ماهنامه مثلث شماره 327
ماهنامه مثلث شماره 327
ماهنامه مثلث شماره 327
گزینه جدیدجبهه پایداریکیست؟
پرویزفتاح
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال ششم /شماره سیصد و بیست وهفت 3 /مهر 88 / 1395صفحه 6000/تومان
رمزگشاییازبیانیه
حاج قاسم
سلیمانی
مثلث به بررسی این سوال پرداخته است؛
ایانبایدمنتظرنامزدیحاجقاسمسلیمانی
در سال 96بود؟
پرهیز از تکرار
تجربه 88
چرا احمدینژاد از ورود
به انتخابات نهی شد؟
در راه مدودفسازی؟
ممکن است احمدینژاد
بهواسطه حاضر نشدن در
انتخابات 96راه حمایت
از یک نامزد را
پیش بگیرد
رئیسجمهور اینده ایران
رئیسجمهور بازاراست
جامعهشناسی سیاسی ایران
درگفتوگو با ابراهیم فیاض
توافق اجباری
برجام پس از انتخابات امریکا
چه وضعیتی پیدا میکند؟
شیفت به راست
تغییرات در جامعه روحانیت مبارز ،انان
را درکجای سیاست ایران قرار میدهد؟
جلد
د
و
م
توافقاجباری
برجامپسازانتخاباتامریکاچهوضعیتیپیدامی کند؟
ویژگی هایتعلیموتعلم
در قران و حدی ث
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
اقایان میدانند ،لکــن تذکر ،باز خوب
است .مســاله اموزش و مساله تعلیم و تربیت
علمی ،یک مطلبی اســت که در قران کریم،
در احادیث اولیای خدا از رســول اکرم تا سایر
ائمۀ هدی ،همــه جا ذکر از ایــن قضیه بوده
است ،و تجلیل از مقام علما به معنای وسیع و
وادار کردن به اینکه باید علم را بیاموزند اگرچه
در چین باشد]1[،و این مثل است .یعنی اگر
علم را هم از یک کشورهایی که دور افتادهاند و
از اسالم هم اطالعی ندارند ،لکن از علمشان
استفاده باید کرد .و از مهد تا لحد]2[،از وقت تولد تا اخر ،که
باز این یک تاکیدی است بر اینکه مساله تعلیم و تعلم انحصار
به یک ســنین خاصی ندارد ،و هیچ کس هم مستغنی از ان
نخواهد بود .علم یک حقیقت غیر متناهی است ،و انسان اگر
در تمام عمر هم تحصیل علم را بکند باز به اخر نرسانده است.
و لهذا سزاوار است که انســان در تمام مراحل عمر مشغول
تحصیل علم باشد .یعنی همه محتاجیم به اینکه از یکدیگر
چیز یاد بگیریم .همه محتاج به تعلیم و تربیت علمی هستیم.
هیچ وقت نیست که انسان از این مستغنی بشود .و کسی که
بخواهد خودش را بسازد در جهت علم ،نباید در یک حدی که
رسید بگوید این بس است .کسی که این معنا را توهم کند که
این مقدار بس است ،این ،ادراک نکرده است ماهیت علم را.
علم یک معنایی اســت ،یک حقیقتی است در هر رشتهای،
10- 17
خبرنامه
رژه بزرگ نیروهای مسلح
نمایش قدرت
اخرین سخنرانی باراک
گزینه جدید جیهه پایداری کیست؟
18- 23
گفتارها
پرهیز از تکرار تجربه 88
استدالل های یک نهی
تالش برای انصراف هیالری
بن بست شامات
28- 39
سیاست
رمزگشایی از بیانیه حاج قاسم سلیمانی
ماموریت ملی
در راه مدودف سازی؟
شیفت به راست
تحریریه:
مثلث؛هفتهنامه ایخبری،تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل،
ازادی و جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش
اسالم ،انقالب ،امام و رهبری ،ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در
سراسر جهان و عزت مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم
شریف ایران و رونق گرفتن عدالت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب
و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت
قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان
فرهیختگانونخبگانکشوراست.امیدواریمکهدرروایت مانصادق،برمرام مان
مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر ،بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب
و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
دبیرتحریریه :مصطفیصادقی
سیاست :مصطفی صادقی (دبیر) -علی حاجی ناصری -امیدکرمانی ها
حنیف غفاری
بین الملل :سعیده سادات فهری (دبیر)
اقتصاد :محمدمهدی صدرزاده (دبیر)
دیدار :افشین خماند(دبیر)
ورزش :مهدی ربوشه (دبیر)
جامعه شناسی و فکرنو :علی حاجی ناصری (دبیر)
فرهنگ :شایان ربیعی (دبیر)
بازار :محمد شکراللهی (دبیر)
مشاور هنری :نیما ملک نیازی
که اخر ندارد ،غیرمتناهی است .از این جهت ،ما باید در تمام
مدت عمرمان علم را تحصیل کنیم .مطالعات را داشته باشیم
و دیگران را تربیت کنیم .تربیت علمی کنیم و سطح معلومات
مردم را باال ببریم .و در یک کشوری که در این جهت کامیاب
نبوده اســت ،حاال که ما و شــما و اقایان متصــدی این امر
هستیم،بایدهمنهضتسواداموزیتوسعهداشتهباشدوهمه
شرکت کنند .کسانی که سواد ندارند شرکت کنند ،تا انها را ببرند
به حدی که برای خودشان بتوانند مسائلی را بفهمند .و هم از
کودکستان تا دبیرستان تا باالتر و دانشگاه ،باید تحصیالت را
تحکیمکنند.وهمچونباشدکهدنبالاینباشندکهیکسندی
دست بدهند یا یک سندی بگیرند ،یک مدرکی داشته باشند.
خود علم را تعقیب کنند .و حتی اساتید دانشگاه هم محتاج به
تعلیموتعلمهستند،وهمینطوردرحوزههایعلمیقدیمی.
انها هم در یــک حدی قانع نباید باشــند و تا اخر عمر
مشغولباشند؛مشغولبهتحصیل،مشغولبهتعلیم.
انهاییکهمدرسهستندوتعلیممیدهند،توجهدارند
که خودشــان اســتفاده میکنند از تدریس شان و از
تعلیمشان و از شاگردهاشان بسیاری از امور را .چون
انجاها یک بحث ازادی اســت و هر کــس حق دارد
که اشکال بکند و حرف اســتاد را قبول نکند و حرف
استاد را رد بکند .اساتید میدانند که در این رد و بدل
و در این اعطا و اخذ ،اخذ زیاد است و انسان در همان
جا تربیت علمی میشود .قضیۀ علم معلوم است ،و
همه میدانید که کار شریفی است که همه ارزوی او را
دارند .و در فطرت انسان این است که هیچ وقت بس
ندارد .فطرت این طوری است.
40- 49
بین الملل
ادامه برجام
دیپلماسی منعطف
خطر هیالری
رادیکالیسم کور هیالری
50-63
ورزش
ِ
لیگ تعطیل
تابستان سرد سرد
حق با کی روش است یا مربیان لیگ برتر؟
لطفا دلجویی نکنید!
64-71
دیدار
سالنی به نام داوود رشیدی
شهر ازاد گشته ...
؟؟؟؟؟
صبح بخیر
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
و افشین جم
پردازش تصاویر :هومن سلیمیان
عکس :امیر طالیی کیوان -عدنان جعفری و محمد برنو
ویرایش :ژیال شاکری -امیر عزیزی و نرگس حاجیلو
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمدرضا پالیزدار
سازمان اگهی ها :محمد شکراللهی
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلیاجورلو
امور اداری :علیرضا اسدالهی -علی اکبر پیمانی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر دارابی -دکتر ایت اله ابراهیمی -حسین محمد پورزرندی
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -محمدابراهیم محمد پورزرندی
علیرضا حسن زاده -دکتر عیسی رضایی -سید حمید خالقی -هادی انباردار
طراح جلد :مصطفی مرادی
گزینه جدیدجبهه پایداریکیست؟
پرویزفتاح
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال ششم /شماره سیصد و بیست وهفت 3 /مهر 88 / 1395صفحه 6000/تومان
رمزگشاییازبیانیه
سازمان اگهی ها :تلفن0912-8505848 :
چاپ :هنر سرزمین سبز -پردازش تصویر رایان
توزیع :نشر گستر امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید عباسپور(توانیر) ،خیابان نظامی گنجوی ،کوچه پناه،
پالک 19
تلفن 88198280 :
حاج قاسم
سلیمانی
مثلث به بررسی این سوال پرداخته است؛
ایانبایدمنتظرنامزدیحاجقاسمسلیمانی
در سال 96بود؟
پرهیز از تکرار
تجربه 88
چرا احمدینژاد از ورود
به انتخابات نهی شد؟
در راه مدودفسازی؟
ممکن است احمدینژاد
بهواسطه حاضر نشدن در
انتخابات 96راه حمایت
از یک نامزد را
پیش بگیرد
رئیسجمهور اینده ایران
رئیسجمهور بازاراست
جامعهشناسی سیاسی ایران
درگفتوگو با ابراهیم فیاض
توافق اجباری
برجام پس از انتخابات امریکا
چه وضعیتی پیدا میکند؟
شیفت به راست
تغییرات در جامعه روحانیت مبارز ،انان
را درکجای سیاست ایران قرار میدهد؟
شماره پیامک3000411711 :
انتخابات بدون احمدی نژاد
خبرنامه
بر اساس خبری که رســانه ها و شــخصیت های سیاسی نقل
کرده انــد ،محمود احمدی نــژاد از حضور در انتخابات نهی شــده
است .در خبرنامه این شــماره عالوه بر این موضوع به سفر حسن
روحانــی به امریــکا و اخریــن ســخنرانی اوبامــا در ســازمان ملل
پرداخته ایم.
تی
تر
یک
رهبرمعظمانقالب:
خبرنامه
12
مثلث | شماره 327
اسالمی
تحریکاحساساتدیگر ِف َرق
به اسم شیعه« ،شیعه انگلیسی» است
هم زمان با عیدســعیدغدیرخم ،عید امامت و والیت و
ِ
عیدُالله ا َ
الکبر،هزاراننفرازقشرهایمختلفمردمباحضرت
ایت الله خامنه ای ،رهبر معظم انقالب اسالمی ،در حسینیه
امام خمینی (رحمه الله) دیدار کردند .رهبر انقالب اسالمی
در این دیــدار ضمن تبریک عیدســعیدغدیرخم ،مهم ترین
پیام ماجرای غدیــر را تعیین «امامت» به عنــوان ضابطه و
قاعده حکومت در اسالم بیان کردند و با اشاره به ویژگی های
منحصربه فردحضرتعلی(علیه السالم)به ویژهخصوصیات
حکومتی ایشــان ،الزمه تمســک به والیــت امیرالمومنین
علی(علیه السالم) را حرکت در مسیر خصوصیات و عمل به
توصیه های ان شخصیت ممتاز دانستند .ایشان با اشاره به
برخی تعابیر که از عیدغدیر به عنوان «عید بزرگ الهی» یاد
یاست
کرده اند،گفتند«:علتاینتعابیر،رویدادبسیارمهم
که در ماجرای غدیر محقق شد و ان ،تعیین ضابطه و قاعده
حکومت در اسالم است ».ایشــان افزودند« :این ضابطه،
همان امامت و والیت در جامعه اســامی است که به دستور
خداوند و به وسیله پیامبر اســام (صلی الله علیه واله) اعالم
شد ».رهبر انقالب اسالمی خاطرنشــان کردند« :عالوه بر
تعیینضابطه،حضرتعلی(علیه السالم)به عنوانمصداق
امامت معرفی شدند که شــخصیتی بزرگ ،نورانی ،قدسی و
غیرقابل خدشه بودند ».ایشــان افزودند« :البته هیچ کس
در مقام امامت و رهبری جامعه اســامی بــه قله بی همتای
امیرالمومنین دسترســی ندارد و بزرگ ترین شخصیت های
ی و عرفانی تاریخ اســام همچون امام بزرگــوار ما که
علمــ
شــخصیتی بزرگ ،جامع االطراف و برجســته بود ،در مقابل
امیرالمومنین (علیه السالم) همچون شــعاع و پرتویی از نور
خورشیدهستند».ایشاندرجمع بندیاینبخشازسخنان
خودتاکیدکردند«:واقعهغدیر،پایه گذاریقاعدهحکومتدر
جامعه اسالمی است و نشان می دهد اسالم به غیر از ضابطه
امامتووالیت،مدل هایحکومت هایسلطنتی،شخصی،
زر و زور ،زیاده خواه ،متکبر ،پیرو شــهوات و اشرافی را قبول
ندارد».ایشاندربیاناهمیتموضوعغدیربهدستورخداوند
بهپیامبراعظم(صلی الله علیه واله)مبنیبراینکهابالغرسالت
درگرویابالغامامتاست،اشارهکردندوگفتند«:ایناعتقاد
اسالمی مبتنی بر مبانی مستحکم و استدالل های غیرقابل
خدشــه اســت اما پایبندی به این اعتقاد و بیــان ان ،نباید با
تحریک احساسات برادران اهل ســنت همراه باشد زیرا این
کار خالف ســیره ائمه معصومین (علیهم السالم) است».
رهبرانقالباسالمیباتاکیدمکرربراهمیتوحدتدردنیای
اسالموبااشارهبهاینکههرگونهناسزاگوییبهبزرگاناهل سنت،
درواقع مانع از شنیده شدن مبانی منطقی و مستدل اعتقاد به
امامت می شود ،خاطرنشــان کردند« :تحریک احساسات
دیگر ِف َرق اسالمی به اسم شیعه ،درواقع «شیعه انگلیسی»
اســت و نتیجه ان ،ظهور گروه های خبیث و مزدور وابســته
به امریکا و سرویس جاسوســی انگلیس همچون داعش و
النصرهاستکهجنایاتوویرانی هایزیادیرادرمنطقهبه راه
انداخته اند».ایشاندرادامهبااشارهبهصفاتوخصوصیات
معنوی و انسانی حضرت علی(علیه السالم) همچون ایمان
عمیق ،سبقت در اســام ،فداکاری در راه اسالم ،اخالص،
علمومعرفت بالله،شجاعت ،ترحم،ایثاروگذشت،افزودند:
«بخش دیگری از خصوصیات ان حضرت مربوط به شــیوه
حکومت داری اســت که ازجمله انها عدالت ،انصاف ،برابر
دانستنهمهاحادمردم،اجتناباززخارفدنیا،تدبیر،سرعت
عملدرانجاموظیفه،تبیین،هدایتجامعهبهتقواوبی باک
بودن در عمل به حق و در عمل به عدل است ».رهبر انقالب
اسالمیدرخصوصاجتنابامیرالمومنینعلی(علیه السالم)
از امکانات دنیوی و حکومتی برای مصارف شخصی ،تاکید
کردند« :وسوسه شدن برای استفاده از منابع مالی در اختیار،
یکی از بالهایی اســت که حکومت ها به ان مبتال هســتند،
درحالیکهحکومتامامتبااینمسائلجدامخالفواستفاده
شخصی از امکانات عمومی ممنوع اســت ».رهبر انقالب
اســامی درخصوص تدبیر حضرت علی(علیه السالم) در
جامعهاسالمی،تاکیدکردند«:انحضرتدرشناختدوست
ودشمنودردسته بندیدشمناننیزتدبیرداشتندورفتارایشان
در سه جنگ خود با دشــمنان کامال متفاوت بود ».ایشان،
امیرالمومنینعلی(علیه السالم)راشخصیتیجامع االطراف،
عظیموغیرقابلتوصیفدانستندوافزودند«:وظیفهماحرکت
بهسمتاینقلهوبهره مندیازانصفاتبهاندازهتوانوایمان
خود است ».حضرت ایت الله خامنه ای با اشاره به لزوم زینت
بودن شیعیان برای اهل بیت (علیهم السالم) در اثر تبعیت و
الگوگیریازانبزرگواران،گفتند«:کسیکهرشوهمی گیردیا
ازبیت المالزیاده خواهیمی کند،یابربدی هاچشممی بندد
و هیچ احساس مســئولیتی در قبال هدایت جامعه نمی کند،
برای نظام و جامعه اسالمی ،زینت نیست و درواقع مایه عیب
برای شیعه است» .رهبر انقالب اسالمی با تاکید بر اینکه ما
هیچ گاهنمی توانیمهمچونحضرتعلی(علیه السالم)زاهد
باشیم اما می توانیم با حرکت در ان مسیر نورانی ،از اسراف و
زیاده رویپرهیزکنیم،گفتند«:متاسفانهجامعهماگرفتارپدیده
زشت اسراف شده و این اســراف در ابعاد مختلف ازجمله در
زندگی هایشخصیخودرانشانمی دهد».حضرتایت الله
خامنه اییکیازتبعاتسوءاسرافدرجامعهرا،ضربهخوردن
اقتصاد کشور دانستند و خاطرنشان کردند« :اگر جامعه ای
بخواهد از لحاظ اســتحکام درونی اقتصاد به نقطه مطلوب
برسد،حتمابایدجلویاسرافرابگیرد».رهبرانقالباسالمی
ممانعتازاسرافرادردرجهاولوظیفهاحادمردمبرشمردندو
باتاکیدبراینکهتمسکبهوالیتامیرالمومنین(علیه السالم)
باید در عمل خود را نشان دهد ،گفتند« :یکی از راه هایی که
دشــمن از ان طریق ضربه می زند ،اســتفاده از نقاط ضعف
جامعهاستکهبایدایننقاطضعفاصالحشوند ».حضرت
ایت الله خامنه ای ،هدف اصلی دشــمن در شرایط کنونی را
اخاللدراقتصادکشوردانستندوبااشارهبهتاکید هایمکرر
خودبرایتحققاقتصادمقاومتی،افزودند«:دشمنبه دنبال
بد شدن شــرایط اقتصادی مردم و درنهایت ایجاد نارضایتی
از اسالم و نظام اسالمی است ».ایشــان تاکید کردند« :در
چنینشرایطی،وظیفهدولت،مجلسومسئوالنبخش های
مختلف و همچنین احاد مردم ،برنامه ریزی و اقدام در نقطه
مقابل هدف گیری دشــمن اســت » .رهبر انقالب اسالمی
درعین حــال حرکت عمومی کشــور را به برکــت جوان های
بی شماری که برای احیای اسالم و اقامه دین تالش بی وقفه
می کنند ،خوب توصیف کردنــد و افزودند« :این جوان ها به
فضل الهی،هردشمنیازجملهامریکاورژیم صهیونیستیرابه
زانودرخواهنداورد ».حضرتایت اللهخامنه ایتاکیدکردند:
«علتاینکهمکرردرصحبت هایخود،نسبتبهایندهاظهار
خوش بینی می کنم ،وجود همین واقعیت های خوب اســت
که می تواند کشور را به پیش براند ».ایشان ،جوانان مومن،
باانگیزه باال و اماده حضور در میدان های مجاهدت و دفاع از
کشوررافراوانخواندندوتاکیدکردند«:این،همانانگیزه ای
استکهکشوررانجاتخواهددادوبایدانراتقویتکرد».
نمایش قدرت
رژه نظامی نیروهای مسلح
در شرایط ویژه منطقه
اخرین سخنرانی باراک
رایزنی در نیویورک
حسن روحانی در سازمان ملل سخنرانی کرد
گزار
ش
اول
1
ث
در حد وزیر برگزار می شود و این نشان دهنده این است که
برجام برای همه این کشورها اهمیت دارد».
در هفته های اخیــر برخی مقام های ایــران از جمله
حســن روحانی ،امریــکا را بــه کوتاهی در اجــرای برجام
متهم کردند اما ســحر نوروززاده می گوید امریکا خدماتی
را برای بانک های جهانی ارائه می دهد تا انها را از بی خطر
بودن معامله با ایــران بعد از برداشــتن تحریم ها مطمئن
کند .سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه امریکا در ادامه
می گوید« :امریکا همه تعهداتش را بر اساس برجام انجام
داده است و به دنبال این هستیم تا مردم ایران نیز منفعت
اقتصادی برجام را در زندگی روزمره شــان احســاس کنند،
به خاطر همین اســت که تیم های مختلف به سراسر دنیا
فرستاده ایم تا به بانک ها و شرکت های بین المللی توضیح
دهند تا چــه درهای تجاری بــا ایران بعد از اجرایی شــدن
برجام باز شده اســت ».وی در ادامه گفت« :باید یادمان
باشد که فقط 8ماه از اجرایی شدن برجام می گذرد و حدود
10ســال بود که جامعه بین المللی نگرانی های شــدیدی
درباره برنامه هسته ای ایران داشتند ولی حتی در همین 8
ماه هم اتفاق های اقتصادی مهمی افتاده ،ازجمله فروش
نفت ایــران که بیش از دو برابر شــده ،با صدهــا بانک نیز
ارتباط برقرار کرده اند و قراردادهای زیادی منعقد کرده اند
ولی خب ،این یک شروع اســت ولی شروع مثبت و مهمی
است».
دام امریکایی
lایجاد شکاف ،ممنوع
در حالــی کــه چهــره هــای مقبول
و معتمــد اصولگــرا در حال رایزنــی برای
رســیدن بــه ســاز و کار وحــدت در جناح
اصولگرا برای انتخابات اینده هستند برخی
چهره هــا در مصاحبه هایــی از هم اکنون
شرط و شروط برای حضور در فرایند وحدت
تعیین کرده اند .انها حتــی گفته اند اگر به
شروطشان عمل نشــد راه دیگری خواهند
رفت و نامزد اختصاصی خواهند داشــت.
به نظر می رســد بیان چنین ســخنانی ان
هم در این فاصله زمانی تا انتخابات و البته
همزمان بــا تالش ها برای همســو کردن
همه طیف هــا خطــر بزرگی بــرای نتیجه
انتخابات خواهد بود .تجربه نشــان داده
حرکات مستقل چیزی جز شکست به دنبال
نخواهد داشت.
مثلث | شماره 327
حســن روحانی بــرای حضــور در مراســم ســاالنه
ســازمان ملل متحد راهی نیویورک شــده و بار دیگر طرف
امریکایی بازی تکراری ســه سال گذشــته را کلید زده اند.
انها می خواهند تیــم ایرانی همراه حســن روحانی را برای
انجام دیدار میان دو رئیس جمهور راضی کنند؛ اتفاقی که
تا کنون ناکام مانده و همه تالش ها بــر انجام ان ناموفق
بوده است.
نکته مهم این اســت که بیان این ســخنان از سوی
مقامــات امریکایــی ماننــد پهن کــردن یــک دام بــرای
ایرانی های حاضر در نیویورک است .مساله این است که
مقامات ایرانی حتما خطوط قرمز نظام را می دانند و وارد این
بازی امریکایی ها نخواهند شد.
در شــرایطی که در روزهای اخیر به
صورت موثق خبر دیدار محمود احمدی نژاد
با رهبر معظم انقالب با موضوع حضور در
انتخابات اینده منتشر شــده است ،برخی
افراد نزدیک بــه او اظهار نظرهای عجیب
و غریب و متاســفانه قابل تاملی داشته اند
.یکی از این افراد گفته اســت این توصیه
صرفــا مشــورت بــوده و امیداورنــد اقای
احمدی نژاد به ان عمــل کنند! یا یک فرد
نزدیک به او در اظهار نظری عجیب تر گفته
است« :باور کنیم که می توانند کار بی معنا
را به امام(رحمه الله علیــه) تحمیل کنند.
منع یک خادم مومن مورد اقبال مردم برای
نامزدی که سهل است».
نکته مهم این است که والیتمداری
و پذیــرش نظــر مقــام والیــت مهمترین
اصــل بــرای ســنجش عیــار مســئوالن
و شخصیت هاســت .حتما چنیــن اظهار
نظرهایــی بوده کــه ان ماجــرای قهر 11
روزه را نیز به وجود اورده بود .مســاله این
است که حتما تدبیر و دور اندیشی خاصی
در ایــن نهی وجــود داشــته کــه در اینده
علت ان بر همگان مشخص خواهد شد.
شــاید انتظار این بود که نقل کنندگان این
ســخنان که اتفاقا از افرادی هستند که در
جناح اصولگرا حضور دارند اندکی بیشــتر
تامل کرده و سپس این ســخنان را مطرح
می کردند .امیدواریم اقای احمدی نژاد با
این نظرات موافق نبوده و این سخنان تنها
نظر شخصی این افراد بوده باشد .
خبرنامه
2
ن
ظر
مثل
lاظهارات قابل تامل
در حالــی که حســن روحانی در ســال اخر ریاســت
جمهوری خود برای سخنرانی در سازمان ملل به نیویورک
رفته ،بار دیگــر گمانه زنی در مورد دیدارهای او اغاز شــده
اســت .مهمترین نکته هم این اســت که اگرچــه این بار
رســانه های ایرانی هیچ کدام از احتمال دیــدار او با باراک
اوباما ســخن نگفته اند اما در امریکا حال و هوای دیگری
حاکم است .برخی رسانه ها و شخصیت ها در ایاالت متحده
این احتمال را مطرح کرده اند که شاید در اخرین ماه های
ریاست جمهوری روحانی و اوباما این دیدار صورت گیرد .در
این میان سخنگوی جدید فارسی زبان وزارت خارجه امریکا
در مصاحبه ای درباره احتمال دیدار روسای جمهور ایران و
امریکا در حاشیه نشست سران ســازمان ملل گفته است :
«هر سال امکان دیدار انها بوده و ما همیشه امادگی داریم
که مالقات بین انها پیش بیاید .همان طور که می دانید در
سال 2013یک بار تماس تلفنی در حاشیه نشست سازمان
ملل بین دو رئیس جمهور انجام شــد ».وی معتقد اســت
طرف ایرانی هنوز امادگی دیدار روســای جمهوری ایران
و امریکا را ندارد و به گفته نوروززاده ،امریکا این مســاله را
درک می کند.
سحر نوروززاده در بخشــی از مصاحبه خود به برجام
نیز اشــاره کــرده و در ایــن بــاره می گوید« :بــرای برجام
یک کمیســیون مشــترک داریم که وظیفــه ان نظارت بر
اجرایی شدن برجام اســت .مالقات های مختلفی گاهی
علی گنجی
روزنامه نگار
تایید نهی
اطرافیان احمدی نژاد ،نهی برای
ورود به انتخابات را تایید کردند
13
خبرنامه
رونمایی از جدیدترین تجهیزات دفاعی
1
رژه بزرگ نیروهای مسلح برگزار شد
رژه بــزرگ نیروهای مســلح همزمان با 31شــهریور
(اولین روز هفته دفــاع مقدس) در تهــران(در جوار مرقد
نورانی امام راحل) و بندرعباس بــه صورت همزمان برگزار
شد.
در رژه نیروهای مسلح در تهران که همه ساله با حضور
رئیس جمهور برگزار می شــد ،به دلیل سفر حجت االسالم
حســن روحانی به نیویورک (به منظور شــرکت در اجالس
مجمع عمومی سازمان ملل متحد) سردار سرلشکر محمد
باقری ،رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به عنوان مقام ارشد
حاضر در مراســم ســخنرانی کرد و پس از ان ،یگان های
پیاده و محمول از مقابل جایگاه رژه رفتند.
این گزارش حاکی اســت در رژه 31شــهریور تهران
در جوار بــارگاه امــام راحل انواع ســامانه های موشــکی
هوافضای سپاه رژه رفتند .موشــک دور ُبرد «عماد» با برد
1650کیلومتر هم برای اولین بار در رژه حاضر بود .تعداد
موشک های بالستیک دوربرد حاضر در رژه 16فروند بود.
همچنین در جریان این رژه بزرگ سامانه موشکی برد
بلند 300-Sاز نوع PMU2که اخیرا از روســیه تحویل شده
است ،به همراه النچرهای پرتاب این ســامانه به نمایش
درامد .این ســامانه موشــکی اخیرا وارد کشــور شده و در
برخی مراکز حســاس و حیاتی نظیر سایت هسته ای فردو
مستقر شده است.
همزمان رژه بزرگ نیروهای مســلح یک رژه دیگر در
سواحل خلیج فارس برگزار شــد .در این رژه که با محوریت
قوای دریایی ارتش و ســپاه و نیز یگان هایــی از نیروهای
هوایی و زمینی و پدافند در سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز
برگزار شد سردار سرلشکر غالمعلی رشــید فرمانده قرارگاه
مرکزی خاتم االنبیا(ص) میدان ،سخنرانی کرد.
برخــی فرماندهــان عالیرتبــه نیروهــای مســلح از
جمله سرلشــکر محمدعلی جعفــری فرمانده کل ســپاه،
امیر ســید عبدالرحیم موســوی جانشــین رئیس ستادکل
نیروهای مســلح ،امیر دریادار حبیب الله ســیاری فرمانده
نیروی دریایی ارتش ،دریادار علی فــدوی فرمانده نیروی
دریایی ســپاه ،امیر خلبان حسن شاه صفی فرمانده نیروی
هوایی ارتــش ،امیر کیومــرث حیدری جانشــین فرمانده
نیروی زمینــی ارتــش ،ســردار عبدالله عراقی جانشــین
نیروی زمینی سپاه ،ســردار مجید موسوی جانشین نیوری
هوافضای ســپاه ،ســردار علــی فضلی جانشــین رئیس
ســازمان بســیج مســتضعفین و ســردار مومنی جانشین
فرمانــده نیــروی انتظامــی از جملــه حاضــران در ایــن
مراسم بودند.
نمایش قدرت
رژه نظامی نیروهای مسلح در شرایط
2
ویژهمنطقه
در رژه بزرگ نیروهای مسلح کشــورمان با محوریت
نیــروی دریایــی ارتش و ســپاه در ســطحی گســترده در
خلیج فارس و تنگه هرمز برگزار شــد و تعداد زیادی از انواع
شــناورهای رزمی و لجســتیک نیروهــای دریایی ارتش
جمهوری اسالمی و ســپاه پاســداران انقالب اسالمی از
مقابل جایگاه رژه رفتند .این رژه برای اولین بار در این سطح
وسیع برگزار می شود که در شرایط حساس منطقه ای ایران
اهمیت ان بیشتر از پیش اشکار می شود.
همزمــان با ایــن رژه در اب هــای جنوب کشــور ،از
سامانه های موشــکی نیز در تهران پرده برداری و رونمایی
شد .سامانه موشکی اس 300که توان دفاعی کشور را باال
می برد و همچنین موشــک های عماد که برد باالیی دارند
و تمام اهداف را در 1650کیلومتری ایران می تواند مورد
اصابت خود قرار دهند.
در هفته های اخیــر درگیری هایی از قایق های تندرو
ســپاه و ناوهای امریکایی در خلیج فارس گزارش شــد که
امریکایی ها را به شــدت عصبانی کرده اســت .از ســوی
خبرنامه
14
مثلث | شماره 327
«ابوبکرالبغدادی»
به ناچار افتابی شد
ناارامی های شدید اخیر در موصل ،سرکرده گروهک
داعش را مجبور کرده به صورت علنی در این شهر رفت و
امد کند تا اوضاع را طبیعی جلوه دهد .بغدادی سوار یک
خودروی شاســی بلند سفید رنگ می شــود و سه خودروی
دیگر با افراد مسلح مشکی پوش و نقاب دار وی را اسکورت
می کنند.
این اولین ظهــور علنی
بغــدادی در موصــل پــس از
چندین ماه است .در ماه های
اخیر گروه داعش تحت فشار
شــدید اســت و شکست های
بزرگی را متحمل شــده است.
دولت عراق تــاش می کند تا
انها را از موصول خارج کند.
دیگر رهبر انقالب در ســخنرانی اخیر کــه در همین هفته
گذشته انجام شــد ،به اهمیت نیروی نظامی تاکید کرده و
حرف هایی که به نقل از یکی از مقامات در خبرها شــنیده
شده بود را «غلط» خواندند .همچنین درگیری ها در منطقه
روزبه روز گسترده تر می شود .با وجود انکه توافق اتش بس
میان نیروهــای مختلف درگیر در ســوریه در عیــد قربان
اجرا شــده بود اما دوام نیافت و از سوی خود امریکایی هم
نقض شــد .داعش همچنان در عراق و سوریه حضور دارد
و عربستان از انجا که توانایی رودررویی با ایران را ندارد به
جنگ نیابتی رو اورده است.
از نظر وزارت ارشاد
پروانهیالثارات
لغو شده
حســین نوش ابــادی،
ســخنگوی وزارت فرهنــگ و
ارشاد درباره موضع وزارت ارشاد
در خصوص نشریه یالثارات نیز
گفت« :موضع ما در این رابطه
قبال اعالم شده و هیات نظارت بر مطبوعات پروانه نشریه
را لغو و از فهرست دارای مجوز خارج کرده است و ان را به
لحاظ قانونی دارای مجوز نمی دانیم چون در هیات متشکل
از سه قوه و حوزه علمیه لغو پروانه شده است ».نوش ابادی
افزود« :ادامه فعالیت این نشــریه توســط قوه قضا ئیه در
حال پیگیری است و شــکایت هایی که از طرف هنرمندان
صورت گرفته بر اســاس وظایف و اختیــارات قوه قضا ئیه
انجام خواهد گرفت».
در ایــن وضعیــت اهمیــت نیروهــای نظامــی و
توانمندی های تســلیحاتی ایران اهمیت بیشتری نسبت
به گذشــته پیدا کــرده اســت .در رژه اخیر انــواع هواپیما
و شــناورهای جدید کــه توانایی ایــن را دارند کــه با یک
سوختگیری تا خلیج عدن پیش بروند ،رونمایی شده است.
همچنین نمایش انواع ســامانه های موشــکی کروز
و بالســتیک ضد اهداف دریایی در رژه بندرعباس نشــانه
ی است برای انها که تالش می کنند به برنامه موشکی
مهم
ایران انتقاد کرده و در مجامع جهانی راجع به ان محدودیت
ایجاد کنند.
افشایجزئیات
سفرسناتورامریکایی
به ایران
جیــم داباکیــس ،ســناتور ایالتــی دموکــرات
امریکایــی در گفت وگویی فاش ســاخت کــه به مدت
شــش روز در ایران بوده و طی این مدت در شهرهای
تهران و اصفهان بوده اســت .وی پیــش از این گفته
بود که بــه دعوت یــک نهــاد دانشــگاهی و در قالب
یک تور 12نفره بــه ایران رفته اســت .داباکیس یک
همجنسگراست.
او مدعی شده که ویزای خود و همسرش را از طریق
دفتر حفاظت منافع ایران در سفارت پاکستان در واشنگتن
گرفته و در فرم ویزا درباره شــغل خود نوشته است« :هم
سناتور ایالتی و هم یک خریدار اثار هنری است».گفتنی
است چندی پیش این سناتور امریکایی خاطراتی از سفر
خود به ایران را بازگو کرد.
اخرین سخنرانی باراک
هر سال مهرماه ســازمان ملل متحد شــاهد حضور
سران کشــورهای جهان برای گردهمایی مجمع عمومی
این سازمان است .امسال باراک اوباما رئیس جمهور امریکا
برای اخرین بار به عنوان رئیس جمهور پشت تریبون سازمان
ملل قرار گرفت و ســخنران افتتاحیه بود .او هشت ســال
گذشــته این وظیفه را برعهده داشــت که در روز افتتاحیه
سخنرانی کند .اوباما در اخرین سال حضورش در سازمان
ملل از حل مساله هسته ای ایران ،احیای روابط با کوبا و نیز
برقراری دولت دموکراتیک در میانمار به عنوان مهم ترین
دستاوردهای دوران ریاست جمهوری خود یاد کرد.
اوباما دربــاره موضوع هســته ای ایران گفــت که از
طریق دیپلماســی توانســتیم مســاله هســته ای ایران را
حل و فصل کنیم.
رئیس جمهور امریکا در ادامه گفــت« :بعد از جنگ
سرد ،خطر جنگ هســته ای را از جهان دور کردیم که این
یکی از دستاوردهای قدرت های بزرگ جهانی است ».وی
افزود« :ما نمی توانیم از چشــم انداز یک جنگ هسته ای
دور شویم تا وقتی که همگی نسبت به جلوگیری از ان متحد
نشــویم ».این درحالی بود که هیچ کــدام از گزارش های
اژانس بین المللی انرژی اتمی نیز حاکی از این مساله نبود
که ایران به دنبال دستیابی به سالح هسته ای است .اما از
سوی دیگر تمایل شــدید نتانیاهو در رژیم اشغالگر قدس
در کشاندن ایران و جهان به یک جنگ هسته ای که البته
موفق نشد ،غیرقابل انکار است.
اوباما درباره موضوع ایران در برنامه هسته ای توضیح
داد« :وقتی ایران قبول می کند که محدودیت هایی را برای
برنامه هسته ای خود اعمال کند ،این امنیت را بیشتر می کند
و ظرفیت ایران را بــرای همکاری با کشــورهای دیگر نیز
افزایش می دهد اما از طرفی دیگر؛ وقتی کره شمالی یک
سالح هســته ای را ازمایش کند همه ما را به خطر انداخته
است .وقتی کشوری بتواند این قاعده را زیر پا بگذارد باید
پاسخگو نیز باشد».
رئیس جمهور امریکا ادامه داد« :ان کشورهایی که
سالح هسته ای دارند ،مثل امریکا ،یک مسئولیت منحصر
به فرد دارند که ذخایر سالح های هسته ای خود را کم کنند
و باید این تعهد را بدهند که دوباره این سالح ها را ازمایش
نکننــد ».البته رئیس جمهــور امریکا هیچ ســخنی درباره
سالح های اتمی که اسرائیل در اختیار دارد ،بر زبان جاری
نکرد و این موضوع را نادیده گرفت.
وی سپس به مسائل اقتصادی در جهان نیز پرداخت
تغییرسخنگوی
فارسی زبانامریکا
وزیرخارجهعربستان
مدافع سلمان رشدی شد
محمدحسینصفارهرندی
در یک سخنرانی گفت«:دولت
نهم و دهم خدمــات زیادی را
به کشــور انجام داد و در برخی
از زمینه هــا رکوردهایــی را بــه
ثبت رســاند که تــا مدت ها بعد
کســی نمی تواند به ان برســد
اما عــده ای تحــت تاثیــر ان
اقدامات ،شــکل گیری جریــان انحرافی در حاشــیه ان
دولت و خطاهای ناشــی از ان را فراموش کردند؛ در سال
پایانی عمر ان دولت در سخنرانی سران کشورهای جهان،
رئیس جمهور ایران حتی یک کلمه از دین اســام سخن
نگفت .این جریان بــا ان جریانی که معتقد اســت باید از
اعتبــارات نظامی بکاهیم تــا به توســعه فرهنگی و علمی
برسیم ،از یک سرمنشا سیراب می شــوند .دشمنان امروز
انقالب ملی گرایانی هســتند که تحت تاثیر فرهنگ غرب
قرار گرفته و مبانی ضد ارزشی همانند مکتب ایرانی را مطرح
می کنند ،خطاهای بنیادی نتیجه ای جز خیانت ندارد».
گزینه هایموتلفهبرایانتخابات96
اســدالله بادامچیــان ،نایب رئیس شــورای مرکزی
حزب موتلفه اسالمی از بررسی
18نفــر از چهره هــای حزبی و
غیر حزبــی بــرای انتخابــات
اتــی ریاســت جمهوری خبــر
داد و گفــت« :معتقدیــم یک
شخصیت حقیقی موتلفه ای به
انضمام شخصیت حقوقی قوی
و خوش ســابقه بهتر می تواند
مشــکالت مردم را حل کند ».در حالی که هشــت ماه به
برگزاری دور اتــی انتخابات ریاســت جمهوری باقی مانده
دو طیف سیاســی عمده کشــور شــرایط متفاوتی را برای
انتخابــات اتی تجربــه می کننــد .برخی برایــن باورند که
اصولگرایــان میانــه رو ممکن اســت از روحانــی حمایت
کنند اما اظهــارات این عضــو موتلفه نشــان می دهد که
همچنــان بایــد منتظــر گزینــه نهایــی اصولگرایــان
باقی ماند.
ی و قالیباف در
احتمال حضور والیت
انتخابات
ابوالقاســم رئوفیــان
در خصــوص ارایش سیاســی
اصالح طلبان و اصولگرایان در
انتخابات ریاست جمهوری 96
اظهار داشت« :احتمال حضور
قالیباف و والیتی در انتخابات
دوره دوازدهم ریاست جمهوری
وجــود دارد ».وی در ادامــه
ی معتقدند الریجانی به لحاظ اینکه از ســوی
افزود« :برخ
دولت حمایت شد و در انتخابات مجلس دهم در لیست امید
قرار گرفت ،بنابراین به رقابت بــا روحانی در انتخابات اتی
نخواهد پرداخت ».رئوفیان با تاکید بر اینکه موضوعاتی
اینچنینی نمی تواند مانع از حضــور الریجانی در انتخابات
ریاست جمهوری اینده شــود ،ادامه داد« :احتمال حضور
الریجانــی در دوره دوازدهم انتخابات ریاســت جمهوری
وجود دارد».
مثلث | شماره 327
وزیرخارجه عربستان در نشــریه وال استریت ژورنال
یادداشتی منتشر کرد تا پاسخی باشد بر یادداشت ظریف
در نیویورک تایمز .عادل الجبیر در این یادداشــت نوشت:
«حمایت از حزب الله نمونه ای از اقدامات ایران در حمایت
از تروریسم است .ایران بود که فتوای اعدام سلمان رشدی
را که یک نویســنده بود ،صــادر کرد و ایــن تهدید به قتل
همچنان بر قرار است .عربستان سعودی موضعی ثابت در
قبال ایران دارد و از روابط بهتر با
ایران استقبال می کند ؛ روابطی
که بر پایه ُحســن همجواری و
عدم مداخله در امــور دیگران
باشــد اما انهــا بایــد اقدامات
خود در حمایت از تروریســم را
متوقف کنند».
سال اخر ،احمدی نژاد از اسالم
سخن نگفت
خبرنامه
یک ایرانــی ـ امریکایی
به عنوان سخنگوی فارسی زبان
در وزارت خارجــه امریــکا
جایگزین الن ایر شــد .ســحر
نــوروززاده در حــال حاضر در
وزارت خارجه امریکا و عضو گروه سیاســتگذاری با تمرکز
بر ایران و مســائل مربوط بــه اجرای توافق هســته ای با
ایران اســت .نــوروز زاده نخســتین زن ایرانی ـ امریکایی
است که وظیفه سخنگویی فارســی زبان در وزارت خارجه
امریــکا را نیــز انجــام می دهــد .وی در گفت وگــو یــی
در پاســخ به پرسشــی درباره کانــال ارتباطی جــاری بین
وزیران خارجه ایــران و امریــکا از امادگی دولــت امریکا
برای بازگشــایی کانال هایی جدید برای گفت وگو با ایران
خبر داد.
و در این رابطه گفت« :در طول 25ســال گذشــته تعداد
کســانی که در فقر مطلق زندگی می کنند ،از 40درصد به
10درصد کاهش پیدا کرده است .باید کاری کنیم اقتصاد
جهانی در خدمت همه باشــد ،نه فقط برای کسانی که در
راس هرم هستند».
اوباما همچنین گفــت که باید هرگونــه بنیادگرایی و
نژادپرســتی را کنار گذاشــته و به اعتقادات مــردم احترام
بگذاریم.
رئیس جمهور امریکا در بخشــی از ســخنانش نیز با
اشاره به گسترش دموکراسی در جهان گفت« :تاریخ نشان
داده که دیکتاتورها دو راه دارند ،یا مردم را سرکوب کنند یا
خارجی ها را مقصر بدانند اما دولت ها باید در خدمت مردم
باشند ،نه برعکس».
اوباما همچنین معتقد بود کسی که امروز بخواهد دور
خود دیوار بکشد ،دودش در چشم خودش خواهد رفت.
او در بخش دیگری از سخنانش به موضوع فلسطین
و رژیم اشــغالگر قدس پرداخت .رئیس جمهــور امریکا به
بحران میان فلســطینیان و اسرائیلی ها هم اشــاره کرد و
در این رابطه گفت« :اگر فلســطینی ها از خشونت دست
می کشــیدند و اســرائیل هم می فهمید تا ابــد نمی تواند
زمین های فلســطین را اشــغال کند ،روابط دو طرف بهتر
می شد».
اوباما در ادامــه و درباره بحران ســوریه نیز گفت که
راه حل بحران سوریه نظامی نیســت و برای پایان دادن به
درگیری ها در سوریه نیاز به دیپلماسی است .وی همچنین
درباره به وجود امدن داعش گفت که ســران کشــورهای
خاورمیانه که به ازار و اذیت مخالفان سیاسی یا اقلیت های
ی و مذهبی می پردازند در به وجود امدن داعش کمک
قوم
کرده اند.
رئیس جمهــور امریــکا در بخــش دیگــری از
سخنرانی اش در مقر سازمان ملل به روسیه نیز پرداخت و
این کشور را متهم به دخالت در امور کشورهای همسایه اش
کرده و گفت که دخالت در امور کشورهای همسایه ،امنیت
مرزهای روسیه ر ا تامین نخواهد کرد.
به این ترتیب پرونده سخنرانی باراک اوباما به عنوان
رئیس جمهور امریکا در ســازمان ملل به اتمام رســید .در
این سخنرانی نیز مانند سال های قبل رئیس جمهور ایران
حضور نداشت .برنامه ریزی روحانی برای حضور در سازمان
ملل به گونه ای نبود کــه در روز افتتاحیه بــه این اجالس
برود. .
خبرنامه
15
خبرنامه
گزار
ش
ویژه
تاییدنهی
اطرافیان احمدی نژاد ،نهی برای ورود به انتخابات را تایید کردند
تمام شد؛ دیگر قرار نیست محمود احمدی نژاد یکی
از نامزدهای انتخابات سال 96باشد .این خبر که تا چند روز
پیش در حد زمزمه بود و دهان به دهان و سینه به سینه نقل
می شد حاال توسط نزدیکترین افراد به محمود احمدی نژاد
هم تایید شــده تا دیگر بــرای تحلیلگران سیاســی جای
هیچ شــک و شــبهه ای باقی نماند که می توانند معادالت
اردیبهشت 96را بدون حضور محمود احمدی نژاد تحلیل
و پیش بینی کنند.
خبرنامه
16
مثلث | شماره 327
خبر غیرمنتظره
ماجــرا از این قرار بود کــه در میانه انتشــار گمانه ها
و شــایعات مختلف از قبیــل پیشــنهادات احمدی نژاد به
اصولگرایان یا مثال تعــداد رای احمدی نژاد در شــورای
نگهبان ناگهان یک خبــر مهم نیز به صورت غیررســمی
منتشــر شــد .خبر روایت می کرد که احمدی نژاد به دیدار
یک مقام عالیرتبه رفته و از جانب ایشــان برای حضور در
انتخابات نهی شــده اســت .این خبر ابتدا با شــبهه هایی
مواجه بود اما عدم تکذیب ان از ســوی احمدی نژادی ها
و البته اضافه شدن منابع موثق برای نقل ان دیگر شک و
شبهه ای باقی نگذاشت که چنین رویدادی رخ داده است.
رســانه های اصولگرا هــم در این میــان در خبرها و
گزارش هایــی به نقل این خبــر پرداختنــد .از جمله اینکه
خبرگزاری فارس در یادداشتی به قلم مهدی فضایلی نوشته
بود« :چند روزی است محافل رسانه ای و سیاسی گوناگون
از جمله کانال های نزدیک به دکتر احمدی نژاد ،از مالقات
وی با رهبر انقالب اسالمی خبر می دهند؛ دیداری مهم که
به درخواست و پیگیری خود او انجام شده...
...اما ظاهرا نتیجه اش خالف انتظار وی بود ه است!
هرچند هنوز جزئیات این دیدار که چند هفته قبل انجام شده
است ،منتشر نشده؛ ولی این مقدار قطعی است که وی با
نهی صریح رهبر معظم انقالب ،برای ورود به میدان رقابت
انتخابات ریاست جمهوری ســال اینده مواجه شده است!
نهی ای برخاسته از تدبیر ،یعنی الیه های زیرین و صفحات
پسینی ماجراها را دیدن .نهی ای حاکی از شجاعت در بیان
ان چیزی که رهبری برای انقالب و نظام و چه بسا مصالح
خود وی الزم دانسته اند و نهی ای که موید قدرت مدیریت
برای راهبری انقالب است .حضرت اقا این بار نه به شیوه
معمول و غالب خود -و البته نه همیشــگی -بلکه مبتنی بر
مصالح کشور و مشابه موارد خاص و استثنا ،در برابر امدن
دکتر احمدی نژاد به میدان رقابت های ریاســت جمهوری
سکوت نکرده و صراحتا نظر مخالف خود را ابراز کرده اند».
در ادامــه این یادداشــت پرسشــی طرح شــده که
احمدی نژاد را بر ســر یک دوراهی تصمیم گیری ترســیم
می کند؛ «والیت پذیری یــا ناپذیــری»« :بنابراین بدون
تردیــد ،اعالم نظر صریح رهبــری ،حدود ٩مــاه مانده به
انتخابــات را باید اقدامــی پرخیــر و برکت و البتــه توام با
اتمام حجت دانست .امروز احمدی نژاد و یاران دواتشه و
سینه چاک او در معرض ازمونی مهم قرار گرفته اند؛ ازمون
«والیت پذیری»! احمدی نژاد که مدتی است نشست های
«تبیین ارمان های انقالب اســامی و بازخوانی خط امام
و رهبری» را برگــزار می کند ،امــروز باید در عمل نشــان
دهد با نهی مهم ترین «ثقل» احیا شده از سوی امام(ره)
یعنی «والیت فقیه» چگونه برخــورد خواهد کرد و تمکین
می کند یا خود را «ماذون»! نمی داند و راه خود را می رود؟
او در دوران ریاســت جمهوری اش در گفت وگو با نویسنده
این ســطور ،مدعی بود سینه اش را ســپر کرده تا تیرهای
نشانه رفته به سمت اقا به او اصابت کند!»
پس از انتشــار این یاددشــت چهره هــای مهمی از
افراد رســانه ای اصولگرا هم بــا ذکر این خبــر به تحلیل
شرایط پیش رو پرداختند .از جمله اینکه مهدی محمدی
نوشــت« :امروز دیــدم برخی دوســتان عزیز اســتدالل
کرده اند انتســاب نقلی درباره منع فالن کاندیدا از حضور
در انتخابات به حضرت اقا ،خالف فرمایشات علنی ایشان
است .هرچه گشتم جمله علنی از ایشــان نیافتم که حق
چنین مداخله ای را از خودشان سلب کرده باشند .استدالل
دوســتان یا مبتنی اســت بر جمله «نه می گویم بیایید نه
می گویم نیایید و تکلیفی نمی کنم» که اساسا رفرنسی در
هیچ یک از سخنان علنی رهبر معظم انقالب ندارد .یا اینکه
استناد می کنند به جمالتی از حضرت ایشان که داللت بر
نبود تناقض میان فرمایشات علنی و خصوصی شان دارد،
یا جمالتی دیگر با مضمون عدم حمایــت از هیچ کدام از
کاندیداها که واضح اســت هیچ یک از انها ربطی به این
خبرنامه
عباس امیری فر خبر
نیامدن احمدی نژاد را
تایید کرده است
سید محمد حسینی تلویحا
عدم حضور رئیس جمهور سابق
در انتخابات را تایید کرد
احمدی نژادی ها تایید کردند
مثلث | شماره 327
نکته مهــم اما این بــود کــه حامیــان احمدی نژاد
باالخره بعد از یک سکوت سنگین این خبر را تایید کردند.
عباس امیری فر از افــراد نزدیک به احمدی نــژاد در پیام
تلگرامی اش نوشت« :سالم دوستان ،طبق خبر موثقی که
دارم کال کاندیدا شدن احمدی نژاد منتفی است و طبق نظر
ارشــادی یکی از مقامات عالیرتبه نظام مقدس جمهوری
اسالمی ،سفر اســتانی هم به صالح نیســت و طبق خبر
موثق دقیقی که دارم سفر استانی گرگان هم اخرین سفر
استانی و بنا بر اخبار غیررســمی 10نفر از اعضای محترم
شورای نگهبان در جلسه غیررسمی که داشته اند نظرشان
ردصالحیت بوده است و فقط دو نفر موافق وی بودند».
عباس امیری فر که خبر نیامدن احمدی نژاد را تایید
کرده بود ،بعد از فشار طرفداران رئیس دولت سابق با انتشار
مطلبی دیگر تاکید کرد که صرفا نظر خود را باتوجه به اخبار
کسب شده بیان کرده و سخنگوی احمدی نژاد نیست .اما
عبدالرضا داوری واکنشی متفاوت به این ماجرا داشت .او
در مطلبی کوتاه در کانال تلگرامی خود نوشت« :برخالف
تصور رایج و بر اســاس انچه «می دانم» و «می فهمم»،
ماجرای اخیــر «نقل قول» ،افق فــراروی عدالتخواهان
و جریان انقالب را گشــوده تر خواهد کرد...اندکی صبر،
ســحر نزدیک اســت!» داوری در مطلب خود اورده بود :
«اگر فرض کنیم که نهی از ورود اقای احمدی نژاد صحت
داشته باشد ،اینطور اعالم شدنش جز قرار گرفتن مردم در
برابر رهبری ثمره ای ندارد و قطعا این یک طراحی اســت
برای ضربه زدن به رهبری .چه اصل ماجرا صحت داشته
باشد و چه نداشته باشد!»
اما طیــف دیگری از احمدی نژادی هــا اعتقاد دارند
که احمدی نژاد این نهــی را پذیرفته و همیــن گونه رفتار
گزاره خود اظهار کرد« :این امر اقای احمدی نژاد را برای
ضربه زدن به اصولگرایان مصمم تر می کند زیرا پایگاه او
در میان اصولگرایان اســت ،هرچند تــاش کرد در میان
اصالح طلبان پایگاهی برای خود رقم بزنــد که انان به او
اعتماد نکردند».
این تحلیلگر اصولگرا با تاکید بر اینکه «احمدی نژاد
حتی با وجود این نهی نیز کنار نخواهد رفت» ،خاطرنشان
کرد« :اگر احمدی نژاد کنار می رفت ،به نفع اصولگرایان
می شد اما تلقی من این اســت که اقای احمدی نژاد کنار
نخواهد رفت ،منع (احمدی نــژاد از حضور در رقابت های
انتخاباتی) سه هفته قبل بود ،اما ایشان سفر استانی خود
را ادامه داد ،درحالی که رهبری به صورت صریح با ایشان
صحبت کرده بودند که صالح نیست شما برگردید».
خبرنامه
بحث ندارد.
سوال این اســت :اگر رهبر معظم انقالب اسالمی
کســی را از کاندیداتوری منع یا به ان تشویق کرده باشند،
«دقیقا» با کدام فرمایش علنی ایشان تناقض دارد؟
جواب بسیار روشن است :هیچکدام!»
اما در نوشــتاری دیگر همســو با نوشته های مهدی
محمدی ،عبدالله گنجــی ،مدیر مســئول روزنامه جوان
نوشت« :شبکه های اجتماعی مملو از مطالبی در خصوص
نهی احمدی نژاد از ورود به انتخابات از سوی نظام است.
برخی در این خبر تردید دارند و برخی ان را درست می دانند.
دو مالحظه صحت مطلب را تایید می کند .اول نظر افراد
نزدیک به احمدی نژاد (گفت وگوی داوری با نشریه مثلث
و اعالم قطعی عدم حضور احمدی نژاد و اعالم نظر مشایی
مبنی برپایان کار ما) دوم اینکــه در صورت عدم صحت،
طبق قاعده باید از ســوی بیت رهبری یا دکتر احمدی نژاد
رسما به شایعات پایان داده می شد .با فرض صحت خبر،
توجه به نکات ذیل ضروری است:
ا-نهی حضور الزاما به معنی عدم صالحیت نیست که
اگر این بود ردصالحیت به مکانیزم شناخته شده ان ارجاع
می شد و همانند هاشمی ردصالحیت صورت می گرفت.
-2در دوره های پیشین نیز افرادی (1388و)1376
نهی شده بودند اما در دوره های بعدی مجددا وارد میدان
شــدند و به رقابت پرداختند و معلوم شــد مســاله ربطی به
صالحیت نداشته است.
-3نیروهای مومــن به انقالب اســامی که برای به
قدرت رســیدن احمدی نژاد تالش های زیادی کردند ،از
وســط راه با مشــی و تفکر جدیدی از احمدی نژاد مواجه
شدند و هنوز بر تعجب خود پایدارند .احمدی نژاد حتما از
این موضوع به عنوان یک فرصت برای پاک کردن گذشته
و ذهنیت زدایی استفاده خواهد کرد.
-4برخی جوانان حزب اللهی برای احمدی نژاد هویت
مســتقل در نظام قائلند و ممکن است این مساله را نتوانند
هضم کنند .ممکن اســت انان به دنبال چرایی موضوع یا
شــنیدن از دو لب مبارک باشــند .این ماجرا برای انان هم
ازمون مهمی است .باید مراقبت کنند احمدی نژاد را رهبر
یک فرقه نکنند و همان بالیی که دوستداران شریعتی بر
سرش اوردند به سر احمدی نژاد نیاورند».
همزمان عباس سلیمی نمین ،تحلیلگر اصولگرا ،از
جمله این چهره هاست که معتقد است رهبر معظم انقالب
با این نهی« ،تدبیر بسیار شایســته ای کرده و جامعه را از
درگیر شدن در چالشی خارج کردند که در شرایط فعلی این
چالش ها به نفع کشور نیست».
رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در گفت وگو
با «ایران» کــه متن کامــل ان در روزهای اینده منتشــر
می شــود ،تاکید کرد کــه بروز ایــن نهــی ،از دو واقعیت
سرچشــمه می گیرد؛ تنش های بیرونی همچون درگیری
با عربســتان و نیز خصلت تنش زای رویکردهای طیفی از
اصالح طلبان.
ســلیمی نمین با بیان اینکه «زمانی که عربســتان با
ایران وارد چالش شــده ،منازعات داخلــی را پیش از حاد
شــدن باید تدبیر کرد» ،خاطرنشــان کرد« :شــاید برخی
بگویند که هنوز منازعه ای ایجاد نشده است ،اما براساس
شــرایط منطقه ای و تحــرکات امریکا و عربســتان ،رهبر
معظم انقالب بایــد تدبیر کنند تــا منازعــات داخلی بروز
نکند .این در حالی است که حضور احمدی نژاد به عناصر
تنش زای اصالح طلبان فرصت می داد ،زیرا بخش اعظم
اصالح طلبان در تنش رشــد می کنند و این تدبیر رهبری،
در واقع رفع خطری است که می توانست در اینده به وجود
بیاید».
وی با بیان اینکه خروج احمدی نژاد از میدان رقابت،
در نهایت نمی تواند به نفع اصولگرایان باشد ،در تشریح این
اینده اش را تنظیم خواهد کرد .از جمله اینکه ســید محمد
حسینی ،وزیر ارشــاد دولت دهم درباره حضور رئیس این
دولت در انتخابات ریاســت جمهوری 96گفت« :تا کنون
اقای احمدی نژاد کاندیداتوری خود در انتخابات سال 96
را اعالم نکرده و در برابر این ســوال که ایا ســخنرانی ها و
سفرهایش زمینه ساز حضور در انتخابات است ،با نفی این
مساله پاسخ داده اســت که با مشورت رهبر معظم انقالب
صرفا به تبیین گفتمان انقالب ،امام و رهبری می پردازد».
وی همچنین درباره توصیــه یک مقام عالیرتبــه نظام به
احمدی نژاد درباره عدم حضور در انتخابات ،افزود« :ظاهرا
اقای احمدی نژاد با مقامات عالی کشور گفت وگو و درباره
کاندیداتوری خود استمزاج کرده و اگر ورود وی را به صالح
کشور ندانسته اند چون در شرایط خاصی به سر می بریم و
چه بســا با حضور اقای احمدی نژاد عوامل داخل و خارج
دست در دست هم دهند و با تشــدید اختالفات و نزاع ها و
حاد کردن فضای دوقطبی در کشــور ،نظام اسالمی را در
معرض اسیب جدی قرار دهند؛ بنابراین عقل سلیم حکم
می کند که از چنین پیشامد ناگواری جلوگیری شود» .عضو
هیات علمی دانشگاه تهران که با روزنامه صبح نو صحبت
کرده ،خاطرنشــان کرد« :اقای احمدی نژاد علی القاعده
مصالح ملی را بر منافع فــردی و گروهی ترجیح می دهد و
حاضر نیست به خاطر وی فتنه جدیدی در کشور برپا شود
و نه تنها ایران اســامی بلکه جبهه مقاومــت در منطقه با
معضالت و بحران ها مواجه شود» .وزیر ارشاد دولت دهم
تصریح کرد« :بر این اساس اقای احمدی نژاد هم با طیب
خاطر این توصیه حکیمانه را پذیرا خواهد بود و خدمت به
مردم و انقالب را تنها در کسوت ریاست جمهوری نخواهد
دید؛ همانطور که سردار سلیمانی با صدور بیانیه حماسی
به شــایعات حضور خود در انتخابات پایان داد و ســربازی
رهبری ،نظام و مــردم را بر هر منصــب و جایگاهی برتر و
باالتر دانست».
اما برخالف سید محمد حسینی که تلویحا عدم حضور
رئیس جمهــور ســابق در انتخابــات را تایید کــرد ،دیگر
اطرافیان رئیــس دولت های نهــم و دهم ترجیــح دادند
در این بــاره اظهارنظری نکنند .در همین راســتا علی اکبر
جوانفکر ،مشــاور رســانه ای دولت هــای نهــم و دهم و
مدیرعامل ســابق خبرگزاری جمهوری اسالمی در دولت
دهم گفته اســت« :بنده در این زمینه هیــچ اظهارنظری
نمی کنم زیــرا اوال از محتوای دیدار دکتــر احمدی نژاد با
مقام معظم رهبری بی اطالع هســتم و اگــر هم اطالعی
می داشتم ،هیچ مسئولیت و تعهدی نسبت به انتشار ان،
متوجه بنده نبود .بنده درباره تاییــد یا ردادعاهای دیگران
اظهارنظر نمی کنم .هرکس باید مسئولیت ادعاها و نظرات
17
خبرنامه
خود را بپذیرد ،بنابراین توصیه می کنم شما درباره مسائلی
که دیگران مدعی هستند ،از خودشان بپرسید».
پیش بینی رفتار احمدی نژاد
در ایــن میان امــا برخــی چهره هــای سیاســی به
پیش بینــی رفتار محمــود احمدی نــژاد دربــاره این نهی
پرداخته اند.
حمیدرضا ترقی ،عضو شورای مرکزی حزب موتلفه
در همین راســتا می گویــد« :اولین بار نیســت کــه رهبر
انقالب ،کسی را نهی می کنند .رهبر انقالب سال 84هم
هاشمی رفســنجانی را از حضور در انتخابات نهی کردند و
گفتند که شما یک دوره بیشتر مصلحت نیست در انتخابات
شــرکت کنید .البته هاشــمی هم گوش نداد و پا به عرصه
رقابت گذاشت اما در نهایت در اثر رقابتی که شکل گرفت،
شکست خورد .بنابراین قبل از اقای احمدی نژاد هم رهبری
این بحث نهی کردن را با دیگران داشــته اند ».او در عین
حال معتقد اســت که اما اگر قطعا رهبری ،احمدی نژاد را
از حضور در عرصه رقابت نهی کرده باشند ،ایشان مصالح
کشور را بر مصالح شخصی ترجیح می دهد و بعید می دانم
که دوباره کاری برخالف صحبت های رهبری انجام دهد.
کناره گیری نمی کند
حجت االســام محســن غرویــان ،اســتاد حوزه و
ف ترقی دارد و معتقد اســت که
دانشــگاه اما نظری برخال
احمدی نژاد برابر این نهی ،مقاومت می کند .او می گوید:
«درباره صحت یا ســقم این خبر اطالع دقیقــی ندارم اما
اگر درست باشــد ،طبیعتا والیت پذیری اقتضا می کند که
احمدی نژاد فعالیت های انتخاباتی اش را متوقف کند».
او می گوید« :این نهی حکومتی است و ولی فقیه،
وقتی این نهــی را می کند باید اطاعت کــرد .به خصوص
اینکه احمدی نژاد و اطرافیانــش ،ادعای تبعیت از والیت
هم دارند .بنابراین اگر والیت پذیرند بایــد بالفاصله تمام
فعالیت های انتخاباتی را تعطیل کنند».
غرویان همچنین معتقد است که نه تنها احمدی نژاد
بلکه کســانی که فکر ایشان را دارند و ایشــان را به عنوان
الگوی خودشان در حرکت سیاسی و فعالیت های انتخاباتی
می داننــد بایــد فعالیتشــان را متوقف کنند .چــون تفکر
احمدی نژاد مورد نهی است باید این تفکر متوقف شود.
او در پایان می گوید« :نباید خــاف رهبری حرکت
کنند .اما متاسفانه روحیات شــخصی احمدی نژاد نشان
داده که او مقاومت می کند و برابر این نهی ،می ایستد».
خبرنامه
18
مثلث | شماره 327
غیرقابل پیش بینی است
ســیدرضا اکرمی ،عضــو جامعه روحانیــت مبارز نیز
می گوید« :انتخابات ازاد اســت و هر کســی حق دارد در
ان شرکت کند اما زمانی که رهبر انقالب به این بحث ورود
می کند و کسی را نهی می کند ،دیگر شوخی بردار نیست.
باید از منافع شــخصی گذر کرد و به منافع و مصالح کشور
فکر کرد».
او معتقد اســت« :احمدی نــژاد غیرقابل پیش بینی
است و نمی توان گفت که چه کار می کند اما موضوع این
است که ما یک الگو داریم که ان نهی احمدی نژاد از ورود
به انتخابات است .حال با این موضوع باید بسنجیم که فرد
تا چه اندازه والیت مدار است و در این راستا عمل می کند.
اگر ورود نکرد کــه هیچ اما اگر ورود کــرد ،قطعا می توان
گفت که باید باتوجه به صحت این خبــر ،در صالحیت او
شک کرد».
بازگشت به قدرت برای احمدی نژاد مهم است
حســین کنعانی مقدم ،دبیرکل جبهه سبز می گوید:
«احمدی نژاد از ابتدا تایید صالحیت نمی شد .با اقداماتی
که مخصوصا در دولت اخرش انجام داد ،تایید صالحیت
او از ســوی شــورای نگهبان بعید به نظر می رسید .از این
رو می توان گفت کــه نهی رهبر انقالب بــه او درباره عدم
ورودش به انتخابات ،اتفاقا خیلی بحث هوشــمندانه ای
بود .در واقع ایشــان او را با هوشــمندی کامــل از ورود به
انتخابات نهی کردند».
کنعانی مقــدم با اشــاره بــه اتفاقاتی کــه در دولت
محمود احمدی نژاد افتاد نیز به «امید ایرانیان» تصریح
کرد« :به نظر می رســد که او باید از این دوره از انتخابات
خداحافظی کند اما به واقع باتوجه بــه روحیه ای که دارد
اگر برابر این نهی ،مقاومت کنــد ،نه تنها تایید صالحیت
نخواهد شــد بلکه همان اندک پایــگاه اجتماعی هم که
دارد از دســت می دهد .بنابراین به نفعش است که چنین
نکند .اما از انجایی که او بازگشت به عرصه قدرت برایش
مهم است ،احتمال می رود که شخصا در انتخابات ورود
نکند و فرد دیگری را به عرصه انتخابات بفرســتد و از ان
حمایت کند».
داریوش قنبری :نمی توان امیدوار بود
که به نصیحت رهبری گوش دهد
داریوش قنبــری ،نماینــده اصالح طلــب ایالم در
دور هشــتم مجلــس شــورای اســامی نیــز بــه «امید
ایرانیان» می گوید« :احمدی نژاد در هشــت سال دوران
ریاســت جمهوری اش از هیچ کاری فروگــذاری نکرد .از
بر هم خوردن روابط ایران با کشــورهای دیگــر گرفته تا
هدایت کشور به سمت چندقطبی شــدن .نمونه های بارز
ســرپیچی کردن او از نصایح و حتی دســتورات رهبری را
هم در دوران ریاســت جمهوری اش دیده ایــم .از این رو
نمی توان امیدوار بود کــه او به این نصیحــت رهبری نیز
گوش فرا دهد».
او معتقد اســت که احمدی نــژاد ،خــودش اگر در
انتخابات شرکت نکند ،فردی را از جانب خود حتما به عرصه
ن ترفند هم بگوید که به نهی
رقابت سیاسی می فرستد تا با ای
رهبری گوش کرده و هم اینکه دوباره به سیاست از طریق
یارانش وصل می شود .قنبری در پایان به «امید ایرانیان»
می گوید« :احمدی نژاد ،به فعالیت هایش ادامه می دهد
و برای ادامه فعالیت هایش هم حرف های دیگران را هزار
جور به نفع خود تفسیر می کند».
