ماهنامه مثلث شماره 328

‫روایت‬ ‫الینه شدن‬ ‫فروشنده اصغر‬ ‫فرهادی چگونه‬ ‫فیلمی است؟‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست وهشت‪10 /‬مهر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫حسن روحانی در سفر به نیویورک‬ ‫به صراحت از غرب انتقاد کرد‬ ‫پایان خوشبینی‬ ‫واقعا خداحافظ‬ ‫حکمت سخنرانی اخیر‬ ‫حضرت ایتال ّله خامنهای چه بود؟‬ ‫گزارشی از مناظره‬ ‫کلینتون – ترامپ و بازتابهایش‬ ‫حمله دولتیها به ضرغامی‬ ‫درحالیکه هنوز عزتال ّله ضرغامی برای حضور‬ ‫در انتخابات ‪ 96‬سخن نگفته‪ ،‬طرفداران دولت‬ ‫او را به شدت تحت فشار قرار دادهاند‬ ‫تغییر سیاست حماس‬ ‫پس از شکست‬ ‫اخوان‬ ‫در خاورمیانه‬ ‫سکوت احمدینژاد در یک ماه گذشته پیرامون ماجرای نهی‬ ‫موجبسخنرانیعلنیرهبرانقالبشد‬ ‫جلوگیری از‬ ‫یک شکاف زودرس‬ ‫نبرد محافظهکاران‬ ‫پایان مشعل‬ ‫برکاتودرس هاینهضت‬ ‫امامحسین(ع)‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫من از علمای محترم اذربایجان و اهل‬ ‫علم انجــا و علمای تهران و بــرادران علمای‬ ‫اهل سنت تشکر می‏کنم و سالمت و سعادت‬ ‫همه را از خداوند تعالی مســئلت می‏کنم‪ .‬در‬ ‫استانۀ شهر محرم‪ ،‬مصیبتی بر همه ما وارد شد‬ ‫و ان شهادت این پیر هشتادساله[‪[]1‬است]‬ ‫که عمر شــریف خودش را در راه اســام و در‬ ‫راه خدمت به مردم و راه تهذیب جامعه صرف‬ ‫فرمود‪ .‬ملت ما از طفل شــش ماهه تا پیرمرد‬ ‫هشتاد ساله را در راه خدا فدا کرد و این اقتدا به‬ ‫بزرگمرد تاریخ‪ ،‬حضرت سیدالشهدا ـ سالم‏ال ّل ‏ه علیه ـ است‪.‬‬ ‫حضرت سیدالشهدا ـ ســام‏ال ّل ‏ه علیه ـ به همه اموخت‬ ‫که در مقابل ظلم‪ ،‬در مقابل ستم‪ ،‬در مقابل حکومت جائر چه‬ ‫باید کرد‪ .‬با اینکه از اول می‏دانست که در این راه که می‏رود‪،‬‬ ‫راهی است که باید همۀ اصحاب خودش و خانوادۀ خودش‬ ‫را فدا کند و این عزیزان اســام را برای اســام قربانی کند‪،‬‬ ‫لکن عاقبتش را هم می‏دانست‪ .‬اگر نبود این نهضت؛ نهضت‬ ‫حسین ـ علیه‏السالم ـ یزید و اتباع یزید اسالم را وارونه به مردم‬ ‫نشــان می‏دادند‪ .‬و از اول‪ ،‬اینها اعتقاد به اســام نداشتند و‬ ‫نسبت به اولیای اسالم حقد و حسد داشتند‪.‬‬ ‫سیدالشهدا با این فداکاری که کرد‪ ،‬عالوه بر اینکه انها‬ ‫را به شکست رساند و اندکی که گذشت‪ ،‬مردم متوجه شدند که‬ ‫چه غائله‏ای و چه مصیبتی وارد شد‪ .‬و همین مصیبت موجب‬ ‫‪8- 13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سرنوشت ‪FATF‬‬ ‫خروج هودفر‬ ‫بازهم فساد ‪ 3‬هزار میلیادری‬ ‫مناظره داغ امریکا‬ ‫‪18- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫شکاف در نهاد تصمیم ساز اصالحات‬ ‫موالنا و روشنفکری دینی معاصر‬ ‫عربستان در سودای مصر سر به راه‬ ‫در اتحادیه اروپا چه می گذرد؟‬ ‫‪24- 43‬‬ ‫سیاست‬ ‫واقعا خداحافظ‬ ‫تعلل های تامل برانگیز‬ ‫احمدی نژاد در این ازمون موفق نبود‬ ‫حمله دولتی ها به ضرغامی‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫به هم خوردن اوضاع بنی‏امیه شــد‪ ،‬عالوه بر این‪ ،‬در طول‬ ‫تاریخ اموخت به همه که راه همین است‪.‬‬ ‫از ق ّلت عدد نترســید‪ ،‬عدد‪ ،‬کار پیش نمی‏برد‪ ،‬کیفیت‬ ‫اعداد‪ ،‬کیفیت جهاد‪ ،‬اعدای مقابل اعدا‪ ،‬ان اســت که کار‬ ‫را پیش می‏برد‪ .‬افراد ممکن است خیلی زیاد باشند‪ ،‬لکن در‬ ‫کیفیت ناقص باشــند یا پوچ‪ .‬و افراد ممکن است کم باشند‪،‬‬ ‫لکن در کیفیت توانا باشند و سرافراز‪.‬‬ ‫شکست‏ناپذیری انقالب در پرتو عنایات الهی‬ ‫تاریخ‪ ،‬ایــن نهضت ایران را و این انقــاب را فراموش‬ ‫نخواهد کرد‪ ،‬و این فداکاری‏ای که در همۀ قشــرهای ملت‬ ‫اسالمی است در ایران‪ ،‬فراموش نخواهد کرد‪ .‬و این وحدتی‬ ‫که بین اقشار ملت از هر طبقه هستند‪ ،‬بین برادران اهل سنت‬ ‫و برادران شیعی مذهب‪ ،‬تحقق پیدا کرده است و این‬ ‫اخوت اسالمی فراموش نخواهد شد و این انقالب به‬ ‫خواست خدای تبارک و تعالی شکست نخواهد خورد‪.‬‬ ‫گو اینکه همۀ قدرتهای بزرگ دنیا و انهایی که در بلوک‬ ‫شرق و غرب هســتند‪ ،‬با انقالب ما دشمن باشند‪ ،‬گو‬ ‫اینکه همۀ رسانه‏های گروهی دنیا بر ضد این نهضت‬ ‫قلمفرسایی کنند و دروغپردازی؛ انچه حقیقت است‪،‬‬ ‫روشن خواهد بود و روشــن خواهد شد‪ .‬ان روزی هم‬ ‫که حضرت سیدالشهدا را مظلوم شهید کردند‪ ،‬بعضی‬ ‫از اشخاصی که بودند‪ ،‬او را به اسم خارجی و اینکه در‬ ‫حکومت حق وقت‪ ،‬قیام کرده است‪ ،‬اینطور معرفی‬ ‫کردند‪ .‬لکن نور خدا می‏درخشد و خواهد درخشید و‬ ‫عالم را خواهد از نور پر کرد‪.‬‬ ‫‪44- 61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان خوش بینی‬ ‫هشدار به واشنگتن‬ ‫دیپلماسی انتقادی‬ ‫پایان دوران ماه عسل‬ ‫‪62-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فروش بیش از ارزش‬ ‫فرهادی اپوزیسیون نیست‬ ‫روایت الینه شدن‬ ‫سینمای راز الود‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫دوستان دیروز‪ ،‬دشمنان امروز‬ ‫معایب شیو ه محبوب گودرزی‬ ‫اسیا علیه فیفا‬ ‫بازیکنان تیم ملی فوتسال‪ ،‬سلطان هستند‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫روایت‬ ‫الینه شدن‬ ‫فروشنده اصغر‬ ‫فرهادی چگونه‬ ‫فیلمی است؟‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست وهشت‪10 /‬مهر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫حسن روحانی در سفر به نیویورک‬ ‫به صراحت از غرب انتقاد کرد‬ ‫پایان خوشبینی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫پایان مشعل‬ ‫تغییر سیاست حماس‬ ‫پس از شکست‬ ‫اخوان‬ ‫در خاورمیانه‬ ‫سکوت احمدینژاد در یک ماه گذشته پیرامون ماجرای نهی‬ ‫موجبسخنرانیعلنیرهبرانقالبشد‬ ‫واقعا خداحافظ‬ ‫جلوگیری از‬ ‫یک شکاف زودرس‬ ‫حکمت سخنرانی اخیر‬ ‫حضرت ایتاللّه خامنهای چه بود؟‬ ‫نبرد محافظهکاران‬ ‫گزارشی از مناظره‬ ‫کلینتون – ترامپ و بازتابهایش‬ ‫حمله دولتیها به ضرغامی‬ ‫درحالیکه هنوز عزتاللّه ضرغامی برای حضور‬ ‫در انتخابات ‪ 96‬سخن نگفته‪ ،‬طرفداران دولت‬ ‫او را به شدت تحت فشار قرار دادهاند‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫بحران وحدت‬ ‫خبرنامه‬ ‫اصالح طلبــان در اســتانه ورود بــه مذاکــرات انتخاباتــی دچــار‬ ‫چالش های درونی شده اند‪ .‬در خبرنامه این شماره عالوه بر این موضوع‬ ‫به ادامــه مباحثات در خصوص پیوســتن ایران به گــروه مالی ‪ FATF‬و‬ ‫همچنین بازتاب مناظره هیالری کلینتــون و ترامپ در فضای مجازی‬ ‫پرداخته ایم‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫سرنوشت ‪FATF‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫دولتهمچناناز‪ FATF‬دفاعمی کند‬ ‫مباحثه و مجادله بر سر پیوســتن ایران به گروه مالی‬ ‫‪ fatf‬همچنان ادامه دارد‪ .‬در دور جدید تحوالت این ماجرا‬ ‫وزیر اقتصاد هفته گذشته راهی بهارستان شد و یک جلسه‬ ‫داغ گفت و شنود را ترتیب داد‪.‬‬ ‫او پرونده قطوری از اسناد مربوط به ‪ FATF‬را که بخش‬ ‫عمده ای از ان شــامل مکاتبات میان عالی ترین مقامات‬ ‫دولتی و امنیتی ایران با گروه اقدام مالی (‪ )FATF‬حد فاصل‬ ‫ســال های ‪ ٨٨‬تا ‪ ٩٢‬بود را به همراه داشت‪ .‬اما قبل از اغاز‬ ‫این جلسه گویا یک جلســه غیر علنی هم برگزار شده بود و‬ ‫علی الریجانی به عنوان رئیس مجلس‪ ،‬چنددقیقه ای‪ ،‬به‬ ‫نمایندگان درباره مطرح نشدن برخی از مسائل توصیه هایی‬ ‫کرده بود‪ .‬این نکته از برخی اظهارات در جلسه علنی قابل‬ ‫مشــاهده بود‪ .‬برای مثال در متن مذاکرات صحن موجود‬ ‫اســت که دهقان‪ ،‬از مخالفــان ‪ ،FATF‬صراحتا خطاب به‬ ‫الریجانی گفت که شما در جلســه غیرعلنی از ما خواستید‬ ‫برخی مســائل را که مربوط بــه امنیت ملی اســت مطرح‬ ‫نکنیم؛ اما سواالتمان بی جواب ماند‪ .‬کواکبیان هم از اینکه‬ ‫توصیه های رئیس مجلس‪ ،‬رعایت نشده و مخالفان با وجود‬ ‫همه این توصیه ها‪ ،‬باز هم مســائلی مانند نحوه حمایت از‬ ‫حزب الله و حماس را مطرح کرده انــد‪ ،‬انتقاد می کرد؛ اما‬ ‫همه اینها باعث نشــد که منتقدان حرف هایشان را نزنند‪.‬‬ ‫معترضان بر این بــاور بودند که طیب نیــا در نامه یک ماه‬ ‫قبل خود‪ ،‬تعهداتــی را از جانب جمهوری اســامی ایران‬ ‫پذیرفته که به امنیت ملی ما ضربه می زند‪ .‬فالحت پیشه بر‬ ‫الزام اوربودن تعهدات تاکید می کرد و دهقان هم با استناد‬ ‫به گفته های فالحت پیشه‪ ،‬می گفت اینکه تحریم های ما‬ ‫برای یک سال تعلیق شــده ‪ ،‬پذیرفتنی نیست و اعتراض‬ ‫ما به این نکته اســت که انها از ایران خواسته اند کمک به‬ ‫نهضت های ازادی بخش را از قانون اساســی حذف کند!‬ ‫دهقان می گفت اقای وزیر باید سند اعتراض مکتوب خود‬ ‫به این درخواست را امروز به مجلس ارائه می داد‪.‬‬ ‫اما طیب نیا چه چیزهایی با خود داشت؟ او پوشه ای‬ ‫پر با خــود اورده و با اســتناد بــه انها چنین گفــت‪« :‬اینها‬ ‫مکاتبات و مصوباتی اســت که در فاصله سال های ‪ ٨٨‬تا‬ ‫‪ ٩٢‬برای پیوســتن ایران به ‪ FATF‬انجام شده و کار درستی‬ ‫هم بوده اســت‪ .‬زمانی که من به صحبت های نمایندگان‬ ‫گوش می دادم‪ ،‬اقای بهمنی‪ ،‬رئیس پیشین بانک مرکزی‬ ‫و نماینده کنونی ســاوجبالغ در مجلس به من اجازه دادند‬ ‫که بگویم این مساله از گذشته شروع شده و ما باید تالش‬ ‫کنیم برای منافع ایران‪ ،‬از این فهرست خارج شویم‪ .‬دولت‬ ‫قبل تقاضای عضویت در ‪ FATF‬را به درستی در سال ‪٢٠١٢‬‬ ‫(ســال ‪ )٩١‬صادر کرده و پذیرش ان در ژوئن سال گذشته‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫طیب نیــا خطــاب بــه نماینــدگان مجلــس گفت‪:‬‬ ‫«دوســتان نگران نباشــید؛ این مرجع نمی تواند الزامات‬ ‫و محدودیت هایــی ایجاد کنــد‪ ».‬حاال ســوال بعدی که‬ ‫مخالفان به صــورت مکتوب به الریجانی رســانده بودند‪،‬‬ ‫روی میز طیب نیا قرار گرفت‪ .‬انها معتقد بودند که با پذیرفتن‬ ‫این تعهدات‪ ،‬اگر در اینده ‪ FATF‬محدودیت جدیدی علیه‬ ‫ما تصویب کند‪ ،‬ما باید بپذیریم؛ اما طیب نیا در پاسخ به انها‬ ‫گفت‪« :‬بیشتر از انکه تصمیمات این گروه برای ما الزام اور‬ ‫باشد؛ قطع نامه های شورای امنیت سازمان ملل می تواند‬ ‫الزام اور باشــد‪ .‬اما ایا ما به این دلیل که ممکن اســت در‬ ‫اینده‪ ،‬شــورای امنیت ســازمان ملل علیه ما قطع نامه ای‬ ‫صادر کند‪ ،‬امروز از ســازمان ملل و شــورای امنیت خارج‬ ‫می شویم؟!» او افزود‪« :‬ما این کار را نمی کنیم؛ بلکه اگر‬ ‫قطع نامه ای دادند که با قانون اساســی یا منافع ملی ما در‬ ‫تعارض بــود‪ ،‬ان را نمی پذیریم‪ ».‬طیب نیا بــا بیان اینکه‬ ‫«ما چه با این نهاد تعامل داشته باشیم‪ ،‬چه نداشته باشیم‪،‬‬ ‫قطع نامه های شورای امنیت برای نظام های مالی و پولی‬ ‫جهانی تعهد ایجاد می کند‪».‬‬ ‫اما این جلســه یک نکته دیگر هم داشــت و ان هم‬ ‫اظهارات مهــم الریجانی بود‪ .‬نقطــه اوج دفاع الریجانی‬ ‫از مواضع وزیر اقتصاد‪ ،‬جایی بود که دهقان‪ ،‬با اشــاره به‬ ‫ســه بند از الزامات ‪ FATF‬گفت‪« :‬ما از ‪ ٤١‬بند تعهدات این‬ ‫موافقت نامه‪ ،‬به دو یا سه بند ایراد داریم و معتقدیم نباید این‬ ‫تعهدات پذیرفته می شد‪».‬‬ ‫علی الریجانی هم در جواب دهقان و فالحت پیشــه‬ ‫که می گفتند چرا وزیر یک ســاعت صحبت کــرده و به هر‬ ‫مخالف پنج دقیقه زمــان صحبت داده شــده‪ ،‬گفت‪« :‬ما‬ ‫جلسه ای گذاشتیم خود اقایان می گفتند این موضوع مهم‬ ‫اســت‪ .‬اما اگر ‪ ٢٩٠‬نماینده بخواهند حرف بزنند‪ ،‬چند ماه‬ ‫طول می کشــد‪ ،‬بنابراین ما مثل همیشه قرعه کشی انجام‬ ‫دادیم‪ ،‬اینجا ما چه تخلفی کرده ایم؟ اگر هم شما در مورد‬ ‫محتوا حرف دارید‪ ،‬وزیر حرف زده اســت‪ .‬همین مطلبی‬ ‫که شــما می گویید این بندهــا مطابق قانون اســت‪ ،‬فقط‬ ‫ســه‪ ،‬چهار بندش ایراد دارد‪ .‬وقتی ما نسبت به سه‪ ،‬چهار‬ ‫بند براســاس حرف های شــما ایراد داریم چرا از همه این‬ ‫توافق ایــراد بگیریم؟ عقل دیپلماتیک هــم در دنیا خوب‬ ‫چیزی اســت‪ ،‬ما باید هر موضوع را ســر زمانش بگوییم‪.‬‬ ‫وقتی شما دو بند از قانون تان شبیه بقیه جهان نیست‪ ،‬چرا‬ ‫کال می خواهید در لیست ســیاه قرار بگیریم؟ حاال سوال‬ ‫این است که اگر قوانینی در چارچوب این قوانین تصویب‬ ‫کردیم‪ ،‬بروند مذاکره بکنند یا نــه‪ ،‬در دولت قبل هم گفتند‬ ‫که بروند مذاکره کنند؛ یعنی بگویند ما این اقدامات را ســر‬ ‫موقعش انجام می دهیم‪ .‬چرا اصرار دارید حرف اخر را اول‬ ‫بزنید که مشکل ایجاد شود؟ به هر حال این حرف های شما‬ ‫مربوط به هیات رئیسه نیست‪ .‬اما فعل حال برای ان بود که‬ ‫همان طور که اقایان خواســته بودند‪ ،‬وزیر بیایند توضیح‬ ‫دهند که امدند و توضیح دادند‪».‬‬ ‫پرونــده ‪ FATF‬اما اکنون به شــکل گذشــته به پایان‬ ‫رسیده‪ .‬جمع بندی براین است که دربار ه این موضوع باتوجه‬ ‫به خط قرمزهای ایران یک بار دیگر از نو مذاکره شود‪.‬‬ ‫خروج هودفر‬ ‫مناظره داغ امریکا‬ ‫چالش انتخاباتی‬ ‫مخالفت بدنه با ایده تصمیم سازان‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫نیمه دوم سال اغاز شده و اصالح طلبان در حالی که‬ ‫تصور می شــد چندان چالشــی برای انتخابات سال ‪ 96‬به‬ ‫جهت حمایت از حسن روحانی نخواهند داشت با مشکالت‬ ‫جدی رو به رو شده اند‪ .‬مساله فعلی این است که بدنه جناح‬ ‫حاضر به قبول ســاز و کار تعیین شده توسط تصمیم سازان‬ ‫نیست‪ .‬شاید بخش بیشــتر این ناارامی های داخلی جناح‬ ‫هم بر ســر یک موضوع مهم باشــد‪« :‬چرایــی حمایت از‬ ‫حسن روحانی»‪.‬‬ ‫چنانکه سعید حجاریان‪ ،‬تئوریســین اصالح طلبان‬ ‫پیش از این گفتــه بود «به فرض محال اگــر خود روحانی‬ ‫هم نخواهد نامزد ریاســت جمهوری دوازدهم شــود‪ ،‬باید‬ ‫هر دو گروه اصالح طلــب و اصولگرا ســراغ وی بروند و از‬ ‫وی بخواهند نامزد شــود‪ ».‬اما علی صوفی‪ ،‬عضو شورای‬ ‫سیاســت گذاری اصالح طلبان و از نزدیــکان محمد رضا‬ ‫عارف گفته است‪« :‬واســطه گری نیروهای اصالح طلب‬ ‫برای جلب حمایــت اصولگرایان از اقــای روحانی‪ ،‬تفکر‬ ‫اشتباهی است‪».‬‬ ‫ســطح این انتقــادات حاال باالتــر رفته اســت‪ .‬در‬ ‫تحولی جدیــد در این مورد جمعــی از احزاب اصالح طلب‬ ‫از جملــه مجمــع نیروهــای خط امام(ره)‪،‬حــزب اعتماد‬ ‫ملی‪،‬حزب مردمســاالری‪ ،‬حزب اراده ملت ایران‪ ،‬مجمع‬ ‫دانش اموختــگان‪ ،‬انجمن اســامی مهندســان ایران و‬ ‫حزب وحدت و همکاری ملی طی بیانیــه ای اعالم کردند‬ ‫که ماموریت شورای عالی سیاســتگذاری به پایان رسیده‬ ‫شاید مهمترین نکته درباره چرایی اختالفات در جناح‬ ‫اصالح طلب این باشد که بخشــی از بدنه این جناح معتقد‬ ‫است که حسن روحانی نمی تواند محور مناسبی برای تداوم‬ ‫سیاست ورزی انها باشد‪ .‬به یک معنا انها می گویند باید یک‬ ‫اصالح طلب تمام عیــار را وارد صحنه کرد تا رئیس جمهور‬ ‫مستقر به خواست های انها اهمیت بیشتری داده و در جهت‬ ‫عملیاتی کردنش اقدام کند‪ .‬یک نکته مهم دیگر هم شاید‬ ‫این باشد که این طیف ناراضی از جانب برخی شخصیت ها‬ ‫شــارژ شــوند‪ .‬افرادی که در انتخابات قبل به خاطر حسن‬ ‫روحانی مجبور به انصراف شدند‪ .‬شاید سرنخ اختالف انها‬ ‫در همین نزدیکی باشد‪ .‬گویا کار برای حسن روحانی برای‬ ‫گرفتن حمایت اصالح طلبان ســخت تر از ان چیزی باشد‬ ‫که تصور می شد‪.‬‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬خسران یک ذوق زدگی‬ ‫صدور مجور فروش هواپیما به ایران‬ ‫ان هم مشــروط و با هزار حــرف و حدیث‬ ‫برخی مقامات دولتی از جمله وزیر مربوطه‬ ‫را بسیار ذوق زده کرده اســت‪ .‬این مساله‬ ‫البته از ســخنان و مواضع شخصیت های‬ ‫مورد اشاره کامال قابل استنباط است‪.‬‬ ‫نکته مهم این است که این مقامات‬ ‫در حالی به ابراز ذوق زدگی و نشــان دادن‬ ‫خوشحالی شــان مبــادرت کرده انــد کــه‬ ‫بر اســاس برجام تعهدات ســنگینی که ما‬ ‫به طرف مقابل داده ایم بایــد خیلی زودتر‬ ‫از این ها و البته بدون شــرط و شــروط این‬ ‫مجوزها صادر می شــد‪ .‬ســوال مهم این‬ ‫اســت که ما با این خریدهــای انچنانی در‬ ‫واقع اقتصاد کشورهای فروشنده را نجات‬ ‫داده و برای ما بدهی قابل توجهی را برجای‬ ‫گذاشته است‪ .‬کاش علت این ذوق زدگی ها‬ ‫برای ما هم روشــن شــود‪ .‬حداقل ما باید‬ ‫برانها منت بگذاریم‪.‬‬ ‫‪ l‬تکرار یک گزاره غلط‬ ‫در چند روز اخیر دیده و شــنیده شده‬ ‫که برخی رسانه ها از جمله حتی چند رسانه و‬ ‫شخصیت اصولگرا از احتمال رد صالحیت‬ ‫حســن روحانــی در صــورت حضــور در‬ ‫انتخابات سال اینده خبر داده اند‪ .‬نکته قابل‬ ‫اشــاره در این اســت که چنین گزاره ای به‬ ‫هیچ وجه نزدیک به واقعیت نیست و به نظر‬ ‫نمی رســد چنین رویکردی در ساختارهای‬ ‫حاکمیتــی در مورد رئیس جمهور مســتقر‬ ‫فعلی وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر چه کــه اظهار نظــر در این مورد‬ ‫حتما در سطح اختیارات شــورای نگهبان‬ ‫است اما به نظر می رسد در سطح تحلیل و‬ ‫اظهارات سیاســی باید دقت کرد که تکرار‬ ‫چنین گزاره ای نه تنها ســودی برای جناح‬ ‫اصولگرا نــدارد بلکه می توانــد به حامیان‬ ‫اقای روحانی در سطح ســرمایه اجتماعی‬ ‫کمک قابل توجهی باشد‪ .‬اینکه حاکمیت‬ ‫و ســاختارهای ان بنا دارنــد رئیس جمهور‬ ‫مستقر را از ورود به انتخابات منصرف کرده‬ ‫و یا اینکه در صورت ورود او را رد صالحیت‬ ‫کنند حتما یا تحلیل غلط اســت یا بازی در‬ ‫زمین کسانی است که یک پروژه رای سلبی‬ ‫را طراحی کرده اند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪2‬‬ ‫سر نخ اختالف‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫است؛ اختالفی ک ه گویا ان قدر عمیق است که این احزاب‬ ‫اصالح طلب نیز طی بیانیــه ای تصمیم گرفتند ان را علنی‬ ‫کنند‪ .‬نمایندگان این احــزاب اعتقاد دارند که با تشــکیل‬ ‫شورای عالی سیاست گذاری عمال کار تشکیالتی از احزاب‬ ‫اصالح طلب در انتخابات گرفته شــده و اشخاص حقوقی‬ ‫یعنی اعضای شورای مشورتی‪ ،‬مشــاوران و افراد شناخته‬ ‫شده‪ ،‬فعالیت اجرایی در زمان انتخابات را برعهده گرفته اند‬ ‫و این از جهاتــی به ضرر توســعه فرهنگ تحزب اســت‪.‬‬ ‫زمزمه های این اختــاف بعد از تمدید ماموریت شــورای‬ ‫عالی اصالحات توسط رئیس دولت اصالحات شروع شده‬ ‫و با انتشــار بیانیه به اوج خود رسیده است‪ .‬از جمله احزاب‬ ‫امضا کننده این بیانیه حزب اعتماد ملی است‪ .‬بعد از انتشار‬ ‫ایــن بیانیه اســماعیل گرامی مقدم اعالم کــرد‪« :‬اعتماد‬ ‫ملی تصمیمی برای خروج از شــورای عالی اصالح طلبان‬ ‫ندارد‪ ».‬ســخنگوی حزب اعتماد ملی گفــت‪« :‬باتوجه به‬ ‫عملکرد مثبت شورای عالی سیاستگذاری اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات گذشته‪ ،‬به ادامه فعالیت خود با این شورا مصمم‬ ‫هســتیم و امیدواریم در انتخابات اینده نیز تصمیمات این‬ ‫شورا به نفع مجموعه اصالح طلبان باشد‪» .‬وی همچنین‬ ‫بیانیه منتشر شده منتســب به این حزب را درباره پایان کار‬ ‫شورای عالی اصالح طلبان تکذیب کرد‪.‬‬ ‫در واکنشــی به این ماجــرا الیاس حضرتــی‪ ،‬عضو‬ ‫فراکســیون امیــد مجلــس شــورا ی اســامی در مــورد‬ ‫انتقادات برخی اصالح طلبان نسبت به عملکرد شورایعالی‬ ‫سیاســت گذاری اصالح طلبــان و اینکه چقــدر به وحدت‬ ‫اصالح طلبان خدشه وارد نمی کند‪« :‬چند نفری از دوستان‬ ‫ما حرف های جدی و نقدهایی در این زمینه دارند که باید به‬ ‫حرف های انها گوش داد و توجه کرد‪».‬‬ ‫وی با بیــان اینکه این اختالف ســایق و نظرات در‬ ‫هر طیف و گروه سیاسی طبیعی اســت اظهار داشت‪«:‬ما‬ ‫فرمولی پیدا می کنیم که همه خواســته های ان عزیزان را‬ ‫در برنامه هــای خودمان ببینیم و به خواســته های منطقی‬ ‫انها توجه کنیم چراکه معتقدیم بایــد از همه ظرفیت های‬ ‫اصالح طلبی اســتفاده شــود‪ .‬اصالح طلبان بر حمایت از‬ ‫روحانی تاکید دارند و برای انتخابات ‪ 96‬به غیر از وی به فرد‬ ‫دیگری فکر نمی کنند‪».‬‬ ‫دفاع مقدس در فضای مجازی‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خروج هودفر‬ ‫ایران یک دوتابعیتی را ازاد کرد‬ ‫‪1‬‬ ‫هفته گذشته هما هودفر ایرانی دو تابعیتی مقیم کانادا‬ ‫که چندی پیش بر اساس برخی اتهامات در ایران بازداشت‬ ‫شده بود‪ ،‬با قرار وثیقه ازاد شد و از ایران خارج شد‪ .‬یک منبع‬ ‫مطلع در گفت وگو با تسنیم درباره پرونده این متهم و خروج‬ ‫او از کشور گفت‪« :‬پرونده هما هودفر هنوز مفتوح است‪».‬‬ ‫ با این حال اما او از ایران خارج شد و رفت‪ .‬همین منبع مطلع‬ ‫محکومیت «نــزار زکا» تبعه لبنانی ــ امریکایــی را که چند‬ ‫وقت پیش بازداشت شده بود تایید کرد و گفت‪« :‬این فرد به‬ ‫‪ 10‬سال حبس محکوم شده و همچنان در بازداشت به سر‬ ‫می برد‪ ».‬نزار زکا از جمله افرادی بود که در جریان پروژه نفوذ‬ ‫در سال گذشته بازداشت شدند‪ .‬احکام برخی از اعضای این‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪2‬‬ ‫پرونده صادر و بعد در نهایت حکم تجدید نظر ان نیز منتشر‬ ‫شد‪ .‬بهرامقاسمی ‪،‬سخنگویوزارتامورخارجه‪،‬خبرازادی‬ ‫هودفر را رسما اعالم کرده و گفته بود‪« :‬این استاد بازنشسته‬ ‫دانشگاه های کانادا که بر اســاس برخی اتهامات در ایران‬ ‫بازداشت بود‪ ،‬به دالیل «انسان دوستانه از جمله بیماری»‪،‬‬ ‫عصــر امــروز ازاد شــد و از طریق کشــور عمان بــه کانادا‬ ‫بازگشت‪ ».‬هما هودفر‪ ،‬عضو هیات مدیره و از بنیانگذاران‬ ‫موسســه برانداز «ولوم» که در دفتر مرکــزی لندن فعالیت‬ ‫می کند‪ ،‬به اتهام فعالیت های ضدامنیتی توسط ضابطین‬ ‫قضایی بازداشت شــده بود‪ .‬بنیاد ولوم‪ WLUML‬به همراه ‬ ‫دیگر بنیاد هلندی‪« ،‬هیفوس» کــه زیر نظر وزارت خارجه‬ ‫هلند فعالیت می کند‪ ،‬در پوشــش «همکاری های به ظاهر‬ ‫انسان دوستانه» و «توانمندسازی» و تحت عناوین بنیادها‬ ‫و سازمان هایی نظیر شبکه امیدیار‪ ،‬بنیاد فورد‪ ،‬گروه اتیه ‪،‬‬ ‫دانشگاه ســواز لندن و‪ ...‬برنامه های خود را در حوزه های‬ ‫زنان‪ ،‬پیش می برد‪ .‬از بنیانگذاران اصلی این بنیاد‪« ،‬مریم‬ ‫هلی لوکاس» الجزایری و «هما هودفر» ایرانی‪-‬کانادایی‪-‬‬ ‫ایرلندی» هستند‪ .‬بین زنان ایرانی همکار ولوم می توان از‬ ‫شادی صدر نیز نام برد که با وســاطت و معرفی هما هودفر‬ ‫به ولوم پیوســت تا کمک های مالی بیشــتری در راستای‬ ‫برنامه های (هتاکی ها) خود دریافت کند‪ .‬مریم نمازی هم از‬ ‫دیگر همکاران بنیاد ولوم در هلند و انگلستان است‪ .‬نمازی‬ ‫کمیته ای را به نام «کمیته مسلمانان ســابق» در هلند و با‬ ‫حمایت مالی وزارت خارجه هلند تشکیل داده است که البته‬ ‫در سطحی بسیار مستهجن و مبتذل اقدام به فعالیت های‬ ‫ضداسالمی می کند‪ .‬یکی از اخرین اقدامات مریم نمازی‪ ،‬‬ ‫برهنه شدن وی در پاریس و در محوطه موزه لوور در اعتراض‬ ‫به نقض حقوق زنان بود!‬ ‫شبکه سازی‬ ‫عناصرمشکوک‬ ‫در داخل‬ ‫خانم هما هودفر که بعد از بازداشت مرتبا عنوان شده‬ ‫بود یک استاد دانشگاه کانادایی است‪ ،‬سرانجام ازاد شد و‬ ‫به کشورش بازگشت‪.‬‬ ‫دفتر نخســت وزیر کانادا ضمــن تایید خبــر ازادی‬ ‫هما هودفر با انتشــار بیانیه ای از همکاری مقامات ایرانی‬ ‫و کمک هــای عمان‪ ،‬ایتالیا و ســوئیس بــرای ازادی این‬ ‫شهروند ایرانی – کانادایی قدردانی کرد‪ .‬در ادامه این بیانیه‬ ‫امده است‪« :‬دولت کانادا به طور فعال و سازنده در باالترین‬ ‫سطوح خود در پرونده دکتر هودفر وارد شد و برای ازادی و‬ ‫بازگشت وی به کانادا تالش کرد‪ .‬مقامات ما نیز کمک های‬ ‫کنســولی را به خانــواده وی ارائه دادند و تــا زمانی که وی‬ ‫در امنیت به خانه باز گــردد به این کار ادامــه می دهند‪».‬‬ ‫نخســت وزیر کانادا همچنین در بیانیه خود اورده اســت‪:‬‬ ‫«نبود نمایندگان دیپلماتیک کانادایی در ایران موجب شد‬ ‫تا اوتاوا با افراد دیگری کــه در کمک به ازادی هما هود فر‬ ‫ســودمند بودند‪ ،‬به ویژه عمان‪ ،‬ایتالیا و سوئیس همکاری‬ ‫نزدیک داشته باشد‪ .‬من مایلم که صمیمانه ترین قدردانی‬ ‫خود را از حمایت های انها ابراز کنم‪».‬‬ ‫اشــاره نخســت وزیر کانــادا بــه نبــود کانال هــای‬ ‫دیپلماتیک به خروج ســفارتخانه این کشور از تهران پس‬ ‫از حمله به ســفارت انگلیس بود‪ .‬کانــادا در حالی که هیچ‬ ‫تهدیدی نسبت به ســفارتش وجود ندا شت‪ ،‬از ایران خارج‬ ‫شــد و حتی بعد از تغییرات در ســطح دولت این کشور نیز‬ ‫همچنان این روابط به وضعیت سابق باقی مانده است‪.‬‬ ‫ارتباط هما هودفــر با نهادهایی کــه در اروپا و کانادا‬ ‫ علیه ایران فعالیت می کنند‪ ،‬غیرقابل انکار بود ‪ .‬با این حال‬ ‫به خاطر شرایط ویژه بیماری و جسمانی او تصمیم بر ازادی‬ ‫وی گرفته شده‪.‬‬ ‫برخــی معتقدند که ایــن اتفاق به دنبــال دیدارهایی‬ ‫صورت گرفته کــه در نیویورک انجام شــده بود‪ .‬یک مقام‬ ‫امنیتی در زمان دســتگیری وی بیان داشــته بــود که هما‬ ‫ی و اکادمیک طی سال های متمادی‬ ‫هودفر در پوشش علم ‬ ‫به ایران رفت و امد داشته است‪.‬‬ ‫واگذاری مدارس به احزاب‬ ‫پاسخرئیسقوه قضائیهبه هاشمی‬ ‫روحانی پاسخ «نامه محرمانه» را داد‬ ‫سردار سعید قاسمی در سلســله جلسات جهاد کبیر‬ ‫واگذاری مــدارس خصوصی به احزاب خــاص را جنبه ای‬ ‫دیگر از فتنه دشمنان و غفلت مسئوالن اعالم کرد و افزود‪:‬‬ ‫«این دولت با فعالیت های خــود چوب حراج به فرهنگ ما‬ ‫زده است‪ ».‬وی ابراز کرد‪« :‬باید نوجوانان و جوانان را از این‬ ‫فتنه ها دور نگه داریم و جهت نجات انها بکوشیم‪ ».‬قاسمی ‬ ‫طرح درهای باز را برنامه جدید‬ ‫دشمنان خواند و گفت‪« :‬اقایان‬ ‫با بیان اینکه ما تابع سیاســت‬ ‫درهای بــاز هســتیم‪ ،‬به دنبال‬ ‫تقلید کورکورانه از فرهنگ غلط‬ ‫غرب هستند و باید همانند فتنه‬ ‫‪ 88‬در مقابــل ایــن فتنه ها نیز‬ ‫ایستاد تا خنثی شوند‪».‬‬ ‫ایت الله املی الریجانی‪،‬‬ ‫رئیس قوه قضاییه بــا انتقاد از‬ ‫برخی اظهارات مبنــی بر عدم‬ ‫نیاز به تــوان نظامــی‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«متاسفانه گاهی زمزمه هایی‬ ‫در گوشــه و کنار نسبت به عدم‬ ‫نیاز بــه تــوان نظامی شــنیده‬ ‫می شــود و برخــی می گوینــد‬ ‫پیشرفت ما در پرتو این اســت که هزینه های دفاعی را در‬ ‫جای دیگری صرف کنیم‪ .‬قطعا اینها حرف های نادرست و‬ ‫مغلطی است زیرا همان گونه که گفته شد‪ ،‬امنیت ما در سایه‬ ‫چنین قدرت دفاعی بازدارنده ای معنــا دارد‪ ».‬الزم به ذکر‬ ‫اســت پیش از این به نقل از اقای هاشمی برخی اظهارات‬ ‫درباره عدم نیاز به توان نظامی منتشر گردیده بود‪.‬‬ ‫خبرها حاکی از این بود که جامعه مدرســین نامه ای را به‬ ‫شکلمحرمانهبرایروحانینوشتهاست‪.‬برهمینمبنااعضای‬ ‫جامعه مدرســین حوزه علمیه قم در نامــه ای هرگونه حمایت از‬ ‫قوه مجریه را منوط به رفتار و عملکرد دولتمــردان در چارچوب‬ ‫ارزش های اســامی دانســتند‪ .‬تســنیم در این مورد نوشت‪:‬‬ ‫«هدف اصلی ســفر اخیر نهاوندیــان رئیس دفتر و فرســتاده‬ ‫ویژه رئیس جمهور به قم‪ ،‬دیدار با‬ ‫اعضای جامعه مدرسین و تقدیم‬ ‫نامه حجت االســام روحانی در‬ ‫جواب نامه اعضــای این جامعه‬ ‫بــود‪ .‬گفتــه می شــود باتوجه به‬ ‫محرمانه بودننامهجامعهمدرسین‬ ‫و پاسخ حجت االســام روحانی‬ ‫متنایننامهمنتشرنخواهدشد‪».‬‬ ‫بازهم فساد ‪ 3‬هزار میلیادری‬ ‫پورمحمدی‪ :‬پرونده مشایی قابل پیگرد قضایی است‬ ‫مصطفی پورمحمدی هفته گذشــته در مصاحبه ای‬ ‫مهم با روزنامــه دولتی ایران مســائلی را درباره اســفندیار‬ ‫رحیم مشــایی مطرح کرد که در این چند ساله کمتر شنیده‬ ‫شــده بود‪ .‬او از نقش مشــایی در پرونده واگــذاری فوالد‬ ‫خوزستان به متهم فساد ســه هزارمیلیاردی سخن گفت و‬ ‫تاکید کرد که این اسناد قابل انکار نیست‪ .‬او در پاسخ به این‬ ‫مساله که گفته شده مشایی این اظهارات را تکذیب کرده‪،‬‬ ‫توضیح می دهد‪« :‬من این موضوع را شــنیده بودم‪ ،‬حتی‬ ‫انها می خواستند از من شکایت کنند که بعد منصرف شدند‪.‬‬ ‫البته ما برای پاسخگویی همیشه اماده ایم‪ .‬نکته قابل ذکر‬ ‫این است که این مساله واقعیت دارد و نمی شود ان را کتمان‬ ‫کرد‪ .‬وقتی دستوراتی درخصوص پروژه های واگذار شده به‬ ‫افراد وجود دارد و در دفتر دولت ســابق نیز ثبت شده‪ ،‬پس‬ ‫ما چه چیزی را خالف گفته ایم؟ ارتباط اینها با فساد ‪ ۳‬هزار‬ ‫میلیاردی قابل کتمان نیست‪ .‬سند همه انها موجود است‪،‬‬ ‫فوالد خوزستان را با چه توصیه به چه کسی داده اند‪ .‬ببینید‬ ‫موضوعات متفاوت است‪ ،‬مثال در موضوع پرونده ‪ ۲‬هزار و‬ ‫‪ ۸۰۰‬میلیاردی (موسوم به ‪ ۳‬هزار میلیاردی)‪ ،‬ما نه سرنخی‬ ‫از اقای مشــایی داشــتیم و نه اقای احمدی نژاد و نه هیچ‬ ‫مسئول دیگری‪ .‬ان فساد بزرگ ‪ ۳‬هزار میلیاردی متعلق به‬ ‫تیم اقتصادی امیرمنصور خسروی (مه افرید) بود‪ ،‬عالوه‬ ‫بر ان شــعبه بانک صادرات در فوالد خوزستان و پول های‬ ‫زیرمیزی به یک سری افراد و شــعب بانک ها پرداخت شد‬ ‫تا «ال سی ها» خرد و تنزیل و تبدیل به پول شود تا چرخش‬ ‫پیدا کند‪ .‬این عملیاتی که ما در مورد ‪ ۲‬هزار و ‪ ۸۰۰‬میلیارد‬ ‫داشتیم‪ ،‬این است‪ ،‬اما مطلب مهم این است که همه این‬ ‫کارها با توصیه انجام شده است‪».‬‬ ‫پورمحمدی که خودش در ان زمان مسئولیت سازمان‬ ‫بازرسی کل کشور را برعهده داشت می گوید در این ماجرا‬ ‫ردپای توصیه های مشــایی وجــود دارد‪« :‬همــه کارها با‬ ‫توصیه ایشان (مشــایی) بوده و این اتفاقات در دولت قبل‬ ‫انجام شده است‪.‬‬ ‫نامه اقای رئیس جمهوری وقت و همچنین نامه اقای‬ ‫مشایی که نوشته اند و موضوع را تایید کرده اند‪ ،‬جزو اسناد‬ ‫و مدارک اســت‪ .‬ایشان نوشته اســت که فالن کارخانه را‬ ‫خارج از مزایده به انها (متهمان ‪ ۳‬هزار میلیاردی) بدهید‪.‬‬ ‫یعنی توصیه ها و حمایت های این چنینی به انها شــده که‬ ‫شایســتگی ان را نیز نداشــتند‪ .‬انها نیز از حمایت مدیران‬ ‫ارشد و مسئوالن وقت اســتفاده و رشــد کردند‪ .‬این عمل‬ ‫نامش «رانت» اســت‪ .‬رانت به چه می گوینــد؟ به همین‬ ‫حمایت ها‪ .‬به کســی پروژه یا کارخانه ای بزرگ بدهید‪ ،‬او‬ ‫صاحب یک دنیایی از امکانات می شود و اگر اهل فساد هم‬ ‫باشد‪ ،‬پرونده ‪ ۲‬هزار و ‪ ۸۰۰‬میلیاردی شکل می گیرد‪ .‬خیلی‬ ‫از ادم های فاسد و خالفکار که می خواهند کارهای خالف‬ ‫بزرگ انجام دهند‪ ،‬نیاز به پشتیبان و حمایت کننده دارند‪ .‬با‬ ‫این شیوه تیم مه افرید خســروی توانست در دستگاه های‬ ‫دولتی نفوذ کند‪».‬‬ ‫پورمحمــدی عــاوه بر ایــن درمورد نقش مشــایی‬ ‫درخصــوص پروژه جاده رامســر تــا نور نیز ســخن گفته و‬ ‫اظهارات گذشــته اش را تایید کرده اســت‪ .‬او درباره این‬ ‫پروژه توضیح می دهد‪« :‬یک بخــش از پروژه ها‪ ،‬دو طبقه‬ ‫شدن جاده رامسر به نور بود که اســناد ان هم وجود دارد و‬ ‫ایشان یادداشت و توصیه هم کرده اند که این کار به صورت‬ ‫تهاتری انجام بشــود‪ ،‬جالب اینکه تهاتر بــدون ارزیابی‪،‬‬ ‫قیمت گذاری و بدون بازار مناقصه بود‪ .‬مسائل زیاد است‪.‬‬ ‫یکی از انها‪ ،‬فروش کارخانه بدون برگزاری مزایده اســت‪.‬‬ ‫مبنای مزایده فروش کارخانه این است که باید قیمت گذاری‬ ‫و کارشناسی شود و سپس در حضور سایر متقاضیان خرید‬ ‫و همچنین خریداری که قیمت مناســب داد که دولت هم‬ ‫ضرر نکند‪ ،‬باید به او تعلــق گیرد نه اینکه بــدون برگزاری‬ ‫مزایده‪ ،‬کسی قیمت پایین بدهد و کارخانه را به او بدهیم‪،‬‬ ‫این کار چــه معنایــی دارد؟ در مورد مناقصــه نیز به همین‬ ‫شــیوه عمل شــده‪ ،‬بدون قیمت گذاری ها‪ ،‬بــدون تقویم‬ ‫روشن‪ ،‬بدون شــرکت دیگران‪ ،‬بیایید این را انجام بدهید‪.‬‬ ‫این بی انضباطی ها اســاس فســاد را تشــکیل می دهند‪.‬‬ ‫ما ذهنمان مــی رود روی دو تا پرونــده که دو نفــر بردند و‬ ‫خوردند که باید بگیریــم و ببندیم و مجازات بکنیم و پول ها‬ ‫را بگیریم‪ .‬اما بستری که تولید فساد را اجازه می دهد چنین‬ ‫تصمیم گیری ها و نگاه هایی اســت‪ .‬خطر بزرگ اینهاست‬ ‫که بسترسازند و نیاز نیست دستور بدهند‪ .‬اصال فضا را برای‬ ‫بی انضباطی اقتصادی باز می کنند‪».‬‬ ‫قضاوت اقای پورمحمدی این است که در این پرونده‬ ‫فساد خاص در مورد اقایان اتفاق افتاده است‪ .‬یعنی همین‬ ‫نوع رانت ها‪ ،‬همین ‪ ۲‬هزار و ‪ ۸۰۰‬میلیاردی که بود‪ ،‬عمال‬ ‫ما توصیه های این تیپی داشتیم و این توصیه ها از نظر نظام‬ ‫قضایی ما قابل پیگیری است‪.‬‬ ‫رمزامنیتجمهوریاسالمی‬ ‫صلب صالحیت از علی مطهری؟‬ ‫خشم سعودی ها از ظریف‬ ‫بــه اســتناد اظهــارات‬ ‫یکــی از دیپلمات های ارشــد‬ ‫وزارت امــور خارجــه مصر که‬ ‫قبال در ایران مامور بوده است‪،‬‬ ‫مقامــات ســعودی اعتــراض‬ ‫خود به دیدار رو حانــی با وزیر‬ ‫امورخارجــه مصــر را طــی‬ ‫تماس تلفنی با اقای سیســی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری مصر بیان داشته اند‪ .‬به نوشته اسپوتنیک‪،‬‬ ‫طبق اظهار نظر این دیپلمات‪ ،‬مقامات ســعودی از عالقه‬ ‫مصر به نزدیکی با ایران بسیار ناخشنود هستند‪.‬‬ ‫انها در مورد اخباری مرتبط با اظهار نظر سامح شکری‬ ‫مبنی بر اینکه مصر بر عکس عربستان سعودی با رفتن بشار‬ ‫اسد و از بین رفتن ساختار حکومتی سوریه مخالف است‪،‬‬ ‫توضیح خواسته اند‪.‬‬ ‫این دیپلمــات در پایــان گفت مقامات عربســتانی‬ ‫حتی در ایــن تماس مصــر را تهدید به قطــع کمک های‬ ‫خود کرده اند‪.‬‬ ‫بادامچیان؛ رئیس کمیته انتخاباتی‬ ‫نایب رئیس جبهه پیروان‬ ‫خط امــام و رهبــری به عنوان‬ ‫رئیس کمیتــه انتخاباتی جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری برای‬ ‫انتخابــات ســال ‪ ۹۶‬انتخاب‬ ‫شــد‪ .‬کمال الدین ســجادی‪،‬‬ ‫سخنگوی این جبهه با اشاره به‬ ‫اولین جلسه کمیته انتخاباتی‬ ‫این تشــکل اظهار کرد‪« :‬جلســه شب گذشــته با حضور‬ ‫همه اعضا شامل اقایان بادامچیان‪ ،‬کوهکن‪ ،‬سجادی‪،‬‬ ‫حمیدی و بیگلر و خانــم رحیمی برگزار شــد‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬در این جلســه اقای اســدالله بادامچیان به عنوان‬ ‫رئیس کمیتــه انتخاباتی جبهه پیــروان خط امام و رهبری‬ ‫انتخاب شد‪».‬‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری تاکید کرد‪:‬‬ ‫«سیاست های این کمیته همسو با جامعه روحانیت مبارز‬ ‫برنامه ریزی خواهد شد‪».‬‬ ‫کمیته حل اختالف در جامعه‬ ‫روحانیت‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫تســنیم در خبری نوشت‬ ‫که دبیــرکل جامعــه روحانیت‬ ‫مبــارز از تشــکیل کمیته حل‬ ‫اختــاف در تشــکل متبــوع‬ ‫خود خبر داده اســت‪ .‬ایت الله‬ ‫محمدعلــی موحدی کرمانی‪،‬‬ ‫دبیرکل جامعــه روحانیت مبارز‬ ‫با اشــاره به تصمیمــات جدید‬ ‫جامعــه روحانیت مبارز در راســتای وحــدت اصولگرایان‬ ‫برای انتخابات ســال ‪ ،96‬اظهار کرده است‪« :‬در جامعه‬ ‫کمیتــه ای تحت عنــوان کمیته حل اختالف را تشــکیل‬ ‫داده ایــم ولی هنــوز دربــاره تعــداد اعضای ایــن کمیته‬ ‫تصمیمی گرفته نشــده اســت و احتمــال دارد این تعداد‬ ‫افزایش پیدا کند‪ ».‬در استانه انتخابات سال اینده جامعه‬ ‫روحانیت مبارز دســت به تغییراتــی در ســاختار این نهاد‬ ‫باسابقه سیاسی زده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حجت االسالم والمسلمین‬ ‫سید محمودعلویگفته‪«:‬درحال‬ ‫حاضر دنیا نسبت به امنیت حاکم‬ ‫بر جمهــوری اســامی معترف و‬ ‫متعجببودهودرمذاکره هاییکهبا‬ ‫مسئوالنسرویس هایاطالعاتی‬ ‫خارجیمی شود‪،‬کشورهابه دنبال‬ ‫رازورمزامنیتجمهوریاسالمیهستند‪».‬ویادامهداد‪«:‬امروز‬ ‫همدلی‪ ،‬هماهنگی و فهم مشترک بین دســتگاه های موثر در‬ ‫مقوله امنیت شامل وزارت کشور‪ ،‬شورای امنیت‪ ،‬شورای تامین‬ ‫استان ها‪ ،‬سپاه‪ ،‬بسیج‪ ،‬نیروی انتظامی و دستگاه قضایی وجود‬ ‫داردکهاینمهمموجبامنیتکشورشدهاست‪».‬وزیراطالعات‬ ‫گفت‪«:‬باهمدلیبیندستگاه هایمرتبطباامنیتعالوهبرتحقق‬ ‫اینمهم‪،‬ارامشنیزدرجامعهایجادشدهاست‪».‬‬ ‫پس از انتشــار نامه علی مطهری دربــاره فایل صوتی‬ ‫ایت اللهمنتظریبهوزیردادگستریوایجادشائبه هاییدرباره‬ ‫مجازاتمنافقیندرسال‪ ۶۷‬نمایندگاندرصحنعلنیمجلس‬ ‫نســبت به اظهارات وی اعتــراض کردند‪ .‬در پــی این اقدام‬ ‫مطهری‪ ۳۰،‬نفرازنمایندگاندرنامه ایبههیات رئیسهمجلس‬ ‫شورای اسالمی طبق مواد‪ ۲۵‬و‪ ۲۶‬ا یین نامه داخلی مجلس‬ ‫اعالمکردندکهعلیمطهریصالحیتمسئولیتنایب رئیسی‬ ‫خانه ملت را ندارد و بایــد از این‬ ‫جایگاه عــزل شــود‪ .‬در همین‬ ‫حالپورمختار‪،‬عضوکمیسیون‬ ‫قضایی مجلــس از تحویل نامه‬ ‫شکایت از علی مطهری به دفتر‬ ‫هیات رئیســه مجلس در تاریخ‬ ‫‪۱۰‬شهریورخبرداد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫مناظرهداغامریکا‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬بن زاید‪ ،‬وزیر خارجه امارات بداند که نباید گنده تر‬ ‫از دهانش حرف بزند و چنانچه درباره جزایر سه گانه‬ ‫ایران‪ ،‬بــار دیگر حرف بی پایه و اســاس بزند‪ ،‬دچار‬ ‫خشم انقالبی ملت ایران خواهد شد‪ .‬‬ ‫‪ l‬وقتی خبر پرتاب پســربچه ‪8‬ســاله را خواندم‪،‬‬ ‫بی اختیار شــروع به اشــک ریختن کــردم و جگرم‬ ‫سوخت‪ .‬واقعا فکر نکنم حیوان درنده بچه خودش را‬ ‫از ان ارتفاع پرت کند‪ .‬این افراد از بدترین حیوانات‬ ‫پست ترند و عاجزانه از دســتگاه قضایی درخواست‬ ‫پیگیری جدی موضوع را دارم‪ .‬‬ ‫‪ l‬الزم بود همان زمان که زمزمه های نهی رهبری‬ ‫به احمدی نژاد منتشر شد نامه احمدی نژاد به رهبری‬ ‫منتشر می شــد که موجب شــکاف در میان مومنان‬ ‫نشــود‪ .‬همان طور کــه رهبــری هــم در اظهارات‬ ‫اخیرشان اشاره کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬حاال کــه مســئوالن پذیرفته اند بــه جز خطای‬ ‫انسانی‪ ،‬جاده و نوع وســیله نقلیه هم در تصادفات‬ ‫نقش دارنــد‪ ،‬باید بپذیرنــد سیاســت های انها هم‬ ‫در کم توان شــدن بیشــتر بدهــکاران در پرداخت‬ ‫بدهی هایشــان نقش دارد‪ .‬انتظار مــی رود به جای‬ ‫روش های تنبیهی به شیوه های مختلف مردم را در‬ ‫پرداخت وام هایشان کمک کنند‪ .‬‬ ‫‪ l‬اقــای عــارف فرمودنــد ارتقــای کرامــت‬ ‫معلــم ضــروری اســت‪ .‬متشــکرم از اینکــه بعــد‬ ‫از ‪23‬ســال خدمت و تدریــس در متوســطه دوم و‬ ‫پیش دانشگاهی‪ ،‬امسال به تدریس در کالس سوم‬ ‫ابتدایی ارتقا یافتم!!‬ ‫‪ l‬تیتر روزنامه های حامی دولت در زمان مذاکرات‬ ‫هســته ای‪ ،‬هیچ گاه از ذهــن مردم پــاک نخواهد‬ ‫شــد که با چه شــور و هیجانی از رفع تحریم ها و به‬ ‫چرخــش درامدن اقتصاد کشــور با امضــای برجام‬ ‫نوید می دادند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪ l‬در ان زمان که اجــرای برجام بــرای تصویب به‬ ‫مجلس و شورای امنیت ملی رفت برخی از حامیان‬ ‫برجام اعالم کردند هــر روز تاخیر در تصویب برجام‬ ‫‪ 100‬میلیون دالر به کشــور خســارت وارد می کند و‬ ‫در حال حاضر که ‪ 7‬ماه اســت هیــچ حاصلی بعد از‬ ‫تصویب مجلس رخ نداده است؛ چرا همان اقایانی‬ ‫که مدعی خســارت در صورت تعویق اجرای برجام‬ ‫بودند ساکت هستند؟‬ ‫توئیت هایی با مضمون خلق و خوی ترامپ‬ ‫بامداد سه شنبه گذشــته اولین مناظره تلویزیونی بین‬ ‫دو نامزد انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا برگزار شــد‪.‬‬ ‫هیــاری کلینتون و دونالــ د ترامپ در این برنامــه هر کدام‬ ‫دیدگاه های شــان را بیــان کردنــد و در‬ ‫واقع به نوعی یکدیگــر را اماج حمالت و‬ ‫انتقادهای شــدید قرار دادند‪ .‬اما پس از‬ ‫پایان مناظره سایت های معتبر امریکایی‬ ‫بالفاصلــه اقــدام بــه نظرســنجی های‬ ‫انالین کردند که نتایج این نظرسنجی ها‬ ‫جالب توجه است‪ .‬بر اساس امار تارنمای‬ ‫توئیتر‪ ،‬ترامپ نقــل محافل تو ئیتری بود‬ ‫و ‪ 62‬درصــد گفت وگوهــای این شــبکه‬ ‫مجازی پیرامون او و‪ 38‬درصد انها در مورد‬ ‫هیالری کلینتون بــود‪ .‬ترامپ همچنین‬ ‫بیشترین توئیت های مربوط به مناظره را به خود اختصاص‬ ‫داد و بیشــترین بحث ها در مورد اظهارات ترامــپ در مورد‬ ‫قو خوی وی بــود‪ .‬ترامپ در مناظره ای که در دانشــگاه ‬ ‫خل ‬ ‫هافسترابرگزارشد‪،‬گفت‪ « :‬خلقوخویمنبهترینداشته ام‬ ‫(دارایی ام) است و خلق و خوی یک برنده را دارم‪ » .‬بیشترین‬ ‫توئیت های موضوعی نیز اقتصادی بود و سیاست خارجی‪،‬‬ ‫انرژی‪ ،‬محیط زیست‪ ،‬تروریسم و اسلحه در رده های بعدی‬ ‫قرار داشتند‪ .‬بر اســاس اماری که تارنمای شبکه اجتماعی‬ ‫فیس بوک ارائــه داد‪ ،‬کاربرانی که مناظــره را در فیس بوک‬ ‫ی » ترامپ عالقه مند‬ ‫قو خــو ‬ ‫پیگیری می کردند نیز به «خل ‬ ‫بودنــد و گفت وگوهای فیســبوکی راجع به ترامپ ســه برابر‬ ‫کلینتون یعنی‪ 79‬درصد به‪ 21‬درصد بود‪ .‬با این حال کاربران‬ ‫نمازشکر‬ ‫به تازگی عکســی در فضای مجازی دست به دست‬ ‫شده است که مربوط به اعضای تیم ملی فوتبال نوجوانان‬ ‫اســت‪ .‬عکاس تصویری از نماز خواندن اعضای تیم ملی‬ ‫فوتبال نوجوانــان کشــور را در قاب دوربین خــود به ثبت‬ ‫رسانده است‪.‬‬ ‫این عکس در فضای مجازی در هفته گذشته به طور‬ ‫گسترده ای منتشر شده و افراد مختلف راجع به ان اظهارنظر‬ ‫کردند‪ .‬گفته می شــود این تصویر مربوط به نماز شکر تیم‬ ‫ملى فوتبــال نوجوانان ایران بعــد از پیــروزى برابر ویتنام‬ ‫و صعود بــه جام جهانــی اســت‪ .‬گفتنی اســت؛ تیم ملی‬ ‫نوجوانان ایران در مرحله یک چهارم نهایی قهرمانی فوتبال‬ ‫اســیا به مصاف ویتنام رفت و با پیــروزی مقابل حریف به‬ ‫جمع چهارتیم اســیا راه یافت و جواز حضور در رقابت های‬ ‫جام جهانی نوجوانان ‪ 2017‬هند را به دست اورد‪.‬‬ ‫حداد‪ :‬همه دلواپسن‬ ‫‪ l‬مدعیان بــد بودن برجام بایــد توضیح دهند که‬ ‫الترناتیو برجام از نظر انها چیست؟ ایا می توان برجام‬ ‫را کنار گذاشــت؟ رهبری نظام در مــورد برجام نظر‬ ‫مشخصی دارد که ما به ان پایبند هستیم‪ .‬ایا برجام‬ ‫در انتخابات اینده به عنوان یک مساله شکاف انداز‬ ‫داخلی عمل خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬چرا دولتمردان ما باید در عالم سیاست تا این حد‬ ‫ساده باشند که تعارف های خشک و خالی مسئوالن‬ ‫امریکایی را بپذیرند و روی این حرف ها حســاب باز‬ ‫کنند؟!‬ ‫فیس بوک بیشــترین مطالب مناظره ای خود را به مالیات‪،‬‬ ‫داعش‪ ،‬مسائل نژادی و اقتصاد اختصاص دادند‪ .‬یکی از‬ ‫معتبرترینسایت ها‪ CNN‬استکه‪ 62‬درصدشرکت کنندگان‬ ‫در ان هیــاری کلینتون را پیــروز انتخابات‬ ‫می دانند‪ .‬اما پس از پایــان مناظره کاربران‬ ‫شــبکه های اجتماعی در امریــکا نظرات و‬ ‫کامنت های خود را در مورد دو نامزد انتخابات‬ ‫و نحوه برگزاری مناظره به اشتراک گذاشتند‬ ‫که بخشی از انها را مشاهده می کنید‪ .‬‬ ‫ایــن اولیــن بــار اســت کــه نامزد‬ ‫ی کــه توســط اف بــی ای‬ ‫ریاســت جمهور ‬ ‫بازجویی شده در مناظره شرکت می کند‪.‬‬ ‫ ترامپ وقتی اظهارنامه مالیاتی اش‬ ‫را رو می کند کــه کلینتــون ایمیل هایش را‬ ‫فاش کند‪.‬‬ ‫به محض اینکه کلینتون ‪ 33‬هزار ایمیل را افشا کند‬ ‫من هم اظهارنامه مالیاتی ام را ارائه می کنم‪.‬‬ ‫من بیــن مناظره رفتــم حمام و برگشــتم اما چیزی‬ ‫را از دســت ندادم‪ .‬این مناظره هم مثل همیشــه تکراری و‬ ‫بی محتوابود‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون همان کســی اســت که به جنگ‬ ‫عراق رای داد‪.‬‬ ‫کلینتــون تنهــا و اولین زنی اســت کــه در مناظره‬ ‫انتخاباتی کامال اعالم امادگی می کند‪.