ماهنامه مثلث شماره 324

‫انتخاب بین‬ ‫بدتر و بدتر‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست وچهار‪13 /‬شهریور ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مثلث در پروندهای ویژه به بررسی وضعیت‬ ‫حسن روحانی در انتخابات سال ‪ 96‬پرداخته است‬ ‫تک‬ ‫دورهای؟‬ ‫خردهبورژوازی‬ ‫به روحانی رای نمیدهد‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با داور شیخاوندی‬ ‫صادق زیباکالم‪:‬‬ ‫اصالحطلبان الترناتیوی‬ ‫برای روحانی ندارند‬ ‫تودهها با احمدینژادند‬ ‫طبقه متوسط با روحانی‬ ‫گفتوگو با بهمن ارمان درباره‬ ‫نقش اقتصاد در اینده دولت‬ ‫محبوبیت روحانی‬ ‫کم شده است‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با مهدی فضائلی‬ ‫بازی در زمین «اقتصاد»‬ ‫به جای «فرهنگ»‬ ‫اصولگرایان باید از چه فرمولی برای‬ ‫رقابت با روحانی استفاده کنند؟‬ ‫مردم امریکا نه طرفدار‬ ‫ترامپهستند‬ ‫نهکلینتون‬ ‫انتخاب‬ ‫معاون اول‬ ‫پیشنهاد‬ ‫برخی اصولگرایان‬ ‫برای انتخابات ‪96‬‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫انتخاب بین بدتر و بدتر‬ ‫مردمامریکانهطرفدارترامپهستندنهکلینتون‬ ‫لزومپرهیزازتضعیفمسئولین‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫امروز میهمانهای ما بسیار عزیزند‪ .‬این‬ ‫میهمانهای عزیز از جایی می‏ایند که دلهای‬ ‫مالئکه‏ال ّله‏ به انجا متوجه است‪ .‬اص ً‬ ‫ال مرکز‬ ‫ایران استان قدس است‪ .‬و ما امیدواریم که‬ ‫همۀ ما را خداوند از خدمتگزاران استان قدس‬ ‫رضوی ـ سالم ال ّله‏ علیه ـ قرار بدهد‪ .‬و شماها‬ ‫چقدر خوشــبخت هســتید که در ان استان‬ ‫زندگی می‏کنیــد‪ ،‬چه انهایی کــه خدمتگزار‬ ‫مستقیم اســتانه هســتند و چه انهایی که در‬ ‫اســتان مقدس‪ ،‬خدمتگزار به ملت و اسالم‬ ‫و جمهوری اســامی هســتند‪.‬همۀ نیروها‪،‬‬ ‫همۀ قدرتها در هر جا هستند‪ ،‬محتاج به توجه‬ ‫خاص حضرت رضا ـ سالم‏ال ّل ‏ه علیه ـ هستند‪ .‬استاندار و نیروی‬ ‫هوایی و انجمنهای اســامی و همۀ اینها جــزء کارمندان ان‬ ‫استان مقدس‏اند‪ .‬و شما برادرانی که در استان مقدس مستقیم ًا‬ ‫کار می‏کنید‪ ،‬از خوشــبختی بزرگی برخوردارید که شاید خیلی‬ ‫توجه به او نباشد‪ .‬و من امیدوارم که ان‏شاءال ّل ‏ه تعالی‪ ،‬به برکت‬ ‫ان استان مقدس‪ ،‬جمهوری اسالمی همان طوری که تاکنون‬ ‫پیروزمندانه پیش رفته است‪ ،‬از این به بعد هم پیش برود و این‬ ‫جمهوری اسالمی باقی باشــد با اســامیت خود تا وقتی که‪،‬‬ ‫مشرف شود و مسائل‬ ‫بقیه‏ال ّل ‏ه این جمهوری ّ‬ ‫زمانی که به حضور ّ‬ ‫را در خدمت ایشان حل کند‪.‬‬ ‫بنای جمهوری اسالمی بر حفظ استقالل خودش‬ ‫و بحمدال ّله‏‪ ،‬ملت ایران یک امر اســتثنایی است امروز و‬ ‫یک ملت استثنایی که شــبیه ندارد‪ .‬امروز شما نمی‏توانید یک‬ ‫‪10- 21‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫بازی جدید‬ ‫تولد فراکسیون جدید‬ ‫انشقاق دوم‬ ‫انتخاب معاون اول‬ ‫‪22- 31‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ترس از سایس ‪ -‬پیکوی جدید‬ ‫پازل جدید‬ ‫چالش های یک جنگ‬ ‫چیزی که می بینیم ! چیزی که هست!‬ ‫‪32- 49‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان الترناتیوی برای روحانی ندارند‬ ‫محبوبیت روحانی کم شده است‬ ‫خرده بورژوازی به روحانی رای نمی دهد‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫کشــوری را پیدا بکنید که تمام شــعارهایش «نه شرقی و نه‬ ‫غربی» اســت؛ یا از بلوک شــرق‏اند به طور رسمی یا از بلوک‬ ‫غرب‏اند به طور رسمی و یا وابسته‏اند به طور پنهان‪ .‬همان غیر‬ ‫متعهدها هم باور نکنید که غیر متعهدند‪ .‬اگر در بینشان[غیر‬ ‫متعهد واقعی]پیدا بشود‪ ،‬بسیار نادر است‪ .‬و ما امروز مواجهیم‬ ‫با شرق و غرب و بلوک شرق و بلوک غرب و همۀ قدرتهایی که‬ ‫در منطقه‏ها‪ ،‬در سرتاسر دنیا قدرت در دست انهاست‪ .‬و ما؛‬ ‫یعنی‪ ،‬ملت‪ ،‬همان طوری که از اول راه خودش را پیدا کرده‬ ‫است و با مشت خالی‪ ،‬بدون ســاح ـ لکن با سالح ایمان و‬ ‫صالح ـ در مقابل قلدرها ایستاد و ابتدائ ًا ان رژیم منحوسی که‬ ‫اگر ـ خدای نخواسته ـ چند سال دیگر باقی می‏ماند‪ ،‬اسالم را‬ ‫بکلی محو می‏کرد‪ ،‬ان را بیرون کردند و دست همۀ ابرقدرتها‬ ‫را از مخازن خودشان قطع کردند‪ .‬و مع االسف‪ ،‬در حالی که‬ ‫باید همۀ دولتهای اسالمی دور این مرکز جمع شوند و به اسالم‬ ‫گرایش پیدا کنند و اسالمی که استقالل را برای انها به‬ ‫هدیه اورده است و ازادی را‪ ،‬مع کمال االسف توجه به‬ ‫مسائل ندارند و یا دارند و هواهای نفسانیه نمی‏گذارد که‬ ‫ان طوری که باید‪ ،‬عمل کنند‪ .‬امروز تقریب ًا تمام تبلیغاتی‬ ‫که در رســانه‏های گروهی و در مطبوعات شرق و غرب‬ ‫هست‪ ،‬تمام انها بر ضد جمهوری اسالمی یا می‏نویسند‬ ‫و یا می‏گویند‪ .‬و نکتــه هم معلوم اســت که جمهوری‬ ‫اسالمی بنا دارد بر اینکه استقالل خودش را حفظ کند و‬ ‫دست دیگران را و دست جهانخواران را و انهایی[را]که‬ ‫وابسته به انهاست‪ ،‬از کشور خودش قطع کند و ارزو دارد‬ ‫که تمام کشورهای اســامی‪ ،‬تمام حکومتهایی که بر‬ ‫کشورهای اسالمی سلطه دارند و ـ به اصطالح ـ حاکم‬ ‫هستند‪ ،‬ارزو دارد جمهوری اسالمی که انها هم از این‬ ‫خواب گران برخیزند‪.‬‬ ‫ش سخت اقای رئیس جمهور‬ ‫چال ‬ ‫توده ها با احمدی نژادند‪ ،‬طبقه متوسط با روحانی‬ ‫پوپولیسم جدید‪ ،‬روحانی را تهدید می کند‬ ‫‪50- 55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫رکود عمیق تر شده است‬ ‫‪56-65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نه به ترامپ‪ ،‬نه به کلینتون‬ ‫زوال سرمایه اجتماعی‬ ‫ترامپ غافلگیرکننده‬ ‫نزول اخالق سیاسی‬ ‫‪66-71‬‬ ‫ورزش‬ ‫ایرانی علیه ایرانی‬ ‫شکست‪ ،‬مشکل عمومی بود‬ ‫چرا تکواندو ناکام ماند؟‬ ‫حق پخش حذف می شود؟‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫انتخاب بین‬ ‫بدتر و بدتر‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست وچهار‪13 /‬شهریور ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مردم امریکا نه طرفدار‬ ‫ترامپهستند‬ ‫نهکلینتون‬ ‫انتخاب‬ ‫معاون اول‬ ‫پیشنهاد‬ ‫برخی اصولگرایان‬ ‫برای انتخابات ‪96‬‬ ‫مثلث در پروندهای ویژه به بررسی وضعیت‬ ‫حسن روحانی در انتخابات سال ‪ 96‬پرداخته است‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫تک‬ ‫دورهای؟‬ ‫خردهبورژوازی‬ ‫به روحانی رای نمیدهد‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با داور شیخاوندی‬ ‫صادق زیباکالم‪:‬‬ ‫اصالحطلبان الترناتیوی‬ ‫برای روحانی ندارند‬ ‫تودهها با احمدینژادند‬ ‫طبقه متوسط با روحانی‬ ‫گفتوگو با بهمن ارمان درباره‬ ‫نقش اقتصاد در اینده دولت‬ ‫محبوبیت روحانی‬ ‫کم شده است‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با مهدی فضائلی‬ ‫بازی در زمین «اقتصاد»‬ ‫به جای «فرهنگ»‬ ‫اصولگرایان باید از چه فرمولی برای‬ ‫رقابت با روحانی استفاده کنند؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫فراکسیون جدید‬ ‫خبرنامه‬ ‫در ادامــه تغییر و تحوالت در ارایش سیاســی مجلــس دهم ‪ ،‬یک‬ ‫فراکسیون جدید اعالم موجودیت کرده اســت ‪ .‬در خبرنامه این هفته‬ ‫عالوه بر این موضوع ‪ ،‬پیشــنهاد جدیــد محمود احمــدی نژاد‪ ،‬محل‬ ‫اســتقرار موشــک های اس ‪300‬وتحوالت تــازه انتخاباتــی در جناح‬ ‫اصولگرا را مورد برری قرار داده ایم‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫رهبر معظم انقالب در دیدار مسئوالن و متخصصان وزارت دفاع‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫باید توان تهاجمی را افزایش دهیم‬ ‫حضــرت ایت الله خامنه ای فرمودنــد‪« :‬در دنیایی که‬ ‫قدرتهای«زورگو‪،‬سلطه گرودارایکمترینجوهرهاخالق‪،‬‬ ‫وجدان و انســانیت» حاکم هســتند و از تجاوز به کشورها و‬ ‫کشــتار انســان های بیگناه هیچ ابایی ندارند‪ ،‬توسعه صنایع‬ ‫دفاعی و تهاجمی کامال طبیعی اســت‪ ،‬زیرا این قدرت ها تا‬ ‫اقتدار کشور را احساس نکنند‪ ،‬امنیت تامین نخواهد شد‪».‬‬ ‫حســینیه امام خمینی(ره) میزبان نمایشــگاه دستاوردهای‬ ‫صنعت دفاعی وزارت دفاع و پشــتیبانی نیروهای مسلح بود‬ ‫و حضرت ایت اللــه خامنه ای‪ ،‬فرمانده معظــم کل قوا بیش‬ ‫از دو ســاعت از فناوری های پیشــرفته‪ ،‬بومی و دانش بنیان‬ ‫که محصول تالش‪ ،‬ابتکار و دانش محققان و متخصصان‬ ‫داخلی است و اثر مستقیمی بر افزایش توان رزمی نیروهای‬ ‫مسلحدارد‪،‬بازدیدکردند‪ .‬رهبرانقالباسالمی درجمعوزیر‪،‬‬ ‫مسئوالن‪،‬محققانومتخصصانوزارتدفاع‪،‬افزایشتوان‬ ‫«دفاعی و تهاجمی» را حق مســلم و قطعی کشور دانستند و‬ ‫با تاکید بر لزوم ادامه مسیر افزایش توان دفاعی گفتند‪« :‬در‬ ‫دنیایی که قدرت های «زورگو‪ ،‬ســلطه گــر و دارای کمترین‬ ‫جوهره اخالق‪ ،‬وجدان و انسانیت» حاکم هستند و از تجاوز‬ ‫بهکشورهاوکشتارانسان های بیگناههیچاباییندارند‪،‬توسعه‬ ‫صنایعدفاعیوتهاجمی کامالطبیعیاست‪،‬زیرااینقدرت ها‬ ‫تا اقتدار کشور را احساس نکنند‪ ،‬امنیت تامین نخواهد شد‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬بازدید از نمایشگاه دستاوردهای‬ ‫صنعت دفاعی را شیرین و خرســند کننده خواندند و افزودند‪:‬‬ ‫«علت این خرســندی‪ ،‬عالوه بر دیدن توانایی های دفاعی‬ ‫که نقش بســزایی در افزایش ســطح و ضریب اقتدار کشور‬ ‫دارد‪ ،‬مشاهده نیروهای ِ‬ ‫عالم‪ ،‬محقق‪ ،‬پژوهشگر‪ ،‬اهل فکر‬ ‫واقداموباایماناستکهبسیارخوشحال کنندهولذت بخش‬ ‫است‪ ».‬ایشــان خاطرنشــان کردند‪« :‬وجود چنین نیروها و‬ ‫عناصریدرمجموعهصنایعدفاعیکشور‪،‬همچونجواهری‬ ‫بسیار گرانبها و غیرقابل قیمت گذاری است‪ ».‬رهبر انقالب‬ ‫اسالمی ســپس در تبیین دلیل تاکید بر لزوم افزایش توان و‬ ‫گسترش صنایع دفاعی‪ ،‬خاطرنشــان کردند‪« :‬در شرایطی‬ ‫که قدرت های زورگوی دنیا‪ ،‬چتر قدرت خود را گسترانیده اند‬ ‫و هیچ رحمی در وجود انها به چشــم نمی خورد و علنا مجلس‬ ‫عروســی و بیمارســتان را به بهانه مبارزه با تروریسم بمباران‬ ‫می کنند و صدها انســان بی گناه را به خاک و خون می کشند‬ ‫و به هیچ ســازمان و نهادی هم پاسخگو نیستند‪ ،‬باید توان و‬ ‫قدرت دفاعــی را افزایش داد تا قدرت های زورگو‪ ،‬احســاس‬ ‫تهدید کنند‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای افزودند‪« :‬البته ما‬ ‫برای گسترش صنایع دفاعی محدودیت هایی قائل هستیم‬ ‫و سالح های کشتار جمعی همچون سالح شیمیایی و سالح‬ ‫هسته ای‪ ،‬براساس مبانی اعتقادی و دینی ممنوع هستند‪».‬‬ ‫ایشــان تاکید کردند‪«:‬ممنوعیت سالح شیمیایی در بخش‬ ‫تهاجمی است اما افزایش توان در بخش های دفاعی در برابر‬ ‫حملهشیمیاییاشکالیندارد‪».‬رهبرانقالباسالمیگفتند‪:‬‬ ‫«غیر از این محدودیت ها‪ ،‬در بقیه زمینه ها هیچ محدودیتی‬ ‫برای افزایش توان دفاعی و نظامی وجود ندارد و پیشرفت در‬ ‫اینعرصه ها‪،‬یکوظیفهاست‪».‬حضرتایت اللهخامنه ایبا‬ ‫اشارهبهموقعیتراهبردیجمهوریاسالمیایرانوهمچنین‬ ‫حساسیتمنطقهغرباسیاوطمعدائمی قدرت هایسلطه گر‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬برای تامین امنیت ملت‪ ،‬کشور و اینده‪،‬‬ ‫یرانیزافزایشداد‪».‬‬ ‫بایدعالوهبرتواندفاعی‪،‬توانتهاجم ‬ ‫ایشــان به ناراحتی قدرت های ســلطه گر از خرید تجهیزات‬ ‫دفاعی ایران از برخی کشورها اشــاره کردند و افزودند‪« :‬این‬ ‫قدرت ها کــه مدعی عقــل و انصاف هســتند و درخصوص‬ ‫صالحیت اخالقی کشورها برای دارا بودن یا دارا نبودن برخی‬ ‫تجهیزاتدفاعیسخنمی گویند‪،‬خود‪،‬بههیچ یکازاصول‬ ‫اخالقی پایبند نیستند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬دولت امریکا‬ ‫را فاقد صالحیــت اخالقی برای اظهارنظــر درباره جمهوری‬ ‫اسالمیایراندانستندوگفتند‪«:‬چهحزبیکهدولتان‪،‬امروز‬ ‫در امریکا بر سر کار است و چه حزب رقیب که دولت قبلی را به‬ ‫دست داشت‪ ،‬هیچ کدام صالحیت اخالقی ندارند‪ ،‬زیرا هر دو‬ ‫حزب‪ ،‬مرتکب جنایات و فجایع گوناگونی شده اند‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای بزرگ تریــن گناه حزب حامی دولت کنونی‬ ‫امریکا را «ایجاد شبکه های تروریستی خطرناک» خواندند و‬ ‫تاکید کردند‪« :‬دولت کنونی امریکا‪ ،‬یک گروه تروریستی را‬ ‫به ظاهر مورد حمله قرار می دهد و یک گروه دیگر تروریستی‬ ‫را مستثنی می کند که معنی ان‪ ،‬حاکمیت سیاست بر اخالق‬ ‫اســت‪ ».‬ایشــان افزودند‪« :‬دولت قبلی امریکا نیز مسئول‬ ‫فجایع و جنایت های انجام گرفته در عراق و افغانستان است؛‬ ‫به گونه ایکهمیلیونهانفرانسان بیگناهکشتهشدندوحتی‬ ‫هزاراننفرازدانشمندانعراقیبهوسیلهگروهادمکش«بلک‬ ‫واتر»شناساییشدندوبهقتلرسیدند‪».‬رهبرانقالباسالمی‬ ‫تاکیدکردند‪«:‬بنابراینهیچ یکازدوحزبمطرحدرامریکا‪،‬از‬ ‫لحاظصالحیتاخالقی‪ ،‬ترجیحیبردیگریندارد‪».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای گفتند‪« :‬ما در امریکا با چنین دولت هایی‬ ‫طرف هستیم و اینکه تصور کنیم با مذاکره می توان به تفاهم‬ ‫و نقاط مشترک رسید‪ ،‬اشتباه اســت‪ ».‬ایشان تاکید کردند‪:‬‬ ‫«اصرار من بر لزوم مذاکره نکردن بــا امریکا به همین دلیل‬ ‫است و تجربه ثابت کرده که امریکایی ها در مذاکرات به جای‬ ‫تفاهم‪،‬به دنبالتحمیلخواسته هایخودهستندکهنمونهبارز‬ ‫ان نیز همین قضایای اخیر است‪ ».‬فرمانده کل قوا در بخش‬ ‫دیگری از سخنان خود با قدردانی از وزارت دفاع و محققان و‬ ‫متخصصان سازمان های مختلف نیروهای مسلح‪ ،‬افزودند‪:‬‬ ‫«یکی از عوامل برجسته در پیشــرفت صنایع دفاعی کشور‪،‬‬ ‫ارتباط بخش دفاعی با دانشگاه و شــرکت های دانش بنیان‬ ‫است‪».‬حضرتایت اللهخامنه ایبااشارهبهتوصیهمکررخود‬ ‫بهدولتهامبنیبرلزومهمکاریصنعتبادانشگاهخاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬این همکاری برای هر دو طــرف مفید خواهد بود و‬ ‫نمونه بــارز ان را اکنون در وزارت دفاع مشــاهده می کنیم‪».‬‬ ‫ایشان‪،‬اینپیشرفت هارانتیجهحرکتعظیمعلمی کشوردر‬ ‫دوازدهسالگذشتهدانستندوتاکیدکردند‪«:‬جنبشنرم افزاری‬ ‫وحرکتعلمی کهاکنونبه صورت«گفتمانعمومی»درامده‬ ‫و دانشــمندان جوان ما موفق به شکستن خطوط مرزی علم‬ ‫شده اند‪،‬بایدباقدرتادامهیابد‪،‬زیراپیشرفتدرهرعرصه ای‪،‬‬ ‫زمینه سازپیشرفت هایجدیددربخش هایدیگرخواهدشد‪.‬‬ ‫پیش از سخنان رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬سردار سرتیپ دهقان‬ ‫وزیر دفاع‪ ،‬از اقدامات انجام گرفته در صنایع دفاعی‪ ،‬ایجاد‬ ‫شبکه همکاران وزارت دفاع و ارتباط منسجم صنایع دفاعی‬ ‫با دانشــگاه ها و شــرکت های دانش بنیان‪ ،‬گزارش کوتاهی‬ ‫بیان کرد و گفت‪« :‬امروز صنایع دفاعی کشور با بهره مندی از‬ ‫زیر ساخت هایصنعتیودانشبنیان‪،‬تواناییتامیننیازهای‬ ‫نیروهایمسلحرادارد‪».‬‬ ‫تولد فراکسیون جدید‬ ‫انشقاق دوم‬ ‫بازی جدید‬ ‫احمدی نژاد پیشنهاد داده که در صورت تایید صالحیت‬ ‫به نفع نامزد اصول گرایان کنار می رود‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬غفلت بزرگ‬ ‫‪1‬‬ ‫ب ا ورود به سال اخر دولت حسن روحانی فعالیت های‬ ‫انتخاباتی شدت یافته اســت‪ .‬در این میان می توان گفت‬ ‫محمود احمدی نژاد بیش از سایر چهره های سیاسی اشتیاق‬ ‫خود را برای نامزدی نشــان داده اســت‪ .‬او شــهر به شهر‬ ‫ســفر می کند و حرف هایــی می زنــد که حتــی اعتراض‬ ‫وزارت کشور را نیز در بر داشــته است‪ .‬در تازه ترین تحول‬ ‫انتخاباتی در مــورد احمدی نژاد ســایت خبرانالین که از‬ ‫رسانه های نزدیک به علی الریجانی در خبری نوشته است‪:‬‬ ‫«در محافل سیاسی شنیده می شود‪ ،‬رئیس دولت های نهم‬ ‫و دهم تالش خود را برای تایید صالحیت اغاز کرد ه است‪.‬‬ ‫بر اساس این شــنیده ها احمدی نژاد از طریق یک رابط‪،‬‬ ‫این پیام را برای اصولگرایان فرســتاده که چون می تواند‬ ‫در بخش هایی از کشور رای مردم را به سود خود جمع کند‪،‬‬ ‫اصولگرایان از تخریب وی دست برداشته و به جای ان از‬ ‫او حمایت کنند تا بازار انتخابات به سود این جناح گرم شود‪.‬‬ ‫احمدی نژاد در پیغام خود بــه اصولگرایان این نکته را هم‬ ‫افزوده است که در روزهای پایانی نزدیک به انتخابات به‬ ‫نفع نامزدی که اصولگرایان به او خواهند رسید‪ ،‬کنار خواهد‬ ‫رفت‪ .‬از پاسخی که اصولگرایان به احمدی نژاد داده اند‪،‬‬ ‫اطالعی در دست نیست‪ .‬اما به نظر می رسد این جناح‪ ،‬به‬ ‫او اعتماد ندارد و نمی خواهد به سرنوشت وعده مشابهی که‬ ‫احمدی نژاد در سال ‪ ۸۴‬به اصولگرایان داد‪ ،‬دچار شود‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر به نظر می رســد اقدام احمدی نژاد یک ترفند‬ ‫سیاسی برای کســب تایید صالحیت از شورای نگهبان با‬ ‫اهرم اصولگرایان باشد‪».‬‬ ‫این خبر در حالی اعالم شده که اصولگرایان در چند‬ ‫وقت اخیر روی خوشــی به نامزدی محمــود احمدی نژاد‬ ‫نشــان نداده اند و چهره های مهمی از اصولگرایان اعالم‬ ‫کرده اند کــه موافــق نامــزدی او نیســتند‪ .‬در مهمترین‬ ‫اظهارنظر در این مورد ایت اللــه موحدی کرمانی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫جامعه روحانیت رک و صریح گفته است‪« :‬فکر نمی کنم از‬ ‫ایشان حمایت کنیم‪ ».‬در این میان اما در هفته های اخیر‬ ‫شنیده شده بود که او بنا دارد از افرادی خاص در انتخابات‬ ‫حمایت کرده و بدنه اجتماعی اش را به سمت گزینه نهایی‬ ‫شــیفت کند‪ .‬خبر جدیدی که در مورد احمدی نژاد منتشر‬ ‫شده شــنیده های قبلی را تایید می کند‪ .‬اما در واکنشی در‬ ‫این مورد وقتی نام عزت اللــه ضرغامی به عنوان فرد مورد‬ ‫نظر احمدی نژاد مطرح شد‪ ،‬رسانه نزدیک به احمدی نژاد‬ ‫نوشت‪« :‬دکتر احمدی نژاد تا این لحظه هیچ اظهارنظری‬ ‫مبنی بر حضور یا حمایــت از گزینه خاصــی در انتخابات‬ ‫نداشــته اســت‪ .‬ضمن اینکه باید بپذیریم اقبال عمومی‬ ‫به احمدی نژاد کامال مختص خود اوست و انتقال پایگاه‬ ‫اجتماعی به فــردی‪ ،‬اگر نگوییم غیر ممکــن لیکن قطعا‬ ‫بسیار دشوار است‪».‬‬ ‫با این تفاسیر به نظر می رسد راه برای بازگشت اقای‬ ‫احمدی نژاد بسیار ناهموار است‪.‬‬ ‫چراغ های قرمز‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪l‬‬ ‫دغدغه اصلی‬ ‫این روزها که بزرگترین دغدغه مردم‬ ‫اقتصاد و معیشت است یک میدان جدید‬ ‫برای مجادلــه و مباحثــه چهره های مهم‬ ‫کشور به وجود امده اســت‪ .‬اوضاع چنان‬ ‫شده که «کنسرت» به دغدغه اصلی بدل‬ ‫شده و تمام ذهن ها مشغول به اینکه کدام‬ ‫یک از طرفین باالخره طرف دیگر را مغلوبه‬ ‫این مجادله خواهد کرد‪ .‬این مساله در حال‬ ‫حاضر با انتقاد و دلخوری مردم مواجه شده‬ ‫و سوال انها این اســت که چه کسی و چه‬ ‫وقت در مورد وضعیت اقتصادی و معیشت‬ ‫صحبت خواهد کــرد؟ چرا کســی در این‬ ‫باره مجادله نمی کند کــه چگونه می توان‬ ‫مشــکالت و معضالت اقتصــادی را حل‬ ‫و بحران بیکاری را با چــاره ای تازه مواجه‬ ‫کرد‪ .‬مردم ناظر اعمال مســئوالن هستند‬ ‫و حتما مهمترین وظیفه انهــا نیز توجه به‬ ‫خواســت مردم است‪ .‬دور شــدن از مردم‬ ‫بزرگترین خطری خواهد بود که هر کشوری‬ ‫را تهدید می کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫برخــی می گویند دیگــر نبایــد تردیدی داشــت ک ه‬ ‫تردیدهای اقــای احمدی نژاد برای حضــور در انتخابات‬ ‫برطرف شــده و او اکنون مهمترین برنامه سیاســی اش را‬ ‫مواجهه با حسن روحانی در انتخابات اینده می داند‪ .‬نکته‬ ‫اما این است که کسی فعال به محمود احمدی نژاد خوشامد‬ ‫نگفته و به نوعی تاکنون همه چراغ ها روی او قرمز است و‬ ‫ورود برای او ممنوع به نظر می رسد‪.‬‬ ‫او اکنــون با یک بی اقبالی بی ســابقه مواجه اســت‬ ‫که البته حتما قابل پیش بینی بوده اســت‪ .‬احمدی نژاد در‬ ‫دوســال اخر صدارتش ان چنان تعاریف رسمی امور را زیر‬ ‫سوال برده و اوضاع سیاســت ایران را پریشان حال کرده‬ ‫بود که کســی چندان تمایلی ندارد به حال و روز ان روزگار‬ ‫بازگردد‪ .‬شــاید چندان غیر منصفانه نباشــد کــه بگوییم‪:‬‬ ‫«محمود احمدی نژاد این روزها تنها تر از همیشــه شــده‬ ‫اســت‪ ».‬او گویا از این پس به جای یک بازیگر می تواند‬ ‫تنها تماشاگر امور در قدرت رسمی ایران باشد‪.‬‬ ‫اظهارنظرها در مــورد ماجرای فایل‬ ‫صوتی اقــای منتظــری همچنــان ادامه‬ ‫دارد‪ .‬در ایــن میــان اما یک نکته بســیار‬ ‫تاســف برانگیز است‪ .‬برخی ســخنان در‬ ‫مــورد ایــن ماجــرا و اتفاقــات دهــه ‪60‬‬ ‫اســت‪ .‬واقعیت این اســت کــه جنایات و‬ ‫خیانت های گروهک تروریستی منافقین‬ ‫بر کسی پوشــیده نیســت و همه می دانند‬ ‫این جنایتکاران بزرگ تاریخ چگونه با مردم‬ ‫ایران رفتــار کرده اند‪ .‬با ایــن وجود جای‬ ‫سوال اینجاست که چگونه برخی چهره ها‬ ‫با بازی کــردن در زمین دشــمن و ندیدن‬ ‫توطئــه طرح ریزی شــده بخشــی از این‬ ‫واقعیت را زیر سوال می برند و حرف هایی‬ ‫بر زبان می اورنــد که ظلم به امــام (ره) و‬ ‫انقالب است‪.‬این غفلت حتما نابخشودنی‬ ‫خواهد بــود‪ .‬بایــد حقایــق را ان گونه که‬ ‫هست برای مردم بازگو کرد و از ایجاد یک‬ ‫فضای مه الــود دوری جســت‪ .‬همه چیز‬ ‫روشــن و پیداســت‪ :‬گروهی از خائنین و‬ ‫جنایتکاران بر اساس قانون شرع با حکمی ‬ ‫مواجه شده اند و ان حکم در خصوص انها‬ ‫اجرا شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪2‬‬ ‫انتخاب معاون اول‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫د‬ ‫وم‬ ‫تولد فراکسیون جدید‬ ‫ارایش سیاسی مجلس تغییرکرد‬ ‫پس از تشکیل دو فراکسیون عمده در مجلس دهم‬ ‫یعنی فراکســیون والیت و فراکســیون امید که همزمان با‬ ‫انتخابات هیات رئیسه مجلس شکل و رنگ جدی به خود‬ ‫گرفتند‪ ،‬حاال ســومین فراکسیون رســمی مجلس دهم با‬ ‫نام مســتقالن والیی اعالم موجودیت کرده و ان گونه که‬ ‫موسســان ان می گویند توافق شده اســت که فراکسیون‬ ‫مستقل مجلس دهم زیرمجموعه ای از فراکسیون والیت‬ ‫باشد‪ .‬غالمعلی جعفرزاده ایمن ابادی‪ ،‬عضو هیات رئیسه‬ ‫فراکسیون مستقالن والیی درباره روند فعالیت فراکسیون‬ ‫متبوع خود و اینکه قرار است مســتقل و با هویت متفاوت‬ ‫از دو فراکســیون دیگــر کار کنند به اعضای فراکســیون‬ ‫متبوعش تلویحا این هشدار را می دهد که «نمی توانیم از‬ ‫داوود حق گ و‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫یک نماینده بخواهیم که در فالن جلسه فراکسیونی شرکت‬ ‫نکند؛ چرا که به هر حال‪ ،‬امکان دارد فالن وزیر کابینه در‬ ‫ان جلسه حضور داشته باشد و نماینده بعضا موظف است‬ ‫بدون توجه به مســائل سیاســی‪ ،‬به خاطر حل مشکالت‬ ‫موکالن خود در حوزه انتخابیه در ان جلســه شــرکت کند‬ ‫و مذاکرات الزم با مســئوالن را انجام دهــد‪ .‬حرف ما این‬ ‫است که اعضا حق دارند در جلسه های دیگر فراکسیون ها‬ ‫شــرکت کنند اما حق ندارند بــه عضویت ان فراکســیون‬ ‫درایند‪ ».‬از ســویی دیگر همزمان با تشــکیل فراکسیون‬ ‫مستقالن والیی‪ ،‬زمزمه هایی مبنی بر انشقاق در فراکسیون‬ ‫والیت نیز به گوش می رســد‪ .‬این بار هم انشعاب از سوی‬ ‫نواصولگرایانی کلید خورده اســت که در مجلس نهم سر‬ ‫ناسازگاری با فراکســیون اصولگرایان داشتند‪ .‬پایداری ها‬ ‫و طیف احمدی نژادی حاضر در فراکســیون والیت گویی‬ ‫برای خط و نشــان کشــیدن برای اصولگرایــان مجلس‬ ‫تصمیم گرفته اند که برای عقب نمانــدن از قافله انها هم‬ ‫راه خودشان را از این فراکسیون جدا کنند‪ .‬در همین راستا‬ ‫عبدالرضا مصری‪ ،‬عضو فراکسیون والیت مجلس شورای‬ ‫اسالمی در مورد اینکه ایا انشعاب فراکسیون والیت به دو‬ ‫فراکســیون و اینکه ایا با تشکیل فراکســیون سوم تعداد‬ ‫فراکســیون اصولگرایان اقلیت نمی شــود‪ ،‬به خبرانالین‬ ‫می گوید‪« :‬فراکســیون والیت به قوت خودش و با همان‬ ‫شاکله وجود دارد و عده ای نیز مسئول شدند که اساسنامه‬ ‫این فراکسیون را بنویسند‪ ».‬وی تاکید می کند‪« :‬قرار نبوده‬ ‫است که انشقاقی در این فراکسیون به وجود اید و اخرین‬ ‫اخباری کــه من دارم این اســت که هیچ انشــعابی در این‬ ‫فراکسیون به وجود نیامده و جمعی که بودند تصمیم گرفتند‬ ‫انشقاقی صورت نگیرد و همچنان همه در قالب فراکسیون‬ ‫والیت فعالیت کنند‪».‬‬ ‫انشقاق دوم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪2‬‬ ‫با تشــکیل مجلــس مهمتریــن چالش پیــش روی‬ ‫نمایندگان انتخاب ریاســت مجلس بود‪ .‬برخی از نزدیکان‬ ‫علی الریجانی که با لیســت امیــد به مجلس رفتــه بودند‬ ‫ذیل فراکســیون والیت با اصولگرایانی که تــا دیروز با انها‬ ‫مخالف بودند گردهم امدند‪ .‬اعضای جبهه پایداری از جمله‬ ‫نقوی حسینی نیز که با الریجانی دارای زاویه گفتمانی بودند‬ ‫نیز در یک جلسه به گفت وگو نشستند و به ریاست الریجانی‬ ‫در مقابل عــارف رای دادند‪ .‬این اما پایــان کار صف ارایی‬ ‫درونی فراکســیون ها در مجلــس نبود‪ .‬انشــعاب به وجود‬ ‫امده در فراکســیون والیت اگرچه هنوز این فراکســیون را‬ ‫از اکثریت مجلــس تنزل نداده اما این فراکســیون تالش‬ ‫می کند حدفاصل میان دو فراکســیون امیــد و والیت قرار‬ ‫گیرد‪ .‬مستقلین تالش می کنند اعالم کنند با وجود اشتراک‬ ‫در زمینه هــای پیش از انتخابات با لیســت امیــد و پیش از‬ ‫انتخابات ریاست مجلس با فراکسیون والیت‪ ،‬اما با هر دوی‬ ‫انها زاویه دارند و تالش می کنند مستقل باشند‪ .‬اما نگرانی از‬ ‫ضربهخوردنفراکسیونوالیتاحساسمی شودچراکهیک‬ ‫انشعاب جدیدی نیز احتمال وقوع ان می رود‪ .‬همان طور که‬ ‫مصری در گفت وگویی به ان اشاره کرده و گفته‪« :‬اقایان باید‬ ‫به این موضوع که این انشــقاق تا چه اندازه به اصولگرایی‬ ‫در مجلس دهم ضربه می زند جواب بدهنــد‪ .‬البته اگر هم‬ ‫انشقاقی اتفاق بیفتد هیچ خللی در عالم نمی افتد و همچنان‬ ‫اصولگرایان عدد باال را خواهند داشــت و تعــداد انها بین‬ ‫‪ 110‬تا ‪ 120‬نفر خواهد بود‪ ».‬این درحالی است که مجتبی‬ ‫ذوالنور‪ ،‬دیگر عضو این فراکسیون و چهره نزدیک به جبهه‬ ‫پایداری در این باره می گوید‪« :‬این انشعاب اتفاق افتاده و‬ ‫نمایندگان نیز می توانند برای خودشان تصمیم بگیرند و در‬ ‫هر فراکسیونی که دوست دارند عضو شوند‪ ».‬البته او این را‬ ‫هم می گوید که «این کار یعنی تشکیل فراکسیون سوم در‬ ‫شرف اتفاق است و اگر هم فراکسیون سومی شکل بگیرد‬ ‫بازهم اکثریت با اصولگرایان و فراکسیون والیت است‪ ».‬به‬ ‫نظر می رسد نگرانی ها به خاطر از اکثریت افتادن فراکسیون‬ ‫والیت با این امید که هر ســه فراکسیون به نوعی در تعامل‬ ‫و همکاری مســتقیم با علی الریجانی ادامه فعالیت دهند‪،‬‬ ‫کاسته می شود‪.‬‬ ‫توضیحاتقاضی پور‬ ‫شایعهدرگیریلفظی‬ ‫نوبخت زیر حرفش زد!‬ ‫نادر قاضی پور کــه خبرنگار روزنامه ایران را مورد‬ ‫ضرب و شــتم قرار داده بــود درباره ان اتفــاق گفت‪:‬‬ ‫«من با ســرعت به دیدار مردمی راهی بــودم‪ .‬چند نفر‬ ‫از خبرنگاران عزیز به ســمت من امدند و به ســواالت‬ ‫چند نفر از انها پاســخ دادم اما یکی از انها با ســماجت‬ ‫ســوال بد می کرد‪ .‬واکنشــی به شوخی از ســوی بنده‬ ‫نسبت به او صورت گرفت‪ ،‬اما باز بنده به فکر این بودم‬ ‫که با ســرعت و چو ن تراکتور از کنار این خبرنگار عبور‬ ‫کــرده و بــه کارهــای دفترم‬ ‫برسم‪.‬‬ ‫بــه اصحــاب رســانه و‬ ‫خبرنگاران احترام می گذارم و‬ ‫همیشــه موضوع مسکن‪ ،‬وام‬ ‫و درمان خبرنگاران را پیگیری‬ ‫کرده و می کنم‪».‬‬ ‫ســایت خبری پارس نیوز‬ ‫مدعیشدیکعضوحقوقیشورا‬ ‫ازرئیس جمهوردرخواستمطرح‬ ‫شدنموضوعنامهمبنیبرتشکیل‬ ‫منظــم جلســات را داشــت که‬ ‫رئیس جمهور به وی اجازه مطرح‬ ‫کردن این موضــوع را نمی دهد‬ ‫و وقتی اقــای روحانی بــا تکرار‬ ‫درخواستاینعضوحقوقیشورامبنیبرقانونیبودنوبراساس‬ ‫ائین نامهبودندرخواستخودمواجهمی شودباعصبانیتتاکید‬ ‫می کندکهایین نامهداخلیشوراراتغییرمی دهیم!پسازپایان‬ ‫جلسهاینعضوحقوقیشوراخطاببهرئیسشورایعالیفضای‬ ‫مجازی می گوید‪« :‬خوب شد شما سرهنگ نیستید که چنین‬ ‫برخوردی می کنید» که باعــث عصبانیت رئیس جمهور و بروز‬ ‫پاره ایدرگیری هایلفظیمی شود‪.‬‬ ‫محمدباقر نوبخت کــه اخیرا به خاطــر اظهاراتش در‬ ‫مورد صفدر حســینی مورد انتقاد قرار گرفته‪ ،‬گفته است‪« :‬از‬ ‫ی حمایت نمی کنیم‪ ».‬وی گفت‪:‬‬ ‫هیچ فرد متخلف و مجرم ‬ ‫«حتی کســانی که بدون تخلف و جرم در این موضوع بودند‬ ‫به خاطر اینکه از این ارقام اســتفاده غیر عادالنه کردند بدون‬ ‫استثنانسبتبههمهاینهااقداممی کنیم‪».‬نوبختدرتوضیح‬ ‫ســخنان خود گفت‪« :‬با توجه به اینکه صندوق توسعه ملی‬ ‫ذخایر بیشــتری از بانک مرکزی‬ ‫در اختیار دارد بنابراین کسی که‬ ‫مســئولیت صنــدوق را دارد در‬ ‫واقع امانت دار بزرگمان اســت و‬ ‫این به ان معنی نیســت که اگر‬ ‫کســی در این صنــدوق تخلف‬ ‫کرد‪ ،‬متخلــف‪ ،‬امانت دار بزرگ‬ ‫نامگذاریشود‪».‬‬ ‫هراس غرب‬ ‫واکنش امریکا به ورود سامانه دفاع اس ‪300‬‬ ‫مدت هاســت کــه از اعــام خبــر اولیــن ورود‬ ‫محمولــه موشــک های دفاعــی اس ‪300‬بــه‬ ‫ایــران می گــذرد‪ .‬هفتــه گذشــته گزارشــی در‬ ‫صداوســیما منتشــر شــد کــه نشــان مــی داد ســامانه‬ ‫س ‪300‬در نزدیکی فردو اســتقرار یافته اســت‪ .‬به دنبال‬ ‫ا ‬ ‫این اتفــاق وزارت خارجــه امریکا نســبت به ایــن موضوع‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬جالب انکه رهبر انقالب در همین اواخر‬ ‫و در دیدار ب ا مســئوالن قرارگاه پدافند هوایی خاتم االنبیای ‬ ‫(صلی الله علیه والــه) ارتــش مخالفت و جنجال گســترده‬ ‫در خصــوص ســامانه موشــکی اس‪ ۳۰۰‬و یا تاسیســات‬ ‫حفاظت شده فردو را نمونه هایی از خباثت دشمن ملت ایران‬ ‫خوانده و تصریح کردند‪« :‬ســامانه اس‪ ۳۰۰‬ابزاری دفاعی‬ ‫ی اما امریکایی ها تمام تالش خود را کردند‬ ‫است نه تهاجم ‬ ‫که جمهوری اســامی از این امکان برخوردار نشــود‪ .‬ما با‬ ‫چنین دشمنی مواجه هســتیم که حق دفاع را نیز برای ملت‬ ‫ما قائل نیســت و در واقع می گوید بدون دفــاع بمانید تا هر‬ ‫زمان که خواســتیم‪ ،‬بتوانیم کشــورتان را مورد تهاجم قرار‬ ‫دهیم‪».‬اس ‪ 300‬یک سامانه موشکی ضدهوایی پیشرفته‬ ‫ل ارتقا یافته‬ ‫با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع هاست که مد ‬ ‫ان توانایی پیگیری همزمان‪ ۱۰۰‬هدف و درگیری همزمان با‬ ‫‪ ۱۲‬هدف را دارد‪ .‬گفتنی است که قرارداد فروش این سامانه‬ ‫کام ً‬ ‫ال دفاعی در سال‪ 2007‬بین ایران و روسیه به امض ا رسید‬ ‫اما تحویل ان به ایران تنها در ســال ‪ 2016‬میســر شد و ‪29‬‬ ‫فروردینماهامسالبرایاولین بار درمراسمرژهارتشدرمرقد‬ ‫مطهرامامراحل(ره)ازانرونماییشد‪ .‬ازجملهدالیلاصلی‬ ‫تاخیرچندسالهدستیابیایرانبهسامانهاس‪ 300‬رامی توان‬ ‫بهسیاست هایخصمانهایاالتمتحدهامریکانسبتدادکه‬ ‫با تهدید و جنجال رســانه ای و گسترس ایران هراسی موانع‬ ‫بســیار متعددی در زمینه تحویل این سامانه به کشور ایجاد‬ ‫کرد‪ .‬در همین رابطه فسخ شدن ابتدایی قرارداد اولیه تحویل‬ ‫قامریکااتفاقافتادو‬ ‫اس‪ 300‬بهایرانتوسطروسیهباتشوی ‬ ‫باراکاوبامارئیسجمهوراینکشوردرپاسخبهسوالیدرباره‬ ‫تصمیم روسیه برای لغو پنج ســاله ممنوعیت تحویل دادن‬ ‫سیستم های ضدهوایی اس‪ 300-‬به ایران می گوید‪« :‬این‬ ‫موضوع به سال ‪ 2009‬برمی گردد و ان زمان من با والدیمیر‬ ‫پوتین که نخست وزیر روســیه بود دیدار کردم وانها فروش‬ ‫این سامانه را به درخواست امریکا متوقف کردند‪ ».‬اما این‬ ‫اقدامات خصمانه هرگز متوقف نشد و مقامات امریکا از هر‬ ‫فرصتیبرایمخالفتبااینمسا لهاستفادهکردند‪.‬درهمین‬ ‫راستاجان کربیسخنگویوزارتخارجهامریکاپسازانتشار‬ ‫اخبار انتقال سامانه اس ‪ 300‬به ایران می گوید‪« :‬ما مطمئنا‬ ‫از گزارش های (منتشــره درباره) انتقال (این سامانه) اگاه‬ ‫هستیم‪ .‬همان گونه که می دانید از گذشته اعتراض خود را‬ ‫نســبت به هرگونه فروش ســامانه اس‪ 300-‬به ایران اعالم‬ ‫کرده ایم‪ .‬ما این کار را از چند ســال گذشــته تاکنون انجام‬ ‫داده ایم‪ ».‬جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا این موضوع را به‬ ‫شخصه و به طور مکرر طی دیدارهایش با سرگئی الوروف‪،‬‬ ‫وزیر خارجه روسیه مطرح کرده است ‪« :‬ما از مدت ها پیش‬ ‫اعتراض خود را به فروش چنین امکانات دفاعی پیچیده ای‬ ‫به ایران اعالم کرده ایم و این موضــوع را از نزدیک زیر نظر‬ ‫خواهیم داشــت‪ ».‬در ادامه نیز جاش ارنست‪ ،‬سخنگوی‬ ‫کاخ ســفید با اشــاره به تماس تلفنی جان کری با الوروف و‬ ‫تالش برای منصرف کردن روسیه از ارسال سامانه اس‪300‬‬ ‫به ایران اذعان می کند‪ :‬جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا‬ ‫در تماس تلفنی با سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه‪،‬‬ ‫مخالفتواشنگتنباتصمیممسکوبرایتحویل سامانهدفاع‬ ‫موشــکی اس‪ 300-‬به ایران را اعالم و تاکید کرد که ارسال‬ ‫این سامانه موشکی به ایران هم اکنون ضرورتی ندارد‪ .‬اقدام‬ ‫روسیه برای ارسال این سامانه به ایران در نهایت برنامه رفع‬ ‫تحریم ها علیه ایران را به عنوان بخشی از توافق هسته ای‬ ‫نهاییبهخطرمی اندازد‪ ».‬همچنینسفارتامریکادرروسیه‬ ‫نیزپسازتحویلسامانهاس‪ 300‬بهایرانایناقداممسکورا‬ ‫ناخوشایندتوصیفمی کند‪.‬ازسویدیگر«تامکاتن»سناتور‬ ‫جمهوریخواهوعضوکمیتهخدماتنیروهایمسلحمجلس‬ ‫نمایندگان امریکا در زمینه استقرار موشک های دفاع هوایی‬ ‫«اس‪ »300-‬مدعی شد که استقرار این سامانه موشکی در‬ ‫تاسیسات فردو اشاره ای اشکار بر میل ایران در حفظ توانایی‬ ‫ساختجنگ افزاراتمیحتیبابیانپیرویازتوافقهسته ای‬ ‫است ‪ .‬کاتن در ادامه مدعی شد‪« :‬اگر دولت اوباما عجله ای‬ ‫در از بین بردن تحریم های بین المللی ایران نشان نمی داد‪،‬‬ ‫این کشور قادر به دستیابی و استقرار چنین جنگ افزارهای‬ ‫بی ثبات کنند ه نمی شد‪ ».‬به اعتقاد او « اگر اوباما عجله ای‬ ‫در از بین بــردن تحریم های بین المللی علیه ایران نشــان‬ ‫نمی داد‪ ،‬این کشور صاحب اس ‪ 300-‬نمی شد‪».‬‬ ‫تماماینهادرحالیاستکهامریکابزرگترینتولید کننده‬ ‫سالح در جهان‪ ،‬حجم زیادی از تسلیحات نظامی سنگین را‬ ‫انتقاد سردار فدوی از نتیجه المپیک‬ ‫ادعایحمایتالریجانیو باهنرازروحانی‬ ‫کسی نباید خودش را قیم اصالحات‬ ‫بداند‬ ‫صــادق خــرازی در‬ ‫اظهاراتــی بــه خط مشــی‬ ‫اصالح طلبــی اعتــراض کرد‬ ‫و گفت‪« :‬کســانی که شــعار‬ ‫شخص واحدی را در انتخابات‬ ‫سرمی دهند‪ ،‬راه نقد را می بندند‬ ‫و نقض غرض می کنند‪.‬‬ ‫فــردی بود کــه روزگاری‬ ‫این شخص هر کس بدون وضو اسم اقای عارف را بر زبان‬ ‫می برد نمی بخشید االن بدون هتاکی اسم اقای عارف را‬ ‫نمی اورد‪ .‬ما می گوییم کســی نباید خودش را قیم جوانان‬ ‫و اصالحات بداند‪».‬‬ ‫او گفتــه بــود‪« :‬اقای روحانــی یکــی از مهم ترین‬ ‫انتخاب ها ســت‪ .‬یکــی از مهم تریــن گزینه هــا بــرای‬ ‫تصمیم ســازی اســت‪ .‬اگر اقای روحانی احساس امنیت‬ ‫بکند‪ ،‬گــردش به راســت می کند‪ .‬روحانی باید پاســخگو‬ ‫باشد‪ .‬باید با روحانی چانه زنی و مذاکره کنیم‪».‬‬ ‫دبرا یمرتضوی‬ ‫احتمالحکمجدی ‬ ‫وکیــل پــدر محســن‬ ‫ روح االمینــی گفته‪« :‬به لحاظ‬ ‫حقوقی امکان دارد که شــعبه‬ ‫‪ ۲۲‬در دادگاه تجدیــد نظــر با‬ ‫اســتدالل متفــاوت مرتضوی‬ ‫را درخصــوص معاونت در قتل‬ ‫مرحــوم رو ح االمینــی و نیــز‬ ‫گزارش خــاف واقع بر خالف‬ ‫نظر شــعبه دیوان عالی و شــعبه کیفری اســتان ســابق‬ ‫محکوم کند‪».‬‬ ‫سید حســن کمالی جلودار دربــاره اخرین وضعیت‬ ‫پرونده کهریزک گفت‪« :‬این پرونده در حال رســیدگی در‬ ‫تجدید نظر اســت‪ .‬عالوه بر مامور ان مربوطه که با حکم‬ ‫دادگاه نظامــی یک تهــران به قصاص و زنــدان محکوم‬ ‫شده بودند‪ ،‬سعید مرتضوی‪ ،‬ســعید زارع دهنوی معروف‬ ‫به «حــداد» و علی اکبــر حیدری فر به اتهام مشــارکت در‬ ‫بازداشت غیر قانونی محکوم به انفصال از مشاغل قضایی‬ ‫و دولتی شدند‪».‬‬ ‫جلساتمداومموتلفهبرایانتخابات‪۹۶‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫محمدنبــی حبیبــی بــا‬ ‫اشــاره به فعالیت های تشکل‬ ‫متبوعــش در انتخابــات ‪96‬‬ ‫اظهــار کــرد‪« :‬از حدود ســه‬ ‫مــاه پیــش جلســاتی را برای‬ ‫انتخابات ســال ‪ 96‬زیــر نظر‬ ‫جامعــه روحانیــت مبــارز اغاز‬ ‫کردیم و این جلسات به صورت‬ ‫مداوم ادامــه خواهــد داشــت‪ ».‬دبیرکل حــزب موتلفه‬ ‫اســامی درباره گزینه های این حزب برای انتخابات نیز‬ ‫گفت‪« :‬تاکنون گزینه ای برای ریاست جمهوری از سوی‬ ‫حزب موتلفه انتخاب نشده است‪ ».‬حبیبی بهبود معیشت‬ ‫مردم و اقتصاد کشور را از اولویت های اصلی کاندیداهای‬ ‫ریاست جمهوری دانســت و گفت‪« :‬فردی که قرار است‬ ‫به عنوان رئیس جمهور انتخاب شــود باید بهبود معیشت‬ ‫مردم و اقتصاد کشور را جز و اولویت های اصلی خود بداند‬ ‫و ان را در اسرع وقت پیگیری کند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫فدوی‪ ،‬فرمانــده نیروی‬ ‫دریایی ســپاه در هفته گذشته‬ ‫نســبت بــه نتایــج تیم ملــی‬ ‫المپیک اعتراض کرده و گفته‬ ‫بود‪« :‬ایا حد و اندازه یک ملت‬ ‫‪ 85‬میلیونی که ‪ 37‬سال است‬ ‫در خطیرترین صحنه های عالم‬ ‫دست و پنجه نرم کرده و در این‬ ‫مســیر موفق بوده است‪ ،‬تنها ســه مدال طال در المپیک‬ ‫است؟ متاسفانه برخی مسئوالن کشور اعالم می کنند که‬ ‫حد ما همین است‪ ،‬اما این گونه نیست و باید به خودباوری‬ ‫برسیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬قطعا اگــر کاری را اغــاز کنیم‪ ،‬موفق‬ ‫خواهیم شد چراکه خداوند این حد و اندازه را برای بندگان‬ ‫خود قرار داده است‪».‬‬ ‫یک عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران معتقد است‬ ‫که علی الریجانی‪ ،‬غالمرضا مصباحی مقدم و محمدرضا‬ ‫باهنر که همگــی از شــخصیت های تاثیرگــذار در طیف‬ ‫اصولگرایی هستند‪ ،‬در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو‬ ‫قطعا از حســن روحانی حمایت می کنند‪ .‬یدالله طاهرنژاد‬ ‫می گویــد اصالح طلبان درباره برخی توقعــات و انتظارات‬ ‫براورده نشده خود با حســن روحانی گفت وگو خواهند کرد‬ ‫اما این موضوع به معنای حمایت مشروط از او در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نیســت و‬ ‫جریان اصالحات سیاست سال‬ ‫‪ ۹۲‬را ادامــه داده و از روحانی‬ ‫حمایت می کند‪ .‬او اولی ترین و‬ ‫محوری ترین کار دولت در سال‬ ‫پایانی را ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ویژه‬ ‫انتخاب معاون اول‬ ‫پیشنهاد برخی اصولگرایان برای انتخابات ‪96‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫رسول کمالوند‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫درســت زمانی که بحــث انتخابات ‪ 96‬داغ شــده و‬ ‫گمانه زنی در مورد مصادیق شــدت یافته‪ ،‬یک ایده جدید‬ ‫در جناح اصولگرا ذهن ها را مشغول کرده است‪.‬‬ ‫ماجرا از این قرار اســت که محمد جــواد الریجانی‬ ‫در پیشــنهادی گفته بود‪ «:‬در انتخابــات اینده کاندیدای‬ ‫ریاســت جمهوری و معاون اولش هر دو بــه مردم عرضه‬ ‫شــوند‪ .‬معــاون اول در تشــخیص گرایــش اجرایــی‬ ‫رئیس جمهور موثر است‪».‬‬ ‫ایــن ایــده محمد جــواد الریجانــی‪ ،‬مــورد توجــه‬ ‫چهره های سیاسی از جمله احمد توکلی و حسین نجابت‪،‬‬ ‫نماینده اصولگرای ادوار مجلس قرار گرفت‪.‬‬ ‫حسین نجابت نیز در تایید این پیشــنهاد گفته بود‪:‬‬ ‫«در کل اگر گفتمانی جلو برویم بهتر اســت یک نفر نامزد‬ ‫ریاســت جمهوری می شــود و بعد معــاون اول و دو وزیر‬ ‫تاثیرگذار خود را معرفی می کند‪ .‬ان وقت ‪ 4‬نفر در فضای‬ ‫اجتماعی بحث و نقادی می کنند و اگر ادب و قواعد بازی را‬ ‫رعایت کنند‪ ،‬ممکن است شاهد اتفاق دیگری به جز انچه‬ ‫تاکنون ســنت انتخابات ریاســت جمهوری بود‪ ،‬باشــیم‪.‬‬ ‫یعنی اگر از بین ‪ 30‬شــخصیت اصولگرا ‪ 4‬نفر بتوانند بین‬ ‫خودشــان برای ریاســت جمهوری‪ ،‬معاون اولی‪ ،‬وزارت‬ ‫فرهنگ و وزارت امور اقتصادی و دارایی تقسیم کار کنند‬ ‫اتفاقی نو خواهد بود‪».‬‬ ‫وی ضمن دفاع از ایــن راهکار و اشــاره به پیگیری‬ ‫این موضوع در جلسات انتخاباتی اصولگرایان تاکید کرد‬ ‫‪« :‬من از این مدل دفاع می کنم ولــی اینکه در نهایت چه‬ ‫شود االن ُلجنه اصولگرایان به تدریج دارد شکل می گیرد‪.‬‬ ‫جلساتی شــروع شــده ‪ .‬همه این گروه ها همچون جبهه‬ ‫پیروان‪ ،‬ایثارگران و رهپویان و دیگران جلسات خودشان‬ ‫را دارند‪ ،‬حتــی اخرین خبر هم یک تماســی بــود که بین‬ ‫روحانیت مبارز و جامعه مدرســین انجام شد‪ .‬اینها عناصر‬ ‫طیف اصولگرایی هســتند‪ .‬حاال به چه جمع بندی برســند‬ ‫بایــد صبر کنیــم و ببینیم‪ .‬ولــی اینهایی کــه می گویم در‬ ‫فضای سیاسی موج می زند‪ .‬این بحث ها در جلساتی که ما‬ ‫هفته ای یک بار یا دو هفته یک بار می رویم وجود دارد‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر در این مورد احمد توکلی گفته‬ ‫است‪«:‬از این پیشــنهاد دفاع می کنم‪ ».‬احمد توکلی در‬ ‫رابطه با ایــده جدیــد اصولگرایان مبنی بــر معرفی گزینه‬ ‫معاون اول از سوی کاندیدای ریاست جمهوری دوازدهم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬این پیشنهاد از سوی اقای محمدجواد الریجانی‬ ‫مطرح شــد و به نظر من پیشنهاد بســیار خوبی است‪ .‬من‬ ‫از پیشــنهاد معرفــی معــاون اول از ســوی کاندیداهای‬ ‫ریاســت جمهوری دوازدهم دفــاع می کنم‪ .‬بایــد این کار‬ ‫انجام شــود‪ ».‬توکلــی در رابطه با این موضــوع که چقدر‬ ‫احتمال می دهــد اصولگرایان در این موضــوع به اتفاق‬ ‫نظر برســند‪ ،‬گفت‪« :‬مــن نمی دانم این پیشــنهاد چقدر‬ ‫احتمال اجرایی شــدنش باشــد اما من اگر بودم حتما این‬ ‫کار را می کردم‪ » .‬این نماینده ادوار مجلس در پاســخ به‬ ‫این سوال که «گمان می کنید چه کسانی به عنوان معاون‬ ‫قابلیت مطرح شدن دارند»‪ ،‬افزوده است‪«:‬من که در این‬ ‫فضا نیستم تا بتوانم در این مورد نظر بدهم‪».‬‬ ‫معمای معاون اول‬ ‫واقعیت این اســت که این بار به نســبت ادوار قبلی‬ ‫انتخابات شــرایط اصولگرایــان تغییر کرده اســت‪ .‬فعال‬ ‫کسی اعالم نامزدی نکرده اما خبرها از جنب و جوش هایی‬ ‫در دفاتــر برخــی چهره ها حکایــت دارد‪ .‬برخــی چهره ها‬ ‫به گونه ای ســخن می گویند که شــکی برای اهل تحلیل‬ ‫باقی نمی گذارند که باید روی نامزدی انها حســاب کنند‪.‬‬ ‫برخی دیگر هم ساز و کاری پیرامون خود ایجاد کرده اند که‬ ‫بوی کاندیداتوری را به مشام می رساند‪ .‬این وسط محمود‬ ‫احمدی نژاد هم نشان داده که برای نامزدی در انتخابات‬ ‫‪ 50‬درصد خودش حل شده و تنها در انتظار چراغ های سبز‬ ‫مانده است‪ .‬در چنین کانتکس و شــرایطی است که باید‬ ‫اظهارنظر جدید محمد جواد الریجانی و سایر اصولگرایان‬ ‫که از ایده معاون اولی دفاع می کنند را دید و بررسی کرد‪.‬‬ ‫این طیف می گویند نامزد اصولگرایــان باید معاون‬ ‫اول خودش را هم معرفی کند‪ .‬شــاید در ســطح نخســت‬ ‫تحلیل گفته شــود که وقتی اصولگرایان هنوز در دو گانه‬ ‫معرفی یا عدم معرفی نامزد باقی مانده اند ‪ ،‬حرف و حدیث‬ ‫در این مورد ان چنان زیاد است که نمی توان به راحتی از‬ ‫این مرحله عبور کرد و به بخش معرفی مصداق رسید و حتی‬ ‫در مرحله دیگر به ماجرای تعیین معاون اول هم پرداخت‪.‬‬ ‫اما در سطح دیگری از تحلیل می توان به این نتیجه‬ ‫قطعی رســید که اگر همه اصولگرایان بنای معرفی نامزد‬ ‫مقابل حســن روحانی را نداشــته باشــند ‪،‬حتما بخشی از‬ ‫این جناح وارد این رقابت خواهد شــد و رقیب روحانی را به‬ ‫میدان خواهد فرستاد‪ .‬اگر مبنای ورود به تحلیل اظهارات‬ ‫جدید محمد جواد الریجانی همین مســاله باشد ان وقت‬ ‫می توان گفت که محمد جواد الریجانی دقیقا چه منظوری‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫محمد جــواد الریجانــی ایــن ایــده را فقــط طرح‬ ‫کرده و جزئیــات و علت طرحش را سربســته نگه داشــته‬ ‫اما شــاید بتوان یــک دلیل بــرای بیان بــرای ان یافت‪.‬‬ ‫محمد جواد الریجانی می داند اکنون چهره های متعددی‬ ‫از اصولگرایان روی ‪ 29‬اردیبهشت ‪ 96‬حساب باز کرده اند؛‬ ‫او می داند سخت است متقاعد کردن برخی چهره ها برای‬ ‫نیامدن‪ .‬او شــاید دنبال راهی بوده برای کاستن از تعداد‬ ‫نامزدهای اصولگــرا؛ طرحی که نوعی ائتــاف را درون‬ ‫خود نهفته دارد‪.‬‬ ‫این می تواند یک نســخه جلوگیری از تکثر باشــد‪.‬‬ ‫حاال باید منتظر ماند و دید کسی از این نامزدهای احتمالی‬ ‫حاضر می شود از همین حاال خود را به جای نفر اول‪ ،‬نفر‬ ‫دوم بداند‪.‬‬ ‫محور ائتالف‬ ‫شود‪ .‬در صورتی که جامعه مدرسین در گفت وگوها اعالم‬ ‫کند که مشترکا این کار را صورت دهیم‪ ،‬همکاری دو جامعه‬ ‫را شاهد خواهیم بود‪ .‬ایت الله مصباح یزدی برای انتخابات‬ ‫دوره قبل مجلس شورای اسالمی نیز به میدان نیامدند‪».‬‬ ‫نکته مهم در مورد ســخنان مصباحــی و اخباری که‬ ‫او اعالم کرده این اســت که عمال ایت الله مصباح یزدی‬ ‫از چرخه تصمیم گیری در مورد انتخابات حذف شــده اند‪.‬‬ ‫گفتنی اســت در مورد ماجــرای انتخابــات مجلس وقتی‬ ‫نام ایت الله مصباح یزدی به میان امــد و به عنوان یکی از‬ ‫اضالع تصمیم گیرنده معرفی شــد‪ ،‬برخی طیف ها نسبت‬ ‫به این مساله اعتراض کردند‪ .‬مبنای بحث انها این بود که‬ ‫ایت الله مصباح به چه دلیل ضلعی از تصمیم گیری شــده‬ ‫است؟ اگر مبنا شخصیت حقوقی ایشــان است‪ ،‬ایت الله‬ ‫تنها رئیس یک موسسه است و اگر بنا بر شخصیت حقیقی‬ ‫ایشــان اســت افراد دیگری هم حضور دارند که به عنوان‬ ‫اضالع قابلیت اضافه شدن داشته باشند‪ .‬حاال در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری گویا قرار نیســت تجربه انتخابات قبل‬ ‫تکرار شده و ایشان به عنوان یکی از اضالع تصمیم گیری‬ ‫ائتالف معرفی شوند‪ .‬الاقل این شاید نتیجه ای باشد که‬ ‫بتوان از سخنان سخنگوی جامعه روحانیت برداشت کرد‪.‬‬ ‫یک گزینه جدید‬ ‫در میــان اظهارنظرهــا در مــورد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری‪ ،‬نام یک گزینه دیگر هم به میان امده‬ ‫اســت‪ .‬ماجرا از این قرار است که حســین نجابت در یک‬ ‫مصاحبه گفته اســت‪« :‬اقای دکتر نادران واقعا ظرفیت‪،‬‬ ‫قاطعیت‪ ،‬سالمت نفس و دانش این کار را دارد‪ .‬من از او‬ ‫شخصا دفاع می کنم‪ .‬اوال اقتصاد را مسلط است و راه حل‬ ‫اجرایی دارد‪ .‬ثانیــا امتحانش را پس داده اســت‪ .‬نادران‬ ‫دو ویژگی دارد؛ اوال شــفاف و رک صحبــت می کند و ثانیا‬ ‫در زندگی خودش سالم ســالم است‪ .‬در دولت قبل تالش‬ ‫ بی امانی شد که شــخصیت اقای نادران خدشه دار شود‪.‬‬ ‫در تهران مردم لیستی رای دادند و لیستی که اقای نادران‬ ‫در ان بــود رای نیاورد‪ .‬اقــای احمدی نژاد هــم اگر نامزد‬ ‫سفر به قم؟‬ ‫در ایــن میــان خبرهــای دیگــری هــم در مــورد‬ ‫اصولگرایان از سوی رســانه ها منتشر شده است‪ .‬در یکی‬ ‫از این اخبار اعالم شده که برخی چهره های اصولگرا به قم‬ ‫سفرها کرده و دیدارهایی با برخی علما و مراجع داشته اند‪.‬‬ ‫محسن غرویان در این مورد گفته است‪« :‬در ماه های اخیر‬ ‫رقبای انتخاباتی اقای روحانی مانند اقــای جلیلی رفت و‬ ‫امد بیشتری به شهر قم داشته اند و سخنرانی های بیشتری‬ ‫نســبت به گذشــته در قم انجام داده اند‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫برخی جلســات غیرعلنی بین اقای جلیلی و برخی دیگر از‬ ‫کاندیداهای احتمالی مانند اقای قالیباف با برخی از علما‬ ‫صورت گرفته که از محتوای این جلسات هیچ گونه اطالع‬ ‫دقیقی منتشــر نمی شــود‪ .‬تحرکات انتخاباتی به صورت‬ ‫زیرپوستی در قم بیشتر شده و جلسات و دیدارهایی در این‬ ‫شهر صورت می گیرد‪».‬‬ ‫پیش تر نیز برخی اخبــار در مورد نامــزدی احتمالی‬ ‫ســعید جلیلی مطرح شــده بود‪ .‬اخیرا ســایت روز نو که از‬ ‫رســانه های اصالح طلب اســت در خبری نوشــته است‪:‬‬ ‫«سعید جلیلی تصمیم قطعی خود را برای کاندیداتوری در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 96‬گرفته و امیدوار است بتواند‬ ‫در این دوره حمایت اکثریت اصولگرایان را کسب نماید‪.‬‬ ‫گفته می شود یکی از دالیلی که موجب شده سعید جلیلی‬ ‫برای کاندیداتوری مصمم شود بدعهدی امریکا در اجرای‬ ‫برجام بوده که او قصد دارد از ایــن موضوع به نفع خود در‬ ‫تبلیغات انتخاباتی علیــه دولت روحانی اســتفاده نماید‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اســت که ســعید جلیلی در انتخابــات یازدهم‬ ‫ریاســت جمهوری موفق شــد با حمایت جبهــه پایداری و‬ ‫ایت الله مصباح یزدی حدود ‪4‬میلیون رای را کسب کند‪».‬‬ ‫در این میان برخی نیز بر این باورند که محمد باقر قالیباف‬ ‫برای حضور در انتخابات ســال اینده قانع شــده و اکنون‬ ‫حامیان او به بررسی جوانب حضور او در انتخابات مشغول‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫حسین نجابت گفته است‬ ‫الیاس نادران می تواند نامزد‬ ‫اصولگرایان باشد‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفته می شود محمدباقر قالیباف‬ ‫سفری به قم داشته است‪ .‬این‬ ‫خبر را غرویان به رسانه ها داده‬ ‫است‬ ‫ریاست جمهوری شود‪ ،‬حتما در تهران رای نخواهد اورد‪.‬‬ ‫دو دوره ای هــم که رئیس جمهور شــد در تهران رای دوم‬ ‫بود بنابراین رای تهران معیار نیست‪ .‬دوم اینکه انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری با انتخابات مجلس فــرق می کند‪ .‬اگر‬ ‫کســی بتواند از پس بحــث صادقانه بربیاید ‪،‬مــردم به او‬ ‫اعتماد می کنند‪ .‬اقای نادران هر جا صحبت می کند قدرت‬ ‫چنین کاری را دارد‪ .‬هفته گذشته در یک مسجدی صحبت‬ ‫می کرد همه کســانی که انجــا بودنــد از صحبت های او‬ ‫متقاعد شدند‪ ».‬هنوز هیچ کدام از اصولگرایان درباره این‬ ‫پیشنهاد حســین نجابت واکنش نشــان نداده اند‪ .‬الیاس‬ ‫نادران نیز هنوز این مساله را رد یا تایید نکرده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫اما خبر دیگــر در مــورد اصولگرایان این اســت که‬ ‫دبیرکل حزب موتلفه گفته اســت‪ «:‬ائتالف اصولگرایان‬ ‫برای انتخابــات ‪ 96‬با محوریــت حضرات ایــات یزدی‪،‬‬ ‫موحدی کرمانــی و مصبــاح‪ ،‬قوی تر شــکل می گیرد‪».‬‬ ‫محمدنبی حبیبی با اشاره به جایگاه شیخوخیت در جریان‬ ‫اصولگرایــی بــرای انتخابــات ‪ 96‬اظهار داشــت‪ «:‬اگر‬ ‫ائتالف اصولگرایــان با محوریت حضــرات ایات یزدی‪،‬‬ ‫موحدی کرمانی و مصباح و ســایر بزرگانــی که مورد قبول‬ ‫اصولگرایــان هســتند‪ ،‬باشــد‪ ،‬ائتالف قوی تری شــکل‬ ‫می گیرد‪».‬‬ ‫امــا در اظهارنظری دیگــر در این مورد ســخنگوی‬ ‫جامعه روحانیت مبارز گفته است‪« :‬در جلسات اخیر جامعه‬ ‫روحانیت مبارز موضوع انتخابات ریاست جمهوری سال ‪96‬‬ ‫در دســتورکار قرار گرفته و کمیته سیاسی جامعه جلسات‬ ‫متعددی را بــا نمایندگان بعضــی از احــزاب و گروه های‬ ‫اصولگرا بنا به تقاضــای انان صورت داده اســت‪ .‬انتظار‬ ‫احزاب اصولگرا از جامعه روحانیت مبارز این بوده که این‬ ‫جامعه فعالیت خود را برای انتخابات ســال اینده شــروع‬ ‫کند و انان نیز از جامعه روحانیــت حمایت خواهند کرد‪».‬‬ ‫مصباحی مقــدم دربــاره دیــدار ایت اللــه مصباح یزدی و‬ ‫موحــدی کرمانی تاکید کرده اســت‪« :‬این دیــدار در حد‬ ‫پیشنهاد از ســوی اقای موحدی کرمانی ارائه شده است‪.‬‬ ‫این دیدار در حد پیشنهاد اســت و بنده بازخورد نگرفته ام‬ ‫که ایا تماسی برای این دیدار برقرار شده است یا خیر‪».‬‬ ‫او در پاســخ به ســوال دیگری مبنی بر اینکه جامعه‬ ‫روحانیت مبارز برای انتخابات با ایت الله مصباح یزدی نیز‬ ‫جلســه ای خواهد داشــت یا خیر گفت‪« :‬ما در انتخابات‬ ‫سال ‪ ۹۶‬هیچ نشــانه ای از طرف ایت الله مصباح مبنی بر‬ ‫ورود به انتخابات نداریــم و از طرف جامعه روحانیت مبارز‬ ‫نیز نشــانه ای وجود ندارد که بخواهیم از ایشــان کمک‬ ‫بگیریم‪ .‬بنای جامعه روحانیت این است که وارد انتخابات‬ ‫محمد جــواد الریجانی می دانــد اکنون‬ ‫چهره های متعددی از اصولگرایان روی‬ ‫‪ 29‬اردیبهشت ‪ 96‬حســاب باز کرده اند؛‬ ‫او می داند ســخت اســت متقاعد کردن‬ ‫برخی چهره ها بــرای نیامدن‪ .‬او شــاید‬ ‫دنبال راهی بوده برای کاســتن از تعداد‬ ‫نامزدهــای اصولگرا؛ طرحــی که نوعی‬ ‫ائتالف را درون خود نهفته دارد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫چمران رئیس ماند‬ ‫هیات رئیسه اصولگرا ی شورای شهر ابقا شد‬ ‫هفتهگذشتهانتخاباتهیات رئیسهشورایشهرتهرانبا‬ ‫پیروزیقاطعاصولگرایانبرگزارشد‪.‬یکانتخاباتکهحواشی‬ ‫روزهای قبل ان موجب شــده بود اهمیت زیادی پیدا کرده و‬ ‫برخالف سال گذشته این بار به شدت مورد توجه بود‪.‬‬ ‫صف ارایی اصولگرایان و اصالح طلبان‬ ‫ترکیب نمایندگان دو طیــف اصالح طلب و اصولگرای‬ ‫شــورا برای حضور در هیات رئیســه و ریاســت شــورای شهر‬ ‫تهران در استانه روز سه شنبه مشخص شد‪ .‬بر همین اساس‪،‬‬ ‫ترکیب معرفی شده از سوی اصولگرایان مانند سال قبل بود‪.‬‬ ‫مهدی چمران‪ ،‬گزینه نهایی برای ریاســت پارلمان پایتخت‪،‬‬ ‫مرتضی طالیی‪ ،‬گزینه این طیف برای نایب رئیسی و محسن‬ ‫پیرهادی و ابوالفضل قناعتی نیز به عنوان منشیان و اعضای‬ ‫هیات رئیسه معرفی شــدند‪ .‬سخنگوی پیشــنهادی از سوی‬ ‫اصولگرایان شورای اسالمی شهر تهران نیز همانند سه دوره‬ ‫قبل شورای شهر رضا تقی پور بود‪ .‬در طیف مقابل اما‪ ،‬گزینه‬ ‫پیشــنهادی برای ریاست شــورا‪ ،‬احمد مســجدجامعی بود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان احمد حکیمی پــور را به عنوان نایب رئیس خود‬ ‫معرفی کردند و گزینه های پیشنهادی انها برای هیات رئیسه‬ ‫نیز محمد مهدی تندگویان و محسن سرخو بود‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫شورایشهرتهراناسماعیلدوستیرانیزبه عنوانسخنگوی‬ ‫پیشنهادیخودمعرفیکردند‪.‬‬ ‫رقابت در صحن‬ ‫نخستینرای گیریبرایانتخابرئیسشورایاسالمی‬ ‫شهر تهران بود‪ .‬دو کاندیدای این پست یعنی مهدی چمران‬ ‫از طیف اصولگــرای شــورا و احمد مســجد جامعی از طیف‬ ‫اصالح طلب خود را برای ریاست ســال پایانی شورای چهارم‬ ‫اماده می کردند در نهایت با شمارش اراء مهدی چمران با ‪16‬‬ ‫رای موفق شد برای یک سال دیگر در سمت ریاست شورای‬ ‫پاسخ به شایعات‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫محمدباقر قالیباف و مهدی چمران به مقامات قضایی نامه نوشتند‬ ‫«بنده معتقدم در صورت احراز و اثبــات هرگونه جرم یا‬ ‫استفاده ناروا از امکانات بیت المال بدون هیچ گونه اغماضی‪،‬‬ ‫باید با مجــرم در هر ســطح و رده ای‪ ،‬مطابق قانــون برخورد‬ ‫کرد‪ ،‬همچنان که اگر اثبات شد جرمی صورت نگرفته باید با‬ ‫کسانیکهابرویافرادوحیثیتمجموعهخدمتگزارشهرداری‬ ‫تهران را هــدف قرار دادند و خســارت های جبران ناپذیری به‬ ‫اعتماد عمومی مردم نسبت به نظام اســامی و کارگزاران ان‬ ‫وارد ساختند نیز قاطعانه برخورد شود‪ ».‬این مهمترین بخش‬ ‫از نامه محمد باقر قالیباف اســت که هفته گذشته خطاب به‬ ‫دادستان کشور منتشر شد‪ .‬نامه ای که پاسخ قاطع و به موقع‬ ‫شهردار تهران به حاشــیه پیرامون یک گزارش تایید نشده به‬ ‫حساب می اید‪.‬‬ ‫ماجــرا از این قــرار اســت که یــک رســانه نزدیک به‬ ‫ی زیادی از مدیران‬ ‫اصالح طلبان هفته گذشته با انتشار اسام ‬ ‫شــهرداری و افراد دیگر مدعی دریافت امالک از شهرداری‬ ‫تهرانازسویانهاشد‪.‬اینادعادرحالیمطرحشدکههمزمان‬ ‫رسانه های اصالح طلب با کاور این خبر به تولید انبوه مصاحبه‬ ‫و گزارش پرداخته و در فضای مجازی نیز موج گسترده ای از‬ ‫تخریب را به راه انداختند‪.‬‬ ‫شــهردار تهران اما در واکنش به ایــن حجم از تخریب‬ ‫رقبای سیاسی اش در نامه به دادستان کشور نوشت‪« :‬اخیرا‬ ‫یک گزارش مخدوش منتســب به کارشناس سازمان بازرسی‬ ‫کل کشور درخصوص واگذاری امالک در شهرداری تهران به‬ ‫افراد‪،‬دررسانه هامنتشرشدهاستکهافکارعمومیرانسبتبه‬ ‫مدیریتشهریبدبینکردهاست‪.‬اینگزارشنادرستازسوی‬ ‫رئیس کل محترم سازمان بازرســی نیز به عنوان گزارش اولیه‬ ‫و ناقص یاد شده و حتی همان کارشناس محترم در گفت وگو‬ ‫با رســانه ها مواردی از ان گزارش را تکذیب کرده اســت‪ .‬اما‬ ‫متاسفانهجزئیاتاینسندمخدوشدرسطحوسیعیدرجامعه‬ ‫به طور ناقص و اغراق امیز منتشــر شــده و دستمایه تشویش‬ ‫اذهان مردم شریف توسط برخی رســانه های مغرض و معاند‬ ‫داخلی و خارجی قرار گرفته و باعث بی اعتمادی مردم نسبت به‬ ‫عملکرد ارکان نظام شده است‪».‬‬ ‫قالیباف در ادامه نامه اش نوشــت‪« :‬الزم به ذکر است‬ ‫شهرداری تهران برای حل معضل مسکن بیش از‪ 27‬هزار نفر‬ ‫از ‪ 55‬هزار پرسنل خود با واگذاری زمین از طریق تعاونی های‬ ‫مسکن‪ ،‬وفق قوانین و مقررات (مجلس شــورای اسالمی‪،‬‬ ‫هیات محترم وزیران‪ ،‬شــورای اسالمی شــهر تهران) اقدام‬ ‫کرده که عمده این افراد از اقشــار ضعیــف و زحمتکش این‬ ‫مجموعه هستند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬شــهرداری تهران در جهت‬ ‫تسهیل تهیه مســکن برای کارکنان ســایر نهادها و سازمان‬ ‫هــای دولتی و عمومــی برای واگــذاری زمین‪ ،‬تســهیالت‬ ‫شهر تهران ابقاء شود‪ .‬احمد مسجد جامعی در این رای گیری‬ ‫‪ 14‬رای را به خود اختصــاص داد و یکی از اعضای حاضر نیز‬ ‫در گلدان مخصوص جمع اوری ارا رای خود را به صورت سفید‬ ‫انداخته بود‪ .‬در همان زمان باتوجه به واکنش های رحمت الله‬ ‫حافظی زمزمه ها نشان می داد او در انتخاب رئیس و منشی ها‬ ‫رای سفید داده است‪ .‬پس از انتخاب رئیس نوبت به رای گیری‬ ‫برای نایب رئیس شورای شهر تهران رسید‪ .‬احمد حکیمی پور‪ ،‬‬ ‫رحمت الله حافظی و مرتضی طالیی کاندیدای تصاحب این‬ ‫ســمت بودندکه در نهایت مرتضی طالیی با کســب ‪ 17‬رای‬ ‫در سمت نایب رئیسی شــورای شهر تهران ابق ا شــد‪ .‬در این‬ ‫رای گیری رحمت الله حافظی که به عنوان عضو مســتقل در‬ ‫این انتخابات شرکت کرده تنها یک رای را به خود اختصاص‬ ‫داد‪ .‬ارای احمد حکیمی پور نیز پس از شــمارش ‪ 13‬رای بود‬ ‫و وی بار دیگر نتوانســت به عنوان نایب رئیس شــورای شهر‬ ‫تهران انتخاب شود‪.‬انتخاب منشی های هیات رئیسه نیز پس‬ ‫از برگزیده شدن مرتضی طالیی به عنوان نایب رئیس شورا در‬ ‫دســتورکار قرار گرفت‪ .‬ابوالفضل قناعتی و محسن پیر هادی‬ ‫نمایندگاناصولگرایاندراینانتخاببودندواصالح طلباننیز‬ ‫محمد مهدیتندگویانومحسنسرخورابه عنواننمایندهخود‬ ‫معرفی کرده بودند ‪.‬در نهایت پس از شمارش ارای ابوالفضل‬ ‫قناعتی و محسن پیر هادی با تصاحب‪ 16‬و‪ 17‬رای بار دیگر در‬ ‫سمتخودبه عنوانمنشیشوراابقاءشدند‪.‬ارایکسبشدهاز‬ ‫سوی محمد مهدی تندگویان‪ 15‬رای و محسن سرخو‪ 13‬رای‬ ‫بود‪ .‬در نهایت پس از انتخاب رئیــس‪ ،‬نایب رئیس و اعضای‬ ‫هیات رئیسه نوبت به انتخاب ســخنگوی شورای شهر تهران‬ ‫رسید‪ .‬اسماعیل دوستی و رضا تقی پور کاندیدای تصدی این‬ ‫سمت بودند که در نهایت رضا تقی پور با کسب ‪ 16‬رای موفق‬ ‫شد برای یک ســال دیگر به عنوان ســخنگوی شورای شهر‬ ‫تهران باقی بماند‪ .‬پس از مشخص شدن ترکیب هیات رئیسه‬ ‫و همچنیــن معرفی رئیــس و نایــب رئیس شــورا رحمت الله‬ ‫حافظی در صحن علنی اقدام به دست زدن برای برخی از اعضا‬ ‫کرد‪ .‬اصالح طلبــان دلیل این کار حافظــی را چرخش دوباره‬ ‫هیات رئیسه شورا به سمت محمد باقر قالیباف شهردار تهران‬ ‫اعالم کردند‪ .‬در پایان رای گیری احمد مسجد جامعی با حضور‬ ‫قانونی قائل شده است‪ .‬حال انکه‬ ‫درگزارشفوق الذکرتمامی این‬ ‫تسهیالت به دروغ به عنوان‬ ‫امتیــازات ویــژه بــه برخــی‬ ‫مدیــران نســبت داده شــده‬ ‫اســت‪ .‬اینجانب به صراحت‬ ‫عرض می کنم‪ ،‬ضمــن اینکه‬ ‫هیچ خط قرمزی در برخورد با‬ ‫جرموفسادندارم؛همان گونه‬ ‫کــه از ابتــدای خدمت در‬ ‫شهرداری تهران قاطعانه‬ ‫در صورت اثبــات‪ ،‬با این‬ ‫مــوارد برخورد کــرده ام؛‬ ‫مرجع رسیدگی به هرگونه‬ ‫جرائــم احتمالــی را قوه‬ ‫محترم قضائیه می دانم‪.‬‬ ‫بنابرایــن از جناب عالی‬ ‫به عنــوان دادســتان‬ ‫کل و مدعی العمــوم‬ ‫اســتدعا دارم بــرای‬ ‫روشن شــدن افــکار‬ ‫عمومــی و برخــورد با‬ ‫هرگونه سوء اســتفاده و‬ ‫جرم احتمالی‪ ،‬شخصا دستور‬ ‫فرمایید این موضوع از سوی‬ ‫ان مقــام محتــرم بــا کمک‬ ‫درجمعخبرنگارانتاکیدکردکهعالقه ایبهکاندیداتوریبرای‬ ‫تصاحب سمت ریاست شورا نداشته و با اصرار اصالح طلبان‬ ‫حاضرشدهاستدراینانتخاباتشرکتکند‪.‬همهمی دانستند‬ ‫که ترکیب هیات رئیسه شــورا چه خواهد شــد و چمران برای‬ ‫یکسال دیگر در سمت ریاست شورا ابقا می شود‪.‬‬ ‫معمای حافظی‬ ‫اما انتخابات امســال یــک نکته مهم داشــت‪ .‬برخی‬ ‫رســانه های اصالح طلب معتقد بودند که اصالح طلبان یک‬ ‫اشتباه تاکتیکی داشته و از نقش حافظی غفلت کرده اند‪.‬یک‬ ‫رســانه اصالح طلب در این مورد نوشــت‪ «:‬یک اصولگرای‬ ‫برگشته از جمع اصولگرایان شورا‪ ،‬دو سال است که با یک رای‬ ‫ســفید می خواهد حرف خودش را بزند‪ .‬رحمت الله حافظی‪،‬‬ ‫رئیس کمیسیون ســامت محیط زیســت و خدمات شهری‬ ‫شوراست که بدون اعالم رســمی دالیلش برای نایب رئیسی‬ ‫شورا اعالم حضور کرد‪ .‬حافظی در این چند ماه اخیر اختالفات‬ ‫قابل توجهی با هیات رئیســه اصولگرا و شــهردار اصولگرای‬ ‫تهران داشــته اســت‪.‬با این حســاب نه او روی نظــر و رای‬ ‫اصولگرایان حساب می کرد و نه انها روی یک رای و همراهی‬ ‫حافظی‪ .‬اما نکته درخور توجه که باید بیشــتر درباره ان تامل‬ ‫کرد‪ ،‬جایگاه حافظی برای طرف مقابل بود و اینکه چرا جریان‬ ‫اصالح طلبشورانتوانستیانخواستحافظیراباخودهمراه‬ ‫کند‪.‬چهاینکهاگرایناتفاقحتیدرهمینبزنگاه هایحساس‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬رخ می داد؛ حاال مســجدجامعی ‪ ١٥‬رای داشت و‬ ‫شــاید با این همراهی حافظی‪ ،‬چند عضو اصولگرای لب مرز‬ ‫دیگرهمبهاینسمتگرایشپیدامی کردند‪.‬واقعیتایناست‬ ‫که اصالح طلبان شورا می توانستند با حمایت از نایب رئیسی‬ ‫حافظی‪ ،‬پشت این عضو اصولگرای منتقد جدی اصولگرایان‬ ‫شــورا بمانند و با ســپر و شمشــیر و کالهخود یکی از جنس‬ ‫خودشان‪ ،‬با رقیب مقابله کنند اما‪ ...‬اما بنابر انچه می توان به‬ ‫ک نادرست‬ ‫ان نسبت خودخواهی‪ ،‬درک نکردن موقعیت‪ ،‬در ‬ ‫از مصلحت کلی اصالح طلبــان و‪ ...‬داد‪ ،‬این کار را نکردند و‬ ‫درنهایتدوبارهبرهمانصندلی هاییکهسهسالپیشنشسته‬ ‫بودند‪،‬نشستند‪».‬‬ ‫اطالعات جدیدی در مورد فرد بازداشتی مطرح شده است‬ ‫در دو هفتــه اخیر یک خبــر پیرامون تیــم مذاکره کننده‬ ‫حاشیه هایی در بر داشته اســت‪ .‬بر اساس انچه تا کنون منتشر‬ ‫شده یکی از اعضای همراه مذاکره کنندگان به اتهام جاسوسی‬ ‫بازداشت و سپس با قرار وثیقه ازاد شده است‪ .‬ماجرا از این قرار‬ ‫است که برای اولین بار کریمی قدوسی‪ ،‬از نمایندگان مجلس از‬ ‫بازداشت یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای خبر داد؛‬ ‫خبری که به سرعت در فضای رسانه ای پخش و با اینکه از سوی‬ ‫وزارت امور خارجه در همان ابتدا تکذیب شــد اما گمانه زنی ها‬ ‫درباره نام فرد بازداشت شــده را کاهش نداد‪ .‬ساعتی بعد برخی‬ ‫رسانه ها نام فرد بازداشت شده را به نقل از یک نماینده مجلس‪،‬‬ ‫«عبدالرســول دری اصفهانــی» عنــوان کردند کــه ظاهرا در‬ ‫حالی که قصد خروج از کشور را داشــته‪ ،‬بازداشت شده است‪.‬‬ ‫خبرگزاری ایسنا نیز در خبری بازداشت یکی از اعضای مرتبط با‬ ‫تیممذاکره کنندهراتائیدکردونوشت‪«:‬فردمورداشارهعضویتی‬ ‫در ســتاد برجام و وزارت خارجه نداشــته و فقــط در مقاطعی از‬ ‫طرف یکی از بخش های اقتصادی کشور برحسب نیاز در تیم‬ ‫مذاکره کننده و مســائل مربوط به برجام حضور داشته است‪».‬‬ ‫در این میان «عبدالرســول دری اصفهانی» ‪-‬شخصی که اکثر‬ ‫رسانه ها وی را به عنوان فرد دستگیر شده معرفی کرده بودند‪ -‬در‬ ‫مصاحب ه با برخی سایت های ناشناخته بازداشت خود را به دلیل‬ ‫جاسوســی تکذیب کرد و با تکذیب اخبار حاشیه ای علیه خود‬ ‫ک مرکزی حضــور دارد‪ .‬ولی با‬ ‫مدعی شــد که هم اکنون در بان ‬ ‫گذشتچندساعتاینخبرازخروجیسایتمذکورخارجشد‪.‬در‬ ‫ادامهاینتحوالتغالمحسینمحسنی اژه ای‪،‬سخنگوومعاون‬ ‫اول قوه قضائیه در یکصد و یکمین نشست خبری خود در هفته‬ ‫دولت با اصحاب رسانه با تائید دستگیری یک عامل نفوذی در‬ ‫تیم هسته ای عمال تمام ادعاهای وزارت امور خارجه را نادرست‬ ‫خواند و تصریح کرد‪« :‬اصل دســتگیری درست است و ان فرد‬ ‫تحت تحقیب قرار داشت و بعد از چند روز با قرار وثیقه ازاد شد‪».‬‬ ‫اما دری اصفهانی کیست؟ با یک جست وجوی کوتاه در فضای‬ ‫مجازیاطالعاتمختصریازسابقهفعالیت هایدری اصفهانی‬ ‫پیدامی شود؛اطالعاتینظیراینکهویبه عنوانحسابرسیکی‬ ‫از بزرگ ترین موسسات حسابرســی بین المللی‪ ،‬معاون مالی و‬ ‫حقوقی‪ ،‬داور ایران در دیوان داوری حل دعاوی ایران و امریکا‬ ‫(به مدت ‪ 10‬سال) و مشاور ارشــد هماهنگی بین المللی یکی‬ ‫از بزرگ ترین وزارتخانه های ج‪.‬ا‪.‬ا (به مدت ‪ 15‬سال) فعالیت‬ ‫داشت ه و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حسابداری از دانشکده‬ ‫حســابداری نفت اســت‪ .‬دری اصفهانی حدود یک سال پیش‬ ‫عضو هیات مدیره بانک سامان بوده است که در تاریخ‪ 31‬مرداد‬ ‫ســال ‪ 94‬از این سمت اســتعفا می دهد؛ دلیل استعفای وی از‬ ‫سوی روابط عمومی بانک سامان «نظر بانک مرکزی جمهوری‬ ‫اسالمی» عنوان شــده اســت‪ .‬اما نکته قابل تامل نحوه ورود‬ ‫دری اصفهانیکهتابعیتانگلیسرانیزدارد‪،‬بهتیممذاکره کننده‬ ‫هسته ای کشورمان است‪ .‬وی در مصاحبه ای با روزنامه دنیای‬ ‫اقتصاد در مردادماه ســال ‪ 94‬در پاسخ به ســوالی درباره نحوه‬ ‫ورودش به تیم مذاکره کننده هسته ای می گوید‪« :‬ورود من به‬ ‫مذاکرات دو مقطع دارد‪ .‬بار اول حدود یک ســال و اندی پیش‬ ‫کمیته ای در نهاد ریاســت جمهوری به سرپرســتی اقای دکتر‬ ‫نهاوندیان تشکیل شد که هدف ان انتقال تجارب متخصصان‬ ‫مختلفومشورتبهدولتدرخصوصاینپروندهبود‪.‬ازمننیز‬ ‫برای حضور در این جلسات دعوت به عمل امد‪ .