ماهنامه مثلث شماره 317

‫شکست‬ ‫پلیس بد‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و هفده‪ 26 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ایرانیان از قهرمانی‬ ‫پرتغال خوشحال شدند‬ ‫توافق هسته ای پس از یک سال به واسطه بدعهدی واشنگتن به طور کامل اجرا نشده است‬ ‫مانع امریکایی‬ ‫تجدید نظر حماس‬ ‫اخوانی ها دست به نوعی بازسازی در‬ ‫عمل سیاسی خود در جهت حرکت به‬ ‫سمت ایران خواهند زد‬ ‫کیارستمی‬ ‫سیاسی نبود‬ ‫بررسی نسبت کارگردان فقید‬ ‫با نظام سیاسی‬ ‫سرگردان میان‬ ‫مرکل و تاچر‬ ‫ایا ترزا می بریتانیا را‬ ‫نجات می دهد؟‬ ‫پشت پرده‬ ‫اعتراض صالحی‬ ‫ماجرای خرید های‬ ‫جدید سازمان انرژی‬ ‫اتمی چیست؟‬ ‫هجوم مبهم‬ ‫بررسی حمله ایرانی ها‬ ‫به صفحه پایت‬ ‫جدال نئولیبرال ها و‬ ‫نهادگرایان‬ ‫ایا بسته سوم دولت می تواند‬ ‫اقتصاد را نجات دهد؟‬ ‫فداکاریبامبادیمعنوی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫اینها بــرای چی بود؟ بــرای دو مطلب‪:‬‬ ‫مطلب این اتفاق کلمــه‏ای که در ایران‬ ‫یک‬ ‫ْ‬ ‫پیدا شــد؛ یک مطلب دیگر ـ ان پشتوانه‏ای‬ ‫که عبارت از حق و حقیقت[است]‪ ،‬خدا بود‪.‬‬ ‫برای خدا و اسالم داد زدید گفتید ما اسالم را‬ ‫می‏خواهیم‪ ،‬ازادی می‏خواهیم‪ ،‬اســتقالل‬ ‫می‏خواهیــم‪ .‬حکومــت اســام ـ حکومت‬ ‫اسالمی همان ازادی و استقاللی را به شما‬ ‫می‏دهــد‪ ،‬منتها شــما تشــریح کردید‬ ‫مطلب را‪ ،‬و ا ّ‬ ‫ال حکومت اسالمی یعنی ازادی‪،‬‬ ‫یعنی استقالل‪ .‬این پشتوانه داشتن اجتماع‬ ‫شــما به ارادۀ ال ّله‏ تعالی موجب پیروزی شما‬ ‫تا اینجاســت‪.‬و اگر این دو جهت محفوظ بماند تا قیامتان‬ ‫بحق باشــد ـــ َا ِع ُظ ُک ْم ِب ِ‬ ‫واحدَ ٍه َان َت ُقو ُموا ل ّل ‏ه ِ[‪]3‬ـ برای خدا‬ ‫قیام کنید نه برای شهوات نفسانیه؛ اگر انسان برای شهوات‬ ‫نفسانیه قیام بکند و برای خدا نباشد‪ ،‬این به جایی نمی‏رسد‬ ‫کارش؛ این باالخره َفشَ ْ‬ ‫ــل می‏شــود؛ چیزی که برای خدا‬ ‫نیست دوام نمی‏تواند داشته باشــد‪ .‬کوشش کنید که قیام‬ ‫شما‪ ،‬این نهضتی که دارید‪ ،‬نهضت الهی باشد؛ ل ّله‏ باشد‪.‬‬ ‫من نمی‏توانم باور کنم که کسی مبادی معنوی نداشته باشد‬ ‫و برای مردم کوشش کند‪ .‬من اص ً‬ ‫ال باورم نمی‏اید‪ .‬انهایی‬ ‫که مبادی معنوی دارند‪ ،‬انهایــی که خدا قائلند‪ ،‬انهایی که‬ ‫جزا قائلند‪ ،‬انهایی که عطا قائلنــد‪ ،‬اینها تعقل دارد که یک‬ ‫کســی خودش را‪ ،‬جان خــودش را بدهد یک جــان باالتر‬ ‫بگیرد؛ همه چیــزش را بدهد و از خدا زیادتــر‪ ،‬انقدری که‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ترورنافرجامنمایندهداالهو‬ ‫شرط بندی هایمجازی‬ ‫انتقام فوتبالازفرانسه‬ ‫‪16- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫فرشقرمزغرببرایمهره هایترورونفاق‬ ‫نگرانابرویملیهستیم‬ ‫هجوممبهم‬ ‫ترکیهجدید‬ ‫‪26- 39‬‬ ‫سیاست‬ ‫مانعامریکایی‬ ‫پشتپردهاعتراضصالحی‬ ‫هنوزپسابرجامفرا نرسیده‬ ‫توافقتلخامااجتناب ناپذیر‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫تاریخ‪ :‬مصطفی شوقی (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫هیچ چشمی نمی‏تواند ببیند و هیچ گوشی نمی‏تواند بشنود‬ ‫بگیرد‪ .‬این یک امری است معقول که ما عبا بدهیم صدتا عبا‬ ‫کالبد محبوس است بدهیم‬ ‫بگیریم‪ .‬یک جانی که توی این ْ‬ ‫ازاد بشویم‪ ،‬یک جانی که الهی اســت‪ ،‬ازاد است‪ ،‬محیط‬ ‫است‪ ،‬همه چیز است‪ ،‬اراده‏اش فعال است‪ ،‬می‏گوید بشو‬ ‫می‏شــود‪ ،‬هر چیز و هر چه بخواهد می‏شــود‪ ،‬یک همچو‬ ‫چیزی بگیرد‪ .‬این معقول است که انسان در اینجا فداکاری‬ ‫کند جان بدهد؛ اما ان کسی که این مبادی را ندارد‪ ،‬یا بسیار‬ ‫احمق است یا دروغ است مطلب‪ .‬من می‏گویم دروغ است‬ ‫مطلب؛ تعمیه اســت‪ .‬اینکــه من برای مردم‪ ،‬بــرای توده‬ ‫دارم زحمت می‏کشم‪ ،‬از او می‏پرســم خوب‪ ،‬حاال خودت‬ ‫را کشتند چه؟ تو همچو ادمی هستی که برای توده؟ انسان‬ ‫هر چه می‏خواهد برای خودش می‏خواهد‪ .‬انسانی که برای‬ ‫خودش نخواهد‪ ،‬در تمام بشــر چند تــا دانه ممکن‬ ‫است پیدا بشود‪ ،‬نه یک فوج‪ .‬تا مبادی روحی و الهی‬ ‫در کار نباشد‪ ،‬نمی‏شود که دوام داشته باشد‪ .‬و لهذا‬ ‫خدای تبارک و تعالــی می‏فرماید من یک موعظه به‬ ‫شما می‏کنم‪ ،‬در تمام موعظه‏هایی که همه می‏کنند‬ ‫می‏فرمایدکه من فقط یک موعظه به شما می‏کنم‪:‬‬ ‫«موعظه کن» خدای تبارک و تعالی است‪ ،‬انکه این‬ ‫موعظه را رسانده رســول خدا ـ صلی‏ال ّله‏ علیه و اله و‬ ‫سلم ـ است‪ ،‬ان کتابی که توی ان این موعظه ثبت‬ ‫شده است قران‪ ،‬این اسنادش؛ می‏فرماید من یک‪،‬‬ ‫فقط یک موعظه می‏کنم و ان این است که برای خدا‬ ‫قیام کنید‪ ،‬برای خدا قیام کنیــد‪ .‬هم قیام کنید‪ ،‬هم‬ ‫قیامتان برای خدا باشد‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسننتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪40- 51‬‬ ‫بینالملل‬ ‫تجدید نظر حماس‬ ‫عبور از خطای محاسبه‬ ‫سرگردان میان مرکل و تاچر‬ ‫چالش بزرگ برای ترزا می‬ ‫‪52-59‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫جدال نئولیبرال ها و نهادگرایان‬ ‫کلیشه اختالفات اقتصاددان ها‬ ‫این طرح فقط مسکن است‬ ‫ت دیر شده است‬ ‫برای تعیین اولوی ‬ ‫‪70-75‬‬ ‫ورزش‬ ‫شکست پلیس بد‬ ‫پرتغالی ها اروپا گریز نیستند‬ ‫سیاسیون فرانسه بازی را به مافیا باختند‬ ‫وقتی یک روی فوتبال را می بینیم‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫شکست‬ ‫پلیس بد‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و هفده‪ 26 /‬تیر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ایرانیان از قهرمانی‬ ‫پرتغال خوشحال شدند‬ ‫توافق هستهای پس از یک سال به واسطه بدعهدی واشنگتن به طورکامل اجرا نشده است‬ ‫مانع امریکایی‬ ‫تجدید نظر حماس‬ ‫اخوانیها دست به نوعی بازسازی در‬ ‫عمل سیاسی خود در جهت حرکت به‬ ‫سمت ایران خواهند زد‬ ‫کیارستمی‬ ‫سیاسی نبود‬ ‫بررسی نسبت کارگردان فقید‬ ‫با نظام سیاسی‬ ‫سرگردان میان‬ ‫مرکل و تاچر‬ ‫ایا ترزا می بریتانیا را‬ ‫نجات میدهد؟‬ ‫پشت پرده‬ ‫اعتراض صالحی‬ ‫ماجرای خریدهای‬ ‫جدید سازمان انرژی‬ ‫اتمی چیست؟‬ ‫هجوم مبهم‬ ‫بررسی حمله ایرانیها‬ ‫به صفحه پایت‬ ‫جدال نئولیبرالها و‬ ‫نهادگرایان‬ ‫ایا بسته سوم دولت میتواند‬ ‫اقتصاد را نجات دهد؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫موج تغییر‬ ‫خبرنامه‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫شــایعات باالخره رنگ واقعیت بــه خود گرفت‪ .‬حســن روحانی‬ ‫تغییراتی در دولت ایجاد کرد و البته برخی خبرها نیز حکایت از ان دارد‬ ‫که این تغییرات دنباله دار خواهد بود‪ .‬به نظر می رسد با توجه به نزدیک‬ ‫شــدن زمان انتخابات‪ ،‬این تغییرات از جوانب سیاسی معطوف به این‬ ‫رخداد سیاسی‪ ،‬قابل بررسی است‪.‬‬ ‫خبر مرگ یک تروریست‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ترکیالفیصلخبرازبهدرکواصلشدنمسعودرجویداد‬ ‫مسعود رجوی سال هاســت که در انظار عمومی ظاهر‬ ‫نشده؛ از فروردین ‪ ١٣٨٢‬یعنی درست از زمان حمله امریکا و‬ ‫هم پیمانانش به عراق تاکنون‪ ،‬هیچ فیلم یا عکسی از او ثبت‬ ‫نشده است‪ .‬همین موضوع سبب شد پیش از این نیز بسیاری‬ ‫به این نتیجه برسند که رجوی در حمله جنگنده های امریکایی‬ ‫به اردوگاه اشــرف‪ ،‬در خالل حمله علیه صدام‪ ،‬به همراه ‪٢٠‬‬ ‫نفر دیگر از اعضای این گروهک کشــته شــده است‪ .‬زنده یا‬ ‫مرده اش ‪ ٦٨‬ساله اســت‪ ،‬ســرکرده منافقین همراه اعضای‬ ‫گروهــک و اندیشه شــان سال هاســت مرده اند‪« ،‬مســعود‬ ‫رجوی» ‪ ٣٧‬ســال پیش‪ ،‬همــان زمانی که وارد ســالن بزرگ‬ ‫دانشگاه صنعتی شریف می شد تا جهان را برای شنوندگانش‬ ‫«تبیین» کند‪ ،‬همان زمان که با پوشــه ای زیــر بغل و میان‬ ‫صدای تشــویق حاضران و فریاد های زنده بــاد روی صندلی‬ ‫سخنران می نشست‪ ،‬مرده بود‪ ٣٠ .‬خرداد ‪ ٦٠‬با اعالم جنگ‬ ‫مسلحانه علیه جمهوری اسالمی و اغاز ترور مسئوالن کشور‬ ‫و مردم بی گناه‪ ،‬اخرین میخ را به تابــوت خود کوبید و چند ماه‬ ‫بعد از ایران فرار کرد و به فرانســه رفت‪ .‬چند سال بعد با اخراج‬ ‫از فرانســه همراه تعدادی از اعضای گروهکش در ‪ ١٧‬خرداد‬ ‫‪ ١٣٦٥‬وارد بغداد شد؛ بعد از استقرار در عراق و کسب حمایت‬ ‫همه جانبه از سوی صدام‪ ،‬رسما دوشادوش ارتش متجاوز به‬ ‫وطن خود قرار گرفت‪ .‬از این تاریخ بــه بعد رجوی و گروهش‬ ‫به طور کامل در اختیار دستگاه اطالعاتی عراق قرار گرفتند و‬ ‫با همکاری با دشمنی که در مرزهای غرب و جنوب علیه مردم‬ ‫ایــران می جنگید‪ ،‬خــود را در اعماق ذهن مــردم ایران دفن‬ ‫کردند‪ .‬و اخر ســال ‪ ٥٨‬و اوایل ‪ ٥٩‬رجوی ‪ ٣١‬ساله به دانشگاه‬ ‫صنعتی شریف می رفت تا جهان را از نگاه خود برای هواداران‬ ‫تبیین کند‪ ،‬جهانی که او در این کالس ها ســاخت‪ ،‬مختص‬ ‫انسان هایی مرده بود؛ انسان هایی که فردیت و انسانیت خود‬ ‫را فدای گروهک و حزب و بــه قول رجوی اجتماع می کردند‪.‬‬ ‫ایدئولوژی فردستیزانه مجاهدین خلق در گذر سال ها‪ ،‬بیش‬ ‫از همه به خود انها ضربه زد‪ ،‬ایدئولوژی ای که انسان ها و جان‬ ‫انهارادرراههدف‪،‬هیچمی انگاشت‪.‬انسان هامهره هاییبرای‬ ‫پیشبرد ماشین عظیم تاریخی بودند که رهبر حزب برای اینده‬ ‫ان نقشه کشــیده بود‪ .‬اکنون رئیس سابق سازمان اطالعات‬ ‫عربســتان اطالعیه مرگ این فرد مرده را منتشر کرده است‪.‬‬ ‫شــنبه ‪ ١٩‬تیر‪« ،‬ترکی فیصل» با حضور در همایش ســاالنه‬ ‫منافقین در پاریس‪ ،‬از مرگ مسعود رجوی سرکرده سابق این‬ ‫گروهک خبر داد‪ .‬فیصــل در گفته هایش به زبــان عربی‪ ،‬از‬ ‫مسعود رجوی با عنوان «مرحوم» یاد کرد؛ اگر چه سخنگوی‬ ‫این سازمان تروریستی‪ ،‬بالفاصله اعالم کرد از گفته های روز‬ ‫شنبهترکیفیصل‪،‬شاهزادهسعودی‪،‬سوءتعبیرونتیجه گیری‬ ‫نادرست شــده اســت! اما کارشناســان در واکنش به حضور‬ ‫ترکی الفیصل در میتینگ منافقین ا ن را خطای اســتراتژیک‬ ‫عربستان در حمایت و احیای ســازمان های تروریستی علیه‬ ‫ایران خوانده اند‪ .‬شنیدن خبر مرگ «مسعود رجوی» از زبان‬ ‫«ترکی الفیصل»‪ ،‬رئیس ســابق استخبارات عربستان که در‬ ‫کارنامه کاری خود تجربه تصدی گری ســفارت عربستان در‬ ‫امریکا را دارد‪ ،‬موضوع قابل تاملی است‪ .‬اگرچه منافقین مرگ‬ ‫رجوی راتکذیبکردنداماعدمحضورچندینسالهویدرانظار‬ ‫عمومی و مرحوم خواندنش توســط رئیس سابق استخبارات‬ ‫سعودی ها برای بسیاری کافی است تا مرگ رجویی را مسجل‬ ‫بدانند‪ .‬اما اینکه چرا منافقین از انتشار خبر مرگ رجوی واهمه‬ ‫دارند و چرا این چنین این خبر از سوی سعودی ها اعالم شده و‬ ‫انان با راه انداختن میتینگ مشترک با این گروهک ورشکسته‬ ‫به طور علنی چه اهدافی دارند و چه شده که عربستان روی یک‬ ‫اسب مرده سرمایه گذاری کرده‪ ،‬باعث ایجاد گمانه زنی های‬ ‫مختلف از سوی کارشناســان امنیتی و سیاســی و همچنین‬ ‫رسانه ها شده است‪ .‬حســین امیرعبداللهیان‪ ،‬معاون سابق‬ ‫عربی و افریقــای وزارت خارجه ایــران در خصوص اظهارات‬ ‫ترکی الفیصل که از مرگ مســعود رجوی ســرکرده گروهک‬ ‫تروریستیمنافقینخبرداد‪،‬بابیاناینکهنبایددرروابطگسترده‬ ‫دستگاه امنیتی سعودی با منافقین به ویژه در سال های اخیر ‬ ‫تردیدی به خود راه داد‪ ،‬گفت‪« :‬ایــن اظهارات تایید می کند‬ ‫که حمایت های گســترده مالی و امنیتی عربســتان سعودی‬ ‫از تروریســم در همه اشــکال ان همواره در دستورکار ریاض‬ ‫بوده اســت‪ ».‬وی افزود‪« :‬من موضوع تروریسم را در اخرین‬ ‫دیدارم با ســعود الفیصل‪ ،‬وزیر خارجه عربستان قبل از مرگ‬ ‫وی و در اولین دیدارم با عادل الجبیر‪ ،‬وزیر خارجه ســعودی‬ ‫در حاشیه نشســت وزرای خارجه ســازمان همکاری اسالمی‬ ‫در جده بــا زبانی دیپلماتیــک بیان و اضافه کــردم که امنیت‬ ‫مقوله ایبههمپیوستهومتعلقبهکلمنطقهاستونمی توان‬ ‫با استفاده ابزاری از تروریست ها کشورهای منطقه را ناامن کرد‬ ‫و عربســتان را امن نگه داشت‪».‬عباس سلیمی نمین تحلیل‬ ‫خود را درباره اعالم خبر مرگ مســعود رجوی از ســوی رئیس‬ ‫سابق دستگاه اطالعاتی ســعودی‪ ،‬این گونه بیان کرد‪« :‬به‬ ‫احتمال زیاد مســعود رجوی مرده اما غربی ها برای سر پا نگه‬ ‫داشتن تشکیالت منافقین تالش کرده اند که خبر مرگ او را‬ ‫مخفی نگه دارند؛ چون بیشتر کار شناسان معتقد بودند پس از‬ ‫مرگرجویاینتشکیالتفرومی پاشد‪».‬مدیردفترمطالعات‬ ‫و تدوین تاریخ ایران بیان کرد‪« :‬به نظر می رسد دستگاه های‬ ‫اطالعاتی غربی امروز احساس شان این است که توانسته اند‬ ‫ســازمان منافقین را به گونه ای حمایت کنند کــه بعد از مرگ‬ ‫مسعودرجویهمادامهحیاتبدهد‪.‬اینمسالهمهمی استکه‬ ‫تروریستیباسابقهچندینسالهکهدستشبهخونانسان های‬ ‫بی گناهومظلومزیادیالودهاست‪،‬چندینسالاستمرده‪،‬اما‬ ‫دستگاه های اطالعاتی غربی برای رسیدن به اهداف خود این‬ ‫خبر را مخفی نگه داشته اند‪».‬‬ ‫در همیــن ارتبــاط‪« ،‬عبدالله شــهبازی» نویســنده و‬ ‫پژوهشگرایرانیمی گوید‪«:‬بهنظرمی رسدکانون هایجهانی‬ ‫ومنطقه ایضدایرانیکهتالش هایانهابرایتجزیهو ترسیم‬ ‫جغرافیایجدیدسیاسیدرخاورمیانهبهدلیلاستواریایرانبه‬ ‫شکستانجامیده‪،‬اینکمی خواهندپدیده ایهمچونداعش‬ ‫و معارضان سوری را در ایران نیز علم کنند‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر علی یونسی در خصوص برگزاری‬ ‫کنفرانسمنافقیندرپاریسوسخنرانیضد ایرانیترکیفیصل‬ ‫در این همایش‪ ،‬گفت‪« :‬این اجتماع مســاله جدیدی نیست‬ ‫و منافقین این مانور را هر سال برگزار می کنند که عمدتا برای‬ ‫پوشاندن تضاد ها‪ ،‬مشکالت و بن بست های داخلی خودشان‬ ‫صورت می گیرد و به شدت مصرف داخلی دارد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬حقیقت این اســت که سازمان مجاهدین‬ ‫خلق(منافقین)مدت هاستکهمردهاست؛به طوریکهامروز‬ ‫تنها اسمی از ان باقی مانده است‪ .‬از طرف دیگر اکثر اعضای‬ ‫این گروهک به شدت دچار پیری‪ ،‬اضمحالل و بی انگیزگی‬ ‫شــده اند و به دلیــل اینکــه فهمیده اند مهره ســرویس های‬ ‫جاسوسی هستند‪ ،‬با مشکالت متعدد سیاسی و ایدئولوژیک‬ ‫دســت و پنجه نرم می کنند؛ انــان در حال حاضر به شــدت با‬ ‫خودشان درگیرند‪ .‬به همین دلیل برگزاری این مانور ها به خاطر‬ ‫روحیه دادن به نیروهای خودشان است‪».‬‬ ‫بازگشتکدخدایی‬ ‫تغییرات در دولت و شورای نگهبان‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫هفته گذشته در حوزه شــورای نگهبان و دستیاران و‬ ‫معاونان رئیس جمهور تغییراتی را شاهد بودیم‪ .‬درحالی که‬ ‫از چندی پیش اخبــاری مبنی بر تغییرات در کابینه حســن‬ ‫روحانی به گوش می رســید‪ ،‬هفته گذشته این تغییرات در‬ ‫حوزه معاونت های رئیس جمهور اغاز شــد‪ .‬مجید انصاری‬ ‫یکی از اعضــای اصالح طلــب کابینه و معــاون پارلمانی‬ ‫رئیس جمهور از سمت خود برکنار و به حوزه معاونت حقوقی‬ ‫رئیس جمهور رفت‪ .‬حسنعلی امیری سخنگوی وزارت کشور‬ ‫که در کارنامه فعالیت های خود عضویت در شورای نگهبان‬ ‫را دارد جانشین مجید انصاری شــد‪ .‬انصاری چندی پیش‬ ‫در یک نشست خبری به شدت از تیم رسانه ای دولت انتقاد‬ ‫کرد و گفته بود تیم رسانه ای دولت عملکرد ضعیفی دارد‪.‬‬ ‫انتقاد یکی از اعضای کابینه از تیم رسانه ای دولت و همسو‬ ‫شــدن با منتقدین این حوزه مهم دولت‪ ،‬بازتاب زیادی در‬ ‫رسانه ها داشت‪ .‬محمدباقر نوبخت‪ ،‬سخنگوی دولت نیز‬ ‫در نشست خبری از عملکرد حوزه اطالع رسانی دولت دفاع‬ ‫کرد‪ .‬تغییرات در دولت در حالی صورت گرفت که سخنگوی‬ ‫دولت در هفته های گذشته هر گونه تغییر در مدیران دولت‬ ‫را تایید نکرده بود‪ .‬از سوی دیگر الهام امین زاده به عنوان‬ ‫دستیار ویژه رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی تعیین‬ ‫شــد‪ .‬همچنین اوایی که پیش از این ریاست سازمان ثبت‬ ‫احوال را برعهده داشت به عنوان بازرس ویژه رئیس جمهور‬ ‫انتخاب شــد‪ .‬عالوه بر این شــنیده می شــود که احتمال‬ ‫تغییر در معاونت سیاسی وزارت کشــور نیز وجود دارد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر نمایندگان مجلس شورای اسالمی‪ ،‬سه عضو‬ ‫حقوقدان شــورای نگهبــان را انتخاب کردند‪ .‬عباســعلی‬ ‫کدخدایی بــا ‪ ۲۰۳‬رای‪ ،‬محمدرضا علیــزاده با ‪ ۱۷۸‬رای و‬ ‫ســیدفضل الله موســوی با ‪ ۱۴۲‬رای به عنوان حقوقدان‬ ‫شــورای نگهبان انتخاب شدند‪ .‬عباســعلی کدخدایی در‬ ‫خصوص رای مجلس به حقوقدانان شورای نگهبان گفت‪:‬‬ ‫«بنده از نماینــدگان مجلس و اعتماد انها تشــکر می کنم‬ ‫و امیدوارم بتوانیم بــا ایجاد تعاملی نزدیــک بین مجلس‬ ‫و شــورای نگهبان‪ ،‬نســبت به تدوین هرچه بهتر قوانین و‬ ‫انجام همکاری های مشــترک اقدام کنیم‪ ».‬کدخدایی در‬ ‫پاسخ به اینکه احتمال دارد بار دیگر شما در قامت سخنگوی‬ ‫شــورای نگهبان حاضر شــوید یا خیر‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬بهتر‬ ‫است انتخاب سخنگوی شــورای نگهبان را همان طور که‬ ‫همیشه اعضای محترم شورا در مورد ان تصمیم می گیرند‬ ‫به انها واگذار کنیــم و در این خصــوص از حدس و گمان‬ ‫بپرهیزیم‪».‬‬ ‫تغییرات به نفع اصولگرایان اغاز شد‬ ‫صابر کرامت‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬تروریسم سعودی‬ ‫کسی شک نداشــت که مقامات سعودی‬ ‫سال هاست نسبت به ایران خصومت دارند ‪ .‬انها‬ ‫در تمام این مدت هر اندازه که توانسته اند نسبت‬ ‫به ایران دشــمنی کرده اند ‪ .‬اوج این دشمنی ها‬ ‫اما حضور یــک چهره سرشــناس ســعودی در‬ ‫گردهمایی منافقین کوردل بوده اســت ‪ .‬صرف‬ ‫نظــر از اینکه در ایــن همایش چه ســخنانی از‬ ‫سوی این فرد ســعودی بیان شــد ‪ ،‬این حضور‬ ‫می تواند نشــانگر اهداف جدید رژیم ســعودی‬ ‫علیه ایران باشد ‪.‬‬ ‫انها به سراغ تروریســت هایی رفته اند که‬ ‫کارنامه عملکرد انها در سال های بعد از انقالب‬ ‫که به شــهادت هزاران ایرانی منجر شده دقیقا‬ ‫هدف ســعودی ها را مشــخص کرده است‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر انها می خواهند با دالرهای الوده خود‬ ‫‪ ،‬جایگزینی برای صدام باشند‪.‬‬ ‫دیکتاتــور جنایتــکاری که ســال هــا این‬ ‫تروریســت ها بر ســر ســفره او نان خوردند ! به‬ ‫نظر می رســد دســتگاه سیاســت خارجی ایران‬ ‫باید به محکم ترین شــکل ممکن با این اقدام‬ ‫سعودی ها مواجه شود ‪.‬‬ ‫‪l‬‬ ‫تدبیر تشکیالتی‬ ‫درباره انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫اینده حرف و ســخن فراوانی شنیده شده است‪.‬‬ ‫در این میــان اصولگرایان نیز از میــدان اخبار‬ ‫دور نبوده اند ‪.‬‬ ‫نکته مهم در این مــورد اظهارات متفاوت‬ ‫در مورد نحوه حضور اصولگرایان در این رقابت‬ ‫مهم اســت ‪ .‬برخی در مورد حمایــت از روحانی‬ ‫سخن می گویند ‪ ،‬برخی از وجود سی نامزد روایت‬ ‫می کنند و برخی دیگر از نامزد اختصاصی حزب‬ ‫خود سخن به میان می اورند‪.‬‬ ‫سخنانی که بیش از همه جناح رقیب از ان‬ ‫بهره می برد‪ .‬در شــرایط فعلی که هنوز زمان به‬ ‫انتخابات باقی مانده بهترین نوع رفتار ســکوت‬ ‫بیــرون تشــکالتی و تحرک درون تشــکیالتی‬ ‫است ‪.‬‬ ‫به یک معنا نباید تا در ایــن فاز زمانی همه‬ ‫تصمیمات جناح رســانه ای شــده و هر کس به‬ ‫هر نتیجــه یا ایده ای رســید ان را بــه صفحات‬ ‫روزنامه ها بیــاورد ‪ .‬اصولگرایان انتخاباتی مهم‬ ‫پیش رو دارند و البته تجارب سنگینی از انتخابات‬ ‫ادوار قبل دارند ‪ .‬پس بهتر این است که برای این‬ ‫سال اینده گعده های محرمانه خود را محرمانه‬ ‫نگه دارند ‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫تغییرات در دولت ارام و اهســته اغاز شــده اســت‪.‬‬ ‫رفتن مجید انصاری بــرای اصالح طلبــان معنای مهمی‬ ‫ داشــت‪ .‬جابه جایی مجید انصــاری از معاونــت پارلمانی‬ ‫به معاونت حقوقــی در حالی صورت گرفت کــه به اعتقاد‬ ‫برخی کارشناسان اگرچه هر دو معاونت در یک سطح قرار‬ ‫دارند با این حال به لحاظ کارکردی‪ ،‬این جابه جایی نشــان‬ ‫می دهد انصاری از این حیث تنزل مقام پیدا کرده اســت‪.‬‬ ‫در گذشــته برخی اخبار از تغییر انصاری در سمت معاونت‬ ‫پارلمانــی رئیس جمهور به دلیــل انچه عــده ای عملکرد‬ ‫ضعیف او قلمداد می کردند حکایت داشت‪ .‬اما با روی کار‬ ‫امدن مجلس دهم که با دولت همسو است به نظر می رسد‬ ‫تغییر انصــاری دیگر در دســتورکار رئیس جمهور نباشــد‪،‬‬ ‫اما جابه جایــی او از این ســمت به حــوزه معاونت حقوقی‬ ‫رئیس جمهور نشان داد فشارها برای تغییر معاونت پارلمانی‬ ‫در داخل دولت در نهایت کارساز شد‪.‬‬ ‫این تغییرات خصوصا اصالح طلبان را ناخشنود کرده‬ ‫اســت‪ .‬انها بر این اعتقاد بودند که برای باال بردن سرعت‬ ‫توسعه سیاسی باید حداقل وزارت کشور را در اختیار داشته‬ ‫باشند‪ .‬اما این اتفاق نیفتاد‪ .‬روحانی نه فقط وزارت کشور‪،‬‬ ‫بلکه هیچ کــدام از معاونت هــای ان را در اختیار این گروه‬ ‫قرار نداد و حــاال در اســتانه انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫اصالح طلبان رفته رفته از دولت کنار گذاشته می شوند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر حقوقدانان جدید شــورای نگهبان در‬ ‫حالی انتخاب شــدند که نمایندگان مجلس با رای باالیی‬ ‫عباســعلی کدخدایی‪ ،‬ســخنگو و عضو حقوقدان ســابق‬ ‫شــورای نگهبان را به جایگاه خــود بازگردانــد‪ .‬همچنین‬ ‫ی و باســابقه شــورای‬ ‫محمدرضا علیزاده‪ ،‬حقوقدان قدیم ‬ ‫نگهبان ـ که بار دیگر از ســوی ایت الله املــی الریجانی‪،‬‬ ‫رئیس دستگاه قضا به مجلس معرفی شده بود ـ در جایگاه‬ ‫خود ابقا شد‪ .‬بازگشت کدخدایی به شورای نگهبان ان هم‬ ‫با رای باالیی که از مجلس دهم گرفت برای اصالح طلبان‬ ‫یک شــوک به حســاب می اید که نشــان از اشــفتگی در‬ ‫فراکسیون این طیف در مجلس می دهد‪.‬‬ ‫نظ‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫ثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫نامزد اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات ‪96‬‬ ‫ترور نافرجام‬ ‫نماینده داالهو‬ ‫انتقام فوتبال‬ ‫از فرانسه‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ترور نافرجام نماینده داالهو‬ ‫دو شهید در یک اقدام تروریستی‬ ‫دو شهید و فرار تروریست ها خارج از ایران حاصل ترور‬ ‫نافرجام یکی از نمایندگان مجلس در منطقه داالهو در غرب‬ ‫کشور بود‪ .‬فالحت پیشه‪ ،‬نماینده اسالم اباد غرب و داالهو‬ ‫زمانی که در مسیر شهر ریجاب بودند‪ ،‬مورد سوء قصد قرار‬ ‫ی شد‪.‬‬ ‫گرفت و زخم ‬ ‫در این درگیــری فرمانــدار داالهــو زخمــی و راننده‬ ‫فرماندار کشــته شــد‪ .‬فرهاد تجری نماینده گیالنغرب در‬ ‫مجلس با اشاره به جزئیات حادثه سوءقصد به حشمت الله‬ ‫فالحت پیشــه‪ ،‬نماینــده اســام اباد غرب گفــت‪« :‬یک‬ ‫اکیپ از مســئوالن استانی شــامل فرماندار داالهو و اقای‬ ‫فالحت پیشه در منطقه ریجاب مورد حمله چهار تروریست‬ ‫قرار گرفتند‪».‬‬ ‫در جریــان این حادثــه تروریســت ها اتومبیل حامل‬ ‫مسئوالن را به رگبار بستند و سپس خودروی خود را به اتش‬ ‫کشیدند و متواری شدند‪.‬‬ ‫فالحت پیشــه بعد از این ترور ضمن تشریح جزئیات‬ ‫سوءقصد به وی و مدیران همراه وی گفت‪« :‬پس از برگزاری‬ ‫نشست شورای اداری شهرستان داالهو‪ ،‬عازم ریجاب بودیم‬ ‫که در کمین تروریستی گرفتار شدیم و دو تن از دوستانمان‬ ‫شهید شدند‪».‬‬ ‫نماینده مــردم اســام اباد غرب در مجلس شــورای‬ ‫اسالمی ضمن تشریح جزئیات ســوءقصد به وی و مدیران‬ ‫همراه وی گفت‪« :‬پس از برگزاری نشســت شورای اداری‬ ‫شهرســتان داالهــو‪ ،‬عــازم ریجــاب بودیم کــه در کمین‬ ‫تروریستی گرفتار شدیم و دو تن از دوستانمان شهید شدند‪.‬‬ ‫چنین حوادثی هرگز در گذشته رخ نداده و احتمال دارد که‬ ‫این حادثه از بیرون از مرزها سازماندهی شده باشد‪».‬‬ ‫راننده و رئیس دامپزشــکی منطقه در این حادثه جان‬ ‫باختند و فرماندار و مدیرکل شــیالت اســتان نیز به شدت‬ ‫اسیب دیدند‪ .‬فالحت پیشــه خاطرنشــان کرد‪« :‬ما هرگز‬ ‫مســلح به منطقه نمی رویم و هرگز چنین مواردی در منطقه‬ ‫نداشتیم‪ .‬بسیاری از مردم نیز در این ساعات تماس گرفته اند‬ ‫و جویای احوال ما و همکارانمان شــده اند کــه امیدواریم‬ ‫نیروهای امنیتی خیلی زود عامالن این حمله را شناســایی‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫حماقت های‬ ‫سعودی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫حمید جهانبین‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تنها چند روز پس از انکه ترکی فیصل‪ ،‬رئیس ســابق‬ ‫ی غیرقابل‬ ‫دستگاه اطالعاتی عربستان سعودی‪ ،‬طی اقدام ‬ ‫توجیه با حضــور در کنفرانــس تبلیغاتــی مجاهدین خلق‬ ‫(منافقین) در پاریس اعتراض مقامات ایرانی را برانگیخت‪،‬‬ ‫اکنون یکی از فرماندهان ارشــد حزب ازادی کردستان از‬ ‫درخواســت این گروه برای کمک گرفتن از عربستان خبر‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫ســایت «ن ُو مدیای» لبنان به نقل از ارا نیوز‪( ،‬پایگاه‬ ‫خبری نزدیک به کردهای ســوریه) گزارش داد که حسین‬ ‫یزدان پناه‪ ،‬فرمانده شــاخه نظامی گروه تروریستی موسوم‬ ‫به حزب ازادی کردســتان «از جامعه بین الملــل‪ ،‬به ویژه‬ ‫عربستان سعودی» خواسته اســت تا به مبارزات مسلحانه‬ ‫انها در ایران کمک کنند‪.‬‬ ‫این گروهک تروریســتی که مسئولیت حمله چند روز‬ ‫پیشبهکاروانحشمت اللهفالحت پیشه‪،‬نمایندهاسالم اباد‬ ‫غرب را که منجر به شــهادت دو تن از هموطنانمان شد به‬ ‫عهده گرفته است‪ ،‬مدعی شده می تواند جلوی دخالت ایران‬ ‫در منطقه را بگیرد‪ .‬‬ ‫عربســتان ســعودی هم که پس از درگذشــت ملک‬ ‫عبداللــه و بــه حکومت رســیدن ملک ســلمان سیاســت‬ ‫خصمانه ای را علیه ایران پیش گرفته است‪ ،‬اکنون دست از‬ ‫بازی های پشت پرده برداشته و علنا چتر حمایت از گروه های‬ ‫تروریستی مخالف ایران را به دست گرفته است‪.‬‬ ‫در همین زمینــه‪ ،‬می بینیم که ترکــی فیصل‪ ،‬رئیس‬ ‫سابق دستگاه اطالعاتی عربستان‪ ،‬چند روز پیش با حضور‬ ‫در برنامه تبلیغاتی مجاهدین خلق (منافقین) در پاریس به‬ ‫حمایت از این گروه تروریســتی پرداخــت و طی اظهاراتی‬ ‫مداخله جویانه و خالف عرف‪ ،‬گفت‪« :‬مبارزه شما علیه رژیم‬ ‫ایران دیر یا زود به نتیجه خواهد رسید‪».‬‬ ‫به نظر می رسد رابطه عربســتان که همواره به عنوان‬ ‫پدرخوانده گروه های تروریســتی عمل کرده‪ ،‬با گروه های‬ ‫ضد ایرانی بیش از پیش تقویت شده و الزم است که نیروهای‬ ‫حافظ امنیت مرزهــای کشــورمان‪ ،‬با جدیــت و قاطعیت‬ ‫بیشتری به مبارزه با دست اندازی های دشمنان بپردازند‪.‬‬ ‫نامزد اصالح طلبان در انتخابات‪96‬‬ ‫شهادتباهنربهنفعرحیمی!‬ ‫بازدید‪۲۰‬ثانیه ایاقایوزیرازپروژه ها!‬ ‫مهران رئوف‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اراده ملت‬ ‫گفته‪« :‬دولت عملکرد مثبتی نسبت به روند بررسی فیش ها‬ ‫داشته اســت‪ ،‬خوشــبختانه دولت تدبیر و امید تا اینجا به‬ ‫خوبی توانســته جریان را مدیریت کن د اما عده ای با علم به‬ ‫اینکه می دانند این تخلف ها در دولت گذشته صورت گرفته‬ ‫و ان را دســتاویزی برای تسویه حساب شــخصی با دولت‬ ‫می کنند‪ ،‬جای تعجب دارد‪.‬‬ ‫دولــت اقــای روحانــی‬ ‫نشــان داده کــه توانایی های‬ ‫زیــادی در اداره کشــور دارد و‬ ‫رئیس جمهور بعدی خواهد بود‬ ‫و اصالح طلبــان در انتخابات‬ ‫ســال ‪ 96‬از ایشــان حمایــت‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫محمد رضا باهنــر که در‬ ‫جریــان پرونده رحیمــی گفته‬ ‫می شد با تایید او به نمایندگان‬ ‫کمــک شــده اســت گفتــه‪:‬‬ ‫«رحیمی (بــا هماهنگی ) مبلغ‬ ‫یک میلیارد و دویست میلیون‬ ‫تومــان از فردی کــه خواهان‬ ‫کمک به مجلس بــود‪ ،‬گرفت‬ ‫و تمام ان را خــرج امور تبلیغات نماینــدگان مجلس کرد و‬ ‫در این وجه که ان پول بین نماینده ها تقســیم شــده بود‪،‬‬ ‫هیچ تردیدی ندارم‪ ».‬باهنر افزود‪« :‬اینکه کسی تصور کند‬ ‫اقای رحیمی از ان مبلغ سوءاستفاده شخصی کرده‪ ،‬ظلم‬ ‫به او کرده است‪ .‬شهادت می دهم و شهادت هم داده ام که‬ ‫رحیمی از ان مبلغ استفاده شخصی نکرده است‪».‬‬ ‫خبرگزاریتسنیمدرگزارشینوشتکهوزیرصنعت‪،‬معدن‬ ‫و تجارت و هیات همراه ظهر دیروز در یک سفر یک روزه و جهت‬ ‫بازدیدازپروژه هابهاستانکهگیلویهوبویراحمدسفرکرد‪.‬اینسفر‬ ‫یک روزهبهاستانکهگیلویهوبویراحمددرحالیصورتگرفتکه‬ ‫نعمت زادهبیشتربازدیدهایخودازپروژه هایمهمحوزهصنعتو‬ ‫معدن را به صورت هوایی و در «‪ 20‬ثانیه» در دستورکار خود قرار‬ ‫داد‪ .‬در این بازدید پروژه های مهم‬ ‫حوزه صنعت از جملــه پروژه های‬ ‫یشهرستانگچسارانو‬ ‫پتروشیم ‬ ‫دهدشتبه صورتهواییبابالگرد‬ ‫بازدید شــد‪ .‬بازدیدهای هوایی و‬ ‫«‪۲۰‬ثانیه ای» تنها دستاورد سفر‬ ‫این وزیــر به اســتان کهگیلویه و‬ ‫بویراحمدبود‪.‬‬ ‫درگیری ها با ایران را کاهش دهید‬ ‫روابط میــان ایــران و امریکا همچنان دســتخوش‬ ‫تحوالت و فراز و نشــیب هایی اســت که نمی تــوان به ان‬ ‫بی توجه بود‪ .‬درحالی که از یک طــرف برخی از مقامات و‬ ‫دیپلمات های امریکایی به اوباما نامه می نویســند و در ان‬ ‫خواســتار برقراری راه های ارتباطی میان ایــران و امریکا‬ ‫هستند‪ ،‬یک عده از ســناتورها طرح های ضدایرانی تهیه‬ ‫کرده و به کنگره می برند‪.‬‬ ‫در همین حال و در سالگرد امضای توافق هسته ای‬ ‫میان ایران و گروه ‪ ،5+1‬بیش از ‪ 75‬شخصیت برجسته این‬ ‫نامه را امضا کرده اند‪ .‬کارل لوین‪ ،‬برنت جانستون و نانسی‬ ‫کاسبام‪ ،‬سناتورهای اسبق امریکایی و لی هامیلیتون‪ ،‬عضو‬ ‫اســبق مجلس نمایندگان جزو امضاکنندگان ان هستند‪.‬‬ ‫«مریل مک پیک» رئیس اســبق ســتاد مشــترک نیروی‬ ‫هوایی ارتش امریکا و «لئون کوپر» و بارتون ریچر‪ ،‬دیگر‬ ‫امضاکنندگان نامه هستند‪ .‬در بخشی از نامه به اوباما امده‬ ‫است‪« :‬امریکا باید سیاستی اتخاذ کند که ضمن افزایش‬ ‫شانس همکاری با ایران‪ ،‬درگیری ها و تاثیر اقدامات ایران‬ ‫در منطقه را کاهش دهد‪».‬‬ ‫در ایــن نامه همچنین امده اســت‪« :‬اذعــان داریم‬ ‫فرصت ها برای ازمودن تمایل ایران برای همکاری مستقیم‬ ‫با امریکا به دلیل ابهامات سیاسی موجود در هر دو کشور در‬ ‫سال اینده‪ ،‬محدود خواهد بود؛ اما هدف بلندمدت دولت‬ ‫امریکا باید تعامل باشد‪».‬‬ ‫نگارندگان نامه به عالوه طرحی سه ماده ای مشخص‬ ‫کرده اند که به اعتقاد انها ساختاری نهادینه شده برای ارتباط‬ ‫مســتمر میان امریکا و ایران فراهــم اورد‪ .‬ایجاد ظرفیت‬ ‫ارتباط اضطراری میان دولت های دو کشور برای جلوگیری‬ ‫از سوءتفاهم ها و تشدید تنش ها و ایجاد یک کانال دو جانبه‬ ‫میان وزارت خزانه داری امریکا و بانک مرکزی ایران‪ ،‬جزو‬ ‫پیشنهادات مطرح شده هستند‪.‬‬ ‫در این نامه‪ ،‬درخواست از سر گیری روابط دیپلماتیک‬ ‫مطرح نشده؛ اما از اوباما خواسته شده با ایجاد یک کانال‬ ‫دیپلماتیک در ســطح معاونت‪ ،‬زمینه های اعمال نفوذ بر‬ ‫ایران بدون نیاز به ارتباط شخصی وزرای دو کشور فراهم‬ ‫شود‪.‬‬ ‫نشــریه پولتیکو در این باره معتقد است‪« :‬حتی اگر‬ ‫اوباما چنین کانــال ارتباطــی را میان واشــنگتن و تهران‬ ‫واکنشظریف‬ ‫به فیصل‬ ‫در خواست جنتی‬ ‫درباره قانون ماهواره‬ ‫علی جنتی در گفت وگو با خانه ملت خواستار تغییر در قانون‬ ‫استفاده از ماهواره شد و گفت‪« :‬استفاده افراد از ماهواره به‬ ‫کل غیرقانونی است اما در واقع حداقل‪ 70‬درصد مردم خالف‬ ‫این قانون رفتار کرده و از ان اســتفاده می کنند‪ .‬می توان از‬ ‫ماهواره برای تبلیغ کاالی فرهنگی بهره برد اما این مســاله‬ ‫در شرایطی تحقق پیدا می کند که استفاده از ماهواره به طور‬ ‫قانونــی مجــاز شــود‪ .‬اصالح‬ ‫قانون کنونی ممنوعیت استفاده‬ ‫از ماهواره را ضروری می دانم‪».‬‬ ‫اخیــرا پخــش تیــزر فیلم های‬ ‫سینمایی در ماهواره ها باب شده ‬ ‫که برخی دستگاه ها نسبت به ان‬ ‫تذکر دادند‪.‬‬ ‫حجت االسال م والمســلمین‬ ‫حســین طائــب‪ ،‬رئیــس‬ ‫سازمان اطالعات سپاه درباره‬ ‫بازتــاب حقوق هــای نجومی‬ ‫ برخــی مدیــران در افــکار‬ ‫عمومــی‪ ،‬گفت‪« :‬دانســتن‬ ‫حــق طبیعی مــردم اســت و‬ ‫اگاهی مــردم در این مســاله‬ ‫موجب شــد که بین مسئوالن‬ ‫مربوطه‪ ،‬تحرکی ایجاد شده تا نسبت به وضعیت ولنگاری‬ ‫اقتصادی برخورد جدی صورت بگیرد‪ ».‬وی در گفت وگو‬ ‫با تسنیم‪ ،‬با بیان اینکه ملت از مسئوالن انتظار دارند تا با‬ ‫این گونه اعمال و رفتار ناپسند برخورد شود‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«مسئوالن اجرایی کشور از جمله دستگاه قضایی بدون‬ ‫اغماض باید بــا متخلفین برخورد و گزارش این تخلف را‬ ‫به مردم منعکس کنند زیــرا در احقاق حقوق ملت‪ ،‬هیچ‬ ‫تعارفی با کسی وجود ندارد‪».‬‬ ‫احمدی نژادبامشاییمی اید‬ ‫احمــد ســالک‪ ،‬نماینده‬ ‫مــردم اصفهــان در مجلــس‬ ‫شورای اســامی‪ ،‬درباره نگاه‬ ‫اصولگرایــان بــه تحــرکات‬ ‫انتخاباتی محمود احمدی نژاد‬ ‫تاکید کرد‪« :‬شــورای نگهبان‬ ‫دربــاره احمدی نــژاد تصمیم‬ ‫می گیــرد‪ ».‬احمــد ســالک‪،‬‬ ‫نماینــده مــردم اصفهان در مجلس شــورای اســامی‪،‬‬ ‫درباره نگاه اصولگرایــان به تحــرکات انتخاباتی محمود‬ ‫احمدی نــژاد تاکیــد کــرد‪« :‬شــورای نگهبــان دربــاره‬ ‫احمدی نژاد تصمیــم می گیرد؛ گرچه نبایــد در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ریســک کرد و حتما باید کسی حمایت‬ ‫شود که بیشترین شــانس پیروزی را دارد اما احمدی نژاد‬ ‫می گوید «بیایــم با مشــایی می ایم» که اشــکال اصلی‬ ‫همین جاســت‪ .‬از این رو بعید اســت اجماعــی در جریان‬ ‫اصولگرا بــرای حمایــت از احمدی نژاد اتفــاق بیفتد‪».‬‬ ‫روزنامه شرق این خبر را منتشر کرد‪.‬‬ ‫مردممی توانندازاحمدی نژاد‬ ‫شکایتکنند‬ ‫نعمــت احمــدی‪،‬‬ ‫حقوقدان و اســتاد دانشگاه به‬ ‫روزنامــه ارمان گفــت‪« :‬امام‬ ‫فرمودنــد مــردم ولی نعمــت‬ ‫هستند و قانون هم ابزار شکایت‬ ‫انهــا را فراهم کرده اســت‪ .‬در‬ ‫کمیســیون اصل ‪ ۹۰‬هم امده‬ ‫اســت که هر فــردی می تواند‬ ‫از قوای ســه گانه شکایتی داشــته باشــد‪ ،‬البته مردم هم‬ ‫می توانند از احمدی نژاد شــکایت کنند و ان شــکایت را به‬ ‫کمیسیون اصل ‪ ۹۰‬تقدیم کنند؛ براساس این قانون همه‬ ‫نهادها مکلف هستند به کمیسیون اصل ‪ ۹۰‬پاسخ دهند‪.‬‬ ‫در این صورت اگر این کمیسیون تخلفی مشاهده کند‪ ،‬به‬ ‫قوه قضائیه ارجاع می دهد و در دستگاه قضا مورد رسیدگی‬ ‫و پیگیــری قرار می گیرد‪ .‬امــا میان «توانســتن مردم» تا‬ ‫«خواستن مسئوالن» تفاوت وجود دارد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫جواد ظریف با انتقاد از حضور‬ ‫ترکی فیصل‪ ،‬شاهزاده سعودی‬ ‫و رئیس ســابق دستگاه امنیتی‬ ‫عربســتان در نشســت ساالنه‬ ‫منافقین در پاریس گفت‪« :‬این‬ ‫نشان دهنده بی کفایتی و بی درایتی این افراد است که مانند‬ ‫صدام اینده خود را به تروریست ها گره می زنند‪ ».‬وزیر امور‬ ‫خارجــه ایران گفت‪« :‬وی [ترکــی فیصل] هم تولید کننده‬ ‫القاعده و طالبان بوده و هم نقش بســیار ننگینی در سابقه‬ ‫رژیم سعودی داشته است‪ ».‬فیصل در این نشست با عنوان‬ ‫«ایران ازاد» خطاب به مریم رجوی‪ ،‬از او تمجید کرد و البته‬ ‫در مورد مسعود رجوی با عنوان مرحوم یاد کرد ؛ اظهاراتی که‬ ‫بازتاب زیادی در رسانه ها داشت‪.‬‬ ‫به وجود اورد‪ ،‬هیــچ تضمینی وجود نــدارد رئیس جمهور‬ ‫اتی امریــکا بــه ان پایبند باشــد‪ .‬دونالــد ترامــپ‪ ،‬نامزد‬ ‫جمهوریخواهان در انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫بارها از توافق هسته ای ایران انتقاد کرد و حتی تهدید کرده‬ ‫در صورت ریاست جمهوری‪ ،‬متن توافق را پاره خواهد کرد‪.‬‬ ‫این موضوع موجب نگرانی برخی نمایندگان جمهوریخواه‬ ‫نیز شــده اســت زیرا پشــت پا زدن به توافقی که فرانسه‪،‬‬ ‫انگلیــس‪ ،‬المان‪ ،‬چین و روســیه هــم ان را پذیرفته اند از‬ ‫سوی امریکا‪ ،‬وجهه خوشــایندی نخواهد داشت و ممکن‬ ‫اســت موجب بروز اختالف میان امریکا و پنج کشور دیگر‬ ‫امضاکننده توافق شود‪».‬‬ ‫نویســندگان این نامه خطاب به اوباما هشدار دادند‬ ‫نادیده گرفتن توافق هسته ای ایران می تواند منافع امریکا‬ ‫را در منطقــه با خطر مواجه کنــد و حتی زمینــه بروز برخی‬ ‫درگیری ها علیه امریــکا را فراهم کند‪ .‬امریــکا می تواند با‬ ‫برقراری روابط نزدیک با ایــران‪ ،‬از منافع متحدان دیرینه‬ ‫خود شامل اسرائیل و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس‬ ‫هم دفاع کند‪.‬‬ ‫در این نامه امده اســت‪« :‬شــما (اشــاره بــه اوباما)‬ ‫می توانید با اتخاذ یک دیپلماســی قابــل درک و مطمئن‪،‬‬ ‫منافع امنیت ملی امریکا را در منطقه خاورمیانه حفظ کنید‪.‬‬ ‫امریکا به روابط بیشتری‪ ،‬و نه کمتر‪ ،‬با ایران نیاز دارد‪».‬‬ ‫در همین حال و در استانه یک سالگی برجام و امضای ‬ ‫توافقنامــه مهم ویــن قانونگــذاران امریکایی ســه طرح‬ ‫ضدایرانی را به مجلس ارائه کردند‪« .‬کوین مک کارتی»‪،‬‬ ‫رهبر جمهوریخواهان مجلس نمایندگان امریکا گفته که‬ ‫این ســه طرح را قبل از ‪ 14‬جوالی‪ ،‬بــه صحن علنی برای‬ ‫رای گیری خواهد اورد‪ .‬به نوشــته روزنامه واشنگتن پست‬ ‫انتظار می رود این طرح ها‪ ،‬با حمایــت جمهوریخواهان‪،‬‬ ‫تصویب شوند‪ .‬طرح اصلی‪ ،‬خواســتار وضع تحریم های‬ ‫جدید علیه ایران به بهانه های ازمایش موشــکی‪ ،‬حقوق‬ ‫بشــر و تروریســم اســت‪ .‬طرح دوم که اد رویس‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیته روابط خارجی مجلس نماینــدگان حامی اصلی ان‬ ‫است خواستار قطع دسترسی ایران به دالرهای امریکا در‬ ‫مبادالت خارجی و نظام مالی این کشور است‪ .‬سومین طرح‬ ‫نیز شــرکت های دولتی امریکا را از انجــام هر گونه معامله‬ ‫برای خرید اب سنگین ایران منع می کند‪.‬‬ ‫ورود اطالعات سپاه‬ ‫بهپروندهمفاسد‬ ‫خبرنامه‬ ‫نامه ‪ 75‬دیپلمات امریکایی به اوباما‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫جلسه شورای عالی فضای مجازی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫در صحن علنی مجلس‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫در حاشیه سفر ابتکار به میناب‬ ‫ظریف در نشست وزرای خارجه ‪ 5‬کشور ساحلی خزر‬ ‫کابینه جدید سوریه سوگند یاد کرد‬ ‫معاونین جدید پارلمانی و حقوقی روحانی‬ ‫در جلسه امروز هیات دولت‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سلفی با الهام چرخنده‬ ‫پرویز پرستویی زیر پیکر مرحوم کیارستمی‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬عذرخواهــی وزیر اقتصاد از مــردم به خاطر‬ ‫فیش های حقوقی‪ ،‬دردی را دوا نمی کند‪ .‬اگر‬ ‫راست می گویید‪ ،‬استعفا کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬واقعــا چرا بیشــتر اتفاقات خــوب در دوره‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬باید سال اخر رخ بدهد؟‬ ‫‪ l‬لوله های اب اتش نشــانی مشهد به طبقات‬ ‫باالی برج سلمان نرسید و برج ان قدر در اتش‬ ‫سوخت تا اتش‪ ،‬خود خاموش شد!‬ ‫‪ l‬برای وام ‪ 50‬میلیونی به بانک مراجعه کردم‬ ‫می گویند باید حقوق فرد باالی دو و نیم میلیون‬ ‫تومان باشــد‪ .‬اگر من دو و نیــم میلیون حقوق‬ ‫داشتم که وام نمی خواستم!‬ ‫‪ l‬االن فصل کاشــت پیــاز زعفران اســت‪.‬‬ ‫متاســفانه در این بین عده ای سودجو با قیمت‬ ‫باال ان را به سایر شهرستان ها و حتی افغانستان‬ ‫قاچاق می کنند‪ ،‬به طوری که قیمت هر کیلو پیاز‬ ‫با خاک به ‪ 3400‬تومان هم رسیده است‪.‬‬ ‫‪ l‬متاسفانه باب شده که با رو شدن هر فسادی‬ ‫فورا مشکل قانون را مطرح می کنند‪ .‬بر فرض‬ ‫که افراد فاسد و خائن در این دنیا با مقصر جلوه‬ ‫دادن قانون خود را تبرئه کنند‪ ،‬حساب وجدان و‬ ‫اخالق چه می شود؟‬ ‫‪ l‬برای خانم الهی قمشه ای و اقای کیارستمی ‬ ‫کــه زود رفتند‪ ،‬تاســف خــوردم‪ ،‬چراکــه این‬ ‫انســان های شــریف در مملکت ما کم نیستند‬ ‫و باید تا هســتند قدر انها را بدانیــم‪ ،‬چون مایه‬ ‫سربلندی ایران هستند‪.‬‬ ‫‪ l‬عذرخواهی مسئوالن مشکلی از مردم حل‬ ‫نمی کند‪ ،‬مگر اینکه پول ها بر گردانده شود و به‬ ‫مجازات خود برسند و فسادهای بزرگ پشت این‬ ‫دریافتی ها مشخص شود یا از کار برای همیشه‬ ‫برکنار شوند تا درس عبرتی برای بقیه باشد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪ l‬جای شکرش باقی است که اقای صالحی‪،‬‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی کشــورمان به رغم‬ ‫فشاری که دولت روی ایشــان دارد‪ ،‬به حقایق‬ ‫پشــت پرده برجام اشــاره می کند‪ .‬حداقل این‬ ‫است که نزد وجدان خویش راحت است‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫شرط بندی هایمجازی‬ ‫راه اندازی سایت های قماربازی انالین و شرط بندی‬ ‫فوتبال یکی از جرائم نوظهور عرصه اینترنت اســت که در‬ ‫برخی موارد نیز ابتدا قربانیان خــود را فریب داده و به واریز‬ ‫مبلغ قابل توجهی پــول ترغیب می کند و ســپس اقدام به‬ ‫کالهبرداری می کنند‪.‬‬ ‫با توجه به هشــدار های مکرر پلیس فتــا با بر خورد با‬ ‫ســایت های قمار اینترنتی طبق مواد ‪ 705‬الی ‪ 711‬قانون‬ ‫مجازات اســامی قمار بازی های اینترنتی جرم محسوب‬ ‫شده و با مجرمان برابر قانون برخورد می گردد‪.‬‬ ‫باید به این نکتــه توجه کــرد کــه ورود تکنولوژی و‬ ‫ابزارهای نوین ارتباطی عادات و صفــات رذیله اخالقی را‬ ‫از بین نبرده است‪ ،‬بلکه شکل و ابزار این گونه رفتار را تغییر‬ ‫داده اســت‪ ،‬برای مثال ماهیت پدیده شــومی مثل قمار و‬ ‫شرط بندی کماکان به قوت خود باقی است‪ ،‬هر چند شکل‬ ‫و ابزار ان تغییر کرده است‪.‬‬ ‫قماربــازی انالین در کشــورهای پیشــرفته در حال‬ ‫گســترش اســت‪ ،‬ممکن اســت این جرم در کشــورهای‬ ‫دیگر بزه به شمار نرود اما در ایران این امر جز و موضوعات‬ ‫مجرمانه است‪.‬‬ ‫پدیده شومی که در حال حاضر شــاهد گسترش ان‬ ‫در سطح جامعه هســتیم شــرط بندی علی الخصوص در‬ ‫مسابقات ورزشی اســت‪ .‬در واقع قماربازان شــیوه و ابزار‬ ‫خود را عوض کرده اند‪ ،‬ابزاری که در حــال حاضر در مورد‬ ‫شرط بندی از ان اســتفاده می شود ســایت های اینترنتی‬ ‫هستند که گردانندگان این مراکز اینترنتی با به دست اوردن‬ ‫سودهای هنگفت معموال متواری می شوند‪ .‬افراد ساده لوح‬ ‫به تصور به دســت اوردن ســودهای کالن عضو این گونه‬ ‫سایت ها شده و اقدام به انجام اعمال مجرمانه می کنند‪.‬‬ ‫طبق قانون مجازات اســامی مــواد (‪ 705‬تا ‪)711‬‬ ‫و ماده ‪ 564‬قانون مدنــی‪ ،‬قمار و شــرط بندی جرم بوده و‬ ‫دایرکننــدگان و شــرکت کنندگان در این گونه مســابقات با‬ ‫استناد به مواد فوق الذکر مجرم محسوب می شوند‪.‬‬ ‫در قمار فقط بحث باختن پول مطرح نیســت ‪ ،‬بلکه‬ ‫مشکالت قمار تمام زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد‪.‬‬ ‫مشکل زمانی اشــکار می شــود که فرد به جای فعالیت در‬ ‫زمینه کار‪ ،‬مدرسه یا فعالیت های دیگر‪ ،‬تمام وقت خود را‬ ‫صرف بازی در قمار می کند و این باعث دوری فرد از خانواده‬ ‫و دوســتان واقعی و گرایش او به ســمت افراد ســود جو و‬ ‫کالهبردار که اغلب در پوشش اعضای فعال در قمار خود‬ ‫را پنهان کرده اند‪ ،‬می شود‪.‬‬ ‫از جمله خطرات ان می توان گفت به واســطه بازی‬ ‫قمار افراد کالهبردار می توانند به حســاب اینترنتی بانکی‬ ‫شما دسترســی داشته باشــند و شــما را فریب دهند که در‬ ‫بازی های انالین واقعی با پرداخت های باالتر شرکت کنید‪.‬‬ ‫بازی های قمار اعتیاد اور است و پس از مدتی کاربران‬ ‫به اینها معتاد می شــوند‪ ،‬بعد از قمار احساس افسردگی و‬ ‫عصبانیت در فرد ظاهر می شــود چرا کــه در حقیقت اصال‬ ‫سودی در قمار وجود ندارد و‪ ...‬‬ ‫یکی از وب سایت های معروف در این عرصه که هم‬ ‫در شرط بندی مسابقات ورزشــی و هم کازینو فعال است‪،‬‬ ‫وب سایت ‪ betfoot‬محسوب می شــود که به زبان فارسی‬ ‫و انگلیســی به مشــتریان خود خدمات ارائه می کند‪ .‬این‬ ‫وب ســایت که مرکز ان در انگلســتان واقع است‪ ،‬قوانین‬ ‫عجیب و غریبی برای مشــتریان خود در نظر گرفته است‪.‬‬ ‫به طور مثال‪ ،‬مسئوالن این وب ســایت تاکید می کنند که‬ ‫قوانین ممکن است دچار تغییر شــده و به همین علت مبنا‬ ‫قوانین جدید است که به زبان انگلیســی تهیه شده است‬ ‫و جهل مشتریان به قانون عذر پذیرفته ای نخواهد بود‪.‬‬ ‫مدیران این وب ســایت حق تغییر قوانیــن را در هر‬ ‫زمان که صالح بدانند برای خود قائل شده اند و در یکی از‬ ‫جالب ترین قوانین عنوان می کنند که مسئوالن سایت حق‬ ‫دارند در صورت هرگونه تخلفی از سوی بازیکنان‪ ،‬حساب‬ ‫انها را مســدود و به نفع خود مصادره کنند‪ .‬انها حتی تاکید‬ ‫می کنند کــه اگر بازیکنی از نقص در سیســتم اگاه شــد و‬ ‫ان را بالفاصله اطالع نداد‪ ،‬دچار خطا شــده و با او برخورد‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫بهترین راهکار‪ ،‬اطالع رسانی و اگاه سازی جوانان و‬ ‫خانواده ها نسبت به خطرات سایت های قمار بازی اینترنتی‬ ‫اســت‪ .‬بر عملکرد کودکان خود در فضای مجازی نظارت‬ ‫داشــته باشــید‪ .‬در این مورد که فرزندان تان می توانند به‬ ‫چه بازی هایی در اینترنــت بپردازند‪ ،‬قوانیــن وضع کنید‪.‬‬ ‫کامپیوترهایی را کــه می توانند به اینترنت متصل شــوند‪،‬‬ ‫در جایی قرار دهیــد تا دید و نظارت کامل بــر عملکرد انها‬ ‫داشته باشید‪.‬‬ ‫منبر ساحلی طلبه گرام‬ ‫‪ l‬با توجه به رواج بی منطقی در هیات حاکمه‬ ‫امریکا‪ ،‬انتظار می رود وزارت امور خارجه حقوق‬ ‫بشر مدعی امریکا را به چالش کشیده و جهان را‬ ‫علیه بی عدالتی و ظلم در جامعه مدعی امریکا‬ ‫بشوراند‪.‬‬ ‫ده نمکی یادی از خلخالی برای‬ ‫مبارزه با فساد کرد‬ ‫سیده راضی ه حسینی‪ ،‬فعال رسانه ای در مطلبی درباره‬ ‫تجمع اهالی نفاق در فرانســه و بازی فوتبال نوشت‪« :‬اگر‬ ‫فوتبال مدت هاست از یک ورزش صرف فراتر رفته و تاثیر‬ ‫خودرابرعرصه هایاجتماعی ‪،‬سیاسیواقتصادیکشورها‬ ‫گسترانده است‪ ،‬پس من می توانم صرف نظر از بحث های‬ ‫فنی فوتبال و با وجود عالقه به ستاره های تیم ملی فرانسه‪،‬‬ ‫از اینکه فرانســه حامی تروریست های مجاهدین خلق‪ ،‬در‬ ‫قلب پاریس و پیش چشم هوادارانش تحقیر شد و با وجود‬ ‫انهمههزینهوسرمایه گذاریدولتبهقهرمانییورونرسید‪،‬‬ ‫خوشحال شوم‪ .‬فرانسه میزبان تروریست هایی بود که در‬ ‫اوج مظلومیت ایران در جنگی کــه صدام با حمایت همین‬ ‫فرانســه و امثالهم علیه ملت ما راه انداخت‪ ،‬دست شان به‬ ‫خون هزاران جوان ایرانی الوده شــد و همین دســت های‬ ‫الوده را در همان روزها در دست صدام گذاشتند و از همراهی‬ ‫با تجاوزگران به جان و مال و ناموس این مردم شرم نکردند‪.‬‬ ‫من خوشــحالم ‪،‬بیشــتر از این رو که پس از این گستاخی‬ ‫وقیحانه پاریس در تشکیل علنی جلســه اپوزیسیون های‬ ‫تروریســت با همراهی ترکی الفیصل سعودی و نمایندگان‬ ‫امریــکا‪ ،‬دســتگاه دیپلماســی دولت فخیم همــان‪ ،‬هیچ‬ ‫واکنشی درخور غرور مردم زخم خورده از این جمع جنایتکار‬ ‫نشــان نداد که حداقل دل خوش کنیم که عزتمان در تشر‬ ‫جانانه وزیر امور خارجه مان به این شمشیر از رو بستن‪ ،‬حفظ‬ ‫شده است‪ .‬فوتبال اســت دیگر؛ احساسات ادم ها در قبال‬ ‫وقایعش از محدوده ورزش فراتر می رود و بهانه ای می شود‬ ‫برای تسکین یک خشم فروخورده‪».‬‬ ‫پیام محسن رضایی ‬ ‫به ال سعود‬ ‫منصور مظفری‪ ،‬مدیر مسئول روزنامه افتاب یزد طی یادداشتی با‬ ‫عنوان «ارزوی سردار ازمون و ارزوی ما» در این روزنامه نوشت‪« :‬اما‬ ‫انگشت اشاره این وجیزه کوتاه برمی گردد به گله ای که اهالی رسانه‬ ‫از رئیس جمهور کشــورمان دارند‪ ،‬در واقع به نوعــی موضوع ارزوی‬ ‫سردار ازمون بغض قدیمی و فروریخته اهالی رسانه علی الخصوص‬ ‫رسانه های مستقل را تازه کرد‪ .‬رسانه های فوق بارها و بارها از رئیس‬ ‫دولت درخواســت کرده اند تا در کنار تمام گرفتاری های ریز و درشت‬ ‫ریاست جمهوری‪،‬گوشهچشمی نیزهر چنداندکبهرسانه هایمستقل‬ ‫داشته و حرف انان را نیز بشنود‪ .‬اگر سردار ازمون همین امروز چنین ارزویی داشته است‪ ،‬رسانه های مستقل سال هاست‬ ‫چنین ارزویی دارند‪ .‬انان طی ماه ها و سال های گذشته مصائبی را دیده و لمس کرده اند که قطعا در میان گذشتن ان با‬ ‫رئیس جمهور محترم کمک شایانی به دولت خواهد کرد‪ .‬متاسفانه از انجا که تیم اطالع رسانی دولت تعطیل است و برخی‬ ‫مشاوران برای خوش خدمتی بعضا اخبار نادرست منتقل می نمایند‪ ،‬مقام اول پاستور در بعضی از موضوعات حساس قادر‬ ‫نیست تصمیمات درستی اتخاذ نماید‪ .‬این در حالی اســت که قطعا ارتباط مناسب و شایسته رئیس جمهور با رسانه های‬ ‫مستقل می تواند بعد تازه ای را در برابر دیدگان دکتر حسن روحانی بگستراند تا از قبل ان تصمیمات مدبرانه تر اتخاذ شود‪.‬‬ ‫به هر حال تکلیف رئیس دولت سابق مشــخص بود‪ .‬او خودش بارها تاکید کرده بود که اعتقادی به رسانه ها ندارد و بر‬ ‫همین اساس هم هرچه گفته و نوشته می شد حکایت «نرفتن میخ اهنی در سنگ» بود اما حکایت رئیس جمهور فعلی‬ ‫قطعا باید متفاوت باشد‪».‬‬ ‫وزیر بهداشت‪ :‬عالقه ای به سیاست ندارم‬ ‫هفته نامــه نماینــده در اخرین شــماره خود گفت وگویــی با وزیر‬ ‫بهداشت منتشر کرده است‪ .‬گفت وگویی که با طرح تحول سالمت اغاز‬ ‫و سپس به تعامل وزارت بهداشت با مجلس سابق و انتظارات سکاندار‬ ‫دســتگاه ســامت از مجلس دهم‪ ،‬اســیب های اجتماعی و اقدامات‬ ‫وزارت بهداشــت درخصوص سیاســت های افزایــش جمعیت دنبال‬ ‫شده اســت‪ .‬در این گفت وگو قاضی زاده هاشمی در مورد حضورش در‬ ‫انتخابات بعد و در پاسخ به این ســوال که‪« :‬پیش از این حضرت عالی‬ ‫گفته بودید تمایلی نداریــد در دوره اتی به عنوان وزیر معرفی شــوید‪،‬‬ ‫علت این امر چیست؟ ضمن اینکه اخیر ًا یکی از جراید از جناب عالی به عنوان گزینه احتمالی انتخابات ‪ ۹۶‬نام برد‪»...‬‬ ‫گفته‪« :‬هر وقت خبر کم می اورند‪ ،‬شــروع به گمانه زنی (حضور من در عرصه انتخابات) می کننــد؛ از این رو طرح این‬ ‫موضوعات شایعه است‪ .‬در مورد وزارت هم‪ ،‬باید بگویم‪ ،‬این دوره اقای دکتر روحانی اصرار کردند و بنده علی رغم میل‬ ‫باطنی پذیرفتم و البته خدا را شاکرم که افتخار پیدا کردم به مردم کشورم خدمت کنم‪ .‬از اینده هم هیچ کسی خبر ندارد‪،‬‬ ‫از این دوره هنوز یک سال و یک ماه دیگر باقی مانده‪ ...‬با توجه به اینکه همین دوره هم به عالقه شخصی خودم نیامدم‪،‬‬ ‫طبیعی است تالشم این است در این دوره تا انجا که از دستمان برمی اید کارهایی که وظیفه مان است را انجام دهیم و‬ ‫بعد برگردیم به کار سابقه مان که درمان و اموزش است‪ .‬مطمئن باشید که عالقه ای به حوزه سیاست ندارم‪ .‬اگر داشتم‬ ‫در این ‪ ۳۰‬سال کجا بودم؟ دوستان ما همه در سیاست بودند و کار کردند ولی ما در دانشگاه بودیم‪ .‬فکر می کنم تکلیفی‬ ‫غیر از این نداریم‪».‬‬ ‫محرمانه های ظریف در قم‬ ‫روزنامه صبح نو که به تازگی انتشــار خود را اغاز کرده است‪ ،‬در‬ ‫گزارشی هفته گذشته از یک سالگی برجام و ســفر ظریف به قم خبر‬ ‫داده است‪ .‬این روزنامه در گزارش اصلی خود نوشت‪« :‬سالروز اجرایی‬ ‫شدن برجام فرا رسیده و مسئوالن دولت بعد از یک سال گزارش های‬ ‫مختلفی از روند اجرای برجام می دهند‪ .‬فرا رســیدن ســالروز برجام‪،‬‬ ‫اقای محمدجواد ظریف را به قم و دماوند هم کشــانده تا دیدارهای‬ ‫محرمانه ای با مراجع تقلیــد ترتیب دهد‪ .‬او ‪ 14‬تیرماه در ســفری به‬ ‫قم دیداری محرمانه با حضرات ایات وحید خراســانی و مکارم شیرازی داشــت و دو روز پیش هم به همراه اقای عباس‬ ‫عراقچی‪ ،‬معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه در ســفری کوتاه به شهرســتان دماوند در محله احمداباد‬ ‫دماوند با حضرت ایت الله جوادی املی مرجع تقلید دیدار کرد‪ .‬از جزئیات این دیدارهای خصوصی خبری منتشر نشد اما‬ ‫می توان انها را با سالروز برجام مرتبط دانست‪ .‬ظریف ظاهرا عالقه ای به توضیح زیاد درباره برجام ندارد و این وظیفه را‬ ‫بر عهده رئیس جمهور و عباس عراقچی به عنوان مسئول پیگیری برجام در دولت گذاشته است و خود ترجیح می دهد در‬ ‫دیدارهای خصوصی این نقش را ایفا کند‪.‬‬ ‫سالگرد اتفاقات مهم همواره با جشن یا یادبود همراه بوده اما دولتی ها که در زمان برجام از جشن های مردمی برای‬ ‫توافق هسته ای سخن می گفتند‪ ،‬امروز دیگر صحبتی از جشن و پایکوبی به مناسبت سالروز برجام به میان نمی اورند و حتی‬ ‫اقای ظریف وزیر امور خارجه در سالگرد مهم ترین کار دولت یازدهم ترجیح داده با سفر به استانه قزاقستان در اجالس‬ ‫وزرای خارجه حوزه دریای خزر شرکت کند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫حضورترکیالفیصل‪،‬مسئولسابقدستگاهاطالعاتی‬ ‫عربستانواکنش هایزیادیرادرشبکه هایمجازیبه دنبال‬ ‫داشت‪ .‬در این راستا محســن رضایی عنوان کرد‪« :‬پیام ما‬ ‫به ال سعود از امروز این است که ما دیر خشمگین می شویم‬ ‫ولی اگر خشمگین شدیم اثاری از ال سعود روی زمین باقی‬ ‫نخواهیمگذاشت‪».‬محسنرضایی‪،‬دبیرمجمعتشخیص‬ ‫مصلحت نظام نوشت‪« :‬ترکی الفیصل‪ ،‬شاهزاده سعودی و‬ ‫رئیسسابقدستگاهاطالعاتیعربستاندرکنفرانسمنافقین‬ ‫در پاریس حضور یافت و از انها خواست که ترورها را در ایران‬ ‫شروعکنند‪.‬حمایترسمیعربستانازمنافقیننشاندادکه‬ ‫تمامی ترورهایی که این گروهک در ســال های اخیر انجام‬ ‫داده با حمایت عربســتان بوده اســت‪ .‬ماه ها پیش مقامات‬ ‫عربستانهمینجلساترابادموکراتوکوملهوپژاکدراربیل‬ ‫عراق گذاشتند و تاکنون چند ترور در منطقه کردستان ایران‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬پیام ما به ال سعود از امروز این است که‬ ‫ما دیرخشمگین می شویم ولی اگرخشمگینشدیم اثاری از‬ ‫ال سعود روی زمین باقی نخواهیم گذاشت‪ .‬دولت عربستان‬ ‫رامسئولترورهایمنافقینوضدانقالبمی دانیمواسنادان‬ ‫را جمع اوری کرده ایم‪».‬‬ ‫دادن اخبار نادرست به روحانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫انتقام فوتبال از فرانسه‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫درو غ های غربی‬ ‫گفتارها‬ ‫کلیــت حضــور منافقیــن در کشــورهای غربــی‪ ،‬بــه مثابــه‬ ‫تروریست پروری اشکاری است که از ســوی اروپا و کشورهای مدعی‬ ‫حقوق بشر شــاهد ان هســتیم‪ .‬در حالی که فریاد مقامات غربی در‬ ‫حمایت از حقوق بشر گوش فلک را کر کرده است‪ ،‬شاهد مانور ازادانه‬ ‫عناصر نفاق و ترور و خشونت در خاک کشورهای اروپایی هستیم‬ ‫چراسعودی هابامنافقینهمدستشده اند؟‬ ‫فرش قرمز غرب برای‬ ‫مهره های ترور و نفاق‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سعید صابری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫برگزاری نشست مهره های ترور و نفاق در پاریس‪ ،‬ان‬ ‫همدرسایهحمایتفرانسهوالسعودوایاالت متحدهامریکا‬ ‫نکته اینیستکهبتوانبهسادگیازکنارانگذشت‪.‬به رغم‬ ‫اینکه غرب مدعی مقابله با تروریسم بوده و همواره این ادعا‬ ‫توسط سیاستمداران امریکایی و اروپایی مطرح می شود‪ ،‬در‬ ‫عمل شاهد حمایت مدعیان حقوق بشر و مبارزه با تروریسم‬ ‫از عوامل ترور ‪ 17‬هزار شهید در ایران هستیم‪ .‬منافقین که‬ ‫منفورترین افراد نزد ملت ایران محسوب می شوند‪ ،‬در سایه‬ ‫حمایت هــای غرب به حیــات حداقلی و انگلی خــود ادامه‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫نکتهدیگر‪،‬حمایتال سعودازمنافقیناست‪.‬منافقین‬ ‫هم اکنون از اغوش صــدام به دامان ال ســعود غلتیده و بار‬ ‫دیگر با دشمنان ملت ایران هم پیمان شده اند‪ .‬حضور ترکی‬ ‫الفیصل‪ ،‬شــاهزاده خیره سر ســعودی در نشست منافقین‬ ‫نشــان دهنده بازی مهره های نفاق در زمین ســعودی های‬ ‫تروریست پرور است‪ .‬البته اعالم خواسته یا ناخواسته مرگ‬ ‫مسعود رجوی‪ ،‬سرکرده گروهک نفاق توسط ترکی الفیصل‬ ‫تنها دستاورد نشست پاریس محسوب می شود‪ .‬مهره های‬ ‫نفاق در بدترین وضعیت ممکن قرار دارند‪ .‬در این میان مریم‬ ‫قجر عضدانلو و دیگر سران اندک و انگشت شمار باقیمانده‬ ‫ن ترجیح داده اند بار دیگر خیانت زمان جنگ تحمیلی‬ ‫منافقی ‬ ‫را تکرار کرده و این بار به جای پیاده نظام صدام به پیاده نظام‬ ‫ال سعودتبدیلشوند‪.‬ایندرحالیاستکهاعضایمنافقین‬ ‫از جنایات داعش در خاورمیانه نیز حمایــت کرده و حتی در‬ ‫مواردیبهصفوفاینگروهکتروریستیپیوسته اند‪.‬‬ ‫دراینجانبایدازنقشفرانسهدرمیزبانیتروریست های‬ ‫نشان دار در پاریس به سادگی گذشت‪ .‬نباید فراموش کرد که‬ ‫سفیر فعلی فرانســه در تهران‪ ،‬فردی امنیتی و از طرفداران‬ ‫حضورمنافقینوگروهک هایبراندازنظامجمهوریاسالمی‬ ‫ایران در فرانسه محسوب می شود‪« .‬فرانسوا سنمو» سفیر‬ ‫جدید فرانسه در تهران که کار خود را در مقام مسئول هیات‬ ‫دیپلماتیککشورشدرایراناغازکردهاست‪،‬سوابقمهمی‬ ‫ همچون ریاســت بخش اطالعات اداره کل امنیت خارجی‬ ‫فرانسه را در پرونده کاری خود دارد که بررسی سوابق مشاغل‬ ‫دولتی تحت اختیار وی پرسش هایی را درباره اهداف واقعی‬ ‫ماموریت این ســفیر فرانســوی در ایران به منزله یک عنصر‬ ‫اطالعاتی ارشــد یا یــک دیپلمات مجرب ایجــاد می کند‪.‬‬ ‫بر اساس حکم صادر شده در دسامبر ســال ‪ ۲۰۰۲‬میالدی‬ ‫درباره اداره کل امنیت خارجی فرانســه‪ ،‬وظیفه این سازمان‬ ‫جســت وجو و بهره برداری از اطالعات موثر در زمینه تامین‬ ‫امنیت فرانسه‪ ،‬شناسایی و ممانعت از فعالیت های جاسوسی‬ ‫علیه منافع فرانسه در خارج از قلمرو این کشور و تامین ارتباط‬ ‫ضروری با دیگر ســرویس ها یا نهادهــای مربوطه به منظور‬ ‫تلفیق اطالعات موجود اســت‪ .‬در اداره کل امنیت خارجی‬ ‫فرانســه حدود پنج هزار کارمنــد زن و مرد و حــدود یک هزار‬ ‫کارمند ســرویس اقدام (‪ )SA‬تحت نظارت مســتقیم وزارت‬ ‫دفاع فعالیت دارند‪ .‬انتصاب فرانسوا سنمو به سفارت فرانسه‬ ‫در تهران در حالی است که در تاریخ ‪ ۱۷‬ژوئیه ‪ ،۱۹۸۷‬روابط‬ ‫سیاسی بین ایران وفرانسهقطع و درتاریخ‪ ۱۶‬ژوئن‪ ۱۹۸۸‬بار‬ ‫دیگر برقرار شد و در این دوره حفاظت منافع کشور فرانسه به‬ ‫عهدهکشورایتالیابود‪.‬‬ ‫دراینجاباردیگربهموضوعحمایتال سعودازمنافقین‬ ‫باز می گردیم‪ .‬مساله این است که رژیم سعودی همچنان به‬ ‫کینه توزی های گسترده خود علیه جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ادامه می ده د تا جایی که حتی از حمایت مستقیم از منافقین‬ ‫هیچاباییندارد‪.‬مقاماترژیمسعودیبایددرقبالایناقدام‬ ‫«ترکی الفیصــل» در مقابل افکار عمومــی منطقه و جهان‬ ‫پاسخگو باشند و توضیح بدهند که چگونه شعارهای زیبایی‬ ‫را به منظور عوام فریبی در مبارزه با تروریسم َسر می دهند و در‬ ‫عین حال با کسانی که طی چندین دهه اقدامات ننگین شان‬ ‫ جای هیچ شــکی در تروریســت بودن انها باقی نمی گذارد‪،‬‬ ‫هم پیالهمی شوندودرحمایتازانهابهگزافهسخنمی گویند؟‬ ‫«ترکیالفیصل»درهمایشمذکورخطاببه«مریمرجوی»‬ ‫می گوید‪« :‬از خداوند می خواهیم تا شــما را در رســیدن به‬ ‫اهداف تان یاری دهد!»‪ .‬حال باید از مقامات سعودی پرسید‬ ‫که ایا ارزوی موفقیت برای دشــمن دیرینه ایــران که ارزوی‬ ‫تحققاهدافش چیزیجزضربه زدنبهایران نیست‪،‬بهمثابه‬ ‫اعالمغیررسمیجنگعلیهجمهوریاسالمیایراننیست؟‬ ‫اگر پاسخ منفی است‪ ،‬پس چه تفسیری برای انچه رخ داده‬ ‫است‪ ،‬می توان یافت؟ «ترکی الفیصل» در ادامه اظهارات‬ ‫خود‪،‬گروهکمنافقینراخطابقرارمی دهدومی گوید‪«:‬ما‬ ‫باشماهستیم؛مادرکنارشماهستیم‪».‬‬ ‫حضور ترکی الفیصل در نشســت منافقین در پاریس‬ ‫اعالمرسمیهم پیالگیال سعودبادشمنانامنیتجمهوری‬ ‫اسالمی ایران محسوب می شود‪ .‬بدیهی است که این عمل‬ ‫دارای عکس العملی است و ال سعود نیز سزای هم پیمانی با‬ ‫مهره های نفاق را به بدترین نحو ممکن دریافت خواهد کرد‪.‬‬ ‫بهتر است سران سعودی نیم نگاهی به عاقبت صدام (اولین‬ ‫گفتارها‬ ‫حامی عربی منافقین) بیندازند‪ .‬بدیهی اســت که حمایت از‬ ‫مهره هاینفاقوترورسرنوشتیجزسقوطوتباهیبرایسران‬ ‫سعودی نخواهد داشت‪ ،‬موضوعی که شاید ال سعود بسیار‬ ‫دیر به ان پی ببرند! حمایت ال سعود از منافقین‪ ،‬نوعی اعالم‬ ‫جنگ رســمی و علنی از ســوی ریاض به جمهوری اسالمی‬ ‫ایراناست‪.‬بدیهیاستکهاثاروتبعاتاینرفتارریاضبرای‬ ‫ال سعودبسیارسنگینخواهدبود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬کلیت حضور منافقین در کشــورهای‬ ‫غربی‪،‬بهمثابهتروریست پروریاشکاریاستکهازسویاروپا‬ ‫وکشورهایمدعیحقوقبشرشاهدانهستیم‪.‬درحالیکه‬ ‫فریادمقاماتغربیدرحمایتازحقوقبشرگوشفلکراکر‬ ‫کرده است‪ ،‬شاهد مانور ازادانه عناصر نفاق و ترور و خشونت‬ ‫در خاک کشورهای اروپایی هستیم‪ .‬در جریان طرح مساله‬ ‫بازداشتیکیازعواملانفجاردفترحزبجمهوری(درهفت‬ ‫تیرماه ‪ )1360‬شــاهد حمایت دوباره غرب از تروریست های‬ ‫نشــان دار و شناخته شــده گروهک منافقین بودیم‪ .‬البانی‬ ‫به عنوانکشوریکهیکیازپایگاه هایتازهمنافقیندرداخل‬ ‫خاکاروپامحسوبمی شود‪،‬همچنانبر خالفایین نامه ها‬ ‫و قوانین بین المللی از تحویل فهیمه اروانی به ایران اجتناب‬ ‫می کند‪ .‬نخستین سوال این اســت که چگونه پای عوامل‬ ‫گروهک تروریستی منافقین (که باعث شهادت‪ 17‬هزار نفر‬ ‫از شهروندان کشورمان شده اند) به خاک اروپا باز شده است؟‬ ‫ایا دستگاه های امنیتی و سیاسی غرب نسبت به ماهیت این‬ ‫افرادوجرممرتکبشدهتوسطانهانااگاهبوده اند؟!بهراستی‬ ‫امثالکشمیری‪،‬کالهی‪،‬اروانیوفراترازاینافراددون پایه‪،‬‬ ‫تروریست هایی مانند مســعود رجوی‪ ،‬مریم قجر عضدانلو‪،‬‬ ‫مهدی ابریشم چی و‪ . ..‬چه تضمین پشــت پرده ای از غرب‬ ‫در خصوص ارتکاب اعمال تروریستی خود در ایران دریافت‬ ‫کرده اند؟چراخاککشورهایاروپاییبهنقطه ایجغرافیایی‬ ‫برای گذران زندگی حداقلی و نباتی این افراد در سایه کمک‬ ‫مالینهادهایامنیتیوسیاسیدرغربتبدیلشدهاست؟‬ ‫انچه مسلم اســت اینکه ملت ایران بابت فجایعی که‬ ‫منافقیندرکشورمانایجادکرده اند‪،‬همچنانداغداراست‪.‬‬ ‫شهادت بزرگمردانی مانند شــهیدان بهشتی ‪ ،‬رجایی‪ ،‬باهنر‬ ‫و‪ ...‬هر یک ضایعه ای برای ملت ایران محسوب می شود‪.‬‬ ‫عواملوافرادیکهاینضایعهراایجادکرده اند‪،‬هم اکنوندر‬ ‫دامانکشورهاییبهسرمی برندکهداعیه دارانحقوقبشردر‬ ‫جهان محسوب می شوند‪ .‬در سال‪ 2003‬میالدی‪ ،‬مقامات‬ ‫امنیتی فرانسه مریم قجر عضدانلو را به اتهام تالش برای سر‬ ‫بهنیستکردن(یابهقولمنافقینتسویه حسابدرونحزبی)‬ ‫ی سابق گروهک نفاق دستگیر کردند‪ .‬جرم‬ ‫‪ 25‬تن از اعضا ‬ ‫مریم رجوی و همراهانش به اندازه ای مشــهود بود که حتی‬ ‫سوسیالیست های حامی منافقین در فرانسه نی ز ترجیح دادند‬ ‫درقبالدستگیریویسکوتکنندتاکمیاوضاعارامشود!‬ ‫با همه این اوصاف‪ ،‬مریم رجوی با حمایت البی های‬ ‫صهیونیستی پشت پرده در غرب ازاد شــد و به فعالیت های‬ ‫تروریســتی خود در تقابل با ملت ایران ادامه داد‪ .‬در جریان‬ ‫محاکمه ابریشم چی به جرم پولشــویی نیز شاهد چنین روند‬ ‫مشابهیبودیم‪،‬جاییکهمردشماره‪ 2‬گروهکنفاقباحمایت‬ ‫دستگاه هایامنیتیفرانسهازمجازاتیمحرزرهایییافت‪.‬‬ ‫در هفتم تیرماه امســال‪ ،‬بار دیگر یاد و خاطره شــهید‬ ‫مظلوم ایت الله بهشــتی (ره) نزد افکار عمومی کشــورمان‬ ‫زنده شد‪ .‬امسال در حالی وارد سی و پنجمین سالگرد عروج‬ ‫ملکوتیاینشهیدبزرگوارشدیمکهعواملبمب گذاریهفتم‬ ‫تیرماه سال‪ 1360‬در پناه دولت ها و نهادهای امنیتی غرب به‬ ‫سر می برند‪ .‬نکته تاسف بارتر اینکه باتوجه به مستندات قوی‬ ‫ارائه شده از سوی جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬پلیس بین الملل‬ ‫ت اما به‬ ‫نسبت به ماهیت این افراد و مجرم بودن انها اگاه اس ‬ ‫جای برخورد با مهره های نفاق و ترور‪ ،‬چتر حمایتی خود را بر‬ ‫سرانهاگسترانیدهاست‪.‬‬ ‫نکته قابل تامل دیگــر اینکه نام بســیاری از اعضای‬ ‫گروهک تروریستی منافقین در لیســت جنایتکاران کشتار‬ ‫صدهاتنازشهروندانعراقینیزوجوددارد‪.‬درنهایتاینکه‬ ‫ملتایرانهیچگاهازخونپاکوبهناحقریختهشدههزاران‬ ‫شهید قربانی ترور نخواهد گذشت‪ .‬بدیهی است که مطالبه‬ ‫دستگیریومحاکمهاعضایمنافقینهیچ گاهنبایدازقاموس‬ ‫سیاســت خارجی ما رخت بندد‪ .‬مقامات غربی زمانی متوجه‬ ‫هزینه ها و تبعات حمایت خود از منافقین کوردل خواهند شد‬ ‫کهدربرخیموارددیگرکارازکارگذشتهاست ؛موضوعیکه‬ ‫بسیاریازسیاستمدارانمستقلغربینیزنسبتبهانهشدار‬ ‫داده اند‪ .‬تاکنون بارها هشــدار داده شــده است که اعضای‬ ‫منافقینکارویژه ایبهجزترور‪،‬خشونتوکشتارندارند ‪.‬‬ ‫نگران ابروی ملی هستیم‬ ‫پژوهشگران اجتماعی درباره ادامه فحاشی های مجازی تحلیل واقع بینانه ارائه نمی دهند‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫‪2‬‬ ‫دبیر فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گفتارها‬ ‫می گویند هر رســانه ای یک دوره خاص دارد‪ .‬یعنی‬ ‫برای مثال مصرف رسانه ای مثل رادیو باید به اشباع برسد‬ ‫تا مکانیسم شکل گیری رسانه ای جدید ایجاد شود و برای‬ ‫مثال مصرف تلویزیون جایگزین رادیو شود‪ .‬می گویند که‬ ‫در ایران فاصله ورود رادیو و بعد از ان تلویزیون به اندازه ای‬ ‫نبود که فرهنگ اســتفاده از انجا بیفتد‪ .‬مصــرف رادیو در‬ ‫سال ‪ 1897‬کم کم فراگیر شد و تلویزیون نزدیک نیم قرن‬ ‫بعد از ان یعنی در سال ‪ .1945‬اما همین رادیو و تلویزیون‬ ‫به فاصله کمتر از بیست سال به ایران امدند‪ .‬رادیو در سال‬ ‫‪ 1319‬و تلویزیون در ســال ‪ .1337‬می گوینــد چون رادیو‬ ‫دوره مصرفش را طــی نکرد و تلویزیون یکبــاره جایگزین‬ ‫رادیو شده بود‪ ،‬کارکردهای این دو رسانه اختالط پیدا کرد‪.‬‬ ‫یعنی تلویزیون هم مثل رادیو بیشتر اوقات موسیقی پخش‬ ‫می کرد و اخبار می گفت‪ .‬در واقع تلویزیون در ســال های‬ ‫اولش همان رادیــو بود‪ .‬اگر همیــن روال را پــی بگیریم‬ ‫می توانیم بگوییم که رســانه های جدید‪ ،‬یعنی رسانه هایی‬ ‫مثل شــبکه های اجتماعی و اپلیکیشــن های پیام رسان‬ ‫و‪ ...‬زودتر از موعد به ایران رســیدند؛ زمانــی که ما هنوز‬ ‫دوران وبالگ نویســی را طی نکردیــم‪ ،‬عرصه خصوصی‬ ‫در فیس بوک را نشــناختیم و قوانین و هنجارهای عمومی‬ ‫کاربری در شبکه های اجتماعی را نفهمیدیم‪ .‬شاید بر همین‬ ‫اساس است که بعضی از کارشناسان می گویند که اختالط‬ ‫کاربری رسانه ها موجب شــده تا ما همان قواعد مربوط به‬ ‫ارتباط شفاهی دوستانه و تین ایجری را که در دسترس ترین‬ ‫و فراخ ترین قواعد ارتباطی است‪ ،‬به رسانه های جدید هم‬ ‫تسری دهیم‪ .‬به هر حال فحاشی های مداوم و پرتکرار در‬ ‫صفحات چهره های مشــهور و افراد خــاص‪ ،‬دارد به یک‬ ‫شیوه ارتباطی معمول میان کاربران ایرانی تبدیل می شود‪.‬‬ ‫این موضوع حیــات اجتماعی ایرانیــان در جهان مجازی‬ ‫را مخــدوش کــرده و موجب کاهــش ســرمایه اجتماعی‬ ‫هم وطنان ما در این فضا شده است‪ .‬البته نباید فراموش کرد‬ ‫که تعداد فحاشی ها و رفتارهای نامناسب مجازی کاربران‬ ‫ایرانی در مقایسه با تعداد کل کاربران ایرانی اینترنت‪ ،‬رقم‬ ‫ناچیزی اســت و خوشبختانه بررســی میدانی این موضوع‬ ‫نشــان می دهد که دامنه این فحاشی ها در یک سال اخیر‬ ‫کاهشــی بوده اســت‪ .‬با این همه وجهه ملــی ایرانیان به‬ ‫واســطه تکرار این اتفاق ها در حال مخدوش شدن است‪.‬‬ ‫انتشار گزارش های رسانه ای درباره بدگویی های برخی از‬ ‫کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی (که معموال به نام کل‬ ‫مردم ایرانی تمام می شود) موجبات بروز یک ابروریزی ملی‬ ‫را برای همه ما فراهم اورده است‪.‬‬ ‫گزارش اخیر رویترز درباره حمله کامنتی برخی کاربران‬ ‫ایرانی به صفحات اینســتاگرامی بــاراک اوباما و اعضای‬ ‫خانواده اش و همچنین حمله این دسته از کاربران به یک‬ ‫بازیکن فوتبال که به پای کریستیانو رونالدو اسیب وارد کرده‬ ‫بود‪ ،‬شگفتی جهانی از این رفتار ایرانیان را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫در کنار هم قرار دادن این اتفاق ها و رفتارهایی از این‬ ‫دست در فضای مجازی موجب شــده تا قضاوت عمومی‬ ‫درباره احساسی و غیر عقالنی بودن بی ادبی و خشونت امیز‬ ‫بودن رفتار ایرانیان تقویت و فراگیر شود‪.‬‬ ‫اگرچه اصالح این رویه نادرست نیازمند فرهنگ سازی‬ ‫و گسترش اگاهی عمومی درباره حقوق شهروندی و تمکین‬ ‫به اصول اخالق اجتماعی است اما به نظر می رسد که الزم‬ ‫باشد پلیس فتا و قوه قضاییه باتوجه به وارد کردن خدشه به‬ ‫ابرو و اعتبار ملی ایرانی‪ ،‬علیه کســانی که چنین رفتارهای‬ ‫نادرستی دارند‪ ،‬اعالم جرم کنند‪.‬‬ ‫به هر حال باید گالیه مند بود از پژوهشگران و اساتید‬ ‫حوزه های جامعه شناســی‪ ،‬علوم ارتباطات و روانشناســی‬ ‫اجتماعــی که تا کنون مطالعــه دقیقی در این باره منتشــر‬ ‫نکرده اند و ایــده روزامــدی دربــاره این دســت رفتارها و‬ ‫کژکارکردهای رســانه های جدید در ایــران ندارند‪ .‬طبعا تا‬ ‫چنین مطالعاتی انجام نشــود‪ ،‬حقوق دانان نیز نمی توانند‬ ‫میــزان ازادی عمــل و محدودیت هــای متناســب با این‬ ‫رسانه های جدید را مفهوم بندی و تعریف کنند‪.‬‬ ‫ایــا ســرانجام دانشــگاه های کشــور از چنبــره بــر‬ ‫کتابخانه هــای قدیمی رهایی می یابند تا باالخره مســائل‬ ‫روزامد کشــور را در حوزه علوم اجتماعی و انسانی مطالعه‬ ‫کنند؟‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫هجوممبهم‬ ‫درباره یک رفتار زشت و نکوهش شده‬ ‫احسان رستگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫کمربندایمنیراپلیسراهنماییورانندگیفرهنگ سازی‬ ‫کرد‪،‬فحاشینکردنراپلیسفتاجامعه پذیرکند‪.‬‬ ‫دیدار نهایی جــام ملت های اروپــای ‪ ۲۰۱۶‬در حال‬ ‫برگزاری اســت‪ .‬دیمیتری پایت هافبک فرانسه‪ ،‬روی پای‬ ‫رونالــدو تکل می کنــد‪ .‬رونالــدو در دقیقــه ‪ ۱۶‬روی زمین‬ ‫می افتد و شروع می کند به اشک ریختن‪ .‬در همین حین‪،‬‬ ‫حشره ای ‪-‬که شــباهتی به پروانه های زیبا ندارد‪ -‬روی بینی‬ ‫رونالدو می نشیند و پس از ســه چهار ثانیه می پرد و می رود‬ ‫اما حســابی معروف شــده و دقایقی بعد‪ ،‬صفحه ای به نام‬ ‫او در توییتر ساخته می شود‪ .‬دقیقه ‪ ۲۵‬با ریکاردو کوارسما‬ ‫تعویض می شود و مشخص می شود که واقعا مصدومیت او‬ ‫کامال جدی و دردش غیرقابل تحمل بوده است‪ .‬اینجاست‬ ‫که کابوس پایت اغاز می شــود‪ .‬چند هــزار کاربر ایرانی به‬ ‫صفحه پایت حمله و فحش های رکیک را نثارش می کنند‪.