس جمهور یا وزرا معرفی کرده اســت تا کشور به خوبی‬ ‫مدیریت شود‪ .‬اگر اقای فریدون از وضعیت مدیریت قبلی‬ ‫اقای صدقی با خبر بود و اطالع می داشت چنین معرفی را‬ ‫انجام نمی داد‪.‬‬ ‫اما اقای سراج‪ ،‬رئیس سازمان بازرسی کل کشور‬ ‫می گوید به اقــای فریدون اطــاع داده که اقای‬ ‫صدقی برای مدیرعاملی بانک رفاه صالحیت ندارد‬ ‫چون پرونده تخلف مالی داشته است اما او اصرار‬ ‫داشــت‪ ،‬حاال در این موضوع رئیس جمهور باید‬ ‫چطور عمل کند؟‬ ‫این سوال هم از اقای سراج مطرح است‪ ،‬اگر اقای‬ ‫صدقی پرونده ســنگین مالی داشــت چرا برخورد نکردند ؟‬ ‫چرا این مدیر ازاد بود ؟ اینجا فکر می کنم اســتدالل اقای‬ ‫ســراج قابل دفاع نیســت و به نظرم در حد توصیه کفایت‬ ‫نمی کرد‪ .‬اگر اقای صدقی مدیری بوده که پرونده سنگین‬ ‫داشته‪ ،‬این پرونده ها که نباید پیش اقای سراج یا جاهای‬ ‫دیگری در قوه قضائیه سال ها معطل بماند تا مدیرانی که‬ ‫ســابقه تخلف دارند فرصت پیدا کنند تخلفــات دیگری را‬ ‫مرتکب شوند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد و اقای روحانی داشــته باشد؛ در‬ ‫مجموع یک هدف تخریبی و تبلیغاتــی را دنبال می کند‪،‬‬ ‫به هر حال حقایق به تدریج روشن و دست انها در خلق این‬ ‫فیش ها رو می شود‪ .‬در واقع انچه انها را ذوق زده کرده بود‬ ‫و می خواستند به عنوان اهرمی در تبلیغات ضد دولت اقای‬ ‫روحانی به کار گیرنــد‪ ،‬کم کم دارد به ضــد خودش تبدیل‬ ‫می شود‪ .‬خود اقایان به عنوان متهم باید پاسخگوی مسائل‬ ‫و مشکالتی باشند که به نوعی ریشــه در دوران حاکمیت‬ ‫همفکران شان دارد‪.‬‬ ‫رفتار دولت بــه ویژه اقای روحانــی را در مواجهه‬ ‫با مســاله فیش های حقوقی نامتعــارف چگونه‬ ‫دیدید؟‬ ‫به نظرم اقای رئیس جمهور به خوبی وارد عمل شد ؛‬ ‫او مدیرانی که چنین فیش هایی را دریافت می کردند برکنار‬ ‫کرد یا انها را تحت فشار قرار داد تا استعفا بدهند‪ .‬تا اینجای‬ ‫کار دولت به شــکل ضربتی بــرای برخورد بــا این موضوع‬ ‫خوب وارد عمل شده است ‪ .‬قطعا باتوجه به حساسیتی که‬ ‫در مجموعه دولت اعم از رئیس جمهور‪ ،‬معاون اول و وزرا‬ ‫می بینیم و واکنش هایی که روزهای گذشــته نشــان داده‬ ‫شده‪ ،‬من معتقدم ریشه این موضوع در این دولت نیست و‬ ‫این دولت باز مثل مصیبت هایی که از گذشته به ارث برده‬ ‫است این مصیبت را نیز به ارث برده است اما اوضاع را دارد‬ ‫به خوبی مدیریت و انهایی را که دریافت کننده این فیش ها‬ ‫بودند عزل می کند و حقوق های نابحق پرداخت شده را به‬ ‫بیت المال بر می گرداند‪ .‬طبق شــناختی که از دولت دارم‬ ‫دولت اقــای روحانی اجــازه نمی دهد پول مــردم به جیب‬ ‫افراد خاصــی برود‪ .‬در کل دولت پاکدســتی اســت چون‬ ‫سوءاســتفاده های مالی ان چنانی را که در دولت گذشــته‬ ‫وجود داشــت مهار کرده است‪ .‬شــاخصه این دولت تا به‬ ‫حال پاکدستی بوده‪ ،‬کمترین سوءاستفاده مالی را ندیدیم‬ ‫که در این دولت صورت گرفته باشد و این مواردی هم که‬ ‫هست ریشه در گذشته دارد‪ .‬مشاهده می کنیم دولت برای‬ ‫برخورد سنگ تمام گذاشته و به خوبی وارد عمل شده و این‬ ‫نشان از حساسیت باالی دولت در جهت حفظ حقوق مردم‬ ‫و حفظ بیت المال دارد که این تالش ها قابل تقدیر است‪.‬‬ ‫نباید حاال عده ای با اهداف تبلیغاتی در راســتای رسیدن‬ ‫به اهداف گروهی و منافع گروهی و شخصی شان بیایند و‬ ‫پاکدستی دولت را لکه دار کنند و تخلف چند مدیر را که باز به‬ ‫نظر من ریشه در گذشته دارد‪ ،‬به پای این دولت بنویسند‪.‬‬ ‫قطعا دولت یازدهم این مســاله را مدیریــت خواهد کرد تا‬ ‫مشکالت برطرف شود‪.‬‬ ‫شــما نماینــده مجلــس هشــتم بودیــد‪ ،‬اقای‬ ‫پورمحمدی وزیر دادگســتری گفته‪ « :‬پنج سال‬ ‫پیش در مقام رئیس سازمان بازرسی کل کشور‬ ‫در جلسه ای غیر علنی به نمایندگان مجلس وجود‬ ‫فیش های نامتعــارف را اطالع رســانی کردم اما‬ ‫برخی من را به سیاسی کاری متهم کردند»؛ ایا این‬ ‫صحبت درست است؟ در صورت صحت بفرمایید‬ ‫در ان جلسه چه اتفاقی افتاد؟‬ ‫خاطرم هست اقای پورمحمدی در یکی از جلسات‬ ‫غیرعلنی مجلس مسائلی را درباره سوءاستفاده های مالی‬ ‫در دولت احمدی نژاد بیان کرد‪ .‬خیلی از طرفداران دولت‬ ‫وقت او را متهــم کردند کــه دارد سیاســی کاری می کند‪.‬‬ ‫بعضی ها ان زمان این طور می خواســتند وانمو د کنند که‬ ‫پورمحمدی چون از وزارت کشــور کنار گذاشــته شد و به‬ ‫سازمان بازرسی کل کشــور رفت حاال دارد به نوعی انتقام ‬ ‫گیری می کند‪ .‬در مجموع‪ ،‬این گزارش او ان زمان به مذاق‬ ‫طرفداران احمدی نــژاد خوش نیامد‪ .‬اقــای پورمحمدی‬ ‫نیز به حامیان احمدی نژاد پاســخ داد‪« :‬خیلی از مســائل‬ ‫را بیان نکرده و فقط اشــاراتی داشته است» اما نمایندگان‬ ‫حامی احمدی نژاد گوش شان بدهکار نبود‪ .‬شاید به خاطر‬ ‫‪7‬‬ ‫داریوش قنبــری دربــاره موضــوع فیش های‬ ‫حقوقی نامتعارف معتقد اســت‪« :‬مدیرانی که چنین‬ ‫حقوق هایی را گرفتنــد مقصرند چــون از مدیری که‬ ‫در نظام جمهوری اســامی به مــردم خدمت می کند‬ ‫توقع این اســت اگر با حقوق نامتعارفی مواجه شــد‬ ‫اصل حفظ حقوق بیت المال را در نظر بگیرد و خودش‬ ‫اولین کســی باشــد که روند غلط گذشــته را اصالح‬ ‫کند‪ ».‬این فعال سیاسی اصالح طلب با اشاره به وجود‬ ‫نواقص قانونی در پرداخت حقوق به مدیران دولتی و‬ ‫غیردولتی‪ ،‬ضمن تاکید بر اصالح قوانین یاداور شد‪:‬‬ ‫«مبناهای غلطی در گذشــته برای پرداخت حقوق به‬ ‫مدیران وجود داشت که دولت روحانی هم سعی کرد‬ ‫به ان مبناهای غلط زیاد ورود نکند‪ ،‬بنابراین کوتاهی‬ ‫از این لحاظ اســت که اصالح مبناهای غلط پرداخت‬ ‫حقوق به مدیران را مدنظر قرار نداد‪».‬‬ ‫دولت‬ ‫‪43‬‬ ‫دولت‬ ‫فیش های نجومی و ماجرای «‪ ...‬که حرف اخر قانون بود نون‪»...‬‬ ‫فیش های حقوقی خالف ارزش هاست اما اختالس‪ ،‬دزدی و تخلف قضایی است‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪8‬‬ ‫قریب دو ماه از بزرگ ترین افشای اقتصادی و مالی در‬ ‫دولت یازدهم یعنی «فیش های حقوقی نجومی» ‪ -‬که برخی‬ ‫ان را «فیش گیت» نامیده اند ‪ -‬می گذرد‪.‬‬ ‫‪ ۱۶‬اردیبهشــت ‪ ۱۳۹۵‬در چنــد شــبکه تلگرامــی و‬ ‫وب سایت سیاسی فیش حقوقی یکی از مدیران بیمه مرکزی‬ ‫منتشر شد‪ .‬روز بعد در‪ ۱۷‬اردیبهشت‪ ،‬اخبار ساعت‪ ۲۱‬شبکه‬ ‫اول صدا و سیما در گزارشی با ارجاع به فیش های حقوقی‬ ‫منتشر شده در وب سایت ها گفت سه مدیر ارشد بیمه مرکزی‬ ‫در اســفند ماه ‪ ۱۳۹۴‬روی هم ‪ ۱۸۰‬میلیون تومان حقوق و‬ ‫مزایا گرفته اند‪ .‬سپس در ‪ ۱۹‬اردیبهشت خبرگزاری میزان‪،‬‬ ‫وابسته به قوه قضاییه هم با انتشار تصاویری از فیش های‬ ‫حقوقی چند ده میلیون تومانی معاونان بیمه مرکزی خبر داد‪.‬‬ ‫سه روز پس از ان رئیس بیمه مرکزی استعفا کرد‪ .‬پس از ان‬ ‫موج انتشار فیش های حقوقی و ســایر مدارک مالی مرتبط‬ ‫با مدیران ارشد سازمان های مختلف در ایران شروع شد‪.‬‬ ‫پیشــینه پرداخت حقوق هــای کالن غیرمتعارف به‬ ‫سال ‪ ۱۳۸۲‬بازمی گردد‪ .‬در ان ســال وزیر صنایع و معادن‬ ‫وقت‪ ،‬یعنی اســحاق جهانگیری‪ ،‬حقوق و مزایای کارکنان‬ ‫بانک صنعت و معدن را با حقوق و مزایای سازمان گسترش‬ ‫و نوسازی صنایع مطابقت داد‪ .‬در بانک صنعت و معدن از ان‬ ‫تاریخ‪ ،‬پرداخت ها بر ان منوال انجام می شد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۹۲‬هیات دولــت به جای تصویــب و ابالغ‬ ‫دســتورالعمل اجرایی فصل دهم قانون مدیریت خدمات‬ ‫کشوری به منظور روشن شدن وضعیت بانک ها و بیمه ها و‬ ‫شرکت های دولتی‪ ،‬در تاریخ ‪ ۵‬اردیبهشت ‪ ۹۲‬مجوزی که‬ ‫ســال ‪ ۱۳۸۲‬برای بانک صنعت و معدن صادر شده بود‪ ،‬به‬ ‫سایر بانک های دولتی تســری داده و در تاریخ ‪ ۱۶‬مهرماه‬ ‫‪ ۹۲‬تسری ان مصوبه به بیمه ایران را هم تصویب کرد‪ .‬اما‬ ‫هر دوی این مصوبات به دلیل ایراد رئیس مجلس شورای‬ ‫اسالمی لغو شد‪.‬‬ ‫در تاریخ ‪ ۱‬ابان ‪ ۹۲‬کارگروه موضوع بند «ح» ماده ‪۵۰‬‬ ‫قانون برنامه پنجم توســعه که از ســال ‪ ۹۰‬الزم االجرا بوده‬ ‫است‪ ،‬دستورالعملی مبنی بر فوق العاده خاص غیرمستمر‬ ‫برای بانک ها و بیمه های دولتی تصویــب کرد‪ .‬به موجب‬ ‫این دســتورالعمل به حقوق هیات مدیــره و مدیران عامل‬ ‫شرکت های دولتی‪ ،‬بانک ها و بیمه ها ‪ ۴۲‬میلیون ریال الی‬ ‫‪ ۵۵‬میلیون ریال به صورت فوق العاده غیرمســتمر افزوده‬ ‫می شــد اما در عمل جزو حقــوق پایه تلقی شــده و در بقیه‬ ‫فوق العاده ها نیز اثر گذاشته بود که در تاریخ ‪ ۱۸‬اذر ماه ‪۹۳‬‬ ‫دیوان محاســبات ایراد و تذکر خود را به بانک ها و بیمه ها‬ ‫اعالم کرد که به علت عدم تمکین بیمه مرکزی و بیمه ایران‬ ‫فیش حقوقی نجومــی‪ ،‬تخلف اخالقی‬ ‫از ســیره حکومتــداری امیرالمومنیــن‬ ‫(ع) اســت اما خــاف مصــرح قانون و‬ ‫منجر بــه محکومیــت قضایی نیســت‪.‬‬ ‫مضاف بر اینکه برخی اختیاراتی که این‬ ‫فیش ها را رقم زد‪ ،‬مانند اختیارات تام به‬ ‫هیات مدیره صندوق توسعه ملی ایران‪،‬‬ ‫در دوران احمدی نژاد دســتورش صادر‬ ‫شده بود‬ ‫از این تذکر‪ ،‬دیوان محاســبات علیه انان‪ ،‬اقدام به صدور‬ ‫دادخواست کرد‪.‬‬ ‫اکثر مدیران ارشد و اعضای هیات مدیره بیمه مرکزی‬ ‫جمهوری اســامی ایران‪ ،‬بانــک رفاه کارگران‪ ،‬ســازمان‬ ‫گســترش و نوســازی صنایع ایران‪ ،‬بانک صنعت و معدن‪،‬‬ ‫بیمه ایران‪ ،‬صندوق توسعه ملی ایران و شرکت خودروسازی‬ ‫سایپا‪ ،‬پس از افشا شدن فیش های حقوقی شان‪ ،‬نهایتا یا از‬ ‫مقام شان عزل یا مجبور به استعفا شدند‪.‬‬ ‫و اما بعد‪...‬‬ ‫پس از نقل خالصه بسیار موجز فوق‪ ،‬با لحاظ کردن‬ ‫قاعده «ســخن نو ار که نو را حالوتی دگر است» و سعی بر‬ ‫دوری از تکرار مکررات‪ ،‬ذکر نکات زیر مفید به نظر می رسد‪:‬‬ ‫‪ - ۱‬بدبینی عمیق فراجناحی مردم نسبت به کلیت نظام ‬ ‫این داستان که شروع شد‪ ،‬یعنی از همان اردیبهشت‬ ‫‪ ،۹۵‬غافلگیر نشدم اما بسیار متاسف شدم‪ .‬نه چون دولت‬ ‫مطلوبم به چنین افتی گرفتار امده ‪ -‬که البته نه این دولت‪،‬‬ ‫مطلوبم بوده و نه به رئیس جمهور فعلی رای داده ام ‪ -‬بلکه به‬ ‫دالیلی بســیار مهم تر و مبنایی تر که در ادامه گفته خواهند‬ ‫شد‪.‬‬ ‫یاد این ابیات ایرج میرزا می افتم‪ .‬ایرج میرزا شــاعر‬ ‫دوران قاجــار و پهلوی و یکی از شــعرای اثرگــذار در عصر‬ ‫مشروطه بو د اما نگاه بسیار ســیاهی نسبت به مردم ایران و‬ ‫اصل و اساس سیاست داشت‪ .‬نگاهی که اگرچه نقدهای‬ ‫درستی را به حکومت قاجار و پهلوی وارد می کر د اما گاهی‬ ‫هم دچــار افت «همــه را با یک چــوب راندن» می شــد و‬ ‫سیاســت را نیز هم چون «چاهــی کــه در ان اب گوارایی‬ ‫یافت می نشود و فقط افعی می توان در ان یافت» توصیف‬ ‫دولت‬ ‫ی دریافت‬ ‫‪ -3‬مدیرانی که حاضر نیســتند حقوق نجوم ‬ ‫نکنند‪ ،‬در همان فضای خصوصی بمانند ‬ ‫واقعیتی که در این میان‪ ،‬مطرح می شــود این است‬ ‫که برخی مدیران حاضر نیســتند با حقوق متعارف خدمت‬ ‫کنند‪ ،‬چون در فضای بیــرون از دولت و فضای خصوصی‪،‬‬ ‫پیشنهاداتی چند برابری دارند‪ .‬پاسخ به این شبهه این است‬ ‫که اگر مدیری ‪ ،‬فهم و درک این را ندارد که خدمت به مردم‬ ‫در جمهوری اســامی ایران‪ ،‬واقعا‪ ،‬حقیقتــا و به دور از هر‬ ‫شعاری‪ ،‬باقیات الصالحات است و قدر و منزلت این افتخار و‬ ‫لطفی که خداوند شامل حال او کرده را نمی تواند حس کند‪،‬‬ ‫همان بهتر که به جای او‪ ،‬مدیری که ولو در ظاهر سوابقی‬ ‫به قدر او ندارد اما در عمل از او چابک تر‪ ،‬کارامدتر و پرکارتر‬ ‫است‪ ،‬جایگزین او شود‪.‬‬ ‫سخن اخر ‬ ‫بهترین دستاورد افشای فیش های حقوقی‪ ،‬اعمال‬ ‫یسازمان هاونهادهایذیل‬ ‫شفافیتمالییکپارچ هبینتمام ‬ ‫تمامی قوااست‪.‬ایناتفاق باعث می شودتانظارتیهمه گیر‬ ‫و بی تبعیض و بدون استثنا ‪ ،‬صدر تا ذیل سازمان ها و نهادها‬ ‫را دربر گیرد و باعث شود تا اعتماد عمومی نه تنها به حد قبل‬ ‫برسد‪ ،‬بلکه طی بازه ای میان مدت و بلکه بلند مدت‪ ،‬عمال‬ ‫عالوه بر ترمیم‪ ،‬ارتق ا یابد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بهترین دستاورد افشای فیش های‬ ‫حقوقی‪ ،‬اعمال شفافیت مالی‬ ‫ی سازمان ها و‬ ‫یکپارچ ه بین تمام ‬ ‫نهادهای ذیل تمامی قوا است‬ ‫سیاست‬ ‫می کرد‪ .‬نگارنده این نگاه چرک را اساسا قبول ندارد و اکثر‬ ‫توصیفات و انتقاداتی که ایرج میرزا متوجه جامعه و سیاست‬ ‫دوران حکومت شاهنشاهی در ایران می کرد را حقیقتا شامل‬ ‫حکومت جمهوری اسالمی ایران با تمام کم و کاستی هایش‬ ‫نمی دان دامادردانجااغازمی شودکهایننگاهخطرناکامروز‬ ‫بسیار بستر گسترانده؛ کدام نگاه؟ با مطالعه ابیات زیر‪ ،‬لب‬ ‫کالم دستگیرتان خواهد شد‪:‬‬ ‫تو این کرم سیاست چیست داری؟ ‪ /‬چرا پا بر ُدمِ افعی‬ ‫گذاری؟ ‪ /‬سیاست پیشه مردم حیله سازند ‪ /‬نه مانند من و تو‬ ‫پاکبازند ‪ /‬سیاست پیشــگان در هر لباسند ‪ /‬به خوبی همدگر‬ ‫را می شناســند ‪ /‬بدین رو یکدگر را پاس دارند ‪ /‬یکی شان گر‬ ‫به چاه افتد درارند ‪ /‬نمی دانی که ایران است اینجا؟ ‪ /‬حراج‬ ‫عقل و ایمان اســت اینجا ‪ /‬از ان گویند گاهی لفظ قانون ‪/‬‬ ‫که حرف اخر قانون بود نون ‪ /‬اگر داخل شوند اندر سیاست‬ ‫‪ /‬برای شغل و کار است و ریاست ‪ /‬بزرگان وطن را از حماقه ‪/‬‬ ‫نباشد بر وطن یک جو عالقه‬ ‫اگرچه اکثرا گمان می کنیم که این دو بیت‪ ،‬پشت سر‬ ‫هم توسط ایرج میرزا سروده شــده ان د اما در معنا‪ ،‬می توان‬ ‫همیناشتباهرایجرامرتکبشدونوشت‪«:‬سیاستپیشگان‬ ‫در هر لباســند‪ ،‬به خوبی همدگر را می شناسند‪ ،‬از ان گویند‬ ‫گاهی لفظ قانون‪ ،‬که حرف اخر قانون بود نون»‪ .‬اینجاست‬ ‫که ماجرا خطرناک می شــود و مردم بدبین می شوند‪ ،‬اما نه‬ ‫فقط به دولت احمدی نژاد که اختالس ســه هزار میلیاردی‬ ‫را رقم زد‪ ،‬نه فقط به دولت روحانی که فیش های حقوقی در‬ ‫ان افشا شد و نه فسادهای قبل تر و دادگاه های اقتصادی‬ ‫و مالی پیش تر برمال شده‪ ،‬بلکه به اصل و اساس نظام و به‬ ‫تمام جناح ها و جریان ها‪.‬‬ ‫اشعار ایرج میرزا و نگاه چرک او به سیاست‪ ،‬از همان‬ ‫نگاه چرکش به مردم است که می گوید‪:‬‬ ‫رعایا جملگی بیچارگانند ‪ /‬که از فقر و فنا اوارگانند‬ ‫برای همچو ملت همچو مردم ‪ /‬نباید کرد عقل خویش‬ ‫را گم‬ ‫اما انچه در این مورد حائز اهمیت است‪ ،‬اصال درستی‬ ‫یا غلطی اشــعار ایــرج میرزا نبــوده‪ ،‬بلکه نهادینه شــدن و‬ ‫جامعه پذیر شدن این تفکر غلط و بنیان افکن است‪.‬‬ ‫حســن روحانی که انتخاب شــد‪ ،‬به برخی همکاران‬ ‫م ولی امان از روزی که‬ ‫گفتم «ما که به این دولت رای ندادی ‬ ‫این دولت هم مردم رو ناامید کنه‪ ».‬روزی که مردم از تمامی ‬ ‫جناح های سیاسی ناامید و نسبت به تمامی جریان ها دلسرد‬ ‫شوند‪ ،‬روز خطرناکی است ‪.‬ان شاء الله هرگز چنین اتفاقی رخ‬ ‫ندهد اما واقعه اسف بار این است که این نگاه کمابیش بین‬ ‫برخی و طیفی از مردم رخنه کرده است‪ .‬اینکه با خود بگویند ‬ ‫ «دولت قبل اختالس سه هزار میلیاردی کرد‪ ،‬این دولت هم‬ ‫که مدیراش فیشــای میلیــاردی دارن؛ خالصه همه دارن‬ ‫می دزدن‪ ،»...‬بسیار خطرناک است‪.‬امروزه واقعا درصدی‬ ‫از مردم به این باور رســیده اند که اگرچــه این نظام مقدس‬ ‫بر پایه خون شهیدان استوار شــد ه اما به هر حیث در حال‬ ‫حاضر‪ ،‬روی شــانه های مدیرانی با وضعیت هایی از جنس‬ ‫اختالسوفیش هایحقوقینجومی سوارشدهاست‪.‬اینکه‬ ‫طیفی از مردم تصو ر کنند که کال در این کشور اکثر مدیران‬ ‫هدف اصالح و خدمت ندارند و همه تشــنه قدرت و ثروت‬ ‫هستند‪ ،‬سمی مهلک است‪ .‬گویی برخی معتقدند که اصل‬ ‫و هدف همه جریان ها در این نظام این است که گروهی به‬ ‫قدرت برســند تا بتوانند مدتی چپاول کنند و بعد بیت المال‬ ‫را بســپرند به تیم و جریان بعدی تا او نیز به همین منوال به‬ ‫اســم خدمت‪ ،‬بیت المال را به جیب بزند و برود و این چرخه‬ ‫مادامی که چرخ دنده هــا ان قدر هرز نرفته تــا از چرخیدن‬ ‫بایستد‪ ،‬به همین ترتیب چرخشش تداوم یابد‪.‬‬ ‫انچه دشمن و رسانه های معاند قصد دارند در دل مردم‬ ‫ی جریان ها‬ ‫بکارند‪ ،‬همین بی اعتمادی گســترده بــه تمام ‬ ‫و تمامی مدیران کشــور است‪ .‬تحت هیچ شــرایطی نباید‬ ‫مســئوالن و رســانه ها‪ ،‬درصدد تقویت این توهم و تهمت‬ ‫برایند‪ ،‬وگرنه مصداق بارز و عینی خیانت است‪.‬‬ ‫‪ -۲‬مساله فیش های حقوقی نجومی از جنس اختالس‬ ‫سه هزار میلیاردی و دیگر اختالس های نجومی دولت‬ ‫قبلنیست ‬ ‫اینکه نیت افشــا کنندگان این فیش ها چه بوده‪ ،‬اوال‬ ‫از انجا که نیت و مکنونات قلبی هر کس بر همه جز خداوند‬ ‫پوشیده اســت‪ ،‬نمی توان دریافت که هدف و انگیزه انان‪،‬‬ ‫خدمت به مردم و اصــاح نظام و بی ابرو کــردن مدیران و‬ ‫مســئوالن سوءاســتفاده گر بود ه یا بحث منافع سیاســی و‬ ‫ت اما قطعا هر جریان و گروهی‬ ‫جنگ جناحی در کار بوده اس ‬ ‫ی را‬ ‫بخواهد درصدد این بر بیاید که فیش های حقوقی نجوم ‬ ‫هم جنس اختالس سه هزار میلیاردی و دیگر اختالس های‬ ‫نجومی دولت قبل جلــوه دهد‪ ،‬هم در حــق دولت فعلی و‬ ‫جامعه خیانت کرده ‪ -‬چون این تهمت واقع بینانه نیست ‪ -‬و‬ ‫هم بســتر حضور مجدد احمدی نژاد را فراهم کرده که خود‬ ‫خیانتی نابخشــودنی اســت؛ چون اوال مبلغ قابل توجهی‬ ‫از دســتمزدهای نجومی مدیران مســتعفی یــا معزول‪ ،‬به‬ ‫بیت المالبازگشتهودرنتیجهبخشعمده ایازاینخسارت‬ ‫مالی‪ ،‬جبران شده است‪ .‬این اتفاق در مورد اختالس های‬ ‫دولت قبل هنوز که هنوز است محقق نشده و به نظر نخواهد‬ ‫شــد چرا که مبلغ قابل توجهی از بیت المال‪ ،‬به صورت ارز‬ ‫از کشور خارج شــده اســت و در چنین مواقعی عمدتا قابل‬ ‫عودت نیست‪.‬‬ ‫ثانیا پس از افشا شــدن فیش های حقوقی‪ ،‬شخص‬ ‫رئیس جمهور و دولت ضمــن عذرخواهی از مردم‪ ،‬درصدد‬ ‫برکنار کردن‪ ،‬بازگرداندن حقوق هــا به بیت المال و اصالح‬ ‫اشتباهات برامدند‪ ،‬در حالی که در دولت احمدی نژاد‪ ،‬وقتی‬ ‫شــخص رئیس قوه قضائیه‪ ،‬دســتور بازداشت محمدرضا‬ ‫رحیمــی‪ ،‬معــاون اول رئیس جمهــور و بعضــی از دیگــر‬ ‫مفسدین دولت او را صادر کرده بود‪ ،‬شخص رئیس جمهور‬ ‫وقت اعالم کرده بود که اگر اینها دســتگیر شــوند‪ ،‬استعفا‬ ‫خواهــد داد و اجازه نمی دهــد حلقه اصلــی رئیس جمهور‬ ‫دستگیر شوند و تا زمانی که این شخص رئیس جمهور بود‪،‬‬ ‫حکم قاضی القضات جمهوری اســامی ایران‪ ،‬در کمال‬ ‫تعجب‪ ،‬قابلیت اجرایی شدن نداشت و پس از اتمام دوران‬ ‫ریاســت جمهوری احمدی نــژاد‪ ،‬رحیمی و بســیاری دیگر‬ ‫دستگیر و احکامشان اجرا شد!‬ ‫ثالثا این هم بر ما پوشــیده اســت کــه ا الن روحانی‬ ‫دارد نمایــش اجــرای عدالــت و احقــاق حقوق مــردم و‬ ‫برکناری مدیــران خاطی را اجــرا و اصطالحا ظاهرســازی‬ ‫می کند یا اینکه باطنــا و قلبا میل به اصالح امــور و جبران‬ ‫اشــتباهات خود و زیرمجموعــه اش را دار د امــا از انجا که‬ ‫در اســام «اصل قضاوت کردن بر اســاس اقــرار و اصل‬ ‫حکم دادن بر اســاس ظاهر امر» اســت‪ ،‬اخالق اسالمی‬ ‫حکم می کند که ما تا زمانی که شواهد‪ ،‬قرا ئن و مستنداتی‬ ‫دال بر اینکه دولت یــا روحانی دارند ظاهرســازی می کنند‬ ‫و همت و هدفشــان بر اصالح نیســت‪ ،‬نداریم‪ ،‬این گونه‬ ‫قضــاوت کنیم که ایــن دولــت در مورد بحــث فیش های‬ ‫حقوقی‪ ،‬منطقی‪ ،‬عاقالنــه و عادالنه عمل کــرد و نهایت‬ ‫سعی خود را به خرج داد تا صدمات وارد شده طی این ماجرا‬ ‫جبران شود‪.‬‬ ‫رابعا اختالس یــک اتفاق زیرزمینی و مخفی اســت‬ ‫که پس از به ثمر رســیدن‪ ،‬بعد از مدتی‪ ،‬ممکن است افشا‬ ‫بشود و ممکن اســت نشــود و اساســا و ذاتا حرام‪ ،‬خالف‬ ‫ت اما‬ ‫مصرح قانون و قابل پیگرد و محکومیت قضایی اســ ‬ ‫فیش حقوقی نجومی‪ ،‬تخلف اخالقی از سیره حکومتداری‬ ‫امیرالمومنین (ع) هست اما خالف مصرح قانون و منجر به‬ ‫محکومیت قضایی نیست‪ .‬مضاف بر اینکه برخی اختیاراتی‬ ‫که این فیش ها را رقم زد‪ ،‬مانند اختیارات تام به هیات مدیره‬ ‫صندوق توسعه ملی ایران‪ ،‬در دوران احمدی نژاد دستورش‬ ‫صادر شــده بود که در این دولت این اختیارات امض ا نشد و‬ ‫رئیس جمهور در هفته گذشته ان را ملغی کرد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫دولت‬ ‫‪9‬‬ ‫احمــد حکیمی پــور‪،‬‬ ‫عضــو شــورای هماهنگــی‬ ‫جبهــه اصالحــات معتقــد‬ ‫اســت‪« :‬موضــوع فیش های‬ ‫حقوقــی نامتعــارف بــا عدالت‬ ‫و ارزش هــای دینــی و انقالب‬ ‫و نظــام ســازگاری نــدارد و‬ ‫افکارعمومی را جریحه دار کرده و همه روی ان حساس‬ ‫شدند‪ ».‬وی می گوید‪« :‬روحانی در پیگیری موضوع‬ ‫براســاس قانون دارد عمل می کنــد و در این پیگیری‬ ‫برادر و غیربرادر نمی شناســد‪ ».‬او یاداور می شــود‪:‬‬ ‫پورمحمدی وزیر دادگستری باید بیشتر شفاف سازی‬ ‫کند و بگوید چه کســی پنج ســال پیش به او گفته از‬ ‫پیگیری و طرح بیشــتر موضــوع فیش های حقوقی‬ ‫نامتعارف منصرف شود‪».‬‬ ‫پورمحمدی باید شفاف سازی کند‬ ‫گفت وگوی مثلث با احمد حکیمی پور‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫به نظر شما موضوع فیش های حقوقی نامتعارف‬ ‫از کجا نشــات می گیــرد و دولت اقــای روحانی‬ ‫چگونه باید با ان مواجه شود؟‬ ‫موضوع فیش های حقوقی نامتعارف به گذشــته‬ ‫بر می گردد‪ .‬دولت دکتر روحانی باید این مساله را به عنوان‬ ‫یک فرصت برای پیگیری موضوع و شفافیت قلمداد و اگر‬ ‫حقی ضایع شــده یا بی عدالتی یا فاصله هــای نامتعارفی‬ ‫هســت ان را جبران کند‪ .‬به نظرم یک فرصت خوب برای‬ ‫دولت اقای روحانی فراهم شده که موضوع را در چارچوب‬ ‫روح عدالتخواهانه مردم و نظام جمهوری اسالمی ایران و‬ ‫قانون اساسی به نتیجه برساند و گزارشاتش را هم شفاف‬ ‫به مردم اعالم کند‪ .‬موضوع فیش های حقوقی نامتعارف‬ ‫از قبل بوده و برخــی ان را به قانون تجارت و اختیاراتی که‬ ‫مجامع و هیات مدیره های شرکت ها و بانک ها دارند نسبت‬ ‫می دهند ولی هرچه هســت چون با عدالــت و ارزش های‬ ‫دینی و انقالب و نظام ســازگاری نــدارد و افکارعمومی را‬ ‫جریحه دار کرده و همه روی ان حساس شدند‪ ،‬بهتر است‬ ‫دولت این چالش و معضل را خوب حــل کند‪ .‬البته صرفا‬ ‫مسئولیت رسیدگی به این موضوع متوجه دولت نیست تمام‬ ‫قوای سه گانه باید در حل این مساله به سهم خود نقش ایفا‬ ‫کنند‪ .‬باید همه حیطه ها را هم ببینند و رسیدگی جدی روی‬ ‫این موضوع شود‪.‬‬ ‫یک نوع برخورد این بود که اقای روحانی بیاید و‬ ‫کلماجرای فیش هایحقوقینامتعارفراتکذیب‬ ‫یا فرافکنی کند امــا امد و واقعیت ایــن قضیه را‬ ‫پذیرفت و با حکمی که به معاون اول خودش داد‪،‬‬ ‫برای رسیدگی و اصالح روند غلط گذشته در نحوه‬ ‫پرداخت حقوق به برخی مدیران اقدام کرد‪ ،‬شما‬ ‫مواجهه رئیس جمهور با این موضــوع را چگونه‬ ‫ارزیابی کردید؟‬ ‫خیلی خوب بود‪ .‬از بدو طــرح موضوع فیش های‬ ‫حقوقی اولین واکنــش را خود رئیس جمهور نشــان داد و‬ ‫اقای روحانی نشــان داد واقعا با مردم صادق اســت‪ ،‬اگر‬ ‫ایراد و اشــکالی وجود دارد می پذیرد و عذرخواهی می کند‬ ‫و برای پیگیری دقیق و صریح موضوع به معاون اول خود‬ ‫دســتور صریح می دهد‪ .‬فیش های حقوقــی نامتعارف از‬ ‫مواردی بود که از قبل جریان داشت و ربطی به این دولت‬ ‫نداشت‪ .‬هر چند انتظار این بود که دولت زودتر متوجه این‬ ‫موضوع می شد و مصوبه مربوطه را لغو می کرد‪ .‬در هر حال‬ ‫برخوردش صادقانه و در جهت حل واقعی مساله است و به‬ ‫نظر من فرصت خوبی است که دولت اقای روحانی نشان‬ ‫دهد تفاوت شــعار تا عمل از کجا تا کجاست‪ .‬برخی شاید‬ ‫خود را پاکدســت بخوانند اما در عمل اســت که مشخص‬ ‫می شود چه کسی براساس قانون عمل می کند و در جهت‬ ‫پاکدستی و شفاف ســازی می کوشــد‪ .‬فکر می کنم اقدام‬ ‫دولت اقای روحانی واقعا صادقانه و بهنگام بود‪ ،‬هم اکنون‬ ‫نیز دارد موضوع را جدی دنبال می کند‪ .‬همین مکاتبه ای که‬ ‫بین اقای جهانگیری و مقام معظم رهبری انجام شد‪ ،‬نشان‬ ‫می دهد که دولت عزم جدی دارد که رویه پیگیری خود را در‬ ‫همه عرصه ها جلو ببرد و حتی تمام سازمان ها و نهادهایی‬ ‫که کارکنان شــان مثل کارکنان دولت از بیت المال حقوق‬ ‫می گیرند شامل انها هم بشود‪ .‬این خیلی اتفاق خوبی است‪.‬‬ ‫دولت هم الحمد لله ابتکار عمل را در دست دارد و از خودش‬ ‫هم شروع کرده و جلو می رود‪ .‬تعارف هم ندارد درباره تخلف‬ ‫یا قصور هرچه اسمش را می گذارند با انها برخورد و مصادیق‬ ‫دریافت چنین حقوق هایی را از مسئولیت برکنار می کند‪.‬‬ ‫بعضی ها معتقدنــد اینکه برخی مدیــران بانکی‬ ‫و هیات مدیــره و رئیس صندوق توســعه ملی از‬ ‫مســئولیت خود برکنار شــدند یک نوع تبلیغات‬ ‫برای فرو خواباندن موج اجتماعی است‪ ،‬به نظر‬ ‫شــما ایا این روال درســتی اســت و ادامه دارد یا‬ ‫خیر‪ ،‬تعدادی مدیران در این حوزه برکنار شــدند‬ ‫تا پاسخی مقطعی به انتظارات مردم داده باشند؟‬ ‫باید منتظر ماند و دید اما تا اینجای کار دولت همین‬ ‫اقدامات را انجــام داد‪ ،‬اگر انجام نمــی داد چه می گفتند‪.‬‬ ‫باالخره دولت بایــد کار را پیگیری کند طبیعتــا این برخورد‬ ‫اولیه حداقل توقع را برای جامعه داشت که دولت این توقع‬ ‫را براورده کرد‪ ،‬حاال اینکه چه معنی دارد و چه برداشــتی از‬ ‫ان می کنند بهتر اســت عجله نکنند بگذارند زمان بگذرد تا‬ ‫درســت اثار و تبعاتش را ببینیم‪ .‬من فکر می کنم که دولت‬ ‫اقای روحانی نسبتا خوب عمل کرده است‪.‬‬ ‫حرف و حدیث هایی درباره بــردار رئیس جمهور‬ ‫مطرح اســت‪ ،‬فارغ از درســت یا غلط بودن این‬ ‫صحبت هــا‪ ،‬بفرماییــد شــخص رئیس جمهور‬ ‫چگونه باید با این موضوع مواجه شــود و چه کار‬ ‫باید برای شفاف سازی انجام دهد؟‬ ‫براساس قانون دارد عمل می کند و این رویکرد برادر‬ ‫و غیر برادر نمی شناسد‪ .‬به نظرم از این مسائل نباید امتیاز‬ ‫سیاسی گرفت‪ .‬یعنی طمع سیاسی به این سوژه ها کردن کار‬ ‫را خراب می کند بنابراین معتقدم نباید موضوعات شخصی و‬ ‫سیاسی شود‪ .‬افکار عمومی این نوع برخوردها را نمی پذیرد‬ ‫باید اجازه داد طبق قانون کار پیگیری موضوع پیش رود و‬ ‫دولت و دستگاه های نظارتی همچون سازمان بازرسی کل‬ ‫کشور کارشان را انجام دهند‪ .‬در چنین حالتی نتیجه بهتری‬ ‫حاصل می شود‪.‬‬ ‫بــه نظــر شــما نقــش اقــای فریــدون در‬ ‫تصمیم گیری های اقای روحانی چقدر باید باشد؟‬ ‫در حد مسئولیتی که دارد‪.‬‬ ‫بیشتر نیست؟‬ ‫خیلــی بــا اقــای روحانــی محشــور نیســتم‪ ،‬در‬ ‫برخوردهایی که داشتم و ویژگی های او را شناختم می توانم‬ ‫بگویم‪ ،‬فکر نمی کنم اقای روحانی فرد دهن بینی باشــد‪،‬‬ ‫دولت‬ ‫تنها کلید روحانی‬ ‫در حل بحران‬ ‫حقوقنجومی ها‬ ‫امیرابراهیم رسولی‬ ‫کارشناس مسائل سیاسی‬ ‫‪10‬‬ ‫چالش حقوق نجومی ها از وقتی شــروع شــده فرود‬ ‫نداشته و تا همین امروز نیز اخبار مرتبط متوقف نمی شود‪.‬‬ ‫شاید با قاطعیت بتوان گفت مهمترین چالش دولت یازدهم‬ ‫در سه سال گذشــته و یا به نوعی در دوره ریاست جمهوری‬ ‫چالش حقوق های نجومی خواهد بــود به نحوی که حتی‬ ‫موضوع برجام و عدم اجرای ان نیز ایــن روزها کمتر مورد‬ ‫توجه است‪ .‬گر چه اجرای برجام با مشکل مواجه شد و اثری‬ ‫در اقتصاد و معیشت مردم نداشت اما همواره به عنوان برگ‬ ‫برنده و دســتاورد دولت روحانی مطرح بود که با کارشکنی‬ ‫امریکایی ها و طرفین مذاکره تا ماه گذشته به چالشی برای‬ ‫دولت یازدهم تبدیل شده بود اما رسوایی فیش های حقوقی‬ ‫نجومی برای مدیران دولتی انچنان موثر بود که دیگر کمتر‬ ‫کسی این روزها به موضوع برجام و اجرای ان می پردازد اما‬ ‫در تحلیل فرود نیامدن بحث و عمیق شدن ان می توان به‬ ‫چند نقطه برجسته اشاره کرد؛ عواملی که چالش حقوق های‬ ‫نجومی را هر روز بدتر از دیروز کرد‪.‬‬ ‫الف) شک ابتدایی و فقدان مدیریت‬ ‫دولت نتوانســت در ابتدای چالش ان را مدیریت کند‬ ‫بدین معنی کــه در روزهــای اغازین رســوایی حقوق های‬ ‫نجومی در خود دولت نظرات متفاوت و عکس العمل های‬ ‫ناهماهنگ مطرح شد‪ .‬فردی در دولت حمایت کرد و معتقد‬ ‫بود نباید فیش ها منتشر می شــد و فردی دیگر با حمایت از‬ ‫انتشار‪ ،‬قول برخورد داد و بعضی نیز به کل منکر شدند و این‬ ‫معضل را مثل دیگر معضالت در سه سال گذشته به گردن‬ ‫دولت قبل انداختند‪ .‬این چندگانگی مواجهه با مساله‪ ،‬کار‬ ‫روحانی را سخت تر کرد به نحوی که هر روز بر عمق چالش‬ ‫اضافه شد‪.‬‬ ‫ب) سیاست غلط گفتاری‬ ‫در مواجهه با بحران مهمتریــن کار یک اقدام موثر‬ ‫اســت‪ .‬اقدامی که تا امــروز در دولت در حد شــعار بوده و‬ ‫در عمل نتوانســته ان چنان که باید نمود داشــته باشــد‪.‬‬ ‫وعده هایی برای برخــورد‪ ،‬بازگرداندن و تغییــر رویه داده‬ ‫شــده اما اقدامی که غائله را ختم کند وجود ندارد‪ .‬اخرین‬ ‫اقدام روحانی صدور بیانیه به مردم بود که باز نتوانســت در‬ ‫جامعه اثر گذار باشد‪ .‬در این بین لجاجت بعضی وابستگان‬ ‫متخلفین کار را دشوار کرده است‪ .‬به طور مثال نطق فرزند‬ ‫صفدر حســینی که به عنوان یکــی از لیدرهای فیش های‬ ‫نجومی مطرح است کار را برای دولت و جریان اصالح طلبی‬ ‫دارای هزینه های سیاسی کرد‪ .‬وی که به تازگی و با لیست‬ ‫امید به مجلس راه یافته در حالی که قرار بود در موضوعی‬ ‫تخصصی در مجلس صحبت کند به یکباره وقت مجلس را‬ ‫صرف خواندن بیانیه دفاع از پدر و همسر صراف خود کرد‬ ‫تا این اقدام غیرقانونی ایین نامه ای‪ ،‬هم رئیس مجلس را‬ ‫مجبور به قطع میکروفنش کند و هم غائله را وارد فاز جدیدی‬ ‫نماید‪ .‬اقدام احساســی ـ خانوادگی فاطمه حســینی فرزند‬ ‫صفدر حتی صدای رســانه های اصالح طلب را نیز دراورد‬ ‫و کمتر کسی حاضر شــد حتی ان را به نفع دولت و جریان‬ ‫سیاسی اصالحات پوشش دهد‪ .‬گرچه عواملی دیگر را نیز‬ ‫می توان برشــمرد اما اگر هر یک از سه عامل فوق رعایت‬ ‫می شد می توان متصور بود عمق ماجرا کاسته شده و فرود‬ ‫ان محتمل به نظر می رسید‪.‬‬ ‫و اما اکنون‬ ‫اکنون روحانی و دولتش تنها یک راه دارد تا لکه ننگ‬ ‫بی عدالتی ها و تبعیض و تصرف بیت المال که به ناحق در‬ ‫اختیار عده ای خاص قرار گرفته را پاک کند و ان یک اقدام‬ ‫فوری و موثر است‪ .‬اقدامی که تمام فضای موجود را بشکند‬ ‫و روحانی را از چالش خارج کند و ان چیزی نیست جز برکناری‬ ‫فریدون‪.‬حلچالشومعضلحقوقنجومی هاگرچهنیازمند‬ ‫ترمیمقوانین‪،‬ایجادقوانینجدیدونظارتبیشتروهمچنین‬ ‫در پیش گرفتن سیاســتی واحد و هماهنگ در پرداخت ها‬ ‫است اما کلید خروج روحانی از فشــار موجود جز با برکناری‬ ‫فریدون و حذف وی از نهاد ریاست جمهوری موثر نیست‪.‬‬ ‫چنانچه روحانی همانطور که در بیانیه و شعار می گوید عمل‬ ‫کند و نشان دهد عهد اخوتی با کسی ندارد‪ ،‬گرچه برکناری‬ ‫فریدون حل کامل مشکل نیست اما نماد اراده روحانی برای‬ ‫مبارزه با روند موجود‪ ،‬حل چالش و به نوعی بازسازی اعتماد‬ ‫عمومی است‪ .‬کافی است خبری منتشــر شود که روحانی‬ ‫برادرش را برکنار کرده اســت‪ .‬این خبر در حکم ابی بر اتش‬ ‫می تواند روحانی را در مسیر پیش رو بیمه کند‪ ،‬اما پرداختن‬ ‫به حاشیه ها و دلخوش کردن به بیانیه و شعار نه تنها مشکلی‬ ‫را حل نمی کند بلکه داستان را پیچیده تر خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫به نظر می رسید با عمیق شدن ماجرا روحانی اقدامی‬ ‫خاص انجــام بدهد تــا بحث فروکــش کند اما سیاســتی‬ ‫غلط در مواجهه با موضوع ان هــم در هفته قوه قضائیه و‬ ‫همایش این قوه با حضور مسئوالن قضایی کار را بدتر کرد‪.‬‬ ‫روحانی که می خواست توپ فیش های نجومی را از زمین‬ ‫دولت خارج کند با سخنانی عجیب پای سازمان بازرسی و‬ ‫نهادهای نظارتی را وسط کشید و این کافی بود برای انکه‬ ‫قاضی سراج به عنوان یک مسئول قضایی بلند مرتبه برای‬ ‫اولین بار تمام شایعات و خبرهای درگوشی درباره فریدون‬ ‫را تایید کرده و از نقش برادر رئیس جمهور در پشــت پرده‬ ‫رونمایی کند؛ اتفاقی که چالــش دولت را تبدیل به بحران‬ ‫کرد‪ .‬بحرانی کــه نه با توصیه روابــط عمومی قوه قضائیه‬ ‫به رســانه ها التیام یافت نه با تکذیب فریدون! در این بین‬ ‫مقصرترین فرد شــخص روحانی بود که با اتخاذ سیاست‬ ‫غلط گفتاری‪ ،‬فکر می کرد می تواند توپ را با یک سخنرانی‬ ‫از زمین دولت خارج کند‪.‬‬ ‫ج) عدم اقدام موثر و لجاجت متخلفین‬ ‫سیاست‬ ‫اقای روحانی به لحاظ شخصیتی کسی است که مشورت‬ ‫می گیرد اما در نهایت تصمیم گیرنده خود اوســت بنابراین‬ ‫تحت تاثیر کســی قــرار نمی گیرد‪ .‬اقــای روحانی تالش‬ ‫می کند درست تصمیم بگیرد و درست عمل کند‪.‬‬ ‫به نظر شــما فیش های حقوقــی نامتعارف روی‬ ‫ارای اقــای روحانــی و نتیجــه انتخابــات اینده‬ ‫ریاست جمهوری تاثیر دارد؟‬ ‫فکر نکنم‪ .‬باالخــره تا انتخابات اینده یک ســال‬ ‫زمان باقی است‪ .‬به نظرم هر کسی هم با این نیت مشغول‬ ‫پیگیری موضوع فیش های حقوقی نامتعارف است نتیجه‬ ‫نخواهد گرفت چون در انتخابات اتفاقات زیادی در جامعه‬ ‫می افتد و بحث ها و ســوژه های دیگری طرح می شود که‬ ‫انها معــادالت انتخابات را تعیین می کنند‪ .‬کســانی که به‬ ‫این موضوع طمع سیاسی کردند اشتباه می کنند چون ‪70‬‬ ‫درصد رای دهنــدگان ‪ 10‬روز مانده بــه انتخابات با فضای‬ ‫انتخاباتی اشــنا می شــوند تازه ان زمان تصمیم می گیرند‬ ‫بنابراین باید دید در ان مقطع زمانی چطور بحث ها و سوژه ها‬ ‫رقم می خورد‪.‬‬ ‫به نظر شما باالخره دولت اقای روحانی از این به‬ ‫بعد تا روز انتخابات باید چه کار کند؟‬ ‫اقای روحانی باید همچنان ابتکار عمل را در دست‬ ‫خود داشته باشــد و پیش رود‪ .‬از طرفی کسانی که به فکر‬ ‫موج سواری براساس این موضوع هستند باید بدانند موفق‬ ‫نخواهند شد‪.‬‬ ‫به نظر شــما بــه موضــوع فیش هــای حقوقی‬ ‫نامتعارف براســاس وزنی که دارد پرداخته شده‬ ‫است؟‬ ‫در حد یک خبر جنجالی به ایــن موضوع پرداخته‬ ‫شد ولی اینکه به ابزار سیاســی برخی تبدیل شود به جایی‬ ‫نمی رسد‪ .‬در همان حدی که مطرح شد و حساسیت هایی‬ ‫را در بین قوای سه گانه ایجاد کرد مناســب بود‪ .‬البته باید‬ ‫این مساله توسط دولت‪ ،‬مجلس و قوه قضائیه طبق قانون‬ ‫پیگیری شــود‪ .‬بیش از این موضــوع را جنجالی کردن در‬ ‫جامعه شــاید نتیجه عکس دهد یعنی نه تنهــا چیزی عاید‬ ‫طمع کاران سیاسی نمی شود بلکه احتماال پیامدهای منفی‬ ‫اقدامات جنجال افرین انها متوجه اعتماد عمومی و نظام‬ ‫می شود اما متاسفانه فکر نمی کنم کسانی که به مساله دامن‬ ‫می زنند تا بهره برداری سیاسی کنند‪ ،‬از عاقبت کارشان اگاه‬ ‫باشند‪ .‬در هر صورت اتفاقی افتاده و انتظار مردم ان است‬ ‫که هر ســه قوه بنا به ســهمی که در پیگیری مســاله دارند‬ ‫گزارش خود را به جامعه بدهند‪.‬‬ ‫به نظر شما همکاری های الزم را دولت‪ ،‬مجلس و‬ ‫قوه قضائیه با هم داشتند؟‬ ‫باید گزارش جامع به مردم داده شــود تا مشخص‬ ‫شود چه اقداماتی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫اینکه اقای پورمحمدی وزیر دادگستری گفته پنج‬ ‫سال پیش وقتی رئیس سازمان بازرسی کل کشور‬ ‫بوده از موضوع فیش های حقوقی نامتعارف خبر‬ ‫داشته اما ان زمان به او گفتند چیزی نگوید‪ ،‬این‬ ‫حرف قابل پذیرش است که چرا ان زمان پیگیری‬ ‫نکرد تا مساله ریشه ای حل شــود و کار به امروز‬ ‫نکشد؟‬ ‫بله من این حرف را از اقای پورمحمدی شــنیدم و‬ ‫برایم جالب بود‪ .‬به نظرم اقای پورمحمدی باید بیشتر مساله‬ ‫ی گرفت و‬ ‫را باز کند و بگوید چرا پنج سال پیش چنین تصمیم ‬ ‫دیگر موضوع را پیگیری نکرد‪ .‬معتقدم حرف بزرگی را وزیر‬ ‫دادگســتری زده اســت چون گیر ماجرا را همین جاها باید‬ ‫جست وجو کرد و دید چه کسی به او گفته از پیگیری و طرح‬ ‫بیشتر موضوع منصرف شود‪ .‬در مجموع انتظار ان است که‬ ‫اقای پورمحمدی شفاف سازی کند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫دولت‬ ‫فیش گیتدولتمردان‬ ‫دومینوی افشاگری ها چه نتایجی داشت؟‬ ‫مرتضی بیات‬ ‫روزنامه نگار و مدرس دانشگاه‬ ‫‪11‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫با اغاز دومینوی افشای حقوق های میلیونی اولین‬ ‫نکته ای که بــه ذهنم خطور کــرد راز پزشــکان در زمان‬ ‫فراعنه مصر بــود‪ ،‬یک میثاق نانوشــته در ایــن حرفه‪،‬‬ ‫پزشــکی که بر بالین بیمــاری حاضــر و در می یافت که‬ ‫همکارش مســبب مرگ بیمار بوده‪ ،‬موظف بود که علت‬ ‫مرگ یعنی دســت الوده هــم صنف اش در قتــل بیمار را‬ ‫پنهان کند‪.‬‬ ‫ماجرای دریافــت حقوق ها و وام هــای میلیونی از‬ ‫جیب بیت المال شبیه همین حکایت است و مدت هاست‬ ‫که طیفی از مدیران از ان متمتع شده اند‪ .‬ولی به صورت‬ ‫میثاقــی نانوشــته از اظهار ان حتــی احتمــاال در جمع‬ ‫خانوادگی سر باز زده اند‪.‬‬ ‫اما دریافت های این چنینی از بیت المال مسلمین ان‬ ‫هم توسط برخی از کارگزاران نظام اسالمی خود حکایتی‬ ‫است که چند نکته در درون خود مستتر دارد‪.‬‬ ‫‪ -1‬پــس از پیــروزی انقــاب اســامی در اولین‬ ‫توصیه های بــه جا مانــده از بنیانگذار انقــاب تاکید بر‬ ‫تقوای مالی کارگزاران نظام اســت‪ .‬اساســا پاک دستی‬ ‫در بعــد مالی از جملــه ویژگی هــای کارگــزار مطلوب از‬ ‫نظرگاه امام خمینی(ره) اســت‪ .‬ایشان در بیانات خویش‬ ‫با اســتفاده از تعابیری ماننــد «عدم سوءاســتفاده مالی‬ ‫از مقام و موقعیــت و عدم ثــروت اندوزی و اســتفاده از‬ ‫امتیازات مــادی‪ ،‬مال مردم را هدر ندهــد و به مال مردم‬ ‫خیانت نکند‪ ،‬حالل خور باشد و در غیر این صورت فریب‬ ‫دشــمنان را خواهد خورد‪ ،‬بــا سوءاســتفاده از موقعیت‬ ‫خود جیب هایشــان را پر نکنند‪ ،‬حافظ بیت المال باشند‪،‬‬ ‫مال ملــت را تفریط نکننــد» به تبیین لــزوم تقوای مالی‬ ‫کارگزار نظام اســامی پرداخته اند‪ .