‬متاسفانه در ان‬ ‫مقطع به دلیل سفرهای کاری متعددی که داشتم جلسات کمی‬ ‫را توانستم حاضر شوم‪ .‬بعد از این جلسات تصمیم بر این شد که‬ ‫عالوه بر کســانی که دارای تخصص و تجربه در زمینه مسائل‬ ‫سیاسی و دیپلماسی هستند‪ ،‬از متخصصان امور بانکی و مالی‬ ‫هم استفاده شود‪ .‬جناب اقای دکتر سیف هم از من خواستند که‬ ‫در این حوزه به مذاکره کنندگان کشورمان کمک شود؛ من هم با‬ ‫کمالمیلپذیرفتم‪».‬‬ ‫دو تابعیتی نیست‬ ‫در حالــی که ســید عباس عراقچــی از اظهارنظر صریح‬ ‫و تفصیلی در مورد فرد بازداشــت شــده خودداری کرده است‪،‬‬ ‫حمید بعیدی نژاد به ماجرای فرد بازداشت شــده واکنش نشان‬ ‫داد‪ .‬رئیس تیم کارشناســی مذاکره کننده هسته ای کشورمان‬ ‫در واکنش به شــایعات اخیر درباره حضور یک جاسوس در تیم‬ ‫هســته ای گفت‪« :‬این پافشــاری برخی افراد و سایت ها برای‬ ‫دریبیشازهمه چیزخواستهیاناخواسته‬ ‫اثباتجاسوسیاقای ّ‬ ‫جدی را متوجه نهادهای امنیتی و اطالعاتی کشور‬ ‫ســواالتی ّ‬ ‫می کندکهچطورفردیدرچنینمسئولیت هایمهموحساسی‬ ‫ان هم نه برای چند سال‪ ،‬بلکه برای بیش از حداقل دو دهه به‬ ‫جاسوسی مشــغول بوده اســت‪ ».‬بعیدی نژاد در ادامه نوشته‬ ‫دری اصال تبعه کشور‬ ‫است‪«:‬همچنین بنابر اطالع موثق اقای ّ‬ ‫انگلیس نیست‪ ».‬این اظهارنظر بعیدی نژاد با واکنش هایی از‬ ‫سوی برخی منتقدان مواجه شد‪.‬‬ ‫از ستاد برجام نبود‬ ‫در حالی که اظهارنظر ســخنگوی وزارت خارجه در مورد‬ ‫فرد بازداشت شــده با بازتاب هایی مواجه شــده و وی مورد نقد‬ ‫قرار گرفته شده بود‪ ،‬بهرام قاسمی توضیحات بیشتری در مورد‬ ‫این ماجرا در اختیار رســانه ها قرار داد‪ .‬او گفت‪« :‬فردی که به‬ ‫اتهام جاسوسی به طور موقت دستگیر شــده است‪ ،‬عضو تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای نبوده و از ســوی ارگان های اقتصادی‬ ‫برای شرکت در برخی از مذاکرات بانکی معرفی شده است‪ .‬خود‬ ‫ایشــان (دری اصفهانی) مصاحبه ای انجام داده است که ازاد‬ ‫است‪.‬اینیکموضوعقضاییوامنیتیاستوماهمعالقه مند‬ ‫هستیم که سیستم امنیتی و قضایی کشور در این مورد هر چه‬ ‫زودتر حقایق را روشــن کنند‪ .‬ما در ابتدا که این خبر اعالم شــد‬ ‫گفتیم که هیچ فردی از ســتاد برجام جاسوس نبوده و دستگیر‬ ‫نشده اســت که همین طور هم بود‪ .‬بعد معلوم شد که این فرد‬ ‫از سیستم بانکی بوده که گاهی در برخی از مذاکرات که بحث‬ ‫اقتصادی و بانکی مطرح بوده است‪ ،‬شرکت می کرده و با معرفی‬ ‫بعضی از ارگان های اقتصادی این کار انجام شده است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سازمان بازرسی کل کشــور مورد بررسی قرار گیرد تا شبهات و‬ ‫ابهامات افکار عمومی برطرف شود‪ ».‬در ادامه این تحوالت‬ ‫مهدی چمران نیز نامه ای به ایت الله املی الریجانی نوشت‪ .‬او‬ ‫از رئیس قوه قضائیه خواست باتوجه به حساسیت های موجود‬ ‫موضوع وارد شــدن خدشــه به حیثیت اعضای شورای شهر‬ ‫فوری پیگیری شود‪ .‬او در نامه اش به رئیس قوه قضائیه اورده‬ ‫است‪« :‬با عنایت به فضاســازی ایجاد شده در فضای مجازی‬ ‫علیهاعضایشورایاسالمیشهرتهرانوشهرداریپیرامون‬ ‫امالک واگذار شده به تعاونی های مسکن و موضوعات حول‬ ‫ان و همچنین درخواســت قریب به اتفاق اعضای شــورای‬ ‫اسالمیشهرتهراننسبتبهرسیدگیوجبرانخسارتمعنوی‬ ‫ایجاد شده و پیگیری خسارت به حیثیت معنوی اعضای شورا‬ ‫و نهاد شورای شهر‪ ،‬خواهشمند است دستور فرمایید باتوجه به‬ ‫حساسیت موضوع و اهمیت سرعت واکنش به این اتهامات‬ ‫که اعتماد مردم را خدشه دار می کند پیگیری مقتضی صورت‬ ‫پذیرد‪ ».‬گفتنی اســت فردی که این اســناد را منتشر کرده از‬ ‫سوی قوه قضائیه احضار شده و سایت منتشر کننده اسناد نیز‬ ‫فیلترشدهاست‪.‬درهمینرابطهیکمنبعاگاهدرکارگروهتعیین‬ ‫مصادیقمحتوایمجرمانهباتائیدخبرفیلترسایتمعمارینیوز‬ ‫گفت‪«:‬این تصمیم با دستور یکی از قضات اجرا شده است‪».‬‬ ‫مدیرمسئولسایتمعمارینیوزعنوانکردهاستکهدبیرخانه‬ ‫کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه دســتور فیلتر این‬ ‫سایت را داده است‪ .‬براساس گفته سلطانی‪ ،‬دبیرخانه کارگروه‬ ‫دریکایمیلازمدیرعاملشرکتارائه دهندهخدماتاینترنتی‬ ‫بهسایتمعماری نیوزدرخواستکردهفورابهمسدود سازیاین‬ ‫سایت اقدام کند‪.‬‬ ‫جاسوس هست یا نیست؟!‬ ‫‪17‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار خانواده جانباز شهید رجب محمدزاده با رهبر انقالب‬ ‫سفر الریجانی به گلپایگان‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪322‬‬ ‫جشنواره شهید رجایی با حضور قالیباف‬ ‫در حاشیه صحن علنی مجلس‬ ‫هدیه رئیس جمهور بولیوی به ظریف‬ ‫دیدار روحانی با خانواده شهید حاج مهدی عراقی‬ ‫سلفی وزیر بهداشت و رامبد جوان‬ ‫جهانگیری در تمرین تیم ملی‬ ‫حاتمی کیا در مراسم مرحوم داوود رشیدی‬ ‫چمران رئیس شورا ماند‬ ‫مثلث | شماره ‪322‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪19‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫مردیکهدردل هازندهاست‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬خــدا بــر عذابــش بیفزایــد منافــق‬ ‫کوردل‪ ،‬مســعود کشــمیری عامــل انفجار‬ ‫دفتــر نخســت وزیری را کــه منجــر بــه‬ ‫شــهادت شــهیدان رجایــی و باهنــر در‬ ‫‪ 8‬شهریور سال ‪ 1360‬شد!‬ ‫‪ l‬اقای علی مطهری در موضوعات مهم‬ ‫مانند الیحه بودجــه و اصالحیــه تورم زای‬ ‫ان و قرارداد های نفتــی و تصویب عجوالنه‬ ‫انها هیچ نظر و اعتراضی نــدارد! اما عالقه‬ ‫زاید الوصفی به موضوعات حاشیه ای دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬تا االن اقای هاشمی رفسنجانی چندین‬ ‫بــار پرداخت یارانــه به مــردم را عمل خوبی‬ ‫ندانســته اند‪ ،‬اگــر یارانه خوب نیســت چرا‬ ‫کشــور های اروپایی به عناویــن مختلف به‬ ‫مردمشان یارانه می دهند؟‬ ‫‪ l‬چرا هنرمنــدان کشــورمان وقتی که از‬ ‫میان ما می روند عزیز و گرامی می شوند؟!‬ ‫‪ l‬دوستانی که از تورم تک نرخی صحبت‬ ‫می کنند از سال گذشته تا به امروز قیمت ها‬ ‫دو برابر شده‪ ،‬حبوبات‪ ،‬قند و مرغ هم گران‬ ‫شــده‪ .‬باید تورم را سال به ســال بگویند نه‬ ‫ماه به ماه!‬ ‫‪ l‬متاسفانه برخی اعالم می کنند کسانی که‬ ‫سیاست های دولت فعلی را قبول ندارند‪ ،‬باید‬ ‫کنار گذاشته شوند‪ .‬بدون شک این یک نظر‬ ‫افراطی است‪ .‬مدیرانی که نظام و والیت فقیه‬ ‫را قبول دارند و وظیفه خود را به نحو مطلوب‬ ‫انجام می دهند‪ ،‬باید در مســئولیت خویش‬ ‫باشند و دولت باید قدردان خدمات انها باشد؛‬ ‫زیرا افراد ایده ها و سالیق متفاوتی دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬ای کاش افتتــاح و کار مهــم دولت در‬ ‫هفته دولت روشن کردن وضعیت فیش های‬ ‫نجومــی بود نه بی تفاوتی نســبت بــه انها و‬ ‫حتی بعضــا چنین افــرادی را ذخیــره نظام‬ ‫تلقی کردن‪.‬‬ ‫در هفته ای که گذشــت ایران یکی از مشهورترین‬ ‫بازیگران خود را از دســت داد‪ .‬داوود رشیدی که با بازی‬ ‫در فیلم ها و ســریال های ایرانی نقش های به یادماندنی‬ ‫را برای مردم ایران به تصویر کشــیده بــود روی در نقاب‬ ‫خاک کشید‪ .‬خبر درگذشــت او شــبکه های اجتماعی را‬ ‫پر کرد و هر کــس به فراخور حال خــود از خاطراتی که از‬ ‫بازی های او به یاد داشت نوشت‪ .‬از انجا که رشیدی قبل‬ ‫از انقالب نیز فعالیت داشت‪ ،‬حتی ایرانیان خارج از کشور‬ ‫نیز در مورد او اظهارنظر کردند‪ .‬در این میان اختالفی بر‬ ‫سر بهترین بازی داوود رشــیدی در شبکه های اجتماعی‬ ‫میان نقش های او به وجود امد‪ .‬برخی معتقدند که نقش‬ ‫«اقاحســینی» در فیلم کندو که پیش از انقالب ســاخته‬ ‫شــده بود بهترین نقش او بود‪ .‬اما بســیاری بــر این باور‬ ‫بودند که داوود رشــیدی با خلق اثاری همچون «مفتش‬ ‫شش انگشتی» در سریال هزاردستان و همچنین «خوجه‬ ‫ممد» توانســته بود تاثیرگذاری بیشــتری داشــته باشد‪.‬‬ ‫در همین ارتباط عزت الله ضرغامی با انتشــار یادداشتی‬ ‫در صفحه اینســتاگرام خود چنین مقایســه ای را ظلم به‬ ‫ایــن بازیگر دانســت و در یادداشــتی نوشــت‪« :‬مرحوم‬ ‫داود رشــیدی‪ ،‬بیش از ‪ 100‬اثر نمایشــی دارد که برخی‬ ‫از انها جایــگاه ویژه ای دارنــد‪ .‬از جملــه کار اکتر خوجه‬ ‫ممد در فیلم ســینمایی شــیالت‪ .‬معتقدم شــیالت جزو‬ ‫‪ 10‬اثر برجسته ســینمای انقالب است‪ .‬قصه ای خوب و‬ ‫جذاب با شخصیت پردازی قابل تحسین و استفاده بجا از‬ ‫برجستگی های ملی و قومیتی و نیز بهره گیری هوشمندانه‬ ‫از عنصر عدالتخواهی و ظلم ســتیزی فــارغ از نگاه های‬ ‫کلیشه ای ‪ ،‬شیالت را از بسیاری تولیدات سینمای ایران‬ ‫ممتاز می کند‪ .‬مرحوم داوود رشیدی با ایفای نقش خوجه‬ ‫ممد؛ پیرمرد مبارز و مــورد احترام و عالقــه مردم ترکمن‬ ‫یکی از ماندگارترین شخصیت های سینمای ایران را خلق‬ ‫کرده است‪ .‬سکانس اخر فیلم که وابســتگان رژیم را در‬ ‫سردخانه ماهی ها حبس کرده و با سایر مردم در پایکوبی‬ ‫و سرودخوانی حماسی به زبان ترکمنی است‪ ،‬از خاطره ها‬ ‫محو نمی شود‪.‬‬ ‫متاســفانه مدیریت گلخانه ای ســینمای دهه ‪ 60‬با‬ ‫محور قراردادن سینمای شبه روشنفکری و جشنواره پسند‪،‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪20‬‬ ‫انگیزه های سینمای ملی کشور در تولید فیلم هایی چون‬ ‫شــیالت را از بین برد و بــا این کار مرتکــب خطای بزرگ‬ ‫راهبردی در انحراف سینما از مسیر انقالب و مردم شد‪ .‬در‬ ‫این روزها‪ ،‬برخی رسانه های داخلی هم صدا با شبکه های‬ ‫ماهواره ای تالش می کنند شــخصیت «اقا حسینی» در‬ ‫فیلم کندو را بیشــتر مورد توجه قرار دهند‪« .‬اقا حسینی»‬ ‫شمایلی است از مردان خوشگذران زمانه که رنج زندان را‬ ‫تحمل کرده و حاال در عیش و نوش است‪.‬این شخصیت‬ ‫نه به دلیل ترویج ابتــذال در رفتارهای غیراخالقی؛ بلکه‬ ‫به لحاظ حرفه ای؛ با خوجه ممد و مفتش شش انگشــتی‬ ‫هزاردســتان فاصله زیــادی دارد‪ .‬در حق بازیگر رشــید‬ ‫سینمای ایران ظلم نکنیم!!‪ ...‬شادی روحش صلوات‪».‬‬ ‫همچنین جمشــید گرگین که نقش «یوزف» او در‬ ‫ســریال کوچک جنگلی از معروف تریــن نقش های وی‬ ‫بود درباره او دلنوشته ای منتشــر کرد و از خاطرات دوران‬ ‫دانشــجویی اش در دانشــکده هنر و یادگیری از اســتاد‬ ‫رشــیدی ســخن گفت‪ .‬گرگین در این یادداشــت اشاره‬ ‫کرد که رشــیدی ها هرگز نمی میرند‪« :‬داوود رشیدی ادم‬ ‫بی نظیری بود‪ .‬انســانی چند وجهی که همه او را دوســت‬ ‫داشتند و برایش احترام بسیار قائل بودند و او برای تکمیل‬ ‫این احترام‪ ،‬احترام دیگری را به عنوان شریک زندگی اش‬ ‫انتخاب کرد که تا پایان زندگی شــریفش‪ ،‬شریک غم ها‬ ‫و شــادی های این بزرگوار بــود و برای او زحمات بســیار‬ ‫کشــید‪ .‬ببینید در این چند روز‪ ،‬مردم از کوچک و بزرگ و‬ ‫رسانه ها در سوگ از دست رفتن او چه کردند و اینها همگی‬ ‫از احترامی است که جامعه برای این مرد بزرگ قائل است‪.‬‬ ‫گفته می شــود که ادم های بــزرگ به دنیــا می ایند‪ ،‬ولی‬ ‫هیچ وقت از دنیا نمی روند‪ ،‬چون همیشه اثار‪ ،‬اندیشه ها و‬ ‫منش های کم نظیرشان ماندگار و در دسترس عموم قرار‬ ‫دارد و زنده یاد اســتاد عزیزم‪ ،‬جناب اقای داوود رشیدی‬ ‫اینچنین بود‪.‬‬ ‫کارهایی کــه او روی صحنه نمایش بــرد‪ ،‬کم نظیر‬ ‫بودند‪ ،‬چون می خواهید با من بازی کنید‪ ،‬کاپیتان قراگز‪،‬‬ ‫دیکتــه و زاویــه و شــاهکارش در انتظار گــودو که هرگز‬ ‫فراموش نخواهد شــد‪ .‬مرد دوست داشــتنی هنر نمایش‬ ‫ایران زمین روانت شاد و نامت بلنداوازه‪».‬‬ ‫پست جدید اقای وزیر‬ ‫‪ l‬در مقابل ‪ 180‬دقیقه صحبت وزیر نفت‬ ‫فقط ‪ 8‬دقیقه وقت انتقاد به نمایندگان منتقد‬ ‫قراردادهای نفتی داده شده است! ایا با این‬ ‫وضع می توان به نظارت مجلس بر قراردادها‬ ‫اعتماد کرد؟‬ ‫‪« l‬بــاز هــم تقصیــر دولت قبل اســت»‬ ‫منظــورم مشــکل خاصــی نیســت‪ ،‬همــه‬ ‫مشــکالت در هر مــکان و زمانــی‪ ،‬تقصیر‬ ‫دولت قبل اســت‪ .‬ایــن را از پیامک بعضی‬ ‫وکیل الدوله ها یاد گرفتــم‪ .‬تورم تک رقمی‬ ‫ و نمره ‪20‬اقتصادی دولــت دیگر چه حرفی‬ ‫است!‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫بازگشت پیکر شهدا‬ ‫رامبد در مقابل مهران‬ ‫اختالف میان خندوانه و دورهمی‬ ‫مدتی اســت بحث در شــبکه های اجتماعی بر ســر‬ ‫رقابت میان دو برنامه خندوانه و دورهمی درگرفته اســت‪.‬‬ ‫کاربران شــبکه های اجتماعی میان رامبد جوان و مهران‬ ‫مدیری به دنبال اختالف می گردند‪ .‬در همین رابطه رامبد‬ ‫جوان با انتشــار متنی در اینســتاگرام خــودش از کاربران‬ ‫صفحات مجازی گالیه کرد و نوشت ‪« :‬سالم رفقا‪ .‬عزیزان‬ ‫چند وقته که براتون چیزى ننوشتم‪-١.‬خدایا ما رو غنى تر و‬ ‫عمیق تر و مدبرتر کن‪ .‬تعدادى از شما عزیزان دلتون جنگ‬ ‫مى خواد تماشــا کنین‪ .‬دلتون مى خواد ادماى محبوبتون‬ ‫مثل گالدیاتورهــا بیفتن به جون هم و شــما فریاد بزنین‪:‬‬ ‫اره بکشش!!!‬ ‫باید این توضیح رو یه بار براى همیشه بدم که من به‬ ‫این دنیا نیومدم که با چیزاى خوب بجنگم‪ ،‬به دنیا نیومدم‬ ‫که مهربونى و خنده رو خراب کنم‪.‬‬ ‫یه دور من و عــادل رو در برابر هم قــرار دادن و این‬ ‫رقابت شــوخ طبعانه با حمایت هاى زشــت داشــت تبدیل‬ ‫مى شــد به یک جنگ‪ .‬در صورتى که من و عادل رفیقاى‬ ‫قدیمى هستیم و هردومون از موفقیت هم لذت مى بریم‪.‬‬ ‫حاال هم مهران عزیزم که براى من و هممون بسیار‬ ‫محترم و عزیزه‪ .‬اگر کمى گفت وگوها و مصاحبه هاى من رو‬ ‫از ‪ ١٥‬سال پیش تا االن بررسى کنین مى بینین که همیشه‬ ‫ازش به عنوان «نابغه تلویزیون» یاد کردم‪.‬‬ ‫ترک ســیگارم برام خیلى مهمه و دلم مى خواســت‬ ‫به همــه اعــام کنم‪ .‬امــا تا دیــروز هیــچ چیــز راجع به‬ ‫سیگار کشــیدن مهران عزیزم نمى دونســتم‪ .‬بدیهیه که‬ ‫ســاده لوحانه ترین فکر اینه که من بخوام به کســى تیکه‬ ‫بندازم یا حسودى کنم‪ .‬اونم به مهران عزیز دل هممون‪.‬‬ ‫ســعى نکنین ادمایى که دارن براتون کارى مى کنن رو در‬ ‫برابر هم قرار بدین‪ .‬بى نتیجه است‪.‬‬ ‫‪ -٢‬دوســتتون دارم حتــى اگه بعضــى وقت ها مثل‬ ‫بچه هاى دوساله فکر کنین‪.‬‬ ‫کاربران یاد امام موسی صدر را‬ ‫زنده کردند‬ ‫گفت وگو با وزیر امور خارجه‬ ‫روزنامه ایران در گفت وگو با محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫کشورمان با تیتر «ماموریت دیپلماسی «پسابرجام» تقویت اقتصاد‬ ‫ملی است» به نقل از وی نوشت‪« :‬اگر به گذشته نگاه کنیم مذاکرات‬ ‫درباره توافق های عمده ای که ما برای پروژه های بزرگ سرمایه گذاری‬ ‫و فاینانس انجام داده ایم بعضا بیش از یک ســال طول کشیده است‬ ‫یعنی این طور نیست که اگر صدها شرکت خارجی هم پشت دروازه های‬ ‫ایران منتظر ایستاده باشند و هیچ مانع تحریمی هم وجود نداشته باشد‬ ‫این قراردادها فوری بعد از اجرای «برجام» امضا و اجرایی شود‪.‬‬ ‫ظریف در این مصاحبه گفته‪« :‬جامعه ای داریم که بسیار سیاسی و چند صدایی است و دوستان نگرش های مختلفی‬ ‫دارند‪ .‬این نگرش ها بعضا در زمان های مختلف با گفتمان متناقضی مطرح شده است‪ .‬اگر شما اظهارات برخی از منتقدان‬ ‫را قبل از به نتیجه رسیدن برجام و بعد از ان مقایسه کنید متوجه می شوید که برخی‪ ،‬دستیابی به نتایجی که بعدها به ان‬ ‫رسیدیم را غیر ممکن می دانستند‪ .‬حتی قبل از رسیدن به توافق ژنو‪ ،‬یکی از منتقدین می گفت که امکان رسیدن به تعهدی‬ ‫که غنی سازی در خاک ایران را بپذیرد وجود ندارد‪ .‬اما همه خواسته های ما در حوزه فناوری هسته ای محقق شد‪ .‬بعد از‬ ‫ان درباره مسائل اقتصادی فضاسازی صورت گرفت و در حالی که در دوره تحریم ها می گفتند تحریم ها هیچ تاثیری ندارد‬ ‫یا حتی برای کشور مفید است‪ ،‬بعد از توافق‪ ،‬مدعی بودند که چرا معجزه نشده و تمامی اثار تحریم هایی که طی هشت‬ ‫سال و به تدریج بر کشور تحمیل شده و در دنیا جا افتاده‪ ،‬یک شبه مرتفع نشده است‪ .‬البته این فضا قابل پیش بینی بود‬ ‫اما درمان شدنی نبود یعنی ما وظیفه داشتیم که کار را انجام دهیم‪» .‬‬ ‫مخالفت دولت با تعقیب حقوق های نجومی؟‬ ‫در همین زمینه روزنامه کیهان در خبری با عنوان «مخالفت دولت با‬ ‫تعقیب قضایی مدیران نجومی!» نوشت‪« :‬در حالی که برخوردی قاطع‬ ‫با نجومی بگیــران از جمله مطالبات اصلی مردم اســت و هنوز گزارش‬ ‫شفافی در این زمینه به مردم ارائه نشده است‪ ،‬رئیس جمهور در تازه ترین‬ ‫ســخنانش از مخالفت دولت با تعقیــب قضایی غارتگــران بیت المال‬ ‫پرده برداری کرد‪« ».‬مقتضی اســت در اســرع وقت همه موارد تخ ّلف‬ ‫و سوءاســتفاده شناســایی گردد‪ ،‬وجوهی که به ناحق پرداخت شده به‬ ‫بیت المال مسترد شود و مدیران متخ ّلف عزل شوند و گزارش اقدامات‬ ‫قاطع به اینجانب ارائه شود‪ ».‬این بند پایانی نامه حسن روحانی است که‬ ‫در ‪ 23‬خردادماه خطاب به اسحاق جهانگیری نوشته شده بود‪ .‬اگرچه بیش از یک ماه از شروع ماجرای افشای فیش های‬ ‫نجومی می گذشت و دستور رئیس دولت دیرهنگام صادر شده بود اما باز همین نامه امید برخوردی قاطع با حرام خواران‬ ‫را در دل ها زنده کرد‪ .‬اما اکنون که تقریبا ‪ 4‬ماه از افشای نخستین فیش های نجومی می گذرد تنها کار صورت گرفته عزل‬ ‫یا استعفای همان چند مدیری است که فیش های انها افشا شده بود و از دولت نه عملکرد قاطعی در این مورد دیده شده و‬ ‫نه گزارشی به مردم داده شده است‪ .‬دولتی که با شعار صداقت و شفافیت با مردم قوه مجریه را در دست گرفت‪ .‬اگر دولت‬ ‫یازدهم این معضل را در عدم شفافیت قوانین پرداخت ها و درامدها می داند در مدت سه سالی که از عمر دولت یازدهم‬ ‫می گذرد چه اقدامی در جهت اصالح ان انجام داده است؟ چرا کارنامه ای شفاف از اقدامات صورت گرفته در این باره به‬ ‫مردم ارائه نمی شود؟ عدم شفافیت اقدامات دولت در این رابطه باعث شد تا سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری روز‬ ‫یکشنبه با دولت در این مورد اتمام حجت کند‪ .‬دولتی که با شعار قانون گرایی روی کار امده اما به گفته محسنی اژه ای «در‬ ‫این دولت ‪ 2‬نفر از وزرا لیست کامل اموال خود را نداده اند و متاسفانه با گذشت ‪ 3‬سال هنوز این لیست کامل نشده است»‪.‬‬ ‫تابلوفروشی بانک ها‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫روزنامه جوان در گزارشــی با تیتر «بانک ها به جای پرداخت وام‬ ‫ازدواج تابلوی نقاشــی معامله می کنند!» با اشــاره به اینکــه خبری از‬ ‫گزارش عملکرد شــبکه بانکی در رابطه با پرداخت وام ازدواج نیســت‪،‬‬ ‫نوشت‪« :‬برخی بانک ها تحت عنوان عمل به مسئولیت های اجتماعی‬ ‫که علی القاعده باید در راســش پرداخت وام قرض الحســنه ازدواج به‬ ‫جوانانباشد‪،‬بهفعالیت هاییچونخریدوفروشتابلوینقاشی‪،‬ساخت‬ ‫فیلم های سینمایی و‪ ...‬مبادرت می کنند! در برخی کشورها شرکت ها و‬ ‫بنگاه های اقتصادی مسئولیتی تحت عنوان مسئولیت اجتماعی را پوشش می دهند تا بدین واسطه وضعیت کمی و کیفی‬ ‫اجتماع از استانداردهای مطلوب برخوردار باشد و در چنین فضایی واحدهای اقتصادی نیز فعالیت کنند‪ .‬در ایران متاسفانه‬ ‫روی مقوله مسئولیت های اجتماعی بنگاه ها چندان کاری صورت نگرفته و گویی شــرکت ها از وظایف خود در این حوزه‬ ‫بی خبر هستند‪ .‬به طور نمونه برخی از بانک ها تحت عنوان مسئولیت های اجتماعی مبادرت به فعالیت هایی می کنند که‬ ‫نشان از بی خبری انها از اهم مسئولیت های اجتماعی دارد‪ .‬به طور نمونه بانک «پ» که در میان بانک های کشور وضعیت‬ ‫مالی ممتازی دارد و حدود ‪50‬هزار میلیارد تومان از نقدینگی جامعه را در حساب سپرده های خود جای داده است و از منظر‬ ‫شرکت داری و کفایت سرمایه نیز شرایط خوبی دارد‪ ،‬تحت عنوان مسئولیت های اجتماعی به خرید و فروش تابلوی نقاشی‪،‬‬ ‫فیلمسازیوفعالیت هاییازاینقبیلمشغولاست‪.‬ایندرحالیاستکهبانکمرکزیبه عنوانباالترینمرجعپولیکشور‬ ‫که به اینگونه بانک ها مجوز داده‪ ،‬باید به انها تفهیم کند که در شرایط کنونی کشور باید بانک‪ ،‬پرداخت وام قرض الحسنه‬ ‫ازدواج را سرلوحه تامین مالی خود قرار دهد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫هفته گذشته سالروز ربوده شدن امام موسی صدر در‬ ‫لبنان بود‪ .‬کاربران شــبکه های مجازی با انتشار تصاویر و‬ ‫خاطرات و موارد متعددی از زندگینامه این رهبر شیعیان در‬ ‫لبنان یاد و خاطره او را زنده کردنــد‪ .‬به طوری که به یکی از‬ ‫پربحث ترین موضوعات فضای مجازی تبدیل شد‪.‬‬ ‫امام موســی صدر رهبر شــیعیان لبنــان و بنیانگذار‬ ‫مقاومت اســامی لبنان (پایه حزب الله لبنــان) در تاریخ‬ ‫‪ 9‬شهریور ‪ 1357‬در مســافرتی که به کشــور لیبی داشت‬ ‫توسط رئیس جمهور معدوم لیبی «سرهنگ معمر قذافی»‬ ‫ربوده می شود و تا کنون از سرنوشت او اطالعاتی در دست‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫امام موســی صدر به دلیــل قرابت هــای مختلف به‬ ‫ایران مانند اصلیت ایرانی‪ ،‬توجه ویژه به انقالب اســامی‬ ‫ایران و امام خمینی و نیز تفکرات بسیار اموزنده و عمیق او‪،‬‬ ‫عالقه مندان بسیاری در کشــورمان دارد‪ ،‬بر همین اساس‬ ‫کاربران در سالروز ربایش ایشان با انتشار چند هزار پست و‬ ‫دلنوشته یاد ایشان را زنده نگه داشتند‪.‬‬ ‫کاربران در پســت های خود دلنوشــته های جالبی را‬ ‫منتشر کرده اند‪ .‬کاربری با تشبه ایشان به داستان حضرت‬ ‫موسی نوشــته اســت‪« :‬ای کاش به دســت نیل نسپرده‬ ‫بودمت» ‪.‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪21‬‬ ‫ ‬ ‫رویای اردوغان‬ ‫گفتارها‬ ‫تغییر سیاســت های ترکیــه در منطقه و البتــه مهم تــر از ان ورود به‬ ‫فاز تازه ای از تحرکات این کشــور در ســوریه زیر ذره بین تحلیلگران‬ ‫بین المللی قرار گرفته است‪.‬در گفتار این هفته عالوه بر این موضوع‬ ‫تحوالت یمن ‪ ،‬سالگرد فاجعه منا و ماجرای برگزاری کنسرت ها مورد‬ ‫توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫بازیجدیدترکیهدرصحنهنمایشخاورمیانه؛تالشبرایرقمنخوردنتراژدی!‬ ‫ترس از سایس ‪ -‬پیکوی جدید‬ ‫دکتر افشین زرگر‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه ازاد‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اسالمی واحد کرج‬ ‫تحــوالت خاورمیانــه خصوصــا نقــاط پرالتهــاب‬ ‫ان(ســوریه و عــراق) وارد مرحله جدیدی شــده اســت‪.‬‬ ‫ترکیه پس از گذراندن روزهای ســخت بعد از کودتای ‪15‬‬ ‫جوالی ناگهان نیروهای نظامــی اش را با عنوان عملیات‬ ‫سپر فرات به سوریه (مناطق نزدیک هم مرز با خود) گسیل‬ ‫می کند‪ ،‬نیروهای کرد سوری به پیروزی های بزرگی دست‬ ‫می یابند و در این حین با ارتش ســوریه و ارتش ترکیه وارد‬ ‫زد و خوردهایی نیز می شــوند‪ ،‬ایاالت متحده‪ ،‬متحد خود‬ ‫ترکیه را نمی تواند نادیده بگیرد و از ســوی دیگر کردها را‬ ‫هم نمی خواهد رنجانده و از دســت بدهد‪ ،‬روســیه مدافع‬ ‫ثابت قدم حکومت ســوریه در صحنه بــازی جدیدی قرار‬ ‫گرفته است‪ ،‬از یک سو روابط خود را با ترکیه عادی می کند‪،‬‬ ‫از سوی دیگر خود را در حمایت از حکومت بشار اسد پایبند‬ ‫نشان می دهد و از طرفی دیگر روابط خوب تاریخی اش با‬ ‫کردها را نیز می خواهد کماکان حفظ کند‪ ،‬دیگر بازیگران‬ ‫منطقه ای و بین المللی هم هر یک به نوع دیگری با وضعیت‬ ‫پیچیده جدیدی روبه رو شده اند‪ .‬ترکیه چرا به اعزام ناگهانی‬ ‫ارتش خود به داخل خاک سوریه روی می اورد؟‬ ‫این سوالی است که در حال حاضر می تواند در مورد‬ ‫رفتارشناسی ترکیه در قبال تحوالت سوریه و کردها و نقش‬ ‫و موضع دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی به بحث و‬ ‫بررسی گذاشته شود‪.‬‬ ‫ریشــه مســائلی کــه در حــال حاضــر در ســوریه‪،‬‬ ‫عــراق و کل خاورمیانــه رخ داده را در گذشــته خصوصا‬ ‫اوایل قرن بیســتم می تــوان دنبال کــرد‪ ،‬در زمانه ای که‬ ‫امپراتوری عثمانی فروپاشید و سیر دولت ‪ -‬ملت سازی های‬ ‫جدید در منطقه اغاز شــد‪ .‬ســایکس پیکو نه تنها اخرین‬ ‫میخ ها را به تابــوت مرد بیمار اروپا زد‪ ،‬بلکــه زمینه را برای‬ ‫دولت ســازی های جدید ان هم با خطوط پر اشتباه فراهم‬ ‫کرد؛ خطوط پراشــتباهی کــه دقیقا یک قــرن پس از ان‬ ‫اتش ناامنی و بی ثباتی را در منطقه شــعله ور ساخت‪ .‬نظم‬ ‫وســتفالیایی در جهان بــر مبنای روند دولت‪-‬ملت ســازی‬ ‫حاکم گشت‪ ،‬ابتدا اروپای شــمالی و مرکزی اغازگر چنین‬ ‫رونــدی بودند و اتفاقا بــه موفقیت های بزرگی نیز دســت‬ ‫یافتنــد و پــس از ان‪ ،‬این روند بــه دیگر نقــاط جهان نیز‬ ‫تســری یافت‪ .‬اما در مناطقی مانند افریقا و خاورمیانه این‬ ‫روند عمدتــا به صورت طبیعــی در پیش گرفته نشــد و در‬ ‫اکثر موارد با مداخلــه خارجی ایــن دولت های مصنوعی‬ ‫خلق شــدند‪ ،‬شــبه دولت هایی که هرگز نمی توانستند در‬ ‫قامت یک دولت ‪ -‬ملت واقعی باشــند‪ .‬گویی که قابله ای‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫عجول سریعا دست به کار شده و کمک کرده تا موجودی‬ ‫تکامل نیافته متولد شود؛ موجودی که پس از ان همواره‬ ‫حتی در حفظ بقای خود نیز با مســائل بزرگی روبه رو بوده‬ ‫اســت‪ .‬امپراتوری عثمانی تجزیه شــد‪ ،‬جمهوری ترکیه‬ ‫وارث اصلی ان شد و کشورهای مختلفی از دل ان بیرون‬ ‫امدند‪ ،‬ولی هرگز هیچ کدام طی روند دولت ‪ -‬ملت سازی به‬ ‫نقطه قابل اعتمادی نرســیدند‪ ،‬حتی ترکیه نیز در تکمیل‬ ‫روند دولت ‪ -‬ملت ســازی خود در طول یک قرن گذشــته‬ ‫نتوانســت به جایگاه مطمئنی برســد و حال این کشور نیز‬ ‫از این بیماری مزمن رنج می برد‪ ،‬بیمــاری نقصان در روند‬ ‫دولت ‪ -‬ملت سازی‪ ،‬البته چنین مساله ای برای کشورهایی‬ ‫مانند عراق‪ ،‬ســوریه و دیگر کشورهای عربی منطقه حتی‬ ‫مهلک تر نیز بوده اســت‪ .‬خاورمیانه از این درد هرگز خود‬ ‫را نتوانســته برهاند و به همین دلیل اســت کــه تصویرگر‬ ‫جهانــی نامطمئن‪ ،‬بی ثبــات‪ ،‬منازعه خیز و ناامن نشــان‬ ‫می دهد و شوربختانه قدرت های فرامنطقه ای بهانه خوبی‬ ‫برای مداخله در امور ان پیدا می کنند و با طرح هایی مانند‬ ‫خاورمیانه بزرگ و‪ ...‬به دنبال تغییر مرزهای سیاسی ان و‬ ‫ایجاد نظمی جدید هســتند‪ .‬در طرح خاورمیانه بزرگ که‬ ‫برای منطقه پیچیده شــده‪ ،‬اهداف مختلفی مدنظر قرار‬ ‫داشــت که در صدر انها می توان به تالش ایاالت متحده‬ ‫و هم پیمانانش برای ساختن نظمی جدید و تغییر مرزهای‬ ‫سیاسی منطقه اشــاره کرد و همین سیاست ها بود که کل‬ ‫منطقه را وارد یک چرخه ناجور و پراشتباه امنیت زدایی کرد‪.‬‬ ‫عراق که بی ثبات گشــت و نظم سیاسی در ان در راستای‬ ‫روند دولت‪-‬ملت سازی جدید شدیدا زیر و رو شد‪ ،‬به تدریج‬ ‫محیط پیرامونــی اش را نیز بی ثبات و نامطمئن ســاخت‪.‬‬ ‫عراق در ســیر روند دولت‪-‬ملت ســازی جدید اســیر یک‬ ‫بحران بزرگ و مزمن شد که بیش از یک دهه تداوم داشته‬ ‫اســت و همین کانون بحرانی به دیگر نقاط هم ســرایت‬ ‫کرد‪ ،‬عراق اشــفته و درگیر در گذار به نظم سیاسی جدید‪،‬‬ ‫مامنی شد برای گروه های تروریســتی و تندرو و الیه های‬ ‫پنهان و اشکار مثل یک ویروس منتشر شدند و نه تنها خود‬ ‫این کشور بلکه کشــورهای پیرامون ان خصوصا سوریه و‬ ‫حتی فراتر از ان را دستخوش یک بحران بزرگ منطقه ای‬ ‫کردند‪ .‬اری مســائل کنونی خاورمیانه را بایستی در بستر‬ ‫روند ناتمام و پرمشکل دولت‪-‬ملت سازی دنبال کرد و چون‬ ‫هنوز اکثر کشورهای منطقه از این نظر به وضعیت مطمئنی‬ ‫نرسیده اند بایستی کماکان منتظر مسائل بغرنج مشابهی‬ ‫باشیم‪ ،‬گروه های شورشــی و جدایی طلب سر بر می اورند‬ ‫و در مقابــل حکومت هــای مرکزی صف ارایــی می کنند‪،‬‬ ‫قومیت های مختلف به جان هم می افتنــد‪ ،‬بنیادگرایان‪،‬‬ ‫تندروها و تروریســت ها و دهشــت افرینان عرصه را برای‬ ‫نقش افرینی خود اماده می بینند و مثل همیشه قدرت های‬ ‫ی گرفتن از اب گل الود هستند‪ ،‬ان هم در‬ ‫خارجی اماده ماه ‬ ‫منطقه ای که هنوز منافع بزرگی در ان دارند و جذابیت های‬ ‫ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی اش را از دســت نداده است‪.‬‬ ‫پس با متن‪ ،‬بستر یا همان منطقه ای مواجه هستیم که از‬ ‫نظر دولت‪-‬ملت سازی با مشکالت بزرگی روبه رو بوده و از‬ ‫لحاظ الگو و ساختار نظم منطقه ای پر تنش و چالش نشان‬ ‫می دهد‪ .‬در چنیــن متنی‪ ،‬بازیگــران منطقه ای هم چون‬ ‫ترکیه یا ایران که انها نیز خود در روند دولت‪-‬ملت سازیشان‬ ‫با مسائلی روبه رو هستند‪ ،‬با وضعیت پیچیده ای مواجه اند‬ ‫و هرگز نمی توانند به مسائل منطقه بی توجه باشند به ویژه‬ ‫انکه ایــن خطوط اشــتباه تاریخی در ترســیم و اســتقرار‬ ‫مرزهای سیاســی در خاورمیانه در برخی جاهــا انها را نیز‬ ‫بدجوری اذیت می کند‪ .‬ایران نســبت به سرنوشت عراق و‬ ‫کردها و علویان و سوریه و شــیعیان لبنان و‪ ...‬نمی تواند‬ ‫بی توجه باشــد کــه از جهــات مختلف خصوصــا ذهیت‬ ‫تاریخی اش پیوند با انها را نمی تواند فراموش کند و ترکیه‬ ‫نیز هرگز به انچه در ســرزمین های ســابقا تحــت کنترل‬ ‫امپراتوری عثمانی و هم خویشی هایی که با برخی مردمان‬ ‫منطقه حس می کنــد‪ ،‬نمی تواند بی توجه باشــد‪ .‬پس در‬ ‫رفتارشناســی بازیگرانی مانند ترکیه و ایران و نقشی که در‬ ‫مســائل منطقه ایفا می کنند بایســتی به این واقعیت های‬ ‫تاریخی توجه داشــت‪ ،‬واقعیت هایی(عمدتا تلخ) که انها‬ ‫را همواره بازیگر مهم در مســائل منطقه معرفی می کند‪.‬‬ ‫حال به سوال اول بپردازیم‪ .‬با اوصاف فوق مشخص شد‬ ‫که ترکیه به طور طبیعی نمی تواند خود را از مسائل منطقه‬ ‫جدا کنــد‪ .‬اصال روند دولت‪-‬ملت ســازی اش بــا روندها و‬ ‫الگوهای حاکــم در خاورمیانه و دولت‪-‬ملت ســازی ها در‬ ‫این منطقه تداخل دارد و شــاید بیش از هر کشور دیگری‬ ‫تحت تاثیر مسائلی که در منطقه وجود دارد قرار می گیرد؛‬ ‫بازیگری چند وجهی‪ ،‬درگیر در بازیابی هویتی خود و به قول‬ ‫نظریه پردازان مجموعه امنیت منطقه ای ‪ RSC‬قرار گرفته‬ ‫در ناحیه خاکستری که پیوند دهنده دو سیستم منطقه ای‬ ‫اروپــا و خاورمیانه اســت و ایــن وضعیت اگرچــه برایش‬ ‫امتیازاتی در پی دارد‪ ،‬ولی فشــارهای جدی نیز بر ان وارد‬ ‫می کند‪ ،‬فشــارهایی که برخی اوقات فراتر از قابلیت های‬ ‫ی «فیلش یاد‬ ‫واقعی این کشور است‪ .‬اما ترکیه در هنگامه ا ‬ ‫هندوستان کرده» و به اعزام ارتش خود به سوریه مبادرت‬ ‫کرده که خود درگیر مسائل داخلی جدی بوده است‪ .‬ترکیه‬ ‫که هنــوز خود را کامــا از التهاب هــا و کش و قوس های‬ ‫پس از کودتا و جریان ضد کودتا بیرون نکشــیده اســت‪،‬‬ ‫ارتشی که بخش مهمی از ان را متهم به کودتا کرده است‬ ‫را به اوردگاه دیگری وارد ساخته اســت ؛ زمامداران ترک‬ ‫خصوصا اردوغان چه نیتی از این اقدام داشته است؟‬ ‫کودتای ‪ 15‬جوالی و اتفاقات بعــدی ان‪ ،‬تاثیرات‬ ‫منفی زیادی برای ترکیه داشته است که از جمله می توان‬ ‫به خدشه دار شدن پرســتیژ و تصویر بین المللی ان اشاره‬ ‫کرد؛ کشوری که خود را مدعی یکی از موفق ترین نمونه ها‬ ‫در روند توسعه و انباشت قدرت نشــان می داد‪ ،‬ناگهان در‬ ‫خیابان هایش نظامیان با چکمه فریاد کودتا سر می دهند‬ ‫یا پس از ان جمع زیــادی از کارمندان‪ ،‬قضات‪ ،‬معلمان‪،‬‬ ‫نظامیان و‪ ...‬را به اتهام اقدام علیه حکومت بازداشــت و‬ ‫اخراج و از خدمات دولتی و اعمال مجازات های مختلف‬ ‫می کند‪ ،‬نمی تواند تصویر خوبی از خود به نمایش بگذارد‪.‬‬ ‫به جز ان در شــرایطی که خود را درگیر در مســائل داخلی‬ ‫خصوصــا چالش گــری معارضین کــرد می بینــد‪ ،‬بخش‬ ‫مهمی از ارتش را در معرض اتهام قرار داده و از این لحاظ‬ ‫نیز ضمن اســیب وارد شــدن به قدرت ملی خود که بدون‬ ‫ تردید ارتــش مهم ترین تجلی ان اســت‪ ،‬زمینــه را برای‬ ‫چالش افرینی های جدید فراهم کرده اســت‪ ،‬باید ســریعا‬ ‫وضعیت را به سود خود تغییر دهد‪ .‬اشتی با روسیه و نزدیک‬ ‫شــدن به ایران‪ ،‬می تواند یکی از این گزینه ها باشــد‪ ،‬از‬ ‫یک ســو با این کار می تواند از غرب متحد خود امتیازهای‬ ‫جدید بگیرد و از سوی دیگر با اتخاذ سیاست عملگرایانه‪،‬‬ ‫واقع بینانــه و منافع محور خیــال خود را از جبهه شــرقی و‬ ‫دریای سیاه اسوده کند‪ ،‬جایی که می داند به ویژه روس ها‬ ‫می توانند بدجوری اذیتش کنند‪ .‬روســیه به طور ســنتی با‬ ‫کردها رابطه بســیار خوبی داشــته و خیلی از جنگ جویان‬ ‫و چریک های کرد در ســوریه و عــراق و ترکیه هنوز هم به‬ ‫سالح های قدرتمند روسی عالقه زیادی نشان می دهند!‬ ‫ترکیه خیالش از روســیه و ایران که اتفاقا بنابر مقتضیات‬ ‫زمانه و تنگناهای بین المللی ایــن دو به هم خیلی نزدیک‬ ‫شده اند‪ ،‬اسوده می شــود و حال می بایست از گزینه های‬ ‫دیگر نیز برای گذار از شرایط بحرانی و یا حداقل مبهم پس‬ ‫از کودتا استفاده کند‪.‬‬ ‫یکی از سیاست هایی که معموال دولت ها برای عبور‬ ‫از بحران هــا و شــرایط سیاســی بغرنج داخلــی در پیش‬ ‫می گیرند‪ ،‬فرافکنی یا ســوق دادن توجهات به مساله ای‬ ‫بیرونی است‪ .‬دولت اردوغان قبل از کودتا روزهای سختی‬ ‫را طی می کــرد و به تدریــج پایه های حکومتش سســت‬ ‫می شد‪ ،‬ولی با غلبه بر کودتا و کسب حمایت بخش زیادی‬ ‫از مردم در حفاظت از میراث جمهــوری‪ ،‬تا حدود زیادی‬ ‫قدرت خــود را دوباره تثبیــت کرد‪ .‬اما موج بازداشــت ها و‬ ‫اعمال مجازات هــای مختلف‪ ،‬نه تنها موجب فشــارها و‬ ‫انتقادات جدی از ســوی غرب شــد بلکه حتــی برخی از‬ ‫همراهی کنندگان با وی در شکســت کودتا را نیز اشــفته‬ ‫ســاخته و کم کم انتقادات جدیدی در حــال نضج گرفتن‬ ‫اســت‪ .‬وضعیــت سیاســی داخلــی ترکیــه در کل هنوز‬ ‫باثبات(‪ )Stable‬نشده و به نظر به چند شوک جدید هم نیاز‬ ‫دارد‪ .‬تهدیــد در ان ســوی مرزها (ســوریه و پیروزی های‬ ‫پی درپی کردها) یک مساله جدی واقعی برای ترکیه بوده‬ ‫و دولت اردوغــان را مجبور می کند از خــود واکنش جدی‬ ‫نشــان دهد‪ .‬ارتش در نبرد زنده می شــود و ملت در مقابل‬ ‫تهدید خارجــی منســجم و یکپارچه می گــردد‪ ،‬مردم در‬ ‫حراست از جمهوری در هنگامه کودتا به داد دولت رسیده‬ ‫است و حال در مقابل تهدید ان سوی مرزها دوباره به میدان‬ ‫می اید‪ .‬دولت اردوغان در استفاده از نیروی ناسیونالیسم و‬ ‫قدرت تهییج کنندگی ان بسیار موفق عمل کرده خصوصا‬ ‫اینکه خود وی نیز از شخصیت کاریزماتیک برخوردار است‬ ‫و ادبیات ناسیونالیســتی به چهره و شــخصیت او بیشــتر‬ ‫می اید‪ .‬به خوبی تمامی توجهات از شرایط داخلی ترکیه و‬ ‫حتی مســاله حکومت با معارضین کرد خــود‪ ،‬به بیرون از‬ ‫مرزهــا معطوف می شــود‪ ،‬توجه جریان خبری به ســمت‬ ‫دیگری معطوف می شــود‪ ،‬ترکیه با عملیات ســپر فرات و‬ ‫حمایت از برخی نیروهای شــبه نظامی سوری توانسته در‬ ‫بخشی از خاک سوریه پیشروی کرده و نقاط استراتژیکی را‬ ‫نیز تحت کنترل قــرار دهد‪ .‬یکی از شــاخص هایی که در‬ ‫معرفی قدرت های تاثیرگذار بین المللی مورد استفاده قرار‬ ‫می گیرد‪ ،‬میزان امادگی ان برای تامین منافع ولو با استفاده‬ ‫از نیروی نظامی است و ترکیه حداقل کماکان از این لحاظ‬ ‫نشان می دهد که هویت خود به عنوان قدرت تاثیرگذار در‬ ‫تحوالت خاورمیانــه را حفظ کــرده و البتــه در اتخاذ این‬ ‫سیاســت فرافکنی‪ ،‬گفتیم که ترکیه از قبل شرایط را برای‬ ‫خود مهیا کرده و پس از بهبود رابطه با روسیه و ایران‪ ،‬دست‬ ‫به چنین اقدامی می زنــد‪ ،‬اقدامی که بنابر اعالم رســمی‬ ‫دولت ترکیــه به اطالع روســیه و ایران نیز رســیده بوده و‬ ‫چه بسا چراغ سبز حکومت بشار اســد را هم به دست اورده‬ ‫بود‪ .‬اما از جنبه دیگر اگر به موضوع بنگریم‪ ،‬همان گونه که‬ ‫اشاره شد ترکیه نسبت به مســاله کردها در سوریه و تالش‬ ‫احتمالــی انهــا برای تشــکیل یــک دولت مجــزا‪ ،‬هرگز‬ ‫نمی تواند بی اعتنا باشــد‪ .‬برای ترکیه این درواقع یک خط‬ ‫قرمز قلمداد می شــود‪ ،‬چنین موضعی را در مورد کردهای‬ ‫عراق هم اتخاذ می کند‪ .‬در بین کشــورهایی که کردها در‬ ‫ان ساکن هستند‪ ،‬بیشترین پراکندگی این قوم را در ترکیه‬ ‫شاهد هستیم و هرگونه ادعای استقالل خواهی و تشکیل‬ ‫دولت جدید‪ ،‬در درجه اول برای ترکیه خطرســاز اســت‪.‬‬ ‫رابطه کردها با ترکیه هرگز خوب نبوده اســت و در ذهنیت‬ ‫تاریخی کردها هنوز ســرکوب های دهــه ‪ 1920‬و ‪1930‬‬ ‫توسط دولت ترکیه زنده است‪ ،‬ترکیه برای سالیان متمادی‬ ‫حتی از پذیرش هویت مجزای کردی در ترکیه اســتنکاف‬ ‫ن سیاست های قومی تالش کرده که‬ ‫ورزیده و با دنبال کرد ‬ ‫کردهــا را در ملت ترکیه اســتحاله کند‪ ،‬امــری که به نظر‬ ‫هیچ گاه بــدان نایل نیامد‪ .‬همان گونه که اتحاد شــوروی‬ ‫تالش می کرد انســان شــوروی(‪ )Soviet Man‬یا انسان‬ ‫روس(‪ )Russia Man‬را هویت ببخشــد و از این طریق در‬ ‫روند ملت سازی به یک نقطه قابل اعتماد و مطمئنی برسد‬ ‫(و البته هرگز در این کار موفق نشــد)‪ ،‬دولت ترکیه نیز در‬ ‫یک قرن گذشته تمام تالشش این بوده که در راستای روند‬ ‫ملت سازی‪ ،‬انسان ترک را هویت سازی کند و در این زمینه‬ ‫کردها تا جایی قابل تحمل می توانستند باشند که در مدار‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫این هویت ســازی قرار گرفته و بــه چالش افرینی مبادرت‬ ‫نکنند‪ .‬ترکیه نیــز در این زمینه یعنی طی روند ملت ســازی‬ ‫نتوانســت به نقطه مطمئنی برســد و همواره مســاله کرد‬ ‫برایش پاشنه اشــیل خطرناکی بوده اســت‪ .‬ترکیه شرایط‬ ‫کنونی منطقه (از ســال ‪ )2003‬را خطرناک تر از گذشــته‬ ‫می بیند‪ ،‬هرگونه استقالل خواهی کردها در عراق یا سوریه‬ ‫می تواند سریعا به داخل این کشور سرایت کرده و امنیت ان‬ ‫را به مخاطره بیندازد‪ .‬دولت ترکیه با حکومت بشار اسد به‬ ‫مخالفت برخاست و عمال نشان داد که برای سقوط ان از‬ ‫ی کوتاهی نمی کند‪ ،‬ولی با تداوم بحران داخلی‬ ‫هیچ اقدام ‬ ‫ســوریه و ایســتادگی حکومت بشار اســد و حمایت جبهه‬ ‫مقاومت از ان و خصوصا وارد صحنه شــدن روسیه‪ ،‬همه‬ ‫تحلیل های ترک ها را به هم ریخت‪ .‬تداوم بحران سوریه‬ ‫ان گزینــه ای نبود که ترکیــه بتواند تحملــش کند‪ ،‬چون‬ ‫به تدریج نقاط اصطکاک این کشــور با دیگر بازیگران در‬ ‫مساله سوریه بیشتر شده و به ویژه بنابر مجاورت جغرافیایی‬ ‫و نیز قرار گرفتن در مســیر عبور پناهندگان ســوری و نیز‬ ‫تروریست ها‪ ،‬ناامنی ها به داخل این کشور نیز سرایت کرد‪،‬‬ ‫خصوصا اینکه ترکیه در مساله سوریه بی طرف نمانده و از‬ ‫مواضع برخی گروه های معارض با دولت بشــار اسد دفاع‬ ‫کرده است‪ .‬چنین شرایطی در کل برای ترکیه به هیچ وجه‬ ‫وضعیت خوبی قلمداد نمی شــود‪ ،‬به ویــژه در حال حاضر‬ ‫خطــر اســتقالل طلبی کردهای ســوریه که به واســطه‬ ‫حمایت هایــی که از ســوی امریــکا و روســیه می بینند به‬ ‫پیروزی های بزرگی دست یافته و اعتماد به نفس بیشتری‬ ‫پیدا کرده اند‪ ،‬جدی تر از گذشــته شــده اســت‪ .‬ترکیه با‬ ‫عملیات نظامی خود‪ ،‬کردها را عقب می راند تا شرق فرات‪،‬‬ ‫و تالش می کند مانع از کنترل شهرهایی مانند منج توسط‬ ‫کردها شود‪ .‬استقالل کردهای ســوریه و تشکیل دولت‬ ‫جدید‪ ،‬ترکیه را با شرایط ناگوار و خطرناکی روبه رو می سازد‬ ‫ی عمل کند و‬ ‫و همین امر این کشور را وا می دارد که تهاجم ‬ ‫تهاجمی عمل کــردن کنونی ترکیه نه به واســطه افزایش‬ ‫قدرت (ان چیزی که رئالیســت های تهاجمی می گویند)‪،‬‬ ‫بلکه ناشی از ترس است؛ ترس از سایکس پیکوی جدید یا‬ ‫نمایش جدید دولت سازی ها در صحنه خاورمیانه که برای‬ ‫ترکیه می تواند نمایشی تراژدیک و بسیار تلخ باشد‪ .‬اما ذکر‬ ‫نکاتی در مــورد موضع دیگر بازیگران هــم خالی از لطف‬ ‫نیســت‪ .‬ایاالت متحده امریکا و روسیه که گفته شد اتفاقا‬ ‫به طور ســنتی رابطه خوبی با کردها دارنــد‪ ،‬در واکنش به‬ ‫مســائل اخیر اعالم کردند که با هرگونه اســتقالل طلبی‬ ‫کردهــای ســوریه و تجزیه این کشــور مخالفــت کرده و‬ ‫خواستار حفظ یکپارچکی سوریه شده اند‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫ترکیه را از جنگ ســرد تا کنون در کنار خود و متحدش در‬ ‫سازمان اتالنیتک شمالی(ناتو) می بیند‪ .‬اگرچه در هنگامه‬ ‫کودتای ‪ 15‬جوالی و روز های پــس از ان‪ ،‬تنش هایی در‬ ‫روابط دوجانبه انها روی داد‪ ،‬ولی به نظر نمی رســد که در‬ ‫اســتراتژی کالن ایاالت متحده حداقــل در حال حاضر‪،‬‬ ‫گزینه کنارگذاشتن ترکیه از پازل اتحاد غرب وجود داشته‬ ‫باشــد‪ .‬ایاالت متحده کماکان خود را به این اتحاد پایبند‬ ‫نشــان داده و حتی به اقدام نظامی ترکیه در سوریه نه تنها‬ ‫چراغ سبز نشان داده‪ ،‬بلکه از گروه های کرد مبارز سوری‬ ‫خواســت که از مواجهه با ارتش ترکیه خــودداری ورزند‪.‬‬ ‫اگرچه امریکا به کارتی که کردهــا در منطقه در اختیارش‬ ‫می گذارند همچنان نیاز دارد و از ان برای حفظ و افزایش‬ ‫نفوذ در منطقه و تاثیرگذاری بر کشورهای خاص استفاده‬ ‫می کنــد‪ ،‬ولی به خوبــی بدین نکتــه نیز اگاه اســت که از‬ ‫رنجاندن بیشتر ترکیه در حال حاضر سودی نبرده و تنها ان‬ ‫را به سمت روسیه و متحدین ان سوق می دهد‪ ،‬ان هم در‬ ‫شــرایطی که ترکیه از اروپا و امید هایی که چندین دهه در‬ ‫زمینه الحاق ترکیه به خود می داد‪ ،‬ناامید گشته و در نوعی‬ ‫سرخوردگی بزرگ گرفتار شــده است‪ .‬پس ایاالت متحده‬ ‫حد وسط را حفظ می کند که ترکیه متحد امریکا باقی بماند‬ ‫و کردها نیز کمــاکان به امریــکا (به عنوان کشــوری که‬ ‫بیشترین سابقه را در حمایت از دولت سازی یا همان مدل‬ ‫دولت ســازی از بیرون دارد) و سیاســت های حمایتی ان‬ ‫امیدوار باقی بمانند‪ .‬روسیه که در مسیر بازسازی روابط خود‬ ‫با ترکیه گام بر می دارد و کامال بر این امر اگاه است که در‬ ‫رقابت بزرگ ژئوپلتیکی اش با غرب خصوصا در نواحی مانند‬ ‫اروپای شرقی نیاز به یارگیری های جدید یا حداقل بی طرف‬ ‫و منفعل ســاختن دیگر بازیگران دارد‪ ،‬از ترکیه نمی تواند‬ ‫چشم پوشی کند‪ .‬ترکیه دارای اهمیت استراتژیکی بوده و‬ ‫ناوگان دریای ســیاه روســیه برای عبور‪ ،‬بــه گذرگاه های‬ ‫استراتژیک بسفر و داردانل وابسته است‪ .‬ترکیه در مناطقی‬ ‫مانند اســیای مرکزی و قفقاز نفوذ زیــادی دارد‪ ،‬جایی که‬ ‫روس ها هر روز روندهای همگرایانه نسبت به خود را تقویت‬ ‫می کننــد و اصــا تمایل ندارنــد با چالش هــای جدیدی‬ ‫به واسطه نقش افرینی دیگر بازیگران روبه رو شوند‪ .‬روسیه‬ ‫بایســتی از مناطقی مانند قفقاز و اســیای مرکزی خیالش‬ ‫مطمئن باشد‪ ،‬به ویژه قفقاز شمالی که می تواند پاشنه اشیل‬ ‫ان باشد و اتفاقا ترکیه به طور سنتی و تاریخی در انجا نفوذ‬ ‫زیادی داشته و می تواند برای روسیه مشکل افرین باشد‪،‬‬ ‫همان گونه که روس ها می توانند از طریق حمایت از کردها‬ ‫و تقویت انها برای ترکیه مساله ساز شــوند‪ .‬اما روسیه نیز‬ ‫به نظر تالش دارد حد وسط را نگه دارد؛ از یک سو در جهت‬ ‫بهبود روابط با ترکیه گام بردارد و از سوی دیگر کردها را نیز‬ ‫از خــود نرنجانــد‪ ،‬ولــی ایــن بــدان معنا نیســت کــه با‬ ‫استقالل طلبی انها موافقت کند‪ .‬در این زمینه روسیه حتی‬ ‫بیش از امریکا ثابت قدم تر نشان می دهد و با موضع ترکیه‬ ‫همراهی می کند‪ ،‬اوال روسیه کماکان به حمایت از حکومت‬ ‫بشــار اســد پایبند نشــان می دهد و طرح تجزیه سوریه را‬ ‫نمی پذیرد‪ ،‬ثانیــا به خوبی می داند که در مورد اســتقالل‬ ‫کردها‪ ،‬برنده نهایی نه روسیه‪ ،‬بلکه غرب خواهد بود و ثالثا‬ ‫روســیه شــیوع مســاله جدایی طلبی را برای خود بســیار‬ ‫خطرناک تــر می بیند‪ ،‬زیــرا خود این کشــور نیــز در روند‬ ‫دولت ملت ســازی بــا چالش هــای بزرگی مواجــه بوده و‬ ‫به خوبی می داند که در صورت شایع شدن این مساله‪ ،‬این‬ ‫احتمــال وجــود دارد کــه میــل بــه تجزیه طلبــی و‬ ‫دولت ســازی های جدید به صورت دومینو سراسر قفقاز و‬ ‫خصوصا قفقاز شــمالی و کال کمربند جنوبی روســیه را نیز‬ ‫تهدید کند‪ .‬پس روسیه به مراتب بیش از ایاالت متحده و‬ ‫دیگر کشورهای غربی‪ ،‬به حساسیت باالی مساله می تواند‬ ‫اگاه و نگران باشــد‪ .‬در پایان می توان با اســتفاده از یک‬ ‫اصل مهم در روابط بین الملل به یک نتیجه مهم نیز اشاره‬ ‫کرد‪ .‬زمانی که بین قدرت ها تعارض و اختالفات افزایش‬ ‫یابد‪ ،‬بازیگران کوچک تر می توانند با سیاست همراهی و‬ ‫چانه زنی و اتحاد و ائتالف با قدرت ها‪ ،‬صحنه خوبی را برای‬ ‫ایفای نقش اماده کنند و قدرت مانورشان را افزایش دهند‪،‬‬ ‫ولی وای به روزی که بین قدرت ها توافق و هماهنگی وجود‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در چنین وضعیتی بازیگران کوچک بایســتی بدانند‬ ‫که به راحتی مورد معامله می توانند قرار گیرند‪ .‬این درسی‬ ‫اســت که همه بازیگران با ســطح قدرت کم تر نســبت به‬ ‫دیگران‪ ،‬باید بدان توجه داشــته باشــند و در حال حاضر‬ ‫به نظر می رســد در مــورد ســوریه و مســائل خاورمیانه‪،‬‬ ‫بازیگران موثر منطقه به توافقاتی دســت یافته یا در مسیر‬ ‫هم سویی قرار دارند‪ .‬نزدیک شدن ترکیه به روسیه و ایران‪،‬‬ ‫سیگنال های مثبتی که ترکیه به حکومت سوریه می دهد‪،‬‬ ‫باثبات شدن(‪ )Stable‬و نه عادی شدن روابط ایران و غرب‬ ‫خصوصا ایاالت متحده و برخی اشتراک نظر های روسیه و‬ ‫امریکا و سایر نشانه های دیگر‪ ،‬همه گواه بر این می تواند‬ ‫باشد که کردهای ســوریه و عراق بایستی در دنبال کردن‬ ‫جاه طلبی های بزرگ بسیار احتیاط نمایند‪.‬‬ ‫پازل جدید‬ ‫چرا ترکیه با اکراد‬ ‫درگیر شده است؟‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫مترجم رسمی و پژوهشگر‬ ‫‪2‬‬ ‫قرارداد « سایس‪ -‬پیکو » (‪.1916‬م) که زمینه اجرای‬ ‫طرح های «کنفرانس بازل»‪ -1987( ،‬سوئیس) با الزامات‬ ‫بازگشــت به صهیون‪ ،‬تشــکیل کشــور قانونی یهودیان‪،‬‬ ‫ســقوط امپراتوری عثمانی و تجزیه کشورهای اسالمی را‬ ‫مدنظر قرار داده بود‪ ،‬منبع اصلی تنش های جاری منطقه‬ ‫خاورمیانه است‪.‬‬ ‫اینک انچه بخشی از اسیای غربی موسوم به منطقه‬ ‫خاورمیانــه را تبدیل بــه پیچیده ترین ناحیه کــره زمین و‬ ‫جغرافیای سیاسی جهان کرده است‪ ،‬مولفه های اثرگذار‬ ‫و اثرپذیر متعدد ان اســت‪ .‬البته فراتــر از تعداد مولفه ها‪،‬‬ ‫تغییر ماهیت « دگردیس گونه» هریک از این مولفه های‬ ‫نقش افرین و تحریک پذیر موجب شده که حتی خبره ترین‬ ‫تحلیلگران جهان نوین نیز تا حدی از درک و بررسی واقعی‬ ‫مسائل منطقه‪ ،‬فاصله داشته باشند‪.‬‬ ‫مولفه «کردی» بهترین مثال برای تشــریح ماهیت‬ ‫مولفه های مذکور است‪ .‬البته پدیده «داعش» نیز فرصتی‬ ‫برای اکراد فراهم ساخت تا انان در راستای ارزوی صد ساله‬ ‫گسترش جغرافیای خود حرکت کنند‪ .‬اینک تحت عنوان‬ ‫و به بهانــه جنگ با «داعش»‪ ،‬ســوریه و عــراق‪ ،‬صحنه‬ ‫رقابت های منطقه ای و بین المللی شده است‪.‬‬ ‫در حالــی کــه روز ‪ ۱۷‬اگوســت ‪ ۲۰۱۶‬هواپیماهای‬ ‫سوریه شــهر «حسکه» در شــرق ســوریه‪ ،‬تحت کنترل‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫شــبه نظامیان کــرد مــورد حمایــت امریــکا (یگان های‬ ‫مدافــع خلــق‪ ،‬ی پ گ) را بمبــاران کردنــد‪ ،‬ســکوت‬ ‫معنادار واشــنگتن در برابر حمله مذکــور‪ ،‬کردها را نگران‬ ‫و خشــمگین کرد‪ .‬حکومت حزب عدالت و توسعه ترکیه‬ ‫نیز روز چهارشــنبه‪ ۲۴ ،‬اوت ‪ ۲۰۱۶‬با اعــزام نیروی ویژه و‬ ‫تجهیزات نظامی سنگین از جمله تانک‪ ،‬شهر جرابلس در‬ ‫شمال سوریه را از کنترل نیروهای داعش خارج کرد‪ .‬این‬ ‫شهر در منطقه ای قرار گرفته که نیروهای کرد سوریه نیز‬ ‫قصد داشــتند با خارج کردن ان از کنترل داعش‪ ،‬مناطق‬ ‫کردنشین ســوریه را یکپارچه کنند‪ .‬مســلما هدف اصلی‬ ‫ترکیه از اجرای عملیات موســوم به«ســپر فــرات» دور‬ ‫کردن نیروهای کرد از جرابلس و غرب فرات است؛ اگرچه‬ ‫مسئوالن امریکایی و روسی‪ ،‬خواهان توقف درگیری اکراد‬ ‫با نیروهای ارتش ازاد سوریه شدند و اتش بس موقتی (دو‬ ‫روزه) نیز برقرار شــده اســت‪ .‬ضمن انکه ادعا شد «سیا»‬ ‫و«پنتاگون»‪ ،‬بــه صورت منفــرد از ارتش ازاد ســوریه و‬ ‫مبــارزان کرد حمایــت می کنند‪ .‬همچنیــن برخی رهبران‬ ‫کشــورهای اروپایی نیز ورود ارتش ترکیه به خاک سوریه‬ ‫و ادامه درگیری هــا را محکوم کردنــد‪ .‬در این خصوص‪،‬‬ ‫«مراد کارا ییالن»‪ ،‬عضو شــورای رهبری «پ‪.‬ک‪.‬ک»‬ ‫در اظهاراتی با اشــاره به عملیات ارتش ترکیه در جرابلس‬ ‫سوریه گفت‪« :‬داعش در راســتای انتقال به الباب‪ ،‬طی‬ ‫موافقت با انــکارا‪ ،‬جرابلس را ترک کــرد‪ ».‬توافق مذکور‬ ‫بیش از هر چیز اروپــا را تحت تاثیر قــرار خواهد داد‪ .‬زیرا‬ ‫این اقدام ارتباط داعش با اروپــا و جهان خارج را تضمین‬ ‫می کند‪ .‬این یک توافق بســیار خطرناک اســت که عمر‬ ‫داعش را افزایش می دهد‪ .‬عملیات جرابلس در واقع یک‬ ‫عملیات نظامی نیست و جابه جا شدن مسلحین است‪ .‬زیرا‬ ‫میان داعش و النصره تفاوت های زیادی وجود ندارد و تنها‬ ‫پرچم را عوض می کنند‪ .‬داعشی ها در انجا به النصره ای ها‬ ‫تبدیل شده اند‪.‬‬ ‫مســلما اکراد منطقه با جمعیتی حدود چهل میلیون‬ ‫تن و دامنه جغرافیایی گســترده در عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫ایران‪ ،‬جزء الینفک در شــکل گیری نظم های خاورمیانه‬ ‫محسوب می شــوند‪ .‬به ویژه در شرایط جاری که انان پس‬ ‫از ســال ها موفق به کنترل قلمــرو‪ ،‬فدرال رســمی اقلیم‬ ‫کردستان در شمال عراق‪ ،‬استقالل غیررسمی در شمال‬ ‫ســوریه و در نقش بازیگری قدرتمند‪ ،‬مشکلی جدی برای‬ ‫حکومت حــزب عدالــت و توســعه گردیده انــد و مطالبه‬ ‫خودمختاری در این کشــور را دارند‪ ،‬بنابراین در تحوالت‬ ‫اتی خاورمیانه بازیگری تصمیم ساز به شمار خواهند رفت‪.‬‬ ‫در حالی که از ســویی شــرایط پیچیــده خاورمیانه‬ ‫موجباتی فراهم ســاخته تا مولفه کردی برای جناح غرب‬ ‫به رهبری امریکا‪ ،‬به فرشــته صلح بان و یاور مقابله کننده‬ ‫با داعــش‪ ،‬تبدیل شــود‪ .‬مولفه ای کــه ‪ -1‬رنــگ و بوی‬ ‫ضد صهیونیستی ندارد‪ -2 ،‬نشانه ای جدی از اسالم گرایی‬ ‫از خود بروز نــداده اســت‪ -3 ،‬از بغداد – دمشــق‪ -‬انکارا‪-‬‬ ‫تهران – ریاض‪ ،‬دســتور نمی گیرد‪ .‬در حقیقت غرب تمام‬ ‫انچه را که ســال ها در پی ان بود را یکجا در عنصر کردی‬ ‫یافته است‪.‬‬ ‫اما از ســوی دیگر‪ ،‬روســیه نیز تحت تاثیــر تهدید‬ ‫روزافزون شکل گیری نســل جدید تروریست های قفقاز‪،‬‬ ‫چچــن و‪ ...‬تعلیــم دیــده در جنگ های داخلــی عراق و‬ ‫ســوریه‪ ،‬در پــی تصاحــب کارت طالیــی اکراد اســت‪.‬‬ ‫بمب افکن هــای اســتراتژیک ‪ TU-22‬نیــروی هوایی‬ ‫روســیه به طور منظــم و پیوســته مقرهای داعــش و نیز‬ ‫معارضین مسلح ســوری را در هم کوبیدند‪ .‬مسکو‪ ،‬ضمن‬ ‫در هــم کوبیدن مواضــع گروه های تروریســتی داعش و‬ ‫القاعده‪ ،‬گروه هایی نظیر جیش االســام‪ ،‬فتح االسالم‪،‬‬ ‫گروه بدرالدین زنگی و شاخه هایی از ارتش ازاد سوریه را نیز‬ ‫بمباران کرد‪ .‬در واقع کرملین در پی ارسال این پیام است از‬ ‫منظر منافع خود به بحران سوریه نظر دارد‪ .‬اما انچه بیش‬ ‫از هر چیز جلب توجه کــرد‪ ،‬اینکه در تمامی عملیات های‬ ‫ارتش روســیه‪ ،‬حتی یک بار هم مواضع کردهای سوریه‪،‬‬ ‫هدف حمالت هوایی قرار نگرفت‪ .‬ضمن انکه مورخ دهم‬ ‫فوریه ‪ 2016‬نیز کردهای ســوری‪ ،‬اولین دفتر نمایندگی‬ ‫خارجی خود را با مسئولیت «عبداالسالم علی» در مسکو‬ ‫افتتاح کردند‪ .‬تعامل روســیه با مولفه کــردی محدود به‬ ‫کردهای سوریه نیست؛ مسکو راه تعامل با کردهای عراق‬ ‫را نیز در پیش گرفته اســت‪« .‬یوگنی ارگانتسف» معاون‬ ‫سرکنســولگری روســیه در اربیل طی تاریخ ‪ 19‬اگوست‪،‬‬ ‫رســما تایید کرد که مســکو بیش از چهل تن تســلیحات‬ ‫نظامی را به دولت اقلیم کردستان عراق در مسیر مبارزه با‬ ‫داعش «هدیه» داده است‪.‬‬ ‫در واقع روسیه واقف است که مهمترین نقطه قوت‬ ‫امریکا در خاورمیانه‪ ،‬رژیم غاصب اسرائیل است که از نظر‬ ‫ی و از نظر مذهبی با دیگر کشورهای منطقه در تعارض‬ ‫قوم ‬ ‫و تضاد اصلی است و همین تعارض و عدم تجا نس‪ ،‬رژیم‬ ‫غاصب را تبدیل بــه مهمترین پایگاه برای واشــنگتن در‬ ‫خاورمیانه کرده اســت‪ .‬از این رو تشــکیل سرزمین های‬ ‫مستقل کردستان در عراق و سوریه که متشکل از مجموعه‬ ‫انســانی‪ ،‬غیر اعراب و ترکان که متحدان غرب در منطقه‬ ‫هســتند‪ ،‬از منظر فرهنگی نیز تروریســم طلب نیستند و با‬ ‫لحاظ سابقه رابطه تاریخی خوب مســکو با اکراد منطقه‪،‬‬ ‫می تواند باعث شــود که در نظم اینــده خاورمیانه‪ ،‬مولفه‬ ‫کردی برای روسیه نقشی نظیر رژیم غاصب صهیونیستی‬ ‫برای غرب را ایفا نمایند‪.‬‬ ‫البته‪ ،‬ذهن تاریخ معاصر به اکــراد منطقه یاد اوری‬ ‫می نماید که تا کنون بار ها مورد معامله روسیه و امریکا قرار‬ ‫گرفته اند‪ .‬اما انان به این مساله نیز اگاهی دارند که امریکا‪،‬‬ ‫توانایی محدود زدایی و در عین حال محدودیت سازی در‬ ‫مقابل پروسه «دولت ‪ -‬ملت سازی های نوین» را داراست‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫متحد‬ ‫بدین دلیل اکراد نیز به گونه ای که از دید واشنگتن‪،‬‬ ‫دشمن امریکا‪ ،‬شــناخته شوند‪ ،‬شــتابان به سمت مسکو‬ ‫نخواهند رفت‪ .‬تجزیه طلبی کردها در شمال سوریه‪ ،‬فصل‬ ‫مشترک دولت سوریه ‪ -‬مخالفان اســد ‪ -‬انکارا – بغداد‪ ،‬نیز‬ ‫هست‪ .‬ترکیه مدعی است که کمک به «ی پ گ» همانا‬ ‫کمک به«پ ک ک» است‪ « .‬ی پ گ» موثرترین نیروی‬ ‫نظامی در جنگ با داعش در ســوریه‪ ،‬تشکیالتی سکوالر‬ ‫است که مورد حمایت واشنگتن و مسکو نیز هست‪ .‬هدف‬ ‫«ی پ گ» ان است که تمام قلمرو تحت کنترل کردها را‬ ‫به هم متصل کند و این نیز «خط قرمز» اعالمی جمهوری‬ ‫ترکیه است‪.‬‬ ‫در این بین تل اویــو نیز در راســتای تضمین بقای‬ ‫خود و به منظور فشار بر تهران – دمشق ‪ -‬بغداد ‪ -‬انکارا‪ ،‬از‬ ‫برقراری کردســتان بزرگ در منطقه حمایت می کند؛ زیرا‬ ‫طبق طرح های برنــارد لوئیس (یهودی تبــار‪ ،‬امریکایی‬ ‫) و نظــرات هانتینگتــون در چار چوب «ســایس – پیکو‬ ‫جدیــد»‪ ،‬طرح های بالکانیــزه کردن خاورمیانــه‪ ،‬تغییر‬ ‫نقشــه های جغرافیایــی منطقــه‪ ،‬تضعیــف ارتش های‬ ‫جهان اسالم‪ ،‬ایجاد سرزمین های نژادی‪ ،‬مذهبی عاری‬ ‫از هویت تمدنی و ارمان اســرائیل بزرگ از نیل تا فرات‪،‬‬ ‫مورد پیگیری جدی « ص‪ -‬ص» (صهیونیسم و صلیبیون‬ ‫بین الملل ) است‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫چالش های یک جنگ‬ ‫بحران یمن‪ ،‬گزینه ها و گزاره ها‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫ کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بحران یمن به دلیل مداخلــه نظامی ائتالف برخی‬ ‫از کشــورهای عربی به رهبــری عربستان ســعودی برای‬ ‫مشروعیت بخشــیدن به رئیس جمهور مخلوع این کشور‬ ‫فقیر عربی (منصور هادی) و قتل عام های گسترده زنان و‬ ‫کودکان و نیز عجز مراکز حقوق بشــری در جهت پاسخ به‬ ‫این همه اقدامات ضد انسانی وارد فاز جدیدی شده است‪.‬‬ ‫در واقع استانداردهای دوگانه حقوق بشری غرب به‬ ‫ویژه ترجیح منافع و مصالح سیاسی امریکا بر اولویت های‬ ‫حقوق بشــری‪ ،‬یکی از عوامل پیچیدگــی اوضاع منطقه‬ ‫به ویژه یمن اســت‪ .‬این در حالی اســت که بنا بر شــواهد‬ ‫و اظهــارات مقامــات امنیتی غــرب‪ ،‬عربســتان یکی از‬ ‫حامیان اصلــی گروه های تکفیری و از عوامل موثر رشــد‬ ‫افراط گرایی در منطقه بوده و هســت‪ .‬به طوری که اخیرا‬ ‫گزارشــات شــخص دبیرکل ســازمان ملل متحد در مورد‬ ‫نقش محرز ائتالف سعودی در قتل عام کودکان بی دفاع‬ ‫یمنی با جنجال خبری روبه رو شــد‪ .‬گرچه تهدید سعودی‬ ‫به قطع کمک های مالی به سازمان ملل و انفعال امریکا و‬ ‫برخی متحدان اروپایی ریاض باعث شــد که بان کی مون‬ ‫ضمن اعتراف به ناتوانی این نهــاد بین المللی در تصمیم‬ ‫ بی طرفانه و عادالنه اســم عربستان ســعودی را از لیست‬ ‫ناقضین حقوق بشری پاک کند‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬در عرصه میدانی یمــن روند تحوالت‬ ‫به ضرر ائتالف به رهبری عربستان پیش می رود‪ .‬حمایت‬ ‫پارلمان یمن از تشــکیل شورای سیاســی و تصویب این‬ ‫توافقنامه از ســوی بازیگــران موثر داخلــی (انصارالله و‬ ‫کنگره ملی ) تا حدودی خالء قدرت موجود پس از برکناری‬ ‫منصورهادی را در عرصه سیاسی پر کرده و شرایط تازه ای‬ ‫را برای تحرک بخشیدن به تشکیل دولت ملی فراهم کرده‬ ‫است‪ .‬در هر صورت حضور میلیونی مردم یمن در حمایت‬ ‫از تشکیل این شورا نشــان می دهد که قدرت انصارالله و‬ ‫حامیان سیاســی این گروه برای تداوم جنگ مسلحانه با‬ ‫سعودی ها افزایش یافته و یمنی ها بعد از این قادر خواهند‬ ‫بود به رغم دشــواری های موجود داخلی و دشــمنی های‬ ‫برخی از اعراب در دو عرصه سیاسی و نظامی نقش افرینی‬ ‫بیشتری داشته باشند‪.‬‬ ‫البته بحث شورای انتقالی ریاست جمهوری موضوع‬ ‫تازه ای نیســت و دقیقا پــس از اســتعفای منصور هادی‬ ‫گروه های سیاسی یمنی قانون اساســی جدیدی را تحت‬ ‫عنوان اعالن الدســتوری تدویــن کردند و مقرر شــد که‬ ‫وظایف ریاست جمهوری برعهده شــورای انتقالی باشد‪.‬‬ ‫از زمان تشــکیل این شــورای انتقالی که به نوعی ســلب‬ ‫مشــروعیت از منصورهــادی و دهن کجی به عربســتان‬ ‫ســعودی قلمداد می شــد‪ ،‬ســعودی ها برای به بن بست‬ ‫کشــاندن این توافق سیاســی میان یمنی ها از تمام ابزار‬ ‫نظامی و دیپلماتیک استفاده کردند‪.‬‬ ‫در عرصــه نظامی نیــز ریاض تالش کــرد عالوه بر‬ ‫شرکای کوچک در شورای همکاری خلیج فارس(کویت‪،‬‬ ‫امارات و بحرین) پــای برخی از قدرت هــای عربی مانند‬ ‫اردن و مصــر را نیز به معرکه خود ســاخته بــاز کند و حتی‬ ‫ســعودی ها برای تضمین پیروزی در عرصه نظامی دست‬ ‫به دامن اســام اباد هم شــدند و تالش وافری داشتند با‬ ‫قدرت نظامی پاکســتان در کنار شــرکای عرب خود پیروز‬ ‫جنگ با حوثی های یمنی باشــند؛ ولی با ایــن وجود عدم‬ ‫تمایل پاکســتان برای ورود به جنگ یمن و خوف و رجاء‬ ‫مصری هــا در همراهــی نظامی بــه دلیل تجربیــات تلخ‬ ‫گذشته (لشکرکشــی در دوره ناصر ) باعث ناکامی بیشتر‬ ‫سعودی ها شد‪.‬‬ ‫انچه مسلم است عربستان به رغم به کارگیری ماشین‬ ‫جنگی خویش علیه حوثی ها و متحدان نتوانسته دستاورد‬ ‫چشمگیری داشته باشد و باال رفتن تلفات نظامی نیروهای‬ ‫اماراتــی و کویتی به دلیل عدم شــناخت جغرافیای منطقه‬ ‫و شــرایط دشــوار بر معادالت پیچیده ان باعث شــد که‬ ‫ســعودی ها بیش از گذشــته احســاس ناکامی کنند‪ .‬در‬ ‫این میان ریاض بــرای انتقام گیــری از انصارالله یمن به‬ ‫حمالت گســترده هوایی قتــل غیرنظامیان دســت زده و‬ ‫مرتکب جنایت جنگی شده است‪ .‬این اقدامات نیز باعث‬ ‫تنفر بیشــتر یمنی ها در کنار موج انسانی گسترده برخی از‬ ‫نهادهای بین المللی مستقل حقوق بشری علیه عربستان‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ناکامی در عرصه نظامی باعث شد سعودی ها برای‬ ‫امتیازگیری و تحمیل اراده به حریف در عرصه دیپلماتیک‬ ‫مذاکراتی را در کویت با انصاراللــه و حامیان اغاز نمایند‪.‬‬ ‫از انجا که نمایندگان یمنی با عــزم و اهداف خیلی معینی‬ ‫در پاسخ به راه حل سیاســی در مذاکرات کویت مشارکت‬ ‫فعال داشــتند این نشــان داد که برخــاف پیش بینی ها‬ ‫سعودی ها و انصارالله و متحدان در عرصه دیپلماتیک هم‬ ‫چیره دست اند و به این سادگی اسیر جو سازی ها و فشارهای‬ ‫سیاسی برای عدول از مواضع خویش نمی شوند‪.‬‬ ‫این ناکامی در هــر دو عرصه فشــارها را بر حاکمان‬ ‫ســعودی دو چندان ســاخته اســت؛ بنابراین با شکســت‬ ‫مذاکرات صلح یمن در کویت‪ ،‬حمــات هوایی بر مراکز‬ ‫غیر نظامی هم فزونی یافته اســت‪ .‬البته بعید اســت این‬ ‫حمالت کور بتواند حوثی هــا را وادار به پذیرش شــرایط‬ ‫عربستان نماید‪ .‬در حالی که صالح الصماد‪ ،‬رئیس شورای‬ ‫انتقالی یمنی اعالم کرده بــه زودی دولت جدید را معرفی‬ ‫می کند‪ ،‬امریــکا و برخی کشــورهای اروپایی در همراهی‬ ‫با عربســتان تالش دارند ضمن ناکام گذاشــتن اقدامات‬ ‫گروه های سیاسی یمن همچنان فضا را برای نقش افرینی‬ ‫منصور هادی عنصر ســعودی ها باز نگه دارند‪ .‬دیدار ولد‬ ‫شیخ‪ ،‬نماینده ســازمان ملل متحد با هادی گواهی بر این‬ ‫تالش هاســت؛ در هر صــورت اظهــارات مداخله جویانه‬ ‫‪ 18‬کشــور ناظر بر روند صلح یمن‪ ،‬ابراز نگرانی از تشکیل‬ ‫شــورای سیاســی و قطعنامــه جانبدارانه شــورای امنیت‬ ‫ســازمان ملل متحد نشــان می دهد طرفیــن درگیر قصد‬ ‫سازش و صلح ندارند‪.‬‬ ‫شکســت مذاکــرات ‪ 100‬روزه کویــت بازتاب های‬ ‫در ســطح منطقه ای پس از تحوالتی که‬ ‫در پی کودتای ناکام در ترکیه رخ داده‪ ،‬امکان‬ ‫برهم خوردن توازن قوای قدیم و شکل گیری‬ ‫صف بندی های جدید قدرت وجود دارد؛ گرمتر‬ ‫شــدن روابط انکارا‪ -‬مســکو و تشکیل اضالع‬ ‫قــدرت جدید بــا حضــور تهــران می تواند بر‬ ‫تنگناهای سیاسی ریاض بیفزاید‬ ‫مختلفی داشــت؛ انصارالله یمن و متحدان ان با تشکیل‬ ‫شورای سیاسی از یک سو و پاسخ قاطع به حمالت هوایی‬ ‫ائتالف سعودی و کشــاندن جنگ به مرزهای این کشور‬ ‫ثابــت کردند بــرای نیل به اهــداف خویــش برنامه ریزی‬ ‫هدفمندی داشته و دارند‪.‬‬ ‫در واقع در عرصه سیاسی پس از ناکامی مذاکرات‪،‬‬ ‫شروط اجباری عربســتان در مذاکرات صلح کویت نه تنها‬ ‫موجب شکســت مذاکرات شــد‪ ،‬بلکه ادعــای دروغین‬ ‫بازگردانــدن حاکمیت قانونی بــه یمن را نیــز بی اثر کرده‬ ‫اســت‪ .‬در عین حال مشــروعیت زدایی از دخالت نظامی‬ ‫باعث می شــود که مســیر روشــنی برای شکســت بیشتر‬ ‫سعودی ها فراهم شود‪ .‬در هر صورت اســتفاده از قدرت‬ ‫قهریه به ویژه کاربرد سالح شــیمیایی از سوی سعودی ها‬ ‫می تواند فشارهای بیشتری را حتی از سوی متحدان غربی‬ ‫انها وارد اورد‪.‬‬ ‫سعودی ها برای کاستن از این فشارهای همه جانبه‪،‬‬ ‫ایران را متهم بــه حمایــت از حوثی ها و دخالــت در امور‬ ‫منطقه می کننــد و از این طریق به دنبــال توجیه اقدامات‬ ‫نظامی گســترده خویش هســتند؛ در صورتی که ایران از‬ ‫گفت وگوهای صلح با مشــارکت تمام گروه های سیاســی‬ ‫یمن و بدون دخالت نیروهای بیگانه حمایت می کند‪.‬‬ ‫انچه مبرهــن اســت در ســطح منطقــه ای پس از‬ ‫تحوالتی که در پــی کودتای نــاکام در ترکیــه رخ داده‪،‬‬ ‫امکان برهــم خوردن تــوازن قوای قدیم و شــکل گیری‬ ‫صف بندی های جدید قدرت وجود دارد؛ گرمتر شدن روابط‬ ‫انکارا‪ -‬مسکو و تشکیل اضالع قدرت جدید با حضور تهران‬ ‫می تواند بر تنگناهای سیاسی ریاض بیفزاید‪ .‬در این میان‬ ‫احتمال حضور بیشــتر روس ها در معادالت سیاسی یمن‬ ‫وجود دارد و روســیه تلویحا از اقدامات انصارالله و کنگره‬ ‫در تشکیل شورای انتقالی قدرت ریاست جمهوری حمایت‬ ‫کرده اند‪ .‬همچنیــن باید درنظر داشــت پس از ســکوت‬ ‫ریاض و برخی دیگر از کشورهای عربی در مقابل کودتای‬ ‫نظامیــان ترکیه‪ ،‬روابط دومتحد ســابق با امــا و اگرهایی‬ ‫مواجه شده است‪.‬‬ ‫مسکو با تهران همانند پرونده سوریه اشتراک منافع‬ ‫دارد؛ اســتفاده روس ها از امتیاز وتوی خویش در شورای‬ ‫امنیت در قبــال اقدامات غــرب ضد انصارالله دســتاورد‬ ‫بزرگی اســت‪ .‬در هرصورت با نظر به رونــد تحوالت اخیر‬ ‫یمن می توان گفت این جنگ ویرانگــر بر طرفین منازعه‬ ‫در صورت تــداوم هزینه های بیشــتری متحمــل خواهد‬ ‫کرد‪ .‬برای حوثی هــا و متحدان ادامه نبرد به منزله فشــار‬ ‫بیشــتر اقتصــادی و کمبود منابع مالی اســت و از ســوی‬ ‫دیگر حزب اصالح و جنبش جنوب یمنی پاسخ روشنی به‬ ‫توافق سیاسی انصارالله و کنگره ندادند‪ .‬همچنین در نبود‬ ‫قدرت فائقه مرکزی امکان رشد نیروهای افراطی منتسب‬ ‫به القاعده وجود دارد‪ .‬بنابراین در چنین وضعیت ســختی‬ ‫انصارالله و حامیان ان به حمایت سیاسی ایران و روسیه و‬ ‫حتی عراق نیازمند خواهند بود‪.‬‬ ‫دیدار اخیر برخی از اعضای انصارالله از عراق در واقع‬ ‫در راستای کسب مشــروعیت منطقه ای قلمداد می شود‪.‬‬ ‫از دیگر ســو ادامه نبرد بــرای عربستان ســعودی به دلیل‬ ‫هزینه های نظامی و افزایش فشــارهای سیاســی متعدد‬ ‫ســخت خواهد شــد‪ .‬بنابراین با نگاه گزاره ای باال شاهد‬ ‫افزایش مجدد تحرکات دیپلماتیک در عرصه منطقه ای و‬ ‫بین المللی با حضور بازیگران مختلف برای نیل به راه حل‬ ‫سیاسی خواهیم بود‪.‬‬ ‫مطالبه ای به نام بازخواست ال سعود‬ ‫فاجعهمناهیچ گاهفراموشنمی شود‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حــدود یک ســال از وقــوع فاجعــه منا می گــذرد‪.‬‬ ‫فاجعــه ای کــه در ان هــزاران تــن از زوار و حجــاج حرم‬ ‫امن الهی به شهادت رســیده و جان خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫فاجعه منا هیچــگاه در تاریخ حج فراموش نمی شــود‪ .‬در‬ ‫خوش بینانه ترین حالت ممکن‪ ،‬باید گفت که ال ســعود به‬ ‫صورت مســتقیم در وقوع این فاجعه دست داشته است‪.‬‬ ‫همچنین می توان باتوجه به ارتباطی که میان دستگاه های‬ ‫اجرایی و امنیتی رژیم اشغالگر قدس و ال سعود وجود دارد‪،‬‬ ‫دست شوم صهیونیسم را در این حادثه مشاهده کرد‪.‬‬ ‫فاجعه منا درست در شــرایطی به وجود امد که جهان‬ ‫اســام در حال محکوم کردن جنایات ال ســعود در یمن‪،‬‬ ‫ســوریه و عراق بود؛ درست در شــرایطی که جهان اسالم‬ ‫حول جنایات سعودی ها به همگرایی رسیده بود‪ ،‬در چنین‬ ‫شــرایطی مقامات ســعودی تصمیم گرفتنــد در اقدامی‬ ‫ غیر انســانی و فاجعه امیز‪ ،‬اخبار مربوط به جنایات خود در‬ ‫جای جای جهان اسالم را به حاشیه هدایت کند‪.‬‬ ‫محروم کردن جمهوری اســامی ایران از شرکت در‬ ‫مناسک حج امسال‪ ،‬نیت واقعی ال سعود در جریان فاجعه‬ ‫منا را نشان داد‪ .‬رژیم کودک کش ســعودی با این اقدام‪،‬‬ ‫جنایات خود در فاجعه منــا را تکمیل کرد‪ .‬به راســتی این‬ ‫همه جنایت و خونریزی در جهان اســام‪ ،‬ان هم از سوی‬ ‫رژیمی منحوس که خود را کلید دار حرم امن الهی می داند‬ ‫نشانه چیست؟ سکوت مجامع اســامی از جمله اتحادیه‬ ‫عرب‪ ،‬سازمان همکاری های اسالمی و‪ ...‬در مقابل فجایع‬ ‫متعددی که ال ســعود در منطقه ایجــاد و خلق می کند‪ ،‬از‬ ‫جمله فاجعه منا‪ ،‬نشانه چیست؟