‬‬ ‫بعد از اینکه پرتغال در غیاب رونالدو قهرمان می شــود هم‬ ‫ایرانی ها دست بردار نیستند‪ .‬فحش ها اتفاقا پس از اتمام‬ ‫بازی است که به اوج خود می رسد‪ .‬صفحه او حتی میلیونی‬ ‫هم نیســت‪ ۹۸۶ .‬هزار دنبال کننــده دارد‪ .‬میانگین تعداد‬ ‫نظرات زیر هر عکسش‪ ،‬کمتر از هزارتاست اما در عکسی‬ ‫که اخرین عکس بعد بازی مقابــل پرتغال بود‪ ،‬حدود ‪۳۷۰‬‬ ‫هزار نظر ثبت شده که عمدتا به زبان فارسی هستند‪ .‬انواع‬ ‫و اقسام نظرات هست؛ یکی نوشــته «این جا همه ایرانی‬ ‫هستن‪.‬غریبی نمی کنم وقتی فارسی می نویسم‪ .».‬دیگری‬ ‫نوشت ه «پایت‪...‬م نثار‪ .»...‬یک دختر عالقه مند به کریس‬ ‫نوشــته «بابام صدتا مثل تو رو می زنــه مصدوم می کنه»‪.‬‬ ‫«خارجی ها مونــدم چی می خوان این جا تــو پیج ما»‪ .‬ان‬ ‫یکی مرقوم فرموده «اخه‪ .........‬تو‪ ...‬می خوری رونالدو‬ ‫رو مصدوم می کنی‪ ».‬نود درصد نظرات از نوع همان نقطه‬ ‫چین دارش هستند اما برای اینکه بخشی از این سطور قابل‬ ‫چاپ باشد‪ ،‬سعی شد که نظرات پاستوریزه برگزیده شود‪.‬‬ ‫بســیاری موضع گیری می کننــد؛ از رامبــد جوان در‬ ‫خندوانه تا روزنامه فیگارو و رسانه های غربی‪ .‬ایران و ایرانی‬ ‫سوژه شده و این بار به عنوان جماعتی بددهان که به دلیل‬ ‫عشق به رونالدو‪ ،‬به پایت فحاشی کرده اند در حد قریب به‬ ‫‪ ۳۷۰‬هزار نظر‪.‬‬ ‫درباره ایــن اتفاق‪ ،‬ذکر نکات مختصــر زیر‪ ،‬مفید به‬ ‫نظر می رسد‪:‬‬ ‫یک روز به صفحه مسی حمله می کنند‪ ،‬یک روز پایت‪.‬‬ ‫به قول فیگارو‪ ،‬به نظر می رســد که ایرانی ها حتی از مادر‬ ‫رونالدو هم نگران ترند‪ .‬همه می داننــد که این اتفاق نه بار‬ ‫اول بوده و نه بار اخر خواهد بو د اما ابرو و حیثیت ملی مردم‬ ‫ایران زیر سوال رفته است‪.‬‬ ‫در این میان‪ ،‬واکنش محراب قاسم خانی شجاعانه و‬ ‫منطقی بود؛ او عکس بســیاری از کاربران هتاک و فحاش‬ ‫را کنار هم قرار داد و در صفحه اش منتشــر کــرد و از مردم‬ ‫خواست تا اینها را بالک و صفحه شان را گزارش (ریپورت)‬ ‫کننــد‪ .‬صفحه قاســم خانی از صفحه پایــت پرمخاطب تر‬ ‫است‪ .‬این یعنی احساس نیاز به برمال شدن هویت واقعی‬ ‫این فارســی زبانان یا بسته شــدن صفحات کاربران جعلی‬ ‫که از روی بیکاری‪ ،‬صفحه کاربری می ســازند برای تخلیه‬ ‫عقده های درونی‪ .‬وارد صفحات بسیاری شان که می شوی‪،‬‬ ‫می بینی اکثرا عکس کیارستمی را هم منتشر کرده اند و مثال‬ ‫سوگوار اوین د اما در واقع به نظر نه سوگوار کیارستمی اند‪ ،‬نه‬ ‫ان قدر کشته مرده رونالدو؛ گویا این رفتار شده یک تفریح‪.‬‬ ‫تفریحی برای نوشــتن نظراتــی در صفحه شــخصیتی با‬ ‫ی مجازی‬ ‫شهرت جهانی که به واسطه اتفاقی‪ ،‬یک دورهم ‬ ‫که پر است از کلمات رکیک و پلشــت‪ .‬کار ما این شده که‬ ‫تا چنین می شود‪ ،‬همه تاســف می خوریم اما زمانی ما باید‬ ‫به تاسف خوردن بسنده کنیم‪ ،‬که ان بددهان های بی دین‬ ‫و شــرفی که با عباراتی که همگی در اسالم مصداق قذف‬ ‫هســتند‪ ،‬این فحش ها را در دل خودشــان یا صرفا مقابل‬ ‫دوســت و رفقای بددهان تر از خودشان نثار کنند‪ ،‬نه اینکه‬ ‫در فضای شــبکه های اجتماعی که تمامی مردم جهان و‬ ‫رسانه ها‪ ،‬می توانند نظاره کنند و ســپس این فحاشی ها را‬ ‫تعمیم بدهند به کل مردم ایران‪ .‬از این رو درباره این موضع‬ ‫انفعالی‪ ،‬صرفا نصیحت و ابراز تاسف‪ ،‬اصال کارگر نیست‪.‬‬ ‫حداقل فعالیــت اجتماعی و مدنی الزم‪ ،‬رفتارهایی اســت‬ ‫از جنس انچه محراب قاسم خانی کرد‪ .‬یکی از مهم ترین‬ ‫مراحل فرهنگ سازی کردن یا به عبارت دقیق تر‪ ،‬جامعه پذیر‬ ‫کردن یک رفتار‪ ،‬سیاست گذاری های سلبی و تنبیهی است‪.‬‬ ‫هیچ کس نمی توانــد امروز بگوید که طی قریب پنج ســال‬ ‫فرهنگ سازیبسیارمنسجم‪،‬شبانه روزیوگسترده‪،‬کمربند‬ ‫ایمنیبستن‪،‬بهیکخرده فرهنگعمومیبدلنشدهاست‪.‬‬ ‫کمربند ایمنی‪ ،‬یک نمونه بسیار موفق از جنس جامعه پذیر‬ ‫کردن تبلیغــی و تبیینی به همــراه اقدامــات جریمه ای و‬ ‫بازدارنده اســت‪ .‬به نظر می رســد که وقت ان رســیده که‬ ‫پلیس فتا دست به کار شود و به عنوان مدعی العموم‪ ،‬وارد‬ ‫صحنه شده و با صرف یک هفته انرژی ‪ ۱۰‬نفر از کارمندان‬ ‫خود‪ ،‬الاقل هزارنفر از این صدها هزار هزار حماسه افرین‬ ‫را شناســایی کرده و با انان برخورد قضایی کند‪ .‬اگر هزینه‪-‬‬ ‫فایده کنیم‪ ،‬هر قدر هم که این افراد دلخور شوند ‪ -‬که البته‬ ‫دلخوری شان کوچک ترین اهمیتی ندارد‪ -‬بسیار بهتر است‬ ‫از بی ابرو شــدن یک ملت نزد ملل و کشورهای دیگر‪ .‬این‬ ‫فحاش ها‪ ،‬در عمل‪ ،‬مزدوران بی جیره و مواجب دشمنانی‬ ‫هستند که میلیاردها دالر هزینه می کنند تا ایران و ایرانی را در‬ ‫چشم دیگر کشورها و مردم جهان‪ ،‬عقب مانده و بدفرهنگ‬ ‫جلوه دهند‪ .‬پس هیچ ایرادی ندارد تا به قیمت حفظ ابروی‬ ‫‪ ۸۰‬میلیون ایرانی‪ ،‬ده ها هزار نفر اندکی گوش شان کشیده‬ ‫شود بلکه دریابند که ولنگاری و بی ابرویی در فضای مجازی‪،‬‬ ‫می تواند تبعات واقعی داشــته باشــد‪ .‬برخی چون دغدغه‬ ‫فرهنگ و هویــت دینی و ملــی ندارند‪ ،‬زیــر این عکس ها‬ ‫هر چه به ذهن انسان ممکن است خطور کند می نویسند و‬ ‫باکی هم از بی ابرو شــدن ملت ایران نزد ملل دیگر ندارند‪،‬‬ ‫اما می توان یک بار برای همیشه به عنوان رفتاری زننده که‬ ‫حیثیت ملی را لکه دار می کند‪ ،‬مدعــی العموم وارد میدان‬ ‫شــده و پلیس فتا اقدام به شناسایی و برخورد قضایی با این‬ ‫کاربران هتاک کند‪ .‬یک بار برای همیشــه‪ ،‬پلیس فتا وارد‬ ‫عمل شــود تا دیگر چه در مورد اتفاقات داخلی و مســابقه‬ ‫طنز ایستاده ژوله‪ -‬حیایی باشد و چه در مورد اتفاقاتی نظیر‬ ‫مصدوم شدن رونالدو توسط پایت‪ ،‬تن همه نلرزد و نگویند‬ ‫که «ای وااای‪ ...‬باز االن یه عده می ریزن حمله می کنن و‬ ‫فحش می دن به فالنی و باز ابروی ایرانیا می ره‪ .»...‬این‬ ‫هم به نوعی از بدترین رفتارها علیه امنیت ملی و ابروی ملی‬ ‫و حیثیت ملی است و به هیچ قیمت‪ ،‬نباید نهادهای نظارتی‪،‬‬ ‫اجازه دهند تــا ایرانیان‪ ،‬به عنوان انســان های متظاهر به‬ ‫اســام اما در عمل بددهان و بی ادب و بی حیا در کالم در‬ ‫سطح جهان شناخته شوند‪.‬‬ ‫موفقیت هایاذرخشانتخابی‬ ‫رئیس جمهورترکیه‬ ‫ترکیهجدید‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫پژوهشگر مسائل ترکیه‬ ‫تاســیس و فعالیت حزب عدالت و توســعه ترکیه به‬ ‫همت برخی از یاران و شــاگردان ســابق مرحوم پروفسور‬ ‫«نجم الدین اربکان» انجام گرفت که معتقد به اصالحات‬ ‫در دیدگاه موسوم به «ملی گوروش» بودند‪ .‬مرحوم اربکان‬ ‫در مالقات با سفیر سابق ایران در ترکیه وقتی جناب سفیر به‬ ‫وی تبریک عرض می کند که شاگردانش در نظام جمهوری‬ ‫الئیک ترکیه این چنین پیشــرفت و صاحب مقام شده اند‪،‬‬ ‫ی متفکرانه اظهار داشــت‪« :‬شاگردانم‪ ،‬حبه های‬ ‫با تبسم ‬ ‫انگو ری هستند که به سرکه تبدیل شدن د! »‬ ‫منشــعبین از طریق حزب عدالت و توسعه و برگزاری‬ ‫انتخابــات به قدرت و حکومت دســت یافتنــد‪ .‬پس از ان‬ ‫ثبات و ترقــی اقتصادی‪ ،‬جایگزین رکــود اقتصادی ثابت‬ ‫قدم در این کشور گردید ؛ استاندارد سطح زندگی و رفاه در‬ ‫ترکیه ارتق ا یافــت‪ ،‬ترکیه از جایگاه یکــی از مقروض ترین‬ ‫کشور ها به سطحی رسید که به بانک جهانی وام می دهد‪.‬‬ ‫ســنت اســتعماری هدایت و مدیریت نظامیان به حاشــیه‬ ‫رانده شد تا فضایی برای تنفس مردم ساالری ایجاد شود‪.‬‬ ‫حکومت حزب عدالت و توســعه ترکیه‪ ،‬در سال ‪ . 2005‬به‬ ‫صورت شفاف به «واقعیت کردی» ترکیه اذعان کرد و طی‬ ‫اقداماتی بی ســابقه‪ ،‬رادیو و تلویزیون به زبان کردی و نیز‬ ‫درس های اختیاری زبان کردی در دانشگاه ها‪ ،‬مجاز شدند‪.‬‬ ‫در ســرزمین همســایه‪ ،‬همه چیــز به خوبــی پیش‬ ‫می رفت‪ ،‬تــا انکه گرد بــاد بهــار عربی معــادالت منطقه‬ ‫را برهــم زد‪ ،‬حکومت حــزب عدالت و توســعه بــا ویژگی‬ ‫«نئوعثمانی هــای اخوانی» در راســتای تحقــق رویای‬ ‫تاریخی خود برامد‪ .‬تعارفات الگو و مدل شدن در منطقه به‬ ‫مذاق بچه مسلمان های ترکیه خوش امد‪ ،‬ائتالف «خدعه‬ ‫تفرقه مذهبــی صهیونیســم بین الملل‪ ،‬جهت شکســتن‬ ‫خط مقاومت اســامی در منطقه و نیز واهمه سران عرب‬ ‫مرتجع نفتــی از تــداوم حاکمیت شــان‪ ،‬موجباتی فراهم‬ ‫ساخت تا نوادگان عثمانی با وعده و وعید ها‪ ،‬شاید به نیت‬ ‫«دفاع از حق و مبارزه با ظالم»‪ ،‬در راســتای سیاست های‬ ‫حمایت از اهل تســنن بغداد و دمشق و بیروت‪ ،‬به مقابله با‬ ‫حکومت های شیعی و علوی برامدند‪ .‬در این مسیر‪ ،‬خواسته‬ ‫و نخواسته طی هماهنگی و همکاری با گروه های منحرف‬ ‫تکفیری و تروریســتی‪ ،‬ضمــن تخریب زیر ســاخت های‬ ‫دو کشور مسلمان نشــین عراق و ســوریه‪ ،‬باعث اوارگی و‬ ‫مهاجرت ده میلیون تن مسلمان سوری و عراقی شدند‪.‬‬ ‫اری‪ ،‬پس از وقایع ناگوار موســوم به «پارک گزی»‬ ‫اســتانبول‪ ،‬اندک اندک اثار نامطلوب سیاسی و اقتصادی‬ ‫مداخله ترکیه در اوضاع داخلی کشورهای عراق و سوریه‪،‬‬ ‫تجلی کرد‪ .‬ضمن انکه ترکیه‪ ،‬هم به پــل عبور گروه های‬ ‫تروریســتی و هم به معبر فــرار پناهجویان بــه اروپا تبدیل ‬ ‫شــده‪ .‬طــرح زندگــی مســالمت امیز مذهبی موســوم به‬ ‫« گشایش با علویان» در اذهان جاهل و متعصب محبوس‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ماند و پرونده اش در سازمان امور دیانت ترکیه بایگانی شد‪.‬‬ ‫ی چهل ســاله در‬ ‫طرح پایان درگیری نظامی و کشــتار قوم ‬ ‫ترکیه موسوم به «روند صلح» با حزب کارگران کردستان‪،‬‬ ‫موســوم به «پ‪.‬ک‪.‬ک» پس از چند صباح موفقیت های‬ ‫اولیه‪ ،‬طی دسیسه های نژاد گرایی‪ ،‬مداخالت جاه طلبانه‬ ‫سیاسی‪ ،‬دوباره با ســناریوی تکراری کشــتار ترک – کرد‪،‬‬ ‫ی اردو غان را مقصر می دانند که چرا به‬ ‫اغاز شده است‪ .‬برخ ‬ ‫«روند صلح» پایان داد‪ .‬اصرار اردو غان بر اینکه کردها باید‬ ‫حزب کارگران کردستان را به خاطر کشتار انسان ها‪ ،‬نابودی‬ ‫خانه ها و شــهرها‪ ،‬طی چند ماه درگیری های اخیر‪ ،‬مقصر‬ ‫بدانند‪ ،‬تغییری در این واقعیت ایجاد نمی کند که بسیاری‬ ‫از کردهــا اصرار دارند که به رغــم خطای «پ‪.‬ک‪.‬ک»‪،‬‬ ‫حکومت حزب عدالت و توسع ه مقصر واقعی است‪.‬‬ ‫مقایســه و ارزیابی وضعیت چند ســال قبل حکومت‬ ‫حزب عدالت و توســعه ترکیه با وضعیت جــاری‪ ،‬به خوبی‬ ‫حجم بن بســت بزرگی که اردو غان در ان به ســر می‪‎‬برد را‬ ‫نشان می دهد‪ .‬به این دلیل از فرایند بسترسازی رسانه ای‬ ‫و سیاسی هواداران داخلی و خارجی رجب طیب اردو غان‪،‬‬ ‫برای بازنگری در سیاست ها و مواضعی که جمهوری ترکیه‬ ‫را به این وضعیت خطرناک ســوق داده اســت‪ ،‬نباید زیاد‬ ‫ب کرد‪ .‬ولی ایا این بازنگری ها یا عقب نشینی ها نتیجه‬ ‫تعج ‬ ‫خواهد داد؟!‬ ‫فرصت هــای پیش امــده جــاری بــرای اردو غان‪،‬‬ ‫رئیس جمهــور‪ ،‬وضعیتی را بــه وجود اورده تا مســئولیت‬ ‫اشتباهات منجر به تنش در روابط ترکیه با امریکا ‪ -‬روسیه –‬ ‫اتحادیه اروپا ‪ -‬سوریه‪ -‬عراق – مصر ‪ -‬ارامنه و کرد ها را متوجه‬ ‫ســایرین از جمله‪ :‬دکتر احمد داوود اوغلو‪ ،‬نخســت وزیر‬ ‫سابق ترکیه کن د و حاال دکتر‪ ،‬مهندس «بن علی ییلدیریم»‬ ‫اذرخش جدید ترکیه؛ در نقش نخست وزیر ما مور باز سازی‬ ‫معضالت داخلی و ترمیم سیاســت خارجی ترکیه گردیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در حالی که شرایط داخلی در ترکیه تحت تاثیر بخشی‬ ‫از سیاســت های اعمالی حکومت حزب عدالت و توسعه‪،‬‬ ‫به ویژه شخص اردو غان دچار تنش شــده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫از سویی اردو غان طی نامه نگاری و اعالم معذرت خواهی‬ ‫در خصوص سرنگونی جنگنده روسی در سوریه‪ ،‬از پوتین‪،‬‬ ‫تمنای عادی ســازی روابط با مســکو را می کنــد و از دیگر‬ ‫ســو نخســت وزیر جدید ترکیه نیز در پی روند عادی سازی‬ ‫روابط با دولت جعلی اسرائیل است‪ .‬البته اذرخش انتخابی‬ ‫ت که عادی سازی و‬ ‫اردوغان‪ ،‬با لحاظ برخی موارد معتقد اس ‬ ‫حتی توسعه روابط با تل اویو در راستای منافع ملی جمهوری‬ ‫ترکیه است‪ .‬زیرا اوال‪ :‬اسرائیلی ها در شرق دریای مدیترانه‪،‬‬ ‫قبرس‪ ،‬گاز طبیعی زیادی کشف و تصاحب کرده اند و چندی‬ ‫است نشــانه هایی از احتمال موفقیت یافتن راه حلی برای‬ ‫مشــکل متحد ســاختن جزیره قبرس (بخش های جنوبی‬ ‫و شــمالی یونانی و ترک نشــین) جریان دارد‪ .‬توافق اخیر‬ ‫ن نیاز های‬ ‫انکارا – تل اویو‪ ،‬می تواند ضمن گشایش در تامی ‬ ‫ســوخت گاز ترکیه‪ ،‬این کشور را از ســیطره گازی روسیه و‬ ‫ایران برهاند‪.‬‬ ‫ثانیا‪ :‬با تغییر مســیر حوادث عراق و ســوریه و تضاد‬ ‫منافــع و سیاســت های امریکا و روســیه در ایــن منطقه‪،‬‬ ‫امید های ترکیه در سرنگونی رژیم بشار اسد و نیز تالش ها‬ ‫برای نابود ســاختن مبارزات ناسیونالیسم کردی‪ ،‬در عمل‬ ‫ی انکار ا به واقعیت‬ ‫زمینه ساز ان شــد که کابوس های کرد ‬ ‫تبدیل شوند‪.‬‬ ‫از میان تمام مسائل مذکور و شاید مهم تر از همه انها‪،‬‬ ‫وضعیت و موقعیت اکراد اســت که موجبات تغییر لحن و‬ ‫یو‬ ‫مشی حکومت حزب عدالت و توسعه در مناسبات خارج ‬ ‫روی اوری انکارا به مسکو و تل اویو را مهیا ساخته است‪ .‬زیرا‬ ‫از منظر ترکیه‪ ،‬جایگاه جدید کردهای سوریه‪ ،‬تهدیدی بس‬ ‫خطرناک تر از داعش و حتی خطر اول محسوب می شود‪.‬‬ ‫چنان چه ترکیه نیز در صحنه عمل‪ ،‬مبارزه با کرد ها را به زدن‬ ‫داعش‪ ،‬ترجیح داده است‪ .‬از دید ترکیه‪ ،‬داعش‪ ،‬جایگاه‬ ‫اسالمی – مردمی ندارد‪ ،‬ضمن انکه «ادعای ارضی» قابل‬ ‫توجهی هم در داخل ترکیه ندارد؛ اما اکراد‪ ،‬با نقشــه های‬ ‫جغرافیایی در دســت در راســتای مطالبات خود مختاری‪،‬‬ ‫ل و‪ ...‬متحرک گردیده اند‪.‬‬ ‫استقال ‬ ‫مسلما‪ ،‬اگر کشوری با نام و نشــان کردی در شمال‬ ‫سوریه تشکیل شود و رهبر ان سرزمین (صالح مسلم‪ ،‬رهبر‬ ‫کردهای مسلح ســوریه )‪ ،‬عبدالله اوجاالن (رهبر زندانی‬ ‫حزب کارگران کردســتان) را رهبر معنوی خــود بداند‪ ،‬در‬ ‫شرایطی که بیش از ده میلیون کرد در ترکیه ساکن هستند‬ ‫و در شــرایطی که مخالفین‪ ،‬معترضیــن‪ ،‬جدایی طلبان و‬ ‫حتی میلیشیاهای مسلح (پیشمرگه ها) اکراد در منطقه از‬ ‫سوی جهان غرب و صهیونیســم بین الملل به شدت مورد‬ ‫حمایت و پشتیبانی قرار دارند ‪ ،‬احتمال وقوع حوادث ناگوار‬ ‫و تغییرات ناگهانی در ترکیه و کشور های کرد نشین منطقه‪،‬‬ ‫افزایش می یابد‪.‬‬ ‫اینــک تیــم حکومــت شــصت و پنجــم ترکیــه به‬ ‫نخســت وزیری اذرخش‪ ،‬خواهان عدم حضــور و فعالیت‬ ‫اسرائیلی ها در مساله اکراد هستند و به همین دلیل تصمیم‬ ‫لو فصل‬ ‫گرفته انــد کــه اختالفات خود بــا اورشــلیم را ح ‬ ‫کنند‪ .‬اذرخش دولت اردو غان بنا به دالیلی معتقد است که‬ ‫صهیونیست ها و حامیانشان در مورد اکراد‪ ،‬به ویژه کردهای‬ ‫سوریه می توانند به انکارا کمک کنند‪.‬‬ ‫در حالی که در عراق‪ ،‬مســعود بارزانــی طی حمایت‬ ‫ضمنی غرب‪ ،‬روابط نزدیک و همــکاری با حکومت حزب‬ ‫عدالــت و توســعه ترکیه‪ ،‬مدت هاســت اســتقالل اقلیم‬ ‫کردســتان عراق را اعالم کرده اســت‪ ،‬در ایــن اواخر نیز‬ ‫دولت فدرال شــمال ســوریه «روژاوا» در امتداد مرزهای‬ ‫ترکیه در حال شــکل گیری و اعالم استقالل است‪ .‬حزب‬ ‫کارگران کردســتان موســوم به « پ‪.‬ک‪.‬ک» در مســیر‬ ‫تداوم جنگ نظامی چهل ســاله بــا جمهــوری ترکیه قرار‬ ‫گرفته است‪ ،‬اردو غان و حکومت اذرخش بر این باورند که‬ ‫طی عادی سازی روابط‪ ،‬همکاری و هماهنگی با تل اویو‪،‬‬ ‫ی تصادفی‬ ‫خواهند توانست توجه غرب به ویژه امریکا‪ ،‬حام ‬ ‫و جدید «روژاوا» را نســبت به نگرانی های شــدید ترکیه‪،‬‬ ‫بیشتر جلب کنند‪.‬‬ ‫اگر چه از ســویی رئیس جمهور‪ ،‬اردو غان‪ ،‬قاطعانه‬ ‫فریاد بر می اورد که‪« :‬من به جامعه بین المللی می گویم که‬ ‫به هر قیمتی شده باشد‪ ،‬ما هیچ گاه اجازه ایجاد یک دولت‬ ‫جدید را در مرزهای جنوبی خود و در شمال سوریه نخواهیم‬ ‫داد‪ ،».‬اما از ســویی عادی ســازی رابطه بــا دولت جعلی‬ ‫اسرائیل‪ ،‬ان هم در شرایطی که رژیم غاصب صهیونیستی‬ ‫برای تشکیل ائتالف منطقه ای جدید با حضور سعودی ها‬ ‫در تالش است‪ ،‬می تواند ترکیه را به عنوان ابزاری در خدمت‬ ‫اهداف این ائتالف قرار دهد کــه در این صورت حکومت‬ ‫حزب عدالت و توســعه ترکیه همان هزینه های سنگینی را‬ ‫خواهد پرداخت که تاکنون برای مشارکت در پروژه براندازی‬ ‫دولت های قانونی در عراق و سوریه پرداخت کرده است‪.‬‬ ‫از منظر برخی تحلیلگران‪ ،‬توافق جدید نه تنها هیچ‬ ‫نفعی برای ترکیه نخواهد داشت‪ ،‬بلکه می تواند هزینه های‬ ‫ســنگین دیگری را نیز به خصــوص در عرصه های امنیتی‬ ‫و اقتصادی برای انکارا در پی داشته باشــد‪ .‬در این رابطه‬ ‫«فهمی هویدی» نویســنده سرشــناس و اگاه به مســائل‬ ‫منطقه‪ ،‬ضرورت افشــاگری خطر نزدیکی انکارا – تل اویو‬ ‫را چنیــن گوشــزد می کند‪« :‬مــن تصور می کنــم در حال‬ ‫حاضر رابطه داشتن با اســرائیل برای ترکیه یک «ناتوانی‬ ‫سیاسی» است و این کشــور هر طور شده باید خود را از ان‬ ‫خالص کند‪».‬‬ ‫اکنون این سوال مطرح می شود که ایا انکارا به خاطر‬ ‫مسائل کردها‪ ،‬اماده تغییر اســتراتژی در قبال بشار اسد و‬ ‫سوریه است؟‬ ‫در این خصــوص‪ ،‬رهبر فراکســیون پارلمانی حزب‬ ‫دموکراتیک خلق ها در گفت وگو با اسپوتنیک اعالم کرد‪:‬‬ ‫«بر اســاس اطالعات موجود گفت وگوهای محرمانه ای‬ ‫میان ســوریه و ترکیه در حال انجام اســت که در الجزایر و‬ ‫چند کشور دیگر صورت می گیرند‪ .‬تا جایی که ما می توانیم‬ ‫قضاوت کنیم‪ ،‬به نظر می رســد رهبری ترکیه در حال اماده‬ ‫کردن زمینه برای تغییر گفتمان انکارا با دمشــق اســت‪،‬‬ ‫من در صحن علنی پارلمــان از حکومت خواســتم درباره‬ ‫اطالعات منتشر شده از گفت وگوهای محرمانه میان ترکیه‬ ‫و ســوریه توضیح دهد‪ .‬با این حال تاکنون پاسخی رسمی‬ ‫دریافت نکرده ایم که این اخبار را تکذیــب کند یا جزئیات‬ ‫گفت وگوها را روشن کند‪ .‬به احتمال زیاد مساله کردها در‬ ‫کانون گفت وگوها قرار دارد و موضوع اصلی خواست ترکیه‬ ‫برای مقابله با وضعیت کردستان ســوریه است‪ .‬اردو غان‬ ‫می خواهد طی گفتمان ضد کرد با حکومت سوریه ارتباط‬ ‫برقرار کند‪».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫فکـر نـو‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫ف‬ ‫کر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫ارزش های کالسیک‪ ،‬به بی ارزشی های مدرن تبدیل شد ه است‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گفت وگوی هفته نامه مثلث با دکتر حسین باهر‬ ‫چندی پیش نتایج یک مطالعه رسمی اجتماعی‬ ‫در رسانه ها منتشر شد که نشان دهنده وضعیت‬ ‫نامناسب ســامت روانی در جامعه امروز است‪.‬‬ ‫البته خود ما هم در حوزه هــای مختلف اجتماعی‬ ‫شــاهد این موضوع هســتیم که اســتانه تحمل‬ ‫مردم نسبت به گذشته دچار افت شده و استرس‬ ‫مردم افزایش یافته اســت‪ .‬مهمترین علت این‬ ‫اتفاق چیست؟‬ ‫ما از نظر نظام های فــردی و اجتماعی‪ ،‬در چهار‬ ‫وضعیت اقتصادی‪ ،‬فرهنگــی‪ ،‬اجتماعی و عرفانی‪ ،‬دچار‬ ‫فاصله هســتیم؛ یعنی از نظر اقتصادی فاصله میان دارا و‬ ‫ندار بسیار بیشتر از گذشته است و به حدی رسیده که دیگر‬ ‫قابل تحمل نیســت‪ .‬از منظر فرهنگی‪ ،‬میان کالسیسیزم‬ ‫و مدرنیســم فاصله فاحشــی وجود دارد و فاصله میان دو‬ ‫نسل‪ ،‬بیش از فاصله نرمال نســل ها ایجاد شده است‪ .‬از‬ ‫نظر اجتماعی‪ ،‬نهاد خانواده به شــدت به هم ریخته است‬ ‫و از لحــاظ عرفانی نیز تــا جایی که من متوجه می شــوم‪،‬‬ ‫رنگ پریدگی ســنت بیــداد می کنــد؛ به خصــوص میان‬ ‫نســل های دهه هفتاد و هشــتاد‪ .‬فقدان باورهای دینی‪،‬‬ ‫یکی از دالیل اصلی روان پریشی است‪ .‬ما اغلب به خداوند‬ ‫باورمندیم اما زمانی که به خداوند باور نداشته باشیم‪ ،‬انسان‬ ‫نمی تواند بــه جایی پناه ببــرد؛ وقتی نقش خــدا در زندگی‬ ‫کمرنگ می شود‪ ،‬ما نمی توانیم ملجا و ماوایی بیابیم‪.‬‬ ‫ایا می توانیم عالوه بر این مولفه ها‪ ،‬مولفه اصلی‬ ‫یعنی افت ســامت روانی در جامعه را علت العلل‬ ‫نابســامانی ها بدانیم؟ هرچه باشــد‪ ،‬نمی توانیم‬ ‫انکار کنیم که ما در یک فضای مملو از اســترس‬ ‫زندگی می کنیم‪.‬‬ ‫تمام اینها‪ ،‬مخدوش شــده اند‪ .‬روان انســان در‬ ‫‪2‬‬ ‫اســتاد دانشگاه شــهید بهشــتی تهران معتقد‬ ‫اســت که اعتیاد‪ ،‬فســاد‪ ،‬اختالس‪ ،‬به هم ریختگی‬ ‫خانواده ها‪ ،‬از میان رفتن ادب و اخالق‪ ،‬پرخاشگری‪،‬‬ ‫پایین امدن اســتانه تحمل و گستاخی های فراگیر از‬ ‫نتایج اشفتگی روان در جامعه امروز ماست؛ معضالتی‬ ‫که به دالیل چهارگانــه فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و عرفانی پدید امده اند‪ .‬دکتر حسین باهر استرس را‬ ‫بســتر اغلب بیماری های روان تنی می داند و می گوید‬ ‫که در شرایط فعلی این مساله برای همه نگران کننده‬ ‫است‪.‬‬ ‫جامعه امروز ما همچون سیبلی است که از چهار جهت به ان‬ ‫تیراندازی شده است‪ .‬ما امروز دولتی داریم که با شعار تدبیر‬ ‫و امید بر سر کار امده اســت اما عملکرد این دولت در حوزه‬ ‫اجتماعی و فرهنگی چندان مطلوب نبوده اســت‪ .‬اکنون‬ ‫دوره نخســت دولت در حال اتمام اســت اما کار عمده ای‬ ‫انجام نشده است‪.‬‬ ‫ما به عنوان شهروندان جامعه‪ ،‬چه اقدامی در این‬ ‫زمینه انجام داده ایم که اگر نتوانیم ان را متوقف‬ ‫کنیم‪ ،‬حداقل بتوانیــم ان را کند کنیم؛ به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬اقدامی انجــام دهیم کــه بتوانیم فضای‬ ‫استرس زای فعلی را تعدیل کرده و به مردم کمک‬ ‫کنیم کــه بار فشــار روانی کمتر از گذشــته روی‬ ‫دوش انها سنگینی کند؟‬ ‫یکی از نخســتین اموزه های ما در اسالم‪ ،‬عبارت‬ ‫«الاله االالله» اســت؛ عبارتی که بر نفی نقاط منفی توجه‬ ‫دارد و بر تکیه کردن بــه نکات مثبت تاکیــد می کند‪ .‬این‬ ‫درحالی است که ما به نکات منفی بال و پر داده ایم و نکات‬ ‫مثبت را رها کرده ایم‪ .‬برای مثال‪ ،‬در حوزه اقتصاد‪ ،‬ارتشا‪،‬‬ ‫فساد و دست اندازی به بیت المال بیش از گذشته دامنگیر‬ ‫ما شده در حالی که باید ان را رها کنیم و به سوی کارافرینی‪،‬‬ ‫تولیــد‪ ،‬بهــره وری و‪ ...‬برویم‪ .‬این موضــوع در فرهنگ‪،‬‬ ‫جامعه و عرفان نیز صدق می کند‪ .‬باید به کارهایی که انجام‬ ‫داده ایم‪ ،‬نگاه کنیم؛ اگر جنبه های مثبت انها می چربد ادامه‬ ‫دهیم و اگر نقاط منفی بیشتری دارد انها را رها کرده و به گونه‬ ‫دیگری عمل کنیم‪.‬‬ ‫چه مولفه ها و مصداق هایی را می توان برشمرد که‬ ‫ناشی از این اتفاق ناگوار اجتماعی است؟ برای‬ ‫مثال ممکن است بسیاری از معضالت اجتماعی‬ ‫و بسیاری از اتفاقاتی که تا پیش از این در جامعه‬ ‫به عنــوان تابو شــناخته می شــد‪ ،‬به واســطه به‬ ‫مخاطره افتادن ســامت روانی جامعه به اتفاقی‬ ‫پیش پا افتاده تبدیل شده باشند‪.‬‬ ‫مســائل چهارگانــه ای که بــه انها اشــاره کردم‪،‬‬ ‫مصائب چهارگانه به دنبال دارند؛ یعنی ســامتی جســم‪،‬‬ ‫سالمت روان‪ ،‬سالمت اخالق و سالمت باورها‪ .‬این چهار‬ ‫عامل‪ ،‬چهار نتیجه را نیز به دنبال دارند‪.‬‬ ‫کدام معضالت اجتماعی را می تــوان نام برد که‬ ‫به طور واضح تر متاثر از این اتفاق هستند؟‬ ‫اعتیــاد‪ ،‬فســاد‪ ،‬اختــاس‪ ،‬به هم ریختگــی‬ ‫خانواده ها‪ ،‬از میان رفتن ادب و اخالق‪ ،‬پرخاشگری‪ ،‬پایین‬ ‫امدن استانه تحمل و گستاخی های فراگیر‪ .‬امروز جامعه‬ ‫ما‪ ،‬کوچک و بزرگ نمی شناســد و ارزش های کالسیک ما‬ ‫به بی ارزشی های مدرن تبدیل شد ه است‪.‬‬ ‫البته پیــش از این هم اشــاره کردیــد که تفاوت‬ ‫بین نسلی‪ ،‬یکی از عواملی است که این مساله را‬ ‫تشدید می کند‪.‬‬ ‫استوارت سیم‬ ‫راپورت های شبانه دکتر مصدق‬ ‫یکی از عوامل این است‪ .‬دو نسل پیاپی‪ ،‬باید یک‬ ‫فاصله نسلی داشــته باشند؛ درحالی که ســه فاصله نسلی‬ ‫دارند؛ به عبارت ساده تر‪ ،‬نســل کالسیک باید نسل مدرن‬ ‫باشد اما به نسل پست مدرن تبدیل شده است! روند ما باید‬ ‫طبیعی باشد اما صنعتی شده اســت؛ بدون اینکه خودمان‬ ‫صنعتی شده باشیم‪ .‬مسائل دیگر نیز دنباله همین موضوع‬ ‫است و وضعیت مشابهی را دنبال می کند‪ .‬جامعه ما باید با‬ ‫یک فاز فاصله‪ ،‬ناهمگن باشد اما اکنون با سه فاز فاصله‪،‬‬ ‫ناهمگن شده است‪ .‬برای مثال میان دختر روستایی و دختر‬ ‫شهری ناهماهنگی های شــدید وجود دارد‪ .‬در دوره های‬ ‫گذشته‪ ،‬دختر روســتایی حدود خود را می شناخت و دختر‬ ‫شــهری نیز همین طور بود و اختالف فاز چندانی نداشتند‬ ‫اما اکنــون هریــک از اینها به دیگــری انتقــاد می کنند و‬ ‫احساس شان بر این اســت که ان دیگری‪ ،‬حقش را ضایع‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫یکی از نکاتی که در این مطالعــه موردتاکید قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬تاثیر اســترس بر ســامت روان است؛‬ ‫به گونه ای که گفته می شــود ‪ 90‬درصد مردم در‬ ‫تامین معاش دچار مشــکل اســترس هســتند‪.‬‬ ‫چگونه می توانیم این معضل را ریشه یابی کنیم؟‬ ‫استرس بستر اغلب بیماری های روان تنی است‪.‬‬ ‫در شرایط فعلی نیز این مساله برای همه نگران کننده است؛‬ ‫کسی که با این مشکل روبه روســت‪ ،‬نگران ادامه یافتن و‬ ‫تشدید این معضل است و فردی که ندارد‪ ،‬نگران است که‬ ‫مبادا این معضل به سراغش بیاید‪ .‬شرایط فعلی به گونه ای‬ ‫است که مرفه و غیرمرفه‪ ،‬در شــکنجه اینده هستند‪ .‬فقط‬ ‫تعداد اندکی از جوانان و نوجوانان رفاه زده جامعه ما دارای‬ ‫امکانات کافی هســتند و می توانند بدون اســترس زندگی‬ ‫کنند‪ .‬امروز ماشــین های مــدرن گران قیمــت در اختیار‬ ‫جوانانی اســت که هیچ زحمتی برای به دســت اوردن این‬ ‫اموال نکشیده اند و حتی حق داشــتن یک دوچرخه را هم‬ ‫ندارند اما خدا می داند که از کدام منبعی به این ثروت های‬ ‫هنگفت دست یافته اند‪ .‬به نظر می رسد که اغلب این افراد‪،‬‬ ‫شایستگی اموالی را که در اختیارشان است‪ ،‬ندارند و بسیار‬ ‫بعید به نظر می رسد که کسی در این سن بتواند از راه حالل‬ ‫این ثروت انبــوه را فراهم کرده باشــد؛ مگــر اینکه بعدها‬ ‫میراث پدری به او برســد و بتواند دارایی هایــی برای خود‬ ‫فراهم کند‪.‬‬ ‫و در عین حال افراد بســیاری در جامعه ما زندگی‬ ‫می کنند که حتی برای تامین ملزومات اولیه زندگی‬ ‫خود نیز با مشکالت فراوانی مواجه هستند‪...‬‬ ‫این طیف که اکثریت جامعه ما را تشکیل می دهد؛‬ ‫اکثریتی که کارش از فقر گذشــته و به فاقه رسیده است‪.‬‬ ‫فاقه کســی اســت که کارش از فقر گذشــته و زیرخط فقر‬ ‫زندگی می کند؛ به کمترین حد ممکن‪.‬‬ ‫استرس را کاهش دهیم‬ ‫ما عمال می بینیم که وضع روانی جامعه خوب نیست‪،‬‬ ‫همه عصبی هستند‪ ،‬به یکدیگر پرخاش می کنند و شاخص‬ ‫بردباری اجتماعی کشور در سال های اخیر تا چهار رتبه در‬ ‫جهان کاهش یافته است؛ چراکه مردم استرس دارند‪ ،‬بردبار‬ ‫نیســتند و تحمل دیگری را ندارند‪ .‬انچه در جامعه شــاهد‬ ‫هستیم‪ ،‬وضع عصبی به هم ریخته مردم و کاهش شاخص‬ ‫بردباری اجتماعی است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬شاخص رنج بشری‬ ‫در کشور ما طبق تحقیقات انجام شده در سال های گذشته‪،‬‬ ‫‪ ۹۰‬درصد اعالم شــده اســت؛ یعنی ‪ ۹۰‬درصد مردم برای‬ ‫امرار معاش زندگی استرس دارند‪ .‬دولت باید متخصصان‬ ‫و کارگزاران را در تدوین برنامه های سالمت روان مردم به‬ ‫کار گیرد و این برنامه ها را عملی کند‪ .‬استرس جزء الینفک‬ ‫زندگی امروزی بشر است و قبول داریم که نمی توان استرس‬ ‫را از زندگی امروزی بشر حذف کرد اما می توانیم راهکارهای‬ ‫مقابله با ان را به افراد اموزش دهیم و در جهت مقابله با ان‬ ‫برنامه ریزی کنیم‪ .‬براســاس بررســی های صورت گرفته‪،‬‬ ‫‪ ٨٠‬درصد بیماری ها ریشــه عصبی و روانشــناختی دارند‪.‬‬ ‫نک‬ ‫ت‬ ‫ ‬ ‫ه‬ ‫ها‬ ‫‪ l‬تبعات علم بی فلسفه‬ ‫غالمرضا اعوانی‪ ،‬رئیس هیات مدیره‬ ‫انجمن حکمت و فلســفه اســامی گفت‪:‬‬ ‫«علم جدید ارتباط خود را با حکمت از دست‬ ‫داده و با قدرت ارتباط پیدا کرده است و این‬ ‫فاجعه بار است‪».‬‬ ‫استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی در‬ ‫بیســتمین همایش بزرگداشت مالصدرا که‬ ‫با عنوان «تبعات علم بی فلسفه» ایراد شد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬علم اگر علم باشــد‪ ،‬عقلی اســت‪.‬‬ ‫به بیــان دیگر علــم اگر معقول نباشــد علم‬ ‫نیســت‪ ».‬او علوم بریده از حکمت را بسیار‬ ‫خطرناک دانست و یاداور شد‪« :‬علم بدون‬ ‫حکمت هیچ است‪».‬‬ ‫‪ l‬نشان دولت فرانسه برای شایگان‬ ‫ســفارت فرانســه در تهران یکشــنبه‬ ‫گذشــته با دعوت از برخی اندیشــمندان و‬ ‫هنرمندان ایرانی‪ ،‬نشان عالی دولت فرانسه را‬ ‫به داریوش شایگان از چهره های اندیشه ای‬ ‫کشورمان اعطا کرد‪ .‬غالب اثار این نویسنده‬ ‫‪ 81‬ســاله به زبان فرانســه و در حوزه فلسفه‬ ‫تطبیقی است‪ .‬شایگان پیش از این در سال‬ ‫‪ 2002‬نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را نیز‬ ‫دریافت کرده بود‪ .‬مدال عالی زبان و ادبیات‬ ‫فرانسه نیز در ســال ‪ 2011‬به شایگان اهدا‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫‪ l‬امریکا نگاهی از درون‬ ‫چاپ نخست کتاب «امریکا نگاهی از‬ ‫درون» تالیف موریس برمان و با ترجمه فواد‬ ‫ایزدی و محمد حیدری از ســوی انتشارات‬ ‫سروش وارد بازار نشر شد‪ .‬در کتاب «امریکا‬ ‫نگاهی از درون» نویسنده به بررسی فرهنگ‬ ‫امریکا از زمان نخستین مستعمرات تا زمان‬ ‫حال می پردازد و نشان می دهد که ریشه های‬ ‫فرهنگ چپاول از همان ابتدا در زمین امریکا‬ ‫رشد کردند و اشکار می کند که درست همان‬ ‫ابــزاری که باعث گســترش کشــور شــدند‬ ‫تبدیل به خنجری برای قتل ان نیز شــدند‪.‬‬ ‫فزون طلبــی‪ ،‬ســلطه وال اســتریت‪ ،‬توهم‬ ‫پیشرفت و ســرزنش تاریخ اینده و گذشته از‬ ‫جمله فصل هایی هستند که در این کتاب به‬ ‫نگارش درامده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫عباسعلی اللهیاری‬ ‫استاد دانشگاه تربیت مدرس‬ ‫در سالمت روان‪ ،‬ســه مقوله مهم فکر و باورهای انسانی‪،‬‬ ‫هیجانات و عواطف و رفتارها حائز اهمیت هستند و این سه‬ ‫مولفه با یکدیگر سالمت روان را تشــکیل می دهند که در‬ ‫این میان سالمت افکار و باورها از بیشترین درجه اهمیت‬ ‫ی رفتارها‪ ،‬هیجانات و عواطف‬ ‫برخوردار است؛ چراکه تمام ‬ ‫از تفکر و باور انســان ناشی می شود‪ .‬این مســائل نیاز به‬ ‫اموزش دارد و همه افراد در جامعه باید در این زمینه اموزش‬ ‫ببینند؛ اگر افراد را با خودشان مقایسه کنیم‪ ،‬دیگر مشکلی‬ ‫نخواهیم داشت‪ ،‬بنابراین برگزاری دوره های شناخت از خود‬ ‫در جامعه ایرانی ضرورت دارد‪ .‬انسان ذاتا اجتماعی است‬ ‫و تمایل به برقراری ارتباط دارد اما اینکه چرا در جامعه این‬ ‫موضوع برای ما مشکل افرین شده‪ ،‬قابل توجه است و علت‬ ‫ان وجود نداشتن شــناخت صحیح افراد از خودشان است‬ ‫که این امر باعث می شود انها نتوانند پیام خود را به درستی‬ ‫منتقل کنند‪ .‬ما امار دقیقی از وضع روانی و وضع ســامت‬ ‫روان جامعه در دســترس نداریم‪ .‬اگر قرار باشد این امار را‬ ‫به دست اوریم نیاز به پژوهش علمی دقیق داریم تا بتوان‬ ‫اختالالت روانی را با میزان شیوع انها در کشور به طور دقیق‬ ‫مشــخص کرد‪ .‬متاســفانه از وضع روانی جامعه و بیماران‬ ‫روانی مطالع ه دقیقی نداریــم و امارهای ‪ ۲۰‬تا ‪ ۳۰‬درصدی‬ ‫که اعالم می شود براســاس یک متدولوژی علمی و دقیق‬ ‫تحقیقاتی انجام نشده اســت اما عمال متوجه این هستیم‬ ‫که وضع روانی جامعه خوب نیست‪.‬‬ ‫درباره هجوم کاربران شبکه های‬ ‫اجتماعی به صفحه پایت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫اومانیسم‬ ‫میان رشته ای‬ ‫فرهاد اییش‬ ‫نخست وزیر شد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫یک رفتار‬ ‫‪21‬‬ ‫کتاب‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫سیاست در بستر زمان‬ ‫جامعه ما هنوز یک بوروکراســی ناکارامد‬ ‫دارد و تحت تاثیــر ان نظام بهداشــت و درمان‬ ‫ازهم گســیخته اســت‪ ،‬روابط کارگر و کارفرما‬ ‫تحلیل عالمانه نشده است؛ درحالی که اینها به‬ ‫دولتمندی ارتباط دارند‪ .‬محیط زیست مقوله ای‬ ‫سیاســی اســت در حالی کــه علوم سیاســی و‬ ‫جامعه شناســی ما توجه چندانی بــه ان نکرده‬ ‫اســت‪ .‬در علوم اجتماعی ما تحلیل خط مشی‬ ‫(‪ )policy‬فراموش شده است‪ .‬کتاب سیاست‬ ‫در بســتر زمان نوشــته پل پیرســون با ترجمه‬ ‫محمد فاضلــی راهی به ســوی تحلیل این امر‬ ‫می گشاید و البته بسیار فراتر از ان می رود‪ .‬در‬ ‫ایران نظریه پردازان در ســطح اندیشه سیاسی‬ ‫و اجتماعی باقی مانده اند و مناقشــه همچنان‬ ‫بر سر لیبرالیسم و سوسیالیسم است و بحث ها‬ ‫به زمین بوروکراسی و دولت ما ربطی نمی یابد‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که بــه ان انتقاد می کنند‬ ‫که غربی اســت؛ زیــرا راجــع بــه موضوعات‬ ‫انضمامــی جامعــه ما حــرف نمی زننــد‪ .‬علوم‬ ‫اجتماعی و به طور کلی علوم انســانی در ایران‬ ‫گرایشــی اشــکارا به فلســفه و مباحث پایه ای‬ ‫نظری دارد و همــه عالقه مندان ایــن مباحث‬ ‫مایلند دربــاره مفاهیــم بنیادی بــه بحث های‬ ‫فلسفی بپردازند تا جایی که حتی برخی سوگیری‬ ‫علوم اجتماعی به ســمت جامعه شناســی را به‬ ‫طعنه ایدئولوژیک شــدن می خوانند و معتقدند‬ ‫باید به سوی اساس ها بازگشــت‪ .‬در این میان‬ ‫غفلت از مسائل انضمامی و گرفتن ژست منتقد‬ ‫باعث شــده که محققان این علوم از پرداختن‬ ‫به مقوالتی چــون دولتمنــدی و بوروکراســی‬ ‫طفره بروند‪ .‬کتاب «سیاســت در بستر زمان»‬ ‫نوشــته پل پیرســون اما متعلق به نسل نوینی‬ ‫از پژوهشــگران ایــن حوزه اســت کــه از قضا‬ ‫می کوشند مقوالت انتزاعی را در زمین واقعیت‬ ‫سیاســت و اجتماع به ازمون بگذارنــد و با نظر‬ ‫به انچه هســت‪ ،‬نظریه پردازی کنند‪ .‬پیرسون‬ ‫در این کتاب می کوشــد این حکــم تکراری و‬ ‫در عین حال مغفــول را که تاریخ مهم اســت‪،‬‬ ‫تحلیل کند‪ .‬این کتاب پیشــرو‪ ،‬نظام مندترین‬ ‫بررسی ای است که تا به امروز درباره این گزاره‬ ‫غالبا ادعاشده‪ ،‬ولی کمتر مطالعه شده «تاریخ‬ ‫مهم است» به رشته تحریر درامده است‪ .‬غالب‬ ‫عالمان اجتماعی معاصر به شــکلی ناخوداگاه‬ ‫رویکردی مقطعی به دنیای اجتماعی در پیش‬ ‫می گیرند‪.‬‬ ‫لیکــن وقتــی رخدادهــا و فرایندهــای‬ ‫اجتماعی از بســتر زمانی شــان جدا می شوند‪،‬‬ ‫معنای شان مخدوش می شود‪ .‬پیرسون معتقد‬ ‫است نشاندن سیاســت در بستر زمان ـ ساختن‬ ‫تصاویر متحرک بــه عوض تصاویــر مقطعی ـ‬ ‫می تواند ادراک مــا را از پویایی های اجتماعی‬ ‫پیچیده و نظریه ها و روش هایی که برای تبیین‬ ‫انها به کار می گیریم بهبود ببخشد‪.‬‬ ‫فکرروز‬ ‫ابژه نسلی موبایلی‬ ‫روایتی تازه از تجمع دهه هشتادی ها‬ ‫حسینپاینده‪،‬استاددانشگاهعالمهطباطباییتحلیلی‬ ‫از منظر مطالعات فرهنگی با اتخاذ رویکردی روایت شناسانه‬ ‫از تجمع «دهه هشــتادی ها» در مرکز خرید کــورش ارائه‬ ‫کرده است‪ .‬او با تشــریح رویکرد روایت گرایانه می نویسد‪:‬‬ ‫«همچون همــه روایت هــای ادبــی‪ ،‬روایت ایــن راویان‬ ‫دهه هشــتادی در مکانی خاص و با ســاختار زمانی خاصی‬ ‫صورت گرفــت‪ .‬روایت شناســی از جمله ایجــاب می کند‬ ‫داللت های مکان و زمان به منزلــه دو عنصر مهم در روایت‬ ‫را بررسی کنیم‪ .‬مکان این رویداد «مجتمع تجاری فرهنگی‬ ‫کورش» واقع در منطقه مرفه نشین شمال غربی تهران بود‪،‬‬ ‫مجموعه ای بزرگ (هجده طبقه‪ ،‬شامل‪ ۹‬طبقه زیر زمین) و‬ ‫چندمنظورهشاملواحدهایتجاری‪ ،‬هایپراستار‪،‬فست فود‪،‬‬ ‫کافی شاپ‪ ،‬رستوران‪ ،‬سالن کنسرت‪ ،‬امفی تئاتر‪ ،‬پردیس‬ ‫ســینمایی و شــهر بازی ‪ .‬هایپرمارکت ها و مال ها‪ ،‬از جمله‬ ‫جلوه های پسامدرنیته اند که خرید را با تفریح و برقراری رابطه‬ ‫اجتماعی تلفیق کرده اند‪ ».‬استاد دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫به نقش اینترنت در این رخداد اجتماعی اشــاره می کند و در‬ ‫بیان علت انتخاب مرکز تجاری کورش برای این تجمع ابراز‬ ‫عقیده می کند‪« :‬انتخاب این مکان خاص توسط نوجوانانی‬ ‫که اولیای امور را با تجمع در مرکــز تجاری کورش غافلگیر‬ ‫کردند‪ ،‬موضوع مهمی است که داللت فرهنگی عمل انان را‬ ‫بهترمعلوممی کند‪.‬ایننسلمتعلقبهدورهوزمانهدیجیتالی‬ ‫شدن زندگی اســت‪ ،‬دوره و زمانه ثانوی شــدن امر واقعی و‬ ‫رجحان یافتن امر مجازی‪ .‬یکی از پرکاربردترین نمادهای‬ ‫جهان دیجیتال‪ ،‬تلفن همراه اســت که تبحر در استفاده از‬ ‫ان‪ ،‬شکاف بارز نسلی بین این نوجوانان و والدین شان را به‬ ‫نمایش می گذارد‪ .‬تلفن همراه نــه ان گونه که اغلب تصور‬ ‫می کنیم بازیچه ای در دستان اعضای این نسل‪ ،‬بلکه ابزار‬ ‫چهره‬ ‫ضروری انان برای روایت کردن هویت شــان اســت‪ ».‬او با‬ ‫تاکید بر اینکــه تلفن همراه به «ابژه نســلی» این نوجوانان‬ ‫تبدیل شده است‪ ،‬می گوید‪« :‬به مدد این محصول فناورانه‬ ‫پســامدرن‪ ،‬زندگی این نسل بیشــتر در مکان های مجازی‬ ‫جریانداردتامکان هایواقعی‪.‬درگذشتهوالدینبرایمهار‬ ‫فرزندان نافرمان‪ ،‬انها را در خانه محبوس می کردند؛ امروزه‬ ‫و در عصر پسامدرن نهایت ارزوی نسل نوجوان معاصر این‬ ‫است که در خانه به حال خود گذاشته شوند زیرا اتفاقا در این‬ ‫وضعیت با استفاده از امکانات فضای مجازی‪ ،‬که از جمله با‬ ‫برخورداریازگوشیموبایلدراختیارانانقرارمی گیرد‪،‬بهتر‬ ‫وبهمراتبراحت ترمی تواننددرجاهایدیگر(بیرونازحصار‬ ‫خانه) حضور پیدا کنند‪ .‬تصاویر به اشتراک گذاشته شده در‬ ‫فضای مجازی از تجمع این نوجوانان انان را در حالی نشان‬ ‫می دهد که هر کدام شان این ابژه نسلی (موبایل) را همچون‬ ‫کارت شناسایی شان به دســت گرفته اند‪ ،‬گویی که جوالن‬ ‫انها بدون این نماد نقض مفهوم مکان اصال معنایی ندارد‪.‬‬ ‫فناوری پسامدرن‪ ،‬مکان را برای انان به المکان تبدیل کرده‬ ‫است‪ ».‬این اســتاد دانشگاه با طرح این ســواالت که «به‬ ‫راستی«مولف»داستاندهههشتادکیست؟»‪«،‬چهکسانی‬ ‫با کدام گفتمان رســمی هویت نوجوانان این دهه را روایت‬ ‫می کنند؟» و «ایا این روایت رســمی با انچه احاد این نسل‬ ‫دربارهخویشتنمی پندارند‪،‬مطابقتمی کند؟»می گوید‪«:‬در‬ ‫روایت ارائه شده در مجتمع کورش‪ ،‬شخصیت های داستان‬ ‫با اقدامی پسامدرن تصمیم گرفتند قلم را به دست خودشان‬ ‫بگیرند و همزمان نقش مولف‪ ،‬راوی و شخصیت را ایفا کنند‬ ‫تا پاره فرهنگی نوظهور را به نمایــش بگذارند‪ .‬از این منظر‪،‬‬ ‫روایتی که نوجوانان دهه هشــتاد در مجتمع کورش از خود‬ ‫ارائه دادند در واقع یک ضدروایت بود‪».‬‬ ‫اومانیسم میان رشته ای‬ ‫پروفســور استوارت ســیم‪ ،‬اســتاد دانشــگاه نورث‬ ‫امبریا انگلســتان معتقد است که مســائل مطرح در علوم‬ ‫انســانی ماهیــت چندبعــدی یافته که حــل انهــا نیازمند‬ ‫مطالعات میان رشــته ای در این حوزه اســت‪ .‬این متفکر‬ ‫برجســته در بیان نظر خــود پیرامــون تخصص گرایی در‬ ‫علوم انســانی و نســبت ان با مطالعات میان رشته ای‪ ،‬به‬ ‫مطالعات میان رشــته ای در علوم انســانی‬ ‫اشــاره می کند و می گوید‪« :‬در حال حاضر‬ ‫علــوم انســانی در دانشــگاه های غربی به‬ ‫مطالعات میان رشته ای گرایش یافته است‪.‬‬ ‫یکی از دالیل این موضوع این است که در‬ ‫مطالعات میان رشته ای می توان موضوعات‬ ‫و مولفه هــای مشــترک را بــه شــیوه های‬ ‫گسترده ای موردمطالعه قرار داد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر مطالعات میان رشته ای این امکان را‬ ‫مهیا می کند کــه موضوعات جالب توجهی‬ ‫که به رشــته های مختلف مربوط می شود‬ ‫را از زوایای متدولوژیک مورد بررســی قرار داد‪ ».‬ســیم با‬ ‫بیان اینکه اغلب رشــته های علوم انسانی قابلیت ارتباط با‬ ‫حوزه های دیگر را دارند‪ ،‬نگاه صرفا تخصصی به این علوم‬ ‫را رد می کند و می گوید‪« :‬این تفکر که هر موضوع در علوم‬ ‫استوارت سیم‬ ‫انسانی حوزه های منفصل و جدا از حوزه های دیگر باشد‪.‬‬ ‫محو و منسوخ شده است‪ .‬در حال حاضر انچه دانشگاه ها‬ ‫بر ان تاکید و توجه دارند حوزه های مطالعاتی و موضوعاتی‬ ‫تحقیقاتی هستند که دربردارنده چند حوزه مطالعاتی است و‬ ‫چند رشته و حوزه در ان همپوشانی دارند‪ ».‬او از حرکت علوم‬ ‫انسانی به سوی میان رشته ای شدن ســخن می گوید و در‬ ‫بیان دالیل ان تاکید می کند‪« :‬یک دلیل ‬ ‫که برای توجه علوم انسانی به مطالعات‬ ‫میان رشــته ای وجود دارد این اســت که‬ ‫محقق علوم انســانی در حال حاضر باید‬ ‫بتواند تصویری گســترده تر و وسیع تر از‬ ‫یک موضــوع را ببیند‪ .‬فهــم دانش های‬ ‫گوناگون چنیــن قدرت دیــد و نظارتی را‬ ‫می تواند به محقق علوم انســانی بدهد و‬ ‫یک پدیده را از زوایــای گوناگون بنگرد‪.‬‬ ‫دلیل دیگــر برای توجه علوم انســانی به‬ ‫مطالعات میان رشــته ای این اســت که‬ ‫محققان این علوم نیاز به کســب مهارت های قابل انتقال‬ ‫دارند که مستلزم داشــتن طیف وسیعی از معارف پیرامون‬ ‫یک موضوع است‪ .‬در واقع کســب چنین مهارت هایی از‬ ‫رهگذر اموختن یک رشته مطالعاتی حاصل نمی شود‪».‬‬ ‫جام شوکران یا نان و اب؟‬ ‫گزارش مراسم جایزه علمی رضا داوری اردکانی‬ ‫مراسم اهدای دومین دوره جایزه رضا داوری اردکانی‬ ‫شامگاه سه شــنبه گذشــته ‪ 22‬تیرماه با حضور سیدعباس‬ ‫صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‪،‬‬ ‫حمید طالب زاده‪ ،‬سعید بینای مطلق‪ ،‬پرویز ضیاءشهابی‪،‬‬ ‫رضــا داوری اردکانی و جمعی از اســاتید‪ ،‬دانشــجویان و‬ ‫عالقه مندان حوزه فلسفه در شهر کتاب مرکزی برگزار شد‪.‬‬ ‫در این مراسم ســید عباس صالحی معاون فرهنگی‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در سخنانی اظهار داشت‪ :‬‬ ‫«به تعبیــر برخی دانشــمندان معاصر‪ ،‬مــا در یک فضای‬ ‫ت و چهل تکه ای زندگی می کنیم‪ .‬از یک سو گسست‬ ‫گسس ‬ ‫میان حوزه هــای فهم‪ ،‬معرفت و عمل و از ســوی دیگر در‬ ‫حوزه های طبیعت‪ ،‬انســان و فناوری دیده می شود‪ ».‬وی‬ ‫ســخنانش را اینگونه ادامه داد‪« :‬بنابرایــن ما به جای قرار‬ ‫گرفتن در یــک جهــان‪ ،‬در جهان های معارضی شــامل‬ ‫گسســت میان ســنت‪ ،‬مدرنیته و زیســت بوم های جوامع‬ ‫و انســان ها قرار گرفته ایــم‪ .‬ما گرفتار اغتشاشــی عمیق‬ ‫هستیم‪ .‬شاید ما در هیچ روزگاری گرفتار این گسست های‬ ‫مکمــل و متراکــم نبوده ایم‪ .‬یــا حداقل می تــوان چنین‬ ‫گمانه ای را داشت‪».‬‬ ‫معــاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی‬ ‫خطاب به دکتر رضا داوری اردکانی چهره ماندگار فلســفه‬ ‫گفت‪« :‬ایشــان در دوره های گوناگــون از معدود افرادی‬ ‫ی ایشان چنین‬ ‫هستند که به این گسست ها اندیشیدند و برا ‬ ‫چیزهایی مساله بوده است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬تالش کردند که‬ ‫دریچه ای را برای کاهش این گسست ها در مرحله اندیشه و‬ ‫نقد بیابند‪ .‬در نهایت دکتر داوری اردکانی تالش کردند راه را‬ ‫با تفکر باز کنند نه با شبهه تفکر‪ ».‬دکتر رضا داوری اردکانی‬ ‫نیز در این مراسم طی ســخنانی اظهار داشت‪« :‬من برای‬ ‫این جایزه بدون هیچ تعارفی کاری خاصی نکردم‪ ،‬بلکه تنها‬ ‫پیرمردی هستم که از ابتدای جوانی به فلسفه تعلق خاطر‬ ‫داشــته ام؛ به همین دلیل نام من روی این جایزه گذاشته‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫او همچنین عنوان کرد ‪« :‬همه افراد قبول ندارند که ما‬ ‫به فلسفه نیاز داریم‪ .‬مردم به درستی می پندارند که فلسفه به‬ ‫هیچ کاری نمی اید؛ در واقع نان و اب نمی شود‪ .‬البته برای‬ ‫ما که نان داشت و من ناراضی نیستم اما باز مردم معتقدند‬ ‫که فلسفه‪ ،‬نان نمی شود؛ هرچند ممکن است جام شوکران‬ ‫بیاورد‪ ».‬در پایــان این مراســم دو پایان نامه «پروکلوس‬ ‫تدوین گونه جامع الهیات یونانی بر مبنای فلسفه افالطون»‬ ‫نوشته رضا کوهرنگ بهشتی به عنوان پایان نامه برگزیده از‬ ‫دانشگاه اصفهان و «بررسی تفسیر هایدگر از اموزه موجود‬ ‫و ناموجود در محاوره سوفســطایی افالطون» اثر صدیقه‬ ‫موسی زاده به عنوان پایان نامه تشــویقی از دانشگاه تبریز‬ ‫معرفی شدند‪.‬‬ ‫فرهاد اییش نخست وزیر شد‬ ‫راپورت های شبانه دکتر مصدق‬ ‫بهزاد بابایی مدیر صحنه‪ ،‬متین سلیمی پژوهش سیاسی‪،‬‬ ‫اصغر خلیلی طراح صحنه‪ ،‬علی تهرانچی طراح اکسسوار‬ ‫صحنه و مدیر ســاخت دکور‪ ،‬ماریا حاجی ها طراح گریم‪،‬‬ ‫محمدرضا منصوری اواز و موسیقی‪ ،‬علی سلیمانی مجری‬ ‫طرح و پیمان شیخی مدیر اجرایی این تئاتر هستند‪.‬‬ ‫«راپورت های شبانه مصدق» در حالی با بیش از ‪60‬‬ ‫بازیگر روی سن یکی از بزرگترین سالن های تئاتر پایتخت‬ ‫رفت که تولید اثار نمایشــی با مضمون تاریخی و پربازیگر‬ ‫با حمایت بخش غیردولتی یک اتفاق نادر تلقی می شود؛‬ ‫اتفاقی که فرهاد اییــش ایفاگر نقش اول ایــن نمایش از‬ ‫ان به عنوان یک حرکت بزرگ و قابل ستایش یاد می کند‪.‬‬ ‫اصغر خلیلی نویســنده‪ ،‬طراح و کارگــردان این تئاتر‬ ‫نیز از عالقه خود به تاریخ ایــران به عنوان مهمترین دلیل‬ ‫نگارش و تولید این اثر هنری ســخن گفت‪« :‬من تاکنون‬ ‫‪ 27‬نمایش تولید کــرده ام که همه انها ریشــه ای تاریخی‬ ‫داشته اند و تعدادی از انها در کشورهای مختلف نیز به اجرا‬ ‫درامده و از نزدیک شــاهد بازخوردهای مثبت مخاطبان به‬ ‫چنین اثاری بوده ام‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه شــخصیت مصدق بــرای مردم ما از‬ ‫جنبه های مختلف دارای جذابیت است‪ ،‬تولید چنین اثری‬ ‫را نتیجه یک دلمشغولی شخصی دانســت و گفت‪« :‬این‬ ‫شــخصیت به دلیل فراز و نشیب های بســیاری که از جنبه‬ ‫اجتماعی و زندگی شــخصی پشت سر گذاشــته دارای بار‬ ‫دراماتیک ویژه ای است که مرا برای ساخت چنین نمایشی‬ ‫مجاب کرد‪».‬‬ ‫پس از دو دهه ایران‬ ‫به عضویت ‪ WTO‬درمی اید‬ ‫امریــکا و اروپ ا بــرای عضویــت ایران در ســازمان‬ ‫جهانی تجارت (‪ )WTO‬چراغ سبز نشان داده اند‪ .‬معاون‬ ‫کل سازمان توســعه تجارت ایران درباره اظهارنظر اخیر‬ ‫امریکایی ها مبنی بر بررســی عضویت ایران در ســازمان‬ ‫جهانــی تجــارت‪ ،‬شــرایط موجود را نشــانه چراغ ســبز‬ ‫امریکایی ها و اروپایی ها برای عضویــت ایران در ‪WTO‬‬ ‫قلمداد کرده که می تواند مســیر تالش ‪ ٢٣‬ســاله ایران‬ ‫برای پیوســتن به این ســازمان را هموارتر از پیش کند‪.‬‬ ‫ایران بزرگ ترین اقتصاد خارج از سازمان جهانی تجارت‬ ‫محسوب می شود که شــروع مذاکرات الحاق ان به این‬ ‫ســازمان با ســنگ اندازی های برخی کشــورها مشمول‬ ‫یک تاخیر‪ ٢٣‬ســاله شــده اما حاال همان طور که معاون‬ ‫سازمان توســعه تجارت اظهارنظر کرده‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫ســنگ اندازی ها تقریبا بی اثر شــده اند و مسیر پیوستن‬ ‫ایران به ‪ WTO‬هموار شده اســت‪ .‬به اعتقاد محمدرضا‬ ‫لو رغبتوپذیرش‬ ‫مودودی‪،‬نایب رئیساتاقایران‪،‬تمای ‬ ‫بیشتر کشورهای مهم عضو ســازمان جهانی تجارت به‬ ‫ادامه روند الحاق ایران‪ ،‬یکی از دستاوردهای برجام است‬ ‫و نباید این دستاورد را دست کم گرفت هرچند در داخل نیز‬ ‫مخالفت هایی با این الحاق وجود دارد‪ .‬از دیگرسو گرچه‬ ‫امادگی اقتصاد ایران در الحاق به سازمان جهانی تجارت‬ ‫همواره به ان پرداخته می شــود‪ ،‬اما پدرام سلطانی فعال‬ ‫اقتصادی معتقد اســت که الحاق ایران به‪ WTO‬در یک‬ ‫فرایندانجاممی شودوحاالانچهبایدمطرحشود‪،‬روش ها‬ ‫و تکنیک های این فرایند است‪ ،‬نه امادگی ایران؛ چراکه‬ ‫فرایند الحاق ایران به ســازمان جهانی تجارت حداقل به‬ ‫یکپروسهحداقلشش سالهنیازدارد‪ .‬بهگفتهاو‪،‬طلیعه‬ ‫درخواســت ایران برای الحاق به سازمان جهانی تجارت‬ ‫به پیش از ســال ‪ ٧٢‬برمی گردد و در این مــدت به قدری‬ ‫دستخوشجریان هاوتنش هایسیاسیشدهکههنوزما‬ ‫حتیبهمرحلهتشکیلگروهکاریالحاقهمنرسیده ایم‪،‬‬ ‫در حالیکهکشورهاییکهتنشسیاسیوبااعضایاصلی‬ ‫و مهم این سازمان مشکل ندارند‪ ،‬فرایند ‪ ٢٣‬ساله ما را در‬ ‫کمترازیکسالطیمی کنند‪.‬مهم ترینکاربرایالحاق‬ ‫ایرانبهسازمانجهانیتجارت‪،‬تشکیلگروهکاریالحاق‬ ‫ایران و مشخص شدن رئیس این گروه است‪ .‬سلطانی با‬ ‫اشارهبهبرخیخبرهایغیررسمیازاحتمالریاستکشور‬ ‫ســو ئیس در این گروه کاری‪ ،‬خبر می دهد می تواند گام‬ ‫بزرگیبرایالحاقایرانبه‪ WTO‬باشد‪،‬گرچهوقتیرئیس‬ ‫گروهکاریتعیینشد‪،‬ماهنوزدراوایلراههستیم‪ .‬ان گونه‬ ‫که سلطانی می گوید‪ ،‬ایران یک استثنا در تاریخ سازمان‬ ‫جهانیتجارتاستکهپسازحدود ‪ 9‬سالازارائهگزارش‬ ‫رژیمتجاری‪،‬هنوزرئیسکارگروهالحاقانمشخصنشده‬ ‫ومجبورشدهاستدوبارهرژیمتجاریخودرابه روزکندوبه‬ ‫سازمانتحویل دهد‪ .‬حاالرژیمتجاری ایران به روزشدهو‬ ‫دوبارهتحویلسازماندادهشدهتادوبارهکشورهایعضو‪،‬‬ ‫ســواالت خود را مطرح کنند و ایران به انها پاسخ بدهد تا‬ ‫رژیمتجاری اشبرایدیگرکشورهایعضوشفافشود‪.‬‬ ‫تجربه الحاق دیگر کشــورها بــه ‪ ،WTO‬حاکی از‬ ‫افزایش نرخ رشــد اقتصادی این کشورهاست‪ .‬براساس‬ ‫این تجارب‪ ،‬معموال تجارت خارجی این کشــورها‪ ،‬اعم‬ ‫از واردات و صــادرات‪ ،‬به دلیل کاهش تعرفه ها‪ ،‬افزایش‬ ‫یافتهاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫نمایش راپورت های شــبانه دکتر مصدق با محوریت‬ ‫زندگی دکتر محمد مصدق نخســت وزیر دولت ملی ایران‬ ‫و رهبر نهضت ملی شــدن صنعت نفت از یکشــنبه گذشته‬ ‫بیستم تیرماه در تاالر وحدت روی صحنه رفت‪.‬‬ ‫اجــرای تئاتر «راپورت های شــبانه دکتــر مصدق»‬ ‫تازه تریــن تولید گــروه تئاتــری تجربه نو به نویســندگی و‬ ‫کارگردانی اصغر خلیلی از یکشــنبه گذشــته و از ســاعت‬ ‫‪ 18‬در تاالر وحدت اغاز شــد‪« .‬راپورت های شــبانه دکتر‬ ‫مصدق» مســتندی تاریخی اســت که از ‪ ۲۸‬مــرداد اغاز‬ ‫می شود و تا مرگ دکتر مصدق ادامه دارد و در چهار مرحله‬ ‫زندگی این چهره سیاسی را به تصویر می کشد که نگارش و‬ ‫پژوهش ان یک سال به طول انجامیده و به تاثیر رسانه ها‬ ‫می پردازد‪.‬‬ ‫در نمایش راپورت های شــبانه دکتر مصدق‪ ،‬فرهاد‬ ‫اییــش در نقش دکتــر مصدق‪ ،‬رویــا میرعلمــی در نقش‬ ‫خدیجه دختر مصدق‪ ،‬ایرج راد در نقش روزولت‪ ،‬علیرضا‬ ‫زمانی نسب در نقش رشیدیان‪ ،‬علیرضا ارا در نقش سرلشگر‬ ‫زاهدی‪ ،‬علی نیکزاد در نقش رئیس مجلس شورای ملی‪،‬‬ ‫رضا بهبودی در نقــش نماینده موافق‪ ،‬خســرو امیری در‬ ‫نقش نماینده فدوی‪ ،‬امیــن زارع در نقش نماینده مجلس‬ ‫ممتنع‪ ،‬علی محمد رادمنش در نقش نماینده مخالف‪ ،‬نرگس‬ ‫محمدی در نقــش خانم رئیس و خســرو احمدی در نقش‬ ‫گنده الت به همراه جمع دیگری از هنرمندان حضور دارند‪.‬‬ ‫محمدرضا منصوری تهیه کننده‪ ،‬حیدر رضایی دستیار‬ ‫کارگردان و برنامه ریز‪ ،‬شیوا دیناروند دستیار دوم کارگردان‪،‬‬ ‫سینما ‪ /‬تئارت‬ ‫تجارتبرجامی ‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ن‬ ‫دا ش گاه‬ ‫‪23‬‬ ‫مح‬ ‫یسیط‬ ‫ت‬ ‫ز‬ ‫رگدشگری‬ ‫اتشدربندر‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پتروشیمی بوعلیجریمهمی شود؟‬ ‫اتش سوزی مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا‬ ‫بامداد شنبه گذشته با تالش های فراوان خاموش‬ ‫شد‪ .‬براســاس براوردها‪ ،‬حداقل ‪ ٦٠‬میلیون یورو‬ ‫خسارت این اتش ســوزی بود‪ .‬به این میزان البته‬ ‫باید خســارت های زیســت محیطی واردشــده به‬ ‫محیط زیستمنطقهماهشهروسربندررانیزاضافه‬ ‫کرد‪ .‬ســلیمانی‪ ،‬رئیس محیط زیســت ماهشهر‬ ‫دراین باره می گوید‪« :‬حجم زیادی دود‪ ،‬حاصل از‬ ‫اتش سوزی ایجاد شده و عالوه بر ان حجم زیادی‬ ‫نیزپسابناشیازسوختنومهاراتش سوزیتولید‬ ‫شــده که راهی دریا و مناطق اطراف پتروشــیمی‬ ‫ شــد‪ .‬ما فعال در مرحله براورد خســارت هستیم و‬ ‫کارشناسان ما مشغول بررسی شرایط هستند‪ ».‬او‬ ‫درباره احتمال جریمه پتروشــیمی بوعلی به دلیل‬ ‫خسارت هایمحیط زیستینیزاین گونهمی گوید‪:‬‬ ‫«تا روز شنبه‪ ،‬چون مساله اصلی مدیریت بحران و‬ ‫اطفایحریقبودمادخالتنکردیموفقطمشغول‬ ‫رصد وضعیت بودیم؛ اما پس از ان بررسی را شروع‬ ‫کردیم و به زودی نتیجــه را اعالم خواهیم کرد‪ .‬به‬ ‫نظر می رسد هوا و دریا تحت تاثیر این اتش سوزی‬ ‫و تبعات ان قــرار گرفته و اگر پس از بررســی های‬ ‫کارشناسی اثبات شــود که این حادثه خساراتی به‬ ‫محیط زیســت منطقه وارد کرده‪ ،‬طبــق قوانین با‬ ‫پتروشیمی بوعلیبرخوردمی شود‪».‬‬ ‫مدیر روابط عمومی پتروشــیمی بوعلی نیز‬ ‫دربارهتبعاتزیست محیطیایناتش سوزیگفته‬ ‫است‪«:‬باقطعیتمی توانیمبگوییمبه دلیلتبعات‬ ‫ناشی از اتش ســوزی هیچ خطری محیط زیست‬ ‫منطقه را تهدید نمی کند؛ چراکه اتش خوشبختانه‬ ‫ســریع خاموش شــد‪ ».‬ایــن درحالی اســت که‬ ‫براســاس برخی دیگر از اظهارنظرهــا باید منتظر‬ ‫نتیجهبررسی هاینهاییدراینرابطهماند‪.‬پروین‬ ‫فرشــچی‪ ،‬معاون دریایی ســازمان محیط زیست‬ ‫معتقداست‪«:‬صد درصدوزارتنفتبایدپاسخگوی‬ ‫خسارات وارده بر محیط زیست باشــد‪ ».‬او درباره‬ ‫براورد خســارات وارده به محیط زیســت ناشی از‬ ‫اتش ســوزی پتروشــیمی بوعلی گفت‪« :‬هیاتی‬ ‫از اســتان برای ارزیابی خســارت اعزام می شوند‬ ‫و براســاس ان ارزیابی هــا که شــامل خســارات‬ ‫مالــی قابل بــراورد و ارزیابی اقتصادی خســارات‬ ‫زیست محیطیاست‪،‬ازوزارتنفتمطالبهجبران‬ ‫خسارت می شود‪ ».‬معاون سازمان محیط زیست‬ ‫درباره نحوه ارزیابی این خســارات می گوید‪« :‬اگر‬ ‫یک کشتی الودگی نفتی داشته باشد‪ ،‬روش های‬ ‫محاسبه ایبرایسنجشمیزاناینالودگیوجود‬ ‫دارد؛اگربهیکمنطقهمرجانیصدمهبزند‪،‬ارزش‬ ‫بین المللی ان مترمربع مرجان حساب می شود یا‬ ‫اگراسیبیبهجنگل هایحرایازیستگاه ها بزندنیز‬ ‫قابل ارزیابیاست‪».‬فرشچیاظهارداشت‪«:‬این‬ ‫روش ها مخلوطی از روش های مختلف است و در‬ ‫هرجاییبستهبهمیزانونوعخسارتیکهواردشده‪،‬‬ ‫ارزیابیانمتفاوتاست‪».‬‬ ‫حوزه‬ ‫مباحثهفقهی‬ ‫فتوای ایت الله مکارم شیرازی با واکنش هایی مواجه شده است‬ ‫فتوای ایت الله ناصر مکارم شــیرازی از مراجع تقلید‬ ‫ساکن قم درباره اجازه مشــروط برای برداشتن حجاب در‬ ‫خارج از کشور هفته گذشته موضوع بحث میان دفتر ایشان‬ ‫و ایت الله مدرســی یزدی از دیگر مراجع تقلید بود‪ .‬ماجرا‬ ‫از انجایی اغاز شــد که ایت الله ناصر مکارم شیرازی مرجع‬ ‫تقلید شیعه در صورت الزام دانشگاه خارج از کشور به ترک‬ ‫حجاب‪ ،‬این اجازه را به متدینین داد تا انان به این شــرط‪،‬‬ ‫بتوانند حجــاب را رعایت نکنند‪ .‬او در متن اســتفتای خود‬ ‫اینگونه نگاشــت‪« :‬با توجه به اینکه اگر دختران مسلمان‬ ‫و متدین دروس عالــى را نخوانند تنها افــراد بى بند و بار و‬ ‫المذهب پست هاى مهم را اشغال مى کنند‪ ،‬به افراد متدین‬ ‫اجازه داده مى شــود که حجاب را در خصوص مواردى که‬ ‫ضــرورت دارد رعایت نکننــد‪ ،‬ولى در غیر ان مــوارد حتما‬ ‫مراعات نماینــد‪ ».‬این فتوا یــک روز بعد بــا توضیح دفتر‬ ‫ایت الله مکارم شیرازی همراه شــد؛ توضیحی که در ان با‬ ‫تاکید بر وجود استثنا در همه احکام فقهی‪ ،‬ابراز امیدواری‬ ‫شده بود «همه عزیزان» به وظیفه شرعی خود در این امر‬ ‫عمل کنند و ان شاءالله سوء اســتفاده ای از فتوای مذکور‬ ‫نشــود‪ .‬این توضیح البتــه افاقه نکرد و موجــب اعتراض‬ ‫ایت الله ســید عباس مدرسی یزدی شــد‪ .‬در نامه ای که با‬ ‫عنوان «رفع اشتباه» در ســایت شخصی ایت الله مدرسی‬ ‫یزدی منتشر شد‪ ،‬این گونه امده است‪« :‬در فتوای بعضی‬ ‫بزرگان و مراجع دین اشتباه بزرگی رخ داده به ایشان اعالم‬ ‫می کنم شاید رفع اشتباه شــود‪ ».‬او با استناد به ایات قران‬ ‫تلوزییون‬ ‫کریم‪ ،‬حجاب را «واجب شــرعی موکد» و «ضروری دین‬ ‫اســام» خواند و با طرح این سوال که مگر درس خواندن‬ ‫دختران واجب اســت تا مزاحمت با این واجب بزرگ الهی‬ ‫کند‪ ،‬تلویحا بــه انتقاد از دروس جدید پرداخت و نوشــت‪:‬‬ ‫«این درس را نخوانند خانه داری کنند‪ ،‬بروند مملکت دیگر‪،‬‬ ‫ممالک اســامی که حجاب مراعات می شود‪ .‬مگر مقام‬ ‫معظم رهبری نمی فرمایند دخترانتان را خارج نفرســتید؟»‬ ‫ایت الله مدرســی یزدی تاکید کرد کــه به هیچ وجه مجوز‬ ‫ترک حجاب نیست و الزام به ترک حجاب مصداق حقیقی‬ ‫اشاعه فحشا اســت‪ .‬این نامه با پاسخ دفتر ایت الله مکارم‬ ‫شــیرازی همراه شــد‪ .‬دفتر این مرجــع تقلید نامــه خود را‬ ‫این گونه اغاز کــرد‪« :‬نامــه اى از طرف جنابعالــى درباره‬ ‫فتوایى که ‪ 15‬سال پیش از طرف حضرت ایت الله العظمى‬ ‫مکارم شــیرازى صادر شــده و بعضى از مغرضین مایلند از‬ ‫ان سوءاســتفاده کنند منتشــر شــده بود‪ ،‬گرچه لحن نامه‬ ‫متاسفانه مودبانه نبود و از جنابعالى بعید به نظر مى رسید ولى‬ ‫ما پاسخ منطقى و مودبانه ان را خدمتتان عرض مى کنیم‪».‬‬ ‫در این نامه که با امضای وحید علیان نژاد مســئول پایگاه‬ ‫اطالع رسانی دفتر حضرت ایت الله العظمى مکارم شیرازی‬ ‫منتشر شده‪ ،‬امده است‪« :‬امیدواریم در قضاوت ها عجله‬ ‫نفرمایید؛ ان هم قضاوتى توام با توهین نســبت به فقهاى‬ ‫بزرگ عصر ما که ممکن است مسئولیت الهى در روز قیامت‬ ‫داشته باشد و یقین داشته باشــید در دنیا هم اثار ان خداى‬ ‫ناکرده دامن انسان را خواهد گرفت‪ .‬با عرض معذرت‪».‬‬ ‫به یاد استاد‬ ‫هفت‪ ،‬یاد عباس کیارستمی را زنده کرد‬ ‫نخستین قسمت از برنامه تلویزیونی «هفت» پس از‬ ‫ماه مبارک رمضان جمعه ‪ 18‬تیرماه با اجرای بهروز افخمی‬ ‫ و نقد مســعود فراســتی روی انتن شبکه سه ســیما رفت‪.‬‬ ‫«هفت» که در این مدت با گمانه زنی ها و شایعات فراوانی‬ ‫درباره تغییر عوامل ان همراه بود‪ ،‬به دلیل نقص ارتباطات‬ ‫ماهواره ای با یک ساعت تاخیر و از ساعت ‪ 30‬دقیقه بامداد‬ ‫به طور زنده از سرگرفته شد‪ .‬بهروز افخمی برنامه هفت را با‬ ‫یاد عباس کیارســتمی اغاز کرد‪ .‬او گفت‪« :‬کیارستمی در‬ ‫مصاحبه ای میان زنده ماندن اثار یــا خودش‪ ،‬زنده ماندن‬ ‫خودش را ارزو کرده اســت‪ .‬جمله عجیبی است‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم حرف عبــاس کیارســتمی به معنــای بی اهمیت‬ ‫تلقی کردن اثار هنری نیســت‪ ،‬بلکه به معنــای بااهمیت‬ ‫تلقی کردن زندگی است‪ .‬فرصت بی همتای حضور در دنیا‪،‬‬ ‫زندگی کردن‪ ،‬تجربه کردن و خلق هنر‪».‬‬ ‫در ادامه برنامه علیرضا رئیسیان‪ ،‬کارگردان سینما که‬ ‫تنها فیلمسازی است که دو فیلمنامه از کیارستمی کار کرده‬ ‫است‪ ،‬درباره او گفت‪« :‬فیلمنامه «سفر» را از طرف فارابی‬ ‫و «ایستگاه متروک» را به پیشنهاد خود کیارستمی از ایشان‬ ‫ساخته ام‪ ».‬این کارگردان ادامه داد‪« :‬سینمای کیارستمی ‬ ‫تکرارشــدنی نیست‪ ،‬تقلیدشــدنی اســت اما تکرارشدنی‬ ‫خیر! کیارستمی ســینمای کالســیک را به خوبی بلد بود‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم ژورنالیســتی بــه اثار کیارســتمی نگاه کنیم‬ ‫می توانیم انها را دور از داستان بدانیم اما او اشراف کاملی‬ ‫به سینمای داستانی داشــت‪ ».‬علیرضا رئیســیان درباره‬ ‫برخی زمزمه ها مبنی بر ممنوع الفعالیت بودن کیارســتمی‬ ‫ گفت‪« :‬او هیچ وقت این مســاله را ابراز نکرده اســت‪ .‬او‬ ‫واقعا نمی دانست پروانه ساخت چیست و چگونه باید بگیرد‪.‬‬ ‫اصال چه کسی جرات داشت که به او مجوز ساخت ندهد؟!‬ ‫این کامال منتفی و کذب اســت‪ .‬اصال چنین چیزی وجود‬ ‫نداشت‪ ».‬او در عین حال گفت‪« :‬اما امکان نمایش خوب‬ ‫برای او به وجود نیاوردند‪ .‬این یک واقعیت اســت‪ .‬اینکه‬ ‫چرا برخی فیلم های او این گونه مهجور ماند‪ ،‬برای من نیز‬ ‫جای تعجب اســت‪ .‬ولی او هیچ گاه وارد مناقشه ها نشد و‬ ‫فریادهای اعتراضی سر نداد‪».‬‬ ‫مســعود فراســتی نیز در ابتدای نقد «هفت» درباره‬ ‫کیارستمی گفت‪« :‬حق خود می دانم به خاطر تمام نقدهایی‬ ‫که بر فیلم های کیارستمی کرده ام‪ ،‬درباره اش حرف بزنم‪.‬‬ ‫کیارستمی از جمله فیلمســازانی بود که من فیلم هایش را‬ ‫اصال دوست نداشتم اما خود او را خیلی دوست داشتم‪».‬‬ ‫این منتقد ادامه داد‪« :‬کیارستمی چند ویژگی داشت که انها‬ ‫را دوست دارم‪ .‬اینکه برای دریافت جایزه فرنگی که خیلی ها‬ ‫همه چیزشان را حاضرند برایش بدهند‪ ،‬نه وطنش را می داد‬ ‫و نه خود را می فروخت‪ .‬این برای کسانی که دوست دارند‬ ‫جایزه خارجی بگیرند‪ ،‬خیلی راهگشاست‪ ».‬فراستی گفت‪:‬‬ ‫«کیارســتمی نه برای مزه دهن خارجی ها فیلم می ساخت‬ ‫و نه از نقد گریزان بود‪ .‬به شدت از نقد استقبال می کرد‪».‬‬ ‫درباره هجوم کاربران شبکه های اجتماعی به صفحه پایت‬ ‫این روزهــا بهترین راه برای نشــان دادن عصبانیت‬ ‫و مخالفــت‪ ،‬هجــوم دســته جمعی به صفحه شــخصی‬ ‫افرادی اســت که حرف یا عمل انها چندان به مذاق مان‬ ‫خوش نیامده اســت‪ .‬کوچک ترین تلنگری کافی اســت‬ ‫تــا روح پرهیجــان و گاهــی فحــاش برخــی از کاربران‬ ‫شبکه های اجتماعی ناارام شده و بار دیگر حضورشان را با‬ ‫کامنت های شان به اثبات برسانند‪ .‬مهم نیست کاربری که‬ ‫این گونه مخالفتش را نشان می دهد‪،‬‬ ‫پیج اصلی یا تقلبی داشته باشد؛ مهم‬ ‫این اســت که یک فرد حقیقی پشت‬ ‫ان صفحه حضــور دارد و تنهــا راه و‬ ‫جایی که بــرای ابراز عقایــدش پیدا‬ ‫کــرده‪ ،‬شــبکه های مجازی اســت‪.‬‬ ‫از منظــر برخــی جامعه شناســان و‬ ‫کارشناســان رســانه‪ ،‬اتفاقاتی که در‬ ‫شــبکه های اجتماعــی رخ می دهد‬ ‫بازتابــی از روحیات جامعه ای اســت‬ ‫که در ان زندگی می کنیم‪ .‬بســیاری‬ ‫از ما در زندگــی واقعی مان فرصت یا‬ ‫شــهامت ابراز عقیده نداشته ایم؛ اما‬ ‫امروز که به دلیل حضور در فضــای مجازی این فرصت را‬ ‫داریم‪ ،‬نمی توانیم به درستی از ان اســتفاده کنیم‪ .‬نمونه‬ ‫بارز این اتفاق‪ ،‬حمله به صفحه شخصی لیونل مسی پس‬ ‫از مشخص شــدن قرعه رقابت های جام جهانی ‪ ۲۰۱۴‬و‬ ‫هم گروه شــدن با ارژانتین در این رقابت ها بود که صفحه‬ ‫ادبیات‬ ‫رساهن‬ ‫فیس بوک مســی مورد هجوم بیــش از ‪ ۳۰‬هــزار کامن ‬ ‫ت‬ ‫توهین امیز به زبان فارسی قرار گرفت‪ .‬در نوبت های بعد‪،‬‬ ‫لئوناردو دی کاپریــو‪ ،‬کارلوس کی روش و حتی زایتســف‬ ‫ستاره تیم ملی والیبال ایتالیا نیز از این توهین ها بی نصیب‬ ‫نمانده اند‪ .‬حــاال جدیدتریــن هنرنمایی کاربــران ایرانی‬ ‫یکشنبه گذشــته رقم خورد؛ زمانی که در دیدار نهایی جام‬ ‫ملت های اروپا‪ ،‬پس از مصدومیت کریس رونالدو توسط‬ ‫دیمیتری پایت‪ ،‬تعداد چشــمگیری از‬ ‫طرفداران این ستاره پرتغالی به صفحه‬ ‫شــخصی ایــن بازیکن فرانســوی در‬ ‫اینستاگرم حمله و انواع توهین ها را به‬ ‫زبان فارسی و انگلیسی نثار این بازیکن‬ ‫فرانســوی کردند‪ .‬ســعید خال‪ ،‬استاد‬ ‫ارتباطات دراین باره می گوید‪« :‬امروز‬ ‫شــاهد بازتاب ســریع اتفاقات روزمره‬ ‫در فضای مجازی هســتیم اما یکی از‬ ‫مشــکالت ان‪ ،‬ازادی رسانه ای است‬ ‫که منجر به هجوم کاربران به صفحات‬ ‫شخصی افراد شده است‪ .‬این موضوع‬ ‫یک واکنش دوســویه اســت‪ .‬ما تنها‬ ‫نمی توانیم به کاربران بگوییم که در صفحات افراد مشهور‬ ‫اظهارنظر نکنند‪ ،‬بلکه باید صبر و استانه تحمل ان افراد نیز‬ ‫باال برود‪ ».‬او معتقد اســت این وضعیت‪ ،‬یک حالت گذار‬ ‫است که با باال رفتن سواد رســانه ای‪ ،‬خردورزی و استانه‬ ‫تحمل افراد حل می شود‪.‬‬ ‫روایت خواننده انقالبی‬ ‫ترجمه ای دیگر از خوسه دونوسو‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخش چهاردهم ‪ /‬مهدی قاسمی‬ ‫شــیطان شــش هــزار‬ ‫ســال خداوند را عبــادت کرد؛‬ ‫خواه سال های دنیایی و خواه‬ ‫ســال های اخرتی‪ .‬نگفت من‬ ‫نمی دانم؛ مشــخص نیست‪.‬‬ ‫اگر حســاب این کار‪ ،‬دنیایی‬ ‫باشد یک حســاب است و اگر‬ ‫اخرتی باشــد‪ ،‬حساب دیگری‬ ‫است‪ .‬حداقل شاید بتوان این‬ ‫را گفت حساب های دنیایی با حساب های اخرتی متفاوت‬ ‫است‪ .‬امام سجاد(ع) می فرماید در تمام این مواقف‪ ،‬من‬ ‫تو را حمدی می کنم که منازل من در این مواقف‪ ،‬شریف‬ ‫و ابرومندانه باشد‪ .‬معنای این سخن ان است که حمد به‬ ‫انسان شرافت و ابرو می دهد‪ .‬امام سجاد(ع) سپس دو ایه‬ ‫قران به عنوان شــاهد ذکر می کند‪ .‬می دانید که در قران‬ ‫کریم‪ ،‬حدود‪ 70‬اسم برای قیامت ذکر شده است که بحث‬ ‫اسماء قیامت‪ ،‬بحث بســیار خوبی است که ان شاءالله در‬ ‫فرصت مناسب ان را بیان خواهم کرد‪ .‬وقتی اسماء قیامت‬ ‫مطرح می شود‪ ،‬گاهی اوقات‪ ،‬یکی کلمه وصف قیامت‬ ‫است؛ مانند یوم التغابن‪ ،‬یوم الحســره و یوم الدین‪ ...‬اما‬ ‫یو َم‬ ‫گاهی اوقات یک جمله وصف قیامت اســت؛ مانند ْ‬ ‫ت َِجدُ ُّ‬ ‫کل َنف ٍ‬ ‫ْس َّما َع ِم َل ْت ِم ْن خَ یــ ٍر ُّم ْح َضرا َو َما َع ِم َل ْت ِمن‬ ‫کم ال ّلهُ َنف َْسهُ‬ ‫ُســ َو ٍء َت َو ُّد َل ْو َا َّن َبین ََها َو َبینَهُ َا َمدا َب ِعیدا َو َ‬ ‫یح ِّذ ُر ُ‬ ‫َوال ّلهُ َر ُ‬ ‫ووف ِبا ْل ِع َب ِاد (ایه ‪ 31‬سوره ال عمران)‪ .‬یعنی یک ایه‬ ‫قران‪ ،‬وصف قیامت است‪ .‬این دو ایه که امام سجاد(ع)‬ ‫بیان می فرمایند‪ ،‬تمامش جمله اســت؛ به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫وصف قیامت گاهی یک کلمه است و گاهی یک جمله‪.‬‬ ‫کس َب ْتوهم َل ُ‬ ‫«یو َمت ُْج َزى ُّ‬ ‫کل َنف ٍ‬ ‫یظ ْلمون»؛روزی‬ ‫ْ‬ ‫ْس ِب َما َ‬ ‫که بدون انکه به کسی ظلم بشود‪ ،‬خداوند پاداش‪ ،‬کیفر‬ ‫و جزای هر کســی را می دهد‪ .‬در سوره نبا هم می فرماید‪:‬‬ ‫«ج َزاء ِو َفاقا»؛ یعنی جزا‪ ،‬پاداش و کیفر عمل‪ ،‬وفق عمل‬ ‫َ‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین به هیچ کس ظلمی نمی شود و هر کسی‬ ‫نتیجه عملش را و نتیجه بذری را که در عالم دنیا کاشــته‬ ‫است‪ ،‬می برد‪ُّ .‬‬ ‫کل ٍ‬ ‫رهینه؛ هر جانی در‬ ‫نفس بما کســبت‬ ‫ٌ‬ ‫رهن عمل خودش اســت‪ .‬دومین ایه می فرماید‪« :‬یوم‬ ‫الیغنیمولیعنمولیشیئاوالهمینصرون‪».‬مولیمعانی‬ ‫متعددی دارد اما در اینجا ظاهرا بحث دوست و رفیق یا هر‬ ‫کسی است که بر دیگری والیت دارد؛ مانند والیت پدر بر‬ ‫فرزندش یا والیت دو دوست نسبت به یکدیگر‪ .‬روزی که‬ ‫هیچ دوستی به کار دوست و وابســته خود نمی اید و یاری‬ ‫هم نمی شود‪ .‬در انجا هرکسی برای خود و با خودش است‪.‬‬ ‫یکی از ویژگی های روز قیامت که در قران هم ذکر شده‪،‬‬ ‫این است که در سوره مبارکه مریم می فرماید ما همان طور‬ ‫که شــما را تنها و فرادی به این دنیا اوردیم‪ ،‬در روز قیامت‬ ‫نیز تنها محشور می کنیم‪ .‬در روز قیامت مردم نمی توانند‬ ‫از یکدیگر اســتفاده کننــد‪ ،‬نمی توانند همدیگــر را یاری‬ ‫یو َم ی ُق ُ‬ ‫ون‬ ‫ول ا ْل ُمن َِاف ُق َ‬ ‫کنند‪ .‬در ایه‪ 13‬سوره حدید می فرماید ْ‬ ‫ین ا َمنُوا ُ‬ ‫ِ‬ ‫کم؛ مرد و‬ ‫َوا ْل ُمن َِافق ُ‬ ‫َات ِل َّل ِذ َ‬ ‫س ِمن ُنّور ْ‬ ‫انظ ُرونَــا َن ْق َت ِب ْ‬ ‫زن منافق زمانی که نور اهل ایمان را در قیامت می بینند به‬ ‫انها می گویند که به ما نگاه و توجهی کنید که ما از نورتان‬ ‫اســتفاده کنیم‪ .‬مومنان پاســخ می دهند که َ‬ ‫قیل ْار ِج ُعوا‬ ‫باطنُهُ ِ‬ ‫باب ِ‬ ‫فیه‬ ‫کم َفا ْل َت ِم ُسوا نُورا َف ُضر َِب َبین َُه ْم ِب ُسو ٍر َلهُ ٌ‬ ‫َورا َء ْ‬ ‫الر ْح َم ُه َو ِ‬ ‫ظاه ُر ُه ِم ْن ِق َب ِل ِه ا ْل َعذاب؛ به دنیای تان بازگردید و از‬ ‫َّ‬ ‫انجا نور بیاورید‪ .‬مشخص است که نظام عالم دنیا با نظام‬ ‫عالم اخرت متفاوت است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫«حکومت نظامی» اثر خوســه دونوســو بــا ترجمه‬ ‫عبدالله کوثری منتشــر شد؛ مترجم سرشــناس ادبیات که‬ ‫چندین ســال اســت نامش با ادبیات امریکای التین گره‬ ‫خورده و در این ســال ها خوسه دونوسه یکی از نویسندگان‬ ‫شــهیر امریکای التین را انتخاب کرده اســت‪ .‬او تاکنون‬ ‫دو کتاب از این نویســنده مطــرح شــیلیایی ترجمه کرده‬ ‫است؛ یکی «باغ همســایه» که چندی پیش در نشر اگاه‬ ‫منتشر شد و اکنون نیز «حکومت نظامی»‪ .‬پیش از این نیز‬ ‫کوثری در مجموعه «داستان های کوتاه امریکای التین»‬ ‫دونوسو را با ترجمه داســتان کوتاه «گردش» به مخاطب‬ ‫فارسی زبان معرفی کرده بود‪ .‬حکومت نظامی روایت یک‬ ‫خواننده انقالبی اســت کــه در وضعیت کودتازده شــیلی‬ ‫صدای مردم خود می شــود‪ .‬مانونگو ورا‪ ،‬خوانند ه انقالبی‬ ‫شــیلیایی مدتی پیش از کودتای ژنرال پینوشه در شیلی‪،‬‬ ‫به طور اتفاقی از این کشور خارج شــده و در پاریس ساکن‬ ‫می شــود‪ .‬پس از کودتا‪ ،‬او با ترانه ها و اثارش در بحبوحه‬ ‫خفقان شیلی صدای وطن کودتازده خود می شود و از این ‬ ‫رو در میان جوانان اروپا جایگاه ویژه ای می یابد‪ .‬حدود یک‬ ‫دهه پس از کودتا‪ ،‬او دچار تردید شــده و امیــد چندانی به‬ ‫اینده ندارد‪ .‬او دیگر نمی خواهد به سبک و سیاق گذشته در‬ ‫کار خود ادامه دهد اما وطن همواره او را به خود می خواند‪.‬‬ ‫او به وطن می رود تا شــاید بار دیگر در بازگشــت به شیلی‬ ‫امیدی برای ادامه دادن بیابد‪ .‬بقیه داســتان ســرخوردگی‬ ‫اوســت از انچه در وطنش انتظار او را می کشــد‪ .‬حکومت‬ ‫نظامی را می توان از درخشــان ترین رمان هایی دانســت‬ ‫که وضعیت پس از کودتا را به تصویر می کشــد‪ .‬دونوســو‬ ‫جدا از روایت بی بدیل وضعیت های حاد‪ ،‬اولین نویســنده‬ ‫امریکای التین بود که از اشباع شــدگی رئالیســم جادویی‬ ‫حرف زد و خواســتار خانه تکانی اساسی شــد‪ .‬ان طور که‬ ‫کوثری می گوید «کتاب هایی که دونوســو نوشت مثل باغ‬ ‫همسایه و حکومت نظامی و خانواده مقدس‪ ،‬سبکی کامال‬ ‫خاص خود او دارد‪ ».‬کوثری معتقد است خوسه دونوسو‪،‬‬ ‫یکی از دو نویسنده امریکای التین است که در طرز نوشتن‬ ‫بسیار مستقل عمل کرده اســت‪ .‬از ویژگی های حکومت‬ ‫نظامی‪ ،‬استفاده از سایر هنرها و تلفیق ان با ادبیات است‪.‬‬ ‫کوثری معتقد اســت که «جامعیت شــگفت انگیز ادبیات‬ ‫به نویســنده امکان می دهد از ســایر هنرها سود بجوید‪».‬‬ ‫دونوســو در حکومت نظامی‪ ،‬موســیقی شــومان و مرگ‬ ‫فاجعه امیزش را پیش می کشد و در استفاده از این تمثیل‬ ‫بسیار موفق است‪ .‬کوثری که سالیانی است از شاهکارهای‬ ‫ن ترجمه کرده و با انتخاب های بجا و‬ ‫ادبیات امریکای التی ‬ ‫به موقع خود نویسندگان و اثار بسیاری را از این ادبیات غنی‬ ‫به مخاطب ایرانی شناسانده‪ ،‬هنوز هم معتقد است ادبیات‬ ‫امریکای التین تکان دهنده اســت‪ .‬از نظــر او‪ ،‬حکومت‬ ‫نظامی کار بسیار مهمی اســت؛ رمانی که یک دهه پس از‬ ‫کودتای پینوشه‪ ،‬انسان های پس از کودتا را روایت می کند‪.