‬از این جهت پس از‬ ‫گذشت نزدیک به چهار دهه از پیروزی انقالب و باتوجه‬ ‫به تاکیدات مقام معظم رهبری باز بینی و اصالح بخشی‬ ‫از رویه های غلط ایجاد شــده در سیســتم اجرایی کشور‬ ‫الزم است‪.‬‬ ‫‪ -2‬برخــورد ســریع بــا متخلفــان و اعــام نتیجه‬ ‫موضوعی اســت که اکثریت مدیران پاک دســت نظام‬ ‫اسالمی را از این مطلب مبرا می کند‪ .‬همان طور که رهبر‬ ‫معظم انقالب اســامی در دیدار رمضانی رئیس جمهور‬ ‫و اعضــای هیــات دولــت دربــاره ماجــرای فیش های‬ ‫حقوقــی نجومی تذکرات صریحی دادنــد و تاکید کردند‬ ‫که «موضــوع حقوق هــای نجومی‪ ،‬در واقــع هجوم به‬ ‫ارزش ها است اما همه بدانند که این موضوع از استثناها‬ ‫است و اکثر مدیران دســتگاه ها‪ ،‬انسان های پاک دست‬ ‫هستند‪ ،‬اما همین تعداد کم نیز خیلی بد است و باید حتما‬ ‫با ان برخورد شود‪».‬‬ ‫‪ -3‬اینکه یک کارگزار خود را مجاب می کند که چنین‬ ‫برخورداری از انبان عامه حقوق حقه اش است به فرهنگ‬ ‫و ریشه های رفتاری بخشی اندک شــمار از جامعه ایرانی‬ ‫باز می گردد که در طول زمان نه تنها اصالح نشــده بلکه‬ ‫به عنوان عرفی تبدیل به قانون وحقی نانوشته شده است‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه تاریخی می توان یاداور شد که اساسا یکی‬ ‫از واژه های کلیدی در عصر قاجار مفهوم «مســتمری»‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫به این معنا که تمتع مالی ویژه بدون زحمت و تالش‬ ‫از خزانه حکومت داشته است‪ .‬امیر کبیر زمانی که بر مسند‬ ‫صدارت نشست در اولین بررسی دریافت که در دوره قبل‬ ‫از او‪ ،‬برای چهار هزار نفر ســواره نظام روی کاغذ حقوق‬ ‫داده می شد در حالی که سیصد نفر بیشتر نبودند‪ .‬دریافت‬ ‫حقوق هــای میلیونی در حــال حاضر را می توان شــکل‬ ‫مدرن کســانی دانســت که حقوق اضافی از بیت المال‬ ‫کسب می کردند‪.‬‬ ‫از این رو تغییر رویکرد فرهنگی این قشر کوچک از‬ ‫مدیران را برای اصالح سیســتم اداری می طلبد‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه به گواه تاریخ عصر قاجار سراســر فساد و استبداد‬ ‫بوده و حرکت یک عده قلیل در ان مســیر نباید از ســوی‬ ‫دستگاه های نظارتی بی پاسخ بماند‪.‬‬ ‫‪ -4‬تجربه بیش از یک ســده قانونگذاری در کشور‬ ‫این واقعیت را اشــکار کرده که قانونگذاری کاری سهل‬ ‫است‪ .‬اما در این میان قانونگرایی و اموزش ان به اقشار‬ ‫جامعه کمی دشــوار می نماید‪ .‬پروسه قانونگرایی از اغاز‬ ‫روند قانونگذاری شروع می شود به این معنا که کارگزاران‬ ‫نظام به عنوان متولیان امر حکومت داری باید خود اهتمام‬ ‫ویژه ای به مقوله قانونگرایی داشــته باشند‪ .‬با این وجود‬ ‫تا زمانی که مدیــران خود را ملــزم بــه قانونگرایی نکنند‬ ‫با معضالتــی مانند حقوق هــای میلیونی و غیــره روبه رو‬ ‫خواهیم بود‪.‬‬ ‫‪ -5‬عدم نظارت بر اجرای صحیح قانون اساسی یکی‬ ‫دیگر از موانع و مشکالتی که گریبانگیر کشور است‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر‪ ،‬تعدادی از اصول قانون اساســی وجود دارد‬ ‫که کسی در خصوص اجرایی نشدن ان پاسخگو نیست‪.‬‬ ‫این در حالی است که بعضا اشخاص مسئول یا نهادهای‬ ‫مختلف عملکردی دارند که با مفاد قانون اساسی در تضاد‬ ‫اســت و ضمانت اجرایی برای جلوگیــری از نقض قانون‬ ‫اساسی وجود ندارد‪.‬‬ ‫البته این نکته دارای کلیت نیســت‪ ،‬زیرا در قانون‬ ‫مجازات اسالمی در مواردی برای نقض برخی از حقوق‬ ‫مندرج در قانون اساســی ضمانت اجــرای کیفری قائل‬ ‫شــده اســت‪ .‬در ســوی دیگر ماده ‪ 13‬قانون اختیارات‬ ‫رئیس جمهور می گوید «بــه منظور پاســداری از قانون‬ ‫اساسی جمهوری اســامی ایران و در اجرای اصل ‪113‬‬ ‫قانون اساســی‪ ،‬رئیس جمهور از طریق نظارت‪ ،‬کســب‬ ‫اطالع‪ ،‬بازرســی‪ ،‬پیگیــری‪ ،‬بررســی و اقدامــات الزم‬ ‫مسئول اجرای قانون اساسی اســت‪ ».‬البته باید اضافه‬ ‫کرد که بنابر ماده ‪ 14‬این قانــون رئیس جمهور می تواند‬ ‫از طریق اخطار و تعقیب و ارجاع به مراجع قضایی اقدام‬ ‫کند‪ .‬حال با اشکار شدن این مفســده رئیس جمهور باید‬ ‫به عنوان فردی که وظیفه اش صیانت از قانون اساســی‬ ‫ضمن شفاف سازی در خصوص ســخنانی که در رابطه با‬ ‫نزیکان شان شنیده می شود بجد در مقابل این رویه غلط‬ ‫ایستادگی کند‪.‬‬ ‫‪ -6‬شــفافیت مالی نکته ای است که می تواند نقطه‬ ‫کانونی در عــدم غلطیدن به فســاد باشــد‪ .‬از این زاویه‬ ‫در اصل ‪ 142‬قانون اساســی امده اســت کــه «دارایی‏‬ ‫رهبر‪ ،‬رئیس جمهور‪ ،‬معاونــان‏ رئیس جمهور‪ ،‬وزیران‏ و‬ ‫همسر و فرزندان‏ انان‏ قبل‏ و بعد از خدمت‏‪ ،‬توسط رئیس‏‬ ‫قوه قضاییه‏ رسیدگی‏ می شود که‏ برخالف‏ حق‏‪ ،‬افزایش‏‬ ‫نیافته‏ باشد‪ ».‬این اصل که به اصل «از کجا اورده ای»‬ ‫شهرت دارد‪ ،‬سازوکاری مثبت در قانون اساسی است که‬ ‫مانع ایجاد و گسترش فساد کارگزاران حکومتی می شود‪.‬‬ ‫در شــرایطی که افشــای فیش های میلیونــی برخی از‬ ‫مدیران به اعتماد عمومی اسیب زده است‪ ،‬بسیار مناسب‬ ‫است که رئیس جمهور مانند کشور افغانستان تالش کند‬ ‫قید محرمانه بودن را از اموال بزداید و با انتشــار لیســت‬ ‫اموال خود و اعضای دولت موجب برگشت سرمایه اعتماد‬ ‫به جامعه شود‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫رویه به جای ساختار‬ ‫اقدام روحانی یک قدم جلوتر از احمدی نژاد است‬ ‫رضا حیدری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫پی نوشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬حبیبی‪ .‬ن‪ .)1375( .‬فساد اداری‪ .‬تهران‪ :‬وثقی‪ ،‬ص ‪15‬‬ ‫‪ -2‬تقوی‪ .‬ع‪ .)1384( .‬تاثیر فرهنگ سازمانی بر فساد اداری‪.‬‬ ‫نشریه تدبیر‪ ،‬شماره‪181‬‬ ‫سیاست‬ ‫فیــش گیــت‪ ،‬یکــی از پرتکرار تریــن مســائل در‬ ‫گفت وگو های دو و یا چند طرفه میان مردم است؛ مساله ای‬ ‫که با انتشار چند فیش حقوقی مسئوالن بیمه مرکزی شروع‬ ‫شــد و به صورت دومینوی وحشــتناکی پیــش رفت‪ .‬اول‬ ‫در فضــای مجازی غوغا کــرد و بعــد از ان دامنه و ضریب‬ ‫اجتماعی به خود گرفت‪ .‬نهایتا در مــدت کوتاهی به یک‬ ‫مساله یا یک بحران ملی بدل شد‪.‬‬ ‫این نکته را باید در همین ابتدای نوشــته عرض کرد‬ ‫که جدای از هر گونه تحلیل‪ ،‬جناح گیری سیاسی و‪ ...‬این‬ ‫مساله یک رسوایی جدی برای دولت روحانی بوده است‪.‬‬ ‫دولتی که مدعی بوده که خزانه خالی تحویل گرفته است و‬ ‫حتی در پرداخت حقوق کارمندان خود نیز با مشکل مواجه‬ ‫شده است‪ .‬دامنه این مساله انقدر باال و ضریب اجتماعی‬ ‫ان انقدر در هم تنیده و پیچیده شد که حتی تکنسین های‬ ‫رســانه ای دولت نیز نتوانســتند ذهن مردم را به مساله ای‬ ‫غیر از ان جلب کنند و حتی هیچ رویدادی نیز نمی توانست‬ ‫توسط این عزیزان خلق شــود که درجه ای از اعتبار به این‬ ‫اندازه داشته باشد‪.‬‬ ‫هر چه که هست‪ ،‬روحانی و دولت او بازنده اصلی این‬ ‫جریان بودند‪ .‬اما بدیهی است که ظهور فیش های میلیونی‬ ‫به یکباره صورت نگرفته است‪ .‬این زیاده خواهی در برخی‬ ‫از مدیران دولتی به یقین پروســه ای چندین ساله بوده که‬ ‫امروز بخشی از ان به یکباره در پیش چشم های مردم قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫در هر صورت سیاسی کردن این مساله قطعا سخیف‬ ‫کردن ان بوده و هیچ گاه این امکان را به وجود نخواهد اورد‬ ‫که به صورت علمی و دقیق تر این مساله را تحلیل و بررسی‬ ‫کرد‪ .‬اکثر متفکران سیاســی بر این باورند که فســاد یک‬ ‫بیماری انکار ناپذیر در همه جوامع و تمامی سیســتم های‬ ‫سیاســی اعم از دموکراتیک‪ ،‬سوسیالیستی‪ ،‬دیکتاتوری‪،‬‬ ‫فئودال و‪...‬بوده است و با کمی تسامح می توان عمر این‬ ‫بیماری اجتماعی را به قدمت تمدن بشــری دانست‪ .‬این‬ ‫معضل اجتماعی همیشــه متفکران و مصلحان اجتماعی‬ ‫را بر ان داشته است تا برای مقابله با ان تدابیر‪ ،‬راهبردها و‬ ‫رهیافت های متفاوت و متنوعی را طرح ریزی و اجرا کنند‪.‬‬ ‫از این رو نظریه «مونتسکیو» اندیشمند فرانسوی قرن ‪18‬‬ ‫در خصوص تفکیک قــوا هم در خصوص مبارزه با فســاد‬ ‫قابل تحلیل است‪ ،‬چراکه وی عقیده داشت قدرت و ثروت‬ ‫در هر دولتی متمرکز باشد فساد برانگیز است‪ .‬در خصوص‬ ‫علل وجود فســاد و پیدایش ان باید به علل روانشناختی و‬ ‫جامعه شناختی ادمی دقت کرد‪ .‬تنوع طلبی‪ ،‬فرصت طلبی‬ ‫و طمع ذاتی ادمــی ایجاد کننده اصلی فســاد چه در حوزه‬ ‫ساختاری و کالن و چه در بعد فردی است‪.‬‬ ‫طبق تعریف بیان شــده در فرهنگ وبســتر‪« ،‬فساد‬ ‫پاداش نامشروعی است که برای ورود فرد(کارگزار دولتی)‬ ‫به تخلف از وظیفــه محوله پرداخت می شــود» از طرفی‬ ‫تقسیم بندی های متفاوتی هم از فســاد صورت داده شده‬ ‫ن هایمر براساس تفاوت دیدگاه مردم و نخبگان‬ ‫است ‪ .‬هاید ‬ ‫سیاسی نســبت به فساد‪ ،‬ســه نوع فســاد را از هم متمایز‬ ‫می نماید‪( :‬حبیبی‪ ،1375 ،‬ص ‪)15‬‬ ‫• فساد سیاه‪ :‬کاری است که از نظر توده ها و نخبگان‬ ‫منفور اســت(مانند رشــوه گرفتن مهندس ناظــر و نادیده‬ ‫گرفتن معیارهای ساخت)‬ ‫• فســاد خاکســتری‪ :‬کاری که اکثر نخبگان منفور‬ ‫می دانند اما مردم نســبت بــه ان بی تفاوت هســتند(مانند‬ ‫کوتاهی کارمندان در اجرای قوانینی که مردم دوست ندارند‬ ‫و نخبگان مفید می دانند)‬ ‫• فساد سفید‪ :‬کاری که ظاهرا خالف قانون است ولی‬ ‫نخبگان و مردم مهم و مضر نمی دانند‪.‬‬ ‫اما کلیت گارد مدل ساده زیر را برای بیان بحث فساد‬ ‫ارائه کرده است(تقوی‪:)1384 ،‬‬ ‫قدرت انحصاری‪ +‬اختیار‪ -‬پاسخگویی = فساد‬ ‫از ســویی دیگر برای مطالعــه فســاد به عنوان یک‬ ‫معضل اجتماعی رویکردهــای متفاوتی نظیــر «هزینه ‪-‬‬ ‫فایده‪ ،‬محرومیت نسبی‪ ،‬رانت جویی‪ ،‬حامی ‪ -‬پیرو و‪»...‬‬ ‫وجود دارد که بایــد در زمان و ظرف خود بــه ان پرداخت‪.‬‬ ‫البته هیــچ گاه مقصود این نوشــته‪ ،‬تحلیــل و تبیین علل‬ ‫شکل گیری فساد در کشور نبوده است‪ ،‬چرا که این مساله‬ ‫ی مورد موشکافی‬ ‫به یقین باید به صورت کامال دقیق و علم ‬ ‫علمی قرار گیرد‪ .‬بلکه اشــاره به این نکته است که مساله‬ ‫فیش های حقوقی به عنوان «فســاد ســیاه» که باالترین‬ ‫مرتبه از فساد است شناخته می شود که هم از سوی نخبگان‬ ‫و هم از سوی توده های مردم منفور است‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اســت که محدود کردن این مســاله به‬ ‫دولت(که البته مقصر اصلی این بحران خود ساخته است)‬ ‫تا حدودی تخفیف این کار است‪ .‬جدای از انتقادات بجا و‬ ‫گاه بیرحمانه ای که از سوی جریان های گوناگون به دولت‬ ‫وارد می شود باید این مســاله را نیز مد نظر داشت که به هر‬ ‫صورت اقدامات اجرایــی دولت در عزل تنــی چند از این‬ ‫مدیــران و همچنین اقدامات دیگر از این دســت نیز قابل‬ ‫تامل و تشکر اســت‪ .‬هر چند باید این اقدام دولت را تعبیر‬ ‫به نوشداروی پس از سهراب دانست‪ ،‬اما به یقین این رفتار‬ ‫روحانی یک گام جلوتــر از دولت مهــرورزان احمدی نژاد‬ ‫است که کابینه را خط قرمز خود دانست و با مشکالت مالی‬ ‫امثالی مانند رحیمی رویــه ای حمایتی در پیش گرفت‪ .‬هر‬ ‫چند ساده لوحانه است که ان مساله را با مساله فیش گیت‬ ‫مقایسه کرد‪ .‬چرا که در ان دوران مســاله موردی رخ داده‬ ‫است اما این مساله در دولت روحانی یک رویه بوده است و‬ ‫دامنه ان بسیار باال و افراد درگیر با ان بالطبع بیشتر بوده اند‪.‬‬ ‫البته در تحلیل این مســاله می توان این نکته را نیز‬ ‫گنجاند که متاســفانه با وجود گذشــت ‪ 38‬سال از انقالب‬ ‫اسالمی هنوز شاهد عدم حاکم شــدن ساختارها و رویه ها‬ ‫بوده ایم‪.‬‬ ‫در واقع هنوز در روابط و مراودات اجتماعی خود اعتبار‬ ‫و انتفاعات شــخصی حاکم بر ســازوکار ها و ساختارهای‬ ‫تعریف شده سیستمی اســت‪ .‬به بیان ســاده تر‪ ،‬هاشمی‬ ‫رفسنجانی به ما هو هاشمی دارای اعتبار است نه به دلیل‬ ‫حضورش در جایگاه های دولتی‪ .‬متاســفانه این رویه انجا‬ ‫قریب به فاجعه خواهد شد که بعد از کنار رفتن فرد از سازوکار‬ ‫اجرایی انتفاعات شــخصی به دالیل گوناگونی هنوز باقی‬ ‫خواهد ماند و چهره های سیاسی پس از کناره گیری از قدرت‬ ‫تمایل دارند که در قامــت کارچاق کن همچنان به فعالیت‬ ‫خویش ادامه دهند‪.‬‬ ‫البته نبایــد فراموش کرد که بخش قابــل توجهی از‬ ‫انتقادات باید ناظر به ســازمان های امنیتی و به خصوص‬ ‫نظارتی کشــور باشــد‪ .‬انجایی که با این دســت اقدامات‬ ‫مواجه می شــوند نباید مصلحت سیاســی در پیش گرفته‬ ‫و در اقدام خود ســبک و سنگین کار را بســنجند‪ .‬در واقع‬ ‫این ســازمان ها فراموش کرده اند که اساسا هویت انها در‬ ‫نظارت و به اصطالح عامیانه «مچ گیری» است و در این‬ ‫کار رعایت هیچ مصلحی را نباید در نظر داشــته باشند‪ .‬به‬ ‫واقع این دستگاه ها و ســازمان ها در رفتار خود نباید دچار‬ ‫عقالنیت سیاسی باشند بلکه عقل محض قانونگرا مبنای‬ ‫رفتار انها باشد که متاسفانه تا به اینجا هیچ گاه اینگونه نبوده‬ ‫است و تا زمانی که سازوکارهای نظارتی جمهوری اسالمی‬ ‫دچار پویایی نشوند باید انتظارات این دست جیب زنی ها را‬ ‫داشت‪ .‬از این رو در پاسخ به این سوال که چه کسی مسئول‬ ‫اصلی این فیش های حقوقی است‪ ،‬کمی باید با تامل بیشتر‬ ‫جواب داد‪ .‬شاید همه ما مقصر باشیم و شاید هم‪...‬‬ ‫‪49‬‬ ‫تئوریسین تغییر‬ ‫بین الملل‬ ‫الوینتافلر‪،‬نویسندهپرکارواینده پژوهامریکاییکهبابیانتفکراتنوینوساختار شکندرکتاب هایششهرتی‬ ‫جهانییافتهبود‪،‬در‪ 27‬ژوئنودرسن‪ 87‬سالگیدر گذشت‪«.‬تغییر»رامی توانمفهومکلیدیاندیشه هایاو‬ ‫دانست‪ .‬الویننویسندگیراباتهیهگزارشبرایمجالتصنعتیاغازکردوباتحقیقیپنج سالهدرموردخاستگاه‬ ‫یشدیدفرهنگیکهکشورهایتوسعه یافتهرادرنوردیدند‪،‬قدمبهعرصهعلوماجتماعیگذاشت‪.‬‬ ‫موج هایدگرگون ‬ ‫اونتیجهتحقیقاتخودرادرسال‪ 1970‬درکتاب«شوک اینده»منتشرکرد؛ کتابیکهباگذشتنزدیکبهنیم قرن‬ ‫ازانتشارش‪،‬چاپانکماکانادامهدارد‪.‬تافلرباانتشاراینکتاببهشهرتیجهانیرسید‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جامعهسرمایه داریچگونهتغییرمی کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫پایان موج سوم‬ ‫اموزش برای فردا‬ ‫چگونه اینده گرفتار شوک می شود؟‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫در بین نظریه پردازان اینده پــژوه دهه ‪ ،1980‬هیچ‬ ‫فردی نمی توانــد جایگزینی برای ژرف اندیشــی «الوین‬ ‫تافلر» در تبیین اینده تحوالت نظام سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و تکنولوژیک نظام جهانی باشد‪ .‬تافلر توانست از‬ ‫طریق مطالعه ساختار اقتصادی و تبیین چگونگی نواوری‬ ‫صنعتی‪ ،‬نشــانه های جدیدی از قدرت و تحول در ساختار‬ ‫اقتصادی جهان را تبیین کند‪ .‬کتاب های «موج ســوم»‪،‬‬ ‫«برگ های اینــده»‪« ،‬جابه جایی قــدرت» و «جابه جایی‬ ‫در قدرت» را می توان به عنــوان اصلی ترین کتاب هایی‬ ‫دانســت که نویدبخش جامعه جدیــد صنعتی و اقتصادی‬ ‫توسط تافلر بوده است‪ .‬تافلر در روز اول جوالی ‪ 2016‬در‬ ‫سن ‪ 87‬سالگی درگذشت‪.‬‬ ‫تافلر در مط العات خود همانند «ژول ورن» که کتاب‬ ‫رویایی «‪ 80‬روز دور دنیا» را به نــگارش دراورد یا «جورج‬ ‫اورول» که در کتاب «‪ »1984‬توانســت تصویری دقیق‬ ‫از کنترل محیط اجتماعی‪ ،‬زندگی شهروندی و حتی تفکر‬ ‫شهروندان را تصویر نماید‪ ،‬شکل بندی های در حال تحول ‬ ‫اقتصاد و جامعه سرمایه داری را تبیین کرد که صنایع بزرگ‬ ‫ش تافلــر‪ ،‬فرایندهای انقالب های‬ ‫در نگر ‬ ‫تکنولوژیک به طور فزاینده ای گرایش به سوی‬ ‫شهرنشــینی را تقویت کرده انــد‪ .‬انقالب اول‬ ‫به شــروع انقالب صنعتی در اروپــای غربی تا‬ ‫حدودی از طریق کاهش هزینه بهره برداری از‬ ‫منابع طبیعی خارج کمک کرد‪« .‬انقالب دوم»‬ ‫باعث تسریع صنعتی شدن در غرب و گسترش‬ ‫ان به خاور دور از جمله براساس موضوع چرخه‬ ‫محصول شد‪« .‬انقالب سوم» فعلی هم موجب‬ ‫افزایش امکان تقسیم فرایندهای تولید و توزیع‬ ‫به بخش های کوچکتری کــه قابل انتقال به هر‬ ‫جای دنیا براساس تغییرات فزاینده مزیت های‬ ‫نسبی باشند‪ ،‬شده است‬ ‫پارادایمیک در تغییرات الگویی اقتصاد و سیاست جهانی را‬ ‫به وجود اورد‪ .‬بسیاری از نظریه پردازان بر این اعتقادند که‬ ‫تغییر در ساختار اقتصادی‪ ،‬انعکاس تحوالت تکنولوژیک‬ ‫است ؛ تحوالتی که توانست بر الگوهای قدرت تاثیر به جا‬ ‫گذارد‪ .‬انچه به عنوان قدرت نرم از ســوی «جوزف نای»‬ ‫مطرح شــده را می توان انعــکاس تحــوالت عصر جدید‬ ‫انقالب تکنولوژیک دانســت که اولین بار از ســوی الوین‬ ‫تافلر و در قالب موج های اینده انقالب صنعتی بیان شــده‬ ‫است ؛ عصری که منجر به شکل گیری «دولت مجازی» و‬ ‫«جامعه شبکه ای» گردیده است‪.‬‬ ‫کتاب هــای ورق هــای اینــده را می توان نگرشــی‬ ‫اینده پژوهانــه در ارتبــاط بــا شــکل بندی های ارتباطی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬صنعتــی و زندگــی اجتماعی دانســت‪ .‬تافلر‬ ‫هرگونه تحول در اقتصاد سرمایه داری را به عنوان زمینه ای‬ ‫برای تغییر در زندگی شهروندان جهان می دانست‪ .‬تافلر‬ ‫به «نظریه انتقال» توجه داشته و در مطالعات خود به این‬ ‫جمع بندی رســید که انچه در جهان غرب شکل می گیرد‪،‬‬ ‫اثار و انعکاس خود را در محیط پیرامونی منعکس خواهد‬ ‫کــرد‪ .‬ورق های اینــده تافلــر‪ ،‬الگوی جدیــدی از کنش‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتصــادی و امنیتــی را در چارچــوب «قدرت‬ ‫اطالعات» نشان داده است‪.‬‬ ‫موج سوم انقالب صنعتی‪ ،‬براساس نشانه های قدرت‬ ‫اطالعات و ارتباطات شکل گرفته است‪ .‬قدرت اطالعات‬ ‫نه تنها بر شکل بندی های فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و ســاختار دولت تاثیــر به جا گذاشــته بلکــه موضوعات‬ ‫جدید امنیتی را نیز به وجود اورده است‪ .‬ظهور و گسترش‬ ‫گروه هایی همانند داعش را می توان انعکاس نشانه های‬ ‫«جابه جایی قدرت» در دوران فراتر از موج ســوم انقالب‬ ‫تکنولوژیک دانست‪.‬‬ ‫اندیشــه های تافلر رویکرد افــرادی همانند «جیمز‬ ‫روزنا» و «ژان میلسن» نیز تاثیر قابل توجهی به جا گذاشته‬ ‫و به این ترتیب‪ ،‬انان توانستند تبیین دقیقی از واقعیت های‬ ‫اقتصاد و سیاست بین الملل در ســال های دهه ‪ 1990‬را‬ ‫ارائه دهند‪.‬‬ ‫تافلر در کتاب «جابه جایی‬ ‫قدرت»‪ ،‬تالش دارد تا نقش‬ ‫انقالب اطالعات و رسانه های‬ ‫ارتباطی بر معادله اقتصاد‬ ‫سرمایه داری را تبیین نماید‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪ .1‬جامعه شبکه ای‪ ،‬اقتصاد کوچک و فضای ارتباطی‬ ‫موج سوم در اندیشه تافلر‬ ‫موج های اقتصادی در اندیشه تافلر عامل موثری در‬ ‫انجام تغییرات اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬در عصر جدید تکنولوژی‪ ،‬قدرت اطالعاتی از‬ ‫طریق شبکه های اجتماعی‪ ،‬دیجیتال و مجاری چندگانه‬ ‫ارتباطــات جهانــی ســازماندهی می شــود‪ .‬موضوعات‬ ‫یادشده‪ ،‬مرزهای حاکمیت کشورها را پشت سر می گذارد‪.‬‬ ‫به این ترتیب تکنولوژی های ارتباطی به گونه ای بر قدرت‬ ‫اطالعاتی تاثیر به جــا می گذارند که منجر به فرســایش‬ ‫تدریجی حاکمیت می شود‪.‬‬ ‫در اندیشه تافلر‪ ،‬تحول در پارادایم های تکنولوژیک‬ ‫به عنوان ابــزار تغییر کنش سیاســی‪ ،‬اطالعاتی و امنیتی‬ ‫محســوب می شــود‪ .‬از ســال ‪ 1960‬به بعد زمینــه برای‬ ‫شکل گیری ابزارهای ارتباطی فراهم شد‪ .‬این امر یکی از‬ ‫اثرات بحث های تکنولوژی ارتباطی و اقتصادی محسوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در چنیــن فراینــدی‪ ،‬دگرگونی هــای تکنولوژیک‪،‬‬ ‫ماهیت قدرت و رفتار بازیگران مختلف را در قالب جامعه‪،‬‬ ‫حکومت‪ ،‬قدرت و سیاســت تحت تاثیر قرار داده اســت‪.‬‬ ‫اگر چــه حکومت ماهیــت ســاختاری و نهــادی دارد‪ ،‬اما‬ ‫حاکمیــت در فضای ادراکی قــرار گرفته و فراتــر از حوزه‬ ‫حکومت در وضعیت تهدید قرار می گیرد‪.‬‬ ‫محوریت تحلیل تافلر از فضای اقتصاد و سیاســت‬ ‫جهانی براساس تغییرات تکنولوژیک و تاثیر ان بر صنعت‬ ‫خدماتی و فرایندهای اجتماعی حاصل شــده اســت‪ .‬در‬ ‫نگرش تحلیلــی تافلر‪ ،‬تکنولوژی اشــکارا نقش مهمی در‬ ‫ایجاد فضاهای اجتماعی فراجهانی داشته است‪ .‬اختراع‬ ‫تلگراف در سال ‪ ،1837‬تلفن در ســال ‪ ،1876‬بیسیم در‬ ‫سال ‪ ،1895‬هواپیما در ســال ‪ ،1903‬تلویزیون در سال‬ ‫‪ ،1926‬موشــک با ســوخت مایع در ســال ‪ ،1927‬کابل‬ ‫هم محور در دهه سال ‪ 1930‬و کامپیوتر دیجیتالی در سال‬ ‫‪ 1946‬همه رویدادهای مهمی در دوره اغازین تکنولوژی‬ ‫ارتباطی ـ اطالعاتی بوده اند‪.‬چنیــن رویکردی را می توان‬ ‫در کتاب موج سوم بیش از سایر کتاب ها مشاهده کرد‪.‬‬ ‫ش تافلر‪ ،‬فرایندهای انقالب های تکنولوژیک‬ ‫در نگر ‬ ‫به طور فزاینده ای گرایش به ســوی شهرنشــینی را تقویت‬ ‫کرده اند‪ .‬انقالب اول به شروع انقالب صنعتی در اروپای‬ ‫غربی تا حــدودی از طریق کاهش هزینــه بهره برداری از‬ ‫منابع طبیعــی خارج کمک کــرد‪« .‬انقــاب دوم» باعث‬ ‫تســریع صنعتی شدن در غرب و گســترش ان به خاور دور‬ ‫از جمله براســاس موضوع چرخه محصول شد‪« .‬انقالب‬ ‫سوم» فعلی هم موجب افزایش امکان تقسیم فرایندهای‬ ‫تولید و توزیع به بخش هــای کوچکتری که قابل انتقال به‬ ‫هر جای دنیا براســاس تغییرات فزاینده مزیت های نسبی‬ ‫باشند‪ ،‬شده است‪.‬‬ ‫موج ســوم انقالب تکنولوژیک‪ ،‬زندگــی اجتماعی‬ ‫و روابط دولــت با جامعــه را دگرگون کــرد‪ .‬هرگونه تحول‬ ‫در ابزارهای موج ســوم انقالب تکنولوژیک‪ ،‬فرایندهای‬ ‫اجتماعی ناشی از فضای ارتباطی را دگرگون می سازد‪.‬‬ ‫از دیدگاه بدبینانه‪ ،‬تکنولــوژی ارتباطی و اطالعاتی‬ ‫موجب ناشکیبایی و خشونت شده که به شکل ملی گرایی‬ ‫افراطی‪ ،‬نژادپرستی‪ ،‬بنیادگرایی و تروریسم ظاهر می شود‪.‬‬ ‫در تحلیل تافلر از نشــانه های قدرت در فضای موج سوم‬ ‫انقالب تکنولوژیک‪ ،‬جنگ های داخلی افزایش می یابد‪،‬‬ ‫زیــرا تکنولــوژی ارتباطــی ـ اطالعاتی موجــب تضعیف‬ ‫بین الملل‬ ‫جای خود را به صنایع الکترونیکی و نیمه هادی ها در صنایع‬ ‫میکروترونیک می دهد‪ .‬رویای تافلر بر خالف اندیشه های‬ ‫اورول و ژول ورن در دوران حیاتش به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫اگرچه رویکرد و کتاب های منتشرشده تافلر ماهیت‬ ‫تشریحی و گزارشی داشــت‪ ،‬اما به دلیل طرح موضوعات‬ ‫نواورانه‪ ،‬اشــتیاق مخاطبان خود برای درک واقعیت های‬ ‫جدید جهان در حال وقوع را برانگیخته اســت‪ .‬هر یک از‬ ‫کتاب های تافلر توانســت تاثیر عمیقی بر چگونگی درک‬ ‫تاریخی از اقتصاد ســرمایه داری و تحوالت نظام جهانی‬ ‫به جا گذارد‪ .‬تافلر با کتاب «موج ســوم انقالب صنعتی»‬ ‫به اوج شــهرت رســید‪ .‬موج ســوم انقــاب تکنولوژیک‬ ‫در ســال های دهه ‪ 1960‬شــکل گرفت‪ .‬این امر تحولی‬ ‫بنیادین در سلسله مراتب قدرت و اقتصاد جهانی به وجود‬ ‫اورد‪.‬‬ ‫اندیشــه های تافلــر‪ ،‬زیرســاخت های تحــول‬ ‫تغییر ‪ 180‬درجه ای‬ ‫چرا ترکیه به همگرایی با روسیه و‬ ‫اسرائیل رسید؟‬ ‫بازگشت به تنش صفر؟‬ ‫سیاست خارجی ترکیه ناکارامد‬ ‫شده بود‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫دولت ها‪ ،‬وحشیگری در جنگ تکنولوژیکی یا هرزه نگاری‬ ‫در جنگ رسانه های گروهی می شود‪.‬‬ ‫در فرایند تحــول و جابه جایی قــدرت‪ ،‬تافلر به این‬ ‫جمع بندی رســید که شــرکت های چندملیتــی در جهان‬ ‫صنعتی نقش محوری کنترل جهان را در قالب سازوکارهای‬ ‫کنش دموکراتیک عهده دار خواهند شد‪.‬‬ ‫تافلر به این جمع بندی رسید که الگوی تولید داده ها‬ ‫و فضای تولید اطالعات در کشورهای دموکراتیک بیش از‬ ‫گذشته ماهیت کنترل شده دارد‪ .‬واقعیت های نهفته تولید‬ ‫و کنترل شده اطالعات در محیط پیرامونی را می توان در‬ ‫رمان «‪ »1984‬جورج اورول مشاهده کرد‪.‬‬ ‫در رمــان ‪ ،1984‬جامعــه ا ی ترســیم شــده کــه‬ ‫گیرنده های حکومتــی در تمامی حوزه هــای اجتماعی و‬ ‫ارتباطی وجود دارد‪ .‬سانسور در فضای «وزارت حقیقت»‬ ‫انجــام می پذیرد‪ .‬در چنین شــرایطی اســت کــه کنترل‬ ‫اطالعات می بایست از طریق ســازوکارهای قانونمند و با‬ ‫رویکرد علمی انجام پذیرد‪.‬‬ ‫‪ .2‬تاثیر موج های جهانی تافلر بر معادله قدرت و ثروت‬ ‫تافلر در مطالعــات خود به این جمع بندی رســید که‬ ‫نظام تکنولوژیک و اقتصاد جهانی تا دهه ‪ 1980‬سه تحول‬ ‫بنیادین را سپری کرده اســت‪ .‬گام اول تحول اقتصادی‬ ‫مربوط بــه «انقالب کشــاورزی» بــوده اســت‪ .‬انقالب‬ ‫کشاورزی توانست زمینه های الزم برای تغییر در نوع زندگی‬ ‫انسان ها را به وجود اورد‪ .‬انسان های غارنشین که معیشت‬ ‫خود را از طریق شکار حیوانات و نابود کردن منابع طبیعی‬ ‫به دست می اوردند‪ ،‬تحت تاثیر فضای انقالب کشاورزی‬ ‫توانستند به «زندگی اجتماعی» دست یابند‪.‬‬ ‫در نگرش تافلر‪ ،‬هرگونه انقالب در ابزارهای تولید‪،‬‬ ‫تاثیر خود بر زندگی اجتماعی و اقتصادی را به جا می گذارد‪.‬‬ ‫به طور مثال‪ ،‬انقالب کشــاورزی در کتاب موج سوم تافلر‬ ‫به گونه ای تبییــن گردیده که زیرســاخت های الزم برای‬ ‫زندگی افراد در کنار یکدیگر براســاس قواعد خاص خود‬ ‫را به وجود می اورد‪ .‬طبیعی اســت که انقالب کشــاورزی‬ ‫بــا فرماســیون های تاریخــی بــرده داری و فئودالیته در‬ ‫نگرش نظریه پردازانی همانند «مارکس» و «انگلس» در‬ ‫«مانیفست کمونیستی» پیوند دارد‪ .‬انقالب کشاورزی را‬ ‫می توان اولین گام برای تحول در تاریخ‪ ،‬زندگی اجتماعی‬ ‫و سازوکارهای تولید اقتصادی دانست‪.‬‬ ‫انقالب کشاورزی زمینه های الزم برای شکل گیری‬ ‫نشــانه های اغازین تمدن و مازاد اقتصــادی را در جوامع‬ ‫بشــری به وجود اورد‪ .‬در تحلیــل الوین تافلــر‪ ،‬موج دوم‬ ‫انقالب اقتصادی مربوط به شکل گیری نشانه های انقالب‬ ‫صنعتی است‪ .‬انقالب صنعتی در تفکر تافلر دارای دو موج‬ ‫فرعی است‪ .‬موج اول انقالب صنعتی مربوط به سال های‬ ‫دهه ‪ 1770‬است‪ .‬موج دوم انقالب صنعتی در دهه ‪1880‬‬ ‫شــکل گرفت‪ .‬انقالب صنعتی‪ ،‬شــیوه تولید اقتصادی و‬ ‫الگوی کنترل زندگی اجتماعی را به گونه قابل توجهی تغییر‬ ‫داده است‪ .‬تحول نظام سرمایه داری از دهه ‪ 1880‬به بعد‬ ‫ماهیت جهانی پیدا کرد‪.‬‬ ‫تافلر در کتاب «برگ هــای اینده» تحول در اقتصاد‬ ‫ســرمایه داری را اجتناب ناپذیر می ســازد‪ .‬تافلــر تحلیلی‬ ‫اجتماعی از اقتصاد ســرمایه داری را منعکس می ســازد‪.‬‬ ‫در نگرش تافلر‪ ،‬هدف اقتصاد ســرمایه داری را می توان‬ ‫کنترل‪ ،‬هدایت و بازتولید نشــانه های رقابــت اقتصادی‬ ‫دانست‪ .‬هدف کشورهای فرادســت در موج اول انقالب‬ ‫صنعتــی را می توان کنتــرل حــوزه جغرافیایی کشــورها‬ ‫دانســت‪ .‬بســیاری از جابه جایی های ســرزمینی در این‬ ‫دوران انجام گرفت‪ .‬در موج اول انقالب صنعتی‪ ،‬شــاهد‬ ‫جابه جایی گسترده در فضای سرزمینی کشورهای مختلف‬ ‫ هســتیم‪ .‬طبعا کشــورهای فرادســت در ایــن دوران به‬ ‫در نگــرش تافلــر‪ ،‬هرگونــه انقــاب در‬ ‫ابزارهــای تولیــد‪ ،‬تاثیر خود بــر زندگی‬ ‫اجتماعی و اقتصــادی را به جا می گذارد‪.‬‬ ‫به طور مثال‪ ،‬انقالب کشاورزی در کتاب‬ ‫موج سوم تافلر به گونه ای تبیین گردیده‬ ‫که زیرساخت های الزم برای زندگی افراد‬ ‫در کنار یکدیگر براســاس قواعد خاص‬ ‫خود را به وجود می اورد‬ ‫حوزه های سرزمینی بیشتری نائل شدند‪.‬‬ ‫موج اول انقالب صنعتی توانســت زمینه فرادستی‬ ‫قدرت های بزرگ بر حوزه ســرزمینی کشورهای مختلف را‬ ‫فراهم کند‪ .‬موج دوم انقالب صنعتی‪ ،‬زمینه شــکل گیری‬ ‫جنــگ اول و دوم جهانی را بــه وجــود اورد‪ .‬در موج دوم‬ ‫انقــاب صنعتی‪ ،‬حکومت هــا در معرض تعــرض نیروی‬ ‫دشــمن قرار می گرفتند‪ .‬در دورانی کــه ابزارهای قدرت‪،‬‬ ‫براســاس تولیــد جنگ افزارهــای درون ســوز و انقالب‬ ‫ی شکل گرفت‪ ،‬شاهد تحرک کشورهای فرادست‬ ‫پتروشیم ‬ ‫برای کنترل حکومت کشورهای فرودست هستیم‪.‬‬ ‫مــوج دوم انقالب صنعتی در اندیشــه تافلــر‪ ،‬تاثیر‬ ‫بیشــتری بر اقتصاد و نظام اجتماعی ســرمایه داری به جا‬ ‫گذاشته است‪ .‬فرادستی کشورهای سرمایه داری در این‬ ‫دوران تثبیت شد‪.‬‬ ‫حکومت هــای جدیــدی در ایــن مرحلــه از تحول‬ ‫اقتصادی و اجتماعی شــکل گرفته اند کــه از اقتدار الزم‬ ‫برای گســترش شــبکه های کنتــرل جامعــه و نهادهای‬ ‫اجتماعی برخوردار بودند‪ .‬ماهیت کنترل اقتصادی در روند‬ ‫موج دوم انقالب صنعتی تغییر یافته اما اثار ان را می توان‬ ‫زمینه ساز شکل گیری موج سوم انقالب صنعتی دانست‪.‬‬ ‫طبیعی است که در دوران موج دوم انقالب صنعتی‬ ‫به موازات فرایندهایی از جمله صنعتی شدن‪ ،‬شاهد ایجاد‬ ‫مشــکالت متنوعی از جمله مخاطرات ناشــی از توســعه‬ ‫گســترده در حوزه زیســت محیطی بوده ایم‪ .‬تافلر بحران‬ ‫زیســت محیطی را چالش اصلی اقتصاد سرمایه داری در‬ ‫کتاب «برگ هــای اینده» می داند‪ .‬در مــوج دوم انقالب‬ ‫صنعتی شــاهد تحول در ســاز و کارهــای تولیــد‪ ،‬توزیع‬ ‫و مصــرف کاالهــای اقتصــادی بوده ایم که مشــکالت‬ ‫قابل توجهی بــرای موضوعات زیســت محیطی به وجود‬ ‫اورده است‪.‬‬ ‫ضرورت های اقتصاد ســرمایه داری ایجاب می کرد‬ ‫کــه دگرگونــی در حوزه های مختلــف زندگــی اجتماعی‬ ‫به گونه ای ادامه پیدا کند که انگیــزه و ظرفیت انان برای‬ ‫مصرف کاالهای ســرمایه داری افزایش پیدا کند‪ .‬چنین‬ ‫فرایندی به معنای ان است که تافلر نسبت به اینده اقتصاد‬ ‫ســرمایه داری و الگوهای زندگی اجتماعــی در چارچوب‬ ‫موج هــای تحول اقتصــادی واقف بوده اســت‪ .‬تافلر در‬ ‫کتاب «جابه جایــی در قدرت»‪ ،‬کوچک شــدن نهادها و‬ ‫موسســات تولید اقتصادی را به عنوان یکی از نشانه های‬ ‫ضابطه زدایــی و مقررا ت گریــزی نهادهــای اقتصــاد‬ ‫سرمایه داری می دانست‪.‬‬ ‫‪ .3‬موج سوم تافلر و انقالب شبکه ای؛ پایان مرزهای‬ ‫سرزمینی وستفالیا‬ ‫انقالب صنعتی در شرایطی ایجاد شد که کشورهای‬ ‫اروپایی توانستند «نظام وستفالیا» را تثبیت نمایند‪ .‬تافلر‬ ‫در مطالعات خود‪ ،‬دولت را محور اصلی کنترل ســرزمین‬ ‫و بازتولید امنیت برای نظام سرمایه داری دانست‪ .‬توسعه‬ ‫نظام ســرمایه داری در اندیشــه تافلر نیازمند شکل گیری‬ ‫دولت قوی‪ ،‬مقتدر و موثر بوده اســت‪ .‬نظام سرمایه داری‬ ‫توانست زیرساخت های توسعه تکنولوژیک‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫صنعتی را به وجود اورد‪ .‬انقالب صنعتی دهه ‪ 1880‬از این‬ ‫جهت در نگرش تافلر اهمیت داشــت که توانســت شکل‬ ‫جدیدی از ســاختار تولید اقتصادی و صنعتــی را در قالب‬ ‫موسسات بزرگ صنعتی و تولید انبوه به وجود اورد‪.‬‬ ‫انقالب ارتباطی و اطالعاتــی به عنوان اصلی ترین‬ ‫نشانه موج سوم انقالب صنعتی در اندیشه الوین تافلر قرار‬ ‫دارد‪ .‬انقالب ارتباطی توانست زیرساخت های الزم برای‬ ‫تحول در اقتصاد سیاسی بین المللی را به وجود اورد‪ .‬در این‬ ‫دوران‪ ،‬فرایند ارتباط بازیگران مختلف با یکدیگر در قالب‬ ‫ تراکم زمان و تراکم مکان انجام می گیرد‪.‬‬ ‫مبــادالت اقتصادی از ســرعت بیشــتری برخوردار‬ ‫می شود‪ .‬ســرمایه مالی‪ ،‬بانکداران‪ ،‬بازار بورس و نهادها‬ ‫و بازارهای تجارت بین الملل از جایگاه و موقعیت موثری‬ ‫بهره مند می شوند‪ .‬به همین دلیل است که سرمایه صنعتی‬ ‫کارکرد خود را در اقتصاد ســرمایه داری از دست می دهد‪.‬‬ ‫سندیکاها نماد اجتماعی کنترل اقتصاد صنعتی محسوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫موج ســوم انقالب تکنولوژیــک را تافلــر به عنوان‬ ‫انقــاب اطالعــات می نامد‪ .‬در نگــرش تافلــر و مانوئل‬ ‫کاســتلز‪ ،‬انقالب اطالعــات نیازمند گســترش ابزارهای‬ ‫تکنولوژیــک در حــوزه ارتباطــی اســت‪ .‬بدون توســعه‬ ‫تکنولوژی ارتباطی‪ ،‬نشــانه های اطالعات‪ ،‬قابلیت الزم‬ ‫برای محیط اجتماعــی و بین المللی نخواهد داشــت‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که تکنولوژی ارتباطی ـ اطالعاتی محور‬ ‫اصلی انقالب تکنولوژیک دهه ‪ 1960‬و ســال های بعد از‬ ‫ان محسوب می شود‪ .‬این تحول ابزاری و ارتباطی بدون‬ ‫نواوری های گسترده در زمینه های حمل و نقل‪ ،‬ارتباطات‬ ‫و داده پردازی امکان پذیر نمی شد‪.‬‬ ‫اعتراض سندیکاها در قالب جنبش ضد وال استریت‬ ‫را می توان نمادی از ظهور موج ســوم انقالب صنعتی در‬ ‫چارچوب ابزارهــای ارتباطی ـ اطالعات دانســت‪ .‬به این‬ ‫ترتیب‪ ،‬شــکل بندی امنیت در دوران تحوالت تکنولوژی‬ ‫ارتباطی در قالب فرایندهای مجازی شــکل گرفته است‪.‬‬ ‫اقتصاد مجازی‪ ،‬دولت مجازی و روابط اجتماعی مجازی‬ ‫را می توان به عنوان نمادی از تاثیرپذیری روابط اجتماعی ـ‬ ‫اقتصادی از شکل بندی های تکنولوژیک دانست‪ .‬بنابراین‬ ‫امنیت نیز در موج سوم انقالب صنعتی از یک سو ماهیت‬ ‫مجازی پیدا کرده و از طرف دیگر در قالب شکل بندی های‬ ‫نامتقارن مورد تفسیر قرار می گیرد‪.‬‬ ‫تغییر در ماهیت و نشانه های امنیت بیانگر ان است‬ ‫که رابطه تنگاتنگــی بین موضوعات امنیتی کشــورها در‬ ‫دوران مختلف تحول تکنولوژیک وجود داشــته اســت‪.‬‬ ‫در عصــر شــکل گیری مــوج اول انقــاب تکنولوژیک‪،‬‬ ‫نشانه هایی از امنیت ســرزمینی به وجود امد‪ .‬هر کشوری‬ ‫در صدد بود تا مرزهــای جغرافیایی قدرت خود را از ســایر‬ ‫کشــورها تفکیک نماید‪ .‬در این دوران شاهد شکل گیری‬ ‫ارتش ملی نیز هســتیم‪ .‬واحدهای نظامــی و یگان های‬ ‫عملیاتــی ارتــش کشــورهای مختلف تالش داشــت تا‬ ‫حوزه های ســرزمینی امنیــت ملی کشــورهای مختلف را‬ ‫کنترل نماید‪.‬‬ ‫مهمتریــن دغدغه امنیتــی کشــورهای مختلف در‬ ‫دوران ظهــور تکنولوژی هــای ارتباطی ـ اطالعاتــی را‬ ‫می توان کنترل هنجارهایی دانست که مشروعیت اقتصاد‬ ‫ســرمایه داری را مورد چالــش قرار می داد‪ .‬اندیشــه های‬ ‫مارکسیستی اولین پاد گفتمان را در برابر نظام سرمایه داری‬ ‫غــرب بــه وجــود اورد‪ .‬گروه هــای انقالبی تحــت تاثیر‬ ‫اندیشــه های لنین‪ ،‬مائو و تروتســکی تالش داشــتند تا‬ ‫شــکل بندی جدیدی از روابط اقتصادی و اجتماعی را به‬ ‫وجود اورند‪ .‬تحول در الگوی کنــش ارتباطی گروه هایی‬ ‫همانند داعــش‪ ،‬به منزله پایانــی بر «مدل سانترالیســم‬ ‫دموکراتیک» الگوهای انقالبی جنگ مســلحانه در قرن‬ ‫‪ 20‬محسوب می شود‪.‬‬ ‫تافلــر موضــوع مربوط بــه تغییر در ماهیــت قدرت‬ ‫را عامل اصلــی دگرگونــی در الگوهای کنــش اجتماعی‬ ‫شهروندان و چگونگی رقابت سیاسی نخبگان و گروه های‬ ‫انتقادی می دانســت‪ .‬در نگرش تافلر‪ ،‬رهبران الگوهای‬ ‫انقالبی جنگ مسلحانه از ســازوکار «جنگ چریکی» در‬ ‫حوزه های مختلف جغرافیایی برای تغییر در معادله قدرت‬ ‫بهره گرفته اند‪ .‬اگرچــه این گروه ها دارای اندیشــه های‬ ‫انقالبی بودنــد‪ ،‬اما اندیشــه انان بــه میــزان تکنولوژی‬ ‫ارتباطی ـ اطالعاتی نتوانست بر ذهنیت و ادراک گروه های‬ ‫اجتماعی تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫نظــام ســرمایه داری در برابــر گفتمــان انقالبــی‬ ‫مارکسیســتی ـ مائوئیســتی توانســت فراینــد جدیدی از‬ ‫انتقال اندیشــه‪ ،‬ثــروت و قــدرت را از طریق موج ســوم‬ ‫انقالب تکنولوژیک ایجاد نماید‪ .‬در اندیشه تافلر‪ ،‬انقالب‬ ‫به مفهوم نواوری در قابلیت های اقتصادی و ابزاری است‬ ‫که می توانــد زمینه های الزم برای تغییــر در الگوی تولید‬ ‫اقتصادی و مصــرف کاالهای خدماتــی را به وجود اورد‪.‬‬ ‫کتاب «جابه جایی قدرت» از این جهــت اهمیت دارد که‬ ‫نشانه های تغییر را ناشی از محوریت ابزارهای اقتصادی‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫کتاب های تافلر برای نسل دانشجویان دهه ‪1980‬‬ ‫تا ســال های اغازین قرن ‪ 21‬که جامعه شبکه ای کاستلز‬ ‫منتشــر شــد‪ ،‬الهام بخش انتخاب شــغل و الگوی کنش‬ ‫سیاسی بوده است‪ .‬تافلر به این جمع بندی رسید که اقتصاد‬ ‫ســرمایه داری به گونه تدریجــی خود را بــا ضرورت های‬ ‫موج ســوم انقــاب صنعتی یعنــی انقــاب اطالعات و‬ ‫ارتباطــات تطبیق می دهد‪ .‬به همان گونه ای که کاســتلز‬ ‫به این جمع بندی رسید که جامعه شــبکه ای محور اصلی‬ ‫موجودیت خود را در نشانه های کنش تعاملی و قدرت نرم‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫در نگرش تافلر‪ ،‬کنترل سیاســت از ســال های دهه‬ ‫‪ 1980‬تابعی از چگونگی کنترل فرهنگی و سیاستگذاری‬ ‫فرهنگــی در قالب ابزارهــای ارتباطی موج ســوم انقالب‬ ‫تکنولوژیک بوده اســت‪ .‬در مدل قــدرت ارتباطی تافلر‪،‬‬ ‫هرگونه کنــش بازیگــران انعکاس دهنده اهــداف‪ ،‬ابزار‬ ‫و تمایالت انــان در فضای سیاســی و اجتماعی اســت‪.‬‬ ‫نشانه های ارتباطی را می توان در فضای فرهنگ‪ ،‬کنش‪،‬‬ ‫مــد و مفاهیمی دانســت کــه معناهای کنــش اجتماعی‬ ‫را منعکــس می ســازد‪ .‬هر یــک از نشــانه های ارتباطی‪،‬‬ ‫احساسات‪ ،‬ادراکات و الگوی کنش بازیگران را منعکس‬ ‫می ســازد‪ .‬تافلر در نهایت به این جمع بندی رسید که موج‬ ‫سوم انقالب صنعتی‪ ،‬نه تنها نشــانه های کنش اجتماعی‬ ‫را تغییر می دهد‪ ،‬بلکه الگوی مصــرف و تولید را دگرگون‬ ‫خواهد کرد‪ .‬هر یــک از نشــانه های یادشــده تاثیر خود‬ ‫را بر زندگی و الگوی کنــش ارتباطی به جــا می گذارد‪ .‬در‬ ‫نگرش تافلر‪ ،‬پیوند اطالعات و معنــا می تواند زمینه های‬ ‫الزم برای اگاهی‪ ،‬دانش و کنش هوشمند را به وجود اورد‪.‬‬ ‫تبدیل قدرت به اسطوره بخشی از انگاره تافلر در ورق های‬ ‫اینده بود‪.‬‬ ‫تافلر به این جمع بندی رسید که در موج سوم انقالب‬ ‫صنعتی‪ ،‬نشــانه هایی از بازتولید هنجارهــای اجتماعی و‬ ‫الگوی تعامل شــهروندان وجود دارد‪ .