‬ ‫واقعیت امر این اســت که ال ســعود کــه از بیداری‬ ‫اسالمی در منطقه به شدت هراسان است و نگران رسیدن‬ ‫این بیداری مقدس به درون مرزهای خود اســت‪ ،‬در حال‬ ‫خنجر زدن از پشــت به جهان اسالم اســت‪ .‬این حقیقتی‬ ‫است که از رفتار و گفتار سران ســعودی کامال قابل درک‬ ‫است‪ .‬انچه مسلم است اینکه فاجعه منا نباید فراموش شود‪.‬‬ ‫فراموش کردن این فاجعه‪ ،‬به مثابه فراموش کردن حقیقتی‬ ‫تاریخی است‪ .‬حقیقتی تلخ که منجر به شهادت هزاران تن‬ ‫ازحجاج بیت الله الحرام گردید‪ .‬در این خصوص ال سعود‬ ‫به عنوان کشوری قاتل و خونریز باید پاسخگوی رفتار خود‬ ‫باشد‪ .‬این مطالبه گری امروز به صورتی جدی وجود دارد و‬ ‫الزم است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان‬ ‫نیز ان را به صــورت جدی در دســتورکار خود قــرار دهد‪.‬‬ ‫هم اکنون ال سعود از مسئولیت پذیری خود در قبال فاجعه‬ ‫منا طفره رفته و سعی دارد موضوع را کامال اتفاقی و طبیعی‬ ‫جلوه دهد‪ .‬این در حالی است که جمع اوری دوربین هایی‬ ‫که مشرف به محل حادثه بوده اند و همچنین ابای مقامات‬ ‫سعودی از پاسخگویی در قبال فاجعه منا نشان از حادثه ای‬ ‫کامال برنامه ریزی شده دارد‪ .‬همچنین جا به جایی مسئوالن‬ ‫وزارت حج عربستان سعودی در استانه برگزاری مراسم حج‬ ‫سال گذشته‪ ،‬خود نقطه مبهم دیگری است که الزم است‬ ‫مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد‪.‬‬ ‫«اهمال» و «عناد» دو مقوله ای هســتند که معموال‬ ‫فجایع انسانی ایجاد شده در طول تاریخ تابعی از ترکیب این‬ ‫دو است‪ ،‬قاعده ای که در خصوص فاجعه سال گذشته در‬ ‫منا نیز ظهور و بروز ویژه ای دارد‪ .‬شــهادت و زخمی شدن‬ ‫بیــش از ‪ ۳‬هزار تن از حجــاج بیت الله الحــرام و خصوصا‬ ‫شــهادت صدها تن از هموطنان عزیزمان حالوت مراسم‬ ‫حــج ابراهیمــی را در کام پیــروان اخرین دین اســمانی و‬ ‫مشتاقان زیارت حرم امن الهی تلخ ساخت‪ .‬در این خصوص‬ ‫نکات و موارد زیادی وجود دارد که هنوز الینحل باقی مانده‬ ‫است‪ .‬منابع اگاه اعالم کرده اند تردد یکی از مقامات ارشد‬ ‫ال سعود ـ یعنی محمد بن سلمان فرزند پادشاه عربستان ـ و‬ ‫صدها نفر از همراهان و مالزمان او از محل ازدحام حجاج‬ ‫در صحرای منا منجر به مسدود شــدن یکی از مسیرهای‬ ‫رفت و امد زوار و در نتیجه فشردگی جمعیت و وقوع فاجعه‬ ‫منا گردید‪.‬‬ ‫با این حال مقامات وزارت بهداشت عربستان سعودی‬ ‫و پلیس این کشــور در اظهاراتی وقیحانه بــدون اینکه به‬ ‫عامل اصلی فاجعه اشاره کنند‪ ،‬عدم اموزش الزم حجاج را‬ ‫مسبب این فاجعه دانسته اند اما ایا می توان فاجعه رخ داده‬ ‫در منا را تنها نمادی از «اهمال کاری» سعودی ها دانست؟‬ ‫ایا عنادی در این فاجعه در کار نبوده است؟‪...‬‬ ‫سال گذشته در مناسک حج اتفاقات خاصی رخ داد!‬ ‫یک جرثقیل با وزنی بسیار سنگین بر اثر وزش توفان بر سر‬ ‫زوار حاضر در محوطه مسجد الحرام افتاد‪ ،‬چندین هتل و‬ ‫بازار در مکه دچار اتش سوزی شد و‪ ...‬سرانجام فاجعه منا به‬ ‫وقوع پیوست‪ .‬فاجعه ای که در طول تاریخ برگزاری مناسک‬ ‫حج بی سابقه بوده است‪.‬‬ ‫بدون شک زمانی که این فجایع را یک به یک در کنار‬ ‫یکدیگر قرار می دهیم‪ ،‬متوجه گزاره ای قطعی می شویم؛‬ ‫اینکه وقوع فجایــع پی در پی در مکــه و مدینه که هر یک‬ ‫قربانیان زیادی نیز داشته است‪ ،‬نمی تواند برخاسته از یک‬ ‫اهمال کاری ساده باشد‪ .‬این وقایع در حداقلی ترین حالت‬ ‫ممکن برخاســته از عناد و لجاجت سران ال ســعود با زوار‬ ‫بیت الله الحرام است‪.‬‬ ‫بدون شک سران ال سعود که تجربه برگزاری مراسم‬ ‫حج را برای دهه های متمادی داشته اند‪ ،‬نسبت به ازدحام‬ ‫جمعیت در صحرای عرفات و منا اگاه بود‪ .‬همچنین انها به‬ ‫خوبی می دانستند اگر کمترین وقفه ای در حرکت حجاج در‬ ‫منا ایجاد شــود‪ ،‬وقوع فاجعه در این منطقه اجتناب ناپذیر‬ ‫خواهــد بود‪ .‬بــا این حــال مقامات ال ســعود درســت در‬ ‫حســاس ترین ســاعت و زمان ممکن یکی از مســیرهای‬ ‫اصلی تردد حجاج را بسته و خیل عظیم و میلیونی جمعیت‬ ‫را بدون کمترین اطالع قبلی در مسیرهای جایگزین هدایت‬ ‫کردند‪ .‬نتیجه این فعل و انفعال وقوع فاجعه منا بود‪ .‬نکته‬ ‫قابل تامل تر اینکه محمد بن سلمان‪ ،‬فرزند خیره سر پادشاه‬ ‫‪27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫دیکتاتور سعودی که منا را با میدان جنگ یمن اشتباه گرفته‬ ‫بود‪ ،‬با صدها تن از نیروهای امنیتی و نظامی مسی ر تردد زوار‬ ‫را بست و منجر به مرگ صدها تن از انها گردید‪.‬‬ ‫البتــه از محمــد بــن ســلمان و دیگر عوامــل رژیم‬ ‫کودک کشــی که به سبک و ســیاق حامیان صهیونیستی‬ ‫خود کودکان و زنان یمنی را دسته به دسته به خاک و خون‬ ‫می کشد‪ ،‬انتظار نمی رود کمترین دغدغه ای نسبت به حفظ‬ ‫جان زائرین مکه مکرمه و مدینه منوره داشته باشد اما نباید‬ ‫فراموش کرد که جان هر زائر بیت الله الحرام برای تک تک‬ ‫اعضای امت واحد اسالمی حرمت دارد‪ .‬شاید بهتر باشد در‬ ‫همین نقطه صدها ابهام موجود در خصوص سلسله حوادث‬ ‫مکه و برخی شــواهدی که دال بر عامدانه بودن برخی از‬ ‫این موارد دارد را به کناری نهاده و روی «قدر متیقن» این‬ ‫حوادث متمرکز شویم‪.‬‬ ‫قدر متیقن تمامی نقطه نظرات در خصوص سلســله‬ ‫حوادث حج سال گذشــته‪ ،‬اثبات عدم صالحیت ال سعود‬ ‫بــرای اداره مناســک حج ابراهیمی اســت‪ .‬بــه صراحت‬ ‫می توان اظهار داشــت که در هر دو حادثه سقوط جرثقیل‬ ‫و فاجعه منا‪ ،‬نه تنها پیشگیری های الزم در خصوص وقوع‬ ‫انها صورت نگرفت‪ ،‬که در زمان وقــوع حادثه و پس از ان‬ ‫نیــز لجاجت ال ســعود در خصوص رســیدگی به وضعیت‬ ‫مصدومین و مجروحین منجر به افزایــش تعداد قربانیان‬ ‫شد‪.‬‬ ‫همچنین به جــرات می تــوان اذعان کــرد که عناد‬ ‫مقامات سعودی نسبت به اهمال کاری انها در این خصوص‬ ‫به مراتب بیشتر بوده است‪ .‬در جریان فاجعه منا‪ ،‬امدادگران‬ ‫سعودی و مقامات رسمی این کشور بدترین برخورد ممکن را‬ ‫با مجروحین داشته و اجازه مداوای بسیاری از انها را توسط‬ ‫تیم های امدادی و پزشکی دیگر کشورها از جمله تیم های‬ ‫امــدادی ایــران را نداده انــد‪ .‬همچنین با وجود گذشــت‬ ‫ساعت ها از وقوع حادثه‪ ،‬برخی جنازه های حجاج هنوز روی‬ ‫زمین بوده و اجازه جا به جایی انها از سوی مسئوالن ذی ربط‬ ‫سعودی داده نمی شد!‬ ‫اگرچه مکه مکرمه و مدینه منوره به لحاظ جغرافیایی‬ ‫در خاک عربســتان ســعودی قرار دارد‪ ،‬اما این دو مکان‬ ‫یمسلمینجهانهستند‪.‬هم اکنون‬ ‫مقدسومتعلقبهتمام ‬ ‫باتوجه به اثبات صریح بی لیاقتی و عناد مقامات ســعودی‬ ‫در حفــظ جان و حرمــت میهمانان الهی‪ ،‬جــای توجیهی‬ ‫برای استمرار مدیریت مناســک حج توسط ال سعود باقی‬ ‫نمانده است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬همچنان محمد بن ســلمان فرزند‬ ‫پادشاه سعودی و دیگر مسئوالن مربوطه نیز باید به عنوان‬ ‫عوامل کشــتار فاجعه امیز زوار بیت اللــه الحرام به صورت‬ ‫رسمی مورد بازخواست حقوقی و کیفری قرار گیرند‪ .‬انچه‬ ‫مسلم است اینکه ســاز و کار مدیریت مناسک حج و بانیان‬ ‫اجرای این مدیریت باید تغییر کنــد‪ .‬این تغییر تنها با اراده‬ ‫دولت های مسلمان امکان پذیر خواهد بود‪ .‬بدیهی است‬ ‫که در پروسه انتقال فوری و الزامی مسئولیت مدیریت حج‬ ‫از ال ســعود به اتحادیه کشــورهای اســامی‪ ،‬ملت های‬ ‫مسلمان نیز راضی و ذی نفع خواهند بود‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه ال ســعود در صدد اســت به هر نحو‬ ‫ممکن موجبات فراموشی فاجعه منا را فراهم اورده و از ان‬ ‫به عنوان یک رخداد اتفاقی و کم اهمیت! یاد کند‪ .‬بدیهی‬ ‫است که ریاض هیچ گاه به این مقصود خود نخواهد رسید‪.‬‬ ‫عربستان ســعودی به لحاظ حقوقی مســئول این جنایت‬ ‫اســت‪ .‬حال انکه ال ســعود هنوز دیه قربانیان فاجعه منا و‬ ‫قربانیان سقوط جرثقیل در مسجد الحرام را پرداخت نکرده‬ ‫است‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬سعودی ها حداقلی ترین اقدام ممکن‬ ‫را نیز در این خصوص صورت نداده اند‪ .‬از این رو سکوت و‬ ‫مماشات با قاتالن هزاران زائر بیگناه در حریم امن الهی به‬ ‫هیچ عنوان قابل توجیه نیست‪.‬‬ ‫استقالل و قوه تحلیل‬ ‫نگاهی به ماجرای خبرنگار و نماینده مجلس‬ ‫شایان ربیعی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫فایل صوتی مربوط به ماجرای برخورد نادر قاضی پور‬ ‫با یکی از روزنامه نگاران پارلمانی را که شنیدم‪ ،‬فهمیدم که‬ ‫همه تقصیر بر گردن ان نماینده نام اشنای مجلس نیست‪.‬‬ ‫قصد تطهیر یــا نادیده گرفتن خطای اقــای قاضی پور را‬ ‫ندارم چه انکه پر واضح اســت چنیــن برخوردهای ناروا و‬ ‫ناپســندی هیچ گاه در هیچ شــرایطی پذیرفتنی نیست و‬ ‫باید با ان برخورد شــود‪ .‬اما نکته مغفول مانده در قریب به‬ ‫اتفاق تحلیل های که در این باره منتشر شده‪ ،‬شیوه درست‬ ‫مواجه شــدن با دیگران از ســوی خبرنگار اســت‪ .‬به نظر‬ ‫می رســد باتوجه به انچه در فایل صوتی مصاحبه خبرنگار‬ ‫با قاضی پور وجود دارد ‪ ،‬لحن و ادبیات خبرنگار هم چندان‬ ‫قابل دفاع نیست‪ .‬نباید فراموش کرد که احترام به دیگری‬ ‫و پذیرفتن دیگری بنیاد هرگونه ارتباط و گفت وگویی است‪.‬‬ ‫نفی دیگری به هر شــکل (چه به صورت مســتقیم چنان‬ ‫که رفتار اقای قاضی پــور این گونه بــوده و چه به صورت‬ ‫غیرمستقیم چنان که رفتار خبرنگار این گونه است) امکان‬ ‫بروز گفت وگو را به صفر می رساند‪.‬‬ ‫متاسفانه گاهی میان هرج و مرج های رسانه ای که‬ ‫این روزها پیــش می اید‪ ،‬واقعیت فــدای روح انبوه خلقی‬ ‫فضای مجازی می شود‪ .‬پنهان ماندن و اقعیت و دور شدن‬ ‫از فهم عقالنی و بی پرده موضوع‪ ،‬باعث تقویت شــکاف‬ ‫میان طرفین یک جدل می شــود‪ .‬هرکســی خود را محق‬ ‫می داند تا دیگــری را مقصر جلوه بدهــد و در این میان نه‬ ‫ســهم قصورات به درستی مشخص می شــود و نه مقصر‬ ‫اصلی به اصــاح رفتار خود همت می گمــارد‪ .‬نتیجه این‬ ‫برخوردها همواره افزایش تنش بوده است‪.‬‬ ‫رسانه ها از این نظر که چشم بیدار جامعه هستند و دید‬ ‫واقع بینانه تری دارند باید مواجهه فعال تری در این باره از‬ ‫خود نشان می دادند و با برخورد دقیق‪ ،‬منصفانه و بی فیلتر‬ ‫واقعیت ‪ ،‬امکان و احتمال تکرار چنین برخوردهایی در اینده‬ ‫را کاهش می دادند‪ .‬به هر حال متاسفانه این اتفاق نیفتاد‬ ‫و نبض این ماجرا مانند بســیاری دیگر از مسائل در دست‬ ‫فضای مجازی افتاد تا روح انبوه خلقی و هیجانی این فضا‬ ‫صفر تا صد تحلیل این ماجرا را بر عهده بگیرد‪.‬‬ ‫متاسفانه در یکی‪ ،‬دوسال اخیر مواجهه رسانه های‬ ‫رسمی ما با موضوعات مختلف اجتماعی و سیاسی‪ ،‬به طرز‬ ‫بارزی تحت تاثیر شــبکه های اجتماعی و فضای مجازی‬ ‫شــده اســت‪ .‬صد البته که این موضوع از انجــا که باعث‬ ‫می شود تا برخورد نزدیک تری به موضع گیری های مردم‬ ‫وجود داشته باشــد‪ ،‬مفید و ضروری اســت اما همه ماجرا‬ ‫این نیســت‪ .‬گاهی اثرپذیری رسانه های رسمی از فضای‬ ‫مجازی‪ ،‬موجب پاپ شــدن و عامیانه شــدن موضع این‬ ‫رسانه ها در قبال مسائل مختلف شده است‪.‬‬ ‫رســانه تحت هر شــرایطی باید هویت‪ ،‬استقالل و‬ ‫قوه تحلیلی خود را حفظ کند و در واقع قدر مطلق اهمیت‬ ‫مسائل مختلف را تشخیص بدهد‪ .‬به بیان دیگر رسانه باید‬ ‫هدایتگر افکار عمو می باشــد‪ ،‬نه دنبالــه رو صرف ان‪ .‬اما‬ ‫همچنان که گفته شد به ویژه در یک سال اخیر‪ ،‬موضوع‬ ‫و شــیوه نگاه به موضوع مورد توجه رسانه ها را شبکه های‬ ‫اجتماعی و فضــای مجازی تامین کرده اســت‪ .‬نســبت‬ ‫فضای مجازی و رســانه رســمی باید مبتنی بر یک الگوی‬ ‫ســالم ارتباطی باشــد‪ .‬فضای مجازی اینه شفاف جامعه‬ ‫اســت‪ .‬به این معنی که موضوع های مورد نظر جامعه را با‬ ‫شفافیت تمام نشان می دهد‪ .‬اما رویکرد فضای مجازی در‬ ‫تحلیل مسائل مبتنی بر نگاه عامه مردم است و از این نظر‬ ‫کمتر تحت تاثیر نخبه های حوزه های فکری مختلف قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬اگر رســانه هم در موضوع و هم در رویکردهای‬ ‫تحلیلــی دنبالــه رو فضای مجازی باشــد‪ ،‬طبیعتــا نه تنها‬ ‫نمی تواند رکن چهارم دموکراسی باشد‪ ،‬بلکه حتی ارزش و‬ ‫اعتبار اطالع رسانی اش را نیز از دست خواهد داد‪.‬‬ ‫در موضــوع مربوط به برخــورد نماینــده مجلس با‬ ‫خبرنــگاری که اخیرا مطرح شــده بود‪ ،‬به نظر می رســید‬ ‫که بخش مهمی از جامعه رســانه ای کشور میان تحلیل‬ ‫واقع گرایانه ماجرا و تحلیلــی هیجانی ان دچار دوگانگی‬ ‫شــد و نهایتا به واســطه حجــم انبــوه موضع گیری های‬ ‫هیجانی در فضای مجازی‪ ،‬بــار دیگر بازی را به تلگرام و‬ ‫اینستاگرام باخت‪.‬‬ ‫چیزی که می بینیم ! چیزی که هست!‬ ‫گفتارها‬ ‫درنگی در مفهوم «اثر تقدم» از منظر اخالق تبلیغات در تلویزیون‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫حتی اگــر ماننــد بودریو‪ ،‬جامعه شــناس فرانســوی‬ ‫تلویزیون را «ایینه خودشیفتگی» در جهانمان بدانیم‪ ،‬در‬ ‫زیســت جهان مدرن این گزاره را پذیرفته ایم که تلویزیون‬ ‫دیگر یک عضو بدون انکار هر خانواده محسوب می شود ‪،‬‬ ‫مانند یخچال‪ .‬عضوی ان قدر وفادار که می توان در جامعه‬ ‫شهری خانواده تک نفره را تصور کرد اما بدون تلویزیون و‬ ‫یخچال انگار یک جای کار اساسا می لنگد‪ .‬اما چه این عضو‬ ‫را به رسمیت بشناسیم و چه نه ! این عضو نه چندان خاموش‬ ‫خانواده پای تبلیغات را به زندگــی ما باز کرده ؛ تبلیغاتی که‬ ‫اساســش بر تظاهر اســت‪ .‬یعنی چیزی را کــه می بینیم و‬ ‫بر اساس همین مواجهه مبتنی بر دیدن ظاهر ابژه‪ ،‬تمایل‬ ‫به خرید و مصرف ان پیدا می کنیم‪ .‬این تمایل البته می تواند‬ ‫طیف گسترده ای از نیاز های ما را در بر بگیرد‪ .‬در این میان‬ ‫اگرچه بحث های مفصل روانشناســی‪ ،‬جامعه شناســی و‬ ‫فلسفی بسیاری مطرح می شو د اما یکی از مهمترین مباحث‬ ‫مطروحه و البته مورد ابتالی جامعه ما این است؛ دو گانگی‬ ‫میان انچه از ظاهر شــی در مواجهه نخستین در تبلیغات‬ ‫تلویزیون می بینیم و انچه در حقیقت وجود دارد!‬ ‫و این یکی از بی اخالقی هــای رایج در حوزه تبلیغات‬ ‫تلویزیونی در ایران اســت‪ .‬موضوعی که البته مختص به‬ ‫جغرافیای تبلیغات تلویزیونی ما نیســت و در همه دنیا نیز‬ ‫مسبوق به سابقه است‪.‬‬ ‫برای تفطــن پیدا کردن بــه انچه اتفــاق می افتد از‬ ‫یک اصطــاح مهــم در حــوزه روانشناســی اجتماعی با‬ ‫عنوان اثر تقدم اســتفاده می کنم‪ .‬اصطالحی که روایتگر‬ ‫اثر وضعی نخســتین مواجهه هــر فرد با دیگری اســت‪.‬‬ ‫اثری که در روانشناســی بــه ان «اثر تقــدم» (‪primacy‬‬ ‫‪ )effect‬گفته می شــود و شــناخت و فهم ان در بسیاری از‬ ‫حوزه های امور روزمره مفید واقع می شــود‪ .‬برای توضیح‬ ‫بیشــتر این اصطــاح باید بــه موضع مصطلح شــده این‬ ‫تعبیر در روانشناســی توجه کــرد‪ .‬روانشناســی اجتماعی‬ ‫به عنوان یکی از شاخه های مهم روانشناسی در قرن اخیر‬ ‫بســتر مهمی برای شــناخت و عمل در حوزه های مختلف‬ ‫ی پدید اورده است‪ .‬به گونه ای که برخی‬ ‫اجتماعی و ارتباط ‬ ‫از متفکران این حوزه به طور کلی روانشناســی را پدیده ای‬ ‫کامال اجتماعــی معرفی می کننــد و دیگر قائــل به حوزه‬ ‫روانشناســی فردی نیســتند‪ .‬مفاهیم مهم مورد مطالعه در‬ ‫روانشناسی اجتماعی در پیوند با دیگر رشته های علمی که‬ ‫ریشــه در علوم ارتباطات و علوم اجتماعی دارند توانســته‬ ‫است افق گشایی بسیاری داشته باشد‪ .‬مفهوم «اثر تقدم»‬ ‫در حوزه شکل گیری برداشت ها از جمله این مفاهیم است‪.‬‬ ‫در معنایی ســاده و فرو کاهنــده اثر تقدم به نخســتین اثار‬ ‫وضعی ای گفته می شود که از فرد‪/‬شــیئ روی مخاطبین‬ ‫برجا می ماند‪ .‬اثاری که بیشترین تاثیرات را در شکل گیری‬ ‫برداشت های دیگران نســبت به فرد دارد‪ .‬بر این مبنا گفته‬ ‫می شود به واســطه نخســتین اثر گذاری « اثر تقدم» فرد‬ ‫می تواند برداشــت هایی را در مخاطبین خود شــکل دهد‬ ‫که تاثیر ویژه ای را حتی در برداشت نهایی ایشان نیز باقی‬ ‫ی اوقات در تاثیرات بعدی‬ ‫بگذار د تا جایی که حتی در بسیار ‬ ‫نیز چنانچه توامان نشانه هایی اشکار و علیه اثر تقدم باشند‪،‬‬ ‫باز به سختی می توان برداشــت های شکل گرفته را تغییر‬ ‫داد‪ .‬شــکل گیری برداشــت ها باتوجه به اثر تقدم و سطح‬ ‫تاثیری که فرد می تواند بر جا بگذارد سطوح مختلفی دارد‬ ‫اما امروزه با مطالعات و ازمایش های مختلف این حقیقت‬ ‫به عنوان یک اصل روانشــناختی به اثبات رسیده است که‬ ‫با باال بردن ســطح تاثیر گذاری در مواجهه اولیه هر فرد یا‬ ‫ابژه ای با دیگری می توان تا مقدار زیادی برداشــت های‬ ‫مخاطب را سمت و سو داده و حتی قالب گیری کرد‪.‬‬ ‫این موضوع البتــه در تلقی عرفی جوامع انســانی از‬ ‫دیرباز کارکردهای بسیاری داشته است و حتی قبل از طرح‬ ‫ان در حوزه روانشناسی اجتماعی‪ ،‬در َمثل های رایج اقوام‬ ‫و فرهنگ ها‪ ،‬در ادبیات فولکلور ملت ها و حتی گزاره های‬ ‫دینی مورد توجه بوده است‪ .‬این اســتفاده در تلقی عرفی‬ ‫از اثــر تقدم حتی شــگردی بــرای سوءاســتفاده نیز بوده‬ ‫اســت به طوری که در قوانین مختلف حقوقی و دینی ملل‬ ‫هر نوع ظاهر ســازی تقبیح شــده و این تقبیح و ممنوعیت‬ ‫معموال ناشی از همان ظاهر سازی نخستین و شکل دادن‬ ‫برداشــت ها از همان ابتدای مواجهه بوده اســت‪ .‬نمونه‬ ‫ی «تدلیس ماشطه» در فقه اسالمی از‬ ‫« خیار فســخ » برا ‬ ‫همین نوع اســت‪ .‬یعنی اختیار و توانایی فســخ عقد برای‬ ‫خدعه ارایشــگری که عروس را به گونه ای دیگر نمایانده‬ ‫است‪ .‬همین طور است «خیار تدلیس» در «غش در بیع»‪.‬‬ ‫اثر تقدم امــا به عنوان یــک مفهوم مــورد مطالعه و‬ ‫پژوهش در روانشناســی اجتماعی وقتــی به عنوان ابزاری‬ ‫کار ا در متقاعدســازی یا ترغیب مورد توجه قرار گرفت‪ ،‬در‬ ‫حوزه های مختلفی از جمله تبلیغات و عملیات روانی ابزاری‬ ‫مورد استفاده شد‪ .‬بر این اساس با رفتار حساب شده و مبتنی‬ ‫بر مبانی روانشناختی می توان با اثر تقدم تاثیری شگفت بر‬ ‫مخاطبان بر جای گذاشــت به گونه ای که گاه حتی وقتی‬ ‫مخاطب‪/‬مصرف کننده با استدالل ها و نشانه هایی برخالف‬ ‫اثر تقدم نیز روبه رو شد باز به سختی تن به برداشتی متفاوت‬ ‫از برداشــت شــکل گرفته از اثر تقدم می دهد‪ .‬این سطح‬ ‫ی و عملی‬ ‫از تاثیــر و تاثر چیزی اســت که در رویکــرد علم ‬ ‫به تبلیغات به صورت بســیار گســترده ای مورد توجه قرار‬ ‫ می گیرد‪.‬‬ ‫در این مجال ورای پرداختن به چگونگی تاثیر و تاثر‬ ‫«اثر تقدم» در تبلیغات و حتی سلب اعتماد و اثرات تخریبی‬ ‫باژگونگی تظاهر اولیه و عینیت ثانویه در تبلیغات باید توجه‬ ‫داشــت که نکته مغفول مانده‪ ،‬حکم اخالقی این موضوع‬ ‫است‪ .‬تصور کنید وقتی یک مخاطب‪ /‬مصرف کننده ایرانی‬ ‫ال یا خدمات را می بیند و‬ ‫با تبلیغات موثر تظاهری از یک کا ‬ ‫قانع می شود که ان‪ ،‬نیاز اوست و تمایل به در اختیار داشتن‬ ‫ان پیدا می کند اما وقتی ان کاال یا خدمات را تجربه می کند‬ ‫چیزی بر خالف مواجهه نخستین خود می یابد و این تاثیر‬ ‫بد نه تنها به لحاظ هزینه مالی و عینی بلکه به لحاظ اخالقی‬ ‫نیز اثرات سوء و مخربی در بر دارد‪.‬‬ ‫این بی اخالقی با استدالل اینکه فاصله داشتن بین‬ ‫تظاهر اولیه یک رفتار یا شیئ با عینیت ثانویه ان بدون دلیل‬ ‫موجه ناراستی است و هر نوع ناراســتی ای نارواست‪ ،‬این‬ ‫نتیجه را برای ما به همراه خواهد داشت که هر فعل یا گفتار‬ ‫ناروا غیر اخالقی است و در نتیجه این دو گانگی میان کاال‪/‬‬ ‫خدماتی که در تبلیغات تلویزیونی به نمایش گذارده می شود‬ ‫و عینیتی که مصرف کننــده ‪ /‬مخاطــب دریافت می کند‪،‬‬ ‫نتیجه یک امر غیر اخالقی در تبلیغات تلویزیونی است که‬ ‫متاسفانه گویا همه ما نادیده می انگاریمش و اگر توجهی‬ ‫نیز به ان شود صرفا بر اساس ضرر و زیان مالی ان است‪ ،‬و‬ ‫این خود گویای بی توجهی به اخالق در جامعه است‪ .‬ان‬ ‫هم در قبال بی اخالقی ای اشکار که البته صرفا بعدی فردی‬ ‫ندارد و در پیوستارش می توان نوعی بی اخالقی اجتماعی‬ ‫را نیز مشاهده کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪29‬‬ ‫گفتارها‬ ‫کنسرت درمانی در تعلیق پسابرجام‬ ‫زمین بازی باید «اقتصاد» باشد نه «فرهنگ»‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«کارخانه یک ســال و نیم تعطیل است‪ .‬یک سال‬ ‫و نیم از زندگی هیچ چیز نفهمیدم؛ مــا نمی دانیم فردا چه‬ ‫می شود؟ وضعیت کارخانه چه می شــود؟ گرسنه می اییم‬ ‫و می رویم (بغــض) ‪ 10‬ماه بدون حقوق بــرای یک کارگر‬ ‫خیلی سخت اســت‪ ...‬رک بگویم وقتی می بینیم دولت با‬ ‫غرور با ما صحبت می کند و هیچ به فکر ما نیســت ناراحت‬ ‫می شــویم‪ ...‬دولت می گوید پســابرجام‪ .‬دو ســه ســال‬ ‫وقت شان را گذاشتند‪ ،‬چه شد؟!» این عبارت ها بازنویسی‬ ‫صوت ســخنان یکی از کارگران کارخانه کاشی طوس از‬ ‫بزرگ ترین کارخانه های شمال شرق کشــور است که در‬ ‫هفته گذشته به دلیل زبان حزن الود در پس درگیری های‬ ‫سیاســی هر دو جریان سیاسی کشــور به صورت گسترده‬ ‫توسط کاربران در فضای مجازی پخش شد‪ .‬این عبارت ها‬ ‫«نمادی» از وضعیت قشــر زحمتکش در کشور است که‬ ‫از وضعیت «فردای» خودشــان اطالع ندارند و درد «بی‬ ‫حقوقی» را کشــیده اند امــا مرهم «پســابرجام» را میان‬ ‫شــعارهای فــراوان بهبود خواهی و گشــایش اقتصادی‬ ‫دولت یازدهم لمس نکرده اند‪ .‬شــاید انان بیشــتر از همه‬ ‫مردم دستاورد «تقریبا هیچ!» برجام به روایت رئیس بانک‬ ‫مرکزی را حس کرده باشند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪322‬‬ ‫سازمان رای دولت؛ اقتصادی یا سیاسی‬ ‫در کارزار رقابــت خــرداد ‪ 1392‬حســن روحانــی با‬ ‫استراتژی تبلیغاتی مناسبی وارد عرصه جدال با نامزدهای‬ ‫دیگر ریاســت جمهوری دهم شد‪ .‬او شــهردار تهران را با‬ ‫کنایه های کالمی و ســعید جلیلی را با برساخت نمایندگی‬ ‫رئیس جمهــور ســابق و اســتمرار فعالیت هســته ای زیر‬ ‫فشار تحریم ها کنار گذاشت‪ .‬حسن روحانی در ان مقطع‬ ‫زمانــی عبارت هایــی مانند «شــعار من «نجــات اقتصاد‬ ‫ایران» اســت»‪« ،‬در ماه های ابتدای اغــاز به کار دولت‬ ‫«تدبیر و امید» موانع از ســر راه تولید برداشته می شود»‪،‬‬ ‫«چرخیدن چــرخ زندگی مــردم» و «دولت تدبیــر و امید‬ ‫نخواهد گذاشت این همه جوان بیکار در مقابل خانواده و‬ ‫فرزندان شرمنده باشند» را به کار می برد که نمایانگر تمرکز‬ ‫وی بر حوزه معیشتی در رقابت انتخاباتی بود‪ .‬اقبال مردمی ‬ ‫به حسن روحانی در خرداد ‪ 92‬ماحصل برساخت تمام عیار‬ ‫اتــاق تبلیغاتــی وی به عنــوان «منجی» بــرای اقتصاد‬ ‫کشور و جلوگیری از اســتمرار وضعیت دولت گذشته بود؛‬ ‫ســازمان رای وی مانند انتخابات ‪ 84‬بر الگوی رای دهی‬ ‫اقتصادمحور بنا شده است؛ هرچند اطالعیه های حمایت‬ ‫هاشمی رفســنجانی و رئیس دولت اصالحــات و واگرایی‬ ‫بدنــه اصولگرایان نیــز به طور فزاینــده بر ســونامی رای‬ ‫وی افزود‪ .‬حســن روحانی با ســازمان رای «اقتصادی»‬ ‫دولت یازدهــم را اغاز کرد و پس از ســه ســال این روزها‬ ‫منازعه سیاســی میان اصالح طلبان با دولــت یازدهم بر‬ ‫ســر «بدنه اجتماعی» اســت؛ اصالح طلبان «ســازمان‬ ‫رای» هجده میلیونی حســن روحانی را سرمایه اجتماعی‬ ‫اختصاصی خود قلمداد می کنند و از «توهم» سازمان رای‬ ‫مستقل برای بی نیازی از اصالح طلبان سخن می گویند و‬ ‫به کلیددار پاستور هشدارهای جدی عدم حضور مجدد در‬ ‫پاستور برای چهار سال اینده می دهند؛ هشدارهایی که از‬ ‫جنس «سهم خواهی» است‪ .‬عبدالله ناصری از اعضای‬ ‫شــورای مرکزی حزب منحله مجاهدین انقالب اسالمی‬ ‫و عضو شــورای مشــورتی اصالح طلبان اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«ســازمان رای اقای روحانی در سطح کالن سازمان رای‬ ‫اصالح طلبان بود‪ .‬این موضــوع درحال حاضر نیز صادق‬ ‫است و دولت چون بدنه حزبی قوی و سازماندهی شده ای‬ ‫ندارد‪ ،‬نمی تواند بیاید و ادعا کند با بسیج ارای حزب اعتدال‬ ‫و توسعه می تواند پیروز رقابت های اتی باشد‪ ».‬او پس از‬ ‫چندی از هشدارهای جدی تر سخن گفت‪« :‬در این جلسه‬ ‫که در منزل روحانی برگزارشــده به روحانــی در این زمینه‬ ‫هشدار های الزم داده شده که ایشان دارای سازمان رای‬ ‫مستقل نیست و نباید با طناب پوســیده برخی افراد به چاه‬ ‫برود‪ .‬بدون شک ســازمان رای اقای روحانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اینده جریان اصالحات خواهد بود و کسی‬ ‫نمی تواند این مساله را کتمان کند‪ .‬اگر کسی دچار توهم‬ ‫شده و احساس می کند روحانی جدا از ارای اصالح طلبان‬ ‫می تواند رئیس جمهور شود ســخت در اشتباه است و این‬ ‫اشتباه ممکن است به قیمت بسیار گزافی تمام شود‪».‬‬ ‫اما این منازعــات در واقعیت جامعــه جایگاه جدی‬ ‫و محسوســی ندارد؛ دولــت یازدهم حل همه مشــکالت‬ ‫اقتصادی را به «پســابرجام» گره زد و حتی حسن روحانی‬ ‫پس از برجام در گفت وگو با مردم اظهار داشــت‪« :‬در این‬ ‫راســتا یکی از وعده های دولــت این بود که ســانتریفیوژ‬ ‫بچرخد اما زندگی مردم هم بچرخد و چرخش سانتریفیوژها‬ ‫زمانی برای ما ارزشــمند اســت کــه چرخ اقتصــاد هم در‬ ‫چرخش باشــد و این کار و این هــدف را امــروز از ماه ها‪،‬‬ ‫هفته ها و روزهای قبل نزدیک تر می بینیم‪ ».‬اما پسابرجام‬ ‫فرجــام ناخوشــایندی بــرای دولــت یازدهم داشــت و با‬ ‫افزایــش ســطح مطالبــات از توافق هســته ای و فضای‬ ‫تعلیق پسابرجام روی گردانی از دولت یازدهم تشدید شد‪.‬‬ ‫محمد عطریانفر‪ ،‬عضو شــورای مرکزی حزب کارگزاران‬ ‫روایت واقع گرایانه از وضعیت فعلــی دولت ارائه می کند؛‬ ‫او با گالیه از ناکارامدی دولت اظهار داشت‪« :‬دولت برای‬ ‫طبقاتی که چندان با ادبیات نخبگانی اشنایی ندارند و زبان‬ ‫ فهم موضوعات هم‪ ،‬تنها زندگی شخصی خودشان است‬ ‫زبان قانع کننده کافی نــدارد‪ ...‬مردم عالقه مند بودند بعد‬ ‫از قضیه برجام‪ ،‬گشایش های محسوسی در حوزه اقتصاد‬ ‫خُ رد انها ایجاد شود‪ .‬البته به نظرم در جریان برجام خطای‬ ‫تبلیغی رخ داده است‪».‬‬ ‫در این میــان انتشــار فیش های حقوقــی نجومی‬ ‫ دولتمردان پتک دیگر بر پیکره نحیف دولت یازدهم وارد‬ ‫ســاخت و به دلیل اثرگــذاری ان در الیه هــای اجتماعی‬ ‫به طوری جدی ســرمایه اجتماعی دولت را بــرای بار دوم‬ ‫تهدید کرد‪ .‬حســام الدین اشــنا از اصلی ترین افراد اتاق‬ ‫فکر حسن روحانی دامنه اسیب دولت را بیشتر از دیگران‬ ‫احســاس کرد و معتقد بود‪« :‬مســاله فیش های حقوقی‪،‬‬ ‫پایگاه اجتماعی دولت را مســتقیما هدف قرار می دهد‪».‬‬ ‫او در همین راستا نوشت‪« :‬درواقع نخستین موردی است‬ ‫که خود مســاله و اســتفاده منتقدان دولــت از ان‪ ،‬منجر‬ ‫به تاثیرگذاری شــدید بر افکار عمومی و ضربه به سرمایه‬ ‫اجتماعی دولت شده اســت؛ حمله های پیشین مخالفان‬ ‫علیه دولت – عمدتــا بر محور برجام و سیاســت خارجی –‬ ‫پایگاه اجتماعــی دولت را متزلزل نمی ســاخت و حتی در‬ ‫تقویت موضع دولت موثــر بود‪ .‬این مســاله در انتخابات‬ ‫مجلس شورای اســامی و مجلس خبرگان رهبری اشکار‬ ‫شد‪ .‬اما مساله فیش های حقوقی‪ ،‬پایگاه اجتماعی دولت را‬ ‫مستقیما هدف قرار می دهد‪ .‬جوانان بیکار‪ ،‬بازنشستگان‪،‬‬ ‫کارگران با حقوق اندک و سایر اقشار مستقیما تحت تاثیر‬ ‫این سوژه ســازی قرار می گیرند‪ ».‬بنابراین ســازمان رای‬ ‫دولت در فضــای تعلیق پســابرجام و انتشــار فیش های‬ ‫حقوقی نجومی دولتمردان به ســرعت شاهد ریزش بود؛‬ ‫به نحوی که قشر فرودست با پیشروی ارام به سمت قطب‬ ‫مخالــف روحانی پیش رفتنــد و در دســتگاه تحلیلی انان‬ ‫محمود احمدی نژاد بیشــترین قرابت مفهومــی را با انان‬ ‫دارد و افزایش تعداد سفرهای استانی رئیس جمهور سابق‬ ‫موید ان است‪.‬‬ ‫کنسرت درمانی‬ ‫تیم اتاق فکر حســن روحانی به دنبــال راهکار برای‬ ‫فرســایش پایگاه اجتماعی خود پس از دوران نامناســب‬ ‫پســابرجام و فیش های حقوقی هســتند؛ انان هیچ گونه‬ ‫نگرانی از ســهم خواهی اصالح طلبان ندارنــد زیرا انان را‬ ‫در وضعیت «اجبار» پذیرش حسن روحانی در اردیبهشت‬ ‫‪ 96‬می بیننــد؛ هراس انان اقبــال ســازمان رای مبتنی بر‬ ‫نگرش اقتصــادی به قطــب مخالف خود اســت‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد که حلقه اصلی یاران حســن روحانی مانند دوران‬ ‫انتخابــات تصمیــم به حل ایــن معضل با «پــروژه جنگ‬ ‫روانی» گرفتنــد؛ انان پافشــاری بر برگزاری کنســرت در‬ ‫مشــهد باوجود مخالفت هــای ایت الله علم الهــدی را در‬ ‫دستورکار قرار داده اند؛ «کنسرت درمانی» با هدف ایجاد‬ ‫قطبی ســازی از مفهوم ازادی برای تهییج طبقه متوســط‬ ‫حامی انان از خروج وضعیت انفعال صورت گرفته است‪.‬‬ ‫رسانه های همسو با دولت عدم برگزاری کنسرت در مشهد‬ ‫را با فضاسازی به هجمه علیه «فرهنگ» تعبیر می کنند و‬ ‫عدم مقابله با رفتارها را به منزله پیشروی قدم به قدم جریان‬ ‫مقابل برای محصورسازی ازادی های اجتماعی در جامعه‬ ‫قلمداد می کنند‪ .‬ارزوی انان اســت که هر جمعه بر القاب‬ ‫الئیک‪ ،‬بی دین و‪ ...‬در نماز جمعه مشــهد افزوده شود و‬ ‫از سوی دیگر این روزها با انتشار لیست نامعلوم از امالک‬ ‫مسئوالن شهرداری بازی دیگری اغاز کرده اند‪.‬‬ ‫اشتباه راهبردی اصولگرایان‬ ‫هرچند شــرایط کالنشــهر مشــهد بــرای برگزاری‬ ‫کنسرت های موسیقی مناســب نیست ولی استمرار چنین‬ ‫وضعیتی در کشــور به عنوان موج اصولگرایانه رفتار قابل‬ ‫تاملی اســت؛ اصولگرایان برای رقابت بــا دولت یازدهم‬ ‫نباید زمین بــازی را تغییر بدهند؛ اشــتباه راهبــردی انان‬ ‫تغییر فضــای مطالبه گری اقتصادی اســت زیرا پاشــنه‬ ‫اشیل دولت پس از عدم گشــایش اقتصادی پسابرجام و‬ ‫ی به شدت مورد هجمه قرار گرفته‬ ‫فیش های حقوقی نجوم ‬ ‫اســت و شــرایط برای بروز دوقطبی فقیر و غنی در کشور‬ ‫مساعد اســت‪ .‬اصولگرایان اگاه هســتند که از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نهم فضای انتخاباتی ســمت و سوی‬ ‫«معیشتی» پیدا کرده اســت و دولت یازدهم با ناکامی در‬ ‫شــعارهای فراوان اقتصادی در تنگنا قــرار دارد‪ ،‬بنابراین‬ ‫تغییر زمین بازی از «اقتصاد» به «فرهنگ» به منزله تکرار‬ ‫شکست اصولگرایان در اردیبهشت ‪ 96‬است‪ .‬اصولگرایان‬ ‫باید فریاد ناله کارگران از «پســابرجام» را نجوا کنند؛ نت‬ ‫موسیقی جامعه ما فقر است که میان هیاهوی کنسرت ها‬ ‫شنیده نمی شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫تک دوره ای؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫مثلثدرپرونده ایویژهبهبررسیوضعیت‬ ‫حسنروحانیدرانتخاباتسال‪ 96‬پرداختهاست‬ ‫رئیس جمهور متفاوت‬ ‫ایا حســن روحانی اولین رئیس جمهور یک دوره ای ایران خواهد‬ ‫بود؟ این ســوال اکنون به عنوان یکی از مهم ترین پرسش های سال‬ ‫اخر دولت یازدهم اســت‪ .‬او با چالش هایی در عرصه سیاســی مواجه‬ ‫شده که تالش می کند با نزدیک کردن خود به تصمیم سازان دوجناح‬ ‫انها را برطرف کند‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪1‬‬ ‫«روحانی بــرای انتخابــات اینده تردید داشــت اما‬ ‫راضی به حضور شــد»؛ این حتما مهمترین خبری اســت‬ ‫که در این روزها از حسن روحانی منتشر شده است‪ .‬راوی‬ ‫ان کسی نبوده جز مســیح مهاجری‪ ،‬از نزدیک ترین افراد‬ ‫به هاشمی رفســنجانی‪ .‬روایت «تردید» ان هم در اخرین‬ ‫سال از دولت اول حرف و حدیث های زیادی داشته و البته‬ ‫محل و مبنای تحلیل های زیادی شده است‪ .‬همه حرف‬ ‫بر سر این است‪« :‬چرا اقای رئیس جمهور دچا ر تردید شده‬ ‫است؟» باید به شرایط پیرامونی حسن روحانی توجه کرد‬ ‫و با بررسی شــرایط موجود به این گزاره رسید‪« :‬چرا تردید‬ ‫اقای رئیس ج مهور بر طرف شده است؟»‬ ‫اخرین تصمیم‬ ‫اگر بنا بر بررسی شــرایط موجود باشد حتما مداقه در‬ ‫نسبت سیاســی طیف های مختلف با اقای رئیس جمهور‬ ‫می تواند کارگشا باشد‪ .‬به یک معنا باید به این مساله توجه‬ ‫کرد که سیاسیون چه نســبتی با روحانی برقرار کرده بودند‬ ‫که تردید ایجاد کرده و حاال چه نســبتی دارند که تردید را‬ ‫برطرف کرده است‪.‬‬ ‫درســت همین جاســت که به بحــث چند مــاه ا خیر‬ ‫اصالح طلبان می رســیم‪ .‬برخی از ان اصالح طلبانی که‬ ‫حسن روحانی را یک دولت استثنایی می دانند و حاال هم بر‬ ‫این عقیده شده اند که شرایط استثنایی پایان یافته‪ ،‬به این‬ ‫نظر هم رسیده اند که می توان اغاز دوران جدید را کلید زد و‬ ‫با فردی غیر از حسن روحانی روزهای سیاست ورزی اینده‬ ‫را ســپری کرد ؛ فردی که برای انها اصالح طلب تر اســت‬ ‫به نظر می رسد که حســن روحانی برای‬ ‫انتخابات ســال ‪ 96‬چندان دلهره ای از‬ ‫جناح چپ نداشته باشد‪ .‬هر چند او هم‬ ‫مانند برخی تحلیلگران ایــن احتمال را‬ ‫می دهدکهبرخیچهره هاباسابقهومارک‬ ‫اصالح طلبیدرروزثبت نامنامزدهاراهی‬ ‫ساختمانپاستورشوند‬ ‫حسن روحانی‬ ‫رایزنی هایــش‬ ‫را بــا دو جنــاح‬ ‫افزایــش داده‬ ‫است‬ ‫دیگر اصالح نما طلــب هســتند‪ .‬روحانی چند مــاه دیگر‬ ‫گرفتاری های عجیب و غریبی خواهد داشــت؛ بی پولی‪،‬‬ ‫پروژه های عمرانی‪ ،‬اخراج کارگــران‪ ،‬ناتوانی در پرداخت‬ ‫یارانــه و حتی بخشــی از حقــوق دیگــران‪ .‬او (روحانی)‬ ‫تالش می کند مساله ما را با امریکا حل کند تا از ان طریق‬ ‫در اقتصاد هم تحول ایجاد شــود‪ .‬ما چاره ای جز دفاع از‬ ‫روحانی نداریم‪ .‬شکســت روحانی شکســت ما نیست‪ .‬او‬ ‫اصالح طلب نبوده اســت‪ .‬پروژه روحانــی نرمالیزه کردن‬ ‫اســت اما اصالح طلبی نیســت‪ .‬نرمالیزاســیون و گذر از‬ ‫استثنا به نرمال‪ ،‬درجه بندی دارد و مرحله به مرحله صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬روحانی مشخص کرده که اول سیاست خارجی‬ ‫و بعد اقتصاد را می خواهد به سامان برساند‪ .‬البته روحانی‬ ‫می خواهد برخی منازعات سیاســی را هم حــل کند اما او‬ ‫امــکان و توانایی نرمالیزاســیون در این عرصــه را ندارد‪.‬‬ ‫نرمالیزاســیون در عرصه سیاســی به اراده سیاسی برای‬ ‫دموکراتیزاســیون احتیــاج دارد‪».‬بی پیرایه ترش شــاید‬ ‫این باشــد که این بخش از اصالح طلبان مشکل گفتمان‬ ‫و راهبرد پیــدا کرده انــد؛ از همین رهگذر هم هســت که‬ ‫می گویند‪« :‬روحانی قادر نیســت فضا را صددرصد نرمال‬ ‫کند‪ ».‬نکته اما این اســت که همه کســانی که به عبور از‬ ‫روحانی فکر می کنند‪ ،‬طرفداران عقیــده اقای پوالنزاس‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫سعید حجاریان گفته است‬ ‫اصالح طلبان چاره ای جز حمایت‬ ‫از حسن روحانی ندارند‬ ‫مسیح مهاجری‬ ‫از افراد نزدیک به‬ ‫هاشمی رفسنجانی از تردید‬ ‫روحانی برای حضور در‬ ‫انتخابات خبر داده است‬ ‫سیاست‬ ‫یا به قول ســعید حجاریان فردی کــه « اصالح نما طلب »‬ ‫نباشــد‪ .‬ان ســوتر اما‪ ،‬ان بخش از اصالح طلبان هستند‬ ‫که بدون اینکــه بخواهند هزینه عبور از حســن روحانی را‬ ‫بپردازند‪ ،‬گزاره «حمایت مشــروط» را پیش کشــیده اند‪.‬‬ ‫این وســط یک طیف دیگر اصالح طلبان هم وجود دارند‬ ‫که به حمایت بی قید و شرط از حسن روحانی فکر می کنند‪.‬‬ ‫شاید بهتر باشد از زاویه ای دیگر به ماجرا نگاه کنیم‪ .‬برخی‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬تئوری نیکوالس پوالنزاس جامعه شــناس‬ ‫یونانی ‪ -‬فرانسوی را با شــرایط امروز تطبیق داده و اصرار‬ ‫دارند دولت حســن روحانی یک دولت اســتثنایی بوده اما‬ ‫حاال دیگر او اوضاع را نرمالیزه کرده و دیگر بودنش چندان‬ ‫معنا ندارد‪ .‬انها اکنــون زمینه را برای بازگشــت خود مهیا‬ ‫دیده اند‪ .‬مرور ســخنان سعید حجاریان شــاید این معنا از‬ ‫این تفکر را بیشتر نشان دهد‪« :‬البته لیبرالیسم حتما برای‬ ‫من جدی اســت اما یک چیزی این وسط هست و مشکل‬ ‫ما ســت‪ .‬برای ما عدالت بسیار مهم اســت‪ .‬جمع عدالت‬ ‫و لیبرالیسم خیلی سخت اســت‪ .‬در غرب هم این مشکل‬ ‫بوده اســت‪ .‬اصالح طلبان تا حدودی دچار بحران راهبرد‬ ‫هســتند‪ .‬انها در کل می دانند چه باید بکنند اما نمی دانند‬ ‫از چه طریقی‪ .‬بعضی ها اصالح طلب نما هســتند‪ .‬به زبان‬ ‫البی برای‬ ‫اردیبهشت‬ ‫نیستند‪ .‬این وسط بخش دیگری هم هستند که می گویند‬ ‫محمــود احمدی نژاد یک پای رقابت اردیبهشــت ســال‬ ‫اینده خواهــد بود و انگاه کــه پای دو گانه تــازه ای غیر از‬ ‫دوگانه فعلی برجامیان و نابرجامیان وسط بیاید‪ ،‬کار برای‬ ‫حسن روحانی ســخت خواهد شد و شــاید دیگر نتوان به‬ ‫قطعیت گفت که برنده این میدان چه کسی است‪ .‬صادق‬ ‫زیباکالم و دیگرانی که در این مــورد مثل او فکر می کنند‬ ‫نام محمد رضا عــارف و حتی محمد جواد ظریف را وســط‬ ‫کشیده اند‪ .‬این عده اما قلیل اند و کم تعداد‪ .‬در این میان‬ ‫برخی چهره هــای جناح یک تنه بــه میدان امــده و همه‬ ‫حرف شان این اســت که نباید از حســن روحانی حمایت‬ ‫همه جانبه بی قید و شرط داشــت‪ .‬چنین است که محمود‬ ‫میرلوحی‪ ،‬معاون وزیر کشور در دولت اصالحات می گوید‪:‬‬ ‫«براورد من از قرا ئن این اســت که اصالح طلبان ائتالف‬ ‫مشــروطی را با اقای روحانی حفظ کــرده و ادامه خواهند‬ ‫داد‪ .‬بر دو کلمه ائتالف و مشروط تاکید دارم‪ .‬اینکه گفته‬ ‫شود بدون قید و شرط در سال ‪ 96‬با اقای روحانی ائتالف‬ ‫می کنیم‪ ،‬برخالف نظام تصمیم گیری اصالحات است‪».‬‬ ‫یا در اظهارنظری دیگر روزنامــه اعتماد از قول منتجب نیا‬ ‫قائم مقام اعتماد ملی می نویســد‪« :‬در ســال ‪ 92‬با تدبیر‬ ‫بزرگان اصالحات و شــورای هماهنگی بــدون هیچ گونه‬ ‫مذاکره ای اقای عارف کناره گیری کرد‪ .‬بنابراین یکجانبه‬ ‫از اقــای روحانــی حمایت کردیــم‪ ،‬بدون اینکه شــرط و‬ ‫شروطی داشته باشیم‪ .‬چنین رویکردی از نظر سیاسی در‬ ‫دنیا مردود اســت‪ .‬ائتالف باید همراه بــا معامله و مذاکره‬ ‫طرفین باشد‪ .‬کســانی که عامل پیروزی یک فرد هستند‪،‬‬ ‫باید سهمی در اداره امور داشته باشــند» و البته در نهایت‬ ‫می گوید‪« :‬برای حمایت مشروط از روحانی‪ ،‬با او مذاکره‬ ‫می کنیم‪ ».‬ســخنانی از جنس او را البته محمود صادقی‪،‬‬ ‫عضو فراکســیون امید این گونه تکمیل می کند‪«:‬امکان‬ ‫حضور الترناتیوها در کنار روحانــی در انتخابات ‪ 96‬وجود‬ ‫دارد‪».‬حاال نکته این اســت که ایا چنیــن اظهاراتی بوی‬ ‫عبور از حســن روحانی می دهد؟ در سطح نخست تحلیل‬ ‫حتما می توان به این نتیجه رســید کــه اراده این طیف از‬ ‫اصالح طلبان برای عبور از حسن روحانی حتما کم رمق تر‬ ‫از ان طیفی اســت که دولت حســن روحانی را تمام شده‬ ‫و متعلق به زمان خاصــی تلقی می کنند‪ .‬در ســطح دیگر‬ ‫تحلیل هــم می توان به این عقیده رســید کــه این بخش‬ ‫از اصالح طلبــان تنهــا خواســته اند صورتــی از معامله و‬ ‫مذاکره را به ماجرا تزریق کنند تا کابینه اینده صندلی های‬ ‫بیشــتری برای اصالح طلبان داشته باشد و حسن روحانی‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫نتواند چندان خــود را بــا کاراکتر فــردی میان جناحی به‬ ‫جامعه معرفی کند‪ .‬ســاده ترش این است‪« :‬این بخش از‬ ‫اصالح طلبان می خواهند حســن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫اصالح طلبان باشــد نه رئیس کابینه ای با شکل و شمایل‬ ‫دولت وحدت ملی‪».‬‬ ‫اما این روزها اتفاقات تــازه ای افتاده که می توان به‬ ‫این نتیجه رســید که اکثر جناح چپ تصمیمش را در مورد‬ ‫حســن روحانی و انتخابات اینده گرفته اســت‪ .‬تازه ترین‬ ‫تحول این است که سعید حجاریان گفته ‪« :‬اصالح طلبان‬ ‫چاره ای جــز حمایــت از روحانــی ندارند‪ .‬نشــنیده ام که‬ ‫اصالح طلبان برای حمایــت از اقای روحانی در انتخابات‬ ‫‪ 96‬شرطی گذاشته باشند و سهم خواهی کنند‪» .‬‬ ‫امــا در همین روزها تحوالت دیگــری هم رخ داده‬ ‫است‪ .‬هفته نامه مثلث هفته گذشته در خبری اختصاصی‬ ‫نوشت که حسن روحانی به جلسه مجمع روحانیون رفته‬ ‫و شــنونده و گوینده حرف های مهمی بوده است‪ .‬مثلث‬ ‫نوشــته‪« :‬برخی خبرها نیز حکایت از این دارد که حسن‬ ‫روحانی به مجمــع روحانیون مبارز رفته‪ .‬شــنیده شــده‬ ‫است که در این جلسه حســن روحانی انتقادات تندی را‬ ‫از رئیس دولت اصالحات انجام داده و به او گفته اســت‬ ‫که خاتمی در طول این سه ســال حمایت روشنی از او و‬ ‫دولتش نداشته است و حاضر نشــده که در حمایت از او‬ ‫هزینه بپردازد‪ ».‬امــا اینکه طرف مقابل بــه او چه گفته‬ ‫اســت را یکی از چهره های اصالح طلبــان روایت کرده‬ ‫است‪ .‬رسولی گفته اســت‪« :‬پس از اینکه حامیان اقای‬ ‫روحانی که در انتخابات مجلس با اصالح طلبان ائتالف‬ ‫کرده بودند‪ ،‬به عهد خود وفا نکردنــد‪ ،‬گفت وگویی بین‬ ‫رئیــس دولت اصالحــات و اقــای روحانی انجام شــد‪.‬‬ ‫در این گفت وگــو رئیس دولت اصالحــات گالیه خود و‬ ‫اصالح طلبان را از این مســاله به اقــای روحانی منتقل‬ ‫کرده اســت‪ .‬نکته مهم درباره بدعهــدی حامیان اقای‬ ‫روحانــی کج رفتــاری برخــی از وزرای دولــت برخالف‬ ‫جهت گیری این ائتالف بوده اســت‪ .‬گویا در این جلسه‬ ‫اقای روحانی این گالیــه را پذیرفته اند و عنوان کرده اند‬ ‫به این وزرا تذکــر خواهند داد‪ ».‬در این جلســه اعضای‬ ‫مجمع از روحانــی خواســته اند که در فضای سیاســت‬ ‫داخلی فعال تر عمل کند که روحانی گفته اگر من چنین‬ ‫کردم ولی شــما به دنبال گزینه دیگــری رفتید‪ ،‬ان وقت‬ ‫وضعیت چه می شود‪ .‬درنهایت اما با وساطت خاتمی قرار‬ ‫به حمایت از روحانی شده و درعین حال قرار شده روحانی‬ ‫هم اقداماتی انجام دهد‪».‬‬ ‫با این شرایط به نظر می رسد که حسن روحانی برای‬ ‫انتخابات ســال ‪ 96‬چندان دلهره ای از جناح چپ نداشته‬ ‫باشد‪ .‬هر چند او هم مانند برخی تحلیلگران این احتمال را‬ ‫می دهد که برخی چهره ها با سابقه و مارک اصالح طلبی در‬ ‫روز ثبت نام نامزدها راهی ســاختمان پاستور شوند‪ .‬اعالم‬ ‫نامزدی بدون پشــتوانه جناح و این چیزی نیست که اقای‬ ‫رئیس جمهور را نگران کند‪ .‬این مساله شاید یکی از دالیل‬ ‫بر طرف شدن تردیدهای اقای رئیس جمهور باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫در میانه حمایت و رقابت‬ ‫وقتی سخن از نســبت سیاسیون با حســن روحانی‬ ‫می شــود حتما یک ســوی ماجرای اصولگرایان هستند ‪،‬‬ ‫سیاســیونی که هنوز به تصمیمی واحد در مــورد روحانی‬ ‫نرسیده اند‪ .‬برای رسیدن به تصویری درست در این زمینه‬ ‫باید به بررسی روابط روحانی و اصولگرایان در این سه سال‬ ‫پرداخت‪ .‬در سه سالی که گذشــت به صورت محسوسی‬ ‫نسبت اصولگرایان با دولت حســن روحانی تغییر کرد‪ .‬به‬ ‫بیان دیگر اگر در روزهای ابتدایی تشکیل دولت یازدهم و‬ ‫تا چند ماه بعد از ان اصولگرایان تمام تالش شان این بود‬ ‫که در عین نقد‪ ،‬به قطب مقابل دولت مستقر تبدیل نشوند‪،‬‬ ‫در این میــان برخــی تحلیلگران هم‬ ‫هســتند کــه می گویند رقیــب اصلی‬ ‫حســن روحانی در انتخابات سال ‪96‬‬ ‫سعید جلیلی اســت‪ .‬حامیان نامزدی‬ ‫او معتقدند که همچنــان باید رقابت با‬ ‫حسن روحانی را بر پایه برجام استوار‬ ‫کرد‬ ‫نســبت اصولگرایان با دولت حســن روحانی تغییر کرده‪.‬‬ ‫این حاال یک واقعیت است‪ .‬در سال ‪ 94‬اما در بخش های‬ ‫موثری از اصولگرایان عالوه بر تمدید و تشدید نقد‪ ،‬میلی‬ ‫قابل توجه برای تشکیل قطب مقابل دیده شد‪.‬‬ ‫همه به این مســاله اعتقاد داریم که حســن روحانی‬ ‫تمام تخم مر غ هایش را در سبد مذاکرات هسته ای چیده‬ ‫بــود؛ از ابتدای تشــکیل دولتش تــا زمانی کــه برجام به‬ ‫نتیجه رسید‪ .‬او که می خواســت تکلیف پرونده هسته ای‬ ‫را در مدت زمان یک ســال یکســره کند در نیمه دوم سال‬ ‫‪ 94‬به ان رسید‪ .‬او اگر با همان جمله «می خواهیم کاری‬ ‫کنیم که هم سانتریفیوژها بچرخد و هم چرخ کارخانه ها»‬ ‫توانست در دوقطبی ایجاد شده‪ ،‬فرد پیروز باشد ‪ .‬در طول‬ ‫مدت تشــکیل دولتش اما همچنان با چرخ کارخانه هایی‬ ‫مواجه بود که به سبب تحریم کند می چرخیدند و البته چرخ‬ ‫ســانتریفیوژهایی که به جهت تداوم مذاکــرات از حرکت‬ ‫باز ایستاده بودند‪.‬‬ ‫به یک معنا همــان نقطه قوت اقــای رئیس جمهور‬ ‫به پاشنه اشیل دولت او تبدیل شده بود‪ .‬درست در همین‬ ‫میانه بود کــه طیفــی از اصولگرایــان نه لزوما بــه دلیل‬ ‫رقابت های سیاســی که بر پایه تقابل برخی سیاست های‬ ‫هســته ای دولت با اصولی که انها به ان اصرار داشــتند و‬ ‫البته نگاه ارمانگرایانه‪ ،‬به قطب مقابل دولت تبدیل شدند‪.‬‬ ‫اگر شــیب حرف های این قطب در ماه هــای متعددی از‬ ‫زمان بعــد از انتخابات ‪ 24‬خرداد کم بــود‪ ،‬هرچه به پایان‬ ‫مذاکرات نزدیک می شدیم این شــیب تندتر می شد‪ .‬اگر‬ ‫سعید جلیلی در تمام ماه های بعد از انتخابات سکوت پیشه‬ ‫کرده بود و ترجیح می داد مقابل دولت مســتقر‪ ،‬خاطرات‬ ‫مناظره هســته ای با حســن روحانی را بازتعریف نکند‪ ،‬در‬ ‫کمیســیون برجام اما او ناگفته هایی پر حــرف و حدیث و‬ ‫جنجالی را بر زبان اورد‪.‬‬ ‫او رک و صریــح گفــت‪« :‬انانــی که ادعــا می کنند‬ ‫سیاســت خارجی عرصه ارمان ها نیســت‪ ،‬یــک نمونه از‬ ‫کشــورهای غربی را نشان دهند که سیاســت خارجی انها‬ ‫براســاس ارمان هایشــان طراحی نشده باشــد‪ .‬اینکه در‬ ‫توافق ژنو می گوینــد ایران باید براســاس نیازهای عملی‬ ‫که انها تشــخیص می دهند‪ ،‬فعالیت هســته ای داشــته‬ ‫باشــد‪ ،‬دقیقا برمبنای ارمان انهاست‪ .‬ارمانی که در کتاب‬ ‫ژان الک‪ ،‬در بحث شــهروند درجه یک و دو به ان اشــاره‬ ‫شده و حفظ مالکیت فعلی برای شهروند درجه یک را جزو‬ ‫توصیه های جــدی خود مطرح کــرده و گفته کــه باید به‬ ‫بقیه تنها در حد نیازهایش امتیاز داده شــود‪ ».‬رئیس تیم‬ ‫مذاکره کننده سابق کشــورمان با ذکر خاطره ای از دوران‬ ‫مذاکرات قبلی یاداور شــد‪« :‬طی شــش ســالی که بنده‬ ‫مسئول مذاکرات هســته ای بودم‪ ،‬در اواسط مذاکرات‪،‬‬ ‫همه دولت های غربی طرف مذاکره‪ ،‬یک دور کامل عوض‬ ‫شــدند و اتفاقا در انتخابات هایی که در ان کشورها انجام‬ ‫شــد‪ ،‬رقبای انها به مسند قدرت رســیدند‪ ،‬مثال در امریکا‬ ‫بوش رفت و اوباما با شــعار تغییر در سیاست خارجه بر سر‬ ‫کار امد اما در روند مذاکراتی انهــا کمترین تغییری ایجاد‬ ‫نشد؛ چرا؟ چون براساس ارمان هایشان پشت میز مذاکره‬ ‫می نشینند‪».‬‬ ‫این اظهارنظر می توانست واکنشی باشد به این جمله‬ ‫حسن روحانی که گفته بود‪« :‬تهدیدها‪ ،‬فرصت ها و منافع‬ ‫مشترک اســاس بحث سیاست خارجی اســت و اصول و‬ ‫ارمان در سیاست خارجی بحث نمی شود‪ .‬مگر ما در مرحله‬ ‫اول در توافق ژنو ارمان و اصول را معامله کردیم؟ ما با هم‬ ‫حرف زدیم و توافق کردیم‪».‬‬ ‫مختصات یک قطب‬ ‫پس تا اینجــای کار می تــوان به این نتیجه رســید‬ ‫که طیفی از اصولگرایان بنا داشــتند قطب مخالف دولت‬ ‫شــوند‪ .‬به یک معنا انچه رخ داد این بود که اصولگرایان‬ ‫برای مواجهه با حســن روحانی د ِر سیاست ورزی شان را از‬ ‫پاشنه سیاســت خارجی چرخاندند‪ .‬محور سیاست خارجی‬ ‫اما طیف هایــی از اصولگرایــان را متحــد و در عین حال‬ ‫طیف هایی از انها را از یکدیگر دور کرد‪.‬‬ ‫حسن روحانی بعد از انتخابات تمام توان خود را روی‬ ‫پرونده هسته ای متمرکز کرد‪ .‬پرونده هسته ای را از شورای‬ ‫امنیت به وزارت خارجه اورد و بــا تمام توان برای به نتیجه‬ ‫رساندن ان مذاکره کرد‪ .‬حتی او ترجیح داد قبح شکنی کند‬ ‫و از گوشی تلفن ان هم از خاک امریکا شنونده حرف های‬ ‫رئیس جمهــور ایاالت متحده باشــد‪ .‬از همــان روزها اما‬ ‫مخالفت با برخی اقدامــات روحانی در مــورد مذاکرات و‬ ‫سیاســت خارجی موجب همنوایی اصولگرایان شد‪ .‬انها‬ ‫بیشتر از مجلس همصدا با هم به نقد می پرداختند‪ .‬کنش‬ ‫انها که به واکنش حسن روحانی منجر می شد‪ ،‬صف شان‬ ‫را صاف تر و منظم تر می کرد‪.‬‬ ‫انجا که علیرضا زاکانی و مهرداد بذرپاش در مجلس‬ ‫نطق هــای منتقدانه ایــراد می کردند‪ ،‬حســن روحانی در‬ ‫دانشگاه و ســفر اســتانی پاســخ های تند روانه منتقدان‬ ‫می کرد و در میانه همین مجادالت بود که پای رســانه ها‬ ‫به میان می امد تا در یک صف ارایی مشخص‪ ،‬موافقان و‬ ‫مخالفان رئیس جمهور نمایان شوند‪ .‬از همین جا می شد‬ ‫دید که اصالح طلبان جانب حســن روحانی را گرفته اند و‬ ‫متقابال اصولگرایان به قامت منتقد درامده اند‪.‬‬ ‫گزینه اول‬ ‫قبل از انتخابــات‪ ،‬محمدباقر قالیباف در بســیاری‬ ‫از نظرســنجی ها نفر اول بود‪ .‬خیلی ها معتقد بودند که او‬ ‫شانس اول رســیدن به صندلی ریاست جمهوری است اما‬ ‫خیلی های دیگر که تحرکات سیاســی او را در ســال های‬ ‫اخیر رصد کرده بودند‪ ،‬اعتقاد داشــتند که ممکن اســت‬ ‫برخی اشــتباهات تاکتیکــی انتخابات همانند ســال ‪84‬‬ ‫موجبات رئیس جمهور نشــدن او را فراهــم اورد‪ .‬حاال اما‬ ‫برخی معتقدند بخشــی از ریزش ارای محمدباقر قالیباف‬ ‫به همان مواجهه کالمی او با حسن روحانی بازمی گشت‪،‬‬ ‫دقیقا همانجا کــه حســن روحانی گفت «من ســرهنگ‬ ‫نیستم‪ ،‬من حقوقدانم!» از ان زمان تا همین چندی پیش‬ ‫محمدباقر قالیباف تمام تالشــش را کرد تــا قطب مقابل‬ ‫حســن روحانی نباشــد و خاطره ان روز ســخت انتخابات‬ ‫فراموش شود‪.‬‬ ‫از ســال ‪ 94‬تا امروز امــا در برخی مواقع دیده شــده‬ ‫اســت که محمدباقر قالیباف یاد مناظره هــا را زنده کرده‪.‬‬ ‫شهردار تهران با انتقاد از برخی رویکردهای کنونی دولت‬ ‫یازدهم گفته بــود‪« :‬از امام یاد گرفتیم دســتمان را روی‬ ‫زانوی خودمان بگذاریم و بلند شــویم‪ .‬درســت است که‬ ‫تحریم ها اقتصادمان را تحت فشار قرار داده ولی این فقط‬ ‫به خاطر تحریم ها نیست‪ .‬بی برنامگی و ضعف مدیریت در‬ ‫این دولت و دولت پیشــین از تحریم ها هم موثرتر است‪.‬‬ ‫امریکا نباید احســاس کند که ما وابسته به تصمیم و اراده‬ ‫او هســتیم‪ .‬انقالب و جنگ ثابت کرده که ما وابســته به‬ ‫هیچ کس نیستیم‪ .‬بعضی دلشــان می خواهد همه چیز را‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫دوقطبی کنند‪ .‬باور کنیم مســائل اصلی کشــور دوقطبی‬ ‫نیســت‪ .‬انچنان که در زمــان انتخابات‪ ،‬مســائل کالن‬ ‫نظام را دوقطبــی کردند و کاش نمی کردنــد‪ .‬نباید دوران‬ ‫«بگم بگم» به دوران «تقصیر قبلی ها بود» تبدیل شود‪.‬‬ ‫معتقدم با در پیش گرفتن یک راهبرد صحیح اقتصادی‪،‬‬ ‫رســانه ای و منطقــه ای‪ ،‬دولت می توانســت بــه یکی از‬ ‫بهترین توافق های تاریخ ایران دســت یابد اما متاســفانه‬ ‫رویکــرد مدیریتی دولت در دو ســال گذشــته شــرایط را‬ ‫به گونه ای رقم زده که جامعه حس می کند انرژی مسئوالن‬ ‫به جــای حل مشــکالت انها صــرف مساله ســازی هایی‬ ‫می شود که هدف از ان وابســته کردن کشور به مذاکرات‬ ‫هســته ای و گریزناپذیر نشــان دادن توافق به هر قیمت‬ ‫اســت‪ .‬گویی هدف دولت برای دســتیابی به توافق‪ ،‬رفع‬ ‫تحریم ها نیست بلکه جلب ارای سیاسی برای پیروزی در‬ ‫انتخابات اتی است‪ ».‬شــهردار تهران البته اضافه کرده‬ ‫بود‪« :‬ما باید تاریخ را ایینه عبــرت خود کنیم‪ .‬تاریخی که‬ ‫به ما می گوید گره زدن همه امور کشــور بــه راضی کردن‬ ‫بیگانگان نتیجه های جز سرنگونی دولت ملی دکتر مصدق‬ ‫نداشت‪».‬‬ ‫این روزها گفته می شود او گزینه اصلی اصولگرایان‬ ‫برای رقابت با حسن روحانی است‪.‬‬ ‫بازگشت اقا سعید؟‬ ‫در این میــان برخــی تحلیلگــران هم هســتند که‬ ‫می گویند رقیب اصلی حســن روحانی در انتخابات ســال‬ ‫‪ 96‬ســعید جلیلی اســت‪ .‬حامیان نامزدی او معتقدند که‬ ‫همچنــان باید رقابت با حســن روحانــی را بر پایــه برجام‬ ‫استوار کرد‪.‬‬ ‫او میان طیف حزب اللهی و اصولگرایان‪ ،‬طرفداران‬ ‫خاص خود را دارد و برخی معتقدند اگر در اینده باز هم بنا بر‬ ‫تشکیل یک قطب با مختصات مواجهه از پاشنه سیاست‬ ‫خارجی باشد‪ ،‬قطعا دبیر سابق شــورای عالی امنیت ملی‬ ‫است که می تواند کاراکتر نفر اول را به عهده بگیرد‪.‬‬ ‫او در نقدی از اوضاع حاضر گفته است‪« :‬در توافق‬ ‫نهایی مذاکرات باید منافع کشــور و ملت به بهترین شکل‬ ‫استیفا شــود‪« .‬فکت شیت» امریکا نقشــه راه این کشور‬ ‫را در مذاکرات نشــان می دهد‪ .‬در بحــث نظارت‪ ،‬اژانس‬ ‫طبــق ان پی تی نظــارت را انجام می دهــد‪ .‬در مذاکرات‬ ‫سال ‪ 82-84‬تعلیق غنی ســازی و اجرای پروتکل الحاقی‬ ‫به طور داوطلبانه انجام گرفت که مجلس اجرای پروتکل‬ ‫را متوقف کرد‪ .‬در بیانیه لــوزان‪ ،‬نظارت های غیرمتعارفی‬ ‫مطرح کرده اند که قابل قبول نیست‪».‬‬ ‫برخی احتمال می دهند حسن روحانی اولین رئیس جمهور‬ ‫یک دوره ای ایران باشد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور تک دوره ای؟‬ ‫با همه این تفاســیر وقتی برخی اصالح طلبان بحث‬ ‫عبــور از روحانی را پیــش می کشــند و نام هایی همچون‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬اسحاق جهانگیری‪ ،‬قاضی زاده و‪...‬‬ ‫را پشت ســر هم ردیف می کنند‪ ،‬وقتی برخی اصولگرایان‬ ‫با طیفی که معتقدند باید جناح راســت از روحانی حمایت‬ ‫کند‪ ،‬پاسخ منفی می دهند‪ ،‬این احتمال نیز قوت بیشتری‬ ‫می گیرد که حسن روحانی با شکســت در انتخابات اولین‬ ‫رئیس جمهور تــک دوره ای ایران باشــد‪ .‬گمانه ها در این‬ ‫خصوص افزایــش یافته و تحلیل هایی از ســوی افراد دو‬ ‫جناح در این مورد مطرح شده است‪.‬‬ ‫احمد بخشایش اردســتانی در این مــورد می گوید‪:‬‬ ‫«انچه مســلم اســت اینکه احمدی نژاد بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بعدی حضور پیدا می کند‪ .‬از نظر عقالنی‬ ‫باید نسل سوم برای ریاســت جمهوری اماده شوند‪ ،‬یعنی‬ ‫فردی از میان این نسل کاندیدا شــود اما به این دلیل که‬ ‫کاندیدای ریاست جمهوری باید رجل سیاسی باشد و چنین‬ ‫فردی در نسل ســوم وجود ندارد‪ ،‬بنابراین باید از دو نسل‬ ‫قبل وارد شوند‪ .‬از انجایی که اقای روحانی و تیم وی قادر‬ ‫به از بین بردن مشکالتی نظیر رکود و بیکاری و غیره در یک‬ ‫سال و ســه ماه باقیمانده به دوره ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫نیستند‪ ،‬بنابراین چاره ای جز حاشیه سازی سیاسی ندارند‪،‬‬ ‫یعنی مساله طرح تک دوره ای شدن وی توسط خودشان‬ ‫ساخته شده است‪ .‬یعنی با ورود احمدی نژاد و اقای روحانی‬ ‫فضای سیاسی دو قطبی می شود و با سیاه جلوه دادن همه‬ ‫دوره قبل درصدد احساسی کردن فضا هستند تا از این راه‬ ‫به موفقیت برسند‪».‬‬ ‫اما ســید رضا اکرمی‪ ،‬که از افراد نزدیک به حســن‬ ‫روحانی است در این مورد می گوید‪« :‬سخن از تک دوره ای‬ ‫شــدن یا ریاســت جمهوری مجدد روحانی اکنون درست‬ ‫نیست‪ ،‬چرا که وی همچنان رئیس جمهور است و در حال‬ ‫خدمت؛ باید به زمان انتخابات برســیم تا ببینیم که ایا وی‬ ‫کاندیدا می شود و در این صورت اصوال چه برنامه ای دارد‪.‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگــر‪ ،‬فاضــل میبــدی‪ ،‬عضــو‬ ‫مجمع محققین و مدرســین حوزه علمیه قم‪ ،‬درباره بحث‬ ‫تک دوره ای شدن ریاســت جمهوری روحانی گفته است‪:‬‬ ‫«کار نادرستی است که تبلیغ کنیم که دولت تک دوره ای‬ ‫است‪ .‬اگر اصولگرایان یک دولت پاسخگو داشتند که در‬ ‫این چند سال به تجربه رسیده بودند امکان داشت مجددا‬ ‫پیروز شوند‪».‬‬ ‫اما این ماجرا در خارج از ایران هم مورد تحلیل واقع‬ ‫شده است‪ .‬در همین زمینه روزنامه نیویورک تایمز با اشاره‬ ‫به تحقق نیافتن انتظارات اقتصادی از برجام نوشــت این‬ ‫مســاله هم احتمال انتخــاب دوباره حســن روحانی و هم‬ ‫بقای توافق هســته ای را در معرض خطر قرار داده است‪.‬‬ ‫«ریک گلدســتون» نویســنده این گزارش نوشته است‪:‬‬ ‫«هرچند فروش نفت افزایش یافته امــا خوش بینی اقای‬ ‫روحانی نســبت به دیگر منافع مورد انتظــار توافق‪ ،‬یعنی‬ ‫پایان انزوای ایران و سرازیر شدن سرمایه خارجی و به تبع‬ ‫ان رشد اقتصادی‪ ،‬هنوز عملی نشده است‪ .‬همین مساله‬ ‫چشــم انداز انتخاب مجدد او در انتخابات سال اینده را در‬ ‫معرض خطر قرار داده است‪».‬‬ ‫نیویورک تایمز به پابرجــا بودن تحریم های یکجانبه‬ ‫امریکا اشــاره کرده و نوشــته اســت‪« :‬بانک های بزرگ‬ ‫اروپایی کــه از احتمال نقــض این ممنوعیت هــا نگران‬ ‫هســتند و از قبل هم چندان اشــتیاقی بــرای همکاری با‬ ‫ایران نداشــتند‪ ،‬تا حد زیادی خود را از این کشور دور نگه‬ ‫داشته اند‪ .‬همین مساله موجب ناخرسندی مقامات ایرانی‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫در ادامه این گزارش به اظهارات «جان کری» وزیر‬ ‫خارجه امریکا اشــاره شــده که گفته بود واشنگتن تالش‬ ‫می کند تا ایران به منافع پیش بینی شده در توافق هسته ای‬ ‫دســت یابد‪ .‬نیویورک تایمز نوشــته که با این حال از زمان‬ ‫اجرای برجــام‪ ،‬دو رخداد نگرانی ها در مــورد امکان بقای‬ ‫توافق را افزایش داده اســت‪« :‬رای ماه ژوئــن بریتانیا به‬ ‫خروج از اتحادیه اروپا و احتمال پیروزی «دونالد ترامپ»‬ ‫نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ماه نوامبر‪».‬‬ ‫هر چه هست به نظر می رســد در فضای تحلیل این‬ ‫گزاره چندان هم دور از ذهن نباشد که شاید حسن روحانی‬ ‫اولین رئیس جمهور تک دوره ای ایران باشد‪ .‬باید صبر کرد‬ ‫و منتظر ماند‪.‬‬ ‫حامیان اصولگرا‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫وقتی برخی اصالح طلبان بحث عبور از روحانی را پیش می کشند و وقتی برخی اصولگرایان‬ ‫به طیفی که معتقدند باید جناح راست از روحانی حمایت کند‪ ،‬پاسخ منفی می دهند‪،‬‬ ‫این احتمال نیز قوت بیشتری می گیرد که حسن روحانی با شکست در انتخابات اولین‬ ‫رئیس جمهور تک دوره ای ایران باشد‬ ‫سیاست‬ ‫این تحلیل حتما یکســویه خواهد بــود اگر بگوییم‬ ‫همه اصولگرایان به چنین رویکــردی در مواجهه با دولت‬ ‫رســیده اند‪ .‬نکته این اســت که مــا در بخــش مهمی از‬ ‫اصولگرایــان با افــرادی همچــون نام علــی الریجانی‪،‬‬ ‫علی اکبر والیتی و علی اکبر ناطق نوری مواجه هســتیم‪.‬‬ ‫افرادی که اکنــون نزدیکترین رابطه را با حســن روحانی‬ ‫دارند‪ .‬انهــا در مقاطــع فراوانی بــه یاری او رفتــه و حتی‬ ‫هزینه های حمایت از دولــت را هم پرداخته انــد‪ .‬انها در‬ ‫روزهای چالش برانگیز رسیدگی به برجام در داخل کشور و‬ ‫برجام در مجلس همه کار برای دولت انجام دادند‪.‬‬ ‫برخــی احتمــال می دهنــد کــه حســن روحانــی‬ ‫در انتخابــات ســال ‪ 96‬بــا ائتالفــی از اصولگرایــان و‬ ‫اصالح طلبان وارد عرصه خواهد شــد‪ .‬ایــن اما یک نگاه‬ ‫خوشبینانه به صحنه پیش روســت‪ .‬حسن روحانی بهتر از‬ ‫هر کس دیگری می داند کار ســختی در سیاســت داخلی‬ ‫مقابلش قرار گرفته‪ .‬او با منتقدانی سرسخت مواجه است‬ ‫که رقابت را برای او پیچیده خواهند کرد‪ .‬انچنان سخت که‬ ‫‪35‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اصالح طلبانالترناتیوی‬ ‫برای روحانی ندارند‬ ‫توگویمثلثباصادقزیباکالم‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای روحانی چه نسبتی را بین خود و جناح های‬ ‫سیاسی تعریف کرده است؟‬ ‫به نظر من اقای روحانی در مدت ســه سال سعی‬ ‫کرد در مرکز یا وســط طیف سیاســی کشــور حرکت کند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر عمده مناسبات او متوجه دو بخش میانه رو‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبان بود‪ .‬یعنی عمال مناسب ترین‬ ‫رابطه را ســعی کرد بــا اصولگرایــان معتــدل و میانه رو و‬ ‫اصالح طلبان معتــدل و میانه رو داشــته باشــد‪ .‬در عین‬ ‫حال مخالفت و انتقــاد از او عمدتا از ناحیــه اصولگرایان ‬ ‫رادیکال جبهه پایداری و طرفــداران اقای احمدی نژاد و‬ ‫اصالح طلبان رادیکال بود چون این دو گــروه کارنامه او‬ ‫را خیلی مثبت ارزیابی نمی کنند بنابراین می شود گفت که‬ ‫بیشترین حمایت و تالش و موفقیت را در زمینه ایجاد ارتباط‬ ‫سیاسی با بخش میانه رو داشت‪.‬‬ ‫االن نه اصولگرایان و نه اصالح طلبان هیچ کدام‬ ‫از اقای روحانی راضی نیستند‪ ،‬اصالح طلبان که‬ ‫برای حمایت از اقای روحانی در انتخابات ســال‬ ‫‪ 96‬بحث تعیین شرط و شروط را مطرح می کنند‪،‬‬ ‫جریان اقــای عارف که کال منتقــد اقای روحانی‬ ‫هستند‪ .‬از این طرف اصولگرایان سنتی معتقدند‬ ‫اقای روحانی برعکس شــعار اعتدالی که داد از‬ ‫نیروهای اصولگرا استفاده نکرد بلکه خودش را‬ ‫به همکاری با اقای الریجانی محدود کرد و فقط از‬ ‫برخی نیروهای همسو با رئیس مجلس بهره برد؛‬ ‫شما این نظر را قبول دارید؟‬ ‫وقتی موضوع حرکت اقای روحانی گام برداشتن‬ ‫در مرکز ثقــل میانه طیــف سیاســی ایران اســت طبیعتا‬ ‫مجبور می شود امتیازاتی را هر چند که خیلی با ان موافق‬ ‫نیســتند به هر دو جریان میانه رو کشــور بدهد‪ .‬براســاس‬ ‫این خط مشــی اقای روحانی تالش کــرد فاصله خودش‬ ‫را با اصالح طلبــان حفظ کنــد و خیلی اظهــار نزدیکی با‬ ‫اصالح طلبان نداشــته باشــد چون نگران این اســت که‬ ‫شــاید اصولگرایان معتــدل و میانه رو ناراحت شــوند‪ .‬در‬ ‫عین حال خیلــی نیز بــه اصولگرایان نزدیک نشــد چون‬ ‫نگران این اســت کــه داد اصالح طلبــان در بیایــد‪ .‬این‬ ‫استراتژی کلی اقای روحانی بود اما در عمل طبیعی است‬ ‫که هم اصالح طلبان از او رضایت کاملی نداشــته باشــند‬ ‫و هم اصولگرایــان؛ منتها باید یادمان باشــد که این عدم‬ ‫رضایت هر چقدر که به طــرف رادیکال ها و تندروهای دو‬ ‫جناح سیاسی نزدیکتر می شویم تشــدید می شود‪ .‬ضمن‬ ‫انکه اضافه کنم در ســال ‪ 92‬هم اقای روحانی هیچ وقت‬ ‫اصالح طلب تعریف نشــد و هم اصالح طلبان هیچ وقت ‬ ‫ او را به چشــم و عنوان یک شــخصیت اصالح طلب نگاه‬ ‫نکردند‪ .‬حتی می گویم اگر بــه اصالح طلبی‪ ،‬میانه روی‪،‬‬ ‫اعتدال‪ ،‬خواسته باشیم نمره دهیم قطعا نمره ناطق نوری از‬ ‫اقای روحانی خیلی بیشتر می شود‪ ،‬منتها اقای ناطق نوری‬ ‫مسئولیت نداشت‪ ،‬اگر اقای ناطق نوری مسئولیت داشت‬ ‫و مجبور بود بده بســتان هایی هم بــا جریان اصالح طلب‬ ‫و هم با جریان اصولگرا داشــته باشــد ان وقت این نگاه و‬ ‫این نظر متبوعی که نسبت به او وجود دارد نسبت به اقای‬ ‫ناطق نوری هم مقداری خدشــه دار می شــد‪ ،‬بنابراین در‬ ‫بهترین حالت باید اصطالحی را که غربی ها به کار می برند‬ ‫مطرح کنم‪ ،‬غربی ها از اصطالح راســت میانه اســتفاده‬ ‫می کنند‪ ،‬به عبــارت بهتر ما یک راســت‪ ،‬یک چپ‪ ،‬یک‬ ‫راســت میانه و یک چپ میانه داریم‪ .‬بــه گمان من اقای‬ ‫روحانی را می توانیم در بهترین حالت راست میانه تعریف‬ ‫کنیم به همین دلیل گفته می شود اصالح طلبان که سمت‬ ‫چپ سیاسی ایران هستند از دست اقای روحانی دلخورند‬ ‫که درست هم هســت و بعد اضافه می شود که راست های‬ ‫ رادیکال هم از اقای روحانــی رضایت ندارند که این حرف‬ ‫هم درست است چون جایگاه سیاسی اقای روحانی راست‬ ‫میانه است و بر اساس همین خط مشی حرکت می کند‪.‬‬ ‫فکر می کنید اقای روحانی در ســه ســال بعد از‬ ‫قرار گرفتن در جایگاه ریاســت جمهوری هر چه‬ ‫زمان گذشــت محافظه کارتر شــد یــا صریح تر‬ ‫حرف می زند؟‬ ‫من فکر می کنم کارنامه اقای روحانی در مجموع‬ ‫از ایــن نظر مثبت بــود‪ .‬بعضی جاهــا او موضعگیری اش‬ ‫خیلی شــفاف و درست و اصولی و شــجاعانه و تا حدودی‬ ‫رادیکال بود که باعث خشم و غضب اصولگرایان رادیکال‬ ‫نسبت به او شــد و انها عصبانیت و ناراحتی خود را به سوی‬ ‫دولت یازدهم ســرازیر کردند‪ ،‬در عین حــال یک جاهایی‬ ‫نیز او پرهیز کرد و خیلی رادیــکال نبود که باعث دلخوری‬ ‫اصالح طلبان شــد‪ .‬حاال می توانم مثال بزنــم در جریان‬ ‫ایســتادگی و اصرارش روی رفع حصــر و ازادی زندانیان‬ ‫سیاســی اصالح طلبان خیلی به اقای روحانی انتقاد دارند‬ ‫و معتقدند به رغم اینکه تلویحا رفع حصر و تالش در جهت‬ ‫رفع حصر یکی از تعهدات و وعده های او بود ولی در عمل‬ ‫اقای روحانی ظرف سه سال گذشــته ترجیح داد کاری به‬ ‫حصر نداشته باشد و جوری رفتار کرد که اساسا حصر در یک‬ ‫کشــور دیگری اتفاق افتاده و ادامه دارد و به ایران ارتباط‬ ‫پیدا نمی کند‪ .‬این مســاله خیلی باعث رنجش بسیاری از‬ ‫اصالح طلبان از او شد‪.‬‬ ‫این تحلیل را کــه برخی می گوینــد وزرای اقای‬ ‫روحانــی مقابــل برخی اصولگرایــان در حــال‬ ‫عقب نشینی هستند‪ ،‬قبول دارید؟ از دولت اقای‬ ‫هاشمی نقل می شــود که او به وزرای خود گفت‬ ‫شما به سیاست کاری نداشته باشید و سیاست‬ ‫با من؛ این جمله معروفی است‪ .‬ایا اقای روحانی‬ ‫نیز همین جمله را به وزرای خودش گفت یا خیر‬ ‫وزرا با او همراهی و هماهنگی ندارند و دائم مقابل‬ ‫انتقاد برخی اصولگرایان عقب نشینی می کنند؟‬ ‫خیر‪ .‬تفاوتی میان اقای هاشــمی و کابینه اش با‬ ‫اقای روحانی و کابینه اش وجود دارد و ان اینکه صرف نظر‬ ‫از اینکه دولتمردان و اعضای کابینه اقای هاشــمی چقدر‬ ‫رادیکال بودند و چقدر می خواســتند در مســائل سیاسی‬ ‫موضعگیری کننــد اما اقای هاشــمی عمــا موافق این‬ ‫مساله نبود و انها را بیشتر تشــویق می کرد که به کارهای‬ ‫وزارتخانه شان بپردازند‪ .‬یک بار هم اقای هاشمی گفت‪:‬‬ ‫«کابینه من‪ ،‬کابینه تکنوکرات است»‪ .‬حاال اگر هم خیلی‬ ‫اعضــای کابینه اقای هاشــمی تکنوکــرات نبودند‪ ،‬اقای‬ ‫هاشمی انتظار داشت مثل تکنوکرات ها رفتار کنند‪ .‬درباره‬ ‫اقای روحانی این طور نیست که از وزرایش خواسته باشد به‬ ‫مسائل سیاسی کاری نداشته باشند‪ .‬ذاتا و خصلتا نزدیکان‬ ‫وقتی عملکرد اقایان نوبخت‪،‬‬ ‫نهاوندیان‪ ،‬نعمت زاده و سیف را‬ ‫دیدم‪ ،‬متوجه شدم من اشتباه‬ ‫می کردم و اتفاقا شاگرد اول‬ ‫کابینه همان رحمانی فضلی‬ ‫اصولگرا ست‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫اما شــما یک زمانی می گفتید اقــای روحانی در‬ ‫اولین گام بعــد از اجرای برجام حتمــا باید وزیر‬ ‫کشور خود را عوض کند‪ ،‬چه طور امروز او را حتی‬ ‫برای دیگر وزرا الگو می خوانید؟