نمی خواهد فراموش شود
ابوالقاســم رئوفیان ،دبیرکل حزب ایــران زمین نیز
معتقد اســت کــه احمدی نــژاد ،بخواهد هــم نمی تواند
بــه انتخابات بیایــد .او می گوید« :احمدی نــژاد حمایت
اصولگرایان را ندارد و اصولگرایان هم می دانند که حمایت
از او اشتباه اســت .از طرف دیگر هم او پایگاه اجتماعی
چندانی ندارد .پایگاه اجتماعی اش در 88هم همان پایگاه
رای اصولگرایان بود و او از سبد رای اصولگرایان استفاده
کرد .بنابراین اگــر بخواهد بیاید ،هــم نمی تواند چون نه
حمایت اصولگرایان را دارد و نه پایــگاه اجتماعی چندان
مناسبی دارد ».او در پایان گفت« :این سفرهایی هم که
می رود برای این نیست که در انتخابات شرکت کند ،برای
این است که از عرصه سیاست فراموش نشود .به هر حال
اگر او به انتخابات هم بیاید ،بد نیســت ،چون بعید است
شــورای نگهبان تاییدصالحیتش کند و در این صورت او
کال متوجه نهی رهبری می شود».
هر چه هست حاال باید منتظر ماند و دید که محمود
احمدی نژاد چگونه بــا این ماجرا رو به رو خواهد شــد .ایا
می خواهد همچنان در سیاســت رســمی ایران به رعایت
قواعد سیاســت ورزی ان باقی بماند یــا اینکه می خواهد
با رفتارهــای غیرمنتظره اخریــن منفذ باقــی ماندنش در
سیالست ایران را نیز ببندد. .
گزینهجدید
جبهه پایداری کیست؟
پرویز فتاح
درست در شرایطی که اصولگرایان بحث ها و جلسات
خود را برای تنظیم سازوکار رسیدن به وحدت برای معرفی
نامزد واحد در انتخابات ریاســت جمهوری ســال 96اغاز
کرده اند ،انتشــار سخنان یک عضو ارشــد جبهه پایداری
معادالت انتخاباتی را با مولفه های تازه ای روبه رو ساخته
است.
او حرف های تازه ای زده؛ از معرفی یک نامزد جدید
سخن به میان اورده و از تغییر مشی سیاسی این جبهه به
حالت «اصلح مقبول» خبر داده است.
این البته در حالی اســت که او همچنین گفته است
ممکن است سازوکار انتخاباتی اصولگرایان را در صورت
عدم رعایت ضوابط خودشــان نپذیرند .همــه اینها وقتی
مهم تر می شود که تا کنون برخی بر این باور بودند که سعید
جلیلی ،نامزد احتمالــی جبهه پایداری اســت .یک نکته
دیگر هم این اســت که حاال برخی تحلیلگران می گویند
محمود احمدی نژاد و پایداری ها احتماال بر سر یک گزینه
به ائتالف خواهند رسید .هرچه هســت قبل از هر چیزی
باید مصاحبه جدید صادق محصولی را تحلیل محتوا کرد.
واقعیت این اســت که تحلیل محتوای این مصاحبه چند
نکته مهم را در اختیار ما قرار می دهد:
-1مهمتریــن بحث این اســت کــه وقتــی صادق
محصولی می گویــد دنبال فــرد جدیدی هســتند پس تا
همین جای کار مهمتریــن گزینه پایداری هــا یعنی دکتر
ســعید جلیلــی از دایــره گزینه های محتمل حذف شــده
خبرنامه
ائتالف با محمود
نکته امــا این اســت که بخشــی از جبهــه پایداری
همچنان دلش با احمدی نژاد است و حاال که خبر نهی او از
حضور در انتخابات به صورت موثق منتشر شده می خواهند
از پتاســیل بدنه رای او به نفع خود اســتفاده کند و همین
مساله این گمانه را ایجاد می کند که احتماال تالش هایی
را برای ائتالف با احمدی نژاد اغاز کنند .بر همین اساس
پایداری ها می خواهند از تشکیالتی که احمدی نژادی ها
بر همین اســاس حاال باید فکر کرد کــه اگر این دو
طیف بخواهند با هــم ائتالف کنند از چه کســی حمایت
خواهند کرد .در میــان گزینه های موجــود چند نام وجود
دارد که ممکن اســت دو طرف در مــورد ان رایزنی کنند.
حاال که ســعید جلیلی از دایره انتخاب حذف شــده شاید
عزت الله ضرغامی و پرویز فتاح نزدیک ترین گزینه به هر
دو طیف باشد.
ضرغامی تا امــروز دربــاره حضــورش در انتخابات
ریاســت جمهوری ســخنی به میان نیاورده امــا او رابطه
خوبی با محمود احمدی نــژاد دارد .او ضمنا با طیف چپ
اصولگرایان یعنی ایثارگران و رهپویان هم رابطه مناسبی
دارد .به نظر برخی پایداری هــا ،ضرغامی می تواندگزینه
خوبی برای اجمــاع طیفــی از اصولگرایان باشــد و البته
رای اور و دوقطبی ساز.
در این میــان اما برخی هم عقیــده دارند که این فرد
کســی نیســت جز پرویز فتاح .می گویند او رابطه خوبی با
بخشی از طیف راســت اصولگرایان از جمله موتلفه دارد.
با ایت الله مصباح هم روابط حســنه ای داشته و می تواند
رضایت احمدی نژاد را نیز جلب کند .شاید بخشی از طیف
چپ هم مشکلی با حمایت از او نداشته باشد.
هرچه هســت با این حرف های صــادق محصولی
باید منتظر اتفاقات جدید در اردوگاه پایداری ها باشیم.
مثلث | شماره 327
محصولــی می گوید دنبال فــرد جدیدی
هستند پس تا همین جای کار مهمترین گزینه
پایداری ها یعنی دکتر ســعید جلیلــی از دایره
گزینه های محتمل حذف شــده است .برخی
می گویند رصد تحرکات چند وقت اخیر سعید
جلیلی نشانه هایی از کم شدن فعالیت ها برای
نامزدی در انتخابات را نمایان ساخته است
کدام گزینه؟
خبرنامه
است .برخی می گویند رصد تحرکات چند وقت اخیر سعید
جلیلی نشانه هایی از کم شدن فعالیت ها برای نامزدی در
انتخابات را نمایان ساخته است .شاید او از این مذاکرات
پشت پرده باخبر شده و چندان تمایلی ندارد در رقابتی که
حامیان سابقش به سراغ افراد دیگر رفته اند حضور داشته
باشــد .او البد نمی خواهد دلیلی باشد برای ایجاد شکاف
میان اصولگرایان.
-2نکته دیگر این اســت که صادق محصولی ســر
یک بحث قدیمی را باز کرده و گویی از یک تغییر مهم در
مواضع ایت الله مصباح خبر داده است .صادق محصولی
گفته« :اصلحی را کــه یقین داریم رای اور نیســت ،او را
معرفی نخواهیم کــرد ».این در حالی اســت که ایت الله
مصباح پیش تر تاکید ویژه ای روی این جمالت داشــت:
«گاهی باید فرد اصلح -ولو رای اوری نداشته باشد -مطرح
شود تا حداقل مشخص شود هنوز بین مردم اعتقاد و ایمان
به اسالم و انقالب اسالمی وجود دارد .ایا خوب بود از میان
کاندیداهای ریاست جمهوری هیچ کس حرفی از اسالم و
انقالب نزند و همه به فکر ارزانــی اجناس و رفع تحریم ها
باشند؟ ایا نباید از کسی که ولو رای اوری ندارد ،اما دغدغه
انقالب و اسالم را دارد ،حمایت کرد؟» به بیان دیگر یک
اصل پررنــگ در نحــوه سیاســت ورزی و مصداق گزینی
ایت الله حاال کمرنگ شده و بی فروغ .مصباح یزدی گویی
دنبال پدیده رای اور اســت همان که سیاســیون نام ان را
گذاشته اند« :اصلح مقبول» .او می خواهد فردی را معرفی
کند که بتواند حسن روحانی را شکست دهد.
-3وقتــی می گویــد بــه ســراغ او می رویــم نشــان
از ان دارد کــه گزینه مشــخص شــده اجماعــی در میان
پیشنهاددهندگان و تصمیم سازان صورت گرفته اما شاید
همچنان ان فرد پاسخ نهایی را نداده است.
-4در جــای دیگــری از مصاحبه صــادق محصولی
هشــدارهایی داده که بوی جدایی می دهد و خط و نشان
برای طیف هــای تصمیم ســاز اصولگرا« :اگــر عده ای
بدون هماهنگی با دیگران خود را محور قرار داده و ادعای
دعوت از دیگران برای کار مشترک داشــته باشند مسلما
وحدتی شــکل نمی گیرد یا عده ای دیگر اگر از قبل روی
نامزدی به قطعیت رســیده باشــند و بخواهند بــا مکانیزم
دلخواه خودشــان ولو تحت عنوان ائتالف و وحدت ،ان
را به دیگران تحمیل کنند مطمئنــا نتیجه الزم را نخواهند
گرفت ».حرف های او از جنس همان حرف های سال 92
اســت .حاال راحت می توان گفت که پایداری ها استارت
زده اند؛ فعال شده اند و گوی ســبقت را از هم جناحی های
خود ربوده اند.
در استان های مختلف دارند؛ همان تشکیالتی که در چند
ماه اخیر از سوی احمدی نژادی ها سازماندهی جدید شده
بودند ،استفاده کنند.
حتی شــنیده شــده تالش هایی در جریان اســت تا
دیداری میان ایت الله مصباح یــزدی و احمدی نژاد انجام
شود که هم گالیه های ســابق از میان برود و هم اینده ای
جدید برای همکاری سیاسی پیش بینی شود.
19
خبرنامه
خبرنامه
20
مثلث | شماره 327
در انتظار حکم نهایی
تکذیبناطق
پرونده مرتضوی وارد فاز جدیدی شده است
گزینه ای جز روحانی برای انتخابات 96ندارم
ماجرای سعید مرتضوی و دادگاه کهریزک وارد فاز تازه ای شده است .او یک نامه
مهم نوشته و مواضعی تازه در مورد وقایع سال 88اتخاذ کرده است .
این نامه واکنش های زیای داشته اســت .برخی این اقدام او را تحولی مثبت در
ماجرا دانسته و برخی دیگر گفته اند اگر قصوری داشته باید همان سال عنوان می کرده
تا هزینه قصور او متوجه نظام نشود.
حاال اما در تازه ترین واکنش محســنی اژه ای گفته اســت« :درباره انچه در سال
88اتفاق افتاد باید دو نکته را مورد توجه قرار داد .افرادی که برخالف قانون و برخالف
ضوابط مردم را تحریک کردند ،اموال عمومی را به اتش کشیدند و سبب شدند عده ای
کشته شــوند ،در حالی که انتخابات مفتخرانه برگزار شــد ،چندین ماه ایجاد ناامنی و
ناهنجاری کردند ،نیروهای مســئول وارد شــدند و بخشــی از فتنه گران و مجرمین را
محاکمه و مجازات کردند و بخشی دیگر نیز فرار کردند».
سخنگوی دستگاه قضا تاکید کرده است« :افراد نباید امروز به بهانه های مختلف
مجرمین سال 88را تطهیر کنند .اگر چنین حوادثی تکرار شود ،وظیفه مردم و حکومت
است که با شدت برخورد کنند .در ان سال حوادث تلخی رخ داد که یکی از ان حوادث
واقعه کهریزک بود .نظام در اینجا هیچ کوتاهی نکرد ،به محض اطالع برخورد جدی را
شروع کرد .تمام کسانی که در انجا بودند منتقل شدند و همچنین کسانی که به نحوی
پیرامون این موضوع متهم بودند ،تحت تعقیب قرار گرفتند .پرونده ها رسیدگی شد که
بخشی از انها تا مرز مجازات قصاص هم پیش رفت ،بعضی ها هم مورد مجازات های
دیگر قرار گرفتند .این واقعه جــرم و خالف قانون بود که در مقابل ان اقدام دســتگاه
قضایی ،اقدامی قاطع بود که هیچ اغماضی در رســیدگی به ان صورت نگرفت ».وی
در رابطه با نامه مرتضوی تصریح کرد« :ما منتظریم که دادگاه نظر دهد ،به این صورت
هم نبوده که در تمام موارد در این خصوص تبرئه شوند ،در بعضی موارد تبرئه نشده اند.
در رابطه با این نوشته و قصد و نیت ایشــان و برداشت از این نامه ما ملتزم به نظر کسی
نیستیم ،فقط ملتزم به نظر دادگاه هستیم .بارها گفته ام اگر همه ملتزم به قانون باشیم به
نفع ماست .دادگاه باید نظر دهد که دادستان سابق در این باره مقصر بوده است یا به چه
میزان مقصر بوده است ».محسنی اژه ای همچنین در مورد رسیدگی به پرونده مرتضوی
در دادگاه انتظامی قضات ،گفت« :در همان زمان درخواست تعلیق شان انجام شد و
تعلیق شدند و این پرونده مورد رسیدگی قرار گرفت ».این اظهارات اژه ای در حالی است
که سعید مرتضوی در نامه اش نوشته بود« :در رابطه با واقعه خونبار تیرماه 88که متعاقب
فتنه بزرگ و توطئه پس از انتخابات ریاست جمهوری به وقوع پیوست ،رهبری معظم
انقالب به خاطر عمق فاجعه از ان به جنایت تعبیر فرمودند .به عنوان دادســتان وقت
عمیقا ابراز تاسف و اعتذار می نمایم و از مقام شــهیدان مظلوم این حادثه جوادی فر،
روح االمینی و کامرانی طلب پوزش نموده و علو درجات انها را از خداوند بزرگ مسئلت
می نمایم ».وی همچنین نوشــته بود« :در این وقایع خونبار ،امام شهیدان روح شان
ازرده و قلب رهبر معظم انقالب و ملت شــهیدپرور ایران عموما و خانواده های داغدار
خصوصا مکدر و جریحه دار گردید که به راحتی قابل التیام نمی باشــد .ضمن اینکه با
چارچوب های عدالت محور نظام مقدس جمهوری اســامی و ارمان های امام (ره) و
شهیدان و رهبری معظم انقالب اسالمی سازگاری ندارد .لذا اینجانب به سهم خود از
محضر مقدس امام زمان ،که صاحب اصلی انقالب می باشند ،روح بلند و ملکوتی امام
راحل و شهیدان ،رهبر عظیم الشان انقالب اسالمی و ملت بزرگوار و خانواده های این
عزیزان صمیمانه پوزش طلبیده و ابراز تاسف و تاثر و اعتذار دارم و امیدوارم این اعتذار
و دلجویی بتواند مرهمی بر این زخم و التیامی بر این داغ باشد».
در این میان برخی معتقد بودند که ســعید مرتضوی این نامه را در پی توافقاتی با
اولیای دم پرونده نگاشته است و تالش داشته تا تخفیفاتی را در حکم صادره برای خود
به دست اورد .هنوز هیچ کدام از طرفین پرونده در این مورد سخنی نگفته اند.
یک اظهار نظــر غیرمنتظره از ناطق نــوری در چند روز اخیر موجب شــد که بازار
گمانه زنی در مورد احتمال عدم حضور حسن روحانی در انتخابات سال اینده داغ تر شود.
ماجرا از این قرار بود که بر اســاس یک خبر منتشر شده ناطق نوری در یک دیدار
سیاسی اعالم کرده بود که باید جز روحانی به دنبال گزینه های دیگری برای انتخابات
بود .پس از این نقل قول نام علی اکبر ناطق نوری ،بار دیگر به صدر اخبار امد تا اینکه او
نهایتا تمامی شایعات و نقل قول های منتسب به خود را تکذیب کرد و در دفاع از حسن
روحانی ،سنگ تمام گذاشت .او با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم گفت:
«گزینه ای جز حسن روحانی در نظر ندارم و سخنانی که به نقل از من دربار ه حمایت از
شخصی جز ایشان مطرح شده را تکذیب می کنم».
علی اکبر ناطق نوری در حاشیه مراسم سخنرانی اش در محل ساختمان معاونت
درمان و بهداشت ســازمان هالل احمر در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره
نقل سخنانی از وی در خصوص حمایت از شخصی جز حسن روحانی در انتخابات اتی
اظهار کرد« :جمله ای اخیرا از من منتشر شد که دربار ه ان تحلیل های مخالف و موافق
زیادی انجام شد اما این جمله جعلی و ساختگی است و من رسما ان را تکذیب می کنم».
وی افزود« :در این ماجرا گفته اند که عده ای نزد من امدند و من به انها گفته ام غیر
از اقای روحانی شخص دیگری را انتخاب کنیم که این حرف بی ربطی است .کسانی که
نزد من امدند ،نظر دیگری داشتند و من به انها گفتم که از در این اتاق که بیرون رفتید
این حرف تان را دیگر تکرار نکنید و حتما شما خودتان را طرفدار اقای روحانی می دانید،
بنابراین باید از ایشان حمایت و دفاع کنید».
وی تاکید کرد« :من هم به ایشــان نظر موافق دارم و هم ایشان از دوستان من
است و هم اینکه ایشان را موفق می دانم و ان شاءالله اقای روحانی در صحنه هستند و
خواهند بود و من نیز گزینه ای غیر از ایشان در نظر ندارم».
اما ماجرای این خبر جنجالی چه بود؟ ١٠روز قبل فردی تحت عنوان نایب رئیس
جبهه اصالح طلبان با اعالم این خبر که جبهه متبوعش به همراه جبهه اعتدالگرایان
برای انتخابات ریاست جمهوری با ناطق نوری جلسه انتخاباتی برگزار کرده است ،گفت:
«کاندیداتوری تنهای روحانی ریسک است ».بابک اذرباد در مصاحبه ای با خبرگزاری
فارس اعالم کرد« :با توجه به انتخابات پیش رو و عدم کاندیداتوری هاشــمی و رئیس
دولت اصالحات ،جبهه اعتدالگرایان و اصالح طلبــان اعتقاد دارند که حضور تنهای
روحانی ریسک بزرگی است ،بنابراین باید از دیگر افراد خوش فکر با منش اصالح طلبی
و اعتدالی هم برای نامزدی در انتخابات دعوت کرد .باید دکتر عارف ،حجت االسالم
ناطق نوری و دکتر ظریف که مورد تایید اقایان هاشمی و رئیس دولت اصالحات هستند،
در انتخابات پیش رو کاندیدا شوند».
اذرباد با اعالم این خبر که جبهه اعتدالگرایان در همین راســتا با حجت االسالم
ناطق نوری جلســه انتخاباتی برگزار کرده اســت ،تصریح کرد« :مشکالت پیش رو و
همچنین اسیب شناسی جدی در خصوص تنها در صحنه حضور داشتن اقای روحانی،
بررسی شد و ایشان تصریح کرد که با نظر بزرگان در یافتن گزینه های دیگر فعال باشید.
در این جلسه نظر جبهه اصالح طلبان در خصوص حمایت از کاندیداتوری مجدد اقای
روحانی برای انتخابات سال ٩6مورد تاکید قرار گرفت .البته در این راستا باتوجه و نگاه
به اینده امکان بررسی دیگر کاندیداهای اصالح طلبان وجود دارد».
پس از این خبر هیچ فعال سیاســی اصالح طلب و هیچ یک از نزدیکان روحانی
وارد ماجرا نشدند .حتی حجت االسالم علی یونسی در پاســخ به سوالی درباره توصیه
ناطق نوری به اصالح طلبان و حامیان روحانی برای فکر کــردن به گزینه دیگری غیر
از روحانی در انتخابات ،٩6گفت« :نمی دانم چــرا اقای ناطق نوری چنین حرفی زده،
بهتر است ایشان در این باره خودشان توضیح بدهند ».وی گفت« :من نظری درباره
اظهارات اقای ناطق نوری نمی دهم و خود ایشان باید نظر دهند».
خبرنامه
17ایرباس در راه ایران
مرکل شکست خورد ،پوتین پیروز شد
مجوز فروش از سوی امریکا صادر شد
برگزاری دو انتخابات مهم در المان و روسیه
بعد از مدت ها حرف و حدیث در مورد ورود هواپیماهای جدید به ایران اخبار جدید
حاکی از ان اســت که امریکا باالخره در این مورد تصمیم نهایی اش را گرفته است .بر
اساس تازه ترین اخبار منتشر شده خبرگزاری رویترز به نقل از منابع اگاه نوشته است که
وزارت خزانه داری امریکا مجوزهایی را صادر کرده که امکان تحویل حداقل ۱۷فروند
هواپیمای ایرباس به ایــران را فراهم می کند .این منابع می گوینــد وزارت خزانه داری
امریکا تاکنون دو مجوز صادر کرده که به شــرکت فرانسوی «ایرباس» اجازه می دهد
شماری از هواپیماهای وعده داده شــده به ایران را تحویل دهد .انتظار می رود مجوز
تحویل هواپیماهای شرکت امریکایی «بوئینگ» هم ظرف چند روز اینده صادر شود .به
نوشته رویترز ،یک سخنگوی ایرباس تائید کرده است که این شرکت از امریکا دو مجوز
دریافت کرده که اجازه تحویل جمعا ۱۷فروند هواپیما را که قرار بود در مرحله نخست در
اختیار ایران قرار گیرند ،می دهند .شرکت بوئینگ پس از انتشار خبر اغاز صدور مجوز
فروش هواپیمای مسافربری ایرباس به ایران ،اعالم کرد انتظار دارد وزارت خزانه داری
امریکا برای این شرکت نیز مجوزهای الزم را صادر کند .این شرکت مستقر در شیکاگو
در بیانیه ای اعالم کرد« :می دانیم که دولت امریکا برای ایرباس مجوز فروش هواپیما
به ایران را صادر کرده است ».عباس اخوندی ،وزیر راه و شهرسازی یکشنبه 28شهریور
درباره دلیل تاخیر در نهایی شــدن پیش قرارداد خرید ایرباس ها ،امریکا را مسئول این
تاخیرات دانست و گفت« :تنها مشکل موجود در این حوزه ،مجوز است .هرچند ایرباس
شرکتی فرانسوی و مستقر در اروپاست اما به دلیل انکه بسیاری از قطعات به کار رفته در
هواپیماهای این شرکت امریکایی هستند ،پاریس برای فروش هواپیما به ایران نیازمند
مجوز خزانه داری امریکا بود ».البته این خبر را در حالی رویترز منتشــر کرده که همین
خبرگزاری دو روز قبل به نقل از یک مقام ایرانی گفته بود« :تهران بعد از کارشکنی های
امریکا برای تایید فروش هواپیمای ایرباس قصد دارد از خرید ۶فروند از هواپیماهایی که
قب ً
ال قرار بود از این شرکت بخرد ،انصراف بدهد ».این مقام ایرانی در حاشیه «اجالس
هوانوردی» ایران به رویترز گفت« :شــش هواپیما کمتر می خریم .اینها همان هایی
هستند که قرار بود سال ۲۰۱۶تحویل شوند ».معاون وزیر راه و شهرسازی ایران دوشنبه
در کنفرانسی با انتقاد از کارشکنی های وزارت خزانه داری در صدور مجوز برای صادرات
این هواپیماها گفت« :برخی نشــانه ها حاکی از ان اســت که مجوزهای خزانه داری
امریکا تــا پایان ماه جاری صادر خواهد شــد .البتــه این نکته هم قابل ذکر اســت که
منتقدان در کنگره امریکا استدالل می کنند که ایران ممکن است از جت های مسافربری
خریداری شــده برای اهداف نظامی نظیر انتقال نیرو برای مقابله با نظامیان امریکا یا
متحدانش در سوریه استفاده کند یا این استفاده از هواپیماها در شرکت های هوایی ای
صورت بگیرد که همچنان تحت تحریم هستند .هم ایرباس و هم بوئینگ بعد از توافق
هسته ای ایران و گروه موسوم به 5+1با تهران تفاهمنامه فروش امضا کرده اند .ایران
قصد دارد از هریک از این شرکت ها بیش از ۱۰۰هواپیما خریداری کند .بر اساس یکی
از بندهای توافق هسته ای ،واشنگتن ملزم شده تحریم فروش هواپیما به ایران را رفع
کند .با وجود انکه نزدیک به یک سال از اجرایی شدن این توافق می گذرد ،خزانه داری
امریکا تاکنون از صدور مجوز فروش هواپیما به ایران خودداری کرده بود .گفتنی است
پیش از این شرکت «ایرباس» اعالم کرده بود تعلل امریکا در صدور مجوز ،این شرکت
را برای فروش هواپیما به ایران ناامید کرده است .مدیر فروش این شرکت هواپیمایی
گفته بود که «ایرباس» قصد دارد تولیدش را از 42فروند جت ایرباس 320به 60فروند
افزایش بدهد« .علی عابد زاده» رئیس سازمان هواپیمایی کشوری چند هفته پیش گفته
بود که مانع نهایی در زمینه قرارداد «ایرباس» ،تنها مجوز وزارت خزانه داری امریکاست.
ایران در ماه ژانویه به توافقی با شرکت «ایرباس» برای خرید 118هواپیما به ارزش 27
میلیارد دالر رســید .اجرای این قرارداد به دلیل تعدد قطعــات امریکایی به کار رفته در
هواپیماهای «ایرباس» به صدور مجوز خزانه داری منوط شده بود.
هفته گذشته اتفاقات مهمی در دنیای سیاست بین الملل افتاد .اول اینکه حزب
دموکرات مسیحی ،به رهبری انگال مرکل ،صدر اعظم المان در انتخابات ایالتی برلین
با به دست اوردن کمتر از ۱۸درصد از ارا شکست سنگینی خورد .در پی این شکست این
حزب راست میانه که ۸کرسی از دست داده ،احتماال مجبور خواهد شد که از ائتالف
با حزب سوســیال دموکرات خارج شود .حزب سوســیال دموکرات ،چپ میانه ،هم با
کاهش شدیدی از ارا روبه رو بوده و ۹کرسی از دست داده است ،با این حال همچنان با
به دست اوردن ۲۱و ۶دهم درصد از ارا در صدر قرار دارد .بر این اساس احتمال می رود
که حزب سوسیال دموکرات با دو حزب چپ گرای دیگر یعنی «چپ ها» ( ۱۵و ۷دهم
درصد) و حزب «سبزها» ( ۱۵و ۱دهم درصد) ائتالف کند .در این صورت ،نخستین بار
خواهد بود که ائتالفی متشکل از سه حزب در مجلس ایالتی برلین به وجود می اید .در
مقابل حزب راست افراطی«الترناتیو برای المان» که مخالف سرسخت سیاست های
دولت مرکل در قبال مهاجران اســت ،کمی بیش از ۱۴درصــد از ارا را از ان خود کرده
است .این حزب که برای نخستین بار در انتخابات ایالتی شرکت می کند ۲۵ ،کرسی از
۱۴۹کرسی مجلس این ایالت را به دست اورده است .بسیاری از سیاستمداران المانی
از محبوبیت این حزب تندرو ابراز نگرانی کرده اند و افزایش نفوذ ان را خطری برای اینده
المان خوانده اند .میشائیل مولر ،شهردار پایتخت المان از حزب سوسیال دموکرات،
افزایش محبوبیت «الترناتیو برای المان» را نشانه ای برای «ظهور دوباره راستگرایی
و نازی ها در المان» خواند ه اســت .حزب لیبرال «دموکــرات ازاد» ،حزب دیگری که
برای نخستین بار وارد انتخابات شده ،موفق شد ۱۲کرسی به دست اورد .برلین یکی از
کوچک ترین ایالت های ۱۶گانه المان است اما با توجه به جمعیت ۳و نیم میلیونی ان
متراکم ترین ایالت این کشور است .نتیجه انتخابات ایالتی برلین ضعیف ترین نتیجه ای
است که حزب حاکم دموکرات مسیحی از زمان جنگ جهانی دوم در برلین داشته است.
تحلیلگران ،سیاست های مهاجرتی مرکل را عامل شکست حزب دموکرات مسیحی در
انتخابات ایالتی المان دانسته اند .مقامات حزب پیش تر گفته بودند بزرگترین مشکل
انها در دوران تبلیغات انتخاباتی ،پذیرش تعداد زیادی مهاجر در یک ســال گذشــته
بوده است .در یک سال گذشته بیش از یک میلیون پناهجو از خاورمیانه و افریقا وارد
المان شده اند.
پیروزی حزب پوتین در انتخابات پارلمانی
مثلث | شماره 327
خبرنامه
اما در تحولی دیگر در پی شــمارش تقریبا تمام ارای انتخابات پارلمانی روسیه،
اعالم شــده که احزاب حامی والدیمیر پوتین ،رئیس جمهور این کشور بیشترین ارا را
به خود اختصاص داده اند.
حزب روسیه متحد به رهبری دیمیتری مدودف ،نخست وزیر روسیه و مورد حمایت
پوتین با به دست اوردن حدود ۵۰درصد از ارا فاصله زیادی با احزاب دیگر دارد .چهار
حزب دیگر وفادار به پوتین نیز دستاورد مثبتی داشته اند .حزب ملی گرای ال دی پی ار
و حزب کمونیست هر کدام با ۱۴تا ۱۶درصد ارا دوم و سوم هستند .با وجود این میزان
مشارکت به پایین ترین اندازه خود در تاریخ انتخابات پارلمانی روسیه رسیده و همچنین
موارد تقلب انتخاباتی گزارش شده است .پوتین در استانه انتخابات خواهان مشارکت
مردم برای «ثبات» در کشور شده بود.
احزاب لیبرال مخالف ۵درصد الزم برای ارائه لیست نمایندگی حزبی را به دست
نیاورده اند ،هرچند نظرسنجی ها حاکی از ان بود که شاید بتوانند به عنوان نماینده منفرد
وارد مجلس دوما شوند .در همین حال یک تحلیلگر ارشــد روسیه در سیا اعالم کرد:
«والدیمیر پوتین ،رئیس جمهوری روسیه به احتمال بسیار زیاد برای انتخابات اتی در
سال 2018شرکت خواهد کرد ».پیتر کلمنت ،ناظر امور روسیه در سازمان سیا گفت:
«پوتین در حال اماده شدن برای شرکت در انتخابات 2018در روسیه است».
21
تصویرنگاری
روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد .تعداد این عکس ها
انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی
بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم .مثلث در این صفحات ،هفته را با مرور
عکس ها از نو یاداوری می کند.
حاج صادق اهنگران در محضر رهبری
دیدار رئیس مجلس و سفیر ژاپن
خبرنامه
22
مثلث | شماره 322
ایت الله جنتی در ایین غبار روبی حرم امیرالمومنین(ع)
اولین روز مدرسه دختر
شهید مدافع حرم
سالگرد دانشمند هسته ای شهید حاتمی
گزارش سردار جعفری در حضور رهبری
روحانی و ظریف در سفر
دیدا رروحانی با فیدل کاسترو
حاتمی کیا در جشن منتقدان سینما
مثلث | شماره 322
خبرنامه
مداح معروف در خندوانه
23
به اینستاگرام مثلث بپیوندید
شبکه اجتماعی
به ما پیامک بزنید:
خبرنامه
24
مثلث | شماره 327
3000411711
lاگر به سردار ســلیمانی و سربازان پاکباخته
اســام و کشــور حمله می کننــد ،می خواهند
سناریوی دشــمنان را کامل کنند! ولی ایا برای
مجــازات خائنین و فتنه گــران برنامه ای وجود
ندارد؟
lوضعیت ســواحل دریای مازندران از لحاظ
حجاب اســفبار اســت .وضعیت هر سال دارد
بدتر می شــود .مســئوالنی کــه از بیت المال
مسلمین ارتزاق می کنند چرا در مقابل این همه
حرمت شکنی بی توجه اند؟
lعاجزانه تقاضــا می کنــم نگذارید تخریب
جنگل ها به نام ما در تاریخ ثبت شــود چرا که با
ادامه این روند و بی توجهی مســئوالن در قبال
این مســاله حیاتی کشــور رو به نابودی خواهد
رفت!
lچیزی به انتخابات ســال اینده باقی نمانده
اســت .دولت اگر با همین وضعیت ادامه دهد
نمی تواند روی رای اقشــار ضعیف و متوســط
مردم حساب باز کند.
lندســی گراهــام ،ســناتور جمهوریخــواه
امریکا کمک 38میلیاردی کشــورش به رژیم
کودک کــش صهیونیســت را کــم دانســته و
خواســتار افزایش ان شده اســت .حمایت از
این رژیم ادمکش باید برای همه مردم بیشــتر
اشکار شود.
lســخنگوی محترم دولت باید توجه داشــته
باشــند نماز جمعه ،نماز سیاسی -عبادی است.
اگر قــرار باشــد در خطبه هــای نمــاز جمعه به
حوادث و مسائل جاری کشور اشاره نشود پس
چه فرقی با دیگر نمازهای یومیه دارد.
lســران ال ســعود که خود را خادم الحرمین
الشریفین می خوانند ،در حقیقت «خادم البلدین
الشرورین» (امریکا و انگلیس) هستند.
lدر استانه سفر رئیس جمهور به امریکا امسال
کمترین جنجــال را داریم .خاطرم هســت که
سفر احمدی نژاد به نیویورک در سال 87بسیار
جنجالی بود .باید دید ره اورد روحانی از سفر به
نیویورک برای بار چهارم چه خواهد بود.
lاقای عبدی کارشــناس چیســت که درباره
احمدی نژاد نظر می دهد؟ هرچــه بود از طیف
مقابل بهتر است.
lمــوالی متقیان ،حضــرت امــام علی(ع)
می فرماینــد« :خودبینی ،بیشــترین ضرر را به
نیکی ها می رساند».
lدرست است که اوضاع اقتصادی در حالت
رکود به ســر می بر د امــا بیکاری تعبیر درســتی
نیست .باید گفت اهل کار واقعی نداریم .اهل
کار واقعی کسی است که همسر و اولویت اولش
کار باشد .متاسفانه اغلب در اوج بی مسئولیتی
می خواهیــم کار راحــت و حقوق باال داشــته
باشیم .بله ،چنین کاری نیست و شما بیکارید!
اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت .کاربران این شــبکه
اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه
را مشاهده کنند.
احمدی نژادسو ژهاصلیفضایمجازی
انتشار فیلمی از سفر احمدی نژاد در گرگان در فضای
مجازی به طور گسترده ای دست به دست شد .فیلمی که
در ان احمدی نژاد در ســفر گرگان توسط محافظ خودش
از ماشین بیرون کشیده می شود و روی سقف ماشین قرار
می گیرد .این فیلم بازتاب های زیادی داشت .بسیاری از
کاربران شبکه های مجازی ان را منتشر کردند و به شوخی
پرداختند .اما هواداران احمدی نژاد نظر دیگری داشتند.
این مســاله در کنار انتشــار خبری که در ان گفته می شــد
احمدی نژاد برای حضور در انتخابات نهی شــده است ،از
مهمترین مسائل هفته گذشــته در فضای مجازی بود که
بسیاری به ان پرداختند .هواداران احمدی نژاد این اخبار
را رد می کردند و معتقد بودند صحت ندارد.
همچنین احمد ی نــژاد در فیلمی که از او منتشــر
شده است از مردم ان سوال همیشــگی را می پرسد که
از ساعت چند در اینجا هستید .در پاسخ به شوخی های
برخی از فعــاالن فضای مجــازی ،یکی از هــواداران
احمدی نــژاد با انتشــار متنی بــه موضوع پاســخ داد و
نوشــت« :فیلمــی در شــبکه های اجتماعی دســتمایه
طنــز جماعتــی از اصالح طلبــان قــرار گرفته اســت.
اصالح طلبان اما مدت هاســت قلم تحلیل و اســتدالل
و منطــق را کنــار گذاشــته اند و مخالف فکــری خود را
یا ســنگ باران ســخره می کنند و یا تیرباران فحاشی و
تهمت تا عرصــه بر مخالف چنان تنگ اید که شــهامت
ابراز عقیده را از دســت دهــد! و ظاهرا مــراد از زنده باد
مخالف من ،شعار سال های دور اینان ،در واقع زنده باد
مخالف مرده من اســت! فیلم لحظاتــی از دیدار دکتر
احمدی نژاد با مردم است؛ احمدی نژاد از مردم می پرسد
از چــه ســاعتی امده انــد؟! و مــردم هر کدام ســاعتی
می گویند و او ساعت های اعالم شــده از سوی مردم را
بیان می کند و...
نفس دیدار شخصیت ها با مردم و میان مردم و کنار
ایشــان بودن ،بیش از انکه راهبردی سیاســی و نمایشی
باشد ،امری است که باید از درون فرد عینیت پیدا کند؛ این
بستگی تام و تمامی با ویژگی ها و روحیات ان مسئول ،ان
شخص یا ان سیاستمدار دارد.
بنابراین بــرای احمدی نژاد کــه کنار مــردم و میان
مردم بــودن برای او امری درونی و ذاتی اســت و اساســا
جز برای مردم ،برای هیچ حــزب و جریانی اعتباری قا ئل
نیســت ،حضور در اجتماع مردم همراه با دیالوگ است و
نه مونولوگ صــرف .چرا که او بــاور دارد برقراری دیالوگ
در یک اجتماع ،محقق کننده ایــن مهم در همه عرصه ها
و صحنه های تصمیم گیری و تصمیم سازی است .روابط
عاطفی و صمیمانه حاکم بر روابط یک شخصیت سیاسی
اجتماعی مطرح با مردم در واقع این پیام را به همراه دارد
ی شانی ذاتی برای مسئولیت ندارد و شان و اعتباری
که کس
اگر هســت به واســطه مردم است .می شــود با تحکم به
مردم گفت ساکت باشــند و به حرف گوش کنند و می شود
اجتماع مردم را بــه صحنه گفت وگو تبدیــل کرد ؛ صحنه
لبخند و صمیمیت و تبادل احساسات و عواطف .می شود
فقط گفت و هیچ نشــنید و می شــود گفت و شــنید! برای
غرب پرستان چاره ای نیست که از غرب مثال اوردند و این
دردی است که اینان هر انچه در ان سوی مرزها می گذرد
را معتبر می دانند؛ توصیه می کنم تمسخر کنندگان ،نگاهی
به رقابت های انتخاباتی ایاالت متحده ،به شــوخی های
ســخنرانان ،نوع ایســتادن و شــور و هیجان مــردم کنار
سخنران ،فضای دیالوگی حاکم بر برنامه های انتخاباتی
و حتی امدن مردم پشت تریبون کنار سخنران و اظهارنظر
مردم بیندازند .یا حتی به همایش ها و جلسات اجتماعی و
فرهنگی؛ جهان مدت هاســت دریافته که باید صمیمیت
و گفت وگو و فضای پرنشــاط (که دســت بر قضــا روحیه
و منشــی کامال ایرانی است) را بر جلســات و کمپین ها و
همایش هــای سیاســی و اجتماعی حاکم کنــد ،به جای
انکه در اجتماع مردم با خشم به مردم بگویند که چرا حرف
گوش نمی کنید؟!
انچــه منتشــر کنندگان و تمســخرکنندگان اصلی و
اولیه این نوع فیلم ها را به خشــم می اورد نه ســوال های
احمدی نــژاد از جمعیت و نه نــوع مواجهه او بــا مردم که
همه عصبانیت شان از مردمی ا ســت که با او در خلق این
فضا همراهی می کنند .خشــمی که ان را پشــت تمسخر
احمدی نژاد پنهان می کنند.».
پرواز
رئیس جمهور
در حاشیه
رژه
فروشنده؛ نماینده اسکار
فیلم فروشــنده ســرانجام به عنوان نماینده سینمای
ایــران در اســکار انتخــاب شــد .با اکــران ایــن فیلم در
سینماهای ایران بحث و بررســی های مختلفی درباره ان
پدید امد .هر کس از زاویه نگاهی متفاوت به این فیلم نگاه
کرد و ان را شا یسته یا غیرقابل پذیرش دانست .اما با اعالم
انتخاب شــدن این فیلم به عنوان نماینده ســینمای ایران
برای اسکار به طور حتم واکنش های دیگری را در این باره
شــاهد خواهیم بود .درباره اخرین ساخته اصغر فرهادی،
علی مطهــری نایب رئیــس مجلس بعد از دیــدن فیلم در
صفحه شخصی خود در اینستاگرام متنی منتشر کرد و ان
را گزینه مناسبی به عنوان نماینده ایران در اسکار ندانست.
در این پست امده است «:بسم الله الرحمن الرحیم.
در شــب عید غدیر با همســرم به دیدن فیلم «فروشنده»
در ســینما فرهنگ رفتم .بازى خوب اقاى شهاب حسینى
و خانم ترانه علیدوســتى قابل تقدیر اســت اما سوژه فیلم
را نپســندیدم .این فیلم چهره خوبى از جامعه ایران نشان
نمى دهد ،بنابراین انتخاب ان به عنــوان نماینده ایران در
«اسکار» از ســوى بنیاد فارابى ،به نظر من انتخاب خوبى
نبود اگرچه به انتخاب انهــا که معموال معیارهاى متعددى
مانند تکنیک هاى هنرى ،جذب مخاطب و راى اورى را در
نظر می گیرند احترام مى گزارم».
کمپین «من غدیری ام»
روزنامه شــرق در گزارشــی با تیتر «نهی نامزدی احمدی نژاد»
روایتی از مهدی فضائلی منتشر کرده و نوشت« :با امدنش مخالفت
شد ».خبرگزاری فارس در یادداشتی که به قلم مهدی فضائلی منتشر
کرده اســت ،از دیداری خبــر داده که نتیجه اش ختــم گمانه زنی ها
برای ریاســت دوبــاره احمدی نــژاد بر دولــت اســت؛ موضوعی که
یادداشت نویس فارس به ان اشاره کرده و چندی پیش از سوی عباس
امیری فر از یاران احمدی نژاد هم نقل شده بود .در این یادداشت امده
است« :چند روزی است محافل رسانه ای و سیاسی گوناگون از جمله
کانال های نزدیک به دکتر احمدی نژاد ،از مالقات وی با رهبر انقالب اسالمی خبر می دهند؛ دیداری مهم که به درخواست
و پیگیری خود او انجام شده ...اما ظاهرا نتیجه اش خالف انتظار وی بود ه است! هرچند هنوز جزئیات این دیدار که چند
هفته قبل انجام شده ،منتشر نشده؛ ولی این مقدار قطعی است که وی با نهی صریح رهبر معظم انقالب ،برای ورود به
میدان رقابت انتخابات ریاست جمهوری سال اینده مواجه شده است! نهی ای برخاسته از تدبیر ،یعنی الیه های زیرین و
صفحات پسینی ماجراها را دیدن .نهی ای حاکی از شجاعت در بیان ان چیزی که رهبری برای انقالب و نظام و چه بسا
مصالح خود وی الزم دانســته اند و نهی ای که موید قدرت مدیریت برای راهبری انقالب است .حضرت اقا این بار نه به
شیوه معمول و غالب خود -و البته نه همیشگی -بلکه مبتنی بر مصالح کشور و مشابه موارد خاص و استثنا ،در برابر امدن
دکتر احمدی نژاد به میدان رقابت های ریاست جمهوری سکوت نکرده و صراحتا نظر مخالف خود را ابراز کرده اند».
هیچ کس به استقبال طالیی ها نیامد
روزنامــه اعتماد در گزارشــی با عنــوان «هیچ کس به اســتقبال
طالیی ها نیامد» نســبت به بی توجهی دولت به بازگشــت ورزشکاران
پاراالمپیک ایران واکنش نشان داد و نوشت« :شب گذشته وقتی همه
خواب بودیم ،بخشی از ورزشکاران کاروان شهدای منا از پارالمپیک ریو
٢٠١6به ایران برگشتند ،در بین این افراد ،سیامند رحمان به همراه سایر
ورزشکاران کشورمان در وزنه برداری ،ساره جوانمردی ،تیم بسکتبال با
ویلچر و ...به کشور امدند و مورد استقبال گسترده حاضران در فرودگاه امام خمینی(ره) قرار گرفتند ،البته این بازگشت
پس از ان همه افتخارافرینی نکته تاریکی داشت؛ نکته تلخ بازگشت پاراالمپیکی ها به کشور ،غیبت محسوس مسئوالن
بلندپایه وزارت ورزش و جوانان از جمله محمود گودرزی ،وزیر ورزش و معاونان او در وزارتخانه بود و این در حالی است
که کاروان پاراالمپیک کشورمان تا پایان روز نهم مســابقات ۷طال ۸ ،نقره و ۶برنز کسب کرده است ».البته این دلیل
نشد تا سیامند رحمان ،ساره جوانمردی یا هر یک از دیگر ورزشکاران پاراالمپیکی ایران به غیبت متولیان ورزش ایران
اعتراض کنند و رحمان در واکنش به نبود مسئوالن وزارت ورزش گفت« :برای من مردم مهمند ،دیروقت است دیگر».
و ساره جوانمردی می گوید« :نه تنها نیامدن شان انگیزه ورزشکاران را کم نمی کند ،بلکه انگیزه شان را بیشتر هم می کند
برای تالش بیشــتر ».و این در حالی اســت که بالفاصله بعد از درخشــش جوانمردی در ریو صد او ســیمای جمهوری
اسالمی ایران تصاویری را پخش کرد که باعث تعجب همگان شــد .ویدئویی که در ان وزیر ورزش در پایان مسابقات
قبلی به استقبال جوانمردی رفته بود و وقتی ساره در انتهای پله های برقی فرودگاه به وزیر می رسد ،محمود گودرزی به
جوانمردی می گوید «من محمود گودرزی هســتم ،حاال می روی در تلویزیون برای من لغز می خوانی!» شاید به خاطر
همین رفتار و حرف هاست که ساره این بار و در واکنش به سوال گزارشگر صدا و سیما مبنی بر غیبت مسئوالن می گوید:
«نه تنها نیامدن شان انگیزه ورزشکاران را کم نمی کند ،بلکه انگیزه شان را بیشتر هم می کند برای تالش بیشتر ».و حاال
ساره جوانمردی پرافتخارترین ورزشکار پاراالمپیکی ایران است .
ارزان فروشی یک پاالیشگاه
مثلث | شماره 327
روزنامه جوان در گزارشی با عنوان «ارزان فروشی 3هزار میلیاردی
پاالیشگاه تهران» این خبر را منتشر کرده و در بخشی از ان می نویسد:
««پنت گیت» مخفف پاالیشــگاه نفت تهران است که مفت فروشی
سهام این شرکت مشــمول واگذاری از طریق بازار ســهام در سال 91
بیش از3هزار میلیارد ریال ،ان هم در اوج تحریم های ظالمانه که عمده
مردم در فشار بودند ،به بیت المال ضرر زد اما عده ای در اثر برخورداری از سهمیه های خاص در عرضه اولیه ،سرمایه شان
ظرف شش ماه 17برابر شد و در مدت کوتاهی ره صدساله را پیمودند ».به گزارش «جوان» ،رشد 17برابری سهام شرکت
پاالیشگاه نفت تهران پس از عرضه اولیه در مهر ماه 91حدود3هزار میلیارد ریال به بیت المال از محل عرضه ارزان شرکت
خصوصی سازی شده پاالیشگاه نفت تهران ضرر زد و جالب انکه برخی از کارگزاری های نورچشمی سهمیه خاصی را به
برخی از مشتریان خود از عرضه اولیه این شرکت اختصاص دادند که ظرف شش ماه دارایی انها 1600درصد رشد کرد.
عرضه اولیه بیش از سه میلیون سهم پاالیشــگاه نفت تهران در بورس تهران در سال ،91تحت قالب خصوصی سازی
با گذشت بیش از چهارسال هنوز هم با حاشیه های فراوانی همراه است که ارزان فروشــی بیت المال و توزیع ناعادالنه
سهام در کارگزاری ها جهت عرضه به مردم در راس این حاشیه ها قرار دارد .در جریان خصوصی سازی شرکت های دولتی
به دلیل انکه این شرکت ها میوه انباشت ده ها سال ثروت ملت ایران است باید این شرکت ها با ارزش منصفانه و عادالنه ای
و در زمان مناسب به فروش رسد تا شــاهد ارزان فروشــی بیت المال و انتفاع گروهی خاص از عرضه شرکت های دولتی
نباشیم.
خبرنامه
در اســتانه فرا رســیدن عید غدیر خم از خیابان ها و
حال و هوایشان که بگذریم می بینی کوچه پس کوچه های
فضای مجازی هم رنــگ و بوی غدیر به خــود گرفته اند.
مسلمانان سراسر جهان با تشکیل پویش های مردمی در
شــبکه های اجتماعــی و همچنیــن طراحی ســایت ها و
وبالگ هایی بــا مضامین غدیــر خم میزبــان عید والیت
هستند .در اســتانه این عید بزرگ ،پویش مردمی «من_
غدیری_ام» در شــبکه های اجتماعی تشــکیل شــد که
کاربران در ان مطالب و روایات و احادیث ائمه را با یکدیگر
به اشــتراک می گذارند تا مبلغ پیام غدیر باشند .میرلوحی
ســازنده هشــتگ «من -غدیری -ام» در گفت وگویی ،از
هدف تشکیل این پویش و نحوه شــکل گیری ان گفت:
«یک ســری جوان که دغدغه امیرالمومنین را داشتند از
مدت ها قبل روزشماری برای فرارسیدن عید والیت را اغاز
کردند .باتوجه به فضای تشنه مجازی و مظلومیت عنوان
غدیر و با هدف شناســاندن غدیرخم به جهانیان ،هشتگ
«من -غدیری -ام» ایجاد شد تا این سوال را در ذهن افراد
ایجاد کند که غدیر چیست و با انتشار ان در سطح گسترده،
کاربران را به یافتن پاسخ ان ترغیب کند ».میر لوحی هدف
از راه اندازی این پویش را انجام وظیفه ای دانست که خود
پیامبر(ص) همان روز فرمودند تا روز قیامت هر کسی پیام
غدیر را دریافت کــرد به دیگران برســاند و مبلغ پیام غدیر
باشد و هدف ما انجام دستور پیامبر (ص) است .میرلوحی
اشاره کرد« :شعار اصلی پویش «من غدیری ام» که بسیار
مورد استقبال کاربران قرار گرفت این است که بگوییم اگر
امروزه در ســرزمین ما امنیت وجود دارد به واسطه امتداد
غدیر در کشــورمان اســت ».پویــش «من-غدیری-ام»
به زبان های فارســی ،عربــی «انا_غدیری» و انگلیســی
imghadeerianدر شــبکه های مجــازی جســت وجو
می شــود .کاربری درباره این روز نوشــت :بسم الله .متن
دعوت نامه :پیامبر فرمودند که پیام غدیر را همه حاضرین
به غایبین برسانند ان هم تا روز قیامت ...پس هر جور که
می تونید تــوی امروز و فردا غدیری بشــیم .کاربر دیگری
نوشــت :اتفاقی که در غدیر افتاد دست موال به سمت باال
رفت ســر نامردها به زیر افتاد.و کاربری اینگونه نوشــت:
عید غدیر بر همه عاشقان موال مبارک.
نهی نامزدی احمدی نژاد
بررسی رسانه ای هفته
25
جلوگیری از دوقطبی
گفتارها
چرا محمود احمدی نژاد از حضور در انتخابات نهی شده است؟
شاید بهترین پاسخ به این سوال این اســت که حضور او در انتخابات
می توانست اتفاقات ســال 88را تکرار کند .در گفتارهای این شماره
عالوه بر این موضوع به اخرین تحوالت انتخابات امریکا و حمله ایاالت
متحده به ارتش سوریه پرداخته ایم.
پرهیز از تکرار تجربه 88
گفتارها
26
مثلث | شماره 327
1
چرا احمدی نژاد نهی شد؟
یــک انتخابات ،یــک مالقات ،یک نهــی و باز هم
یک احمدی نژاد .داســتان این هفته سیاست بود ،از حق
نگذریم سوژه خوبی هم برای رســانه چی ها بود و شاید یاد
روزهای همان 8ســالی افتادیم که مرد رفته از پاستور هر
روز برایمان یک سوژه ناب رسانه ای جور می کرد ؛ یک روز با
هاله نورش یک روز با ایده هایی عجیب و غریب اقتصادی
دولتش ،یک بار هم کلماتش اهالی رســانه را به ســرعت
دست به قلم می برد ،چه وقتی از قاب تلویزیون وزیرش را
هلو خواند یا وقتی از تریبون عمومی گفت...
محمود احمدی نژاد برای ما اهالی رســانه با همین
حاشــیه ها پیوند خورده بود .اما نه ...از رسانه هایمان هم
که فاصله می گرفتیم و از نگاه مردم به اون نگاه می کردیم،
او شــبیه قبل ترهای خود نبــود .مهم نبــود می گفت من
رجایی وار هســتم ،او نه رجایی بود نه هاشمی نه خاتمی و
نه ...احمدی نژاد مردی شبیه خود خودش بود.
ســکوتش هم برای ما عجیب بود ،عجیب بود چون
او هشت ســال یک تنه یک رســانه بود با حرف هایش ،با
حرکاتش ،با دیدارهایش و با مواضعش.
از پاســتور که رفــت یکباره ســکوت شــد و یکباره
گوشه نشین ،نگفتیم شــبیه گوشه نشــین هایی از جنس
ناطق شده اســت ،گفتیم در پس این سکوت ،یک نقشه
اســت ،گفتیم چــون احمدی نژاد برایمان هشــت ســال
این گونه تعریف شده بود.
سه سال گذشــت ،حاال چندماهی است ان گفته ما
گویا عینیت یافته اســت .احمدی نژاد بازگشت ،با سفر به
مناطق جنگی.
همان روزها بود که گفتیم اســتارت را برای بازگشت
به پاســتور زده ،گفتیم پرچم مرام پوپولیستی را از جنوب
کشور باال برده اســت .ادامه داد ،شــهر به شهر ،مسجد
به مســجد ،ســخنرانی پشــت ســخنرانی .اینهــا چیزی
نبود که مــن رســانه ای بگویم ،خــب احمدی نــژاد یک
سیاســتمدار اســت و می خواهد از جنس سیاسیون رفتار
کند.
احمدی نژاد امده بود که به پاستور برگردد و چه زمانی
بهتر از یک ســال اخر دولت روحانی ،در همین بلبشــوی
به سرانجام رســیدن یا نرســیدن برجام ،همان برگ برنده
شیخ حسن.
از او که ســوال می کردیــم که قصــد کاندیداتوری
دارد به ما لبخند می زد ،می گفت حال شما چطور است اما
نگفت حال سیاسی خودش چگونه است .برای اهل رسانه
و سیاســت اما معلوم بود که حال سیاســی احمدی نژاد با
بازگشت به پاستور خوب می شود .
مشــخص بود یکباره از پســتو بیرون امدن ان مرد
رفته از پاستور ،یک هدف دارد .نشستن دوباره بر صندلی
ریاست ساختمان سفید پاستور.
ایــن را فقــط چپی هــای مخالفــش نمی گفتنــد
راستی هایی که زمانی او را حمایت کرده بودند هم می گفتند
حتی یاران ســر به قدمش .می گفتند چون پالس رفتار او
همین بود و بس.
مثلث | شماره 327
گفتارها
راســتی ها اما نگاه شــان با اما و اگر بود .می گفتند
می اید اما نه مثــل چپی ها مخالف امدنــش بودند نه مثل
مریدانش شــیفته امدنــش .امــا و اگر داشــتند چون در
وانفســای بی کاندیدا بودن فکر می کردند شــاید ،شــاید
و شــاید احمدی نژاد را به راه راســت بدون مشایی بتوانند
گسیل کنند و او باز هم بشود یک کاندیدای اصولگرا برای
یک انتخابات ریاست جمهوری دیگر.
حتی زمزمه بود که ان مرد بدش نمی اید موقتی هم
شده رنگ اصولگرایی به خود بزند و به سمت راست گراها
بــرود .می گفتند حتــی در بیت علمــا و مراجــع را هم زده
که بپذیرندش .پذیرفته نشــد چون باز هم اقای مشــایی
همراهش بود و ماجرای دوقلوهای افســانه ای سیاســت
همچنان پابرجا.
دوباره زمزمه شد ،گفتند امده که میدان دار شود ،اما
نه با کاندیدا شــدن خودش ،میدان دار انتخاباتی که قرار
است یک نفر دیگر را کاندیدا کند .یک کاندیدای اصولگرا
یا شایدم یک کاندیدا از جنس خودش ،مثال یکی از جنس
ی یا شاید جلیلی یا شاید...
ضرغام
هنوز زمزمه باال نگرفته بود که خبر جدیدتری امد .ان
مرد برای بازگشت دوباره به پاستور نهی شده است .گفتند
یک دیدار با مقام عالی رتبه نظام منشا این نهی بوده است.
این را اصالح طلبان مخالفش نگفتند ،از قضا اصولگرایانی
گفتند و رســانه هایی نقل کردند و نگاشــتند کــه در روزگار
گذشته همراهش بودند و از حق نگذریم تا همین چندماه
پیش هم بدشــان نمی امــد او دوباره رئیس دولت شــان
شود .شاید برای همین اســت که برای من رسانه ای قابل
پذیرش تر شده است.
فارغ از درستی یا نادرســتی این خبر ،فارغ از اینکه
احمدی نژاد به ان تن دهد یا نهد ،در پس این نهی کردن
تحلیل هایــی می تــوان متصور شــد ،احمدی نــژاد تنها
فردی ست که بین کاندیداهای موجود می تواند به فضای
دوقطبی در جامعــه دامن بزند ،دوقطبی که بدون شــک
اگر یک ســر ان او باشــد باید برایش از همیــن حاال یک
جنجال بزرگ متصور شد ،شاید احمدی نژاد هنوز هم رای
طبقه پایین جامعه را داشــته باشــد اما نباید فراموش کرد
که طبقه روشــنفکر و نخبه و حتی متوســط جامعه هنوز با
بدبینی به او نگاه می کنند .انها ارامش دوره حسن روحانی
با همه مشــکالتش را ارجح بر امدن ان مرد هم می دانند
و بازگشــتش می تواند یک عامل نارضایتــی اجتماعی از
نظام شود.
احمدی نژاد حتــی برای همــان طبقــه مذهبی که
زمانی او را مرد محبوب شان می دانستند هم دیگر محبوب
نیست.
او نماد والیت ناپذیری شــد با همــان تاخیری که در
برکناری مشایی داشت .شاید سر نهادن به این نهی شدن
او را به دایره والیت پذیــران بازگرداند .گرچه مریدانش در
کانال های تلگرامی این روزها مصداق پشــت مصداق از
والیت پذیر بودن او می اورند تا ماجرای نهی را زیرســوال
ببرند .شــاید همین رفتار عجیب مریدانش است که این
گمانه را هم به ذهــن می اورد که احمدی نــژاد می اید ،یا
خودش یا کاندیدای احتمالی اش.
احمدی نژاد این روزها یک زنگ خطر اســت ،زنگ
خطر برای سیاســت ارامش یافته کــه می تواند با امدنش
یک ولوله در شــهر برپا کند .احمدی نژاد شــاید یک روز
مثل هاشمی هوس کند بازگردد ،شــاید وقتی دیگر اما نه
ســال ،96وقتی که نه فقط سیاســیون که مردم هم او را
پذیرا باشند.
27
چرا احمدی نژاد نباید می امد؟
چرا خبر درز پیدا کرد؟
محسن مهدیان
روزنامه نگار
2
منع و نهــی نظام از امــدن اقای احمدی نــژاد را باید
فراتر از انتخابات تحلیل کرد .ان چیزی که پشــتیبان این
انقالب است ،حضور متحد و یکپارچه مردم است .انتخابات
اهمیت دارد چون در ظهــور همین وحدت و یکرنگی موثر
اســت؛ اما هرانچه که به اســم انتخابات اثرمنفی در این
یکرنگی و حرکت یگانه امت داشــته باشد باید نسبت بدان
حساسیت به خرج داد .بنابراین ماجرای نهی احمدی نژاد
از سوی مقام عالیرتبه نظام را باید فراتر از انتخابات تحلیل
کرد.
به این فهم برخــی از علل اصلی ایــن نهی تاریخی
می تواند چنین باشد:
فرصت سوزی برای انقالب
به ســه دلیل رویکردی و از زاویه مالحظات انقالب
اسالمی ،امدن احمدی نژاد اشتباه است .فارغ از نقدهای
عملکردی به احمدی نژاد ،حضور وی در انتخابات از جهت
تخریب سرمایه های اجتماعی اسیب جدی است.
گفتارها
28
مثلث | شماره 327
دوقطبی اجتماعی
یکــم .حضــور احمدی نــژاد در انتخابــات جامعه را
دوقطبی خصمانه می کند .رای منفی احمدی نژاد بســیار
پرقدرت و نقش افرینی اش شــکننده اســت .این سطح از
دوقطبی تقریبا در هر شرایط دیگری شکل نخواهد گرفت.
این تنازع متعصبانه جامعه سوز است.
دوقطبی اجتماع انقالبی
دوم .بیــن گروه های متدین و انقالبــی نیز اختالف
اساسی ایجاد می کند و وحدت شکن است .امروز با قدرت
گرفتن جریــان نزدیک به غــرب ،گروه هــای انقالبی به
اجماع و وحدت رسیدند .این وحدت شــکنی یک عارضه
جدی برای کشور اســت .هر گام بلندی بخواهد برداشته
شــود و هر اصالحی بخواهد صورت بگیرد نیازمند وحدت
بین گروه های انقالبی اســت .این وحدت شکنی سرمایه
اجتماعی جریان انقالبی را از بین می برد.
دوقطبی خواص و عوام
ســوم .تقابل خواص با توده ها ایجــاد می کند .این
تقابل باعث فاصله گرفتن بیشتر مردم از خواص می شود.
به هم زدن این مناسبات ما را در بزنگاه ها نیز دچار مشکل
جدی می سازد .مالحظه می شــود که حضور احمدی نژاد
تضعیف کننده ســه ســطح ســرمایه اجتماعی اســت که
پایه های نظام را دچار خدشه می سازد.
اما در نهایت با فرض پیروزی احمدی نژاد و پرداخت
این هزینه ها نیز توفیقی نداشتیم .چرا؟
دولت پیروز اما بدون توفیق
در نهایت اینکه به ۳دلیل پیروزی احمدی نژاد توفیقی
برای عبور از شــرایط موجود نخواهد بود و ان هم به جهت
شــکل گیری بی اعتمادی قابل توجه «جامعــه موثر» به
«دولت مســتقر» اســت .بر این اساس شــکل گیری سه
ســطح اختالف قطعی است؛ فارغ از درســتی یا نادرستی
این اختالفات.
یکم .تقابل نهادها و گروه های سیاسی با دولت
دوم .تقابل خــواص و گروه هــای نخبگانی و مرجع
با دولت
سوم .اختالف جدی میان گروه های اصولگرا
این ســه دســته اختــاف باعث می شــود ســطح
اعتمــاد اجتماعی بــه دولت به شــدت کاهش پیــدا کند.
دولتی که نتواند اعتماد جامعه موثر را کســب کند بهترین
سیاســت هایش هم به شکســت منجر می شــود .اعتماد
اجتماعی به دولت ،رابطه اساســی با بازدهی سیاســت ها
دارد .این بی اعتمادی باعث می شــود بهترین سیاست ها
نیز خاطره ناگوار به جای بگذارد.
به نظر می رسد مجموعه این دالیل می تواند فراتر از
انتخابات علت منع حضور اقای احمدی نژاد باشد.
با این حــال امید می رود رئیس جمهور ســابق از این
امتحان جدید ســربلند بیرون اید و به عنــوان یک جریان
سیاســی موثر با پایگاه اجتماعی قوی بــا دیگر گروه های
انقالبی و اصولگرا همراهی کند.
چرا خبر دیدار خاص باید منتشر شود؟
چرا خبر دیدار رهبری با رئیس جمهور سابق باید منتشر
شود؟ یک سوال روشن وجود داشت که حکمت انتشار این
خبر چه بود؟
اتفاق ساده ای نیست .اهل خبر و تحلیل ابعاد ماجرا را
تاریخی می دانند .برخی گمانه زنی ها قابل اعتنا بود اما گویی
کفایت نمی کرد و اســتدالل نهایی و اقناعــی نبود .برخی
می گفتند این خبر بعد از اینکه سفرهای استانی تداوم پیدا
کرد منتشر شد .برخی هم گفتند علت انتشار این خبر مطالبه
عمومی برای نیامدن احمدی نژاد بود .برخی هم علت ان
را عدم درز خبر توسط اقای احمدی نژاد حتی به حلقه اول
از نزدیکانش می دانســتند .برخی هم مقدمه ســازی برای
ردصالحیت شورای نگهبان.
همه اینهــا محتمل اســت و امــا به ایــن فهم علت
می تواند فراتر از این باشد؛ شاید اگر خبر درز پیدا نمی کرد
هدف اصلی دیدار نیز محقق نمی شد.
مهمترین دلیــل این نهی چیســت؟ مهمترین دلیل
این نهی را باید در اهمیت وحدت اجتماعی دید .هیچ حقی
در جامعه دینی باالتر از وحدت و وفاق امت دینی نیســت.
هرنوع دوقطبی -و نه دوگانه ای -که این وحدت را خدشه دار
ســازد باید تغییر و تدبیر شــود .از طرفی هرجامعه ای یک
ی متعصب» دارد
«هسته سخت و مقاوم» و یک «حلقه حام
که وحدت این گروه اهمیت دوچندان دارد.
بنابراین امدن احمدی نژاد هم بســتر «شکاف های
اجتماعی» بود و هم بدتر از ان «شکن های عمیق» میان
جریان حزب الله و گروه های انقالبی.
امروز هرگام اساســی و هراصالح انقالبــی نیازمند
وحدت میان فعاالن جریان انقالب و بعد هم وفاق مردمی و
اجتماعی است .با این توضیح مختصر ،نهی احمدی نژاد
گفتارها
علل عقلی و استداللی نهفته است اما به نظر می رسد نهی
از ورود می تواند دالیل عقلی داشته باشد تا صرفا حاشیه ای
که رسانه ها به خصوص فضای مجازی به ان دامن می زند.
انسان وقتی به متن و حاشــیه موضوع نگاه می کند
می توانــد برای خــود دالیل عقلــی نیز بر یــک نصیحت
تصور کند:
نگاهی به یک ماجرای
زودهنگام انتخاباتی
امیرابراهیم رسولی
کارشناس مسائل سیاسی
3
«گاهی اوقات اســت که مصلحت نیست رهبری در
امری اقدام کند ،لکن خوب اســت نظرش دانسته شود تا
کسانی که می خواهند مســائلی را رعایت کنند حواسشان
باشــد که نظر رهبری این اســت .حاج احمد اقا ناقل امین
و باهوشــی بودند که دقیق می فهمیدند و همان را که نظر
شریف امام بود ،منعکس می کردند».
رهبر انقالب ( 11خرداد )1374
ج) حذف حاشیه
در هر عرصه ای که حاشیه جای متن را بگیرد خسران
به بار خواهد امد .عرصه ریاست جمهوری و مسئولیت هم
اینگونه است .افرادی که حاشیه های اطرافشان زیاد است
چگونه می خواهند به درد ملت برسند؟ چگونه می خواهند
مدیریت کنند؟ بنابراین این فاکتور عقالنی نیز درباره افراد
صدق می کند و البته می تواند شــامل افراد حال و گذشته
باشد .امروز هم شاهدیم حاشــیه ها کار را از دست مدیران
خارج می کند و به جای تمرکز به مسائل اقتصادی و معیشتی
گرفتار امور جزئی و پیش پا افتاده می شوند.
ی یا نصیحتی
مخلص کالم انکه اگر به مصلحت پیام
می رود حتما دارای اســتدالالت عقلی اســت بنابراین چه
انها که کاسه داغتر از اش و چه انها که به دنبال شنیدن از
دو لب مبارک هستند بدانند تاریخ محل عبرت است .نشود
که شــبه خوارج احیا یا عمروعاص ها زنده شوند.انقالب
اســامی البته خود تاریخی پرفراز و نشیب دارد اما انها که
خدمت کردند اما عاقبت به خیر نشــدند ،انهــا که به دنبال
خدمت بودند و شهید شدند و انان که به دنبال خدمت بودند
و ناکام ماندند ،عاقبت هر کدام بر اساس بینش و نیت شان
رقم خورد .باشد که همگی از عبرت گیران باشیم.
مثلث | شماره 327
این روزها فضای مجازی و رسانه ها انقدر که سرگرم
حاشیه ها شده اند از امورات و وظایف اصلی خود غافلند.
رســانه ای که باید وقت خود را به بررسی تحوالت مختلف
بگذراند ،تولیــد و تحلیل کند و انعــکاس دهد انرژی اش
صرف این شده که فالنی می اید یا نمی اید ،با او مخالفت
شده یا نشده ،رد صالحیت می شود یا نه و هزار نکته دیگر.