‬‬ ‫نام هایقیامت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫جامعه شناسی یک رفتار‬ ‫تفس‬ ‫یر ی‬ ‫حدث‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫فرجام برجام‬ ‫هفته گذشــته در اســتانه یک ســالگی برجام یک جنجــال خبری به‬ ‫راه افتاد‪ .‬در پی انتشــار اخباری منفی از گزارش بــان کی مون‪ ،‬انگال مرکل‬ ‫صدر اعظم المان نیز مدعی شده بود ایران مقررات شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل را دربــاره توقــف برنامه موشــکی و نظامی خــود‪ ،‬نقض کرده اســت‪.‬‬ ‫حاشیه های یک سالگی برجام را در این پرونده بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫مانعامریکایی‬ ‫توافقهسته ایپسازیکسالبهواسطهبدعهدیواشنگتنبهطورکاملاجرانشدهاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫هنوزپسابرجامف را نرسیده‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫حرف هایصالحیهشداربود‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫‪1‬‬ ‫برجام یک ساله شــده و حاال در ســالگرد ان روزنامه‬ ‫دولت با تیتــر «عصر پســابرجام» به اســتقبال ان رفته و‬ ‫روزنامــه کیهان هم تیتــری کامال متفاوت برای ســالگرد‬ ‫برجام برگزیده ؛ ««تقریبا هیچ» یک ســاله شد ‪ /‬هسته ای‬ ‫رفت تحریم ها ماند»‪.‬‬ ‫این تیترها در یک سالگی برجام نشــان می دهد که‬ ‫همچنان جدال نظــری «دالور ‪ /‬دلواپس» پابرجاســت و‬ ‫حســن روحانی به دلیل موانعی که طرف مقابل در اجرای‬ ‫برجام ایجاد کرده نمی تواند با ان لحن قاطع همیشگی اش‬ ‫از برجام ســخن بگوید‪ .‬مهمترین ارزوی او براورده شــده‬ ‫اما ان ارزو امروز در شــرایطی به ســر می بــرد که خیلی ها‬ ‫در ایران و در دنیــا ان را توافقی چندان اســتوار نمی دانند‬ ‫و لغزان بــودن دیوار ایــن توافقنامه را ان چنــان می دانند‬ ‫که اگر بدعهدی های طرف مقابل ادامــه پیدا کند‪ ،‬حتی‬ ‫امکان جوانمرگی اش نیز دور از ذهن نیست‪ .‬نشانه ان هم‬ ‫جدیدترین تحرکات دبیرکل سازمان ملل متحد و صدراعظم‬ ‫المان اســت؛ اوضاع به گونــه ای پیش رفته کــه یکی از‬ ‫مهمترین اعضای تیم مذاکره کننده از یک پخت و پز جدید‬ ‫و شــکل گیری یک توطئه خبر داده و به همه هشدار داده‬ ‫است که خبری در راه است‪.‬‬ ‫بیم و امیدهای روحانی‬ ‫یکی از مهمترین واکنش ها به سالگرد برجام را حسن‬ ‫روحانی مطرح کرده اســت‪ .‬او در حالی که در داخل کشور‬ ‫با موجی از انتقادها به جهت بدعهدی طرف مقابل مواجه‬ ‫است‪ ،‬تالش کرده تا چهره چندان تیره ای از این توافق را‬ ‫به نمایش نگذارد‪ .‬سخنان او همراه با بیم و امید هایی بوده‬ ‫رهبر دموکرات ها خواســتار حمایت هم‬ ‫حزبی هــای خــود از برجــام در مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا شد‪ .‬رهبر دموکرات ها‬ ‫درمجلسنمایندگانامریکاازنمایندگان‬ ‫هم حزبی خود خواســت ه بــه طرح های‬ ‫جمهوریخواهــان کــه علیــه توافــق‬ ‫ هســته ای با ایــران اســت رای مخالف‬ ‫دهند‬ ‫در حالیکــی ایــران بــه تمــام‬ ‫تعهدات خود عمل کرده غربی ها‬ ‫همچنان مانع ایجاد می کنند‬ ‫پخت و پز مشکوک‬ ‫هفته گذشته در استانه یک سالگی برجام یک جنجال‬ ‫خبری به راه افتاد‪ .‬ماجرا از این قرار بود که خبرگزاری فرانسه‬ ‫نوشــت براســاس یک گزارش محرمانه کــه روز جمعه به‬ ‫دست این خبرگزاری رسیده اســت‪ ،‬بان کی مون‪ ،‬دبیرکل‬ ‫ســازمان ملل ضمن بیــان این اظهارات‪ ،‬شــورای امنیت‬ ‫این سازمان را مســئول واکنش به اقدامات ایران دانسته‬ ‫است‪ .‬در این گزارش به وضوح اعالم نشــده است که ایا‬ ‫ازمایش های موشــکی ایران مفاد توافق هسته ‪‎‬ای میان‬ ‫ایران و کشورهای عضو گروه ‪ ۱+۵‬را نقض می کنند یا خیر‪.‬‬ ‫در اولین واکنش پس از افشای اولیه گزارش محرمانه‬ ‫بان کی مــون‪ ،‬یک مقــام وزارت خارجه ایــران که نامش‬ ‫فاش نشد‪ ،‬از دبیرکل سازمان ملل متحد خواست در تهیه‬ ‫گزارش های خود تسلیم فشارهای سیاسی نشود و منصف‬ ‫باشد‪ .‬در پی انتشار اخباری از گزارش بان کی مون‪ ،‬انگال‬ ‫مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان نیز مدعی شده بود ایران مقررات‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل را درباره توقف برنامه موشکی و‬ ‫نظامی خود‪ ،‬نقض کرده است‪ .‬سخنان مرکل بازخوردهای‬ ‫بسیار فراوانی داشت‪ .‬سایت امریکایی واشنگتن فری بیکن‬ ‫در گزارشــی به نقل از مقامات امریکایی اعالم کرد دولت‬ ‫اوباما ادعاهای جدید اژانس اطالعات المان را که مدعی‬ ‫«افزایش تالش های ایران برای تهیه مواد مهم هسته ای»‬ ‫است‪ ،‬رد کرده است‪ .‬اژانس اطالعات بین المللی المان به‬ ‫تازگی در گزارشی مدعی شده است شواهدی دارد مبنی بر‬ ‫«تالش های گسترده ایران» برای تهیه مواد مغایر با توافق‬ ‫برجام‪ .‬در این گــزارش امده بود که «ایــن مواد کاالهای‬ ‫خاصی هســتند که در زمینه فناوری هســته ای می توانند‬ ‫مورد استفاده قرار گیرند‪ ».‬در این گزارش ادعا شده است‬ ‫ایران به مهم ترین تعهداتی که در توافق هســته ای داده‬ ‫پایبند نیست‪ .‬انگال مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان گفته بود که‬ ‫اطالعات نشان داده است «ایران از توسعه برنامه موشکی‬ ‫خود نکاسته و این در تضاد با قطعنامه شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد است که ایران را از توسعه فناوری موشک های‬ ‫بالســتیک منع می کند‪ ».‬این گزارش اژانــس اطالعات‬ ‫المان و هشــدارهای پس از ان با واکنشــی خونسردانه از‬ ‫ســوی دولت اوباما مواجه شــد و دولت اوباما در مورد این‬ ‫گزارش اظهارنظری نکرد و در عین حال در مصاحبه ای به‬ ‫نشریه فری بیکن اعالم کرد که همچنان عملکرد ایران را‬ ‫مطابق با توافق هسته ای می داند‪ .‬این پاسخ دولت امریکا‬ ‫در تضاد با نظرات قانون گذاران جمهوریخواه امریکاست‪.‬‬ ‫این قانون گذاران در پاسخ به نشریه فری بیکن کاخ سفید‬ ‫را متهم کرده اند که رفتارهای به ادعــای انان بد ایران در‬ ‫ســطح بین المللی را نادیــده می انگارد‪ .‬یکــی از مقامات‬ ‫وزارت خارجه امریکا که تنها در صورت فاش نشدن هویتش‬ ‫مجاز به پاسخگویی به نشــریه فری بیکن شد‪ ،‬در این باره‬ ‫گفت‪« :‬ما بر این باوریم که ایــران همچنان به تعهداتش‬ ‫[در برجام] پایبند است‪ ».‬وقتی وی تحت فشار قرار گرفت‬ ‫تا توضیح دهد که این موضع چگونه با هشدارهای المان‬ ‫ت که دولت امریکا «شما را برای‬ ‫مطابقت دارد‪ ،‬در پاسخ گف ‬ ‫هرگزارشی که به مقامات المانی منتسب است‪ ،‬به خودشان‬ ‫ارجاع می دهد‪ ».‬او درباره فعالیت های ایران در زمینه تهیه‬ ‫این مواد – که ادعا می شود از زمان توافق هسته ای دو برابر‬ ‫شده است –اظهارنظری نکرد و در پاسخ به این پرسش که‬ ‫ایا گزارش جدید نشان می دهد که رفتارهای ایران ناقض‬ ‫قطعنامه ‪ 2231‬شورای امنیت است یا نه‪ ،‬گفت‪« :‬در مورد‬ ‫قطعنامه ‪ 2231‬شــورای امنیت ما پیش از این هم صحبت‬ ‫کرده بودیــم و گفتیم که پرتاب موشــک توســط ایران با‬ ‫این قطعنامه تناقض دارد‪ ».‬یک مقام ســازمان سیا نیز از‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گزینه های پیش روی ملت ایران قبل از مذاکرات و توافق‬ ‫هســته ای‪ ،‬تداوم تحریم ها و افزایش فشارها بود‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬اگر ان روند قرار بود ادامه پیدا کند‪ ،‬امروز فروش‬ ‫نفت در کشور به صفر می رسید‪ ،‬تحریم ها و تهدیدات روز‬ ‫به روز بیشتر شده و فعالیت های هسته ای ایران‪ ،‬از دید انها‬ ‫غیرقانونی تلقی می شد‪ ».‬روحانی با تاکید بر اینکه یکی از‬ ‫موفقیت های برجام برداشتن سایه تهدید از سر مردم بود‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬پرونده ایران در شورای امنیت‪ ،‬در چارچوب فصل‬ ‫هفتم منشور ســازمان ملل قرار داده شــده بود که زمینه را‬ ‫برای حمله نظامی به ایران اماده کنند و حتی در این زمینه به‬ ‫تفاهم هم رسیده بودند‪ ».‬رئیس جمهوری با اشاره به اینکه‬ ‫به واسطه برجام تحریم های تسلیحاتی برداشته شده و ما‬ ‫قادر به ارتقای قدرت دفاعی و نظامی خود هستیم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«البته امروز هم برای خرید برخی تســلیحات هنوز با پیچ‬ ‫و خم هایی مواجه ایم اما در این راســتا توانســته ایم موانع‬ ‫را برطرف کنیم‪ ».‬روحانــی با بیان اینکه پیــش از توافق‬ ‫هسته ای دشمنان ما را به موضوعی واهی و بی ریشه مبنی‬ ‫بر ساخت ســاح هســته ای متهم می کردند و با تبلیغات‬ ‫این موضوع را در افکار عمومی جهان توســعه می دادند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬با حل مســاله پی‪.‬ام‪.‬دی روشن شد که اتهامات‬ ‫به ایران‪ ،‬بی اســاس بوده و ما هرگز به دنبال ساخت سالح‬ ‫هســته ای نبوده و نخواهیــم بود و موضــوع حائز اهمیت‬ ‫برای ما توانمندی در غنی ســازی به عنوان مساله ای فنی‬ ‫و علمی بوده اســت‪ ».‬رئیس جمهوری با اشاره به اینکه به‬ ‫واســطه توافق‪ ،‬تحریم های مربوط به هسته ای در همه‬ ‫زمینه ها برداشته شده‪ ،‬خاطرنشــان کرد‪« :‬البته در برخی‬ ‫زمینه ها از جمله بانک ها هنوز به روال مد نظر و مورد انتظار‬ ‫نرســیده ایم‪ ،‬هر چند قدم های خوبی در این راستا برداشته‬ ‫شده و ارتباطاتی با بانک های بزرگ دنیا برقرار شده است‪».‬‬ ‫روحانی با تاکید بر اینکه باید از فضای به وجود امده‪ ،‬حداکثر‬ ‫استفاده و بهره برداری را داشته باشیم‪ ،‬افزود‪« :‬هیچ کس‬ ‫نباید تردید داشته باشــد که به واســطه مذاکرات‪ ،‬توافق‬ ‫هســته ای و اجرای برجام‪ ،‬فضایی برای مــا به وجود امده‬ ‫که در ان بهتــر می توانیــم فعالیت اقتصــادی‪ ،‬دفاعی و‬ ‫فناورانه داشته و فناوری هسته ای را با ارامش بیشتر توسعه‬ ‫دهیم‪ ».‬رئیس جمهوری با اشــاره به اینکه ضروری است‬ ‫از این فضا برای افزایش رفاه و حل مشــکالت اقتصادی‬ ‫مردم به بهترین شکل استفاده کنیم‪ ،‬اظهارداشت‪« :‬اینکه‬ ‫امروز عده ای بخواهند راجع به واژه هــا و کلمات در برجام‬ ‫بحث کنند‪ ،‬در جای خود اشــکالی ندارد اما الزم اســت به‬ ‫جای پرداختن به حاشیه‪ ،‬به استفاده مطلوب از این فرصت‬ ‫بپردازیم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫است‪ .‬او هفته گذشته در جلسه هیات دولت با گرامیداشت‬ ‫‪ 23‬تیرماه؛ سالروز توافق هســته ای ایران با ‪ ،5+1‬ضمن‬ ‫تاکید بر اینکه جمهوری اســامی ایران بــه عهد خود در‬ ‫توافق هســته ای پابرجا و متعهد است‪ ،‬گفت‪« :‬اگر روزی‬ ‫‪ 5+1‬بخواهد از تعهدات خود سر باز بزند‪ ،‬ما کامال امادگی‬ ‫داشــته و از لحاظ توانمندی هسته ای در شرایطی هستیم‬ ‫که در زمان کوتاهی می توانیم به نقطه مطلوب خود دست‬ ‫پیدا کنیم‪ ».‬روحانی با اشاره به اینکه می توانیم ‪ 23‬تیرماه‬ ‫را به عنــوان روز تعامل با جهان بنامیم‪ ،‬خاطر نشــان کرد‪:‬‬ ‫«جمهوری اســامی ایران در این روز برای همه جهانیان‬ ‫ثابت کــرد از لحاظ قدرت سیاســی‪ ،‬ان چنــان توانمندی‬ ‫و تبحری در مســائل سیاســی‪ ،‬منطــق و موضوعات فنی‬ ‫و حقوقی دارد کــه می تواند بــرای حل موضــوع پیچیده‬ ‫بین المللی با قدرت های بــزرگ مذاکره کرده و از حق ملت‬ ‫ایران به خوبی دفاع کنــد‪ ».‬رئیس شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی با بیــان اینکه برخی همواره از مذاکره هراس داشــته‬ ‫و می گفتند قادر به مذاکره سیاسی نیســتیم‪ ،‬افزود‪23« :‬‬ ‫تیرماه ثابت کرد همان طــور که در میــدان جنگ قادریم‬ ‫در برابر توطئه های جهانی بایســتیم و با انها مقابله کنیم و‬ ‫برای ملت پیــروزی به ارمغان اوریم‪ ،‬در صحنه سیاســی‪،‬‬ ‫حقوقی و فنی هم این قدرت را داریم و می توانیم از حقوق‬ ‫ملت دفاع کنیم‪ ».‬رئیس جمهوری با بیــان اینکه یکی از‬ ‫بد عهدی‬ ‫پارلمان‬ ‫‪27‬‬ ‫پارلمان‬ ‫اظهارنظر در مورد ادعاهای المان و اینکه ایا این ادعاها با‬ ‫براوردهای سازمان اطالعات امریکا همخوانی دارد یا نه‪،‬‬ ‫سر باز زد‪ .‬واکنش دولت امریکا در تضاد شدید با اظهارات‬ ‫بسیاری از قانون گذاران امریکایی است که ادعای المان ها‬ ‫را به عنوان گواهی بر ادعاهای خود درباره تخطی ایران از‬ ‫پیمان ها و توافق ها می دانند‪.‬‬ ‫«از کشوری که دارای روابط دوستانه با ایران است‪ ،‬انتظار‬ ‫چنیــن موضع گیری هایی نداریم‪ ».‬مجیــد تخت روانچی‬ ‫درخصوص اظهارات اخیر انگال مــرکل صدراعظم المان‬ ‫گفت‪« :‬ما اعالم کردیم که فعالیت های موشــکی ما اوال‬ ‫دفاعــی اســت‪ ،‬دوم اینکه ربطی بــه برجام ندارد و ســوم‬ ‫اینکــه ناقض برجــام و قطعنامــه ‪ 2231‬هم نیســت‪ ».‬او‬ ‫ادامــه داد‪« :‬دلیل اینکه فعالیت های موشــکی ما ناقض‬ ‫قطعنامه ‪ 2231‬نیست‪ ،‬این است که موشک های ما برای‬ ‫حمل کالهک های هســته ای طراحی نشــده است‪ .‬واژه‬ ‫طراحی در قطعنامه ‪ 2231‬وجود دارد و این در حالی است‬ ‫کــه در قطعنامه ‪ 1929‬وجود نداشــت‪ .‬از دیــد ما‪ ،‬منظور‬ ‫از موشــک های مورد اشــاره در قطعنامه‪ ،‬موشــک های‬ ‫بالستیکی است که برای حمل کالهک هسته ای طراحی‬ ‫می شود که موشک های ایران به این منظور طراحی نشده‬ ‫اســت‪ ».‬معاون اروپا و امریــکای وزارت خارجــه افزود‪:‬‬ ‫«عالوه بر این‪ ،‬ادبیات به کار گرفته شده در قطعنامه ‪1929‬‬ ‫دستوری اســت و کامال با ادبیات قطعنامه ‪ 2231‬متفاوت‬ ‫است‪ .‬به همین دلیل برنامه موشکی ایران ناقض قطعنامه‬ ‫‪ 2231‬نیست‪.‬‬ ‫بنابراین صحبت های خانم مرکل مناســب و سازنده‬ ‫نیست و قطعا هم ما انتظار نداریم کشوری که دارای روابط‬ ‫دوســتانه با ان هســتیم چنین موضع گیری هایی داشــته‬ ‫باشــد‪ ».‬تخت روانچی در پاسخ به ســوال دیگری درباره‬ ‫خبر منتشرشده در خبرگزاری رویترز درباره گزارش دبیرکل‬ ‫ســازمان ملل متحد درباره برنامه موشــکی ایران و اینکه‬ ‫بان کی مون برنامه موشکی ایران را خالف توافق هسته ای‬ ‫دانســته اســت‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬در مورد گزارش اقای بان‬ ‫ کی مون باید به این امر دقت شــود که رویترز گزارش داده‬ ‫اســت که اقای بان کی مون می خواهد در گزارش خود به‬ ‫این نکات اشــاره کند‪ .‬هیچ سندی از ســوی سازمان ملل‬ ‫متحد ارائه نشده اســت که این گزارش اقای بان کی مون‬ ‫چیســت‪ ».‬او تاکید کرد‪« :‬تا زمانی که گــزارش مکتوب‬ ‫بیرون نیایــد نمی توانیم اظهارنظر کنیم‪ .‬بــه همین دلیل‬ ‫سخنگو یا یک مقام وزارت امور خارجه در این باره اظهارنظر‬ ‫نکرده اند‪ .‬ما می گوییم اگر چنین نگاهی به بحث موشکی‬ ‫ما وجود داشته باشــد‪ ،‬خطا اســت و امیدواریم خبر ویترز‬ ‫صحت نداشته باشد‪ ،‬ولی اگر این خبر صحت داشته باشد‪،‬‬ ‫به دالیلی که در پاســخ قبلی توضیح دادم از نظر ما کامال‬ ‫مردود است‪ ».‬در واکنشی دیگر به این موضوع‪ ،‬سید عباس‬ ‫عراقچی هم گفت‪« :‬از اقای بان کی مون درخواست شده‬ ‫هر شــش ماه دربار ه اجرای قطعنامــ ه ‪ 2231‬که برجام هم‬ ‫بخشی از ان است‪ ،‬گزارش دهد‪ .‬او پیش نویس این گزارش‬ ‫را تهیه و نزد اعضای شورای امنیت توزیع کرده و هنوز به طور‬ ‫نانسی پلوسی توافق هسته ای‬ ‫را مطلوب ارزیابی کرده است‬ ‫حسن روحانی در استانه‬ ‫یک سالگی برجام هشدارهایی‬ ‫داده است‬ ‫واکنش ایران به ادعاها‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پس از انکــه «بان کی مون» دبیرکل ســازمان ملل‬ ‫متحد در گزارشــی محرمانه اعالم کرد کــه ازمایش های‬ ‫موشــکی ایران با روح برجام سازگار نیســت و انگال مرکل‬ ‫صدراعظــم المان نیز مدعی شــد ایران مقررات شــورای‬ ‫امنیت ســازمان ملل درخصــوص توقف برنامه موشــکی‬ ‫نظامی خــود را نقض کرده اســت‪ ،‬رئیس ســازمان انرژی‬ ‫اتمی به این اظهارات واکنش نشان داد و ان را «عجیب»‬ ‫توصیف کرد‪ .‬او با اشاره به ادعاهای مقامات المانی مبنی‬ ‫بر تالش ایران برای خرید تجهیزات مرتبط با ســاح های‬ ‫هســته ای گفت‪« :‬اول چنیــن ادعاهایی مطــرح کردند‬ ‫و بعد گفتند ســازمان انرژی اتمی چنین خریــدی نکرده‪،‬‬ ‫بلکه بیشــتر برای وزارت دفاع ایران بوده است‪ ».‬معاون‬ ‫رئیس جمهوری و رئیس ســازمان انرژی اتمی در پاسخ به‬ ‫این ادعاها افزود‪« :‬به طور منطقی وقتی یک کانال خرید‬ ‫در برجام تعبیه کرده ایم‪ ،‬دیگر ضرورتی ندارد که ســازمان‬ ‫انرژی اتمی بخواهد دستگاهی را به طورغیرمستقیم از بازار‬ ‫ســیاه خریداری کند که هم هزینه بیشتری دارد و هم خطر‬ ‫الودگی احتمالی خواهد داشت‪».‬‬ ‫در ادامــه صالحــی تاکیــد کــرد‪« :‬بایــد بــه اقای‬ ‫بان کی مــون بابت ســخنان دو پهلویش و بــه خانم مرکل‬ ‫اعتراض جدی شود‪ .‬البته من نظر شخصی ام را به عنوان‬ ‫یک هموطن می گویــم و این موضوع ربطی به ســازمان‬ ‫انرژی اتمی ندارد اما امیدوارم زودتر جلوی این توطئه گرفته‬ ‫شود‪ ».‬بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی‬ ‫محرمانه تصریح کرده اســت که ازمایش های موشــکی‬ ‫ایران با «روح ســازنده» توافق هســته ای با شــش قدرت‬ ‫جهانی (برجام) سازگار نیست اما این برعهده شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل متحد است که در این خصوص تصمیم گیری‬ ‫کند‪ .‬بان کی مون در این گزارش به اعضای شورای امنیت‬ ‫ســازمان ملل نوشته اســت‪« :‬از ایران خواســته می شود‬ ‫تا از ازمایش موشک های بالســتیک خودداری کند‪ ،‬زیرا‬ ‫چنین ازمایشــی ظرفیت افزایش تنش در منطقه را دارد‪».‬‬ ‫مجید تخت روانچی‪ ،‬معاون اروپــا و امریکای وزارت امور‬ ‫خارجه هم ســخنان اخیر صدر اعظم المــان درباره برنامه‬ ‫موشــکی ایران را نامناسب و غیرســازنده دانست و گفت‪:‬‬ ‫کامل منتشر نشده است‪ .‬ما به نســخه ای از ان دسترسی‬ ‫یافته ایم و باید بگویم که بسیار غیرمنصفانه و نامتوازن است‬ ‫و به ان اعتراض کردیم‪ .‬اقای ظریف در روزهای عید فطر‬ ‫مکالمه تلفنی خیلی تندی را با ایشان داشتند‪ ،‬به طوری که‬ ‫فردای ان روز معاون دبیرکل اقای الیاسون به نمایند ه ایران‬ ‫در سازمان ملل گفته بود‪ ،‬اقای ظریف تلفنی توفانی داشته‬ ‫اســت‪ .‬ما در اعتراض خود تاکید کردیم کــه باید گزارش‬ ‫متوازن باشــد‪ .‬در این پیش نویس به تست موشکی ایران‬ ‫اشاره کرده و گفته است از نظر دبیرکل این تست ها با روحیه‬ ‫سازند ه حاکم بر امضای توافق هسته ای ناسازگار است‪ .‬انها‬ ‫برای کاهش فشارهای ما به دبیرکل بخشی از پیش نویس‬ ‫را از طریــق خبرگزاری رویترز درز دادنــد و ما هم بالفاصله‬ ‫به نقل از یک مقام مســئول در وزارت خارجه موضع گیری‬ ‫کردیم‪ .‬در عین حال امیدواریم گزارش متعادل باشــد اما‬ ‫اگر این اتفاق نیفتد ما با ســازمان ملل و شــخص دبیرکل‬ ‫برخورد محکم سیاسی خواهیم داشت‪ .‬سازمان ملل نقشی‬ ‫در برجام نداشــته و حق ندارد با گزارش یکطرفه به برجام‬ ‫ضربه بزند‪ .‬مشخص است امریکا و اروپا در رابطه با برنامه‬ ‫موشکی ایران فشار وارد کرده اند اما از نظر ما فعالیت های‬ ‫موشکی مان نقض قطعنامه ‪ 2231‬نیست‪».‬‬ ‫در خواست نانسی پلوسی‬ ‫در تحولــی دیگر در پرونده هســته ای ایــران‪ ،‬رهبر‬ ‫دموکرات ها خواستار حمایت هم حزبی های خود از برجام‬ ‫در مجلس نمایندگان امریکا شد‪.‬‬ ‫رهبــر دموکرات هــا در مجلــس نماینــدگان امریکا‬ ‫از نماینــدگان هم حزبــی خــود خواســت ه بــه طرح هــای‬ ‫جمهوریخواهان که علیه توافق هســته ای با ایران است‬ ‫رای مخالف دهند‪.‬‬ ‫این طرح ها تحت عنوان «قانون پاسخگویی ایران»‬ ‫تحریم های جدیدی علیه تهران را شــامل می شود که در‬ ‫صورت ادامه برنامه موشــک های بالستیک و انچه نقض‬ ‫حقوق بشر از سوی ایران خوانده شده‪ ،‬اعمال خواهند شد‪.‬‬ ‫هدف از این طرح ها‪ ،‬جلوگیری از خرید اب ســنگین‬ ‫ایران و همچنین جلوگیری از دسترسی تهران به نظام مالی‬ ‫امریکا از جمله استفاده از دالر امریکاست‪.‬‬ ‫نانسی پلوســی‪ ،‬رهبر اقلیت دموکرات ها در مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا‪ ،‬در نامه ای به نمایندگان هم حزبی اش‬ ‫مدعی شــد این توافق بهترین راه برای «دور نگه داشتن‬ ‫ایران از دستیابی به سالح هسته ای است‪».‬‬ ‫کاخ ســفید اعالم کرده که این طرح هــا در صورت‬ ‫تصویب‪ ،‬توافق هسته ای را از مسیر خود خارج خواهد کرد‪.‬‬ ‫بنا بر اعالم کاخ ســفید‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا گفته است هر اقدامی را که توافق هسته ای با ایران‬ ‫به خطر اندازد‪ ،‬وتو خواهد کرد‪.‬‬ ‫جمهوریخواهــان که کنتــرل مجلــس نمایندگان و‬ ‫سنای امریکا را در اختیار دارند‪ ،‬مخالف توافق هسته ای با‬ ‫ایران هستند و پس از امضای ان در سال گذشته به دنبال‬ ‫بهانه هایی برای ایجاد مانع در اجرای ان هستند‪.‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگر در این مورد «اســتفان مول»‬ ‫نماینده رئیس جمهــور امریــکا در امور مربــوط به توافق‬ ‫هسته ای با ایران گفت اگر واشــنگتن از توافق هسته ای‬ ‫کنار بکشد‪ ،‬خود را در جهان منزوی خواهد دید‪ .‬اظهارات‬ ‫وی که در نشســت مرکز سیاســت دو حزبی امریکا مطرح‬ ‫شد‪ ،‬واکنشــی بود به دســتکم ســه طرحی که نمایندگان‬ ‫کنگره امریکا برای اعمــال محدودیت هــای جدید علیه‬ ‫ایران در دست بررسی دارند‪ .‬مول گفت که اگر برجام نبود‪،‬‬ ‫«ان وقت مجبور بودیم با این واقعیت روبه رو شــویم که در‬ ‫جهانی که در ان دیپلماسی شکســت خورده‪ ،‬باید چطور با‬ ‫برنامه هسته ای ایران برخورد کنیم‪».‬وی افزود‪« :‬توافق‬ ‫بهتری وجود نداشت که به ان برسیم‪ .‬اگر ایران به اجرای‬ ‫پارلمان‬ ‫تعهداتش ادامه دهد و ما کنار برویم‪ ،‬ما تنها خواهیم بود‪».‬‬ ‫هماهنگ کننده ارشــد کاخ ســفید در امر برجام بار دیگر از‬ ‫پیشرفت برنامه موشکی ایران‪ ،‬حمایت تهران از گروه های‬ ‫مقاومت و انچه او نقض حقوق بشــر خوانــد‪ ،‬ابراز نگرانی‬ ‫کرد‪ ،‬اما گفت که «توافق دارد کار می کند»‪.‬‬ ‫کنگره همچنان به دنبال تحریم‬ ‫رسانه های منطقه ای‬ ‫دور نمای برجام‬ ‫به نظر می رسد انتخابات ریاست جمهوری امریکا در‬ ‫سرنوشت برجام بسیار موثر خواهد بود‪ .‬گویا اینده برجام به‬ ‫انتخابات امسال گره خورده و این بسیار مهم خواهد بود که‬ ‫رئیس جمهور جدید امریکا چه رویه ای در برخورد با توافق‬ ‫هسته ای داشته باشد‪.‬‬ ‫فعال حسن روحانی در شرایط ویژه ای است؛ شرایطی‬ ‫که او را با ســواالت متعددی مواجه ســاخته است‪ .‬غرب‬ ‫تعهدات خود را انجام نداده و تا انجا که توانسته بر سر راه‬ ‫برجام مانع ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫اندیشــکده َرند‪ ،‬نیز برای ارزیابی توافق هســته ای‬ ‫پس از گذشــت یک ســال از امضای ان‪ ،‬پرسش و پاسخ‬ ‫ویژه ای را با پنج تن از کارشناسان خود تدارک دیده است‪.‬‬ ‫از جمله «دالیا داسا کایه» که یکی از این کارشناسان مورد‬ ‫رجوع بوده‪ ،‬عنوان کرده که توافق هسته ای طی یک سال‬ ‫اخیر به خوبی پیشرفت داشته است‪ .‬ایران طی این مدت‬ ‫الزامات اصلی خود در برجام را زودتر از موقع تکمیل کرده‬ ‫است‪ .‬وی همچنین به این نکته اشــاره کرده که روح و نه‬ ‫متن توافق اکنده از نزاع و مشاجره شده است‪ .‬زیرا ایرانی ها‬ ‫شکایت دارند که به خاطر ادامه تحریم های ایاالت متحده‬ ‫نتوانسته اند از مزایای اقتصادی وعده داده شده بهره مند‬ ‫شوند‪ ،‬تحریم هایی که سرمایه گذاران خارجی را هراسان‬ ‫کرده و تراکنش های مالی را دشوار می کند‪.‬‬ ‫اندیشکده اینترپرایز امریکا نیز در گزارشی به مناسب‬ ‫ســالگرد توافق هسته ای‪ ،‬با اشاره به ســخنان رهبر ایران‬ ‫مبنی بر اینکــه اگر امریکایی ها برجام را پــاره کنند ما ان را‬ ‫اتش زده و ســخنان مرکل درباره تالش ایران برای خرید‬ ‫تجهیزات ممنوع از المان می نویســد که دولــت اوباما از‬ ‫تایید اینکه ایــران مرتکب کارهای خالفی شــده اســت‬ ‫خودداری می کند و به جای ان به دنبال حمایت از عضویت‬ ‫ایران در ســازمانی جهانی تجارت است‪ .‬به این صورت به‬ ‫نظر می رســد که دولت کنونی امریکا بیشتر دغدغه بستن‬ ‫دست و پای رئیس جمهوری اتی ایاالت متحده و نه ایران‬ ‫را دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫شــبکه العربیه نیز با اشــاره به رصد یک نــاو جنگی‬ ‫امریکایی توســط یگان های دریایی سپاه در خلیج فارس‪،‬‬ ‫تالش کرد این اقدام را به فرارســیدن سالگرد انعقاد برجام‬ ‫مرتبط کند‪ .‬این شبکه به نقل از برخی از تحلیلگران نوشت‬ ‫که ایران بر این باور است که خلیج فارس حیاط خلوت ان‬ ‫است و منافعی مشروع در گسترش نفوذ خود در این منطقه‬ ‫دارد و با اســتفاده از قدرت دریایی خود تالش دارد نشــان‬ ‫دهد که در مقابل حضــور ناوگان دریایــی امریکایی دچار‬ ‫هراس نشده است‪.‬‬ ‫خبرگزاری کویت نیز در گزارشی نوشت یک سال پس‬ ‫از توافق ایران با قدرت های جهانی بر سر پرونده هسته ای‬ ‫این کشور‪ ،‬شهروندان ایرانی همچنان منتظر نتایج عمده‬ ‫و ملموس «در بوق و کرنا شده» ان در اقتصاد داخلی این‬ ‫کشور و زندگی خود هســتند‪ .‬بسیاری از ایرانی ها خوشبین‬ ‫هســتند که این توافق ‪ -‬در ســایه ارتبــاط دوبــاره ایران با‬ ‫قدرت های بزرگ جهانی و ازاد شدن دارایی هایی مسدود‬ ‫شــده ایران که حدود ســه میلیارد دالر براورد می شود ‪ -‬به‬ ‫بهبود گام به گام اقتصاد ملی این کشور منجر شود‪ .‬هرچند‬ ‫به نوشــته خبرگزاری کویت‪ ،‬برخی ایرانیان بــاور دارند که‬ ‫توافق هســته ای «معجــزه ای را در اقتصاد ایــران ایجاد‬ ‫اندیشکده ها‬ ‫اندیشــکده شــورای اتالنتیک نیــز در گزارشــی با‬ ‫اشــاره به یک ســاله شــدن توافق هســته ای‪ ،‬به تشریح‬ ‫چالش های ایجاد شده برای این توافق پرداخت‪ .‬به نوشته‬ ‫ایــن اندیشــکده‪ ،‬در ایاالت متحــده‪ ،‬جمهوریخواهان و‬ ‫دموکرات های کنگره به دنبال تصویب تحریم های جدید‬ ‫علیه ایران هستند تا این کشور را از منافع وعده داده شده در‬ ‫توافق محروم کنند‪ .‬از جمله اشاره شده که مصوبه مجلس‬ ‫نمایندگان در ممنوعیت فروش هواپیماهای مســافربری‬ ‫به ایــران در همین چارچــوب می گنجد‪ .‬در گــزارش این‬ ‫اندیشــکده همچنین به تداوم تحریم های ایاالت متحده‬ ‫علیه تعامالت شرکت ها و تجار امریکایی با ایران نیز اشاره‬ ‫شده است ‪.‬امری که باعث تردید طرف های خارجی برای‬ ‫از سرگیری تجارت و کسب و کار با طرف های ایرانی شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اما در استانه یک سالگی برجام بسیاری از رسانه های‬ ‫خبــری جهانی و منطقــه ای با انتشــار مطالب به بررســی‬ ‫سرگذشت این توافق طی یک سال اخیر و اخرین وضعیت‬ ‫ان پرداختند‪.‬‬ ‫رســان ه غربــی فاکس نیوز‪ ،‬در گزارشــی با اشــاره به‬ ‫سپری شــدن یک ســال از انعقاد برجام‪ ،‬به نقــل از ژنرال‬ ‫جوزف ووتل‪ ،‬سرفرمانده ناحیه مرکزی ارتش امریکا نوشت‬ ‫که رفتار ایران طی ایــن مدت تغییری نکرده اســت‪ .‬این‬ ‫فرمانده ارشــد نظامی امریکایی عنوان کرده در شــرایطی‬ ‫که این توافق برنامه تســلیحات هســته ای ایران را برای‬ ‫مدتی متوقف کرده است‪ ،‬اما فعالیت های نظامیان ایرانی‬ ‫در خلیج فارس و فراتر از ان همچنان مایه نگرانی است‪.‬‬ ‫اسوشــیتدپرس‪ ،‬نیز در گزارشــی نوشــت که توافق‬ ‫هسته ای در اولین سالگرد خود (همچنان) شکننده است‪.‬‬ ‫به نوشــته این خبرگزاری‪ ،‬انتخابات اتی در هر دو کشــور‬ ‫ایاالت متحده و ایران می تواند به انتخاب رهبرانی بینجامد‬ ‫که مصمم به خروج از این توافق باشند‪ .‬نزاع در خاورمیانه‪،‬‬ ‫گروه های تحت حمایت ایران و ایاالت متحده را وارد نزاع‬ ‫کرده اســت‪ .‬متحدان امریــکا از ازمایش های موشــکی‬ ‫ایران نگران هستند و مخالفت کنگره (با برجام) همچنان‬ ‫برقرار است‪.‬‬ ‫واشنگتن پست هم گزارش داد یک سال پس از توافق‬ ‫هسته ای‪ ،‬نظرسنجی ها نشــان می دهند که ناامیدی بین‬ ‫ایرانیان در حال افزایش است‪ .‬این در حالی است که پس‬ ‫از دستیابی به توافق هسته ای ان هم پس از ماه ها مذاکرات‬ ‫سخت‪ ،‬بســیاری از ایرانیان با سرازیر شــدن به خیابان ها‬ ‫امضای نهایی ان را جشن گرفته بودند‪ .‬این نشریه نوشت‬ ‫که اخرین نظرسنجی حاکی از افزایش سرخوردگی ایرانی ها‬ ‫از سرعت تغییراتی است که پنداشته می شد در پی توافق‬ ‫حاصل می شوند‪.‬‬ ‫بلومبــرگ نیــز در مطلبی نوشــت کــه قانونگذاران‬ ‫جمهوریخــواه امریکایی به دنبال تصویب ســه طرح برای‬ ‫عقب راندن توافق هســته ای با ایران هســتند‪ ،‬ان هم در‬ ‫شرایطی که مذاکره کننده ارشد امریکایی ها از اجرایی شدن‬ ‫این توافق که یک ســال پیش منعقد شــد‪ ،‬دفاع می کند‪.‬‬ ‫به نوشــته این خبرگزاری‪ ،‬قرار اســت یکی از پیشــنهادها‬ ‫طی این هفتــه در مجلــس نمایندگان امریــکا‪ ،‬جایی که‬ ‫جمهوریخواهان اکثریت مطلق را دارند به رای گذاشــته‬ ‫شود و براساس ان تحریم های جدیدی علیه ایران به خاطر‬ ‫حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر وضع شود‪ .‬این در‬ ‫حالی است که ایران عنوان می کند همچنان منتظر تحقق‬ ‫تمامی مزایای حاصل از توافق هسته ای است‪.‬‬ ‫رویترز هم در مطلبی نوشــت که یک ســال از زمان‬ ‫امضای توافق هسته ای میان ایران و امریکا و پنج قدرت‬ ‫جهانی می گذرد‪ .‬ایران برنامه هسته ای خود را محدود کرده‬ ‫و در مقابل تحریم های هسته ای ســازمان ملل‪ ،‬امریکا و‬ ‫اتحادیه اروپا علیه ایران لغو شــده است‪ .‬اما اقتصاد ایران‬ ‫همچنان از وجود محدودیت های خارجی رنج می برد‪ .‬برای‬ ‫ایران‪ ،‬این توافق اولین گام به سمت ترمیم اقتصادی پس‬ ‫از سال ها تحریم های سختگیرانه بود‪ .‬در مقابل‪ ،‬به دلیل‬ ‫پابرجا ماندن تحریم هــای یک جانبه دولــت امریکا علیه‬ ‫اقتصاد ایــران‪ ،‬تهران خود را در موقعیتی دشــوار می بیند‬ ‫که ناگزیر شــده به امریکا اعتماد کند و با کشورهای دیگر‬ ‫و موسســات مالــی غیرامریکایی برای همــکاری تجاری‬ ‫البی کند‪.‬‬ ‫خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به اینکه توافق‬ ‫بسیار مهم هسته ای که سال گذشته با قدرت های جهانی‬ ‫حاصل شــد رویای پایان انزوا و دشواری های اقتصادی را‬ ‫برای ایرانی ها به ارمغان اورد‪ ،‬نوشت که منتقدان می گویند‬ ‫موانع ایجاد شده توسط امریکایی ها این رویاها را تلخ کرده‬ ‫است‪ .‬به نوشته این خبرگزاری‪ ،‬هرچند بسیاری از تحریم ها‬ ‫رفع شــده‪ ،‬اما نظــام بانکــداری بین المللــی همچنان از‬ ‫همکاری با ایران نگرانی دارد‪ .‬در همین حال‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫حســن روحانی به خاطر اغــراق صورت گرفتــه در منافع‬ ‫اقتصادی توافق با انتقاداتی مواجه است‪ .‬این خبرگزاری‬ ‫نوشت که بسیاری در جمهوری اسالمی و فراتر از ان ریشه‬ ‫مشکالت را در واشنگتن می دانند‪.‬‬ ‫نشریه «استرالین» نیز در گزارشی با اشاره به سخنان‬ ‫مرکل و تحقیقات ســرویس امنیت فدرال این کشور درباره‬ ‫تالش ایران برای خرید تجهیزات ممنوعه از این کشــور‪،‬‬ ‫توافق هسته ای را یک «توافق فاجعه بار با ایران» توصیف‬ ‫کرد؛ توافقی که به گفته این نشــریه المان ها از نقض ان‬ ‫توسط ایران اگاه هستند‪ ،‬اما اوباما اگاه نیست‪.‬‬ ‫پایــگاه تحلیلی لوبــاگ نیــز در مطلبی بــا عنوان‬ ‫«ســالگرد توافق هســته ای ایران‪ :‬نئوکان هــا همچنان‬ ‫ضد دیپلماســی هســتند» بــه بررســی تفصیلــی تالش‬ ‫نومحافظــه کاران جمهوریخواه امریکایی بــرای تقابل با‬ ‫توافق هسته ای پرداخت‪.‬‬ ‫نشــریه امریکن فری بیکن نیز در گزارشی به مناسب‬ ‫سالگرد انعقاد توافق هسته ای نوشــت که کنگره به دنبال‬ ‫دســتاویزی قانونی برای جلوگیری از تسهیالت مخفیانه‬ ‫امریکا برای ایران است‪.‬‬ ‫پایــگاه تحلیلــی المانیتور نیــز گــزارش داد پس از‬ ‫یک سال‪ ،‬روحانی همچنان در حال تالش برای قبوالندن‬ ‫توافق هسته ای به ایرانی هاست‪ .‬در این گزارش امده است‬ ‫که بسیاری از ایرانی ها پس از گذشت یک سال‪ ،‬همچنان‬ ‫منافع اقتصادی حاصل از رفع تحریم ها را احساس نکرده اند‬ ‫و در حالی که انتخابات ریاست جمهوری کمتر از یک سال‬ ‫دیگر برگزار می شود‪ ،‬مقامات دولت رئیس جمهوری حسن‬ ‫روحانی برای بیان مزایای اقتصادی توافق و قبوالندن ان‬ ‫به مردم ایران در موقعیت نامناسبی قرار دارند؛ مردمی که‬ ‫به طور فزاینده ای نسبت به نیت های امریکا برای عمل به‬ ‫وظایفش بی اعتماد می شوند‪.‬‬ ‫نمی کند»‪ ،‬اقتصادی که مشکالتی ساختاری‪ ،‬خاصه در‬ ‫حوزه بانکداری دارد‪.‬‬ ‫یدیعوت احارانوت نیز در مطلبی نوشت که یک سال‬ ‫پــس از امضــای توافــق هســته ای‪ ،‬مخالفــان ان (در‬ ‫امریکا) به دنبال قوانین جدیدی هستند که امکان اعمال‬ ‫تحریم های جدید علیه ایران را به خاطر مسائلی به غیر از‬ ‫نقض توافق هسته ای ممکن سازد‪ .‬این نشریه به نقل از ِاد‬ ‫رویس‪ ،‬یکی از قانون گذاران ارشد جمهوریخواه در کنگره‬ ‫امریکا نوشت که «انجام تمامی تالش ها برای بررسی این‬ ‫فعالیت های خیلی خطرناک ایران‪ ،‬امری عاقالنه است» ‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫پارلمان‬ ‫مثلثدراینموردبهاطالعاتتازه تریدستپیداکردهاست‪.‬‬ ‫ازقرارمعلومسازمانانرژیاتمی برایپیشبردپروژه هایخود‬ ‫اقدام به خرید دســتگاه های مربوط به فعالیت های مربوطه‬ ‫می کند‪.‬اینخرید هابااعتراض‪ 5+1‬مواجهشده؛چرا کهانها‬ ‫معتقدند بر اســاس مفاد برجام در این موعد زمانی ایران حق‬ ‫خرید این دستگاه ها را نداشــته است‪ .‬بر اساس این گزارش‬ ‫همین مساله موجب می شــود انگال مرکل با بیان مواضعی‬ ‫غیر منطقیوزورگویانهباردیگرماجرایفعالیت هایموشکی‬ ‫ایرانرابهپروندههسته ایوبرجامگرهزدهوانسخنان بی پایه‬ ‫را بیان کند‪ .‬از سوی دیگر امریکایی ها نیز به دبیرکل سازمان‬ ‫ملل فشــار وارد می کنند تا در بیانیه اش مساله فعالیت های‬ ‫موشکی ایران نیز اضافه کند‪ .‬انچه علی اکبر صالحی به ان‬ ‫اشارهکردهودربارهانبهصورتسربستهسخنگفته‪،‬درواقع‬ ‫همینمسالهاست‪.‬‬ ‫ماجرایخریدهایجدیدسازمانانرژی‬ ‫اتمیچیست؟‬ ‫پشتپردهاعتراضصالحی‬ ‫‪2‬‬ ‫اتفاقات عجیــب و تازه ای پیرامون پرونده هســته ای‬ ‫ایران رخ داده است‪ ،‬ان هم درست در سالگرد امضای برجام‪.‬‬ ‫شــاید یکی از مهمترین تحوالت در این مورد سخنان‬ ‫علی اکبر صالحی باشد؛ انجا که از یک پخت و پز جدید برای‬ ‫دشمنی و توطئه علیه ایران خبر می دهد و مهمتر از ان اینکه‬ ‫دریکاقدامپیشدستانهبرایعدممواجههمجددباانتقادات‬ ‫دولتی هاماجرایاعتراضحسنروحانیبهسخنانقبلی اش‬ ‫را یاداوری می کند‪ ،‬حتی کنایه هایی هم در این مورد به زبان‬ ‫می اورد‪.‬‬ ‫علی اکبر صالحی که ان چنان در مجلس از برجام دفاع‬ ‫کردهوقسمجاللهخوردهبود‪،‬حاالحرف هایدیگریمی زند‬ ‫و هشدارهایی شدید را در این مورد بیان می کند‪ .‬ایا علی اکبر‬ ‫صالحی این اظهارات را ان گونه که برخی مدعی شده اند به‬ ‫جهت دلخوری اش از حسن روحانی بیان کرده یا اینکه واقعا‬ ‫اتفاقیپشتپردهعلیهایراندرحالطرحریزیاست؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫مصاحبهجنجالی‬ ‫ماجرا از انجا اغاز شــد که علی اکبــر صالحی‪ ،‬معاون‬ ‫یهمزمانیادعاهای‬ ‫رئیس جمهورورئیسسازمانانرژیاتم ‬ ‫انگالمرکلصدراعظمالمانواظهاراتبان کی موندبیرکل‬ ‫سازمان ملل علیه جمهوری اسالمی ایران را حاکی از ایجاد‬ ‫توطئه ایجدیدعلیهکشورماندانستوبرجلوگیریبهنگام‬ ‫ازانتاکیدکرد‪.‬‬ ‫اودرمصاحبه اشگفت‪«:‬البتهبندهبرایصحبت کردن‬ ‫در این خصوص احتیاط می کنــم و نگرانم که بگویند بحث‬ ‫سیاسیاستامااحساسمی کنماتفاقاتیدرحالرویدادن‬ ‫است زیرا اقای بان کی مون و خانم مرکل حرف های عجیبی‬ ‫زده اند‪ ».‬رئیس ســازمان انرژی اتمی با اشــاره به ادعاهای‬ ‫مقامات المانی مبنی بر تالش ایــران برای خرید تجهیزات‬ ‫مرتبط با سالح های هسته ای گفت‪« :‬اول چنین ادعاهایی‬ ‫مطرح کردند و بعد گفتند سازمان انرژی اتمی چنین خریدی‬ ‫نکرده‪ ،‬بلکهبیشتربرایوزارتدفاعایرانبودهاست‪».‬‬ ‫صالحــی هشــدار داد ‪« :‬احســاس می کنــم در حال‬ ‫زمینه چینی و پخت و پز علیه ما هستند و ما باید گوش به زنگ‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫معاون رئیس جمهور و رئیس ســازمان انرژی اتمی در‬ ‫پاسخ به این ادعاها افزود‪« :‬به طور منطقی وقتی یک کانال‬ ‫خریددربرجامتعبیهکرده ایم‪،‬دیگرضرورتینداردکهسازمان‬ ‫انرژی اتمی بخواهد دستگاهی را به طور غیرمستقیم از بازار‬ ‫ســیاه خریداری کند که هم هزینه بیشــتری دارد و هم خطر‬ ‫الودگی احتمالی خواهد داشــت‪ ».‬وی گفت‪« :‬می توانیم‬ ‫تجهیزات الزم را از منشــا اصلی اش بخریم‪ ،‬به کانال خرید‬ ‫اعالمکنیموانانشرایطشرامهیامی کنندتاباقیمتارزان تر‬ ‫در زمان سریع تر با کیفیت بهتر و با اطمینان بیشتر تجهیزات‬ ‫الزم را بخریــم‪ ».‬صالحی افزود‪« :‬ضرورتی ندارد ســازمان‬ ‫انرژی اتمی بخواهد خرید غیررسمی انجام دهد‪ .‬ما این همه‬ ‫زحمتکشیدیموبرجامرابهاینجارساندیمکهیککانالخرید‬ ‫همداشتهباشیموخریدراهمازاینکانالانجامدهیم‪،‬اکنون‬ ‫چگونهممکناستخودمانرابهدردسربیندازیم؟البتهاینبه‬ ‫مامربوطنیست‪،‬بهوزارتامورخارجهمربوطاستودوستان‬ ‫حتما رصد می کنند‪ ،‬متوجه هستند و قطعا با پیش بینی های‬ ‫الزم اقدامات الزم را خواهند کرد تا این را در نطفه خفه کنند‪.‬‬ ‫باید به اقای بان کی مون بابت سخنان دو پهلویش و به خانم‬ ‫مرکلاعتراضجدیشود‪،‬البتهمننظرشخصی امرابه عنوان‬ ‫یک هموطن می گویم و این موضوع ربطی به سازمان انرژی‬ ‫یندارداماامیدوارمزودترجلویاینتوطئهگرفتهشود‪».‬‬ ‫اتم ‬ ‫صالحیبااشارهبههمزمانیاظهاراتبان کی مونومرکلبار‬ ‫دیگرافزود‪«:‬بهنظربندهتوطئه ایدرحالایجاداست‪،‬وگرنه‬ ‫دلیلی ندارد که اقای بان کی مون و خانم مرکل داد و بیداد و‬ ‫فریادراهبیندازند‪».‬‬ ‫اخبار ویژه‬ ‫علی اکبر صالحی در ســخنانش به صورت سربسته از‬ ‫ماجرای تحوالت اخیر خبر داده است اما خبرنگار هفته نامه‬ ‫کنایه های سنگین‬ ‫اما این ســخنرانی جنجالــی به همین جا ختم نشــد‪.‬‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان انرژی اتمــی در همین‬ ‫گفت وگو‪ ،‬در کنایه هایی معنادار بــه رئیس جمهور از برخی‬ ‫نتایج سیاسی و حقوقی برجام انتقاد کرد‪ .‬علی اکبر صالحی‬ ‫در خصوص نکات منفی ابعاد سیاسی‪ ،‬حقوقی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و بانکی برجام گفت‪« :‬چند ماه پیش بنده گفتم که مســائل‬ ‫بانکی مقداری کند پیش می رود که خــب حرف ما مقداری‬ ‫مطلوب واقع نشــد‪ ».‬صالحی ادامــه داد‪« :‬بنابراین از ان‬ ‫موقع تصمیم گرفتیم نه در بعد سیاسی‪ ،‬نه در بعد بانکی و نه‬ ‫در بعد حقوقی صحبت نکنیم چرا که بنده مسئول فنی برجام‬ ‫هستم‪ ».‬صالحی با اشاره به پیش رفتن مذاکرات و عملکرد‬ ‫طرف مقابل در تعهــدات خود به برجــام تصریح کرد‪« :‬من‬ ‫نباید وارد این موضوع شوم‪ ،‬حاال دوباره ممکن است عزیزی‬ ‫ناراحت شود اما در برجام طرف مقابل متعهد شده است کاری‬ ‫نکند که با روح برجام در تضاد باشد‪ ».‬رئیس سازمان انرژی‬ ‫اتمی به وضع قانــون روادید در کنگره امریــکا پس از برجام‬ ‫اشاره کرد و گفت‪« :‬حاال من این را می توانم بگویم و دوستی‬ ‫نمی تواندبهمناعتراضکندکهمثالاقا!شماوزیراقتصادیا‬ ‫رئیس بانک مرکزی یا وزیر امور خارجه نیستید چرا که حداقل‬ ‫از نظر علمی ‪ 40‬سال استاد دانشگاه هستم‪ ،‬بنابراین این را‬ ‫می توانم بگویم‪ .‬اشــاره های صالحی به پاســخ تند چند ماه‬ ‫پیش روحانی به انتقاد او از روند اجــرای برجام بر می گردد‪.‬‬ ‫در ماه های پایانی سال گذشته بود که علی اکبر صالحی در‬ ‫یک گفت وگوی خبری به عنوان یکی از اصلی ترین اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده پرده از واقعیتی برداشت که پیش تر دولت‬ ‫خالف ان را مطرح می کرد‪ .‬صالحی چند مــاه بعد از اجرای‬ ‫برجام رســما اعالم کرد که تحریم ها لغو نشده است‪ .‬رئیس‬ ‫ی در ان گفت وگو‪ ،‬اعالم کرد که غرب در‬ ‫سازمان انرژی اتم ‬ ‫اجرای تعهدات خود براساس برجام‪ ،‬تاخیر دارد و هنوز برخی‬ ‫تحریم ها برداشته نشده است‪ .‬صالحی گفت‪« :‬من هنوز با‬ ‫ارنستمونیز(وزیرانرژیامریکا)جهتبررسیمکانیزماجرا‪،‬‬ ‫درارتباطهستم‪.‬تهرانبهانچهباید‪،‬متعهداستاماتاخیری‬ ‫در طرف مقابل هست که مســئولیتش هم با خودش است‪.‬‬ ‫هیچ مانع مشخصی وجود ندارد اما منظورم اینجا‪ ،‬تاخیرشان‬ ‫در اجرای برخی نقاط به شــکل کامل اســت‪ ».‬صالحی در‬ ‫ادامه‪« ،‬رفع تحریــم به موجب توافــق » را از مصادیق این‬ ‫تاخیربرشمردوگفت‪«:‬تااالنبرخیبانک هایبزرگاروپایی‬ ‫تحریم هایشانرابه طورکاملپایاننداده اندچراکهقبالتعهد‬ ‫داده اندکهباایرانمراودهتجارینداشتهباشند‪.‬ماهنوزمنتظر‬ ‫هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و‬ ‫ی مسئول این بخش‬ ‫این بحران را حل کند‪ .‬هیات انرژی اتم ‬ ‫نیســت اما ارزیابی من این است که ســیر امور به طور نسبی‬ ‫خوب است‪ ».‬مدتی از این اظهارات نگذشته بود که حسن‬ ‫روحانیبهانپاسخیتندداد؛رئیس جمهوردرپاسخبهسوال‬ ‫خبرنگاری که پرسید « از اجرایی شدن برجام می گذرد و اخیرا‬ ‫پارلمان‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان انرژی اتمی اعالم کرده‬ ‫که طرف غربی نسبت به برخی از تعهدات خود در برداشتن‬ ‫تحریم ها از جمله تحریم های بانکی‪ ،‬تاخیر داشته است‪ ،‬ایا‬ ‫شما تایید می کنید یا خیر؟ گفت‪« :‬از خود اقای صالحی این‬ ‫یاقایصالحیهرچه‬ ‫موضوعرابپرسید‪.‬درزمینهمسائلاتم ‬ ‫بگوید درست است و ایشــان وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی نیست‪ ،‬وزیر خارجه هم االن نیست‪ ،‬ایشان مسئول‬ ‫ســازمان انرژی اتمی اســت‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬به نظر بنده‬ ‫مسیر درستی را طی می کنیم و ممکن است مشکالت جزئی‬ ‫داشته باشیم که باید رفع شود‪ .‬مرجع اظهارنظر درباره مسائل‬ ‫هسته ای اقای عراقچی مسئول است‪ ،‬در سیاست خارجی‬ ‫وزیرخارجهمسئولاست‪،‬درمسائلاقتصادیوزیراقتصادو‬ ‫بانکمرکزیمسئولاستودرمسائلهسته اینیزعلی اکبر‬ ‫صالحیمسئولپاسخگوییاست‪».‬‬ ‫صالحی از روحانی کدورت دارد‬ ‫ایــن ســخنان علی اکبــر صالحــی بــا واکنش های‬ ‫گسترده ایدرداخلکشورمواجهشد‪.‬حاالهمهبه دنبالاین‬ ‫بودندکهکسیکهروزگاریقسمجاللهدربارهبرجامخوردهبود‬ ‫و ان چنان دفاع جانانه ای از دولت در ماجرای تصویب توافق‬ ‫هسته ایدرپارلمانداشت‪،‬حاالچراوبهچهدلیلیاینچنین‬ ‫ بی محابا به طعنه درباره رئیس دولت سخن می گوید‪ ،‬ان هم‬ ‫درموردهمانتوافقهسته ایوالبتهدرسالگردامضایان!‬ ‫صادقزیباکالمبازهممانندهمیشهتحلیل هایخاص‬ ‫و متفاوت خــود را ارائه داده اســت‪ .‬او در تحلیل این موضع‬ ‫علی اکبرصالحیگفتهاست‪«:‬ممکناستصالحیبهعلت‬ ‫کدورت اخیر حق داشته باشد زیرا این رئیس جمهور بود که‬ ‫ابتدا به او حملــه کرد‪ .‬اگر اقای صالحی درســت می گوید و‬ ‫شواهد نشان می دهد که چیزی علیه ما در حال پخته شدن‬ ‫اســت چرا نمی گوید که برای چه چنین چیزی اتفاق افتاده‬ ‫اســت؟ به نقش اقای صالحی در برجام صحــه می گذارم و‬ ‫اساسابههیچعنواننمی توانیماینموضوعرانادیدهبگیریم‪.‬‬ ‫بی تردید اقای صالحی در مذاکرات ایفاگر نقش مهمی بود‪.‬‬ ‫ما باید به دکتر صالحی بگوییم اگر شما مطمئن هستید که‬ ‫غربی ها جریانی را علیه ما بــه راه انداخته اند‪ ،‬خیلی قرص و‬ ‫محکمنشاندهیداینجریانچیست؟بهخانممرکلودبیرکل‬ ‫سازمانمللودیگرانیکهفکرمی کنیددراینتوطئههستند‬ ‫اعتراض تان را گوشزد کنید و منتظر وزیر خارجه یا نهادهای‬ ‫دیگر هم نباشید‪ .‬خودتان شخصا از حق مردم دفاع کنید‪».‬‬ ‫او در عین حال گفته است‪« :‬اگر اقای صالحی نبودند قطعا‬ ‫هجمه ها به برجام از این هم ســنگین تر می شد‪ .‬به هر حال‬ ‫اقای دکتر صالحی از رئیس شان یعنی اقای روحانی کدورت‬ ‫دارند اما مهم این است که به خاطر یک دستمال قیصریه را‬ ‫اتش نزنند‪ .‬ممکن است صالحی به خاطر این کدورت حق‬ ‫داشتهباشدچوناینرئیس جمهوربودکهابتدابهاوحملهکرد‬ ‫اماراهنشاندادنایندلخوری‪،‬ایننیست‪.‬بهنظرمدربحث‬ ‫حکمیت‪،‬اقایدکترظریفدرجایگاهخیلیخوبیقراردارندو‬ ‫ایشان می توانند دست دکتر صالحی را مجددا در دست اقای‬ ‫روحانیقراردهند‪».‬‬ ‫چرا سانسور؟‬ ‫واکنش پاستور‬ ‫اما در میــان اظهارنظر ها در مورد علت بیان ســخنان‬ ‫جنجالی علی اکبر صالحی‪ ،‬امید هسته ای که از رسانه های‬ ‫نزدیک به ســازمان انرژی اتمی اســت در مطلبــی به کالبد‬ ‫شکافیماجراپرداختهاست‪.‬امیدهسته ایبیاناینسخنان‬ ‫از سوی علی اکبر صالحی را در ادامه کمک های او به پیبرد‬ ‫برجام دانســته و نوشته اســت‪« :‬در طول یک سال گذشته‬ ‫صالحی چند باری به سبک و ســیاق رهبری و برخی دیگر از‬ ‫اعضایکابینههمچونولی اللهسیف‪،‬رئیسبانک مرکزی‪،‬‬ ‫هشدارهایی معطوف به طرف مقابل مذاکرات داده است که‬ ‫با برخوردی دوگانه از سوی بخشی از منتقدان برجام مواجه‬ ‫شده است‪ .‬انها از یک سو با اســتقبال از این هشدارها ان را‬ ‫تعبیر به ورود صالحی به جمع دلواپسان کرده و هشدارهای‬ ‫وی را تیتر و خبر اول کرده اند و از دیگر سو به او تاخته اند که‬ ‫توخودبخشمهمی ازماجرایبرجامی وبرایانقسمجالله‬ ‫در مجلس ایراد کرده ای و خالصــه اینکه خود کرده را تدبیر‬ ‫نیست!انهاحتیاشاره هایتلویحییامستقیمرئیس جمهور‬ ‫و رئیس ســازمان انرژی اتمی به یکدیگــر (در حالی که انها‬ ‫حداقلهفته اییکتادوبارباهمدیداردارند)رانشانهشکاف‬ ‫درجبههبرجامیاندانستهوانتظارتشدیدانراکشیدهوبرای‬ ‫این منظور زمینه و فضاســازی می کنند؛ این در حالی است‬ ‫که هم صالحی و هم رئیس جمهور روحانــی نوع دیگری از‬ ‫سیاســت ورزی را پیشــه دارند؛ نوعی که در ان همراهی به‬ ‫معنای سانسور خود نیست‪ ».‬امید هسته ای در ادامه گزارش‬ ‫خود اورده است‪«:‬صالحی در روزهایی که نام حسن روحانی‬ ‫را اوردن اصال هم کم هزینه نبود‪ ،‬به گونه ای درباره درایت و‬ ‫مدیریتایشانسخنگفتهکهدرفیلمتبلیغاتیدکترروحانی‬ ‫نیز از ان استفاده شده است‪ .‬او اگر امروز هم از بیان دکتر در‬ ‫یککنفرانسمطبوعاتیراضینیست‪،‬انرابیانمی کند‪،‬اما‬ ‫این هاتابه حالمانعازهمکاریموثرایندودرابعادفنیوحتی‬ ‫سیاسیبرجامنبودهاست‪».‬‬ ‫اینده اقای دکتر!‬ ‫بعد از بیان ســخنان علی اکبر صالحــی برخی عنوان‬ ‫کرده اند که ممکن اســت علی اکبر صالحی تصمیمی برای‬ ‫ماندن در ســازمان انرژی اتمی ندارد‪ .‬برخــی دیگر هم این‬ ‫سخنان را تنها پاسخی ان هم در سطح باال به رئیس جمهور‬ ‫بابت ان اعتراض قبلی اش دانسته اند اما نکته این است که‬ ‫علی اکبر صالحی فردی بسیار زیرک و با هوش در دولت های‬ ‫مختلف بوده و به خوبی می داند که چه می کند‪ .‬او حتما برای‬ ‫این سخنان خود دالیلی دارد که احتماال به زودی انها را بیان‬ ‫خواهد کرد‪ .‬به نظر نمی رســد صالحی بنای رفتن و نماندن‬ ‫داشتهباشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫دامنه این واکنش ها اما به جلســه ســخنگوی دولت‬ ‫هم رسید‪ .‬محمد باقر نوبخت در واکنش به اظهارات رئیس‬ ‫ســازمان انرژی اتمی مبنی بر اینکه توطئه ای علیه ایران در‬ ‫برجام در راه اســت گفت‪« :‬این موضوع در حال بررســی در‬ ‫هیات مخصوصی در شــورای عالی امنیت ملی اســت‪ .‬هر‬ ‫کجا احســاس کنیم اقداماتی علیه برجام صورت می گیرد‪،‬‬ ‫موضع گیریمی کنیم‪،‬اگرهمتوطئه ایباشداقداماتتالفی‬ ‫جویانه ای انجام می دهیم‪ ».‬این نکته از ان جهت مهم بود‬ ‫که بنا به گفته سید عباس عراقچی فقط تا کنون یک مورد از‬ ‫اتفاقات پیش امده در برجام به هیات ویژه رسیده بود اما با این‬ ‫اعالم ســخنگوی دولت گویا پرونده تازه ای در این مورد باز‬ ‫شده است‪ .‬در واکنشی دیگر از سوی دولتی ها‪ ،‬سید عباس‬ ‫عراقچی هم به این ماجرا ورود پیدا کــرد‪ .‬او در گفت وگوی‬ ‫تلویزیونی اش در رابطه با اظهــارات اخیر علی اکبر صالحی‬ ‫مبنی بر اینکه به نظر پخت و پز جدیدی برای ایران در دست‬ ‫تهیه است‪ ،‬با اشــاره به اظهارات انگال مرکل و بان کی مون‬ ‫دربار هفعالیت های موشکی ایران گفت‪« :‬اینکه همیشه باید‬ ‫مراقب باشیم تا توطئه ای صورت نگیرد و پخت وپزی نشود‬ ‫یک اصل اســت‪ .‬توطئ ه انها علیه ایران توهم نیست بلکه‬ ‫واقعیت است‪ .‬روزی که بوی توطئه به مشاممان نرسد‪ ،‬باید‬ ‫شــک کنیم‪ .‬همچنین باید ابعاد توطئه را هم بشناسیم‪ .‬ما‬ ‫برخورد دوگانه؟‬ ‫سیاست‬ ‫امــا در حالی کــه رســانه های اصالح طلب ســخنان‬ ‫علی اکبر صالحی را نادیده گرفتند و ترجیــح دادند ان را کاور‬ ‫نکنند‪ ،‬روزنامه جوان با اشــاره به واکنــش برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب از جمله صادق زیباکالم در این مورد نوشــت‪:‬‬ ‫«صالحی برای اینهــا دیروز خوب بــود کــه در تایید برجام‬ ‫قســم جالله می خورد؛ حاال او با این همه ســابق ه سیاسی و‬ ‫هسته ایازنظرزیباکالمواصالح طلبانحقاظهارنظرندارد؛‬ ‫حرف هایش هم با سانسور از رسانه های اصالح طلب مواجه‬ ‫شد‪ .‬صالحی این روزها بدشده است! اصالح طلبان دلواپس‬ ‫حرف هایعلی اکبرصالحیشده اند؛می گویندصالحیدارد‬ ‫زیر همه چیز می زند؛ می گویند صالحی چشم روی همه چیز‬ ‫بسته است‪ .‬زیباکالم حرف های تند و تیزتری هم می زند‪ .‬او‬ ‫رسما صالحی را به سیاسی کاری متهم می کند‪ ،‬چون حدس‬ ‫می زند شاید اصولگرایان از سال بعد سرکار بیایند‪ ،‬می خواهد‬ ‫بگویدمنخیلیهمبااصالح طلبانهمراهنبوده امتادردولت‬ ‫بعدی هم ســمت بگیرد!» روزنامه جوان ادامه داده است‪:‬‬ ‫«حتماازشنیدناینادبیاتتهمت الودوتندازاصالح طلبان‬ ‫نسبتبهیکیازمدیرانارشدوبرجامی دولتیازدهممتعجب‬ ‫شده اید‪ ،‬اما تعجبی نیســت؛ ان تعریف و تمجیدها و سکه‬ ‫دادن ها برای وقتی بود که صالحی در مجلس فریاد حمایت‬ ‫از برجام ســر می داد‪ ،‬حاال که از بدعهدی طرف های غربی‬ ‫می گوید‪ ،‬از نظر اصالح طلبان او سیاسی کار و فرصت طلب‬ ‫است‪ .‬زیباکالم یک تالش سختی هم دارد که نقش پررنگ‬ ‫صالحیدربرجامراتشریحکندکهصالحیادعانکنددربرجام‬ ‫کاره اینبودهاست‪.‬انگاردارندپیمقصرمی گردندومی ترسند‬ ‫این فتح الفتوح دیروزی که نشــتی هایش هر روز دارد بیرون‬ ‫می زند‪،‬هم هتقصیرشبیفتدگردنروحانیوظریف!»جوان‬ ‫بااشارهبهسخنانزیباکالمتاکیدهکردهبود‪«:‬نکت همهم تراین‬ ‫استکهزیباکالممی گوید«اقایدکترصالحیازرئیس شان‬ ‫یعنیاقایروحانیکدورتدارندامامهمایناستکهبهخاطر‬ ‫یک دستمال‪ ،‬قیصریه را اتش نزنند‪ .‬ممکن است صالحی‬ ‫به خاطر این کدورت حق داشته باشد چون این رئیس جمهور‬ ‫بود که ابتدا به او حمله کرد اما راه نشان دادن دلخوری‪ ،‬این‬ ‫نیســت»‪ ...‬و بعد هم توصیه می کند ظریف حکمیت کند و‬ ‫دستایندورادردستهمقراردهد!اینتوصیفبه گونه ای‬ ‫است که انگار میان صالحی و روحانی کدورت های شخصی‬ ‫در جریان است و با ریش سفیدی حلش کنیم و در خانه روی‬ ‫همروببوسیدوصلواتبفرستیدوتمام؛دیگرجلویغریبه ها‬ ‫دعوا نکنید! اصال صادق زیباکالم توجهی ندارد که پای حق‬ ‫و حقوق یک ملت در میان اســت‪ .‬پای بدعهدی های چند‬ ‫کشــور در یکی از مهم ترین توافق نامه هــای خارجی تاریخ‬ ‫ایران وسط است‪ .‬این دعوا‪ ،‬یک جدل شخصی نیست که‬ ‫بگذریموتمامشودواگرازطعنه هایگالیه الود«مردتادیروز‬ ‫محبوب اصالح طلبان» به روحانی بگذریم (که البته به قول‬ ‫خود زیباکالم این اول روحانی بود که به صالحی حمله کرد)‬ ‫باقیماجرا‪،‬ماجرایهشدارنسبتبهبدعهدیطرفمقابلو‬ ‫نقشه هایی است که غربی ها برای ایران کشیده اند؛ ببریم در‬ ‫پستوحلکنیم؟»‬ ‫همواره در سال های گذشته در چند موضوع با غرب و امریکا‬ ‫سرشــاخ بوده ایم‪ .‬از جمله در بحث موشــکی‪ ،‬هســته ای‪،‬‬ ‫محور مقاومت و حقوق بشــر‪ .‬در جریان بحران هســته ای‬ ‫امریکایی ها و غربی ها کاری کردند که موضوع موشــکی به‬ ‫هسته ای گره خورد و در قطعنام ه شورای امنیت این دو به هم‬ ‫وصلشدندکههم هموشک هایبالستیکمارادرتحریمقرار‬ ‫داد‪.‬یکیازدستاوردهایمادربرجاماینبودکهباهرمشقتی‬ ‫این گره خوردگی را باز کنیم و این کاری بزرگ بود که برای ان‬ ‫انرژیزیادیصرفشد‪».‬عراقچیدرعینحالگفت‪«:‬بعد‬ ‫از انکه ما پس از برجام موشک عماد را ازمایش کردیم نکته ‬ ‫قابل توجه این بود که امریکایی ها و اروپایی ها اعالم کردند‬ ‫ازمایش این موشک نقض برجام نیست‪ .‬با این همه مساله‬ ‫موشکییکیازموضوعاتماباغرباستودرگیریماباانها‬ ‫ادامه دارد‪ .‬امریکایی هــا االن صرفا می گویند ازمایش های‬ ‫موشکی ایران با قطعنامه‪ 2231‬ناسازگار است اما نمی توانند‬ ‫بگویندنقضقطعنامهاست‪.‬مادربحثموشکیانهارابسیار‬ ‫عقبراندیم‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫امریکا نمی خواهد پول های‬ ‫ایران برگردد‬ ‫تو گومثلثباحشمت اللهفالحت پیشه‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای عباس عراقچی در ســالگرد توافق ایران و‬ ‫‪ 5+1‬درباره برجام اعالم کرد «بزرگترین دستاورد‬ ‫برجام تحقــق خواســته اصلی مردم ایــران در‬ ‫دســتیابی به انرژی صلح امیز هسته ای بود ولی‬ ‫در حــوزه مشخص شــدن اثــار رفــع تحریم ها‬ ‫بــا چالش هایی مواجه اســت که ایــن چالش ها‬ ‫به تدریج در حال برطرف شــدن هســتند‪ ».‬نظر‬ ‫شما چیست ایا برجام دستاوردی داشت یا خیر؟‬ ‫برجام را باید در قالــب خودش تعریف کرد‪ .‬برجام‬ ‫توافق بر سر سه محور شناســایی حقوق هسته ای ایران‪،‬‬ ‫عمل ایران بــه تکالیفــش و رفــع تحریم ها بــود‪ .‬درباره‬ ‫اجرایی شدن محور نخست توافق معتقدم حقوق هسته ای‬ ‫ایران هنوز به طور تثبیت شده مورد شناسایی طرف مقابل‬ ‫به ویژه امریکایی هــا قرار نگرفته اســت‪ .‬امریکایی ها در‬ ‫مواردی که معمــوال می خواهند زیر تعهدات شــان بزنند‬ ‫همین رفتار را از خود نشــان می دهند که ایــن رفتارهای‬ ‫انها باید مراقبت شود‪ .‬محور دوم عمل ایران به تعهداتش‬ ‫دربــاره تعدیــل فعالیت های هســته ای و کاهــش ذخایر‬ ‫سوخت بود که به طور قطعی و کامل به اجرا درامد‪ .‬اجرای‬ ‫بخش سوم توافق به طور تام و تمام بر عهده طرف مقابل‬ ‫اســت و ان به پایان یافتــن اعمال تحریم هــای ظالمانه‬ ‫علیه ایران مربوط می شــود‪ .‬تحریم هــا از یک نوع و یک‬ ‫جنس نبودند؛ بخشی شان براســاس ماده ‪ 41‬فصل هفتم‬ ‫منشور سازمان ملل متحد اعمال شدند و بخشی نیز فراتر‬ ‫از قطعنامه های شورای امنیت ســازمان ملل متحد بودند‬ ‫که این بخش از تحریم ها را امریکا و اتحادیه اروپا به اجرا‬ ‫دراوردند‪ .‬تحریم های فرا قطعنامه ای در حوزه امریکا نیز‬ ‫دو دسته هستند؛ انهایی که با دستور رئیس جمهور اعمال‬ ‫شــدند و تحریم هایی که متاثر از قوانیــن مصوب کنگره‬ ‫علیه ایران به اجرا درامدند‪ .‬برهمین اساس پرچالش ترین‬ ‫موضوع در حوزه اجرای برجام که باید محل بررســی قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬همین مســاله رفع تحریم هاســت‪ .‬انتظــار داریم‬ ‫اقای ظریف متن گزارشــی را که قرار است به کمیسیون‬ ‫امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بدهد‪ ،‬فرا رسانه ای‬ ‫تنظیم کنــد و به طــور مصداقــی در حوزه رفــع تحریم ها‬ ‫بگوید اوضاع از چه قرار اســت‪ .‬معتقــدم امریکایی ها به‬ ‫‪3‬‬ ‫حشــمت الله فالحت پیشــه‪ ،‬عضو کمیســیون‬ ‫امنیــت ملــی و سیاســت خارجی مجلــس می گوید‪:‬‬ ‫«مجلس شورای اسالمی اگر به این نتیجه برسد که‬ ‫برجام منافع ملت ایران را تامیــن نمی کند‪ ،‬ان موقع‬ ‫می تواند طرح تازه ای را در دســتورکار خود قرار دهد‬ ‫تا دســت دولت را برای یک ســری رفتارها باز کند‪ .‬ما‬ ‫در گذشــته ســابقه کوتاه امدن امریکا را مقابل چنین‬ ‫قوانینی داشــتیم‪ .‬دو نمونــه ان قانون الــزام دولت‬ ‫بــه حفظ چرخه ســوخت هســته ای و قانــون اجرای‬ ‫داوطلبانه پروتــکل الحاقی در صــورت ارجاع پرونده‬ ‫ایران به شورای امنیت سازمان ملل بود‪».‬‬ ‫سختی تا ‪ 10‬درصد تحریم های فرا قطعنامه ای را تعدیل‬ ‫کردند و بــازی سیاسی شــان را ادامه می دهنــد‪ .‬یکی از‬ ‫دالیل رویکــرد غیرمتعهدانه امریکایی هــا در قبال برجام‬ ‫ان است که نگذارند پول های مســدود و بلوکه شده ایران‬ ‫در خارج از کشــور به بدنه در حال توســعه کشور ما تزریق‬ ‫شود‪ .‬امریکایی ها مشخصا تالش می کنند ایران در سال‬ ‫‪ 1404‬قدرت نخســت منطقه نشــود‪ .‬دلیل دوم این رفتار‬ ‫امریکایی ها که حتــی خطرناک تر از دلیل نخســت تلقی‬ ‫می شود‪ ،‬تالش برای پیوند زدن موضوع رفع تحریم های‬ ‫ضدایرانی و توافق هسته ای به سایر حوزه های اختالفی‬ ‫بین ایران و امریکا است‪.‬‬ ‫مبارزه با تروریســم‪ ،‬نقــض حقوق بشــر‪ ،‬وضعیت‬ ‫رژیم صهیونیستی در خاورمیانه‪ ،‬توان موشکی ایران و غیره‬ ‫از جمله موضوعاتی هســتند که امریکایی ها می خواهند‬ ‫از طریق موضوع هســته ای به ان مباحث ورود کنند و اگر‬ ‫موفق شــوند حد یقفی برای تحریم هــای امریکا متصور‬ ‫نخواهد بود‪ .‬چون امریکایی ها سعی می کنند به بهانه های‬ ‫جدید تحریم های ضدایرانــی ادامه پیدا کنــد‪ ،‬بر همین‬ ‫اساس به وظیفه خودشــان در قبال برجام عمل نمی کنند‬ ‫و تالش بــرای یارگیــری در عرصــه بین الملــل دارند که‬ ‫موضع گیری خانم مرکل در همین قالب تعریف می شود‪.‬‬ ‫معتقدیم برجام عبارت بود از مدیریت جزیره ای بخشی از‬ ‫اختالف ایران با امریــکا‪ .‬یعنی به عبارتی اختالفات میان‬ ‫ایران و امریکا سلســله جزایر اختالفی است که دو کشور‬ ‫اختالف جزیره هسته ای را در قالب برجام مدیریت کردند‬ ‫و قرار نیست از این جزیره پل هایی به سایر جزایر اختالفی‬ ‫زده شــود‪ .‬کارهایــی کــه امریکایی ها می کننــد موضوع‬ ‫رژیم صهیونیستی‪ ،‬موضوع حقوق بشر و مبارزه با تروریسم‬ ‫را دائم با بهانه هایی می خواهند به جزیره هسته ای مرتبط‬ ‫کنند‪ ،‬حال انکه ایــران به هیچ وجه تصمیم نــدارد درباره‬ ‫این جزایــر وارد مذاکره شــود و حتی فشــار را بپذیرد‪ .‬در‬ ‫مجموع امریــکا می خواهــد همچنان نقــش بازیگر بد را‬ ‫برای ایران حفــظ کند و اجرای تعهداتــش در قبال برجام‬ ‫را منوط به رفع اختالفات خود با ایران در حوزه های دیگر‬ ‫کند‪ .‬در این رابطه معتقدم هنوز دســتگاه سیاست خارجی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران نتوانســته راه برقراری روابط بین‬ ‫جزایر اختالفــی با امریــکا را قطع کند‪ ،‬بر همین اســاس‬ ‫شاهد کارشکنی های امریکایی ها هستیم‪ ،‬به ویژه کنگره‬ ‫امریکا می کوشــد از شکل گیری شــرایط توسعه ای برای‬ ‫ایران جلوگیــری کند تا زمان انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا فرابرسد چون بعد از ان یک رئیس جمهور تازه نفس‬ ‫بیاید و سیاســت های تقابلی با ایــران را دوباره بازســازی‬ ‫کند‪ .‬حاال اینکه چقدر این اتفــاق می افتد یا خیر‪ ،‬تحلیل‬ ‫جداگانه ای دارد‪ .‬در حوزه تحریم های مربوط به اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬معتقدم اتحادیه اروپا ‪ 80‬درصد اجرای تحریم های‬ ‫ذیل قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را علیه ایران لغو‬ ‫کرد و به طــور کامل در حوزه تحریم هــای مختص به این‬ ‫اتحادیه همکاری الزم را انجام داد‪ .‬در واقع بعد از اجرای‬ ‫برجام اتحادیه اروپا همکاری هایــی با ایران در حوزه های‬ ‫توسعه ای داشت ‪ -‬که در بعد از انقالب متفاوت است و من‬ ‫نگاه مثبتی به این نوع تعامل دارم ‪ -‬منتها فقط در جاهایی‬ ‫مناسبات پســاتحریمی اروپا با ایران دچار مشکل شدند و‬ ‫ان نقاط و گذرگاه هایی بود که اقتدار دالر یا حوزه حاکمیت‬ ‫دالر در انجا وجود داشت‪ .‬در واقع امریکایی ها در جاهای‬ ‫مختلف ســرمایه داری دنیا امدند دالر را به عنوان نگهبان‬ ‫گذاشــتند که اگر اروپایی ها خواســتند با ایران همکاری‬ ‫کنند این گذرگاه ها مانع شــکل گیری همکاری انها شود‪.‬‬ ‫این مشکالتی اســت که کماکان بین ایران و اروپا مانده‬ ‫است‪ .‬شاید منظور اقای عراقچی از شکل گیری یک سری‬ ‫گشایش ها در اینده همین روابط ایران و اروپا باشد‪ .‬البته‬ ‫اقای عراقچــی در جایی گفت کشــورهای غربی برجام را‬ ‫اجرا کردند که من به این صحبت او نقد دارم چون معتقدم‬ ‫کشــورهای غربی را در حوزه اجرای برجام نباید یکسان و‬ ‫یک کاسه دید چون امریکا سعی می کند تا حدی اروپا را در‬ ‫فضای تحریم های فرامرزی خود حفظ کند‪ .‬قسمت سوم‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫سیاست‬ ‫معطوف به بقیه دنیاست‪ ،‬مخصوصا کشورهای عضو گروه‬ ‫بریکس یعنی برزیل‪ ،‬روسیه‪ ،‬هند‪ ،‬چین و افریقای جنوبی‬ ‫که ‪ 24‬درصد چرخه مالی دنیا میان انها شکل گرفته است‬ ‫یا کشورهای دیگری مثل کره جنوبی‪ .‬معتقدم اینها برجام‬ ‫را تقریبا کامل دارند اجرا می کنند‪ .‬برگه برنده برجام در اینجا‬ ‫هستند یعنی مابقی دنیای خارج از حوزه غرب دارند برجام‬ ‫را اجرا می کنند و ایرانی ها از این فرصت ها دارند استفاده‬ ‫می کنند که تحریم های فرامرزی امریکا بازنگردد‪.‬‬ ‫قریب به اتفــاق منتقــدان معتقدند بــود و نبود‬ ‫برجام برای ایران فرقی نمی کرد‪ ،‬اگر پرونده ما‬ ‫ذیل فصل هفتم منشور ســازمان ملل بود و خطر‬ ‫جنــگ وجود داشــت‪ ،‬هیــچ گاه امریــکا جرات‬ ‫نمی کــرد تهدیدهایش را عملی کنــد‪ ،‬پس حاال‬ ‫که پرونده از ذیل فصل هفتم منشــور ســازمان‬ ‫ملل خارج شــده‪ ،‬فــرق چندانی برای مــا نکرده‬ ‫است یا می گویند برجام حقوق هسته ای ایران را‬ ‫تثبیت نکرد‪ ،‬بلکه پیش از این تثبیت شده بود‪،‬‬ ‫ما غنی ســازی داشــتیم و حتی معتقدند برجام‬ ‫ان حقوق تثبیت شــده را تخریب کرد‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫معتقدم اگر برجام امضا نمی شد یا توافق صورت‬ ‫نمی گرفت در برخی حوزه ها به ویژه حوزه های توسعه ای‬ ‫کشور‪ ،‬شرایط مدیریت اوضاع سخت تر از حال حاضر بود‪.‬‬ ‫دوم انکه به هر حال باید بپذیریم امریکایی ها خیلی تالش‬ ‫داشتند با عدم تصویب برجام‪ ،‬پرونده هسته ای ایران به فاز‬ ‫تنبیهی کشانده شود‪ ،‬گرچه امکان شکل گیری اش وجود‬ ‫نداشت اما امریکایی ها تمام تالش خود را به کار می گرفتند‬ ‫تا شرایط ســخت تری را به ایران تحمیل کنند‪ .‬دوستانی‬ ‫که چنین نقدهایی را مطــرح می کنند بایــد بپذیرند که در‬ ‫صورت نبود برجام شــرایط مدیریت امور کشــور سخت تر‬ ‫می شد‪ .‬ما بعد از اجرای برجام روی تازه ای از مناسبات مان‬ ‫را با کشورهای مهم دنیا شکل دادیم که نمی شود اینها را‬ ‫نادیده گرفت‪ .‬ما در حوزه های مختلف با گشــایش هایی‬ ‫مواجه شــدیم‪ .‬در حوزه های گردش مالی‪ ،‬در حوزه خرید‬ ‫هواپیما‪ ،‬تردد اتباع ایرانی به نقــاط مختلف دنیا و به ویژه‬ ‫برقراری مجدد مناسبات با بخشی از دنیا که شرکای سنتی‬ ‫ما بودند اما به دلیل تحریم های ‪ 15‬گانه ذیل قطعنامه های‬ ‫هفت گانه این مناســبات با مشکل مواجه شــده بود‪ .‬اگر‬ ‫ایران مناســبات خود را فقط با گروه بریکس که ‪ 24‬درصد‬ ‫گردش مالی دنیا را در اختیار دارد برقرار کند و این مناسبات‬ ‫را به گونه ای شکل دهد که جزئی از چارچوب گروه بریکس‬ ‫شــود‪ ،‬خود گام مهمی محســوب می شــود‪ .‬اما دوستان‬ ‫دلواپــس مالحظاتی نیز دارنــد که وزارت خارجــه باید در‬ ‫راستای رفع نگرانی انها نیز تالش کند‪ .‬در مجموع یاداور‬ ‫می شوم امریکایی ها در موضوع برجام نقض عهد کردند‪.‬‬ ‫خود برجام هنوز اجرا نشده و امریکایی ها سعی می کنند با ‬ ‫تراشیدن حوزه های اختالفی تازه عمال زیر تعهداتی بزنند‬ ‫که در قالب برجام متعهد به اجرایش بودند‪ .‬خود دوستان‬ ‫دولت می دانند اجرای معاهدات باید پشتبند قدرت داشته‬ ‫باشد‪ .‬بر همین اساس امیدوارم اقای ظریف گزارشی که به‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می دهد‪،‬‬ ‫گزارشی واقع گرایانه باشــد‪ .‬مجلس شورای اسالمی اگر‬ ‫به این نتیجه برســد که برجام منافع ملت ایــران را تامین‬ ‫نمی کند‪ ،‬ان موقع می تواند طرح تازه ای را در دســتورکار‬ ‫خود قرار دهد تا دست دولت را برای یک سری رفتارها باز‬ ‫کند‪ .‬ما در گذشته سابقه کوتاه امدن امریکا را مقابل چنین‬ ‫قوانینی داشــتیم‪ .‬دو نمونه ان قانون الزام دولت به حفظ‬ ‫چرخه سوخت هسته ای و قانون اجرای داوطلبانه پروتکل‬ ‫الحاقی در صــورت ارجاع پرونده ایران به شــورای امنیت‬ ‫ســازمان ملل بود‪ .‬البته درباره جزئیات چنین طرحی باید‬ ‫بعدا صحبت کرد‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫توافق تلخ اما اجتناب ناپذیر‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گفت وگوی مثلث احمد امیرابادی فراهانی‬ ‫ایا برجام دستاوردی داشته یا خیر؟‬ ‫زمانی که برجام در مجلس شورای اسالمی بررسی‬ ‫می شــد‪ ،‬گفتم‪« :‬برجام نه فتح الفتوح اســت و نه قرارداد‬ ‫ننگین بلکه برجام توافقــی تلخ امــا اجتناب ناپذیر بود‪».‬‬ ‫متاسفانه بعد از توافق بر سر برجام فضای کشور به سمت‬ ‫و ســویی رفت که همه فکر کردند تمام مشــکالت کشور‬ ‫با اجرایی شــدن برنامه جامع اقدام مشترک حل می شود‪.‬‬ ‫همان موقع در مجلس شــورای اســامی می گفتیم و در‬ ‫کمیســیون برجام نیز به این مســاله تاکید شــد و بسیاری‬ ‫دلســوزان نیز اعالم کردند «امریکا قابل اعتماد نیســت‬ ‫و عهدشــکن اســت؛ حتما بهانه های دیگری می اورد و با‬ ‫حفظ تحریم ها نمی گذارد به نوعی مشــکالت ایران حل‬ ‫شود» همین اتفاق افتاد یعنی امریکایی ها امروز اقدامات‬ ‫دیگری برای پابرجا نگه داشــتن تحریم ها انجام می دهند‬ ‫که مصداق بــارز رفتار خصمانه و دشــمنی بــا ملت ایران‬ ‫است‪ .‬تاریخ نشان داده هر جا ما ایستادگی کردیم دشمنان‬ ‫عقب نشــینی کردند و انجایی که کوتاه امدیم معموال انها‬ ‫پیش روی داشتند‪ .‬در مجموع معتقدم نمی توان گفت برجام‬ ‫هیچ دستاوردی نداشت اما انهایی که می گویند فتح الفتوح‬ ‫بود و همه گزینه ها را از روی میز غرب برداشت‪ ،‬باید یاداور‬ ‫شــد خیر‪ ،‬چنین اتفاقی نیفتاد‪ .‬گزینه های روی میزی که‬ ‫امریکایی ها چندین سال متمادی بر ان تاکید داشتند اگر‬ ‫می توانســتند با اتکا به انها اقدامی علیه ایران انجام دهند‬ ‫این کار را می کردند اما نتوانستند چون در مقابل عظمت و‬ ‫قدرت جمهوری اسالمی و ملت ایران عاجزند‪.‬‬ ‫با اجرای برجام و صدور قطعنامه ‪ ،2231‬شــش‬ ‫قطعنامه ضد ایرانی شــورای امنیت سازمان ملل‬ ‫متحد که ذیل فصل هفتم منشــور ســازمان ملل‬ ‫بودند لغو شدند‪ ،‬ایا این دستاورد نبود؟‬ ‫هدف از مذاکرات با ‪ 5+1‬لغو تحریم ها بود‪ .‬االن‬ ‫امریکایی ها به بهانه تحریم های اولیه یکسری سدهایی را‬ ‫‪4‬‬ ‫احمد امیرابادی فراهانی معتقد اســت‪« :‬برجام‬ ‫نه فتح الفتوح اســت و نه قرارداد ننگیــن بلکه برجام‬ ‫توافقی تلخ اما اجتناب ناپذیر بود‪ ».‬عضو هیات رئیسه‬ ‫مجلس شورای اســامی می گوید‪« :‬به نظر می رسد‬ ‫انچه تا امروز می شــود به عنوان یک دســتاورد برای‬ ‫برجام تصور کرد این اســت که ملت ایــران بار دیگر‬ ‫صداقت امریکا را مورد ازمایش و امتحان خودش قرار‬ ‫داد و متاســفانه دولت امریکا این بار هم مثل همیشه‬ ‫نتوانست در این امتحان و ازمایش خوب عمل کند و‬ ‫به نوعی مردود شد‪».‬‬ ‫مقابل برقراری روابط پولی مالی ایران با دنیا ایجاد کردند‪.‬‬ ‫در حالی که طبق برجام انها متعهد به برداشتن موانع بودند‪.‬‬ ‫در واقع امریکایی ها به بهانه های دیگر دنبال ان هســتند‬ ‫که تحریم های ضدایرانی حفظ شــود و بر همین اساس با‬ ‫استفاده از ابزارهای مختلفی که در دنیا دارند برای تحقق‬ ‫این نیت خود تــاش می کنند‪ .‬امروز انها توان موشــکی‬ ‫ایران را بهانه قرار دادند‪ .‬فارغ از این مســاله االن که ما از‬ ‫ذیل فصل هفتم منشــور ســازمان ملل متحد خارج شدیم‬ ‫چه دستاوردی برای ملت محسوب می شود؟ امریکایی ها‬ ‫زمانی که پرونده هســته ای ما ذیل فصل هفتم بود جرات‬ ‫اقدام نظامی علیه ایران را نداشــتند‪ .‬انها بعــد از حمله به‬ ‫عراق و افغانستان در گل ماندند‪ ،‬اگر بعضی از کمک های‬ ‫جمهوری اســامی ایران نبود اینها نمی توانســتند از این‬ ‫باتالق خــارج شــوند‪ .‬بنابراین خروج از ذیــل فصل هفتم‬ ‫منشور ســازمان ملل متحد دســتاورد تلقی نمی شود چون‬ ‫امریکایی ها جرات اجرایی کردن چنین گزینه ای را نداشتند‬ ‫که حاال ما ان را یک دستاورد بدانیم‪.‬‬ ‫اقای عراقچی گفته «بزرگترین دستاورد برجام‬ ‫تحقق خواسته اصلی مردم ایران در دستیابی به‬ ‫انرژی صلح امیز هسته ای بود» نظر شما چیست؟‬ ‫اینجــا هــم امریکایی هــا بهانــه جدیــد اوردند و‬ ‫می خواهند درباره موضوعاتی همچون مقدار ذخیره سوخت‬ ‫اورانیوم دبه کنند‪ ،‬حال انکه در برجام ان مقدار را پذیرفته‬ ‫بودند‪ .‬به نظر می رســد انچه توانســت وضعیت هسته ای‬ ‫ما را ثبیت کند دستاوردهای هسته ای دانشمندان ما بود‪.‬‬ ‫اگر ان دستاوردها نبود‪ ،‬امریکایی ها زیر بار هیچ مساله ای‬ ‫نمی رفتند کما اینکه االن نیز در رفتارشــان این مســاله را‬ ‫نشان می دهند و می خواهند با بهانه گیری های واهی و دبه‬ ‫دراوردن مقدار ذخیره اورانیــوم را که در برجام توافق کرده‬ ‫بودیم کاهش دهند‪.‬‬ ‫شــما رفع تحریم ها را تنها مــوردی می دانید که‬ ‫می توانست دستاورد برجسته برجام تلقی شود‬ ‫اما اقای بعیدی نژاد اعالم کرده که نباید به برجام‬ ‫به عنوان یــک توافــق تجاری نگریســت چون‬ ‫ماهیت دیگری دارد؛ به نظر شــما ایا نگاه تجاری‬ ‫داشتن به برجام درست است؟‬ ‫اقایــان هدف از مذاکــره را رفــع تحریم ها اعالم‬ ‫می کردند تا از این طریق مشــکالت اقتصادی مردم حل‬ ‫شــود‪ .‬حاال این ســوال مطرح می شــود که مذاکرات به‬ ‫نتیجه رســید اما ایا دســتاوردی برای ملت ایران داشت؟‬ ‫اینکه امار و ارقام دهیم تورم پایین امــد‪ ،‬اوال چه ربطی به‬ ‫برجــام دارد؟ دولت قدرت خرید مــردم را پایین اورد و رکود‬ ‫ایجاد کرد‪ ،‬پول را از دست مردم جمع کرد توان خرید پایین‬ ‫امد‪ ،‬همین باعث شد که تورم به نوعی فروکش کند‪ .‬بحث‬ ‫این اســت که واقعا مــا در مذاکرات دنبال چــه بودیم این‬ ‫ســوال را اقایان جواب دهند که چرا رفتند مذاکره کردند‪.‬‬ ‫ایا برای عملیاتی نشــدن گزینه نظامی علیه ایران مذاکره‬ ‫کردند؟ جواب این سوال روشن اســت؛ در نبود برجام نیز‬ ‫امریکایی ها نمی توانستند در این حوزه کاری کنند چون در‬ ‫منطقه هر جا وارد عملیات نظامی شدند شکست خوردند‪.‬‬ ‫مذاکرات با ‪ 5+1‬در دولت یازدهم با هدف رفع تحریم ها و‬ ‫گشایش اقتصادی برای کشــور بود‪ .‬اقایان روزی به ورود‬ ‫مجلس شورای اسالمی در بررسی برجام انتقاد می کردند‬ ‫با این اســتدالل کــه این مســاله باعث تاخیــر در اجرای‬ ‫توافقات می شــود و روزی چندین میلیون دالر ملت ایران‬ ‫ضرر می کنند‪ .‬حاال چه شــرایطی داریم؟ یک ســال است‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬روی برجام توافق کردند‪ .‬کمیسیون برجام و‬ ‫نمایندگان مجلس شورای اسالمی نهم هم اجرای برجام‬ ‫را برای بررسی بیشــتر به تاخیر انداختند‪ ،‬شــش ماه از ان‬ ‫زمان گذشــت االن که برجام در حال اجراست چه سودی‬ ‫برای ملت ایران داشــت؟ اصال چنین چیزی نبوده است‪،‬‬ ‫همین اعداد و ارقامی که می گویند وارد کشــور شده روی‬ ‫مباحث دیگری وارد شــد‪ .‬یــک موردش همین مســائل‬ ‫جاســوس های امریکایی بود انجا یک معامله ای صورت‬ ‫گرفت و ان اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫اما پرونده موضوع پی ام دی هم بسته شد‪ ،‬حال‬ ‫انکه پی ام دی همیشــه محل بهانه گیری غرب‬ ‫برای تصویب قطعنامه علیه ایران بود و خیلی از‬ ‫قطعنامه های شــورای امنیت از پی ام دی منشا‬ ‫گرفت‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫درست است پرونده پی ام دی در قالب برجام بسته‬ ‫شد و یک دستاورد محسوب می شــود‪ .‬نکته این است که‬ ‫االن امریکایی ها توان موشکی ایران را دارند بهانه می کنند‪،‬‬ ‫این هم جزو پرونده های نظامی است که برای ما باز کردند‪.‬‬ ‫امریکایی ها دنبال بهان ه هســتند که به نوعی نگذارند ملت‬ ‫ایران پیشرفت کند و روی پای خود بایستد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫انچهتاامروزمی شودبه عنوانیکدستاوردبرایبرجامتصور‬ ‫کرد این است که ملت ایران بار دیگر صداقت امریکا را مورد‬ ‫ازمایش و امتحان خودش قرار داد و متاسفانه دولت امریکا‬ ‫این بار هم مثل همیشه نتوانست در این امتحان و ازمایش‬ ‫خوب عمل کند و به نوعی مردود شد‪.‬‬ ‫حرف هایصالحیهشداربود‬ ‫تو گو باحسنبهشتیپوردربارهبرجامپسازیکسال‬ ‫گف ‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫سیاست‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫با وجــودی که گــروه ویژه اقــدام مالــی (‪)FATF‬‬ ‫در بیانیــه اخیرش اعــام کرد کــه فعالیت های‬ ‫تقابلی اش با ایران را به حالــت تعلیق در می اورد‬ ‫و حتــی صحبــت از قریب الوقــوع بــودن خرید‬ ‫هواپیمــای بوئینــگ مطــرح می شــود‪ ،‬اقــای‬ ‫دکتر صالحــی رئیس ســازمان انــرژی اتمی از‬ ‫توطئه چینی جدید غرب علیه ایران خبر داد ؛ این‬ ‫دو حالت چطور با هم قابل جمع است؟‬ ‫این نظر و تحلیل اقای صالحی براســاس دو مبنا‬ ‫انجام شد‪ .‬یک مبنا فضای رسانه های غربی است‪ .‬معموال‬ ‫در ‪10-12‬ســال گذشــته وقتی غربی ها می خواستند یک‬ ‫حرکت علیه ایران انجام بدهند‪ ،‬قبل از ان توپخانه رسانه ای‬ ‫خود را علیه ایران به راه می انداختند و از طریق رسانه هایی‬ ‫مثل رویترز‪ ،‬فرانس پرس‪ ،‬اسوشیتدپرس و سی ان ان اخبار‬ ‫مختلفی را منتشر می کردند‪ .‬در واقع یک فضاسازی انجام‬ ‫می دادند که در ان فضا بتوانند ضمن ایران هراسی‪ ،‬اعمال‬ ‫یکسری اقدامات تحریمی علیه ایران را توجیه کنند‪ .‬اقای‬ ‫بان کی مون قرار است یک گزارش رســمی محرمانه را به‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه جوالی تحویل دهد‬ ‫و رویترز بخشی از این گزارش را زودتر از خود بان کی مون‬ ‫منتشر کرد‪ .‬البته مشخص نیســت اقای بان کی مون این‬ ‫خبر منتسب به خود را تکذیب کند یا خیر اما اقای صالحی‬ ‫فرض را بر این گرفت که این گزارش رویترز صحت دارد‪.‬‬ ‫بعد این مطلب را در کنار صحبت های خانم مرکل گذاشت و‬ ‫نتیجه منطقی گرفت که این می تواند زمینه سازی رسانه ای‬ ‫باشــد برای اینکه اقداماتــی را می خواهند علیــه ایران در‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل انجام دهند‪ .‬من به عنوان یک‬ ‫تحلیلگر سیاســی معتقدم که این در ادامــه همان جریا ‬ ‫ن‬ ‫صهیونیستی است که اصال مخالف برجام بود چون البی‬ ‫صهیونیسم هم در رســانه ها و هم در دیپلماسی نفوذ دارد‬ ‫و مجموعه اقداماتی را علیه ایران ســازماندهی می کند تا‬ ‫جلوی اجرای برجــام را بگیرد‪ .‬اگــر صحبت های دبیرکل‬ ‫ن کی مون و صــدر اعظم المان را کنار هم بگذاریم‬ ‫ناتو‪ ،‬با ‬ ‫می توانیم نتیجــه رســانه ای بگیریم که یــک موضوعی‬ ‫وجود دارد امــا بحث مهمتر جنبه حقوقی موضوع اســت‪،‬‬ ‫در دوره قبل از برجام دشــمنان ایران بهانه هایی همچون‬ ‫پی ام دی‪ ،‬ابعاد احتمالی نظامی فعالیت هسته ای و غیره را‬ ‫مطرح می کردند ؛ موضوعاتی که در گزارش های مختلف‬ ‫اقای البرادعی و اقای امانو نیز مطرح شــد و شورای حکام‬ ‫‪ 12‬قطعنامه و شورای امنیت ســازمان ملل شش قطعنامه‬ ‫علیه ایران صادر کردند امــا االن گزارش های اقای امانو‬ ‫بعد از برجام مثبت بود و تاکید بر اجرای برجام است‪ .‬عمال‬ ‫بهانه های گذشته دست انها نیست و نمی توانند ما را متهم‬ ‫به فعالیت های غیرصلح امیز هسته ای کنند‪ ،‬بنابراین شاید‬ ‫بیاینــد و روی موضوعات توان موشــکی یــا نقض حقوق‬ ‫بشــر به عنوان ســوژه جدید کار کنند‪ .‬ما باید با این مسائل‬ ‫برخورد حقوقی هم داشــته باشــیم‪ .‬غیر از ان رسانه های‬ ‫ما باید پیگیر باشــند و موضوع را از نگاه تحلیلی کنکاش و‬ ‫بررســی کنند‪ .‬یکی از رســانه های ما از دفتر بان کی مون‬ ‫بپرســد‪ ،‬این خبری که رویترز منتســب به دبیرکل سازمان‬ ‫ملل کرده ایــا صحت دارد یا خیــر؟ از جنبه رســانه ای که‬ ‫بگذریم امــا از نظر حقوقی ایران باید مجمــوع اقدامات را‬ ‫دقیق رصد کند‪ ،‬استدالل های منطقی خود را در چارچوب‬ ‫حقوق بین الملل و روابط بین الملل برای افکار عمومی دنیا‬ ‫توضیح دهد و از کنار این موضوع ساده نگذرد‪ .‬به نظر من‬ ‫این هشدار اقای صالحی جدی است و هم در ُبعد حقوقی‬ ‫و هم در ُبعد رسانه ای باید به ان توجه شود‪ .‬ولو اینکه فضا‬ ‫مثبت اســت این به معنای منفی نگری نســبت به تحوالت‬ ‫نیست بلکه به معنای ان است که ایران حواسش باشد که‬ ‫باالخره اســتدالل های حقوقی خودش را درباره قطعنامه‬ ‫‪ 2231‬از هم اکنون مطرح کند‪ .‬فرقی که امروز با دوســال‬ ‫ی طبق‬ ‫پیش دارد این است که اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫برجام نظارت بر فعالیت هسته ای ایران را به طور همه جانبه‬ ‫دارد انجام می دهد و امکان اینکه ایران بخواهد کالهک‬ ‫هسته ای تولید کند مثل همیشه اصال وجود ندارد‪ .‬با این‬ ‫اســتدالل باید اعالم شــود این اتهامات کامال بی اساس‬ ‫اســت‪ .‬ضمن انکه به طرف مقابل خیلی شفاف‪ ،‬صریح‪،‬‬ ‫علنی و محکم استدالل های حقوقی مان را بگوییم و یاداور‬ ‫شویم درباره قدرت دفاعی که مربوط به امنیت ایران است با‬ ‫کسی تعارف نداریم‪ ،‬بر همین اساس تالش می کنیم قدرت‬ ‫موشکی خود را باال ببریم برای انکه کامال جنبه بازدارندگی‬ ‫و دفاعی دارد‪.‬‬ ‫هم اکنون این سوال مطرح می شود که چرا اقای‬ ‫دکتر صالحی ابعــاد مختلف دغدغــه خودش را‬ ‫شــفاف نکرد و نگفت بــه نظر او قرار اســت این‬ ‫توطئه در چه حوزه ای بروز و ظهور پیدا کند؟‬ ‫اقای صالحی همان طور که خــودش تعبیر کرده‬ ‫به عنوان یک استاد دانشگاه حدس تحلیلی خودش را بیان‬ ‫کرد‪ ،‬به نظر من این حرف مبنا دارد؛ حرفی نیست که روی‬ ‫هوا گفته باشد بلکه چند استدالل را کنار هم چید‪ ،‬اخبار را‬ ‫کنار هم گذاشت و استنتاج کرد که ممکن است بخواهند با‬ ‫زمینه سازی رسانه ای دوباره یک قطعنامه علیه ایران بدهند‪.‬‬ ‫مثال به بهانه مساله توان موشکی‪ ،‬مجموعه ای از اقدامات‬ ‫محدودیت زا را در حوزه بانکی علیه ایران انجام دهند‪ .‬در هر‬ ‫صورت هر حالت دیگری هم باشد حرف های اقای صالحی‬ ‫به جای انکه برای ما نگرانی ایجاد کند هشداردهنده است‪.‬‬ ‫باید به سمتی برویم که هم از ُبعد رسانه ای کنکاش کنیم و‬ ‫تحلیلگران از دفتر بان کی مون پیگیری کنند که ایا چنین‬ ‫گزارش محرمانــه ای که قرار اســت او به شــورای امنیت‬ ‫سازمان ملل بدهد با رویترز همخوانی دارد‪ ،‬اگر جواب مثبت‬ ‫است چرا قبل از انکه به شورای امنیت سازمان ملل تحویل‬ ‫شود‪ ،‬گزارش محرمانه به دســت رویترز رسید‪ .‬این مسائل‬ ‫باید در رســانه های ما بررسی شود که متا ســفانه پیگیری‬ ‫نمی شــود‪ .‬ثانیا کمیته مربوط به برجــام و حقوقدان های‬ ‫برجســته ای که در شــورای عالی امنیت ملی حضور دارند‬ ‫مســاله را باید جدی بگیرند و ُبعد حقوقی ماجرا را پیگیری‬ ‫کنند‪ .‬تاکیدم بیشــتر روی ان است که مســئوالن ما وقتی‬ ‫صحبت می کنند باید صحبت های شان حساب شده باشد‪.‬‬ ‫از یک طرف باید قاطع حــرف بزنند یعنی موضع ما را خیلی‬ ‫شــفاف و قاطع بگویند‪ ،‬از طرف دیگر در چارچوب حقوق‬ ‫و روابط بین الملل واژگانی را اســتفاده کنند که برای طرف‬ ‫مقابل قابل درک باشــد تا از حق ایران به درســتی حمایت‬ ‫شود‪ .‬صحبت های غیرحقوقی بعدا برای کشور هزینه ساز‬ ‫نشود و خودش بهانه جدیدی دست دشمن ندهد که دوباره‬ ‫ان را مبنا قرار دهند و دوباره علیه ایران استفاده کنند‪.‬‬ ‫شما می گویید این جمله اقای صالحی باید باعث‬ ‫هوشیاری ما شود‪ ،‬اما از این جمله برخی مشغول‬ ‫استفاده های سیاسی هستند و دو قطبی دلواپس‪-‬‬ ‫دالور دوباره فعال شــده اســت‪ ،‬حامیــان برجام‬ ‫در حیرت و تعجب به ســر می برند و دلواپســان‬ ‫این حرف رئیس ســازمان انرژی اتمی را شــاهد‬ ‫ادعاهای گذشــته خود قرار می دهند که همواره‬ ‫می گفتند برجام مشکل ساختاری و بنیادین دارد‬ ‫و اثار خسارت بارش االن به تدریج در حال بروز و‬ ‫ظهور است‪ ،‬چه کار باید کرد که فضای هوشیاری‬ ‫در حاشیه جدال های داخلی قرار نگیرد؟‬ ‫فرصت طلبی دیگر منطق نــدارد‪ .‬یک عده ای به‬ ‫هر حال می خواهنــد کار جناحی خود را دنبــال کنند‪ .‬اینها‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پارلمان‬ ‫مجموعه مسائلی که دارند بیشــتر درگیری های جناحی و‬ ‫این علیه ان و ان علیه این یکی اســت‪ .‬اینها دلسوختگی‬ ‫برای مســائل ملی ندارند‪ .‬ما هرچه فریاد داریم باید بر سر‬ ‫امریکا و طرف مقابل بکشــیم‪ ،‬باید مطالبه گری مان به ان‬ ‫سمت باشد‪ ،‬متاسفانه ما مطالبه گری مان را به داخل کشور‬ ‫اوردیم و داریم از یکدیگر مطالبه گری می کنیم خالصه گل‬ ‫به دروازه خــودی می زنیم‪ .‬اگر واقع بین باشــیم مجموعه‬ ‫بحث های کارشناسی باید به سمت طرف مقابل برود یعنی‬ ‫مطالبه گری را از‪ 5+1‬داشته باشیم‪ .‬بی اعتنایی طرف مقابل‬ ‫را به تعهداتش یاداور شویم‪ .‬توضیح دهیم اقدامات ایران‬ ‫دقیقا تایید اژانس بین المللی انرژی هسته ای را دارد‪ .‬االن‬ ‫اژانس بین المللی انرژی هسته ای به صراحت تایید می کند‬ ‫که ایران در چارچــوب تعهداتش عمل می کنــد ‪ ،‬بنابراین‬ ‫جای نگرانی وجود ندارد و اصال جای شک و تردید نیست‪.‬‬ ‫ما با دســت پری که داریم می توانیم مطالبات خودمان را‬ ‫از طرف مقابل بیان کنیم اما امروز رســانه های غربی یک‬ ‫میدان بازی تعریف می کنند ما هــم در همان میدان بازی‬ ‫می کنیم و به جــای تغییر میــدان بازی همدیگــر را مورد‬ ‫اتهام قرار می دهیم‪ .‬مهم ان است که ما تشخیص دهیم‬ ‫دفاع صحیح از منافــع ملی چیســت‪ ،‬روش های صحیح‬ ‫چیست؟ برای گفت وگو با دنیا چگونه باید با دقت و صحت‬ ‫و ســرعت پیام ایران را منتقل کرد که پاسخ تبلیغات منفی‬ ‫انها را بدهیم‪.‬‬ ‫عده ای می گویند اقای صالحی می توانست اول‬ ‫مساله را از دفتر اقای بان کی مون پیگیری و بعد‬ ‫ان را رســانه ای کند یا انکه کار را به دستگاه های‬ ‫متولی واگذار می کرد تا ان دســتگاه رسیدگی و‬ ‫بعد از مشخص شــدن ابعاد قضیه اطالع رسانی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫به نظرم این حرف ها کارشناســی نیســت‪ .‬برخی‬ ‫می خواهند ادم ها اصال حرف نزنند‪ .‬رئیس سازمان انرژی‬ ‫اتمی سال ها خودش دیپلمات‪ ،‬وزیر خارجه و نماینده ایران‬ ‫در اژانس بین المللی انرژی هســته ای بوده و به اندازه دو‪،‬‬ ‫سه دهه سابقه دیپلماتیک دارد‪ ،‬چنین کسی باید ازاد باشد‬ ‫و حرف و دیدگاه خودش را بیان کند‪ .‬او در ســخنرانی اش‬ ‫هم اعالم کرد که نظر شــخصی اش را می گوید‪ .‬اشــکال‬ ‫ندارد‪ .‬بــه نظرم هشــداری که اقــای علی اکبــر صالحی‬ ‫می دهد مبنای تحلیلی دارد‪ ،‬چند خبر را کنار هم گذاشــته‬ ‫و دارد می گوید این خبرها از شکل گیری یک روند حکایت‬ ‫می کنند‪ .‬در گذشته هم ما ســابقه اش را داشتیم که اتش‬ ‫توپخانه رســانه ای رویترز‪ ،‬فرانس پرس‪ ،‬اسوشیتدپرس‪،‬‬ ‫ســی ان ان‪ ،‬نیویورک تایمز و واشنگتن پست و غیره همین‬ ‫طور علیه ایران عمل می کرده است یعنی یکسری اخبار را‬ ‫پشت سر هم اعالم و بازنشــر می کردند‪ ،‬بعد اقدامی علیه‬ ‫ایران انجام می شــد‪ .‬فرق امروز با دو سال پیش ان است‬ ‫که امروز ما سیاست شفاف سازی را اعمال کردیم و بهانه را‬ ‫از دست دشمن گرفتیم‪ .‬انها دیگر نمی توانند بر غیرشفاف‬ ‫بودن برنامه های هسته ای ایران مانور دهند‪ ،‬چون اژانس‬ ‫اجرای برجام توسط ایران را تایید کرده است بنابراین هشدار‬ ‫اقای صالحی نه تنها اشکال ندارد بلکه الزم است‪ .‬مسئوالن‬ ‫ما باید نظرات شان را در چارچوب حقوق بین الملل بگویند‪.‬‬ ‫این کار برای کشور هزینه ساز نیست‪ .‬انهایی برای نوع حرف‬ ‫زدن شان باید توبه کنند که برای کشور هزینه درست کردند‬ ‫و اصال توجه نمی کردند این حرف کلی برای کشور هزینه‬ ‫دارد و هزینه اش را هم ایران می دهد‪ ،‬وگرنه اقای صالحی‬ ‫چند خبر را کنار هم گذاشت و تحلیلی هم ارائه داد همانجا‬ ‫هم تاکید کرد که این نظر شخصی اش است‪.‬‬ ‫این توطئه ای که اقای صالحی احساسش کرده‪،‬‬ ‫ایا به نقص در چارچوب تنظیم برجام بر می گردد‬ ‫یا خیر؟ چون اقای ظهره وند چنین اعتقادی دارد‪.‬‬ ‫اقای ظهره وند و دوستان همفکر ا و از اول مخالف‬ ‫‪5‬‬ ‫حسن بهشتی پور معتقد است‪« :‬هشدار صالحی‬ ‫ درباره توطئــه احتمالی غرب علیه ایران جدی اســت‬ ‫و هم در ُبعــد حقوقی و هم در ُبعد رســانه ای باید به ان‬ ‫توجه شود‪ ».‬این کارشــناس مسائل سیاست خارجی‬ ‫یاداور می شــود‪« :‬معنای حرف صالحی این است که‬ ‫باید حواســمان به این توپخانه رســانه ای غرب باشد‬ ‫چون اگر دارد اتش تهیه می ریزد همین طوری نیست‬ ‫یا قصد ایران هراسی دارد یا انکه می خواهد مقدماتی را‬ ‫فراهم کند تا بعدا یک قطعنامه علیه ایران صادر شود‪».‬‬ ‫نوع مذاکرات دولت یازدهم بــا ‪ 5+1‬بودند و می گفتند این‬ ‫مذاکرات ســرانجامی ندارد و توافقی حاصل نخواهد شد‪.‬‬ ‫بعد که توافق به دست امد ان را به قرارداد ترکمنچای تشبیه‬ ‫کردند‪ ،‬وقتی رهبری تایید کردند‪ ،‬اقایان فهمیدند چه گاف‬ ‫بزرگی دادند و گفتند‪« :‬دولت برای اجرای برجام رهبری را‬ ‫تحت فشار قرار داده است » و شــروع کردند ان قلت های‬ ‫مختلــف درباره برجــام اوردنــد‪ .‬االن هم دارنــد این طور‬ ‫صحبت می کنند‪ ،‬این حرف ها را روندی باید دید‪ .‬اظهارات‬ ‫همین اقای ظهره وند را از سه سال پیش تاکنون باید بررسی‬ ‫کرد ‪ .‬او موقعی که خودش رئیس رســانه ای شورای عالی‬ ‫امنیت ملی بود چطور با موضوعات برخــورد می کرد و بعد‬ ‫که از افغانستان به عنوان سفیر برگشت چه نوع برخوردی‬ ‫با برجام داشت‪ .‬برجام یک سند ملی است که هم مجلس‬ ‫شورای اسالمی‪ ،‬هم شــورای عالی امنیت ملی و هم رهبر‬ ‫معظم انقــاب ان را بــرای اجرا به صورت مشــروط تایید‬ ‫کردند‪ .‬در این شرایط دوباره اصل برجام را زیرسوال بردند‬ ‫و گفتند اینکه پذیرش برجام اشــتباه بوده معنی و مفهومی‬ ‫ ندارد جز اینکه بخواهنــد بگویند مــا از اول حرف هایمان‬ ‫درست بوده است‪ .‬در حالی که همین اقایان می دانند اگر‬ ‫برجام نبود وضعیت کشور طور دیگری می شد‪ .‬بنابراین باید‬ ‫منطقی بود‪ .‬مقداری ادم باید حرف هایی با چارچوب منطقی‬ ‫به مردم بزند‪ .‬همین اقایان بگویند اگر برجام نبود ایا امروز‬ ‫می توانستیم ‪ 2/5‬میلیون بشکه نفت صادر کنیم‪ .‬صادرات‬ ‫نفت ما را داشتند به صفر می رساندند‪ ،‬همین اقایان مدعی‬ ‫هستند که همان زمان ما می توانستیم خیلی بیشتر از یک‬ ‫میلیون بشــکه نفت صادر کنیم‪ ،‬بله صــادر می کردیم اما‬ ‫پولش را امثال اقای بابک زنجانی ها می بردند‪ .‬این چطور‬ ‫اســتدالل کردنی اســت‪ .‬یعنی دور زدن تحریم ها امثال‬ ‫بابــک زنجانی ها را در کشــور به وجود مــی اورد‪ .‬در حالی‬ ‫که خوشــبختانه این موضوع دیگر حل شده و فروش نفت‬ ‫روال شفافی دارد‪ .‬در مجموع حرف هایی که زده می شود‬ ‫باید چارچوب و منطق داشته باشــد‪ .‬برجام توانست شش‬ ‫قطعنامه تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد را از‬ ‫بین ببرد‪ .‬اقایــان می گفتند امکان نــدارد از بین برود اما از‬ ‫بین رفت‪ .‬بعد از انکه اقای امانو تاییــد کرد که ایران تمام‬ ‫موارد پیش بینی شــده را اجــرا کرد‪ ،‬عمــا قطعنامه های‬ ‫ششگانه کنار گذاشته و منتفی اعالم شــد‪ .‬االن ما با یک‬ ‫قطعنامــه طرف هســتیم که تحت فصل ششــم منشــور‬ ‫سازمان ملل اســت و به بند ‪ 25‬اشــاره دارد اما این اقایان‬ ‫اشاره می کنند که همچنان ما تحت بند ‪ 41‬هستیم و بند ‪41‬‬ ‫برای ما مسئولیت اور است‪ .‬همچنان تئوری ماشه را مطرح‬ ‫می کنند‪ ،‬هنوز می گویند هر لحظه امکان دارد‪ ،‬تحریم های‬ ‫بیشتری علیه ما وضع شود‪.‬‬ ‫به نظــر شــما ایــن اظهــارات اقــای صالحــی‬ ‫کمک کننده به دستگاه دیپلماسی کشور است؟‬ ‫برخی می گویند وقتی اقای صالحی اظهارنظر کرد‬ ‫وزارت خارجه بهتــر در عرصه بین الملل می تواند‬ ‫عمل کند مثال هــم می اورند و یاداور می شــوند‬ ‫بعد از صحبت هــای دکتر صالحی بــود که اقای‬ ‫تخت روانچی به صحبت های مرکل انتقاد کرد و‬ ‫ظریف تلفن بسیار تندی را به بان کی مون زد و به‬ ‫او یاداور شد که گزارشی که می دهد باید متوازن‬ ‫باشد» ؛ نظر شما چیست؟‬ ‫در کشوری که افراد ازاد زندگی می کنند‪ ،‬همه باید‬ ‫متعهد به منافع ملی باشند‪ ،‬در چارچوب منافع ملی صحبت‬ ‫کنند‪ ،‬خط قرمزشان هم منافع ملی باشد‪ .‬صحبت هایشان‬ ‫هم مسئولیت افرین باشد یعنی سعی کنند مسئولیت داشته‬ ‫باشند‪ .‬اقای صالحی یا هر فرد دیگری اعم از کارشناس یا‬ ‫مســئوالن باید طوری صحبت کنند که در چارچوب حقوق‬ ‫بین الملل و منافع ملی تعریف شود‪ .‬طوری حرف نزنند که‬ ‫هزینه ساز برای کشور باشد و بهانه دست طرف مقابل بدهد‪.‬‬ ‫االن اظهارات اقای صالحی بهانه دســت اســرائیلی ها‪،‬‬ ‫امریکایی ها و دشــمنان ایران نمی دهد‪ .‬هشدار به داخل‬ ‫می دهد‪ .‬ایــن اتفاق بدی نیســت اما بعضی ها در کشــور‬ ‫طوری اظهارنظر می کنند که هزینه ســاز است چون طرف‬ ‫مقابل همین حرف ها را کد می کند و علیه ایران از مجامع‬ ‫جهانی رای و قطعنامه می گیرد‪ .‬همان هایی که می گفتند‬ ‫«انقدر قطعنامه صادر کنید که قطعنامه دانتان پاره شود» از‬ ‫این نوع اظهارات االن هم داریم‪ ،‬متاسفانه کسانی بدون‬ ‫هیچ مالحظه ای می ایند نکاتی را مطرح می کنند که اصال‬ ‫توجه ندارند همه این حرف ها کد می شــود و بعدها ممکن‬ ‫است علیه ایران مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬باید جلوی این نوع‬ ‫حرف ها را گرفت‪ .‬صحبت های اقای صالحی به دستگاه‬ ‫دیپلماسی کمک می کند‪ ،‬نه فقط اقای صالحی بلکه بقیه‬ ‫کسانی که کارشــناس هســتند و در چارچوب منافع ملی و‬ ‫حقوق بین الملل صحبت می کنند باید دیدگاه هایشــان را‬ ‫بگویند‪ ،‬این حرف ها نه تنها ضرری ندارد بلکه کمک رسان‬ ‫است و تعارضی با هم نشــان نمی دهد‪ .‬چون معنای حرف‬ ‫اقای صالحی این است که ما باید حواسمان به این توپخانه‬ ‫رســانه ای باشــد چون اگر دارد اتش تهیه می ریزد همین‬ ‫طوری نیست یا قصد ایران هراســی دارد یا انکه مقدماتی‬ ‫را فراهم می کند تــا بخواهد بعــدا یک قطعنامــه علیه ما‬ ‫صادر کنند‪.‬‬ ‫دفعه گذشــته که اقــای صالحی از نحــوه رفتار‬ ‫غربی ها در اجرای برجام انتقاد کرد اقای روحانی‬ ‫به شدت واکنش نشــان داد‪ ،‬به نظر شما این بار‬ ‫رئیس جمهور چگونه برخورد خواهد کرد؟‬ ‫اصال مقایسه این دو موضوع با هم درست نیست‪،‬‬ ‫چون مقایسه مع الفارق اســت‪ .‬هر سخن جایی و هر نکته‬ ‫مکانــی دارد‪ .‬وقتی کســی موضعی می گیرد از ســه نظر‬ ‫زمانی‪ ،‬مکانی و محتوایی مهم اســت‪ ،‬ان حرفی که اقای‬ ‫صالحی زد و رئیس جمهور واکنش نشــان داد به ان علت‬ ‫بود که اقای صالحی در حوزه بانکی و پولی اطالعات کافی‬ ‫نداشت اما این مرتبه موضوع چیز دیگری است‪ .‬بعید هم‬ ‫می دانم رئیس جمهور برخوردی با اقای صالحی کند چون‬ ‫اگر این کار را انجام دهد معنایش ان اســت که کسی نباید‬ ‫حرف بزند که چنین چیزی امکان ندارد‪ .‬اقای روحانی به کار‬ ‫کارشناسی بها می دهد‪ .‬حرف اقای صالحی را کارشناسی‬ ‫می دانــم نهایتش این اســت که اشــتباه کــرده اما حرف‬ ‫کارشناسی است چون چارچوب و مبانی دارد‪.‬‬ ‫برخی از حامیان برجام نگران شده بودند و اعالم‬ ‫کردند اقــای ظریف بیاید میــان رئیس جمهور و‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی حکمیت کند‪ ،‬دست‬ ‫این دو را دوباره در دست هم بگذارد تا کدورت ها‬ ‫رفع شــود؛ پس شــما می گویید اصــا کدورتی‬ ‫وجود ندارد؟‬ ‫به نظرم کســانی که چنین اعتقادی دارند ماجرا را‬ ‫درســت متوجه نشدند‪ .‬یعنی نه متوجه شــدند که صالحی‬ ‫چه می گوید و نه نگاه و دیدگاه اقای روحانی را درست درک‬ ‫کردند‪ .‬اقای صالحی و رئیس جمهور دســت در دست هم‬ ‫کامال با یکدیگر دارند کار را خوب جلو می برند‪.‬‬ ‫پارلمان‬ ‫هنوزپسابرجامفرا نرسیده‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫مهدی مطهرنیا در گف ‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پایتختی نسبت به پایتخت دیگر در حال توطئه جدید است‬ ‫امری بسیار طبیعی است‪ ،‬چون اگر نباشد وضعیت عادی‬ ‫نخواهد بود‪ .‬امروز جامعه دلواپسان از جمله دکتر صالحی‬ ‫به نفع خود اســتفاده می کنند و جامعه طرفــداران برجام‬ ‫نیز نگران می شــود که چرا صالحی اینگونه گفته اســت‪.‬‬ ‫در حالیکه مــن معتقدم صالحــی حرف جدیــدی را بیان‬ ‫نمی کند‪ .‬تنها برداشــت های ما از گفته هــای صالحی و‬ ‫رســانه ای کردن ان با نیت های مختلف موجب می شود‬ ‫که انچه صالحی گفته جدید تصور شود‪ .‬به باور من انچه‬ ‫صالحــی گفت به هیچ وجــه حرف جدیدی نبــود‪ .‬همین‬ ‫االن می گویم پاریس‪ ،‬برلین‪ ،‬واشــنگتن و لندن در حال‬ ‫برنامه ریزی نسبت به تهران هستند و توطئه های فراوانی‬ ‫را در استین دارند بنابراین این امری طبیعی است و اگر غیر‬ ‫از این باشد طبیعی نخواهد بود‪ .‬ممکن است برنامه ریزی ها‬ ‫به همکاری های بیشــتر برای رســیدن به اهداف منتهی‬ ‫شود یا برعکس ان اتفاق بیفتد‪ .‬همان گونه که هم اکنون‬ ‫در اتاق هــای فکر در تهــران ممکن اســت همین معانی‬ ‫برای هدفگذاری های متفاوت دنبال شود‪ .‬اگر این نباشد‬ ‫فضای سیاســی‪ ،‬سیاســی نخواهد بود‪ .‬به عبــارت بهتر‬ ‫ایران جزء مهمی از جهان است و در منطق سیاسی جهان‬ ‫جایگاه ویژه ای دارد‪ ،‬بنابراین متناســب بــا این جایگاه در‬ ‫سیاست‬ ‫اقای دکتر علــی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان‬ ‫انرژی اتمی اخیرا گفته «همزمانی موضعگیری‬ ‫مرکل و بان کی مون نشان از طراحی توطئه جدید‬ ‫علیه ایران دارد» ‪ .‬در شــرایطی که اخیرا رویکرد‬ ‫گروه ویژه اقــدام مالی (‪ )FATF‬نســبت به ایران‬ ‫تغییر کــرد و زمینه بــرای اجرای برجام بیشــتر‬ ‫مساعد شد‪ ،‬صحبت های اقای صالحی را چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫دکتر صالحی یک اندیشمند و متخصص مسائل‬ ‫هسته ای اســت‪ .‬من برای او احترام بســیار زیادی قائل‬ ‫هســتم‪ .‬تجربه چندین سال جلســات پی در پی با او را در‬ ‫خاطره ذهنی خود دارم‪ .‬احترام زیادی برای خصوصیات‬ ‫اخالقــی او و جهت گیری هایش قائلم امــا دکتر صالحی‬ ‫بیش از انکه یک سیاســتمدار و سیاســتدان باشــد یک‬ ‫فعال عرصه علمی و دانشگاهی بوده و ادبیات او در حوزه‬ ‫سیاست فاقد تریبون های سیاسی است‪ .‬جهان سیاست‪،‬‬ ‫جهان پیچیدگی های بســیار ساده و ســادگی های بسیار‬ ‫پیچیده اســت و دهلیزهــای هزارتــوی توطئه بــه زبان‬ ‫محاوره ای همچنان که صالحی از ان یاد می کند‪ ،‬خصلت‬ ‫سیاست اســت‪ .‬سیاســت همواره به دنبال برنامه ریزی و‬ ‫ایجاد خط مشــی های متفاوت برای گرفتــن امتیازهای‬ ‫بیشتر و رسیدن به اهداف فزون تر اســت‪ .‬تمام کشورها‬ ‫در پی ایجاد فضای مناســب بــرای دســتیابی به اهداف‬ ‫بیشتر در حوزه رقابت بین المللی هستند‪ .‬ایران در تهران‪،‬‬ ‫امریکا در واشنگتن‪ ،‬فرانسه در پاریس‪ ،‬روسیه در مسکو‪،‬‬ ‫بورکینافاسو‪ ،‬سودان و ســومالی هر کدام به اندازه قدرت‬ ‫و توان خــود در پایتخت هایشــان به دنبــال برنامه ریزی‬ ‫برای دستیابی به اهداف بیشــتر هستند‪ .‬بنابراین خصلت‬ ‫سیاست برنامه ریزی های هزارتوی توطئه برای دستیابی به‬ ‫امتیازهای فزون تر و اهداف بیشتر در فضای رقابتی است‪.‬‬ ‫اگر این را بپذیریم‪ ،‬باید قبول کنیم سیاست همواره عرصه‬ ‫حرکت ها و تنش های متفاوتی قرار می گیرد که پی در پی‬ ‫فعالیت متفــاوت در جهت حــل و فصل ایــن بحران ها و‬ ‫توطئه ها را طلب می کند‪ .‬حال در ادبیات سیاســی به ان‬ ‫برنامه ریزی‪ ،‬خط مشی‪ ،‬رویه سیاســی‪ ،‬استراتژی و غیره‬ ‫گفته می شود‪ .‬تمام ســفارتخانه های کشورهای مختلف‬ ‫در پایتخت های کشــورهای گوناگون به دنبال جمع اوری‬ ‫اطالعات برای ایجاد فضای مناسب برنامه ریزی و رسیدن‬ ‫به توانمندی فزون تر کشور خود هســتند و همین اصل و‬ ‫رویه را در دستورکار دارند‪ .‬تمام دیپلمات ها وظیفه خاصی‬ ‫ دارند که بتوانند برنامه ریزی و خط مشی گذاری را له کشور‬ ‫متبوع خود در چارچوب فضای رقابتی با کشــورهای دیگر‬ ‫عملیاتی کنند‪ .‬بر همین اســاس گاهی به دیگر کشــورها ‬ ‫نزدیک می شــوند و روحیــه همکاری را پیــش می گیرند‪،‬‬ ‫گاهی نیز رویکرد رقابت را دنبــال می کنند‪ ،‬بعضی اوقات‬ ‫به تقابل می پردازند و حتی زمانی نیز این تقابل ها به جنگ‬ ‫کشیده می شود‪ .‬حال اگر بگوییم در ادبیات سیاسی یک‬ ‫‪6‬‬ ‫مهدی مطهرنیا‪ ،‬اســتاد دانشــگاه و کارشناس ‬ ‫مسائل سیاست خارجی معتقد است‪« :‬صحبت های‬ ‫اخیر صالحی حرف جدیــدی نبوده اســت‪ ،‬امروز در‬ ‫فضای درون برجــام هســتیم و هنوز به پســا برجام‬ ‫نرســیده ایم‪ ،‬بنابراین انچه صالحــی می گوید‪ ،‬انچه‬ ‫ظریف عمــل می کنــد و انچه روحانی واکنش نشــان‬ ‫می دهد امری طبیعی به نظر می رسد‪ .‬باید بازی کرد و‬ ‫در برابر حریف این بازی را جدی گرفت‪».‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پارلمان‬ ‫پایتخت های گوناگونی که با ایران همکاری دارند نوع نگاه‬ ‫و خط مشی های متفاوتی تنظیم می شود‪ .‬همان گونه که در‬ ‫تهران در موضوع امریکا‪ ،‬اروپا‪ ،‬چین‪ ،‬روسیه‪ ،‬عربستان‬ ‫و‪ ...‬خط مشــی تعریف می شــود‪ ،‬بنابراین در همه جای‬ ‫جهان این پیچیدگی شبکه سیاست در حال انجام است‪.‬‬ ‫انتقاد اقای دکتر صالحــی به نحوه موضعگیری‬ ‫طرف مقابل فنی بود یا برداشــت شــخصی خود‬ ‫را بیان کرد؟‬ ‫دکتر صالحی خود اعالم کرد که تخصصی سخن‬ ‫می گوید و حرفی کــه می زند فقط می توانــد در وجه فنی‬ ‫حجت باشد و تالش می کند در حوزه سیاسی و اقتصادی‬ ‫دخالت نکند اما حرف او به فضای سیاســی کشیده شد و‬ ‫ســخنی که او گفت با هدف ایجاد فضای مناســب برای‬ ‫ایران و فشــار اوردن به طرف مقابل بود تا طرف مقابل در‬ ‫اجرای تعهدات خود ســرعت بیشــتری را در دستورکارش‬ ‫قرار دهد‪ .‬بنابراین یکی از کارکردهای عناصر سیاســی در‬ ‫پست های حکومتی همین است‪ .‬او رئیس سازمان انرژی‬ ‫اتمی ایران اســت‪ .‬وقتی او ســخن می گوید و به گونه ای‬ ‫غیر مســتقیم بیــان می کند انتظــار جامعه ایــران به ویژه‬ ‫نخبگان سیاسی ان است که طرف های مقابل به عملکرد‬ ‫خود سرعت ببخشید‪ ،‬غیر مستقیم از سوی یک عنصر فنی‬ ‫پیام سیاســی به جامعه رقیب ارسال می شــود تا دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشور برای امتیازخواهی بیشتر از طرف مقابل‬ ‫وارد عمل شــود‪ .‬در واقع صالحی همچون هافبک میانی‬ ‫اســت که یک شــوت بلند روی دروازه رقیب می فرستد تا‬ ‫مهاجم خودی که ممکن است ظریف باشد بتواند با ضربه‬ ‫سر توپ را درون دروازه وارد کند‪.‬‬ ‫بعد از صحبت های دکتر صالحی نیز شاهد بودیم‬ ‫اقای تخت روانچی بــه صحبت های مرکل انتقاد‬ ‫کرد و اقای عراقچــی نیز اعالم کــرد که«اقای‬ ‫ظریف تلفن بســیار تندی را به بــان کی مون زد‬ ‫و به او یاداور شــد که گزارشــی که می دهد باید‬ ‫متوازن باشــد»‪ ،‬با در نظر گرفتن ایــن دو نکته‬ ‫یعنی شــما می فرمایید که مســئوالن ســازمان‬ ‫انرژی هسته ای و وزارت امورخارجه یک تاکتیک‬ ‫هماهنگ شــده ای را برای خنثی کــردن حرکت‬ ‫رقیب به اجرا دراوردند؟‬ ‫من نمی گویم صددرصد همه چیز هماهنگ شده‬ ‫بود‪ ،‬ولی زمانی که همه افراد نقش هایی را که ایفا می کنند‬ ‫برای خود رســالت ملی قائل باشــند‪ ،‬این اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫صالحی برای خود رســالت ملی قائل اســت و تالش کرد‬ ‫با شــلیک توپ روی دروازه رقیب پاس طالیــی را تقدیم‬ ‫ظریف‪ ،‬وزیر امورخارجه کند تــا طرف های مقابل متوجه‬ ‫شــوند ســطح توقعات ما به ویژه نخبگان ایرانی همچون‬ ‫دکتر صالحی این است که ‪ 5+1‬نسبت به اجرای تعهدات‬ ‫خود ســریعتر عمل کند‪ .‬بنابرایــن باید از زاویــه مثبت به‬ ‫صحبت های صالحی نگریســت‪ .‬صالحی به دنبال ایجاد‬ ‫فضای مناسب در جهت رســیدن به اهداف ملی ایرانیان‬ ‫اســت‪ .‬من برای صالحی حرمت قائلم اما سوءاســتفاده‬ ‫دلواپسان از حرف های صالحی را به هیچ وجه نمی پذیرم‬ ‫چون او دلواپس واقعی است‪.‬‬ ‫دفعه پیش که دکتــر صالحی در نقــد کند عمل‬ ‫کردن‪ 5+1‬به تعهداتش صحبت کرد این صحبت‬ ‫زیاد به مذاق اقای روحانی خوش نیامد و با لحنی‬ ‫تند به دکتــر صالحی عتاب و خطــاب کرد‪ .‬فکر‬ ‫می کنید این مرتبه چه نوع واکنشی نشان دهد؟‬ ‫رئیس جمهــور در مقــام رئیــس قوه اجرایــی بــا‬ ‫وضعیت های بســیار پیچیده ای در اجرا رو به رو است‪ .‬او‬ ‫حق دارد از نقد خوشــش نیاید ولی صالحی هم حق دارد‬ ‫که حرف خود را بزند‪ .‬این مســاله در فضای سیاســی ازاد‬ ‫و دموکراتیک امری طبیعی اســت‪ .‬صالحی نقش خود را‬ ‫ایفا می کند‪ ،‬رئیس جمهور نیز باید نقــش خود را ایفا کند ‪.‬‬ ‫بنابراین هر کدام اگر نقش خود را در جایگاه خود ایفا کنند‬ ‫حتی اگر به ظاهر تقابلی بــه نظر اید هــر دو دیدگاه قابل‬ ‫احترام هستند‪ .‬مهم هماهنگی در سازماندهی است یعنی‬ ‫هر کسی در جایی که قرار گرفت اگر نقش خود را به خوبی‬ ‫ایفا کرد‪ ،‬موجب می شــود که اجزای دیگر سیستم هم به‬ ‫خوبی عمل کنند‪.‬‬ ‫به نظر شــما هماهنگــی دولتمــردان در اجرای‬ ‫تاکتیک های سیاســی نباید بیشــتر باشد چون‬ ‫ناظران بیرونی شاید تصور دیگری از رفتارهای‬ ‫انها کنند‪ .‬بر همین اســاس اقای دکتر زیباکالم‬ ‫پیشنهاد داد دکتر ظریف به عنوان حکم وارد شود‬ ‫و کدورت های بین رئیس جمهور و دکتر صالحی‬ ‫را برطرف کند‪ .‬ایا تحکیــم روابط رئیس جمهور‬ ‫با معاون خود نیاز به حکــم و نقش افرینی دکتر‬ ‫ظریف دارد؟‬ ‫من معتقدم صــادق زیباکالم نیت خیــری دارد‪.‬‬ ‫می خواهد محفل‪ ،‬محفل دورهمی و دوســتانه ای باشد‪،‬‬ ‫اما به نظر من محفل هم اکنون نیز دوستانه است‪ .‬موردی‬ ‫پیش نیامــده‪ ،‬صالحی حــرف خــود را زده و دیگری هم‬ ‫حرف خود را می زند‪ .‬نکته اصلی ان است که هر کدام در‬ ‫جای خودشــان باید زمینه ســاز و زمینه پرور ایجاد فضای‬ ‫مناســب برای حرکت ظریــف و ظریف بــرای حرکت انها‬ ‫باشد‪ .‬در مذاکرات هسته ای نیز همین اتفاق افتاد و روی‬ ‫برنامه جامع اقدام مشــترک توافق شــد‪ .‬معتقدم هنوز در‬ ‫فضای پســابرجام قرار نداریم‪ .‬ما توقع فزاینده از برجام با‬ ‫کلمه پســابرجام ایجاد کردیم‪ .‬ما در دوران درون برجامی‬ ‫ هستیم‪ .‬به عبارت بهتر می توان فضا را براساس برجام به‬ ‫پیشابرجام‪ ،‬درون برجام و پســابرجام تقسیم کرد‪ .‬دوران‬ ‫پســا برجام پیش روی ما قــرار دارد اما االن مــا در فضای‬ ‫درون برجام به ســر می بریــم و وقتی این دوره تمام شــد‬ ‫پسابرجام تازه اغاز می شود‪ .‬متاسفانه هنوز برجام اغاز نشده‬ ‫ما از دوران پسابرجام ســخن گفتیم و این اشتباه محض‬ ‫برنامه ریزی و سیاســی بود‪ .‬اگر این معنا را بپذیریم که در‬ ‫فضای درون برجام هستیم‪ ،‬انچه صالحی می گوید‪ ،‬انچه‬ ‫ظریف عمل می کند و انچه روحانی واکنش نشان می دهد‬ ‫امری طبیعی به نظر می رســد‪ .‬بایــد بازی کــرد و در برابر‬ ‫حریف این بازی را جدی گرفت‪ .‬معتقدم در فضای درون‬ ‫برجام هر کس بایــد نقش خود را به خوبــی ایفا کند و یک‬ ‫ارکستر ســمفونیک ملی هماهنگ شکل بگیرد‪ ،‬به طوری‬ ‫که کسی فالش نزند‪ .‬در ارکستر سمفونیک یک نفر شیپور‪،‬‬ ‫ شخص دیگر تار‪ ،‬فردی ویولن‪ ،‬شخصی طبل و کسی نیز‬ ‫پیانو می نوازد ولی همگی هماهنگ با رهبر ارکســتر عمل‬ ‫می کنند‪ ،‬بنابراین ممکن است از یک ابزار موسیقی صدای‬ ‫بم و از یک ابزار موسیقی دیگر صدای زیر خارج شود این‬ ‫دو صدا بــا هم در تضاد نیســتند بلکه همدیگــر را تکمیل‬ ‫می کنند‪ .‬پس انچه باید مورد توجه باشد ان است که فالش‬ ‫زدن ها را کنترل کنیم‪.‬‬ ‫پس شــما معتقدید کــه ‪ ،‬اقای صالحــی و اقای‬ ‫روحانــی فالــش نمی زننــد و کامــا هماهنگ با‬ ‫ارکستر سمفونیک می نوازند و نهایتا یکی باعث‬ ‫خروج دیگری از این گروه موسیقی نمی شود؟‬ ‫شــاید اندکی ُنت ها با یکدیگر نخواند‪ ،‬ولی نظام‬ ‫حکومتی سه ســال اخیر ایران به ســمت ایجاد یک نوع‬ ‫هماهنگی در حال حرکت اســت و هنوز این حرکت کامل‬ ‫نشده است‪ .‬کسی که باعث شد ارکستر سمفونیک سیاست‬ ‫در ایران پــس از انقالب کامال فالش شــود‪ ،‬برادر عزیز و‬ ‫ارجمندمان اقای دکتر احمدی نژاد بود‪ .‬اوج فالش زدن او‬ ‫زمان یازده روز خانه نشــینی اش رخ داد‪ .‬امروز جامعه دارد‬ ‫به طرفی می رود که بتواند از این فالش زدن خارج شود‪ .‬ما‬ ‫باید این را قبول کنیم که افراد دیدگاه های مختلفی دارند ؛‬ ‫تکثر عقاید ‪ .‬باید به این تکثر عقاید احترام گذاشت و اجازه‬ ‫داد افراد ســخن بگویند و ســخن انهــا را مخالفت با خود‬ ‫برداشت نکنیم‪ ،‬در عین حال از سخنان خوب یکدیگر به‬ ‫نحو ملت استفاده کنیم‪.‬‬ ‫برخی می گوینــد اقای صالحی باید شــفاف تر و‬ ‫روشن تر دغدغه اش را از همزمانی مواضع مرکل‬ ‫و بان کی مون بیان می کــرد و می گفت «توطئه‬ ‫جدیدی کــه او برداشــت کرده در چــه حوزه ای‬ ‫است»‪ .‬به نظر شما چرا رئیس ســازمان انرژی‬ ‫اتمی سربسته سخن گفت؟‬ ‫ادبیات صالحی برخاســته از دهه هفتاد و هشتاد‬ ‫اســت‪ .‬وقتی او از توطئه ســخن می گوید باید در همان‬ ‫فضای گفتمانی ادبیات سیاســی حاکم بر دهــه هفتاد و‬ ‫هشتاد سخن گفت‪ .‬ما هم اکنون اگر به طور مثال در تهران‬ ‫سخنی از عملکرد پلیس نژادپرست ایاالت متحده امریکا‬ ‫در رســانه ها مطرح کنیم ممکن اســت نومحافظه کاران‬ ‫امریکا نیز بگویند تهــران در حال توطئه چینی علیه دولت‬ ‫واشنگتن و گســترش سیاســت های ضدامریکایی است‬ ‫چراکه ان نوع محافظه کاران یک ادبیات سیاســی دارند‬ ‫که در روزنامه واشنگتن پســت بروز و ظهور پیدا می کند‪.‬‬ ‫همان گونه که ادبیات سیاســی محافظــه کاران ایران در‬ ‫فالن رســانه به چشــم می خورد‪ .‬پس انهایی که مسائل‬ ‫سیاســی را تحلیل می کنند ادبیات هر فرد را در چارچوب‬ ‫بافــت موقعیتی او می بیننــد‪ .‬اگر با ادبیات دهــه هفتاد و‬ ‫هشتاد اشــنا باشــیم‪ ،‬جمله صالحی حرف جدیدی نبود‪.‬‬ ‫شاید اگر صالحی می خواست با ادبیات امروز صحبت کند‪،‬‬ ‫می گفــت‪« :‬برنامه ریزی هایی برای دســتیابی به اهداف‬ ‫بیشــتر و گرفتن امتیازات فزون تر از جمهوری اســامی‬ ‫در پایتخت های کشــورهای دیگر در حال انجام است‪».‬‬ ‫ی نداشت که او از‬ ‫با لطبع این جمله هیچ گاه چنین بازخورد ‬ ‫واژه توطئه استفاده کرد‪ .‬کلمه توطئه کلمه غلیظی است‬ ‫چون کلمه غلیظی است فورا بازخورد و پیامد پیدا کرد‪ .‬پس‬ ‫بر این باورم انچ ه صالحی می گوید تا حدود زیادی برخاسته‬ ‫از این دیدگاه اســت‪ .‬صالحی نیت بدی نــدارد هرچند که‬ ‫ســخنش را باید تحت مراقبت قــرار دهــد و از ادبیاتی در‬ ‫ســخنرانی بهره ببرد که نکات مثبت سخنش بازخورد پیدا‬ ‫کند‪ .‬سخنرانی اخیر صالحی ان همه نکات مثبت داشت‬ ‫اما اســتفاده از واژه توطئه در یک جملــه بازتاب منفی به‬ ‫ان داد‪ .‬من به عنوان یک برادر کوچک و کســی که برای‬ ‫صالحی احترام زیادی قائل است‪ ،‬می گویم صالحی باید‬ ‫در بیان کلماتی که به کار می گیرد در روزهای اینده بسیار‬ ‫بیشتر مراقب باشد‪.‬‬ ‫مهدی مطهرنیا می گوید‪:‬‬ ‫صالحی نقش خود را ایفا‬ ‫می کند‪ ،‬رئیس جمهور نیز باید‬ ‫نقش خود را ایفا کند‬ ‫پارلمان‬ ‫کانال خرید در برجام پیش بینی نشده‬ ‫چگونه باید با اظهارات علی اکبر صالی مواجه شویم؟‬ ‫ابوالفضل ظهره وند‬ ‫دیپلمات‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫سیاست‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس سازمان انرژی اتمی اخیرا‬ ‫در اعتراض به اظهارات صدر اعظم المــان درباره احتمال‬ ‫خرید تجهیزات مرتبط با سالح هســته ای‪ ،‬از کانال خرید‬ ‫مندرج در برجام واکنش نشان داد‪ .‬البته در برجام موضوعی‬ ‫به نام کانال خرید نداریــم؛ اتفاقا یکــی از نقدهایی که به‬ ‫برجام وارد می شود همین است که یک گروه ویژه‪‎‬ای برای‬ ‫مسیرهای خرید ایران تعبیه شده‪ ،‬به این معنا که بررسی کنند‬ ‫ما چه مســیرهایی را طی کردیم تا به این ظرفیت رسیدیم و‬ ‫مسیرهای خرید ما را شناســایی کنند که محصول و نتیجه‬ ‫نهایی این می‪‎‬شد که این کانال خرید را ببندند‪.‬‬ ‫انهانیامدهبودندمارابهموقعیتهسته‪‎‬ایبرسانندبلکه‬ ‫هدف انها این بوده و هست که موقعیت هسته‪‎‬ای ما را از بین‬ ‫ببرند که در اظهارات و مصاحبه های رسمی جان کری و دیگر‬ ‫مقامات امریکایی این مساله عنوان می‪‎‬شود‪ .‬اوباما در پاسخ‬ ‫به نقدی که محافظه کاران به دموکرات‪‎‬ها داشتند مبنی بر‬ ‫اینکهچرااینمسیررابهاینصورتطیکردید‪،‬گفتگستره‬ ‫فعالیت ایران ان قدر وســیع بود که ما چاره‪‎‬ای نداشتیم جز‬ ‫اینکه در گام اول بتوانیم این ظرفیتی را که به دست اورده‪‎‬اند‬ ‫متوقف یا امحا کنیم و در گام بعدی ان هدفی که موردنظر‬ ‫همجمهوریخوانوهمدموکرات‪‎‬هاستعملیاتیشودکهدر‬ ‫واقع نابودی کامل ظرفیت هسته‪‎‬ای ایران است‪.‬‬ ‫موضوعی به نام کانال خرید در برجام پیش بینی نشده‬ ‫بلکه یک گروه نظارت کننده و بررسی کننده مسیرهای طی‬ ‫شــده در انجا پیش بینی شــده‪ ،‬از این رو تصور می‪‎‬کنم که‬ ‫دوســتان متن را یا درســت نخواندند یا دچار توهم بودند؛‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬خود اقای صالحی نیز نمی‪‎‬تواند خود را از تیم‬ ‫مذاکره کننده هســته‪‎‬ای جدا کند‪ .‬هر پیامدی که در پیش‬ ‫باشد اقای صالحی نیز در ان سهیم اســت چرا که از برجام‬ ‫دفاع کــرده و نقش فعالــی در ان داشــته‪ ،‬در صحن علنی‬ ‫مجلس نیز قســم جالله خورده و از جانب دولت مدال هم‬ ‫گرفته است؛ بنابراین کسی که در افتخارات این قضیه خود‬ ‫را سهیم می‪‎‬داند باید در پیامدهای ان نیز خود را سهیم بداند‪.‬‬ ‫بنابراین هر انچه متوجه اقای روحانــی و تیم مذاکره کننده‬ ‫هسته‪‎‬ای است صالحی نیز به همان میزان یا شاید باالتر از‬ ‫ان سهم داشته باشد چراکه قبل از ان وزیر امور خارجه بوده و‬ ‫با مسیر گفت وگوهای هسته‪‎‬ای نیز اشنایی کامل داشته؛ در‬ ‫واقع این حرف‪‎‬های او یک نوع فرار رو به جلوست‪.‬‬ ‫انچــه مســتند خواهد بــود مــورد احتجاج اســت‪،‬‬ ‫امریکایی‪‎‬هــا نیز همیــن مســتندات را مطــرح می‪‎‬کنند و‬ ‫می‪‎‬گویند ما انچه ر ا در برجام تعهــد کردیم عمل می‪‎‬کنیم؛‬ ‫ف یا تعلیق حرفی نزده‪‎‬اند بلکه‬ ‫حتی انها در متن برجام از توق ‬ ‫گفتندماتخفیفتحریمی می‪‎‬دهیمیادررابطهباتحریم‪‎‬های‬ ‫مختلف ایاالت امریکا بیان کردند ما انها را تشویق خواهیم‬ ‫کرد؛ این مســاله را ان زمان منتقدین نیز مطرح می‪‎‬کردند‬ ‫که شــاید این تشــویق امریکا موثر واقع نشــود؛ بنابراین‬ ‫امریکایی‪‎‬ها به هیچ عنوان خالف یا دروغ نگفتند و به انچه ‬ ‫در مواضع اعالمی و مواضع مکتوب خــود بیان کرده اند‪،‬‬ ‫عمل کردند‪.‬‬ ‫جالب اســت که امریکایی‪‎‬ها انچــه را گفتند عمل و‬ ‫همه جا عنوان کردنــد که چیزی به عنوان اعتمادســازی‬ ‫وجود نــدارد‪ ،‬درحالی که دوســتان مذاکره کننده مســیر‬ ‫اعتمادســازی را جلو می‪‎‬رفتند؛ مگر می‪‎‬شــود با دشــمن‬ ‫اعتمادســازی کرد وقتی که دشــمنی به قــوت خود باقی‬ ‫اســت؟! ما باید این چشــم انداز را خوب می‪‎‬دیدیم و متن‬ ‫را دقیق بررسی می‪‎‬کردیم و ســوابق رفتاری و عملکردی‬ ‫امریکایی‪‎‬ها را موردنظر و لحاظ قرار می‪‎‬دادیم ‪ .‬ما توافق‬ ‫الجزایر را هم پیش روی خود داشتیم؛ عالوه بر این‪ ،‬بیش‬ ‫از سی و چند سال اســت که با امریکایی‪‎‬ها در عرصه‪‎‬های‬ ‫مختلف با چالش روبه رو هستیم‪.‬‬ ‫به نظر می‪‎‬رسد امروز برخی از دوســتان تازه از خواب‬ ‫بیدار می‪‎‬شوند و می‪‎‬بینند که چه مصیبتی را به وجود اوردند‬ ‫که مقام معظم رهبری از ان به عنوان خســارت محض یاد‬ ‫فرمودند؛ نکاتی را که مقام معظم رهبری مطرح و محورهایی‬ ‫را روشن کردند که ما باید نگاه کنیم که چه میزان از منویات‬ ‫و این محورهایی که ایشان توصیه فرمودند مورد عمل قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬مقام معظم رهبری فرمودند بدون لغو تمامی ‬ ‫ی تحریم‪‎‬ها لغو نشــد‬ ‫تحریم‪‎‬ها نباید اقدامی کرد ‪ .‬اگر تمام ‬ ‫مفهوم این است که ساختار تحریم‪‎‬ها باقی مانده است و اگر‬ ‫ســاختار تحریم‪‎‬ها باقی می‪‎‬ماند که باقی مانده‪ ،‬نتیجه این‬ ‫می‪‎‬شود که اکنون می‪‎‬بینیم؛ بنابراین برجام برای ما خسارت‬ ‫محض است که االن اثار ان خســارت محض را در عرصه‬ ‫میدانی به وضوح مشاهده می‪‎‬کنیم‪.‬‬ ‫اقای صالحی نیــز در تحمیل این خســارت محض‬ ‫برجام نقش کلیدی دارد‪ ،‬چراکه رفیق و همکار مونیز بوده‬ ‫که جان کری خطاب به او می‪‎‬گوید امــروز ما تو را به عنوان‬ ‫یک قهرمان می‪‎‬خواهیم معرفی کنیم و تو نقش بسیار خوبی‬ ‫را ایفا کردی؛ این نقشی را که مونیز ایفا کرد‪ ،‬در رابطه با اقای‬ ‫صالحی و در رابطه با بخش ســخت افزاری کار بود‪ ،‬چراکه‬ ‫اعضای دیگر تیم هسته‪‎‬ای در بخش‪‎‬های نرم افزاری و به‬ ‫اصطالح سیاسی ماموریت داشــتند‪ ،‬اما ان کسی که هم‬ ‫تجربهکارسیاسیداشتهوهمدرحوزهسخت افزارمسئولیت‬ ‫دارد دقیقا بایــد این روز را می‪‎‬دیــد و پیش بینی می‪‎‬کرد و در‬ ‫تنظیم توافق نامه مالحظات کارشناســی را اعمال می‪‎‬کرد‬ ‫تا ما امروز به گرفتاری نمی افتادیم‪ .‬کسی که صرفا مذاکره‬ ‫می‪‎‬کند و کار دیپلماســی را جلو می‪‎‬برد صرفا یک بعد کار را‬ ‫می‪‎‬بیند اما کسی که کار میدانی را انجام می‪‎‬دهد و می‪‎‬داند‬ ‫چه نقاط ظریف و نکات پیچیده فنــی و تکنولوژیک وجود‬ ‫دارد‪ ،‬می‪‎‬بایست بتواند مســیر ورود و انتقال ان جنبه‪‎‬های‬ ‫تکنولوژیک را فراهم کند‪ ،‬اما این کار صورت نگرفته است؛‬ ‫رفتن و بردن افراد کارشناس فنی در سطح اقای صالحی نیز‬ ‫با همین هدف بوده اســت‪ .‬اقای صالحی در صحن علنی‬ ‫مجلس قسم جالله خورد که این مذاکرات و توافق می‪‎‬تواند‬ ‫ما را به سطح الزم از دسترســی‪‎‬های هسته‪‎‬ای و تکنولوژی‬ ‫هسته‪‎‬ای برســاند‪ ،‬حتی عنوان کرد که ما را در گروه ‪،NSG‬‬ ‫گروه تبادل کننده مواد هســته‪‎‬ای قرار دادند و می‪‎‬توانیم در‬ ‫بازار فروش مواد هسته‪‎‬ای هم وارد شویم؛ حاال این سوال‬ ‫مطرح است که ایا می‪‎‬توانیم ‪ 10‬گرم اورانیوم ‪ 20‬درصد به‬ ‫کشور وارد کنی م یا چند کیلو اورانیوم حتی غنی نشده را از بازار‬ ‫ازاد بخریم و وارد کشور کنیم؟ ایا امکان ان وجود دارد؟! انها‬ ‫که می‪‎‬گویند حق تجارت ما را به رسمیت شناخته‪‎‬اند‪ .‬کارگروه‬ ‫بررســی زنجیره تامین که مــورد موافقت اقایــان در برجام‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬موجب ایجاد محدودیت‪‎‬های سیستماتیک و‬ ‫موجب شناسایی مسیرهای گذشته جهت دستیابی به مواد‬ ‫و تجهیزات شده است‪ ،‬بنابراین چیزی به نام کار گروه تبادل‬ ‫دقیق نیست و ما ملزم شدیم تا مواد غنی شده را خارج کنیم‬ ‫و به هیچ عنــوان موضوع پذیرش ما در گــروه ‪ NSG‬مطرح‬ ‫نیســت‪ ،‬بنابراین در چنیــن اتفاقاتی کــه رخ داده‪ ،‬اقایان‬ ‫همان گونه که افتخار دریافت مدال را داشتند امروز بایستی‬ ‫پیامدهای ان را نیز شــجاعانه بپذیرند و دوستان خود را در‬ ‫صحنه تنها نگذارند!‬ ‫‪39‬‬ ‫شیفت حماس به سمت ایران؟‬ ‫بین الملل‬ ‫اغاز رابطه ترکیه با اسرائیل‪ ،‬هشدار برای خروج دفتر حماس از قطر و برکناری مرسی از ریاست‬ ‫جمهوری مصر‪ ،‬حماس را در شرایط جدیدی قرار داده‪ .‬حماس انگار به این نتیجه رسیده که دوری از‬ ‫ایران به معنای اینده اطمینان بخش برای این جنبش نیست و پس از دوره ای دوباره به سمت ایران‬ ‫حرکتمی کند‪.‬ایادورهجدیدحماسفرارسیدهاست؟‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫اخوانی هادستبهنوعیبازسازیدرعملسیاسیخودخواهندزد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫تجدید نظر حماس‬ ‫عبور از خطای محاسبه‬ ‫حماس به دامان ایران و حزب الله‬ ‫بازمی گردد‬ ‫حسین رویوران‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪1‬‬ ‫رابطه ایــران و حماس از ابتدا مبتنی بــر یک راهکار‬ ‫مشترک یعنی حمایت از مقاومت بوده است؛ حماس معتقد‬ ‫است تنها راهکاری که می تواند فلسطین را از این وضعیت‬ ‫خارج کند‪ ،‬مقاومت است که ایران هم همین باور را دارد و‬ ‫بر اساس اشــتراک باور یک زمینه همکاری گسترده میان‬ ‫ایران و حمــاس به وجود امده اســت‪ .‬اما این بــاور با اغاز‬ ‫حوادث سوریه‪ ،‬مقداری مخدوش شد؛ به عبارتی حماس‬ ‫تالش می کرد در ابتدا در بحران ســوریه بی طرف باشــد و‬ ‫بعد با باال بردن پرچم مخالفان سوری از طرف خالد مشعل‬ ‫در غزه‪ ،‬عمال مقابل دولت سوریه قرار گرفت‪ .‬در حالی که‬ ‫ایران از حماس انتظار داشــت در بحران سوریه به صورت‬ ‫یک عنصر تخریبی وارد نشــود و با دولت سوریه به مقابله‬ ‫نپردازد‪.‬‬ ‫در هر حال ایــن موضع گیری هایی کــه اتفاق افتاده‬ ‫اغلب در مورد سوریه اســت‪ ،‬در حالی که موضع ثابتی که‬ ‫وجود داشــته مبتنی بر باور محور مقاومت به عنوان ابزاری‬ ‫برای تغییر شرایط موجود از طرف مردم انتخاب شده است‪.‬‬ ‫امروزه بسیاری از افراد نسبت به موضع گیری های حماس‬ ‫عربســتان تاکنــون در سیاســت هایش‬ ‫نســبت به حمــاس موفقیت چندانی نداشــته‬ ‫است زیرا بخش وســیعی از نیروهای حماس‬ ‫مخصوصا شاخه نظامی بســیاری از رفتارهای‬ ‫دفتر سیاســی را رد کــرده و قبــول ندارند‪ .‬این‬ ‫مساله نشان می دهد که اتکای اصلی حماس در‬ ‫داخل بر مقاومت و چسبندگی نیروها به یکدیگر‬ ‫نیز بر اساس مقاومت است‬ ‫تاثیرپذیری شاخه سیاسی‬ ‫حماس از عربستان بیشتر است‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ولی دفتر سیاسی حماس شــاید نزدیک ترین نهاد است‪.‬‬ ‫چون این مجموعه در تالش است تا یک سری ارتباطات‬ ‫سیاسی را گسترش دهد و یک ســری کمک های پولی را‬ ‫برای حماس جذب کند‪.‬‬ ‫مقاومت چند جنگ را طی هفت سال گذشته از سال‬ ‫‪ 2008‬تا االن پشت سر گذاشته که شدیدترین انها جنگ‬ ‫‪ 51‬روزه در سال گذشته بوده است‪ .‬بنابراین حماس بازسازی‬ ‫را دادن امید به مردم و بخشی از مقاومت می داند‪.‬‬ ‫در این میان به نظر من رابطه حماس و عربستان به‬ ‫شرایط مذاکرات سیاسی به عنوان یک متغیر وابسته است‪.‬‬ ‫به هر حال حماس یکی از قدرت ها و تشکل های فلسطینی‬ ‫است و در صورتی که مذاکراتی انجام شود عربستان قادر‬ ‫به انجام چنین نقشی اســت‪ .‬دوم اگر قرار باشد اتش بس‬ ‫باشد عربستان می تواند نقش ایفا کند‪ .‬بنابراین دو متغیری‬ ‫که عربستان می تواند در چارچوب انها نقش ایفا کند فرایند‬ ‫اتش بس و فرایند گفت وگوی سیاسی است‪.‬در این شرایط‬ ‫ممکن نیســت که روابط حماس با عربستان منجر به قطع‬ ‫روابط با ایران و یا محور مقاومت شــود ؛ چرا که ایران تنها‬ ‫کشوری اســت که به انها و به صورت کامال ایدئولوژیک و‬ ‫اشکار کمک نظامی می کند‪ .‬این نشان می دهد که ایران‬ ‫ممکن است با حماس اختالف سیاسی در ارتباط با ارزیابی‬ ‫شرایط سوریه داشــته باشــد‪ ،‬اما به حماس کمک نظامی‬ ‫می کند‪ .‬کمک ایــران یک کمک سیاســی و نتیجه اراده ‬ ‫سیاسی نیســت بلکه یک تکلیف اعتقادی است‪ .‬بنابراین‬ ‫تا زمانی که ماهیتش مقاومت اســت نمی توانــد از ایران‬ ‫ بی نیاز باشد‪.‬‬ ‫عربســتان تاکنــون در سیاســت هایش نســبت به‬ ‫حماس موفقیت چندانی نداشــته است زیرا بخش وسیعی‬ ‫از نیروهای حماس مخصوصا شــاخه نظامی بســیاری از‬ ‫رفتارهای دفتر سیاسی را رد کرده و قبول ندارند‪ .‬این مساله‬ ‫نشان می دهد که اتکای اصلی حماس در داخل بر مقاومت‬ ‫است و چسبندگی نیروها به یکدیگر نیز بر اساس مقاومت‬ ‫است‪ .‬اگر حماس از محور مقاومت خارج و تبدیل به یک‬ ‫حزب معمولی شود انگاه تغییرات فوری در حماس را شاهد‬ ‫خواهیم بود‪ .‬در این میان شــاخه نظامــی حماس بهترین‬ ‫رابطه را با ایران دارد در حالی که رابطه دفتر سیاسی با ایران‬ ‫فراز و فرودهایی داشته و بر همین اساس نیروهای مقاومت‬ ‫در داخل همواره تالش دارند تا موضع دفتر سیاسی را به نفع‬ ‫موضع خودشان تغییر دهند‪.‬‬ ‫همچنین در خصــوص اینده روابط ایــران و حماس‬ ‫باید گفت که این روابط اســتراتژیک اســت چرا که هر دو‬ ‫به مقاومت بــاور دارند و بنابراین راهی جــز همکاری با هم‬ ‫ندارند‪ .‬به همین دلیل من تصور می کنم بخش نظامی در‬ ‫اینده ای نه چندان دور شرایط جبهه سیاسی را نیز اصالح‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫در خصوص شــکل گرفتن حمــاس و ارتبــاط ان با‬ ‫ایران نیــز باید گفت که حماس ابتــدا تحت عنوان جنبش‬ ‫اخوان المســلمین فلســطین فعالیــت خود را اغــاز کرد و‬ ‫حرکت های وی در لوای این عنوان تا ســال ‪ 1987‬ادامه‬ ‫داشت‪ .‬در این ســال انتفاضه اول در فلســطین اغاز شده‬ ‫و پس از ان نام حماس برای جنبش اخوان المســلمین در‬ ‫فلسطین انتخاب شد‪ .‬در حقیقت حماس مختصر حرکت‬ ‫مقاومت اسالمی در فلسطین است‪ .‬این جنبش بر مبنای‬ ‫تفکر اخوانی شکل گرفت اما به دلیل انکه در سال ‪1987‬‬ ‫تاســیس شــد از نظر فکری کامال تحت تاثیر فضایی قرار‬ ‫گرفت که حزب الله ایجاد کرده بود‪ .‬در ان سال ها حزب الله‬ ‫پیروزی هایی را رقم زده و موفق شده بود تا شرایط جدیدی‬ ‫را به وجود اورد که نهایتا توانست جنبش مقاومتی بر اساس‬ ‫تفکر اســامی و حزب اللهی در محیط کامال سنی ایجاد‬ ‫کند‪ .‬بنابراین ارتباط حماس با حزب الله ارتباط مرید و مراد‬ ‫است به دلیل انکه الگوی خود را از انها گرفته است‪.‬‬ ‫حماس از طریق ارتباط فکری که با حزب الله داشت‬ ‫ارتباط مســتقیمی با ایران پیدا کــرد‪ .‬حمایت های ایران‬ ‫از جریــان مقاومت در فلســطین به گونه ای بــود که قطعا‬ ‫می توان ادعا کرد که عمده موفقت های حماس در مقاومت‬ ‫علیه رژیم صهیونیســتی به حمایت های مــادی و معنوی‬ ‫که ایران از این جنبش کرده بازمی گــردد‪ .‬بنابراین به رغم‬ ‫انکه اخوانی ها تفکر غیرجهادی داشته و رویکرد مقاومت‬ ‫به شــکل و شــمایل فعالیت های حماس در مرام نامه انها‬ ‫نیست اما حماس از نظر بســتر فکری اخوانی است و البته‬ ‫بخش جهادی و مقاومتی خود را از ایران وام گرفته است‪.‬‬ ‫امروزه اساســا اخوانی ها در ســطح منطقــه در برابر نوعی‬ ‫تجدیدنظر قرار گرفته اند‪ .‬حماس نیــز یکی از گروه های‬ ‫اخوانی است که ناگزیر است این کار را انجام دهد و تکلیف‬ ‫خود را مشــخص کند‪ .‬این گروه در ارزیابــی غلط در مورد‬ ‫اخوان در ترکیه و مصر دســت به اقداماتی زد اما در هر دو‬ ‫حوزه شکســت خورده و بنابراین ناگزیر هســتند در مواضع‬ ‫خود تجدیدنظر کنند‪ .‬حماس نمی تواند الگویی که محمد‬ ‫مرسی معرفی کرده است‪ ،‬باشــد؛ یعنی الگویی که با رژیم‬ ‫اسرائیل ارتباط دارد و ســفیر معرفی می کند‪ .‬حتی حماس‬ ‫نمی تواند همچون اخوان ترکیه باشد که با اسرائیل توافق‬ ‫توسعه روابط امضا کرده است‪ .‬این اقدام ترکیه نشان داد‬ ‫که بســیاری از رفتارهای رجب طیب اردوغان در اجالس‬ ‫داووس و جاهای دیگر به صورت نمایشی بوده است‪ .‬تمام‬ ‫این مسائل ایجاب می کند که گروه حماس تکلیف خود را‬ ‫مشخص کند و تصمیم بگیرد که باید با چه کشورهایی در‬ ‫ارتباط باشد تا در راستای اصول مقاومت گام بردارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حساس شده اند‪ .‬درواقع انتظار این است که حماس به رغم‬ ‫ضعفی که در صحنه داخلی فلســطین دارد در امور داخلی‬ ‫کشورهای دیگر دخالتی نداشته باشد‪ .‬اما در مورد سوریه‬ ‫شاهد عکس این موضوع هستیم و بنابراین دخالت انها در‬ ‫سوریه مورد قبول نیست‪ .‬اما با وجود تمام این اختالفات‪،‬‬ ‫همچنان نقطه اشتراک میان ایران و حماس وجود دارد و‬ ‫بیشترین تاثیرگذاری را بر رابطه باقی می گذارد‪ .‬به عبارتی‬ ‫همچنان ایران و حماس معتقد به مقاومت هستند و مقاومت‬ ‫موفق شده چارچوب رابطه بین دو طرف را تا حد زیادی به‬ ‫نفع مقاومت تغییر دهد‪.‬‬ ‫در این میان عربستان ســعودی تالش دارد حماس‬ ‫را از ایران دور کنــد و این گروه را همراه بــا خود قرار دهد‪.‬‬ ‫همچنین ریاض مایل است شرایط موجود در محور مقاومت‬ ‫را با سیاست نرم تغییر دهد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که در حماس دو قطب اصلی وجود‬ ‫دارد؛ یک قطب نظامی که در دورتریــن نقطه از این گونه‬ ‫همکاری هاســت و یک قطب سیاســی که به دلیل بحث‬ ‫اتش بس سعی می کند رابطه با عربستان را تقویت کند‪ .‬در‬ ‫این بین اوال جریان مقاومت به دلیل وابســتگی و اینکه با‬ ‫سالح مقاومت می کند در دورترین نقطه از عربستان است‪.‬‬ ‫سرگردان میان مرکل و تاچر‬ ‫ترزا می ‪ ،‬دومین نخست وزیر زن در‬ ‫تاریخ بریتانیا پس از بانوی اهنین‬ ‫پرزیدنت منفور‬ ‫نگاهی به کتاب زندگی نامه بوش‬ ‫نوشته ادوارد اسمیت‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عبور از خطای محاسبه‬ ‫حماس به دامان ایران و حزب الله بازمی گردد‬ ‫حسن هانی زاده‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪2‬‬ ‫حماس در سال ‪ 1987‬یعنی نزدیک به ‪ 30‬سال پیش‬ ‫توسط برخی از مبارزان فلســطینی با انگیزه‪‎‬های اسالمی‬ ‫و دینی شکل گرفت و تحت تاثیر فضای انقالب اسالمی‬ ‫بود‪ .‬به طور کلــی اغلب مبــارزان فلســطینی در ان زمان‬ ‫به شدت تحت تاثیر ادبیات انقالب اسالمی قرار داشتند و‬ ‫شاکله حماس که بر اساس الگوی انقالب اسالمی‪ ،‬ادبیات‬ ‫انقالب و در دایره جهان اسالم شکل گرفت هدفش مبارزه‬ ‫جدی با رژیم صهیونیســتی‪ ،‬اســتفاده از فضای اسالمی‪-‬‬ ‫عربی برای مبارزه با اسرائیل و تشکیل یک دولت مستقل‬ ‫فلســطینی در تمامی اراضی فلسطینی چه اراضی ‪ 1948‬و‬ ‫چه اراضی ‪ 1967‬بود‪.‬‬ ‫در حقیقت پیش از این سازمان‪ ،‬جنبش جهاد اسالمی‬ ‫به رهبری شهید فتحی شقاقی شــکل گرفت اما حماس با‬ ‫قوت بیشتری فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬در ان زمان فضای‬ ‫جهــان عرب خیلــی تفاوت داشــت و تاســیس حماس با‬ ‫استقبال گسترده نظام های عربی‪ -‬اســامی مواجه شد و‬ ‫بسیاری از نظام های عربی در ان زمان‪ ،‬حماس را به عنوان‬ ‫یک جنبش مبارز و عقیدتی فلسطینی با عقیده اسالمی مورد‬ ‫پذیرش قرار دادند‪.‬‬ ‫به همین دلیل جمهوری اســامی ایران نخســتین‬ ‫کشــوری بود که حماس را به رســمیت شــناخت و رهبران‬ ‫حماس با ایران رابطه تنگاتنگی برقرار کردند‪ .‬از این رو به‬ ‫نظر می اید که حماس شروع بسیار خوبی داشت که به تدریج‬ ‫باعث شد به عنوان یک سازمان مبارز عقیدتی با الگوهای‬ ‫اسالمی به مقابله جدی با اسرائیل بپردازد و جایگاه خود را‬ ‫در سطح جهان عرب و جهان اسالم باز کرد‪ .‬در این راستا‬ ‫جمهوری اســامی ایران بــا حفظ ارتباط بــا جنبش جهاد‬ ‫اسالمی توانست جذابیت بیشتری برای حماس ایجاد کند‪.‬‬ ‫رفت و امد رهبــران حماس بــه ایــران و ارتباط این‬ ‫جنبش با انقالبیون جمهوری اسالمی ایران وجهه خاصی‬ ‫به حماس بخشــید‪ .‬به همین خاطر‪ ،‬این سازمان در طول‬ ‫نزدیک به ‪ 3‬دهه گذشــته همواره سیاســت‪‎‬های خود را با‬ ‫برخی کشورهای انقالبی مانند ایران‪ ،‬الجزایر و لبنان برقرار‬ ‫و هماهنگ کرده بود‪.‬‬ ‫در این میان با گذشــت زمان و تغییر شــرایط منطقه‬ ‫متاســفانه رهبران حماس دچار اشــتباهات زیادی شدند‬ ‫و یکی از مشــکالت ملت فلسطین این اســت که رهبران‬ ‫مبارز فلسطینی در رخدادها و تحوالت منطقه دچار اشتباه‬ ‫محاسبه شــده‪‎‬اند‪ .‬انها تصورشــان بر این اســت که این‬ ‫تغییرات‪ ،‬توســط امریکا مدیریت و کارگردانی می‏شــود؛‬ ‫نمونه ان را در حمله عراق به کویت در ســال ‪ 1990‬شاهد‬ ‫بودیم که مرحوم یاسر عرفات‪ ،‬رهبر جنبش فتح این تصور‬ ‫را داشــتند که امریکایی‪‎‬ها به صدام این چراغ سبز را دادند‬ ‫که کویت را اشغال کند‪ .‬بنابراین عرفات در ان زمان در کنار‬ ‫رژیم صدام قرار گرفت و بخش زیادی از پشــتوانه جهان‬ ‫عرب را از دست داد‪ .‬کویت تا قبل از ســال ‪ 1990‬ساالنه‬ ‫‪ 400‬میلیون دالر کمک مالی در اختیار ملت فلسطین قرار‬ ‫می داد اما با موضع گیری عرفات به ســود رژیم صدام این‬ ‫کمک ها قطع شــد و کویت تمام فلسطینی های شاغل در‬ ‫این کشور را اخراج کرد‪.‬‬ ‫در حالی که تا قبل از سال ‪ 1990‬اغلب فلسطینیان در‬ ‫جایگاه باالیی در کویت قرار داشتند و این یک اسیب جدی‬ ‫به مبارزات ملت فلســطین وارد اورد ‪ ،‬زیرا عرفات نتوانست‬ ‫موضع گیری مناسبی اتخاذ کند و یا حداقل بی طرفی خود را‬ ‫در مناقشات منطقه ای اعالم کند‪.‬‬ ‫بعــد از حــوادث اخیــر خاورمیانــه و پیــروزی‬ ‫اخوان المســلمین در مصر و اغاز بحران ســوریه‪ ،‬رهبران‬ ‫حماس با این تصور که نگرش ایاالت متحده امریکا تغییر‬ ‫کرده و هدفش این است که اسالم اخوان المسلمین را در‬ ‫منطقه حاکم کند‪ ،‬سیاست هایشان را به نوعی تغییر دادند‪.‬‬ ‫تصــور حمــاس بــر این بــود کــه بعــد از پیــروزی‬ ‫اخوان المســلمین در مصر اخوان در سوریه نیز به پیروزی‬ ‫خواهد رسید؛ این یکی از اشتباهات سیاسی رهبران حماس‬ ‫بود که ارزیابی دقیقی از رخدادهای منطقه ندارند‪.‬‬ ‫بنابرایــن موضع گیری رهبــران جنبــش حماس در‬ ‫خصوص ســوریه نیز موضع گیــری کامال اشــتباهی بود‬ ‫که حماس در مقابل دولت ســوریه قرار گرفــت و از برخی ‬ ‫گروه های مخالف بشــار اســد حمایت کــرد‪ .‬به خصوص‬ ‫حمایت انها از اخوان المســلمین ســوریه که پایــگاه انها‬ ‫در اســتانبول ترکیه است‪ ،‬قابل ارزیابی اســت‪ .‬انها اولین‬ ‫کنفرانس خود را نیز در استانبول تشــکیل دادند‪ .‬بنابراین‬ ‫خالد مشــعل‪ ،‬رئیس دفتر سیاســی حماس بیانیه‏ای داد و‬ ‫مواضع حماس را نسبت به رخدادهای سوریه اعالم کرد که‬ ‫موجب نارضایتی دولت و ملت ســوریه شد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫امروز حماس دچار نوعی سردرگمی سیاسی شده است‪ .‬به‬ ‫این مفهوم که از رهگذر موضع گیری در برابر دولت سوریه‪،‬‬ ‫مهمترین جایــگاه منطقه ای خود را از دســت داد‪ ،‬فاصله‬ ‫خود را با حــزب الله افزایش داد و ایــران نیز به عنوان یک‬ ‫هم پیمان مهم سوریه از رهبران حماس دلگیر شد‪.‬‬ ‫درواقع حماس با ایــن تصور که اخوان المســلمین‬ ‫سوریه پیروز خواهند شــد و حزب رجب طیب اردوغان نیز‬ ‫دارای رگه هایی از اخوان المســلمین اســت‪ ،‬هالل ســبز‬ ‫اســامی در منطقه حاکم خواهد شــد و امریکایی ها هیچ‬ ‫مشــکلی با اخوان نخواهند داشت‪ .‬از این رو موضع گیری‬ ‫اشتباه حماس باعث شــد رهبران حماس به سمت ترکیه و‬ ‫قطر متمایل شوند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد در حال حاضر رهبران جنبش حماس‬ ‫با تجربه‪‎‬ای که در طول ‪ 5‬ساله گذشــته کسب کرده اند به‬ ‫این نتیجه رســیده اند که دچار خطای راهبردی شــده اند‬ ‫و تالش خواهند کــرد مواضع خود را تعدیل کنند‪ .‬شــاهد‬ ‫هستیم که اخیرا روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی به حالت‬ ‫عادی بازگشته است؛ عربستان سعودی روابط خود را با رژیم‬ ‫سعودی کامال اشــکار کرده اســت و حتی ترکی الفیصل‪،‬‬ ‫رئیس سابق سازمان اطالعات عربستان‪ ،‬در جریان نشست‬ ‫منافقیــن در پاریس به طور علنــی از جنبش های حماس و‬ ‫جهاد اسالمی انتقاد کرد که این مســاله با واکنش این دو‬ ‫جنبش مواجه شد و نارضایتی هایی را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫در نهایت این طور به نظر می ایــد که اکنون حماس‬ ‫تالش دارد پل های شکست ه میان حماس‪ ،‬ایران و حزب الله‬ ‫را ترمیم کند و به جایگاه اصلی خود بازگردد‪ .‬حال اینکه تاچه‬ ‫حد حماس و رهبران ان در این تصمیم جدی هستند هنوز‬ ‫مشخص نیســت‪ .‬اما گذر زمان ثابت خواهد کرد که ایران‬ ‫یکی از پشــتوانه های مهم حماس و جهاد اسالمی است‬ ‫و بدون ایران این جنبش ها نمی توانند به حیات خود ادامه‬ ‫دهنــد‪ .‬در واقع حمــاس فریب سیاســت کاری های رجب‬ ‫طیب اردوغان و رهبران قطر و عربستان را خورد ولی سپس‬ ‫مشخص شد که ریاض یکی از حامیان رژیم صهیونیستی‬ ‫است و تالش عربســتان این اســت که در حقیقت جنگ‬ ‫عربی‪ -‬اسرائیلی را به جنگ عربی‪ -‬ایرانی و جنگ اسالمی‪-‬‬ ‫اسرائیلی را نیز به جنگ شیعه‪ -‬سنی تبدیل کند‪ .‬این مساله‬ ‫به ضرر ملت فلسطین است و بنابراین حماس تالش می کند‬ ‫به تدریج به ایران نزدیک شود زیرا هم عربستان و هم ترکیه‬ ‫که به ظاهر حامیان ملت فلسطین هســتند اکنون به رژیم‬ ‫اسرائیل نزدیک شده اند‪.‬‬ ‫اعتماد متقابل‬ ‫ایران به حمایت از حماس ادامه خواهد داد‬ ‫احمد معنوی‬ ‫کارشناس ژئوپلتیک‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫مبنی بر حمایت از دولت بشار اسد روابط دو طرف کمرنگ‬ ‫شــد‪ .‬ظاهرا ایران امر را این گونه به تصویر می کشــد که‬ ‫خالد مشــعل از ارمان حماس منحرف شده است‪ .‬با ادامه‬ ‫درگیری ها در سوریه‪ ،‬حماس به دردسر افتاد ؛ رویدادی که‬ ‫نقطه عطفی در روابط حماس با دمشق بود‪ .‬اکثر مسئوالن‬ ‫ی حماس در این مقطع معتقد بودند‬ ‫حماس و حامیان مردم ‬ ‫بهتر اســت حماس برای حفظ ابروی مقاومت از دمشــق‬ ‫خارج شــود‪ .‬از ســوی دیگر ایران اگر چه تالش می کرد‬ ‫پیامدهای منفی موضع حماس را کاهش داده و کانال های‬ ‫ارتباطی با این جنبش را باز نگه دارد اما حوادثی رخ داد که‬ ‫روابط دوطرف را تیره کرد به طوری که نزدیک بود به قطع‬ ‫روابط منجر شود‪ .‬ایران اعتقاد داشت که حماس به بخشی‬ ‫از طرح اخوان المسلمین برای شکست دادن محور ایران‬ ‫در منطقه تبدیل شده و برای اثبات این امر به این موارد از‬ ‫قبیل انتخاب قطر به عنوان مقر رسمی حماس‪ ،‬اظهارات‬ ‫علنی رهبران حماس در حمایت از درگیری های ســوریه و‬ ‫جنگیدن در کنار مخالفان سوری استناد می کرد‪.‬‬ ‫با گذشت فرایند های فوق و سمت گیری های طرفین‬ ‫اما تحوالتی در منطقــه روی داد که موجب شــد حماس‬ ‫از یک سو و حزب الله و ایران از ســوی دیگر‪ ،‬به بازسازی‬ ‫پل هــای ارتباطی خود بپردازند‪ .‬ســرنگون شــدن متحد‬ ‫قدرتمند حماس در مصر و کنار کشــیدن چشــمگیر قطر‬ ‫از مداخلــه در مســائل منطقه ای و ســرگرم شــدن دولت‬ ‫اردوغان به مســائل داخلی موجب شــد حمــاس خود را‬ ‫در شرایطی دشــوار و تنها احســاس کند‪.‬همچنین ایران ‬ ‫معتقد بود که مسائل مشــترک بین تهران و حماس بیشتر‬ ‫از نکات اختــاف طرفین اســت‪ ،‬به ویــژه انکه حماس‬ ‫تاثیرگذارترین گروهی است که می توان به ان تکیه کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل بالفاصله هیاتی از حماس راهی ایران شده‬ ‫و برای بهبود مناسبات با مقامات ایرانی دیدار کرد که این‬ ‫دیدار در حکم شکســته شــدن یخ در روابط بین دوطرف‬ ‫بود‪ .‬همچنین حماس گام های مثبتی در خصوص بحران‬ ‫ســوریه برداشــت‪ .‬این جنبش با مخالفت حملــه امریکا‬ ‫به دمشــق‪ ،‬انتقاد علنی از نظــام ســوریه را کاهش داده‬ ‫و نقشــی محوری در ســامان دادن به اوضــاع در اردوگاه‬ ‫فلسطینی یرموک ایفا کرد‪.‬‬ ‫در تحلیل این شــرایط باید پذیرفــت هرچند طرفین‬ ‫دچــار اختالف هــای مقطعی شــدند اما ایــن دو همواره‬ ‫پشــتوانه هم بوده اند‪ .‬بدون شــک حماس قدرتمندترین‬ ‫جنبش فلسطینی اســت و از حمایت زیادی در کشورهای‬ ‫عربی و اســامی برخــوردار اســت‪ .‬همچنیــن روابط با‬ ‫حماس به ایران امکان می دهد نفوذ خود‬ ‫را در فلسطین گســترش داده و از شدت‬ ‫تنش های مذهبی بین سنی ها و شیعیان‬ ‫بکاهد و روابط با محور اخوان المسلمین‬ ‫را برای مقابله با محور اعتدال ترمیم کند‪.‬‬ ‫بنابرایــن به رغم اینکــه اعتماد بین‬ ‫دوطرف خدشــه دار شــده ‪ ،‬اما دو طرف‬ ‫همچنــان نگرانی هایــی دارنــد؛ ایــران‬ ‫نگــران اســت که حمــاس در شــرایطی‬ ‫مشابه به این محور پشــت کرده و در کنار‬ ‫اخوان المســلمین قــرار گیــرد‪ .‬تهــران‬ ‫ایــن مســاله را درک کــرده بنابرایــن از‬ ‫حماس می خواهد خــود را از برنامه های‬ ‫اخوان المسلمین و کشمکش بین محورها‬ ‫دور نگه دارد‪.‬حماس نیــز تصمیم گرفته ‬ ‫روابطــش را با ایــران که پس از ســال ها‬ ‫ســردی به دلیل بحران ســوریه به وجود‬ ‫امده بــود ترمیم کنــد‪ .‬نشــانه های این‬ ‫تمایل را می تــوان در اظهارات ابومرزوق‬ ‫و اسماعیل هنیه مشاهده کرد‪.‬ابو مرزوق‬ ‫ایران را برای نخســتین بار پس از انکه‪ ،‬حماس‪ ،‬دمشق‪،‬‬ ‫پایتخت سوریه را ترک کرد ســتود‪ .‬او گفت حمایت ایران‬ ‫از مقاومت فلســطین با هیچ کشــور دیگری قابل مقایسه‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫باید گفت اگر چه روابط حماس و جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در چند ســال اخیر دســتخوش تحوالتی شــد‪ ،‬اما‬ ‫تجربه در همه مراحل ثابت کرده که ایران در مورد موضوع‬ ‫مقاومت ســازش نمی کنــد و همچنان برای حفظ مســیر‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی در منطقه و در جهت حمایت از‬ ‫مردم مظلوم جهان به حمایت های خود از جنبش حماس‬ ‫با هدف جلوگیری از فعالیت های ر ژیم صهیونیستی ادامه‬ ‫خواهد داد؛ راهی که بدون وجود حزب الله و مردم جنوب‬ ‫لبنان هموار نمی شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حماس نام مختصر جنبش مقاومت اسالمی فلسطین‬ ‫است؛ جنبشــی مردمی که در پی ایجاد شرایط الزم جهت‬ ‫ازادی این کشــور از ظلــم و تجاوزگری صهیونیســت ها‬ ‫و حامیان انهاســت‪ .‬این جنبــش انقالبی کــه از حمایت‬ ‫تود ه هــای مردم برخــوردار اســت‪ ،‬بر این باور اســت که ‬ ‫تا ازادی فلســطین از نهر تا بحــر به مبارزات خــود ادامه‬ ‫می دهــد‪ .‬حمــاس اواخــر دســامبر ‪ 1987‬از دل گــروه‬ ‫اخوان المسلمین برامده است‪.‬‬ ‫با بروز قیام ملت مســلمان فلســطین (انتفاضه) در‬ ‫اواخر دهه‪ 80‬اخوان المسلمین مواجه با موج مبارزاتی ملت‬ ‫فلسطین گردید‪ .‬در شرایط انتفاضه چون اخوان المسلمین‬ ‫همسو با جریانات ستیز و مبارزه مردم فلسطین(انتفاضه)‬ ‫نمی گردید‪ ،‬دیگر رقبای گروهی و سازمان های فلسطینی‬ ‫چون ساف‪ ،‬جهاد اسالمی و‪ ...‬عرصه سیاسی‪ -‬اجتماعی‬ ‫فلســطین را به خود اختصــاص دادند‪ .‬از ایــن رو باتوجه‬ ‫به شــرایط انتفاضه‪ ،‬اخوان المســلمین‪ ،‬جنبش مقاومت‬ ‫اسالمی(حماس) را رسما اعالم کرد‪.‬‬ ‫به اعتقاد این جنبــش‪ ،‬بهتریــن راه مدیریت نبرد با‬ ‫رژیم صهیونیســتی‪ ،‬بســیج تمام ظرفیت های فلسطین و‬ ‫زنده نگه داشتن روحیه جهاد و مقاومت در‬ ‫برابر طرح های سازش و جلوگیری از جدا‬ ‫شدن بخش های بیشتر خاک این کشور‬ ‫اســت‪ .‬برای این جنبش عقایــد و مبنای‬ ‫اســامی اصلــی ثابت برای هر تالشــی‬ ‫علیه دشمنان است‪ .‬جنبش حماس همه‬ ‫کسانی را که به اصول جنبش معتقد بوده‬ ‫و اماده پذیرش پیامدهای درگیری و مقابله‬ ‫با طرح صهیونیسم باشند‪ ،‬در صفوف خود‬ ‫جای می دهد‪.‬‬ ‫استراتژی جنبش حماس در رابطه با‬ ‫فلسطین در میثاق حماس منعکس شده‬ ‫اســت‪ .‬در این میثاق امده که ســرزمین‬ ‫موقوفه اســامی بر نســل های مسلمان‬ ‫تا روز قیامت اســت و چشم پوشی از تمام‬ ‫یا قسمتی از ان درست نیســت و این امر‬ ‫در دســت هیچ کشوری نیســت‪ .‬حماس‬ ‫راه حل هــای مســالمت امیز و اقدامات و‬ ‫کنفرانس های بین المللــی را در تعارض‬ ‫با جنبــش می داند‪ .‬حمــاس‪« ،‬جهاد» را‬ ‫تنها راه حل مســاله فلسطین دانســته و معتقد است خارج‬ ‫ساختن فلسطین از کنترل اســرائیل وظیفه مذهبی تمام‬ ‫مسلمانان است‪ .‬حماس معتقد به تشکیل دولتی ا سالمی‬ ‫و پیاده ســاختن تمام ابعاد اســام و تمــام جوانب زندگی‬ ‫اســت‪ .‬جنبش مقاومت همچنین عالوه بر اینکه مقاومت‬ ‫را وظیفه یکا یک مســلمین می داند‪ ،‬معتقد به نقش های‬ ‫انقالبی برای تمــام افراد جامعه اعــم از زن و مرد‪ ،‬معلم و‬ ‫دانشجو و غیره است‪ .‬این جنبش دارای دو جناح سیاسی‬ ‫و نظامی اســت که یک ســوی ان را خالد مشــعل و سوی‬ ‫دیگرش را اســماعیل هنیه مدیریت می کند‪ .‬روند ورود به‬ ‫قدرت حماس زمانی اتفاق افتاد که بــا برگزاری انتخابات‬ ‫پارلمانی فلسطین در سال ‪ 2006‬حماس توانست اکثریت‬ ‫کرسی های پارلمان را به دست اورد‪ .‬به دنبال این پیروزی‬ ‫و حمایت مردم از جنبش حماس و شکســت فتح به عنوان‬ ‫ســازمان طرفدار محمود عباس اروپا و امریــکا با اعمال‬ ‫تحریم های ا قتصادی‪ ،‬تهدید کردند که دولت حماس به‬ ‫رهبری اسماعیل هنیه باید رژیم صهیونیستی را به رسمیت‬ ‫بشناســد‪ .‬دولت حماس با مقاومت در برابــر این اصل که‬ ‫هرگز رژیم صهیونیستی را به رســمیت نخواهد شناخت به‬ ‫مقابله با انها و رژیم صهیونیستی پرداخت‪ .‬اما ان چیزی که‬ ‫اکنون در این بحث مورد توجه قرار گرفته مواضع حماس‬ ‫و ارتباط ان با جمهوری اســامی ایــران و فراز و فرود بین‬ ‫طرفین است‪.‬‬ ‫اساسا دفاع از فلســطین محور اصلی روابط حماس‬ ‫با خارج و از جمله ایران اســت‪ .‬اگرچــه تاریخ رابطه میان‬ ‫ایران و حماس به دهه نود میالدی بازمی گردد اما سرعت‬ ‫و پیوند این رابطه باال و محکم است و این امر را می توان از‬ ‫حمایت های ایران از حماس متوجه شد‪ .‬در مقابل حماس‬ ‫نیز در مناسبت های فراوانی از حمایت های ایران قدردانی‬ ‫می کند‪.‬فرایندی که چندی پیش در بحران ســوریه رنگ‬ ‫دیگری به خود گرفت‪ .‬چند ماه پس از شکل گیری بحران‬ ‫ســوریه‪ ،‬هنگامی که حماس تصمیم گرفــت از مخالفین‬ ‫بشــار اســد و حامیان تکفیری ها حمایت کنــد‪ ،‬روابطش‬ ‫با ایران وارد مرحله جدیدی شــد‪ .