‬ ‫مــن ســال ‪ 92‬و ‪ 93‬بــرای ســخنرانی بــه‬ ‫شهرستان های مختلف می رفتم‪ ،‬کسانی که مدعو بودند‪،‬‬ ‫اصالح طلبان یا اعضای ستادهای انتخاباتی اقای روحانی‬ ‫خیلی شــاکی بودند از اینکــه تغییری در مســئولیت های‬ ‫استانی به وجود نیامده اســت‪ .‬می گفتند مدیران استانی‬ ‫احمدی نــژاد همچنــان در اســتان مدیر هســتند و اقای‬ ‫رحمانی فضلی و ســایر وزرا مدیران اســتانی خود را تغییر‬ ‫ندادند‪ .‬من فکر می کردم اقــای رحمانی فضلی اگر واقعا‬ ‫نمی خواهد با دولت اقای روحانی همراه شود‪ ،‬چرا اصرار‬ ‫داشت که او وزیر کشــور باشــد اما به تدریج متوجه شدم‬ ‫درســت اســت که اقــای رحمانی فضلی خیلی دســت به‬ ‫تغییر نزد و خیلی از مدیران اســتانی دولــت احمدی نژاد ‬ ‫همچنان بر ســر کار بودند و حتی یکســری از منصوبانش‬ ‫اصالح طلــب یا در طیف سیاســی اقــای روحانی تعریف‬ ‫نمی شوند اما باز صد رحمت به اقای رحمانی فضلی‪ .‬یعنی‬ ‫وقتی عملکرد اقایــان نوبخت‪ ،‬نهاوندیــان‪ ،‬نعمت زاده و‬ ‫ســیف را دیدم‪ ،‬متوجه شدم من اشــتباه می کردم و اتفاقا‬ ‫شــاگرد اول کابینه همان رحمانی فضلی اصولگرا ست که‬ ‫من می گفتم چرا او باید وزیر کشــور شود‪ ،‬بنابراین درست‬ ‫است من در یک مقطعی حد انتظارات و توقعاتم خیلی باال‬ ‫بود ولی به تدریج متوجه شدم‪ ،‬اشتباه می کنم و ارزیابی ام‬ ‫از شهامت و جســارت دولتمردان اقای روحانی زیاد است‬ ‫و بایــد انتظاراتــم را پایین بیــاورم‪ .‬در این صــورت اقای‬ ‫رحمانی فضلی نه تنها مشمول کنار رفتن نمی شود بلکه او‬ ‫یک سر و گردن از نوبخت‪ ،‬نهاوندیان‪ ،‬نعمت زاده و سیف‬ ‫از نظر ایستادگی روی اصول باالتر است‪.‬‬ ‫اصالح طلبان گالیه هایــی از اقای روحانی دارند‬ ‫و بحــث حمایــت مشــروط از او را در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬مطــرح می کننــد‪،‬‬ ‫می گوینــد او بایــد یکســری اســتانداران و‬ ‫فرمانداران را عوض کند تا ما بتوانیم دوباره بدنه‬ ‫رای مان را دعوت کنیم‪ ،‬بیایند و به اقای روحانی‬ ‫رای بدهنــد‪ ،‬فکــر می کنیــد چرا اقــای روحانی‬ ‫ایــن کار را انجام نمی دهد ؟ اقــای علی صوفی‪،‬‬ ‫عضو شورای عالی سیاستگذاری اصالح طلبان‬ ‫می گوید «ما دیگر دلسرد شــدیم از اینکه اقای‬ ‫روحانــی این شــجاعت را بــه خرج دهــد»‪ ،‬ایا‬ ‫ایســتادگی اقای روحانی مقابل این خواسته به‬ ‫خاطر شجاعت نداشتن اســت یا می خواهد در‬ ‫چند ماه باقیمانده تزلــزل در بحث مدیریت های‬ ‫استانی ایجاد نشود؟‬ ‫واقع مطلب این اســت که اصالح طلبان چاره ای‬ ‫ندارند جز انکه از اقای روحانی دفــاع و حمایت کنند‪ .‬من‬ ‫یک مرحله جلوتــر می ایم و برخالف انچــه اقای صوفی‬ ‫گفت یا برخی نزدیکان اقای عارف یا سایر اصالح طلبان‬ ‫می گویند معتقدم ما همچنان باید تمام قد از اقای روحانی‬ ‫دفاع کنیم و در کنارش بایســتیم‪ .‬دلیلش هم واضح است‬ ‫چون در شــرایطی کــه اقــای روحانی زیر ســنگین ترین‬ ‫حمالت از جانب اصولگرایان قرار دارد و ما شاهد هستیم‬ ‫بعد از هفتم اســفند ‪ 94‬شــبانه روز دارند به دولت روحانی‬ ‫حمله می کنند و دارند تخریبش می کنند و حتی اصولگرایان‬ ‫معتدل و میانه رو هم حاضر نیستند از او به دفاع برخیزند ما‬ ‫نمی توانیم واقعیت های جامعه را نادیده بگیریم و بگوییم‬ ‫که ما دست از روحانی شستیم یا یکسری شروط بگذاریم‬ ‫و بگوییــم اقای روحانــی باید به این شــروط و بحث های‬ ‫ما تن دهــد‪ .‬واقعیت امر این اســت کــه اصالح طلبان و‬ ‫اقای روحانی مثل زن و شــوهری هســتند که به رغم همه‬ ‫دلخوری هایی کــه از همدیگــر دارند مجبورنــد به خاطر‬ ‫بچه ها با همدیگر زندگی کنند‪ .‬اصالح طلبان با وجود همه‬ ‫گالیه هایی که دارند مجبورند با اقای روحانی همراهی کنند‬ ‫چون الترناتیو دیگری ندارند‪ .‬به فرض شورای راهبردی یا‬ ‫سیاستگذاری یا هر مجموعه تصمیم گیر دیگری در جناح‬ ‫اصالحات به جمع بندی برســد که دیگر حاضر به حمایت‬ ‫از اقای روحانی نیســت چون حرف ها را به رئیس جمهور‬ ‫منتقل کرده و رئیس جمهور حاضر نشده شرط های حداقلی‬ ‫را بپذیرد و بر همین اساس اصالح طلبان رسما اعالم کنند‬ ‫دیگر از اقای روحانی در انتخابات اردیبهشت ‪ 96‬حمایت‬ ‫نمی کنند‪ ،‬ســوال این است که از چه کســی می خواهند‬ ‫حمایت کنند؟ یا بایــد بگویند مردم جریــان اصالحات در‬ ‫انتخابات شــرکت نمی کند و نامزدی ندارد یــا باید بگویند‬ ‫اقای روحانی نه ولی مردم بیایید بــه این گزینه که رهبری‬ ‫اصالحات می گویــد رای بدهید که هیچ کــدام از این دو‬ ‫حالت نمی شود‪.‬‬ ‫امکان دارد اقــای ظریف یا اقــای جهانگیری به‬ ‫صحنه بیایند؟‬ ‫اقای جهانگیــری هیچ فرقــی با اقــای روحانی‬ ‫نــدارد و رئیس جمهور شــدن او هیــچ تغییری بــه وجود‬ ‫نمی اورد اما گزینه دم دســتی تر و شــناخته تر را می گویم‬ ‫که اقای دکتر عارف اســت‪ .‬واقع امر بر این است که اگر‬ ‫اصالح طلبان روحانی را کنــار بگذارند و نامــزد خود را در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 96‬عارف انتخاب کنند‪،‬‬ ‫جریان اصالحــات از چالــه در می اید و به چــاه می افتد‪.‬‬ ‫دســتاوردهای اصالحات در شــرایطی که اقــای عارف‬ ‫رئیس جمهور شــود به مراتب بدتر و محدودتــر از دوران‬ ‫ریاست جمهوری اقای روحانی خواهد شد‪ .‬مثال می زنم؛‬ ‫در جریــان انتخابات مجلس دهــم کدورت هایی بین من‬ ‫و اصالح طلبان بر سر ریاســت مجلس به وجود امد چون‬ ‫من می گفتم ریاست مجلس باید همچنان در دست اقای‬ ‫سیاست‬ ‫و اطرافیان و وزرای اقای روحانی ادم های محافظه کاری‬ ‫هســتند‪ .‬شــاید رادیکال ترین انها اقای مهندس زنگنه و‬ ‫اقای اخونــدی و با مقــداری فاصله اقای دکتــر ظریف و‬ ‫مهندس اکبر ترکان هســتند‪ .‬اگر اینها استثنا شوند مابقی‬ ‫چه اقای روحانی به انها می گفتند که دست از پا خطا نکنند‬ ‫و چه نمی گفتند فرقی نمی کرد‪ .‬چون کسانی نبودند که یک‬ ‫مقدار جسارت سیاسی داشته باشــند که یکسری مباحث‬ ‫را بگویند و یکســری موضعگیری ها را انجام دهند‪ .‬نمونه‬ ‫بارزش همین اقای جنتی وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی‬ ‫اســت که می بینیم با کوچکترین نهیبی که به او می زنند‪،‬‬ ‫او فوری دست هایش را باال می برد و تسلیم می شود‪ .‬اقای‬ ‫نوبخت از اقــای جنتی بدتر‪ ،‬اقــای نهاوندیان از هر دوی‬ ‫انها بدتر‪ ،‬اقای نعمت زاده از همه بدتر‪ .‬هیچ کدام جسارت‬ ‫و شهامت اینکه ســر مواضع اصولی خود بایستند ندارند‪.‬‬ ‫خیلی جالب اســت من فکر می کنم اقای رحمانی فضلی‬ ‫که یک اصولگرای به تمام معنا ســت جســارت و شهامت‬ ‫و ایســتادگی او روی مواضع اصولی و عقل مدارانه دولت‬ ‫خیلی از اقای نوبخت‪ ،‬نعمت زاده‪ ،‬اســحاق جهانگیری‪،‬‬ ‫نهاوندیان و حسام الدین اشنا بیشتر است و نگرانی از اینکه‬ ‫واکنش جناح راست چه باشد ندارد‪.‬‬ ‫شما این تحلیل را قبول دارید که دولتمردان اقای‬ ‫روحانی و نه شخص اقای روحانی حاضر هستند‬ ‫به هر قیمتی در قدرت بمانند‪ ،‬بر همین اســاس‬ ‫وزرا در مقابل انتقادهایی که به انها وارد می شود‬ ‫پله پله از اصول و مواضع خود عقب می نشــینند‬ ‫تا همچنان بر کرســی وزارت تکیــه بزنند و هیچ‬ ‫تهدیدی متوجه جایگاه انها نشود؟‬ ‫حداقل ظاهرش این طور اســت‪ ،‬حتی یک مورد‬ ‫در سه سال گذشته نمی توان یافت که مثال اقای نوبخت‪،‬‬ ‫جهانگیری‪ ،‬نعمــت زاده و نهاوندیــان موضعگیری کرده‬ ‫باشــند که این موضعگیری بر حق باشد و جســارت انها را‬ ‫نشان دهد‪ .‬هیچ کدام انها از گل نازکتر نگفتند چون خوف‬ ‫این را داشــتند که مبادا اصولگرایان از دســت ما ناراحت‬ ‫هم و غم شان این بود که مبادا کاری‬ ‫شوند و برنجند‪ .‬همه ّ‬ ‫کنیم یا حرفی بزنیم که به تریج قبای اصولگرایان بر بخورد‬ ‫و این خیلی بــرای دولتی که از پشــتوانه رای ‪ 19‬میلیونی‬ ‫برخوردار است جای تاسف دارد‪.‬‬ ‫یکسری همچون شما معتقد بود ند بعد از برجام‬ ‫اقای روحانی باید تغییــری در ترکیب کابینه اش‬ ‫بدهد‪ ،‬حتی در اردیبهشت امسال خیلی قوی خبر‬ ‫تغییرات کابینه مطرح شــد که با روی کار امدن‬ ‫مجلس دهم این کار انجام می شود‪ ،‬به نظر شما‬ ‫چرا اقای روحانی ایــن کار را انجام نداد ؛ ترجیح‬ ‫داد تا اخر دوره نخســت ریاســت جمهوری اش‬ ‫با همین ترکیــب کابینه کار کند با این اســتدالل‬ ‫که مبادا تغییرات در ماه های پایانی دولت خللی‬ ‫در کارهــای اجرایی ایجــاد کند و همین مســاله‬ ‫دستاویز منتقدان و مخالفان برای هجمه بیشتر‬ ‫به دولت یازدهم شود؟‬ ‫همان طور که گفتم کابینه و دولت اقای روحانی‪،‬‬ ‫یک کابینه ائتالفی راست میانه است و همه هم و غم شان‬ ‫این است که دل اصولگرایان را به دست بیاورند و هر کاری‬ ‫می کنند تا مبادا اصولگرایان از دســت انها ناراحت شوند‪.‬‬ ‫حاال این ترکیب و ساختار اصلی دولت اقای روحانی است‪.‬‬ ‫اگر او خواسته باشد این ســاختار و پارادایم و رویکرد کلی‬ ‫دولت را عوض کند ان وقــت خیلی ها را او باید عوض کند‬ ‫یعنی از اقای نهاوندیان گرفته تــا خیلی های دیگر‪ .‬یعنی‬ ‫مجبور است دست به یک خانه تکانی وسیع در کابینه بزند‪.‬‬ ‫در واقع جز اقای ظریف‪ ،‬زنگنــه‪ ،‬ترکان‪ ،‬رحمانی فضلی‪،‬‬ ‫اخوندی و خانم ابتکار بقیه باید تغییر کنند و این مساله هم‬ ‫عمال نشدنی است‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر صادق زیباکالم مشــی روحانــی را در اداره‬ ‫دولت راســت میانه می دانــد و معتقد اســت که بد یل‬ ‫اقای روحانــی چــه بــرای اصالح طلبان و چــه برای‬ ‫اصولگرایان فردی نیســت که از او بهتر باشــد بلکه‬ ‫بدیلش فردی خواهــد بود که در حقیقــت می گوییم‬ ‫صد رحمت به خود اقای روحانی‪ .‬این تحلیلگر مسائل‬ ‫سیاســی از خنثی بــودن و جســارت نداشــتن اکثر‬ ‫اعضای کابینه روحانی نیز انتقــاد می کند و می گوید‪:‬‬ ‫«روزی می گفتــم رحمانی فضلی اولیــن گزینه تغییر‬ ‫در بدنه دولت باید باشــد ولی وقتی عملکرد نوبخت‪،‬‬ ‫نهاوندیان‪ ،‬نعمت زاده و ســیف را دیدم متوجه شدم‬ ‫من اشتباه می کردم و اتفاقا شــاگرد اول کابینه همان‬ ‫رحمانی فضلی اصولگرا ست‪».‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪37‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫علی الریجانی بماند اما دوستان اصالح طلب می گفتند‪،‬‬ ‫نباید این اتفاق رخ دهد مــا از مردم دعوت کردیم مردم به‬ ‫پای صندوق های رای امدند حماســه ‪ 7‬اســفند ‪ 94‬و ‪10‬‬ ‫اردیبهشت ‪ 95‬خلق شــد و بیش از یک صد نماینده جدید‬ ‫اصالح طلب وارد مجلس شــدند‪ ،‬پس اقای عارف حتما‬ ‫باید رئیس مجلس شــود اما من مخالف این تحلیل بودم‬ ‫و می گفتــم خیر اقای عــارف نباید رئیس مجلس شــود‪،‬‬ ‫همچنان باید علی الریجانی بر کرسی ریاست مجلس باقی‬ ‫بماند‪ .‬االن نزدیک به ســه ماه گذشته اقای عارف و بیش‬ ‫از یکصد نماینده جدید اصالح طلــب راه یافته به مجلس‬ ‫واقعا چــه کار کردند؟ یعنی عملکرد اقــای عارف و یکصد‬ ‫نماینده اصالح طلب بهترین دلیلی است که من می توانم‬ ‫بگویم ان روزها درست فکر می کردم و درست ماجرا را دیده‬ ‫بودم‪ .‬اقای عارف یا یکی دیگر از نمایندگان ائتالف امید‬ ‫حتی یک ســخنرانی و یک نطق پنج دقیقه ای قوی میان‬ ‫دســتور نکردند که ما همان را برای مردم مصداق و دلیل‬ ‫بیاوریم که این نتیجه مثبت بــارز و ملموس رای دادن به‬ ‫لیســت امید بود‪ ،‬دیدید فالنی چه نطقی کرد شــجاعت و‬ ‫شهامتش را مشاهده کردید‪ .‬ما حتی ُعرضه نداشتیم یک‬ ‫کمیسیون ابتدایی و ســاده را هم بگیریم‪ .‬یعنی مایی که‬ ‫مدعی گرفتن ریاست مجلس بودیم حتی ُعرضه نداشتیم‬ ‫مدیریت یک کمیسیون ساده و ابتدایی را بگیریم‪ .‬بنابراین‬ ‫هنوز اصالح طلب ترین نماینده مجلس علی مطهری است‬ ‫و تنها صــدای اصالح طلبی اوســت‪ .‬االن خیلی ها دارند‬ ‫متوجه می شــوند که صادق زیباکالم درســت می گفت ما‬ ‫قدرت نداریم‪ ،‬ما کسی را نداریم که بایستیم و مدعی شویم‬ ‫و خواسته باشیم که ریاست مجلس را بگیرد‪ .‬بنابراین اگر‬ ‫بیاییم و روحانی را کنار بگذاریم کسی را نداریم که به مردم‬ ‫بگوییم روحانی دیگر تحت حمایت اصالح طلبان نیست‬ ‫چون عملکردش خوب نبود بیاییــد به این فرد رای دهید‪.‬‬ ‫حاال دیگر مســاله ردصالحیت و مســائلی از این دســت‬ ‫بماند‪ .‬فرض کنید شورای نگهبان نوشته بدهد که شورای‬ ‫هماهنگــی اصالح طلبان هر کســی را نامزد کــرد‪ ،‬تایید‬ ‫صالحیت می شود‪ ،‬ان وقت چه کسی را می خواهیم جای‬ ‫اقای روحانی بگذاریم تا حداقل انسجام و مدیریتی که ما‬ ‫در دولت یازدهم و شخص اقای روحانی سراغ داریم بتواند‬ ‫همان را به اجرا بگــذارد‪ .‬اگر گزینــه اصالح طلبان اقای‬ ‫عارف اســت‪ ،‬ما نزدیک به سه ماه گذشــته توانایی های‬ ‫اجرایی و عملی اقای عارف را در مجلس دهم دیدیم‪ .‬انگار‬ ‫نه انگار اصال اقای عــارف در مجلس حضور دارد نه اقای‬ ‫عارف بلکه هیچ یک از نمایندگانی که با این همه تالش و‬ ‫ّ‬ ‫تقلی مردم وارد مجلس شدند اقدام و حرکت محسوس و‬ ‫ملموسی انجام ندادند‪.‬‬ ‫اقــای حجاریان گفتــه اصولگرایــان در نهایت‬ ‫ســمت اقای روحانــی می ایند‪ ،‬منطــق حرف او‬ ‫چیست؟‬ ‫اقای حجاریان در حقیقــت اصولگرایان معتدل‬ ‫و میانــه رو را می گویــد‪ .‬در واقع جریانات میانــه رو اعم از‬ ‫اصالح طلب و اصولگرا هیچ الترناتیو دیگری به جز حمایت‬ ‫از اقای روحانی ندارند‪ .‬یعنی همان سوالی که مطرح کردم‬ ‫که اگر اصالح طلبــان نخواهند از اقــای روحانی حمایت‬ ‫اقای روحانی ســعی کرد خودش را از‬ ‫اقای هاشمی دور نشان دهد ‪ ،‬فقط و‬ ‫فقط برای اینکه دلربایی و دل فریبی از‬ ‫اصولگرایان کند‪ .‬یعنی این طور جلوه‬ ‫داد که ببینید من چقدر خوبم‪ ،‬ببینید‬ ‫من با اقای هاشمی کاری ندارم‬ ‫کنند از چه کسی می توانند حمایت کنند؟ این سوال اتفاقا‬ ‫درباره اصولگرایان معتــدل و میانه رو هم مطرح اســت‪.‬‬ ‫اصولگرایان معتدل و میانه رو اگر از اقای روحانی حمایت‬ ‫نکنند واقعا از چه شخصیت اصولگرایی می خواهند حمایت‬ ‫کنند که حداقل شــانس موفقیت داشــته باشد؛ قالیباف‪،‬‬ ‫رضایی‪ ،‬احمدی نژاد‪ ،‬جلیلی و پرویز فتاح کسانی نیستند‬ ‫که اصولگرایــان معتدل و میانه رو بخواهنــد از او حمایت‬ ‫کنند بنابراین حرفی که اقای حجاریان می گوید در تجزیه‬ ‫و تحلیل نهایی چــه اصولگرایان معتــدل و میانه رو و چه‬ ‫اصالح طلبان معتدل و میانه رو چاره ای جز حمایت از اقای‬ ‫روحانی و ایستادن پشت ســر او ندارند‪ ،‬چون بدیل اقای‬ ‫روحانی چه بــرای اصالح طلبان و چه بــرای اصولگرایان‬ ‫فردی نیست که از او بهتر باشد بلکه بدیلش فردی خواهد‬ ‫بود کــه در حقیقت می گوییــم صد رحمت به خــود اقای‬ ‫روحانی‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای هاشــمی حاضر اســت بعد از‬ ‫سال ها به جلسه جامعه روحانیت مبارز برود و انها‬ ‫را مجاب کند که از اقای روحانی حمایت کنند؟‬ ‫اقای هاشمی رفسنجانی نشــان داده برای نظام و‬ ‫انقالب و پیشرفت کشور و پیشــبرد اعتدال و میانه روی هر‬ ‫کاری که الزم باشد می کند‪ .‬باالترین کاری که کرد سکوت‬ ‫و همراهی با نظام بود وقتی ان توهین بزرگ به او شد و او را‬ ‫ردصالحیت کردند‪ ،‬با وجود این اتفاق هاشمی حاضر نشد‬ ‫دست از همکاری و همیاری و کمک به نظام بکشد بنابراین‬ ‫اگر ضرورت پیدا کند که او در جلســه روحانیت مبارز حاضر‬ ‫شود این کار را خواهد کرد و غرورش را به خاطر نظام و انقالب‬ ‫زیر پا می گذارد و می روند با روحانیت مبارز می نشیند تا انها را‬ ‫مجاب کند پشت اقای روحانی قرار بگیرند‪.‬‬ ‫اقای روحانی به اقای هاشــمی در این سه سال‬ ‫نزدیک تر شد یا دورتر ؟‬ ‫اقای روحانی سعی کرد خودش را از اقای هاشمی‬ ‫دور نشان دهد ‪ ،‬فقط و فقط برای اینکه دلربایی و دل فریبی‬ ‫از اصولگرایــان کند‪ .‬یعنی ایــن طور جلــوه داد که ببینید‬ ‫من چقدر خوبــم‪ ،‬ببینید من با اقای هاشــمی کاری ندارم‬ ‫ببینید مــن با او مــراوده و رفت و امدی نــدارم چون اقای‬ ‫روحانی می داند بغض و کینه اصولگرایان رادیکال از اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی به مراتب بیشتر از خاتمی است‪ .‬ممکن‬ ‫اســت اقای روحانی با اقای خاتمی ســام وعلیک کند و‬ ‫اصولگرایان رادیکال این مساله را هضم کنند اما اگر ببینند‬ ‫اقای روحانی حشر و نشر و سر و سری با اقای هاشمی دارد‬ ‫به هیچ وجه از گناه اقای روحانی نمی گذرند‪.‬‬ ‫اقای مســیح مهاجری گفته اقــای روحانی برای‬ ‫نامــزدی در انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ 96‬تردید داشت اما راضی اش کردیم‪ ،‬این تردید‬ ‫از کجا ناشی می شود؟‬ ‫نه من فکر نمی کنم این روایت خیلی درست باشد‬ ‫و خود اقــای روحانی تمایــل دارد دوباره نامــزد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شود‪.‬‬ ‫رای اقای روحانی نسبت به ســال ‪ 92‬کمتر یا‬ ‫بیشتر می شود؟‬ ‫به هر حال نارضایتــی از اقای روحانی کم نیســت‪.‬‬ ‫در میان کســانی که در ســال ‪ 92‬بــه او رای دادند ‪ ،‬فکر‬ ‫می کنم که به هر حال انها هم به این نقطه خواهند رســید‬ ‫که چاره ای جز رای دادن مجدد به اقای روحانی ندارند‪.‬‬ ‫از کابینــه کســی رقیــب او می شــود‪ ،‬مثــل‬ ‫اقایــان قاضــی زاده‪ ،‬رحمانی فضلــی‪ ،‬ظریف یا‬ ‫جهانگیری؟‬ ‫خیر شــاید دلشــان بخواهد ولی هیچ کدام نامزد‬ ‫نمی شوند چون می دانند هیچ شانسی ندارند‪ .‬البته ممکن‬ ‫است برخی اصولگرایان با وعده حمایت دکتر قاضی زاده‪،‬‬ ‫او را وسوسه کنند که بیاید‪.‬‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫دوباره روحانی با ‬ ‫برگ برنده هایبرجامو‬ ‫تلگرام‪...‬وکنسرت؟!‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫ســال اخر ریاســت جمهوری دولت یازدهم اســت‪.‬‬ ‫االن اما بیــش از انکه بحــث دولت یازدهم باشــد‪ ،‬بحث‬ ‫رئیس جمهور دوازدهم است‪.‬‬ ‫یــک بحث کــه بــه نظــرم بیــش از انکــه از حیث‬ ‫محتمل بــودن تغییــر رئیس جمهور ارزش خبری داشــته‬ ‫باشد‪ ،‬صرفا زاییده عنصر پیش بینی و اقتضای زمان است‬ ‫کــه موضوعیت پیــدا کرده اســت‪ ،‬وگرنه از همان ســال‬ ‫اول‪ ،‬به تیترهایی شــبیه «روحانی؛ اولیــن رئیس جمهور‬ ‫تک دوره ای» می خندیدم‪.‬‬ ‫طی این سه سال‪ ،‬ده ها بار‪ ،‬نقاط قوت و ضعف دولت‬ ‫روحانی را در رســانه های مختلف و از جملــه در صفحات‬ ‫هفتگی ام در مثلث‪ ،‬طرح کرده ام‪.‬‬ ‫تکرار ان نکات پیش تر گفته شــده‪ ،‬مالل اور و عبث‬ ‫اســت‪ ،‬نتیجتا‪ ،‬به ذکر نکاتی گفته نشده در این یادداشت‬ ‫پرداخته خواهد شــد و نه به تحلیل تکــراری نقاط قوت و‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ان متصور بود و با لحاظ کردن این پیش فرض‪ ،‬این سوال‬ ‫بالفاصله خود به خود به ذهن می رســد که‪« ،‬خب! یعنی‬ ‫اگه به جای روحانی‪ ،‬سال ‪ ،۹۲‬روحانی به رقیب اصلی اش‬ ‫می باخت و مثــا قالیباف رئیس جمهور می شــد‪ ،‬تلگرام‬ ‫فیلتر می شــد؟ قطعا نه! چــون قبل از روحانــی‪ ،‬قالیباف‬ ‫در دوران تبلیغاتــش در صدا و ســیما‪ ،‬در مــورد افزایش‬ ‫محســوس پهنــای بانــد و فرصت های فضــای مجازی‬ ‫صحبت کرد‪».‬‬ ‫ثانیا‪ ،‬برجام که به گفته بســیاری از مردم‪ ،‬در زندگی‬ ‫روزمره انها و رفع تحریم ها و افزایش ثروت ملی و کاهش‬ ‫تورم و عبور از رکود و رشــد و ســایر شــاخص های مبنایی‬ ‫اقتصــادی تاثیــری نداشــته‪ ،‬چگونه می توانــد این قدر‬ ‫متفاخرانــه‪ ،‬یک برگ برنده محســوب شــود (شــاید هم‬ ‫اکثریت مردم بر این باور باشن د اما چون نظرسنجی و اماری‬ ‫در رد یا تاییــد این گزاره وجود ندارد‪ ،‬ذکــر این قید‪ ،‬اصال‬ ‫منصفانه یا قابل دفاع نمی تواند باشد)‪.‬‬ ‫اما دلیل اصلی جز اینهاست‪:‬‬ ‫ضعف دولت روحانی ‪ -‬که البته در جای خود می تواند بحثی‬ ‫بسیار حیاتی و مهم محسوب شــود ‪ -‬اما به هر حیث‪ ،‬فعال‬ ‫دغدغه نگارنده نیست‪.‬‬ ‫و اما بعد‪...‬‬ ‫دو بحث‪ ،‬بــه نظر این قــدر مهم هســتند که ارزش‬ ‫دارند وقت گرانمایه خوانندگان عزیز را به خود اختصاص‬ ‫دهند؛ اولی نگاهی که حامیان دولت و دولتی ها به دولت‬ ‫یازدهم دارند یا می خواهند الق ا کنند به مردم که دارند و دوم‬ ‫سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری ‪.۹۶‬‬ ‫اولی‬ ‫سخن اخر ‬ ‫نه رای بــه احمدی نژاد در ســال ‪ ۸۸‬رای ناشــی از‬ ‫رضایــت از مدیریــت اســمای عدالت محورانــه او بود و‬ ‫نــه روحانی بــه روحانــی در ســال ‪ - ۹۶‬که قطع بــه یقین‬ ‫محتوم به وقوع خواهد بــود ‪ -‬به معنای رضایــت مردم از‬ ‫مدیریت برجام محورانــه و شــعار محورانه او خواهد بود‪،‬‬ ‫بلکه صرفا بــه معنای یک انتخاب از ســر ناچاری اســت‬ ‫و نه یــک انتخاب از ســر شــوق؛ اتفاقی کــه معموال در‬ ‫ایران‪ ،‬پیش از رئیس جمهور شــدن یک نامــزد و پس از‬ ‫رای مجدد برای دور دوم ریاســت جمهوری بــه او‪ ،‬تکرار‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫به نظر می رسد چالش های‬ ‫فرهنگی برای دولت یازدهم‬ ‫در انتخابات سال اینده‬ ‫دردسرساز باشد‬ ‫سیاست‬ ‫حدود یک مــاه پیش بــود‪ .‬تیتــر یادداشــت را که‬ ‫خواندم‪ ،‬ناخوداگاه لبخند زدم‪ .‬عنوانی شبیه این بود «برگ‬ ‫برنده روحانی بــرای دوباره رئیس جمهور شــدن؛ برجام و‬ ‫تلگرام!»‬ ‫هم نویسنده انســانی فکور بود و هم رسانه‪ ،‬وزین و‬ ‫حرفه ای‪ .‬اگر جز این بود و نویسنده و رسانه‪ ،‬شناسنامه دار‬ ‫نبودند‪ ،‬ممکن بــود گمان کنم که این یک توطئه اســت‬ ‫علیه دولت توسط مخالفانش یا اینکه نویسنده خواسته با‬ ‫عنوانش‪ ،‬در تیتر طعنه بزند و در متن‪ ،‬نقد کند‪.‬‬ ‫یادداشــت را خواندم‪ .‬به طور جدی نوشــته بود که‬ ‫برگ برنــده روحانی برای پیــروزی در ســال ‪ ،۹۶‬برجام و‬ ‫تلگرام است‪.‬‬ ‫پیش تر هم این تحلیل یا شبیه ان را‪ ،‬از افراد موثر در‬ ‫دولت‪ ،‬با واسطه و بی واسطه شنیده بودم که تلگرام برای‬ ‫انها‪ ،‬از سویی یک نیاز است تا بتوانند در برهه های مختلف‬ ‫از ان به مثابه قوی ترین و جریان سازترین ابزار رسانه ای و‬ ‫سیاسی اســتفاده کنند و نیز بعد از ان مردم را منت دار خود‬ ‫کنند که «اهای مــردم! اگه تلگرام تا امروز فیلتر نشــده‪،‬‬ ‫صدقه سر روحانی و دولت ماســت ها! وگرنه االن تلگرام‬ ‫نداشتین‪».‬‬ ‫در این صورت‪ ،‬معنای این جنــس تحلیل هایی که‬ ‫در اتاق فکر دولت زاده شــده و در رســانه های هم ســو با‬ ‫دولت‪ ،‬در قالب رســانه ای اش‪ ،‬تبیین و تبلیغ می شــود‪،‬‬ ‫اینها خواهد بود‪:‬‬ ‫‪ -۱‬این دولت‪ ،‬دستاوردی جدی جز برجام نداشته ‪.‬‬ ‫وقتی برگ برنده اصلی دولت‪ ،‬برجام و تلگرام عنوان‬ ‫می شــود‪ ،‬طبیعتا یعنی اگر دســتاوردی مهم تــر و موثرتر‬ ‫وجــود می داشــت‪ ،‬روی ان دســتاوردهای مهم تر مانور‬ ‫داده می شــد و این یعنی تلویحــا اعتراف بــه ناکارامدی‬ ‫دولت یازدهم‪.‬‬ ‫‪ -۲‬برای ریاست جمهوری دوم یک رئیس جمهور در‬ ‫ایران‪ ،‬در همین حد دستاورد نیز کفایت می کند ‪.‬‬ ‫این یعنی همان رویکرد شــعارمحوری‪ ،‬پوپولیســم‬ ‫و عوا م فریبــی کــه از مهم تریــن نقدهــای روحانــی و‬ ‫طرفدارانش‪ ،‬به احمدی نژاد و طرفدارانش بود‪.‬‬ ‫‪ -۳‬تلگرام و برجام در زندگی مــردم‪ ،‬ان قدر تاثیرات‬ ‫شگرفی داشــته که الحق و االنصاف‪ ،‬مردم باید با میل و‬ ‫رغبت و بی چون و چرا‪ ،‬باز به روحانی رای دهند ‪.‬‬ ‫این هم ادعای گزافی است که تا کنون اثبات نشده‬ ‫است‪ .‬اما سوالی که بسیار موضوعیت طرح می یابد‪ ،‬این‬ ‫اســت که اوال‪ ،‬مگر برجام‪ ،‬ســاخته و پرداختــه و اختراع‬ ‫دولت یازدهم اســت که حــاال بهره بــرداری و تفاخرش‪،‬‬ ‫ســهم دولت شــود؟ خب پاســخ دولتی ها روشــن است؛‬ ‫حتمــا می گویند که «ما تلگــرام رو ابــداع نکردیم ولی ما‬ ‫بودیم کــه حفظش کردیم و نذاشــتیم از بین بــره و فیلتر‬ ‫بشه‪ ».‬و در این صورت‪ ،‬پاسخ این خواهد بود که‪ ،‬زمانی‬ ‫یک دســتاورد‪ ،‬به عنوان برگ برنده یک دولت محســوب‬ ‫می شــود‪ ،‬که بتوان ویژگی «منحصر به فرد بودن را برای‬ ‫مردم عزیز و نجیب و شریف ایران‪ ،‬در دور دوم همه‬ ‫رئیس جمهورها‪ ،‬برای دوباره رای دادن‪ ،‬دلیل نمی خواهند‬ ‫و خود به خود متمایل به تمدید رایشان برای یک دوره چهار‬ ‫ساله بعدی هستند‪ .‬یعنی در واقع‪ ،‬برای رای ندادن دلیل‬ ‫می خواهند و نه برای رای دادن‪ .‬صورت سوال پیش روی‬ ‫انها وقتی پای صندوق های رای می روند‪ ،‬در دور دوم هر‬ ‫رئیس جمهوری‪ ،‬این نیست که «خب! االن چرا باید دوباره‬ ‫به ایــن رای بدم؟ مگه تــوی این چهار ســال‪ ،‬چه گلی به‬ ‫سرمون زده که توی چهار سال دومش می خواد بزنه؟!»‪،‬‬ ‫بلکه مساله رای دهندگان این است که «چرا دوباره بهش‬ ‫رای ندم؟ تو این چهار سال که همچین بدم نبوده‪ .‬الاقل‬ ‫بذاریم دو دورش تموم شــه که باز نگن طرحامون ناقص‬ ‫موند‪ .‬از قبلیا هم که بدتر نبــود‪ .‬ولش کن‪ .‬جهنم و ضرر‪.‬‬ ‫دوباره بهش رای می دیم‪».‬‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫محبوبیتروحانی کمشدهاست‬ ‫گفت وگوی مثلث با مهدی فضائلی‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫به نظر شــما اقای روحانی در سه ســال گذشته‬ ‫نسبت خودش را با جناح های سیاسی اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب چگونه تعریف کرده است؟‬ ‫این بحث جدیدی نیســت و از همــان زمانی که‬ ‫اقای روحانی مطرح شــد‪ ،‬بیان می شد‪ .‬باالخره هر کسی‬ ‫شناســنامه ای دارد‪ .‬این طور نیســت که امروز کسی تازه‬ ‫تصمیم بگیرد و بخواهد نســبت خودش را بــا جناح های‬ ‫سیاســی کشــور تعریف کنــد‪ .‬براســاس پیشــینه ای که‬ ‫اقای روحانی داشــت و تالشــی کــه انجــام داد‪ ،‬بعد از‬ ‫ریاســت جمهوری نه متعلق به جریان اصولگرا و نه متعلق‬ ‫به جریان اصالح طلب محسوب می شود‪ .‬اگر چه به لحاظ‬ ‫تشکیالتی و ارتباطی عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت‬ ‫مبارز بود یعنی یک خاستگاه در جریان اصولگرایی داشت‬ ‫ولی اصولگرایان هــم طیف های مختلفــی دارند‪ .‬اقای‬ ‫روحانی از زمان های دور سعی کرد که مدل اقای هاشمی‬ ‫را پیاده سازی کند و در دولت یازدهم نیز همین روند را ادامه‬ ‫داد‪ .‬امروز هم همین مشی را دنبال می کند‪ ،‬برای همین نه‬ ‫جریان اصولگرا اقای روحانی را متعلق به خودش می داند‬ ‫و نه جریان اصالح طلب‪.‬‬ ‫بر همین اســاس هر دو جناح سیاسی کشور به‬ ‫دولت یازدهم انتقادهــای تندی را وارد می کنند‪،‬‬ ‫اصالح طلبــان برای حمایت از اقــای روحانی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬اما و اگر‬ ‫یا شــرط و شــروط می اورند‪ ،‬برخی شــان حتی‬ ‫صحبت از بــه میــدان فرســتادن کاندیدای در‬ ‫سایه می کنند‪...‬‬ ‫بله ؛ عرض کردم چون اصالح طلبان اقای روحانی‬ ‫را متعلق به خودشان نمی دانند‪ ،‬طبیعی است اگر بخواهند‬ ‫‪4‬‬ ‫مهــدی فضائلــی معتقــد اســت‪«:‬اعتماد‬ ‫به نفس روحانــی برای حضــور دوبــاره در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بسیار شکننده شده است‪ ،‬به طوری‬ ‫که حتی یک نامزد متوسط از جریان اصولگرا می تواند‬ ‫رقابت را برای او خیلی اسیب پذیر کند‪ ».‬این تحلیلگر‬ ‫مسائل سیاسی می گوید‪« :‬همه اصالح طلبان انگیزه‬ ‫عبور از روحانی را دارند اما میزان انگیزه شان متفاوت‬ ‫اســت منتها بــا امــا و اگرها و خواســتن امتیــازات و‬ ‫تعیین شــرایطی برای اقای روحانی از او در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری حمایت می کنند و نامزد الترناتیو به‬ ‫میدان نخواهند اورد‪».‬‬ ‫از او حمایت کنند بالشرط نیست‪ .‬در واقع اصالح طلبان از‬ ‫اقای روحانی سهم خواهی هایی دارند که به صراحت امروز‬ ‫این مساله را مطرح می کنند و هرچه می گذرد رویکرد انها در‬ ‫این زمینه شفاف تر و پررنگتر می شود‪.‬‬ ‫از طرفــی اصولگرایــان ســنتی هــم صحبت از‬ ‫شــرط گذاری برای اقای روحانــی می کنند‪ ،‬این‬ ‫تمایل همچنان در بدنــه اصولگرایی وجود دارد‬ ‫که با طــرح یک ســری شــرط ها و قبــول ان از‬ ‫سمت اقای روحانی‪ ،‬راست سنتی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬اقای روحانی را نامزد‬ ‫خود معرفی کند؟‬ ‫چهره های خیلی شاخص چنین حرفی را نزدند‪.‬‬ ‫اقای باهنر چنین موضعی گرفتند‪.‬‬ ‫من نشنیده ام‪.‬‬ ‫حتی اقای باهنر اعالم کــرد نام اقای روحانی در‬ ‫میان گزینه های جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫من چنین صحبتــی را از اقای باهنر نشــنیده ام‪.‬‬ ‫صحبت اقای مصباحی مقــدم در حمایت از اقای روحانی‬ ‫نیز از موضع سخنگویی جامعه روحانیت مبارز تهران نبود‪،‬‬ ‫او نظر شخصی خود را بیان کرد که محترم هم است ولی از‬ ‫موضع یک مجموعه اصولگرا تلقی نمی شود‪.‬‬ ‫اقــای مرتضی نبــوی هم اعــام کرد کــه اقای‬ ‫روحانی حتمــا رئیس جمهور دو دوره ای اســت‬ ‫و باید بر انتخابات شــوراهای اســامی شهر و‬ ‫روستا متمرکز شــد‪.‬از این صحبت یک حمایت‬ ‫غیر مستقیم از اقای روحانی بر می اید‪ ،‬این طور‬ ‫نیست؟‬ ‫شــاید برداشــت های متفاوتــی از ایــن صحبت‬ ‫اقای نبوی انجام شــود ولی قطعا منظــور حمایت از اقای‬ ‫روحانی نبود‪ .‬در واقع اقــای نبوی یک تحلیلــی دارد که‬ ‫اقای روحانی رئیس جمهور دو دوره ای می شــود اما اینکه‬ ‫جریان اصولگرایی باید چه کار کند یــا چه کار نکند در دل‬ ‫این صحبت نیست‪.‬‬ ‫اقای حجاریان هــم چندی پیش گفتــه بود که‬ ‫اصولگرایان نیــز در نهایــت از روحانی حمایت‬ ‫خواهند کرد‪ ،‬این ســخن چه منطقــی می تواند‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫منطق این حرف را باید از کســی کــه بیان کرده‬ ‫پرســید‪ .‬اقای حجاریــان بعضی وقت ها عملیــات روانی‬ ‫می کنــد‪ ،‬بنابرایــن نمی توان بــرای این حــرف او منطق‬ ‫ تراشید‪.‬‬ ‫یعنی مبانی ندارد که جریان اصولگرایی از اقای‬ ‫روحانی حمایت کند؟‬ ‫جریان اصولگرایی خودش یک طیف گسترده ای‬ ‫اســت‪ .‬اینکه در یک بخش و طیفی از جریــان اصولگرا‬ ‫تمایالت به اقــای روحانی وجــود دارد ‪ ،‬اتفــاق جدیدی‬ ‫نیست و در سال ‪ 92‬نیز شــاهد ان بودیم‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫باقی است چون برخی مســائل به ویژگی های شخصیت‬ ‫اقای روحانی و اقای هاشــمی بر می گردد نه به ســایق‬ ‫سیاسی شــان‪ .‬سالیق سیاسی اقای هاشــمی و روحانی‬ ‫خیلی بــه همدیگــر نزدیک اســت‪ ،‬منتهــا ویژگی های‬ ‫شــخصیتی که اقــای هاشــمی و اقــای روحانــی برای‬ ‫خودشان دارند منجر به یک ســری تنش ها و بحث های‬ ‫این شکلی شده اســت‪ .‬اقای هاشمی از موضع باال نگاه‬ ‫دارد و ریاست جمهوری اقای روحانی را در پرونده خودش‬ ‫می دانــد‪ ،‬اقــای روحانی هــم خــودش را رئیس جمهور‬ ‫می داند و توقعاتی دارد‪.‬‬ ‫به نظر شما کار به انجا می رسد که اقای هاشمی‬ ‫بعد از سال ها به جلســات جامعه روحانیت مبارز‬ ‫تهران بــرود و برای متقاعد کــردن اعضای این‬ ‫تشکل در حمایت از اقای روحانی تالش کند؟‬ ‫احتمال دارد تالش کند ‪،‬حــاال این تالش چقدر‬ ‫موثر باشد‪ ،‬بحث دیگری است‪.‬‬ ‫اقای مســیح مهاجری گفته اقای روحانی تردید‬ ‫داشــت که برای دوره اینده نیز نامــزد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شــود اما خیلی تالش صورت‬ ‫گرفت تا او راضی شــد‪ ،‬به نظر شما این تردید از‬ ‫کجا ناشی شده است؟‬ ‫طرح بحث یک دوره ای شــدن ریاست جمهوری‬ ‫برای اولین بــار بعد از انقالب خیلی بی مبنــا نبود‪ .‬یکی از‬ ‫دالیــل ان بود که خود اقــای روحانی نیز خیلــی به لحاظ‬ ‫روحی امادگی نــدارد چون او توفیق زیــادی در دوره اول‬ ‫ریاســت جمهوری نداشــت‪ ،‬در واقع توفیقــات او خیلی‬ ‫کم بود‪ .‬وعده های مهمی کــه او داده بــود تقریبا درصد‬ ‫خیلی اندکی از انها چه در حوزه روابــط بین الملل و چه در‬ ‫موضوعات هســته ای‪ ،‬اقتصاد و معیشــت مــردم تحقق‬ ‫پیدا کرد‪ .‬این مســاله نمره خوبی در کارنامه او محســوب‬ ‫نمی شود‪ .‬طبیعتا ان انرژی و اعتماد به نفس الزم را برای‬ ‫اینکه بخواهد مجددا در انتخابات دوره اینده شرکت کند‪،‬‬ ‫نداشت‪ .‬االن هم همین طور است‪ ،‬یعنی اقای روحانی به‬ ‫دالیل مختلف اعتماد به نفــس باالیی برای حضور دوباره‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری نخواهد داشــت چون در‬ ‫دور اول که شــرایط خیلی بهتر بود با فاصله چند صد هزار‬ ‫رای از حدنصاب الزم توانســت رئیس جمهور شود‪ ،‬یعنی‬ ‫پایین ترین رایی که یک نفر در ایران برای ریاست جمهوری‬ ‫کسب کرد‪ .‬در دور دوم به خاطر اینکه وعده هایش محقق‬ ‫نشده و نظرسنجی های دستگاه های مختلف یا موسسات‬ ‫خارجی نشــان می دهد موقعیت و میزان محبوبیت اقای‬ ‫روحانی به شدت تنزل کرده است و موقعیت اسیب پذیری‬ ‫نزد افکار عمومی دارد‪ .‬یعنی در صورتی که یک نیروی نه‬ ‫خیلی ان چنانی از رقیب بلکه حتی نیروی متوسطی بتواند‬ ‫به رقابت اقای روحانی بیاید اقای روحانی خیلی در رقابت‬ ‫اسیب پذیر است‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید ارای اقای روحانی نسبت به‬ ‫سال ‪ 92‬ریزش کرده است؟‬ ‫بحــث میــزان مشــارکت مهــم اســت‪ ،‬اگــر‬ ‫قدرمطلــق ارا را بگیریــم بلــه‪ ،‬ارای اقــای روحانــی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری سال ‪ 96‬نســبت به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 92‬ریزش خواهد داشت‪ .‬یعنی اگر‬ ‫در همان مرحله اول اقای روحانی رای بیاورد و به دور دوم‬ ‫کشیده نشود‪ ،‬حتما قدرمطلق ارای اقای روحانی پایین تر‬ ‫از دوره قبل خواهد بود ‪.‬ســال ‪ 92‬نیــز ‪ 50/7‬درصد ارا را‬ ‫به دســت اورد اما قدر مطلق ارایش کاهش قابل توجهی‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫به نظر شــما اصالح طلبان نامــزد الترناتیو برای‬ ‫اقای روحانی معرفی می کنند یا خیر؟‬ ‫اصالح طلبان خیلی عالقه مند هستند که از اقای‬ ‫روحانی عبور کنند اما شرایط شــان االن ان طور نیست که‬ ‫ایــن کار را انجام دهند‪ .‬طرح صحبت هایی از این دســت‬ ‫بیشتر نوعی تهدید برای سهم خواهی بیشتر است‪.‬‬ ‫چه بخش هایی از اصالح طلبــان می خواهند از‬ ‫اقای روحانی عبور کنند؟‬ ‫تقریبا همه اصالح طلبان چنین رویکردی دارند‪،‬‬ ‫منتها میزان انگیزه شــان متفــاوت اســت‪ .‬طبیعتا طیف‬ ‫کارگــزاران تمایلش کمتر اســت و هر چه بــه بخش های‬ ‫طیف مشارکت و ســازمان مجاهدین انقالب برویم‪ ،‬این‬ ‫انگیزه پررنگتر می شــود‪ .‬اخرین خبرهایی که ما از درون‬ ‫جریان اصالحات داریم‪ ،‬جمع بندی شــان ان است که از‬ ‫اقای روحانی حمایت کنند منتها با اما و اگرها و خواســتن‬ ‫امتیازات و تعیین شــرایطی برای اقای روحانی این کار را‬ ‫انجام می دهند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫ارای اقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬نسبت به انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 92‬ریزش خواهد داشت‬ ‫سیاست‬ ‫همچون اقای اکرمی رئیس جامعه وعاظ و عضو شورای‬ ‫مرکزی جامعه روحانیت مبارز از کســانی در سال ‪ 92‬بودند‬ ‫که از اقای روحانی حمایت کردند‪ .‬امکان دارد در این دوره‬ ‫هم باشــد اما درباره جریان های شاخص اصولگرایی بعید‬ ‫می دانم کسی از اقای روحانی حمایت کند‪.‬‬ ‫وقتی بررســی می شود ســابقه سیاســی اقای‬ ‫روحانی در جامعــه روحانیت مبــارز تهران بود‪،‬‬ ‫چرا اصولگرایان پرهیز دارند که از اقای روحانی‬ ‫حمایت کنند؟‬ ‫چون مدل اقای هاشمی است‪ .‬امروز نسبت اقای‬ ‫هاشمی با جریان اصولگرایی چطور تعریف می شود؟ اقای‬ ‫هاشمی جزو بنیانگذار جامعه روحانیت مبارز تهران و جزو‬ ‫پیشکسوتان و استوانه های این تشــکیالت بود اما امروز‬ ‫اعضای جامعه روحانیت مبارز تهــران فقط به عنوان یک‬ ‫عضو قدیمی به او احترام می گذارنــد اما حاضرند از اقای‬ ‫هاشــمی حمایت کنند؟ بنا بر این دلیل و دالیل بیشــتر از‬ ‫اقای روحانی هم حمایت نخواهد کرد‪.‬‬ ‫به نظر شــما هرچــه از ریاســت جمهوری اقای‬ ‫روحانی گذشت او محافظه کارتر شد یا صریح تر‬ ‫سخن می گوید؟ به سمت اصولگرایان امده یا به‬ ‫سمت اصالح طلبان رفته است؟‬ ‫قبل و بعد از اجرای برجــام اقای روحانی مقداری‬ ‫فرق کرده اســت‪ .‬اقای روحانی قبــل از برجــام به دلیل‬ ‫عصبانی بودن و تحمل فشــار زیاد برای به نتیجه رساندن‬ ‫مذاکرات دوران پرتنشی را پشت ســر گذاشت و نسبت به‬ ‫منتقدان خودش خیلی با تندی و بــد اخالقی و تنش زایی‬ ‫رفتار و برخورد کرد اما بعد از اجرای برجام به نظر می اید او‬ ‫ارامش بیشتری پیدا کرده است و کمتر شاهد پرخاشگری‬ ‫از طرف او هســتیم‪ .‬البته عالوه بر برجام و عبور از شرایط‬ ‫ســنگینی که اقای روحانــی در ان روزگار تجربه می کرد‪،‬‬ ‫نقدهایی که به او شــد موثر بود که اقــای روحانی متوجه‬ ‫اشتباه و خطای رفتاری خودش بشود‪.‬‬ ‫معتقدم اقای روحانی در سال اخر ریاست جمهوری‬ ‫تالش می کند که یــک توازنــی را کماکان برقــرار کند و‬ ‫ارتباط های خوبی را با جریان های مختلف داشــته باشد‪.‬‬ ‫منظور از ارتباط خوب ان است که رابطه خود را با هیچ کدام‬ ‫از دو جناح به هم نزند و تالش کند بتواند از حداکثر ظرفیت‬ ‫هر دو جناح استفاده کند تا در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫موفق شود‪ .‬در مجموع تالش اقای روحانی در این جهت‬ ‫خواهد بود‪ ،‬حــاال باید دید با توجه به شــرایط سیاســی و‬ ‫اقتصادی که پیش می اید ایا اقای روحانی همچنان ارام‬ ‫و خوددار رفتار می کند یا به ســمت حالــت بداخالقی ها و‬ ‫پرخاشگری های گذشته ســوق پیدا می کند‪ .‬ضمن انکه‬ ‫به نظر می رســد امروز اقای روحانی خیلی بیشــتر متوجه‬ ‫واقعیت های کشور شده است چون شعار و وعده دادن در‬ ‫انتخابات خیلی راحت بود‪.‬‬ ‫امروز خیلی از ان شــعارها و وعده ها محقق نشــده‬ ‫اســت‪ ،‬بنابراین نمی تواند همچنان موضع قبلی را داشته‬ ‫باشد چون وقت شــعار دادن و وعده دادن گذشته است‪.‬‬ ‫مجموعه اینها باعث شده او مقداری ارام تر شود‪.‬‬ ‫به نظر شما در این مدت سه سال اقای روحانی‬ ‫و هاشمی به هم نزدیک تر شدند یا دورتر؛ چون‬ ‫در یک مقطعی اقای روحانی به جلســات مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام نمی رفت‪ ،‬ایا همچنان‬ ‫ان اختالفات وجود دارد؟‬ ‫بله‪ ،‬اختالفات که وجود دارد ‪،‬منتها اقای هاشمی‬ ‫می داند غیر از اقای روحانی کســی نیست که بخواهد از‬ ‫طریق او منویات خودش را دنبال کند و هم اقای روحانی‬ ‫می داند نیازمند حمایت اقای هاشــمی اســت‪ ،‬بنابراین‬ ‫نیاز دو طرفه باعث شــده مقــداری ارامش بیشــتری در‬ ‫روابط انها حاصل شود؛ وگرنه ان قضایا به قوت خودش‬ ‫قبل و بعد از اجــرای برجام اقای روحانی‬ ‫مقداری فرق کرده اســت‪ .‬اقای روحانی‬ ‫قبل از برجــام به دلیل عصبانــی بودن و‬ ‫تحمل فشار زیاد برای به نتیجه رساندن‬ ‫مذاکرات دوران پرتنشــی را پشت ســر‬ ‫گذاشــت و نســبت به منتقدان خودش‬ ‫خیلی با تندی و بد اخالقــی و تنش زایی‬ ‫رفتار و برخورد کرد‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪41‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫روحانی در پسا تردید‬ ‫چه عواملی باعث تردید حسن روحانی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم شد؟‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫ایــن روزهــا زمزمه هــای فعالیت هــای انتخاباتی‬ ‫رساتر به گوش می رسد؛ منتقدان از اولین رئیس جمهور‬ ‫تک دوره ای سخن می گویند و حامیان حسن روحانی از‬ ‫اســتمرار دولت تدبیر و امید روایت می کنند‪ .‬اما در این‬ ‫میان تک جمله مسیح مهاجری‪ ،‬حامل پیامی جدید در‬ ‫تحوالت انتخاباتی پیشــرو است؛ حجت االسالم مسیح‬ ‫مهاجــری‪ ،‬مدیرمســئول روزنامه جمهوری اســامی‪،‬‬ ‫از نزدیــکان مــورد وثوق هاشمی رفســنجانی و حســن‬ ‫روحانی است؛ وی در گفت وگویی پرده از تردید حضور‬ ‫حسن روحانی در انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم‬ ‫برداشــت و اظهار داشت‪« :‬اخیرا به ایشــان گفتم شما‬ ‫کار درســتی کردید که امدیــد و االن واجب اســت که‬ ‫ادامه دهید و باید بمانید؛ اگــر نمانید همه تالش چهار‬ ‫سال شــما از بین می رود‪ .‬می دانید که اقای روحانی در‬ ‫دوران جنگ یکی از مســئوالن اصلی بود و از همه تار و‬ ‫پود و مسائل ان اگاهی داشــت‪ .‬ایشان یک سال پس‬ ‫از شروع ریاست جمهوری شان به من گفتند هشت سال‬ ‫دوران احمدی نژاد ســه برابر هشت ســال دوران جنگ‬ ‫به مملکت ضربه زده اســت‪ .‬اقای روحانی دقیق است‬ ‫و امار در اختیار اوســت‪ .‬این حرف او شــعاری نیست‪.‬‬ ‫حال درســت کردن چنیــن مملکتی با ایــن خصوصیات‬ ‫بســیار ســخت اســت‪ ...‬اگر اقــای روحانــی کاندیدا‬ ‫نشــوند و باتوجه به اینکه شــخص خاصــی را هم برای‬ ‫کاندیداتوری مــد نظر نداریم که قــدرت مقابله با رقبا را‬ ‫داشــته باشــد؛ بنابراین هر انچه در چهار سال به دست‬ ‫امده است‪ ،‬از بین می رود و مفاســد اقتصادی بیشتر از‬ ‫گذشــته ایجاد خواهد شــد که خطر بزرگی برای کشور‬ ‫محسوب می شود‪ ...‬ایشان مقداری دچار تردید بودند؛‬ ‫ولی به این نتیجه رســید ه اند که حضور داشته باشند‪».‬‬ ‫در ورای این گزاره ها؛ سوال مهم این است چه عواملی‬ ‫ســبب تردیــد حضــور در انتخابــات ریاســت جمهوری‬ ‫دوازدهم شده است؟‬ ‫کابینه منفعل؛ روحانی تنهاست‬ ‫«شــرکت ســهامی خاص» عبارت توصیفی جریان‬ ‫اصالحات بــود که پس از مشــاهده نــام رحمانی فضلی‪،‬‬ ‫به عنوان وزیر کشــور بــر کابینــه دولت یازدهــم نهادند؛‬ ‫ســهیال جلودار زاده از فعاالن سیاســی اصالحات معرفی‬ ‫رحمانی فضلی و پورمحمدی را از سر ناچاری توصیف کرده‬ ‫و تصریح کرد‪« :‬حضور این افراد در کابینه از روی ناچاری‬ ‫است‪ .‬شاید ایشــان مصلحت را در این دیدند که این گونه‬ ‫توازن را برقرار کننــد تا مجلس هم دیــد مثبتی برای رای‬ ‫اعتماد به وزرای پیشنهادی داشته باشد‪ ».‬پس از ان شاهد‬ ‫نامه هشدارامیز اقتصادی چهار وزیر پیرامون رکود در کشور‬ ‫بودیم و برخالف ســخنان حســن روحانی‪ ،‬درگیری های‬ ‫ی میان نعمت زاده و ترکان مشاور ارشد حسن روحانی‬ ‫کالم ‬ ‫ایجاد شد و پس از گذشت سه سال برخی دیگر از الیه های‬ ‫ناهماهنگی کابینه دولت رونمایی می شود‪.‬‬ ‫اعضــای کابینــه دولــت یازدهم ماحصــل ائتالف‬ ‫انتخاباتی هســتند؛ بنابراین مرجع قدرت حضورشــان در‬ ‫کابینه را معیار کنش های سیاسی خود قرار می دهند و این‬ ‫باعث می شود که کابینه دولت یازدهم حامی حسن روحانی‬ ‫در مجادالت با منتقدان نباشد و روحانی به تنهایی به مقابله‬ ‫بپردازد و این اقدام اسیب پذیری وی را باال می برد‪.‬‬ ‫ب تروا در شهر دولت‬ ‫اصالح طلبان؛ اس ‬ ‫دولــت یازدهــم از بــدو اســتقرار خواهــان «تقلیل‬ ‫مطالبــات» در قبال اصالح طلبــان بود‪ .‬انان عــارف نماد‬ ‫اصالح طلبــان را بــه کابینــه دعــوت نکردند و مناســبات‬ ‫اصالح طلبــان و حامیان دولت با شــیب مالیم به ســمت‬ ‫واگرایی پیــش رفــت‪ .‬اصالح طلبان پس از اعــام گزاره‬ ‫«گزینه اول و اخر حســن روحانی» با چرخشــی کالمی از‬ ‫«حمایتمشروط»کلیددارفعلیپاستورخبرمی دهندوپس‬ ‫از تغییر مجید انصاری از معاونت پارلمانی در واکنش به پیام‬ ‫اعتراض رئیس دولت اصالحات‪ ،‬علی صوفی رئیس ستاد‬ ‫انتخاباتی اصالحات در تهران اقدام پاســتور را «عجیب»‬ ‫و «اصولگرایانه» خواند و در همین راســتا اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«اتفاقیکهدرموردمعاونتپارلمانیصورتگرفت‪،‬مقداری‬ ‫عجیب بود‪ .‬این تغییر با رویکرد اصولگرایی بود‪ .‬ایشان یکی‬ ‫دولت یازدهم تغییرات پارلمانی را به سمت ایجاد پیوند پایدار‬ ‫سیاسی با ضلع اصولگرایی ائتالف انتخابات ‪ 92‬پیش می برد؛‬ ‫ی خود به علی‬ ‫انان با دستور تشکیالتی به نمایندگان حام ‬ ‫الریجانی رای دادند‬ ‫از نیروهای وزارت کشور یعنی امیری را که از حامیان اقای‬ ‫الریجانی اســت جای اقای انصاری که اصالح طلب است‬ ‫و از عملکرد وی رضایت وجود داشــت‪ ،‬قرارداد‪ ».‬ســپس‬ ‫محمدجواد حق شناس‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد‬ ‫ملی با صراحت بیشــتری از موضع گیری اصالحات سخن‬ ‫گفت و اظهار داشت‪« :‬به نظر می رسد جریان اصالح طلب‬ ‫باتوجه به هزینه هایی که بــرای دولت روحانــی داد‪ ،‬مورد‬ ‫کم لطفی قرار گرفت و متناسب با ان زحمات و حمایت ها از‬ ‫انها در کابینه استفاده نشد‪».‬‬ ‫در ایــن میان دو دیــدار مهم‪ ،‬میان حســن روحانی‬ ‫با موســوی خوئینی ها و رئیــس دولت اصالحــات انجام‬ ‫شــده اســت؛ عبداللــه ناصــری پیرامــون دیــدار میان‬ ‫موسوی خوئینی ها و حســن روحانی گفته است‪ ...« :‬از‬ ‫سوی دیگر برخی از بزرگان جریان اصالحات در دیدارهای‬ ‫مســتقیم با اقای روحانی هشــدارها و نگرانی های خود را‬ ‫نســبت به انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬به اقای‬ ‫روحانی اعالم کرده انــد‪ .‬به عنوان نمونه یکــی از بزرگان‬ ‫جریان اصالحــات به صراحت بــه اقای روحانــی عنوان‬ ‫کرده کــه اگر همیــن مســیر خــود را در اینده نیــز ادامه‬ ‫بدهــد‪ ،‬ممکن اســت پایگاه رای خــود را از دســت بدهد‬ ‫و ســال ‪ 96‬در پاســتور نباشــد‪ .‬این چهره برجسته جریان‬ ‫اصالحات همچنین به اقــای روحانی ضــرورت تغییر در‬ ‫برخی نگرش هــا و مدیریت هــای دولت را گوشــزد کرده‬ ‫است‪ ».‬جمع بندی ناصری شاید از اخبار جلسات محرمانه‬ ‫اصالح طلبــان و روحانی مهم تر بود‪« :‬در این جلســه که‬ ‫در منزل اقای روحانی برگزار شــده به اقای روحانی در این‬ ‫زمینه هشدار های الزم داد ه شده که ایشان دارای سازمان‬ ‫رای مستقل نیســت و نباید با طناب پوســیده برخی افراد‬ ‫به چاه برود‪ .‬بدون شــک ســازمان رای اقــای روحانی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اینده جریان اصالحات خواهد‬ ‫بود و کسی نمی تواند این مساله را کتمان کند‪ .‬اگر کسی‬ ‫دچار توهم شــده و احســاس می کند اقای روحانی جدا از‬ ‫ارای اصالح طلبان می تواند رئیس جمهور شــود‪ ،‬سخت‬ ‫در اشتباه است و این اشــتباه ممکن است به قیمت بسیار‬ ‫گزافی تمام شــود‪ ».‬همچنین برخی خبرها نیز حکایت از‬ ‫این دارد که حســن روحانی به مجمع روحانیون مبارز رفته‬ ‫است‪ .‬شنیده شده اســت که در این جلسه حسن روحانی‬ ‫انتقادات تندی را از رئیــس دولت اصالحات انجام داده و‬ ‫به او گفته اســت که خاتمی در طول این سه سال حمایت‬ ‫روشنی از او و دولتش نداشته اســت و حاضر نشده که در‬ ‫حمایت از او هزینه بپردازد‪ .‬اما اینکه طرف مقابل به او چه‬ ‫گفته است را یکی از چهره های اصالح طلبان روایت کرده‬ ‫است؛ هفته نامه اصولگرای پنجره روایت کامل تری را در‬ ‫ستون شنیده های خود از این دیدار مطرح کرد‪« :‬این بار‬ ‫پیام نگران کننده از بنیادی در خیابان یاسر با یک واسطه‬ ‫به پاستور است؛ وی در این پیام گالیه امیز خواهان تغییر‬ ‫در رویکرد سیاسی حجت االسالم حسن روحانی شده است‬ ‫و در سه محور معضل دولت یازدهم را بیان می کند؛ محور‬ ‫اول حاوی نوع مناســبات دولت یازدهم بــا جریان رقیب‬ ‫است؛ او معتقد است که کلیددار پاستور چرخش به راست‬ ‫را در ســال اخر صدارتش بر قوه مجریه کلید زده است‪...‬‬ ‫محور دوم انتقاد از ســاخت درونی دولت یازدهم اســت؛‬ ‫از منظر وی‪ ،‬حســن روحانی تنهاســت‪ ،‬یاران سیاسی او‬ ‫در کابینه تمایلی به دفاع از رئیــس کابینه ندارند و روحانی‬ ‫به تنهایی و با ضعــف دســتگاه تبلیغاتی خــود به مصاف‬ ‫منتقدان می رود و از ســوی دیگر باوجود اصــرار به تغییر‬ ‫دولت یازدهــم از بدو اســتقرار خواهان‬ ‫«تقلیل مطالبات» در قبال اصالح طلبان‬ ‫بود‪ ،‬انــان عــارف نمــاد اصالح طلبان را‬ ‫به کابینــه دعــوت نکردند و مناســبات‬ ‫اصالح طلبــان و حامیان دولت با شــیب‬ ‫مالیم به سمت واگرایی پیش رفت‬ ‫وزیران ضعیف از سال گذشته که به روایات فعاالن سیاسی‬ ‫اصالحات توصیه شده است ولی پاسخ مثبت دریافت نشده‬ ‫اســت و اگر در چند ماه اینده تغییر در کابینه رخ بدهد‪ ،‬از‬ ‫منظر مردم تعبیر به اقدامی برای «انتخابات» اســت و نه‬ ‫برای درمان درد انان‪ .‬محور ســوم این پیام گالیه امیز به‬ ‫بازی دادن اصالحات در سه سال گذشته از سوی روحانی‬ ‫اختصاص یافته اســت و از منظر وی ایــن الگوی رفتاری‬ ‫دولت باعث می گردد که ائتالف کننــدگان با حامیان وی‬ ‫هرلحظه منتظر خنجر از پشــت برای حفظ قدرت از سوی‬ ‫حامیان گفتمان اعتدال باشند‪».‬‬ ‫دلربایی از اصولگرایان فاقد پایگاه اجتماعی‬ ‫دولت یازدهــم تغییرات پارلمانی را به ســمت ایجاد‬ ‫پیوند پایدار سیاسی با ضلع اصولگرایی ائتالف انتخابات‬ ‫‪ 92‬پیش می برد؛ انان با دستور تشــکیالتی به نمایندگان‬ ‫حامی خــود به علــی الریجانــی رای دادند و مغــز متفکر‬ ‫راست گرایان اصولگرا پس از فتح بهارستان در پاسخ به این‬ ‫همراهی سیاسی اظهار داشت‪« :‬برخی احتمالش را زیاد‬ ‫می دانند که اقای دکتر روحانی رئیس جمهور یک دوره ای‬ ‫باشــد‪ ،‬می گویم خیر‪ ،‬من احتمالش را زیاد نمی دانم ولی‬ ‫شرایط اینده خیلی می تواند تعیین کننده باشد‪ ».‬و از سوی‬ ‫دیگر علی یونســی از نزدیکان رئیس جمهور به بیان دلیل‬ ‫چرخش به راست حسن روحانی پرداخت‪« :‬به نظر من بد‬ ‫نیســت که روحانی نگرانی های عقــای اصولگرا را مورد‬ ‫توجه قرار دهد و ســعی کند در برخی مســائل نظرات انها‬ ‫را نیز تامین کند‪ ،‬که البته ایشــان در بسیاری موارد به این‬ ‫نگرانی هم توجه دارند‪ .‬انها هم نگرانی های بین المللی و‬ ‫اقتصادی دارند که تا حدی نگرانی های شــان قابل درک‬ ‫است‪ .‬دولت باید به انها اطمینان دهد که به خواسته های‬ ‫انها بی توجه نیست‪ ».‬انچه در این پیوند سیاسی اهمیت‬ ‫دارد؛ پایگاه اجتماعی ضعیف راستگرایان اصولگراست‪،‬‬ ‫هرچند انان در سطح حاکمیتی دارا قدرت چانه زنی باالیی‬ ‫هســتند ولی هنگامه انتخابات قدرت اجتماعی معنا پیدا‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫روحانی در پساتردید‬ ‫حســن روحانی در اردیبهشــت ‪ ،96‬فصل سختی از‬ ‫زندگی خود را ســپری خواهد کرد؛ تردیدهــای حضور او‬ ‫مبتنی بر واقعیت است؛ پسابرجام بنا به روایت سفره مردم‬ ‫با شعارهای دولت همخوانی ندارد و از سوی دیگر ارایش‬ ‫نیروهای سیاسی در کشور به ســمت همگرایی با حامیان‬ ‫دولت پیش نمــی رود‪ ،‬دولتی ها تمایلی به ســهم دادن به‬ ‫اصالح طلبان ندارنــد و اصولگرایان با پایــگاه اجتماعی‬ ‫مناســب گزینه هــای دیگری مدنظــر دارنــد‪ .‬تنها حامی‬ ‫ کلیــددار فعلی پاســتور‪ ،‬هاشمی رفســنجانی اســت؛ بار‬ ‫دیگر همه «امید» حســن روحانی به «تدبیر» پدرخوانده‬ ‫دولت گره خورده اســت تــا او اصالح طلبــان را مجبور به‬ ‫«ســکوت» و در اردوگاه اصولگرایان هماننــد انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری یازدهم نامزدی همســو برای تشــدید‬ ‫واگرایی روانه سازد‪ .‬شاید راز پایان «تردید» حسن روحانی‬ ‫در «قول های» هاشمی رفسنجانی به او نهفته باشد‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫بعید است روحانی رئیس جمهور‬ ‫تک دوره ای باشد‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪6‬‬ ‫برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) یکی از بزرگ ترین‬ ‫موفقیت های دولت حسن روحانی به شمار می رود و تاثیر ان‬ ‫رویبخشیازجامعهکهمی فهمندچقدرموضوعامنیتمهم‬ ‫استوتهدیدامنیتیبهچهمعناست‪،‬کامالاشکاراست‪.‬انها‬ ‫دریافته اند که برجام چقدر تاثیر روی افزایش امنیت در ایران‬ ‫و کاهش تهدیدات علیه کشور داشته است‪ .‬همچنین این‬ ‫توافق توانسته میان دشمنان ایران اختالفاتی ایجاد کند و‬ ‫سطح تاثیرگذاری کشور را در سطح منطقه‬ ‫و بین الملــل افزایش داده اســت‪ .‬باتوجه‬ ‫به این موضوعات به نظر من برجام‪ ،‬حتما‬ ‫به عنوان یــک عامل مثبــت در انتخابات‬ ‫اینده برای اقــای روحانی تاثیرگذار خواهد‬ ‫بود و بعید به نظر می رسد که این توافق تاثیر‬ ‫منفی بر شانس حسن روحانی در انتخابات‬ ‫داشته باشد‪ .‬امروز اغلب مردم اگاه هستند‬ ‫که قرار نبود برجام تمام مشکالت کشور را‬ ‫لو فصل کند بلکه فقط مسائلی که در ان‬ ‫ح ‬ ‫ذکر شده بود باید حل می شد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر نقطه ثقل و تاثیرگذار‬ ‫سیاســت خارجی دولــت روحانــی همین‬ ‫بحث برجام بوده اســت اما به غیــر از ان‪،‬‬ ‫ایران موفق شــد مناســباتش را با کشورها‬ ‫و ســازمان های مختلف که پیش تر دچار‬ ‫بحران بود‪ ،‬بهبود ببخشد‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫دستگاه سیاست خارجی کشــور توانست‬ ‫روابط با اتحادیه اروپا‪ ،‬ژاپن و کره جنوبی را‬ ‫احیا کند‪ .‬اما در ارتباط با کشورهای عربی‪،‬‬ ‫سیاستخارجیایرانموفقعملنکردونتوانستمشکالت‬ ‫لو فصل کند‪ .‬بنابراین امروز‬ ‫را در ارتباط با این کشــورها ح ‬ ‫نه تنها اوضاع بهتر نشــده بلکه بدتر هم شده است‪ .‬در این‬ ‫میان ممکن است بحث روابط با کشورهای عربی نزد قشر‬ ‫روشنفکر و نخبه ایرانی که نسبت به اهمیت سیاست خارجی‬ ‫اگاه هســتند‪ ،‬مهم جلوه کند و در نگاه انهــا در قبال دولت‬ ‫تاثیرگذار باشــد‪ .‬اما بحث های اینچنینی سیاست خارجی‬ ‫دولت خیلی برای توده های مردم اهمیت ندارد و برجام نیز‬ ‫اگر اهمیت دارد به دلیل تاثیرگذاری ان بر زندگی سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی مردم است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫دستاوردهای برجام‬ ‫در ادامه به برخــی از دســتاوردهای برجام به صورت‬ ‫تفصیلی تر اشاره می شود؛ نخستین دســتاورد این بود که‬ ‫برجام توانست‪ ،‬قطعنامه های شورای حکام اژانس را ملغی‬ ‫کرده و اژانس عمال ‪ 12‬قطعنامه خود را باطل شــده اعالم‬ ‫کرد‪ .‬از طرفی پرنده ‪ PMD‬ایران که به مساله ابعاد احتمالی‬ ‫نظامی اشاره داشت نیز خاتمه یافت‪ .‬شورای امنیت نیز طی‬ ‫قطعنامه ‪ 2231‬خود که به ماده ‪ 25‬اشاره داشته‪ ،‬ذیل فصل‬ ‫ششــم‪ ،‬و همچنین یازده مورد که به بند ‪ 41‬اشــاره می کند‬ ‫را لغو کرد‪ .‬به عبارتی همه ‪ 6‬قطعنامه شــورای امنیت ملغی‬ ‫شد‪ .‬مساله باقی مانده‪ ،‬تئوری ماشــه بود‪ ،‬که بر اساس ان‬ ‫اگر هر زمان طرف مقابل اراده کند‪ ،‬امکان بازگشت پذیری‬ ‫به وضعیت قبل وجود خواهد داشــت که باتوجه به فضای‬ ‫بین المللی‪ ،‬تعهدات اجرایی و مجموعه رفتارهایی که ایران‬ ‫از خود نشان داده‪ ،‬عمال زمینه موفقیتی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫دومین دستاورد‪ ،‬مساله غنی سازی است‪ .‬طی سال ها‬ ‫مقاومت توانستیم چرخه کامل سوخت هسته ای را در کشور‬ ‫ایجاد کنیم‪ .‬انها این چرخــه را پذیرفتند‪ .‬گرچــه ما نیز در‬ ‫مقابل محدودیت هایی را از جمله در حوزه کنترل و نظارت‬ ‫پذیرفیتم ولی با این حال ادامه اصل غنی ســازی در ایران‬ ‫پذیرفته شده است‪.‬‬ ‫ســومین دســتاورد‪ ،‬تغییر جایگاه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران قبل و بعد از برجام است که به طور کلی این جایگاه در‬ ‫جهت مثبت تغییر کرده است‪ .‬برخی اصرار بر این دارند که‬ ‫بگویند این تغییر جایگاه ارتباطی بــه برجام ندارد‪ .‬در حالی‬ ‫که با نگاه واقع گرایانه مشــاهده می شود که ایران توانسته‬ ‫با ‪ 6‬قدرت جهانی مذاکره و به بخشــی از خواسته های خود‬ ‫دست یابد‪ .‬گرچه طرفین به انچه مطلوبشان بوده نرسیده اند‬ ‫اما به انچه مقدور بوده دست یافته اند‪ .‬این موفقیت بزرگی‬ ‫است‪ .‬به همین دلیل عربستان‪ ،‬اسرائیل و دیگر کشورها به‬ ‫تکاپو افتادند تا به نحوی جلوی اجرای برجام گرفته شود‪.‬‬ ‫اگر چنین موفقیتی وجود نداشــت‪ ،‬انها از خود حساسیتی‬ ‫نشــان نمی دادند‪ .‬باید توجه داشــت که جایــگاه ایران در‬ ‫منطقه ارتقا یافته است‪ .‬چهارمین دستاورد‪ ،‬همکاری های‬ ‫جدید بین المللی در زمینه صنعت هســته ای اســت‪ .‬پیش‬ ‫از برجام‪ ،‬بــا وجود صلح امیز بودن فعالیت های هســته ای‬ ‫ایران‪ ،‬همه فرایندها به دلیل ایجاد مزاحمت ها و مشکالت‪،‬‬ ‫به صــورت مخفیانه انجام می شــد‪ ،‬اما امروز بــه راحتی با‬ ‫کشورها وارد مذاکره شده و به صورت شفاف و علنی قرارداد‬ ‫همکاری هسته ای امضا می شود‪ .‬برای مثال با چین درباره‬ ‫بازسازی راکتور اب سنگین قرارداد امضا شده تا این راکتور‬ ‫گواهی نامه بین المللی دریافت کند‪ .‬زیرا اگر راکتور گواهی‬ ‫نامه بین المللی نداشته باشــد‪ ،‬تولیدات ان صرفا مصرف‬ ‫داخلی خواهد داشت‪ .‬در حالی که اکنون می توانیم پس از‬ ‫تولید رادیو ایزوتوپ های دارویــی‪ ،‬ان را به خارج نیز صادر‬ ‫کنیم‪ .‬اکنون ایــران می تواند با طرف هــای خارجی مانند‬ ‫فرانسه و امریکا و المان وارد گفت وگو شود‪ .‬اما در گذشته‬ ‫به دلیل وجود تحریم ها‪ ،‬گفت وگو معنا نداشت و هر کشوری‬ ‫که با ایران درباره همکاری های بین المللی هسته ای مذاکره‬ ‫می کرد‪ ،‬مجازات می شد‪.‬‬ ‫حال پرســش این اســت که در برجام چه چیزهایی را‬ ‫داده ایم؟تا پیش از برجام تعداد ســانتریفیوژهای ایران ‪19‬‬ ‫هزار عدد بود که بر اساس اخرین گزارش اقای امانو‪ ،‬فقط‬ ‫‪ 9‬هزار و ‪ 500‬عدد ان کار غنی ســازی را انجام داده و به انها‬ ‫گاز تزریق می شد‪ .‬حال بعد از برجام تعداد سانتریفیوژهای‬ ‫زیر بار‪ 5 ،‬هزار و ‪ 60‬عدد خواهد بود‪ .‬باتوجه به اینکه عمده‬ ‫مصرف ایران از ســال ‪ 2021‬خواهد بود‪ ،‬بنابراین در حال‬ ‫حاضر کمبودی احساس نمی شــود‪ .‬تا پیش از این ذخایر‬ ‫اورانیــوم ایران ‪ 11‬تن بــوده که بعد از برجام بــه ‪ 300‬کیلو‬ ‫کاهش یافت‪ .‬امــا در مقابل نزدیک بــه ‪ 197‬تن کیک زرد‬ ‫وارد ایران می شــود‪ .‬ارزش این مقدار برابر با ‪ 1‬به ‪ 10‬بوده و‬ ‫ایران توانسته مقدار قابل توجهی اورانیوم طبیعی به دست‬ ‫اورد‪ .‬زیرا ذخایر اورانیوم محدود اســت و ایــران باتوجه به‬ ‫بومی سازی صنعت هسته ای می تواند از این میزان کیک‬ ‫زردبرایغنی سازیوهمچنیناشتغالاستفادهکند‪.‬بنابراین‬ ‫پیش از خارج شدن ذخایر از ایران‪10 ،‬‬ ‫برابر ان به صورت طبیعی وارد کشــور‬ ‫شده است‪ .‬اکنون ایران می تواند منابع‬ ‫خود را از روسیه و قزاقستان تامین کند‪.‬‬ ‫بر اساس برجام‪ ،‬ایران یک سری‬ ‫نظارت هــا را پذیرفتــه و همچنین طی‬ ‫این مدت پروتکل الحاقی را به صورت‬ ‫داوطلبانــه اجرا می کند‪ .‬ایــن درحالی‬ ‫است که بعد از گذشت ‪ 8‬سال‪ ،‬مجلس‬ ‫می تواند _ به صالحدید_ با بررسی این‬ ‫موضوع که اگر تمــام مراحل برجام به‬ ‫خوبی پیش رفت‪ ،‬ان را تایید نهایی کند‪.‬‬ ‫ایران همانند بسیاری از کشورهای بزرگ‬ ‫دنیا مانند المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬چین و امریکا‬ ‫پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه‬ ‫اجرا می کنــد‪ .‬در حال حاضــر نزدیک‬ ‫به ‪ 126‬کشــور دنیا این پروتکل را اجرا‬ ‫می کنند اما هر کدام پیوســت اجرایی‬ ‫را بــرای ان قرار داده انــد‪ .‬بخش هایی‬ ‫نیز در قالــب فراپروتکلی در نظر گرفته‬ ‫شــده که مثال مربوط به خروجی معادن اورانیــوم ایران در‬ ‫گچین و ساقند طی یک محدوده ‪ 20‬ســاله است‪ .‬نظارت‬ ‫نیز بدین صورت خواهد بود که منابــع خروجی این معادن‬ ‫به جای دیگر نرفته باشد‪ .‬این مســاله نه تهدید امنیت ملی‬ ‫و نه تهدید استقالل ایران است‪ .‬در نهایت انکه در راستای‬ ‫فعالیت های صلح امیز هسته ای هیچ ضرری به ایران وارد‬ ‫نمی شود و ما به ازای ان همکاری های بین المللی و زمینه‬ ‫مناسب برای توسعه صنعت هسته ای صورت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه بعضا از سوی برخی مخالفان صحبت از این‬ ‫می شود که حسن روحانی احتماال تنها یک دوره به عنوان‬ ‫رئیس جمهورانتخابخواهدشدوبهدلیلعملکردضعیفش‬ ‫در بحث برجام و سیاســت خارجی برای دور بعدی انتخاب‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫این درحالی اســت که این چنین ســخنانی از سوی‬ ‫همان کسانی مطرح می شــود که در ابتدا می گفتند اصال‬ ‫امکان ندارد توافق انجام شــود و سپس نیز ادعا می کردند‬ ‫که توافق هسته ای مانند توافق ترکمنچای است‪ .‬امروز نیز‬ ‫ی اورده اند که برجام موجب‬ ‫این مخالفان به این مســاله رو ‬ ‫ســقوط دولت اقای روحانی خواهد شد‪ .‬در حالی که چنین‬ ‫ادعاهایی صحیح نیســت و بعید به نظر می رسد که ایشان‬ ‫تنها برای یک دوره رئیس جمهور باشــند‪ .‬البته در سیاست‬ ‫همه چیز امکان پذیر است و نمی توان با قاطعیت مساله ای‬ ‫را بیان کرد‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪7‬‬ ‫فــواد ایزدی‪ ،‬اســتاد دانشــگاه و کارشــناس‬ ‫مســائل بین الملــل در گفت وگویی با مثلــث درباره‬ ‫تاثیرات مثبت و منفی برجام تاکید کرد که نمی توان‬ ‫گفت برجام هیچ دســتاوردی برای کشور نداشت‬ ‫زیرا بخشــی از پول های بلوکه شده کشور ازاد شده‬ ‫اما دلیل اصلی کــه وارد مذاکرات شــدیم یعنی لغو‬ ‫تحریم ها هنــوز اتفاق نیفتــاده و متــن برجام نیز‬ ‫به گونه ای است که لغو تحریم ها را شامل نمی شود‪،‬‬ ‫بلکه بحث تعلیق مطرح است‪.‬‬ ‫او همچنین در رابطه با تاثیر برجام بر انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری پیش رو و اســتفاده دولت از این‬ ‫مســاله با اشــاره به اینکه امروز ادبیاتی که توسط‬ ‫دولت اســتفاده می شــود به جای انکه بــا واقعیات‬ ‫هماهنگ باشد‪ ،‬بیشتر جنبه تبلیغاتی به خود گرفته‬ ‫است‪ ،‬افزود‪« :‬به نظر من برجام جنبه انتخاباتی پیدا‬ ‫کرده‪ ،‬این در حالی است که برجام باید یک پرونده‬ ‫ملی باشد و دغدغه های ملی در ان مهار شود‪».‬‬ ‫ایزدی معتقد اســت اگر اقــای روحانی درباره‬ ‫برجام شفاف تر با مردم صحبت می کرد‪ ،‬این مساله‬ ‫به لحاظ انتخاباتی نیز به نفع دولت بود‪.‬‬ ‫در عیــن حــال ایــن کارشــناس در خصوص‬ ‫شــانس اقای روحانی بــرای پیــروزی در دور دوم‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری گفت که به نظر می رسد‬ ‫باتوجه به عملکرد دولت‪ ،‬اقای روحانی این فرصت‬ ‫را دارد که در دوره بعد از پیروزی انقالب اســامی‪،‬‬ ‫تاریخ ساز باشد و اولین رئیس جمهوری یک دوره ای‬ ‫شود‪.‬‬ ‫ممکن است روحانی تک دوره ای شود‬ ‫گفت وگوی مثلث با فواد ایزدی‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫سیاست‬ ‫جناب ایزدی! شــما از جمله منتقــدان برجام و‬ ‫توافق هسته ای هســتید‪ ،‬به نظر شما ایا برجام‬ ‫هیچ دســتاوردی برای کشــور به دنبال نداشته‬ ‫است؟‬ ‫نمی توان گفت که برجام هیچ دستاوردی نداشته‬ ‫است زیرا بخشــی از پول هایی که در خارج از کشور بلوکه‬ ‫شــده بود به داخل کشور بازگشــته اســت‪ .‬میزان دقیق‬ ‫این پول ها مشــخص نیست اما همین مســاله نیز بهتر از‬ ‫هیچ اســت‪ .‬البته باید توجه داشــت که اصــل مذاکرات‬ ‫هســته ای ایران با گروه ‪ 5+1‬به این خاطــر نبود که ما ‪،5‬‬ ‫‪ 10‬یا ‪ 15‬میلیــارد از پول هایمــان را بگیریــم و پولی هم‬ ‫روی ان بگذاریم و به عنوان مثال ‪ 100‬تا هواپیما بخریم‪.‬‬ ‫این مســاله نمی تواند دلیل محکمی برای متوقف شــدن‬ ‫فعالیت های هســته ای ایران باشــد‪ ،‬بلکه دلیل پیگیری‬ ‫مذاکرات‪ ،‬لغــو تحریم ها بود و هدف این بود که مســائل‬ ‫به صورت ریشه ای حل و فصل شود‪ ،‬نه اینکه تنها مبلغی‬ ‫پول وارد کشــور شــود‪ .‬پس اگر بخواهیم به این ســوال‬ ‫پاســخ دهیم که ایا برجــام مثبت بوده یا منفــی باید گفت‬ ‫ممکن اســت برجام برخی نکات مثبت نیز داشته باشد اما‬ ‫دلیل اصلی که وارد مذاکرات شــدیم یعنی لغو تحریم ها‬ ‫هنوز اتفــاق نیفتــاده و متن برجــام نیز به گونه ای اســت‬ ‫که لغو تحریم ها را شــامل نمی شــود‪ ،‬بلکــه بحث تعلیق‬ ‫مطرح است‪ .‬این در حالی است که بســیاری از تعلیق ها‬ ‫نیز اتفاق نیفتــاده و تنهــا روی کاغــذ بر ان تاکید شــده‬ ‫است‪ .‬این موضوع نیز به کارشــکنی دولت امریکا مربوط‬ ‫می شود و برخی داخل دولت ایران نیز به این مساله اذعان‬ ‫کرده اند‪ .‬پس اگر بخواهم به طور خالصه بیان کنم برجام‬ ‫می توانســت نکات مثبتی برای کشــور داشــته باشد اما‬ ‫بسیاری از نکات مثبت در عمل اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫شــما در یــک مصاحبه فرمــوده بودید کــه نگاه‬ ‫اقای روحانــی به مذاکرات و برجام‪ ،‬سیاســی و‬ ‫انتخاباتی اســت و مــواردی که مطــرح می کند‬ ‫با برجــام همخوانــی نــدارد‪ .‬اگر ممکن اســت‬ ‫دالیل تان را برای این صحبت توضیح دهید‪.‬‬ ‫زمانی که سوالی از بنده پرسیده می شود از انجایی‬ ‫که من عضو هیات علمی دانشگاه هستم و کار کارشناسی و‬ ‫علمی انجام می دهم‪ ،‬ان واقعیت هایی که واقعا وجود دارد‬ ‫را بیان می کنم‪ .‬باید توجه داشت که قبل از امضای برجام‬ ‫در خصوص مساله هســته ای در کشــور تبلیغات زیادی‬ ‫صورت گرفت و این گونه مطــرح می کردند که اگر توافق‬ ‫صورت بگیرد بسیار سرنوشت ساز است و اگر توافق نشود‬ ‫حتی ممکن اســت تامین اب کشــور نیز با اخالل مواجه‬ ‫شود‪ .‬امروز برجام به گونه ای دنبال می شود که حتی برخی‬ ‫دوســتان در دولت نیز اذعان دارند که مشکالت جدی در‬ ‫این رابطه وجود دارد‪ .‬سوالی که مطرح می شود این است‬ ‫که ایا این مشــکالت پیش از توافق پیش بینی می شد یا‬ ‫خیر؟ اگر این مشــکالت و وضعیت امروز توســط دولت‬ ‫پیش بینی نمی شد‪ ،‬سوال اینجاست که چرا به پیش بینی‬ ‫دیگر افراد توجه نکردند؟ این پیش بینی ها نیز بر اســاس‬ ‫علم غیب نبود‪ ،‬بلکه بر اساس شــواهد موجود بود؛ زمانی‬ ‫که جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا در کنگره می گفت برجام‬ ‫از نظر حقوقی برای امریکا الزام اور نیست‪ .‬هدف کری از‬ ‫چنین ســخنانی خطاب به کنگره این بود که انها را متقاعد‬ ‫کند تا امریکا بتواند دستاوردهای مثبتی در رابطه با نیروگاه‬ ‫اراک‪ ،‬فردو و نطنز کسب کند و ســپس کنگره هر اقدامی ‬ ‫خواست صورت دهد‪ .‬چرا که به لحاظ حقوقی امریکا هیچ‬ ‫الزامی ندارد و کنگره می تواند تحریم های جدید علیه ایران‬ ‫وضع کند‪ ،‬همچنان که چنیــن اقدامی را نیز انجام داد‪ .‬در‬ ‫عین حال اگر دولت وضعیت فعلی را پیش بینی می کرد چرا‬ ‫تا این حد نسبت به برجام بزرگنمایی کردند و چرا واقعیت ها‬ ‫را به مردم کشور نمی گفتند‪.‬‬ ‫چون این پرسش های جدی مطرح است و دوستان‬ ‫دولت نیــز نمی خواهند یا نمی توانند پاســخ دهند‪ ،‬به چند‬ ‫روش روی اوردند کــه یکی از انها توجیــه عملکرد طرف‬ ‫مقابل است‪ .