‬‬ ‫انتخاباتنهاییریاست جمهوری‪ 2016‬امریکا‪،‬هشتم‬ ‫ماه نوامبر برابر با‪18‬ابان ماه‪ 1395‬برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫درس خارج فقه‬ ‫حجت االسالم رئیسی‬ ‫گفت وگوی مجازی ضرغامی‬ ‫ و اشنا‬ ‫حسام الدیناشنادریکپستفیس بوکیدربارهعزت الله‬ ‫ی و حضور او در انتخابــات اظهارنظر کوتاهی انجام‬ ‫ضرغام ‬ ‫ی توصیه کرده بود که به خاطر خودش‬ ‫داده بود‪ .‬او به ضرغام ‬ ‫درانتخاباتایندهشرکتنکند‪.‬اینپستبهسرعتدرفضای‬ ‫مجازی منتشر شده به این دلیل که اشنا مشاور رئیس جمهور‬ ‫بود و نظراتش برای بسیاری دارای اهمیت است‪ .‬ضرغامی‬ ‫ یک روز بعد با انتشــار تصویری از یک پلنگ که در کنار یک‬ ‫عکاس نشست ه به این موضوع واکنش نشان داد‪ .‬در تصویر‬ ‫به شیوه طنز و از قول پلنگ خطاب به عکاس گفته شده بود‬ ‫ی با انتشــار این تصویر نوشت‪:‬‬ ‫که روی اهو زوم کند‪ .‬ضرغام ‬ ‫«مشاور! زوم کن رو اهو! همینجوری که معلومه اگر ایشون‬ ‫مشاور شما باشن مساله شون اهوهاست! مشــاور خوب در‬ ‫جایخودارزشمندوالزماست‪.‬مشاورخوبکارشناسوامین‬ ‫است‪.‬امینیعنی ترجیحدادنمنافعسازمانیبرمنافعشخصی‬ ‫یرابرخیاینطورتعبیرکردندکهنباید‬ ‫وقبیلگی!»اشارهضرغام ‬ ‫مانند یک پلنگ روی اهو هدف گــذاری کرد بلکه باید منافع‬ ‫بزرگ تررادرنظرداشت‪.‬‬ ‫دفاع مقدس در فضای مجازی‬ ‫سناریوی ادعایی برای اصولگرایان‬ ‫روزنامه ارمان در گفت وگو با مرتضی مبلغ با عنوان «ســناریوی‬ ‫انتخاباتی اصولگرایان با محوریت روحانی» نوشــت‪« :‬در شــرایط‬ ‫کنونی وضعیت سیاســی احمدی نژاد باید از جنبه های مختلف مورد‬ ‫تحلیل و بررسی قرار بگیرد؛ اول انکه احمدی نژاد به این نکته اگاهی‬ ‫دارد که در شرایط طبیعی در رقابت با اقای روحانی و حتی کاندیداهای‬ ‫دیگر شکست خواهد خورد و نمی تواند به اهدافی که از قبل برای خود‬ ‫طراحی کرده دســت پیدا کند‪ .‬مردم ایران یک اشــتباه را دوبار تکرار‬ ‫نمی کنند‪ .‬عملکرد او در هشت سال ریاست جمهوری و خسارت های بی شماری که سیاست های غلط و ناکارامدشان به‬ ‫کشور وارد کرد به خوبی بیانگر وضعیت سیاسی وی است‪ .‬البته سخن بنده به این معنا نیست که احمدی نژاد دارای هیچ‬ ‫پایگاه رایی نیست بلکه معتقدم وی دارای پایگاه حداقلی رای است اما به میزانی نیست که بتواند در فضای سیاسی ایران‬ ‫تاثیرگذار باشد‪ .‬کما اینکه همه نامزدهای انتخاباتی از میزانی رای برخوردارند‪ .‬نکته دیگر اینکه اگر احمدی نژاد مدعی‬ ‫یک والیت مدار واقعی است هیچ دلیلی ندارد عدم حضور خود را به نظر رهبری گره بزند‪ .‬نکته مهم تر انکه باید قبل از همه‬ ‫ی که برنامه ها و سیاست های غلط و‬ ‫این بحث ها تکلیف اقای احمدی نژاد و دولت ایشان در رابطه با خسارت های عظیم ‬ ‫ناکارامدشان به کشور وارد کرده اند با دستگاه قضا یی و ملت ایران روشن شود و بعد نوبت به این تحرکات و اقدام ها برسد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان حتی تالش خواهند کرد با اصولگرایان نیز وارد مذاکره شوند تا انها را نیز به سمت یک گفتمان معتدل‬ ‫سازنده برای اداره بهتر کشــور دعوت کنند‪.‬در شرایط کنونی مصلحت کشــور ایجاب می کند که اصالح طلبان از اقای‬ ‫روحانی به عنوان مناسب ترین گزینه برای مدیریت کشور حمایت کنند‪».‬‬ ‫مردم امسال به اندازه پول نفت مالیات دادند‬ ‫روزنامه اعتماد در گزارشی به مساله دریافت مالیات و حجم مبالغی‬ ‫که از مردم دریافت شده است پرداخته و می نویسد‪« :‬مالیات بر ارزش‬ ‫افزوده خیلی زود جای خود را بین سیاست های مالی باز کرد‪ .‬هشت سال‬ ‫ی نااشــنا و غریب بود اما امروز با وجود‬ ‫پیش مالیات بر ارزش افزوده نام ‬ ‫مخالفت های چند باره صنوف مختلف‪ ،‬بخش قابل توجهی از بار مالی‬ ‫دولت را همین نام بر دوش می کشد‪ .‬اهمیت مالیات مصرف کنندگان‬ ‫را در بودجه وقتی بیشــتر درک خواهیم کرد که درامد حاصل از ان را با درامدی که فروش نفت برای کشور ایجاد کرده‪،‬‬ ‫مقایسه کنیم‪ .‬تقریبا برابر‪ .‬درامد چهار ماهه دولت از محل فروش نفت خام ‪ 80‬هزار میلیارد ریال و درامد دولت در همین‬ ‫زمان از محل گرفتن مالیات بر ارزش افزوده ‪ 69‬هزار میلیارد ریال بوده اســت‪ .‬اعدادی نزدیک به هم که قرار است در‬ ‫راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی و ظرف چند سال نفت را هم پشت سر گذاشته و تمام قد درامدهای دولت را تامین‬ ‫کند‪ .‬در لیست سیاست های ابالغی اقتصاد مقاومتی نیز دیده می شود که بنا بر صفر شدن درامد نفت و جایگزین شدن‬ ‫ان با مالیات بر ارزش افزوده گذاشته شــده است‪ .‬بررســی نتایج عملکرد درامدهای مالیاتی مربوط به قانون مالیات بر‬ ‫ارزش افزوده و مقایسه این ارقام با ارقام مصوب قوانین بودجه ساالنه مربوط به این قانون حکایت از تالش سازمان امور‬ ‫مالیاتی برای گسترش پایه این نوع از مالیات دارد‪ .‬برای نمونه در سال ‪ 72 ،1388‬درصد از درامدهای مالیاتی مصوب در‬ ‫این بخش محقق شده است‪ .‬در سال های ‪ 1391‬و ‪ 1392‬عملکرد ارقام مربوط به مالیات بر ارزش افزوده بیش از ارقام‬ ‫مصوب قوانین بودجه و در سال ‪ 1393‬نیز عملکرد نزدیک به رقم مصوب است‪ ،‬البته باید به این نکته توجه کرد که در این‬ ‫سال ها‪ ،‬همواره نرخ مالیات بر ارزش افزوده درحال افزایش بوده است‪».‬‬ ‫پرونده ویژه همشهری ماه‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫شــماره ‪ ۱۴۸‬ماهنامه همشــهری ماه پرونده ویژه خود را به دردسرهای مدیریت‬ ‫شــهری تهران در رابطه با پرونده موســوم به امالک نجومی اختصاص داده اســت‪.‬‬ ‫پرونده ای که براساس ان‪ ،‬ادعا می شود بخشی از امالک و اراضی در تهران با تخفیف‬ ‫ویژه به چهره های سیاسی‪ ،‬فرهنگی و رســانه ای نزدیک به محمدباقر قالیباف واگذار‬ ‫شده است‪ .‬همشــهری ماه در پرونده ویژه خود‪ ،‬به رد شــایعات درباره این واگذاری ها‬ ‫پرداخته و کمیل قیدرلو‪ ،‬عضو شورای مرکزی جمعیت پیشــرفت و عدالت گفته است‬ ‫که همسویی رسانه های اصالح طلب با رســانه های معاند در موضوع امالک نجومی‬ ‫ شگفت اور بوده اســت‪ .‬برخی دیگر از صاحبنظران نزدیک به شهرداری تهران در این‬ ‫پرونده‪ ،‬از ماهیت سیاســی – انتخاباتی پشــت پرده کمپین تخریب مدیریت شــهری‬ ‫سخن گفته و مهدی فضائلی فعال سیاسی – رسانه ای اصولگرا نیز گفته است که یکی‬ ‫از اهداف تخریب شهرداری تهران‪ ،‬از یاد بردن پرونده فیش های حقوقی نجومی برخی دولتی ها بوده است‪ .‬تحلیلی بر‬ ‫چگونگی افشاگری های رسانه ای‪ ،‬از دیگر محورهای این پرونده است‪ .‬پرونده ای دیگر که همشهری ماه در این شماره‬ ‫خود به سراغش رفته‪ ،‬به غیبت احزاب در فرایندهای سیاسی ایران مرتبط است‪ .‬در حوزه اقتصاد نیز همشهری ماه پرونده‬ ‫خود را به موضوع قاچاق کاال اختصاص داده و تالش کرده تا گریزگاه های قاچاقچیان را شناسایی کند‪ .‬در همین رابطه‬ ‫احمد توکلی اقتصاددان هشدار داده است که هنوز در کشور ابعاد ویران کننده فساد درک نشده است‪ .‬در همین پرونده‬ ‫برخی الگوها برای مقابله با قاچاق مورد بررسی قرار گرفته و نقش گمرک در مبارزه با قاچاق کاال نیز برجسته شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫هفته دفاع مقدس باعث شــد تا بســیاری از کاربران‬ ‫شــبکه های مجازی تصاویر و متن هایی را به این مناسبت‬ ‫منتشــر کنند‪ .‬بیشــتر حجم به تصاویری باز می گشت که‬ ‫مربوط بــه دوران دفاع مقدس بود‪ .‬بســیاری از رزمندگان‬ ‫دیروز دست به انتشار تصاویر خودشــان در روزهای دفاع‬ ‫مقدس زدند یا خاطراتــی از ان دوران را بــرای مردم بازگو‬ ‫کردند‪ .‬محمدباقر قالیباف‪ ،‬شــهردار تهران نیز عکسی از‬ ‫س در اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت و‬ ‫دوران دفاع مقد ‬ ‫عنوان کرد همین که بدانیم دیروز و امروز مبارزه وجود داشته‬ ‫و دارد کافی است‪ .‬متن پیام وی بدین شرح است‪« :‬گاهی‬ ‫فکر می کنم دفاع هشت ساله دیروز سخت تر بوده یا مبارزه‬ ‫مدام و بی مکان و زمان امروز‪ .‬هر فردی باتوجه به زمینه ای‬ ‫که در زندگی داشــته جوابی به این سوال سخت می دهد‪.‬‬ ‫من به دنبال نوشتن پاسخ این ســوال نیستم‪ .‬اصال شاید‬ ‫بهتر باشــد که در پی نتیجه گیری سریع درباره این پرسش‬ ‫نباشیم‪ .‬همین که بدانیم دیروز و امروز مبارزه وجود داشته و‬ ‫دارد کافی است؛ اینکه باور کنیم دشمن دیروز با تمام توان‬ ‫به مســیر خودش ادامه می دهد و فقط شیوه اش را عوض‬ ‫کرده است؛ اینکه دیروز در میدان دفاع می جنگیدیم و امروز‬ ‫پشت میز مذاکره و در هر دو حال باید به یک اندازه هوشیار‬ ‫باشیم‪ .‬مساله این است که بعضی به وجود این دشمن و این‬ ‫مبارزه باور ندارند‪».‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪13‬‬ ‫چالش پناهجویان‬ ‫گفتارها‬ ‫مســاله پناهجویان در کشــورهای اروپایی تبدیل به یک بحران‬ ‫شــده و حاال المــان در صــدر این کشــورها با چالشــی دردسرســاز‬ ‫روبه روســت‪ .‬در گفتار این مشــاره عالوه بر این موضــوع به تحوالت‬ ‫انتخاباتــی اصالح طلبان ‪ ،‬تحوالت افغانســتان و رابطــه ایران و مصر‬ ‫پرداخته ایم‪.‬‬ ‫شکافدرنهادتصمیم سازاصالحات‬ ‫بررسیتفاوتشکاف هایمتراکمدرشورایعالیسیاست گذاریاصالحات‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫روزهای پرتنش سیاســی کشــور اغاز شــده است؛‬ ‫ناقوس رقابت برای میز ریاست در پاســتور به صدا درامده‬ ‫اســت‪ .‬محمود احمدی نژاد‪ ،‬یکی از مهم ترین بازیگران‬ ‫سیاسی کشور از عدم حضورش در انتخابات اتی خبر داد و‬ ‫اصولگرایان همچنان به دنبال یافتن نامزدی «واحد» که‬ ‫واجد همگرایی همه طیف ها باشــد؛ هستند‪ .‬اصولگرایان‬ ‫که در ســال ‪ 92‬برای انصراف نامزدهــای این جریان تمنا‬ ‫می کردند و حتی بــزرگان انان نامه های محرمانه ارســال‬ ‫می کردنــد‪ ،‬حاال یک گزینه بــرای رونمایی در برابر شــیخ‬ ‫دیپلمات ندارد‪ .‬ان ســوی سپهر سیاســت اصالح طلبان‬ ‫قرار دارند؛ انان سرمســت از عدم حضور مهم ترین رقیب‬ ‫کارزار انتخابات ‪ 96‬هســتند و همچنین یــک گام از رقیب‬ ‫سنتی خود نســبت به نهادهای تصمیم گیر جلوتر هستند؛‬ ‫اصالح طلبان برای رهایی از واگرایی نهاد تصمیم ساز خود‬ ‫را تحت قالب «شورای عالی سیاست گذاری اصالحات»‬ ‫پیش از انتخابات مجلس شورای اســامی ایجاد کردند‪.‬‬ ‫اســفند ‪ ،94‬روزهای شــیرینی را بــرای اصالح طلبان رقم‬ ‫زد؛ این شورا در اولین بیانیه شورای عالی سیاست گذاری‬ ‫پــس از اعالم لیســت ائتالفی نوشــت‪« :‬شــورای عالی‬ ‫سیاســت گذاری انتخاباتی اصالح طلبان تالش می کند با‬ ‫امید و همگرایی پس از انتخابات ‪ 92‬که با ائتالف نیروهای‬ ‫اعتدال گرا منجر به روی کار امدن دولت تدبیر و امید شد‪،‬‬ ‫گام دوم را در انتخابات مجلس شــورای اســامی محکم‬ ‫بــردارد‪ .‬انچه تاکنون به دســت امده‪ ،‬بر اســاس همدلی‪،‬‬ ‫انسجام و تقدیری اســت که همه جریان ها و تشکل های‬ ‫سیاسی و شــخصیت های حقیقی و حقوقی ازادی خواه‪،‬‬ ‫اســتقالل طلب و پیشــرفت خواه بــر ان تاکید داشــته و‬ ‫واقع بینانه ثبات‪ ،‬امنیت و پیشــرفت همه جانبه کشور را در‬ ‫نظر دارند؛ راهی که اغازشــده و ادامه خواهد یافت‪ .‬راهی‬ ‫که اکنون در استانه انتخابات منجر به تشکیل شورای عالی‬ ‫سیاست گذاری شــد‪ ».‬و ســرانجام فرجام پیروزی نسبی‪،‬‬ ‫ره اورد مدیریت انتخاباتی شــورای عالی سیاســت گذاری‬ ‫اصالحات شد‪.‬‬ ‫اما این روزها حالوت پیروزی پایان یافته اســت؛ دو‬ ‫شکاف در بدنه نهاد تصمیم ساز اصالحات‪ ،‬زمزمه واگرایی‬ ‫را برای انان به ارمغان اورده اســت‪ .‬دو شکاف متراکم که‬ ‫برخی از تحلیلگران سیاسی‪ ،‬ان را با وضعیت پیشا انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ‪ 84‬مشابه ســازی می کنند‪ .‬شکاف اول‬ ‫جدال بر ســر «توزیــع قدرت» میــان حــزب «کارگزاران‬ ‫ت با حامیان‬ ‫سازندگی» نماد طیف راســت جریان اصالحا ‬ ‫«محمدرضا عارف» نماینده طیف چپ اصالحات اســت‬ ‫و شکاف دوم ماحصل برداشــت های متفاوت «نهادی»‬ ‫اســت؛ شــکاف نهادی تضاد میــان نقش افرینی قدرت‬ ‫کاریزماتیک «اشخاص» و توان بسیج کنندگی «احزاب»‬ ‫اســت؛ که «دامنه» و «هدف» هر یک از این شــکاف ها‬ ‫متمایز است‪.‬‬ ‫کارگزارانی ها علیه عارف‬ ‫طیف راست جریان اصالحات تشکیل شورای عالی‬ ‫سیاســت گذاری اصالحات را «موقتی» برای دستیابی به‬ ‫هدف انچه «حــذف تندروها» در بهارســتان می خوانند؛‬ ‫تلقــی می کننــد‪ .‬کارگزارانی ها بــرای حضــور محمدرضا‬ ‫عارف «شرط گذاری» کردند و فضای مانور سیاسی وی را‬ ‫مشخص کردند؛ نشــریه صدا‪ ،‬نزدیک به حزب کارگزاران‬ ‫سازندگی به عارف خاطرنشان می کند که باید ابتدا جایگاه‬ ‫خود را بشناسید و بداند جایگاه وی «موقتی» است ‪ .‬یکی‬ ‫از اعضای کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی با تاکید‬ ‫بر «موقتی بودن» نوشــت‪« :‬ســاختار خــود را «موقتی و‬ ‫مقطعی » می داند و پس از ان نیز خودبه خود منحل می شود‬ ‫یا به اشکال دیگری ارتقا می یابد» و همچنین در گام دوم‬ ‫«توجه به رونــد چارچوب ها و مناســبات درون جبهه ای»‬ ‫است‪ .‬عارف در این مرحله کار دشوارتری نسبت به مرحله‬ ‫اول دارد‪ .‬چراکه او برخالف اکثریت قریب به اتفاق اعضای‬ ‫شورای عالی اصالح طلبان جایگاه دبیرکلی یا عضویت ارشد‬ ‫در یکی از احزاب و گروه های سیاسی اصالح طلب را ندارد و‬ ‫انتخاب او به عضویت هیات رئیسه شورای عالی هم‪ ،‬مبتنی‬ ‫بر جایگاه و موقعیت شخصی او و احترام ناشی از فداکاری‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری بوده است‪».‬‬ ‫اما در همان ابتدای تشکیل شورای سیاست گذاری‬ ‫برخالف شــرط گذاری ها‪ ،‬طیف چپ اصالحــات در برابر‬ ‫حزب کارگزاران ســازندگی در چینش اعضا توازن قوا را به‬ ‫ســود خود رقم زد‪ .‬محمدرضا عارف شــرط حضور خود را‬ ‫منوط به حضور مشاورانش در شورای سیاست گذاری کرد‬ ‫و حسن رسولی‪ ،‬جعفر توفیقی‪ ،‬صادق بناب‪ ،‬الهه کوالیی‬ ‫و سید مهدی نادمی به چینش اعضا افزوده شدند و این به‬ ‫معنای افزایش وزن عارف در روند تصمیم گیری ها بود‪ .‬اما‬ ‫دست زمانه با کارگزارانی ها یار بود؛ شورای نگهبان به داد‬ ‫انها رسید و با رد صالحیت اعضای طیف چپ اصالحات‪،‬‬ ‫شرایط برای اعمال قدرت کارگزاران سازندگی فراهم شد؛‬ ‫انها در تحلیل فضای انتخاباتی از «محدودیت ساختاری»‬ ‫برای حضور در قدرت ســخن گفتند و طیف چــپ را برای‬ ‫پذیرش ائتالف با حامیان دولت متقاعد کردند و این حزب با‬ ‫گفتارها‬ ‫یکی از نشســت های خبری خود قبل از برگزاری انتخابات‬ ‫هیات رئیسه مجلس در پاســخ به یکی از خبرنگاران درباره‬ ‫موضع حزب اعتدال و توسعه درباره انتخاب رئیس مجلس‬ ‫به صراحت عنوان کرد حزب اعتدال و توسعه تابع تصمیم‬ ‫فراکسیون امید در این زمینه است‪ .‬بااین وجود چهارشنبه‬ ‫یعنی ســه روز مانــده به انتخــاب هیات رئیســه مجلس‪،‬‬ ‫به صورت رسمی اعالم شد حزب اعتدال و توسعه در مساله‬ ‫انتخاب رئیس مجلس اینده بی طرف است و از هیچ کدام‬ ‫از کاندایدها به صورت رسمی حمایت نمی کند‪ ...‬شورای‬ ‫عالی سیاست گذاری اصال فکر نمی کرد در لحظات مهم و‬ ‫سرنوشت ساز دوستان کنار بکشند و اعالم بی طرفی کنند‪».‬‬ ‫حتی پس از گذشــت ماه ها‪ ،‬محمدرضا عارف شکست ها‬ ‫فراکســیون امید را دســتاورد هزینه «ائتالف» دانست و‬ ‫اظهار داشت‪« :‬اگر برخی کم لطفی ها از جانب کسانی که‬ ‫در ائتالف امید بودند‪ ،‬صــورت نمی گرفت‪ ،‬بهتر به هدف‬ ‫خود می رسیدیم و به همین دلیل گالیه های جدی در این‬ ‫خصوص وجود دارد که در زمان مناسب مطرح خواهد شد‪.‬‬ ‫در ائتالفی کــه در فرایند انتخابات مجلــس دهم صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬حضور برخی افراد در لیست امید هزینه هایی برای‬ ‫ما در پی داشت ولی به جهت احترام به ائتالف و ارائه لیست‬ ‫واحد‪ ،‬این هزینه ها را متقبل شدیم‪».‬‬ ‫سنت جدال طیف راست و چپ اصالحات در گام سوم‬ ‫هم استمرار دارد؛ کارگزارانی ها خواهان عدم ریاست عارف‬ ‫به دلیل ریاست بر فراکسیون امید در بهارستان هستند تا از‬ ‫این طریق دامنه قدرت خــود را افزایش بدهند و اولین گام‬ ‫را با ریاست محمدعلی نجفی بر ســتاد انتخاباتی روحانی‬ ‫برداشته اند‪.‬‬ ‫شورش احزاب علیه شورای سیاست گذاری‬ ‫این دو شــکاف دارای «دامنه» و «هدف» متفاوتی‬ ‫اســت که کارکرد هرکدام را متناســب با ان مولفه ها تغییر‬ ‫می دهد‪ .‬در شــکاف اول‪ ،‬طیف راســت بــه دلیل قدرت‬ ‫«مادی» باال که بازوی حمایتــی اصالح طلبان در دوران‬ ‫پرخــرج انتخابات اســت و همچنین اثرگــذاری نیروهای‬ ‫سیاسی این طیف در دولت‪ ،‬امکان رسیدن به هدف اعالنی‬ ‫با افزایش فشار به رئیس دولت اصالحات را دارد و تهدیدی‬ ‫برای «ماهیت وجودی» شورای عالی سیاست گذاری هم‬ ‫محسوب می شود‪ .‬در این صورت تغییرات جدی در ارایش‬ ‫سیاســی اصالح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری با‬ ‫پذیرش زودهنگام حســن روحانی رخ خواهد داد و در این‬ ‫عسرت طیف چپ گمانه حضور نامزد انان افزایش می یابد‪.‬‬ ‫از ان سو شکاف دوم در بدنه اصالح طلبان اثرگذاری‬ ‫محــدودی دارد؛ زیــرا جدال بــرای «جای یابــی در روند‬ ‫تصمیم گیــری» اســت و ایــن هیاهوها از ســوی احزاب‬ ‫اصالحات با هدف «سهم خواهی» صورت می گیرد و اقدام‬ ‫جدایی انان از بدنه اصلی با پایگاه اجتماعی بســیار اندک‬ ‫به منزله خودحذفی ساختاری اســت‪ .‬این احزاب افزایش‬ ‫سهمیه حضور نیروهای سیاسی خود برای لیست شورای‬ ‫شهر به خصوص در شهر تهران را می خواهند‪.‬‬ ‫علی صوفی رئیس ستاد ائتالف اصالح طلبان‬ ‫تهران بیست روز قبل از جدال بهارستانی ها خبر‬ ‫از «توافق» برای ریاست محمدرضا عارف داد‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫تالش های کارگزارانی ها و‬ ‫حامیان دولت یازدهم نتیجه داد؛‬ ‫عارف شکست سختی خورد‬ ‫چشم انداز دو شکاف در شورای سیاست گذاری‬ ‫گفتارها‬ ‫دست برتر نیروهای همسو با دولت یازدهم را در قالب حزب‬ ‫اعتدال و توسعه وارد لیست امید کردند‪.‬‬ ‫انتخابــات مجلس دهم به ســود اصالحــات پایان‬ ‫یافت؛ اما جدال طیف چپ و راســت اصالحــات وارد فاز‬ ‫جدیدی شــد؛ ریاســت بهارســتان در دوراهی محمدرضا‬ ‫عارف و علی الریجانــی قرار گرفت‪ .‬علــی صوفی رئیس‬ ‫ستاد ائتالف اصالح طلبان تهران بیست روز قبل از جدال‬ ‫بهارستانی ها خبر از «توافق» برای ریاست محمدرضا عارف‬ ‫داد و اظهار داشت‪« :‬توافق برای ریاست مجلس دهم بین‬ ‫سران اصالحات‪ ،‬اقایان هاشمی‪ ،‬روحانی و رئیس دولت‬ ‫اصالحات صورت گرفتــه و توافق این بوده و هســت که‬ ‫ریاست کرسی مجلس اینده از ان عارف باشد‪ ».‬اما ان سوی‬ ‫جریان اصالحات دلواپس ریاســت نماینــده طیف رقیب‬ ‫بودند؛ کارگزارانی ها عارف را «ممنوع المقام» می خواهند‬ ‫و در همین راســتا نشــریه نزدیــک به این حزب نوشــت‪:‬‬ ‫«شاید نیاز باشد عارف ایثاری را که در بهار ‪ 92‬صورت داد؛‬ ‫دیگربار در بهار ‪ 95‬تکرار کند‪...‬حکم ازلی برای عارف هم‬ ‫ممنوع المقامی باشــد‪ .‬او باید باده قدرت را به لب رسان د اما‬ ‫ننوشد تا در عوض‪ ،‬بتواند جرعه ای یا باریکه ای اب به لب‬ ‫لشکر تشنگان برساند‪ .‬عارف در بهار ‪ 92‬جام را ننوشید و به‬ ‫روحانی سپرد‪ .‬شاید این بار‪ ،‬حکم ازلی این باشد که جام را‬ ‫به رقیبی فیلسوف بسپارد‪».‬‬ ‫تالش هــای کارگزارانی ها و حامیــان دولت یازدهم‬ ‫نتیجــه داد؛ عارف شکســت ســختی خورد؛ پــس از این‬ ‫رخداد‪ ،‬حسن رسولی سخنگوی ستاد انتخاباتی محمدرضا‬ ‫عارف لب بــه انتقــاد از هم پیمانان عارف گشــود و اعالم‬ ‫بی طرفی حزب اعتدال و توســعه را یکی از عوامل اصلی‬ ‫کاهش رای عارف اعالم کرد و گفــت‪« :‬اقای محمدباقر‬ ‫نوبخت به عنــوان دبیرکل حــزب اعتدال و توســعه نیز در‬ ‫اولین اعتراض ها زمانی اغاز شد که اصالح طلبان از‬ ‫گزاره «تنها و اخرین گزینه انتخاباتی حسن روحانی است»‬ ‫عبور کردند و از «پیش شــرط» برای حمایــت از کلیددار‬ ‫دولت یازدهم خبر دادند؛ در همین هنگام برخی از احزاب‬ ‫اصالحات علیه شورای سیاست گذاری اصالحات شورش‬ ‫کردند؛ انان معتقدند که شورای عالی سیاست گذاری فقط‬ ‫برای انتخابات مجلس طراحی شده است و در شرایط فعلی‬ ‫شورای هماهنگی در اغمای تصمیم گیری قرارگرفته است‬ ‫که این به دلیل محوریت «اشخاص» به جای «احزاب»‬ ‫است‪ ،‬بنابراین خواهان بازگشت قدرت به شورای هماهنگی‬ ‫اصالحات هســتند‪ .‬در همین راســتا احمــد حکیمی پور‪،‬‬ ‫دبیرکل حزب اراده ملت‪ ،‬اظهار داشت‪ « :‬شورای هماهنگی‬ ‫جبهه اصالحات دارای یک سازوکار مستحکم و با پشتوانه‬ ‫حقوقی است که منطق الزم برای تصمیم گیری انتخاباتی‬ ‫را هم دارد و احزاب اعضای تشــکیل دهنده ان هستند‪ .‬به‬ ‫این نتیجه رســیده ایم که اگر اشــخاص اصالح طلب هم‬ ‫می خواهند در کنار احزاب این طیف فعالیت کنند‪ ،‬اقدامات‬ ‫خود را در کنار احزاب و شورای هماهنگی تعریف کنند‪».‬‬ ‫بــا اوج گیــری اختالفــات میــان اصالح طلبــان‬ ‫ســرانجام مجمع نیروهــای خط امام(ره)‪ ،‬حــزب اعتماد‬ ‫ملی‪ ،‬حزب مردم ســاالری‪ ،‬حزب اراده ملت ایران‪ ،‬مجمع‬ ‫دانش اموختگان ایران اسالمی‪ ،‬انجمن اسالمی مهندسان‬ ‫ایران و حزب وحــدت و همکاری ملــی در بیانیه ای پایان‬ ‫ماموریت شورای عالی سیاست گذاری را خواستار شدند‪ .‬در‬ ‫این بیانیه امده است‪« :‬شورای سیاست گذاری‪ ،‬ماموریت‬ ‫انتخاباتی اســفند ‪ ۹۴‬داشــته و با پایان همان انتخابات‪،‬‬ ‫ماموریت اش پایان یافته تلقی می شــود و ادامه فعالیتش‬ ‫بال موضوع است‪ .‬ضمن انکه هرگونه تصمیم گیری فردی‬ ‫و محفلی در انتخاب ترکیب این شــورا‪ ،‬اصالت‪ ،‬کارکرد و‬ ‫چه بسا مشروعیت انها را زا یل می سازد‪ .‬ایران با ده ها سال‬ ‫پیشینه فعالیت حزبی در عرصه سیاسی‪ ،‬افغانستان نیست‬ ‫که نیاز به لویی جرگه داشته باشد‪ .‬احزاب را باور کنیم و راه را‬ ‫برای توسعه نقش احزاب و فعالیت های رسمی بیش ازپیش‬ ‫هموار ســازیم‪ .‬ایــن روش و منش برازنــده اصالح طلبان‬ ‫است و نه شیوه های کنونی‪ .‬در این راستا تقویت و تبعیت از‬ ‫شورایهماهنگیجبههاصالحاتبه عنوانتنهانهادرسمی‬ ‫دیرپای متشکل از احزاب اصالح طلب که در طول حیات‬ ‫سیاسی خود بارها از ازمون های حســاس و سرنوشت ساز‬ ‫به ویژه در عرصه های انتخاباتی سربلند بیرون امده است‪،‬‬ ‫وظیفه همه کســانی اســت که خود را طرفدار اصالحات‬ ‫می دانند‪».‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گفتارها‬ ‫موالنا و روشنفکری دینی معاصر‬ ‫درباره مرد بزرگ فرهنگ ایران‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫اگر بگوییــم ابر مرد قــرن هفتم در ســپهر فرهنگ‬ ‫ایرانی در قرن بیســت و یکم خورشــیدی توانسته است به‬ ‫معنای مقتــدای بی رقیب و پدر معنوی روشــنفکری دینی‬ ‫معاصر باشد‪ ،‬ســخنی حیرت انگیز است که البته به گزاف‬ ‫گفته نشده‪ .‬مردی که هشتم مهرماه در تقویم میهنی مان‬ ‫روزی برای بزرگداشت اوست‪ .‬متفکر و شاعر پراوازه ایران‬ ‫زمین موالنا جالل الدین محمد بلخی‪ .‬ابرمردی که به رغم‬ ‫اختالف نظرهای فراوان در کجایی بودن و انتسابش‪ ،‬در‬ ‫عصر جدید ققنوس وار از دل خاکســتر و غبار قرن ها ســر‬ ‫براورده و انبانی از معنا را پیشاروی مخاطبان خود گسترانیده‬ ‫و این گونه خود را به مثابه دیگر قله هــای فرزانگی ایرانی‬ ‫فرامرزی کرده اســت‪ .‬مــردی که حــاال دیگر‪ ،‬بــودن او‬ ‫باختر و خاور را در نوردیده اســت‪ ،‬اویی که البته اگرچه به‬ ‫پارسی اندیشید و نوشت و ســرود و گفت؛ اما نامش ورای‬ ‫هر نام و نشــانی‪ ،‬خورشــیدی بر تارک اســمان معناجویی‬ ‫شده‪ ،‬که خودش سروده بود‪« ،‬عاشــقان را ملت و مذهب‬ ‫خداست»‪ .‬بنابر همین وصف اســت که اندیشه و اثار او را‬ ‫یکی از ابشخورهای اصیل و اصلی روشنفکری دینی معاصر‬ ‫می دانیم‪ .‬از اقبــال الهوری که جذبه موالنا‪ ،‬اوی اشــنا با‬ ‫«افرنگ» و «نیرنگ» هایش را مبهوت عظمت و ژرفناکی‬ ‫اندیشه اش کرده بود‪ ،‬ان قدر که خواســت در سرودن نیز‬ ‫پی درپی او باشد تا معلم فقید انقالب‪ ،‬علی شریعتی که به‬ ‫اعتراف خودش یکی از چندباری که به یاس فلســفی عزم‬ ‫بدرود گفتن با زندگی را داشته‪ ،‬این مثنوی شریف بوده که‬ ‫نجاتش داده است و بعد تر اوست که شاهکار خود «کویر»‬ ‫را مقدمه ای بر مثنوی شریف می داند‪.‬‬ ‫تامــل و توجــه به اثــار موالنــا جالل الدیــن محمد‬ ‫همچنین در بســیاری از اثار روشــنفکران دینی معاصر در‬ ‫دهه هــای اخیر نیــز رواج گســترده ای پیدا کرده اســت‪.‬‬ ‫به گونه ای که کمتر متن یا صوتی را از روشــنفکرانی دینی‬ ‫معاصــر می توان یافــت که از ایــن تاثیر بی بهره باشــند‪.‬‬ ‫استشهاد به اثار موالنا در قالب ابیات و حکایات و بهره گیری‬ ‫از بن پاره های اندیشــه وی و همچنیــن باز خوانی مفاهیم‬ ‫و کلید واژه های مستعمل روشــنفکران دینی در این اثار از‬ ‫جمله این بهره هاست‪.‬‬ ‫در مطالعه این تاثیر پذیری و رویکردی که روشنفکری‬ ‫دینی ما به اندیشــه های شــعله ور و ژرفنــاک موالنا دارد‪،‬‬ ‫سطوح مختلفی را می توان بررسید‪ .‬چرا که مواجهه غالب‬ ‫این اندیشمندان با تفکر موالنا نه در یک سطح است و نه به‬ ‫یک اندازه و نه حتی روش شناسی یگانه ای دارد‪ .‬به عبارت‬ ‫دقیق تر در مطالعه تاثیر اندیشه های موالنا بر روشنفکری‬ ‫دینی در دهه های اخیر هر روشنفکر و پروژه فکری اش را باید‬ ‫به طور جداگانه بررسی کرد؛ تا بتوان به سهم تاثیر پذیری‬ ‫ان متفکر از اندیشــه ها و اثار موالنا از یک سو و همچنین‬ ‫باز تولید مفاهیم جدید و دیالوگ برقرار شــده در پرســش و‬ ‫پاسخ ایجاد شده میان روشنفکر دینی و موالنا واقف شد‪.‬‬ ‫با این وصف اما در عین حال تاثیرات مشترکی را نیز‬ ‫می توان در کل گفتمان روشنفکری دینی معاصر مالحظه‬ ‫کرد که شــاید تنها توجهی گذرا به انها در این مجال اندک‬ ‫میسر باشد‪.‬‬ ‫در وهله نخست این مطالعه اخیر می توان دو تفکیک‬ ‫کلی داشت از نخست‪ ،‬اموزه های فکری موالنا و دوم؛ روش‬ ‫فکری او در ارائه مفاهیم و حتی مخاطبه با جامعه و مردم‪.‬‬ ‫دربــاره اموزه هــای ماخــوذ از اندیشــه موالنــا در‬ ‫روشــنفکری دینی معاصر بایــد گفت؛ یکــی از مهمترین‬ ‫وجوه‪ ،‬کثرت گرایی معرفتی موالنا اســت که وفاق تامی با‬ ‫نگاه کثرت گرایانه امروزی روشــنفکری دینی دارد‪ .‬بر این‬ ‫مبنا حقیقت دیگر دستامدی انحصاری نیست و از همین رو‬ ‫نیز هر گونه خشونت در فهم ناشی از انحصار حقیقت باطل‬ ‫شناخته می شــود و محلی از اعراب ندارد‪ .‬از همین اموزه‬ ‫مبنایی همچنیــن می توان به اموزه نفی هرگونه خشــونت‬ ‫دست یافت‪ .‬صلح کل بودن‪ ،‬احترام و دوست داشتن انسان‬ ‫از ان رو که انسان است از همین اموزه سرچشمه می گیرند‪.‬‬ ‫اما خود این اموزه بنیادی یعنی کثرت گرایی معرفتی موالنا‬ ‫ریشــه در عرفان ازادی طلبی دارد که روشــنفکران دینی‬ ‫موالنا را این گونه بــه جهانیان می شناســانند و نه تصوف‬ ‫خانقاه نشــینی که به چرخ زدن خوش است و خوش است‪.‬‬ ‫عرفانی که ورای شطح و طامات صوفیانه‪ ،‬ازادی و رهایی‬ ‫انســان را از هر قیدی می خواهد‪ ،‬حتــی قید گمان تملک‬ ‫حقیقت‪ .‬عرفانی کــه البته رکن اصلی ان غیــر از ازادی با‬ ‫مفاهیم کلیدی عشق و اخالق نیز همراه است‪.‬‬ ‫تجربه عشــق و توجه به اخالق نیز دو اموزه بنیادی‬ ‫دیگر است که به عنوان وجه اشتراک تاثیر اندیشه موالنا بر‬ ‫گفتمان روشنفکری دینی معاصر مورد توجه است‪ .‬توضیح‬ ‫اینکه پدیدار شناسی عشق در اندیشه موالنا با ویژگی هایی‬ ‫همراه است که باز تعریف ان در جهان مدرن برای مخاطبان‬ ‫گفتمان روشــنفکری دینــی معاصــر در دهه هــای اخیر‬ ‫جذابیت های پیــدا و پنهان بســیاری داشــته و دارد‪ .‬این‬ ‫تازگی بــه اضافه امــوزه اخالق محوری اندیشــه موالنا به‬ ‫اعتقاد چهره های شاخص گفتمان مذکور یکی از راه های‬ ‫نجات بخش انسان واداده در بن بست معنا و معنویت است؛‬ ‫انسانی که ناگزیر از رنج ها دنیای نوشده و مدرن‪ ،‬گویی در‬ ‫برهوت چشــمه ای را می جوید تا به صورت شســتن در ان‬ ‫بتواند از خواب غفلتی که دچار شده است به در اید! در این‬ ‫میان البته نگاه ویژه و جذاب موالنا و اموزه های اوست که‬ ‫نوید در دسترس بودن این چشمه را به جویندگان می دهد‪.‬‬ ‫اما از منظر روشــی نیز چنان که گفته شــد‪ ،‬اندیشه‬ ‫موالنا تاثیرات بسیاری را بر گفتمان مزبور گذاشته است‪.‬‬ ‫متکی نبودن بر خرد خود بنیــاد و در عین حال فهم عقالنی‬ ‫شریعت و اهمیت دادن به اشراق و شهود عرفانی و توجه به‬ ‫زیستن انسان ها‪ ،‬بودن در بطن واقعیت و مخاطب شناسی‪،‬‬ ‫نمایی از این تاثیر روشی است‪.‬‬ ‫بــر ایــن مبنــا موالنــا عــاوه بــر ارائــه اموزه های‬ ‫اصیلــش‪ ،‬روش اندیشــیدن یــا بــه عبــارت دقیق تــر‬ ‫شــناخت و فهم جهان را نیز بــه مخاطبانــش می اموزد و‬ ‫همیــن تاثیــری واضــح بــر روشــنفکری دینــی معاصر‬ ‫داشــته اســت‪ .‬تاثیر مــردی کــه عاشــقانه می ســرود‪:‬‬ ‫«عقل و جان عین بهار است و بقا»‬ ‫اختالفات مصر و عربستان‬ ‫عربستان در سودای مصر سر به راه‬ ‫سعودی ها از تغییر فاز رابطه ایران و مصر خشمگین هستند‬ ‫کامران کرمی‬ ‫روزنامه نگار و پژوهشگر خلیج فارس‬ ‫مالقات وزرای خارجه ایران و مصر در حاشیه نشست‬ ‫مجمع عمومی ســازمان ملل متحد که به گفته سخنگوی‬ ‫دستگاه دیپلماسی ایران می تواند پایه ای برای تماس های‬ ‫بیشتر بین تهران و قاهره باشد‪ ،‬خشم عربستان سعودی را‬ ‫از این دیدار برانگیخت‪ .‬موضوعی که واکنش وزیر خارجه‬ ‫مصر را به دنبال داشت‪ ،‬انجا که از اختالف نظر با ریاض بر‬ ‫سر سوریه سخن به میان اورد‪ .‬به گفته یکی از دیپلمات های‬ ‫بلندپایه وزارت امور خارجه مصر که قبال در ایران مامور بوده‬ ‫است‪ ،‬مقامات ســعودی اعتراض خود را به این دیدار طی‬ ‫تماس تلفنی با «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر‬ ‫بیان و حتی در این تماس مصر را تهدید به قطع کمک های‬ ‫مالی خود کرده اند‪ .‬طبق اظهارنظر این دیپلمات‪ ،‬مقامات‬ ‫ســعودی از عالقه مصر به نزدیکی با ایران بسیار ناخشنود‬ ‫هستند و در مورد اخباری مرتبط با اظهارنظر سامح شکری‪،‬‬ ‫وزیر خارجه مصر مبنی بر اینکه قاهره بر عکس عربســتان‬ ‫سعودی با رفتن بشار اســد و از بین رفتن ساختار حکومتی‬ ‫سوریه مخالف است منتشــر شــده‪ ،‬توضیح خواسته اند‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه مصر در ارتباط با دیدار محمدجواد‬ ‫ظریف و سامح شکری‪ ،‬وزرای خارجه ایران و مصر در حاشیه‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل‪ ،‬گفت که دو طرف در این دیدار‬ ‫در مورد فعالیت های مربوط بــه جنبش عدم تعهد و مواضع‬ ‫اعضای این جنبش در قبال مسائل منطقه ای و بین المللی‬ ‫خاورمیانــه از جمله اوضــاع ســوریه در چارچوب عضویت‬ ‫هر دو کشور در گروه دوستان ســوریه گفت وگو و بر توقف‬ ‫فوری درگیری ها در سوریه و پایبندی طرفین درگیر به توافق‬ ‫اتش بس تاکید کردند‪.‬‬ ‫در کشاکش روابط عادی تا راهبردی‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫از زمان انقالب مردم مصر علیه حسنی مبارک در سال‬ ‫‪ 2011‬شــاهد ان بودیم که مردم مصر به سمت سفارتخانه‬ ‫عربستان سعودی حمله کردند‪ .‬در مقابل‪ ،‬درون مصر نوعی‬ ‫بیزاری نسبت به سیاست های عربستان سعودی وجود دارد‬ ‫که پس از واگذاری دو جزیره مصری تیران و صنافیر به این‬ ‫کشور این فضا علیه عربستان اوج گرفت‪ .‬مصر طی روزهای‬ ‫‪ 15 - 25‬اوریــل ‪ 2016‬شــاهد تظاهــرات اعتراض امیز به‬ ‫تصمیم دولت درخصوص اعطای دو جزیره تیران و صنافیر‬ ‫(شمال شرقی دریای سرخ) به عربســتان سعودی بود که‬ ‫در جریان ان برای بیش از ‪ 150‬نفر حکم حبس و پرداخت‬ ‫جریمه صادر شده است‪ .‬توافق نامه اعطای این دو جزیره به‬ ‫عربستان سعودی در جریان سفر اخیر ملک سلمان به قاهره‬ ‫امضاشد؛امریکهبرخینهادهایمعارضواحزابسیاسی‬ ‫ان را امتیازدهی و فروش اراضی مصر برشــمردند‪ .‬ریشــه‬ ‫این خصومت به دهه های پیش بر می گردد که در دوران به‬ ‫قدرترسیدنجمالعبدالناصراختالفدیدگاهمیانرهبران‬ ‫ناسیونالیست عرب و رهبران ســلفی سعودی منجر به یک‬ ‫جنگ تمام عیار در یمن شد‪ .‬این موضوع باعث شده به گفته‬ ‫تحلیلگران و ناظران‪ ،‬به دلیل وزن و جایگاه سیاسی مصر‬ ‫در جهان عرب‪ ،‬این کشــور راه خود را از عربستان سعودی‬ ‫متمایز کند‪ .‬اگرچه به دلیــل ضعف های اقتصادی محتاج‬ ‫کمک های مالی عربستان اســت‪ .‬نمونه این جایگاه مصر‬ ‫را در عدم تبعیت این بازیگر در همراهی با عربســتان برای‬ ‫حمله به یمن دیدیم‪ .‬زمانی که عربستان سعودی تصمیم‬ ‫خود برای حمله به یمن را اعالم کرد‪ ،‬لیستی از کشورهای‬ ‫عربی و اسالمی تابع و پیرو را به عنوان ائتالف حمله به یمن‬ ‫عنوان کرد اما بالفاصله مصر و پاکســتان اعالم کردند که‬ ‫به هیچ وجه در جریان چنین ائتالفی نبودند و در ان شرکت‬ ‫نخواهند کرد و همین امر منجر به ان شــد تا ائتالف عربی‬ ‫نتواند با قدرت و مشروعیت بیشــتر حمالت خود به یمن را‬ ‫توجیه کند‪ .‬مرجعیت مصر بر االزهر و نقش علمای مصری‬ ‫در رهبری جریانات فکری در جهان عرب و به خصوص نقش‬ ‫جریان اخوان المسلمین در مصر باعث شده تا دو کشور در‬ ‫این حوزه نیز دارای اختالف نظر باشند‪ .‬مصر همواره خود را‬ ‫رهبر سیاسی و معنوی جهان عرب دانسته و در مقطع کنونی‬ ‫که به دلیل ضعف های اقتصادی نمی تواند نقش تاریخی‬ ‫خود را ایفا کند‪ ،‬عربستان فرصت را برای بسط نفوذ خود در‬ ‫جهان عرب فراهم دیده است‪ .‬در مقطع کنونی نیز سوریه‬ ‫حوزه اختالف انگیزی بین دو کشــور شده اســت‪ .‬در واقع‬ ‫بین مصر و عربستان درباره سوریه به ویژه درباره «ضرورت‬ ‫تغییر نظام یا رهبری سوریه» اختالف نظر وجود دارد‪ .‬قاهره‬ ‫همواره و در طول پنج سالی که از بحران در سوریه می گذرد‪،‬‬ ‫نقش بی طرفانه ای اتخاذ کرده و به راه حل سیاسی و پرهیز از‬ ‫اقدامات نظامی تاکید کرده است‪ .‬در همین خصوص سامح‬ ‫شکری‪ ،‬وزیر خارجه مصر در حاشیه مجمع عمومی سازمان‬ ‫ملل تاکید کرد که «اوضاع در ســوریه به دلیل ادغام شدن‬ ‫برخی مخالفان نظام سوریه با گروه های مسلح تروریستی‬ ‫مانندجبههالنصرهمبهموپیچیدهشدهاست‪».‬اوتاکیدکرد‪:‬‬ ‫«ســعودی بر ضرورت تغییر نظام یا رهبری سوریه متمرکز‬ ‫است اما مصر این شیوه و مشــی را انتخاب نکرده است‪».‬‬ ‫وزیر خارجه مصر تصریــح کرد‪« :‬قاهره همــه تحوالت را‬ ‫ارزیابی می کند اما چاره ای نیست باید یک سوریه جدید که‬ ‫همه طرف های سوری با ان موافقت کنند‪ ،‬ایجاد شود‪ ».‬با‬ ‫چنین وضعیتی‪ ،‬به نظر می رســد که سعودی ها بیش از هر‬ ‫زمانی به دنبال این هستند تا از ضعف ها و اسیب پذیری های‬ ‫قاهره استفاده برده و یک راهبرد همکاری جویانه مبتنی بر‬ ‫درک متقابل را در روابط دو کشور نهادینه کنند که کامال در‬ ‫راستای گسترش سیاست منطقه ای عربستان طراحی شده‬ ‫است‪ .‬بنابراین یک مصر سر به راه‪ ،‬شاه کلید تحقق این نظم‬ ‫طراحی شده در سودای سعودی خواهد بود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روابط عربستان سعودی و مصر را نه می توان روابط‬ ‫عادی نامید و نــه روابط راهبردی‪ .‬به ایــن دلیل نمی توان‬ ‫عنوان عادی به این رابطه اطالق کرد که نگاهی به روابط‬ ‫دوجانبه دو کشــور در نظــام منطقه ای خاورمیانه نشــان‬ ‫می دهد که عناصر مهم و تعیین کننــده ای در جهت دهی‬ ‫به این رابطه نقش ایفا کرده و موجبات همگرایی بیشتر دو‬ ‫دولت در تعریف عناصر همکاری و موازنــه را فراهم اورده‬ ‫است‪ .‬در عین حال به دالیلی این رابطه نتوانسته است به‬ ‫سمت یک رابطه راهبردی حرکت کند‪ .‬در تبیین این دالیل‬ ‫باید به حجم اختالفات دو کشــور در پــاره ای از دوران ها‬ ‫اشاره کرد که ناشــی از وزن و جایگاهی است که دو دولت‬ ‫برای خود در جهان عــرب قائل بوده و هســتند؛ به نوعی‬ ‫یک رقابت راهبردی بر سر نفوذ در کشورهای خاورمیانه و‬ ‫به خصوص در موضوع رهبری بــر جهان عرب‪ .‬در جریان‬ ‫سفر غیرمنتظره ملک سلمان پادشاه عربستان به مصر که‬ ‫با اهداف ابتدائا اقتصادی و ســپس سیاســی تنظیم شده‬ ‫بود‪ ،‬قراردادها‪ ،‬موافقت نامه ها و تفاهم نامه های عمده ای‬ ‫به امضا رسید و مبالغ قابل توجهی از سوی عربستان برای‬ ‫سرمایه گذاری در مصر در نظر گرفته شد که ناشی از حرکت‬ ‫دو کشور به سمت تعیین عناصر همکاری جویانه به عنوان‬ ‫بخش تفکیک ناپذیر از روابط استراتژیک بود‪ .‬سعودی ها‬ ‫که به خوبی متوجه یک مصر ضعیــف از لحاظ اقتصادی‬ ‫و به حاشیه رفته از حیث سیاســی هستند‪ ،‬در صدد هستند‬ ‫تا از فرصت به وجــود امده پس از دهه هــا یکه تازی مصر‬ ‫بر جهان عرب اســتفاده کرده و بیش از پیــش قاهره را در‬ ‫منظومه عربستان ســعودی قرار دهند‪ .‬اگرچه تشخص و‬ ‫هویت سیاســی مصر مانع از ان خواهد شد تا به طور کامل‬ ‫تحت حمایت های عربستان قرار بگیرد‪ ،‬اما واقعیت های‬ ‫امروزین مصــر باعث خواهد شــد تا این کشــور نتواند در‬ ‫کوتاه مدت و حتی میان مدت ظرفیت های ســابق خود را‬ ‫باتوجه به بحران های داخلی و منطقه ای مجددا بازافرینی‬ ‫کند‪ .‬از سوی دیگر نباید این موضوع را نادیده گرفت که خود‬ ‫دولت عربستان سعودی هم مایل نیست که مصر بیش از‬ ‫اندازه تضعیف شود‪ ،‬چون در این وضعیت به دلیل جوالن‬ ‫گروه های اســامگرا در داخل این کشور‪ ،‬مساله تمامیت‬ ‫ارضــی و ماهیت و شــکل حکومت در این کشــور عوض‬ ‫خواهد شد که با منافع دولت سعودی در تضاد است‪ .‬عامل‬ ‫دوم در این نکته اســت که یک مصر ضعیــف باعث خلق‬ ‫هزینه برای دولت سعودی خواهد شــد که خود باتوجه به‬ ‫حجم درگیری های منطقه ای و مشکالت اقتصادی اش‪،‬‬ ‫سخاوتمندی گذشــته را نمی تواند داشــته باشد‪ .‬از طرف‬ ‫ســوم هم یک مصر ضعیــف نمی توانــد عربســتان را در‬ ‫یارگیری های سیاســی و منطقه ای همراهی کند‪ .‬بنابراین‬ ‫سعودی ها به دنبال یک مصر همراه هســتند تا یک مصر‬ ‫ضعیف و مطیع‪ .‬دولت سکوالر و نظامی در مصر می تواند‬ ‫مطلوب ترین وضعیت برای عربســتان ســعودی باشد که‬ ‫ابتدائا از عناصر اســامگرایی به دور باشد و حتی المقدور‬ ‫کمتر به دنبال ناسیونالیسم عربی هم باشد‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫در اتحادیه اروپا چه می گذرد؟‬ ‫ی در حل بحران پناهجویان تا کاهش محبوبیت مرکل‬ ‫از ناکام ‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تشدید بحران پناهجویان در کشــورهای اروپایی‪،‬‬ ‫منجر به نارضایتی برخی سیاستمداران و مقامات قاره سبز‬ ‫شــده اســت‪ .‬اختالف نظر ســران اروپایی در حل و فصل‬ ‫بحران پناهجویــان و مخالفت برخی از انهــا با طرح های‬ ‫پیشــنهادی انــگال مــرکل‪ ،‬صدر اعظــم المــان در برهه‬ ‫زمانــی فعلی بیــش از هر زمــان دیگری ملموس اســت‪.‬‬ ‫یکی از کشــورهایی که در این خصوص مواضع ســختی‬ ‫را اتخاذ کرده اســت‪ ،‬مجارستان اســت‪ .‬ویکتور اوربان‪،‬‬ ‫نخست وزیر مجارستان نشان داده است که به هیچ عنوان‬ ‫حاضر به عقب نشینی از مواضع سرســختانه خود در قبال‬ ‫بحران مهاجرین و پناهجویان نیســت‪ .‬همین مساله کار‬ ‫را برای انگال مرکل و طرفداران وی سخت کرده است‪ .‬به‬ ‫راستی چشــم انداز منازعات مقامات اروپایی بر سر بحران‬ ‫پناهجویان چگونه ترسیم خواهد شد؟ ایا مقامات اروپایی‬ ‫قادر خواهند بــود در این خصوص به مصالحــه و توافقی‬ ‫پایدار دست پیدا کنند؟‬ ‫ویکتور اوربان‪ ،‬نخست وزیر مجارستان طی ماه های‬ ‫اخیر به شــخصیتی جنجالی در اتحادیه اروپا تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬همزمان با شکل گیری و تشدید بحران پناه جویان‪،‬‬ ‫اوربان ضمن اتخاذ سیاست های سخت گیرانه مهاجرتی‪،‬‬ ‫از همکاری با اروپای واحد بر ســر حل بحران پناهجویان‬ ‫و اسکان دادن انها سر باز زده اســت‪ .‬این مساله منجر به‬ ‫اعتراض شدید کشورهایی مانند اتریش شده است‪ .‬با این‬ ‫حال اوربان ترجیح می دهد بر سیاست های سخت گیرانه‬ ‫مهاجرتی خود پافشاری کند‪.‬‬ ‫اظهارات اخیر نخست وزیر مجارستان نشان می دهد‬ ‫او حاضر نیست در راستای حل و فصل بحران پناهجویان‬ ‫کمترین انعطافی به خرج دهد‪ .‬او اخراج پناهجویان را تنها‬ ‫راه ممکن برای مواجهه با این مساله می داند‪:‬‬ ‫«اتحادیه اروپا باید همه مهاجران غیر قانونی را اخراج‬ ‫کرده و انها را در اردوگاه های اوارگان خارج از مرزهای اروپا‬ ‫اســکان دهد‪ .‬این اردوگاه هــا می تواند در یــک جزیره یا‬ ‫منطقه ای ساحلی در شمال افریقا باشد‪ .‬امنیت و تجهیزات‬ ‫مورد نیاز این مناطق باید توسط اروپا تضمین شود‪».‬‬ ‫ایــن ســخنان اوربــان در حالــی بیان می شــود که‬ ‫مجارســتان قصد دارد ‪ 2‬اکتبــر همه پرســی را علیه طرح‬ ‫اتحادیــه اروپا برای ســهمیه بندی مهاجــران برگزار کند‪.‬‬ ‫تحلیلگران مسائل اروپا معتقدند که نتیجه این همه پرسی‬ ‫به سود اروپای واحد و سیاســت های طریح ریزی شده در‬ ‫این مجموعه (در راســتای مواجهه با بحران پناهجویان)‬ ‫نخواهد بود‪ .‬اوربان طی سال های‪ 2015‬و‪ 2016‬میالدی‪،‬‬ ‫کنترل شدیدی بر مرزهای جنوبی کشورش اعمال کرده و‬ ‫از پذیرش پناهجویان سر باز می زند‪ .‬همین مساله منجر به‬ ‫تقابل سیاستمداران اروپایی و دولت مجارستان شده است‪.‬‬ ‫اتریش تهدید کرده است که علیه اوربان و دولت مجارستان‬ ‫به دادگاه عالی اروپا شکایت خواهد کرد‪ .‬با این حال‪ ،‬چنین‬ ‫تهدیداتی نتوانسته است رویکرد سلبی مجارستان در قبال‬ ‫پناهجویان را متوقف سازد‪ .‬در چنین شرایطی‪ ،‬همه پرسی‬ ‫‪ 2‬اکتبر در مجارســتان به شــدت تعیین کننده خواهد بود‪.‬‬ ‫در صورتی که نتیجه این همه پرسی به سود سیاست های‬ ‫ضد مهاجرتی دولت مجارستان باشــد (که احتمال ان نیز‬ ‫زیاد اســت)‪ ،‬اروپای واحد با دردســرهای زیــادی مواجه‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اظهارات اوربان‪ ،‬نوعی اولتیماتوم جدی به اروپای‬ ‫واحد محسوب می شود‪ .‬این اولتیماتوم درست زمانی مطرح‬ ‫می شــود که اتحادیه اروپا با بدترین بحران مهاجرت پس‬ ‫از جنگ جهانی دوم روبه رو شده اســت‪ .‬صدها هزار نفر از‬ ‫اوارگان و پناهجویان از کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا‬ ‫با فرار از این کشورها وارد اروپا شده اند‪.‬‬ ‫واقعیت امر این است که اتحادیه اروپا توان مدیریت‬ ‫بحران مهاجرین و پناهجویان را از دست داده است‪ .‬برخی‬ ‫از کشــورهای عضو اتحادیه اروپا با رویکــرد انگال مرکل‪،‬‬ ‫صدر اعظم المان در خصوص پذیرش پناهجویان مخالف‬ ‫هستند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬برگزاری همه پرسی در مجارستان‬ ‫می تواند مقدمــه ای برای برگــزاری همه پرســی در دیگر‬ ‫کشــورهای اروپایی در قبال بحران مهاجرین باشــد‪ .‬این‬ ‫بدترین خبر ممکن برای انگال مرکل و دیگر سران اروپایی‬ ‫محسوب می شود‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬اظهارات اوربان نقطه‬ ‫اشکارساز شکاف های موجود میان ســران اروپایی بر سر‬ ‫مواجهــه با بحــران پناهجویان اســت‪.‬برخی تحلیلگران‬ ‫مدعی بودند با گذشت زمان‪ ،‬این شکاف ها ترمیم خواهد‬ ‫شد اما با گذار به سال‪ 2016‬میالدی و جدی تر شدن بحران‬ ‫پناهجویان و از همه مهم تر‪ ،‬با وجود چشم انداز مبهمی که‬ ‫بر ســر توافق صورت گرفته میان اتحادیه اروپا و ترکیه به‬ ‫وجود امده است‪ ،‬این اختالفات روز به روز جدی تر می شود‪.‬‬ ‫بدون شک از این پس شــاهد موضع گیری های صریح تر‬ ‫ویکتور اوربان نخســت وزیر مجارســتان در قبــال بحران‬ ‫پناهجویان خواهیم بود‪ .‬همچنین این احتمال وجود دارد‬ ‫که متعاقب برگزاری همه پرسی در مجارستان بر سر نحوه‬ ‫مواجهه با بحــران مهاجرین‪ ،‬شــکاف ها و اختالفات در‬ ‫اروپای واحد تشدید شود‪ .‬در این صورت‪ ،‬مدیریت بحران‬ ‫مهاجرین عمال از دســت افرادی مانند انگال مرکل‪ ،‬صدر‬ ‫اعظم المان خارج خواهد شد‪.