‬وخیم تر شــدن اوضاع‬ ‫سوریه و التزام بی طرفی از سوی حماس منجر به خروج این‬ ‫جنبش از سوریه شد و پس از عدم پذیرش درخواست ایران‬ ‫بین الملل‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دوستان قدیمی‬ ‫روابط پر افت و خیز حماس و جمهوری اسالمی ایران‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫در ایران اسالمی‪ ،‬از جنبش فلسطینی حماس به عنوان‬ ‫جنبشی یاد می شود که در حال حاضر «در خط مقدم مقاومت و‬ ‫مبارزه ضد صهیونیستی ملت فلسطین قرار دارد» و این درحالی‬ ‫استکهاینجنبشاسالمیدرعمرسیسالهخودنیزبیشترین‬ ‫افتخارات را در مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی نصیب ملت‬ ‫فلسطین ساخته و به ویژه‪ ،‬در یک دهه اخیر‪ ،‬در سه نبرد بسیار‬ ‫مهم و سرنوشت ســاز (جنگ های ‪ 22‬روزه‪ ،‬هشــت روزه و ‪51‬‬ ‫روزه)ضرباتمهلکوشکست هایخفت باریرابهاشغالگران‬ ‫سرزمینفلسطینواردساختهاست‪.‬‬ ‫بســیاری از صاحب نظران «جنبش مقاومت‬ ‫اسالمیحماس»راحاصلتاثیراتانقالباسالمی‬ ‫ایران برمنطقه و به ویژه تاثیرات این انقالب‪ ،‬بر روند‬ ‫مبارزاتی فلســطینیان می دانند؛ همچنان که اغاز‬ ‫حرکت های مبارزاتی ســه دهه اخیر مردم فلسطین‬ ‫را که در قالب «انتفاضه» به صحنه امد نیز از جمله‬ ‫پیامدهایمثبتنقش افرینی هایانقالباسالمی‬ ‫مردم ایران به شمار می اورند‪ .‬دلیل این امر ان است‬ ‫که«جنبشاسالمیحماس»ازیکسوو«انتفاضه‬ ‫مردم فلسطین» از ســوی دیگر‪ ،‬از لحاظ ماهیت‪،‬‬ ‫اهداف‪ ،‬مواضع منطقه ای و همچنین تاکتیک ها‬ ‫و راهبردهای مبارزاتی‪ ،‬سنخیت زیادی با مقاصد و‬ ‫خط مشی انقالب ضد اســتبدادی و ضد استعماری‬ ‫مردم ایران دارند و به نوعی استمرار و تداوم انقالب‬ ‫اسالمی ایران در ســطوح منطقه ای‪ ،‬به خصوص‬ ‫در عرصه مبارزات ازادیبخش فلسطینیان محسوب‬ ‫می شــوند‪« .‬جنبش اســامی حمــاس» در زمان‬ ‫اوجگیری انتفاضه اول مردم فلســطین‪ ،‬یعنی همان موقعی‬ ‫که مبارزات ضد صهیونیستی مردم فلسطین از چارچوب های‬ ‫تنگ گروهی و سازمانی خارج و به صحنه کوچه وخیابان امد‪،‬‬ ‫متولدشدوبهواسطهگرایش هایاسالمی اش‪،‬پیوندعمیقیبا‬ ‫مردموارمان هایفلسطینیبرقرارکرد‪.‬پیداستچنینشباهت‬ ‫ماهوی و این گونه اشــتراک در مواضع منطقــه ای و جهانی‪،‬‬ ‫زمینه مساعدی را برای برقراری و گسترش روابط بین جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و گروه اســامی حماس فراهم می کند و از این‬ ‫فراتر‪،‬تعاملوهمکاریبینانهارابهاصلیضروریدرمناسبات‬ ‫خارجی شانتبدیلمی کند‪.‬یعنیدقیقاهمانچیزیکهدرعرصه‬ ‫عمل و در ابتدا‪ ،‬سبب برقراری روابط جمهوری اسالمی ایران و‬ ‫گروه اسالمی حماس شــد و با وجود انواع موانع و توطئه های‬ ‫تفرقه افکنانه یــا اتفاقاتی که در مقاطعی خــاص‪ ،‬این دو را به‬ ‫واگرایی سوق داد‪ ،‬این روابط نه تنها هیچ گاه قطع نشد‪ ،‬بلکه‬ ‫با پشت سرگذاشتن افت و خیزهای متعدد‪ ،‬همچنان به صورت‬ ‫روابطیدوستانهوراهبردیباقیماندهاست‪.‬‬ ‫چنانکهدرحالحاضر‪،‬همجمهوریاسالمیایرانوهم‬ ‫گروه اسالمی حماس‪ ،‬می کوشند تا خللی که بر اثر رویدادهای‬ ‫پنج سالگذشته(شمالافریقاوسوریه)درروابطشانپدیدامد‪ ،‬‬ ‫ترمیم کنند و در برخورد با مسائل منطقه ای و در عرصه مبارزه با‬ ‫توطئه هایصهیونیستیوغربی‪،‬بیشازپیشدرکناریکدیگر‬ ‫قرار گیرند‪ .‬زیرا که جمهوری اسالمی ایران معتقد است‪« :‬تنها‬ ‫راهبردمقاومتوپایداریمبتنیبراموزه هایاسالمیوتاریخی‬ ‫که در سال های اخیر ســرلوحه حرکت حماس و سایر مبارزین‬ ‫واقعی فلســطینی قرار گرفته می تواند‪ ،‬ارمان های فلسطین‬ ‫عزیــز را تامین نمایــد‪ ».‬و مقامات حماس نیــز در اظهارات و‬ ‫مصاحبه هایخودبراینامرتصریحدارندکهاگربخواهندبین‬ ‫کشورهایمنطقهیکدوستویاورپابرجاپیداکنند‪،‬اندوست‬ ‫و یاور اصلی ایران است‪.‬‬ ‫در واقــع ایــن همــان نگرشــی اســت کــه می تــوان‬ ‫ان را از ابتــدای تاســیس گــروه اســامی حماس در ســال‬ ‫‪1987(1366‬میــادی) و در موضع گیری هــای مشــابه ای‬ ‫که در قبال انتفاضه اول مردم اتخاذ شــد مشاهده کرد‪ .‬یعنی‬ ‫دقیقا همان زمانی که برخی از گروه های فلســطینی (از همه‬ ‫مهمتر گــروه فتح بــه رهبری یاســر عرفات) در همســویی با‬ ‫حکومت های مرتجــع در جهان عرب‪ ،‬به موضــوع مذاکره و‬ ‫سازشبارژیم صهیونیستیمی اندیشیدند‪،‬ولیکنگروهحماس‬ ‫به رهبری «شیخ احمد یاسین» و دکتر «عبدالعزیز رنتیسی»‪،‬‬ ‫بر ضرورت مبارزه با این رژیم تاکید داشتند و با اتخاذ مواضعی‬ ‫مشابه مواضع جمهوری اسالمی ایران در قضایای فلسطین‪،‬‬ ‫از حکومت های مرتجع عربی و خط سازش فاصله گرفته و در‬ ‫نتیجهجایگاهمستحکمی دربینافکارعمومیمردمفلسطین‬ ‫نیزیافتند‪.‬‬ ‫در حقیقت با اتکا به این خط مشی و با اتخاذ این رویکرد‬ ‫ی بود که حماس موفق شــد تا در انتخابات سال ‪1385‬‬ ‫مردم ‬ ‫(‪ 2006‬میالدی)‪ ،‬اکثریت کرســی های پارلمان فلســطینی‬ ‫را از ان خود سازد و با نخســت وزیری «اسماعیل هنیه» رهبر‬ ‫وقت حماس (جانشــین شهید شــیخ احمد یاســین و شهید‬ ‫دکتر عبدالعزیر رنتیســی)‪ ،‬به صورت دولتی رسمی در بخش‬ ‫خودمختار غزه‪ ،‬زمام امور را به دست گیرد‪ .‬دولتی که در جبهه‬ ‫مشترکغربی‪،‬عربیوعبریهیچ گاهجدیگرفتهنشد‪،‬ولیکن‬ ‫به مدد همکاری هایش با جمهوری اسالمی ایران موفق شد تا‬ ‫در بخش غزه‪ ،‬توانمند ترین سامانه دفاعی را در برابر تهاجمات‬ ‫ددمنشانه و هرچندگاه یکبار رژیم صهیونیستی ایجاد کند و به‬ ‫تدریج انچه را به نام انقالب سنگ (انتفاضه اول) مشهور است‬ ‫به انقالب موشــک تبدیل نماید‪ .‬در واقع به مدد این ســامانه‬ ‫اعجاز انگیز دفاعی بود که حماس توانســت ظرف شش سال‬ ‫با سه تهاجم بسیار ســهمگین رژیم صهیونیســتی به منطقه‬ ‫پرجمعیتوکموسعتغزه‪،‬مقابلهکندودرجنگ هایپی در پی‬ ‫که به جنگ های ‪ 22‬روزه‪ ،‬هشــت روزه و ‪ 51‬روزه مشــهورند‪،‬‬ ‫شکست هایسختیرابرمتجاوزینصهیونیستواردکند‪.‬‬ ‫در این سال ها‪ ،‬با هر موفقیت حماس‪ ،‬روابط نزدیکتر و‬ ‫دوستانه تری بین اعضای جبهه مقاومت اسالمی در منطقه از‬ ‫جمله بین جمهوری اســامی ایران و حماس و همچنین بین‬ ‫سوریه و این گروه اسالمی ایجاد می شد تا انکه در پی سقوط‬ ‫رژیم هایمبارک‪،‬قذافیوبنعلیدرشمالافریقا‪،‬دنیایغرب‬ ‫در صدد برامد تا با سوءاســتفاده از فضای ایجاد شده درجهان‬ ‫عرب‪ ،‬جریانی براندازانه را در ســوریه کلید بزند و به کمک ان‪،‬‬ ‫موثرترین حلقه جبهه مقاومت اســامی را که بخش بزرگی از‬ ‫پیروزیحماسنیزمرهونکمک هایانبود‪،‬تضعیفنماید‪.‬‬ ‫البتهجریانبراندازیدرسوریهبهسرعتبهجریانیمسلحانهو‬ ‫بسیار خشونت بار تبدیل شد و به همراه خود‪ ،‬برخی ائتالف ها‬ ‫و همگرایی ها را نیز به تضــاد و واگرایی تبدیل کــرد‪ .‬در واقع‬ ‫درپی اغاز جنگ های داخلی در ســوریه بود که دفاتر برخی از‬ ‫گروه های فلســطینی از جمله دفتر مرکزی حماس در دمشق‬ ‫پایتختسوریه‪،‬تعطیلشدودرپیانروابطمیاناعضایجبهه‬ ‫مقاومتنیزدچاراسیب هاییگردید‪.‬‬ ‫اغلب تحلیلگران در تشریح ریشــه این نوع اسیب ها‪،‬‬ ‫به پیوندهای تشــکیالتی گروه اســامی حماس و جماعت‬ ‫اخوان المسلمین اشاره می کنند و برانند که در این خصوص‪،‬‬ ‫دو موضوع زیر‪ ،‬بیش از دیگــر موضوعات در ایجاد خلل های‬ ‫مقطعیدرروابطاینگروهباایرانوسوریهموثربودهاست‪:‬‬ ‫اول‪:‬موضع گیری هایخصمانهشاخهاخوان المسلمین‬ ‫ســوریه علیه نظام سیاســی ایــن کشــور و اعمال‬ ‫فشارهایی که از حماس می خواست تا به عنوان یک‬ ‫گروهاخوانیدرصفمخالفاندولتسوریهقراربگیرد‬ ‫دوم‪ :‬پیــروزی اخوان المســلمین مصــر در‬ ‫نخستین انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری این‬ ‫کشورکهحماسرابهداشتندوستانوحامیانبیشتر‬ ‫امیدوارمی کرد‪.‬‬ ‫درواقع در پی اغاز جنگ های داخلی در سوریه‬ ‫(حدود پنج ســال پیش) و همچنین روی کار امدن‬ ‫اخوان المســلمین در مصــر بود که گروه اســامی‬ ‫حماس در مواجهه با تحوالت منطقه‪ ،‬رویکردهای‬ ‫قابل انتقادیرااتخاذکردوبههمیناندازهبهروابطش‬ ‫با ایران وســوریه خلل هایی وارد شــد‪ .‬موارد زیر به‬ ‫برخی رویکردهای قابل انتقاد حماس در پنج ســال‬ ‫اخیراشارهدارند‪:‬‬ ‫‪ -1‬موضع گیری های مکــرر مقامات حماس‬ ‫در حمایت از معارضان ســوریه به ویژه شاخه سوری‬ ‫اخوان المسلمین‪.‬‬ ‫‪-2‬انتقالدفترمرکزیحماسبهدوحهپایتختقطر‬ ‫‪-3‬همسوییباسیاست هایضد سوریدولتترکیه‬ ‫‪-4‬درخواستازحزب اللهبرایخروجنیروهایشازسوریه‬ ‫‪-5‬حضوراعضایحماسدردرگیری هایداخلیسوریه‬ ‫ودرکنارمعارضانسوری‪.‬‬ ‫بدیهی اســت این موارد کافی بود تــا همگرایی موجود‬ ‫میان حمــاس و دیگر اعضای جبهه مقاومت اســامی جای‬ ‫خود را به واگرایی بدهد‪ ،‬البته واگرایی مقطعی که به واســطه‬ ‫سنخیتماهویوهمچنیناهدافمشترکمنطقه ای‪،‬بههیچ‬ ‫وجه نمی توانســت (و نمی تواند) به امری پایدار تبدیل شود؛‬ ‫به خصوصکهبسیاریازرویدادها وتحوالتمنطقهنیزسمت‬ ‫وسویی را اتخاذ کرد که حماس را به همگرایی با اعضای جبهه‬ ‫مقاومت اسالمی از جمله کشورمان تشویق و ترغیب می کند‪.‬‬ ‫مهمترین این رویداد ها که زمین ه ترمیم روابط حماس را با ایران‬ ‫فراهمکردبهقرارزیرند‪:‬‬ ‫‪ -1‬ســرنگون شــدن متحــد قدرتمند حمــاس در مصر‬ ‫(انحاللجماعتاخوان المسلمین)‬ ‫‪ -2‬کنار کشــیدن چشــمگیر قطر از مداخله در مســائل‬ ‫منطقه ایوکاهشحمایت هایشازحماس‬ ‫‪-3‬سرگرمشدندولتاردوغانبهمسائلداخلیوکاهش‬ ‫حمایت هایشازحماس‬ ‫‪ -4‬ضدیت عملــی رژیم های مرتجــع عربی با مجموعه‬ ‫شاخه هایاخوان المسلمینازجملهحماس‬ ‫‪ -5‬اغــاز انتفاضه ســوم و نقش افرینی حمــاس در این‬ ‫انتفاضه‪.‬‬ ‫نخست وزیر دوران بحران‬ ‫بین الملل‬ ‫رای مثبت به برگزیت‪ ،‬دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا را قربانی کرد‪ .‬حال قرار است مدیریت دوره‬ ‫جدید و بحران زده بریتانیا را ترزا می بر عهده بگیرد‪ .‬او که در سابقه خود ‪ 6‬سال صدارت و ریاست بر وزارت‬ ‫کشور را ثبت کرده ‪ ،‬از سیاســتمداران محافظه کاری است که دیدگاه های به شــدت راست گرایانه و ضد‬ ‫مهاجرت دارد‪ .‬او اگرچه در دوره رقابت های مرتبط با رفراندوم در کمپیــن ماندن در اتحادیه اروپا در کنار‬ ‫کامرون باقی ماند ولی امروز بیشتر هواداران برگزیت پشت سر او قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫«برگزیت همان برگزیت می مانــد و ان را می توان به یک‬ ‫موفقیت تبدیل کرد‪».‬‬ ‫او کیست؟‬ ‫سرگردان میان مرکل و تاچر‬ ‫ترزامی ‪،‬دومیننخست وزیرزندرتاریخ‬ ‫بریتانیاپسازبانویاهنیناست‬ ‫‪1‬‬ ‫مصالحه جو یا اهنین؟‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ی پیش تر موضعی سرسختانه در مورد سیاست‬ ‫ترزا م ‬ ‫مهاجرتی بریتانیا داشته و اعالم کرده که محدودیت هایی‬ ‫برای رفــت و امــد ازادانه شــهروندان اروپایی بــه بریتانیا‬ ‫وضع می کند‪ .‬هر چند اینک کمیســیون اتحادیه اروپا این‬ ‫موضع را پیش شرط تعیین کننده برای تجارت ازاد لندن و‬ ‫اتحادیه در نظر نمی گیرد اما تلقی عمومی این اســت که‬ ‫شروع گفت وگوها دشوار باشد‪ .‬المان ها هم در تفسیرهای‬ ‫خود معتقدند بیشــتر همتایان اروپایی که قرار است با می‬ ‫ در موضوع برگزیت گفت وگو کنند‪ ،‬بایــد در نظر بگیرند که‬ ‫او بیش از انکه شــبیه تاچر باشد‪ ،‬شــبیه انگال مرکل است‬ ‫و اماده مصالحه برای اهدافش ترزا مــی باید خود را برای‬ ‫شروع مذاکرات مقدماتی در مورد خروج بریتانیا از اتحادیه‬ ‫اروپا امــاده کنــد‪ .‬او در کمپین برگزیت ‪ ،‬در کنــار کامرون‬ ‫و از مخالفــان خــروج بود اما ایــن مخالفت جلــوه بیرونی‬ ‫زیادی نداشــت‪ .‬می در اولین واکنش امادگی برای ورود‬ ‫به مذاکرات خروج را بــه صورتی ملیح بیــان کرد و گفت‪:‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پس از ‪ 26‬ســال باز هم یک زن رهبری خانه شــماره‬ ‫‪ 10‬داونینگ اســتریت لندن را در دســت گرفت‪ .‬ترزا می‬ ‫ جانشین دیوید کامرون شــد؛ نخست وزیری که با پذیرش‬ ‫ریســک برگزاری رفراندوم تعییــن سرنوشــت بریتانیا در‬ ‫اتحادیه اروپا ســمت خود را در ازای رای به خروج بریتانیا‬ ‫از اتحادیه اروپا از دســت داد‪ .‬ترزا می نخست وزیر جدید‬ ‫بریتانیا یک سیاستمدار سرسخت اما عملگراست‪ .‬بیشتر‬ ‫همتایــان اروپایی که قرار اســت بــ ا ترزا مــی در موضوع‬ ‫برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپــا) گفت وگو کنند‪،‬‬ ‫امیدوارنــد او بیش از انکــه جا پای مــارگارت تاچر اخرین‬ ‫نخست وزیر زن بریتانیا بگذارد و بانوی اهنین لقب بگیرد‪،‬‬ ‫در «مصالحه جویی» مانند انگال مرکل‪ ،‬صدراعظم المان‬ ‫باشد‪ .‬او از سوی همقطاران حزبی خود زنی اگاه و مصمم‬ ‫توصیف می شــود‪ .‬افکار عمومــی او را قوی و خونســرد‬ ‫می داند‪ .‬رسانه های زرد سرگرم گردنبندهای مهره درشت‬ ‫و کفش های پاشنه بلند او هستند‪ .‬مطبوعات چپ لیبرال‪،‬‬ ‫عزم او بــرای محدودیت های مهاجرتــی را نقد می کنند و‬ ‫همزمان سر به سر لبخندی می گذارند که معموال گوشه لب‬ ‫می نشسته است‪ .‬می را از نظر سرسختی و اراده قوی با تاچر‬ ‫مقایسه می کنند‪ ،‬اما مواضع و کارنامه تا کنونی می با تاچر‬ ‫و تاچریسم – سیاست بازار ازاد‪ ،‬حذف خدمات اجتماعی‪،‬‬ ‫ملی گرایی‪،‬اقتصاد بانکی‪ -‬قابل قیاس نیستند و این قیاس‬ ‫نیز اساسا نادرست است‪ ،‬چرا که زمانه‪ ،‬زمانه تاچر نیست‪.‬‬ ‫او دومین نخست وزیر زن در تاریخ بریتانیا پس از مارگارت‬ ‫تاچر است‪ .‬نخست وزیری که ‪ ۱۱‬سال بر سر کار بود و بانوی‬ ‫اهنین لقب داشت‪ .‬این البته لقبی بود که تاچر خودش به‬ ‫خود داد و ســر زبان ها انداخت‪ .‬ترزا می بیــش از هر چیز‬ ‫یک سیاستمدار عملگراست که در صورت لزوم از تمسک‬ ‫به ایده های چپ برای پیشبرد سیاســت هایش رویگردان‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫ترزا می برای شش سال در دوره نخست وزیری دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬وزیر کشــور بریتانیا بود‪ .‬همین او را در موقعیتی‬ ‫ویژه قرار می دهد چرا که در پنجاه سال گذشته هیچ کس‬ ‫شش سال پیاپی در این پست کلیدی قرار نداشته است‪.‬‬ ‫خانم می ‪ ۵۹ ،‬ساله‪ ،‬در دانشگاه اکسفورد جغرافی خوانده‬ ‫و پیش از اینکه به عضویت پارلمــان در اید در مرکز مالی و‬ ‫بانکی لندن کار می کرده اســت‪ .‬از ‪ ۱۷‬سال پیش درست‬ ‫دو سال بعد از اینکه برای اولین بار از میدن هد‪ ،‬به عنوان‬ ‫نماینــده پارلمان انتخاب شــد‪ ،‬در ســطوح بــاالی حزب‬ ‫فعال بــود‪ .‬از ســال ‪ ۱۹۹۹‬در کابینه ســایه مایکل هاوارد‬ ‫به عنوان مسئول امور اموزش و کار حضور داشت تا روزی‬ ‫که محافظــه کاران قدرت را به دســت گرفتنــد‪ .‬در حزب‬ ‫محافظه کار به عنوان حزب اصلی مخالف در مقابل حزب‬ ‫کارگر ان روزها در دوره تونی بلر برای بیش از ‪ 10‬سال او در‬ ‫پست های مختلف در کابینه سایه ماند؛ در بخش عمده ای‬ ‫از ان به عنوان مسئول امور زنان و برابری‪ .‬در سال ‪۲۰۰۵‬‬ ‫در یک سخنرانی‪ ،‬در مجمع عمومی حزب محافظه کار از‬ ‫اعضای حزب خواست که با اقشار فقیر تر ارتباط بیشتری‬ ‫برقرار کنند تا شهرت بد حزب به عنوان «حزب بدجنس ها»‬ ‫تغییر کند‪ .‬عنوانی که بســیاری از بزرگ ترهای حزب هنوز‬ ‫او را برای به کار بردنــش نبخشــیده اند‪.‬رابطه او با دیوید‬ ‫کامرون رابطه گرمی نبود‪ ،‬امــا همواره توام با احترام بود‪.‬‬ ‫حتی زمانی در اغاز سخنرانی برای نامزد شدن در مبارزات‬ ‫درون حزبی برای رهبری حزب‪ ،‬از دیوید کامرون تشــکر‬ ‫کرد‪ .‬مردی که به گفته او حزب محافظه کار را از یک حزب‬ ‫بازنده به یک حزب برنده تبدیل کرد‪ .‬با وجود این روشــن‬ ‫اســت که او در مواردی اختالف نظرهایی جدی با دیوید‬ ‫کامرون داشــت‪ .‬اما قول داد حزب را که بعــد از مبارزات‬ ‫اخیر دو پاره شده‪ ،‬دوباره یکپارچه کند‪.‬یکی از ویژگی های‬ ‫خانم می ‪ ،‬توانایــی اش در مذاکره و توجه بــه جزئیات در‬ ‫مذاکره است‪ .‬همان چیزی که در مذاکرات پیش رو برای‬ ‫خروج از اتحادیه اروپا‪ ،‬اهمیت کلیدی پیدا می کند‪ .‬او در‬ ‫توصیف خود می گوید‪« :‬من سیاستمدار اهل خودنمایی‬ ‫نیســتم‪ ،‬دائم از یک اســتودیو خبری به استودیوی دیگر‬ ‫نمی روم‪ ،‬ســر ناهار با همکارانم غیبت بقیــه را نمی کنم و‬ ‫در بارهای اطراف پارلمان وقت نمی گذرانــم‪ ،‬اما کارم را‬ ‫بلدم‪ ».‬بســیاری انتقادات تندی به او دارند؛ هم در حوزه‬ ‫مهاجرت هم در حوزه خدمات اجتماعی‪ .‬اما خودش به این‬ ‫سابقه مفتخر اســت‪ .‬می گوید توانسته کارهای استثنایی‬ ‫در این ســال ها انجام دهــد‪ .‬مهاجرت از خــارج اتحادیه‬ ‫اروپا را کنترل کرده‪ ،‬میزان جرم و جنایت را کاهش داده‪،‬‬ ‫پرونده های باز پلیس درباره سوءاستفاده از قدرت و غیره را‬ ‫باز کرده و البته در یکی دو مورد مشخص از جمله استرداد‬ ‫ابو قتاده به اردن‪ ،‬پرونده ای را که ســال ها طول کشــید‪،‬‬ ‫به نتیجه رسانده است‪ .‬مساله مهاجرت در قلب رفراندوم‬ ‫اخیر قرار داشت‪ .‬بسیاری از کسانی که به خروج رای داند‪،‬‬ ‫مساله شــان مهاجرت عمده از اتحادیه اروپا به بریتانیا در‬ ‫چارچوب جابه جایــی ازادانه نیروی کار بــود‪ .‬در روزهای‬ ‫بعد از رفراندوم حتی بعضــی از رهبران کمپین خروج‪ ،‬زیر‬ ‫این ماجرا زدند و گفتند بریتانیا در اتحادیه مالی می ماند و‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جابه جایی نیروی کار هم سرجای خودش است‪ .‬اما خانم‬ ‫می نظر دیگری دارد‪ ،‬می گوید مردم به این خواســته رای‬ ‫داده اند و روشن است که او باید این کار را انجام دهد‪.‬‬ ‫خروج یعنی خروج‬ ‫در هفته هایی که بسیاری از سیاستمداران بریتانیایی‬ ‫به دنبــال راهــی بــرای دور زدن مســاله خــروج از بریتانیا‬ ‫می گردند‪ ،‬او بارها با تاکید گفته که خروج یعنی خروج و قول‬ ‫داده که به همــه جوانب ان از جمله مســاله محدود کردن‬ ‫مهاجرت پایبند خواهد ماند‪.‬او در شش سال گذشته تالش‬ ‫کرد قوانینی تصویب کند که مهاجرت غیراروپایی ها به طور‬ ‫چشــمگیری کاهش پیدا کند؛ گرچه منتقدانش می گویند‬ ‫او هرگز نتوانست به قول محافظه کاران در دوره انتخابات‬ ‫سراسری برای کاهش تعداد کل مهاجران به زیر صدهزار‬ ‫نفر‪ ،‬عمل کند‪ .‬طبیعتا مهاجرت از اروپا پاشنه اشیل دولت‬ ‫دیوید کامرون شــد چون به هیچ عنوان راهی برای کنترل‬ ‫ان در اختیار نداشــت‪.‬اما خانم می قوانین تازه ای را برای‬ ‫مهاجرت غیر اروپایی ها تصویب کرد‪ .‬بر اساس این قوانین‬ ‫که از امسال اجرایی شــده‪ ،‬هر کس که بخواهد در بریتانیا‬ ‫اقامت بگیرد‪ ،‬باید حداقل ســاالنه ‪ ۳۵‬هزار پوند دســتمزد‬ ‫داشته باشد‪ ،‬یعنی هشت هزار پوند باالتر از میانگین در امد‬ ‫ساالنه در این کشور‪ ،‬همینطور ویزای ازدواج هم سخت تر‬ ‫از قبل شده و متقاضی باید حداقل دســتمزدی ساالنه ‪۱۸‬‬ ‫ی می گویند که این‬ ‫هزار پوند داشته باشد‪ .‬منتقدان خانم م ‬ ‫به معنای ان اســت که جنبه انسانی مهاجرت نادیده گرفته‬ ‫می شود و تصمیم گیری در مورد کسانی که می توانند به این‬ ‫کشــور مهاجرت کنند‪ ،‬نه بر اســاس تخصص که براساس‬ ‫میزان پولی کــه در می اورند گرفته می شــود‪ .‬می به دنبال‬ ‫راهی اســت که بتواند با اتحادیه اروپا همکاری کند‪ ،‬اما به‬ ‫قول خودش‪ ،‬به رای اکثریت مردم که به خروج رای دادند‬ ‫هم احترام می گذارد‪ .‬مســاله اصلی این اســت کــه ایا او‬ ‫می تواند در مذاکره این کار را پیش ببرد‪ ،‬در حالیکه شرکای‬ ‫اروپایی به وضوح گفته اند‪ ،‬اتحادیه اروپا منوی غذا نیست‬ ‫که از ان انتخاب کنید‪ ،‬در هم اســت‪ .‬بسیاری از همکاران‬ ‫ ترزا مــی ‪ ،‬او را ادمی مطمئن توصیف می کنند‪ ،‬کســی که‬ ‫کاری را که به دستش بدهند به سرانجام می رساند‪ .‬توصیفی‬ ‫از کسی که حاال نه تنها حزب محافظه کار که کل مملکت‬ ‫به ان احتیاج دارد‪ .‬او قول داد که یک نهاد جدید ایجاد کند‬ ‫براینظارتبرخروجبریتانیاازاتحادیهاروپاوگفتکهشروع‬ ‫این پروسه تا پایان سال جاری میالدی حدود پنج ماه دیگر‬ ‫خواهدبود‪.‬اوگفتکه الزمنیستتوضیح دهدکه درمذاکره‬ ‫چطور عمل خواهد کرد‪ ،‬قبال مذاکرات اینچنینی انجام داده‬ ‫و موفق بوده‪ .‬اما حاال که در شمال کشور یک زن دیگر به نام‬ ‫«نیکال استرجن» برای استقالل اسکاتلند نقشه می کشد و‬ ‫در اتحادیه اروپا زنی دیگر «انگال مرکل» قصد دارد نگذارد‬ ‫بریتانیا مثالی برای احزاب جدایی طلب اتحادیه شود‪ ،‬باید‬ ‫دید ترزا می چقدر در وعده های خود ثابت قدم است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫رای منفی به تاچریسم‬ ‫ی را مجــاب می کند تا‬ ‫یکــی از دالیلی کــه تــرزا مــ ‬ ‫سیاست های مارگارت تاچر‪ ،‬اخرین نخست وزیر زن بریتانیا‬ ‫قبل از خود را اجرا نکنــد‪ ،‬نتیجه رفراندوم اخیــر بود‪ .‬رای‬ ‫منفی بریتانیا به ادامه عضویت در اتحادیه اروپا عمال رای‬ ‫به سیاســت هایی بود که کمتر در بروکســل تنظیــم و اجرا‬ ‫شدند‪ .‬این رای منفی در اصل‪ ،‬بیشتر متوجه رویکردهایی‬ ‫بود که از زمان دولت تاچــر در بریتانیا به جریــان افتادند‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا ضعف ها و اشــکاالت متعددی دارد‪ ،‬ولی در‬ ‫دوران جهانی شدن‪ ،‬جستن راه رستگاری در خروج‪ ،‬رفتن به‬ ‫بیراهه است‪ .‬در این تردیدی نیست که اتحادیه اروپا پروژه‬ ‫الیت سیاسی قاره بوده که تا حدود زیادی از باالی سر مردم‬ ‫عادی به اجرا درامد‪ .‬هم برای درامیختن اقتصادهای اروپا‬ ‫که در ان جایی برای جنگ هایــی مانند جنگ های جهانی‬ ‫فاجعه بــار اول و دوم نماند و هم برای انکه اروپا در شــرایط‬ ‫جهانی شــدن به صورت واحد قدرت رقابتی خود را در برابر‬ ‫ســایر قطب های اقتصادی و مالی جهان بهتر حفظ کند‪.‬‬ ‫در این پروژه که پروژه ای بی ســابقه در تاریخ بشری است‪،‬‬ ‫نمختلفوسطحاقتصادمتفاوت‬ ‫کشورهاییبافرهنگوزبا ‬ ‫و کم و بیش با رعایت حاکمیت ملی خود‪ ،‬اقتصادهایشان‬ ‫را با هم درامیخته اند و حتی برای اولین بار به رغم این همه‬ ‫شــکاف و تفاوت‪ ،‬پول واحدی را به کار برده اند‪.‬این که در‬ ‫برخی از این گام ها‪ ،‬چشــم اندازها و پیامدها روشن نبوده‪،‬‬ ‫اینکه نهادهای تصمیم گیری اتحادیه همچنان با موازین‬ ‫دموکراتیک فاصله زیادی دارند‪ ،‬اینکه در بسیاری از موارد در‬ ‫این اتحادیه‪ ،‬بزرگترها به ضرر کوچک ترها هم سود می برند‬ ‫و هم تصمیمات خود را به انها دیکتــه می کنند‪ ،‬اینکه در ‪۸‬‬ ‫ســالی که از بحران مالی اخیر می گذرد اصرار کشورهایی‬ ‫مانند المان و بریتانیا بر سیاست های ریاضتی‪ ،‬مردم شماری‬ ‫از کشــورهای جنوب قاره را از باور به ســودمندی اتحادیه‬ ‫اروپا دور کرده اســت‪ ،‬اینکه چالش میان اقتدار سیاســی‬ ‫و اقتصادی دولت های ‪ ۲۸‬گانه بــا نیازهای تصمیم گیری‬ ‫واحد در عرصه اقتصادی اتحادیه همچنان معضلی است‪،‬‬ ‫اینکه اتحادیه در مجموع نیازمند اصالحات در شــماری از‬ ‫زمینه هاست‪ ،‬همه و همه واقعیت هســتند‪.‬ولی بریتانیا در‬ ‫اتحادیه اروپا نسبت به سایر اعضا از امتیازاتی برخوردار بود‬ ‫که از این عضویت بیش از ضرر‪ ،‬سود می برد‪ .‬از همین رو‪،‬‬ ‫سرخوردگی بخش هایی از جامعه بریتانیا در رقم زدن خروج‬ ‫ازاتحادیه‪،‬بیشازانکهبهسیاست هاورویکردهایبروکسل‬ ‫برگردد منشــا داخلی دارد‪ ،‬منتها مبلغان خــروج از اتحادیه‬ ‫دائم ادرس غلط دادند و تقصیرها را در وجه عمده به گردن‬ ‫بروکسل انداختند‪.‬مارگارت تاچر که سال ‪ ۱۹۷۹‬در بریتانیا‬ ‫به قدرت رسید‪ ،‬امیدهایی در میان مردم جزیره برانگیخته‬ ‫شــد که او بحران را با اعمال سیاست های ملی گرایانه حل‬ ‫خواهد کرد‪ .‬سیاســت های نئولیبرالی تاچر ولی وضعیت را‬ ‫بهتر نکرد و شاید اگر جنگ فالکند با ارژانتین و سوارشدن بر‬ ‫احساسات ناسیونالیستی مردم جزیره نمی بود دولتش زیاد‬ ‫دوام نمی اورد‪ .‬مشکالت داخلی اما به قوت خود باقی ماندند‬ ‫و تاچر برای سلب مســئولیت از خود راه راحت را ان دید که‬ ‫تقصیر را به گردن بروکسل و بازار مشترک بیندازد‪ .‬او با طرح‬ ‫شعار «من پول خود را پس می خواهم» خواهان امتیازهای‬ ‫ویژه بریتانیا از بروکسل شد و فاصله گیری از اتحادیه اروپا را‬ ‫به سیاست خود بدل کرد‪ .‬ولی برای بریتانیایی ها سخت بود‬ ‫و همچنان هم شاید سخت باشد که تاچر سیاست متناقضی‬ ‫راپیشبردکهریشهبسیاریازمشکالتکنونیجزیرهاست‪.‬‬ ‫تاچر با تاســی به نظریات فردریش اگوســت فون هایک‪،‬‬ ‫اقتصاددان اتریشی و از شــارحان نئولیبرالیسم‪ ،‬سیاستی‬ ‫مبتنی بر ازادی تام و تمام بازارها و باور به قدرت معجزه اسای‬ ‫ان در پیش گرفــت و همزمان در زمینه سیاســی مبلغ یک‬ ‫سیاست ناسیونالیستی شد و رویکردی نفی امیز و مبتنی بر‬ ‫بیزاری علیه بروکســل پیش برد‪ .‬سیاســت های نئولیبرالی‬ ‫تاچر که خصوصی سازی های بی در و پیکر‪ ،‬مقررات زدایی‬ ‫تام و تمام و حذف بسیاری از اهرم های تاثیرگذاری دولت در‬ ‫اقتصاد را به دنبال داشت‪ ،‬به عالوه صنعت زدایی در بریتانیا‪،‬‬ ‫تمرکز بر گســتره خدمــات مالی و بانکی و حذف گســترده‬ ‫خدمات اجتماعی همه و همه عمال به تشــدید مشکالت‬ ‫بریتانیا منجر شــدند که هنوز هم این کشــور از پیامدهای‬ ‫انها در رنج است‪ .‬این سیاست ها نه در بروکسل که در قلب‬ ‫لندن و توسط خود دولت تاچر رقم خوردند‪ .‬در واقع رای به‬ ‫خروج از اتحادیه اروپا‪ ،‬رایی به نفی سیاســت هایی بود که‬ ‫بریتانیا از زمان دولت تاچر تجربه کرده است؛ سیاست هایی‬ ‫که شکاف و گسل های بیشتری در جامعه به وجود اوردند‪.‬‬ ‫هواداران خــروج در این توهم بوده و هســتند که در دوران‬ ‫جهانی شدن اقتصاد و تشکیل بلوک های اقتصادی برای‬ ‫برامد قوی تر در رقابت های بین المللی‪ ،‬می توانند در وداع با‬ ‫بروکسلدوبارهمستقلوملیبمانندودراقتصادجهانحرفی‬ ‫برای گفتن داشته باشند‪ .‬از همین رو‪ ،‬رای منفی انها بیش‬ ‫از انکه پیامدهای سیاست های تاچری را نشانه رود ادرس‬ ‫را در وجه عمده اشــتباه رفت و بر ســر بروکسل خراب شد‪.‬‬ ‫این تصور هم در میان بخشی از دولت محافظه کار بریتانیا‬ ‫رایج و جاری است که ارتباط تنگاتنگ و فزاینده اقتصادی با‬ ‫چین و استفاده از امکانات مالی و فنی این کشور که همین‬ ‫حاال هم نگرانی هایی را در این کشــور دامن زده‪ ،‬می تواند‬ ‫جایگزین مناسبات اقتصادی گسترده با اتحادیه اروپا شود‪.‬‬ ‫خطر وابستگی به چین یا نیاز فزاینده مجدد به امریکا شاید‬ ‫از محتمل ترین پیامدهای رای منفی به اتحادیه اروپا باشد‪.‬‬ ‫این پیامد در تناقض با انگیزه مخالفان اتحادیه اروپاست که‬ ‫گویا به جای باقی ماندن در اتحادیــه و تاکید بر اصالحات‬ ‫دموکراتیــک سیاســی و اقتصــادی در درون ان‪ ،‬با خروج‬ ‫می توان «هویت ملی» بریتانیا را احیا کرد‪ ،‬مرزها را سفت و‬ ‫سخت بست و با خیال راحت مناسبات رفاهی و نوستالژیک‬ ‫‪ ۵۰ ،۴۰‬سال پیش را برقرار کرد‪.‬‬ ‫بحران در حزب کارگر‬ ‫در ان سو در درون حزب کارگر هم پس از رای به خروج‬ ‫بریتانیا از اتحادیه اروپا تنش ها افزایش یافته و بســیاری از‬ ‫مقام های ارشد حزب خواســتار کناره گیری جرمی کوربن‪،‬‬ ‫رهبر تازه منصوب شده حزب کارگر شده اند‪ .‬در همین حال‬ ‫اوون اسمیت‪ ،‬عضو پیشین کابینه سایه حزب کارگر بریتانیا‪،‬‬ ‫اعالم کرده اســت که در رقابت درون حزبــی برای رهبری‬ ‫شرکت می کند‪ .‬اسمیت گفته است که حزب کارگر به رهبری‬ ‫«رادیکال و با اعتبار» نیــاز دارد‪ .‬اکثریت نمایندگان حزب‬ ‫کارگر در پارلمان بریتانیا هم از جرمی کوربن خواســتند که‬ ‫از مقام خود استعفا کند‪ .‬انجال ایگل‪ ،‬عضو مستعفی کابینه‬ ‫ســایه‪ ،‬رهبری جرمی کوربین را به چالش کشید و گفت در‬ ‫انتخاباتی درون حزبی با کوربن رقابت خواهد کرد‪ .‬مطابق‬ ‫مقررات داخلی حزب کارگر اگر کسی بخواهد رهبر حزب را‬ ‫به چالش بکشــد و خود را نامزد کند باید حمایت ‪ ۵۱‬نماینده‬ ‫را داشته باشــد و برخی بر این مبنا می گفتند کوربن هم باید‬ ‫حمایت این تعداد نماینده را جلب کند‪ .‬اما کمیته اجرایی در‬ ‫ی را به عهده‬ ‫تفسیر مقررات داخلی گفت شخصی که مقام ‬ ‫دارد به طور خودکار در انتخاباتی که مقام او به چالش گرفته‬ ‫ی کوربن با ابراز خرسندی از‬ ‫شده‪ ،‬شرکت خواهد کرد‪ .‬جرم ‬ ‫حضور در رقابت رهبری گفت که در رقابت های درون حزبی‬ ‫به مســائلی که واقعا برای مردم بریتانیا مهم اســت‪ ،‬مثل‬ ‫ بی عدالتی و فقر‪ ،‬خواهد پرداخت‪.‬تصور هواداران کوربن‬ ‫این بود که جناح راســت حزب کارگر می خواهد با تفســیر‬ ‫مقررات داخلی مانع از شــرکت کوربن در انتخابات رهبری‬ ‫ی کوربن سال گذشته با اکثریتی بزرگ به رهبری‬ ‫شود‪ .‬جرم ‬ ‫حزب کارگر رسیده و هوادارانش معتقدند که او هنوز حمایت‬ ‫اکثریت اعضای حزب را دارد‪.‬جرمی کوربن به دلیل مواضع‬ ‫انتقادی اش از اغاز رهبری حزب کارگر با مخالفت گروهی‬ ‫از چهره های پرنفوذ حــزب مواجه بوده اســت‪ .‬هواداران‬ ‫جرمی کوربن ایــن چهره هــا را «بلرگــرا» و «محافظه کار‬ ‫مخفــی» می خوانند‪.‬منتقدان او می گویند کــه او توانایی‬ ‫الزم برای رهبری ندارد و مواضعش زیاده چپگرایان ه اســت‬ ‫و باعث می شــود که بخش بزرگی از مردم بریتانیا به حزب‬ ‫کارگر رای ندهند‪.‬اوون اسمیت‪ ،‬داوطلب جدید شرکت در‬ ‫انتخابات درون حزبی‪ ،‬گفته است عده ای در جناح راست و‬ ‫عده ای در جناح چپ حزب کارگر می خواهند که این حزب را‬ ‫دچار انشعاب کنند‪ .‬او گفته است که می تواند شکاف های‬ ‫پدیدامده در حزب را ترمیم کند‪.‬اسمیت می گوید با بسیاری‬ ‫از سیاست های جرمی کوربن‪ ،‬از جمله مخالفت با ریاضت‬ ‫اقتصادی‪ ،‬موافق اســت‪ ،‬امــا «ایمان و اعتمــادش» به‬ ‫توانایی کوربن برای رهبری حزب را از دست داده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چرخش بیشتر به راست‬ ‫ترزا می دیدگاهی به شدت مهاجرستیز دارد‬ ‫مرتضی مکی ‬ ‫کارشناس مسائل اروپا‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ تــرزا مــی در رقابت هــای تبلیغاتــی‬ ‫همه پرســی خــروج از اتحادیــه‪ ،‬نقش‬ ‫کم رنگــی داشــت و اظهارنظررصیحی‬ ‫درباره ایــن موضوع نکــرد‪ ،‬او درکمپین‬ ‫کامرون بود و به عنــوان یکی از اعضای‬ ‫کابینه کامرون از دیدگاه کامرون حمایت‬ ‫می کــرد‪ ،‬ولی شــاید درعمــل باتوجه به‬ ‫دیدگاه های مهاجرستیزانه ای که داشت‬ ‫به نوعی به کمپین طرفــداران خروج از‬ ‫اتحادیه نزدیک بود‬ ‫بین الملل‬ ‫پــس از همه پرســی تاریخــی خــروج بریتانیــا از‬ ‫اتحادیــه اروپا و در ادامــه برکناری دیوید کامــرون از مقام‬ ‫نخســت وزیری‪ ،‬رقابــت بر ســر جانشــینی وی بین حزب‬ ‫محافظه کار از سر گرفته شــد‪ .‬در واقع جابه جایی در کادر‬ ‫رهبری محافظه کار از زمانی مطرح شــد کــه در انتخابات‬ ‫ســال ‪ 2015‬حــزب محافظه کار بــرای بار دوم توانســت‬ ‫اکثریت کرسی ها مجلس عوام را به دســت بگیرد‪ .‬بحث‬ ‫همه پرســی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز اصلی ترین‬ ‫شــعار تبلیغاتی دیوید کامرون در انتخابات بو د اما کامرون‬ ‫پیش از انتخابات اعالم کرده بود از مقام نخســت وزیری‬ ‫پیش از پایان دوره دوم پنج ســاله اش کناره گیری خواهد‬ ‫کرد که این حکــم به سرنوشــت دیوید کامــرون با خروج‬ ‫انگلیس از اتحادیه اروپــا پیوند خورد و مانــدن یا رفتن او‬ ‫از شــماره ‪ 10‬خیابان داونینگ‪ ،‬به نتایج همه پرسی وصل‬ ‫شد‪ .‬با اعالم نتایج همه پرسی انگلیس‪ ،‬کامرون نیز اعالم‬ ‫کرد در ماه اکتبر از مقام خــودش کناره گیری خواهد کرد‪.‬‬ ‫پیش از اینکه کامرون این تصمیم را اتخاذ کند‪ ،‬شــهردار‬ ‫سابق انگلیس به عنوان اصلی ترین چهره و فردی شاخص‬ ‫برای جانشینی کامرون مطرح شد و درعین حال به عنوان‬ ‫اصلی ترینچهره محافظه کاردرتبلیغاتپیشازهمه پرسی‬ ‫خروج بریتانیا از اتحادیه مطرح بو د اما با اعالم نتایج او نیز‬ ‫اعالم کرد که به دنبال پســت نخست وزیری نیست‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب رقابت در حزب محافظه کار برای جانشینی کامرون‬ ‫شروع شد‪ ،‬چهره های شاخصی هم برای جانشینی کامرون‬ ‫مطرح شدند که اصلی ترین انها ترزا می وزیر کشور و اندرا‬ ‫لیدسام‪ ،‬وزیر مشاور انرژی بودند‪ .‬باتوجه به نتایج انتخابات‬ ‫درون حزبی که میان نمایندگان محافظه کار مجلس عوام‬ ‫مطرح شد‪ ،‬ترزا می با ‪199‬رای به عنوان چهره اصلی برای‬ ‫نخســت وزیری انگلیس مطرح شــد و با کناره گیری اندرا‬ ‫لیدســام از این رقابت عمال ترزا می‪ ،‬به تنها نامزد ریاست‬ ‫حزب و نخست وزیری انگلیس تبدیل شد‪.‬‬ ‫ترزا می شخصیت خاص و ویژه ای دارد‪ ،‬از او به عنوان‬ ‫مارگارت تاچــر دوم انگلیس نام برده می شــود‪ .‬او یکی از‬ ‫پرســابقه ترین وزرای کشــور انگلیس به مدت شش سال‬ ‫است‪ .‬دیدگاه های مهاجرستیزانه ای دارد و خواستار خروج‬ ‫از توافق نامه ‪ 1951‬در خصوص مهاجران است‪ .‬ترزا یکی‬ ‫از منتقدان اصلــی اتحادیه اروپا بود و همچنین خواســتار‬ ‫اصالحاتی در نهادهای اروپا هم بود اما برخالف موضعش‪،‬‬ ‫در کمپین هایی که در رابطه با خــروج یا ماندن در اتحادیه‬ ‫تشکیل شــد‪ ،‬وی در کمپین باقی ماندن در اتحادیه اروپا‬ ‫بود و خواستار اصالحاتی در نهادهای این اتحادیه به نفع‬ ‫تقویت قدرت های ملی بود ‪ .‬ترزا می در رقابت های تبلیغاتی‬ ‫همه پرســی خــروج از اتحادیه‪ ،‬نقش کم رنگی داشــت و‬ ‫اظهارنظرصریحی درباره این موضــوع نکرد‪ ،‬او درکمپین‬ ‫کامرون بود و به عنوان یکی از اعضــای کابینه کامرون از‬ ‫دیدگاه کامرون حمایت می کرد‪ ،‬ولی شاید درعمل باتوجه به‬ ‫دیدگاه های مهاجرستیزانه ای که داشت به نوعی به کمپین‬ ‫طرفداران خروج از اتحادیه نزدیک بود‪ ،‬همان گونه که بعد‬ ‫از اعالم نتایج همه پرسی ‪ ،‬ترزا می به عنوان یک چهره جدی‬ ‫برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مطرح شد و اعالم کرد‬ ‫«خروج یعنی خروج» و جای هیچ همه پرسی دیگری برای‬ ‫باقی ماندن در اتحادیه اروپا وجود ندارد‪.‬‬ ‫در خصــوص مواضع جدیــد بریتانیا در مناســبات و‬ ‫روابط با ایران باید اذعان داشــت کــه دیدگاه های احزاب‬ ‫محافظه کار و کارگر نسبت به ایران محدود به سیاستمداران‬ ‫نمی شود‪ ،‬همان گونه که تاریخ مناسبات ایران و انگلیس‬ ‫نشــان می دهد‪ ،‬تغییــر چهره هــا انچنان تاثیــری در نوع‬ ‫مناسبات و روابط این دو کشــور ندارد بلکه فضای سیاسی‬ ‫حاکم بر انگلیس‪ ،‬اروپا و در کل نوع مناســباتی که غرب با‬ ‫ایران دارد‪ ،‬بیشتر تعیین کننده این مناسبات هستند‪ .‬اما در‬ ‫مورد ترزا می باید گفت که وی‪ ،‬بیشتر در بعد داخلی دارای‬ ‫دیدگاه های محکم و سرســختانه ای است به خصوص در‬ ‫مسائل مربوط به مهاجران و مقابله با مهاجران دیدگاه های‬ ‫منتقدانه ای نســبت بــه اتحادیه اروپــا دارد‪ ،‬امــا در نوع‬ ‫مناسباتش با جمهوری اسالمی تصور نمی شود که تفاوت‬ ‫جدی با دیدگاه های کامرون داشته باشد‪.‬‬ ‫بعد از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا پیرامون جایگاه‬ ‫امریکا در این تغییر و تحوالت باید گفت ک ه نوع مناســبات‬ ‫انگلیس با امریکا همواره حساســیت ها و شــرایط ویژه ای‬ ‫داشته اســت و قبل از مشــخص شــدن نتایج همه پرسی‬ ‫انگلیس‪ ،‬بریتانیا یکی از متحدان و شرکای نزدیک امریکا‬ ‫در اروپا بود‪ .‬درواقــع انگلیس ســردمدار تفکر اتالنتیکی‬ ‫در اروپا بود ومعتقد اســت که می تواند با روابط و مناسبات‬ ‫ویژه‪ ،‬به دنبال حفظ چترامنیتی ناتو‪ ،‬امریکا واتحادیه اروپا‬ ‫باشــد‪ ،‬بریتانیا مخالف سیاست مشــترک اروپایی بود که‬ ‫همین باعث شــد اروپاییان نتوانند به یک ترتیبات امنیتی‬ ‫و سیاسی مشترک طی چند دهه گذشــته دست پیدا کنند؛‬ ‫اما امریکاییان همواره به دنبال ایــن بودند که انگلیس در‬ ‫اتحادیه اروپا باقی بماند‪ ،‬چرا که حضور انگلیس در اتحادیه‬ ‫اروپا باعث می شــد که امریکاییان بیشتر در سیاست های‬ ‫اروپایی تاثیرگذارباشند و حمایت باراک اوباما در سفرش به‬ ‫لندن هم در همین راستا بود‪ .‬درنهایت باید گفت که قطعا‬ ‫خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باعث کاهش نوع مناســبات‬ ‫انگلیس با امریکا نخواهد شــد و با خروج انگلیس شــاید‬ ‫اثرگذاری امریکا در اتحادیه کمتر شــود اما نوع مناسبات‬ ‫انگلیس و امریکا در پیمان ناتو و سیاســت های همسو در‬ ‫کانون های بحرانی همچنان حفظ خواهد شد‪.‬‬ ‫در انتها نیز درخصوص مناسبات انگلیس با سوریه باید‬ ‫گفت که بحران سوریه به مرحله حساس و ویژه ای رسیده‬ ‫است؛انگلیس همچون امریکا و برخی کشورهای اروپایی‬ ‫مانند فرانسه نقش جدی در بحران افرینی در سوریه درچند‬ ‫سال گذشته داشته اســت‪ ،‬به همین خاطر به نظر می رسد‬ ‫انگلیسی ها و امریکایی ها در این خصوص همسوتر خواهند‬ ‫شد و سیاست های مشترکی را در این منطقه دنبال خواهند‬ ‫کرد‪ .‬بنابراین انتظار نمی رود کــه فاصله ای میان امریکا و‬ ‫انگلیس در بحران سوریه ایجاد شود‪ .‬اما برخالف تالش‬ ‫کشورهایی مثل المان که در صددند تا از طریقی به بحران‬ ‫سوریه خاتمه دهند با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا شاهد‬ ‫ایجاد شــکاف میان بریتانیا و اتحادیــه اروپا درخصوص‬ ‫بحران سوریه خواهیم بود‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫وعده های خانم نخست وزیر‬ ‫جانشین کامرون چگونه از کابوس برگزیت عبور می کند؟‬ ‫«ترزا می»‪ ،‬دومین زن در تاریخ بریتانیا ســت که به‬ ‫مقام نخست وزیری این کشور می رسد‪ ،‬با این حال بر خالف‬ ‫مارگارت تاچر که در نتیجه پیروزی در انتخابات پارلمانی به‬ ‫قدرت رسید‪« ،‬می» موقعیت کنونی خود را مدیون شکست‬ ‫در همه پرسی ماه ژوئن است‪.‬‬ ‫ترزا می در شرایطی وارد ساختمان شماره ‪ 10‬خیابان‬ ‫داونینگ می شود که «نه» مردم بریتانیا به ادامه عضویت‬ ‫در اتحادیه اروپا‪ ،‬بر اینده این کشور و حتی این اتحادیه سایه‬ ‫افکنده است‪ .‬وی که از موافقان ادامه عضویت در اتحادیه‬ ‫اروپا بود‪،‬اکنون مســئولیت دشــوار و تلخی برعهده دارد ؛‬ ‫خروج بریتانیا از اتحادیه‪.‬‬ ‫حیاتی است و برای این منظور بریتانیا باید همچنان درهای‬ ‫خود ر ا روی نیروی کار از دیگر کشورهای عضو این اتحادیه‬ ‫باز نگه دارد‪ .‬باتوجه به پیشــینه منفی ترزا می در مقام وزیر‬ ‫کشور در کاستن میزان مهاجرت به بریتانیا‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫دســتیابی به توافقی در این باره برای نخســت وزیر جدید‬ ‫بسیار دشوار باشد‪ ،‬به ویژه انکه رهبران اتحادیه اروپا تاکید‬ ‫کرده اند تا پیش از اجرایی شدن ماده ‪ 50‬پیمان لیسبون و‬ ‫خروج بریتانیا از این اتحادیه‪ ،‬حاضر نیســتند درباره اینده‬ ‫روابط تجاری دو طرف گفت وگو کنند‪.‬‬ ‫افزون بر باز تعریف روابط تجاری‪ ،‬لندن نیازمند تعریف‬ ‫شکل جدیدی از همکاری های سیاسی و امنیتی با شرکای‬ ‫اروپایی اش است‪ .‬بحران پناهجویان و نگرانی های جدی‬ ‫از تهدیدات تروریستی‪ ،‬نیازمند همکاری کشورهای اروپایی‬ ‫است حتی وقتی که بریتانیا دیگر عضوی از اتحادیه اروپا‬ ‫نباشد‪.‬‬ ‫اگرچه «می» گفته قصد دارد در مقام نخســت وزیر‬ ‫جدید بریتانیا از برگزیت فرصتی برای موفقیت بســازد‪ ،‬اما‬ ‫حقیقت این است که مذاکره با شرکای اروپایی برای خروج‬ ‫این کشور از اتحادیه اروپا بزرگترین مشکل پیش روی وی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫رهبران اروپایی که از بازی سیاسی حزب محافظه کار‬ ‫بریتانیا با مساله عضویت این کشــور در اتحادیه اروپا و در‬ ‫نهایت نتیجه همه پرسی ماه ژوئن خشمگین هستند‪ ،‬برای‬ ‫اجرای جدایی لحظه شماری می کنند‪.‬‬ ‫در مقابل ترزا می که از موافقان «ساکت» عضویت‬ ‫در اتحادیه اروپا بود‪ ،‬با قاطعیت اعالم کرده که قصد ندارد‬ ‫تفسیر متفاوتی از نتیجه همه پرسی برگزیت داشته باشد اما‬ ‫چندان برای اغاز مذاکرات با اتحادیه اروپا به منظور فراهم‬ ‫کردن زمینه خروج از این اتحادیه عجله ندارد‪.‬‬ ‫مهمترین مســاله برای نخســت وزیر جدید بریتانیا‪،‬‬ ‫دستیابی به توافقی جدید با اتحادیه اروپا ست تا تبعات منفی‬ ‫خروج از این اتحادیه را به حداقل برساند‪ .‬رهبر جدید بریتانیا‬ ‫باید همه تالش خود را معطوف به تعریف شکل جدیدی از‬ ‫روابط با شرکای خود در اتحادیه اروپا کند‪ .‬ادامه دسترسی‬ ‫لندن به بازار مشــترک کاال و خدمات اتحادیــه اروپا امری‬ ‫دومین نخســت وزیر زن دربریتانیا‪ ،‬در کنار کابوس‬ ‫خروج از اتحادیه اروپا‪ ،‬با مشــکالت جدی دیگری نیز در‬ ‫خانه روبه رو ست‪ .‬قمار سیاسی سلف وی با مساله عضویت‬ ‫در اتحادیه اروپا‪ ،‬به دو دســتگی در حزب حاکم و دو قطبی‬ ‫شدن جامعه کمک کرده اســت‪ .‬این همه پرسی که زمانی‬ ‫قرار بود نقطه پایانــی بر اختالفات در حــزب محافظه کار‬ ‫باشد‪ ،‬اکنون نه تنها در این حزب و حتی حزب رقیب بلکه در‬ ‫کل کشور بحران ساز شده است‪.‬‬ ‫ســپردن مســاله عضویت در اتحادیه اروپــا به ارای‬ ‫عمومی‪ ،‬اعضای حزب محافظه کار را رو در روی یکدیگر‬ ‫قرار داد‪ .‬پس از ان نیز رقابت برای جانشینی دیوید کامرون‪،‬‬ ‫به اختالفــات در حزب حاکــم دامــن زد‪ .‬اگرچه برخالف‬ ‫انتظار این رقابت ها زودتر از موعد و به نفع جناح اروپامدار‬ ‫حزب محافظه کار پایان یافت با این حال رهبر جدید وظیفه‬ ‫دشواری برای متحد کردن حزب تحت رهبری اش خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫در اردوی رقیب نیز برگزیت زمینه ســاز بحرانی جدی‬ ‫و شــورش ضد جرمــی کوربین‪ ،‬رهبــر حزب کارگر شــده‬ ‫اســت‪ .‬مخالفان کوربین را به کــم کاری در جریان کارزار‬ ‫ادامه عضویــت لندن در اتحادیــه اروپا متهــم می کنند و‬ ‫ازاده طاهری‬ ‫کارشناس مسائل اروپا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪3‬‬ ‫صالحیت وی را بــرای ادامه رهبری این حزب زیر ســوال‬ ‫می برند‪ .‬تنش در حزب رقیب شاید موجب شود رهبر جدید‬ ‫حزب محافظه کار نفس راحتی بکشــد اما کار وی را برای‬ ‫ســاماندهی دوباره حزب تحــت رهبــری اش و پیروزی در‬ ‫انتخابات ‪ 2020‬اسان نمی کند‪.‬‬ ‫این مســاله وقتی جدی تر می شــود که بدانیم پاسخ‬ ‫منفی به ادامه عضویت در اتحادیه اروپا در همه پرسی ماه‬ ‫ژوئن نه نقطه پایان بلکه سراغاز دور جدیدی از بی ثباتی و‬ ‫ابهام سیاسی در این کشور شده است‪ .‬با ورود به مذاکراتی‬ ‫که مشخص نیست چگونه و تا چه زمان طول خواهد کشید‪،‬‬ ‫لندن در مسیری گام بر می دارد که انتهای ان چندان روشن‬ ‫نیست‪ .‬اگر تا پیش از همه پرسی مساله اصلی خروج یا ادامه‬ ‫عضویت از اتحادیه اروپا بود‪ ،‬اکنون مساله مهم چگونگی‬ ‫خروج از این اتحادیه است‪.‬‬ ‫مذاکــره برای تغییر شــکل رابطــه با اتحادیــه اروپا‬ ‫می تواند بیــش از پیش جناج اروپاســتیز و اروپامدار حزب‬ ‫محافظــه کار را رو در روی یکدیگر قرار دهــد‪ .‬ترزا می در‬ ‫ل پارادوکسی پیچیده قرار دارد و ان‬ ‫شــرایط کنونی در مقاب ‬ ‫ایجاد تعادل میان تبعات سیاســی و اقتصــادی خروج از‬ ‫اتحادیه اروپا ســت‪ .‬اگر نخســت وزیر جدید بریتانیا برای‬ ‫تضمین ادامه دسترســی به بازار مشــترک با همســایگان‬ ‫اروپایی اش ناچار به پیــروی از قوانیــن ازادی رفت و امد‬ ‫میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا شود‪ ،‬نه تنها مخالفان‬ ‫سیاســی بلکــ ه حتــی بخشــی از هم حزبی هــای وی نیز‬ ‫خشمگین خواهند شد‪ .‬برای انها که رای به خروج بریتانیا از‬ ‫اتحادیه اروپا دادند‪ ،‬قانون ازادی رفت و امد میان اعضای‬ ‫این اتحادیه بســیار ناخوشــایند بود‪ ،‬اکنون که این گروه‬ ‫نتیجه همه پرسی را به نفع خود رقم زده اند‪ ،‬تن دادن ادامه‬ ‫پذیرش مهاجران بسیار دردناک خواهد بود‪.‬‬ ‫از این شرایط به نظر می رسد اجرای یکی از مهمترین‬ ‫وعده ها و مســئولیت های تــرزا می در مقــام جدید‪ ،‬یعنی‬ ‫برقراری ثبــات سیاســی همزمان بــا بازگردانــدن امنیت‬ ‫اقتصادی به بریتانیا‪ ،‬اگر نه غیرممکن دســت کم بســیار‬ ‫دشوار باشد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از مشکالت جدی که نخست وزیر جدید‬ ‫بریتانیا با ان روبه رو ســت‪ ،‬دو قطبی شدن فضای جامعه و‬ ‫افزایش بیگانه ستیزی در بریتانیا ست که این دو نیز از تبعات‬ ‫برگزیت هستند‪.‬‬ ‫همه پرســی ماه ژوئن نــه تنها نیروهای سیاســی در‬ ‫بریتانیا را دچار بحــران کرده بلکه بــه چندپارگی در جامعه‬ ‫نیز منجر شده است‪ .‬جامعه بریتانیا‪ ،‬در جریان کارزارهای‬ ‫پیش از همه پرسی و حتی پس از روشــن شدن نتایج ان‪،‬‬ ‫میان موافقان و مخالفان همگرایی با اروپا به ویژه از انها که‬ ‫به گروه های سنی کامال متفاوتی تعلق دارند‪ ،‬تقسیم شد‪.‬‬ ‫دو نســل از بریتانیایی ها یعنی جوانانی که خواستار ادامه‬ ‫عضویت در اتحادیه اروپا بودنــد و پیرترهایی که به خروج‬ ‫از این اتحادیه رای دادند‪ ،‬رو در روی یکدیگر قرار گرفتند‪.‬‬ ‫در این میان‪ ،‬گزارش ها از افزایش شــدید جرا ئم ناشی از‬ ‫تنفر علیه مهاجران و اقلیت های مذهبی در بریتانیا پس از‬ ‫همه پرسی ماه ژوئن خبر می دهند‪ .‬افزایش بیگانه ستیزی‬ ‫نیز به ملتهب تر شــدن فضای جامعه دامــن زده و امکان‬ ‫تقویت اتحاد ملی را دشوارتر کرده است‪.‬‬ ‫دیوید کامــرون زمانی که وعده برگزاری همه پرســی‬ ‫برای خروج یا ادامه عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا را داد‪،‬‬ ‫اینده سیاسی خود را به این همه پرسی گره زد و در نهایت در‬ ‫این قمار سیاسی باخت ‪ .‬ترزا می اما بدون انکه حق انتخابی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬اینده سیاسی اش به برگزیت گره خورده است‪.‬‬ ‫اگر ساکن جدید ساختمان شماره‪ 10‬خیابان داونینگ نتواند‬ ‫راهی منطقی برای بازگرداندن اتحاد حزبی و ملی و همچنین‬ ‫مذاکره با اتحادیه اروپا بیابد‪ ،‬مانند سلف خود قربانی رابطه‬ ‫لندن با بروکسل خواهد شد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چالش بزرگ برای ترزا می‬ ‫علی بیگدلی در گفت وگو با مثلث‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫کشور تالش می کنند مردم انگلیس را از راهی که رفته اند‪،‬‬ ‫بازگردانده و بار دیگر به اتحادیه اروپا بپیوندند‪.‬‬ ‫در پی اعــام نتایــج رفراندوم بــرای بر گزیت و‬ ‫بین الملل‬ ‫با توجه به تحــوالت اخیــر در انگلیس‪ ،‬ترزا می‬ ‫ در دوران نخســت وزیری خود به عنوان دومین‬ ‫نخست وزیر زن در تاریخ این کشور‪ ،‬در صفحه‬ ‫جدید سیاسی این کشور با چه شرایطی در سطح‬ ‫ملی‪ ،‬منطقه ای و بین المللی مواجه است؟‬ ‫اگــر بخواهیم مروری بــر عضویــت انگلیس در‬ ‫اتحادیه اروپا داشته باشیم‪ ،‬باید بر این نکته تاکید کنیم که‬ ‫این کشــور از ابتدا در اتحادیه اروپا به صورت کامل عضو‬ ‫نبود‪ ،‬زیرا لندن بخشی از قوانین عضویت را نادیده گرفته‬ ‫بود و در همین راستا‪ ،‬واحد پول مشترک این اتحادیه یعنی‬ ‫یورو را نپذیرفت و بر اســتفاده از پونــد به عنوان پول واحد‬ ‫ملی در مبادالت مالــی و تجاری خود با کشــورهای دیگر‬ ‫تاکید و همواره ان را پرســتیژ ملی تلقــی می کرد‪ .‬دومین‬ ‫مســاله قانون عضویت در منطقه شــینگن بود که با وجود‬ ‫فشارهای وارده از سوی المان همواره از پذیرش ان سر باز‬ ‫زد‪ .‬همه این مسائل نشان می دهد که انگلیسی ها همواره‬ ‫خود را جدا از قاره اروپا د انسته و درعین حال خود را ناظر بر‬ ‫مسائل این قاره تلقی می کردند‪ .‬بر همین اساس عضویت‬ ‫در این اتحادیه برای انها چندان اهمیتی نداشت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر المان و فرانسه به عنوان بنیانگذاران بازار مشترک در‬ ‫اروپا‪ ،‬چندان تمایل نداشتند انگلیس به عنوان یک عضو‬ ‫سوم و قدرتمند به طور کامل وارد این بازار شود و مشکالتی‬ ‫را برای این سیستم به وجود اورد‪ .‬در همین راستا در گذشته‬ ‫در دوران ژنرال دوگل‪ ،‬وی به هنگام تاســیس این بازار از‬ ‫ورود انگلیس به این بازار جلوگیری کرد‪ .‬اما در کل درباره‬ ‫عواقب ناشی از خروج انگلیس از اتحادیه روپا باید گفت که‬ ‫این اتفاق بیشتر به زیان لندن خواهد بود تا اتحادیه اروپا‪.‬‬ ‫زیرا انگلیس پس از خروج از این اتحادیه دچار یک انزوای‬ ‫سیاسی و اقتصادی چه در عرصه منطقه ای و چه در عرصه‬ ‫بین المللی شده و بسیاری از بازار های خود را در سراسر اروپا‬ ‫از دست می دهد و به همین دلیل اکنون برخی مقامات این‬ ‫‪4‬‬ ‫در رفرانــدوم روز ‪۲۳‬‬ ‫ژوئــن در بریتانیــا بیــش از‬ ‫‪ 51‬درصد از مردم انگلیس به‬ ‫خــروج از اتحادیــه اروپا رای‬ ‫دادند؛ نتیجه ای که هم اهالی‬ ‫خیابــان داونینگ لنــدن‪ ،‬هم‬ ‫مخالفان خروج از اتحادیه اروپا و حتی کاخ سفید را با‬ ‫بحران روبه رو کرد‪ .‬پس از ایــن اتفاق تاریخی دیوید‬ ‫کامــرون به عنوان یکــی از حامیان اصلــی ماندن در‬ ‫این اتحادیه از ســمت خود اســتعفا کرد و نمایندگان‬ ‫حزب محافظه کار انگلیس «ترزا می» وزیر کشــور و‬ ‫«اندره ا لدسام» وزیر مشاور انرژی را کاندیدای پست‬ ‫نخســت وزیری کردند‪ .‬اما پس از چند روز لدسام نیز‬ ‫از نامزدی در پست نخســت وزیری کناره گیری کرد‪.‬‬ ‫اکنون قرار اســت ترزا می به عنوان تنهــا کاندیدای‬ ‫محافظه کاران نخســت وزیر انگلیس شــود‪ .‬وی در‬ ‫ســال ‪ ۱۹۷۷‬به نمایندگی مجلس انتخاب شد‪ .‬او پنج‬ ‫سال بعد در جایگاه اولین رئیس حزب محافظه کار قرار‬ ‫گرفت‪ .‬وزیر کشور انگلیس از جمله موافقان ماندن در‬ ‫اتحادیه اروپا بود‪ ،‬اما بعد از روشن شدن نتایج رفراندم‬ ‫خود را به سرعت از اردوگاه موافقان ماندن در اتحادیه‬ ‫اروپا دور کرد و گفت که حاضر نیست در برابر خواست‬ ‫اکثریت بایستد و با این شروع به میدان امد‪« :‬خروج‬ ‫یعنی خروج»‪ .‬بــا این حال علی بیگدلی‪ ،‬کارشــناس‬ ‫مسائل اروپا بر این باور است که انگلیس تالش خواهد‬ ‫کرد به اتحادیه اروپا بپیوندد‪.‬‬ ‫پــس از اســتعفای دیویــد کامــرون از پســت‬ ‫نخســت وزیری انگلیــس دو زن کاندیــدای‬ ‫نخســت وزیری در ایــن دوره جدیــد شــدند اما‬ ‫لدســام پس از مدتی به دلیل عدم حمایت کافی‬ ‫نومحافظه کاران از کاندیداتوری خود کناره گیری‬ ‫کرد‪ .‬لدسام در این باره گفت که باتوجه به اینکه‬ ‫حمایــت تنها ‪ ۲۵‬درصــد از نماینــدگان حزب در‬ ‫پارلمان را دارد‪ ،‬به این نتیجه رسیده که نخواهد‬ ‫توانســت دولتی متحد و قوی برای رهبری روند‬ ‫خروج انگلیــس از اتحادیه اروپا تشــکیل دهد‪.‬‬ ‫اکنون قرار اســت در انگلیس بــرای دومین بار‬ ‫در تاریخ این کشــور پس از مــارگارت تاچر یک‬ ‫نخست وزیر زن داشته باشد‪ ،‬ارزیابی شما نسبت‬ ‫به این مساله چیست؟‬ ‫مارگارت تاچر زنی بــا قابلیت بود امــا برای اینکه‬ ‫خود را بسیار قدرتمند نشــان دهد تصمیم هایی گرفت که‬ ‫بر اســاس ان چندان محبوبیتی در میان مــردم انگلیس‬ ‫نداشــت‪ .‬یکی از اشــتباهات مــارگارت تاچــر در دوران‬ ‫نخســت وزیری اش این بود کــه در مســائل منطقه ای و‬ ‫بین المللی خیلی وابســتگی بــه امریکا داشــت و همین‬ ‫مســاله باعث بدنامی تاچر در ســطح ملی شــد‪.‬اما درباره‬ ‫اخبار منتشر شده مبنی بر شباهت ترزا می که وزارت کشور‬ ‫انگلیس را بر عهده داشته است‪ ،‬به تاچر باید به این مساله‬ ‫اشاره کرد که وی هنوز شایستگی های خود را نشان نداده ‬ ‫و به نظر بسیار بعید است که انگلیس به خارج ماندن خود‬ ‫ی در دوره نخست وزیری‬ ‫از اتحادیه اروپا اد امه د هد و ترزا م ‬ ‫جدید خود تالش خواهد کرد انگلیس بار دیگر به اتحادیه‬ ‫اروپا بازگردد و راه پیشین خود را ادامه دهد‪.‬‬ ‫یدردوراننخست وزیری اش‬ ‫سیاست های ترزام ‬ ‫نسبت به دوران نخســت وزیری دیوید کامرون‬ ‫در عرصــه منطقــه ای و بین المللی چــه تفاوتی‬ ‫خواهد داشت؟ به عبارت دیگر ایا شاهد تحوالت‬ ‫محسوس در سیاســت های راهبردی انگلیس‬ ‫میان این دو دوره نخست وزیری خواهیم بود؟‬ ‫نمی توان پیش بینی کرد که در دوره نخست وزیری‬ ‫ی ترزا می در قبال بحران های منطقه ای‬ ‫جدید سیاست ها ‬ ‫از جمله بحران سوریه به چه شکل خواهد بود‪ .‬اما باید بر‬ ‫این نکته اشــار کرد که برگزیت نه تنها باعث کاهش توان‬ ‫ملی انگلیس می شــود‪ ،‬بلکه توان ان کشــور را در سطح‬ ‫بین المللی به میــزان قابل توجهی کاهــش خواهد داد‪.‬‬ ‫از نظر اقتصــادی نیز اگر چه ممکن اســت انگلیس حتی‬ ‫پس از برگزیــت برخی از بازارهای جهان را به طور ســنتی‬ ‫در اختیار داشته باشد‪ ،‬اما بهترین بازارها برای این کشور‬ ‫بازار اتحادیه اروپا بود که اکنــون در دوره بعدی تحوالت‬ ‫جدیدی رخ دهد‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه انگلیس یکی از متحدان امریکا‬ ‫در قــاره اروپا ســت‪ ،‬باتوجــه به خــروج لندن از‬ ‫ایــن اتحادیه اینــده روابــط دو کشــور را تحت‬ ‫نخست وزیری چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫امریکا همواره یک نگاه نگــران به اتحادیه اروپا‬ ‫داشــت زیرا این کشــور توان تحمل رقیبی برای خود در‬ ‫عرصه های گوناگون را ندارد‪ ،‬انگلیس بیش از هر کشور‬ ‫اروپایی پیرو سیاســت های ملی‪ ،‬منطقه ای و بین المللی‬ ‫است‪ .‬به خصوص المان و فرانسه چندان از سیاست های‬ ‫انگلیس در قبال امریــکا راضی نبودند امــا اکنون پس از‬ ‫خروج لندن از اتحادیه اروپــا‪ ،‬پاریس و برلین برای اعمال‬ ‫سیاست های مستقالنه تر دست بازتری دارند و از این امر‬ ‫خشنود هســتند‪ .‬اما در مقابل امریکا از خروج انگلیس از‬ ‫اتحادیه اروپا ناراحت است زیرا امریکا انگلیس را نماینده‬ ‫خود در اتحادیه اروپا می دانست و اکنون این کشور راه خود‬ ‫را از این اتحادیه جدا کرده است‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بانوی اهنین دوم‬ ‫ترزا مانند تاچر از قدرت کافی برخوردار است‬ ‫علی خرم‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ترزا می بعــد از اینکه ســه رقیب احتمالــی دیگرش‬ ‫یکی یکی در هفته های گذشته از ادامه رقابت برای به دست‬ ‫اوردن ریاست دولت کناره گیری کردند و بعد از اینکه دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬نخست وزیر فعلی استعفای رسمی اش را در کاخ‬ ‫باکینگهام به ملکه تقدیم کرد‪ ،‬رسما نخست وزیر می شود‪.‬‬ ‫در ‪« 2002‬مــی» به عنــوان اولیــن زن رئیس حزب‬ ‫محافظه کار انتخــاب و در ‪ 2003‬وزیر حمــل و نقل دولت‬ ‫سایه شد‪ .‬یک سال بعد در همان دولت سایه وزیر فرهنگ‪ ،‬‬ ‫رسانه و ورزش شد و در ‪ 2005‬دیوید کامرون ‪ ،‬او را به عنوان‬ ‫رهبر ســایه در مجلس لردها معرفی کرد‪ .‬در ‪« 2009‬می»‬ ‫در دولت ســایه تصدی وزارت کار و امور بازنشستگان را به‬ ‫عهده گرفت‪.‬‬ ‫در انتخابــات ‪ 2010‬برای بار دوم با کســب اکثریت‬ ‫‪ 60‬درصدی ارا‪ ،‬از حوزه انتخابی قبلی اش به عنوان نماینده‬ ‫مجلس انتخاب شد‪ .‬در همین ســال باالخره به دولت راه‬ ‫پیدا کرد‪ .‬اول در وزارت کشــور و بعد به عنوان وزیر زنان و‬ ‫برابری در اولیــن کابینه دیوید کامــرون‪ ،‬او چهارمین زنی‬ ‫بود که توانســته بود رهبــری یکــی از ادارات مهم دولتی‬ ‫را در بریتانیا بــه عهده بگیــرد‪ .‬عالوه بر ایــن او رکورددار‬ ‫طوالنی ترین دوره مســئولیت در وزارت کشــور بعد از ‪60‬‬ ‫سال است‪.‬‬ ‫بسیاری می را با مارگارت تاچر اولین نخست وزیر زن‬ ‫بریتانیا مقایسه می کنند که بین سال های ‪ 1975‬تا ‪1990‬‬ ‫برای پانزده سال نخست وزیر بود ‪ .‬تاچر‪ ،‬طرفدار سرسخت‬ ‫بازار ازاد در اقتصاد بود و برای کاستن از قدرت اتحادیه های‬ ‫کارگری اماده بود درهای کشورش را روی کارگران مهاجر‬ ‫خارجی باز کند ‪ .‬اینده مشخص می کند که ای ا ترزا می خواهد‬ ‫توانســت همانند جایگاهی را که تاچر در دوره ای حساس‬ ‫تاریخی در گیر و دار جنگ ســرد به عهــده گرفته بود‪ ،‬در‬ ‫اختیار بگیرد‪ ،‬یا نه‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که ترزا می همانند تاچر از قدرت کافی‬ ‫برخوردار است اما این نکته را باید مورد توجه قرار دهیم که‬ ‫زمان نخست وزیری ترزا می با زمان نخست وزیری مارگارت‬ ‫تاچر متفاوت است و اکنون شرایط خروج از اتحادیه اروپا‬ ‫بر گرده انگلیس تحمیل شده اســت‪ .‬البته ترزا می به نظر‬ ‫می رسد که مقتدر است و می تواند کارهای بسیاری انجام‬ ‫دهد کــه ضربه کمتری پــس از خروج از اتحادیــه اروپا به‬ ‫کشورش وارد شود‪.‬‬ ‫روی کار امدن ترزا می را می توان یکی از مهم ترین‬ ‫نتایج بریگزیت دانست اما باتوجه به نتایج کنونی‪ ،‬می باید ‬ ‫رفراندوم درباره بریگزیــت در بریتانیا برگزار نمی شــد زیرا‬ ‫مردم چندان اگاهــی به عواقب خــروج بریتانیا از اتحادیه‬ ‫اروپا نداشــتند و نتایج همه پرسی نشــان می دهد که رای‬ ‫مردم بیشــتر یک واکنش احساســی و ترس از اینده بوده‬ ‫است‪ .‬برهمین اساس‪ ،‬رای دهندگان به بریگزیت بر اساس‬ ‫یک بررسی کارشناســی و یا بر پایه منطق موجود در روابط‬ ‫بین الملل و با در نظر گرفتن منافــع و امنیت انگلیس رای‬ ‫نداده اند‪ .‬شاید باالی سه چهارم کسانی که باالی ‪ 40‬سال‬ ‫داشــتند رای به بریگزیت دادند و بیش از سه چهارم افراد‬ ‫دارای سن کمتر از ‪ 35‬سال به ماندن در اتحادیه اروپا ر ای‬ ‫دادند که نشان از عدم توازن در این امر است‪ .‬در واقع برخی‬ ‫بر اســاس گفته های عامیانه مبنی بر اینکه قدرت انگلیس‬ ‫روبه پایان اســت و اتحادیه اروپا از قبــل انگلیس قدرتمند‬ ‫می شود‪ ،‬این چنین رای دادند‪ ،‬در حالی که چنین مساله ای‬ ‫هیچ گونه مبنای سیاسی و حقوقی ندارد‪.‬‬ ‫همچنیــن برخی فکــر می کردند کــه پناهجویان از‬ ‫خاورمیانه می ایند و اگر این روند ادامه داشته باشد در این‬ ‫صورت کشورشان را اشغال کرده و فرصت های شغلی را از‬ ‫دست انها می گیرند و انها بیکار خواهند ماند‪.‬‬ ‫البته در این بــاره بایــد بگوییم که ایــن اظهارات در‬ ‫حالی بیان می شود که بســیاری از شهروندان انگلیسی به‬ ‫کشورهای اروپای شرقی رفته و توانسته اند با حقوق های‬ ‫باال مشاغل خوبی را برای خود به دست بیاورند‪.‬‬ ‫همچنیــن برخــی تنها به صــرف مخالفت بــا دیوید‬ ‫کامرون نخســت وزیر وقت و از حامیان اصلــی ماندن در‬ ‫اتحادیه اروپا در رفراندوم به بریگزیت رای دادند‪.‬‬ ‫به طــور کلــی انگلیــس بــه دلیــل عوا م فریبــی‬ ‫و افکار پوپولیســتی از اتحادیــه اروپا خارج شــد و به طور‬ ‫حتم با ضررهــای غیر قابــل جبرانی مواجه خواهد شــد‪.‬‬ ‫مجموعه بریتانیــا تنها مختص به انگلیس نیســت و ولز‪،‬‬ ‫اســکاتلند و ایرلند جنوبی نیــز در کنار انگلیــس بریتانیا را‬ ‫تشــکیل می دهند‪ .‬اکنــون ولز و اســکاتلند‪ ،‬دو قســمت‬ ‫از بریتانیــا پس از اعــام نتایج رفرانــدوم‪ ،‬به دنبال خروج‬ ‫از بریتانیا هســتند که این می تواند ضربه ســنگینی باشــد‬ ‫زیرا مــردم ولز و اســکاتلند خواهــان مانــدن در اتحادیه‬ ‫اروپا بودند‪.‬‬ ‫از سوی دیگردر حوزه اقتصادی ‪ 45‬درصد از مبادالت‬ ‫انگلیس با اتحادیــه اروپا بود کــه اکنون با خــروج از این‬ ‫اتحادیه‪ ،‬سرنوشــت این مبادالت در هاله ای از ابهام قرار‬ ‫می گیرد زیرا در گذشــته این مبادالت با تعرفه صفر انجام‬ ‫می گرفت اما اکنون باید این مبــادالت با تعرفه چند درصد‬ ‫انجام گیرد که برای بریتانیا زیان اور اســت‪ .‬کارشناســان‬ ‫بریتانیا اعالم کردند که ظرف ‪ 20‬سال اینده‪ ،‬این مبادالت‬ ‫‪ 13/ 5‬درصد کاهش می یابد و این بدین معنی است که مردم‬ ‫بریتانیا فقیرتر می شوند‪.‬‬ ‫بسته اخر‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫حسنروحانیدرتازه تریناقداماقتصادی اشیکبستهجدیدرونماییکردهاست‪.‬اومی گوید‬ ‫اینراهکارهایجدیدمی تواندراهگشایچالش هایاقتصادیباشد‪.‬نکتهاماایناستکهاوبایک‬ ‫مشکل بزرگ دیگر مواجه است ‪ .‬تیم اقتصادی دولت یازدهم همچنان سازهای ناکوک می زنند که‬ ‫مهمتریندلیلشاختالفدیدگاه هادرنحوهمدیریتاقتصادیاست‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جدال نئولیبرال ها و نهادگرایان‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ایابستهسومدولتمی توانداقتصادرانجاتدهد؟‬ ‫‪1‬‬ ‫یک سال به پایان عمر دولت حسن روحانی زمان باقی‬ ‫مانده و حاال او به تعبیر خودش مهمترین بسته اقتصادی‬ ‫را رو کرده است‪.‬‬ ‫حســن روحانــی هفته گذشــته گفــت که بــا هدف‬ ‫پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی‪ ،‬مهمترین بسته مالی‬ ‫و پولی برای رونق اقتصادی کشــور اجرا خواهد شد‪.‬او در‬ ‫شرایطی این بســته را رونمایی کرده که عالوه بر مواجهه‬ ‫با انتقادهای گســترده اقتصادی با ماجــرای فیش گیت و‬ ‫اعتراض به نوع عملکرد مدیــران کالن بانکی اش مواجه‬ ‫شده و اتفاقا در همین راستا چند مدیر ارشد اقتصادی او نیز‬ ‫برکنار شدند یا استعفا کردند‪.‬‬ ‫هر چه هســت او حاال می گوید که یک برنامه جدید‬ ‫دارد که اقتصاد را در همین ســال اخر بــا تحوالتی مواجه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬روحانــی در توضیح این بســته جدید تقویت‬ ‫بانک ها بــرای ارائه تســهیالت به بنگاه هــای تولیدی را‬ ‫هدف اصلی طــرح اصالح نظــام بانکی دانســته و گفته‬ ‫اســت‪« :‬پرداخت بدهی دولــت به پیمانــکاران از طریق‬ ‫اوراق بهادار‪ ،‬رونق اقتصادی را تضمین می کند‪ .‬شفافیت‬ ‫در رابطه بین دولــت و بانک ها‪ ،‬درجه اعتمــاد عمومی به‬ ‫سیســتم بانکی را باال می برد و برای ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫در کشور که هدف دولت در سال جاری است‪ ،‬باید بتوانیم‬ ‫تحرکی در فعالیت بنگاه های تولیدی با هدف اشــتغالزایی‬ ‫ایجاد کنیم‪ .‬شفاف شدن میزان بدهی های دولت و نحوه‬ ‫بازپرداخت ایــن بدهی ها‪ ،‬ضروری بــود‪ .‬دولت در همین‬ ‫به نظر می رسد هرچند طرفداران بازار‬ ‫ازاد در دولــت به واســطه مســئولیت های‬ ‫حســاس خــود در کابین ه دولــت یازدهم از‬ ‫کمیت و همچنیــن قدرت اجرایــی و مالی‬ ‫باالتری برخوردار هستند اما از طرف دیگر‪،‬‬ ‫نهادگرایــان دارای قــدرت تاثیرگــذاری‬ ‫بیشتری بر رئیس جمهور هستند‬ ‫توسعه در بلند مدت‬ ‫اظهارات اقتصــادی رئیس جمهور حســن روحانی‬ ‫چه قبــل از انتخابــات و چــه بعــد از انتخاب شــدنش به‬ ‫ریاست جمهوری نشان می دهد او از یک طرف با نفی دولت‬ ‫بزرگ در واقع رویکرد سوسیالیستی و دولت تمامیت خواه را‬ ‫زیر سوال می برد و از طرف دیگر با انکار کناره گیری کامل‬ ‫دولت در اقتصاد‪ ،‬فاصلــه تفکرات خود را بــا حد افراطی‬ ‫اقتصادکاپیتالیستی نشان می دهد‪ .‬روحانی باتاکید بر نقش‬ ‫دولت به عنوان سیاســتگذار اعتقــاد دارد که تصدی گری‬ ‫دولت در اقتصاد هر چه سریع تر باید پایان بپذیرد‪ .‬اگرچه‬ ‫این تفکــرات ظاهرا جذاب در ذهن روســای جمهور قبلی‬ ‫نیز وجود داشت اما مثل اینکه حسن روحانی در این زمینه‬ ‫م است‪.‬‬ ‫مصم ‬ ‫اما در عین حال به نظر می رسد دیدگاه های اقتصادی‬ ‫حســن روحانی در بلند مدت توســعه اقتصادی و در کوتاه‬ ‫مدت افزایش قــدرت خریــد خانوارها‪ ،‬رشــد تولید ملی‪،‬‬ ‫افزایش کافی سرمایه گذاری‪ ،‬اجرایی شدن سیاست های‬ ‫کلی اصل ‪ ۴۴‬قانون اساسی و بهتر شدن فضای کسب وکار‬ ‫است‪ .‬حسن روحانی معتقد است در کوتاه مدت‪ ،‬بهتر شدن‬ ‫وضع اقتصادی مردم باید با افزایش قدرت خرید خانوارها‬ ‫و کم شدن فاصله درامدی دهک های باال و پایین محقق‬ ‫شود‪ .‬وی کســب این اهداف را در گرو تولید ثروت ملی و‬ ‫توزیع عادالنه ثروت ملی می داند‪ .‬حسن روحانی بر این باور‬ ‫است که اگر ثروت ملی تولید نشــود‪ ،‬باید فقر توزیع شود‪.‬‬ ‫وی می گوید تولید ثروت ملــی باعث افزایش درامد واقعی‬ ‫سرانه می گردد و توزیع عادالنه ثروت ملی با هدف افزایش‬ ‫کمک های مستقیم و غیرمستقیم به اقشار کم درامد است‪.‬‬ ‫روحانی هــدف اقتصادی دولــت تدبیر و امیــد را در دوره‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬تا ‪ ،۱۳۹۶‬افزایش درامــد واقعی خانوارهای ایرانی‬ ‫و افزایش کمک های مســتقیم و غیرمســتقیم به اقشــار‬ ‫کم درامد برشمرده است‪ .‬بر همین اساس او گام اول دولت‬ ‫خود را احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوانده بود‪.‬‬ ‫حســن روحانی به توزیع بهینه یارانه ها‪ ،‬کنترل نقدینگی و‬ ‫تورم‪ ،‬افزایش رشد اقتصادی و کاهش واردات اعتقاد دارد‪.‬‬ ‫انتخاب نامناسب پارادایم اقتصادی‬ ‫صاحبان نقــد می گویند در انتقــاد از روحانــی نباید‬ ‫سیاست های اقتصادی وی و مشاورانش در مورد شکوفایی‬ ‫اقتصادی در ایران را مورد ســوال قرار داد‪ ،‬بلکه ابزار انها‬ ‫برای نیل به این هدف مورد ســوال است که همانا تجارت‬ ‫ازاد لیبرالیسم و نئولیبرالیســم اقتصادی مورد نظر است‪.‬‬ ‫اگر دولت روحانی از نیت خالصانه خود برای خروج اقتصاد‬ ‫ایران از چاله بزرگ رکود با اطمینان حرف می زند‪ ،‬پس چرا‬ ‫ان دسته از سیاست های اقتصادی را پیش گرفته که بارها‬ ‫خطر مقروض شدن‬ ‫دولــت روحانــی نشــان داده کــه میل بســیاری به‬ ‫استقراض خارجی جهت ســرمایه گذاری در نیازهای مورد‬ ‫هزینه از قبیل هزینه های واردات محصول و پرداخت های‬ ‫داخلــی دارد‪ .‬این نوع تامین مالی‪ ،‬بی شــک سرنوشــت‬ ‫ایران را به یونان و کشــورهای جنوب و شــرق اروپا تبدیل‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ارتباط به دنبال انتشــار اوراق مالی اســامی است که این‬ ‫اوراق یکی از پایه های نشان دهنده شرایط اقتصادی دولت‬ ‫و جامعه است‪».‬‬ ‫روحانی‪ ،‬بانک مرکزی‪ ،‬سازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫و وزارت اقتصاد را ســه دستگاه خاص مســئول در ارتباط‬ ‫با ایــن اوراق مالی اســامی معرفی کرده و گفته اســت‪:‬‬ ‫«با انتشــار این اوراق‪ ،‬یک گام مهــم در دولت جمهوری‬ ‫اســامی برداشــته می شــود‪ .‬این اوراق جزو معتبرترین‬ ‫اوراق کشور خواهد بود و ســازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫بایــد به گونه ای عمل کند کــه کارمزد ایــن اوراق به موقع‬ ‫پرداخت شــود و به عنوان معتبرتریــن اوراق در بازار مالی‬ ‫حضور یابد‪ .‬به این ترتیب از مشکالت پیمانکاران کاسته‬ ‫شده و بنگاه های اقتصادی وابسته به این پیمانکاران جان‬ ‫تازه ای برای فعالیت می گیرند و شرایط بهتری برای ایجاد‬ ‫رونق اقتصادی در کشور ایجاد می شود‪» .‬‬ ‫این بسته جدید می تواند اخرین شانس حسن روحانی‬ ‫در ســال اخر دولت یازدهم باشــد‪ ،‬حال انکــه او به خوبی‬ ‫می داند که اقتصاد تا چه حــد می تواند در نتیجه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال یازدهم تعیین کننده باشد‪ .‬او البته‬ ‫از یک مشــکل بزرگ رنج می برد‪ .‬تیم اقتصــادی او از دو‬ ‫نگاه متفاوت برخوردار اســت و او میان دو نسخه متفاوت‬ ‫اقتصادی گیر کرده اســت‪ .‬چه اینکه این اختالفات حتی‬ ‫باعث شد چند چهره اصلی اقتصادی او ترجیح دهند در سال‬ ‫گذشته میزان این اختالفات را نمایان کنند‪ .‬امسال نیز در‬ ‫تازه ترین شــکل از رونمایی این اختالفات‪ ،‬وزیر صنعت و‬ ‫معدن با رئیس کل بانک مرکزی به مجادله پرداخته است‪.‬‬ ‫حاال سوال مهم این است که حسن روحانی خودش به کدام‬ ‫یک از این دو دیدگاه موجود در دولت نزدیک تر است؟ برای‬ ‫یافتن پاسخ این ســوال به انالیز دیدگاه های اقتصادی او‬ ‫بپردازیم تا سرنوشت تیم اقتصادی کابینه و اینکه روحانی‬ ‫در نهایت نظر کدام طیــف را قبول می کنــد برایمان قابل‬ ‫حدس شود‪.‬‬ ‫در کشورهای دیگر استفاده شده و ثابت گردیده که موجب‬ ‫بدهی‪ ،‬صنعتی زدایی و وابستگی می شوند؟‬ ‫روحانی و مشــاورانش فریفتــه پارادایــم اقتصادی‬ ‫شده اند که کامال در تضاد با هدف پیشرفت اقتصادی برای‬ ‫کشورهایی چون ایران قرار دارد‪ .‬این پارادایم‪ ،‬همان نسخه‬ ‫نامناسب و غلطی است که توسط نظریه پردازان کشورهای‬ ‫پیشرفته به عنوان «علم اقتصاد» پیچیده شده و برون داد‬ ‫عملی ان چیزی جــز کاهش تجارت‪ ،‬توســعه وابســته و‬ ‫نابرابــری اقتصادی‪-‬اجتماعی شــدید برای کشــورهایی‬ ‫چون ایران در بر نداشته اســت‪ .‬این لیبرالیسم اقتصادی‬ ‫بدنام‪ ،‬زاییده مکتب نئوکالسیک اندیشه اقتصادی است‬ ‫که تجارت ازاد و پیروی بی حد و حصر از منافع شــخصی را‬ ‫موجب توسعه اقتصادی و شــکوفایی برای همه می داند‪.‬‬ ‫همین نسخه است که سیاست های تجاری استراتژیک و‬ ‫برنامه های امنیت اجتماعی دولت نهاد را بده بســتان های‬ ‫هزینه بــرداری می خوانــد کــه در برهه رکود تولید شــکل‬ ‫می گیرند‪ .‬همین نسخه است که معتقد است دولت باید در‬ ‫امور اقتصادی دخالت کند‪.‬‬ ‫بر اســاس این دکترین‪ ،‬رکود اقتصــادی و فقر تنها‬ ‫با جذب ســرمایه خارجــی و ادغام بی قید و شــرط در نظام‬ ‫کاپیتالیسم جهانی رفع می شود‪ .‬پسروی‪ ،‬بیکاری و مشقت‬ ‫اقتصادی در بســیاری از کشورهای خواســتار پیشرفت‪،‬‬ ‫ان قدر که متاثر از دخالت های دولت در امور اقتصادی یا‬ ‫محرومیت از بازارهای سرمایه داری است‪ ،‬از سوء مدیریت‬ ‫اقتصادی‪ ،‬رقابت ناعادالنه در بازارهای جهانی یا طبیعت‬ ‫کاپیتالیسم جهانی متاثر نیست‪.‬‬ ‫تجــارت ازاد یکــی از مهم ترین اصــول این مکتب‬ ‫اندیشه اقتصادی است؛ این مکتب‪ ،‬معتقد است که تجارت‬ ‫بین المللی اگر در بخش بین المللی کار بر اساس ویژه کاری‬ ‫در برتری هزینه نسبی پیش برود‪ ،‬برای همه طرفین بسیار‬ ‫سودمند خواهد بود‪ .‬به طور مشــخص‪ ،‬بدین معناست که‬ ‫بر فــرض از انجایی که کشــور ‪ X‬قادر به تولید مــواد اولیه‬ ‫خود به طور موثر نیست‪ ،‬بنابراین باید اهداف تولید خود را‬ ‫اولویت بندی کند‪ .‬کشور ‪ X‬باید تمرکز خود را روی تولید ان‬ ‫دســته از محصوالتی بگذارد که برایش سود هزینه نسبی‬ ‫دارند‪ .‬ســپس مازاد این محصوالت را در تجــارت با دیگر‬ ‫کشورها با ان دســته از محصوالتی که فاقد چنین سودی‬ ‫هستند‪ ،‬مبادله نماید و اینکه اگر چنین الگوی تجاری توسط‬ ‫همه کشورهای جهان به کار گرفته شــود‪ ،‬ان وقت دیگر‬ ‫شاهد بازی برد‪-‬برد برای همه خواهیم بود‪.‬‬ ‫شــاید این تئوری در نگاه اول منطقی به نظر برسد؛‬ ‫منطقی کــه می گوید کشــورهای ضعیف تــر در تجارت با‬ ‫رقبای قدرتمند‪ ،‬شکوفایی اقتصادی را برای همه به ارمغان‬ ‫می اورند اما برخالف ظاهر معقوالنه اش‪ ،‬این گزاره فریبنده‬ ‫است‪ .‬بدیهی است که برای سودمندی معقوالنه فراگیر‪،‬‬ ‫تجارت بایــد در «میدان بازی برابر» صــورت گیرد‪ ،‬وگرنه‬ ‫کشور ضعیف تر از نظر اقتصادی‪ ،‬محکوم به نابودی است‪.‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫یک جدال همیشگی‬ ‫چرا اقتصاددان ها در دولت های‬ ‫مختلف با یکدیگر سازگار نیستند؟‬ ‫این طرح فقط مسکن است‬ ‫گفت وگوی مثلث با البرت بغوزیان‬ ‫ت دیر شده است‬ ‫برای تعیین اولوی ‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر‬ ‫محمدقلی یوسفی‬ ‫‪53‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫بالفاصله پس از اعالم رسمی اجرایی شدن توافق‬ ‫هسته ای در روز ‪ 16‬ژانویه ‪ ،2016‬روحانی با سفر به اروپا‬ ‫اقدام به خرید محصوالت کالن (مثل هواپیما) با تعهد‬ ‫مالی بیش از ‪ 50‬میلیارد دالر کرد‪ .‬دفتر ریاست جمهوری‬ ‫فرانســه‪ ،‬ارزش کلی قراردادهای بسته شــده در دیدار‬ ‫روحانی از فرانســه را ‪ 30‬میلیارد یورو اعــام کرد‪ .