‬در چنین شرایطی‪،‬‬ ‫هر شــهروندی تمایل دارد تــا هرگونه کنش اســطوره ای‬ ‫را با نشــانه هایی از بخت و اقبال تفســیر کند‪ .‬اسطوره ها‬ ‫زمینه هــای شــکل گیری فراروایــت را در دورانی به وجود‬ ‫می اورد که موج سوم انقالب تکنولوژیک‪ ،‬زمینه جابه جایی‬ ‫در قدرت را اجتناب ناپذیر می سازد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫در بین نظریه پردازان اینده پژوه دهه ‪ ،1980‬هیچ فردی نمی تواند جایگزینی برای ژرف اندیشی «الوین‬ ‫تافلر» در تبیین اینده تحوالت سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و تکنولوژیک نظام جهانی باشد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ .4‬جهانی شــدن اقتصاد‪ ،‬تکنولوژی‪ ،‬ســرمایه و کاال‬ ‫در اندیشه تافلر‬ ‫تحول موج ســوم انقالب تکنولوژیــک زمینه های‬ ‫الزم برای تغییر در ســاختار اندیشــه و زندگــی اجتماعی‬ ‫شهروندان را به وجود اورد‪ .‬اقتصاد سرمایه داری در دوران‬ ‫موج سوم انقالب تکنولوژیک به حوزه های اندیشه فردی‬ ‫و یکسان ســازی حوزه های شهروندی ســرایت پیدا کرده‬ ‫اســت‪ .‬شــاید الوین تافلر بیش از هر نظریه پــرداز دیگر‬ ‫عصر ارتباطات‪ ،‬نســبت به واقعیت هــای موجود اقتصاد‬ ‫و سیاســت جهانی وقوف داشــت‪ .‬اگرچه تافلــر مفهوم‬ ‫جهانی شــدن را به کار نگرفت‪ ،‬اما واقعیت های موج سوم‬ ‫انقالب تکنولوژیک زمینه های الزم برای جهانی شــدن را‬ ‫اجتناب ناپذیر می سازد‪.‬‬ ‫جهانی شــدن دارای نشــانه های مختلفی اســت‪.‬‬ ‫مهمترین و اصلی ترین نشانه جهانی شدن را می توان در‬ ‫سیستم های رسانه ای و ارتباطی مورد توجه قرار داد‪ .‬تافلر‬ ‫چنین مفهومی را در ادبیات اقتصادی و سیاسی خود به کار‬ ‫نگرفت‪ ،‬در حالی که ویژگی های فرایند جهانی شدن را در‬ ‫کتاب «جابه جایی در قدرت» بیان داشته‪ .‬مجموعه هایی‬ ‫که براســاس تکنولوژی ماهواره ای قادر به کنترل فضای‬ ‫مجازی خواهند بود‪.‬‬ ‫سرمایه ارتباطی ـ رسانه ای توانسته است کنترل الزم‬ ‫بر روند جهانی شــدن را انجام دهد‪ .‬شرکت های مختلفی‬ ‫چنین وضعیتی را عهده دار هســتند‪ .‬بنابراین الزم اســت‬ ‫تا نقش سرمایه ارتباطی ـ رســانه ای در روند جهانی شدن‬ ‫و شــرکت هایی که حامل چنین ســرمایه ای هستند مورد‬ ‫شناسایی و تبیین قرار گیرد‪.‬‬ ‫تافلر در کتاب «جابه جایی قــدرت»‪ ،‬تالش دارد تا‬ ‫نقش انقــاب اطالعات و رســانه های ارتباطی بر معادله‬ ‫اقتصاد ســرمایه داری را تبییــن نماید‪ .‬شــبکه اینترنت از‬ ‫نیمه دهه ‪ 80‬میالدی گسترش یافت‪ .‬این شبکه می تواند‬ ‫تعداد بیشماری رایانه را به یکدیگر وصل کند و داده ها را به‬ ‫صورت انی میان انها گردش دهد‪ ،‬از حوزه نظامی امریکا به‬ ‫حوزه عمومی منتقل شد و با سرعتی شگفت انگیز و همزمان‬ ‫با اختراع رایانه های خانگی و کاهش بهای سخت افزارها‬ ‫و نرم افزارهای مربوط به انها رشــد کرد؛ به صورتی که در‬ ‫سال ‪ 50 ،1995‬هزار شبکه به وســیله ‪ 5‬میلیون رایانه به‬ ‫یکدیگر وصل بودنــد و این اهنگ با ســرعت ‪ 9‬درصد در‬ ‫سال‪ ،‬در حال افزایش بود‪ .‬اوایل سال ‪ ،2000‬روی شبکه‬ ‫اینترنت بیش از ‪ 2/5‬میلیارد صفحه داده وجود داشت و بنابر‬ ‫براوردها‪ ،‬روزانه هفت میلیون صفحه جدید به این میزان‬ ‫افزوده می شد‪.‬‬ ‫بخشــی از قالب های تحلیلی تافلر درباره نشانگان‬ ‫جدید قدرت را می توان در قالب انحصارات مالی‪ ،‬رسانه ای‬ ‫و ارتباطی دانســت‪ .‬در نگــرش تافلر‪ ،‬هفــت غول بزرگ‬ ‫رسانه ای سلطه نســبتا کاملی را در جهان برقرار کرده اند و‬ ‫عرصه رسانه ها را با چیزی در حدود ‪ 50‬غول کوچک تقسیم‬ ‫می کنند‪ .‬هر چند تمام این هفت غول بزرگ‪ ،‬شــرکت های‬ ‫چندملیتی هســتند‪ ،‬اما مراکز اکثریت انها و بخش بزرگی‬ ‫از سرمایه گذاری هایشان در ایاالت متحده امریکا متمرکز‬ ‫است که عمال کنترل اصلی را در این حوزه در دست دارد‪.‬‬ ‫تافلر‪ ،‬شرکت های اقتصادی بزرگ را به عنوان مرکز‬ ‫نهادهایی می داند که از قابلیت الزم برای اثرگذاری بر سایر‬ ‫شــرکت های پیرامونی برخوردارند‪ .‬در کتاب «جابه جایی‬ ‫قــدرت» موضوع مربوط بــه کنترل و تکثیر شــرکت های‬ ‫چندملیتی در فضای اقتصاد جهانی تبیین شده است‪ .‬این‬ ‫هفت غول عبارتند از‪ :‬ای‪.‬او‪.‬ال ـ تایم وارنر‪ ،‬وایاکام‪ ،‬والت‬ ‫دیسنی‪ ،‬نیوز کورپوریشن‪ ،‬برتلسمان‪ ،‬ویوندی یونیور سال‬ ‫و سونی (بخش رسانه ای)‪ .‬غول رسانه ای نیوز کورپوریشن‬ ‫در مالکیت میلیاردر استرالیایی رابرت مرداک است‪ ،‬اما به‬ ‫صورت یک شرکت بزرگ فراملیتی عمل می کند و درامد ان‬ ‫در سال ‪ 2001‬در حدود ‪ 14‬میلیارد دالر بوده است‪.‬‬ ‫هر یک از شرکت های اقتصادی‪ ،‬در نگرش و تحلیل‬ ‫تافلر خود را با ضرورت های تحول یابنده انقالب ارتباطات‬ ‫هماهنگ کرده اند‪ .‬ادغام شرکت های بین المللی بخشی‬ ‫از فراینــد جابه جایــی در قدرت محســوب می شــود‪ .‬در‬ ‫نگرش تافلر‪ ،‬کمپانی نیوز کورپوریشن مالک شبکه های‬ ‫تلویزیونی معروف فاکس است‪.‬‬ ‫نیوزکورپوریشــن بیش از ‪ 321‬روزنامه در استرالیا‪،‬‬ ‫ایاالت متحده و بریتانیا منتشر می کند و به همین علت یکی‬ ‫از سه گروه بزرگ مطبوعاتی (روزنامه) را در جهان می سازد‪.‬‬ ‫معروف تریــن این روزنامه هــا عبارتند از‪ :‬نیویورک پســت‬ ‫(ایاالت متحده)‪ ،‬تایمز (بریتانیا)‪ ،‬سان (بریتانیا)‪ ،‬دیلی‬ ‫تلگراف (استرالیا) و هرالد سان (استرالیا)‪ .‬به عالوه نیوز‬ ‫کورپوریشن بیش از ‪ 25‬مجله پرفروش به انتشار می رساند‬ ‫که معروف ترین انها تی‪ .‬وی گاید است‪.‬‬ ‫فضــای ارتباطی می توانــد زمینه الزم بــرای تبادل‬ ‫اطالعــات را به وجــود اورد‪ .‬بــه همیــن دلیل اســت که‬ ‫نقطه قوت کشورهای توســعه یافته غرب و سرویس های‬ ‫امنیتی را می توان کنترل غیرمحســوس فضای ارتباطی‬ ‫دانست‪ .‬به هر میزان فضای ارتباطی ماهیت ازادانه تری‬ ‫پیدا کند‪ ،‬زمینــه بــرای درک دقیق تــری از واقعیت های‬ ‫ارتباطــی‪ ،‬مفاهیم سیاســی و اطالعات امنیتــی به وجود‬ ‫می اید‪ .‬سیاســتگذاری فرهنگی دارای این ویژگی است‬ ‫که زمینه هــای تعامــل نهادهــای سیاســی‪ ،‬گروه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬جنبش های در حال ظهور و الیه های پراکنده در‬ ‫فضای اجتماعی را فراهم می سازد‪ .‬عموما سیاستگذاری‬ ‫فرهنگی‪ ،‬از جامعه شناسی زبان بهره می گیرد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اموزش برای فردا‬ ‫چگونه اینده گرفتار شوک می شود؟‬ ‫جواد تمنانلو‬ ‫پژوهشگر‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪2‬‬ ‫الوین تافلر‪ ،‬نویســنده پرکار و اینده پــژوه امریکایی‬ ‫که با بیان تفکرات نوین و ساختار شــکن در کتاب هایش‬ ‫شهرتی جهانی یافته بود‪ ،‬در ‪ 27‬ژوئن و در سن ‪ 87‬سالگی‬ ‫در گذشت‪« .‬تغییر» را می توان مفهوم کلیدی اندیشه های‬ ‫او دانســت‪ .‬تغییری که در قرن جدید با سرعتی بی سابقه‬ ‫و غافلگیر کننده به سراغ شرکت ها‪ ،‬خانواده ها و قدرت ها‬ ‫می اید‪ .‬بــه عقیــده او بی ســوادی در قرن بیســت و یکم‬ ‫عدم توانایی در خواندن و نوشــتن نیست‪ ،‬بلکه ناتوانی در‬ ‫یادگیری مستمر و دور انداختن اموخته های گذشته است‪.‬‬ ‫الوین نویســندگی را با تهیه گــزارش برای مجالت‬ ‫صنعتی اغاز کرد و با تحقیقی پنج ســاله در مورد خاستگاه‬ ‫موج هــای دگرگونــی شــدید فرهنگــی کــه کشــورهای‬ ‫توســعه یافته را درنوردیدند‪ ،‬قدم به عرصه علوم اجتماعی‬ ‫گذاشــت‪ .‬او نتیجه تحقیقــات خود را در ســال ‪ 1970‬در‬ ‫کتاب «شــوک اینده» منتشــرکرد؛ کتابی که به فروشــی‬ ‫میلیونی رســید و به چند ده زبان ترجمه شــد و با گذشــت‬ ‫نزدیک به نیم قرن از انتشــارش‪ ،‬چاپ ان کماکان ادامه‬ ‫دارد‪ .‬تافلر با انتشار این کتاب به شهرتی جهانی رسید‪.‬‬ ‫او در این کتاب با کنار هم گذاشتن حقایق و وقایعی‬ ‫که در ظاهر هیچ ارتباطی با هم ندارند‪ ،‬نتیجه می گیرد که‬ ‫ترکیب علوم‪ ،‬ســرمایه و ارتباطــات در عصر جدید موجب‬ ‫بروز چنین تغییرات شوکه کننده ای شده و جامعه ای نوین‬ ‫را حاصل کرده است‪ .‬او با شرح و بسط فراوان و مثال های‬ ‫متنوع‪ ،‬الگوهایی مخفی در حوادث جهانی یافته و مدعی‬ ‫اســت که با درک این الگو ها و نیروها می توان به گونه ای‬ ‫نظام منــد و هماهنگ بــا انهاروبه رو شــویم‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫برای یافتن معنای پنهان پشــت چنیــن تغییرات عظیم و‬ ‫بی سابقه ای باید به ارتباط بین حوادث و نشانه ها بپردازیم‪.‬‬ ‫بخش مهیج این کتــاب که حالتــی ماوراءالطبیعی به ان‬ ‫بخشیده ‪ ،‬پیش بینی های تافلر از اینده است‪.‬‬ ‫او نتایج ایــن عصر جدید را با زبانــی گیرا و بی تکلف‬ ‫بر فرهنگ‪ ،‬خانواده‪ ،‬دولت و اقتصاد تشریح کرده است‪.‬‬ ‫نکته حائز اهمیــت صحت ســتودنی و دقت بــاالی این‬ ‫پیش بینی هاست‪ .‬البته تمام پیش بینی های تافلر درست‬ ‫از اب در نیامدنــد‪ .‬الویــن در ایــن کتاب عالقــه زیادی‬ ‫به واژه افرینــی از خــود نشــان داده و برای شــرح بهینه‬ ‫اندیشه های خود به افرینش کلمات و اصطالحات جدید‬ ‫پرداخته است‪.‬‬ ‫او از ظهور اینترنت و تلویزیون های کابلی خبر داده‬ ‫بود‪ .‬تافلر فراگیر شدن رسانه های تعاملی‪ ،‬چت روم های‬ ‫انالین و دســتگاه هایی را پیش بینی کرده بــود که «قرار‬ ‫مالقات هایتان را به شما» یاداوری می کنند‪ .‬او در کتاب‬ ‫خود عنوان کرده اســت «فناوری پیشرفته و سیستم های‬ ‫اطالعاتــی موجب خواهند شــد کــه اکثــر فعالیت های‬ ‫اجتماعی در خانه و با ارتباطات رایانه ای انجام شــوند‪».‬‬ ‫الویــن معتقد بود کــه اقتصــاد مبتنی بر دانــش عصر در‬ ‫فراصنعتی شکوفا خواهد شــد‪ .‬چنین تغییر ماهیتی سبب‬ ‫جابه جایی تمرکز از تولید و نیروی کار به اطالعات و دانش‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫تافلر اینده ای را می دیــد که در ان زنــان می توانند‬ ‫جنین کوچکی بخرند و از دکتر بخواهنــد که ان را به رحم‬ ‫خود منتقل کند‪ ،‬بچه را در شــکم خود پرورش دهند و ان‬ ‫را به دنیا بیاورنــد‪ .‬او تولــد کودکانی «با قــدرت بینایی یا‬ ‫شنوایی خارق العاده» را پیش بینی می کند که با مهندسی‬ ‫ژنتیک به وجود امده اند‪ .‬هرچند چنین قدرت هایی ممکن‬ ‫است اکنون دور از دســترس باشند‪ ،‬ولی الوین به خوبی از‬ ‫پیشرفت همانند ســازی خبر داده بود‪ .‬او در کتابش اورده‬ ‫است که انســان ها می توانند با دســتگاه فتوکپی زیستی‪،‬‬ ‫همانند هایی از خود بسازند‪.‬‬ ‫تافلــر در مورد سســت شــدن بنیــان خانواده ها نیز‬ ‫ســخن به میان اورده است‪ .‬او از شــیوع طالق و تحلیل‬ ‫نهــاد اجتماعی خانــواده خبر داده اســت‪ ،‬بــه نحوی که‬ ‫خانواده های کمتری پابرجا می مانند و جامعه ها شــروع به‬ ‫پذیرش انجمن های دگرباشی می کند‪« :‬ما خانواده هایی‬ ‫را خواهیم دید که از یک فرد بزرگسال (بدون اینکه ازدواج‬ ‫رسمی کرده باشــد) و یک یا چند بچه تشکیل شده است‪.‬‬ ‫با پذیرش اجتماعی همجنس گرایی‪ ،‬کم کم شاهد ظهور‬ ‫ازدواج همجنس گرایان خواهیم بود‪».‬‬ ‫او به افزایش اختالف سنی نســل ها نیز اشاره کرده‬ ‫بود‪« :‬چرا بــرای خرید جنین عجله کنیم؟ بهتر نیســت تا‬ ‫بازنشســتگی تو صبر کنیم؟ از انجا که زندگی بدون فرزند‬ ‫بین زوج های جوان و میانســال افزایش خواهد یافت‪ ،‬در‬ ‫اینده بیشتر شاهد بچه دار شــدن افراد کهنسال خواهیم‬ ‫بود‪».‬‬ ‫عصر نویــن‪ ،‬عصر خریــد اینترنتی اســت و تافلر به‬ ‫خوبی نوید چنین تغییــری را در بازار مصرف داده بود‪ .‬او با‬ ‫به کارگیری اصطالح «سرریز اطالعات»‪ ،‬ان را در متون‬ ‫علمی و تحلیلی فراگیر کرد؛ اصطالحی که به سردرگمی‪،‬‬ ‫فلج‪ ،‬کاهش بازدهی و قدرت تصمیم گیری افرادی اشاره‬ ‫دارد که با حجم وسیع و بهت اوری از اطالعات و انتخاب ها‬ ‫مواجه می شوند‪.‬‬ ‫او در کتاب خود عنوان می کنــد‪« :‬مردم در اینده در‬ ‫تنوع محصوالت به مشــکل برنخواهند خــورد‪ ،‬بلکه تنوع‬ ‫بیش از حد کالفه شان خواهد کرد‪ .‬انها قربانی مخمصه ای ‬ ‫فوق صنعتی می شوند؛ یعنی بیش انتخابی‪ ».‬به رقم تصور‬ ‫عامه که داشــتن ازادی انتخاب گســترده و دسترسی به‬ ‫دانش بی حد و مرز موجب بهبود عملکــرد و یافتن راه حل‬ ‫بهینه می شود‪ ،‬تحقیقات گسترده نشان داده که واقعیت‬ ‫خالف این تصور است‪.‬‬ ‫چنین شــرایطی نه تنها باعث یافتن بهترین پاســخ‬ ‫نمی شــود‪ ،‬بلکه توانایی تصمیم گیری و رضایت ناشی از‬ ‫تصمیم نهایی را به شــدت کاهش می دهد‪ .‬کافی اســت‬ ‫برای خرید یــک کاالی معمولــی (مثل تلفــن همراه) یا‬ ‫انتخاب یک مقصد مســافرتی به اینترنــت مراجعه کنید‪.‬‬ ‫حجم اطالعات و گزینه های پیش رو شوک اور و فلج کننده‬ ‫خواهند بود‪.‬‬ ‫در دسترس بودن اطالعات از یک سو و گزینه های‬ ‫پرشــمار از ســوی دیگر‪ ،‬توقع تصمیم گیرنده را از کیفیت‬ ‫انتخاب نهایــی بیش از حد بــاال می برد کــه خود موجب‬ ‫سرخوردگی مستقل از انتخاب می شود‪.‬‬ ‫او با ترکیــب واژه های تولید کننــده و مصرف کننده‪،‬‬ ‫واژه «مصلیدکننــده» را ابــداع کرد و به کمــک ان ظهور‬ ‫محصوالتی را تشریح کرد که این دو نقش با استفاده از انها‬ ‫با هم ترکیب خواهند شــد‪ ،‬مانند وسایلی که سرهم کردن‬ ‫انها به عهده خریدار است‪.‬‬ ‫غران تغییــر» تاثیرات کمی و‬ ‫به عقیده او «جریان ّ‬ ‫اشکاری بر اشخاص می گذارد که اثرات ان در ازدواج های‬ ‫معیوب‪ ،‬خانواده های مستاصل و «اختالل های ناشی از‬ ‫اشفتگی» مشهود است‪ .‬افزایش جرم و جنایت‪ ،‬مصرف‬ ‫مواد مخــدر و از خودبیگانگی نشــانه های اشــکار چنین‬ ‫مشکالتی اســت‪ .‬الوین چنین پدید هایی را نتیجه پاسخ‬ ‫روانی انســان به ســردرگمی فراگیر عصر نوین می داند؛‬ ‫بین الملل‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪Alvin Toffler: What he got right - and‬‬ ‫‪wrong - BBC News‬‬ ‫‪'Future Shock' author Alvin Toffler‬‬ ‫‪has died at age 87 – Business Insider‬‬ ‫‪Alvin Toffler, Author of ‘Future‬‬ ‫‪Shock,’ Dies at 87 – NYT‬‬ ‫‪Good Reads-Alvin Toffler‬‬ ‫مروری بر اثار الوین تافلر‪ -‬تغییر خود زندگی است‪ -‬ماهنامه‬ ‫پیوست‬ ‫بین الملل‬ ‫پاسخی که روان انســان در مواجهه با ساختارهای غریب‬ ‫اجتماعات‪ ،‬موسســات و ملت هــای کنونی از خــود بروز‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫البته پیش بینی هــای تافلر خالی از اشــکال نبودند‬ ‫و بعضی از انها با واقعیت امروزی تفاوت فاحشــی دارند‪.‬‬ ‫برای مثال او به دلیل «انتقال محل کار از اداره و کارخانه‬ ‫به خانــه»‪ ،‬پیش بینی کرده بود شــهرها رفته رفته اهمیت‬ ‫خود را از دست خواهند داد اما امروزه شاهد رشد بی سابقه‬ ‫شهرنشینی در دنیا هستیم‪ .‬در حال حاضر حدود ‪ 54‬درصد‬ ‫از مردم در شــهرها زندگــی می کنند که به گفته ســازمان‬ ‫ملل متحد این رقم تا سال ‪ 2050‬به ‪ 66‬درصد خواهد رسید‪.‬‬ ‫تافلر با سبکی علمی ‪-‬تخیلی پیش بینی کرده بود در‬ ‫اینده شــهرهایی در زیر دریا و اجتماعاتی در فضا خواهیم‬ ‫داشــت؛ ایده هایی کــه اکنــون از نظر اقتصادی بســیار‬ ‫نامحتمل به نظر می رسند‪.‬‬ ‫اندیشــه های روان و بســیط تافلر کــه از صفحات‬ ‫پرشمار کتاب «شوک اینده» ســر ریز می شدند‪ ،‬یک دهه‬ ‫بعد بر صفحات کتاب «موج ســوم» و ‪10‬سال پس از ان‬ ‫بر صفحات کتاب «تغییر قدرت» نقش بســتند‪ .‬هایدی‪،‬‬ ‫همسر الوین نیز با همکاری و ویراســتاری این دو کتاب‪،‬‬ ‫به انتشار انها کمک کرد‪ .‬البته او عالوه بر این سه کتاب‪،‬‬ ‫نوشــته های پرشــمار دیگــری ماننــد «مصرف کنندگان‬ ‫فرهنگ»‪« ،‬اموزش برای فردا»‪« ،‬ان ســوی بحران»‪،‬‬ ‫«پیش فرض ها» و «سازمان منعطف» را نیز تالیف کرده‬ ‫اســت‪ .‬اما این ســه کتاب مجموعه هماهنگی را تشکیل‬ ‫می دهند که با شوک اینده اغاز شد و با موج سوم ادامه پیدا‬ ‫کرد و با تغییر قدرت خاتمه یافت‪ .‬این مجموعه در کنار هم‬ ‫شالوده فکری او را تشریح می کنند‪.‬‬ ‫منظور او از ســه موج‪ ،‬ســه تحول یا ابــداع بنیادین‬ ‫بشــر بود که زندگــی او را زیــر و رو کرد‪ .‬ابداع کشــاورزی‬ ‫نخستین موجی بود که بشر کوچ نشین را قادر به سکونت‬ ‫دا ئمی ساخت که پیش نیاز شکوفایی نهادهای اجتماعی‬ ‫بزرگ تر و پیچیده تر بود‪ .‬به گفته تافلر حدود ‪ 1000‬ســال‬ ‫طول کشــید تا این موج بر زندگی بشر تسلط یابد‪ .‬انقالب‬ ‫صنعتی دومین موج تحولی بود که با گذشت ‪ 300‬سال از‬ ‫ظهورش بشــریت را تماما درنوردید‪ .‬اما موجی که اکنون‬ ‫بسیار ناگهانی و سریع فرا رسیده ‪ ،‬انقالب اطالعاتی است؛‬ ‫موجی که تسلط ان کمتر از پنجاه سال طول کشیده است‪.‬‬ ‫تافلر در مقدمه کتــاب تغییر قدرت خــود‪ ،‬هدف از‬ ‫نگارش ان را بــه وضوح شــرح می دهــد‪« :‬تغییر قدرت‬ ‫اوج تالش ‪۲۵‬ســاله ای اســت برای معنی بخشــیدن به‬ ‫تغییرات گیج کننده ای که ما را به سوی قرن بیست و یکم‬ ‫ســوق می دهد‪ .‬این کتــاب ســومین و اخریــن کتاب از‬ ‫مجموعه ای سه جلدی است که با شــوک اینده اغاز شد‪،‬‬ ‫با موج ســوم ادامه یافت و اکنون بــا جابه جایی در قدرت‬ ‫به پایان می رســد‪ .‬هر کدام از این کتاب ها را می توان به‬ ‫صورت یک کار مســتقل مطالعه کرد اما هر ســه به اتفاق‬ ‫مجموعه روشــنفکری هماهنگــی را تشــکیل می دهند‪.‬‬ ‫موضوع اصلی انها تغییر است‪ ،‬به این معنی که وقتی کل‬ ‫جامعه به ناگهان خود را به شکلی تازه و غیرمنتظره دگرگون‬ ‫می سازد‪ ،‬بر سر مردم چه خواهد امد‪».‬‬ ‫این زوج‪ ،‬نویســندگی را با انتشار کتاب های «جنگ‬ ‫و ضدجنگ» و «به ســوی تمدن جدید» پــی می گیرند‪،‬‬ ‫ولی اقبال عمومی کتاب های ســه گانه انهــا دیگر تکرار‬ ‫نمی شود‪ .‬در این حین تنها فرزند انها کارن‪ ،‬دچار بیماری‬ ‫مهلکی می شــود و تالش های پزشــکان بــرای نجات او‬ ‫بی ثمر می ماند‪ .‬الوین و هایدی اخرین کتاب خود را با نام‬ ‫«ثروت انقالبی» در ســال ‪ 2006‬منتشر می کنند‪ .‬انها در‬ ‫این کتاب به تحلیل فضای اقتصــادی نوین می پردازند؛‬ ‫فضای مجازی که باعث شده بتوان از هیچ‪ ،‬پول دراورد‪.‬‬ ‫تحول چین نیز از نگاه موشــکافانه تافلــر در امان نماند و‬ ‫او در کتاب خود با اعتقاد بــه اینکه چین روندی غیرعادی‬ ‫را در پیش گرفته عنوان می کند این کشــور ترتیب مراحل‬ ‫کشــاورزی‪ ،‬صنعت و فنــاوری را برهــم زده و بــا تمرکز بر‬ ‫بخش تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری هنگفت و تشکیل‬ ‫زیرســاخت های ارتباطــی و اطالعاتی‪ ،‬از مســیر خطی‬ ‫معمول فاصله گرفته و به صورت مســتقیم وارد فاز صنعت‬ ‫فناورانه شده است‪.‬‬ ‫او معتقد بود اشخاص و موسساتی که نتوانند خود را با‬ ‫سرعت سرسام اور تغییرات وفق دهند محکوم به شکست‬ ‫هســتند‪ .‬البته در مجموع می توان او را فردی خوش بین‬ ‫قلمداد کــرد‪ .‬او جز و اولین نویســندگانی بود کــه پرده از‬ ‫این حقیقت برداشــت که دانش‪ ،‬نه نیــروی کار و نه مواد‬ ‫خام تبدیل بــه عنصر کلیدی اقتصاد جوامع توســعه یافته‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫هرچنــد منتقــدان بــه بســط حقایــق و تفصیــل‬ ‫حوصله سربر تافلر ایراد اساسی گرفته اند‪ ،‬ولی نوشته های‬ ‫او به مذاق خوانندگان با حوصله خوش امد؛ شپرد‪ ،‬منتقد‬ ‫مجله «تایم» عنــوان کرده بود‪« :‬نثــر مفصل تافلر ذرت‬ ‫موجز حقیقت را به کلی نگری های پف کرده مبدل ساخته‬ ‫است‪ ».‬اما چنین انتقاداتی از محبوبیت اثرات ا و نزد عموم‬ ‫مردم‪ ،‬دانشجویان‪ ،‬شرکت های تجاری و حتی دولتمردان‬ ‫نکاسته است‪ .‬نیوت گینگریچ‪ ،‬نماینده سابق مجلس که‬ ‫در دهه ‪ 1970‬با تافلر صمیمی شــده بود عنوان کرد کتاب‬ ‫«موج سوم» تاثیر شگرفی بر تفکرات او داشته است و این‬ ‫کتاب «یکی از نواورانه ترین اثرات زمان ماست‪».‬‬ ‫ژائــو زیانــگ‪ ،‬نخســت وزیر فقیــد چیــن نیــز‬ ‫گرد همایی هایی را برای تحلیل کتاب «موج سوم» ترتیب‬ ‫داد و ســخنرانی های دنگ ژیائوپینگ‪ ،‬که در دهه ‪1980‬‬ ‫در عمل رهبر چین بود‪ ،‬سبب فروش چشمگیر این کتاب‬ ‫در این کشور شد‪ .‬تافلر در ســال ‪ 1928‬در نیویورک متولد‬ ‫شــد‪ .‬پدر و مادر او از مهاجران یهودی لهستان بودند‪ .‬او‬ ‫داستان نویسی و شــاعری را در ســنین کودکی اغاز کرد‪.‬‬ ‫تافلــر در مصاحبه هایش گفته بود که از ‪ 7‬ســالگی رویای‬ ‫نویسندگی را در سر می پرورانده است‪ .‬الوین تافلر در سال‬ ‫‪ 1946‬وارد دانشگاه نیویورک شد و به گفته خودش‪ ،‬چهار‬ ‫سال بی اشتیاق را در دانشگاه سپری کرده است‪ .‬او در این‬ ‫مدت بیشتر درگیر فعالیت های سیاسی شده است‪ .‬الوین‬ ‫دو ســال پس از ورود به دانشــگاه و در میدان واشــنگتن‬ ‫با همســرش که او را «یک موطالیی دلپســند» توصیف‬ ‫می کند اشنا شد‪.‬‬ ‫ به رغم تفاوت بنیادین شخصیت او و همسرش‪ ،‬انها‬ ‫زندگی مشترک خود را به صورت رسمی از سال ‪ 1950‬اغاز‬ ‫کردند که حاصل ان یک دختر بود‪ .‬تافلر شخصیتی حر اف‬ ‫و رویاپرداز داشــت در حالی که همسرش صریح و عملگرا‬ ‫بود‪ .‬تافلر به اصرار همســرش تحصیالت خود را در رشته‬ ‫زبان انگلیسی در دانشگاه تکمیل کرد‪.‬‬ ‫الوین می خواست مانند «اشتاین بک که انگورچینی‬ ‫می کــرد» و «جک لندن که با کشــتی ســفر می کرد» در‬ ‫زندگــی اش تجربه ای نوشــتنی داشــته باشــد‪ .‬این زوج‬ ‫پرانرژی تصمیم گرفتند به کلیولند نقل مکان کنند و سپس‬ ‫به قلب امریکای صنعتی وارد شوند‪ .‬انها در کارخانه هایی‬ ‫مجزا مشــغول به کار شــدند‪ .‬تافلر جــوش کاری و تعمیر‬ ‫ماشــین االت را فرا گرفــت و طــی تجربه ای شــخصی و‬ ‫طاقت فرسا به دشواری کار جسمانی یک کارگر صنعتی پی‬ ‫برد‪ .‬ســقوط یک تیراهن در این کارخانه موجب شکستن‬ ‫یکی از مهره های کمر او شد‪.‬‬ ‫الوین شــب هایش را بــه نگارش شــعر و داســتان‬ ‫می پرداخــت و طــی تالش هــای نافرجامــش دریافــت‬ ‫اســتعدادی در ایــن زمینه هــا نــدارد‪ .‬البتــه او از رویای‬ ‫دیرینه اش دســت نکشــید و در ســال ‪ 1954‬با سماجت‬ ‫توانست سردبیر مجله «صنعت و جوشــکاری» را مجاب‬ ‫کند و به عنوان خبرنگار در این مجله مشغول به کار شود‪.‬‬ ‫تافلر نقل کرد که «ســردبیر به من گفت تو به خاطر اینکه‬ ‫جوش کاری بلدی استخدام شدی‪ ،‬حاال به من نشون بده‬ ‫که نوشتن هم بلدی‪ ».‬تافلر بعد از این اقدام موفقیت امیز‬ ‫توانست به عنوان خبرنگار به استخدام یک روزنام ه صنعتی‬ ‫دراید‪ .‬این روزنامه در سال ‪ 1957‬او را برای پوشش اخبار‬ ‫به واشنگتون فرستاد‪.‬‬ ‫دو ســال بعد از انتقالش به واشنگتن‪ ،‬الوین نامه ای‬ ‫به مجله «فورچون» نوشــت و پیشــنهاد نوشتن مقاله ای‬ ‫را در مورد تبعات اقتصادی عالقه روزافــزون به هنر داد‪.‬‬ ‫«فورچون» این درخواســت را رد کــرد‪ ،‬ولی تافلــر را به‬ ‫نیویورک دعوت کرد تا در یک مصاحبه کاری برای سمت‬ ‫ستون نویسی و دبیری شرکت کند‪ .‬تافلر تا سال ‪ 1962‬در‬ ‫«فورچون» ماند و در ان ســال با ترک این مجله به کمک‬ ‫همسرش که اکنون ویراستار و مشاورش بود به صورت یک‬ ‫نویسنده مســتقل شــروع به فعالیت کرد‪ .‬انها موضوعات‬ ‫گسترده ای را از سیاست گرفته تا فناوری و علوم اجتماعی‬ ‫پوشــش دادند‪ .‬الویــن مصاحبه های مفصلــی نیز برای‬ ‫مجالت می نوشــت‪ .‬مصاحبه ســال ‪ 1964‬او با والدیمیر‬ ‫ناباکــوف (نویســنده رمان لولیتــا) یکی از مشــهورترین‬ ‫انهاست‪ .‬تافلر در دوران نویسندگی خود ‪ 13‬کتاب نوشت‬ ‫و جوایز پرشــماری را کســب کرد‪ .‬او و همســرش شرکت‬ ‫مشاوری به نام «تافلر اسوسیتس» تاسیس کردند‪.‬‬ ‫در ســال های اخیر و با بازنگــری وقایــع‪ ،‬انتقادها‬ ‫علیه تافلر شــدت گرفته اســت‪ .‬شل‪ ،‬نویســنده و منتقد‬ ‫شــبکه های اجتماعی‪ ،‬در ســال ‪ 2012‬از تافلر به خاطر‬ ‫ ترسیم «تصویری منزوی‪ ،‬افسرده و محروم از صمیمیت‬ ‫انسانی از بشر به دلیل هجوم بی رحمانه پیام ها و اطالعاتی‬ ‫که ما را هدف قرار داده اند» انتقاد کرد‪ .‬او عنوان می کند‬ ‫«چنین هجومی ما را منزوی نکرده و واضح است که بیشتر‬ ‫مردم ان قدر عاقل هســتند کــه وقتی در معرض ســرریز‬ ‫اطالعات قرار بگیرند دکمه «خامــوش» را بزنند و خود را‬ ‫ارام کنند‪ ».‬الوین در کتاب «شوک اینده» خود که ‪ 46‬سال‬ ‫از تالیف ان می گذرد‪ ،‬اذعان کرده است که اینده توصیفی‬ ‫او با انچه در نهایت و در واقع پدید خواهد امد ممکن است‬ ‫در جزئیات متفاوت باشــد‪ .‬او عنوان کرده اســت ‪«:‬هیچ‬ ‫اینده پژوه خبره ای «پیشــگویی» نمی کند‪« .‬پیشگویی»‬ ‫کار شوهای تلویزیونی و طالع بین های روزنامه هاست‪».‬‬ ‫او به خوانندگان توصیه می کنــد؛ «مضمون کلی را‬ ‫هرچه بیشتر فرا بگیرند و به جزئیات چندان توجه نکنند»‪.‬‬ ‫منظور او از مضمون این است که «ســرعت تغییر نه تنها‬ ‫با جهــت ان تفــاوت دارد‪ ،‬بلکه گاهی اوقــات از اهمیت‬ ‫بیشتری نیز برخوردار است‪».‬‬ ‫او اینده پژوهان را به مثابه جهانگردان دوران باستان‬ ‫می بیند کــه «اینده را چون انان که نقشــه ســرزمین ها را‬ ‫می کشــیدند می کاویم و چنین روحیه ای ســبب می شود‬ ‫که مفاهیم تغییر و شوک اینده را نه به عنوان حرف نهایی‪،‬‬ ‫بلکه به عنوان تقریبی ابتدایی از واقعیت های جدید انتشار‬ ‫دهیم؛ واقعیت هایی که ناشی از ضربه ای پرشتاب هستند‬ ‫و پر از بیم و امید‪».‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مرگ اینده پژوه‬ ‫چگونه تافلر در سیاست ردپای فکری خود را برجای گذاشت؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫الوین تافلر‪ ،‬نویســنده و اینده پژوه امریکایی و خالق‬ ‫سه گانه شوک اینده‪ ،‬موج سوم و تغییر قدرت است‪ .‬الوین‬ ‫تافلر از جمله نویسندگانی به شمار می رود که دارای وجوه‬ ‫مختلف فکری است؛ او از یک جهت یک اینده پژوه است‬ ‫که با بیان موج های متفاوتی که جهان بشــریت پشت سر‬ ‫گذاشته و با اینده نگری در باب این معنا در جهان شناخته‬ ‫می شــود همچنانکه کتاب های موج سوم و شوک اینده او‬ ‫نوعی اینده نگری را در برمی گیرد و از ســوی دیگر شــاید‬ ‫بتوان در دسته افرادی مانند السول که در حوزه سیاست‪،‬‬ ‫ارتباطــات و اینده پژوهی توامان ســخن گفته اند و دارای‬ ‫جایگاه ویژه ای هســتند‪ ،‬از الوین تافلر نیز سخن به میان‬ ‫اورد‪ .‬بنابرایــن می تــوان او را یک اندیشــمند چندوجهی‬ ‫دانســت؛ اگرچه اساســا اندیشــمندانی کــه چندوجهی‬ ‫می اندیشند از سوی سنت گرایان و اندیشمندان کالسیک‬ ‫جدی گرفته نمی شوند اما در جهان حاضر باتوجه به تغییر‬ ‫جهت گیری علم از کمیت گرایی بــه کیفیت گرایی و گذار‬ ‫از پوزیتیویسم به پسا پوزیتیویســم‪ ،‬باید گفت که بار دیگر‬ ‫جهت گیری علوم به ســمت عالمگی تمایــل پیدا کرده و‬ ‫الوین تافلر هم در حوزه سیاست‪،‬هم اینده پژوهی و نیز در‬ ‫حوزه ارتباطات و رسانه ها زمینه های جدی مطالعاتی خود‬ ‫را دنبال کرده است‪.‬‬ ‫می تــوان گفت از ایــن جهت او توانســت به عنوان‬ ‫یک اندیشــمند بین المللی در حوزه هــای گوناگون مورد‬ ‫توجه قرار بگیرد و مرگ او در جهــان به هر تقدیر پژواک و‬ ‫پیامدهای خاص خــود را در محافل گوناگون علمی باقی‬ ‫خواهد گذاشــت‪ .‬از این جهت مرگ او از اهمیت بسزایی‬ ‫در میان افکار عمومی برخوردار اســت و باتوجه به وضوح‬ ‫اینده اندیشــانه تفکر او بود که فیلم هایــی هم در هالیوود‬ ‫بر اساس این معنا و رویکردهای او در باب موج سوم و شوک‬ ‫اینده تنظیم و تدوین شد و توانست در میان توده های مردم‬ ‫دارای اثرگذاری باشد‪.‬‬ ‫الویــن تافلر بخــش اعظــم کارهایش را بــه همراه‬ ‫همسرش هایدی خلق کرده اســت‪ ،‬انها دارای مشارکتی‬ ‫بسیار برجســته بودند؛ هر دوی انها در دانشگاه نیویورک‬ ‫زبان انگلیســی خواندند‪ .‬در ادامه با یک زندگی کولی وار‬ ‫به روستای گرینویچ رفته و اســتعدادهای خود را در زمینه‬ ‫ نویسندگی و سرودن اشعار بروز دادند‪.‬‬ ‫در خصوص نقش هایدی تافلر در پیشبرد کار و حرفه ‬ ‫همسرش با ید بگویم که از هایدی تافلر‪ ،‬نه تنها به عنوان‬ ‫عضوی از خانــواده الوین بلکه به عنــوان همکار و همراه‬ ‫او می توان ســخن گفت؛ همان گونــه که خــود تافلر از‬ ‫او با نوشــتن کتــاب موج ســوم و تاثیر‬ ‫رسانه ها و شوک اینده توانست زمینه های‬ ‫تاثیرگذاری رسانه ها و وجود شبکه های‬ ‫اجتماعی را ببیند‪ .‬نوشته های او موجب‬ ‫شــد که ما با نوشــته هایی ماننــد عصر‬ ‫ارتباطات مانوئل کاســتلز اشــنا شــویم‬ ‫و این نکته را نمی شــود در نوشــته های‬ ‫الوین تافلر نادیده انگاشت‬ ‫همســر خود به نیکی یاد کرده و او را موثر در شکل گیری‬ ‫اندیشه هایش می داند‪.‬‬ ‫بایــد پذیرفــت کــه الویــن ماننــد ویــل دورانــت‬ ‫که همســرش را از اثرگذاران بر اندیشــه خــود می داند‪،‬‬ ‫زمینه های اثر پذیری از همسر خود را رد نمی کند‪.‬‬ ‫نکته ای که نمی توان از نظر دور داشت نقش تافلر در‬ ‫جهان سیاست است؛ الوین تافلر به واسطه ایجاد فضای‬ ‫پیش نگرانــه در ارتباط بــا اوضاع جهان تالش داشــته تا‬ ‫کشورهای غربی دچار نوعی غافلگیری استراتژیک نشوند‪،‬‬ ‫سیاســتمداران همواره نیازمند کسانی هســتند که دنیای‬ ‫پیش ر و را دیده بانی نمایند‪ ،‬همان گونه که در حوزه نظامی‪،‬‬ ‫نظامیان به سیاســتمداران در چارچوب دیده بانی محیط‬ ‫عملیات نظامی عمل می کنند‪ ،‬بســیاری از اندیشمندانی‬ ‫که در حوزه اســتراتژی‪ ،‬اینده پژوهی و روابــط بین الملل‬ ‫کار می کنند‪ ،‬کارکرد نهایی شان ایجاد فضای فهم و درک‬ ‫اینده و جلوگیری از خطــرات احتمالی در قالب روش های‬ ‫علمی مانند ســوات(‪ )SWOT‬و همچنین سناریو نویسی و‬ ‫اینده نگری های هوشمندانه است‪.‬‬ ‫الوین تافلر باتوجه بــه نبوغ ذاتی خــود و مطالعات‬ ‫خویش بــا همراهی همســرش‪ ،‬توان باالیــی را درجهت‬ ‫ایجاد فضای فهم و ادراک اینده به ویژه در حوزه سیاست‬ ‫و ارتباطات به جا گذاشت و توانست به عنوان یک دیده بان‬ ‫شناخت گرای جامع ه بین المللی زمینه های ادراک بیشتری‬ ‫از تغییر و تحوالت متفاوت پیش روی بشریت فراهم کند‪.‬‬ ‫البته در اغاز‪ ،‬ســخنان و اندیشــه های او از ســوی‬ ‫بسیاری به صورت عجب و شگفتی مطرح بود‪ ،‬اما در عمل‬ ‫باید گفت او رونوشتی از اینده نگری و فناوری ژول ورنیسم‬ ‫در قرن بیســتم و اوایل قرن بیســت و یکــم را پدید اورد؛‬ ‫همان گونه که ژول ورن در فناوری با نوشتن داستان هایی‬ ‫مانند کاپیتــان نمــو وارد عمل شــد‪ .‬نویســندگانی مانند‬ ‫الوین تافلر‪،‬هارولد الســول‪ ،‬پیترشوارتز اینها به هر تقدیر‬ ‫اینده پژوهانی هســتند که توانســته اند تحرکاتی را در این‬ ‫زمینه در دهه های گذشــته به جامعه جهانی عرضه کنند‪.‬‬ ‫همچنین از کســانی مثل اســپیلبرگ‪ ،‬کارگردان معروف ‬ ‫هالیوودی نیز می توان در این حوزه یاد کرد‪ .‬به هر جهت‬ ‫الوین تافلــر را باید یکی از نویســندگان اثرگــذار در حوزه‬ ‫ک یا اینده پژوهی مردمی شده‬ ‫اینده پژوهی عمومی یا پابلی ‬ ‫و توده نام برد‪.‬‬ ‫در انتهــا نیــز در خصــوص نقــش تفکــرات و‬ ‫پیش بینی هــای اثرگذار تافلــر باید اشــاره کنم کــه او با‬ ‫نوشــتن کتاب موج ســوم و تاثیر رسانه ها و شــوک اینده‬ ‫توانست زمینه های تاثیرگذاری رسانه ها و وجود شبکه های‬ ‫اجتماعــی را ببیند‪ ،‬نوشــته های او موجب شــد کــه ما با‬ ‫نوشــته هایی مانند عصر ارتباطات مانوئل کاســتلز اشــنا‬ ‫شــویم و این نکته را نمی شود در نوشــته های الوین تافلر‬ ‫نادیده انگاشــت؛ به این خاطر کــه پیش بینی های او در‬ ‫باب تاثیرات و پیامدهایی است که در تحلیل تاثیر متقابل‬ ‫مسائل حوزه ارتباطات و سیاست و رشد فناوری های مدرن‬ ‫مد نظر قرار گرفت‪.‬‬ ‫موج سوم و شــوک اینده را نیز بر مبنای تحلیل تاثیر‬ ‫پیامدهای متقابل این پیش ران ها در نظر گرفت و توانست‬ ‫روند داســتانی را روایــت کند کــه زمینه ســاز و زمینه پرور‬ ‫پیامدهایی می شود که هم اکنون ما در بسیاری از ارتباطات‬ ‫بین االذهانــی می بینیم؛ چیزی که امروزه در دیپلماســی‬ ‫عمومی‪ ،‬دیپلماسی دفاعی و امثالهم از ان یاد می شود از‬ ‫زیربناهای تحلیلی تافلر نشات گرفته است‪.‬‬ ‫دغدغهاقتصادیاردوغان‬ ‫ترکیهدرهفتهگذشتهپسازششسالروابطدیپلماتیکخودرابااسرائیلاغازکرد‪.‬همزمانبا‬ ‫شزاتوانستپروژهتنشزداییباروسیهرادردست‬ ‫اینتحولنیز دولتاردوغانپسازیکسالروابطتن ‬ ‫گیرد‪ .‬کارشناسان این تحوالت را تحت عنوان تغییر‪ 180‬درجه ای در سیاست خارجی ترکیه مطرح‬ ‫می کنند‪.‬بهاعتقادانهاخطایاستراتژیکدرمناسباتباکشورهایهمسایهودولت هایاسالمیو‬ ‫همچنینقدرت هایبزرگهزینه هایسنگیناقتصادیرابرترکیهطیسال هایگذشتهتحمیلکرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تغییر‪ 180‬درجه ای‬ ‫چراترکیهبههمگراییباروسیهواسرائیلرسید؟‬ ‫دکتر قدیر گلکاریان‬ ‫استاد روابط بین الملل دانشگاه خاور نزدیک قبرس‬ ‫‪1‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ترکیه بعد از شش سال با اسرائیل و پس از یک سال‬ ‫با روســیه توانست مناســبات سیاســی خودش را به حالت‬ ‫عادی در اورد‪ .‬در ورای ایــن قضیه چه اتفاقاتی رخ داد که‬ ‫ترکیه چنین رویکــرد ‪ 180‬درجه ای را در سیاســت خارجی‬ ‫خود نشان داد؟ ایا شــرایط درونی دخیل بوده اند یا شرایط‬ ‫بیرونی کشور؟‬ ‫در پاســخ به ایــن ســواالت و درک شــرایط جدید و‬ ‫پیش امده باید نگاهی گذرا به دالیل بروز این رویکرد داشته‬ ‫باشــیم‪ .‬اتفاق به این ســادگی هم نیســت که تصور شود‬ ‫رجب طیب اردوغان طی ارسال نامه ای به والدیمیر پوتین‬ ‫و عذرخواهی از وی زمینه را برای رفع بحران میان دو کشور‬ ‫ت یا با امضای تفاهمنامه میان ترکیه – اسرائیل‬ ‫فراهم ساخ ‬ ‫مهر ختم ماجرا زده شد‪.‬‬ ‫ترکیه در طول سال های گذشته در سیاست خارجی‬ ‫خود با بروز بهار عربی دچار خطاهای بیشــماری گشــت‪.‬‬ ‫در بــروز چنین اشــتباهات فاحشــی طبیعتــا دیدگاه های‬ ‫تئوریک احمد داوود اوغلو‪ ،‬نخســت وزیر سابق ان کشور‬ ‫دخالت داشته است‪ .‬بروز شرایط حاد و اتفاقات پی در پی‬ ‫در کشــورهای مختلف عربی و باالخص با روی کار امدن‬ ‫طرفداران اخوان المســلمین در مصر‪ ،‬اندیشکده سیاسی‬ ‫ترکیه را بر ان داشت که نگاهی جدی به حادثه بهار عربی‬ ‫داشته باشد‪ .‬اما توجهی که شاکله ان بر اساس رخدادهای‬ ‫مقطعی و ارمانی و نگاهی سطحی بود‪.‬‬ ‫اگر تحلیل و تجزیه حوادث به دقت مدیریت می شد و‬ ‫بر اساس رخدادهای هیجانی ارزیابی نمی شد‪ ،‬یقینا ترکیه‬ ‫خود را در خطای بزرگی همچــون برنامه ریزی کوتاه مدت‬ ‫در سیاست خارجی خود در کشــورهای عربی و به ویژه دو‬ ‫همســایه جنوبی(عراق و سوریه) اســیر و درگیر نمی دید‪.‬‬ ‫در سایه همین خطاست که بروز بحران اجتماعی ناشی از‬ ‫دو میلیون و هفتصد هزار پناهجوی سوری بر گرده جامعه از‬ ‫هر حیث سنگینی می کند و ترکیه به واسطه همین خطاهای‬ ‫پیوسته خود مستوجب خسارات اقتصادی شدید‪ ،‬افالس‬ ‫در سیاســت خارجی و از دســت دادن موقعیت منطقه ای‬ ‫خود گردید‪.‬‬ ‫ادامه حمایت ها از گروه های رادیکال تروریستی اعم‬ ‫از داعش‪ ،‬النصره‪ ،‬احرار الشــام و … برای ســاقط کردن‬ ‫دولت بشار اســد به امید حاکمیت بر بخش شمالی سوریه‬ ‫در صورت تجزیه ان کشور و الحاق احتمالی حلب و ادلب‬ ‫به ترکیه در موازات استان هاتای ترکیه و همچنین حضور‬ ‫نیروهای نظامی در شمال عراق برای حمایت از ترکمن ها‬ ‫و ایجاد خط حائل حوزه های اتنیکی برای خود و‪ ...‬منجر‬ ‫به ان شــد که جبهه ای اشــکار در برابر منافع کشــورهای‬ ‫ســوریه و عراق و همچنین دولت های منطقه ای داشــته‬ ‫باشــد و موازنه های سیاســی موجود را بر هم بزند‪ .‬در کنار‬ ‫این‪ ،‬عدم قرائت درست از ســایر اقوام باالخص کردهای‬ ‫منطقه باعث شد که احتمال بروز خطر ایجاد کانو ن کردی‬ ‫از شمال عراق تا فرات را درک کند و این بار عالوه بر جبهه‬ ‫بین دول‪ ،‬با جبهه دیگر قومــی و نژادی مواجه گردید‪ .‬این‬ ‫در شرایطی اتفاق می افتاد که سایر عوامل دخیل در ایجاد‬ ‫بحران در منطقه و حضور نیروهای فرا منطقه ای در سوریه‬ ‫و عراق و به کار گیری جنگ نیابتی‪ ،‬بستر بحران های جدی‬ ‫را فراهم می اورد‪ .‬ظهور داعش ایــن بار برای ترکیه جهت‬ ‫برون رفت از بحران و همچنین بهره گیری از منافع مالی و‬ ‫قاچاق انرژی برایش فرصتی موقتی و مغتنم شــمرده شد‪.‬‬ ‫عالوه بر ان حضور نیروهای روسی در مبارزه علیه داعش‬ ‫منجر به ان شد که تمامی رشته های بافته شده برای رسیدن‬ ‫به اهداف کوتاه مدت پنبه شــود‪ .‬در همین شرایط بود که‬ ‫سقوط جنگنده روسی و کشته شدن خلبان ان توسط یکی‬ ‫از مبارزین ارمانگرای ترک موسوم به «گرگ خاکستری» به‬ ‫نام الب ارســان چلیک در تاریخ ‪ 24‬نوامبر ‪ 2015‬زمینه را‬ ‫برای بروز تنش سیاسی جدی با روسیه فراهم اورد‪.‬‬ ‫ت انگشــت روی‬ ‫همین حادثه روســیه را بر ان داشــ ‬ ‫شــاهرگ حیات اقتصادی ترکیه بگذارد و با تحریم بخش‬ ‫گردشــگری و خروج مقاطعه کاران و پیمانــکاران ترکیه از‬ ‫ روســیه و همچنین تحریم واردات کاال از ترکیه به روسیه‪،‬‬ ‫فشار زیادی را بر ترکیه وارد اورد‪ .‬به طوری که وضعیت روبه‬ ‫افالس بخش گردشــگری در ترکیه‪ ،‬کاهش درامد ناشی‬ ‫از صادرات به روســیه‪ ،‬تنزل در میزان توســعه صادرات و‬ ‫صنایع‪ ،‬سقوط سرانه ملی به ‪ 9‬هزار دالر در سال‪ ،‬باال رفتن‬ ‫میزان بدهی خارجی بالغ بر ‪ 500‬میلیارد دالر و عدم همراهی‬ ‫و هماهنگی اتحادیه اروپا با ترکیه در ماه های گذشته و‪...‬‬ ‫موجب شد ترکیه خطر مهمی را درک کند و حاضر به بازنگری‬ ‫ی شود‪.‬‬ ‫در سیاست خارج ‬ ‫ناگفته پیداست که روسیه نیز در کنار تحریم اروپا به‬ ‫دلیل بحران اوکراین خســاراتی را از قطع رابطه سیاسی و‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اقتصادی با ترکیه متحمل شده بود‪ .‬هر دو کشور در صدد‬ ‫ ترمیم مناسبات خود بودند‪ ،‬ولی روسیه پیوسته عذرخواهی‬ ‫ترکیــه را طلب کــرده و پرداخت غرامت ســقوط هواپیما و‬ ‫جان باختگان را نیز مد نظر قرار داده بــود‪ .