‬‬ ‫فراتــر از انچــه در خصــوص مجارســتان و معضل‬ ‫پناهجویان به ان اشاره شد‪ ،‬اروپای واحد با معضل دیگری‬ ‫به نام خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نیز دست و پنجه نرم‬ ‫می کند‪ .‬ماجرای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به معضلی‬ ‫دنباله دار میان کشورهای اروپایی تبدیل شده است‪ .‬بوریس‬ ‫جانسون‪ ،‬وزیر خارجه بریتانیا در سخنانی تاکید کرده است‬ ‫که بریتانیا باید پیش از اغاز رســمی روند خروج از اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬کارهــای زیادی انجــام دهد‪ .‬وی هفتــه پیش نیز‬ ‫گفته بود که اجرای ماده ‪ 50‬پیمان لیسبون برای خروج از‬ ‫اتحادیه اروپا اوایل سال اینده اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫لندن تحت فشار زیادی از سوی کشورهای اتحادیه‬ ‫اروپا قرار دارد تــا ماده ‪ 50‬پیمــان لیســبون را امضا کند‪.‬‬ ‫ن ترزامی‪ ،‬نخست وزیر بریتانیا پیشــنهاد داده اند‬ ‫مشــاورا ‬ ‫تا روند خروج از اتحادیه اروپا اوایل ســال اینده اغاز شود‪.‬‬ ‫ولی برخی نمایندگان و مقام های دولتی معتقدند که شاید‬ ‫لندن برای اغاز مذاکرات شفاف و دستیابی به یک قرارداد‬ ‫مناسب‪ ،‬وقت کافی نداشته باشد‪.‬‬ ‫جانســون در این خصوص می گوید‪« :‬فکر می کنم‬ ‫مساله مهم این است که ما روند خروج از اتحادیه اروپا را تا‬ ‫قبل از کریسمس اغاز نخواهیم کرد و باید پیش از اجرای‬ ‫رســمی ماده ‪ 50‬پیمان لیســبون کارهای زیادی را انجام‬ ‫ی قول داده است تا به قرارداد بی نظیری برای‬ ‫دهیم‪ .‬ترزا م ‬ ‫بریتانیا دســت یابد‪ ،‬قراردادی که روند مهاجرت را محدود‬ ‫کرده و اجازه دسترسی بریتانیا به بازار اروپا را بدهد‪».‬‬ ‫موضوع دیگری که این روزهــا در اروپای واحد نمود‬ ‫دارد‪ ،‬کاهش محبوبیت صدر اعظم سرزمین ژرمن هاست‪.‬‬ ‫کاهش محبوبیــت صدر اعظم المان در نظرســنجی های‬ ‫صورت گرفته در این کشور‪ ،‬شرایط را برای حضور افرادی‬ ‫مانند فرانک والتر اشتاین مایر از حزب سوسیال دموکرات‬ ‫در قدرت مساعد ساخته است‪ .‬هم اکنون شهروندان المانی‬ ‫اکثرا از سیاست های مرکل‪ ،‬خصوصا سیاست های وی در‬ ‫قبال بحــران پناهجویان ناراضی هســتند‪ .‬این نارضایتی‬ ‫عمومی خود را در نظرســنجی ها به صورتی عینی نشــان‬ ‫داده است‪ .‬حتی هم حزبی های مرکل نیز نسبت به کاهش‬ ‫شدید محبوبیت وی معترف هستند‪ .‬بر اساس جدیدترین‬ ‫نظر سنجی اکثر شهروندان المانی بر این عقیده اند که مرکل‬ ‫با وجود اعتراف به خطاهای خود در سیاســت پناهندگان‪،‬‬ ‫اعتماد خود در بین مردم را مجددا به دســت نخواهد اورد‪.‬‬ ‫صدر اعظم المان چند روز پیش درباره اقدامات مرددانه خود‬ ‫در سیاست پناهندگان در ســال های قبل از تابستان سال‬ ‫‪ 2015‬ابراز تاسف کرده و گفت‪« :‬اگر من می توانستم زمان‬ ‫را به عقب باز می گرداندم‪ ».‬دولت المان مدت ها بر قواعد‬ ‫دوبلین در اتحادیه اروپا تکیه کرد‪ .‬البته مرکل این مساله را‬ ‫واضح کرد که وی یک روند اصالح در مفهوم توقف پذیرش‬ ‫نیازمندان و پناهندگان را رد می کند‪.‬‬ ‫بــر ایــن اســاس ‪ 58‬درصــد شــهروندان المانی بر‬ ‫ایــن عقیده اند کــه «انگال مــرکل»‪ ،‬صدر اعظــم المان‬ ‫با اعتــراف به خطاهای خــود در سیاســت پناهندگان هم‬ ‫موفق نخواهد شــد دوباره اعتماد شــهروندان را به دست‬ ‫اورد‪ .‬این نتیجه نظر سنجی موسسه «امنید» برای نشریه‬ ‫«فوکوس» المان اســت‪ .‬حتی هم حزبی هــای مرکل نیز‬ ‫اعتراف کرده انــد که مــرکل نمی تواند با اعتراف نســبت‬ ‫به خطای خود‪ ،‬موفقیتــی در اینده به دســت اورد‪ .‬بر این‬ ‫اســاس در بین طرفداران احزاب متحد مســیحی نیز ‪58‬‬ ‫درصد بر ایــن عقیده اند که اعتــراف مرکل بــه خطاها در‬ ‫سیاســت پناهندگان اعتماد دوباره شــهروندان را به دنبال‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه طی روزها و هفته های اخیر نشانه های‬ ‫اختالف و شــکاف در اروپــای واحد بیــش از پیش قابل‬ ‫مشاهده است‪ .‬در چنین شرایطی بســیاری از تحلیلگران‬ ‫مســائل اروپا معتقدند که اســتمرار اختالفــات موجود در‬ ‫قاره ســبز می تواند منجر به تهدید موجودیت کل اتحادیه‬ ‫اروپا شود‪.‬‬ ‫حکمتیار و حکمت صلح در افغانستان‬ ‫گفتارها‬ ‫لو فصل بحران جنگ‬ ‫چشم انداز مبهم ح ‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫مترجم و پژوهشگر مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫گفتارها‬ ‫امریکا خواهان «نه جنگ کامل» و «نه صلح کامل»‬ ‫در افغانســتان اســت؛ تا هر زمان که اهرم فشــاری برای‬ ‫حکومت کابل و نیز دولت های منطقه داشته باشد؛ تا زمانی‬ ‫که اســتراتژی یک بازیگر در افغانســتان منجــر به اتخاذ‬ ‫استراتژی رقابتی و تقابلی بازیگر دیگر در این کشور شود‪،‬‬ ‫لو فصل بحران جنگ‬ ‫نمی توان چشم انداز روشنی برای ح ‬ ‫در افغانستان ترسیم کرد‪.‬‬ ‫در حالی که اغلب کارشناسان افغان و دست اندرکاران‬ ‫مسائل منطقه معتقدند‪ :‬صلح دولت وحدت ملی افغانستان‬ ‫با حزب اسالمی به رهبری گلبدین حکمتیار‪ ،‬تاثیر قاطعی در‬ ‫ثبات امنیت اافغانستان نخواهد داشت‪ ،‬اما سرانجام پس‬ ‫از نزدیک به دو سال مذاکره‪ ،‬در تاریخ اول مهرماه ‪،1395‬‬ ‫پیش نویس توافقنامه صلح بین حزب اســامی حکمتیار‬ ‫با دولت کابل به امضا رســید‪ .‬پیش نویــس توافقنامه ای‬ ‫که در ســه فصل و ‪ ۲۶‬ماده بیــن دولت و حزب اســامی‬ ‫حکمتیار تنظیم شــده بــود‪ ،‬در حضور مقامــات عالی رتبه‬ ‫دولت افغانســتان از جمله «محمد حنیف اتمر»‪« ،‬ســید‬ ‫احمــد گیالنی» رئیس شــورای عالی صلح افغانســتان و‬ ‫«محمد امین کریم» نمایند ارشد حزب اسالمی به رهبری‬ ‫گلبدین حکمتیار به امضای طرفین رسید و بدین گونه فصل‬ ‫حو ثبات در افغانستان باز شد‪.‬‬ ‫تازه ای در برقراری صل ‬ ‫توافقنامه صلح با حزب اسالمی طی دو مرحله صورت‬ ‫می گیرد؛ در مرحله نخست توافقنامه به امضای نمایندگان‬ ‫حزب اســامی‪ ،‬دولت وحدت ملی و شــورای عالی صلح‬ ‫افغانستان رسید و در مرحله دوم پس از ازادی اعضای این‬ ‫حزب از زندان های افغانســتان‪ ،‬توافق نامه صورت گرفته‬ ‫به امضای نهایی گلبدین حمکتیار و اشــرف غنی در کابل‬ ‫خواهد رسید‪ .‬ازادی زندانیان حزب اسالمی از زندان های‬ ‫افغانســتان ضامن حفظ و بقــای توافق صــورت گرفته و‬ ‫اجرای تمام مفاد موجود در ان است‪ .‬از دیگر مفاد مهم این‬ ‫توافقنامه بازگشت مهاجران افغان از پاکستان به افغانستان‬ ‫و انجام اقدامات مناسب برای اسکان انها در داخل خاک‬ ‫این کشور است‪.‬‬ ‫حزب اســامی به رهبری گلبدین حکمتیار در شروع‬ ‫مذاکرات صلح شرایطی را مد نظر داشت که براورده شدن‬ ‫انها چندان سهل و اسان نبود و در مواردی عمل کردن به‬ ‫این خواسته ها ناممکن به نظر می رسید‪ .‬از جمله خواسته ها‬ ‫و مطالبات حزب اســامی می تــوان به خــروج نیروهای‬ ‫نظامی ناتو از افغانستان‪ ،‬ازادی زندانیان حزب اسالمی از‬ ‫زندان های افغانستان‪ ،‬خارج شدن نام گلبدین حکمتیار و‬ ‫حزب اسالمی از لیست سیاه سازمان ملل‪ ،‬خروج مهاجران‬ ‫افغان از پاکســتان و ب ه وجود اوردن شــرایط مساعد برای‬ ‫اسکان انها در داخل افغانستان اشاره کرد‪.‬‬ ‫دولت وحدت ملی افغانســتان و دولــت امریکا طبق‬ ‫توافقنامه ای که به امضا رســانده اند نیروهای امریکایی تا‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۷‬میالدی می توانند در افغانستان حضور داشته‬ ‫باشــند‪ .‬از ســوی دیگر باید این نکته را در نظر داشت که‬ ‫نیروهای امریکایی و ناتو در حال حاضر در افغانستان حضور‬ ‫دارند و «باراک اوباما» رئیس جمهــور امریکا در ماه های‬ ‫گذشــته باتوجه به افزایش قدرت طالبان و حمالت انها به‬ ‫شــهر های مختلف در افغانســتان طی حکمی اختیارات‬ ‫جنگی نیروهای امنیتی افغانســتان را افزایــش داد تا انها‬ ‫بتوانند در رویارویی با اعضای طالبان ازادی عمل بیشتری‬ ‫داشته باشند و از سویی دیگر اوباما به جای کاهش نیروهای‬ ‫امریکایی از ‪ ۹۸۰۰‬تن به ‪ ۵۵۰۰‬نفر تعداد انها را به ‪۸۴۰۰‬‬ ‫نفر تغییر داد و این خود بدان معناســت که ایاالت متحده‬ ‫امریکا تمایل چندانی به خروج از افغانستان ندارد‪.‬‬ ‫حزب اســامی حکمتیار بــا چشم پوشــی از خروج‬ ‫نیروهای ناتو تا پایان سال ‪ ۲۰۱۶‬میالدی خواستار تعیین‬ ‫یک برنامه زمانی مشــخص برای خروج نیروهــای ناتو از‬ ‫افغانســتان توســط دولت این کشور شده اســت‪ .‬پس از‬ ‫امضای پیش نویس توافقنامه صلح بین دولت وحدت ملی‬ ‫افغانستان و حزب اسالمی این کشور نهادهای بین المللی‬ ‫و کشــورهای منطقه از توافق صورت گرفته بین دو طرف‬ ‫حمایت کردنــد و ان را قدمی مثبــت در راه برقراری صلح و‬ ‫ثبات در افغانستان دانستند‪ .‬در این میان «حامد کرزای»‬ ‫رئیس جمهور پیشــین افغانســتان نیز حمایت خــود را از‬ ‫توافق نامه صلح اعالم کرد و ان را زمینه ای برای پیشــبرد‬ ‫صلح در این کشور خواند‪ .‬گلبدین حمکتیار از شرط خروج‬ ‫نیروهای خارجی از افغانستان چشم پوشی کرد تا بتواند بار‬ ‫دیگر خود را از انزوای سیاسی در این کشور بیرون بیاورد و‬ ‫نقشی در برقراری صلح ان داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر چه شورای امنیت ملی افغانستان به نتیجه بخش‬ ‫بودن مذاکرات صلح امیدوار اســت و «تــواب غورزنگ»‬ ‫ســخنگوی شــورای امنیت ملی افغانســتان اعالم کرد؛‬ ‫به احتمال زیاد رونــد مذاکرات صلح دولــت کابل و حزب‬ ‫اســامی حکمتیار نتیجه بخــش خواهد شــد‪ .‬هم چنین‬ ‫«اســماعیل قاســمیار» مشــاور روابط بین الملل شورای‬ ‫عالی صلح افغانستان اعالم کرد که هفته اینده‪« ،‬گلبدین‬ ‫حکمتیار» رهبر حزب اســامی برای امضــای تفاهمنامه‬ ‫صلح با رئیس جمهور افغانستان وارد کابل خواهد شد‪.‬البته‬ ‫برخی از اعضای شــورای عالی صلح افغانســتان گفته اند‬ ‫که‪« :‬حزب اســامی حکمتیار از ادامــه روند صلح در این‬ ‫کشور عقب نشینی کرده است‪ ».‬یا اینکه‪« :‬حزب اسالمی‬ ‫و دولت کابل تنها در پنج مورد از توافقــات دوجانبه نیاز به‬ ‫رایزنی بیشتری دارند‪».‬‬ ‫دولت کابل و حزب اســامی مکلف به رعایت قانون‬ ‫اساسی هستند‪ .‬دولت کابل برای رفع تحریم ها علیه حزب‬ ‫اســامی اقدام خواهد کرد و زمینه را برای مشــارکت این‬ ‫حزب در نظام سیاسی افغانســتان فراهم خواهد ساخت‪،‬‬ ‫از سوی دیگر نیز حزب اســامی حکمتیار متعهد به اعالم‬ ‫اتش بس فــوری و دائمی‪ ،‬جلوگیــری از تحرکات نظامی‪،‬‬ ‫انحالل تشــکیالت نظامــی و عدم حمایــت از گروه های‬ ‫تروریستی شده است‪ .‬دولت وحدت ملی به حزب اسالمی‬ ‫تعهد داده اســت که تا در راســتای خارج کردن نیروهای‬ ‫خارجی تالش نماید‪.‬‬ ‫در این میان فعاالن حقوق بشر و نمایندگان پارلمان‬ ‫افغانســتان مخالفت خود را با اعطای مصونیت قضایی به‬ ‫گلبدین حمکتیار و اعضای این حزب اعالم کرده اند و ان‬ ‫را مخالف قوانین حقوق بشری در جهان می دانند‪ .‬اعضای‬ ‫حزب اسالمی در دوره مخالفت خود با دولت افغانستان در‬ ‫درگیری های مسلحانه تعدادی از نیروهای امنیتی و مردم‬ ‫افغانســتان را کشــته اند و این موضوع باعث شده فعاالن‬ ‫حقوق بشــر در این کشــور با اعطای مصونیت قضایی به‬ ‫اعضای حزب اســامی مخالفت کننــد و در یکم مهر ماه‬ ‫مصادف با امضای توافقنامه صلح در شهر کابل تظاهرات‬ ‫اعتراض امیزی را انجام دهند‪.‬‬ ‫تحلیل‪:‬‬ ‫‪ -1‬اگر واشــنگتن و اســام اباد در پی پایان دهی به‬ ‫جنگ و تحقق صلح در افغانســتان بودند باید طالبان را که‬ ‫طرف اصلی مذاکرات صلح در افغانستان هستند را به میز‬ ‫مذاکره با دولت کابل وادار می کردند‪ ،‬نه حزب اسالمی را‪،‬‬ ‫از این رو عدم صداقت امریکا و پاکســتان جهت برقراری‬ ‫صلح و ثبات امنیت در افغانســتان را به وضــوح می توان‬ ‫مشاهده کرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬روابط متغیر حزب اسالمی حکمتیار و طالبان نشان‬ ‫می دهد که حکمتیــار در ایامی‪ ،‬به ویژه قبــل از انتخابات‬ ‫گذشته‪ ،‬به طالبان نزدیک شد و موضعگیری مذکور باعث‬ ‫دوری حزب اسالمی و دولت کابل شــد‪ .‬مسلما همکاری‬ ‫حزب اسالمی با دولت در راستای توافقنامه مذکور‪ ،‬جهت‬ ‫مقابله با مخالفان مسلح‪ ،‬نوعی اشــاره تلویحی و منفی به‬ ‫طالبان اســت و احتمال واکنــش طالبان در این بــاره را به‬ ‫همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫‪ -3‬لحاظ منویات دولت اســام اباد‪ ،‬به ویژه سازمان‬ ‫اطالعــات ارتــش پاکســتان (ای‪.‬اس‪.‬ای)‪ ،‬در ایــن‬ ‫توافقنامه‪ ،‬اجتناب ناپذیر است‪ .‬زیرا حکمتیار روابط بسیار‬ ‫نزدیک و دیرینه ای با (ای‪.‬اس‪.‬ای) دارد و از ســوی انان‬ ‫حمایت می شود‪ ،‬مســلما عدم همکاری وی با اسالم اباد‪،‬‬ ‫معضالت تازه ای برای او و دولت وحدت ملی افغانســتان‬ ‫به وجود خواهد اورد‪.‬‬ ‫‪ -4‬تا کنون همه تالش های حکمتیار‪ ،‬در کنار ســایر‬ ‫گروه های افراطی‪ ،‬در راســتای طراحی و ســازمان دهی‬ ‫عملیات های تروریستی بوده که بر اثر ان‪ ،‬صدها بی گناه‬ ‫به قتل رسیده اند و به همین جهت‪ ،‬جامعه جهانی نام وی را‬ ‫در لیست سیاه قرار داده است‪ .‬باتوجه به این پیشینه‪ ،‬بعید‬ ‫به نظر می رسد که حکمتیار و سازمان اطالعات پاکستان‬ ‫به دنبال پیشبرد فرایند صلح در افغانستان باشند‪.‬‬ ‫‪ -4‬به رغــم لفاظی هــای سیاســی‪ ،‬نیــروی اصلــی‬ ‫طرف مذاکره با کابل‪ ،‬طالبان هســتند‪ .‬بــه همین جهت‬ ‫می تــوان گفت کــه مشــکل افغانســتان‪ ،‬تنهــا مذاکره‬ ‫با حزب اســامی حکمتیــار نیســت‪ ،‬بلکــه برون رفت از‬ ‫بحران این کشــور‪ ،‬مســتلزم نگاهی جامع و عملی است‪.‬‬ ‫مذاکرات صلح با حزب اســامی حکمتیار بدون همکاری‬ ‫شرکای بین المللی افغانســتان به نتیجه نمی رسید‪ .‬برای‬ ‫خاتمه جنگ تحمیل شــده به افغانســتان‪ ،‬باید شــرکای‬ ‫بین المللــی بــرای تحقق صلــح در افغانســتان همکاری‬ ‫کنند‪ .‬جامعــه بین الملل به رونــد مذاکــرات صلح متعهد‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫‪ -5‬حزب اسالمی در مقابل پیوستن به صلح از دولت‬ ‫وحدت ملی‪ ،‬امتیازاتی طلبیده است‪ .‬اگر دولت وحدت ملی‬ ‫نســنجیده یا با خوش بینی به برخی خواسته های نامعقول‬ ‫حزب اســامی تن دهد‪ ،‬نتیجه به نفع پاکســتان خواهد‬ ‫بود‪ ،‬زیرا حضور طرفداران حکمتیار در دولت افغانستان‪،‬‬ ‫می تواند زمینه ساز نفوذ و حضور عوامل طرفدار پاکستان را‬ ‫در دولت وحدت ملی افزایش دهد‪.‬‬ ‫‪ -6‬گلبدیــن حکمتیار‪ ،‬رهبر حزب اســامی‪ ،‬اکنون‬ ‫به صورت مهره ای ســوخته در امده و حزب اســامی نیز‬ ‫از نظر سیاسی و نظامی فرو پاشــیده است‪ .‬نتیجه صلح با‬ ‫حکمتیار و حزبش تاثیر بسزایی در اوضاع امنیتی و سیاسی‬ ‫افغانستان ندارد و در کنار مطالبات گوناگون چندان پایدار‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫بحرانبشریت‬ ‫زیگموند باومن از ترس سیال و عدم قطعیت می گوید‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫دیگری‬ ‫درحالی که اثار ریشارد کاپوشچینسکی اغلب‬ ‫گزارش هــای روایــی ‪ -‬تاریخی از اوضــاع و احوال‬ ‫مردمان‪ ،‬فرهنــگ و سیاســت به ویــژه در افریقا و‬ ‫اسیاســت‪ ،‬کاپوشچینســکی در کتاب «دیگری»‬ ‫تامالت فلســفی خود را کــه برگرفتــه از تجربیات‬ ‫طوالنی سفرها و مشــاهداتش است به مخاطبانش‬ ‫عرضه می دارد‪ .‬کتــاب حاوی چهــار درس گفتار با‬ ‫عنوان «ســخنرانی های وینــی»‪« ،‬دیگری من»‪،‬‬ ‫«دیگری در دهکده جهانی» و «مواجهه با دیگری‬ ‫به عنــوان چالش قرن بیســت ویکم» اســت که در‬ ‫نشست هایی در وین و کراکف لهستان ارائه شده و‬ ‫نقطه ثقل ان نیز مواجهه بــا افراد‪ ،‬تمدن و فرهنگ‬ ‫«بیگانه» است‪ .‬او با اعتقاد عمیق به اینکه «مردم‬ ‫بیگانه» جزئی از دانش غنی ما درباره جهان هستند‪،‬‬ ‫«بیگانه هراســی» را تخطئــه کــرده و این ســخن‬ ‫هرودت را یــاداور می شــود که «بیگانه هراســی‪،‬‬ ‫بیماری مردمــان ترس خورده اســت‪ ،‬انهایی که از‬ ‫عقده حقارت رنــج می برند و از اینکه خــود را در اینه‬ ‫فرهنگ دیگران ببینند وحشت دارند‪ ».‬او در فصل‬ ‫«دیگری من»‪ ،‬با اشــاره به دغدغه هایش نســبت‬ ‫بــه موضوع «بیگانــه»‪ ،‬ســه مولفــه را در مواجهه‬ ‫و قضاوت دربــاره دیگــری دخیل می دانــد؛ نژاد‪،‬‬ ‫ملی گرایی و دین‪ .‬و نقطه مشــترک این ســه مولفه‬ ‫هم این است که «هر کدام از انها مسئولیت عظیم‬ ‫تهییج کننده ای را به دوش می کشند‪ ،‬ان قدر عظیم‬ ‫که در هر دوره‪ ،‬دیگری من‪ ،‬ناتوان از کنترل ان بوده‬ ‫که بعد منجر به درگیری‪ ،‬برخورد‪ ،‬کشتار و جنگ شده‬ ‫است‪ ».‬کاپوشچینسکی این دیدگاه اروپایی را به باد‬ ‫انتقاد می گیرد که به «دیگری» همچنان به عنوان‬ ‫«فردی بیگانــه» و «تهدید» می نگــرد‪ ،‬حال انکه‬ ‫وی نماینده «گونه ای متفاوت» است‪ .‬این دیدگاه‬ ‫همچنان اهمیت خود را حفظ کرده اســت‪ ،‬از ان رو‬ ‫که به رغم گذشت دو دهه از بیان ان‪ ،‬اروپا همچنان‬ ‫درگیر مقوله چگونگی برخورد با «دیگری» اســت و‬ ‫در ســال های اخیر که با موج گسترده «مهاجرت»‬ ‫روبه رو شــده نتوانسته رگه های ســتبر نژادپرستی و‬ ‫بیگانه ســتیزی را از میان بردارد‪ .‬ایــا ادبیات مدرن‬ ‫توانسته «پیشــداوری‪‎‬ها»‪« ،‬نادیده انگاری ها» و‬ ‫«بی تفاوتی اشکار» نســبت به بیگانه را زایل کند؟‬ ‫پاسخ کاپوشچینسکی منفی است و در این زمینه از‬ ‫روزهای انقالب در ایران مثال می اورد‪.‬‬ ‫زیگموند باومن‪ ،‬فیلســوف پســت مدرن لهستانی‬ ‫یکی از سرشناس ترین فیلسوفان این روزگار است‪ .‬او که‬ ‫نود سال پیش در لهستان متولد شده‪ ،‬مفصال درباره عصر‬ ‫جدید و انچه دارد بر ســر ما می اورد اندیشــیده و قلم زده‬ ‫است و در همین مورد عبارت «ترس سیال» را وضع کرده‬ ‫که اشــاره دارد به احســاس اضطراب و نگرانی ملموسی‬ ‫که دارای ماهیتی صرفــا گنگ و مبهم اســت اما همه جا‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫باومن می گوید‪« :‬ترس ســیال‪ ،‬ترســی اســت که‬ ‫اطراف ما جاری اســت و فقــط در یک نقطــه نمی ماند‪،‬‬ ‫بلکه پراکنده می شــود‪ .‬مشــکل این نوع ترس این است‬ ‫که برخالف ســایر ترس هــای ملموس و مشــخصی که‬ ‫می شناســیم و با انها اشنا هســتیم‪ ،‬نمی دانیم کجا به ان‬ ‫برمی خوریم‪ .‬هیچ گونه ساختار مستحکمی در اطراف ما‬ ‫نیست که بتوانیم به ان تکیه کنیم یا امیدها و انتظارات مان‬ ‫را با ان پیوند بزنیم‪ .‬حتی قدرتمندترین دولت ها هم اغلب‬ ‫اوقات نمی توانند به وعده های شان جامه عمل بپوشانند و‬ ‫برای این کار قدرت کافی ندارند‪ ».‬باومن از ساختارهای‬ ‫ارتباطی مختلف ســخن می گوید و معتقد است‪« :‬در هر‬ ‫سطحی از زندگی بشری با وضعیت مشــابهی مواجهیم‪:‬‬ ‫عدم قطعیت!» نظر باومن این اســت که خطر همیشــه‬ ‫وجود داشــته‪ ،‬اما در دنیــای امروز همه چیــز تغییر کرده‬ ‫است‪ .‬او می گوید ما در وضعیت «عدم قطعیت مداوم» به‬ ‫سر می بریم و همین باعث ترس ماست‪ .‬باومن زیاد شدن‬ ‫سیاستمداران پوپولیســت را هم مطرح می کند و در پاسخ‬ ‫به این سوال که چرا دونالد ترامپ چنین هواداران زیادی‬ ‫دارد‪ ،‬می گوید‪« :‬اصل قضیه این است که دو ارزش بسیار‬ ‫مهم وجود دارند که بدون انها زندگی بشر ناممکن خواهد‬ ‫بود‪ .‬یکی امنیت است؛ کمی اطمینان خاطر و احساس در‬ ‫امان بودن‪ .‬و دیگــری ازادی؛ توانایی ابراز وجود و انجام‬ ‫دادن انچه واقعا دوست دارید انجامش دهید و چیزهایی‬ ‫از این دســت‪ .‬هر دوی اینها ضروری است‪ .‬امنیت بدون‬ ‫ازادی بردگی است و ازادی بدون امنیت‪ ،‬اغتشاش کامل‬ ‫است که در ان سرگشــته می شوید‪ ،‬رهاشــده می مانید و‬ ‫نمی دانید چه کنید‪ .‬بنابراین به مقداری از هر دوی اینها نیاز‬ ‫است‪ .‬ما بسیار بیشتر از اجدادمان ازادی داریم اما تاوانش‬ ‫را دادیم‪ .‬مجبور شدیم ان را با امنیت معاوضه کنیم‪ ».‬او‬ ‫می گوید اکنون «مردم خود را بی قرار و گمگشته و ناتوان‬ ‫از گام برداشتن با قطعیت و اطمینان خاطر می یابند‪ .‬به نظر‬ ‫من انچه امروز در حال وقوع است نقطه اغاز تغییر است و‬ ‫نمودش‪ ،‬عالوه بر چیزهای دیگر‪ ،‬دونالد ترامپ اســت‪.‬‬ ‫ ترامپ در مرکز توجه است چون‪ ،‬کسی چه می داند‪ ،‬شاید‬ ‫رئیس جمهور بعدی امریکا باشد‪ .‬اما همین گرایش را تقریبا‬ ‫در همه کشورهای دیگر هم شاهدیم‪ ».‬باومن معتقد است‬ ‫مردم روز به روز بیشتر سیاستمدارانی را می خواهند که ادعا‬ ‫می کنند قدرت را به من واگذارید؛ من مسئولیت اینده شما‬ ‫را به عهده خواهم گرفت‪ .‬از دید باومن‪ ،‬چنین رهبرانی روی‬ ‫این فکر ســرمایه گذاری می کنند که دموکراسی در حرف‬ ‫خیلی خوب اســت اما در عمل نه‪« :‬خاطره حکومت های‬ ‫تمامیت خــواه و رهبــران قدرتمنــد از حافظه نســل های‬ ‫جوان تر پاک شده؛ بنابراین زندگی امروز عرصه ای است‬ ‫که در ان بســیاری از مردم شعارهای سیاستمدارانی چون‬ ‫ترامپ را می پذیرند‪ .‬مــردم به دنبال رهبران «تردســت»‬ ‫می گردند‪ ».‬باومن می گوید این وقت تلف کردن است اما‬ ‫در جو فعلی «قابل درک» است‪.‬‬ ‫روایت موالنا شدن‬ ‫سید سلمان صفوی‬ ‫حجت االسالمسید سلمانصفوی‪،‬‬ ‫مولوی پــژوه و رئیــس مرکــز بین المللی‬ ‫مطالعــات صلح لنــدن هفته گذشــته در‬ ‫یادداشتیبهروایتماجرایموالناوشمس‬ ‫پرداخــت‪« :‬ماجرای خیره کننــده برخورد‬ ‫موالنا و شمس و پیامدهای شگفت انگیز‬ ‫ان بیانگر غوغای دو روش شناخت است‪.‬‬ ‫در وهله اول باید تاکید شــود ما با دو موالنا‬ ‫روبه رو هســتیم؛ موالنــای اول و موالنای‬ ‫دوم‪ .‬موالنای اول خطیب مذهبی معتبری در شــهر کوچک‬ ‫قونیهقبلازدیدارباشمساست‪.‬موالنایدومزاییدهمالقات‬ ‫او با ق ّله بلند عرفان اسالمی حضرت شمس است‪ .‬موالنای‬ ‫دوم است که اینک شــهره خاص و عام جهان است و شرق و‬ ‫غرب عالم او را نوری در سیاهی برهوت مدرنیته می بیند‪ ».‬او‬ ‫از رازالود بودن زندگی حضرت شمس سخن گفت و ظهور و‬ ‫غیبتش را همچون ســخنان گهربارش‪،‬‬ ‫«رمز» دانســت‪« :‬انچه براســاس اسناد‬ ‫موجودمی توانگفتایناستکهحضرت‬ ‫شمس عارفی جهاندیده است که فرمانده‬ ‫سپاه نور است و ماموریت الهی او کشف و‬ ‫شکارسردارانلشکرنوراالنوراست‪.‬اوخط‬ ‫سوم است که فقط خدا عظمت او داند‪».‬‬ ‫این موالناپژوه همچنین نوشــته اســت‪:‬‬ ‫«برخیادعاکرده اندشمسازحیثدانش‬ ‫بی بهرهبود هامانوشته هایاودرمقاالتشمسبهترینگواه‬ ‫بر دانش گسترده اش در ادبیات‪ ،‬تفسیر قران و عرفان است‪.‬‬ ‫مولوی با همه مرتبه بلندی که پیدا کرد هنوز راه دارد تا به ق ّله‬ ‫بلند معرفت حضرت شمس واصل شود‪ .‬اگر حاسدان و افراد‬ ‫ظاهریگذاشتهبودندکهحضرتشمسمدتبیشتریبماند‬ ‫جهانشکلدیگریپیدامی کرد‪».‬‬ ‫خانه پوشالی‬ ‫گالیه ایت الله‬ ‫پخش یک سریال امریکایی از شبکه نمایش‬ ‫چرا تولید علم در حوزه متوقف شده است؟‬ ‫در هاله ای از ابهام‬ ‫پروژه ناتمام‬ ‫توصیف قانعی راد از علوم اجتماعی مستقل در ایران‬ ‫مراســم رونمایی از کتاب مبانی جامعه شناسی که از‬ ‫سوی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها‬ ‫(سمت) منتشر شده است‪ ،‬هفته گذشته با حضور مترجمان‬ ‫اثر‪ ،‬مدیران «ســمت»‪ ،‬اســاتید جامعه شناسی و اعضای‬ ‫انجمن علمی جامعه شناسی ایران‪ ،‬در ســازمان مطالعه و‬ ‫تدوین (سمت) برگزار شد‪ .‬محمدامین قانعی راد‪ ،‬مدیر گروه‬ ‫علم و معرفت انجمن جامعه شناسی ایران و رئیس سابق این‬ ‫انجمن‪ ،‬در سخنان خود درباره این اثر گفت‪« :‬مفهومی با‬ ‫عنوان بومی ســازی کتاب ترجمه ای با رونمایی این کتاب‬ ‫ابداع شــد‪ .‬من به علوم اجتماعی مســتقل اعتقاد دارم که‬ ‫البته پروژه ای ناتمام در ایران اســت که امیــدوارم بتوانیم‬ ‫به این ســطح دسترســی پیدا کنیم و روزی جامعه شناسی‬ ‫ایرانی هم داشــته باشــیم‪ ».‬قانعی راد درباره کتاب مبانی‬ ‫جامعه شناسی گفت‪« :‬دکتر حاضری از سال ‪ ۶۴‬که معاونت‬ ‫پژوهشــی ســمت را عهده دار بود‪ ،‬تاکنــون دغدغه های‬ ‫بومی سازی داشته که امروز می توان اثر ان را با انتشار این‬ ‫کتاب مشــاهده کرد‪ .‬در ابتدای فعالیت ایشان در سمت به‬ ‫گفته خود وی‪ ،‬با ساده انگاری که با هراس فرهنگی همراه‬ ‫بود فکر می کرد می شود با یکی دو سال کار به بومی سازی‬ ‫علوم انسانی دســت یافت‪ ،‬اما امروز با افتخار نشان داد که‬ ‫در سال ‪ ۹۵‬می توانیم نمادی از کاهش ان هراس را ببینیم و‬ ‫زمینه هایی برای شکل گیری ایده در علوم اجتماعی فراهم‬ ‫شده است‪ ».‬او همچنین گفت‪« :‬تا وقتی فکر کنیم جوامع‬ ‫دیگر و فرهنگ ها تهدیدی برای ما هســتند‪ ،‬نمی توان به‬ ‫ایده پردازی در جامعه شناســی دســت یافت‪ ».‬همچنین‬ ‫غالمعباس توســلی‪ ،‬بنیانگــذار و رئیس پیشــین انجمن‬ ‫جامعه شناسی ایران و استاد بازنشسته دانشگاه تهران‪ ،‬در‬ ‫سخنرانی خود به اهمیت و لزوم نگارش کتاب های جدی در‬ ‫علوم اجتماعی اشاره کرد و گفت‪« :‬مقدمه بسیار مهم است‬ ‫و مانند الفباست‪ .‬از روزی که جامعه شناســی در ایران رواج‬ ‫یافت‪ ،‬کتاب نوشته شد ولی اغلب انها مقدماتی برای ورود به‬ ‫جامعه شناسیهستند‪.‬من‪ ۴۰‬سالاستدرگیرمسالهمقدمه‬ ‫در جامعه شناسی هستم و نمی دانم چه زمانی از این مقدمه‬ ‫خارج می شویم و پیش می رویم‪ .‬عده ای اصرار دارند کتاب‬ ‫خودشانراتدریسکننددرحالی کههنوزدرمقدمههستند‪».‬‬ ‫تقی ازادارمکی‪ ،‬مدیر پیشین گروه علوم اجتماعی سمت و‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز درباره این اثر گفت‪:‬‬ ‫«دکتر حاضری شیخ نسل ماست و شــخصیت و نگاه او به‬ ‫انقالب و دغدغه های انقالبی گره خورده است‪ .‬هرکدام از‬ ‫ما به گونه ای دغدغه های جامعه شناسی برای اسالم و ایران‬ ‫را دنبال می کنیم و پیش می بریم‪ .‬دکتر حاضری با کاری که‬ ‫برای بومی کردن این اثر انجــام داد‪ ،‬خودش را به قربانگاه‬ ‫برد و در معرض سوال های بسیار بیرونی قرار داد‪ .‬انتخابی‬ ‫که این مرد کرد و بزرگواری مترجم که این اجازه را داد که در‬ ‫کارش مداخله شود‪ ،‬شیوه ای نو در پاسخ نسلی ابداع کرد و‬ ‫ان بومی سازی ترجمه بود‪».‬‬ ‫درباره اعتقادات یا برای خوشامد دیگران؟‬ ‫گالیه ابراهیم حاتمی کیا از یک فیلمساز‬ ‫گالیه ابراهیم حاتمی کیا از یک فیلمساز‬ ‫طلسمی کهشکست‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫وزیر راه و شهرسازی با اعالم حل شدن مشکالت‬ ‫مربوط به خرید هواپیما از شرکت های بوئینگ و ایرباس‬ ‫نتیجه این تحــول را «کاهش قیمت بلیــت هواپیما»‬ ‫دانست و در عین حال به شکل غیرمستقیم دولت سابق‬ ‫را مسئول بخشی از مشکالت امروز حمل و نقل هوایی‬ ‫در ایران خواند‪« :‬بی تدبیری های ‪ ۱۰‬سال گذشته‪ ،‬بازار‬ ‫هوایی ایران را به طور کامل به ســایر شرکت ها واگذار‬ ‫کرد و حذف نقش ایران ســبب شــد دیگران از خالءها‬ ‫استفاده کرده و از این بازار ســهم گیری کنند؛ بنابراین‬ ‫کســانی که اســمان ایران را تصاحب کرده اند در زمان‬ ‫بازپس گیری ساکت نخواهند نشست و اقداماتی علیه‬ ‫ما انجام خواهند داد‪ ».‬با وجود روند منفی طی شده در‬ ‫یک دهه گذشته دولت امریکا مجوز فروش هواپیماهای‬ ‫ایرباس به ایران را صادر کرد‪ .‬سه روز پس از انکه عباس‬ ‫اخونــدی‪ ،‬وزیر راه و شهرســازی‪ ،‬در حاشــیه اجالس‬ ‫«کاپا» در تهــران و درباره خرید هواپیمــا از بوئینگ و‬ ‫ایرباس صحبت های صریحی در خصوص فشار جامعه‬ ‫جهانــی مطرح کرد و گفــت‪« :‬تصور ما این اســت که‬ ‫تشــکیل اجالس کاپا در تهران حاکی از فشــار جامعه‬ ‫جهانی بر امریکاســت و نهایی شــدن این قرارداد تنها‬ ‫تقاضای تهران نیســت‪ ،‬بلکه تقاضای جامعه جهانی‬ ‫اســت و امریــکا نمی توانــد در مقابل این درخواســت‬ ‫بین المللی کوتاهی کنــد»‪ ،‬وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫مجوز فروش ‪ ١٧‬هواپیمای شــرکت ایرباس به ایران را‬ ‫صادر کرد و وعده داد که در اینده نزدیک اجازه فروش‬ ‫هواپیماهای بوئینگ را نیز می دهد‪ .‬این خبر حاکی از‬ ‫این اســت که ایران می تواند پس از چهار دهه از یکی‬ ‫از مهم ترین غول های هواپیماسازی در ایران هواپیما‬ ‫بخرد‪ .‬در ‪ ٣٥‬سال گذشته ایران با مشکالت گوناگون‬ ‫در زمینه خرید هواپیما دســت و پنجه نرم می کرد‪ .‬این‬ ‫فشارها که ناشــی از تحریم های امریکا بود‪ ،‬در دولت‬ ‫گذشته شــدت پیدا کرد تا ناوگان هوایی کشور بیش از‬ ‫پیش با فرسودگی و مشکالت فنی مواجه شود‪ .‬پس از‬ ‫توافق هسته ای میان ایران و کشورهای ‪ ،٥+١‬وزیر راه‬ ‫و شهرسازی در نخستین سفری که همراه حسن روحانی‬ ‫رئیس جمهوری به فرانســه رفت‪ ،‬مذاکرات با شــرکت‬ ‫ایرباس را اغاز کرد و قراردادی بــه ارزش ‪ ١٠/٥‬میلیارد‬ ‫دالر بست‪ .‬اما از اغاز تیرماه امسال‪ ،‬خبرهایی از ناامیدی‬ ‫شرکت ایرباس نسبت به سرانجام رسیدن این قرارداد به‬ ‫گوش رسید‪ .‬مســئوالن ایرباس که از مشکالت نظام‬ ‫بانکی ایران در اتصال به نظام بانکی جهان کالفه شده‬ ‫بودند‪ ،‬نارضایتی خود را اعالم کردند ولی در همان روزها‬ ‫شــرکت بوئینگ اعالم کرد قصد دارد به ایران هواپیما‬ ‫بفروشد و همین خبر مسئوالن هواپیماسازی فرانسوی‬ ‫ایرباس را دلگرم کرد‪ .‬هرچند در کنگره امریکا مخالفان‬ ‫برجــام تمام تــاش خود را بــرای منع خریــد و فروش‬ ‫هواپیما با ایران انجام دادند اما دولت ایاالت متحده هر‬ ‫بار بر هموار شدن این مسیر صحه گذاشت‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ابراهیــم حاتمی کیا ایــن روزها با‬ ‫برپایــی کارگاهی در حاشــیه جشــنواره‬ ‫فیلم مقاومت‪ ،‬تجربیات خود را در اختیار‬ ‫دانشــجویان و عالقه مندان فیلمسازی‬ ‫قرار داده اســت‪ .‬حاتمی کیا در بخشی‬ ‫از این جلســه گفت‪« :‬چند سالی است‬ ‫که احساس می کنم ســنم باالتر رفته و‬ ‫در تمام این مدت همیشه در فیلمسازی‬ ‫مشــغول خودم بودم و به بیرون توجهی‬ ‫نداشــتم‪ .‬هیچ وقت ســعی نکردم برای‬ ‫کســی بازی کنم‪ .‬ترجیح می دهم فیلمی بسازم که جهان‬ ‫من است و پالن به پالن به ان قسم بخورم‪ ».‬او از معدود‬ ‫کارگردان های ســینمای ایران اســت که بــا اعتقاداتش‬ ‫در ســینما معنی پیدا می کنــد‪ .‬در واقع عقایــد حاتمی کیا‬ ‫جدای از فیلمســازی او نیســت و به همین خاطــر در هر‬ ‫محفلی ترجیح می دهد از انها حرف بزند‪ .‬در این نشســت‬ ‫نیز او پای ایدئولوژی را به میان اورد‪« :‬هرکس ایدئولوژی‬ ‫مختص خود را دارد‪ .‬اصال مگر می شود بدون ایدئولوژی‬ ‫بود؟ این حرف چرت اســت کــه می گویند ســینماگر باید‬ ‫بدون ایدئولوژی باشــد‪ .‬ایــن حرف که نبایــد ایدئولوژی‬ ‫داشــت‪ ،‬نگاه افراد را ســرکوب می کند‬ ‫و باعث می شــود در قاعده ســینما همه‬ ‫شبیه هم شوند‪ ».‬او با تعریف از فیلمساز‬ ‫ارزشــی‪ ،‬این عبارت را عنوانی دانســت‬ ‫که به ان افتخار می کند‪ .‬او بدون اســم‬ ‫بردن از شخص خاصی‪ ،‬به اعالم برائت‬ ‫یکی از کارگردان ها از عنوان «فیلمساز‬ ‫ارزشــی» انتقاد کرد‪« :‬چند وقت پیش‬ ‫عزیزی گفت من خودم را فیلمساز ارزشی‬ ‫نمی دانم و این حرف من را کالفه کرد‪.‬‬ ‫این حرف چه معنی ای دارد؟ مگر ارزشــی بودن بد است؟‬ ‫مگر بد است کسی ارزش های خود را داشــته باشد؟ ما را‬ ‫به ســمتی هل می دهند که خطرناک اســت‪ .‬چرا اگر من‬ ‫از مدافعان حرم حرف بزنم‪ ،‬بد است؟ بر چه اساسی ایراد‬ ‫می گیرند؟» حاتمی کیا به این مساله تاکید کرد که فیلمساز‬ ‫باید درباره اعتقاداتش فیلم بسازد و نه خوشامد دیگران‪ .‬او‬ ‫از کارگردان هایی است که با وجود انتقاد به اثارش همیشه‬ ‫راه خودش را رفته اســت‪ .‬البته می گوید کــه برای تثبیت‬ ‫تفکرات و تک تک فیلم هایی که ســاخته‪ ،‬همیشه مبارزه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫درباره اعتقادات یا برای‬ ‫خوشامد دیگران؟‬ ‫‪21‬‬ ‫گالیهایت الله‬ ‫چرا تولید علم در حوزه متوقف شده است؟‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫مرگ خاموش‬ ‫الودگی هوا هر سال‪ ۲۶‬هزار ایرانی را می کشد‬ ‫بر اســاس گــزارش جدیــد ســازمان جهانی‬ ‫بهداشت که سال ‪ 2012‬را بررسی کرده‪ 92 ،‬درصد‬ ‫مردم دنیا درگیر الودگی هوا هستند و در سال‪،2012‬‬ ‫‪ 6/5‬میلیون نفر به علت الودگی هوا جان خود را از‬ ‫دســت داده اند‪ .‬این یعنی علت ‪ 11‬درصد مرگ ها‬ ‫الودگی هواست‪ .‬پس از انقالب صنعتی مشکالت‬ ‫محیط زیستی زیادی در دنیا شدت گرفت و یکی از‬ ‫اصلی ترین انها الودگی هوا بود؛ از ان زمان به بعد‬ ‫خودروها و کارخانه ها مواد سمی زیادی را وارد هوا‬ ‫کردند و این موضوع مسائل زیادی را برای انسان ها‬ ‫به وجود اورد‪ .‬کارخانه ها با انتشار گازهای گلخانه ای‬ ‫ماننــد دی اکســید کربن‪ ،‬منجــر به الودگــی هوا‬ ‫می شوند‪ .‬از سوی دیگر خودروهایی که مهمترین‬ ‫عامل الودگی هوا هســتند‪ ،‬دودی حــاوی ‪1000‬‬ ‫عنصر سمی را وارد اتمسفر می کنند‪ .‬همین عامل‬ ‫‪ 60‬تا ‪ 90‬درصد الودگی هوا در کشــورهای صنعتی‬ ‫است‪ .‬الوده شدن هوا‪ ،‬پیامدهای وحشتناکی هم‬ ‫برای انسان ها داشته اســت؛ پیامدهایی که منجر‬ ‫به مرگ میلیون ها نفر می شــود‪ .‬اکنون ســازمان‬ ‫جهانی بهداشت با اســتفاده از مدل جدیدی برای‬ ‫اندازه گیــری کیفیــت هوای کشــورهای مختلف‬ ‫گزارشــی در رابطه با امار مرگ به علت الودگی هوا‬ ‫منتشر کرده است‪ .‬بر اســاس گزارش این سازمان‬ ‫که ســال ‪ 2012‬را بررســی کرده‪ 92 ،‬درصد مردم‬ ‫دنیا درگیر الودگی هوا هســتند و در ســال ‪،2012‬‬ ‫‪ 6.5‬میلیون نفر به علت الودگی هوا جان خود را از‬ ‫دست داده اند‪ .‬در قسمتی از این گزارش امده است‪:‬‬ ‫«الودگی هوا همچنان در نرخ هشداردهنده ای در‬ ‫حال افزایش است و بر اقتصاد و کیفیت زندگی مردم‬ ‫تاثیر می گذارد‪ .‬این یک شــرایط اضطراری برای‬ ‫بهداشت عمومی است‪ ».‬اما شــرایط این الودگی‬ ‫هوا در کشورهای مختلف چگونه است؟ بیشترین‬ ‫امار مرگ و میر در کدام کشــور اســت و شرایط در‬ ‫ایران چگونه است؟ چین به علت کارخانه های زیاد‪،‬‬ ‫الوده ترین هوای جهان را دارد و یکی از اصلی ترین‬ ‫دلیل های الودگی این کشور کارخانه های صنعتی‬ ‫متعــدد و عمدتــا االینده اســت‪ .‬به همیــن دلیل‬ ‫بیشترین امار مرگ و میر به علت الودگی هوا هم به‬ ‫چین اختصاص دارد؛ بر اساس امار سازمان جهانی‬ ‫بهداشت در سال ‪ ،2012‬یک میلیون و ‪ 32‬هزار نفر‬ ‫در این کشــور به علت الودگی هوا کشته شده اند‪.‬‬ ‫بعد از چین کشورهای دیگری مانند هند‪ ،‬روسیه و‬ ‫اندونزی امار باالیی در مرگ و میر ناشی از الودگی‬ ‫هوا داشــته اند‪ .‬الودگــی هوا یکــی از اصلی ترین‬ ‫مشکالت محیط زیستی ایران است‪ .‬براساس امار‬ ‫سازمان جهانی بهداشت ســاالنه بیش از ‪ 26‬هزار‬ ‫نفر در ایران به علت الودگی هوا می میرند و ایران از‬ ‫این لحاظ در رتبه بیست ششم در جهان قرار دارد‪.‬‬ ‫برخالف بسیاری از کشورهای دنیا ‪ ،‬تردد خودروها‬ ‫یکی از اصلی ترین دالیل الودگی هوا در ایران است‬ ‫و به همین دلیل برنامه های مختلفی در ایران برای‬ ‫کاهش تردد خودروها وجود دارد‪.‬‬ ‫ایت الله جوادی املی از اساتید حوزه علمیه قم با بیان‬ ‫اینکه قبال در حوزه تولید علم بود تاکید کرد که سال هاست‬ ‫تولید علم در حوزه متوقف شده است‪ .‬ایت الله جوادی املی‬ ‫در درس تفســیر خود در ســخنانی با اشــاره به ادب بزرگان‬ ‫در بیان حدیــث از امام معصوم(ع) اظهار داشــت‪« :‬ادب‬ ‫علمای سابق این بود اگر در بحبوحه مناظره و مباحثه‪ ،‬احد‬ ‫المناظرین حدیثی از اهل بیت علیهم الســام می خواند‪،‬‬ ‫فورا این طرف صدای خود را پایین می اورد یا کامال سکوت‬ ‫می کرد‪ ،‬اینها حدیث شناس بودند‪ .‬وقتی می فهمیدند این‬ ‫فرمایش از معصوم(ع) صادر شده‪ ،‬فورا سکوت می کردند‪،‬‬ ‫این ادب مناظره اســت‪ .‬اگر دیدید انها به جایی رســیدند و‬ ‫اثارشــان در طی قرن ها باقی مانده‪ ،‬به خاطر ادب است‪».‬‬ ‫ایت الله جوادی املی با بیان اینکــه قبال در حوزه تولید علم‬ ‫بود‪ ،‬اما سال هاست تولید علم متوقف شده است یاداور شد‪:‬‬ ‫«ســه طلبه در حوزه همین درس ها را خوانده بودند؛ یکی‬ ‫«الغدیر» نوشــت برای والیت‪ ،‬دیگری «مستمسک عروه‬ ‫الوثقی» که یک کتاب قوی و غنی فقهی اســت نگاشت و‬ ‫یکی هم «المیزان» برای قران نوشــت‪ ،‬اما متاسفانه این‬ ‫روزها تا طلبه می خواهد رشد کند و طلبگی در وجودش ریشه‬ ‫بدواند‪ ،‬جذب نهادی می شود؛ طلبه مستعد بین خود و خدا‬ ‫مسئول است‪ ،‬نباید پایش را از حوزه بیرون بگذارد باید بماند‬ ‫تا زعیم حوزه شود‪ ».‬حجت االسالم علیرضا اعرافی‪ ،‬مدیر‬ ‫حوزه های علمیه نیز گفته است‪« :‬حوزه انقالبی‪ ،‬حوزه ای‬ ‫اســت که تولید علم و دانــش کند‪ ».‬او در نشســت مجمع‬ ‫نمایندگان طــاب و فضالی حوزه هــای علمیه قم ضمن‬ ‫تشریح شاخصه های حوزه انقالبی و تاکیدات مقام معظم‬ ‫رهبری مبنی بر انقالبی ماندن حوزه ها گفت‪« :‬حوزه علمیه‬ ‫بزرگ شیعه در قم امروز ‪ ۹۵‬سال از عمرش می گذرد که‬ ‫در عمر‪ ۴۰‬سالگی خود دستاورد ارزشمند انقالب اسالمی‬ ‫را به رهبری فرزند خود امام خمینی(ره) به ارمغان اورد‪».‬‬ ‫مدیر حوزه های علمیــه با بیان اینکه انقالب اســامی‬ ‫دو ویژگی ممتاز و ارزشــمند دارد‪ ،‬ادامــه داد‪« :‬انقالب‬ ‫ما‪ ،‬انقالبی اســت که از دل حوزه متولد شد و نظریه ای‬ ‫که ارائــه می کند خود بــه ان عمل می کنــد‪ ».‬اعرافی‬ ‫خاطرنشــان کرد‪« :‬طــاب به عنوان ســربازان مکتب‬ ‫امام صادق(ع) نسبت به حفظ‪ ،‬پاســداری و نگهداری‬ ‫این انقالب مسئولیت دارند‪ ».‬رئیس حوزه های علمیه‬ ‫به ویژگی های حوزه انقالبی اشــاره کرد و گفت‪« :‬حوزه‬ ‫انقالبی‪ ،‬حوزه ای اســت کــه تولید علــم و دانش کند‪.‬‬ ‫امروز فقه و ‪ ۶۰۰‬درس خارج ما یا حداقل نیمی از ان باید‬ ‫پاســخگوی فقه های نو‪ ،‬کالم‪ ،‬فلســفه های مضاف و‬ ‫نیازهای امروز ایران و جهان باشد‪ ».‬اعرافی تاکید کرد‪:‬‬ ‫«امروز به برکت فعالیت های گروه های مختلف علمی و‬ ‫تحقیقاتی‪ ،‬تحوالت ارزشمندی در حوزه شکل گرفته اما‬ ‫جای کار بسیار زیاد است‪».‬‬ ‫خانه پوشالی‬ ‫پخشیکسریالامریکاییازشبکهنمایشدرهاله ایازابهام‬ ‫«خانه پوشالی»‪ ،‬از جمله ســریال های پرمخاطبی‬ ‫است که بســیاری را در سراســر دنیا با خود همراه و جوایز‬ ‫متعددی کسب کرده است‪« .‬خانه پوشالی» از روی رمانی‬ ‫به همین نام‪ ،‬نوشته مایکل دابز ســاخته شده که خودش‬ ‫زمانی عضو ارشد حزب محافظه کار بریتانیا بود‪.‬‬ ‫داستان رمان در اواخر دوران نخست وزیری مارگارت‬ ‫تاچر می گذرد و ماجرای یک سیاست مدار بریتانیایی به نام‬ ‫فرانسیس ارکارت است که به فکر مقام و جایگاه باالست‪.‬‬ ‫در رمان‪ ،‬ارکارت به «مظهر شکوه شیطانی» شهرت دارد‪.‬‬ ‫مدتی اســت که پخــش فصــل اول این ســریال از‬ ‫شــبکه نمایش خبرساز شده و ظاهرا این شــبکه قصد دارد‬ ‫این سریال پرمخاطب را روی انتن بفرســتد‪ .‬رضا افتابی‪،‬‬ ‫مدیریت دوبالژ این ســریال را برعهــده دارد و گویندگانی‬ ‫مانند ناصر طهماسب‪ ،‬کتایون اعظمی‪ ،‬منوچهر والی زاده‪،‬‬ ‫مهرخ افضلی‪ ،‬رضا افتابی‪ ،‬منوچهر زنده دل‪ ،‬ابوالحســن‬ ‫تهامی نژاد‪ ،‬حامد عزیزی‪ ،‬پویا فهیمی‪ ،‬شایان شامبیاتی‪،‬‬ ‫مریم جلینی‪ ،‬مهین برزویی‪ ،‬مهــدی امینی‪ ،‬نازنین یاری‪،‬‬ ‫کسری کیانی‪ ،‬امیرصالح کسروی‪ ،‬صنم نکواقبال‪ ،‬مهناز‬ ‫عوض ابادیان‪ ،‬خشایار شمشــیرگران‪ ،‬امیر حکیمی‪ ،‬سارا‬ ‫جعفری‪ ،‬مینا شــجاع‪ ،‬امیر منوچهری‪ ،‬محمدعلی دیباج‪،‬‬ ‫ارزو روشناس‪ ،‬پویان مقدم‪ ،‬مجید صیادی و‪ ...‬در کنار او‬ ‫فصل اول این سریال را دوبله کرده اند‪.‬‬ ‫باند و میکــس صدای این ســریال نیــز بر عهده‬ ‫حسین مطمئن زاده است‪ .‬با این حال‪ ،‬ظاهرا پخش این‬ ‫سریال از شــبکه نمایش به قطعیت نرسیده و چگونگی‬ ‫پخش این ســریال و خریــد حق پخش ایــن مجموعه‬ ‫از کمپانی نتفلیکس در هاله ای از ابهــام قرار دارد‪ .‬هر‬ ‫قسمت سریال «خانه پوشالی» به وسیله یکی از بزرگان‬ ‫ســینما کارگردانی شــده است‪ ،‬قســمت های نخست‬ ‫فصل نخســت این ســریال به کارگردانی دیوید فینچر‬ ‫و با بازی محوری کوین اسپیســی و رابیــن رایت‪ ،‬برای‬ ‫نخستین بار در سال ‪ ٢٠١٣‬به وســیله نتفلیکس عرضه‬ ‫شــد و سیاســت های روز امریکا را به شــدت به چالش‬ ‫کشید‪ .‬تمامی فصل های این سریال نامزد و برنده جوایز‬ ‫بســیاری شــده اســت‪ .‬در هر چهار فصل این سریال‪،‬‬ ‫حزب دموکــرات امریکا به عنوان حــزب حاکم امریکا‪،‬‬ ‫به عنوان سوژه ســریال در نظر گرفته شــده است‪ .‬این‬ ‫سریال به نقد نظام سیاسی امریکا و نمایش البی گری ها‬ ‫و فساد سیاست مداران امریکایی پرداخته و شیوه های‬ ‫شگفت انگیز از ابعاد این فساد را به نمایش می گذارد‪.‬‬ ‫دیویــد فینچــر‪ ،‬جیمز فولــی‪ ،‬جوئل شــوماخر‪،‬‬ ‫چارلزمک دوگال‪ ،‬کارل فرانکلین‪ ،‬الن کولتر و جان کولز‪،‬‬ ‫ازجملهکارگردان هاییهستندکهفصل هایمختلفاین‬ ‫مجموعه را کارگردانی کرده اند‪.‬‬ ‫جشن نامهشفیعی کدکنی‬ ‫شماره جدید فرهنگ امروز منتشر شد‬ ‫شماره سیزدهم نشریه فرهنگ با ویژه نامه ای به بهانه‬ ‫تولد محمدرضا شفیعی کدکنی‪ ،‬استاد زبان و ادبیات فارسی‬ ‫روی کیوسک مطبوعات امد‪ ۱۹ .‬مهر ســالروز تولد استاد‬ ‫محمدرضا شفیعی کدکنی است و فرهنگ امروز در پرونده‬ ‫ادبیات خود با عنوان «راوی سفرنامه باران» جشن نامه ای‬ ‫به مناســبت هفتادوهفتمین ســالروز تولــد او ترتیب داده‬ ‫اســت‪ .‬یادداشــت هایی از رضا داوری اردکانی‪ ،‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل‪ ،‬بهاءالدین خرمشاهی و دیگران در این بخش‬ ‫امده اســت‪ .‬در کنار این پرونده‪ ،‬مقاله ای بلند از سیدجواد‬ ‫طباطبایی امده اســت‪ .‬او در مقاله ای با عنوان تولید علم‬ ‫بومی و زبان ملی‪ ،‬با نقد مــوردی ترجمه های حاتم قادری‬ ‫درباره ضرورت برخورداری نویسندگان و مترجمان از عقل‬ ‫سلیم سخن گفته است‪.‬‬ ‫جدال بــا تکنولوژی عنوان پرونده اندیشــه شــماره‬ ‫سیزدهم اســت که نگاهی دارد به تفسیرها و دریافت های‬ ‫برخــی از متفکــران ایرانی به ایــن مقوله؛ چراکــه از اغاز‬ ‫اشــنایی ایرانیان با تمــدن جدید غرب‪ ،‬مســاله تکنیک و‬ ‫تکنولوژی همواره در کانون تامــل و قضاوت ذهن ایرانی‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫پرونده ســینمای فرهنگ امروز تلفیقی اســت میان‬ ‫ادبیات و ســینما یا همان چیزی که ســینمای شــاعرانه را‬ ‫می سازد‪ .‬روح شــعر در کالبد تصویر که عنوان این پرونده‬ ‫اســت ردپای مفهوم شــاعرانگی را در ســینما جست وجو‬ ‫می کنــد‪ .‬در ایــن پرونــده چهره هایی همچــون علیرضا‬ ‫رئیسیان‪ ،‬محمدرضا اصالنی و همسرش سودابه فضایلی‪،‬‬ ‫فرزاد موتمــن و روبــرت صافاریان نظرات خــود را در باب‬ ‫سینمای شاعرانه بیان کرده اند‪ .‬استنطاق از دین پرسشی‬ ‫اســت از الحادی یا ایمانی بودن فلســفه دین که موضوع‬ ‫دین پژوهی این شماره فرهنگ امروز است‪.‬‬ ‫رویکــرد انتقادی نســبت به فلســفه وجودی رشــته‬ ‫ایرانشناسی در ایران‪ ،‬مقاله ای از هومی بابا در باب جایگاه‬ ‫فرهنگی مدرنیته‪ ،‬خاطرات نصراللــه پورجوادی از دوران‬ ‫تحصیل در خارج از ایران و چند گزارش تحلیلی از رونمایی‬ ‫کتاب غرب و غرب زدگی که به همت بنیاد فردید در باب این‬ ‫فیلسوف پرمناقشه منتشر شده است‪ ،‬از دیگر مطالب این‬ ‫شماره نشریه فرهنگ امروز هستند‪.‬‬ ‫سفر به مریخ با محکومین به مرگ‬ ‫شاهکار کامپتون به ایران امد‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخشبیستوسوم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫خداوند در قــران کریم‬ ‫می فرماید‪«:‬یاایهاالرسلکلوا‬ ‫منالطیباتواعملواصالحا»‪.‬‬ ‫این ایه از ایــات عجیب قران‬ ‫کریم اســت که ظاهرا به انبیا‬ ‫علیهم السالمخطابمی کند‪.‬‬ ‫می فرمایــد اگــر می خواهید‬ ‫عمل صالح انجام دهید باید از‬ ‫طیبات بخورید‪ .‬لقمه اساس‬ ‫عمل اســت؛ اگر طیب بخورید‪ ،‬نتیجه اش عمل صالح‬ ‫یوحرامبخوریدنتیجه اشعمل‬ ‫استواگرخبائثوالودگ ‬ ‫فاســد خواهد بود‪ .