‬زیرا نقض برجام توسط امریکایی ها و توجیه‬ ‫ان توســط مقامات رســمی ایران‪ ،‬برای منافع ملی کشور‬ ‫خیلی خطرناک اســت‪ .‬روش دیگر حمله به افرادی است‬ ‫که انتقاد می کنند‪ ،‬البتــه این روش از قبل وجود داشــته‬ ‫اســت‪ .‬همچنین بزرگنمایی دســتاوردهایی کــه در عمل‬ ‫اتفاق نیفتاده نیز از دیگر رویکردهای دولت اســت‪ .‬بازی‬ ‫با کلمات را هم باید به اقدامــات دولت در خصوص نقض‬ ‫برجام اضافه کنیم‪.‬‬ ‫با این تفاســیر دوســتان در دولت نه راه پس دارند و‬ ‫نه راه پیش؛ یعنی نــه برجام را می توانند تغییــر دهند و نه‬ ‫می توانند طرف امریکایی را به انجام تعهداتش وادار کنند‪.‬‬ ‫چرا که متن برجام به گونه ای نوشته شده که همچنان که‬ ‫جان کری نیز اشــاره کرده بود از نظــر حقوقی خیلی برای‬ ‫امریکایی ها الزام اور نیســت‪ .‬بنابراین دوستان دولت در‬ ‫یک وضعیت نامطلوب چه کنم‪ ،‬چه کنم گرفتار شده اند‪.‬‬ ‫در این شــرایط ادبیاتی که توســط دولت اســتفاده‬ ‫می شــود به جای انکه با واقعیات هماهنگ باشــد بیشتر‬ ‫جنبه تبلیغاتی به خود گرفته است‪ .‬از انجایی که تا کمتر از‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫یک سال دیگر در ایران انتخابات ریاست جمهوری برگزار‬ ‫خواهد شد و تقریبا سیاست خارجی کشور در برجام خالصه‬ ‫شده بود‪ ،‬اکنون باید به گونه ای در مورد برجام صحبت شود‬ ‫که ســوال های فوق در ذهن مخاطب داخل کشور ایجاد‬ ‫نشــود‪ .‬همان طور که اشــاره کرده بودم به نظر من برجام‬ ‫جنبه انتخاباتی پیدا کرده‪ ،‬این در حالی است که برجام باید‬ ‫یک پرونده ملی باشد و دغدغه های ملی در ان مهار شود‪.‬‬ ‫ایا توافق هســته ای باتوجه به تمام کاستی ها و‬ ‫دستاوردهای ان در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫بعدی به نفــع دولت روحانــی خواهد بــود یا به‬ ‫ضرر ان؟‬ ‫همان طور که تاکید کردم چون بنده دانشگاهی‬ ‫هستم نمی خواهم از ادبیاتی استفاده کنم که وارد حوزه‬ ‫انتخاباتی شوم‪ .‬اما به طور کلی خیلی بهتر بود که دولت‬ ‫اقای روحانــی مقداری شــفاف تر درباره برجــام با مردم‬ ‫سخن می گفت‪ .‬اگر این روش را دنبال می کردند به لحاظ‬ ‫انتخاباتی نیز به نفع دولت بود‪ .‬زیرا مردم ایران هوشمند‬ ‫هستند و می دانند مشکالتی بر سر راه اجرای برجام وجود‬ ‫دارد‪ ،‬بنابراین اگر صحیح و صادقانه با مردم صحبت شود‬ ‫ایــن درک میان انها وجــود دارد که متوجه شــوند طرف‬ ‫مقابل‪ ،‬دشــمن قدرتمندی اســت و تا همین حد امکان‬ ‫کار وجود داشــته اســت‪ .‬در این میان طــرف امریکایی‬ ‫اگر هوشمند باشــد نباید اجازه دهد جناح غرب گرا داخل‬ ‫کشور زمین بخورد‪ .‬زیرا انها متوجه هستند که افرادی در‬ ‫قوه مجریه قرار گرفته اند که حضورشــان می تواند منافع‬ ‫بیشــتری را برای امریکایی ها تامین کنــد‪ .‬نمونه ان نیز‬ ‫برجام اســت که توافق مفیدی برای واشنگتن به حساب‬ ‫می اید‪ .‬بنابراین پیش از انتخابات باید حرکتی در راستای‬ ‫اجرای برجام صورت بگیــرد‪ ،‬به عنوان مثــال پولی ازاد‬ ‫شــود تا این افراد حرفی برای گفتن در صحنه انتخاباتی‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫به طور کلی شما موافق استفاده از ابزار برجام چه‬ ‫از سوی دولت و چه مخالفان در صحنه انتخاباتی‬ ‫هستید؟‬ ‫خیر‪ ،‬به نظــر من برجام نباید به عنــوان ابزاری در‬ ‫حوزه های انتخاباتی اســتفاده شــود؛ یعنی نه دولت و نه‬ ‫مخالفان دولت نباید از این مساله به عنوان ابزاری در عرصه‬ ‫انتخابات بهره بگیرند‪ .‬به ویژه مخالفان دولت نباید برجام را‬ ‫به چماقی برای ضربه زدن به پیکره دولت تبدیل کنند زیرا‬ ‫برجام یک توافق ملی است و نباید وارد دعواهای سیاسی‬ ‫کشور شود‪.‬‬ ‫اگر وارد دعواهای سیاسی شــود بدون شک کشور‬ ‫ضربه خواهد خورد‪ .‬اگر از اهرم برجام برای فشار به دولت‬ ‫استفاده شود دولت این احساس را پیدا می کند که بیشتر‬ ‫باید توجیه کند و این روند توجیه و ارائه سخنان غلط نسبت‬ ‫به برجام قطعا برای کشور مفید نیست‪.‬‬ ‫و سوال اخر اینکه باتوجه به برجام و نقاط ضعف‬ ‫ان ایــا پیش بینــی می کنید کــه اقــای روحانی‬ ‫برای دور دوم نیز به عنوان رئیس جمهور ایران‬ ‫انتخــاب شــوند‪ ،‬یــا به عنــوان رئیس جمهــور‬ ‫تک دوره ای نام شان ثبت خواهد شد؟‬ ‫تجربه ای که ایران درخصوص ریاست جمهوری‬ ‫بعد از انقالب داشــته به این صورت بوده کــه تمام افراد‬ ‫دودوره ای بودند‪ .‬جز شــهید رجایی که شــهید شــدند و‬ ‫بنی صدر که تکلیفش مشخص است‪ .‬به نظر می رسد که‬ ‫باتوجه به عملکرد دولت اقای روحانی این فرصت را دارد‬ ‫که در دوره بعد از پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬تاریخ ساز باشد‬ ‫و اولین رئیس جمهوری یک دوره ای شوند‪.‬‬ ‫به نظر مــن باتوجه به اشــتباهات متعــدد دولت در‬ ‫سیاســت داخلی و خارجی‪ ،‬اقــای روحانی ایــن ظرفیت‬ ‫تاریخ سازی را دارند‪.‬‬ ‫خرده بورژوازی به روحانی رای نمی دهد‬ ‫گفت وگوی مثلث با داور شیخاوندی‬ ‫اقای شیخاوندی! شما در مصاحبه ای که بهمن‬ ‫ماه سال گذشته با مثلث داشــتید این عقیده را‬ ‫مطرح کردید که اقای روحانــی نمی تواند پیروز‬ ‫انتخابات سال ‪ 96‬باشد‪ .‬ایا هنوز هم بر سر حرف‬ ‫خودتان هستید؟!‬ ‫بله‪ .‬من همچنان معتقدم که ایشان نمی توانند در‬ ‫دور بعد به عنوان رئیس جمهور انتخاب شوند‪ .‬ان موقع این‬ ‫را گفتم ‪ ،‬االن هم همین نظر را دارم‪.‬‬ ‫این پیش بینی شما بر چه مبنایی استوار است‪.‬‬ ‫در واقع می خواهم بپرسم چه چیزی را در جامعه‬ ‫ایران دیده اید که این چنین با اطمینان می گویید‬ ‫اقای روحانی رای نمی اورد؟‬ ‫این عقیده من دالیــل متعددی دارد‪ .‬نخســت‬ ‫اینکــه اقــای روحانــی ممکــن اســت در ســطح کالن‬ ‫موفقیت هایی داشته باشد؛ مثل همین پروند هسته ای که‬ ‫منجر به امضای برجام شد‪ .‬ولی در سطح خرد و رسیدگی‬ ‫به چالش بیکاری و اشــتغالزایی‪ ،‬تاکیــد می کنم به طور‬ ‫محســوس در مورد جامعه کارگری و باال بردن درامدها‪،‬‬ ‫اقدام محسوســی نکرده است‪ .‬رای دهندگان هم به طور‬ ‫کلی بــه نتایج برجام یــا ضمائم ان یا اقتصــاد کالن که‬ ‫شــکوفا شــده و پیشــرفت کرده و تورم تک رقمی شــده‬ ‫نمی توانند خیلی پاســخ عملی بدهنــد‪ .‬رای دهندگان به‬ ‫اقای روحانی به صورت روزمره شاهد گران شدن قیمت ها‬ ‫هستند‪ .‬این وســط یک نکته مهم دیگر هم پدیدار شده‬ ‫اســت و ان اینکه رقبای خیلــی سرســختی مقابل اقای‬ ‫روحانی برخاسته اند‪ .‬ان موقع که من و شما در بهمن ماه‬ ‫صحبت می کردیم احتمال می دادیم که رقبا فعال شوند‬ ‫اما ان زمان احتمال نمی دادیم که به این سختی و سفتی‬ ‫و با زبان این چنین بران علیه او بلند شــوند‪ .‬ظاهرا برخی‬ ‫افراد قدرتمنــد خیلی هم نظر موافقی بــه انتخاب مجدد‬ ‫ایشــان ندارند‪ .‬در نتیجه حداقل این اســت که بگوییم‬ ‫احتمال اینکه ایشان موفق نشوند به خصوص که هنوز از‬ ‫رقبای دیگر بی خبریم‪ ،‬زیاد است‪ .‬احتمال اینکه با ورود‬ ‫رقبا شخص اقای روحانی بتواند در مرحله دوم موفق شده‬ ‫و رای بیاورد ضعیف اســت‪ .‬به نظرم در دوره دوم موفق‬ ‫نمی شــود که اکثریت را از ان خود کنــد‪ .‬وقتی می گویم‬ ‫که اقای روحانی شــانس ندارد بر اســاس این داده ها و‬ ‫مبنا می گویم‪.‬‬ ‫اجازه بدهید برای روشــن تر شدن شرایط اقای‬ ‫روحانی کمی به عقب تر برگردیــم‪ .‬بفرمایید چه‬ ‫طبقه ای از مردم در سال ‪ 92‬به اقای روحانی رای‬ ‫دادند‪ ،‬یعنی درواقع رای ایشان در بدنه اجتماعی‬ ‫چه طیف هایی از مردم را شامل می شود؟‬ ‫نه‪ ،‬من فکر می کنم بهتر است به این برگردیم که‬ ‫چه کسانی مقابل ایشــان کاندیدا بودند‪ .‬در واقع کسانی‬ ‫که کاندیدا بودنــد‪ ،‬طوری عمل کردند کــه اقای روحانی‬ ‫در تراز اول قــرار بگیرد‪ .‬اقای روحانــی حرف هایی زد که‬ ‫دیگران نزدند‪ .‬مخصوصا قول حل خیلی از مسائل را داد‪،‬‬ ‫درصورتی که مــن ان روز هم که صحبــت کردم گفتم که‬ ‫خیلی از مسائل اصال در حوزه ایشان نیست که بتواند حل‬ ‫کند یا نتواند‪ .‬درنتیجه قســمتی که مربوط به حل مســاله‬ ‫محدودیت ها بود را موفق شدند که البته هنوز هم خیلی ها‬ ‫ان را موفقیت نمی دانند و به باختن تعبیر می کنند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر میان مردم هم درست است که ممکن است محبوبیت‬ ‫صوری به دست اورده باشند اما مهم محبوبیت عملی است‪.‬‬ ‫چراکه مردم بایــد ان را در زندگی خودشــان لمس کنند‪.‬‬ ‫در نتیجه در دوره تبلیغــات انتخاباتی حرف هایی زدند که‬ ‫خیلی از جوان ها از یک طرف و روشنفکران به ایشان رای‬ ‫‪8‬‬ ‫ســال گذشــته در قالب‬ ‫یک پرونــده جامعه شناســی‬ ‫دربــاره دولــت یازدهــم و‬ ‫حســن روحانی با دکتــر داور‬ ‫شــیخاوندی گفت وگویــی‬ ‫انجــام دادیــم‪ .‬ایــن اســتاد‬ ‫دانشــگاه در ان گفت وگــو بــا صراحت گفت حســن‬ ‫روحانی رئیس جمهور تک دوره ای خواهد بود و شانس‬ ‫چندانی برای انتخاب مجــدد به عنوان رئیس جمهور‬ ‫نخواهد داشــت‪ .‬او همچنــان بر همیــن عقیده خود‬ ‫باقی مانده و برای نظرش در این مورد هم دالیلی قابل‬ ‫شمار دارد‪ .‬شیخاوندی در گفت وگوی تازه ای که با او‬ ‫انجام داده ایم تاکید می کند که خواســته های طبقه‬ ‫خرده بــورژوا از روحانی براورده نشــده و این طبقه به‬ ‫همراه بخش حاشیه نشین رای خود را از حسن روحانی‬ ‫پس خواهد گرفت‪ .‬شیخاوندی در عین حال و در پایان‬ ‫این گفت وگو این را هم گفته است‪ «:‬در ایران همه چیز‬ ‫ممکن است‪ » .‬گفت وگوی مثلث با داور شیخاوندی‪،‬‬ ‫که دکترای جامعه شناسی از دانشگاه کلمبیا و دکترای‬ ‫برنامه ریزی اجتماعی از دانشــگاه ســوربن دارد را در‬ ‫ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫نقش مهمتری در منطقه ایفا می کند‪ .‬ولی نقش نظامی و‬ ‫سیاسی تاثیری در اوضاع اقتصاد ما ندارد و شعار رهبری هم‬ ‫همان است که باقی است‪ .‬شعار اقتصاد مقاومتی عوض‬ ‫نشده است‪ .‬اگر اوضاع مردم بهتر شود‪ ،‬پاسخگوی همه‬ ‫چیز دیگــر می تواند باشــد ولی اگر تامین نشــود احتماال‬ ‫چیزهای دیگر را هم به زحمت می تواند تامین کند‪.‬‬ ‫ایا می توانیم از صحبت های شما برداشت کنیم‬ ‫که جامعــه اعتماد اقتصادی خــودش را به اقای‬ ‫روحانی از دست داده؟‬ ‫فکــر می کنــم برداشــت شــما از حرف های من‬ ‫نزدیک به واقعیت است‪.‬‬ ‫برخی معتقدند اقای روحانی از لحاظ اقتصادی‬ ‫باتوجه بــه چالش هایی که از زمــان احمدی نژاد‬ ‫به وجود امده بود‪ ،‬عملکرد چندان نامطلوبی الاقل‬ ‫در تثبیت وضعیت اقتصادی نداشته است‪ .‬شما‬ ‫خالف این فکر می کنید؟‬ ‫نه‪ ،‬منتها وقتی رقیب دکتر احمدی نژاد اســت تا‬ ‫حدی برگ برنده دارد‪ .‬ولــی به طور کلی برای مردم زندگی‬ ‫روزمره مهم اســت‪ .‬درنتیجــه در زندگی روزمــره تغییرات‬ ‫فاحشی پیدا نشــده اســت‪ .‬حاال برخی امارها هم بیانگر‬ ‫درصدهاســت ولی برای مردم خیلی محســوس نیست‪.‬‬ ‫مهم این است که مردم احســاس کنند اشتغال در طبقات‬ ‫مختلف باال رود یا قدرت خرید مردم باال رود و درامدشان‬ ‫بیشتر شود‪ .‬در هر صورت جریان سرمایه گذاری در سطح‬ ‫مردم نیســت و ثمرات ســرمایه گذاری برای ساخت و ساز‬ ‫بعدا هویدا می شود که رئیس جمهور بعدی منافع اقدامات‬ ‫اقای روحانی را اســتفاده خواهد کرد و به نفع شــان تمام‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ایا به نظر شما اقای روحانی می تواند در این یک‬ ‫سال نظر جامعه را عوض کند؟‬ ‫در ایران همه چیز ممکن است‪ .‬به هر صورت من‬ ‫معتقدم رقیبان خیلی مهم هســتند‪ .‬اینکه چه کسانی چه‬ ‫وعده هایی می دهند و مردم درباره قدرت عمل انها داوری‬ ‫کنند‪ .‬اگر دیدند که واقعا قدرت عملــی ندارند و حرف بی‬ ‫حســاب می زنند و در حد تبلیغات انتخاباتی است‪ ،‬حرف‬ ‫دیگری است‪ .‬صراحت لهجه دکتر روحانی مهم است ولی‬ ‫این صراحت لهجه تبدیل به پول و غذا و معیشت نمی شود‪.‬‬ ‫درنتیجه برای برخی خوشایند است ولی معذالک این حتی‬ ‫وحدت نظری در هیات دولت خــودش ندارد و در مجلس‬ ‫هم این وحدت نظر را ندارد‪ .‬روی این اصل احتمالش بعید‬ ‫است ولی ما کشــور معجزات هســتیم و امکان همه چیز‬ ‫هست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫در سال ‪ 92‬کسانی که کاندیدا‬ ‫بودند‪ ،‬طوری عمل کردند که‬ ‫اقای روحانی در تراز اول‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬اقای روحانی‬ ‫حرف هایی زد که دیگران نزدند‬ ‫سیاست‬ ‫دادند ان هم مقابل سنتی های تند و تیزی که می شناختند‪.‬‬ ‫ولی در یک سال اینده رقیبان ایشان دست کمی از ایشان‬ ‫نخواهند داشت‪ .‬اگر ایشان در دور دوم بتوانند رای بیاورند‬ ‫یک شــانس بزرگی از برکت بعضی افراد قدرتمند که تغییر‬ ‫نظر داده باشند‪ ،‬اورده اند‪ .‬ولی معذلک امروز که صحبت‬ ‫می کنیم با دســته بندی های موجود و با رقبای تند و تیزی‬ ‫که علیه وی برخاســته اند‪ ،‬احتمال انتخاب شــان خیلی‬ ‫کم خواهد بود‪.‬‬ ‫اگر بنا بــر ادامه گفت وگو در همان مقطع باشــد‬ ‫از نظر شــما نگاه طبقه متوســط وقتــی به اقای‬ ‫روحانی رای می داد و ایشان را انتخاب می کرد‪،‬‬ ‫چه بود؟ ما یک طبقه متوسطی داریم که بخشی‬ ‫از ان روشنفکران و سیاسیون را شامل می شود‬ ‫و یک طبقه دیگــر هم داریم کــه درواقع بخش‬ ‫خرده بورژوازی جامعه است‪ .‬ان بخش از جامعه‬ ‫موقعی کــه به اقــای روحانــی رای مــی داد چه‬ ‫انتظاری داشت و ایا تا امروز انتظاراتش براورده‬ ‫شده است؟‬ ‫به نکته مهمی اشــاره کردید‪ .‬دقیقــا این طیف‪،‬‬ ‫کار و رونق اقتصادی می خواهند‪ .‬انها انتظار دارند سطح‬ ‫اشتغال باال رود و سرمایه گذاری شــود‪ .‬ولی تا این لحظه‬ ‫که صحبت می کنیم چنیــن اتفاقی نیفتــاده و اگر افتاده‬ ‫خیلی حاشیه ای بوده‪ .‬گاهی هم در رادیو و تلویزیون به راه‬ ‫افتادن برخی از کارخانه ها اشاره شده ولی به طور اساسی‬ ‫مردم روزمره لمس نمی کنند که قیمت ها پایین امده باشد‬ ‫و اشتغال باال رفته باشد‪ .‬حداقل زمینه اینکه بتوانند فکری‬ ‫حتی در اینده نزدیک برای جوان ها کنند و نشان دهند که‬ ‫این برنامه را برای اینده نزدیک داشــته باشند‪ ،‬نیست‪ .‬جو‬ ‫سیاسی و اقتصادی ایران هم طوری است که سرمایه گذار‬ ‫خارجی به این زودی تن به سرمایه گذاری نمی دهند و چنین‬ ‫احتمالی که از نظر سیاســی‪ ،‬اقتصــادی و اجتماعی فورا‬ ‫مبادرت به سرمایه گذاری کنند‪ ،‬خیلی کم است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر در قرارداد نفتی هم می بینید که چه غوغایی برخاسته‬ ‫و تهاجمات ان چنانی به مساله نفت را اغاز کردند و پیگیری‬ ‫می کنند‪ .‬بــه هرصورت از حاال زمینه خیلی منفی اســت و‬ ‫تبلیغ خیلی شتابان و تندی علیه ایشــان هست‪ .‬احتمال‬ ‫اینکه بتواننــد غلبه کنند و مقابله کننــد و مطبوعات مدافع‬ ‫انها بتوانند پاسخ قابل قبولی ارائه دهند خیلی بعید است‪.‬‬ ‫مگر از بد حادثــه کاندیداهایی مقابل ایشــان قرار گیرند‬ ‫که برخی تشــخیص دهند که باز هم اقای روحانی بهتر از‬ ‫دیگران است‪ .‬تعیین کننده کسانی هستند که در نمایندگی‬ ‫کاندیدا می شوند که احتماال باید دست باالتری نسبت به‬ ‫اقای روحانی داشته باشند که درنتیجه ثمرات برجام را انها‬ ‫خواهند برد نه اقای روحانی!‬ ‫اقای شیخاوندی! وقتی رای اقای روحانی را در‬ ‫کل کشور انالیز می کنیم متوجه می شویم بخشی‬ ‫از رای ایشــان مربوط به طبقات حاشــیه نشین‬ ‫و ضعیف اســت‪ .‬شــاید انتظار می رفت که اقای‬ ‫جلیلی یا نامزدهایی مثل ایشان رای این طبقه را‬ ‫بگیرند اما نکته جالب این است که اقای روحانی‬ ‫موفق شــد رای این طبقه ضعیف و حاشــیه ای‬ ‫را بگیرد‪ .‬بفرماییــد که چرا ایــن طبقه ضعیف و‬ ‫حاشیه ای کشــور در انتخابات ‪ 92‬به این نتیجه‬ ‫رسیدند که باید به اقای روحانی رای دهند؟‬ ‫اوال حاشیه ما همیشه مایوس هستند‪ .‬به خصوص‬ ‫اینکه حاشــیه ما اکثرا اقلیت مذهبی هستند‪ .‬کافی است‬ ‫جریان جوی منطقــه را درنظر بگیریم‪ ،‬می بینیم حاشــیه‬ ‫بیشتر ضرر برده است‪ .‬انها مسائل مربوط به قاچاق را هم‬ ‫داشتند که در ماه های اخیر خیلی شدیدتر است‪ .‬در نتیجه‬ ‫احتمال اینکه به ویژه اقلیت ها دوباره به اقای روحانی رای‬ ‫دهند‪ ،‬بعید است‪.‬‬ ‫دوقطبی سال ‪ 92‬بیشــتر پیرامون هسته ای بود‬ ‫اما حاال مساله هســته ای هم حل شده است‪ .‬به‬ ‫نظر شما دوقطبی که در سال ‪ 96‬تشکیل می شود‬ ‫در سطح اجتماعی حول چه مساله ای است؟ ایا‬ ‫اقتصاد بــه اولویت اول تبدیل می شــود یا اینکه‬ ‫نگاه ها در جامعه بر این پایه اســتوار خواهد شد‬ ‫که از سیاست خارجی می توان اقتصاد را سامان‬ ‫داد و همچنان مجادالت و مباحثات انتخاباتی بر‬ ‫همین مبنا استوار خواهد شد؟‬ ‫من فکر می کنــم اقتصاد مهم و برنده اســت‪ .‬به‬ ‫علت اینکه ان خواسته های قبلی اش تحقق پیدا نکرده و‬ ‫وضع روزبه روز هم بدتر شده است‪ .‬حوزه سیاسی ‪ -‬نظامی‬ ‫که جای خود دارد و ممکن است به نفع ایران هم باشد چون‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪47‬‬ ‫تورم‪ ،‬برجام و تلگرام‬ ‫سه جام شیشه ای روحانی‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪9‬‬ ‫شــهریور ماه ‪ 95‬دولت روحانی قدم به اخرین سال‬ ‫ریاســت جمهوری خود گذاشــت‪ .‬هرچند نمی شود ان را‬ ‫یک ســال قلمداد کرد‪ .‬روحانی فرصــت چندانی تا پایان‬ ‫ریاســت جمهوری خود پیش رو ندارد‪ .‬از همیــن رو اتفاقا‬ ‫ماه های اخیر می توانــد روی او تاثیــرات عمیق بگذارد‪.‬‬ ‫از حاال تــا پایان ســال ‪ 95‬تنهــا فرصت باقیمانــده برای‬ ‫رئیس جمهور یازدهم اســت که بتواند کارنامه عملکردی‬ ‫خود را تکمیل یا به اتمام برساند‪.‬‬ ‫به طور معمول هر رئیس جمهوری تاکنون در انتهای‬ ‫خردادماه انتخاب می شد‪ .‬دو ماه فرصت داشت تا کابینه‬ ‫خود را به مجلــس معرفی کنــد و بعد از بررســی ها تقریبا‬ ‫از اواســط مرداماه کار خود را رســما اغــاز می کرد‪ .‬حاال‬ ‫انتخابات یک ماه جلوتر قرار اســت برگزار شــود‪ .‬کشــور‬ ‫در بدترین حالت در اوایل ســال اینده به طــور کامل وارد‬ ‫فضای انتخاباتی خواهد شــد‪ .‬حســن روحانــی اگرچه تا‬ ‫اوایل مردادماه ‪ 96‬و مراســم تحلیف رئیس جمهور ایران‬ ‫است اما عمال تا پایان امسال فرصت دارد تا کارنامه خود‬ ‫را جمع و جور کند‪.‬‬ ‫حســن روحانی کار خــود را با برجــام اغاز کــرد اما‬ ‫مشخص نیست چگونه به پایان خواهد برد‪ .‬دستاوردهای‬ ‫مهم او که می توانــد او را در انتخابات ســال اینده یک بار‬ ‫دیگر به موفقیت برساند سه مولفه است‪ – 1 :‬تورم ‪ -2‬برجام‬ ‫‪ –3‬تلگرام که هر دو در شرایط شکنندگی محض قرار دارند‪.‬‬ ‫شــاید برای همیــن هم بود کــه مســیح مهاجری‪،‬‬ ‫مدیرمســئول روزنامه جمهــوری اســامی «تردید های‬ ‫روحانی» را علنی کرد‪ .‬او در گفت وگویی صراحتا گفت که‬ ‫روحانی دارای تردیدهایی برای ثبت نام در دور بعد بود که‬ ‫این تردیدها برطرف شده است‪.‬‬ ‫منشــا پیدایش این تردیدها و چگونگی مرتفع شدن‬ ‫ان اهمیت زیادی دارد‪ .‬این تردیدها چه بوده و چه کسانی‬ ‫توانستند ان را برای روحانی رفع کنند؟‬ ‫در ماه های اخیر حسن روحانی و حلقه ای از اطراف‬ ‫او در معرض انتقادهای شــدید قرار داشــتند‪ .‬هنوز هم از‬ ‫سرنوشت حسین فریدون خبری نیست‪ .‬هیچ کس نمی داند‬ ‫او همچنان «دســتیار ویژه» روحانی اســت یا همان طور‬ ‫که بســیاری می گویند از دولت دور شده اســت تا شرایط‬ ‫«مشایی سازی» از او ادامه پیدا نکند‪ .‬روحانی در مراسم‬ ‫خاصی حاضر نشده که ببینیم ایا حسین فریدون نیز در کنار‬ ‫او قرار دارد یا نه؟ اخبار پیش پرده ای نیز در این زمینه وجود‬ ‫ندارد‪ .‬برخی از افراد که ادعا شــده بود با حسین فریدون‬ ‫در ارتباط هســتند بازداشــت یا احضار شــدند‪ .‬سرنوشت‬ ‫یکی از مدیران بانک ملت که گفته می شــد سرخه ای (از‬ ‫شهرستان حسن روحانی و فریدون) است هنوز د ر هاله ای‬ ‫از ابهام است‪.‬‬ ‫مجلس دهم اگرچه افراد مانند حســینیان‪ ،‬رســایی‬ ‫و کوچک زاده را درون خود ندارد‪ ،‬اما مجلســی نیست که‬ ‫دربست در اختیار روحانی باشد‪.‬‬ ‫اما او دستاوردهای مهمی هم داشته است‪ .‬کاهش‬ ‫تورم یکی دیگر از دســتاوردهای مهم روحانی اســت که‬ ‫در انتخابات اخیر می توانــد روی ان تکیه کند‪ .‬اما عجالتا‬ ‫بحث بر سر این است که اساسا روحانی حاضر می شود در‬ ‫انتخابات شرکت کند یا نه؟‬ ‫به اعتقاد نگارنده روحانی یک سیاستمدار است‪ .‬او‬ ‫سیاست ورزی را دوست دارد و در هر شرایطی سعی می کند‬ ‫در چرخه قدرت قرار داشته باشد‪ .‬از ابتدای پیروزی انقالب‬ ‫او در مناســب مهم حضور داشــته اســت‪ .‬در مقطع مهم‬ ‫تاریخی بیانیه ســعداباد نقش اصلی را داشــت و اگرچه با‬ ‫بدعهدی طرف مقابل امضا کننده بیانیه نتوانست میوه ان‬ ‫را در سال ‪ 84‬برداشت کند اما او صبر و تحمل زیادی دارد‪.‬‬ ‫در فاصلــه بین ســال های ‪ 82‬تــا ‪ 84‬اگــر اوضاع‬ ‫همان طور که روحانی دوست داشت پیش می رفت و اگر‬ ‫طرف های اروپایی قرارداد سعداباد بر اثر فشارهای امریکا‬ ‫بدعهدی نکرده بودند‪ ،‬شــاید او بســیار زودتــر از اینها بر‬ ‫کرسی ریاست جمهوری جلوس کرده بود‪ .‬اما او نشان داد‬ ‫که سیاستمداری صبور است‪ 10 .‬ســال تحمل کرد و بعد‬ ‫از ریاســت جمهوری اولین و مهمترین اقدامش موضوع‬ ‫هسته ای بود‪ .‬روحانی توانست در صد روز اول قرارداد ژنو‬ ‫را منعقد کند که پایه مهمی بود برای برجام و دو سال طول‬ ‫کشید تا برجام را نهایی کند‪ .‬حاال تنها شش ماه فرصت دارد‬ ‫تا به مردم نشــان دهد که برجام توانسته برای انها ان قدر‬ ‫سودمند باشد که بار دیگر الزم است به او اعتماد کنند‪.‬‬ ‫برخی از مهمترین چالش های مربــوط به روحانی‪،‬‬ ‫درونی است‪ .‬او هنوز نمی داند واقعا می تواند در دور اینده‬ ‫هم موفق عمل کند یا نه؟ شــاید به مصداق ان قهرمانانی‬ ‫است فکر می کند که دوست دارد در اوج خداحافظی کند‪.‬‬ ‫اما این چندان با رویه سیاسی حسن روحانی سازگار نیست‪.‬‬ ‫روحانی نشان داده که یک سیاستمدار پیگیر است‪ .‬وقتی‬ ‫وارد انتخابات ‪ 92‬شد‪ ،‬اولین و مهمترین مباحثش تعامل با‬ ‫جهان و بازگرداندن پرونده هسته ای به سطح گفت وگوها‬ ‫و حل و فصل موضوع بود‪ .‬او برای این کار ســال ها صبر‬ ‫کرده بود که نشانی است از روحیه پیگیری او در سیاست‪.‬‬ ‫بنابراین نمی توان تصور کرد که تردیدهای او مربوط به رها‬ ‫کردن کار از همین جا باشد‪.‬‬ ‫تحلیل دیگری که وجود دارد می تواند این باشد که‬ ‫روحانی از موانع احتمالی بر ســر راهش بیمناک اســت‪.‬‬ ‫در این راســتا دو فرضیــه وجــود دارد؛ اول‪ :‬موانع قبل از‬ ‫انتخابات که اجازه ندهد او به انتخابات برسد‪.‬‬ ‫دوم‪ :‬موانع صندوق رای تا رسیدن دوباره به پاستور‪.‬‬ ‫زمزمه هایی از موضوع ردصالحیت احتمالی روحانی‬ ‫چندبار به گوش رسیده است‪ .‬تا جایی که علی شکوری راد‬ ‫نیز در یک گفت وگو اعالم کرده بود‪ ،‬شــورای نگهبان در‬ ‫ســال ‪ 80‬خاتمی را نیز ردصالحیت کرده بود‪ .‬اما ایا واقعا‬ ‫روحانی از این نگران اســت که نتواند به مرحله انتخابات‬ ‫برسد؟ در این صورت او چه رفتاری از خودش بروز خواهد‬ ‫داد؟ فراموش نکنیم که روحانی خود «مجری» انتخابات‬ ‫اســت و حداقل تا ســه ماه بعد از تعیین رئیس جمهور در‬ ‫پاستور مستقر خواهد بود‪ .‬رفتارهای سیاسی او نیز در این‬ ‫ســال ها نشــان داده که در عین صبوری اهل کوتاه امدن‬ ‫نیســت‪ .‬با این حــال این گزینه ای اســت کــه نمی توان‬ ‫صددرصد ان را رد کرد و از مشــوش کردن اندیشــه های‬ ‫روحانی و فعاالن سیاسی در این باره سخن به میان نیاورد‪.‬‬ ‫اما مانع دوم رسیدن او به پاســتور رای مردم است‪.‬‬ ‫این امکان وجود دارد که او نتواند رای الزم را برای رسیدن‬ ‫دوباره به قدرت کسب کند‪ .‬اگرچه رویه انتخابات تاکنون‬ ‫(نه فقط در ایران‪ ،‬بلکه در بسیاری از کشورها) دو دوره ای‬ ‫بودن روسای جمهوری است اما او به خوبی می داند که با‬ ‫وجود فاصله زیاد رایش با نفر دوم انتخابات ‪ ،92‬در صورتی‬ ‫که اصولگرایان به اجماع برسند‪ ،‬خطر یک دوره ای شدن‬ ‫برای او بســیار محتمل اســت‪ .‬روحانی برای فرار از این‬ ‫موضوع ناچار اســت در فرصت باقیمانده ســه موضوع را‬ ‫به شدت پیگیری کند‪ .‬او تنها شــش ماه فرصت دارد تا به‬ ‫مردم نشــان دهد «برجام» توانســته اقتصاد انها را دچار‬ ‫تحول بزرگ کند‪ .‬دوم باید روی دســتاوردهای اقتصادی‬ ‫خود تاکید بیشتری داشته باشــد‪ .‬او توانسته تاکنون تورم‬ ‫را مهار کند‪ .‬اما حجم نقدینگی که یکی از مشکالت مهم‬ ‫دولت هاست‪ ،‬به طور عجیبی در دولت او رشد داشته است‪.‬‬ ‫در عین حال کشــور در حالت رکود قرار دارد‪ .‬روحانی یک‬ ‫ماه پیش قول داد که در پایان سال رشد اقتصادی باالی‬ ‫‪ 5‬درصد را تجربه کنیم‪ .‬درصورتی کــه او بتواند این امر را‬ ‫محقق کند‪ ،‬این موضوع می تواند برگ برنده مهمی برای‬ ‫او در انتخابات باشد‪.‬‬ ‫ســومین موضوع که می تواند روحانی را بار دیگر به‬ ‫پاستور بفرســتد و در مقابل رقبا به پیروزی برساند‪ ،‬تلگرام‬ ‫اســت‪ .‬روحانی فشــار زیادی را در مقابل مخالفان برای‬ ‫باز بودن فضــای مجازی تحمل می کنــد‪ .‬از هر دو طرف‬ ‫روحانی تحت فشار است‪ .‬هم از ســوی مخالفان و هم از‬ ‫سوی مدافعان‪ .‬او تالش می کند از فضای مجازی به نحو‬ ‫مطلوب در انتخابات استفاده کند‪ .‬همان طور که در سال‬ ‫‪ 92‬از فیس بوک و در سال ‪ 94‬از تلگرام استفاده کرد‪.‬‬ ‫در نهایت اگر روحانی بتواند سه جام شیشه ای تورم‪،‬‬ ‫برجام و تلگرام را به ســامت به اردیبهشت ماه سال اینده‬ ‫برســاند‪ ،‬احتمال اینکه بتواند بار دیگر کلید پاســتور را در‬ ‫اختیار بگیرد‪ ،‬زیاد خواهد بود‪.‬‬ ‫بزرگ ترین چالش‬ ‫در سال اخر دولت حسن روحانی همچنان این اقتصاد است که به عنوان‬ ‫بزرگ ترین چالش کابینه یازدهم به شــمار مــی رود‪ .‬برخی معتقدند اقتصاد‬ ‫محور اصلی مبــارزات انتخاباتی در بهار ســال اینده خواهد بــود‪ .‬بر همین‬ ‫اساس است که تحلیل می شــود شاید حســن روحانی اولین رئیس جمهور‬ ‫یک دوره ای ایران باشد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫ش سخت اقای رئیس جمهور‬ ‫چال ‬ ‫ایااقتصادپاشنهاشیلروحانیدرانتخابات‪96‬‬ ‫خواهدبود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫‪50‬‬ ‫از ‪ 92‬تا ‪96‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حسن روحانی اگر در خرداد ‪ 92‬با دو قطبی ایجاد شده‬ ‫بر ســر سیاســت خارجی وارد انتخابات شــد و ان رقابت را‬ ‫برد‪ ،‬این بار گویا چاره ای نــدارد جز اینکه وارد چالش رقابت‬ ‫بر سر اقتصاد شــود‪ .‬روحانی به خوبی می داند این بار قرار‬ ‫نیست کسی در مورد برجام و مذاکرات هسته ای وارد مبارزه‬ ‫انتخاباتی با او شود؛ حاال این اقتصاد است که حرف اول را‬ ‫خواهد زد‪« .‬سفره مردم»؛ این شاید مهمترین دغدغه برای‬ ‫کسانی باشد که در سال ‪ 92‬به حسن روحانی رای دادند تا با‬ ‫حل بن بست هسته ای به اقتصاد کشور نظمی جدید دهد و‬ ‫انها را با وضعیت بهتری مواجه کند‪.‬‬ ‫روحانی یک ســال دیرتر به برجام رســید؛ این تاخیر‬ ‫شــاید به نوعی برای مخالفان روحانی زمــان خرید تا دامنه‬ ‫اعتراضــات را افزایــش دهنــد‪ .‬روحانی که در خــرداد ‪92‬‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬اقتصاد و سیاست خارجی را به هم گره زد و‬ ‫رقبا را پشت سر گذاشت‪ ،‬همه تالشش این بود که با برجام‬ ‫پنجره های تازه بــاز کند برای ان مثلــث تعیین کننده‪ .‬نوع‬ ‫مواجههاودرمناظره هاومصاحبه هاطبقهروشنفکرومتوسط‬ ‫را به توســعه سیاســی امیدوار کرد و البته همنوا شدنش با‬ ‫دکتروالیتی بر سر اینکه نوع مذاکرات در دوران احمدی نژاد‬ ‫عامل فقر و تنگدستی و ایستادن چرخ کارخانجات است‪،‬‬ ‫اقتصاد و سیاست خارجی را به هم پیوند داد تا مردم و طبقه‬ ‫پایین هم راضی شوند و به او رای دهند‪.‬‬ ‫روحانی که یک سال زمان خواسته بود‪ ،‬خیلی زودتر‬ ‫از انچــه تصور می شــد محمد جواد ظریف و جــان کری را‬ ‫به هم رســاند‪ .‬دیوار بی اعتمادی میان تهران و واشنگتن‬ ‫اما ان چنان بلنــد بود کــه همنشــینی های دو وزیر خارجه‬ ‫نمی توانســت در زمانی اندک ماجرا را به سرانجام برساند‪.‬‬ ‫روحانی باید زمان بیشــتری صبر می کرد؛ زمانی طوالنی با‬ ‫مصائب بسیار بیشــتر از انچه تصور می کرد‪ .‬او که د ر اتاق‬ ‫ریاست جمهوری اش را از پاشنه سیاست خارجی چرخانده‬ ‫بود؛ گریزی نداشت تا بماند و ببیند سرانجام کار را‪ .‬سرانجام‬ ‫نوشدارو رسید‪ ،‬ان هم در اندک زمان باقیمانده تا انتخابات‬ ‫پارلمان دهم‪ .‬موافقان برجام در پارلمان ماندند و نابرجامیان‬ ‫کهرقبایسخترئیس جمهوربودند‪،‬مهمترینپایگاهحمله‬ ‫به او را ترک کردند تــا مجلس جدید خیال حســن روحانی‬ ‫را راحت تر کند‪ .‬و حــاال او مانده و یک برجام بــا انبوهی از‬ ‫خواســت های اقتصادی که برایــش چالش هایی فراوان‬ ‫ایجاد کرده اســت‪ .‬روحانی می گوید اوضــاع ان چنان که‬ ‫برخی منتقدان می گویند تیره و تار نیســت و گشایش های‬ ‫ی در اقتصاد ایجاد شــده اســت‪ .‬همیــن حرف اقای‬ ‫مهم ‬ ‫رئیس جمهور است که انتظارها در مورد اقتصاد را به مساله‬ ‫اصلی انتخابات پیــش رو تبدیل کرده اســت‪ .‬باید اوضاع‬ ‫اقتصادی و چشم انداز پیش رو را بررسی کرد تا به این نتیجه‬ ‫رسید که اقتصاد چگونه بر سرنوشت حســن روحانی تاثیر‬ ‫خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫چالش نقدینگی‬ ‫اگرچه اغلب اعضای تیم اقتصادی دولت‪ ،‬خواسته‬ ‫یا ناخواســته به مکتب پولی (نئوکالسیک لیبرال) گرایش‬ ‫توده ها با احمدی نژادند‬ ‫طبقه متوسط با روحانی‬ ‫گفت وگوی مثلث با بهمن ارمان ‬ ‫درباره نقش اقتصاد در اینده دولت‬ ‫دارند و مدام بر اهمیت کنترل رشد نقدینگی به عنوان لنگر‬ ‫ثبــات در اقتصاد کالن تاکیــد و تکرار دارنــ د ولی در عمل‬ ‫رویکرد و عملکرد انها‪ ،‬افزایش رشد باالی نقدینگی است‪.‬‬ ‫به طور مشخص از زمان روی کار امدن دولت یازدهم‪ ،‬یعنی‬ ‫در دوســال اول فعالیــت ان نه تنها رشــد نقدینگی کاهش‬ ‫نیافته‪ ،‬بلکه رشد فزاینده ای نیز داشته است‪ .‬به گونه ای که‬ ‫باوجود کاهش ‪ ۵‬درصدی پایه پولی در سه ماهه اول سال‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬این مولفه در ‪ ۹‬ماهه بعد (یعنی فصول دوم‪ ،‬ســوم و‬ ‫چهارم)‪ ۲۳ ،‬درصد رشد داشته است‪ ،‬که در نهایت (به دلیل‬ ‫کاهش ‪ ۵‬درصدی در فصل اول ســال) یکــی از باالترین‬ ‫رشدها یعنی رشد ‪ ۱۸‬درصدی پایه پولی را برای سال ‪۱۳۹۲‬‬ ‫به ارمغــان اورد ه که حاصل ان رشــد بــاالی ‪ ۲۹‬درصدی‬ ‫نقدینگی بوده است‪ .‬شایان ذکر است حتی در سال اجرای‬ ‫هدفمندســازی یارانه ها‪ ،‬رشــد پایه پولی در ســطح ‪۱۱/۴‬‬ ‫درصد کنترل شد‪ .‬البته رشد فزاینده نقدینگی در سال ‪۱۳۹۳‬‬ ‫نیز ادامه یافت ه ‪ ،‬به طوری که در ســال ‪ ۱۳۹۳‬نیز نرخ رشــد‬ ‫نقدینگی حدود ‪ ۳۱/۵‬درصد شده است‪.‬‬ ‫اما تازه ترین تغییرات نقدینگی از افزایش این شاخص‬ ‫تا ‪ ۱۰۶۰‬هــزار میلیارد تومــان در پایان خردادماه امســال‬ ‫حکایت دارد‪ .‬در حالی نقدینگی خود را به مرز ‪ ۱۰۶۰‬تریلیون‬ ‫رسانده که در مقایسه با خردادماه سال گذشته با رشد ‪29/7‬‬ ‫درصدی همراه است‪ .‬این در حالی است که در مقایسه ای‬ ‫دیگر‪ ،‬حجم نقدینگی در پایان بهار امسال نسبت به همین‬ ‫دوره در سال ‪ ۱۳۹۲‬که حدود ‪ ۴۷۲‬هزار میلیارد تومان بود‪،‬‬ ‫رشــدی حدود ‪ ۶۰۰‬هزار میلیارد تومان داشــته اســت‪ .‬از‬ ‫ابتدای سال جاری و در سه ماهه اول حجم نقدینگی نزدیک‬ ‫به ‪ ۲۱‬هزار میلیارد تومان رشد دارد‪ .‬در عین حال که نسبت‬ ‫به اسفندماه سال گذشته ‪ 4/2‬درصد افزایش داشته که اگر‬ ‫ان را با رشد نقدینگی در دوره مشابه سال قبل که حدود ‪۴/۴‬‬ ‫درصد بود مقایسه کنیم‪ ،‬نشان دهنده کاهش ‪ 0/2‬درصدی‬ ‫در رشد است‪.‬‬ ‫نقدینگی در شــرایطی مرز هزاران هــزار میلیاردی را‬ ‫پشت سر می گذارد که با وجود این رقم‪ ،‬همچنان بسیاری از‬ ‫بنگاه های تولیدی برای تامین سرمایه در گردش با مشکل‬ ‫مواجهند‪ .‬هرچند در این بین رقمی حدود ‪ ۴۲۰‬هزار میلیارد‬ ‫تومان از منابع بانکی به عنوان تسهیالت ساالنه ارائه شده و‬ ‫خود از عوامل فزاینده این شاخص کالن اقتصادی است‪.‬‬ ‫از سویی دیگر ازادسازی سپرده های قانونی بانک ها از ‪۱۳‬‬ ‫به حدود ‪ ۱۱‬درص د و تحت پوشــش قرار گرفتن چند بانک‬ ‫و موسسه در سه ســال اخیر از جمله دیگر دالیلی است که‬ ‫تاکنون بانک مرکزی ان را به عنوان عوامل فزاینده نقدینگی‬ ‫در برابر انتقادات مطرح شده نســبت به این موضوع اعالم‬ ‫کرده است‪ .‬همچنین باید از اضافه برداشت بانک ها از بانک‬ ‫مرکزی نیز به عنوان دیگر دلیل افزاینده حجم نقدینگی یاد‬ ‫کرد که در سال های اخیر در دوره هایی حساب بانک ها نزد‬ ‫بانک مرکزی قرمز بوده و پایه پولــی را تحت تاثیر قرار داده‬ ‫است‪ .‬به نظر می رسد این مساله خطر بزرگی است که دولت‬ ‫روحانی را در استانه انتخابات تهدید می کند‪.‬‬ ‫هدفمندسازی یارانه ها‬ ‫نقدی کردن یارانه هــا که با عنوان «هدفمندســازی‬ ‫یارانه ها» در ایران به اجرا درامد‪ ،‬اکنون مهم ترین دغدغه‬ ‫اقتصادی دولت است‪ .‬در ابتد ا قرار بر انجام پرداخت های‬ ‫نقدی به دهک های درامدی کم درامد بو د اما دغدغه های‬ ‫سیاســی ســبب شــد تا همه مردم به یــک میــزان از این‬ ‫کمک ها بهره مند شوند‪ .‬این میراث عجیب و غریب اکنون‬ ‫نگرانی های انتخاباتــی دولت روحانی را نیــز برانگیخته و‬ ‫هراس از ریــزش ارای انتخاباتی‪ ،‬دولت را مصــر بر ادامه‬ ‫روند گذشته کرده اســت‪ .‬انچه باید دولت در نظر گیرد‪ ،‬ان‬ ‫است که بخش عمده ای از حامیان دیدگاه اعتدال و تدبیر‬ ‫نه چشم انتظار یارانه های نقدی که منتظر تحقق وعده های‬ ‫اقتصادی و سیاسی روحانی هستند‪ .‬از این روی شاید دولت‬ ‫می بایســت بدون در نظر گرفتن مالحظات سیاســی روند‬ ‫ت همگانــی یارانه ها را تغییر و زمینــه را برای تحقق‬ ‫پرداخ ‬ ‫وعده های اصلی خود فراهم نماید‪ .‬امری که فعال به جهت‬ ‫در پیش بودن انتخابات متوقف شــده تا چالشی تازه برای‬ ‫طالی سیاه و روزگار سیاه کشورهای نفتی!‬ ‫در کنار دســت انداز های سیاســی و مصائب داخلی‪،‬‬ ‫رخداد های بین المللی نیز با دولت روحانی چندان مهربان‬ ‫نبوده اســت‪ .‬در حالی که متوســط قیمت نفــت در دولت‬ ‫احمدی نژاد در حدود ‪ ۱۱۰‬دالر بوده و درامدی بالغ بر ‪۵۸۰‬‬ ‫میلیارد دالر را نصیب کشور کرده اســت‪ ،‬بازار نفت در سال‬ ‫جاری شاهد تحوالت ساختاری بوده و قیمت نفت به سرعت‬ ‫کاهش یافته است‪.‬‬ ‫هر چنــد وابســتگی بودجــه دولــت بــه درامد های‬ ‫نفتی در دو ســال اخیر کمتر شده اســت اما این کاهش با‬ ‫محدود کــردن هزینه هــای عمرانی و هزینه هــای رفاهی‬ ‫دولت‪ ،‬اثار قابل توجهی بر روند رشــد و توســعه اقتصادی‬ ‫کشور بر جای گذاشته است‪ .‬با توجه به اینکه کاهش نفت‬ ‫در کشورهای تولید کننده نفت‪ ،‬نااطمینانی در بخش های‬ ‫مختلف اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی را افزایش می دهد‪،‬‬ ‫تنها راه مواجهه با این تهدید برای دولت‪ ،‬از میان برداشتن‬ ‫تحریم های بین المللی و ایجــاد تنوع در منابــع بودجه در‬ ‫کوتاه مــدت و کاهش تدریجی وابســتگی بودجــه به نفت‬ ‫در دوره ای بلند مــدت اســت‪ .‬روحانی روزهای ســختی را‬ ‫با وضعیت نفتی نامناســب طــی کــرد‪ .‬او در انتخابات باید‬ ‫وعده های مه م اقتصادی دهد اما این را هم به خوبی می داند‬ ‫که نامشــخص بودن اوضاع نفت کار را برای به ســر انجام‬ ‫رساندن وعده های بزرگ سخت خواهد کرد‪.‬‬ ‫بیکاری؛ چالشی خطرناک‬ ‫یکی از مهم تریــن اثار کاهــش درامد هــای نفتی‪،‬‬ ‫کم شــدن قدرت اشــتغال زایی دولــت و کمک بــه بهبود‬ ‫زیرســاخت های اقتصاد برای تحریــک بخش خصوصی‬ ‫اســت‪ .‬نگران کننده تــر از نرخ بیــکاری‪ ،‬ترکیــب بیکاری‬ ‫در گروه هــای مختلف جمعیتی اســت‪ .‬نرخ بیــکاری ‪۲۷‬‬ ‫درصدی جوانــان ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۴‬ســاله و بیــکاری ‪ ۳۰‬درصدی‬ ‫فارغ التحصیالن دانشــگاهی‪ ،‬نشــان دهنده مشــکالت‬ ‫ساختاری اقتصاد ایران است‪.‬‬ ‫باید در نظر داشــت که اقتصاد ایران نتوانسته است‬ ‫همگام با بهبود کیفی نیروی کار‪ ،‬ساختارهای خود را تغییر‬ ‫و زمینه را برای جذب این گروه از نیروی کار فراهم نماید‪.‬‬ ‫ادامــه بیــکاری تحصیلکــردگان دانشــگاهی‪،‬‬ ‫اســیب های مختلف اجتماعــی می تواند به دنبال داشــته‬ ‫باشد که اشکار ترین اسیب ان تغییر در شکل جرایم است‪.‬‬ ‫بیکاری یکی از عوامل اصلی شکل دهنده تبهکاری و جرائم‬ ‫اجتماعی به شــمار می رود‪ .‬هرچه بیکار ان جامعه از توان‬ ‫تفکر و قابلیت های بالقوه بالاستفاده برخوردار باشند‪ ،‬جرایم‬ ‫انجام گرفته نیز شکل پیچیده تر و سازمان یافته تری خواهد‬ ‫یافت‪ .‬رشــد ابزارهای تکنولوژیک نیز قابلیــت این افراد را‬ ‫تقویت و شکل جرایم را به نحو نامطلوبی تغییر خواهد داد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد حسن روحانی انتخابات بسیار سختی‬ ‫را در پیش خواهد داشت‪ .‬او با مردمی مواجه است که حاال‬ ‫بعد از به سرانجام رســیدن برجام انتظار روزهای بهتری در‬ ‫اقتصاد را دارند ؛ انتظاری که تا امروز تقریبا بی جواب مانده‬ ‫و چندان تاثیری در سفره های مردم نداشته است‪ .‬روحانی‬ ‫می داند که رقابت در انتخابات اینده بر ســر اقتصاد خواهد‬ ‫بود‪ .‬او باید دست بجنباند‪ ،‬البته اگر برای ماندن در پاستور‬ ‫همچنان مشتاق است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫تردیدی نیست که رشد اقتصادی مستمر‪ ،‬شرط الزم‬ ‫برای حفــظ و تقویت رفــاه و اســتانداردهای زندگی بوده و‬ ‫اهمیت این موضوع برای کشورهای در حال توسعه بسیار‬ ‫بیشتر و حیاتی تر از سایر کشورهاست‪ .‬ثبت نرخ های رشد‬ ‫صفر و منفی برای اقتصاد ایران در سال های ‪ ۹۲‬و ‪ ۹۱‬نشان‬ ‫می دهد که به رغم وجود درامد های سرشــار نفت‪ ،‬اقتصاد‬ ‫ن کارکرد خود دور بوده است‪.‬‬ ‫ایران از ضروری تری ‬ ‫خروج اقتصــاد ایران از رکود‪ ،‬برخــاف انتظار دولت‬ ‫روحانی چندان هم سهل نبوده است‪ .‬اقتصاد ایران خواسته‬ ‫یا ناخواسته به موضوعات متنوع سیاسی و اجتماعی داخلی‬ ‫و خارجی گره خورده است که بیش از بستر ها و سیاست های‬ ‫اقتصادی بر شاخص های کالن اقتصاد موثر هستند‪ .‬از این‬ ‫روی نمی توان رشد اقتصادی را بدون در نظر گرفتن شرایط‬ ‫و عوامل غیر اقتصادی محقق ساخت‪.‬‬ ‫رشــد اقتصادی در ایــران پس از ســال ‪ ۱۳۸۰‬فراز و‬ ‫نشیب های بسیاری را طی کرده و در ســال ‪ ۹۱‬منفی شد و‬ ‫به باالترین امار منفی رسیده و رکورد منفی ‪6/8‬درصد را ثبت‬ ‫کرد‪ .‬در سال ‪ ۹۲‬این رشد منفی با سرعت کمتری در جریان‬ ‫بود اما تا حدودی مهار شده و به منفی ‪1/9‬درصد رسید‪ .‬در‬ ‫سال ‪ ۹۳‬نفت ناجی رشد اقتصادی شــد و در سال ‪ ۹۴‬مرکز‬ ‫امار ایران رشــد اقتصادی را با احتســاب نفــت یک درصد‬ ‫نشــان داد‪ .‬در اواخر ســال ‪ ۹۴‬دولت پیش بینی کرد که در‬ ‫سال ‪ ۹۵‬به رشد اقتصادی ‪ ۵‬درصدی دســت پیدا کند و در‬ ‫همین راستا در مرداد ماه رشد ‪ ۴/۴‬درصدی برای سه ماهه‬ ‫اول سال اعالم شد‪.‬‬ ‫بحث مــورد توجه در ایــن زمینه مربوط به شــرایطی‬ ‫اســت که عامل دســتیابی به این رشــد اقتصادی است؛‬ ‫رشــد اقتصادی در دولت یازدهم رخ داده است اما مرهون‬ ‫زمینه سازی دولت دهم اســت چرا که در دولت احمدی نژاد‬ ‫ظرفیت های بســیاری فراهم شده و زیر ســاخت ها توسعه‬ ‫یافت اما به دلیل تحریم ها و وضعیت رکودی‪ ،‬بســیاری از‬ ‫ظرفیت ها معطــل مانده و سیاســت های اقتصادی دولت‬ ‫به درستی اجرایی نشد‪ .‬شــاهد این ادعا عدم تغییر در سایر‬ ‫متغیرهای اقتصادی است‪ ،‬به گونه ای که در سال های ‪۹۳‬‬ ‫تا ‪ ۹۵‬که رشد اقتصادی رخ داده است‪ ،‬وضعیت اشتغال و‬ ‫تولید بهبود نیافته و شــرایط رکودی همچنان پابرجا بوده و‬ ‫بهبود اوضاع اقتصادی ملموس نبوده است‪ .‬پس از این اما‬ ‫رشد اقتصادی منوط به ســرمایه گذاری های جدید خواهد‬ ‫بود و دولت برای تداوم دستاورد رشد اقتصادی باید فضای‬ ‫مناسب کسب و کار ایجاد کرده‪ ،‬موانع تولید را مرتفع کرده‬ ‫و اشتغال ایجاد کند‪ ،‬در غیر این صورت نمی توان به تداوم‬ ‫رشد اقتصادی امیدوار بود‪.‬‬ ‫حسن روحانی ایجاد نشود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫رشد اقتصادی؛ معمای اشنا‬ ‫پوپولیسم جدید‬ ‫روحانی را تهدید می کند‬ ‫چالش های اقتصادی‬ ‫اقای رئیس جمهور‬ ‫رکود‬ ‫عمیق تر شده است‬ ‫دستاورد تیم اقتصادی دولت‬ ‫چه بوده است؟‬ ‫‪51‬‬ ‫توده ها با احمدی نژادند‬ ‫طبقه متوسط با روحانی‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫گفت وگویمثلثبابهمنارمان‬ ‫دربارهنقشاقتصاددرایندهدولت‬ ‫اقای روحانی در سه ســال ریاست جمهوری چه‬ ‫عملکردی از خــود در عرصه اقتصــادی به جای‬ ‫گذاشــت؟ ایا اجرای برجام توانست گشایشی را‬ ‫در این حوزه به وجود اورد؟‬ ‫اقای روحانی حــل همه مشــکالت اقتصادی را‬ ‫برعهده برجام نگذاشــت چون بسیاری از مشکالت کشور‬ ‫ارتباطی به برجام ندارد عمال میراثی اســت که به او رسید‬ ‫و یک اقتصاد شــدیدا دولتــی‪ ،‬بخش خصوصی شــدیدا‬ ‫زمین گیر شــده و ماحصل مدیریت های ناکارامد گذشــته‬ ‫را تحویل گرفت‪ .‬معتقدم سیکل بســته مدیریتی ناکارامد‬ ‫بر عرصه اقتصادی کشور حاکم اســت که بعد از ‪ 37‬سال‬ ‫شرایط به وضع فاجعه بار فعلی رسیده است‪ .‬نکته دیگر انکه‬ ‫ما هیچ گاه در کشور یک استراتژی مشخصی برای توسعه‬ ‫اقتصادی نداشــتیم‪ .‬ترکیــه زمانی که از ان اشــوب های‬ ‫سیاســی و اجتماعی خارج شــد‪ ،‬هدف خود را بر توســعه‬ ‫اقتصادی گذاشــت و این کار را در کمتر از ‪ 20‬سال بدون‬ ‫نفت‪ ،‬انرژی و معادن انجــام داد‪ .‬امروز اقتصاد ترکیه جز و‬ ‫‪ 20‬اقتصاد بزرگ جهان اســت و در رتبه هفدهم قرار دارد‪.‬‬ ‫حجم اقتصــادش ‪ 3‬برابر حجم اقتصاد ایران اســت‪ .‬این‬ ‫مســاله را در مالزی هم دیدیم‪ .‬مالزی یک کشــور بســیار‬ ‫فقیری بود ولی عزم سیاســی در ان کشــور برای توســعه‬ ‫اقتصادی وجود داشــت‪ .‬دولــت مالزی هنــوز مقداری از‬ ‫حلبی ابادهای کو االالمپور را نگه داشــته تا مردم یادشان‬ ‫بماند از کجا به اینجا رسیدند اما نگاه ما هیچ گاه بر توسعه‬ ‫اقتصادی نبود‪ .‬من زمانی در بازار سرمایه ایران یعنی بورس‬ ‫تهران به عنوان معاون بورس فعالیت می کردم‪ ،‬ارزش بازار‬ ‫بورس ایران کمتر از یک پنجم بورس عربســتان سعودی‬ ‫اســت و با ترکیه که قابل مقایسه نیســت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫شــبکه های تلویزیونی اقتصادی جهان وقتــی به تحلیل‬ ‫اوضــاع بورس های کشــورهای مختلــف می پردازند‪ ،‬در‬ ‫اسیا از هنگ کنگ و توکیو شــروع می کنند و به خاورمیانه‬ ‫می رسند تحوالت بورس امارات و عربستان را مورد ارزیابی‬ ‫قرار می دهنــد اما هیچ تحلیلــی درباره بورس ایــران ارائه‬ ‫نمی دهنــد‪ .‬این کار انها از ســر لجبازی نیســت‪ ،‬اوال بازار‬ ‫سرمایه ایران کوچک است و ثانیا با استانداردهای جهانی‬ ‫همخوانی ندارد‪.‬‬ ‫یعنی شــما می فرمایید اقای روحانــی میراث دار‬ ‫دولت های قبل از خود بود و نمی توانســت ظرف‬ ‫ســه ســال در حوزه اقتصادی کشــور تغییرات‬ ‫بنیادین ایجاد کند؟‬ ‫من می گویــم از ابتدا قرار نبود توســعه اقتصادی‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫اما دولت اقای هاشــمی خیلی داعیــه این کار را‬ ‫داشت‪ ،‬اساسا شــعار دولت او توسعه اقتصادی‬ ‫بود؟‬ ‫ما در ایران ســه دوره توســعه اقتصادی داشتیم‪،‬‬ ‫یکی مربوط به ‪ 1306‬تــا ‪ 1319‬بود‪ ،‬بعد ایــران در ‪1320‬‬ ‫اشــغال شــد‪ .‬مقطــع دوم مربــوط بــه اوایل دهــه ‪ 40‬تا‬ ‫ســال ‪ 1356‬بود‪ .‬دوره ســومی که شاخص اســت و هیچ‬ ‫کس هــم نمی تواند واقعیــت ان را رد کند مربــوط به دوره‬ ‫ریاست جمهوری اقای هاشمی است‪ .‬امار‪ ،‬ارقام و بسیاری‬ ‫از مشاهدات نشــان می دهد که ان ‪ 8‬سال واقعا دوره های‬ ‫سازندگی در کشور بود و ما پس از ان هیچ گاه دوره سازندگی‬ ‫در کشــور نداشــتیم یعنی در همــان مقطع متوقف شــد‪.‬‬ ‫خیلی ها همان زمان اعــام می کردند بهتر اســت قانون‬ ‫اساسی اصالح شود و همان طور که در امریکا زمان جنگ‬ ‫اجازه دادند ســه دوره متوالی یک نفر رئیس جمهور باشــد‬ ‫در ایران هم همیــن اتفاق بیفتد اما این کار نشــد و دولتی‬ ‫با شــعار اصالحات امد‪ ،‬این دولت صحبتی درباره توسعه‬ ‫اقتصادی نکرد‪ .‬افرادی هم کــه به کارگمارد انها هم اهل‬ ‫سازندگی نبودند‪ ،‬انتظاری هم از انها نمی رفت‪ .‬واقعیت ان‬ ‫اســت که اقای خاتمی دارای انگیزه های توسعه ای نبود‪.‬‬ ‫یادم می اید در دو ســفر درباره دو پروژه استراتژیک کشور‬ ‫با او همراه بودم‪ ،‬یک پروژه مربوط به طرح توســعه نیشکر‬ ‫و صنایع جانبی بود؛ طرحی کــه در زمان خودش بزرگترین‬ ‫طرح کشــاورزی‪ -‬صنعتی جهان به شــمار می رفت‪ .‬زمان‬ ‫افتتاح اولین فاز پــروژه‪ ،‬اقای خاتمی امــد و با هلی کوپتر‬ ‫از مزارع بازدیــد کرد‪ ،‬بعد بــه وزیر کشــاورزی وقت اقای‬ ‫کالنتری گفت «خودتــان بروید پــروژه را افتتاح کنید من‬ ‫می خواهم بین مردم بروم» که خب مسئوالن اصرار کردند‬ ‫نمی شود این مردم زیر گرمای ‪ 50‬درجه کار کردند تا امروز‬ ‫پروژه به ثمر نشست و رئیس جمهور باید این طرح را افتتاح‬ ‫کند‪ ،‬باالخره اقای خاتمــی رضایت داد و پــروژه را افتتاح‬ ‫کرد اما برعکس اقای هاشــمی که همه امار و اطالعات را‬ ‫حفظ بود‪ ،‬اقــای خاتمی رقم میلیون را هــزار می گفت که‬ ‫به ناچار با دســت خطی به او یاداور می شــدند که این رقم‬ ‫نادرســت اعالم شــده و او اصالح می کرد‪ .‬مورد دیگر هم‬ ‫مســاله بهره برداری از سد کارون ســه بود‪ .‬سد کارون سه‬ ‫اوج تبلور توانایی مهندسان ایرانی محسوب می شد و کسی‬ ‫فکر نمی کرد‪ ،‬ایرانی ها ان ســد را بتوانند بســازند‪ .‬مجری‬ ‫طرح به اقای خاتمی گفت «برای افتتاح پروژه بیاید چون‬ ‫افتتاح این پروژه در حد رئیس جمهور است» اقای خاتمی‬ ‫جواب داد «بماند برای رئیس جمهــور بعدی»‪ ،‬در نهایت‬ ‫مجری با اختیارات خود دســتور ابگیری سد را صادر کرد و‬ ‫اگر ان ابگیری انجام نمی شد اهواز و شوشــتر را اب برده‬ ‫بود چون ســیل بی ســابقه ای در ان منطقه رخ داد‪ .‬وقتی‬ ‫در راس دولت کسی نباشــد که اعتقادی به توسعه داشته‬ ‫باشد زیر مجموعه اش هم همین طور عمل می کند‪ .‬وقتی‬ ‫به امار ان دوره نگاه کنیم غیر از موارد خاصی مثل توســعه‬ ‫صنایع پتروشیمی که متاثر از عملکرد اقای زنگنه به عنوان‬ ‫وزیر نفت نبــود بلکه صرفا متاثــر اقدام اقــای نعمت زاده‬ ‫بود اقدام توســعه ای دیگری را نمی توان مثــال زد‪ .‬االن‬ ‫می گویند ‪ 40‬درصد صادرات غیرنفتی کشور فراورده های‬ ‫پتروشیمی است این ماحصل کار و اقدام اقای نعمت زاده‬ ‫در ان دوره است بنابراین کار یک نفر بود نه یک سیستم‪.‬‬ ‫بعد از اقای خاتمی‪ ،‬اقای احمدی نژاد رئیس جمهور شد و‬ ‫سرزمین ســوخته ای را تحویل رئیس جمهور بعدی داد که‬ ‫مطالب زیادی درباره دولت های نهم و دهم گفته می شود‬ ‫که نیاز نیست من تکرار کنم‪ .‬اقای روحانی که دولت جدید‬ ‫را در دســت گرفت با شــعار اقتصاد به میدان امد اما او به‬ ‫لحاظ اجرایی در قد و قواره اقای هاشــمی نیست‪ .‬عالوه‬ ‫بر ان تیم اقتصادی که همــراه خود اورد ایــن تیم اصوال‬ ‫توان و ظرفیــت انجام این گونــه کارهای بــزرگ را که در‬ ‫انتخابات به مردم وعده داده شــده نــدارد‪ .‬تیم اقتصادی‬ ‫دولت شــامل وزارتخانه های اقتصاد و امور دارایی‪ ،‬نفت‪،‬‬ ‫جهادکشاورزی‪ ،‬راه و شهرســازی‪ ،‬نیرو و صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت است‪ .‬معتقدم عملکرد وزارت اقتصاد در حد صفر‬ ‫است‪ .‬کسی که وزیر اقتصاد شــد نه درکی از مسائل بزرگ‬ ‫و کالن دارد و نه شــاید علمش را داشته باشد‪ .‬ضمن انکه‬ ‫فردی از نظر شــخصیتی منفعل و بی انگیزه اســت‪ ،‬حتی‬ ‫مشکالت ساده ای همچون ســاماندهی بورس و اصالح‬ ‫قانون مالیات ها را نتوانست انجام دهد‪ .‬وزارتخانه دوم نیرو‬ ‫اســت؛ عملکرد وزیر نیرو نیز ظرف سه سال گذشته در حد‬ ‫فاجعه بود‪ .‬اثارش را مردم در سال های بعد می بینند‪ .‬همین‬ ‫ســیلی که نوروز امسال در خوزســتان امد نخستین اثرش‬ ‫بود‪ .‬گناهش هم مستقیم به دولت های اقای خاتمی‪ ،‬اقای‬ ‫احمدی نژاد و وزیر نیروی دولت اقای روحانی بر می گردد‪.‬‬ ‫امریکایی ها در دهــه ‪60‬میالدی مطالعه کــرده بودند که‬ ‫در باال دست رودخانه دز ســدی به نام سد بختیاری ساخته‬ ‫شود اما اقای چیت چیان به بهانه های مختلف مانع اجرای‬ ‫طرح شد مثال گفت این سد بلند است و بلندترین سد جهان‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫وزیر پرکاری است که در تیم اقتصادی دولت حضور دارد‪.‬‬ ‫پروژه هایی که سال ها روی زمین مانده بود حداقل حرکتی‬ ‫به انها داد‪ .‬البته اقای اخوندی نیز از مشــاورانی استفاده‬ ‫می کند که اطالعات غلطی به او می دهند‪ .‬در کل او پروژه‬ ‫ازادراه تبریز‪ -‬بازرگان را که بســیار کلیدی است و می تواند‬ ‫در ســال چند میلیارد دالر بــرای ما درامد ایجــاد کند فعال‬ ‫کرد‪ .‬ازادراه جنوب غرب تهران یعنی از ابیک به چرمشهر‬ ‫قرار است تا ســال ‪ 96‬بهره برداری شود که نشانه ان است‬ ‫که حداقل یک تالشی برای این کار می شود‪ .‬در مجموع‬ ‫از ابتدای ریاســت جمهوری اقای روحانــی ایرادها به تیم‬ ‫اقتصادی دولت یازدهم بود و من خودم می گفتم که دولت‬ ‫به ترمیم کابینه احتیاج دارد‪.‬‬ ‫عملکرد اقای سیف رئیس بانک مرکزی را چه طور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫تخصص من در حوزه بازار پول نیست بلکه در حوزه‬ ‫بازار سرمایه است اما چون اقای سیف را می شناسم معتقدم‬ ‫فردی است که دلش می خواهد کار کند ولی اینکه مجموعه‬ ‫اطرافش انها نیز می خواهند کار کننــد یا اصال به حرف او‬ ‫گوش می دهند یا خیر‪ ،‬اطالعی ندارم‪.‬‬ ‫عملکــرد اقای ظریــف و وزارت خارجــه در حوزه‬ ‫سیاســت خارجــی چقــدر توانســت بــر عرصه‬ ‫اقتصادی کشور تاثیر داشته باشد‪ ،‬ایا گشایشی‬ ‫ایجاد کرد یا خیر؟‬ ‫مسائل سیاســت خارجی مان تنها مربوط به برجام‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫منظور انکه چقدر توانســت روابط ایران با دیگر‬ ‫کشــورها را بــرای از ســرگیری همکاری هــای‬ ‫اقتصادی عادی سازی کند؟‬ ‫تا انجا که توانستند یک اعتمادی را به وجود اوردند‬ ‫ولی مسائلی هم وجود دارد که فقط در اختیار وزارت خارجه‬ ‫نیســت‪ .‬بخشــی از این مســائل به خواســت طرف های‬ ‫مقابل ما برمی گــردد مثال غرب کــه دارنــده تکنولوژی و‬ ‫منابع مالی اســت چقدر حاضر می شــود به صنعتی شدن‬ ‫ایران کمک کند‪ ،‬این مســاله ای اســت که هنوز غربی ها‬ ‫تصمیمی درباره اش نگرفته اند‪.‬‬ ‫اینکــه شــما می گوییــد تیــم اقتصــادی دولت‬ ‫ناهماهنگ است و از هر حوزه ان ایرادهای بزرگی‬ ‫احصا می شود‪ ،‬اگر اقای روحانی چهار سال دیگر‬ ‫بماند تغییــری در کابینه خــودش ایجاد می کند‬ ‫تا اعضــای تیم اقتصــادی دولت یکدســت تر‪،‬‬ ‫کارامدتر و هماهنگ تر شوند؟‬ ‫من از مسائل درونی دولت اطالع ندارم ولی تصور‬ ‫نمی کنم چنانچــه اقای روحانی رئیس جمهــور دوره اینده‬ ‫باشد این افراد را در تیم اقتصادی خود نگه نمی دارد چون‬ ‫اعضای این تیم دارای گرایش های مختلف هستند و حتی‬ ‫برخی شان شاید نخواهند اقای روحانی در حوزه اقتصادی‬ ‫موفق شــود‪ .‬اقای چیت چیــان زمان اقــای احمدی نژاد‬ ‫قائم مقام وزیر نیرو بود قطعا از نظر مشــی سیاسی با اقای‬ ‫روحانی در یک خط قرار نــدارد‪ .‬معتقدم اگر اقای روحانی‬ ‫می خواهد دوره بعد هم رئیس جمهور شود باید از کلی گویی‬ ‫دســت بردارد‪ ،‬یک قــدم جلو بگــذارد و افراد را براســاس‬ ‫توانایی های شان برای مســئولیت های مختلف انتخاب‬ ‫کند‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای روحانی در دولت دوم خودش‬ ‫به سمت اقتصاد ازاد می رود یا اقتصاد دولتی را با‬ ‫همین وضعیت ادامه می دهد؟‬ ‫در جهــان‪ ،‬اقتصــاد مبتنی بر بخــش خصوصی‬ ‫اســت حتی االن بخش خصوصی هم به ان شکل عنوان‬ ‫نمی شود‪ .‬زمانی که دانشجو بودم‪ ،‬صحبت از شرکت های‬ ‫چند میلتی می شــد اما االن دیگر این اصطالح به کار برده‬ ‫نمی شود چون این شــرکت ها در بورس پذیرفته شده اند و‬ ‫دارای میلیون ها نفر سهام دار هستند بنابراین اقتصادهای‬ ‫امروز کشــورهای دنیا به سمت شــرکت های سهامی عام‬ ‫رفته اســت‪ .‬بعــد از روی کار امــدن دولت خانــم تاچر در‬ ‫انگلستان فرایندی به اسم خصوصی ســازی به وجود امد‬ ‫و اقتصادهای جهان رفتند که به بخش خصوصی واگذار‬ ‫شوند‪ .‬شرکت های فوالد در فرانسه و انگلستان کامال دولتی‬ ‫بودند حتی پژو و رنو و نیروگاه های برق دولتی بودند‪ ،‬نه در‬ ‫انجا بلکه امروز در ترکیه نیز دیگر این صنایع دولتی نیستند‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای روحانی به ان سمت می رود یا‬ ‫ســعی می کند اقتصاد ایران را از شکل خصولتی‬ ‫خارج کند؟‬ ‫مــن در روزنامه ها دیدم که اقــای روحانی از طرح‬ ‫موضوع حقوق های نجومی ناراحت شده است‪ .‬عمده این‬ ‫حقوق ها مربوط به خصولتی هاســت‪ .‬من در مصاحبه ای‬ ‫با استناد به امار و ارقام ســایت بورس اعالم کردم که سود‬ ‫یک شرکت در سال‪ ،‬میزان تغییر قیمت سهامش و میزان‬ ‫پاداش هیات مدیره ان چقدر اســت‪ .‬یــک ناهماهنگی و‬ ‫فساد گسترده ای در شــرکت های خصولتی وجود دارد اما‬ ‫می توان به اینها نظم داد‪ .‬در همه جای دنیا شــرکت هایی‬ ‫که در بورس هســتند شــفافند‪ .‬بورس باید نظارت کند اما‬ ‫این نظارت در ایران نیســت‪ .‬وقتی یکی از سهامداران از‬ ‫مدیرعامل شرکت فوالد مبارکه در مجمع چگونگی دریافت‬ ‫حقوق ‪ 42‬میلیون تومانی در ماه را سوال می کند ضمن انکه‬ ‫گویی او ‪ 125‬هزار دالر یا یورو ســال گذشته حق ماموریت‬ ‫گرفت‪ ،‬جواب داد به شما چه ربطی دارد‪ ،‬این یک توافقی‬ ‫بین من و اعضای هیات مدیره است‪ .‬یعنی وقاحت تا این‬ ‫حد است‪ .‬من هم دارم به طور مستدل نامه ای را به مقامات‬ ‫قضایی کشور می دهم که سرمنشــا فساد کجاست و فقط‬ ‫شهرداری ها نیستند‪.‬‬ ‫مردم سال ‪ 96‬به اقای روحانی رای می دهند؟ ایا‬ ‫به نظر شــما در سه سال گذشــته طبقه متوسط‬ ‫ضعیف تر شده است یا قوی تر؟‬ ‫طبقه متوســط در همه جای دنیا تاثیرگذار اســت‬ ‫اصوال دعوای گروه های سیاســی و احزاب روی این طبقه‬ ‫متمرکز اســت‪ .‬طبقه متوســط ایران تمایالت مشخصی‬ ‫دارد و ایــن تمایــات را هــم در انتخاب اقــای روحانی و‬ ‫انتخابات اخیر مجلس نشــان داد‪ .‬مردم از اشوب و تنش‬ ‫خســته شــده اند‪ ،‬بله فکر می کنم اقای روحانی توان این‬ ‫را دارد که طبقه متوســط را همراه خود کنــد اما توده مردم‬ ‫هنوز دنبال یــک نفر مثل اقــای احمدی نژاد هســتند که‬ ‫به انهــا بگوید من بــه جای ‪ 45‬هــزار تومــان‪ 250 ،‬هزار‬ ‫تومان به هر نفر یارانــه می دهم اما اصوال طبقه متوســط‬ ‫است که روند سیاســی جوامع را تعیین می کند و به توده ها‬ ‫جهت می دهد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫خواهد شــد بنابراین ارتفاعش باید کم شــود‪ ،‬کار به جایی‬ ‫رسید که کارشناسان طرح گفتند ارتفاع سد‪ ،‬حجم مخزن‬ ‫و میزان تولید برق پروژه کاهــش پیدا می کند اما همچنان‬ ‫پروژه بالتکلیف است‪ .‬حتی در دوره وزارت اقای چیت چیان‬ ‫برای افزایش تولید برق هم اقدام مهمی انجام نشد‪ .‬وزیر‬ ‫نفت دیگر عضو تیم اقتصادی دولت اســت‪ .‬کســانی که‬ ‫در وزارت نفــت کار می کنند می گویند اینجــا وزارت نفتی‬ ‫وجود ندارد بلکه یــک نفر به نام اقای زنگنه اســت‪ .‬اقای‬ ‫زنگنه به خام فروشــی اعتقاد دارد‪ .‬یعنی اســیب هایی که‬ ‫او به اقتصاد کشور زد غیرقابل محاســبه است‪ .‬او با شش‬ ‫برابر کردن قیمت گاز طبیعــی که تنها مزایای ما در صنعت‬ ‫پتروشیمی اســت‪ ،‬نه تنها وضعیت بورس را به هم ریخت‪،‬‬ ‫ســرمایه های میلیون ها نفر را از انها گرفــت‪ .‬اثر بدتر این‬ ‫بود که بستر ســرمایه گذاری در این صنعت استراتژیک را‬ ‫از بین برد‪ .‬من یــادم می اید وقتی در دولــت اقای خاتمی‬ ‫نماینــده اقای مظاهری وزیــر اقتصاد و دارایــی در هیات‬ ‫امنای حساب ذخیره ارزی بودم‪ ،‬اقای زنگنه یکی از اعضا‬ ‫بود‪ .‬یک بار گفتم برای ما رساندن ظرفیت پاالیشگاه ابادان‬ ‫به عنوان بزرگترین پاالیشگاه جهان به ظرفیت قبل از جنگ‬ ‫یک مساله حیثیتی اســت اما اقای زنگنه گفت ما این کار‬ ‫را نمی کنیم چون نرخ بازگشت داخلی ســرمایه گذاری در‬ ‫پاالیشگاه ها ‪ 3‬درصد بیشتر نیســت‪ .‬من گفتم چه طور در‬ ‫کشورهایی که ما از انها بنزین خریداری می کنیم انجا این‬ ‫کار اقتصادی است اما در ایران نیست؛ بعد که دیگر جوابی‬ ‫نداشت گفت «تا زمانی که من هستم اجازه نمی دهم حتی‬ ‫یک دالر در پاالیشگاه ابادان سرمایه گذاری شود»‪ .‬همین‬ ‫فرد امــروز می خواهد اســتخراج نفــت از حوزه های نفتی‬ ‫مشــترک غرب کارون را به ‪ 700‬هزار بشکه در روز برساند‪،‬‬ ‫من به او پیشنهاد دادم پاالیشگاه دوم خوزستان که کلنگش‬ ‫زمان ریاســت جمهوری اقای احمدی نژاد بــر زمین خورد‬ ‫متناسب با افزایش تولید نفت خوزستان ساخته شود چون‬ ‫درست نیست نفت خام غرب کارون به طور خام صادر شود‬ ‫اما اثری نداشــت‪ .‬وزیر اقتصادی دیگــر اقای نعمت زاده‬ ‫است‪ .‬او دیگر ابزارهای گذشته را در اختیار ندارد‪ .‬تحریم ها‬ ‫به شدت محدودش کرده اســت‪ ،‬سرمایه گذاری در بخش‬ ‫صنعت شدیدا وابســته به تکنولوژی اســت تکنولوژی هم‬ ‫در اختیار صاحبانش اســت‪ .‬انتقال تکنولــوژی باتوجه به‬ ‫مشــکالت بانکی اتفاق نمی افتد ما حتی نتوانستیم یکی‬ ‫دو قرارداد عمده با طرف خارجی امضا کنیم‪ .‬در سفر اقای‬ ‫روحانی به ایتالیا و فرانسه فقط در بخش فوالد ‪ 8‬میلیارد دالر‬ ‫پروژه به انها معرفی کردیم‪ ،‬حتی قراردادی هم بین بانک‬ ‫مرکزی ایران و شرکت بیمه ایتالیا امضا شد ولی هیچ بانک‬ ‫بزرگ ایتالیایی زیر بار این قراردادهــا و پذیرش عاملیتش‬ ‫نمی رود چون از جریمه های احتمالی امریکا می ترســند‪.‬‬ ‫نکته دیگر دربــاره وزارت صنعت‪ ،‬معــدن و تجارت حضور‬ ‫افراد بســیار ضعیف در مدیریت ان وزارتخانه است که به‬ ‫احتمال قوی به انتخاب خود اقای نعمت زاده نبودند‪ .‬دیگر‬ ‫عضو اقتصادی کابینه اقای حجتی است‪ ،‬او در گذشته نیز‬ ‫دوبار وزیر بود‪ ،‬در یک مقطع مسئولیت وزارت راه و ترابری‬ ‫را برعهده داشــت و بعد وزیر جهادکشــاورزی شــد که هر‬ ‫دو ســابقه وزارتش مربوط به دولت اقای خاتمی است اما‬ ‫همان زمان نیز عملکــرد درخشــانی از او ندیدیم‪ .‬باتوجه‬ ‫به عملکرد گذشــته اقای حجتی مشخص است که از این‬ ‫فرد کار خاصی ســرنمی زند‪ .‬یادم می ایــد زمانی که اقای‬ ‫مظاهری وزیر اقتصاد دولت اقای خاتمی بود گفت «برویم‬ ‫با اقای حجتی صحبت کنیم طرح توسعه نیشکر را از وزارت‬ ‫جهادکشاورزی بگیریم و تحویل بانک ها بدهیم»‪ ،‬در ان‬ ‫جلسه اقای حجتی از خدایش بود که یکی بیاید این پروژه‬ ‫را از جهادکشــاورزی بگیرد؛ وقتی فردی بی انگیزه متولی‬ ‫حوزه ای به این مهمی می شــود معلوم اســت کاری انجام‬ ‫نمی دهد‪ .‬معتقدم اقای اخوندی وزیر راه و شهرسازی تنها‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر بهمن ارمان با اشاره‬ ‫بــه ایرادهای تیــم اقتصادی‬ ‫دولت معتقد است‪« :‬چنانچه‬ ‫اقــای روحانــی رئیس جمهور‬ ‫دوره اینده باشــد این افراد را‬ ‫در تیــم اقتصادی خــود نگه‬ ‫نمی دارد چــون اعضای این تیــم دارای گرایش های‬ ‫مختلف هســتند و حتی برخی شــان شــاید نخواهند‬ ‫اقای روحانــی در حوزه اقتصادی موفق شــود‪ ».‬این‬ ‫کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه می گوید‪:‬‬ ‫«روحانی توان این را دارد که طبقه متوســط را همراه‬ ‫خود کند اما توده مردم هنــوز دنبال یک نفر مثل اقای‬ ‫احمدی نژاد هســتند که به انها بگوید من به جای ‪45‬‬ ‫هزار تومان‪ 250 ،‬هزار تومان به هر نفر یارانه می دهم‬ ‫اما اصوال طبقه متوسط است که روند سیاسی جوامع را‬ ‫تعیین می کند و به توده ها جهت می دهد‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪53‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫پوپولیسم جدید‪ ،‬روحانی را تهدید می کند‬ ‫چالش های اقتصادی اقای رئیس جمهور‬ ‫حسین راغفر‬ ‫اقتصاد دان‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪3‬‬ ‫بخشی از مشــکالت کنونی اقتصاد ایران مربوط به‬ ‫دولت گذشته است و به همین دلیل هر کس در سال‪ ۹۶‬به‬ ‫ریاست جمهوری برسد با چالش های امروزی مواجه خواهد‬ ‫شــد‪ .‬به نظر من مشــکالت باقیمانده از دولت گذشته به‬ ‫اندازه ای عمیق و نهادینه شــده که تا ‪ ۲۵‬سال اینده همه‬ ‫دولت ها را با خود درگیر خواهد کــرد‪ .‬نکته دیگر اینکه در‬ ‫شرایط کنونی ظرفیت های اقتصادی و سیاسی کشور مانند‬ ‫‪ ۱۰‬یا ‪ ۲۰‬سال گذشته نیست‪ .‬اقتصاد ایران در سال های‬ ‫اخیر به دلیل وجود بحران ها‪ ،‬تحریم هــای بین المللی و‬ ‫فرسایش های اجتماعی ضعیف و کم رمق شده است‪ .‬در‬ ‫نتیجه رئیس جمهور بعدی ایران‪ ،‬هر کسی که می خواهد‬ ‫باشد‪ ،‬با مشــکالت جدی تری در زمینه اقتصادی روبه رو‬ ‫خواهد بود‪ .‬بدون شک در شرایط کنونی اغلب مشکالت‬ ‫سیاسی و اجتماعی کشور در گرو حل مشکالت اقتصادی‬ ‫است و تا زمانی که مشکالت اقتصادی به صورت منطقی‬ ‫حل نشود‪ ،‬نمی توان نسبت به حل مشکالت سایر بخش ها‬ ‫امیدوار بود‪ .‬در اینده ســاالنه حدود یک میلیون نفر وارد‬ ‫بازار کار می شوند که ‪ ۸۴۰‬هزارنفر از این افراد تحصیلکرده‬ ‫هستند و باید براساس تحصیالتشان برای انها شغل در نظر‬ ‫گرفت‪ .‬در نتیجه اگر شغل مناســب برای این افراد وجود‬ ‫نداشته باشد جامعه با مشکالت جدی اجتماعی و سیاسی‬ ‫مواجه خواهد شــد‪ .‬به همین دلیل صرف نظر از اینکه چه‬ ‫دولتی در سال‪ ۹۶‬روی کار می اید‪ ،‬باید برای بحران جدی‬ ‫بیکاری یک راه حل مناسب و کاربردی در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫مشکل بزرگ دولت اینده گرفتار امدن مساله تولید کشور‬ ‫در چنبره بحران های کهنه و قدیمی است‪ .‬مهم ترین این‬ ‫بحران ها ســلطه ســرمایه تجاری و مالی بر اقتصاد کشور‬ ‫اســت‪ .‬البته این مســاله مختص به زمان کنونی نیســت‬ ‫و از دوران قاجار تاکنــون در اقتصاد ایران وجود داشــته‬ ‫است‪ .‬در نتیجه بخش هایی از سرمایه های اقتصادی که‬ ‫باید صرف رونق تولید اقتصادی کشــور شود صرف خرید‬ ‫زمین‪ ،‬سکه‪ ،‬ارز‪ ،‬مسکن و مستغالت و داللی در این زمینه‬ ‫می شود‪ .‬از سوی دیگر بخش بزرگی از سرمایه اقتصادی‬ ‫ما صرف خرید کاالهای مصرفی لوکس و وارداتی می شود‪.‬‬ ‫به همین دلیل خدمات اقتصادی کشور به جای اینکه در‬ ‫خدمت رونق تولید داخلی باشد در اختیار کاالهای وارداتی‬ ‫و دالل بازی اســت‪ .‬نکته دیگــر اینکه هر دولتــی که در‬ ‫سال‪ ۹۶‬در کشــور مستقر شــود باید فضای کسب و کار را‬ ‫اصالح کند‪.‬‬ ‫اما در این میان یک نکته دیگر نیز قابل تامل است‪.‬‬ ‫سایه سیاست بر سر اقتصاد یک مساله جهانشمول است‬ ‫که در اغلب دولت هــا و در جوامع مختلــف وجود دارد‪ .‬با‬ ‫این وجود شدت و ضعف این مساله در دولت های مختلف‬ ‫متفاوت اســت‪ .‬در برخی از دولت ها این وضعیت شــدت‬ ‫دارد و در برخی از دولت ها شکل مالیم تر و خفیف تری پیدا‬ ‫می کند‪ .‬سیاستمداران معموال باتوجه به مصلحت عمومی‬ ‫و کلی جامعــه تصمیم می گیرنــد و پیامدهای تصمیمات‬ ‫اقتصادی را از نظر سیاســی و امنیتی در نظر می گیرند‪ .‬با‬ ‫این وجود دولت اقای روحانی با مشکالت بسیار جدی در‬ ‫این زمینه روبه رو بوده است‪ .‬در شرایط کنونی در حدود‪۵۰‬‬ ‫درصد از اقتصاد کشور در اختیار جریان محافظه کار ایران‬ ‫قرار دارد که اغلب رســانه ها و ســایر امکانات کشور را در‬ ‫اختیار دارد‪ .‬نکته قابل تامل در این زمینه این است که این‬ ‫جریان از انتخــاب اقای روحانی به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫در ســال‪ ۹۲‬راضی نبود و ترجیح می داد شــخص دیگری‬ ‫مدیریت اجرایی کشور را به دســت بگیرد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫به چشم یک رقیب به اقای روحانی نگاه می کنند و حاضر‬ ‫نیستند دســت از انحصار خود در اقتصاد بردارند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر جریــان محافظه کار تــاش می کنــد بحران های‬ ‫اقتصادی که در دولت احمدی نژاد رخ داده را به شکل های‬ ‫مختلف پنهان کند یا اینکه مسئولیت ان را به گردن دولت‬ ‫اقای روحانــی بیندازد‪ .‬این در حالی اســت که کشــور در‬ ‫شرایطی نیست که بتواند شرایط بازســازی را برای دولت‬ ‫اینده فراهم کند‪ .‬بدون شک تخریب دولت کنونی باتوجه‬ ‫به چشم اندازی که از انتخابات ریاست جمهوری امریکا و‬ ‫همچنین تحوالت جهانی وجود دارد به بدتر شدن وضعیت‬ ‫دولت بعدی منجر خواهد شــد‪ .‬به همین دلیل مخالفت با‬ ‫دولت اقای روحانــی یک اقدام ضد منافع ملی اســت که‬ ‫توســط برخی افراد خواســته یا ناخواســته در حال انجام‬ ‫شــدن اســت‪ .‬با تمام این اوصاف نمی توان بــه انفعالی‬ ‫بودن سیاســت های اقتصــادی دولت نیــز بی توجه بود‪.‬‬ ‫دولت یازدهم در ماه های پایانی خود تازه در حال بررســی‬ ‫مشــکالت بنگاه هاســت که چگونه می تواند مشــکالت‬ ‫بنگاه ها را حل کند‪ .‬این در حالی است که این تحقیقات باید‬ ‫در ابتدای دولت و در زمانی اتفاق می افتاد که هنوز کابینه‬ ‫تشکیل نشــده بود‪ .‬اگر در ان مقطع زمانی این تحقیقات‬ ‫انجام می شد در طول سه سال گذشته دولت مجبور می شد‬ ‫برای ان راه حل پیدا کند‪ .‬متاســفانه دولت اقای روحانی‬ ‫تنها نگاه خوشــبینانه بــه ظرفیت های برجام داشــت که‬ ‫این ظرفیت ها هم محقق نشــد و هم بخشی از ان توسط‬ ‫گروه های صاحبان قدرت های انحصاری در کشور مصادره‬ ‫شد‪ .‬در نتیجه میوه برجام که می توانست برای کشور فواید‬ ‫بسیاری داشته باشد در نهایت نصیب صاحبان انحصاری‬ ‫سرمایه در کشور شد‪.‬‬ ‫مهم ترین چالــش اقای روحانــی در انتخابات اینده‬ ‫که یکی از دغدغه هــای اصلی خانواده هــای جامعه نیز‬ ‫هست مساله اشــتغال اســت‪ .