‬تا اینکه همین‬ ‫قضیه با ارسال نامه ای از سوی اردوغان به والدیمیر پوتین‬ ‫و اظهار تاســف و همدردی با خانــواده خلبــان و تعهد به‬ ‫پرداخت غرامت به دولت روسیه و خانواده خلبان و متعاقب‬ ‫ان مذاکره تلفنی اردوغان با پوتیــن زمینه را برای امضای‬ ‫تفاهمنامه عادی سازی میان دو کشور فراهم اورد‪ .‬به طوری‬ ‫که قرار اســت اواخر ماه ژو ئیــه هــر دو رئیس جمهوری با‬ ‫ یکدیگر مالقات حضوری داشته باشند‪.‬‬ ‫اما در ورای این قضیه به نکات مهمی باید اشاره کرد‪.‬‬ ‫اینکه این اتفــاق زمانی رخ داد که مناســبات میان ترکیه و‬ ‫اســرائیل به حالت عادی برگشــت‪ .‬به نظر می رسد بازتاب‬ ‫انتقاد امیــزی که می توانســت به بروز بحــران جدیدی در‬ ‫داخل کشور ترکیه به دلیل رویکرد ناگهانی اردوغان در قبال‬ ‫اسرائیل دامن بزند‪ ،‬دولت ترکیه برای ایجاد حالت ارامش‬ ‫و تطمیع خاطر بخش اقتصادی جامعه سریعا عادی سازی‬ ‫با روسیه را تحقق بخشید که موضوع اسرائیل چندان مورد‬ ‫توجه جامعه و انتقاد رسانه های مختلف و نهادهای مردمی ‬ ‫و ارگان ها ضد صهیونیستی در کشور قرار نگیرد‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اســت که تنش و ســردی میــان ترکیه و‬ ‫اسرائیل از سال ‪ 2009‬اغاز شده و اردوغان در طول شش‬ ‫سال گذشته پیوسته از اســرائیل به عنوان جانی یاد کرده‬ ‫و بعد از ماجرای داووس و مشــاجره لفظی با شیمون پرز و‬ ‫ی مرمره که برای مردم غزه‬ ‫همچنین بروز حادثه تلخ کشــت ‬ ‫ی را انتقال می داد و در این حادثه نیروهای‬ ‫کمک های مردم ‬ ‫نظامی اســرائیل دســت به کشــتن ‪ 10‬نفر از سرنشــینان‬ ‫این کشــتی که ‪ 9‬نفرشــان اهل ترکیه بودند‪ ،‬از اســرائیل‬ ‫درخواست غرامت‪ ،‬عذرخواهی رسمی کرده و همچنین لغو‬ ‫محاصره غزه را خواستار شده بود‪.‬‬ ‫اما در طول سه سال گذشته به رغم مذاکرات مستقیم‬ ‫و غیر مســتقیم و حتی تاکید بــاراک اوباما بــه نتانیاهو در‬ ‫خصــوص همگرایی با ترکیــه‪ ،‬اتفاق الزم رخ نــداد و تنها‬ ‫نتانیاهــو به اصــرار رئیس جمهــوری امریــکا از اردوغان‬ ‫ی نظامیان خاطی در‬ ‫عذرخواهی کرده بود‪ .‬با این حال تمام ‬ ‫حادثه ماوی مرمره تبرئه شده بودند و محاصره نیز برداشته‬ ‫نشده بود‪.‬‬ ‫اکنون ســخن اینجاســت که در ایــن همگرایی چه‬ ‫دالیلی نهفته است؟ ایا اسرائیل مواضع خودش را تغییر داده‬ ‫یا اینکه شــرایط ایجابی در مباحث بین المللی و منطقه ای‬ ‫منجر به این همگنی و سازش شده است؟‬ ‫روز دوشــنبه ‪ 30‬ژوئــن ‪ 2016‬نیعلــی ییلدیریــم‬ ‫نخســت وزیر ترکیه طی مصاحبه مطبوعاتی رسمی اعالم‬ ‫داشت که روابط خودشــان را با اســرائیل به حالت عادی‬ ‫برگردانده اند‪ .‬در جریان این رخداد سیاسی‪ ،‬تفاهمنامه ای‬ ‫میان مسئوالن ذیربط دو کشــور به امض ا رسیده و اسرائیل‬ ‫ت و غرامت ‪ 21‬میلیون‬ ‫از دولت ترکیه عذرخواهی کرده اس ‬ ‫دالری را نیز به واسطه موسسه خیریه ای به اعضای خانواده‬ ‫جان باختگان حادثــه ماوی مرمره پرداخــت خواهد کرد‪.‬‬ ‫لیکن محاصره غزه برداشــته نشــده و تنها تسهیالتی در‬ ‫این خصوص اعمال خواهد شد‪ .‬به طوری که دولت ترکیه‬ ‫خواهد توانســت در نوار غزه اقدام به احداث بیمارســتان‬ ‫‪ 200‬تختخوابــی کــرده و عالوه بــر ان تاسیســات اب و‬ ‫فاضالب را راه اندازی کند‪ .‬همچنین نخستین کمک های‬ ‫انسان دوســتانه نیز از طریق بندر اشدود با کنترل و نظارت‬ ‫ماموران نظامی اســرائیل به مردم غزه انتقال داده خواهد‬ ‫شد که نخستین محموله نیز در روز ‪ 4‬ژوئیه ‪ 2016‬به مقدار‬ ‫‪10‬هزار تن به وسیله کشــتی «لیدی لیال» در بندر اشدود‬ ‫لنگر انداخته و تخلیه شد‪.‬‬ ‫چنین بر می اید کــه از نظر مفهوم حقــوق بین الملل‬ ‫عذرخواهی اسرائیل از ترکیه به نوعی امتیاز الزم سیاسی را‬ ‫به ترکیه بخشیده و اسرائیل خطاهای خود را پذیرفته است‪.‬‬ ‫اما فلسطین تنها به نوار غزه محدود نشده و با این تفاهمنامه‬ ‫مردم فلســطین و ارمان های انها و حق طلبی شــان باز به‬ ‫فراموشی سپرده شده است‪.‬‬ ‫نباید نادیده گرفته شود که ترکیه عضو ناتو و در عین‬ ‫حال اســرائیل نیز عضو سازمان ملل بر شــمرده می شود‪.‬‬ ‫وجود شــرایط ســرد میــان دو کشــور باعث شــده بود که‬ ‫همکاری های اطالعاتی و نظامــی در کنترل حرکت های‬ ‫جهادی بــه نقطه صفر برســد‪ .‬از ســویی اســرائیل بعد از‬ ‫ماجرای پارک گزی اســتانبول‪ ،‬ســقوط دولت اردوغان را‬ ‫حتمی می پنداشت و تصور نتانیاهو بر این بود که با ساقط‬ ‫شدن دولت عدالت و توسعه و روی کار امدن دولت جدید راه‬ ‫برای ایجاد مناسبات نوین فراهم خواهد شد‪.‬‬ ‫گرچه در ظاهر امر چیــزی در خصوص دخالت های‬ ‫اســرائیل در مســائل ناامنی ترکیه و حمایت از گروه های‬ ‫تروریستی گفته نمی شود ولی ورای پرده حقایق سیاسی‪،‬‬ ‫دخالت های مســتقیم و غیر مســتقیم اســرائیل در ایجاد‬ ‫بحران در ترکیه انکار ناپذیر است‪.‬‬ ‫ترکیه با وقوف به این قضیــه و رهایی از بحران های‬ ‫ناشی از تروریســم اعم از داعش و پ ک‪.‬ک سعی داشت‬ ‫ به نوعی بستر مناسب را برای حل بحران فراهم بیاورد‪ .‬دو‬ ‫کشور عمده و کلیدی در حل بحران ترکیه طبیعی است که‬ ‫کشورهای روسیه و اسرائیل بودند‪.‬‬ ‫در کنار این مسائل مهم‪ ،‬سردی روابط میان اتحادیه‬ ‫اروپا با ترکیه و همچنین ناامیدی این کشــور به پیوســتن‬ ‫به اتحادیــه اروپا باعث شــد که سیاســیون ترکیــه بر ان‬ ‫باشــند جایگاه راهبردی ترکیــه را احیا نماینــد‪ .‬همچنین‬ ‫بخش کردهای سوریه و ایران به عنوان عوامل حساس و‬ ‫تعیین کننده در مســائل تمامیت ارضی و امنیت منطقه ای‬ ‫در نگاه انکارا به شمار می رفت‪.‬‬ ‫ترکیه باو ر داشــت که در همــکاری نزدیک امنیتی و‬ ‫اطالعاتی با اسرائیل خواهد توانست بر این قضیه حاکمیت‬ ‫داشته باشــد‪ .‬در کنار این قدرت گرفتن ایران در منطقه و‬ ‫نزدیکی ان با مســکو و به موازات هم عمل کردن مسکو‪-‬‬ ‫تهران در مســائل خاورمیانــه و باالخص ســوریه از دیگر‬ ‫مســائل تجدید نظر انکارا به رویکردش نسبت به اسرائیل‬ ‫بر شمرده می شود‪.‬‬ ‫شــایان ذکر اســت کــه تفاهمنامه همــکاری میان‬ ‫اســرائیل – ترکیه عالوه بر مسائل یاد شــده‪ ،‬حول محور‬ ‫همکاری های نظامی‪ -‬اطالعاتی‪ -‬امنیتی بوده و مهمتر از‬ ‫همه اغاز مذاکرات در زمینه ایجاد مسیر انتقال گاز اسرائیل‬ ‫به اروپا است‪.‬‬ ‫طبیعی اســت که همکاری نزدیک میان دو کشور در‬ ‫زمینه مسائل نظامی و اطالعاتی بدون اجتناب از پردازش‬ ‫به مسائل ایران ممکن و شدنی نخواهد بود‪ .‬به طوری که‬ ‫«یواو گاالنت» وزیر مسکن اسرائیل اعالم کرد ه توافق بر‬ ‫سر اغاز مناسبات سیاســی میان دو کشور در وهله نخست‬ ‫دارای ارزش امنیتی و اقتصادی برای تل اویو اســت‪ .‬زیرا‬ ‫توافق میان انــکارا و تل اویو بــه انزوای تروریســم ایران‬ ‫و فراهم شــدن زمینه برای ائتالف هــای منطقه ای علیه‬ ‫مسکو حامی بشار اســد بوده و در مبارزه‬ ‫با داعش نیز با نیروهای بشــار اسد همکاری‬ ‫می کند‪ .‬این همکاری در راستا و تایید اهداف‬ ‫تهران نیز هســت‪ .‬ترکیه که از ابتــدای امر با‬ ‫بشــار اســد از در مخالفت بر امده بود؛ به نظر‬ ‫می رســد که تغییر رویکردی را نیز در روزهای‬ ‫اتی از خود نشان خواهد داد‬ ‫دخالت ایران منجر خواهد شد! در همین حال نخست وزیر‬ ‫رژیم صهیونیستی نیز اظهار داشت ه که مناسبات میان ترکیه‬ ‫و اسرائیل بیش از هر چیزی دارای اهداف راهبردی است‪.‬‬ ‫هر چند مصالح ملی و بین المللی هر کشوری مقید به‬ ‫خاستگاه ان کشور اســت و نمی توان در ان دخالتی کرد؛‬ ‫به طوری که ترکیه در خصوص رابطــه نزدیک و چند جانبه‬ ‫ایران با ارمنســتان حق دخالت به خود را به رغم دشمنی با‬ ‫ارمنســتان به خود نمی دهد‪ .‬لیکن ایــن بخش از موضوع‬ ‫قابل توجه است که ترکیه در شرایط کنونی که وارد معامله‬ ‫سیاسی با اسرائیل شده و چنین رابطه چند جانبه ای خواهد‬ ‫توانســت موازنه های سیاســی انکارا را با سایر کشورهای‬ ‫دوست و همسایه تعیین کند؛ ایا روابطش با ایران را خواهد‬ ‫توانست به دور از هر گونه شیطنت اســرائیل سالم و بدون‬ ‫تنش به پیش ببرد؟ همکاری اطالعاتی و امنیتی میان دو‬ ‫کشور اسرائیل و ترکیه چه تاثیراتی در اعتماد بین دول میان‬ ‫ایران و ترکیه خواهد گذاشت؟‬ ‫اگر از بعد دیگر قضیه به مساله نگاه کنیم و همزمان‬ ‫با همگرایی و عادی سازی روابط سیاسی ترکیه با روسیه را‬ ‫هم مد نظر قرار دهیم‪ ،‬این سوال مطرح می شود که ترکیه با‬ ‫روسیه که هم پیمان ایران است در مورد مسائل منطقه ای‬ ‫و باالخص سوریه چه خواهد کرد؟ ترکیه چگونه باید عمل‬ ‫کند که در تابلوی دوستی مسکو‪ -‬انکارا‪ -‬تهران نیز شائبه ای‬ ‫ایجاد نکند؟ این در شــرایطی باید باشــد که تل اویو نیز از‬ ‫انکارا دلسرد نشود؟‬ ‫یقین است که مسکو حامی بشار اسد بوده و در مبارزه با‬ ‫داعش نیز با نیروهای رژیم بشار اسد همکاری می کند‪ .‬این‬ ‫همکاری در راســتا و تایید اهداف تهران نیز هست‪ .‬ترکیه‬ ‫که از ابتدای امر با بشار اســد از در مخالفت بر امده بود؛ به‬ ‫نظر می رسد که تغییر رویکردی را نیز در روزهای اتی از خود‬ ‫نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫نخستین الفبای این را در سخنان اردوغان به مناسبت‬ ‫پیام عید فطر می توان دریافــت‪ .‬روزنامه جمهوریت چاپ‬ ‫ترکیه در شماره روز یکشنبه چهارم ژو ئیه خود می نویسد که‬ ‫اردوغان گفته است‪« :‬روابط خودمان را با اسرائیل و روسیه‬ ‫توســعه می دهیم‪ .‬در هفته گذشته گام های مثبتی به طور‬ ‫متقابل برداشــته شــده و موجب امیدواری به روابط اینده‬ ‫اســت‪ .‬تالش مان بر این اســت که در خصوص موضوع‬ ‫ســوریه‪ ،‬ترور و همچنین بحران های بیهوده ای که باعث‬ ‫شده تنش های ساختگی پدید اید‪ ،‬روابط قطع شده مان را‬ ‫بار دیگر از نو بسازیم‪».‬‬ ‫این در شرایطی است که سرگئی الوروف وزیر خارجه‬ ‫روســیه نیز بعد از مذاکرات تلفنی پوتین با اردوغان اظهار‬ ‫داشته بود که هر دو کشور در حل بحران سوریه با همدیگر‬ ‫همکاری خواهند کرد‪.‬‬ ‫در راستای همین قضایاست که شنبه سوم ژو ئیه دولت‬ ‫ترکیه اعالم کرد که جنگنده های هوایی روســیه می توانند‬ ‫برای ضربه زدن به داعش در ســوریه از پایگاه اینجرلیک‬ ‫استفاده نمایند‪.‬‬ ‫با تمــام این اوصــاف به نظر می رســد که مشــاوره‬ ‫دیدگاهــی میان اســماعیل هنیه‪ ،‬خالد مشــعل و محمود‬ ‫عباس با اردوغان پیش از امضای تفاهمنامه میان ترکیه و‬ ‫اسرائیل و همچنین همسویی انکارا – مسکو در حل بحران‬ ‫سوریه باعث خواهد شد که تهران نیز به این روابط با دیده‬ ‫محتاطانه نگاه کند‪.‬‬ ‫مهمترین قضیــه در این خصــوص طبیعتا موضوع‬ ‫انتقال انرژی از اســرائیل به واسطه ترکیه است‪ .‬همکاری‬ ‫ترکیه و اســرائیل در این خصوص زمینه را برای همکاری‬ ‫اســرائیل‪ -‬یونان‪ -‬ترکیه و حتی مصر فراهــم اورده و منافع‬ ‫اقتصــادی در مدیترانه شــرقی موجب تاثیر در خاســتگاه‬ ‫سیاســی کشــورهای حوزه مدیترانه خواهد بود که بخش‬ ‫حساسی از خاورمیانه به شمار می رود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فریاد ندامت‬ ‫ترکیه عزم خود را برای خروج از انزوای استراتژیک جزم کرده است‬ ‫احمد معنوی‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس ژئوپلیتیک‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاســت ها و اســتراتژی های اخیــر ترکیــه‪ ،‬فــراز‬ ‫ و فرودهــای بســیاری داشــته ‪ ،‬به طوریکــه گاهــی علیه‬ ‫همســایگان موضع گیری های تندی اتخاذ کرده و گاهی‬ ‫سیاســت خود را با انها همســو می کند و به تعبیر از عادت‬ ‫مالوف برخی کشورها گهی به نعل می کوبد‪ ،‬گهی به میخ‪.‬‬ ‫اکنون در اکثر مناقشات خاورمیانه‪ ،‬ردپایی از ترکیه وجود‬ ‫دارد‪ .‬این شــرایط باعث شــده تا برخی از سیاســتمداران‬ ‫انگشت اتهام خو د را به سوی اردوغان نشانه رفته اند‪.‬این‬ ‫سیاســت های اتخاذی ترکیه که در راستای نگرش جدید‬ ‫دستگاه دیپلماسی ان صورت می گیرد باعث بروز تنش ها‬ ‫و بحران های منطقه ا ی شده که به شرح ذیل قابل بررسی‬ ‫است‪:‬‬ ‫عدم پیوستن به ائتالف ضد داعش و حمایت خاموش‬ ‫از انها‪ :‬به رغم تکذیب ترکیه‪ ،‬مدارک متعدد و اثبات شده ای‬ ‫از روابط مخفی میان انکارا و رهبران تروریست های داعش‬ ‫وجــود دارد‪ .‬در این خصــوص برخی معتقدنــد دلیل این‬ ‫کار چشم طمع ترکیه به سود سرشــاری است که از قاچاق‬ ‫نفت سوریه و عراق توسط داعش به دست می اید‪ ،‬چرا که‬ ‫گروه هــای تروریســتی برای ایــن قاچاق از خــاک ترکیه‬ ‫استفاده می کنند؛ مرزها و فرودگاه های ترکیه‪ ،‬گذرگاه اصلی‬ ‫تروریست ها به سوریه و عراق هستند‪.‬‬ ‫حمایت از مخالفین بشاراســد در ســوریه‪:‬ترکیه‬ ‫از ابتدای شروع بحران در ســوریه تالش کرد تا با حمایت‬ ‫از نیروهای مخالف بشــار اســد‪ ،‬زمینه را برای سقوط وی‬ ‫فراهم کند و بر این اساس توان لجستیکی و حمایتی خود‬ ‫را به کار بست تا با اســتفاده از مرزهای زمینی وسیعی که با‬ ‫سوریه دارد؛ اوضاع را به ضرر اســد رقم بزند و در این راستا‬ ‫با عربستان ســعودی نیز ائتالف کرد اقدامی کــه تا امروز‬ ‫موفقیت امیز نبوده است‪.‬‬ ‫تقابــل بــا روســیه پوتیــن‪ :‬رئیس جمهــور ترکیه‬ ‫می خواســت از طریق داعش ســرنگونی دولت بشار اسد را‬ ‫تســریع کند و اردوغان به اندازه ای از این مســاله اطمینان‬ ‫داشــت که صریحا گفت که پوتین حتما بشــار اســد را رها‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫ولی دقیقا برخالف انچه اردوغان ادعا می کرد‪ ،‬اتفاق‬ ‫افتاد واکنون نظامیان روس در کنار ســربازان بشار اسد با‬ ‫تروریســت ها می جنگند‪ .‬ترکیه با حمایت از تروریست ها و‬ ‫مخالفان بشار اسد وارد عرصه درگیری با روسیه شد؛ ضمن‬ ‫اینکه سرنگونی هواپیمای جنگی روسیه نیز بحران را تشدید‬ ‫کرد که امروزه نتایج ان قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫تنش با ایران به خاطر حضور در عراق و سوریه‪:‬‬ ‫رئیس جمهور ترکیه از مبارزه ایران با داعش در عراق انتقاد‬ ‫کرد و مدعی شــد ایران به این دلیل با داعش می جنگد که‬ ‫پس از بیــرون راندن این گروه از عــراق‪ ،‬در انجا بماند‪ .‬بر‬ ‫همین اساس‪ ،‬وی ایران را متهم کرد که در مبارزه با داعش‬ ‫صداقت ندار د که این حرکت نیز اغاز فرایند تنش با همسایه‬ ‫بزرگ و مقتدر شرقی بود که سود سرشار توریستی و تجاری‬ ‫برای انها دارد‪.‬‬ ‫با نگاهی به رویکردهای متخذه ترکیه در منطقه شاید‬ ‫بتوان این نتیجه گیری را داشــت که ترکیه تالش می کند‬ ‫نوعی امپرا توری عثمانی را در منطقه خاورمیانه با زیر ساخت‬ ‫و اندیشه های جدید احیا کند و هدف این استراتژی چیزی‬ ‫جز استثمار کشورهای منطقه مانند دوران عثمانی نیست‪.‬‬ ‫ترکیه بعد از چندین سال تقاضا برای ورود به اتحادیه اروپا‬ ‫بــا روی ناخوش اروپاییان مواجه شــده ا و اینک ســودای‬ ‫نقش افرینی در منطقه پرتالطم خاورمیانه را دارد که اغازش‬ ‫حمایت از داعش بود‪ .‬اردوغان با اغاز بحران سوریه همه‬ ‫تخم مرغ هایش را در سبد تکفیری ها گذاشت به طمع انکه‬ ‫تبدیل به منافع سرشار شده و ترکیه بزرگ از توهم به واقعیت‬ ‫بدل کند‪ ،‬اما امروز ترکیه نه تنها منفعتــی نبرده بلکه فریاد‬ ‫ندامتش نیز بلند شده اســت‪ .‬انکارا اکنون در دامی گرفتار‬ ‫شده که خود ان را گذاشته بود زیرا با اتخاذ سیاست یک بام‬ ‫و دو هوا در مورد مساله سوریه نه تنها موجب تنش با مسکو‬ ‫شد بلکه رهبران غربی را که از موضع مبهم ترکیه در ارتباط‬ ‫با گروه تروریستی داعش بدشان امده بود‪ ،‬خشمگین کرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر ترکیه در حال منزوی شــدن در صحنه‬ ‫دیپلماتیک جهانی اســت و نقش اول این شرایط را دولت‬ ‫حزب عدالت و توسعه بر عهده دارد‪ .‬شرایط حاکم بر سوریه‬ ‫و ترکیه نشان می دهد بحران و ابعاد ان رو به گسترش است‪.‬‬ ‫در شرایط جاری به نظر می رسد تغییرات میدانی سوریه به‬ ‫ســود جبهه مقاومت‪ ،‬ترک ها را دچار اشفتگی و سردرگمی‬ ‫ کــرده و در بن بســتی قــرار داده که نتیجه سیاســت های‬ ‫اردوغان در داخل و منطقه بوده است‪ .‬انکارا به این نتیجه‬ ‫رســیده که روس ها با ســوریه‪ ،‬به طور جدی به خاورمیانه‬ ‫بازگشــته اند‪ .‬ترکیــه نباید دلخــوش به پشــتیبانی امریکا‬ ‫و ناتو باشــد؛ سیاســتی که اردوغــان بــا ان به دنبال صفر‬ ‫کردن مشکالت با همسایگان بود‪ ،‬اکنون تبدیل به تنش‬ ‫با انها شــده اســت‪ .‬تنشــی که تاثیرات مخرب زیادی بر‬ ‫سیاست خارجی ترکیه داشته اســت‪ .‬عالوه بر مشکالتی‬ ‫که در عرصــه خارجی و منطقــه ای ایجاد شــده‪ ،‬تاثیرات‬ ‫داخلی این اشتباه استراتژیک نیز گســترده بوده است‪ .‬با‬ ‫گذشت چند سال از بحران ســوریه‪ ،‬این واقعیتی غیر قابل‬ ‫انکار اســت که ترکیه در مورد سرنگونی اســد دچار اشتباه‬ ‫محاسبه شــده اســت‪ .‬اکنون ترکیه با شــناخت وضعیت‬ ‫موجود به دنبال رهایی از شــرایط پیش امده است و برای‬ ‫خروج از این بن بســت تــاش می کند بنابرایــن می بینیم‬ ‫اکنون رئیس جمهــور ترکیــه در راس اخبــار بین المللی و‬ ‫تحلیل های سیاسی قرار گرفته است‪ .‬عادی سازی رابطه‬ ‫با رژیم صهیونیســتی از یک ســو و اعــام عذرخواهی از‬ ‫والدیمیر پوتین‪ ،‬رئیس جمهور مقتدر روسیه از سوی دیگر‬ ‫نگاه ها را به سمت اردوغان جلب کرد ه که در چند سال اخیر‬ ‫حال و روز خوشی را تجربه نکرده است‪.‬‬ ‫ترکیه عزم خود را برای خروج از تنهایی استراتژیکی که‬ ‫گرفتار ان شده بود‪ ،‬جزم کرده است‪ .‬کشوری که در سیاست‬ ‫خارجی به دنبال تنش صفر با همسایگان بود در سال های‬ ‫اخیر همه چیز را تجربه کرده جــز تحقق امال اولیه اش در‬ ‫این خصوص‪ .‬عرصه بر رئیس جمهور ترکیه تنگ شده است‬ ‫به همین دلیل در چنین شرایطی اردوغان دست به کار شد‬ ‫و از فرصت احیای رابطه با اســرائیل و روســیه برای بهبود‬ ‫وضعیت خود استفاده کرد‪.‬‬ ‫گام های اردوغان بــرای بهبود اوضــاع در روزهایی‬ ‫برداشته شــد که خطر تهدیدهای امنیتی از سوی داعش‬ ‫منطقه را بیش از پیش دربرگرفتــه و البته که رابطه ترکیه با‬ ‫اتحادیه اروپا چندان ارام نیســت‪ .‬اردوغــان به دنبال این‬ ‫است که خط بطالنی بر اختالف های دیپلماتیکی بکشد که‬ ‫منجر به انزوای کامل این کشور در منطقه شود‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که این کشور تصمیم گرفته به تنهایی‬ ‫خود پایان دهد‪ .‬زمانی که اردوغان در مقابل اســرائیلی ها‬ ‫به دلیل حصر غزه ایستاد‪ ،‬جهان اسالم از مصر تا الجزیره‬ ‫از وی مانند یــک قهرمان اســتقبال کردند امــا مجموعه‬ ‫اتفاق هایــی کــه از ‪ ٢٠١١‬با عنــوان بهار عربــی رخ داد و‬ ‫تحوالت منطقه ای‪ ،‬ترکیه را در شرایط اضطراری قرار داد‪.‬‬ ‫نخســت وزیر ترکیه اخیرا چراغ سبزهایی هم به مصر‬ ‫نشان داده و گفته اســت که انکارا و قاهره می توانند رابطه‬ ‫خود را از ســربگیرند‪ .‬ترکیه در روزهایی به احیای رابطه با‬ ‫روسیه روی اورده که جدال ترکیه با کشورهای اروپایی و در‬ ‫راس انها اتحادیه اروپا در خصوص مساله مهاجران سوریه‬ ‫هر روز فاز پرتنش تــری را به خــود می گیرد‪.‬به رغم اینکه‬ ‫اردوغان برای احیای برخی از زخم هایی که ترکیه در نتیجه‬ ‫سیاست خارجی نادرست برداشــته اقدام به عذرخواهی از‬ ‫روس ها کرد‪ ،‬اما در مساله ســوریه‪ ،‬ترکیه نه تنها عزم خود‬ ‫را برای مخالفت با بشــار اسد و سیاســت های روسیه جزم‬ ‫کرد بلکه در مساله کردهای ســوریه هم در تضاد کامل با‬ ‫سیاســت های امریکا و اروپا گام برداشت‪ .‬انتشار اسنادی‬ ‫که اثبــات می کند ترکیه مجــوز رفت و امد ســهل و ممتنع‬ ‫تروریست ها به داخل ســوریه را صادر کرده و عدم حمایت ‬ ‫وی از کردهای ســوریه در قبال داعش‪ ،‬کار را برای اینده‬ ‫ترکیه سخت کرده است‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫توبه اردوغان‬ ‫انکارا ازرویکردهایاخوانیدرسیاستخارجیفاصلهمی گیرد‬ ‫حسن اشرفی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل ترکیه‬ ‫محصور شــدن ترکیــه در بحران کــردی‪ ،‬جنگ در‬ ‫سوریه‪ ،‬تنش با روسیه و اختالف با ناتو و اروپا سرانجام این‬ ‫کشــور را به این تصمیم رســاند که با تغییر در رویکردهای‬ ‫سیاست خارجی خود فضای تنفســی جدیدی را در محیط‬ ‫منطقه ای و بین المللی برای خود ایجاد نماید و از انزوایی که‬ ‫در ان گرفتار شده بود تا حدودی رهایی یابد‪ .‬در این راستا‬ ‫اردوغان برخالف چهره غیر قابل انعطافی که به ویژه در چند‬ ‫سال اخیر از خود نزد افکار عمومی ترسیم کرده بود‪ ،‬تصمیم‬ ‫می گیرد با اتخاذ مشی ای عملگرایانه در پیامی مکتوب به‬ ‫والدیمیر پوتین‪ ،‬رئیس جمهور روسیه از سرنگونی جنگنده‬ ‫روسی در ‪ 3‬اذر ‪ 94‬توسط دو جنگنده اف ‪ ۱۶‬نیروی هوایی‬ ‫ترکیه عذرخواهی کرده و تعهد کنــد که تمام تالش خود را‬ ‫برای بازگرداندن روابط دوستانه میان دو کشور انجام دهد‪.‬‬ ‫اردوغان همچنین در اقدامی همزمان عادی سازی کامل‬ ‫روابط ترکیه و اســرائیل را که از مدت ها پیش مذاکرات ان‬ ‫میان دو کشور در جریان بود اعالم کرد و این در حالی بود که‬ ‫یکی از شروط اصلی ترکیه که اردوغان در طول بحران شش‬ ‫سال گذشته میان تل اویو و انکارا برای عادی سازی روابط‬ ‫بر ان پافشاری ورزیده بود‪ ،‬یعنی رفع حصر نوار غزه از سوی‬ ‫رژیم اسرائیل براورد نشد‪ .‬در خصوص نوع همکاری های‬ ‫ترکیه و اســرائیل در ســال های گذشــته این نکته دارای‬ ‫اهمیت است که رویکرد رژیم صهیونیستی همواره نسبت‬ ‫به همکاری با ترکیه از یک وزن استراتژیک برخوردار بوده و‬ ‫بر مبنای یک تفکر راهبردی تعیین شده است‪ .‬در واقع برای‬ ‫دولت صهیونیستی اسرائیل همیشه توسعه روابط مناسب‬ ‫و مســتحکم با مراکز قدرت غیر عرب در حاشیه جغرافیای‬ ‫سیاسی جهان عرب از اهمیت باالیی برخوردار بوده است و‬ ‫همین رابطه تل اویو و انکارا در دهه نود میالدی بود که در‬ ‫خدمت بسیاری از اهداف اســرائیل قرار گرفت‪ .‬اما به رغم‬ ‫این رویکرد بعد از ماجرای کشــتی مرمره و کشــته شــدن‬ ‫اتباع ترکیه در این کشــتی امداد رسان توسط کماندوهای‬ ‫رژیم صهیونیستی در سال‪ 2010‬تنشی جدی در روابط ترکیه‬ ‫و اسرائیل رخ داد و سبب قطع روابط دو طرف بعد از سال ها‬ ‫همکاری نزدیک شــد‪ .‬طی این مدت شــش سال قطعی‬ ‫روابط دو طرف مذاکرات فشــرده ای را بــرای بازگرداندن‬ ‫رابطه به سال ‪ 2010‬انجام دادند‪ .‬در این مذاکرات ترکیه سه‬ ‫شرط اصلی را برای طرف اسرائیلی به منظور برقراری مجدد‬ ‫رابطه مطرح کرد؛ نخست عذرخواهی مقامات اسرائیل از‬ ‫ترکیه بابت حمله به کشتی کمک رسان ترکی‪ ،‬دوم پرداخت‬ ‫خسارت به اســیب دیدگان این حادثه و سومین شرط رفع‬ ‫حصر نوار غزه که در نهایت سومین شرط یعنی رفع حصر نوا ر‬ ‫غزه از سوی اسرائیل محقق نشد و تنها قرار است که ترکیه‬ ‫از طریق بندر اشــدود به میزان ‪10‬هزار تن کمک انسانی‬ ‫به مردم غزه ارســال کــرده و یک بیمارســتان و دو نیروگاه‬ ‫اب شیرین کن نیز برای مردم این منطقه احداث نماید‪.‬‬ ‫با این حال روابط با اسرائیل که به زعم مقامات انکارا‬ ‫می توانست به انزوای ترکیه در منطقه پراشوب خاورمیانه‬ ‫پایان دهد و روزنه ای برای تــداوم بازیگری فعال انکارا در‬ ‫تحوالت این منطقه محســوب شــود در دســتورکار اصلی‬ ‫مقامات ترکیه قرار می گیرد و اعالم برقراری رسمی ان را در‬ ‫استانه روز قدس قرار می دهند‪ .‬برای ترکیه یکی از جنبه های‬ ‫اقتصادی اهمیــت روابط با اســرائیل به موضــوع انرژی‬ ‫باز می گردد‪ .‬ترکیه در پی ان است تا بعد از برقراری مجدد‬ ‫روابط با اســرائیل گاز طبیعی فلسطینیان در سرزمین های‬ ‫اشــغالی را از طریق خطوط لوله ترکیه از اسرائیل به ترکیه‬ ‫منتقل کند‪ .‬در این میان اما حمــاس به عنوان گروهی که‬ ‫ترکیه از حامیان ان به شــمار می رود قصد ندارد تا در قبال‬ ‫عادی ســازی روابط ترکیه و اســرائیل موضعی منفی علیه‬ ‫انکارا اتخاذ کند و سعی کرده تا بیشتر به دستاورد های ترکیه‬ ‫در این معامله متمرکز شود‪.‬‬ ‫در ارزیابی اقدام اردوغان در خصوص بازیابی روابط‬ ‫با روســیه چند نکته قابل توجه است ؛ نخست این تغییرات‬ ‫نشان می دهد بلندپروازی های اردوغان در ایجاد الگویی‬ ‫اسالمی عثمانی مســلط بر منطقه با چالشی جدی مواجه‬ ‫شــده اســت‪ .‬همچنین اردوغان نشــان داد به این درک‬ ‫رســیده که نمی تواند دو جنگ هم زمــان علیه پ‪.‬ک‪.‬ک‬ ‫و داعش را مدیریت کنــد‪ .‬احتماال ترکیه بــه این نکته پی‬ ‫برده که تجزیه ســوریه مقدمه تقســیم مناطق کردنشین‬ ‫ترکیه اســت و ایــن تهدید بــدون همکاری روســیه که در‬ ‫سوریه از بازیگران اصلی اســت قابل رفع نیست‪ .‬از سمت‬ ‫دیگر فرسایش انســانی و اقتصادی که درگیری در این دو‬ ‫جبهه ترکیه را گرفتار کرد ه اردوغان را به این نقطه رســانده‬ ‫اســت که برای نجات اک پارتی و کل ترکیــه رویکردهای‬ ‫جدیدی در سیاســت خارجی اتخاذ کند‪ .‬صنعت توریســم‬ ‫که یکی از پایه های اصلی اقتصادی ترکیه در ســال های‬ ‫متمادی بــود ه اکنون با درگیری و انفجارهــای گاه و بیگاه‬ ‫در شــهرهای مهم انــکارا و اســتانبول به شــدت تضعیف‬ ‫شده و تنش با روسیه به عنوان کشــوری که دارای یکی از‬ ‫پرشمارترین گردشــگر در ترکیه در سال های گذشته بوده‬ ‫بر بحــران در این بخش دامن زده اســت‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫تحریم های اقتصادی که روسیه در دوره تنش علیه ترکیه‬ ‫اعمال کرده سایر بخش های تجاری و بازرگانی ترکیه را در‬ ‫بر گرفته و اقتصاد ترکیه را با چالشی اساسی مواجه ساخت ه و‬ ‫این موضوع تهدیدی برای مقبولیت اردوغان است چرا که‬ ‫اقتصاد پررونق در ســال های اخیر یکــی از عوامل اصلی‬ ‫حفظ مقبولیت اک پارتی و شخص رئیس جمهور اردوغان‬ ‫نزد افکار عمومی ترکیه بوده است‪ .‬از سوی دیگر اردوغان‬ ‫بعد از برکناری داوداوغلو و روی کار امدن بن علی ییلدیریم‬ ‫(که مهره ای کامال نزدیک به شــخص اردوغــان بود) در‬ ‫مقام نخست وزیری به دنبال مشروعیت بخشی به این اقدام‬ ‫بود‪ ،‬چرا که برکناری داوداوغلو با انتقادات داخلی و خارجی‬ ‫گسترده ای همراه بود‪ .‬در این راستا یکی از اقداماتی که در‬ ‫دستورکار قرار می گیرد تغییر در سیاست های ترکیه در عرصه‬ ‫روابط خارجی است که این کار با روسیه و رژیم صهیونیستی‬ ‫کلید خورد و احتماال در اینده شاهد تحوالتی دیگر در عرصه‬ ‫روابط ترکیه به ویژه با کشورهایی نظیر مصر و سوریه خواهیم‬ ‫بود‪ .‬این بیان از اظهارات بن علی ییلدیریم‪ ،‬نخســت وزیر‬ ‫ترکیه نیز مشخص است که گفت دولت وی سیاستی را در‬ ‫پیش خواهد گرفت که بر مبنای افزایش تعداد دوســتان و‬ ‫کاهش تعداد دشمنان است‪ .‬وی جنگ در سوریه را بیهوده‬ ‫توصیف کرد و بر ضــرورت توقف ان تاکید کــرد‪ .‬در واقع‬ ‫می توان انتظار داشت که در راستای این تغییر رویکرد در‬ ‫سیاست خارجی ترکیه‪ ،‬روابط انکارا و قاهره بعد از یک دوره‬ ‫تنش که به دنبال برکناری مرسی و روی کار امدن السیسی‬ ‫رخ داد رو به بهبود رفته‪ .‬انکارا از رویکردهای اخوانی سابق‬ ‫عقب نشینی کرده و مشــی عملگرایانه تری را در برخورد با‬ ‫حکومت مصر در پیش گیرد‪ .‬از سوی دیگر می توان انتظار‬ ‫داشت رفع تنش در روابط مسکو انکارا نوع همکاری پوتین‬ ‫اردوغان را در مساله ســوریه نیز با تغییراتی مواجه سازد و‬ ‫این در شرایطی است که روسیه نیز امادگی الزم برای اغاز‬ ‫دوره تغییر در روابط را داشته باشد‪ .‬اما به هر روی هزینه های‬ ‫سنگین ترکیه و روسیه ناشی از تداوم درگیری ها در سوریه‬ ‫می تواند انگیزه های الزم را در دو طرف برای مشارکتی فعال‬ ‫در حل مساله سوریه ایجاد کند که در صورت تحقق چنین‬ ‫امری زمینه همکاری های منطقه ای و بین المللی برای حل‬ ‫مساله سوریه بیش از گذشته فراهم خواهد شد‪.‬‬ ‫بازگشت به تنش صفر؟‬ ‫سیاست خارجی ترکیه ناکارامد شده بود‬ ‫حسین پاشایی‬ ‫کاندیدای دکترای علم سیاست دانشگاه انکارا‬ ‫‪4‬‬ ‫امروز نظام بین الملل یــک دوره بی ثباتی مانند خالء‬ ‫به وجود امده پــس از جنگ جهانــی اول و دوم و تحوالت‬ ‫پس از فروپاشی شوروی را تجربه می کند‪ .‬پس از روی کار‬ ‫امدن باراک اوباما در ســال ‪ 2008‬و اعــام دکترین او در‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬منطقه خاورمیانه ابستن حوادث بسیاری‬ ‫ شد‪ .‬بهار عربی در شرایطی کشــورهای خاورمیانه و شمال‬ ‫افریقا را درنوردید که نظام بین الملل در سردرگمی سیستمی‬ ‫ گرفتار شده بود‪ .‬از طرفی ترکیه بعد از به قدرت رسیدن حزب‬ ‫عدالت و توسعه در سال ‪ 2002‬پس از سال های بی ثباتی‬ ‫دهه اخر قرن بیســتم به جزیره ثباتی تبدیل شــده بود که‬ ‫اکثر کشــورهای مســلمان و عربی ترکیه را به عنوان مرکز‬ ‫جاذبه فرهنگی و بازار با ثباتی برای ســرمایه های هنگفت‬ ‫خود می دیدند‪ .‬همزیستی مسالمت امیز سنت و مدرنیته‪،‬‬ ‫ایاالت متحده و کشــورهای اروپایی را نیز در تبلیغ الگوی‬ ‫حکمرانی ا‪.‬ک‪.‬پ برای دیگر کشورهای مسلمان مصمم تر‬ ‫می کرد‪ .‬از ان روی ترکیه را به عنوان مهمترین شریک خود‬ ‫در اجرای سیاست های منطقه ای می دیدند‪ .‬تجربه تونس‬ ‫و روی کار امدن مسلمانان میانه رو پس از سرنگونی بن علی‬ ‫اهمیت الگوی عدالت و توسعه را اشــکارا نشان داد‪ .‬پس‬ ‫از ان با به قدرت رســیدن محمد مرســی پس از سرنگونی‬ ‫حسنی مبارک و روابط بســیار حسنه حاکمیت جدید مصر با‬ ‫رهبران ترکیه‪ ،‬نشان از ان داشت که باالخره پس از نزدیک‬ ‫یک قرن مجادله و مبارزه فکری سیاسی‪ ،‬جریانات میانه رو‬ ‫اسالمی توانسته اند الگویی از سیاست ورزی و حکمرانی را‬ ‫به نمایش بگذارند‪.‬‬ ‫تجربه ناموفق اخوان المســلمین در مصر که دولتی‬ ‫مستعجل بود با بازگشت ارتش به قدرت که دیکتاتوری به‬ ‫مراتب خشن تری از دوران حســنی مبارک را برای مصر به‬ ‫ارمغان اورد‪ ،‬حکایت از خزان زودرس بهار عربی داشت‪.‬‬ ‫تحوالت ســوریه رهبــران ترکیــه را در ابتدا بســیار‬ ‫هوســناک کرده بود که اگــ ر مانند تونس و مصــر منجر به‬ ‫سرنگونی بشــار اســد و روی کار امدن جریانات نزدیک به‬ ‫ترکیه می شد از شر یکی از همسایگان مزاحمی که به رغم‬ ‫اینکه در ســال های اخیر بر اســاس سیاســت تنش زدایی‬ ‫با همســایگان روابط حسنه ای میانشــان برقرار شده بود‪،‬‬ ‫خالص شــوند‪ .‬در اغلب موارد ترکیه و ســوریه با خانواده‬ ‫اسد سر ناسازگاری داشــتند‪ .‬اکنون با ســرایت بهار عربی‬ ‫به ســوریه رهبران ترکیه در به قدرت رســاندن دوســتان و‬ ‫نزدیکان به خود در سوریه مصمم شــده بودند‪ .‬طوری که‬ ‫داوود اوغلو قول برگزاری نماز جمعــه را در چند هفته اینده‬ ‫در سوریه داد و اشاره کرد که شــام را کوچه به کوچه مانند‬ ‫کف دستش می شناسد و قطعا بشار اسد تا چند هفته اینده‬ ‫سرنگون خواهد شد‪ .‬اما هر روز که می گذشت گره تحوالت‬ ‫سوریه ناگشودنی تر می کرد‪ .‬گسیل سیل اوارگان جنگ به‬ ‫ترکیه‪ ،‬دیگر از کمپ های ساخته شده در نقطه های مرزی‬ ‫و شهرهای نزدیک به مرز‪ ،‬به شهرهای بزرگ ترکیه رسیده‬ ‫بود‪ .‬تحوالت ســوریه رفته رفته پیچیده تر می شــد و ابعاد‬ ‫بین المللی وسیع تری پیدا می کرد‪ .‬حال دیگر ترکیه بیش‬ ‫از هر زمان دیگری درگیر مســاله سوریه شده بود‪ .‬موضوع‬ ‫مهم دیگر که از درون باتالق سوریه سربراورده بود‪ ،‬مساله‬ ‫کردهای ســوریه بود‪ .‬باتوجه به اینکــه پ‪.‬ی‪.‬د و بخش‬ ‫نظامی ان ی‪.‬پ‪.‬گ شاخه سوریه پ‪.‬ک‪.‬ک ترکیه به شمار‬ ‫می رفت‪ ،‬با تحوالت به وجود امده تبدیل به یک بازیگر مهم‬ ‫منطقه ای شده بود‪ .‬همکاری این گروه با ائتالف بین المللی‬ ‫که علیه داعش می جنگید و تصرفات سرزمینی که به دست‬ ‫می اورد بیش از هر زمان دیگری منافع ترکیه در درون سوریه‬ ‫و به تبع ان در بخش های کردنشــین داخل خاک ترکیه را‬ ‫مورد تهدید قرار می داد‪ ،‬به نوعی که می توان گفت پروسه‬ ‫صلح با کردها کــه اردوغان به رغم فشــارهای زیاد داخلی‬ ‫به شدت پیگیر ان بود قربانی این موضوع شد‪.‬‬ ‫بــا ورود مســتقیم روســیه درون منازعات ســوریه و‬ ‫اشکارشدن بیشتر صف بندی های متحدان و دشمنان بشار‬ ‫اسد‪ ،‬اچمز به وجود امده در سوریه برای ترکیه پیچیده تر شد‬ ‫که با هدف قرار دادن و سرنگونی جنگنده سوخو ‪ 24‬روسیه‬ ‫توسط جنگنده اف ‪ 16‬نیروی هوایی ترکیه‪ ،‬ابعاد این فاجعه‬ ‫محافل سیاسی و اقتصادی هر دو کشــور را به شدت مورد‬ ‫تاثیر قرار داد‪ .‬روابط روسیه با ترکیه جنبه های استراتژیک‬ ‫فراوانی طی سال های رهبری پوتین و اردوغان پیدا کرده‬ ‫بود که مبادالت تجــاری بالغ بر ‪ 35‬میلیــارد دالر گواه این‬ ‫مساله بود‪ ،‬ولی یک شــبه همه چیز بر باد رفت‪ .‬پوتین این‬ ‫بین الملل‬ ‫مساله را خنجری از پشت تعبیر کرد که از جانب ترکیه بر انها‬ ‫وارد شده و از طرفی اردوغان و داووداوغلو باتوجه به اینکه‬ ‫بارها اخالل حریم هوایی ترکیه توسط جنگنده هایی که از‬ ‫سوریه وارد ان می شدند‪ ،‬تکرار شــده بود از این موضوع با‬ ‫صراحت دفاع کردند‪.‬‬ ‫با این داســتان تئوری «عمق اســتراتژیک» احمد‬ ‫داوود اوغلو وزیر خارجه و نخســت وزیر ســابق که در واقع‬ ‫معمار سیاســت خارجی ترکیه محسوب می شد با شکست‬ ‫سنگینی مواجه بود‪ .‬داوود اوغلو اعتقاد داشت که ترکیه باید‬ ‫با سیاست تنش زدایی با همسایگانش‪ ،‬مشکالت تاریخی‬ ‫و سیاسی خود را با انها به صفر برســاند ولی اکنون نه تنها‬ ‫ان مشکالت حل نشــده بود بلکه با برخی از انها در جریان‬ ‫سوریه به درگیری و رودررویی رسیده بودند‪.‬‬ ‫بن بست به وجود امده در سیاست خارجی و همین طور‬ ‫درگیری شــهری بــا پ‪.‬ک‪.‬ک و اقدامات تروریســتی در‬ ‫شــهرهای ترکیه که منجر به کشــته شــدن شــهروندان‬ ‫غیر نظامی می شــد و ناامنی روانی به وجود امده ناشــی از‬ ‫این بمب گذاری ها و اقدامات تروریســتی ضربه سنگینی‬ ‫به صنعت توریسم ترکیه وارد کرده بود که همه این موارد از‬ ‫ابعاد ناکارامدی سیاست خارجی بی تاثیر نبو د و احمد داوود‬ ‫اوغلو را قربانی سیاست پراگماتیکی اردوغان کرد‪.‬‬ ‫با رفتن داوود اوغلو زمان تغییر فرا رسیده بود و ترکیه‬ ‫با ســرعت زیاد و تغییــری ‪ 180‬درجه ای شــروع به ترمیم‬ ‫مناســباتش با روســیه کرد‪ .‬تبریک روز ملی روسیه توسط‬ ‫اردوغــان و ییلدیریــم و ســپس نامه نگاری کــه اردوغان‬ ‫با پوتیــن داشــت و در ان اظهار تاســف خود را نســبت به‬ ‫کشته شــدن خلبان روســی و پرداخت غرامت به خانواده‬ ‫خلبان ابراز کرده بود‪ ،‬تعمدا همزمان شــد بــا نتیجه دادن‬ ‫مذاکرات مربوط به ترمیم مناسبات با اسرائیل و بزرگنمایی‬ ‫عذرخواهی نتانیاهو از اردوغان و پرداخت غرامت اسرائیل‬ ‫به قربانیان حادثه ماوی مرمر ه‪ ،‬تــا از جنبه های روانی این‬ ‫موضوع کاسته شود‪ .‬دوران پسا داووداوغلو محدود به این‬ ‫تغییرات نشــد و اقدامات مهمی هم در جهت عادی سازی‬ ‫روابط با مصری که همواره پس از کودت ا علیه مرسی روابط‬ ‫تنش الودی با ترکیه داشت‪ ،‬انجام شد ه که نتایج ان به زودی‬ ‫مشخص خواهد شد‪.‬‬ ‫اما مشکل سوریه بسیار فراتر از اراده اردوغان است‪.‬‬ ‫پیچید گی ابعاد ایدئولوژیکی و سیاسی نظامی جریان سوریه‬ ‫پرزورتر از جنبه پراگماتیســتی اردوغان به نظر می رسد و تا‬ ‫زمانی که قدرت های بزرگ منطقه ای و بین المللی در مورد‬ ‫سوریه به توافقی نرسیده اند‪ ،‬ترکیه همچنان درگیر منجالب‬ ‫سوریه خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان نوعثمانی گرایی‬ ‫ترکیه به اروپا و امریکا نزدیک تر می شود‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دکترای علوم سیاسی‬ ‫وقتی در ژانویه ‪ 2010‬اســتان‪‎‬های سابق امپراتوری‬ ‫عثمانی یکی بعــد از دیگری به کام اتشــی افتادند که ان‬ ‫زمان «بهار عربی» نام گرفت –البته بعدها به جهنم عربی‬ ‫تبدیلــش کردنــد‪ -‬گل از گل رهبران اســامگرای ترکیه‬ ‫شکفت‪ .‬این شادکامی زمانی دوچندان شد که هم مسلکان‬ ‫اک پارتی در مصر به قدرت رسیدند و کم و بیش اداره تونس‬ ‫و لیبی را نیز به دست گرفتند‪ .‬رهبران دولت و حکومت ترکیه‬ ‫که همگی از اعضای حزب عدالت و توسعه هستند‪ ،‬عمدتا‬ ‫از محصــوالت مدارس امام خطیب هســتند که از مســیر‬ ‫احزاب اسالمگرای عدالت و رفاه به سیاست راه یافتند‪.‬‬ ‫مدارس امام خطیب که عمدتا بــر مبنای اموزه های‬ ‫اسالم سنی حنفی اداره می‪‎‬شوند‪ ،‬قرابت نزدیکی با جماعت‬ ‫اخوان المســلمین دارند و اصوال خط مشی خود را در ارائه‬ ‫خدمات اجتماعی از همین جماعات در کشورهای عربی‬ ‫و به‪‎‬ویژه مصــر الگوبــرداری کرده اند ‪ ،‬همــان چیزی که‬ ‫ بعدها مایه الهام فتح الله گولن و جماعتش شد تا مدارس‬ ‫میانه ر و اسالمی را عالوه بر ترکیه‪ ،‬در بسیاری از کشورهای‬ ‫بالکان‪ ،‬قفقاز‪ ،‬اســیای مرکــزی و حتی روســیه و امریکا‬ ‫تاسیس کنند‪.‬‬ ‫این مدارس در داخل و خــارج از ترکیه‪ ،‬گونه ای از‬ ‫تبلیغات اســامی میانه‪‎‬روانه را به جهــان معرفی کرد که‬ ‫از نظــر تحلیلگران غربی اگــر نه خالی از خطــر‪ ،‬حداقل‬ ‫کمتــر خطرناک بــود‪ .‬این کمتــر در قیاس با ان اســام‬ ‫رادیکال و تندروانه ای اســت که‬ ‫پــس از مطرح شــدن نظریه‬ ‫جنگ تمد ن ها به ترجیع بند‬ ‫ادبیات ضدتروریستی غرب‬ ‫بدل شد‪.‬‬ ‫بنابراین نظریــه پردازان‬ ‫و دولت های غربــی‪ ،‬دولت‬ ‫اســامگرای ترکیــه را‬ ‫نمونــه دولــت مطلــوب‬ ‫اســامی معرفــی کردند و‬ ‫امیدوار بودند که با ســقوط‬ ‫دیکتاتوری های متحدشان‬ ‫حداقــل دولت هایی مشــابه‬ ‫ترکیــه روی کار بیایــد‪ .‬همین‬ ‫خواســت غــرب بــه عــاوه‬ ‫قدرت گرفتن اخوان المســلمین‬ ‫در کشورهای مذکور‪ ،‬ترکیه را در‬ ‫بد وهمی انداخــت‪ .‬ترکیه برای‬ ‫بیش از ‪ 80‬ســال تالش کرده بود‬ ‫که خــود را به غــرب بچســباند و از‬ ‫گذشته عثمانیک خود جدا شو د اما‬ ‫به دالیل مختلف اروپا هرگز این‬ ‫کشــور و جامعه اش را به طور‬ ‫کامل نپذیرفت و نگذاشــت‬ ‫کــه ترکیه اروپایی شــود‪.