‬انهایی که می گویند لقمه بسیار تاثیر‬ ‫داردبههمیندلیلاست‪.‬یکیازمصادیقاعمالانسان‪،‬‬ ‫فرزندانانسانهستند‪.‬پدریکهلقمهحرامواردزندگی اش‬ ‫می کندنبایدتوقعداشتهباشدکهفرزندصالحیداشتهباشد؛‬ ‫چراکهلقمهحکمفونداسیونوپایهواساستربیترادارد‪.‬‬ ‫گاهیاوقاتمابهویترینتربیتتوجهمی کنیماماتوجهی‬ ‫به پایه های تربیت نداریم‪ .‬برخی در رســانه ها و در جامعه‬ ‫می گویندچهکسیمی گویدلقمهتاثیردارد؟اگرتاثیرندارد‪،‬‬ ‫چرا خداوند این همه قید می گذارد که از طیبات بخورید؟‬ ‫خداوندمی فرمایدکلواحالالطیباامامتاسفانهبرخیاعتقاد‬ ‫ندارندکهلقمهتاثیردارد‪.‬کلمه«اجری»داللتبراستمرار‬ ‫دارد؛ یعنی حمد برای خدایی است که دائما بر ما طیبات و‬ ‫رزق پاک می دهد‪ .‬یعنی رزق طیــب و حالل خوردن یک‬ ‫نعمت اســت و نیاز به حمد دارد‪ .‬یکــی از احادیثی که در‬ ‫کتاب «حسن یار» شرح کرده ام حدیثی است که مرحوم‬ ‫شــیخ مفید در «ارشــاد» از امام صادق(ع) به نقل از امام‬ ‫سجاد(ع) نقل می کندکه می فرمایند از امیرالمومنین(ع)‬ ‫فضیلتبگویید‪.‬اولینفضیلتیکهبرایامیرالمومنین(ع)‬ ‫نقلمی کنندحالل خوریایشاناست؛خوراکشخوراک‬ ‫حالل و پاک بود‪ .‬این مساله به قدری مهم است که برای‬ ‫امام معصوم فضیلت اســت و اولین فضیلت هم به شمار‬ ‫می رود‪.‬می فرمایدجدماامیرالمومنین(ع)درتمامعمرش‬ ‫یک لقمه حرام نخورد‪ .‬و اجری علینا طیبات الرزق و جعل‬ ‫لناالفضیلهبالملکهعلیجمیعالخلق‪.‬مایک ِملکداریمو‬ ‫یک ُملک؛ ِملکیعنیدارایی هایانساناما ُملکبهمعنای‬ ‫قدرت است و به حکومتی اطالق می شود که اقتدار دارد‪.‬‬ ‫الملکیبقیمعالکفرولمیبقیمعالظلم؛ ُملکوحکومت‬ ‫ُ‬ ‫باکفرمی مانداماباظلمنمی ماند‪«.‬ملکه»اشارهبهقدرت‬ ‫و تسلط اســت نه دارایی‪ .‬معنای این عبارت این است که‬ ‫حمد از ان خدایی است که برای ما فضیلتی قرار داد و ما را‬ ‫برتریبخشیدبهواسطهقدرتوتسلطبرهمهمخلوقاتش‪.‬‬ ‫ائمه(ع)برتربرهمهموجوداتهستندواینراخدابرایانها‬ ‫قراردادهاست‪.‬ایننعمتیاستکهخداوندبهائمه(ع)عطا‬ ‫کردهوانهاازاینبابتاوراحمدمی کنند‪.‬امامباقر(ع)درباره‬ ‫حضرتزهرا(س)می فرماید‪«:‬کانتمفروضهالطاعهعلی‬ ‫جمیع من خلق ال ّله من الجن و االنس و الطیر و الوحش و‬ ‫االنبیاء و المالئکه»؛ فاطمــه زهرا(س) اطاعتش واجب‬ ‫است بر همه مخلوقات از جن و انسان و پرنده و وحوش و‬ ‫انبیا(ع) و فرشتگان‪ .‬یک معنای این سخن این است که‬ ‫خداوند حضرت زهرا(س) را در حکم فرمانروای عالم قرار‬ ‫دادهوهمهفرمانبراوهستند‪.‬ماحقیقتاینروایترادرک‬ ‫نمی کنیمامایکیازروایاتصریحیاستکهانرابهتواتر‬ ‫نقلکرده اندوخبرواحدنیست‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫«بــدرود ســعادت زمین» دیویــد جــی کامپتون‪،‬‬ ‫نویسنده انگلیســی تبار از سوی انتشــارات کتاب نیستان‬ ‫منتشر شد‪ .‬رمان بدرود سعادت زمین اثری است از دیوید‬ ‫جی کامپتون‪ ،‬نویسنده انگلیسی تبار که در فضای ادبیات‬ ‫با خلق داستان های علمی و تخیلی شناخته شده؛ نویسنده‬ ‫اثار مشــهوری چون «کاتریــن موتنهوی همیشــگی» و‬ ‫«ســینتاجوی» که دســتمایه خلــق اثاری ســینمایی نیز‬ ‫شده اند‪ .‬این نویسنده که پیش از این اثری از وی به فارسی‬ ‫ ترجمه نشده است‪ ،‬به کوشش علی فامیان با این رمان به‬ ‫مخاطبان فارسی زبان معرفی شــده و رمزگشایی از جهان‬ ‫داستانی او برای مخاطبان ایرانی مهیا می شود‪.‬‬ ‫ی و تخیلی نویسی‬ ‫کامپتون با وجود شهره بودن به علم ‬ ‫و با وجود اینکه برای نگارش این داستان ها توانسته تاکنون‬ ‫عنوان نویسنده ممتاز در این حوزه را از انجمن نویسندگان‬ ‫علمی و تخیلی امریکا در ســال ‪ 2007‬کسب کند‪ ،‬در این‬ ‫رمان بستر روایت های داستانی علمی و تخیلی را دستمایه‬ ‫خلق اثری قرار داده که برخی از منتقــدان از ان به عنوان‬ ‫یک شــاهکار ادبی روانشــناختی یاد می کنند؛ شاهکاری‬ ‫جسورانه با نگاهی بدیع به زندگی‪.‬‬ ‫این رمان با سفری بدون بازگشت اغاز می شود‪ .‬سفر‬ ‫جمعی از محکومین به مرگ در زمین کــه برای باقیمانده‬ ‫زندگی‪ ،‬به ســیاره مریخ تبعید می شــوند تا زیســتن بدون‬ ‫بازگشــتی را در این ســیاره تجربه کنند‪ .‬داستان درست از‬ ‫همین مســاله شــروع می شــود؛ گروهی که در پایان راه‬ ‫زندگی خود در کــره زمین قرار دارند با حضور در این ســفر‬ ‫پیشتاز کشف راز و شیوه زندگی در مریخ می شوند و در واقع‬ ‫تقالی انها برای زیستن و زندگی است که به مخاطب این‬ ‫رمان دید تازه ای درباره فلسفه حیات می بخشد‪.‬‬ ‫مترجم این رمان در بخشی از مقدمه خود می نویسد‪:‬‬ ‫«یکی از مضمون های محوری این رمان خشونت است؛‬ ‫غذای خواب اور مســافران ســفینه‪ ،‬لباس های چندین و‬ ‫چندبار رفو شده ساکنان‪ ،‬مجازات خشن ساکنان با «هوای‬ ‫سرد»؛ و البته این خشونت با تعالیم شاخه ای از مسیحیت‬ ‫توجیه می شود‪ .‬این کتاب را باید روایتی تازه و بدیع از سفر‬ ‫به درون واقعی انسان زمینی برای خلق بستر زیستی بکر و‬ ‫تازه ای بدانیم‪ .‬تالشی که نویسنده سعی کرده با نمایش ان‬ ‫عنوان کند‪ ،‬برترین راه برای اصالح ساختار زیستی بشر‪،‬‬ ‫نه تنها توجه به افق های زیســتی دوردســت نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫اصالح وضعیت زیستی موجود اســت که می تواند برای‬ ‫او کارسازتر باشد و البته در این راه استعاره ای از مشکالت‬ ‫پیش روی چنین تصمیمی را نیز روایــت می کند‪« .‬بدرود‬ ‫سعادت زمین» به همین اعتبار نه اثری تجاری و پرتعلیق‬ ‫که اثری برای اندیشیدن به اینده زیســت بر پایه شناخت‬ ‫اقتضائات زیستی انسانی است‪.‬‬ ‫خوراک حالل‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫پایان محمود‬ ‫محمود احمدی نژاد رسما اعالم کرده است که برنامه ای برای حضور‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری سال اینده ندارد‪ .‬او البته پس از ان از قطعیت‬ ‫عدم حضورش خبر داده که ماجرای دیدار او با رهبر معظم انقالب رسانه ای‬ ‫شد ‪ .‬در پرونده این هفته این موضوع را مورد بررسی قرار داده ایم‪.‬‬ ‫واقعا ًخداحافظ‬ ‫سکوتاحمدی نژاددریکماهگذشتهپیرامونماجراینهی‬ ‫موجبسخنرانیعلنیرهبرانقالبشد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫احمدی نژاد جامعه را‬ ‫دوقطبیمی کرد‬ ‫‪24‬‬ ‫احمدی نژاد‬ ‫در این ازمون موفق نبود‬ ‫ناصر ایمانی‬ ‫عباس سلیمی نمین‬ ‫‪1‬‬ ‫«یک نفری‪ ،‬یک اقایی امده پیــش من‪ ،‬من هم به‬ ‫مالحظه صالح حال خود ان شخص و صالح حال کشور‬ ‫به ایشانگفتمکهشما درفالنقضیهشرکت نکنید‪ .‬نگفتیم‬ ‫هم شرکت نکنید‪ ،‬گفتیم صالح نمی دانیم ما‪ ،‬شما شرکت‬ ‫کنید‪ .‬این را گفتیم‪ .‬خب یک چیز عادی اســت‪ .‬انســان‬ ‫بایســتی ان چیزی را که می بیند و می فهمد و فکر می کند‬ ‫که به نفع برادر مومن اش است باید به او بگوید دیگر‪ .‬ما هم‬ ‫اوضاع کشور را خب‪ ،‬غالبا بیشتر از اغلب افراد اشنا هستیم‪.‬‬ ‫ادم ها هــم‪ ،‬به خصــوص ادم هایی که صدها جلســه با ما‬ ‫نشستند و برخاستند‪ ،‬بیشتر و بهتر از دیگران می شناسیم‪ .‬با‬ ‫مالحظه حال مخاطب و اوضاع کشور به یک اقایی‪ ،‬انسان‬ ‫توصیه می کند که اقا شما اگر در این مقوله وارد شدید‪ ،‬این‬ ‫دو قطبی در کشور ایجاد می شود‪ .‬دو قطبی در کشور مضر‬ ‫است به حال کشور‪ .‬من صالح نمی دانم شما وارد بشوید‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬این چیز خیلی مهمی که نیســت‪ .‬این یک چیز خیلی‬ ‫طبیعی است‪ ،‬خیلی ساده اســت‪ .‬بله‪ ،‬ما این توصیه را به‬ ‫یکی از اقایان‪ ،‬به یکی از برادران کردیم‪».‬‬ ‫این فرمایش رهبر معظم انقالب پایانی بر همه حرف‬ ‫و حدیث ها در مورد نامزدی محمود احمدی نژاد است‪ .‬چند‬ ‫هفته جنجالی با همه حاشیه هایش باالخره به پایان رسید و‬ ‫حاال همه تحلیلگران مسائل سیاسی از این پس معادالت‬ ‫انتخابات ســال ‪ 96‬را بر مبنای عدم حضــور رئیس جمهور‬ ‫سابق در این رقابت تفســیر می کنند‪ .‬طرفه اینکه محمود‬ ‫احمدی نژاد نیز در نامه ای به رهبر معظم انقالب رســما و‬ ‫صریحا اعالم کرد که برنامه ای بــرای حضور در انتخابات‬ ‫محمود احمدی نــژاد نه تنها نظر صریح‬ ‫رهبر معظم انقالب درباره کاندیداتوری‬ ‫خود را به اطالع هواداران نرساند‪ ،‬بلکه‬ ‫حتی از گوشه وکنار خبر می رسید که در‬ ‫برخی موارد با یک سری اشارات و الفاظ‪،‬‬ ‫غیرمستقیماینموضوعراردیادرجهت‬ ‫دامن زدنبه تردیدعملکردهاست‬ ‫پیش رو ندارد‪.‬‬ ‫نکته اما این است که دقیقا چه رخ داده و ماجراهای‬ ‫اخیر را چگونه می توان تحلیل کرد‪.‬‬ ‫وقت بازگشت؟‬ ‫احمدی نژاد در نامه ای عدم‬ ‫حضورش در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری را تایید کرده‬ ‫است‬ ‫است تجمعات صورت گرفته از سوی ایشان دارای مجوز‬ ‫قانونی باشد؛ ضمن اینکه محتوای سخنرانی ها داللت بر‬ ‫شــائبه انتخاباتی بودن انها دارد‪ .‬شائبه انتخاباتی بستگی‬ ‫به نحوه صحبت و محتوای سخنرانی ها دارد که در صورت‬ ‫تکرار‪ ،‬شائبه انتخاباتی تقویت می شود و این در حالی است‬ ‫که فعالیت های زودهنگام انتخاباتی غیرقانونی اســت‪».‬‬ ‫رحمانی فضلی گفته بود در این باره بــه برخی از اطرافیان‬ ‫احمدی نژاد تذکر داده اســت‪ .‬گوش احمدی نژادی ها اما‬ ‫بدهکار این حرف ها نبود‪ .‬یا سکوت می کردند یا حرف هایی‬ ‫از جنس سخنان مرتضی تمدن می زدند‪ .‬او تذکر به حامیان‬ ‫احمدی نژاد در این باره را تکذیب کرده و در واکنش به شائبه‬ ‫انتخاباتی بودن رفتارهای احمدی نــژاد گفته بود‪« :‬وزیر‬ ‫کشور در سطحی نیست که به رئیس جمهور سابق تذکر دهد‬ ‫و بهتر است مجری قانون و تامین کننده ازادی های فردی و‬ ‫جمعی در چارچوب قانون اساسی باشد‪».‬‬ ‫رویای دو قطبی‬ ‫در مورد انهــا با مردم حــرف بزند‪ .‬این ســخنرانی محمود‬ ‫احمدی نژاد حرف های گفتنی زیادی داشت‪.‬او پیش تر هم‬ ‫ی تهمت ها ازجمله‬ ‫در حسینیه ارشاد مشهد گفته بود‪« :‬تمام ‬ ‫ضدوالیت فقیه بودن‪ ،‬بهایی بودن و‪ ...‬را به این دولت زدند‪.‬‬ ‫مشکل این جریان ها با احمدی نژاد نیست‪ ،‬من که کسی‬ ‫نیستم و تنها سرباز کوچک ملتم‪ .‬این هجمه منظور دیگری‬ ‫دارد‪ .‬با نزدیک شدن به انتخابات دوباره هجمه و تهمت ها‬ ‫دوچندان می شود‪ .‬درحال حاضر به خاطر مصلحت کشور‬ ‫سکوت می کنیم و بنده خود را فدای انقالب می کنم‪ ».‬او‬ ‫یک بار هم در همان سفر به امل در پاسخ به پرسش برخی‬ ‫حاضران درباره انتخابات ســال ‪ ٩٦‬گفته بود‪« :‬شــما کار‬ ‫خودتان را بکنید‪ ،‬ما نیز کار خود را می کنیم‪».‬‬ ‫اما حجم سفرها که باال گرفت‪ ،‬سخنان احمدی نژاد‬ ‫که انتخاباتی تر شد‪ ،‬وزیر کشور وارد میدان شد و تذکر داد‪.‬‬ ‫مرداد ماه ســال جاری‪ ،‬عبدالرضــا رحمانی فضلی گفت‪:‬‬ ‫«تجمعات اخیر مربوط به اقای احمدی نژاد در قالب شرکت‬ ‫در مراسم شهدا یا برخی دعوت های مربوط به مساجد است‬ ‫و خودشان می گویند ما قصد تجمع نداریم و ما را به عنوان‬ ‫سخنران در این مراسم ها دعوت می کنند‪ ،‬با وجود این‪ ،‬ما‬ ‫به انها تذکرهای الزم را داده ایم که این تجمعات باید قانونی‬ ‫و دارای مجوز باشد‪».‬‬ ‫رحمانی فضلی چند روز پــس از ان هم گفت‪« :‬الزم‬ ‫مهدی فضائلی در‬ ‫یادداشتی از محتوای‬ ‫دیدار و نهی احمدی نژاد‬ ‫برای حضور در انتخابات‬ ‫خبر داده بود‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫عباس امیری فر نهی‬ ‫محمود احمدی نژاد برای حضور‬ ‫در انتخابات را تایید کرده بود‬ ‫احمدی نــژاد گرچــه تا قبــل از ایــن چند ســفر‪ ،‬در‬ ‫سخنرانی هایش به مباحثی چون عدالت‪ ،‬مدیریت جهانی‬ ‫و انقالب و‪ ...‬می پرداخت اما حرف های تازه او متفاوت از‬ ‫قبل شده بود‪ .‬او در این اظهارات شیب انتقاداتش را به وضع‬ ‫موجود افزایش داد و تمام تالشــش را کرد تا هم خود را در‬ ‫وضعیت منتقد وضعیت موجود قرار دهد و هم اینکه دولت‬ ‫مستقر را مسئول انچه وضعیت نامناســب فعلی می داند‪،‬‬ ‫معرفی کند‪ .‬ســاده تر بگوییــم او زیرکانه بــرای وضعیت‬ ‫فعلی دو طرف ایجاد می کرد؛ یک طرف حســن روحانی و‬ ‫«دولتش» و یک طرف محمود احمدی و نژاد و «ملت»‪.‬‬ ‫احمدی نژاد ایجاد دو قطبــی ‪ 96‬را کلید زده بود‪ .‬این‬ ‫اولین نکته ای بود که می شد از تحلیل محتوای سخنرانی‬ ‫اخیر او داشت‪.‬‬ ‫دو قطبی او برخالف دو قطبی بود که از سال ‪ 92‬پدید‬ ‫امد‪ .‬او یک جنبش بازگشــت به عقب را طرح ریزی کرده و‬ ‫دنبال شیفت دو قطبی فعلی به همان دو قطبی سال ‪ 84‬بود‪.‬‬ ‫به یک معنا او می خواســت از دوگانــه «دالور ‪ /‬دلواپس»‬ ‫گذشــته و به دو گانه «عدالت ‪ /‬ثروت» بازگــردد‪ .‬این را به‬ ‫خوبی می شد از تحلیل محتوای سخنرانی های او فهمید‪.‬‬ ‫می شــد شــماره کرد که چند بار از کلید واژه های «ثروت ‪/‬‬ ‫عدالت ‪ /‬فقر ‪ /‬فرصت ‪ /‬تاجر‪ /‬مردم ‪ /‬حق» اســتفاده کرده‬ ‫است‪ .‬اما چرا به این تحلیل رسیده بود؟‬ ‫برخی می گویند محمود احمدی نژاد معتقد بود هیچ‬ ‫کس نمی تواند در دوقطبی «برجامیان و نابرجامیان» حسن‬ ‫روحانی را شکســت دهد‪ .‬چنین بود کــه او تصمیم گرفت‬ ‫همان صحنه سال ‪ 84‬را زنده کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫حــرف و حدیث های جدیــد از اینجا اغاز شــده بود‪:‬‬ ‫«من در جریان مسائل کشور هستم اما فعال مصالح اقتضا‬ ‫نمی کند ورودکنم‪ .‬وقتش که شــد درخدمت ملت خواهم‬ ‫بود‪ ».‬محمود احمدی نژاد این سخنان را در سخنرانی اش‬ ‫در قالب ســفر اســتانی به بافق بیان کرده بود‪ .‬سفرهایی‬ ‫که حواریون رســانه ای اش نام ان را بــه اختصار «قیام»‬ ‫گذاشــته بودند‪ .‬پیش تر وقتی درباره احتمال نامزدی اش‬ ‫در انتخابات از او پرســیده می شد تنها ســکوت می کرد یا‬ ‫با یک شوخی نه چندان بامزه از کنار ســواالت این چنینی‬ ‫رد می شد‪.‬‬ ‫احمدی نژاد در تمام این مدت اگر چه تمایل زیادی‬ ‫داشــت تا خــود را در قــاب دوربین های عکاســان خبری‬ ‫قرار دهــد اما ترجیــح می داد صــوت دندان گیــری برای‬ ‫ضبط های خبرنگاری نداشــته باشــد‪ .‬پاورچین‪ ،‬پاورچین‬ ‫همه ماه هــای بعــد از صدارتش را پشت ســر گذاشــت و‬ ‫حاال باید روزگار ســکوتش را بــرای حامیانــش و البته ان‬ ‫دیگرانی که ســوال های متعــددی در این مورد داشــتند‬ ‫توجیه کند ‪ .‬می گفت او هم مثل همه از مسائل با خبر بوده‬ ‫اما ترجیح داده بنا به مصالحی ســکوت کنــد تا به وقتش‬ ‫انتخابات بدون محمود‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪25‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اصولگرایان چگونه با او مواجه شدند؟‬ ‫«ما هنوز بحثی نداشته ایم اما درباره احمدی نژاد هم‬ ‫فکر نمی کنم حمایتی صورت بگیــرد‪ ».‬این حرف اخرین‬ ‫گفته ایت الله موحدی کرمانی اســت‪ ،‬البتــه دیگر بزرگان‬ ‫جناح اصولگرا هم چندان روی خوشــی به او نشــان نداده ‬ ‫بودند‪ .‬از جملــه اینکه علــی الریجانی در ســخنانی قابل‬ ‫توجه در مورد احتمال نامزدی او بــه هفته نامه مثلث گفته‬ ‫بود‪« :‬فکــر نمی کنم در ایران خیلی جاذبه ای باشــد‪ ،‬انها‬ ‫که دو دوره رئیس جمهــور بودند دوباره بــه صحنه بیایند‪،‬‬ ‫مخصوصا انکه خیلی تجربیات موفقی هم نداشته باشند‪.‬‬ ‫دولت گذشته اشفتگی سیاســی را دامن می زد‪ .‬اگر رئیس‬ ‫دولــت تحریک امیز کار کند‪ ،‬کشــور به دســته بندی ها و‬ ‫اختالفات زیادی می رســد و حتما اشفتگی سیاسی ایجاد‬ ‫می شــود‪ ».‬یا در اظهارنظری دیگر محسن کوهکن گفته‬ ‫بود‪ « :‬در شرایط فعلی حمایت اصولگرایان از احمدی نژاد‬ ‫را بعید و حتی کمتر ا ز ‪10‬درصد می دانم‪ .‬احمدی نژاد اخیرا‬ ‫شــعارهای پوپولیســتی جدیدی به ویژه در زمینه چند برابر‬ ‫کردن یارانه ها می دهد‪ .‬اســتنباط نیمی از کسانی که نگاه‬ ‫مثبت به عملکرد احمدی نژاد دارند (به ویژه در شهرستان ها)‬ ‫این است که می گویند احمدی نژاد به ما یارانه داده است‪،‬‬ ‫در حالی که طرح هدفمندی یارانه ها یک تصمیم حاکمیتی‬ ‫و چند قوه ای اســت اما چون دولت ان را پرداخت می کرد‪،‬‬ ‫مردم چنین دیــدی دارند‪ .‬به هر صورت با وجــود انکه باید‬ ‫حرمت کسانی که هنوز طرفدار احمدی نژاد هستند را نگه‬ ‫داشت اما اگر احمدی نژاد به صحنه انتخابات اینده نیاید و‬ ‫به خاطر خدا از گزینه مطلوب اصولگرایان حمایت کند‪ ،‬ما‬ ‫از همین اال ن از وی تشکر می کنیم‪».‬‬ ‫یا در اظهارنظری دیگر جعفر شــجونی‪ ،‬عضو جامعه‬ ‫روحانیــت گفته بود‪« :‬عملکــرد احمدی نژاد باعث شــده‬ ‫اصولگرایــان از او روی برگردانند و اگر در انتخابات ســال‬ ‫‪ 96‬نامــزد شــود‪ ،‬از او حمایــت نخواهند کــرد‪ .‬قطعا اگر‬ ‫احمدی نژاد در ایــن دوره نامزد شــود اصولگرایان و توده‬ ‫جامعه از وی حمایت نخواهند کرد‪ ،‬زیرا در دور دوم عملکرد‬ ‫نا امید کننده ای از خود بر جای گذاشت و باعث شد کشور به‬ ‫خطر بیفتد‪ ».‬همســو با او چهره های دیگر از اصولگرایان‬ ‫هم مخالفاتشــان را با نامزدی محمود احمدی نژاد اعالم‬ ‫کرده بودنــد‪ .‬از جمله اینکــه حمید رضا ترقــی گفته بود‪:‬‬ ‫«جریــان اصولگرایــی تاکنون هــر ضربه ای خــورده‪ ،‬از‬ ‫محمود احمدی نژاد بوده اســت و این اشتباه را نباید تکرار‬ ‫کند‪ ».‬پس معلوم بود که طبقات مختلــف اصولگرا برای‬ ‫احمدی نژاد فرش قرمز پهن نکرده و روی خوشی هم به او‬ ‫نشان نداده بودند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫شایعات رد صالحیت‬ ‫در این میان اما خبرهایی دیگر در فضای سیاسی جان‬ ‫می گرفت و سینه به سینه نقل می شــد‪ .‬اول از همه گفته‬ ‫شــد که او یک دیدار محرمانه داشته با یک چهره سیاسی‬ ‫ امنیتی که در ان مالقات به او گفته شــده وارد انتخابات‬‫نشود‪ .‬بعد از ان خبر دیگری امد که بر مبنای ان گفته شد از‬ ‫شورای نگهبان به احمدی نژاد گفته شده در این شورا فقط‬ ‫دو رای دارد و تایید صالحیت نخواهد شــد‪ .‬هیچ کدام از‬ ‫این خبرها اما تایید نشد و حتی از سوی شورای نگهبان یک‬ ‫اظهارنظر غیررسمی هم امد که این ماجرا را رد می کرد‪.‬‬ ‫ناگهان اما خبر مهمی در فضای سیاسی و رسانه ای از‬ ‫منابع متعدد و مورد وثوق مخابره می شد‪ .‬خبر روایت می کرد‬ ‫که احمدی نژاد به دیدار یک مقام عالی رتبه رفته و از جانب‬ ‫ایشان برای حضور در انتخابات نهی شده است‪ .‬این خبر‬ ‫ابتدا با شــبهه هایی مواجه بود اما عدم تکذیب ان از سوی‬ ‫احمدی نژادی ها و البته اضافه شدن منابع موثق برای نقل‬ ‫ان دیگر شک و شبهه ای باقی نگذاشت که چنین رویدادی‬ ‫رخ داده است‪.‬‬ ‫انچه اما باقی ماند دالیل سکوت یک ماهه‬ ‫احمدی نــژاد پس از اطــاع یافتن از نظر‬ ‫رهبری اســت‪ .‬اینکه ایشــان چرا در یک‬ ‫ماه گذشــته به اطرافیان خــود خبر از این‬ ‫موضوع نداده جای ســوال است‪ .‬چگونه‬ ‫می شــود موضوع به این مهمی از ســوی‬ ‫احمدی نژاد با اطرافیانش مطرح نشــده‬ ‫باشد و بعد هم از جانب همین افراد شبهه‬ ‫در تکذیب ان ساخته شود ؟‬ ‫رســانه های اصولگرا هــم در این میــان در خبرها و‬ ‫گزارش هایی بــه نقل این خبــر پرداختنــد‪ .‬از جمله اینکه‬ ‫خبرگزاری فارس در یادداشتی به قلم مهدی فضایلی نوشته‬ ‫بود‪« :‬چند روزی است محافل رسانه ای و سیاسی گوناگون‬ ‫از جمله کانال های نزدیک به دکتر احمدی نژاد‪ ،‬از مالقات‬ ‫وی با رهبر انقالب اسالمی خبر می دهند؛ دیداری مهم که‬ ‫به درخواست و پیگیری خود او انجام شده‪...‬‬ ‫‪ ...‬اما ظاهرا نتیجه اش خالف انتظار وی بود ه است!‬ ‫هرچند هنوز جزئیات این دیدار که چند هفته قبل انجام شده‬ ‫است‪ ،‬منتشر نشده؛ ولی این مقدار قطعی است که وی با‬ ‫نهی صریح رهبر معظم انقالب‪ ،‬برای ورود به میدان رقابت‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ســال اینده مواجه شده است!‬ ‫نهی ای برخاسته از تدبیر‪ ،‬یعنی الیه های زیرین و صفحات‬ ‫پسینی ماجراها را دیدن‪ .‬نهی ای حاکی از شجاعت در بیان‬ ‫ان چیزی که رهبری برای انقالب و نظام و چه بسا مصالح‬ ‫خود وی الزم دانسته اند و نهی ای که موید قدرت مدیریت‬ ‫برای راهبری انقالب است‪ .‬حضرت اقا این بار نه به شیوه‬ ‫معمول و غالــب خود‪ -‬و البته نه همیشــگی‪ -‬بلکه مبتنی بر‬ ‫مصالح کشور و مشابه موارد خاص و استثنا‪ ،‬در برابر امدن‬ ‫دکتر احمدی نژاد به میدان رقابت های ریاســت جمهوری‬ ‫سکوت نکرده و صراحتا نظر مخالف خود را ابراز کرده اند‪».‬‬ ‫در ادامــه این یادداشــت پرسشــی طرح شــده که‬ ‫احمدی نژاد را بر ســر یک دوراهی تصمیم گیری ترســیم‬ ‫می کنــد؛ «والیت پذیری یــا ناپذیــری»‪« ،‬بنابراین بدون‬ ‫ تردیــد‪ ،‬اعالم نظر صریح رهبــری‪ ،‬حدود ‪ ٩‬مــاه مانده به‬ ‫انتخابات را باید اقدامی پرخیــر و برکت و البته توام با اتمام‬ ‫حجت دانســت‪ .‬امــروز احمدی نــژاد و یاران دواتشــه و‬ ‫سینه چاک او در معرض ازمونی مهم قرار گرفته اند؛ ازمون‬ ‫«والیت پذیری»! احمدی نژاد که مدتی است نشست های‬ ‫«تبیین ارمان های انقالب اســامی و بازخوانی خط امام‬ ‫و رهبری» را برگزار می کند‪ ،‬امروز باید در عمل نشــان دهد‬ ‫با نهی مهم ترین «ثقل» احیا شده از سوی امام(ره) یعنی‬ ‫«والیت فقیه» چگونه برخورد خواهد کرد و تمکین می کند یا‬ ‫خود را «ماذون»! نمی داند و راه خود را می رود؟ او در دوران‬ ‫ریاســت جمهوری اش در گفت وگو با نویسنده این سطور‪،‬‬ ‫مدعی بود سینه اش را ســپر کرده تا تیرهای نشانه رفته به‬ ‫سمت اقا به او اصابت کند!»‬ ‫پس از انتشــار این یادداشــت چهره های مهمی از‬ ‫افراد رسانه ای اصولگرا هم با ذکر این خبر به تحلیل شرایط‬ ‫پیش رو پرداختند‪ .‬از جمله اینکه مهدی محمدی نوشت‪:‬‬ ‫«امروز دیدم برخی دوستان عزیز استدالل کرده اند انتساب‬ ‫نقلی درباره منع فــان کاندیدا از حضــور در انتخابات به‬ ‫حضرت اقا‪ ،‬خالف فرمایشــات علنی ایشان است‪ .‬هرچه‬ ‫گشتم جمله علنی از ایشان نیافتم که حق چنین مداخله ای‬ ‫را از خودشان سلب کرده باشند‪ .‬استدالل دوستان یا مبتنی‬ ‫اســت بر جمله «نه می گویــم بیایید نه می گویــم نیایید و‬ ‫تکلیفی نمی کنم» که اساسا رفرنسی در هیچ یک از سخنان‬ ‫علنی رهبر معظم انقالب ندارد‪ .‬یا اینکه استناد می کنند به‬ ‫جمالتی از حضرت ایشان که داللت بر نبود تناقض میان‬ ‫فرمایشات علنی و خصوصی شان دارد‪ ،‬یا جمالتی دیگر با‬ ‫مضمون عدم حمایت از هیچ کدام از کاندیداها که واضح‬ ‫است هیچ یک از انها ربطی به این بحث ندارد‪.‬‬ ‫ســوال این اســت‪ :‬اگر رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫کســی را از کاندیداتوری منع یا به ان تشویق کرده باشند‪،‬‬ ‫«دقیقا» با کدام فرمایش علنی ایشان تناقض دارد؟‬ ‫جواب بسیار روشن است‪ :‬هیچ کدام!»‬ ‫اما در نوشــتاری دیگر همسو با نوشــته های مهدی‬ ‫محمدی‪ ،‬عبدالله گنجــی‪ ،‬مدیر مســئول روزنامه جوان‬ ‫نوشت‪« :‬شبکه های اجتماعی مملو از مطالبی در خصوص‬ ‫نهی احمدی نژاد از ورود به انتخابات از سوی نظام است‪.‬‬ ‫برخی در این خبر تردید دارند و برخی ان را درست می دانند‪.‬‬ ‫دو مالحظه صحت مطلب را تاییــد می کند‪ .‬اول نظر افراد‬ ‫نزدیک به احمدی نژاد (گفت وگوی داوری با نشریه مثلث‬ ‫و اعالم قطعی عدم حضور احمدی نژاد و اعالم نظر مشایی‬ ‫مبنی بر پایــان کار ما) دوم اینکــه در صورت عدم صحت‪،‬‬ ‫طبق قاعده باید از ســوی بیت رهبری یا دکتر احمدی نژاد‬ ‫رسما به شایعات پایان داده می شد‪ .‬با فرض صحت خبر‪،‬‬ ‫توجه به نکات ذیل ضروری است‪:‬‬ ‫ا‪ -‬نهی حضور الزاما به معنی عدم صالحیت نیست که‬ ‫اگر این بود ردصالحیت به مکانیزم شناخته شده ان ارجاع‬ ‫می شد و همانند هاشمی ردصالحیت صورت می گرفت‪.‬‬ ‫‪ -2‬در دوره های پیشین نیز افرادی (‪1388‬و‪)1376‬‬ ‫نهی شــده بودند اما در دوره های بعدی مجددا وارد میدان‬ ‫شــدند و به رقابت پرداختند و معلوم شــد مســاله ربطی به‬ ‫صالحیت نداشته است‪.‬‬ ‫‪ -3‬نیروهای مومــن به انقالب اســامی که برای به‬ ‫قدرت رســیدن احمدی نژاد تالش های زیادی کردند‪ ،‬از‬ ‫وســط راه با مشــی و تفکر جدیدی از احمدی نژاد مواجه‬ ‫شــدند و هنوز بر تعجب خود پایدارند‪ .‬احمدی نژاد حتما از‬ ‫این موضوع به عنوان یک فرصت برای پاک کردن گذشته‬ ‫و ذهنیت زدایی استفاده خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ -4‬برخی جوانان حزب اللهی برای احمدی نژاد هویت‬ ‫مستقل در نظام قائلند و ممکن اســت این مساله را نتوانند‬ ‫هضم کنند‪ .‬ممکن اســت انان به دنبال چرایی موضوع یا‬ ‫شــنیدن از دو لب مبارک باشــند‪ .‬این ماجرا برای انان هم‬ ‫ازمون مهمی است‪ .‬باید مراقبت کنند احمدی نژاد را رهبر‬ ‫یک فرقه نکنند و همان بالیی که دوســتداران شریعتی بر‬ ‫سرش اوردند‪ ،‬به سر احمدی نژاد نیاورند‪».‬‬ ‫همزمان عباس سلیمی نمین‪ ،‬تحلیلگر اصولگرا‪ ،‬از‬ ‫جمله این چهره هاست که معتقد است رهبر معظم انقالب‬ ‫با این نهی‪« ،‬تدبیر بســیار شایســته ای کرده و جامعه را از‬ ‫درگیر شدن در چالشی خارج کردند که در شرایط فعلی این‬ ‫چالش ها به نفع کشور نیست‪».‬‬ ‫در اظهــار نظــری دیگر در ایــن مورد ســعید اجورلو‬ ‫‪ ،‬ســردبیر هفته نامــه مثلث نیــز در کانــال تلگرامی خود‬ ‫نوشت ‪«:‬خبر نهی اقای احمدی نژاد از نامزدی در انتخابات‬ ‫‪ ٩٦‬برای بسیاری قطعی بود‪ .‬برخی از دوستان اما همچنان‬ ‫بر تئوری دو لب مبارک استوار بودند که با صحبت های امروز‬ ‫به نظر می رســد که دیگر نمی توانند از این تئوری استفاده‬ ‫کنند وا که طبق فرمایش رهبری عمر و زید همه کارگزاران‬ ‫ایشــان هســتند و اختیار امر و نهی از خود ندارنــد‪ .‬با این‬ ‫حســاب امروز را باید پایانی بر دوگانه بیت‪/‬رهبری دانست‬ ‫که اتفاقا اقای احمدی نژاد و دوســتانش در ساختنش کم‬ ‫نقش نداشتند ‪».‬‬ ‫واکنش احمدی نژادی ها ابتــدا تکذیب این دیدار و‬ ‫حتی محتوای ان بود‪ .‬باالخره بعد از یک سکوت سنگین‪،‬‬ ‫این خبر را تایید کردند‪ .‬عباس امیری فر از افراد نزدیک به‬ ‫احمدی نژاد در پیام تلگرامی اش نوشت‪« :‬سالم دوستان‪،‬‬ ‫طبق خبر موثقی که دارم کال کاندیدا شــدن احمدی نژاد‬ ‫منتفی است و طبق نظر ارشــادی یکی از مقامات عالیرتبه‬ ‫نظام مقدس جمهوری اسالمی‪ ،‬سفر استانی هم به صالح‬ ‫نیست و طبق خبر موثق دقیقی که دارم سفر استانی گرگان‬ ‫سیاست‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫هم اخرین سفر اســتانی و بنا بر اخبار غیررسمی ‪ 10‬نفر از‬ ‫اعضای محترم شــورای نگهبان در جلســه غیررسمی که‬ ‫داشته اند نظرشــان ردصالحیت بوده اســت و فقط دو نفر‬ ‫موافق وی بودند‪».‬‬ ‫عباس امیری فر که خبر نیامدن احمدی نژاد را تایید‬ ‫کرده بود‪ ،‬بعد از فشار طرفداران رئیس دولت سابق با انتشار‬ ‫مطلبی دیگر تاکید کرد که صرفا نظر خود را باتوجه به اخبار‬ ‫کسب شده بیان کرده و سخنگوی احمدی نژاد نیست‪ .‬اما‬ ‫عبدالرضا داوری واکنشی متفاوت به این ماجرا داشت‪ .‬او‬ ‫در مطلبی کوتاه در کانال تلگرامی خود نوشت‪« :‬برخالف‬ ‫تصور رایج و بر اســاس انچه «می دانم» و «می فهمم»‪،‬‬ ‫ماجرای اخیر «نقــل قول»‪ ،‬افق فــراروی عدالتخواهان‬ ‫و جریان انقالب را گشــوده تر خواهد کرد‪ ...‬اندکی صبر‪،‬‬ ‫سحر نزدیک است!» داوری در مطلب خود اورده بود ‪« :‬اگر‬ ‫فرض کنیم که نهی از ورود اقای احمدی نژاد صحت داشته‬ ‫باشد‪ ،‬این طور اعالم شدنش جز قرار گرفتن مردم در برابر‬ ‫رهبری ثمره ای ندارد و قطعا این یک طراحی اســت برای‬ ‫ضربه زدن به رهبری‪ .‬چه اصل ماجرا صحت داشــته باشد‬ ‫و چه نداشته باشد!»‬ ‫اما طیف دیگــری از احمدی نژادی هــا اعتقاد دارند‬ ‫که احمدی نژاد این نهــی را پذیرفته و همیــن گونه رفتار‬ ‫اینده اش را تنظیم خواهد کرد‪ .‬از جمله اینکه ســید محمد‬ ‫حسینی‪ ،‬وزیر ارشــاد دولت دهم درباره حضور رئیس این‬ ‫دولت در انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 96‬گفت‪« :‬تا کنون‬ ‫اقای احمدی نــژاد کاندیداتوری خود در انتخابات ســال‬ ‫‪ 96‬را اعالم نکرده و در برابر این سوال که ایا سخنرانی ها و‬ ‫سفرهایش زمینه ساز حضور در انتخابات است‪ ،‬با نفی این‬ ‫مساله پاسخ داده است که با مشــورت رهبر معظم انقالب‬ ‫صرفا به تبیین گفتمان انقالب‪ ،‬امام و رهبری می پردازد‪».‬‬ ‫وی همچنیــن درباره توصیه یــک مقام عالیرتبــه نظام به‬ ‫احمدی نژاد درباره عدم حضور در انتخابات‪ ،‬افزود‪« :‬ظاهرا‬ ‫اقای احمدی نژاد با مقامات عالی کشور گفت وگو و درباره‬ ‫کاندیداتوری خود استمزاج کرده و اگر ورود وی را به صالح‬ ‫کشور ندانسته اند چون در شــرایط خاصی به سر می بریم‬ ‫و چه بســا با حضور اقای احمدی نژاد عوامل داخل و خارج‬ ‫دست در دست هم دهند و با تشدید اختالفات و نزاع ها و حاد‬ ‫کردن فضای دوقطبی در کشور‪ ،‬نظام اسالمی را در معرض‬ ‫اســیب جدی قرار دهند؛ بنابراین عقل سلیم حکم می کند‬ ‫که از چنین پیشامد ناگواری جلوگیری شود‪ ».‬عضو هیات‬ ‫علمی دانشگاه تهران که با روزنامه صبح نو صحبت کرده‪،‬‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬اقای احمدی نژاد علی القاعده مصالح‬ ‫ملی را بر منافع فــردی و گروهی ترجیــح می دهد و حاضر‬ ‫نیست به خاطر وی‪ ،‬فتنه جدیدی در کشور برپا شود و نه تنها‬ ‫ایران اسالمی بلکه جبهه مقاومت در منطقه با معضالت و‬ ‫بحران مواجه شود‪ ».‬وزیر ارشاد دولت دهم تصریح کرد‪:‬‬ ‫«بر این اســاس اقای احمدی نژاد هم بــا طیب خاطر این‬ ‫توصیه حکیمانه را پذیــرا خواهد بود و خدمــت به مردم و‬ ‫انقالب را تنها در کسوت ریاست جمهوری نخواهد دید‪.‬‬ ‫احمدی نژاد نوشــته بود‪ ،‬به نوعی تصدیق کرده بود‪ .‬او در‬ ‫قسمتی از این نامه نوشته‪« :‬انتشار یک تذکر امام خامنه ای‬ ‫به جنابعالی در دیدار خصوصی سوم شهریور ‪ ۹۵‬انگار تکرار‬ ‫ماجرای ‪( ۸۸‬ماجرای معاون اولی مشــایی) اســت‪ .‬نباید‬ ‫یک مساله محرمانه میان شما با امام امت‪ ،‬تبدیل به یک‬ ‫بحث عمومی بشود و با عدم اقدام مقتضی و سکوت شما‪،‬‬ ‫هزینه ای به رهبری نظام اســامی تحمیل بشــود‪ ...‬اگر‬ ‫وضعیت پیرامونی اصالح نشود‪ ،‬نه فقط اسیب های سیاسی‬ ‫تشدید می شود‪ ،‬بلکه جایگاه بسیار ارزشمند اجتماعی شما‬ ‫هم اسیب پذیر خواهد شــد‪ .‬در پایان یاداوری می شود که‬ ‫فارغ از مباحث مطروحه در جلســه خصوصی با امام امت‪،‬‬ ‫حقیر در سراغاز ســال جاری‪ ،‬عالوه بر ارائه «‪ ١٠‬دلیل»‪،‬‬ ‫اعتقاد خودم را درمورد ضرورت عدم حضور شما در عرصه‬ ‫انتخابات اینده با استناد به «راهبرد کالن امام خامنه ای»‬ ‫عرضه کردم‪ .‬ارادت قلبــی خودم را به شــما هرگز کتمان‬ ‫نکرده ام؛ اما چاپلوســی اطرافیان را هم هیــچ گاه برایتان‬ ‫مفید ندانسته ام‪».‬‬ ‫یک ماجرای جدید‬ ‫روز یکشــنبه امــا رســانه های نزدیــک بــه محمود‬ ‫احمدی نژاد با اســتناد به بخشــی از ســخنان درس خارج‬ ‫رهبر انقالب ادعا کردند که این فرمایشــات اشــاره ای به‬ ‫اخبار مربوط به دیدار است و در اقدامی عجیب و قابل تامل‬ ‫به زیر ســوال بردن محتوای دیدار پرداختند‪ .‬یک فضای‬ ‫مبهم و مه الود ایجاد کردند و به یک بــاره کلیات مهمی را‬ ‫زیر سوال بردند‪ .‬کار به انجا رســید که رهبر معظم انقالب‬ ‫در جلسه بعدی درس خارج فقه خودشان که روز بعد برگزار‬ ‫شده بود‪ ،‬به صورت مستقیم به این ماجرا ورود کرده و اصل‬ ‫خبر را شخصا تایید کردند‪ .‬ایشــان توصیه به عدم حضور‬ ‫را تایید کردند و درباره علت ان فرمودنــد‪« :‬ما هم اوضاع‬ ‫کشــور را خب‪ ،‬غالبا بیشــتر از اغلب افراد اشــنا هستیم‪.‬‬ ‫اد م ها را هم‪ ،‬به خصوص اد م هایی که صد ها جلســه با ما‬ ‫نشستن د و برخاستند ‪ ،‬بیشتر و بهتر از د یگران می شناسیم‪ .‬با‬ ‫مالحظه حال مخاطب و اوضاع کشور به یک اقایی‪ ،‬انسان‬ ‫توصیه می کن د که اقا شما اگر د ر این مقوله وار د شد ید ‪ ،‬این‬ ‫د و قطبی د ر کشور ایجاد می شود ‪ .‬د و قطبی د ر کشور مضر‬ ‫ید انم شما وار د بشوید ‪.‬‬ ‫است به حال کشور‪ .‬من صالح نم ‬ ‫بله‪ ،‬این چیز خیلی مهمی که نیســت‪ .‬این یک چیز خیلی‬ ‫طبیعی است‪ ،‬خیلی ساد ه اســت‪ .‬بله‪ ،‬ما این توصیه را به‬ ‫یکی از اقایان‪ ،‬به یکی از بــراد ران کرد یم‪ .‬خب حاال این‬ ‫مایه اختالف بشود بین براد ران مومن‪ ،‬یکی بگوید فالنی‬ ‫گفته‪ ،‬یکی بگوید نگفتــه‪ ،‬یکی بگوید چرا پشــت بلند گو‬ ‫نگفته؟ خب حاال این هم پشــت بلند گو‪ .‬د شمنان هم که‬ ‫گوش خواباند ن د اســتفاد ه کنند ‪ .‬ببینیــد ‪ ،‬حواس تان جمع‬ ‫باشد ‪ .‬خب به راد یوی «فرد ا» یا راد یو ی «بی بی سی» چه‬ ‫ارتباطی د ارد این قضیه؟ می پرد ازند ‪ ،‬بحث می کنند ‪ ،‬تحلیل‬ ‫می کنند ‪ ،‬علت چیست‪ ،‬چرا گفتند ‪ ،‬این چیست معنایش؟‬ ‫این معنایش این است که د شمن می خواهد استفاد ه کند ‪ .‬ما‬ ‫چه کار بای د بکنیم؟ ما بای د نقطه مقابل د شمن حرکت بکنیم‪.‬‬ ‫یعنی مطلب خیلی عاد ی است‪ ،‬همین طور که بند ه عرض‬ ‫کرد م‪ .‬خب شما براد ر مومن من هســتی‪ .‬یک چیزی را به‬ ‫مصلحت شما می د انم‪ ،‬می گویم به شما‪ .‬این اشکالی که‬ ‫ند ارد ظاهرا‪ .‬چیز خوبی است‪ .‬الزم هم هست شرعا‪ .‬الزم‬ ‫هم هست خیرخواهی‪».‬‬ ‫ایشــان در مورد شــایعات و حرف و حدیث ها در این‬ ‫مورد هم تاکید کردند‪« :‬اینی هم که حاال بگوین د که فالنی‬ ‫[رهبری] تحت تاثیر زید و عمرو و بکر و‪ ...‬است؛ نه‪ ،‬این‬ ‫حرف ها چیست؟ بند ه از زی د و عمرو و بکر و اینها هم بیشتر‬ ‫اطالع د ارم‪ ،‬هم انگیزه بیشــتر د ارم‪ .‬انچه واقعا مصلحت‬ ‫باشــد ‪ ،‬انچه مصلحت بد انم بینی و بین الله‪ ،‬ما بای د به خد ا‬ ‫جواب بد هیم‪ .‬یکی از د عاهایی که د ائمــا باید امثال بند ه‬ ‫«واس ِ‬ ‫تســا ُلنی غد ا‬ ‫و شما بکنیم این اســت‪،‬‬ ‫ْ‬ ‫ــتعم ْلنی ِلما ْ‬ ‫عنه» فرد ا از ما ســوال می کنند ‪ .‬چرا فــان چیز را گفتید ‪،‬‬ ‫چرا نگفتید؟ از نگفتید هم ســوال می کنند ‪ .‬فقط از گفتید‬ ‫نیست‪ .‬چرا فالن کار را کرد ید ‪ ،‬چرا نکرد ید ؟ از نکرد ی د هم‬ ‫ســوال می کنند ‪ .‬بنابراین نه‪ ،‬ما این فقره ای که د یروز معنا‬ ‫کرد یم ناظر به این قضیه اصال نبود ‪ .‬د اشتیم حد یث را معنا‬ ‫می کرد یم مثل اینکه امروز هم حد یث را معنا می کنیم‪ .‬ان‬ ‫قضیه هم همین طور است که عرض کرد یم‪ .‬بین براد ران‬ ‫مومن اختالف ســر این چیزها هیچ مصلحت نیست‪ .‬شما‬ ‫یک چیزی بگویید ‪ ،‬ان یک چیــزی بگوید ‪ ،‬ان یک چیزی‬ ‫ی هم منتظر باشد ‪ ،‬به مجرد ی که شما‬ ‫بگوید ‪ .‬یک نفر سوم ‬ ‫با هم د عوا کرد ید ‪ ،‬او بیاید از میانه ســود خــود ش را ببرد ؛‬ ‫برد ارد ببرد ‪ .‬اینها را باید مراقب بود ‪ .‬امروز کشــور به اتحاد ‬ ‫نیروها احتیاج د ارد ‪».‬‬ ‫تحلیل یک رفتار‬ ‫واقعیت این اســت که هواداران و فعاالن رسانه ای‬ ‫نزدیک به احمدی نــژاد واکنش های متفاوت و متناقضی‬ ‫از خود در این ماجرا نشــان دادند‪ .‬این واکنش ها بیشــتر‬ ‫در جهت رد و تکذیب اصل خبر بــود‪ .‬اولین چالش در این‬ ‫باره این بود که چرا باید این خبر منتشر می شد؟ رضا سراج‬ ‫سکوت عجیب‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در نامه ای به رهبر انقالب اعالم کرد که از حضور در انتخابات‬ ‫خودداری خواهد کرد‬ ‫سیاست‬ ‫در حالــی کــه انجــام ایــن دیــدار و توصیــه رهبر‬ ‫معظم انقــاب از منابع متعدد تایید شــده بــود‪ ،‬همچنان‬ ‫سکوت عجیبی از ســوی محمود احمدی نژاد برقرار بود‪.‬‬ ‫خبرگزاری تســنیم‪ ،‬در گزارشی با همین مضمون‪ ،‬نوشت‪:‬‬ ‫«محمود احمدی نژاد نه تنها نظر صریح رهبر معظم انقالب‬ ‫درباره کاندیداتوری خــود را به اطالع هواداران نرســاند‪،‬‬ ‫بلکه حتی از گوشه وکنار خبر می رســید که در برخی موارد‬ ‫با یک سری اشارات و الفاظ‪ ،‬غیرمســتقیم این موضوع را‬ ‫رد یا در جهت دامن زدن به تردید عمل کرده اســت‪ ».‬چه‪،‬‬ ‫به طورمشــخص‪ ،‬محمدعلی رامین (معــاون مطبوعاتی‬ ‫دولــت احمدی نژاد) این خبر تســنیم را در نامــه ای که به‬ ‫‪27‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ی خود در دو پست‬ ‫تحلیلگر مسائل سیاسی در کانال تلگرام ‬ ‫جداگانه به این موضوع پاسخ داد‪ .‬او چالش اول را چرایی‬ ‫انتشــار این خبر عنوان کرده و در چالــش دوم به واکنش‬ ‫هواداران احمدی نــژاد می پردازد کــه از تناقض ها حرف‬ ‫زده بودند‪.‬‬ ‫این تحلیلگر دربــاره چالش اول می نویســد‪« :‬عدم‬ ‫انعکاس درســت نتیجه اســتمزاج از رهبر انقالب توســط‬ ‫اقای احمدی نژاد و رفتار مغایر ایشان‪ ،‬لزوم اطالع رسانی‬ ‫صحیح‪ ،‬بــرای پیشــگیری از ادرس ســازی انتخاباتی در‬ ‫جامعه‪ ،‬انتخاباتی نشدن فضای کشور و‪ ...‬را تبدیل به یک‬ ‫ضرورت کرد‪ ».‬به این معنا در صورتی که احمدی نژاد اخبار‬ ‫مربوط به این دیدار را به حلقه نزدیک خود اطالع رســانی‬ ‫کرده بود و یا نسبت به انجام ســفر گرگان تجدید نظر کرده‬ ‫بود‪ ،‬انتشار این خبر ضرورتی نداشت‪.‬‬ ‫اما در چالش دوم سراج به این پرسش پاسخ می دهد‬ ‫که در رفتــار رهبری برخــاف نظر نزدیــکان احمدی نژاد‬ ‫تناقضی وجود ندارد‪ .‬او می نویسد‪« :‬برخی افراد با ساخت‬ ‫یک مغالطه‪ ،‬نســبت نهی رهبری با نقل جمله منتســب به‬ ‫معظم له «نه می گویم بیایید‪ ،‬نه می گویم نیایید و تکلیفی‬ ‫نمی کنــم» را به چالش تناقــض در مواضع رهبــری تعبیر‬ ‫می نمایند‪ .‬در مقام پاســخ باید گفــت؛ اوال رهبری ابتدای‬ ‫به ســاکن برای کســی تعیین نمی کنند کــه در انتخابات‬ ‫شــرکت کنند‪ .‬ثانیا افراد برای حضــور در انتخابات از رهبر‬ ‫انقالب استمزاج می نمایند‪ .‬ثالثا رهبری در پاسخ استمزاج‬ ‫افراد‪ ،‬نظــر خود را بیــان می نمایند‪ .‬رابعا رهبــری در مقام‬ ‫تعیین سیاست های کالن و مصالح عالیه نظام و انقالب‪،‬‬ ‫می تواننــد تدبیر نهی داشــته باشــند (هماننــد نهی اقای‬ ‫قالیباف در سال ‪ .)88‬خامســا به تجربه ثابت شده رفتار بر‬ ‫خالف اســتمزاج از رهبری توســط افراد‪ ،‬برای شخص و‬ ‫نظام‪ ،‬خسارت افرین است (ثبت نام هاشمی در انتخابات‬ ‫‪ 84‬و ‪» 92‬‬ ‫به اعتقاد وی اشکال اساسی متوجه خود احمدی نژاد‬ ‫است که رفتاری مغایر با استمزاج به عمل امده را بروز داده‬ ‫است‪« :‬با دقت در این چالش مغالطه امیز متوجه می شویم؛‬ ‫نه تنها تناقضی در مواضع رهبری مشاهده نمی شود‪ ،‬بلکه‬ ‫منظور از نهی و اطالع رسانی درباره ان‪ ،‬ناظر بر بازدارندگی‬ ‫از ایجاد القائات غلط به جامعه و پیشــگیری از وارد امدن‬ ‫خسارت به افراد‪ ،‬نظام و انقالب اســت‪ .‬بنابراین‪ ،‬اشکال‬ ‫به مواضع رهبری برنمی گردد؛ بلکه اشــکال دقیقا متوجه‬ ‫شخص احمدی نژاد اســت که با رفتار مغایر با استمزاج از‬ ‫رهبر انقالب‪ ،‬حلقــه اصلی و حامیان خــود را دچار چالش‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫به این نصیحت نیز قطعا گوش می دهــد و وارد انتخابات‬ ‫نمی شــود و جای دیگری به مردم خدمــت می کند‪ ».‬وی‬ ‫اظهارکــرد‪« :‬من فرمایشــات رهبری را خواندم و ایشــان‬ ‫درواقــع اقای احمدی نــژاد را نصیحت کردنــد که باتوجه‬ ‫به مسائل کشــور بهتر اســت وارد انتخابات نشود‪ ».‬این‬ ‫مدرس حوزه علمیه قم بــا بیان اینکه فرمایشــات رهبری‬ ‫بهترین نصیحت به اقای احمدی نژاد اســت‪ ،‬اظهارکرد‪:‬‬ ‫«همان طور که رهبری خودشــان نیز فرمودند از جنبه یک‬ ‫وظیفه شرعی و دینی به اقای احمدی نژاد نصیحت کردند‬ ‫که این نصیحت از بهترین نصیحت ها است‪ ».‬رئیس مرکز‬ ‫پژوهش های مجلس‪ ،‬فرد دیگری بود که درباره ســخنان‬ ‫صریح روز دوشــنبه رهبری گفت‪« :‬احمدی نژاد در همین‬ ‫ماه های اخیر به عنوان احیای گفتمان انقالب اســامی‬ ‫سخنرانی هایی کرد‪ ،‬از همین رو انتظار است که به توصیه‬ ‫رهبر معظم انقالب توجه جدی کند‪ ».‬کاظم جاللی تاکید‬ ‫کرد‪« :‬امیدواریم کســانی که ادعای والیتمــداری دارند‬ ‫این توصیه موردتوجه انها قرار بگیرد و والیتمداری خود را‬ ‫ثابت کنند‪ ».‬خبرانالین نوشت؛ جاللی درباره نگاه و توجه‬ ‫احمدی نژاد در قبال توصیه مقام معظم رهبری بیان کرد‪:‬‬ ‫«قاعدتا از او به عنوان کسی که ادعای تبعیت از والیت دارد‬ ‫و در همین ماه های اخیر به عنوان احیای گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی سخنرانی هایی کرد‪ ،‬انتظار است که توصیه رهبر‬ ‫معظم انقالب را نصب العین خود قرار دهــد و به ان توجه‬ ‫جدی کند‪».‬‬ ‫غالمرضا مصباحی مقدم‪ ،‬سخنگوی جامعه روحانیت‬ ‫مبارز‪ ،‬از جمله کســانی بود کــه در ماه های اخیر نســبت‬ ‫به احتمال نامــزدی احمدی نژاد در انتخابات ســال اینده‪،‬‬ ‫ســخن گفت‪ .‬اما او در واکنش به توصیــه رهبری‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«حضرت اقا در قالب توصیه به اقای احمدی نژاد رهنمود‬ ‫دادند که در انتخابات اینده وارد نشــود و توضیح هم دادند‬ ‫که به مصلحت نیست کشــور در انتخابات حالت دوقطبی‬ ‫پیدا کنــد و ورود اقای احمدی نژاد موجب دوقطبی شــدن‬ ‫انتخابات شود‪ ».‬او تاکید کرد‪« :‬تصور می کنم جناب اقای‬ ‫احمدی نژاد این توصیه مقام معظم رهبــری را موردتوجه‬ ‫قرار خواهد داد و براساس ان عمل خواهد کرد؛ چون هم‬ ‫مصلحت شــخص اوســت و هم مصلحت نظام جمهوری‬ ‫اسالمی اســت و البته ظاهرا تاکید مقام معظم رهبری نیز‬ ‫این بوده که اقای احمدی نژاد به انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ســال ‪ ۹۶‬وارد نشــود‪ ».‬رئیــس کمیســیون امنیت ملی و‬ ‫سیاســت خارجی مجلــس هم گفــت‪« :‬ســخنان رهبری‬ ‫حســن الخطاب اســت‪ ».‬عالءالدیــن بروجــردی درباره‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫واکنش ها به تداوم سکوت‬ ‫اما بعد از این ســخنرانی هم باز سکوت احمدی نژاد‬ ‫ادامه یافــت و واکنش هــا در این مــورد ادامــه یافت‪ .‬در‬ ‫اظهارنظری در این مــورد دبیرکل حزب موتلفه اســامی‬ ‫در واکنش به توصیــه صریح رهبری مبنی بــر عدم حضور‬ ‫محمود احمدی نژاد در انتخابات سال ‪ ،۹۶‬گفت‪« :‬کسانی‬ ‫که مدعــی پایبندی بــه توصیه های رهبری هســتند‪ ،‬باید‬ ‫توصیه های رهبری را با تمام ظرفیــت خود عملی کنند‪».‬‬ ‫محمد نبی حبیبی اظهار کــرد‪« :‬تاکید رهبری بر جلوگیری‬ ‫از دوقطبی شدن جامعه بســیار ضروری و مهم است‪ ».‬او‬ ‫در پاسخ به این پرسش که احمدی نژاد پس از این توصیه‬ ‫چه خواهد کــرد‪ ،‬گفــت‪« :‬احمدی نژاد قابــل پیش بینی‬ ‫نیســت و نمی توان پیش بینی کرد که او چه می کند‪ ».‬وی‬ ‫در پاســخ به این پرســش که توصیه شــما به احمدی نژاد‬ ‫چیســت‪ ،‬اظهار کــرد‪« :‬من اصــا کاری به کار ایشــان‬ ‫ندارم‪ ».‬محســن غرویان کــه از منتقدان جــدی دولتین‬ ‫نهم و دهم محسوب می شود‪ ،‬گفت‪« :‬اقای احمدی نژاد‬ ‫باید از توصیه رهبری بســیار ممنون و سپاســگزار باشــد و‬ ‫برای دومین بار‬ ‫ظرف یک هفته عکسی‬ ‫از کوهنوردی محمود‬ ‫احمدی نژاد منتشر شد‬ ‫علنی کــردن نهی حضــور احمدی نــژاد از ســوی رهبری‬ ‫در انتخابــات ســال ‪ ۹۶‬گفت‪« :‬ســخنان امــروز رهبری‬ ‫حسن الخطاب است و انتظار می رود اقای احمدی نژاد به‬ ‫این ســخنان گوش داده و در انتخابات شرکت نکنند‪ ».‬او‬ ‫ادامه داد‪« :‬سخنان رهبری هم به لحاظ باورهای دینی ما و‬ ‫هم از لحاظ معیارهای قانونی در حکم فصل الخطاب است‪،‬‬ ‫بنابراین اقای احمدی نژاد باید به این سخنان توجه کند‪».‬‬ ‫نامه اخر‬ ‫هر چه بــود باالخره سه شــنبه ســکوت احمدی نژاد‬ ‫شکست‪ .‬او که در ابتدای صبح تصویری از کوهنوردی خود‬ ‫در ارتفاعات تهران را در اختیار رسانه ها قرار داده بود‪ ،‬حاال‬ ‫در نامه ای به رهبر معظم انقالب نوشته بود‪« :‬همان گونه‬ ‫که مستحضر هستید در دیدار مورخ نهم شهریورماه سال‬ ‫جاری‪ ،‬اینجانب برنامه های تبیین انقالب در سراسر کشور‬ ‫را تشریح کردم‪ ،‬پس از ان حضرت عالی توصیه فرمودید که‬ ‫در این دوره مصلحت نیست بنده در انتخابات شرکت نمایم‬ ‫و اینجانب نیز تبعیت خود را اعالم کردم‪ .