واقعیت این است که مطلبی یا نظر مشورتی داده می شود
باید دید خود ان فرد ان را می پذیرد یا نه .نتیجه ان شــاید
حاصل گذشت زمان باشد پس قضاوت زودهنگام و رسیدن
به تحلیل های دم دستی سودی ندارد .ممکن است رهبر
انقالب نظری کارشناسی یا مشورتی یا نصیحتی کنند و به
هر نحو که صالح می دانند به جامعه یا خواص منتقل شود
حال چگونه است که برخی یا کاسه داغ تر از اش می شوند
یا خود را به انحــراف می زنند و به دنبال شــنیدن از دو لب
مبارک هستند .به نظرم جدا از اینکه به حاشیه ها پرداخته
شود باید دید ایا فردی که این قدر راجع به او حاشیه تولید
می شود می تواند رئیس جمهور ملت شــود یا بهتر بگویم
چرا دوباره رئیس جمهور شــود؟ در پس ان حاشــیه حتما
ب) جلوگیری از تکرار یک تجربه
به نظر می رســد جایگاهی چون ریاســت جمهوری
محل تکرار نیســت .مدیریتی در دو دوره یعنی 8ســال،
کشور را به لحاظ اجرایی در اختیار دارد .راهکارها ،بینش،
نیروی انسانی و هر انچه می توانســته در راهبرد مدیریت
و اقدامات خود انجام دهــد به کار گرفتــه بنابراین تکرار
تجربه ســودی ندارد .خدمات خوب و بد به نوعی درست
و غلط را امتحان کرده و با خوش بینی می توان گفت تمام
تالش خود را به کار گرفته اســت .حال ســوال این است
می خواهد بیاید چه کند؟ این ســوال درباره هر کســی که
به دنبال رسیدن به جایگاهی است که دوره ای ان را انجام
داده و هر انچه داشته رو کرده است مصداق دارد بنابراین
این استدالل عقالنی که کشــور از تجربه و نیروی جدید
بهره برد نشان می دهد تکرار تجربه مدیریتی که امتحان
خود را پس داده ،عقالنی نیست.
گفتارها
از حضور در انتخابات روشن است .اما چرا باید خبر منتشر
شود؟ این را نیز باید در همین چارچوب تحلیل کرد.
اگر خبر منتشر نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟
با انتشــار خبر امدن احمدی نژاد اختالف معنی دار
و زودهنگامی میان جریان انقالبی شکل گرفت و همین
خبر بــه تنهایی مقدمــه بحث های نزاعــی و کم توجهی
به خطر اصلی یعنــی حاکمیت جریان غربگرا شــد .اگر
این مســیر ادامه پیدا می کرد بدون تردید این اختالفات
داخلی به شکست قطعی جریان حزب الله نه در انتخابات
که در هر عرصه روشنگری و کنش سیاسی دیگری منجر
می شد.
حاال فرض کنید خبر منتشــر نمی شــد .بدون تردید
فرض امــدن احمدی نــژاد موجب تــداوم اختالفات بود
و این ســطح از اختالف ،در شــب انتخابات که همه چیز
روشــن می شــد هم اجازه نمی داد که هیچ وحدتی شکل
بگیرد .جریانی که از داخل و توسط خودی ها زخمی شود
یک شبه یکدست نمی شــود .تجربه این فرایند معیوب را
قبال هم داشتیم .در ماجرای «عهد سه نفره اصولگراها»
در سال ،92رئوس این مثلث انتخاباتی پس از تنش هایی
که شکل گرفت ،شب انتخابات پای عهدشان نایستادند
و کناره گیــری نکردند و اگر هم کنار رفتند ،حاضر نشــدند
به عهد خود وفادار باشــند و به نفع کاندیدای دیگری کنار
بکشند؛ طرفداران که تکلیف شان روشن است.
احمدی نژاد اگر هم نیاید باید خبر نیامدنش منتشــر
شود .در غیر این صورت حامیان حضور وی همان عملیاتی
را می کنند که اگر خودش هم حضور داشت و همین موجب
اختالفات عمیق تا شب انتخابات می شد و تردیدی نیست
که در ان ایام فرصت التیام رنج ها و زخم ها نبود و اختالفات
از ســطح سیاســی ،مبدل به مجادالت فردی و شخصی
می شــد و در نهایت و در بهتریــن حالت تنهــا کاغذ های
رای یکدست می شــد ،ولی رای های پرقدرت که وظیفه
رای ســازی دارند بی انگیزه و سســت عمل می کردند که
سرنوشت کار روشن است.
بنابراین هدف جلســه وقتی محقق می شــد که چند
ماه مانده به انتخابات و در شرایطی که فرصت برای وفاق
وجود دارد خبر منتشر شود .چه از طریق اقای احمدی نژاد
و چه از طرق دیگر .از طرف اقــای احمدی نژاد این مهم
صورت نگرفت و ناچار بایــد از کانال دیگری خبر به گوش
خواص می رسید که رسید.
استدالل های
یک نهی
الف) رقابت کاذب در فضای دوقطبی
وقتی فضای سیاســی جامعه دوقطبی شــود طبیعتا
رقابت ها شکل منطقی خود را از دســت می دهند .جامعه
دوقطبــی احساســی تصمیم خواهــد گرفــت و تصمیم
احساســی که مبتنی بر عقل نیســت در ان از اب گل الود
ماهی گیری می شود و معلوم نیست نتیجه ان چه سودی
برای کشور و ملت دارد .در فضای دوقطبی رقابت واقعی
صورت نمی گیرد و رقابت ایجاد شده کاذب است .بنابراین
دوقطبی کردن فضای جامعه به اصل رقابت لطمه می زند
و کار به لج ولجبازی های سطحی خواهد رسید .مردم باید
کاندیداها را درک کنند ،شرایط را مقایسه کنند ،استدالل ها
را بشــنوند و تصمیم بگیرند .رقابتی که یک ســال قبل از
انتخابات جامعه را دچار تشنج کند همان رقابت کاذب است
و مردم عادی و حتی مسئوالن را وارد حاشیه خواهد کرد و
در چنین جامعه ای حتما خدمت رسانی دچار مشکل خواهد
شد .پس نهی از ایجاد شرایط دوقطبی ان هم ماه ها قبل از
انتخابات یک اقدام عقلی است.
29
گفتارها
تالش برای انصراف هیالری
ایا دموکرات ها از کلینتون عبور خواهند کرد؟
حنیف غفاری
روزنامه نگار
گفتارها
30
327
شماره 322
مثلث | شماره
ایــن روزهــا اخبــار جنجالــی مربــوط بــه وضعیت
ســامت هیالری کلینتون در رســانه ها و فضای مجازی
ایاالت متحده امریکا دست به دست می شود .برخی منابع
خبری مدعی هستند کلینتون به دلیل ابتال به بیماری های
صعب العالج ،عمال توان ادامه رقابت هــای انتخاباتی و
در نتیجه فتح کاخ ســفید در انتخابات ماه نوامبر امسال را
نخواهد داشت .برخی منابع خبری نیز مدعی هستند انچه
در سخنرانی هیالری کلینتون در سالروز واقعه 11سپتامبر
رخ داده اســت ،اتفاقی طبیعی بوده که ممکن است برای
هر فردی؛ فارغ از هر سن و سالی رخ دهد .در هر حال نزاع
طرفداران و مخالفان هیالری کلینتون در فضای مجازی
طی روزهای اخیر به نقطه اوج خود رسیده است .با این حال
اکثر شهروندان امریکایی در انتظار مشخص شدن تکلیف
هیالری کلینتون و حضــور یا عدم حضــور وی در کمپین
انتخاباتی حزب دموکرات هستند.
از سوی دیگر ،انتشــار تصویری از هیالری کلینتون
در فضــای مجــازی ،ان هم در حالــی که بــاراک اوباما،
رئیس جمهــور ایاالت متحــده امریــکا وی را در اغــوش
گرفته ،تردیدها در خصوص صالحیــت وی برای حضور
در مســند ریاســت جمهوری امریکا را افزایش داده است.
مطابق فرهنگ سیاسی رایج در ایاالت متحده ،شهروندان
امریکایــی به دنبــال رئیس جمهوری هســتند کــه دارای
سالمت و قدرت جسمی ظاهری باشد و البته به جای انکه
به کسی تکیه کند ،خود به عنوان یک تکیه گاه برای دیگر
سیاســتمداران باشــد! اگر نیم نگاهی به روســای جمهور
امریکا طی دهه های اخیر بیندازیم ،این قاعده بیشتر خود را
نشان می دهد .افرادی مانند کارتر ،ریگان ،بوش پدر ،بیل
کلینتون ،بوش پسر و ....جملگی به لحاظ ظاهری دارای
چنین خصلتی بوده انــد .بنابراین تاکتیــک مظلوم نمایی
هیالری کلینتــون که این روزهــا در فضای مجــازی و از
ســوی طرفــداران وی دنبال می شــود ،عمــا تاکتیکی
شکست خورده است.
فــارغ از انچــه در فضــای مجــازی و رســانه های
امریکایی می گذرد ،کاهش محبوبیــت هیالری کلینتون
در نظرسنجی ها به شدت ســران حزب دموکرات را نگران
ساخته است .منابع خبری افشــا کرده اند که برخی سران
حزب دموکــرات از اکنون در صــدد جایگزینــی هیالری
کلینتون با فردی دیگر هســتند .بر این اســاس مذاکرات
ســران حزب دموکرات با هیالری کلینتون برای انصراف
از رقابت های انتخاباتی اغاز شــده است .انها معتقدند که
دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه به راحتی می تواند
در مناظره های انتخاباتی با تکیه بر موضوع سالمت جسمی
هیالری کلینتون ،وی را در مقابل افکار عمومی امریکا به
چالش بکشد.
از جو بایــدن و برنــی ســندرز به عنــوان گزینه های
احتمالــی جانشــینی هیــاری کلینتــون در انتخابــات
ریاســت جمهوری ایاالت متحده امریکا یاد می شــود .در
این میان ،ســران حزب جمهوریخواه نیز با نگرانی مزمنی
تحوالت جاری در حزب دموکرات را رصد می کنند .حضور
احتمالی ســندرز بــه جای هیــاری کلینتــون ،وضعیت
دونالد ترامپ را در رقابت های انتخاباتی ماه نوامبر امسال
به شــدت به خظر خواهد انداخت .نبایــد فراموش کرد که
بسیاری از طرفداران برنی ســندرز ،وی را نماد ایجاد تغییر
واقعی در امریکا می دانند .از ســوی دیگر ،پس از افشای
ایمیل های هیالری کلینتون و سران حزب دموکرات مبنی
بر حمایت های پشــت پرده انها از وزیر امور خارجه ســابق
امریکا در جریان رقابت های انتخاباتی درون حزبی ،شاهد
خشم اکثر هواداران سندرز از کلینتون بودیم .این موضوع
خود را در کمپین انتخاباتی دموکرات ها نیز نشان داد .از این
رو در صورتی که ســندرز به عنوان نامزد جایگزین هیالری
کلینتون انتخاب شود ،قدرت جذب ارای زیادی را به سود
خود خواهد داشــت .بنابراین ،جمهوریخواهان وضعیت
به وجود امده در خصوص هیالری کلینتــون را به صورت
همزمان برای خود فرصت و تهدید می دانند.
در صورتــی کــه هیــاری کلینتــون در رقابت های
انتخاباتی باقی بماند ،دونالد ترامپ مســیر ســختی برای
شکست وی پیش رو نخواهد داشت .با این حال جانشینی
هیالری کلینتون با سندرز یا حتی جو بایدن ،تا حد زیادی
جمهوریخواهــان را به دردســر خواهد انداخــت .تا زمان
حضور برنی سندرز در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری
امریکا ،فاصله او با ترامپ در نظرســنجی های انتخاباتی
حدود 15درصد بود ؛ فاصله ای که جبران ان برای ترامپ
سخت و دشوار به نظر می رسد.بر همگان مسجل بود که
دونالد ترامپ ارزو داشت هیالری کلینتون در نبرد با سندرز
برنده شده و به دور نهایی انتخابات راه پیدا کند.
هم اکنــون دموکرات هایی که معتقــد بودند یک زن
می تواند رئیس جمهور بعدی امریکا باشد ،با دردسر بزرگی
مواجه شــده اند .غوغای به وجود امده در اشیانه کبوترها
که فعال در حد زمزمه هایی مبهم است ،در اینده ای نزدیک
شــدیدتر خواهد شــد .اگــر دموکرات ها بخواهنــد برای
انتخابات ماه نوامبر تصمیمی سرنوشت ســاز اتخاذ کنند،
زمان زیــادی برای ایــن کار ندارند .ایا هیــاری کلینتون
تحت فشار برخی اعضای ارشــد حزب دموکرات نسبت به
کناره گیری از رقابت های انتخاباتــی رضایت خواهد داد؟
در این صورت چه کسی جایگزین وی خواهد شد؟ واکنش
حزب جمهوریخواه نسبت به چنین تحولی چه خواهد بود؟
این موارد سواالتی هستند که پاسخ انها در اینده ای نزدیک
مشخص خواهد شد.
از ســوی دیگر ،تحوالت اخیر در معادالت سیاسی و
انتخاباتی ایاالت متحده امریکا حاوی پیام هایی قابل تامل
اســت .عدم حضور جوانــان در تصمیم گیری های دولت
امریکا و گردش قدرت میان افراد کهنسال و پیر در ساختار
سیاســی ایاالت متحده نکته ای نیســت که بتــوان ان را
نادیده انگاشت.
بی دلیل نیســت که جوانــان امریکایی همــواره از
منفعل ترین اقشار سیاسی و اجتماعی این کشور محسوب
می شــوند .میزان مشــارکت انتخاباتی و سیاسی جوانان
امریکایی بسیار پایین اســت .این موضوع خود را در ادوار
مختلف انتخاباتی در ایاالت متحده نشــان داده اســت.
«هیــاری کلینتــون» در روز 11ســپتامبر و در حالی که
برای ادای احترام به قربانیان این حوادث تروریســتی در
مراسم ویژه ان حضور پیدا کرده بود ،ناگهان از حال رفت
و جو اشفته انتخابات ریاســت جمهوری امریکا را اشفته تر
گفتارها
تقدیم به روح بهمن گلبارنژاد
در ستایش محدودیت
یاسر هدایتی
مدرس دانشگاه
مثلث | شماره 327
ایستادن برای مردانی که نشسته پرچم پر افتخار
ایــران را را بارها و بارها بــه اهتــراز در اورده اند و برای
شــهید بهمن گلبارنژاد که مسیر مســابقه را خودش
انتخاب کرد.
تاریخ اســام و مســلمانان منــا را ســرزمینی برای
قربانی کردن می شناســاند .محلی که حاجیان بعد از رمی
جمرات به نماد رماندن شیطان درون و بیرون ،مانند ابراهیم
خلیل الله ماموریت به ذبح قربانی دارند .این معنا برای این
روزهای تیم اعزامی پارالمپیک ایران که به یاد شــهیدان
مظلوم منا با عنوان کاروان منــا در رقابت های المپیک ریو
شــرکت کرده اند حرف ها در پس خود دارد .زنان و مردان
پرتوانی که اگرچه با کوله بــاری از افتخارات به میهن خود
بازگشــته اند اما در روز پایان رقابت ها انــدوه مرگ یکی از
یاران خود را در ســوگ نشســتند و در بهت از دســت دادن
ورزشکار جانبازی شدند که مســیرش را در میانه راه عوض
کرد تا از اسمان دوستانش را بدرقه کند و البته نبیند انهایی
که همیشــه بــا افتخــارات پارالمپیکی عکس یــادگاری
می گرفتند و می گیرند ،چگونه حتی یادشان می رود که انها
کی و چه وقت پــا روی پله های فــرودگاه امام خمینی (ره)
می گذارند .همان مردان و زنانی که به رغم محدودیت های
جسمی شــان فراتر از هر جبــری 24بار پرچم کشــورمان
را میان کشــورهای دیگر حاضر در مســابقات پارالمپیک
به اهتزاز در اوردند و هشــت بار از این بیســت و چهار بار با
مدال طال پرچم ایران باالتر از همه بــود و این یعنی غرور
و افتخار ایرانی.
از بی مهری ها و تلخی های این فرجام که بگذریم اما
شیرینی گرفتن 24مدال که تنها دو مدال طالی ان کمتر
از پر افتخار ترین دوره حضور مــا در پار المپیک لندن بوده
است ،برای ورزش پارالمپیک ما که طالیه های ان در بعد
از انقالب با حضور گسترده جانبازان قهرمان دفاع مقدس
همراه بوده ،دستاوردی بی مثال است.
این دستاورد البته زمانی پر ارزش تر می شود که یاد اور
شــویم بر خالف برخــی از ورزش های دیگرمــان افرادی
که در این حوزه ورزشــی بــه فعالیت مشــغولند ،عالوه بر
محدودیت های جســمی با کمترین توجه و امکانات الزم
روزگار خود را می گذرانند و محدودیت های بسیار دیگری را
نیز پیشاروی خود دارند .این فقدان و حرمان ان قدر وضوح
دارد که تنها این نقل قول از اعضای تیم فوتبال هفت نفره
ایران در مسابقات پارالمپیک برای گواه اوردن بس است:
وقتی فرزاد مهــری ملی پوش می گوید« :مــا نه تنها هیچ
اردویی نداشتیم ،بلکه اصوال 15ماه بود اصال فوتبال بازی
نکرده بودیم ».و البته یادمان باشد که این تیم نایب قهرمان
پارالمپیک شد.
با این وصف است که می توان در ستایش محدودیتی
حرف زد که از یک سو دســت قضا ان را بر مردان و زنانی از
سرزمین ما تحمیل کرده اســت که البته درباره حسن القضا
یا ســوءالقضا بودن ان نمی توان ســخنی گفت که صواب
باشد .اما چه می شــود یا می توان گفت از محدودیت هایی
که زنجیر وار بر دوش و پای این عزیزان بوده است ،ان هم
وقتی انها توانســتند با اراده پوالدین خــود زنجیرهای جبر
روزگار را از پای خود باز کنند اما با مانع هایی روبه رو می شدند
که سوءتدبیر و سوءمدیریت و ده ها دلیل با هر اسم و عنوان
دیگر نسبت به ایشان روا داشته شده است .محدودیت هایی
که گفتیم به جبر زمانه بر انان روا داشته شده و در مقابل همت
و اراده بلند ایشان پست انگاشته شده ،نمادی که از صالبت
روح ایرانی و اعتقاد ایمانی این مردان و زنان اســت .و البته
فرا رفتن از این محدودیت هاست که خود ایشان را نیز به این
باور رسانده که انچه دارند چه بسا از این قضای نیکو است که
اگرچه به اسم و رسم محدودیت است اما برای انان تبدیل به
فرصتی شده تا نوعی دیگر زیستن را تجربه کنند و بتوانند بر
بام این محدودیت سپهری دیگر از انسان بودن را به منصه
ظهور برســانند .ان گونه که حتی ان کسانی که فارغ از این
دست محدودیت ها هستند به این تجربه ها غبطه بخورند.
ان قدر که حتی به نظر می رسد توجه به این همه انرژی ازاد
شده و روحیه سترگ ایشان خودش می تواند منبعی عظیم در
جامعهبرایخودشکوفاییملیمابهحساباید.بهشرطقدر
دیدن و قدر دانسته شدن و نه دیوار شدن پیش رویشان.
گفتارها
کرد .وضعیــت نامطلوب جســمی کلینتــون باعث قوت
گرفتن تئوری های توطئه ای شــد که طی چند ماه گذشته
بر بیماری های او دامن می زدند .این رویــداد که دقیقا به
وضعیت سالمتی کلینتون مرتبط است سواالت زیادی در
ذهن رای دهندگان امریکایی و در مورد این نامزد دموکرات
برانگیخته است.
هم اکنون شــاهد حاکم شــدن شــرایطی خاص بر
انتخابــات ریاســت جمهوری امریــکا هســتیم .احتمال
کناره گیری هیالری کلینتون از رقابت های انتخاباتی امریکا
منتفی نیســت ،با این حال جایگزین وی ،از میان بایدن و
سندرز انتخاب می شود .به نظر می رسد نظام سرمایه داری
تنها افراد مسن و کهنسال را حافظ منافع کلی خود قلمداد
می کنــد .این قاعــده در خصــوص حــزب جمهوریخواه
نیز صادق اســت .هفته ها بود کــه «دونالد ترامپ» نامزد
جمهوریخواهان امریکا در انتخابات ریاســت جمهوری،
در مورد ســامتی «هیالری کلینتون» هشدار می داد اما
کمپین انتخاباتی حزب دموکــرات این موضوع را تبلیغات
سوء و تالش جمهوریخواهان برای کنار زدن دموکرات ها
توصیــف می کرد .بــا این وجــود انچه بــرای کلینتون در
روزهای گذشــته رخ داد موجب شــد تا بار دیگر نگاه ها به
کلینتون و موضوع سالمتی وی دوخته شود.
همین امر موجب شده تا بحث معرفی جانشین برای
هیالری کلینتون جهت ادامه رقابت های ریاست جمهوری
امریکا مطرح شود.
بر همین اســاس «جو بایدن» معاون رئیس جمهور
امریکا و «برنی سندرز» رقیب پیشــین هیالری کلینتون،
گزینه هایی هســتند که از انها برای جانشینی کلینتون نام
برده می شود.چنانچه نشریه انگلیسی دیلی تلگراف نوشته
اســت ،انتخاب جانشــین برای کلینتون تنهــا در صورتی
امکانپذیر اســت که خود وی شــخصا از ادامه رقابت های
ریاست جمهوری کناره گیری کند.
بر همین اساس اگر کلینتون کناره گیری کند انتخاب
جانشین وی بر عهده کمیته ملی دموکرات ها خواهد بود و
این کمیته با رای گیری ،فرد جایگزین کلینتون را انتخاب
می کند .با توجه بــه فرصت اندک باقیمانده تــا ماه نوامبر
و سوءاستفاده ترامپ از مشــکل به وجود امده در اردوگاه
رقیب ،حزب دموکرات در وضعیت بدی گرفتار شده است.
ایاالت متحــده امریــکا به عنــوان تروریســت ترین
کشــور دنیا که به دروغ خود را صاحب تمدن و دموکراسی
معرفی می کند ،اساسا اعتقادی نســبت به حضور جوانان
در معادالت و مناسبات سیاسی این کشور ندارد زیرا ممکن
است با این اقدام ،هسته اولیه جریان و نظام سرمایه داری
به چالش کشیده شود .شکاف شــدیدی که میان جوانان
و سیاســتمداران امریکایی وجود دارد ،خــود را در جریان
جنبش تسخیر وال استریت نیز نشان داد.
کلینتون اخیــرا در مصاحبه ای با شــبکه تلویزیونی
سی ان ان گفت« :این بیماری تنها چند روز طول می کشد
و من تنهــا می خواهم کــه دوره این بیماری بگــذرد و من
هرچه ســریعتر به کارم بازگردم ».وی افزود« :من دستور
پزشک برای استراحت در خانه را نادیده گرفتم چرا که فکر
نمی کردم مساله بزرگ و جدی باشد».
ســتاد انتخاباتی کلینتون اذعان کرد« :پس از انکه
هیالری در مراسم یادبود قربانیان 11سپتامبر در نیویورک
تقریبا از حال رفت تشــخیص بیماری ذات الریه او کم کم
افشا شــد و پزشــکان تشــخیص دادند که کلینتون دچار
عفونت ریه شده است».
بیمــاری کلینتــون تازه تریــن ضربــه به ایــن نامزد
دموکرات ها ان هم در زمانی است که دونال د ترامپ ،رقیب
جمهوریخواهش پیشــتازی کلینتون در نظر سنجی های
ملی را از بین برده و مجددا در بســیاری از ایالت های مهم
یک رقیب جدی به حساب می اید.
31
فرضیه های یک حمله
نقض اتش بس سوریه ،تازه ترین نشانه
بی اعتباری تعهدات امریکا
جعفر قنادباشی
کارشناس مسائل خاورمیانه
1
گفتارها
32
مثلث | شماره 327
همه امید ها این بود تا این دور از اتش بس در سوریه،
مقدمه ای برای پایان درگیری ها و شــروع مرحله ای جدید
برای حرکت به ســوی راه حل های غیر نظا می باشد .وزیر
امورخارجه امریکا بعد از مذاکرات سیزده ساعته اش با وزیر
امورخارجه روســیه گفته بود ،دو طرف بر ســر «رویکردی
جامع در راستای صلح در سوریه» به توافق دست یافته اند.
همچنین وی از همــه طرف های ذینفع خواســته بود تا از
طرح مورد توافق روســیه و امریکا حمایت کنند تا بتوان از
طریق فرایند سیاسی ،بحران سوریه را به سریع ترین شکل
ممکن حل و فصل کــرد .به این ترتیــب ،انتظار نمی رفت
امریکا خــود نیز به مــوازات نقض مکرر اتش بس توســط
گروهک های تروریستی ،مفاد مورد توافق را نادیده بگیرد
و مواضع نیروهای ارتش سوریه را در «دیرالزور» ،به شدت
ی که نه تنها مقامات سوریه و روسیه بلکه
بمباران کند؛ اقدام
ی عمدی
بسیاری از کارشناسان مسائل منطقه ،ان را اقدام
و مبتنی بر برنامه ریزی قبلی توصیف کردند.
در حملــه هواپیماهای امریکا به مواضع ســوریه در
منطقه «جبل الثرده» دیرالزور ،بیش از 60تن از نظامیان
سوریه شهید و بیش از 100تن از انان مجروح شدند .این
حمله به مدت یک ساعت و در دو مرحله جداگانه به اجرا در
امد و طی ان ،دســت کم 40بمب هوشمند لیزری به محل
اجتماع نیروهای سوری شلیک شد .در واقع بالفاصله بعد
از این حمله هوایی امریکا بــود که داعش تحرکات زمینی
خود را برای بهره برداری اشــغال منطقه بسیار استراتژیک
«جبل الثرده» اغاز کرد و این فرض را به اثبات رساند که:
هدف امریکا از حمالت هوایــی و ناگهانی اش به مواضع
نیروهای سوری در دیرالزور ،کمک به داعش برای سیطره
بر فرودگاه نظامی این منطقه به عنوان اخرین خط دفاعی
مهم ارتش سوریه است .البته مقامات پنتاگون در توجیه
این اقدام ،از هدف گیری اشتباه هواپیماهای جنگی شان
سخن گفتند؛ موضوعی که از جانب هیچ یک از طرف های
مقابل پذیرفته نشد و حتی سبب شد تا دورنمای مثبتی که
با اغاز اجرای مقررات هفت روزه در خصوص توقف کامل
عملیات نظامی ترسیم شده بود ،از میان برود.
پیــش از حمالت هوایــی امریکا بــه مواضع ارتش
ســوریه در دیرالزور ،ویتالــی چورکین ،نماینده روســیه در
ســازمان ملل ،خوشــبینانه از تالش های این کشور برای
تبدیل «توافق اتش بس ســوریه» به قطعنامه ای از سوی
شــورای امنیت ،خبر داده و خاطر نشان کرده بود که چنین
قطعنامه ای ممکن اســت روز چهارشــنبه 21سپتامبر (31
شهریور ) به تصویب برسد.
در واقع مقامات روســیه بران بودند تا در پی برقراری
اتش بس نسبی در جبهه های داخلی سوریه ،تضمین های
الزم را به منظور جلوگیری از تکرار تجارب گذشته و ممانعت
از نقض مکرر اتش بس فراهم کنند و با توســل به مصوبه
شــورای امنیت ،توافق هــای صورت گرفته بــرای توقف
درگیری ها را (توافق جان کری و الوروف ) ،به توافقی الزم
االجرا تبدیل نمایند .اما این خوش بینی مقامات روســی،
دوامی نیافت و درگیری هایی در سطوح زمینی و هوایی ،در
اغلب جبهه های داخلی سوریه به شدت از سر گرفته شد و
این در حالی بود که مقامات امریکا در اظهارنظرهای بعدی
خود ،بازهم از ضرورت تداوم اتش بس و حرکت به ســوی
راه حل های سیاسی سخن گفتند!!
در تحلیل و ریشــه یابی ایــن دوگانگــی در مواضع
اعالمی و اعمالی امریکا ،فرضیات متعددی مورد اشــاره
قرار گرفته که هر یک به ســهم خود می توانند مشــکالت
و دغدغــه خاطر های مقامات سیاســی و نظامــی امریکا
در برخورد با مســائل ســوریه ر ا ترســیم کنند .مشکالت و
دغدغه خاطرهایی که باتوجه به نزدیک شدن زمان برگزاری
انتخابات سراســری در امریــکا ،دموکرات هــای حاکم را
اشفته می سازد و تاکتیک های انها برای کاهش تنش های
منطقه ای و موکول کردن این تنش ها به بعد ازانتخابات را با
شکست روبه رو می کند.
به هر ترتیب یکی از فرضیات مورد تاکید در تشــریح
ی و اعمالــی امریکا،
ایــن دوگانگــی در مواضــع اعالمــ
فرضیه ای اســت که براســاس برنامه از قبل طراحی شده
واشنگتن برای جلوگیری از شکست گروهک های مسلح
مخالف بنا شــد ه و بنابراین اقدام جان کــری برای پذیرش
توافق با روســیه برای برقراری اتش بس هفت روزه ،نوعی
ایجاد فرصت برای این گروهک ها جهت تجدید قوا تلقی
می شــود ،یعنی همان اقدامی کــه در مــوارد قبلی نقض
اتش بس سوریه به طور متعدد تجربه شده است.
و اما فرضیه دیگر در ایــن باره به اختالفات احتمالی
بین پنتاگون و وزارت خارجه امریکا اشاره دارد و بر ان است
که :اعمال فشــار های صاحب منصبان نظامــی امریکا بر
دستگاه دیپلماسی این کشو ر سبب شده تا سرانجام وزارت
امور خارجه امریکا به طور مخفیانه با حمله به مواضع ارتش
ســوریه موافقت کند .البته این فرضیه ،خــود مبتنی بر دو
فرضیه دیگر است که بسیار قابل قبول تر به نظر می رسند:
فرضیه نخســت در این باره ،بــه اشــتباهات دیپلماتیک
جان کری یا ضعف های فاحــش وی در پذیرش مفادی از
توافقنامه اتش بس هفت روزه بازمی گردد که اشکارا به سود
سوریه قلمداد می شود و رقیب روسی را به طور ناخواسته در
موقعیت برتر قرار می دهد؛ بنابراین فرضیه نخست تصریح
می کند که حمله امریکا به دیرالزور کوششی برای بازگشت
از این اشــتباه و فراهم شدن شــرایطی جدید برای توافق
دیگر ان هم با مالحظاتی متفاوت اســت .اما فرضیه دوم
در این زمینه به اعمال فشــارهای البی های صهیونیستی
اشاره دارند که توافق روسیه و امریکا را درخصوص برقراری
اتش بس ســوریه به زیان رژیم صهیونیستی دانسته و با به
رخ کشیدن توانایی شــان درصحنه تاثیرگذاری بر فضای
انتخاباتی امریــکا ،وزارت دفاع و امورخارجه واشــنگتن را
ناگزیر ســاخته اند تا هرطور که شــده اجرای اتش بس در
ســوریه را متوقف کرده و زمینه های تغییر مفــاد توافق با
روسیه را فراهم کنند .البته در این فرضیه ،به نارضایتی های
متحدین دیگــر واشــنگتن در منطقه (عربســتان و دیگر
حکومت هــای ارتجاعــی در دنیای عرب وحتــی ترکیه از
دریچه عضویت در ناتو) نیز اشــاره می شــود و ناخرسندی
این رژیم هــا ،از پیدایش شــرایطی که ســرانجام به فائق
امدن دولت سوریه برمشکالت ناشــی از جنگ پنج سال و
نیمه ،از جمله عوامل موثر در سیاست های دوگانه امریکا
به حساب می اید.
در این خصوص ،تشــریح انواع پیوند ها و مناسبات
واشنگتن با گروه های مسلح مخالف با سوری ه نیز می تواند،
تذبذب و ُافــت و خیز های ناشــی از ضعف واشــنگتن در
تصمیم گیری هایش را درباره مســائل ســوریه به نمایش
بگذارد .به ویژه انکه در توافق اتش بس هفت روزه ،برخالف
میل قبلــی واشــنگتن و همچنین باوجــود مخالفت های
متحدین منطقه ای امریکا ،گروهک تروریســتی تکفیری
«جبهــه النصره» به رغــم تغییر نــام خود بــه «جبهه فتح
الشــام» ،به عنــوان گروهکــی تروریســتی و هم ردیف با
داعش شــناخته شــده بود .گروهکی که براســاس مفاد
توافق یاد شده ،قرار براین بود که بعد از تحقق اتش بس،
مورد حمالت هوایی مشترک امریکا و ســوریه قرار گیرد.
تحلیلگران مســائل منطقه در این باره تصریح کرده بودند
که «ایاالت متحده در این توافق با عبــور از جبهه النصره
به منظور محافظت از دیگر گروه هــای در حال نبرد ،یعنی
گروه هایــی که انهــا را میانه رو می خوانــد ،تصمیم بزرگی
گرفته است » و بنابراین این تحلیلگران امتیاز دادن امریکا
ع را در حقیقت محور اصلی توافق اخیر تلقی
در این موضو
می کردند و این احتمال را مطرح می ساختند که واشنگتن
به تعهدات خود در این خصوص عمل نکند.
مقامات روسیه بران بودند تا در پی برقراری
اتش بس نسبی در جبهه های داخلی سوریه،
تضمین های الزم را به منظور جلوگیری از
تکرار تجارب گذشته و ممانعت از نقض مکرر
س فراهم کنند
اتش ب
حمله غافلگیرکننده
گفتارها
امریکا می خواهد توان نظامی روس ها را کم کند
احمد معنوی
2
استاد ژئوپلتیک دانشگاه
در چند روز گذشــته امریکا طی حمله هوایی مواضع
ارتش سوریه در منطقه جبل الثرده را مورد اصابت قرار داد
و فرصتی فراهم کرد تــا نیروهای داعــش در این منطقه
فرودگاه دیرالزور را برای مدتی مورد شلیک قرار داده و بر
ان تسلط یابند.این حمله به شــکلی اشکار ،زمینه را برای
حمله تروریســت های داعش به مواضع ارتش سوریه در
جبل الثرده فراهم کرد و تروریست ها توانستند این منطقه
نظامی را به کنترل خــود دراورند .ایــن در حالی بود که از
زمان تشکیل ائتالف امریکایی نخســتین باری است که
امریکایی ها مواضع ارتش ســوریه را هدف حمله هوایی
قــرار می دهد .ضمن اینکــه ائتالف امریکایــی به طرف
روسی و سوری نیزتضمین داده بود که مواضع ارتش سوریه
را در هیچ منطقه ای از سوریه هدف قرار نخواهد داد .با این
اقدام امریکا چند سوال به وجود امده است ،دلیل امریکا
از این حمله چه بود؟ در پاسخ به این ســوال اولین گزینه
مطرح نقض اتش بس از سوی ایاالت متحده است .تمام
دنیا امروز می خواهند بدانند چه عاملی باعث شد امریکا بعد
از توافق ،نقض اشکار اتش بس را انجام دهد .در تحلیل
این شرایط باید گفت هر چند وزارت دفاع امریکا اعالم کرد
که این حمالت به اشتباه انجام شده است .اما این اشتباه
مکرر ،چرا هدفمند بود؟
باید در نظر داشت که همیشــه احتمال وقوع اشتباه
در میدان نبرد بعد از هر اتش بس امــکان دارد .اما اینکه
امریکا ایــن اشــتباه را در منطقه ای انجام دهــد که برای
داعش حساسیت خاصی داشته نکته ای قابل تامل است.
امریکا با حمله به ســربازان ارتش ســوریه ابتدا اتش بس
توافق شــده اخیر را نقض کرد و سپس تعهدات خود را که
در ابتدای شروع حمالت به داعش در سوریه داده بود ،زیر
پا گذاشته است.
در خصوص اتش بــس باید گفت که بیــن امریکا و
روســیه توافقی صورت گرفت مبنی بر اینکه داخل خاک
ســوریه اتش بس صورت گیرد .بنــا براین توافــق ،تمام
گروههای معارض میبایســت دســت از اختالف بردارند
و دولت بشار اســد هم ملزم شــد به این توافق عمل کند.
بنابراین توافق ســوریه در میدان نبرد نمی بایست اغازگر
جنگ جدیدی باشد .اما امریکا با یک حمله غافلگیرکننده
به مواضع ارتش ســوریه در اطراف دیرالزور داوطلبانه به
نقض اشکار توافق با روسیه دست زد.
هر چنــد برخی ایــن حملــه پنتاگــون را مقدمه ای
برای تخریب اتش بس می دانند ،اما شــاید مساله به این
ســادگی نباشــد .ظاهرا کاخ ســفید و پنتاگون با تقســیم
نقش قصد دارند تا هم اتش بس باشــد هم نباشــد .طبق
توافــق اتش بس ،در صورت توقف خشــونت در ســوریه
برای هفت روز ،امریکا و روســیه در روز هشــتم بایســتی
همکاری گســترده ای بــا یکدیگــر را اغاز کننــد و ارتش
امریکا بایســتی اطالعات خود در زمینه مواضع داعش و
دیگر تروریست های سوریه را در اختیار روسیه قرار دهد.
درست یک روز مانده به اجرای این مساله ،حمله امریکا،
اتش بس را در موقعیتی متزلزل قــرار می دهد.بنابراین به
نظر می رسد این اقدام امریکا مقدمه ای باشد برای بر هم
زدن توافق فعلی با روسیه و اغاز چانه زنی برای تغییر برخی
مفاد توافق .امریکا بی میل نیســت برخی بندهای توافق
را اصالح کند.
توافق امریکا و روسیه برای اهدافی که امریکایی ها
از ابتــدا به دنبال ان بودنــد کافی نبود ،چراکــه باتوجه به
پیشروی های محور مقاومت در حلب ،امریکا شهر حلب را
از دست رفته می دید به همین دلیل حاضر شد با نقض اتش
بس ،دیرالزور را در تسلط تروریســت ها نگه دارد و به این
شکل امریکا سعی کرد نوعی توازن در منطقه ایجاد کند.
پنتاگون و ســرویس های اطالعاتی امریکا به ویژه
در زمینه نظامی و ستاد مشترک ارتش امریکا از یک سو و
وزارت خارجه این کشور از سوی دیگر ،درباره توافق اخیر
امریکا با روســیه و نیز موضع گیری در خصوص عملیات
دیرالزور دچار کشمکش و اختالف نظر بودند.
مثلــث نظامی امریــکا با حمله بــه دیرالــزور نه تنها
به دنبال فرار از روند احتمالی ســازش اســت و می خواهد
توافق را از محتوای خود تهی کند ،بلکه درصدد ان است
تا توان نظامــی روس ها با بازگشــت مجدد بــه حمالت،
تحلیل رود.
نگرانی سربازهای دولت امریکا ان است که روس ها
و ســوری ها همانطور کــه از اتش بس ماه فوریه گذشــته
استفاده و داعش را در منطقه تدمر نابود کردند ،این بار نیز
از اتش بس به نفع خود بهره برداری کنند.
همچنین ایــن نظریه نیز مطرح اســت کــه هرچند
بازهای وزارت دفاع امریکا درصدد به شکســت رســاندن
اتش بسی هستند که در دیدار جان کری و سرگئی الوروف
توافق شــد .انها این بمباران را علیه مواضع ارتش سوریه
انجام دادند به این امید که واکنش انتقام جویانه سوریه یا
روسیه را در پی داشته باشد یا خشمگین شوند و فروپاشی
اتش بس را اعــام کنند ولی ایــن اتفاق نیفتــاد؛ زیرا دو
طرف روســی و ســوری به این اتش بس و مفادش که به
نفع انهاست ،پایبند هســتند و از خود خویشتنداری نشان
می دهند.
مثلث | شماره 327
گفتارها
33
گفتارها
گفتارها
34
مثلث | شماره 327
از سوی دیگر در خصوص رد ادعای امریکا مبنی بر
اشتباه نظامی در این عملیات نیز باید گفت که این حمله در
50دقیقه و در دو مرحله مجزا انجام شد که البته باتوجه به
رصدهای دقیق ماهواره ای توسط امریکا ،نشان میدهد
این کشــور پراکنش نیروهای مختلف در خاک این کشور
را می شــناخته و اگر حمله هوایی به جبــل الثرده صورت
گرفته به دلیل حضور نیروهای داعش در منطقه و کمک به
تروریست ها بوده است .بحث درباره اهداف حمله امریکا
به پایگاه ارتش سوریه در اطراف فرودگاه دیرالزور از همان
لحظه اول از فرضیه امکان و یا عدم امکان خطا عبور کرد
و به عملیاتی با چند الیه از اهداف رسید.
نکته ای کــه خطای بمباران صــورت گرفته را تا حد
صفر پایین می اورد ان است که جزئیات تمام پایگاه های
نظامی ســوریه نــزد امریکایی هــا موجود اســت و حتی
روس ها در صورت هرگونه تغییر در مواضع ارتش سوریه،
جدیدترین اطالعات را در اختیار امریکا قرار می دهند.
از ســوی دیگر حمله امریــکا با تجاوزهــای فزاینده
اســرائیل در جبهه جنوبی ســوریه تصادفی نیست اما این
تجاوزها به روســیه ،بشار اســد ،ایران و حزب الله فرصت
می دهد تا خود را از بندهای توافق امنیتی رها و به سرعت
عملیات نظامی گســترده ای را شــروع کنند به ویژه اینکه
ترکیه به توافق با مســکو و تهران برای بستن مرزها ملتزم
نمانده است.
برخی تحلیلگران اعتقاد دارند کــه حمله امریکا دو
گزینه را مطرح می کند یــا روســیه و هم پیمانانش را قانع
ساخته اســت که توافق نظامی فروپاشیده و باید عملیات
گســترده نظامی برای یکســره کردن کار جبهه شــمالی
سوریه را سرعت ببخشند و یا از ان برای کسب پیروزی های
سیاســی ونظامی در مقابل امریکایی ها کــه در موقعیت
ضعف قرار گرفته اند ،استفاده کنند.
اکنون از گزینه ازســرگیری مذاکرات سوریه در نیمه
ماه اینده میالدی سخن گفته می شــود و این نشانه های
نخست است که روسیه را از توافق با امریکایی ها خرسند
می کند ،زیرا به عقب نشینی های واضحی از سوی امریکا
از جمله در خصوص اینده بشــار اسد دســت یافته به ویژه
اینکه این عقب نشینی ها برخی کشورهای منطقه را نگران
کرده است.
همه این ها نشان می دهد که پوتین و هم پیمانانش
از تجاوز امریکا علیــه پایگاه ارتش ســوریه در جنبه های
مختلف استفاده خواهند کرد و به موفقیت هایی سیاسی و
میدانی دست خواهند یافت.
در پایان الزم به اشاره اســت که امریکا در باتالقی
بزرگ در سوریه غرق می شود و نمی داند که چگونه از ان
خارج شود و بر این باور است که فروپاشی توافق اتش بس
یکی از راه های برون رفت است تا مطابق با خواسته های
خودش و هم پیمانانــش چه در میان معارضان ســوری و
چه در میان کشــورهای عــرب حوزه خلیج فــارس حرکت
کند.
حمله امریکا با تجاوزهای فزاینده
اســرائیل در جبهــه جنوبــی ســوریه
تصادفی نیســت امــا ایــن تجاوزها به
روسیه ،بشــار اســد ،ایران و حزب الله
فرصــت می دهد تــا خــود را از بندهای
توافق امنیتی رها و به ســرعت عملیات
نظامی گسترده ای را شروع کنند به ویژه
اینکه ترکیه به توافق با مســکو و تهران
برای بستن مرزها ملتزم نمانده است.
بن بست شامات
چرا امریکا به ارتش سوریه حمله کرده است ؟
احمد مرجانی نژاد
3
مترجم و پژوهشگر مسائل بین الملل
پس از حمله اخیــر امریکا به مواضع ارتش ســوریه
این گمانه به شدت تقویت شده اســت که امریکا به دنبال
مهار داعش است نه نابودی ان .عملیات ارتش امریکا ،با
هدف ترساندن نظام سوریه و نشانگر به شکست کشاندن
اتش بس است .عدم اعتماد واشنگتن به مسکو و نگرانی
از مشارکت اطالعاتی اخیر ،موجب شد واشنگتن توافق را
نقض کند ،زیرا احساس کرد مسکو در پی کسب شیوه های
مقابله با دستگاه های اطالعاتی و امنیتی امریکایی است.
شــامگاه ۱۷ســپتامبر ،حمالت هوایــی امریکا به
مواضع ارتش ســوریه در اطراف فــرودگاه دیرالزور و کوه
الثرده اغاز شد و سپس اعالم شد که داعش بر کوه الثرده
مسلط شده اســت .حمله مذکور بیش از 50دقیقه ادامه
داشــت و 7دقیقه بعد نیز نیروهــای داعش جهت تصرف
مناطق بمباران شــده راهــی محل گردیدنــد و همزمان،
نیروهای ارتش صهیونیستی نیز به بخشی از جوالن حمله
کردند .اما امریکایی ها بازهــم در جریان حمله به مواضع
ارتش ســوریه ،ســناریوی تکراری را دنبــال کردند و این
حمالت را اشتباهی خواندند.
مسلما هیچ کارشناس نظامی در جهان ،تصادفی و یا
غیرعمدی بودن حمله مذکور را تایید نمی کند.
بــرای ارتــش امریــکا کــه از امکانــات دقیــق
وعظیمی برخوردار اســت ،این توجیه مناسبی نیست .اما
گویا اشــتباهات متوالی ارتش امریکا ،هدفمند است .از
جمله اشتباهات اگاهانه امریکا ،پرتاب کمک های هوایی
به داعش در عراق و سوریه است .چندی قبل وزارت دفاع
امریکا از افتادن برخی سالح هایی که قرار بود در ان زمان
در اختیار کردهای مورد حمایت امریکا قرار گیرد در دست
داعش به شکل اشــتباهی خبر داد .جالب تر انکه معموال
نیروی هوایی امریکا زمانی وارد عمل می شود که داعش
و تروریست ها در حال شکست هستند یا در موضع ضعف
قرار دارند.
امریکا سعی دارد در سایه این توافق شرایط میدانی
را به نفع گروه های متحد خود تغییر دهد و سعی بر تفسیر
توافق ان گونه که خود می خواهــد ،دارد .از طرف دیگر
در این توافق ضمانــت طرفین وجود دارد .یعنی روســیه
ضمانت طرف سوری و ایرانی و امریکا ضمانت گروه های
به ظاهر معتدل تحت حمایت خود را کرده است .در حالی
که در میان گروه هایی کــه در حال حاضر مــورد حمایت
امریکا است 21 ،گروه اعالم کرده اند همچنان هم پیمان
جبهه النصره هستند .بنابراین امریکا به وظایف خود درباره
قطع حمایت از این گروه ها عمل نکرده اســت .این موارد
گفتارها
مثلث | شماره 327
امریکا ســعی دارد در ســایه این توافق
شرایط میدانی را به نفع گروه های متحد خود
تغییر دهد و سعی بر تفســیر توافق ان گونه
که خود می خواهــد ،دارد .از طــرف دیگر در
این توافق ضمانت طرفیــن وجود دارد .یعنی
روسیه ضمانت طرف سوری و ایرانی و امریکا
ضمانــت گروه هــای بــه ظاهر معتــدل تحت
حمایت خود را کرده است.
گفتارها
نشان می دهد امریکا از توافق به عنوان یک ابزار خاص و
سوءاستفاده از ان برای حمله به ارتش سوریه و تغییر وضع
موجود به نفع هم پیمانانش بهره می برد.
ماریا زاخاروا ،ســخنگوی وزارت خارجه روسیه کاخ
سفید را حامی داعش دانست .مقامات روسیه با نارضایتی
دربــاره عملکــرد امریکایی ها پــس از اتش بــس اظهار
داشــتند :امریکایی ها مایل به افشــای مفاد توافق میان
مسکو و واشنگتن نیستند .زیرا اگر مفاد توافق برمال شود
طرف های پایبند و غیرپایبند به اتش بس مشخص خواهد
شد و این موضوعی است که امریکایی ها نمی خواهند.
در واقع علت درخواســت روســیه برای انتشار علنی
توافق و در مقابل مخالفت امریکا با انتشار این موافقتنامه،
ارتباطات امریکا با گروه های تروریستی و شورشی سوریه
است .از طرف دیگر درخواست روسیه از شورای امنیت و
نهادینه سازی توافق ،با واکنش تند امریکا و عدم برگزاری
جلسه شــورای امنیت روبه رو شد .این نشــان می دهد که
امریکا در عین اصرار بر ادامه ارتباط با گروه های تروریستی
همچنان تمایل دارد این توافق علنی نشود ،بنابراین پس
از تحوالت اخیر و حمــات امریکا به نیروهای ســوری،
جدا از اختالفات های قبلی اختالفات جدیدی به مسائل
روسیه و امریکا اضافه خواهد شد که به طور قطع شرایط را
در سوریه از انچه که در حال حاضر وجود دارد ،پیچیده تر
خواهد کرد.
مشــخصا امریکایی ها تمایلــی برای رســیدن این
اتش بس و دوام ان به مرحله ای که اتاق عملیات مشترک
روســیه-امریکا برای مقابله با تروریســت ها تشکیل و کار
خود را اغاز کند ،ندارند .در واقع انها بیش از انکه به دنبال
مبارزه با داعش باشند به دنبال تقویت و تجهیز انها در برابر
نظام سوریه هستند .عملیات مذکور ارتش امریکا ،با هدف
ترساندن نظام سوریه اســت ،این یورش نشانگر گرایش
واشنگتن برای به شکست کشاندن اتش بس است.
در حالی که بیشــتر گروه های به اصطــاح میانه رو
مدنظر امریکا تمایلــی برای قطع ارتباط بــا جبهه النصره
ندارند .امریکایی ها نیز مایل به ادامه اتش بس نیســتند،
زیرا توان اجرای برخی مفاد از جمله جداسازی گروه های
به اصطالح میانه از دیگر تروریســت ها را ندارند .امریکا
به دنبال مهار داعش است نه نابودی ان .هدف قرار دادن
مواضع ارتش سوریه و کشــتن بیش از ۸۰نفر از نیروهای
ارتش ســوریه و هدف قرار دادن گردان هــای توپخانه و
موشکی ،موجبات عقب نشینی ســربازان ارتش سوریه را
از مواضعشــان فراهم اوردند تا داعش بتواند این مواضع
را اشغال کند.
عرصه سوریه شــاهد حوادث پرشتابی است که اوج
اختالف مسکو و واشنگتن را نشان می دهد .امریکایی ها
به روس ها اعتمادی ندارند و نگران هســتند که مشارکت
اطالعاتی با مسکو به روس ها کمک کند که شیوه مقابله با
دستگاه های امریکایی را دریابند.
امریکایی ها هنوز پاســخی برای این سوال که پس
از عملیات مشــترک روســیه و امریکا ضد داعش و دیگر
تروریســت ها ،خالء انها چگونه و به دســت چه طرفی پر
خواهد شد را نیافته اند و از این روی تمایلی ندارند که ارتش
سوریه و هم پیمانان انها این خالء را پر کنند.
دولت اوباما نمی خواهد در برابر روسیه بازنده باشد .در
واقع امریکا در سوریه در بن بست گیر کرده است و نمی داند
که چگونه از ان خارج شــود و شکست توافق اتش بس را
یکی از راه های برون رفت از مخمصــه می داند و مایل به
تعدیل ان است .اما باتوجه به مشارکت جنگنده های دیگر
کشورهای ائتالف بین المللی از جمله انگلیس و استرالیا
و دانمارک در حملــه به مواضع ارتش ســوریه در دیرالزور
به نظر می رســد که غرب به دنبال تحقق انچه تاکنون در
شورای امنیت نتوانست به دست اورد ،یعنی حمله نظامی
به سوریه و سرنگونی بشار اسد است .کامال واضح است که
غرب و هم پیمانان منطقه ای انها ،از جمله حزب عدالت و
توسعه ترکیه و خاندان ال ســعود ،فقط گزینه سرنگونی و
کنار زدن بشار اســد را دنبال می کنند و به تروریست هایی
که خود به ســوریه روانه و از انان حمایت کرده اند ،حمله
نخواهند کرد.
طبق اعالم پنتاگون ،نیروهای ویژه ایاالت متحده
امریکا در امتــداد مرزهای ترکیــه و در نزدیکی جرابلس و
چوبان بی ،به نیروهای نظامی ترکیه و شبه نظامیان ارتش
ازاد سوریه پیوســته اند .زهیر اســتانبولی فرماندۀ نظامی
تیپ محمد فاتح ابراز داشــت« :با دخالت ایاالت متحده
در عملیات ســپر فرات تعداد قابل توجهی از شبه نظامیان
ارتش ازاد سوریه این نیرو را ترک کردند .زیرا امریکا قصد
دارد با مشــکل افرینی نقــش ترکیه را در ســوریه کم رنگ
کند .حدود 650تــن از نیروهای معارض ســوری پس از
مشــارکت ایاالت متحده در عملیات ســپر فرات دست از
نبرد کشیده اند .به دلیل حضور ایاالت متحده در عملیات
مذکور اپوزیسیون سوریه ،تعداد زیادی از جنگجویان خود
را از دست داده است.
اخیرا نیز چهار تن از مقامات امریکا که نخواســتند
نامشان فاش شود به نیورک تایمز گفته اند« :طرح ارسال
مستقیم اسلحه برای کردهای ســوریه در راستای تشدید
اقدامات نظامــی علیه داعش در ســوریه انجــام خواهد
گرفت ».دولت باراک اوباما در حال حاضر مشغول بررسی
طرحی برای تجهیز مستقیم نیروهای کرد سوریه به منظور
اغاز عملیات ازادســازی شــهر رقه است.مسلما با اجرای
این طرح نظامی ،روند مبارزه با داعش در ســوریه تسریع
می یابد اما از طرفی باعث ایجاد تنش میان امریکا و ترکیه
می شود و برای واشنگتن مشکل مضاعف ایجاد توازن در
بلندپروازی های سیاسی و نظامی کردهای سوریه و ترکیه،
به وجود خواهد اورد.
اینک با لحاظ اختالف هــای مذکور ،موضوع حمله
به کامیون های کمک های بشردوستانه که طرفین درگیر
یکدیگر را متهم به ان می کنند ،بر ابهامات افزوده و موجب
کاهش امید به برقراری اتش بس و صلح در سوریه و منطقه
شده است.
35
گفتارها
روابط پرتنش
احتمال ناامنی داخلی در ترکیه به دنبال اقدام نظامی در سوریه
گفتارها
36
مثلث | شماره 327
سمیه نوظهوری
کارشناس ارشد روابط بین الملل
این روزها نام ترکیه با بحرانهای داخلی گره خورده
اســت؛ پس از کودتــای نافرجام 15ژوئیــه ،خبر تعطیلی
سفارتخانههای انگلیس ،المان و فرانسه در ترکیه به دنبال
ناارامیهــای اخیر بــار دیگر نگاههــا را به ســمت دولت
رجب طیب اردوغان و سیاست داخلی و خارجی او معطوف
کرده است.
دولت انگلیس در پایگاه اینترنتی خود از شهروندانش
خواسته تا از سفر به شهر کردنشین دیاربکر در جنوب شرق
ترکیه بپرهیزند و تا 10کیلومتری مرزهای ترکیه با سوریه نیز
نزدیک نشوند .بسته شدن سفارت انگلیس در انکارا یک روز
پس از تعطیلی سفارتخانه المان و تمامی کنسولگری های
این کشــور در ترکیــه صورت گرفــت .همچنیــن روزنامه
پرتیراژ بیلد المانی مدعی شده دولت المان بعد از دریافت
اطالعاتــی مبنی بر احتمــال حمله تروریســتی در ترکیه،
سفارتش در این کشور را تعطیل کرده است .فرانسه نیز با
اعالم دالیل امنیتی ســفارت خود را در این کشور به حالت
تعطیل دراورد .پیش تر ترکیه در چندین ماه گذشــته شاهد
چندین انفجــار و حمله تروریســتی بوده کــه غالبا داعش
مسئولیت انها را برعهده گرفته اما نیروهای پ.ک.ک نیز
که علیه دولت انکارا می جنگند تاکنون و پس از شکســت
دور اخیر مذاکرات صلح میــان دو طرف ،بارهــا با ارتش
و نیروهای نظامــی ترکیه درگیر شــده اند .ترکیه همچنین
هم اکنون در حال انجام عملیاتی در خاک سوریه است.
برداشــت و تفکر اردوغــان و همفکرانــش در حزب
عدالت و توســعه درباره قدرت ترکیه و اهمیــت و جایگاه و
قدرت این کشور در منطقه و جهان گاهی بسیار ایده الیستی
و بلندپروازانه است .با روی کار امدن حزب عدالت و توسعه
در ترکیه از ســال ،2002یکی از مهمتریــن اهداف انکارا
بهبود جایگاه منطقه ای و جهانی این کشــور بوده اســت.
ترکیه با این رویکرد دســت بــه اقداماتی زده کــه در زمینه
سیاست خارجی خود بتواند بازیگر تاثیرگذار و مهمی باشد،
اما شاید همین رویکرد منجر به مشکالت داخلی بی شمار
در این کشــور شــده اســت .مهمترین بحران داخلی که
ترکیه اکنون با ان دســت و پنجه نرم می کند بحران امنیت
است؛ جنگ داخلی ،بمب گذاری ،ورشکستگی اقتصادی
به خاطر عدم استقبال توریسم که درامد اصلی کشور ترکیه
بود ،ناامنی ،اغتشــاش و رودررویی ناسیونالیســم ترکیه با
افراط گران مذهبی.
تمام درامد ترکیه در ســال حــدود ۳۰میلیارد دالر
از صنعت توریســم بــود؛ بیش از هــر کشــوری در کنار
ســه دریــای مرمــره و بالــکان و مدیترانه هتل ســاخته
بود ،بســیاری از ســرمایه گذاران خارجی در ترکیه برای
صنعت توریســم ســرمایه گذاری کرده بودند ،میلیون ها
نفر در ترکیــه در این صنعت مشــغول بــه کار بودند و در
حدود 8درصد از فرصت های شغلی کل کشور را به خود
اختصــاص داده بود .امــروز خود مردم ترکیه احســاس
ناامنی و خطر می کنند .توریســم پا در کشوری که امنیت
ندارد نمی گذارد.
بعد از حضور داعش در عراق و ســوریه که به کمک
اردوغان و سیاست غلط ترکیه شــکل گرفت ترکیه در مرز
مشــترک خود با عراق و سوریه احســاس ناامنی کرد .جدا
از اینکــه ۹میلیون کرد مســلمان در جنوب شــرقی ترکیه
اسکان دارند که با کردهای عراق و سوریه مناسبات کاری
بازرگانی و فرهنگی دارند امروز مشکل ترکیه دیگر کردهای
داخل کشور نیســت ،بلکه کردهای عراق و سوریه هم به
انها اضافه شده اســت .این مشکل در نقطه ای که بحران
سوریه به روزهای سرنوشت ساز خود نزدیک می شود برای
ترکیه اهمیت ویژه ای می یابد و این کشور تصمیم می گیرد
تا کردهای سوریه را در شرق نگاه دارد .این موضوع سبب
شــد تا ترکیه عملیات جربلس را برای تحقق این خواسته
خود ترتیب دهد .به نظر می رسد این ناامنی می تواند نقاط
بحرانی در ترکیه یعنی مناطق کردنشــین این کشــور را بار
دیگر فعال ســازد و عملیات های تروریســتی در شهرهای
انکارا و اســتانبول را بار دیگر شدت بخشــد .از این روست
که کشــورهای اروپایی از جمله انگلیس و المان و فرانسه
تصمیم می گیرند تا برای مدتی سفارتخانه های خود را در
ترکیه به حالت تعطیل دراورند.
روابــط پرتنش این روزهــای میان ترکیــه و اتحادیه
اروپا متاثر از سیاست های متفاوت رجب طیب اردوغان و
همفکرانش در حزب عدالت و توســعه بوده است .یکی از
مهمترین مسائل مناقشه ،بر سر مســاله ازادی ویزا برای
شهروندان ترک در قبال توافق در ارتباط با مساله پناهندگان
و هجوم انان به ســمت اروپا از مســیر ترکیه بوده اســت.
گفتنی است ،ترکیه و اتحادیه اروپا در ماه مارس سال جاری
میالدی به توافقی رسیدند که بر اساس ان ترکیه متعهد شد
تمام اوارگان به ثبت نرســیده ای که به کشورهای اتحادیه
اروپا وارد شــده اند را به صورت یک به یک در ازای اسکان
اوارگان سوری در ترکیه بازگرداند .در عوض ،این اتحادیه
نیز وعده داده بود که فرایند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا
را تســریع و نیز نظام لغو روادید برای شهروندان ترکیه را به
انجام برساند.
یکی از مســائل مهم در سیاســت خارجی ترکیه که
همواره مطــرح بوده تالش این کشــور برای پیوســتن به
اتحادیه اروپا بوده است؛ اما به نظر می رسد باتوجه به سیر
تحوالت در ترکیه و با اتفاقات اخیر ،این کشور برای پیوستن
به اتحادیه اروپا هنوز راهی طوالنی در پیش داشته باشد .با
روندی که ترکیه در پیش گرفته و باتوجه به شــرایط جاری
بعید اســت که این امر به زودی محقق شــود ؛ چنانکه ژان
کلود یونکر ،رئیس کمیسیون اروپا هم از عدم پیوستن ترکیه
به اتحادیه اروپا تا ۱۰سال اینده خبر داد.
همچنیــن به نظــر می رســد کــه ترکیــه باتوجه به
سیاست هایی که در پیش گرفته در اینده نزدیک ،بحران
اقتصادی بزرگی را تجربه کند و هیچ شانســی برای خروج
از این بحران به وجود امده با تداوم سیاست های اخیرش
نخواهد داشت .ناامنی در ترکیه تا کوتاه مدت ادامه خواهد
داشــت و تا زمانی که امنیــت کافی در این کشــور برقرار
نگردد سفارت های اروپایی درب های خود را در این کشور
نخواهند گشود.
سیاست
سیاست
38
مثلث | شماره 327
رمزگشایی از بیانیه
حاج قاسمسلیمانی
تحلیل محتوای یک بیانیه
انتشــار یک بیانیه مهم از سوی حاج قاسم ســلیمانی موجب شده است که
تحلیل های متفاوتی در مورد انتخابات ســال 96مطرح شــود .برخی می گویند
معنای این بیانیه عدم حضور قطعی در این رقابت است و برخی دیگر می گویند به
معنای عدم حضور نخواهد بود .این بیانیه و مســائل پیرامون ان را در این پرونده
بررسی کرده ایم.
1
دیگر نبا ید منتظر کاندیداتوری حاج قاســم سلیمانی
بود حاال که او نوشــته« :حقیر ســرباز صفر والیت و نظام
جمهوری اســامی و ملت شــجاع و عزیزتر از جانم بوده
و ان شــاء الله با استعانت از خدای ســبحان تا اخر عمر در
همین جایگاه «ســربازی» خواهم بود .از همه برادران و
خواهران عزیزم خواهشــمندم با بی اعتنایی به اظهارات
فریبکارانــه و تفرقه افکنانه دشــمنان اجــازه ندهند وقت
ارزشــمند خدمتگزاران این ملت صــرف اهداف و مقاصد
شــوم دشــمنان گردد ».اما این تنها تفســیری نیست که
از بیانیه بســیار مهم او صورت گرفته اســت .این وســط
اشــخا ص زیادی هم هســتند که معتقدند ایــن بیانیه به
صورت مشخص معنای عدم حضور در انتخابات ندارد .چه
اینکه همزمان برخی هم با عنوان «سرباز جمهور» از این
نامه یاد کرده اند .به یک معنا برخی بر این باورند که ممکن
اســت حاج قاســم بخواهد با حضور در انتخابات سربازی
برای انقالب را از ســنگر دیگری ادامه دهــد .اما به واقع
معنای این بیانیه چیست و اصال ماجرای نامزدی حاج قاسم
ســلیمانی از کجا کلید خورده اســت؟ ایا این مساله صرفا
یک موضوع داخلی اســت یا اینکه در دنیای دیپلماســی
هم تاثیراتی دارد؟
داستان یک نامزدی
دوم اردیبهشــت ماه امســال ان طور که در رسانه ها
امده بود حجت االســام مهدی طا ئب در حاشیه حضور
در جشــن میالد امام علی(ع) در مهدیه رشت گفته بود:
«بهترین گزینه برای ریاست جمهوری ٩6سردار سلیمانی
است».
اصالح طلبان و حامیــان دولت از همان
ابتدای طرح این مساله تالش کرده اند
که ا حتمــال وقــوع چنیــن تحولــی را
غیر ممکن تلقــی کنند تــا فضایی برای
طرح بــه وجود نیایــد .به عنــوان مثال
محمــد عطریانفــر گفته اســت« :من
هیچ گاه فکر نمی کنم سردار سلیمانی
نامزد ریاســت جمهوری از ناحیه خود یا
اصولگرایانباشد».
صادق زیباکالم ،فعال اصالح طلب،
در بیشتر اظهارنظرهای خود درباره
انتخابات سال اینده ،پای قاسم
سلیمانی را وسط می کشید
محمدرضا باهنر« :سردار قاسم
سلیمانی کاندیدای اصولگرایان
در انتخابات ریاست جمهوری
سال اینده نیست» .
ایا قاسم سلیمانی از نامزدی در
انتخابات منصرف شده است؟
مثلث | شماره 327
انتخابات ســال ٩6به قدرت برســند ،نامــزد نهایی انها یا
احمدی نژاد خواهد بود یا جناب سردار قاسم سلیمانی».
زیباکالم در مصاحبه ای دیگر بر ایده خود پافشاری کرد:
«اگر اصولگرایــان واقعا می خواهند به قــدرت بازگردند و
اقای روحانی را به طورجدی به چالش بکشند؛ هیچ راهی
ندارند جز اینکه بروند دنبال دو شــخصیت و دو نام ؛ اقای
دکتر محمود احمدی نژاد و سردار قاسم سلیمانی .این دو
چهره ،می توانند به طورجدی برای اقای روحانی دردســر
ایجاد کنند و هرکدام که به میــدان بیایند ،می توانند اقای
روحانی را به چالش بکشند ،به خصوص که اقای روحانی
در حوزه اقتصاد ،نتوانسته خیلی موفق عمل کند؛ بنابراین،
اصولگرایان هیچ چاره ای ندارند ،جز اینکه انتخابات ۹۶
را دوقطبی کنند و فضایی مانند ســال ۸۴را بازسازی کنند؛
یعنی ،یک ادم کاریزماتیک را به میدان اورند و او را جلوی
اقای روحانی قرار دهند ،...چه بخواهیم و چه نخواهیم با
حضور سردار سلیمانی یا احمدی نژاد ،انتخابات از حالت
نرمــال ،طبیعی و برنامه محــور و ارائه کارنامــه و عملکرد
از ســوی نامزدها و نقد منطقــی متقابل خارج می شــود و
فضا به شدت به ســمت قطبیت و مشابه سال ۸۴برخواهد
گشــت .اقای سردار ســلیمانی مواضع سیاســی نداشته
است .من یک بار در سال های گذشــته ندیدم که ایشان
از عباراتی چــون فتنه ،فتنه گر ،منافق ،مزدور ،وابســته،
سازشــکار ،مرعوب ،سرســپرده و ...اســتفاده کنــد و با
گفتمان و زبانی که جریان تنــدرو اصولگرا به کار می گیرد
همراه شــود .ازاین جهت ،سردار ســلیمانی نقطه مقابل
اقای احمدی نژاد اســت؛ اما درعین حال ،این احســاس
نزد خیلی از ایرانیان وجود دارد که امنیت کشــور مدیون و
مرهون مبارزات و جانفشانی های ســردار قاسم سلیمانی
است و این امر ،وزن ایشان را باال می برد؛ بنابراین ،ممکن
است اصولگرایان بخواهند از اعتبار ایشان و از برندی که
اقای قاسم سلیمانی با ان شناخته می شود ،استفاده کنند
و ایشــان را به میدان بیاورند .البته ،من فکر می کنم اگر
چنین اتفاقی بیفتد و سردار سلیمانی رئیس جمهور شود ،دو
مساله از هم اکنون قابل پیش بینی است :اول اینکه ،معلوم
نیست بحث سیاست خارجی ما در قبال مسائل منطقه ای
چه خواهد شــد و دوم اینکه ،قبل از انکه اقای ســلیمانی
با اقای روحانی ،میانه روهــا و اصالح طلبان دچار چالش
شــود؛ با اقای احمدی نژاد و تندروها به مشکل برخواهد
خورد .البته ،همه این موارد مبتنی بر حدس و گمان است؛
چون ما اطالع زیادی درباره مواضع سیاسی اقای سردار
ســلیمانی نداریم ».مرور این جمالت نشان می دهد که
صادق زیبــا کالم و دیگرانــی که مثــل او تحلیل می کنند
باورشان بر این است که در سیاست امروز ایران باتوجه به
همه فاکتورهای مستقر بر اوضاع ،کسانی که بتوانند حسن
روحانی را در انتخابات البته بر مبنای ایجاد یک دو قطبی
شکست دهند ،تعدادشان چندان زیاد نیست ،ضمن اینکه
حتما حاج قاسم ســلیمانی هم چنین توانایی را دارد .شاید
به همنین دلیل هم هست که حســام الدین اشنا ،در پیام
توئیتری خود به این شکل به احتمال نامزدی احمدی نژاد
واکنش نشان داد« :بگذاریم حاج قاسم در قله اسطوره ای
دفاع از حریم و حرم بماند؛ نگذاریم او را چون محســن و
باقر به کارزار کلید و گازانبر بکشانند».