‬بیکاری یکی از مهم ترین‬ ‫بحران های اقتصادی و اجتماعی دو دهه اخیر ایران است‬ ‫که دولت هــای مختلف را درگیر خود کرده اســت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که دولت اقای روحانی نیز مانند دیگر دولت ها‬ ‫در حل مشــکل بیکاری توفیق چندانی به دســت نیاورد و‬ ‫موفق نشــد به مطالبات مردم در این زمینــه به طور کامل‬ ‫جامه عمل بپوشاند‪ .‬چالش دوم اقای روحانی در انتخابات‬ ‫اینده که ممکن اســت مورد توجه رقبای انتخاباتی ایشان‬ ‫اقتصاد‬ ‫قرار بگیرد وضعیت مســکن در جامعه اســت‪ .‬در گذشته‬ ‫بخش هایی از هزینه کشــور صرف ســاختن مســکن در‬ ‫بیابان های اطراف شهرهای بزرگ شد و بخش دیگری از‬ ‫ان صرف ساختن مسکن های لوکس و گران قیمت که هر‬ ‫دو نیز بحران مسکن را در جامعه تشدید کرد‪ .‬چالش سوم‬ ‫اقای روحانی در انتخابات نابرابری های فاحش اجتماعی‬ ‫و اقتصادی اســت که در جامعه به وجود امده و روز به روز‬ ‫نیز در حال عمیق تر و گسترده شدن است‪ .‬به نظر من این‬ ‫مساله از ابعاد مختلف می تواند وضعیت اقای روحانی را در‬ ‫انتخابات به خطر بیندازد‪.‬‬ ‫بدون شــک اقــای روحانی نیــز مانند ســایر رقبای‬ ‫انتخاباتی به دغدغه ها و نیازهای مردم توجه و شعارهای‬ ‫خود را براین اســاس تنظیم خواهد کرد‪ .‬شاید مهم ترین‬ ‫شــعاری که اقای روحانی در انتخابات‪ ۹۶‬از ان اســتفاده‬ ‫خواهد کرد مساله اشتغال و رفع بیکاری در جامعه باشد‪ .‬در‬ ‫شرایط کنونی بیکاری در جامعه به بسیاری از بحران های‬ ‫دیگر اجتماعی ماننــد تاخیــر در ازدواج جوانان‪ ،‬طالق‪،‬‬ ‫اعتیاد و بزهکاری دامن زده اســت‪ .‬بدون شــک ریشــه‬ ‫بسیاری از نابســامانی های جامعه را باید در مساله بیکاری‬ ‫جســت وجو کرد‪ .‬در نتیجه تا زمانی که مســئوالن موفق‬ ‫نشوند برای بحران بیکاری یک راه حل منطقی و علمی پیدا‬ ‫کنند بحران های اجتماعی در جامعه تشدید خواهد شد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر مساله «اشتغال» مهم ترین راه حل برای عبور‬ ‫از رکود و کاهش دهنده تورم اســت‪ .‬بدون شــک ثمرات‬ ‫اقتصادی دولت یازدهم برای مردم چندان ملموس نبوده‬ ‫اســت‪ .‬این مســاله می تواند در پایگاه رای اقای روحانی‬ ‫تاثیرگذار باشــد‪ .‬با این وجود مردم باید این نکته را در نظر‬ ‫داشته باشند که بسیاری از نابسامانی های اقتصادی کشور‬ ‫به دولت گذشته باز می گردد و ریشه بحران های اجتماعی‬ ‫و اقتصادی را باید در عملکرد دولت گذشــته جســت وجو‬ ‫کرد‪ .‬در شــرایط کنونــی عاقالنه ترین کار این اســت که‬ ‫دولت کاستی ها و نقصان های خود را بپذیرد و تالش کند‬ ‫برای این کمبود ها راه حل مناســبی ارائه دهد‪ .‬دولت باید‬ ‫نگاه خود را از بنگاه های بزرگ به ســمت بنگاه های کاربر‬ ‫که اشتغال بیشــتری تولید می کند تغییر دهد و تالش کند‬ ‫به صورت همزمان هم تولید داخلی و هم اشتغال را تقویت‬ ‫کند‪ .‬بدون شک در انتخابات اینده شعارهایی مانند اینکه‬ ‫طی صد روز مشــکالت اقتصادی کشــور را می توان حل‬ ‫کرد مورد پذیرش مردم قرار نخواهد گرفت‪ .‬این در حالی‬ ‫است که این شعارها از طرف هر شخصی که عنوان شود‬ ‫نمی تواند مورد توجه مردم قرار بگیرد‪.‬‬ ‫در شرایط کنونی جناح محافظه کار ایران گزینه جدی‬ ‫برای رقابت بــا اقای روحانی در اختیار ندارد و این مســاله‬ ‫می تواند یک اتفاق مثبت برای اقای روحانی قلمداد شود‪.‬‬ ‫با این وجود نکته مهم در این زمینه این است که چه کسانی‬ ‫و با چــه برنامه هایی پا به عرصــه رقابت هــای انتخاباتی‬ ‫خواهند گذاشت و در این مســیر از چه شعارهایی استفاده‬ ‫خواهند کــرد‪ .‬بدون شــک در مقاطعی کــه بحران های‬ ‫اجتماعی و اقتصادی در جامعه تشدید شده خطر پوپولیسم‬ ‫بیش از هر زمان دیگری اســت‪ .‬به همیــن دلیل برخی از‬ ‫رقبای اقای روحانی تــاش می کنند با شــعارهای تهی و‬ ‫دهان پر کن رای طبقات اســیب خورده جامعه را به ســود‬ ‫خود تغییر دهند‪ .‬به نظر مــن ماه های اینده تا پایان دولت‬ ‫یازدهم سرنوشت انتخابات بعدی را مشخص خواهد کرد‪.‬‬ ‫اگر اقای روحانی در ماه های باقیمانده موفق شود تغییرات‬ ‫و تحوالت جدیــدی را در عرصه اقتصادی و در راســتای‬ ‫مطالبات مردم ســاماندهی کند‪ ،‬می توانــد به موفقیت در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری و شکســت رقبای انتخاباتی‬ ‫خود امیدوار باشد‪.‬‬ ‫در شــرایط کنونی جامعه با بحران هــای جدیدی در‬ ‫زمینه اقتصادی و اجتماعی مواجه شــده است‪ .‬در نتیجه‬ ‫خطر ظهور و بروز پوپولیســم در چنین شــرایطی بیش از‬ ‫گذشته اســت‪ .‬با این وجود نباید انتظار داشت پوپولیسم‬ ‫دوبــاره از رویکرد گذشــته خود اســتفاده کنــد و با همان‬ ‫شعارهای گذشــته وارد رقابت های انتخاباتی شود‪ .‬بدون‬ ‫شک در انتخابات اینده پوپولیسم با شکل و رویکرد جدیدی‬ ‫ظهور می کند که ممکن اســت مختصات ان برای افکار‬ ‫عمومی تا حدودی ناشــناخته باشــد‪ .‬در نتیجه خطر بروز‬ ‫رکود عمیق تر شده است‬ ‫دستاورد تیم اقتصادی دولت چه بوده است؟‬ ‫محمدقلی یوسفی‬ ‫‪4‬‬ ‫اقتصاددان‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫ما تنها رکود نداریم بلکه رکود تورمی داریم؛ در بخش های‬ ‫تولید شاهد رکود و کاهش قیمت و در بخش های خدماتی‪،‬‬ ‫واردات‪ ،‬واســطه گری های مالی و مســکن شــاهد رکود‬ ‫تورمی هستیم‪.‬‬ ‫اینها متورم هســتند و منابع در انها جمع شده اند؛ در‬ ‫نتیجه می بینیم نقدینگــی به جای اینکــه در بخش تولید‬ ‫متمرکز باشد‪ ،‬به سمت بخش خدمات و واسطه گری های‬ ‫مالی و‪ ...‬رفته اســت که باعث می شــود قیمت ها در این‬ ‫فعالیت ها باال رود اما قیمت بخش های تولید پایین بیاید‪.‬‬ ‫این یعنی رکود تورمی تعمیق می شود‪.‬‬ ‫مساله قابل توجه این اســت که وقتی کاهش قیمت‬ ‫از کاالهای مصرفی به ســمت کاالهای سرمایه ای برود‪،‬‬ ‫یعنی رکود عمیق تر شده است‪ .‬حاال سرعت کاهش قیمت‬ ‫تولیدکننده از کاهش قیمت مصرف کننده بیشتر است؛ این‬ ‫نشــان می دهد بحران رکودی‪ ،‬از تولید کاالی مصرفی به‬ ‫بخش های کاالهای سرمایه ای و واسطه ای وارد می شود‪.‬‬ ‫حاال می بینیم کاهش قیمت کاالهای ســرمایه ای و‬ ‫واسطه ای به شــدت از کاالی مصرفی بیشتر بوده است‪.‬‬ ‫مثال قیمت مصالح ساختمانی یا محصوالت معدنی و مواد‬ ‫خام کشاورزی به شدت و بیش از قیمت محصوالت نهایی‬ ‫افت کرده اند‪ .‬رشد منفی تورم در اردیبهشت هم بی ارتباط‬ ‫به این مساله نیســت‪ .‬از انجایی که تولیدی انجام نشده‪،‬‬ ‫طبیعی است که از یک سو پایین بودن انگیزه تولید در داخل‬ ‫و از دیگر ســو واردات بی رویه‪ ،‬دســت به دست هم داده و‬ ‫باعث می شوند قیمت ها کاهش پیدا کنند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫نرخ تورم و رشــد اقتصادی‪ ،‬شــاخص های سیاسی‬ ‫هســتند که کمتر مربوط به اقتصاد و جامعه می شــوند‪ .‬در‬ ‫واقع نرخ تورم‪ ،‬رقم و عددی اســت کــه از تغییر میانگین‬ ‫قیمت نزدیک به ‪ ٤٠٠‬کاال و خدمات محاســبه می شــود‬ ‫و کاهش ان به هیچ عنوان نشــان دهنده این نیســت که‬ ‫کلیت اقتصاد بهبود پیدا کرده اســت؛ گرچه شــاید قیمت‬ ‫برخی اقالم به شدت افت کند‪ .‬ضمن اینکه اقتصاد ایران‬ ‫در وضعیــت بحرانی رکــود تورمی قــرار دارد و اگر کســی‬ ‫کمترین اطالعاتی از شــرایط بحران رکود تورمی داشــته‬ ‫باشد‪ ،‬می داند که در این وضعیت قیمت ها پایین می ایند‪.‬‬ ‫درحالی که پایین امدن قیمت ها‪ ،‬به خصوص قیمت های‬ ‫بخش صنعت و کشــاورزی‪ ،‬نه تنها پســندیده نیست بلکه‬ ‫تاسف بار هم خواهد بود چراکه نشــان دهنده وخیم شدن‬ ‫وضعیت رکودی در داخل جامعه اســت‪ .‬وقتــی روز به روز‬ ‫تعداد بیکاران در جامعه بیشتر می شــود‪ ،‬طبیعتا دستمزد‬ ‫واقعی نیروی کار پایین امده است یا وقتی انواع کاالهای‬ ‫خارجی وارد کشور می شوند‪ ،‬طبیعتا کاالی داخلی بی ارزش‬ ‫می شود و قیمتش پایین می اید‪ .‬زمانی می توان ادعا کرد با‬ ‫کاهش نرخ تورم دستاوردی در یک اقتصاد صورت گرفته‬ ‫که تولیدات داخلی افزایش یافته باشــد و نســبت مصرف‬ ‫داخلی به تولید داخلی به گونه ای باشد که نشان دهد بیشتر‬ ‫از تولیدات داخلی استفاده کرده ایم اما اطالعاتی که وجود‬ ‫دارد نشان می دهد نسبت استفاده از کاالهای وارداتی در‬ ‫سبد مصرفی خانوار افزایش پیدا کرده؛ یعنی واردات جای‬ ‫تولیدات داخلی را گرفته اســت پس حتی اگر منفی شدن‬ ‫تورم نشــان دهد که قیمت ها افت کرده اند‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫واردات است‪.‬‬ ‫اطالعات مرکــز امار درباره رشــد اقتصادی نشــان‬ ‫می دهد رشد صنعت در سال گذشته منفی ‪ ٢/٢‬بوده است‪.‬‬ ‫اگر بیکاری گســترده را با منفی شدن رشد صنعت و تعمیق‬ ‫رکود تورمــی در بخش های صنعــت و کشــاورزی در نظر‬ ‫بگیریم‪ ،‬طبیعی اســت که قیمت ها باید پاییــن بیایند‪ .‬اما‬ ‫با ادامه این روند‪ ،‬بحران ریشــه دارتر می شود؛ شاهد این‬ ‫خواهیم بود که مردم با فشارهای مضاعفی روبه رو می شوند‬ ‫و پایین امدن سطح درامد انها‪ ،‬قدرت خریدشان را کاهش‬ ‫داده و باعث می شود هم رکود عمیق تر شود و هم بیکاری‬ ‫گسترش پیدا کند و مشکالت اجتماعی به وجود اید‪.‬‬ ‫یکی از ویژگی های رکود‪ ،‬کاهش قیمت هاست‪ ،‬منتها‬ ‫پوپولیسم به شکل جدیدش به شدت اقای روحانی را تهدید‬ ‫می کند‪ .‬نکته دیگر اینکه در سال‪ ۸۴‬که اقای احمدی نژاد‬ ‫با رویکردهای پوپولیســتی وارد رقابت های انتخاباتی شد‬ ‫اغلب شــعارهای ایشان برای مردم ناشــناخته بود و مردم‬ ‫نمی توانستند سرانجام شعارهای ایشان را پیش بینی کنند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که در مقطع کنونی یک بار پوپولیسم‬ ‫ان هم در نــوع افراطی تجربه شــده و مردم بــه خوبی با‬ ‫مختصات فکری و ســرانجام ان اشنا هســتند‪ .‬در نتیجه‬ ‫احتمال بسیار کمی وجود دارد که مردم به صورت اگاهانه‬ ‫دوباره از پوپولیسم حمایت کنند‪ .‬در شرایط کنونی مردم و‬ ‫تحصیلکردگان جامعه با پرسش های بسیار جدی در زمینه‬ ‫حمایت از پوپولیسم مواجه شــده اند‪ .‬با تمام این اوصاف‬ ‫ماه های اینــده برای اقای روحانی بســیار سرنوشت ســاز‬ ‫خواهد بود‪ .‬بدون شــک اقای روحانی به جای اینکه نگاه‬ ‫خود را به بیرون و رقبــای انتخاباتی خود معطوف کند باید‬ ‫به عملکرد درونــی دولت توجه کنــد و کارایــی و توانایی‬ ‫اقتصادی دولت را باال ببرد‪.‬‬ ‫نکته قابل تامل در دولت اقای روحانی این است که‬ ‫اغلب اعضای تیم اقتصادی دولت که به صورت مستقیم‬ ‫یا مشــاوره ای در دولت حضور دارنــد در بخش خصوصی‬ ‫نیز فعالیت می کنند‪ .‬در نتیجه منافع اغلب اعضای دولت‬ ‫بین بخش خصوصی و دولتی دچار تعارض شده است‪ .‬در‬ ‫اغلب کشورهای جهان هنگامی که چنین اتفاقی در یک‬ ‫دولت رخ می دهد زمینه های فساد به وجود می اید و دولت‬ ‫با چالش ناکارامدی مواجه می شود‪ .‬نمی توان شرایطی را‬ ‫در نظر گرفت که یک نفر در سیاست گذاری عمومی کشور‬ ‫تاثیرگذار باشد و در عین حال در بخش خصوصی نیز دارای‬ ‫منافع و نفوذ باشد‪ .‬متاسفانه دولت اقای روحانی دچار این‬ ‫چالش مهم شــده و به همین دلیل باید برای این مشــکل‬ ‫یک راه حل منطقــی و علمی پیدا کند‪ .‬نکتــه دیگر اینکه‬ ‫کابینه اقای روحانی نیاز به افراد جوان تری دارد تا از انرژی‬ ‫و پتانسیل بیشتری در زمینه های مختلف برخوردار باشند‪.‬‬ ‫به همین دلیل جوان شدن اعضای کابینه اینده ایشان نیز‬ ‫یکی از ضرورت های اساسی دولت اینده ایشان است‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫تکرار تجربه بوش‬ ‫بر اساس نتایجیکنظرسنجی موسسه گالوپ‪ ،‬دونالد ترامپ‪ ،‬میلیاردر جمهوریخواه امریکایی‬ ‫از زمانی که این موسســه در سال‪ 1992‬این نوع نظرســنجی را اغاز کرده تا کنون اولین کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری است که بیشترین میزان عدم محبوبیت را با ‪ 60‬درصد تجربه می کند‪ .‬با این حال‬ ‫نازنظررکوردعدم محبوبیتبا‪ 52‬درصددررده‬ ‫براساسنظرسنجیهمینموسسه‪،‬هیالریکلینتو ‬ ‫سوم قرار دارد و میانه این دو نیز جورج اچ دبلیو بوش رئیس جمهور جمهوریخواه پیشین امریکا در رده‬ ‫دومعدم محبوبیتیککاندیدایریاست جمهوریقراردارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫نه به ترامپ‪ ،‬نه به کلینتون‬ ‫مردمامریکابهگزینهمطلوبخود‬ ‫درنوامبر‪ 2016‬راینمی دهند‬ ‫ازاده کشوردوست‬ ‫مترجم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در طول یک سال گذشــته‪ ،‬انتقاد و اعالم مخالفت‬ ‫بــا دونالد ترامــپ بارهــا مطرح شــده اســت‪ .‬در مجموع‬ ‫می توان گفت که ترامپ گزینه مناسبی برای تصدی سمت‬ ‫ریاست جمهوری امریکا نیســت؛ او به لحاظ ویژگی های‬ ‫س در مقیاس‬ ‫اخالقی توانایی نشــان دادن قدرت یک رئی ‬ ‫کالن را ندارد‪ ،‬نســبت به مســائلی که امنیت ملی امریکا‬ ‫را تهدیــد می کنــد‪ ،‬بی اعتنا بــوده‪ ،‬در قبــال رویکردهای‬ ‫نادرستی که اتخاذ می کند‪ ،‬لجباز و یک دنده است و نسبت‬ ‫به توانایی های خود نوعی اعتماد به نفس کاذب دارد‪ .‬هر‬ ‫چن د بارها با دونالد ترامپ اعالم مخالفت شــده است‪ ،‬ولی‬ ‫«هیالری کلینتون» نامزد دموکرات ها را نیز نمی توان گزینه‬ ‫مناسبی برای ریاست جمهوری امریکا دانست‪.‬‬ ‫در ابتدای امر‪ ،‬دو دلیل اشــکار برای دشــوار بودن‬ ‫تصمیم گیری صحیح در این انتخابات «غیرعادی» دیده‬ ‫می شود‪ .‬دلیل اول اینکه جمهوری خواهانی مانند «برنت‬ ‫اســکوکرافت»‪« ،‬هانک پاولســون»‪« ،‬کوری شاکه»‪،‬‬ ‫«استیو کراسنر»‪« ،‬دیوید گوردون» و «رویل گرشت» از‬ ‫هیالری کلینتون حمایت کردند و همچنین دلیل خودداری‬ ‫برخی دیگــر از امضــای نامه مخالفــت با ترامــپ به رغم‬ ‫نارضایتــی از کاندیداتــوری وی کامال قابل درک اســت‪.‬‬ ‫مقطع زمانی فعلی‪ ،‬شرایطی دشــوار را برای متخصصان‬ ‫سیاســت خارجی رقم زد ه و به نظر می رســد قرار گرفتن در‬ ‫هر کدام از سه دسته زیر‪ ،‬در تصمیم گیری درباره انتخابات‬ ‫‪ ۲۰۱۶‬توجیه منطقی داشــته باشــد‪ :‬مخالفــت عمومی و‬ ‫اشــکار با ترامپ‪ ،‬حمایت علنی از هیــاری کلینتون یا در‬ ‫پیش گرفتن رویکردی محتاطانــه و امادگی برای واکنش‬ ‫بر حسب شــرایط موجود‪ .‬فارغ از همه این مسائل‪ ،‬یکی‬ ‫از اولویت هایی که جمهوریخواهــان باید بعد از انتخابات‬ ‫نوامبر در دستورکار خود قرار دهند‪ ،‬بررسی دقیق چالش ها و‬ ‫نقاط ضعف این حزب است که به فردی با چنین ویژگی های‬ ‫ضعیفی اجــازه داده خــود را به عنــوان نماینــده حزب در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری مطرح کند‪ .‬با همه اینها چنانچه‬ ‫همه افرادی که طــرز تفکر متفاوتی دارند‪ ،‬کنار گذاشــته‬ ‫شــوند و مورد انتقاد قرار گیرند‪ ،‬هرگــز تمامی نقاط ضعف‬ ‫جمهوریخواهان مشخص نخواهد شد‪ .‬بدون شک‪ ،‬دوره‬ ‫بعد از انتخابات‪ ،‬زمانی دشوار برای اسیب شناسی و بررسی‬ ‫نارسایی های حزب برای جمهوریخواهان و محافظه کاران‬ ‫خواهد بود تــا برای جلوگیری از نابــودی میراث این حزب‬ ‫هر چه در توان دارند‪ ،‬به کار ببندند‪.‬‬ ‫در عین حال باید متوجه این مســاله بــود که قوانین‬ ‫ریاضی در انتخابات‪ ،‬به طــور بی رحمانه ای عمل می کند‪.‬‬ ‫زمانی که جمهوریخواهان اعالم می کننــد نام کاندیدای‬ ‫این حــزب را روی برگه هــای رای نخواهند نوشــت‪ ،‬این‬ ‫عدم حمایت به طور بالقوه (به ناچار‪ ،‬حتی اگر غیرعامدانه‬ ‫باشــد) به تقویت کاندیدای رقیب یعنی نامزد دموکرات ها‬ ‫منجر خواهد شــد‪ .‬زمانی که هــواداران جمهوریخواهان‬ ‫نام دیگری غیــر از کاندیدای این حــزب را روی برگه های‬ ‫رای می نویســند‪ ،‬در عمل حق رای خود را خنثی می کنند‪.‬‬ ‫در حــال حاضر جمهوریخواهــان در کارولینــای جنوبی و‬ ‫تگزاس‪ ،‬زمان را برای نوشتن نام کاندیدای مورد عالقه خود‬ ‫از دســت داده اند‪ .‬در هر صورت‪ ،‬نوشتن نام کاندیداهای‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری‪ ،‬اقدامی نمادین خواهد بود و‬ ‫بنابراین‪ ،‬این محدودیت تکنیکی‪ ،‬به میزانی بسیار اندک‪،‬‬ ‫تاثیر ارای هــواداران جمهوریخواهــان را تغییر می دهد‪.‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬جمهوریخواهان باید این مســاله را بپذیرند که‬ ‫مخالفت علنی با ترامپ‪ ،‬به طور بالقوه با تقویت این پیام که‬ ‫کاندیدای جمهوریخواهان برای به دســت گرفتن سمت‬ ‫ریاست جمهوری گزینه مناسبی نیست‪ ،‬به کم‍پین انتخاباتی‬ ‫کلینتون کمک می کند‪.‬‬ ‫اما به نظر می رســد خالء قابل توجهــی میان اعالم‬ ‫مخالفت علنی با ترامپ و حمایت اشکار از کلینتون وجود‬ ‫دارد‪ .‬تحلیلگران هــوادار جمهوریخواهــان معتقدند که‬ ‫به ســه دلیل ضرورت دارد تعداد بیشــتری از مــردم‪ ،‬این‬ ‫خالء را پــر کنند‪.‬نخســت اینکه هرچند سیاســت خارجی‬ ‫زوال سرمایه اجتماعی‬ ‫اعتماد شهروندان امریکا به نخبگان‬ ‫سیاسی کاهش یافته است‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫به نامزدی که قابلیت پیروزی نداشت رای دادند نیز به اندازه‬ ‫دموکرات ها در این امر مقصر باشند‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬جمهوریخواهان و برخی گروه هایی که به طور‬ ‫غیرمنتظــره از کلینتون حمایــت کرده و به طــور صریح و‬ ‫بی پرده درباره طیف گســترده مسئولیت های وی صحبت‬ ‫می کنند‪ ،‬مقطع زمانی بسیار دشــواری را پیش رو خواهند‬ ‫داشت‪ .‬البته این مســاله به هیچ عنوان به این معنا نیست‬ ‫که انهــا از انتقاد از وزیر خارجه ســابق امریــکا خودداری‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگــران از جمهوریخواهانی که تصمیم‬ ‫دارند به کلینتون رای دهند‪ ،‬خواســته اند مــوارد زیر را در‬ ‫نظر داشته باشند‪:‬‬ ‫ مخالفت بــا افزایش شــمار نیروهــای امریکایی در‬ ‫عراق‪ .‬مخالفتی که به گفته «رابــرت گیتس» وزیر دفاع‬ ‫پیشین امریکا بر مبنای مالحظات سیاسی و جناحی صورت‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫ شکســت دیپلماتیــک کلینتــون بــرای مذاکــره و‬ ‫ســاماندهی مناســب حضور امریکا در عراق بعد از ســال‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬میالدی کــه می تواند به نوعی زمینه ســاز خیزش‬ ‫گــروه تروریســتی داعش محســوب شــود‪ .‬به نوشــته‬ ‫واشنگتن پست‪ ،‬دولت اوباما در زمان تصدی وزارت خارجه‬ ‫توسط کلینتون‪ ،‬در مدیریت مساله عراق ناکام بوده است‪.‬‬ ‫ مخالفــت کلینتون بــا تحریم های کنگــره امریکا‬‫علیه ایران که به تشــدید فشــارهای اقتصادی چندجانبه‬ ‫منجر شد‪.‬‬ ‫ ســکوت کلینتون درباره اینکه توافق هســته ای با‬‫ایران چگونه تعهدات دولت امریــکا برای مقابله با تهران‬ ‫را نقض کرد‪.‬‬ ‫ ســوء مدیریت کلینتون در پرونده لیبی و مسئولیت‬‫وی در حادثه بنغازی‪.‬‬ ‫ ناکامی در مقابله موثر با روسیه‪.‬‬‫ شکســت دولــت اوبامــا در متوقف کــردن برنامه‬‫تسلیحات هسته ای کره شمالی‪.‬‬ ‫ ترجیح دادن منافع شــخصی به منافــع ملی و عدم‬‫احتیاط در به کار بردن سرور رایانه شخصی و عدم توانایی‬ ‫در برقراری توازن بین زندگی شخصی و وظیفه اجتماعی به‬ ‫عنوان وزیر خارجه امریکا در حوزه مسائل مالی‪.‬‬ ‫در مجمــوع‪ ،‬عملکرد هیــاری کلینتــون در حوزه‬ ‫سیاست خارجی به اندازه ای که هواداران وی می گویند‪،‬‬ ‫قوی نیست‪ .‬شاید بتوان گفت که به واسطه ضعف شدید‬ ‫ ترامپ در عرصه دیپلماسی‪ ،‬درباره قابلیت های کلینتون‪،‬‬ ‫بزرگ نمایی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫کارنامه کاری کلینتون را می توان این گونه خالصه‬ ‫کرد‪ :‬زمانی که در عرصه سیاســت در مســیر درست قدم‬ ‫بین الملل‬ ‫و امنیت ملــی‪ ،‬از اهمیت زیــادی برخوردار اســت‪ ،‬باقی‬ ‫وظایف حوزه ریاست جمهوری نیز به همان اندازه اهمیت‬ ‫دارد و ایــن دقیقا همــان جایی که اســت که بــه اعتقاد‬ ‫جمهوریخواهــان‪ ،‬ریاســت جمهوری کلینتون می تواند‬ ‫مخاطره امیز باشد‪ .‬تیم کلینتون در لفظ درباره لزوم وحدت‬ ‫ملی برای مقابله با بحران سیاسی صحبت می کند ولی به‬ ‫نظر می رســد این طرح وحدت‪ ،‬به منزله کنار گذاشــتن و‬ ‫منزوی کردن جمهوریخواهان باشــد‪ .‬این در حالی است‬ ‫که سیاستمداران بزرگی مانند لینکلن و وینستون چرچیل در‬ ‫زمان بحران‪ ،‬رویکرد متفاوتی داشتند‪ .‬این مساله باتوجه به‬ ‫موضعی که کلینتون در ارتباط با دنباله روی از سیاست های‬ ‫اوباما در حوزه مسائل داخلی و اقتصاد امریکا اتخاذ کرده ‪،‬‬ ‫اهمیتی دوچندانی می یابد‪ .‬وضعیت فعلی امریکا مصداق‬ ‫این گفتــه «توســیدید»‪ ،‬تاریخ نگار یونانی اســت که در‬ ‫عرصه سیاســت‪ ،‬انکه قوی تر است هر کاری که می تواند‬ ‫انجام می دهد و انکه ضعیف تر است تا انجا که می تواند‪،‬‬ ‫رنج می برد‪ .‬بنابراین متوجه می شویم که چرا دموکرات ها‬ ‫تمایل دارند تــا جایی که ممکن اســت از بحــران به نفع‬ ‫خود اســتفاده کنند‪ ،‬مراجع قضایی را به سمت جناح چپ‬ ‫نزدیک تر کنند و به این ترتیب به حوزه هایی که به شــدت‬ ‫برای جمهوریخواهــان اهمیت دارد‪ ،‬ضربه بزنند‪ .‬شــاید‬ ‫هوادارانی از حزب جمهوریخواه که در انتخابات مقدماتی‬ ‫ترامپ غافلگیرکننده‬ ‫نتایج انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا در هاله ای از ابهام قرار دارد‬ ‫نزول اخالق سیاسی‬ ‫کلینتون مثل اوباما نخواهد بود‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫برداشــته ‪ ،‬چندان تاثیر گذار نبوده و زمانی کــه تاثیرگذار‬ ‫بوده است (به عنوان مثال مداخله در لیبی)‪ ،‬عملکرد خوبی‬ ‫نداشــت‪ .‬ترامپ به دلیل ضعف ها و عدم اگاهی و اشراف‬ ‫کافی بر مســائل سیاســی‪ ،‬هرگز در جریــان کمپین های‬ ‫انتخاباتی خود‪ ،‬این پرسش های مهم را مطرح نکرده و از‬ ‫انچه کلینتون نیز در رقابت های مقدماتی تنها توسط جناح‬ ‫چپ حزب دموکرات مورد چالش قرار گرفته بود‪ ،‬هرگز در‬ ‫معرض رویارویی با این پرسش ها قرار نگرفته است‪ .‬در هر‬ ‫حال عدم توانایی کلینتون در پاسخ دادن به این پرسش ها‪،‬‬ ‫قابلیت وی برای بر عهده گرفتن ســمت ریاست جمهوری‬ ‫امریکا را با تردید رو به رو می کند‪.‬‬ ‫سوم‪ ،‬امریکا به یک مهره سنگین وزن جمهوریخواه‬ ‫برای قرار گرفتــن در برابــر اردوگاه دموکرات ها نیاز دارد‪.‬‬ ‫چنانچه پیش بینی ها محقق شــده و هیالری کلینتون در‬ ‫انتخابات نوامبر پیروز شود‪ ،‬کنترل جمهوریخواهان بر سنا‬ ‫و مجلس نمایندگان به مخاطره خواهد افتاد‪.‬‬ ‫از منظــر دفــاع از منافــع ملــی امریــکا در داخل و‬ ‫خارج از کشــور و با فرض پیروزی کلینتــون در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می توان دو وضعیت زیر را تصور کرد‪:‬‬ ‫‪-۱‬کلینتــون در برابر «پــاول رایــان» رئیس مجلس‬ ‫نمایندگانو«میچمک کانل»رهبراکثریتسناقرارمی گیرد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬کلینتون در برابر «نانسی پلوسی» به عنوان رئیس‬ ‫مجلس نمایندگان و «چارلز شومر» به عنوان رهبر اکثریت‬ ‫سنا قرار می گرد‪.‬‬ ‫جمهوریخواهانــی که با ترامــپ مخالفت می کنند‪،‬‬ ‫احتمــال رخ دادن حالــت اول را پررنگ تــر می کننــد و‬ ‫جمهوریخواهانی که بدون نظر گرفتن ایجاد شــکاف در‬ ‫دولت‪ ،‬از کلینتون حمایت می کنند‪ ،‬به رخ دادن حالت دوم‬ ‫کمک خواهند کرد‪ .‬به اعتقاد تحلیلگران جمهوریخواه‪ ،‬در‬ ‫صورت رخ دادن حالت دوم‪ ،‬مقابله با شرایطی که به دنبال‬ ‫سیاست های رئیس جمهوری بعدی ایجاد می شود‪ ،‬بسیار‬ ‫دشــوار خواهد بود‪ .‬در هر حال تا روشــن شدن وضعیت‬ ‫نهایی و تعیین تکلیف سرنوشــت انتخابــات ‪ ۲۰۱۶‬زمان‬ ‫زیادی باقی نمانده و تا کمتر از ســه ماه دیگر‪ ،‬نمود عینی‬ ‫تمام گمانه زنی ها مشخص خواهد شد‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬فارین پالیسی‬ ‫زوال سرمایه اجتماعی‬ ‫اعتماد شهروندان امریکا به نخبگان سیاسی کاهش یافته است‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫تا زمان برگزاری انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫در ‪ 8‬نوامبر ‪ ،2016‬کمتر از دو ماه باقی مانده است‪ .‬اگرچه‬ ‫کنوانسیون های ایالتی و کنوانسیون ملی احزاب دموکرات‬ ‫و جمهوریخواه‪ ،‬کاندیدای مورد نظر خود را معرفی کرده اند ‬ ‫اما هنوز شوک اجتماعی ناشی از انتخاب کاندیدای حزبی‬ ‫در ذهنیت گروه های اجتماعی و نخبگان سیاســی امریکا‬ ‫باقی مانده است‪.‬‬ ‫شکل گیری این شوک اجتماعی را می توان به منزله‬ ‫کاهش ســرمایه اجتماعی در روند مشــارکت و کنش های‬ ‫انتخاباتی در امریکا دانست‪.‬‬ ‫نظریه پردازانــی هماننــد فوکویامــا بر ایــن اعتقاد‬ ‫هســتند که ســرمایه اجتماعی را می تــوان مجموعه ای‬ ‫از ارزش هــا یــا هنجارهــای غیررســمی مشــترک میان‬ ‫گروهی از افراد دانســت که با یکدیگر همکاری می کنند‪.‬‬ ‫مشارکت انتخاباتی در هر کشوری‪ ،‬نشانه هایی از سرمایه‬ ‫اجتماعی را منعکس می سازد‪ .‬بنابراین وقتی که در فضای‬ ‫رقابت هــای انتخاباتی نوامبر ‪ 2016‬نشــانه هایی از ابهام‬ ‫در نگرش شــهروندان امریکایی ظهور می یابد‪ ،‬به معنای‬ ‫ان است که میزان اعتماد شهروندان به نخبگان سیاسی‬ ‫کاهش یافته است‪.‬‬ ‫‪ .1‬سرمایه اجتماعی و مشارکت انتخاباتی در امریکا‬ ‫به طور کلی می توان به این موضوع اشــاره داشــت‬ ‫که رفتار انتخاباتی و مشارکت را می توان انعکاس اعتماد‬ ‫جامعه به نهادها‪ ،‬ســاختار‪ ،‬نخبــگان و فرایندهای کنش‬ ‫انتخاباتــی در هر کشــوری دانســت‪ .‬هم اکنــون بخش‬ ‫قابل توجهــی از شــهروندان امریکایــی نگــرش مثبت و‬ ‫سازنده ای نسبت به انتخاب کاندیدای مطرح شده از سوی‬ ‫احزاب سیاسی مسلط در امریکا ندارند‪.‬‬ ‫فردی همانند «نوام چامســکی» زبان شناس منتقد‬ ‫سیاســت های منطقــه ای و بین المللــی امریــکا عبارت‬ ‫زیبایی را به کار گرفته که نشــان می دهد جامعه امریکایی‬ ‫هیچ گونه احســاس تعلــق درونی نســبت بــه کاندیدای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ندارند‪ .‬چامسکی به شهروندان‬ ‫امریکایی توصیه کرده که‪« :‬بینی خود را بگیرید و یواشکی‬ ‫به هیالری رای دهید‪».‬‬ ‫بیان چنین عبارت هایی در حالی رواج پیدا می کند که‬ ‫نشریه «فارین پالیسی» نیز به تبیین فضای ادراکی جامعه‬ ‫امریکا پرداخته و به این جمع بندی رسیده که هیچ یک از‬ ‫کاندیداها صالحیت مشــارکت در روند انتخابات ‪ 8‬نوامبر‬ ‫‪ 2016‬را ندارند‪ .‬در این ارتباط‪ ،‬حتی استفان والت توصیه‬ ‫کرده که می توان در فرصت باقیمانده فرد جدیدی را وارد‬ ‫کارزار رقابت های انتخاباتی کرد فــردی که بتواند اعتماد‬ ‫از دست رفته شــهروندان امریکایی به نخبگان سیاسی و‬ ‫نهادهای توزیع قدرت را اعاده کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫واقعیــت رقابت هــای انتخاباتــی بیانگر ان اســت‬ ‫که اگر احزاب نهادینه شــده و مسلط در ســاختار سیاسی‬ ‫ایاالت متحده انتظار دارند که شــهروندان رفتار معقول و‬ ‫صادقانه ای داشته باشند‪ ،‬در ان شرایط الزم است تا نهادها‬ ‫نیز از نخبگانی حمایت و دفاع نمایند که زیرســاخت های‬ ‫اندیشه کارگزاری براساس ایین واشــینگتن‪ ،‬همیلتون و‬ ‫جفرسون را داشته باشند‪ .‬استفان والت به این جمع بندی‬ ‫می رســد که چنین نخبگانی می توانند انتظار داشته باشند‬ ‫که جامعه به انان اعتماد داشته و برای انتخاب کاندیدای‬ ‫بهتر به روند مشــارکت در رقابت هــای انتخاباتی مبادرت‬ ‫نمایند‪.‬‬ ‫اجتماعی مطرح می شود‪ .‬اعتماد سیاسی انعکاس خود را‬ ‫در فضای رقابت های انتخاباتی و در شرایط بازتولید قدرت‬ ‫سیاسی منعکس می سازد‪« .‬سلیگمن» در مطالعات خود‬ ‫به این جمع بندی رســید که رابطه متقابلی بیــن اعتماد‪،‬‬ ‫کارگزاری و مدرنیته وجود دارد‪ .‬طبیعی است که کشورهای‬ ‫در حال گذار تا رســیدن بــه مدرنیته کــه ماهیت فکری‪،‬‬ ‫فرهنگی و ادراکی دارد‪ ،‬فاصله تاریخی نســبتا طوالنی را‬ ‫باید سپری سازند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫افرادی همانند «پل ولفوویتز» که در‬ ‫زمره گروه های محافظه کار ایاالت‬ ‫متحده است‪ ،‬صراحتا اعالم کردند که در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری به‬ ‫هیالری کلینتون رای خواهند داد‬ ‫بسیاری از گروه های اجتماعی‬ ‫طرفدار حزب دموکرات‪ ،‬هیالری‬ ‫را به عنوان کاندیدای مطلوب‬ ‫در فضای رقابت های انتخاباتی‬ ‫تحلیل نمی کنند‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ .2‬افول سرمایه اجتماعی و بازتولید قدرت گروه های‬ ‫الیگارشیک در ساختار قدرت امریکا‬ ‫واقعیت ان اســت که در شــرایط موجود گروه های‬ ‫شهروندی به دلیل شــرایط اجتماعی و اقتصادی امریکا‪،‬‬ ‫نخبگان قدرت را عامل اصلی ظهــور گروه هایی می دانند‬ ‫که فاقــد صالحیت فردی بــوده و صرفا براســاس قدرت‬ ‫الیگارشــیک در روند رقابت های انتخاباتــی نقش افرین‬ ‫شده اند‪ .‬طبیعی است که جامعه در چنین شرایطی میزان‬ ‫مشــارکت خود را کاهش خواهــد داد‪ .‬جامعــه در ابتدا به‬ ‫ارزیابی ویژگی های شــخصیتی و الگــوی کنش کاندیدا‬ ‫توجــه داشــته و ان گاه زمینه اعتمــاد به انــان را در قالب‬ ‫مشارکت انتخاباتی به وجود می اورد‪.‬‬ ‫اعتماد همان نیرویی اســت که باعث می شــود هر‬ ‫سازمان یا گروهی به شکلی کارامدتر فعالیت کنند‪ .‬تبادل‬ ‫ارزش ها و هنجارها به خودی خود سرمایه اجتماعی را خلق‬ ‫نمی کند‪ .‬ممکن است هنجارهای اجتماعی قوی‪ ،‬سرمایه‬ ‫اجتماعی را به وجود نیاورد‪.‬‬ ‫اگرچه در ایاالت متحده هنجارهای اجتماعی قوی و‬ ‫نشانه هایی از جامعه پذیری سیاسی مشاهده می شو د اما در‬ ‫فضای موجود هنجارهای اجتماعی نمی تواند زمینه های‬ ‫الزم برای اعتماد به احزاب‪ ،‬نهادها و فرایندهای انتخاباتی‬ ‫را به وجود اورد‪ .‬جامعه باید در ابتدا به نخبگان باور داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬ان گاه به انان اعتماد پیدا کرده و در روند مشارکت‬ ‫انتخاباتی قرار می گیرند‪.‬‬ ‫اگرچه ســرمایه اجتماعی و جامعه مدنی را می توان‬ ‫به عنــوان بخشــی از منابــع مشروعیت ســاز قــدرت در‬ ‫فرایندهای رقابت سیاسی و انتخاباتی دانست اما واقعیت‬ ‫ان اســت که هم اکنون نشــانه هایی از ابهــام در اعتماد‬ ‫اجتماعی شــهروندان امریکایی نسبت به کاندیدها وجود‬ ‫دارد‪ .‬الزم بــه توضیح اســت کــه روندهــای توده گرایی‬ ‫و پوپولیســم ایجادشــده در رونــد رقابت هــای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریــکا‪ ،‬می توانــد شــکل جدیدی از‬ ‫ســرمایه اجتماعی را منعکس ســازد که مبتنــی بر کنش‬ ‫همکاری جویانه نبوده و زیرســاخت های نفرت و انتقام را‬ ‫منعکس می سازد‪.‬‬ ‫زیرســاخت های این گونــه از بــاور اجتماعــی در‬ ‫دوران های گذشــته وجود داشــته اســت‪ .‬اگر ســرمایه‬ ‫اجتماعی با پوپولیســم پیونــد یابد‪ ،‬در ان شــرایط طبقه‬ ‫متوســط اجتماعی کارکــرد خــود را در رونــد رقابت های‬ ‫انتخاباتی از دست می دهد‪ .‬ســرمایه اجتماعی و پشتوانه‬ ‫مربوط به جامعه مدنی می تواند حمایتگر نهادهایی همانند‬ ‫«مافیا» و «کــوکالس کالن ها» در جوامع غرب باشــد‪.‬‬ ‫واقعیت ان است که سرمایه اجتماعی شکننده در شرایط‬ ‫بحران هــای اجتماعی ظهور پیدا کرده و نشــان می دهد‬ ‫که گروه های فعال در ســاختار اجتماعی تــاش دارند تا‬ ‫زمینه های مقابله با برخی از هنجارهــا و نیروهای رقیب را‬ ‫بازتولید نمایند‪.‬‬ ‫در رویکــرد نظریه پردازانــی هماننــد «فولــر» و‬ ‫«تونکیــس» اعتماد صرفا به عنوان بخشــی از ســرمایه‬ ‫‪ .3‬نخبه گرایی الیگارشیک و عبور از قرارداد اجتماعی‬ ‫در روند رقابت های انتخاباتی امریکا‬ ‫هم اکنون این پرسش مطرح می شود که علت اصلی‬ ‫واکنش نخبگان لیبرال و محافظه کار به کاندیدای موجود‬ ‫حزب دموکرات و جمهوریخواه چــه نتایجی را برای اینده‬ ‫سیاسی و اجتماعی امریکا ایجاد می کند‪ .‬واقعیت ان است‬ ‫که روندهای رقابت انتخاباتی و گزینش کاندیدای مطلوب‬ ‫را می توان به عنوان بخشی از فضای هنجاری جامعه مدرن‬ ‫در چارچوب قــرارداد اجتماعی دانســت‪ .‬اگرچه انتخاب‬ ‫هیالری کلینتون و دونالد ترامپ توسط احزاب دموکرات‬ ‫و جمهوریخواه در چارچوب قواعد حزبی شکل گرفته اما‬ ‫واقعیت ان است که قرارداد اجتماعی نشانه هایی از کنش‬ ‫هنجاری را منعکس می سازد‪.‬‬ ‫مولفه هایی همانند قــرارداد اجتماعــی را می توان‬ ‫بخش غیرقابــل تفکیکــی از مدرنیته دانســت‪ .‬اگر بین‬ ‫گروه های رقیب نشانه هایی از اعتماد‪ ،‬همکاری و مشارکت‬ ‫برای ساختن اینده وجود داشته باشد‪ ،‬طبیعی است که در‬ ‫ان شــرایط زمینه برای شــکل گیری اعتقاد مشترک برای‬ ‫تحقق اهداف فراهم می شود‪ .‬انچه در قالب جامعه پذیری‬ ‫از ان نام برده می شــود را می توان براســاس نشانه هایی‬ ‫از همکاری و هماهنگی نیروهــای اجتماعی با یکدیگر و‬ ‫نهادهای سیاسی دانست‪ .‬طبیعی است که چنین فرایندی‬ ‫می تواند به عنوان بخشی از اعتبار سرویس های اطالعاتی‬ ‫در کشورهای مختلف محسوب شود‪.‬‬ ‫زوال ســرمایه اجتماعی در امریکا با نشــانه هایی از‬ ‫پوپولیسم پیوند یافته اســت‪ .‬کنش پوپولیستی به مفهوم‬ ‫ان اســت که ارزش های هنجاری و نهادی تحت الشعاع‬ ‫کنــش غریــزی و هیجانی گروه هایــی قــرار می گیرد که‬ ‫محور اصلی کنش خود را رویارویی قــرار داده اند‪ .‬در روند‬ ‫رقابت انتخابات ریاســت جمهوری نوامبــر ‪ ،2016‬حزب‬ ‫جمهوریخواه برای اولین بار در تاریخ رقابت های انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری با پدیده ای روبه رو شد که می توان ان را‬ ‫نشانه ای از «ظهور حاشیه در برابر متن» دانست‪ .‬دونالد ‬ ‫ترامپ ســرمایه دار جنجالی امریکایی توانست بخشی از‬ ‫افــکار عمومی مخاطبان حزبی در ایالت هــای مختلف را‬ ‫متوجه شعارهای انتخاباتی کرده و به این ترتیب بر رقبای‬ ‫سیاسی و حزبی خود غلبه نماید‪.‬‬ ‫در فرایند برگزاری کنوانســیون ملی حزب دموکرات‬ ‫و جمهوریخواه‪ ،‬نشــانه هایی از انفعــال کاندیدای رقیب‬ ‫به چشــم می خورد‪ .‬اگرچــه در روزهای اغازیــن برگزاری‬ ‫کنوانســیون ملی احــزاب مســلط امریکا‪ ،‬کمتر کســی‬ ‫می توانست از هیالری و ترامپ حمایت به عمل اورد‪ ،‬اما‬ ‫ساختار الیگارشــیک را می توان به عنوان تهدیدی برای‬ ‫نخبه گرایی اریستوکراتیک در ایاالت متحده دانست‪ .‬اگر‬ ‫فرایندهای کنش الیگارشــیک بتوانــد زمینه های غلبه بر‬ ‫ساختار سیاسی ایاالت متحده را به وجود اور د در ان شرایط‬ ‫نمی توان نشــانه هایی از ثبات و تعادل سیاسی را در اینده‬ ‫نظام بین الملل مشاهده کرد‪.‬‬ ‫چنین کاندیداهایی عمومــا دارای رویکرد هیجانی‬ ‫بوده و از سازوکارهای کنش انتقامی بهره می گیرند‪ .‬نتیجه‬ ‫چنین فرایندی را می توان گسترش بحران و منازعه امنیتی‬ ‫در حوزه های مختلف جغرافیای سیاسی جهان دانست‪.‬‬ ‫در چنیــن فرایندی می توان نشــانه هایی از واکنش‬ ‫علیه حزب و کنوانســیون حزبی را در ســاختار اجتماعی و‬ ‫الگوی کنش نخبگان مشاهده کرد‪ .‬در این ارتباط‪ ،‬افرادی‬ ‫همانند «پل ولفوویتز» که در زمره گروه های محافظه کار‬ ‫ایاالت متحده است‪ ،‬صراحتا اعالم کردند که در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری به هیالری کلینتون رای خواهند داد‪.‬‬ ‫در حالی که بســیاری از گروه های اجتماعی طرفدار حزب‬ ‫دموکرات‪ ،‬هیــاری را به عنــوان کاندیــدای مطلوب در‬ ‫فضای رقابت های انتخاباتی تحلیل نمی کنند‪.‬‬ ‫شــاید بتوان وضعیت ایجادشده در شــرایط موجود‬ ‫جامعه امریکا را به عنوان پدیده ای نوظهور در ساختار حزبی‬ ‫به ویژه در حزب جمهوریخــواه امریکا دانســت‪ .‬تاکنون‬ ‫بخش قابل توجهــی از نخبگان سیاســی و حزبی تالش‬ ‫می کردند از کاندیدای پذیرفته شده حزب حمایت به عمل‬ ‫اورند‪ .‬انتقاد پردامنــه از دونالد ترامپ توســط گروه های‬ ‫محافظه کار نشان می دهد که شــکل جدیدی از گفتمان‬ ‫سیاســی در امریکا ظهور پیدا کرده که بــا الگوی رفتاری‬ ‫محافظه کاران و لیبرال های سنتی ایاالت متحده متفاوت‬ ‫و متمایز است‪.‬‬ ‫چنین نشانه هایی بیانگر جلوه هایی از افول سرمایه‬ ‫اجتماعی و کاهش اعتماد شــهروندان به نخبگان و روند‬ ‫انتخاب کاندیدای حزبی در فضای سیاسی ایاالت متحده‬ ‫محسوب می شود‪ .‬نتیجه اجتناب ناپذیر چنین وضعیتی را‬ ‫می توان کاهش مشارکت سیاسی شهروندان در انتخابات‬ ‫نوامبر ‪ 2016‬دانست‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انتخاب بین بدتر و بدتر‬ ‫مناظره ها سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری در امریکا را تعیین می کند‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫در ایاالت متحــده امریــکا به طور معمول در ســال‬ ‫برگــزاری انتخابات ریاســت جمهوری یکــی از نامزدهای‬ ‫دو حزب از محبوبیت برخوردار اســت و دیگــری خیر‪ .‬این‬ ‫در حالی اســت که این بار و در ســال ‪ 2016‬نامزدهای هر‬ ‫دو حزب اصلی دموکــرات و جمهوریخــواه یعنی هیالری‬ ‫کلینتون و دونالد ترامپ نزد اکثریت مردم نامحبوب هستند‪.‬‬ ‫وقتی نظرسنجی ها را مورد واکاوی قرار دهیم درمی یابیم که‬ ‫میزان نامحبوبیت هر کدام از این دو نفر بین ‪ 50‬تا ‪ 60‬است‪.‬‬ ‫البته دونالد ترامپ نامحبوب تر اســت ولــی این بدان معنا‬ ‫نیست که کلینتون محبوبیت داشــته باشد‪ .‬یک اصطالح‬ ‫در سیاســت وجود دارد و در خیلی از کشورها به کار می رود‬ ‫که عبارت اســت از انتخاب میان بد و بدتر‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫که در ســال ‪ 2016‬این وضعیــت در ایاالت متحده امریکا‬ ‫شکل گرفته است‪.‬‬ ‫این در حالی اســت کــه در انتخابات هــای قبلی از‬ ‫دید اکثریت جامعه انتخاب میان خــوب و بد بود و معموال‬ ‫فرد خوب و مطلوب رای می اورد و فرد نامطلوب شکســت‬ ‫می خورد‪ .‬در حال حاضر هم کلینتون و هــم ترامپ از دید‬ ‫اکثریت جامعه امریکا افراد نامطلوب هســتند و فقط مهم‬ ‫این اســت که کدام نامطلوب تر اســت تا به او رای ندهند‪.‬‬ ‫از این جهت اخیرا مجله فارین پالیســی نیز در گزارشــی با‬ ‫مبنا قرار دادن نظرســنجی های مردمی نوشت ه که کلینتون‬ ‫و ترامپ کاندیداهای مطلوبی برای جامعه امریکا نیستند و‬ ‫نقاط ضعف هر دو کاندیدا باالست‪.‬‬ ‫در این میان اصلی ترین نقطه ضعفی که ترامپ دارد‬ ‫این اســت که مواضع متناقضی دارد و با سیستم مستقر در‬ ‫ایاالت متحده امریکا زاویه دارد‪ .‬این سیســتم مستقر چه‬ ‫درون حزب جمهوریخواه باشــد و چه کلیت نظام سیاسی‬ ‫امریکا را شامل شود‪ ،‬فرقی نمی کند و از دید نخبگان ترامپ‬ ‫توان انطباق با سیستم را ندارد‪ .‬کاندیدای جمهوریخواهان‬ ‫فردی است که تاکیدش بیشــتر بر خواسته های رادیکال‬ ‫توده های خشمگین متمرکز شــده که تحقق ان می تواند‬ ‫نظم مســتقر در ایاالت متحده امریکا را بــه خطر بیندازد‪.‬‬ ‫نکته دیگر اینکه دونالد ترامپ اصــوال فاقد هرگونه تجربه‬ ‫در مدیریت عمومی اســت؛ او در هیچ انتخاباتی شــرکت‬ ‫نکــرده‪ ،‬هیچ پســت دولتی در ســطوح مختلــف محلی‪،‬‬ ‫ایالتی و فدرال نداشــته و در مســائل سیاســت خارجی و‬ ‫سیاست امنیتی هیچ ســابقه و تجربه ای ندارد‪ .‬این موارد‬ ‫از جمله نقــاط اســیب زننده به ترامــپ به شــمار می رود‪.‬‬ ‫ضمن انکه ادبیات تند و پرخاشــگرایانه ای که او در پیش‬ ‫گرفته بسیاری از شــهروندان و بلوک های رای دهنده را از‬ ‫کاندیدای جمهوریخواهان رویگردان کرده است‪ .‬از جمله‬ ‫هیسپانیک ها‪ ،‬مکزیکی تبارها‪ ،‬گروهی از زنان و جوانان و‬ ‫سیاهپوستان نسبت به نوع شعارهایی ک ه ترامپ مطرح کرده‬ ‫ناخرسند هستند‪ .‬البته نقطه قوتی که دونالد ترامپ دارد این‬ ‫است که توانسته خود را به عنوان نماینده جامعه خشمگین‬ ‫امریکا و جامعه ای که نسبت به وضع موجود معترض هستند‬ ‫معرفی کند و با شــعارها و برنامه های بســیار ســاده خود را‬ ‫به عنوان سوپرمنی نشان دهد که می تواند مشکالت امریکا‬ ‫لو فصل کند‪ .‬باتوجه به فرهنگ عامه مردم امریکا که‬ ‫را ح ‬ ‫ی یا قهرمان پرورانه دلبستگی دارند‪،‬‬ ‫به کاراکترهای سوپرمن ‬ ‫این شخص می تواند گزینه مطلوبی برای گروهی باشد که‬ ‫از وضعیت موجود ناراضی هستند و از سیاستمداران حزبی‬ ‫سرخورده شده اند‪.‬‬ ‫به همین دلیل هم او توانست در حزب جمهوریخواه‬ ‫به رغم تمام پیش بینی ها رقبای قدرتمند را پشت سر بگذارد‬ ‫و به عنوان نماینده حزب معرفی شود‪ .‬دونالد ترامپ معتقد‬ ‫است که این جمعیت ناراضی فقط در حزب جمهوریخواه‬ ‫نیســت بلکه درون حزب دموکــرات و در میــان مرددها و‬ ‫مســتقل ها نیز وجود دارد و این به عنوان نقطه قوت او در‬ ‫انتخابات شناخته می شود‪.‬‬ ‫امــا اصلی تریــن انتقادی که نســبت بــه کاندیدای‬ ‫حزب دموکــرات یعنی هیــاری کلینتون وجــود دارد این‬ ‫در حال حاضر شــانس هیالری کلینتون‬ ‫نســبت بــه رقیــب جمهوریخواهــش‬ ‫دونالد ترامپ بــرای ورود به کاخ ســفید‬ ‫خیلی بیشتر است‪ .‬حدود ‪ 80‬تا ‪ 85‬درصد‬ ‫شانس هیالری کلینتون نسبت به دونالد‬ ‫ ترامپ هم به لحاظ ارای مردمی و هم به‬ ‫لحاظ ارای الکترال بیشتر است‬ ‫است که گفته می شــود او فردی بســیار تکراری است که‬ ‫به مدت ‪ 20‬سال در صحنه سیاســی امریکا حضور داشته‬ ‫اســت‪ .‬نام خانوادگی او نام یکی از روسای جمهو ر پیشین‬ ‫ایاالت متحده را تداعی می کند و گفته می شــود هیالری‬ ‫کلینتون هیچ چیزی فراتــر از شــوهر رئیس جمهورش یا‬ ‫باراک اوبامای رئیس جمهور نیســت‪ .‬بنابراین هر کس به‬ ‫هیالری رای دهد انگار کــه خواهان ان بــوده که دوران‬ ‫ریاســت جمهوری اوباما سه دوره ای شــود‪ .‬از دیگر نقاط‬ ‫ضعف هیالری کلینتون عملکــرد او در وزارت امور خارجه‬ ‫اســت چرا که سیاســت خارجی ایاالت متحــده امریکا در‬ ‫ان چهارسال با مشکالتی مواجه شــد و ضرباتی به اقتدار‬ ‫این کشــور وارد امد‪ .‬بحث کشــته شدن ســفیر امریکا در‬ ‫طرابلس یک نقطه ضعف برای سیاست خارجی این کشور‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬همچنین پنهانکاری کلینتون نسبت‬ ‫به ایمیل هایش از جمله مواردی اســت که میزان صحت‬ ‫و صداقت رفتــاری او را در بین بســیاری از مــردم امریکا‬ ‫خدشــه دار کرده اســت‪ .‬اما جــدای از این نقــاط ضعف‪،‬‬ ‫کاندیــدای دموکرات ها نقــاط قوتی دارد کــه از انها برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پیش رو بهره می گیرد‪ .‬از جمله‬ ‫نقاط قوت این است که او خود را به عنوان نماینده سیستم‬ ‫معرفی کرده و امیدوار است که سیســتم در برابر یک فرد‬ ‫انارشیســت مانند دونالد ترامپ از او حمایت کند‪ .‬هیالری‬ ‫حمایت قوی رســانه ها‪ ،‬البی ها و چهره های سیاســی هر‬ ‫دو حزب را پشــت ســر خود دارد‪ .‬او فردی بسیار حرفه ای‬ ‫و کارازموده در صحنه سیاســی و تبلیغاتی اســت‪ .‬در عین‬ ‫حال جنســیت هیالری کلینتون نیز بــه او کمک می کند‬ ‫بر این اســاس که بعد از یک رئیس جمهور سیاهپوســت‪،‬‬ ‫زنان نیز یک رئیس جمهور در ایاالت متحده امریکا داشته‬ ‫باشند‪ .‬در حالی که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه‪ ،‬‬ ‫روسای جمهور زن داشــته ایم اما در امریکا تابه حال چنین‬ ‫ن یا جریان های فمنیستی و‬ ‫موردی نداشته ایم و شــاید زنا ‬ ‫برابری طلب جنسیتی در امریکا معتقد باشند فار غ از اینکه‬ ‫کلینتون چه مواضع و دیدگاه هایی دارد باید امریکا در قرن‬ ‫بیست و یکم یک رئیس جمهور زن را تجربه کند‪ .‬این مساله‬ ‫جز و نقاط قوتی اســت که برای کاندیدای حزب دموکرات‬ ‫می توان برشمرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر نیز شــانس هیالری کلینتون نســبت‬ ‫به رقیــب جمهوریخواهش دونالــد ترامپ بــرای ورود به‬ ‫کاخ ســفید خیلی بیشتر است‪ .‬بر اســاس نظرسنجی های‬ ‫انجام گرفته مشــخص شــده که حدود ‪ 80‬تــا ‪ 85‬درصد‬ ‫شــانس هیالری کلینتون نســبت به دونالد ترامپ هم به‬ ‫ی و هم بــه لحاظ ارای الکترال بیشــتر‬ ‫لحــاظ ارای مردم ‬ ‫است‪ .‬اما این نظرسنجی ها و امار خیلی تعیین کننده نیست‬ ‫و باید منتظر باشــیم تا مناظره هــا در ایاالت متحده امریکا‬ ‫برگزار شود‪ .‬از جمله مناظره میان نامزدهای سمت معاونت‬ ‫ریاست جمهوری بسیار اهمیت دارد‪ .‬درواقع چهار مناظره‬ ‫تا پیش از انتخابات در امریکا برگزار می شود که سه تا میان‬ ‫کاندیداهای ریاست جمهوری و یکی نیز بین معاونان انان‬ ‫است‪ .‬بعد از این چهار مناظره شاید بتوان ارزیابی بهتری از‬ ‫چشم انداز انتخابات در امریکا ارائه داد‪ .‬اما در حال حاضر‬ ‫همه چیز گویای ان است که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا باید کلینتون به عنوان رئیس جمهوری انتخاب شود‬ ‫مگر انکه او با پدیده اکتبر ســورپرایز مواجه شــود‪ .‬اکتبر‬ ‫سورپرایز بیانگر اتفاق غیرمنتظره ای است که ممکن است‬ ‫در مــاه اکتبر روی دهد و سرنوشــت انتخابات را به شــکل‬ ‫اساسی تغییر دهد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ترامپغافلگیرکننده‬ ‫نتایج انتخابات ریاست جمهوری امریکا در هاله ای از ابهام قرار دارد‬ ‫علی خرم‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دونالد ترامپ و هیالری کلینتون‪ ،‬کاندیداهای نهایی‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریامریکاهیچیکمطلوباکثریت‬ ‫جامعه امریکا نیســتند و الاقل امروز که بیــش از دو ماه تا‬ ‫برگزاری انتخابات در این کشــور زمان باقی مانده اســت‪،‬‬ ‫نسبت به هر دو نامزد انتقادات جدی مطرح است‪ .‬از جمله‬ ‫انتقاداتی که به هیالری کلینتون وارد اســت مساله حمله‬ ‫به ســفارت امریکا در لیبی و کشته شــدن سفیر این کشور‬ ‫بود که در زمان وزارت خارجه او انجام شــد‪ .‬گفته می شود‬ ‫ کلینتون در ان زمان خیلی در جریــان امور نبوده و به موقع‬ ‫تصمیم گیری نکرده است‪ .‬به همین دلیل بخشی از جامعه‬ ‫امریکا‪ ،‬کلینتون را به عنوان رئیس دولــت مورد اطمینان‬ ‫نمی دانند‪ .‬مســاله دیگر موضوع اســتفاده از ایمیل های‬ ‫شخصی توســط کلینتون برای امور اداری است که ان را‬ ‫در اختیار وزارت امــور خارجه و اف بی ای قــرار نداده بود‪.‬‬ ‫کاندیدای دموکرات ها در این خصوص اشــاره می کند که‬ ‫در ان ایمیل ها اسراری نهفته بود که در صورت افشا شدن‬ ‫جان عده ای را در معرض خطر مرگ قرار می داد‪.‬‬ ‫به هر جهت بخشی از مردم امریکا در مورد ایمیل ها‬ ‫نیز اعتراضاتی دارند و معتقدند که کلینتون در این رابطه نیز‬ ‫اشتباه کرده و قابل اعتماد نیســت‪ .‬یعنی زمانی که باید در‬ ‫چارچوب قانون و مسائل حقوقی کشورش عمل می کرد‪،‬‬ ‫عمل نکرد و در نتیجه این موضوع به عنوان یک مساله برای‬ ‫عدم اعتماد به کلینتون تلقی می شود‪.‬‬ ‫کلینتون باوجودی که برخی اشکاالتی در جهت عدم‬ ‫اعتماد دارد اما به لحاظ اشنایی با فضا و جامعه بین المللی‬ ‫تقریبا یــک نمره کامل از ســوی مردم دریافــت می کند‪.‬‬ ‫جامعه امریکایی معتقد اســت که کلینتون شخصی است‬ ‫که در جریان امور بین المللی قرار دارد و می تواند به خوبی‬ ‫اقدام کنــد‪ .‬اما در مــورد دونالد ترامپ انتقــادات دیگری‬ ‫مطرح اســت؛ چون این شــخص پیش تــر در حوزه های‬ ‫دولتی فعالیت نکرده ‪ ،‬در نتیجه ماننــد کلینتون دیکته ای‬ ‫ندارد که در ان اشتباه داشته باشــد و بتوانند غلط هایش را‬ ‫بگیرند‪ .‬ترامپ در بخش خصوصی فعال بوده و توانســته‬ ‫برخی شرکت ها را به سوددهی برســاند‪ .‬در مقابل او سابقه‬ ‫دیپلماتیک و کار در عرصه بین الملل را در کارنامه خود ندارد‬ ‫و اصوال صحنه بین الملل را درک نمی کند‪ .‬همین مســاله‬ ‫باعث می شــود که او دستوراتی بدهد یا ســخنانی به زبان‬ ‫بیاورد که برخالف منافع ملی امریکاست‪ .‬در مورد گروه های‬ ‫قومیتی نیز شاهد هستیم که ترامپ دیدگاه های منفی دارد‬ ‫و با وجودی که جامعه امریکا از قومیت های مختلف شکل‬ ‫گرفته ایــن کاندیدا حرف از خــودی و غیر خودی می زند‪.‬‬ ‫ســخنانی که به هیچ وجه به مــذاق قومیت های مختلف‬ ‫امریکا خوش نیامده و باعث شده که انها نسبت به او واکنش‬ ‫نشــان دهند‪ .‬درباره اقلیت های مذهبی نیز همین مساله‬ ‫وجود دارد چرا کــه دونالد ترامپ در خصوص مســلمانان‬ ‫دیدگاهی منفی دارد و در ابتدا حتی افراطی تر بود و اظهار‬ ‫کرده بود که مســلمانان را نباید به امریــکا راه داد‪ .‬این در‬ ‫حالی اســت که بخش عظیمی از جامعه امریکا مســلمان‬ ‫هســتند و هر کاندیدایی برای پیروزی در انتخابات به رای‬ ‫این قشر از جامعه نیاز دارد‪ .‬به این دالیل است که بخشی‬ ‫از متخصصان نامه نوشــته اند و متذکر شده اند که ممکن‬ ‫اســت ترامپ در صورت راهیابی به کاخ سفید برای امریکا‬ ‫مشکالت جدی رقم بزند و دنیا را به اتش بکشد‪ .‬کارشناسان‬ ‫معتقدنــد که رفتارهــا و تصمیمــات دونالد ترامپ بســیار‬ ‫غیرمنتظره و شتابزده است و ممکن است سیاست های او‬ ‫باعث پیچیده تر شدن اوضاع در جهان شود‪.‬‬ ‫در این میان هشت ســال حضور باراک اوباما در کاخ‬ ‫ســفید باعث شــده که مردم امریکا برخی سیاســت های‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری را در قیاس با عملکرد‬ ‫دولت اوباما مورد بررســی قرار دهند‪ .‬مردم امریکا اوباما را‬ ‫می پســندند و عملکرد او را مورد تایید قــرار می دهند‪ ،‬تنها‬ ‫مساله ای که شاید برخی مردم نســبت به ان انتقاد داشته‬ ‫باشند در بحث سیاســت خارجی امریکا و موضع گیری این‬ ‫کشــور در برابر گروه های تروریســتی چون داعش است‪.‬‬ ‫مردم امریکا خواهان ان هســتند که سیاســت واشنگتن‬ ‫در قبال گروه های تروریســتی از یک استحکام ان چنانی‬ ‫برخوردار باشــد و معتقدند که اوباما در برابر تروریســت ها‬ ‫خیلی مقتدرانه عمل نکرده است‪ .‬در این مورد خاص شاید‬ ‫بخشــی از مردم امریکا معتقد باشــند که دونالد ترامپ در‬ ‫صورت انتخاب به عنوان رئیس جمهور مشت محکمی بر‬ ‫دهان داعش خواهد زد و اجــازه نخواهد داد که این قضیه‬ ‫ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫حال اینکه ایا دونالــد ترامپ در برابــر خانم کلینتون‬ ‫شــانس پیــروزی دارد یــا خیر کامال بســتگی به شــرایط‬ ‫افراطی گــری و تنــدروی در خاورمیانــه و جهــان دارد‪.‬‬ ‫به خصوص اینکه او با تبلیــغ درباره تندروی و افراطی گری‬ ‫توانســته تا این مرحله خود را برســاند و نامزد نهایی حزب‬ ‫جمهوریخــواه شــود‪ .‬بنابرایــن اگــر انفجارهــا در اروپا و‬ ‫امریکا نبود ترامپ به هیچ وجه شــانس پیروزی نداشــت‪.‬‬ ‫مردم بــه خاطر اینکــه ترامپ داعــش را از بین ببــرد از او‬ ‫حمایت می کنند‪ .‬بنابراین بخشی از جامعه امریکا به دلیل‬ ‫نگرانی های امنیتی که ایجاد شــده‪ ،‬احساساتی شده اند و‬ ‫دنباله ر و سیاست های دونالد ترامپ هستند‪ .‬اعضای حزب‬ ‫جمهوریخواه نیز که گزینه مناسبی برای رقابت با هیالری‬ ‫کلینتون را در دســت نداشــتند با حضور او به عنوان نامزد‬ ‫نهایی موافقت کردند اما این موضوع به معنای ان نیســت‬ ‫که ترامپ فرد شایسته ای برای ریاست جمهوری این کشور‬ ‫است‪ .‬به خصوص انکه ترامپ هیچ گونه اشنایی و اگاهی‬ ‫نسبت به ادبیات رســمی در عرصه سیاسی ندارد؛ بنابراین‬ ‫او را نمی توان در هیچ یک از جناح های سیاســی جا داد‪.‬‬ ‫بیشتر از انکه ترامپ را یک فعال سیاسی بدانیم او یک فعال‬ ‫اقتصادی است که ســودای ریاست جمهوری امریکا را در‬ ‫سر دارد‪ .‬او فردی افراطی اســت که بدون منطق و دانش‬ ‫اظهارنظرهای خــود را در خصــوص موضوعات مختلف‬ ‫مطرح می کند‪ .‬در این میان کسانی که از او حمایت می کنند‬ ‫نیز رویکرد افراطی را در پیش گرفته اند‪ .‬جمهوریخواهان‬ ‫معتدل و میانه رو معتقدند که تی پارتی در ظهور ترامپ مقصر‬ ‫است و این نظر کامال درست است چون تی پارتی و ترامپ‬ ‫وابستگی بسیاری به یکدیگر دارند‪ .‬هر چند رویکرد ترامپ‬ ‫بیشــتر از دریچه منفعت به منظور پیگیری خواسته هایش‬ ‫بوده است‪ ،‬اما تی پارتی نیز به دلیل ویژگی هایی که ترامپ‬ ‫در جلب نظــر مــردم دارد از ایــن گزینه حمایت بســیاری‬ ‫کرده اســت‪ .‬بنابراین به نظــر می رســد‪ ،‬تی پارتی که جزو‬ ‫دست راســتی ها و افراطیون حزب جمهوریخواه اســت با‬ ‫حمایت از ترامپ و ورود او به عرصه سیاسی قصد داشته به‬ ‫چندپاره کردن حزب جمهوریخــواه بپردازد تا از این طریق‬ ‫خشم مردم نسبت به دولت را بیشــتر کرده و از سوی دیگر‬ ‫با روی کار امدن این فرد اهداف خود در عرصه سیاســی و‬ ‫اجتماعی امریکا را اجرایی کنند‪.‬‬ ‫با این تفاســیر مطمئنا انتخابات اینــده امریکا تاثیر‬ ‫زیادی بر کل جهان خواهد داشــت‪ .‬کلینتــون یا ترامپ‪،‬‬ ‫دارای ویژگی های مشترکی هستند که قابل کتمان نیست‪،‬‬ ‫مثال هر دو ســخت و تند هســتند ؛ حال کلینتون از موضع‬ ‫دموکرات و ترامپ از موضــع جمهوریخواهان‪ .‬رفتارهای‬ ‫ ترامپ ُپر از عناصــر غافلگیر کننده و غیر منتظره اســت و‬ ‫نمی توان مواضع ایشــان را به طور دقیق پیش بینی کرد‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون حتی اگر پروســه جنگ طلبی و روحیات‬ ‫تندروی را در پیش بگیرد‪ ،‬باز می تواند در قالب فرمول های‬ ‫معمول روابط بین الملل و امریکا بگنجد‪ .‬ولی ترامپ باتوجه‬ ‫به رفتار غیرقابل پیش بینی نشده اش‪ ،‬ممکن است دست به‬ ‫اقداماتی بزند که در هیچ فرمول و تعریفی در دنیا نگنجد‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه تــا به این لحظه هیــاری کلینتون‬ ‫از شــانس بیشــتری برای پیروزی در انتخابــات برخوردار‬ ‫اســت‪ .‬البته هنوز بیــش از دو ماه تــا برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در این کشــور زمان باقی مانده و ممکن‬ ‫است طی این مدت تحوالتی صورت بگیرد که ترامپ بتواند‬ ‫از رقیب دموکرات خود پیشــی بگیرد‪ .‬اما با در نظر گرفتن‬ ‫فضای فعلی در امریکا و نظرسنجی ها‪ ،‬کلینتون از شانس‬ ‫بیشتری برای راهیابی به کاخ سفید برخوردار است‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جو ضد واشنگتن‬ ‫اکثریت رای دهندگان امریکایی به ترامپ و کلینتون نگاه منفی دارند‬ ‫نادر انتصار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪5‬‬ ‫استاد دانشگاه االبامای جنوبی‬ ‫مســاله ای که اخیــرا در مجله فارین پالیســی به ان‬ ‫پرداخته شــده یعنی «نه به ترامپ‪ ،‬نه به کلینتون» مساله‬ ‫صحیحی است‪ .‬یعنی انتخابات ریاست جمهوری پیش رو‬ ‫در ایاالت متحده امریکا تنها دو شانس را در برابر جامعه قرار‬ ‫داده که انتخاب میان بد و بدتر است‪ .‬اکثر رای دهندگان‬ ‫امریکایی هم به ترامــپ و هم به کلینتــون نگاهی منفی‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫در مورد دموکرات ها یکی دو ســال است این مساله‬ ‫مطرح شــده که هیالری کلینتــون به عنــوان کاندیدای‬ ‫نهایی حزب معرفی خواهد شد و شــخص دیگری در این‬ ‫حزب نمی تواند برای او چالش افرینی کنــد‪ .‬بنابراین انها‬ ‫تمام اهداف خود را روی کلینتون متمرکز کرده بودند‪ .‬اما‬ ‫پیش بینی های نخبگان دموکرات درســت از اب درنیامد؛‬ ‫زیرا به یکباره شــخصی چون برنی ســندرز روی کار امد و‬ ‫توانســت چالش های بســیاری برای هیــاری کلینتون‬ ‫به وجود اورد‪ .‬ســندرز مســائلی را در خصــوص کلینتون‬ ‫مطرح کرد کــه پیش تر مطرح‬ ‫نشده بود؛ مســائلی همچون‬ ‫رابطه بنیاد کلینتــون با برخی‬ ‫از کشــورها و افــراد غیر قابل‬ ‫اعتماد؛ افشــای فســادهای‬ ‫مالــی در ایــن بنیاد و مســاله‬ ‫اســتفاده از ایمیل شــخصی‬ ‫برای مسائل کاری‪ .‬باوجودی‬ ‫که در رابطه با مساله ایمیل ها‬ ‫تاکنــون مشــکل خاصــی به‬ ‫وجود نیامده اما مانور بسیاری‬ ‫روی ایــن مســاله داده انــد و‬ ‫حتی در کنگــره نیــز راجع به‬ ‫ان بحــث و بررســی صــورت‬ ‫گرفــت‪ .‬درواقــع مخالفــان‬ ‫کلینتون از این مساله یک کوه‬ ‫بسیار عظیم ساخته اند‪ .‬اینها‬ ‫مســائلی اســت که مخالفان‬ ‫کاندیــدای دموکرا ت هــا از‬ ‫انهــا بهره می گیرنــد‪ .‬حــزب‬ ‫جمهوریخواه نیز شــرایط خاص خــود را دارد؛ این حزب‬ ‫چندین دهه اســت که به تدریج به سمت افراطی تر شدن‬ ‫پیش می رود و روی کار امدن شخصی مانند دونالد ترامپ‬ ‫که شــخصی جنجالی و شومن اســت روند افراطی شدن‬ ‫جمهوریخواهان را تشدید کرده است‪ .‬نگاه منفی به ترامپ‬ ‫در خارج از امریکا و حتی در میان متحدان ســنتی امریکا‬ ‫نیز زیاد دیده می‪‎‬شود‪ .‬سخنان ترامپ و بیانیه های وی در‬ ‫مورد سیاست خارجی بازتابی از ســاده لوحی برداشت وی‬ ‫از عملکرد جهانی و نادیده انــگاری حدود قدرت امریکا در‬ ‫جهان در حال تغییر معاصر است که می تواند به نوبه خود‬ ‫خطرناک باشد‪ .‬ترامپ توانســت از جو ضدواشنگتنی که‬ ‫میان برخی امریکایی ها مطرح است‪ ،‬بهره ببرد و به خوبی‬ ‫از این جو استفاده کند‪ .‬ترامپ این گونه مطرح کرد که او‬ ‫شخصی است که هیچ گاه رابطه ای با واشنگتن نداشته و‬ ‫در هیچ انتخاباتی شرکت نکرده بود بنابراین اگر اکنون وارد‬ ‫کاخ سفید شود می تواند واشنگتن را زیرورو کند و سیستمی‬ ‫ را روی کار بیاورد که بــرای امریکا مطلوب تر باشــد‪ .‬او از‬ ‫بزرگ کردن امریکا ســخن می راند و شــعارهایش بر این‬ ‫اصل استوار است‪.‬‬ ‫همچنین صحبت های ترامپ اغلب نژادپرســتانه و‬ ‫ضد اقلیت اســت؛ این در حالی است که پیش از این افراد‬ ‫تندرو و حاشیه نشین با چنین ادبیاتی صحبت می کردند و نه‬ ‫یکی از افراد وابسته به دو حزب اصلی امریکا‪.‬‬ ‫این مساله باعث شده که حزب جمهوریخواه به عنوان‬ ‫یک حزب نژادپرســت و نیمچه فاشیســت مطرح شــود‪.‬‬ ‫بنابرایــن از این منظر نیز دید منفی نســبت بــه کاندیدای‬ ‫حــزب جمهوریخــواه وجــود دارد‪ .‬امــروز در عمل اغلب‬ ‫مردم امریکا نسبت به دو کاندیدای اصلی برای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نگاهی منفی دارند‪ .‬تقریبــا بیش از ‪50‬‬ ‫درصد مردم امریکا هر یک از ایــن دو کاندیدا را به عنوان‬ ‫نمایندگانــی غیرقابل قبــول درنظر گرفته انــد‪ .‬باید توجه‬ ‫داشــت که حداقل در ‪ 100‬ســال اخیر در مورد نامزدهای‬ ‫اصلی انتخابات ریاست جمهوری امریکا با چنین پدیده ای‬ ‫مواجه نبوده ایم که هر دو نماینــده دو حزب اصلی امریکا‬ ‫تابه د ین حــد نامحبــوب باشــند‪ .‬در میــان کاندیداهای‬ ‫جمهوریخواه دونالد ترامپ توانســت ضعف رقبای خود را‬ ‫خیلی بیشتر نشــان دهد و به این ترتیب انها را یک به یک‬ ‫از میــدان رقابت ها خــارج کــرد‪ .‬در میان کســانی که در‬ ‫حزب جمهوریخواه به عنوان نامزد معرفی شــده بودند تد‬ ‫کروز که در جایگاه بعــد از ترامپ قرار داشــت خیلی بدتر‬ ‫از این کاندیدا بود و سیاســت‪‎‬هایش نیز خیلی افراطی تر‪.‬‬ ‫ همچنین دیدگاه‪‎‬های مارکو روبیو در حوزه سیاست خارجی‬ ‫امریکا خیلی تندتر از شخصی چون ترامپ است‪ .‬بنابراین‬ ‫نمی‪‎‬توانیم بگوییم که ترامپ بدترین نامزد جمهوریخواهان‬ ‫است بلکه او بد میان بدهاســت‪ .‬در میان حزب دموکرات‬ ‫نیز همان طور که اشــاره کردم رهبران و نخبگان حزب به‬ ‫این نتیجه رسیده بودند که شخص دیگری به جز هیالری‬ ‫کلینتون در صــورت راهیابی بــه مرحله نهایــی رقابت ها‬ ‫برای انتخابات ریاست جمهوری از محبوبیت الزم و کافی‬ ‫برخوردار نخواهد بود‪ .‬انها گمان نمی کردند شخصی مانند‬ ‫ســناتور ســندرز که تقریبا در میان اکثر مردم امریکا چهره‬ ‫ناشــناخته ای بود به یکباره ظهور کند و نظرات زیادی را به‬ ‫سمت خود جلب کند‪ .‬درواقع ســندرز به عنوان یک نامزد‬ ‫مطرح در مقابل کلینتون قرار داشت‪ .‬دموکرات ها از ابتدا‬ ‫تمام تالش شان را معطوف به این مســاله کرده بودند که‬ ‫کلینتون در رقابت ها پیروز نهایی شــود امــا در میانه راه با‬ ‫چالشی به نام سندرز مواجه شدند‪ .‬انها اصال انتظار چنین‬ ‫مساله ای را نداشــتند‪ .‬بنابراین مبنا را بر این قرار دادند که‬ ‫اشــکار کنند هیچ حمایتی از برنی ســندرز نمی کنند‪ .‬این‬ ‫اشــتباه نخبگان دموکرات بود که گمــان می کردند هیچ‬ ‫نماینده مطرحی به جز کلینتــون از این حزب وجود ندارد و‬ ‫دیر متوجه این اشتباه شان شدند‪ .‬بنابراین انها چاره ای جز‬ ‫ان نداشــتند که هیالری کلینتون را به عنوان نامزد نهایی‬ ‫حزب با خصوصیات و سیاســت های خوب و بدی که دارد‬ ‫بپذیرند و از او حمایت کنند‪ .‬در این میان شــانس دیگری‬ ‫که هیالری کلینتون داشت این بود که طرف مقابلش فرد‬ ‫قوی و مطرحی نیست‪ .‬اما اگر کاندیدای رقیب او از حزب‬ ‫جمهوریخواه فردی چون جب بوش بود بدون شک شانس‬ ‫او برای پیروزی در انتخابات خیلی کمتر می شد‪ .‬زیرا جب‬ ‫بوش شخصی اســت که به سیاست اشناســت و می داند‬ ‫که چگونــه باید در رقابت‪‎‬هــای انتخاباتــی صحبت کند‪.‬‬ ‫همچنین بوش با هیســپانیک ها می توانست تعامل کند‪،‬‬ ‫همسرش نیز مکزیکی تبار است و به این ترتیب ارای انها‬ ‫را نیز می‪‎‬توانست داشته باشد‪ .‬این در حالی است که امروز‬ ‫کاندیدای حزب جمهوریخواه تمام اقلیت های امریکایی‬ ‫را علیه خود کرده است‪ .‬ترامپ با اقدامات و صحبت‪‎‬های‬ ‫غیر منتظره‪‎‬ای که داشــت توانســت در انتخابات از دیگر‬ ‫رقبایش پیشی بگیرد‬ ‫ونظربخشیازجامعه‬ ‫را به خــود جلب کند‪.‬‬ ‫همزمان نیــز بخش‬ ‫بیشــتری از جامعــه‬ ‫نسبت به سیاست‪‎‬ها و‬ ‫مواضع دونالد ترامپ‬ ‫واکنش منفی نشــان‬ ‫دادنــد و او را یــک‬ ‫کاندیدای نامحبوب‬ ‫خواندنــد‪ .‬بنابرایــن‬ ‫ظهــور پدیــد ه ای‬ ‫چون ترامــپ به نظر‬ ‫مــن شانســی بــرای‬ ‫هیــاری کلینتــون‬ ‫تلقی می‪‎‬شود‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه‬ ‫در ابعــاد مختلــف‬ ‫این دو نامــزد نماینده‬ ‫دیدگاه‪‎‬های متعارضی‬ ‫هستند‪ .‬دیدگاه هیالری کلینتون در بسیاری از موضوعات‬ ‫اجتماعی نسبت به دونالد ترامپ لیبرال تر است‪ .‬نگاه وی‬ ‫به موضوعاتی نظیر حقوق زنان و حقوق اقلیت‪‎‬ها‪ ،‬وی را از‬ ‫دیدگاه دست راستی دونالد ترامپ جدا می‪‎‬کند‪ .‬کلینتون که‬ ‫پیش تر سمت بانوی اول ایاالت متحده‪ ،‬سناتوری نیویورک‬ ‫و تصدی پست وزیر خارجه را داشته‪ ،‬از تجربه قابل توجهی‬ ‫در امور داخلی و خارجی برخوردار است‪ .‬دونالد ترامپ در‬ ‫ســوی دیگر‪ ،‬تاجری بدون تجربه سیاسی در امور داخلی‬ ‫و خارجی است که توانسته به طور موثر از خشم بخشی از‬ ‫رای دهندگان عصبانی به نفع خود استفاده کند‪ .‬وضعیت‬ ‫اقتصادی این بخش از جامعه طی چند دهه اخیر افول کرده‬ ‫و انها اقلیت ها‪ ،‬مهاجران و دولت امریکا را مسببان اشفتگی‬ ‫شرایط اقتصادی ‪ -‬اجتماعی جامعه خویش می‏‪‎‬بینند‪ .‬این‬ ‫در حالی اســت که در شــرایط فعلی اولویــت اصلی برای‬ ‫مردم امریکا‪ ،‬مساله اقتصاد است و در مرحله بعد مسائلی‬ ‫اجتماعی و مبارزه با تروریسم برایشان اهمیت دارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نزول اخالق سیاسی‬ ‫کلینتون مثل اوباما نخواهد بود‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪6‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جامعه ایاالت متحده امریکا اصالتــا از اغاز به دنبال‬ ‫حفظ پرســتیژ بوده و بعد از جنگ جهانــی اول که امریکا‬ ‫از فشــار اقتصادی و سیاســی بیــرون امد‪ ،‬انچــ ه برایش‬ ‫اهمیت داشــت این بود که بتواند خود را به صورتی در دنیا‬ ‫به نمایش بگــذارد که به عنــوان یک ابرقــدرت بالمنازع‬ ‫شناخته شــود و یک پرســتیژ جهانی پیدا کند‪ .‬این مساله‬ ‫برای امریکایی ها از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و هست‬ ‫و روسای جمهوری این کشور نیز بر همین اساس انتخاب‬ ‫می شــدند‪ .‬اگر روزولت را با شــخصی چون دونالد ترامپ‬ ‫مقایســه کنیم متوجه تفاوت های انها می شــویم‪ .‬درواقع‬ ‫رفته رفته به دنبال دخالت های بی مورد و بیش از حد امریکا‬ ‫در عرصه هــای بین المللــی و ورود پیــدا کردنــش به هر‬ ‫مســاله ای بــرای برعهده گرفتــن رهبری جهــان‪ ،‬نوعی‬ ‫ بی اخالقــی جامعه امریکا بــه ویژه فضای سیاســی ان را‬ ‫فراگرفت‪ .‬امروز ما شــاهد اشــباع بی اخالقــی در جامعه‬ ‫امریــکا به خصوص در میان سیاســتمداران هســتیم‪ .‬در‬ ‫طول تاریخ امریکا هیچ گاه مشــاهده نشــده بــود که یک‬ ‫کاندیدای ریاســت جمهوری صدای ســگ از خود دراورد‬ ‫و ان را به کاندیدای دیگری(منظــور دونالد ترامپ در این‬ ‫دوره از رقابت هاســت) شــباهت دهد‪ .‬این مســاله بیانگر‬ ‫نزول اخالق در جامعه امریکایی است‪ .‬این بی اخالقی در‬ ‫سراسر این کشور گسترش یافته است‪ .‬همچنین دو گروه‬ ‫در امریکا وجود دارند که هیچ یــک از کاندیداهای حاضر‬ ‫برای انتخابات پیش رو یعنی ترامپ جمهوریخواه و هیالری‬ ‫کلینتون دموکرات را شایســته این مقــام نمی دانند‪ .‬گروه‬ ‫نخست جوانانی را شامل می شود که به دنبال احیای پرستیژ‬ ‫امریکا هستند و شــرایط فعلی امریکا را شــرایط نامطلوبی‬ ‫می دانند‪ .‬زمانــی که باراک اوباما به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫امریکا انتخاب ش د این دسته در برابر کاخ سفید تجمع کرده‬ ‫و این شعار را ســردادند که کاخ ســفید جای سیاهپوستان‬ ‫نیست‪ .‬بنابراین یک نوع حس برتری جویی‪ ،‬تبعیض نژادی‬ ‫و خودستایی در میان بســیاری از جوانان امریکایی که از‬ ‫طبقات ثروتمند هســتند‪ ،‬مطرح اســت‪ .‬گــروه دوم افراد‬ ‫باالی ‪ 70‬سال هستند که دور ه های افتخارافرینی امریکا‬ ‫را دیده اند و اکنــون رضایت نمی دهند که شــخصی مانند‬ ‫دونالد ترامپ یا یک خانم یعنی هیالری کلینتون وارد کاخ‬ ‫سفید شوند و سرنوشت امریکا را به عنوان یک ابرقدرت در‬ ‫دست بگیرند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر ارای ترامپ نشان می دهد کسانی که‬ ‫به دنبال احیای عظمت امریکا هستند به وی رای داده اند؛‬ ‫هرچند وی حتی یک روز هم کار سیاسی انجام نداده است‬ ‫ولی شعارهایش نشــان می دهد که به دنبال احیای قدرت‬ ‫امریکا ست‪ .‬مشــاوران ترامپ به خوبی به وی فهمانده اند‬ ‫که برای به دست اوردن رای باید نقاط ضعف ایجادشده در‬ ‫زمان بوش را شناسایی کند و به دنبال احیای قدرت امریکا‬ ‫باشد‪ .‬انهایی که شناخت کامل از ترامپ ندارند وی را دیوانه‬ ‫می دانند‪ ،‬درحالی که چنین نیست‪ .‬در امریکا همه قدرت ها‬ ‫کنترل شــده است و اســاس دموکراســی در کنترل قدرت‬ ‫اســت‪ .‬در امریکا هیچ کس نمی تواند ساختارهای قدرت‬ ‫را بر هم بزند‪ .‬ترامپ تــا این لحظه موفق بوده اســت ولی‬ ‫نمی توان تا این لحظه اعالم کرد چه کسی رئیس جمهور‬ ‫امریکا می شود‪.