‬ضمن تشــکر از‬ ‫بیانات مهم حضرت عالی در جلسه درس خارج فقه مورخ‬ ‫پنجم مهرماه جاری‪ ،‬به اســتحضار می رسانم که در عمل‬ ‫به منویات رهبر بزرگوار انقــاب‪ ،‬برنامه ای برای حضور در‬ ‫عرصه رقابت های انتخاباتی ســال اینده نــدارم‪ .‬به لطف‬ ‫خداوند متعال و با افتخار همواره به عنوان ســرباز کوچک‬ ‫انقالب و خادم مردم باقی خواهم ماند‪ .‬از خداوند منان برای‬ ‫حضرت عالی سالمتی و موفقیت بیشتر و برای ملت بزرگوار‬ ‫ایران عزت و سربلندی روزافزون‪ ،‬در سایه عنایات حضرت‬ ‫ولی عصر (عج) مسالت دارم‪».‬‬ ‫این نامه محمود احمدی نژاد دیگر جای هیچ تردیدی‬ ‫باقی نگذاشت که او غایب انتخابات سال ‪ 96‬خواهد بود‪.‬‬ ‫حاال از این پس معادالت انتخابات بدون حضور او تفسیر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫انچــه امــا باقــی مانــد دالیل ســکوت یــک ماهه‬ ‫احمدی نژاد و پــس از اطالع یافتن از نظر رهبری اســت‪.‬‬ ‫اینکه ایشــان چرا در یک ماه گذشته به اطرافیان خود خبر‬ ‫از این موضوع نداده جای سوال اســت‪ .‬چگو نه می شود‬ ‫موضوع به این مهمی از ســوی احمدی نژاد با اطرافیانش‬ ‫مطرح نشده باشــد و بعد هم از جانب همین افراد شبهه در‬ ‫تکذیب ان ســاخته شــود‪ .‬احمدی نژاد می توانست خود‬ ‫بار این موضوع را به دوش بکشد تا موجب سخنرانی علنی‬ ‫حضرت اقا نشــود‪ .‬او باز هــم راه قهــر ‪ 11‬روزه و ماجرای‬ ‫معاون اولی مشایی را رفت‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫تعلل هایتامل برانگیز‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مروری بر چند اتفاق که نشان از کوتاهی های احمدی نژاد در قبال احکام رهبری داشت‬ ‫‪2‬‬ ‫حاال که قرار نیست دیگر محمود احمدی نژاد نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ســال اینده باشد‪ ،‬سواالتی در‬ ‫مورد چرایی این غیبت وجود دارد‪ .‬جــدای از بحث ایجاد‬ ‫دوقطبی‪ ،‬برخی تحلیلگران و رصدگران مســائل سیاسی‬ ‫به مرور کارنامه رفتاری او در دوران صدارتش می پردازند‪.‬‬ ‫او اگر چه مانند روســای جمهور دیگر خدماتی داشــته اما‬ ‫نگاهی به عملکرد او نقاط منفی و قابل تاملی را نیز مقابل‬ ‫مــا می گــذارد‪ .‬بخش هایی که او بــا ایجاد ناســازگاری ‪،‬‬ ‫تعاریف رسمی امور را مورد توجه قرار نداد خصوصا اینکه‬ ‫در دوره هایی نشانه هایی از تعلل در والیت پذیری نیز قابل‬ ‫مشاهده است‪.‬‬ ‫قهر پر ماجرا‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫سیاست‬ ‫یکی از نقاط تاریک دوران ریاست جمهوری محمود‬ ‫احمدی نژاد ماجرای قهر یازده روزه اوســت‪ .‬ماجرا از این‬ ‫قرار اســت که ‪ ۲۸‬فروردین ‪ ،۱۳۹۰‬خبر اســتعفای حیدر‬ ‫مصلحی (وزیر اطالعات وقت) از ســمت خــود همراه با‬ ‫متن موافقت محمود احمدی نژاد با این استعفا و نیز حکم‬ ‫انتصاب او به عنوان مشــاور امــور اطالعاتی روی تلکس‬ ‫خبرگزاری ها قرار گرفت‪.‬‬ ‫این اســتعفا و موافقــت رئیس جمهور بــا ان‪ ،‬مورد‬ ‫مخالفت رســمی رهبرمعظم انقالب قــرار گرفت‪ .‬پس از‬ ‫مخالفت رهبری با این اســتعفا و ابقای وزیر اطالعات در‬ ‫سمت خود‪ ،‬ســوم تا چهاردهم اردیبهشت ماه همان سال‬ ‫رئیس جمهــور وقت در اقدامــی بی ســابقه و در اعتراض‬ ‫به حکم حکومتــی در ابقــای وزیــر اطالعات بــه منزل‬ ‫رفت و پــس از یــازده روز خانه نشــینی به محــل کار خود‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫گفته می شــود بــا تصمیــم و اقدام مصلحــی برای‬ ‫تغییر یکی از معاونین خود در وزارت اطالعات و اغاز دور‬ ‫جدیدی از فعالیت ها احمدی نژاد تصمیــم به عزل‪ ،‬وزیر‬ ‫اطالعات می گیــرد‪ .‬این عزل مخالفت کتبی و شــفاهی‬ ‫رهبر انقالب جهت حفظ مصلحت کشور را در پی داشت و‬ ‫پس از مقاومت احمدی نژاد‪ ،‬با حکم رهبری وزیر اطالعات‬ ‫ابقا شد‪.‬‬ ‫از علت های خانه نشــینی یــازده روزه رئیس جمهور‬ ‫روایت های مختلفی نقل می شود‪ .‬یکی از این نقل قول ها‬ ‫مربوط بــه محمد کوثــری (عضو کمیســیون امنیت ملی‬ ‫مجلس در ان دوره) است‪.‬‬ ‫وی در خصوص قهــر رئیس جمهور با بیــان اینکه‬ ‫اختالف ســلیقه ای میان احمدی نــژاد و مصلحی وجود‬ ‫داشــته‪ ،‬می گویــد‪« :‬اقــای رئیس جمهــور می گوید در‬ ‫جلســه ای در وزارت اطالعات علیه دفتــر رئیس جمهور‬ ‫و دولت صحبت هایی شــده اســت اما اقای مصلحی این‬ ‫موضوع را قبــول نــدارد‪ .‬از طــرف دیگــر‪ ،‬احمدی نژاد‬ ‫معتقد اســت وزارتخانه‪ ،‬اطالعــات و اخباری کــه درباره‬ ‫کل منطقه و داخل کشــور نیاز اســت را با «تاخیر» ارائه‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫اما در روایتــی دیگــر از این ماجرا حجت االســام‬ ‫مجتبی ذوالنور جانشــین ســابق نمایندگی ولــی فقیه در‬ ‫سپاه پاســداران در ســخنانی در دانشــگاه پردیس قم با‬ ‫اشاره به خانه نشــینی ‪ 11‬روزه احمدی نژاد گفته بود‪«:‬در‬ ‫قضیه وزیر اطالعات و قهــر ‪ 11‬روزه اقای رئیس جمهور‪،‬‬ ‫خود اقای احمدی نــژاد به رهبری گفت اگــر من نتوانم با‬ ‫وزیر اطالعات کار کنم‪ ،‬می توانم اســتعفا بدهم یا نه؟ که‬ ‫رهبری هم به اقای احمدی نژاد فرمودند می توانی استعفا‬ ‫بدهی؛ بعد رئیس جمهور می گوید من رفتم ‪ 11‬روز در خانه‬ ‫نشســتم تا فکر کنم اســتعفا بدهم یا نه‪ ،‬که البته من این‬ ‫کار اقای احمدی نژاد را درســت نمی دانم؛ اما با تمام این‬ ‫احوال‪ ،‬رئیس جمهــور بعــد از ‪ 11‬روز در تلویزیون حاضر‬ ‫شد و گفت رابطه من با رهبری رابطه پدر و فرزندی است؛‬ ‫که البته من به این سخن اقای احمدی نژاد انتقاد کردم و‬ ‫گفتم رابطه با رهبری فراتر از رابطه عاطفی پدر و فرزندی‬ ‫است‪ ،‬چون چه کسی گفته پدر همیشه درست می گوید؟‬ ‫رهبری در جایگاهی است که مشروعیت همه ارکان نظام‬ ‫با اوست‪».‬‬ ‫اما پس از این خانه نشــینی اخبار مالقات اشخاص‬ ‫مختلف بــا احمدی نژاد و ســخنان وی در این مالقات ها‬ ‫حساســیت های بیشــتری را برانگیخت تا اینکه ناراحتی‬ ‫عمومی از عدم تمکین وی از حکم حکومتی ســبب شد‪،‬‬ ‫احمدی نــژاد پــس از یــازده روز در هیات دولــت حاضر‬ ‫و اظهــارات شــفاهی را در حمایــت از والیت فقیــه ابراز‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫در حالی کــه عده ای صحبــت از قهــر احمدی نژاد‬ ‫و مقاومــت وی در مقابــل حکــم حکومتــی می کنند اما‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫خودت برس! ‪ ۱۱‬روز خانه نشینی هم از ان حرف هاست!‬ ‫احمدی نژاد و خانه نشــینی؟ این حــرف و وصله ها به من‬ ‫و دولتم نمی چســبد‪ .‬زندگی ام نشــان می دهد که با عمل‬ ‫درســت و ادبیات صحیح از والیت دفاع می کنم و نشــان‬ ‫می دهم که نظام والیی‪ ،‬نظام تالش و عمل اســت‪ .‬همه‬ ‫همکاران مــن ان قــدر کار کرده اند که فنری شــده اند‪ .‬با‬ ‫همه این اوصاف کم نیستند افرادی از طیف های مختلف‬ ‫اصولگرایی کــه همچون دبیــرکل موتلفــه‪ ،‬در خلوت یا‬ ‫اشکار می گویند که «نظرم در مورد احمدی نژاد پس از قهر‬ ‫کردنش عوض شده است‪».‬‬ ‫گروهی دیگر کــه از نزدیــکان رئیس جمهور محســوب‬ ‫می شــوند‪،‬روایت های دیگری از این خانه نشــینی دارند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال جوانفکر (مشاور رســانه ای احمدی نژاد)‬ ‫می گویــد‪« :‬در مــورد ان ‪ 11‬روز ایــن طــور نبــوده کــه‬ ‫رئیس جمهور کار را رها و قهر کنند‪ .‬ایشان داشتند فضای‬ ‫کشور را رصد می کردند‪ .‬احمدی نژاد در ان شرایط به این‬ ‫نتیجه رسیده بود که توطئه ای شــکل گرفته و هدف این‬ ‫اســت که دولت و رئیس جمهور را تخریب کنند و به کشور‬ ‫اسیب بزنند‪ .‬ایشــان مدتی از منزل شــان که چسبیده به‬ ‫ریاست جمهوری و بخشی از ریاست جمهوری است‪ ،‬خارج‬ ‫نشدند‪ .‬این طور نیست که بگوییم محیطی جدای از محیط‬ ‫کارشان است‪ ،‬بســیاری از برنامه هایشــان را در روزهای‬ ‫عادی هم در منزل شان انجام می دهند‪ .‬یک اختالف نظر‬ ‫درباره وضعیت وزارت اطالعات در ان برهه پیش امد و این‬ ‫تغییرات صورت گرفت‪ .‬ایشان از نظر مقام معظم رهبری‬ ‫که بعدا کتبا اعالم شد‪ ،‬تبعیت کردند و االن اقای مصلحی‬ ‫در کابینه حضور دارند‪».‬‬ ‫اما حجت االسالم اقا تهرانی (نماینده وقت مجلس)‬ ‫نیز روایت دیگــری از این خانــه نشــینی دارد‪ .‬اقا تهرانی‬ ‫نقل می کنــد در دیداری که بــا احمدی نــژاد در این یازده‬ ‫روز داشــته‪ ،‬در حالی که بیمــار بوده به وی گفته اســت‪:‬‬ ‫«بنده نمی دانم شــایعاتی که درباره من و شرط و شروطی‬ ‫که با رهبری گذاشتم از کجا سرچشــمه می گیرد‪ .‬بنده در‬ ‫دیدار با رهبری در اتاق تنهــا بودیم و چگونگی پخش این‬ ‫شایعات برایم عجیب است و نمی دانم این حرف ها را ازکجا‬ ‫می گویند‪ .‬بنده خدمت رهبرانقالب رسیدم و به ایشان گفتم‬ ‫من با فشارهایی که بر دولت است به این نتیجه رسیدم که‬ ‫رسیدن به ارمان هایی که در این دولت تصمیم به اجرای‬ ‫ان را داشتیم غیرممکن است‪».‬‬ ‫در ادامه اقاتهرانــی گفته اســت‪« :‬احمدی نژاد در‬ ‫حالی که گریه می کرد گفت بنده نمی بخشــم افراد حزب‬ ‫اللهی ای را که به من تهمت زاویه داشــتن با رهبری عزیز‬ ‫انقالب را می زنند‪ ».‬مقاومت احمدی نژاد در مقابل حکم‬ ‫حکومتی و در پی ان قهر یازده روزه اش سبب شد طراحان‬ ‫ســوال از احمدی نژاد در مجلس شــورای اســامی این‬ ‫اتفاق را به عنوان یک ســوال مهم در طرح خود بیفزایند‪.‬‬ ‫اما پس از کــش و قوس هــای فراوانــی کــه در رابطه با‬ ‫مطرح کردن این سوال در صحن علنی مجلس پیش امد‬ ‫و این طرح پس از ماه ها تاخیر و در روز پایانی کار مجلس‬ ‫در ســال نود به صحن علنــی امد‪ ،‬احمدی نــژاد با حضور‬ ‫در مجلس و در پاســخ به یازده روز خانه نشــینی اش چنین‬ ‫گفت‪ :‬اکثر مردم به من می گویند کمی استراحت کن و به‬ ‫موضــوع جنجالی الحاق ســازمان حــج و زیارت به‬ ‫سازمان میراث فرهنگی توسط دوقلوی دولت نهم و دهم‬ ‫یعنی احمدی نژاد – مشــایی و مخالفت بعثــه مقام معظم‬ ‫رهبــری و همچنین شــخص رهبــر انقالب با ایــن اقدام‬ ‫نســنجیده و انحرافی‪ ،‬یکی از حاشیه هایی بود که جریان‬ ‫انحراف در دولت نهم پیگیری می کرد‪.‬‬ ‫حجت االسالم ری شــهری‪ ،‬نماینده سابق ولی فقیه‬ ‫در امور حج و زیارت که ان روزها درگیــر مخالفت با اقدام‬ ‫غیرقانونی اشخاص حاشیه ساز دولت نهم بود‪ ،‬در خاطرات‬ ‫خود به نامه های سه گانه رهبر انقالب به احمدی نژاد و خود‬ ‫اشاره کرده و می نویسد‪« :‬در تاریخ ‪ 18/2/88‬اقای حجازی‬ ‫را هنگام نماز جماعت در حسینیه کوثر دیدم‪ ،‬پرسیدم چرا‬ ‫قضایا این طور شد‪ ،‬گفت‪ :‬گویی مشایی اقای احمدی نژاد‬ ‫را سحر کرده و همه دوستانش هم از ایشان ناراحت هستند‬ ‫و ما نمی دانیم چرا این طور می کند‪».‬‬ ‫ایشان اضافه کرد‪«:‬وقتی نامه مشایی به ذی حسابی‬ ‫ســازمان مبنی بر مســدود کردن حساب این ســازمان به‬ ‫دست ما رسید‪ ،‬اقا ناراحت شــدند و بعد ماجرای نامه سوم‬ ‫پیش امد‪.‬‬ ‫گفتنی است نامه اول‪ ،‬از دفتر مقام معظم رهبری به‬ ‫احمدی نژاد نوشته شده بود که در ان مخالفت معظم له به‬ ‫اطالع ایشان رسیده بود‪ .‬البته این نامه پس از یک هفته‬ ‫مجددا به صورت «انی» نیز برای ایشان ارسال گردید‪.‬‬ ‫نامه دوم را مقام معظم رهبری با دســتخط خودشان‬ ‫برای رئیس جمهور نوشــته بودنــد‪ .‬بعد از ایــن دو نامه و‬ ‫هنگامی که مشــاهده شــد دولت همچنــان در پی عملی‬ ‫ساختن تصمیم خود است و ضمنا حکم اقای لیالی توسط‬ ‫اقای مشایی صادر شد و به ذی حسابی هم دستور مسدود‬ ‫کردن حساب سازمان حج ابالغ شــد‪ ،‬ایت الله خامنه ای‬ ‫دستور می دهند نامه سوم خطاب به من نوشته شود‪».‬‬ ‫ابوترابی فرد نامه عزل اسفندیار‬ ‫رحیم مشایی را رسانه ای کرد‬ ‫حیدر مصلحی توسط‬ ‫احمدی نژائ عزل شده بود‬ ‫مخالفت عجیب‬ ‫موضــوع جنجالــی الحاق ســازمان حج‬ ‫و زیــارت بــه ســازمان میــراث فرهنگی‬ ‫توســط دوقلوی دولت نهــم و دهم یعنی‬ ‫احمدی نژاد – مشایی و مخالفت بعثه مقام‬ ‫معظم رهبری و همچنین شــخص رهبر‬ ‫انقالب با این اقدام نسنجیده و انحرافی‪،‬‬ ‫یکیازحاشیه هاییبودکهجریانانحراف‬ ‫در دولت نهم پیگیری می کرد‬ ‫اقای حجازی دراین باره توضیــح داد‪« :‬به ایت الله‬ ‫خامنه ای عرض کردم‪« :‬چرا این مطلب به اقای ری شهری‬ ‫نوشــته شــود؟ ان را به خود اقای احمدی نژاد بنویسم‪».‬‬ ‫ایشــان فرمودند‪« :‬نه‪ ،‬دیگــر به او نمی گویــم و به اقای‬ ‫ری شهری نوشته شود‪».‬البته نمی خواســتم کار به اینجا‬ ‫بکشد‪ ،‬ولی به هرحال کشیده شد‪».‬‬ ‫در واقع احمدی نــژاد تا قبل از اینکه شــرایط به این‬ ‫صورت دراید‪ ،‬حاضر نبود دســتور مقام معظــم رهبری را‬ ‫بپذیرد‪ ،‬این گونه موضع گیری ایشــان برابــر رهبری تا ان‬ ‫تاریخ‪ ،‬بی سابقه و شگفت انگیز بود‪.‬‬ ‫توضیح اضافه اینکه منظور حجت االسالم ری شهری‬ ‫درباره نامه سوم که رهبر انقالب خطاب به ایشان نوشتند‪،‬‬ ‫نامه ای بود که بعــد از دخالــت مشــایی در تعیین رئیس‬ ‫سازمان حج و زیارت و مسدود شدن حساب های سازمان‬ ‫حج‪ ،‬به دستور دفتر مقام معظم رهبری در رسانه ها منتشر‬ ‫شد و در ان نامه به نقل از رهبر انقالب نوشته شده بود‪:‬‬ ‫«جناب حجت االسالم والمسلمین ری شهری دامت‬ ‫توفیقه‪ ،‬نماینده محترم ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی‬ ‫سالم علیکم‬ ‫درباره جا به جایی سازمان حج و زیارت به جناب اقای‬ ‫رئیس جمهور موکد تذکر داده شد که الحاق این سازمان به‬ ‫مجموعه گردشگری شایسته نیست‪ .‬مقرر گشت وضعیت‬ ‫به شیوه سابق باقی بماند‪ ،‬بنابراین مقتضی است جنابعالی‬ ‫برنامه های خــود را طبق روال ســابق ادامــه دهید‪ .‬وزیر‬ ‫محترم فرهنگ و ارشاد اســامی و رئیس محترم سازمان‬ ‫حج و زیارت در جریان امر قرار گیرند‪ .‬مراتب برای اطالع‬ ‫و اقدامات الزم اعالم می گردد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور در اولین سفر اعضای هیات دولت پس‬ ‫از انتخابات ریاست جمهوری در مشهد مقدس و درست در‬ ‫ایامی که کشور درگیر اغتشاشات خیابانی فتنه گران بود و‬ ‫حدود یک ماه قبل از زمان بررسی وزرای پیشنهادی دولت‬ ‫در مجلس‪ ،‬سه معاون جدید خود را معرفی کرد‪.‬‬ ‫وی در اخریــن جلســه هیــات دولــت نهــم که در‬ ‫اســتانداری خراســان رضوی برگزار شــد‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«طبق وعده ای که کرده بودیم‪ ،‬اولین سفر اعضای هیات‬ ‫دولت پس از انتخابات به مشهد مقدس انجام گرفت‪».‬‬ ‫در ایــن جلســه هیــات دولــت نهــم‪« ،‬مجتبــی‬ ‫ثمره هاشــمی» به سمت دســتیار ارشــد رئیس جمهور‪،‬‬ ‫«اســفندیار رحیم مشــایی» بــه ســمت معــاون اول‬ ‫رئیس جمهــور‪« ،‬پرویــز داودی» بــه ســمت مشــاور‬ ‫رئیس جمهــور‪« ،‬علی اکبــر صالحی» به ســمت معاون‬ ‫رئیس جمهــور و رئیس ســازمان انرژی اتمی‪« ،‬مســعود‬ ‫زریبافان» به ســمت معاون رئیس جمهــور و رئیس بنیاد‬ ‫شــهید و امور ایثارگران و «حمید بقایی» به سمت معاون‬ ‫رئیس جمهور و رئیس ســازمان میــراث فرهنگی‪ ،‬صنایع‬ ‫دستی و گردشگری منصوب شد‪.‬‬ ‫جنجال معاون اولی‬ ‫اما یکــی دیگــر از اتفاقات قابــل تامــل در دوران‬ ‫ریاســت جمهوری محمود احمدی نژاد ماجــرای معاون‬ ‫سیاست‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اولی اسفندیار رحیم مشایی است‪.‬‬ ‫در شــرایطی که کشــور بــرای ارام کــردن حوادث‬ ‫انتخابات ســال ‪ 88‬در تکاپو بود‪ ،‬اشــتباه احمدی نژاد در‬ ‫انتصاب مشــایی به معاون اولی بحرانی تازه را در ســطح‬ ‫مدیریتی ایجــاد کرد‪ .‬ماجــرا از این قرار بــود که محمود‬ ‫احمدی نژاد در اولین سفر استانی اعضای هیات دولت و‬ ‫حدود یک ماه قبل از زمان بررسی وزرای پیشنهادی دولت‬ ‫در مجلس‪ ،‬سه معاون جدید خود را معرفی کرد‪.‬‬ ‫وی در اخریــن جلســه هیــات دولــت نهــم کــه‬ ‫در اســتانداری خراســان رضوی برگــزار شــد‪ ،‬اظهــار‬ ‫داشــت‪«:‬طبق وعــده ای که کــرده بودیم‪ ،‬اولین ســفر‬ ‫اعضای هیات دولت پس از انتخابات به مشــهد مقدس‬ ‫انجام گرفت‪».‬‬ ‫این رویداد جنجال های زیادی بــه پا کرد و عملکرد‬ ‫بسیار بد احمدی نژاد در این مورد نقطه ای منفی در کارنامه‬ ‫کاری او بر جای گذاشت‪.‬‬ ‫موج اعتراضات به این انتصاب تا ان حد گسترده شد‬ ‫که رهبر معظم انقالب به این ماجرا ورود کرده و در نامه به‬ ‫احمدی نژاد به ایشان فرمودند اسفندیار رحیم مشایی برکنار‬ ‫شود‪ .‬در این نامه امده بود‪:‬‬ ‫«بسمه تعالی‬ ‫جنــاب اقای دکتــر احمدی نــژاد‪ ،‬ریاســت محترم‬ ‫جمهوری اسالمی ایران‬ ‫با سالم و تحیت‬ ‫انتصــاب جناب اقــای اســفندیار رحیم مشــایی به‬ ‫معاونت رئیس جمهور بر خالف مصلحت جنابعالی و دولت‬ ‫و موجــب اختالف و ســرخوردگی میــان عالقه مندان به‬ ‫شما است‪.‬‬ ‫الزم است انتصاب مزبور ملغی و کان لم یکن اعالم‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫سیدعلی خامنه ای‬ ‫‪»88 /4/ 27‬‬ ‫انتشار نامه؛ شش روز پس از صدور‬ ‫ظهر جمعه دوم مردادماه‪ ،‬پایگاه اینترنتی دفتر حفظ‬ ‫و نشر اثار ایت الله العظمی خامنه ای‪ ،‬در اولین اظهارنظر‬ ‫رسمی‪ ،‬نامه رهبر انقالب خطاب به احمدی نژاد را منتشر‬ ‫کرد‪ .‬این نامه به دستخط رهبری نوشته شده بود و امضای‬ ‫ان تاریخ ‪ ۲۷/۴/۸۸‬را نشــان می داد‪ .‬رهبری در این نامه‬ ‫از رئیس جمهور این چنین خواســته بودند‪« :‬الزم اســت‬ ‫انتصاب مزبور ملغی و کان لم یکــن اعالم گردد‪ ».‬دلیل‬ ‫این دســتور را این گونه توضیــح داده بودنــد‪ « :‬انتصاب‬ ‫جناب اقای اسفندیار رحیم مشایی به معاونت رئیس جمهور‬ ‫بر خالف مصلحت جنابعالی و دولــت و موجب اختالف و‬ ‫سرخوردگی میان عالقه مندان به شما ست‪».‬‬ ‫نامه رهبری دســت نویس و محرمانه بود با این حال‬ ‫توســط نمایندگان مجلس علنی شــد‪ .‬ابوترابی فرد گفته‬ ‫است که نامه «محرمانه» بوده اســت و برای علنی کردن‬ ‫ان «ماموریت قطعی» داشته است‪.‬‬ ‫افزایش انتقادات‬ ‫احمدی نــژاد در همان هفته در جلســه ای با دبیران‬ ‫تشکل های دانشــجویی پیرامون این وقایع توضیحاتی‬ ‫داد‪ .‬وی در این سخنان که هفته بعد منتشر شد گفته بود‪:‬‬ ‫«من خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و توضیحاتی‬ ‫دادم که قرار شد کارهایی انجام شــود اما بعد از ان‪ ،‬نامه‬ ‫توســط برخی نمایندگان محترم‪ ،‬درز پیدا کــرد‪ ...‬بعد از‬ ‫ان‪ ،‬بهتر تشخیص داده شــد که نامه منتشر شود و بعد از‬ ‫ان اقدام کنیم‪».‬‬ ‫احمد ی نــژاد توضیــح نــداد کــه بــا وجــود‬ ‫حساســیت ها‪ ،‬چرا ایــن «توضیحات» را پیــش از نصب‬ ‫مشــایی به رهبری ارائــه نکرد و چــرا پیــش از اینکه نظر‬ ‫رهبری تغییر کند‪ ،‬علنا اســتعفا یــا برکناری مشــایی را رد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫هر چه بود اسفندیار رحیم مشایی به دنبال انتشار نامه‬ ‫رهبر معظم انقالب‪ ،‬در نامه ای به احمدی نژاد کناره گیری‬ ‫خود را از این مسئولیت اعالم کرد‪.‬‬ ‫در این نامه نوشته شده بود‪:‬‬ ‫«در پی صدور نامه مقام عظمای والیت که امشب از‬ ‫صدا و سیمای جمهوری اسالمی پخش شد‪ ،‬کناره گیری‬ ‫خــود از مســئولیت معــاون اول رئیس جمهــوری را بــه‬ ‫استحضار می رساند‪.‬‬ ‫پیش تر نیز که مالحظه فشــارها بــه ان جناب – که‬ ‫به ویژه باتوجه به مسئولیت های ســنگین اداره کشور – بر‬ ‫حقیر بسیار دشوار بود‪ ،‬درخواست واگذاری این مسئولیت‬ ‫را از حضرتعالی داشــتم‪ .‬در هــر حال با قلبــی ماالمال از‬ ‫عشــق به ایران عزیز و نظام – جمهوری اسالمی‪ ،‬ضمن‬ ‫ارزوی پیروزی هــای بیشــتر و بزرگتر برای ملت شــریف‬ ‫ایــران‪ ،‬خود را همواره ســرباز دولت مردمــی‪ ،‬عدالت جو‬ ‫و مهــرورز جنابعالــی و نظــام والیی دانســته و در مســیر‬ ‫اســام و انقالب از هیچ تالش و خدمتــی دریغ نخواهم‬ ‫کرد‪».‬‬ ‫اگرچــه پــس از رســانه ای شــدن نامــه رهبــر‬ ‫انقــاب بــه رئیس جمهــور وقت دربــاره عزل مشــایی‪،‬‬ ‫احمدی نــژاد طــی نامــه ای از اجــرای دســتور ایشــان‬ ‫مبنی بــر کناره گیــری رحیم مشــایی خبــر داد امــا ایــن‬ ‫امتثــال امــر توســط اقــای احمدی نــژاد با اشــکاالتی‬ ‫غیرقابــل اغماض همــراه بود کــه در ادامه به ان اشــاره‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫احمد توکلی با انتقاد از اینکه احمدی نژاد نامه رهبری‬ ‫را بی پاسخ گذاشــته است اینکه دســتور رهبری در همان‬ ‫تاریخ صدور اجرا نشــده اســت را تلویحا خالف «قانون و‬ ‫احکام اسالمی» دانست‪.‬‬ ‫ســایت زیرنظر وی ‪-‬الف‪ -‬نیز‪ ،‬در کنار صفحه اصلی‬ ‫خود «روزشمار والیت مداری» احمدی نژاد را قرار داد که‬ ‫روزها‪ ،‬ساعت ها و ثانیه هایی که از زمان صدور نامه رهبری‬ ‫گذشته بود را نشان می داد‪.‬‬ ‫بســیاری از نمایندگان مجلــس وقت هــم البته در‬ ‫این باره اظهارنظر کردند‪ .‬از ان جمله حمید رســایی نیز در‬ ‫یادداشت وبالگش نوشت که مشایی از حکم رهبری مطلع‬ ‫شده اســت ولی در مقام معاون اولی مانده است بنابراین‬ ‫«اعتقادی به موضوع والیت فقیه و تبعیت از ان ندارد‪».‬‬ ‫همــان روز‪ ،‬یعنی رو ِز پس از انتشــار نامــه رهبری‪،‬‬ ‫مشایی اســتعفا داد‪ .‬احمدی نژاد این اســتعفا را پذیرفت‬ ‫و در پاسخ نامه اســتعفا ی وی‪ ،‬عنوان کرد که در روزهای‬ ‫پس از صــدور نامه رهبــری‪ ،‬امیدوار بوده «بــا رفع برخی‬ ‫تبلیغات منفی‪ ،‬فشــارها و جوسازی های بعضی رسانه ها و‬ ‫جریان های سیاسی» مشایی معاون اول بماند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد همان روز مشــایی را به سمت مشاور و‬ ‫رئیس دفتر ریاست جمهوری نصب کرد‪ .‬وی همچنین در‬ ‫نامه ای به رهبری‪ ،‬از انجام شدن دستور ایشان «به استناد‬ ‫اصل ‪ ۵۷‬قانون اساسی» خبر داد‪.‬‬ ‫متن نامه احمدی نژاد به رهبری و همچنین انتصاب‬ ‫مشــایی به ریاســت دفتــر خــود‪ ،‬انتقاداتی را از ســوی‬ ‫شخصیت های سیاســی در پی داشــت‪ .‬برای مثال علی‬ ‫عباس پور تهرانی فرد (نماینده مجلس) گفت‪« :‬ما انتظار‬ ‫نداریم کســی را که مقــام معظم رهبری چنیــن نظری در‬ ‫رابطه با ایشان دارد به عنوان ریاســت دفتر رئیس جمهور‬ ‫که یکی از پســت های مهم اســت انتخاب شود‪ ».‬احمد‬ ‫کریمی اصفهانی (دبیرکل جامعه اسالمی اصناف و بازار)‬ ‫نیز پیش تر گفته بود‪« :‬افکار عمومی مشایی را در جایگاه‬ ‫ریاست سازمانی کوچک هم تحمل نمی کند‪».‬‬ ‫جامعه اسالمی مهندســین (به دبیرکلی محمدرضا‬ ‫باهنر) در نامــه ای سرگشــاده به احمدی نژاد‪ ،‬در ششــم‬ ‫مرداد‪ ،‬از تاخیــر در اجرای دســتور رهبری انتقــاد کرد و‬ ‫تلویحا عنوان کرد که به دلیــل «رویارویی با روحانیت» به‬ ‫راه «مصدق» و به دلیل ســرپیچی از دستور رهبری به راه‬ ‫«بنی صدر» می رود‪.‬‬ ‫قرار بود کارهایی انجام شود‬ ‫سیاست‬ ‫حســین شــریعتمداری روز بعد در ســرمقاله کیهان‬ ‫نوشــت که تاخیر احمدی نژاد در اجرای حکــم رهبری و‬ ‫تالش برای تغییر نظر ایشــان «کمترین توجیه اسالمی‬ ‫و قانونی نــدارد» و «والیت پذیــری و قانون گرایی وی را‬ ‫مخدوش می کند» و شاید «با تســامح» ناشی از کم دانی‬ ‫و ضعف بینش اسالمی وی باشــد‪ .‬وی در این یادداشت‬ ‫مشــایی را «یکی از مهره های کودتای مخملی» معرفی‬ ‫کرد و نوشت که «او با خط توطئه اخیر‪ ،‬تالش برای عبور از‬ ‫ارزش های اسالمی و انقالبی و زیر پا نهادن قوانین مسلم‬ ‫جمهوری اسالمی است‪».‬‬ ‫یکی دیگر از اتفاقات قابل تامل در دوران‬ ‫ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ماجرای معاون اولی‬ ‫اسفندیار رحیم مشایی است‬ ‫‪31‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫احمدی نژاد در این ازمون موفق نبود‬ ‫گفت وگوی مثلث با عباس سلیمی نمین‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫هفته گذشــته رهبر انقالب در درس خارج فقه‬ ‫خود بدون انکه نام کســی را ببرند اعالم کردند‬ ‫که اخیرا به یک اقایی توصیه داشــتند وارد یک‬ ‫قضیه ای نشــود‪ ،‬هر چند از نیمه دوم شــهریور‬ ‫خبرهایــی از دیــدار اقــای احمدی نژاد بــا مقام‬ ‫معظم رهبری در رســانه ها مطرح شد اما چرا کار‬ ‫به جایی رســید که رهبر معظم انقالب خودشان‬ ‫پشت تریبون این خبر را اعالم کردند؟‬ ‫انچه پیش امد بسیار تلخ بود چراکه ما قطعا برخی‬ ‫مســائل را باید به صــورت محدودتر بتوانیــم حل و فصل‬ ‫کنیم و نیازی نباشــد که یکســری موضوعات را تبدیل به‬ ‫دغدغه عمومی کنیم ولی به دلیــل عدم تابعیت از رهبری‬ ‫متاســفانه این موضوع پیــش امد که ما رهبــری را ناگزیر‬ ‫کردیم موضوعی که می توانســت به طور بســیار محدود‬ ‫حل شود در سطح بسیار گســترده ای طرح شد و تبعات و‬ ‫هزینه های ان افزایش پیــدا کند‪ .‬به نظر من ســنجه ای‬ ‫برای ارزیابی ادعاهای هم اقــای احمدی نژاد و هم یک‬ ‫جریان سیاسی بود که در این ازمون نه اقای احمدی نژاد‬ ‫و نه ان جریان سیاسی روســفید نشدند‪ ،‬چون تردیدهایی‬ ‫را مطرح کرد که این تردیدها موجب شد رهبری در نهایت‬ ‫خودشان ناگزیز شوند رسما از تریبون عمومی این بحث را‬ ‫مطرح کنند در حالی که اگر تبعیت می داشتند قطعا با هزینه‬ ‫بســیار کمتر این مشــکل را حل می کردند تا ما در اینده از‬ ‫ِق َبل فعالیت های انتخاباتی اقــای احمدی نژاد ضربه ای‬ ‫را متوجه جامعه نکنیم‪ .‬متاسفانه به دلیل عدم تبعیت یک‬ ‫جریان سیاسی و خود اقای احمدی نژاد هزینه این تذکر و‬ ‫منع به باالترین سطح خودش رسید‪.‬‬ ‫منظور شما از جریان سیاسی چیست؟‬ ‫جبهه پایداری‪.‬‬ ‫اما اعضای جبهه پایداری بیشتر سکوت کردند‬ ‫و بیشــتر جریان اقای احمدی نژاد بود که تردید‬ ‫افرینی کرد‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫خیر اقایان کوچک زاده و حســینیان موضع های‬ ‫منفی اتخاذ کردند‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد در نامه ای که بعد از ســخنان‬ ‫مقام معظم رهبری نوشــت مدعی شد در همان‬ ‫جلسه دیدار تبعیت خود را از توصیه رهبری اعالم‬ ‫کرده است‪ ،‬نظر شما چیست؟ ایا این ادعا درست‬ ‫است؟ اگر درست است چرا مقابل تردید افکنی ها‬ ‫سکوت پیشه کرد؟‬ ‫در این نامه اقــای احمدی نژاد خالف گویی های‬ ‫زیادی وجود دارد‪ .‬اقای احمدی نژاد در نامه اعالم می کند‬ ‫همان موقع توصیه رهبر معظم انقالب را پذیرا شــدم‪ ،‬در‬ ‫حالی که این چنین نبود‪ .‬اگر پذیرا بود که این خبر در سطح‬ ‫وســیع انتشــار عمومی نمی یافت‪ .‬اینکه مرحله به مرحله‬ ‫موجب انتشــار این خبر شــد به مســاله عدم تبعیت اقای‬ ‫احمدی نژاد بر می گشــت‪ .‬اقــای احمدی نــژاد بعد از ان‬ ‫مالقات ‪ 180‬درجه موضوع را متفاوت به اطرافیان خودش‬ ‫منتقل کرد؛ بعد هم بنا شــد که به صورت محدود این خبر‬ ‫منتشر شــود‪ .‬هر کس که این خبر را منتشر کرد با واکنش‬ ‫شــدید و غیرمودبانه اطرافیان اقــای احمدی نژاد مواجه‬ ‫شد بنابراین اگر اقای احمدی نژاد تبعیت داشت بالفاصله‬ ‫در برابر موضعگیری هــای غیراصولی اطرافیانش موضع‬ ‫می گرفت که خیر‪ ،‬خبر درســت است و ان را تایید می کنم‬ ‫اما خود اقای احمدی نژاد و اطرافیانش به کرات این خبر‬ ‫را تکذیب کردند و گفتند چنین چیزی نیست‪ .‬وقتی رهبری‬ ‫اشــکارا این بحث را مطرح کردند دیگر اقای احمدی نژاد‬ ‫راهی برایش باقی نماند که بپذیرد و اعالم کند «من همان‬ ‫موقع پذیرفتم » که چنین ادعایی خالف واقع است‪.‬‬ ‫به نظر شما واقعا اطرافیان اقای احمدی نژاد خبر‬ ‫نداشتند یا خبر داشــتند می خواستند نتیجه ان‬ ‫جلسه را طور دیگری جلوه دهند؟‬ ‫حتما خبر و اطالع داشــتند و می خواستند بازی را‬ ‫فرسایشی کنند‪ .‬انها از حقیقت ماجرا مطلع بودند و با علم‬ ‫به حقایق به گونه ای برخوردهای ناروایی را از خود نشــان‬ ‫دادند‪ .‬در واقع روی موضوع مهمی که حساســیت رهبری‬ ‫را برانگیخته بود داشتند تردید افرینی می کردند چون این‬ ‫توصیه و نظر رهبری را بر هم زننده برنامه های خودشــان‬ ‫می دیدند بنابراین تــا جایی که می توانســتند در مقابلش‬ ‫مقاومت کردنــد و بنا را بــر عدم پذیرش گذاشــتند‪ .‬اقای‬ ‫احمدی نژاد و اطرافیانش تصور و براوردشان این نبود که‬ ‫رهبری در این قضیه امادگی داشته باشند بیشترین هزینه را‬ ‫پرداخت و خبر را خودشان علنی بیان کنند بنابراین در مقام‬ ‫تکذیب خبر برامدند‪.‬‬ ‫پــس می شــود گفــت اقــای احمد ی نــژاد و‬ ‫اطرافیانــش با اعــام موضعی کــه رهبر معظم‬ ‫انقالب داشتند غافلگیر شدند‪ ،‬درست است؟‬ ‫بله‪ ،‬حتما درســت اســت‪ .‬اقایان فکر می کردند‬ ‫دیگر از این حد فراتر نخواهد رفت و خبر به صورت دهان‬ ‫به دهان یــا به صورت محدود منتشــر می شــود‪ .‬در واقع‬ ‫تصور نمی کردند کــه بعد از تکذیب انهــا رهبری به خاطر‬ ‫اهمیتی که به موضوع می دهند و می خواهند یک خطری‬ ‫را از جامعــه دور کنند خودشــان به میدان بیاینــد و خبر را‬ ‫علنی کنند‪.‬‬ ‫در ســاختن دوگانــه بیت‪-‬رهبــری نقــش اقای‬ ‫احمدی نژاد را چقدر می دانید و بفرمایید این کار‬ ‫چقدر برای کشور و نظام هزینه ساز بود؟‬ ‫متاسفانه برخی بی تقوایی ها هزینه های جدی را‬ ‫بر نظام تحمیل می کند‪ .‬این قضیه می توانست با کمترین‬ ‫هزینه اقــای احمدی نــژاد را از یک خطایــی دور کند اما‬ ‫ تردیدهایی ایجاد کردنــد که این تردیدهــا در اینده نقش‬ ‫مخرب خواهد داشت یعنی شکســتن یک حریم هایی که‬ ‫اقایان برای تامین منافع خودشــان ظاهــرا به هزینه های‬ ‫زیان بار شکستن این حریم ها نمی اندیشند‪ .‬مگر می تواند‬ ‫کسی در بیت رهبری برخالف نظر رهبری یک بحثی را در‬ ‫این سطح مطرح کند؟ چنین کاری سابقه نداشت است که‬ ‫یک تصمیمی در این حد خارج از نظر رهبری اتخاذ شود‪.‬‬ ‫اقایان اطالع داشــتند ‪.‬خود اقای احمدی نژاد همان طور‬ ‫که در نامه اش نوشــته‪ ،‬خودش مســتقیم ایــن مطلب را‬ ‫دریافت کرد اما بعد امد گفت «از جانب بیت مطلب مطرح‬ ‫شده و مستند نیست پس مورد اعتنا نخواهد بود» در حالی‬ ‫که خــود اقای احمدی نــژاد بیش از هر کســی به صحت‬ ‫این قضیه واقف بود بنابراین هــم یک نوع اتهام زنی و هم‬ ‫تخریب یک جایگاه حساس اتفاق افتاد‪ .‬حتی اگر تردید‬ ‫هم می داشت نباید چنین کاری را می کرد‪ .‬کاری که انجام‬ ‫شد بسیار زیانبار است‪.‬‬ ‫مقام معظــم رهبری بــرای پیشــگیری از خطر‬ ‫ایجاد دو قطبی توصیه ای به اقــای احمدی نژاد‬ ‫داشتند‪ .‬االن برخی در موضع مظلوم نمایی اقای‬ ‫احمدی نژاد صحبــت می کنند و می گویند رقابت‬ ‫بین نامــزد اصولگرایــان و نامــزد اصالح طلبان‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫اصولگرایان جایگاهی نداشــت و بنا نبود اصولگرایان به‬ ‫اقای احمدی نژاد توجه کنند بنابراین به نظرم ارایش صحنه‬ ‫هیچ تغییری نمی کند‪.‬‬ ‫امــا اگــر احمد ی نــژاد نامــزد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری می شــد از ســبد ارای‬ ‫اصولگرایان سهم می برد‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫قطعا اقای احمدی نژاد واقف بــر این امر بود که‬ ‫نمی تواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند‪ .‬فکر نمی کنم‬ ‫اقای احمدی نژاد این مطلب را درک نمی کرد که شــورای‬ ‫نگهبان صالحیــت او را تایید نخواهد کــرد‪ .‬کامال بر این‬ ‫امر واقف بود‪.‬‬ ‫انچه امروز در واقع حل و تا حدی بر طرف شــد این‬ ‫بود که اقای احمدی نژاد می خواســت یک پتانســیلی را‬ ‫شکل دهد که با این پتانســیل نظام را تحت فشار بگذارد‬ ‫و با ساختار قانونی نظام درگیر شــود که خود این به معنی‬ ‫بحران زایی است وگرنه این نبود که اقای احمدی نژاد تصور‬ ‫کند‪ ،‬می اید و در انتخابات شرکت می کند‪ .‬بر همین اساس‬ ‫فعالیت هایش به این سمت بود که بتواند در انتخابات ارای‬ ‫خودش را افزایش دهد؛ خیر اینکه اقــای احمدی نژاد به‬ ‫شهرســتان ها می رفت برای ان بود که عده و ُعده ای را به‬ ‫وجود اورد تا بتواند نهادهای قانونی را تحت فشار خیابانی‬ ‫قرار دهد یعنی صف ارایی خیابانی ایجاد کند تا شــرایطی‬ ‫را به وجود اورد کــه نهادهای قانونــی از موضع و تصمیم‬ ‫قانونی شان عدول کنند بنابراین نیامدن اقای احمدی نژاد‬ ‫تغییری در ارایش سیاسی ایجاد نمی کند‪ .‬اصولگرایان بنا‬ ‫نبود اقای احمدی نژاد را دوبــاره تجربه کنند چون یک بار‬ ‫تجربه کردند و این تجربه باعث شد که دیگر اعتمادی به‬ ‫اقای احمدی نژاد نداشــته باشــند‪ .‬اقای احمدی نژاد هم‬ ‫نمی توانست به تنهایی وارد شــود چون نهادهای قانونی‬ ‫براساس مستنداتی که از او داشتند طبیعتا چنین فرصتی‬ ‫را مجددا برایش فراهم نمی کردند‪ .‬امروز همین ارایش که‬ ‫به طور طبیعی ما شاهد روندش هستیم ادامه خواهد یافت و‬ ‫با منع اقای احمدی نژاد برای کارهای تبلیغاتی هیچ تغییری‬ ‫در ان اتفاق نمی افتد‪.‬‬ ‫برخــی می گوینــد اگــر احمدی نــژاد می امــد با‬ ‫دوقطبی بین او و روحانی مشارکت افزایش پیدا‬ ‫می کرد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫همان طــور کــه گفتــم بعیــد می دانــم اقــای‬ ‫احمدی نژاد فرصت حضور در فعالیت هــای انتخاباتی را‬ ‫پیدا می کرد تا بیاید یک رونقی به انتخابات بدهد چون قطعا‬ ‫صالحیت او رد می شد‪.‬‬ ‫به همین خاطر هم شــهریورماه بــه دیدار مقام‬ ‫معظم رهبری رفت چون فضای استان ها را برای‬ ‫حضور خودش در صحنه انتخابات مساعد دید و‬ ‫تصور می کرد می تواند تایید رهبر معظم انقالب‬ ‫را نیز دریافت کند؟‬ ‫نمی دانم او با چــه تصوری به دیــدار رهبر معظم‬ ‫انقالب رفتند ولی فکر می کنم اقــای احمدی نژاد برنامه‬ ‫دیگری داشت یعنی در واقع یک قدرت نمایی می خواست‬ ‫در برابــر نهادهای قانونــی بکند؛ همــان کاری که برخی‬ ‫خواص خودمحور در سال ‪ 88‬انجام دادند و می خواستند‬ ‫در برابر نهادهای قانونی قدرت نمایی و قلدری کنند‪.‬‬ ‫به نظر شما برخی می گویند با خروج احمدی نژاد‬ ‫دیگر اقــای روحانــی رقیب جــدی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نخواهد داشت‪.‬‬ ‫خیر‪ ،‬اصولگرایان می توانند رقبای جدی را در برابر‬ ‫اقای روحانی قرار دهند و اقای روحانی هم پایگاه اجتماعی‬ ‫خیلی قوی ندارد‪ ،‬اگر اصولگرایان دقیق و سنجیده عمل‬ ‫کنند و گزینه های مناسبی را ارائه دهند قطعا اقای روحانی‬ ‫با چالش جدی مواجه خواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شما استراتژی احمدی نژاد از این به بعد‬ ‫چه خواهد بود؟ ایا کال پرونده حضور او در عرصه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری بسته شد؟‬ ‫از نظر من این پرونده از قبل هم بســته شــده بود‬ ‫اما اقای احمدی نژاد تصــور می کند با یک بدنه اجتماعی‬ ‫می تواند کار دیگــری را انجــام دهد یعنی با یــک پایگاه‬ ‫اجتماعی می تواند مساله را برای خودش به گونه دیگری‬ ‫رقم بزند امــا تصور من چیز دیگری اســت و با تصور اقای‬ ‫احمدی نژاد کامال فرق می کند‪ .‬همان طــور که او تصور‬ ‫می کرد از ان طریــق می تواند اقــای مشــایی را به نظام‬ ‫تحمیل کند‪ .‬در ســال ‪ 92‬در حالی که اقــای احمدی نژاد‬ ‫اطالع داشــت رهبری با معاون رئیس جمهور شدن اقای‬ ‫مشــایی مخالف هســتند امــا تالش کــرد او را به پســت‬ ‫ریاست جمهوری برساند‪.‬‬ ‫حال انکه می دانست اقای مشــایی تایید صالحیت‬ ‫نخواهد شــد یعنی علم بر این مســاله داشــت امــا به چه‬ ‫چیزی می خواســت اتــکا کند و اقای مشــایی کــه برای‬ ‫معاونت ریاســت جمهوری صالح تشــخیص داده نشــده‬ ‫بود به عنوان خود رئیس جمهور بــر نظام حاکم کند‪ .‬انچه‬ ‫اقای احمدی نژاد تصور می کرد این بود کسانی که به انها‬ ‫یارانه داده یا خدماتی داده پشتیبانش شوند تا او براساس‬ ‫همین پشــتیبانی بتواند در این مســیر به فشاری متوسل‬ ‫شود که ان فشــار برایش راهگشا باشد‪ .‬احمدی نژاد هنوز‬ ‫تصور دارد می تواند از ایــن طریق نظام را وادار به پذیرش‬ ‫امیال خود کند منتهــا رهبری پیش دســتی کردند قبل از‬ ‫انکــه احمدی نــژاد بتواند عــده ای را ســامان دهد برای‬ ‫مشــکل زایی؛ این مســاله را خنثی کردند‪ .‬در واقع اقای‬ ‫احمدی نژاد برنامه اش برای تحت فشــار قرار دادن نظام‬ ‫به هم ریخت که این می توانست تبعات مختلفی را در پی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ایا اقای احمدی نژاد از این شــیوه رفتار دســت‬ ‫بر خواهد داشت؟‬ ‫خیر‪ ،‬او دســت بر نمی دارد و همین شیوه را ادامه‬ ‫خواهد داد‪ .‬به نظر من اقای احمدی نژاد دیگر تمام شــد‬ ‫و باید برود در زمینه های انتقــال تجربه فعالیت خودش را‬ ‫ادامه دهد و دیگر امکان بازگشــتش به قوه مجریه ممکن‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫ایــا نماینــده گفتمانــی بــه عرصــه انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری می فرستد؟‬ ‫یکی از گزینه های او این اســت کــه بیاید و روی‬ ‫حمایت از یک کاندیدا برنامه ریزی کند‪.‬‬ ‫اگر احمدی نژاد پشت ســر یک نامزد قرار بگیرد‬ ‫می تواند همه ارای خود را به او منتقل کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬خیلــی طرفــی از ایــن قضیــه نمی بندد و‬ ‫دستاوردی زیادی از این طریق نخواهد داشت‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دو قطبی است حاال اقای احمدی نژاد هم می امد‬ ‫مگر چــه اتفاقی می افتــاد؟ ایا می شــود رقابت‬ ‫سیاسی را مترادف دو قطبی سازی جامعه تصور‬ ‫کرد؟‬ ‫خیر‪ ،‬هــر رقابتی منجر به دو قطبی شــدن جامعه‬ ‫نمی شــود‪ .‬بســیاری از رقابت ها می توانــد مبتنی بر یک‬ ‫تعامل منطقی باشــد‪ ،‬یعنی دو جریان با هــم رقابت کنند‬ ‫اما یکســری مبانی و اصولی را رعایت کنند که به سهولت‬ ‫مســائل و نظرات شــان به جامعــه منتقل شــود و جامعه‬ ‫برنامه ها و طرح های نامزدهای مختلف را بشنود اما وقتی‬ ‫فضا دو قطبی شــود دیگر جامعه نمی شنود‪ ،‬جامعه امکان‬ ‫دریافت را نخواهد داشــت چون حب و بغض هایی شکل‬ ‫می گیرد که ایــن حب و بغض هــا فضایی را رقــم می زند‬ ‫که جامعه اســتدالل و منطق افراد یا جریانات سیاســی را‬ ‫دریافت نمی کننــد‪ .‬انچه را ما درباره قطبی ســازی جامعه‬ ‫می فهمیم این اســت که فضا الوده شــود یعنی یک حب‬ ‫و بغض هایی شــکل بگیرد که این حــب و بغض ها هر ان‬ ‫می تواند تبدیل به یک بحران شود‪ .‬یعنی با یک جرقه ای‬ ‫این حب و بغض ها تبدیل به یک درگیری خیابانی شــود‪.‬‬ ‫وقتی یک طــرف‪ ،‬طرف مقابــل را جمیع رذایــل معرفی‬ ‫و طرفداران خــود را تهییــج می کند خطراتــی را به وجود‬ ‫می اورد که ما اثار این را در برخی قطبی سازی های گذشته‬ ‫شاهد بودیم بنابراین دو قطبی ســازی با رقابت کامال فرق‬ ‫می کند‪ .‬رقابت یــک اصولی دارد که در یــک فضای ارام‬ ‫ برنامه ها‪ ،‬طرح ها و دیدگاه های رقبا بیان می شود و جامعه‬ ‫هم امکان تشخیص برایش فراهم است اما دو قطبی سازی‬ ‫به معنی غبارالودســازی فضای سیاسی جامعه است و بعد‬ ‫هم به شرایطی می انجامد که دشمنی و عداوت گسترش‬ ‫پیدا می کند‪ .‬وقتــی رقیب مصداق جمیــع رذایل معرفی‬ ‫می شــود هواداران حتی تا مرز نابودی رقیب و هواداران‬ ‫او پیش می روند‪ .‬این جامعه را دچــار تالطم ها و خطرات‬ ‫زیادی می سازد که براســاس نظر و تشخیص رهبری باید‬ ‫حتما از ایجاد چنین قطب بندی هایی در جامعه ما اجتناب‬ ‫شــود‪ .‬ما در منطقه با مســائل حساســی مواجه هستیم و‬ ‫حتی المقــدور باید از این نــوع بحران ســازی ها اجتناب‬ ‫کنیم‪ .‬اقای احمدی نژاد در گذشــته نشــان داده که یکی‬ ‫از ویژگی ها و خصوصیاتش بحران زایی اســت‪.‬اصال در‬ ‫بحران زایی شرایط مناسبی برای رشد خودش پیدا می کند‪.‬‬ ‫در دوران ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد موضوعات‬ ‫بسیار جزئی و ســطحی تبدیل به بحران و درگیری بین قوا‬ ‫می شد و مشــکالتی را به کشــور تحمیل می کرد‪ .‬امروز‬ ‫صف بندی های منطقه ای و بین المللی در مقابل خودمان‬ ‫داریم بنابراین جامعه ما نباید به سوی دو قطبی شدن برود‪.‬‬ ‫هر نوع تضعیف جدی داخلی می تواند جسارت طرف های‬ ‫مقابل ما را در منطقه و ســطح جهان بیشــتر کند و طبیعتا‬ ‫مخاطرات جدی را نه فقط در حــوزه داخلی بلکه حتی در‬ ‫حوزه دینی هم برای ما رقم بزند‪.‬‬ ‫برخــی می گفتنــد احمدی نــژاد بعــد از ‪ 11‬روز‬ ‫خانه نشــینی و تحویــل دولت به اقــای روحانی‬ ‫اصالح شده اســت‪ ،‬مخصوصا اخیرا که او ادعا‬ ‫می کرد دنبــال احیای گفتمان انقالب اســامی‬ ‫اســت‪ ،‬با این اتفاقی که افتاد به نظر شما اقای‬ ‫احمدی نژاد اصالح پذیر است یا خیر؟‬ ‫خیر‪ ،‬ایــن ماجــرای اخیر نشــان داد کــه اقای‬ ‫احمدی نژاد خیلی قابل اعتماد نیست‪ .‬همان تحلیلی که‬ ‫درباره او داشتیم خودش اثبات کرد که قابل اعتماد نیست‬ ‫و نخواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما ارایش فضای انتخابات کشور بعد‬ ‫از انکه معلوم شــد دیگر احمدی نــژاد در صحنه‬ ‫نیست به چه صورت در می اید؟‬ ‫هیچ تغییری نمی کند‪ .‬اقای احمدی نژاد در میان‬ ‫‪3‬‬ ‫عباس ســلیمی نمین معتقــد اســت‪« :‬پرونده‬ ‫ریاســت جمهوری دوباره احمدی نژاد برای همیشــه‬ ‫بسته شــد و او باید از این پس به دنبال انتقال تجربه‬ ‫خود باشد‪ ».‬وی می گوید‪« :‬اقای احمدی نژاد تصور‬ ‫می کرد کســانی که به انها یارانه داده یا خدماتی داده‬ ‫پشــتیبانش شــوند تا او براســاس همین پشتیبانی‬ ‫بتواند در این مســیر به فشاری متوســل شود که ان‬ ‫فشار برایش راهگشا باشد‪ .‬منتها رهبری پیش دستی‬ ‫کردند و قبــل از انکه احمدی نــژاد بتواند عــده ای را‬ ‫برای مشــکل زایی ســامان دهد این مســاله را خنثی‬ ‫کردنــد‪ ».‬ایــن تحلیلگــر مســائل سیاســی یــاداور‬ ‫می شــود‪«:‬احمدی نژاد تصور نمی کرد بعد از تکذیب‬ ‫اطرافیانش‪ ،‬رهبری به خاطــر اهمیتی که به موضوع‬ ‫می دهنــد و می خواهند یــک خطــری را از جامعه دور‬ ‫کنند خودشــان به میدان بیایند و خبر را علنی کنند اما‬ ‫غافلگیر شد‪».‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫رای احمدی نژاد منتقل نمی شود‬ ‫گفت وگوی مثلث با صادق زیباکالم‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪4‬‬ ‫حاال دیگــر در نیمه دوم ســال ‪ 95‬قــرار داریم و‬ ‫جریانــات و گروه های سیاســی بیــش از پیش‬ ‫بــه مباحــث انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫اینــده ورود می کننــد‪ ،‬باتوجه بــه اینکه محمود‬ ‫احمدی نــژاد دیگــر نامــزد ایــن عرصــه رقابت‬ ‫نخواهد بود‪ ،‬به نظر شما بعد از این ارایش فضای‬ ‫انتخابات به چه صورت خواهد شد؟‬ ‫من فکر می کنم تغییر عمده ای از حاال به بعد در‬ ‫صحنه انتخابات ریاســت جمهوری به وجود خواهد امد‪،‬‬ ‫اگر این موضوع را بپذیریم که اقای احمدی نژاد توصیه‬ ‫مقام معظم رهبری را پذیرفته و کنار بکشد وضعیت کامال‬ ‫به نفع اقای روحانی می شــود‪ ،‬اما مشــکلی که به وجود‬ ‫خواهد امد برای شماری از اصولگرایان است که سودای‬ ‫حمایت خیلــی جدی از اقــای احمدی نژاد را داشــتند و‬ ‫بعضا اعالم کرده بودند و بعضا هم اعالم نکرده بودند اما‬ ‫مشخص بود که می خواستند از اقای احمدی نژاد حمایت‬ ‫کنند‪ .‬برخی اصولگرایان تا پیش از اعالم ارشــادی مقام‬ ‫معظم رهبری شــاید بر این باور بودند که تالش می کنند‬ ‫موافقت رهبری را بگیرند یا دســت کم ایشــان مخالفتی‬ ‫با امدن اقای احمدی نژاد ابراز نکننــد اما با موضعگیری‬ ‫مقام معظم رهبری این دسته از اصولگرایان نیز حتی اگر‬ ‫احمدی نژاد بــه نامزدی در انتخابات اصــرار بورزد دیگر‬ ‫از احمدی نژاد حمایــت نخواهند کرد‪ .