‬فقط‬ ‫قرارداد بســته شــده با ایرباس برای خریــد ‪ 118‬فروند‬ ‫هواپیمای مسافربری‪ 22 ،‬میلیارد یورو برای ایران هزینه‬ ‫دارد‪ .‬همچنیــن روحانی و همراهانــش قراردادهایی به‬ ‫ارزش ‪ 18‬میلیارد دالر با ایتالیایی ها امضا کردند که مربوط‬ ‫به تکنولوژی استخراج نفت و صنعت خودرو می شد‪.‬‬ ‫خواندن خود تعریفی نیز ارائــه می دهد‪« :‬نهادگرایی یک‬ ‫مکتب اقتصادی اســت که اگر بخواهیم وجه تمایز ان را‬ ‫نســبت به دیگر مکاتب مطرح کنیم‪ ،‬این مکتــب در برابر‬ ‫مکتب کاپیتالیســتی و تفکر ســرمایه داری که به مالکیت‬ ‫خصوصی توجه دارد و مکاتب سوسیالیستی که بر مالکیت‬ ‫دولتی تمرکز دارند‪ ،‬عمدتا به مالکیت عمومی توجه دارد؛‬ ‫یعنی نهادگرایی ســعی می کند یک حالت بینابین میان دو‬ ‫مکتب یادشده ایجاد کند‪ .‬در این مکتب‪ ،‬دولت نقشی موثر‬ ‫خواهد داشــت تا بتواند حقوق ذی نفعان را مدیریت کند‪.‬‬ ‫مطالعات ما نشان داده که شاید نوع مکتب نهادگرای جدید‬ ‫که به مســاله اهداف اجتماعی و اهداف عدالت خواهانه‬ ‫خیلی نزدیک تر است‪ ،‬برای تدوین الگوی اسالمی ایرانی‬ ‫پیشرفت مناسب باشــد‪ .‬در این مکتب و در بحث مالکیت‬ ‫خصوصی و عدالت چگونگی توزیع درامد خیلی از وظایف‬ ‫مشخص ه دولت نیست‪».‬‬ ‫از همان ابتدا که نوبخت در تیم اقتصادی کابینه قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬پیش بینی می شد «نهادگرایی دولت» با چهره های‬ ‫لیبرال دولت با چالش های جدی مواجه شود‪.‬‬ ‫محمدرضا نعمــت زاده‪ :‬رئیــس ســتاد انتخاباتی‬ ‫روحانی و وزیر صنعت کنونی در دسته بندی های رایج علم‬ ‫اقتصاد در زمره طرفداران لیبرال و بازار ازاد قرار می گیرد و‬ ‫جالب انکه در بسیاری از مســائل نقطه مقابل نهادگرایان‬ ‫خوانده می شود‪.‬‬ ‫نعمت زاده اعتقاد فراوانی به مکانیسم بازار ازاد دارد‪.‬‬ ‫ازادسازی قیمت ها‪ ،‬برداشتن تمام و کمال موانع تجاری‪،‬‬ ‫حذف پیمان سپاری ارزی‪ ،‬عدم اعتقاد به سیاست جانشینی‬ ‫واردات‪ ،‬تک نرخی کردن ارز و اصرار بر کناره گیری کامل‬ ‫دولت از دخالــت در اقتصــاد‪ ،‬مولفه هــای علمی نگرش‬ ‫نعمت زاده محسوب می شوند‪ .‬او به شدت مدافع ازادسازی‬ ‫قیمت ها به خصــوص در حــوزه صنعت و خودرو اســت و‬ ‫پیش بینی می شد با ادامه حاکمیت او بر وزارت صنعت روند‬ ‫قیمت خودرو همچنان ادامه داشته باشد‪ .‬از دیگر مواردی‬ ‫که دربــاره نعمت زاده می توان اذعان کــرد اختالفات او با‬ ‫مدیران زیردستی خود است‪.‬‬ ‫اکبر ترکان‪ :‬قائم مقام ســتاد روحانــی و از اعضای‬ ‫موســس حزب اعتدال و توســعه که به علت پســت های‬ ‫متعدد همچون مشــاور رئیس جمهور‪ ،‬دبیــر مناطق ازاد‪،‬‬ ‫ابوالمشــاغل دولت خوانده می شــد کــه در زمــره لیبرال‬ ‫مســلک ها قــرار دارد‪ .‬البتــه تــرکان بعــد از انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری در مصاحبــه ای بیــان کــرد کــه تمام‬ ‫نعمت زاده اعتقاد فراوانی به‬ ‫مکانیسم بازار ازاد دارد‪ .‬ازادسازی‬ ‫قیمت ها‪ ،‬برداشتن تمام و کمال‬ ‫موانع تجاری و حذف پیمان سپاری‬ ‫ارزی مولفه های علمی نگرش‬ ‫نعمت زاده محسوب می شوند‬ ‫نوبخت که هم اکنون سخنگویی‬ ‫دولت و مدیریت سازمان برنامه‬ ‫و بودجه بر عهده وی است‬ ‫ی در‬ ‫نقش بسیار مهم ‬ ‫تصمیمات اقتصادی‬ ‫هیات دولت دارد‬ ‫چهار نسخه متفاوت‬ ‫حســن روحانی در خصــوص خط مشــی اقتصادی‬ ‫دولتش می گوید که در این زمینه روش های مختلفی وجود‬ ‫دارد؛ یک روش معتقد اســت دولت باید پــروژه اجرا کند‪،‬‬ ‫روش دوم معتقد اســت دولت باید اعتبارات را تقسیم کند‬ ‫و روش سوم می گوید دولت باید به دنبال خصوصی سازی‬ ‫باشــد روش چهارم هم معتقد اســت وظیفــه اصلی دولت‬ ‫این اســت که محیط کســب و کار را اماده و بهبود بخشد‬ ‫تا تولیــد در بخــش صنعت و کشــاورزی و خدمــات رونق‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫انالیز تیم اقتصادی حسن روحانی‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫به نظر می رســد هرچند طرفداران بازار ازاد در دولت‬ ‫به واسطه مســئولیت های حســاس خود در کابینه دولت‬ ‫یازدهم از کمیت و همچنین قدرت اجرایی و مالی باالتری‬ ‫برخوردار هســتند اما از طــرف دیگر‪ ،‬نهادگرایــان دارای‬ ‫قدرت تاثیرگذاری بیشــتری بر رئیس جمهور هســتند‪ ،‬هر‬ ‫چند هیچ کدام از این دو گروه قدرت تاثیر گذاری مطلق را‬ ‫نخواهند داشت‪.‬‬ ‫معرفی مهره های اقتصادی کابینه و نوع نگرش علمی‬ ‫ انان که منجر به تنش و اختالف خواهد شد‪:‬‬ ‫محمدباقــر نوبخــت‪ :‬نوبخــت به عنــوان دبیرکل‬ ‫حزب اعتــدال و توســعه و رئیس کمیته اقتصادی ســتاد‬ ‫روحانــی کــه هم اکنــون ســخنگویی دولــت و ســازمان‬ ‫برنامه و بودجه بر عهده وی اســت نقش بســیار مهمی در‬ ‫تصمیمــات اقتصــادی هیات دولــت دارد‪ .‬وی را یکی از‬ ‫مغزهای اقتصادی دولــت می نامند‪ .‬این مغــز متفکر در‬ ‫زمــره نهادگرایان قــرار دارد‪ .‬او در این بــاره ضمن نهادگرا‬ ‫تصمیمات مهم اقتصــادی دولت توســط نوبخت اتخاذ‬ ‫می شود‪ .‬مناطق ازاد به واسطه قدرت مالی باالیی که دارد‬ ‫برای دولت ها اهمیت ویژه ای داشته و معموال روسای دولت‬ ‫افراد مورد اعتماد خود را برای این مناطق در نظر می گیرند‬ ‫و ریاســت فردی چون ترکان در این پست نشان از اعتماد‬ ‫باالی روحانی به وی اســت‪ .‬گفته می شــود ترکان رابطه‬ ‫خیلی خوبی با نهادگرایان دولت ندارد‪.‬‬ ‫علــی طیب نیــا‪ :‬رئیــس کمیتــه اقتصادی ســتاد‬ ‫محمدرضا عارف و وزیر اقتصاد نیز همانند نوبخت نهادگرا‬ ‫خوانده می شــود و پیش بینی می شــد زوج وی و نوبخت با‬ ‫لیبرال های دولت وارد چالش اساسی شوند‪.‬‬ ‫محمد نهاوندیان‪ :‬وی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫در ستاد علی اکبر والیتی فعالیت می کرد و بعد از انتخابات‬ ‫با چرخشــی عجیب در زمره نزدیک ترین افــراد به روحانی‬ ‫قرار گرفت و ریاست دفتر وی را بر عهده گرفت‪ .‬نهاوندیان‬ ‫که تحصیلکرده امریکا و رئیس اتاق ایران نیز محســوب‬ ‫می شود‪ ،‬طرفدار افراطی سیاســت های بازار ازاد خوانده‬ ‫می شود‪ .‬معاون سابق اقتصادی دبیر شورای عالی امنیت‬ ‫ملی در زمان علی الریجانی با قرار گرفتن در راس پارلمان‬ ‫بخش خصوصی‪ ،‬همواره از منتقدان فعالیت های دولت در‬ ‫اقتصاد محسوب می شد‪.‬‬ ‫اســحاق جهانگیری‪ :‬عضو موســس حزب لیبرال‬ ‫کارگــزاران و رئیس ســتاد هاشمی رفســنجانی کــه با رد‬ ‫صالحیت وی به ستاد روحانی پیوســت نیز فردی لیبرال و‬ ‫طرفدار بازار ازاد محسوب می شود‪ .‬جهانگیری به واسطه‬ ‫اقتضای شغل معاون اولی رئیس جمهور‪ ،‬ریاست بسیاری‬ ‫از کمیته های اقتصادی را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫علی ربیعی‪ :‬سابقه طوالنی در فعالیت های اجرایی‬ ‫و سیاســی در دولت هــای گذشــته دارد‪ .‬دارای ســابقه‬ ‫فعالیت کارگری با مشــی چپ و طرفدار حضــور دولت در‬ ‫بازار اســت‪ .‬پیش بینی می شــود وزیر کار فعلی باتوجه به‬ ‫نگرش اقتصادی اش با هر دو طیــف نهادگرا و لیبرال وارد‬ ‫چالش شود‪.‬‬ ‫عزل و نصب های وی در شستا نشان از برنامه ریزی‬ ‫بلند مدت وی برای حمایت از کارگران در قالب بســته های‬ ‫معیشــتی‪ ،‬وام های حمایتی و کاالهای یارانه ای اســت؛‬ ‫امری که به هیچ وجه با مذاق لیبرال ها سازگار نیست‪.‬‬ ‫مسعود نیلی‪ :‬مشاور ارشد اقتصادی رئیس جمهور‬ ‫که حاال جانشین صفدر حسینی شــده است‪ .‬طراح برنامه‬ ‫سوم توســعه و کســی که گزارش اقتصادی منفی وی در‬ ‫زمان جنگ تحمیلی از عوامــل توقف جنگ بود‪ .‬فردی به‬ ‫شــدت مخالف حضور جدی دولت در اقتصاد محســوب‬ ‫می شــود و به نظر می رســد کامال در تضاد بــا محمد باقر‬ ‫نوبخت باشد‪ .‬شنیده می شود بسیاری از دولتی ها از اینکه‬ ‫نیلی و نهاوندیان در دولت دارای قدرت بســیاری هســتند‬ ‫به رئیس جمهور گالیــه کردند که البتــه رئیس جمهور نیز‬ ‫در پاســخ به گالیه انها گفتــه ‪«:‬ما خط اعتــدال را حفظ‬ ‫خواهیم کرد‪».‬‬ ‫محمد شــریعتمداری‪ :‬کــه بــا وزارت بازرگانی در‬ ‫دولت اصالحات همواره مدافع تنظیم دســتوری قیمت ها‬ ‫به وســیله دولت بــود‪ ،‬در میان اعضای اقتصــادی دولت‬ ‫وصله ای ناجور به حساب می اید‪ .‬شــریعتمداری که ابتدا‬ ‫سودای ریاست جمهوری در سر داشت فعال معاون اجرایی‬ ‫رئیس جمهور محسوب می شــود و به نظر نمی رسد دارای‬ ‫قدرت باالیی بــرای تاثیرگــذاری در تصمیمات اقتصادی‬ ‫دولت باشد‪.‬‬ ‫همه این مســائل نشــان می دهد که تضاد اندیشــه‬ ‫اقتصادی در دولت تدبیر و امید حسن روحانی را در وضعیت‬ ‫تعیین کننده ای قرار داده است‪ .‬او باید جانب یک طرف از‬ ‫دو طیف اقتصادی دولت را بگیرد‪ .‬ایــا او در ماه های اخر‬ ‫چنین انتخابی خواهد داشت؟‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫کلیشه اختالفات اقتصاددان ها‬ ‫‪2‬‬ ‫مروری بر گذشته اختالف ها بین مدیران اقتصادی‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫در ایران بعد از انقالب هر انــدازه که اعضای هیات‬ ‫دولت در بینش سیاسی دارای هماهنگی نسبی با یکدیگر‬ ‫و همچنین بــا رئیس جمهور بوده اند و مهره های سیاســی‬ ‫هیات دولت همانند معــاون اول‪ ،‬وزیر کشــور‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه‪ ،‬وزیر اطالعــات و رئیس دفتر رئیس جمهور دارای‬ ‫هماهنگی در موضع گیــری و اتخاذ تصمیــم بوده اند‪ ،‬در‬ ‫بینش اقتصادی‪ ،‬هیچ گاه شاهد انسجام و هماهنگی کامل‬ ‫نبوده ایم که همین امر عالوه بر ایجاد مشکالت اقتصادی‬ ‫فــراوان و هزینــه زا بودن برای کشــور‪ ،‬موجبــات دخالت‬ ‫مستقیم رئیس دولت از طریق برکناری و عزل و تغییر در تیم‬ ‫اقتصادی را فراهم اورده است‪.‬‬ ‫شــروع اختالفــات اقتصــادی در دولت موســوی‬ ‫(‪ )۱۳۶۰-۱۳۶۸‬با درگیری طیف راســت و بــازاری دولت‬ ‫موســوی‪ ،‬متشــکل از افرادی همچون احمد توکلی وزیر‬ ‫کار و مرحوم عســگر اوالدی وزیر بازرگانی از یک طرف با‬ ‫طیف چپ و معتقد به اقتصاد دولتی متشکل از کسانی مانند‬ ‫حسین نمازی وزیر اقتصاد‪ ،‬بهزاد نبوی و مرحوم مصطفی‬ ‫عالی نسب‪ ،‬مشاور عالی نخست وزیر کلید زده شد‪.‬‬ ‫دامنه این اختالفات به حدی رســید که با مشخص‬ ‫شدن گرایش بیشتر نخست وزیر به سمت طیف چپ دولت‪،‬‬ ‫اعضای طیف بازار گرای کابینه همگی اســتعفا کردند‪ .‬در‬ ‫این دوران اعتقاد فراوان شخص نخســت وزیر به دولتی‬ ‫کردن همه امور از فعالیت بانک هــا گرفته تا کوپنی کردن‬ ‫اقتصاد کشــور هر چند تا حــدی توانســت در زمان جنگ‬ ‫تحمیلی تامین مایحتاج اساسی مردم را در حد قابل قبولی‬ ‫تضمین کند اما رانت و فساد گسترده ناشی از شبکه توزیع‬ ‫کاالی یارانه ای و نیز تحمیل بار مالی فراوان به دولت برای‬ ‫تهیه ارزاق عمومی تا ســال ها اثرات ســویی بر اقتصاد بر‬ ‫جای گذاشت‪.‬‬ ‫هر چند در این دوران حتی بین نمازی‪ ،‬وزیر اقتصاد و‬ ‫مرحوم نوربخش بر سر استقراض از بانک مرکزی اختالفات‬ ‫جــدی به وجود امــد اما شــاید اوج اختالفــات اقتصادی‬ ‫در تاریخ دولت های جمهوری اســامی مربــوط به دولت‬ ‫خاتمی باشــد‪ .‬در این دولت که به واسطه فضای سیاسی‬ ‫داخلی و زیر ســاخت های اقتصادی ناشی از فعالیت های‬ ‫دولت های قبل‪ ،‬بستر مناســبی برای پیشرفت اقتصادی‬ ‫کشور فراهم شده بود‪ ،‬به خاطر اختالفات اساسی که بین‬ ‫اعضــای اقتصادی دولت وجود داشــت‪ ،‬اتــاف منابع و‬ ‫فرصت سوزی های فراوانی صورت گرفت‪.‬‬ ‫در ایــن دولت شــروع اختالفــات به تقابــل مرحوم‬ ‫نور بخــش به عنــوان رئیس بانــک مرکزی بــا محمد علی‬ ‫نجفی رئیس ســازمان برنامه بودجه دولت اول اصالحات‬ ‫برمی گردد‪ ،‬هر چند شــدت اختالفات در دولــت بعدی به‬ ‫حدی بود که کمتر کســی تقابل مرحوم نوربخش با نجفی‬ ‫را به یاد نمی اورد‪.‬‬ ‫اصطالح مثلث تنش که در ان دوران به شــدت باب‬ ‫شده بود‪ ،‬اشــاره ای بود به اختالفات اساسی بین سه مهره‬ ‫شــاخص اقتصادی دولت دوم اصالحات‪ ،‬شــامل محمد‬ ‫ســتاری فر رئیس وقت ســازمان مدیریــت و برنامه ریزی‪،‬‬ ‫طهماســب مظاهری وزیر امور اقتصاد و همچنین مرحوم‬ ‫محســن نوربخش رئیس کل بانــک مرکزی کــه نهایتا با‬ ‫ورود رئیس جمهــور و پاک کردن صورت مســاله و نه حل‬ ‫ان پایان یافت‪.‬‬ ‫در ان زمان‪ ،‬از یک طرف مظاهری وزیر امور اقتصاد‬ ‫و دارایی با تاکید بر اثر منفی نرخ باالی ســود سپرده ها بر‬ ‫تولید و صنعت و اشتغال کشور‪ ،‬معتقد بود که با کاهش این‬ ‫نرخ‪ ،‬در واقع به تولید کشور کمک کرده ایم و نرخ باال باعث‬ ‫می شود که مردم با گسیل ســرمایه های خود به بانک ها‪،‬‬ ‫به خانه نشینی و تنبلی دچار شــوند و تولید کشور دچار رکود‬ ‫می شود‪ .‬وی به عنوان متولی سیاست های مالی دولت به‬ ‫شدت دنبال کاهش نرخ سود سپرده های بانکی بود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر مرحوم نوربخش در قامت مقام پولی‪،‬‬ ‫اصرار داشت که نرخ سود سپرده کم باعث فرار سرمایه های‬ ‫مردم از بانک ها و گسیل انها به بازار های موازی و غیرمولد‬ ‫می شود و به همین جهت به شدت با کاهش دستوری نرخ‬ ‫سود مخالف بود که این اختالف الینحل تنها با فوت مرحوم‬ ‫نوربخش ظاهرا پایــان یافت‪ .‬الزم به ذکر اســت به علت‬ ‫اعتماد بــاالی رئیس جمهور به مرحــوم نوربخش معموال‬ ‫در هیات دولت نهایتا حرف ایشان به کرسی می نشست‪.‬‬ ‫با کنــار رفتن یکی از اضــاع مثلث تنــش در دولت‬ ‫خاتمــی‪ ،‬این بــار تقابل ســتاری فر و مظاهــری در قامت‬ ‫مســئوالن ســازمان مدیریت برنامه ریزی و همچنین وزیر‬ ‫امور اقتصاد رنگ جدی تری به خود گرفت‪ .‬در این برهه‪،‬‬ ‫مبحث درگیری نه نرخ ســود بانکی بلکه بحث بر سر حجم‬ ‫بودجه و نیز تنظیم بودجه بود‪ .‬مظاهــری ادعا می کرد که‬ ‫مسئوالن سازمان مدیریت و برنامه ریزی با رویکرد مچ گیری‬ ‫مانع از تخصیص به موقع بودجه برای دستگاه های اجرایی‬ ‫می شوند که البته ستاری فر نیز در مقابل‪ ،‬بر وظایف قانونی‬ ‫سازمان مدیریت و برنامه ریزی بر جلوگیری از اتالف منابع در‬ ‫دستگاه های عریض و طویل دولتی خبر می داد‪.‬‬ ‫شــرکت نکردن ستاری فر در جلســات هیات دولت و‬ ‫درخواســت علنی مظاهری از رئیس جمهور برای برکناری‬ ‫ستاری فر ادامه اختالفات این دو عضو اقتصادی دولت بود‬ ‫که نهایتا سیدمحمد خاتمی‪ ،‬که مختل شدن فعالیت های‬ ‫اقتصادی را به عینــه می دید ‪ ،‬حکــم به برکنــاری این دو‬ ‫نفر داد تــا بیش از این روند اجرایی کشــور مختل نشــود‪.‬‬ ‫هر چند دســتاوردهایی مانند تک نرخی کردن ارز‪ ،‬افزایش‬ ‫سرمایه گذاری خارجی‪ ،‬کاهش بیکاری و تورم و سازماندهی‬ ‫مالیاتی کشــور در این دوران به دســت امــد‪ ،‬ولی معطل‬ ‫ماندن هزاران پروژه ناتمام و کاهش رشد اقتصادی کشور‬ ‫در ســال های اخر دولت که ناشــی از اختالفــات داخلی‬ ‫کابینه بود باعث پایان تلخ دولت اصالحات شــد‪.‬در حالی‬ ‫که نرخ بیکاری در دولت اصالحات بــرای اولین بار بعد از‬ ‫انقالب به ســمت تک رقمی شــدن حرکت می کرد‪ ،‬بر اثر‬ ‫همین اختالفات‪ ،‬بیکاری به شــدت افزایش یافت و نهایتا‬ ‫کار به جایی رســید که برای خلق ‪ ۳۰۰‬هزار شــغل فوری!‬ ‫ایده شکســت خورده موســوم به طرح ضربتی اشــتغال از‬ ‫ســوی دولت به مرحله اجــرا درامد که صرفــا هزینه های‬ ‫مالی فراوانی بر اقتصــاد تحمیل کرد‪ .‬الزم به ذکر اســت‬ ‫که مجری این طرح نهادگرایان دولت خاتمی و متولی ان‬ ‫وزارت کار بود‪.‬‬ ‫امــا ناهماهنگــی اقتصــادی در کابینــه محمــود‬ ‫احمدی نژاد با اختالفات بین پرویــز داوودی‪ ،‬معاون اول‬ ‫دولت و داوود دانش جعفری‪ ،‬وزیر امور اقتصادی و دارایی‬ ‫شروع شد که منجر به استعفا و برکناری وزیر اقتصاد شد‪.‬‬ ‫این ناهماهنگی باز هم ادامه یافت‪ ،‬این بار اختالف‬ ‫بین جهرمی وزیر کار و طهماسب مظاهری‪ ،‬ریاست وقت‬ ‫بانک مرکــزی رخ داد‪ .‬از یک طرف جهرمــی برای تامین‬ ‫مالی طــرح ابتکاری خود موســوم به بنگاه هــای زود بازده‬ ‫روی اســتقراض از بانک مرکزی حســاب ویژه ای باز کرده‬ ‫بود و از طرف دیگر طهماســب مظاهری با اعتقاد بر نقش‬ ‫بی انضباطی و ریخت و پاش دولت در بروز تورم‪ ،‬منابع بانک‬ ‫مرکزی را ســه قفله کرد و بر سر همین موضوع ناهماهنگی‬ ‫زیادی در کابینه دولت نهم رخ داد‪.‬‬ ‫این بــار نیز ماننــد تجربه های ســابق در دولت های‬ ‫قبل باز هم رئیس جمهور مجبور به دخالت شد‪ .‬اما این بار‬ ‫طهماسب مظاهری بود که باید از دولت می رفت‪.‬‬ ‫البته تغییر و تحــوالت در دولت احمدی نــژاد ادامه‬ ‫داشت و تقریبا از دور دوم ریاست محمود احمدی نژاد دیگر‬ ‫طیف نزدیک به دکتر پرویــز داوودی دیگر در دولت جایی‬ ‫نداشــتند و صندلی خود را به طیف نزدیکان شمس الدین‬ ‫حســینی دادند‪ .‬البته برکناری اکبر ترکان از معاونت وزارت‬ ‫نفت و نیز برکناری نعمت زاده (وزیر فعلی صنعت) از معاونت‬ ‫بازرگانی ادامه داســتان دنبالــه دار عزل و نصب ناشــی از‬ ‫اختالفات در تیم اقتصادی دولت بود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫ّ‬ ‫مسکن است‬ ‫این طرح فقط‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با البرت بغوزیان‬ ‫طرح تحول نظام بانکی ســومین بسته ای است‬ ‫که در دولت یازدهم با هدف ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫در دستورکار قرار می گیرد‪ ،‬باتوجه به انکه دولت‬ ‫تابستان سال ‪ 93‬نیز کنفرانس خروج غیرتورمی‬ ‫از رکود را برگــزار کرد و پاییز ‪ 94‬نیــز برنامه ایجاد‬ ‫رونق اقتصادی را در قالب حمایت از صنعت خودرو‬ ‫به اجرا دراورد‪ ،‬بفرمایید بســته سال ‪ 95‬را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید‪ ،‬ایا اجرای این سیاســت موفق‬ ‫خواهد بود یا خیر؟‬ ‫برای پاسخ به این ســوال اول باید چرایی ابتالی‬ ‫اقتصاد ایران به بیماری رکود تورمی را بیان کرد‪ .‬این بیماری‬ ‫از انجا ناشی شد که هزینه تولید به علت تحریم ها و افزایش‬ ‫ناگهانی نرخ ارز بــاال رفت بنابراین عکــس همین رویه راه‬ ‫درمان است وگرنه یا ما باید تورم را بپذیریم یا اگر کاهش نرخ‬ ‫تورم را می خواهیمپذیرش رکود اجتناب ناپذیر است‪ .‬تاکنون‬ ‫بسته هایی که دولت برای خروج اقتصاد کشور از حالت رکود‬ ‫معرفی کرده هیچ کدام سمت تولید نبوده بلکه طرف تقاضا‬ ‫را تقویت کرده است‪ .‬به عبارت دیگر نرخ ارز زمانی به علت‬ ‫تحریم ها از ‪ 1200‬تومان به ‪ 3600‬تومــان افزایش یافت‬ ‫همین مســاله موجب باالرفتن هزینه تولید شــد‪ .‬حاال که‬ ‫تحریم وجود ندارد دولت باید نرخ ارز را ‪ 2500‬تومان اعالم‬ ‫کند امــا اراده ای در این قضیه به چشــم نمی خورد بنابراین‬ ‫هزینه تولید کم نمی شود‪ .‬از طرفی در بحث هزینه مالی نیز‬ ‫دیگر نمی تواند یارانه بدهد چون دوباره همه مسائل سر جای‬ ‫اولشبر می گرددوهدفمندییارانه هادیگرمعنیومفهومی‬ ‫ پیدا نمی کند پس بــرای ایجاد رونق اقتصــادی راهی جز‬ ‫کاهش هزینه ها وجود ندارد‪ .‬هزینه مالی تولیدکننده چطور‬ ‫کم می شــود؟ به این صورت که یا از منابع ارزان استفاده یا‬ ‫تسهیالت بانکی با سود کم دریافت کند‪ .‬ثانیا اینکه ما منابع‬ ‫بانکی را نگه داریم‪ ،‬بورس را نیز رونق دهیم و همچنین بحث‬ ‫تولیدراحمایتکنیم‪،‬اینسهباهمنمی خواند‪.‬همینمساله‬ ‫‪3‬‬ ‫البــرت بغوزیــان‪ ،‬اقتصــاددان و عضــو هیات‬ ‫علمی دانشگاهتهرانمعتقداست‪«:‬طرح اصالحنظام‬ ‫بانکی مســکنی برای کاهش مشــکالت اقتصادی در‬ ‫حوزه بدهی دولت به طلبکاران است‪ ».‬این اقتصاددان‬ ‫برجسته و عضو هیات علمی دانشگاه تهران می گوید‪:‬‬ ‫«طرح تسویه بدهی های دولت به پیمانکاران و بانک‬ ‫ها با اوراق بهادار می تواند باگ ها و خالءهایی اجرایی‬ ‫داشته باشــد بنابراین بهتر است قبل از اجرایی شدن‬ ‫دقیق مورد بررسی و سنجش قرار گیرد‪».‬‬ ‫باعث شده هر گروهی اول یک توافقی با دولت انجام دهد‬ ‫و بعد ان را اجرا نکند مثال بانک ها پذیرفتند نرخ سود را پایین‬ ‫بیاورند اما بعد گفتند ســپرده تولیدکننده باید باال برود‪ .‬خب‬ ‫اگر تولیدکننده موجودی داشت که دنبال تقاضای وام نبود‪.‬‬ ‫پس در مجموع از انجا که منابع ارزان و نرخ تسهیالت پایین‬ ‫هیچ کدام از این دو مورد در بسته های ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫دولت نبــود‪ ،‬انتظــار نمی رود بســته های اعالمــی حالت‬ ‫بلند مدت داشته باشد و بیشــتر حالت مسکن دارد‪ .‬معتقدم‬ ‫بحث خروج غیرتورمی از رکود به نوعی منتفی است چون یا‬ ‫باید رکود یا تورم را پذیرفت مگر اینکه از تولید کننده داخلی‬ ‫حمایت شود‪ .‬اگر قرار به حمایت از تولیدکننده داخلی است‬ ‫پس چرا اینقدر واردات بی رویــه کاالهای نهایی و مصرفی‬ ‫به کشــور وجود دارد‪ .‬این سیاســت ها با هم نمی خواند‪ .‬از‬ ‫سیاست اصالح نظام بانکی نیز این طور بر می اید که دولت‬ ‫می خواهد هر چقدر به بانک هــا و پیمانکاران بدهی دارد با‬ ‫اوراق بهادار تسویه کند تا میزان بدهی اش شفاف شود اما‬ ‫اینکه اوراق چگونه نقد می شــود موضوع دیگری است‪ .‬از‬ ‫مباحث این طور بر می اید که سازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫نرخ ســود اوراق بهادار اسالمی را تضمین می کند‪ .‬پس به‬ ‫پیمانکار اوراق بهاداری داده می شود که فقط سود دارد و در‬ ‫واقع برایش مثل یک سپرده است‪ .‬در مرحله بعدی پیمانکار‬ ‫و بانک می تواند اوراق بهادار را در بازار ســرمایه و بورس به‬ ‫فروش برســاند بنابراین ممکن اســت این اوراق ‪ 20‬درصد‬ ‫ارزان تر فروخته شوند که این هم تبعات خاص خود را دارد‪.‬‬ ‫مثال یکسری افراد برای خرید این اوراق‪ ،‬منابع بانکی یا پول‬ ‫سهام خودشان را ازاد می کنند یعنی سهام شرکتی را که قبال‬ ‫خریده بودند می فروشــند بنابراین هر دو بازار پول و سرمایه‬ ‫زیر فشــار می رود چون عده ای می خواهند این اوراق را از‬ ‫عرضه کنندگان بخرند‪ .‬اگر پیمانکار حاضر است ‪ 20‬درصد‬ ‫اوراق بهادار را زیر قیمت در بازار سرمایه بفروشد دولت همین‬ ‫االن راحت تر است که بدهی او را تسویه کند تا انکه این همه‬ ‫پروســه طی کرده و در نهایت اوراق بهادار اسالمی نیز زیر‬ ‫سوال برود و خدشه دار شود‪.‬‬ ‫پس شما کال این طرح را موفق نمی دانید؟‬ ‫این طرح راه حل نیست بلکه مسکنی برای تخفیف‬ ‫مشکالت است‪ .‬البته قبل از اجرایی شدن نیز معتقدم باید‬ ‫یک شبیه ســازی انجام شود تا شــکاف ها و درزهای کار به‬ ‫دست اید‪ .‬یعنی بانکی ها‪ ،‬سازمان مدیریت و برنامه ریزی‪،‬‬ ‫بانک مرکزی و پیمانکاران با هم بنشینند و ببینند کجا ممکن‬ ‫است از این طرح سوءاستفاده شود چون امکان دارد بعد از‬ ‫اجرای طرح دیگر فرصتی برای اسیب شناسی پیش نیاید یا‬ ‫دولت بعد از مدتی متوجه شود نه تنها اهداف طرح محقق‬ ‫نشده بلکه زیان ده هم بوده است‪ .‬مثل همین کارت ساالنه‬ ‫ بی ار تی که ابتدا به قیمت‪ 55‬هزار تومان به فروش می رسید‬ ‫ولی بعد مشخص شــد عرضه این کارت نه تنها سود نیست‬ ‫بلکه ضرر اســت بنابراین جلویش را گرفتند‪ .‬ممکن اســت‬ ‫طرح تسویه بدهی دولت با اوراق بهادار نیز چنین باگ ها و‬ ‫خالءهایی داشته باشد که بعدها این طرح را زیر سوال ببرد‬ ‫و خدشــه دار کند بنابراین تا موقعی که موفقیت طرح محرز‬ ‫نشده‪ ،‬حداقل زیاد در بوق و کرنا نشــود‪ .‬بگذارند کمی کار‬ ‫جلو برود تا اثارش مشخص شود سپس اظهارنظر کنند‪ .‬به‬ ‫هر حال این هم یکی از راه هاست‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه اوراق بهادار اســامی می توانند‬ ‫در بازار سرمایه عرضه شوند به نظر شما این طرح‬ ‫می تواند حجم نقدینگی را در جامعه کم کند؟‬ ‫اگر اوراق به قیمت پایین تر فروخته شوند و سازمان‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی سود را مرتب به حساب واریز کند‪ ،‬تازه‬ ‫باید ان موقع دید چه می شود‪ .‬به عبارت دیگر این مساله به‬ ‫دو مولفه میزان بدهی دولت و توان باز پرداخت سود اوراق‬ ‫بستگی دارد‪ .‬نکته دیگر انکه وقتی پیمانکار طلب را خود از‬ ‫دولت با دریافت اوراق بهادار تسویه می کند معلوم نیست به‬ ‫سراغ پروژه جدیدی برود و از دولت پروژه دیگری بگیرد چون‬ ‫اگر بخواهد دوباره طلب خود را از دولت با اوراق تسویه کند و‬ ‫ان اوراق را با تخفیف در بازار سرمایه به فروش برساند به نظر‬ ‫نمی اید ادامه این روند برایش توجیه اقتصادی داشته باشد‬ ‫بنابراین قدرت این طرح به اندازه ای نخواهد بود که بتواند‬ ‫اوضاع را تکان دهد چون مقاومت پیمانکاران را در پی دارد‪.‬‬ ‫یکی از مزیت هایی که درباره این طرح بیان می شود‪،‬‬ ‫ایجاد شفافیت و نظم پولی و مالی اســت‪ ،‬هنوز رقم دقیق‬ ‫بدهی دولت به بانک ها و پیمانکاران مشــخص نیســت و‬ ‫رقم هایتخمینیبیانمی شود‪،‬هدفطرحاناستکهاوال‬ ‫با این کار میزان بدهی دولت به پیمانکاران و بانک ها شفاف‬ ‫شود‪ ،‬ثانیا یک برگه تضمین شده ای در اختیار طرف طلبکار‬ ‫قرار گیرد تا او بتوان روی ان مانور داشته باشد‪ .‬سوال همین‬ ‫جاســت که ایا این طرح حداقل می تواند حجم بدهی های‬ ‫دولت را شفاف کند؟‬ ‫بله‪ ،‬از این جهت چنین اتفاقــی می افتد اما خیلی بد‬ ‫اســت که دولت بگوید خودم نمی دانم چقدر بدهکارم‪ .‬در‬ ‫حالی که این همه دفتر و دستک مالی دارد تا یک ریال هم‬ ‫در سیستم گم نشود‪ ،‬چطور با این وجود حساب از دستش‬ ‫در رفته اســت و می گوید هر کس از من طلبکار است بیاید‬ ‫اوراق بگیرد‪.‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫اقای طهماسب مظاهری می گفت‪« :‬بدهی دولت‬ ‫به بانک ها جزو معوقات حســاب نمی شود و هیچ‬ ‫بانکی نیــز این رقــم را جزو معوقات خــود اعالم‬ ‫نمی کند ولی با این روش می شود به بانک ها اوراق‬ ‫بهادار اســامی داد و این کار بهتر از ان است که‬ ‫هیچ جایی رقم بدهی دولت به بانک ها ثبت نشود‬ ‫اما وجود داشته باشد»‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫از این جهت خوب اســت‪ ،‬یعنی مشخص می کند‬ ‫چقدر اوراق بدهی صادر شده است اما اینکه بعد اوراق کجا‬ ‫برود به نوعی وضعیت نامشخصی دارد‪ .‬شاید پولشوها وارد‬ ‫قضیه شــوند و این اوراق را بخرند و به این صورت مســاله‬ ‫درگیر یک قضیه دیگری شود‪ .‬در واقع یکسری پول های‬ ‫غیرقانونی از این طریق وارد بازار ســرمایه می شوند‪ .‬پس‬ ‫باید راه های فرار و سوءاســتفاده را بســت‪ .‬اگر تدبیر الزم‬ ‫در این زمینه صورت نگیرد اعتمــاد مردم را به جای انکه به‬ ‫سیستم بانکی و بازار سرمایه تقویت کند کاهش می دهد‪.‬‬ ‫یک اسیب محتمل دیگر ان است که پیمانکار اوراق بهادار‬ ‫خود را ‪ 20‬درصد ارزان تر در بازار سرمایه بفروشد و خریداران‬ ‫اوراق نیز بعد از مدتی چنین رویه ای را دنبال کنند و به یک‬ ‫باره قیمت اوراق با یک افت خیلی شدیدی در بازار سرمایه‬ ‫مواجه شــود و پیمانکاران بعدی که قرار اســت این اوراق‬ ‫را به جای طلب خود بگیرند ببینند قیمــت اوراق در بورس‬ ‫خیلی پایین امده و عمال ‪ 30‬تا ‪ 40‬درصد ارزش اســمی ان‬ ‫مبادله می شــود‪ .‬این حالت نیز ایجاد بی اعتمادی می کند‬ ‫به این تعبیر که تصور می شــود قصد و هدف دولت از اول‬ ‫همین بوده است‪.‬‬ ‫اینکه گفته می شود اوراق بهادار اسالمی با سود‬ ‫‪ 20‬درصد برای یک سال محاسبه و تحویل طلبکار‬ ‫می شود میزان بدهی دولت را سنگین تر نمی کند؟‬ ‫بله‪ ،‬عمال از نظر واقعی که بدهی کم نمی شود بلکه‬ ‫شفافتر می شود‪.‬‬ ‫تاریــخ اوراق بهــادار اعطا شــده برای تســویه‬ ‫بدهی های دولــت به پیمانکاران و بانک ها ســال‬ ‫اینده سررســید می شــود‪ .‬ایا این مســاله برای‬ ‫دولت دوازدهــم تعهد پرداخت ایجــاد نمی کند؟‬ ‫یعنی دولت یازدهم نیامده رقــم قابل مالحظه ای‬ ‫را بدهکار است؟‬ ‫بله این هم اســت‪ .‬یعنی ایا محــل منابعی که قرار‬ ‫است سود این اوراق بهادار اســامی از انجا پرداخت شود‬ ‫دیده شده است؟ اوراق بهادار اسالمی زمان سررسید دارد‬ ‫و باید دید نحوه باز خریدش چگونه انجام می شود چون این‬ ‫اوراق به صورت اوراق قرضه فاقد زمان نمی تواند منتشــر‬ ‫شود چون در این صورت شرعی بودنش زیر سوال می رود‪.‬‬ ‫همین االن یک روزنه امیدی برای پیمانکاران جهت وصول‬ ‫مطالبات شان از دولت ایجاد شده اما اگر بعد مشخص شود‬ ‫همین طرح هم شکست خورده است‪ ،‬خیلی بد می شود‪.‬‬ ‫پیمانکاران فعال در حوزه راه ســازی و نیرو ســال‬ ‫گذشته خیلی از اسناد خزانه اسالمی برای تسویه‬ ‫بدهی هــای خــود اســتفاده کردند اما اســتقبال‬ ‫پیمانکاران از این اوراق منجر بــه پذیرش پروژه‬ ‫جدید از سوی انها می شود یا انکه انها از این طریق‬ ‫ابتدا مطالباتشان را از دولت وصول می کنند تا بعد‬ ‫ببینند سال اینده چه اتفاقی می افتد؟‬ ‫دقیقا همین طور است‪ .‬شــاید این طور شود چون‬ ‫قرار است پیمانکار یک پولی را با یک درصد سود مشخص‬ ‫بگیرد ایا او واقعا دیرکرد چنین پولی را با نرخ ســود ‪ 10‬تا ‪20‬‬ ‫درصد سود می پذیرد؟ در ثانی پیمانکار بعد از تسویه با دولت‪،‬‬ ‫اوراق را می خواهد ارزان تر در بازار سرمایه بفروشد بنابراین‬ ‫برای جبران خسارتش هزینه پروژه را باالتر می برد تا بتواند‬ ‫هزینه های افت اوراق در بورس را جبران کند‪ .‬این است که‬ ‫هزینه پیمانکاری باال می رود‪.‬‬ ‫یک نکته ای را اقای نعمت زاده گفته بود که بانک‬ ‫مرکزی به بنگاه های صنعتی تسهیالت نمی دهد‪،‬‬ ‫از ان طرف اقای سیف پاسخ داد که صنعت برنامه‬ ‫ندارد وگرنه بانک مرکزی اماده اعطای تسهیالت‬ ‫است به نظر شــما این راهکاری که تحت عنوان‬ ‫طرح تحول نظــام بانکی مطرح شــده می تواند‬ ‫گشایشی در این زمینه ایجاد کند؟‬ ‫نخست بگویم این طرح کمک می کند تا بدهی یا‬ ‫وجوهی که پیمانکار از دولت طلــب دارد وصول کند چون‬ ‫می تواند بعــد از مدتی نقــدش کند اما اینکــه طرح تحول‬ ‫اسمش را بگذاریم خیلی واقعی نیست چون شاید این طرح‬ ‫شکســت بخورد یا طرح بهتری پیدا شــود‪ .‬درباره موضوع‬ ‫ســوال هم معتقدم که حرف دکتر ســیف درســت است‪،‬‬ ‫وزارت صنایــع فقط می خواهد یکســری صنایــع که دائم‬ ‫از این وزارتخانــه اظهار گله مندی می کننــد را با این حرف‬ ‫تسکین دهد‪.‬‬ ‫البته طرف دیگــر ماجرا را نیــز نباید از یــاد برد چون‬ ‫بانک مرکزی نیز در اقدام نظارتی خود کم کاری دارد‪ .‬بانک‬ ‫مرکزی باید بحث معوقه ها را بجد دنبال کنــد اما این کار را‬ ‫انجام نمی دهد‪ .‬موضوع معوقه ها به بدهکاران بزرگ بانکی‬ ‫مربوط می شود که افراد خاصی هستند و بانک ها سراغ انها‬ ‫ت دیر شده است‬ ‫برای تعیین اولوی ‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر محمدقلی یوسفی‬ ‫حل مشکالت ندارند‪ ،‬چون هیچ توجهی به عرضه نکردند‪.‬‬ ‫در حالی که مهمترین ویژگی و مشکل ما چگونگی افزایش‬ ‫عرضه به خصوص در بخش های صنعت و کشاورزی است‪.‬‬ ‫موتور توسعه اقتصادی کشور بخش های تولیدی به ویژه‬ ‫صنعتی است‪ .‬اگر کشور بخواهد از درامدهای نفتی رهایی‬ ‫پیدا کند‪ ،‬حتما باید روی صنعت متمرکز شــود‪ .‬به هر حال‬ ‫سیاست هایی که دنبال شد موثر نبودند و االن دولتمردان‬ ‫به این نتیجه رســیده اند که حتی کاهش ســود بانکی هم‬ ‫ممکن است نتیجه بخش نباشد‪ .‬همین جا یاداور می شوم‬ ‫که دولت گفتــه بود بانک ها خودشــان تصمیم به کاهش‬ ‫نرخ ســود بانکی گرفتند و می خواهند سود بانکی را به طور‬ ‫غیردســتوری کاهش دهند ولی بعد همــه بانک ها گفتند‬ ‫ما منتظر مصوبه هســتیم و برخی نیز اعالم کردند مشکل‬ ‫نرم افزاری دارند‪ .‬در نتیجه هیچ کــدام از بانک ها کاهش‬ ‫نرخ ســپرده را اجرا نکردنــد‪ .‬یعنی واقعا این طــور نبود که‬ ‫بانک ها بخواهند دل بخواهی نرخ ســود سپرده را کاهش‬ ‫دهند‪ .‬اخالق حکم می کند که دولت با مردم صادق باشد‬ ‫چون اخیرا اعالم کرد بانک ها مصوبــه بانک مرکزی را در‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫دولت یازدهم تابســتان ســال ‪ 93‬بســته خروج‬ ‫غیرتورمی اقتصــاد از رکــود و پاییــز ‪ 94‬بســته‬ ‫رونق اقتصادی بــا محوریت حمایــت از صنعت‬ ‫خودروســازی را ارائــه داد‪ ،‬بفرماییــد اجرایــی‬ ‫کردن ان دو سیاســت چه سرانجامی داشــت و‬ ‫سومین بسته مالی و پولی دولت برای ایجاد رونق‬ ‫اقتصادیدرکشورکهمهمترینسرفصلشطرح‬ ‫اصالح نظام بانکی کشور اســت از نظر شما چه‬ ‫سرنوشتی پیدا می کند؟‬ ‫واقعیت این است که یکی از مشکالت اقتصاد ما‬ ‫و نه همه مشکالت و نه مهمترین مشکل سیستم بانکی و‬ ‫سیاست های پولی و مالی دولت اســت‪ .‬متاسفانه یکی از‬ ‫اشکاالت اساسی دولت از زمانی که روی کار امد همین بود‬ ‫که تمام تاکید را فقط روی سیاست های پولی گذاشت و این‬ ‫سیاست را نیز به درستی اجرا نکرد حال انکه در اقتصاد هر‬ ‫کشور سیاست های صنعتی‪ ،‬تولیدی‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬تجاری‪،‬‬ ‫پولی و مالی و اصالح نهادها با هم دنبال می شوند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر دولت ریشــه مشکالت را به درســتی شناسایی نکرد‬ ‫چون بیشترین تاکیدش بر این بود که اقتصاد ایران با تورم‬ ‫مواجه است و ما باید نقدینگی را از بازار جمع کنیم‪ .‬بر همین‬ ‫اساس نرخ ســود بانکی را افزایش دادند و شروع به فروش‬ ‫اوراق مشارکت کردند اما وقتی شرایط رکود تورمی اقتصاد‬ ‫کشور عمیق تر شد در مرحله بعد گفتن د مشکل کمبود تقاضا‬ ‫است در نتیجه باید پول را تزریق کنیم و نرخ سود بانکی را‬ ‫کاهش دهیم که این هم نشــان داد که باز درک درستی از‬ ‫نمی روند‪ ،‬در حالیکه باید به انها فشــار اورد که تســهیالت‬ ‫اخذشده را برگردانند چون حتی شــاید انها این پول ها را به‬ ‫ســمت تولید هم نبرده انــد‪ .‬در مجموع این ســوال مطرح‬ ‫می شود که تولید کنندگان می خواهند تسهیالت بگیرند که‬ ‫چه کار کنند؟ ایا سرمایه در گردش کم دارند؟ اگر جواب اری‬ ‫است پس چرا اکثرا می گویند تولیدات شان در انبارها مانده‬ ‫و بازار فروش ندارند‪ .‬این دو با هم جور در نمی اید‪ ،‬بانک ها‬ ‫نیز می گویند اگر صنایع بازار فروش برای محصوالت شان‬ ‫دارند به انها وام می دهند‪ .‬اگر بنگاه صنعتی دنبال کاهش‬ ‫هزینه تولید‪ ،‬بازاریابی و بهره وری و غیره نرفته باشــد حاال‬ ‫تسهیالت بانکی هم دریافت کند چه اتفاقی می افتد؟ یک‬ ‫بدهکارجدیدبهسیستمبانکیبهجمعبدهکارانقبلیاضافه‬ ‫می شود‪ .‬به نظر می رسد هر دو سمت ماجرا مشکل دارد‪ .‬نه‬ ‫به حرف وزیر صنعت معدن تجارت می شود اعتماد کرد و نه‬ ‫نظارت بانک مرکزی کارامد است‪.‬‬ ‫در مجموع پیش بینی شما برای فضای یک سال‬ ‫اینده اقتصادی کشور چیســت؟ باالخره دولت از‬ ‫سال ‪ 93‬تاکنون هر سال یک طرح اقتصادی ارائه‬ ‫داده است‪ ،‬فکر می کنید این بسته جدید نمودی‬ ‫تا یک سال اینده داشته باشد؟‬ ‫من فکر می کنم باتوجه به اینکه قضیه اجرای برجام‬ ‫با چالش هایی مواجه شده است دولت باید بیشتر هم و غم‬ ‫خود را روی اجرای برجام بگذارد تا اعتماد عمومی را نسبت‬ ‫به اجرایی شدن برجام بیشتر کند‪ .‬در کنار ان بحث مبارزه با‬ ‫پولشویی را جدی بگیرد‪ .‬معوقات بانکی را وصول کند‪ ،‬نرخ‬ ‫سود سپرده بانکی را کاهش دهد تا نرخ سود تسهیالت نیز‬ ‫پایین اید‪ .‬جلوی فرار مالیاتی را بگیرد‪ .‬بحث مبارزه با قاچاق‬ ‫کاال جدی پیگیری شود چون همه چیز تحت تاثیر بازبودن‬ ‫دروازه ای اســت که هم دامپینگ در ان صورت می گیرد و‬ ‫هم ارز را از کشــور خارج می کند‪ .‬در کل کسی نباید بگوید‬ ‫در این عرصه مســئولیتی نــدارد‪ .‬تقویت هر کــدام از این‬ ‫حلقه ها کمک می کند تا اقتصاد کشور زودتر از شرایط رکود‬ ‫تورمی خارج شود‪.‬‬ ‫با توجه به بیانیه اخیر گــروه اقدام ویژه مالی فکر‬ ‫می کنید طرح دولت برای تحول در نظام بانکی با‬ ‫ان موضوع مرتبط است؟‬ ‫ی در ســطح بین المللی اســت‪.‬‬ ‫خیر ولی این الزام ‬ ‫کشــورها در حوزه مبارزه با پولشــویی در سیستم بانکی خود‬ ‫حداقل حســن نیت نشــان دهند و اعالم کنند اگر وجوهی‬ ‫شبهه دار در حوزه پولشویی کشف کردند به این نهاد گزارش‬ ‫دهندوانهاهممی توانندبیایندبررسیکنند‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫سیاسی‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫حوزه کاهش نرخ سود بانکی اجرا نکردند‪ .‬در مجموع فکر‬ ‫می کنم انچه االن در جامعه ما بحث می شود این است که‬ ‫گفته می شود به دالیل مختلف می خواهند یک اصالحاتی‬ ‫را در سیستم بانکی صورت دهند‪ .‬من معتقدم سیستم بانکی‬ ‫ما واقعا در تنگنــای مالی قرار دارد و کاری کــه دولت دارد‬ ‫انجام می دهد با این هدف است که تغییراتی را در سیستم‬ ‫بانکی انجام دهد و یکسری بســته های جدید را ارائه کند‪.‬‬ ‫این طور به نظر می اید که سیاســت های جدید بر این مبنا‬ ‫است که بازارهای ثانویه رهنی را گسترش دهند و به نوعی‬ ‫بازار بدهی را در جامعه ایــران راه بیندازند‪ .‬البته این ایده و‬ ‫فرضیه بد نیســت اما اجرایی کردن ان به ســادگی ممکن‬ ‫نمی شود‪ .‬متاسفانه پشتوانه اجرایی ضعیف است و من در‬ ‫عمل این را با مشکل مواجه می بینم وگرنه در حوزه تئوریک‬ ‫خیلی مشکلی ایجاد نمی کند‪ .‬هرچند این فقط یک بسته‬ ‫در زمینه سیاست های پولی اســت و به هیچ عنوان راه حل‬ ‫مشکالت اقتصاد ایران نیست چون مشکالت اقتصادی‬ ‫موضوع است‪ ،‬به خصوص مساله حقوق مالکیت و شفافیت‬ ‫در نهادهای حقوقی که در اینجا دیده نشــده است و فقط‬ ‫یکسری مکانیزم هایی به صورت ابزارهایی برای حل مشکل‬ ‫ارائه می شود‪ .‬معتقدم این مکانیزم حل مشکل به نوعی به‬ ‫کارگیری روش شرخرهای قدیم است‪ .‬حاال در قالب بانک‬ ‫یا چیزی که به عنوان بازار بدهی مطرح می شود‪ .‬در سابق‬ ‫شرخرها این کار را انجام می دادند ولی االن به نظر می رسد‬ ‫بازارهای رهنی و بازار بدهی تقریبا براســاس سیستم قدیم‬ ‫شرخری می خواهند این کار را انجام دهند تا بتواند راهکاری‬ ‫برای تسکین مشکالت باشــد ولی من فکر می کنم خیلی‬ ‫خوشــبینانه خواهد بود که فکر کنیم این مساله در شرایط‬ ‫اقتصادی ایران بتواند نتیجه دهد‪.‬‬ ‫در خارج از کشــور به کارگیری چنیــن الگوهایی‬ ‫موثر و راهگشــا بوده اســت؟ چون مدافعان این‬ ‫سیاست اقتصادی تاکید دارند که با الگوگیری از‬ ‫مدل های خارجی می خواهد به اجرا دراید‪.‬‬ ‫ایران ریشه در نهادها دارد‪ .‬اصالح ساختار دولت و کنترل‬ ‫هزینه ها اگــر اتفاق نیفتد مــا همواره با کســری بودجه و‬ ‫استقراض از سیستم بانکی مواجه هستیم و همواره دولت‬ ‫بدهکار سیستم بانکی خواهد بود بنابراین این بسته ریشه‬ ‫مشــکالت را شناســایی نمی کنــد و در حل مشــکالت به‬ ‫صورت بنیادیــن تاثیری نخواهد داشــت‪ .‬تنها تاثیری که‬ ‫می تواند داشــته باشد این اســت که مقداری مشکالت را‬ ‫تخفیــف می دهد و کمک می کنــد به اینکه دولــت بتواند‬ ‫مقطعی مشــکل بدهی خودش را به سیســتم بانکی حل‬ ‫کند اما درباره اینکه چرا این بدهی ها به وجود امد متاسفانه‬ ‫فکری نشده است‪.‬‬ ‫یعنی اینکه بســتر شــکل گیری بدهی دولت به‬ ‫بانک ها برچیده نمی شود فقط بدهی های موجود‬ ‫تعیین تکلیف خواهد شد؟‬ ‫بله‪ ،‬یعنی اگر بدهی ایجاد شــود این بســته پولی‬ ‫و مالی نشان می دهد که چطور می شــود با ان برخورد کرد‬ ‫اما اینکه چرا باید بدهی ایجاد شود و ریشه های ساختاری‬ ‫عوامل دولتی یــا نهادهای دیگر که باعث می شــوند این‬ ‫بدهی ها به وجود بیایند چه هستند؟ هنوز شناسایی یا بررسی‬ ‫نشــده و نکته دیگر مشــکالت حقوقی‪ ،‬قانونی و قضایی‬ ‫در خارج هر مدلی که کار می کند ضرورتا در داخل‬ ‫ایران کارساز نیست‪ .‬مگر اینکه ما چنین استنباط کنیم که‬ ‫همه شرایط اقتصاد ما شبیه انهاست یعنی تصور کنیم که‬ ‫مثال ساختار مالی بانکی ایران شبیه امریکا یا اروپاست‪ .‬در‬ ‫چنین شرایطی می توانیم بگوییم این مکانیزم ها در ایران‬ ‫نیز کار می کنند در حالی که چنین وضعیتی وجود ندارد چون‬ ‫شفافیت اقتصادی ان کشورها در ایران نیست بنابراین شاید‬ ‫این سیاست در اجرا با مشکل مواجه شود‪.‬‬ ‫تسویه بدهی های دولت به پیمانکاران و بانک ها‬ ‫با اســتفاده از اوراق بهادار اسالمی‪ ،‬روان سازی‬ ‫تســهیالت دهی به بنگاه های تولیــدی و ایجاد‬ ‫شــفافیت و نظم در نظام پولی کشور سه هدفی‬ ‫است که دولت در اجرای طرح اصالح نظام بانکی‬ ‫کشــور دنبال می کند‪ ،‬پس به نظر شــما اهداف‬ ‫یادشده محقق نخواهند شد؟‬ ‫اینها به هم مرتبط هستند و مستقل از هم نیستند‪.‬‬ ‫باید دید در عمل چه می شود‪ .‬مسلما در اینجا به هیچ وجه‬ ‫اولویت ها شناسایی نمی شوند‪ .‬یعنی تفاوتی بین اینکه یک‬ ‫وامی برای کار خدماتی‪ ،‬واردات کاال‪ ،‬تاسیس بنگاه صنعتی‬ ‫یا کشاورزی اخذ شود وجود نخواهد داشت‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫اینکه تا چه حد در عمل مکانیزم یادشــده باعث می شــود‬ ‫مشکالت فعلی کشور برطرف شــود درباره اش فکر نشده‬ ‫است‪ .‬مساله ای که االن داریم ان است که حدود ‪ 40‬درصد‬ ‫منابع بانکی کشــور در حــوزه مســکن‪ ،‬واردات و دولت و‬ ‫مشــتریان ویژه بلوک شده اســت‪ .‬نکته دیگر انکه درست‬ ‫است دولت به سیستم بانکی بدهکار است اما دولت در عین‬ ‫حال از خیلی از نهادها طلبکار است مثال در بخش مسکن‬ ‫و ساختمان دولت طلب های زیاد مالیاتی دارد که در خیلی‬ ‫موارد بیشتر از بدهی دولت به سیستم بانکی است بنابراین‬ ‫باید مکانیزمی به کارگرفته شود که دولت بتواند مطالباتش‬ ‫را از نهادهایی که بدهکارند وصــول یا بدهی و مطالباتش‬ ‫را با هم تهاتر کند‪ .‬این یکی از راه هایی اســت که می شود‬ ‫مشکالت را تخفیف داد ولی به نظر می رسد در اینجا کمتر‬ ‫به ان توجه شده است‪.‬‬ ‫دولت با این اوراق بهادار اســامی می تواند روند‬ ‫تهاتر بدهی ها با مطالبات را تسهیل کند؟‬ ‫اوراق بهادار یعنی بدهکار کردن نسل های اینده‪.‬‬ ‫اگر وزیری تصمیم غلطی گرفت و پروژه ای را در جایی کلید‬ ‫زد و ان پروژه ناموفق بود ایا ان پــروژه باید همچنان پابرجا‬ ‫بماند و ما از طریق اوراق قرضه یــا مالیات هزینه هایش را‬ ‫جبران کنیم؟ ایا مکانیزمی نباید باشد که اجازه ندهد چنین‬ ‫تصمیمی ادامه پیدا کند؟ متاسفانه چنین مکانیز می نادیده‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫یکی از اهداف طرح اصالح نظام بانکی ان است‬ ‫که اوراق بهادار اسالمی به طلبکاران دولت اعطا‬ ‫شود تا انها اگر در جای دیگر بدهکار بودند همین‬ ‫اوراق را بدهند و بدهی خود را تســویه کنند‪ ،‬این‬ ‫ایده و هدف چقدر عملیاتی خواهد شد؟‬ ‫اوراق قرضه یعنی ســند بدهی دولت‪ .‬یعنی دولت‬ ‫در انجا متعهد می شود این اوراق دست هر کس که هست‬ ‫وقتی مراجعه کند معادلش پول بدهد‪.‬‬ ‫اگر پیمانــکاری از یک بخش دولتــی طلبکار بود‬ ‫و اوراق بهــادار اســامی گرفت‪ ،‬ایــا می تواند با‬ ‫همین اوراق بدهــی خود را به بخــش دیگری از‬ ‫دولت بپردازد؟‬ ‫این یک مکانیزم اســت ولی همه مشــکالت که‬ ‫مربوط به این قضیه نیست‪ .‬ما باید بیشــتر نگران انجایی‬ ‫باشیم که درست عمل نمی کند‪ .‬اگر میزان چاپ و فروش‬ ‫این اوراق چندین برابر نیاز تهاتر باشــد‪ ،‬انجا مشــکل ساز‬ ‫است‪ .‬یعنی مثل این می ماند که دولت مرتب چک چاپ کند‬ ‫و در اختیار جامعه قرار دهد‪ ،‬در واقع با این کار دولت های‬ ‫اینده بدهکار می شوند‪ .‬سوال اینجا است که ایا دولت این‬ ‫حق را دارد بچه هایی که هنوز به دنیــا نیامده اند را بدهکار‬ ‫کند؟ دولت پول اوراق قرضه را از کجا می خواهد پرداخت‬ ‫کند‪ ،‬از جیب خودش که نمی دهد یا بایــد مالیات بگیرد یا‬ ‫نفت صادر کند‪ .‬یعنی منشــا اوراق همین االن مشــخص‬ ‫نمی شــود‪ .‬ضمن انکه در خیلی از موارد این اوراق صادر‬ ‫می شود اما دولت نمی تواند طلبش را از شرکت های بدهکار‬ ‫وصول کند‪ .‬یعنی شرکتی که از یک دستگاه دولتی طلبکار‬ ‫اســت اوراق می گیرد اما بدهی خود را نیــز به بخش دیگر‬ ‫دولت پرداخت نمی کند‪ .‬یعنی هم اوراق قرضه را پیش خود‬ ‫نگه می دارد و هم بدهی خود را با دولت تسویه نمی کند‪ .‬ایا‬ ‫مکانیزمی وجود دارد که این تهاتر انجام شود؟ نکته همین‬ ‫است اوراق بهادار اسالمی باید براساس یک ضمانتی صادر‬ ‫شود تا کسانی که از یک بخش دولت طلبکار و به یک بخش‬ ‫دولت بدهکار هستند با این روش بتوانند بدهی و طلب خود‬ ‫را تهاتر کنند که ان هم نیازی به اوراق قرضه ندارد‪ ،‬از طریق‬ ‫دو نامه اداری رسمی می توان کارهای اداری اش را انجام‬ ‫داد‪ .‬اوراق قرضه معموال بی نام است و در اختیار هر کسی‬ ‫می تواند قرار گیرد بنابراین می تواند مورد سوءاستفاده واقع‬ ‫شود‪ .‬شرکت های دولتی به سیستم بانکی بدهکارند اما از‬ ‫اعالم کــرده بانک مرکزی بــه بنگاه های صنعتی‬ ‫تســهیالت نمی دهد اما از ان طرف اقای ســیف‬ ‫جواب داده که بانک مرکزی اماده دادن تسهیالت‬ ‫به بنگاه های صنعتی است ولی صنعت برنامه ای‬ ‫برای گرفتن تهســیالت ندارد‪ ،‬به نظر شــما این‬ ‫طرح تحول و اصالح نظام بانکی می تواند در این‬ ‫حوزه راهگشا باشد؟‬ ‫اگر این دو مقام عالیرتبه دولتی بدون ســند حرف‬ ‫بزنند دیگر جای تاســف است‪ ،‬هر کســی حرف می زند در‬ ‫هر مقامی که قرار دارد باید بتواند مستنداتی ارائه کند‪ .‬اگر‬ ‫اینها مســتنداتی دارند خب باید به همدیگر نشــان دهند‪.‬‬ ‫اینکه رئیس بانــک مرکزی یک چیز بگویــد و وزیر صنعت‬ ‫یک حرف دیگر بزند‪ ،‬این درد بزرگی است که در جامعه ما‬ ‫وجود دارد‪ .‬باید بتوانند همدیگر را قانــع کنند‪ .‬اما اینکه تا‬ ‫چقدر می تواند این طرح حالل مشکل صنعت باشد بستگی‬ ‫دارد چه سیاستی دنبال شود‪ .‬همین طوری سیستم بانکی‬ ‫به دنبال صنایع نمی رود تا به انها تسهیالت بدهد‪ .‬معتقدم‬ ‫مکانیزم های بــه کار گرفته شــده مکانیزم هایی نیســتند‬ ‫که حتما منابــع را به ســمت بخش های تولیــدی هدایت‬ ‫کنند‪ .‬اینهــا مکانیزهایی هســتند که بین ســرمایه گذاری‬ ‫صنعتی‪ ،‬کشــاورزی‪ ،‬گردشــگری یا واردات هیچ تفاوتی‬ ‫قائل نمی شوند‪.‬‬ ‫خودتان بخواهید قضاوت کنید بین صحبت های‬ ‫اقای نعمــت زاده و اقای ســیف کدام یــک را به‬ ‫واقعیت نزدیکتر می دانید؟‬ ‫اینها دو برداری هســتند که دارند با افکار عمومی‬ ‫بازی می کنند‪ .‬یعنی همه را سرگرم کردند و به بازی گرفتند‪.‬‬ ‫در کل پیش بینی یک سال اینده شما برای حوزه‬ ‫اقتصادی کشور چیست؟‬ ‫متاســفانه هیچ تغییــری به ســمت مثبت صورت‬ ‫نخواهد گرفت چون سیاســت های جــدی را در این چند‬ ‫ماهه نمی شــود اجــرا کــرد ‪ .‬انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫در ایــران و امریکا تا یک ســال اینــده برگزار خواهد شــد‬ ‫بنابراین تصمیمات اقتصادی اساســی نمی توان گرفت و‬ ‫حداکثر کاری که می توان انجام داد‪ ،‬ان است که یکسری‬ ‫طرح ها به طور کوتاه مدت و مقطعی به اجرا درایند تا برخی‬ ‫مشــکالت را تخفیــف دهند ولــی دیگر زمــان الزم برای‬ ‫اجرای سیاســت های اساســی در این دولت از دست رفته‬ ‫اســت و چنین امکانی دیگر وجود نــدارد‪ .‬از طرفی چون‬ ‫ارتباط ما با امریکا و اروپا به دلیل مشکالت تحریم ها هنوز‬ ‫روشــن نیســت‪ ،‬نمی توانیم تکنولوژی وارد کنیم بنابراین‬ ‫سرمایه گذاری بزرگی نیز در کشور نمی تواند اتفاق بیفتد و‬ ‫من خیلی خوشبین نیستم‪.‬‬ ‫اقای روحانی از ســال ‪ 93‬تا کنون هر ســال یک‬ ‫طرح رونق اقتصــادی را رونمایی کــرد که هیچ‬ ‫کدام به طور ریشه ای به حل مشکالت اقتصادی‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری در ایران و‬ ‫امریکا تا یک سال اینده برگزار خواهد شد‬ ‫بنابرایــن تصمیمات اقتصادی اساســی‬ ‫نمی توانگرفتوحداکرثکاریکهمی توان‬ ‫انجام داد‪ ،‬ان اســت که یکرسی طرح ها‬ ‫به طور کوتاه مدت و مقطعی به اجرا درایند‬ ‫تابرخیمشکالتراتخفیفدهند‬ ‫کشور نپرداخت‪ ،‬به نظر شما بهتر نیست اولویت‬ ‫رئیس جمهور روی تغییــر ترکیب تیم اقتصادی‬ ‫دولت قرار گیرد؟‬ ‫شای د این اقدام بتواند تاثیر بگذارد ولی هر ثانیه ای‬ ‫که تاخیر کنــد‪ ،‬هزینه های برگشــت ناپذیری را به اقتصاد‬ ‫کشور تحمیل می کند‪ .‬دولت باید از قبل در این زمینه فکر‬ ‫می کرد‪ .‬متاســفانه دیر به این فکر افتاد‪ .‬حتی تصمیم به‬ ‫کاهش نرخ ســود بانکی را هم دیر گرفت‪ .‬گرچه هنوز هم‬ ‫اجرا نشده اســت‪ .‬از زمانی که امدند متاسفانه فکر بنیادی‬ ‫نکردند و همین باعث شده که منابع به سمتی هدایت شود‬ ‫که برگرداندن انها به ســمت صنعت کار ســاده ای نیست‪.‬‬ ‫متاســفانه تیم اقتصادی دولت همه ملت ایران را رباخوار‬ ‫کرده است‪ .‬تجارت پول االن سوداورترین فعالیت است‪،‬‬ ‫هیچ ادم عاقلــی پولش را در صنعت یا کشــاورزی نمی برد‬ ‫ســرمایه گذاری کند چون وقتــی می تواند پول خــود را در‬ ‫بانک بگذارد و سود کالنی به دست اورد دلیلی برای ریسک‬ ‫نمی بیند‪ .‬رســما و قانونا بانک مرکزی دارد مــردم را به این‬ ‫سمت هدایت می کند و طبیعتا مردم نیز از کارهای درست و‬ ‫اساسی سر باز می زنند و همه می روند دنبال این فعالیت هایی‬ ‫که بتوانند پول به دست اورند و با پول تجارت کنند بنابراین‬ ‫نه ســرمایه گذاری و نه مغازه داری می کنند و دست به هیچ‬ ‫کاری نمی زنند چون پول شان را در بانک می گذارند و سود‬ ‫کالنی می برند‪ .‬االن البی مسکن چنان قوی است که تمام‬ ‫سیاســت های پولی را در اختیار خــودش دارد‪ .‬وزیر راه و‬ ‫شهرســازی به جای انکه نماینده مردم باشد نماینده بساز و‬ ‫بفروش ها شده است‪ ،‬در حالی که باید سیاست هایی را دنبال‬ ‫کند که مردم نفع ببرند‪ ،‬نه اینکه فقط یک عده خاص بساز و‬ ‫بفروش بتوانند از کنار سیاست ها یا نفوذ او در دولت استفاده‬ ‫کنند و سیاست های پولی و بانکی را به سمتی هدایت کنند‬ ‫که فقط خودشان نفع ببرند‪ .‬باید کاری کرد که کشور توسعه‬ ‫پیدا کند و مردم نافع باشند‪ .‬وقتی مردم بیکار باشند سرکار‬ ‫نروند‪ ،‬صنعت نباشد‪ ،‬کشاورزی نباشد معلوم است که دیگر‬ ‫چه کسی باید راضی باشد‪ .‬وقتی ‪ 70‬درصد مردم پولی برای‬ ‫پس انداز ندارند و نمی تواننــد اپارتمانی ‪ 20‬میلیونی بخرند‬ ‫چطور می توانند یک واحــدی بخرند که متــری ‪ 25‬تا ‪30‬‬ ‫میلیون قیمت دارد که اقای وزیر نگران انها است‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم این یکی از ضعف های بزرگی اســت که وزرای ما‬ ‫ابزار دست البی های قدرتمندی هستند که بدون انکه خود‬ ‫بدانند انها را به بازی می گیرند و در جهت اهداف خاصی که‬ ‫دارند انها را می کشانند‪.‬‬ ‫بخواهیــد اولویت بنــدی کنیــد بیــن «تغییــر‬ ‫سیاســت های اقتصــادی و ارائــه بســته های‬ ‫اقتصادی» و «هماهنگ کــردن تیم اقتصادی»‬ ‫باید کدام یک اولویت دولت باشد؟ رئیس جمهور‬ ‫باید کدام یک را اولویت بدهد؟‬ ‫ت االن دیگر خیلی دیر است باید‬ ‫برای تعیین اولوی ‬ ‫قانون را اصالح کند و همه در چارچوب قانون عمل کنند اما‬ ‫این فقط به دولت مربوط نمی شود‪ .‬نیاز است سه قوه با هم‬ ‫کار و شــرایطی را فراهم کنند که فعاالن اقتصادی بتوانند‬ ‫سرمایه گذاری و تولید کنند و رشــد اقتصادی اتفاق بیفتد‪،‬‬ ‫در این مدت کوتاهی که از دولــت یازدهم باقی مانده فکر‬ ‫نمی کنم بشــود کاری کرد‪ .‬چون در جامعه ما همه به دنبال‬ ‫منافع شخصی خودشــان هســتند‪ ،‬همین باعث می شود‬ ‫یک عده ای مخالف و عده ای موافق دولت باشند‪ .‬با لطبع‬ ‫مخالفان ســنگ اندازی می کنند و موافقان بر خالف ها و‬ ‫اشتباهات دولت چشم می پوشــند‪ ،‬نتیجه انکه مردم هیچ‬ ‫نفعی نمی برند‪ .‬در هر حال می شــود هــر دو کار را همزمان‬ ‫انجام داد‪ .‬هم کادر اقتصادی دولت و هم قانون را اصالح‬ ‫کرد‪ .‬چــون در جامعه ای که بعضــی وقت ها قانــون اجرا‬ ‫نمی شود افراد می توانند نقش بهتری ایفا کنند بنابراین اگر‬ ‫تغییراتی در بینش مجریان رخ دهد شاید بشود کاری کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫وزارتخانه ها و شــرکت های خصوصی به ویژه شرکت های‬ ‫ساختمان ســازی طلبکارند‪ .‬دولت از بخش ســاختمان‪،‬‬ ‫ساخت و سازها و بســاز و بفروش ها پول های کالنی بابت‬ ‫مالیات طلبکار اســت ولی چون انها البی قدرتمندی دارند‬ ‫بدهی شان را به دولت نمی دهند و تازه طلبکار هم می شوند‪.‬‬ ‫به فرض پیمانــکاران از اوراق بهادار اســامی با‬ ‫درصد سود مشخص اســتقبال و بدهی خود را با‬ ‫دولت تسویه کردند‪ ،‬ایا این مساله ضمانتی ایجاد‬ ‫می کند که پیمانکاران بروند پــروژه جدید را کلید‬ ‫بزنند و یک تحرک اقتصادی در کشور رخ دهد؟‬ ‫خیر‪ ،‬چنین تضمینی وجود نــدارد چون پیمانکار‬ ‫ســوداوری خــودش را نــگاه می کند اگــر ببینــد در جایی‬ ‫سوداوری دارد این کار را می کند در غیر این صورت کسی‬ ‫نمی تواند یک پیمانکار را وادار کند که بیاید روی پروژه ای‬ ‫سرمایه گذاری انجام دهد‪.‬‬ ‫نکته دیگر بحث بدهکار کردن دولت اینده است‪،‬‬ ‫دولت یازدهم در ســال اخر خود قرار دارد قاعدتا‬ ‫ســال اینده که اوراق بهادار اســامی باید با یک‬ ‫درصد ســود مشــخص به پول تبدیل شود‪ ،‬این‬ ‫ی بزرگی را به دولت دوازدهم تحمیل‬ ‫مســاله بده ‬ ‫نمی کند؟‬ ‫بحث من دولت نیست‪ .‬اینکه دولت اوراق مشارکت‬ ‫می دهد مهم نیست‪ .‬اصل ماجرا ان اســت که این اوراق‬ ‫نســل های اینده را بدهکار می کند‪ .‬دولــت وظیفه دارد در‬ ‫چارچوب قانون عمل کند‪ ،‬فرق نمی کند چه کسی مسئولیت‬ ‫قوه مجریه را داشته باشــد‪ .‬من می گویم این راهکار برای‬ ‫کشور نمی تواند نتیجه بخش باشد‪ .‬دولت های بعدی هم‬ ‫قطعا از این مکانیزم استفاده می کنند و بدشان نمی اید چون‬ ‫به ضرر دولت نیست اوراق قرضه فقط به ضرر ملت است‪.‬‬ ‫اوراق قرضه هیچ وقت به ضرر هیچ دولتی نیســت ولی به‬ ‫ضرر تولید کننده و مصرف کننده است چون باید از طریق‬ ‫مالیات این پول را تامین کنند‪ ،‬به ضرر نسل های اینده است‬ ‫چون باید از طریق فروش نفت پول این اوراق در سال های‬ ‫اینده پرداخت شود‪.‬‬ ‫طراحان اصالح نظــام بانکی می گویند دارندگان‬ ‫اوراق بهادار اســامی می توانند این اوراق را در‬ ‫بازار ســرمایه به پول تبدیل کنند‪ .‬حــاال این کار‬ ‫می تواند از حجم نقدینگی در جامعه بکاهد؟‬ ‫ایــن مکانیزمی برای نقــل و انتقال منابع اســت‪.‬‬ ‫نقدینگی به عوامل دیگری بستگی دارد ولی به طور قطع اگر‬ ‫چنانچه اینها عمل نکنند‪ ،‬حجم نقدینگی باال می رود‪ .‬زمانی‬ ‫که نرخ ارز را تعیین کنند یا دارایی های خارجی را تسعیر کنند‬ ‫همان طور که در برخی جاها عنوان شــد‪ ،‬به معنای گران‬ ‫کردن نرخ ارز اســت که این تبعات را دارد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫تضمینی نیست که حجم نقدینگی در جامعه کم شود چه بسا‬ ‫ممکن است حتی افزایش هم داشته باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما طرح اصالح نظام بانکی دولت اثر‬ ‫خودش را چه زمانی نشان خواهد داد؟ به عبارت‬ ‫دیگر اثر مقطعی این طرح تا سال اینده که زمان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری است نمایان می شود‬ ‫که پیامی ظاهری در جهت تحــرک اقتصادی به‬ ‫جامعه بدهد؟‬ ‫اگر منافع برخی صاحبان قــدرت ایجاب کند این‬ ‫را ‪ 24‬ساعته هم اجرا می کنند‪ ،‬اگر منافع شان ایجاب نکند‬ ‫اجرای ان را عقب می اندازند‪ .‬همیشه انهایی که نفع دارند‬ ‫از این اوراق استفاده می کنند‪ .‬اگر منفعتی در ان باشد هنوز‬ ‫تصویب و اجرا نشده اوراق خود را می گیرند‪ ،‬افرادی هم در‬ ‫این بین هستند که باال و پایین می پرند تا از این امتیاز برای‬ ‫وصول طلب خود از دولت استفاده کنند اما فریاد انها راه به‬ ‫جایی نخواهد برد‪.‬‬ ‫اقای نعمــت زاده وزیر صنعت‪ ،‬معــدن و تجارت‬ ‫‪4‬‬ ‫دکتر محمدقلی یوسفی‪ ،‬اقتصاددان در گفت وگو‬ ‫با نشــریه مثلث طرح تحول نظام بانکــی مهمترین‬ ‫بســته مالی و پولی دولت برای ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫در کشور را در سال ‪ 95‬نقادی کرد‪.‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫‪59‬‬ ‫سبک کیارستمی‬ ‫مرگ عباس کیارستمی باعث شــده بار دیگر و البته این بار‬ ‫با جزئیات فراوان به کارنامه هنری او توجه ویژه شود‪ .‬کیارستمی‬ ‫فقط فیلمساز نبود اما سبکش در فیلمسازی منحصر به فرد بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫سرککشیدندرسینمای‬ ‫اقای النگ شات‬ ‫مروریبرکارنامهوحاشیه هایفیلمسازیکیارستم ‬ ‫ی‬ ‫ازنانوکوچهتاکپیبرابراصل‬ ‫محمود خمبر‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪1‬‬ ‫زمانی او از کودکی خواســته بود که درفیلمش بازی‬ ‫ی را نمی شــناخته به او گفته‬ ‫کند‪ .‬ان کودک که کیارســتم ‬ ‫ایا «خشــایار» شــخصیت معروف تلویزیونــی (مجموعه‬ ‫زیر اسمان شــهر) را می شناسد‪ .‬کیارســتمی جواب منفی‬ ‫می دهــد‪ .‬کــودک بــه او می گوید کــه خشــایار می تواند‬ ‫‪ 60‬میلیون نفر را بخنداند ولی تو چه کار می توانی بکنی‪.‬‬ ‫عبــاس کیارســتمی (زاده ‪ ۱‬تیــر ‪ ،۱۳۱۹‬تهــران)‬ ‫فیلمنامه نویس‪،‬تهیه کنندهوکارگردانسینمایایرانیاست‬ ‫که اثار وی اغلب با اســتقبال فراوان منتقدان روبه رو شده‬ ‫ی از ســال ‪ ۱۹۷۰‬میالدی در عرصه سینما‬ ‫است‪ .‬کیارستم ‬ ‫فعالیت می کند و تاکنون بیش از ‪ ۴۰‬فیلم سینمایی‪ ،‬کوتاه‬ ‫یا مستند را ساخته‪ ،‬نوشته‪ ،‬یا تهیه کرده است‪ .‬از مهم ترین‬ ‫اثار وی می توان به ســه گانه زلزله‪ ،‬طعم گیالس و باد ما را‬ ‫خواهد برد اشاره کرد‪.‬‬ ‫کیارســتمی عالوه بر ســینما در عرصه هــای دیگر‬ ‫هنری از جمله شعر‪ ،‬عکاسی‪ ،‬چیدمان‪ ،‬موسیقی‪ ،‬طراحی‬ ‫گرافیک و طراحی نیز فعال بود‪ .‬او را باید در زمره سینماگران‬ ‫موسوم به موج نوی ســینما در ایران به شمار اورد‪ .‬سادگی‬ ‫استفاده از کودکان به عنوان نقش اول و قهرمان داستان‪،‬‬ ‫سبک مستندگونه‪ ،‬بهره گیری از فضاهای روستایی‪ ،‬حذف‬ ‫کارگردان‪ ،‬شاعرانگی و نیز مکالمه شخصیت ها در خودرو‬ ‫برخی از ویژگی های فیلم های کیارســتمی اســت‪.‬هنر او‬ ‫در مرز واقعیت و روایــت‪ ،‬در گرانیگاه حقیقت و خیال نطفه‬ ‫می بندد‪ .‬این بینش شاعرانه از همان اولین پالنی که گرفت‬ ‫یعنی فیلم کوتاه «نان و کوچه» با او بود‪ .‬انجا در ان کوچه‬ ‫خاک الود و فقیر که پســربچه از سگ می ترســد‪ ،‬اما بعد با‬ ‫بخشیدن تکه نانی به او‪ ،‬سگ را «شــاد» می کند و مهر او‬ ‫را بر می انگیزد‪.‬‬ ‫نان و کوچه‬ ‫ی در ســال ‪۱۳۴۹‬‬ ‫نــان و کوچــه عبــاس کیارســتم ‬ ‫ی این فیلم را‬ ‫خورشــیدی ساخته شــده اســت‪ .‬کیارســتم ‬ ‫بر اساس طرحی از برادرش نوشته است‪ .‬نان و کوچه در زمان‬ ‫ساخت با اســتقبال فراوان مخاطبان رو به رو شد‪ .‬منتقدان‬ ‫مطبوعاتی نیز به این فیلم بسیار توجه نشان دادند‪ ،‬چنان که‬ ‫ی فوق العاده از ایران‬ ‫روزنامه کیهان در مقاله ای ان را فیلم ‬ ‫لقب داد‪ .‬پسربچه ای با نان سنگکی در زیر بغل می خواهد‬ ‫از کوچه ای بگذرد اما حضور یک سگ مانع می شود‪ .‬پسرک‬ ‫منتظر می ماند تا سگ کنار برود‪ .‬در همین زمان جوانی سوار‬ ‫بر االغ و پس از ان یک دوچرخه سوار از انجا به راحتی عبور‬ ‫می کنند‪ .‬سپس نوبت به پیرمردی می رسد که با سمعکی در‬ ‫گوش از کنار او می گذرد‪ .‬پسر از فرصت استفاده می کند و‬ ‫در سایه پیرمرد به راه خود ادامه می دهد‪ .‬در میانه راه پیرمرد‬ ‫وارد خانه خود می شود و پسربچه به ناچار ادامه مسیر را خود‬ ‫به تنهایی باید طی کند‪ .‬سگ به طرف او می جهد و پسرک‬ ‫با پرتاب تکه ای نان او را ارام می کند‪ .‬ســگ همچنان او را‬ ‫دنبال می کند تا اینکه پسر وارد خانه می شود و سگ پشت در‬ ‫لم می دهد‪ .‬لحظه ای بعد پسرکی دیگر با کاسه ای ماست به‬ ‫سگ نزدیک می شود‪ .‬دوربین بر تصویر وحشت زده پسر در‬ ‫زمینه پارس سگ ثابت می شود‪.‬‬ ‫فیلمبرداری صحنه مربوط به سگ (ورود پسر به خانه‬ ‫و سپس لم دادن سگ پشــت در) ‪ ۴۰‬روز به طول انجامید‪،‬‬ ‫چون کیارســتمی حاضر نبود از کات استفاده کند! صحنه‬ ‫ی با خونسردی‬ ‫مذکور باالخره ضبط می شــود‪ ،‬اما کیارستم ‬ ‫اعالم می کند که به برداشت دومی نیاز داریم چون ممکن‬ ‫اســت فیلم در البراتو ار خراب شــود! این مســاله موجب‬ ‫می شود تا فیلم بردار (مهرداد فخیمی) گروه را ترک کند‪.‬‬ ‫ی در ‪10‬سال اخیر همه بخش های هنری‬ ‫کیارستم ‬ ‫غیر سینمایی را امتحان کرد‬ ‫م ساختن‬ ‫همه کاری جز فیل ‬ ‫ینسخه ایازکتاب‬ ‫فخیمی دراوجبگومگوباکیارستم ‬ ‫ینشان‬ ‫فیلموکارگرداننوشتهدانلیوینگستنرابهکیارستم ‬ ‫ی با خواندن کتاب متوجه می شود نان و‬ ‫می دهد‪ .‬کیارستم ‬ ‫کوچه بر اساس فرمول های ارائه شــده پر از اشتباه است‪.‬‬ ‫از این جا تردیدهای وی شــروع می شــود‪ .‬اما بــه کار خود‬ ‫ادامه می دهد و در نهایت پس از تحســین برخی منتقدان‬ ‫در مصاحبه مطبوعاتی اعتماد به نفس او را برمی گرداند‪.‬‬ ‫زنگ تفریح‬ ‫یاست‬ ‫زنگتفریحعنواندومینفیلمعباسکیارستم ‬ ‫که در سال ‪ ۱۳۵۱‬خورشیدی ســاخته شد‪« .‬زنگ تفریح»‬ ‫ی نیز یک فیلم کوتاه بدون دیالوگ و‬ ‫دومین ساخت ه کیارستم ‬ ‫ضدقصه است که انارشیسم نهفته در یک محصل دبستانی‬ ‫ که به جرم شکستن شیشه پنجره مدرسه تنبیه شده ‪ -‬را در‬‫فضایی تلخ و پر از تنهایی به تصویر می کشد‪.‬بر خالف فیلم‬ ‫نخست از این فیلم استقبال چندانی نشد‪ .‬منتقدان نیز این‬ ‫ی خود معتقد است که‬ ‫فیلم را نکوهش کردند‪ .‬اما کیارستم ‬ ‫این فیلم راه جدیدی در سینما می گشــاید‪ ،‬گر چه اعتراف‬ ‫می کند که قصه فیلم کمبودهایی دارد‪ .‬با این همه این فیلم‬ ‫به نوعی اغاز سینمایی است که به ان سینمای کیارستمی ‬ ‫می گویند‪.‬‬ ‫دارا در راهروی مدرسه به دیوار تکیه داده است‪ .‬توپی‬ ‫دارد و بادکنکی که در حال باد کردن ان است‪ .‬او و دوستش‬ ‫اکبر با توپ شیشه پنجره مدرسه را شکسته اند‪ .‬ناظم مدرسه‬ ‫او را تنبیه می کند‪ .‬پــس از به صدا درامــدن زنگ تعطیلی‬ ‫مدرسه دارا و دیگر دانش اموزان به سوی در مدرسه هجوم‬ ‫می برند‪ .‬در کوچه عده ای نوجوان مشــغول بازی هستند‪.‬‬ ‫دارا ضربه ای به توپ شــان می زند و فــرار می کند‪ .‬یکی از‬ ‫بچه ها او را دنبال می کند و دارا وارد خانه ای می شود‪ .‬وقتی‬ ‫مطمئن می شود که پسر رفته است از ان خانه خارج می شود‬ ‫و به سوی خارج شهر می رود‪ .‬در کنار جاده عبور ماشین ها را‬ ‫تماشا می کند‪ ،‬ســپس بر خالف جهت حرکت ماشین ها به‬ ‫راهش ادامه می دهد‪ .‬تصویر به مرور سفید می شود‪.‬‬ ‫خانه دوست کجاست‬ ‫و پیشــبرد ســرخط منطقی در طول فیلم نویــد حضور یک‬ ‫فیلمســازی بزرگ را به جهانیان بدهد‪ .‬به گفته این اســتاد‬ ‫دانشگاه‪،‬منطقاولینفیلمیکداستانیکخطیاستکه‬ ‫پسر بچه ای قصد دارد دفترچه ای را از یک روستا به روستایی‬ ‫دیگر ببرد‪ ،‬این قصه خیلی ساده اســت و به همین دلیل به‬ ‫ی او برای پیدا کردن تهیه کننده درد سر های‬ ‫گفته کیارستم ‬ ‫زیادی کشــید‪ .‬دومین منطق فیلم‪ ،‬منطق جهان شــمول‬ ‫قصه ها و افسانه هاســت که در این منطق روایی داستان‪،‬‬ ‫بچه ای از محیط خود بیرون می رود و پا به جا های ناشناخته‬ ‫می گذارد و بــا پیش امدن مشــکالتی و حل انهــا به بلوغ‬ ‫می رسد و بزرگ می شــود و در عین حال به تناقضات قانون‬ ‫اجتماع پی می برد‪.‬‬ ‫مشق شب‬ ‫ی در‬ ‫م مشق شــب دیگر ســاخته عباس کیارستم ‬ ‫فیل ‬ ‫سال ‪ ۱۳۶۷‬ســاخته شــد‪ .‬این فیلم تحقیقی است مصور‬ ‫درباره تکالیف شب بچه ها‪ .‬فیلم از زبان خود بچه ها به طرح‬ ‫این موضوع می پردازد‪ .‬بی اطالعی انها از روش های جدید‬ ‫تدریس و سیاســت های اموزشــی در مدارس‪ ،‬مهمترین‬ ‫مسائل در این زمینه هستند که در فیلم مطرح می شوند‪.‬‬ ‫کیارستمی خود گفته است که ایده ساخت این فیلم‬ ‫زمانی به ذهنش رسیده که متوجه شده فرزندش «بهمن» در‬ ‫انجام تکالیف مدرسه اش با مشکالتی عمده مواجه است‪.‬‬ ‫ی همچنین «مشق شب» را تحقیق مصور درباره‬ ‫کیارستم ‬ ‫تکالیف شب دانســته که برای بچه ها اســت‪ ،‬اما بزرگترها‬ ‫بیشتر با ان درگیر هستند‪.‬‬ ‫ی در قالب ‪ 86‬دقیقه در‬ ‫«مشق شب» عباس کیارستم ‬ ‫کانون پرورش و فکر کودکان و نوجوانان ساخته شده است‪.‬‬ ‫واکنش تند شهید اوینی به مشق شب‬ ‫شهید اوینی در یادداشــتی که درباره فیلم مشق شب‬ ‫می نویســد‪ ،‬در بخشــی از مطلب خود مــی اورد‪ :‬من فیلم‬ ‫«مشق شــب» را اینگونه توصیف می کنم‪ :‬ده ها مصاحبه‬ ‫کشدار‪ ،‬تعدادی شــات های معمولی تلویزیونی از مراسم‬ ‫صبحگاه بچه های مدرســه‪ ،‬به عالوه پشــتوانه ای از یک‬ ‫شــهرت کاذب که می تواند در یک جامعه بیمار سینمایی‪،‬‬ ‫یک فیلم معمولی تلویزیونی را به «مشق شب» تبدیل کند‪.‬‬ ‫ی که «بت پرستی»‬ ‫حرف اخر را همین اول بزنیم‪ :‬تا هنگام ‬ ‫در میان ما رواج داشته باشــد‪« ،‬ادم ها» بزرگ می شوند نه‬ ‫«حقیقت» و انگاه رفته رفته «حرف ها و افعال ان ادم های‬ ‫بت شــده» جای «حق» را می گیرد و قضایای اســتداللی‬ ‫بدین صورت در می ایند‪ « :‬فالنی اینچنین گفته است و چون‬ ‫فالنی چنین گفته‪ ،‬پس حق همین است‪».‬‬ ‫به دلیل عالقه به سینما دست به این کار زدم‪ .‬این فیلم برای‬ ‫ی در غرب شــهرت فراوانی به همراه اورد‪ .‬نکته‬ ‫کیارســتم ‬ ‫جالب در مورد این فیلم این اســت که تمامــی بازیگران در‬ ‫نقش اصلی خود بازی می کنند‪ .‬مثال ســربازی که سبزیان‬ ‫را در فیلم دســتگیر می کند همان ســربازی است که واقعا‬ ‫سبزیان را دستگیر کرده است‪ .‬این فیلم یک نمونه موفق از‬ ‫سینمای مستند است که خط داستانی مشخصی را براساس‬ ‫واقعیت دنبال می کند‪.‬‬ ‫زندگی و دیگر هیچ‬ ‫ی فیلم «زندگی و دیگر هیچ‪ »...‬را‬ ‫عباس کیارســتم ‬ ‫در ســال ‪ 70‬با فاصله ای اندک از وقوع فاجعه زلزله رودبار و‬ ‫منجیل در این منطقه ســاخت که یکی از تاثیرگذارترین و‬ ‫موفق ترین اثار این فیلمساز مولف سینمای ایران محسوب‬ ‫می شود و نگاهی انسانی و متفاوت به این واقعه دارد‪ .‬فاجعه‬ ‫زلزله رودبار و منجیل که اثرات سوء ان به استان های مجاور‬ ‫نیز کشیده شده بود در شامگاه سی و یکمین روز خرداد ‪69‬‬ ‫به وقوع پیوســت و جان بیش از ‪ 50‬هزار تــن از هموطنان‬ ‫عزیزمان را گرفت‪ .‬ســه روز پس از زلزله خــرداد ‪ ۱۳۶۹‬در‬ ‫استان گیالن‪ ،‬پدر و پســری از تهران به منطقه زلزله زده و‬ ‫به جست وجوی بابک و احمد احمدپور بازیگران فیلم خانه‬ ‫دوستکجاست؟می روند‪.‬بهدلیلراه بندانمجبورمی شوند‬ ‫راه های فرعی مختلفی را برای رســیدن به روستای کوکر‪،‬‬ ‫محل زندگی پسربچه ها طی کنند‪ .‬پدر و پسر‪ ،‬احمد پورها را‬ ‫تاپایانفیلمنمی بیننداماخبرهاییازسالمتانهامی گیرند‪.‬‬ ‫باد مارا خواهد برد‬ ‫فیلم «باد ما را خواهد برد» از دیگر ساخته های مشهور‬ ‫«عباس کیارستمی» است که به عنوان یکی از‪ 10‬فیلم برتر‬ ‫سینمای جهان در دهه گذشت ه از نگاه انجمن منتقدین فیلم‬ ‫میامی انتخاب شده اســت‪ .‬این فیلم که برند ه جایز ه بزرگ‬ ‫هیات داوران و جایزه فیپرشی از جشنواره ونیز بوده است‪،‬‬ ‫همچنین به عنوان یکی از ‪ 50‬اثر برتر ســینمای جهان در‬ ‫دهه گذشــته از نگاه برگزارکنندگان جشنوار ه تورنتو انتخاب‬ ‫ی درباره فیلم «باد مــا را خواهد‬ ‫شــده بود‪ .‬خود کیارســتم ‬ ‫برد»گفته است‪ :‬در این فیلم بسیاری از عوامل اصال دیده‬ ‫نشدند‪ ،‬به خصوص محور اصلی ان فیلم پیرزنی بود که همه‬ ‫فیلم درباره او بود‪ ،‬اما خود در اثر حضور نداشت‪ .‬دیدن این‬ ‫کلوز اپ‬ ‫رونوشت برابر اصل در‬ ‫جشنواره کن حضور‬ ‫داشت و جایزه بازیگری‬ ‫این جشنواره به ژو لیت‬ ‫بینوش رسید‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ی است‪.‬‬ ‫کلوزاپ از فیلم های مشهور عباس کیارستم ‬ ‫بد نیست بدانید «نانی مورتی» در رم سینمایی اختصاصی‬ ‫دارد و چند ســال پیش «کلــوزاپ» را در ســینمای خود به‬ ‫نمایش گذاشــته اســت‪ .‬او که از دوســتداران پروپا قرص‬ ‫ی اســت از اســتقبال ایتالیایی ها از کلوزاپ فیلم‬ ‫کیارستم ‬ ‫مستندی تهیه کرده است‪.‬‬ ‫فیلم بر اســاس ماجرایی واقعی ســاخته شده است‪.‬‬ ‫حسین سبزیان یک عاشق سینما وارد خانواده ای می شود‬ ‫و خود را محســن مخملباف معرفی می کند‪ .‬در پایان فیلم‬ ‫مخملباف واقعی پیدا می شود و سبزیان در دادگاه می گوید‬ ‫فرهنگ‬ ‫«خانه دوســت کجاســت» عبــاس کیارســتمی از‬ ‫مهمترین فیلم های تاریخ ســینمای ایران ودنیا محسوب‬ ‫می شــود‪«.‬خانه دوســت کجاســت» در ســال ‪ 1989‬در‬ ‫جشــنوار ه فیلــم لوکارنو موفق به کســب جایــز ه یوزپلنگ‬ ‫نقره ای‪ ،‬جایز ه فیپرشــی و جایز ه بهترین فیلم معنوی شد‪.‬‬ ‫این فیلم ازســوی انجمن فیلم بریتانیا به عنوان یکی از ‪50‬‬ ‫فیلمی پیشنهاد شده اســت که حتما تا پیش از ‪ 14‬سالگی‬ ‫ان را باید تماشــا کرد‪ .‬این فیلم در شــناخت جهانی عباس‬ ‫ی به عنوان فیلمســازی بزرگ و مولف موثر بوده‬ ‫کیارســتم ‬ ‫اســت‪ .‬به طوری که کریســتیان براد تامپســون فیلمساز‬ ‫دانمارکی سال ها قبل در گفت وگویی با نگارنده گفته بود‪ :‬من‬ ‫کتابیدربارهصدفیلمتاریخسینمانوشته امکه«خانهدوست‬ ‫کجاست؟» عباس کیارستمی‪ ،‬در میان این صد فیلم قرار‬ ‫دارد‪ .‬ورنر هرتزوگ کارگردان سرشناس سینمای جهان فیلم‬ ‫ی را یکی از‬ ‫«خانه دوست کجاست» ساخته عباس کیارستم ‬ ‫پنج فیلم محبوب خود دانسته است‪.‬‬ ‫همچنین الن برگان اســتاد دانشگاه ســوربن و مدیر‬ ‫دپارتمان تحلیل فیلم در مدرســه فمیس درباره فیلم خانه‬ ‫دوست کجاست؟گفته است‪ :‬کیارستمی توانست در کنار‬ ‫هم قرار دادن سطوح مختلف ســاختاری و زیبایی شناسی‬ ‫بررسی نسبت کیارستمی با نظام سیاسی در‬ ‫تو گو با محمود گبرلو‬ ‫گف ‬ ‫کیارستمی سیاسی نبود‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫عوامل وظیفه منتقدان است و کار من نیست‪ .‬بنده هم هرگاه‬ ‫می شنوم که تماشاگر یا منتقدی این موارد را مورد توجه قرار‬ ‫داده است‪ ،‬به شدت دستخوش هیجان و حتی نوعی هراس‬ ‫می شوم که اثار ما با چه دقتی دیده می شوند‪.‬‬ ‫داســتان فیلم باد مــارا خواهد بــرد دربــاره گروهی‬ ‫روزنامه نگار اســت که بــرای تولید فیلمی مســتند از ائین‬ ‫سوگواری به روستایی کردنشین می روند ‪ ،‬اما پیرزنی که قرار‬ ‫است بمیرد نمی میرد‪.‬‬ ‫طعم گیالس‬ ‫طعم گیالس فیلــم برگزیده نخل طــای کن تولید‬ ‫مشترکبافرانسهمحصول‪ ۱۹۹۷‬میالدیاست‪.‬فیلمدرباره‬ ‫مردی است که در حومه شــهر تهران‪ ،‬با اتومبیلش دنبال‬ ‫کسی می گردد که تقاضای پردردســر او را در ازای دریافت‬ ‫‪۲۰۰‬هزار تومان پول انجام دهد‪ .‬فیلم طعم گیالس همراه‬ ‫با فیلم ژاپنی «مارماهی» ساخته «شوهی ایمامورا» جایزه‬ ‫و هرگــز به دنبال این نبودیم که ســخنی را به رخ تماشــاگر‬ ‫بکشیم‪.‬‬ ‫به گفته او‪80 ،‬درصد این فیلم کامال واقعی اســت و‬ ‫بیش از این‪ ،‬واقعیت ها را نمی توان ثبت کرد‪ ،‬چون سینمای‬ ‫کامال مستند دوربین بانک هاســت؛ اما به محض انتخاب‬ ‫سوژه و استفاده از دوربین دیگر‪ ،‬مستند مطلق نمی سازیم‪.‬‬ ‫ده‬ ‫ی نیــز ازســاخته های بحث برانگیز‬ ‫«ده» کیارســتم ‬ ‫ی است‪.