‬‬ ‫ نهایتا به قدرت رســیدن‬ ‫حزب عدالت و توســعه‬ ‫موجب ســر رفتن‬ ‫کاسه صبر دولت‬ ‫ترکیه شد‪ .‬به نظر می رسد در ابتدا ترکیه تنها به نشانه قهر‬ ‫و فشار اوردن به اروپا نگاه خود را از غرب به شرق و به‪‎‬ویژه‬ ‫خاورمیانه و اســیای مرکزی چرخاند‪ .‬بــه هرحال عواید و‬ ‫منافع این تغییر نگاه ان قدر قابل توجه بود که به استراتژی‬ ‫کالن دولت ترکیه بدل شــود و ترکیــه رفته رفته خود را در‬ ‫جهان ان قدر بزرگ دید که وزن و پرستیژ حقیقی‪‎‬اش را گم‬ ‫کرد‪ .‬سیاست‪‎‬گذاران ترک تصور می کردند دومینوی بهار‬ ‫عربی یکی یکــی دیکتاتورهای ســابق را خواهد انداخت‬ ‫و جایش را متحدان ایدئولوژیک ترکیه خواهند گرفت‪.‬‬ ‫ به این صورت سودای یک دهه ای رهبران اک پارتی‬ ‫به حقیقت خواهد پیوســت؛ ایجاد بلوکی از کشــورهای‬ ‫متحد عربی و اسالمی به رهبری ترکیه که وزن این کشور‬ ‫را ان قدر در برابر غرب افزایش می‪‎‬داد که عمال هر نوع فعل‬ ‫و انفعال منطقه‪‎‬ای و حتــی جهانی بدون لحاظ کردن نظر‬ ‫ترک‪‎‬ها دشوار می‪‎‬شد‪ .‬این عالوه بر سوداهای اقتصادی‬ ‫و فرهنگی بود که ترکیه با بازگشت به عثمانی‪‎‬گرایی مدنظر‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫امــا فاکتورهای فراوانــی در معادله وجود داشــت‬ ‫که ترکیه یا ندید یا نخواســت که ببیند‪ .‬از جمله خواســت‬ ‫قدرت‪‎‬های منطقه‪‎‬ای و جهانی که شاید ترکیه انتظار داشت‬ ‫منتظر بنشــینند تا روند حوادث تنها به نفع این کشور رقم‬ ‫بخورد‪ ،‬یا حتی خوشبینانه‪‎‬تر –بلکه ساده‪‎‬لوحانه‪‎‬تر‪ -‬اینکه‬ ‫ایــن قدرت ها همچون لیبــی به ســقوط دیکتاتور کمک‬ ‫کنند و بعد طعمه را برای ترکیه وانهند‪ .‬دیری نگذشــت که‬ ‫خواب شــیرین ترک‪‎‬ها در هم ریخت و بــا کودتای ژنرال‬ ‫سیســی در مصر –که ترکیه هنوز روابط تیره‪‎‬ای با دولتش‬ ‫دارد‪ -‬حکومــت اخوان المســلمین جوانمرگ شــد و روند‬ ‫حوادث در سراسر شمال افریقا و خاورمیانه دقیقا در‬ ‫مسیر عکس خواست ترک‪‎‬ها قرار گرفت‪ .‬رهبران‬ ‫ترک که همواره انتظار داشتند امریکا و ناتو به‬ ‫سوریه حمله ببرد و سریع‪‎‬تر به عمر رژیم اسد پایان بدهد‪،‬‬ ‫در عوض شاهد دخالت مستقیم روسیه در این کشور بودند‪.‬‬ ‫اندازه گیری اشتباه وزن ترکیه توسط رهبرانش در ماجرای‬ ‫سقوط جنگنده روس هرچه بیشتر عیان شد‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫این کشــور پناه‪‎‬جویان جنگی را وجه المصالحه قرار داد تا‬ ‫اروپا را برای گرفتن امتیازاتی تحت فشار قرار دهد‪.‬‬ ‫به هر حال ترکیه که چنان سودایی داشت‪ ،‬حاصلش‬ ‫چنیــن شــد‪ :‬حضــور میلیون هــا اواره ســوری در خاک‬ ‫این کشــور‪ ،‬اغاز جنگ مجــدد با کردها‪ ،‬کشیده شــدن‬ ‫عملیات‪‎‬های تروریستی به شهرهای ترکیه و افزایش شدید‬ ‫ناامنی‪ ،‬کاهش شدید تعداد توریست‪‎‬ها و سایر ضررهای‬ ‫هنگفت و کاهش رشد اقتصادی‪ ،‬و البته خدشه دار شدن‬ ‫پرستیژ منطقه‪‎‬ای و جهانی این کشور‪.‬‬ ‫با به بن بست خوردن سیاست‪ ‎‬خارجی ترکیه‪ ،‬به نظر‬ ‫می رســد دولت این کشــور در نظر دارد تا حدودی تغییر‬ ‫رویه بدهد‪ .‬یکی از نشانه های این خواست را می توان در‬ ‫استعفای برکناری‪‎‬مانند داووداوغلو معمار سیاست نگاه به‬ ‫شرق ترکیه دید‪.‬‬ ‫اخیرا نیز انکارا رســما از روســیه بابت ساقط کردن‬ ‫جنگنده‪‎‬اش عذر خواســته و جالب‪‎‬تر اینکه به این کشــور‬ ‫پیشنهاد استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک را داده است ‬ ‫تا روابط فی مابین در راستای بهبود قرار گیرد‪ .‬با این‪‎‬حال‬ ‫ترکیه گزینه‪‎‬های چندانی ندارد‪.‬‬ ‫این کشــور بــا محاســبه وزن و تــوان حقیقی‪‎‬اش‬ ‫درمی‪‎‬یابد که عمال نمی‪‎‬توانــد کار چندانی در صحنه بازی‬ ‫منطقه پیش ببــرد‪ .‬بنابراین محتمل این اســت که انکارا‬ ‫هرچه بیشــتر به ایاالت‪‎‬متحده و اروپا نزدیک شود و انها‬ ‫را ترغیب به مداخله بیشــتر در مســائل منطقه ای کند‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر جنگ سوریه که موجب نزدیکی بیشتر ترکیه‬ ‫به عربستان شد‪ ،‬فرصت دیگری پیش روی‬ ‫انکارا قرار داده است تا با هماهنگی بیشتر‬ ‫با ریاض قــدری به تــوان منطقه‪‎‬ای‪‎‬اش‬ ‫بیفزاید‪.‬‬ ‫باتوجه بــه انچه گفته شــد‪،‬‬ ‫ترکیه که در اغاز این دهه تصورش‬ ‫بر این بود که چــرخ تحوالت در خاورمیانه‬ ‫و شــمال افریقا در جهــت منافعش می چرخد‬ ‫و خــود را بازیگر اگــر نه بالمنــاز ع اما‬ ‫قدرتمند این تحوالت می‪‎‬دانست‪،‬‬ ‫اکنــون بایــد منتظــر انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری در امریــکا‬ ‫بنشــیند تــا رئیس جمهــور‬ ‫و تیــم سیاســی جدیــد این‬ ‫کشــور سیاســت‪‎‬های فعلی‬ ‫واشــنگتن را در جهتی تغییر‬ ‫دهد که بــه خواســت ترکیه‬ ‫نزدیک باشــد‪ .‬امــا در صورتی‬ ‫که سیاست‪‎‬های منطقه‪‎‬ای ترکیه‬ ‫به طور کامل شکســت بخورد‪ ،‬باتوجه‬ ‫به نارضایتی فزاینده میان مــردم ترکیه‪ ،‬این‬ ‫احتمال وجود دارد که ستاره بخت اک پارتی‬ ‫در انتخابات اتی افول کند و در صورت به‬ ‫قدرت رسیدن جمهوریخواهان سکوالر‬ ‫که به طور سنتی غربگرا و انزواگرا‬ ‫هســتند‪ ،‬نقش ترکیه در منطقه‬ ‫کمرنگ‪‎‬تر نیز خواهد شد‪.‬‬ ‫شرح «بارکد»‬ ‫فرهنگ‬ ‫اکران افطار تا ســحر ماه مبارک به علت همزمانی پخش مســابقات فوتبال جام‬ ‫اروپا‪ ،‬رمقی نداشت اما با این حال پس از گذشت کمتر از یک ماه از اکران فیلم بارکد‪،‬‬ ‫پنجمینفیلمبلندمصطفیکیاییوفروشبیشاز‪ 3‬میلیاردتومانیان‪،‬بهنظرمی رسد‬ ‫که ســینماها جان تازه گرفته اند‪ .‬بارکد‪ ،‬یک فیلم عجیب و غریب اســت‪ .‬بسیاری از‬ ‫موافقان ان را بهترین فیلم کیایی می دانند و حتی مســعود فراستی هم از ان تعریف‬ ‫کرده بود اما برخی منتقدان هم ان را چندان که باید و شاید خوب ندانسته اند‪ .‬جالب‬ ‫ان که عمده تماشاگران این فیلم از دیدنش در سینما راضی بوده اند‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫منفیلمسازسینمایتجاری ام‬ ‫گفت وگو بامصطفیکیایی‪،‬کارگردانفیلمسینماییبارکد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫اقایکیایی!همهفیلم هایشماکم وبیشرگه های‬ ‫قدرتمند اجتماعی دارد‪ .‬ان طور که از خلق و خوی شــما‬ ‫برایمنمعلومشده‪،‬سحر خیزهستیدوکارهایروزمره‬ ‫اداری را هم خودتان انجام می دهید‪ .‬به نظر می رسد که‬ ‫میانایندوقضیهارتباطع ّلیوجودداشتهباشد‪،‬اینطور‬ ‫نیســت؟ مثال یعنی اگر مثل بعضی دیگر از همکارانتان‬ ‫شماهمبعد از ظهرهاازخواببیدارمی شدید‪،‬ممکنبود‬ ‫اینرگه هایاجتماعیدرمحتوایفیلم هایتانکم رنگ تر‬ ‫باشد‪.‬نه؟‬ ‫قطعا همین طور است‪ .‬اتفاقا به نکته جالبی اشاره‬ ‫می کنیدوجالب تراینکهایننوعکارهاراتعمداانجاممی دهم‪.‬‬ ‫واقعیتشایناستکههمیشهسعیکرده امتافاصله ایبینو‬ ‫منجامعه ایکهدرانفیلممی سازدبهوجودنیایدیادست کم‬ ‫این فاصله زیاد نباشــد‪ .‬برای همین کمتر از ماشین استفاده‬ ‫می کنم و بیشتر با مترو یا تاکسی این ور و ان ور می روم‪ .‬طبعا‬ ‫ایناتفاقباعثمی شودکهتمرکزمندرحوزهاجتماعیبیشتر‬ ‫باشد‪.‬فضایاصلیجامعهماکهاصطالحابهشمی گویندکف‬ ‫خیابان پر از سوژه ها و اتفاقاتی است که می توانند قصه های‬ ‫کم نظیریدرحوزهسینمابسازند‪.‬‬ ‫طیف منتقدان اثار شــما طیف بســیار وســیعی‬ ‫است‪ .‬در دو‪ ،‬ســه ســال اخیر نقدهای بسیاری‬ ‫درباره فیلم هایتان نوشــته و منتشر شده است‪.‬‬ ‫اگرچه تفاوت های نظری میــان منتقدان وجود‬ ‫دارد اما تقریبا همه شــان به این موضوع اشــاره‬ ‫کرده اند که شما فیلمساز خاصی هستید‪ .‬برخی‬ ‫اصطالحا گفته اند کــه مصطفی کیایی «بهترین‬ ‫متوسط ســاز» اســت‪ .‬خودتان در ایــن باره چه‬ ‫فکری می کنید؟ این اصطالح‪ ،‬بیشتر ناراحتتان‬ ‫می کند یا خوشحال؟‬ ‫ببینید منتقدان هم در همه طیف ها و با همه نگاه ها‬ ‫و رویکردهایشان جزو مخاطبانی هستند که جامعه هدف من‬ ‫است‪ .‬من برای مردم فیلم می سازم و انها هم بخشی از مردم‬ ‫هستند‪.‬نگاهمنبهسینمامبتنیبرتعاریفیاستکهازصنعت‬ ‫سینمامی شود‪.‬یعنیمهمترینکارکردسینماازنظرمنسرگرمی‬ ‫ است‪.‬باایناوصافمنبرایبیشترینتعدادمخاطبانسینما‬ ‫دارمفیلممی سازم‪.‬اصوالاینکهمنراجزوکارگردانانسینمای‬ ‫بدنه به شمار بیاورند‪ ،‬ناراحت کننده نیست‪ .‬تعجبی هم ندارد‪.‬‬ ‫بارکدی برای فروش‬ ‫درباره پنجمین فیلم بلند مصطفی کیایی که اکران‬ ‫ماه رمضان را تسخیر کرد‬ ‫‪1‬‬ ‫مصطفی کیایی‪ ،‬خوش ذوق و مهربان اســت‪ .‬نه‬ ‫فقط در فیلم هایش! بلکه در رفتار و منش اجتماعی اش‬ ‫نیز هم‪ .‬امروزه بسیاری از کارگردانانی که فیلم هایشان‬ ‫میلیاردی می فروشــد‪ ،‬ناز و ادای میلیاردی هم دارند اما‬ ‫کیایی از ان جنس نیست‪ .‬هنوز با سرزندگی و پذیرندگی‬ ‫قول و قرارگفت وگوهارا هماهنگمی کند و مثل یک رفیق‬ ‫و برادر اســت برای دوســتدارانش‪ ،‬خبرنگارها و مردم‪.‬‬ ‫قرار گفت وگوی ما ســاعت ‪ 9/5‬صبح بود‪ .‬در ذهنم فکر‬ ‫می کردم که یک کارگردان ســینما ان هــم جوان‪ ،‬کجا‬ ‫ســاعت ‪ 9‬صبح از خواب بیدار شــده که همان ســاعت‬ ‫اماده گفت وگو باشد‪ .‬وقتی برای هماهنگی نهایی تماس‬ ‫گرفتم‪ ،‬صدای ماشین ها از پشت گوشی بلند بود‪ .‬رفته‬ ‫بود تعویض پالک! گفتم االن که نیستید بگذاریم یک‬ ‫وقت دیگر! گفت که ســر وقت به گفت وگو می رسم! اما‬ ‫گفتم که من وقــت دارم و خالصه قرار شــد کمی دیرتر‬ ‫گفت وگو را انجام دهیم تا با حوصله به کارهای اداری اش‬ ‫برســد‪ .‬پرســش اول مصاحبه را هم دربــاره همین امور‬ ‫کوچک و روزمره شــهروندی و تاثیرش در فیلم هایی که‬ ‫ساختهپرسیدم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫تیم سازنده هم به خوبی کنار هم کارشان را انجام دادند‪ .‬اما با‬ ‫اینهمهخیلیوقت هاواقعاانگیزهزیادیبرایتهیه کنندگی‬ ‫ندارم‪.‬چیزیکهبرایمنجذاب تراستکارگردانیفیلماست‪.‬‬ ‫بعضی هامی گویندکهکیایینشاندادهدرانتخاب‬ ‫بازیگران مکمل توانمندی خوبی دارد‪ .‬تقریبا همه‬ ‫بازیگرانی که برای فیلم هایتــان انتخاب کرده اید‬ ‫به ویژه بازیگران نقش های مکمــل یا نامزد جدی‬ ‫دریافت جوایز بازیگری بوده اند یا جایزه گرفته اند‪.‬‬ ‫واقعاانتخاببازیگربراینقش هایمکملمتفاوت‬ ‫ازنقش هایاصلیاست؟‬ ‫نه من تفکیک نمی کنم‪ .‬ببینید هر فیلمی به اعتبار‬ ‫نقش هاییکهدارد‪،‬مجموعه ایازهمهبازی هااست‪.‬منظورم‬ ‫این است که همه بازی های یک فیلم به نوبه خود در قوت یا‬ ‫ضعف فیلم دخیل هستند‪ .‬از این رو من با وسواس بازیگرانم‬ ‫را انتخاب می کنم؛ اصال فیلم داستانی یعنی ارتباط حسی با‬ ‫مخاطب‪ .‬یعنی همه حس یک فیلم قصه گو بر اساس ارتباط‬ ‫حسی بازیگر با تماشاچی بازنمایی و متجلی می شود‪ .‬ارتباط‬ ‫چشم ها‪ ،‬خنده ها و گریه ها‪ ،‬نحوه ادای دیالوگ ها‪ ،‬میمیک‬ ‫صورت‪ ،‬حرکت دســت ها و‪ ...‬همه از جزئیاتی است که این‬ ‫حس را تقویت یا تضعیف می کند‪ .‬به خاطر همین مساله من‬ ‫حساسیت و وسواس زیادی در انتخاب بازیگر دارم‪ .‬البته که‬ ‫یک بخش انتخاب درست یک بازیگر برای ایفای یک نقش‬ ‫استوبخشدیگرایناستکهبهنظرمبهایندلیلاشناییت‬ ‫زیادیبانقش هایکاردارم‪،‬راحت ترمی توانمبازیگرانراهم‬ ‫بهمسیرفکریخودمنزدیککنم‪.‬‬ ‫کما اینکه فیلم های شــما هم همیشــه در بخش‬ ‫بازیگریرقابتجدیبادیگرفیلم هاداشته اند‪.‬‬ ‫بله همین طور اســت‪ .‬در عصر یخبندان پنج نفر از‬ ‫بازیگرانگروهمانامزدشدندکهالبتهخانمدولتشاهیجایزههم‬ ‫گرفتند‪.‬همین طوردرکارهایقبلی‪.‬ضد گلوله‪،‬خطویژهو‪....‬‬ ‫ماوقتییکبازیگررادرستانتخابکنیم‪،‬انبازیگرمی تواند‬ ‫با کمک همه توانمندی هایی که دارد نقشش را بازی کند‪ .‬اما‬ ‫اگربازیگردرستانتخابنشود‪،‬هرچقدرهمکهبازیگرخوبی‬ ‫باشد‪،‬نتیجهکارمناسبوخوشایندنیست‪.‬‬ ‫اما امسال خیلی ها می گفتند که بارکد در جشنواره‬ ‫دیدهنشد‪.‬‬ ‫بلهمتاسفانههمین طوربود‪.‬بارکدامسالنهتنهادیده‬ ‫نشدبلکهاصالکنارگذاشتهشد‪.‬اعالمنامزدهاوبرنده هاو‪...‬‬ ‫خیلیشگفتی اوربود‪.‬ماونهفقطمابلکهتقریباهمهمنتقدانی‬ ‫که با من ارتباط داشــتند معتقد بودیم که باالخــره یا بهرام یا‬ ‫محسن باید جایزه می گرفتند‪ ،‬یا اگر نمی گرفتند حداقل باید‬ ‫نامزد می شدند‪ .‬همین طور پژمان بازغی که واقعا خوب بازی‬ ‫کرد ‪ .‬محسن باید جایزه مکمل را می گرفت و بهرام که خیلی‬ ‫خوب و متفاوت بازی کرد‪ .‬اما در کمــال تعجب هیچ یک از‬ ‫ایناتفاق هانیفتاد‪.‬بههرحالجشنوارهخیلیمالکنیست‪.‬‬ ‫در جشنواره معموال بیشتر از اینکه موضوع هنر و داوری میان‬ ‫کیفیتکارهایارائهشدهمطرحباشد‪،‬مناسبت هاومصلحت ها‬ ‫وحتیحسادت هاو‪...‬دخیلاست‪.‬مثالهمین‪،‬می گویندچرا‬ ‫اینکارگردانخودشتهیه کنندگیکرده؟چرابهکسینگفته‬ ‫بیایدفیلمشراتهیهکند‪،‬چرافالن‪،‬چرابهمانو‪...‬بهیکباره‬ ‫فیلمدیدهنمی شودوگذاشتهمی شودکنار‪.‬بههمینراحتی‪.‬‬ ‫اماهمان طورکهگفتمهدفاصلیماجشنوارهنبودونیست‪.‬‬ ‫هدفمامخاطباست‪.‬اینکهدرپایانفیلمراضیبودهباشد‬ ‫کهخداروشکرتا کنونهماینگونهبودهاست‪.‬‬ ‫البته فقط جشــنواره نبود‪ .‬در اکران هم فیلم شما‬ ‫چند بار با اصالح و ممیزی مواجه شــد‪ .‬یکی قبل از‬ ‫اکرانودیگریحیناکران‪.‬‬ ‫بلهواقعاخودمانهمگیجشدیم‪.‬منبه عنوانیک‬ ‫فیلمسازفقطمی توانمبهارشادبگویمکهیکبار برایهمیشه‬ ‫تکلیفشرابامامشخصکندتاتعاملبهوجودبیایدوگفت وگو‬ ‫شکلبگیردتازبانهمدیگررابفهمیم‪.‬نهاینکههردفعهحرف‬ ‫تازه ایگفتهشودوماهممجبورباشیمبرایناهماهنگیمیان‬ ‫مدیران و عوض شــدن حرف هایشــان در کارمان اختالل‬ ‫ایجادکنیم‪.‬‬ ‫البته خود شــما مگر نمی دانســتید کــه یاس یک‬ ‫خوانندهزیرزمینیاست؟طبیعتادرچنینشرایطی‬ ‫باید پیش بینی هم می کردید که فیلمتان با اصالح‬ ‫مواجهشود‪.‬‬ ‫چرابایدبااصالحمواجهشود؟مادرهماننسخهاولی‬ ‫کهبرایجشنوارهفرستادیمصداییاسرادرفیلمداشتیم‪،‬ان‬ ‫موقعهیچحساسیتیایجادنشد‪.‬ماباهماننسخههمپروانه‬ ‫نمایش گرفتیم اما تنها دو روز بعــد از دریافت پروانه نمایش‬ ‫ناگهانبهماگفتندکهبایدصداییاسحذفشود‪.‬‬ ‫خباین خوانندهتا حاالهیچمجوزیازهیچ جایی‬ ‫نگرفته است‪ .‬می شــد ایجاد برخی محدودیت ها‬ ‫را حدس زد‪ .‬بر همین اســاس بهتر نبود برای این‬ ‫موسیقیمجوزمی گرفتید؟‬ ‫خباین طوریکهبایدخیلیپیچیدهشودهمهچیز‪.‬‬ ‫مثالکجابرومکهبرایشمجوزبگیرم؟فیلمیکپکیجکامل‬ ‫اســت و باید به صورت یک مرحله مجوز بگیــرد‪ .‬در غیر این‬ ‫صورتبرایبازیفالنبازیگرمثالبایدبرومادارهتئاتر‪،‬برای‬ ‫فالن خواننده باید بروم دفتر موسیقی و‪ ...‬فیلم کی ساخته‬ ‫شود؟ من قبل از این هم فیلم ساخته ام که خواننده اش سینا‬ ‫حجازی بوده‪ .‬ان موقع هم این خواننده زیرزمینی به حساب‬ ‫می امداماهمان طورکهدیدیدبعدازفیلممجوزالبوموکنسرت‬ ‫هم گرفت‪ .‬اینها مشکالت هم کالم نبودن در میان مدیران‬ ‫است‪.‬امیدوارمکهروزیباهمکالمی وتعاملسازندهمدیران‬ ‫و سینماگران باالخره ارزش و اعتبار واقعی به پروانه ساخت و‬ ‫پروانهنمایشبرگردد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این سینما‪ ،‬ســینمای جریان اصلی اســت ومدام دارد پیش‬ ‫می رود‪.‬البتهدرگذشتهاینسینماضعف هایبنیادینبسیاری‬ ‫داشتهاست‪.‬فیلم هاینازلوسطحیبسیاریتولیدمی کرده‬ ‫کهاسمشبددررفتهاست‪.‬اماامروزدیگراینطورنیست‪.‬من‬ ‫سعیکرده امکهبادرکقضایایمربوطبهفیلمسازیدرجریان‬ ‫اصلی از فیلمنامــه خوب و اثرگذار اســتفاده کنم‪ .‬بازی های‬ ‫استاندارد‪،‬دکوپاژخوبو‪...‬همگیمی توانندباعثشوندیک‬ ‫فیلممتعلقبهسینمایبدنههمفیلمخوبیباشد‪.‬منبه دنبال‬ ‫سینمای تجاری استاندارد هستم‪ .‬اتفاقا فکر کنم جزو تعداد‬ ‫کم شماری از فیلمسازان باشم که نظر منتقدان و مردم درباره‬ ‫فیلم هایشان به همدیگر نزدیک است‪ .‬تا حاال اتفاق نیفتاده‬ ‫کهمنتقدیاتماشاگریقبلازتمامشدنفیلممن‪،‬سینماراترک‬ ‫کردهباشد‪.‬یعنیحتیاگرفرموساختاینفیلم هایمطلوب‬ ‫نمنتقدانهمتااخر‬ ‫بخشیاز منتقدانهمنبودهباشد‪،‬بازهما ‬ ‫پایفیلمنشسته اندوقصهوشیوهروایتسینمایی اشبرایشان‬ ‫جذابیت داشته اســت‪ .‬ایده اصلی من در فیلمسازی ارتقای‬ ‫کیفیسینمایتجاریاست‪.‬همان طورکهگفتمسینمادیگر‬ ‫نهبه عنوانیکمدیومصرفاهنریبلکهبه عنوانیکصنعت‬ ‫مهم اقتصادی تعریف می شــود‪ .‬در همین رویکرد اخیر هم‬ ‫می توان فیلم خوب ساخت‪ .‬من هرچه فیلم ساخته ام برای‬ ‫دستیافتنبهچنینسینماییاست‪.‬‬ ‫اماخبحرفه ایفیلمساختندرسینمایتجاری‪،‬‬ ‫یک سری رویه ها و هنجارهای جا افتاده دارد که به‬ ‫نظر می رسد شما نادیده شــان گرفته اید‪ .‬معموال‬ ‫در ساخت یک فیلم تجاری حرفه ای‪ ،‬یک فعالیت‬ ‫چند تخصصی گروهی شکل می گیرد‪ .‬یعنی تیم‬ ‫نویسندگیوجوددارد‪،‬تهیه کنندهومدیریتپروژه‬ ‫بهصورتتخصصیکارشانرامی کنندوکارگردان‬ ‫کار هم همینطور‪ .‬اما شما برای مثال در همین کار‬ ‫اخیر یعنی بارکد‪ ،‬هم نویسنده اید‪ ،‬هم کارگردان و‬ ‫هم تهیه کننده! چطور می رسید همه این کارها به‬ ‫ویژه تهیه کنندگی و کارگردانی که همزمان هستند‬ ‫را انجام دهید و خروجی کار هم در حد واندازه یک‬ ‫سینمایتجاریخوبباشد؟‬ ‫بله این حرف درست است اما کلی بحث دراین باره‬ ‫وجود دارد‪ .‬خودم شخصا از کارگردان هایی بوده ام که اعتقاد‬ ‫داشتمکارگردانیککاراصالنبایدتهیه کنندهباشد‪.‬کارگردان‬ ‫بایدبهکارکارگردانی اشبرسدونبایددرگیریک سریاتفاق ها‬ ‫و مناســبات مالی و مدیریت در پروژه شــود‪ .‬بنابراین کنار هر‬ ‫کارگردانی باید یک تهیه کننده حرفه ای هم باشــد که نه تنها‬ ‫حمایتمالیبلکهکمکروحیومشاورهفکریهمبهکارگردان‬ ‫بدهد‪.‬حاالبااینمقدمهبیاییدبهسینمایایران‪.‬اصالکمک‬ ‫ومشاورهوحمایتبهکنار‪،‬بعضیمواقعخودتهیه کنندهمانع‬ ‫پیشرفتکارمی شود‪.‬بعضیتهیه کننده هاواقعااسیبروحیبه‬ ‫یزنند‪.‬‬ ‫کارگردانونهفقطبهکارگردانبلکهبههمهتیمسازندهم ‬ ‫چنینتهیه کننده هایینبودنشانازبودنشانبهتراست‪.‬منان‬ ‫چیزیکهشمامی گوییدرامی فهممامامی گویممشکلکاردر‬ ‫اینجاهماینشکلیاست‪.‬‬ ‫سر کار بارکد چگونه توانستید این دو مسئولیت را‬ ‫کنترلکنیدوپیشببرید؟‬ ‫مرزهایحرفه ایکاررارعایتکردم‪.‬واقعیتشاین‬ ‫استکههمهفکروذهنمدرگیرکارگردانیبودنهمسائلمالیو‬ ‫قراردادهاو‪...‬اصالسرکاراحساسنکردمکهتهیه کنندههم‬ ‫هستم‪.‬خداراشکرخیلیگروهخوبیبود‪.‬کارهابهروالمعمولی‬ ‫انجاممی شدومشکلوگیروگرفتیهموجودنداشت‪.‬همه‬ ‫منتقدان جوان بخوانند!‬ ‫ی مثل بارکد‬ ‫راهنمای عملی مواجهه با فیلم ‬ ‫‪65‬‬ ‫بارکدی برای فروش‬ ‫درباره پنجمین فیلم بلند مصطفی کیایی که اکران ماه رمضان را تسخیرکرد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ســاخت فیلــم ســینمایی «بارکــد» بــه کارگردانی‬ ‫مصطفــی کیایی کــه ابتــدا «صاف کننده» نام داشــت‪،‬‬ ‫اوایــل اذر ‪ 94‬در تهران کلیــد خورد و اواســط دی ماه به‬ ‫تدوین رسید‪.‬‬ ‫ســه فیلم قبلی مصطفی کیایی یعنی «ضد گلوله»‪،‬‬ ‫«خط ویــژه» و «عصر یخبنــدان» رای باالیــی در ارای‬ ‫مردمی جشنواره داشتند و پیش بینی می شد «بارکد» هم از‬ ‫اثار پرمخاطب جشنواره امسال باشد که البته چنان که باید‬ ‫و شاید‪ ،‬این پیش بینی درست از اب در نیامد‪.‬‬ ‫بــه هــر حــال کیایــی کــه بــا اکــران موفــق‬ ‫«عصر یخبندان» ســال خوبــی را اغاز کرده بود‪ ،‬ســال‬ ‫خوب دیگری را با فروش بســیار خوب تر فیلــم بارکد دارد‬ ‫سپری می کند‪.‬‬ ‫مصطفی کیایی بعد از رد درخواســت پروانه ساخت‬ ‫فیلم «پارازیت» سراغ ســاخت «بارکد» رفت؛ فیلمی که‬ ‫کمدی ترین فیلم کارنامه این کارگردان اســت‪ .‬این فیلم‬ ‫به گفته خــود او عجیب ترین تجربه ســینمایی او خواهد‬ ‫بود‪ .‬او در ایــن باره می گوید‪« :‬با منتفی شــدن ســاخت‬ ‫«پارازیت» احســاس کــردم جامعه افســرده امروز یک‬ ‫فیلم مفرح می خواهد و «بارکد» فیلمی است که شیرینی‬ ‫خاص خــودش را دارد و امیدوارم بازخورد مناســبی هم از‬ ‫تماشاگرانش دریافت کنم‪».‬‬ ‫درباره کارگردان‬ ‫مصطفی کیایی در ســال ‪ ۱۳۵۵‬و در شــهر کرج به‬ ‫دنیا امد‪ .‬او کارگردان و فیلمنامه نویس ســینما و تلویزیون‬ ‫و همســر عاطفه فالحی و برادر محســن کیایــی بازیگر‬ ‫سینما ست‪.‬‬ ‫کیایی فعالیت هنری خود را از ســال ‪ ۱۳۷۳‬در مرکز‬ ‫اموزش فیلمســازی اداره ارشــاد کرج اغاز کرد و از ســال‬ ‫‪ ۱۳۷۶‬همزمان با تحصیل در رشته فیلمسازی در دانشگاه‬ ‫به عنوان دســتیار کارگردان در مجموعه هــای تلویزیونی‬ ‫و ســینمایی مشــغول به کار شــد‪ .‬او پس از پایان دوران‬ ‫تحصیــل در ســال ‪ ۸۱‬به عنوان نویســنده‪ ،‬کارگــردان و‬ ‫تدوین گر در برنامه هــای تلوزیونی فعالیت خــود را ادامه‬ ‫داد و در این مدت برنامه های زیادی را برای شــبکه های‬ ‫مختلف تلویزیونی ســاخت‪ .‬او در سال ‪ ۱۳۸۶‬درخواست‬ ‫پروانه ساخت فیلم «بعد از ظهر سگی» را به اداره نظارت و‬ ‫ارزشیابی وزارت ارشاد ارسال کرد‪ ،‬اما موفق به اخذ پروانه‬ ‫ساخت نشــد و با تغییر تهیه کننده در ســال ‪ ۱۳۸۸‬پروانه‬ ‫ساخت فیلم «بعد از ظهر سگی سگی» را به تهیه کنندگی‬ ‫جوزان فیلم اخذ کــرد و اولین فیلم بلند ســینمایی خود را‬ ‫جلوی دوربین برد‪.‬‬ ‫کیایی ســپس در ســال ‪ 89‬فیلم بلند دیگری به نام‬ ‫«ضد گلوله» ســاخت که ایــن فیلم در ســی امین دوره‬ ‫جشــنواره فیلم فجر موفــق بــه دریافت دیپلــم افتخار‬ ‫بهترین فیلم شد‪ .‬این کارگردان بعد از این فیلم به مدت‬ ‫دو سال از ساخت فیلم بلند دست کشید تا اینکه در سال‬ ‫‪ 92‬با فیلم «خط ویژه » به ســینما برگشــت و در جشنواره‬ ‫ســی و دوم فیلم فجر هم دیپلم افتخــار بازیگر مکمل را‬ ‫برای بازی میالد کی مرام گرفت‪ .‬اما شاید مهمترین فیلم‬ ‫فیلم او به اعتقاد بسیاری از منتقدان‪« ،‬عصر یخبندان»‬ ‫باشــد که در رقابت با رقبــای قابل توجهی در جشــنواره‬ ‫سی و سوم فیلم فجر دو جایزه به دســت اورد و در گیشه‬ ‫هم به خوبی فروش رفــت‪ .‬این فیلم هم جایــزه بهترین‬ ‫بازیگر نقــش مکمل زن را برای بازی خیلی خوب ســحر‬ ‫دولتشــاهی دریافت کرد و هم جایزه تدوین را‪ .‬این فیلم‬ ‫در گیشــه چیزی در حدود ‪ 2/5‬میلیارد تومان فروخت که‬ ‫درنوع خود چشمگیر و قابل توجه بود‪.‬‬ ‫کیایی همچنان که گفته شــد ســال گذشته اخرین‬ ‫فیلمش‪« ،‬بارکد» را ســاخت کــه این فیلم در جشــنواره‬ ‫چندان دیده نشد و جایزه ای نگرفت‪ ،‬اما در گیشه توانست‬ ‫با رقم باالیی رکورد ثبت کند‪ .‬این فیلم تا کنون در حدود سه‬ ‫میلیارد تومان فروش داشته است‪ .‬جالب است که این رقم‬ ‫در کمتر از یک ماه اکران ثبت شــده است‪ .‬تا همینجا هم‬ ‫بارکد پرفروش ترین فیلم کیایی بوده است‪.‬‬ ‫روایت داستان فیلم‬ ‫بارکد داســتان دو دوســت به نام های حامد (با بازی‬ ‫بهرام رادان) و میالد (با بازی محسن کیایی) است که در‬ ‫سودای رسیدن به پول هر کاری می کنند که پر از لحظات‬ ‫کمیک اســت‪ .‬در طول قصه ای که حامد تعریف می کند‬ ‫بیش از پنج؛ شش خرده داستان وجود دارد که به صورت‬ ‫معکوس روایت می شوند؛ یعنی اولین داستان متعلق است‬ ‫به اینکه حامد‪ ،‬نازی (با بازی سحر دولتشاهی) را از دست‬ ‫فرهنگ‬ ‫از فیلم‪ ،‬واکنش های قابل توجهی در رسانه ها منتشر شد‪.‬‬ ‫حسین نوش ابادی‪ ،‬سخنگوی وزارت ارشاد‪ ،‬در این‬ ‫باره گفــت‪« :‬فیلم های تولیدی بعد از مجوز ســاخت باید‬ ‫مجوز اکران هم بگیرند و این در مورد همه فیلم ها یکسان‬ ‫است اما فیلم اکران شــده «بارکد» تنها بخش موسیقی و‬ ‫خواننده ان کــه مجوز را دریافت نکرده بــود‪ ،‬از روی پرده‬ ‫حذف شد اما خود فیلم دارای اشکاالت محتوایی نیست‪.‬‬ ‫خواننده این موسیقی مجاز به فعالیت نبود و در عین حال‬ ‫ برای موسیقی پخش شده در این فیلم قبل از پخش از دفتر‬ ‫موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اســامی مجوز دریافت‬ ‫نکرده بود‪ ».‬فرزاد طالبی‪ ،‬مدیرکل دفتر موســیقی وزارت‬ ‫ارشــاد هم درباره موضوع مجــوز موســیقی های با کالم‬ ‫فیلم های ســینمایی گفت‪« :‬بنابر ضوابط وزارت ارشــاد‬ ‫فیلم های سینمایی نیازمند اخذ مجوز موسیقی «باکالم» از‬ ‫دفتر موسیقی هستند‪ ».‬وی افزود‪« :‬این قانون از گذشته‬ ‫هم وجود داشته است‪ ،‬البته این قانون منحصر به موسیقی‬ ‫«با کالم» می شود و موسیقی متن فیلم ها نیازی به مجوز‬ ‫دفتر موسیقی ندارند‪ ».‬البته این تمام ماجرا نبود‪ .‬این فیلم‬ ‫در هفتــه دوم اکران خود ‪ ،‬دوباره دســتور اصالح و حذف‬ ‫چند دیالوگ فیلم را دریافت کرد و شــورای پروانه نمایش‬ ‫به ســازندگان فیلم اعالم کرد که برای بــار دوم باید فیلم‬ ‫اصالح شود‪ .‬سازندگان فیلم نیز این اثر را در حال اکران؛‬ ‫اصالح کرده و بــرای بار دوم دی ســی پی ها را جمع اوری‬ ‫کرده و تغییر دادند‪.‬‬ ‫اکران خیریه‬ ‫می دهد و سپس همینطور داستان پس و پیش می شو د تا‬ ‫بازگردیم به اولین قصه و به هم رسیدن حامد و میالد پس‬ ‫از چند ســال‪ .‬نوع روایت و قصه گویی کیایی بسیار خوب‬ ‫اســت اما مهمترین ضعفی که این فیلمنامــه دارد در دل‬ ‫خرده داستان ها منطق علی معلولی وجود ندارد و ایرادهای‬ ‫مختلفی از ان می توان گرفت و بدتر از همه اینکه این همه‬ ‫خرده داســتان معلوم نیســت چه ربطی می توانند به قصه‬ ‫اصلی و رسیدن به انتقام حامد داشته باشند‪.‬‬ ‫حاشیه ها‬ ‫بازیگران درباره فیلم چه می گویند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بهرام رادان‪ :‬من با مصطفی کیایی سر فیلم «عصر‬ ‫یخبنــدان» کار کردم و چــون یک روز بعد از بازگشــت از‬ ‫ســفر ســر فیلم رفتم‪ ،‬جدالی بر ســر نقش فرید نداشتم‬ ‫فقط نمی خواســتم خاکســتری شــود‪ ،‬می خواستم فرید‬ ‫سیاه باشد‪ .‬او هم نظر من را قبول کرد و چون این اعتماد‬ ‫متقابل جــواب داد‪ ،‬وقتی بــرای «بارکــد» از من دعوت‬ ‫به کار کرد‪ ،‬به او اعتماد کردم‪ .‬به نظــرم رگه های طنز در‬ ‫برخــی نقش های من حتــی در «تراژدی» وجود داشــته‬ ‫ولی در «بی پولی» و «بارکد» من کمدی بازی نکردم بلکه‬ ‫در موقعیتی قرار گرفتم کــه کمدی بود‪ .‬در «بارکد» حامد‬ ‫یک بچه زرنگ و شیرین اســت که می خواهد با زرنگی از‬ ‫موقعیتی کــه گیر افتاده بیرون بیایــد‪ .‬در «بی پولی» هم‬ ‫نقش کاراکتری را بازی کردم که فکر می کند تمام جوانب‬ ‫زندگی را به درســتی اداره می کند‪ .‬درواقع خودش را گول‬ ‫می زند تا روزگارش بگذرد‪ .‬به نظرم دیده شدن یا نشدن کار‬ ‫کارگردانان خوبی مثل حمید نعمت الله و مصطفی کیایی‬ ‫در جشــنواره ها ربطی به کیفیت واقعی یــک فیلم ندارد‪،‬‬ ‫بلکه نظر و سلیقه چند داور مشخص اســت که فیلم ها را‬ ‫می بینند و جایزه می دهند‪ .‬من روشی را پیش می گیرم که‬ ‫می گوید؛ تیمی برنده است که در زمین حریف با تماشاچی‬ ‫حریف و داوری که به نفع حریف سوت می زند برنده شود‪.‬‬ ‫من وقتی احساس نادیده گرفتن می کنم‪ ،‬تالشم این است‬ ‫بهتر باشم و سعی مضاعف برای بازی های بهتر کنم‪ .‬این‬ ‫موضوع ربطی به کارگردان هایی که با انها کار کردم‪ ،‬ندارد‪.‬‬ ‫برای من ایرج «بی پولی»‪ ،‬فرید «عصر یخبندان»‪ ،‬امیر‬ ‫«پل چوبی»‪ ،‬علی «ســنتوری»‪ ،‬علی رضوان «کنعان»‬ ‫و‪ ...‬شــخصیت هایی هســتند که مهم اند‪ .‬حاال اینکه در‬ ‫زمان خودشان به انها پرداخته شده یا نشده‪ ،‬اولویت فکری‬ ‫من نیست و دلسردم نمی کند‪.‬‬ ‫سحر دولتشــاهی‪ :‬هر لحظه که مصطفی کیایی‬ ‫بخواهد در فیلمش ایفای نقش کنم با اشتیاق زیادی این‬ ‫کار را می کنم‪.‬چرا که زمانی پرونــده حرفه ای من در حال‬ ‫محو شــدن بود اما مصطفی کیایی با جر ات به من اعتماد‬ ‫کرد رفاقتی که بین مــن و مصطفی کیایی هســت باعث‬ ‫می شود در فیلم های ایشان بازی کنم و البته در درجه دوم‬ ‫به این دلیل در اثار ایشــان ایفای نقش می کنم که اعتقاد‬ ‫دارم کیایی ارتباط بــا مخاطبان جامعه مــا را خیلی خوب‬ ‫بلد اســت و به راحتی می تواند با مردم ارتباط برقرار کند و‬ ‫حرفش را بزند‪« .‬فیلم «بارکد» نســبت به دو فیلم دیگری‬ ‫که ســال گذشــته در انها بازی کردم یعنی «وارونگی» و‬ ‫«نیم رخ ها» خیلی متفاوت اســت‪ .‬به نظرم «بارکد» فیلم‬ ‫بسیار بســیار دوست داشــتنی از اب درامده است‪ .‬کیایی‬ ‫نبض مخاطب را در اختیــار دارد و خوب می داند مضامین‬ ‫فیلمش را چگونه و با چه شکلی بیان کند تا تماشاگر از ابتدا‬ ‫تا انتها فیلم را با لذت و هیجان دنبال کند و چنین سیاقی در‬ ‫سینمای امروز ایران به نظرم کمیاب است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫در فیلم «بارکد» یک خواننده زیرزمینی با نام یاس‪،‬‬ ‫قطعاتی از موســیقی خاص خودش را خوانده بود که البته‬ ‫این بخش از فیلم پس از بازبینی مســئوالن ارشاد حذف و‬ ‫اصالح شد‪.‬با این اتفاق ها سرانجام «بارکد» بدون صدای‬ ‫یاس (خواننده رپ ایرانی) با حذف چند دیالوگ سرانجام‬ ‫مجوز نمایش گرفت‪ .‬تغییراتی که موجب شد تهیه کننده و‬ ‫ی دی سی پی ارائه شده به سینما ها‬ ‫پخش کننده فیلم تمام ‬ ‫را جمع اوری کرده و تغییر دهند‪.‬‬ ‫شنیده می شود بهرام رادان در انتخاب «یاس» برای‬ ‫تیتراژ پایان «بارکد» نقش داشته و به همین علت پس از‬ ‫حذف صدای این خواننده از فیلم‪ ،‬به این موضوع واکنش‬ ‫نشان داده است‪.‬‬ ‫اصالحیــه تغییر تیتــراژ پایانی فیلــم «بارکد» برای‬ ‫صدور پروانــه نمایش این فیلم ســینمایی توســط بهرام‬ ‫رادان‪ ،‬بازیگــر این فیلم رســانه ای شــد تا بدیــن ترتیب‬ ‫مســئوالن شــورای پروانه نمایش نســبت به اعمال این‬ ‫ممیــزی تجدیدنظر کنند‪ ،‬امــا با موضع گیری مســئوالن‬ ‫سینمایی مبنی بر لزوم تغییر موســیقی تیتراژ پایانی‪ ،‬این‬ ‫فیلم سینمایی مجبور به اصالح شد‪.‬‬ ‫با توجه به رسانه ای شدن ماجرای حذف صدای یاس‬ ‫گلریزان سینمایی عوامل فیلم «بارکد» که به منظور‬ ‫ازادی زندانیــان جرایم غیرعمد برگزار شــد‪ ،‬با جمع اوری‬ ‫مبلغی معادل ‪ ۱۹۰‬میلیون ریال موجبات ازادی سه زندانی‬ ‫تحت حمایت ستاد دیه را فراهم کرد‪.‬‬ ‫نمایش ویژه فیلم «بارکد» روز سی و یکم خردادماه با‬ ‫حضور عوامل فیلم و جمعی از هنرمندان سینمای ایران در‬ ‫مجموعه پردیس کور ش برگزار شد‪ .‬در این مراسم جمعی‬ ‫از بازیگران «بارکد» پیش از اکران اخرین اثر ســینمایی‬ ‫مصطفی کیایی با حضــور در بین نیکوکاران حاضر در این‬ ‫ی از انها جالب بود برای بار دوم و البته این بار‬ ‫برنامه که بعض ‬ ‫با نیت دیگری به تماشای این فیلم کمیک نشسته بودند‪،‬‬ ‫ضمن دریافت مبالغ نقدی با ارائه دستگاه کارتخوان سیار‬ ‫وجوهات اهدایی خیرین را جمع اوری کردند‪.‬‬ ‫محســن کیایی‪ ،‬به نمایندگی از عوامل «بارکد» در‬ ‫سخنانی گفت‪« :‬از همه نیکوکارانی که جدای از نام فیلم‬ ‫و عوامل ســازنده ان با هــدف حمایت از زندانیــان دربند‬ ‫ابرومند ســتاد دیه در این زمان ویژه حضــور پیدا کرده اند‬ ‫تشــکر می کنیم‪ .‬بدون شک این اقدام انســانی شما که‬ ‫همانا در راستای ازاد کردن زندانیان غیرعمد است در ماه‬ ‫مبارک رمضان ارزش بیشــتری هم خواهد داشت‪ ».‬وی‪،‬‬ ‫با تماس تلفنــی با پژمان بازغی عدم حضــور این بازیگر را‬ ‫هم از خودش جویا شــد که این هنرمند ســینمایی عنوان‬ ‫کرد‪« :‬کسالتی که از هفته گذشته به ســراغم امده دلیل‬ ‫اصلی غیبت امشــبم بود‪ .‬از اینکه در بین شــما نیســتم‪،‬‬ ‫عذرخواهی می کنم و عاشق همه شما هستم و از شما (با‬ ‫اشاره به تکیه کالمش در این اثر سینمایی؛) به الخصوص‬ ‫از همه شما به خاطر انجام این امر خیر قدردانی می کنم‪».‬‬ ‫بهاره کیان افشار هم در ادامه غیبت بهرام رادان را به دلیل‬ ‫حضورش در یک اثر ســینمایی اعالم کرد و گفت‪« :‬مهم‬ ‫نیســت که فیلم «بارکد» را چند بار دیده اید و چه امتیازی‬ ‫برای این اثر قایل هستید‪ ،‬مهم این است که در امر خیری‬ ‫شــرکت دارید که اثارش تنها معطوف به شــخص زندانی‬ ‫نیســت‪ .‬رادان هم در پیغامی که برای بنده ارســال کرده‬ ‫ضمــن عذرخواهی از نبودنــش‪ ،‬از همــه حاضرین بابت‬ ‫شــرکت در این کار معنوی قدردانی می کند‪ ».‬از حواشی‬ ‫جالب این اقدام خیرخواهانه می تــوان به فروش بلیت از‬ ‫سوی بازیگران این فیلم‪ ،‬خرید ‪ 20‬بلیت از سوی شخص‬ ‫کارگــردان اثر و کمــک دومیلیــون تومانــی تدوین گر‪،‬‬ ‫تصویربردار و طراح صحنه این اثر ســینمایی اشــاره کرد‬ ‫که این اقدام مورد تشــویق تماشــاگرانی قرار گرفت که‬ ‫خودشــان هم در عملی انساندوســتانه برای این سانس‬ ‫مبالغی چند برابر نســبت به ارزش ریالی یــک قطعه بلیت‬ ‫پرداخت کرده بودند‪ .‬در انتهای این مراسم‪ ،‬نماینده ستاد‬ ‫دیه با تشکر از حضور ســبز فرد فرد حاضران نیک اندیش‬ ‫تهرانی در گزارشی به ارائه عملکرد کوتاهی از فعالیت های‬ ‫این نهاد حمایتی پرداخت و ازادی قریب به ‪ 96‬هزار زندانی‬ ‫جرایم غیرعمد را در طول ربع قرن فعالیت این ستاد‪ ،‬تنها به‬ ‫پشتوانه حمایت های مردمی اعالم کرد‪ .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بخوانید ‪ ،‬در می یابید که بسیاری از منتقدان سینما‪ ،‬ساختار‬ ‫و منطق پرسشگری یکسانی برای نقد فیلم هایی برای مثال‬ ‫«محمد رسول الله » و «بارکد» دارند‪ .‬البته شکی نیست که‬ ‫بنیادهای مشترک برای مواجهه با کلیتی به نام سینما وجود‬ ‫دارد و اساس کار است با این حال اگرچه ریشه یکی است‬ ‫اما سوال میوه را برگ که نمی تواند پاسخ بگوید‪ .‬پس قبل‬ ‫از اینکه بارکد یا هر فیلمی مثل بارکد را بخواهیم نقد کنیم‬ ‫ابتدا از خودمان بپرسیم این فیلم برای چه کسانی ساخته‬ ‫شده‪ ،‬برای چه ساخته شده و چقدر نتیجه گرفته است‪.‬‬ ‫‪ .2‬اول به عنوان یک تماشاگر تماشا کنید!‬ ‫ســینما به طور کلــی در خدمــت و در دســته صنایع‬ ‫سرگرمی ســاز اســت‪ .‬برخی فیلم ها هســتند که عالوه بر‬ ‫خوی سرگرم کنندگی دوست دارند تحلیل و تفسیرسیاسی‪-‬‬ ‫ اجتماعی‪-‬فرهنگــی و‪ ...‬ارائــه کننــد‪ .‬در مقابــل برخی‬ ‫از فیلم ها هســتند که وظیفــه اصلی ســینما یعنی همان‬ ‫سرگرم کنندگی را دنبال می کنند‪ .‬از این دو نوع بیشتر وجود‬ ‫ندارد‪ .‬اما نباید فراموش کنیم که هیــچ فیلمی تنها و تنها‬ ‫ســرگرم کننده نیســت‪ ،‬زیرا به هر روی در قصه یا روایتش‬ ‫باید نگاهی خاص به جهان را ارائــه کند و هیچ فیلمی هم‬ ‫تنها و تنها تحلیلگر نیســت‪ ،‬چون هر تحلیلی در ســینما‬ ‫یک خط تصویــری ‪ -‬روایی و زیبایی شناســانه دارد‪ .‬یعنی‬ ‫همه فیلم ها در میان طیفی تعریف می شوند که یکسرش‬ ‫تحلیلگری است و سر دیگرش سرگرم کنندگی‪ .‬بارکد فیلمی‬ ‫ است که قرار است سرگرمی ساز باشــد‪ ،‬به جبر روایتگری‬ ‫مجبور شده بخشــی از جهان را در درون قصه اش روایت‬ ‫کنــد‪ .‬در واقع اصل ســرگرم کنندگی اســت و همه چیز در‬ ‫خدمت همین اصل است‪ .‬بنابراین در وهله اول باید فیلم‬ ‫را بدون حایل های جامعه شناختی و معرفت شناختی دید‪.‬‬ ‫عینک های نقدتان را بردارید و با چشم خودتان به عنوان‬ ‫یک تماشاگر معمولی فیلم را ببینید‪ .‬بگذارید ذهنتان بدون‬ ‫درگیری های ناقدانه با فیلم مواجه شود‪ .‬این فیلم ها برای‬ ‫سرگرمی ساخته شده است‪ ،‬سعی کنید ابتدا به عنوان یک‬ ‫تفریح با فیلم مواجه شوید‪.‬‬ ‫‪ .3‬نقد ایجابی بنویسید!‬ ‫منتقدان جوان بخوانند!‬ ‫ی مثل بارکد‬ ‫راهنمای عملی مواجهه با فیلم ‬ ‫شادان شریعی‬ ‫کارشناس ارتباطات تصویری‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪3‬‬ ‫معموال کسانی که برای همه پرسش هایشان به دنبال‬ ‫پاســخ می گردند‪ ،‬نمی توانند منتقدان خوبی برای سینما‬ ‫یا هر اثر هنری‪-‬فکری دیگری باشــند‪ .‬این دسته از افراد‬ ‫شبیه ازمون های تستی هستند‪ .‬مسیر پاسخگویی را درک‬ ‫نمی کنند و ذهنشــان تنها معطوف به پاسخ نهایی است‪.‬‬ ‫اما مهترین نقد به چنین افرادی ان است که تعادل ذهنی‬ ‫میان پرسش گری و پاسخ جویی ایجاد نمی کنند‪.‬‬ ‫با ایــن مقدمه ســراغ فیلــم بارکــد برویــم‪ .‬فیلمی ‬ ‫خوش ســاخت‪ ،‬تر و تمیز و مخاطب دوست‪ .‬برای نگاه به‬ ‫این فیلم باید چند موضوع را مد نظر داشــته باشــیم که به‬ ‫صورت خالصه و موردی در اینجا مطرح می کنم‪.‬‬ ‫‪ .1‬این فقط یک فیلم است؛ همین!‬ ‫بارکد هم به لحــاظ ژانر و هــم به لحاظ فــرم‪ ،‬به ما‬ ‫یاداوری می کند کــه در نهایت یک فیلــم کمدی امیدوار‬ ‫به گیشــه اســت‪ .‬یعنی قرار اســت که یکی‪ ،‬دو ســاعت‬ ‫مخاطبــش را روی صندلی ســینما گیر بدهــد‪ ،‬بخنداند و‬ ‫خیالش را از مشکالت زندگی اش پرت کند‪ .‬این کار را هم‬ ‫به گواه تعــداد قابل توجهی از مخاطبــان فیلمش به نحو‬ ‫قابل قبولی انجام داده است چنان که کمتر کسی از خرج‬ ‫کردن مبلغی بین شــش تا ده هزار تومان برای دیدن این‬ ‫فیلم در سینما پشیمان شده است‪ .‬دیگر اسمان ریسمان‬ ‫کردن نمی خواهد‪ .‬برخــی از منتقدان فیلم بدون توجه به‬ ‫کارکرد هر فیلم‪ ،‬ژانر و فرم خاص‪ ،‬تحلیل ها و تفســیر ها و‬ ‫نقدهای ناروایی نســبت به ان اثر ارائه می کنند‪ .‬گویی که‬ ‫این منتقدان چند سوال ثابت از سینما دارند که در مواجهه‬ ‫با هر فیلمی به دنبال پاسخ همان سوال ها هستند‪ .‬در حالی‬ ‫که سازمان فرمی و محتوایی هر فیلم‪ ،‬جنس پرسشگری‬ ‫متفاوتی را طلــب می کند‪ .‬بــه گمان مــن از ضعف های‬ ‫مهم جامعه منتقدان ســینما در ایران یکی این اســت که‬ ‫بســیاری از منتقدان هنوز هم نمی دانند چه سوالی را باید‬ ‫از چه فیلمی بپرسند‪ .‬اگر تعداد پر شمار نقدهای سینمایی‬ ‫را در چند ســال اخیر درباره فیلم های مختلف اکران شده‬ ‫وقتی قرار است درباره فیلمی مثل بارکد نقد بنویسید !‬ ‫از اصالت دادن به نقد فنی و فرمی سینمایی بپرهیزید‪ .‬در‬ ‫بیشتر موارد (و نه همیشه) تماشاگران معمولی فیلم‪ ،‬اصال‬ ‫توجهی به زاویه دوربین ندارنــد‪ .‬حرکت دوربین برای انها‬ ‫مالک نیست‪ .‬تدوین و دکوپاژ چندان در نگاه تماشاگر به‬ ‫چشم نمی اید‪ .‬انها بر اســاس حداقل های فنی و تکنیکی‬ ‫فیلم وارد داستان می شوند و جهان فیلم را عمدتا در ذهن‬ ‫خودشــان می ســازند‪ .‬بنابراین چیزی کــه در این فیلم ها‬ ‫اهمیت دارد‪ ،‬سازوکار و مکانیزم خنداندن و سرگرم کردن‬ ‫است‪ .