‬نکتــه دیگر که با‬ ‫نیامدن احمدی نژاد در جریــان اصولگرا اتفاق افتاد این‬ ‫اســت که انها کاندیدای رای اور ندارنــد و عمال پرونده‬ ‫اصولگرایان در انتخابات اردیبهشــت سال ‪ 96‬بسته شد‬ ‫و به بایگانی رفت‪ .‬این فکر که اقای احمدی نژاد بیاید از‬ ‫اقایان ضرغامی‪ ،‬سعید جلیلی و پرویز فتاح دفاع کند این‬ ‫گزینه نیز منتفی یا بالاثر اســت‪ .‬من جمله ای را همواره‬ ‫گفتم که دوســتان خــودم یعنی اصالح طلبان همیشــه‬ ‫به من انتقاد کردند کــه حاال گیریم این طور باشــد نباید‬ ‫می گفتی‪ ،‬ان جمله این است که اقای احمدی نژاد بین‬ ‫‪ 10‬تــا ‪ 15‬میلیون رای دارد‪ .‬من هنوز هــم بر این نظرم؛‬ ‫منتها ‪ 10‬تــا ‪ 15‬میلیــون رای به واســطه عملکرد اقای‬ ‫احمدی نژاد نبوده اســت یعنی این طور نیســت که ‪ 10‬تا‬ ‫‪ 15‬میلیون نفری که حاضرند به اقــای احمدی نژاد رای‬ ‫بدهند به ان خاطر باشــد که اقــای احمدی نژاد در ان ‪8‬‬ ‫ســال این کار یا ان کار را کرد؛ خیر این ‪ 10‬تا ‪ 15‬میلیون‬ ‫رای را در جامعه شناســی سیاســی رای کاریزماتیــک‬ ‫می گوییم؛ رایی که برای خود شــخص و کاراکتر و نحوه‬ ‫حــرف زدن احمدی نژاد اســت‪ .‬همانی کــه االن اقای ‬ ‫ترامپ اســت یا در هوگو چاوز یا جمــال عبدالناصر بود‪،‬‬ ‫یک شخصیت این طوری‪ ،‬خودش کاریزما است‪ .‬مشکل‬ ‫اصلی محبوبیت کاریزماتیک این اســت کــه نمی توان‬ ‫این رای را به دیگری منتقل کرد‪ .‬محبوبیت کاریزماتیک‬ ‫این طور اســت حتی اگر اقــای احمدی نــژاد بگوید ای‬ ‫خواهــران و برادرانی که به من اعتقــاد دارید و حاضرید‬ ‫‪ 29‬اردیبهشــت به من رای دهید من احمدی نژاد از شما‬ ‫می خواهم کــه بیایید به اقــای ضرغامی یا اقــای پرویز‬ ‫فتاح یا اقای ســعید جلیلی رای دهید‪ .‬ســوال اساســی‬ ‫این اســت که چه درصدی از ان ‪ 10‬تــا ‪ 15‬میلیون رای‬ ‫می ایند به واســطه خواســته اقای احمدی نژاد به اقای‬ ‫ضرغامــی‪ ،‬اقای پرویز فتــاح یا اقای ســعید جلیلی رای‬ ‫می دهند؟ اگر محبوبیت اقای احمدی نژاد سیاســی بود‬ ‫اگر اقای احمدی نــژاد در راس یک جریان و تشــکل و‬ ‫گفتمان سیاســی بود‪ ،‬ما می توانســتیم بگوییم خیلی ها‬ ‫چون دستور رهبری حزبی و سیاسی است تمکین می کنند‬ ‫و به نامــزد مدنظر اقــای احمدی نــژاد رای می دهند اما‬ ‫مشــکل محبوبیت کاریزماتیک این اســت که محبوبیت‬ ‫فقط به خــود احمدی نــژاد اســت بنابراین انچــه اقای‬ ‫احمدی نژاد بگوید بیایید به اقای ضرغامی ‪ ،‬اقای پرویز‬ ‫فتاح یا اقای سعید جلیلی رای دهید معلوم نیست که چه‬ ‫درصدی از ان ‪ 10‬تا ‪ 15‬میلیون رای به فرد مدنظر اقای‬ ‫احمدی نژاد رای دهند‪ ،‬شــاید ‪ 10‬تــا ‪ 20‬درصد تکمین‬ ‫کنند ولی اینکه حدودا چه درصدی می ایند و به خواســته‬ ‫احمدی نژاد عمل کننــد نمی دانیم چون هیچ بررســی و‬ ‫مطالعه میدانی صورت نگرفته اســت‪ .‬حــاال نمی دانیم‬ ‫ایــا احمدی نژاد حاضر خواهد شــد بیاید صریــح و علنی‬ ‫این خواســته را بگوید؟ امــا با فرض اینکــه احمدی نژاد‬ ‫بیاید این کار را بکند‪ ،‬باز به بحث جامعه شناسی می رسیم‬ ‫که چــون مبنــای رای اش کاریزماتیک اســت چقدر از‬ ‫خواســته او حمایت می کنند‪ .‬با این تفاســیر من معتقدم‬ ‫مــا می توانیــم احمدی نژاد را تمام شــده بدانیــم‪ .‬نکته‬ ‫دیگر ان اســت که اصولگرایان بدون احمدی نژاد هیچ‬ ‫شانســی در انتخابات ‪ 29‬اردیبهشت سال اینده نخواهند‬ ‫داشت و اقای روحانی با دســت و پای بسته اصولگرایان‬ ‫را شکســت خواهد داد‪ ،‬چون اصولگرایان تنها کاری که‬ ‫توانســتند انجام دهند این بود که ســعی کننــد روحانی‪،‬‬ ‫برجام‪ ،‬سیاســت های اقتصادی و عزل و نصب هایش را‬ ‫تخریب کنند اما نتوانستند ان ‪ 19‬میلیون را که سال ‪ 92‬به‬ ‫او رای داند واقعا مجاب کنند که روحانی نتوانسته از پس‬ ‫مسئولیت ریاست جمهوری براید و شکست خورده است‪.‬‬ ‫حتی اگر برخی تحت تاثیر این تخریب ها قرار گرفتند اما‬ ‫می توان گفت دســت کم بخــش قابل توجهی از ان ‪19‬‬ ‫میلیون همچنان پای کار اقای روحانی هســتند بنابراین‬ ‫انچه مسلم اســت قریب به اتفاق ان ‪ 19‬میلیون می ایند‬ ‫و به اقای روحانی رای می دهند‪ .‬اتفاقی که ممکن است‬ ‫بیفتد این است که ممکن است یکسری از رای دهندگان‬ ‫اساسا شــرکت نکنند یعنی بگویند روحانی که خیلی از او‬ ‫راضی نبودیم‪ ،‬ان طرف هم کســی نیست بنابراین نیایند‬ ‫در انتخابات شــرکت کننــد یعنی ممکن اســت کل ارای‬ ‫شرکت کنندگان پایین تر از سال ‪ 92‬برود چون دیگر حالت‬ ‫رقابتی وجود ندارد‪ .‬من معتقدم این پدیده هر چه نامش را‬ ‫بگذاریم در سال ‪ 96‬با امدن احمدی نژاد به عکس عمل‬ ‫می کرد به همین دلیل است که می گویم اگر احمدی نژاد‬ ‫می امد ستون پنجم اصالح طلبان می شد چون خیلی ها‬ ‫که نمی خواستند در انتخابات سال ‪ 96‬شرکت کنند اتفاقا‬ ‫اگر احمدی نــژاد می امد پای صندوق هــای رای حاضر‬ ‫می شدند و به اقای روحانی رای می دادندبا امدن و رفتن‬ ‫اقای احمدی نژاد فقط مصیبت های کشور بیشتر می شود‬ ‫بنابراین خیلی هــا پای صندوق هــای رای می امدند و به‬ ‫روحانی رای می دادند که یک وقت احمدی نژاد شوخی‬ ‫شوخی مثل ســال ‪ 84‬انتخاب نشود‪ .‬به همین خاطر من‬ ‫فکر می کنم اتفاقا به نفــع اصالح طلبان و اقای روحانی‬ ‫بود اگــر احمدی نژاد می امد‪ .‬درســت اســت کــه اقای‬ ‫احمدی نژاد ‪ 10‬تا ‪ 15‬میلیون رای داشت اما به نفع اقای‬ ‫روحانی می شد چون خیلی ها می ترسیدند و روز انتخابات‬ ‫خانه نمی نشســتند بلکه پای صندوق حاضر می شــدند و‬ ‫به اقای روحانی رای می دادند‪ .‬در کل بــا این اتفاق که‬ ‫احمدی نژاد نمی اید معتقدم شیب منحنی مشارکت مردم‬ ‫در انتخابات رو به افول خواهد رفــت چون اصولگرایان‬ ‫کسی را ندارند که بخواهند مقابل روحانی قرارش بدهند‪،‬‬ ‫هیچ کدام از اقایان حدادعــادل‪ ،‬الریجانی‪ ،‬ضرغامی‪،‬‬ ‫سعید جلیلی و پرویز فتاح واقعا رای جمع کن نیستند‪.‬‬ ‫اقای روحانی رای جمع کن است؟‬ ‫اقای روحانی هم خیلی رای جمع کن نیست ولی‬ ‫کسانی از اقای روحانی حمایت می کنند‪ ،‬انها رای جمع کن‬ ‫هستند ولی اقای علی الریجانی‪ ،‬اقای حدادعادل‪ ،‬اقای‬ ‫والیتی‪ ،‬اقای ضرغامی‪ ،‬اقای ســعید جلیلی و اقای فتاح‬ ‫نه خودشان رای جمع کن هســتند و نه کسانی را دارند که‬ ‫از انها حمایت کنند و رای برای شــان جمع کنند‪ .‬به همین‬ ‫خاطــر فکر می کنم نیامــدن احمدی نژاد باعث می شــود‬ ‫تنور انتخابات سرد شود‪ ،‬البته اصولگرایان تالش زیادی‬ ‫خواهند کرد که میزان مشــارکت باال رود حــاال به غلط یا‬ ‫درست‪ ،‬اصولگرایان برای شــان اینکه مردم در انتخابات‬ ‫شرکت کنند خیلی مهم اســت چون اصولگرایان همیشه‬ ‫شرکت مردم در انتخابات را یک رفراندم و یک تجدید بیعت‬ ‫می داننــد‪ ،‬بنابرایــن اگــر تعــداد زیــادی در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری شــرکت کنند اصولگرایان همیشه این‬ ‫‪4‬‬ ‫دکتــر صــادق زیبــاکالم‬ ‫می گوید‪«:‬با نیامدن احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ســال ‪ 96‬پرونده اصولگرایان به‬ ‫کل بسته می شود و روحانی حتی‬ ‫با دست و پای بســته نیز می تواند نامزد یا نامزدهای‬ ‫اصولگــرا را در صحنه رقابت کیش و مــات کند‪ ».‬این‬ ‫تحلیلگر مسائل سیاسی گزینه حمایت احمدی نژاد از‬ ‫یک نامزد را هم منتفی می داند و معتقد است‪« :‬جنس‬ ‫ارای احمدی نژاد کاریزماتیک بــوده و قابل انتقال به‬ ‫غیر نیست‪».‬‬ ‫حضور را به این ترجمه کردند کــه مردم دارند نظام را تایید‬ ‫می کنند پس عملکرد مــا را هم دارند تاییــد می کنند البته‬ ‫من معتقدم این برداشت درستی از میزان مشارکت نیست‬ ‫اما به هر حال بدون حضور احمدی نــژاد من خیلی دیگر‬ ‫تب و تابی و شــوری در انتخابات ریاســت جمهوری سال‬ ‫‪ 96‬نمی بینیم‪.‬‬ ‫بحث هواداران را مطرح کردید؛ هوگو چاوز وقتی‬ ‫ُمرد معاونش جای او را گرفت یا اقای خاتمی در‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اسالمی کاندیدا نبود‬ ‫اما یک پیام در فضای مجازی داد‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫توفیق لیســت امید را دستاورد ان پیام می دانند‬ ‫یا اقای هاشمی ســال ‪ 92‬وقتی ردصالحیت شد‬ ‫از اقای روحانــی حمایت کرد و اقــای روحانی بر‬ ‫کرســی ریاســت جمهوری نشســت‪ ،‬پس چرا‬ ‫معتقدید احمدی نــژاد نمی توانــد از این مدل ها‬ ‫استفاده کند؟‬ ‫قبول دارم نگفتم که هیچ کس از خواســته اقای‬ ‫احمدی نــژاد تبعیــت نمی کند بلکــه معتقدم ایــن اتفاق‬ ‫می افتد اما یک تفاوت هایی وجود دارد‪ .‬کسانی که اقای‬ ‫هاشمی رفســنجانی و اقای خاتمی را قبول دارند بیشــتر‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اقشــار و الیه های تحصیلکــرده جامعه هســتند بنابراین‬ ‫رفتارشــان از نظر سیاســی پخته تر اســت اما کسانی که‬ ‫طرفدار اقای احمدی نژاد هســتند فقط چهره و شخصیت‬ ‫احمدی نژاد برای انها جذابیت دارد‪ .‬خیلی از کســانی که‬ ‫طرفدار اقای هاشمی رفسنجانی شــدند کسانی بودند که‬ ‫اساســا مخالف او در دوران اصالحات و حتی اوایل دوره‬ ‫ریاســت جمهوری احمدی نژاد بودند اما بعد که به تدریج‬ ‫موضع گیری ها و خیلی از واقعیت ها را دیدند‪ ،‬متوجه شوند‬ ‫که درباره اقای هاشمی رفســنجانی قضاوت شان درست‬ ‫نبود‪ ،‬حــاال از او طرفداری می کنند به حــدی که وقتی او‬ ‫در ســال ‪ 92‬می گوید به اقای روحانــی رای دهید این کار‬ ‫را انجام دادند چون مبنای حمایت از اقای هاشمی خیلی‬ ‫کاریزماتیک نیســت؛ مبنای حمایت و طرفداری از اقای‬ ‫هاشمی براساس عقالنیت سیاسی اســت بنابراین وقتی‬ ‫اقای هاشــمی می گوید به اقای روحانی رای دهید تبعیت‬ ‫زیاد می شــود‪ .‬اگر حمایت و تبعیت از اقای هاشمی مثل‬ ‫احمدی نژاد بود یعنی بنیانش روی کاریزما بود برای اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی هم این اتفاق نمی افتاد و تعداد کمی در‬ ‫سال ‪ 92‬به گفته او پای صندوق های رای می رفتند و رای‬ ‫خود را به روحانی می دادند‪ .‬جنس پایگاه اجتماعی اقای‬ ‫هاشــمی و اقای احمدی نژاد با هم متفاوت است بنابراین‬ ‫رفتارهای اجتماعی شان با هم متفاوت است‪.‬‬ ‫یعنــی از احمدی نژاد که به ســمت اقای هاشــمی‬ ‫می اییم‪ ،‬علت حمایت و طرفداری و حرف شنوی از کاریزما‬ ‫به عقالنیت تبدیل می شــود و متقابال از اقای هاشمی که‬ ‫به سمت احمدی نژاد می رویم وجهه کاریزماتیک تقویت‬ ‫می شود‪ .‬اقای هاشمی رفســنجانی اصال هیچ کاریزمایی‬ ‫ندارد و اگر از او حمایت و تبعیت می شود به خاطر عقالنیت‬ ‫سیاسی است نه به خاطر کاریزما‪ ،‬بنابراین عقالنیت درباره‬ ‫اقای هاشــمی خیلی باالســت و درباره اقای احمدی نژاد‬ ‫خیلی پایین‪ ،‬کاریزما درباره اقای هاشمی رفسنجانی صفر‬ ‫یا نزدیک به صفر‪ ،‬کاریزما درباره اقای احمدی نژاد ‪ 100‬و‬ ‫حتی باالتر از ‪.100‬‬ ‫حکمت سخنرانی اخیر حضرت ایت ال ّله خامنه ای چه بود؟‬ ‫جلوگیری از یک شکاف زودرس‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫‪5‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اهمیت انتشار علنی خبر‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫سوم مهرماه‪ ،‬محمدرضا باهنر خبر توصیه رهبری به‬ ‫احمدی نژاد را تایید کــرد‪ .‬از عصر همان روز حمالت بار‬ ‫دیگر اغاز شد‪ .‬انها خبر را نفی نمی کردند اما معتقد بودند‬ ‫اگر درست است چرا خود رهبری ان را اعالم نمی کنند؟‬ ‫صبح روز بعد (یکشــنبه چهــارم مهرمــاه) رهبری‬ ‫در درس خارج فقه خــود روایتی را در مــورد امانت داری‬ ‫مجالس تشــریح کردند‪ .‬مســاله ای که رجوع به سوابق‬ ‫سیاست‬ ‫پرونــده حضور محمــود احمدی نژاد بــرای حضور‬ ‫در انتخابات ســال ‪ 96‬بسته شد‪ .‬بعد از ســخنان رهبری‬ ‫و انتشــار نامه احمدی نژاد به ایشــان این ماجرا به پایان‬ ‫رسیده اســت اما بررســی علت و علل توصیه رهبر معظم‬ ‫انقالب به احمدی نژاد خالی از اهمیت نیست‪.‬‬ ‫توجه به اظهارات رهبر انقالب نشــان می دهد که‬ ‫از دو زاویه توصیه به عدم حضور رهبــری صورت گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫اول‪ :‬مالحظه خود احمدی نژاد‪ ،‬دوم‪ :‬صالح کشور‬ ‫‪ – 1‬رهبر انقالب صراحتا به «مالحظه حال خود ان‬ ‫شخص» در بیانات اشاره کردند‪ .‬انچه در مورد این بخش‬ ‫می توان گفت این است که این امکان وجود داشت که‬ ‫با امدن احمدی نژاد و تشکیل یک دو قطبی تند او در این‬ ‫میان اســیب ببیند‪ .‬به این معنا که اگــر نتواند از صندوق‬ ‫رای بار دیگر با رای قاطع بیرون بیاید‪ ،‬دستاویزی خواهد‬ ‫بود برای باز شــدن ســر زخم کهنه اتفاقات سال ‪ .88‬از‬ ‫سوی دیگر سایر نیروهای اصولگرا نیز در میان او و دیگر‬ ‫کاندیداها ســرگردان باقی می ماندنــد‪ .‬حتی این امکان‬ ‫وجود داشت که وارد رقابت با ســایر نامزدهای اصولگرا‬ ‫شده و زمینه ساز صدمه به این جریان شود‪.‬‬ ‫‪ – 2‬اما صــاح حال کشــور مهمتریــن دلیل برای‬ ‫عدم حضور احمدی نژاد بود‪ .‬اگرچه رهبری تاکید داشت‬ ‫که نگفتند هم «شــرکت نکنیــد»‪ ،‬تاکید بر ایــن بود که‬ ‫امدنشــان را «به صالح» نمی دیدند‪ .‬ایشــان بر اساس‬ ‫شناختی که خودشان از کشور دارند این نظر را داشتند و‬ ‫گفتند‪« :‬ما هم اوضاع کشور را خب‪ ،‬غالبا بیشتر از اغلب‬ ‫افراد اشنا هســتیم‪ .‬ادم ها را هم‪ ،‬به خصوص ادم هایی‬ ‫که صدها جلسه با ما نشستند و برخاستند بیشتر و بهتر از‬ ‫دیگران می شناسیم‪».‬‬ ‫مهمتریــن نکتــه ای کــه در این بــاره وجــود دارد‬ ‫شــناخت رهبری از دو مقوله‪« ،‬اوضاع کشــور» و «خود‬ ‫احمدی نژاد» است و تاکید بر اینکه تالقی این دو مقوله‬ ‫با یکدیگر یک دوقطبی را در فضای سیاســی کشور بر پا‬ ‫خواهد کرد؛ امری که رهبری به هیچ عنوان ان را صالح‬ ‫نمی دیدند‪ .‬ایشــان درباره این موضــوع می گویند‪ « :‬با‬ ‫مالحظه حال مخاطب و اوضاع کشــور بــه یک اقایی‪،‬‬ ‫انسان توصیه می کند که اقا شما اگر توی این مقوله وارد‬ ‫شــدید این دو قطبی در کشــور ایجاد می شود‪ .‬دو قطبی‬ ‫در کشور مضر است به حال کشور‪ .‬من صالح نمی دانم‬ ‫شما وارد بشوید‪».‬‬ ‫بررســی اتفاقات اخیر حتی به خوبی نشان می دهد‬ ‫که رهبری به درســتی این اختالفات را تشخیص دادند‪.‬‬ ‫خصوصــا اگر توجــه کنیم به بخشــی که رهبری اشــاره‬ ‫می کنند به این اختالفات و می گوینــد‪« :‬خب حاال این‬ ‫مایه اختالف بشود بین برادران مومن‪ ،‬یکی بگوید فالنی‬ ‫گفته‪ ،‬یکــی بگوید نگفته‪ ،‬یکی بگوید چرا پشــت بلندگو‬ ‫نگفته؟ خب حاال این هم پشت بلندگو‪».‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ســایت رهبری نشــان می دهد مانند همیــن درس را در‬ ‫تاریخ تیرماه سال ‪ 93‬نیز بیان کرده بودند‪ .‬تکراری بودن‬ ‫بحث نشــان می دهد که موضوع عادی و در حد یکی از‬ ‫مباحث عادی کالس خارج فقه واصول ایشان است‪ .‬اما‬ ‫احمدی نژادی ها دست به یک سوءاستفاده بزرگ زدند و‬ ‫با انتشار وسیع ان اینطور وانمود کردند که رهبری راضی‬ ‫به انتشــار خبر نهی احمدی نژاد از حضــور در انتخابات‬ ‫نبوده اند‪ .‬طبیعــی بود کــه «تکذیب» یــا «توضیحات‬ ‫تکمیلی» واکنشــی را به دنبال خواهد داشت‪ .‬درصورتی‬ ‫که دفتر رهبری و پایگاه اطالع رســانی ایشان در توضیح‬ ‫ســخنان روز گذشــته رهبری‪ ،‬متنی را منتشر می کردند‪،‬‬ ‫باز هم این موضوع دســتمایه خبرســازی و ایجاد دوگانه‬ ‫میان اعضای بیت و شــخص رهبری از ســوی انها قرار‬ ‫می گرفت و به تداوم سوءاســتفاده حامیان احمدی نژاد‬ ‫منجر می شد‪.‬‬ ‫با این حال عمر این سوءاستفاده ‪ 24‬ساعت بیشتر‬ ‫نبود و با ســخنان صریح رهبری در صبح (پنجم مهرماه)‬ ‫ماجرای صحت این خبــر پایان یافت‪ .‬امــا در این میان‬ ‫یک بار دیگر احمدی نژاد باعث شــد تا رهبری از پشــت‬ ‫«بلندگو» و شــخصا موضوع را مطــرح کنند‪ .‬موضوعی‬ ‫که اهمیتش نزد رهبری نیز قابل مشــاهده است و اشاره‬ ‫رهبری به این مساله نیز دال بر همین موضوع است‪.‬‬ ‫این بار اولی نبود کــه احمدی نژادی ها این رفتار را‬ ‫در قبال رهبر انقالب پیش می گیرند‪ .‬در ماجرای معاون‬ ‫اولی مشایی نیز نامه رهبری را ان قدر مخفی کرده و به ان‬ ‫توجه نکردند تا موضوع به صورت علنی و رسانه ای مطرح‬ ‫شــد‪ .‬پس از ان نیز احمدی نژاد در نامــه ای تبختر امیز‪،‬‬ ‫علت عزل مشایی را اســتناد به یک اصل قانون اساسی‬ ‫خواند!‬ ‫بــار دوم به مســاله عــزل مصلحی باز می گشــت‪.‬‬ ‫براســاس روایاتی کــه خود اقــای مصلحی بیــان کرد‪،‬‬ ‫احمدی نــژاد حتی به توصیــه فردی که از نهــاد رهبری‬ ‫به مقابل ســاختمان هیات دولــت در پاســتور امده بود‬ ‫نیز توجه نکــرد و خبر عزل مصلحی بــه دروغ و با عنوان‬ ‫«استعفای وزیر اطالعات» توسط جوانفکر روی خروجی‬ ‫خبرگزاری ایرنا رفت‪ .‬این اتفاق موجب شــد تا رهبری به‬ ‫صورت علنی نامه معروف مبنی بر صالح کشور در ماندن‬ ‫وزیر اطالعات را بنویســند و پس از ان بــود که ماجرای‬ ‫خانه نشینی یازده روزه احمدی نژاد را شــاهد بودیم‪( .‬به‬ ‫نقل از مصاحبه وزیر وقت اطالعات)‬ ‫احمد ی نــژاد امــا در نامــه رویــه دیگــری را بنــا‬ ‫نهاد‪ .‬نامــه ای که کوتاه بــود اما درعین حــال همچنان‬ ‫ابهام برانگیز بود‪.‬‬ ‫نامه احمدی نژاد بــه رهبر انقــاب از حیث محتوا‬ ‫شــبیه نامه ای بود کــه او دربــاره ماجرای معــاون اولی‬ ‫احمدی نژاد منتشــر کرده بود‪ .‬در ان نامــه احمدی ن‍ژاد‬ ‫اشاره کرد‪« :‬به استحضار می رســاند که مرقومه مورخه‬ ‫‪ 27/4/88‬حضرتعالی به اســتناد اصل ‪ 57‬قانون اساسی‬ ‫اجرا شــد‪ ».‬در ایــن نامه امــا ضمــن اعــام تبعیت از‬ ‫«توصیــه» رهبری باب جدیــدی را در این باره گشــوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫او در این نامــه نیز می نویســد‪« :‬همــان گونه که‬ ‫مســتحضر هســتید در دیــدار مــورخ نهم شــهریورماه‬ ‫ســال جاری‪ ،‬اینجانــب برنامه هــای تبییــن انقالب در‬ ‫سراسر کشور را تشــریح کردم‪ .‬پس از ان حضرت عالی‬ ‫توصیه فرمودید کــه در این دوره مصلحت نیســت بنده‬ ‫در انتخابات شــرکت نمایم و اینجانب نیــز تبعیت خود را‬ ‫اعالم کردم‪».‬‬ ‫نوشــتن این متن کوتــاه‪ ،‬نیاز به ‪ 24‬ســاعت زمان‬ ‫نداشت‪ .‬همان روز هم می توانست نوشته و منتشر شود‪.‬‬ ‫با این حال احمدی ن‍ژاد در این بخش از نامه مدعی است‬ ‫که اساســا موضــوع کاندیداتوری اش را پیش نکشــیده‬ ‫اســت و تنها برای تشــریح برنامه هــای «تبیین انقالب‬ ‫اسالمی در سراسر کشور» این دیدار را انجام داده است‪.‬‬ ‫در صورتی که این گفته درســت بود اساســا نیازی نبود تا‬ ‫رهبر معظم انقالب نســبت به موضوع ورود کنند‪ .‬رهبری‬ ‫در ان دیدار (ان طور که منتشــر شده و ان طور که اعالم‬ ‫شــد)؛ توضیح دادند که امدن او را به «صالح کشور» و‬ ‫«خود ان فرد» نمی دانند‪ .‬اگر منطقــی نگاه کنیم به کار‬ ‫بردن «دلیل» و «استدالل» زمانی الزم می شود که قصد‬ ‫توضیح و اقناع وجود داشته باشــد‪ .‬اگر رهبری احساس‬ ‫می کردند اساســا احمدی نژاد قصد ورود به انتخابات را‬ ‫ندارند‪ ،‬هیچ لزومی هم بــه ان توصیه و به دنبال ان دلیل‬ ‫و استدالل اوری وجود نداشت‪.‬‬ ‫بخش دوم اما عجیب تر است‪ .‬احمدی نژاد در نامه‬ ‫کوتاه خود مدعی اســت در همان جلسه (یک ماه پیش)‬ ‫هم تبعیت خود را اعالم کرده است‪ .‬سوال این است که‬ ‫اگر این طور است پس ســفر گرگان به چه منظور انجام‬ ‫شد؟ یا سفر بوشهر برای چه چیز تدارک دیده شد که بعد‬ ‫از سخنان صریح رهبری لغو شد؟‬ ‫ســخنان رهبــری در واقع یــک نوع شفاف ســازی‬ ‫نسبت به تالش برخی برای القای تکذیب توصیه رهبری‬ ‫معظم بود‪ .‬بــه واقع اگر رفتار احمدی نــژاد و نزدیکانش‬ ‫به گونه ای نبــود که ناچارا پاســخگویی ان هم به صورت‬ ‫«علنــی» و از «پشــت بلندگو» را ایجاب کند‪ ،‬ســخنان‬ ‫رهبری ایراد نمی شد‪.‬‬ ‫واقعیــت امر این اســت کــه درس خــارج فقه روز‬ ‫دوشنبه رهبری به نوعی شفاف سازی در برابر تالش یک‬ ‫جریان خاص برای القای همان تکذیب بود‪ .‬بخشــی از‬ ‫این پاســخگویی به نیروهای مومن بود‪ .‬بــه این معنا که‬ ‫نباید میانشــان اختالف بروز کند و ایشــان به سردرگمی‬ ‫ انها پاسخ دادند‪ .‬اما دو بخش دیگر در این سخنان وجود‬ ‫داشت که مشخصا یک شفاف سازی بود نسبت به رفتار و‬ ‫عملکرد احمدی ن‍ژاد و اطرافیانش‪.‬‬ ‫اول‪ :‬اعالم پشت بلندگو‬ ‫ناظر بی طرف از خود می پرسد چه اتفاقی افتاد که‬ ‫رهبری ان جمالت را بیان کرده و می گویند‪« :‬یکی بگوید‬ ‫فالنی گفتــه‪ ،‬یکی بگوید نگفته‪ ،‬یکی بگوید چرا پشــت‬ ‫بلندگو نگفته؟ خب حاال این هم پشت بلندگو‪ ».‬ایا معنای‬ ‫این حرف جز این اســت که این «گفته ها» از داخل سر‬ ‫حلقه های رســانه ای تیم احمدی نژاد‪ ،‬به فضای مجازی‬ ‫تزریق شــد و لزوم پاســخگویی را ایجاب کرد‪ ،‬ان هم از‬ ‫«پشت بلندگو»؟‬ ‫دوم‪ :‬پاسخ به یک شایعه‬ ‫نکته مهمتری که در ســخنان رهبری وجود داشت‬ ‫و کمتر مورد توجه قرار گرفت بخشــی بود کــه در ان به‬ ‫ادعای «تحــت تاثیــر بودن رهبــری» از جانــب برخی‬ ‫انحرافیون پاسخ داده شــده بود‪ .‬ایشان (باز هم به ناچار‬ ‫و از سر ضرورت) پاسخ این شبهه را می دهند که‪« :‬اینی‬ ‫هم که حاال بگویند که فالنی [رهبری] تحت تاثیر زید و‬ ‫عمرو و بکر و‪ ،...‬نه این حرف ها چیه؟ بنده از زید و عمرو‬ ‫و بکر و اینها هم بیشــتر اطالع دارم‪ ،‬هم انگیزه بیشــتر‬ ‫دارم‪ ».‬چه فرد یا افرادی این موضوع را مطرح کردند که‬ ‫رهبری ناچار به پاسخگویی شدند؟‬ ‫همچنیــن می تــوان ســوال کــرد در صورتــی که‬ ‫احمدی نژاد همان روز اصال موضوع انتخابات را مطرح‬ ‫نکرده بود یا اساسا نسبت به توصیه رهبری اعالم «تبعیت‬ ‫کرده بود» ایا نیازی بود ان خبر منتشــر شود؟ در صورتی‬ ‫که بعد از انتشــار محدود خبر واکنش درخوری از ســوی‬ ‫احمدی ن‍ژاد یــا اطرافیان نزدیکش دیده شــده بود‪ ،‬این‬ ‫موضوع ادامه دار می شد؟‬ ‫درحالی کــه می بینیم همه حــرکات کامال برخالف‬ ‫ایــن اســت‪ .‬ســفرهای انتخاباتــی و تبلیغاتی اســتانی‬ ‫پیش بینی می شــود و در کنار ان از بخشی از درس خارج‬ ‫فقه رهبر معظم انقالب در مورد «امانت داری مجالس»‬ ‫طوری سوءاســتفاده می شــود که پاســخگویی به همه‬ ‫شبهات ان هم به صورت علنی را ایجاب می کند‪.‬‬ ‫اختالف و ایجاد دوقطبی‬ ‫همان طــور کــه رهبــری در سخنانشــان گفتنــد‬ ‫مهمتریــن عاملی که موجب شــد تــا ایــن «توصیه» را‬ ‫به «بــرادر مومــن» انجام دهنــد‪ ،‬مصلحت خــود فرد و‬ ‫مصلحت کشــور بود‪ .‬برای اینکه کشور وارد یک فضای‬ ‫دو قطبی نشود‪ .‬نگاهی به شرایط جامعه که تالش می کند‬ ‫اتفاقات گذشــته را پشت ســر بگذارد و روبه اینده حرکت‬ ‫کند نشان می دهد که شــکاف اندازی دوباره نه تنها هیچ‬ ‫ســودی ندارد‪ ،‬بلکه موجب از بین رفتن «ثبات» موجود‬ ‫در کشــور خواهد شــد‪ ،‬ثباتی که با تالش همه نیروهای‬ ‫انقالب در همه جناح ها به دست امده است‪.‬‬ ‫با همین پیش زمینه اســت که به اعتقــاد نگارنده‪،‬‬ ‫رهبری در ســخنان خود می گویند‪« :‬بین برادران مومن‬ ‫اختالف ســر این چیزها هیچ مصلحت نیست‪ .‬شما یک‬ ‫چیــزی بگویید‪ ،‬ان یک چیــزی بگویــد‪ .‬ان یک چیزی‬ ‫بگوید‪ .‬یک نفر سومی هم منتظر باشــد‪ ،‬به مجردی که‬ ‫شــما با هم دعوا کردیــد‪ ،‬او بیاید از میانه ســود خودش‬ ‫را بــردارد ببرد‪ .‬اینهــا را باید مراقب بود‪ .‬امروز کشــور به‬ ‫اتحاد نیروها احتیاج دارد‪ .‬به خصوص نیروهای مومن‪.‬‬ ‫نیروهای پای کار‪ .‬ســعی کنند از ایــن چیزها اختالف به‬ ‫وجود نیاورند‪».‬‬ ‫حضــور احمدی نــژاد در داخــل بدنــه نیروهــای‬ ‫اصولگرایی ایجاد یک شــکاف می کرد و از ســوی دیگر‬ ‫می توانســت بار دیگــر موجــب اختالفات شــدید میان‬ ‫اصولگرایان و سایر نیروهای سیاســی شود‪ .‬در صورتی‬ ‫که او به حرکات انتخاباتی خود در قالب سفرهای استانی‬ ‫ادامــه می داد و اگــر به صــورت علنی اعــام حضور در‬ ‫انتخابــات می کرد او به ســیل حملــه مخالفــان تبدیل‬ ‫می شد‪ .‬در تمام این مدت احمدی ن‍ژاد کالمی در سیاست‬ ‫حرف نزده بود‪ .‬به هیــچ کدام از انتقاداتی که از ســوی‬ ‫اصالح طلبان یا اعتدالگرایان مطرح شــده بود نیز پاسخ‬ ‫نداده بــود‪ .‬پاســخگویی او می توانســت طــرف مقابل‬ ‫را نیز در بیان مســائل مختلــف تشــویق و ترغیب کند‪.‬‬ ‫به عــاوه حضــور او در انتخابات بــاب نقــد او در میان‬ ‫نیروهــای اصولگرایی را نیــز اغاز می کرد‪ .‬بــه خوبی به‬ ‫یاد داریــم که در فاصله ســال های ‪ 90‬تا ‪ 92‬بخشــی از‬ ‫اصولگرایان تندترین انتقادات را به دولت دهم داشتند‪.‬‬ ‫از همین روســت که در توصیه رهبری امده که مالحظه‬ ‫«حال خود» او نیز شده اســت‪ .‬با این حال احمدی نژاد‬ ‫مرد انتخابات های دوقطبی است‪.‬‬ ‫واقعیت امر این است که درس خارج فقه‬ ‫روز دوشنبه رهبری به نوعی شفاف سازی‬ ‫در برابــر تالش یک جریــان خاص برای‬ ‫القای همــان تکذیب بــود‪ .‬به ایــن معنا‬ ‫که نبایــد اختالف بــروز کند و ایشــان به‬ ‫سردرگمی انها پاسخ دادند‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫احمدی نژاد جامعه را دوقطبی می کرد‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫سیاست‬ ‫رهبر معظم انقالب هفته گذشته در درس خارج‬ ‫فقه بدون انکــه نامی ببرند توصیــه خود به یک‬ ‫شخصیت سیاســی برای حضور پیدا نکردن در‬ ‫عرصه انتخابات ریاست جمهوری را اعالم کردند‬ ‫و یــک روز بعد اقــای محمود احمدی نــژاد نامه‬ ‫نوشت و اعالم کرد که تابع نظر ایشان است‪ ،‬به‬ ‫نظر شما چه مصلحتی در این توصیه بود؟‬ ‫به نظرم اگر نخواهیــم تحلیل های خودمان را بر‬ ‫این مصلحت اضافه کنیم باید به صحبت های رهبر معظم‬ ‫انقالب اشاره داشت چون ایشــان دالیل و استدالل خود‬ ‫را هم بیان کردند و گفتند نباید جامعه دو قطبی شــود‪ .‬بعد‬ ‫هم تاکید به وحدت مردم داشــتند‪ .‬بــه نظرم همین دلیل‬ ‫کفایت می کند و ما نباید به دنبال دالیل و اســتدالل های‬ ‫دیگر برویم‪ .‬رهبری از یک موضوع احســاس خطر کردند‬ ‫و ان هم دو قطبی شــدن فضای جامعه بود‪ ،‬به این دلیل‬ ‫هم ایشــان به اقای احمدی نژاد گفتنــد‪« :‬من مصلحت‬ ‫نمی دانم شما بیایی‪ ».‬بعد هم که رهبر معظم انقالب روی‬ ‫وحدت احاد مردم و نیروهای انقالب تاکید داشتند‪ .‬اینها‬ ‫را اگر کنار هم بگذاریم به این نتیجه می رســیم که رهبری‬ ‫احساس کردند اگر اقای احمدی نژاد بیاید جامعه دو قطبی‬ ‫می شود‪ ،‬حاال این جامعه می تواند جامعه سیاسی باشد یا‬ ‫می تواند کل احاد جامعه باشــد‪ .‬در کل دوقطبی شدن به‬ ‫ضرر وحدت ملی و سیاسی کشور است و نباید اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫برخی می گویند رقابت های انتخاباتی منجر به دو‬ ‫قطبی می شود‪ .‬باالخره اصولگرایان یک نامزد و‬ ‫اصالح طلبان هم یک نامزد دارند و این دو قطبی‬ ‫شــکل خواهد گرفت‪ ،‬این دو قطبی ها با هم چه‬ ‫تفاوتی دارند؟‬ ‫بحث سر رقابت نیست‪ ،‬اقای احمدی نژاد به طور‬ ‫خاص جامعه را دو قطبــی می کرد‪ .‬اصولگرایــان دیگر و‬ ‫اصالح طلبــان که بخواهنــد در انتخابات شــرکت کنند با‬ ‫هم به رقابت می پردازند اما جامعــه را دو قطبی نمی کنند‪.‬‬ ‫این یک تفاوت عمده بین شــخص اقــای احمدی نژاد و‬ ‫بقیه کاندیداها اعم از اصالح طلب و اصولگرا اســت‪ .‬در‬ ‫انتخابات سال ‪ 92‬کاندیداهای اصالح طلب و اصولگرا با‬ ‫هم به رقابت پرداختند اما جامعه دو قطبی نشــد‪ ،‬هر کدام‬ ‫از احاد جامعه به یــک نامزد رای دادند و اقــای روحانی با‬ ‫کســب اکثریت ارا رئیس جمهور شــد ولی انتخابات سال‬ ‫‪ 88‬به نظر من جامعه دوقطبی شد و ان هم عمدتا به خاطر‬ ‫شــخص اقای احمدی نژاد و نوع عملکردی بود که او در‬ ‫صحنه رقابت داشت و همین علت جامعه را دوقطبی کرد‪.‬‬ ‫من خودم اساسا یکی از تحلیل های مهمی که درباره علل‬ ‫و عوامل فتنه ‪ 88‬دارم این است که جامعه در ان زمان دو‬ ‫قطبی شد و این دو قطبی شــدن تا حدودی در سال های‬ ‫بعد ادامه پیــدا کرد و االن هــم به نظر مــن زمینه هایش‬ ‫وجود دارد و شــاید با تحلیــل من رهبــری از این موضوع‬ ‫احســاس خطر کردند و گفتنــد اقای احمدی نــژاد نیاید‪.‬‬ ‫برخی صاحب نظران می گویند یکــی از عوامل مهمی که‬ ‫جماعت قابل توجهی از مردم تهــران همان روزهای اول‬ ‫پس از اعالم نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 88‬به‬ ‫خیابان ها امدند به دلیل حمایت یکی از کاندیداهای رای‬ ‫نیاورده‪ ،‬نبود بلکه یکی از انگیزه های مهم ان مردم که به‬ ‫خیابان ها امدند‪ ،‬احســاس ناراحتی بسیار شدیدی بود که‬ ‫از رئیس جمهور مستقر داشتند‪ .‬یعنی تصور نمی کنم این‬ ‫را کسی رد کند‪ .‬به عبارت دیگر می گویم اگر در مقابل ان‬ ‫کاندیدای شکست خورده اقای احمدی نژاد نبود بلکه یک‬ ‫کس دیگری بود ان هیجان روحی شــدید در مردم تهران‬ ‫در روزهای اول بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ‪88‬‬ ‫به وجود نمی امد که به خیابان بیاینــد‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫خصوصیت هایــی دارد که بخشــی از مردم کشــور به او‬ ‫ابراز محبت زیادی دارند و بخشی از مردم کشور به شدت‬ ‫مخالفش هســتند‪ ،‬این خصوصیت که او دارد شاید کسی‬ ‫کمتر از سیاســتمداران در کشور داشته باشــد که مردم را‬ ‫به این شــدت به دو قطب تبدیل کند‪ .‬االن هم بخشی از‬ ‫مردم کشــور هراس عجیب دارند که اقــای احمدی نژاد‬ ‫بیاید و رئیس جمهور شــود‪ .‬در حالیکه بخــش دیگری از‬ ‫مردم تمایل دارنــد و حتی ابراز محبــت می کنند که اقای‬ ‫احمدی نژاد دوباره به صحنه برگردد‪ ،‬این برای وحدت ملی‬ ‫کشور مضر است و امنیت ملی کشور را به خطر می اندازد‪.‬‬ ‫متاسفانه اقای احمدی نژاد هم با این شناختی که داشت‬ ‫عامدانه ان حرکات سیاسی را در مناظره های انتخابات ‪88‬‬ ‫انجام داد‪ .‬اقای احمدی نژاد بخشــی از مردم را به شدت‬ ‫تحریک کرد البته نمی خواهم بگویــم علت فتنه ‪ 88‬فقط‬ ‫همین اســت‪ ،‬عنادورزی ها و ســخت ســری های زیادی‬ ‫کاندیداهای شکست خورده و طرفداران شان انجام دادند‬ ‫و نصایــح را توجه نکردند ضمن انکــه دخالت خارجی هم‬ ‫بود اما اقای احمدی نــژاد از عوامل موثر بود که جامعه در‬ ‫زمان ریاســت جمهوری او دوقطبی شد‪ .‬حاال یک بخشی‬ ‫از جامعــه به لحــاظ خاســتگاه طبقاتی و فکری در ســال‬ ‫‪ 88‬برنده نبود و به شــدت نســبت به ادبیات و شخصیت و‬ ‫حرکات پوپولیســتی و نوع مواجهه احمدی نــژاد با خارج‬ ‫کشور و سیاســت خارجی الرژی و حساســیت داشت‪ .‬در‬ ‫مقابل بخش دیگری از مردم که از طبقات دیگر اقتصادی‬ ‫و فکری جامعه هستند احساس قرابت شــدیدی به اقای‬ ‫احمدی نژاد دارند‪ .‬این مســاله به وحدت کشــور اســیب‬ ‫زننده اســت که مخالفت در مقابل محبت قــرار گیرد‪ .‬در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 88‬و حتــی انتخابات‬ ‫مجلس شورای اســامی ‪ 94‬ترکیب ارا از جهت نوع نگاه‬ ‫مردم تهران و حتی کالنشــهرها به صحنه سیاسی کشور‬ ‫با مردم دیگر شهرستان ها کامال تفاوت را نشان می دهد‪.‬‬ ‫دو قطبی شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک به نوعی دارد‬ ‫در کشــور به وجود می اید‪ ،‬این را از چینش ارای مردم در‬ ‫چند دوره گذشــته انتخابات می تــوان فهمید و یک زنگ‬ ‫‪37‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫خطر اســت‪ .‬اصال در انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ 88‬ارای کاندیدایی که موفق به کســب ارا نشد در تهران‬ ‫بســیار باال بود اما در کل کشــور ارای اقــای احمدی نژاد‬ ‫بســیار باال بود‪ ،‬خود این موضوع خیلی زنگ خطر است‪.‬‬ ‫با مطرح شدن گزینه امدن اقای احمدی نژاد در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬به نظرم رهبر معظم انقالب‬ ‫این احســاس خطر را کردند که فضای دوقطبی در جامعه‬ ‫دوباره احیا شود‪.‬‬ ‫نامــه اقــای احمدی نــژاد را چــه طــور ارزیابی‬ ‫می کنید‪ ،‬ایا واقعیت را گفت یا فرار به جلو کرد؟‬ ‫اقای احمدی نژاد در نامه نوشــت کــه در همان‬ ‫دیدار با مقام معظم رهبری از توصیه ایشــان تبعیت کرده‬ ‫است‪ .‬من خودم جزئیات ان جلســه را نمی دانم‪ ،‬سه نفر‬ ‫در ان جلسه حضور داشتند و مفاد دقیقش را کسی جز ان‬ ‫ســه نفر اطالع ندارد اما عرض من این است که اگر این‬ ‫نامه اقای احمدی نژاد را فرض بر صحت بگذاریم که باید‬ ‫چنین کنیم طبیعی و عادی ان بود که وقتی او در ان جلسه‬ ‫اعالم تبعیت از توصیه رهبر معظم انقالب کرد‪ ،‬بعد از خارج‬ ‫شدن از جلسه مساله را به شکل کامال روشن‪ ،‬جدی و علنی‬ ‫به اطرافیان خودش اطالع مــی داد که تصمیم بر حضور‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ندارد و حتی می توانســت‬ ‫اطالعیه دهــد و یک طرفه بدون انکه اشــاره خاصی هم‬ ‫به دیدار با مقام معظم رهبری کند می گفت‪« :‬من قصدی‬ ‫برای حضور در عرصه انتخابات ریاست جمهوری ندارم‪».‬‬ ‫ایا این بهتر و هزینه اش کمتر نبود؟ ایا این حسن را نداشت‬ ‫که دیگر احتیاج نبود رهبر معظم انقالب موضوع ان جلسه‬ ‫را پشــت تریبون بگویند؟ اساســا باید طوری برنامه ریزی‬ ‫می شــد که اشــاره به دیدار با رهبر معظم انقــاب اتفاق‬ ‫نمی افتاد‪ .‬رهبر معظم انقالب بارها فرمودند که احساس‬ ‫تکلیف کنند سریع اعالم می کنند‪ .‬شاید دلیل اینکه رهبری‬ ‫امدند و پشــت بلندگو اعالم کردنــد به این دلیــل بود که‬ ‫حدفاصل ان جلسه تا روز اعالم ایشان‪ ،‬رهبری احساس‬ ‫کردند ان اقدامی که باید از سوی اقای احمدی نژاد انجام‬ ‫شود رخ نداد بلکه همین موضوع دارد خودش باعث تفرق‬ ‫نیروهای انقالبی و سیاســی معتقد به نظام می شود چون‬ ‫بعضی اشــاره به جلســه ای می کنند و بعضی اشاره به ان‬ ‫جلسه نمی کنند‪ .‬برخی گویند در ان جلسه این اتفاق افتاد‬ ‫و برخی می گویند خیر این اتفاق نیفتاد بلکه ان اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫یعنی موضوع جلسه یادشده خودش داشت تبدیل به یک‬ ‫دعوای حیدری‪-‬نعمتی می شد و به همین دلیل رهبر معظم‬ ‫انقالب صالح دانستند که بیایند پشــت بلندگو موضوع را‬ ‫مطرح کنند و حاال این سئوال از اقای احمدی نژاد مطرح‬ ‫است که چرا باید احتیاج شود که رهبر معظم انقالب پشت‬ ‫حامیان احمدی نژاد به سمت‬ ‫یک کاندیدای اصولگرا می روند‬ ‫‪6‬‬ ‫ناصــر ایمانــی معتقدند‬ ‫اســت‪« :‬حضور احمدی نژاد‬ ‫جامعه را دو قطبی می کرد و این‬ ‫به ضرر وحدت ملی و سیاسی‬ ‫کشــور بــود‪ ».‬ایــن تحلیلگر‬ ‫مســائل سیاســی می گویــد‪:‬‬ ‫«دلیل اینکــه رهبر معظــم انقالب موضــوع توصیه‬ ‫به اقای احمدی نــژاد را االن مطرح کردنــد‪ ،‬این بود‬ ‫که هرچه جلوتــر می رفــت‪ ،‬نیروهای طرفــدار اقای‬ ‫احمدی نژاد از نظر اعتقاد منسجم تر می شدند و وقتی‬ ‫او نمی خواســت بیاید یا نظام تاییدش نمی کرد‪ ،‬حاال‬ ‫جدا کردن شان از اقای احمدی نژاد سخت می شد‪».‬‬ ‫بلندگو موضوع را بگویند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد در ساختن دوگانه بیت‪-‬رهبری چقدر‬ ‫نقش داشــت و اینکه به منابع معتبر خدشه وارد‬ ‫کرد چه هزینه هایی را به کشور تحمیل کرد؟‬ ‫من نمی خواهم به اخبار پنهان اســتناد کنم ولی‬ ‫یک تالش هایی در زمان مرحوم امام هم در این رابطه بود‬ ‫که برخی تالش داشتند میان مرحوم حضرت امام و مرحوم‬ ‫حاج احمد اقا ایــن موضوع را مطرح کننــد‪ .‬مرحوم اقای‬ ‫منتظری هم بعد از نامه ای که به امام نوشت خیلی تالش‬ ‫کرد این اختالف را مطرح کند‪ .‬اساســا مســاله بیت و ان‬ ‫مقام یک راه مفری برای بعضی شده بود و االن هم است‬ ‫که برخی مطالب را که نمی خواهند زیر بارش بروند‪ ،‬به بیت‬ ‫منتسب می کنند تا بتوانند از زیر بار مسئولیت فرار کنند‪ ،‬به‬ ‫عبارت دیگر این طور جلوه دهند که موضع مطرح شده نظر‬ ‫ان مقام نیست بلکه نظر بیت است در حالیکه تفکیک بین‬ ‫بیت و ان مقام اساسا یکی از اشتباهات بسیار بزرگ است‪،‬‬ ‫یعنی ایــن اتفاق هرگز نبایــد بیفتد‪ .‬مــن نمی خواهم این‬ ‫ادعا را کنم که هیچ گاه در طی این ‪ 37‬ســال گذشته دفتر‬ ‫مرحوم امام یا مقام معظم رهبری اشتباهات و کوتاهی های‬ ‫مختصری در طرح مطالب نداشــتند‪ ،‬گاهی اتفاق افتاده‬ ‫اما بالفاصله اصالح شــده اســت اما اینکه برخی بگویند‬ ‫بین موضع بیت و موضع رهبری تفاوت کامل وجود دارد‪،‬‬ ‫مفهوم حرف انها این است که بیت خودش مستقل‪ ،‬یک‬ ‫وظیفه رهبری را دارد انجام می دهد‪ .‬این از ان حرف های‬ ‫به شدت غلط و مغرضانه است که با اهداف کامال سیاسی‬ ‫بیان می شــود تا به رهبری اســیب بزنند‪ .‬گاهی اوقات به‬ ‫همین دالیل که جلوی اینگونه شــایعات توسط این افراد‬ ‫مغرض گرفته شود‪ ،‬رهبری در مالقات های خود افرادی را‬ ‫می اورند که انها هم شاهد باشند تا بعدا این افراد مخاطب‪،‬‬ ‫یک شــایعه ای را نروند پخش کنند که من با رهبری دیدار‬ ‫داشتم‪ ،‬ایشان این طور نگفتند بلکه ان طور سخن گفتند‪.‬‬ ‫اما اقای احمدی نــژاد و اطرافیانش وارد این فاز‬ ‫شدند؟‬ ‫او خیلی وقت اســت که در این فاز عمل می کند‪.‬‬ ‫نزدیکان جمهوری اســامی و سیاســیون می دانند اقای‬ ‫احمدی نژاد در ‪ 8‬ســال ریاســت جمهوری هم این رویه را‬ ‫داشــت که مثال یک تفکیکی بین مســئوالن بیت و مقام‬ ‫معظم رهبری قائل بــود و این رویکرد اقــای احمدی نژاد‬ ‫همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای احمدی نــژاد بعــد از این چه‬ ‫استراتژی پیش می گیرد؟‬ ‫مســاله نامــزدی خــود او در انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬منتفی است‪ .‬باالخره شاید تالش‬ ‫کند کسانی که به او تمایل دارند یا جزء نزدیکان یا مدیران‬ ‫او بودند حتــی االمکان به نوعی در صحنــه قدرت حضور‬ ‫پیدا کنند و بعد هم امادگی و برنامه ریــزی برای انتخابات‬ ‫‪ 1400‬داشته باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما اینکه نماینده گفتمانــی به صحنه‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬بفرستد‬ ‫چقدر موثر خواهد بود؟‬ ‫تصور نمی کنم این اتفاق بیفتد‪ ،‬اول اینکه کسی‬ ‫گفتمان اقای احمدی نژاد را قبول داشــته باشــد و به ان‬ ‫گفتمان هم پایبند باشــد چنین فردی وجود ندارد اال یک‬ ‫تعداد افراد معدود در اطراف خود او که به اندازه انگشتان‬ ‫دو دست هم نمی شوند مانند اقایان مشایی‪ ،‬بقایی‪ ،‬الهام‪،‬‬ ‫هاشمی ثمره‪ ،‬شمس الدین حســینی و جوانفکر‪ .‬اینها به‬ ‫تعداد انگشتان دست هستند‪ ،‬برخی شان تایید صالحیت‬ ‫نمی شوند‪ ،‬برخی نیز ان قدر ضعیف هستند که امکان رای‬ ‫اوری ندارند تا نماینده گفتمانی باشند‪ .‬نماینده گفتمانی که‬ ‫امکان رای اوری از جهت بیان مطالب‪ ،‬تبلیغات و عرضه‬ ‫به مردم نداشته باشد چه فایده ای دارد که اصال به صحنه‬ ‫انتخابات بیاید‪ .‬نکته دیگر انکه پایگاه رای شخصیت های‬ ‫خاص که یک توجه های ویژه ای از ســوی برخی اقشــار‬ ‫جامعه به انها اســت قابل انتقال به دیگران نیســت‪ .‬این‬ ‫تالش ها بعد از اقای خاتمی هم شــد که یک شخصیتی‬ ‫نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود که مثال مردم وقتی‬ ‫او را می بینند‪ ،‬اقای خاتمی را تجســم کنند‪ .‬چنین فردی‬ ‫اصال وجود نداشت یعنی این ارا قابل انتقال نیست‪ ،‬درباره‬ ‫اقای احمدی نژاد هم همین طور است‪ .‬شخص خود اقای‬ ‫احمدی نژاد یک ویژگی های خاص شــخصیتی دارد که‬ ‫برای بخشی از مردم جامعه جذاب است و این قابل انتقال‬ ‫هم نیست؛ حتی اگر رسما اعالم کند و بگوید «مثال اقای‬ ‫الهام یعنی احمدی نژاد»‪ ،‬باز هم این ارا قابل انتقال نیست‬ ‫و هیچ گاه هم نخواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شما هواداران اقای احمدی نژاد سال ‪96‬‬ ‫به کدام سمت متمایل می شوند؟‬ ‫به اعتقــاد من دلیــل اینکه رهبر معظــم انقالب‬ ‫ایــن موضــوع را االن مطرح کردنــد‪ ،‬این بــود که هرچه‬ ‫جلوتر می رفت‪ ،‬نیروهــای طرفدار اقــای احمدی نژاد از‬ ‫نظر اعتقاد منســجم تر می شــدند و وقتی او نمی خواست‬ ‫بیاید یا نظــام تاییدش نمی کرد‪ ،‬حاال جدا کردن شــان از‬ ‫اقای احمدی نژاد سخت می شــد‪ ،‬بعد ممکن بود از نظام‬ ‫فاصله بگیرنــد‪ .‬اکنون که این تدبیر زودتر انجام شــد و ‪8‬‬ ‫ماه تا انتخابات زمان باقی است دیگر ان چسبندگی هنوز‬ ‫صورت نگرفته است بنابراین ان کسانی که تمایل داشتند‬ ‫به اقای احمدی نژاد در انتخابات ریاســت جمهوری رای‬ ‫بدهند انها را می شود به ســمت یک نامزد دیگری هدایت‬ ‫کرد‪ .‬به طــور طبیعی به نظر می اید عمــده افرادی که اگر‬ ‫اقای احمدی نژاد شرکت می کرد و تایید صالحیت می شد‬ ‫می خواستند به او رای دهند‪ ،‬در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ســال ‪ 96‬به اقای روحانی رای نخواهنــد داد بلکه جذب‬ ‫کاندیدای دیگری می شــوند‪ .‬حــاال ان کاندیدای دیگر‬ ‫چه کسی باشد بستگی دارد چه کسی به صحنه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بیاید‪.‬‬ ‫البته حتی ممکن اســت به دالیلی به ان کاندیدای‬ ‫دیگر هم رای ندهند و شاید حتی در انتخابات شرکت نکنند‬ ‫چون این پالس را از اقــای احمدی نژاد دریافت کردند که‬ ‫خیلی میانه خوشــی از ابتدا با اصولگراها نداشــت و االن‬ ‫هم ندارد بنابراین طرفداران خاص ایشان این طور نیست‬ ‫که برخی می گویند همه از اصولگراها هســتند‪ ،‬من این را‬ ‫قبول ندارم‪ .‬اقای احمدی نژاد یک پالسی را در سال های‬ ‫گذشته به هواداران خود منتقل کرد که برخی از انها خیلی‬ ‫میانه خوشــی با اصولگراها ندارند که بخواهنــد به نامزد‬ ‫اصولگرایان رای بدهند‪ .‬شــاید ‪ 20‬درصــد از طرفداران‬ ‫اقای احمدی نژاد تمایل داشــته باشــند که در انتخابات‬ ‫شرکت نکنند وقتی اقای احمدی نژاد در صحنه نیست ولی‬ ‫البته اکثریت طرفداران او قاعدتا به سمت یک کاندیدای‬ ‫اصولگرا خواهند رفت‪ .‬تعداد بسیار کمی شان ممکن است‬ ‫در انتخابات به اقای روحانی رای بدهند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫چه کسی نامزد می شود؟‬ ‫حاالکهمحموداحمدی نژادغایبانتخاباتاستسوالمهماین‬ ‫است که حسن روحانی با کدام یک از چهره های اصولگرا در انتخابات‬ ‫مواجه خواهد شــد؟ بحث بر ســر مصادیق باال گرفته و گمانه زنی ها‬ ‫افزایش یافته‪.‬‬ ‫حملهدولتی هابهضرغامی‬ ‫اسد ال ّلهبادامچیانریاستستادانتخابات‬ ‫راستسنتیرابهعهدهگرفت‬ ‫‪1‬‬ ‫نیمه دوم ســال ‪ 95‬در حالی اغاز شده است که بازار‬ ‫سیاست داغ شده و همه به دنبال مصادیق انتخابات سال‬ ‫‪ 96‬هستند‪ .‬گعده های سیاسی شدت یافته و رصد تحرکات‬ ‫چهره ها در دستورکار رسانه ها نیز قرار گرفته است‪ .‬در این‬ ‫میان اصولگرایان بیشتر محل بحث شــده اند‪ ،‬چه اینکه‬ ‫اصالح طلبان اعالم کرده اند بنا دارند در انتخابات اینده از‬ ‫حسن روحانی حمایت کنند و حاال همه از میان چهره های‬ ‫اصولگرا دنبال نامزدهای رقیب روحانی هستند‪.‬‬ ‫مدل وحدت‬ ‫نکته مهم در این میان این اســت که گویا بناست در‬ ‫این انتخابات جامعه روحانیت محور باشد و خبری از رابطه‬ ‫تشکیالتی با جامعه مدرسین با کارویژه انتخابات نیست‪.‬‬ ‫یک عضو ارشــد جامعه مدرســین حوزه علمیه قم در این‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بازگشت به مدل جامعتین؟‬ ‫سیاست‬ ‫نکتــه مهــم و اصلــی دربــاره تحــرکات انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان این است که این جناح چگونه وارد انتخابات‬ ‫خواهد شد و در واقع از چه ساز و کاری در این راستا استفاده‬ ‫خواهد کــرد‪ .‬برخــی اصولگرایان از جملــه جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری گفته اند که بنــا دارند جامعه روحانیت را‬ ‫محور قرار داده و اقدامات خود را با این محوریت ســامان‬ ‫دهند‪ .