در این میان البته اصالح طلبــان و حامیان دولت از
همان ابتدای طرح این مساله تالش کرده اند که حتمال
وقوع چنیــن تحولی را غیر ممکــن تلقی کننــد تا فضایی
برای طرح به وجود نیاید .به عنوان مثال محمد عطریانفر
گفته اســت« :من هیچ گاه فکر نمی کنم سردار سلیمانی
نامزد ریاست جمهوری از ناحیه خود یا اصولگرایان باشد.
ایشان شخصیتی اســت که تمام عمر خود را افتخار امیز
در درون نهاد انقالبی و مقدســی به نام ســپاه طی کرده و
وجود او در کشــور مایه برکات قابل توجهی است و ایشان
کار خود را خوب بلد اســت ،چنین کسی که عاقل است به
راحتی نمی ایــد فعالیت های خود را زمین بگــذارد و بیاید
در کاری که تجربه ای از پیش در ان ندارد .طبیعی اســت
حتی اگر برخی از اصولگرایان عالقه مند به مطرح کردن و
برگزیدن او باشند ،خود او زیر بار چنین کاری نمی رود ».یا
در اظهارنظری دیگر اکبر ترکان ،نامزدی سردار سلیمانی
را در انتخابات بعید دانسته و گفته است« :حاج قاسم یکی
از نمادهای ارزش انقالبی است .ایشان محبوب همه مردم
سیاست
البته چند روز بعد او سخنان نقل شده از خودش را رد
کرد و گفت« :بنده در هیچ ســخنرانی رسمی و غیررسمی
چنین مطلبی نگفته ام و ســایت بهار اهــداف حزبی خود
را مهم تر از مصالح انقــاب می داند و هــر مطلبی را نقل
می کند ،اگر چه حرام باشــد ».طائب در عین حال این را
هم گفته بود« :اگر چه این مطلب از شایســتگی ســردار
سلیمانی نمی کاهد ،بلکه او از همه انها که برای این مقام
کاندیدا می شوند ارفع اســت ».او البته تنها کسی نبود که
احتمال نامزدی حاج قاسم سلیمانی را مطرح کرده باشد.
چه اینکه صادق زیباکالم ،فعال اصالح طلب ،در بیشــتر
اظهارنظرهای خــود دربــاره انتخابات ســال اینده ،پای
قاسم ســلیمانی را وسط می کشــید .وی در یکی از اولین
تحلیل های خود درباره حضور سلیمانی در انتخابات گفته
بود« :چنین اســت که موضع گیری های اقــای قالیباف
علیه اقای روحانی ،در حقیقت نوعی سرمایه گذاری برای
انتخابات سال ٩6اســت .اما وقتی که محسن رضایی از
هاشــمی و روحانی انتقاد کرد ،به او شــفاف گفتم و حاال
هم باید به اقای قالیباف بگویم که دارند وقت شان را تلف
می کنند ،چرا که نامزد اصولگرایان ،نه اقای رضایی خواهد
بود و نه اقای قالیباف .اگــر اصولگرایان جدا بخواهند در
تصمیم حاج قاسم
احزاب و شخصیت ها
39
احزاب و شخصیت ها
است .ایشــان فراتر از این جریانات است و بعید می دانم
قصد چنین کاری را داشته باشد».
اما در شــرایطی که اصالح طلبــان و حامیان دولت
این اظهــارات را بیان کرده اند ،محمدرضــا باهنر ،رئیس
جبهه پیروان خط امام و رهبری در این باره با صراحت گفته
است« :سردار قاســم ســلیمانی کاندیدای اصولگرایان
در انتخابات ریاســت جمهوری ســال اینده نیست« » .او
درباره اینکه «ایــا اخبار مربــوط به کاندیداتوری ســردار
قاسم سلیمانی برای انتخابات ریاست جمهوری سال ٩6
صحت دارد و ایا ایشان گزینه اصولگرایان است یا خیر؟»
اظهار کرد« :سردار سلیمانی در نشست فراکسیون والیت
حضور داشــته اســت اما وی کاندیــدای اصولگرایان در
انتخابات ریاســت جمهوری ســال اینده نیست ».وی در
ادامه افزوده است« :اقای ســلیمانی به وظایف خودش
عمل می کنــد ،ضمن اینکــه اصولگرایان هیــچ فردی را
مانند ایشان و دیگر شخصیت های سیاسی یا نظامی سراغ
ندارند تا بــرای انتخابات امــاده کنند ».باهنر با اشــاره به
اینکه «اصولگرایان هنوز درباره معرفی اشخاص به عنوان
کاندیدای ریاســت جمهوری تصمیم جدی نگرفته اند»،
ی درباره
تاکید کرد« :تا اطالع ثانوی اصولگرایان تصمیم
اشخاص حتی ســردار ســلیمانی اتخاذ نکرده اند اما وی
کاندیدای اصولگرایان نیست و همان طور که گفتم اقای
سلیمانی وظایف خودش را دارد و به انها عمل می کند».
ماجرا از نگاهی دیگر
سیاست
40
مثلث | شماره 327
در این میان یک نکته مهم نیز وجود دارد .نکته ای
که در نامه حاج قاســم سلیمانی مستتر اســت ؛ انجا که او
نوشته است« :در پاســخ به اظهارات تفرقه افکنانه اخیر
دشــمن و مطالبی که حول ان بیان و القا می شود ،عرض
می کنم جبهه دشــمنان انقالب و نظام مقدس جمهوری
اســامی ســخنان خود را همواره با هدف تفرقه و ایجاد
تقابل بین صفوف متحد و یکپارچه مردم انقالبی و رشــید
بیان می کند؛ بنابراین هیچ گاه نباید به ان توجه و اعتنایی
کرد .از همه بــرادران و خواهران عزیزم خواهشــمندم با
بی اعتنایی به اظهارات فریبکارانه و تفرقه افکنانه دشمنان
اجازه ندهند وقت ارزشــمند خدمتگزاران این ملت صرف
اهداف و مقاصد شوم دشمنان شود».
مداقه د ر بخش مهمی از نامه به اکت های خارجی در
مورد نامزدی حاج قاسم اشاره دارد .به یک معنا حاج قاسم
سلیمانی نشــانه هایی دیده اســت از اجرای یک پروژه از
خارج از کشور .باید این ماجرا را تحلیل کرد.
این بار اول نیســت که امریکایی ها احتمال حضور
قاسم سلیمانی در انتخابات را مطرح کرده اند .در انتخابات
قبــل ،تلویزیون دولتــی «صــدای امریــکا» همزمان با
داغ شدن بحث های انتخاباتی با دعوت از «علی الفونه»
اکبر ترکان ،نامزدی سردار
سلیمانی را در انتخابات
بعید دانسته و گفته است:
«حاج قاسم یکی از نمادهای
ارزش انقالبی است» .
بلومبرگ نوع نگاه ایرانیان به سردارشان
رااینگونهتوصیف می کند«:حضور قاسم
در میادیــن نبــرد معموال در شــبکه های
اجتماعی منعکس می شــود؛ پاسداران
قاسم سلیمانی برای بسیاری از ایرانی ها
به ضمانت امنیت ملی در منطقه ای اشفته
تبدیل شده است».
کارشناس مسائل نظامی و پژوهشــگر دانشکده امریکن
اینترپرایز واشــنگتن ،ویژگی های فرمانــده نیروی قدس
سپاه پاسداران ،سردار سرلشکر «قاســم سلیمانی» را به
بحث گذاشت.
مجری شبکه خطاب به الفونه گفت« :قاسم سلیمانی
و سپاه قدس همیشه در یک هاله رمزالودی بوده اند .شما
سه مطلب در مورد قاسم سلیمانی نوشته اید ،منابع تان از
کجا بوده؟»
ایــن پژوهشــگر مســائل نظامــی پاســخ داد:
«در تمام دنیــا جمــع اوری اطالعات شــخصی در مورد
روســا و فرماندهــان نیروهــای ســرویس های مخفی و
ســری ،فوق العــاده ســخت و دشــوار اســت .اتفاقا در
مورد قاسم ســلیمانی من متوجه شــدم که در مطبوعات
جمهوری اسالمی و وب سایت های حامی اقای سلیمانی
و همچنین در نشــریات سپاه پاســداران و خصوصا سری
مطالعات جنگ سپاه که تاکنون 14یا 15جلد کتاب از این
دوره 50جلدی به چاپ رسیده است ،اطالعات فوق العاده
جالبی می شود پیدا کرد .به همین خاطر اعتقاد دارم دلیل
سهولت دسترســی به اطالعات در مورد ایشان این است
که برنامه ســپاه با اقای قاسمی بســیار فراتر از فرماندهی
سپاه قدس است».
الفونــه در ادامــه ،احتمــال کاندیداتوری ســردار
ســلیمانی در انتخابــات اینــده را یکی از دالیل ســهولت
دسترســی به اطالعــات در مورد ایشــان ارزیابــی کرد و
افزود« :اقای سلیمانی در عمل تبدیل شده به مظهر انچه
سردمداران جمهوری اسالمی ان را [عامل] پیروزی ایران
بر امریکا در عراق و افغانســتان می دانند .از همین جهت
خصوصا اگر در انتخابات ریاســت جمهوری سال اینده،اتمســفر امنیتی کماکان علیه ایران وجود داشــته باشد-
اقای سلیمانی حتی می تواند کاندیدای ریاست جمهوری
باشد».
کارشناس صدای امریکا در پاســخ به این سوال که
«سلیمانی کیســت؟» اظهار داشــت« :دولت امریکا به
اشتباه اعتقاد دارد که سلیمانی متولد قم است .در صورتی
که همه می دانند ایشــان متولد «کالت ملــک» از توابع
« دنیس راس» در مصاحبه ای
تاکید کرده واشنگتن باید جناح
حسن روحانی ،رئیس جمهور
فعلی ایران را تقویت و جناح
قاسم سلیمانی ،را تضعیف کند
راور کرمان اســت .ایشــان شــخصیت شناخته شده ای
است و قهرمان بسیاری از کرمانی هاست .پدر ایشان یک
کشاورز بود و وضعیت مالی خوبی نداشت .این مساله ای
اســت که برای خیلی از هموطنان مــا می تواند ملموس
باشد .محرومیت ،فقر و ســعی خانواده های ایرانی برای
مبارزه با ان؛ اقای سلیمانی در سن سیزده سالگی در حالی
که احتماال بیشتر از پنج کالس ســواد نداشته ،روستای
خودش را ترک می کند و همراه با پســرعمویش به کرمان
می رود .در ده ایشــان خودرو نبوده ،ماشــین نبوده و تنها
یک اتوبوس هفته ای یکبار می امده که روســتایی ها را به
شهر ببرد .اینها در ان ســن خرد به کرمان می روند و اقای
سلیمانی خودش شروع می کند به بنایی کردن ،دقت کنید!
بنایی یک مدرسه که به نظر من این هم خودش نمادین و
سمبلیک است .نخستین درامدی هم که اقای سلیمانی از
این راه به دست می اورد برای پرداختن قرض های پدرش
می دهد .باید در مورد شخصیت هایی مثل اقای سلیمانی
انصاف را رعایت کرد و واقعا این اخالق وارســته ایشان را
می رساند که واقعا در ان ســن ،این مسئولیت را احساس
کرده و بــه خانواده خــودش از طریــق بنایــی در کرمان
کمک کرده ».در ادامه برنامه ،ضمن تاکید بر شخصیت
کاریزماتیک سردار سلیمانی ،فیلمی از ایشان نمایش داده
می شود و الفونه در حاشــیه تصاویر پخش شده می گوید:
«من شــخصا هیچ شــکی ندارم که اقای قاسم سلیمانی
اشــک ها و گریه هایش از روی خلوص نیت اســت؛ هیچ
برای فریب نیست .ایشان اعتقاد به چیزهایی داشته که 8
سال از بهترین ســال های عمرش را خرج و هزینه دفاع از
ایران در جنگ با عراق کرده است ».این برنامه به صورت
ویژه روی احتمال نامزدی حاج قاسم ســلیمانی زوم کرده
بود .همچنین یونایتد پــرس در همان زمان در گزارشــی
نوشته بود« :سردار قاسم سلیمانی (فرمانده سپاه قدس)
یک کاندیدای احتمالی برای نشستن به جای احمدی نژاد
است».
حاال هم درســت مانند انتخابات قبــل امریکایی ها
در این مــورد بحث های مهمــی را پیش کشــیده اند .چه
اینکه « دنیس راس» ،سیاســتمدار کهنــه کار امریکایی
که در دوره چندین رئیس جمهــور ،از جمله باراک اوباما،
رئیس جمهور فعلی امریکا به عنوان مشــاور فعالیت کرده
بود در مصاحبه ای تاکید کرده واشــنگتن باید جناح حسن
روحانی ،رئیس جمهور فعلی ایران را تقویت و جناح قاسم
سلیمانی ،فرمانده نیروی قدس ســپاه پاسداران انقالب
اسالمی را تضعیف کند.
او گفته بود« :شما می خواهید چه کسی موفق شود؟
قاسم سلیمانی یا روحانی؟ ســپاه و بسیج به سمت رویکرد
تقابل جویانه گرایش دارند در حالی که طیف روحانی بیشتر
به سمت رویکرد عادی سازی روابط متمایل است .بنابراین
پیشنهاد من این است اگر شما می خواهید بر موازنه قدرت
بین انها اثر بگذارید راهش کنار امدن با کارهایی نیست که
قاسم سلیمانی در منطقه انجام می دهد ،بلکه باید هزینه ها
بر ایران به خاطر اقدامات ســلیمانی را افزایش داد ».اما
همزمان بــا این تحوالت یک نشــریه امریکایی دیگر هم
احتمال نامزدی حاج قاسم سلیمانی را مطرح کرده است.
فوربز بــه رقبــای احتمالــی روحانــی در انتخابات
ریاست جمهوری سال 1396پرداخته و مدعی شده است:
«یکی از نامزدهای احتمالی ،ســردار قاســم ســلیمانی
– فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقالب اسالمی –
است .با اینکه سلیمانی در گذشته از سیاست دوری کرده ،
قدرت و نفوذی که وی در ماموریت های عراق و ســوریه
به دست اورده است ،موجب شــده گمانه زنی هایی درباره
زندگی سیاسی اینده وی مطرح شود».
اما نشــریه امریکایی بلومبــرگ به همیــن بهانه به
ماجرای شروع شایعات و زمینه های ان پرداخته و ابتدا در
احزاب و شخصیت ها
توصیف سردار سلیمانی ،نوشــته« :محبوبیت سلیمانی
در میان مردم به شدت افزایش یافته و او به برجسته ترین
چهره شیعیان برای مبارزه با دولت اسالمی (داعش) تبدیل
شده است».
نشــریه امریکایی ،نوع برداشــت برخی سیاســیون
ایران از ســخنان ســردار ســلیمانی را دلیل به راه افتادن
شــایعه کاندیداتوری وی در انتخابات دانســته و نوشته:
«در وضعیتی کــه اصولگرایان ایــران و مخالفان تعامل
حسن روحانی با غربی ها به دنبال توافق بر سر یک کاندیدا
در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو هســتند ،این ابراز
عالقه سلیمانی به مســائل اجتماعی و سیاست خارجی،
توجه نظریه پردازان سیاسی را جلب کرد».
بلومبرگ به این نتیجه رسیده که نوع نگاه مردم ایران
به رفتار سیاسیون این کشور ،یکی دیگر از علل پا گرفتن
این شــایعه بوده و نوشته« :نظرســنجی های اخیری که
در ایران به عمل امده نشــان می دهد قاســم سلیمانی در
زمره مورد اعتمادترین مقامات نظــام ایران در میان مردم
کشورش است».
بلومبرگ در ادامه ،نوع نگاه ایرانیان به سردارشــان
را اینگونــه توصیف می کنــد« :حضور قاســم در میادین
نبرد معموال در شــبکه های اجتماعی منعکس می شــود؛
پاســداران قاسم ســلیمانی برای بســیاری از ایرانی ها به
ضمانــت امنیت ملــی در منطقه ای اشــفته تبدیل شــده
است».
حاج قاسم ،طمع قدرت ندارد
تحلیل محتوای یک نامه
بیانیه اخیر در مذمت سیاست بازی است
محمدصادق کوشکی
استاد دانشگاه
2
مثلث | شماره 327
کشور ما عرصه های تخصصی مختلفی دارد که این
عرصه هــای تخصصی به کار خود مشــغولند .یکی از این
عرصه ها نظامی گری اســت .البته در دنیای امروز مسائل
نظامی ،مســائل سیاســت منطقه ای و مســائل سیاست
خارجی کامال به هم امیخته اســت یعنی نمی توانیم حوزه
دفاع ،امنیــت ملی ،حــوزه سیاســت خارجی و سیاســت
منطقــه ای را از هــم جــدا کنیــم اما یــک نکتــه ظریفی
وجــود دارد و ان اینکــه امیختن مباحــث دفاعی-امنیتی
با سیاســی کاری ها و سیاســت بازی ها و قدرت طلبی ها و
جناح گری های داخلی نکته خیلی خطرناکی است.
یعنی به همان میزان که همه کسانی که دست اندرکار
دفــاع و امنیت هســتند بایــد مراقب حوزه های سیاســت
منطقه ای و سیاست بین المللی باشــند و در حوزه سیاست
خارجی ورود داشته باشند ،دقیقا به همان دلیل که مدافع
و نگاهبان امنیت کشور هســتند ،باید از سیاست بازی ها و
سیاســت کاری ها و رقابت های جناحی ،خطی و باندی در
حوزه سیاست داخلی کشور به دور باشند.
امیخته شــدن فعاالن و نقش افرینان حــوزه دفاع،
امنیت ،سیاســت خارجی و سیاســت منطقه ای با مباحث
سیاست داخلی عمال موضوع دفاع را در کشور فلج خواهد
کرد و این عرصــه دچار مشــکل جدی خواهد شــد و این
همان نکته ای است که به دلیل ان حضرت امام خواستند
که نیروهای نظامی از سیاســت به دور باشند .ان سیاستی
که مدنظــر حضرت امــام بــود همین سیاســت کاری ها،
سیاست بازی ها ،رقابت های جناحی و خطی و باندی است
که نقطه مقابل دفاع و امنیت ملی است .حاال ممکن است
کسانی سیاست باز حرفه ای و اهل جناح ها ،خط بازی ها و
گروه ها باشند خب انها اشتغاالت خود را دارند و تا زمانی که
در چارچوب قانون باشند منعی برای فعالیت شان وجود ندارد
اما اینکه این عده تالش دارند همه عرصه های تخصصی
را قربانی رقابت های خود کنند ،این گناه نابخشودنی است
چون اولین اسیب را به نیروهای مدافع کشور می زند.
متاســفانه بعضی از جناح ها و گروه های درگیر جنگ
قدرت در ایران مایلنــد حتی عرصه های دفاعــی را هم به
این مباحث وارد کنند .هر چقدر نیروهای نظامی ،نیروهای
مشــمول در حوزه دفاع و امنیت خودشان را کنار می کشند
این عده می خواهند به زور هم که شده ،انها را به نوعی وارد
و حاضر در رقابت ها و بازی های سیاسی داخلی بدانند .این
نکته ای را که فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقالب
اسالمی در بیانیه اخیرش مطرح کرد در همین راستا ست.
یعنی او خواســت یاداوری کند که «ما نه حق داریم و نه به
خودمان اجازه می دهیم و نه فرماندهی مان اجازه می دهد
که به بازی های سیاسی داخلی وارد شــویم و ورود به این
بازی های سیاســی داخلی ســم مهلکی اســت که ما را از
انجام وظیفه اصلی مان باز می دارد ،ما باید دشمن را رصد
کنیم ،باید تحــرکات منطقه ای را رصد کنیــم باید بتوانیم
موازی طراحی هــای نظامی و طراحی هــای دیپلماتیک
دشمن چاره اندیشی مناسب کنیم اما این به معنی ورود ما به
عرصه سیاست بازی داخلی نیست ».وقتی او اشاره می کند
که سرباز والیت و کشور و انقالب اسالمی باقی می ماند به
این معناست که یعنی «من طمع قدرت ندارم .قدرت ارزانی
کسانی باشد که طمع ان را دارند».
سیاست
به نظر می رسد باید این ماجرا را از الیه های دیگری
تحلیــل کــرد .اول اینکه به صورت مشــترک بخشــی از
حامیان میانه روها در ایاالت متحده به این نتیجه رسیده اند
که قاســم ســلیمانی به دلیل محبوبیت اســت که شانس
بســیار باالیی برای پیروزی در انتخابات و طبعا شکســت
حســن روحانی دارد .اتفاقی که حتما خبر خوبی برای انها
نخواهد بود .قاســم ســلیمانی صبورانــه از بخش داخلی
ماجرا عبور کرده و به سخنان ان گروه دیگر واکنش نشان
داده اســت.به یک معنا اینکه حاج قاسم سلیمانی خود را
طرف طیف های داخلی ندانســته و همچنــان خودش را
یک شــخصیت ملی و فراجناحی می داند ،در این نامه به
خوبی نمایان است .در این میان البته او تالش کرده تا با
شفاف کردن این ماجرا ســرنخ یک پروژه سنگین را برای
تاثیر گذاری بر فضای داخلی کشور عیان سازد .او خواسته
از ایجاد یک دو قطبی خطرناک تخیلی جلوگیری کند .یک
دوقطبی که یک سر ان را رئیس جمهور مستقر و سر دیگر
ان را جان بر کفانی همچون قاســم ســلیمانی که اکنون
بزرگترین و مهمتریــن بازوی انقالب اســامی در منطقه
هستند تشکیل خواهند داد .حاج قاسم سلیمانی نشان داده
که در ایران همه چیز در سر جای خود قرار دارد و نمی توان
با چنین دو قطبی سازی به ایجاد شکاف در کشور پرداخت.
در این میان یــک نکته مهم نیز وجــود دارد .حتما
این مســاله قابل توجه اســت که حاج قاســم ســلیمانی
ترجیح داده که در سنگر دفاع از حرم همچنان به مبارزه با
تروریست ها پرداخته و امنیت کشور را تامین کند اما مساله
این است که کسی نمی تواند بگوید افرادی مانند حاج قاسم
سلیمانی حق ورود به دنیای سیاست را ندارند .حاج قاسم
سلیمانی مانند همه ایرانی ها حق ورود در سیاست را دارد
و او که پاسدار انقالب بوده است از بسیاری از افرا د دیگر
هم دلســوز تر اســت و هم اگاه تر .راه جاده سیاست برای
حاج قاسم دوران ما باز است؛ این ســردار بزرگ و فداکار
همچنان که خودش گفته است سرباز نظام است و در هر
جبهه ای که بتواند خدمت کند حضور خواهد داشــت .تا
اینجای ماجرا او سنگر خدمت را در همین لباس سبز رنگ
خود دانسته است.
41
42
سیاست
مثلث | شماره 327
احزاب و شخصیت ها
احزاب و شخصیت ها
مثلث | شماره 327
سیاست
43
احزاب و شخصیت ها
حاج قاسم با سیاست خداحافظی نکرده است
اگر روزی الزم باشد او در عرصه سیاست هم وارد خواهد شد
لطف اهلل فروزنده
عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقالب اسالمی
سیاست
44
مثلث | شماره 327
3
همه ما می دانیم که سردار حاج قاسم سلیمانی نمادی
از مدیریت و روحیه جهادی و از افتخارات نظام جمهوری
اســامی اســت .هم مردم ایران و هم ملت هــای ازاده و
مسلمان قدر او را می دانند .طبیعتا چنین انسان ها و افرادی
همچون حاج قاسم یا در هشت ســال دفاع مقدس شهید
شــدند یا امروز در انتظار شهادت هســتند .انها با فرهنگ
جهادی و فرهنگ شــهادت کار و خدمت را شروع کردند.
انصافا در کشور هر کسی این فرهنگ را داشته ،توانسته در
عرصه خدمت موفق شود.
بیانیه اخیر حاج قاســم نشــان می دهد ،او نماد یک
جریان اصیل انقالبی و والیتمدار است که هیچ هدفی جز
دفاع از ارزش های اســامی و خدمت به مردم ندارد .همه
ملت ما امروز می دانند امنیت بسیار ارزشمند و پایداری که
کشور ما دارد و همه دوست و دشــمن اقرار دارند که ایران
نســبت به وضعیت منطقه با ثبات ترین کشــور محســوب
می شود ،در سایه جریان مقاومت و مدیریت بی نظیر رهبری
و مدیریت اجرایی حاج قاسم ها و امثال حاج قاسم در صحنه
مقاومت است.
بیانیه اخیر او نشــان داد اینقدر کار ارزشمند است که
اصال نباید ان را در ســطح اقدامات سیاســی پایین اورد.
امروز دشمنان ما که از مقاومت اسیب دیدند ،از ایستادگی
قدرتمندانه رهبر ما مقابل اســتکبار و اقدامات حاج قاسم و
حاج قاسم ها عصبانی هستند چون حمایت و عشق ورزی و
محبت مستضعفین و مسلمانان جهان به جبهه مقاومت را
می بینند بنابراین دست به تخریب می زدنند.
حاج قاســم در این بیانیه هوشــمندانه می گوید غیر
از جلب رضایت خدا و ســربازی برای خدمت به مردم هیچ
هدفی دیگری ندارد .معتقدم این حرکت ارزشمند امید را در
دل دوستداران انقالب افزایش داد و دشمنان را مستاصل
و توطئه انهــا را خنثی کرد .مــا برای موفقیت و ســامت
حاج قاسم و همه کسانی که در عرصه های مختلف خدمت
ن هستیم که
خالصانه تالش می کنند دعا می کنیم و مطمئ
مردم فرزندان شان را دوست دارند که این طور عاشقانه در
خدمت ملت ،نظام و ارزش های انقالب هستند.
بعضی این بیانیه را خداحافظی حاج قاســم از عرصه
سیاســت تعبیر کردند ،اما من معتقدم بایــد دید که عرصه
سیاســت چه طور تعریف می شــود ؛ انقالب مــا ،انقالب
سیاســی اســت .بزرگترین معجزه ای که امام داشت این
بود که اعالم کرد اســام بدون حضور در صحنه سیاسی
ابتر است .ما اگر سیاســت را محل و باشگاه بازی سیاسی
بدانیم بله ،حاج قاسم اهلش نیســت و نخواهد بود اما اگر
مقصود از حضور در عرصه سیاســت این است که بصیرت
داشته باشــیم ،ارزش های انقالب را دفاع کنیم ،در مقابل
اســتکبار جهانی بایســتیم ،با خط انحراف و فتنــه مبارزه
کنیم ،از حکومت اسالمی دفاع کنیم و حکومت اسالمی
را جهانی کنیم و عدالت را گسترش بدهیم من فکر می کنم
حاج قاســم چهره ای اســت که در خط مقدم ایــن جریان
سیاسی قرار دارد.
در داخل کشور چهره های مستاصل وابسته به غرب
وجود دارند اما حاج قاســم با عمل به انها نشان می دهد که
اگر می خواهند کشور رشد و پیشرفت کند راهش مقاومت
است؛ حاال او در صحنه تخصصی خودش ،ان کسی هم
که اقتصادی یا فرهنگی است در حوزه کاری خود می تواند
با تکیه بر توانایی و ظرفیت های داخلی ،کشــور را به رشد
برساند .از ســوی دیگر او محکم مقابل اســتکبار جهانی
ایســتاده اســت ،اصال جنگ ما با اســتکبار جهانی جنگ
سیاسی است .ما قائل هستیم که انها حکومت طاغوت و
ضد عدالت هستند و باید عدالت در سراسر جهان پیاده شود
و این مشی ائمه بزرگوار ما بوده است .همه ائمه ما در دوره
خود با حکومت طاغوت مبارزه کردنــد و طاغوت هم ائمه
ما را به شهادت رساند چون در سیاست دخالت می کردند.
کسانی که فکر می کنند ایشان با سیاست خداحافظی کرده
کوته نظر هستند .انها فکر می کنند حرکت های بی محتوایی
که برای کسب قدرت انجام می دهند واقعا سیاسی است،
در حالی که خیر ،کارهای انها بازی سیاسی است .سیاسی
واقعی ان کســی اســت که پیرو امام و ولی فقیه اســت و
می خواهد عدالت را در جامعه پیاده کند .من معتقدم کسانی
احزاب و شخصیت ها
یکند
حاج قاسم فضا را دوقطبی نم
همچون حاج قاســم ،افراد بصیری هستند که صحنه ها را
رصد می کنند و در داخل بــا چهره هایی که بخواهند به این
ارزش ها اســیب برســانند مبارزه می کنند ،در خــارج هم با
استکبار جهانی به مقابله می پردازند .به نظر من حاج قاسم
سلیمانی با نوشــتن این نامه یک بار دیگر به مردم واقعیت
صحنه را نشان داد و مورد عالقه مردم قرار گرفت و حتما و
انشاءالله در هر صحنه ای که باشد خواهد درخشید.
مشی سیاسی حاج قاسم
4
مشاور رئیس مجلس شورای اسالمی
مطرح می شد ســردار حاج قاسم ســلیمانی احتمال
دارد ،وارد انتخابات ریاســت جمهوری شــود کــه او اخیرا
بیانیــه ای داد و اعالم کــرد «من ســرباز والیــت و نظام
جمهوری اسالمی ایران هستم و تا اخر عمرم در این عرصه
خواهم ماند» ،برخی گفتند این نامه سرگشاده خداحافظی
او با دنیای سیاست است و برخی دیگر می گویند این نامه
پیچیده تر از ان است که این گونه تحلیل شود .من خودم به
شخصه بعید می دانم ایشان با دنیای سیاست خداحافظی
کرده باشد چون االن او در سطح منطقه دیپلماسی جهادی
را مدیریت می کند و این دیپلماسی جهادی خودش عین و
حتی فوق سیاست اســت .در مجموع اقای سلیمانی نامه
نوشت اما معتقدم اختیار او دست خودش نیست .اگر ملت
ایران او را بخواهد و از او درخواستی داشته باشد حاج قاسم
سلیمانی همان طور که خودش را سرباز والیت و ملت ایران
خواند ،حتما به درخواست ملت احترام می گذارد.
یاداور می شوم شانی که هم اکنون سردار حاج قاسم
ســلیمانی دارد کمتــر از مناصب مدنظر نیســت .باالخره
او در جایــگاه حساســی قــرار دارد و منویات مقــام معظم
رهبری را در حوزه دیپلماسی جهادی دنبال و پیاده می کند
که بســیار با ارزش اســت .باالخره اقتضای جامعه ما اگر
نیاز دیگــری را مطالبه کند فکر می کنم این ســرباز والیت
حتما پاســخگوی ان اقتضای روز جامعه نیز خواهد بود.
سردار حاج قاسم سلیمانی شخصیتی ارزش گرا و به دنبال
مهندســی ارزش های انقالب اســامی در منطقه است،
بنابراین او خیلی فراتر از اصولگرایی و اصالح طلبی عمل
می کند .اصالح طلبی و اصولگرایی خیلی مراتب پایین تر
در عرصه سیاســی کشــور دارند .مگر ما بــا اصولگرایی و
اصالح طلبی جنگ را اداره و مدیریت کردیم؟ مگر در زمان
جنگ اعالم شــد برای دفاع از تمامیت ارضی کشور فقط
اصولگراهــا بیایند یا برعکس فقــط اصالح طلبان بیایند؟
خیر ،رزمندگان فقط دنبال ان بودند که از ارمان های امام
امت دفاع کنند .ان زمان نه اصولگرا بودن مطرح بود و نه
مثلث | شماره 327
سیاست
اینکه حاج قاسم در کجای عرصه سیاسی ایران است،
باید بگویم اصال بازی راست و چپ را قبول ندارم .همان طور
که حضــرت اقا فرمودند ،اصولگرای واقعــی به یک جناح
سیاســی خاصی وابســته نیســت بلکه یک خصوصیاتی
همچون والیتمــداری ،عدالت خواهی و دنبال پیشــرفت
کشور بودن ،ساد ه زیستی ،پاکدستی و مبارزه با فساد دارد
بنابراین هر کســی این طــور فکر کند اصولگــرای واقعی
محسوب می شــود .باالخره انقالب یک جریان خودی و
یک جریان غیرخودی دارد .حاج قاسم در طیف خودی قرار
دارد .طیف خودی کسی است که نظام را قبول دارد ،کسی
است که معتقد است اسالم به تمام معنا می تواند کشور را
اداره کند و به پیشرفت برســاند .معتقد به قانون اساسی و
والیت فقیه است و خود را سرباز اقا می داند و دوستدار مردم
است و دنبال منافع خودش نیست .اگر منظور جریان خودی
است که امام بنیان گذاشــتند و همه مردم در ان قرار دارند
بله حاج قاســم نیز به این جریان تعلق دارد ،اما اگر منظور
حزب و جریان سیاسی خاصی است که رقابت های سیاسی
انجام می دهند ،خیر شان حاج قاسم سلیمانی باالتر از این
حرف ها ست.
واقعیت ان است که یک جریان اصولگرای واقعی -و
نه هر کســی که خود را اصولگرا بنامد -در کشور وجود دارد
که از خط والیت ،ارزش ها و عدالت دفاع می کند .در مقابل
ان جریانی وجود دارد که اصال معتقد به نظام نیست ،امریکا
را استکبار جهانی نمی داند بلکه قدرت بزرگ می داند .برای
پیشرفت کشــور اعتقادی به اقتصاد مقاومتی ندارد بلکه
چشمش به بیگانه است .مطمئنا حاج قاسم و حاج قاسم ها
در مقابل ان جریان هستند.
طرح حضور حاج قاسم در عرصه انتخابات یک حرف
زودهنگام اســت که برخی مطرح کردند .او سرباز والیت،
یادگار دفاع مقدس و در حال ارائه یکی از بزرگترین خدمات
به نظام جمهوری اسالمی و بلکه به بشریت است .امروز در
دنیا فقط ایران محکم در مقابل داعش ایستاده پرچم این
ایستادگی در دســت رهبری قرار دارد و سربازی خط مقدم
ایستادگی و سپهساالری این کارزار هم با حاج قاسم است.
بعضی بی خود این را مطرح کردند کــه او می خواهد نامزد
انتخابات ریاست جمهوری شود؛ در واقع انها قصد تخریب
دا رند .البته اگر روزی الزم باشد امثال حاج قاسم در صحنه
انتخابات حضور پیدا کنند این کار را خواهند کرد چون بحث
دفاع از انقالب اسالمی اســت .باالخره کسانی همچون
حاج قاســم ،نیروهای بسیجی ،ســپاهی و مومن انقالب
پاسدار انقالب هستند و هر جا که انقالب در بخش نظامی،
سیاســی ،اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی نیاز به ســرباز
داشته باشد اینها سربازی می کنند .حاج قاسم و حاج قاسم ها
خودشان داوطلب ورود به عرصه ای نیستند .اگر الزم باشد
هر کدام از این دوستان در صحنه ای وارد شوند این کار را
می کنند اما جریانی که دنبال تخریب چهره های برتر است
می خواهد برچســب سیاسی به شــخصیت ها بزند و انها را
خراب کند .شــان حاج قاسم ســلیمانی عجل این مباحث
است .او مدافع نظام است و هر کجا الزم باشد ،سرباز نظام
است و به وظیفه و تکلیف خود عمل می کند بنابراین چنین
شخصیتی در هر کجا که نظام نیاز داشــته باشد ورود پیدا
خواهد کرد.
منصور حقیقت پور
اصالح طلب بودن .برخی از کسانی که االن اصالح طلب
هستند کنار من در عملیات خیبر 10تا گلوله خوردند .این
مباحث مطرح نبود .به نظر من باید یک سطح باالتر برویم
و از زاویه انقالبی بودن و انقالبی گری به عرصه نگاه کنیم.
غیرانقالبی ها می توانند در ایران زندگی کنند اما انقالبی ها
باید کشــور و مملکت را اداره کنند .باید دیدمان را وســیع
کنیم .شــخصیت های بزرگ و ارزشــمندی از همه اقشار
سیاسی-اجتماعی جامعه میان انقالبی ها جای می گیرند.
برخی می گویند اگر حاج قاسم ســلیمانی وارد عرصه
سیاست داخلی شود ،اسیب پذیر خواهد شد چون باید میان
اصولگرایی و اصالح طلبی انتخاب کند اما من با شناختی که
از حاج قاسم سلیمانی دارم او کسی است که اگر اراده کند
وارد این فضا شود از ظرفیت همه جناح ها استفاده خواهد
کرد .یعنی کســی نیســت که خود را محدود به استفاده از
ظرفیت یک جناح سیاسی خاص کند .من 12سال با سردار
حاج قاسم سلیمانی کار کردم ،او از کسانی که لیاقت دارند
اســتفاده می کند .البته اینکه او روزی بخواهد وارد عرصه
انتخابات ریاســت جمهوری شــود را نمی دانم چون اخیرا
صحبتی با او نداشتم ،بنابراین نمی توانم با صراحت مطلبی
را درباره تصمیم او مطرح کنم امــا درباره اینکه بعضی بیان
می کنند حاج قاسم سلیمانی در دوره های قبل قصد حضور
در عرصه انتخابات ریاست جمهوری را داشت اما منصرف
شد ،مطئمن می گویم این طور نیســت و او هیچ گونه اراده
و تصمیمی در این مورد نداشــت چون وقتی با وی صحبت
داشتم ،عالقه ای نشان نمی داد که در این فضا ورود کند.
به نظرم اگر روزی حاج قاســم ســلیمانی بخواهد به عرصه
انتخابات ریاست جمهوری ورود کند ،انهایی که قطعا فارغ
از جناح بندی های سیاســی دنبال انقالب اسالمی هستند
خوشحال می شوند اما انها که محافل سیاسی را برای خود
مغازه و دکان کردنــد ،حتما دلگیر و ناراحت خواهند شــد.
معتقدم حضور حاج قاسم ســلیمانی در رقابت های سیاسی
باعث دوقطبی شدن فضا نمی شود چون االن فضا دو قطبی
اســت ،اگر او بیاید سه قطبی خواهد شــد چون حاج قاسم
ســلیمانی در هیچ کدام از دو قطب موجود سیاسی تعریف
نمی شود ،بنابراین ورودش فضا را سه قطبی می کند .در کل
سردار حاج قاســم سلیمانی را شــخصیتی ذوب در والیت،
ارزشگرا و فداکار با پشتکار بسیار بلند می دانم.
45
احزاب و شخصیت ها
ماموریتملی
چرا حاج قاسم سلیمانی بیانیه داد؟
حشمت اهلل فالحت پیشه
نماینده مجلس
5
سردار سلیمانی در بیانیه ای که صادر کرد ،توضیح
داد که وظیفه خود را ســربازی می دانــد و صراحتا اعالم
کرد که وارد حوزه سیاســت نخواهد شــد اما واقعیت این
اســت که نگاه برخی جریان هــای سیاســی در ایران به
عرصه سیاســت ،فقط نگاه مبتنی بر برد و باخت اســت.
انها حاضرند هر ستونی را ویران کنند و هر ارزشی را از بین
ببرند؛ تنها به این قیمت که در انتخابات پیروز شــوند .از
انجایی که بسیاری از کسانی که در گذشته افراد مختلفی
روی انهــا حســاب می کردنــد در عرصه سیاســت ناکام
ماندند ،از این رو تالش انها بر این بود که چهره های ملی
را موردحمایت قرار دهنــد و ارزوهای خود را تحت عنوان
یک فرضیه انتخاباتی مطرح کنند .موضوعی که پیرامون
شخصیت سردار سلیمانی و ورود ایشان به عرصه مطرح
شد ،یکی از این مســائل بود .اعتقاد من بر این است که
این موضــوع از چند جنبه دارای خطرهایی اســت؛ یکی
در حوزه ملــی و خطر تبدیل شــدن برخی شــاخص ها و
ارزش هاســت و البته تغییر رابطه میان شــخصیت های
ملی به یــک جنبه رقابتــی و مبتنی بر تضاد اســت؛ یعنی
جایی که ما نیازمند وحدت هستیم ،تبدیل به تنش و تضاد
می شود .دومین مساله ای که وجود دارد ضربه وارد شدن
به سیاســت ها و راهبردهای جمهوری اسالمی ایران در
عمق استراتژیک کشور است.
ســردار ســلیمانی مســئول اجرای سیاســت های
راهبردی جمهوری اســامی ایران در عمق استراتژیک
مربوط به جمهوری اســامی اســت که گســتره وســیع
منطقه ای از شــبه قاره تــا مرزهای رژیم صهیونیســتی را
در برمی گیرد .انتخاباتی کردن چهره ســردار ســلیمانی
بسیار خطرناک اســت؛ از این منظر که انتخابات عرصه
رقابت است و در ان برد یا باخت معنا می یابد .اگر سردار
ســلیمانی در انتخابات برنده شــود ،وارد فضای اجرایی
می شــود و اگر شکســت بخــورد ،این باخت بــه معنای
شکست سیاست های ایران در حوزه راهبردهای ملی از
یک سو و شکست راهبردهای مربوط به عمق استراتژیک
جمهوری اسالمی است.
البته برخــی رســانه های بیگانه نیــز در دامن زدن
به این مســاله و ایجاد تحریــک در داخل کشــور نقش
داشــته اند؛ انها ســعی دارنــد شــاخصه ها و مولفه های
وحدت استراتژیک جمهوری اسالمی ایران را به میدانی
برای رقابــت انتخاباتی ،تنــش انتخاباتــی و البته طرح
برخی موضوعات منفی علیه راهبردهای کالن جمهوری
اســامی ایران تبدیل کنند .رفتار ســردار ســلیمانی در
برخــورد با ایــن مســاله ،رفتــاری قابل پیش بینــی بود.
ایشان خود را «سرباز» می داند و ســرباز کسی است که
ماموریتش ،ماموریت ملی اســت نــه ماموریت جناحی.
بهترین برخوردی که ســردار ســلیمانی از خود بروز داد
این بود کــه خــود را بازیچــه رفتارهای سیاســی برخی
جریانات و نخبگان سیاســی نکــرد؛ جریان هایی که در
عرصه سیاست شکســت خورده و نتوانسته اند به پیروزی
برسند ،ســعی می کنند خود را پشت سر چهره های ملی و
فراملی پنهــان کنند .برخی چهره هــای حاضر در عرصه
سیاسی نتوانسته اند رای و جایگاه الزم را به دست بیاورند
و به دنبال اســتفاده از چهره های ملی هســتند تــا از انها
بهره ببرند.
در گذشــته چنیــن کاری در قالــب فهرســت های
انتخاباتی از ســوی دو جریان موســوم به چپ و راســت
صورت می گرفت و اکنون نیز شــاهد ان هســتیم برخی
چهره های ملــی را کــه در حوزه های دینــی ،فرهنگی،
ورزشی و اجتماعی صاحب نقش بوده اند ،در فهرست های
انتخاباتی می گنجاننــد که وزن این فهرســت ها تقویت
شــود امــا واقعیت ایــن اســت کــه در این مــورد مهم،
مســاله فهرســت انتخاباتی مطــرح نیســت ،بلکه پای
یک شــخصیت فراملی در میان اســت و معمــوال کلیت
سیاســت های کلــی کشــور تحت الشــعاع رقابت های
انتخاباتی قرار می گیرد .اعتقاد من بر این است که سردار
ســلیمانی وارد عرصه سیاســت نخواهد شد .افرادی که
مساله ورود ایشان به سیاســت را مطرح می کردند ،چند
هدف داشــتند .هدف نخســت انها این بود که ســردار
ســلیمانی را وارد عرصه سیاســی کنند که با پاسخ منفی
مواجه شدند.
هدف دوم ،مصادره یک شخصیت ملی در راستای
اهداف جناحی بود که البته هنوز این خطر وجود دارد که
شخصیت های ملی در راســتای اهداف جناحی مصادره
شوند و انها باید خودشان مراقب باشند که در چنین قالبی
محــدود نشــوند .البته هدف ســومی هم وجود داشــت
که هدف تشــکیالتی بــود؛ برخی افراد می خواســتند یا
می خواهنــد با طــرح گزینه هــای مختلــف ،موجودیت
سیاســی و جریانــی خــود را در انتخابات حفــظ کنند که
بتوانند قابلیت رقابــت در انتخابات را مطرح کنند یا اینکه
حداقل از نظر جناحــی ،خود را به لحــاظ رقابت ،دارای
قابلیت نشان بدهند.
حاج قاسم پختگی سیاسی دارد
اقای سلیمانی در هیچ دوره ای تصمیم به نامزدی در انتخابات نگرفت
46
6
مثلث | شماره 327
سیاست
عوض حیدرپور
جانشین اسبق معاونت لجستیک ستاد کل
نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران
ســردار حاج قاســم ســلیمانی را از ســال 1359
می شناســم .او تابع محض مقام عظمای والیت است و
هم در زمان حیات طیبه امام خمینی (ره) و بعد در دوران
زعامــت حضــرت ایت الله خامنــه ای به وظیفــه خود در
مسئولیت فرمانده لشکری و فرماندهی نیروی قدس سپاه
پاسداران انقالب اســامی انجام وظیفه کرد و می کند.
متعبد است و همواره
او یک انسان بسیار بســیار متدین و ّ
براساس تکلیف عمل می کند .برداشت من از شخصیت
حاج قاســم ســلیمانی این اســت که او یک عمر با برکت
می خواهد و ارزو دارد در نهایت با شــهادت در راه خدا به
محضر حق شرف یاب شــود .معتقدم او مبرای از الفبای
رایج سیاسی است که با هزار نامردی و خدعه و نیرنگ هم
ممکن است همراه باشــد .به نظرم کسانی که این شائبه
را مطرح کردند ،حرف شــان بیشتر به دیدگاه ضدانقالب
می خورد ،در واقــع انها دل در گرو انقــاب ندارند .حاج
قاسمی که من می شناسم شــخصیتی است دلش در گرو
انقالب اســت و ارزوی شــهادت دارد .چنین شخصیتی
علی القاعده خــودش را درگیر حاشــیه ســازی هایی که
ممکن است سیاســیون برای او درست کنند نخواهد کرد
و با قوت تمام در راه تداوم ،حفظ و پاســداری از انقالب
اســامی تحت زعامت مقام معظم رهبری انجام وظیفه
می کنــد .او در بیانیه اخیر خــود اعالم کرد ســرباز نظام
جمهوری اســامی اســت که هــر کجا نظــام جمهوری
اسالمی ایران نیاز داشــت ،به اعالم و تشخیص فرمانده
یعنی مقام معظم رهبری انجام وظیفه می کند .اینکه برخی
می پرسند حاج قاسم سلیمانی کجای عرصه سیاسی ایران
قرار دارد ،ایا براســاس تعاریف موجود می توان گفت او
یک اصولگرای مطلق اســت؟ معتقدم حاج قاســم یک
شخصیت بسیار ممتاز و متمایزی دارد که رفتار ،سخنان،
حرکات و سکناتش همیشه خدایی بوده و یک شخصیت
اســت ماورای شــخصیت هایی کــه در فضای سیاســی
می بینیم .علی القاعده می توان این طور گفت که از نظر
سیاسی او زیر خیمه والیت می تواند همه سیاسیون را زیر
سیاست
احزاب و شخصیت ها
پر و بال خودش بیاورد و با انها کار کند .برداشتم این است
که او یک شخصیت فراجناحی اســت و به معنای واقعی
فراجناحی عمل می کند چون در طول 36ســالی که او را
می شناسم دیدم که با همه گونه اقشار ،طیف ها و سالیق
سیاسی توانست به نحو اکمل در راستای تقویت انقالب
اسالمی و پاسداری از انقالب اسالمی کار کند و همه را به
کار بگیرد .برخالف بعضی که می گویند حاج قاسم یک بار
قصد نامزدی در دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری
را داشت اما در نهایت منصرف شــد؛ من اطالع دارم که
هیچ وقت او چنین قصدی نداشت .حرکت او از سال 59
تا االن همیشه در راستای تقویت نظام جمهوری اسالمی
ایران در حوزه نظامی بوده است.
البته یــاداور شــوم به دلیل ســبقه ای که در ســپاه
پاسداران انقالب اســامی دارم ،روح بچه های سپاهی
به خصوص کسانی که در پســت های فرماندهی هستند
برای حفاظــت و پاســداری از نظام جمهوری اســامی
ایــران و تقویــت انقــاب اســامی پر و بــال می زنــد.
اگر احیانــا زمانی کالمــی می گوینــد یا اقدامــی انجام
می دهنــد در جهت پاســداری از کیان انقالب اســامی
است.
اعتقادی در وجود پاسداران انقالب اسالمی است
که هرچه نیروی دفاعی و بازدارندگی کشور را تقویت کنیم
و در راستای تقویت جبهه مقاومت اسالمی تالش کنیم در
واقع این اقدام یک چتر دفاعی بسیار بزرگی از جهت حفظ
انقالب اسالمی و نظام جمهوری اسالمی ایران است.
یعنــی مــن معتقــدم ایــن شــخصیت ها مثــل
ســردار حــاج قاسم ســلیمانی وظیفــه خودشــان را در
پشــتیبانی تمــام و کمــال از فضــای سیاســی کشــور
می داننــد بنابرایــن برداشــتی کــه می گویــد او یــک
موقعی بنــا بــوده در فضــای سیاســی نامــزد انتخابات
ریاســت جمهوری شــود ،به نظــرم برداشــت انحرافی و
غلطی اســت و هیچ وقــت او به ایــن قضیه فکــر نکرده
است .ســردار حاج قاســم ســلیمانی پختگی سیاسی و
دینی دارد و جز و شخصیت های ممتاز در نظام جمهوری
اســامی ایران محســوب می شــود که به تکلیف عمل
می کند .خودم تا این ساعت برداشــتی که او بخواهد در
فضای سیاســی بیاید و برای انتخابات ریاست جمهوری
نامزد شــود از حرف ها ،رفتار و عملش اســتنباط نکردم،
منتها باید در ذهن ما باشد که او یک شخصیت فوق العاده
ممتاز اســت .براســاس تعریفی کــه از ویژگی های یک
رئیس جمهور در قانون اساســی جمهوری اسالمی ایران
وجود دارد که بایــد رجل سیاســی و رجل مذهبی باشــد
من باورم این است که سردار ســلیمانی از ُبعد مذهبی در
صدر این طیف قرار می گیرد .همچنین کســی است که
شناخت کاملی از انقالب اســامی ایران دارد بنابراین از
نظر سیاسی هم از چهره هایی است که می توان به عنوان
رجل از وی یاد کرد .حاج قاسم ســلیمانی همیشه در 36
سال گذشته هر موقع حرف زد یا تحلیل کرد یا نظری داد،
دیدگاهش از شناخت دقیق او از شــرایط منطقه و داخل
ایران حکایت می کند بنابراین از ویژگی های مورد نیاز برای
یک کســی که بتواند ریاســت جمهوری را به عهده بگیرد
به طور تمام و کمال برخوردار است.
برداشــتم این اســت که او وارد این صحنه نخواهد
شــد چــون در حــوزه ای کــه االن خدمــت می کنــد و
پشــتیبانی که از چند جهــت از انقالب اســامی و نظام
جمهوری اســامی ایــران دارد نقــش و تاثیرش بســیار
بسیار بیشــتر از حضور در صحنه سیاســی است .ارزوی
سردار حاج قاســم ســلیمانی شــهادت در راه خدا بوده و
هســت .علی القاعــده حرکتــش در جهت پشــتیبانی از
نظام جهوری اســامی و در میدان بودن برای پاسداری
از انقالب اســامی تــا اخر عمــرش ادامه پیــدا خواهد
کرد.
مثلث | شماره 327
سیاست
47
سیاست
پروژه ناکام
ایا ممکن اســت محمود احمدی نژاد حاال که از حضور در انتخابات ریاست
جمهوری نهی شده است از یک گزینه دیگر برای حضور در انتخابات حمایت کند ؟
رفتار او در چند ماه اینده حاال یک مساله مهم است که تحلیلگران مسائل سیاسی
به بحث در مورد ان پرداخته اند .در این پرونده تالش کرده ایم جوانب این ماجرا
را بررسی کنیم .
در راه مدودف سازی؟
سیاست
48
مثلث | شماره 327
ممکناستاحمدی نژادبهواسطه حاضرنشدندرانتخابات96
راهحمایتازیکنامزدرادرپیشبگیرد
سیاست
مسعود ندافان
1
روزنامه نگار
از «میــدان ،۷۲بن بســت هدایت» بــا ابادگران به
خیایان «بهشــت» رســید ،پس از ان در ســوم تیر شعار
عدالت و ساده زیســتی خیز به سوی «پاســتور» برداشت
و ســخت ترین روز زندگی هاشمی رفســنجانی را رقم زد،
چهارسال بعد با شــعار «چپ ،راست ،کارگزار؛ علیه دولت
خدمتگــزار» از نبــرد جبهــه از مخالفــان اصالح طلب و
اصولگرا با دولت مهــرورز خبر داد .او دل به «مشــایی»
سپرد؛ اصولگرایان از او دل گریز شــدند؛ اما او طالب یار
بود و حتــی در «خیابان فاطمی» دســت او برای کســب
صــدارت ریاســت جمهوری یازدهم باال بود و بــاز به «بن
بست هدایت» بازگشــت .در مناسبات سیاسی فعلی برای
انتخابات اردیبهشــت ســال اینده همه نگاه ها به ســوی
اوســت؛ تصمیم نهایی مرد «پیش بینی ناپذیر» سیاست
ایران چگونه خواهد بود؟
خرداد 84؛ اغاز بازیگری سیاسی
اردیبهشت 96؛ پایان بازیگری و اغاز
کارگردانی سیاسی؟
با نزدیک شــدن بــه اردیبهشــت 96زمزمه ها برای
حضور محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری
دوازدهــم افزایش یافته اســت؛ او یکــی از مولفه اصلی
رخدادهــای اینــده انتخابات اســت؛ در این میــان برای
تحلیــل رفتار سیاســی محمــود احمدی نژاد چند ســطح
امکان پذیر است.
الف) حضور در انتخابات
ســفرهای اســتانی محمــود احمدی نــژاد رنــگ
انتخاباتی به خود گرفته است؛ شعار « به حق هرچی مرده؛
احمدی برمی گرده» در این سفرها فصل مشترک است؛
او از مطالبــه مردمی برای حضــورش در جلســات یاران
سیاســی اش خبر می دهد .اگر احمدی نــژاد عزم حضور
در کارزار رقابت با عبور از نهادهــای نظارتی بگیرد؛ برای
حســن روحانی بهترین وضعیت اســت زیرا میدان رقابت
برای تیم جنگ روانی وی مشخص است .فرجام نبرد انان
در روز مناظره اســت؛ نبردی میان جسارت احمدی نژاد و
خطابه گویی حسن روحانی؛ نبردی با طعم تند افشاگری.
نبردی که پیروز ان مشخص نیست ولی انچه عیان است،
خروج فضــای «رقابت» انتخابــات از شــرایط عادی به
«خصومت» با دامنه شــکاف اجتماعی همانند انتخابات
سال 88است؛ با این تفاوت که تبعات این شرایط گریبانگر
احمدی نژاد نیز خواهد شد.
ب) عدم حضور در انتخابات
.1موج افرینی اجتماعی؛ حمایت از گزینه اصولگرایان
تشــدید موج ســرخوردگی میان ســرمایه اجتماعی
.2ممانعت از حضور؛ ازمون بقای سیاسی
همــه رفتارهای سیاســی محمــود احمدی نــژاد و
یــاران سیاســی اش از عزم قطعــی انان بــرای حضور در
انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم حکایت می کند؛ انان
برای جلوگیــری از اعتراض اصولگرایان حتی مشــایی را
گوشه نشین سیاسی کرده اند و از سوی دیگر با انتشار موج
معذرت خواهــی حامیان دولت از بقایی به دلیل انتســاب
موارد اســتفاده غیرقانونی از بیت المال ،از «پاکدستی»
دولت دهم روایت می کنند .اما در ایــن میان کدام مولفه
باعث بازدارندگی حضور محمود احمدی نژاد خواهد شد؟
رفتار سیاسی او نشــان می دهد که او مانند رقیب سیاسی
خود ،هاشمی رفســنجانی ،خواهان فشار طرفدارانش به
شورای نگهبان است و موج ســفرهای انتخاباتی استانی
وی موید تصمیــم صریح مواجهه وی با شــورای نگهبان
در صورت رد صالحیت اســت .انان معتقدند که پس از 9
دی 88الیه اثرگذار اصولگرا با استراتژی «مهار دوگانه»
به مقابله با طیف هاشــمی و احمدی نژاد پرداخته است؛
انان در اولین گام بــا رد صالحیت هاشــمی موفق بودند
ولی نتایــج انتخابات نمایانگر شکســت انان بــود و حاال
نمی خواهند پایه دیگر این اســتراتژی هم متزلزل شــود.
اما در این میان مولفه بســیار مهم دیگــری نیز وجود دارد
که در برنامه ریزی انتخاباتی احمدی نژاد پیش بینی نشده
مثلث | شماره 327
محمود احمدی نژاد به گزینه پیشنهادی
اصولگرایان دل نبسته است ،او
تصمیم گیری الیه های اثرگذار اصولگرا را
«مردمی» نمی داند
سیاست
«بنــده محمــود احمدی نــژاد هســتم و در یکی از
روستاهای گرمسار متولد شدم .از شش ماهگی در نارمک
تهران بوده ام .همه کارهایم هم روشــن است .از شانزده
سال قبل عضو رسمی هیات علمی دانشگاه علم و صنعت
در رشــته عمران مهندســی راه و برنامه ریزی حمل ونقل
در ســطوح مختلف تدریس می کنم .متاســفانه ما در این
انتخابات شــاهد یک بداخالقی بسیار زشــت هستیم که
البته موجب خنده مردم و شادمانی شده است ،مثل اینکه
اگر اقا بیاید دیــوار می کشــد ،می گیرد و می بنــدد که تا
چند روز پیش ایــن حرف ها نبود .به محض مطرح شــدن
احمدی نژاد ،شــبکه وســیعی در بیرون مرزهــا که کامال
برای من شناخته شــده و شــماره های موبایل هایشــان را
گرفتــه ام و با انهــا صحبت کــرده ام و ادرس هایشــان را
می دانم ،برای تخریب مــن فعال شده اند».قســمتی از
نطق انتخاباتــی محمود احمدی نژاد «پدیده» سیاســت
کشورمان است؛ پدیده ای با مختصات سیاست ورزی بدیع
که اثار ان بر پیکره کشــور باقی مانده است .اغاز داستان
پرفرازونشــیب محمود احمدی نژاد از خــرداد 1384اغاز
شــد؛ ان هنگامی که بارش باران در تهــران اغازگر جدال
کالمی رئیس جمهور وقت و شــهردار تهران شد .هشتم
اردیبهشت ،1384رئیس دولت اصالحات برای دریافت
«دکترای افتخاری» روانه دانشــگاه تهران شد؛ او عامل
تاخیر خود را ضعف مدیریت شهری تهران دانست و اظهار
داشت« :برایرسیدن به این مراسم زمان کوتاه تری حدود
20دقیقه را تنظیم کرده بودم ،ولی در ترافیک ،حدود 55
دقیقه گرفتار شــدم .از طرف کسانی که قادر نیستند شهر
را اداره کنند ،عذر خواهی می کنم و این فاجعه است که با
امدنباران یا برف در وضع رفت وامــد این چنین اختالل
ایجاد می شود. » در برابر این سخنان محمود احمدی نژاد
دنیای سیاســت ورزی خود را اغاز کــرد و گفت« :از اینکه
رئیس محترم قوهمجریه باالخره یک بار د ر ترافیک تهران
معطل شده و از نزدیک لمس کرده اند که مردم تهران چه
مشکالتی دارند ،همخوشحالم و هم متاسف؛ خوشحال
از این جهت که یک بار هم که شده از میان مردم عبور کرده
و در پایان دوره 8سالهبخشــی از مشکالت شهروندان را
از نزدیک لمس کرده اند و اما متاسف از اینکه بسیار دیر و
در پایان دوره ماموریت شانبا این معضل اشنا شده اند».
پس از ان شهردار تهران ســودای پاستور کرد و در
رقابت های ریاست جمهوری نهم شرکت کرد؛ او رجایی وار
امد؛ دل ها را با واژگان مســکوت ســالیان طوالنی کشور
مانند «عدالت»« ،ساده زیستی» و «مستضعفین» ربود؛
او گویی از افرادی سخن می گفت که یک دهه وجود انان
در کشور کتمان و از قاموس ادبیات مسئوالن حذف شده
بودند و حاال سخنگوی خود را پیداکرده بود .در ان مقطع
زمانی همســر شــهید رجایی در واکنش به نــوع تبلیغات
محمود احمدی نــژاد اظهار داشــت« :در انتخابات اخیر
ریاست جمهوری ایران متاسفانه شخصیت شهید بزرگوار
رجایی در ســطح وســیع به شــکل های گوناگون با اقای
احمدی نژاد شبیه سازی شده و مورد سوءاستفاده انتخاباتی
قرارگرفته و این خود عین بی عدالتی و ظلم است .چگونه
از ابتدای راه با بی عدالتی دررسیدن به قدرت که به فساد
نزدیک تر است ،می توان عدالت را پیاده کرد؟!» اما پس
از هشت ســال گویا احمدی نژاد پایان تدریجی یک رویا
بود .شاید گفتار همسر شهید رجایی به واقعیت پیوست.
جریــان اصولگــرا پــس از شکســت نامزدهای انــان در
انتخابــات ریاســت جمهوری یازدهم و ســپس با تحقق
برجام به اوج رسید و سرانجام ضربه اخر با حذف نیروهای
سیاســی معروف انان در هفتم اســفند 94همراه شد .اما
موج ســفرهای اســتانی محمود احمدی نژاد برای طیفی
از اصولگرایــان شهرســتانی که از فضــای درگیری های
درون جناحی تهران نشــین ها دور هستند؛ به منزله حرکت
پیشرو و رفتاری هویت طلبانه در مقابل رقیب بود و همسوی
انان با اقشار ضعیف که نگرش انان از برجام «تقریبا هیچ»
است؛ باعث شد که سفرهای استانی رئیس جمهور سابق
موج افرینی مناسبی برای خیز انتخاباتی باشد.
برخی این رفتار سیاســی محمود احمدی نــژاد را با
اگاهی وی از ممانعت های شــورای نگهبان از حضور وی
قلمداد می کننــد و از نقش دونده امــدادی او برای گزینه
اصولگرایان سخن می گویند؛ به نظر می رسد که این رفتار
سیاسی از محمود احمدی نژاد با شاخصه های شخصیتی
تک روی در دنیای سیاست بعید باشد؛ تجربه سیاسی ثابت
کرده اســت که او خود را خرج اصولگرایان نخواهد کرد و
این اقدامات برای فشار به نهادهایی مانند شورای نگهبان
و بزرگان اصولگرا برای اجرای سناریوی حضور باشد.
49
سیاست
سیاست
50
مثلث | شماره 327
بود .در یادداشــتی مهدی فضائلــی در خبرگزاری فارس
نوشــت« :هرچند هنوز جزئیات این دیدار کــه چند هفته
قبل انجام شده است منتشرنشــده ،ولی این مقدار قطعی
اســت که وی با نهی صریــح رهبر معظم انقــاب ،برای
ورود به میدان رقابت انتخابات ریاســت جمهوری ســال
اینده مواجه شده است! ...حضرت اقا این بار نه به شیوه
معمول و غالب خود -و البته نه همیشــگی -بلکه مبتنی بر
مصالح کشور و مشابه موارد خاص و استثنا ،در برابر امدن
دکتر احمدی نژاد به میدان رقابت های ریاســت جمهوری
سکوت نکرده و صراحتا نظر مخالف خود را ابراز کرده اند».
این رخداد به منزله ریزش شــدید نیروهای حامی محمود
احمدی نژاد در انتخابات اتی اســت .اما بدون برداشــت
انتخاباتــی برای رئیس جمهور ســابق ،ایــن مرحله برای
وی به منزله ازمونی مهم محســوب می گردد؛ ازمونی که
ســربلندی از ان به منزله بازگشــت به قلــوب اصولگرایان
و پاک شــدن اشــتباه راهبردی 11روز خانه نشــینی وی
اســت اما اگر رفتاری ناهمسو از ســوی وی اتخاذ شود،
با وضعیت طرد سیاســی مواجــه می شــود؛ به نحوی که
سطح طرد وی هم ســطح «مهندس و شیخ نگون بخت»
پیش بینــی می شــود .در همین راســتا مهــدی فضائلی
نوشــت« :همچون ان مهندس و شــیخ نگون بخت،که
قواعد و قوانین حاکم بر کشور را زیر پا گذاشتند و بر اساس
هوای نفس ان خســارت های غیرقابل جبران را به کشور
و مردم تحمیل کردنــد ،باید پرونده سیاســی خود را برای
همیشه ببندند!»
.3کارگردانی سیاسی در اردیبهشت 96
«احمدی نژاد قطعا تمایل ندارد .اگر ایشان بخواهد
وارد صحنه رقابت انتخابات ریاســت جمهوری شود ،این
صحنه پر ریسکی اســت که درگیری دارد و بعد از انتخاب
شــدن اداره کشــور کار با این شــرایط موجود کار اسانی
نیست .خودش که حتما عالقه ای ندارد».
پــس از پیام صریح نهی نســبت به حضــور محمود
احمدی نــژاد در انتخابــات ریاســت جمهوری ،حامیــان
احمدی نژاد مانند عبدالرضا داوری با پذیرش فضای جدید
از عدم حضور وی خبر دادند.
با شرایط فعلی به نظر می رسد که محمود احمدی نژاد
مانند رقیب سیاســی خود ،هاشمی رفســنجانی ،جایگاه
سیاســی خود را ارتقا می دهد؛ او به جای اینکه «بازیگری
سیاســی» تنها با مخالفان فراوان باشــد ،خود را در قالب
«کارگــردان» دنیــای سیاســت می بینــد و کارزار رقابت
اردیبهشــت 96را نبــرد میــان بازیگــران سیاســی او و
هاشمی رفســنجانی بازنمایی خواهد کرد تــا بار دیگر نبرد
یــاران احمدی نژاد -هاشمی رفســنجانی صحنــه ارایش
سیاســی را به شکل ســنتی خود بازنمایی کند .چشم انداز
محمود احمدی نژاد در کالبد کارگردان سیاسی ،انتخاب
گزینه ای اســت که توانایــی جــذب «رای منفی» دولت
یازدهم و اســتفاده کامل از پایــگاه رای «ثابــت» وی با
پذیرش پیام «نهی» را داشته باشد؛ محمود احمدی نژاد
به گزینه پیشــنهادی اصولگرایان دل نبســته اســت ،او
تصمیم گیری الیه هــای اثرگذار اصولگــرا را «مردمی»
نمی داند؛ بنابراین قصد دارد شــبیه ترین فرد به خود را که
با «اما و اگر» نهادهای قانونــی برای حضور در انتخابات
همراه نباشد ،به مخالفان حســن روحانی تحمیل کند .در
این شــرایط پرونده سیاسی او برای همیشــه بسته نشده
است و از ســوی دیگر ســرمایه اجتماعی خود را همسو با
برخی از طیف هــای اصولگرایــان روانه رقابــت با گزینه
هاشمی رفسنجانی می کند.
باوجود این سناریوها ،پیش بینی رفتار پدیده سیاست
کشور سخت است؛ شاید او مانند گذشته به رفتاری «خرق
عادت» اقدام کند!
ایا احمدی نژاد از ضرغامی
حمایت می کند؟
گزینه مورد نظر احمدی نژاد برای انتخابات چه کسی خواهد بود
احسان رستگار
روزنامه نگار
2
گاهی برخی از اخبار غیررســمی ،از اســاس شایعه
هســتند اما این بار ماجرا کامال برعکس بود .احمدی نژاد
احضار می شود برای جلسه با مقام عالی رتبه نظام .جلسه
برگزار می شود و اما جلسه ســه نفره برگزار شده .نفر سوم،
مســئول دفتر مقام عالی رتبه بوده .به احمدی نژاد توصیه
می شــود که حضــورش در انتخابات به صالح نیســت و
این را هم بگوید به دیگران کــه ان مقام عالی رتبه ،چنین
نظری دارند .احمدی نژاد از جلسه خارج می شود و سکوت
می کند .نمی گوید در جلسه چه گذشته .ان مقام عالی رتبه،
به مسئول دفترشان می فرمایند که موضوع را با دیگران در
میان بگذارد تا به گوش همه برســد .این اتفاق می افتد و
هفته پیش ،عبدالرضا داوری ،از مشــاوران احمدی نژاد،
این موضــوع را صریحا اعــام می کند که حضــور اقای
احمدی نژاد در انتخابات ۹۶منتفی است.