‬نشریه ســینمایی معتبر «کایه دو‬ ‫ومهم کیارســتم ‬ ‫سینما» فیلم «ده» را در فهرست ‪ 10‬فیلم برتر ده ه گذشته ‬ ‫سینمای جهان قرار داده است‪ .‬این فیلم اولین بار در بخش‬ ‫رقابتی جشنوار ه کن ســال ‪ 2002‬به نمایش درامد و پس از‬ ‫ان در جشنواره های ادینبورگ‪ ،‬تورنتو‪ ،‬نیویورک‪ ،‬ونکوور‪،‬‬ ‫پالم اسپرینگز‪ ،‬روتردام‪ ،‬توکیو و تسالونیکی حضور یافت‪.‬‬ ‫پیش تر مجله سینمایی «سایت اند ساوند» انگلیس نیز این‬ ‫خبرگزاری رویتــرز در ان زمان نوشــت‪« :‬درحالی که‬ ‫منتقدین و کارشناسان فیلم پس از نمایش فیلم «شیرین»‬ ‫در بخش خارج از مســابقه‪ ،‬واکنش تقریبا مهربانانه ای به‬ ‫جدیدترین ســاخت ه «کیارستمی» داشــتن د اما تماشاگران‬ ‫حاضر در ونیز این فیلم را به باد انتقاد گرفتند‪.‬‬ ‫خارج از محل برگزاری قدیمی ترین رویداد سینمایی‬ ‫جهان یک تابلوی اعالنات تهیه شده است با عنوان «پول‬ ‫ما را برگردانید» که تماشــاگران با نوشتن جمالتی کوتاه‪،‬‬ ‫واکنش خود را به فیلم های نمایش داده شده نشان می دهند‬ ‫که اغلب با یادداشت های تند همراه است‪».‬‬ ‫رویترز گزارش داد‪ ،‬در این تابلو‪ ،‬فیلم «شیرین» بیش‬ ‫از دیگر فیلم های تاکنون نمایش داده شده در جشنوار ه ونیز‬ ‫مورد انتقاد قرار گرفته است‪.‬‬ ‫یفیلم«شیرین»رااثریبسیاراستثنایی‬ ‫خودکیارستم ‬ ‫در کارنامه کاری اش دانســته و گفته‪« :‬هربار که این فیلم‬ ‫برای تماشاگران نمایش داده شده‪ ،‬همراه با انان به تماشای‬ ‫ان نشسته ام و هربار این اثر تازگی هایی برایم داشته است‪».‬‬ ‫ی «شیرین»فیلمی به شدتساختگیودر‬ ‫بهاعتقادکیارستم ‬ ‫عین حال به شدت واقعی است‪.‬‬ ‫رونوشت برابر اصل‬ ‫نخل طالی جشنواره کن رادر سال ‪ ۱۹۹۷‬برد که مهم ترین‬ ‫جایزه ای است که ســینمای ایران به دست اورده است‪ .‬در‬ ‫کناراستقبالیکهازفیلمشد‪«،‬راجرابرت»منتقدفیلم‪،‬طعم‬ ‫گیالس را در فهرست فیلم های سال ‪ ۱۹۹۷‬که از انها متنفر‬ ‫است قرار داده و ان را خســته کننده دانسته است‪ .‬ابرت در‬ ‫نقدش اشاره کرده پس از تماشای فیلم‪« ،‬جاناتان روزنبام»‬ ‫منتقد «شیکاگو ریدر» و «دیو کهر» منتقد «نیویورک دیلی‬ ‫نیوز» که هر دو را قبول دارد‪ ،‬در البی هتلش مالقات می کند‬ ‫که معتقد بوده اند فیلم‪ ،‬شاهکار بوده است اما ابرت معتقد‬ ‫اســت «پادشــاهی بدون لباس» دیده اســت‪ .‬مجله تایم‬ ‫در خرداد ‪ ۱۳۸۸‬این فیلم را به عنــوان یکی از ‪ ۱۰‬فیلم برتر‬ ‫تاریخ کن نامید‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ا ب ث افریقا‬ ‫کیارستمی درباره ساخت فیلم «‪ ABC‬افریقا» گفته‪:‬‬ ‫قرار بود من و ســیف الله صمدیان فیلمی سفارشی را درباره‬ ‫بازماندگان «ایدز» در افریقا بسازیم و هرگز تصور نمی کردم ‬ ‫راش هایی که گرفته ایم‪ ،‬به این فیلم تبدیل شوند و اینگونه‬ ‫بود که فیلم به گزارشی واقعی از زندگی تبدیل شد‪ .‬به گفته‬ ‫کیارستمی‪ ،‬این فیلم همانند فیلم «کلوز اپ» تاثیر زیادی بر‬ ‫او گذاشت‪ ،‬چون در این فیلم بود که با وفاداری به واقعیت‬ ‫ت خود را از قید و بند میزانسن های قراردادی و تصنعی‬ ‫توانس ‬ ‫رها کند‪ .‬برخورد ما بــا دوربین مانند برخــورد دو کودک بود‬ ‫فیلم را به عنوان یکــی از ‪ 30‬اثر برتر دهه اخیر معرفی کرده‬ ‫بود‪ .‬زمانی روزنامه کاتیمرینی درباره فیلم «ده» از کیارستمی ‬ ‫پرسیده بود‪« :‬فیلم دیگر شما یعنی«‪ »10‬درباره زندگی در‬ ‫ایران امروز از نظر یک زن اســت‪ .‬عده ای می گویند‪ ،‬این‬ ‫فیلم یک فیلم افشاگرانه است‪ .‬ایا شما ب ه چنین موضوعی‬ ‫عقیده دارید ؟»‬ ‫عباس کیارســتمی‪ :‬فیلم «‪ »10‬تنها دربــاره زنان در‬ ‫ایران نبود‪ ،‬بلکه درباره کل زنان در جهان اســت‪ ،‬من فکر‬ ‫نمی کنم پذیرش یا رد من از سوی مردم جزو مسئولیت هایم‬ ‫به حســاب اید‪ .‬من این فیلم ها را برای تبلیغات نمی سازم‪.‬‬ ‫ی که قربانی ساختار‬ ‫فیلم های من درباره مردم است‪ ،‬مردم ‬ ‫جهانی قدرت می شوند‪.‬‬ ‫شیرین‬ ‫نمایش فیلم شیرین در جشنواره های مختلف یکی از‬ ‫بحث برانگیز ترین اتفاقات ســال های اخیر سینمای ایران‬ ‫بوده است‪ .‬این فیلم در جشــنواره فیلم ونیز هو شد ولی در‬ ‫جشنواره ای مثل ادینبورگ با استقبال مواجه شد‪.‬‬ ‫اما شــیرین در زمان نمایش خود در جشــنواره ونیز با‬ ‫واکنش تند برخی تماشــاگران مواجه شــد‪« :‬تماشاگران‬ ‫حاضر در جشــنواره فیلم ونیــز جدیدترین فیلــم «عباس‬ ‫کیارستمی» را اثری خسته کننده توصیف و اظهار کردند که‬ ‫برای تماشای ان پول خود را دور ریخته اند‪».‬‬ ‫رونوشت برابر اصل در جشــنواره کن حضور داشت و‬ ‫جایزه بازیگری این جشنواره به ژو لیت بینوش رسید‪ .‬پیش‬ ‫از این روزنامه «لوموند» چاپ پاریــس از جدیدترین پروژه ‬ ‫«عباس کیارستمی» در ایتالیا‪ ،‬به عنوان انقالبی در سینمای‬ ‫این کارگردان ایرانی یاد کرده بود‪ .‬لوموند در ابتدای گزارش‬ ‫خود اورد‪« :‬عباس کیارستمی‪ ،‬معروف ترین فیلمساز ایرانی‬ ‫و از بزرگ ترین کارگردانان جهان‪ ،‬به دور از هیاهو‪ ،‬اکنون در‬ ‫ایتالیا به سر می برد و فیلم «کپی برابر اصل» را که «ژولیت‬ ‫بینوش» در ان نقش افرینی دارد‪ ،‬مقابل دوربین برده است‪.‬‬ ‫دوری از ایران و ساخت فیلمی در ایتالیا انقالبی در سینمای‬ ‫کیارستمی اســت‪ ».‬لوموند در ادامه با طرح چند پرسش‪،‬‬ ‫اســاس ســاخت این فیلم را پی می گیرد؛ علت این تغییر‬ ‫ناگهانی چیســت؟ احترام به فیلم «ســفر به ایتالیا» روبرتو‬ ‫ی برای تغییر یا‪ . ..‬بی تردید همه‬ ‫روسلینی؟ تمایل کیارستم ‬ ‫اینها دخیل هستند‪« .‬کیارســتمی» در گفت وگو با لوموند‬ ‫درباره این فیلم گفته‪« :‬بعــد از اخرین فیلم هایم‪« ،‬پنج»‪،‬‬ ‫«‪ »10‬و «شــیرین»‪ ،‬به جایی رســیدم که خــودم را تکرار‬ ‫می کردم‪ .‬حرکت به ســوی یک ســطح حرفه ای تر‪ ،‬فواید‬ ‫زیادی برای من خواهد داشت‪ ،‬حتی اگر از ایده سینمایی ام‬ ‫جدا نشوم‪».‬‬ ‫مثل یک عاشق‬ ‫ی در سال ‪2012‬‬ ‫مثل یک عاشق را عباس کیارســتم ‬ ‫ت و در شــصت و پنجمین دوره جشــنواره فیلم کن در‬ ‫ساخ ‬ ‫سالنگرندلومیرنشاندادهش دکهمنتقدانکنرابهدودسته‬ ‫تقسیم کرد‪ .‬برخی ان را فیلمی ضعیف دانسته و برخی مثل‬ ‫درک مالکوم و میشل سیمون ان را ستودند و ان را مرواریدی‬ ‫ظریف در سینما و چرخشی تامل برانگیز در امتداد مبهم دو‬ ‫مرز خیال و واقعیت دانسته اند‪.‬‬ ‫مجله امریکایی «نیویورکر» در فهرســتی از «پنجاه‬ ‫فیلم برتر خارجی در قرن ‪ 21‬تاکنون»؛ نام اخرین ســاخته‬ ‫ی را در جایگاه سوم قرار داد‪.‬‬ ‫بلند سینمایی عباس کیارستم ‬ ‫به گــزارش خبرگزاری دانشــجویان ایران (ایســنا)‪،‬‬ ‫«ریچارد برادی» منتقد سینمایی مجله «نیویورکر» سه فیلم‬ ‫«در ستایش عشــق» (‪ )2001‬ســاخته «ژان لوک گدار»‬ ‫کارگردان نامدار موج نوی سینمای فرانسه‪« ،‬نه یک فیلم‬ ‫خانگی»(‪)2015‬ساخته«شانتالاکرمن»فیلمسازپیشگام‬ ‫بلژیکی و «مثل یک عاشق» (‪ )2012‬از عباس کیارستمی ‬ ‫را به عنوان سه فیلم اول در فهرست پنجاه فیلم برتر خارجی‬ ‫قرن ‪ 21‬معرفی کرد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫چهار سال گذشته عکاسی کرده ‪ 12 ،‬قطعه را انتخاب کرده‬ ‫بود که چند نمونه از انها در اکسپوی عکس صبا نیز پیش از‬ ‫این به نمایش درامده بود‪.‬‬ ‫اجرای اپرا در لندن‬ ‫همچنین شهروندان انگلیسی اوایل خرداد ‪ 88‬سال‬ ‫اینده به تماشــای اپرای «زن ها همگی همان جورند» به‬ ‫کارگردانی «عباس کیارستمی» نشست‪ .‬کیارستمی پس‬ ‫از اجرای موفقیت امیز این اپرا در جشنواره هنری فرانسه‪،‬‬ ‫این بار قصد دارد هنردوستان انگلیسی را به تماشای اپرای‬ ‫ی در سالن‬ ‫خود بنشاند‪ .‬اجرای این اپرا از روز بیست ونهم م ‬ ‫تئاتر «کولیســئوم» لندن اغاز خواهد شــد و تــا پنجم ماه‬ ‫جوالی ادامه خواهد داشت‪ .‬محل اجرای این اپرا‪ ،‬سالن‬ ‫تئاتر «کولیســئوم» در منطقه وست مینیســتر لندن است‬ ‫که ‪ 105‬سال قدمت دارد ‪ .‬در این مدت‪ 10 ،‬اجرا از این اپرا‬ ‫به روی صحنه خواهد رفت‪ .‬تهیه کنندگی ان را اپرای ملی‬ ‫انگلستان برعهده دارد و «االین تیلرهال» دستیار کارگردان‬ ‫است و شش بازیگر نیز اجرای ان را برعهده دارند‪ .‬داستان‬ ‫این اپر ا دربار ه دو افسر جنگ است که می خواهند وفاداری‬ ‫همسران خود را هنگامی که انها برای جنگ دور از خانه اند‪،‬‬ ‫بیازماینــد‪ .‬کیارســتمی پیش از ایــن در جشــنواره هنری‬ ‫فرانســه این اپرا را اجرا کرده بود و تماشاگران فرانسوی در‬ ‫توصیف ان‪ ،‬گفته بودنــد «صمیمی ترین‪ ،‬مهربان ترین و‬ ‫انسانی ترین اجرایی» است که تاکنون از این اپرا دیده اند‪.‬‬ ‫اغاز کپی برابر اصل در خرداد‬ ‫م ساختن‬ ‫همه کاری جز فیل ‬ ‫ی در ‪10‬سال اخیر همه بخش های هنری غیر سینمایی را امتحان کرد‬ ‫کیارستم ‬ ‫محمد اسفندیاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫کیارســتمی در ســال های اخیر کارگاه های اموزشی‬ ‫متعددی را در شهرهای مختلف ایران و خارج از کشور برای‬ ‫هنرجویان برگزار کرده است‪ .‬او زمانی به فرانس پرس گفته‬ ‫ی که‬ ‫ی پایانی ندارد‪ .‬کیارستم ‬ ‫اما هنرهای کیارســتم ‬ ‫ن دیوان ســعدی‬ ‫پیش از این تجربــه ای را در زمینه گلچی ‬ ‫و حافظ انجــام داده بــود‪ ،‬این بار با غزلیات شــمس قصد‬ ‫تجربه ای در این زمینه دارد‪ .‬این اثر به دلیل حجم بســیار‬ ‫باالتر غزلیات شــمس در قیاس با دیوان سعدی و حافظ‪،‬‬ ‫ی پیش تر‬ ‫تفاوت هایی با اثار قبلی کیارستمی دارد‪ .‬کیارستم ‬ ‫گزیده غزلیات حافظ با عنوان «حافظ به روایت کیارستمی»‬ ‫را توسط انتشارات فرزان روز در ســال ‪ 1385‬منتشر کرد و‬ ‫در سال ‪ 1386‬نیز گزیده کیارســتمی از غزلیات سعدی با‬ ‫نام «سعدی از دســت خویشتن فریاد» توســط انتشارات‬ ‫نیلوفر چاپ شد‪.‬‬ ‫عکس تاریخی کیارستمی‬ ‫اذر ماه ســال گذشــته نیز کیارســتمی بــا اثرش در‬ ‫نمایشــگاه «گــوش ونگــوگ» در کنــار هنرمندانی چون‬ ‫تناولی‪ ،‬نامی‪ ،‬کالنتری حضور داشت‪ .‬عباس کیارستمی ‬ ‫بــرای نخســتین بار در کارش به عنــوان عــکاس به جای‬ ‫عکسبرداری از ســوژه ای موجود‪ ،‬صحنه ای مانند صحنه‬ ‫یک فیلم افریده بود‪.‬‬ ‫او ونگوگ را هنــگام نقاشــی کردن در مزرعه ای که‬ ‫ســرانجام در ان خودکشــی کرد بازافرینی کرده و به بافت‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫برگزاری کارگاه های اموزشی‬ ‫برگزاری نمایشگاه عکس‬ ‫اواخر فروردیــن بود که عکس هــای رنگی «عباس‬ ‫کیارستمی» در نمایشگاه «پنجره ای رو به حیات» در گالری‬ ‫گلستان رونمایی شد‪.‬‬ ‫کیارستمی در تازه ترین نمایشــگاه عکس خود‪12 ،‬‬ ‫قطعه از عکس های رنگــی اش را در اندازه هایی بزرگ در‬ ‫گالری کوچک «گلستان» به نمایش گذاشته بود‪ .‬او برای‬ ‫برپایی این نمایشــگاه‪ ،‬از میان ‪ 140‬قطعه عکسی که در‬ ‫غزلیات شمس‬ ‫فرهنگ‬ ‫ی در ســال های اخیر در کنار ساخت‬ ‫عباس کیارستم ‬ ‫فیلم همــه کار دیگری را نیز در حوزه ادبیــات و هنر تجربه‬ ‫کرد‪ .‬او عکاسی کرد‪ ،‬طراحی دکور انجام داد ‪ ،‬روی صحنه‬ ‫اجرای اپرا را به کارنامه هنری اش افزود‪ ،‬روایت هایی تازه‬ ‫از شــعرهای موال نا‪ ،‬حافظ و سعدی به دســت ناشر سپرد‪.‬‬ ‫برای کتاب های شــعر و مجالت فرهنگی و هنری طراحی‬ ‫جلد انجام داد‪ ،‬داور اثار معماری شــد‪ ،‬پوستر طراحی کرد‬ ‫و در تئاتر و موسیقی و‪ ...‬هم دستی داشت‪ .‬او اقای هفت‬ ‫هنر بود‪ .‬به قول یکی از منتقدان ســینما همه کاری انجام‬ ‫داد جز فیلم ساختن برای نمایش در ایران‪ .‬در گزارش زیر‬ ‫مروری اجمالی بر همه فعالیت های غیر سینمایی او در چند‬ ‫سال اخیر داریم‪.‬‬ ‫بود‪« :‬هر ســال در چهار یا پنج کارگاه که هــر کدام ‪ 10‬روز ‬ ‫به طول می انجامد‪ ،‬شرکت می کنم و هر بار سعادت بزرگی‬ ‫برای من است‪ .‬بسیار مشتاق و بی تاب برای این کار هستم؛‬ ‫ن خود استفاد ه کنم‪».‬‬ ‫چون همیشه عالقه مندم از زما ‬ ‫او اضافه کرده بود‪« :‬زمانی از خودم احساس رضایت‬ ‫دارم که به ایــن جوان ها بیاموزم و مطمئن هســتم همان‬ ‫اندازه که به جوانان تدریس می کنم از انها یاد می گیرم‪».‬‬ ‫البتــه بــه گفتــه کیارســتمی در تمــام دنیــا‪ ،‬ایــن‬ ‫کارگاه هــا به صــورت رایــگان برگــزار می شــوند و تنهــا‬ ‫جایی که هنرجویــان ناچار به پرداخت شــهریه هســتند‪،‬‬ ‫ایران است‪.‬‬ ‫از ســویی دیگر فیلــم «کپــی برابر اصل» ســاخته‬ ‫کیارســتمی در توســکانی ایتالیا به تهیه کنندگی شــرکت‬ ‫‪ MK2‬فرانســه مقابل دوربین رفت‪ .‬این فیلم بعد از پشــت‬ ‫سرگذاشــتن تغییــرات زمانــی‪ ،‬از روز ‪18‬خردادمــاه بــا‬ ‫نقش افرینی «ژولیت بینوش» در شــهر توســکانی ایتالیا‬ ‫فیلمبرداری خود را اغــاز خواهد کرد‪ .‬این پــروژه قرار بود‬ ‫مارس ســال گذشــته مقابــل دوربین بــرود که بــه دالیل‬ ‫نامعلومی انجام ان بــه تعویق افتاد‪« .‬کپــی برابر اصل»‬ ‫که مضمونی عاشــقانه دارد‪ ،‬در حوم ه «چیانتی» ســاخته‬ ‫می شود و به زبان فرانسوی خواهد بود‪ ،‬هرچند «بارباگلو»‬ ‫اعــام کــرده‪ ،‬قســمت هایی از ان بــه زبان انگلیســی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این عکس‪ ،‬ســاخت و نمایی همچون نقاشــی داده بود‪.‬‬ ‫ی گفته می شود در میان اثار‬ ‫این عکس تاریخی کیارســتم ‬ ‫او یگانه است و در این نمایشگاه مورد توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫ی در حراج ساتبی‬ ‫کیارستم ‬ ‫دو ســال پیش حراج بزرگ اروپایی ساتبی در لندن با‬ ‫یک عکس بدون عنوان اثر عباس کیارســتمی کارگردان‬ ‫برجسته ایرانی افتتاح شد‪ .‬این عکس هنری که ایده تهیه‬ ‫ان مربوط سال ‪ ١٩٧٨‬بوده‪ ،‬اما در سال ‪ ٢٠٠٦‬عرضه شد‪،‬‬ ‫تصویر درخت های سیاه خشــکی را روی یک زمین سفید‬ ‫نشان داده و از ســاحل دریای خزر گرفته شده است‪ .‬این‬ ‫تصویر ‪ ٥٥‬هزار دالر فروخته شد‪.‬‬ ‫کیارستمی داور و معمار‬ ‫ی سال گذشــته داور ســومین دوره جایزه‬ ‫کیارســتم ‬ ‫معماری میر میــران بود و همچنین درکنــار تقوایی‪،‬بهمن‬ ‫جاللی و سیف الله صمدیان به داوری اولین مسابقه عکس‬ ‫فرش دستباف درایران پرداخت‪.‬‬ ‫کیارستمی در تئاتر‬ ‫ی همچنین اواخر سال گذشته در جلسه نقد‬ ‫کیارستم ‬ ‫و بررسی «مانیفیســت چو» به کارگردانی محمد رحمانیان‬ ‫حضور یافت و باتوجه به تحت تاثیر بــودن کارگردان این‬ ‫نمایش از تعزیه‪ ،‬به بیان تجربیات خود در تعزیه پرداخت‪.‬‬ ‫ی در موسیقی‬ ‫کیارستم ‬ ‫ی قبل از سفر به ایتالیا‬ ‫در اذرماه ‪ ۸۶‬عباس کیارســتم ‬ ‫طراحی دکور صحنه‪ ،‬طراحی پوستر‪ ،‬بروشور و بلیت های‬ ‫کنســرت مشــکاتیان را انجام داد‪ .‬ابتدا قرار بر این بود تا‬ ‫«کیارستمی» فقط طراحی دکور و صحنه کنسرت را انجام‬ ‫دهد اما در ادامه طراحی ســایر بخش ها را نیز به واســطه‬ ‫اینکه باید بروشــور و بلیت ها هم نمایی از پوســتر باشد ‪ ،‬بر‬ ‫عهده گرفت‪.‬‬ ‫نمایشگاه عکس در چین‬ ‫اواخر ســال ‪ ۸۶‬نمایشــگاهی از عکس های عباس‬ ‫ی در یکی از دورترین کشورهای شرقی دنیا برگزار‬ ‫کیارستم ‬ ‫شــد‪ .‬این نمایشــگاه با عنوان «نمایشــگاه عکس عباس‬ ‫کیارستمی» در موز ه هنر «شهر امپراتوری»‪ ،‬در قلب پکن‬ ‫‪ -‬چین – برگزار شد‪.‬‬ ‫چیدمان با اریس‬ ‫دو سال پیش بود که نمایشگاه «باغ بی برگی» شامل‬ ‫ی در نمایشگاه «ویکتور اریس‪-‬‬ ‫چید مانی از عباس کیارستم ‬ ‫عباس کیارستمی‪ ،‬مکاتبات» در مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو‬ ‫برگزار شد‪ .‬این نمایشــگاه نمایانگر مکاتبات کیارستمی و‬ ‫اریس از طریق ارســال فیلم و همچنین اثارشان است و به‬ ‫تفاوت ها و شباهت های اثار این دو هنرمند جهانی پرداخته‬ ‫است‪ .‬نمایشگاه از عکس‪ ،‬فیلم‪ ،‬ویدئوی هنری‪ ،‬ویدئوی‬ ‫مکاتبه ای‪ ،‬چیدمــان و فیلم هــای کوتاه و یا بلنــد هر دو‬ ‫فیلمساز تشکیل شده بود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫طراحی پوستر جشن و نگارش تیتراژ فیلم‬ ‫در زمان مدیرعاملی میرکریمی در خانه سینما «عباس‬ ‫کیارستمی» پوستر اصلی یازدهمین جشن بزرگ سینمای‬ ‫ایران را طراحی کرد‪ .‬کیارستمی در این پوستر‪ ،‬با استفاده‬ ‫از نماد دو درخت در امتداد عدد ‪ 11‬و المان های سینمایی در‬ ‫پس زمینه سفید‪ ،‬به نوعی طراوت‪ ،‬رشد و بالندگی سینمای‬ ‫ایران را مورد توجه قرار داده اســت‪« .‬به همین سادگی»‬ ‫ســاخت ه رضا میرکریمی نیــز فیلمی بود که بــه خط عباس‬ ‫ی تیتراژ اولی ه ان نوشته شده بود‪.‬‬ ‫کیارستم ‬ ‫کیارستمی در نمای کلوز اپ‬ ‫‪3‬‬ ‫واکاوی اظهارنظرهای کیارستمی در گفت وگوهای دو دهه اخیر‬ ‫عباس کیارستمی از جمله کارگردانانی بود که معموال‬ ‫در گفت وگوهایــش با صراحت تمام حــرف می زد ‪ .‬او مثل‬ ‫فیلم هایش ساده اما بر خالف انها رک و پوست کنده حرف‬ ‫می زده ‪ .‬در همه ‪30‬سال گذشــته خبرنگارها و رسانه های‬ ‫مختلف ســعی کرده اند تا اظهارنظر او را دربــاره رخدادها‬ ‫و مســائل سیاســی در ایران بازتاب دهند‪ ،‬اما کیارستمی‬ ‫ هموار ه یک پاسخ داده است‪« :‬ایرانی ام و همیشه در ایران‬ ‫می مانم‪ ».‬او در پاسخ به خبرنگار روزنامه لوموند فرانسه که‬ ‫سعی کرد اظهار نظر سیاسی از این کارگردان برنده نخل طال‬ ‫بگیرد تنهــا به بیان این جمــات اکتفا کــرد‪« :‬چیزی که‬ ‫می توانم بگویم این است که قصد دارم به کشورم برگردم و‬ ‫باز هم انجا فیلم بسازم؛ من یک شهروند ایرانی ام که همه‬ ‫فیلم هایم را انجا ســاخته ام‪ .‬در هر شرایطی من حرفه ام را‬ ‫کنار نمی گذارم‪» .‬‬ ‫کیارســتمی همچنین زمانی که در جشنواره ابوظبی‬ ‫حضور یافته بود با بیان اینکه هنوز هیچ چیز او را برای ترک‬ ‫ایران متقاعد نکرده است‪ ،‬گفته بود‪« :‬انچه از ایرانی هایی‬ ‫که کشور را ترک کرده اند مشــاهده کرده ام‪ ،‬پیامد چندان‬ ‫مثبتی نبوده است‪ .‬من هیچ انتقادی از انهایی که ایران را‬ ‫ترک می کنند‪ ،‬ندارم‪ .‬اگر بهمن قبادی فکر می کند در خارج‬ ‫از ایران شرایط بهتری برای ساخت فیلم دارد‪ ،‬به او تبریک‬ ‫می گویم اما واقعیت این است که جایی که شب ها می توانم‬ ‫ارام بخوابم‪ ،‬خانه ام است‪ .‬ما فیلم می سازیم تا زنده بمانیم‪.‬‬ ‫صرف نظر از اینکه چه شــرایطی وجود دارد‪ ،‬خانه من‪ ،‬در‬ ‫انتهای یک کوچه بن بســت‪ ،‬جایی است که در ان زندگی‬ ‫می کنم و هیچ چیز مرا برای ترک انجا متقاعد نکرده است‪».‬‬ ‫عباس کیارســتمی فیلمساز جهانی ســینمای ایران‬ ‫همیشه در اثارش به دنبال ارائه چهره ای مثبت از ایرانیان‬ ‫بوده است‪ .‬این کارگردان ســینمای ایران در گفت وگویی‬ ‫با «انجلیکــو کریســافیس»‪ ،‬خبرنــگار روزنامــه گاردین‬ ‫با ابــراز ناراحتــی از تبلیغات منفــی علیه ایران در ســطح‬ ‫بین المللی‪ ،‬گفته بود‪ « :‬در تمامــی فیلم هایم‪ ،‬هدفم این‬ ‫است که تصویری مهربان و صمیمی از انسان ها و کشورم‬ ‫ به نمایش بگــذارم‪ » .‬وی افزوده بود‪« :‬هــرروز صبح که‬ ‫بیدار می شوم‪ ،‬به همسایه هایم سالم می کنم‪ .‬این همان‬ ‫چیزی است که دوست دارم در فیلم هایم به تصویر بکشم؛‬ ‫دوســتی و عشــق میان مردم‪ ».‬در ادامــه بخش هایی از‬ ‫مهمترین گفت وگوهای کیارستمی با رسانه های مختلف‬ ‫را می خوانید که می تواند شناخت عمومی از این کارگردان‬ ‫برجســته ســینمای ایران را افزایش دهــد‪ .‬همان طور که‬ ‫گفته شد این گفته های کیارستمی بیش از هر چیز دیگری‬ ‫می تواند دنیای درونی وی را برای مخاطبان و دوستداران‬ ‫و منتقدانش روشن و شفاف کند‪.‬‬ ‫کارگردانی شبیه مربیگری فوتبال است‬ ‫ من فیلمنامه کاملی برای فیلم هایم ندارم‪ .‬یک طرح‬ ‫م و تا شــخصیتی را که در‬ ‫کلــی دارم و شــخصیتی در ذهن ‬ ‫ذهن دارم در واقعیت پیدا نکنم هیچ یادداشتی برنمی دارم‪.‬‬ ‫وقتی شخصیت را یافتم سعی می کنم با او وقت صرف کنم‬ ‫و سعی می کنم او را خوب بشناسم‪ .‬بنابراین یادداشت هایم‬ ‫از شخصیتی که از پیش در ذهن دارم نیستند بلکه درعوض‬ ‫برپایه مردمی هستند که درزندگی واقعی مالقات کرده ام‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این فرایندی طوالنی اســت و ممکن است شش ماه طول‬ ‫بکشد‪ .‬صرفا یادداشــت برمی دارم و گفت وگو ها را به طور‬ ‫کامل نمی نویسم و یادداشت ها بیشتر برپایه شناخت من از‬ ‫ان شخص است ‪ .‬بنابراین هنگامی که فیلم برداری را اغاز‬ ‫می کنیم هیچ تمریناتی با انها به عمل نمی اورم‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫بیش از انکه انها را به ســوی خودم بکشانم سعی می کنم‬ ‫هرچه بیشتر به انها نزدیک شــوم‪ .‬این به فرد واقعی خیلی‬ ‫بیشتر نزدیک است تا اینکه ســعی کنم چیزی را بیا فرینم‪.‬‬ ‫بدین ســان من به انها چیزی می بخشــم و در برابر از انها‬ ‫چیزهایی می گیرم‪ .‬شــعری از مولوی به توضیح این نکته‬ ‫کمک می کن د چیــزی در این مضمون کــه‪« :‬تو همچون‬ ‫گویی در کف چوگان من هســتی که پرتابت می کنم اما به‬ ‫زمین که می خوری این منم که باید درپی تو روان شوم‪».‬‬ ‫بنابراین وقتی نتیجه نهایی را می بینید سخت بتوان گفت‬ ‫کی کارگردان است‪ ،‬من یا انها؟ نهایتا هر چیزی به بازیگران‬ ‫تعلق دارد ‪ .‬ما فقط موقعیت را هدایت می کنیم‪ .‬فکر می کنم‬ ‫این نوع کارگردانی خیلی شــبیه مربیگری فوتبال اســت‪.‬‬ ‫شــما بازیکنان تان را اماده می کنیــد و انهــا را در جاهای‬ ‫مناسب قرار می دهید اما وقتی که بازی شروع می شود کار‬ ‫زیادی از دستتان برنمی اید ‪ .‬می توانید سیگاری بکشید یا‬ ‫عصبی بشوید اما کاردیگری از دستتان بر نمی اید‪ .‬هنگام‬ ‫فیلمبرداری «ده» در صندلی عقب ماشــین نشسته بودم‬ ‫امــا مداخله نمی کردم‪ .‬گاهی‪،‬در ماشــین دیگــری کار را‬ ‫دنبال می کردم بنابراین حتی سر« صحنه» هم حاضر نبودم‬ ‫چون فکر می کردم انها در غیبت من کارشان را بهتر انجام‬ ‫می دهند‪.‬کارگردان هاهمیشهخلقنمی کنندبلکههمچنین‬ ‫با درخواســت های بیش از حد خــود نابود هــم می کنند‪.‬‬ ‫اســتفاده از نابازیگران قواعــد خاص خــود را دارد و واقعا‬ ‫نیازمند این است که شما به انها امکان دهید کارخودشان را‬ ‫بکنن د (گفت وگوی جئوف اندرو با کیارستمی در سال‪ ،2004‬‬ ‫منتشر شده در روزنامه گاردین)‪.‬‬ ‫بهترین دوست کیارستمی‬ ‫«ماشــینم بهترین دوســت من اســت‪ .‬همین طور‬ ‫دفترم‪ ،‬خانه ام‪ ،‬شهرم‪ .‬وقتی توی ماشین نشسته ام و کسی‬ ‫در کنارم است احساس بسیار راحتی دارم‪ .‬ما در راحت ترین‬ ‫صندلی ها هستیم چون چشم در چشم هم نداریم اما در کنار‬ ‫هم نشسته ایم‪ .‬به همدیگر نگاه نمی کنیم و تنها هنگامی‬ ‫ این کار را می کنیم که بخواهیم‪ .‬ازادیم که نه به تندی بلکه‬ ‫به مالیمت به دور و بر بنگریم‪ .‬پرده بزرگی درپیش روی مان‬ ‫داریــم وهمینطور دیدهای جانبی را‪ .‬ســکوت ســنگین و‬ ‫دشــوار به نظر نمی رســد‪ .‬هیچ کس از دیگــری پذیرایی‬ ‫نمی کند و جنبه های بســیار دیگر‪ .‬موضوع بســیار مهم تر‬ ‫اینکه ماشین ما را از جایی به جای دیگر می برد‪( ».‬همان)‬ ‫از ازادی مطلق خیری ندیدیم‬ ‫نور و عکس‬ ‫سینمای ماندگار‪ ،‬سینمای شاعرانه است‬ ‫«هر فیلمی باید داستانی داشته باشد‪ .‬اما مهم ترین‬ ‫نکته چگونگی داستان سرایی اســت؛ داستان سرایی باید‬ ‫می خواهم مخاطب احساس بی قراری کند‬ ‫«خیلی خودخواه خواهم بود اگر بگویم باید فیلم های‬ ‫من را بیشتر از یک بار ببینید‪ .‬این حرف به این معنی است‬ ‫که دارم بازارگرمی می کنــم! نمی توانم بگویــم چرا بدین‬ ‫شکل فیلم می ســازم‪ .‬این تنها راهی اســت که بلدم فیلم‬ ‫بسازم‪ .‬وقتی در روند فیلمسازی هســتم به نتیجه نهایی و‬ ‫اینکه مردم فیلم را یک بار می بینند یا بیشــتر‪ ،‬یا اینکه چه‬ ‫عکس العملی خواهند داشت‪ ،‬فکر نمی کنم‪ .‬فقط فیلمم‬ ‫را می سازم و بعد با عواقب کارم زندگی می کنم‪ ،‬عواقبی که‬ ‫گاهی برایم لذتبخش نیستند! هرچند یک چیز را می دانم؛‬ ‫اکثر مخاطبان از سالن سینما بیرون می ایند و راضی نیستند‬ ‫اما نمی توانند فیلم را هم فراموش کنند‪ .‬می دانم که حین‬ ‫شام خوردن در مورد فیلم حرف می زنند‪ .‬می خواهم کمی‬ ‫احســاس بی قراری بکنند و ســعی کنند در ان چیزی پیدا‬ ‫کنند‪( » .‬همان)‬ ‫عیار فیلم ها را زمان مشخص می کند‬ ‫«ما نبایــد اظهارنظرهــا را زیاد جــدی بگیریم‪ .‬عیار‬ ‫فیلم ها را زمان مشخص می کند‪ .‬نه میزان فروش یا تعداد‬ ‫جوایز و هرچه بازار می گوید برای ان مقطع خوب اســت‪.‬‬ ‫مساله زمان است‪ .‬اگر فیلمی پس از ‪ 30‬سال خوب باشد؛‬ ‫فیلم خوبی است‪ .‬در همان چند ماه اول ساخته شدن فیلم‬ ‫می فهمید که فیلم کیفیت دارد یا ندارد‪ .‬پس از ‪ 30‬ســال‬ ‫می توانید اظهارنظــر کنید که فیلم قدرتــش را حفظ کرده‬ ‫است یا نه‪ .‬اخیرا چند فیلم از فیلمسازی را تماشا کردم که‬ ‫در جوانی او را تحسین می کردم و نتوانستم باور کنم‪ .‬ابدا‬ ‫فیلم ها را دوســت نداشتم‪ .‬این فیلمســاز چنان نام بزرگی‬ ‫دارد که از بردن اســمش واهمه دارم‪ .‬حتی نام او را اوردن‬ ‫خطرناک اســت‪( ».‬گفت وگو بــا کیت اوهلیچ‪ ،‬مراســم‬ ‫بزرگداشت در موزه هنرهای مدرن ‪)2007 ،MoMA‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫«نور کارهایم نشــات گرفته از خود طبیعت و زندگی‬ ‫است‪ .‬من نور را نمی افرینم بلکه تنها از ان مراقبت می کنم‪.‬‬ ‫در خلــق تصاویــر ویژگی هــا و کاربردهای نــور را در نظر‬ ‫می گیرم که کجــا چه خاصیتــی دارد و کجاهــا می تواند‬ ‫کار را نــرم و منفعل کند یــا در چــه موقعیت هایی می تواند‬ ‫فضایی دراماتیک را به بیننده القا کنــد‪ .‬من فکر نمی کنم‬ ‫در مورد اســتفاده از عنصر نور کار ویژه ای کرده باشم فقط‬ ‫به اکســپوز دوربین نگاه می کنم و به امکاناتی که خود نور‬ ‫به وجود می اورد‪ ،‬دقت می کنم و اصال به محدودیت هایش‬ ‫فکر نمی کنم و در نتیجه به نوری دســت می یابم که الزمه‬ ‫عکاسی است‪ .‬عکاسی بدون نور مانند عکس گرفتن بدون‬ ‫دوربین اســت و اصال امکان ندارد‪ .‬گاهی برای ثبت یک‬ ‫لحظه توسط دوربین ساعت ها صبر کرده ام‪ .‬خیلی از نماها‬ ‫را قبل از عکاسی دیده بودم ولی در ان لحظه نور مورد نظرم‬ ‫نبود و سعی کردم در شــرایط خوبی کارها را عکاسی کنم‪.‬‬ ‫نکته مهم در حوزه نور نشــانه گذاری و نشانه شناسی است‬ ‫که با چــه ویژگی های المانــی خــارج از کادر می تواند در‬ ‫فضایی در عکس موجودیت پیدا کند و به عنوان یک گواه‬ ‫به تاثیر طبیعت شــهادت دهد‪ .‬این دیوارها(مجموعه ای‬ ‫از عکس هایش) مجرد نیســتند‪ .‬از گل و گیاهی که روی‬ ‫دیوارها سایه افکنده یا سایه های درختان پیاده رو‪ ،‬پیداست‬ ‫که زندگی در انها جریــان دارد‪ .‬این دیــوار همان دیواری‬ ‫نیست که بنا ســاخته‪ ،‬مثال در یکی از کارها نمایی از دیوار‬ ‫کنتکســی را می بینیم که بــه نظر من یکی از زشــت ترین‬ ‫دیوار هاســت چون نه می شــود به ان تکیــه داد و نه حتی‬ ‫می شود به خاطر تشعشعات نور به ان نگاه کرد‪ .‬اعجاز نور و‬ ‫سایه گیاهان این دیوار را به نمایی دیگر مبدل کرده ‪ ،‬وگرنه‬ ‫دیدن این دیوار به خودی خود غیرقابل تحمل است و تنها‬ ‫تاثیرات نور و سایه است که این نما را به تصویری این چنینی‬ ‫تبدیل کــرده اســت‪( ».‬گفت وگوی عباس کیارســتمی با‬ ‫روزنامه شهروند‪ 29 ،‬بهمن ‪)94‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«من در عین حال کــه می گویم با احســاس ازادی‬ ‫در طبیعت عکس می گیــرم‪ ،‬اما این را هــم خیلی محترم‬ ‫می شمارم که یک بار دیگر شانســی به من رو کند که روی‬ ‫سفارشی کار کنم‪ .‬این به نظر من شانس کمی نیست‪ .‬حاال‬ ‫درست اســت که امروزه جوانان ازادی مطلق می خواهند‬ ‫اما مــا از ازادی مطلــق خیری ندیدیــم‪ .‬هرچــه داریم از‬ ‫همــان دوره ای داریم کــه در محدودیت هــا کار کردیم و‬ ‫محدودیت ها به نظر من همیشه ســازنده هستند‪ .‬این باز‬ ‫هم از ان جمالتی است که بعضی ها سوء تعبیر می کنند ولی‬ ‫من می گویم و بگذار که انها سوء تعبیرشان را بکنند‪ .‬من با‬ ‫سوء تعبیرها کنار می ایم و از محدودیت ها به یک خالقیت‬ ‫تازه می رسم‪( ».‬گفت وگو با ماهنامه ارتباطات‪)1390 -‬‬ ‫«اینکه می گویند مرموز هستم به خاطر عینک است و‬ ‫ارام بودنم در دوران جوانی دلیل داشت و االن هم ارام بودن‬ ‫هنر نیست‪ .‬االن ارام بودن جبری است‪ .‬نه اینکه نخواهم‬ ‫شروشور داشته باشم‪ .‬به قول شیرازی ها « نمی تونم داشته‬ ‫باشــم »‪ .‬ان موقع هــا می خواســتم و نداشــتم‪ ،‬االن هم‬ ‫می خواهم و ندارم!» (گفت وگو با ایدین اغداشلو‪)2014 ،‬‬ ‫«من از مدرسه ای امده بودم به نام «دبستان بهرام»‬ ‫که به ان می گفتند «دانشــگاه! بهرام» از بس این مدرسه‬ ‫عجیب وغریــب بــود‪ .‬ان زمــان مــا در اختیاریــه زندگی‬ ‫می کردیم که یک بیابان برهوت بود و اصال مدرسه نداشت‪.‬‬ ‫مردم خانه ساخته و بچه ها هم بزرگ شده بودند‪ .‬از شانس‬ ‫من یک سال قبل از اینکه به مدرسه بروم مدرسه ای در انجا‬ ‫ساخته شــد‪ .‬من هم به همان مدرســه رفتم‪ .‬همکالسی‬ ‫من یک « َبندکــش» بود به نام اســدالله عبــاس بصیری‬ ‫که ‪17‬ســاله بود و من شش ســال داشــتم! بــرای اینکه‬ ‫نام نویســی دیگر بر اســاس سن وســال نبود‪ .‬بعد از جنگ‬ ‫(سال ‪ )1325‬دولت امکان مدرسه ســازی نداشت‪ .‬اقای‬ ‫خیری که یخچال طبیعی داشت‪ ،‬ســاختمان بزرگی را در‬ ‫اختیار گذاشــته بود و تمام کسانی که مدرسه نمی رفتند در‬ ‫این کالس نام نویسی کردند‪ ،‬هر وقت هم صاحب مدرسه‬ ‫می خواســت‪ ،‬می توانســت مدرســه را تعطیل کند! چون‬ ‫ملک او بود و ما را به عنوان کارگر می بردند تا یخ بشکنیم؛‬ ‫در واقع ما در اختیار صاحب مدرسه بودیم‪( .‬خنده) و البته‬ ‫از اینکه با کلنگچه ها یخ می شکستیم‪ ،‬لذت می بردیم و ما‬ ‫روی تکه یخ ها مثل ایسلند می نشستیم و لحظه ای که اب‬ ‫می خواست در یخچال بریزد‪ ،‬می پریدیم پایین و یخ سواری‬ ‫می کردیم‪( ».‬همان)‬ ‫شــاعرانه باشــد و باید امکان دیدن ان به اشکال متفاوت‬ ‫فراهم شــود‪ .‬فیلم هایی دیدم که من را جذب نکرده اند یا‬ ‫احساسات من را برانگیخته اند اما لحظاتی در این فیلم ها‪،‬‬ ‫پنجره ای به سوی من گشوده شده و الهام بخش تصوراتم‬ ‫شد‪ .‬تماشای بسیاری از فیلم ها را نیمه کاره رها کردم چون‬ ‫احساس می کردم پایان ان را می دانم‪ .‬این فیلم ها احساس‬ ‫من را تکمیل کرده بودند و اگر بیشــتر از ان می دیدم این‬ ‫احساس از بین می رفت چون در ادامه اطالعات بیشتری‬ ‫به من می داد و من را مجبور به قضــاوت می کرد که کدام‬ ‫شــخصیت ادم خوب و کدام ادم بد داســتان اســت و چه‬ ‫اتفاقی قرار است برای انها بیفتد‪ .‬ترجیح می دهم به شیوه‬ ‫خودم داستان شــان را تمام کنــم!» (گفت وگو بــا دیوید‬ ‫استریت‪ ،‬مجله فیلم کامنت‪ ،‬اگوست ‪)2000‬‬ ‫«احســاس می کنم ســینمایی که ماندگارتر اســت‬ ‫سینمای شاعرانه است‪ ،‬نه سینمایی که فقط داستان سرایی‬ ‫می کند‪ .‬در کتابخانه ام کتاب های رمان و داستان های نو‬ ‫هســتند چون یک بار انها را می خوانم و انها را در کتابخانه‬ ‫می گذارم اما کتاب های شعرم از چندجا از هم جدا شده اند‬ ‫چون انها را بارها و بارها و بارها می خوانم! شــعر همیشه از‬ ‫شما فرار می کند؛ به دست اوردنش سخت است و هر بار که‬ ‫شعر می خوانی‪ ،‬بسته به شرایطی که دارید‪ ،‬ان را به شکلی‬ ‫دیگر به دست می اورید‪ .‬در حالی که یک رمان را یک بار که‬ ‫می خوانی معنای ان را به دست اورده ای‪ .‬البته این موضوع‬ ‫در مورد همه رمان ها صدق نمی کند‪ .‬داستان هایی هست‬ ‫که هسته ای شاعرانه دارد‪ ،‬درست مثل اشعاری که خیلی‬ ‫شبیه به یک رمان هستند‪ .‬اشــعاری که می باید در مدرسه‬ ‫حفظ می کردیم بدین شکل بودند؛ مکالمه بین کرم‪ ،‬هزارپا‬ ‫و عنکبوت و این جور شــعرها‪ .‬این اشعار شــعر را به معنای‬ ‫واقعی اموزش نمی دهند و می خواهند از طریق شعر‪ ،‬ما را‬ ‫تو پرورش بدهند‪( ».‬همان)‬ ‫تربی ‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫کیارستمی‪ ،‬جان درخت است‬ ‫محمد صالح عال‬ ‫(این یادداشــت را قبــا جایی چــاپ کرده بــود اما‬ ‫شوربختانه یک ویرگول نابجا بعد از جان گذاشته بودند که‬ ‫معنای جمله را از سر تا پا عوض کرده بود‪ .‬همان را به شما‬ ‫می سپارم تا درستش را به میهمانی دیدگان مردم ببرید)‬ ‫اگر ابی که می نوشــیم‪ ،‬هوایی که نفس می کشــیم‬ ‫و کوچه ای کــه از ان می گذریم‪ ،‬هســتی ما را می ســازد‪،‬‬ ‫پس روز و مــاه و فصلی که در ان به دنیــا می اییم‪ ،‬در جان‬ ‫ما اثاری دارد‪ .‬کیارســتمی روز اول تیر به دنیا امده است‪،‬‬ ‫باید اول تیر ویژگی هایی داشته باشــد که در ان روز به دنیا‬ ‫امده‪ ،‬شــاید ابوســعید ابی الخیر هم اول تیر به دنیا امده‪،‬‬ ‫که عارف اســت و فهمش از جهان را خالصــه می کرده؛‬ ‫ابوســعید ابی الخیر شــاید نخســتین هایکو نویس ایرانی‬ ‫اســت‪ ،‬عارف مینی مالیســت‪ .‬موالنا و شــمس هم جان‬ ‫در غیاب شاعر معاشرت می کنیم‪ ،‬شعرها کارشان خالصه‬ ‫کردن زیبایی های هستی است‪ ،‬کیارستمی هم در خالصه‬ ‫کردن زیبایی استاد اســت‪ ،‬به گالری فیلم های کوتاهش‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬به عکس ها و فیلم های بلند او‪ ،‬همه چالنده ای‬ ‫از زیبایی است‪ .‬امسال اخرین اثری که از او دیدم‪ ،‬روی جلد‬ ‫شماره نوروزی مجله داستان بود‪ ،‬عکس در نیمه بازی که‬ ‫از درز ان به درخت های پرتقال توی حیاط نگاه کرده‪ ،‬دری‬ ‫با پنجره های شیشه ای‪ ،‬انچه از پشت شیشه های درچوبی‬ ‫می بینیم‪ ،‬جاندارتــر از درخت ها و پرتقال هــای واقعی در‬ ‫حیاط اســت‪ ،‬بهاری فشــرده در یک عکس‪ ،‬عکسی که‬ ‫مزه پرتقال می دهد‪ ،‬نگاه کردن به ان‪ ،‬ادمی را لبریز نوروز‬ ‫می کند‪ .‬عکــس حتی ازخود بهار‪ ،‬بهارتراســت‪ .‬مرا به یاد‬ ‫نقاشــی های اقا رضا زنبق می اندازد‪ .‬اقا رضا نقاشی که در‬ ‫همه عمر‪ ،‬تنها گل زنبق می کشیده است‪ ،‬زنبق هایی زیباتر‬ ‫از زنبق های توی باغچه! برای همین‪ ،‬شباهنگام در مهتابی‬ ‫می نشسته و در حال کشیدن زنبق ها‪ ،‬زیر لبی می گفته‪ ،‬خدا‬ ‫جان مرا ببخش‪ ،‬فردای قیامت مرا به جهنم نبری‪ ،‬بگویی‬ ‫جهان را می چالنده اند‪ ،‬نشــانی راه های میانبــر را داده اند‬ ‫و کیارستمی هم نشانی خانه دوســت را درجاده ای کوتاه و‬ ‫ســرباال خالصه کرده اســت‪ ،‬کار او هم مهندسی راه های‬ ‫میانبر است‪ ،‬مثل همان راه ها که عارف ها با کلمات تاسیس‬ ‫می کرده اند‪.‬‬ ‫کیارســتمی‪ ،‬نشــانی راه را بــا دوربین می نویســد‪،‬‬ ‫خیالپــردازی نمی کند‪ ،‬امــا واقعیتی که نشــان می دهد از‬ ‫رویا بزرگتر است‪ .‬باهوشمندی نه به گذشته می پردازد‪ ،‬نه‬ ‫به اینده‪ .‬راوی روزگار خود اســت‪ ،‬عارفی راهنماســت‪ ،‬راه‬ ‫نشان می ده د که ســرگردانی در گم کردن راه است‪ .‬روسو‬ ‫می گوید‪ :‬ادمی چون نشانی راه را نمی داند‪ ،‬سرگردان شده‪.‬‬ ‫کیارستمی نه به انسان تاریخی کاری دارد‪ ،‬نه به انسان اینده‬ ‫و روزگار ندیده‪ ،‬جهان را بزرگ و کوچــک نمی کند‪ ،‬در اثار‬ ‫او برد و باختی نیست‪ ،‬گوســفند و گرگی هم نیست‪ ،‬برای‬ ‫همین غیر از خودش با همــه تفــاوت دارد‪ .‬او را از اثارش‬ ‫می شناسیم‪ ،‬این توضیحات هم برای ان است که ما با اثار‬ ‫هنرمند در غیاب خودش معاشرت داریم‪ ،‬همچنانکه با شعر‬ ‫اقارضا‪ ،‬چرا زنبق ها که تو کشــیده ای‪ ،‬زیباتر از زنبق های‬ ‫من بوده است‪ .‬عکس های بهار او‪ ،‬مثل زنبق های اقارضا‬ ‫است‪ ،‬بهار را در جان ادمی ته نشــین می کند‪ .‬مجله را که‬ ‫ورق بزنیم‪ ،‬می بینیم عکس کیارســتمی بــه بهاریه ای از‬ ‫احمدرضا احمدی الصاق شده اســت‪ .‬احمدرضا احمدی‬ ‫در ادامه عکس کیارستمی نو شته‪ :‬هرسال تصمیم داشتیم‬ ‫هنگام تحویل سال در سفر باشــیم‪ ،‬در مسافرخانه ای که‬ ‫پنجره اش را که باز می کنیم‪ ،‬دریا تــا مالفه های ما بیاید‪،‬‬ ‫از شیشه های قطار نرگس و گل ســرخ می رویید‪ ،‬اسب ها‬ ‫در میان ســاقه های جوان گندم می دویدند‪ ،‬قطار به تونل‬ ‫رسید‪ ،‬از تونل که بیرون امدیم سالی دیگر اغاز شده بود‪.‬‬ ‫احتماال احمدرضــا هم به دنیــا امدنش بــا روز اول‬ ‫تیر نســبتی دارد‪ ،‬خیال می کنم شــبلی و موالنــا هم اول‬ ‫تیر به دنیا امده اند‪ ،‬انها هم بــا کمترین کلمات ایینه های‬ ‫ژرف نمایی ساخته اند‪ .‬کیارستمی بیشتر از کسی است که‬ ‫من می شناسم‪ ،‬او برخاســته از فرهنگ ایرانشهری است‪،‬‬ ‫اما مانند موالنا‪ ،‬فرشــچیان و فروغ‪ ،‬متعلــق به همه مردم‬ ‫نویسنده و شاعر‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪66‬‬ ‫کیارستمی استاد نشان دادن اصل ماجراست‬ ‫ن همزبانند‪ ،‬بخشی‬ ‫دنیاست‪ .‬من خوشــبختم که اینها با م ‬ ‫از روزگار معاصرند‪ .‬کیارستمی‪ ،‬ابوسعید ابی الخیر‪ ،‬شبلی‬ ‫و شمس روزگار ماست؛ او عرفان ایرانی را بالفعل کرده‪ ،‬با‬ ‫سینما‪ ،‬با فیلم خانه دوست کجاست‪ .‬من این فیلم را دوست‬ ‫دارم‪ ،‬ضمن اینکه می دانم هیچ فیلمی بهتر از سازنده اش‬ ‫نیست‪ ،‬شعرعارفانه ای درسینماســت‪ ،‬زیرا در تاریکی ماه‬ ‫دیدنی تر اســت یا به قولی‪ 1‬ســینمای او ایینه ای است که‬ ‫درجاده درحرکت اســت‪ ،‬اما خود او همواره ساکت است‪،‬‬ ‫کم حرف می زند‪ ،‬گاهی که دهان باز می کند‪ ،‬هر جمله اش‬ ‫ی ژرف وعارفانه است‪.‬‬ ‫چالنده ای از فهم ‬ ‫هین خمش کن خارهستی را ز پای دل بکن‪،‬‬ ‫تا ببینی در درون خویشتن گلزارها‬ ‫شمس تبریزی تویی خورشید اندر ابر حرف‪،‬‬ ‫‪2‬‬ ‫چون برامد افتابت محو شد گفتارها‬ ‫چند ســال پیش‪ ،‬فیلم «بورژوای کوچک کوچک»‬ ‫را با حضور ماریو مونیچلی در باغ فــردوس تهران نمایش‬ ‫می دهند‪ ،‬کیارستمی صحنه کشته شدن پسر البرتو سوردی‬ ‫را برای سیف الله صمدیان شــرح می دهد‪ ،‬صحنه ای که‬ ‫سوردی پس از تیرخوردن پسرش‪ ،‬متوجه می شود اطرافش‬ ‫کامال خالی شده‪ ،‬دیگر کسی کنارش نیست‪ .‬کیارستمی به‬ ‫صمدیان می گوید‪ ،‬این صحنه‪« ،‬نمایش نبودن اســت»‬ ‫کسی که چنین فهمی از «زیباشناسی نبودن» دارد‪ ،‬عارف‬ ‫است‪ ،‬اگر موالنا و ابن عربی هم ان پالن «بورژوای کوچک‬ ‫کوچــک» را می دیدند‪ ،‬همیــن را به ســیف الله صمدیان‬ ‫می گفتند البته من انها را به اندازه کیارستمی نمی شناسم‪،‬‬ ‫حدس می زنم‪ ،‬برای همین می گویم شاید انها هم روز اول‬ ‫تیر به دنیا امده اند و حتما رازی در روز تولد انســان اســت‬ ‫که ما از ان بی خبریم‪ ،‬شاید ان راز را خود انها که فهمی از‬ ‫«زیباشناســی نبودن» دارند‪ ،‬می دانند زیرا از هر راهی که‬ ‫رفته اند به مقصد رسیده اند‪ ،‬کیارستمی استاد نشان دادن‬ ‫اصل ماجراســت مثل در اوردن فریاد از بوســتان سعدی‪،‬‬ ‫نه حتی بیشــتر‪ ،‬او همه ســعدی را در یک کلمه «فریاد»‬ ‫بیرون کشیده است‪ ،‬برای همین‪ ،‬کیارستمی‪ ،‬یک سبک‬ ‫زیباشناختی‪ ،‬یک سبک زندگی اســت‪ ،‬با زبان و لهجه ای‬ ‫منحصر به فرد‪ .‬او با زبان ســعدی زبان دیگری می سازد‪،‬‬ ‫از تاثیر مجاورت بیت ها خبر دارد و بــا عناصری فرازبانی‪،‬‬ ‫به زیباشناســی نویی می رســد‪ ،‬بــرای من گاهی ســعدی‬ ‫ی خوشایندتر از ســعدی سعدی است‪ .‬فریاد او را‬ ‫کیارستم ‬ ‫که می خوانم‪ ،‬لذت تازه ای از فهم ســعدی می برم‪ ،‬برای‬ ‫همین حافظ کیارستمی را نباید با حافظ خانلری یا خرمشاهی‬ ‫مقایســه کرد‪ .‬حافظ کیارســتمی را می توان با ســینمای‬ ‫ی مقایسه کرد‪ ،‬انگور رسیده را با انگور رسیده‪ ،‬کار‬ ‫کیارستم ‬ ‫او انتخاب لحظه قطعی در ادبیات اســت‪ .‬او استاد ابدی‬ ‫کردن لحظه قطعی اســت‪ ،‬لحظه قطعــی در عکس‪ ،‬در‬ ‫سینما و لحظه قطعی‪ 3‬در ادبیات‪ ،‬کیارستمی همه سعدی را‬ ‫با انتخاب تنها یک کلمه در لحظه قطعی قرار داده «سعدی‬ ‫از دست خویشــتن» فریاد‪ .‬اینها برای تولد امسال اوکافی‬ ‫است‪ ،‬ســال های دیگر رازهای دیگر او را برمال می کنم‪.‬‬ ‫زیرا غیر از اینها‪ ،‬اثار اســتادانه دیگری هم دارد‪ ،‬افسوس‬ ‫که من دهن لق نیستم‪ ،‬وگرنه به عنوان مثال می گفتم که او‬ ‫چه کارهای کارستانی با چوب ها و تخته ها کرده است‪ .‬ولی‬ ‫امسال در این باره چیزی نمی گویم‪ ،‬صبر می کنیم‪ ،‬تا اول‬ ‫تیر سال های دیگر‪ ،‬می دانیم او هرسال با اثار نواورانه اش‬ ‫همه را غافلگیر می کند‪ ،‬پس فعال این اول تیر زادروز عارف‬ ‫سینمای مدرن جهان‪ ،‬خُ نشان باد‪.‬‬ ‫‪ -١‬استاندال ‪ -٢‬موالنا ‪ -٣‬لحظه قطعی(انری کارتیه برسون)‬ ‫فرهنگ‬ ‫کیارستمیسیاسینبود‬ ‫تو گوبامحمودگبرلو‬ ‫بررسینسبت کیارستمیبانظامسیاسیدرگف ‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫نســبتی میان کیارســتمی و صنعت ســینما در‬ ‫سال های عمرش وجود دارد؟‬ ‫تحلیل من این است که کیارستمی در روزگاری که‬ ‫صنعت سینما بیش از هر چیز داشت وارد فضای سرگرمی‬ ‫ سازی می شد و الگوهای تجاری را پیشنهاد می کرد‪ ،‬مسیر‬ ‫مشخص خودش را دنبال کرد‪ .‬او خالقانه و نواورانه مسیر‬ ‫خودش را ادامه داد و به جریان اصلی سینما در ان دوران‬ ‫ بی توجه بود‪ .‬او ســعی می کرد جهان را از همان زاویه ای‬ ‫که خودش می بیند برای مخاطبش روایت کند وبیشــتر از‬ ‫اینکه به فــروش فیلمش فکر کند‪ ،‬بــه اثرگذاری فیلمش‬ ‫دلبسته بود‪ .‬او کال ســینمای صنعتی شده و سینمای بدنه‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقای گبرلــو! درباره عبــاس کیارســتمی در دو‬ ‫هفته اخیر بســیار گفته و شــنیده شــده است‪.‬‬ ‫تقریبا هرکسی که نام او را شنیده درباره زندگی‪،‬‬ ‫اثار و مرگــش حرفی زده اســت‪ .‬از کســانی که‬ ‫نزدیک ترین دوستانش بوده اند تا کسانی که به‬ ‫گفته بسیاری از سینماگران حتی یک فیلمش را‬ ‫هم ندیده اند‪ .‬از نظر شما ایا زاویه پنهانی در نگاه‬ ‫به کیارستمی و اثارش باقی مانده یا خیر؟ شما از‬ ‫چه نظرگاهی اثار این کارگردان شاخص ایرانی را‬ ‫تحلیل می کنید؟‬ ‫بلــه‪ ،‬در چند روز اخیر بســیاری از دوســتداران یا‬ ‫منتقدان عباس کیارســتمی درباره او صحبــت کرده اند و‬ ‫نکات بســیار زیادی گفته و شــنیده شده اســت‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم اگر بخواهیم کیارســتمی را در کانون توجه و نقد‬ ‫و بررســی قرار بدهیم‪ ،‬باید او و شــخصیت حرفه ای اش‬ ‫را در ســه بعد نــگاه کنیم‪ .‬بعد اول نســبت کیارســتمی با‬ ‫صنعت ســینما و مواجهه اش با جریان اصلی این صنعت‬ ‫در سال های عمرش است‪ .‬بعد دوم نسبت او با مخاطبان‬ ‫و تماشاگران ایرانی سینماســت‪ .‬بعدم سوم هم که از نظر‬ ‫من اهمیت بســیاری دارد و کمتر مورد توجه قرار گرفته‪،‬‬ ‫نسبت کیارســتمی با جامعه ایرانی پس از پیروزی انقالب‬ ‫اســامی اســت‪ .‬منظورم از جامعه ایرانــی‪ ،‬ارمان های‬ ‫انقالبی جامعه پس از انقالب ‪ 57‬است‪ .‬من شخصا وقتی‬ ‫درباره کیارســتمی فکر می کنم باید این ســه بعــد از اثار و‬ ‫اندیشه هایش را بررسی کنم‪.‬‬ ‫پس به ترتیب این ســه بعد را بررسی کنیم‪ .‬چه‬ ‫‪5‬‬ ‫محمود گبرلــو در محافل روزنامه نــگاری چهره‬ ‫شناخته شده ای محســوب می شود که بیشــتر او را‬ ‫در زمان فعالیت در روزنامه رســالت می شناســند‪ .‬او‬ ‫در کنار فعالیت هــای روزنامه نگاری بــه فعالیت های‬ ‫هنری پرداخته و خود را به عنوان یک منتقد سینمایی‬ ‫معرفی کرده است‪ .‬مهمترین برنامه گبرلو در سال های‬ ‫اخیر‪ ،‬اجرای برنامه ســینمایی هفت بوده اســت‪ .‬او‬ ‫ســری دوم برنامه هفت را پس از فریــدون جیرانی‪ ،‬‬ ‫اجرا کرد اما برنامه اش عمر چندان طوالنی نداشــت‪.‬‬ ‫گبرلو اخیرا جراحی قلب داشته و این روزها دارد زمان‬ ‫نقاهت بیماری خــود را می گذراند‪ .‬او در این گفت وگو‬ ‫رویکردی جدید را در ارزیابی سینما و شخصیت عباس‬ ‫کیارستمی پیشنهاد می کند‪.‬‬ ‫را نمی پسندید و سینمای بدنه هم اثار سینمایی کیارستمی‬ ‫ را نمی پذیرفت‪ .‬ســینمای او از نگاه جریان اصلی ســینما‬ ‫یک سینمای شخصی و روشنفکرانه بود و مورد توجه قرار‬ ‫نمی گرفت‪ .‬در واقــع می توان گفت یــک دو راهی بزرگ‬ ‫وجود داشت؛ مسیری که کیارستمی طی می کرد و مسیری‬ ‫که سینمای بدنه می رفت‪ .‬طبیعی بود که تهیه کنندگان ان‬ ‫زمان اســتقبال چندانی به اثار کیارســتمی نمی کردند و او‬ ‫هم حمایت و استقبال نمی شد‪ .‬اما این کارگردان با تکیه بر‬ ‫دانش و اگاهی خود توانست راهی را باز کند و سینمایش را‬ ‫به جهان معرفی کند‪ .‬کیارستمی در این راه خیلی قدرتمند‬ ‫بود‪ .‬او در ســطح جهانی هواداران و تماشــاگران خاصی‬ ‫برای خودش دســت و پا کرد و در جشــنواره های بسیاری‬ ‫هم درخشید‪ .‬سینمای روشــنفکری در ایران اگر پا گرفت‬ ‫مبتنی بر تالش کیارســتمی بود زیرا این ســینما از ســوی‬ ‫تهیه کنندگان و ســرمایه داران سینمایی حمایت نمی شد‪.‬‬ ‫اما ایــن وضعیت در ســال های اخیر تغییرات بســیاری را‬ ‫از ســر گذراند‪ .‬سینمای روشــنفکری یا ســینمای موج نو‬ ‫مخاطبان بســیاری پیدا کرد و مخاطبــان ایرانی زیادی را‬ ‫دلبسته خودش کرد‪.‬‬ ‫اینجــا دیگــر وارد بعد دوم می شــویم؟ نســبت‬ ‫کیارستمی با مخاطب؟‬ ‫بله‪ ،‬در همین زمان می توان نسبت کیارستمی با‬ ‫مخاطب ایرانی فیلم هایش را بررسی کرد‪ .‬تماشاگر ایرانی‬ ‫در طول زمانی بسیار طوالنی به فیلم های متعلق به سینمای‬ ‫بدنه که با اسم فیلمفارســی شناخته می شود‪ ،‬عادت کرده‬ ‫بود‪ .‬یعنی به یک ســینمای ملودرام قهرمان پرور و طبیعی‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫بود که فیلم های کیارستمی را دنبال نمی کرد‪ .‬کیارستمی‬ ‫ تماشاگر خاص داشت و کسانی که نگاه مستقلی به سینما‬ ‫داشتند و از مخاطبان خاص ان به شما می رفتند ‪ ،‬فیلم های‬ ‫او را می دیدنــد‪ .‬اما کیارســتمی به جامعــه مخاطبان عام‬ ‫سینمای ایرانی بی اعتنا بود‪ .‬او با مقاومت زیاد و هوشمندی‬ ‫توانست مسیر خود را پیش ببرد‪ .‬در واقع کیارستمی به جای‬ ‫انکه توسط مخاطبانش تربیت شود و برای خوش امد انها‬ ‫فیلم بسازد‪ ،‬ســعی کرد مخاطبان خاص خودش را تربیت‬ ‫کند‪ .‬او به خوبی توانست تا ذائقه خاصی میان تماشاگران‬ ‫ایرانی ایجاد کند‪ .‬در یک دهه اخیر کیارستمی با استقبال‬ ‫بسیار بیشتری از ســوی مخاطبان در مقایسه با سال های‬ ‫قبل از ان روبه رو شده است‪.‬‬ ‫البته خود کیارســتمی هم از ســینمایش فاصله‬ ‫گرفت‪ .‬برای مثال دو فیلم رونوشت برابر اصل و‬ ‫مثل یک عاشق‪ ،‬شبیه فیلم های قبلی کیارستمی‬ ‫ نیستند‪ .‬ســاخت و بافت معمولی تری دارند‪ .‬به‬ ‫این معنی که کیارســتمی هم باالخره به ســمت‬ ‫مخاطب غش کرده است‪ .‬این طور نیست؟!‬ ‫بله‪ ،‬می توان این طور هــم گفت‪ .‬در این دو فیلم‬ ‫که البته هیچ یک در ایران ساخته نشده اند‪ ،‬کیارستمی به‬ ‫ســینمای جریان اصلی تا حدودی نزدیک شده است‪ .‬با‬ ‫این وجود‪ ،‬حرکت او به سمت مخاطب چندان هم اشکار و‬ ‫پیدا نیست‪ .‬در همه فیلم های کیارستمی در شیوه دکوپاژ و‬ ‫روایت و شخصیت پردازی اثر انگشت و امضای کیارستمی‬ ‫ را می بینید‪ .‬می خواهم این را بگویم که کیارستمی بیشتر‬ ‫از انکه خودش را بــا مخاطب تطبیق بدهــد‪ ،‬مخاطب را‬ ‫به شــکل فیلم هایــش دراورد‪ .‬او اساســا اعتبــاری برای‬ ‫تماشاگران فیلم های بدنه قائل نبود‪ .‬البته این همه ناشی‬ ‫از کار کیارستمی نبود‪.‬‬ ‫تغییرات زمانه و تحوالت فکری در افراد جامعه هم‬ ‫در تغییر رویکرد و ذائقه ســینمایی مردم اثر داشت‪ .‬در دو‬ ‫دهه اخیر و به ویژه با ارامشی که کشور پس از جنگ تجربه‬ ‫کرد‪ ،‬میزان اگاهی عمومی در جامعه افزایش یافته و زاویه‬ ‫دید مخاطبان ایرانی به هنر و به طور کلی به جهان عمیق تر‬ ‫شده است‪ .‬این تغییر و تحول ها دست به دست هم داده تا‬ ‫اینکه کارگردانان جدی تری وارد سینما بشوند و فیلم های‬ ‫شاخص تری ساخته شود‪ ،‬در عین حال مخاطبان سینمای‬ ‫کیارستمی هم افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫ان چیزی که شــما به ان‪ ،‬نســبت کیارستمی با‬ ‫ارمان هــای انقالبی جامعه گفتیــد‪ ،‬دقیقا به چه‬ ‫معناست؟‬ ‫این بحث مهمی اســت‪ .‬کیارســتمی در مواجهه‬ ‫بــا انقالب ایــران یک شــخصیت منحصربه فرد اســت‪.‬‬ ‫مشخص است که او بعد از انقالب‪ ،‬همیشه مستقل عمل‬ ‫کرد و مســتقل فیلم ســاخت‪ .‬من از این نظر می گویم که‬ ‫نسبت کیارســتمی با انقالب و جامعه پســا انقالبی ایران‬ ‫منحصربه فرد است که در بیش از سه دهه اخیر هیچ یک‬ ‫از این دو یعنی انقالب و نظام و نه خود کیارستمی مزاحمت‬ ‫خاصی برای یکدیگر ایجاد نکردند‪ .‬او همیشــه در ایران‬ ‫بود و در ایران هم ماند و فیلم ساخت و نمایشگاه برگزار کرد‬ ‫و‪ ...‬یعنی محدودیتی نداشت‪ .‬البته کیارستمی هم هرگز‬ ‫در مواجهه با ارمان های انقالب و مردم شــیطنتی نکرد‪.‬‬ ‫او مسیر خودش را می رفت و کارهای خودش را می کرد‪.‬‬ ‫البتــه این درســت اســت کــه باالخــره از رویه ها و‬ ‫الگوهای انقالب فاصله زیادی داشــت‪ .‬کسی منکر این‬ ‫نیست اما نگاهش به کشورش و نظامش احترام امیز بود‪.‬‬ ‫منتقد بود و زاویه داشــت اما هرگز حرکتــی یا جمله ای که‬ ‫اسیبی به اصول انقالب بزند‪ ،‬از او دیده نشد‪ .‬می خواهم‬ ‫بگویم جنسش این طور نبود که مثل برخی کارگردان ها و‬ ‫فیلمسازها و نویسنده ها و‪ ...‬خودش را در گیر و دار سیاست‬ ‫ببیند‪ .‬اصال به این مباحث نزدیک هم نمی شد‪ .‬فیلمش را‬ ‫می ساخت و کار خودش را می کرد‪ .‬البته گاهی تنش هایی‬ ‫وجود داشت‪ .‬به ویژه درباره اکران برخی از فیلم هایش اما‬ ‫این تنش ها سیاسی نبود‪.‬‬ ‫البتــه او دربــاره تعزیــه هــم فیلم ســاخت که‬ ‫مسئوالن کشور رغبت داشــتند این فیلم اکران‬ ‫شود اما کیارستمی مانع شد‪.‬‬ ‫بله؛ از قضا مثال خوبی زدید‪ .‬کیارســتمی درباره‬ ‫تعزیه هم فیلم ساخت که روایتش در این فیلم هم در واقع‬ ‫همســو با وجه معرفت شــناختی انقالب و نظام بود‪ .‬این‬ ‫نشــان می دهد که این کارگردان هرگز هیچ گونه دشمنی‬ ‫نداشته است‪ .‬اما استداللش برای مخالفت با اکران این‬ ‫فیلم هم جالب است‪.‬‬ ‫او می گوید یا همه فیلم هایم را اکــران کنید یا هیچ‬ ‫کدام‪ .‬همین استدالل نشان می دهد که کیارستمی یک‬ ‫ســینماگر کامل اســت‪ .‬اعتراض و نقدش صنفی اســت‬ ‫و سیاســی نیســت‪ .‬با وجود انکه همه می دانستند عباس‬ ‫کیارســتمی به معنای تام و تمام کلمه انقالبی نیســت اما‬ ‫نظام هم به او و به هنرش احترام می گذاشت‪ .‬تا جایی که‬ ‫ممکن بود فیلم هایش را اکران می کــرد و اگر هم اکران‬ ‫ممکن نمی شد‪ ،‬از ساخت فیلم هایش جلوگیری نمی کرد‪.‬‬ ‫حتی زمانی که پس از دریافت نخل طــای کن به ایران‬ ‫برگشــت و برخی از افراد در فــرودگاه به دنبال اعتراض به‬ ‫او بودند‪ ،‬دولت وقت با تمهیداتی او را از اســیب احتمالی‬ ‫رهانید‪ .‬منظورم این اســت که این طور نیســت فکر کنیم‬ ‫جنگ سردی وجود داشــته یا دشــمنی و تندخویی بوده‪.‬‬ ‫کیارستمی هیچ رابطه ای با نظام سیاسی کشور نداشت اما‬ ‫با دیده احترام و پذیرش به ان می نگریست‪ .‬متقابال نظام‬ ‫و مسئوالن نظام هم نســبت به او چنین موضعی داشتند‪.‬‬ ‫البته شخصیت کیارستمی چند وجهی است و درباره وجوه‬ ‫مختلف ان می توان حرف های بسیاری گفت‪.‬‬ ‫مثال چه وجوهی؟ سیاسی یا هنری؟‬ ‫بعد از مرگ کیارســتمی برخی از وجوه شخصیتی‬ ‫و رفتاری او بیش از پیش برای همه اشــکار شد‪ .‬مثال این‬ ‫موضوع که کیارستمی صاحب یک مکتب است و مکتبش‬ ‫پیروان فراوانی دارد که پیش از این چندان دیده نمی شد‪.‬‬ ‫کیارستمی یک مکتب ایجاد کرد با کالس هایی که برگزار‬ ‫کرد‪ ،‬با شاگردانی که تربیت کرد و با نقدهایی که منتقدان‬ ‫برجسته جهان درباره فیلم هایش نوشتند‪.‬‬ ‫او امــروز در همــه جهــان پیــروان‪ ،‬شــاگردان و‬ ‫دوستدارانی دارد که ســینمای خاص او را دنبال می کنند‪.‬‬ ‫این اتفاق کوچکی نیســت‪ .‬یک صدای تــازه در صنعت‬ ‫سینماست که هم شاعرانه‪ ،‬شخصی و روشنفکرانه است و‬ ‫هم مخاطب انبوه دارد‪.‬‬ ‫به شاگردان کیارستمی اشــاره کردید‪ ،‬گویا انها‬ ‫بر خالف معلم شان وجه سیاسی پررنگ تری در‬ ‫کارنامه شان دارند؛ کســانی مثل بهمن قبادی‪،‬‬ ‫جعفر پناهی و‪...‬‬ ‫البته وقتی از مکتب کیارســتمی حرف می زنیم‪،‬‬ ‫منظــور‪ ،‬بخش تکنیکی و فنی این مکتب اســت‪ .‬شــیوه‬ ‫روایت جدیدی که در سینما شکل پیدا کرده منظورم است‪.‬‬ ‫این یــک موضوع کامال غیرسیاســی اســت‪ .‬همان طور‬ ‫که گفتــم خود کیارســتمی هم بــه معنای معمــول کلمه‬ ‫هرگز سیاســی نبود‪ .‬من نمی خواهم وارد تحلیل برخی از‬ ‫اتفاق هایی که برای این دو‪ ،‬سه نفر از شاگردانش افتاده‬ ‫بشوم‪.‬‬ ‫اما شاگردان کیارستمی بســیار بیشتر از دو‪ ،‬سه نفر‬ ‫اســت‪ .‬به این معنی که راه و روش و شــخصیت سینمایی‬ ‫کیارســتمی و سبک و سیاق فیلمســازی اش حاال حاال ها‬ ‫ادامــه دارد و در جهان هم دیده می شــود‪ .‬حرفم این بود‬ ‫که بخشی از وجوه کاری و شخصیتی کیارستمی تا قبل از‬ ‫مرگش چندان دیده نشده بود‪ .‬من خودم تا پیش از این از‬ ‫زاویه دیگری به او و اثارش نگاه می کردم‪ .‬اما بعد از مرگش‬ ‫زوایه دید من هم تغییر پیدا کرد‪.‬‬ ‫البته هنوز بسیار مانده تا زوایای مختلف شخصیتی‬ ‫او کشف شــود‪ .‬مثل بســیاری از نقاشــان و نویسندگان و‬ ‫فیلسوفان و‪ ...‬که ســال ها بعد از مرگ شان دوباره کشف‬ ‫شدند و تحلیلگران بر اثارشان تحلیل ها نوشتند و تازه معلوم‬ ‫شد که جهان چه کســانی را در خود پرورش داده و حاال از‬ ‫دست داده است‪ .‬من فکر می کنم سینمای کیارستمی هم‬ ‫همین شــکلی اســت‪ .‬به این معنی که در سال های اینده‬ ‫شــاخص های مهم برخی از فیلم هایش دوباره واکاوی و‬ ‫تحلیل می شــود‪ .‬او خودش معتقد بود ســینمایی ماندگار‬ ‫اســت که شــاعرانه باشــد‪ ،‬به نظر می رســد که سینمای‬ ‫شــاعرانه او نیز ماندگار خواهد شد و روایت های تازه ای از‬ ‫جهان بینی او و تاکیدش بر صلح‪ ،‬زندگی‪ ،‬امید و انســان‬ ‫کشف خواهد شد‪.‬‬ ‫مصدومیت خوش یمن‬ ‫پرتغال قهرمان یورو ‪ 2016‬شــد اما انچه دیدار این تیم برابر فرانسه را به‬ ‫فینالی جذاب تبدیل کرد مصدومیت رونالدو و مهمتــر از ان واکنش های‬ ‫بعدی بازیکن بزرگ پرتغال بود؛ انجا که بــرای تیمش بزرگی کرد انگار که‬ ‫خودش در زمین حضور داشت‪ ،‬اما فرانسه‪ -‬پرتغال را می توان از زاویه های‬ ‫دیگری هم دید‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫شکستپلیسبد‬ ‫ایرانیانازقهرمانیپرتغالخوشحالشدند‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نبردی که یکشــنبه شب هفته گذشــته در فینال یورو‬ ‫‪ 2016‬شاهدش بودیم‪ ،‬تنها یک بازی ســاده نبود‪ .‬قدمت‬ ‫این رویارویی که این بار در مستطیل سبز معنای تازه ای پیدا‬ ‫می کرد به اغاز سده نوزدهم برمی گشت‪ .‬انجا که اتش جنگ‬ ‫سراسراروپارافراگرفتهبود‪.‬درسال‪ ۱۸۰۷‬میالدینیروهای‬ ‫فرانســه از مرزهای پرتغال عبور کردند‪ ،‬مقاومت مردم این‬ ‫سرزمین را در هم شکستند و به لیسبون حمله کردند‪ .‬پرتغال‬ ‫به اشغال فرانســه درامد؛ در مدت اشــغال پرتغال به دست‬ ‫فرانسوی ها پایتخت به برزیل انتقال یافت‪ .‬پس از شکست‬ ‫ناپلئون‪ ،‬خاندان ســلطنتی و دولت به لیســبون بازگشت‪.‬‬ ‫برزیل هم استقالل یافت‪ .‬پرتغال در سده نوزدهم غالبا دچار‬ ‫بی ثباتی سیاســی بود‪ .‬امپراتوری پرتغــال در افریقا تثبیت‬ ‫شد‪ ،‬هر چند این کشــور در رقابت برای استعمار افریقا توان‬ ‫دستیابی به سرزمین های بیشتر را نداشت‪ .‬رژیم پرتغال پس‬ ‫از انقالب خونین‪ ۱۹۱۰‬میالدی که منجر به سرنگون کردن‬ ‫رژیم استبدادی ان کشور شــد‪ ،‬به یک حکومت جمهوری‬ ‫مبدل شد‪ ،‬ولی جمهوری پرتغال نیز بی ثبات بود و در ‪۱۹۲۶‬‬ ‫نظامیان قدرت را در دست گرفتند‪.‬‬ ‫در‪ ۱۹۳۲‬ژنرال«انتونیواولیویراساالزار»یکحکومت‬ ‫دیکتاتوری را که از فاشیســم ایتالیایــی الهام می گرفت در‬ ‫پرتغال برپا داشــت‪ .‬دیکتاتوری ســاالزار مانند دیکتاتوری‬ ‫فرانکو در اسپانیا متکی به ارتش و اقتدار اخالقی کلیسای‬ ‫پرتغال بود‪ .‬ســاالزار هرگونه تحول و پیشــرفت اجتماعی‬ ‫در درون کشــور را سد و از ســوی دیگر جنبش های ملی در‬ ‫مستعمرات پرتغال را سرکوب کرد‪ .‬او پس از سقوط فاشیسم‬ ‫در المان نیز توانست بر مســند قدرت باقی بماند و امریکا و‬ ‫حتی اروپای زخم دیده از فاشیسم‪ ،‬از بیم نفوذ کمونیست ها‬ ‫درپرتغالواسپانیا‪،‬ایندوژنرالمتحدهیتلرراحمایتکردند‬ ‫تا بر قدرت باقی بمانند و با موج ســقوط فاشیســم از صحنه‬ ‫حذف نشوند‪ .‬انها به تدریج به دیکتاتورهای مصلح پرتغال‬ ‫و اسپانیا مشهور شدند‪ .‬البته روی امواج خونی که در هر دو‬ ‫کشــور از انقالبیون و نیروهای مترقی به راه انداخته بودند‪.‬‬ ‫ساالزار‪ ،‬دیکتاتور پرتغال‪ ،‬به همراه ژنرال فرانکو در اسپانیا‪،‬‬ ‫اخرین بازمانده های دوران سلطه فاشیسم بر بخش مهمی ‬ ‫از اروپا بودند‪.‬‬ ‫در‪ ۱۹۷۴‬کودتای نظامی چپگرا روی داد که رهبران ان‬ ‫بهمستعمراتافریقاییاستقاللدادند(‪ ۱۹۷۴‬تا‪)۱۹۷۵‬ودر‬ ‫اغاز کوشیدند تا نظامی مارکسیستی بر کشور تحمیل کنند‪.‬‬ ‫ولی انتخابات در سال ‪ ۱۹۷۶‬چپ افراطی را قاطعانه کنار زد‪.‬‬ ‫پرتغال انتقال از دیکتاتوری به دموکراسی را به اجرا گذاشت و‬ ‫دولت غیر نظامی بار دیگر استقرار یافت و این کشور در عین‬ ‫حال با از دست رفتن مستعمرات و عضویت در جامعه اروپا (از‬ ‫‪ )۱۹۸۶‬اتحاد نزدیکتری با دیگر ملل اروپا یافت‪.‬‬ ‫این کشور تا‪ ۵‬اکتبر‪ ۱۹۱۰‬رژیم پادشاهی داشت ولی با‬ ‫گریز پادشاه به برزیل این کشور دارای جمهوری شد‪.‬‬ ‫در ژوئــن ‪ ۲۰۱۱‬سوســیال دموکرات ها توانســتند در‬ ‫انتخابات‪ ،‬سوسیالیست های تحت رهبری ژوزه سوکراتس‪،‬‬ ‫نخست وزیر وقت پرتغال را که از ســال ‪ ۲۰۰۵‬زمام قدرت را‬ ‫در این کشور در دست داشتند‪ ،‬شکست دهند‪ .‬نخست وزیر‬ ‫پرتغــال پس از شکســت حــزب حاکــم سوسیالیســت در‬ ‫انتخابات‪ ،‬با پذیرش مسئولیت این شکست از رهبری حزب‬ ‫اســتعفا داد‪.‬شــیوه حکومتی پرتغال‪ ،‬دموکراسی پارلمانی‬ ‫است و این کشور جمهوری نیز هست که رئیس جمهور ان‬ ‫برای دوره های پنج ســاله از ســوی مردم انتخاب می شود‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری کنونی پرتغال انیبال کاواکو سیلوا است که‬ ‫او را در سال ‪ ۲۰۰۶‬برگزیدند‪.‬‬ ‫این اما مرور کوتاهی بود بر نظام سیاســی پرتغال که‬ ‫نشــان از فراز و فرود انها در طول تاریخ دارد‪ .‬یکشنبه شب‬ ‫هفته گذشــته اما پرتغالی ها بــاز هم خود را مقابل فرانســه‬ ‫می دیدند؛ میزبــان یورو‪ .‬تیمی کــه خیلی ها قهرمانی اش‬ ‫در بازی های امســال را قطعی می دانستند و وقتی پرتغال با‬ ‫چاشنی شــانس خود را به فینال رسید‪ ،‬حتی این قهرمانی را‬ ‫ساده ترنیزبرمی شمردند‪.‬اماهمیشهقرارنیستفرانسوی ها‬ ‫سدپرتغالی هارابشکنندوانرابهتسخیرخوددراورند‪.‬این بار‬ ‫نوبت به پرتغال رسید که فرانســه را تسخیر کند‪.‬یک کشور‬ ‫درجه دوم اروپا که توانســت یکی از دو قدرت اصلی منطقه‬ ‫یورو را شکست دهد‪ .‬شکستی که ایرانیان از ان خوشحال‬ ‫هم شدند‪.‬شکســت کشــوری که پناهگاه منافقین است و‬ ‫پلیس بد مذاکرات هسته ای‪.‬‬ ‫پرتغال قهرمان شد‬ ‫تصور مارادونا درست نبود‪ .‬او گفته بود پرتغال بیش از‬ ‫حد به رونالدو وابسته است‪ .‬این طور نبود‪ .‬پرتغالی ها ثابت‬ ‫کردنداینتصوراشتباهاست‪.‬انهایکشنبهشبهفتهگذشته‬ ‫توانستندباغلبهبرفرانسهکهمیزبانرقابت هاییوروبود‪،‬جام‬ ‫قهرمانیاروپاراباالیسرببرند‪.‬دراماتیک شدناینقهرمانی‬ ‫باتوجه به مصدومیــت رونالدو در اوایل بازی‪ ،‬باعث شــد تا‬ ‫قهرمان یورو و به خصوص رونالدو در شبکه های اجتماعی‬ ‫به شدت مورد توجه قرار بگیرد‪.‬‬ ‫اقبال شبکه های اجتماعی‬ ‫پسازبازی‪ 1/26،‬میلیاردالیک‪،‬کامنتوپستدرباره‬ ‫رونالدو در اینستاگرام و فیس بوک منتشر شد که در نوع خود‬ ‫ بی نظیر است‪ 215 .‬میلیون از این ‪ 1/26‬میلیارد‪ ،‬در جریان‬ ‫غلبه درجه سومی های اروپا‬ ‫به درجه یکی ها ‬ ‫پرتغالی ها اروپا گریز نیستند‬ ‫بازی توســط کاربران اپلود شــد‪ .‬جالب تر اینکه لحظه باال‬ ‫بردن جام توسط او‪ ،‬به یکی از پرترافیک ترین لحظات تاریخ‬ ‫فیس بوک تبدیل شد‪.‬‬ ‫پرتغال؛ تیمی که ناتمامش را تمام کرد‬ ‫رونالدو بازیکن مبارز فوتبــال جهان نه تنها هم تیمی هایش‬ ‫را به هم نریخت بلکه انها را تحریک کر د برای ادامه مبارز ه‬ ‫و برای فتح جام و در نهایت هم این چنین شد‪ .‬انها برای خود‬ ‫جنگیدند‪ .‬برای کشورشان و در نهایت هم برای کریس که‬ ‫همه وجودش تیم ملی پرتغال بود و اشــک هایش ناشی از‬ ‫این بود که نکند مصدومیت وی مسبب از دست دادن جام‬ ‫شــود و پرتغالی ها بگریند‪ .‬او برای این گریست اما گریه او‬ ‫تبدیل به شادی شد‪.‬‬ ‫مهمتر از گریه کریس رفتار وی بعــد از تعویض بود‪.‬‬ ‫دقایقی به رختکن رفت‪ .‬اما خیلی زود با پای بانداژ شــده به‬ ‫نیمکت برگشــت‪ .‬واکنش های او در کنار زمین به گونه ای‬ ‫بود که انــگار دارد توی زمین بازی می کنــد‪ .‬دل توی دلش‬ ‫نبود‪ .‬به هم تیمی هایش روحیه می داد‪ .‬فریاد می کشید که‬ ‫محکم باشید‪ ،‬شما برنده اید‪ .‬بازیکن بزرگ وقتی نیست هم‬ ‫هست‪.‬کریستازمانیکهدرزمینبودباهمهتوانبرایفتح‬ ‫دروازه حریف بازی کرد و از دقیقه ای که بیرون امد به مشوق‬ ‫هم تیمی هایش برای ادامه راهی که در ذهن داشت‪ ،‬تبدیل‬ ‫شد‪ .‬فینال یورو یک درس بزرگ داشت‪ .‬با هم بودن می تواند‬ ‫نتایجی را رقم بزند که از پیش قابل تصور نیســت‪ .‬بی شک‬ ‫پیشازشروعجامبختقهرمانیپرتغالبهمراتبپا یین تراز‬ ‫المان‪،‬اسپانیا‪،‬بلژیکوایتالیابودامادرنهایتجامبهکریس‬ ‫و هم تیمی هایش رسید‪.‬‬ ‫در واقع قهرمانی پرتغــال یک حادثه نبود‪ .‬یک اتفاق‬ ‫شیرینبود‪.‬اینکهیکبازیکنبزرگحتیدرزمانمصدومیت‬ ‫هممی تواندبهتیمشکمککندومسببقهرمانیتیمشدر‬ ‫یورو شود‪ .‬پرتغال قهرمان شد چون کریس خودخواه نبود‪.‬‬ ‫پرتغال قهرمان شد چون همه مردانش مبارز بودند‪ .‬پرتغال‬ ‫قهرمان شد چون حتی بعد از اسیب دیدگی ستاره هم دست‬ ‫از تالش برنداشت‪.‬‬ ‫چرا فرانسه شکست خورد؟‬ ‫چرا تیمــی که از قبل از شــروع جام مدعــی قهرمانی‬ ‫بود‪ ،‬درست در جایی که باید‪ ،‬مقابل تیمی که کمتر کسی به‬ ‫حضورش در فینال فکر می کرد نتوانست کاری انجام دهد‪.‬‬ ‫ادام بیت در اسکای‪ 5‬نکته در رابطه با شکست فرانسه مقابل‬ ‫پرتغال را بررسی کرده است؛‬ ‫اول‪ :‬خــروج رونالــدو باید شــرایط بازی را بــه طرزی‬ ‫دراماتیک به نفع فرانسه رقم می زد‪ .‬مصدومیت زودهنگام‬ ‫کاپیتانپرتغالمی توانستشکستیسنگینرابرایسلسائو‬ ‫رقم بزند‪ .‬در حقیقت اگر پس از خروج او از زمین‪ ،‬پرتغال گلی‬ ‫دریافت می کرد‪ ،‬مطمئنا نمی توانست ان را جبران کند‪.‬در‬ ‫عوض‪ ،‬خروج او انگیزه بسیاری به پرتغال تزریق کرد و بازی‬ ‫در ادامه به نفع انها پیش رفت‪ .‬خروج رونالدو باید همه چیز‬ ‫را به نفع فرانســه می کرد ولی دشان واکنشــی نشان نداد و‬ ‫تغییری ایجاد نکرد‪.‬‬ ‫دوم‪:‬دیمیتریپایتدرطولتورنمنتبارهاشوت های‬ ‫زیبایی به سمت دروازه حریفان روانه کرد‪ ،‬انتوان گریزمان‬ ‫حرکات بسیار زیبایی در طول مســابقات در زمین به نمایش‬ ‫می گذاشت ولی دیشب فقط موسی سیسوکو بود که دل به‬ ‫دریا می زد‪ .‬بازی کردن با ریسک بخشی از تاکتیک تیم ها‬ ‫در طول این رقابت ها بوده ولی شــب گذشته فرانسه مقابل‬ ‫پرتغالی بازی می کرد که در ‪ 10‬بازی اخیرش نتوانســته بود‬ ‫انها را شکســت دهد و این می توانســت اعتماد به نفس را‬ ‫به انها تزریق کند‪ .‬فرانسه از ریســک کردن اجتناب کرد و‬ ‫تاوانش را داد‪.‬‬ ‫سوم‪:‬شایدبزرگترینناکامی شبگذشتهبرایفرانسه‬ ‫پل پوگبا بود که شــبی بسیار تلخ داشــت‪ .‬هافبک ‪ 23‬ساله‬ ‫می تواند هــر کاری انجام دهد ولی با رو بــه جلو بازی کردن‬ ‫متیودی‪،‬پوگباکامالدرحصارگرفتارشدهبود‪.‬مطمئناچنین‬ ‫اقدامی مقابل پرتغال که هیچ گاه به حریفان اجازه نمی دهد‬ ‫راحت حمله کنند‪ ،‬اشتباهی بزرگ است‪ .‬فرانسه باید از کانته‬ ‫استفادهمی کردتاپوگباازادانه تربتوانددرحمالتشرکت کند‬ ‫و وظیفه اش را انجام دهد‪.‬‬ ‫چهارم‪ :‬همان طور که حدس زده می شــد‪ ،‬دشــان‬ ‫نتوانستجلویوسوسهاستفادهازترکیبتیمشمقابلالمان‬ ‫رادردیدارمقابلپرتغالبگیرد‪.‬بااعتمادبههمانبازیکن ها‪،‬‬ ‫شــرایط فیزیکی نه چندان اماده خوبشان در نهایت به ضرر‬ ‫فرانسه در جریان بازی تمام شــد‪ .‬بازیکنان از نظر روحی و‬ ‫فیزیکی خسته به نظر می رســیدند‪ .‬پرتغال یک روز بیشتر‬ ‫اســتراحت کرد ولی به نظر در انالیزها و بررسی های دشان‬ ‫چنین چیزی مد نظر قرار گرفته نشده بود او در جایی که باید‬ ‫نتوانست انرژی را با تعویض هایش به تیم منتقل کند‪.‬‬ ‫پنجم‪:‬کینگزلیکومانپسازبهمیدانامدنبهجای‬ ‫پایت ‪ ،‬انگیزه باالیی از خود نشــان داد ولی دشان نتوانست‬ ‫چنین اعتمادی را به کانته بکند‪ .‬همچنین تصمیم او مبنی بر‬ ‫بازی دادن به ژینیاک‪ 30‬ساله و عدم توجه به مارسیال جوان‬ ‫همبهنظراشتباهمی امد‪.‬فرانسهمی توانستباضربهژینیاک‬ ‫که به تیر خورد بازی را با پیروزی به پایان برساند ولی درسی که‬ ‫از به میدان امدن کومان گرفته شد این بود که دفاع پرتغال‬ ‫با حرکات سریع می تواند باز شود‪ .‬این چیزی بود که فرانسه‬ ‫به طور کلی امشب فقدان ان را حس کرد‪ ،‬هم روی نیمکت‬ ‫و هم در زمین ‪.‬‬ ‫وقتیکریسرونالدودربازیفینالتوسطپایتمصدوم‬ ‫شد برخی تصور می کردند پرتغال تمام شــده است و جام را‬ ‫خواهد داد امــا در پایان اتفاق دیگری رخ داد‪.‬اشــک های‬ ‫مصدومیت رونالدو در بازی‬ ‫فینال‬ ‫اشک های رونالدو پس از فتح‬ ‫جام قهرمانی اروپا‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫مصدومیت روحیه بخش‬ ‫ورزش‬ ‫وقتی پرتغالی ها در اولین تجربه حضور در جام جهانی‪،‬‬ ‫مجارستان‪ ،‬برزیل و کره شــمالی را کنار زدند اما در مسابقه‬ ‫نیمه نهایی‪ ،‬مغلوب درخشــش چارلتون شــدند تا شــانس‬ ‫فینالیست شدن را از دست بدهند‪ .‬ســربابی چارلتون‪ ،‬تنها‬ ‫فوتبالیستی نیســت که باید برای کشــتن رویاهای فوتبالی‬ ‫پرتغالی ها‪ ،‬از هموطن های ژوزه عذرخواهی کند‪.‬‬ ‫پرتغال در همه این ســال ها‪ ،‬بارها تا استانه قهرمانی‬ ‫تورنمنت های ملی پیش رفته و با یک لغــزش در قدم های‬ ‫پایانی‪ ،‬همه چیز را از دســت داده اســت‪ 40 .‬ســال بعد از‬ ‫باخت بزرگ به انگلیســی ها‪ ،‬پرتغال دوبــاره به نیمه نهایی‬ ‫جام جهانی رســید ؛ این بار جام جهانی المان‪ .‬سال ‪.2006‬‬ ‫حاال انگلیس و هلند‪ ،‬قربانی انگیزه باالی پرتغال شده بودند‬ ‫امابازینیمه نهاییباپنالتیمشکوکدقیقه‪ 33‬بهنفعفرانسه‬ ‫تمام شد‪ .‬پرتغال قبل و بعد از باختن به فرانسه‪ ،‬ماجراهای‬ ‫غم انگیز مشابهی را تجربه کرده بود‪ .‬قرمزها در یورو ‪ 84‬به‬ ‫زحمت از گرو ه صعود کردند امــا در مرحله نیمه نهایی با گل‬ ‫عجیب دقیقه ‪ 119‬پالتینی ‪ 2-3‬مغلوب فرانســه شــدند تا‬ ‫فرصت بازی در اولین فینال تاریخ شان در جام ملت ها را تباه‬ ‫کنند‪ .‬فرصتی که تصور می شــد در یورو ‪ 2000‬برای پرتغال‬ ‫ایجاد می شود اما کابوس فرانســه و نیمه نهایی‪ ،‬باز هم سد‬ ‫راه فیگو و یارانش شد‪ .‬این بار گل طالیی دقیقه ‪ 117‬زیدان‬ ‫از روی نقطــه پنالتی‪ ،‬پرتغــال را ناباورانه به خانه فرســتاد و‬ ‫فرانسوی ها را راهی فینال کرد‪.‬‬ ‫طلسم فینالیست نشدن پرتغال باالخره در یورو ‪2004‬‬ ‫شکست‪ .‬این بار نوبت میزبانی از جام ملت ها بود و پرتغالی ها‬ ‫امیدوار بودنــد حضور همزمان ســتاره ای به اســم فیگو و‬ ‫پدیده ای به اسم رونالدو‪ ،‬دست شان را به جام برساند‪ .‬پرتغال‬ ‫همه بازی ها را برد ؛ همه بازی ها به جــز دو بازی افتتاحیه و‬ ‫اختتامیه جام‪ .‬انهــا دوبار به یونان تدافعــی باختند تا مردم‬ ‫کشور را به جای تماشای جشن قهرمانی‪ ،‬وادار به تماشای‬ ‫اشک های رونالدوی جوان کنند‪ .‬تصویری که خالصه همه‬ ‫تالش های نافرجــام پرتغال برای قهرمانــی یک تورنمنت‬ ‫ملی بود‪ .‬از یکشنبه شب گذشــته به بعد اما داستان پرتغال‬ ‫و تورنمنت های ملی را با اشک های شوق کریستیانو به یاد‬ ‫خواهیماورد‪.‬باناجیناشناخته ایبهنامادرکهوقتیصاحب‬ ‫توپ شد‪ ،‬هیچ مدافعی از تیم میزبان خودش را به او نرساند‬ ‫تا خطایی انجام نشود و فرصت دیگری برای ایستگاهی زدن‬ ‫در اختیار گوئررو قرار نگیرد اما این خود ادر بود که دروازه بان‬ ‫حریف‪ ،‬تماشاچیان استدو فرانس و همه مخاطبان مسابقه‬ ‫را شگفت زده کرد‪.‬‬ ‫پرتغال‪،‬باالخره اخرین قدم ها برای قهرمانی یک جام‬ ‫ملیراباموفقیتبرداشتوباالخرهدراخرینمسابقه هاکوتاه‬ ‫نیامد‪ .‬انها با ‪ 6‬تساوی در ‪ 90‬دقیقه فاتح یورو شدند‪ .‬با خط‬ ‫دفاعی که فرصت های زیادی به رقبا نداد‪ ،‬خط حمله ای که‬ ‫ازکوچک ترینفرصت هااستفادهکردوالبتهتیرهایدروازه‪.‬‬ ‫قیمت جام با مصدومیت رونالدو‬ ‫باالتر رفت‬ ‫سیاسیون فرانسه بازی را به مافیا‬ ‫باختند‬ ‫قرعه کشی لیگ شانزدهم به نفع‬ ‫کدام مدعی است؟‬ ‫لیگ دشوار‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫غلبه درجه سومی های اروپا به درجه یکی ها ‬ ‫پرتغالی ها اروپا گریز نیستند‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشنای بین الملل‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫پرتغال یکی از کشورهای استعمارگر اروپایی است که‬ ‫در افریقا و در امریکای التین مستعمراتی داشته است‪ .‬در‬ ‫افریقا شما اگر انگوال را مورد توجه قرار بدهید‪ ،‬می بینید که‬ ‫زبان شان پرتغالی است و همین اتفاق در برزیل هم رخ داده‬ ‫و انها نیز تحت تاثیر زبان و فرهنــگ پرتغالی قرار دارند‪ .‬اما‬ ‫همینپرتغالدراروپاکشوربسیارضعیفیمحسوبمی شود‪.‬‬ ‫در واقع جزو کشورهای درجه سه اتحادیه اروپاست‪ .‬انهافقط‬ ‫یک همسایه دارند؛ اسپانیا‪ .‬انها از لحاظ اقتصادی هم در‬ ‫وضعیت خوبی در اروپا نیســتند‪ .‬ضعیف هستند‪ .‬طی چند‬ ‫سال اخیر که اروپا گرفتار بحران مالی شد یکی از کشورهایی‬ ‫که خیلی تحت فشــار قرار گرفت همین پرتغال بود‪ .‬میزان‬ ‫بدهکاری این کشور بسیار باال رفت‪ .‬این اوضاع حتی روی‬ ‫سیاستاینکشورهمتاثیر گذاربود‪.‬قدرتبه طورمرتبطی‬ ‫دههاخیرمیانچپ هاوراست هایدولتیاینکشوردستبه‬ ‫دست شد‪ .‬همین االن هم اوضاع اقتصادی پرتغال ان قدر‬ ‫خراب است که اتحادیه اروپا در نشستی که با وزارت دارایی‬ ‫این کشور داشــته انها را تهدید به تحریم کرده است‪ .‬البته‬ ‫اسپانیا نیز در همین شرایط قرار دارد و بحران دارد‪ .‬کسری‬ ‫بودجهاینکشورهاازسطحمعیارهایاتحادیهاروپافراتررفته‬ ‫است‪ .‬اینها نشان می دهد که پرتغال به لحاظ اقتصادی در‬ ‫شرایطخوبیقرارندارد‪.‬درموردمسائلسیاسینیزانهاخیلی‬ ‫صاحب نفوذ نیستند‪ .‬انها در اتحادیه اروپا هم خیلی صاحب‬ ‫نفوذنیستند‪.‬اماپرتغالی هادرعینحالاروپاگراهستند‪.‬خیلی‬ ‫با جریان اتحادیه اروپا و سیاســت های این اتحادیه همراه‬ ‫شده اند‪ .‬در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی پرتغال یکی از‬ ‫کشورهاییاستکهاروپا گریزیندارد‪.‬انهابهخوبیمی دانند‬ ‫که بودن در اتحادیه اروپایی و همسویی با ان چقدر می تواند‬ ‫از لحاظ اقتصــادی به نفع انها باشــد‪ .‬بازی هــای اروپایی‬ ‫نیز برای دولت ها و مردم کشــورها مهم اســت‪ .