‬محمدرضا باهنر در اظهارنظری در این مورد با بیان‬ ‫اینکه جلسات پراکنده گروه های اصولگرا برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در حال انجام است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬ما نیز‬ ‫به عنوان جبهه پیروان خط امام و رهبری اعالم کرده ایم که‬ ‫جامعه روحانیت را به عنوان محور قبول داریم‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه فعال هیچ گزینه خاصی از سوی گروه های اصولگرا‬ ‫برای انتخابات ریاست جمهوری ‪ 96‬قطعی نیست‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ما پیشــنهادهای مان را بــه جامعه روحانیــت داده ایم؛‬ ‫گروه های دیگر هم قرار است پیشنهادهای شان را اعالم‬ ‫کنند تا در نهایت تصمیم گیری شــود؛ ممکن است برخی‬ ‫گروه های اصولگرا به مصداق خاصی نظر داشــته باشند‬ ‫اما فعال هیچ گزینه ای برای حمایت قطعی نشده است‪».‬‬ ‫دبیرکل جبهــه پیروان خط امــام و رهبری دربــاره ادعای‬ ‫برخی رســانه ها مبنی بر احتمال حمایــت اصولگرایان از‬ ‫حجت االسالم روحانی گفت‪« :‬به هیچ عنوان چنین بحثی‬ ‫مطرح نشده است‪».‬‬ ‫رابطه می گوید‪« :‬همکاری جامعه مدرســین حوزه علمیه‬ ‫قم و جامعه روحانیت مبارز تهران برای انتخابات مثل سابق‬ ‫نیست‪ ،‬شاید همکاری های جزئی با هم داشته باشند‪».‬‬ ‫ایت الله مرتضی مقتدایی درباره فضای سیاسی شهر‬ ‫قم در فاصله ‪ 8‬ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 96‬گفت‪« :‬من در منابر و سخنرانی ها هنوز درباره انتخابات‬ ‫صحبتی نشنیدم و ندیدم‪».‬‬ ‫وی دربــاره اینکــه ایــا در دیدارهــای شــما بــا‬ ‫شخصیت های سیاســی در قم‪ ،‬صحبتی هم از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری و مصادیق ان می شــود؟ یاداور شــد‪:‬‬ ‫«خیلی کم‪ ،‬ولی اینکه کســی از اقایان اظهارنظر رسمی‬ ‫درباره تمایل به کاندیدای خاص کند‪ ،‬من نشنیدم‪».‬‬ ‫عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این‬ ‫سوال که ایت الله یزدی بعد از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 92‬ســخنرانی گالیه امیزی کرد و گفت که «جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه قم در اســتانه انشقاق بود»‪ ،‬ایا این‬ ‫تشکل روحانی سال ‪ 96‬در حمایت از نامزد خاصی اعالم‬ ‫موضع رســمی می کند یا برای پیشــگیری از تکرار اتفاق‬ ‫سال ‪ 92‬ســکوت پیش می گیرد‪ ،‬توضیح داد‪« :‬موضوع‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در جامعه مدرسین هنوز مطرح‬ ‫نشده اســت‪ .‬اول باید بحث و نظرات جمع شود اما وقتی‬ ‫هنوز هیچ بحثی نشده است‪ ،‬نمی توان پیش بینی کرد‪».‬‬ ‫وی درباره اینکه ممکن است جامعه مدرسین حوزه علمیه‬ ‫قم ورودی به انتخابات ریاســت جمهوری نداشــته باشد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬به احتمال قوی جامعه مدرسین برای دعوت مردم‬ ‫به مشــارکت در انتخابــات بیانیه می دهد امــا اینکه نامزد‬ ‫تعیین و معرفی کند‪ ،‬هنوز بحثی نشــده است‪ ».‬مقتدایی‬ ‫درباره همکاری جامعه مدرســین حوزه علمیه قم با جامعه‬ ‫روحانیت مبارز تهــران برای انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫افزود‪« :‬در حد متعارف شاید احتمال همکاری وجود داشته‬ ‫باشــند اما در ســطح برنامه های قبلی که بــا هم همکاری‬ ‫می کردند‪ ،‬االن این گونه نیســت چــون ان موقع کمیته‬ ‫مشترک می گذاشــتند و با هم همکاری داشتند‪ ،‬االن ان‬ ‫همکاری نیست؛ حاال ممکن است در ضمن قرارهایی که‬ ‫پیش بیاید همکاری های جزئی داشته باشند‪ .‬به هر صورت‬ ‫مثل سابق نیست‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫ضرغامی نامزد می شود؟‬ ‫اما حاال که بحث بر ســر مصادیق باال گرفته است؛‬ ‫برخی چهره ها بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫عزت الله ضرغامــی از جمله این افراد اســت‪ .‬در چند روز‬ ‫اخیر رســانه ها و چهره های متعــددی از او به عنوان نامزد‬ ‫احتمالی نام برده اند‪ .‬شایعه نامزدی عزت الله ضرغامی در‬ ‫فضای مجازی و شبکه های اجتماعی قوت گرفته به طوری‬ ‫که برخــی از افراد مطرح و اشــنا هر کــدام به نوعی به ان‬ ‫واکنش نشان دادند و ضرغامی نیز این انتقادها را در کانال‬ ‫تلگرامی اش منعکس کرد‪ .‬یکی از این افراد حسام الدین‬ ‫اشنا است که در توئیترش مطلبی در این مورد به اشتراک‬ ‫گذاشت و نوشت‪« :‬یک توصیه دوســتانه به جناب اقای‬ ‫مهندس ضرغامی؛ لطفــا به خاطر خودتان ‪ 4‬ســال صبر‬ ‫کنید‪ ،‬دیر نمی شود‪».‬‬ ‫پس از اشنا نفر دوم محمد مهاجری بود که در وبالگ‬ ‫خود به این موضوع پرداخت و با مخاطب قرار دادن وی‪،‬‬ ‫توصیه هایی برای او داشت‪ .‬محمد مهاجری در وبالگش‬ ‫این گونه نوشت‪:‬‬ ‫«در روزهای اخیر که شایعه نامزدی اقای ضرغامی‬ ‫ بر ســر زبان ها بود‪ ،‬دنبال نوشــتن مطلبی بودم که نشان‬ ‫دهد حضرت ایشان با همه لیاقت ها و قابلیت های اشکار‬ ‫و پنهانی که دارد‪ ،‬برای سمت ریاســت جمهوری مناسب‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫برای نوشــتن مطلب مزبور‪ ،‬داشــتم ســیاهه ای از‬ ‫ســوابق اقای ضرغامــی را جمع کــردم تا مثــا ضمیمه‬ ‫اســتدالل هایم کنم‪ .‬ناگهان همین االن برخورد کردم به‬ ‫مطلبی از ایشــان در پاسخ به اقای حســام الدین اشنا که‬ ‫تمام دغدغه ام برای جمع اوری مستندات را یکجا حل کرد‬ ‫و بی نیاز شدم از همه چیز برای اثبات رئیس جمهور نشدن‬ ‫حضرتشان‪ .‬ممنون اقای ضرغامی‪ .‬صدهزار الیک دارید‬ ‫خودتان و مطلبتان‪.‬‬ ‫پ‪.‬ن‪ :‬ممکن است اقای ضرغامی بگوید این را در‬ ‫جواب کسی ننوشــته ام‪ .‬فرض که چنین باشد‪ .‬حتی اگر‬ ‫جواب کسی هم نباشد نوشــتنش از جوانی اینستاگرام باز‬ ‫قبیح نیست‪ ،‬اما از رئیس جمهور! قبیح است‪».‬‬ ‫الزم به ذکر اســت انچه مهاجری در این پیام به ان‬ ‫اســتناد کرده پیامی اســت که ضرغامی چند روز پیش در‬ ‫اینستاگرامش منتشــر کرد و برخی ان را پاسخی به نوشته‬ ‫حسام الدین اشــنا در توئیترش نسبت دادند‪ .‬اما ضرغامی ‬ ‫ناچار شــد این بار در تلگرام پیامی منتشــر کنــد و به این‬ ‫شایعات خاتمه دهد‪ .‬او با انتشــار تصویری ثابت کرد پیام‬ ‫وی هیچ ربطی به حرف های اشنا نداشته است‪.‬‬ ‫امــا در اظهارنظری دیگــر حمیدرضــا جالیی پور‪،‬‬ ‫تئوریسین اصالح طلب در گفت وگو با اعتماد از این گفته‬ ‫که احتمــال دارد ضرغامی کاندیدای ریاســت جمهوری‬ ‫شــود و احمدی نژاد هم معاون اولــش! جالیی پور درباره‬ ‫وضعیت احمدی نژاد در انتخابات اینده می گوید‪« :‬به نظر‬ ‫من او(احمدی نژاد) با یکی از کاندیداها جلو می اید‪ .‬باید‬ ‫دید که اصولگراها از چه کســی حمایت می کنند‪ .‬ممکن‬ ‫است با یکی از نامزدهای اصولگرا جلو بیاید‪ .‬چون مراکز‬ ‫نظرسنجی درســتی نداریم‪ .‬هر کســی پیش خودش فکر‬ ‫می کند بهترین پایگاه مردمــی را دارد‪ .‬خیلی ها در ایران‬ ‫دچار توهم می شوند‪ ».‬او درباره اینکه احمدی نژاد از چه‬ ‫کسی حمایت کرد‪ ،‬اظهار می دارد‪« :‬ممکن است ضرغامی‬ ‫باشــد‪ .‬ممکن اســت ضرغامی بگوید او (احمدی نژاد) را‬ ‫معــاون اول یا وزیر می کنــم‪ .‬تندروهــا نمی دانند چه کار‬ ‫کنند و انها االن فقــط دارند کابوس روحانــی را می بینند‪.‬‬ ‫می خواستند مردم را از روحانی ناامید کنند و اطرافیان او را‬ ‫بترسانند‪ .‬این کار را در مرحله دوم اقای خاتمی قبال انجام‬ ‫داده بودند‪ .‬البته اصولگرایان بدشان نمی اید از امکانات‬ ‫احمدی نــژاد هم اســتفاده کنند‪ .‬مشــکل این اســت که‬ ‫احمدی نژاد دیگر معجون مجذوبی نیست‪ ».‬جالیی پور در‬ ‫جایی دیگر از گفت وگوی خود بیان می دارد‪« :‬ممکن است‬ ‫اقای ضرغامی از نام احمدی نژاد برای تبلیغات انتخاباتی‬ ‫کاندیداتوری احتمالی خود استفاده کند‪[ .‬اصولگرایان]‬ ‫او را حذف نمی کنند‪ ،‬بلکه اداره اش می کنند‪ .‬یک ویژگی‬ ‫احمدی نژاد این اســت که اتفاقا ارزش گرا نیست و نیروی‬ ‫اراده بخش های ذی نفوذ قدرتمنــد را خوب درک می کند‬ ‫و انعطاف نشان می دهد‪ .‬شما به حرف های تبلیغاتی اش‬ ‫توجه نکنید‪ ».‬اما در واکنشــی دیگر در ایــن مورد روزنامه‬ ‫«جمهوری اســامی» در مطلــب کوتاهی‪ ،‬با اشــاره به‬ ‫احتمال نامزدی ضرغامی در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫‪ ،96‬چنین تصمیمی را «اشتباه» دانست‪.‬‬ ‫این روزنامه در ستون «جهت اطالع» نوشته است‪:‬‬ ‫«بعد از قطعی شــدن ممنوعیت احمدی نــژاد برای ورود‬ ‫بــه انتخابــات ریاســت جمهوری‪ ،‬بعضی منابــع نزدیک‬ ‫بــه اصولگرایــان از عزت اللــه ضرغامی‪ ،‬رئیس اســبق‬ ‫صدا و ســیما به عنــوان کاندیــدای مورد نظر خــود برای‬ ‫ریاســت جمهوری دوازدهــم نــام می برنــد‪ ».‬روزنامــه‬ ‫«جمهوری اسالمی» افزود‪« :‬با این گزینه‪ ،‬اصولگرایان‬ ‫یک بار دیگر دچار اشــتباه شــده اند‪ ،‬زیرا وضعیت جامعه‬ ‫به گونه ای است که این قبیل افراد شانسی برای رای اوردن‬ ‫ندارند‪».‬‬ ‫حجم ایــن واکنش هــا که بــاال گرفــت‪ ،‬عزت الله‬ ‫ضرغامی تصمیم گرفت پاسخ شایعات را بدهد‪ .‬عزت الله‬ ‫ضرغامی‪ ،‬رئیس اسبق سازمان صدا و سیما در گفت و گو‬ ‫با خبرگزاری بســیج درباره احتمــال کاندیداتوری اش در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ ۹۶‬گفت‪« :‬برای یافتن پاسخ‬ ‫این ســوال به ارشــیو ســخنرانی ها و مصاحبه های بنده‬ ‫مراجعه کنید‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که در خیلی از محافل‬ ‫سیاســی و فضاهای مجازی دربــاره کاندیداتوری شــما‬ ‫صحبــت می کنند‪ ،‬با این وجــود تصمیمی بــرای ورود به‬ ‫انتخابات دارید یا خیر؟ گفت‪« :‬بنده هم این شــایعه ها را‬ ‫در میــان همــه ایــن حــرف و حدیث ها‬ ‫یک نــام دیگر هم بــه میان امــده؛ علی‬ ‫الریجانی‪.‬‬ ‫محمدرضا باهنر گفته است‪« :‬ایشان را‬ ‫به اقای روحانی ترجیح می دهم»‬ ‫شنیده ام‪ ».‬ضرغامی افزود‪« :‬بعضی ها می گویند که بنده‬ ‫ستادهای انتخاباتی ام را نیز تشکیل داده ام که باید بگویم‬ ‫همه این حرف ها شایعه است‪».‬‬ ‫رئیس ســابق صدا و ســیما تاکید کرد‪« :‬بنده درباره‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات‪ ،‬از ‪ 10‬سال پیش تا به حال نظرم‬ ‫را گفته ام و در حال حاضر نظرم همان است و شما به ارشیو‬ ‫مراجعه کنید‪ ».‬در ارشــیو اخباری که از اقــای ضرغامی‬ ‫ در اختیار است‪ ،‬وی در ســال ‪ ۸۷‬کاندیداتوری خود را در‬ ‫دهمین دوره انتخابات ریاســت جمهوری را تکذیب کرده‬ ‫بود و گفته بود‪« :‬این حرف ها شــایعه اســت و نباید به ان‬ ‫توجه کرد‪».‬‬ ‫ایده معاون اولی‬ ‫چهارســال پیش بود کــه غالمعلی حدادعــادل در‬ ‫شــرایطی که اصولگرایــان در برابر حســن روحانی دیوار‬ ‫کاندیدا علم کــرده بودند‪ ،‬اعالم کــرد‪« :‬اقایان والیتی‪،‬‬ ‫قالیباف و مــن با هم رقابــت نخواهیم کرد و هر ســه وارد‬ ‫عرصه نخواهیم شد‪ ،‬بلکه ســازوکاری را طراحی می کنیم‬ ‫که براســاس مشــروعیت و مقبولیت و کارامدی‪ ،‬هرکس‬ ‫مناسب است بیاید و تعدد کاندیدا اتفاق نیفتد‪ ».‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل در واقع خبر از یک ائتالف داده بود؛ ائتالفی‬ ‫که بنا بود بســاط چندگانگــی اصولگرایــان را جمع کند ‪.‬‬ ‫حداد عادل ان روزها برای اینکــه دامنه اختالفات را جمع‬ ‫کند‪ ،‬تالش کرده بود به گونه ای دیگر این ماجرا را توضیح‬ ‫دهد و به این ترتیب گفته بود‪« :‬ائتالف ‪ ٢+١‬به معنای ان‬ ‫نیست که دولت اینده به صورت شرکت سهامی بین ما سه‬ ‫نفر اداره می شود‪ .‬ما ســه نفر از احزاب مختلف نیستیم و‬ ‫نمی خواهیم تقســیم غنیمت کنیم‪ .‬اگر یکی از این ســه‬ ‫نفر رئیس جمهور اینده باشــد‪ ،‬ما دو نفر دیگر به او کمک‬ ‫می کنیــم‪ ».‬و حاال دوبــاره محمدجــواد الریجانی چنین‬ ‫پیشــنهادی را مطرح کــرده و گفته اســت‪« :‬کاندیدای‬ ‫اصولگرایان در سال ‪ ٩٦‬معاون اول معرفی کند‪ ».‬راه حلی‬ ‫که به ذهــن محمدجواد الریجانــی خطور کــرده‪ ،‬برای‬ ‫ایجاد ائتالف و یکدســتی میان اصولگرایان امری است‬ ‫که تاکنون برای این جناح سیاسی جواب گو نبوده است‪.‬‬ ‫ایده پایداری ها‬ ‫یک مســاله قابل توجــه دیگــر در مــورد تحرکات‬ ‫انتخاباتی اصولگرایان‪ ،‬تصمیم گیــری پایداری ها برای‬ ‫رقابت اردیبهشت ماه است‪.‬‬ ‫تا اینجای کار انها گالیه هایشــان را از اصولگرایان‬ ‫مطرح کرده اند و حرف های تــازه ای زده اند‪ .‬از جمله این‬ ‫واکنش ها ســخنان صادق محصولی است که گفته «در‬ ‫حال حاضر فرد اصلحی هســت کــه از جهت ارزش های‬ ‫اصولگرایــی و انقالبــی نمره باالیــی مــی اورد و امکان‬ ‫رای اوری و اجمــاع روی او نیــز وجــود دارد؛ ســراغ او‬ ‫خواهیم رفت و نتیجه هــم خواهیم گرفت‪ ».‬او در ضمن‬ ‫مصاحبه چند بــار از احتمال معرفی یــک نامزد «جدید»‬ ‫ســخن گفته اســت و البته ادامه داده اســت‪« :‬اصلحی‬ ‫را که یقیــن داریم رای اور نیســت‪ ،‬او را معرفی نخواهیم‬ ‫کرد‪ ».‬در جــای دیگــری از مصاحبه صــادق محصولی‬ ‫هشــدارهایی داده که بوی جدایی می دهد و خط و نشان‬ ‫برای طیف هــای تصمیم ســاز اصولگرا‪« :‬اگــر عده ای‬ ‫بدون هماهنگی با دیگران خود را محور قرار داده و ادعای‬ ‫دعوت از دیگران برای کار مشترک داشته باشند‪ ،‬مسلما‬ ‫وحدتی شــکل نمی گیرد یا عده ای دیگر اگر از قبل روی‬ ‫نامزدی به قطعیت رســیده باشــند و بخواهند بــا مکانیزم‬ ‫دلخواه خودشــان ولو تحت عنوان ائتالف و وحدت‪ ،‬ان‬ ‫را به دیگران تحمیل کنند‪ ،‬مطمئنا نتیجه الزم را نخواهند‬ ‫گرفت‪ ».‬حرف های او از جنس همان حرف های سال ‪92‬‬ ‫اســت‪ .‬حاال راحت می توان گفت که پایداری ها استارت‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫زده اند و گوی سبقت را از هم جناحی های خود ربوده اند‪.‬‬ ‫در اظهارنظری مشابه سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی‬ ‫درباره احتمــال تکرار نتیجه انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ســال ‪ 92‬در صورت حضــور نامزدهای متعــدد از جریان‬ ‫اصولگرا در رقابت سال ‪ ،96‬افزود‪« :‬خیر‪ ،‬شاید همچون‬ ‫ســال ‪ 84‬چند نامزد باشــند اما یــک نامزد بــا بهره گیری‬ ‫از گفتمانــی غالــب و برانگیزاننده بتوانــد ارای مردم را با‬ ‫خود همراه کنــد‪ .‬به عبــارت دیگر حضور چنــد نامزد ان‬ ‫‪ 20‬درصــد ارای سیاســی جامعــه را متفــرق می کند اما‬ ‫دیگر کسانی که وسط هســتند و گرایش سیاسی ندارند‪،‬‬ ‫انهــا براســاس ایده هــای شخصی شــان تصمیم گیری‬ ‫می کنند‪ ،‬نه جهت دهی های سیاســی جریانات‪ ».‬عضو‬ ‫هیات رئیسه مجلس شــورای اســامی با بیان اینکه بعد‬ ‫از ریاســت جمهوری اقای هاشــمی‪ ،‬مردم در انتخابات‬ ‫شخص را انتخاب کردند تا جناح سیاسی او را‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«مردم سال ‪ 96‬نیز شخص نامزد را انتخاب می کنند و به‬ ‫نظر جناح ها و جریان ها کمتر توجهی خواهند داشت‪ .‬اگر‬ ‫کسی بتواند در عرصه تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫حاضر باشــد که قدرتمندتر از اقای روحانی به نظر برسد‪،‬‬ ‫مردم به او رای می دهند‪».‬‬ ‫عضو جبهــه پایــداری تاریخ مصرف تقســیم بندی‬ ‫جناح هــا بــه اصولگرایــی و اصالح طلبی را پایــان یافته‬ ‫توصیف کرد و ادامه داد‪« :‬باتوجه به رفتار سیاسی دولت‬ ‫یازدهم نوع صف بندی سیاسی در کشــور تغییر پیدا کرده‬ ‫اســت و دیگر عناوین اصولگرایــی و اصالح طلبی وجود‬ ‫ندارد‪».‬‬ ‫فتاح نامزد می شود؟‬ ‫در میانــه گمانه زنی هــا در مــورد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری هفته نامه مثلث در گزارشی از احتمال‬ ‫نامزدی پرویز فتاح و البته حمایت پایداری ها از او خبر داد‬ ‫و نوشت‪« :‬برخی عقیده دارند که این فرد کسی نیست جز‬ ‫پرویز فتاح‪ .‬می گوینــد او رابطه خوبی با بخشــی از طیف‬ ‫راست اصولگرایان از جمله موتلفه دارد‪ .‬با ایت الله مصباح‬ ‫هم روابط حسنه ای داشته و می تواند رضایت احمدی نژاد‬ ‫را نیز جلب کند‪ .‬شاید بخشــی از طیف چپ هم مشکلی با‬ ‫حمایت از او نداشته باشد‪».‬‬ ‫فتاح البته تا کنــون چند بار نامزدی خــود را تکذیب‬ ‫کرده اما برخی می گویند ممکن است در نهایت نظر او در‬ ‫این مورد تغییر کند‪.‬‬ ‫بازگشت احمد اقا؟‬ ‫صندلی های بهارســتان الاقل برای ‪ 4‬ســال احمد‬ ‫توکلی‪ ،‬مرد تذکرات قانونی را به خود نخواهد دید‪ .‬ماجرای‬ ‫انتخابات مجلس هرچه بود احمد توکلــی از هفت خرداد‬ ‫فقط نماینده ادوار مجلس اســت‪ .‬نماینده ای که پیش تر‬ ‫خود را در معرض رای مردم برای پاستورنشــین شدن هم‬ ‫قرار داده بود ولی موفق به کســب رای نشد‪ .‬شاید همین‬ ‫فراغت او از نمایندگی اســت که باعث شده انگشت اشاره‬ ‫به سوی او هم نشــانه گرفته شــود‪ .‬نماینده مردم تهران‬ ‫در مجلــس نهم دربــاره احتمال کاندیداتــوری اش برای‬ ‫ریاســت جمهوری گفته که هنــوز تصمیمــی در این باره‬ ‫ندارد‪ .‬پاســخی که با اما و اگرهایی همراه اســت؛ توکلی‬ ‫می اید یا نه؟‬ ‫در میان همه این حرف و حدیث ها یک نام دیگر هم‬ ‫به میان امده؛ علی الریجانی‪.‬‬ ‫محمدرضا باهنر گفته اســت‪« :‬ایشــان را به اقای‬ ‫روحانی ترجیح می دهم‪ ».‬حمیدرضا ترقی‪ ،‬عضو شورای‬ ‫مرکزی حزب موتلفه هم گفته اکنون میــان اصولگرایان‬ ‫بحث درباره کاندیداتوری اقای الریجانی است چراکه فقط‬ ‫ایشان توان رقابت با روحانی را دارد‪.‬‬ ‫اما ایــا او وارد انتخابات خواهد شــد؟ حشــمت الله‬ ‫فالحت پیشــه در این مورد گفته اســت‪« :‬اگر شــرایط به‬ ‫همین منوال پیش برود‪ ،‬احتمال نامزدی اقای الریجانی‬ ‫برای انتخابات ســال ‪ 96‬به چند دلیل خیلــی کم خواهد‬ ‫بود‪».‬‬ ‫وی ادامــه داده اســت‪« :‬دلیــل اول انکــه جریان‬ ‫اصولگرا در مجلس دهم بسیار سختی کشیدند تا توانستند‬ ‫ریاســت مجلس را حفظ کنند و بنابراین به راحتی ریاست‬ ‫یکــی از قــوا را واگــذار نمی کننــد؛ کمااینکه اگــر اقای‬ ‫ایت الله مقتدایی گفته ساز و کار‬ ‫انتخاباتی جامعتین مانند قبل‬ ‫نیست‬ ‫اسد الله بادامچیان رئیس ستاد‬ ‫انتخابات جبهه پیروان شده‬ ‫است‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫اســدالله بادامچیــان گفتــه از گزینه هــای‬ ‫ریاســت جمهوری اســت و البته ادامه داده اســت‪« :‬ایا‬ ‫مدیر و مدبر نیستیم؟ ســامت و پاکی اعضای موتلفه در‬ ‫مســئولیت هایی که در نظام بر عهــده گرفته اند‪ ،‬بر همه‬ ‫ثابت شده است‪ .‬ساده زیســتی ما با کدام یک از دوستان‬ ‫الریجانی پدیده ‪96‬‬ ‫سیاست‬ ‫بادامچیان هم می اید‬ ‫قابل مقایسه است؟ من در یک اپارتمان در جنوب تهران‬ ‫زندگی می کنم‪ ،‬البته تمکن خرید یــک منزل را دارم ولی‬ ‫وظیفه من ساده زیســتی است‪ .‬از ســویی حزب موتلفه با‬ ‫سابقه ‪ ۵۰‬ساله پشتیبان نامزد معرفی شده می شود‪ .‬حزب‬ ‫موتلفه اسالمی هم همواره مورد رضایت امام (ره)‪ ،‬محبت‬ ‫رهبری و تاکید علما و مراجع بوده است‪ .‬توده مردم همه به‬ ‫موتلفه اقبال دارند‪».‬‬ ‫او در عین حال افزوده اســت‪« :‬نامزد حزب موتلفه‬ ‫برای انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم‪ ،‬نامزد اصلح‬ ‫اســت؛ چراکه بیشــترین ویژگی های ریاست جمهوری را‬ ‫دارد‪ ».‬اســدالله بادامچیان با اشــاره به اینکــه «موتلفه‬ ‫اســامی برای انتخابــات ریاســت جمهوری نامزد حزبی‬ ‫معرفی می کند»‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬ما افرادی را مورد بررســی‬ ‫قرار داده ایم ولی هنوز کسی را انتخاب نکرده ایم‪».‬‬ ‫به هر حــال موتلفه ای ها گویا این بار قصــد دارند با‬ ‫یک نامزد خاص وارد مذاکرات انتخاباتی شــوند‪ .‬حاال در‬ ‫جدیدترین تحول کمال الدین ســجادی با اشاره به اولین‬ ‫جلســه کمیته انتخاباتی جبهه پیروان خط امام و رهبری‪،‬‬ ‫گفته اســت‪« :‬در این جلســه اقای اســدالله بادامچیان‬ ‫به عنوان رئیس کمیته انتخاباتی جبهه پیروان خط امام و‬ ‫رهبری انتخاب شد‪ .‬این کمیته برای سیاست گذاری جبهه‬ ‫پیروان در انتخابات شورای شــهر و ریاست جمهوری ‪96‬‬ ‫تشکیل شده است‪».‬‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری تاکید کرد‪:‬‬ ‫«سیاست های این کمیته همسو با جامعه روحانیت مبارز‬ ‫برنامه ریزی خواهد شد‪».‬‬ ‫الریجانی نباشد‪ ،‬امکان اینکه شخصیت دیگری در جریان‬ ‫اصولگرا بتواند ریاست مجلس را به دست اورد بسیار ضعیف‬ ‫است و اصولگرایان شروع به شکستن ارای خود می کنند و‬ ‫قطعا ریاست مجلس را از دست خواهند داد‪».‬‬ ‫وی افزوده است‪« :‬دلیل دوم مربوط به شخص اقای‬ ‫الریجانی است که در این دوره برای به دست اوردن دوباره‬ ‫ریاست مجلس بسیار سختی کشید‪ .‬اقای الریجانی زمانی‬ ‫که در حال از دســت دادن جایگاه ریاســت مجلس بود‪،‬‬ ‫به اهمیت ان پی بــرد و از این منظر امکان اینکه ایشــان‬ ‫تصمیمی برای شــرکت در انتخابات سال ‪ 96‬بگیرد خیلی‬ ‫کم است‪ .‬چون در شرایط کنونی اگر اقای الریجانی برای‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری اینده کاندیدا شود و شکست‬ ‫بخورد‪ ،‬بعد از بازگشت به مجلس امکان رای اوری ایشان‬ ‫برای انتخاب مجــدد به عنوان رئیس مجلــس خیلی کم‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس خاطرنشان کرده است‪« :‬شاید‬ ‫این موضوع تا حدودی شــبیه سرنوشت اقای ناطق نوری‬ ‫باشــد که در دوره پنجم از ریاســت مجلس انصراف داد و‬ ‫کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد؛ منتهی ایشان‬ ‫بعد از بازگشت به مجلس توانســت با ارای ضعیف تری به‬ ‫ریاســت مجلس بازگردد‪ .‬البته در ان زمــان اصولگرایان‬ ‫اکثریت بیشتری در مجلس داشتند اما امکان اینکه اقای‬ ‫الریجانی بتواند در بازگشــت ارای اکثریت را کســب کند‬ ‫ضعیف است‪ ».‬فالحت پیشه درباره دلیل سوم پایین بودن‬ ‫احتمال نامزدی الریجانی برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫اینده گفت‪« :‬ســوم و مهمتر اینکه من معتقدم دلیلی که‬ ‫اصولگرایان بــرای کاندیداتوری اقــای الریجانی دارند‪،‬‬ ‫بیش از انکه اثباتی باشد‪ ،‬سلبی است‪ .‬یعنی اصولگرایان‬ ‫سعی می کنند در دامن یک انتخاب انفعالی قرار نگیرند‪».‬‬ ‫در همیــن حــال مرتضی حاجــی هم گفته اســت‪:‬‬ ‫«مهم ترین رقیب اقای روحانــی در انتخابات اینده‪ ،‬علی‬ ‫الریجانی اســت‪ .‬حضور اقای الریجانی در انتخابات نیز‬ ‫در شرایطی اتفاق می افتد که برخی از گروه های سیاسی‬ ‫از اقای روحانی ناامید شــوند یا اینکه ایشان قصد حضور‬ ‫مجدد در انتخابات را نداشته باشند‪ .‬در شرایط فعلی اقای‬ ‫الریجانی تنها فردی است که اغلب طیف های اصولگرایی‬ ‫نســبت به ایشــان نظر مثبت دارنــد و از ایشــان حمایت‬ ‫می کنند‪ .‬بــا این وجود‪ ،‬ایشــان در مقابل اقــای روحانی‬ ‫شــانس زیادی ندارند و در صورتی می تواننــد به موفقیت‬ ‫برسند که اقای روحانی در انتخابات حضور نداشته باشد‪».‬‬ ‫عبدالله ناصری دیگر چهره اصالح طلب هم در این مورد‬ ‫گفته است‪« :‬مهم ترین رقیب اقای روحانی در انتخابات‬ ‫اینده اقای الریجانی است که از پتانسیل همراهی قاطبه‬ ‫اصولگرایی و برخی از اصالح طلبان برخوردار است‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫پارلمان اصولگرایی؛ راه ورود به انتخابات‬ ‫گفت وگوی مثلث با حمیدرضا ترقی‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫محمد دین پرور‬ ‫خبرنگار‬ ‫فصــل پاییــز شــروع شــد و دربــاره مکانیــزم‬ ‫تصمیم گیــری اصولگرایــان بــرای انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬مدل هــای فراوانی‬ ‫مطرح اســت کــه یــک ایــده تشــکیل پارلمان‬ ‫اصولگرایی از طرف اقــای مرتضی نبوی مطرح‬ ‫بود‪ ،‬نظر شما چیست؟ این ایده قابلیت عملیاتی‬ ‫شــدن دارد یا در حد یک پیشــنهاد باقی خواهد‬ ‫ماند؟‬ ‫خود اقای مرتضی نبــوی باید بیشــتر درباره ابعاد‬ ‫این ایده توضیح دهد اما من معتقدم اگر منظور از پارلمان‬ ‫اصولگرایی این باشد که نمایندگان منتخب تمام گروه ها‪،‬‬ ‫تشــکل ها و احزاب اصولگرا بتوانند در ایــن پارلمان جمع‬ ‫شوند و براســاس یک روند دموکراتیک شــورای مرکزی را‬ ‫برای خودشــان انتخاب کنند که مرکز ثقــل و گرانی نگاه‬ ‫اصولگرایان باشد و از ِق َبل این مکانیزم خالء رهبری فعلی‬ ‫اصولگرایان پر شود تا همه پایبند و متعهد به تصمیمات شورا‬ ‫براســاس یک ضابطه و اصول و ارمان مشخص و اهداف‬ ‫تعیین شده باشند‪ ،‬طبیعتا یک پیشــنهاد ایده الی است که‬ ‫تحققــش می تواند وضعیت فعلــی اصولگرایــی را کامال‬ ‫متحول کند و تغییر دهد‪ .‬چون مشــکل فعلی اصولگرایی‬ ‫فقدان یــک گرانی نگاه مــورد قبــول و فصل الخطاب در‬ ‫بین نیروهای این جریان اســت و هر ائتالفی هم تشکیل‬ ‫می شود به علت همین مساله بعضی از گروه ها و احزاب از‬ ‫ائتالف کنار می افتند و وارد ائتالف نمی شوند یا بهای الزم‬ ‫به خواســته و نظرات شان داده نمی شــود؛ همین موجب‬ ‫عدم انســجام کامل و اتخاذ یک سیاســت واحــد در بین‬ ‫اصولگرایان می شــود‪ .‬بنابراین اگر این پیشنهاد براساس‬ ‫یک پذیــرش عامه در بیــن اصولگرایان مــورد اتفاق قرار‬ ‫بگیرد و عملیاتی شــود ما دوران گذار از شــخصیت های‬ ‫‪2‬‬ ‫حمیدرضا ترقــی درباره مکانیــزم تصمیم گیری‬ ‫اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم‬ ‫معتقد اســت‪« :‬اگر پیشــنهاد پارلمــان اصولگرایی‬ ‫براساس یک پذیرش عامه در بین اصولگرایان مورد‬ ‫اتفاق قــرار بگیــرد و عملیاتــی شــود‪ ،‬دوران گذار از‬ ‫شخصیت های ریش سفید در اصولگرایی طی خواهد‬ ‫شــد و جریان اصولگرا به یــک گرانی نگاه منســجم‬ ‫تصمیم گیری می رســد‪ ».‬عضو شورای مرکزی حزب‬ ‫موتلفه اســامی می گوید‪« :‬اگر ایــن ظرفیت به طور‬ ‫کامل شکل بگیرد و از یک اقتدار و قوت برخوردار باشد‬ ‫دیگر کســی از میان این شــخصیت ها از نظر جمعی‬ ‫عدول نمی کند‪».‬‬ ‫ریش ســفید در اصولگرایی را طی خواهیم کــرد و به یک‬ ‫گرانی نگاه منســجم و مورد قبول با حضــور همه احزاب و‬ ‫گروه ها خواهیم رســید که بتواند تصمیم گیری های مهم‬ ‫اصولگرایی را به نتیجه برساند و تکلیف عمل سیاسی و فعل‬ ‫سیاسی اصولگرایان را مشخص و بر ان نظارت کند‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه جلوی عدول از تصمیمات جمعی توسط اشخاص و‬ ‫گروه ها گرفته می شود‪.‬‬ ‫فکــر می کنیــد اجرایــی شــدن ایــده پارلمــان‬ ‫اصولگرایــی بــه دوازدهمیــن دوره انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری در سال ‪ 96‬برسد؟‬ ‫اگر همه همت کنند و روند تشکیل این مجموعه را‬ ‫تسریع کنند‪ ،‬قطعا می تواند به انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫تا از داخل این مکانیزم یک نامزد واحد در بیاید؟‬ ‫بله‪ ،‬هم نامزد‪ ،‬هم استراتژی‪ ،‬هم رفتار تشکیالتی‬ ‫و هم صدای واحد در بیاید‪ .‬همه اینها اثار مثبت تشــکیل‬ ‫پارلمان اصولگرایی می تواند باشد‪.‬‬ ‫به نظر شما این ایده چقدر در جریان اصولگرایی‬ ‫مورد اســتقبال قرار می گیرد؟ ایا قریب به اتفاق‬ ‫اصولگرایان پای کار ان می ایند؟‬ ‫با توجه به ازمایش و تمرینی کــه در دهمین دوره‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی داشتیم‪ ،‬می توان گفت‬ ‫تا اندازه ای بسترها و زمینه های پیشرفت این حرکت فراهم‬ ‫شده اســت‪ ،‬از طرفی همه تشــکل ها کامال پایبند به این‬ ‫موضوع هستند که به تنهایی قادر نیستند ارای مردم را جمع‬ ‫کنند و باید با هم افزایی زمینه موفقیت اصولگرایان را فراهم‬ ‫کنند به نظر می رسد امکان این کار و پذیرش این مساله در‬ ‫بین اصولگرایان زیاد باشد‪.‬‬ ‫این تشــکیالت از ان جایگاه و مرتبــه برخوردار‬ ‫خواهد بــود که بتوانــد شــخصیت های اثرگذار‬ ‫جریــان اصولگرایــی همچون اقایــان قالیباف‪،‬‬ ‫رضایی‪ ،‬الریجانی‪ ،‬والیتــی‪ ،‬حدادعادل‪ ،‬جلیلی‬ ‫و‪ ...‬که داخل هیچ حزب‪ ،‬گروه و تشکل سیاسی‬ ‫حضور ندارند را مقید به پیروی از تصمیم جناحی‬ ‫کند و این طور نباشــد کــه افــراد در بزنگاه های‬ ‫سیاســی رویــه و نظر خــود را دنبــال کننــد و به‬ ‫تصمیم تشکیالتی وقعی ننهند‪ ،‬به عبارت بهتر‬ ‫ایا شــخصیت های پرنفوذ جریــان اصولگرایی‬ ‫حاضرند وارد چنین مکانیزم تصمیم گیری شوند؟‬ ‫قطعا اگر اصول و چارچوب فعالیت در این پارلمان‬ ‫همــه منطبق بــر معیارهــا و شــاخص های اصولگرایی و‬ ‫انقالبی گــری مدنظــر رهبری باشــد همه جــذب پارلمان‬ ‫می شــوند‪ .‬از طرفی شــخصیت ها بدون عقبه و پشتیبانی‬ ‫ی و تشــکیالتی نمی توانند فعالیت خاصی داشــته‬ ‫مردمــ ‬ ‫باشــند‪ ،‬اگر این عقبه متاثر از این پارلمان باشد و نظراتش‬ ‫در پارلمان مــورد توجه قــرار گیرد و برای به ثمر رســاندن‬ ‫نظرات شــان این پارلمــان را بهترین مســیر بدانند دیگر‬ ‫این عقبه به دنبال اشــخاص نخواهند رفــت بلکه به دنبال‬ ‫خردجمعی خواهند بود‪.‬‬ ‫ایا این طور می شود اگر یک شخصیتی در بزنگاه‬ ‫سیاسی از تصمیم جمعی تبعیت نکرد تنبیه شود‬ ‫و در مرحله دیگر یا بزنگاه بعدی مورد حمایت قرار‬ ‫نگیرد حتی به این قیمت که کســی با وزن کمتر‬ ‫مشمول حمایت تشکیالتی شود؟ مثال بارز این‬ ‫صحبت انتخابات ریاســت جمهوری سال ‪ 84‬و‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی سال ‪ 94‬است‪.‬‬ ‫ســال ‪ 84‬اقای احمدی نــژاد از تصمیــم جمعی‬ ‫تبعیت نکرد‪ ،‬شــخصی وارد میدان شد‪ ،‬به دور‬ ‫دوم انتخابــات راه یافت و تشــکل های اصولگرا‬ ‫مجبور به حمایت از او شــدند‪ ،‬سال ‪ 94‬نیز اقای‬ ‫الریجانی وارد ائتالف اصولگرایان نشــد اما بعد‬ ‫ســر ریاســت مجلس تشــکل های اصولگرایی‬ ‫از ســر اجبار از او حمایت کردند‪ .‬ایــا این رویه ها‬ ‫را می توان بــا پارلمــان اصولگرایی تغییــر داد و‬ ‫اصالح کرد؟‬ ‫قطعا اگر این ظرفیت به طور کامل شکل بگیرد و‬ ‫از یک اقتدار و قوت برخوردار باشد و عقبه پایگاه و سرمایه‬ ‫اجتماعی اش مطلــوب و قابل قبول شــود‪ ،‬فکر نمی کنم‬ ‫دیگر کسی از میان این شخصیت ها از نظر جمعی عدول‬ ‫کند‪ .‬قطعا باتوجه به تجربیات گذشــته باید این مسائل در‬ ‫ضوابط و ایین نامه های اجرایــی پارلمان اصولگرایی مورد‬ ‫توجه قرار گیرد تا جلوی تکروی ها و رفتارهای فردی گرفته‬ ‫شود و اگر کسی خودش را منتسب به این مجموعه می داند‬ ‫تابع نظرات جمع باشد‪ .‬اتفاقات گذشــته همه به ان علت‬ ‫بود که انسجام و وحدت فراگیر به طور کامل شکل نگرفت‬ ‫و اینها راهی برای جدا شدن و مستقل عمل کردن را دنبال‬ ‫می کردند ولی اگر درست عمل شــود فکر می کنم که انها‬ ‫هم دغدغه و نگرانی نخواهند داشت که تابع نظرات جمع‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫تعیین کالن شعار سیاسی‪ ،‬سپس گزینه یابی‬ ‫چگونه اصولگرایان می توانند در انتخابات اتی به اجماع برسند؟‬ ‫رضا حیدری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫کمتر از ‪ 9‬ماه تــا انتخابات ریاســت جمهوری مانده‬ ‫ و تحوالت سیاسی سرعت بیشــتری به خود گرفته است‪.‬‬ ‫جریانات و گروه هــا در حال یارکشــی و رایزنی بــرای باال‬ ‫بردن سهم خود و بالطبع تاثیر گذاری بیشتری بر انتخابات‬ ‫هستند‪ .‬احزاب‪ ،‬گروه ها و سازمان های مختلف با تجمیع‬ ‫توان خود د ر صدد ند به طرق گوناگون به سازوکاری جهت‬ ‫اجماع برســند‪ .‬در این بین دو جریان سیاسی بزرگ کشور‬ ‫نیز در همین راســتا در تالش هســتند‪ .‬اصالح طلبان در‬ ‫خصوص تعیین نامزد انتخاباتی وضعیت ناپایداتری نسبت‬ ‫به چهار سال گذشته دارند‪ .‬چرا که حضور روحانی بر مسند‬ ‫ریاست جمهوری مدیون سیاست ورزی دقیق انها بود‪ .‬اما‬ ‫روحانی نتوانســت به مطالبات انها جواب روشنی بدهد‪ .‬از‬ ‫یک ســو ســهمی قابل توجه را از دولت در اختیار نگرفتند‬ ‫و از ســوی دیگر روحانی مطالبات اجتماعی انهــا را نیز به‬ ‫فراموشــی ســپرد و گاهی در ســخنرانی ها و برای کاهش‬ ‫فشار‪ ،‬موضعی کمرنگ می گرفت‪ .‬از سوی دیگر عملکرد‬ ‫ضعیف دولت تدبیر و امید در حــوزه کارکردهای اجتماعی‬ ‫و به خصوص اقتصاد و معیشت مردم‪ ،‬سران اصالحات را‬ ‫در خصوص حمایت حداکثری از روحانی دچار تردید کرده‬ ‫است‪ .‬از این روســت که از گوشه و کنار شنیده می شود که‬ ‫اصالح طلبان گزینه های دوم و ســومی را نیز در انتخابات‬ ‫شرکت خواهند داد‪ .‬در تحلیل این رفتار و اخبار غیررسمی‬ ‫که برخی از اصالح طلبان همانند کواکبیان و تابش مصرانه‬ ‫بر رد ان ســخن می راننــد‪ ،‬باید گفت که ایــن جنس اخبار‬ ‫بیشــتر برای تحت فشــار قرار دادن روحانی قبــل از دوره‬ ‫دوم ریاست است‪ .‬در واقع این اصالح طلبان به دنبال این‬ ‫هستند که اگر سهم قابل قبولی را از دولت در اختیار نگیرند‬ ‫و روحانی قول ان را پیش از انتخابات ندهد ممکن اســت‬ ‫که موضــع اصالح طلبان ســکوت یا حمایــت حداقلی از‬ ‫دولت باشد‪ .‬از طرفی سناریوی که باعث انصراف عارف از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری شد نیز دور از ذهن نیست و اگر‬ ‫اصالح طلبان نتوانند وعده روحانی را نقد کنند ممکن است‬ ‫که این سناریو را این بار روی روحانی پیاده کنند‪.‬‬ ‫شــاید این روزها مــرد پر اضطراب سیاســت ایران‪،‬‬ ‫حســن روحانی باشــد‪ .‬چرا که حضور مجــدد وی در کاخ‬ ‫ریاست جمهوری به عواملی نیاز دارد که خود او بازیگر اصلی‬ ‫ان نیست‪ .‬او نیاز مبرمی به حمایت اصالح طلبان‪ ،‬همراهی‬ ‫اصولگرایان ســنتی‪ ،‬اقنــاع و اجماع نخبــگان تکنوکرات‬ ‫و شــاید حضور کســی به جز ترامپ در کاخ سفید است‪ .‬او‬ ‫این را می داند که انتخابات امریکا تاثیر مستقیم و بسزایی‬ ‫بر کنش سیاســی مردم ایــران دارد‪ .‬امــا در کل باید گفت‬ ‫اصالح طلبان فعال گزینه ای هم جز روحانی ندارند‪ ،‬حمایت‬ ‫از او هزینه هایی دارد و باید سران این جریان ان را پرداخت‬ ‫کنند‪ ،‬اما در مجموع و در این فضای مشوش سیاسی حضور‬ ‫روحانی برای اصالح طلبان برگ برنده ای است‪.‬‬ ‫اما اصولگرایان به مراتب وضعیت بغرنج تری دارند‪،‬‬ ‫دو شکست در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای‬ ‫اسالمی را پشت ســر گذاشــته اند و اختالفاتی که از دور‬ ‫نهم انتخابات مجلس شورای اسالمی در انها ایجاد شده ‬ ‫عمیق تر شــده اســت‪ .‬حضــور احمدی نــژاد می رفت که‬ ‫اصولگرایان را اساسا با بحران مواجه سازد که رهبر انقالب‬ ‫با تدبیر و البته توصیه ای خیرخواهانــه حضور او را در این‬ ‫دور از انتخابات به مصلحت کشور ندانستند‪ .‬به هر صورت‬ ‫تشتت در این اردوگاه بیشتر از پیش است‪ ،‬هیچ سازوکاری‬ ‫معین و مشــخصی وجود ندارد و ایده پارلمان اصولگرایی‬ ‫نیز فعال راه به جایی نبرده است‪ .‬در واقع نقطه ضعف ایده‬ ‫پارلمــان اصولگرایی که می توانســت یک راه حل نســبتا‬ ‫مناسب برای برون رفت از وضعیت موجود باشد‪ ،‬فرد محوری‬ ‫باال در انهاســت‪ .‬در واقع در میان اصولگریان فرد بیش از‬ ‫تشکیالت‪ ،‬حزب‪ ،‬ارگان و ســازمان ارزش دارد و این فرد‬ ‫است که دارای وزن است‪ .‬البته این نقصان را اصالح طلبان‬ ‫نیز دارند‪ .‬انها نیز در شــورای عالی سیاســت گذاری خود‬ ‫دقیقا با همین مشکل مواجه شده اند‪ ،‬فرد جای تشکیالت‬ ‫را گرفته با این تفاوت که هیچ گاه اصولگرایان ادعای کار‬ ‫حزبی را نداشته اند!‬ ‫در اسیب شناســی اصولگرایان این نکته قابل توجه‬ ‫است که سران این جریان سیاسی بیش از انکه به شرایط‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫جامعه توجه داشته باشند و بعد به سراغ گزینه بروند‪ ،‬توجه‬ ‫و دقت به معضالت اجتماعی را منوط به بعد از مصداق یابی‬ ‫می کنند‪ .‬به بیــان ســاده تر‪ ،‬اول فرد را پیــدا می کنند یا با‬ ‫دعوای سیاسی و سهم خواهی در صدد هستند که روی یک‬ ‫فرد اجماع صــورت بگیرد و پرداخت به مســائل اجتماعی‬ ‫را به بعد از انتخاب محول می کنند‪ .‬برای همین اســت که‬ ‫دچار فقر کاندیدا شــده اند و حرف های جدید را با ادم های‬ ‫تکراری می زنند‪ .‬از این رو پیشنهاد می شود که اصولگرایان‬ ‫روش منطقی تر در پیــش بگیرند و بیــش از انکه به دنبال‬ ‫مصداق یابی برای ریاســت جمهوری باشــند به مســائل و‬ ‫کمبود های اجتماع و نیاز جامعه توجه داشته باشند و سپس‬ ‫گزینه یابی را شروع کنند‪.‬‬ ‫از این رو پیشنهاد می شود که اصولگرایان ابتدا‪:‬‬ ‫‪ -1‬با اجماع برای به دســت گیری قدرت و حضور در‬ ‫انتخابات با کاندیدای مستقل‪ ،‬بخشی از اصولگرایان سنتی‬ ‫به تفاهماتی با روحانی جهت حمایت از وی رســیده اند که‬ ‫این کار نمی تواند قابل پذیر ش باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬همگرایــی در رســیدن بــه هــدف که همــان به‬ ‫دست گیری قدرت قوه مجریه است‪.‬‬ ‫‪ -3‬تولید کالن شعار مناســب جامعه مانند عدالت که‬ ‫احمدی نژاد طرح کرد یا تدبیر و امیــد روحانی‪ ،‬این کالن‬ ‫شــعارها باید با دقت و بــا احصای شــرایط جامعه انتخاب‬ ‫شده باشد‪.‬‬ ‫‪ -4‬گزینه یابی و مصداق یابی بر اســاس کالن شــعار‬ ‫انتخاب شده‪.‬‬ ‫البتــه مشــکل اصلــی هــم در میــان اصولگرایان‬ ‫همان گزینه ‪ 1‬و‪ 2‬اســت اما محور این متن این اســت که‬ ‫اصولگرایان عالوه بر ســازوکار مناســب که انها را دور هم‬ ‫جمع کند باید ابتدا کالن شــعار مناســب را انتخاب کنند و‬ ‫بعد گزینه یابی را در دستور کار داشته باشند‪ .‬با این کار این‬ ‫جامعه است که گزینه را انتخاب کرده و احتمال رای اوری‬ ‫نامزد معرفی شده نیز باال خواهد رفت‪.‬‬ ‫ث سران‬ ‫از این رو دیگر چند ماه مانده به انتخابات بح ‬ ‫اصولگرا این نخواهد بود که ایا قالیباف شرکت کند یا جلیلی‬ ‫بلکه نیاز جامعه تعیین کننده اســت و کالن شعار مربوطه‪.‬‬ ‫شــاید مصداق کالن شــعار مربوطه را فالن فــرد تا مین‬ ‫کند‪ .‬با این شرایط جامعه کسی که قدرت اجرایی مناسب‪،‬‬ ‫کارکردگرا و از طرفی پرونده ای سالم داشته باشد می تواند‬ ‫گزینه مناسبی برای اصولگرایان در مقابل روحانی باشد که‬ ‫نشان داده استان تحمل پایینی در رقابت ها دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪43‬‬ ‫انتقاد از واشنگتن‬ ‫بین الملل‬ ‫حسن روحانی در سفر خود به نیویورک انتقادهای بی ســابقه ای از عملکرد دولت اوباما در‬ ‫اجرای برجام به عمل اورد‪ .‬به اعتقاد او ایاالت متحده امریکا در مســیر همکاری بانک های بزرگ‬ ‫و کمپانی های مطرح بین المللی با ایران ســنگ اندازی می کند‪ .‬به نظر می رسد ایاالت متحده با‬ ‫تقسیم تحریم های ایران به دو بخش اولیه و ثانویه در تالش است تا مانع از از هم پاشیدن سامانه‬ ‫تحریم ها شود‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫پایانخوش بینی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫حسنروحانیدرسفربهنیویورکبهصراحتازغربانتقادکرد‬ ‫نه تعامل‪ ،‬نه تعارض‬ ‫سیاست خارجی روحانی نسبت‬ ‫به غرب و امریکا از چه مولفه هایی‬ ‫برخوردار است؟‬ ‫علی رجبی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫عنوان کرد ما به حقوق هسته ای ملت ایران اذعان داریم‪.‬‬ ‫درباره ‪ ۵+۱‬گفتم با دریچه ای که از سوی ملت ایران ایجاد‬ ‫شــده باید از این فرصت اســتفاده و در این مساله تسریع‬ ‫کرد که رئیس جمهور امریکا گفت که «من به وزیر خارجه‬ ‫دستور می دهم که در این امر تســریع داشته باشد؛ عمده‬ ‫بحث ما این بود که در بحث هســته ای با سرعت بیشتری‬ ‫عمل کنیم‪».‬‬ ‫حسن روحانی با این قبح شکنی نوع نگاهش به غرب‬ ‫و امریکا را به نشان داد‪.‬‬ ‫بعد از ان پایه های رسیدن به تواق هسته ای را استوار‬ ‫کرد و تمام تالشــش را کرد تــا از همین راســتا رابطه اش‬ ‫با غرب را نیــز بهبود بخشــد‪ .‬از دید او بخــش اعظمی از‬ ‫مشکالت و چالش ها با کنار امدن با غرب و ایاالت متحده‬ ‫قابل حل بود‪ .‬از ان زمان سه سال گذشته و برجام به نتیجه‬ ‫رســیده اما همچنان مشــکالت و چالش ها پا برجســت‪.‬‬ ‫ســطح این ماجرا به گونه ای اســت که حســن روحانی به‬ ‫صورت غیر منتظره ای غرب و ایاالت متحده را به باد انتقاد‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫حمله به غرب‬ ‫او که تا همین چنــدی پیش در اولیــن ردیف صف‬ ‫موافقان برجام قرار داشــت و هر گونه اعتراض و انتقاد به‬ ‫ان را بر نمی تابیــد‪ ،‬حاال در صحن عمومی ســازمان ملل‬ ‫و در دیدارهایش با ســران کشــورها‪ ،‬غرب و امریکا را به‬ ‫جهت بد عهدی در اجرای برجام به باد انتقاد گرفته است‪.‬‬ ‫روحانی در این سخنرانی گفت‪« :‬ایاالت متحده‪ ،‬به خوبی‬ ‫می داند که برجام‪ ،‬اکنون یک سند پذیرفته شده چندجانبه‬ ‫است و اهمال نسبت به اجرای ان از سوی امریکا‪ ،‬تخلفی‬ ‫بین المللی تلقی خواهد شــد و اعتــراض جامعه جهانی را‬ ‫برخواهد انگیخــت‪ .‬هرگونه بدعهــدی در اجرای برجام‪،‬‬ ‫به بی اعتبــاری بیشــتر ایاالت متحــده در ســطح جهان‬ ‫می انجامد‪.‬‬ ‫تعلل ایاالت متحده در اجــرای تعهدات قانونی اش‬ ‫در ماه های گذشته اشــتباهی راهبردی است که باید فورا‬ ‫جبران شــود‪ .‬متاســفانه این گونــه اقدامــات غیرقانونی‬ ‫مسبوق به سابقه است و اخرین نمونه ان رای دیوان عالی‬ ‫امریکا در تایید دست اندازی به میلیاردها دالر اموال ملت‬ ‫ایران در سال های گذشته است‪ .‬این تجربه به دنیا نشان‬ ‫داد که گروه های فشار صهیونیســتی می توانند از طریق‬ ‫مصوبات غیرقابــل دفاع کنگــره‪ ،‬حتــی عالی ترین نهاد‬ ‫حقوقی و قضایــی امریکا را به نقــض بدیهی ترین اصول‬ ‫امره حقــوق بین الملل عرفی و قــراردادی وادارند‪ ».‬این‬ ‫ســخنان او نشــانه ای تازه بود از نگاه جدید او به سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫روحانی که تــا همین چنــدی پیش‬ ‫در اولین ردیف صف موافقان برجام قرار‬ ‫داشــت و هر گونه اعتراض و انتقاد به ان‬ ‫را بر نمی تابیــد‪ ،‬حاال در صحــن عمومی‬ ‫ســازمان ملل و در دیدارهایش با ســران‬ ‫کشــورها‪ ،‬غــرب و امریــکا را بــه جهت‬ ‫بد عهدی در اجــرای برجام به بــاد انتقاد‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫خارجی‪ .‬این موضع البته در دیدارهای او تکرار شد‪ .‬چنان‬ ‫که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در‬ ‫دیدار با رئیس جمهور فرانســه و نخست وزیران انگلیس و‬ ‫ایتالیا ضمن اعتراض به عدم پایبندی غربی ها به تعهدات‬ ‫برجام گفت‪« :‬مشکالت بانکی و بیمه ای باید حل شود‪».‬‬ ‫روحانی در حاشــیه نشست مجمع عمومی ســازمان ملل‬ ‫متحد در دیدار فرانســوا اوالند‪ ،‬گفت‪« :‬نبایــد اجازه داد‬ ‫دســتاوردهای برجام تضعیف شــود و همه طرفین عالوه‬ ‫بر پایبندی‪ ،‬اعضا را به اجــرای کامل تعهدات خود یاداور‬ ‫شــوند‪ ».‬روحانی با تاکید بر اینکه ایفای تعهدات موجب‬ ‫پایداری توافق خواهد بود‪ ،‬اظهارداشت‪« :‬اینکه در مسیر‬ ‫اجرای توافق‪ ،‬کشوری بخواهد با ایجاد محدودیت های‬ ‫غیر سازنده در مســیر اجرای توافقات‪ ،‬خواسته های خود‬ ‫را فرامــرزی کند‪ ،‬قابل قبــول نیســت‪ .‬رئیس جمهوری با‬ ‫بیان اینکــه پس از دوران طوالنی مــدت مذاکره‪ ،‬ملت ها‬ ‫و شــرکت های ما و منطقه باید از فواید برجام منتفع شوند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬در این مسیر رهبران اروپا باید به بانک ها و بیمه ها‬ ‫برای همکاری مالی تضمیــن و اطمینان دهند‪ ».‬روحانی‬ ‫در دیدار نخســت وزیر انگلیس نیز که بامداد چهارشنبه به‬ ‫وقت تهران و در حاشیه نشســت مجمع عمومی سازمان‬ ‫ملل متحد انجام شــد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬ایران به طور کامل‬ ‫به تعهــدات خود عمل کــرده و تا زمانی کــه طرف مقابل‬ ‫به تعهداتش پایبند باشــد‪ ،‬مــا هم پایبنــد خواهیم بود‪».