و اما بعد...
انچه بناست در این نگاره تحلیل شود ،عکس العمل
احمدی نژاد نسبت به این وضعیت است.
-۱ایا احمدی نژاد نسبت به این منع ،تمکین می کند؟
برخی از عشــاق و طرفداران احمدی نژاد ،تصمیم
احمدی نژاد برای حضورش در انتخابــات ۹۶را با عنوان
ازمون والیت مــداری احمدی نژاد عنــوان می کنند .پس
حال سوالی که باید به ان پاسخ داده شود ،این است که ایا
احمدی نژاد نفعش را در امدن می بیند یا در نیامدن؟ تا قبل
از ان جلسه ،انچه به نظر می رسید که طراحی احمدی نژاد
برای کنشــگری در انتخابات ۹۶اســت ،ثبت نــام به هر
قیمت است .او قصد داشت تا برای نامزدی ،ثبت نام کند
و مابقی نقشه اش را مطابق با عکس العمل شورای نگهبان
طراحی کند .به این ترتیب که اگر شورای نگهبان او را تایید
صالحیت کرد ،خود را برای جنگ انتخاباتی علیه روحانی
و فعال کردن مجدد بازی هایی از جنس دوقطبی هاشمی
احمدی نژاد تجهیز کرده باشد و اگر رد صالحیت شد ،ازرد صالحیتش ،به عنوان یک برگ برنده برای تقویت ژست
اپوزیسیونی خود و جذب برخی اقشار مردم ،استفاده کند.
سیاست
-۲ایا احمدی نژاد ،از فتاح یا ضرغامی حمایت خواهد
کرد؟
ســال ،۹۴ســیدپرویز فتاح ،با حکم رهبر انقالب،
به عنوان اولیــن رئیس کمیته امداد امــام خمینی (ره) که
رهبری شــخصا برای او حکــم صادر کرده انــد ،منصوب
شــد .فتاح ،وزیر نیروی دولت اول احمدی نژاد بود اما از
همان گروه دولت نهم بود که به دلیــل اختالفات مبنایی
ایدئولوژیک با مشایی ،توسط احمدی نژاد کنار زده شدند.
ان اختالفات اندیشه ای و فکری بین احمدی نژاد و فتاح،
هنوز به قوت خود باقی است .مضاف بر اینکه ،فتاح به نظر
نمی رســد که کمیته امداد را رها کند و خود را به ورطه یک
رقابت سخت بیندازد .پس حتی حضور او در انتخابات ۹۶
نیز به باور نگارنده ،مطلقا محال است .بر فرض محال هم
اگر در انتخابات حاضر شــود ،احمدی نــژاد از او حمایت
مثلث | شماره 327
برخــی از عشــاق و طرفــداران
احمدی نــژاد ،تصمیــم احمدی نژاد
بــرای حضــورش در انتخابــات ۹۶
را بــا عنــوان ازمــون والیت مــداری
احمدی نژاد عنوان می کنند
سخن اخر
همان طور که در مطالب قبل تر ،بارها عنوان شــد،
هرچه به انتخابات ۹۶نزدیک تر می شویم ،فضا به سمتی
می رود که از پیش پیروز شــدن روحانی ،قطعی تر به نظر
می رســد .نکته عجیبی که برخــی در این روزهــا مبنی بر
رد صالحیت روحانــی عنــوان می کنند نیــز قطعا محقق
نخواهد شد و رد صالحیت یا عدم حضور احمدی نژاد ،هیچ
دخلی به رد صالحیت روحانی نخواهد داشــت و روحانی
تایید صالحیت خواهد شد.
انچه باعــث طــرح ایــن گمانه ها توســط برخی
شــده ،این واقعیت اســت که روحانی در سال ،۹۲تنها
با یک رای اختالف و پــس از یک مرتبــه رد صالحیت
شــدن ،تایید صالحیت شــد ،اما نکته اینجاست که او
در ســال ،۹۶تنها یک نامزد و دبیر اسبق شورای عالی
امنیت ملی نیســت ،بلکه رئیس جمهور قانونی و مستقر
جمهوری اسالمی ایران به شمار می رود و رد صالحیت
روحانی در ســال ۹۶محال ممکن است ،همان قدر که
محال بــه نظر می رســید نظر مخالفــان احمدی نژاد در
ســال ،۸۸مبنی بر رد صالحیت او تامین و احمدی نژاد
رد صالحیت شود.
سیاست
اما حاال ،اگر بخواهد بــه توصیه ان مقام عالی رتبه ،عمل
کند ،این دو راهی از ســر راهش برداشته خواهد شد .این
قطعا همان قدر که به صالح ارامش ،ثبات و امنیت نظام
و جامعه اســت ،به ضرر احمدی نژاد خواهد بود ،ولی اگر
منافعش ایجاب کند ،شاید تصمیم بگیرد که ولو بر خالف
نظر مقام عالی رتبــه نظام ،وارد گود شــود و تمام بار تایید
صالحیت یا رد صالحیتش را روی دوش شــورای نگهبان
بینــدازد .اگر احمدی نــژاد از این توصیه مقــام عالی رتبه
تبعیت کند ،این بــار ،همان اتفاقی که خــود برای برخی
از رجال و شــخصیت های دیگر رقم مــی زد ،برای خود او
اتفاق افتاده اســت و او هم مانند انها ،حتی حق حضور و
ثبت نام هم نمی تواند داشته باشد .اگرچه شنیده می شود
که نزدیکان او ،مانند عبدالرضــا داوری ،این گونه اعالم
می کنند که او نامزد نخواهد شــد ،ولی برخی هم هنوز در
این باره ،نظرات مبهمــی را ابراز می دارنــد ،مانند صادق
محصولی ،قائم مقام حزب پایداری ،که هفته گذشــته در
مصاحبه ای با خبرگزاری فارس گفت« :درباره امدن اقای
احمدی نژاد به صحنه انتخابات بایــد بگویم ،طبق قانون
جمهوری اسالمی هر شــهروندی می تواند برای نامزدی
اعالم امادگی کند و طبیعتا مراجعی مانند شورای نگهبان،
صالحیــت فرد را بررســی می کنــد ».صــادق محصولی
می گوید که از ســال ،۹۰با احمدی نژاد هیچ جلســه ای
نداشته است و نمی داند که احمدی نژاد خواهد امد یا ن ه اما
از ســوی دیگر ،همان طور که پیش تر ذکر شد ،عبدالرضا
داوری ،که هنوز جلسات و مراودت مستمر با احمدی نژاد
دارد و از مشاوران او به شمار می رود ،صریحا اعالم کرده
که احمدی نژاد نامزد نمی شــود .به رغم این اعالم صریح
ی اما نگارنده هیچ تعجب نمی کند اگر احمدی نژاد در
داور
روز اخر ،تصمیمش تغییر کند و در وزارت کشور ،ثبت نام
کند و مشخص شــود که این اظهارنظرهای اطرافیانش،
پیرامون عــدم نامزدی او ،صرفا بــرای فریب دادن رقیب
بوده و بس.
نخواهد کرد ،اگرچه این فرض ،واقعا محال است.
ولی درباره ضرغامی ،داستان کامل تفاوت می کند؛
دوره ۱۰ساله ریاســتش بر صدا و سیما نیز به پایان رسیده
اســت و اگرچه بســیاری از منصوبیــن و نزدیــکان او ،با
رفتن سرافراز و امدن عســگری ،دوباره به عنوان مدیران
ارشد سازمان صدا و ســیما منصوب شــده اند اما خود او،
اکنون ســمت مدیریتی و اجرایی خاصی را بر عهده ندارد
جز عضویت در شــورای عالی انقالب فرهنگی و شــورای
عالــی فضای مجازی ســمتی نــد ارد که البتــه بالفاصله
پــس از اتمام مدیریتش در ســازمان ،با حکمی از ســوی
رهبر انقالب به این ســمت ها به عنوان شــخص حقیقی
انتخاب شد.
پس می توان بــه ضرغامی حق داد کــه پا به عرصه
انتخابات ۹۶بگذارد ،حتی اگر منجر به شکست او شود.
حال ســوالی که پیش می اید این اســت که ممکن است
احمدی نــژاد ،حاضر بــه حمایت از ضرغامی شــود؟ این
بار دیگر سرمایه گذاری روی مشــایی هم ممکن نیست،
چرا که قطعــا اســان تر از دور قبل ،بــا اتفــاق ارا ،دوباره
رد صالحیــت خواهد شــد ،پس اگــر احمدی نــژاد مایل
باشــد که هنوز اثرگــذاری و نقش افرینی اش را در ســطح
انتخابات ریاست جمهوری حفظ کند ،باید جبرا از شخصی
حمایت کند تا بخشی از انچه او قصد دارد در مناظره های
انتخاباتی ،علیه روحانی مطرح شود ،به گوش مردم برسد.
این نــوع کنش گــری و نقش افرینــی در انتخابات،
یعنی شــبیه نوع نقش افرینــی ایت الله هاشــمی از ۹۲به
بعد ،با این تفاوت که ایشان مشهور بودند به اهل تعامل و
اثرگذاری های باواسطه و غیرمستقیم در سپهر سیاست،
برعکس احمدی نژاد که روحیات خاصش موجب می شد
که یا خودش وسط میدان باشد ،یا مشایی یا هیچ کس.
اگرچه بسیاری بر این گمانند که احمدی نژاد ،مجبور
خواهد شد از ضرغامی یا شــخصی مانند او ،که هم مورد
حمایت حزب پایداری باشــد و هم با احمدی نژاد زاویه ای
تند نداشته باشد ،حمایت کند ،ولی این نکته را هم باید در
نظر گرفت که هر شــخصی که مورد حمایت احمدی نژاد
قرار گیرد ،بین طیفی وســیعی از مردم ،مــورد انتقاد قرار
خواهد گرفت و زندگی سیاســی او پــس از ان انتخابات،
تحت الشــعاع قرار خواهد گرفت.اما اینکه حاضر باشد به
حمایت احمدی نژاد تن دهد ،می تواند این خطر را به دنبال
ی سوء مدیریت های احمدی نژاد در
داشته باشد که در تمام
۸سال مدیریتش ،سهیم شناخته شود.
51
سیاست
تصمیمشیوخ
جامعه روحانیت مبارز کمیته انتخابات خود را تشــکیل داده است .همزمان
گروه های اصولگرا نیز اعالم کرده اند مانند ادوار قبل می خواهند جامعتین را محور
وحدت خود قرار دهند .این در حالی اســت که در جامعه روحانیت مبارز همچنان
عقاید مختلفی در مورد انتخابات ســال اینده و البته نوع مواجهه با حسن روحانی
وجود دارد .در این پرونده این مساله را بررسی کرده ایم.
شیفت به راست
تغییراتدرجامعهروحانیتمبارز
انانرادرکجایسیاستایرانقرارمی دهد؟
سیاست
52
مثلث | شماره 327
1
بازار سیاســت ایران داغ شده اســت؛ همه به تکاپو
افتاده اند .انتخابات تازه در راه اســت؛ چه کســانی رقیب
روحانی خواهند شــد و مهمتــر از همه اینکه ایــا رقبای او
توانایی شکست رئیس جمهور مستقر را دارند؟
بدون شــک باید رقیب اصلی حســن روحانــی را در
جناح اصولگرا جست وجو کرد؛ انجا که راستگرایان ایرانی
مشــغول رصد اوضاع هســتند تا در نهایت برای انتخابات
اردیبهشت ماه تصمیم بگیرند .نکته اما این است که اکنون
در جناح اصولگرا یــک تفکر واحد بــرای انتخابات حاکم
نیست و ســلیقه ها در این مورد متعدد و متفاوت است .چه
اینکه حتی بخشی از جناح به حمایت از حسن روحانی نیز
تمایل دارد.
در ایــن میــان همیشــه این طــور بــوده اســت که
اصولگرایان بــا مراجعه به شــیخوخیت و روحانیت تالش
کرده هم محوری برای وحدت داشــته باشند و هم محلی
برای داوری .یکی از مهمترین تشــکل هایی که همیشه
محور وحــدت اصولگرایان بــوده جامعــه روحانیت مبارز
است .حاال مساله مهم این است که جامعه روحانیت مبارز
چه نظری درباره انتخابات خواهد داشت .این سوال انجا
اهمیت می یابد که اوال گروه های اصولگرا اعالم کرده اند
مانند ادوار قبلی جامعــه روحانیت را به عنوان محور داوری
و وحدت قبول دارند و ثانیا اظهارنظر برخی اعضا و دبیرکل
نشــان از ان دارد که عقاید متفاوتی در این تشکل روحانی
دربــاره انتخابات وجــود دارد .بــرای تحلیل اوضــاع باید
تحوالت چند وقت اخیر را مرور کرده و سپس با کنار هم قرار
دادن مواضع اعضا به پیش بینی تحوالت پیش رو پرداخت.
روحانی؛ چالش بزرگ
نکته این اســت که در جامعه روحانیــت مبارز بحث
بر ســر این اســت که برخی اعضــا تمایل دارند از حســن
روحانــی در انتخابات حمایت شــود .در همین راســتا هم
هســت که حتی حامیان می خواهند نقش افراد مخالف او
را در تصمیم گیری ها کم رنگ کنند .در این مورد اظهارات
غالمرضا مصباحی مقدم بســیار قابل توجه اســت .او که
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز است از اولین اصولگرایانی
بوده که شفاف گفته است می توان از حسن روحانی حمایت
کرد و در این بــاره تمایالتی هم وجــود دارد .او گفته بود:
«این طور نیست که شرایط اقای روحانی شرایطی باشد که
مورد اقبال اصولگرایان قرار نگیرد و محتمل است مجموعه
اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری از ایشان حمایت
کند و اگر گزینه بهتری نداشته باشیم ،حتما وارد گفت وگو
با ایشان خواهیم شد .من این موضوع را نفی نمی کنم».
او البته در فاز دیگری از تاکتیک سیاســت ورزی اش
برای انتخابات ســال 96تالش کــرده بگویــد در جامعه
روحانیت مبارز تمایلی برای مشورت با ایت الله مصباح یزدی
وجود ندارد .او گفته بود« :بنــای جامعه روحانیت ورود به
انتخابات اســت؛ در صورتی که جامعه مدرسین هم قبول
کند ،مشترکا همکاری می کنیم؛ بیشتر از این دنبال چیزی
نیســتیم .خودم هم کاندیدا نیســتم و هنوز وارد مصادیق
نشدیم .انچه گفتید در مورد شرط ایت الله مصباح یزدی،
مربوط به دوره گذشته است .در دوره جدید نه چنین چیزی
داریم ،نه اینکه از جامعه روحانیت بنای مشورت با ایشان را
داریم ،دوره قبل هم ایشان به میدان نیامد».
هم راســتا با این تاکتیک غالمرضا مصباحی مقدم،
نامه نیوز رســانه نزدیک بــه مصطفی پورمحمــدی که از
اعضای جامعه روحانیت اســت ،نوشــت« :اصولگرایان
ســنتی به مدیریت ایات یــزدی و موحدی کرمانی ســعی
می کنند بهترین مســیر را برای اینده سیاسی خود انتخاب
کنند .انها در اولیــن گام ایت الله مصباح یــزدی را از دایره
وحدت خارج کردند .با رفتــن مصباح یزدی طیف نزدیک
سیاست
به هر حال فعال مهمترین خبر این اســت که کمیته
انتخابــات جامعــه روحانیت مبارز تهران تشــکیل شــده
حاال بــرای اینکــه دقیقا مشــخص شــود در جامعه
روحانیت چه می گذرد باید به این تشــکل از زاویه اعضا و
گرایش ها و اتفاقات و گمانه های جدید بر اســاس همین
مواضع پرداخت .در حال حاضر اعضای شــورای مرکزی
جامعه روحانیت مبارز را ایات و حجج اسالم محمد یزدی،
علی اکبــر هاشمی رفســنجانی ،محمد امامی کاشــانی،
محمد علی موحدی کرمانی ،محســن مجتهد شبستری،
ســید علی اکبــر غیــوری ،نمــازی ،سید هاشــم حمیدی
همدانی ،محمد علی تســخیری ،علی اکبــر ناطق نوری،
حســن روحانی ،سید رضا تقوی ،سید محســن هزاوه ای،
عبدالمقیــم ناصحی ،ســید احمد علم الهدی ،ســید رضا
اکرمــی ،غالمرضــا مصباحی مقدم ،حســین ابراهیمی،
محمدتقی عبدوس ،سید مهدی طباطبایی ،احمد سالک،
رضا مطلبی ،سید ابراهیم رئیسی السادات ،جعفر جوادی
شــجونی ،محســن کازرونی ،ســید محمد ابوترابی فرد،
عبدالحســین معزی ،احمد مروی و مصطفی پورمحمدی
تشکیل می دهند .بعد از انتخابات مجلس شورای اسالمی
جامعه روحانیت مبارز با هدف افزایش گستره و فعالیت های
ان شــش عضو جدید را به بدنه مرکزی این تشکل روحانی
ــ سیاســی اضافه کردند .حجج اسالم ســید جمال الدین
دین پرور مدیــر بنیاد بین المللــی نهج البالغه ،محمدتقی
رهبر امام جمعه اصفهان ،منتظری دادســتان کل کشور،
محمدی عراقی نماینده مردم کرمانشاه در مجلس خبرگان
رهبری و ال هاشم امام جمعه تبریز و محسن قمی نماینده
استان تهران در مجلس خبرگان رهبری به عنوان اعضای
جدید به این جامعه پیوستند.
حلقه 4نفره
نکته ایــن اســت که میــان ایــن اعضــا مصطفی
پورمحمدی ،غالمرضا مصباحی مقدم ،ســید رضا اکرمی
مشخصا از حامیان حسن روحانی و مایل به ادامه نامزدی
او هستند .برای مثال سیدرضا اکرمی گفته است« :روحانی
قطعا در انتخابات ۹۶کاندیدا می شــود و گزینه های دیگر
با کاندیداتوری وی منتفی می شــوند .در کشور ما روال بر
این بوده که ریاســت جمهوری ها دو دوره ای باشد ،اقای
هاشــمی ،اقای خاتمی و احمدی نــژاد دو دوره ای بودند
و ان شاءالله اقای روحانی هم دو دوره ای خواهد شد».
وی در پاســخ به این ســوال «چرا غرویان از رایزنی
برخی شخصیت های مطرح با ظریف جهت کاندیداتوری
در انتخابات 96خبر داده اســت؟» تصریــح کرد« :اقای
غرویان منظورشــان این بود که اگر اقای روحانی کاندیدا
نشوند به ایشــان پیشنهاد شــود اما این طور نیست و اقای
روحانی می ایند و گزینه های دیگــر با کاندیداتوری مجدد
ی درباره تحلیل
اقای روحانی منتفی خواهد شــد ».اکرمــ
برخی افراد مبنی بر تک دوره ای شدن دولت روحانی ،گفت:
«ارزو بر جوانان عیب نیست».
غیبت مهم
در این میان علی اکبر هاشمی رفسنجانی و علی اکبر
ناطق نوری هــم اگر چه در جلســات شــرکت نمی کنند اما
قاطعانه از حسن روحانی حمایت می کنند.
این ســه شــخصیت جامعه روحانیت مبارز ،غایبان
بزرگ جلســات این نهاد روحانی نیز محســوب می شوند.
ان طور که مصباحی مقدم گفته بود روحانی به جهت تداخل
ساعت برگزاری جلســات جامعه با جلســات شورای عالی
انقالب فرهنگی در این جلسات شرکت نمی کند و هاشمی
نیز امادگی خود را برای میزبانی جلسات جامعه در دفترش
اعالم کرده بود .اما همچنان غیبت این ســه شخصیت در
جلسات جامعه روحانیت مبارز ،اسباب اختالف در این نهاد و
بهانه ای برای رسانه ها شده است تا بعد از هر جلسه جامعه،
سراغ هاشمی و روحانی و ناطق را بگیرند .بر همین منوال،
جلسه جامعه روحانیت مبارز ،عصر سه شنبه برگزار شد .ان
همجلسه ایبدونحضوررئیسمجمعتشخیصمصلحت
نظام ،رئیس جمهــور و رئیس دفتر بازرســی مقــام معظم
رهبری .موحدی کرمانی ،دبیــرکل جامعه روحانیت مبارز،
چهارشنبه درباره غیبت طوالنی این سه شخصیت برجسته
در جلسات جامعه گفت« :اینکه چرا اقایان هاشمی ،ناطق
و روحانی در جلسات جامعه شرکت نمی کنند براساس میل
خودشــان اســت ».محمدعلی موحدی کرمانی دبیرکل
جامعــه روحانیت مبارز در پاســخ به ســوالی مبنی بر اینکه
برخی رسانه های اصالح طلب مدعی پیوستن شش عضو
جدید به جامعه روحانیت به جای اقایان هاشمی رفسنجانی،
ناطق نوری و روحانی شده اند ،گفت« :چنین چیزی صحت
ندارد .اینکه انها در جلسات جامعه حضور ندارند به خودشان
مثلث | شماره 327
تشکیل کمیته انتخابات
کدام گرایش غلبه می کند؟
سیاست
بــه او یعنــی پایداری هــا نیز از صحنــه خارج می شــوند.
اصولگرایان به دلیل خاطــره منفی از ائتالف با پایداری ها
در انتخابات مجلس دهم تصمیم گرفتند مســیر خود را از
تندروهای اصولگرا جدا کنند».
اما نکته مهم این است که موحدی کرمانی که اکنون
دبیرکل جامعه روحانیت مبارز است نگاه دیگری به صحنه
سیاســت دارد .باید مواضع او را مرور کرد و انگاه به تحلیل
مساله پرداخت .برای مثال او درباره سخنان مصباحی مقدم
در خصوص احتمال حمایت از حسن روحانی و باقی مواضع
در این مورد گفته است« :ایشــان حرف های خودشان را
می زنند و مواضــع جامعه روحانیت ،مطلبی اســت که من
به عنوان دبیرکل می گویم ».وی در پاسخ به سوالی درباره
اظهارات مصباحی مقدم مبنی بر عدم مشورت این تشکل با
ایت الله مصباح ،گفت« :ایت الله مصباح یزدی شخصیتی
بسیار بزرگوار و محترم برای ما هستند و هر وقت الزم باشد،
بنده و جامعه روحانیت از ایشان مشورت خواهیم گرفت».
امــا مصباحی مقدم گفــت« :مــا در حــال رایزنی و
برنامه ریزی های جدیدی هستیم که زمان جلسات جامعه
روحانیت مبارز را تغییر دهیم و به زمان دیگری موکول کنیم.
بدون شــک تغییر زمان جلســات جامعه روحانیت مبارز به
حضور اقای روحانی در این جلسات کمک بسیاری خواهد
کرد .این مســاله با ایت الله هاشمی رفسنجانی نیز مطرح
شده و ایشــان ابراز عالقه مندی کردند که در این جلسات
حضور پیدا کنند .ایشان در پاسخ به ما عنوان کردند که بنده
امادگی دارم میزبان اعضای جامعه روحانیت مبارز در دفتر
خودم باشــم و برخی جلســات را در دفتر بنده برگزار کنیم.
در نتیجه ایت الله هاشــمی برای حضور در جلسات جامعه
روحانیت مبارز اعالم امادگی کامل کرده اند .در حال حاضر
ما در حال رایزنی با اعضای جامعه روحانیت مبارز هســتیم
که در یک جلسه خدمت ایت الله هاشمی در دفتر کارشان
برســیم .بنده به عنوان ســخنگوی جامعه روحانیت مبارز
به صورت کامل با برگزاری جلســه جامعه روحانیت مبارز با
حضور ایت الله هاشمی موافق هستم .ایت الله هاشمی و
اقای روحانی از استوانه های جامعه روحانیت مبارز بوده اند
و همچنان از شخصیت های برجسته این تشکل به شمار
می روند ».ایت الله موحدی کرمانی درباره خبر یک روزنامه
اصالح طلب که به نقل از سخنگوی جامعه روحانیت مبارز
از پیشــنهاد هاشمی رفســنجانی برای برگزاری جلســات
جامعه روحانیت در دفتر وی و موافقــت مصباحی مقدم با
این موضوع ،گفت« :به هیــچ عنوان چنین چیزی ممکن
نیست ».دبیرکل جامعه روحانیت همچنین درباره اظهارات
مصباحی مقدم مبنی بر حمایت احتمالی این تشکل از حسن
روحانی ،گفت« :چنین چیزی اصال مطرح نبوده و نیست
و قبال هم گفته بودم که چنین اقدامی بسیار بعید است».
در ادامه این تحوالت ســخنگوی جامعــه روحانیت
مبارز طرح ادعاهای مربوط به اختالف نظر وی با ایت الله
موحــدی کرمانی را شــیطنت های رســانه ای دانســت.
غالمرضا مصباحی مقدم با اشــاره به طرح ادعایی مبنی بر
وجود اختالف نظر میــان وی و دبیــرکل جامعه روحانیت
مبارز اظهار کرد« :من در تماسی تلفنی درباره این موضوع
با ایت الله موحدی کرمانی به گفت وگو پرداختم و به ایشان
گفتم که برخی از رسانه ها مشــغول انتشار اخباری هستند
که دیدگاه هر دو نفر ما در ایــن موضوع بر ان بود که چنین
کارهایی جزو شیطنت های رسانه ای است و مصلحت نیست
که به ان دامن بزنیم .در جلسه جامعه روحانیت هم ایت الله
موحدی کرمانی به من اظهار لطف و از مصاحبه های اخیرم
تشکر کردند».
اســت .مصباحی مقدم این خبر را تایید کرده و از انتخاب
موحدی کرمانــی به عنوان مســئول این کمیتــه هم خبر
داده اســت .او با اشــاره به اخرین جلسه شــورای مرکزی
جامعه روحانیت مبارز عنوان کرده اســت« :در این جلسه
با رای گیــری اعضــا ،ایت الله موحدی کرمانــی به عنوان
مســئول کمیته انتخابات جامعه روحانیت مبــارز انتخاب
شــد .این کمیته کار خود را اغاز کرده است و دارای هشت
عضو است .تمام فعالیت های جامعه روحانیت مبارز مربوط
به انتخابات اینــده زیر نظر این کمیته انجام خواهد شــد.
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز یاداور شد« :بر این اساس
عالوه بر ایت الله موحدی کرمانی ،بنده ،اقای ابوترابی فرد،
تقوی ،پورمحمدی ،معــزی ،ناصحی و مــردی نیز دیگر
اعضای کمیته انتخابات جامعه روحانیت مبارز هستند».
این در حالی است که همین چند روز پیش حتی یک
خبر مهم هم در این مورد منتشر شد .بر اساس این خبر گفته
شد که« :یک حلقه چهار نفره در این جامعه به دنبال حمایت
از حسن روحانی هستند».
بر پایــه ایــن گــزارش ،گفتــه می شــود مصطفی
پور محمدی (وزیر دادگســتری دولت یازدهم) ،سیدرضا
ی (معاون فرهنگی نهاد ریاست جمهوری) ،غالمرضا
اکرم
مصباحی مقدم و عبدالحسین معزی ،چهار نفری هستند که
رایزنی گسترده ای برای حمایت از ریاست جمهوری حسن
روحانی در درون جامعه روحانیت و طیف سنتی اصولگرایان
داشــته و دارند .این خبر بازخوردهای زیادی نیز داشــت.
تشــکیل حلقه چهار نفره در درون جامعــه روحانیت برای
مجاب کردن اعضا به حمایت از روحانی؟
ســطح واکنش ها بــه این خبر بــه انــدازه ای بود که
غالمرضا مصباحی مقدم ،سخنگوی جامعه روحانیت مبارز
نسبت به انتشار خبری مبنی بر تشــکیل حلقه چهار نفره در
درون جامعه روحانیت بــرای مجاب کردن اعضای جامعه
برای حمایت از حســن روحانــی در انتخابات ســال اینده
واکنش نشــان داد .او گفــت« :بنده خبر تشــکیل حلقه
چهارنفره برای مجاب کردن جامعــه روحانیت مبارز برای
حمایت از حســن روحانی در انتخابات ریاســت جمهوری
سال ٩6را تکذیب می کنم و چنین حلقه ای تشکیل نشده
است .جمله ای از من نقل شده که در شبکه های اجتماعی
نیز بســیار بازتاب پیدا کرده و ان جمله این است که جامعه
روحانیت از مشورت ایت الله مصباح یزدی استفاده نخواهد
کرد که این جمله درست برعکس دیدگاهی است که بنده
پیش از این مصاحبه کردم و بازتاب داده ام .ان شاءالله از
دیدگاه های ایت الله مصباح یزدی استفاده خواهیم کرد».
او البته درباره اینکه در جریان جلسات تعیین سازوکار
وحدت میــان اصولگرایــان ،جبهــه پایداری هــا به نظر
جامعتین تمکین می کنند ،گفت« :باید از خودشان پرسید،
ما از انها نیز دعوت کرده ایم و بنا داریــم از همه گروه ها از
جمله پایداری ها دعوت کنیم».
53
سیاست
سیاست
54
مثلث | شماره 327
مصطفی پورمحمدی
از حامیان حسن
روحانی در جامعه
روحانیت است
مربوط می شــود؛ منتها اینکه چرا انها در جلســات شرکت
نمی کنند براساس میل خودشان است » .حسین ابراهیمی،
از اعضای جامعه روحانیت مبارز در مورد حضور نداشــتن
اقایان هاشــمی ،روحانی و ناطق نوری گفته است« :ما به
شــکل مجزا خدمت اقایان رفتیم تا از انها دعوت کنیم در
جلســات حضور یابند اما هرکدام دالیلی داشــتند .گاهی
می گویند وقت شان نمی رسد یا مشــکالت دیگری دارند.
اخیرا برای اقای هاشمی هم دیگر دعوتنامه نمی فرستیم.
اما هنوز برای اقایان ناطق نوری و روحانی دعوتنامه ارسال
می شود .ایت الله امامی کاشانی نیز پس از رحلت ایت الله
مهدوی کنی چندین نوبت بعدها به جلسات جامعه روحانیت
امدند که دیگر نیامدند .علت عدم حضورشان هم یا کهولت
ســن یا گرفتاری اســت .ایشــان دلیل مشــخصی اعالم
نکردند .خیلی خوب اســت که هر کدام از ایــن اقایان در
جلسات تشریف داشته باشــند .حضورشان قطعا ارزشمند
و قابل توجه است اما چه کنیم که دســتمان خالی است و
خرما بر نخیل!»
به هر حــال ناطق نــوری و اکبر هاشمی رفســنجانی
از حامیــان جدی حســن روحانی بــه شــمار می روند .چه
اینکه ناطق نــوری در تازه ترین اظهارنظرش گفته اســت:
«گزینه ای جز حســن روحانی در نظر ندارم و سخنانی که
به نقل از من درباره حمایت از شــخصی جز ایشان مطرح
شده را تکذیب می کنم ».علی اکبر ناطق نوری در حاشیه
مراسم سخنرانی اش در محل ساختمان معاونت درمان و
بهداشت سازمان هالل احمر در جمع خبرنگاران در پاسخ
به پرسشی درباره نقل سخنانی از وی در خصوص حمایت
از شخصی جز حسن روحانی در انتخابات اتی اظهار کرد :
«جمله ای اخیرا از من منتشر شد که دربار ه ان تحلیل های
مخالف و موافق زیادی انجام شــد اما ایــن جمله جعلی و
ساختگی اســت و من رســما ان را تکذیب می کنم ».وی
افزود« :در این ماجرا گفته اند که عــده ای نزد من امدند و
من به انها گفته ام غیر از اقای روحانی شــخص دیگری را
انتخاب کنیم که این حرف بی ربطی است و کسانی که نزد
من امدند نظر دیگری داشــتند و من به انها گفتم که از در
این اتاق که بیرون رفتید این حرف تان را دیگر تکرار نکنید
و حتما شما خودتان را طرفدار اقای روحانی می دانید و باید
از ایشان حمایت و دفاع کنید .من هم به ایشان نظر موافق
دارم و هم ایشان از دوستان من است و هم اینکه ایشان را
موفق می دانم و ان شاءالله اقای روحانی در صحنه هستند و
خواهند بود و من نیز گزینه ای غیر از ایشان در نظر ندارم».
هاشمی رفســنجانی هم به عیان بارها حمایتش را از
حسن روحانی نشان داده اســت .در این میان اما یک خبر
مهم منتشر شــده که البته هنوز اجرایی نشده است .برخی
می گویند قرار است هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری برای
حمایت از حســن روحانــی از این پس در جلســات جامعه
روحانیت شرکت کنند .خبری که هنوز محقق نشده است.
در این میــان برخی از حامیــان هاشــمی می گویند نیازی
به حضور در جلســات جامعه روحانیت توســط هاشــمی و
ناطق نیســت .برای مثال محســن غرویان که این روزها
به هاشمی رفســنجانی بســیار نزدیک شده اســت گفته:
هاشمی رفسنجانی
ممکن است در جلسات
جامعه روحانیت برای
حمایت از روحانی
شرکت کند
«هاشمی فردی فراجناحی است و حضور فیزیکی ایشان
در جلســات جامعه نیــز ضرورتی نــدارد ».اما ابوالقاســم
رئوفیان در ایــن مورد گفته اســت« :البته ایــن تمایل در
هاشــمی و روحانی و همچنین جامعه روحانیت مبارز دیده
می شــود و امری دو سویه اســت .اگر اقای هاشمی که از
ســتون های انقالب و شــخصیت تاثیر گذاری هســتند و
همینطورشخصاقایروحانینیزبه عنوانرئیس جمهوربه
جامعه روحانیت بازگردند ،به طور طبیعی در ارایش سیاسی
از ناحیه اصولگرایان شاهد تحوالتی خواهیم بود».
او معتقد اســت که «این تصمیم در صورتی که اجرا
شود ،سبب به حاشیه رانده شــدن تندروهای هر دو جناح
خواهد شد .حسن عملیاتی شدن این تصمیم این است که
فضای اعتدال در کشور حاکم خواهد شد و انتخاباتی به دور
از حاشیه و تنش هایی که در گذشته داشتیم را در سال 96
خواهیم دید .در این صورت احتمال حمایت اصولگراها از
اقای روحانی بیشتر خواهد شد».
وی در رابطه بــا این موضوع که چقــدر احتمال دارد
روحانی به جامعه روحانیت بازگردد ،تشــریح کرد« :هر دو
طرف تمایل به این موضوع دارند .هم روحانی تمایل دارد
که به جامعه روحانیــت بازگردد و هــم در جامعه روحانیت
مبــارز اکثریت اعضــا به رجعت اقــای روحانی بــه جامعه
روحانیت اظهار تمایل کرده اند».وی افزود« :قطعا وقتی
ســخنگوی جامعه روحانیت چنیــن اظهارنظرهایی دارد،
این برایند تصمیم اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت
ص اقای روحانی و حتی
است و این موضوع در مورد شــخ
هاشمی رفســنجانی صــدق می کند .حتی ممکن اســت
جامعه روحانیت جلسات شورای مرکزی اش را هم در مجمع
تشــخیص مصلحت نظام و با حضور هاشمی رفســنجانی
انجام دهد».
نظر متفاوت اقای دبیرکل
نکته اما این اســت که برخالف این افراد که متمایل
به حســن روحانی هســتند ،شــخص دبیرکل زاویه هایی
با انهــا دارد .او چنــدی پیش در پاســخ به ســوالی درباره
احتمال حمایت جریان اصولگرا از حســن روحانی ،گفته
بود« :باتوجه به شرایطی که داریم بسیار بعید است که ما
بخواهیم از اقای روحانی حمایت کنیــم ».حاال هم او در
تازه ترین اظهار نظرش ضمن درخواست از همه گروه های
اصولگرا و انقالبی برای رسیدن به گزینه اصلح به وحدت
گفته است« :ما گزینه های خوبی می توانیم برای انتخابات
ریاست جمهوری داشته باشیم».
محمدعلــی موحدی کرمانــی با اشــاره بــه فعالیت
جریان هــای انقالبــی و اصولگرا بــرای انتخابــات اتی
ریاست جمهوری و معرفی جامعه روحانیت مبارز به عنوان
محور جریــان اصولگرا ،گفــت« :برای انتخابات ســال
،96برنامه ما اتحــاد و همدلــی همه نیروهــا ،گروه ها و
جریان هــای انقالبی اســت و مــا برای تحقــق این مهم
موظف هســتیم که تمام اختالفات را کنار گذاشته و روی
اصول و مبانی متحد شــویم ».وی با بیــان اینکه ،جامعه
روحانیت مبارز از مشــورت تمام بزرگان جریان انقالبی از
ناطق نوری علنا
حمایتش را از حسن
روحانی اعالم کرده
است
جمله عالمه مصباح یزدی اســتفاده خواهــد کرد ،اظهار
داشــت« :ان شــاءالله به زودی فعالیت های خود را برای
ســاماندهی جریان انقالبی و اصولگرا اغاز خواهیم کرد و
امیدوار هستیم که همه نیروهای انقالبی در این مسیر ما
را یاری کنند ».ایت الله موحــدی کرمانی در پایان ضمن
درخواســت از همه گروه هــای اصولگــرا و انقالبی برای
رســیدن به گزینه اصلح به وحدت و اتحاد بیشــتر ،تاکید
کرد« :مــا گزینه های خوبــی می توانیم بــرای انتخابات
ریاســت جمهوری داشته باشــیم ».این ســخنان نشان
می دهد که ایت اللــه موحدی کرمانی دلــش با حمایت از
حسن روحانی همراه نیست.
چالش بعد از اسفند
اما این دومین چالش سخت اعضای جامعه روحانیت
از اسفند سال گذشته تا کنون است .جامعه روحانیت مبارز
در اســفند ماه برای قــراردادن نام هاشمی رفســنجانی در
فهرست خبرگان رهبری وارد چالش شــد و در نهایت نام او
را در فهرست خبرگان رهبری در تهران قرار می دهد .احمد
ســالک درباره قراردادن هاشــمی در فهرســت گفته بود:
«کمیته سیاسی جامعه روحانیت مبارز ،ایت الله هاشمی را
در فهرست قرار داد اما اعضای این تشکل با قرارگرفتن نام
او در فهرست مخالف بودند ».جعفر شجونی نیز قرارگرفتن
نام هاشــمی در فهرســت جامعــه روحانیت مبــارز را ننگ
دانست .بااین حال مصباحی مقدم ،سخنگوی این تشکل
اظهارات سالک را تکذیب کرد و به «شرق» گفت« :درباره
ایت الله هاشمی رفســنجانی در جامعــه روحانیت مبارز دو
دور بحث شد که در هر دور ،اعضا موافق حضور ایشان در
فهرست بودند و مخالفان در اقلیت بودند .وقتی رای گیری
شد ،هاشمی رای اکثریت را اورد و رسما به عنوان کاندیدای
خبرگان رهبری از طرف ما انتخاب شــد» .او همچنین از
اصرار موحدی کرمانی در قرارگرفتن نام هاشمی در فهرست
جامعه روحانیــت گفته و اضافــه کرده بود« :مــا با جامعه
مدرسین قم جلسه مشترکی برگزار کردیم که بحث جدی ما با
انها حضور ایت الله هاشمی رفسنجانی بود .جامعه مدرسین
مخالف حضور ایشان بودند اما ایت الله موحدی کرمانی از
طرف جامعه روحانیت مبارز اصرار داشــتند که نام هاشمی
در فهرســت مشــترک ما بیاید و چون به توافق نرسیدیم،
فهرســت تهران ما با فهرست جامعه مدرســین قم تفاوت
داشت ».به نظر می رسد این بار در استانه انتخابات جدید
باز هم جامعه روحانیت مبارز با چالش مواجه شود .چالش
دوم بر سر حمایت از حسن روحانی است .هر قدر که حسن
روحانی در جامعه روحانیت مبارز حامی دارد ،به همان اندازه
با مخالفانی جدی مواجه است.
برخی معتقدند این تفاوت نظر در جامعه روحانیت حتی
ممکن است به سکوت این تشکل مهم در انتخابات اینده
منجر شود ،ســکوتی برای جلوگیری از انشعاب .برخی به
شدت مایل هستند که مشی راست گرایانه و محافظه کارانه
را در جامعه روحانیت ایجاد کنند .در مقابل گروهی به شدت
مخالف این تالش هستند .نماد این دو نگاه در حمایت از
حسن روحانی متجلی می شود .
سیاست
ارایش جدید
2
6عضو جدید جامعه روحانیت چه کسانی هستند؟
بعــد از انتخابات مجلس شــورای اســامی جامعه
روحانیت مبارز با هدف افزایش گستره و فعالیت های ان،
شــش عضو جدید را به بدنه مرکزی این تشــکل روحانی -
ش عضو جدید حتما در ارایش
سیاسی اضافه کردند .این ش
سیاسی جامعه روحانیت مبارز تاثیر خواهند داشت .بررسی
مواضع اعضای جدید نشــان می دهد کــه وزنه دو طیف
راست و چپ در انتخاب این اعضا رعایت شده و تقریبا به
نسبت مساوی از دو سمت انتخاب شده است.
حجت االسالم محمدجعفر منتظری
حجت االسالم محمدجعفر منتظری در سال 1327
در قم متولد شــد .پدرش اهل گلپایــگان و مادرش اهل
خمین است .پدرش در حوزه علمیه قم به تحصیل اشتغال
داشته و وی تا شش سالگی به همراه خانواده در قم زندگی
می کرد .بعد از ان ایت الله بروجــردی پدر وی را به عنوان
نماینده خود به اشــتیان می فرســتند و تا ســال 1340در
انجا ســکونت داشــته اند.وی دوران تحصیالت ابتدایی
را در ان شــهر گذراند و پس از ان دوباره به قم بازگشــت.
پس از ان پدر وی مســئول دفتر ایت الله گلپایگانی شد.
حجت االسالم و المسلمین منتظری نیز به سمت تحصیل
علوم دینی رفــت .پدر وی از ســوی ایت اللــه گلپایگانی
مامور ایجــاد حــوزه علمیه در شهرســتان ســنقر کلیایی
شــد و حجت االســام منتظــری در همان حــوزه دوران
طلبگی خود را اغاز کرد و تا سال 1346در انجا به تحصیل
مشغول بود .سپس به مولد خود شهر قم برگشت و در حوزه
حجت االســام محســن قمــی در ســال 1339در
روســتای مامازند ورامین به دنیا امــد .وی در حال حاضر
نماینده مردم اســتان تهران در مجلس خبــرگان رهبری
اســت .معاون ارتباطات بین الملل دفتر رهبر انقالب (از
ســال 1384تاکنون) ،رئیس نهاد نمایندگــی رهبری در
دانشــگاه ها (1384ــ ،)1378نماینده تهران در سومین
دوره و چهارمیــن دوره مجلــس خبرگان رهبــری (1377
تاکنون) ،عضو شــورای عالی انقــاب فرهنگی (با حکم
رهبری) ،عضو مجمع جهانی اهل بیت ( ١٣٨٧تاکنون)،
عضو هیــات موســس دانشــگاه ازاد اســامی (١٣٨٥
تاکنــون) ،نماینــده شــورای عالی انقــاب فرهنگی در
شورای عالی جوانان ،عضو شــورای نمایندگان رهبری در
دانشگاه ها و مراکز اموزش عالی کشور (با حکم رهبری)،
دانشــیار دانشــگاه تخصصی باقر العلوم(ع) قم در گروه
فلسفه ،عضو هیات نظارت بر مطبوعات ( ١٣٩٢تاکنون)،
عضو هیات امنای دفتر تبلیغات اســامی حوزه علمیه قم
(با حکم رهبری) ،تدریس در دوره های کارشناسی ارشــد
و دکترا در دانشگاه تهران ،از جمله سمت های اوست.
حجت االسالم سید جمال الدین دین پرور
ایت الله سید جمال الدین دین پرور هم اکنون رئیس
بنیاد بین المللی نهج البالغه اســت .ایت الله سید حسین
مجتهد شبستری
گفته است بعید
است از حسن
روحانی حمایت کنیم
مثلث | شماره 327
شجونی موافق
حمایت ا زحسن
روحانی نیست
حجت االسالم محسن قمی
سیاست
ایت الله موحدی
کرمانی گفته بعید
است از حسن
روحانی حمایت کنیم
علمیه قم اشتغال پیدا کرد و نزد اســتادانی چون ایت الله
مشــکینی ،ایت الله ســبحانی ،ایت الله فاضل لنکرانی و
ایت الله گلپایگانــی تلمذ کرد.حجت االســام منتظری
توسط مرحوم ایت الله محمدی گیالنی در سال 1359به
همکاری در دادگاه انقالب اسالمی در تهران دعوت شد
و نخستین ابالغ قضایی خود را در شهریورماه سال 1360
دریافت کرد.
وی شغل قضایی خود را از دادستانی سپاه پاسداران
انقالب اســامی در ســال 60شروع ،ســپس از اعضای
موسس سازمان قضایی نیروهای مسلح ،معاون پارلمانی
وزیر دادگستری در سال ،1368معاون اول دادستان کل
کشور در زمان ایت الله نمازی و ایت الله دری نجف ابادی
و مشــاور ایت الله شــاهرودی زمان تصدی ریاســت وی
بر قوه قضائیه بوده اســت.وی در ســال 1367در معیت
رئیس ســازمان قضایــی نیروهای مســلح به تشــکیل و
راه اندازی ان ســازمان کــه ترکیبــی از دادســتانی های
ســپاه و ارتش بود اقدام کرد و در ســال 1368بنا به اقدام
وزیر وقــت دادگســتری به عنــوان معــاون پارلمانی این
وزارتخانه منصوب شد.
حجت االسالم و المســلمین منتظــری به مــدت
چهارسال در سمت معاون اول دادستان کل کشور خدمت
کرد .بعد از ان به عنوان مشاور ایت الله شاهرودی ،رئیس
وقت قوه قضائیه به فعالیت خود ادامه داد .پس از انتصاب
ایت اللــه املی الریجانــی به عنوان رئیــس قوه قضائیه از
شهریور ســال 88بر مسند ریاســت دیوان عدالت اداری
تکیه زد و همزمان از ســوی مقام معظــم رهبری به عنوان
رئیس کل دادگاه ویژه روحانیت منصوب شد .پس از اینکه
حجت االسالم رئیسی ،دادستان سابق کل کشور با حکم
رهبری به سمت تولیت استان قدس رضوی منصوب شد،
ایت الله املی الریجانی در حکمی حجت االسالم منتظری
را به سمت دادستان کل کشور منصوب کرد.
55
سیاست
دین پــرور مشــهور بــه جمال الدیــن دین پرور در ســال
1317در خانــواده ای مذهبی و متدین در تهــران به دنیا
امــد .او در دوران تحصیــل خویــش از محضر اســاتید
بزرگی چــون مرحــوم عالمه طباطبایی ،مرحــوم ایت الله
العظمی گلپایگانــی ،مرحوم ایت اللــه بروجردی ،مرحوم
ایت الله العظمی امام خمینی(ره) و ...اســتفاده کرد .او
هم اکنــون در حوزه هــای علمیه تهران و دانشــگاه های
تهران به تدریس علوم ناب اسالمی مشغول است.
محمدتقی رهبر
محمد تقی رهبر در تاریخ 17اذر ماه 1314شمســی
در زرین شهر لنجان از شهرســتان های تابعه اصفهان در
خانواده متدین و متوسط متولد شد.پس از طی دوره های
تحصیلی موجــود در منطقه بــه حوزه علمیــه محمودیه
زرین شــهر (حــوزه امام خمینــی کنونــی) راه یافــت و به
فراگیری علوم حوزوی صرف و نحو ،منطق و اصول فقه از
محضر اساتید ان حوزه پرداخت و پس از اتمام این دوره و
اخذ گواهینامه درسی دانشگاهی تهران وارد حوزه علمیه
قم شــد .او در دوره هفتم و هشــتم و نهم مجلس شورای
اسالمی نماینده اصفهان بود .محمد تقی رهبر هم اکنون
امام جمعه موقت اصفهان و مشاور فرهنگی رئیس مجلس
شورای اسالمی است.
یکنیم
ازروحانیحمایت نم
ایت اهلل محمدی عراقی
ایت الله محمدی عراقی مهرماه سال 1331هجری
شمســی در شهرســتان کنــگاور در خانــواده ای روحانی
متولد شد .وی فرزند «شــهید حاج اقا بهاء الدین عراقی»
از شــاگردان حضــرات «ایت الله العظمی بروجــردی» و
«حضــرت امــام خمینی(ره)» اســت .وی از شــاگردان
مدرسه علمیه ایات شهید « بهشــتی» و «علی قدوسی»
اســت که دوره عمومــی دروس و رشــته های تخصصی
فلســفه و علوم قرانی و همچنین دروس سطح حوزه را نزد
ایات عظام و حجج اســام اقایان« :مشــکینی ،خزعلی،
احمدی میانجی ،جنتی ،حرم پناهــی و ادینه وند» تلمذ و
سپس برای گذراندن سطوح عالی حوزه و دروس خارج و
علوم روز محضر حضرات ایات :میالنی ،عالمه طباطبایی،
جوادی املــی ،میرزا علــی اقــا فلســفی ،مصباح یزدی،
حســن زاده املی ،حاج اقــا مجتبــی تهرانی ،شــهیدان
بهشتی و قدوسی ،امینی نجف ابادی و مقام معظم رهبری
(مد ظله العالی) شرفیاب و کسب فیض کرده است.
سیاست
56
مثلث | شماره 327
ایت اهلل سید محمدتقی ال هاشم
ایت الله ســید محمدتقی ال هاشــم در سال 1313
شمسی برابر با 1353متولد شــده است .سید محمدتقی
از ســنین کودکی ،قران و علوم دینی را از محضر بزرگانی
چون اخوند مال رسول ایمانی ،مال ابراهیم شکری ،اخوند
مال احمد جعفــری و اخوند مال ابراهیــم صدری اموخت.
ســپس به طور رســمی وارد حوزه علمیه تبریز و مشــغول
تحصیل علوم دینی شد.
وی پس از 10ســال تحصیل در تبریز برای تکمیل
دروس در سال 1375هـــجری قمری راهی حوزه علمیه
نجف شــد.ایت الله ال هاشــم پس از یک سال اقامت در
نجف و بهره مندی از علمای ان سامان به ایران بازگشت و
در قم رحل اقامت افکند .وی در قم از محضر ایات عظام
سید شهاب الدین مرعشی نجفی ،امام خمینی و سید حسین
بروجردی استفاده کرد .انگاه در مشهد اقامت گزید و نزد
بزرگانی چون حضرات ایات :سید حسین فقیه سبزواری،
سید محمدهادی میالنی و سید موسی اردبیلی به تکمیل
دروس حوزوی پرداخت.
ایت اللــه ســید محمد تقی ا ل هاشــم هم اکنــون
امام جمعه موقت تبریز است.
گفت وگوی مثلث با جعفر شجونی
امیدکرمانی ها
خبرنگار
29اردیبهشــت ســال اینــده دوازدهمیــن دوره
انتخابات ریاســت جمهوری برگزار می شــود و تا
ان روز حدود هشــت ماه زمان داریم ،هم اکنون
تحرکات احزاب ،تشکل ها ،گروه ها و جناح های
سیاســی برای ورود به ان عرصــه رقابت به طور
علنی اغاز شده اســت ،االن جریان اصولگرا چه
اوضاعی دارد و سالیق مختلف می خواهند چه کار
کنند و با چه شیوه ای وارد کارزار انتخاباتی شوند؟
اصولگراها هنوز با جامعتین مسائل نهایی انتخابات
را مطرح نکردند ولی اقای روحانی دلش می خواهد دوباره
رئیس جمهور شــود .احمدی نژاد ،قالیباف و دیگران هم
دل شان می خواهد نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند.
در اینــده نزدیک جامعتیــن کاندیدای خــودش را معرفی
خواهد کرد.
جامعه روحانیت مبارز تهران در چه شکل و قالبی
می خواهــد بــرای دوازدهمیــن دوره انتخابــات
ریاست جمهوری ایفای نقش کند؟ محوریت کار
را در جناح اصولگرایی خواهد داشت یا به عنوان
داور عمــل می کند تا اختــاف گروه هــای فعال
در این اردوگاه برای رســیدن بــه یک مصداق به
حداقل برسد؟
جامعه روحانیت مبــارز تهران و جامعه مدرســین
حوزه علمیه قم می دانند انقالب فرزند روحانیت است .حوزه
علمیه یک امام خمینی داشت و او انقالب کرد ،حاال باید
حوزه علمیه دنبال این کارها برود .تا حاال این رویه را دنبال
کرده و از حاال به بعد هم دنبال خواهد کرد .حاال عنوانش
محور باشد یا داور ،باالخره یک عده ای از احزاب اصولگرا
به موقع خودشــان از جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه
مدرســین حوزه علمیه قم تقاضای تایید کاندیداهای خود
را خواهند کرد.
جامعه روحانیت مبــارز تهران 6عضــو جدید به
شــورای مرکزی خود اضافه کرد .ایــن کار با چه
3
حجت االسالم جعفر شجونی معتقد است :خبر
تمایل هاشمی رفســنجانی برای حضور در جلســات
شــورای مرکزی جامعه روحانیت مبــارز تهران دروغ
است .وی اضافه می کند« :امدن هاشمی به جلسات
شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران بی فایده
اســت و نخواهدهم امد ».این عضو شــورای مرکزی
جامعه روحانیت مبارز می گوید« :این تشکل روحانی
حتما در انتخابات ریاســت جمهوری ســال 96از یک
نامزد حمایت خواهــد کرد و این طور نیســت که مثل
سال 92سکوت پیشــه کند .ان نامزدی هم که مورد
حمایت جامعــه روحانیت قرار می گیرد کســی غیر از
اقای روحانی خواهد بود».
هدفی انجام شــد ،ایا یک نوع اماده شدن برای
ورود بــه عرصه انتخابات ریاســت جمهوری بود
یا فارغ از موضوع انتخابــات چنین تصمیمی را
گرفت و ان را به اجرا دراورد؟
خیر ،قبل از اینکه اقای مهدوی کنی مرحوم شود،
برنامه ای برای اضافه کردن اعضای جدید داشتیم ،منتها
فرصت نشد و حاال شش نفر را وارد شورای مرکزی کردند.
برخی اعضای جامعه روحانیت مبارز شهید ،برخی مرحوم
و برخی نیز دیگر نیامدنــد بنابراین تصمیم گیری شــد که
ترمیمی در ترکیب اعضای شــورای مرکزی انجام شــود و
این اتفاق افتاد.
جامعــه روحانیت مبــارز تهــران در دوازدهمین
دوره انتخابات ریاست جمهوری حمایت از اقای
روحانی را هم مدنظر قرار می دهد یا خیر؟
خیر ،طرح چنیــن مباحثی دربــاره حمایت جامعه
روحانیت مبارز تهران از اقای روحانی دروغ است .هیچ کس
از جامعه روحانیت مبارز تهران چنین مساله ای را اظهارنظر
نکرده و هر خبری هم در این رابطه امده بعدا تکذیب شد.
یعنی حتی نام اقای روحانی در لیست گزینه های
مورد بررســی جامعه روحانیت مبارز تهران برای
انتخابات ریاست جمهوری قرار ندارد؟
سیاست
جامعه روحانیت این بار نباید سکوت کند
گفت وگوی مثلث با محمدتقی رهبر
امید کرمانی ها
خبرنگار
مثلث | شماره 327
تقریبا حال و هوای دوازدهمیــن دوره انتخابات
ریاست جمهوری بر فضای سیاسی کشور سایه
گسترانده است و تشکل های سیاسی تحرکات
خود را پررنگ تر از گذشته در عرصه رسانه دنبال
می کنند ،بفرمایید االن فضا در حوزه اصولگرایی
به چه صورت است و رایزنی ها چه سمت و سویی
دارد؟
اصولگرایان الزم است باتوجه به حساسیت های
موضوع انتخابــات ریاســت جمهوری و درس هایی که از
گذشــته اموختند و فراز و فرودی که در عرصه رقابت های
سیاســی دیدند و تجربه کردند و طرح صحیح و جامعی با
وحدت نظر دراندازند.
باالخره گزینه هایی مطرح هستند .جامعه روحانیت
مبارز تهران و جامعه مدرســین حوزه علمیه قم در نزدیک
کردن دیدگاه های گروه های اصولگــرا به یکدیگر نقش
مهمــی بر عهــده دارنــد .تشــکل های اصولگــرا باید از
گذشته ها تجربه کسب کنند رویکرد و عزم خود را بر وحدت
نظــر بگذارند نه انکــه بخواهند هــر روز که بــه انتخابات
ریاســت جمهوری نزدیک می شــویم با اصــرار بر مواضع
خود از هم دور شــوند چون عاقبت پیمــودن چنین راهی
روشن است.
سیاست
خیر ،اقای روحانی جز و گزینه های جامعه روحانیت
مبارز تهران نیست.
اینکه گفته می شود اقای هاشمی تمایل پیدا کرده
است به جلسات شورای مرکزی جامعه روحانیت
مبارز تهران برگردد ،چطور؟
این هم دروغ اســت ،امــدن او بی فایده اســت و
نخو اهد امد .او یک اخالق مخصوص به خودش دارد.
اما در انتخابــات مجلس خبرگان رهبری شــاهد
بودیم که اکثریت اعضای جامعه روحانیت مبارز
تهران به حضور نام اقای هاشمی در فهرست این
تشکل روحانی رای دادند؟
این هم دروغ است .یک نفر روی مصلحت امیزی
این حرف را زد ،در حالی که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
حضور هاشمی را در لیست مورد حمایت خود رد کرده بودند.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم حضور نام اقای
هاشمی در لیست مورد حمایت خود را رد کرد اما
جامعه روحانیت مبارز تهران نام او را در لیســت
گذاشت و این تصمیم اعالم هم شد ،چطور شما
این مساله را رد می کنید؟
خیر ،یک یا دو نفــر اظهارنظر کردند که مصلحت
در این است وگرنه در دل جامعه روحانیت مبارز تهران دیگر
هاشمی وجود ندارد.
اما نام اقای هاشمی در لیســت جامعه روحانیت
مبارز تهــران بــرای انتخابات مجلــس خبرگان
رهبری بود .
باشد ،چند نفری این را از روی مصلحت اظهارنظر
کردند ولی همه ما مخالف بودیم.
در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که
سال 92برگزار شد ،شــاهد این بودیم که جامعه
روحانیت مبارز تهران در حمایت رســمی از یک
مصداق ســکوت پیشــه کرد چون اعضای این
تشــکل روحانی بین انتخاب اقای والیتی و اقای
قالیباف مردد بودند ،بنابراین تصمیم به سکوت
گرفتند ایا در انتخابات ریاســت جمهوری ســال
اینده هم همین رویه را پیش می گیرند؟
جامعه روحانیت مبارز تهران ســکوت پیشه نکرد،
این اقایان با بی وفایی خود ایت الله مهدوی کنی را عصبانی
کردند ،شکست هم خوردند .حاال باید اهل اتحاد و اتفاق
باشیم تا دیگر شکست نخوریم.
به نظــر شــما اگــر همیــن اتفــاق در انتخابات
ریاست جمهوری ســال 96تکرار شــود ،جامعه
روحانیت مبارز تهران باز هم ســکوت می کند یا
اعالم موضع خواهد کرد؟
چنین اتفاقی دوباره تکرار نخواهد شد.
یعنی جامعــه روحانیت مبارز حتمــا اعالم موضع
خواهد کرد؟
بله ،اعالم موضع خواهد شد.
جامعه مدرســین حــوزه علمیه قــم در انتخابات
ریاست جمهوری ســال 92از اقای والیتی اعالم
حمایت کرد امــا گروهی از اعضای این تشــکل
روحانی به تاسی از ایت الله مصباح یزدی در مقام
حمایت از اقای جلیلــی برامدند ،بعد از انتخابات
ایت الله یزدی با لحن گالیه امیزی گفت «جامعه
مدرسین حوزه علمیه قم در خطر انشقاق بود»،
فکر نمی کنید اگر جامعه روحانیت مبارز تهران در
چنین دو راهی برای انتخابات ریاســت جمهوری
ســال 96قرار بگیرد و با اعالم حمایت رسمی از
یک کاندیدای خــاص در معرض خطر انشــقاق
قرار بگیرد؟
این خطر برای همه است منتها این دفعه دیگر مثل
دفعات قبلی نیست و همه با هم متحد می شوند.
57
سیاست
سیاست
58
مثلث | شماره 327
مبــادا بر اثــر ناهماهنگی هــا و تعمیــم اختالف ها
اصولگراها به ســمتی بروند کــه از اصــول و مبانی نظام
دور شــوند .اما حاال چه شده و چه می شــود تا این لحظه
نمی توان قضاوت روشنی داشت.
از خودتان بگویید ،چه زمانی از شما برای حضور
در شــورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران
دعوت به عمل اوردند؟
عرض کنــم مردادماه بود که شــش نفــر را برای
حضور در شــورای مرکــزی جامعه روحانیت مبــارز تهران
دعوت کردند .البته من سابقه حضور در جامعه روحانیت را
داشتم ،همان سال 60که تهران بودم در جامعه روحانیت
و محضر ایت الله مهدوی کنی خیلی فعالیت داشتم.
حاال بعدا اشــتغاالت و کارهای دیگر ما زیاد شــد و
در مســیر دیگری مشغول فعالیت شــدیم .ادواری هم در
مجلس شورای اسالمی حضور داشــتم اما در کل از نظر
محتوایی ،فکری و مبنایی با جامعه روحانیت مبارز تهران
و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بودم .روزی در مردادماه
امســال از جامعه روحانیت مبارز تهران بــه من زنگ زدند
و گفتند« :نظــر جمع این بــود که عضو شــورای مرکزی
جامعه روحانیت شــوید و در جلسات شرکت کنید» من هم
قبول کردم.
به نظر شــما تغییر ترکیب شورای مرکزی جامعه
روحانیت مبارزی در این مقطع زمانی الزم بود؟
چه اشکالی دارد که هر تشــکلی از نیروهایی که
شایسته می داند دعوت کند .طبعا یک انسجام و همدلی
ایجاد خواهد شــد ،اعضا دســت به دســت هم می دهند
و اهداف و نظــر جمعی را جلــو می برند .به نظــر من کار
درستی بود.
سایر تشــکل ها هم می توانند این طور باشند .یعنی
کسانی از که فکرشان درســت است و تجربه دارند دعوت
کننــد .طبیعتا هر چه در تشــکل ها وحدت بیشــتر باشــد
انسجام ها بیشتر می شود ،بنابراین تاثیرگذاری ان تشکل
بیشتر خواهد بود.
ایا اعضــای جامعــه روحانیــت مبارز تهــران را
یکدست می بینید چون این تشکل روحانی برای
انتخابات ریاســت جمهوری ســال 92ســکوت
کرد ،در انتخابات ریاست جمهوری سال 96چه
می کند ،باز هم سکوت خواهد کرد یا انکه رسما
از یک نامزد حمایت می کند؟
خیر ،من معتقدم سکوت نکند چون هر تشکیالتی
حاال می خواهد جامعه روحانیت مبارز تهران باشد یا جامعه
مدرسین حوزه علمیه قم یا دیگران ،اگر در عرصه سیاست
سکوت کنند اشتباه است .معتقدم باید شفاف حرف مان را
بزنیم ،دیدگاه ها و ارمان های مان را بیان کنیم و از مواردی
من می گویم روی نامزد اصلح وفاق داشته باشیم
و برای توفیق او کار کنیم تا به نتیجه برسیم واال
همان خواهد شد که در گذشته دیدیم
4
محمدتقی رهبــر معتقد
اســت« :جامعــه روحانیــت
مبــارز نبایــد در انتخابــات
ریاســت جمهوری همچــون
دوره گذشــته ســکوت کنــد
چون ســکوت باعث می شود
دیگــران میــدان را به دســت
گیرند و پیروز شــوند ».عضو شــورای مرکزی جامعه
روحانیت مبارز تهران اصولگرایان را در چند بخش از
این گفت وگو به عبرت گرفتن از گذشته فرا می خواند
و می گوید« :جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین
هیچ گاه نقــش اجرایــی در حــوزه اصولگرایی زمان
انتخابات ایفا نکردند و فقط در مقــام موضع گیری و
توجیه کردن کارهایی انجام دادند».
که الزم است دفاع کنیم .اگر ما این کار را نکنیم دیگران
میدان را از دست ما می گیرند.
اگر اختــاف کنیم دیگــران میدان رقابــت را از ما
می برند ،همان طور که تجربه ها در گذشــته نشــان داد،
بنابراین تشــکل های همســو چه جامعه مدرســین حوزه
علمیه قم و چه جامعه روحانیت مبارز تهران باید به عنوان
یک جریان پیرو امام و رهبری و اصول نظام فعال باشند و
کار کنند ،به ویژه در جهت وحدت کار کند چون اگر وحدت
باشد می توانند ایده های مدنظرشــان را به اجرا دراورند و
عملی کنند .اگر وحدت نباشد و کار به تفرقه کشیده شود،
ارای پایگاه اجتماعی اصولگرایان نیــز میان گزینه های
حاضــر در صحنــه انتخابات ریاســت جمهوری تقســیم
خواهد شد.
در انتخابات ریاســت جمهوری سال 92ما تعدد
کاندیداهــای اصولگرا را شــاهد بودیم ،اگر این
دوره هم تعــدد کاندیدهــای اصولگرا را شــاهد
باشــیم ،جامعه روحانیت مبارز چــه کار خواهد
کرد؟ ســال 92بیــن دو راهــی حمایــت از اقای
قالیباف یا اقای والیتی مردد ماند و تصمیم گرفت
موضع گیــری نکند چون احتمــال داد اگر اعالم
موضع کند دچار انشــقاق شود؛ اتفاقی که برای
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افتاد و گروهی به
سمت حمایت از جلیلی رفتند و گروهی نیز حامی
اقای والیتی شــدند .بعــد از انتخابــات ایت الله
یزدی سخنرانی گالیه امیزی کرد و گفت «جامعه
مدرسین حوزه علمیه قم در استانه انشقاق بود»،
به نظر شــما این دوره چه خواهد شــد؟ ایا برای
انکه میان اعضای جامعه روحانیت مبارز تهران
دودستگی پیش نیاید سکوت پیشه خواهد شد؟
من معتقدم تجربه های گذشــته را باید چراغ راه
اینده کرد و از انها درس بیاموزیم .به هر حال تعدد و تکثر
نامزدهای اصولگرا همان نتیجه ســال 92را در سال 96
تکرار خواهد کرد ،پس از اکنون باید گروه ها و تشکل های
اصولگرا اختالفات جزئی را کنــار بگذارند و با اصول کلی
به سراغ کســانی بروند که امید رای اوردن و موفقیت شان
باشد و نظراتشان را با هم جمع کنند .باالخره تکثر و انشقاق
و همدل نبودن و هم فکــر نبود یا ســلیقه ای عمل کردن
نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت.
به نظر شــما اگر این دفعه هــم جامعه روحانیت
میان دو گزینه ماند ،ایــا باید اعالم موضع کند یا
راه سکوت را در پیش گیرد؟
نظر شخصی من این اســت که اعالم موضع کند
حاال تا جمع چــه تصمیمی بگیرند ،یعنــی نظر اکثریت بر
حمایت از هر کاندیدایی بود در حمایت از او اعالم موضع
شود چون نظر اکثریت مالک اســت .من می گویم روی
نامزد اصلح وفاق داشته باشیم و برای توفیق او کار کنیم
تا به نتیجه برســیم واال همان خواهد شــد که در گذشته
دیدیم.
جبهه پیروان خط امــام و رهبری می گوید جامعه
روحانیت مبارز تهران محور کار اصولگرایان در
انتخابات ریاست جمهوری ســال اینده باشد اما
در مقابل این دیدگاه جمعیت ایثارگران ،جمعیت
رهپویان و جبهه پایداری معتقدند جامعتین فقط
باید نقش داوری ایفا کنند چون این دو تشــکل
روحانی ظرفیت کار اجرایی را در فضای انتخابات
ندارند ،نظر شما چیست ،جامعه روحانیت مبارز
تهران باید چه نقشی را در رقابت سیاسی پیش
رو ایفا کند؟
معموال در مرحله اجرایی این طور نبوده که جامعه
روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به
میدان بیایند و استین باال بزنند و کارها را بر عهده بگیرند؛
فقط اعالم موضع داشتند ،یعنی نظرشان را اعالم می کنند،
در واقع از نظــر تبلیغاتــی ،توجیه کــردن و بیانیه دادن را
جامعتین انجام می دهند .البته در صحنه اجرا کسانی که
هوادار گفتمان اصولگرایی هستند که تعدادشان زیادهم
است و شاید اکثریت در سراسر کشــور باشند .انها باید در
حوزه اجرا و حرکت دنباله روی کنند .در کل باید جمعی نظر
داد ولی از نظر شخصی من جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
و جامعه روحانیت مبارز تهران باید با صراحت اعالم موضع
کنند و پای ارمان ها ایستادگی داشــته باشند .انجایی که
جای سخنرانی است ،ســخنرانی انجام دهند و هواداران
هم پشــتیبانی کنند تا نهضتی در حقیقــت به عنوان یک
حرکت سیاســی به وجود بیاید .در کل صراحت ،قاطعیت
و دفاع از ارمان ها باید مالک توجه قــرار گیرد ،اگرچنین
نکنیم دیگران رقابت را می برند و بعد ما می نشینیم و تاسف
می خوریم.