‬این سازکار و مکانیزم عمدتا وجه جامعه شناختی و‬ ‫فرهنگی دارد‪.‬‬ ‫اینکه شــما بــا چــه ایده هــای محتوایی مــردم را‬ ‫می خندانید یا شاد می کنید؟ مردم چرا به این فیلم می خندند‬ ‫ یا نمی خندند؟ تضادها و تناقض ها چه وقت می خندانند و‬ ‫چه وقت نه؟ ایا می شود یک نظریه درباره سینمای کمدی‬ ‫مدرن ایران پیشــنهاد کرد؟ برای مثال ممکن اســت من‬ ‫بگویم فیلم «من ســالوادور نیستم» فیلم ضعیفی است و‬ ‫استدالل کنم که رضا عطاران دارد مخاطب را می خنداند‬ ‫نه شــخصیت ناصر‪ .‬برای مثال فیلم بایــد بدون عطاران‬ ‫هم خنده دار باشــد و حضور عطــاران خنــده دیالوگ ها و‬ ‫ســکانس ها را تشــدید کند‪ .‬اینجا بــه موقعیت یابی طنز‪ ،‬‬ ‫تعریف طنــز و کمــدی ایرانــی و‪ ...‬می توانیم برســیم‪.‬‬ ‫درباره بارکــد هم حق مطلب همین اســت‪ .‬جهان جدی و‬ ‫طاقت فرسای سینمای تحلیلگر را به نقد وبررسی فیلم های‬ ‫خوب و روان و شادی مثل «بارکد» دعوت نکنید‪.‬‬ ‫شبیه اثار بیلی وایلدر‬ ‫بارکد؛یکتحلیلنسبتاسرسختانه‬ ‫مینا انصاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مصطفی کیایی را می تــوان به عنوان یک کارگردان‬ ‫صاحب سبک در سینمای بدنه معرفی کرد‪ .‬او در سینمای‬ ‫بدنه دارد امضا پیدا می کند و شــیوه و شخصیت خودش را‬ ‫در فیلم هایش دنبال می کند‪ .‬او با پنــج فیلمی که تا کنون‬ ‫روانه سینما کرده‪ ،‬نشان داده می تواند در حد و اندازه های‬ ‫خودشیکساختارسینماییجدیدبهفیلمسازانهم نسلش‬ ‫پیشنهادکند‪.‬‬ ‫به هر حال پنجمین اثر سینمایی مصطفی کیایی یک‬ ‫عقبگرد نســبت به «ضد گلوله» و «خط ویژه» به حســاب‬ ‫می اید‪ .‬در محتوا‪« ،‬بارکد» سطحی و شبیه به یک میهمانی‬ ‫خانوادگی اســت که این روزها محال اســت در انها درباره‬ ‫اقازاده ها‪ ،‬فیسبوک و جوان های معتاد حرفی به میان نیاید‪.‬‬ ‫ایده ایستادن جلوی فســاد اقتصادی همان ایده تکراری‬ ‫خط ویژه است که در انجا کامل تر و پرتنش تر پیگیری شده‬ ‫بود‪ .‬فیلم عمال به لحاظ مضمون (اگر فرض کنیم ساختار‬ ‫مغشوش اش ما را به مضمونی برساند) بسیار قدیمی و دارای‬ ‫تاریخ انقضای کوتاه است‪.‬‬ ‫به نظر من مهمترین عامل در روایت یک فیلم همراه‬ ‫کردن مخاطب اســت‪ .‬گاهی این همراه شــدن به لحاظ‬ ‫احساســی اســت و گاهی منطق مخاطب درگیر است اما‬ ‫درســت از انجایی که نویسنده یا فیلمســاز یقه مخاطب را‬ ‫ول می کند شکست خورده است‪ .‬با مشاهده اثار نامبرده شده‬ ‫یک مساله به سادگی قابل پیگیری است؛ این فیلم ها بنا به‬ ‫منطق درونی شان که به جهان بینی فیلمساز بازمی گردد به‬ ‫روایت معکوس رســیده اند و در نهایت در تمام مدت زمان‬ ‫فیلم یقه مخاطــب را ول نکرده اند‪ .‬در این شــکل روایت‬ ‫انچ ه باعث می شود مخاطب داستان را پیگیری کند سوال‬ ‫است‪ .‬این سوال که پیش از این چه اتفاق جذابی رخ داده‬ ‫است؟ مثال در «اب نبات نعنایی» مردی که کنار رودخانه ای‬ ‫افتــاده ‪ ،‬بلند می شــود‪ ،‬به جمــع دوســتانش می پیوندد و‬ ‫دیوانه بــازی در می اورد‪ ،‬می رقصــد‪ ،‬می گرید‪ ،‬می خندد و‬ ‫بعد می گریزد و سراغ ریل قطار می رود تا خود را بکشد و در‬ ‫انتهای فصل ابتدایی فیلم درست یک لحظه قبل از مرگ‬ ‫فریاد می زند که‪« :‬خدایا منو به عقب برگردون‪ ».‬مخاطب‬ ‫در تمام مدت این سکانس مدام از خود می پرسد در گذشته‬ ‫چه شده که این مرد به اینجا رسیده است؟‬ ‫هیچ نخ ارتباط درستی داســتانک های فیلم را به هم‬ ‫مرتبط نمی کند‪ .‬گویی ایــن موقعیت ها از فضــا به جهان‬ ‫داستان سر کشیده اند‪.‬‬ ‫حال در اولین قصه ای که حامد (با بازی بهرام رادان)‬ ‫برای رئیس شرکت (با بازی رضا کیانیان) تعریف می کند‪ ،‬دو‬ ‫جوان (حامد و میالد) با هم در مسابقه رالی شرکت می کنند‬ ‫و ماشینی را می دزدند‪ .‬این سوال که ادامه و اینده داستان‬ ‫چه می شود بیشتر قابل پیگیری نیست تا اینکه پیش از این‬ ‫چه شده است؟ به خصوص زمانی که حامد پس از دزدی در‬ ‫بین راه دختری را می بیند که می خواهد ســوار یک ماشین‬ ‫مدل باال بشــود‪ .‬دختری که بعدتر متوجه می شــویم نامزد‬ ‫حامد بوده اســت‪ .‬این داســتان یک شــروع مناسب برای‬ ‫شخصیت پردازی هر دو جوان است و حتی ذهن مخاطب‬ ‫را برای ادامه داستان اماده می کند‪ .‬در قصه اول هیچ اثری‬ ‫از پرسشی نیست که گذشته این دو جوان چه بوده است؟ با‬ ‫ِ‬ ‫روایت داستان‪ ،‬مخاطب مدام سر‬ ‫این انتخاب اشتباه در فرم‬ ‫درگممی شود‪.‬برایمخاطبدائماداستانیتعریفمی شود‬ ‫که منطق اش به سمت جلو اســت‪ ،‬اما مدام به مرحله قبل‬ ‫می پرد‪ .‬برای مثال داستان اخاذی از بچه پولداری که لکه ‬ ‫روی صورتاش باعث شده نتواند با کسی قرار بگذارد هم هیچ‬ ‫گره ای در خود ندارد که ذهن مخاطب را برای گذشته مهیا‬ ‫کند چه برسد به انکه کنجکاوش هم بکند‪.‬‬ ‫حتی دلیل انکه چرا حامد داســتان را اینگونه تعریف‬ ‫می کند مشــخص نیســت‪ .‬به خــاف نمونه مشــابه اش‬ ‫«ممنتو» که شکل روایت برامده از ویژگی مهم شخصیت‬ ‫اصلی اش اســت که حافظه کوتاه مدتاش را از دست داده‬ ‫و این پرسش که پیش از این چه بوده از در تمام مدت فیلم‬ ‫قابل پیگیری است‪ .‬در عین حال تم قضاوت مکمل ساختار‬ ‫انتخابی نوالن اســت‪ .‬اتفاقا جمله تبلیغاتــی فیلم بارکد که‬ ‫به عنوان خالصه داستان به مخاطبان معرفی می شود هم‬ ‫ی داستانی‬ ‫شباهت زیادی به «ممنتو» دارد‪« :‬پشت هر ادم ‬ ‫هست و پشت هر داستانی ادمی‪ .‬بهتره قبل از هر قضاوتی‬ ‫یه کم صبر داشته باشیم‪ ».‬این قصه قضاوت دقیقا مضمون‬ ‫فیلم ممنتو هســت‪ .‬لئونارد شــلبی در تمام مدت داســتان‬ ‫به دنبالحقیقتمی گرددوضعفش(حافظهکوتاهمدت اش)‬ ‫به او اجازه نمی دهد که حقیقت را بیاید و این موضوع باعث‬ ‫می شــود تا او قضاوت اشــتباه کند و مخاطب هم همراه او‬ ‫مــدام قضاوت هایی اشــتباه می کند‪ .‬حتی ایــن جمله که‬ ‫پشت هر ادمی داستانی است به ان ایده ممنتو که پشت هر‬ ‫عکس اطالعاتی از ان نوشته شده که داستان او را می سازد‬ ‫ بی ارتباط نیست‪.‬‬ ‫در بارکد موارد بسیار زیادی در فیلمنامه وجود دارد که به‬ ‫جای منطق درونی از بیرون اعمال شده است‪ .‬مثال داستان‬ ‫چک گرفتن از صاحب شرکت کامال بی معنی است و برای‬ ‫رســیدن به شــوک نهایی به زور و بی دلیل در ساختار فیلم‬ ‫چیده شده است‪ .‬مشــکل دیگر به شخصیت پردازی حامد‬ ‫بازمی گردد‪ .‬او به لحاظ زمان سر راست داستان در میانه فیلم‬ ‫یک نفر را کشته است اما اثر این اتفاق در انتهای داستان که‬ ‫در فیلم در ابتدا روایت می شود به هیچ عنوان مشهود نیست‪.‬‬ ‫کیایی در مصاحبه ای گفته بود دو شــخصیت اصلی‬ ‫فیلم من «تعمدا احمق» هســتند‪ .‬حرفش را کامل کنیم‪:‬‬ ‫همه شــخصیت های فیلم چنین خصوصیاتی دارند و این‬ ‫ایراد کمی نیست؛ چه تعمدا و چه سهوا‪ .‬برای دانستن انکه‬ ‫شــخصیتی این چنینی که باهوش اســت چگونه باید باشد‬ ‫بررسی دو نوازنده فیلم «بعضیا داغشو دوس دارن» (‪Some‬‬ ‫ی اســت‪ .‬از‬ ‫‪ )Like It Hot‬ســاخته بیلی وایلدر قابل پیگیر ‬ ‫انجایی که کیایی به شدت متاثر از بیلی وایلدر و فیلم های‬ ‫کمدی اشاست‪،‬خالیازلطفنیستکهبهسکانسیازاین‬ ‫فیلم به طور خالصه اشاره کنیم‪ :‬جو و جری در لباس مبدل‬ ‫زنانه وارد یک گروه موسیقی شــده اند‪ .‬انها در حال فرار از‬ ‫دست یک گروه گانگستری هستند‪ .‬اما هر دو عاشق شوگر‪،‬‬ ‫خواننده زن گروه می شوند‪( .‬تلفیق ژانر کمدی‪ ،‬گانگستری‬ ‫و عاشــقانه) حال در موقعیتی جو لباس زنانه اش را عوض‬ ‫کرده و در قالب یک مرد میلیونر کنار ســاحل سعی دارد که‬ ‫شوگر را فریب دهد و به او قول یک شــام مجلل در کشتی‬ ‫تفریحی می دهد‪ .‬جری که در لباس زنانه دوســت شــوگر‬ ‫است از انجایی که به جو حســادت می کند سعی می کند تا‬ ‫فکر شوگر را از جو باز کند و جو را پیش او خراب کند‪ .‬عالوه بر‬ ‫انکه این موقعیت به تنهایی چقدر کمدی است دیالوگ جری‬ ‫به شــوگر در عین خنده دار بودن دیالوگی اســت که از زبان‬ ‫یک شخصیت باهوش احمق بیرون می اید‪ .‬جری‪«:‬شوگر‬ ‫من اگه دختر بودم‪ ،‬که هستم‪ ،‬هیچ وقت عاشق مردی مثه‬ ‫اون نمی شــدم‪ ».‬به بارکد برگردیم‪ .‬ایده لباس مبدل شبیه‬ ‫به ایده های بیلی وایلدر نیست؟ اتفاقا شیوه دیالوگ نویسی‬ ‫و موقعیت نویسی کمدی هم وامدار ســینمای بیلی وایلدر‬ ‫اســت‪ .‬اما انچ ه نیاز بود تا فیلم کیایی به اثار خوب و درخور‬ ‫کمدی نزدیک شود به وحدت روایی و منطق درونی داستان‬ ‫بازمی گردد‪« .‬بعضیا داغشو دوســت دارن» در عین انکه‬ ‫تلفیقی از چند ژانر است و با ان ژانرها شوخی می کند وحدت‬ ‫مشخصی دارد که فیلم کیایی از ان بی بهره است‪ .‬در یک‬ ‫داستان فضا گانگستری اســت‪ ،‬در یک داستان اخاذی از‬ ‫یک بچه پولدار و عاشقانه است و در داستانی دیگر فروشنده‬ ‫مواد مخدر اما هیچ نخ ارتباط درســتی این داستان ها را به‬ ‫هم مرتبط نمی کند‪ .‬گویی این موقعیت ها از فضا به جهان‬ ‫داستان سر کشیده اند‪.‬‬ ‫شخصیت هایباهوشیکویژگیمهمدارند ؛همیشه‬ ‫یک قدم از مخاطب پیش هستند و شخصیت های احمق‬ ‫همیشه یک قدم عقب اند‪ .‬راستی نقشه حامد برای رئیس‬ ‫شرکت از همان ابتدای داستان لو رفته نیست؟ با این حال‬ ‫کیانیان اجازه می دهد داستان ادامه پیدا کند‪ .‬همین نکته‬ ‫به ان معنی است که فیلم بر اساس سوءتفاهم نوشته شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫شهر مدفون در مه‬ ‫بارکد‪ ،‬روایت ساده ای دارد‬ ‫امیر شاملویی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫«بارکد» پنجمین ســاخته بلند ســینمایی مصطفی‬ ‫کیایی است که در حال حاضر بر پرده سینما در حال اکران‬ ‫است‪ .‬داســتان بارکد یک روایت ســاده و قصه ای بدون‬ ‫شخصیت سازی پیچیده اســت که ترکیبی از کمدی های‬ ‫دونفــره ای ماننــد «احمــق و احمق تر» ایجــاد می کند‪.‬‬ ‫داستان از نقطه ای شــروع می شود که بازیگر نقش بهرام‬ ‫رادان برای یک قرار مهم اماده می شــود و دوست وی در‬ ‫حال تهیه فیلم از او ســت‪ .‬او در واقع بــه مالقات مردی‬ ‫(با بازی رضا کیانیان) می رود تا با وی مالقات کاری مهمی‬ ‫داشته باشد و در ادامه فیلم ماجرای زندگی خود را برای وی‬ ‫تعریف می کند‪ .‬در ادامه با روایتی از زندگی فردی روبه رو‬ ‫هســتیم که نقش های مختلفی را از دزدی های کوچک‬ ‫گرفته تا دزدی مواد مخدر تجربه می کنــد و در نهایت در‬ ‫متوسط اما قابل دیدن‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪6‬‬ ‫نگاهی به واکنش مخاطبان سینما به فیلم بارکد‬ ‫گزارشــی که در ادامــه می خوانیــد‪ ،‬مجموعه ای از‬ ‫نظــرات کاربران شــبکه های اجتماعی دربــاره فیلم بارکد‬ ‫اســت‪ .‬همچنانکه خواهید دید نظرات مخاطبان بارکد در‬ ‫طیف گسترده ای قابل دسته بندی است؛ برخی کاربران این‬ ‫فیلم را قابل قبول و دوست داشــتنی می دانند و برخی دیگر‬ ‫بد و نامناســب‪ .‬اما به و ضوح قابل مشاهده است که عمده‬ ‫کاربران‪ ،‬این فیلم را به عنوان یک فیلم متوسط قابل دیدن‬ ‫ارزیابی می کنند‪ .‬به هر حال همان گونه که در این گزارش‬ ‫هم می بینید ‪ ،‬حذف صدای خواننده این فیلم به علت عدم‬ ‫اخذ مجوز از دفتر موســیقی وزارت ارشاد‪ ،‬واکنش برانگیز‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫دنیا طاهری‪ 28 -‬ساله‪ :‬جالب بود که یک بار ببینی‬ ‫ی نیست که عاشقش بشی‪ .‬کال کارهای مصطفی‬ ‫اما فیلم ‬ ‫کیایی کارهایی نیست که عاشــقش بشی اما نکات جالبی‬ ‫داره فیلماش و تو بعضی سکانسا کلی می خندی‪.‬‬ ‫میــاد امیــدی‪ 25 -‬ســاله‪ :‬خیلــی قشــنگه‪ .‬روند‬ ‫داستانی جذاب‪ .‬اجرای متفاوت از بهرام رادان‪ .‬استفاده‬ ‫از فیلترهــای تصویــری جــذاب‪ .‬نیم ســاعت اخرش یه‬ ‫کم خسته کننده میشه ولی در کل خوبه‪.‬‬ ‫مهــران کاملــی – ‪ 36‬ســاله‪ :‬فرامــوش نکنیم که‬ ‫«ضدگلولــه» و «خــط ویــژه» از نمونه فیلم هــای موفق‬ ‫کمدی در چند سال اخیر ســینمای ایران بوده اند‪ .‬کیایی‬ ‫در خلق موقعیت کمدی و دیالوگ نویســی بســیار خالق و‬ ‫هنرمندانه عمل می کند‪ .‬بازی برادرش محســن کیایی در‬ ‫این فیلم درخشــان اســت و بخش زیادی از شوخی های‬ ‫داستان با بیان مناســب او شکل گرفته اســت‪ .‬در مقابل‬ ‫بهرام رادان بسیار دم دستی و ضعیف بازی کرده و نشانی از‬ ‫رادان فیلم بی پولی یا سنتوری در او دیده نمی شود‪ .‬کیایی‬ ‫در بارکد دیالوگ های طنز خوبی نوشته است‪ .‬موقعیت های‬ ‫جذابی ساخته و داســتان خوبی تعریف می کند‪ .‬اما ارتباط‬ ‫بین داستان ها چندان خوب و جذاب و قابل پیگیری از اب‬ ‫در نیامده و بنا به ساختارش هر موقع که مخاطب با داستان‬ ‫جذابش همراه می شــود‪ ،‬داســتان به عقب برمی گردد تا‬ ‫داستان کمی پیش تر را دنبال کند‪ .‬چیزی که مخاطب اصال‬ ‫چشم انتظارش نیست و عطشی برایش ندارد‪.‬‬ ‫رضا مرادی‪ 30 -‬ساله‪ :‬داســتان با به زندان افتادن‬ ‫پدر حامد اغاز می شــد و در ادامه او به یــک روحانی بدلی‬ ‫ل انها را‬ ‫برمی خورد و پس از ان تالش بــرای جور کردن پو ‬ ‫به یک داستان گانگستری می کشاند‪ .‬مدام ذهن مخاطب‬ ‫به دنبال ادامه این ماجرای جذاب است چرا که کیایی خیلی‬ ‫قصه های خوبی در چنته دارد اما در بارکــد به خوبی از انها‬ ‫بهره نبرده است‪ .‬شک ندارم که فیلم با ساختار خطى فیلم‬ ‫بهتری از اب در می امد‪.‬‬ ‫ف‪ .‬ســلطانی‪ 22-‬ســاله‪ :‬اصال فیلم خوبــی نبود‪.‬‬ ‫خسته کننده و گیج کننده اصال معلوم نبود که چی می خواهد‬ ‫بگوید‪ .‬من نمی دانم چرا اینقد می خواهند پیچیده و سردرگم‬ ‫مقابل فردی قرار گرفته که وی را مسئول مشکالت زندگی‬ ‫خود می داند‪.‬‬ ‫سادگی و خطی بودن داســتان بسیار ملموس است‬ ‫و تمهیدی که کارگردان برای خــارج کردن ذهن بیننده از‬ ‫این داستان بسیار ساده اندیشیده‪ ،‬این است که روایت را‬ ‫به صورت وارونه و با فلش بک هایی به گذشته مطرح کند‪.‬‬ ‫کاری که موفق می شود حداقل تا حدودی سادگی داستان‬ ‫را پنهان کند‪ .‬شــخصیت های فیلم بسیار ســاده اند و بعد‬ ‫خاصی ندارند‪ .‬در واقع ارتباط برقرار کردن با نقشی که رضا‬ ‫کیانیان قرار است ایفا کند دشوار است‪.‬‬ ‫گوشــه کنایه های فیلم به مســائلی مانند اختالس‪،‬‬ ‫اصغر فرهادی‪ ،‬فیســبوک‪ ،‬جنیفر لوپز‪ ،‬تنها اشــاره هایی‬ ‫هســتند که موجب خنداندن تماشــاگران می شــوند‪ ،‬اما‬ ‫پرداخت عمیق تری نمی شــود و تنها در حد شوخی هایی‬ ‫که می تواند ذهن مخاطب را قلقلک دهــد یا کارگردان را‬ ‫راضی از زدن حرف های مهمی در فیلمی که حرف مهمی‬ ‫ برای گفتن ندارد‪ ،‬کرده باشــد‪ .‬در واقع داستان این فیلم‬ ‫همان بازگویی روایت تکراری و نخ نما شده ای است که با‬ ‫وارونه تعریف کردن قصد دارد اندکی از ان فاصله بگیرد‪.‬‬ ‫شاید اصلی ترین پیامی را که فیلم می خواهد به مخاطب‬ ‫خود بدهد را بتوان در صحنه ای دید که رضا کیانیان بهرام‬ ‫رادان را با خود پشــت پنجره می برد و از باالی شهر الوده‬ ‫برای وی ســخنرانی می کند‪ .‬در واقع رضــا کیانیان نقش‬ ‫ادم هایی را قرار اســت ایفا کند که باالتر از سطح الودگی‬ ‫در برج های خود قرار دارند و افرادی را که زیر تیرگی شهر‬ ‫مدفون شده اند‪.‬‬ ‫بهرام رادان بیشتر نقشی مانند قربانی دارد‪ ،‬اما قربانی‬ ‫خاصی که تسلیم سرنوشــت خود نشده و با کمک دوست‬ ‫خود قرار اســت رضا کیانیان را در دســت های قانون قرار‬ ‫دهد‪ .‬قهرمانی جوان پســند که اگر چه در عشق به خاطر‬ ‫حرف بزنند‪ .‬مگه حرفی که می خواهنــد بزنند غیرقانونی و‬ ‫خطرناک است؟‬ ‫سهراب کاظمی پور‪ 24 -‬ساله‪ :‬یک چیزی در بین‬ ‫کارگردان های ایرانی باب شــده و ان تقطیع ناهمگون در‬ ‫تدوین است‪ .‬یعنی روایت فیلم را هی عقب و جلو می کنند‬ ‫که مخاطب گیج شود‪ .‬چرا؟ چون وقتی قصه لنگ بزند فکر‬ ‫می کنند که با فــرم می توان ان لنگی قصــه را پنهان کرد‪.‬‬ ‫کســی نمی گوید که نباید از این شــیوه فرمی برای تدوین‬ ‫استفاده نکرد‪ .‬منظور این است که وقتی فیلمی می سازیم‬ ‫محتوا و فرم باید روی هم دیگر مچ باشند‪ .‬یکی از دیگری‬ ‫جلوتر نباشد‪ .‬وقتی با هم جور نباشد‪ ،‬تهش این می شود که‬ ‫فیلم ابکی و مخاطب گیج می شود‪.‬‬ ‫ســمانه‪ .‬ی‪ 32 -‬ســاله ‪ :‬به نظرم فیلم خوبیه و بهتر‬ ‫بود که میذاشتن صدای یاس هم باشــه روی فیلم‪ .‬مردم‬ ‫که اگه بخوان همیــن اهنگ رو می تونن از تــو اینترنت یا‬ ‫هرجای دیگه گــوش کنن‪ .‬اگه هم اونجا می ذاشــتن که‬ ‫اتفاق خاصی نمیفتاد‪ .‬به نظرم وقتی یه فیلم رو کم می کنن‬ ‫یعنی یه بخشیش رو برمیدارن و حذف می کنن‪ .‬باید همونقد‬ ‫هم از قیمت بلیتش کم کنن‪.‬‬ ‫علی بهرام میرزایی –‪ 43‬ساله‪ :‬واقعیتش این بود که‬ ‫اول به خاطر دخترم که طرفدار یاس است می خواستیم این‬ ‫فیلم را ببینیم‪ .‬متاسفانه در زمان جشنواره نشد تا تماشایش‬ ‫کنیم اما این ماه که اکران شد ‪ ،‬دخترم اصرار داشت فیلم را‬ ‫ببینیماماگویااهنگیاسراازرویفیلمبرداشته اند‪.‬خالصه‬ ‫جالبی داستان این بود که ما به خاطر دخترم سرانجام رفتیم‬ ‫این فیلم را ببینیم اما وقتی برگشتیم او از فیلم بدش امده بود‬ ‫ولی ما نظرمان این بود که فیلم جالبی بوده‪ .‬کمی خندیدیم و‬ ‫برگشتیم‪ .‬به نظرم تفریح خوبی برای خانواده هاست‪.‬‬ ‫تارا فانی‪ 29 -‬ســاله‪ :‬کیایی در دیالوگ نویسی این‬ ‫فرهنگ‬ ‫پول بازنده شــده اما رویای پیروزی در برابــر مافیایی دارد‬ ‫که همه چیز وی را از او ستانده است‪ .‬محسن کیایی که تا‬ ‫حدی می تواند مکمل نقش بهرام رادان محســوب شود‪،‬‬ ‫مردی اســت که در رابطه با زنان مشــکل دارد و از طریق‬ ‫تیغ زدن مردان پولدار در فیسبوک زندگی می کند‪ .‬داستان‬ ‫این فیلم می خواهد راوی شکست رانت خواران و مافیاهای‬ ‫اقتصادی از «هالوهایی» باشــد که همیشه انها را دست‬ ‫کم گرفته و مورد تمســخر قرار داده اند‪ .‬کلمه ای که بارها‬ ‫در فیلم مورد اســتفاده قرار گرفته و بر ان تاکید می شود‪.‬‬ ‫در واقع فیلم شاید روایت انتقام یکی از جوانان عصیانگر‬ ‫علیه مفاسد اقتصادی بروز پیدا کرده در جامعه ای که قرار‬ ‫دارد نیز باشد‪ .‬با این وجود روایتی بی مایه یا کم مایه است‬ ‫و قصه ان قدر جذابیت ندارد که این درک به خواننده منتقل‬ ‫شود و در نهایت انچه در یاد می ماند تنها شوخی های فیلم‬ ‫است‪ .‬کلمه «بارکد» که عنوان فیلم نیز از ان گرفته شده ‬ ‫نیز می تواند نشــانگر رویکردی باشــد که افــراد را تنها به‬ ‫صورت رقم و عدد تقلیل داده است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد تمام عوامل جذب مخاطبان نسل‬ ‫جوان در این فیلم لحاظ شده است‪ ،‬از شوخی های کالمی‬ ‫ گرفته تا اتومبیلرانی در خیابان‪ ،‬شکست عشقی‪ ،‬خالکوبی‬ ‫و موسیقی پایان فیلم که از صدای یاس خواننده زیرزمینی‬ ‫رپ استفاده شــده که در نهایت برای گرفتن مجوز پخش‬ ‫مجبور به حذف ان شده است‪ .‬مهمترین نکته ای که برای‬ ‫جذب مخاطبان به ســینما برای مشــاهده این فیلم موثر‬ ‫بوده و می تواند مخاطبان را به ســالن های سینما بکشاند‬ ‫می توان بــه اســتفاده از طنزهای کالمی بیــن دو بازیگر‬ ‫نقش اصلی با بازی بهرام رادان و محســن کیایی اشــاره‬ ‫کرد؛ نکته ای که نشان می دهد این فیلم و کارگردانش راه‬ ‫گیشه را به خوبی شناخته اند و مطابق سلیقه روز تماشاگر‬ ‫فیلم می سازند‪.‬‬ ‫چرا بارکد بهترین فیلم کیایی است؟‬ ‫امیر توسلی‬ ‫دانشجوی سینما‬ ‫‪7‬‬ ‫یکی از انها در سینمای ایران بسیار کم است‪ .‬اگر کیایی بیشتر‬ ‫روی فیلمنامه اش و خط و ربط این خرده داستان ها به داستان‬ ‫اصلی کار می کرد‪ ،‬شــاید با یک فیلمنامه ماندگار در سینمای‬ ‫ایران طرف بودیم تا تنها بگوییم بســیار جذاب است و با گذر‬ ‫زمان دیگر از ان یادی نکنیم‪ .‬اما به رغم نظر برخی از منتقدان‪،‬‬ ‫راقماینسطورفکرمی کندکهکیاییدرانتخاببازیگرانشنیز‬ ‫اگرچه شاهکار نکرده اما به کاهدان هم نزده است‪ .‬بازی خوب‬ ‫و روان بهــرام رادان در این کار به عالوه باز مناســب اما تقریبا‬ ‫فلت دیگر بازیگران نشان می دهد که در انتخاب بازیگر اگرچه‬ ‫کم دقتی انجام شده‪ ،‬اما در نهایت بازیگران توانسته اند از پس‬ ‫نقش هایشان به خوبی برایند‪ .‬یادمان نرود که میالد کی مرام‬ ‫و ســحر دولتشــاهی برای بازی در فیلم های کیایی توانستند‬ ‫یو سوم و ســی و دوم فیلم فجر جایزه بهترین‬ ‫در دوره های س ‬ ‫بازیگر مکمل را بگیرند‪ .‬من شخصا اعتقاد دارم که فوت و فن‬ ‫انتخاب بازیگر در انتخاب بازیگران نقش های مکمل است نه‬ ‫بازیگران نقش اصلی‪ .‬طبیعی است که انتخاب بازیگران نقش‬ ‫اصلی بر اساس قرابت شخصیتی و هویتی نقش با شخصیت و‬ ‫حتی چهره واقعی بازیگران انجام می شود و این بازیگران نیز به‬ ‫واسطهتجربهوتوانمندی هایشانباالخرهنقشراازابوگلدر‬ ‫می اورند‪،‬اماجانداربودنکاراکترهاییکفیلمحتمابهانتخاب‬ ‫درستبازیگربرایایفاینقش هایمکملبستگیدارد‪.‬کیایی‬ ‫دســت کم با اعتماد به جوایزی که برای بازیگران نقش های‬ ‫مکملش به دست امده نشان داده که در انتخاب بازیگران این‬ ‫نوع نقش ها توانمند است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫مصطفی کیایی یک فیلمساز چند وجهی است‪ .‬به بیان‬ ‫ســاده و تمثیلی اگر بخواهم بگویم؛ کیایی فیلمسازی است‬ ‫که هر یک از مخاطبــان فیلمش ممکن اســت او را با یکی از‬ ‫فیلم هایش بــه خاطر بیاورنــد‪ .‬برخی از منتقــدان او را با فیلم‬ ‫ضدگلولهمی شناسندوبرخیازتماشاگرانبافیلمعصریخبندان‬ ‫یا خط ویژه‪ .‬البته نباید از نظر دور داشت که این فیلمساز جوان‬ ‫اما پرکار (کیایی در شــش سال گذشــته پنج فیلم بلند ساخته‬ ‫است) هنوز خط مسیر فیلمســازی خود را نیافته است‪ .‬گاهی‬ ‫ی تریلر ســاز است‪ .‬اینها‬ ‫کمدی می ســازد و گاهی درام و گاه ‬ ‫نشان می دهد که پیشینه سریال سازی او در تلویزیون‪ ،‬باعث‬ ‫شده تا همیشه بخشی از ذهن این فیلمساز معطوف به رضایت‬ ‫مخاطب عام سینما باشد‪ .‬شاید از این رو است که در کارنامه او‬ ‫وزن فیلم های کمدی سنگینی می کند‪ .‬البته این ایراد نیست‪.‬‬ ‫کمدی ساختن نه ایراد است و نه فی نفســه انتقاد برانگیز‪ .‬اما‬ ‫کنجکاوی یک فیلمســاز در میان ژانرهای مختلف سینمایی‬ ‫ممکن اســت اصالت اثر را کمرنگ کند و وجه هنری اثار یک‬ ‫فیلمســاز را تضعیف کند‪ .‬با این همه کیایی فیلمساز ناموفقی‬ ‫نبوده است‪ .‬او هم در گیشه و هم در جشنواره های مختلف به‬ ‫ویژهدرجشنوارهفیلمفجر‪،‬سهممناسبیازامتیازهاورقمفروش‬ ‫را به دســت اورده است‪ .‬هرچه باشــد او یک فیلمساز قصه گو‬ ‫است و سینمای ایران چنین فیلمســازانی را کم دارد‪ .‬بسیاری‬ ‫از فیلمسازان نسبتا مطرح و جوان کشور ما که به لحاظ تجربه‬ ‫و سن در ردیف کیایی هســتند‪ ،‬ضعف های بنیادی در روایت‬ ‫کردن یک قصه دارند‪ .‬از همین روست که فیلمسازان بسیاری‬ ‫در این سطح به شیوه؟! درگیر فرم شده اند و داستان و محتوای‬ ‫فیلمازدستشاندررفتهاست‪.‬عجباکهبرخیازاینفیلمسازان‬ ‫جوان و فرمیست که اثارشان از هرگونه مایه و معنا تهی است در‬ ‫جشنواره هایجهانجایزهمی برند‪.‬خالصهاینکهکیاییدراین‬ ‫امر توانسته خودش را و ســینمایش را از بند فرم گرایی اگزجره‬ ‫نجات دهد و گاهی در کلیت یک فیلم و گاهی در بخش هایی‬ ‫از فیلم توانسته استفاده های قابل توجهی از فرم ببرد‪ .‬حتی در‬ ‫ی به ضعیفی عصر یخبندان نیز یکی از پالن های پایانی‬ ‫فیلم ‬ ‫فیلم که در ان دوربین عروسک اویخته بر اینه خودرو را نشان‬ ‫می دهد‪ ،‬یک پالن درخشان و ارزشمند است و نشان می دهد‬ ‫که ذهن خالق کارگردان فیلم می تواند ایده های فرمیک را به‬ ‫خوبی به درونمایه فیلم پیوند بزند‪ .‬یکی از دوستان ما در نقدی‬ ‫نوشتهبودکهمصطفیکیاییبایککمدیخوش ساختبهنام‬ ‫ضد گلوله کار خود را اغاز کرد و نوید یک فیلمنامه نویس موفق‬ ‫در ســینمای ایران را داد که من نیز با این گفته موافقم‪ .‬فیلم‬ ‫بعدی اش خط ویژه نشــان داد او به راحتی می تواند معضالت‬ ‫اجتماعی را وارد یک تریلر مهیج کند و جزو معدود فیلمسازان‬ ‫قصه گویی باشد که می تواند در دل شــهر قصه اش را تعریف‬ ‫کند‪.‬موفقیتخط ویژهکهالبتهازنظرمنفیلممهیجامامتوسط‬ ‫به شمار می رود با یک فاجعه به نام عصر یخبندان همراه بود‪.‬‬ ‫عصر یخبندان نه تنها فیلمنامه ضعیف تری نســبت به ســایر‬ ‫فیلم هایش دارد‪ ،‬بلکه انتخاب بازیگران بســیار بد و به همان‬ ‫صورت ایفای نقش شان به جز فرهاد اصالنی و محسن کیایی‬ ‫همه بد اســت‪ .‬باتوجه به این تجربه ضعیــف او خیلی زود به‬ ‫بهترین شکل بازگشــت‪ .‬بهترین اثر مصطفی کیایی بی شک‬ ‫بارکد اســت‪ .‬بارکد هم فیلمنامه خوبی دارد و هــم برای اولین‬ ‫بار توانسته یک تریلر جذاب را با لحن کمدی تلفیق کند‪ .‬این‬ ‫تلفیق در بیشــتر لحظات فیلــم موفق از اب درامده و مشــابه‬ ‫فیلم های تریلرکمدیانگلیسیشدهاست‪.‬‬ ‫فیلمنامهاینفیلمجزئیاتوپیچیدگی هایروانومناسبی‬ ‫دارد‪ .‬تعلیق ها و تعلل ها در روایت بجا و مناسب ژانر فیلم است‪.‬‬ ‫قصهسکته هایرواییکمداردونقطهکوردربازگشاییگره های‬ ‫داستانی پیدا نیســت‪ .‬اما در اجرا موفقیت کیایی کارگردان به‬ ‫اندازه موفقیت کیایی نویســنده نیســت‪ .‬چنین فیلمنامه پر از‬ ‫جزئیاتوظرافتحیفاستبهاینراحتیهدررفتهباشد‪.‬بهیاد‬ ‫بیاوریم عروسک قرمز رنگی که در فیلم میالد برمی دارد‪ ،‬نازی‬ ‫اورامسخرهمی کندومادلیلشرانمی فهمیمودرخردهداستان‬ ‫دزدی دفترچه خاطرات و داستان ورود ان شخص همجنس باز‬ ‫به خانه میالد و حامد‪ ،‬تازه متوجه ان صحنه می شویم‪ .‬این نوع‬ ‫روایت و ان عروســک که خود ارجاعی به نــوع روایت کردن و‬ ‫یک فرازبان از ارجاع به بریکینگ بد است خود مشخص کننده‬ ‫فیلمنامهقویکیاییاستچهبرسدبهانهمهداستان گوییکه‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلمش هم مثل همیشه از شــوخی های انچنانی کالمی‬ ‫ اجتناب نکرده که بار بیشتر این کلمات و جمالت بر دوش‬ ‫محسن کیایی برادر کارگردان است! «بارکد» از فیلمبرداری‬ ‫درجه یک و اســتانداردی برخوردار است‪ .‬تدوین فیلم هم‬ ‫به نظرم خوب است و ریتم و ســرعت خوبی دارد‪« .‬بارکد»‬ ‫از موســیقی خوبی هم برخوردار است‪ .‬اما به نظرم بازی ها‬ ‫مثل همیشه نیست‪.‬‬ ‫پارسا قادری‪ 21-‬ساله‪ :‬بازی بازیگران در فیلم بارکد‪،‬‬ ‫بازی بدی نیست‪ .‬یعنی ان قدرها هم خوب نیست که کسی‬ ‫به شــور و هیجان از انها تعریف کند اما قابل تحمل است‪.‬‬ ‫یعنی شما وقتی از ســینما بیرون می ایید نمی گویید که چه‬ ‫خوب شد اخرش فیلم به پایان رسید و امدیم بیرون نفسی‬ ‫بکشیم‪ .‬اما با این حال همچنان فیلم‪ ،‬فیلم کاملی نیست‪.‬‬ ‫شــاید باید بگویم که به قیمت بلیتش مــی ارزد اما اینطور‬ ‫نیست که دوباره بخواهید برای دیدن این فیلم هزینه کنید‪.‬‬ ‫نکته خوب فیلم این است که بهرام رادان و محسن کیایی‬ ‫در به نمایش گذاشتن دو شخصیت به ظاهر احمق و کودن‬ ‫خوب عمل می کنند و تماشاگر را تا به انتها در این پارادوکس‬ ‫شخصیتی همراه می کنند‪.‬‬ ‫حســین رمضانی‪ 27 -‬ســاله‪ :‬بد‪ .‬خیلــی بد‪ .‬هیچ‬ ‫چیزی برای گفتن نداشــت این فیلم‪ .‬چرا باید این فیلم رو‬ ‫دید؟ هرکسی به من یک دلیل قانع کننده بگه من خودش و‬ ‫خانواده ش رو با هزینه خودم به دیدن فیلم دعوت می کنم‪.‬‬ ‫نعیمه اسالمی‪ 30 -‬ساله‪ :‬من دو تا فیلم کیایی رو دیده‬ ‫بودم‪ .‬یکیش ضد گلوله و اون یکی خط ویژه‪ .‬به نظرم این‬ ‫فیلم بارکد هم مثل همان ها بود‪ .‬ایراد هایش کمی بیشتر از‬ ‫است اما هنوز فیلم خوبی اســت و می شود دید و لذت برد‪.‬‬ ‫البته این روزها فیلم کمدی کم نیســت امــا کمدی خوب‬ ‫کم است‪.‬‬ ‫سیر صعودی یک فیلمساز چند وجهی‬ ‫‪71‬‬ ‫یک تیر و دو نشان‬ ‫اضافه شــدن گل زاده و زمانی به هیات مدیره های پرسپولیس و استقالل‬ ‫حرف و حدیث هایی را به همراه داشت‪ .‬برخی معتقدند وزیر ورزش با این کار‬ ‫قصد داشته از طریق به کار گرفتن این دو عضو نزدیک به دولت و مجلس‬ ‫برای خود زمان بخرد تا بتواند باز هم به عنوان وزیر ورزش به فعالیت خود‬ ‫ادامه دهد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫هیات مدیره هایسیاسی‬ ‫چراگلزادهوزمانیبهپرسپولیسواستقاللمعرفیشدند؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در حالی که بسیاری از فدراسیون های ورزشی به خاطر‬ ‫مشــکالت مالی گالیه های جدی را در رســانه ها مطرح و‬ ‫از این حیث وزیــر ورزش را به خاطر خلف وعده ســرزنش‬ ‫می کنند اما این اعتراض ها باعث نمی شود که دکتر گودرزی‬ ‫سیاســت های خاص خود را در فوتبال دنبال نکند‪ .‬به نظر‬ ‫می رســد او طی دوران حضورش در راس مدیریت وزارت‬ ‫ورزش و جوانان به خوبی قاعده بازی را اموخته است و شاید‬ ‫به همین دلیل حاال هیات مدیره های پرسپولیس و استقالل‬ ‫را متفاوت از فصل قبل می بینیم‪ .‬هر چنــد برخی تغییرات‬ ‫در هیات مدیــره این دو باشــگاه ضروری به نظر می رســید‬ ‫ اما اضافه شــدن دو عضو به هیات مدیره های اســتقالل و‬ ‫پرســپولیس حرف و حدیث هایی را باعث شد؛ شائبه هایی‬ ‫که وزیر ورزش تا کنون به انها پاســخی نداده و البته دیگر‬ ‫مسئوالن وزارت ورزش نیز در این باره اظهارنظر نکرده اند‪.‬‬ ‫عضو پنجــم هیات مدیره باشــگاه های اســتقالل و‬ ‫پرسپولیس منصوب شدند‪ .‬وزیر ورزش و جوانان با صدور‬ ‫ی عضو پنجم هیات مدیره باشــگاه های استقالل و‬ ‫احکام ‬ ‫پرسپولیس را منصوب کرد‪.‬‬ ‫دکتر محمــود گودرزی بــا صدور احکامی «حســن‬ ‫زمانی» را به عنوان عضو هیات مدیره باشــگاه اســتقالل‬ ‫و «فرشــید گلزاده» را به عنوان عضو هیات مدیره باشگاه‬ ‫پرسپولیس منصوب کرد‪.‬‬ ‫عضو جدیــد هیات مدیــره پرســپولیس قرار اســت‬ ‫عابربانک جدیــد این تیــم باشــد‪ .‬وزارت ورزش پنجمین‬ ‫عضو هیات مدیره دو تیم استقالل و پرسپولیس را معرفی‬ ‫کرد‪ .‬در استقالل حسن زمانی به هیات مدیره اضافه شد‪.‬‬ ‫او چهره اشنایی اســت و رئیس کارگروه نظارت بر واگذاری‬ ‫استقالل و پرسپولیس هم بوده‪ .‬اما عضو جدید هیات مدیره‬ ‫پرســپولیس چهره شناخته شده ای نیســت‪ .‬فرشید گلزاده‬ ‫عضو پنجم هیات مدیره پرســپولیس اســت‪ .‬حــاال همه‬ ‫می خواهند بدانند او کیســت‪« .‬فرشــید گلزاده کرمانی»‬ ‫عضو موظف هیات مدیره فروشــگاه های زنجیره ای بانک‬ ‫رفاه بود که مدیرعاملی این فروشــگاه را نیز برعهده دارد‪.‬‬ ‫او نماینده بانک تجارت در این شــرکت است‪ .‬عمده سهام‬ ‫شرکت فروشگاه های زنجیره ای بانک رفاه که از نهادهای‬ ‫شبه دولتی محسوب می شــود‪ ،‬در اختیار چند بانک و یک‬ ‫سازمان است‪.‬‬ ‫فرشــید گلزاده‪ ،‬مدیرعامل فروشگاه های زنجیره ای‬ ‫رفاه اســت‪ .‬اما موضوع مهم تری نیز وجود دارد؛ وی یکی‬ ‫از نزدیکان محمدرضا عارف محســوب می شود‪ .‬پیش از‬ ‫این گفته می شد حسین هدایتی‪ ،‬عضو پنجم هیات مدیره‬ ‫پرســپولیس خواهد بود که این اتفاق رخ نداد‪ .‬موضوعی‬ ‫که شایعه اش در برخی رسانه ها که اتفاقا همیشه از حسین‬ ‫هدایتی به عنوان گزینه ای جدی نام می برند‪ ،‬شــنیده شد‬ ‫اما این گمانه ها کنار زده شــد تا گلزاده نقش مشابه حسین‬ ‫هدایتی را در ترکیب کابینه پرسپولیس ایفا کند‪.‬‬ ‫اما گلزاده ســوابق مشــخصی دارد؛ او دارای مدرک‬ ‫دکترای مدیریــت دانش و عضو هیات موســس بنیاد امید‬ ‫ایرانیان است‪.‬‬ ‫همچنین ایــن شــرکت در جریان خصوصی ســازی‬ ‫سرخابی ها یکی از شــرکت های خواهان خرید پرسپولیس‬ ‫بود و شخص فرشــید گلزاده رابطه نزدیک و دوستانه ای با‬ ‫برانکو ایوانکوویچ دارد‪ .‬در مجموع می توان گفت وی تنها‬ ‫عضو اقتصادی هیات مدیره پرسپولیس است‪.‬‬ ‫پــس از کناره گیــری اجبــاری محمدرضا عــارف در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال‪ ۹۲‬و پیروزی حجت االسالم‬ ‫حســن روحانی‪ ،‬گمانه زنی هــا درباره مســئولیت احتمالی‬ ‫دکترعارف توســط رســانه ها باال گرفت‪ .‬امــا هیچ یک از‬ ‫احتماالت مطرح شــده‪ ،‬به حقیقت نپیوست و دکتر عارف‬ ‫هیچ ســمتی در دولت جدید نپذیرفت تا انکه خبری منتشر‬ ‫شــد که چندان مورد توجه قرار نگرفت‪ .‬خبــر درباره یکی‬ ‫از نزدیکان فعلی عارف بود‪« :‬قائم مقام ســتاد انتخاباتی‬ ‫محمدرضا عارف و مشاور ارشد وی در ایام انتخابات‪ ،‬عضو‬ ‫هیات مدیره و مدیرعامل «فروشگاه های زنجیره ای رفاه»‬ ‫کشور شد‪».‬‬ ‫فرشــید گلزاده کرمانی‪ ،‬عضو هیات موسس «بنیاد‬ ‫امید ایرانیان» به ریاست محمدرضا عارف‪ ،‬پس از انتصاب‬ ‫در این جایگاه‪ ،‬امیرعلی محبی را ـ که وی نیز عضو ســتاد‬ ‫انتخاباتی عارف بــود ـ به عنوان معــاون اداری ـ مالی این‬ ‫مجموعه بزرگ و پردرامد کشور منصوب کرد‪.‬‬ ‫شرایط کاری مدیرعامل فروشگاه های رفاه اما طوری‬ ‫است که به طور مرتب به لندن سفر می کند‪ .‬خانواده گلزاده‬ ‫در انگلیس به ســر می برند و خــود او نیز مــدرک دکترای‬ ‫مدیریت دانش از دانشگاه شفیلد دارد‪.‬‬ ‫او بالفاصلــه بعــد از حضــور در پرســپولیس طرح‬ ‫اقتصادی ویژه ای را به وزارت ورزش پیشــنهاد کرده است‬ ‫که خود دربــاره اش اینگونــه توضیح می دهــد‪« :‬طرح و‬ ‫پیشــنهادی که من بــه وزارت ورزش دادم این بــود که از‬ ‫ســازمان اقتصادی پرســپولیس به عنــوان بزرگترین برند‬ ‫در این باشــگاه اســتقبال می شــود‪ .‬من این طرح را یک‬ ‫سال پیش ارائه کردم؛ نام پرســپولیس‪ ،‬گستره هواداران‬ ‫این باشــگاه مجموعه حرفه ای که در این باشگاه مستقر‬ ‫شده اند می توانند بهترین فرصت برای ایجاد یک سازمان‬ ‫اقتصادی باشد و یک درام د پایداری ایجاد کند‪».‬‬ ‫او ادامه می دهــد‪« :‬این الگویی اســت که در همه‬ ‫باشــگاه های جهان اجرا شــده و نتیجه موفقی هم داشته‬ ‫اســت‪ .‬نگاهی که ما در پرســپولیس داریم‪ ،‬می تواند در‬ ‫اتهام سنگین روی دوش پسر پروین‬ ‫بدهی ‪ 25‬میلیاردی بازیکن اسبق‬ ‫پرسپولیس چقدر صحت دارد؟‬ ‫افشارزاده فعال در ســمت سرپرستی باشگاه حضور خواهد‬ ‫داشــت و پس از اردوی اســتقالل در ارمنســتان در مورد‬ ‫وضعیت مدیرعاملی تصمیم گیری خواهیم کرد‪».‬‬ ‫وی در مورد خواسته هایش از علیرضا منصوریان نیز‬ ‫این گونه واکنش نشان می دهد‪« :‬منصوریان را می شناسم‬ ‫و به کارش ایمان دارم‪ .‬هیات مدیــره از او حمایت خواهد‬ ‫کرد‪ .‬با حضور منصوریان دروان پرفروغ استقالل را شاهد‬ ‫خواهیم بود‪».‬‬ ‫اما حسن زمانی از بازگشت به استقالل برای دومین‬ ‫بار این گونه پــرده برمــی دارد و از خــودش به عنوان یک‬ ‫پیشکســوت نام می برد‪« :‬من اســتقاللی بودم‪ ،‬هستم و‬ ‫خواهم ماند‪ .‬در مقطعی به خاطر مشغله کاری در مجلس‪،‬‬ ‫حضور نداشتم و این بار امده ایم گوشه ای از کار استقالل‬ ‫را بگیریم‪».‬‬ ‫اما ایا زمانی به خاطر مراودات سیاســی به استقالل‬ ‫ملحق شده است؟‬ ‫خــودش در این بــاره ادعا می کنــد با نظر مســتقیم‬ ‫وزیر ورزش و جوانان به عنوان عضو هیات مدیره باشــگاه‬ ‫استقالل منصوب شده است‪.‬‬ ‫بعد از انصراف حســین زاده از حضور در هیات مدیره‬ ‫استقالل‪ ،‬حســن زمانی به عنوان عضو جدید هیات مدیره‬ ‫این باشگاه انتخاب شد‪ .‬حســن زمانی در مورد حضورش‬ ‫در هیات مدیــره اســتقالل گفــت‪« :‬من با نظر مســتقیم‬ ‫اقای گودرزی به هیات مدیره امدم‪ .‬خود ایشــان بودند که‬ ‫مستقیما با من برای پذیرفتن این سمت صحبت کردند‪».‬‬ ‫او در حالی ایــن صحبت را مطرح می کنــد که گفته‬ ‫می شود به دلیل روابط سیاسی که داشته موفق شده برای‬ ‫دومین بار عضو هیات مدیره باشگاه استقالل شود‪ .‬زمانی‬ ‫در این بــاره هم می گویــد‪« :‬اصال چنین چیزی نیســت و‬ ‫من هرگز از روابط سیاسی اســتفاده نکرده ام‪ .‬شاید سابقه‬ ‫ورزشی ام در حضور در سیاست به من کمک کرده باشد ولی‬ ‫سابقه سیاسی ام کمکی به حضورم در ورزش نکرده است‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬من استقاللی هســتم و پیشکسوت‬ ‫فوتبال محسوب می شوم و به همین دلیل هم زمانی که وزیر‬ ‫ورزش و جوانان از من درخواست کردند که به هیات مدیره‬ ‫بیایم برای پذیرفتن این ســمت درنگ نکردم‪ .‬هیچ کس‬ ‫هم من را برای عضویت در هیات مدیره باشــگاه استقالل‬ ‫ســفارش نکرد و من فکر می کنم این بحث هــا کمکی به‬ ‫استقالل نمی کند‪ ».‬عضو جدید هیات مدیره استقالل از‬ ‫حمایت همه جانبه از علیرضا منصوریان‪ ،‬ســرمربی جدید‬ ‫این تیم خبر می دهد‪« :‬سیاست من هم مثل سایر اعضای‬ ‫هیات مدیره حمایت همه جانبه از علیرضا منصوریان است‪.‬‬ ‫ما همه خواسته های ایشان را براورده می کنیم تا استقالل‬ ‫فصل خوبی را پشت سر بگذارد‪ .‬اقای منصوریان می تواند‬ ‫فصل فوق العاده ای را در استقالل پشت سر بگذارد‪».‬‬ ‫او در مورد اینکه گفته می شــود اعضای هیات مدیره‬ ‫برای حضور در این پست باید دومیلیارد تومان به این باشگاه‬ ‫پول بدهند هم گفت‪« :‬هرگز چنین چیزی درست نیست‪ .‬در‬ ‫مورد من چنین اتفاقی نیفتاده است و با نظر مستقیم اقای‬ ‫گودرزی و بدون اینکه قول پرداخــت هزینه ای بدهم‪ ،‬به‬ ‫استقالل امدم و تمام تالشم را برای سربلندی این باشگاه‬ ‫انجام می دهم‪ ».‬حســن زمانی اما در مقطعــی نیز رئیس‬ ‫کارگروه نظارت بر امر واگذاری ســرخابی ها بود‪ .‬او درباره‬ ‫خصوصی سازی سرخابی ها تئوری اش را این گونه مطرح‬ ‫می کرد‪« :‬چون این تیم ها در بالتکلیفی قرار دارند‪ ،‬بنابراین‬ ‫باید یا صددرصد خصوصی سازی یا صددرصد دولتی شوند‪.‬‬ ‫دولت می تواند بگوید باتوجه به جمیع جهات به این نتیجه‬ ‫رسیده که این دو تیم مانند سابق زیر نظر خودش اداره شوند‬ ‫و الیحه ای مبنی بر عدم واگذاری ارائه دهد‪».‬‬ ‫او که در مقطعی منتقد وزیر ورزش هم بود و به دلیل‬ ‫عدم حضور وزیر ورزش در جلسه دست اندکاران فوتبال از‬ ‫گودرزی انتقاد کرده بود‪ ،‬حاال از سوی همین وزیر به عنوان‬ ‫عضو با نفوذ هیات مدیره استقالل انتخاب شده است‪.‬‬ ‫اظهارنظرهــای زمانــی در مقطعــی کــه بحــث‬ ‫خصوصی سازی سرخابی ها داغ شــده بود‪ ،‬نشان می دهد‬ ‫که او با وزارت ورزش دچار زاویه است ام ا ترجیحا هم او و هم‬ ‫وزیر ورزش در شرایط کنونی صلح مسلح را در دستورکارشان‬ ‫قرار داده اند‪ .