‬‬ ‫ایــن دو گــروه در برابــر گروه هــای اقلیتــی چــون‬ ‫قومیت های مذهبــی و قومی قرار گرفته انــد و تاحدودی‬ ‫فشــار را بر جامعــه امریکا مضاعــف کرده انــد‪ .‬درواقع از‬ ‫زمانی که امریــکا راه را برای قومیت هــای مهاجر باز کرد‬ ‫ بی اخالقی در این کشــور افزایش یافت و یکــی از دالیل‬ ‫نزول بی اخالقی در جامعه امریکا ورود همین اقلیت های‬ ‫قومی‪-‬مذهبی بود‪ .‬اگــر اقلیت التین تبار امریــکا را مورد‬ ‫واکاوی قرار دهیم درمی یابیم که انها مظهر بی اخالقی و‬ ‫مظهر گمراهی هستند‪ .‬با این تفاســیر به نظر می رسد که‬ ‫جامعه امریکایی یک جامعه در حال متالشی شدن است و‬ ‫تمام عالئم و شواهد بیانگر ان است که این کشور به سمت‬ ‫سقوط ا خالقی پرتاب می شود‪ .‬اگر نتوانند جلوی این روند‬ ‫را بگیرند‪ ،‬وضعیت دشواری برای امریکا رقم خواهد خورد و‬ ‫هیچ امیدی به اینده ان وجود ندارد‪.‬‬ ‫بــه ایــن دالیــل اســت کــه دســته ای از مــردم‬ ‫امریــکا معتقدند کــه هیــچ از یــک کاندیداهــای فعلی‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬شایستگی رهبری کشورشان را ندارند‪.‬‬ ‫در این میان سیاســت ها و پیشــینه هر یــک از این‬ ‫دو کاندیــدا نیز جای بحــث و بررســی دارد؛ دونالد ترامپ‬ ‫جمهوریخواه که اصال سوابق سیاسی ندارد و تنها به دلیل‬ ‫ساخت و ســازهای فراوان صاحب یک ثروت عظیم شده‬ ‫است‪ .‬اغلب طرفداران او نیز از شاخه های تی پارتی حزب‬ ‫جمهوریخواه هستند که بسیار از خودراضی اند و نسبت به‬ ‫کشورشان حساسیت زیادی دارند‪ .‬یک غرور ملی ازاردهنده ‬ ‫میان اینها رواج پیدا کرده و انها همچنان معتقدند تمام دنیا‬ ‫زیر سلطه امریکاست و پرستیژ از دســت رفته این کشور را‬ ‫فقط ترامپ می تواند بازگرداند‪ .‬اما ترامپ با افراط گرایی و‬ ‫اظهارنظرهای اخیرش نشان داده که عنصر مناسبی برای‬ ‫ریاست جمهوری نیست و قابلیتی برای ورود به کاخ سفید‬ ‫ندارد‪ .‬در عین حال مشاهده می کنیم که کاندیدای حزب‬ ‫جمهوریخواه فضای بین المللی را نیز اشفته کرده است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر هیالری کلینتون نیز خانمی است که‬ ‫از جایگاه اشــرافیتی صحبت می کنــد؛ او در زمان حضور‬ ‫به عنوان وزیــر خارجــه و همچنیــن ســناتوری نیویورک‬ ‫مشکالتی را رقم زده و به لحاظ اخالقی نیز بعضا انتقاداتی‬ ‫به او و همســرش بیل کلینتــون وارد اســت‪ .‬کلینتون زن‬ ‫جاه طلبی اســت و ظرافت زنانه خود را با خشــونت و خشم‬ ‫سیاسی عوض کرده اســت‪ .‬کلینتون زن مستبدی از نظر‬ ‫خانوادگــی و حزبی اســت‪ .‬امــا ترامپ پدیــده نوظهوری‬ ‫نیســت‪ .‬جمهوریخواهان در امریکا در شــمال این کشور‬ ‫خاســتگاه دارند که منطقه ای ســرمایه داری اســت؛ اکثر‬ ‫مردم شمال امریکا صاحب صنایع بزرگ هستند و به ترامپ‬ ‫رای می دهند‪ .‬بنابراین مجموعه این موارد نشان می دهد‬ ‫که ترامــپ و کلینتون قابلیت و شایســتگی ان را ندارند که‬ ‫به عنوان رئیس جمهور امریکا انتخاب شــوند‪ .‬البته امروز‬ ‫شــخصی بهتر از این کاندیداها وجود نــدارد و اگر وجود‬ ‫داشــت بدون شــک او برای رقابت های نهایــی انتخاب‬ ‫می شد‪ .‬به همین خاطر کنوانســیون ها نیز ناچارند به این‬ ‫افراد قناعت کننــد‪ .‬البته در حال حاضر شــانس هیالری‬ ‫کلینتون برای پیروزی در انتخابات بیشــتر اســت و به نظر‬ ‫می رســد اگر مشــکل خاصی پیش نیاید او به کاخ ســفید‬ ‫راه پیدا کنــد‪ .‬در این میان حمایت هــای تلویحی اوباما از‬ ‫کلینتون نیز قابل توجه است‪ .‬باید توجه داشت که حمایت‬ ‫در امریکا یک حمایت معمولی است و هر رئیس جمهوری‬ ‫می تواند برای نامزد حزب خود در امریکا تبلیغ کند‪ .‬اوباما در‬ ‫همین راستا و برای اینکه ارای التین تبارها را به نفع کلینتون‬ ‫به دست اورد به کوبا ســفر کرد‪ .‬حمایت اوباما از کلینتون‬ ‫باعث می شود که وی از سیاهپوستان و التین تباران امریکا‬ ‫بهره ببرد‪ .‬اوباما برای جبران ناتوانی های خود در خاورمیانه‬ ‫دست به این اقدامات و سفر به کوبا زده است‪ .‬این مساله بر‬ ‫رای کلینتون تاثیر می گذارد‪ .‬سفر اوباما به ویتنام هم برای‬ ‫جمع کردن ارای شرق اسیا به نفع کلینتون صورت گرفت‪.‬‬ ‫چنین اقداماتی بسیار زیرکانه و به نفع کلینتون است‪.‬‬ ‫همچنین در رابطه با مواضع ایــن کاندیداها در قبال‬ ‫ایران باید توجه داشت که ماجراجویی هیالری کلینتون به‬ ‫ویژه در برابر ایران خیلی بیشتر از ترامپ است‪ .‬زیرا هیالری‬ ‫از جانب دو محفل قدرتمند شــامل محفل عربی و محفل‬ ‫یهودی حمایت می شــود و هر دو محفل نیز با ایران بسیار‬ ‫مخالف هستند‪ .‬بیشــترین هزینه های انتخاباتی کلینتون‬ ‫را نیز عربســتان متقبل شده اســت‪ .‬ترامپ نیز وضعیتش‬ ‫مشــخص اســت و بارها اعالم کرده در صورت رسیدن به‬ ‫پست ریاســت جمهوری برجام را پاره و لغو خواهد کرد‪ .‬اما‬ ‫خانم کلینتون اعالم کرده که برجــام را تایید خواهد کرد‪.‬‬ ‫کلینتــون جایگاه و خاســتگاه متفاوتی دارد که نخســتین‬ ‫خاستگاهش‪ ،‬خاستگاه سرمایه داری و اشرافیت خانوادگی‬ ‫اوست‪ .‬او همسر رئیس جمهور امریکا و وزیر خارجه بوده و‬ ‫از سوی دیگر کلینتون دارای خاستگاه حزبی خاصی است‬ ‫که از ان استفاده می کند بنابراین از این نظر طرفداران حزب‬ ‫دموکرات در الیه های میانی جامعه قرار دارند و این به نفع‬ ‫وی است‪ .‬بنابراین هر یک از این دو کاندیدا که به کاخ سفید‬ ‫راه پیدا کننــد خیلی برای ایران مطلــوب نخواهد بود‪ .‬من‬ ‫بارها تاکید کرده ام که اگر قرار بود مناسبات ایران و امریکا‬ ‫تاحدودی بهبود پیدا کند‪ ،‬در زمان باراک اوباما شرایط برای‬ ‫این امر فراهم بود‪ .‬اوباما در تاریخ امریکا یک رئیس جمهور‬ ‫اســتثنا یی بود‪ ،‬به هیچ وجه تن به جنگ نداد‪ ،‬جایزه صلح‬ ‫نوبل را دریافت کرد و داری شخصیت ارامی است که بیشتر‬ ‫از طریق دیپلماســی قصد حل مشــکالت را دارد اما خانم‬ ‫کلینتون این گونه نیست‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تمایل جمهوری خواهان به هیالری‬ ‫امریکا در وضعیت گذار سیاسی قرارگرفته است‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪7‬‬ ‫دو کاندیدای اصلی انتخابات ریاست جمهوری امریکا‬ ‫یعنی دونالد ترامپ و هیالری کلینتون از جمله کاندیداهای‬ ‫ریاســت جمهوری هســتند کــه در دوران معاصــر امریکا‬ ‫بیشــترین میزان عدم محبوبیت را دارند و این نشان دهنده‬ ‫یک تغییر در عرصه سیاست امریکا ســت؛ به نحوی که در‬ ‫این فضا امریکایی ها مجبور ند بــرای انتخاب بین بد و بدتر‬ ‫رئیس جمهوری را که دوست ندارند انتخاب کنند‪.‬‬ ‫انتخابــات پیــش روی ریاســت جمهوری امریکا که‬ ‫قرار اســت در ماه نوامبــر برگزار شــود را می تــوان یکی از‬ ‫کم ســابقه ترین انتخابات در مقایســه با دیگــر دوره ها در‬ ‫طول تاریــخ امریکا اعالم کــرد‪ ،‬زیر ا هیــاری کلینتون از‬ ‫حــزب دموکــرات و دونال د ترامــپ از حــزب جمهوریخواه‬ ‫به عنــوان دو نامزد اصلی این انتخابــات محبوبیت چندانی‬ ‫ی امریــکا ندارند و‬ ‫در میــان پایگاه های اجتماعــی و مردم ‬ ‫تنها توانســته اند در کمپین های انتخاباتی خــود با مطرح‬ ‫کردن شعارها و وعده هایی مبنی بر ایجاد تحوالت بزرگ در‬ ‫ســاختارهای رفاهی و اقتصادی در داخل کشور بخشی از‬ ‫ارای مردم امریکا را جلب کنند‪ .‬همچنین از منظر بین المللی‬ ‫نیزشعارهاییکههردونامزداعالممی کنندنگرانی هاییرادر‬ ‫جامعه بین المللی ایجاد کرده ا ست‪ .‬بسیاری نگران هستند‬ ‫که با روی کار امدن هریک از نامزدها ممکن است برخی از‬ ‫سیاست ها‪،‬رویکردهایمنطقه ایوبین المللیامریکابه طور‬ ‫کلی تغییر یابد و باعث هزینه های جبران ناپذیری در عرصه‬ ‫بین المللی شود‪ .‬ما شــاهد تحوالت جدی در فضای جامعه‬ ‫فرهنگیواجتماعیامریکاهستیم‪.‬درطولچنددههگذشته‬ ‫شکاف های بزرگی در عرصه اقتصادی و فرهنگی این کشور‬ ‫ایجاد شده است‪ .‬همچنین ما شاهد گسترش فضای ناامنی‬ ‫به خصوصتهدیداتتروریستیپسازچندحادثهتروریستی‬ ‫در برخی از ایالت های این کشور هســتیم‪ .‬در همین راستا‬ ‫دونالد ترامپ به اظهــارات جنجال برانگیز در دوران کمپین‬ ‫انتخاباتی اشدرایالت هایمختلفامریکامعروفاستواز‬ ‫ایناظهاراتمناقشه امیزمی توانبهاحداثدیواریدرطول‬ ‫مرز مکزیک با امریکا به منظــور جلوگیری از ورود مهاجران‬ ‫غیرقانونی به این کشور‪ ،‬ممنوعیت موقتی ورود مسلمانان‬ ‫کشورهای دیگر به امریکا و استرداد مهاجران غیرقانونی از‬ ‫امریکااشارهکرد‪.‬اماچندیقبلویدرسفرانتخاباتی اشبه‬ ‫اسکاتلند تا حدی لحنش را درباره ممنوعیت ورود مسلمانان‬ ‫ت که خواهان «بیرون ماندن تروریســت ها‬ ‫تغییر دا د و گف ‬ ‫از امریکا» اســت و برای این کار باید ورود مردمان «برخی‬ ‫کشورهایتروریستمشخصیکهمامی دانیمکدامکشورها‬ ‫هستند» به امریکا محدود شود‪.‬‬ ‫با این حال ما مشاهده می کنیم که نو محافظه کارانی‬ ‫که جمهوریخواه هســتن د نیز به هیــاری کلینتون متمایل‬ ‫شــده اند زیرا انها بر این باورند که اگر دیدگاه های ترامپ به‬ ‫نحوی به اجرا در اید در این صورت سیاست خارجی‪ ،‬منافع و‬ ‫امنیتملیامریکازیرسوالقرارمی گیرد‪.‬ایناتفاقمی تواند‬ ‫برای اینده و جایگاه این کشــور در عرصه بین المللی بسیار‬ ‫خطرناکباشد‪.‬‬ ‫درباره حزب دموکرات نیز این ســوال مطرح می شود‬ ‫که چرا هیالری کلینتون وزیر خارجه پیشــین امریکا که در‬ ‫انتخابات سال‪ 2008‬در رقابت با باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا حضور داشت و در نهایت مجبور شد صحنه را به اوباما‬ ‫واگذارد‪ ،‬با علم به نداشــتن پایگاه چندان قــوی در جامعه‬ ‫امریکا بار دیگر در صحنه انتخابات ریاست جمهوری حاضر‬ ‫شد ؟ در این باره باید به این نکته اشــاره کرد که رقابت های‬ ‫درون حزبــی در درون جامعــه امریــکا دارای ویژگی های‬ ‫خاصی اســت که همه کس نمی توانند با طــی کردن این‬ ‫سلســه مراتب هرم قــدرت به عنــوان نامزد نهایــی احزاب‬ ‫دموکرات و جمهوریخواه انتخاب شوند‪ .‬همچنین یکی از‬ ‫نکات اصلی در این راه داشــتن تمکن مالی قدرتمند مانند‬ ‫ثروت هنگفت دونالد ترامپ و جایگاه سیاســی و اجتماعی‬ ‫مهمی مانند خانواده کلینتون بســیار مهــم و تعیین کننده‬ ‫اســت‪ .‬درواقع کســانی که توانســته اند در دوره انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری راه یابند و در این گردونه انتخابات رقابت‬ ‫ی یا‬ ‫کنند یا ســناتور‪ ،‬یا فرمانده یا شــخصیت مهم اجتماع ‬ ‫سیاسی بوده اند‪ .‬بر همین اساس هیالری کلینتون توانست‬ ‫با کسب ارای بیشتر و پشتوانه مالی باال به عنوان نامزد نهایی‬ ‫انتخابات برگزیده شود‪.‬‬ ‫حال این نگرانی وجــود دارد که جهــان به خصوص‬ ‫جامعه امریکا به سمت پوپولیســمی حرکت می کند و هر دو‬ ‫نامزد انتخابات امسال ریاست جمهوری امریکا از این مساله‬ ‫استفاده کرده و شــعارهای پوپولیستی ســر می دهند‪ .‬این‬ ‫مساله غیر قابل کتمان نیست‪ .‬شعارهایی که دونالد ترامپ‬ ‫در روند انتخابات ریاســت جمهوری مانند اخراج مسلمانان‬ ‫پس‬ ‫و اســترداد مهاجران غیر قانونی به خصوص‬ ‫از بحران پناهجویان ســوری و هجوم انها‬ ‫به اروپا مطرح کــرد را می توان نام برد‪.‬اما‬ ‫بیان این شــعارهای پوپولیستی به دلیل‬ ‫شکاف های عمیق فرهنگی و اقتصادی‬ ‫در امریکا ســت و هریک از این نامزدهای‬ ‫دموکرات و جمهوریخواه تالش می کنند در‬ ‫طول چند ماه باقیمانده تا برگزاری انتخابات‬ ‫جوامع اســیب پذیر در این کشــور را به‬ ‫ســمت خود جذب کنند‪ .‬عمال‬ ‫بر اســاس نتایــج بــه‬ ‫دســت امده از‬ ‫نظرسنجی های‬ ‫انجــام شــده‬ ‫از زمــان اغــاز‬ ‫کمپین های انتخابات‬ ‫ر یا ســت جمهو ر ی‬ ‫تاکنون هیالری کلینتون‬ ‫و دونالد ترامپ با کسب کمترین‬ ‫رای به عنــوان نامحبوب تریــن‬ ‫کاندیداهــا در طول تاریــخ انتخابات‬ ‫امریکا معرفی شــده اند‪ .‬بر اســاس نتایج‬ ‫یکنظرسنجیموسسهگالوپ‪،‬دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫میلیاردر جمهوریخواه امریکایی از زمانی که این‬ ‫موسسه در ســال ‪ 1992‬این نوع نظرســنجی را اغاز‬ ‫کرده تا کنون اولین کاندیدای ریاســت جمهوری‬ ‫اســت که بیشــترین میزان عدم محبوبیت را با‬ ‫‪ 60‬درصد تجربه می کند‪ .‬با این حال براساس‬ ‫ن از نظر رکورد‬ ‫نظرسنجی همین موسســه‪ ،‬هیالری کلینتو ‬ ‫عدم محبوبیت با ‪ 52‬درصد در رده سوم قرار دارد و میانه این‬ ‫دو نیز جــورج اچ دبلیو بــوش رئیس جمهــور جمهوریخواه‬ ‫پیشــین امریکا در رده دوم عدم محبوبیــت یک کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری قرار دارد‪.‬‬ ‫هم چنین بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که باراک‬ ‫اوباما در طول دوران ریاست جمهوری اش در مقایسه با دیگر‬ ‫روسای جمهور این کشور توانست صلح امیز تر از انها رفتار‬ ‫کند و دو دستاورد بزرگ در مسیر اشاعه صلح در جهان داشته‬ ‫باشد که می توان به توافق هسته ای میان ایران و‪ 5+1‬و لغو‬ ‫تحریم های هسته ای علیه ایران و عادی سازی روابط با کوبا‬ ‫پس از نیم قرن قطعی روابط اشاره کرد‪ ،‬اکنون این نگرانی‬ ‫وجود دارد که هیچ یک از این دو نامزد انتخاباتی میراث دار‬ ‫خوبی بعد از اوباما نخواهند بود ‪ .‬در درجه اول در این باره باید‬ ‫گفت که اوباما در حالی در ســال ‪ 2008‬به قدرت رســید که‬ ‫فضای بدبینی شــدیدی علیه امریکا به دلیل سیاست های‬ ‫جنگ افروزی که دولت جــورج بوش در خــارج از مرزهای‬ ‫امریکا ابتدا در افغانســتان و سپس در عراق در پیش گرفته‬ ‫بود‪،‬در میان افکار عمومی جهــان و حتی خود ملت امریکا‬ ‫وجودداشتوپسازگذشتچندینسالعمالاینجنگ ها‬ ‫نتیجه ایبرایامریکابههمراهنداشتوحتیازانهابه عنوان‬ ‫فجایع سیاست خارجی بوش یاد می شود‪ .‬او باما باتوجه به‬ ‫اینکه در چنین شرایطی به قدرت رسید و در طول هشت سال‬ ‫گذشــته به گونه ای رفتار کرد که موقعیت امریکا را در نگاه‬ ‫جامعه بین الملل ترمیم کند و جنگ ها ی نیابتی راه انداخت‪،‬‬ ‫امابه طورمستقیمدرجنگ هاحضورنیا فت‪.‬همچنینبرجام‬ ‫دستاوردمهمی استامااکنونپسازچندماهقراراستیکی‬ ‫ت یا جمهوریخواه بر سر کار‬ ‫از نامزدهای انتخاباتی دموکرا ‬ ‫اید‪ ،‬ترامپاشکارابامخالفتباتوافقهسته ای‪،‬اعالمکرده‬ ‫ که درصورت پیروزی در انتخابــات‪ ،‬بالفاصله برجام را پاره‬ ‫خواهدکردوکلینتون نیزتلویحیمخالفت‬ ‫خود را با این توافق اعالم کرده است اما‬ ‫چنین امری بعید به نظر می رســد‪ ،‬زیرا‬ ‫فضای بین المللی به گونه ای است که‬ ‫اروپایی ها این اجــازه را به امریکا‬ ‫نخواهنــد داد که برجام را‬ ‫زیر سوال ببرند‪.‬‬ ‫تلفیق بوش و اوباما‬ ‫جامعه امریکا چه می خواهد؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫‪8‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫انتخابات ایاالت متحــده در شــریطی وارد مراحل‬ ‫حساس خود شده است که دو نامزد نهایی حزب دموکرات‬ ‫و جمهوریخواه به دنبال جلب ارای بیشتر به منظور پیروزی‬ ‫در انتخابات هستند‪.‬‬ ‫در اردوگاه جمهوریخواهان‪ ،‬دونالد ترامپ قرار دارد‬ ‫که گزینه بســیار بدی برای کسب پست ریاست جمهوری‬ ‫در ایاالت متحــده امریــکا اســت‪ .‬امریــکا تاکنــون ‪٤٤‬‬ ‫رئیس جمهور را به خود دیده اســت‪ .‬امــا ادبیات ترامپ و‬ ‫نوع رفتارهای او به عنوان یک کاندیدای ریاست جمهوری‬ ‫بســیار پوپولیســتی اســت‪ .‬جدای این ادبیــات او فاقد‬ ‫تجارب سیاســی در اداره امور کشــور بزرگی چون امریکا‬ ‫اســت‪ .‬اعوجاجــات گوناگــون در اظهارنظرهــای او و‬ ‫نوعــی رادیکالیســم عوام فریبانه در جهت کســب ارا در‬ ‫رفتارهای او ان اندازه نمــود دارد که بســیاری از فعاالن‬ ‫عرصه نومحافظه کاری و رادیکالیستی در ایاالت متحده‬ ‫امریکا او را فاقد وجاهت معنادار حتی برای کاندیداتوری‬ ‫ریاست جمهوری امریکا می دانند‪.‬‬ ‫او به هیچ وجه در حــد و اندازه یک رئیس جمهور در‬ ‫کمپین انتخاباتی خود چهره نشــان نداد و در واقع ضعف‬ ‫جناح جمهوریخــواه را در جهت معرفی یــک چهره موثر‬ ‫در جهت جــذب ارای جمهوریخواهان را نیــز به نمایش‬ ‫گذاشت‪.‬‬ ‫به گونــه ای که ژنرال هــای حــزب جمهوریخواه و‬ ‫بســیاری از تئوریســین های نومحافظه کار کــه در میان‬ ‫چهره هــای رادیکال حزب جمهوریخــواه جایگاه تعریف‬ ‫شده حزبی عمل می کنند به رد وی پرداختند‪ .‬مردم امریکا‪،‬‬ ‫مردمی سیاسی نیســتند اما در حوزه سیاست در چارچوب‬ ‫تعریف شده حزبی عمل می کنند ‪ ،‬بنابراین سیاست زدگی‬ ‫در میان مردم ایاالت متحده امریکا وجود ندارد‪ .‬این نکته‬ ‫بد است که درصد باالیی از مردم امریکا و اقشار گوناگون‬ ‫حتی وزرای دولت حاکم بر واشنگتن را به اسم نمی شناسند‬ ‫اما با وجود این با تکیه بر یک ساختار سیاسی دموکراتیک‬ ‫متکی بر اعتماد به احزاب موجود در ایاالت متحده امریکا‬ ‫رای می دهند‪.‬‬ ‫ترامپ نقطه سیاهی بر پیشانی حزب جمهوریخواه‬ ‫اســت و رای اوردن احتمالــی او یک شــگفتی در تاریخ‬ ‫امریکا محسوب خواهد شــد‪ .‬اگرچه تمام نظرسنجی ها‬ ‫اکنون به ضرر او است اما باید درصدی همواره باتوجه به‬ ‫رفتارشناسی سیاسی امریکایی ها برای او احتمال موفقیت‬ ‫نیز قا ئل شد‪ .‬در سوی دیگر هیالری کلینتون نامزد حزب‬ ‫دموکرات قرار دارد او بانوی اهنینی اســت که نه از لندن و‬ ‫داون اســتریت بلکه از ایاالت متحده امریکا و کاخ سفید‬ ‫سردراورده است‪.‬‬ ‫او بانــوی اول ایاالت متحــده امریــکا در زمــان‬ ‫ریاست جمهوری بیل کلینتون و از ســوی دیگر وزیر امور‬ ‫خارجه قدرتمند یکی از محبوب ترین ریاست جمهوری های‬ ‫دهه اخیر امریکا در دور اول ریاست جمهوری یعنی باراک‬ ‫اوباما بوده اســت‪ .‬اگر کلینتــون بخواهد در کنــار اوباما‬ ‫به عنوان یک چهره بدرخشد کار ســختی دارد‪ .‬اوباما‬ ‫اگرچــه امــروزه در میان مخاطبــان خود از‬ ‫میزان کمــی جذابیــت برخوردار‬ ‫است اما در مقام قیاس‬ ‫با روســای جمهور قبل‬ ‫از خــود در بســیاری از‬ ‫مــوارد در دور پایانــی‬ ‫ریاست جمهوری اش ‪-‬بعد‬ ‫از دو دوره‪ -‬باالترین میزان‬ ‫محبوبیــت را دارا اســت‪.‬‬ ‫بنابرایــن باید بگوییــم اوباما‬ ‫توانسته اســت به عنوان یک‬ ‫مکتب فکری در حزب دموکرات‬ ‫جایگاه ویژه ای پیدا کند و اکنون‬ ‫نگاه او به هر شــخصی می تواند‬ ‫زمینه ســاز موفقیــت او در حــزب‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دموکرات باشد‪.‬‬ ‫اما در عین حال درخشندگی در کنار اوباما کار بسیار‬ ‫مشــکلی خواهد بود و بعد از اوباما چرخاندن رویکردهای‬ ‫نودموکرات بــرای کلینتــون ســخت خواهد بــود‪ .‬نباید‬ ‫فراموش کرد کــه هیالری کلینتون از جناح راســت حزب‬ ‫دموکرات برخاســته اســت‪ .‬او از این جهت یک عقاب به‬ ‫حســاب می اید به معنــی انکه جهت گیری های ســخت‬ ‫محورانه را دنبال می کند و از این جهــت به جناح متعادل‬ ‫حزب جمهوریخواه نزدیک می شود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر کلینتون پیرو مکتب اوباما اســت و در‬ ‫چارچوب قدرت هوشــمند امریکایی با وی همکاری کرده‬ ‫است‪ .‬بنابراین می توانیم بگوییم رنگ او ابی است و به این‬ ‫دلیل باید گفت که هیالری کلینتون یک عقاب ابی است‬ ‫اما جاذبه ها و دافعه هــای خاص خــود را دارد‪ .‬او احترام‬ ‫مردم امریکا را برانگیخته است‪.‬‬ ‫به دلیل اینکه یک زن موفق در حوزه سیاست ورزی‬ ‫در ایاالت متحده امریکا به حساب می اید و به عنوان یک‬ ‫بانوی اهنین می توان در ساختار ایاالت متحده امریکا از او‬ ‫یاد کرد‪ .‬مدیریت بیل کلینتون در دوران ریاست جمهوری‬ ‫از جنبه هــای مختلف توســط هیالری کلینتــون صورت‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫هیــاری نجات دهنــده وی در برخــی عرصه های‬ ‫بســیار حســاس از جمله اتهامات اخالقی بود‪ .‬از ســوی‬ ‫دیگــر در زمــان وزارت امورخارجــه نیز کلینتون نشــان‬ ‫داد که زنی قدرتمند در ســاختار سیاســی امریکاســت که‬ ‫توانســته مهمترین پســت وزارت در این کشــور را از ان‬ ‫خود کند‪ .‬به گونه ای که او توانســت رنگ شورای امنیت‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬ســی ای ای و پنتاگــون را در زمان‬ ‫وزارت خود کم کند و جانشین او شخصی مانند جان کری‬ ‫شد که از دیپلمات های بسیار قدرتمند بود‪.‬‬ ‫بنابراین کلینتــون جاذبه ها و دافعه های خاص خود‬ ‫را دارد ولــی در مجموع به دلیل ســوابقی که او داراســت‬ ‫می توان گفت که او از یک طــرف تحت امواج محبوبیت‬ ‫اوباما و جایگاه اوست اما از سوی دیگر به خاطر عملکردش‬ ‫در چارچوب حوزه های برخورد بــا توده های مردم از منظر‬ ‫یک الیگارش حزبی دافعه های ویژه خود را دارد‪.‬‬ ‫براســاس مــواردی کــه گفتــه شــد یک پرســش‬ ‫پیش می ایــد و ان اینکــه مــردم امریکا در حــال حاضر‬ ‫چــه ویژگی هایــی را بــرای رئیس جمهور مدنظــر دارند و‬ ‫اولویت های انها چیست؟ انچه که امریکای فردا به دنبال‬ ‫ان اســت تلفیقی از جرج دبلیو بوش و باراک اوباما است؛‬ ‫تلفیقی که بتواند از یک طرف اقتــدار امنیتی و ابرقدرتی‬ ‫امریکا را به نمایش بگذارد و از ســوی دیگــر هزینه های‬ ‫امریکا را برای رسیدن به منافع تعریف شده کاهش دهد‪.‬‬ ‫بنابراین از این جهت می توانیــم بگوییم که رئیس جمهور‬ ‫اینده این کشور در ساختار قدرت و خواست اینده امریکا از‬ ‫میان این دو کاندید متمایل به هیالری کلینتون است که‬ ‫از یک طرف در جناح راست دموکرات ها قرار دارد و از این‬ ‫جهت به جناح متعادل و میانه رو نزدیک می شود بنابراین بر‬ ‫اندیشه های مبتنی بر استفاده از قدرت نرم در جهت ایجاد‬ ‫فضای مناسب به منظور رســیدن به اهداف ملی امریکا با‬ ‫هزینه های کمتر اتکا دارد‪.‬‬ ‫هیــاری کلینتون تلفیقــی از بوش و اوباماســت با‬ ‫ارجحیت بخشیدن به یک نوع تطبیق میان قدرت سخت‬ ‫و نرم؛ به این معنا که اوباما وقتی سرکار امد تجلی گاه قدرت‬ ‫هوشــمند امریکایی به گونه ای بود که قدرت نرم و کاربرد‬ ‫ان را بر قدرت سخت اولویت می بخشید ولی رفتار سیاسی‬ ‫کلینتون نشان می دهد که در موقع تصمیم گیری او بیشتر‬ ‫بر کاربرد قدرت سخت بر نرم اولویت می بخشد‪ .‬تفاوت او با‬ ‫اوباما را باید در این وجه از تعریف قدرت هوشمند در عرصه‬ ‫عملیاتی مالحظه کرد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫تغییر در راه است ؟‬ ‫واقعیت این است که نمی توان از شکست تکواندو در ریو به سادگی گذشت‪ .‬تمام‬ ‫قهرمانی ها و موفقیت های ذکر شده برای همیشــه در کارنامه افتخارات تکواندو باقی‬ ‫خواهد ماند‪ ،‬اما انجا که تکواندو ایران باید در میدانی بزرگ چون المپیک که به ویترین‬ ‫ورزش جهان معروف است توان و قدرت خود را به تصویر بکشد‪ ،‬کم اورد‪.‬در پرونده این‬ ‫شماره به صورت ویژه این مساله را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ایرانیعلیهایرانی‬ ‫شکستورزشکارایرانیمقابلیکاذربایجانیایرانی االصل‬ ‫درالمپیکجنجال هایزیادیبرانگیخت‬ ‫ورزش‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تکواندو ایران در چهار دوره قبلی هیچ گاه دست خالی‬ ‫میدان المپیک را ترک نکرده و به همین دلیل اســت که از‬ ‫ریو به عنوان ضعیف ترین نتیجه در تاریــخ المپیک ها نام‬ ‫برده می شــود‪ .‬روند نزولی تکواندو ایــران از بعد المپیک‬ ‫‪ ۲۰۰۴‬اتن اغاز شد‪ .‬در ‪ ۲۰۰۸‬پکن طالی هادی ساعی و‬ ‫برنز یوسف کرمی در اتن به تنها طالی هادی ساعی تبدیل‬ ‫شد‪ ،‬در المپیک ‪ ۲۰۱۲‬لندن محمد باقری معتمد یک نقره‬ ‫به دست اورد و این روند نزولی به دست خالی تکواندوکاران‬ ‫مرد در المپیک ‪ ۲۰۱۶‬ریو خاتمه یافت‪ .‬برای بررسی دالیل‬ ‫این شکست باید از چهار سال قبل وضعیت تکواندو ایران‬ ‫را مورد بررسی قرار داد‪ .‬در روزهایی که تیم ملی با دو نماینده‬ ‫خود از میدان ‪ ۲۰۱۲‬لندن تنها به یک نشان نقره معتمد به‬ ‫تهران بازگشــت‪ .‬در همان زمان مدیریت فدراسیون تعبیر‬ ‫مطبوعات و کارشناســان از واژه شکســت برای تیم ملی را‬ ‫قبول نداشتند‪ .‬مسئوالن فدراسیون که همیشه خود را موفق‬ ‫و مدیریت خود را کم اشتباه می دانند از کسب یک نقره با دو‬ ‫تکواندوکار پرمدال در رقابت های قاره ای و جهانی به عنوان‬ ‫یک موفقیت نام بردند‪ .‬جالب اینکه تک نشــان نقره لندن‬ ‫در حالی از ســوی اقایان یک موفقیت عنوان شــد که تنها‬ ‫ســه ماه بعد از بازگشــت تیم ملی‪ ،‬فریبرز عسگری‪ ،‬مربی‬ ‫موفق تیم ملی از کار برکنار شد! اینکه فدراسیونی نخواهد‬ ‫مشــکالت واقعی را درک کند و اصرار بر رویه غلط داشــته‬ ‫باشد‪ ،‬به نوعی دور باطل اســت و نتیجه ان می شود همین‬ ‫که چهار سال بعد در ریو شاهد بودیم‪ .‬‬ ‫اما تیم ملی تکواندو بعــد از المپیک لنــدن با فریبرز‬ ‫عسگری‪ ،‬مرتضی کریمی‪ ،‬بیژن مقانلو و سید نعمت خلیفه‬ ‫در رویدادهای رسمی جهانی‪ ،‬قاره ای و رقابت های کسب‬ ‫ســهمیه شــرکت کرد و اتفاقا عملکرد خوبی هم داشــت‪.‬‬ ‫کســب عنوان نایب قهرمانی و قهرمانی جهان‪ ،‬دو عنوان‬ ‫قهرمانی اســیا و قهرمانــی در بازی های اســیایی حاصل‬ ‫تالش این مربیان با حضور جوانان شایسته کشورمان بود‬ ‫که همین نتایج خوب سبب شد عالقه مندان به حق از تیمی‬ ‫که برترین های رنکینگ تکواندو جهان را در ترکیب داشت‪،‬‬ ‫انتظار نتیجه ای درخور شــان نام تکواندو ایران را داشــته‬ ‫باشــند نه پنج مبارزه؛ دو برد و ســه باخت و حذف در همان‬ ‫مبارزات ابتدایی!‬ ‫واقعیت این اســت که نمی توان از شکست تکواندو‬ ‫در ریو به سادگی گذشت‪ .‬تمام قهرمانی ها و موفقیت های‬ ‫ذکر شده برای همیشه در کارنامه افتخارات تکواندو باقی‬ ‫خواهد مانــد‪ ،‬اما انجا کــه تکواندو ایران بایــد در میدانی‬ ‫بزرگ چــون المپیک که به ویتریــن ورزش جهان معروف‬ ‫است توان و قدرت خود را به تصویر بکشد‪ ،‬کم اورد‪ .‬حاال‬ ‫مسئوالن مدعی فدراســیون تکواندو پاسخ دهند که ایا از‬ ‫تیمی که عنوان قهرمانی جهان را یدک می کشــد کســب‬ ‫حداقل یک مدال طالی المپیک با حضور سه عنوان دار‬ ‫جهانی‪ ،‬انتظاری بی مورد و بیجاســت؟ برای تیمی که دو‬ ‫رنکینگ اول جهان و یک رنکینگ ســوم را با خود داشت‪،‬‬ ‫ی ‪ -‬که‬ ‫کسب یک نشان برنز‪ ،‬ان هم توسط تنها بانوی اعزام ‬ ‫به گفته نایب رئیس بانوان فدراســیون به خدا سپرده شده‬ ‫بود ‪ -‬راضی کننده است؟!‬ ‫اینکه تکواند و ایران ضعف های فنی زیادی در میدان‬ ‫شکست‪ ،‬مشکل عمومی بود‬ ‫گفت وگوی مثلث‬ ‫با رئیس فدراسیون تکواندو‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫دیگر می روند و در رویداد بزرگ جلوی چشم مردمان ایران‬ ‫روبه روی یک هموطن می ایستند‪ .‬پول چقدر ارزش دارد؟»‬ ‫پوالدگر گفت‪« :‬مــا حاضریم جان خــود را بدهیم تا‬ ‫مردم مان شاد شوند‪ .‬ایا پول اینقدر ارزش داشت که باعث‬ ‫ناراحتی مردم ایران شوند و کسی مزدوری کند؟ من اینها را‬ ‫هموطنان خودم نمی دانم‪».‬‬ ‫رئیس فدراســیون تکوانــدو همچنین اعــام کرد‪:‬‬ ‫«من بیشتر شرایط به وجود امده را عامل باخت خدابخشی‬ ‫می دانم‪ .‬بیگی هــم در کالس فنی ایــران اموزش دید ه و‬ ‫توانست جلوی خدابخشی این گونه مبارزه کند‪ .‬او به خاطر‬ ‫پول در میدانی که باعث شــادی هموطنانش می شود زیر‬ ‫پرچم کشــور دیگری مبارزه کرد‪ .‬ایا او می تواند خودش را‬ ‫ببخشد؟»‬ ‫البتــه میهماندوســت کار خالفــی انجــام نــداده و‬ ‫مربیگری در یک کشور خارجی به هیچ وجه عمل ناپسندی‬ ‫نیست‪ ،‬حتی اگر به قیمت شکست ما تمام شود‪.‬‬ ‫اما بعد از این اظهارنظر عجیب بســیاری از رسانه ها‬ ‫و همچنین شــبکه های اجتماعی در خصوص انتقادهای‬ ‫تند پوالدگر واکنش منفی از خود نشــان دادند‪ .‬موضوعی‬ ‫که نه تنها باعث عقب نشینی پوالدگر نشد بلکه تصمیم به‬ ‫تکرار مواضع قبلی اش گرفت و تاکید کرد‪« :‬صحبت هایی‬ ‫را در شــرایط روحی و روانی خاص انجام دادم اما حاال هم‬ ‫که شــرایط ارام اســت همان صحبت ها را تکرار می کنم و‬ ‫می گویم هیچ چیز مهم تر از نام ایــران و حفظ منافع ایران‬ ‫نبوده و نیســت و نمی دانــم چطور یک ایرانی با شکســت‬ ‫هموطن خودش و با پرچم یک کشــور دیگر خوشــحالی‬ ‫می کند‪ ».‬رئیس فدراســیون تکواندو ادامه داد‪« :‬کامال‬ ‫موضوع دنیــای حرفــه ای ورزش را درک می کنم ولی اگر‬ ‫کســی برای منافع مالی خودش به کشــورش پشت کند را‬ ‫نمی پذیرم‪ ».‬پوالدگر خاطرنشان کرد‪« :‬میهماندوست فقط‬ ‫برای منافع مالی به اذربایجان رفته اســت چرا که معتقدم‬ ‫فضای کار کردن بــرای او در ایران وجود داشــت اما او با‬ ‫این حال شــرایط مالی را مهم تر از کشورش دانست و این‬ ‫تصمیم را گرفت‪».‬‬ ‫واکنش میهماندوســت اما قابل پیش بینــی بود‪ .‬در‬ ‫حالی کــه پوالدگر پــس از بازگشــت به تهران بــر مواضع‬ ‫قبلی خــود در خصوص میهماندوســت تاکید کــرد‪ ،‬رضا‬ ‫میهماندوســت از شــکایت خود علیه رئیس فدراســیون‬ ‫تکواندو خبر داد و گفت‪« :‬پوالدگر بی دلیل به من توهین‬ ‫کــرده و من با شــهادت رســانه ها و مردم هوشــمند ایران‬ ‫اســامی که خود بهترین قاضی هستند‪ ،‬این موضوع را از‬ ‫طریق مراجع قانونی پیگیری خواهم کــرد‪ .‬کاری خالف‬ ‫قانون و شرع انجام ندادم که شرمنده مردم کشورم باشد‪».‬‬ ‫میهماندوســت همچنین در نظــر دارد موضوع فــوق را از‬ ‫طریق فدراسیون تکواندوی اذربایجان و فدراسیون جهانی‬ ‫تکواندو ‪ WTF‬نیز پیگیری کند‪.‬‬ ‫اما مخالفان پوالدگــر این روزها تاکیــد می کنند چرا‬ ‫باید رئیس فدراسیون دا ئم قوانینی که برای تمام کشورها‬ ‫یکسان است را «قوانین ظالمانه» تعبیر کند و با مسئوالن‬ ‫فدراسیون جهانی اختالف ریشه ای داشته باشد تا نه تنها‬ ‫از داخل که در مناســبات خارجی هم به این تکواندو ایران‬ ‫لطمه زند‪ .‬البته نباید تمام عوامل شکست سنگین تکواندو‬ ‫در المپیک را در همان روزهای حضور در ریو خالصه کرد‪.‬‬ ‫شکســت ســخت تکواندو ایران در المپیک سی و یکم از‬ ‫زمانی کلید خورد که فدراسیون حصاری از اعتماد به نفس‬ ‫کاذب دور خود تنید‪.‬‬ ‫اگر سالیان سال است که انتقادی متوجه فدراسیون‬ ‫تکواندو نیست شاید دلیلش روشــن است؛ افتخاراتی که‬ ‫تکواندوکارانی چون هادی ساعی‪ ،‬یوسف کرمی‪ ،‬محمد‬ ‫باقری معتمــد‪ ،‬بهزاد خــداداد‪ ،‬مجید افالکــی‪ ،‬مرتضی‬ ‫رستمی و‪ ...‬کسب کرده اند باعث شده تا همواره از تکواندو‬ ‫به عنوان رشته ای پرافتخار و موفق نام برده شود‪ .‬اما همین‬ ‫نفرات االن چه جایگاهی در تکواندو دارند؟‬ ‫منتقدان پوالدگر بــاز هم به موضوع خاصی اشــاره‬ ‫می کنند و می گویند‪« :‬ایا ساعی چون رقیب وی در انتخابات‬ ‫بود باید طرد شده و دور از مجموعه تکواندو به اسب سواری‬ ‫خود بپردازد؟ ایا رواســت افالکی در رشته ورزشی دیگری‬ ‫ی به جــای تکواندو به ساختمان ســازی‬ ‫فعال باشــد؟ کرم ‬ ‫بپردازد و خــداداد به خاطر یــک مصاحبه و انتقــاد فنی و‬ ‫شکایت اقایان سر از راهروهای دادگاه دراورد؟»‬ ‫نتایج تکواندو در المپیک ســی و یکم نشــان داد که‬ ‫مسئوالن وزارت ورزش اگر خواستار حرکت رو به جلوی این‬ ‫رشته هستند باید خونی تازه در تکواندو تزریق کنند‪.‬‬ ‫در ســوی مقابل اما پوالدگر نیز برای عصبانی شدن‬ ‫خود دالیل خاص خودش را دارد‪ .‬او عصبانی اســت چون‬ ‫اعتقاد دارد با همه امکاناتی که در اختیار تکواندو قرار داده‬ ‫مربیان و تکواندو کاران موفق نشده اند در حد انتظار ظاهر‬ ‫شوند‪ .‬ورزشکارانی که حتی موفق نشدند فن هایی که شگرد‬ ‫داشتند را به اجرا بگذارند و ان قدر استرس داشتند که یکی‬ ‫پس از دیگری ناکام شدند‪.‬‬ ‫بیژن مقانلو‪ ،‬سرمربی تیم ملی تکواندو بعد از ناکامی‬ ‫ تیمش در المپیک ‪ 2016‬ریو گفت‪« :‬چیزی جز شرمندگی‬ ‫برای من باقی نمانده و نمی دانم چرا این نتایج برای ما رقم‬ ‫خورد‪ .‬شاید دلیل این نتایج بدشانسی باشد و شاید هم روز‪،‬‬ ‫روز تکوانــدوکاران ما نبوده که نتوانســتیم طبق انتظارات‬ ‫عمل کنیم‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی تکواندو کشــورمان در خصوص‬ ‫ادامه همکاری با فدراسیون تکواندو افزود‪« :‬قرارداد من تا‬ ‫پایان المپیک ریو بود و در حال حاضر باید منتظر تصمیمات‬ ‫فدراســیون و شــخص پوالدگر بمانم تا ببینم می شــود با‬ ‫تیم ملی همکاری کنم یا نه‪».‬‬ ‫مقانلو در مورد مزدور خطاب کردن میهماندوست از‬ ‫سوی پوالدگر خاطرنشــان کرد‪« :‬نمی دانم پوالدگر در چه‬ ‫شــرایط روحی بوده که این صحبت را عنوان کرده است‪،‬‬ ‫فکر می کنم باید حال ان لحظه رئیس فدراســیون را درک‬ ‫کرد تا متوجه شــویم این صحبت ها از کجا و به چه دلیلی‬ ‫زده شده است‪».‬‬ ‫وی در خصوص عملکرد ضعیف تکوانــدوکاران در‬ ‫ریو اذعان داشت‪« :‬حواشی بود که انها را باید من مدیریت‬ ‫می کردم اما فکر می کنم در ایــن کار موفق نبودم و همین‬ ‫حواشی باعث شد نتوانیم نتایج الزم را کسب کنیم‪».‬‬ ‫با همه اینها اما برنز کیمیــا علیزاده که برای اولین بار‬ ‫موفق شد در المپیک راه کسب مدال برای بانوان ایرانی را‬ ‫باز کند نقطه امیدوارکننده ای است که مسئوالن فدراسیون‬ ‫تکواندو را به اینده این رشــته رزمی خوشبین کرده است‪.‬‬ ‫جایی که همه مردم قدردان این ورزشــکار هستند و از این‬ ‫بابت به او و فدراسیون تکواندو تبریک می گویند‪ .‬اما این‬ ‫موفقیت بزرگ هم باعث نشده تا اظهارات عجیب پوالدگر‬ ‫مورد نقد جدی قرار نگیرد‪ .‬ایا به زودی باید شاهد تغییرات‬ ‫جدی در عرصه مدیریت فدراسیون تکواندو باشیم؟‬ ‫ورزش‬ ‫المپیک داشت‪ ،‬حرفی نیست! اینکه قهرمانان تکواندو ما‬ ‫به لحاظ تکنیکی و تاکتیکی در پایین ترین حد خود بودند‪،‬‬ ‫قابل باور است اما چرا رئیس فدراسیون سرد و گرم چشیده‬ ‫و باتجربه ای چون پوالدگر باید با مصاحبه های غیرمنطقی‬ ‫و غیرکارشناســی که نگرانی در ان موج می زد‪ ،‬باعث وارد‬ ‫شدن اســترس و بار روانی زیاد به ملی پوشــان و کادر فنی‬ ‫شــود؟ اینکه بخواهیم زمین و زمان از قوانین فدراسیون‬ ‫جهانی گرفته تا مســئوالن برگزاری و رسانه های داخلی را‬ ‫مقصر شکســت بدانیم‪ ،‬رضا میهماندوست و شاگردش را‬ ‫مزدور و خائن خطاب کرده و خود را تبرئه کنیم بدون شک‬ ‫نوعی فرار رو به جلو ست‪ .‬رئیس فدراسیون به جای انکه به‬ ‫تیم خود و کادر فنی ان توجه داشــته باشد‪ ،‬حواس خود را‬ ‫معطوف میهماندوست و بیگی در تیم اذربایجان کرده بود!‬ ‫پوالدگر دربــاره میهماندوســت و بیگــی گفته بود‪:‬‬ ‫«من متاسفم که در رســانه های ما از چند ماه قبل فضای‬ ‫ســنگینی برای این رقابت به وجود اوردند و متاســفم برای‬ ‫کسانی که با پول مردم رشد کرده و مثل مزدور به کشورهای‬ ‫چرا تکواندو ناکام ماند؟‬ ‫فقر تاکتیکی و استرس‬ ‫تیم مقانلو را ناک اوت کرد‬ ‫شکست‪ ،‬مشکل عمومی بود‬ ‫گفت وگوی مثلث‬ ‫با رئیس فدراسیون تکواندو‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫شکست‪ ،‬مشکل عمومی بود‬ ‫گفت وگوی مثلث با رئیس فدراسیون تکواندو‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫سیاوش پورعلی‬ ‫خبرنگار‬ ‫ارزیابی شــما از رقابت های المپیک ‪ 2016‬ریو و‬ ‫نتایجی که کاروان ایران توانست کسب کند چیست؟‬ ‫المپیک ریو هم مانند دوره هــای قبل با انعکاس‬ ‫خبری که در سطح جهان دارد به خوبی برگزار شد و کاروان‬ ‫ایران توانســت با کســب مدال های رنگارنگ به کشــور‬ ‫باز گردد‪ .‬به ورزشکاران و فدراسیون هایی که توانستند در‬ ‫المپیک ریو برای ایران افتخار افرینی کنند تبریک عرض‬ ‫می کنم و در ادامه راه برای انها ارزوی موفقیت دارم‪ .‬در این‬ ‫میان متاســفانه تیم ملی تکواندوی پسران ایران نتواست‬ ‫نتایج مطلوبی کســب کند که در این مورد ما شرمنده مردم‬ ‫ایران شدیم و از انها پوزش می خواهیم‪ .‬با این وجود ما در‬ ‫بخش بانوان توانستیم مدال با ارزشی کسب کنیم و از این‬ ‫بابت خدا را شــکر می کنیم‪ .‬کســب مدال برنز رقابت های‬ ‫المپیک توسط کیمیا علیزاده موفقیت چشمگیری بود‪.‬‬ ‫به مدال کیمیا علیزاده اشاره کردید‪ ،‬در مورد ابعاد‬ ‫کســب اولین مدال بانوان ایــران در رقابت های‬ ‫المپیک که توســط یک تکواندوکار به دست امد‬ ‫بگویید‪.‬‬ ‫مــدال کیمیــا علیــزاده را می توان یــک اتفاق‬ ‫شگفت انگیز و ارزشــمند دانســت‪ .‬اگر بخواهیم در مورد‬ ‫ابعاد بین المللی این مدال ارزشمند مطالعه و کنکاش کنیم‪،‬‬ ‫به نتایج تاریخی می رســیم‪ .‬بعد از کسب مدال برنز توسط‬ ‫علیزاده ما شاهد پیام های تبریک مختلفی بودیم‪.‬‬ ‫عجیب تریــن پیام‪ ،‬تبریــک وزیر امــور خارجه‬ ‫امریکا بود‪.‬‬ ‫می خواســتم به همین موضوع اشاره کنم‪ .‬انها با‬ ‫این پیام به نوعی فــرار به جلو را انتخــاب کردند‪ .‬این پیام‬ ‫توسط کشــوری اعالم شــد که سال هاســت علیه مردم و‬ ‫مملکت اســامی ما در غرب تبلیغات می کند‪ .‬انها مرتب‬ ‫می گفتند که بانوان در ایران و کشورهای اسالمی محدود‬ ‫هســتند و نظام جمهوری اســامی فعالیت های بانوان را‬ ‫محدود کرده است‪ .‬در این بین یک بانوی ایرانی توانست‬ ‫در مهمترین اوردگاه ورزش جهان مدال با ارزشی کسب کند‬ ‫و با حجاب اسالمی بر سکوی المپیک بایستد‪.‬‬ ‫چرا چنین فــرار رو به جلویی در دستورکارشــان‬ ‫قرار گرفت؟‬ ‫سیاســتمداران امریکا به این دلیل فرار رو به جلو‬ ‫را انتخاب کردند که از انها به خاطر صحبت های گذشــته‬ ‫انتقاد نشود‪ .‬این مدال توانست امید و انگیزه بانوان ایرانی‬ ‫را افزایش دهد تا در اینده افتخارات بیشتری برای ایران به‬ ‫دست اورند‪ .‬در مورد مدال کیمیا علیزاده همین کافی بود که‬ ‫مقام معظم رهبری در پیام خود علیزاده را بانویی دانستند که‬ ‫بر پیشانی کاروان ایران در المپیک درخشید‪.‬‬ ‫باتوجه بــه نتایجی که تیم ملی مــردان ایران در‬ ‫رقابت های المپیک به دست اورد‪ ،‬ایا فدراسیون‬ ‫همچنان به همکاری با کادر فنی ادامه خواهد داد؟‬ ‫بعد از بازگشت از المپیک جلسات متعددی با کادر فنی‬ ‫و کارشناسان تکواندو برگزار کردیم اما هنوز با تکواندوکاران‬ ‫جلسه ای برگزار نکرده ایم‪ .‬چکیده جلسات اولیه ما نشان‬ ‫داد که علت اصلــی ناکامــی بازیکنان ما از دســت دادن‬ ‫روحیه قهرمانی بوده است ولی فرسایشی بودن رقابت های‬ ‫گزینشــی المپیک هــم یکی دیگــر از عوامل شکســت‬ ‫‪2‬‬ ‫تکواندو ایران را می توان یکــی از پرافتخارترین‬ ‫ورزش های ایران نامید‪ .‬تکواندوکاران ایران همواره در‬ ‫عرصه های جهانی و المپیک برای ایران افتخار افرینی‬ ‫کرده اند و در اینده هم می توانند حرف های بسیاری برای‬ ‫گفتن داشته باشند‪ .‬فدراسیون تکواندوی ایران را باید‬ ‫یکی از فعال ترین فدراسیون های ایران نامید‪ .‬تیم های‬ ‫پایه ایران همواره روی سکوهای مسابقات جهانی قرار‬ ‫می گیرند و ان طور که محمد پوالدگر‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫تکواندو می گوید نســل طالیی تکواندوی ایران در راه‬ ‫است‪ .‬تیم ملی تکواندوی ایران در رقابت های المپیک‬ ‫‪ 2016‬ریــو نتوانســت به رونــد قهرمانی هــای خود در‬ ‫رقابت های جهانی ادامه دهد و با کســب یک مدال برنز‬ ‫ارزشــمند توســط بانوی تکواندوکار ایــران کار خود را‬ ‫در برزیل به پایان رســاند‪ .‬در خصــوص نتایج تیم ملی‬ ‫تکواندوی ایران و حواشــی بعد از ان با محمد پوالدگر‪،‬‬ ‫رئیس فدراسیون تکواندوی ایران گفت وگوی مفصلی‬ ‫انجام دادیم که در ادامه ان را می خوانید‪.‬‬ ‫تکواندوکاران ایران بــود‪ .‬طبق قانون جدید فدراســیون‬ ‫جهانی تکواندو‪ ،‬تکواندوکاران برای رســیدن به المپیک‬ ‫باید در ‪ 16‬تا ‪ 18‬رقابت گزینشی شرکت می کردند‪ ،‬یعنی هر‬ ‫تکواندوکار برای رسیدن به المپیک در هر سال باید هفت‬ ‫الی هشت مسابقه سنگین را تجربه می کرد‪.‬‬ ‫البته همه تکواندوکاران قدرتمند نیز موفق نشدند‬ ‫مدال طال کسب کنند‪.‬‬ ‫بلــه‪ .‬ایــن یــک مشــکل عمومــی بــرای همه‬ ‫تکوانــدوکاران جهان بــود‪ .‬نکته قابل توجــه رقابت های‬ ‫تکواندوی المپیک ریو این بود که هیچ یک از نفرات اول‬ ‫رنکینگ جهان که در المپیک حاضر بودند نتوانســتند به‬ ‫مدال دست پیدا کنند‪ .‬این موضوعی است که باید از سوی‬ ‫فدراسیون جهانی تکواندو مورد بررسی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫پــس هنــوز دربــاره کادر فنــی تصمیــم نهایی‬ ‫نگرفته اید؟‬ ‫در خصــوص کادر فنــی اجــازه بدهید تــا بعد از‬ ‫بررسی ها جوابگو باشیم‪ .‬اگر با ماندن کادر فنی پرچم ایران‬ ‫برافراشته خواهد شد‪ ،‬حتما انها خواهند ماند‪ .‬اگر با رفتن‬ ‫هر شخصی وضعیت بهتر خواهد شد او خواهد رفت‪.‬‬ ‫پس از کسب نتایج ضعیف در المپیک ریو توسط‬ ‫تکواندوکاران ایــران‪ ،‬انتقادات از فدراســیون‬ ‫تکوانــدو زیاد شــد‪ .‬این انتقــادات را تــا چه حد‬ ‫می پذیرید؟‬ ‫در مــورد ایــن بحث ها و حاشــیه ها مــردم ایران‬ ‫و خانــواده تکوانــدو بایــد تصمیــم بگیرند که تــا چه حد‬ ‫صحبت های منتقدان درســت است‪ .‬متاســفانه منتقدان‬ ‫زمانی که ما به پیروزی های ارزشــمندی دســت می یابیم‬ ‫ســکوت می کنند و تنهــا به ناکامی هــا می پردازنــد‪ .‬ما از‬ ‫انتقادات ســازنده ای که در مورد نقاط ضعــف تکواندوی‬ ‫ایران مطرح می شود استفاده می کنیم ولی نباید افتخارات‬ ‫تکواندوی ایران را زیر سوال ببرند و انها را نادیده بگیرند‪.‬‬ ‫البته عده ای هم ســعی کردند با ســوار شدن بر‬ ‫موج انتقادها بیش از پیش خود شــما را تخریب‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫دقیقا همین طور است‪ .‬عده ای سعی می کنند از‬ ‫فضای غبار الود استفاده کنند و به جای نقد صحیح‪ ،‬تخریب‬ ‫را در دســتورکار قرار بدهند‪ .‬متاســفانه در این موقعیت که‬ ‫علیزاده با مدال خود اتفاق تاریخی را رقم زد‪ ،‬هیچ کدام از‬ ‫منتقدان به او تبریک نگفتند اما خانــواده تکواندو بیش از‬ ‫این اجازه نمی دهد که این اشخاص افتخارات را نابود کنند‪.‬‬ ‫برنامه های فدراســیون تکوانــدوی ایران برای‬ ‫اینده تیم های ملی بانوان و اقایان چیست؟‬ ‫برنامه هــای فدراســیون تکوانــدوی ایــران‬ ‫سال هاســت کــه به صــورت منظــم پیگیری می شــود‪.‬‬ ‫رقابت های لیــگ تکواندو با نظــم مثال زدنــی‪ ،‬همراه با‬ ‫هیجان برگزار می شود‪ .‬در تیم های پایه اردوهای موفقی‬ ‫را برگزار می کنیم و تیم های ملی پایه ایران چندسالی است‬ ‫که به صورت متوالی روی سکوهای قهرمانی جهان قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬این نشان دهنده ان است که در چند سال اینده‬ ‫شاهد شــکوفایی تکواندوی ایران خواهیم بود‪ .‬می توان‬ ‫این نوید را به مردم ایران داد که نســل طالیی تکواندوی‬ ‫ایران در راه اســت‪ .‬کیمیا علیزاده یکی از تکواندوکارانی‬ ‫بود کــه ازتیم هــای پایه به تیم ملی بزرگســاالن رســید و‬ ‫شگفتی ساز شد‪ .‬تیم های تکواندوی پایه ایران در هر دو‬ ‫بخش دختران و پســران از پتانســیل خوبی برخوردار ند‪.‬‬ ‫ایران را می توان یکی از صادرکنندگان تکواندوکار و مربی‬ ‫به کشــورهای دیگر بدانیم‪ .‬تولید قهرمان در تکواندوی‬ ‫ایران بــه حدی زیاد اســت کــه برخی به خاطــر ترافیک‬ ‫در وزن هــای المپیکی راهی جــز مهاجــرت ندارند‪ .‬این‬ ‫برنامه ریزی هــای تکوانــدوی ایران با همیــن روند ادامه‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫چرا تکواندو‬ ‫ناکام ماند؟‬ ‫فقر تاکتیکی و استرس‪ ،‬تیم مقانلو را‬ ‫ناک اوت کرد‬ ‫‪3‬‬ ‫تکواندوی مردان ایران در شــرایطی دست خالی‬ ‫با المپیک ســی و یکم وداع گفت که در ادوار گذشــته‬ ‫همــواره مدال اور بــود؛ چه ســیدنی ‪ 2000‬کــه برای‬ ‫اولین بــار تکوانــدو به صــورت رســمی وارد بازی های‬ ‫المپیک شــد که با هادی ساعی سومین رشته مدال اور‬ ‫ایران در المپیک نام گرفت؛ چه اتن ‪ 2004‬که تیم دو‬ ‫نفره ساعی و یوسف کرمی به یک طال و یک برنز دست‬ ‫یافت و چه پکــن ‪ 2008‬که ســاعی یک تنــه با طالی‬ ‫نابش اب رفتــه را به جوی ورزش ایــران برگرداند و چه‬ ‫لندن ‪ 2012‬کــه تکواندو با معتمد طعم نقره را چشــید‪.‬‬ ‫تکواندو ایران در ‪ 18‬سال گذشــته جز سال ‪ 2001‬که‬ ‫در رده سوم جهان ایســتاد‪ ،‬در تمامی مسابقات جهانی‬ ‫یا قهرمان شــد یا نایــب قهرمــان و بی تردید بــا چنین‬ ‫پیشینه روشنی و در اختیار داشتن ســه بازیکن ممتاز و‬ ‫تراز اول در بخش مردان «بی مدال ماندن» عجیب و‬ ‫غیرقابل تصور بود‪ .‬اما چرا تکواندوی مردان ایران در‬ ‫ریو چنین هولناک به زمین ســفت خورد و به طورمطلق‬ ‫نــاکام ماند؟ دالیــل این نتیجــه عجیب را بایــد قبل از‬ ‫هر چیز در مســائل فنــی و روحی روانی دانســت‪ .‬فقر‬ ‫تکنیکی و تاکتیکی در مبارزه فرزان عاشورزاده‪ ،‬مهدی‬ ‫خدابخشی و ســجاد مردانی مشــهود بود و این ضعف‬ ‫حتی در مبارزه کیمیا علیــزاده در مقابل حریف تایلندی‬ ‫هم به چشــم امد‪ .‬واقعیت این اســت فرزان‪ ،‬مهدی و‬ ‫سجاد هر ســه‪ ،‬مردان پرتکنیک و کامال فنی تکواندو‬ ‫ایران و جهان هســتند‪ ،‬امــا چرا در شــیاپچانگ ریو به‬ ‫لحاظ فنی چنین فقیرانــه مبارزه کردند؟ این برمی گردد‬ ‫به مســائل روحی و روانی و این وظیفه کادر فنی و مدیر‬ ‫تیم ملی و رئیس فدراسیون بود که ملی پوشان را تهییج‬ ‫کنند و روحیه مبارزه جویی را در انها بدمند که نه تنها این‬ ‫کار نکردند که برعکس ان عمل کردند‪ .‬حساس کردن‬ ‫و برمال ساختن رقابت با رضا میهماندوست ان هم چند‬ ‫ماه پیش از المپیک و استرس بســیار زیاد ورزشکاران‬ ‫این رشــته باعث شــد تا جمع و جور کردن تیــم پرامید‬ ‫تکواندو سخت و ناشدنی شود‪.‬‬ ‫تکواندو ایران در ریــو می توانســت بهترین نتیجه‬ ‫را در جمع تیم های کاروان ورزشــی داشــته باشــد‪ ،‬حتی‬ ‫بهتر از وزنه برداری و کشــتی ازاد؛ اما وقتــی غرور نابجا و‬ ‫حواشی خود ساخته جای خود را به ارامش و خویشتنداری‬ ‫داد‪ ،‬انگاه این نتیجه هولناک رقم خورد و این از تیمی که‬ ‫رئیس فدراســیون و مدیر فنی دارد که نزدیک به دو دهه‬ ‫رقابت های المپیک و جهانی و اســیایی را تجربه کرده اند‬ ‫و مربیانی که چــه در دوران قهرمانی و چه مربیگری بیش‬ ‫از صد رویداد برون مرزی را به چشــم دیده انــد؛ بعید بود و‬ ‫البته سرزنش بار! تکواندو در ریو ‪ 2016‬شکست سخت و‬ ‫سنگینی خورد‪.‬‬ ‫ترس از شکست باعث باخت تکواندوکاران شد‬ ‫اختالف ها باید درون خانواده تکواندو حل می شد‬ ‫هادی افشار‬ ‫قهرمان تکواندوی جهان و اسیا‬ ‫‪4‬‬ ‫ورزش حرفه ای را باید به سه قسمت کلی تقسیم بندی‬ ‫کرد؛ تکنیک‪ ،‬تاکتیک و مسائل روانی‪ .‬من به دلیل اینکه‬ ‫هم به عنوان بازیکن و هــم به عنوان مربــی در کنار بیژن‬ ‫مقانلو حضور داشــتم‪ ،‬به نحوه کار او اشنایی کامل دارم‪.‬‬ ‫مقانلو در مــدت حضور خــود در راس کادرفنــی تیم ملی‬ ‫تکواندو توانســت به عنوان های خوبی دست پیدا کند‪ .‬او‬ ‫یکی از بهترین مربیان تکواندوی جهان محسوب می شود‬ ‫اما به دالیلی که در ادامه به انها اشاره خواهم کرد نتوانست‬ ‫در اوردگاه المپیک مدالی کسب کند‪.‬‬ ‫ترس از شکست در المپیک‬ ‫با مدالی که کیمیا علیزاده توانســت بــرای ایران در‬ ‫المپیک کســب کند می توان گفت کــه راه جدیدی برای‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫مدال با ارزش کیمیا‬ ‫شاید این برای اولین بار است که مشکالت خانواده‬ ‫تکواندوی ایران به بیرون از خانه تکواندو کشــیده شــده‬ ‫اســت‪ .‬حرف هایی که بیــن پوالدگر و میهماندوســت رد‬ ‫و بدل شــده اســت‪ ،‬واکنش های بســیاری را بــه همراه‬ ‫داشــت‪ .‬پوالدگــر از نتایج عصبانــی بــود و در عصبانیت‬ ‫چنین صحبت هــای را مطرح کرده اســت‪ .‬متاســفانه با‬ ‫نتیجه نگرفتن تیم ملی چنین حاشیه هایی می تواند بسیار‬ ‫مخرب باشد‪ .‬هر دو نفر جزوی از خانواده تکواندوی ایران‬ ‫محسوب می شوند و باید با خویشــتنداری بیشتری با این‬ ‫موضوع برخورد می کردند‪ .‬جدالی که در المپیک ریو بین‬ ‫این دو نفر رخ داد‪ ،‬مشکلی بود که پیشتر هم بین پوالدگر و‬ ‫میهماندوست اتفاق افتاده بود‪ .‬به نظرم قبل از اینکه چنین‬ ‫اتفاقی رخ دهد بزرگان فدراسیون باید این اختالف را درون‬ ‫خود فدراسیون حل می کردند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیم ملــی تکواندوی ایــران با ترکیبــی کامال جوان‬ ‫پا بــه رقابت های المپیک گذاشــت‪ .‬قبل از هــر چیز باید‬ ‫بگویم که نباید با کســب نتایج ضعیف در المپیک ریو این‬ ‫تکوانــدوکاران و کادر فنی تیم ملی را کنــار بگذاریم‪ .‬انها‬ ‫می توانند چهار ســال دیگر هم به عنوان نمایندگان ایران‬ ‫در المپیک ‪ 2020‬حضور داشــته باشــند‪ .‬نفرات تیم ملی‬ ‫از نظر تمرینــات و فنون اجرای پیــش از المپیک نمایش‬ ‫خوبی از خود نشان دادند و همین باعث شد القابی به انها‬ ‫بدهند‪ .‬پس از ان انتظارات از تیم ملــی تکواندوی ایران‬ ‫بسیار باال رفت و روز به روز فشار روانی بیشتر شد‪ .‬مهمترین‬ ‫مشــکل تیم ملی در رقابت های المپیک ترس از شکست‬ ‫بود‪ .‬انها از ترس باخت دچار استرســی شدند که اجازه کار‬ ‫را به این قهرمانان نداد‪ .‬تیم ملی تکوانــدوی ایران دچار‬ ‫غرور کاذبی شــده بود که هدایت ان نیــاز به متخصصین‬ ‫خبره روانشناســی دارد‪ .‬باید توجه داشــته باشیم که هنوز‬ ‫مســئوالن ورزش کشــور به ایــن موضوع توجــه ویژه ای‬ ‫ندارند‪ .‬ما هر چه در زمینه تکنیکی و تاکتیکی خوب عمل‬ ‫می کنیم به همــان انــدازه در زمینه روانشناســی ضعیف‬ ‫هســتیم‪ .‬همکاری کادر فنی با روانشناســان متخصص‬ ‫یک «باید» اســت‪ .‬حضور روانشــناس در کنار کادر فنی‬ ‫به اندازه مربی بدنساز الزامی اســت‪ .‬امیدوارم در اینده به‬ ‫این مهم توجه ویژه ای شــود‪ .‬پیش از این غالمحســین‬ ‫ذوالقدر‪ ،‬در مصاحبه ای با یکــی از خبرگزاری ها گفته بود‬ ‫که تیم ملی احتیاج به روانشناس ندارد‪ .‬باتوجه به شناختی‬ ‫که از او داریم این گفته را نمی تــوان از ذوالقدر پذیرفت‪.‬‬ ‫غالم حسین ذوالقدر همواره در کنار ملی پوشان ایران بود‬ ‫است و در کسب افتخارات تکواندو همراه ملی پوشان بود‪.‬‬ ‫پست او مدیرتیم های ملی تکواندو اســت ولی ابزار الزم‬ ‫را در اختیار نــدارد‪ .‬ذوالقدر در این پســت کارایی چندانی‬ ‫ندارد‪ .‬ما اشخاص دیگری هم مانند ذوالقدر در تکواندوی‬ ‫ایران داریم کــه می توان با در کنار هم قــرار دادن انها به‬ ‫تکواندوی پایه ایران کمک کرد‪.‬‬ ‫ورزش بانوان ایران باز شــد‪ .‬با این مدال بانــوان ایران با‬ ‫اعتماد بــه نفس بیشــتری در رقابت ها شــرکت می کنند‪.‬‬ ‫تکوانــدوی بانوان ایــران به ســرعت در حال پیشــرفت‬ ‫اســت‪ .‬اگر انها با همین روند ادامه دهند‪ ،‬در کمتر از یک‬ ‫دهه می توان شاهد ان باشــیم که بانوان ایران در کسب‬ ‫رتبه های جهانی و المپیک از مردان ایران سبقت بگیرند‪.‬‬ ‫اگر مربیان با تجربه در کنار کیمیا علیزاده حضور داشــتند‬ ‫و به خوبــی او را کــوچ می کردند‪ ،‬کیمیا بــه مدال طالی‬ ‫المپیک دست می یافت‪.‬‬ ‫مشکالت پوالدگر و میهماندوست باید قبل از المپیک‬ ‫حاشیه های مخرب‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫حق پخش حذف می شود؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫‪5‬‬ ‫تشدید نگرانی اهالی فوتبال‬ ‫سخنان سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس مبنی‬ ‫ بر حذف کامل حق پخش مسابقات ورزشی بار دیگر جامعه‬ ‫ورزش و فوتبال ایران را نگران کرد‪ .‬در واقع نگرانی ها پس‬ ‫از اظهارات عضو کمیســیون تلفیق برنامه ششــم توسعه‬ ‫مجلس شورای اسالمی شدت گرفت‪ .‬انجا که سید احسان‬ ‫قاضی زاده هاشمی‪ ،‬نماینده فریمان در مصاحبه ای تاکید‬ ‫کرد‪« :‬موضوع حق پخش از برنامه ششم توسعه با یک رای‬ ‫اختالف از بین پیشنهادهای دولت حذف شده است‪».‬‬ ‫سیداحســان قاضی زاده هاشــمی‪ ،‬نماینده فریمان‬ ‫و عضو کمیسیون تلفیق برنامه ششــم توسعه در مجلس‬ ‫شــورای اســامی در خصــوص موضــوع حق پخــش‬ ‫تلویزیونی اظهار داشــت‪« :‬موضوع پرداخت حق پخش‬ ‫تلویزیونــی به ورزش کــه در برنامه ششــم توســعه اماده‬ ‫است‪ ،‬در کمیســیون فرهنگی با یک اختالف رای نیاورد‬ ‫و این موضوع از پیشــنهادهای دولت حذف شــد‪ ».‬وی‬ ‫درباره اینکه در گزارش مرکز پژوهش های مجلس به این‬ ‫موضوع به صورت اساسی پرداخته شده و تاکید روی حل‬ ‫مشــکل حق پخش و پرداخت ان بود و چطور این مســاله‬ ‫رای نیاورده و حذف شــده اســت‪ ،‬گفــت‪« :‬نماینده مرکز‬ ‫پژوهش ها در جلســه خالف موضوعی که شما می گویید‬ ‫عمل کرد و موضع انتقادی نسبت به پرداخت حق پخش به‬ ‫ورزش داشت‪ .‬نماینده مرکز پژوهش ها دفاعی از پرداخت‬ ‫حق پخــش نکرد و در نهایــت با حضــور نمایندگانی که از‬ ‫صداوســیما و ارگان های ورزشــی برای دفاع امده بودند‪،‬‬ ‫پرداخت حق پخش رای نیاورد‪».‬‬ ‫نماینده فریمــان و عضو کمیســیون تلفیــق برنامه‬ ‫ششم توسعه در مجلس شورای اسالمی افزود‪« :‬بررسی‬ ‫این ماجرا مراحل دیگــری دارد و یک مرحلــه دیگر باقی‬ ‫مانده است‪ .‬این مساله باید در کمیسیون تلفیق هم که با‬ ‫حضور نماینده کمیســیون فرهنگی برگزار می شود‪ ،‬مورد‬ ‫بررسی قرار گرفته و تصمیم نهایی در این خصوص گرفته‬ ‫شود‪ ».‬قاضی زاده تاکید کرد‪« :‬نمایندگان صداوسیما که‬ ‫به جلســه امدند از عدم پرداخت حق پخش دفاع کردند‪.‬‬ ‫چهار‪ ،‬پنج نفر هم از مجموعه ورزش کشــور در این جلسه‬ ‫بودند که نتوانستند ادله قوی داشته باشند‪ .‬امیررضا خادم‪،‬‬ ‫معاون پارلمانی و مناف هاشــمی‪ ،‬معاون توســعه منابع و‬ ‫پشــتیبانی وزارت ورزش و جوانــان و محمدرضا ســاکت‬ ‫هم از فدراســیون فوتبال در این جلســه بودند و ادله شان‬ ‫را ارائه کردند‪».‬‬ ‫وی درباره اینکه ایا امکان دارد در کمیسیون تلفیق‬ ‫موضوع حق پخش دوبــاره به جریان بیفتد یا این مســاله‬ ‫قطعا از برنامه ششم توسعه حذف شده است‪ ،‬گفت‪« :‬در‬ ‫کمیسیون تلفیق گزارش کمیسیون فرهنگی از جلسه ای‬ ‫که برگزار شــده اعالم خواهد شــد‪ .‬این موضوع دوباره در‬ ‫کمیســیون تلفیق مطرح و رای گیری می شود‪ .‬مجموعه‬ ‫ورزش هم باید ادله قوی و پیشنهادهای خود را ارائه دهند‬ ‫تا مورد بررسی قرار بگیرد‪ .‬اگر ادله انها قوی باشد‪ ،‬ممکن‬ ‫است در رای گیری تاثیر بگذارد‪».‬‬ ‫عضو کمیسیون تلفیق برنامه ششم توسعه در مجلس‬ ‫شورای اسالمی درباره اینکه مهدی تاج‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال اعــام کرده برای حــل حق پخــش تلویزیونی به‬ ‫مجلس پیشــنهاد داده است‪ ،‬اظهار داشــت‪« :‬اقای تاج‬ ‫پیشــنهاد مشــخصی نداده و منتظر پیشــنهاد کتبی انها‬ ‫هســتیم‪ ».‬ماجرای حق پخش تلویزیونــی ورزش ایران‬ ‫به ویژه فوتبــال‪ ،‬به موضوعی کهنه و ریشــه دار در جامعه‬ ‫ورزشــی تبدیل شــده که گویا حل و فصل ان برای جامعه‬ ‫ورزش تبدیل به یک رویا شده است؛ رویایی که تحقق ان‬ ‫دور از دسترس به نظر می اید‪ .‬بعد از مدت ها کش وقوس‬ ‫و درگیری بین صداسیما و فدراســیون فوتبال که با تهدید ‬ ‫واهی راه ندادن دوربین های صداوســیما به ورزشگاه ها‪،‬‬ ‫فــروش حق پخــش بازی ها به شــبکه های ماهــواره ای‬ ‫و‪ ...‬همراه بود‪ ،‬سرانجام مســئوالن فدراسیون فوتبال و‬ ‫صداوسیما به توافقی موقت دست یافتند که پخش بازی ها‬ ‫از طریق تلویزیون های اینترنتی پخش شود؛ توافقی مبهم‬ ‫که از ابتدا معلوم بود با شکست روبه رو می شود‪ .‬اما ایا حق‬ ‫پخش از برنامه ششم توســعه حذف شده است؟ در حالی‬ ‫که مســئوالن فدراســیون فوتبال دلخوش به گرفتن حق‬ ‫پخش و حل مشکالت مالی اند و صداوسیما هم با استناد به‬ ‫بند های قانونی از دادن حق پخش طفره می رود‪ ،‬خبری از‬ ‫درهای ورودی مجلس به بیرون درز کرد که بار دیگر منجر‬ ‫به نگرانی مسئوالن فوتبال و مدیران عامل باشگاه ها برای‬ ‫تامین هزینه های خود شد‪.‬‬ ‫هفتــه گذشــته احســان قاضی زاد ه هاشــمی‪،‬‬ ‫عضــو کمیســیون تلفیق برنامه ششــم توســعه مجلس‬ ‫شــورای اســامی حجت را بر اهالی ورزش تمــام کرد و‬ ‫از حذف موضوع حق پخش از برنامه توســعه ششم خبر‬ ‫داد‪ .‬قاضــی زاده در بیــن صحبت هایش خبــر از حضور‬ ‫نمایندگانــی از وزارت ورزش و فدراســیون فوتبــال داد‬ ‫که برای دفــاع از حــق پخش در جلســه شــرکت کرده‬ ‫بودند‪ .‬امیررضا خادم‪ ،‬معاون پارلمانی و مناف هاشمی‪،‬‬ ‫معاون توسعه منابع و پشــتیبانی وزارت ورزش و جوانان‬ ‫و محمدرضا ســاکت هم از فدراســیون فوتبال‪ ،‬کسانی‬ ‫بودند که با شــرکت در این جلســه و ارائه ادله ســعی در‬ ‫راضی کردن نمایندگان مجلس برای احقاق حق جامعه‬ ‫ورزشی کشور در این پرونده داشتند که گویا چندان در کار‬ ‫خود موفق نبوده اند‪ .‬گویا قرار اســت این طرح بار دیگر‬ ‫در کمیســیون تلفیق مطرح و رای گیری شود‪ .‬مجموعه‬ ‫ورزش هم باید ادله قوی و پیشنهادهای خود را ارائه دهند‬ ‫تا بررسی شــود‪ .‬اگر ادله انها قوی باشد‪ ،‬ممکن است در‬ ‫رای گیری تاثیر بگذارد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این یــک طــرح پیشــنهادی از طرف دولت باشــد‬ ‫کــه نمایندگان مجلــس بنا به میــزان اهمیــت موضوع‪،‬‬ ‫ان را از دســتورالعمل رســیدگی بــه ان حــذف کرده اند‪.‬‬ ‫یکــی از مهم تریــن راه حل های برون رفــت ورزش ایران‬ ‫از مشکالت مالی و کمتر شــدن خرج تیم های ورزشی از‬ ‫بیت المــال‪ ،‬ورود بخش خصوصی به ســرمایه گذاری در‬ ‫ورزش است‪ .‬فوتبال به عنوان پرطرفدارترین ورزش ایران‬ ‫همیشه از این ناحیه دچار ضعف شدید بوده و معدود افراد‬ ‫بخش خصوصی هــم که هــوس کار در ان را کرده اند‪ ،‬در‬ ‫نهایت با تحمل ضرر و زیان زیــاد‪ ،‬عطای کار را به لقایش‬ ‫بخشیده اند‪ .‬اخیرا محمود گودرزی‪ ،‬وزیر ورزش و جوانان‬ ‫درباره ورود بخش خصوصی به فوتبال و به ویژه واگذاری‬ ‫باشگاه های بزرگی مثل اســتقالل و پرسپولیس گفته بود‬ ‫که یکی از مهم ترین راه های کسب درامد باشگاه ها‪ ،‬حق‬ ‫پخش تلویزیونی اســت‪ .‬او گفته که صداوسیما به عنوان‬ ‫یک نهاد دولتی مدعی اســت که نمی توانــد حق پخش‬ ‫را پرداخت کند هرچند این مساله در ســال های اخیر و به‬ ‫دفعات مــورد مذاکره مدیــران فوتبال و صداوســیما قرار‬ ‫گرفته اســت‪ .‬حق پخش تلویزیونی‪ ،‬مساله ای است که‬ ‫در فوتبال روز دنیا حل شــده و به عنوان یــک اصل ثابت‬ ‫مورد پذیرش همگان قرار گرفته اســت اما در ایران هنوز‬ ‫ایرادهای قانونی برای پرداخت این حق مسلم به خانواده‬ ‫فوتبال وجود دارد‪ .‬از سویی فوتبالی ها به درستی این حق‬ ‫را مطالبه می کنند و از سوی دیگر مدیران صداوسیما بحث‬ ‫ایراد قانونی و مشکالت مربوط به ان را پیش می کشند که‬ ‫خالی از صحت هم نیست‪.‬‬ ‫در فصل هــای قبــل لیگ برتــر فوتبــال بحث حق‬ ‫پخش تا انجا پیش رفت که فدراســیون فوتبال چند هفته‬ ‫دوربین های تلویزیونی را به ورزشــگاه ها راه نداد تا کار به‬ ‫ورود نهادهای باالدستی مثل وزارت کشور و شورای عالی‬ ‫امنیت ملی کشیده شود‪.‬‬ ‫مســاله مهمــی چــون حــق پخــش تلویزیونــی‬ ‫مســابقه های فوتبال در ایران بــه جای اینکــه روز به روز‬ ‫به سمت حل شــدن پیش برود‪ ،‬بیشــتر دچار گرفتاری و‬ ‫پیچیدگی می شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مربی شدننکو‬ ‫جــواد نکونــام مربــی تیم ملــی شــد‪ .‬او یکــی از‬ ‫حرفه ای ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران بود که موضوع‬ ‫خداحافظی اش هم با واکنش های متفاوتی همراه شــد‪.‬‬ ‫تیم هنرمندان قصد داشت برای او بازی خداحافظی ترتیب‬ ‫دهد اما نکونام ضمن رد این دعوت تاکید کرد که در چنین‬ ‫بازی هایــی که صرفا بوی مســائل غیرورزشــی را می دهد‬ ‫شرکت نخواهد کرد‪ .‬جواد نکونام اما یکی از بازیکنان مورد‬ ‫عالقه کی روش بود کــه حاال می تواند در کنــار این مربی‬ ‫پرتغالی مســائل زیادی را درباره دنیای مربیگری بیاموزد‪.‬‬ ‫کی روش از نکونــام همواره تمجید کــرده و از او به عنوان‬ ‫یاری وفادار برای خودش و تیم ملی نام برده است‪ .‬نکونام‬ ‫نشان داده که همواره از حاشیه بیزار است و اصال عالقه ای‬ ‫ندارد به مســائل جنجالی وارد شــود اما او در قامت مربی‬ ‫تیم ملی قطعا با چالش هایــی در ادامــه راه حرفه ای خود‬ ‫مواجه خواهد شد‪ .‬نکونام در نخستین تجربه مربیگری خود‬ ‫به عنوان مربی تیم ملی باید بــازی مقدماتی ایران ‪ -‬قطر را‬ ‫تجربه کند‪ .‬نکته ای که درباره جواد نکونام می توان اذعان‬ ‫داشت این است که او موفقیت را ذره ذره به دست می اورد‬ ‫و اصال بعید نیســت که طی ســال های اینده روی نیمکت‬ ‫سرمربیگری تیم ملی بنشــیند‪ .‬هر چه هست او نشان داده‬ ‫که جاه طلبی های خاص خودش را دارد‪.‬‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫با لباس رژه خودمان را سرگرم کردیم‬ ‫مدعیان دانشگاهی بودن بگویند چرا سه طالی فرنگی تکرار نشد؟‬ ‫محمدرضا یزدانی خرم‬ ‫‪6‬‬ ‫رئیس اسبق فدراسیون کشتی‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫در یک رشته ورزشی را به کشوری نمی دهد‪ .‬فرضا در برخی‬ ‫از رشته ها هشــت مدال وجود دارد که انها می خواهند این‬ ‫مدال ها را بین کشورها تقسیم کنند‪ .‬کسب سه مدال طالی‬ ‫کشــتی فرنگی در المپیک لندن را می توان یک اســتثنای‬ ‫ورزشی دانســت‪ .‬موضوع بعدی که مایلم به ان اشاره کنم‬ ‫اظهارات اقای گودرزی است؛ ایشــان گفته که حد ورزش‬ ‫کشــور یا به نوعی بضاعت ایران در عرصه المپیک همین‬ ‫است و جز این نیست‪ .‬البته وزیر ورزش نظر خودش را گفته‬ ‫است اما من معتقدم که ایران پتانسیل کسب ‪ 10‬مدال را در‬ ‫المپیکدارد‪.‬مابایددررشته هایپایهکهمدال هایبسیاری‬ ‫در ان توزیع می شود ســرمایه گذاری کنیم تا در هشت سال‬ ‫اینده بتوانیم به مدال های این رشته ها نزدیک شویم‪ .‬انها‬ ‫که خودشان را دانشگاهی می دانند باید توضیح دهند که چرا‬ ‫وقتی کشــتی فرنگی در المپیک قبل سه مدال طال کسب‬ ‫می کند در این دوره نتوانست چنین نتیجه ای را تکرار کند‪.‬‬ ‫باید این موضوع ریشه یابی شــود و موضوع را از طریق علم‬ ‫ورزش بررسی کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ایران در المپیک ریو به عنوان بیست و پنجمی رسید‪.‬‬ ‫ما ســه طال‪ ،‬یک نقره و چهار برنز کســب کردیم‪ .‬من قبل‬ ‫از هر چیــز وظیفه خــودم می دانم که به همه ورزشــکاران‬ ‫و مسئوالن فدراســیون ها خسته نباشــید بگویم‪ .‬المپیک‬ ‫اوردگاه بسیار سختی است‪ .‬با هر تورنمنت دیگری متفاوت‬ ‫اســت‪ .‬شــاید یک ورزشــکار در مســابقات جهانــی بارها‬ ‫بدرخشد اما نتواند در المپیک ان طور که از او انتظار می رود‬ ‫درخشــش داشــته باشــد‪ .‬با همه اینها باید طبق فرمایش‬ ‫مقاممعظمرهبریهمهماقدردانزحماتاینعزیزانباشیم‬ ‫که با همه وجودشــان تالش کردند تا پرچم ایران اسالمی‬ ‫را در ریو به اهتزاز دراورند‪ .‬قرار نیســت همیشه برنده باشیم‬ ‫همان طورکهبهنظرمنقرارهمنبودهکهماخودمانرادست‬ ‫کمبگیریم‪.‬همان طورکهعرضکردمالمپیکمیدانبزرگی‬ ‫است که کشورها با استفاده از ان می خواهند قدرت ورزش‬ ‫خود را به نمایش بگذارند‪ .‬ورزش جهان روزبه روز علمی تر و‬ ‫گسترده تر می شود‪ .‬کشورهای جهان می خواهند با استفاده‬ ‫از علم ورزش رکوردهای ورزش جهان را در المپیک جابه جا‬ ‫کنند‪ .‬در برخی از رشته ها مانند شنا و دوومیدانی مدال های‬ ‫زیادی توزیع می شــود که کشورهای پیشــرفته برای صید‬ ‫مدال های این رشته ســرمایه گذاری های زیادی می کنند و‬ ‫نتیجه الزم را هم می گیرند‪ .‬برخی از کشــورها برای ورزش‬ ‫خود سرمایه گذاری می کنند و در باالی جدول توزیع مدال ها‬ ‫باهمرقابتمی کنندوبرخیکشورهامانندفیجیباکسبیک‬ ‫مدالطالتعطیلرسمیاعالممی کنند‪.‬تفاوتاینکشورها‬ ‫نشــان دهنده ان اســت که یک مدال طال چقدر می تواند‬ ‫ارزشمند باشد‪ .‬ایرانی ها یک مثل قدیمی دارند که می گوید‬ ‫«هرچقدر پول بدهی همان قد ر اش می خوری‪ ».‬این مثال‬ ‫نشان می دهد که مدال های کسب شده در المپیک به مقدار‬ ‫سرمایه گذاریمابودهاست‪.‬ورزشایرانبر اساسبودجه ای‬ ‫که در اختیار دارد برای المپیک برنامه ریزی می کند‪ .‬وقتی‬ ‫بودجه کافی نباشــد برنامه ریزی هــا نتیجــه نخواهد داد‪.‬‬ ‫متاسفانه ما با بهانه هایی مانند لباس رژه سر خودمان را گرم‬ ‫می کنیم و اصل موضــوع را فراموش می کنیم‪ .‬مدال هایی‬ ‫که ایران در المپیک کسب می کند مانند مدال های کشتی‬ ‫اتفاقــی و میلیمتری اســت‪ .‬نکته ای که مایلــم درباره اش‬ ‫صحبتکنمبحثناداوری هاست‪.‬موضوعیکهواقعیتدارد‬ ‫و همه از ان خبر داریم‪ .‬در پیامی که رهبر معظم انقالب برای‬ ‫ورزشکاران المپیکی صادر کردند هم این اشاره وجود داشت‬ ‫که برخی از ناداوری ها در خصوص ورزشکاران ایرانی وجود‬ ‫داشت‪.‬باید عرض کنم که موضوعی وجود دارد که مردم و‬ ‫برخی از فدراسیون ها از ان اطالع ندارند‪ .‬سیاست هایی در‬ ‫ورزش جهان وجود دارد که اجازه کسب بیش از دو مدال طال‬ ‫‪71‬‬ ‫نشانی مقاومت‬ ‫از ‪ 5‬چهره سینمای دفاع مقدس تقدیر می شود‬ ‫سینمای مقاومت چه در بخش فیلم های دفاع مقدس‬ ‫و چه در حوزه اثار انقالبــی و متاخر که به حفــظ ارزش ها و‬ ‫داشته های نظام و انقالب می پردازد‪ ،‬سینماگرانی دارد که‬ ‫نقش بسزایی در بقا و اعتبار ان داشته اند‪ .‬چه کارگردانانی که‬ ‫بهدلیلفعالیتمستمردراینعرصهوساختاثاریمتعدددر‬ ‫این حوزه‪ ،‬به عنوان فیلمساز انقالبی و دفاع مقدسی شناخته‬ ‫می شــوند؛ ابراهیم حاتمی کیا‪ ،‬زنده یاد رسول مالقلی پور‪،‬‬ ‫جمالشورجه‪،‬زنده یادفرج اللهسلحشوروپرویزشیخطادی‪،‬‬ ‫از جمله چهره هایی هستند که در این زمینه می توان به انها‬ ‫اشــاره کرد‪ .‬به جز فیلمسازان‪ ،‬ســینمای مقاومت‪ ،‬عموما‬ ‫ستاره ها و بازیگران ویژه خودش را هم دارد و برخی بازیگران‬ ‫به دلیل تعدد اثار این چنینی در کارنامه شان‪ ،‬بیشتر به عنوان‬ ‫بازیگران انقالبی و اثار دفاع مقدســی شــناخته می شوند‪.‬‬ ‫به عنــوان مثــال چهره هایی همچــون رضــا ایران منش‪،‬‬ ‫سیدجواد هاشمی و اصغر نقی زاده را بیشتر در نقش رزمنده ها‬ ‫و افراد بسیجی به یاد می اوریم‪ .‬جشنواره سینمای مقاومت‬ ‫همه ساله از میان چهره های این حوزه چند نفر را انتخاب و‬ ‫از انها تجلیل می کند‪ ،‬پیش بینی این بخش با هدف تقدیر‬ ‫از چهره های تاثیرگذار و ماندگار حوزه ســینمای مقاومت‪،‬‬ ‫پاسداشت خدمات و خالقیت های اثرگذار و ارائه الگوهایی‬ ‫صحیح به عالقه مندان این نوع ســینما تعریف شده است‪.‬‬ ‫شورایسیاستگذاریچهاردهمینجشنوارهبین المللیفیلم‬ ‫مقاومت‪ ،‬امســال هم این رویه را ادامه می دهد و از پنج نفر‬ ‫تقدیر می کند که نگاهی گذرا به کارنامه انها خواهیم داشت‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫نادر طالب زاده‬ ‫طالــب زاده از پژوهشــگران و صاحب نظــران‬ ‫شناخته شده در عرصه فرهنگ و ســینما‪ ،‬به ویژه سینمای‬ ‫بین الملل اســت که دیدگاه ها و تحلیل های جریان سازی‬ ‫نسبت به ســینمای غرب و هالیوود دارد‪ .