به نظر شــما اقــای هاشــمی اگــر بیایــد داخل
جلســات شــورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز
تهران شــرکت کند می تواند نظــر اکثریت این
تشکل را پشــت ســر اقای روحانی در انتخابات
ریاست جمهوری بیاورد؟
حاال چون اسم اشخاص امد من به دالیل مختلف
در این موضوع وارد نمی شوم.
ایا اقای روحانی جزو گزینه هــای مدنظر جامعه
روحانیت مبارز تهران برای حمایت در انتخابات
ریاست جمهوری است؟
این را هــم نمی دانم چون بایــد در جمع مطرح و
درباره ان تصمیم گیری شــود .پیش داوری نتیجه خوبی
ندارد ،فــردا می گوینــد اظهارنظری غیرمســئوالنه بوده
است.
سرنوشت دولت
گف
توگوی ویژه
«دولت روحانی یک دولت برونگراست یا اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم،
یک دولت غربگراست .البته نگاهش نسبت به شرق و امریکای التین هم باز
شده اما در ابتدا کامال غربگرا بود؛ حتی بیشتر باید گفت یک دولت امریکاگرا
تا غربگرا ».این عقیده دکتر ابراهیم فیاض اســت .با او گفت وگویی تفصیلی
انجام داده ایم.
ت
یتر
ا
و
ل
رئیس جمهور اینده ایران
رئیس جمهور بازار است
جامعه شناسیسیاسیایراندرگفت وگوبادکترابراهیمفیاض
گفت وگو
60
مثلث | شماره 327
علی حاجی ناصری
روزنامه نگار
اقای دکتر! در سه ســالی که از عمر دولت اقای
روحانــی می گذرد ،چــه اتفاقــی در جامعه برای
دولت ایشان رخ داده است؟
می توان گفت نوسان داشته است .قبل از دولت
فعلی ،دولت رادیکالیســتی احمدی نژاد بر سر کار بود که
به شدت باال و پایین داشــت و از رادیکالیسم تندی که در
دولت نهم در پیش گرفته بود ،به دیدگاه اصالح طلبی در
دولت دهم رســید .این تزلزل و نوسان ،جامعه را به شدت
ناارام کرد؛ یعنی دولت به عنوان قوه اجرایی تام کشور که
باید مرکز ارامش و محافظه کار باشــد ،به قوه مقننه تبدیل
شــده بود؛ یعنی خودش قانون وضع می کــرد و به اجرای
ان مبادرت می ورزید .دولتی بود که زیربار قانون مجلس
نمی رفت .دعواها در جامعه در قوه مقننه است و قوه مجریه
باید قوه محافظه کاری باشد؛ البته قوه قضائیه باید از همه
قوای دیگر محافظه کارتر باشــد .دولت ســابق ،خودش
قانون وضع می کرد و ان را اجرا می کرد و کاری به قوه مقننه
نداشــت .جامعه به شــدت به هم ریخته بود و متاســفانه
بســیاری از هنجارهــای اخالقــی در دوره احمدی نــژاد
شکسته شــد؛ چرا که وقتی قوه مجریه هنجارشکنی کند،
جامعه دچار هرج و مرج می شــود .جامعــه به دنبال نوعی
ارامش می گشت و زمانی که روحانی گفت من حقوق دانم
و سرهنگ نیســتم ،مردم به این فرد رای دادند .ایشان با
اختالف اندکی نســبت به کاندیداهای دیگــر رای اورد و
دولت را در اختیار گرفت تا این کار را انجام دهد و ارامش
را حکمفرما کند .این مهمترین دلیلی اســت که بخواهیم
بگوییم چرا مردم به روحانی رای دادند .مردم نمی خواستند
بار دیگر یک دولت پرخاشــگر و ناارام سرکار بیاید؛ چرا که
جامعه شناسی سیاسی
هزینه های ان را هم در روابط بین الملل و هم در بعد داخلی
پرداخته بودند.
در این ســه ســال چه اتفاقی برای دولت اقای
روحانی افتاد؟ شرایط اجتماعی پیرامون دولت
را چگونه می بینید؟
دولــت روحانی یک دولــت برونگراســت یا اگر
بخواهیم دقیق تر بگوییم ،یک دولت غربگراست .البته
نگاهش نسبت به شرق و امریکای التین هم باز شده اما
در ابتــدا کامال غربگرا بــود؛ حتی بیشــتر باید گفت یک
دولت امریکاگــرا تا غربگــرا .دولت با معادله ســاده ای
که داشــت تصور می کرد اگر با غرب و امریکا راه بیاید و
با انها مذاکره کند ،تمام مشــکالت حل می شــود .ایراد
تمام دولت های مشابه دولت اقای روحانی این است که
متاسفانه اقتصاد سیاسی در ذهن شــان نیست؛ اقتصاد
سیاســی در چارچوب تئوریک انها گنجانده نمی شــود و
قدرت اقتصاد را در سیاست دست کم گرفته اند .در چنین
شرایطی بود که مذاکرات به نتیجه رسید و برجام حاصل
شــد .روحانی ســخنرانی های حماســی انجام می داد و
کنفرانس خبری ترتیب مــی داد .بالفاصله و به طور زنده
اعالم کرد که تحریم ها پایان یافت و درها گشــوده شد.
هر کسی به شعارهای روحانی از ابتدای دولت تا به امروز
نگاه کند ،متوجه می شــود که نوعی فکر ســاده در ذهن
او بوده اســت .انها خیال می کردند با یــک مذاکره همه
مسائل حل می شود و نمی دانســتند که سیاست و قدرت
تا چه حدی در مسائل مربوط به روابط بین الملل اهمیت
دارد و قــدرت تعیین کننده اســت نه فقط کاغــذ و امضا.
اینجا بود که با واقعیت مواجه و دچار سرخوردگی شدند.
دولت هنوز نمی دانــد که برای دوره بعــدی در انتخابات
روحانی با شــعارها و حرف هایی امد که نتوانسته
به انها جامه عمــل بپوشــاند .دوره اصولگرایی و
اصالح طلبی گذشته اســت و هر کسی بخواهد
شعار تند اصولگرایانه یا اصالح طلبانه سر بدهد،
نتیجه ایعایدشنخواهدشد.
مثلث | شماره 327
همان طور که هاشمی رفسنجانی
در چند انتخابات امد و شکست
خورد ،احمدی نژاد هم
همین طور است؛ شاید هم
بدتر باشد
گفت وگو
پیروز می شــود یا نه کــه این موضوع دیگری اســت .در
حال حاضر دولت می خواهد نگاه گذشته را که یک نگاه
خام کالن محور و فارغ از جزئیات محــوری بود ،جبران
کند .روحانی حتــی وزرای خود را نمی دیــد و به ندرت به
انها وقت مالقــات می داد؛ فقط همان جلســاتی بود که
در هیات دولت برگزار شــده اســت .اما اکنــون روحانی
حتی با استانداران هم جلســه خصوصی برگزار می کند؛
چراکه می خواهد ارزیابی کند در این سه سال چه اتفاقی
در دولت افتاده اســت .رئیس جمهور متوجه شده است
که دولــت فقــط وزارت امورخارجه نیســت و حداقل ۱۰
وزارتخانه دیگر دارد که برای اداره کشــور باید انها را هم
ببیند .اکنون که انتخابات نزدیک شــده ،کارها در دولت
خوابیده اســت؛ یعنی همه بــه نوعی محافظــه کاری را
شروع کرده اند تا دولت تمام بشــود .حتی بسیاری از انها
تردید دارند که این دولت به دور دوم می رسد یا نه؛ دچار
نوعی وحشت زدگی شده اند و محافظه کاری به اوج خود
رسیده است .مشخص نیست که دولت بتواند در چند ماه
باقیمانده بتواند تا چه حدی اقتصاد را شکل بدهد و ان را
سروسامان ببخشد .خیز بعدی که از سوی دولت برداشته
شده ،خیزی است که هاشمی راه را برای انها باز می کند.
هاشمی رفســنجانی در اظهارنظرهای مختلف می گوید
دولت بعدی روحانی ،دولتی اســت که کمبودهای فعلی
را برطــرف می کنــد و کارهــای زمین مانده را بــه انجام
می رساند؛ یعنی می خواهد با یک چارچوب تئوریک انها
را به صحنه جامعه بازگرداند .امــا باید دید اصالح طلبان
یا اصولگرایانی که به روحانــی رای داده اند یا حتی مردم
عادی که بــه او رای داده اند ،بازهم چنیــن کاری انجام
می دهند یــا نــه؛ چراکه برخــی نظرســنجی ها می گوید
روحانی نبایــد بیاید و خــودش هم باید ایــن را بگوید که
برجام و فتح باب مذاکره با غرب برای من کفایت می کند
و توان دولت من همین قدر بوده است.
پیش بینــی شــما از وضعیــت اجتماعــی اقای
روحانــی در انتخابات ۹۶چیســت؟ ایــا همان
بدنه اجتماعی که در سال ۹۲از ایشان حمایت
می کرد و او را بر کرسی ریاست جمهوری نشاند
هنوز به اقــای روحانی وفادار اســت یــا ممکن
است به دنبال گزینه دیگری برود؟
نه؛ خیلی واضح اســت که دیگر نیست .روحانی
با شعارها و حرف هایی امد که نتوانسته به انها جامه عمل
بپوشاند .دوره اصولگرایی و اصالح طلبی گذشته است و
هر کسی بخواهد شعار تند اصولگرایانه یا اصالح طلبانه
ســر بدهد ،نتیجه ای عایــدش نخواهد شــد .مردم یک
دولت پراگماتیک اخالق محور می خواهند؛ یعنی عملگرا
باشد .ایرانیان در طول تاریخ همیشــه معتقد بوده اند که
کج دار ،مریز؛ یعنی کوزه را کج بگذار ولی اب ان را نریز.
ایرانی هــا ملتی هســتند که چنــدان دنبال رادیکالیســم
نیســتند و در عیــن حــال محافظــه کاری و به بن بســت
رســیدن را هم نمی پسندند .یکی از مشــکالتی که ما در
همه دولت ها داشــته ایم این اســت که دولت ها تئوریزه
نمی شوند؛ یعنی ما نمی دانیم دولت فعلی ،دولت سابق و
دولت های دیگر چگونه بوده انــد و ما باید اینها را تئوریزه
می کردیم .دوره اول و دوم احمدی نژاد یا دوره اول و دوم
خاتمی را باید تئوریزه کرد اما اصولگرایان و اصالح طلبان
چیزهای مختلفی درباره انهــا بافته اند که چیزی از درون
ان درنمی ایــد .مهم تریــن نکتــه ای که اکنــون مطرح
اســت ،همان موضوعی اســت که هاشمی رفســنجانی
مطرح کرده اســت؛ ایا قرار اســت اینده ما المان و ژاپن
باشد یا چین و روســیه؟ اینها دو پارادایم متفاوت است.
هاشمی رفســنجانی می گویــد در دولــت دوم روحانی،
اینده ما باید به گونه ای ترســیم شــود که به المان و ژاپن
برسیم .اینها کشورهایی هستند که امنیت خودشان را به
امریکا واگذار کرده اند .اکنون ارتش امریکا در شهرهای
فرانکفــورت و اوکینــاوا حضــور دارد و همه ســاح ها و
نیروهــای نظامی شــان متعلق بــه ارتش امریکاســت.
حضور اطالعاتی پررنگ امریکا در ژاپن به گونه ای است
که هیچ کس حق فعالیت مســتقل نــدارد .در المان هم
همین طور اســت و حتی وزیران دولت هــم محدودیت
فعالیــت دارنــد .هاشمی رفســنجانی می گویــد امنیت و
اســتقالل مان را به امریکا واگذار کنیم و از جنبه صنعتی
رشد کنیم و به المان و ژاپن برســیم .یا اینکه مثل چین و
روسیه یک قدرت نظامی باشــیم و در کنار قدرت نظامی
یک کشور مستقل و پیشــرفته برای خودمان بسازیم .از
نگاه هاشمی رفسنجانی ما باید امنیت و دفاع خودمان را به
امریکا واگذار کنیم و به یک کارخانه بزرگ تبدیل بشویم.
اینها دو تئوری کلی است که ما باید یکی از انها را انتخاب
کنیم .ایا ما می توانیم شبیه المان و ژاپن بشویم یا اینکه
به قبل از انقالب برمی گردیم؟ سوال بعدی این است که
اگر این طرح موفق می شــود ،چرا انقــاب کردیم؟ چرا
هشــت ســال جنگیدیم؟ دلیل تندروی هایی که از طرف
حامیان هاشمی رفســنجانی و طرفداران ریاســت او در
مجلس انجام شــد چه بود؟ اینها همه نیم قرن بازگشــت
به گذشــته اســت اما ایا مردم به ما اجــازه خواهند داد؟
ایرانی ها یک ملت ناسیونالیست هستند و اینکه بخواهند
تحت لوای نظامی و امنیتی کشــوری مانند امریکا باشند
که ســابقه روشــنی بین مردم ایران نــدارد و در انقالب،
جنگ عراق و ماجرای هواپیمای مسافربری نقش داشته،
برایشــان قابل قبول نیست .اینها ســاده انگاری و فرار رو
به جلوست.
ســازمان رای اقــای روحانــی کجاســت؟ در
انتخابات 92بیشــتر طبقه متوســط و نخبگان
از رئیس جمهــور حمایــت کردنــد و رای
حاشیه نشــینان و اقلیت هــا مزید بر علت شــد
و ایشان را به پیروزی رســاند .در انتخابات ۹۶
کدام طبقه رای اقــای روحانی را ســازماندهی
می کند و ان را می سازد؟
ابتدا باید مشخص شــود که کاندیداهای رقیب
چه کســانی هســتند و چه برنامه ای دارند .مردم حضور
جهانــی را می خواهند امــا هیــچ ایرانی پیدا نمی شــود
که ایــن حضور را بــه قیمت ذلــت ،بدبختی و بازگشــت
به دوره پهلــوی بپذیرد و قبــول کند که ســفرای خارجی
تکلیــف سیاســت را در کشــور ما مشــخص کننــد .اگر
این گونه باشــد ،ما پنجاه ســال به عقــب بازمی گردیم.
صحبت هایی که هاشمی رفســنجانی می کنــد و به قول
خودش رهبــری دولــت روحانــی را در دســت می گیرد
در همیــن راستاســت ،درحالی کــه دولت روحانــی باید
قاعدتــا در این بــاره اعالم موضــع کند؛ چراکــه ممکن
اســت هاشمی رفســنجانی بخواهد دولت روحانی را نیز
زمین بزنــد و یک دولت تابــع خودش را ســر کار بیاورد.
صحبت هایــی کــه هاشمی رفســنجانی انجــام می دهد
و تئوری هایــی که برای دولــت روحانی ارائــه می دهد،
کامال خالف امنیت ملی اســت و در گذشته نیز در سایت
شــخصی خود نظر قابل تاملی را مطرح کــرد که رهبری
ان را خیانــت توصیف کردند .اگر دولــت روحانی به این
مســاله معتقد باشــد می توان ایــن موضــوع را تجزیه و
تحلیل کرد اما باید دیــد رقیبی که می ایــد چه چارچوب
تئوریکی دارد؟ رابطه میان امنیــت و اقتصاد و اینکه این
دو بعد برای مــا چگونه تعیین می شــود؛ هــم در حضور
جهانی ما و هم در بعد داخلی .مــردم اینها را می بینند اما
انچه همه ما باید به دنبال ان باشیم این است که «دولت
فرصت طلب» ســر کار نیاید؛ اینکه چــراغ خاموش بیاید
و با چند شــعار ســاده خودش را باال بکشــد فایده ندارد.
مشکلی که شما درباره دولت روحانی می بینید این است
که یــک برنامه خیالی داشــت و یــک برنامــه ارمانی در
ذهنش بود و معتقد بود کــه مذاکره و برجام باب همه چیز
را می گشــاید ،هر روز یک فتح الفتوحی و اشتغال ایجاد
می شــود .همین حرف ها را هاشمی رفســنجانی هم در
دوره ریاســت جمهوری اش مــی زد .در اولین ســالی که
هاشمی رفسنجانی به ریاســت جمهوری رسید ،به مسجد
61
اقتصاد
جامعه شناسی سیاسی
دانشــگاه تهران امد و دانشــجوها اعتــراض کردند که
با این برنامه ها ،تکلیف اشــتغال چه می شــود؟ ایشــان
گفت ما در برنامه های مان به قدری اشتغال می کنیم که
مجبوریم برای اشتغال از خارج از کشور مهندس و کارگر
وارد کنیم .اینها خیال پردازی بود و به پرخاشگری نسبت
به سیاســت های اقتصادی هاشمی رفسنجانی ختم شد.
بعدها مردم به اصالح طلبان رای دادند که مساله عدالت
اجتماعــی را مطرح می کردنــد .خاتمی بعــد از اینکه به
ریاســت جمهوری انتخاب شد در اولین ســخنرانی خود
در میدان نقش جهــان اصفهان بحــث عدالت را مطرح
کرد .البته بعدها همه چیز از دســتش رفت و به لیبرالیسم
رســید؛ دقیقا مانند احمدی نژاد که با شعار عدالتخواهی
امد و در نهایت در دولــت دهم لیبرال شــد .دولت های
ما دولت های بســیار خامی هســتند که از نظــر تئوریک
مسائل زیادی در ذهن شان وجود دارد اما توانایی اجرای
ان را ندارند.
دولت ها بســیار سرمســتانه ســخن می گفتند؛ در
ابتدای کار بسیار رمانتیک هستند و در نهایت به رئالیسم
ســیاه می افتند .دولت روحانی هم به همین جا رســیده و
اگر کســی بخواهد ان بحث های شــعاری را مطرح کند
کســی باور نخواهد کرد .مردم به این نتیجه رســیده اند
که دولتمــردان انها سیاســت را متوجه نمی شــوند و در
ابتدا نوعی رمانتیســم و خیال پردازی حاکم اســت و در
نهایت زمانی که با واقعیت مواجه می شــوند ،افســرده،
ملول و به شــدت ناامید از اینده هستند .همیشه دیده ایم
که روســای جمهور در پایان دوره ،دولت را رها می کنند؛
احمدی نژاد ،خاتمــی و هاشمی رفســنجانی دولت را در
پایــان دوره دوم رها کــرده بودند اما روحانــی در همین
دوره دولت را رها کرده است .اگر دقت کنید می بینید که
معاون اول ،دولــت را اداره می کند؛ همان اتفاقی که در
دولت دهم افتاد و رحیمی به جای احمدی نژاد می دوید.
اگر بر این مبنا نگاه کنیم ،بایــد بگوییم که عمال تاکنون
دولت نداشته ایم بلکه فقط یک اداره داشته ایم .ما چند
اداره داریــم که بدون تئوری و بدون هیــچ همتی با پول
اگر پول نفــت در دســت دولت نبــود این
گنده گویی هــا و حرف هــای شــعاری را بیــان
نمی کردیم
ســاختار اقتصاد جهانی و کدخدامنشــی
به معنایی کــه در ذهن برخی وجــود دارد ،دچار
فروپاشی می شود
گفت وگو
62
مثلث | شماره 327
بخواهیم یا نخواهیم مثلث ایران -روسیه -
چین برقرار است و کسی نمی تواند خالف امنیت
ملی ما قدم بردارد
قدرت امریکا مانند گذشــته نیســت و من
معتقدم کــه بعد از انتخابات ریاســت جمهوری
اینده در امریکا ،این کشــور به نوعی فروپاشی
ساختاری دچار خواهد شد
مدلی که در ذهن هاشمی رفسنجانی وجود
دارد پنجاه یا شصت سال پیش جواب می داد
نفت کشور را می گردانند .متاسفانه برای دولت اینده هم
همین طور است؛ کسی که بخواهد رقیب روحانی باشد،
چه تئوری ای دارد؟ تفاوتی ندارد که اصالح طلب باشد یا
اصولگرا؛ باید تئوری عام ارائه دهد که در ان سیاســت،
اقتصــاد ،نظامی گری ،امنیــت و فرهنگ در ان باشــد.
خیال پردازی هاشمی رفسنجانی در اینکه ما ژاپن یا المان
بشویم ،وعده هایی اســت که قبل از انقالب می دادند.
می گفتند که ما تا 10ســال دیگر بزرگترین تمدن جهانی
می شویم و باید صدسال عقب ماندگی از غرب را 10ساله
جبران کنیم .اما انقالب به پیروزی رســید و خیال دروازه
تمدن به انقالب ختم شــد .من فکر می کنم که به خاطر
پول نفت اســت که اینقدر گنده گویی می کنیم .اگر پول
نفت در دســت دولت نبود این گنده گویی ها و حرف های
شعاری را بیان نمی کردیم بلکه متواضعانه از دانشگاه ها
و حوزه ها می خواستیم که برای اینده چارچوب تئوریک
مشــخص کنند .اکنون به محض اینکه یک دولت ســر
کار می اید شروع به سخنرانی می کند و خیال می کند که
رهبر جهان است .احمدی نژاد خیال می کرد رهبر جهان
است .خاتمی هم خیال می کرد که رهبر جهان است.
تئوری گفت وگــوی تمدن ها را بیــان کرد اما اصال
سیاســت متوجه نمی شــد .به محض اینکــه از نیویورک
به تهران بازگشــت ،بوش ما را محور شرارت اعالم کرد.
روحانی هم خیال پردازی داشت و با شرکت های جهانی
مانند ایرباس و بویینگ مذاکره می کند و نشــان می دهد
که یک دولت کامــا خام اندیــش داریم .اینهــا نتیجه
خیال پردازی است که فقط مختص کشورهایی مانند ما
و کشورهای عربی اســت که فقط پول نفت دارند و کاری
از دستشان برنمی اید.
در دوره های اخیر انتخابات ،اتفاق تازه ای رخ
داده و ان ،این است که طبقه ضعیف از مشارکت
در انتخابات امتناع می ورزد .برخی معتقدند که
حتی اگر فردی بیاید کــه گفتمانش در تقابل با
اقای روحانی باشد ممکن است نتواند این طبقه
را راضی کند کــه در انتخابات مشــارکت کنند؛
مگر اینکه ویژگی های شخصیتی خاصی مانند
اقای احمدی نژاد داشته باشد .ممکن است در
انتخابات پیش رو نیز این اتفاق رخ دهد؟
در این زمینه چند نکته وجود دارد .اول اینکه باید
تا ابان ماه منتظر بمانیم تا ببینیم چه کســی در انتخابات
اینده امریکا ســر کار می ایــد .نکته دوم این اســت که
دیدگاه تعامل گرایانه ای که در میان مردم ایجاد شده بود
و می گفتند می توانیم با امریــکا مذاکره کنیم و به توافق
برســیم ،از بین رفته اســت .یعنی قشر متوســط و قشر
باالی اجتماعی که خیال می کرد همه مسائل با مذاکره
حل می شــود دیگر چنین دیدگاهی ندارد .در نتیجه فقط
بحث دولت مهم نیســت بلکه ممکن اســت مشارکت در
انتخابات بســیار پایین باشد .اما مســاله مهم این است
که تا ان زمــان تحوالت زیــادی رخ می دهد؛ مســائلی
مانند ریاست جمهوری امریکا ،خاورمیانه ،روسیه و چین
بسیار مهم هســتند .ما مثلثی در اسیا تشــکیل داده ایم
که بخواهیم یــا نخواهیم مثلــث ایران -روســیه -چین
برقرار اســت و کســی نمی توانــد خالف امنیــت ملی ما
قدم بردارد .روس ها ریال ما را به رســمیت شــناخته اند و
چین هم مجبور اســت نظامی گری مــا را بپذیرد؛ چراکه
تا پیش از این قبول نداشــت اما ناچار است این مساله را
بپذیرد .این مساله بسیار مهمی است که امریکا در اینده
می خواهد بــا این مثلث قــدرت چه کند؟ اگر قرار باشــد
براساس دیدگاه هاشمی رفســنجانی محور نظامی گری
ایران فروبپاشد ،این مثلثی که امنیت اسیا و خاورمیانه را
تامین می کند می شکند و ما اینده های بسیار مهمی را از
دست می دهیم . .مهمترین علت این مساله پایین بودن
سطح دو کاندیدای انتخابات امریکاست .نسبت به اوباما
خیلی عقب مانده تر هستند و نسبت به بوش که به ساختار
قدرت و ثروت متصل بود خیلــی ضعیف ترند .با روی کار
امدن ترامپ یا کلینتون ،امریــکا قدرت جهانی خود را از
دست خواهد داد و دچار سقوط ساختاری می شود .پس
صحبت هاشمی رفسنجانی که ژاپن یا المان بشویم کامال
بی معناســت چرا کــه امریکایی وجود ندارد کــه بخواهد
المان و ژاپن بســازد .دوره طالیی ( )Golden Timeبعد
از جنگ جهانی دوم یک دوره خاص بود که بدون منفجر
شــدن یک بمب یا پرتاب یک موشــک ،امریــکا پیروز
جنگ بود اما در شــرایط فعلی دیگــر ان وضعیت وجود
ندارد .در نتیجه کشــورهای جهانی خودشــان به شکل
ســاختاری جلو می ایند و حتی کار به جایی خواهد رســید
که شهرهای جهان مهم خواهد شد .برای مثال امارات
و بغداد باید خود را از نو و براساس قدرت ایران و اقتصاد
جهانی تعریف و مزیت های نسبی خود را در سطح جهانی
تعریف کنند.
در حال حاضر وقتی هیات های اقتصادی خارجی
به ایران می ایند به استان ها سفر می کنند و کشورها روی
شــهرها برنامه ریزی می کنند .ســاختار اقتصاد جهانی و
کدخدامنشــی به معنایی که در ذهن برخــی وجود دارد،
دچار فروپاشی می شود .وقتی این ساختارهای تئوریک
مطرح شــود مردم متوجه می شــوند که چــه اتفاقی رخ
خواهد داد .باید ببینیم چه کسانی کاندیدا می شوند .من
با برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری که احتمال رای
اوردن انهــا در مقابل روحانی باالســت برخورد کرده ام و
می بینم که این ســاختار را دنبال می کنند .رئیس جمهور
اینده ایران رئیس جمهور بازار است و رئیس جمهور اینده
امریــکا رئیس جمهور جنگ احمقانه اســت؛ جنگ های
کوتاه ،ســریع و خشــن که به فروپاشــی امریکا سرعت
می بخشــد .این نظامی گری را در شــرق اســیا ،دریای
بالتیک ،دریای سیاه و دریای مدیترانه می توان مشاهده
کرد .اقتصاد امریکایی اقتصاد جنگ نیست و اگر چیزی
می گوید فقط نعره اســت که بر سیستم رســانه ای مبتنی
اســت .مطمئن باشــید که امریکا بایــد خاورمیانه را رها
کند چراکــه اقتصادش پاســخگوی این هزینه ســنگین
نیست .در ایران هم مردم رئیس جمهور بازار می خواهند
که بــه اقتصاد سروســامان بدهد و مــردم بتوانند زندگی
کنند .مردم مــا برای امنیت هزینه هــای زیادی پرداخت
کرده انــد و هشت ســال جنگیده اند .مدلی کــه در ذهن
هاشمی رفســنجانی وجــود دارد پنجاه یا شــصت ســال
پیش جواب مــی داد و به دلیــل فقدان تئــوری با همان
نگاه نوستالژیک به جهان می نگرد ،بنابراین اینده جهان
مختص خودش اســت و تکــراری نخواهد بــود .انچه
من در ایران می بینم این اســت کــه رئیس جمهور اینده
رئیس جمهور بازار اســت و فردی اســت کــه می خواهد
واقع بینانه نگاه کند.
چــه ویژگی هــای بــرای رئیس جمهــور بــازار
می توانیم متصور باشیم؟
مــن نمی خواهم نــام ببرم امــا این گونــه افراد
به شــدت باســواد هســتند ،در کاربری بســیار حرفه ای
هســتند و بازار را به خوبــی می فهمنــد؛ چگونگی ترکیب
ثروت و بــازار را می فهمنــد و رابطه ان با ثــروت و تولید
را متوجه می شــوند .چنین افرادی هســتند و بازار بسیار
هوشیار شــده اســت .بازار فعلی ،ان بازار تجاری سنتی
نیســت بلکه بازاری اســت که در ان هم دکتر و مهندس
می بینیــم و هم در اقتصــاد جهانی حضــور دارند و حتی
بیشتر از دولت معامله می کنند .اینها نگاه عاشقانه نسبت
به غرب ندارند که اگــر روزی با غرب برخــورد کنند دچار
افسردگی شوند .شرق و غرب را خوب می فهمند و بهتر از
سیاســتمداران ما که با پول نفت خیال پردازی می کنند و
می تــوان گفت کــه پشــتوانه اجتماعی
روحانی در جامعــه از بین رفته اســت و
افراد بسیاری هســتند که دولت روحانی
را قبــول ندارنــد .من معتقــدم حرکت ما
تا انتخابات ســال اینده یک حرکت ارام
خواهد بود و البته اثار برجام نیز مشخص
خواهد شد.
بررســی های اســتراتژیک ریاســت جمهوری سخنرانی
می کردم ،اقای اختری که زمانی امام جمعه ســمنان بود
با من تندی کرد .اگر جمهوری اســامی به احمدی نژاد
اجازه دهد بیاید کامال خالف امنیت ملی و فاجعه است.
بایــد در تئوری پردازی هــا تاکید شــود که واپســگرایی
ممنوع اســت و اگر می خواهند می توانند خاطراتشان را
بنویســند؛ البته همان چیزی که هســت نه ان چیزی که
دوست دارند و شیفتگی شــان را به نمایش بگذارند .اگر
هاشمی رفســنجانی عده ای متفکــر را دور خودش جمع
می کرد و همــان اعتقادات را بــا چارچوب های تئوریک
چند متفکر و دانشــگاهی -و نه چند کارگزار اطراف خود-
مطرح می کرد و فقط خاطره نویســی نمی کرد ممکن بود
نتیجه بسیار بهتری بگیرد .کار احمدی نژاد تمام است و
اگر بخواهد برگردد به جایی نمی رسد .این نوعی طنز تلخ
تاریخی است و باید این رســم را در کشور ایجاد کنیم که
نباید در کار روسای جمهور ما برگشت باشد .کسی که 10
سال امتحان پس داده باشــد دیگر نباید بر سر کار بیاید؛
اینکه می گویم 10ســال دلیلش این اســت که هشــت
سال دولت سرکار است و تا دو ســال بعد هم عمال دولت
قبلی ادامه می یابــد .مگر ما می خواهیم شکســت های
احمدی نژاد را جبران کنیم؟ اینکه کشــور ما برای جبران
ان شکســت ها هزینه بدهد ،بســیار غیرمنطقی اســت.
این تجربه ای بود که تمام شد و تجربه جدید باید بر پایه
تئوری های جدید باشــد .دولــت اینده ما بایــد تفکرات
مدون ،فکری ،عمیق و بومی داشته باشد.
برای مثــال رهبــری می گویند اقتصــاد مقاومتی و
بــر ان تاکید می کننــد .چــه ارتباطی با اقتصــاد مردمی
المــان دارد؟ بزرگ ترین تئوری ســاز اقتصــاد مقاومتی
همین اقتصاد مردمی المان اســت .ما باید برای تدوین
تئوری های مــان به دنبــال اقتصــاد مردمی باشــیم که
اینده اقتصادمــان را تضمیــن کنیم .اگر افغانســتان یا
کردســتان عراق اباد شــود ما دچار بحران می شویم .ما
بایــد چارچوب های کالن داشــته باشــیم و دولت اینده
ما این چارچوب ها را تئوریزه کند و حتی نســبت به تولید
کتاب مبادرت ورزد .باید تکلیف جهان با ما روشــن شود
که می خواهیم چه کنیم؟ در چنین شرایطی ما برای چین
و روسیه قابل اعتماد خواهیم بود و زندگی مردم و اشتغال
اوج می گیرد .متاسفانه همه دولت ها خیال پرداز بوده اند
و به دلیــل در اختیار داشــتن پول نفت ،دچار رمانتیســم
سیاســی شــده اند .هیچ یــک از دولت هــا واقع گرایانه
برخورد نکرده اند و شرایط بومی ایران را ندیده اند .دولت
اینــده باید دولت واقعی باشــد نه یــک اداره که بخواهد
خیال پردازی کند.
ســال ۹۶را چگونــه پیش بینــی می کنیــد؟ ایا
توده ها بــه اقــای روحانــی رای می دهنــد؟ ایا
نخبگان همچنان به ایشان وفادار هستند؟
تا زمانی که رقیب اصلی مشخص نشود نمی توان
اظهارنظر دقیقی کرد .باید مشــخص شود که چارچوب
تئوریک رقیب چیست؟ ایا عاقالنه است یا خیال پردازانه
و رمانتیک است؟ اما می توان گفت که پشتوانه اجتماعی
روحانی در جامعه از بین رفته است و افراد بسیاری هستند
که دولت روحانی را قبول ندارند .من معتقدم حرکت ما تا
انتخابات ســال اینده یک حرکت ارام خواهد بود و البته
اثار برجام نیز مشــخص خواهد شــد .امریکا ناچار است
در برابر ایــران کوتاه بیایــد وگرنه اینــده اش در ایران و
خاورمیانه خدشه دار خواهد شــد .رئیس جمهور ما فقط
داخل ایران نیســت بلکه مانند رئیس جمهور امریکا یک
رئیس جمهور جهانی اســت .بنابراین امریکا ،روســیه،
عراق ،افغانســتان و عربســتان بــر انتخابات مــا تاثیر
می گذارند و یک انتخابات داخلی نیست.
به همین دلیل می بینیم که رســانه های جهانی در
روند انتخابات ما وارد می شوند و هزینه بسیاری برای ان
صرف می کنند؛ مانند انتخابات اخیر مجلس و خبرگان که
برای ان هزینه های بسیاری صرف کردند که پیام امنیتی
فراوانی برای ما داشت .رئیس جمهور اینده ما باید نظریه
واقع گرایانه نســبت به جهان داشته باشــد نه یک نظریه
خیال پردازانه و رمانتیک .مردم ما سطح تحصیالت شان
هر روز باالتر می رود و سطح سواد متفکران سیاسی ما هر
روز افزایش می یابد.
این متفکران می توانند با هــم حرف بزنند و گفتمان
تولید کنند؛ این مساله می تواند برای انتخاب رئیس جمهور
اینده بسیار موثر باشد .غرب هم از این مساله اگاه است و
می داند که کشور ما کشور ساده ای نیست .باید تئوری ها
موردبحث قرار گیرد و گفتمان تولید شود و تبدیل به قدرت
شود .در شــرایط فعلی ،بورژوازی شهری و روستایی تاثیر
بســیاری روی این مســاله دارد؛ ما فقط بورژوازی شهری
نداریم بلکه قشر متوسط روســتایی با تلویزیون و اینترنت
وارد صحنــه انتخابات می شــود .کاری که تــا انتخابات
ریاست جمهوری باید انجام دهیم کار تبیینی و روشنگری
است تا سیاستمداران ما بهتر بتوانند تصمیم بگیرند.
مثلث | شماره 327
ما باید برای تدوین تئوری های مان به دنبال اقتصاد
مردمی باشیم که اینده اقتصادمان را تضمین کنیم
گفت وگو
به افسردگی می رسند این مسائل را متوجه می شوند .من
در جلسه های اینها شــرکت کرده ام و دیده ام که چگونه
با اســیایی ها و غربی ها برخورد می کنند .اگر بازار بتواند
خــود را در بعد سیاســی بازتولیــد کند انتخابــات اینده را
خواهد برد؛ مردم و بخش پایین جامعه هم به این بخش
خصوصی اعتماد خواهند کرد و رای خواهند داد .جامعه
از دولت اصولگرا ،اعتدالگرا و اصالح طلب ناامید شــده
و از انها انفعال و رها کردن کشــور را دیده است .منظور
از رئیس جمهور بازار فردی اســت که اقتصــاد جهانی را
به خوبی می فهمد.
در چنین شرایطی بخش خصوصی و سرمایه گذاران
وارد میدان می شــوند .یکی از نکات مهم این است که
برج بــازی در ایران رواج یافته اســت .این مســاله برای
طبقه متوســط و ثروتمند شــهری اســت کــه می خواهد
اندیشــه خاص خود را در فلســفه و سیاســت تولید کند؛
یعنــی ثروتمندانی کــه می خواهند اندیشــه تولید کنند و
به متفکران کمک کنند .این مســاله نشــان می دهد که
اقتصاد در حال تبدیل شــدن به تئوری و تئوری در حال
تبدیل بــه سیاســت و قدرت اســت .دولت اینــده چنین
مفهومــی دارد و می داند که کجا بایــد نظامی گری کند؛
دیگر خیال پردازی هاشمی رفســنجانی تمام می شــود.
از ابتدا در ذهن هاشمی رفسنجانی ژاپن اسالمی بود که
بعد به مالزی اسالمی تبدیل شد و به ترکیه اسالمی رسید
و دوره دولتش تمام شد و به هیچ کدام نرسید .اما بازاری
که من می گویم کمک می کند که اقتصاد به تئوری تبدیل
شود و به قدرت و سیاست برسد.
در میان احتماالتی که وجود دارد ،حضور اقای
احمدی نژاد همچنان محتمل است .ایا طبقه ای
که به سیاســت های توزیعــی احمدی نژاد رای
می دهد ممکن اســت این بار به اقــای روحانی
رای بدهد؟
احمدی نــژاد تمام شــد .حتی اگر فــرض کنیم
کــه احمدی نــژاد رئیس جمهــور شــود ،این بــه معنای
واپس گرایی و بازگشــت به عقب اســت .همان طور که
هاشمی رفســنجانی در چنــد انتخابــات امد و شکســت
خورد ،احمدی نژاد هم همین طور اســت؛ شاید هم بدتر
باشد .هاشمی رفســنجانی یکی از استوانه های انقالب
اســامی بود و فردی بود کــه در انقالب از ابتــدا با امام
بود ،روحانی اســت و در حــوزه درس خوانده اســت .اما
احمدی نژاد چه دارد؟ دوره شــعارهای گنده تمام شــده
و اگــر احمدی نژاد ان شــعارها را بدهد کارش بســیار بد
اســت .مردم دیگر حرف های او را باور ندارند؛ کســانی
هم که ماننــد اقای افروغ و بنده و بســیاری افــراد دیگر
تئوری ســازان احمدی نژاد بودیم قبــل از دیگران حذف
شــدیم .احمدی نــژاد حتی مــا را هم تحمــل نمی کرد.
اولین سخنرانی من در اولین سالگرد دولت احمدی نژاد
در مرکز بررسی های اســتراتژیک ریاست جمهوری هنوز
موجود اســت .من در ابتــدای دولت دهم بــا مجله راه
صحبت کردم و گفتم که اینها در برابر رهبری می ایستند؛
چراکــه عرفانی گرا و ضداخالقیات هســتند .من از ابتدا
می دانســتم چه اتفاقــی رخ می دهــد و وقتــی در مرکز
جامعه شناسی سیاسی
63
دستورکارهای جانشین اوباما
بین الملل
رویکرددقیقدولتایندهامریکانسبتبهتوافق نامهجامعاقداممشترکتحت الشعاعرقابت های
انتخاباتیوجدالدونامزداصلیاینرویدادسیاسیشدهاست.ازهمینروبرخیکارشناسانبراین
باورندکهاحتماالدونامزدانتخاباتدرصورتراهیافتنبهکاخسفیدازخطمشیمتفاوتیدربرخورد
با برجام برخوردار خواهند بود .اما در مقابل برخی دیگر نیز بر این نکته پای می فشــارند که با وجود
شعارهای متفاوت در دوره انتخابات رویکرد هر دو نامزد نســبت به برجام پس از طی شدن این دوره
تقریبایکسانخواهدبود.
تی
تر
یک
توافق اجباری
برجامپسازانتخاباتریاست جمهوریامریکاچهسرنوشتیخواهدداشت؟
ابراهیم متقی
استاد دانشگاه تهران
بین الملل
64
مثلث | شماره 327
1
اگرچــه هنــوز مناظره هــای اصلــی کاندیــدای
ریاست جمهوری امریکا شروع نشــده ،اما ادبیات سیاسی
دونالد ترامپ فضــای انتخاباتی امریــکا را رقابتی تر از هر
زمان دیگری ساخته است .بخش قابل توجهی از مفاهیم
تهاجمی ترامــپ معطوف بــه ویژگی های شــخصیتی و
الگوهای رفتاری هیالری رادهام کلینتون است .افشای
بیماری ذات الریــه هیالری ،برخــی از اتهامات ترامپ در
مورد سالمت فیزیکی و اقتصادی رقیب انتخاباتی خود را
با واقعیت روبه رو ســاخت .اغاز مناظره های انتخاباتی در
روزهای واپســین ســپتامبر و اکتبر 2016منجر به تشدید
ادبیات پلمیک کاندیدای ریاست جمهوری امریکا خواهد
شد.
ترامپ تالش دارد تا هیــاری کلینتون را به واکنش
وادار ســازد ،در حالــی کــه هیــاری تاکنــون از الگوی
خویشــتنداری و کنش محتاطانه بهره گرفته اســت .یکی
از موضوعــات اصلــی مناظره های انتخاباتــی کاندیدای
ریاست جمهوری امریکا را می توان مربوط به اینده توافق
هسته ای ایران و قدرت های بزرگ جهانی در قالب «برنامه
جامع اقدام مشترک» دانســت .واقعیت ان است که هیچ
یک از نهادهای رسمی و ارکان ســاختاری امریکا ،توافق
هسته ای ایران با گروه 5+1را مورد پذیرش قرار نداده اند.
چنین وضعیتی به مفهوم ان است که اینده تعهدات امریکا
نسبت به ایران به ویژه در مورد کاهش مرحله ای تحریم ها
و ازادسازی مبادالت مالی ارتباط مستقیمی با تیم سیاست
خارجی هر یــک از کاندیدا خواهد داشــت .ابهام در مورد
چگونگی اجرای برجام در ساختار سیاسی امریکا به گونه ای
اســت که حتی «جان بوینــر» رئیس مجلــس نمایندگان
امریکا مجبور به استعفا از مقام خود شد.
.1انگاره کنش بوروکراتیک در ساختار سیاسی امریکا
بر تحلیل اینده برجام
اگرچه انگاره های مختلفی درباره رویکرد انتخاباتی
کاندیدای ریاست جمهوری امریکا وجود دارد ،اما واقعیت
ان اســت که بخش قابل توجهــی از روند و ســازوکارهای
مربوط به هرگونه تصمیم گیری راهبردی در ایاالت متحده
موقعیت بوروکراتیک و سازمانی دارد .انگاره بوروکراتیک به
این موضوع اشاره دارد که تغییر در روسای جمهور امریکا
تاثیر چندانی بــر الگوهای کنش راهبــردی به جا نخواهد
گذاشت .ساختار سیاسی و تصمیم گیری امریکا نشانه هایی
از «موازنه و کنترل» را منعکس می سازد.
ســاختاری که مبتنی بــر کنترل نهادهای سیاســی
مختلف بر الگوی تصمیم گیری اســت ،تغییــر کارگزاران
تاثیر چندانی در سیاســتگذاری راهبــردی و الگوی کنش
امنیتی امریکا به جا نمی گذارد .در چنین نگرشی ،انتخاب
دونالد ترامپ یا هیالری کلینتــون نمی تواند محور اصلی
تغییر در رویکرد دولت امریکا نســبت به چگونگی اجرای
برنامه جامع اقدام مشــترک تلقی شــود .براســاس چنین
نگرشــی ،هرگونــه جابه جایــی در کارگــزاران کاخ ســفید
نمی تواند تاثیر قابل توجهی بر روندهای سیاســت خارجی
امریکا به جا گذارد.
الگــوی بوروکراتیــک معطوف بــه تبییــن نیازهای
راهبردی هر کشور براساس «عقالنیت راهبردی» است.
توافق اجباری
برجام برای امریکا و غرب یک الزام
است
جامع اقدام مشــترک را می توان انعکاس کاربرد رهیافت
نئولیبرالی باراک اوبامــا در کنترل بحران و امنیت ســازی
راهبردی دانست .چنین رهیافتی توانست زمینه های نیل به
همکاری مشترک برای کاهش تهدیدات فراروی کشورها
را سازماندهی کند.
واقعیت ان است که امریکا تالش دارد تا ایران را در
حلقه توافق های راهبردی قرار دهد .چنین توافق هایی را
می توان در زمره ســازوکارهای محدودسازی قدرت ایران
در محیــط منطقــه ای و نقش یابی در فضــای بین المللی
دانست .در چنین شرایطی هر یک از کاندیدای انتخابات
ریاســت جمهوری امریکا که در رونــد رقابت های پیچیده
و درهم تنیــده که با شــعارهای افراطی و کنــش هیجانی
همراه است ،به قدرت برسند در ان شرایط موضوع توافق
هسته ای به عنوان انگاره ای محســوب می شود که تاثیر
خــود را در روندهای سیاســتگذاری منطقــه ای امریکا در
برخورد با ایران به جا خواهد گذاشت.
نتیجه گیری
روندهای سیاســت خارجی دولت اینده امریکا تابعی
از ویژگی های شــخصیتی کارگــزاران اجرایــی در پیوند با
ســنت های امنیت محور و ضرورت های ساختاری است.
در نگرش ســاختاری ،عوامل و مولفه هــای بوروکراتیک
عامل محدودکننده و تعدیل کننده الگوی رفتاری کارگزاران
اجرایــی ازجملــه رئیس جمهور خواهد شــد .اینــده رفتار
سیاســت خارجی امریکا در برخــورد با برنامــه جامع اقدام
مشترک امریکا ماهیت ساختاری خواهد داشت .نشانه های
ساختاری به مفهوم پیوند نقش افرینی عوامل بوروکراتیک،
فردی و نهادی خواهد بود .در ایــن فرایند ،الگوی کنش
دیپلماتیک در حل چالش های مربوط به برنامه جامع اقدام
مشترک اجرا خواهد شد.
اگرچه مجلس ســنا و نمایندگان امریکا برنامه جامع
اقدام مشــترک را تصویب نکرده اند ،اما ســاختار سیاسی
امریکا در چارچوب «فیلی باستر» مانع از رای گیری درباره
مطلوبیت یا عدم مطلوبیت الیحه ارائه شده به کنگره گردید.
در چنین شــرایطی ،برنامه جامع اقدام مشــترک به عنوان
موضوع پذیرفته ای تلقی می شــود که هر یک از مقامات
اجرایی باید زمینه اجرا و پذیــرش ان را فراهم اورد .نگرش
ســاختاری درباره توافق هســته ای معطوف بــه موضوع
مصالحه گرایی و اجماع توافقی بوده است.
سیاستگذاری راهبردی امریکا در روند تنظیم برنامه
جامع اقدام مشترک با نشــانه های مربوط به «مصالحه»
و «اجماع توافقی» در سیاســتگذاری عمومی هماهنگی
دارد .دیدگاه سیاســی و به ویژه دیدگاه عملگرا با مشخصه
سیاست به عنوان هنر ممکنات ،مشابهت زیادی با اجماع
توافق در روند دیپلماسی هسته ای ایران و کشورهای گروه
5+1دارد .بر اساس چنین نگرشــی هرگونه تصمیم گیری
ســازمانی و بوروکراتیک می تواند اثار خود را در نشانه های
تداوم سیاست خارجی به جا گذارد .در حالی که واقعیت های
تحلیل سیاست خارجی بیانگر ان است که روندهای جدید
در سیاســت خارجی دولــت و تیم مذاکره کننــده در فرایند
دیپلماسی هسته ای از سیاســتگذاری مصالحه براساس
نشانه هایی از «تغییر و تداوم» نسبت به روندهای گذشته
سیاست خارجی بهره گرفته اند.
متقاعدســازی ایــران و کاهــش قدرت ســاختاری
جمهوری اسالمی در زمره اهداف راهبردی ایاالت متحده
بوده که تحقق ان صرفا از طریق سازوکارهای کنش متقابل
و الگوهای همکاری جویانه حاصل گردیده است .طبیعی
اســت که چنین فراینــدی نمی تواند از ســوی گروه های
افراطی مورد انتقاد قرار گیرد .واقعیت های موجود سیاست
خارجی امریــکا و الگــوی سیاســتگذاری بوروکراتیک را
می تــوان زیربنای تصمیم گیــری رهبران اینده سیاســت
خارجی امریــکا بعد از انتخابــات نوامبر 2016دانســت ؛
فرایندی که نشانه هایی از تداوم در پذیرش توافق هسته ای
برنامه جامع اقدام مشترک را منعکس می سازد.
مثلث | شماره 327
.2نگــرش بازیگرمحــور و اینده برجام در سیاســت
خارجی امریکا
انچه می توان از ان به عنوان اینده کلی برنامه جامع
اقدام مشــترک یاد کرد ،تاکید بــر نشــانه هایی از ابهام و
عدم مشارکت موثر تیم اینده سیاست خارجی امریکا ست.
واقعیت ان است که سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری
امریکا و الگوی رفتــار مقامات اجرایی اینده این کشــور،
بر روندهــای انتخاباتــی ایران نیــز تاثیر می گــذارد .اگر
رئیس جمهــور اینده امریــکا به جای کاهــش تحریم ها،
محدودیت های اقتصادی ،منطقه ای و بین المللی بیشتری
علیه ایران اعمال نماید ،در ان شــرایط امــکان انتقادات
بیشتر از حسن روحانی در روند انتخابات 1396ایران وجود
خواهد داشــت .هرگونه الگوی رفتاری و مواضع راهبردی
رئیس جمهــور اینده امریکا ،بخشــی از ادبیات سیاســی
کاندیدای ایــران در انتخابات ریاســت جمهوری را تحت
تاثیر قرار خواهد داد.
ایران در طرح اقدام مشترک نسبت به نگرانی جهان
غرب درباره فعالیت هســته ای و روند غنی ســازی ،نگرش
ســازنده ای اتخاذ کرده اســت .به همین دلیــل در اولین
پاراگراف طرح اقدام مشــترک بر این موضوع تاکید شده
اســت که« :هدف این مذاکرات دستیابی به راه حل جامع
بلندمدت مورد توافق طرفین است که اطمینان یابد برنامه
هســته ای ایران منحصرا صلح امیز باقــی خواهد ماند».
باتوجه به مفاد و نتایج توافق هسته ای ایران برای امریکا،
هر رئیس جمهوری تــاش خواهد کرد تا اهــداف و مفاد
توافق هســته ای در قالــب برنامه جامع اقدام مشــترک و
قطعنامه 2231شــورای امنیت ســازمان ملــل را پیگیری
نماید .در این ارتباط تاکید شــده که ایــران هرگز به دنبال
ی یا گسترش هیچ گونه سالح هسته ای نخواهد بود.
دستیاب
هدف از فرایندهای شفاف سازی و اطمینان یابی را باید رفع
نگرانی های راهبردی جهان غرب دانست.
رویکرد دونالد ترامپ در مورد فعالیت هسته ای ایران
ماهیــت ماجراجویانه نــدارد .اگرچــه ادبیات سیاســی و
شــخصیت ادراکی افرادی همانند ایزنهاور ،نیکســون و
ی داشته ،اما تجربه سیاست خارجی
ریگان ماهیت تهاجم
امریکا نشان داده که این افراد از الگوهای همکاری جویانه
بیشــتری در حل مناقشــات بین المللی بهــره می گیرند.
طبیعی است که افرادی همانند هیالری کلینتون که دارای
شــخصیت پیچیده و درهم تنیده راهبردی است ،رویکرد
ســخت گیرانه تری در ارتباط با برنامه جامع اقدام مشترک
در دســتورکار قرار خواهد داد .ارتباط هیــاری کلینتون با
گروه های اسرائیل محور و عرب محور در سیاست خارجی
امریکا ،منجر به اتخاذ سازوکارهای محدودکننده در ارتباط
با اینده روابط ایــران و امریکا در قالب برنامــه جامع اقدام
مشترک خواهد داشت.
بین الملل
نشانه های عقالنیت راهبردی را می توان در بهره گیری از
سناریوهایی دانست که بیشترین مازاد امنیت ملی را برای
کشورها به وجود می اورد .براســاس نگرش بوروکراتیک،
هــر کشــوری از الگوهایــی بهره می گیــرد کــه مبتنی بر
زیرساخت های قدرت و سازوکارهای امنیت سازی خواهد
بود .بنابراین هر یک از گروه ها و گرایشات سیاسی ،شکل
خاصی از نشانه های کنش راهبردی را منعکس می سازد.
تجمیع چنین الگوهایــی را می توان به عنــوان واقعیت و
زیربنای تصمیم گیری بوروکراتیک دانست.
چنین فراینــدی ،پیوند همه جانبه ای با نشــانه های
مختلف سیاســت بین الملل دارد .واقعیت های سیاســت
بین الملل نشــان می دهد که رقابت های سیاست داخلی
نمی تواند اثار تعیین کننده ای در الگوی رفتاری کشــورها
به جا گــذارد .بنابراین سیاســت خارجی امریــکا تابعی از
ضرورت های ســاختاری و الگوی کنش بازیگرانی اســت
که اهداف و منافع ملی امریکا را در فضای رقابتی پیگیری
می کنند.
طبیعی است که در حوزه سیاست بین الملل بازیگران
نمی توانند به حداکثر منافع امکان پذیر در فضای مصالحه
نایــل گردنــد .در چنین شــرایطی اســت کــه نهادهای
بوروکراتیک فراتر از کارگزاران عالیه سیاســت خارجی در
روندهای تصمیم گیری مشارکت خواهند داشت .به همین
دلیل است که الگوی بوروکراتیک را می توان محور اصلی
تداوم سیاست خارجی و امنیتی رئیس جمهور اینده امریکا
در ارتباط با برنامه جامع اقدام مشترک دانست.
تحلیل روندهای اینده سیاســت خارجــی امریکا در
برخورد با ایران به ویژه چگونگی اجرای برنامه جامع اقدام
مشــترک در مورد توافق هســته ای معطوف به سازوکارها
و سیاســتگذاری بوروکراتیک و ســازمانی خواهد بود .در
این ارتباط« ،جیمــز روزنا» تالش دارد تــا موضوع تداوم
را ناشــی از ماهیت و ســاخت تصمیم گیــری راهبردی در
امریکا تلقی نماید« .کنث والتز» نیــز چنین اموزه هایی را
در قالب فرایندهای سیاست بین الملل و جایگاه ساختاری
کشورها تحلیل کرده و اگر خواســته باشیم سیاستگذاری
امنیتی رئیس جمهور اینده امریکا را براساس رهیافت های
«پیش نظریه روزنا» و یــا «واقع گرایی ســاختاری والتز»
تحلیــل نماییــم ،در ان شــرایط ،هرگونــه تصمیم گیری
ســاختاری ،ماهیت بوروکراتیک داشــته و از تــداوم الزم
برخوردار خواهد بود.
براســاس نگرش بوروکراتیک در روند تصمیم گیری
راهبــردی ،رئیس جمهور اینده امریکا روندهای سیاســت
خارجی اوبامــا را ادامه خواهد داد .چنیــن روندی تا ژانویه
و فوریه 2017اثار مطلوب خود را بــرای منافع راهبردی و
منطقه ای امریکا منعکس می سازد .اگر روندهای سیاست
خارجی از کارامــدی و مطلوبیت الزم برخوردار باشــد ،در
ان شــرایط امکان پذیرش ســازوکارهای جدیــد متفاوت
از الگوی قدیمــی دور از ذهن خواهد بــود .ضرورت های
تداوم سیاست راهبردی امریکا در برخورد با ایران و پرونده
هسته ای مبتنی بر نشانه هایی از جمله کارامدی و استقالل
عمل بوده است.
تغییر در شکل بندی غنی سازی و خروج مواد هسته ای
تولیدشده از ایران بخشی از اهداف راهبردی ایاالت متحده
محسوب می شــود که می توان ان را در انگاره نئولیبرالی
کنترل بازیگران در سیاســت جهانی مــورد توجه قرار داد.
بنابرایــن مذاکــرات 14جــوالی 2015و انتشــار برنامه
دیپلماسی منعطف
ممکن است ترامپ نسبت به برجام
مالیم تر از اوباما باشد
رادیکالیسم کور هیالری
قطعنامه 2231به امریکا اجازه
تخطی از برجام را نمی دهد
65
بین الملل
اقتضایزمانه
برجام برای امریکا و غرب یک الزام است
دکتر مهدی مطهرنیا
اینده پژوه سیاسی
بین الملل
66
مثلث | شماره 327
2
برجام ،برنامه جامع اقدام مشــترک است؛ تمام این
واژه ها معنادار است .اقدام یک معنای اساسی در درون خود
دارد و ان امادگی برای عمل اســت .وقتی اشتراک در ان
پیش می اید این اشتراک باید بر مبانی خاصی استوار باشد.
اشتراک در یک اقدام نیازمند به فهم مشترک است .مساله
اساســی میان ایران و نظام بین الملل در همین جا شــکل
می گیرد؛ به ویژه میان ایران و 5+1و به خصوص میان ایران
و ایاالت متحده امریکا این سهم مشترک ایجاد نشده است.
بنابراین اقد ام ها نه بر اســاس فهم و سپس تفاهم و تعامل
خودافزا ،بلکه بر اساس یک کنش جبری صورت می پذیرد.
ایران این جبر را به صراحت بیان می کند؛ سیاســتمداران
نظام جمهوری اسالمی ایران به ویژه رهبری نظام جمهوری
اســامی به عنوان تصمیم گیرنده اصلی حــوزه تعامالت
بین المللی در سیاست خارجی اساسا مذاکره با غرب به ویژه
امریکا را امری فاقد وجاهت عملیاتی می دانند.
از این رو انچــه در عمل صورت می پذیرد ناشــی از
مصالح عمومــی و اقتضای زمانه اســت .از طــرف دیگر
در غرب نیز الــزام همــکاری با ایــران وجــود دارد .لزوم
شکل بخشــیدن به اینده نظام نوین جهانی ،در گرو فهم و
ادراک جایگاه و نقش ایران اســامی در اینده شکل دهی
و محتوابخشی به این نظم اســت .از این منظر باید بر این
نکته تاکید داشت که در ان سوی متن نیز این الزام و درک
ان دیده نمی شود .به همین خاطر در وضعیت فعلی برجام
به مثابه بلوری اســت که از رکابی متزلزل و نازک برخوردار
اســت .بنابراین لغزان و شــکننده به نظر می رسد ولی هر
دو طرف ماجرا می دانند که این بلور را نمی توانند از دســت
بدهند .از این رو با وجود تما م شکنندگی رکاب ،در پی تولید
ادبیاتی هســتند که دیگــری را به تزلزل و عدم اســتحکام
بخشی به این رکاب متوجه ســازند .از همین رو باید گفت
برجام برای امریــکا و غرب یــک الزام ،بــرای ایران یک
اقتضاء و برای قدرت های شرقی یک برگ برنده در جهت
نزدیکی به ایران است .اکنون ما در دوران درون برجامی به
سر می بریم و دولت اوباما بهترین فرصت برای رسیدن به
برجام و از طرف دیگر ایجاد زیربناهایی برای درک متقابل
بیشتر در اجرایی کردن ان بوده اســت .اما باید بگویم که
به واسطه تحرکات موجود در واشنگتن و تهران و تحمیل
چالش های منفی ناشی از چهار دهه اصطکاک روابط میان
ایران و امریکا این فرصت در حال از دست رفتن یا کاهش
نفوذ اســت .اگر هیالری کلینتون قدرت را در دست گیرد
این کاهش و محدود شدن فرصت را شاهد خواهیم بود و
با انتخاب دونال د ترامپ این فرصت بسیار بسیار با مخاطره
روبه رو خواهد شــد .البته برجام را باید در ارتبــاط با پرونده
هســته ای دید .امریکا ان را محدود به پرونده هســته ای
می داند و تعریفی محدود یا بــه عبارتی مضیق از ان دارد.
این در حالی اســت که در نظام جمهوری اســامی ایران
به ویژه در نگاه حکومتی از برجام تعریف موسع و برداشتی
گسترده به وجود امده است .به گونه ای که در اغاز امضای
توافقنامه ژنو و تاکید رئیس جمهور روحانی بر برداشتن همه
تحریم ها علیه ایران ،تفسیر حاکم ان بود که تمام تحریم ها
از جمله تحریم های مربوط به حقوق بشر یا اتهام حمایت
از تروریسم و غیره برداشته می شود و حتی واشنگتن تمام
شــرایط مدنظر ایران در منطقه و نظــام بین الملل را پذیرا
می شود .این ناشی از همان نگاه به درک متن برجام است.
با روی کار امــدن هیالری کلینتون ایــن تعریف محدود و
مضیق ،مرزهای پررنگ تری پیــدا خواهد کرد؛ تحریم ها
علیه ایران در ابعاد دیگر تشدید خواهد شد .کلینتون تالش
می کند تا برجام را حفظ کند اما با تمام وجود ســعی خواهد
داشت تا زمینه های دیگر و پرونده های مختلف علیه ایران را
در چارچوب قدرت هوشمند امریکایی فعال کند .ترامپ نیز
همین رویه را اما با یک بستر دیگر یعنی بهره برداری از قدرت
سخت و تاکید بر دکترین پیش دستانه دنبال خواهد کرد.
جمالتی چون پاره کردن برجام یا زدن کشتی های ایرانی
در محدوده تنگه هرمز و امثال اینها نشــان دهنده دمیدن
در شــیپور رفتارها و کنش های نظامی و سیاسی است .از
این رو بایــد وضعیت برجام در اینده را در محدودســازی به
مسائل هسته ای ،پررنگ کردن مرزهای ان با پرونده های
دیگر و سپس فعال کردن پرونده های دیگر در جهت تحت
فشار قرار دادن بیشتر ایران با ابراز تحریم هایی دانست که
پیش تر هیالری کلینتون انها را فلج کننده خوانده است .اثر
این تحریم ها می توانست زمانی بیشتر محتوا بپذیرد که ما
در منطقه شاهد یک تالش همگرا میان عربستان و اسرائیل
و بعضی از دولت های عربی دیگر علیه تهران باشیم .این در
حالی است که اگر تهران و غرب در بحران های منطقه ای
مانند ســوریه به یک تفاهم برد-برد دســت یابند باتوجه به
متن برجام و تجربه ناشــی از ان ،زمینه هــای حل و فصل
بیشتر مسائل ایران با غرب در پرونده های بعدی نیز اماده
می شود .ایاالت متحده امریکا خود اکنون در فشار ناشی از
گذار از بحران اقتصادی سال 2008است؛ قدرت بیشتری
نسبت به سال 2008پیدا کرده اما در عین حال هزینه ها و
بدهی های فراوانی نیز دارد .این کشور در عین درک اهمیت
ژنوم ژئواســتراتژیک ایران و کد ژئوپلتیــک مهم ایران در
منطقه خاورمیانه و عبور به اسیای شرقی نیازمند نزدیکی به
تهران و حفظ یک تهران قدرتمند در منطقه است .بنابراین
فرصت مناسبی برای ایران و امریکا فراهم امده تا مسائل
خود را حل کنند و به نظر می رســد در سیاســت پنهان این
فهم در حال شکل گیری و جریان است .اگرچه در تهران
صداهای تندی به گوش می رســد اما تکــرار این صداها
نشان دهنده ان است که در پشت پرده اتفاقاتی در حال رخ
دادن است که این صداهای مکرر زمینه پرور ایجاد فضای
مناسب برای این حرکت پنهان باشد .تمام تالش ان است
که برجام کنار گذاشته نشود چون برداشتن برجام برای هر
دو طرف میز مذاکره ،دوران پسابرجامی را فراهم می کند
که هزینه های بس گزافی را به همراه دارد .بنابراین طرفین
تالش می کنند برجام را حفظ کننــد و با مانورهای متفاوت
در جهت متهم کردن دیگری ،ابزار مناسب فشار بیشتر بر
همدیگر را فراهم ســازند .در نهایت باید توجه داشت که با
عملیاتی شــدن برجام ،ایران گام بلندی را به سوی توسعه
برخواهد داشت .توسعه نیازمند ثبات و امنیت است .انچه
می تواند زمینه پرور توسعه پایدار شود ،ایجاد فضایی است
که در ان یک دولت و حکومت مستولی بر ان بتواند از ثبات
سیاســی برخوردار و نشــاط و انگیزه مندی را در الیه های
گوناگون تحرک اجتماعی و سیاســی خــود مدیریت کند؛
به گونه ای که دســتاوردهای بزرگ اقتصادی ،سیاســی،
علمی و ابعاد گوناگون هدف گذاری توســعه ای ان بروز و
ظهور پیدا کند .در صورت موفقیت برجــام ،ایران خواهد
توانست در چارچوب تعامل سازنده ،زمینه های ایجاد یک
فضای مناســب در جهت ثبات سیاسی از منظر بین المللی
را به دســت اورد و با حصول به این معنا تــا حدود زیادی به
تثبیت قدرت منطقه ای خود و تحکیم ان نائل اید و به جای
ایجاد اصطکاک بیشــتر با محیط پیرامونــی و بین المللی
خود ،زمینه های سرمایه گذاری داخلی را در جهت رسیدن
به توسعه فراهم کند .اگر اینگونه باشد الگویی که در تهران
در دهه 50هجری شمســی به وجود امــد و تحت عنوان
انقالب اسالمی از ان یاد شد ،خواهد توانست موجب ایجاد
یک فضای مناســب برای کارامدی در جهت اداره مسائل
سیاسی شود و این می تواند به عنوان الگوی خطرناک برای
عربســتان و دیگر کشــورهای منطقه قرار بگیرد .از طرف
دیگر باید بپذیریم که با پیاده شــدن برجــام ،انچه حاصل
می شــود زمینه های جدید حرکت در جهت حل اختالفات
میان ایران و غرب به ویژه امریکا است.
دیپلماسی منعطف
ممکن است ترامپ نسبت به برجام مالیم تر از اوباما باشد
امیرعلی ابوالفتح
کارشناس مسائل امریکا
3
مثلث | شماره 327
بر اثر توافق هستهای حاصل شــده ،فارغ از اراده حزبی یا
شــخصی در امریکا خواهد بود و به این صورت نیست که
رئیس جمهور بعدی در این کشور بتواند تمام دستاوردها و
نتایج برجام را به طور کلی از بین ببرد.
قابل انتظــار خواهد بود کــه موانعی ایجاد شــود یا
سختگیریهایی صورت پذیرد یا اینکه حسن توجه نسبی
دولت اوباما در دولت بعدی رعایت نشود ولی این مساله که
تصور کنیم یکجانبه گرایی امریکا توافق برجام را کنار بگذارد
و اعالم کند که ایران به هیچ تعهد هستهای پایبند نخواهد
بود ،اصال قابل تحقق نیست .زیرا اگر ایران تعهد برجام را
کنار بگذارد طبق گفته انها ،میتواند زمان گریز هستهای را
که بر اساس توافق برجام و به گفته امریکایی ها حدود یک
سال است تا اســتانه یک هفته یا چند هفته کاهش دهد.
این مساله چیزی نیســت که حتی تندروترین جریان های
ضد ایــران در امریــکا بخواهنــد ان را بپذیرنــد .بنابراین
چارچوب اصلــی و ســاختار اصلی برجــام در دولت بعدی
امریکا چه دموکرات و چــه جمهوریخواه باقی خواهد ماند
اما قابل انتظار خواهد بود که امریکایی ها به سختگیریها،
مانع تراشیها یا بدعهدیهای خودشــان در دولت بعدی
بیشتر ادامه دهند .حتی در دولت هیالری کلینتون نیز این
بدعهدیها دنبال خواهد شد.
این نکته را نیز باید مدنظر داشــت که ایران نباید به
این خاطر که در دولت بعد از اوباما قرار است سختگیریها
بیشتر شود در دوره باقی مانده تا پایان ریاست جمهوری او
شتاب زده و بدون سنجیدن جوانب عمل کند .یعنی ایران به
این امید که دولت باراک اوباما تنها شانس و فرصت هست
برای اینکه کشور به یک نقطه مطلوب تری نباید امتیازاتی
به انها بدهد .اکنون ما باید در این رابطه توازن برقرار کنیم؛
قاعدتا دولت بــاراک اوباما باید بهتریــن دولت در عمل به
برجام باشــد اما یک نکته بدبینانه نیز وجــود دارد مبنی بر
اینکه با این دولت به توافقاتی برسیم که شاید بعدها عواقب
نامطلوبی داشته باشد.