‬ایا وزیر ورزش گلزاده را به پرسپولیس و زمانی‬ ‫را به استقالل اورد تا پروژه استیضاح از سوی مجلسی ها یا‬ ‫برکناری احتمالی اش از سوی دولت را منتفی کند؟ ایا گلزاده‬ ‫که فرد نزدیک به دکتر عارف است و همچنین زمانی که به‬ ‫یکی از مقامــات بلندپایه مجلس نزدیک اســت می توانند‬ ‫ضامن ادامه کار گودرزی در وزارت ورزش باشــند؟ شــاید‬ ‫پاسخ این سوال ها بعد از المپیک ریو روشن شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫فرشاد گلزاده یکی از افراد نزدیک به دکتر عارف است که‬ ‫به هیات مدیره پرسپولیس امده است‬ ‫ورزش‬ ‫باشــگاه های دیگر هم ایجاد شــود‪ .‬من ماموریت خود را‬ ‫به عنوان عضو هیات مدیره پرسپولیس در این می بینیم که‬ ‫طی سال پیش رو سازمان اقتصادی را در باشگاه پیاده کنم و‬ ‫عالقه داریم این رویکرد در سایر باشگاه ها هم اجرا شود‪».‬‬ ‫البته گلزاده با لفظ عابر بانک دچار مشکل شده است؛‬ ‫«ما تالش می کنیم هر کمکی که الزم اســت انجام شود‪.‬‬ ‫مهمترین مساله ایجاد ســازمان اقتصادی در پرسپولیس‬ ‫است تا مسائل مالی حل شود‪ .‬البته از کمک همه هواداران‬ ‫اســتفاده می کنیم‪ ،‬معتقدم کــه لفظ عابربانک در شــان‬ ‫پرسپولیس نیست و باشگاه توانمندی های زیادی دارد که‬ ‫می تواند در مسائل اقتصادی از انها بهره بگیرد‪».‬‬ ‫اما دیگر عضو خبرساز هیات مدیره باشگاه استقالل‬ ‫حســن زمانی اســت‪ .‬حســن زمانی کــه قبال هــم عضو‬ ‫هیات مدیره اســتقالل بوده مالیری است و با حضور خود‬ ‫در هیات مدیره اســتقالل تعداد هم زبان هــای این جمع‬ ‫ پنج نفره را به سه می رساند‪ .‬در ســوابق او شغل هایی مثل‬ ‫ذی حســاب وزارت اقتصاد و دارایی‪ ،‬عضو هیات رئیســه‬ ‫فدراسیون فوتبال و نماینده مردم مالیر در دوره های پنجم‬ ‫و هفتم مجلس به چشم می خورد‪ .‬به نظر می رسد که وزارت‬ ‫ورزش عالقه مند است او را جانشین بهرام افشارزاده کند اما‬ ‫ی به دنبال‬ ‫زمزمه کنار زدن افشارزاده برای وزیر ورزش تبعات ‬ ‫داشت‪ .‬برخی هواداران استقالل در حرکتی که افشارزاده‬ ‫سعی داشت ان را خودجوش قلمداد کند مقابل ساختمان‬ ‫وزارت ورزش و چند روز بعد مقابل ساختمان مجلس شورای‬ ‫اسالمی تجمع کردند و شعارهایی را علیه وزیر ورزش مطرح‬ ‫کردند و گودرزی را چهره ای پرسپولیســی خواندند‪ .‬نکته‬ ‫اصلی اما اینجا بود کــه این هواداران معترض خواســتار‬ ‫ماندن افشارزاده در اســتقالل بودند اما افشــارزاده برای‬ ‫مصون ماندن از طعنه های وزیر ورزش خیلی زود گودرزی‬ ‫را برادری دلسوز برای باشگاه اســتقالل خواند و از او طی‬ ‫چند نوبت تعریف و تمجید کرد‪ .‬اما موضوع وزارت ورزش‬ ‫تنها سکوت نبود‪ .‬گویا انها به این جمع بندی رسیده اند که‬ ‫افشارزاده باید از استقالل برود اما رفتنش را کمی به تاخیر‬ ‫انداخته اند تا فصل نقل و انتقاالت در فضایی توام با ارامش‬ ‫به پایان برسد‪ .‬از حســن زمانی که یکی از افراد نزدیک به‬ ‫کمیســیون تحت نفوذ رئیس مجلس شورای اسالمی نیز‬ ‫هســت‪ ،‬به عنوان جدی ترین گزینه جانشــینی افشارزاده‬ ‫نام می برند‪.‬‬ ‫خود حســن زمانی اما اعالم کرده که پــس از پایان‬ ‫اردوی استقالل در ارمنستان در خصوص مدیرعاملی این‬ ‫باشگاه تصمیم گیری خواهند کرد‪.‬‬ ‫او می گویــد‪« :‬پــس از تغییــر و تحوالتــی کــه در‬ ‫هیات مدیره اســتقالل به وجود امد‪ ،‬جلســه هیات مدیره‬ ‫جدید برگزار شــد و خوشــبختانه جو خوبی در هیات مدیره‬ ‫جدید حاکم اســت‪ .‬امیدواریم استقالل امسال بتواند دل‬ ‫هواداران را شاد کرده و شاهد نتایج خوب این تیم باشیم‪».‬‬ ‫عضو هیات مدیره باشــگاه اســتقالل در مورد اینکه‬ ‫ایا افشارزاده به عنوان مدیرعامل باشگاه به کار خود ادامه‬ ‫می دهد یا خیــر‪ ،‬می گویــد‪« :‬در ابتدا جــا دارد از زحمات‬ ‫و حمایت های وزیر ورزش و جوانان تشــکر کنم‪ .‬ایشــان‬ ‫اســتقالل و پرســپولیس را به یک چشــم نــگاه می کند‪.‬‬ ‫امیدوارم ایــن دو باشــگاه در فصل جاری منشــا خبرهای‬ ‫خوبی بــرای عالقه مندان فوتبال باشــند‪ .‬امــا در رابطه با‬ ‫بحثی که مطرح کردید‪ ،‬قرار شــد پس از اردوی استقالل‬ ‫در ارمنســتان‪ ،‬جلســه بعدی هیات مدیره را برگزار کنیم‪.‬‬ ‫اعتراض‬ ‫حمله بازنده وزن‪ - 125‬کیلوگرم به‬ ‫رئیس فدراسیون کشتی‬ ‫بهترین بودن یا ورزشکار بودن؟‬ ‫بوفون می بازد اما محبوب‬ ‫باقی می ماند‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫اتهام سنگین روی دوش پسر پروین‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫‪2‬‬ ‫بدهی ‪ 25‬میلیاردی بازیکن اسبق پرسپولیس چقدر صحت دارد؟‬ ‫محمد پروین دو ســال پیش با هفته نامه تماشــاگر‬ ‫مصاحبه ای داشــته که حــاوی نکات جالبی اســت‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم رابطــه میان محمد پروین و علــی پروین را بهتر‬ ‫درک کنیــم و بدانیم که پدر و پســر پرسپولیســی چگونه‬ ‫حامی یکدیگر هســتند باید این مصاحبــه را بار دیگر مرور‬ ‫کنیــم‪ .‬محمد پروین البته چند ســالی اســت کــه فوتبال‬ ‫را کنار گذاشــته‪ .‬خیلی هــا فکر می کردند او بــا حضور در‬ ‫پرســپولیس در اینده ای نه چندان دور جای پروین بزرگ‬ ‫را پر می کند و به یکی از بزرگان باشگاه پرسپولیس تبدیل‬ ‫می شود اما این اتفاق هرگز رخ نداد‪ .‬او خوش شانس نبود‪.‬‬ ‫وقتی می خواست جاه طلب باشد که هواداران پرسپولیس‬ ‫نگاه شان به این تیم و اسطوره هایش تا حدود زیادی تغییر‬ ‫کرده بود‪ .‬بنابراین محمد پروین برای بزرگ شدن کار بسیار‬ ‫سختی داشت‪ .‬خیلی سخت تر از انکه فقط شهرت پروین را‬ ‫یدک بکشد و عشق و عالقه هواداران پرسپولیس را داشته‬ ‫باشــد‪ .‬با همه اینها او نتوانســت در فوتبــال دوام بیاورد‪.‬‬ ‫فوتبال را کنار گذاشت و وارد تجارت شد‪ .‬اما او همان طور‬ ‫که در دوره فوتبالی خود خبرســاز بود گویا در مقطع کنونی‬ ‫نیز تا حدود زیادی خبرساز شده اســت‪ .‬پروین بار دیگر به‬ ‫تیتر یک رسانه های ورزشی تبدیل شــد؛ اما این بار نه مرد‬ ‫شیرین سخن فوتبال ایران بلکه فرزندش محمد پروین در‬ ‫معرض اتهامی سنگین قرار گرفته است‪ .‬خبرگزاری تسنیم‬ ‫هفته گذشته گزارش جنجالی را منتشر کرد و نوشت‪« :‬پسر‬ ‫اسطوره فوتبال ایران که اواخر سال ‪ ۹۳‬از شرکت بازرگانی‬ ‫دولتی برنج و شکر نسیه در قبال رهن یک ملک خریده بود‪،‬‬ ‫با گذشت یک ســال و نیم ‪۲۵‬میلیارد تومان پول دولت را‬ ‫پس نداده و اخیرا هم با تنظیم شکایتی در دادگاه خواستار‬ ‫ابطال سند رهنی شده است‪».‬‬ ‫شــرکت بازرگانی دولتی ایران اواخر سال ‪ 93‬اقدام‬ ‫به فروش ترهینی برنج به بیش از ‪ 11‬شرکت به ارزش ‪108‬‬ ‫میلیارد تومان کرد که قرار بود در مدت سه ماهه بازپرداخت‬ ‫شــود ولی پس از چندین بار تمدید ســه ماهه چک ها و به‬ ‫اجرا گذاشتن امالک رهنی‪ ،‬هنوز بخش عمده این پول ها‬ ‫به دولت بازپس داده نشــده اســت و با احتساب خسارت‬ ‫تاخیر تادیه و ‪ 2‬درصد کارمــزد قانونی‪ ،‬میزان طلب دولت‬ ‫بابت فروش برنــج در حال حاضــر بیــش از ‪ 120‬میلیارد‬ ‫تومان است‪».‬‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور مهر ماه سال ‪ 94‬در نامه ای‬ ‫به مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ضمن اشاره به وصول‬ ‫نشــدن چک های بدون تاریخ خواســتار ارائه مستندات‬ ‫قانونی فروش مدت دار (نسیه)‪ ،‬مستندات قانونی دریافت‬ ‫چک بدون تاریخ و همچنین اصل اســناد ترهین و نظریه‬ ‫کارشناس دادگستری در این خصوص شــده بود‪ .‬دیوان‬ ‫محاسبات کشور نیز اواسط مهرماه سال گذشته در نامه ای‬ ‫به مدیرعامل شــرکت بازرگانی دولتی در خصوص فروش‬ ‫اعتباری برنج در اواخر ســال ‪ 93‬در قبال اخذ وثیقه ملکی‬ ‫و چک اعالم کرد‪ ،‬طی بررســی های صورت گرفته نه تنها‬ ‫اکثر چک های دریافتی برگشت خورده بلکه هیچ کدام از‬ ‫مبالغ فروش اعتباری نیز به حیطه وصول در نیامده است‪.‬‬ ‫یکی از شــرکت های خریدار برنج به نام «ر‪.‬س‪.‬ا‪».‬‬ ‫متعلق به «م‪.‬پ» پسر یکی از اسطوره های فوتبال ایران‬ ‫است که بیش از ‪ 25‬میلیارد تومان برنج و مقادیری شکر در‬ ‫سال ‪ 93‬از شرکت بازرگانی دولتی ایران خریداری کرده ولی‬ ‫با گذشت حدود یک ســال و نیم هنوز اقدام به بازپرداخت‬ ‫پول برنج و شکر نکرده است‪.‬‬ ‫بر اساس اسنادی که تسنیم هنوز انها را منتشر نکرده‬ ‫مالک این شرکت سال گذشته عالوه بر عدم ایفای به موقع‬ ‫تعهدات خود و عــدم پرداخت به موقــع مطالبات دولت و‬ ‫پس از چندین دوره تمدید پرداخت و استمهال از شرکت‪،‬‬ ‫با مراجعه به تنی چند از نمایندگان مجلس توصیه نامه ای‬ ‫برای دادن مهلت شــش ماهه گرفت و مدیران شرکت نیز‬ ‫به رغم الزام اور نبودن ســفارش ها به وی شش ماه مهلت‬ ‫دادند‪.‬‬ ‫وی همچنین اواخر اذرماه ســال گذشــته با مکاتبه‬ ‫با یکی از وزرا خواستار مهلت یک ســاله برای بازپرداخت‬ ‫بدهی اش شــد که البته اقای وزیر در نامه خود به شــرکت‬ ‫بازرگانــی دولتی‪ ،‬اعطــای مهلــت را به پرداخــت نقدی‬ ‫بخشی از بدهی مشروط ســاخته بودند که به این نامه هم‬ ‫توجهی نشد‪.‬‬ ‫دستور معاون وزیر‪ :‬هیچ توصیه نامه ای درباره‬ ‫بدهی میلیاردی پسر اسطوره فوتبال پذیرفته نیست‬ ‫در پی انتشــار خبر بدهی ‪۲۵‬میلیاردی پسر اسطوره‬ ‫فوتبال ایران معاون وزیر جهاد کشــاورزی در هامش این‬ ‫خبر نوشــت‪« :‬پیگیری قاطــع و قانونــی در جهت احقاق‬ ‫حقوق دولت به هرطریق ممکن معمول شــود و بهانه ای‬ ‫از ایشان و هیچ توصیه نامه ای برای ایشان پذیرفته شده‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫شنبه ‪ 12‬تیرماه سال جاری خبری منتشر شد مبنی بر‬ ‫اینکه‪« ،‬م‪.‬پ» پسر اسطوره فوتبال ایران که اواخر سال‬ ‫‪ 93‬از شرکت بازرگانی دولتی برنج و شکر نسیه در قبال رهن‬ ‫یک ملک خریده بود‪ ،‬با گذشت یک سال و نیم ‪25‬میلیارد‬ ‫تومان پول دولت را پس نداده و اخیرا هم با تنظیم شکایتی‬ ‫در دادگاه خواستار ابطال سند رهنی شده است‪.‬‬ ‫مالک شــرکت «ر‪.‬س‪.‬ا» ســال گذشــته عالوه بر‬ ‫عدم ایفای به موقع تعهدات خــود و عدم پرداخت به موقع‬ ‫مطالبات دولت و پــس از چندین دوره تمدیــد پرداخت و‬ ‫اســتمهال از شــرکت‪ ،‬با مراجعه به تنی چند از نمایندگان‬ ‫مجلس توصیه نامه ای برای دادن مهلت شش ماهه گرفت‬ ‫و مدیران شرکت نیز به رغم الزام اور نبودن سفارش ها به وی‬ ‫شش ماه مهلت دادند‪.‬‬ ‫«م‪.‬پ» همچنین اواخر اذرماه سال گذشته با مکاتبه‬ ‫با یکی از وزرا خواستار مهلت یک ســاله برای بازپرداخت‬ ‫بدهی اش شــد که البته اقای وزیر در نامه خود به شرکت‬ ‫بازرگانی دولتی‪ ،‬اعطای مهلت را به پرداخت نقدی بخشی‬ ‫از بدهی مشروط ســاخته بودند که به این نامه هم توجهی‬ ‫نشــد‪ .‬شــرکت بازرگانی دولتی پس از چندین بار تاخیر در‬ ‫اخذ پول بیت المال‪ ،‬باالخره در ســال جاری ملک ترهین‬ ‫شده از سوی این شرکت را به اجرا گذاشت تا شاید به پول‬ ‫بیت المال برسد‪.‬‬ ‫در پی انتشار این خبر علی قنبری‪ ،‬معاون وزیر جهاد‬ ‫کشــاورزی و مدیرعامل شــرکت بازرگانی دولتی ایران د ر‬ ‫هامش این خبر به اقایی‪ ،‬مدیرکل حقوقی شرکت بازرگانی‬ ‫دولتی نوشــت‪« :‬لطفا پیگیری قاطــع و قانونی در جهت‬ ‫احقاق حقوق دولت و بیت المال به هرطریق ممکن معمول‬ ‫شود و بهانه ای از ایشان و هیچ توصیه نامه ای برای ایشان‬ ‫پذیرفته شده نیست‪».‬‬ ‫مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی همچنین به حسن‬ ‫عباســی معروفان‪ ،‬معاون بازرگانی داخلی شرکت دستور‬ ‫پیگیری موضوع را داده است‪.‬‬ ‫اما واکنش علــی پروین بــه این شــایعه چه بود؟‬ ‫او بالفاصلــه بعد از داغ شــدن این اتهــام در گفت وگو‬ ‫با فــارس اینگونــه اظهارنظر کرد‪« :‬اینها حاشــیه هایی‬ ‫است که ما می دانیم چه کســی انها را ساخته است‪ ،‬اما‬ ‫همه می دانند که علی پروین و پسرش اهل خوردن پول‬ ‫مردم نیستند‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬برنامه هــای اقتصادی پســرم در‬ ‫راستای فرمایشــات رئیس جمهوری در حمایت از اقتصاد‬ ‫ملی بود و موضوع دیگری نیست‪».‬‬ ‫پروین اظهار داشــت‪« :‬مثل شیر پشــت سر پسرم‬ ‫هســتم و کســی نمی تواند با ابروی او و من بازی کند‪ .‬به‬ ‫زودی یک نشســت خبری برگزار خواهم کــرد و در حضور‬ ‫اصحاب رسانه همه پشت پرده ها را خواهم گفت‪».‬‬ ‫اگر چه علی پروین نسبت به اتهامی که درباره پسرش‬ ‫به طور جدی مطرح شــده واکنش تندی نشان داده اما به‬ ‫نظر می رسد که طی روزهای اینده اتفاقات دیگری نیز رخ‬ ‫خواهد داد‪ .‬اتفاقاتی که شاید خیلی ها را شوکه کند‪ .‬با این‬ ‫حال هنوز به اتهام وارده در خصوص بدهی میلیاردی پسر‬ ‫پروین رسیدگی نشده و هیچ چیز را به طور قطعی نمی توان‬ ‫عنوان کرد‪ .‬به خصوص اینکه خود او نیز در گفت وگوهای‬ ‫رسانه ای تاکید کرده هرگز چنین اتهامی را نمی پذیرد چون‬ ‫اساسا از ان بی خبر است و نمی داند که این شایعات چرا و‬ ‫توسط چه کســانی برایش ایجاد شــده‪ .‬ایا این ماجرا طی‬ ‫هفته اینده فوتبال ایران را باز هم وارد حاشیه خواهد کرد؟‬ ‫ایا پروین نشســت خبری اش را به زودی برگــزار می کند یا‬ ‫وعده افشاگری در نشست خبری را تنها به این دلیل مطرح‬ ‫کرده که جو فعلی را ارام کند؟‬ ‫هر چه هســت یک واقعیت را نمی توان انکار کرد؛‬ ‫پروین بــزرگ همــواره پای فرزند خبرســازش ایســتاده و‬ ‫در مقاطــع مختلف او را زیــر چتر حمایتی اش قــرار داده‬ ‫اســت‪ .‬ایا علی پرویــن این بار هــم می تواند شــایعات را‬ ‫کنار بزند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫علی پروین در مورد اتهاماتی که‬ ‫به پسرش نسبت می دهند سخت‬ ‫واکنش نشان داده است‬ ‫ورزش‬ ‫شــرکت بازرگانی دولتی پس از چندین بــار تاخیر در‬ ‫اخذ پول بیت المال‪ ،‬باالخره در ســال جاری ملک ترهین‬ ‫شده از سوی این شرکت را به اجرا گذاشت تا شاید به پول‬ ‫بیت المال برسد‪.‬‬ ‫در گزارش اخیری کــه در خصوص اجرای اســناد ‬ ‫ترهینــی مربوط بــه خریــداران برنج در ســال ‪ 1393‬به‬ ‫مدیرعامــل شــرکت بازرگانــی دولتــی ارائــه گردید‪ ،‬در‬ ‫خصوص شرکت «ر‪.‬س‪.‬ا» امده است‪« :‬پس از مراجعه‬ ‫به دفترخانه و ارائه درخواست اجراییه با احتساب خسارت‬ ‫تاخیر تادیه و ‪2‬درصد کارمــزد قانونی وفق قانون بودجه‬ ‫سال «‪ »1393‬و ایرادات متعدد از سوی دفترخانه و ثبت‬ ‫لواســان و اعاده برگه های اجرا به دفترخانه که به کرات‬ ‫ثبت ایــراد می گرفــت (و در برخی موانع متاســفانه عدم‬ ‫همکاری دفترخانه و ثبــت)‪ ،‬النهایه پس از حضور روزانه‬ ‫نماینده دفتر حقوقی‪ ،‬اداره اجرا‪ ،‬درخواســت اجراییه را‬ ‫پذیرفت‪ .‬بنابراین پس از تشــکیل پرونــده و طی مراحل‬ ‫قانونی از جمله اخذ اســتعالم ثبتی ملک‪ ،‬مشــخصات‪،‬‬ ‫پالک و ارائــه به اجرای ثبــت‪ ،‬مراتب بــه خوانده ابالغ‬ ‫شــد تا نســبت به تادیه بدهی اقدام نماید‪ ،‬بنابراین چون‬ ‫ملــک در لواســان قرار داشــت تمامــی امــور در همان‬ ‫اداره انجــام و باتوجه به عــدم پرداخت بدهی از ســوی‬ ‫مدیون و طی تشــریفات قانونی‪ ،‬موضوع به کارشــناس‬ ‫رسمی دادگستری ارجاع شد و این دفتر پس از پرداخت‬ ‫علی الحســاب کارشناســی‪ ،‬تمامی مــدارک را در اختیار‬ ‫کارشناس قرار داد تا کارشناســی کند‪ .‬هم اینک گزارش‬ ‫کارشناســی تحویل اجرا شــده اســت و پس از پرداخت‬ ‫مابقی دســتمزد کارشــناس و در صورت عــدم اعتراض‬ ‫طرفین و نبود هرگونه مانع قانونی مزایــده برگزار خواهد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫بر اساس اسناد جدید‪ ،‬ملکی که شرکت «ر‪.‬س‪.‬ا»‬ ‫متعلق به «م‪.‬پ» به عنوان رهــن در قبال خرید برنج ها به‬ ‫شــرکت بازرگانی دولتی معرفی کرده‪ ،‬مشــکل دار است و‬ ‫مالک این ملک از بستگان درجه یک «م‪.‬پ» از شرکت‬ ‫بازرگانی دولتی شکایت کرده و خواستار ابطال سند رهنی‬ ‫شــده اســت‪ .‬با همه این تفاســیر‪( ،‬عدم بازپرداخت ‪25‬‬ ‫میلیارد تومان پول دولت در یک سال و نیم گذشته‪ ،‬سود‬ ‫قابــل توجهی که از این پــول نصیب خریدار شــده و بروز‬ ‫مشکل قانونی برای بازپس گیری این پول از ناحیه دولت)‪،‬‬ ‫اقای «م‪.‬پ» و پدرش اخیــرا در نامه ای به رئیس جمهور‬ ‫با طرح این ادعا که در این معامله دچار ضرر و زیان شــده‬ ‫است‪ ،‬خواســتار مهلت چهارســاله برای بازپرداخت تنها‬ ‫اصل بدهی (بدون سود) و ســاالنه مبلغ ‪ 5‬میلیارد تومان‬ ‫شــدند که یکی از معاونت های رئیس جمهــور در هامش‬ ‫این نامه به مدیرعامل شــرکت بازرگانی دولتی نوشــت که‬ ‫مساعدت شود‪.‬‬ ‫حاال اصل اتهــام مطرح شــده اســت؛ اتهامی که‬ ‫تســنیم روی ان پافشــاری دارد و در گزارش خود نوشته‪:‬‬ ‫پسر اسطوره فوتبال ایران در ســال ‪ 93‬از شرکت بازرگانی‬ ‫ایران‪ 25 ،‬میلیارد تومان برنج و شــکر گرفته است و هنوز‬ ‫نتوانسته پول این اقالم را به این شرکت دولتی بازگرداند‪.‬‬ ‫این خبرگزاری اعالم کرد اسناد این بدهی بزرگ را دارد‪ .‬اما‬ ‫م‪.‬پ در این باره واکنشی قابل پیش بینی دارد‪ .‬او می گوید‬ ‫که از چنین موضوعی بی خبر است‪ .‬من کال از این موضوع‬ ‫ بی خبرم و نمی دانم ماجرا چیست‪.‬‬ ‫این پســر که خــودش هم ســابقه بــازی در یکی از‬ ‫تیم های بزرگ فوتبال ایران را دارد و پدرش بخش مهمی ‬ ‫از تاریخ فوتبال ایران و ان باشگاه بزرگ است‪ ،‬در سن کم‬ ‫و بعد از چند سال فوتبال بازی کردن در تیم های نه چندان‬ ‫مهم‪ ،‬وارد صنعت شد و یک واحد صنعتی تولیدات غذایی‬ ‫دایر کرده است‪.‬‬ ‫محمد پروین البته چند ســالی است که‬ ‫فوتبــال را کنــار گذاشــته‪ .‬خیلی ها فکر‬ ‫می کردند او با حضور در پرســپولیس در‬ ‫اینده ای نه چندان دور جای پروین بزرگ‬ ‫را پر می کند و به یکی از بزرگان باشــگاه‬ ‫پرسپولیس تبدیل می شود اما این اتفاق‬ ‫هرگز رخ نداد‪ .‬او خوش شانس نبود‬ ‫ورزش‬ ‫‪75‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫اعتراض‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫حمله بازنده وزن‪ - 125‬کیلوگرم به رئیس فدراسیون کشتی‬ ‫هفته گذشته مسابقات انتخابی سنگین وزن تیم ملی‬ ‫کشتی ازاد در خانه کشتی تهران برگزار شد و کمیل قاسمی‬ ‫ با غلبه بر پرویز هــادی به عنوان ملی پــوش ‪ 125‬کیلوگرم‬ ‫کشتی ازاد در المپیک انتخاب شد‪.‬‬ ‫در این مبارزه که با قانون دو برد از ســه بــازی برگزار‬ ‫شد‪ ،‬کمیل قاسمی با وجود شکست در دیدار اول‪ ،‬دو بازی‬ ‫بعدی را با پیروزی پشت سر گذاشت و به عنوان کشتی گیر‬ ‫سنگین وزن تیم ملی در المپیک انتخاب شد‪.‬‬ ‫در اولیــن دیــدار وزن ‪ 125‬کیلوگــرم‪ ،‬پرویز هادی‬ ‫ی به پیروزی رســید‪ .‬در‬ ‫با نتیجــه ‪ 7‬بر ‪ 3‬برابر کمیل قاســم ‬ ‫دومین بازی‪ ،‬در حالی که کار با تساوی ‪ 2‬بر ‪ 2‬خاتمه یافت‬ ‫اما باتوجه به اینکه قاسمی امتیاز اخر را گرفته بود‪ ،‬دستش‬ ‫به عنوان کشــتی گیر پیروز باال رفت تا به ایــن ترتیب کار‬ ‫برای انتخاب ملی پوش ســنگین وزن کشــتی ازاد به بازی‬ ‫سوم کشیده شــود‪ .‬در نهایت جدال ســوم این دو ازادکار‬ ‫با تجربه کشــورمان با پیروزی ‪ 2‬بر ‪ 1‬به نفع قاسمی خاتمه‬ ‫یافت‪ .‬قاسمی در المپیک ‪ 2012‬لندن نیز موفق به کسب‬ ‫مدال برنز شــده بود‪ .‬طبق مصوبه شــورای فنی تیم های‬ ‫ملی کشتی ازاد‪ ،‬فرد برنده به عضویت تیم ملی در المپیک‬ ‫درخواهد امد‪ .‬با این وجود اسامی نفرات اعزامی به المپیک‬ ‫در فاصله ‪ 15‬روز مانــده به این بازی ها از ســوی کادر فنی‬ ‫اعالم خواهد شد‪.‬‬ ‫ی در رقابــت انتخابــی‬ ‫بعــد از انکــه کمیــل قاســم ‬ ‫سنگین وزن کشتی ازاد برای المپیک ریو برابر پروی ز هادی‬ ‫به برتری رسید و ســهمیه حضور در المپیک را کسب کرد‪،‬‬ ‫هواداران حاضر در سالن نســبت به این موضوع معترض‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫طرفداران پرویــز هادی که از نتیجه به دســت امده‬ ‫ناراحت بودند‪ ،‬با ورود به محوطه برگزاری بازی‪ ،‬به مسئوالن‬ ‫فدراسیون کشتی توهین کردند و حتی با بعضی از عوامل‬ ‫برقراری نظم در سالن‪ ،‬درگیری فیزیکی پیدا کردند‪.‬‬ ‫کار وقتی تاسف برانگیز شد که پرویز هادی نیز اتش‬ ‫اختالفات را شــعله ور کــرد‪ .‬ازادکار وزن ‪ 125‬کیلوگرم که‬ ‫کشتی خود را به قاسمی باخته بود در اظهارنظری جنجالی‬ ‫گفت‪« :‬متاســفانه ظاهر و باطن خادم یکی نیست و من از‬ ‫این موضوع ناراحت هستم‪».‬‬ ‫پرویز هادی بعد از شکســت مقابل کمیل قاسمی در‬ ‫دیدار انتخابی المپیک وزن ‪ 125‬کیلوگرم کشتی ازاد اظهار‬ ‫داشت‪« :‬اگر قرار بود انتخابی برگزار شود‪ ،‬این مسابقه باید‬ ‫فروردین برگزار می شد که کشتی گیران تمرین داشتند‪ .‬ان‬ ‫ی به تورنمنت می رویم و هر‬ ‫زمان به ما اعالم کردند با قاسم ‬ ‫کشتی گیری بهترین نتیجه را گرفت‪ ،‬به المپیک می رود‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬مهم این بــود کــه در تورنمنت ها‬ ‫بهترین نتیجه را بگیریم اما نمی دانم چرا به یک باره تصمیم‬ ‫تغییر کرد و مسابقه انتخابی برگزار شد‪ ».‬ازادکار وزن ‪125‬‬ ‫کیلوگرم کشورمان با انتقاد از رئیس فدراسیون و سرمربی‬ ‫تیم ملی کشتی ازاد خاطرنشان کرد‪« :‬خادم به من گفته بود‬ ‫فقط به تورنمنت ارمنستان بروم‪ .‬قرار نبود با کمیل قاسمی‬ ‫ مســابقه رودررو داشــته باشــم‪ .‬بعد از اینکه از ارمنستان‬ ‫برگشتیم‪ ،‬با من تماس گرفتند و گفتند جلسه گذاشته ایم و‬ ‫باید ‪ 15‬روز دیگر مسابقه انتخابی برگزار کنید‪».‬‬ ‫هادی در پایان گفت‪« :‬وقتی پرسیدم چرا باید مسابقه‬ ‫انتخابی برگزار شود‪ ،‬گفتند شورای فنی چنین تصمیمی را‬ ‫گرفته است‪ .‬متاسفانه ظاهر و باطن خادم یکی نیست و من‬ ‫از این موضوع ناراحت هستم‪ .‬مردم فقط ظاهر را می بینند‪.‬‬ ‫به ما گفته بودند رودررو مســابقه نمی دهیــم ولی برای ما‬ ‫مسابقه انتخابی گذاشتند‪».‬‬ ‫اما ایــن اظهــارات خیلــی زود با واکنش مســئوالن‬ ‫فدراسیون کشــتی همراه شد‪ .‬سرپرســت تیم ملی کشتی‬ ‫ازاد گفت‪« :‬به دلیل نتایج نزدیک به هم کشــتی گیران در‬ ‫رقابت های بین المللی تصمیم گرفتیم مسابقات انتخابی‬ ‫برگزار کنیم‪».‬‬ ‫علی بیات‪ ،‬سرپرســت تیم ملی کشــتی ازاد در مورد‬ ‫صحبت های پرویز هادی مبنی بر اینکه قرار نبود مسابقات‬ ‫انتخابی تیم ملی برگزار شود گفت‪« :‬شورای فنی و کادرفنی‬ ‫تصمیم گرفته بودند عملکرد کشــتی گیران در مســابقات‬ ‫جهانــی را مالک قرار دهنــد و هر کس کــه نتیجه بهتری‬ ‫در تورنمت هــای بین المللی گرفت‪ ،‬ملی پــوش ایران در‬ ‫رقابت های المپیک باشد‪».‬‬ ‫بیــات ادامــه داد‪« :‬کادرفنــی بــا بررســی عملکرد‬ ‫کشتی گیران در مســابقات بین المللی نتواست به اجماع‬ ‫برسد تا کدام کشتی گیر را انتخاب کند‪ .‬دلیل این اتفاق هم‬ ‫نتایج نزدیک به هم کشتی گیران در رقابت های بین المللی‬ ‫بود‪ .‬بنابراین تصمیم گرفتیم یک مســابقه انتخابی برگزار‬ ‫کنیم‪».‬‬ ‫بیات در مورد حواشی به وجود امده در پایان مسابقه‬ ‫پرویز هادی و کمیل قاســمی گفت‪« :‬این اعتراض هایی‬ ‫که در پایان شــاهد ان بودیم طبیعی اســت اما بهتر است‬ ‫ورزشکاران و هواداران صبور باشند و حرمت ها حفظ شود‪».‬‬ ‫علیرضا رضایی‪ ،‬مدیر تیم های ملی کشــتی ازاد نیز‬ ‫در این مورد می گوید‪« :‬امســال ســهمیه المپیک را خود‬ ‫کمیل گرفت و خودش هم با پیروزی در مسابقه انتخابی‪،‬‬ ‫به المپیک رفت‪ .‬بایــد نتایج را ارزیابــی می کردیم تا برای‬ ‫اعزام کشتی گیر به المپیک تصمیم بگیریم‪ .‬بین اعضای‬ ‫کادر فنی گفته می شد که در یک سال گذشته هیچ یک از‬ ‫این دو عزیز‪ ،‬خیلی مطلوب نبودند و رای به برگزاری مسابقه‬ ‫انتخابی داده شد‪».‬‬ ‫او ادامه می دهد‪« :‬اینها حرف یک نفر نبوده‪ .‬شورای‬ ‫فنی تصمیم گرفته که مســابقه انتخابی برگزار شود‪ .‬اصال‬ ‫حرف شخص خادم نیســت‪ .‬یک گروه در مورد این ماجرا‬ ‫تصمیم گرفته اند‪».‬‬ ‫رضایی در پاسخ به این سوال که ایا کمیل قاسمی با‬ ‫شکست دادن پروی ز هادی‪ ،‬قطعا به المپیک اعزام می شود‪،‬‬ ‫می گوید‪« :‬ما مســابقات انتخابی را برگزار کردیم اما تا ‪15‬‬ ‫روز مانده به المپیک‪ ،‬رفتن هیچ کشــتی گیری به المپیک‬ ‫قطعی نیســت‪ .‬نه در این وزن نه در بقیه اوزان‪ ،‬هنوز رفتن‬ ‫هیچ کسی مشخص نیست‪ .‬باید خیلی پارامترها را در نظر‬ ‫ی نفرات اعزامی به المپیک را اعالم کنیم‪».‬‬ ‫بگیریم تا اسام ‬ ‫رضایی درباره مصاحبه تند پرویز هادی علیه رســول‬ ‫خادم هم می گوید‪« :‬حرف ها را ندیده ام‪ .‬اگر هتک حرمت‬ ‫کرده باشد که دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود‪ .‬جوان ها‬ ‫و پهلوان های ما بعد از مسابقه باید دقت کنند که چه حرفی‬ ‫می زنند‪ .‬از پرویز هادی بعید اســت که انتقــاد تندی کرده‬ ‫باشد و امیدوارم که این صحبت ها صحت نداشته باشد‪».‬‬ ‫اما نکته جالب اینجاست که تنها کســی که در مقام‬ ‫پاســخگویی به پرویز هادی برنیامد همان فــردی بود که‬ ‫مورد انتقاد شدید قرار گرفته بود؛ رسول خادم‪ .‬ایا دلیل این‬ ‫سکوت سیاست خادم است یا فروتنی او؟ شاید زمان الزم‬ ‫است تا رئیس فدراسیون کشتی نیز باالخره در خصوص این‬ ‫کشتی جنجالی واکنش نشــان دهد چه رسول خادم نشان‬ ‫داده معموال با تاخیر مواضع خودش را اعالم می کند‪.‬‬ ‫جنجال پس از انتخابی‬ ‫سنگین وزن ازاد‬ ‫ورزش‬ ‫س هفته‬ ‫اشک های بوفون‬ ‫پس از حذف اتزوری‬ ‫عک‬ ‫ایتالیا با شکســت مقابل المان در ضربات پنالتی از‬ ‫دور رقابت های یــورو ‪ 2016‬کنار رفــت‪ .‬جی جی بوفون‪،‬‬ ‫کاپیتان تیم ملی ایتالیا که پس از بازی نمی توانست جلوی‬ ‫اشک هایش را بگیرد‪ ،‬در مصاحبه ای با ری اسپورت گفت‪:‬‬ ‫«ما هر کاری که می توانستیم انجام دادیم‪ .‬این یعنی وقتی‬ ‫شما یک تیم هستید‪ ،‬با ارزش ها و سازماندهی و تاکتیک‪،‬‬ ‫هیچ چیزی غیر ممکن نیســت‪ .‬کونته از تمرین دادن این‬ ‫گروه از مردان احســاس افتخــار می کرد‪ .‬ایــن مردان تا‬ ‫اخرین ذره توانشان جنگیدند‪».‬‬ ‫بوفون ادامــه داد‪« :‬ما بــا روحمان بــازی کردیم تا‬ ‫بــه رویاهایمان برســیم‪ .‬هر کــدام از ما یــک دلیل برای‬ ‫اشــک هایمان داریم‪ .‬ما تــاش زیادی کردیــم و کامال‬ ‫نزدیک شــده بودیم‪ .‬قابل تصور نیســت کــه المانی ها از‬ ‫پنج پنالتی اول ‪ 3‬پنالتی شان را از دست دادند اما هنوز هم‬ ‫کافی نبود‪».‬‬ ‫بوفــون در پایان گفت‪« :‬این شکســت ما را شــوکه‬ ‫کرده است اما هنوز کارهای زیاد و مسئولیت های سنگینی‬ ‫در اینده داریــم‪ .‬در جام جهانی قبلی ما با حســرت زیادی‬ ‫جام را ترک کردیم و دچار اشتباهات شــدیم‪ .‬اما این بار ما‬ ‫واقعا تالش کردیــم اما کافی نبود‪ .‬مجبوریــم همین را به‬ ‫خانه ببریم‪».‬‬ ‫بوفون و دیگــر بازیکنــان تیم ملی ایتالیــا اما هفته‬ ‫گذشته در حالی به کشورشان بازگشــتند که از سوی مردم‬ ‫ایتالیا با استقبال گرمی مواجه شدند‪.‬‬ ‫بوفون می بازد اما محبوب باقی می ماند‬ ‫حمید نظری‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫بهترین بودن یا ورزشکار بودن؟‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫ورزش‬ ‫چرا بایــد قلب مان بــرای بوفون بزنــد؟ بازیکنی که‬ ‫گوشــه دیگری از این دنیا ست‪ .‬شــاید همه انهایی که از‬ ‫دیدن اشک های بوفون غمگین شده بودند‪ ،‬حتی یک بار‬ ‫هم این فرصت را به دســت نیاورند که ایتالیــا را ببینند و از‬ ‫نزدیک رم‪ ،‬فلورانس یا میالن را ببینند اما چه اتفاقی باعث‬ ‫شــده تا دروازه بان اتزوری تا این حد دوست داشتنی جلوه‬ ‫کند؟ دلیل این محبوبیت امــا تنها به چهره خاص و مردانه‬ ‫بوفون برنمی گــردد‪ .‬چون او حاال بــه روح تیم ملی ایتالیا‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬گزارشگران شبکه ‪ Rai‬در طول ضربات‬ ‫پنالتی شــاید نزدیک به ‪ 10‬بــار دوجمله کلیــدی را تکرار‬ ‫کردند‪« :‬معجزه کن جی جی» و «ما تو را داریم جی جی‪».‬‬ ‫جی جی اما معجزه نکــرد و به رغم نمایشــی قابل قبول در‬ ‫ضربات پنالتی نتواست تیمش را پیروز کند‪ .‬با این حال او‬ ‫بیش از یک دهه اســت که عمرش را وقف موفقیت های‬ ‫یووه و ایتالیا می کند‪ 10 .‬ســال پیش در برلین‪ ،‬زمانی که‬ ‫زیز و ان ضربه ســر باور نکردنی را به زیر طاق زد‪ ،‬جی جی‬ ‫همه را حیرت زده کــرد‪ .‬کمی بعد تر زمانی کــه هواداران‬ ‫یوونتوس شــاهد فرو ریختــن کاخ ارزوهایشــان بودند‪،‬‬ ‫جی جی باز هم شــگفت انگیز و جاودانه نشــان می داد‪9 .‬‬ ‫سال بعد او دوباره در برلین پس از گل راکیتیچ‪ ،‬از دوقدمی ‬ ‫دروازه اش دســت به کار بزرگی زد تا یوونتوس فینال لیگ‬ ‫قهرمانان را ســربلند ببازد‪ .‬شــب بازی با المان نیز باز این‬ ‫دســت های بوفون بود که ایتالیا را در بازی نگه داشــت؛‬ ‫زمانی که ماریو گومــز از یک قدمی خــودش هم نفهمید‬ ‫چگونه توپش را جی جی بیــرون اورد‪ .‬یوونتــوس پنج بار‬ ‫پیاپی قهرمان ایتالیا شــده‪ ،‬این یعنی جی جی در نوع خود‬ ‫ بی نظیر است‪ .‬جی جی با حذف دراماتیک از یورو‪ ،‬شانس‬ ‫تکمیــل کلکســیون افتخاراتش را از دســت داد‪ .‬شــاید‬ ‫لیگ قهرمانان اروپا را هم طی این دوســال هیچ گاه نبرد‬ ‫تا دوجای خالی در مقایســه با دیگر دروازه بانان نامی دنیا‬ ‫در کارنامه داشته باشــد‪ .‬با این حال اما تاثیر گذاری‪ ،‬ثبات‬ ‫و انچه او بــرای ملت‪ ،‬هواداران‪ ،‬بازیکنان و باشــگاهش‬ ‫انجام داده‪ ،‬همــواره متفاوت بوده اســت‪ .‬جی جی دنیا و‬ ‫داســتان خودش را دارد‪ .‬ویری می گوید او تا ‪ 50‬ســالگی‬ ‫هم توپ ها را دفع می کند و برای هواداران جی جی شــاید‬ ‫همین مســاله مهم تر از هر چیز دیگری باشد‪ .‬دروازه بان‬ ‫افســانه ای و تمام نشــدنی ایتالیا‪ ،‬احتمال جای خالی دو‬ ‫جام معتبر را در کلکســیون افتخاراتش خالی می بیند ولی‬ ‫برای یک ملت و میلیون ها هواداری کــه در تاریک ترین‬ ‫لحظات و بحرانی ترین شرایط به عقب برگشته و به چشمان‬ ‫جی جی خیره شده اند‪ ،‬این مسائل اهمیتی ندارد‪ .‬بهترین‬ ‫دروازه بان تاریخ؟ بیایید کمی هم درباره «ورزشکار بودن»‬ ‫صحبت کنیم‪ .‬هر چند برای تحلیل عملکرد جی جی فقط‬ ‫باید به عملکردش در ضربات پنالتی دقت کرد‪ .‬زمانی که او‬ ‫فقط سانتی مترهایی برای دفع پنالتی های هکتور‪ ،‬کیمیچ‬ ‫و دراکسلر کم اورد‪ .‬او که اغلب جهت ها را درست تشخیص‬ ‫می داد‪ ،‬در همه دقایق بازی با المان هم همین قدر مطمئن‬ ‫به نظر می رسید‪ .‬بوفون که دروازه بانی بازمانده از نسل قبلی‬ ‫گلرهای مهم فوتبال جهان به شمار می رود و اصطالحا از‬ ‫دروازه بان های روی خط محســوب می شود‪ ،‬مسن ترین‬ ‫بازیکن ایتالیا در یورو بود اما مثل همیشه با شمایلی شبیه ‬ ‫پدر تیم کارش را به نحو احسن انجام داد‪ .‬او در بازی مقابل‬ ‫اسپانیا نیز درخشان ظاهر شد و با نجات دروازه مقابل پیکه‬ ‫سهم بزرگی در صعود ایتالیا داشت‪ .‬بوفون بعد از شکست‬ ‫ایتالیا برابر المان برای اولین بار به تلخی گریســت که این‬ ‫گریه بازتاب عجیب و غریبی در شبکه های اجتماعی یافته‬ ‫اســت‪ .‬عالقه مندان به فوتبال در سراسر جهان به احترام‬ ‫کاری که بوفون برای فوتبال و البته حرفه دروازه بانی انجام‬ ‫داده‪ ،‬تصاویر او را بازنشر کرده و با وی همدردی کرده اند‪.‬‬ ‫این دروازه بان تمام نشدنی که شاید در یک تورنمنت دیگر‬ ‫هم حضور پیدا کند‪ ،‬در سن و سالی نزدیک به چهل سالگی‬ ‫جذاب تر از همیشه است و سرمای ه بزرگ تیم ملی ایتالیا که‬ ‫به سختی بتواند قهرمانی مثل او را دوباره پیدا کند‪ .‬قهرمانی‬ ‫که حتی شکستش این طور تماشایی و قابل اشاره است‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫میهمان‬ ‫خانهدوست‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫برای فیلمسازی که شاعر بود و فیلسوف‬ ‫شعر را می توان تصویر کرد‪ ،‬فلسفه را می توان تصویر‬ ‫کرد‪ ،‬عکس را می توان متحرک کــرد‪ ،‬زندگی را می توان‬ ‫تصویر کرد البته اگر عباس کیارســتمی باشی! مثل شعر‪،‬‬ ‫مثل فلســفه‪ ،‬مثل عکاسی و مثل زندگی‪ ،‬شــاید جاهایی‬ ‫باشــد که دوست نداشــته باشیم‪ ،‬شــاید جاهایی باشد که‬ ‫متوجه نشده باشیم‪ ،‬حتی جاهایی باشد که فراتر از حوصله‬ ‫ما باشد‪ ،‬باز هم عباس کیارستمی به هنرمندترین های تاریخ‬ ‫باالتر از احترام را نصیب خود می کند‪ ،‬او شــاعر ســینما‪،‬‬ ‫فیلسوف سینما و عکاس ســینما بود‪ ،‬یک مولف به معنای‬ ‫واقعی کلمه‪ ،‬از ان دســته مولفانی که در هر عرصه ای که‬ ‫وارد می شد‪ ،‬نگاه خودش را نشان می داد‪ ،‬نگاهی هنرمندانه‬ ‫که دریچه ای بــود به دنیایی که خودش می ســاخت‪ .‬این‬ ‫مولف بودن بود که او را در سینمای جهان دارای جایگاهی‬ ‫بلند مرتبه کرده بود‪ ،‬به ویژه نزد انهایی که برای تالیف جایگاه‬ ‫خاصی قائل هســتند و نقش صاحب اثر را در اثر غیرقابل‬ ‫تفکیــک می دانند‪ ،‬بی جهت نیســت کــه ژاک ژان گودار‬ ‫در توصیف او گفته است‪« :‬ســینما با کیارستمی به پایان‬ ‫رســید‪ ».‬گدار متعلق به مکتب موج نوی سینمای فرانسه‬ ‫اســت؛ مکتبی برخاسته از مجله کایه دو ســینما که در ان‬ ‫مولف باالترین جایگاه را در هنر داشت و عباس کیارستمی‬ ‫ از همان روزهــای اول‪ ،‬از همان فیلم هــای اول این نگاه‬ ‫همراه با تالیف را داشــت‪ .‬حتی وقتی تیتراژ فیلم قیصر را‬ ‫می ســاخت‪ ،‬حرکت دوربین میان خالکوبی بدن پهلوانان‬ ‫قدیمی که باصدای موسیقی زورخانه ای می امیخت و کار‬ ‫تازه ای را تالیف می کــرد که هنوز هم نواســت‪ ،‬او یکی از‬ ‫مولف ترین سینماگرهای جهان است‪ ،‬حاال می توانیم بر‬ ‫سر انچه تالیف شــده بحث کنیم‪ ،‬مثل شعر‪ ،‬مثل فلسفه‪،‬‬ ‫مثل عکاســی‪ ،‬مثل زندگی‪ ...‬و صد حیف خالق ان همه‬ ‫قصه زیبا در مورد زندگی‪ ،‬امروز در میان ما نیست و با خبری‬ ‫ی که برای ادامه درمان‬ ‫از این دســت‪« :‬عباس کیارســتم ‬ ‫بیماری خود به فرانسه سفر کرده بود‪ ،‬در سن ‪ ۷۶‬سالگی و‬ ‫در ماه تولدش درگذشت‪ .‬این کارگردان سرشناس سینمای‬ ‫ایــران و هنرمند عکاس که از اســفند ســال ‪ ۹۴‬تــا اوایل‬ ‫اردیبهشــت ‪ ۹۵‬به دلیل انجام چند عمل جراحی در ناحیه‬ ‫روده در بیمارستان بستری شده بود و در ماه های اخیر هم‬ ‫چندین بار به بیمارســتان مراجعه کرده بود‪ ،‬سرانجام بنا به‬ ‫تصمیم خودش هشــتم تیر برای تکمیل مراحل درمان به‬ ‫پاریس رفت‪ .‬بنا بر این گزارش‪ ،‬پیکر کیارستمی قرار است‬ ‫به ایران منتقل شــود‪ ».‬باید فقدانش را تســلیت بگوییم و‬ ‫دوباره نگاه کنیم بــه دنیایی که او به جا گذاشــته‪ ،‬دنیایی‬ ‫سرشار از خالقیت‪ ،‬نبوغ و هنرمندی‪...‬‬ ‫شروع کار‬ ‫عباس کیارستمی نمی خواست فیلمساز شود‪ ،‬این را‬ ‫خودش در مصاحبه ای اعالم کرده اســت که می خواست‬ ‫نقاش بشود اما نتوانست نقاش بزرگی شود‪ .‬کیارستمی در‬ ‫ســال ‪ ۱۳۱۹‬در تهران به دنیا امد‪ .‬نخستین تجربه هنری‬ ‫او همان نقاشی بود‪ .‬او این هنر را تا پایان دوران نوجوانی‬ ‫همچنان ادامه داد تا انجا که در ســن ‪ ۱۸‬سالگی توانست‬ ‫در یک مسابقه نقاشی برنده جایزه شود‪ .‬وی اندکی پس از‬ ‫این کامیابی در دانشــکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران‬ ‫پذیرفته شد‪.‬او در دانشــگاه بیشــتر به فراگیری نقاشی و‬ ‫طراحی گرافیک پرداخت و در هنگام تحصیل برای تامین‬ ‫هزینه های زندگــی به عنوان پلیــس راهنمایــی رانندگی‬ ‫مشغول به کار شد‪ .‬کیارستمی از سال ‪ ۱۳۴۰‬یعنی در دهه‬ ‫‪ ۱۹۶۰‬به عنوان نقاش تبلیغاتی در اتلیه ‪ ۷‬و یکی دو موسسه‬ ‫دیگر به کار طراحی جلد کتاب‪ ،‬پوستر و اگهی های بازرگانی‬ ‫پرداخت‪.‬از سال ‪ ۱۳۴۶‬در سازمان تبلیغاتی نگاره به طراحی‬ ‫و ساختن تیتراژ فیلم پرداخت که نخستین انها تیتراژ فیلم‬ ‫وسوسه شیطان ســاخته محمد زرین دســت بود‪ .‬طراحی‬ ‫پوستر و ساخت تیتراژ فیلم های قیصر و رضا موتوری ساخته‬ ‫مسعود کیمیایی را نیز او انجام داد‪.‬‬ ‫دوره کودکان‬ ‫عباس کیارستمی با کودکان شــروع کرد‪ ،‬فیلم های‬ ‫کوتاه برای کودکان و نوجوانــان تحت نظر کانون پرورش‬ ‫فکری‪ ،‬و در سال ‪ ۱۳۴۹‬فیلم کوتاه نان و کوچه را ساخت‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۱۳۵۱‬فیلم زنگ تفریح را ســاخت تا کم کم بعد از‬ ‫تجربه‪ ،‬فیلم مسافر را ســاخت؛ فیلمی که خیلی ها اعتقاد‬ ‫دارند بهترین فیلم ورزشــی تاریخ ســینمای ایران است‪،‬‬ ‫فیلم داستان پسر بچه ای به نام قاسم جوالیی است که در‬ ‫یک خانواده فقیر در مالیر زندگی می کند‪ .‬قاســم از درس‬ ‫و مدرســه گریزان و عاشــق فوتبال اســت‪ ،‬روزی تصمیم‬ ‫می گیرد برای تماشای بازی فوتبال پرسپولیس به استادیوم‬ ‫امجدیه در تهران برود‪ .‬ما در طول فیلم شاهد تالش های‬ ‫قاســم برای رفتن به امجدیه و تماشــای مســابقه فوتبال‬ ‫هستیم‪ .‬مشکالتی شامل نداشــتن پول برای سفر‪ ،‬سعی‬ ‫در پنهان کردن این ســفر از خانــواده و اتفاقات دیگر‪...‬‬ ‫کیارســتمی بعد از مســافر در اکثر فیلم هایش هنوز برای‬ ‫کودکان یا درباره کودکان فیلم می ساخت‪ ،‬تا نوبت رسید به‬ ‫خانه دوست کجاست‪.‬‬ ‫خانه دوست‬ ‫خانه دوست پیش از اینکه توسط کیاررستمی ساخته‬ ‫شــود‪ ،‬بخشی از شــعر معروف ســهراب ســپهری بود اما‬ ‫کیارســتمی با فیلمی ماندگار ایــن فیلم را بــرای خودش‬ ‫کرد‪ .‬یک معلم دبستان شــاگردی را تهدید می کند که اگر‬ ‫یک بار دیگر مشــق اش را در دفترش ننویســد از مدرســه‬ ‫اخراجش کند‪ .‬همان روز بغل دستی این بچه دفتر دوستش‬ ‫را اشــتباهی بر مــی دارد‪ .‬وقتی بــه خانه می رســد متوجه‬ ‫قضیه می شــود و جســت وجو برای یافتن خانه دوست را‬ ‫اغاز می کنــد‪ ...‬همین قصه دو خطی اســت که می تواند‬ ‫ما را همراه با احمد احمدپور کند که در میان تصاویر بسیار‬ ‫زیبای شمال ایران‪ ،‬به دنبال محمدرضا نعمت زاده بگردیم‪.