‬برنامه راز یکی از‬ ‫مهمترین و اثرگذارتریــن برنامه های چند ســال اخیر وی‬ ‫در تلویزیون بوده اســت‪ .‬این برنامه ارمان ها و ارزش های‬ ‫متعلق به جبهه انقالب را با زبان فرهنگ هنر و رســانه و با‬ ‫نگاهی جهان شمول دنبال می کرد‪ .‬برنامه راز از مجموعه‬ ‫برنامه هایی بود که جریانات الترناتیو و ضد گفتمان سلطه‬ ‫از سرتاسر جهان مخاطب ان بودند و در موارد زیاد با حضور‬ ‫در این برنامه به بیان دیدگاه ها و نظرات خود می پرداختند‪.‬‬ ‫طالــب زاده در برنامه راز به ارمان هــا و ارزش های انقالب‬ ‫اسالمی پرداخت‪ .‬او با تمرکز بر ظرفیت های بین المللی‪،‬‬ ‫توانسته اســت با نخبگان دانشــگاهی و فعاالن رسانه ای‬ ‫سرتاسر جهان ارتباط برقرار کند و خط جدیدی از گفت وگو‬ ‫در برابر جریان امپریالیسم به راه انداخته است‪ .‬همچنین‬ ‫برگزاری چند دوره جشنواره فیلم مردمی عمار‪ ،‬هالیوودیسم‬ ‫و راه اندازی شبکه افق و… بخشی دیگر از کارنامه ارزشمند‬ ‫طالب زاده اســت کــه به پشــتوانه حضور او جمــع زیادی‬ ‫از نیروهای جــوان به جبهــه فرهنگی انقالبی اســامی‬ ‫پیوستند‪.‬‬ ‫عزیزاهلل حمیدنژاد‬ ‫از اخرین باری که فیلمی با امضــای حمید نژاد روی‬ ‫پرده ســینما رفته‪ 8 ،‬ســال می گذرد ‪ .‬او در ســال ‪ 87‬فیلم‬ ‫اناهیتا را ســاخت و بعــد از ان به کم کاری خــود ادامه داد‬ ‫اما مگر می شــود که او را از یاد برد؟ اویی که هور در اتش‪،‬‬ ‫ستارگان خاک‪ ،‬شکوفه های سنگی و اشک سرما از جمله‬ ‫مطرح ترین اثار ســینمای دفاع مقدس را ســاخته است‪.‬‬ ‫به اعتقاد تعدادی از منتقدان عزیزالله حمیدنژاد همیشــه‬ ‫قصه گوی ادم هــای گمنام و مهجــور بــوده‪ .‬ادم هایی با‬ ‫احساســات گرانقدر و واال و در حاشیه‪ .‬اما این عالقه او به‬ ‫ادم های گمنام ریشه در کجا دارد ؟ این موضوع در گذشته‬ ‫حمید نژاد ریشــه دارد ؛ زمانی که در جنگ حضور داشت‪.‬‬ ‫همان طور که خودش در گفت وگویی گفته‪« :‬دوران جنگ‬ ‫به خودم گفتم اگر قرار اســت در اینده به صورت حرفه ای‬ ‫فیلم بسازم‪ ،‬از ادم های گمنام و درحاشیه خواهم ساخت‪.‬‬ ‫چون ادم های گمنام در اجتماع دیده نمی شــوند‪ .‬قلم ها و‬ ‫دوربین ها همیشه متوجه ادم های نامدار است‪ .‬قصه های‬ ‫خوب‪ ،‬لزوما محتاج ادم های نامدار نیست‪ .‬ادم های گمنام‬ ‫اتفاقا شــخصیت های پررنگ تــری برای قصه هــا دارند‪.‬‬ ‫به هرحال کارم نوعی ادای دین به ادم های گمنام اســت‪.‬‬ ‫عالوه بر انکه خودم هم گمنام هســتم و بهتر انها را درک‬ ‫می کنم‪ ».‬اخرین بار حمید نژاد می خواست فیلمی بر اساس‬ ‫کتاب نورالدین پسر ایران بسازد که بر سر ان توافق نشد‪.‬‬ ‫محمد رضا شرف الدین‬ ‫محمدرضــا شــرف الدین را می توان در ســه چهره‬ ‫شــناخت‪ .‬او را می توان با جلوه های ویــژه فیلم های دفاع‬ ‫مقدسی شناخت‪ .‬شــروع فعالیتش در ســینما با جلو ه ویژه‬ ‫فیلــم تشــکیالت ســاخته منوچهــر مصیری بــود‪ .‬برای‬ ‫کانی مانگا (‪ ،)۱۳۶۶‬انســان و اســلحه (‪ ،)۱۳۶۷‬هور در‬ ‫اتش (‪ ،)۱۳۷۰‬کیمیا (‪ ،)۱۳۷۳‬پــرواز خاموش(‪ )۱۳۷۷‬‬ ‫و قارچ سمی (‪ ،)۱۳۸۰‬ســیمرغ بلورین بهترین جلوه های‬ ‫ویژه جشــنواره فیلم فجر را گرفت‪ .‬او پروژه های سنگین و‬ ‫پرزحمتی چون مزرعه پدری (رســول مالقلی پور ـ ‪)۱۳۸۱‬‬ ‫را در کارنامــه خود دارد که همه جلوه نمایــی فیلم به کار او‬ ‫به عنوان مســئول جلوه های ویژه بســتگی داشــت‪ .‬او در‬ ‫مجموع ساخت جلوه های ویژه ‪ 49‬فیلم را برعهده داشت‪.‬‬ ‫چهره دوم او یک تهیه کننده اســت‪ .‬در سمت تهیه کننده‬ ‫در ساخت فیلم های ســینمایی باده به دســتان‪ ،‬پرنده باز‬ ‫کوچک‪ ،‬حضور‪ ،‬ان ســه‪ ،‬نوروز‪ ،‬بی همتــا‪ ،‬فرزند صبح‪،‬‬ ‫سه و نیم‪ ،‬دلتنگی های عاشــقانه و مانده از اسمان حضور‬ ‫داشته و جایزه های معتبری را هم کسب کرده و باالخره او‬ ‫یک مدیر سینمای دفاع مقدسی است‪ .‬از مسئولیت های‬ ‫شرف الدین می توان به دبیری هفتمین و دهمین جشنواره‬ ‫فیلم دفاع مقدس و مدیر عاملی انجمن سینمای انقالب و‬ ‫دفاع مقدس از سال‪ 1381‬تا ‪ 1394‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫جعفر دهقان‬ ‫جعفر دهقان برای اولین بار در فیلمی به نام تیرباران‬ ‫دیده شــد ؛ فیلمی که نقش اول ان را مجید مجیدی بازی‬ ‫می کرد ‪ .‬فیلم درباره شــهید اندرزگو بود‪ .‬دهقان بعد از ان‪،‬‬ ‫یکی از بازیگران شــاخص ســینمای دفاع مقدس است‪.‬‬ ‫هنرمندی‪ ،‬بازیگری و مهارت در ورزش رزمی‪ ،‬از او چهره ای‬ ‫دوست داشــتنی و ستاره ساخت ‪ .‬همین مســاله باعث شد‬ ‫که جعفر دهقان در مجموعه ای طوالنی از فیلم های ژانر‬ ‫دفاع مقــدس بازی کنــد‪ .‬توجیه‪ ،‬مرگ دیگــری‪ ،‬بلمی به‬ ‫سوی ساحل‪ ،‬پرواز در شب‪ ،‬تیرباران‪ ،‬زیر اسمان‪ ،‬حماسه‬ ‫مجنون‪ ،‬بوی پیراهن یوسف‪ ،‬یاس های وحشی‪ ،‬خلبان‪،‬‬ ‫مردان انجلس‪ ،‬ســحرگاه پیروزی‪ ،‬مریم مقدس‪ ،‬یوسف‬ ‫پیامبر و مختارنامه از جمله اثاری اســت کــه در انها ایفای‬ ‫نقش داشته است‪.‬‬ ‫در سال ‪ ،۱۳۷۲‬او با بازی در فیلم «حماسه مجنون»‬ ‫توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد را به‬ ‫دست اورد‪.‬‬ ‫وی درباره خاطرات خود از اثــاری که در دوران دفاع‬ ‫مقدس در انهــا به ایفای نقش پرداخته‪،‬گفته اســت‪ « :‬ما‬ ‫در گرمای شدید جنوب و سختی هایی که وجود داشت کار‬ ‫می کردیم‪ .‬ما در بستانی که خالی از سکنه بود در حال کار‬ ‫بودیم و شیرین ترین خاطرات ما در همان روزها گذاشت‪.‬‬ ‫اگر بزرگترین کار جنگی بخواهد ساخته شود نمی تواند ان‬ ‫لحظه های شیرین و ان دوران را به وجود اورد‪ .‬ما بازیگرا ن‬ ‫ســینمای جنگ دلمــان برای جنگ و ســاخت اثــار تنگ‬ ‫می شود و فیلمی که غیر از انجا ساخته شود برای ما حس و‬ ‫حال ان دوران را ندارد‪».‬‬ ‫اصغر بختیاری‬ ‫مســتند «نشــانی» از تولیــدات موسســه فرهنگی‬ ‫رسانه ای اوج که از شــبکه افق نیز پخش شده‪ ،‬در بخش‬ ‫جایزه شهید اوینی جشنواره سینما حقیقت توانست رتبه برتر‬ ‫و دیپلم افتخار را به خود اختصاص دهد‪ .‬در این اثر هنری‬ ‫نام اصغر بختیاری به عنــوان کارگردان یادشــده اما برای‬ ‫اینکه او را بشناسیم باید به سال های دورتر برویم‪ ،‬به زمان‬ ‫روایت فتح و شــهید اوینی ‪ ...‬اصغر بختیاری متولد ‪1345‬‬ ‫شهر ری و فار غ التحصیل رشته کارشناســی هنر است‪ .‬او‬ ‫فعالیت هنری خود را از سال ‪ 1366‬در گروه روایت فتح اغاز‬ ‫کرد‪ .‬بختیاری تا کنون مدیر تولید فیلم «شهری در اسمان»‬ ‫ن «دردهای پنهان»‪« ،‬انتظار» و‪...‬‬ ‫و کارگردان اثاری چو ‬ ‫بوده ‪ .‬بختیاری دلبســته اوینی است ‪ .‬اصغر بختیاری حتی‬ ‫در اخرین سفر شــهید اوینی همراه او بود؛ همراه او در ان‬ ‫لحظات اخر‪ .‬برای همین اســت که همــواره اصرار دارد‬ ‫که باید فیلمســازانی را تربیت و هدایت کرد کــه بتوانند و‬ ‫بخواهند راه شــهید اوینی را ادامه دهند یا الاقل در همان‬ ‫مسیر او حرکت کنند‪.‬‬ ‫مبارزه با دوربین‬ ‫سینماگر انقالبی شیلیایی میهمان جشنواره عمار‬ ‫دستاوردهای ایران‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫میگل لیتین میهمان جشنواره عمار بود؛ جشنواره ای‬ ‫که خودش در نشســت خبــری کــه در ایران برگــزار کرد‪،‬‬ ‫اینده ان را بســیار امیدوار کننده اعالم کرد‪« :‬من جشنواره‬ ‫عمار را نمی شــناختم اما در این چند روزه متوجه شــدم که‬ ‫رویداد متفاوتی از سایر جشنواره ها است و اگر همین گونه‬ ‫ادامه دهد می تواند موفق باشــد و به اهداف خود برســد‪.‬‬ ‫این جشــنواره می تواند به یکی از جشــنواره های معروف‬ ‫دنیا تبدیل شــود‪ .‬چیزهایی که من از این جشــنواره دیدم‪،‬‬ ‫نشــان دهنده این بود که عمار جزو جشــنواره های انقالبی‬ ‫دنیاست و می تواند به یک جشنواره مهم در این حوزه تبدیل‬ ‫شــود زیرا انقالب و افکار انقالبی همــواره در ایران وجود‬ ‫داشته است‪».‬‬ ‫او درادامه دربــاره ایران و دســتاوردهای ان صحبت‬ ‫کرد‪« :‬قبل از هر چیزی از عوامل جشــنواره عمار که از من‬ ‫برای حضور در این جشنواره دعوت کردند‪ ،‬تشکر می کنم اما‬ ‫به هر حال باید بگویم در طول این سفر شاهد میهمان نوازی‬ ‫ایرانی ها بودم‪ .‬گروهی که در این چنــد روز من را همراهی‬ ‫می کردند با روی خوش برخورد کردند و من این موضوعات‬ ‫را فراموش نمی کنم‪ .‬سفری به اصفهان و تهران داشتم که‬ ‫ساعت های فراموش نشــدنی را تجربه کردم‪ .‬من همیشه‬ ‫هنگامی که در دانشگاه تدریس می کنم به کارگردان های‬ ‫جوان می گویــم به ان چیزی که احســاس می کنند وفادار‬ ‫باشند‪ ،‬عمیق ببینند و گوش کنند؛ مثل یک ابزار نباشند‪ .‬یک‬ ‫کارگردان خوب باید تمام اتفاقاتی را که می بیند به خوبی به‬ ‫شد‪ .‬گشــت و گذاری در بازار تهران داشتم که تعجب من‬ ‫ی داشت‪ .‬حتی‬ ‫را برانگیخت‪ .‬بازار تهران رنگ و بوی قدیم ‬ ‫انســان های ایران هم باعث تعجب من شــدند‪ .‬خانه ها‪،‬‬ ‫اشخاص‪ ،‬نگاه های مردم‪ ،‬مراقبت مادران از فرزندانشان‬ ‫و نیز موزه صلح ایران تاثیر زیادی بر من گذاشت‪ .‬به بهشت‬ ‫زهرا هم رفتم و در کنار قبور شهدا عکس هایی گرفتم‪ .‬حتی‬ ‫خانه شهید رجایی هم برای من شگفت انگیز بود زیرا دیدم‬ ‫که رئیس جمهوری در چنین خانه ساده ای زندگی می کرده‬ ‫است‪ ».‬لیتین در این نشســت خبری درباره پروژه مشترک‬ ‫با ایران هم خبر داد‪« :‬در حال صحبت و رایزنی هســتیم و‬ ‫قرار است یک همکاری دوجانبه برای تولید مشترک داشته‬ ‫باشیم‪ .‬این فیلم درباره سیستم اموزشی ایران و موضوعات‬ ‫دیگر است که به نظرم می تواند یک فیلم خوب از اب دربیاید‬ ‫و باعث باز کردن درهــای بزرگ برای هر دو طرف باشــد‪.‬‬ ‫امیدوارم که فیلم موفقی باشــد‪ .‬ما باید از فرهنگ یکدیگر‬ ‫شناخت داشته باشیم‪ .‬کلید اینده در همین ایران است‪ .‬من‬ ‫در این کشور به درک درستی رسیده ایم‪ .‬ما و ایران باید این‬ ‫درک را ادامه دهیم تا بتوانیم موفق باشیم‪ .‬این موفقیت هم‬ ‫برای شیلی و هم برای ایران است‪».‬‬ ‫او درباره اینده هم گفت‪« :‬ما هنوز کارهای زیادی در‬ ‫پیش رو داریم‪ .‬فکر می کنم انســان همــواره باید در مبارزه‬ ‫باشد‪ .‬انقالب یکباره به وجود نمی اید و همیشه دالیلی برای‬ ‫مبارزه وجود دارد‪ .‬برای مثال زندگی شهید رجایی و النده پر از‬ ‫روح و معنویت بود زیرا انها همواره از این موضوعات صحبت‬ ‫می کردند‪ .‬روح انقالبی را نشان می دادند و برای یک جامعه‬ ‫عادالنه تالش می کردند‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫«در اغاز ســال ‪ ،1985‬سینماگر شــیلیایی‪ ،‬میگیل‬ ‫ج هزار تبعیدی شیلیایی است‬ ‫لیتین ‪ -‬که نامش در فهرست پن ‬ ‫که ورودشان به کشور اکیدا ممنوع است ‪ -‬پنهانی وارد شیلی‬ ‫شد و شش هفته در این کشور بود‪ .‬او در این مدت توانست‬ ‫ی و دو هزار متر فیلم درباره واقعیت کشــورش‪،‬‬ ‫بیش از ســ ‬ ‫دوازده سال پس از برقراری دیکتاتوری نظامی‪ ،‬تهیه کند‪.‬‬ ‫لیتین‪ ،‬پس از تغییر قیافه‪ ،‬تغییر شیوه پوشش و گفتار‪ ،‬با در‬ ‫دست داشــتن اوراق هویت جعلی و به کمک سازمان های‬ ‫دموکراتیک مخفــی و زیر چتر حمایت انهــا‪ ،‬در این مدت‬ ‫سراسر خاک شــیلی را درنوردید و حتی به داخل دیوارهای‬ ‫کاخ ریاســت جمهوری راه یافت و موفق شــد ســه گروه از‬ ‫ســینماگران اروپایی که همزمان با وی زیر عناوین قانونی‬ ‫گوناگون به شیلی وارد شده بودند و نیز شش گروه جوان از‬ ‫اعضای مقاومت داخلی شیلی را در کار فیلمبرداری رهبری‬ ‫کند‪ .‬شــش ماه پیش‪ ،‬هنگامی که میــگل لیتین ماجرای‬ ‫خودش را در مادرید برای من نقل کرد و چگونگی ان را شرح‬ ‫داد‪ ،‬به نظرم رسید که پشت ســر فیلم وی فیلم دیگری به‬ ‫حالت تعلیق وجود دارد که اگر بدان پرداخت نشود ممکن‬ ‫است داستان ان برای همیشه ناگفته بماند‪».‬‬ ‫گابریل گارسیا مارکز‪ ،‬نویسنده مشهور امریکای التین‬ ‫با این جمالت در ابتدای کتابش معلوم می کند که چرا رمانی‬ ‫را درباره یک فیلمساز نوشته است؛ یک فیلمساز شیلیایی که‬ ‫حاال میهمان ایران و جشنواره عمار بود‪« .‬میگل لیتین»‪،‬‬ ‫از جمله فیلمسازان نهضت سینمایی جدید امریکای التین‬ ‫است ک ه خود را متعهد کرده تا پایان عمر از سینما‪ ،‬به عنوان‬ ‫ابزاری برای مبارزه اســتفاده کند‪ .‬او از جمله فیلمســازان و‬ ‫هنرمندان شیلیایی است که پس از کودتای امریکایی ژنرال‬ ‫«اگوســتو پینوشــه» علیه رئیس جمهور قانونی و محبوب‬ ‫کشــورش‪« ،‬ســالوادور النده»‪ ،‬در ‪ ۱۱‬ســپتامبر ‪،۱۹۷۳‬‬ ‫زندگی خود را در تبعید و خارج از وطنش گذراند‪ .‬سال های‬ ‫دیکتاتوری «پینوشه» و تبعید برای هنرمندان شیلیایی بیش‬ ‫از انکه ازار دهنده باشــد‪ ،‬نعمت بود و انها توانستند بهترین‬ ‫اثارشان را در این ســال ها‪ ،‬خلق کنند‪« .‬لیتین» نیز از این‬ ‫قاعده مستثنی نبود و در سال های تبعید هم از مبارزه دست‬ ‫نکشید و برخی از اثار برجسته اش را در این دوران تولید کرد‪.‬‬ ‫«میگل لیتین»‪ ،‬فیلم هایی را کارگردانی کرده است‬ ‫که تا بــه امــروز از محبوب ترین فیلم های شــیلی بوده اند‬ ‫که از جمله انها می توان به «شــغال ناهولتورو»‪« ،‬همسر‬ ‫رئیس جمهور»‪« ،‬دالیل دولت»‪« ،‬نامه هایی از ماروسیا»‪،‬‬ ‫«بیوه مونتیل»‪« ،،‬قانون عمومی شــیلی»‪« ،‬ساندینو»‪،‬‬ ‫«کشتی غرق شــده»‪« ،‬تیرا دل فوئگو»‪« ،‬اخرین ماه»‪،‬‬ ‫«وقایع فلســطین‪ ،‬جاده های خشــم»‪« ،‬جزیره داوسون‬ ‫‪« ،»10‬النده در پیچ و خم ها» و‪ ...‬نام برد‪.‬‬ ‫این کارگردان شــیلیایی‪ ،‬جوایز و عناوین بسیاری در‬ ‫کارنامه دارد از جمله یک بار در ســال ‪ ۱۹۷۶‬میالدی برای‬ ‫فیلم «‪ »Acats de Marsusai‬درباره کارگران معادن شوره‬ ‫شــیلی و بار دیگر هم در ســال ‪ ۱۹۸۳‬برای فیلم «السینو و‬ ‫کندور» درباره انقالب ضد امریکایی «ساندنیســت ها» در‬ ‫کشور نیکاراگوئه‪ ،‬نامزد جایزه «اسکار» در بخش فیلم های‬ ‫خارجی زبان شده است‪ .‬او به خاطر اثر «شغال ناهولتورو»‪،‬‬ ‫توانست جایزه ‪ OCIC‬جشنواره فیلم «کن» را به دست اورد‬ ‫و نامزد خرس طالیی جشــنواره فیلم «برلین» شــود‪ .‬این‬ ‫فیلمساز شــیلیایی در یکی دیگر از اثارش با عنوان «وقایع‬ ‫فلسطین‪ ،‬جاده های خشم»‪ ،‬به روایت درد و رنج های مردم‬ ‫فلســطین و جنایات وحشــیانه رژیم صهیونیستی پرداخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫«لیتین» در اثر دیگرش‪« ،‬اخرین ماه»‪ ،‬که به زبان‬ ‫عربی ساخته شده است‪ ،‬به بررسی مهاجرت فلسطینیان به‬ ‫شیلی می پردازد و مسائلی را که انها با ان مواجه می شوند‪،‬‬ ‫به تصویر کشیده است‪.‬‬ ‫«لیتین»‪ ،‬درباره خودش و فیلم هایش می گوید‪« :‬به‬ ‫نظر من‪ ،‬همه فیلم ها‪ ،‬مفاهیمی سیاسی در خود دارند‪ ،‬پس‬ ‫صنعت سینما‪ ،‬کامال سیاســی است‪ .‬فیلم هایی که تالش‬ ‫می کنم بسازم‪ ،‬فیلم هایی انسان گرا‪ ،‬متعهد به عالی ترین‬ ‫انگیزه های بشری و انسانی است که خودم به ان معتقدم‪».‬‬ ‫تصویر بکشد‪ .‬من هنگامی که به کشــورم بازگردم حقایق‬ ‫را به مردمم می گویم‪ ،‬تمام چیزهایی کــه در ایران دیده ام‬ ‫مانند نحوه زندگــی مردم و مهربانی انها را به مردم کشــورم‬ ‫منتقل می کنم‪».‬‬ ‫لیتین در پاســخ به اینکــه ایا ممکن اســت در هنگام‬ ‫بازگشت به شــیلی مورد انتقاد قرار گیرد؟ گفت‪« :‬برای من‬ ‫مهم نیســت که از من انتقاد کنند یا نه‪ ،‬مــن به هر کجا که‬ ‫دوست داشته باشم‪ ،‬ســفر می کنم‪ .‬روح ازادی دارم و هیچ‬ ‫کسی نمی تواند به من بگوید که چه کاری را باید انجام دهم‪.‬‬ ‫من می دانم که چگونه باید جــواب منتقدان خودم را بدهم‬ ‫بنابراین دروغ های انها برایم مهم نیست‪».‬‬ ‫لیتین در ادامه به مکان هایی که در ایران دیده اشاره‬ ‫کرد‪« :‬من به تهران و اصفهان ســفر کرده ام‪ .‬ســی و سه‬ ‫پل را دیــده ام‪ .‬زیبایی های تهران هم باعث شــگفتی من‬ ‫‪73‬‬ ‫وداع با استاد‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫داوود رشیدی در گذشت‬ ‫‪ -1‬داوود رشــیدی از خانــواد ه ای می امــد کــه‬ ‫میــان علمــای دوره قاجاریه نام بزرگی داشــتند‪ ،‬پســوند‬ ‫حائری مازندرانی خودش دلیل ان اســت که بدانیم شــیخ‬ ‫زین العابدیــن حائری مازندرانی‪ ،‬جــدش از علما و فقهای‬ ‫ساکن کربال بود که مقلدان بسیاری من جمله میان شیعیان‬ ‫هند داشت‪ .‬پدربزرگش شــیخ محمد حائری از روحانیون‬ ‫عهد مشروطه معروف به ابن الشیخ بود که با ظل السلطان‬ ‫نزاعی کرد و به شدت به ستم فراوان وی اعتراض کرده و او‬ ‫را به شدت کوبیده و به معذرت خواهی وادار می کند‪ .‬پدرش‬ ‫اما دیپلمات بود؛ عبداالمیر رشــیدی حائری‪ ،‬سفیر ایران‬ ‫در افغانستان و تونس‪ .‬همین باعث شد که داوود رشیدی‬ ‫همواره در حال سفر باشد در زمان نوجوانی و جوانی‪ ...‬او‬ ‫تحصیالت متوســطه را به دلیل فعالیت های دیپلماتیک‬ ‫پدرش در ترکیــه و پاریس بــه پایان رســاند و تحصیالت‬ ‫دانشگاهی را در ژنو ادامه داد‪ .‬او فارغ التحصیل کنسرواترا‬ ‫ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر بود و لیسانس حقوق‬ ‫سیاسی از دانشــگاه ژنو داشت‪ .‬در ســال ‪ 1343‬به عنوان‬ ‫درس خوانده تئاتر به ایران بازگشت‪ .‬مسلط به زبان فرانسه‬ ‫و عاشــق تئاتــر و نمایــش‪ ...‬او در اداره تئاتر اســتخدام‬ ‫شد و گروه نمایش امروز را تاســیس کرد‪ .‬پرویز فنی زاده‪،‬‬ ‫داریوش فرهنــگ‪ ،‬مهدی هاشــمی‪ ،‬فهیمه راســتکار‪،‬‬ ‫سیاوش طهمورث‪ ،‬مرضیه برومند و‪ ...‬به عضویت در این‬ ‫گروه درامدند‪.‬‬ ‫‪ -2‬نمایش در دهــه ‪ 40‬و ‪ 50‬نوعی اعتــراض به هنر‬ ‫مبتذل بــود‪ .‬در روزگاری که هنر روز فیلمفارســی هایی بود‬ ‫که در ان سخیف ترین نوع هنر را شاهد بودیم‪ ،‬هنرمندان‬ ‫نمایش سنتی و روحوضی نمی توانستند در مقابل این هجوم‬ ‫دوام بیاورند‪ .‬در این میان گروهی از جوانان تحصیلکرده‬ ‫می خواستند جنس تازه ای از نمایش را به مخاطب برسانند‪.‬‬ ‫عزت الله انتظامی در هانوفر المان درس تئاتر خوانده بود‪،‬‬ ‫حمید ســمندریان د ر هامبورگ‪ ،‬داوود رشیدی هم در اروپا‬ ‫درس تئاتر خوانده بود‪ ،‬به اینها باید نام هایی مثل محمدعلی‬ ‫کشاورز‪ ،‬علی نصیریان‪ ،‬جمشید مشــایخی را هم اضافه‬ ‫کرد‪ ،‬جوان های ان زمان که در هنرستان هنرپیشگی درس‬ ‫خوانده بودند‪ .‬این گروه شروع کردند به اجرای مشهورترین‬ ‫نمایشنامه های جهان‪ ،‬نمایشنامه های معروف‪ ،‬برای هم‬ ‫بازی می کردند‪ ،‬یکی کارگردان می شــد و بقیه بازیگر‪...‬‬ ‫انها دوست شدند‪ ،‬دوســتان صمیمی‪ ،‬انها نماد هنر فاخر‬ ‫بودند در مقابل هنر مبتذل‪ ،‬انها به ســینما هم امدند‪ ،‬اکثر‬ ‫انهــا در فیلم هــای کارگردان هایی بــازی می کردند که با‬ ‫فیلمفارسی فاصله داشــتند‪ .‬در کارهای مسعود کیمیایی‪،‬‬ ‫داریوش مهرجویی‪ ،‬جــال مقدم و‪...‬فیلــم گاو یکی از‬ ‫مشهور ترین های انها بود‪.‬‬ ‫‪ -3‬بعد از انقالب‪ 5 ،‬نفر در هنر نمایشی ایران‪ ،‬جایگاه‬ ‫بزرگتــری را به خوبــی به دســت اوردند؛ علــی نصیریان‪،‬‬ ‫جمشید مشایخی‪ ،‬عزت الله انتظامی‪ ،‬محمد علی کشاورز‬ ‫و داوود رشــیدی‪ ...‬انها که حداقل در سریال هزاردستان‬ ‫در کنار هم بازی کردند‪ ،‬اکنون یکی از یاران خود را در کنار‬ ‫علی حاتمی می بینند‪ ،‬چرا که داوود رشــیدی در هفته ای‬ ‫که گذشــت‪ ،‬پس از مدت ها بیماری‪ ،‬جان به جان افرین‬ ‫تسلیم کرد‪.‬داوود رشیدی را می توان با نقش های زیادی‬ ‫در میان خاطره هایمان پیدا کنیم‪ ،‬در دهه ‪ 60‬و اوایل دهه‬ ‫‪ 70‬زمانی که ســریال های تلویزیونی بسیار محبوب بودند‬ ‫و می توانستند خیابان های یک شــهر را حتی خالی کنند‪،‬‬ ‫داوود رشیدی در سریال های زیادی نقش افرینی کرد؛شاید‬ ‫اولین خاطرات مربوط به همان ســریال هزار دستان باشد‬ ‫که او در یکی از نقش های اصلی‪ ،‬مفتش شــش انگشتی‬ ‫بود‪ ،‬یک مامــور که مجری اوامر خان مظفــر بود و در اخر‬ ‫کار در روز عروســی اش‪ ،‬به قتل می رسد‪ ،‬او در سریال گل‬ ‫پامچال یکــی از محبوبترین هــای ان روزگار نقش افرینی‬ ‫کرد‪ ،‬سریال گرگ ها‪ ،‬سریال عطر گل یاس‪ ،‬سریال اوای‬ ‫فاخته‪ ،‬حتی این اواخر هم رابطــه اش را با تلویزیون قطع‬ ‫نکرد و در سریال های مختارنامه و کاله پهلوی نقش هایی‬ ‫را قبول کرد‪.‬‬ ‫در سینما هم می توان یادی کرد از نقش خوجه ممد‪،‬‬ ‫خوجه ممد ترکمن که داوود رشــیدی ان چنان هنرمندانه‬ ‫نقش ایــن پیرمرد را در فیلم شــیالت خوب بــازی کرد که‬ ‫این فیلم و این نقــش هنوز هم بــرای ترکمن ها یک فیلم‬ ‫دوست داشتنی است‪ .‬رشیدی در سال های نخستین پس‬ ‫از انقالب‪ ،‬پرکارترین دوره فعالیت بازیگری اش را پشت سر‬ ‫گذاشت‪ .‬او در چهار‪-‬پنج ســال اول انقالب در نزدیک به‬ ‫‪ ۲۰‬فیلم بازی کرد‪ .‬شیالت‪ ،‬خانه عنکبوت‪ ،‬کمال الملک‬ ‫و گل های داوودی از مشهورترین این فیلم ها بودند‪ .‬شاید‬ ‫یکی از عاطفی ترین این فیلم ها‪ ،‬فیلم بی بی چلچله ساخته‬ ‫کیومرث پور احمد بود‪.‬بعــد از ان نزدیک به ‪ 10‬ســال در‬ ‫سینما نبود تا سال ‪ 72‬با فیلم عبور از تله به سینما بازگشت‪.‬‬ ‫در کارنامه داوود رشیدی باید تله تئاتر را هم اضافه کرد‪.‬‬ ‫‪« -4‬شور و شوق تشویق های شما قلب من را لرزاند و‬ ‫چشم من را خیس کرد‪ ،‬همین باعث شد که زمین بخورم‪».‬‬ ‫این جمالت را در سی امین دوره جشنواره فیلم فجر گفت؛‬ ‫زمانی کــه از داوود رشــیدی بــه دلیل یک عمــر فعالیت‬ ‫هنری تجلیل شــد‪ ،‬او پشــت تریبون گفــت‪« :‬دهه فجر‬ ‫جشــن ملی ماســت و به همه ما تعلق دارد‪ .‬مــن «داوود‬ ‫رشــیدی حائری» عضو خانه سینما هســتم و عقیده دارم‬ ‫موفقیت امروز ســینمای ایران حاصل تالش و اســتعداد‬ ‫درخشان ســینماگران و مدیران این عرصه بوده و هست و‬ ‫جز با همدلی و با هم بــودن و دوری از پراکندگی نمی توان‬ ‫این راه پر افتخار را ادامه داد‪ .‬برای رســیدن به هدف های‬ ‫باالتر نیــاز به امنیــت و اعتماد داریم‪ .‬در ســال های اخیر‬ ‫شــاهد حضور جوانان با اســتعداد‪ ،‬پرشــور و توانا بودیم و‬ ‫در کنار انها پیشکســوتانی حضور دارند که نیاز به دلگرمی‬ ‫ و رســیدگی عاطفی و مالی دارند‪ ».‬اســتاد وقتی از پله ها‬ ‫پایین می امدند‪ ،‬نتوانســتند تعــادل خود را حفــظ کنند و‬ ‫زمین خوردند‪ ...‬شــاید ایــن یکی از اخریــن تصویرهایی‬ ‫بود که از ایشــان در خاطره هــا مانده اســت‪،‬تا اینکه خبر‬ ‫تلخ رسید؛ استاد به دلیل ایســت قلبی درگذشتند‪ .‬مراسم‬ ‫تشییع پیکر زنده یاد داوود رشیدی با حضور گسترده مردم‬ ‫و جمعی از هنرمندان در تاالر وحدت برگزار شد‪ .‬بسیاری از‬ ‫عالقه مندان مرحوم داوود رشیدی باوجود اعالم ساعت ‪٩‬‬ ‫صبح برای اغاز مراسم تشــییع پیکر وی از ساعاتی قبل در‬ ‫محوطه تاالر وحدت گرد هــم امده بودند‪ .‬محوطه بیرونی‬ ‫تاالر وحدت مملو از افرادی اســت که پوسترهای بازیگر‬ ‫سریال هزار دستان را در دست دارند و با صورتی نمناک از‬ ‫اشک به این پوســترها نگاه می کنند‪ .‬پیکر داوود رشیدی‬ ‫بر دوش هنرمندانی چون رضا کیانیــان‪ ،‬بیژن امکانیان‪،‬‬ ‫داریوش فرهنگ و رضا ناجی وارد محوطه تاالر وحدت شد‪.‬‬ ‫خیلی ها در این مراســم صحبت کردند‪ ،‬از این میان‬ ‫حرف های علی نصیریان شــاید چکیده همه ان حرف ها‬ ‫باشد؛ مردی که سال ها با او دوست و رفیق بود‪« :‬داوود!‬ ‫من هرگز نمی خواستم برای تشییع و بدرقه تو به این صحنه‬ ‫بیایم‪ .‬من می خواســتم تا اخرین لحظه بــا تو روی صحنه‬ ‫باشم‪ ».‬و این جمله ها را هم جمشید مشایخی یکی دیگر‬ ‫از ان پنج نفر گفت‪ «:‬چرا زمانی که عزیزی در بین ماســت‬ ‫و زنده اســت‪ ،‬او را نمی بینیم اما وقتــی از دنیا می رود همه‬ ‫درباره اش حــرف می زنیم؟ چرا داوود زمانــی که بیمار بود‬ ‫کسی سراغش را نگرفت؟ االن که دیگر بین ما نیست چه‬ ‫فایده ای دارد که از او حرف بزنیم؟ همسر داوود در دوران‬ ‫ســخت بیماری عاشــقانه در کنارش بود و برای او زحمات‬ ‫بسیاری کشــید‪ .‬ما در فیلم های بســیاری همبازی بودیم‬ ‫و همیشه او را استاد خود می دانســتم‪ .‬این غم بزرگ را به‬ ‫همه تســلیت می گویم و امیدوارم قبل از مرگ به فکر هم‬ ‫باشــیم‪...».‬و مردم اشــک می ریختند؛ مردمی که امده‬ ‫بودند تا ثابت کنند او را فراموش نکرده اند‪.‬‬ ‫تن تن و سندباد‬ ‫تکفیری‬ ‫به چاپ دوم رسید‬ ‫انیمیشن یک کتاب ساخته می شود‬ ‫رمان «تکفیری» اثر مهدی ُدریاب از سوی انتشارات کتابستان معرفت به چاپ دوم‬ ‫رسید‪ .‬این رمان اقتباسی از زندگی پرماجرای شــهید علی اکبر پیرویان است که توسط این‬ ‫نویسنده به نگارش در امده است‪ .‬این شهید در ســال ‪ 1359‬که دانشجوی دانشکده علوم‬ ‫پزشکی است به همراه چند تن از همکالســی ها به افغانستان سفر می کند تا به مجاهدین‬ ‫افغانستانی در برابر اتحادیه جماهیر شوروی کمک کند و بعدها در جنگ تحمیلی به شهادت‬ ‫می رسد‪ .‬این رمان در فضای تکفیری ها قرار دارد و ان را پیش چشم خواننده ترسیم می کند‪.‬‬ ‫نویسنده در این کتاب ســعی کرده به برنامه های جبهه تکفیری علیه کشور اسالمی ایران‬ ‫اشاره کند و همچنین خاستگاه فکری انها را به خواننده نشان دهد‪ .‬شخصیت اکبر پیرویان‬ ‫(دانشجوی پزشکی) نماینده جوانان انقالبی ایران است که در پی احساس وظیفه خود‪ ،‬با‬ ‫گروهی از رزمندگان فرامرزی‪ ،‬به افغانستان سفر می کند تا مبارزین ان کشور را یاری دهد‪.‬‬ ‫او با شخصیت معنوی و تاثیرگذار خود‪ ،‬محبوب کسانی می شود که ظلم را برنمی تابند و در‬ ‫برابر هر جنایتی با تمام توان‪ ،‬قد علم می کنند‪ .‬در بخشی از این کتاب امده است‪« :‬عبدالقادر‬ ‫گردن صاف کرد و با قیافه جدی گفت‪ - :‬ما تصمیم گرفته ایم علیه شیعیان رافضی یک جنگ‬ ‫تمام عیار راه بیندازیم؛ هرجا که ممکن باشد‪ - .‬خب این چه ربطی به من دارد؟ عبدالقادر از‬ ‫تخت بیمار فاصله گرفت‪ .‬مقداری در اتاق قدم زد‪ .‬راه که می رفت خنجرش از کناره شــال‬ ‫نمایان می شد‪ .‬نگین های روی قبضه خنجر مثل ســتاره می درخشید‪ .‬وسط اتاق روبه روی‬ ‫منصور ایستاد‪ .‬در حالی که دست چپ را روی قبضه خنجر گذاشته بود گفت‪« :‬مدت هاست‬ ‫که می خواهیم یک تیم اطالعاتی قوی به ایران اعزام کنیم‪»...‬‬ ‫کتاب «تن تن و ســندباد» که محمد میرکیانی ان را ‪ ۲۵‬ســال پیش نوشــته‪ ،‬پس از‬ ‫رونمایی از یادداشــت مقام معظــم رهبری مورد اســتقبال کتابخوانان قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫همان طور که از نام کتاب بر می اید‪ ،‬داستان این اثر دربردارنده نمادهای شرقی و غربی است‬ ‫که میرکیانی تالش کرده تا با استفاده از این شخصیت های شناخته شده‪ ،‬تقابل بین این دو‬ ‫فرهنگ را به مخاطب نوجوان خود یاداوری کند؛ استفاده از همین نمادها‪ ،‬نواوری نویسنده‬ ‫ق و به دور از نگاه های شعاری‪ ،‬با استفاده‬ ‫در طرح موضوع است؛ او تالش کرده تا بدون اغرا ‬ ‫از نماد و در لفافه این موضوع را طرح کند‪ .‬کتاب «تن تن و سندباد» در سال ‪ 70‬نوشته شد‬ ‫و چندی پیش یادداشت رهبر معظم انقالب بر این کتاب رونمایی شد؛ اتفاقی که توانست‬ ‫بار دیگر کتاب را معرفی کند‪ .‬طی هفته های گذشته کتاب با سه چاپ روانه بازار کتاب شد؛‬ ‫استقبالی پس از ‪ 25‬سال از یک کتاب نوجوان‪ .‬در شرایط فعلی که بازار کتاب در حالت رکود‬ ‫به ســر می برد و ســهم خانواده ها برای خرید کتاب کودک و نوجوان اب رفته است‪ ،‬توجه‬ ‫دوباره به یک کتاب اتفاق مبارکی است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬کتاب که پیش تر به زبان های عربی و‬ ‫انگلیسی هم ترجمه شده بود‪ ،‬بار دیگر در مجامع ادبی دیگر کشورها نیز مطرح شد‪ .‬جمعیت‬ ‫المعارف لبنان اقدام به ترجمه یادداشت مقام معظم رهبری بر این کتاب کرد‪.‬همچنین قرار‬ ‫است اثر میرکیانی توسط یک گروه در قالب انیمیشن نیز تولید شود‪ .‬او در این باره گفته است‪:‬‬ ‫«این کار در مرحله مقدماتی است و در حال حاضر مشغول گفت وگو با یک گروه انیمیشن ساز‬ ‫هستیم‪ .‬به دلیل اینکه شخصیت های این کتاب شناخته شده هستند و قبال انیمیشن هایی‬ ‫از انها تولید شده‪ ،‬کار از حساسیت باالیی برخوردار است‪».‬‬ ‫تبعیدی ها‬ ‫بازیکنانی که به اجبار تیم خود را‬ ‫عوض کردند‬ ‫در فصل نقل و انتقاالت همه نگاه ها به بمب هاست‪،‬‬ ‫بازیکنان بزرگی که جابه جا می شــوند‪ ،‬ســتاره هایی که در‬ ‫هجوم فالش های دوربین‪ ،‬قرارداد تازه خود را امضا می کنند‬ ‫اما در این میان بازیکنانی هستند که زمانی برای خود ستاره‬ ‫بودند و حاال در خروجی را مقابــل دیده خود می بینند‪ .‬اینها‬ ‫گروه مغضوبین هســتند‪ ،‬نگاهــی داریم به چنــد بازیکنی‬ ‫که خواســته نشــدند و در این روزهای اخر مجبور شدند به‬ ‫تیم های کوچکتر بروند‪ .‬یکی از این بازیکنان ماریو بالوتلی‬ ‫است‪ .‬بعد از اینکه یورگن کلوپ اذعان داشت که نیازی به‬ ‫ماریو بالوتلی ندارد و ایــن بازیکن می تواند لیورپول را ترک‬ ‫کند‪ ،‬تیم های بیشماری اعالم کردند که او را نمی خواهند‪،‬‬ ‫بازیکنی که چند وقت پیش بهترین بازیکــن ایتالیا بود‪ ،‬با‬ ‫اعالم جواب منفی باشــگاه های کوچــک ایتالیایی چون‬ ‫ساســولو مواجه شــد‪،‬حاال حتی به تیم کوچک نیش هم‬ ‫راضی است‪.‬‬ ‫مشــهور ترین تبعیدی این روزها باید جوهارت باشد‪.‬‬ ‫دروازه بان اول تیم ملی انگلیس که از سوی پپ گواردیوال‬ ‫در لیست مازاد منچسترسیتی قرار گرفت‪ .‬جو هارت پس از‬ ‫ورود گواردیوال به منچسترسیتی‪ ،‬جایگاه ثابتش را از دست‬ ‫داد و به ذخیره ویلی کابایرو بدل شد ‪ .‬هارت که در یورو ‪2016‬‬ ‫اشــتباهات عجیبی را در چارچوب دروازه انگلیس مرتکب‬ ‫شــده بود‪ ،‬اعتماد و اطمینان پپ را از دست داد و در لیست‬ ‫فروش قرار گرفــت‪ .‬او هم مدتی به دنبال تیم می گشــت‬ ‫تا اینکه با یک تیم کوچک‪ ،‬تیم دوم شــهر تورین قرارداد‬ ‫بست‪ ،‬این می تواند برای دروازه بان اول تیم ملی انگلیس‬ ‫یک برگشت به عقب باشــد‪ ،‬هرچند خودش سعی می کند‬ ‫در حرف هایش جور دیگری نشــان دهد‪ «:‬ناگهان زندگی‬ ‫حرفه ای من دستخوش تغییر شد و پیشنهاد تورینو را یک‬ ‫نقطه عطف می دانم که در لحظه ای مناســب و با شیوه ای‬ ‫مناسب به من ارائه شد و من این را نشانه ای از تقدیر‪ ،‬تفسیر‬ ‫می کنم‪ .‬من بسیار هیجان زده ام که خودم را در لیگ مهم و‬ ‫زیبایی همچون سری ا می سنجم‪».‬‬ ‫جک ویلشر را با پل گاســکویین مقایسه می کردند و‬ ‫می گفتند او سرمایه تیم ملی انگلستان در خط میانی است‬ ‫اما او هم در میان تبعیدی ها جــای گرفت‪ ،‬به خاطر اینکه‬ ‫در دو فصل گذشــته به دلیل مصدومیت تنها توانســته در‬ ‫‪ 20‬درصد بازی های ارســنال حضور پیدا کند‪ .‬ارسن ونگر‬ ‫اعالم کرد که به جک ویلشــر نیازی ندارد و بهتر اســت او‬ ‫برای بیشــتر بازی کردن به تیمی دیگر قرض داده شــود‪،‬‬ ‫طبیعی است که برای ویلشــر جوان‪ ،‬پیشنهادهای جذابی‬ ‫از راه برسد‪ ،‬صحبت از یوونتوس بود‪ ،‬بعد خبر از این رسید‬ ‫که او با رم به توافق رسیده اما او برای یک انتخاب عجیب‬ ‫شو قوس های فراوان‪،‬‬ ‫اظهار تمایل کرد‪ .‬باالخره بعد از ک ‬ ‫هافبک انگلیسی ارسنال اگرچه از تیم های دیگری هم مثل‬ ‫کریستال پاالس‪ ،‬رم‪ ،‬میالن و حتی بنفیکا پیشنهاد داشت‪،‬‬ ‫ولی تصمیم گرفت راهی بورنموث شــود‪ .‬او بــا ادی هوو‬ ‫سرمربی بورنموث صحبت و بعد از گفت وگو با این سرمربی‬ ‫جوان‪ ،‬تصمیمش را نهایی کرد‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫ویک به اتهام‬ ‫مالی خانواده‬ ‫کلینتون‬ ‫پرداخته است‬ ‫دنیای جدید و‬ ‫اکونومیست‬ ‫بازگشت‬ ‫فاتحانه‬ ‫سارکوزی از‬ ‫نگاه اکسپرس‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪75‬‬ ‫بازار‬ ‫گفت وگو با دکتر ابراهیمی‬ ‫ به مناسبت هفته بانکداری اسالمی‬ ‫پیاده سازیقانون‬ ‫عملیات بانکداری بدون ربا‬ ‫مقدمه بانکداری اسالمی است‬ ‫بازار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫وقتی از بانکداری اسالمی صحبت‬ ‫می کنیم یعنی از عقالنیت سخن‬ ‫می گوییم‪ .‬اقتصاداسالمی ما را‬ ‫به این عقالنیت دعوت می کند‪.‬‬ ‫مگر علم چیزی جز کشف حقیقت‬ ‫است؟ ما هم باید ابعاد گوناگون‬ ‫اقتصاد و بانکداری اسالمی را‬ ‫شناسایی کنیم و اصالحات را به‬ ‫وجوداوریم و بانکداری اسالمی‬ ‫را تجربه کنیم تا شاهد رونق‬ ‫اقتصادی باشیم‬ ‫مدیرعامــل بانک انصار پیاده ســازی قانون عملیات‬ ‫بانکــداری بدون ربــا را مقدمه اجرای بانکداری اســامی‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات؛ دکتر ایت الله‬ ‫ابراهیمی بــا گرامیداشــت هفته بانکداری اســامی طی‬ ‫ســخنانی با تبییــن شــاخص ها و ویژگی هــای بانکداری‬ ‫اسالمی و لزوم تالش همه جانبه و جهادی در پیاده سازی‬ ‫ی اســامی در‬ ‫بانک اســامی در کشــور گفت‪« :‬بانکدار ‬ ‫ذیل نظام اقتصادی اســام تعریف می شود و تفاوت های‬ ‫ماهوی بســیار زیادی با بانکداری ربوی و بانکداری عرفی‬ ‫ی اسالمی‬ ‫دنیا دارد‪ .‬متاسفانه ما هنوز طعم گوارای بانکدار ‬ ‫ را نچشــیده ایم‪ .‬این بانکداری بــه اقتصادواقعی مرتبط و‬ ‫اساسا بخشی از اقتصاد واقعی است؛ درحالی که بانکداری ‬ ‫ربوی تنها به حداکثرســازی ســود می اندیشــد‪ .‬ربا باعث‬ ‫فاصله گرفتن از بخش واقعی اقتصاد می شود و در اقتصاد‬ ‫و بانکداری اســامی‪ ،‬پول به خودی خود نمی تواند ســود‬ ‫ایجاد کند؛ بلکه پول باید به عنوان اهرم در اقتصاد به تولید‬ ‫بینجامد و باعث ارزش افزوده شود‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬بانکداری اسالمی هنوز به طورکامل تبیین‬ ‫نشده است‪ .‬قانون بانکداری بدون ربا که در حال حاضر در‬ ‫ایران پیاده می شود‪ ،‬مقدمه ای بر بانکداری اسالمی است‬ ‫و هدف ان حذف ربا از بانکداری است‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی با اشــاره به مشــکالت موجود در راه‬ ‫تحقق بانکداری اســامی خاطرنشــان کــرد‪« :‬وضعیت‬ ‫بانکداری کنونی ما به طور مسلم با بانکداری اسالمی فاصله‬ ‫داشته و موانع زیادی برای تبدیل ان به بانکداری اسالمی‬ ‫مطلوب وجود دارد‪.‬اگر امروز بانک ها بادرصد باالیی بازدهی‬ ‫دارنــد و در حوزه هــای کار و تولید این رقم بســیار پایین تر‬ ‫است‪ ،‬این امر نشاندهنده وجود یک مشکل بزرگ اقتصادی‬ ‫است که با روح بانکداری اسالمی مغایرت دارد‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانــک انصار تاکید کــرد‪« :‬این وضعیت‬ ‫باعث تردید مردم و علمای دینی نســبت بــه فعالیت های‬ ‫شرعی بانک ها شــده و باید تالش کرد با اقدامات منطقی‬ ‫کارکردهای راستین بانک ها و موسســات مالی و اعتباری‬ ‫احیــاء و بانک ها بــه تامین کننــدگان مالــی و واحدهای‬ ‫پشــتیبان بنگاه های تولیدی و صنایع مختلف در راستای‬ ‫اقتصادمقاومتی تبدیل شوند‪».‬‬ ‫وی تضمین سود ســپرده گذاران از ســوی بانک ها‬ ‫و دســتیابی انان به ســود کالن و بدون زحمــت که منجر‬ ‫به رقابت برای جــذب منابــع از طریق افزایش نرخ ســود‬ ‫توســط بانک شــده اســت را از چالش ها و موانع جدی در‬ ‫اسالمی شدن نظام بانکداری کشور قلمداد و اظهار کرد‪:‬‬ ‫«بانکداری اســامی نافی ربا به معنی ســود دادن به پول‬ ‫اســت‪ .‬یعنی‪ ،‬در نظام اقتصادی اســامی پول نمی تواند‬ ‫خودش کار کند و ارزش افزوده ایجاد کند‪ ،‬بلکه ارزش افزوده‬ ‫ناشــی از «کار» و «تولیــد» اســت‪ .‬درواقــع‪ ،‬در الگوی‬ ‫بانکداری اسالمی‪« ،‬کار»‪ ،‬مالک تولید ارزش است»‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار شراکت طرف های معامله در‬ ‫سود و زیان را از دیگر ویژگی های بانکداری اسالمی دانست‬ ‫و تصریح کرد‪« :‬در این نوع بانکداری‪ ،‬سود تضمینی وجود‬ ‫نداشته و بانک ها واســطه مالی بوده و چند ذی نفع دارند و‬ ‫نماینده سهامداران‪ ،‬وکیل سپرده گذاران و شریک گیرندگان‬ ‫تسهیالت به شــمار می ایند‪ .‬در بانکداری اسالمی‪ ،‬بانک‬ ‫براســاس مضاربه میان ســپرده گذار و گیرنده تسهیالت‬ ‫وساطت می کند‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره بانک انصــار افزود‪« :‬بانک‬ ‫از ســپرده گذار پول می گیرد و انرژی خود را صرف ســاز و‬ ‫کارهای مدیریــت ریســک و کنترل گیرنده تســهیالت و‬ ‫زیرساخت های اطالعاتی ـ عملیاتی می کند تا این پول به‬ ‫افراد و پروژه ها اختصاص یابد‪ .‬در واقع هیچ تعهدی مبنی‬ ‫ بر سود تضمین شــده نباید به ســپرده گذار داده شود‪ ،‬زیرا‬ ‫شــرایط کار و بازار تعیین کننده میزان سود است‪.‬ابتدا باید‬ ‫سود محقق شود تا سود سپرده گذار هم مشخص شود‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی تصریح کرد‪« :‬در بانکداری اسالمی‬ ‫همه طرف های معامالت بانکی باید ریسک پذیری داشته‬ ‫باشند و بپذیرند که حتی احتمال از میان رفتن اصل پول هم‬ ‫وجود دارد‪ .‬تولیدکننده و گیرنده تسهیالت نباید دغدغه سود‬ ‫تضمین شده سپرده گذار را داشته باشد‪ .‬سپرده های بانکی‬ ‫چه از سوی سهامداران و چه سپرده گذاران باید در اقتصاد‬ ‫واقعی به مصرف برسند و سود ناشی از تولید و ارزش افزوده‬ ‫ان به صــورت عادالنه بین اجــزای فعــال در فرایند تولید‬ ‫اقتصادی تقسیم شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه «بانکداری اسالمی با بخش واقعی‬ ‫اقتصاد یعنی ســاختارهای تولیــدی و مناســبات عادالنه‬ ‫تولید سرو کار دارد» اظهار داشت‪« :‬در بانکداری اسالمی‬ ‫فعالیت های غیرواقعی واسطه ها و معامله پول با پول نفی‬ ‫می شود‪ .‬بنابراین از انجا که این بانکداری‪« ،‬عدالت محور»‬ ‫است و در ان‪ ،‬شکاف درامدی به صورت منطقی وجود دارد‪،‬‬ ‫بازار‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بازار‬ ‫عدالت حکم می کند که هرکس به میزان تالش‪ ،‬سرمایه و‬ ‫کارش طلب سود کند‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانــک انصــار‪ ،‬توانمندســازی اقشــار‬ ‫ضعیف و حمایت از استعدادها در رشــد و توسعه تولیدات‬ ‫را از دیگــر ویژگی های بانکــداری اســامی معرفی کرد‬ ‫و ان را در زمــره وظایــف بنگاه های اقتصــادی و بانک ها‬ ‫دانست و افزود‪« :‬این ویژگی ها و نوع نگاه نشان می دهد‬ ‫«تولیدگرایی» و انگیزه توجه «کارافرینی» از ویژگی های‬ ‫«بانکــداری اســامی» بــوده و در ایــن بانکــداری نفی‬ ‫ســودجویی غیرمســئوالنه یک اصل به شــمار رفته و در‬ ‫واقع «مســئولیت های عدالت محور» بنیادی ترین مبنای‬ ‫بانکداری اسالمی است‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬بانک هــای اســامی خــود را درگیر‬ ‫معامالت نامشــروع و مغایر بــا منافع عمومــی نمی کنند و‬ ‫به عکس‪ ،‬هرگونه دادوســتد در عقودبانکی با پیش شــرط‬ ‫مسئولیت های اجتماعی صورت می گیرد‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی با تاکید بر اینکه بانکداری اسالمی با‬ ‫اقتصاد مقاومتی عجیــن و تامین مالی عناصر تولید کننده‬ ‫در ان اقتصاد را انجام می دهد‪ ،‬بیان داشت‪« :‬تنوع عقود‬ ‫و معامالت بانکــی و نیز جایگاه واالی قرض الحســنه‪ ،‬از‬ ‫دیگر ویژگی های بانکداری اسالمی است و به همین دلیل‬ ‫بانک انصار‪ ،‬به عنوان یک بانک ارزشی که دغدغه نیل به‬ ‫بانکداری اسالمی را دارد در این حوزه بسیار فعال است و در‬ ‫هر سال‪ ،‬بخش مهمی از فعالیت خود را به جذب و پرداخت‬ ‫قرض الحسنه اختصاص می دهد‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانک انصــار در ادامــه با تبییــن موانع‬ ‫بانکداری اســامی در ایران‪ ،‬به برخی چالش های موجود‬ ‫در این زمینه پرداخت و گفت ‪« :‬امروز ما به جای پیاده سازی‬ ‫بانکداری اسالمی و شناسایی ابعاد مختلف ان‪ ،‬درگیر روند‬ ‫رقابتی جذب پرهزینه ســپرده ها و تامین مالی موسسات و‬ ‫شــرکت ها با حجم فراوان مطالبات هستیم‪ .‬این وضعیت‬ ‫باعث رشد نرخ سود تسهیالت شده و از طرف دیگر‪ ،‬سبب‬ ‫شده که گیرندگان تسهیالت نتوانند در موقع مقرر وام های‬ ‫دریافتی را تسویه کنند‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪« :‬باال بودن نرخ سود به شرایطی‬ ‫انجامیــده کــه ســرمایه گذاران به جای پذیرش ریســک‬ ‫ســرمایه گذاری در بخش تولید‪ ،‬اقدام به سپرده گذاری در‬ ‫بانک ها کرده و ســودکالن تضمین شــده دریافت کنند‪.‬‬ ‫بنابرایــن در چنین وضعیتــی رقابت برای ســود دادن اوج‬ ‫می گیرد و با دچارشدن اقتصاد به عدم پویایی‪ ،‬کل سیستم‬ ‫اقتصادی گرفتار ناکارامدی می شود‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره بانک انصار با تاکید بر اینکه‬ ‫«اگر بانک ها ســودهای باداورده به سپرده گذاران ندهند‬ ‫انــان مجبور بــه فعال ســازی منابع خود در حــوزه تولید‬ ‫می شوند و ارزش افزوده واقعی ایجاد می کند» یاداور شد‪:‬‬ ‫«پول وقتی از بلندمدت بــه کوتاه مدت مهاجرت می کند‪،‬‬ ‫مهاجرت پول از بانک به حوزه تولید بر اثر کاهش نرخ سود‪،‬‬ ‫باعث نمی شود که پول از گردونه اقتصادی خارج شود‪ ،‬زیرا‬ ‫این پول به بخش های تولیدی اقتصاد تزریق شده و مجددا‬ ‫در بانک ها رسوب می کند‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی با تاکید بر اینکه در کشورهای صنعتی‬ ‫که از رونق تولیــد صنعتی برخوردار هســتند بانک ها برای‬ ‫نگهداری پــول حق الزحمــه می گیرند‪ ،‬تنها راه اســتقرار‬ ‫بانکداری اســامی را رفــع موانع موجود و زمینه ســازی و‬ ‫فرهنگ سازی پیاده کردن ان دانست و خاطر نشان کرد‪:‬‬ ‫«براساس گزارش های موثق درحال حاضرحدود ‪42‬درصد‬ ‫منابع بانکی از گردونه اقتصادی خارج شده است‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬به طور یقین وقتی ســپرده گذاران‬ ‫بانکی ســودهای کالن می گیرند و نرخ باالی تسهیالت‬ ‫باعث می شــود تولیدکننــدگان از عهــده بدهی های خود‬ ‫برنیایند‪ ،‬تولید دچار رکود می شود و اقتصاد از رونق می افتد‪.‬‬ ‫اگر سود سپرده ها و تسهیالت پایین بیاید‪ ،‬بانک ها انرژی‬ ‫خود را صرف سیســتم های اطالعات مدیریت خود کرده‬ ‫و افراد متعهــد‪ ،‬مســتعد و دارای اهلیت تولیــدی را برای‬ ‫کار تولید و تجارت شناســایی و منابع مالی را در اختیار انان‬ ‫می گذارند تا بازار تولید و اقتصاد رونق پیدا کند‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانک انصار اهتمام ملی بــه مقوله تولید‬ ‫و تالش بانک ها در پرهیز از مســابقه افزایش نرخ ســود و‬ ‫پرداختن به رقابت برای حمایت از تولید را امری پسندیده و‬ ‫از نشانه های بانکداری اسالمی توصیف کرد و افزود‪« :‬این‬ ‫اعتقاد و تصمیم کامال درست اســت که نرخ سود را به ‪10‬‬ ‫درصد و‪ 5‬درصد هم کاهش دهیم‪ ،‬نه تنها هیچ اتفاق بدی‬ ‫نخواهد افتاد‪ ،‬بلکه مسیر رونق اقتصادی بازخواهد شد‪ .‬در‬ ‫واقع اگر سپرده ها مثل کشورهای پیشرفته به جای ورود به‬ ‫بانک ها با مسابقه نرخ سود‪ ،‬به کسب وکارها وارد شود‪ ،‬هم‬ ‫رونق تولید و اقتصادی ایجاد می کند و هم در چرخه تولید‬ ‫دوباره در بانک ها رسوب می کند‪».‬‬ ‫ی تصریح کرد‪« :‬در عین حال تعدیل نرخ‬ ‫دکتر ابراهیم ‬ ‫سود بانکی باید با منطقی شدن نرخ سود سایر بازارها مالزمه‬ ‫داشته باشد‪ .‬به عنوان مثال اگر در بازار مسکن‪ ،‬نرخ سود‬ ‫‪12‬درصد باشــد و در بانک ها ‪7‬درصد‪ ،‬سپرده گذار ترجیح‬ ‫می دهد ســپرده خود را از طریق بازار بورس و خرید سهام‬ ‫به حوزه مســکن یا بازارهای واقعی دیگر که سود بیشتری‬ ‫پرداخت می کنند‪،‬ســرازیر کند‪ ،‬این اتفــاق به معنی رونق‬ ‫اقتصادی و خروج کشور از رکود تورمی است‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره بانک انصار در بیان نقطه اغاز‬ ‫تحول و اصالح در وضعیت موجود بانکداری کشــور برای‬ ‫نیل به بانکداری اســامی‪ ،‬گفت‪« :‬ما باید سیاست های‬ ‫اقتصادی خــود را اصالح کنیم‪ .‬نقطه اغــاز این اصالح‪،‬‬ ‫استفاده از تجربیات مستندی است که توسط کشورهای‬ ‫پیشرفته صورت گرفته و شرط موفقیت بهبود سیاست ها‪،‬‬ ‫ی و یافتن رابطه و نسبت معنادار‬ ‫برخورداری از تفکر سیستم ‬ ‫میان همه عوامل اســت‪ .‬تورم با نرخ سود سپرده ها و نرخ‬ ‫سود تســهیالت‪ ،‬نرخ اشــتغال و عواملی نظیر انها ارتباط‬ ‫دارد‪ .‬ما باید همه عناصر تشکیل دهنده یک پازل را ببینیم‪،‬‬ ‫زیرا سیاست های مالی‪ ،‬پولی و اشــتغال زنجیره ای به هم‬ ‫مرتبط هستند‪».‬‬ ‫وی تاکیــد کــرد‪« :‬وقتــی از بانکــداری اســامی‬ ‫صحبت می کنیــم یعنــی از عقالنیت ســخن می گوییم‪.‬‬ ‫اقتصاداســامی ما را به ایــن عقالنیت دعــوت می کند‪.‬‬ ‫مگر علم چیزی جز کشــف حقیقت است؟ ما هم باید ابعاد‬ ‫گوناگون اقتصاد و بانکداری اســامی را شناسایی کنیم و‬ ‫اصالحات را به وجوداوریم و بانکداری اســامی را تجربه‬ ‫کنیم تا شاهد رونق اقتصادی باشیم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار با بیان اینکه «اقتصاد غرب‬ ‫با تمامی ادعاهای خود هنوز در حال ازمون و خطا ســت و‬ ‫بعضا اعتراف می کنند که در برخی از حوزه ها به ان چیزی‬ ‫رسیده اند که اسالم ‪ 1400‬سال قبل به ان رسیده است»‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬ما معتقدیم که قوانین الهی که بر جهان‬ ‫حاکم است‪ ،‬تغییرناپذیرند و اسالم بسیاری از حقایق این‬ ‫جهان و این قوانین را بیــان کرده و ما بایــد انها را درک و‬ ‫پیاده سازی کنیم و اقتصاد اســامی و بانکداری اسالمی‬ ‫یک نمونه ان اســت‪ ».‬دکتر ابراهیمی بــا تاکید بر اینکه‬ ‫امروز بانکداری اسالمی در بسیاری از کشورهای پیشرفته‬ ‫مورد استقبال قرار گرفته اســت‪ ،‬گفت‪« :‬این موفقیت به‬ ‫این دلیل اســت که اموزه های اسالمی نشــات گرفته از‬ ‫عقل‪ ،‬وحی و نقل است‪ ،‬درحالی که منبع تحلیل غربی ها‬ ‫عقل ابزاری اســت‪ .‬هم اینک غربی ها هم متوجه شده اند‬ ‫که اخالق مبنای همه سعادت مندی هاســت‪ .‬چیزی که‬ ‫پیامبر مکرم اســام از همان نخستین روزهای بعثت خود‬ ‫بیان فرمود‪».‬‬ ‫وی سایت های بانک مرکزی را برای بهبود نظام بانکی‬ ‫کشــور و نزدیک شــدن به دروازه های بانکداری اسالمی‬ ‫حائز اهمیت توصیف و با اشاره به نقش اجزای شبکه بانکی‬ ‫کشور در این راستا‪ ،‬یاداورشد‪« :‬ما هنوز برای پیاده کردن‬ ‫بانکداری اسالمی استانداردســازی های الزم را مطابق با‬ ‫مبانی اقتصاداســامی تدوین و اجرا نکرده ایم‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬ما باید استانداردسازی حسابداری بانکداری اسالمی‬ ‫را تدوین کنیم‪ ،‬در حالی که اســتانداردهای حســابداری‬ ‫ی موجود از سیستم غربی نشات گرفته است‪».‬‬ ‫حسابرس ‬ ‫مدیرعامــل بانــک انصــار تاکیــد کــرد‪« :‬مــا باید‬ ‫مدل مفهومــی بانکداری اســامی را هم تهیــه و بدانیم‬ ‫هدف گذاری و محوریابی برای این نــوع اقتصاد ضروری‬ ‫است‪ .‬تحقق بانکداری اسالمی باید در برنامه های پنج ساله‬ ‫توسعه هم منظور شــود‪ ،‬چرا که روند کنونی تحوالت برای‬ ‫نیل به بانکداری اسالمی و فراهم شدن زمینه های فرهنگی‬ ‫و اقتصادی جامعه کند است‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی همچنین پیرامــون رابطه بانکداری‬ ‫اســامی و بانــک انصــار اظهــار کــرد‪« :‬مــا هم اکنون‬ ‫‪10/5‬میلیون مشــتری داریم و بانکی مردم نهاد هستیم‪.‬‬ ‫در حــوزه بانکــداری اســامی از همان ابتدای تشــکیل‬ ‫صنــدوق انصار«کمیتــه نظــارت فقهــی» داشــته ایم و‬ ‫«عدالت محوری» و «مردمی بودن» همواره مدنظر ما بوده‬ ‫و همواره تالش کرده ایم که احاد مردم از ارزش افزوده های‬ ‫بانک انصار منتفع شــوند که یکی از شقوق این بهره مندی‬ ‫حوزه قرض الحسنه است‪».‬‬ ‫وی در تبیین میزان تســهیالت قرض الحسنه بانک‬ ‫انصار به اقشار مختلف به ویژه اقشار کم درامد جامعه گفت‪:‬‬ ‫«سال گذشــته‪280‬هزار نفر از بانک انصار قرض الحسنه‬ ‫گرفتند و این قرض الحسنه ها غالبا به افراد نیازمند پرداخت‬ ‫شد‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار‪ ،‬نیروی انســانی بانک انصار‬ ‫را انســان هایی مومن‪ ،‬مردمی و حرفه ای دانست و افزود‪:‬‬ ‫«نیروی انسانی بانک انصار از فیلترهای متعدد گذشته اند‬ ‫تا ما مطمئن شــویم که دغدغه مردم و اســام را دارند‪ .‬از‬ ‫این نیروها خواســته ایم که در تامین نیازمندی های مردم‬ ‫لحظه ای غفلت نکنند و بــه قاطعیت می توانیم بگوییم که‬ ‫ســامت اداری بانک انصار مدیون افراد پاکدست شاغل‬ ‫در این بانک است‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی اجرایی کــردن قانون عملیات بانکی‬ ‫بدون ربــا را از موفقیت هــا و مزایای بانک انصــار قلمداد‬ ‫و تصریح کــرد‪« :‬تمامــی فرایندهــا و تکمیــل فرم های‬ ‫معامالتی ما براساس موازین فقهی و زیرنظر فقهای اشنا‬ ‫به بانکداری اسالمی و در نظرگرفتن ضوابط ابالغی بانک‬ ‫مرکزی جمهوری اسالمی ایران انجام می شود‪».‬‬ ‫وی گفــت‪« :‬مرکز مطالعــات بانک انصــار در حال‬ ‫مطالعه و شناســایی فعالیت هایی اســت که باز هم ما را به‬ ‫بانکداری اسالمی نزدیک تر کند و طرح «حاتم کارت» یکی‬ ‫از اقداماتی است که توانســته جوانان را به ازدواج تشویق‬ ‫کند‪ ،‬ما در این طرح به انها تسهیالت کم بهره می دهیم تا‬ ‫از کاالهای ایرانی استفاده کنند‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصــار افزود‪« :‬نرخ پایین ســود‪،‬‬ ‫کم بودن مبلغ اقساط و ســهولت دریافت هم با قصد رونق‬ ‫تولید کاالهای ایرانی و هم رشد اشــتغال و حفظ سالمت‬ ‫اجتماعی در این طرح مورد نظر است‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی در پایان با اشــاره بــه مدل مفهومی‬ ‫ اقتصاد مقاومتی که در اواخر ســال گذشته توسط رئیس‬ ‫کل محترم بانک مرکزی رونمایی شــده است‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«در بحث تدوین مدل مفهومی اقتصادمقاومتی که ما را به‬ ‫بانکداری اسالمی نزدیک می کند‪ ،‬به دنبال تبلیغات برای‬ ‫بانک انصار نبوده ایم و عملی شدن این مدل یکی از اهداف‬ ‫ارمانی ماســت که به فضل الهی و همت واالی مجموعه‬ ‫همکاران محقق خواهد شد‪».‬‬ ‫‪77‬‬ ‫بازار‬ ‫بازار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بیانیه بانک انصار به مناسبت‬ ‫هفتهبانکداری اسالمی‬ ‫شجره طیبه اسالم ناب محمدی(ص) ریشه هایی برامده از عمق هستی و شاخه هایی گسترده به وسعت اسمان و‬ ‫ش بشریت در مسیر الی الله بود ه است‪.‬‬ ‫میوه هایی سیراب از باران رحمت الهی دارد که در طول تاریخ‪ ،‬عصاره فهم و تال ‬ ‫بی تردید این شجره طیبه‪ ،‬در سرزمینی می روید که اقتصادش الهی و تجارتش مبتنی بر رضایت پرستندگان خدای یگانه‬ ‫و بهره منصفانه و عادالنه باشد‪ .‬این جامعه رفاه را به مردم‪ ،‬رستگاری را به خادمان و سعادت را به کوشندگان اقتصادی‬ ‫هدیه کرده و همه عناصر کوشا و فعال در فرایندهای کار و تالش را حس شادابی و کامیابی می بخشد‪.‬‬ ‫در جامعه ای با این ویژگی ها که با وقوع انقالب اســامی‪ ،‬ملت غیور ایران به ان اقبال نشــان داد و اکنون جهان‬ ‫محروم از ارزش های دینی را به پیاده سازی احکام الهی در حوزه اقتصاد‪ ،‬تجارت و بانکداری فرامی خواند‪ ،‬فعالیت های‬ ‫بانکداری مطابق با قوانین و شریعت اســامی اســت و وﺟﻮه ﺳﭙﺮده ﮔﺬاران ﻃﺒﻖ ﻣﻮازﯾﻦ ﺷﺮﻋﻰ و ﺣﻘﻮﻗﻰ و در ﻗﺎﻟﺐ‬ ‫ﻋﻘﻮداسالمی به کارتولید و دادوستد می اید‪ .‬در این رویکرد‪ ،‬خدمات بانکی به تقویت زیرساخت های تولید اقتصادی‬ ‫اختصاص می یابد و قسط‪ ،‬عدالت و انصاف‪ ،‬برکت را به سفره مسلمانان نازل و عزت و سرافرازی انان را تضمین می کند‪.‬‬ ‫تقبل ریسک‪ ،‬فعالیت در بخش واقعی اقتصاد‪ ،‬عدالت‪ ،‬شفافیت مسیر تولید و ﻣﺼﺮف ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت‬ ‫مشروع‪ ،‬از جمله ویژگی های کلیدی این بانکداری اسالمی اســت که همراه با عدالت‪ ،‬رشد‪ ،‬ممنوعیت ربا‪ ،‬ممنوعیت‬ ‫غرر‪ ،‬ممنوعیت ضرر و ضرار و ممنوعیت خوردن مال به باطل‪ ،‬معیارهای ان را تشکیل می دهند؛ معیارهایی که حاصل‬ ‫انطباق بانکداری با اهداف نظام اقتصادی اسالم و تطبیق ان با فقه اقتصادی و مقتضیات عصرکنونی به شمارمی اید‪.‬‬ ‫بانکداری اسالمی که با رباخواری ‪ -‬به خاطر محاربه اش با خدای کریم ‪ -‬ضدیت دارد‪ ،‬نمی گذارد عرصه اقتصاد کشور‬ ‫به جوالنگاه کاالها و خدمات غیرضروری بیگانگان تبدیل شود‪.‬‬ ‫توانمندســازی‪ ،‬کارافرینی و رشد اســتعدادها که شــاخص ها و کانون فعالیت های بانکداری اسالمی را تشکیل‬ ‫ن بانکداری را به عنوان یک تعهدالهی و مسئولیت اجتماعی با اثار مثبت و توسعه بخش معرفی کرده است‪.‬‬ ‫می دهند‪ ،‬ای ‬ ‫بانکداری اسالمی در ذیل نظام اقتصادی اسالم تعریف می شــود و تفاوت های ماهوی بسیار زیادی با بانکداری ربوی‬ ‫و بانکداری عرفی دنیا دارد‪ .‬درحالی که بانکداری ربوی تنها به حداکثرسازی ســود می اندیشد‪ ،‬در اقتصاد و بانکداری‬ ‫اسالمی‪ ،‬پول به خودی خود نمی تواند تولیدسود کند؛ بلکه پول باید به عنوان اهرم در اقتصاد به تولید بینجامد و باعث‬ ‫ارزش افزوده ناشی از کار و فعالیت فکری و یدی و همکاری جمعی شود‪.‬‬ ‫در بانکداری اســامی‪ ،‬بانک ها واســطه مالی و نماینده ســهامداران‪ ،‬وکیل ســپرده گذاران و شریک گیرندگان‬ ‫تسهیالت به شمارمی ایند‪ .‬در این بانکداری انرژی بانک ها صرف سازوکارهای مدیریت ریسک و کنترل گیرنده تسهیالت‬ ‫و زیرساخت های اطالعاتی‪ -‬عملیاتی شده و منابع مالی به افراد و به پروژه هایی اختصاص می یابد که به پیشرفت عدالت‪،‬‬ ‫انصاف و شکوفایی اقتصادی مساعدت می کنند‪.‬‬ ‫اکنون در اســتانه فرارســیدن هفته بانکداری اســامی‪ ،‬خداوند منان را بــه خاطر نعمت های بیکرانش بســیار‬ ‫شکرگزاریم که به ما توفیق داد در پرتو فرصت ارزشمند و خدادادی انقالب اسالمی‪ ،‬به تاسیس بانکداری اسالمی اهتمام‬ ‫ورزیم و به اتکای خصیصه های الهی ان‪ ،‬موجبات شکوفایی و بالندگی اقتصادی کشور را در چارچوب اقتصادمقاومتی‬ ‫فراهم سازیم‪.‬‬ ‫در این رهگذر‪ ،‬ما مدیران و کارکنان بانک انصار به عنوان بانکی با سرمایه های ارزشمند معنوی‪ ،‬انقالبی و متعهد‬ ‫به تحقق ارمان های انقالب اسالمی‪ ،‬بار دیگر با معمارکبیر انقالب اســامی و بنیانگذار فقید جمهوری اسالمی ایران‪،‬‬ ‫امام خمینی(ره) و خلف صالح‪ ،‬حکیم و فرزانه ایشــان‪ ،‬امام خامنه ای (مدظله العالی) و شهیدان سرافراز و تاریخ ساز‬ ‫میهن اسالمی تجدیدعهد و پیمان کرده وهمچنان در راستای اجرای احکام الهی در عرصه بانکداری کشور پیشتاز و‬ ‫از هیچ کوششی در توسعه و گسترش ان دریغ نخواهیم ورزید‪.‬‬ ‫بانک انصار شهریور‪95‬‬ ‫بازار‬ ‫عاطفی فر خبر داد‬ ‫انطباق محصوالت بانکی با احکام شریعت در بانک دی‬ ‫تشریح فعالیت های بانک دی در حوزه بانکداری اسالمی‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫بازار‬ ‫سرپرست بانک دی با اعالم تشکیل کمیته فقهی در‬ ‫بانک از تطبیق ابزارهای پولی و بانکی و دستورالعمل های‬ ‫مربوطه با احکام و شریعت اســامی زیرنظر متخصصان‬ ‫بانکداری اسالمی در بانک دی خبر داد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬علیرضا‬ ‫عاطفی فر که در حاشیه بیست و هفتمین همایش بانکداری‬ ‫اســامی با عنــوان «تعامل نظــام بانکداری بــدون ربا با‬ ‫بانکداری بین الملل» سخن می گفت‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬بانک‬ ‫دی به عنــوان یــک بانک خصوصــی فعال کــه موضوع‬ ‫بانکداری اســامی را با جدیت در برنامه هــای کاری خود‬ ‫لحاظ کرده‪ ،‬پیش از معرفــی محصوالت جدید حتما تایید‬ ‫شرعی و انطباق انها با احکام شریعت را اخذ می کند‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به فعالیت چند ســاله مرکــز مطالعات و‬ ‫توسعه بانکداری اســامی در بانک دی افزود‪« :‬در یکی‬ ‫دو ســال اخیر با حضور حجت االســام و المسلمین دکتر‬ ‫موسویان جلسات فقهی در بانک دی به صورت منظم برگزار‬ ‫شده و ضمن بررسی و تحلیل فقهی ابزارهای طراحی شده‬ ‫مانند سبد ارزش افرین‪ ،‬تاییده شرعی انها اخذ شده است‪».‬‬ ‫سرپرســت بانک دی در پاسخ به این ســوال که چرا‬ ‫بانک های خصوصی در حوزه بانکداری اسالمی موفق تر‬ ‫عمل می کنند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬نمی توان به طور واضح گفت‬ ‫کــه بانک های خصوصــی در اجرای بانکداری اســامی‬ ‫موفق تر بوده اند اما می شود گفت انها حساسیت بیشتری‬ ‫نســبت به ارائه باکیفیت خدمــات دارنــد‪ .‬در مجموع اگر‬ ‫شــاخص هایی در این زمینه وجود داشــت و معیاری برای‬ ‫میزان انطباق عملکردشــان با شــرع بود‪ ،‬می شــد حتی‬ ‫بانک ها را رتبه بندی هم کرد‪».‬‬ ‫وی همچنین با اشاره به انتقادهایی که به روند اجرای‬ ‫بانکداری اسالمی در کشور می شود‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬هر چند‬ ‫انچه در حــال حاضر به عنوان بانکداری در کشــور ما اجرا‬ ‫می شود با مفهوم ایده الش فاصله دارد اما باید توجه داشت‬ ‫که اکنون در نظام بانکداری جمهوری اسالمی‪ ،‬پدیده ای‬ ‫به نام ربا وجود ندارد که به خودی خود بسیار باارزش و مایه‬ ‫مباهات است‪».‬‬ ‫به گفته او نباید انتظار داشــت که بانکداری اسالمی‬ ‫با مفهوم عمیق و وسیع ان و بدون توجه به شرایط در سایر‬ ‫بخش ها و نهادهای اجتماعی قابلیت اجرا داشته باشد‪.‬‬ ‫عاطفی فر در این زمینــه مبحث مکمل دیگری چون‬ ‫اقتصــاد مقاومتــی را مورد توجه قــرار داد و گفــت‪« :‬اگر‬ ‫یک اقتصاد مقــاوم بخواهید حتما باید یــک نظام بانکی‬ ‫مقاوم داشــته باشــید و به اعتقــاد مــن مهمترین بخش‬ ‫اقتصاد مقاومتی مقاوم سازی نظام مالی و بانک هاست که‬ ‫اسیب پذیرترین بخش اقتصاد هستند‪ .‬با این وجود بانک ها‬ ‫همواره در تالشند که یاری رسان اقتصاد کشور باشند‪».‬‬ ‫وی با بیان اماری از فعالیت های بانک دی در مسیر‬ ‫اقتصاد مقاومتی اعالم کرد‪« :‬بانک دی با تاکید بر حمایت‬ ‫از تولید داخلی در پنج ماهه امسال بیش از ‪ 20‬هزار میلیارد‬ ‫لو نقل ریلی‪،‬‬ ‫ریال به حوزه هایی چون فوالد‪ ،‬بازرگانی‪ ،‬حم ‬ ‫دارو‪ ،‬فراورده های لبنی و کشاورزی و مواردی از این دست‬ ‫تسهیالت اعطا کرده است‪».‬‬ ‫سرپرســت بانک دی افزود‪« :‬عالوه بــر حمایت از‬ ‫صادرکنندگان که در سال گذشته و چهارماهه امسال بیش‬ ‫از چهار هزار میلیارد ریال تسهیالت اعطا شده است‪ ،‬بانک‬ ‫دی در ســال جاری تاکنون بیــش از ‪ 1200‬میلیــارد ریال‬ ‫تسهیالت و ضمانت نامه با هدف توسعه بنگاه های کوچک‬ ‫و متوسط ارائه کرده است‪».‬‬ ‫وی همچنین دربــاره فعالیت هــای ارزی بانک دی‬ ‫با اشــاره به عنوان همایش امســال بانکداری اسالمی که‬ ‫به موضــوع «تعامل بــا بانکــداری بین الملــل» پرداخته‬ ‫اســت‪ ،‬تصریح کــرد‪« :‬بانــک دی به عنوان یــک بانک‬ ‫خصوصی فعال در عرصه بین الملل در بخش ارزی‪ ،‬خدمات‬ ‫متنوعی از جمله گشایش اعتبارات و بروات اسنادی ارزی‬ ‫دیداری و مدت دار و همچنین صدور انواع ضمانتنامه های‬ ‫ارزی‪ ،‬خرید و فروش ارز و ارســال حوالجات ارزی را ارائه‬ ‫می دهد‪».‬‬ ‫به گفته وی از ابتدای ســال ‪ 95‬تا کنون تعداد ‪225‬‬ ‫فقره اعتبار اســنادی معادل ‪ 97‬میلیون دالر در این بانک‬ ‫گشــایش یافته که یکی از مهمترین دســتاوردهای بانک‬ ‫دی پس از اخذ مجوز مرحله دوم ارزی و در شرایط سخت‬ ‫ی محسوب می شود‪.‬‬ ‫تحریم ‬ ‫سرپرست بانک دی افزود‪« :‬امسال همچنین تعداد‬ ‫‪ 2397‬فقره حواله ارزی بازرگانی و غیربازرگانی معادل ‪716‬‬ ‫میلیون دالر صادره به کشورهای دیگر انجام شده است‪».‬‬ ‫وی یکی دیگر از فعالیت های قابل توجه بانک دی در‬ ‫حوزه بانکداری اسالمی را گسترش فرهنگ قرض الحسنه‬ ‫عنوان کرد و گفت‪« :‬در ســال جاری بانک دی نزدیک به‬ ‫‪ 112‬میلیارد ریال تسهیالت قرض الحسنه پرداخت کرده‬ ‫که اولویت با وام قراض الحسنه ازدواج بوده است‪».‬‬ ‫به گفته وی بانک دی با هدف تســهیل در ارتباطات‬ ‫بانکی خود با مشتریان انعقاد تفاهم نامه با چند بانک را در‬ ‫دستورکار خود قرار داده است که در این زمینه می توان به‬ ‫انعقاد توافقنامه با پست بانک ایران برای یاری رساندن به‬ ‫جامعه هدف خود که خانواده های معظم شــهدا هستند‪،‬‬ ‫اشاره کرد‪.‬‬ ‫بیست و هفتمین همایش بانکداری اسالمی با عنوان‬ ‫«تعامل نظام بانکداری بدون ربا با بانکداری بین الملل» در‬ ‫روزهای نهم و دهم شــهریور ماه با حضور رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی‪ ،‬معــاون رئیس جمهوری و رئیس ســازمان برنامه‬ ‫و بودجــه‪ ،‬اعضای هیات عامــل بانک مرکــزی‪ ،‬مدیران‬ ‫عامل بانک ها‪ ،‬کارشناسان‪ ،‬اســاتید دانشگاهی و فعاالن‬ ‫اقتصادی برگزار شــد‪ .‬در این همایش عالوه بر سرپرست‬ ‫بانک دی جمعی از مدیران و کارشناسان مرکز مطالعات و‬ ‫توسعه بانکداری اسالمی بانک دی حضور داشتند‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫رسانه هاباید‬ ‫روایتی مستقالنه‬ ‫و بی طرفان ه از نظام بانکی‬ ‫به مردم ارائه کنند‬ ‫همزمان بــا هفته بانکداری اســامی دکتر عیســی‬ ‫رضایی با محمد خــدادی‪ ،‬مدیرعامل خبرگزاری جمهوری‬ ‫اسالمی دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ دکتر‬ ‫عیسی رضایی در این دیدار با بیان این مطلب که باالترین‬ ‫سرمایه نظام بانکی اعتماد عمومی است‪ ،‬گفت‪« :‬متاسفانه‬ ‫برخی ســایت ها اعتماد عمومــی به نظام بانکــی را از بین‬ ‫برده اند و عامدانه دروغ می گویند‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسسه اعتباری کوثر افزود‪:‬‬ ‫«ریشه های برخی خبر سازی ها حرفه ای نیست‪ .‬رسانه ها‬ ‫باید روایتی مستقالنه و بی طرفانه از اوضاع اقتصادی و به‬ ‫ویژه نظام بانکی به مردم ارائه کنند‪».‬‬ ‫مدیرعامــل موسســه اعتبــاری کوثر تصریــح کرد‪:‬‬ ‫«گاهی برخی رسانه ها به دلیل منافع زودگذر‪،‬به انتشار اخبار‬ ‫و مطالبی اقدام می کنند که شاید چندان هم نسبت به صحت‬ ‫انها اطمینان ندارند و اینگونه می شــود که اعتماد عمومی‬ ‫نسبت به عملکرد یک سازمان خدشه دار می شود‪».‬‬ ‫استاد دانشــگاه شهید بهشــتی خاطرنشان ساخت‪:‬‬ ‫«تاکنون اطالع رسانی شفافی در خصوص تفاوت عملکرد‬ ‫بانک هــا و موسســات اعتباری مجــاز با نهادهــای مالی‬ ‫غیرمجاز در رسانه ها انجام نشده است‪».‬‬ ‫وی پیشــنهاد داد‪« :‬فعالیــن نظــام بانکــی کشــور‬ ‫می توانند در تعامل با رســانه ها و تبادل و انتشار اطالعات‬ ‫تخصصی مالی نسبت به افزایش اگاهی و اعتماد عمومی‬ ‫عمل کنند‪».‬‬ ‫دکتر رضایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره‬ ‫به اغاز هفته بانکداری اسالمی اظهار داشت‪« :‬بررسی های‬ ‫انجام شــده بیانگر ان است که در هیچ کشــوری مسائل‬ ‫بانکداری اســامی به طور کامل منطبق با احکام اسالمی‬ ‫نبوده و می توان ادعا کرد که مدل بانکداری اســامی که‬ ‫منطبق بر احکام اسالمی و فقه تشــیع که در کشوری اجرا‬ ‫شــده باشــد‪ ،‬وجود ندارد که ما از ان مدل‪ ،‬الگــو گرفته و‬ ‫بهره برداری نماییم‪».‬‬ ‫وی در ادامــه بزرگترین معضل امــروز جامع ایران را‬ ‫اشتغال دانســت و گفت‪« :‬برخی از موانع موجود در ایجاد‬ ‫اشــتغال ناشــی از قوانین و مقررات اســت‪ .‬نظــام بانکی‬ ‫می تواند نقش تاثیر گذاری در توســعه کارافرینی داشــته‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫رهبــر کارافریــن اقتصــادی تصریح کــرد‪« :‬عدم‬ ‫بنگاه داری بانک ها نمی تواند مطلق باشد‪ .‬این مسائل باید‬ ‫توســط نظریه پردازان و صاحب نظران اقتصادی بررسی‬ ‫ شود تا با راهکارهای منطقی سیاست های راهبردی جهت‬ ‫خروج از رکود تورمی تدوین شود‪».‬‬ ‫در پایان این دیدار مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‬ ‫و هیات همراه در بازدیــد از بخش های مختلف خبرگزاری‬ ‫ایرنا در جریان روند تهیه و تولید اخبار و گزارش های خبری‬ ‫و تصویری و انتشــار انها روی خروجی هــای مختلف این‬ ‫سازمان قرار گرفتند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪324‬‬ ‫عضو هیات مدیره موسسه کوثر‬ ‫در گفت وگو با اخبار بانک‪:‬‬ ‫جواد فهیمی پور‪ ،‬قائم مقام موسســه اعتباری کوثر‬ ‫گفت‪« :‬زیر ساخت های تبدیل موسســه اعتباری کوثر به‬ ‫بانک فراهم شده و منتظر تصمیمات بانک مرکزی در این‬ ‫زمینه هستیم‪».‬‬ ‫به گزارش اخبار بانک؛ جــواد فهیمی پور‪ ،‬قائم مقام‬ ‫مدیرعامل و عضو هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر در‬ ‫گفت وگو با خبرنگار مــا با بیان این مطلب اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«بســیاری از خدماتی که بانک ها در حال ارائــه دادن به‬ ‫مشتریان نظیر خدمات ساتنا‪ ،‬پایا‪ ،‬بانکداری الکترونیک‪،‬‬ ‫کارت های نقدی و هدیه و‪ ...‬هستند هم اکنون در موسسه‬ ‫کوثر ارائه می شود‪».‬‬ ‫فهیمی پور ادامه داد‪« :‬تنها چند خدمت نظیر صدور‬ ‫چک های بین بانکی و مبادالت ارزی باقی مانده که مجوز‬ ‫زیرساخت های‬ ‫بانک شدن در‬ ‫موسسه کوثر‬ ‫مهیا شده است‬ ‫برخی از انها نیز صادر شده و مبادالت ارزی نیز در حال اخذ‬ ‫مجوز هستیم و در هر دو مورد زیرساخت های ارائه خدمات‬ ‫مهیا شده است‪».‬‬ ‫عضو هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر با اشاره به‬ ‫اینکه همه شــرایط برای اخذ مجوز بانک شــدن را فراهم‬ ‫کرده ایم‪ ،‬افــزود‪« :‬درباره مجوز بانک شــدن تابع قوانین‬ ‫بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار هستیم و به نظر بانک‬ ‫مرکزی بــرای زمــان اعطای مجــوز بانک شــدن احترام‬ ‫می گذاریم‪».‬‬ ‫فهیمی پــور درباره میــزان معوقات موسســه گفت‪:‬‬ ‫«معوقات موسسه کوثر با اموزش هایی که پیش از اعطای‬ ‫تسهیالت به کارکنان داده شده است خوشبختانه کمتر از‬ ‫دو درصد است که این میزان معوقات در نظام بانکی اماری‬ ‫منطقی محسوب می شود‪».‬‬ ‫قائم مقام مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر با اشاره‬ ‫به کاهش نرخ سود سپرده و تسهیالت در ماه های گذشته‬ ‫و اجرایی شــدن ان در کوثر اظهار داشــت‪« :‬کاهش نرخ‬ ‫ســود ســپرده ها به ‪ 15‬درصد به پیشــنهاد خود بانک ها و‬ ‫موسسات صورت گرفت و ما از مدت ها قبل دستورالعمل ها‬ ‫و زیرساخت های نرم افزاری را اماده کرده بودیم و از صبح‬ ‫روز اجرایی شــدن بخشــنامه بانک مرکزی در ‪ 350‬شعبه‬ ‫موسسه اعتباری کوثر عملیاتی شده است‪».‬‬ ‫وی بیان داشــت‪« :‬سیاســت های بانک مرکزی در‬ ‫خصوص کنترل نرخ ســود موثر بوده و ما هم اکنون حتی‬ ‫یک ریال باالتر از نرخ های ابالغی بانک مرکزی سود بیشتر‬ ‫پرداخت نمی کنیم و نرخ ترجیحی نداریم‪».‬‬