اگــر بخواهیم چشــم انداز برجــام را در دولت بعدی
امریکا بررسی کنیم فعال در مورد هیالری کلینتون راحت تر
میتوان صحبت کرد .در مورد ترامــپ باید درنظر بگیریم
که حزب جمهوریخواه در رابطه با قوه
مجریه در حالت اپوزیسیون قرار دارد
و مواضعی را اتخــاذ میکند که کامال
مغایر و نقادانه نسبت به عملکرد دولت
مســتقر باشــد .اما باید توجه داشــت
کــه ضرورتا دولــت احتمالی مســتقر
جمهوریخواهان در کاخ ســفید ،این
شعارهای انتخاباتی و الفاظ تند را به کار
نخواهــد گرفت .حتی ممکن اســت
دولت دونالد ترامپ مسیری را طی کند
که یک سال بعد در مقایسه با عملکرد
دولت اوباما ،این نتیجه حاصل شــود
که این دولت جمهوریخــواه مواضع
منطقی تری را نسبت به دولت دموکرات
پیش از خود اتخاذ کرده است .از این
موارد بســیار دیده شــده که افــراد در
دوران رقابتهــای انتخاباتــی زمانی
که در جایگاه اپوزیســیون قوه مجریه
هســتند ،مواضعی را اتخــاذ میکنند
که بــا مواضــع انهــا در زمانــی که به
قدرت می رســند کامال متفاوت بوده و
در این میان برجام مســتثنی نیســت.
بنابراین اکنون نباید نسبت به مواضع و
دیدگاههایی که حزب جمهوریخواه یا
ص ترامپ مطرح میکند قضاوت
شخ
کرد ،بلکه در صورت پیــروزی ترامپ
باید منتظر باشــیم او دولتش را تشــکیل دهد و چند ماهی
نیز سپری شود تا سیاســت های او را بتوانیم مورد ارزیابی
قرار دهیم.
اکنون در امریکا مســائل داخلی یا مســائل خارجی
مانند داعش و امنیت خاورمیانه بــه قدری اهمیت دارد که
باعث میشود هر رئیس جمهوری که روی کار میاید بحث
هستهای را در اولویتهای بعدیاش قرار دهد.
اما در مورد دموکراتها به نظر میرسد که اگر کلینتون
وارد کاخ سفید شــود ،علی القاعده در صورتی که از طرف
مقابل اقدامی صورت نگیرد که امریکاییها ان را به عنوان
اقدام تحریک امیــز تلقی کنند دولــت دموکرات هیالری
کلینتون باید مسیری را طی کند که چارچوب و شالوده اصلی
ان ،سیاستهای باراک اوباما باشد.
بین الملل
برجام ،پروســه ای محسوب میشــود که برای حل
بخشی از مشکالت میان ایران و ایاالت متحده امریکا به
وجود امد که به طور مشــخص بر موضوع هسته ای تمرکز
پیدا کرده بــود .البته برجام یک ســری از بی اعتمادی ها،
مشکالت و کارشکنی هایی که امریکاییها در قبال ایران
انجام میدادند یا فضاســازی انها علیه کشــور را برطرف
کرد .نمونه ان ،اینکه ایران از قطعنامه شورای امنیت خارج
شــد؛ دیگر به عنوان خطری برای امنیت جهانی شــناخته
نمیشود و عضوی از جامعه بین الملل است که ثابت کرده
تخلف هستهای نداشــته است .اما بخشــی از مشکالت
باقیمانده متاثر از مسائل هستهای نبوده ،بلکه مشکالتی
اســت که ایران و امریــکا بعد از انقالب اســامی همواره
داشتهاند .به عنوان مثال تحریمهای اولیهای که اعمال
شده مربوط به سالها پیش است .در
همان زمان که بحث توافق هستهای و
برجام جدی شد ،بسیاری از کارشناسان
معتقد بودند که برجام تمام مشکالت
میان تهران-واشنگتن را حل نخواهد
کرد چرا کــه بســیاری از مشــکالت
ایران بــا ایاالت متحــده امریکا حول
موضوعاتی مانند بحث النه جاسوسی،
ســفارت امریکا در تهران ،تروریسم،
رژیــم اســرائیل ،توانمنــدی دفاعی
ایران و جایگاه و نقش ایران در منطقه
خاورمیانه اســت .بنابراین نمیتوان
انتظار داشــت کــه توافق هســتهای
تمام مشکالت فیمابین را حل و فصل
کند .به طور مشــخص بحــث بانکی
که امروز به عنوان یکی از اصلی ترین
موانع تحقق برجام محسوب میشود
تاحدودی به تحریمهای اولیه ایاالت
متحــده امریکا گــره خورده اســت و
بخشــی از ان نیز به موضــع جنجالی
گروه اقــدام مالــی و یا همــان FATF
بازمیگردد که باید حل و فصل شود.
بنابراین توافق هستهای به تنهایی تمام
مشکالت را حل نمیکند و حل نخواهد
کرد .اما انچه به نظر میرسد باید توجه
داشــت این اســت که دولت ایاالت
متحده امریــکا در مواضع اعالمی و نــه مواضع اعمالی و
پنهانی اش ،متعهد به اجرای برجام اســت .امروز ادبیات
بهتری به کار برده میشود و پالسهای بهتری از واشنگتن
دریافت میشــود نســبت به اینکه متعهد به اجرای برجام
هستند البته بدعهدیها همچنان به قوت خود باقی است؛
کارشکنی ها و مانع تراشیها را شاهد هستیم که البته تمام
اینها متوجه دولت امریکا نیست ،بلکه بخشی از حاکمیت
امریکا شــامل کنگره و البیهای متعدد کارشکنیهایی را
انجام میدهند .شاید بخشی از این اتفاقاتی که رخ داده نیز
مربوط به دولت نباشد ،اما به هر حال باید در نظر گرفت که
میزان تاثیرگذاری یا قدرت مانور قوه مجریه ایاالت متحده
امریکا ماننــد تمام دولتهای دیگر تا یک حد مشــخصی
است و نمیتوان گفت که میتواند حاکمیت ایاالت متحده
را هدایت و رهبری کند .وضعیت کنونی اجرای برجام به این
صورت است .البته جمهوری اســامی ایران بارها اعالم
کرده که دولــت امریکا طرف مذاکرات بوده و مشــکالت
داخلی انهــا ربطی به ایــران نــدارد .بنابراین انهــا باید به
تعهداتشان پایبند باشند و دعوای میان کاخ سفید و کنگره
یا جمهوریخواهان و دموکرات ها به خودشان مربوط است.
به نظر میرسد در شرایط بعد از پایان ریاست جمهوری باراک
اوباما اگر اتفاق خاصی رخ ندهد ،شرایط مدیریت تنشها
یا کاهش تنش میان تهران و واشــنگتن مقداری دشوارتر
خواهد شــد .اوال اینکه دولت بعدی الزاما خود را متعهد به
توافقات دولت قبلی نمیکند ،حتی اگر هیالری کلینتون
در راس دولت در امریکا قرار بگیرد .اگر دولت دونالد ترامپ
روی کار بیاید قابل انتظار اســت که تــاش کنند هرانچه
در دولت باراک اوباما ســاخته شــده را از بین ببرند یا تغییر
مسیر دهند .بحث برجام میتواند یکی از مواردی باشد که
تحت تاثیر تغییــرات دولت قرار میگیــرد .اما یک نکته را
نباید فراموش کرد مبنی بر اینکه بخشــی از ساختمانی که
بین الملل
67
بین الملل
خطر هیالری
دولت اینده امریکا تغییراتی در برجام نخواهد داد
اکنون که بیش از هشــت ماه از اجرای برجام (برنامه
جامع اقدام مشترک) سپری می شــود و دو ماه تا انتخابات
ریاســت جمهوری امریکا باقی مانده ،این پرســش مطرح
است که اینده برجام باتوجه به اختالفاتی که میان تهران
واشنگتن بر ســر راه اجرای ان وجود دارد ،به چه صورتخواهد بود .در رابطه با چشــم انداز اجرای برجام در دولت
جدید امریــکا ،دو موضــوع مطرح میشــود؛ یکی بحث
اجــرای محتویات برجام اســت که هر دو طــرف تضمین
کردند نسبت به اجرای محتویات متعهد باشند و همان گونه
که اقای امانو هم متذکر شد ایران به تعهداتش عمل کرده
است .بحث بعدی مسائلی اســت که بعد از برجام به وجود
برجام مطرح کرد ،او نیز این حــرف را عملی نخواهد کرد
زیرا تبعاتش به مراتب بیشتر است .در واق ع ترامپ می تواند
برجام را پاره کند ،همان طور که صدام قــرارداد الجزایر را
پاره کرد .بعد از پاره کردن ان قطعنامه توسط صدام ،جنگ
به وجود امد ،تبعات این کار مهم اســت و اعتبار امریکا را
میان متحدانش تحت تاثیر قــرار می دهد .این تصمیم به
ســاختار قدرت امریکا صدمه می زند .مــن اعتقاد دارم که
ترامپ این کار را نخواهد کرد ،به این دلیل که اوال هشــت
کشور دیگر هم در این پیمان متعهدند و ان را امضا کرده اند
و به عنوان سندی در دبیرخانه شــورای امنیت ضبط شده،
بنابراین با پرســتیژ دولت امریکا پاره کــردن قرارداد دولت
قبل سازگاری ندارد زیرا این عملکرد به حیثیت امریکا لطمه
خواهــد زد و قطعا امریــکا در رابطه با برجام به این شــکل
عمل نخواهد کرد .ترامپ به لحاظ شخصیتی قابل اعتماد
نیســت و یک فرد کامال ضد ایرانی و ضد اســام اســت؛
امده اســت و هیچ ارتباطی به چارچوبهای برجام ندارد؛
امریکا معتقد است که پیش نویس سه تحریم را در ارتباط با
ایران اماده کرده که یکی مربوط می شود به ادعای انها در
خصوص دخالت ایران در امور کشورهای منطقه ،دیگری
به مساله پرتاب موشــکهای با برد 2500کیلومتر ارتباط
دارد و اخرین مورد بحث حقوق بشر است که امریکا برخی
مســائل ادعایی را در این رابطه نیز پیش کشــیده اســت.
بنابراین امریکا از این مســائل به نفع خودش بهره برداری
کرد و شبکه بانکی اش را در برابر فعالیت بانکی ایران و هر
کشوری که با ما معامله می کند ،بست .در حال حاضر ایران
نمی تواند طلب 100میلیون دالری اش از دنیا را که باید از
شبکه بانکی امریکا بگذرد ،به دست بیاورد؛ مساله دوم هم
عدم تمایل کشورهای اروپایی به سرمایه گذاری در ایران به
دلیل مسدود بودن شبکههای بانکی است.
روند اجرای برجام بــا فــرض روی کار امدن هریک
از کاندیداهای انتخابات ریاســت جمهوری امریکا به نظر
خیلی تفاوتی نخواهد کرد زیرا با فرض اینکه دونالد ترامپ
نامزد جمهوریخواه ،رئیس جمهور امریکا شود ،حتی با در
نظر گرفتن نظر وی که چندی پیــش در رابطه با پاره کردن
او از عقالنیت سیاســی برخوردار نیســت و در صورت روی
ی ایجاد خواهد کرد .وی قطعا
کار امدن مشکالت بســیار
پیشنهاد ایجاد تغییراتی در برجام را مطرح خواهد کرد؛ باید
توجه داشــت که جمهوریخواهان کامال مذهبی هستند و
پیوند عمیقی با یهودیان و صهیونیست ها دارند اما ترامپ
خیلی با یهودی ها ارتباط نزدیکی ندارد و با عرب ها مشکل
دارد .ولی در براب ر ترامپ ،خانم کلینتون نزدیک به محافل
عرب است و به محافل یهودی نیز نزدیک است ،بنابراین
جنگ افروزی خانم کلینتون بیشــتر از اقای ترامپ خواهد
بود .اگر چه در امریکا قدرت از چند جهت کنترل می شــود
و رئیس جمهور به تنهایی قادر نیست دست به اقدام نظامی
بزند ،ولی با همــه این احوال این در ذات و سرشــت خانم
کلینتون هست که میل به جنگ اوری در وی بسیار باالست.
خانم کلینتون اعالم کرده که برجــام را تایید خواهد
کرد و شــاید تغییراتــی در ان صــورت دهــد .کلینتون در
دوران وزارت امور خارجه خویش نســبت به ایران رویکرد
تند و تیزی داشــت .اکثر تحریم ها علیه ایــران در دوران
خانم کلینتون اعمال شــد .حتما گرایش های ضد ایرانی
در رفتارهای سیاســی منطقه ای او به چشم خواهد خورد.
دکتر علی بیگدلی
68
مثلث | شماره 327
4
استاد دانشگاه و کارشناس مسائل امریکا
خانم کلینتون جایگاه و خاستگاه متفاوتی دارد که نخستین
خاستگاهش ،خاستگاه سرمایه داری و اشرافیت خانوادگی
اوست .او همسر رئیس جمهور امریکا و وزیر خارجه بوده و
از سوی دیگر کلینتون دارای خاستگاه حزبی خاصی است
که از ان اســتفاده می کند ،بنابراین از این نظر طرفداران
حزب دموکرات در الیه های میانــی جامعه قرار دارند و این
به نفع وی است.
کلینتون زن جاه طلبی اســت و ظرافــت زنانه خود را
با خشونت و خشم سیاســی عوض کرده است .همچنین
وی زن مستبدی از نظر خانوادگی و حزبی است .کلینتون
نسبت به دیگر نامزد ریاست جمهوری امریکا درباره مسائل
خاورمیانه از تســلط و اگاهی بیشتری برخوردار است .باید
در نظر داشــت که کلینتــون در دنیای عــرب و البی های
صهیونیســت نیــز طرفــداران زیــادی دارد .در صــورت
ریاســت جمهوری کلینتون باید شــاهد رویکــرد جدیدی
در منطقه خاورمیانه به خصوص در قبال ســوریه باشــیم.
هیالری برخــاف باراک اوبامــا که جنگ طلــب نبود ،به
استفاده از گزینه نظامی در خصوص مسائل مختلف اشتهار
دارد و روحیاتی جمهوریخواهانه در این نوع مسائل دارد .
در این راستا ممکن است امریکا در دوره ریاست جمهوری
احتمالی او تصمیم جدیدی در خصوص خاورمیانه اتخاذ
کند .ولی اوباما یک سال و نیم پیش در استرالیا اعالم کرد
که ما در خاورمیانــه دیگر به دنبال جذابیت هایی نیســتیم
و نگاهمــان معطوف به شــرق اسیاســت ،هم بــه خاطر
کره شــمالی و هم به خاطر دســت درازی هایی که چین به
برخی جزایر کرده است.
امریکا خیلی متوجه مساله شرق اسیا شده و منافعش
را در ان منطقه می بیند .امریکایی ها شــاید تا یک ســال
پیش 270هزار سرباز در دریای چین داشتند که االن این
رقم به چیزی در حدود 400هزار سرباز رسیده است .امریکا
نگران مســائل شــرق اسیاســت ،به خاطر همین مسا له
دســت درازی های چین به مناطق ژئوپلتیک دریای چین.
با وجود همه این تفاسیر وجود مشــکالت در خاورمیانه و
نزدیکی هیالری به عربستان باعث خواهد شد که شرایط
برای ایران تا حدودی سخت تر شود .من خودم به تنهایی
فکر می کنم اگر اقــای ترامپ انتخاب شــود ،بیشــتر به
نفع مــا خواهد بود تا خانــم کلینتون .این خانم بســیار زن
دیکتاتور مابی اســت و قبال هم این کار را در مصر و در بهار
عربی که از دست پرورده ها و از نظریات ایشان بوده است،
نشان داده چرا که اقداماتی که در مصر علیه محمد مرسی
روی داد توسط کلینتون طراحی شــده بود؛ با این حساب
امیدواریم که برای ما مشکل افرینی نکند .اما در موضوع
برجام او هم نمی تواند تغییری به وجود اورد زیرا این قرارداد
فقط مربوط به امریکا نیست و کشــورهای دیگر هم ان را
امضا کرده اند .بنابراین به عقیده من در دولت بعدی که در
امریکا روی کار می اید ،تغییر اساســی در محتویات برجام
که موجب نقض کلی قرارداد شود ،صورت نمی گیرد و تنها
موردی که در حال حاضر شاهد ان هستیم ،شدیدترین نوع
رفتار اقتصادی امریکا در رابطه با ایران است.
اگر بخواهیم عملکرد ایران در رابطه با برجام در اینده
و دولت بعدی امریکا را دنبال کنیم باید گفت باتوجه به اینکه
ایران روزها و ساعت ها در ارتباط با موضوع برجام صبحت
کرده و نیز وقت و هزینه زیــادی را د ر این مورد صرف کرده
است ،به نظر می اید که توقفی در روند اجرای برجام به وجود
نیاورد و درواقع خویشــتنداری کرده تا بــه اهداف خودش
دست یابد.
بین الملل
رادیکالیسم کور هیالری
قطعنامه 2231به امریکا اجازه تخطی از برجام را نمی دهد
علی خرم
کارشناس مسائل هستهای
5
مثلث | شماره 327
بین الملل
توافق هستهای ایران با گروه 5+1که بیش از هشت
ماه از اجرایی شدن ان سپری میشــود ،مواهبی به همراه
داشته اســت .بعد از برجام ،همکاریهای ایران و جهان
گســترش پیدا کرد .ایران کشــوری مهم است با پتانسیل
اقتصادی-صنعتی فــراوان .هم ایران بــه همکاریهای
دیگران احتیاج دارد و هم دیگران به همکاری با ایران نیاز
دارند .در حال حاضر شــاهد هســتیم که این همکاری ها
نیز شــکل گرفته اســت .در عین حال ایران یک کشــور
علمی و صاحب فن اوری اســت که در زمینه هسته ای نیز
پیشرفت های قابل توجهی داشته است ،بنابراین کشورهای
دیگر نمی توانند ایران را مــورد غفلت قرار دهند و ایران نیز
نمی تواند جهان را نادیده بگیرد .بسیاری از پیشرفت های
ایران مرهون همکاری با اژانــس بین المللی انرژی اتمی
اســت و انها به ایــران توصیه های فنی و علمی بســیاری
کرده اند .کشــورهای دیگر مانند چین ،روسیه و پاکستان
نیز همکاری هایی با ایران داشــتند .اگر ایران مسیر خود
را درســت پیدا کند و بپیماید ،به جای انکه انرژی اش تلف
شود ،خیلی ســریع می تواند یکی از کشــورهای گروه 20
شود .گروه ،20از بیست کشور جهان تشکیل می شود که
85درصد تولید ناخالص ملی جهان را در اختیار دارند .من
معتقدم ایران نیز چنین جایگاه و پتانســیلی دارد که در ان
گروه قرار بگیرد .اما برخی تردیدها و رنگ عوض کردن ها
در ایران باعث می شــود شــرایط برای همکاری ایران در
گروهی چون گروه 20فراهم نشــود .اگر شــرایط فراهم
شــود ایران می تواند با بقیه کشــورهای گــروه 20در یک
همکاری مشــترک هم اقتصاد و هم صنعت خودش و هم
جهان را توســعه دهد .عالوه بر این مواهــب ،مذاکرات
و توافق هســتهای باعث شــد که ایــران بتوانــد صنعت
هسته ای اش را حفظ کند .امروز جمهوری اسالمی ایران
حق غنی سازی اش را از دســت نداده است .از طرف دیگر
تمامــی تحریم هایی که از روز نخســت انقــاب و به ویژه
اشــغال ســفارت امریکا در تهران از ســوی غرب و دیگر
کشورها بر ما مستولی شد ،در یک پروسه حل و فصل شد ،
در حالی که ممکن بود سال ها این تحریم ها دامنگیر ما باشد
و نتوانیم ان را حل کنیم .بنابراین تحریم ها از دامن ایران
زدوده شد و ما مانند هر کشور دیگری می توانیم هر فعالیتی
که می خواهیم در جهان داشته باشیم.
همچنین با به ثمر رســیدن برجام ،اقتصاد و صنعت
ایران شکوفا شده و رشد و توسعه کشــور به اعدادی نظیر
4،5و ســپس 6یا 7درصد در حال حرکت اســت .از طرف
دیگر این توافق هسته ای همان طور که اشاره کردم روابط
ایران را با تمام کشــورهای جهان مجاز کرده است و ایران
میتواند روابط اقتصادی ،سیاسی و صنعتی اش را با تمام
جهان دنبال کند.
ایران هر زمان که بخواهد می تواند مجددا به سمت
غنی ســازی گام بردارد اما امــروز چون احتیاج نداشــتیم
بر اســاس توافق با گروه 5+1یک سری از فعالیت هایمان
را تعلیق کردیم.
ایــران باید اکنون در این دوره نشــان دهــد که اهل
همــکاری با جهان اســت .اگر ایــران به ســمت تعامل و
همکاری گام بردارد ،دیگر کشورها نیز ارزش بیشتری برای
کشور قائل خواهند شد .امروز اگر اختالفاتی میان تهران
و ریاض پدید امده ،ما باید به درستی این اختالفات را حل
کنیم .باید توجه داشت که این اختالفات نیز ناشی از همین
توافق هسته ای است؛ چرا که ریاض از این مساله که ایران
وارد تعامالت منطقه شده و به عنوان یک قدرت منطقهای
به ظهور رسیده بسیار خشمگین است .باید بدانیم که اگر
ایران روابط خوبی با قدرت های بزرگ داشته باشد عربستان
شمشیرش را غالف خواهد کرد .تا زمانی که روابط جمهوری
اسالمی با کشورهای بزرگ و قدرتمند خصومت امیز باشد،
عربســتان فضا پیــدا می کند که دشــمنی اش را بــا ایران
گسترش دهد.
در خصوص اینده برجــام در دولت اتــی امریکا باید
توجه داشــت که توافــق هســته ای به واســطه قطعنامه
2231ان چنان در این کشــور محکم شــده است که هیچ
رئیس جمهوری در امریکا نمی توانــد ان را تغییر دهد .اما
اگر امریکایی ها به هر نحوی ایران را تحریک کنند و ایران
به تعهداتــش ادامه ندهد ،رئیس جمهــوری جدید امریکا
حال چه هیالری کلینتون باشد و چه دونال د ترامپ این فضا
را پیدا خواهد کرد که توافق را تغییر دهد و شرایط دیگری
را فراهم کند .بنابراین تا زمانی که ایران به تعهداتش عمل
کند و قطعنامه 2231پابرجا باشــد ،هیچ کســی در امریکا
از جمله رئیس جمهــور بعدی نمی توانــد کاری بکند .این
حرف هایی هم که می زنند بیشتر شعار تبلیغاتی برای رای
جمع کردن از امریکایی های تندرو و افراطی یا با هدف جلب
توجه البی اسرائیل و اعراب است .ما باید بدانیم که برخی
سخنان نامزدهای ریاســت جمهوری امریکا در خصوص
برجام به درســتی خطاب به چه کسانی اســت .همچنین
باید نسبت به این موضوع اگاه باشیم که نه خانم کلینتون
و نه اقای ترامپ در عمل شــبی ه باراک اوباما نخواهند بود.
اوباما اعتقاد به میانه روی ،اعتقاد به تعامل سازنده ،اعتقاد
به همکاری و مذاکره دیپلماتیک و حل مشکالت از طریق
مسالمت امیز داشته است .کلینتون با وجودی که هم حزبی
اوباما است اما در زمره تندروهای حزب دموکرات محسوب
می شود .ترامپ هم وضعش مشــخص است و بسیاری از
جمهوریخواهان نیــز از اقدامات او نگران و وحشــت زده
هستند .ترامپ شخصی بسیار غیرقابل پیش بینی است و
سخنان عوام فریبانه و ناشدنی نیز زیاد بر زبان اورده است.
ممکن است چنین شــخصی در برابر ایران نیز بهانه گیری
کند اما ما باید به عنوان یک متولی توافق هسته ای را محترم
بشماریم و اجازه ندهیم که کســی به ان خدشه وارد کند.
بنابراین بخش زیادی از اینده برجام در دولت بعدی امریکا
به ایران ارتباط دارد و ان درصدی که به امریکا مربوط است
نیز به گونه ای اســت که اگر ما کار خود را به درستی انجام
دهیم قطعنامــه 2231به امریکا اجازه تخطــی از برجام را
نخواهد داد.
69
ماموریت اصلی
ورزش
کیفیت پایین رقابت های لیــگ برتر دالیل روشــنی دارد که بخش
مهمی از ان بــه برنامه هــای تیم ملی مربــوط می شــود .برنامه هایی که
کی روش بــه هیچ وجه حاضر نیســت انهــا را تغییر بدهــد و در این بین
فدراســیون فوتبال هم تاکید دارد کــه ماموریت مهمــش را تنها صعود
تیم ملی به جام جهانی برشمرد.
تی
تر
یک
ِ
لیگتعطیل
چراکیفیتمسابقاتلیگبرتر
پاییناست؟
1
تعطیلیلیگبرترباردیگرانتقادهایفراوانیرابههمراه
داشــته اســت .خیلی ها معتقدند که کی روش و فدراسیون
فوتبال به این انتقادها توجهی ندارند و بارها اقدام به تعطیلی
رقابت های لیگ برتر کرده اند ؛ نکته ای که درست هم به نظر
می رسد و باعث شده تا باشــگاه ها به طور مرتب برنامه شان را
برای حفظ امادگی بازیکنان خو د تغییر دهنــد .اما این پایان
ماجرا نیست .باشگاه ها بازیکنان کلیدی خود را در شرایطی
که خسته و مصدومهستند تحویل می گیرند و این موضوعی
نیستکهفدراسیونفوتبالبتواندراجعبهان بی توجهیپیشه
کند.بازی هایهفتههفتمنیزبرگزارشد.حاالدوبارهلیگبرتر
بهتعطیالتمی رود.لیگفوتبالایرانتعطیلی 20روزهدیگری
رادرپیشداردواینموضوعهرگزموردتاییدباشگاه هانیست.
تعطیلی دیگری که این بار برای ســرمربیان تیم های پایین
جدولنهتنهافرصتنیستکهمی تواندتهدیدیجدیباشد.
ورزش
70
مثلث | شماره 327
تعطیالت و تهدید جدی برای مربی های لیگ برتری
ی تیم هایی که تا هفته چهارم نتایج قابل قبولی
سرمرب
نگرفتهبودندوناهماهنگیبازیکنانیاسنگینیناشیازفشار
بدنســازی را عامل اصلی ضعــف تیم خود می دانســتند ،در
تعطیلیقبلفرصتکافی برایرفعضعف هایتیمدراختیار
داشــتند .بعد از همان تعطیلی ،دیگر حاال بهانه هیچ تیمی
برایهماهنگنبودنپذیرفتهنیست.اگرهمفشاربدنسازی
برای تیمی بوده ،بدون شک تا حاال باید برطرف شده باشد.
بههمینخاطرهفتههفتمشایدبهنوعیاخرینفرصتبرای
سرمربیانیاستکههرکدامعواملومشکالتمختلفیرادلیل
ناکامی هایی می دانند که گریبانگیرشان شده و هیچ راه حل
کارامدیهمبرایاینمشکالتپیدانمی کنند.
ششهفتهبدونبردبرایچهارتیمپایینجدول،شرایط
را برای این تیم ها بحرانی کرده اســت .صبــای قم ،پیکان،
استقالل وگسترشفوالد اینروزهاشرایطخوبیراپشتسر
نمی گذارندواصالبعیدنیستکهبعدازتعطیالتدربازی های
بعدیعملکردبهمراتببدتریهمازخودنشاندهند.مربیان
اینتیم هاروزهایسختیراپشتسرمی گذارند.به خصوص
سرمربی های تیم های قعر نشــین که زمان الزم برای ایجاد
هماهنگیدرتیمخودرادراختیارداشته اندوبااینحالبازهم
تحتفشارهستندتانتایجبهتریراکسبکنند.ازبیناینچهار
تیم گرچه حاال علیرضا منصوریان با تساوی در شهراورد و برد
ذوب اهن توانست تا حدودی از زیر فشار هواداران و مدیریت
رها شود .گسترش فوالد تبریز اما شــرایط عجیبی دارد؛ تیم
کمالونددراینفصلازبهترینتیم هایلیگاست.کمالوند
دروازه بانی را در اختیار دارد که عبدالله ویسی در فصل گذشته
90درصد از موفقیت استقالل خوزستان را به خاطر عملکرد
فوق العاده او می دانســت .همان دخســوس اما حاال در تیم
کمالوندبدتریناشتباهاترامرتکبمی شو ددلیلاینضعف
یکی از بزرگ ترین ابهاماتی است که درباره گسترش فوالد به
چشم می خورد .بیشتر از دروازه بان ،خط حمله میلیاردی این
تیماستکهبزرگ تریننقطهتناقضباعدم نتیجه گیریاین
تیماست!کمالوندکهتاپیشازاینبدنسازیسنگینتیمش
را دلیل نبردن در هفته های نخســت اعالم کــرده بود ،حاال
بعد از تعطیلی 20روزه لیگ ،از بدشانسی می گوید و نمی داند
چرا تیمش نتیجه نمی گیرد .کمالوند باید در فرصت پیش رو
مشــکالت فنی تیمش را بررسی کند .باشــگاه گسترش به
کمالوند اعتماد و اعتقاد دارد و چه خوب که شــایعه و حرف و
حدیثبعدازچندبازیبددرباشگاهگسترششنیدهنمی شود.
پیکان؛اوضاعمجیدجاللیدرپیکانتاحدودیبهتراز
کمالوند است .چرا که هم پیکان در جدول رده بندی باالتر از
گسترشفوالدقرارداردوهمتازه واردبودناینتیمدرلیگبرتر
وناهماهنگیبینبازیکنانجوانوباتجربهاینتیمتاحدودی
نبردن هایپیکانراتوجیهمی کند.جاللیگرچهاز بازیکنان
با تجربه ای چون رحمان احمدی ،ارش برهانی ،امیرحسین
صادقیومهدیشیریدرتیمشاستفادهمی کنداماهمینکه
بازیکنانجوانیمثلماهانرحمانیراازفصلگذشتهدرتیم
خودحفظکرده،باعثمی شودناهماهنگی هایتیمشقابل
توجیهباشد .باهمهاینهاامااوهمفرصتالزمبرایایجاداین
هماهنگی هارادراختیارداشتهوبعیدنیستمسئوالنپیکان
درصورتنتیجهنگرفتناینتیمدرهفتهاینده،تمایلنداشته
باشن د باز هم به جاللی فرصت دهند .گرچه غلبه بر استقالل
خوزستان ارامش را به پیکان بازگردانده .تیم مرفاوی اما با دو
تیمدیگرمتفاوتاست.درهفتهششمبعدازاینکهکمک داور
بهاشتباهگلرضاعنایتیرامردوداعالمکرد،باعثشدتاصمد
مرفاوی شــرایطی به مراتب بهتر از دو سرمربی قبلی داشته
باشــد و جایگاهی به مراتب مطمئن تر از کمالوند و جاللی.
چرا که بعــد از این اتفاق مرفاوی دیگر زیــر بار نبردن تیمش
نمی رود .او می تواند ادعا کند که اگر گل عنایتی به اشــتباه
مردودنمی شد،حاالتیمشهمانهفته هایاول یکبرددر
کارنامه داشت و این اشتباهات داوری بوده که به صبا اسیب
رسانده اســت .مهم تر اینکه ،مشکالت متعدد مالی باشگاه
صبای قم در ابتدای فصل و تصمیم هایــی که برای منحل
کردناینتیمگرفتهشدهبود،خواهناخواهصباومرفاویرادر
جایگاهیقراردادهکهانتظارزیادیبراینتایجخارق العادهاز
انهاوجودندارد.بههمینخاطرباوضعیتیکهصبایقمدارد،
احتمال کمی وجود دارد که مســئوالن باشگاه زحمت ایجاد
تغییر و تحول در کادرفنی را به خود بدهند ،مگر اینکه موضع
استانداریکهحاالاصلی ترینحامی باشگاهاستتغییرکندو
اینتغییرموضع،موقعیتصمدمرفاویراتهدیدکند.
عدم استقبال تماشاگران از بازی های لیگ
کیفیت فنی پایین مســابقات لیگ برتر و استقبال کم
هــواداران از بازی های لیگ را می توان بزرگترین شــاخصه
دیدارهایامسالنامید.بیشاز 55درصدمسابقاتبرگزارشده
درلیگبرترمساویشدهاست!مثالبارزاینادعابازیضعیف
وپرانتقاداستقاللوپرسپولیسدردربیپایتختبودکهدوتیم
پسازنمایشضعیفبهکسبنتیجهمساویرضایتدادند.
همیشهفاکتورهاودالیلثابتیمانندبهره نبردنمربیان
ایرانــی از متدهای روز فوتبــال دنیا ،ناتوانی انهــا در کنترل
حواشی تیم ها و برخی از عوامل دیگر در فوتبال ایران وجود
داغ جانگداز
بهمن
فوتبال زیبا
باید از باشگاه ها اغاز شود
چرا بی کیفیتی لیگ برتر را
به گردن تیم ملی می اندازیم؟
داردکهدرافتکیفیتفنیمسابقاتتاثیرگذاراست.اماشاید
دلیل اصلی پایین بودن کیفیت در مسابقات امسال را باید در
تعطیلی هایپیاپیلیگبرترجست وجوکرد.تیم هادرشروع
مسابقات به محض اینکه تا حدودی به مرز امادگی و شرایط
ایده المی رسندباتعطیلیلیگبهبهانهمسابقاتملیمواجه
می شوند.اینمرحلهچندینبارتکرارمی شودوتیم هاهیچ وقت
بهاوجامادگینمی رسند.دراینبینبیشترینضررراتیم هایی
می کنندکهبازیکنبیشتریدراردویتیم ملیدارند.برایمثال
اینادعامی توان عملکردپرسپولیس درلیگامسالرامثال
زد که با عملکرد مشابه در فصل گذشته تفاوت های بسیاری
دارد .بدونشکتیم هاییکهدراینهفتهفتهنتوانسته اند
خواسته های خود و هوادارانشان را براورده کنند می توانند در
این مدت نفس راحتی بکشند .اســتقالل تهران با سرمربی
جدیدوجوانشهنوزنتوانستهانتظارهوادارانرابراوردهکند.
بدون شک این اســتراحت یک ماهه فرصتی مناسب برای
بازیابی روحی -روانی و فنی تیم است تا انها با فراموش کردن
نتایج ضعیف هفته های ابتدایی ،با روحیه و شــرایط بهتری
ادامه لیگ را سپری کنند .دیگر تیمی که باید از این فرصت
تعطیلی به درستی استفاده کند فوالد خوزستان است .نعیم
سعداویتیمیکامالجوانومتفاوترانسبتبهفوالدفصل
یوبا استعدادجنوبتابه
قبلامادهکردهاست.اماجوانانبوم
حال توانایی های خود را به خوبی نشان نداده اند .انها به غیر
از نمایش قابل قبولشان در ورزشگاه ازادی مقابل پرسپولیس
در سایر بازی ها نتوانسته اند کار خاصی از پیش ببرند تا در این
مقطع از فصل در قعر جدول قرار گرفته باشــند .ســعداوی و
کادرش حاال این فرصت را دارند که از فرصت باقیمانده برای
بهترشدنجواناناهوازیدرادامهلیگاستفادهکنند.چهبسا
یک استقالل خوزستان دیگر از دل جوانان فوالد در بیاید .از
لو انتقاالتسروصدایزیادی
دیگرتیم هاییکهدرفصلنق
به پا کرد اما تاکنون در نتیجه گیــری ناموفق بوده ،می توان
به گسترش فوالد تبریز و پیکان تهران اشاره کرد که باید دید
این دو تیم بامربیان کار بلد خــود در ادامه چگونه کار خواهند
کرد.اینتعطیلیعالوهبرسودبرایچنینتیم هاییمی تواند
برای یک سری از تیم ها با ضرر همراه باشد .تیم هایی که در
این هفت هفته شروع خوبی در لیگ داشــته اند حال با یک
مانع برای ادامه نتایج خوبشــان مواجه اند .پرســپولیس که
بر خالففصلقبل،لیگشانزدهمراباتوپپروخوبشروع
کردهبایدامیدوارباشدتاملی پوشانپر شمارشمثلطارمی،
امیری ،سید جالل و دیگران صحیح و سالم به تیم برگردند ؛
مساله ای که باتوجه به تمرینات و بازی های پر فشار تیم ملی
هیچ تضمینی برای ان وجود ندارد .حال بایــد دید ایا برانکو
می تواند با تمرین های نصف هو نیمه این روز های پرسپولیس
و ملی پوشان خسته اش لیگ را از هفته پنجم به بعد به خوبی
چهارهفتهاولشادامهدهد؟
دیگر تیمی کــه لیگ را خوب شــروع کرده و شــرایط
قابل قبولیدارد،تراکتورسازیاست.انهادراینفصلدرقامت
تابستان سرد سرد
سنگینی احتیاط روی کیفیت لیگ شانزدهم تاثیرگذاشته است
امیر حاج رضایی
2
کارشناس فوتبال
دوفصلجذابوظهورپدیده هایپرتعداددرلیگبرتر،
باعث شــده بود انتظارات از لیگ شانزدهم بیشتر از همیشه
باشد.به خصوصکهفصلنقل وانتقاالت،همهخصوصیات
الزم برای شروع یک فصل جذاب و هیجان انگیز را داشت.
تیم هایی مثل پرسپولیس ،استقالل و تراکتورسازی عطش
خرید ستاره های بزرگ را داشتند ،سپاهان سراغ پدیده های
جوانفصلپیشرفتوحتیتیم هایمیانهسالقبلباخرید
چندچهرهویژه،خودشانرارویبورسنگهداشتند.بااینوجود
لیگ امسال ،حداقل در هفته های ابتدایی جذابیت کافی را
نداشتوکیفیتبازی هاپایین ترازحدانتظاربود.تماشاگران
برای دیدن یک بازی با رد و بدل شدن 5گل ،مجبور شدند تا
هفته هفتم منتظر بمانند و مساوی صفر – صفر و یک – یک،
پرتکرارترین نتیجه لیگ اســت .چرا لیگ شــانزدهم بعد از
گذشتدوماه،هنوزنتوانستهاوجبگیرد؟
فصلپیشکورسقهرمانیلیگبینبهترینخطدفاع
و بهترین خط حمله بود .تیم برانکو خوب حمله می کرد و گل
می زدوبرخالفانها،تیمویسیخطدفاعنفوذناپذیریداشت.
هفته اخر ،برانکو و بازیکنانش چوب خط دفاع ضعیف شــان
را خوردند .خط دفاع ســر بــه هوایی که در بعضــی بازی ها،
گل های عجیبیمی خوردو درنهایتجامراازتهرانبهاهواز
فرستاد.همینموضوعباعثشدعلیرضابیرانوند،اولینخرید
پرسپولیسدرفصلنقل وانتقاالتباشدوعالوهبرپرسپولیس،
سپاهان ،گسترش فوالد ،سایپا ،نفت تهران ،فوالد و ...هم
سراغخریددروازه بان هایجدیدبروند.مدافعانلیگباقیمت
باالتری جابه جا شــدند و گل نخوردن ،فعال بــه اولویت اول
مربیانتبدیلشدهاست.
شروع با دنده سنگین
دربیندقایقمختلفمسابقاتاینفصللیگ،کمترین
تعدادگلدردقایقابتداییردوبدلمی شود.تیم هادرشروع
بازی ،معموال نمایشی محتاطانه دارند و تعداد گل ها در این
دقایق،کمترازیک سومدقایقپایانیمسابقاتاست.تیم ها
به خاطر ترس از شکســت ،در دقایق ابتدایی بــازی ارامی را
دنبال می کنند و بعد از گذشت 15دقیقه ابتدایی ،تازه اجرای
برنامه هاینه چندانمتنوعبرایرسیدنبهدروازهحریفاغاز
می شود .در صورت رد و بدل شدن گل در دقایق ابتدایی یک
مسابقه ،تیم بازنده بالفاصله روی دروازه حریف فشار می اورد
و بازی از همان لحظات ابتدایی جذاب دنبال می شود .یکی
از دالیل دربی پرگل فصل پیش هم شروع موفق پرسپولیس
ی و فشار سریع استقالل برای زدن گل
با گل زودهنگام طارم
مساویبود.بااینروشفعلیمربیانوبازیدستبهعصادر
دقایقابتدایی،بازیمحتاطانهتیم هاتادقایقیطوالنیادامه
پیدا می کند .پرتکرار بودن صفر -صفر و یــک – یک در این
فصل ،نشان می دهد ســناریوی بعد از زده شدن گل اول هم
دفاعکردنتیمگلزن،فشارتیمحریف،رسیدنبهگلمساوی
وادامهسناریویبازیمحتاطانهاست.چیزیشبیهدربی های
پیاپیکهبانتیجهیک–یکبهپایانمی رسید.
جدول فشرده
نزدیکی فاصله تیم ها در جدول این فصل لیگ ،باعث
شدههرامتیاز،بتواندجایگاهیکتیمرادرجدولکامالتغییر
دهد.فوالد،تیمقعرنشینلیگبعدازاولینبرد،تامیانهجدول
باالرفتواستقاللکههفتهپیشفقطبهلطفگلزدهبیشتر
نسبت به گســترش فوالد در رده اخر قرار نداشت ،با یک برد
کامال از انتهای جدول جدا شــد .همین شرایط ،ارزش یک
امتیازمساویومهمترازان،ندادن 3امتیازبهحریفراافزایش
می دهد .در حال حاضر صبا فقط با یــک برد ،در نیمه باالی
جدول قــرار دارد و پدیده با همین تعداد بــرد ،در رده پانزدهم
قرار گرفته اســت .تفاوت این دو تیم ،به تعداد مساوی ها و
شکست های انها برمی گردد .مساوی های پرتعداد به خاطر
احتیاطی که فعال ،بیشــتر از شــجاعت به کمک تیم های
میانه جدولیامادهاست.
مثلث | شماره 327
بیشتر مربیان تعطیالت پیاپی و طوالنی لیگ را عامل
اصلی افت کیفیــت تیم شــان می دانند .ادعایــی که نتایج
هفته هایابتداییلیگنشانمی دهدخیلیغیرمنطقینیست.
هفتهاوللیگ،نیمی ازبازی هامساویشدوهیچمسابقه ای
بیشترازسهگلنداشت.تاهفتهسوماینشرایطادامهداشت
میراث قهرمان
یکمدعیجدیبرایکسبعنوانقهرمانیظاهرشده اند.اما
اینتعطیلیشایدبتواند ترمز تراکتوررابکشد.مصدومیت های
احتمالیودوربودنازشرایطمسابقهمی تواندافتبدیبرای
تیمقلعه نوییوالبتهدیگرتیم هایامادهلیگشانزدهمباشد
وشایدبههمیندلیلامیرقلعه نوییتعطیلشدنرقابت های
لیگ برتر را اتفاق ناخوشــایندی برشــمرده اســت .از دیگر
تیم هایی که لیگ را با نتایج امیدوارکننده برای هوادارانشان
شروع کرده اند می توان به نفت ابادان ،استقالل خوزستان،
سپاهانوذوب اهناشارهکردکهبایددیدایامی تواننددرادامه
فصلنیزهمینسیرصعودیراادامهدهندیاخیر؟
بهنظرمی رسدکیفیتپایینرقابت هایلیگبرتردالیل
ی از ان بــه برنامه های تیم ملی
روشــنی دارد که بخش مهم
مربوط می شود .برنامه هایی که کی روش به هیچ وجه حاضر
نیســت انها را تغییر بدهد و در این بین فدراسیون فوتبال هم
تاکیــد دارد که ماموریــت مهمش را تنها صعــود تیم ملی به
جام جهانی برشمرد .فدراســیون فوتبال اعتراض باشگاه ها
درباره تعطیالت لیگ را ابدا جدی تلقی نمی کند یا دست کم
ســعی نمی کند برنامه ای تدارک ببیند که باشــگاه ها بیش از
ایندچاراسیبوعقب افتادگینشوند.بااینحالاصالبعید
نیست که با شروع دوباره لیگ برتر شاهد بازی هایی به مراتب
کسل کننده تر از این هم باشیم .جایی که تیم ها از بدنسازی
تاز ه دوباره وارد شــرایط لیگ برتر می شوند و نمی توان از انها
انتظارباالییداشت.
ورزش
استراحت طوالنی
اما به مرور ،بردهایی با اختالف بیشتر از یک گل رقم خورد.
تعطیالتلیگبعدازهفتهچهارم،دوبارهاوضاعراشبیههفته
اول کرد .هفته های پنجم و ششــم ،با تساوی های پرتعداد
دنبالشدوهفتههفتمتازهتیم هادوبارهبهروزهایخوب شان
رسیدند .تراکتورمقتدرترینبردفصلرابهدستاوردواستقالل
خوزستانوپیکانپرگل ترینبازیفصلراساختندامادوباره،
بالفاصلهبعدازاینبازی هالیگبیشتراز 20روزتعطیلخواهد
شدوهمهچیز،بهنقطهصفربرخواهدگشت.
حق با کی روش است
یا مربیان لیگ برتر؟
اعتراض نافرجام باشگاه ها
به تیم ملی
71
ورزش
از گیم به سمت پلی تغییر می دهد .سیستم طوری می شود
که مربیان باشگاهی به سبک و سیاق قدیم ابتدای فصل
یارکشــی می کنند و با 10-11بازیکن جدید وارد مسابقات
می شوند .این موضوع در درجه اول باعث بازیکن محوری
می شود و در ادامه تفکر بازیکنان جایگزین تفکر مربی در
تیم می شــود .مواردی که در باال ذکر شــد باعث می شود
یک باالنــس و تعادل فنی بین همه تیم ها شــکل بگیرد.
نقش مربی در فوتبــال بهم ریختن ایــن باالنس و تعادل
در تیم هاست اما با کمال تاسف در فوتبال ایران مشاهده
می کنیم کــه نقل و انتقاالت مربیان نیز بیــن تیم ها باالتر
از استاندارد های روز دنیا اســت .کسی که فصل پیش در
تیم رقیب مربی بوده در فصل جدید به تیم دیگری می رود
و با 10تــا 11بازیکن جدید تیــم خود را می بنــدد .با این
حساب انتظار تغییر فنی در تیم باشگاهی و به طور کل در
فوتبال ایران بی فایده اســت .در فوتبال دنیا نیز شاهدیم
که منچستر یونایتد بعد از جدایی فرگوسن و امدن مربیان
جدید ،از شرایط ارمانی فاصله گرفته است.
عامل مهارتی
23عامل ناکامی
چرا از فوتبال ایران راضی نیستیم؟
جالل چراغپور
کارشناس فوتبال
3
من هم با برخی از دوستان و همکارانم که می گویند
لیــگ بی کیفیتی را شــاهد هســتیم هم عقیده هســتم.
صحبت کردن درباره فوتبال باید مبتنــی بر یک عال ئمی
باشد .یعنی بتوانیم باتوجه به مسائل روز فوتبال دنیا بحث
افت فنــی و کیفیت پاییــن لیگ مان را مورد بررســی قرار
دهیم .فوتبال ایران این روزها حال و روز خوشــی ندارد.
کارشناسان و عموم مردم متفق القول از کیفیت پایین فنی
و تکنیکی فوتبال ایران انتقاد می کنند و گالیه های بسیاری
دارند .مثال بارز این ادعا را در لیگ برتر امســال می توان
جســت وجو کرد ؛ لیگی کــه از 58بازی خــود در 6هفته
ابتدایی 27مساوی داشته است .لیگی که چهار تیم پایین
جدول موفق به برد نشــده اند و دربی که گل سرســبد ان
است با ورزشگاه نیمه خالی برگزار می شود و هواداران از ان
استقبال نمی کنند .اما برای بررسی این معضل در فوتبال
ایران باید ســه مجموعه از عوامل را بررسی کرد .عواملی
که هرکدام بــه نوعی در وضعیت نابه ســامان فنی فوتبال
ایران سهم مشخصی دارند.
ورزش
72
مثلث | شماره 327
عوامل سخت افزاری
قطع و وصل ها و تعطیلی های پیاپی در لیگ برتر چند
عامل مکانیکی و ســخت افزاری به فوتبال ایران تحمیل
می کند .در درجه اول ایــن تعطیلی ها هماهنگی تیمی را
زیر ســوال می برد .تیم ها در ابتدای فصل سعی می کنند
از نظر امادگی بدنی و فنی و هماهنگی به باالترین سطح
ممکن برســند .بعد تعطیلی و شــروع مجــدد لیگ تیم ها
از همه نظر به شــرایط اولیه بازمی گردنــد و به نوعی برای
امادگی مجدد نیاز به یک پروســه زمانی دیگــر دارند که
تعطیلی مجدد لیگ از راه می رســد و این پروسه برای با ر
چند م متوقف می شــود .به طور کلی تیم های لیگ برتری
هیچ وقت به شرایط ارمانی نمی رسند.
ی که باید عرض کنم که این هم از عواقب
مساله دوم
تعطیلی پیاپی لیگ اســت؛ اینکه در تمرینات باشگاهی،
بازیکنانی که به اردوی تیم ملی دعوت نمی شوند بنا به اجبار
در پست هایی تمرین می کنند که در تخصص انها نیست
و می دانند در صورت بازگشــت بازیکن ملی پوش جایی در
این پســت ندارند .این موضوع به غیر از مســائل روحی و
انگیزشــی به کیفیت فنی بازیکن نیز ضربــه وارد می کند.
بازیکنان ملی پوش نیز در تمرین تیم ملی در یک سیستم
متفاوت از نظــر کوچینــگ ،تمرینات بدنســازی ،نظم و
دیسیپلین متفاوت تیمی قرار می گیرند که با تیم باشگاهی
خود متفاوت اســت .در فوتبال دنیا می بینیم که بازیکنی
مانند نیمار پس از بازگشت از تیم ملی بالفاصله در ترکیب
اصلی بارسا قرار نمی گیرد و مربی تیم صبر می کند تا ساختار
شکلی و فنی و روحی او با تیم هماهنگ شود .اما در فوتبال
ایران بازیکن ملی پوش بالفاصله وارد ترکیب اصلی شده
و برای تیم باشگاهی خود بازی می کند .این مساله به طور
حتم بر عملکرد فنی ان بازیکن تاثیر می گذارد و ان تیم هم
از این موضوع اسیب می بیند.
در رابطه با عوامل مهارتی صحبت های خود را با یک
مثال اغاز می کنم .در دربی پایتخت مردم و کارشناســان
از نحوه بــازی دو تیم گله مند هســتند و معتقدند این بازی
کیفیت فنی و تاکتیکی نداشــت .ما در این بازی با کمال
تعجب دیدیم کــه موقعیت هایی که توســط کاوه رضایی
و انصاری از اســتقالل هــدر می رفت شــباهت زیادی با
موقعیت هــای از دســت رفته علیپــور و طارمی داشــت.
مهاجمان این دو تیم از زدن ضربه اخر که یک ضربه ســر
ساده و یک بغل پا و یک شوت محکم است عاجزند .مگر
پایه اصلی فوتبال چیزی غیر از این است؟ وقتی بازیکنان
بزرگترین تیم های کشور به طور مشترک ضعف در تکنیک
و تاکتیک تیمــی دارند چطور از فوتبال باشــگاهی و ملی
خود توقع فوتبال با کیفیت داشته باشیم؟ فوتبال ایران به
دلیل فقر تکنیکی و نرسیدن به بلوغ تاکتیکی ضعف های
متعددی دارد .این ضعف ها چیز های پیچیده ای در فوتبال
روز دنیا نیست .اخیرا سایت های تخصصی و معتبر جهانی
در زمینه فوتبال 23ایراد و ضعف تاکتیکی و تکنیکی برای
فوتبال ایران بر شمرده اند که متاســفانه با بررسی این 23
عامل متوجه می شویم که عین این 23عامل در فوتبال ما
وجود دارد .کره و ژاپن روزبه روز به سمتی حرکت می کنند
که این مشکالت را رفع کنند اما در فوتبال ما این تالش به
هیچ وجه دیده نمی شود.
فوتبال زیبا باید از
باشگاه ها اغاز شود
چرا بی کیفیتی لیگ برتر را
به گردن تیم ملی می اندازیم؟
عوامل نرم افزاری
مشکل اصلی نرم افزاری که موجب کاهش کیفیت
لیگ شد ه را می توان نزدیک شدن تیم ها به یکدیگر عنوان
کرد .در هر برهه ای کــه نقل و انتقــات در فوتبال ایران
اغاز می شــود میانگین پنج ونیم بازیکن بین باشگاه های
لیگ برتــری جابه جا می شــود .اگر به میــز ان جابه جایی
بازیکنان لیگ برتــری در ایران نگاه کنیــم در ابتدای هر
فصل و حتی نیم فصل جابه جایی گســترده بازیکنان بین
تیم ها صورت می گیرد که با تکرار این شرایط در دوفصل
پیاپی تیم ها را شبیه هم می کند .این شرایط بازی تیم ها را
جالل طالبی
مربی فوتبال
4
این روزها دربــاره کیفیت لیگ و مســابقات ان خیلی
بحث ها مطرح می شــود .برخی کیفیت بازی های لیگ برتر
را باال می دانند و برخی دیگر نیز معتقدند لیگ زیبایی نداریم.
اما من مایلم راجع به این موضــوع صحبت کنم که چرا همه
بی کیفیتیلیگرابهگردنتیم ملیمی اندازیم؟فوتبالزیبااز
ناسیونالیسمعلیهفوتبالباشگاهی
ورزش
مربی فوتبال
5
بهمن فروتن
مثلث | شماره 327
دلباشگاه هابایدتقویتشودتاتماشاگرانازبازی هایلیگ
اســتقبال کنند .باید به تیم ملی فرصت اجرای برنامه هایش
را داد .اما درباره شــروع اردوی تیم ملی فوتبال پیش از دیدار
با ازبکســتان و کره و اعتراض برخی مربیان لیگ برتر به این
تعطیالت نیز باید بگویم که این مشکل همیشــه کم و زیاد
وجود داشته اســت .ما در هر دوره این مشکل را داشته ایم و
سختی هاییبرایباشگاه هاوجودداشتهاست.بهترینراهاین
استکهمایکالگویمناسبرابرایلیگبرترپیداکنیم.ما
نبایدخودمانراباکشورهایعربیمقایسهکنیم،چراکهلیگ
انها نهایتا در شش ماه برگزار می شود و به پایان می رسد .باید
بهلیگکرهجنوبیوژاپندقتکنیم.انهاالگویمناسبیبرای
پیشرفتماهستند.بایدببینیمانهاچگونهبرنامه ریزیمی کنند
که به طور همزمان می توانند مســابقات لیگ و جام حذفی و
بازی هایملیرابرگزارکنند.باشگاه هایماهمنمی خواهنداز
تعطیالتلیگمتضررشوند.بااینحالحضورتیم ملیدرجام
جهانی برای هر کشوری افتخار است 100.درصد هواداران
ایرانیدوستدارندکهتیم ملیبهجامجهانیصعودکند.البته
این را هم بگویم که قبل از تدوین برنامه مسابقات لیگ باید
باشگاه هارادرجریانتعطیالتقرارمی دادند.شایداگرمربیان
ما از تعطیالت خبر داشتند می توانستند برنامه ریزی بهتری را
انجامدهندواالنهمبهاینتعطیالتاعتراضینمی کردند.
اما ان طور که من شنیده ام یا دوستان ادعا می کنند ،سازمان
لیگ بهمن ماه ســال 94برنامه لیگ شــانزدهم را در اختیار
باشگاه ها قرار داده و انها یعنی باشگاه ها موافقت خود را با ان
اعالمکرده اند.شایدانموقعدرکورانمسابقاتنبودندوفکر
نمی کردندکهتیم شانازتعطیالتمتضررمی شود.ب ههرحال
همهکشورهایاسیاییکموبیشبااینمشکلروبه روهستند،
اما به نظرم بهترین کار این است که اجازه دهیم تیم ملی هر
برنامه ای که مناسب است را اجرایی کند .موفقیت تیم ملی،
موفقیت باشگاه ها هم خواهد بود .ما نمی توانیم بگوییم به
ماننداروپاچهارروزقبلازبازی هایرسمیلیگ مانراتعطیل
کنیم .من معتقدم حضور تیم ملــی در جام جهانی برای یک
هوادارفوتبالمهم ترازقهرمانییکتیمدرلیگبرتراست.
البتهتاکیدمی کنمکهایننظرشخصیمناست.شایدبرخی
همکارانمبامنهمعقیدهنباشند.همهدوستدارندکهتیم ملی
کشورشان در جام جهانی حاضر باشــد .برای برطرف شدن
این مشکالت هم باید یک الگوبرداری مناسب از کشورهای
توسعه یافتهانجامدهیم.امااقدامازبک هابرایتعطیلیلیگ
برترکشورشانانهمچهارروززودترازایراننشانگرایننکته
استکهبرایانهاهمبحثحضورتی مملی شاندرجامجهانی
بسیار اهمیت دارد .هر چند احتماال باشــگاه های انها هم از
اینتعطیالتناراحتهستند،اماهمهبرایموفقیتتیم ملی
کشورشانتالشمی کنند.ماچهارسالقبلباازبکستانبازی
کرده ایم و به نظرم با کسب یک پیروزی که سزاوار ان نبودیم
ل حاضر تیم ملی نشان
از ان کشور فرار کردیم .هر چند در حا
دادهبهسختیشکستمی خوردوگلزدنبهایرانکارمشکلی
است .من از بازی با ازبکســتان نگران نیستم و فکر می کنم
نتیج ه دلخواهمان را در انجا کسب می کنیم .نگرانی من از
دیدارباکرهاست.
در مورد بازی با کره نیز باید بگویم که کره ای ها معموال
قبل از بازی با ایران در ورزشــگاه ازادی اضطراب و اســترس
دارندوهمینموضوعموجبشکستانهامی شود.انهابرای
پیروزیدرتهرانبهمیداننمی ایندویکتساویبابمیلانها
است.انهابهپیروزیدربازیبرگشتفکرمی کنند.
لیگ فوتبال مان را مقابل تیم ملی بی ارزش کرده اند
ورزش
سطح فنی لیگ برتر ایران در 10سال اخیر به صورت
فاحشی پایین امده است .بســیاری از کارشناسان می گویند
که فوتبال ایران احتیاج به بازنگری دارد .این موضوع تنها به
کیفیتبازیفوتبالدرزمیننیستبلکهرسانه هاوگزارشگران
ورزشی هم در این امر دخیل هستند .گزارشگران ما به جای
انکهفوتبالراگزارشکنندنظرداوریوکارشناسیمی دهند.
در کشوری مانند المان که فوتبال ان در جهان شناخته شده،
یک گزارشگر فوتبال تنها به گزارش بازی می پردازد و مسائل
کارشناســی و داوری را بــه متخصصین واگــذار می کند .در
المان گزارشگران طرف کســی را نمی گیرند و از کسی دفاع
نمی کنند .باید ببینیم چه عواملی باعث شده که سطح لیگ
برترایرانتااینحدپایینبیاید.دراینموردبایدبهفاکتورهایی
که در این امر دخیل است دقت بیشــتری کنیم .همه درباره
فســاد در فوتبال و باندبازی صحبت می کنند اما این موارد به
تنهایی نمی توانند دلیل عمده پایین بودن سطح لیگ باشد.
تاچهزمانیرسانه هایمامی خواهندبهموضوعاصلیفوتبال
ی که
نپردازند و به حاشــیه ها اهمیت دهند؟ متاسفانه هنگام
کارشناســان حرف از پایین بودن ســطح لیگ می زنند انها را
محروم می کنند و رسانه ها هم به این موضوع دامن می زنند و
موضوع را به اندازه ای پیچیده می کنند که سررشته موضوع
گممی شود.کلفوتبالماسطحپایینیدارد.مادرکنارفوتبال
زندگیمی کنیموازهمهموضوعاتاناطالعداریم.متاسفانه
مســئوالن ما فقط به جام جهانی فکر می کنند و این موضوع
باعثشدهتاناسیونالیسمورزشیدرفوتبالایرانمتولدشود.
لیگ فوتبال در مقابل تیم ملی هیــچ ارزش و اعتباری ندارد.
کشورهایعقب افتادهسیاسترادرراسامورقرارمی دهند.
برعکس کشورهای پیشــرفته ای که فوتبال خود را صنعتی
کرده اند و به فکر عمق بخشیدن به ان هستند .ما می توانیم
فوتبالباکیفیتیداشتهباشیمامامسائلحاشیه ایایناجازه
رابهفوتبالایراننمی دهد.به عنوانمثالاگربهیکربعاخر
بازی روز گذشته ذوب اهن و اســتقالل نگاه کنیم می بینیم
که تیم های ایرانی می توانند فوتبال باکیفیتی ارائه دهند .در
اروپا برنامه های ورزشــی اینقدر در مورد حاشیه های فوتبال
صحبتنمی کنندوتنهابهموضوعاتاتفاقافتادهداخلزمین
می پردازند،مگرروزنامه هایزردکهبهفکرجذبمخاطبینی
باسطحفکرپایینمی گردند.انهاموضوعاتکالنخودرادر
راسکارقرارمی دهندتاورزشکشورشانپیشرفتکند.باید
دقتکنیمکهتیم هایباشگاهیایراندومسابقهمی دهندو
پسازانلیگبرتریکماهتعطیلمی شود،انهاییکهچنین
تصمیماتیمی گیرندبهفکرفوتبالنیستند.برایچهچیزیمرا
10سالازفوتبالمحرومکرده اند؟بهخاطراینکهگفتمفوتبال
ایرانمریضاستوبایددرمانشود.مامی توانیمباپتانسیلی
کهداریمیکیازقطب هایفوتبالجهانباشیم.ماهمانقدر
عاشقفوتبالهستیمکهمردمبرزیلوارژانتینعاشقفوتبال
هستند.همهچیزرابهچشمتیم ملینگاهمی کنیمهمهتالش
خودرامی کنیمتاتیم ملیبهجام جهانیبرود.کسیکهواقعیت
رامی گویدبهبدترینشکلازفوتبالدورمی شود.دراینبین
سوالی مطرح می شود که چرا لیگ ما سطح پایینی دارد؟ به
نظر من این سوال ،سوال تمسخرامیزی است .فوتبال ما در
مجموعسطحپایینیدارد.درلیگبرتر،لیگیکولیگ های
پایین تر،همهاینهابهیکدیگرمتصل اندامامتاسفانهمسئوالن
مافقطبهفکرصعودبهجام جهانیهستند.علیمنصوریانیک
تیمجدیدرابرایاستقاللتشکیلدادهوهفتهفتهگذشتتا
بتوانداولینبردخودراکسبکند.مافرصتیبهاونمی دهیمتا
قابلیت هایخودرانشاندهد.به عنوانمثالسالگذشتهتیم
استقاللخوزستانقهرمانلیگشدولیحاالهمهبازیکنان
شاخصتیمخودرافروختوحاالبابحرانروبه روشدهاست.
مشــکالت لیگ فوتبال ما همین اســت .تیم های نوظهور
بازیکنانخودراباپول هایزیادبهتیم هایبزرگمی فروشندو
درادامهدیگرشاهددرخششانتیم هانخواهیمبود.مازمانی
برای اماده سازی تیم هایمان نداریم و مدام می گویند باید به
تیم ملیاهمیتبیشتریبدهیم.دراروپابرایاماده سازیتیم
شش هفته زمان صرف می کنند .انها برای تکمیل تیم خود
حداقل سه بازیکن جذب می کنند ولی اینجا همه تیم عوض
می شود .هیچ مربی در دنیا نیست که در مدت کوتاهی یک
تیم بسازد ولی ما در ایران چنین مشــکلی را هر سال پیش رو
داریم و وقتی نتیجه نمی گیرند شروع به انتقاد می کنیم .چرا
تیم ملیفوتبالایران 40سالاستکهبهالمپیکصعودنکرده
و مسئوالن ورزش همواره می گویند که باید به جام جهانی راه
پیدا کنیم؟ متاســفانه انها به ورزش و خواسته مردم اهمیت
نمی دهند.تنهاکشورهایعقب افتادهدرجهانهستندکهبه
بهانهتیم ملیهردوهفتهیکبارلیگخودراتعطیلمی کنند.
فوتبالملیفقطتیم ملینیستبلکههمهلیگ ها،پایه های
انراتشکیلمی دهند.مادردرازمدتمشکالتفوتبالایران
را می بینیم و اگر بخواهیم اشــخاصی که به این واقعیت ها
اعتراض می کنند و منتقد این موضوع هستند را حذف کنیم،
ک تراژدی خواهیم بود .در فوتبال ما متاسفانه این
شــاهد ی
تراژدی اتفاق افتاده اســت .وضعیت کنونی فوتبال 10سال
اســت که ادامه دارد .برای اینکه سطح فوتبال باالیی داشته
باشیم باید سطح تفکر ورزشی سیاستمداران ما باال باشد .در
نگرشفوتبالشاهدخودخواهی هاوسهل انگاری هاهستیمو
همیشهبهموضوعات،سطحینگاهمی کنیم.انهامی خواهند
تیم ملیدرجام جهانیحاضرشودوبهخاطراینموضوعهمه
چیزراتخریبوفکرمی کنندتنهاباصعودتیم ملیبهجام جهانی
پرچمایراندرجهانبرافراشتهخواهدشد.مادوستداریمکه
فوتبالایرانپیشرفتکندوپرچمایراندویستمتربهاسمان
برود اما زورمان به بعضی ها نمی رســد که کیفیت لیگ را باال
ببرند .جا دارد استقالل خوزستان را با تیم بایرن مونیخ المان
مقایسهکنیم؛انهابرایکسبقهرمانیدراروپاچهکارکردند
ومابرایقهرمانیاستقاللخوزستاندراسیاچهکارکردیم؟
عبداللهویسییکتیمرابهسختیساختوتوانستدرفوتبال
ایران این تیــم را قهرمان لیگ برتر کند ولی حاال اســتقالل
خوزستانکجاستوعبداللهویسیچهمی کند؟وولفسبورگ
یکیازتیم هایضعیفلیگالماناست،اینتیمبهتنهایی
سطح فوتبال المان را پایین اورده اســت و همه کارشناسان
فوتبال المان می کوشند تا مشکالت ان را حل کنند ولی ما در
ایران تیم قهرمان خود را نابود می کنیم .در فوتبال انگلستان
تیم ملیقدرتمندیوجودندارداماامده اندباسرمایه گذاری های
زیاد بزرگترین مربیان و بازیکنان جهان را به خدمت گرفتند تا
لیگبرترقدرتمندیبسازندودراروپابهقهرمانیبرسندامامادر
ایران 10سالاستکهباصداوسیمابرسرمسائلحقپخش
مشکل داریم و فساد هم در فوتبال همچنان ادامه دارد .انها
صنعتی فکر می کنند و ما سیاسی .دائما می گوییم که قطر با
خرید بازیکنان تیم ملی خود را ساخته است ولی کسی به این
اشاره نمی کند که ما در کشور خود چه پتانسیل هایی داریم و
چه عواملیباعثشدهتابازیکنانفوتبالایراننتواننددراین
لیگرشدکنند.متاسفانهمادرزمینفوتبالبهجایانکهدرخت
فوتبال بکاریم درخت سیاست کاشته ایم و بدترین صدمه را
برخیسیاسیونبهورزشفوتبالزدند.
73
ورزش
گزار
ش ویژه
اعتراض نافرجام باشگاه ها به تیم ملی
ورزش
74
مثلث | شماره 327
حق با کی روش است یا مربیان لیگ برتر؟
در شرایطی که برنامه ریزی مسابقات فوتبال در قاره
اسیا سختی های خاص خود را دارد ،اعتراض ها به برنامه
تیم ملی و سازمان لیگ چه معنا دارد؟ ایا این اعتراض ها
منطقی و منطبق با واقعیت هســتند یا از روی احساســات
بیان می شوند؟
تیم ملــی فوتبــال ایــران یک بــار دیگر بــا هدف
اماده شدن برای یک بازی حساس در انتخابی جام جهانی
وارد اردو می شود و به همین دلیل ،مســابقات لیگ برتر
چند روزی تعطیل می شود .این مســاله برای چندمین بار
اعتراض برخی از مربیان را برانگیخته است ،اما باید دید
ایا این اعتراض ها منطقی و از جانب حق اســت یا صرفا
برای توجیه برای ناکامی ها مطرح می شوند؟
تیم ملــی بــه گفتــه تمــام مربیــان ،بازیکنــان و
کارشناســان ،ویترین فوتبال ایران اســت و موفقیت ان
در مقیاس گسترده ای به سود تمام فوتبال و باشگاه های
ایران اســت .موفقیت تیم ملی اما شرایط و الزاماتی دارد
که بدون انها ،پیروزی و رســیدن به هدف ،رویایی بیش
نخواهد بود.