‬اوردگاهی‬ ‫است که احســاس غرور ملی را تقویت می کند و در کنار این‬ ‫احساس غرور در صورت قهرمانی یک کشور شما می توانید‬ ‫گشــایش هایی را نیز به لحاظ اقتصادی و سیاســی در این‬ ‫کشورهاوروابطبین الملل شانببینید‪.‬درواقعسیاستمداران‬ ‫اینعرصهخیلیبه دنبالاینهستندکهباپیروزی هایفوتبال‬ ‫شرایط سیاسی بهتری را در درون کشورشــان ایجاد کنند‪.‬‬ ‫همه کشــورها و در واقع دولت ها از پیروزی ها بهره برداری‬ ‫سیاسی خواهند کرد‪ .‬این یک امر طبیعی است و ایرادی هم‬ ‫ندارد‪ .‬پرتغال در طول دهه های اخیــر بازیکنان بزرگی را به‬ ‫دنبای فوتبال معرفی کرده است؛ اوزه بیو‪ ،‬فیگو و رونالدو و‬ ‫البته خیلی از بازیکنان بزرگ دیگر همگی از پرتغال امده اند‪.‬‬ ‫بنابراین این کشور نمی تواند کشــور حقیری باشد‪ .‬قهرمان‬ ‫شــدن در یورو ان هم برای اولین بار قطعا بــرای مردم این‬ ‫کشور غرور افرین و برای سیاستمداران این کشور فرصتی‬ ‫است تا بتوانند نظام سیاسی شان را بیش از گذشته تحکیم و‬ ‫خود را به مردم نزدیک کنند‪ .‬چون انها می دانند که وضعیت‬ ‫اقتصادی ویژه ای ندارند اما بــا این موج قهرمانی می توانند‬ ‫انسجام را در درون نظام شان تقویت کنند‪ .‬خیلی جالب است‬ ‫اکثر روسای جمهوری کشــورها از نزدیک شاهد بازی های‬ ‫یورو بودند‪ .‬اگر خاطرتان باشــد ســارکوزی‪ ،‬ژاک شیراک‪،‬‬ ‫مرکل و خیلی هــای دیگر بارها از نزدیک شــاهد بازی های‬ ‫ملی بوده اند‪ .‬این نشان می دهد که مساله فوتبال و قهرمانی‬ ‫یورو تا چه حــد برای سیاســیون اهمیت دارد‪ .‬سیاســیون‬ ‫می دانند چگونه از این موقعیت ها بهــره ببرند‪ .‬می خواهند‬ ‫از این قهرمانی ها در جهت تقویت بنیان سیاسی شان بهره‬ ‫ببرند‪.‬پرتغالسیاستمدارانعملگراییدارد‪.‬انهامی دانندکه‬ ‫چگونهبههدفشاندستپیداکنندوازاینموجقهرمانیبه‬ ‫نفع خودشان بهره برداری کنند‪ .‬اما در مورد فرانسه ماجرا فرق‬ ‫می کند‪ .‬فرانسه اصال با پرتغال قابل مقایسه نیست‪ .‬فرانسه‬ ‫دومین قدرت بزرگ اقتصادی اروپاســت‪ .‬از جهت نظامی‬ ‫یک سر و گردن از همه کشورهای اروپایی باالتر است‪ .‬در‬ ‫واقع در اتحادیه فرانســه یک نوع موتور محرکه محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬اوالند خیلی امیدوار بود که فرانسه قهرمان یورو‬ ‫شــود‪ .‬قهرمانی فرانسه می توانســت موجی از همراهی ها‬ ‫و موافقت های مردمی را نصیب اوالند کند اما چنین نشــد‪.‬‬ ‫بنابراین فرانســه و پرتغال را نمی شــود مقایســه کرد جز در‬ ‫فوتبال‪ .‬همین فوتبال؛ جایی که پرتغال می تواند فرانســه‬ ‫را کنار بزند‪ .‬اما از یک نکته غافل نشــویم‪ .‬انچه من درباره‬ ‫پرتغال گفتم در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی است اما‬ ‫اگر بخواهیم پرتغال را به طور کلی مورد ارزیابی قرار بدهیم‬ ‫باید بپذیریم که این کشور اتفاقا زیرساخت های خیلی خوبی‬ ‫به لحاظ ورزشــی دارد‪ .‬باشــگاه هایی دارد که در مسابقات‬ ‫مختلف اروپایی خیلی خوب کار می کنند‪ .‬اگر بخواهیم این‬ ‫کشوررابابرخیکشورهایامریکاییوافریقاییمقایسهکنیم‬ ‫اتفاقا باید بپذیریم که این کشــور درجه یک است‪ .‬از لحاظ‬ ‫سیاسی انها بسیار توسعه یافته اند و خود را به اتحادیه اروپا‬ ‫نزدیک کرده اند‪ .‬باید قبول کنیم که انهــا امتیازات ویژه ای‬ ‫دارند‪ .‬از لحاظ زیرساخت های ورزشی و به خصوص فوتبال‬ ‫پرتغالی ها خیلی شرایط خوبی دارند‪ .‬باشــگاه های شان را‬ ‫که مورد تحلیل قرار بدهیم به این نکته پی می بریم که انها‬ ‫هرگز زیرساخت هایشان را رها نکرده اند‪ .‬باشگاه های بزرگی‬ ‫در اروپا دارند‪ .‬اساسا کشوری که می تواند اوزه بیو و رونالدو‬ ‫را به دنیای فوتبال تحویل دهد قطعا زیرساخت های خیلی‬ ‫خوبی دارد‪ .‬انها از لحاظ اقتصادی شــرایط خوبی ندارند اما‬ ‫از لحاظ توســعه ورزشی در شــرایط خیلی خوبی قرار دارند‪.‬‬ ‫پیروزی پرتغال مصداق های دیگری هم دارد‪ .‬یادمان نرفته‬ ‫کهیونانهمکهبارهادرموردبحران هایمالی اششنیده ایم‬ ‫در یورو جام قهرمانی را از ان خود کرد‪ .‬پرتغال در مقایسه با‬ ‫فرانسه ای که در فینال با ان روبه رو شد قطعا کشور ضعیفی‬ ‫است اما چه می شود کرد‪ .‬در زمین بازی فاکتورهای دیگری‬ ‫هم اهمیت دارد‪ .‬وقتی سوت بازی به صدا در می اید مسائل‬ ‫مهم تری هم خودش را نشان می دهد‪ .‬مسائلی که لزوما به‬ ‫جایگاه اقتصادی یا نفوذ سیاسی ان کشور مربوط نمی شود‪.‬‬ ‫بلکه به خود فوتبال برمی گردد‪ .‬انچه حاال برای پرتغالی ها‬ ‫بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد این است که مسئوالن‬ ‫نظام سیاسی پرتغال حاال بیش از پیش به ایجاد همبستگی‬ ‫میانمردم شانمی اندیشندوالبتهازبابتاینموضوعبه طور‬ ‫ویژه ای برخوردار خواهند شد‪.‬‬ ‫قیمت جام با مصدومیت رونالدو باالتر رفت‬ ‫ورزش‬ ‫سیاسیون فرانسه بازی را به مافیا باختند‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫متوقف کردند و بعد از پنالتی هم مثل قهرمان به کشورشان‬ ‫برگشتند‪ .‬در حالی که اگر شرایط طوری پیش می رفت که به‬ ‫پست فرانسه می خوردند اصال معلوم نبود که باز هم قهرمان‬ ‫باقی می ماندند یا خیر‪ .‬مگر نه اینکه المان تا بازی با ایتالیا‬ ‫بهترین تیم جام بودند‪ .‬اما چه شد که ناگهان همه چیز به‬ ‫هم ریخت‪ .‬بعد هم اینگونه باخت شان را توجیه کردند که‬ ‫بواتنگ مصدوم بود و هوملز شــرایط خوبی نداشــت و‪...‬‬ ‫بنابراین المان ها در یورو سیاست را به ایتالیا باختند‪.‬‬ ‫حــاال برگردیم بــه فینــال؛ وقتــی بالتــر می گوید‬ ‫قرعه کشی تقلبی است بدان معناست که اصال بعید نیست‬ ‫فینال هم یک نوع تقلب باشد؛ تقلب بزرگ‪ .‬این را هم بگویم‬ ‫که مافیای جهانی هرگز در ابتدای کار ریســک نمی کند‪.‬‬ ‫نتیجه کار برای انها اهمیت دارد‪.‬فرانســه می توانســت با‬ ‫بردن این جام برای سیاســیون خود زمان بخــرد تا برخی‬ ‫مشــکالت درونی شــان را تا مدت قابل توجهی پوشــش‬ ‫بدهند‪ .‬این قهرمانی برای فرانسه اتفاق بزرگی بود‪ .‬اوالند و‬ ‫خیلی از سیاستمداران فرانسوی منتظر جام بودند‪ .‬معامله‬ ‫اصلی میان سیاسیون فرانســه و مافیای اقتصادی جهان‬ ‫بود‪ .‬اما چرا این معامله به هم خورد؟ چرا فرانســه قهرمان‬ ‫ورزش‬ ‫پرتغال قهرمان یورو ‪ 2016‬شــد‪ .‬اما فراموش نکنیم‬ ‫تیمی که نایب قهرمان شد میزبان بازی ها بود؛ فرانسه‪ .‬من‬ ‫درباره یورو ‪ 2016‬اصال عالقه مند نیســتم که ساده لوحانه‬ ‫بیندیشــم‪ .‬در مورد قهرمانی پرتغال ایده مخصوص خودم‬ ‫را دارم‪ .‬این ایده من اســت و خوشحال می شوم اگر کسی‬ ‫با مــن در زمینــه بحثی که‬ ‫مطــرح می کنــم چالــش‬ ‫داشته باشــد‪ .‬بهتر است از‬ ‫اینجا شروع کنم؛ بالتر یک‬ ‫اعترافی می کند و می گوید‬ ‫قرعه کشــی یــورو ‪2016‬‬ ‫قرعه کشی تقلبی است‪ .‬به‬ ‫این شکل که ما می دانستیم‬ ‫چه تیم هایــی را باید مقابل‬ ‫چه تیم هایی قــرار بدهیم‪.‬‬ ‫البته من اعتقاد نــدارم که‬ ‫تنها این قرعه کشــی تقلبی‬ ‫بــوده بلکــه معتقــدم همه‬ ‫قرعه کشــی ها تــا کنــون‬ ‫تقلبی بــوده اســت‪ .‬برای‬ ‫اینکه فوتبال به عنوان یک‬ ‫سیستم بسته مطرح است‪.‬‬ ‫خود بازی منظور من نیست‪.‬‬ ‫خــود بــازی چیــز دیگری‬ ‫است‪ .‬سیســتم باز است‪.‬‬ ‫عملکــرد یک سیســتم باز‬ ‫را دارد‪ .‬چــون عناصری در‬ ‫عملکرد ان تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫اما وقتی همین فوتبال را در‬ ‫کل نگاه می کنیــم متوجه‬ ‫می شــویم که سیســتم کلی فوتبال بسته اســت‪ .‬از مرکز‬ ‫بازی گرفته تا فیفا‪ .‬اینها مجموعه ای هســتند که سیستم‬ ‫بسته ای تشــکیل می دهند‪ .‬چرا فیفا می گوید که دولت ها‬ ‫حق دخالت در امور فوتبــال را ندارند چون نمی خواهد این‬ ‫سیستم بسته به سیســتمی باز تبدیل شود و عناصر بیرونی‬ ‫بر این فوتبال تاثیــر بگذارند‪ .‬در واقــع می خواهم بگویم‬ ‫ هاوه النژ‪ ،‬سپ بالتر‪ ،‬یوهانسن و پالتینی ادم هایی هستند‬ ‫که درب های قصر تروا را روی ان اســب چوبی باز کردند‪.‬‬ ‫اینها همان هایی هستند که خودشان ادم های درون اسب‬ ‫را به خدمت می گمارند تــا تروا فتح شــود‪ .‬فوتبال که باید‬ ‫یک سیستم بسته باشد به روی اقتصاد‪ ،‬تجارت‪ ،‬سیاست‬ ‫و مافیا باز شده است‪ .‬اینها هر کاری دلشان می خواهد در‬ ‫داخل فوتبال انجام می دهند‪ .‬مســاله این اســت که جام‬ ‫قهرمانی یورو برای خیلی ها اهمیــت ویژه ای دارد‪ .‬بخش‬ ‫اعظمی از این سرمایه گذاری بر عهده بنگاه های شرط بندی‬ ‫است‪ .‬فرانســه نیاز مبرمی به بردن این جام داشت اما این‬ ‫اتفاق رخ نداد چون مافیای اقتصادی از انها حمایت نکرد‪.‬‬ ‫قهرمانی پرتغال نشان داد که زور مافیای سیاسی که فرانسه‬ ‫قطب مهم ان را تشــکیل می دهد هرگز نتوانســت حریف‬ ‫مافیای اقتصادی شود که پرتغال را ترجیح داده بود‪ .‬خود‬ ‫من رودســت خوردم‪ .‬وقتی المان مفتضحانه از فرانســه‬ ‫شکست خورد‪ .‬تئاترهای تخته حوضی ما کیفیتش باالتر از‬ ‫نمایشی بود که المان ها مقابل فرانسه از خود نشان دادند‪.‬‬ ‫ایتالیایی ها اما باهوش تر از المان ها بودند‪ .‬چون هر زمانی‬ ‫که می توانست برنده باشد و خود را به فرانسه برساند ترجیحا‬ ‫توپ را به بیرون زد‪ .‬بازیکنی مثل شواین اشتایگر در پنالتی‬ ‫پنجم چنان تــوپ را تصنعی به بیــرون می زند که فقط من‬ ‫متوجه این موضوع می شوم‪ .‬چون خودم در بین بازیکنان‬ ‫ایرانی چنین بازیکنانی داشته ام‪ .‬ایتالیا یک بازی فوق العاده‬ ‫مقابل المان به نمایش گذاشته بود‪ .‬انها قهرمان جهان را‬ ‫نشد؟ در کنار این سوال ها باید سوال مهم تر دیگری را هم‬ ‫مطرح کنیم؛ چرا فیفا سرنگون شــد؟ پاسخ روشن است‪.‬‬ ‫چون انگلیس و امریکا علیه فیفا دســت بــه یکی کردند‪.‬‬ ‫فیفا به انها میزبانی ندادنــد‪ .‬بنابراین انها علیه بالتر متحد‬ ‫شدند‪ .‬فیفا پول مالیاتش را نداشــت که بپردازد‪ .‬از قطر و‬ ‫روسیه پول گرفت و در عوض به انها میزبانی داد‪ .‬انگلیس‬ ‫و امریکا هم به تالفی این اقدام خود بالتر را از ریاست فیفا‬ ‫انداختند اما ایا مافیا نیز سقوط کرد؟ خیر‪ .‬انها که نمی توانند‬ ‫مافیا را بیندازند‪ .‬مافیا با سیاسیون سر یک میز می نشینند‪.‬‬ ‫یک طرف ماجرا مافیا و طرف دیگر سیاسیون فرانسه‪ .‬اما‬ ‫نکته اینجاســت که جام قهرمانی حاال به واسطه میزبانی‬ ‫فرانسه برای سیاسیون این‬ ‫کشــور خیلــی گــران تمام‬ ‫شده‪ .‬انها نمی توانند معامله‬ ‫را ان طــور کــه خودشــان‬ ‫می خواهند پیش ببرند چون‬ ‫همه دنیا و در واقع مهم ترین‬ ‫بنگاه های شــرط بندی روی‬ ‫برد فرانسه و قهرمانی میزبان‬ ‫شرط بســته اســت نه روی‬ ‫قهرمانی پرتغال‪ .‬مافیا کدام‬ ‫را ترجیح می دهد؟ قطعا نفع‬ ‫اقتصــادی مافیــا در گروی‬ ‫شکست فرانسه است چون‬ ‫همه پــول جهان بــه جیب‬ ‫مافیایی سرازیر می شود که‬ ‫روی شکســت فرانسه شرط‬ ‫بســته اســت‪ .‬بنابرایــن در‬ ‫چنین شــرایطی سیاســیون‬ ‫نمی تواننــد در ایــن معامله‬ ‫حریف مافیا شوند‪ .‬تنها یک‬ ‫راه باقــی می ماند؛ روی برج‬ ‫ایفــل پرچــم پرتغــال نقش‬ ‫ببندد‪ .‬قهرمان پرتغال است‪.‬‬ ‫تمام‪ .‬بنابرایــن ایتالیایی ها‬ ‫که خود دست قدرتمندی در‬ ‫مافیا دارند از اینکه به نیمه نهایی بروند و در انجا به فرانسه‬ ‫ببازند ســر باز می زنند‪ .‬من معتقدم طراحی یورو عالی بود‪.‬‬ ‫رونالدو باید مقابل بیل قرار می گرفت‪ .‬چون برای خیلی ها‬ ‫این تقابل جذاب بود‪ .‬المان می بایســت باز هــم به ایتالیا‬ ‫می خورد و اتفاقا این بار ایتالیا را شکســت می داد‪ .‬همین‬ ‫طور فرانسه باید گربه سیاه خودش یعنی المان را شکست‬ ‫می داد‪ .‬حاال دیگر فوتبــال فوتبال نیســت‪ .‬یک نمایش‬ ‫پیچیده اســت که مــردم از ان لذت می برند‪ .‬بــه نظر من‬ ‫سیاســت های نئولیبرالیســم همه چیز را در فوتبال تعیین‬ ‫می کند‪ .‬مــن قصد ســیاه نمایی ندارم‪ .‬خود مــن از دیدن‬ ‫بازی ها لذت می بردم‪ .‬اما باید بپذیریم که دست سیاسیون‬ ‫و دســت مافیا در فوتبال در کار اســت‪ .‬نمی شود به فوتبال‬ ‫ســاده لوحانه نگاه کرد‪ .‬وقتی کریس رونالدو مصدوم و از‬ ‫بازی خارج شــد خیلی ها دیگر می دانند که ‪ 10‬ســنت هم‬ ‫نباید روی قهرمانی پرتغال شرط ببندند‪ .‬همه روی قهرمانی‬ ‫فرانسه شرط می بندند‪ .‬پول جهان حاال یک طرف است و‬ ‫تصمیم با مافیاست‪ .‬مافیا به سیاسیون قیمت تازه می دهد‪.‬‬ ‫جام حاال با مصدومیت رونالدو گران تر هم شده است‪ .‬مافیا‬ ‫روی قهرمانی پرتغال شرط می بندد و بازی تمام می شود‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫لیگ دشوار‬ ‫قرع ه کشی لیگ شانزدهم به نفع کدام مدعی است؟‬ ‫سه شنبه شب هفته گذشته بازی های لیگ شانزدهم‬ ‫قرعه کشی شــد که طبق این قرعه کشــی مهم ترین بازی‬ ‫فوتبال ایران یعنی دربی پایتخت هفته ششم برگزار خواهد‬ ‫شد‪ .‬اما شرایط سرخابی ها باتوجه به این قرعه کشی چگونه‬ ‫خواهد بود؟ کدام یک قرعه بهتری دارند؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫قرعه ابی ها چگونه است؟‬ ‫منصوریان‪ ،‬ســرمربی جــوان ابی هــا بایــد کار را با‬ ‫تیم ســابق خود یعنی نفت تهران شــروع کنــد‪ .‬هفته دوم‬ ‫رقابت های لیگ برتر را باید خارج از خانه به مصاف استقالل‬ ‫خوزستان‪ ،‬مدافع عنوان قهرمانی برود‪ .‬بعد از این بازی‪ ،‬تا‬ ‫هفته هشتم از تهران خارج نمی شوند و همه دیدارهای این‬ ‫تیم در تهران است‪.‬‬ ‫هفته ششم اســتقالل با پرســپولیس دربی را برگزار‬ ‫می کند‪ .‬به نظر می رســد که اســتقالل قبــل از دربی کار‬ ‫اســان تری نســبت به سرخپوشــان دارند‪ .‬اســتقاللی ها‬ ‫هفته قبل از شــهراورد به مصاف تیم تازه لیگ برتری شده‬ ‫ماشین سازی می روند اما پرســپولیس باید ب ا تراکتورسازی‬ ‫تبریز بــازی کند و هفتــه بعد بــه مصاف اســتقالل برود‪.‬‬ ‫ابی پوشان هفته بعد از دربی نیز باید با ذوب اهن در تهران‬ ‫بازی کنند‪ .‬اگر جدول فصل گذشــته و نقل و انتقاالت این‬ ‫فصل تیم ها را مــاک کار قرار دهیم‪ ،‬پنج یا شــش هفته‬ ‫پایانی نیم فصل‪ ،‬برای استقالل کار سختی در پیش است‬ ‫و باید با تیم هایی مثل ســپاهان‪ ،‬تراکتورســازی‪ ،‬فوالد و‬ ‫گسترش فوالد بازی کند‪.‬‬ ‫ابی هــا در نیم فصل اول پنــج بازی خــارج از تهران‬ ‫دارنــد و باید بــه مصاف تیم های اســتقالل خوزســتان‪،‬‬ ‫سیاه جامگان‪ ،‬فوالد‪ ،‬صبا و ســپاهان بروند‪ .‬کار استقالل‬ ‫برای نیم فصــل دوم به مراتب ســخت تر از نیم فصل اول‬ ‫اســت‪ .‬جایی که ابی ها باید در نیم فصل دوم شــش بازی‬ ‫خارج از تهران برگزار کنند که می توان گفت هر شش بازی‬ ‫نبردهای سختی است‪ .‬شاگردان منصوریان از نظر اب وهوا‬ ‫در قرعه کشی امسال با بد شانســی مواجه شدند‪ .‬این تیم‬ ‫باید در فصل تابســتان و در مرداد ماه امسال در خوزستان‬ ‫به مصاف قهرمان فصل گذشته برود‪ .‬ابان ماه نیز در اهواز‬ ‫با فوالد بــازی می کند کــه احتماال اب وهوای خوزســتان‬ ‫ان چنان گرم نباشد‪ .‬نیم فصل دوم نیز کار سخت تری دارند‬ ‫و در فصل سرد باید ســه بار به تبریز سفر کنند و یک بار هم‬ ‫در مشهد توپ بزنند‪ .‬ابی ها در نیم فصل اول دو بار باید به‬ ‫خوزســتان بروند و در دور برگشــت بازی های لیگ نیز باید‬ ‫سه بار در تبریز بازی کند و از این حیث پرتکرارترین سفر های‬ ‫ابی پوشان است‪.‬‬ ‫میهمان ترین میزبان های لیگ‬ ‫فصل گذشته‪ ،‬دو تیم نفت و سایپا به علت مشکالتی‬ ‫که برای میزبانی از استقالل و پرسپولیس داشتند‪ ،‬مجبور‬ ‫شــدند در اســتادیوم ازادی به مصاف این دو تیم بروند که‬ ‫به نوعی می توان گفت که امتیــاز میزبانی را به تیم حریف‬ ‫دادند‪ .‬در تعطیالت بین دو فصل نیــز اتفاق خاصی برای‬ ‫برطرف شدن مشکالت فصل گذشته این دو باشگاه نیفتاد‬ ‫و به نظر می رسد که این فصل نیز شاهد این اتفاقات باشیم‪.‬‬ ‫بنابرایــن دو تیم نفت و ســایپا که باید هر کــدام یک بازی‬ ‫میزبان باشند میهمان استقالل و پرسپولیس می شوند‪.‬‬ ‫اما قرعه برای ســرخ ها چگونه اســت؟ پرســپولیس‬ ‫تهران قبل از دربی تهران با تراکتورســازی و بعد از دربی با‬ ‫سپاهان اصفهان بازی می کند‪.‬‬ ‫شروع نسبتا سخت پرسپولیس‬ ‫پرسپولیس در پنج هفته ابتدایی لیگ دو بار به تبریز‬ ‫می رود و با تیم های پرمهره تراکتورسازی و گسترش فوالد‬ ‫تبریز بازی می کند‪ .‬تراکتورســازی مهر ه های بسیار خوبی‬ ‫مثل محمد نوری‪ ،‬محســن بنگــر‪ ،‬ادینهو‪ ،‬و کرار جاســم‬ ‫را جذب کرده اســت و به نظر می رســد یکی از جدی ترین ‬ ‫مدعیان لیگ شانزدهم است‪.‬‬ ‫پرســپولیس قبــل از دربــی بازی بســیار ســختی با ‬ ‫تراکتورسازی تبریز دارد‪ .‬خستگی ســفر به تبریز و بازی با‬ ‫تیم سرســخت تراکتورســازی می تواند روی نتیجه دربی‬ ‫تاثیرگذار باشــد‪ .‬البته خســتگی ســفر به تبریــز مختص‬ ‫نیم فصل اول اســت چرا کــه نیم فصــل دوم تراکتوری ها‬ ‫باید به تهــران بیایند‪ .‬بعــد از دربی اما پرســپولیس باز هم‬ ‫یک بازی ســخت با ســپاهان دارد؛ دیداری که حساسیت‬ ‫ان برای پرسپولیســی ها کمتر از دربی نیست‪ .‬پرسپولیس‬ ‫تهران برخالف فصل گذشته که در فصل تابستان دو بازی‬ ‫ســخت در اهواز برگزار کرد‪ ،‬امسال شــرایط بهتری دارد‪.‬‬ ‫پرسپولیســی ها در مرداد و شــهریور ماه دو بــازی در تبریز‬ ‫می کنند‪ .‬مطمئنا پرسپولیسی ها از این حیث شرایط خوبی‬ ‫دارند چرا که بازی در زمســتان تبریز برای هر تیمی سخت‬ ‫است‪ .‬پرسپولیســی ها با تیم های خوزستانی هم در فصل‬ ‫گرما رو به رو نمی شوند‪ .‬انها در مردادماه با فوالد خوزستان‬ ‫در تهــران بازی می کنند‪ .‬دیدار پرســپولیس با اســتقالل‬ ‫خوزســتان و صنعت نفت ابادان هم در فصــل پاییز برگزار‬ ‫می شود‪ .‬پرســپولیس در نیم فصل اول هشت بازی داخل‬ ‫تهران برگزار می کند و هفت بازی خارج از تهران‪ .‬بنابراین‬ ‫نمی توان تفاوت چندانی از این حیث برای پرسپولیس در‬ ‫نیم فصل اول و دوم قائل بود‪ .‬در فصل پانزدهم هفته های‬ ‫پایانی لیگ بسیار سرنوشت ساز بود‪ .‬صدر جدول بارها بین‬ ‫استقالل‪ ،‬پرسپولیس و استقالل خوزستان رد و بدل شد‪.‬‬ ‫پرسپولیس در ســه هفته پایانی نیم فصل اول با تیم های‬ ‫پدیده و ذوب اهن اصفهان خارج از خانه و با تیم مشهد در‬ ‫ورزشگاه ازادی بازی می کند‪ .‬پرسپولیس اما در نیم فصل‬ ‫دوم شــرایط خوبی در ســه هفته پایانی دارد؛ چرا که از سه‬ ‫بازی دو بازی خود را در تهران انجام می دهد و تنها در بازی‬ ‫اخر در مشــهد بازی می کند‪ .‬در همین حال سوال دیگری‬ ‫نیز این روزها مطرح شــده که تیم های شهرســتانی به ان‬ ‫پرداخته اند؛ استقالل و پرسپولیس از تعداد باالی تیم های‬ ‫تهرانی چه نفعی می برند؟‬ ‫حدود یک ســوم تیم های لیگ برتر تهرانی هســتند‬ ‫که بررسی ها نشان می دهد این اتفاق به نفع سرخابی های‬ ‫پایتخت تمام می شود‪ .‬امسال با صعود تیم فوتبال پیکان‬ ‫به لیگ برتــر‪ ،‬تعداد تیم هــای تهرانی حاضــر در لیگ به‬ ‫عدد ‪ ۵‬رســید ‪ ،‬به این معنی که حدود یک ســوم لیگ برتر‬ ‫تهرانی است‪.‬‬ ‫در حال حاضــر لیگ برتر کشــور ‪ ۱۶‬تیم اســت که‬ ‫زمزمه های کاهش تعــداد تیم ها نیز به گوش می رســد و‬ ‫بعید نیست در فصل های اتی شاهد این اتفاق نیز باشیم‪.‬‬ ‫از ‪ ۳۲‬استان کشــور ‪ ۱۶‬تیم می توانند در لیگ برتر فوتبال‬ ‫کشــور حاضر باشــند که در این بیــن ‪ ۵‬ســهم را تیم های‬ ‫تهرانی گرفته اند و ‪ ۱۱‬سهم را برای استان های دیگر باقی‬ ‫گذاشــته اند‪ .‬اما این تعداد تیم از پایتخت بیش از همه به‬ ‫نفع سرخابی هاســت‪ .‬یعنی در چهار بازی لیگ‪ ،‬از تهران‬ ‫خارج نمی شوند و در تهران به مصاف رقبا می روند‪ .‬بررسی‬ ‫بازی های نیم فصل اول استقالل نشــان می دهد که این‬ ‫تیم تنها پنج بار از تهران خارج می شود و ابی ها ‪ ۱۰‬بازی را‬ ‫در تهران انجام می دهند! پرسپولیس نیز در نیم فصل دوم‬ ‫چنین شرایطی دارد و از این حیث این دو تیم منتفع شده اند‪.‬‬ ‫زیرا مجبور نیستند مسافت طوالنی را طی کنند و خطرات و‬ ‫خستگی راه را تحمل کنند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر ایــن دو تیــم در تهران تماشــاگران‬ ‫بیشتری دارند و می توانند جو اســتادیوم را مقابل تیم های‬ ‫بی هوادار نفت‪ ،‬پیکان و سایپا به سمت خود برگردانند‪.‬‬ ‫فصل گذشته اتفاقات جالب تری هم افتاد‪ .‬حریفان‬ ‫تهرانی ســرخابی ها به علت مشکالت عجیب و غریبی که‬ ‫داشتند‪ ،‬نمی توانستند در ورزشگاه خانگی خودشان میزبان‬ ‫استقالل و پرسپولیس باشند‪ .‬بنابراین بازی را به استادیوم‬ ‫ازادی منتقل می کردند که به ایــن صورت‪ ،‬به نوعی امتیاز‬ ‫میزبانی را به سرخابی ها دادند‪ .‬به احتمال زیاد فصل اینده‬ ‫باز هم شــاهد این اتفاقات خواهیم بود‪ .‬ایا پرسپولیس یا‬ ‫استقالل در فصل شانزدهم قهرمانی را از ان خود می کنند‬ ‫یا تیم هایی همچون تراکتورسازی و سپاهان این اجازه را به‬ ‫سرخابی های پایتخت نخواهند داد؟‬ ‫ظاهرا پرسپولیس قرعه سختی‬ ‫در لیگ شانزدهم خواهد داشت‬ ‫ورزش‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫تعبیر جالب از پروانه‬ ‫روی چشم رونالدو‬ ‫بی تردید یکــی از دراماتیک تریــن صحنه های یورو‬ ‫‪ 2016‬صحنه ای اســت که رونالدو در همان ابتدای بازی‬ ‫دچار مصدومیت شده و در همان حال پروانه ای روی چشم‬ ‫او نشســته اســت‪ .‬رونالدو ان قدر از مصدومیت بی موقع‬ ‫خود ناراحت بود که حتــی یک بار نیز با دســت پروانه را از‬ ‫روی چشمش برنداشت‪ .‬هیچ دستی تکان نداد‪ .‬پروانه نیز‬ ‫روی چشم بهترین بازیکن پرتغال جا خوش کرده بود‪ .‬اما‬ ‫ریکاردینیو‪ ،‬یکی از بهترین بازیکنان فوتسال جهان اعتقاد‬ ‫دارد که روح اوزه بیو به اســمان نزول کرده تــا به رونالدو و‬ ‫تیم ملی پرتغال روحیه بدهد‪ .‬او اعتقــاد دارد که پروانه ای‬ ‫که در زمان مصدومیت روی صورت رونالدو نشســت‪ ،‬روح‬ ‫اسطوره فوتبال پرتغال بوده است‪.‬‬ ‫ریکاردینیــو در توئیت خود نوشــت‪« :‬زمانی که یک‬ ‫فرشــته به زمین نزول می کند و به فرشــته ای دیگر روحیه‬ ‫می دهد‪ ...‬ممنون پرتغــال‪ .‬ممنون رونالدو‪ ،‬ممنون خدا‪،‬‬ ‫ممنون اوزه بیو‪».‬‬ ‫پرتغال در فینال یورو ‪ 2016‬موفق شد فرانسه میزبان‬ ‫را شکست دهد و جام را باالی سر ببرد‪.‬‬ ‫فهرست سنگین بداخالقی هایمان در فضای مجازی‬ ‫وقتی یک روی فوتبال را می بینیم‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫ورزش‬ ‫بهتراستکمیبهعقببرگردیم؛بعدازمشخصشدن‬ ‫قرعه رقابت های جام جهانی فوتبال ‪ ۲۰۱۴‬و همگروه شدن‬ ‫ایران‪،‬نیجریه‪،‬بوسنیوارژانتیندرگروهافرقابت ها‪،‬صفحه‬ ‫فیســبوک لیونل مســی مورد هجوم بیش از‪ ۳۰‬هزار کامنت‬ ‫توهین امیز به زبان فارســی قرار گرفت‪ .‬پس از هجوم برخی‬ ‫هواداران افراطی به صفحه فیس بوک مسی‪ ،‬صدها ایرانی‬ ‫هم در صفحه مسی از او به خاطر رفتارهای انها عذرخواهی‬ ‫کردندوصفحاتجدیدیبرایعذرخواهیازاوایجادشد‪.‬این‬ ‫حرکت‪ ،‬بازتاب گسترده ای در رسانه های بین المللی داشت‪.‬‬ ‫روزنامه «ال موندو» یکی از روزنامه های معتبر اسپانیایی در‬ ‫گزارشی اعالم کرد که هواداران ایرانی با اعتراض به صفحه‬ ‫شخصی مســی جمالت ناپســندی را به این بازیکن نسبت‬ ‫دادند‪ .‬بعضی دیگر از رســانه های المانی و اسپانیایی نظیر‬ ‫اسپورتواشپیگلنیزبهاعتراضبرخیازایرانی هابهصفحه‬ ‫لیونل مسی در فیس بوک پرداختند و ان را تقبیح کردند‪ .‬این‬ ‫در حالی بود که تعداد زیادی از کاربران با هاشم بیک زاده به‬ ‫شوخیپرداختند‪.‬اینامااخریناعتراض های بی موردبرخی‬ ‫کاربران ایرانی در فضای مجازی نیست‪ .‬چندی پیش تعداد‬ ‫زیادی از کاربران ایرانی پس از انتشار خبر نامزدی رونالدو به‬ ‫حملهبهدوستدختررونالدوپرداختند‪.‬ورزشکارانداخلینیز‬ ‫از این بدفرهنگی بی نصیب نبوده اند؛ ایمان صادقی یکی از‬ ‫این ورزشکاران بدشانس است‪ .‬فرشته کریمی پس از اینکه‬ ‫دربرنامه‪ ۹۰‬اعالمکردپرسپولیسیاستطرفداراندو باشگاه‬ ‫استقاللوپرسپولیسبهصفحهاینستاگراماوهجومبردندو‬ ‫در موافقت و مخالفت با او با یکدیگر درگیر شدند و از کلمات‬ ‫رکیک استفاده کردند‪ .‬یحیی گل محمدی؛ پس از شکست‬ ‫ذوب اهن اصفهان مقابل اســتقالل خوزستان که منجر به‬ ‫قهرمانیاستقاللخوزستانشدعده ایازطرفدارانباشگاه‬ ‫پرسپولیسکهمعتقدبودنداودراینبازیکم کاریکردهاست‬ ‫به صفحه او در اینســتاگرام حمله کردند‪ .‬در پی این اتفاق او‬ ‫تمام عکس های خود را پاک کرد‪ .‬لیونل مســی؛ عکسی از‬ ‫خود و انخل دی ماریا‪ ،‬دیگر ســتاره تیم ملی ارژانتین و عضو‬ ‫باشگاه پاری سن ژرمن را منتشر کرد و ورود او را به اینستاگرام‬ ‫تبریک گفت‪ .‬کاربران ایرانی اما تشخیص دادند که عکس‬ ‫مسی و دی ماریا مربوط به بازی ایران‪ -‬ارژانتین در جام جهانی‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬است‪ .‬دیداری که با تک گل مسی به سود ارژانتین به‬ ‫اتمام رسید‪ .‬به همین دلیل ایرانی ها بار دیگر صفحه مسی را‬ ‫باکامنت هایخودتحتتاثیرقراردادندومطالبینوشتندکه‬ ‫در نوع خود هم رکیک بود و هم عجیب‪ .‬کارلوس کی روش؛‬ ‫حتیسرمربیمحبوبتیم ملینیزازبداخالقیبرخیکاربران‬ ‫ بی نصیب نمانده است‪ .‬پس از مشاجره کارلوس کی روش و‬ ‫برانکو بر سر اردوهای تیم ملی عده ای از هواداران فوتبال در‬ ‫حمایت از برانکو ایوانکوویچ به صفحه فیس بوک کی روش‬ ‫حمله کردند‪ .‬اما قربانی اخر چه کسی بود؟ دیمیتری پایت‪.‬‬ ‫بعدمصدومکردنکریستیانورونالدوتوسطپایتدرفینالیورو‬ ‫‪ ۲۰۱۶‬هزارانایرانیبهصفحهویحملهکردندواینحملهدر‬ ‫رسانه های جهان بازتاب گسترده ای پیدا کرد و «اس» رسانه‬ ‫اسپانیاییخبرحملهودشنامبهویراپوششداد‪.‬بعدازاینکه‬ ‫کریس رونالدو‪ ،‬فوق ستاره تیم ملی فوتبال پرتغال‪ ،‬در دقایق‬ ‫ابتدایی فینالی یورو ‪ 2016‬توســط دیمیتری پایت‪ ،‬هافبک‬ ‫تیم ملیفرانسه مصدومشد و با اشک زمین بازی راترککرد‪،‬‬ ‫کاربران ایرانی در اینستاگرام به صفحه شخصی این بازیکن‬ ‫فرانسویهجومبردهوبااستفادهازالفاظناشایستبهاعتراض‬ ‫از این بازیکن پرداختند‪ .‬عادل فردوسی پور‪ ،‬گزارشگر بازی‬ ‫فینال اما بعد از اینکه متوجه این اتفاق شد‪ ،‬در واکنش به این‬ ‫اقدام کاربران ایرانی گفت‪« :‬هموطنانمــان هم از خجالت‬ ‫دیمیتری پایت در امدند‪ .‬این چه کاریه واقعا؟» اما واقعا این‬ ‫واکنشکافیبود؟«اس»دراینموردنوشتهاست‪«:‬رونالدو‬ ‫در ایران یک قهرمان و نماد فوتبال محسوب می شود و انها‬ ‫با حضور گســترده خود در اخرین پست پایت در اینستاگرام‪،‬‬ ‫ناراحتی خود را از حرکت این بازیکن اعالم کردند‪ .‬هواداران‬ ‫ایرانی توهین های زیادی را به پایت انجــام دادند و حتی به‬ ‫خانواده او دشــنام دادند‪ .‬با این حال بعضی از کاربران ایرانی‬ ‫نیزبااینحرکتمخالفتکردندوازپایتتقاضاکردندکهاین‬ ‫توهین هاراببخشد‪».‬مروراینرفتارهاخیلیتلخاست‪.‬مرور‬ ‫این بداخالقی ها که بیش از پیش شــان و فرهنگ ایرانی را‬ ‫زیر سئوال می برد بسیار تلخ است‪ .‬تعداد بداخالقی هایمان‬ ‫همینطورروزبهروزبیشترمی شودوهنوزهیچمقاممسئولی‬ ‫دغدغه اشرسیدگیواموزشبههوادارانفوتبالدوستایرانی‬ ‫نیست‪.‬اینکهبیاموزیمباختنهمبخشیازفوتبالاست‪.‬رقابت‬ ‫هم بخشی از فوتبال است و هیچ چیز مهم تر و برتر از رعایت‬ ‫اصولاخالقینیست‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫گزارش مسافر‬ ‫پرونه پزشکی عباس کیارستمی جنجالی شد‬ ‫«من سه روز اســت که نخوابیده ام و اندوه عمیقی را‬ ‫تجربه می کنم‪ .‬عصبانی هســتم از این اتفاق و از نظر من‬ ‫مقصر جراحانی هســتند که عباس کیارســتمی را کشتند‪.‬‬ ‫پزشــکانی که چنین گوهر گرانقدری را کشتند‪ .‬باید انها را‬ ‫به محاکمه بکشــیم‪ .‬این وظیفه ما ســینماگران است‪ .‬او‬ ‫یک بی گناه بــود و به خاطر غفلت و ندانم کاری پزشــکانی‬ ‫که سوگندخورده هستند‪ ،‬کشته شد‪ .‬وظیفه وزارت ارشاد‪،‬‬ ‫کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و قوه قضائیه این‬ ‫است که مرگ یک بیگناه را رسیدگی کنند‪ .‬او دو هفته قبل‬ ‫از اینکه به بیمارســتان برود‪ ،‬صحیح و سالم بود‪ .‬خاطرات‬ ‫عباس کیارستمی عالی است اما من نمی توانم حرف های‬ ‫قشنگ بزنم‪ .‬از این بی مسئولیتی‪ ،‬عصبانی هستم‪ ».‬این‬ ‫جمالت از زبان داریوش مهرجویی خارج شــد؛ کارگردانی‬ ‫که همراه با کیارســتمی در ان زمان که همه فیلمفارســی‬ ‫می ساختند‪ ،‬میان فیلمسازان موج نوی سینمای ایران قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬طبیعی اســت که این حرف های مهرجویی از سر‬ ‫عصبانیت و ناراحتی بود‪ ،‬و گرنه کســی نیست که قدردان‬ ‫زحمات پزشکان ایرانی نباشد اما شبهه ها در مورد چگونگی‬ ‫مرگ کارگردان بزرگ ســینمای ایران ان قدر زیاد است که‬ ‫باید به انها پاسخ داده شود و خوشبختانه هم انگار اراده ای‬ ‫هم برای پیگیری ماجرا وجود دارد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫شروع ابهام‬ ‫اوایل ســال جاری بود که خبر رســید حال کارگردان‬ ‫نامدار ایرانی چندان مناسب نیست‪ ،‬خبرها می گفتند‪« :‬او‬ ‫که به دلیل مشــکالت متعدد گوارشــى مدتى است تحت‬ ‫ی و با‬ ‫درمان است‪ ،‬درپی شدت گرفتن این مشکالت جسم ‬ ‫نظر پزشکان معالج در بیمارستان بستری شد‪».‬‬ ‫بعــد از ان خبرهــا نگران کننده تــر شــد‪ ،‬خبرهــای‬ ‫عمل های پشت ســر هم که باید از میان مصاحبه ها وقوع‬ ‫ان بیرون کشیده می شد‪ ،‬چندان خبرهای خوبی نبود‪ .‬رضا‬ ‫میرکریمی به عنوان مدیرعامل خانه سینما ‪ 13‬فروردین ماه‬ ‫به عیادت این کارگردان رفت و در مورد وضعیت جسمانی‬ ‫او گفت‪« :‬اقای کیارســتمی پیش از عید به دلیل مشکل‬ ‫گوارشــی که داشــتند‪ ،‬تحت عمل جراحی قرار گرفتند و‬ ‫روند درمانی شان را ســپری می کردند تا اینکه بعد از مدتی‬ ‫اختاللی در روند درمان ایشان به وجود امد که باعث شد روز‬ ‫‪ 12‬فروردین ماه تحت عمــل جراحی مجدد قرار بگیرند‪».‬‬ ‫این یعنی دو عمل جراحــی‪ ...‬اما دو عمل دیگر هم انجام‬ ‫می شد‪ ،‬چهار عملی که به گفته تیم پزشکی‪ ،‬اولین عمل‬ ‫جراحی کیارســتمی‪ ،‬درمانی بــوده اســت‪ .‬دومین عمل‬ ‫به دلیل خونریــزی داخلی صورت گرفت و ســومین عمل‬ ‫برای برداشتن کیسه صفرا و اخرین عمل به دلیل عفونت‬ ‫پیشرفته بوده است‪ .‬با اعالم این خبر‪ ،‬شــایعه ها در مورد‬ ‫اهمال پزشکان معالج قوت گرفت‪ .‬بعد از انکه کیارستم ‬ ‫ی‬ ‫از خواب مصنوعی بیدار شــد‪ ،‬یک نقل قول باعث شد که‬ ‫انگشت اتهام به سوی پزشــکان گرفته شود‪ .‬علی جنتی‪،‬‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی با حضور در مراسم افتتاحیه‬ ‫فیلم «نیم رخ ها» حرف هایی جنجالی مطــرح کرد‪ .‬او در‬ ‫پاســخ به ســوال خبرنگاران در خصوص اخرین وضعیت‬ ‫جسمانی عباس کیارســتمی گفت‪« :‬اقای دکتر هاشمی‪،‬‬ ‫وزیر بهداشــت را اماده کردم‪ ،‬ســریع رفت بیمارســتان و‬ ‫پزشــکان متخصص را انجا احضار کرد‪ .‬خــود اقای دکتر‬ ‫هاشمی گفت‪ :‬اگر ان شــب نرفته بودم‪ ،‬اقای کیارستمی ‬ ‫تمام بود وضعش (فوت کرده بود)‪ .‬بحمدالله االن وضعش‬ ‫بهتر شده است‪».‬‬ ‫هر چند خــود وزیر بهداشــت این شــایعه را تکذیب‬ ‫می کند‪ .‬دکتر سید حسن هاشمی‪ ،‬وزیر بهداشت با حضور‬ ‫در بیمارســتان جم به مالقات عباس کیارســتمی رفت‪ .‬با‬ ‫حضور وزیر بهداشت اولین عکس های عباس کیارستمی ‬ ‫که روی تخت بیمارستان بود‪ ،‬منتشــر شد‪ .‬وزیر بهداشت‬ ‫با تشریح بیماری این فیلمساز وضعیت او را مساعد عنوان‬ ‫کرد و ا ز ترخیص او ظرف ‪ 10‬روز اینده خبر داد‪ .‬او همچنین‬ ‫قصور جراحان را به نوعــی رد کرد و گفت بــه وجود امدن‬ ‫عفونت‪ ،‬ارتباطی به جراحان نداشته است‪ .‬هاشمی در مورد‬ ‫ی از نظر‬ ‫ی گفت‪« :‬اقای کیارستم ‬ ‫اخرین وضعیت کیارستم ‬ ‫گوارشی مشکلی پیدا کرده بود و باید حتما جراحی می شد و‬ ‫بعد از انجام جراحی دچار التهاب کیسه صفرا شده بود‪ .‬البته‬ ‫چنین چیزی گاهی اوقات پیش می اید و ممکن است هیچ‬ ‫ربطی هم به جراحی نداشته باشد‪».‬‬ ‫اوج ابهام‬ ‫«یکی از دوستام همین عمل رو انجام داد و روز پنجم‬ ‫در سالن ســینما داشــت فیلم می دید‪ ...‬قرار بود دکتر من‬ ‫رو عمل کنه‪ .‬بعدا فهمیدم که پســرش مــن رو عمل کرده‬ ‫و تازه در شــانش نبودم و عمل رو ســپرده به دستیار پنجاه‬ ‫سال ها ش!‪ ...‬هر جا اعتماد می کنی بکن ولی به اونایی که‬ ‫پدرشون مشهور بوده؛ نکن‪ .‬خواستن و نتونستن‪ ...‬وقتی‬ ‫دکترم اخبار رو در روزنامه ها خوند و فهمید این بیمار خیابونی‬ ‫نبوده؛ دســتپاچه شــد و مصاحبه کرده و گفته گویا بیمارم‬ ‫شهرتی دارد و در خارج او را می شناسند‪ ...‬من باورم نمیشه‬ ‫دیگه بتونم روی پا وایسم و فیلم کار کنم‪ .‬اون تو رو داغون‬ ‫کردند‪ »...‬این جمالت پیش از ســفر عباس کیارســتمی ‬ ‫در صفحه های اجتماعی یکی از نزدیکانش منتشــر شد‪.‬‬ ‫این جمالت نشــان داد احتمال قصور بیشتر است‪ ،‬استاد‬ ‫به سفری رفت که در ان بازگشــتی نبود و در این میان این‬ ‫ســوال مطرح شــد که ایا عباس کیارســتمی قربانی یک‬ ‫خطای پزشکی شده اســت؟ فرزندان او بر این باور هستند‬ ‫و می خواهند ماجــرا را تا انتها پیگیری کننــد‪ .‬ان گونه که‬ ‫فرزند عباس کیارســتمی اعالم کرده است پرونده پزشکی‬ ‫پدرش را پیگیری می کند و امیدوار است این اقدام «تاثیر‬ ‫مثبتی برای برداشتن یک مشکل اصلی در جامعه پزشکی‬ ‫ی با اشاره به پیگیری‬ ‫ایران» داشته باشــد‪ .‬احمد کیارستم ‬ ‫پرونده پزشکی عباس کیارســتمی گفت‪« :‬در این پرونده‬ ‫موضوع فقط شــخص پدرش نیســت‪ ،‬بلکه یک معضل‬ ‫بزرگتری است که باید به ان معضل نگاه شود و اینکه چگونه‬ ‫می شــود این معضل برطرف شــود‪ ».‬وی تاکیــد کرد که‬ ‫حل این «معضل پزشکی»‪ ،‬جزو وظایف وزارت بهداشت‬ ‫اســت‪ .‬او در گفت وگو با رادیو فرانسه گفته است؛ خانواده‬ ‫کیارســتمی از این پس «از راه درســت» به اطالع رسانی‬ ‫بیشتر در زمینه پرونده پزشــکی عباس کیارستمی خواهند‬ ‫پرداخت و «برخورد احساسی» در این زمینه به کسی کمک‬ ‫ی بار دیگر با رد شایعه سرطان‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬احمد کیارستم ‬ ‫پدرش‪ ،‬گفت که امیدوار اســت پرونده عباس کیارستمی ‬ ‫به عنوان «یک مشــکل همگانی» به صورت «درست تر و‬ ‫ریشه ای تر» پیگیری شود و این پیگیری «تاثیر مثبتی برای‬ ‫برداشتن این مشکل در جامعه پزشکی ایران» داشته باشد‪.‬‬ ‫پیگیری ابهام‬ ‫پس از موج برخاســته شــده در شــبکه های مجازی‬ ‫در مورد علت مرگ کیارســتمی‪ ،‬علیرضا زالی‪ ،‬رئیس کل‬ ‫ســازمان نظام پزشــکی طی نامه ای به معاون و دادستان‬ ‫انتظامی نظام پزشــکی برای پیگیری و رسیدگی به پرونده‬ ‫پزشکی عباس کیارســتمی دســتور داد‪ .‬همچنین در ‪18‬‬ ‫تیرماه وزیر بهداشت نیز طی نامه ای خطاب به رئیس کل‬ ‫سازمان نظام پزشکی عنوان کرد‪« :‬نظر به وظایف قانونی‬ ‫ان سازمان و درخواست خانواده ان مرحوم و جامعه هنری‬ ‫کشور‪ ،‬الزم است پرونده پزشــکی این کارگردان ارجمند و‬ ‫نامی‪ ،‬در تهران و پاریس با دقت‪ ،‬سرعت و شفافیت بررسی‬ ‫و گزارش کاملی به اینجانب ارائه شــود‪ .‬همچنین پس از‬ ‫انجام بررسی های کارشناسی‪ ،‬ضروری است افکار عمومی‬ ‫را در جریــان امور قرار دهید و اگر شــخص یا اشــخاصی‬ ‫قصــوری در انجام وظایف داشــته اند‪ ،‬بــه مراجع قضایی‬ ‫معرفی شوند‪ ».‬اولین جلسه بررسی علت مرگ استاد عباس‬ ‫ی هم برگزار شده و قرار است پرونده او از فرانسه به‬ ‫کیارستم ‬ ‫ایران برگردد تا بررسی دقیق تر شود‪.‬‬ ‫امید این اســت برای بازگشــت اعتمــاد عمومی به‬ ‫پزشکان این پرونده تا انتها بررسی شود و نتیجه ان به طور‬ ‫شفاف اعالم شــود‪ .‬همه ما می دانیم و باید مطمئن شویم‬ ‫که پزشکان در مجموع قشر زحمتکش و معتمدی هستند‬ ‫ولی اگر خطایی هم از کسی سر بزند‪ ،‬دستگاه های نظارتی‬ ‫نمی گذارند و نمی گذرند‪».‬‬ ‫بانوی ادبیات و عرفان‬ ‫خانم مهدیه الهی قمشه ای درگذشت‬ ‫خوش صحبت بــود و خــوش محضــر‪،‬در روزگاری‬ ‫که برادرش بــا کالم خود خیلی ها را پــای برنامه تلویزیون‬ ‫می نشــاند‪ ،‬هر گاه که به تلویزیون می امــد‪ ،‬با معلومات و‬ ‫کالم خویش نشــان می داد از برادر کم ندارد‪.‬خانم مهدیه‬ ‫الهی قمشه ای در هفته ای که گذشت‪ ،‬رخت از این جهان‬ ‫بست‪ .‬خانم الهی قمشــه ای متولد ‪ 1316‬هجری شمسی‬ ‫ـ متخلص به اتش ـ را می توان یکی از کســانی شــمرد که‬ ‫در شــناخت مولوی‪ ،‬تالش و مطالعه قابل توجهی داشته‬ ‫و حاصل مطالعات و نیز تالش در شناخت ادبیات عرفانی‬ ‫را در جلســات در معرض اســتفاده و داوری عالقه مندان‬ ‫گذاشته اســت‪ .‬وی که از سن پنج ســالگی در خدمت پدر‬ ‫حکیم و فرزانــه خود مرحوم مهدی الهی قمشــه ای بوده‪،‬‬ ‫پیش از انکه حــرف زدن را کامال بیاموزد‪ ،‬به شــعر و ادب‬ ‫عالقه مند شــده و پیش از صحبت کردن شعر می خوانده‬ ‫است‪ .‬ایشان در هفت سالگی با مثنوی االطفال اشنا شده‬ ‫و در این راه عالوه بر محضر پدر از محضر اساتیدی چون‬ ‫«جالل همایی»‪« ،‬شــهابی»‪« ،‬صدرالدین محالتی»‪،‬‬ ‫«دکتر شــفق» و «عالمه جعفری» بهره برده و ســال ها با‬ ‫تحقیق و تفحص در مثنوی مولوی به تحلیل و تفسیر اشعار‬ ‫مثنوی و تطبیق ان با موضوعــات قران کریم می پرداخت‬ ‫و حدود شش هزار بیت از ابیات مثنوی را در سینه سپرده و‬ ‫حفظ بود و این افزون بر طبع شعری و ذوق ادبی بود‪« .‬بهار‬ ‫عشق» مجموعه اشعار اوست که حاصل همین ذوق ادبی‬ ‫است‪« .‬معبد عشــق» دیگر کتاب بانو قمشه ای است که‬ ‫مجموعه ای از اشــعار ایشــان را دربر می گیرد که از سوی‬ ‫نشر علم در ‪ 1382‬منتشر شد و حسین الهی قمشه ای بر ان‬ ‫مقدمه ای نوشته اســت‪« .‬کربال وادی عشق» هم از این‬ ‫بانوی فرهیخته در سال ‪ 1388‬روانه بازار کتاب شد و کتاب‬ ‫خواندنی دیگر او «خاطرات من با پــدرم» نام دارد‪ .‬خانم‬ ‫الهی قمشــه ای انس و الفتی همیشگی با قران داشت‪ .‬او‬ ‫در این باره گفته‪« :‬اصال زیربنای ادبیات ما قران اســت و‬ ‫تا با قران اشنایی نداشته باشیم‪ ،‬ادبیات را نمی فهمیم‪ .‬ان‬ ‫قدر در قران زیبایی و طراوت و جمال به کار رفته که تا وقتی‬ ‫انها را نخوانده ای و درک نکرده ای‪ ،‬نمی توانی از ادبیات و‬ ‫شــعر حرف بزنی‪ .‬موالنا و حافظ نیز ارتباط نزدیکی با قران‬ ‫داشــته اند و همان طور کــه همه می دانند حافــظ از ان رو‬ ‫حافظ شد که قران را حفظ بود‪ .‬من نیز هر چه کردم‪ ،‬همه از‬ ‫دولت قران کردم‪ .‬من در ان بخشی که مرتبط با کارم است‪،‬‬ ‫اشــنایی خوبی با قران دارم‪ .‬ما تجلی قران را در ادبیات به‬ ‫صورت مستقیم‪ ،‬تمثیل‪ ،‬داستان یا اشاره کوتاه می بینیم‪.‬‬ ‫اشنایی با قران و ایات الهی موجب بینایی و تلطیف روح و‬ ‫ذوق هنری می شود و شعر و سخنی که از قران و لطایف ان‬ ‫ بی بهره باشد‪ ،‬کلماتی است بی جان و بی معنا‪».‬‬ ‫پس از ان عالقه بی شــماری که به دو شاعر داشت؛‬ ‫خود بزرگترین مونس کتاب اســمانی قران بود؛ بهتر است‬ ‫این را هم از زبــان خود او بخوانیم‪« :‬ارائه ســخن حافظ‪،‬‬ ‫موالنا‪ ،‬فردوســی و‪ ...‬باعث می شــود کــه جوان ها بیدار‬ ‫شوند‪ .‬شعر انها افسردگی را از بین می برد و ارامش روحی‬ ‫و روانــی را جایگزیــن می کند‪ .‬من هر وقت ســراغ مثنوی‬ ‫می روم‪ ،‬یادم می افتــد‪« :‬گفت مثنوی کــه صیقل ارواح‬ ‫شد‪ ».‬و این احســاس در همه انسانها هســت‪ .‬شعر روح‬ ‫و ما اگــر ظرفیت هایمان را درســت عرضه کنیــم انها نیز‬ ‫حق پذیر خواهند بود‪ .‬امروز که زندگی ها به سمت استفاده‬ ‫بیشــتر از تکنولوژی رفته برگزاری محافلی با کتاب به ویژه‬ ‫اشعار و ادبیات عرفانی در جامعه بسیار بااهمیت است‪ .‬ما‬ ‫مرهون شعرا و اکنون نیز ناشران به عنوان حافظان اثار این‬ ‫شــعرا در دنیای تکنولوژی و مادی گری هســتیم که چراغ‬ ‫ادبیات را روشن نگاه داشته اند‪ ».‬او باور داشت که جامعه‬ ‫ما اکنون بیــش از هر چیــز نیاز به فضیلت هــای اخالقی‬ ‫دارد‪ ،‬چون با وجود این فضیلت اســت که ارامش را برای‬ ‫جامعه می توان فراهم کــرد‪ .‬او درباره انتقــال اموزه های‬ ‫اخالقی از طریق ادبیات چنین گفته است‪« :‬مردم ما خیلی‬ ‫جوان را صیقل می دهد؛ شفاف می کند‪« .‬حافظ» عصاره‬ ‫اندیشه موالناست و وقتی که موالنا را بشناسیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫حافظ را هم بشناسیم‪ .‬شعر حافظ زبان گویای جامعه ایرانی‬ ‫اســت و دیوان حافظ مجموعه ای از شــعر خوب فارســی‬ ‫است‪ .‬حافظ کد ادب فارسی است‪».‬‬ ‫بانوی محقق ادبیات و عرفان همیشه دغدغه ادبیات‬ ‫و فرهنگ داشت‪ .‬الهی قمشــه ای باتوجه به ظرفیت های‬ ‫ادبیات عرفانی معتقد بود‪« :‬ادبیات ما بســیار غنی است و‬ ‫حیف است ما ایرانی باشیم و از این ظرفیت بی بهره بمانیم‪.‬‬ ‫مردم مــا دارای قلب های پاک و عاشــق خداوند هســتند‬ ‫خوبند‪ ،‬جوان های ما هم برخالف نظــر برخی واقعا خوب‬ ‫هســتند و اگر با صداقت و صمیمیت با انها رفتار شود‪ ،‬زود‬ ‫تحت تاثیر قرار می گیرند‪ .‬بنابراین مطمئن باشــید که اگر‬ ‫زبان روز داشته باشیم و بتوانیم این مباحث را روزامد کنیم‬ ‫و به دغدغه های نسل جوان پیوند دهیم‪ ،‬تاثیرگذار خواهد‬ ‫بود‪».‬این شاعر و محقق نام اشــنای ادبیات فارسی که از‬ ‫‪ 22‬خردادماه در پی مشکالت تنفسی در بیمارستان بستری‬ ‫بود‪ ،‬عاقبت در بیمارستان درگذشت و پیکر ایشان براساس‬ ‫وصیت خودش‪ ،‬در مقبره خانوادگی شــان در لواســان به‬ ‫خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫دیدار‬ ‫پرستو صالحی در کنار استاد جالل مقامی‬ ‫علی انصاریان و مادرش در حرم رضوی‬ ‫کارت اهدای عضو رضا صادقی‬ ‫‪77‬‬ ‫پایه توهین‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫صفحه ستاره تیم ملی فرانسه‬ ‫مورد هجوم قرارگرفت‬ ‫هنوز در میانه نیمه اول بازی پرتغال – فرانسه بود که‬ ‫کریستیانو رونالدو به دلیل یک مصدومیت جدی از میدان‬ ‫بیرون امد‪ .‬ستاره تیم ملی پرتغال قبل از اینکه از بازی بیرون‬ ‫بیاد کلی اشــک ریخت و ناراحت بود که نمی تواند تا پایان‬ ‫بازی تیمش را همراهی کند‪ ،‬در این مصدومیت نقش یک‬ ‫نفر پررنگ تر از بقیه بود؛ بازیکنی که در جام ملت های اروپا‬ ‫بسیار خوش درخشید و در واقعا می توان می گفت که یکی‬ ‫از بهترین های فرانسه بود‪ .‬دیمیتری پایه پس از پایان بازی‬ ‫در مورد صحنه ای که منجر به خروج رونالدو از زمین شــد‪،‬‬ ‫توضیح داد‪« :‬فقط یک برخورد بود و همین‪ .‬من مالکیت‬ ‫توپ را برای تیمم گرفتم و اگر او را مصدوم کردم‪ ،‬قصدی‬ ‫در کار نبوده اســت‪ .‬این در طبیعت من نیست که در زمین‬ ‫انسان بدی باشم‪ .‬شکی در این نیست‪».‬‬ ‫اما این توضیح هم هواداران رونالدو را راضی نکرد‪،‬‬ ‫الاقل مادر کریســتیانو رونالدو که همیشه همراه پسرش‬ ‫در ورزشگاه حاضر است از دســت پایه خشمگین و معتقد‬ ‫است که‪« :‬من نمی توانم پســرم را در ان وضع ببینم‪ .‬این‬ ‫ورزش یعنی ضربه زدن به توپ نه ضربه زدن به حریف‪ ».‬او‬ ‫مدافعانی هم مثل روی کین دارد که معتقدند‪« :‬مصدومیت‬ ‫رونالــدو یک بدشانســی بود‪ .‬تــکل پایه به نظــر من خطا‬ ‫نبود بلکه یک تکل شــجاعانه و بزرگ بود‪ .‬فکر می کنم در‬ ‫لحظه تکل‪ ،‬رونالدو نتوانســت زمان بندی درستی داشته‬ ‫باشــد‪ .‬باید توجه داشــت که فوتبال یک بــازی فیزیکی‬ ‫است‪ ».‬اما گویا خشمگین تر از مادر کریستیانو هم وجود‬ ‫داشــت؛ گروهی از ایرانی هــا که از حرکــت دیمیتری پایه‬ ‫ناراحت بودند‪ ،‬طبق عادت ســال های اخیر که به صورت‬ ‫خودجوش لشکر کشــی اینترنتی می کنند‪،‬از همان دقیقه‬ ‫‪ 25‬بازی که رونالدو از زمین مســابقه بیرون امد و جایش را‬ ‫به کواریشــما داد‪ ،‬حمله را شــروع کردند و صفحه بازیکن‬ ‫شماره هشت فرانسه در اینستاگرام در ظرف چند دقیقه پر‬ ‫شد از کلماتی نه چندان دوستانه به الفبایی که دیمیتری پایه‬ ‫احتماال هرگز در عمرش هم ندیده بود‪ .‬پایه هنوز در زمین‬ ‫مســابقه بود‪ ،‬هنوز بازی به نیمه دوم نرسیده بود که حجم‬ ‫این پیام ها ان قدر زیاد بود که عادل فردوسی پور در هنگام‬ ‫گزارش بازی فینال گفت‪« :‬گویا هموطنان مون حســابی‬ ‫از خجالت پایه در اومدن در صفحــه اجتماعی ایش‪ ،‬اخه‬ ‫چه کاری این‪ »...‬ســرعت کامنت گذاری هــا فوق العاده‬ ‫بود‪،‬به طوری کــه خیلی زود نزدیک به چهــار صد هزار نفر‬ ‫زیر پست او کامنت گذاشتند‪ .‬دیمیتری پایه وقتی در دقیقه‬ ‫‪ 58‬توســط دیدیه دشــان از زمین مســابقه بیرون کشیده‬ ‫شد‪،‬این فرصت را داشــت که تا دقایقی از مورد توجه قرار‬ ‫گرفتن صفحه اینستاگرامش در این حد لذت ببرد و به خود‬ ‫ببالد که در عرض چند روز تعداد فالوئرهای اینستاگرامش‬ ‫به یک میلیون نفر رسید اما این تا انجا جذاب بود که معنای‬ ‫واژه هایی که زیر ان نوشته شده بود را نداند‪ ،‬تا انجایی که‬ ‫یک ایرانی پیدا نکرده باشد که بخواهد این جمالت سریالی‬ ‫را برایش معنا کند‪.‬بیایید امیدوار باشیم که حرف رامبد جوان‬ ‫درســت باشــد‪ ،‬وقتی در برنامه خندوانه به ماجرای حمله‬ ‫ایرانی ها به صفحه پایه واکنش نشان داد و گفت‪« :‬افرادی‬ ‫به صفحه اقای پایه رفته و از او دلبــری کردند و چیزهایی‬ ‫برایش به یــادگار گذاشــتند‪ .‬البته هیچ وقــت نمی فهمد‬ ‫کلماتی که به کار بردند چه معنایــی دارد! مگر اینکه انقدر‬ ‫یک فارســی زبان را پیدا کند و از او بخواهــد این کلمات را‬ ‫ ترجمه کند‪ .‬من شک ندارم ان فارســی زبان ان کلمات را ‬ ‫ترجمه نخواهد کــرد و اگر هم ترجمه کنــد‪ ،‬قطعا خواهد‬ ‫گفت که این افراد‪ ،‬تعداد کمی هستند‪ .‬از بی ادبی هایمان‬ ‫در صفحه مجازی خجالت بکشیم‪».‬‬ ‫بازتاب های جهانی‬ ‫اولین واکنش جهانــی به لشکر کشــی‪ ،‬روزنامه ‪AS‬‬ ‫بود‪ .‬یک روزنامه اسپانیایی که هوادار و نزدیک به باشگاه‬ ‫رئال مادرید اســت به همین خاطر انها از زبــان هواداران‬ ‫ایرانی رونالدو‪ ،‬بعضی حرف ها را به دیمیتری پایه زدند‪ .‬در‬ ‫گزارش وبسایت نشریه اس به محبوبیت باالی کریستیانو‬ ‫رونالدو در بین هواداران پرشور فوتبال در ایران به طوری که‬ ‫یک نماد و قهرمان برای انها محسوب می شود اشاره شده‬ ‫و از همین موضوع به عنوان دلیل هجوم انها به اینستاگرام‬ ‫پایه و متهم کردن این بازیکن به خطای عمدی روی ستاره‬ ‫محبوب شــان نام برده اســت‪ .‬در این گــزارش همچنین‬ ‫به اینکه همه ایرانی ها در صفحه ســتاره فرانســه فحاشی‬ ‫نکردند و کســانی هم بودند که از طرف همــه ایرانی ها از‬ ‫پایه عذرخواهی کردند اشــاره شده اســت‪ .‬در انتهای این‬ ‫گزارش به اینکه در نهایت با قهرمانــی پرتغال این رونالدو‬ ‫و هواداران ایرانی اش بودند که شــب شــادی را ســپری‬ ‫کردند اشاره شده اســت‪.‬پس از ان رسانه های بی شماری‬ ‫بودند کــه به ایــن ماجرا پرداختنــد‪ ،‬هفته نامه فرانســوی‬ ‫«لکسپرس» در گزارشی با عنوان «ایرانی ها به پایه به دلیل‬ ‫مصدومیت رونالدو توهین کردند»‪ ،‬نوشت‪« :‬پایه پیام های‬ ‫توهین امیزی را از هواداران ایرانــی فوتبال دریافت کرد‪.‬‬ ‫صفحه فیس بوک و اینســتاگرام این بازیکــن بین المللی‬ ‫ماالمال از پیام های انتقادی و گاه توهین های بســیار تند‬ ‫کاربران ایرانی اســت‪ ».‬وب سایت اسپورت ‪ 24‬هم درباره‬ ‫این حمله نوشت که خود کریستیانو رونالدو هم تازه فهمید‬ ‫که در ایران تا این اندازه محبوب است و هوادارانی دار که‬ ‫تا این اندازه برای او وقت می گذارند‪.‬‬ ‫جنس پیام ها‬ ‫پیام هایی که در زیر پست دیمیتری پایه در اینستاگرام‬ ‫گذاشته شد‪ ،‬کامال جنس های متفاوتی داشت‪ ،‬بعضی از‬ ‫انها انقدر توهین امیز و وقیحانه است که حتی نگاه کردن‬ ‫بــه انهــا شــرم امیز و ناراحت کننده اســت‪ ،‬برخــی از انها‬ ‫مالمت امیز‪ ،‬گاهی با عبارت های از این دســت که «ســر‬ ‫خودت هم بیاید»‪« ،‬خودت هم مصدوم شوی» و‪ ...‬هم‬ ‫همراه می شــود‪ .‬این جنس پیام ها گاهی با طنز هم همراه‬ ‫اســت‪ ،‬گروهی دیگــر از پیام ها به طور کلی طنزی اســت‬ ‫ بی ربط به موضوع بحث‪ ،‬از ان دست شوخی هایی که فقط‬ ‫برای گروه های فارسی ممکن است جذاب باشد‪ .‬گروهی‬ ‫از پیام ها به عذر خواهی از دیمیتــری پایه اختصاص دارد‬ ‫که این ادم هایی که کامنت ها را می گذارند‪ ،‬همه مخاطبان‬ ‫ایرانــی او را شــامل نمی شــوند‪ ،‬در این میــان گروهی از‬ ‫کامنت گذاران هم به نصیحت انهایی می پردازند که کاری‬ ‫بسیار مذموم را انجام می دهند‪ .‬گاهی هم میان این گروه ها‬ ‫بحث و حتی درگیری هم پیش می اید‪.‬‬ ‫تا حمله بعدی‬ ‫گویی قرار نیســت که ایــن حمالت به انتها برســد‪.‬‬ ‫سال های سال اســت که این پیام های توهین امیز و این‬ ‫لشگر کشی های نه چندان دوســتانه چهره فرهنگی ایران‬ ‫را خدشــه دار می کند‪ .‬در این میان حــرکات فردی در برابر‬ ‫این عادت زشت نتوانســته تغییری در موضوع ایجاد کند‪،‬‬ ‫از جمشید مشــایخی تا مهراب قاســمخانی همه به نوعی‬ ‫خواسته اند که به جنگ این عادت بروند اما به نظر می رسد‬ ‫ان چیزی که الزم است یک اراده جمعی است‪ ،‬یک اراده‬ ‫که به همه گوشــزد کند که این عادت زشــت چیزی بسیار‬ ‫بیشتر از یک تفریح ساده با یک گوشی تلفن همراه است و‬ ‫این جمالت وقتی در کنار هم قرار می گیرد می تواند چهره‬ ‫یک ملت و یک تمــدن را به گونه ای نشــان دهد که واقعا‬ ‫نیست‪ .‬باید یک کار جدی کرد و دسته جمعی به جنگ این‬ ‫معضل رفت‪ .‬باید کاری کرد‪ ،‬باید فکری کرد‪ ،‬تا حمله بعدی‬ ‫خیلی فرصت نیست‪!...‬‬ ‫ق بدون مرز‬ ‫عش ‬ ‫بال اتش‪ ،‬بال خون‬ ‫روایت رنج مادران شهیدان مفق ود االثر‬ ‫رمانی درباره عباس دوران‬ ‫رمان «عشق بدون مرز» نوشته منیر السادات موسوی‪ ،‬ماجرای دفاع مقدس را از زاویه‬ ‫تازه ایروایتمی کند‪.‬شخصیتیبهنام«حسین»دراینکتابمی کوشدنقشمادریکرزمنده‬ ‫رابهمخاطبمعرفیکندوازسویدیگر‪،‬اینشخصیتباحضوردرمناطقنظامی‪،‬شرایطویژه‬ ‫ان مناطق در دوران جنگ ر ا ترسیم کرده است‪ .‬منیر السادات موسوی‪ ،‬نویسنده ای که پیش‬ ‫از این کتاب «زنبق های عاشــق» را از او خوانده ایم‪ ،‬در کتاب «عشق بدون مرز» شخصیت‬ ‫«حسین»رابه عنوانیکرزمندهمجروحدرعراقوچهره ایپسندیدهازشیعیانعراقدرطول‬ ‫چهرهتازه ای‬ ‫جنگتحمیلیبهخوبیبهتصویرکشیدهاست‪.‬رمان«عشقبدونمرز»می کوشد ‬ ‫ازرزمندگانهشت سالجنگتحمیلیارائهدهدوپیوندهایقلبیانهابایکدیگررادرسال های‬ ‫جنگبهنمایشبگذارد‪ .‬اینرمانازیکخواباغازمی شود‪.‬درصفحههفتکتابمی خوانیم‪:‬‬ ‫«‪ -‬تذکره کربال را گرفتم‪ .‬جمعه مسافریم! – به چه قیمتی؟ امارشان را داری؟ ‪ -‬نه اما هر جنگی‬ ‫خسارتوهزینهدارد؛انهموقتیکسیباامادگیقبلیبهماحملهکردومابی خبرضربهخوردیم‪.‬‬ ‫– کاش هزینه اش را خود ما می پرداختیم با جانمان‪ ،‬نه با بهترین و زیبا ترین جوان هایمان‪.‬و به‬ ‫عکسحسیندرلباسخلبانینگاهمی کند‪.‬کنارجنگندهبمب افکنشایستاده‪،‬داردمی خندد‪.‬‬ ‫محمد رضاپاسپورت هارابهزهراساداتمی دهدویکپاکتسفیدبانشانومهربانک‪.‬می گوید‪:‬‬ ‫ارز دادند؛ دالر! پاکت بلیت ها را باز می کند‪ - :‬سفر هواییه‪ .‬خسته نمی شویم‪ - .‬ساعت پرواز چه‬ ‫وقت است؟ ‪ -‬جمعه‪ ،‬ساعت هشت صبح‪ .‬اماده ای؟ ‪ -‬می توانم روز قبلش بروم کنار رودخانه! ‪-‬‬ ‫کاشبهاندازهرودخانهپیشتواعتبارداشتم‪.‬خوابترابرایمنتعریفمی کردی‪،‬حداقلمن‬ ‫در رنج و درد هایت شریک می شدم!‪»....‬‬ ‫‪ 31‬تیر ‪ 1361‬سالروز شهادت بزرگمردی است که عشقش اسمان بود و پرواز‪ .‬خودش‬ ‫گفته بود‪« :‬اگر هواپیما بال نداشته باشد‪ ،‬خودم بال در اورده و بر سر دشمن فرود می ایم و‬ ‫هرگز تن به اسارت نخواهم داد‪».‬به همین مناسبت نگاهی داریم به کتابی درباره این قهرمان‬ ‫دوران دفاع مقدس یعنی عباس دوران‪« .‬بال اتش‪ ،‬بال خون» داستانی بلند از زندگی عباس‬ ‫دوران است و کتاب هر چند به زبان داستان است اما با اتکا به مستندات و واقعیت نوشته شده ‬ ‫و نثر روانی دارد‪ .‬مطالعه این کتاب می تواند دریچه جدیدی به شناخت شخصیت کسی باز‬ ‫کند که تا زمان حیاتش‪ ،‬رکورددار پروازهای جنگی و برون مرزی بود و تا پایان حیاتش برای‬ ‫بیرون راندن دشمن از پا ننشست‪« .‬بال اتش‪ ،‬بال خون» به قلم مصطفی جمشیدی و توسط‬ ‫«نشر اجا» راهی بازار نشر شده است‪ .‬این کتاب شامل داستانی براساس زندگی سرلشکر‬ ‫خلبان «عباس دوران» اســت‪ .‬در این داســتان‪ ،‬فعالیت های سیاســی‪ ،‬نظامی و زندگی‬ ‫خانوادگی و سجایای اخالقی و برخورد ایشان با دوستان و رشادت ها و ایثارگری های شهید‬ ‫به همراه نحو ه به شهادت رسیدن ایشان به تصویر کشیده شده است‪ .‬یکی از ویژگی های‬ ‫این رمان این است که نیمی از داستانش در زمان قبل از انقالب و مقطع اموزش هایی است‬ ‫که دوران در زمینه خلبانی دیده اســت‪ .‬او یکی از خلبانانی بود که بــرای اموزش به امریکا‬ ‫اعزام شد‪ .‬نیم دیگری از داســتان هم به وقایع بعد از انقالب و عملیات مروارید اختصاص‬ ‫دارد‪ .‬عملیات مروارید یک عملیات هوایی بــود که باعث حذف کامل نیروی دریایی عراق‬ ‫از خلیج فارس شد‪ .‬شهید عباس داوران‪ ،‬در دو ســال ابتدایی جنگ تحمیلی بیش از ‪120‬‬ ‫عملیات و پرواز برون مرزی داشت‪.‬‬ ‫غول بزرگ نامهربان‬ ‫اخرین فیلم اسپیلبرگ شکست خورد‬ ‫یک ضرب المثل قدیمی در هالیــوود وجود دارد که‬ ‫می گوید نام استیون اسپیلبرگ پشت سر هر فیلمی که باشد‪،‬‬ ‫فروش ان تضمین شده است‪ ،‬اما انگار این ضرب المثل را‬ ‫باید به فراموشی ســپرد‪ ،‬چرا که اخرین فیلم این کارگردان‬ ‫نامدار ســینما با شکســت عجیبی در گیشــه مواجه شده‬ ‫اســت‪ .‬در حالی کــه «در جســت وجوی دری» همچنان‬ ‫پرفروش ترین فیلم امریکاســت‪ ،‬اکران دیگر فیلم دیزنی‬ ‫به کارگردانی اســپیلبرگ با فروشــی ناامید کننده اغاز شد‪.‬‬ ‫تازه ترین ساخته سینمایی این کارگردان‪« ،‬بی اف جی» که‬ ‫در واقع معنای خالصه ان «غول بزرگ نامهربان است» با‬ ‫هزینه کالن ‪ 140‬میلیون دالری تولید شده است‪ .‬اما این‬ ‫هزینه باعث نشد تا انبوه تماشاگران ســینما برای دیدنش‬ ‫راهی سالن های تاریک نمایش شوند‪ .‬فروش دو هفته ای‬ ‫این فانتزی ماجراجویانه در امریکای شمالی‪ ،‬رقمی حدود‬ ‫‪ 31‬میلیون دالر بوده است‪ .‬بســیاری می گویند شرم دارند‬ ‫درباره رقم فروش فیلم حرفی بزنند‪ .‬این در حالی اســت که‬ ‫منتقدان سینمایی می گویند اســپیلبرگ با این فیلم‪ ،‬قصد‬ ‫داشت به سبک داستان گویی موفق دهه ‪ 80‬میالدی خود‬ ‫برگردد و به نوعی یادو خاطره فیلم همیشه ماندگار «ای تی»‬ ‫را زنده نگه دارد‪ .‬فیلم فانتزی «غول بزرگ مهربان» که در‬ ‫اصل متعلق به سینمای کودک است‪ ،‬شباهت هایی هم با‬ ‫«ای‪ .‬تی‪ ».‬دارد؛ از یک طرف با کودکی تنها روبه رو هستیم‬ ‫و از طرف دیگر با بازدیدکننده ای از دنیایی دیگر‪« .‬والدن‬ ‫مدیا» و «دیزنی» حق داشتند تصور کنند یک پروژه بفروش‬ ‫را در دســت تولید دارند؛ نه تنها قرار بود اسپیلبرگ را به ژانر‬ ‫فیلم های خانوادگی برگردانند‪ ،‬بلکه قصد داشتند اقتباسی‬ ‫سینمایی از کتاب قصه محبوب رال دال را روی پرده سینما‬ ‫بیاورند که فیلمنامه ان نام نویسنده ای سرشناس همچون‬ ‫ملیسا متیســن فیلمنامه نویس «ای‪ .‬تی‪ ».‬را با خود یدک‬ ‫می کشید‪ .‬داستان فیلم درباره غول ادم خواری با بازی مارک‬ ‫رایلنس اســت که با دختربچه ای یتیم با بازی رابی بارنهیل‬ ‫با مهربانی رفتار می کند اما این قصه کــه کمپانی دیزنی را‬ ‫متقاعد کرده بــود می تواند یک فیلم بفروش باشــد کامال‬ ‫همه را ناامید کرد‪.‬‬ ‫ظاهرا ذائقه تماشاگران تغییر کرده و شکست «غول‬ ‫بزرگ مهربان» (‪ )The BFG‬در همان هفته افتتاحیه حاکی‬ ‫از ان است که احتماال از حاال به بعد‪ ،‬اسپیلبرگ را باید متعلق‬ ‫به نسل دیگری از فیلمسازان دانست؛ فیلمسازی که دیگر با‬ ‫روح زمانه اش همسو نیست‪.‬البته خیلی ها با این نظر موافق‬ ‫نیستند و می گویند به طور قطع بخشــی از مشکل به خاطر‬ ‫منبع اقتباس اســت‪ .‬کتاب ‪ The BFG‬رونالــد دال چندان‬ ‫قابلیت سینمایی شدن را ندارد‪ .‬ساختار داستان به گونه ای‬ ‫است که تبدیل ان به فرمت مرسوم سه پرده ای غیرممکن‬ ‫است‪ .‬درنتیجه‪ ،‬فیلم در نقاط میانی اوج می گیرد و سپس‬ ‫ضد اوج می شود‪ .‬ساعت دوم فیلم بد نیست اما پرپیچ و خم‬ ‫است‪ .‬یک سکانس کمدی در این قســمت وجود دارد و با‬ ‫گره گشایی سرراستی همراه شده که هیجان و عالقه خیلی‬ ‫کمی به فیلم می دهد‪ .‬گروه دیگری هم هستند که می گویند‬ ‫این سینما دوره اش تمام شــده و مخاطبان این ژانر ترجیح‬ ‫می دهند به جای این همه قصه سازی‪ ،‬ابرقهرمان هایی مثل‬ ‫سوپر من‪ ،‬اسپایدر من و بتمن را روی پرده نقره ای تماشا کنند‬ ‫و اسپیلبرگ دیگر در این ژانر الاقل برندی بفروش نیست‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫ایتالیا مشکل‬ ‫بعدی اروپا‬ ‫است‬ ‫قهرمانی پرتغال‬ ‫روی جلد ابوال‬ ‫مهمترین روزنامه‬ ‫ورزشی این کشور‬ ‫عباس کیارستمی‬ ‫و روزنامه‬ ‫لیبراسیون فرانسه‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک انصار‪ ،‬رتبه نخست کیفیت افشای اطالعات و‬ ‫اطالع رسانی مناسب کشور را به دست اورد‬ ‫بانک انصار در دوره ســه ماهه منتهی بــه ‪31‬خرداد‬ ‫‪ 1395‬رتبه نخست کیفیت افشای اطالعات و اطالع رسانی‬ ‫را در بازار سرمایه ایران به دست اورد و در میان شرکت های‬ ‫پذیرفته شــده در ســازمان بورس و اوراق بهــادار تهران‪،‬‬ ‫رکورد دار شــفافیت اطالعاتی در سه ماهه اول سال جاری‬ ‫شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬بانک انصار‬ ‫کــه در دوره منتهی به ‪ 29‬اســفند ‪ 1394‬رتبه ششــم را در‬ ‫میان شرکت های بازارسرمایه به دســت اورده بود‪ ،‬این بار‬ ‫براساس راهبردهای تحولی خود که هم اکنون در فاز دوم‬ ‫ان قرار دارد‪ ،‬شش رتبه ارتقا یافت و رتبه نخست را در جدول‬ ‫سازمان بورس و اوراق بهادار به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫شــایان ذکــر اســت؛ در رتبه بنــدی شــرکت های‬ ‫پذیرفته شــده در ســازمان بورس واوراق بهــادار تهران از‬ ‫ســوی اداره نظارت بر ناشــران بورســی ســازمان بورس و‬ ‫اوراق بهادار‪ ،‬امتیاز «اطالع رســانی» ناشــران بر اساس‬ ‫وضعیت اطالع رســانی انها از نظر به موقع بودن ارســال‬ ‫اطالعات(پیش بینی هــای درامد هر ســهم‪ ،‬صورت های‬ ‫مالی و برنامــه زمانبندی پرداخت ســود ســهامداران) و با‬ ‫لحاظ کردن میــزان تاخیر در ارســال اطالعــات و امتیاز‬ ‫«قابلیت اتکا» براســاس میــزان نوســانات و تغییرات در‬ ‫پیش بینی های ارسالی و هم چنین تفاوت های میان مبالغ‬ ‫پیش بینی شــده و عملکرد واقعی حسابرســی شده در این‬ ‫محاسبات‪ ،‬تعیین می شود‪.‬‬ ‫با حضور سرپرست بانک دی‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫سامانه جامع مدیریت بخشنامه ها رونمایی شد‬ ‫سامانه جامع مدیریت بخشنامه ها با هدف دسترسی‬ ‫اسان و سریع کارکنان و مدیران بانک دی به این مستندات‬ ‫رونمایی شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬علیرضا‬ ‫عاطفی فر ـ سرپرســت بانــک دی ـ در مراســم رونمایی از‬ ‫این ســامانه که همزمان با جلسه شــورای معاونان انجام‬ ‫شــد‪ ،‬ضمن تقدیر از زحمات همکاران معاونت بانکداری‬ ‫الکترونیک و طرح و توســعه برای طراحــی و به کارگیری‬ ‫سامانه بر استفاده و بهره برداری همه کارکنان از ان تاکید‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫در ادامه این جلسه عظیم نوید تهرانی‪ ،‬معاون طرح و‬ ‫توسعه‪ ،‬ضمن اشاره به سوابق سامانه بخشنامه ها در بانک‬ ‫دی از بدو تاسیس و چگونگی بهره برداری همکاران از این‬ ‫ســامانه اظهار کرد‪« :‬یکی از مشکالتی که اغلب از جانب‬ ‫همکاران در بانک مطرح می شــود‪ ،‬عدم دسترســی سریع‬ ‫به متن بخشــنامه های مورد نیــاز و نبــود راه های مختلف‬ ‫جست وجو برای دستیابی به انهاست‪».‬‬ ‫به گفته وی در جهت حل این مشــکل بــا همکاری‬ ‫معاونت فناوری اطالعات و بانکداری الکترونیک ســامانه ‬ ‫جدید طراحی و بالغ بر ‪ 725‬بخشنامه صادره از بدو تاسیس‬ ‫از سوی همکاران معاونت طرح و توسعه در سامانه بارگذاری‬ ‫شــد که در پورتال داخلــی بانک در زیربخــش پیوندهای‬ ‫داخلی قابل دسترسی و مشاهده است‪.‬‬ ‫در ادامــه مراســم رونمایی از این ســامانه مســعود‬ ‫حق خواه ـ جانشــین معاونت طرح و توســعه ـ به تشــریح‬ ‫قابلیت های سامانه پرداخت و بیان اینکه امکانات مختلفی‬ ‫از جمله توانایی جست وجو از طریق کلید واژه در ان فراهم‬ ‫شده است به اســتفاده از ســامانه در امر اموزش همکاران‬ ‫توسط معاونت سرمایه انسانی و توســعه مدیریت و انجام‬ ‫کنترل های داخلی توســط معاونت بازرسی و حسابداری از‬ ‫این طریق اشاره کرد‪.‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬همکاران می توانند برای دسترســی به‬ ‫این ســامانه از طریق نام کاربری و کلمــه عبور تخصیص‬ ‫داده شــده اقدام کننــد‪ .‬حق خــواه ادامــه داد‪« :‬از دیگر‬ ‫امکانات سامانه جامع مدیریت بخشنامه ها عالوه بر توان‬ ‫جست وجو با استفاده از شماره‪ ،‬موضوع و مرجع صادرکننده‬ ‫می توان به قابلیت دسترسی به بخشنامه های منسوخ شده‬ ‫در یک فیلد جداگانه اشاره کرد که امکان جست وجو در انها‬ ‫نیز وجود دارد‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫کسب رتبه ملی روابط عمومی کوثر‬ ‫در جشنواره انتشارات روابط عمومی‬ ‫یازدهمین جشــنواره ملی انتشــارات روابط عمومی‬ ‫عصر روز سه شــنبه ‪22‬مردادماه با اهدای جوایز به روابط‬ ‫عمومی های برتر به کار خود پایان داد‪ .‬در این مراســم‪،‬‬ ‫روابط عمومی کوثر رتبه دوم ملی را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫مدیریت روابط عمومی و تبلیغات کوثر توانست در بخش‬ ‫تبلیغات در نشــریات‪ ،‬پوســتر و ویژه نامه رتبــه دوم را در‬ ‫ســطح ملی از ان خود کند و به لحاظ کیفیت اثار ارسالی‪،‬‬ ‫محتوای اثر بخش و همچنین مستند ســازی فعالیت های‬ ‫روابط عمومی‪ ،‬حضور قدرتمند و پررنگی را در میان دیگر‬ ‫اثار ارسالی از خود برجای بگذارد‪.‬‬ ‫ازاده محمدی‪ ،‬مدیر روابط عمومی و تبلیغات موسسه‬ ‫اعتباری کوثر نیز در حاشیه دهمین جشنواره ملی برترین‬ ‫انتشــارات روابط عمومی ضمــن تشــکر از حمایت های‬ ‫دکتــر رضایــی مدیرعامل و جــواد فهیمی پــور قائم مقام‬ ‫مدیرعامل این موفقیت را به خانــواده بزرگ کوثر تبریک‬ ‫گفت‪.‬‬ ‫وی در ادامــه از زحمــات عباســی فر مدیر ســابق‬ ‫روابط عمومی و همه کســانی که پشــتیبان ویــاور روابط‬ ‫عمومی و تبلیغات در کوثر هستند قدردانی کرد‪.‬‬ ‫محمدی افــزود‪« :‬امیــدوارم که بتوانیــم با تالش‬ ‫مضاعف و در خور شــان جایگاه کوثر گام های موثر تری‬ ‫برداریم‪».‬‬ ‫بر اســاس ایــن گــزارش؛ ایــن جایــزه بــه روابط‬ ‫عمومی هایــی کــه بهتریــن برنامــه انتشــاراتی را طــی‬ ‫ســال گذشــته در بخش هــای مختلــف انتشــارات بــه‬ ‫اتمــام رســانده و مســتندات الزم را ارائه کردنــد‪ ،‬اهداء‬ ‫شد‪.‬‬ ‫شایان ذکر اســت‪« :‬جشــنوارملی انتشــارات برتر‬ ‫روابط عمومی هــا به همــت انجمن متخصصــان روابط‬ ‫عمومی و با همکاری دانشــگاه ها‪ ،‬بانک ها و موسســات‬ ‫اعتبــاری‪ ،‬وزارتخانه هــا‪ ،‬ســازمان ها و شــرکت های‬ ‫خصوصی و دولتــی در دو بخش رقابتی و اموزشــی در دو‬ ‫گروه کشــوری و اســتانی در هتل المپیک تهــران برگزار‬ ‫شد‪».‬‬ ‫در جذب مشتری باید هنرمندانه عمل کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫بازار‬ ‫هم اندیشــی مدیران‪ ،‬کارشناســان و روسای شعب‬ ‫اســتان گلســتان با حضور قائم مقام مدیرعامل موسسه‬ ‫اعتباری کوثر برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫جواد فهیمی پور در این هم اندیشی باتوجه به فرایند کاهش‬ ‫نرخ ســود در نظام بانکی گفت‪« :‬کاهش نرخ سپرده های‬ ‫بانکی و مهار تورم باعث شده مشتریان نسبت به نگهداری‬ ‫وجوه در حساب های قرض الحسنه تمایل بیشتری داشته‬ ‫باشند‪».‬‬ ‫قائم مقــام مدیرعامــل موسســه اعتبــاری کوثــر‬ ‫افزود‪« :‬اعطای تسهیالت قرض الحســنه بدون کارمزد‬ ‫از ویژگی های موسســه کوثر نســبت به ســایر بانک ها و‬ ‫موسسات اعتباری است به همین جهت کارکنان با افزایش‬ ‫مهارت های بانکی‪ ،‬اگاهی‪ ،‬ممارست در انجام کار‪ ،‬دقت‬ ‫و پیگیری مســتمر و تمرکــز و توجه به اموزه هــای دینی‪،‬‬ ‫مشتریان را از سنت پســندیده قرض الحسنه اگاه ساخته و‬ ‫انان را به این سمت سوق می دهند‪».‬‬ ‫عضو هیات مدیــره موسســه اعتباری کوثــر اظهار‬ ‫داشت‪« :‬افزایش سهم حساب های قرض الحسنه رابطه ای‬ ‫مستقیم با سود و زیان داشته و تاثیر بسزایی در کاهش بهای‬ ‫تمام شده دارد بنابراین در جهت جذب منابع قرض الحسنه‬ ‫تالش کنید‪» .‬‬ ‫جواد فهیمی پور با اشــاره بــه اینکه امــروزه اولویت‬ ‫بازاریابی به سمت حفظ مشتری بوده و مهمترین عامل حفظ‬ ‫مشتری کارمندان هستند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬در جذب مشتری‬ ‫باید بــا هنر برخــورد کرد‪ ،‬ان گونــه رفتار کرد که مشــتری‬ ‫می پسندد‪ ،‬در موسســه اعتباری کوثر مشتریان از اهمیت‬ ‫باالیی برخوردار هستند‪».‬‬ ‫وی با تاکیــد بر بــه روز بــودن کارکنان موسســه در‬ ‫زمینه علوم بانکی اظهار داشــت‪« :‬کارکنان با هنر خود که‬ ‫امیخته ای از مهارت‪ ،‬تجربه‪ ،‬شادابی و انرژی جوانی است‬ ‫در بازار رقابتی فعلی گوی سبقت را از ســایر رقبا بربایند‪ .‬با‬ ‫تمام توان خود در جهت دستیابی به اهداف عالیه کوثر گام‬ ‫بردارند و یقین بدانند که اینده از ان ماست‪».‬‬ ‫قربان غریب‪ ،‬مدیر شعب استان گلستان در ابتدای‬ ‫این هم اندیشــی ضمــن ارائه گــزارش عملکــرد گفت‪:‬‬ ‫«اقدامات مناسبی در زمینه بازاریابی و جذب مشتری انجام‬ ‫می شود که ان شــاءالله به زودی شــاهد نتایج ان خواهیم‬ ‫بود‪».‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫حاشیه نهمین نمایشگاه بورس‪ ،‬بانک و بیمه‬ ‫تفاهمنامه همکاری فی مابین موسسه‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪317‬‬ ‫اعتباری کوثر و بیمه کوثر‬ ‫تفاهمنامه فی مابین موسســه اعتبــاری کوثر و بیمه‬ ‫کوثر در حاشیه اخرین روز از نهمین نمایشگاه بورس‪ ،‬بانک‬ ‫و بیمه برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ دکتر‬ ‫عیسی رضایی در حاشیه نهمین نمایشگاه بورس‪ ،‬بانک و‬ ‫بیمه درباره همکاری دو جانبه موسسه اعتباری کوثر و بیمه‬ ‫کوثر گفت‪« :‬اگر دو سازمان با عنوان کوثر در کنار هم قرار‬ ‫گیرند قطعا سبب هم افزایی خدمات به مشتریان خواهد شد‬ ‫که رفتار مستقل انها در بازار بانکی و بیمه ای چنین مزایایی‬ ‫نخواهد داشت‪».‬‬ ‫مدیرعامــل موسســه اعتبــاری کوثــر افــزود‪:‬‬ ‫«موضــوع برندســازی هزینه های خــاص خــود را دارد و‬ ‫بســیاری از ســازمان ها بخش عمــده ای از منابــع خود را‬ ‫صــرف نهادینه ســازی و معرفــی برنــد خــود می کنند تا‬ ‫بتوانند در بلنــد مدت برند خــود را در جامعــه هدف تعیین‬ ‫شــده تثبیت و گام هــای توســعه ای برنــد را برنامه ریزی‬ ‫نمایند‪ .‬حال چه برنــدی بهتر از «کوثر» کــه بتوانیم این‬ ‫برنــد را صرف نظر از ایــن دو مجموعه با نام کوثر اشــاعه‬ ‫دهیم‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسسه اعتباری کوثر درباره‬ ‫تفاهمنامه همکاری مشترک موسســه با بیمه کوثر اظهار‬ ‫داشت‪« :‬بر اساس این تفاهم نامه که بر محوریت هم افزایی‬ ‫بیمه و بانک قرار دارد در شــعب موسســه‪ ،‬نمایندگی های‬ ‫بیمه دایر خواهد شــد و به ارائه خدمات بیمه ای مشــغول‬ ‫خواهند شــد‪ .‬ضمن اینکه باید توجه داشت اگر بیمه کوثر‬ ‫می خواســت خــارج از این محیــط نمایندگــی ایجاد کند‬ ‫می بایست چه هزینه های گزافی را پرداخت می کرد‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬متقابال بخشی از امکانات موسسه‬ ‫اعتباری کوثر نیز در نمایندگی بیمه مســتقر خواهد شــد‪.‬‬ ‫به طور مثــال صدور انــی کارت و ســایر کارت های بانکی‬ ‫می تواند در نمایندگی های بیمه نیز انجام شود‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر حرکت موسسات‬ ‫وابســته به برند کوثــر را برای ســهولت ارائــه خدمات به‬ ‫مشــتریان ســتود و ادامه داد‪« :‬بر اســاس توصیه بانک‬ ‫مرکزی؛ موسســات و بانک ها به ســمت ارائــه خدمات و‬ ‫کارمزدها به جای فعالیت های جانبی در حرکتند و این حرکت‬ ‫مشترک با بیمه کوثر می تواند خدمات و درامدهای هر دو‬ ‫سازمان را افزایش دهد‪».‬‬ ‫دکتر رضایی خاطر نشان ســاخت‪« :‬امیدوارم روزی‬ ‫فرا برســد که تمامی واحدهای بیمه و موسسه کوثر لینک‬ ‫مشترک داشته باشند و سایر خدمات مانند صرافی‪ ،‬بورس و‬ ‫لیزینگ نیز به این دو مجموعه اضافه شود تا همه مشتریان‬ ‫بتوانند با یک بار مراجعه از چند خدمت بهره مند شوند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬هم اکنون بیش از یک سال است که‬ ‫در بیش از ‪ 20‬شعبه کوثر‪ ،‬نمایندگی بیمه کوثر فعال است‬ ‫که ظرف سه ماه اتی این عدد به ‪ 150‬شعبه در سراسر کشور‬ ‫ارتقا خواهد یافت‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر در خصوص افزایش‬ ‫سرمایه این موسســه گفت‪« :‬سال گذشــته این افزایش‬ ‫سرمایه انجام شد و در حال حاضر سرمایه کوثر شش هزار‬ ‫میلیارد ریال است که البته بعید می دانم برای بانک شدن‬ ‫کوثر نیازی به افزایش ان باشد مگر اینکه بانک مرکزی در‬ ‫این مورد نظر خاصی داشته باشد‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسسه اعتباری کوثر بیان‬ ‫کرد‪« :‬برای تبدیل شدن موسسه اعتباری کوثر به بانک‪،‬‬ ‫درخواســت خود را به بانک مرکزی داده ایــم و باید منتظر‬ ‫سیاست های کالن اصالح نظام بانکی باشیم‪».‬‬ ‫وی در ســخنان خــود در ایــن مراســم بیــان کرد‪:‬‬ ‫«موسسه کوثر با داشتن‪ 504‬هزار سهام دار امادگی پذیرش‬ ‫ادغام سایر نهادهای مالی را دارد و پیش از این نیز در ادغام‬ ‫صندوق جوانان خیر موفق عمل کرده است‪».‬‬ ‫دکتر مجید مشعلچی‪ ،‬مدیرعامل بیمه کوثر نیز در این‬ ‫نشست مشترک گفت‪« :‬این گونه همکاری ها سبب افزایش‬ ‫بهره وری در کار و کاهش هزینه ها می شود‪».‬‬ ‫مدیرعامل بیمه کوثر با اشاره به همکاری مشترک بیمه‬ ‫و موسسه اعتباری کوثر بیان کرد‪« :‬ما چاره ای نداریم برای‬ ‫تبلور خالقیت و نواوری صنعت بیمــه به صنعت بانکداری‬ ‫رجوع کنیم که این امر تحقــق ماموریت های نظام بیمه و‬ ‫بانکداری را همزمان به همراه دارد‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬یکی از کلمات جدیــدی که در صنعت‬ ‫مالی و بانکی کشور رواج پیدا کرده «صنعت بانک ـ بیمه»‬ ‫است‪« .‬بانک ـ بیمه» به معنای هم افزایی و استفاده از تمام‬ ‫ظرفیت های صنعت بانکداری و بیمه است‪».‬‬ ‫بر اســاس این گزارش دکتر رضایی پــس از برگزاری‬ ‫نشست تفاهمنامه مشترک با بیمه کوثر از نهمین نمایشگاه‬ ‫بورس‪ ،‬بانک و بیمه بازدید به عمل اورد و در غرفه شــبکه‬ ‫پولی مالی حضور یافت‪.‬‬