‬‬ ‫داستان داستان سفر اســت و قصه قصه تکامل حین سفر‬ ‫اما به روایت کودکانه‪ ،‬احمدپور‪ ،‬نعمت زاده را پیدا نمی کند‬ ‫و خودش جای او مشق می نویســد و ان صحنه پایانی که‬ ‫معلم نااگاه و بی اعتنا به این همه رنج و انسانیت تنها از سر‬ ‫وظیفه خطی روی مشق می کشد‪ ...‬خانه دوست‪ ،‬شروع‬ ‫اشنایی جهان با پدیده ای به نام کیارستمی بود؛ پدیده ای‬ ‫که جهانی شد‪ .‬کیارســتمی جایزه گریفون برنزی و مدال‬ ‫طالی شهر را از جشــنواره فیلم جیفونی دریافت کرد و در‬ ‫به کوکر می ایند‪ .‬حسین با انها کار می کند‪ .‬گروه طاهره را‬ ‫برای بازی نقش دختر انتخاب می کند‪ .‬طاهره حاضر به بازی‬ ‫در کنار حسین نیست‪ ...‬این فیلم نخل طالی کن را برای‬ ‫کیاررستمی به همراه داشت‪.‬‬ ‫طعم گیالس‬ ‫طعم گیــاس فیلم عجیبی اســت‪ ،‬با مرگ شــروع‬ ‫می شود و با زندگی تمام می شود‪.‬زندگی که گاهی طعمی‬ ‫به شــیرینی یک توت دارد‪.‬قصه فیلم درباره مرد میانسالی‬ ‫اســت که می خواهد خودکشــی کند‪ ،‬قبرش اماده است و‬ ‫می خواهد همه قرص هایــش را یک جا بخــورد و بمیرد‪.‬‬ ‫دنبال کسی می گردد که در برابر ‪ 200‬هزار تومان در زمان‬ ‫خودش پول زیادی بود‪ ،‬فردای مرگش خاک روی او بریزد‪،‬‬ ‫در این میان مردمانی که به پولی بــه مراتب کمتر احتیاج‬ ‫دارند‪ ،‬او را همراهی نمی کنند‪ .‬در نهایت یک مرد که خود‬ ‫خاطره ای از خودکشی خودش دارد که طعم شیرین توت‬ ‫او را نجات داده‪ ،‬قبول می کند اما ماجرا را دنبال نمی کنیم‬ ‫و تصاویری از پشت صحنه‪ ،‬کارگردان و گروه فیلمبرداری‬ ‫و همایون ارشــادی می بینیم که از قبر بیرون امده است‪.‬‬ ‫او در پایان به درک تازه ای از معنای زندگی می رســد‪ .‬این‬ ‫فیلم مورد تحســین منتقدان و ســینماگران قــرار گرفت‪.‬‬ ‫کیارســتمی جایزه نخل طالیی جشنواره فیلم کن ‪ ۱۹۹۷‬و‬ ‫جایزه بهترین فیلم خارجی انجمن منتقدان فیلم بوستون‬ ‫را برای طعم گیالس به دست اورد و مورد تحسین جهانیان‬ ‫قرار گرفت‪ .‬کیارستمی در دهه ‪ 90‬فیلم باد ما را خواهد برد‬ ‫را هم ساخت‪.‬‬ ‫لوکارنو مورد تمجید بســیاری قرار گرفت‪ .‬وی نامزد پلنگ‬ ‫طالیی‪ ،‬برنــده پلنگ برنــزی‪ ،‬برنده جایزه کنفدراســیون‬ ‫بین المللی هنر ســینما‪ ،‬برنده جایزه فیبرشی و برنده جایزه‬ ‫فیلم منتخب انجمن منتقدان فیلم جشــنواره فیلم لوکارنو‬ ‫شد‪ .‬خانه دوست کجاست‪ ،‬اولین فیلم از سه گانه ای است‬ ‫که به سه گانه کوکر مشــهور شــده‪ ،‬کوکر نام روستایی در‬ ‫استان گیالن اســت‪ ،‬دو فیلم بعدی این سه گانه «زندگی‬ ‫و دیگر هیچ» و زیر درختان زیتون هســتند که همه در این‬ ‫روستا فیلمبرداری شده اند‪.‬‬ ‫درخت زیتون‬ ‫پس از این که فیلم های کیارستمی که به اوج شهرت‬ ‫رسیده بود و همه او را در میان برترین کارگردان های جهان‬ ‫قرار می دادند‪ ،‬شــروع کرد به ســاختن فیلم هایی که همه‬ ‫ان در محتوا و فرم‪ ،‬تجربه های تازه ای در سینمای جهان‬ ‫محسوب می شــوند‪.‬فیلم ‪ ،10‬درباره زنی است که درون‬ ‫خودرویی نشسته اســت و در ‪ 10‬ســکانس با ‪ 10‬شــخص‬ ‫گفت وگوهایی انجام می دهد‪ .‬در ســال ‪ ۲۰۰۳‬میالدی‪،‬‬ ‫کیارســتمی فیلم پنج را کارگردانی کرد‪ .‬فیلمی شــاعرانه‪،‬‬ ‫بدون هیچ دیالوگ و شــخصیتی‪ ،‬فیلمی که هر بخشــش‬ ‫تنها یک نمای طوالنی ثابت است که حدود ‪ 10‬تا ‪ 20‬دقیقه‬ ‫طول می کشد و جمعا این مجموعه یک ســاعت و پانزده‬ ‫دقیقه ای را می سازد‪ .‬در سال ‪ ۲۰۰۸‬میالدی‪ ،‬فیلم شیرین‬ ‫کیارستمی دیگر‬ ‫کیارســتمی تنها در ســینما محــدود نمی شــود‪،‬‬ ‫کیارســتمی یک عــکاس بــا نگاهــی خــاص اســت‪.‬‬ ‫کیارستمی هنر عکاسی را به مراتب خالص تر از فیلم ارزیابی‬ ‫می کند زیرا عکس ناچار نیست روایتگر باشد و وظیفه سرگرم‬ ‫نگه داشتن مخاطب را نیز بر عهده ندارد‪.‬او در زمینه میزان‬ ‫اهمیت عکاسی می گوید؛ «یک عکس به تنهایی می تواند‬ ‫مادر سینما باشد‪ .‬این نقطه ای اســت که سینما از ان اغاز‬ ‫می شود‪ ،‬یک عکس‪ ».‬سه مجموعه «جاده ها»‪« ،‬باران»‬ ‫و «به ســفیدی برف» در کنار عالقه و کار فیلم‪ ،‬عکاســی‬ ‫شده اند‪ .‬او ان قدر به عکاسی عالقه مند است که گفته بود‪:‬‬ ‫«معتقدم اگر می خواهید عباس کیارستمی را بشناسید باید‬ ‫به عکس هایم رجوع کنید‪ .‬من انچه که می دانم و یا حس‬ ‫می کنم را خودم در عکس هایم پیــدا می کنم‪ ،‬پس مرا در‬ ‫عکس هایم جســت وجو کنید‪ ».‬او شــعر هم می نوشت و‬ ‫دو کتاب از ادبیات کالســیک ایران بــه نام های حافظ به‬ ‫روایت عباس کیارستمی و سعدی از دست خویشتن فریاد‬ ‫را منتشر کرده است‪.‬‬ ‫پایان‬ ‫این کارگردان پراوازه ایرانی که نقش مهمی در معرفی‬ ‫سینمای ایران در ســطح بین المللی داشت‪ ،‬درپی ابتال به‬ ‫بیماری دســتگاه گوارشی از اسفند سال گذشــته تا اوایل‬ ‫تیرماه امسال به دلیل انجام چند عمل جراحی و گذراندن‬ ‫مراحل درمان میان خانه و بیمارســتان در رفــت و امد بود‬ ‫که درنهایت با وجود تالش های پزشــکان داخل کشور بنا‬ ‫بر تصمیم خودش اوایل هفته برای تکمیل مراحل درمان‬ ‫راهی پاریس شد و در پاریس تاب اخرین درمان ها را نیاورد‬ ‫و با سکته قلبی در غربت در گذشت‪ ،‬او که هیچ گاه غربت‬ ‫را باور نداشت‪.‬‬ ‫تلخ واژه ها‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا‪ :‬روحت قرین رحمت اصل ترین قلندر سینمای ایران‪.‬‬ ‫اسکورسیزی‪ :‬من افتخار اشنایی با عباس را برای ‪10‬یا ‪ 15‬سال اخیر داشــتم‪ .‬او انسان بسیار خاصی بود‪ :‬ارام‪ ،‬دلپذیر‪،‬‬ ‫متواضع‪ ،‬شیوا و به شدت مشا هده گر (فکر نمی کنم چیزی از نظرش پنهان می ماند)‪ .‬راه ما کمتر به هم می رسید ولی وقتی این‬ ‫اتفاق می افتاد من همیشه خوشحال می شدم‪.‬‬ ‫رضا میر کریمی‪ :‬سالم استاد عباس کیارستمی‪ ،‬خسته نباشی‪ ،‬خانه ات اباد که سینمای ما را اباد کردی‪ .‬پرسیدم اگر نباشی‬ ‫دلت برای چه چیز اینجا تنگ می شود؟ گفتی برای تغییر فصل ها‪ ،‬برای پاییز بعد از تابستان‪ ،‬و برای بهار پس از زمستان‪ .‬حاال دل‬ ‫سینمایجهاندرفصل هایپی در پی بی توتنگمی شودوتواسودهو بی دردوارام باش‪،‬کهرسیدی‪،‬وخانهدوستهمانجاست‪».‬‬ ‫اصغر فرهادی من شوکه شده ام‪ .‬دنیا مرد بسیار بسیار بزرگی را از دست داده است‪.‬‬ ‫محمد علی کشاورز‪ :‬رفیق ‪ ۳۰‬ساله؛ اعتبار سینمای ایران خداحافظ‪.‬‬ ‫ترانه علیدوستی‪ :‬ناگهانی غیر قابل باور و تلخ‪ .‬خداحافظ اقای کیارستمی‪.‬‬ ‫پرویز پرستویی‪ :‬او همانند علی حاتمی بدون جایگزین خواهد بود‪.‬‬ ‫صابر ابر‪ :‬همیشه ناتمام می ماند‪ ،‬حرف های من یا خودم‪...‬‬ ‫رامبد جوان‪ :‬جهان بدون امثال کیارستمی سخت میشه‪.‬‬ ‫حامد بهداد‪ :‬همیشه ناتمام می ماند‪ .‬حرف های من یا خودم‪ ...‬ناتمام ماندی‪.‬‬ ‫ی خیلی زود بود برای ما‪ ،‬سینمای ما و ایران ما که دیگر شما را نداشته باشیم‪.‬‬ ‫مهناز افشار‪ :‬باورکردنی نیست‪ .‬اقای کیارستم ‬ ‫رضا کیانیان‪ ...:‬متاسفم باور نمی کنم‪ ...‬درست مثل اینکه پدرم پر کشیده باشد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫در فاصله خانه دوست تا طعم گیالس‪ ،‬فیلم کلوزاپ‬ ‫را می بینیم‪ ،‬فیلم در مورد جوانی اســت که خودش را جای‬ ‫کارگردانی مشــهور جــا زده و در یک خانــواده رفت و امد‬ ‫می کند‪.‬این فیلم ســاختار روایی منحصر بــه فردی دارد‪،‬‬ ‫ســپس نوبت به فیلم زندگی و دیگر هیچ می رسد که فیلم‬ ‫تحسین شده دیگری اســت‪ ،‬فیلم اتفاقات سه روز پس از‬ ‫زلزله خرداد ‪ ۱۳۶۹‬در استان گیالن را دنبال می کند‪ ،‬پدر و‬ ‫پسری از تهران به منطقه زلزله زده و به جست وجوی بابک‬ ‫و احمد احمدپور بازیگران فیلم خانه دوســت کجاســت‪،‬‬ ‫می روند‪ .‬به دلیل راه بندان مجبور می شوند راه های فرعی‬ ‫مختلفی را برای رســیدن به روســتای کوکر‪ ،‬محل زندگی‬ ‫پسربچه ها طی کنند‪ .‬پدر و پسر‪ ،‬احمد پورها را تا پایان فیلم‬ ‫نمی بینند اما خبرهایی از ســامت انها می گیرند و باالخره‬ ‫نوبت به زیر درختان زیتون می رســد‪ ،‬فیلمی در ســتایش‬ ‫زندگی‪ .‬فیلــم «زیر درختان زیتون» ســعی می کند انها را‬ ‫تسلی دهد و شــور زندگی در فکرشــان پدید اورد‪ .‬داستان‬ ‫فیلم از این قرار اســت که در روســتای کوکر‪ ،‬حســین به‬ ‫خواستگاری دختری به نام طاهره می رود‪ .‬چون خانه ندارد‬ ‫به او پاســخ منفی می دهند‪ .‬همان شــب زلزله تمام مردم‬ ‫را بی خانه می کند‪ .‬حســین در بی خانمانی خــود را با همه‬ ‫یکسان می بیند و خوشحال هم هست‪ .‬هفت روز می گذرد‪،‬‬ ‫در سر مزار «خدابیامرزها» حسین متوجه می شود طاهره‬ ‫و مادربزرگش زنــده مانده اند‪ .‬گروهی برای ســاختن فیلم‬ ‫فیلم های شخصی‬ ‫توسط کیارستمی کارگردانی شــد‪ .‬این فیلم تصویرگر نگاه‬ ‫‪ ۱۱۳‬بازیگر زن‪ ،‬بدون هیچ سخنی به دوربین فیلمبرداری‬ ‫اســت‪ ،‬در حالی که صداهایی از قرائت منظومه خســرو و‬ ‫شــیرین نظامی گنجوی به گوش می رسد‪ .‬همه بازیگران‬ ‫فیلم به جز ژولیت بینوش‪ ،‬ایرانی و همگی از هنرپیشــگان‬ ‫حرفه ای ســینما هســتند‪ .‬پــس از این کارهــای فرم گرا‪،‬‬ ‫کیارستمی باز هم به ســینمای با داستان برمی گردد‪ ،‬فیلم‬ ‫کپی برابر اصل و یک عاشــق و‪ ...‬فیلم هایی هستند که با‬ ‫بازیگران خارجی ساخت‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫نغمه یخ واتش‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫تیم ملی ایسلند پدیده یورو ‪ 2016‬شد‬ ‫روزگار شگفتی اســت‪ ،‬روزگار تیم های کوچکی که‬ ‫می خواهند بگویند اراده باالتر از هر چیزی است‪ ،‬باالتر از‬ ‫هر چیز‪ .‬این درست است که تیم ملی ایسلند نتوانست راه‬ ‫لستر را در پیش بگیرد و در نهایت در اخرین بازی در مقابل‬ ‫فرانسه شکست خورد‪ ،‬ان هم شکستی سخت و سنگین اما‬ ‫انها قهرمان بودند و باید به چشم قهرمان به انها نگاه کرد‪.‬‬ ‫انها وقتی به خانه برگشتند دریافتند که واقعا قهرمان هستند‬ ‫و مورد اســتقبال قرار گرفتند‪ .‬انها وقتی به خانه بازگشتند‪،‬‬ ‫جمعیت گســترده ای منتظر بودند از تیمی اســتقبال کنند‬ ‫که از کشوری در یورو ‪ 2016‬شــرکت کرده بودند که در ان‬ ‫تعداد اتشفشان ها از تعداد فوتبالیست های حرفه ای بیشتر‬ ‫است‪ .‬یادتان باشد که ایسلند ‪ 120‬بازیکن حرفه ای دارد و‬ ‫‪ 126‬اتشفشان‪.‬‬ ‫همین تیم با همین پتانسیل توانست کارهای بزرگ‬ ‫زیادی انجام دهد‪ ،‬کارهایی که به گرفتن تســاوی مقابل‬ ‫پرتغال محــدود نبود‪ ،‬انها انگلســتان را با همــه بزرگانش‬ ‫شکســت دادند و از یورو ‪ 2016‬حذف کردنــد‪ .‬بعد از این‬ ‫بازی بود که ان شــادی حماســی را به نمایش گذاشــتند‪،‬‬ ‫همان شادی هماهنگ که هیجان انگیز ترین شادی جام‬ ‫ملت های اروپا بود‪ .‬انها به مناســبت این پیــروزی بزرگ‪،‬‬ ‫با اجرایی به ســبک قهرمانان اســطوره ای ایســلند میان‬ ‫هیاهوی طرفدارانشان به شادی پرداختند و مراسمی شبیه ‬ ‫قدرت نمایــی و رجزخوانی های پیش از اغــاز جنگ های‬ ‫باستانی را به نمایش گذاشتند‪ .‬این هواداران که با بازیکنان‬ ‫هماهنگ هستند‪ ،‬گروهی هستند که به یار دوازدهم مشهور‬ ‫هســتند‪ ،‬این گروه عمر زیادی ندارد و از ســال ‪ 2007‬که‬ ‫کم کم فوتبال در این کشور جدی تر شد؛ یار دوازدهم رشد‬ ‫و گســترش پیدا کرد و به جایی رســید که هنگام برگزاری‬ ‫مســابقات یورو ‪ 8 ،2016‬درصد از جمعیت این کشــور در‬ ‫فرانسه حضور داشتند تا از تیم ملی این کشور حمایت کنند‪.‬‬ ‫فوتبال در ایسلند رشدی غیرقابل تصور داشته‪ ،‬انها‬ ‫چهار ســال قبل همین موقــع در رده ‪ 130‬رنکینگ جهان‬ ‫قرار داشتند‪ .‬این کشــور باتوجه به شرایط زیست محیطی‬ ‫نمی تواند برای زمین های فوتبال مناســب باشد‪ ،‬به همین‬ ‫خاطر اســت که به جای ان خانه های فوتبال را ساخته اند‬ ‫تا نوجوانان بیشــتری جذب فوتبال شــوند‪ .‬با وجود این از‬ ‫جمعیت ‪ 330‬هزار نفــری این کشــور ‪21500‬نفر فوتبال‬ ‫بازی می کنند‪ .‬ایسلند کم جمعیت ترین کشوری است که تا‬ ‫کنون به یک جام معتبر رسیده است‪ .‬برای برخی از بازیکنان‬ ‫تیم ملی ایسلند فوتبال شغل دوم انهاست‪ .‬یکی از بازیکنان‬ ‫ایسلند مدیر فروش است و دیگری بازاریاب‪ .‬در جمع این‬ ‫بازیکنان یکی از انها ســوپرمارکت دارد! برخی از بازیکنان‬ ‫تیم ملی فوتبال ایسلند تحصیالت باالیی دارند‪ .‬کارشناس‬ ‫حقوق‪ ،‬بازاریابی‪ ،‬جامعه شناسی و مهندسی نرم افزار مدارک‬ ‫تحصیلی دانشگاهی است که در تیم ایسلند وجود دارد‪.‬‬ ‫ایسلند هرچند از حضور یک مربی صاحب نام به الرس‬ ‫الگربرک در کادرفنی خود سود می برد‪ ،‬کسی که در سوئد‬ ‫و نیجریه خود را به عنوان یک مربــی صاحب تفکر مطرح‬ ‫کرد‪ ،‬اما ســرمربی این تیم هیمیر هالگریمسون نام دارد‪،‬‬ ‫کسی که در اصل یک دندانپزشک نیمه وقت است‪ .‬شاید‬ ‫فقط در ایسلند بتوانید یک مربی پیدا کنید که تا سال ‪2007‬‬ ‫داشته فوتبال بازی می کرده اما مربیگری را از سال ‪1993‬‬ ‫در تیم های دیگری شروع کرده است‪ .‬همه فعالیت او چه‬ ‫به عنوان مربی و چــه به عنوان بازیگر در ایســلند بوده‪...‬‬ ‫داستان دروازه بان ایســلند حتی از این هم جالب تر است؛‬ ‫هالدرســون‪ ،‬دروازه بان ثابت ایســلند پنج ســال است که‬ ‫فوتبال بازی می کند و فوتبالیســت تمام حرفه ای نیست‪.‬‬ ‫او اولین قــراردادش را به عنوان یــک بازیکن حرفه ای در‬ ‫سن ‪ ۲۷‬ســالگی با تیم سندنس نروژ بســت‪ .‬این تیم پس‬ ‫از بازی هالدرســون برابر کرواســی عالقه منــد به جذبش‬ ‫شد‪ .‬تا این زمان هالدرســون به طور تفریحی فوتبال بازی‬ ‫می کرد و در شــغل کارگردانی و تهیه فیلم تبلیغاتی زندگی‬ ‫موفقی داشت‪ .‬هالدرسون اعالم کرده است که پس از یورو‬ ‫عالقه ای به ماندن در جهان فوتبال ندارد و دوست دارد در‬ ‫تبلیغات به کارش ادامه دهد‪ .‬اما جذاب ترین بازیکن این‬ ‫تیم بدون شــک ارون گونارســون کاپیتان این تیم است‪،‬‬ ‫بازیکنی که در حال حاضر عضویت باشگاه کاردیف سیتی‬ ‫را دارد و به یک دلیل جالب جذب باشگاه کاونتری شده بود‪،‬‬ ‫دلیلی که در یورو هم شــمه ای از ان را دیدیم‪ .‬پرتاب های‬ ‫ی در صعود این تیم به مرحله یک چهارم‬ ‫دستی او نقش مهم ‬ ‫نهایی بازی ها داشت‪ .‬همین پرتاب های بلند بود که سال‬ ‫ی کاونتری را مشتاق به استخدام‬ ‫‪ 2008‬باشگاه دسته دوم ‬ ‫گونارسون جوان کرد‪ .‬گونارســون راز این پرتاب ها را این‬ ‫گونه بیان کرد‪« :‬این حرکــت فقط در بعد تکنیکی خالصه‬ ‫می شود و با بازی هندبال رشد پیدا می کند‪ .‬داشتن بازوهایی‬ ‫با دوبرابر حجم بازوهای من چیزی را عوض نمی کند‪ .‬همه‬ ‫چیز بستگی به نحوه پرتاب شما دارد‪ ،‬نه به نیرویی که برای‬ ‫ان هزینه می کنید‪».‬‬ ‫مشهورترین بازیکن تاریخ فوتبال ایسلند‪ ،‬گودیانسن‬ ‫است‪ ،‬ایگور گودیانسن در دوران اوج بازی اش‪ ،‬در ترکیب‬ ‫چلســی و بارســلونا بازیکنی کلیدی محســوب می شــد‪.‬‬ ‫حاال گودیانســن در پایان قاره نوردی های خود که شــمار‬ ‫تیم هایش را از انگشــتان دو دســت فراتر برده‪ ،‬به مولده‬ ‫ایسلند پیوســته بود تا به یورو برود‪ .‬این بازیکن در یورو هم‬ ‫بازی کرد و در مقابل فرانســه از دنیای فوتبال خداخافظی‬ ‫کرد‪ .‬بازیکنی کــه در حال حاضر بهترین بازیکن ایســلند‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬کولبین سیگتورســون دیگر بازیکن‬ ‫ایسلند است‪ ،‬بازیکنی که در اژاکس امستردام چهره شد و‬ ‫حاال در نانت بازی می کند‪ .‬او گل برتری تیم ملی ایسلند را‬ ‫مقابل انگلستان به ثمر رساند و حاال مورد توجه باشگاه های‬ ‫بزرگ جهان است‪.‬‬ ‫سیســتم بازی ایســلند کــه بــا ان موفق شــد حتی‬ ‫انگلستان را شکســت دهد‪ ،‬بسیار ســاده بود‪ .‬انها فوتبال‬ ‫ بی شیله پیله ای در دســتورکار داشــتند و به این مساله هم‬ ‫ی این تیم‬ ‫افتخار می کنند‪ .‬هیمیر هالگریمســون ســرمرب ‬ ‫در این باره گفت‪« :‬ســاده بازی می کنیم چون مزیت های‬ ‫خودمان را می شناسیم‪ .‬بازی ساده یعنی این‪ ،‬ثمره گرفتن‬ ‫از مزیت هایمان‪ .‬حاال اگر از نظر یک عده ای کسل کننده‬ ‫تعبیر شود‪ ،‬این مشکل خودشان اســت‪ .‬اتفاقا ما دغدغه‬ ‫داریم که فوتبال از طبیعت ذاتی خود دور نشــود‪ .‬اینچنین‬ ‫می توانیم کشــورهای بزرگ را شکســت دهیم‪ .‬حتی اگر‬ ‫کسیفکر می کند ما خسته کننده بازی می کنیم‪ ،‬این مشکل‬ ‫اوست‪ .‬ایسلند به ســبک خودش بازی می کند و می تواند‬ ‫هر حریف خوبی را شکســت دهد‪ .‬این مســاله تنها چیزی‬ ‫است که برای ما اهمیت دارد‪ ».‬او اعتقاد دارد که بازیکنان‬ ‫ایسلند هنوز نمی دانند چه اتفاقی برایشان افتاده و تازه پس‬ ‫از پایان یورو اســت که متوجه خواهند شد‪« :‬فکر می کنم‬ ‫در طول چند روز اینده وقتی شــروع به خواندن روزنامه ها و‬ ‫مجالت کنند متوجه شوند‪ .‬وقتی در رقابت ها هستید‪ ،‬پیگیر‬ ‫رسانه ها نیســتید و تلویزیون تماشــا نمی کنید‪ ،‬مخصوصا‬ ‫تلویزیون ایسلند‪ ،‬بنابراین به نظرم بعد تورنمنت همه متوجه‬ ‫خواهند شد‪ .‬زندگی شان دســتخوش تغییر می شود و باید‬ ‫صبر کرد و دید‪».‬‬ ‫برای اینکه اطالعات شما درباره ایسلند کامل شود‪،‬‬ ‫یک نکته جالب هم بگوییم‪ ،‬همه شــما شــاید از خودتان‬ ‫بپرســید چرا انتهای نام فامیل ایســلندی ها ســن یا سون‬ ‫اســت؟ دلیل این مساله بسیار ساده اســت چون انها هیچ‬ ‫نام خانوادگی ندارند و این نام هایی که شــما می بینید‪ ،‬نام‬ ‫پدر یا مادر انهاســت که بنا به یک سیستم سنتی ایسلندی‬ ‫با پسوند ســون اضافه شــده است‪ .‬همه ســون ها متحد‬ ‫هستند تا فوتبال جهان را شگفت زده کنند‪ .‬حتی اگر تعداد‬ ‫گوسفندهای کشور دو برابر مردم این کشور هم باشد‪ ،‬انها‬ ‫از درون یخ فوتبال را به اتش کشیده اند‪.‬‬ ‫امیر وفادار‬ ‫خاطرات مرحوم سرلشگر قاسمعلی ظهیر نژاد‬ ‫کتاب «امیر وفادار» نوشته امیرمحمد عباس نژاد‪ ،‬به زندگی و خاطرات مرحوم سرلشگر‬ ‫قاسمعلی ظهیر نژاد می پردازد‪ .‬وی ریاست ستاد مشــترک ارتش را بر عهده داشت و نقش‬ ‫مهم و ویژه ای در درگیری های شمال غرب و غرب کشــور ایفا کرد‪ .‬عنوان کتاب‪ ،‬برگرفته‬ ‫از سخنان مقام معظم رهبری درباره شهید ظهیر نژاد است‪« :‬ما یاد صیاد شیرازی و یاد امیر‬ ‫وفادار «ظهیرنژاد» را که روز اول انقالب تا لحظه وفاتش‪ ،‬در هر میدانی که توانست‪ ،‬تالش‬ ‫کرد‪ ،‬فراموش نخواهیم کرد‪ ».‬نویسنده در مقدمه کتاب با اشاره به محدودیت های خود در‬ ‫یافتن اطالعاتی درباره ظهیر نژاد‪ ،‬می نویسد‪« :‬با این همه فقدان اطالعات‪ ،‬وظیفه خودم‬ ‫ن نشریات و ارشیو سازمان های نظامی‬ ‫را سخت تر دیدم و شروع به جست و جو و تفحص بی ‬ ‫و اسنادی کردم و تا حدودی توانســتم به اطالعات گرانبهایی درباره زندگی و نقش بسزای‬ ‫ظهیر نژاد در درگیری های شــمال غرب و غرب کشــور به عنوان فرمانده لشگر ‪ 64‬ارومیه‬ ‫و دوران هشت ســال دفاع مقدس به عنوان فرمانده نیروی زمینی و رئیس ســتاد مشــترک‬ ‫ارتش جمهوری اسالمی ایران پیدا کنم و هرچند کم و کوتاه‪ ،‬به رشته تحریر در بیاورم‪ ».‬در‬ ‫بخشی از خاطرات «محسن رفیق دوست» در صفحه ‪ 91‬کتاب‪ ،‬درباره سرلشگر ظهیر نژاد‬ ‫می خوانیم‪...« :‬عقیده خودش را داشت‪ .‬می گفت‪« :‬اگر شــما بخواهید در جنگ پیروز‬ ‫بشــوید‪ ،‬باید دو برابر عراق تانک داشــته باشــید‪ .‬هر چن د تا هواپیما دارد‪ ،‬دو برابر داشــته‬ ‫باشید‪ »...‬می گفت‪« :‬من این موج انسانی شما را قبول ندارم» تا اخرش هم خیلی محکم و‬ ‫سفت این حرف ها را می زد‪ .‬یک بار که در جلسه شورای عالی دفاع خدمت مقام معظم رهبری‬ ‫بودیم‪ ،‬اقا فرمودند‪« :‬من از این رک گویی و صراحت سرلشگر ظهیر نژاد خوشم می اید‪».‬‬ ‫«خواست ناممکن»‬ ‫درخشش در روسیه‬ ‫فیلم دختر یک جایزه بین المللی گرفت‬ ‫«اقای عزیــزی که سرپرســت بخــش تعمیرات و‬ ‫نگهداری پاالیشگاه ابادان است برای مراسم خواستگاری‬ ‫دخترش اماده می شود و ستاره دختر دیگرش در همان روز‬ ‫قصد سفر به تهران برای شرکت در جشن خداحافظی یکی‬ ‫از دوستان هم دانشــگاهی اش را دارد‪ .‬پدرش به دالیلی‬ ‫به این ســفر مشــکوک اســت و این اغاز ماجراست‪»...‬‬ ‫این خالصــه فیلم «دختر» اســت‪ ،‬اخرین ســاخته رضا‬ ‫ی که ایــن روزها اکران عمومی را تجربه‬ ‫میرکریمی‪ ،‬فیلم ‬ ‫می کند اما فراتر از خبر اکران‪ ،‬باید از درخشــش این فیلم‬ ‫در جشنواره ای معتبر یاد کرد‪ .‬جشــنواره بین المللی فیلم‬ ‫مســکو یکی از معتبرترین رویدادهای فرهنگی هنری در‬ ‫جهان است که امسال سی و هشــتمین دوره ان از تاریخ‬ ‫ســوم تا ‪ ۱۰‬تیر ماه برگزار شــد‪ .‬در این دوره از جشــنواره‬ ‫فیلم سینمایی «دختر» نماینده سینمای ایران در بخش‬ ‫مســابقه این رویداد بود‪ .‬این فیلم توانست جایزه بهترین‬ ‫فیلم را دریافت کند‪ .‬تازه ترین ســاخته رضا میرکریمی در‬ ‫هفت رشته‪ ،‬نامزد دریافت جایزه از جشنواره فیلم فجر شد‬ ‫که فقط محمدرضا علیقلی‪ ،‬اهنگساز فیلم توانست برای‬ ‫ساخت موسیقی این فیلم (به طور مشترک با امکان مینا)‬ ‫مصاحبه های اسالوی ژیژک‬ ‫«خواست ناممکن» کتابی به قلم اسالوی ژیژک‪ ،‬فیلسوف و نظریه پرداز اسلوونیایی‬ ‫است و کامران برادران کا ر ترجمه این اثر به زبان فارسی را برعهده داشته است‪ .‬انتشارات‬ ‫‪ Polity‬در سال ‪ 2013‬کتابی با عنوان «‪( »Demanding Impossible‬خواست ناممکن) را‬ ‫منتشر کرد‪ .‬این اثر نوشته «اسالوی ژیژک» است که کامران برادران ان را به چاپ رسانده‬ ‫اســت‪ .‬ژیژک در این اثر بیش از ‪ 30‬موضوع را برای بحث طرح کرده اســت‪« .‬سیاست و‬ ‫مسئولیت» عنوان نخستین بحثی است که این فیلسوف اهل اسلوونی ان را برای خوانندگان‬ ‫اثر خود تشریح کرده است‪« .‬وســواس به هارمونی و سیاسی سازی اخالق» دیگر مباحث‬ ‫این اثر را تشــکیل می دهند‪ .‬خوانندگان در ادامه مطالعه این اثر می توانند «باشــد که در‬ ‫دوران جالب زندگی کنی» را از نظر بگذرانند و در ادامه نیز «دنیای دیگری ممکن است» را‬ ‫مطالعه کنند‪« .‬کاربرد عمومی رسوایی» و «پرده ادب‪ /‬ژست تهی و اجرایی ها» و نیز «کاربرد‬ ‫ویرانگری تئوری» از دیگر مفاهیمی است که ژیژک در اثر خود به شرح و توضیح ان پرداخته‬ ‫و در ادامه نیز بحث درباره «شکل بخشی به وضعیت پرولتاریایی» را دستمایه تالیف اثر خود‬ ‫قرار داده است‪ .‬در این کتاب عالقه مندان «وحشت از عشق واقعی» و توضیحات ژیژک‬ ‫درباره «مسیحیت‪ ،‬انبوهه و خیال خام» را می خوانند‪« .‬امکان کلیت انضمامی»‪« ،‬مبارزه‬ ‫همگانی برای ازادی» و «ناممکن اتفاق می افتد» از جمله مباحث پایانی این اثر است‪ .‬در‬ ‫بخشی از این اثر ژیژک در پاسخ به پرسشی چنین گفته است‪« :‬به نظر من اتفاقات عجیبی‬ ‫در جریان اســت‪ .‬در کشــورهای غربی و در امریکا احمقی تمام عیار و مشــمئز کننده هم‬ ‫می تواند رئیس حکومت باشد؛ حد و مرزی در این زمینه وجود ندارد‪».‬‬ ‫به سیمرغ بلورین دست پیدا کند‪ .‬اما روس ها این فیلم را‬ ‫بیشتر پسندیدند و ان را به عنوان بهترین فیلم این جشنواره‬ ‫معتبر معرفی کردند‪ .‬پیش از این رضا میرکریمی برای فیلم‬ ‫«به همین سادگی» از این جشنواره جایزه بهترین فیلم را‬ ‫دریافت کرده بود‪ .‬همچنین فیلم های «امروز»‪« ،‬یه حبه‬ ‫قند» و چندین اثر دیگر این کارگردان پیش از این به زبان‬ ‫روسی ترجمه شده و با استقبال مردم این کشور روبه رو شده‬ ‫است‪ .‬رضا میرکریمی پس از دریافت جایزه اصلی گفت‪:‬‬ ‫«این دومین بار است که این جایزه را می برم‪ ،‬خوشحالم‬ ‫که هر دو بار هم به خاطر فیلم هایی است که توجه ویژه ای‬ ‫به ارزش هــای خانوادگی داشــتند‪ ،‬این جایــزه را تقدیم‬ ‫می کنم‪ ،‬به دختر ســارا‪ ،‬خانواده ام‪ ،‬عوامــل و بازیگرانی‬ ‫که در فیلم به من کمک کردند‪ .‬از مسئوالن فستیوال هم‬ ‫تشکر می کنم و می روم تا فیلمی بســازم که بتوانم جایزه‬ ‫سوم را هم از این جشنواره بگیرم‪».‬‬ ‫میرکریمی که دختــر را با یک جایــزه خوب جهانی‬ ‫شروع کرد‪ ،‬انتظار دارد که این فیلم در داخل هم مورد پسند‬ ‫قرار بگیرد و دیــده شــود‪ ،‬او در مصاحبــه ای در این باره‬ ‫گفته اســت‪« :‬دختر فیلمی اســت برای همــه اعضای‬ ‫خانواده‪ .‬این فیلم پیشــنهاد اخالقی ای را مطرح می کند‬ ‫که هیچ کس ان را پس نمی زند و به نظرم میان فیلم هایی‬ ‫که تاکنون ساخته ام‪ ،‬فیلمی است که بیشترین مخاطب را‬ ‫جذب خواهد کرد‪ ».‬همچنین فرهاد اصالنی برای بازی‬ ‫در فیلم «دختر» توانســت جایزه بهتریــن بازیگر اصلی‬ ‫مرد را از این رویداد از ان خــود کند‪ .‬اصالنی گرچه جایزه‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره سال گذشته‬ ‫فیلم فجر را به پرویز پرستویی (بادیگارد) واگذار کرد اما در‬ ‫جشنواره فیلم مسکو‪ ،‬موفق شد با بازی خوبش نظر مثبت‬ ‫هیات داوران را به خود جلب و جایزه بهترین بازیگر مرد این‬ ‫رویداد را از ان خود کند‪ .‬اصالنی دومین تجربه همکاری‬ ‫با رضا میرکریمی را داشــت و در این دومین تجربه جایزه‬ ‫بهترین بازیگر نقــش اول مرد را در کنار دو ســیمرغ خود‬ ‫گذاشت‪ ،‬او پیش از این برای بازی در فیلم های «خرس»‬ ‫و «زندگی خصوصی»‪ ،‬برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر‬ ‫نقش اول مرد از سی امین جشنواره فیلم فجر شده بود‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫بی نظمی‬ ‫در انگلیس‬ ‫تیتر اول‬ ‫اکونومیست‬ ‫اشپیگل هم به‬ ‫جدایی بریتانیا‬ ‫از اتحادیه اروپا‬ ‫پرداخت‬ ‫جلد روزنامه‬ ‫اسپرت برای‬ ‫اولین روز‬ ‫گواردیوال در‬ ‫منچستر سیتی‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫ازادی ‪ 245‬زندانی در ایام عید سعیدفطر توسط بانک انصار‬ ‫بانک انصــار بــا ازادی ‪ 245‬نفــر از زندانیان معســر‪ ،‬یکــی از اقدامات ارزنــده خود را در راســتای‬ ‫مسئولیت های اجتماعی در ماه مبارک رمضان رقم زد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات بانک انصار‪ ،‬اقای یحیی فروتن با تبریک عیدســعید فطر به‬ ‫هموطنان عزیز به تشریح اقدامات گســترده بانک انصار در انجام مســئولیت های اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫اقتصادی از جمله‪ :‬ساخت مدارس‪ ،‬پرداخت وام های قرض الحســنه‪ ،‬حمایت از خانواده های زندانیان‪،‬‬ ‫کمک به موسســات خیریه و عام المنفعــه و همراهی با ســتاد بازســازی عتبات عالیات پرداختــه و انجام‬ ‫مسئولیت های اجتماعی را زمینه ساز تعالی معنوی سازمان ها دانست‪.‬‬ ‫وی در ادامه گفت‪« :‬رهایی زندانیان زمینه بازگشــت به خانواده و جامعه را برای انان فراهم و از بروز‬ ‫مشکالت و تبعات منفی ناشــی از فقدان سرپرســت‪ ،‬هزینه های اجتماعی و ناهنجاری های مربوط به ان‬ ‫جلوگیری می کند‪».‬‬ ‫قائم مقام مدیرعامل بانک انصار در پایان گفت‪« :‬مســئولیت اجتماعی‪ ،‬درعین حال بســتر معنوی‬ ‫واعتمادامیز تعامالت اجتماعی‪ ،‬تجاری و اقتصادی مردم و سازمان ها در چارچوبی اخالقی و قانونی را فراهم‬ ‫می کند که بدون وجود ان‪ ،‬تصور جامعه ای انسانی و پیشرفته نه تنها ممکن نیست‪ ،‬بلکه فقدان ان‪ ،‬دلیلی‬ ‫اشکار بر ضعف های مدیریتی و نبود ظرفیت های پیشرفت و توسعه خواهدبود‪».‬‬ ‫بانک دی جایزه سالمت اداری را دریافت کرد‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬در مراسم اختتامیه پنجمین دوره‬ ‫جایزه مدیریت سالمت اداری(غیر دولتی) و ایین تقدیر از سازمان های حاضر در فرایند‬ ‫ارزیابی که با حضور مقامات و مدیران دســتگاه های اجرایی و بنگاه های اقتصادی‬ ‫برگزار شد‪ ،‬نمایندگان ســازمان ها در قالب دریافت لوح تقدیر از دهک امتیازی خود‬ ‫بر اســاس مدل ارزیابی مطلع شدند و در نهایت از ســازمان های برگزیده هر بخش با‬ ‫اعطای تندیس های سه گانه تقدیر شد‪.‬‬ ‫در این بین بانک دی نیز به عنوان یکی از سازمان های موفق در حوزه سیستم ها‬ ‫و روش های مدیریتی منتج به ارتقای ســامت اداری مورد تقدیر قرار گرفت و جایزه‬ ‫مدیریت سالمت اداری را دریافت کرد‪.‬‬ ‫جایزه مدیریت ســامت اداری که به صورت خصوصی فعالیت می کند تاکنون‬ ‫با بررسی مستندات سازمان های مختلف در بخش های گوناگون توانسته با توسعه‬ ‫رویکرد پیشگیری و توجه به زیرساخت های ســامت اداری در سازمان ها در ارتقای‬ ‫مدیریت سالمت اداری نقش بسزایی ایفا کند‪ .‬حضور داوطلبانه سازمان ها در این نظام‬ ‫ارزیابی بیانگر عزم مدیران و کارشناسان در مبارزه با مفاسد و ارتقای زیرساخت های‬ ‫مدیریت سالمت اداری است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫قدرتمند شدن تیم ملی فوتبال با حمایت مالی‬ ‫از تیم های پرطرفدار‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫بازار‬ ‫صبح روز شــنبه ‪ 95/10/12‬کادر فنی و بازیکنان تیم‬ ‫فوتبال استقالل تهران با حضور در محل ساختمان حوزه‬ ‫مرکزی موسسه اعتباری کوثر‪ ،‬با دکتر رضایی مدیرعامل و‬ ‫مدیران کوثر دیدار و گفت وگو کردند‪.‬‬ ‫دکتر عیسی رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‬ ‫با اشاره به تاثیر ورزش در شادابی و نشاط در بین جوانان و‬ ‫نوجوانان گفت‪« :‬معتقدم که حمایت از ورزش باعث ارتقای‬ ‫شاخص نشــاط اجتماعی در جامعه می شــود و حمایت از‬ ‫تیم های پرطرفدار پایتخت استقالل و پرسپولیس‪ ،‬باعث‬ ‫شور و اشتیاق در بین جوانان و در نهایت باعث قدرتمندتر‬ ‫شدن تیم ملی می شود‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتبــاری کوثر افزود‪« :‬شــما‬ ‫امیدهــای جوانان ایــران هســتید‪ .‬متاســفانه جوانان ما‬ ‫تفریحی به غیــر از فوتبال ندارند‪ .‬فوتبال باعث می شــود‬ ‫ناهنجاری ها از مراکز شهر بیرون کشیده و جوانان تخلیه‬ ‫روانی شوند‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬هرچه این فوتبال پرشــور تر برگزار‬ ‫شــود اثار روانــی کار مثبت تر اســت‪ .‬هر چه ایــن دوتیم‬ ‫پرطرفدار پایتخت قوی تر باشــند طبعا این شور و شعف در‬ ‫جامعه و به ویژه پایتخت احساس می شود‪».‬‬ ‫نایب رئیــس هیات مدیــره موسســه اعتبــاری کوثر‬ ‫گفت‪« :‬یکی از مشکالت ما در بحث باشگاهی در مقایسه‬ ‫با همتایان خارجــی‪ ،‬موضوع تامین مالــی‪ ،‬حق پخش و ‬ ‫ترانســفر اســت‪ .‬در حال حاضر یکی از درامدهای برزیل‬ ‫ ترانسفر بازیکنان فوتبال اســت که این امر سبب افزایش‬ ‫منابع ارزی این کشور شده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬ما کار خود را با باشــگاه اســتقالل اغاز‬ ‫کرده ایم و امیدوارم که برای هر دوطرف این همکاری مفید‬ ‫باشد‪ .‬مطمئنا استقالل با حضور سرمربی جدید و بازیکنان‬ ‫قدرتمنــدش می تواند یک فصل موفق را پیش رو داشــته‬ ‫باشــد و موسســه اعتباری کوثر هم برای ایــن تیم ارزوی‬ ‫موفقیت دارد‪».‬‬ ‫دکتر رضایــی در خصــوص مدل حمایتی موسســه‬ ‫اعتبــاری کوثــر از باشــگاه های پرطرفــدار اســتقالل‪،‬‬ ‫پرسپولیس و تراکتور سازی گفت‪« :‬هدف از تعامل پنج جانبه‬ ‫میان باشگاه ها‪ ،‬موسســه اعتباری کوثر و سامانه ‪،3090‬‬ ‫تعریف مدلی برد – برد است که هم چرخه تیم ها و هم چرخه‬ ‫اقتصادی موسسه کوثر بچرخد‪ .‬بر اساس این مدل موسسه‬ ‫کوثر توسط منابعی که بخشی از ان توسط خود شما عزیزان‬ ‫و هواداران جمع می شــود را به عنوان تزریــق منابع برای‬ ‫مجموعه باشــگاه ها در نظر می گیرد‪ .‬همچنین مشتریان‬ ‫با دریافت هــوادار کارت کوثر‪ ،‬عالوه بــر دریافت تمامی ‬ ‫خدمات شــتابی از خدمات و تخفیف های فروشگاه های‬ ‫زنجیره ای‪ ،‬رستوران های زنجیره ای‪ ،‬خدمات ‪(ICT‬همراه‬ ‫اول و جیرینگ) و بیمه ای طرف قرارداد با موسسه اعتباری‬ ‫کوثر بهره مند می شوند‪».‬‬ ‫وی یاداور شد‪« :‬روند مزبور از اواخر سال ‪ 94‬شروع‬ ‫شد و در ســال اقتصاد مقاومتی نیز با شدت بیشتری ادامه‬ ‫خواهد یافت‪».‬‬ ‫بر اســاس این گزارش؛ در این جلسه صمیمانه ابتدا‬ ‫بهرام افشــارزاده ضمن تشــکر از دکتر رضایی مدیرعامل‬ ‫موسســه اعتباری کوثر گفت‪« :‬امیدوارم این رابطه شکل‬ ‫گرفته میان کوثر و باشگاه استقالل تداوم داشته باشد‪».‬‬ ‫علیرضا منصوریان‪ ،‬ســرمربی اســتقالل تهران نیز‬ ‫با تشکر از کسانی که در تیم اســتقالل زحمت می کشند و‬ ‫همواره حامی این تیم پرطرفدار پایتخت هســتند‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬قطعا سال سختی را پیش روی داریم ولی در عین‬ ‫حال بازیکنان بزرگی هم در کنار ما هستند که می توانیم به‬ ‫موفقیت های پیش رو امیدوار باشیم‪».‬‬ ‫ســرمربی اســتقالل تهران افزود‪« :‬خوشــحالم از‬ ‫اینکه امــروز میهمان مجموعه ای هســتیم که حامی این‬ ‫تیم پرطرفدار است و به مســئوالن موسسه کوثر این قول‬ ‫را می دهم که اگر ما را حمایت کنید‪ ،‬بازیکنان اســتقالل‬ ‫هم تالش می کننــد تا به بهترین نحو شــان انهــا را حفظ‬ ‫کنند و با یــک رابطه دو طرفــه هر دو طرف رشــد کنند‪ .‬ما‬ ‫موسسه اعتباری کوثر را مثل خانه خود می دانیم و امیدوارم‬ ‫بازخوردهای خوبی این موسســه از همکاری با اســتقالل‬ ‫دریافت کند‪».‬‬ ‫مهدی رحمتــی به عنــوان کاپیتان اســتقالل و به‬ ‫نمایندگی از بازیکنان در ادامه خاطرنشــان ســاخت‪« :‬از‬ ‫اینکه موسسه اعتباری کوثر نگاه حمایتی به استقالل دارد‬ ‫خیلی خوشحال هستیم‪ .‬استقالل و پرسپولیس قطب های‬ ‫اصلی فوتبال ایران هســتند و بازیکنان زیادی را به فوتبال‬ ‫ملی معرفی کرده اند‪ .‬مطمئنا حضور حامیانی مانند موسسه‬ ‫کوثر باعث رشد و موفقیت روز افزون این دو تیم می شود‪».‬‬ ‫در ادامه کادر فنی و بازیکنان تیم استقالل تهران با‬ ‫امضای تابلوی اماده شده نام خود را به یادگار در این موسسه‬ ‫ثبت کردند‪ .‬بر اساس این گزارش؛ پس از این دیدار کادر‬ ‫فنــی و بازیکنان تیم اســتقالل تهران با حضور در شــعبه‬ ‫مرکزی موسسه نســبت به افتتاح حساب و دریافت هوادار‬ ‫کارت کوثر اقدام کردند‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫بازرسی و حسابرسی‬ ‫چشم تیزبین سازمان است‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر گفت‪« :‬بازرســی‬ ‫و حسابرسی چشــم تیزبین سازمان اســت و باید به نحوی‬ ‫عمل کند که مجموعه دغدغه نظام های کنترلی را نداشته‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ دکتر‬ ‫عیسی رضایی در مراسم تکریم و معارفه معاون حسابرسی‬ ‫و بازرســی با بیان این مطلب اظهار داشت‪« :‬بازرسان باید‬ ‫فداییان کوثر باشند‪ .‬بازرسی و حسابرسی کار سختی است‬ ‫بنابراین همکاران در این بخش در فعالیت های کاری خود‬ ‫باید روحیه ایثارگری داشته باشند‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر افزود‪« :‬کارشناسان‬ ‫حسابرسی و بازرســی باید تعهد به اخالق حرفه ای‪ ،‬کسب‬ ‫دانش و مهــارت حرفــه ای و اگاهی از علــوم روز در زمینه‬ ‫تخصص خود به خصوص در بخش ‪ IT‬و همچنین اشنایی با‬ ‫نرم افزارها‪ ،‬برخورداری از رویکردهای مناسب در خصوص‬ ‫مراقبت هــای حرفــه ای و مســتند بــودن اظهارنظر ها و‬ ‫سرپرستی کافی بر امور محوله و گزارشگری دقیق به موقع‬ ‫را در دستورکار خود قرار دهند‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسســه اعتبــاری کوثر در‬ ‫ادامه از مدیران و کارشناسان بازرسی و حسابرسی خواست‬ ‫تا در برخورد با تخلفات‪ ،‬سلیقه ای عمل نکنند و متناسب با‬ ‫دســتورالعمل ها و ابالغیه ها نسبت به پایش کاری شعب و‬ ‫ستاد استان ها اقدام نمایند‪.‬‬ ‫وی در بخــش دیگری از ســخنان خــود تاکید کرد‪:‬‬ ‫«سالمت کاری در موسســه اعتباری کوثر مطلوب بوده و‬ ‫در ادامه مسیر نیز باید طوری حرکت کنیم که خدشه ای به‬ ‫ارزش های کوثر از جانب کارکنان وارد نشود‪».‬‬ ‫دکتر رضایی در پایان تفکیک مرزهای حسابرســی و‬ ‫بازرسی‪ ،‬به کارگیری مدل های مختلف گزارشگری و تعامل‬ ‫با مدیریت حراســت را از اولویت های معاونت حسابرســی‬ ‫و بازرســی اعالم کرد‪ .‬امیراســتاد حســین‪ ،‬معاون سابق‬ ‫حسابرسی و بازرسی موسسه اعتباری کوثر نیز در این مراسم‬ ‫با اشاره به الزام تغییرات در روندهای توسعه ای گفت‪« :‬در‬ ‫مجموعه هایی که در حال توسعه هستند تغییرات در سطوح‬ ‫مدیریتی طبیعی است‪».‬‬ ‫براساس این گزارش‪ ،‬مســعود اعرابی‪ ،‬معاون جدید‬ ‫تجلیل کوثر از احمد بابایی‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪316‬‬ ‫شاعر ائینی کشور‬ ‫در مراسمی به میزبانی مدیریت شعب استان تهران از احمد بابایی شاعر ائینی کشور‬ ‫تجلیل شد‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ به پاس تالش و فعالیت احمد‬ ‫بابایی‪ ،‬در عرصه شعر ائینی کشور قاسم شیرکوند‪ ،‬مدیر شعب استان تهران به نمایندگی از‬ ‫موسسه کوثر از وی تجلیل به عمل اورد‪ .‬بر اساس این گزارش ؛خصوصیت شعر احمد بابایی‬ ‫حماسه سرایی است و شعر او در اوج مرثیه محض هم حماسه و مدح دارد‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید‪« :‬بابایی همواره در اشــعارش نگاهی به موقعیت کنونی جهان‬ ‫اسالم دارد و اندیشمندانه گذشته و اینده امت اســامی را از اینه شعر می نگرد و روشنگرانه‬ ‫ان را روایت می کند‪».‬‬ ‫حسابرسی و بازرسی موسسه اعتباری کوثر با اشاره به روند‬ ‫شکل گیری موسسه گفت‪« :‬توسعه شبکه خدمات بانکی‬ ‫و فعالیت ‪ 350‬شعبه موسسه اعتباری کوثر در سراسر کشور‬ ‫در این مدت کوتاه قابل تحسین است‪ .‬امیدوارم بتوانم در‬ ‫انجام وظایف محوله و توســعه کوثر با همراهی همکاران‬ ‫گام برداریم‪».‬‬ ‫جواد فهیمی پــور‪ ،‬قائم مقــام مدیرعامل موسســه‬ ‫اعتباری کوثر نیز با اشــاره به وظایف کارشناسان بازرسی و‬ ‫حسابرسی بیان داشت‪« :‬بررسی سالمت مجموعه‪ ،‬وظیفه‬ ‫اصلی معاونت حسابرسی و بازرسی است و همیشه شنیده ایم‬ ‫که پیشگیری بهتر از درمان است‪ .‬بنابراین کارشناسان این‬ ‫معاونت باید مجموعه را رصد کنند و با دقــت و تیزبینی در‬ ‫حفظ سالمت مجموعه تالش کنند‪».‬‬ ‫در پایان این مراســم از خدمات امیر استادحســین‪،‬‬ ‫معاون ســابق حسابرســی و بازرســی با اهدای لوح تقدیر‬ ‫قدردانی شــد‪ .‬همچنین حکم مســعود اعرابــی به عنوان‬ ‫معاون حسابرسی و بازرســی از سوی دکتر عیسی رضایی‪،‬‬ ‫مدیرعامل موسسه به وی اعطا شد‪.‬‬