تیــم ملی ایــران در مســیر صعــود بــه جام جهانی
بازی های تدارکاتی چندان خوبی نداشت تا بازیکنان غالبا
جوان ان تجربه دیدارهای بین المللی سنگین را پیدا کنند.
سبک فوتبال بیشــتر تیم های ایرانی هم با انچه «فوتبال
روز دنیــا» نامیده می شــود فاصله زیــادی دارد .بنابراین
بازیکنان جوانی که از لیگ برتر جذب تیم ملی می شوند،
فرصت زیادی برای یادگیری اصول نوین فوتبال ندارند.
شــاید صحبت باال کمی برخورنده باشــد و برخی از
مربیان لیگ برتری را ازرده خاطر کند ،اما حقیقت این است
که سال هاست باشگاه های ایرانی در مسابقات بین المللی
توفیقی نداشته اند و کیفیت بازی های لیگ برتر هم چنگی
به دل نمی زنــد .وقتی دربی تهران به عنوان گل سرســبد
بازی های فوتبال در ایران ،انقدر بی کیفیت و ساده برگزار
می شود ،دیگر انتظاری از سایر تیم ها نمی توان داشت.
مربیــان معتــرض بــه تعطیلی هــای لیــگ ،اکثرا
به این نکته اشــاره می کنند کــه نمی توان بــا وقفه های
طوالنی مدت ،برنامه ریزی مناســب انجام داد و تعطیلی
لیگ به تیم اســیب می زند ،در حالی که در مدت تعطیلی
لیگ ،می توان با برنامه ریزی مناســب و انجام بازی های
تدارکاتی ،تیم را در وضعیت مسابقه حفظ کرد.
از طرفی دیگر ،برخی از مربیــان از تعطیالت لیگ
اســتقبال می کنند چون معتقدند تیم شــان پیش از فصل
نتوانست به خوبی بدنســازی کند و از این فرصت می شود
به خوبی بهره برد .پس تعطیلــی لیگ کامال به ضرر همه
تیم ها نیست.
وقتی لیگ برتر ایران در شرایطی برگزار می شود که
برخی تیم ها پس از چند هفته هنوز در بدنســازی و میزان
هماهنگی بازیکنان مشکل دارند و برخی تیم ها هم با چند
روز تعطیلی ،تمام داشته هایشــان را از دســت می دهند،
دیگر جایی برای اعتراض به تیم ملی نمی ماند.
یکــی از مربیان لیــگ برتری گفته پس از گذشــت
هفت هفته از لیگ ،حاال وقتش شده که تیمش ۳۰درصد
کارهای تاکتیکی را انجام دهــد۳۰ .درصد پس از هفت
هفته یعنی میــزان توانایی مورد انتظار یــک مربی از تیم
لیگ برتــری اش .در چنین فضایی نســبت بــه اردوهای
تیم ملی – که در انها باید بازیکنان اماده بازی های حساس
شــوند – انتقاد می شــود .گاهی انتقاد از سوی یک مربی
است که دست کم تجربه کار در مســابقات بین المللی را
دارد و گاهی از سوی کسی است که حتی یک دقیقه روی
نیمکت یک تیم دسته سومی هم ننشسته و جایگاهی در
امور فنی ندارد.
از همه ایــن حرف هــا مهم تــر اینکــه برنامه لیگ
و تیم ملی بهمــن مــاه ۹۴یعنی چنــد ماه قبل از شــروع
لیگ شــانزدهم به باشــگاه ها ارائه شــده و تاییــد انها را
گرفته اســت .این یعنــی مربیان لیگ برتــری از چند ماه
قبل می دانســتند که برنامــه لیگ چگونه اســت و در چه
تاریخ هایی و با چه فاصله هایی تعطیل است.
حال این سوال مطرح می شود که ایا مربیان معترض
برنامه سازمان لیگ را نخوانده امضا کرده اند یا باشگاه ها
بدون اطالع مربیان ،برنامه را تایید کرده اند؟ شــاید هم
مربیان برنامه را خوانده اند ،ولی ان را جدی نگرفته اند!
احتمال دیگری هم وجــود دارد که برخی از مربیان
پس از گذشــت چند هفته از لیــگ خواســته اند ناکامی
خود را در کســب نتیجه دلخــواه به مســائلی دیگر مانند
تعطیلی هــای لیگ ربــط دهند کــه این احتمال بســیار
ازاردهنــده اســت .واقعیت این اســت که فوتبال اســیا
از اروپای صاحــب فوتبال عقب تر اســت و در اســیا هم
کشــورهای غــرب قــاره از خــاور دور عقب ترنــد .ایــن
عقب ماندگی نه فقط در بحث فنی که در مقوله مدیریت و
برنامه ریزی هم مصــداق دارد و حتی در برنامه ریزی های
AFCبرای بازی های ملی و باشگاهی ،مشکالت زیادی
علیه کشورهای غرب اسیا مطرح می شود.
کشــوری مثل ازبکســتان کــه در ســال های اخیر
پیشرفت زیادی در فوتبال داشته و اکنون صدرنشین گروه
اول انتخابی جام جهانی است ،برای دیدارهای ملی اش
چند روز زودتر از ایران ،لیگ خود را تعطیل کرده است.
در گذشته هم نمونه های زیادی برای تعطیل شدن
لیگ با هدف کمک به تیم ملی مشــاهده می شــود .تنها
برای یک نمونه از این دست ،به سال ۱۳۸۳بازمی گردیم؛
در سالی که ایران برای صعود به جام جهانی ۲۰۰۶المان
می جنگید لیــگ فوتبال ایــران به خاطر دیــدار تیم ملی
برابر بحریــن از چهارم تا بیســت و یکم بهمــن ماه – ۱۷
روز – تعطیل شــد و در این مدت ایران بــازی تدارکاتی با
تیم های بوسنی و هرزگوین و شهاب زنجان برگزار کرد .در
ان سال تیم ملی با هدایت برانکو برانکوویچ به جام جهانی
راه یافت.
م ملی فوتبال ایران یک بار دیگر با هدف
تی
اماده شدن برای یک بازی حساس در انتخابی
جام جهانی وارد اردو می شود و به همین دلیل،
مسابقات لیگ برتر چند روزی تعطیل می شود.
ورزش
داغ جانگداز بهمن
بهمن گلباری نژاد که این روزها رســانه های داخلی
و خارجی به اشــتباه نام او را گلبارنژاد عنوان کرده اند26 ،
شــهریور در حین مســابقه در ریو دچار ســانحه و از ناحیه
دست و گردن دچار شکستگی شــده و پس از سکته قلبی
جان خود را از دست می دهد.
از اخرین باری که یک ورزشــکار در حین مسابقات
المپیک و پارالمپیک جان خود را از دســت داده 56سال
می گذرد و برای دومین بار در 26شهریور 1395این اتفاق
برای دوچرخه سوار ایرانی بهمن گلبادی نژاد در مسابقات
پارالمپیک ریو می افتد.
علی گلباری نژاد ،فرزند ارشد این ورزشکار می گوید:
«پدرم پیش از اغاز مسابقه تماس گرفت و گفت که در حال
لباس پوشیدن برای رفتن به خط است و خواست که برایش
دعا کنیم ،مسابقه ساعت 19بود و باید در نهایت ساعت 21
پایان می یافت اما از او خبری نشد».
مرگ بهمــن گلباری نژاد باعث شــد تــا رهبر معظم
انقالب ضمــن صــادر کــردن پیامی مراتب تاثرشــان را
اعالم کننــد .همچنیــن رئیس جمهور و دیگر مســئوالن
عالیرتبه کشــورمان نیز در این باره ابراز تالم و تاثر کردند.
ِ
مســابقات جاده ،رشته
بهمن گلبادی نژاد ۲۷شهریور در
دوچرخه سواری بازی های پارالمپیک ۲۰۱۶ریو و در یک
شیب تند دچار حادثه شد و در پی این حادثه و ایست قلبی
جان خود را ازدست داد.
س هفته
عک
لطفادلجویینکنید!
نقدی بر رفتار تبعیض امیز وزارت ورزش
مهدی ربوشه
دبیر گروه ورزش
مثلث | شماره 327
حرف ها را خود ساره جوانمردی زده است؛ کوتاه اما پرنفوذ.
انجا که از موضع عزت نفس سخن گفته است« :مسئوالن
چه بیایند و چه نیایند ما دوستشان داریم و افتخار می کنیم
که مسئوالن کشــورمان هستند و با نیامدنشــان ذره ای از
تالش و انگیزه ما کم نمی شــود چه بســا این انگیزه برای
حضور قوی تــر در میادین بزرگتر بیشــتر می شــود ».این
بخشــی از صحبت های جوانمــردی در فرودگاه اســت.
مسئوالن وزارت ورزش باید بدانند که او نیازی به دلجویی
نــدارد .بنابراین لطف کنیــد و دلجویی نکنیــد .این خیلی
بهتر اســت! در بین عکس هایی که از مراســم اســتقبال
مردمی از ساره جوانمردی منتشر شده یکی را بیشتر از بقیه
می پسندم .عکس قابل تاملی اســت .پدر ساره دخترش را
در اغوش کشیده و نگاهش به اسمان است .برای این پدر
که به اسمان نگاه می کند و با نگاهش خدا را شکر می کند
و برای این دختر قهرمان بزرگوار چه لذتی باالتر از اغوش
گرم پدر وجود دارد؟ پس شما را به خدا رفتار عجیب و غریب
خود را توجیه نکنید.
ورزش
رفتــار تبعیض امیــز؛ عنــوان بهتــری بــرای برخی
جهت گیری ها از سوی مدیران ورزش کشور پیدا نمی کنم.
چه زمانی که در بازی هــای المپیک این تبعیض را در مورد
تخصیص پاداش ها نشان دادند و چه در نحوه استقبال از
قهرمانان المپیکی و پارالمپیکــی؛ جایی که انرژی اقایان
بــرای اســتقبال از المپیکی ها بســیار ویژه تر بــود و انگار
فراموش کردند که پارالمپیکی ها نیز افتخارافرین شدند.
این رفتار انجایی باید مورد انتقاد شدید قرار بگیرد که اقایان
در حالی نسبت به استقبال و تقدیر از قهرمانان پارالمپیکی
توجهی نشان ندادند که مقام معظم رهبری ،رئیس جمهور و
بسیاری از مقامات عالیرتبه نظام در خصوص افتخارافرینی
ورزشــکاران جانباز و معلول واکنش نشان دادند .حاال چه
فایده دارد که وزیر ورزش تازه به خاطر اورده که می بایست
رفتار دیگری با این قهرمانان صورت می گرفت؟ وزیر ورزش
دستور داد ه از ورزشکارانی که برای استقبال از انها مسئولی
حضور نداشته است دلجویی شــود! این مصداق بارز عذر
بدتر از گناه است .جایی که نیازی به دلجویی هم احساس
نمی شود .چه قهرمانان و پهلوانان معلول و جانباز ما انقدر
طی روزهای اخیر مورد تحسین و احترام از سوی مردم قرار
گرفته اند که دیگر نیازی نیســت اقایان به زحمت بیفتند.
خجالت اور است که وقتی ورزشکار پارالمپیکی کشورمان از
پله برقی فرودگاه پایین می اید هیچ یک از مسئوالن وزارت
ورزش را نبیند .کمی به عقب برگردیم؛ مراســم اســتقبال
از کیمیا علیزاده؛ بانوی قهرمانی کــه با مدال برنز خود که
نخستین مدال یک بانوی ایرانی در المپیک بود دل همه
را شاد کرد .مســئوالن وزارت ورزش به خوبی می دانستند
باید برای استقبال از وی ســنگ تمام بگذارند؛ حتی برای
اینکه فقط خودی نشان داده باشــند .اما تبعیض تا کجا؟
چرا برای ساره جوانمردی کسی نیامد؟ مگر مدال او برای
مسئوالن وزارت ورزش کم ارزش تر از مدال کیمیاست؟ مگر
نه اینکه رهبر معظم انقالب و البته رئیس جمهور محترم از
قهرمانان پارالمپیکی تقدیر کردند؟ اقایان کجا بودند؟ چرا
قدرشناسی یادشان رفت؟ می گویند یک ناهماهنگی باعث
شد کسی از مســئوالن وزارت ورزش به اســتقبال سیامند
رحمان و ســاره جوانمردی نرود .چرا این ناهماهنگی باید
برای قهرمانان پارالمپیکی اتفاق بیفتد؟ چرا برای استقبال
از المپیکی های مان از چند روز قبل برنامه ریزی می کردید؟
ناهماهنگی فقط مختص ورزشکاران پارالمپیکی است؟
نباید تفاوتی قائل بود؛ واقعیت این است .ورزشکاران
المپیکی و پارالمپیکی بــرای ما افتخار افریدنــد و ما باید
قدردان انها باشیم نه اینکه یک عدم هماهنگی را بهانه ای
برای توجیه رفتار تبعیض امیز خود قرار دهیم .شــاید همه
75
محمدباقر قالیباف خبر داد
76
اختتامیه پنجمین جشــنواره «تئاتر شهر» با حضور
هنرمندانــی چون رضــا فیاضــی ،حســین محب اهری،
مریــم کاظمی ،اکبــر زنجانپــور ،مریم معترف ،حســین
مسافراستانه ،پرستو گلســتانی ،محمد اقالو ،قطب الدین
صادقی ،مرضیه برومند ،پیمان شریعتی و ...در حالی در
پردیس تازه تاسیس تئاتر تهران برگزار شد که این نخستین
مراسم رســمی برگزار شــده در این پردیس بود .افتتاحیه
رسمی این پردیس تئاتری قرار اســت همزمان با ایام دهه
فجر ۹۵برگزار شود .این پردیس تئاتری از ارزوهای دیرینه
اهالی نمایش بود که به زودی محقق می شود و می تواند هنر
نمایشی راصاحب خانه ای اختصاصی کند.
کلنگ پردیس تئاتر حرفه ای تهران ،اول شــهریور
ماه سال 86در زمینی به مساحت 28هزار مترمربع در کنار
فرهنگســرای خاوران به زمین خورد .در توضیح این سازه
فرهنگــی باید گفت که پردیــس تئاتر تهــران دارای یک
سالن اصلی با وســعت دوهزار و 400مترمربع با گنجایش
هزار نفر و 4سالن نمایش تجربی (بلک باکس) با گنجایش
150نفر است.
ســالن نمایــش عروســکی بــا ظرفیــت 120نفر،
کارگاه ســاخت دکور و خیاطی به مســاحت هزار مترمربع،
سالن های تمرین و پشت صحنه با مساحت 3هزار مترمربع
و اختصاص فضایی نزدیک به ســه هــزار و 500مترمربع
نیز به نمایش هــای ائینی و ســنتی از دیگــر ویژگی های
منحصر به فرد پردیس تئاتر تهران است.
در مراســم اختتامیه تئاتر شــهر ،محمــود صالحی
رئیس سازمان فرهنگی -هنری شــهرداری تهران از توجه
ویژه محمدباقر قالیباف به هنرهای نمایشی گفت« :تاکید
شــهردار تهران به من این بوده اســت که توجه بیشــتری
به هنر نمایش و تئاتر داشــته باشــم .اگر فعالیت هایی که
برای ساخت و بهره برداری از امکاناتی که به فعالیت های
فرهنگی اختصاص داشت در دوره های مختلف شهرداری
از زمان تشکیل بلدیه تهران؛ یعنی بیش از ۱۰۰سال پیش
تاکنون را ارزیابی کنیــم ،درمی یابیم که در ۱۰ســالی که
محمدباقر قالیباف شــهردار تهران بود ،بیش از ۹۰ســال
گذشته در این زمینه فعالیت شده است .نمونه بارز این مساله
پردیس تئاتر تهران و پردیس تئاتر صبــا در خیابان ملک
است که ساخت هر دو از ۱۰ســال پیش اغاز شده است.
هر دوی این پردیس ها برای بهره برداری اماده هستند».
مثلث | شماره 327
دیدار
سالنی به نام
داوود رشیدی
دغدغه های هنری شهردار
محمدباقر قالیباف شهردار تهران در مراسم اختتامیه
پنجمین جشنواره «تئاتر شهر» ضمن تبریک عید غدیر و با
یادی از درگذشتگان هنر و زنده یاد داوود رشیدی گفت :من
شرمنده یکایک جوانان عزیز و پیشکسوتان فرهنگ و هنر
کشورم هستم که با همه تالش ما ،همچنان به قدر استعداد
جوانان و جمعیــت ۹میلیونی تهران فرصت و زیرســاخت
مناســبی برای بروز اســتعدادها فراهم نشــده است .من
به عنوان یک مدیر اجرایی این شرمندگی را دارم اما به گمانم
دیگر مدیران اجرایی در سطوح باالی مدیریت نیز باید این
شــرمندگی را متوجه شــوند و به جای اینکه قضاوت های
غیرمنصفانه ارائه کنند نگاهی به دورانی که خود مسئولیتی
داشتند و انچنان که باید نتوانســتند در این عرصه خدمتی
کنند داشته باشند .چندی پیش نوشته ها و بیاناتی را خواندم
که بسیار غیرمنصفانه بود .مساله اینجاست بیش از دو دهه
وظیفه رسیدگی به بخش فرهنگ و هنر و زیر ساخت ها به
عهده همین کسانی بود که چنین مسائلی را مطرح می کنند.
من ابتدا به ان صحبت ها به دیــده انتقاد نگاه کردم اما بعد
مروری به فعالیت های خــودم از زمانی که در پلیس تهران
شروع به فعالیت کردم ،داشــتم .من اولین اقدامی که در
پلیس تهران انجام دادم این بود که نگاه به پلیس را از شکل
امنیتی به شکل جامعه محور تبدیل کنم و مردم جرات داشته
باشند بر اقدامات پلیس نظارت کنند».
قالیباف در ادامه دغدغه فرهنگی خــود را به عنوان
یک شهردار تشریح کرد« :وظیفه من در مدیریت شهری
بــرای خدمتگزاری بــه عرصه فرهنــگ و هنــر و توجه به
مسائل اجتماعی شهر سنگین تر است ،خصوصا باید توجه
ویژه ای به اسیب های اجتماعی داشــته باشیم ولو اینکه
وظیفه قانونی شــهرداری نباشــد ،اما بدون شک وظیفه
انسانی یکایک ما به شمار می رود .من در اولین جلسه ای
که در شــهرداری و در سال ۸۴داشــتم بر این نکته تاکید
کردم که رویکرد شــهرداری اجتماعی و فرهنگی اســت.
من دغدغــه جوانانی را که در عرصه هنــر فارغ التحصیل
می شــوند و بسیار هم با اســتعداد هســتند اما جایی برای
بروز استعدادهای خود ندارند دارم .برای زیرساخت های
فرهنگی و هنری تالش بسیاری در این سال ها شده است
و توسعه چندین برابری را شاهد بوده ایم اما شاید همچنان
انتظار اهل هنر و پیشکســوتان براورده نشــده باشــد .از
من به عنوان یک مدیــر اجرایی توقع نمی رود که دســت
به قلم ببــرم و کار تولید محتوا را انجام دهــم اما این توقع
بود که حداقل ســالن های سینما و ســالن های تئاتر این
شهر و عرصه های توســعه فرهنگی شــهر را در این دوره
زمانی کوتاه چندبرابر کنم .امروز نیز خوشــحال هستم که
بخش کوچکی از این وظیفه را انجام دادم ،اما نتوانستیم
ان چنانی که زیبنده شــما پیشکســوتان عرصه فرهنگ و
هنر و خصوصا اســتعداد های جوان اســت ،کار کنیم چرا
که جوانی جوانان غیرقابل بازگشــت است .من نتوانستم
این زیرساخت ها را به گونه ای توسعه دهم که یکایک شما
بتوانید در ایــن عرصه عرض اندام کــرده و خالقیت های
خودتان را به خانواده ها و پدر و مادران تان نشــان دهید و
وقتی این کم کاری را از سوی مسئوالن می بینم ،احساس
شرمندگی می کنم».
شهردار بمانید
در ادامه این مراســم که قرار بود با حضور شــهردار
تهران جوایز دو بخش از پنجمین جشنواره «تئاتر شهر»
ارائه شــود ،مرضیه برومند به شــکلی غیرمنتظــره با لوح
تقدیری روی صحنه حاضر شد و گفت« :ما در روزهایی که
برای از دست دادن مرحوم داوود رشیدی بسیار اندوهگین
بودیم ،خبری به گوشمان رسید که لبخند را به لبانمان اورد
و ان هم به لطف شما اقای قالیباف رخ داد؛ اینکه زمینی در
اختیار خانه عروسک گذاشته شد تا خانه خودمان را در ان
بسازیم .این لوح تقدیر را هم به پاس این لطف تان از طرف
جمع عروسکی ها به شما هدیه می دهم .همه ما می دانیم
شما در این ســال ها چه کرده اید و چه کارهایی نتوانستید
انجام دهید .امیدواریم سالمت باشید و شهردار بمانید چون
کارهای زیادی مانده که از شما می خواهیم انجام دهید .از
جمله براورده شدن اخرین ارزوی مرحوم داوود رشیدی که
ساخته شدن یک سالن تئاتر کنار سالن سنگلج است .شما
را زمانی که در مدیریت پلیس بودید به یاد دارم و تفاوت را
نیز ان زمان احساس کرده ام اما از شما می خواهم به فکر
رفتن از شهرداری نباشید چون شهردار ما بسیار خوش تیپ
و خوش قلب است و تمایل داریم این شهردار خوش قیافه
کنار ما باقی بماند چون بســیار مهم است که شهردار شهر
ادم خوش چهره باشــد و باعث مباهات ما می شــود .اقای
قالیباف یکی دیگر از دالیلی که نمی خواهیم شما از سمت
شهرداری کنار روید این است که مکان «خانه عروسک»
در حال حاضر یک زمین لخت است که باید با کمک شما
این خانه ســاخته شود و عروســکی ها صاحب یک «خانه
عروسک» شوند .البته اینکه عروسکی ها صاحب خانه ای
شوند که طبق نیاز انها ساخته شده است ،نیاز دارد که شما
یاور ما باشید و در شهرداری باقی بمانید».
ســپس مرضیه برومنــد ضمن اعالم خواســته های
خود و جمعی از اهالی تئاتر ،لــوح تقدیری را به محمدباقر
قالیباف ،شهردار تهران تقدیم کرد و در پایان گفت« :این
لوح را با عجله اماده کرده ایم چون در ابتدا قصد داشتیم در
مراسم افتتاح «خانه عروســک» این لوح را به شما تقدیم
کنیم اما از انجا که به ایام ســوگواری می رسیم این لوح را
تقدیم می کنیم و در فرصت مقتضی ،لوحی زیباتر و به همراه
چندین عروســک به شــما تقدیم می شــود ».محمدباقر
قالیباف نیز در پاســخ به مرضیه برومند اعالم کرد که یکی
از ســالن های پردیس تئاتر تهران را به نام داوود رشیدی
نام گذاری می کنند.
شهرازادگشته...
فعلی که رایج است تبدیل کردم .اولین بار در مراسم سالگرد
جهان ارا خودم خواندم بعد ان را به حسین فخری که عضو
سپاه خرمشهر بودند داد م و او یک بار این شعر ر ا خواند».
حسین فخری هم از مداحان فعال دوران دفاع مقدس
بود ،او صدایی اسمانی داشت که از پدر و پدر بزرگش به ارث
بود .صدای او در شــب های زیادی همراه فضای معنوی
ســنگر ها بود ،در ادامه غالمعلی کویتی پــور دیگر مداح
نام اشنای خرمشهری از فخری درخواست کرد این قطعه را
به وی جهت اجرا بسپارد و در ادامه کویتی پور این نوحه را در
گذشته کویتی پور ان را خوانده و من هم تعدادی از ابیات
ان را حفظ کردم».
این نوا که حزن دلنشــینی دارد ،داســتان جالبی هم
دارد .ریشه ان به یک ملودی بوشهری برمی گردد متعلق به
موسیقی های عزاداری بوشهر است که سال های خیلی دور
توسط جهانبخش کردی زاده (بخشو) در ایام محرم و صفر
خوانده شده اســت .در واقع اصل این نوحه با مطلع «لیال
بگفتا ی شه لب تشنه کامان /دستم به دامان ،اقا االمان»
اغاز می شــود که این قطعه را ناصر تقوایی در فیلم مستند
«اربعین» خود نیز با اجرای بخشو اورده است.
کویتی پــور که این نوحه با صدای او مشــهور شــده
است ،در مصاحبه ای با روزنامه جام جم قدمت این نوحه را
قدیمی تر می داند « :کار «ممد نبودی ببینی» الهامی است
از یک ملودی بخشو «لیال بگفتا ای شه لب تشنه کامم»...
سال ۱۳۶۲و در سالروز ازاد سازی خرمشهر در مسجد جامع
این شــهر اجرا کرد که فیلم این نوحه خوانــی نیز از طریق
سیما پخش شد و اثر به شهرتی فراگیر دست یافت .عزیزی
شاعر این نوا در این باره گفته است « :به پیشنهاد کویتی پور
تغییراتی در ان دادم.
البته ان زمانی که وی این شعر را خواند ،من در منطقه
مهران بودم و در انجا دیدم یکــی از بچه های دزفول این
شــعر را زمزمه می کند و برایم جای تعجب بود که وی این
شعر را از کجا به دست اورده .از او سوال کردم و گفت ،شب
که در اصل مال بخشــو هم نیست بلکه نسل به نسل ،این
ملودی چرخیده و به اسم نواهای مذهبی به امثال بخشو و
بعد هم به ما رســیده ،در واقع ان ملودی هم الهامی است
از موسیقی».
این ملودی به قدری بر دل و جان مردم نشســته بود
که سال بعد از تولید این نوحه حماسی ،محمدرضا علیقلی
اهنگساز بسیاری از مجموعه های تلویزیونی و سینمایی این
نوحه را در قالب ارکسترال تولید و با صدای مسعود کرامتی
به عالقه مندان موسیقی معرفی کرد .
به بهانه سالروز در گذشت فرمانده جهان ارا
هشــتم مهرماه ســال ۱۳۶۰در حالی که ســرداران
و ســربازان فاتح ارتش اســام پــس از رزمــی بی امان با
بعثیان متجاوز ،با ســرافرازی از جبهه نبرد حق علیه باطل
بر می گشــتند ،هواپیمایــی که ایــن عزیزان را بــه تهران
می اورد ،درحوالی کهریزک دچار سانحه غم انگیزی گشته
و سقوط کرد .در این حادثه ،عالوه بر شهید شدن تعدادی
از رزمندگان اسالم ،فرمانده سرافراز و نامور سپاه خرمشهر،
محمد علی جهان ارا به همراه چهار ســردار بزرگ اســام
سرلشــگر فالحی جانشــین رئیس ستاد مشــترک ارتش،
سرتیپ نامجو وزیر دفاع ،سرتیپ فکوری جانشین رئیس
ستاد مشــترک ارتش و شهید یوســف کالهدوز قائم مقام
فرمانده سپاه پاسداران انقالب اسالمی به شهادت رسیدند.
سردار شــهید محمد جهان ارا از بزرگمردانی بود که نقش
بســیار مهمی در تشکیل ســپاه پاسداران خرمشــهر ایفا
کرد .این شــهید بزرگوار با ابراز لیاقت خــود در این راه ،به
فرماندهی سپاه خرمشــهر منصوب شــد و در این سمت،
بســیاری از توطئه هایی را که ضد نظام اســامی طراحی
می شــد ،خنثی کرد .فــداکاری و از جان گذشــتگی این
سردار شهید در جریان رزم خونین خرمشهر زبانزد همگان
و نام او ،تداعی کننده اســتقامت و پایداری در برابر تجاوز
بعثیان بود ...افسوس و صد افســوس وقتی خونین شهر
از عراقی ها پس گرفته شــد و دوباره نامش خرمشهر شد،
دیگر محمد جهان ارا نبود و همین مســاله باعث تولد یکی
از ماندگار نواهای دوران دفاع مقدس شــد؛ همه ما وقتی
نام محمد جهان ارا را می شنویم ،یاد «ممد نبودی ببینی »
می افتیم.
وقتی خرمشــهر ازاد شــد جواد عزیزی ،با ســرودن
شعری در سوگ او ملودی ان را با همان نوحه زیبای بخشو
مطابقت داد در محله نقدی خرمشــهر به دنیا امده است و
تا پایان عملیات بیت المقدس در شــهر زادگاهش حضور
داشته است .عزیزی از نخستین اعضای سپاه خرمشهر و از
دوستان و دوستداران شهید محمد جهان اراست .خود او در
مصاحبه ای درباره سرودن این شعر می گوید « :من جهان ارا
را خیلی دوست داشتم و او را از شروع انقالب می شناختم.
جهان ارا بسیار ارام و دوست داشتنی بود و جاذبه خاصی در
او وجود داشت .در اولین سالگرد شــهادت وی به تهران
می رفتیم .در اتوبوس دوســتان پیشنهاد کردند که شعری
در مدح شهید جهان ارا تهیه شود تا در مراسم ایشان همه
با هم بخوانند .در این فاصله که در اتوبوس بودم این شعر
را اماده کردم .البته خود نوای این شــعر یک نوحه قدیمی
است که با یکسری تغییرات کلی و اساسی ان را به صورت
پیشخوان مجازی
مثلث | شماره 327
دیدار
مهر نامهربان هانی نوروزی
نظر علی مطهری در مورد فروشنده
علی دایی و مهربانی به دخترش
77
پیچ اخر
دیدار
78
مثلث | شماره 327
سانحه دردناک برای بهمن گلبارنژاد
«ســانحه دردناک بــرای جانباز و رزمنده ورزشــکار،
بهمــن گلبارنــژاد عزیــز مــرا متاســف و متاثــر کــرد».
حضرت ایت الله خامنــه ای در پایــان تبریک به مناســبت
درخشــش کاروان منا ،از کنار تلخ ترین حادثــه ای که در
مســابقات پارالمپیک رخ داد ،نگذشــتند و از ان به عنوان
ســانحه دردناک یاد کردند .کاروان جانبــازان و معلولین
ایران با افتخار از برزیل بازگشت ،پرونده تالش این کاروان
با کســب 24مدال رنگارنگ در این دوره از بازی ها بســته
شــد .در پانزدهمین دوره بازی هــای پارالمپیک ،کاوران
ورزشی ایران صاحب 8طال 9 ،نقره و 7برنز شد و با مجموع
24مدال و ایســتادن در جایگاه پانزدهم به کار خود پایان
داد ...اما وقتی کاروان به ایران بازگشــت ،جای یک نفر
خالی بود ،خیلی خالی ...همان کسی که شرکت کنندگان
در مراســم اختتامیه بازی هــای پارالمپیک ریــو 2016به
احترامش سکوت کردند ،کاش بهمن گلبارنژاد هم همراه
این تیم بازمی گشت.
بهمن گلبارنژاد از جانبازان جنگ تحمیلی بود که در
ســال 1367چند ماه پیش از صدور قطعنامــه 598که به
جنگ ایران و عراق خاتمه داد ،یک پای خود را در راه ایران
و اسالم در زمین های مرز کشور جا گذاشت .گلبارنژاد که
متولد 1347در ابادان و ساکن شیراز بود ،هرچند نیمی از
یک پای خود را از دست داد ،اما عزم خود را برای باال بردن
نام ایران و ایرانی از دست نداد .او از سال ۱۳۷۰وارد ورزش
جانبازان و معلولین شد .وی در اغاز رو به ورزش وزنه برداری
اورد و 13مدال طال و یک نقره جهانی را در این رشــته در
طول این سال ها نصیب خود کرد .او ان قدر با وزنه برداری
عجین بود که هنوز هم با وزنه برداران پارالمپیکی رابطه ای
عاطفی داشــت .ســیامند رحمــان در این بــاره می گوید:
«ایشــان مربی من بودند .اصال حرفه اصلــی بهمن اقا،
وزنه برداری بود و بعدا به دوچرخه ســواری روی اورد .حتی
تصمیمش این بود بعد از بازی های پــارا دوباره به تیم ملی
وزنه برداری بیایــد .هنــوز دو روز هــم از خداحافظی ام با
او نگذشــته بود که خبر مرگش را شــنیدم .االن فقط تمام
خاطراتی که با او در مســابقات جهانی و اســیایی داشتم،
جلوی چشــمم می اید .عمر ادمیزاد همین است .کاش تا
زنده هستیم ،قدر همدیگر را بدانیم».
از سال ۸۵به رشــته دوچرخه ســواری روی اورد .او
در المپیک لندن نتوانست صاحب ســکو شود چراکه تنها
دو ماه از بیماری همســرش مطلع شده بود و می گفت فکر
سرطان او اجازه تمرکز کافی را به من نداده است؛ پس از دو
سال همسر این ورزشکار ایرانی درگذشت تا روزهای سخت
او ادامه داشــته باشــد اما قبل از اغاز پارالمپیک گلبارنژاد
گفته بــود« :در پارالمپیک لندن وضعیــت روحی و روانی
خوبی نداشتم چون دو ماه بوداز ابتالی همسرم به بیماری
سرطان مطلع شــده بودیم؛ در بازی های اینچئون هم در
حالی شرکت کردم که ایشــان به تازگی به رحمت خدا رفته
بود؛ اکنون ولی شــرایط خوبی دارم و امیــدوارم بتوانم در
صورت شرکت در پارالمپیک ریو ،جایگاهی به مراتب بهتر
از دوره قبل کســب کنم ».او تنها دوچرخه سوار ایرانی بود
که توانست سهمیه حضور در بازی های پارالمپیک را کسب
کند .به نظر می رسید پارالمپیک ریو همان جاده ای است که
به طالی بهمن گلبارنژاد ختم خواهد شد اما غیرمنتظره ترین
اتفاق ممکن برای او رقم خــورد تا رقابت های جاده ٢٠١6
ریو پایان تمام روزهای خوب و تلخ او باشد اما...همه چیز
بد تمام شد ،همه چیز.
گلبارنژاد در مسیر مسابقات دوچرخه سواری در شیب
تندی قــرار می گیرد و در پیــچ کنترلش را از دســت داده و
به دیــواره برخورد می کنــد .بعد از دو دقیقــه امبوالنس در
محل حاضر می شــود و ســعی می کنند به وی کمک کنند
اما گلبارنژاد در امبوالنس ایســت قلبی می کنــد و وقتی به
بیمارستان منتقل می شود 45دقیقه عملیات احیا روی وی
انجام می شود که متاســفانه موفق نمی شوند .پسر بزرگ
بهمن گلبارنژاد درباره این حادثه می گوید« :گل زندگی ام
پرپر شد و خدا هدیه اش را از ما خیلی زود پس گرفت .خدا
به همه ما صبر بدهد .پدرم جانباز 51درصد جنگ تحمیلی
بود و در این چند ســالی که به رشــته دوچرخه سواری روی
اورده بــود انگیزه زیادی داشــت که کامال ســتودنی بود.
من خودم دوچرخه ســوار هســتم و می دانم یک ورزشکار
برای قهرمان شــدن چه ســختی هایی باید متحمل شود.
متاسفانه این اتفاق تلخ در جاده ای رخ داد که یک ماه پیش
اقای قادر میزبانی هم زمین خورده بــود .ان طور که به ما
خبر داده اند سرش به شدت اسیب دیده و نتوانسته مقابل
اسیب دیدگی اش دوام بیاورد».
سایت برزیلی گلوبواسپورته در گزارشی مفصل در مورد
مرگ غیرمنتظره بهمن گلبارنژاد ،محل دقیق حادثه ای که
برای او اتفاق افتاد را مشــخص کرد .طبــق اعالم کمیته
بین المللــی پارالمپیــک ( ،)IPCگلبارنژاد حدود ســاعت
10:40صبــح (به وقــت محلــی) در اولین بخــش از پیچ
گروماری ،بخش کوهستانی مسیر ،دچار حادثه شد .مسیر
این مسابقه که اغاز ان در منطقه پونتال بود ،شامل پیست
گروماری می شود که در بازی های ماه گذشته المپیک ریو
مورد بهره برداری قرار گرفت .این پیست دارای شیب هایی
تند است که ماه گذشته نیز برای برخی از دوچرخه سواران
دردسرســاز شــده بود ،البتــه خطرناک ترین قســمت این
مســیر یعنی پیست ویســتا چینســای که ماه گذشته برای
انه میک فن فلویتــن ،رکابــزن زن کاروان هلند در المپیک
2016حادثه ساز شد ،از مسیر مسابقه رکابزنان پارالمپیکی
حذف شده بود .ماه گذشــته در این مسیر فن فلویتن دچار
حادثه شــد که بر اثــر ان ضربات شــدید به ســر و صورت
ورزشــکار کاروان هلند وارد امد .او که برای مدت کوتاهی
بیهوش بود ،همچنیــن دچار جراحات و شکســتگی های
شدیدی شد .در تصاویری که گلوبو اسپورته منتشر کرده،
مشخص است که مسیر مسابقه تا چه اندازه خطرناک بوده
و برای مسابقه ای که شــرکت کنندگان ان معلوالن کالس
C5/C4بودند ،مناسب به نظر نمی رسد .در نهایت در پیچی
موسوم به «گروماری» ،گلبارنژاد نتوانست کنترلش را حفظ
کند و بعد از افتادن از روی دوچرخه ،با ســر به یک ســنگ
برخورد کرد .پس از مرگ کنود انمارک یسن دوچرخه سوار
دانمارکــی در رقابت هــای تایم تریــل 100کیلومتر تیمی
المپیک 1960رم ،این اولین مرگ یک ورزشکار در جریان
بازی های المپیــک در ادوار بعدی محســوب می شــود.
خبر مرگ ناگوار بهمن گلبارنژاد حیــن برگزاری رقابت های
دوچرخه سواری پارالمپیک به قدری شوک اور و غیرمنتظره
بود که مسئوالن کمیته بین المللی پارالمپیک ( )IPCرا وادار
به برگزاری نشستی اضطراری کرد .فیلیپ کریون ،رئیس
کمیته بین المللی پارالمپیک با ابراز تاسف از این اتفاق تلخ
گفت« :حادثه ای که برای گلبارنژاد رخ داد و باعث مرگش
شد ،جامعه دوچرخه سواری را در شوک فرو برد .ما به سرعت
تحقیقات الزم را درباره چگونگی روی دادن این حادثه انجام
می دهیم .مسئوالن ایرانی از ما خواسته اند تا پیگیر ماجرای
روی داده باشیم و ما هم به مســئوالن برگزاری مسابقات و
IOCدرباره بررسی اتفاق صحبت کرده و خواستار پیگیری
شده ایمتاهفتهایندهخبردهیم».اینخبرتلخدرشبکه های
اجتماعی هم بازتاب فراوانی داشت و بسیاری از چهره های
سرشناس سیاسی ،ورزشــی ،هنری و اجتماعی کشورمان
با خانواده گلبارنژاد ابراز همدردی کردند .حســن روحانی و
علی الریجانی هم در پیام های جداگانه ای درگذشت بهمن
گلبارنژاد را تسلیت گفتند .روز دهم مســابقات پارالمپیک
بود ،که این اتفاق رخ داد ،همان روز که در تابلوی وایت برد
کاروان ایران باالتر از برنز جاوید احسان شکیب در مقابل نام
بهمن گلبارنژاد ،نوشته شد« :اسمانی شد» ....تلخ تر اینکه
گویا به دل خود او افتاده بود که قرار اســت اسمانی شود.
مکالمه پیامکی گلبارنژاد و قاسمی ،دوست دوچرخه سوارش
منتشر شــد که در ان او از شــرایط خطرناک جاده صحبت
کرده و در انتهای پیام خود نوشــته است« :خدا کند کشته
ندهیم! »...و چندی بعد او پیش خدا بود.
اسماعیل
روزی روزگاری مردی
داستان زندگی شهید بزرگوار محمد بروجردی
رمانی از امیرحسین فردی
کتاب «روزی روزگاری مردی» نوشته حسین فتاحی که داستان زندگی شهید بزرگوار
محمد بروجردی را به تصویر می کشــد ،تجدید چاپ می شــود .این کتاب روایتی اســت
داســتان گونه از زندگی شــهید محمد بروجردی ،فرمانده سپاه پاســداران غرب کشور در
سال های اولیه پیروزی انقالب اسالمی .داستان از دوران نوجوانی شهید اغاز می شود .در
پی ان اشنایی او با نظرات امام از طریق نوار سخنرانی ،خدمت سربازی ،فرار و دستگیری،
ادامه خدمت ،مبارزه علیه رژیم پهلوی ،عملیات مسلحانه ،اغاز جنگ و نحوه شهادت ایشان
بیان شده اســت .یکی از ویژگی های این کتاب این است که با زبانی ســاده و روان ابعاد و
مراحل مختلف زندگی شهید بروجردی را از کودکی تا زمان شهادت بیان می کند .در بخشی
از این کتاب امده است :نیمه های خرداد بود و تازه دبستان ها تعطیل شده بود .محمد کالس
اول را تمام کرده بود .یکی دور روز که گذشــت ،همراه برادرش علی به کارگاه تشک دوزی
رفت .محمد کنار چرخ خیاطی علی ایستاد.
علی روتشکی ها را می دوخت و محمد به او نگاه می کرد .باید صبر می کرد تا استاد پیکر
بیاید .علی می خواست با پیکر صحبت کند تا محمد هم بتواند در کارگاه کار کند« »...روزی
روزگاری مردی» کتابی در رابطه با رشادت ها و ازخودگذشتگی مردی است که برای دفاع از
دین خدا و مرزهای کشور خود خالصانه جنگید و در این مسیر از هیچ کوششی فروگذار نبود.
شرح زندگی شهید بروجردی در این کتاب نشان می دهد که در هر پست و مقامی انچنان با
همرزمان خود گرم و صمیمی بود که همه او را مانند برادر خود دوست داشتند و تا لحظه اخر
زندگی همپای او ایستادند.
5مهرماه ســالروز تولد امیرحســین فردی ،پدر داستان نویســی انقالب اســت ،به
همین بهانه رمان اســماعیل یکی از مشــهور ترین کتاب های او را معرفی می کنیم .رمان
«اسماعیل» نوشته زنده یاد «اسماعیل» شرح مبارزات یک جوان و شیفتگی او نسبت به
انسانیت ،ازادگی و اسالم به تصویر کشیده شده است .اتفاقات این داستان در بستر انقالب
اسالمی شکل می گیرد .اسماعیل؛ رمانی است که در جنوب شهر و زیر خط راه اهن شکل
می گیرد .اسماعیل ،تهرانی است و بچه جنوب شهر؛ کمی شــر و شور و اندکی متفاوت با
دیگر هم ساالنش .پدر رفتگرش را در کودکی از دست می دهد و مادر با داشتن خواستگاران
متعدد تن به ازدواج نمی دهد تا با همه بضاعتش ،پدرانه به جا اورد اداب مادری را! اسماعیل
در نوجوانی از درس بیزار می شود و به زور پایه ششــم ابتدایی را تمام می کند .بعد به سبب
گوشه گیری و سر به راهی سر از قهوه خانه درمی اورد .چند سالی را به بیکاری و بطالت سپری
می کند تا اینکه به مدد یک قاچاقچی! به اســتخدام بانک شاهی درمی اید .وضع خانواده
را سامان می بخشد و به دختری از محله های مصفای جنوب شهر دل می بندد .عشقی که
جنبه اثیری اش تا لحظات پایانی همراه مخاطب خواهد ماند .سیب سرخ زندگی اسماعیل
دوار خود به مسجد کشیده می شود و به کتابخانه داری و بعد از ان به مدیری
صنوبری در چرخ ّ
قرض الحسنه می رسد و در مسیر انقالب برخالف منش های غالب روزگار خود ،به روحانیت
متمایل می شود .داستان با رسیدن به سال های 55و 56به پایان نزدیک شده ولی به اتمام
نمی رسد .کتاب اســماعیل در مجموع کتابی است که در ان مولف به شناخت زیبایی های
زندگی پرداخته است .در واقع رمان اسماعیل داستانی است که زندگی در ان موج می زند.
صبح بخیر
روایت سرباز و فرمانده
«صبح بخیر» نام نمایش ســیروس همتی است که
کامبیز امینی ،شهرام مسعودی ،اذر سماواتی ،علی برجی،
ازیتا نوری وفا ،بهار و نگار همتی در ان بازی می کنند« .صبح
بخیر» تا 10مهر در سالن سایه اجرا می شود .این نمایش
٥٠دقیقه ای ســاعت ١٧روی صحنه می رود و در روزهای
چهارشنبه ،پنجشــنبه و جمعه در دو نوبت اجرا می شود که
نوبت دوم ســاعت ١٩خواهد بود .در ایــن نمایش ،قصه
سربازی روایت می شود که ماموریت پیدا می کند تا در شب
عملیات ،صدای اوازی را که باعث ازار فرمانده می شــود،
خاموش کند .ســرباز منبع صــدا را پیدا می کنــد و متوجه
می شود که منبع صدا ،مرگ فرمانده است .او برای جلوگیری
از این رخداد ناگوار که بی شک شکســت در عملیات و در
نتیجه به از بین رفتن بسیاری از همرزمانش منجر می شود،
از فرشــته مرگ یک روز مهلت می خواهد .فرشته مرگ به
ازای ان ،قربانی شدن دختر سرباز را طلب می کند و سرباز
بر سر دوراهی عشــق به تنها فرزندش و وفاداری به وطن،
دومی را برمی گزیند .این داستان دراماتیک است که زمان
و مکان ندارد و به همین خاطر است که می تواند مورد توجه
قرار بگیرد ،این روایت یک سرباز است که به خاطر وطنش،
حاضر است مهمترین چیز زندگی اش را بدهد؛ سربازی که
در هر فرهنگی مورد تقدیرقرار می گیرد .همتی برای واقعی
جلوه کردن این پرسوناژ ،شخصیت ســرباز را با خمیرمایه
طنز طراحی کرده اســت .بازی این نقش به عهده شــهرام
مسعودی است که در اجرای نقش به خوبی ظاهر می شد،
همانند سایر بازیگران نمایش از جمله اذر سماواتی ،علی
برجی ،کامبیز امینیان و ...که با بازی یکدست و قابل قبول
خود باعث شده اند نمایش ریتم کلی خوبی داشته باشد.
ســیروس همتی ،کارگردان ایــن کار در مصاحبه ای
دربــاره کارش گفته« :ایــده اصلی کار از یک داســتان به
وجود امد .من برای یک مراسم داســتان خوانی (شنبه ها
با داستان) دعوت شده بودم و داســتانی برای این مراسم
نوشتم که باعث شد بعدا نمایشنامه صبح به خیر را برای اجرا
بنویسم .سال قبل هم از سوی سعید اسدی برای حضور در
جشنواره تئاتر دعوت شدم و این نمایش را برای حضور در
جشنواره اجرا کردیم».
همتی درباره سربازی که در نمایشش همه چیزش را
برای نجات فرمانده می دهد ،اعتقاد دارد« :وطن در دست
فرمانده است و ســرباز از ســرناچاری این تصمیم را گرفته
است .اردات و فدا شدن سرباز به فرمانده اش که نماد قوای
نظامی کشورش اســت جنبه ظاهری ماجراست و در اصل
او خودش را فدای وطنش می کند .جایی در نمایش سرباز
می گوید :اگر ســربازی در جنگ بمیرد ،یک ســرباز مرده
اســت و اگر یک فرمانده بمیرد یک لشکر مرده است .من
با تفکر ســرباز همذات پنداری دارم .زیرا با بذل جانش که
می تواند دخترش باشــد ،جان خیلی ها را نجات می دهد.
من عاشق سربازها هستم .به نظرم من انقدری که شایسته
ارزش های سربازان اســت برای انها قدر قائل نشده ایم و
همانقدر شجاعت دارند که یک فرمانده می تواند داشته باشد
و کارهای غیرممکنی انجام می دهند .سرباز در هر جنگی با
فداکاریهایش کلید پیروزی است».
پیشخوان جهانی
5دقیقه برای
ترامپ
جانشینی برای
المان ،تیتر
تاک زایتوینگ
پروژه شهردار
روی جلد
اکسپرس
مثلث | شماره 327
دیدار
79
بازار
پیام مدیرعامل بانک انصار به مناسبت عید غدیر
دکتــر ایت الله ابراهیمــی در پیامی به مناســبت عید
غدیرخم تاکید کرد«:وحدت و والیت مداری پیام غدیر به
امت اسالمی است».
دکتر ایت الله ابراهیمی به مناســبت فرا رسیدن عید
غدیر پیامی صادر کرد که متن پیام مدیرعامل بانک انصار
بدین شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
طلوع خورشــید والیت و امامت غدیرخــم را به احاد
ملت شریف و علوی ایران به ویژه خانواده بزرگ بانک انصار
تبریک و تهنیت عرض می نمایم.
«غدیــر» روز «وحــدت جهــان اســام» و روز
ضرب ســکه «امامت» و تعیین امتداد «والیت» رســول
اعظم (ص) اســت و قدر غدیر می طلبد طنین خطبه غدیر
همچنان در پهنه گیتی ،جامعه بشری را به سوی علی (ع)
فراخواند و انان را در سبیل «هدایت» و «عدالت» رهنمون
سازد.
بی تردیــد امروز نیازمند غدیری هســتیم کــه بتواند
«جامعه بشــری» به ویژه امت اســامی را از متن حوادث
و وقایع عصر «جاهلیــت مدرن» – که با نشــان وهابیت و
طراحی شبکه استکبار و صهیونیســم بین الملل به ترسیم
تصویری غلط و وارونه از اســام عزیز پرداخته اند -نجات
بخشــیده و انان را در مســیر هدایــت و والیت قــرار دهد،
مسیری که انتهای ان با «ظهور» حجت خدا ،بساط ظلم،
فســاد و تباهی برچیده و اســتقرار «حکومــت مهدوی»،
«عدالت قرانی» را تجلی خواهد بخشید.
انقالب اســامی همــان غدیر مجددی اســت که
پیام الهام بخــش ان جان ها و دل های تشــنه «معنویت»
و «عدالت» را شیفته خود ساخته اســت و با مقهور کردن
ســردمداران قبیله زر و زور و تزویر ،مســتکبران زمانه را در
مخمصه ای بزرگ قرار داده است.
در جشن غدیری دیگر عهد و پیمان از هم ناگسستنی
خود با ولی فقیه زمان مقام معظم رهبری امام خامنه ای عزیز
(مدظله العالی) که ترجمان «غدیرخم» و «امتداد والیت
رســول الله(ص)» و امامت علی بن ابیطالب (ع) است را
تجدید و همراه بــا غدیریان زمان ،دعوتش بــرای قیام در
میدان «جهاد کبیر» را لبیک می گوییم».
ایت الله ابراهیمی
مدیرعامل بانک انصار
بازار
80
مثلث | شماره 327
پیام مدیرعامل بانک انصار به مناسبت هفته دفاع مقدس
دکتر ایت اللــه ابراهیمی در پیامی به مناســبت هفته
دفــاع مقدس تاکیــد کرد« :الگــوی دفاع مقــدس ملت
ایران ســکه رایج عرصه هــای سلطه ســتیزی و مقاومت
ضد صهیونیستی است».
با فرارســیدن هفتــه دفاع مقــدس ،دکتــر ایت الله
ابراهیمی ،مدیرعامل بانک انصار در پیامی با گرامیداشت
یو ششــمین ســالگرد دفاع مقدس ارمانی و عاشورایی
س
ملت ایران در جنگ تحمیلی نظام سلطه و استکبار اورده
است «:جنگ تحمیلی هشت ساله استکبار جهانی علیه
انقالب و ملت ایران تداعی کننده دفاع مقدس و مقاومت
تمام عیار جبهه اسالم به فرماندهی رسول اعظم(ص) در
جنگ احزاب و قرارگرفتن تمام ایمــان برابر تمام کفر بود
که ایستادگی تاریخ ساز و پیروزمندانه ملت ایران در عصر
جاهلیت مدرن برابر نظام سلطه و استکبار را رقم زد».
در این پیام افزوده شده اســت « :جنگ تحمیلی نه
تنها رویای نابودی انقالب و نظام اسالمی را برای دشمنان
به واقعیت تبدیل نکرد بلکه با مقاومت و پایداری رزمندگان
اســام این «تهدیــد» بــزرگ ،فرصتی طالیــی را برای
شکوفایی ملت ایران ،استحکام نظام و صدور پیام انقالب
اسالمی به اقصی نقاط عالم فراهم ساخت ،به گونه ای که
در فرجام دفاع مقدس ،این الگوی مقاومت و پایداری در
صحنه های مقاومت ضدصهیونیستی منطقه و صحنه های
استکبارســتیزی ملت ها ســکه رایج و عامل درخشــش و
سربلندی گردید».
در این پیام دفــاع مقدس که برای ملــت ایران یک
حادثه بزرگ و درس امــوز تاریخی قلمداد و تصریح شــده
است «:دفاع مقدس برای ایران اسالمی« ،ملت ساز» شد
و یک ملت متحد ،منسجم ،مقتدر و با اراده را چالش بزرگ
قدرت های اســتکباری قرار داد ،ملتی که با سالح ایمان،
مقاومت و ایســتادگی برابرظلم و تجــاوز ،به رغم فتنه ها و
توطئه های زنجیره ای «شــبکه ســلطه و صهیونیســم»،
پیش روندگی و دست یابی به قله های رفیع عزت ،عظمت،
پیشرفت و بالندگی در مقیاس جهانی را برای خود تضمین
کرد».
مدیرعامــل بانــک انصار در پیــام خود تاکیــد کرده
اســت «:انچه باعث عبور افتخارامیز و سرافراز ملت ایران
از جنگ تحمیلی هشت ساله شــد ،در حقیقت «رهبری»
حضرت امــام(ره)« ،وحــدت» و یکپارچگــی ملی برای
مقابلــه با دشــمن همراه بــا «ایمــان»« ،خدامحوری»،
«معنویت گرایی» و روحیه «مقاومت» و «سلحشــوری»
و «شــهادت طلبی» رزمنــدگان اســام و تربیت یافتگان
مکتــب «انقــاب اســامی» و «والیــت فقیــه»
بود».
دکتر ابراهیمی در این پیام هشــت سال دفاع مقدس
را مشعل فروزان هدایت و نقش افرینی های بزرگ تاریخی
ملت ایران به ویژه نســل جــوان امروز و فردای کشــور در
عصر جاهلیت معاصر دانســته و خاطرنشــان کرده است:
« تبییــن حقایــق و واقعیات جنــگ تحمیلــی و نقش ان
در بالندگی کشــور با روایتــی هنرمندانه و هوشــمندانه از
چرایــی نافرجــام و پیامدهای داخلــی و خارجــی ان نیاز
راهبردی و همیشگی جامعه است و می تواند با معرفی دفاع
«علوی» و «عاشورایی» ،سپر مستحکمی برابر تهدیدات
و خطــرات احتمالی فــراروی اینده ایران اســامی ایجاد
نماید».
مدیرعامل بانک انصار در پایان این پیام با تجلیل از
مقام شامخ شهیدان همیشه جاوید هشت سال دفاع مقدس
و امام شهدا حضرت روح الله(ره) تاکید کرده است « :جنگ
تحمیلی استکبار جهانی و صدام به ملت ایران اموخته است
برابر جبهه دشــمن و ترفندهای ان در هیچ شــرایطی نباید
دچار «غفلت راهبردی» شــد و اهتزاز پرچم «بصیرت» و
«دشمن شناسی» در کشور ،تضمین کننده «امنیت ملی»
و ارتقای روند «پیشرفت» و درخشندگی ملت ایران در دوره
تاریخی حساس و خطیر کنونی و ناکامی بدخواهان میهن
اسالمی خواهد بود».
ایت الله ابراهیمی
مدیرعامل بانک انصار
بازار
برگزاری مراسم جشن عید غدیر در موسسه اعتباری کوثر
تجلیلازساداتموسسهاعتباری
کوثر به مناسبت عید غدیر خم
در عید بزرگ امامت و والیت ،جشن باشکوه عید غدیر با حضور معاونان ،مدیران و کارکنان
موسسه اعتباری کوثر در نمازخانه حوزه مرکزی موسسه برگزار شد .در این مراسم باشکوه که بعد
از نماز جماعت ظهر و عصر برگزار شد ،مدیحه سرایی و ذکر مناقب امیرالمومنین(علیه السالم)
توسط مداح اهل بیت نیز انجام شد .همچنین با حضور جواد فهیمی پور قائم مقام مدیرعامل،
مصطفی دارانی معاون هماهنگ کننده ،حجت االســام عموشــاهی مدیر فرهنگی و نظارت
شرعی و حجت االسالم مهدوی از تعدادی از همکاران سادات تقدیر شد.
فوالد خوزستان به باشگاه هواداران کوثر پیوست
بازیکنــان و کادر فنی تیم فوالد خوزســتان با حضور
در شعبه مرکزی موسسه اعتباری کوثر استان خوزستان با
افتتاح حســاب هوادار کارت کوثر ،کارت هواداری خود را
دریافت کردند .به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری
کوثر؛ رسول ارزانی مدیر شعب استان خوزستان در دیدار با
بازیکنان و کادر فنی تیم فوالد خوزستان با تبریک عید سعید
غدیر و ارائه گزارشی از حساب های هواداری کوثر گفت:
«امیدواریم که هواداران باشگاه فوالد خوزستان با افتتاح
حســاب در شــعب موسســه اعتباری کوثر گامی در جهت
حمایت از فوتبال خوزستان به ویژه باشگاه فوالد بردارند».
ارزانی اظهار داشــت« :موسســه اعتبــاری کوثر با
داشتن 7شعبه در سطح کالنشهر اهواز و 8شعبه در دیگر
شــهرهای اســتان خوزســتان اقدام به افتتاح حساب در
کمترین زمان ممکن برای هواداران باشگاه فوالد خوزستان
خواهد کرد» .
علیرضا اژدری زاده ،مدیرعامل باشگاه فوالد خوزستان
با اشاره به تعامل این باشگاه با موسسه اعتباری کوثر گفت:
«امیدوارم جامعه بزرگ هواداران فوالد خوزستان با افتتاح
حساب در این موسســه ،حمایت خود را از تیم محبوبشان
صد درصد می کنند».
وی افــزود« :ایــن همــکاری باعث خواهد شــد تا
باشگاه فوالد خوزستان و موسســه اعتباری کوثر به عنوان
یک خانــواده در کنار یکدیگر قــرار گیرنــد و از هواداران
عزیز فوالدی در سراسر کشور درخواســت می کنیم برای
بهره منــدی از خدمات موسســه اعتباری کوثــر با مراجعه
به یکی از شــعب این موسســه در سراسر کشــور ،حساب
هواداری باشگاه فوالد خوزستان را افتتاح کنند».
همزمان با اغاز هفته دفاع مقدس
سرپرست بانک دی با
مادر شهیدان پالیزوانی
مثلث | شماره 327
ضمن دلجویــی از این مادر فدارکار خطــاب به وی گفت:
«نظام جمهوری اسالمی ایران مدیون مادرانی چون شما
است که با طیب خاطر فرزندان خود را برای دفاع از این مرز
و بوم به سوی میادین جنگ اعزام می کنند ».حوری جان
نقاش خوش ،مادر شهیدان پالیزوانی نیز با تقدیر از حضور
مدیران بانــک دی در منزل ایشــان به بیــان خاطراتی از
فرزندان شهیدش پرداخت و اظهار کرد« :فرزندم مصطفی
حتی زمانی که به او مرخصی می دادند ،میدان جنگ را ترک
نمی کرد و به تهران نمی امد؛ جنگید تا شهید شد و پیکرش
هم نیامد ».در این خانواده سه برادر به همراه داماد انها طی
دوران انقالب و دفاع مقدس به شــهادت رسیدند که پیکر
یکی از برادران هنوز مفقود است.
شــهید مصطفی پالیزوانــی در مبــارزه ای بی امان با
دشمن متجاوز در 15اسفند ماه سال 63در منطقه عملیاتی
شــرق دجله در حالی که با گلوله های ارپی جی اش ســینه
تانک های دشــمن را یکی پس از دیگری نشانه می رفت،
هدف اصابت گلولــه قرار گرفت و به شــهادت رســید اما
پیکر مطهرش در همــان بیابان های تفتیــده عراق باقی
ماند و مفقوداالثر شد .شــهید مرتضی پالیزوانی نیز در 12
اردیبهشــت 65در فکه به شــهادت رسید .شــهید محمد
پالیزوانی نیز سال 57در دوران مبارزه علیه رژیم ستمشاهی
اولین شهید خانواده بود که جانش را در راه پیروزی انقالب
اهدا کرد .محمد همایون نیز که دامــاد خانواده پالیزوانی
است در دوران دفاع مقدس به شهادت رسید.
بازار
سرپرســت بانک دی با خانــواده پالیزوانی که چهار
شهید را به انقالب اســامی در دوران مبارزات علیه رژیم
ستمشاهی و دفاع مقدس تقدیم کرده است ،دیدار کرد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی ،در اغاز
هفته دفاع مقدس علیرضا عاطفی فر به منظور گرامیداشت
یاد و خاطره شهیدان پالیزوانی و رشادت های انان در دوران
انقالب و هشت سال دفاع مقدس به دیدار مادر مکرمه این
شــهیدان رفت .سرپرســت بانک دی در این دیدار ضمن
یاداوری رشادت های شهدای انقالب و هشت سال دفاع
مقدس و تالش تحسین برانگیز انان در حفظ ارمان های
ایران اسالمی از مادر شــهیدان پالیزوانی به دلیل تربیت
چنین فرزندان غیــوری تقدیر کــرد .عاطفی فر همچنین
دیدار کرد
81
بازار
ثامن ظرفیت و امکانات تبدیل شدن به بانک را دارد
مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن با بیان اینکه مجموعه ثامن تمامی ظرفیت ها و امکانات
تبدیل شدن به بانک را دارد ،افزود :اولین و مهم ترین ماموریت ما اخذ مجوز از بانک مرکزی و
مراحل پایانی اخذ مجوز در حال مراحل انجام است.
به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری ثامن ،محمد ابراهیم پورزرندی در جمع مدیران و
روسای شعب منطقه سه در خصوص شاخصه های یک سازمان خردمند اظهار داشت :سازمان
خردمند دارای سه رکن علمی ،ایمانی و عمل گراســت ،همکاران ثامن باید با کسب مهارت و
تخصص الزم ،زمینه تکریم و جلب اعتماد مشتریان را فراهم کنند.
وی با اعالم خبر تشــکیل کمیته های راهبــردی گفت :هم اکنون شــرایط برای اتصال
به شبکه در حال انجام اســت و در راســتای تکمیل زنجیره ارزش ،تاسیس شرکت های جدید
اقدامات الزم صورت گرفته است.
وی با بیان این مطلب که برای رشــد مجموعه نیاز به برنامه های متنوعی اســت گفت:
برنامه های کوتاه مدت و میان مدت مجموعه در راستای تثبیت جایگاه و اخذ مجوز بوده و برنامه
بلند مدت مجموعه برای رشد و ترقی است که مطمئنا با تالش و همت همگی محقق می شود.
مدیرعامل موسســه اعتباری ثامن با بیان اینکه چشم انداز اصلی موسسه کسب رضایت
سه گروه سهامداران ،مشتریان و کارکنان است تصریح کرد :اساسی ترین رکن رضایتمندی،
رضایت کارکنان است که برای ان برنامه ها و اهداف پیش بینی شــده ای در نظر گرفته شده و
به زودی اجرایی می شود.
پورزرندی با تاکید بر اهمیت کارایی و ســوداوری شــعب و مناطق ،خطــاب به مدیران و
روسای شعب منطقه سه گفت :جمع درامدها و هزینه های همه بخش ها در نهایت در سوداوری
موسسه خود را نشان می دهد پس همکاران باید به درامدها و هزینه های شعبه ،حوزه و منطقه
خود حساس باشند.
قائم مقام موسسه اعتباری ثامن با اشاره به دگرگونی های صنعت بانکداری و تغییر فضای
کسب و کار در این حوزه یاداور شد :حرکت به سمت کســب درامد از خدمات نوین بانکی یک
واقعیت غیر قابل انکار است و باید برای حضور در محیط به شــدت رقابتی کنونی قواعد جدید
ان را پذیرفت.
محمود مردانی ،اعتبــار «ثامن» را یکی از نقاط قوت این مجموعــه خواند و گفت :باید
این اعتبار که حاصل چندین سال تالش مدیران و همکاران اســت بیشتر شده و در این راستا
همکاران شعب تالشی بیشتر نسبت به گذشته داشته باشند.
فتحعلی خوش بین ،مشاور عالی مدیرعامل موسسه ثامن با تشریح بخش های مختلف
الیحه جدید نظام بانکی تصریح کرد :با تصویب ان نظام پرداخت سود و حسابرسی مالی دچار
تغییرات بنیادین می شود.
وی با تاکید برگردش بهینه تسهیالت و برنامه ریزی برای فروش اموال مازاد یاد اور شد:
بازار یابی باید با هدف عمیق شدن در بازار و افزایش تعداد مشتریان انجام شود.
به گفته وی ،اموزش نیروی انسانی دوره یکی از اصول غیرقابل اجتناب سازمان محسوب
می شود.
عباس نجفی ،مدیر ناحیه ســه ثامن هم به تشــریح برنامه ها ،راهکارهــا و اهداف خود
پرداخت و ابراز امیدواری کرد با ایجاد روحیه وفاق و همدلی هرچه بیشتر کارکنان و رهنمودهای
مدیرعامل موسسه اهداف عالیه سازمان محقق گردد.
مدیر ناحیه 3کشــور با تاکید بر لزوم توجه به نیازهای اتی پس از اخذ مجوز افزود :برای
این منظور باید از هم اکنون شرایط را مهیا کرده و برای رشد و توسعه بعدی برنامه ریزی کرد.
مدیر منطقه سه و مدیران حوزه های تحت پوشش ان نیز به صورت جداگانه به معرفی حوزه
کاری و تشریح عملکرد خود پرداخته و در پایان برنامه ،برنامه پرسش و پاسخ برگزار شد که در ان
مدیران و معاونان ستادی به سواالت و ابهامات حاضرین در جلسه پاسخ دادند.
بازار
82
مثلث | شماره 327
اولویت ثامن ،جذب بهینه منابع و تخصیص به موقع مصارف
رئیس حوزه سمنان با تشریح میزان منابع و مصارف
حوزه سمنان گفت :جذب بهینه منابع و تخصیص به موقع
مصارف و سود عملیاتی از جمله اهداف موسسه است.
ی با تجزیــه و تحلیل صورت های مالی و
بهرام فهیم
راه کارهای مناسب جهت ســوداوری شعب اظهار داشت:
در مجموعه های اقتصادی مانند موسســه اعتباری ثامن
مهم ترین هدف سوداوری شعبه است که الزمه تحقق این
امر داشتن منابع ،مصارف و معوقات متناسب است.
وی با اشــاره به تالش بی وقفه کارکنان در راســتای
موفقیت موسســه گفــت :از تمامی کارکنان درخواســت
می شود در جهت رسیدن به هدف موسسه برای جذب منابع
ارزان و ارائه تسهیالت بیشتر با جدیت تالش کنند.
فیهمی با اشاره به اینکه همه کارکنان صف و ستاد در
سوداوری موسسه به صورت مســتقیم نقش دارند ،گفت:
مالک سنجش و ارزیابی سود عملیاتی و عملکردی شعب
اســت از این رو سیاســت گذاری ما در حوزه ارائه خدمت و
پرداخت تســهیالت باید به گونه ای باشد که موسسه را در
پایان سال مالی به سوداوری برساند.
وی از دانش و اطالعات روزامد ،به عنوان مهم ترین
ابزار مدیریتی برای سرعت عمل در پیشبرد و تحقق اهداف
سازمان نام برد و یاداور شــد :سرعت عمل یک سازمان در
گرو ســرعت عمل در تحقق اهداف ان ســازمان خالصه
می شود.
وی سرمایه انســانی را مهم ترین دارایی هر سازمانی
عنوان کرد و خاطرنشــان شــد :تقویت این حــوزه موجب
بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف عالی سازمان می شود
از ایــن رو درصددیم با بررســی دقیق گــزارش بازدیدهای
ستادی ،نسبت به رفع نواقص و ضعف های موجود براییم.
امیر احسانی ،معاون حوزه ســمنان بر جلب رضایت
مشــتری تاکید کرد و خواســتار حمایت هــای همه جانبه
همکاران در رفع مشکالت مردم شد.
وی گفت :موسســه ثامن بــا اتکا به نیروی انســانی
مجرب خــود که از ســامت کامــل برخوردارند توانســته
پله های ترقی و رشد را یکی پس از دیگری ارتقا بخشد.
در این نشست همکاران به بحث و تبادل نظر و ارائه
راهکار برای مرتفع شده مسائل و مشکالت پرداختند.