‬‬ ‫روحانی‪ ،‬بهره منــدی ایران از فضای مثبــت اقتصادی را‬ ‫جزو تعهــدات برجام برشــمرد و اظهارداشــت‪« :‬تا برخی‬ ‫مشــکالت فنی در زمینه بانک و بیمه حل نشود‪ ،‬تعهدات‬ ‫طرف مقابل به انجام نرســیده و دولت هــای اروپایی باید‬ ‫بــه بانک های بزرگ بــرای همــکاری با ایــران اطمینان‬ ‫دهند و لندن می تواند قدم اصلی را در این زمینه بردارد‪».‬‬ ‫وی برجــام را تحولی بزرگ‪ ،‬نمادی بــرای حل اختالفات‬ ‫و پایه ای برای همکاری ها دانســت و تاکیــد کرد‪« :‬همه‬ ‫طرف ها باید به اجــرای دقیق و بهنــگام تعهدات خود در‬ ‫برجام‪ ،‬پایبند باشند‪».‬‬ ‫روحانی در نشســت خبری خود در پایان سفرش به‬ ‫نیویورک در پاسخ به این ســوال که در رابطه با برجام چه‬ ‫انتظاری از امریکا دارد و اگر انتظارات براورده نشــود چه‬ ‫برخوردی خواهد داشت‪،‬تصریح کرد‪« :‬گله ای که ما از‬ ‫ایاالت متحده امریکا در نحوه اجــرای برجام داریم‪ ،‬در‬ ‫طول ‪ 8‬ماه گذشته این است که در اجرای تعهدات خود‬ ‫در برخی از موارد ما شــاهد تاخیر هســتیم و در برخی از‬ ‫موارد هم شاهد اهمال و همچنین نبود شفافیت هستیم‪.‬‬ ‫مثال طبــق برجام پــس از اجرایی شــدن ان باید فروش‬ ‫هواپیماهای مســافربری به ایران ازاد باشــد و تحریم و‬ ‫ممنوعیت در این زمینه برداشته شود‪ .‬معنای این‪ ،‬ان بود‬ ‫که از همان روز اول همه مجوزها بــرای فروش هواپیما‬ ‫داده شــود اما شــما می بینید در این روزهای اخیر است‬ ‫که خبرهایی راجع به فــروش هواپیماهایی مثل ایرباس‬ ‫و بوئینگ اعالم می شــود‪ ،‬گله ما از تاخیر است چون از‬ ‫زمانی که برجام امضا شد تا زمانی که اجرایی شد‪ ،‬فرصت‬ ‫کافی برای تدوین همه ایین نامه هــا و مقررات در هر دو‬ ‫طرف داشــتیم‪ .‬ما به همه تعهدات مان عمل کردیم اما‬ ‫طرف مقابل ما مثل ایــن موردی که گفتــم تاخیر دارد‪،‬‬ ‫البته طــرف مقابلی کــه می گویم عمدتــا ایاالت متحده‬ ‫امریکاســت و بقیه کشــورها تالش می کنند کــه برجام‬ ‫بین الملل‬ ‫«انتقاد به غرب و امریکا» این یک رویداد نه چندان‬ ‫پیش بینی شده بود که از سوی حســن روحانی در اخرین‬ ‫سفرش به نیویورک صورت گرفت‪.‬‬ ‫حســن روحانــی از همــان ابتــدا کــه راهــی دفتر‬ ‫رئیس جمهوری شد‪،‬مهمترین بنای دولتش را بر تغییرات‬ ‫سیاست خارجی گذاشــت‪ .‬او می گفت‪« :‬کاهش تنش با‬ ‫غرب از اهداف سیاست خارجی دولت است» و البته‬ ‫پیش رو تــر از ان از تمایلــش بــرای ایجــاد رابطه‬ ‫بــا امریکا ســخن می گفــت‪ .‬او در همان ســال ابتدایی‬ ‫صدارتش گفته بــود‪« :‬اراده دولت من بر این اســت که‬ ‫ســطح تخاصم و تنش را پایین بیاوریم و شرایط را برای‬ ‫اینکه دو ملت بتوانند به هم نزدیک تر شوند‪ ،‬فراهم کنیم‪.‬‬ ‫به اعتقاد من ملت ایران یک ملت بســیار بزرگ با سابقه‬ ‫تمدن بسیار عظیم است و امروز مردم امریکا هم مردمی‬ ‫ فعــال در صحنه علمــی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی هســتند‪.‬‬ ‫رابطه نزدیــک این دو ملت می تواند خیلی از مشــکالت‬ ‫را حل بکند‪ .‬رابطه نزدیک تــر می تواند راه های جدیدی‬ ‫را پیش روی سیاســتمداران امریکا بگــذارد‪ .‬به هر حال‬ ‫معتقدم به اینده باید بیشتر نگاه کنیم تا گذشته‪ ».‬روحانی‬ ‫در پاســخ به این پرســش که می توانیــد پیش بینی کنید‬ ‫رئیس جمهور امریکا به ایران ســفر کند‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«به هر حال این عدم رابطه و شــرایط ایــران و امریکا تا‬ ‫قیامت که نخواهد بود‪ .‬به هر حال زمانی در یک شرایط‬ ‫مناســبی‪ ،‬در دوره این دولت یا دولت بعدی یا بعد از ان‪،‬‬ ‫مساله ایران و امریکا حل خواهد شــد و این گونه نیست‬ ‫که ‪ ۱۰۰‬سال دیگر هم همین طور باشد‪».‬‬ ‫او تمام تالشش را برای این اتفاقات انجام داد‪ .‬ابتدا‬ ‫یک قبح شکنی اشکار کرد و با باراک اوباما به گفت وگوی‬ ‫تلفنی پرداخت‪ .‬در ســاعات پایانی روز ‪ ۵‬مهــر ‪ ۱۳۹۲‬در‬ ‫حالی کــه رئیس جمهــور و هیات ایرانی شــرکت کننده در‬ ‫شصت و هشتمین مجمع عمومی ســازمان ملل متحد از‬ ‫فرودگاه جان اف کندی قصد بازگشت به ایران را داشتند‪،‬‬ ‫حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران برای اولین بار‬ ‫در تاریخ انقالب اســامی با رئیس جمهور ایاالت متحده‬ ‫امریکا‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬به صورت مستقیم و از طریق مکالمه‬ ‫تلفنی گفت وگو کرد و دو طرف بر اراده سیاســی برای حل‬ ‫ســریع مســاله هســته ای تاکید کرده و زمینه را برای حل‬ ‫موضوعات دیگــر و همکاری در مســائل منطقه ای مورد‬ ‫توجه قرار دادند‪.‬‬ ‫حســن روحانی در رابطه با دیدار با بــاراک اوباما در‬ ‫نیویورک گفت‪ «:‬بین ما و امریکا مســائل بســیاری از ‪۶۰‬‬ ‫سال گذشته وجود داشته است‪ .‬امریکا با ایران قبل و بعد‬ ‫از انقالب تنش هایی داشــته‪ ،‬مســائل مهمی در منطقه‬ ‫نســبت به ایران بوده اســت‪ ،‬اینکه مالقاتی در سطح دو‬ ‫رئیس جمهور بعد از ‪ ۳۵‬سال انجام شــود نیاز به مقدماتی‬ ‫داشــت‪ ،‬این کار نارس بود‪ ،‬به همین دلیــل این مالقات‬ ‫انجام نشد‪».‬‬ ‫او درباره مباحــث مطرح شــده در گفت وگوی تلفنی‬ ‫گفت‪ «:‬بحثی که با اوباما داشتیم عمدتا مساله هسته ای‬ ‫بود‪ ،‬گفتیم این مساله نه تنها حق مردم ایران است‪ ،‬بلکه‬ ‫غرور ملی ملت ایران اســت که رئیس جمهــور امریکا هم‬ ‫نحو ه اجرای برجام برای ایران مهم است‬ ‫گفت وگوی مثلث با علیرضا میریوسفی‪،‬‬ ‫رئیس گروه مطالعات خاورمیانه‬ ‫وزارت خارجه‬ ‫دیپلماسی انتقادی‬ ‫امریکا در اجرای برجام‬ ‫سنگ اندازی می کند‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اجرایی و عملیاتی شــود‪ .‬امریکایی ها در مساله بانک ها‬ ‫طبــق انچه بانک های بــزرگ به ما می گوینــد به صورت‬ ‫شــفاف صحبت نمی کنند که یک بار به صراحت بگویند‬ ‫شما ازاد هســتید که با ایران کار کنید و مانعی پیش روی‬ ‫شما نیســت‪ .‬گاهی با لحنی صحبت می کنند که طرف را‬ ‫دچار شــک و تردید می کنند‪ .‬مثال می گویند بله‪ ،‬تحریم‬ ‫برداشــته شــده ولی تحریم هســته ای برداشــته شده و‬ ‫حواس تان باشــد که تحریم های اولیه هست و باید انها‬ ‫را مراعات کنید‪ .‬یا بانک های بزرگ را نســبت به شــدت‬ ‫عمل خزانه داری امریکا می ترســانند‪ .‬این موردی است‬ ‫که ما نســبت به ان اعتــراض داریم‪ .‬ســاز و کاری برای‬ ‫این اعتــراض وجود دارد کــه ما در حــال طی کردن ان‬ ‫هستیم‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بازگشت به شرق؟‬ ‫حســن روحانــی در اخریــن ســال از دور اول‬ ‫ریاست جمهوری اش از غرب ناامید شده‪ .‬او انتظار داشت‬ ‫بتواند میوه برجام را در ماه های اخر ریاست جمهوری اش‬ ‫چیده و با خیالــی راحت وارد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫شود‪ .‬او اما حاال نافرجام از غرب باز به شرق بازگشته است‪.‬‬ ‫رابرت فیسک تحلیلگر انگلیسی در یادداشتی در این مورد‬ ‫نوشته است‪«:‬حسن روحانی نباید به امریکا اعتماد می کرد‬ ‫و با برداشته نشدن موانع سرمایه گذاری خارجی در ایران‪،‬‬ ‫توافق هسته ای به ســمت نابودی پیش می رود‪ .‬او مانند‬ ‫یک فریب خورده به نظر می رسد‪».‬‬ ‫فیســک با بیان اینکه به نظر می رســد همه کسانی‬ ‫که مخالف توافق بودند درســت می گفتند‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«تحریم هــا [روی کاغــذ] برداشــته شــدند امــا در واقع‬ ‫برداشــته نشــدند‪ .‬با وجود تمام وعده ها‪ ،‬سرمایه گذاران‬ ‫غربی به داخــل ایران هجوم نبردند‪ ،‬زیــرا بانک های این‬ ‫کشــورها (خصوصا بانک های اروپایی) به شدت از نقض‬ ‫باقیمانده های تحریم های امریکا درخصوص منع تجارت‬ ‫با جمهوری اسالمی هراسانند‪« .‬واشنگتن می دهد و پس‬ ‫می گیرد» شعاری اســت که هر رئیس جمهور ایرانی باید‬ ‫ان را یاد بگیرد‪».‬‬ ‫این تحلیلگر انگلیســی با انتقاد از کسانی که سران‬ ‫ایران را خواهان سالح هسته ای می نامیدند‪ ،‬ادعا کرد که‬ ‫روحانی – کسی که امریکا می توانست با او تجارت انجام‬ ‫دهد‪ -‬اکنون انتخابات سال بعد را از دست داده است زیرا‬ ‫او نیز یک شعار مهم را فراموش کرد‪ .‬شعاری که می گوید‬ ‫«به امریکا اعتماد نکن!»‬ ‫در ادامــه یادداشــت ایندیپندنت با اشــاره به اینکه‬ ‫ایران هنــوز به سیســتم اقتصــادی جهانی وارد نشــده‪،‬‬ ‫امده اســت‪« :‬این اتفاق هم نخواهد افتاد‪ .‬به گفته رهبر‬ ‫ایران‪ ،‬بانک های خارجی از امریکایی که به تعهدات خود‬ ‫عمل نکــرده و تحریم ها را فقط روی کاغــذ حذف کرده ‪،‬‬ ‫می ترسند‪ .‬او درست می گوید‪».‬‬ ‫ایــن روزنامــه انگلیســی اذعان کــرد بســیاری از‬ ‫بانک های اروپایی بــه دلیل ترس از نقــض تحریم های‬ ‫امریکا – کــه هیچ ربطی بــه توافق هســته ای ندارند – از‬ ‫تجارت با ایران خودداری می کنند‪ .‬بانک فرانسوی ‪BNP‬‬ ‫چند ســال قبل به خاطر معامله با ایــران ‪ 6/3‬میلیارد دالر‬ ‫جریمه شــد که این مبلغ به همراه جریمه هــای دو بانک‬ ‫«اســتن چارت» و ‪ HSBC‬به میزان گــزاف ‪ 10.7‬میلیارد‬ ‫دالر رسید‪.‬‬ ‫حاال اما حسن روحانی با یک مشکل اساسی مواجه‬ ‫اســت‪ .‬او به غرب بی اعتماد شــده اما جریــان حامی او‬ ‫همچنان چشم شــان به غرب است‪ .‬جریان غربگرا تاکید‬ ‫دارد که نگاه به شرق نمی تواند مســائل کشور را حل کند‬ ‫و همچنان باید چشــم انتظار غرب و امریکا بود‪ .‬ایا حسن‬ ‫روحانی از این جریان غرب گرا نا امید خواهد شد؟‬ ‫نه تعامل‪ ،‬نه تعارض‬ ‫سیاست خارجی روحانی نسبت به غرب و امریکا از چه مولفه هایی برخوردار است؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫‪2‬‬ ‫اینده پژوه سیاسی‬ ‫نگاه دولت حســن روحانی و همفکران او به غرب تا‬ ‫حدودی به عنوان یک کنشــگر نظام بین الملــل از منظر‬ ‫منطق رفتار سیاســی و کنش امنیتی اســت‪ .‬غرب از نظر‬ ‫معنا یک مجموعه جغرافیایی شامل اروپا و ایاالت متحده‬ ‫امریکا محســوب می شــود اما از منظر ادبیات سیاســی‪،‬‬ ‫غرب اساســا به لیبرال بــورژوازی برمی گردد کــه در قرن‬ ‫بیستم بلوک غرب را در برابر بلوک شرق تشکیل داد و در دو‬ ‫جنگ جهانی اول و دوم‪ ،‬تحت عنوان متفقین به پیروزی‬ ‫دست یافت و متحدین را که غالبا قدرت های شرقی بودند‬ ‫شکســت داد؛ اگرچه می توانیم بگوییــم المان به عنوان‬ ‫یک قدرت غربی در کنار انها قــرار می گرفت‪ .‬از بن مایه و‬ ‫خمیر مایه درگیری های مربوط به جنگ جهانی اول و دوم‬ ‫و از میان خاکســترهای این جنگ بود که دو قدرت بزرگ‬ ‫جهانی ققنوس وار سر بر اوردند‪ .‬یکی در جغرافیای غربی‬ ‫قدرت قرار گرفت‪ ،‬یعنی امریکا کــه چرچیل در عرصه ناو‬ ‫وینسنس باتوجه به رمانی مشهور از انها به عنوان برادران‬ ‫بزرگ تر‪ ،‬یاد اورد‪ .‬او بود که به امریکا و شــوروی به عنوان‬ ‫ابرقدرت های نوظهور ان زمان اشــاره و بــه انها برادران‬ ‫بزرگ تر خطاب کــرد‪ .‬بنابراین بعد از جنــگ جهانی اول و‬ ‫دوم بود که قدرت غرب از انگلستان به امریکا انتقال پیدا‬ ‫کرد و بعد از جنگ جهانی دوم و دستیابی به بمب اتم توسط‬ ‫ی دیدیم که شوروی نیز‬ ‫اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیست ‬ ‫در برابر پیمان ناتو‪ ،‬پیمان ورشــو را شکل داد و یک جبهه‬ ‫شرقی را در برابر جبهه غربی گشود‪.‬‬ ‫جنگ ســرد‪ ،‬محصول این جبهه بنــدی بود‪ .‬امریکا‬ ‫از نظر واقعیت های بین المللی در قرن بیستم به باالترین‬ ‫میزان قدرت بین المللی دســت یافت و توانست در جنگ‬ ‫سرد اتحاد جماهیر شــوروی سوسیالیستی را نیز شکست‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫اینها واقعیت هایی اســت کــه در نظــام بین الملل‬ ‫تاکنون وجود داشــته اســت‪ .‬پس از ان بــود که انقالب‬ ‫اســامی امد و با شــعار نه شــرقی‪ ،‬نه غربــی‪ ،‬جمهوری‬ ‫اسالمی وارد عمل شد‪.‬‬ ‫شعار نه شــرقی‪ ،‬نه غربی‪ ،‬جمهوری اسالمی‪ ،‬جنبه‬ ‫ســلبی خود را به یک جنبه ایجابی متصــل کرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬نفی شــرق و غــرب در برابــر شفاف ســازی چهره‬ ‫اثباتی جمهوری اسالمی مطرح شــد و موجب رودررویی‬ ‫کشورهای بزرگ و قدرتمند شــرقی و غربی و اتحاد انها در‬ ‫برابر ایران در اوایل انقالب شد‪.‬‬ ‫همین معنا جنگ ‪ 8‬ســاله را علیه ایران شکل داد که‬ ‫هم قدرت های شــرقی و هم قدرت های غربــی از نیروی‬ ‫مقابل با ایران یعنی عراق حمایت می کردند‪.‬‬ ‫بعد از جنگ به تدریج نه شرقی و نه غربی به واسطه‬ ‫نیازهای جبهــه تقابلی با ایــاالت متحده امریــکا در روند‬ ‫انقالب اســامی‪ ،‬در واقع نوعی ارتباط موقعیت محورانه‬ ‫میان تهران و مسکو ایجاد شد که تا امروز هم ادامه دارد‪.‬‬ ‫به موازات ان ارتباط ایران با چین و روابط ایران با شــرق‬ ‫و نگاه به شرق در مجموع گســترش پیدا کرد‪ .‬گرچه این‬ ‫روابط همواره از موضعی برابر برقرار شد تا به شعار نه شرقی‬ ‫نه غربی خدشه ای وارد نشود‪ .‬اما انچه در دو دهه گذشته‬ ‫محصول نگاه به شــرق بود‪ ،‬اســتفاده از برگ ایران برای‬ ‫گرفتن امتیاز از غرب توسط دو پایتخت روسیه و چین بود‪.‬‬ ‫بنابراین پکن و مسکو همواره در دو دهه با برگ ایران بازی‬ ‫کردند تا بتوانند امتیازهای خاصی را از غرب بگیرند‪.‬‬ ‫اگرچــه در ادبیات محاوره ای و اعــام مواضع خود‬ ‫همواره از ایران دفــاع کرده اند‪ .‬اما ایــن دفاع در خدمت‬ ‫اســتفاده ابزاری از تهران برای گرفتن امتیاز از واشنگتن‬ ‫بوده اســت‪ .‬بنابراین ما می بینیم که در ماجرای بوســنی‬ ‫هرزگوین‪ ،‬ماجرای افغانستان‪ ،‬ماجرای عراق و گام بعدی‬ ‫شــاید ماجرای ســوریه همین تجربه حاصل شده است‪.‬‬ ‫بنابراین دولت روحانی امد و تالش کرد که این برگ برنده‬ ‫را از پایتخت‪‎‬های قدرت‪‎‬های شرقی بگیرد و در برابر برگ‬ ‫برنده‪‎‬ای هم به پایتخت‪‎‬های کشورهای غربی ندهد‪.‬‬ ‫به این معنا کــه با تعامل ســازنده و دکتریــن تعامل‬ ‫ســازنده وارد میدان شــود و در چارچــوب دکترین تعامل‬ ‫ســازنده‪ ،‬لبه‪‎‬هــای اصطکاک خطرنــاک خــود را با نظام‬ ‫بین الملل صیقل داده و اجازه درگیری در این زمینه را صادر‬ ‫نکند و سپس در چارچوب کاهش این لبه های اصطکاک‪،‬‬ ‫زمینه پرور ایجاد فضای مناســب برای ایجاد تعادل میان‬ ‫این دو قدرت شود‪.‬‬ ‫به این معنــا اکنون که برجــام به تصویب رســیده و‬ ‫اجرایی شده است‪ ،‬می‪‎‬بینیم که روحانی و ظریف وارد فاز‬ ‫دوم شده‪‎‬اند ؛ در برابر عملکرد و رفتار غرب چالش برانگیزی‬ ‫می کنند و به نقد رفتار غربی ها می پردازند‪.‬‬ ‫انها نمی گویند که غــرب در برخورد با ایران به برجام‬ ‫عمل نمی کند و تعهدات خود را نادیده می گیرد‪ ،‬بلکه انها‬ ‫انتظارات ایران را از واشــنگتن مطرح می‪‎‬کنند و معتقدند‬ ‫واشنگتن باتوجه به روح حاکم بر برجام و تعهداتی که در ان‬ ‫نهفته مناسب و متناسب با جایگاه خود‪ ،‬در ارتباط با برجام‬ ‫عمل نمی‪‎‬کند و این مســاله تا حدود زیــادی با دانش واژه‬ ‫«گله» در جمله مطرح شــده حســن روحانــی در مجمع‬ ‫عمومی ســازمان ملل متحد و در کنفرانــس خبری وی به‬ ‫درستی مطرح می شــود‪ .‬او می گوید ما از ایاالت متحده‬ ‫امریکا گله مندیم چرا که به تعهدات خود به طور کامل عمل‬ ‫نمی کند‪ .‬به گفته روحانی‪ ،‬ما انتظار داریم که انها به تعریف‬ ‫مضیق یا محدود از برجــام در ارتباط خود بــا ایران عمل‬ ‫نکنند‪ ،‬بلکه به طور موسع و گسترده حمایت های خود را در‬ ‫جهت اجرای تعهدات مربوط به برجام و تسریع ان به عمل‬ ‫بیاورند‪ .‬اینجاســت که دو دیدگاه در برابــر هم صف ارایی‬ ‫می کند؛ یک‪ ،‬دیدگاهی است که برجام را محدود می بیند‬ ‫که نگاه واشــنگتن به برجام اســت‪ .‬دیگری نگاهی که به‬ ‫برجام در طیف گسترده ان توجه دارد‪ .‬این در اغاز‪ ،‬برخورد‬ ‫تهران با برجام هم بــود چرا که فکر می کردنــد باتوجه به‬ ‫این موضوع در برجــام باید تمام تحریم هــای علیه ایران‬ ‫برداشته شود‪ .‬این یک تعریف گسترده و مضیق از برجام‬ ‫بود و دیدیم که به فوریت انتظارات باال رفت و وقتی گفته‬ ‫شد تحریم ها همگی برداشته می شــود این انتظار وجود‬ ‫داشت که تحریم های مربوط به حقوق بشر‪ ،‬فعالیت های‬ ‫موشکی و سالح های غیر متعارف و غیره نیز برداشته شود‪.‬‬ ‫این مســاله که این تحریم ها ناعادالنه اســت و از موضع‬ ‫انگشت اتهام به طرف ایران دراز کردن است‪ ،‬کامال قابل‬ ‫قبول است ولی درعمل این تحریم‪‎‬ها علیه ایران تصویب‬ ‫شده اســت‪ .‬از طرف دیگر در مذاکرات مربوط به پرونده‬ ‫هسته ای موضوع مذاکره تنها مسائل هسته ای ایران بود‬ ‫و تحریم های هسته ای باید برداشته می شد‪.‬‬ ‫امریکا در تعریف مضیق خود و نه موســعی که ما از‬ ‫بین الملل‬ ‫برجــام و توافقنامه ژنــو داریم‪ ،‬بیان می کــرد که نگاهش‬ ‫محــدود اســت‪ .‬براســاس ایــن نــگاه‪ ،‬ایــاالت متحده‬ ‫امریکا تنها به برجــام در قالب اعالم برداشــتن تحریم ها‬ ‫و تحریم هــای متوجه پرونده هســته ای عمــل می‪‎‬کرد‪.‬‬ ‫اکنون هم مدعی اســت که به انها عمل کرده است اما در‬ ‫فرایند رسیدن به برجام در بالغ بر یک دهه اخیر‪ ،‬بانک‪‎‬ها‬ ‫و کنشــگران اقتصادی در ســطح بین المللی و جهانی به‬ ‫واســطه تحریم های فلج کننده و مجازات‪‎‬های اقتصادی‬ ‫که برای شکستن تحریم ها از ســوی امریکایی‏ها تحمل‬ ‫کرده انــد‪ ،‬اکنون ایــن تضمین را می خواهد کــه اگر این‬ ‫تحریم هــا را بردارنــد و همکاری های جدی‪ ،‬گســترده و‬ ‫موسع با تهران داشته باشــد‪ ،‬در صورت ایجاد اصطکاک‬ ‫مجدد بین تهران و واشنگتن در موضوعات دیگر‪ ،‬بار دیگر‬ ‫تحریم های بیشتری علیه ایران فعال نشود و به پیروی از‬ ‫انها این دســته از بانک ها با مجازات هــای مجدد روبه رو‬ ‫نگردند‪ .‬بنابراین باید گفت این دو تفســیر در برابر هم قرار‬ ‫می گیرد و ایران به واقع امریکا را به چالش می‪‎‬کشد و گله‬ ‫دارد که چرا تفســیر مضیق و محدود خود را از برجام روی‬ ‫روابط ایران و ایــاالت متحده امریکا در جهت گســترش‬ ‫درک متقابل در قالب حل و فصل پرونده هسته ای گسترش‬ ‫نمی بخشد‪ .‬این معنا تا حدود زیادی در موضع گیری حسن‬ ‫روحانی هویداست‪ .‬از سوی دیگر برای حسن روحانی و هر‬ ‫دولتمرد دیگری منافع ملــی ایران و اهداف حاصل از این‬ ‫منافع ملی‪ ،‬اهمیت پیدا می‪‎‬کند‪ .‬بایــد گفت که او تالش‬ ‫دارد در چارچوب پرونده هسته ای عملکرد ایاالت متحده‬ ‫امریکا را به نقد کشــیده و در عین حــال زمینه‪‎‬های انتقال‬ ‫مثبت پیام مقام معظم رهبری در چند سال اخیر را به افکار‬ ‫عمومی مردم در گســتره بین المللی منتقــل کند؛ رهبری‬ ‫بارها گفته اند که ما به امریکا و انجام تعهدات از سوی انها‬ ‫باور نداریم و نمی توانیم اعتماد کنیــم‪ .‬بنابراین او از یک‬ ‫ســو با مطرح کردن گله از امریکا زمینه های تحت فشــار‬ ‫قرار گرفتن دولت امریکا توسط افکار عمومی کشورهای‬ ‫عضو ‪ 5+1‬و سپس دیگر کشورهای جهان که به این نکته‬ ‫حساس هستند را فراهم می کند و از سوی دیگر زمینه های‬ ‫انتقال فرمایشات رهبری نظام جمهوری اسالمی در جهت‬ ‫گرفتن امتیازات بیشتر و فزون تر را به افکار عمومی اماده‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫در نهایت اساسا نگاه مطلق گرایانه یا امید و ناامیدی‬ ‫مطلق در ادبیات سیاســی نوعــی جهل بــه محیط بازی‬ ‫سیاســی اســت‪ .‬به هر تقدیر نظام بین الملــل یک نظام‬ ‫پیچیده متکی بر معادالت قدرت در چارچوب افزایش خط‬ ‫قدرت ملی برای رسیدن به منافع تعریف شده بیشتر است‪.‬‬ ‫بنابراین فضای روابط بین الملل یک فضای رقابتی است‬ ‫که گاه این رقابت ها بر اساس منافع و اهداف تعریف شده‬ ‫ســمت و ســوی همکاری میان بازیگران را پیــدا می کند‬ ‫و گاه بر مبنــای همین معیارها و به جهــت تقابل اهداف‪،‬‬ ‫وضعیت دشمنی پیدا می‪‎‬کند و گاه در فضای بینابینی انها‪،‬‬ ‫حالت رقابتی به خود می گیرد‪ .‬ولی هیچ کدام از کشــورها‬ ‫نمی توانند در این فضا به طور مطلق از دیگری‪ ،‬یا همراهی‬ ‫با دیگری یا اســتفاده از تقابل با دیگری در جهت نزدیکی‬ ‫با بازیگــران دیگــر روی برگردانند‪ .‬بنابرایــن باید بپذیریم‬ ‫که این بحث ها که ما از شــرق ناامیدیم باید به غرب روی‬ ‫اوریم یا از غرب ناامیدیم به شرق روی اوریم‪ ،‬بحث های‬ ‫عارضی است‪.‬‬ ‫بحث اصلی این است که ما چگونه می توانیم رفتار‬ ‫کنیم و چه برنامه ریزی های استراتژیک ناظر بر کنش های‬ ‫سیاســی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعــی و اقتصادی خود‬ ‫داشته باشیم تا با کمترین هزینه ها بیشترین منافع را برای‬ ‫جامعه ملی خــود حاصل کنیم‪ .‬ایــن گزاره ها‪ ،‬گزاره‪‎‬های‬ ‫انحرافی است که ما باید امید به شرق داشته باشیم یا امید‬ ‫به غرب یا فکر کنیم در تقابل‪ ،‬تعارض یا تعامل مطلق‪ ،‬به‬ ‫نتیجه برسیم‪.‬‬ ‫همکاری‪ ،‬تعارض‪ ،‬تعامل و تقابل‪ ،‬همگی در خدمت‬ ‫ایجاد فضای مثبت برای رســیدن به منافع و اهداف ملی‬ ‫تعریف شده است و بنابراین نه تعامل‪ ،‬نه تعارض و نه تقابل‬ ‫هیچ کدام هدف نیست‪ ،‬بلکه وســیله‪‎‬ای برای رسیدن به‬ ‫بیشترین میزان منافع با کمترین هزینه هاست‪.‬‬ ‫نحو ه اجرای برجام برای ایران مهم است‬ ‫گفت وگویمثلثباعلیرضامیریوسفی‪،‬رئیسگروهمطالعاتخاورمیانهوزارت خارجه‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در ابتــدا کمی راجــع به اولویت های سیاســت‬ ‫خارجــی دولــت یازدهــم بفرماییــد و توضیــح‬ ‫دهید کــه به طور کلی توافق هســته ای و بهبود‬ ‫مناســبات با غرب چــه جایگاهی در سیاســت‬ ‫خارجی دولت اقای روحانی دارد؟‬ ‫صرف نظر از مســائلی کــه در زمــان انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ایــران و از جملــه در مناظره هــای‬ ‫انتخاباتی مطرح شــد‪ ،‬مهمترین برنامه سیاست خارجی‬ ‫دولت جناب اقای دکتــر روحانی‪ ،‬همــان برنامه ای بود‬ ‫که به مجلس ارائه شــد‪ .‬این برنامــه را دکتر محمدجواد‬ ‫ظریف در زمــان اخذ رای اعتمــاد به مجلــس ارائه داد‬ ‫که اصول سیاســت خارجی دولت جدید ایــران و دولت‬ ‫دکتر روحانی را تبیین می کــرد‪ .‬در این برنامه‪ ،‬مهمترین‬ ‫اولویت‪ ،‬روابط با همســایگان تعریف و تاکید شــده بود‬ ‫که باید بــرای بازیابی صلــح و ثبات در منطقه بیشــترین‬ ‫همکاری را با همسایگان داشته باشیم‪ .‬همچنین تعامل‬ ‫با دیگر کشــورهای دنیا و حل و فصل بحران غیرضروری‬ ‫بر ســر برنامه هســته ای ایران از دیگر موارد مهمی بود‬ ‫که دولت یازدهم در ابتدای روی کار امدن در دســتورکار‬ ‫قرار داده بود‪ .‬همان گونه که بارهــا دکتر روحانی و دکتر‬ ‫ظریف تاکید کــرده بودنــد برنامه هســته ای ایران یک‬ ‫برنامــه کامال صلح امیز بــود و هیچ هــدف نظامی در ان‬ ‫دنبال نشــده و نمی شــود‪ .‬اما با توطئه و برنامه هایی که‬ ‫برخی محافل صهیونیستی و دشمنان ایران اجرا کردند‪،‬‬ ‫ایــن برنامه به یــک پرونده امنیتــی تبدیل شــده بود‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر غیرامنیتــی کردن پرونده هســته ای ایران‬ ‫از دیگر اولویت های اصلی دولــت دکتر روحانی بود و در‬ ‫همین چارچوب دستگاه سیاست خارجی تمرکز زیادی بر‬ ‫حل و فصل مساله هسته ای گذاشت‪ .‬زیرا عنوان می شد‬ ‫که موضوع هســته ای اثــر نامطلوبی بــر همکاری های‬ ‫منطقه ای ایــران و به ویژه همکاری هــای اقتصادی نیز‬ ‫باقی گذاشته اســت‪ .‬به همین خاطر در سه سال گذشته‬ ‫این برنامه سیاست خارجی کم و بیش دنبال شده است‪.‬‬ ‫چرا تا بدین حــد توجه سیاســت خارجی ایران‬ ‫در سه سال گذشته بر مساله هسته ای متمرکز‬ ‫شده بود؟‬ ‫مفهوم امنیتی شدن پرونده هسته ای ایران این‬ ‫بود که شــکاف های غــرب در برابر ایــران ترمیم و یک‬ ‫سیاســت تقریبا یک پارچه ای علیه ایران دنبال می شد‪.‬‬ ‫همراهی بی ســابقه اروپا با سیاســت های امریــکا را در‬ ‫این مقطع زمانی در همین راســتا می شــود تفسیر کرد‪.‬‬ ‫همان طور که می دانید اروپا در بیش از ‪ 30‬ســال گذشته‬ ‫به رغــم همکاری هایی کــه در برخــی مواقع بــا امریکا‬ ‫نشــان داده ‪ ،‬ولی در بســیاری از موارد نیز با این کشــور‬ ‫اختالف نظر داشته و سیاست مستقلی را در پیش گرفته‬ ‫اســت‪ .‬به عنوان مثال در اواخر دهه ‪ 90‬میالدی شاهد‬ ‫بودیم که شرکت های بزرگ فرانسوی مانند توتال به رغم‬ ‫قانون داماتــو و تحریم نفتــی علیه ایران‪ ،‬بــه همکاری‬ ‫با ایــران پرداختند‪ .‬به اعتقــاد تیم سیاســت خارجی که‬ ‫در ایران روی کار امده‪ ،‬امنیتی شــدن پرونده هســته ای‬ ‫ایران باعث شــده بود که اجماع علیه ایران شکل بگیرد‬ ‫و چندین قطعنامه در شــورای امنیت ســازمان به عنوان‬ ‫مجوز برای فشار علیه دیگر کشورها در همکاری با ایران‬ ‫تصویب شــود‪ .‬به همین خاطــر یکی از اهــداف اصلی‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دستگاه سیاســت خارجی این بود که با غیر امنیتی کردن‬ ‫پرونده هسته ای ایران بار دیگر زمینه را برای بازیگری و‬ ‫روابط متفاوت با کشــورهای مختلف حاضــر در اردوگاه‬ ‫غرب شــامل اروپــا‪ ،‬ژاپــن‪ ،‬کره جنوبی و باقی کشــورها‬ ‫فراهم کنند‪.‬‬ ‫دکتر روحانی در ســفر اخیرشــان به امریکای‬ ‫التین و نیویورک انتقادات صریحی را نســبت‬ ‫به برخــی اقدامات غرب و به ویــژه امریکا بیان‬ ‫کردند‪ .‬به نظر شــما چرا رئیس جمهوری با این‬ ‫صراحت به انتقاد از غرب و سیاست های امریکا‬ ‫پرداخت؟‬ ‫در ابتدا باید توجه داشت که ســفر دکتر روحانی‬ ‫به کوبا و ونزوئــا و همچنین امریکا با هــدف حضور در‬ ‫اجالس ساالنه ســازمان ملل بعد از اجرایی شدن برجام‬ ‫صورت گرفت و این سفر‪ ،‬اولین سفر رئیس جمهور بعد از‬ ‫اجرایی شدن برجام به شمار می رود‪ .‬همان گونه که دکتر‬ ‫روحانی نیز به درستی اشــاره کردند‪ ،‬تالشی که از سوی‬ ‫طرف مقابــل به ویژه طرف امریکایی بــرای اجرای مفاد‬ ‫و روح برجام در این مدت دیده شده اســت‪ ،‬بسیار کمتر‬ ‫از حدی اســت که مورد تعهد انهاســت‪ .‬البته روی کاغذ‬ ‫تعهدات و امضاها انجام شــده ولــی تاخیرها و همچنین‬ ‫عملکرد دوگانه و متناقض نهادهــای ذیربط امریکایی‪،‬‬ ‫شدیدا مورد انتقاد دکتر روحانی و دکتر ظریف قرار گرفت‪.‬‬ ‫این انتقادات کامال بجا و به موقع بود‪ .‬این ســفر‪ ،‬اولین‬ ‫ســفر مقامات ایران در این ســطح بعد از اجرایی شــدن‬ ‫برجام بــود و طبیعتــا کوتاهی هایی که طــرف مقابل در‬ ‫اجرای برجام از خود نشان داده است‪ ،‬می بایست از سوی‬ ‫رئیس جمهور و وزیــر خارجه مورد نقد قرار‬ ‫می گرفت که گرفت‪.‬‬ ‫بخش زیادی از صحبت های مقامات‬ ‫ایرانی در ســفر اخیر بــه امریکای التین و‬ ‫همچنین نیویورک به برجام مربوط می شد‪.‬‬ ‫از ابتدای شروع مذاکرات مربوط به برجام‪،‬‬ ‫ما شاهد جنگ روایت ها بوده ایم‪ .‬روایتی‬ ‫که امریکایی ها سعی داشــته اند از برجام‬ ‫جا بیندازند این اســت که ایــران به دلیل‬ ‫فشــارهای ناشــی از اعمال تحریم های‬ ‫فلج کننــده مجبور شــده به مذاکــره روی‬ ‫بیــاورد و برجام و هر مقداری از گشــایش‬ ‫اقتصادی بــرای ایران غنیمت اســت‪ .‬به‬ ‫همین خاطــر غرب و به خصــوص امریکا‬ ‫تالش دارد حداقل تعهدات خود را انجام‬ ‫دهد‪ .‬اما در طــرف مقابل روایتــی که در‬ ‫رابطه بــا برجــام وجــود دارد و منطبق بر‬ ‫نگرش مقامات عالی نظام است‪ ،‬این بوده‬ ‫که طرف امریکایی برجام یک تجربه برای‬ ‫ملت ایران است و فرصتی جدید به امریکا‬ ‫برای تغییر ماهیت سیاست های خصمانه‬ ‫و اســتعماری اش نســبت به ایران است‪.‬‬ ‫رئیس جمهــور امریکا در قالــب نامه هایی‬ ‫که به مقامات عالی ایران نوشــت ادعا کــرد که به دنبال‬ ‫این هستند که نوع روابط شان را با ایران تغییر دهند و در‬ ‫همین چارچــوب حاضرند ضمن قبول وجــود تکنولوژی‬ ‫صلح امیز هســته ای در ایران‪ ،‬تحریم های مرتبط را نیز‬ ‫لغو کنند‪ .‬به همیــن خاطر نحوه اجرای برجــام نیز برای‬ ‫ایران به اندازه ادامه ان بســیار مهم اســت‪ ،‬چرا که این‬ ‫مساله شاخص مهمی است که نشان می دهد که ایا غرب‬ ‫و به ویژه امریکا در پیشنهاد اولیه صداقت داشته اند و ایا‬ ‫واقعا می خواهند سیاســت های اشتباه خود را تغییر دهند‬ ‫یا کماکان در همان مسیر سابق قدم بر می دارند‪ .‬بنابراین‬ ‫هشدارهای اخیر‪ ،‬هشــدارهایی فراتر از برجام است زیرا‬ ‫‪3‬‬ ‫علیرضــا میریوســفی‪ ،‬رئیــس گــروه مطالعات‬ ‫خاورمیانــه وزارت خارجــه‪ ،‬در گفت وگو بــا هفته نامه‬ ‫«مثلــث» در رابطــه بــا انتقــادات صریحــی کــه‬ ‫رئیس جمهور ایــران در ســفر به امریــکای التین و‬ ‫نیویورک نسبت به غرب به ویژه امریکا بیان داشتند‪،‬‬ ‫گفت که این انتقــادات از انجایی صــورت گرفت که‬ ‫این سفر اولین ســفر رئیس جمهور به سازما ن ملل و‬ ‫اجالس ســران عدم تعهد بعد از اجرایی شدن برجام‬ ‫بود و محل مناســبی بــود که عواقب کــم کاری طرف‬ ‫مقابل به ویژه طرف امریکایی برای اجرای مفاد برجام‬ ‫مورد تاکیــد قرار گیرد‪ .‬به گفته این کارشــناس نحوه‬ ‫اجــرای برجام برای ایران بســیار مهم اســت چرا که‬ ‫این مساله نشان می دهد ایا غرب و به ویژه امریکا در‬ ‫واقعیت می خواهند سیاست های اشتباه خود را تغییر‬ ‫دهند یا کماکان می خواهند همان مســیر سابق را طی‬ ‫کنند‪ .‬بنابراین هشــدارهای اخیر‪ ،‬هشدارهایی فراتر‬ ‫از برجام اســت زیرا هرچند اجرای برجام برای ایران‬ ‫اهمیت دارد اما مهمتر از ان مشــاهده تغییر در رفتار‬ ‫کشورهای غربی است‪.‬‬ ‫ادامه اجرای برجام هرچند بــرای ایران اهمیت دارد‪ ،‬اما‬ ‫مهمتر از ان برای تهــران تغییر رفتار کشــورهای غربی‬ ‫به طور کلی است‪.‬‬ ‫از ایــن پــس باتوجــه بــه برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری در امریــکا تا دو مــاه دیگر و‬ ‫همچنین پایــان کار دولت یازدهــم در ایران تا‬ ‫کمتر از یک سال دیگر‪ ،‬پیش بینی شما از اینده‬ ‫روابط ایــران و غرب و همچنیــن اجرای برجام‬ ‫چیست؟‬ ‫یکی از فواید برجام همان گونــه که مقام معظم‬ ‫رهبری نیز اشــاره کردند‪ ،‬این اســت که این توافق یک‬ ‫تجربــه جدیــد در تعامــل ایران بــا غــرب و به خصوص‬ ‫امریکا ســت‪ .‬ایــن تجربه مفیــد یقینا در اینده اســتفاده‬ ‫خواهد شــد‪ .‬در رابطه با چشــم انداز روابط ایران و غرب‬ ‫و پیگیری برجام دو حالت بیشــتر وجود نــدارد‪ :‬یا برجام‬ ‫همانی خواهد بود که طرف غربی تعهد کرده که این روند‬ ‫به نفع ملت ایران است و یک تحول کیفی در نوع نگرش‬ ‫کشورهای غربی و در راس انها امریکا در قبال کشورهایی‬ ‫مانند ایران تلقی می شود‪ .‬حالت دیگر ان است که برجام‬ ‫به سرانجامی نرســد و کارشــکنی ها نیز عمال این توافق‬ ‫را نقض کند‪ .‬در این صورت عالوه بــر اینکه یک تجربه‬ ‫جدید در تعامالت اینده در اختیار ملت ایران خو اهد بود‪،‬‬ ‫تجربه ای برای سایر کشــورهای مســتقل خواهد بود و‬ ‫تعامالت بین المللی را برای ایران تسهیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا نیز ازمون مهمی ‬ ‫در انجام تعهدات واشنگتن در قبال برجام تلقی می شود‪.‬‬ ‫هر کدام از دو کاندیدای دموکرات یا جمهوریخواه که در‬ ‫انتخابات پیروز شوند‪ ،‬متعد به انجام تعهدات بین المللی‬ ‫این کشــور خواهند بــود و برجام را به طــور صریح نقض‬ ‫نخواهنــد کرد اما گرایــش رئیس جمهور اینــده احتماال‬ ‫بر کیفیــت و نحوه اجــرای برجام که بســیار تعیین کننده‬ ‫است موثر خواهد بود‪ .‬از انجایی که نحوه اجرای برجام‪،‬‬ ‫بیانگر پایبندی یا عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات و‬ ‫وعده هایش محسوب می شــود‪ ،‬این گرایشات می تواند‬ ‫تعیین کننده باشــد‪ .‬بــه همین جهــت بعــد از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا تا حدی تکلیف برجام و میزان‬ ‫پایبندی کشــورهای طرف ‪ 5+1‬در اجرای تعهداتشــان‬ ‫مشخص تر خواهد شد‪.‬‬ ‫اینکه روابط شــان را با ایران تغییر دهند و در همین‬ ‫چارچوب حاضرند ضمن قبول وجود تکنولوژی صلح امیز‬ ‫هسته ای در ایران‪ ،‬تحریم های مرتبط را نیز لغو کنند‪ .‬به‬ ‫همین خاطر نحوه اجرای برجام نیز برای ایران به اندازه‬ ‫ادامه ان بســیار مهم اســت‪ ،‬چرا که این مساله شاخص‬ ‫مهمی است که نشان می دهد که ایا غرب و به ویژه امریکا‬ ‫در پیشنهاد اولیه صداقت داشته اند و ایا‬ ‫واقعا می خواهند سیاســت های اشــتباه‬ ‫خــود را تغییر دهند یا کمــاکان در همان‬ ‫مســیر ســابق قدم بر می دارند‪ .‬بنابراین‬ ‫هشــدارهای اخیر‪ ،‬هشــدارهایی فراتر‬ ‫از برجام اســت زیرا ادامه اجــرای برجام‬ ‫هرچند بــرای ایــران اهمیــت دارد‪ ،‬اما‬ ‫مهمتــر از ان برای تهــران تغییــر رفتار‬ ‫کشورهای غربی به طور کلی است‪.‬‬ ‫از ایــن پــس باتوجــه بــه برگــزاری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در امریکا‬ ‫تا دو مــاه دیگر و همچنیــن پایان کار‬ ‫دولت یازدهم در ایران تا کمتر از یک‬ ‫ســال دیگر‪ ،‬پیش بینی شــما از اینده‬ ‫روابط ایران و غرب و همچنین اجرای‬ ‫برجام چیست؟‬ ‫یکی از فوایــد برجام همان گونه‬ ‫که مقام معظم رهبری نیز اشــاره کردند‪،‬‬ ‫این است که این توافق یک تجربه جدید‬ ‫در تعامــل ایــران با غــرب و به خصوص‬ ‫امریکا ســت‪ .‬ایــن تجربه مفیــد یقینا در‬ ‫اینده اســتفاده خواهد شــد‪ .‬در رابطه با‬ ‫چشم انداز روابط ایران و غرب و پیگیری‬ ‫برجام دو حالت بیشتر وجود ندارد‪ :‬یا برجام همانی خواهد‬ ‫بود که طــرف غربی تعهد کرده که این رونــد به نفع ملت‬ ‫ایران است و یک تحول کیفی در نوع نگرش کشورهای‬ ‫غربــی و در راس انها امریــکا در قبال کشــورهایی مانند‬ ‫ایران تلقی می شود‪.‬‬ ‫حالت دیگر ان اســت که برجام به سرانجامی نرسد‬ ‫و کارشــکنی ها نیز عمال این توافق را نقض کند‪ .‬در این‬ ‫صورت عالوه بر اینکه یک تجربه جدید در تعامالت اینده‬ ‫در اختیار ملــت ایران خو اهد بود‪ ،‬تجربه ای برای ســایر‬ ‫کشورهای مســتقل خواهد بود و تعامالت بین المللی را‬ ‫برای ایران تسهیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هشدار به واشنگتن‬ ‫روحانی در سفر به نیویورک با کاخ سفید اتمام حجت کرد‬ ‫نصر اهلل تاجیک‬ ‫دیپلمات بازنشسته‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چندی قبل حسن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور ایران برای‬ ‫حضور در نشســت ســران جنبش غیر متعهدهــا و تحویل‬ ‫ریاســت دوره ای این جنبش به ونزوئال رفته و پس از ان به‬ ‫دعوت رسمی همتای کوبایی خود به هاوانا سفر کرد ‪ .‬وی‬ ‫سومین رئیس جمهوری ایران بود که بعد از پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی به این کشور سفر کرد‪.‬‬ ‫روحانی در جریان ســفر دو روزه خود به کوبا با رائول‬ ‫کاســترو‪ ،‬رئیس جمهور این کشــور درباره روابط دو جانبه‪،‬‬ ‫منطقه ای و بین المللی رایزنی و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫اولین سفر روحانی به کوبا و منطقه امریکای التین در‬ ‫ی نیز محمدجواد ظریف‪،‬‬ ‫حالی صورت گرفت که پیش از و ‬ ‫وزیر خارجه کشــورمان در ســفر دوره ای خود به امریکای‬ ‫التین به هاوانا ســفر کرده و با مقامات این کشور انقالبی‬ ‫دیدار و رایزنی کرد‪.‬‬ ‫همچنیــن پــس از پایــان ســفر امریــکای التین‪،‬‬ ‫رئیس جمهور کشــورمان با ســفر به نیویورک در سخنرانی‬ ‫خــود در هفتاد و یکمین نشســت ســاالنه مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل با بیان اینکه اهمال نسبت به اجرای برجام از‬ ‫ســوی ایاالت متحده‪ ،‬تخلفی بین المللی تلقی می شود و‬ ‫اعتراض جامعه جهانی را برخواهد انگیخت‪ ،‬گفت‪« :‬تعلل‬ ‫ایاالت متحده در اجرای تعهــدات قانونی اش در ماه های‬ ‫گذشته اشتباه راهبردی است که باید فورا جبران شود‪».‬‬ ‫انجام ســفر به امریکای التین توسط حسن روحانی‬ ‫در اخریــن ســال دوره ریاســت جمهوری گمانه زنی های‬ ‫بسیاری به همراه داشــت‪ .‬برخی این ســفر را نشانه پایان‬ ‫خوش بینــی روحانی به غــرب اعالم کردنــد و برخی ان را‬ ‫چرخش سیاست خارجی ایران از غرب به امریکای التین‬ ‫به عنوان حیاط خلوت واشنگتن به خصوص پس از ناامیدی‬ ‫از ایاالت متحده در اجرای تعهداتش پس از برجام دانستند‬ ‫اما در این باره باید گفت که اوال وی برای حضور در نشست‬ ‫سران جنبش غیر متعهدها به ونزوئال سفر کرد و ثانیا نباید‬ ‫رویکــرد وی را خوش بینی به غــرب توصیف کــرد‪ .‬بلکه‬ ‫باید گفت در واقع روحانی در دوره جدید در حوزه سیاســت‬ ‫ن تر شده است‪ .‬از سوی‬ ‫خارجی اش نسبت به گذشته واقع بی ‬ ‫ی از احتمال تغییر سیاست خارجی ایران می گویند‬ ‫دیگر برخ ‬ ‫که در این باره باید گفت که این مساله بعید به نظر می رسد‬ ‫زیرا سیاست خارجی کشور تنها توسط دولت و رئیس جمهور‬ ‫تدوین نمی شود و عوامل بسیاری در ان دخیل هستند‪ .‬تنها‬ ‫ممکن است تاکتیک ها فرق کند اما اصول اصلی سیاست‬ ‫خارجی ایران ثابت باقی می ماند‪.‬‬ ‫روحانی پــس از روی کار امدن به عنــوان یازدهمین‬ ‫رئیس جمهــور ایــران تالش کرد کــه با انجــام مذاکرات‬ ‫هســته ای و بســتن پرونده هســته ای کشــور در مجامع‬ ‫بین المللی وزنه های سنگین وصل شــده به پای سیاست‬ ‫خارجی کشور را باز کند‪ ،‬اکنون تیم حسن روحانی با دستیابی‬ ‫به توافق هسته ای با شــش قدرت جهان (ایاالت متحده‪،‬‬ ‫روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬فرانسه‪ ،‬انگلیس و المان) و لغو تحریم های‬ ‫هســته ای توانســت این وزنه ها را از پای سیاست خارجی‬ ‫ایران در عرصــه منطقه ای و بین المللی بــاز کند اما از این‬ ‫پس باید اعالم کند که چه برنامه ای برای اینده پیش رو در‬ ‫نظر گرفته است‪ .‬در همین راستا برخی از کارشناسان بر این‬ ‫باورند که سخنرانی حسن روحانی در نشست امسال مجمع‬ ‫عمومی سازمان ملل همانند سخنرانی های پیشین وی در‬ ‫این نشست دارای فکر‪ ،‬نظریه پردازی و پیشنهاد برای حل‬ ‫مشــکالت منطقه ای و از موضع قــدرت و اعتماد به نفس‬ ‫نبوده و از دو منظــر ضعیف تر بود‪ -1 .‬هم در یک مقایســه‬ ‫تطبیقی نسبت به سه سخنرانی پیشــین ایشان و ‪ -2‬نسبت‬ ‫به حجم مشکالت کنونی داخل کشور‪ ،‬منطقه و جهان که‬ ‫بســیار افزایش یافته و نیاز به ارائه پیشنهادات مفهومی و‬ ‫عملی بیشتر برای برون رفت از این مشکالت است‪.‬‬ ‫البته برخی این سخنرانی ضعیف را به مسائل مختلفی‬ ‫ربط داده و از ان انتقاد می کنند اما به نظر می رسد علت اصلی‬ ‫انجام چنین سخنرانی به دلیل مسائل داخلی به خصوص‬ ‫فشار مخالفان اســت‪ .‬به هر صورت اگر پذیرفته شود که‬ ‫ســخنرانی امســال نســبتا ضعیف بوده و این ضعف نیز به‬ ‫دلیل فشــارهای داخلی بوده و دولت در مقابل این فشارها‬ ‫منفعل شده اســت باید اذعان داشــت که چنین وضعیتی‬ ‫برای کشور خوب نیست و تبعات منفی حتی برای حکومت‬ ‫دارد‪ .‬یعنی در شــرایط ســخت کنونی داخلی و منطقه ای‬ ‫دولت باید خیلی با نشــاط و کارا باشــد و از انتقادها نهراسد‬ ‫و نقدها را نعمت بداند تا بتواند در شــرایط بــد احتمالی به‬ ‫وظایف و مسئولیت هایش عمل کند‪ .‬در واقع نکته اصلی‬ ‫این اســت که اگــر روحانی از اســتراتژی خــود در دوران‬ ‫پســابرجام مطمئن اســت باید با عزمی راســخ و از موضع‬ ‫قدرت دربــاره ان صحبت کنــد و در برابر فشــار مخالفان‬ ‫داخلی از ان دفاع کند‪ .‬باتوجه به اینکه کمتر از یک ســال‬ ‫به پایــان دوران ریاســت جمهوری حســن روحانــی باقی‬ ‫مانده ‪ ،‬برخی تحلیلگران بر این باورند که ممکن است تیم‬ ‫سیاست خارجی ایران همانند ایاالت متحده به دنبال تنش ‬ ‫یا تغییر جدی در این حوزه نباشد‪ ،‬اما در این باره باید گفت‬ ‫که ایاالت متحده ممکن اســت تا زمان برگزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا در ماه نوامبر دچار نوعی رکود شده‬ ‫باشد و نخواهد تغییرات محسوسی در حوزه سیاست خارجی‬ ‫خود در عرصه بین المللی ایجاد کند اما باتوجه به شــرایط‬ ‫بحرانــی منطقه‪ ،‬جمهوری اســامی ایران باید سیاســت‬ ‫خارجی بسیار فعالی اتخاذ کند‪.‬‬ ‫هم چنین یکــی از نکات قابــل توجه در ســخنرانی‬ ‫رئیس جمهور کشورمان در نشست ساالنه مجمع عمومی‬ ‫ســازمان ملل اظهــارات وی نســبت به هر گونــه تخلف‬ ‫واشــنگتن از مفاد برجام بود‪ .‬وی گفــت‪« :‬ایاالت متحده‬ ‫به خوبــی می داند کــه برجام‪ ،‬اکنــون یک ســند پذیرفته‬ ‫شــده چندجانبه اســت و اهمال نســبت به اجــرای ان از‬ ‫ســوی ایاالت متحده‪ ،‬تخلفــی بین المللی تلقــی خواهد‬ ‫شــد و اعتــراض جامعــه جهانــی را برخواهــد انگیخت‪.‬‬ ‫هر گونــه بدعهــدی در اجــرای برجــام‪ ،‬بــه بی اعتباری‬ ‫بیشــتر ایاالت متحده در ســطح جهان می انجامد‪ .‬تعلل‬ ‫ایاالت متحده در اجرای تعهــدات قانونی اش در ماه های‬ ‫گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فورا جبران شود‪.‬‬ ‫متاســفانه اینگونه اقدامات غیرقانونی مســبوق به سابقه‬ ‫است و اخرین نمونه ان رای دیوان عالی ایاالت متحده در‬ ‫تایید دســت اندازی به میلیاردها دالر اموال ملت ایران در‬ ‫سال های گذشته اســت‪ .‬این تجربه به دنیا نشان داد که‬ ‫گروه های فشار صهیونیستی می توانند از طریق مصوبات‬ ‫غیرقابــل دفاع کنگــره‪ ،‬حتــی عالی ترین نهــاد حقوقی و‬ ‫ل حقوق‬ ‫قضایی ایاالت متحده را به نقض بدیهی ترین اصو ‬ ‫بین الملل عرفی و قراردادی وادارند‪ ».‬‬ ‫برخی تحلیلگران از این اظهارات به عنوان هشــدار‬ ‫بهنگام روحانی به جانشــین باراک اوبامــا‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده صحبت می کنند‪ .‬این هشــدار پیامی جدی‬ ‫به جانشــین بعدی اوباما فرســتاد که برجام‪ ،‬توافقی میان‬ ‫هفت کشــور اســت که در صورت بروز هرگونــه خطایی از‬ ‫سوی رئیس جمهور بعدی ایاالت متحده‪ ،‬دنیا این کشور را‬ ‫به عنوان مقصر شکست توافق خواهد شناخت‪ .‬اما به نظر‬ ‫می رسد این اظهارات بیشتر از نگرانی نسبت به اینده برجام‬ ‫پس از روی کار امدن رئیس جمهور جدید در ایاالت متحده‬ ‫است‪ .‬زیرا ایران برای هشدار دادن در این باره ابزار عملی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫در واقع تهــران نســبت بــه رویکردهــای هیالری‬ ‫کلینتون کاندیــدای دموکرات هــا و دونالد ترامــپ نامزد‬ ‫جمهوریخواهان که قرار است یکی از انها پیروز انتخابات‬ ‫پیش رو در ایاالت متحده بوده و بر مسند ریاست جمهوری‬ ‫در این کشور بنشیند‪ ،‬نگران است‪ .‬اما به نظر می رسد ابراز‬ ‫چنین نگرانی هایی االن نه نیاز هست و نه کارساز‪ .‬زیرا برجام‬ ‫حاصل و برایند نیاز هر دو طرف بود‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دیپلماسی انتقادی‬ ‫امریکا در اجرای برجام سنگ اندازی می کند‬ ‫در پی ســفر اخیــر رئیس جمهــور‪ ،‬حســن روحانی‬ ‫به امریــکای جنوبی (ونزوئــا و کوبا) و در ادامه ســفر به‬ ‫نیویورک و حضور در مجمع عمومی ســازمان ملل‪ ،‬ایشان‬ ‫نکات و انتقاداتی را ایراد کردند‪ .‬درخصوص دالیل و هدف‬ ‫رئیس جمهور از طرح این مســائل باید گفت که انتقادات‬ ‫روحانی شــامل مســائل متعددی ازجمله برجام و مسائل‬ ‫منطقه ای می شــد‪ .‬در رابطه با مســاله برجام تعهداتی در‬ ‫به تروریسم کمک هم می کند و موجب تحریک منطقه و‬ ‫دامن زدن به قوم گرایی می شود و با کمک های مستمر و‬ ‫فراوان به گروه های تندرو سلفی و تکفیری نه تنها موجب‬ ‫تسلیح انها می شود بلکه ثبات و امنیت کشورها را به خطر‬ ‫می اندازد‪ ،‬این در حالی اســت که عربســتان سعودی به‬ ‫بهانه های مختلف ایران را به شــیعه گری در منطقه متهم‬ ‫می کند؛ بنابراین رئیس جمهور به این مساله انتقاد کردند‪،‬‬ ‫دکتر ظریف هم در سخنرانی هایشــان در شــورای روابط‬ ‫خارجی و نیز با انتشــار مقاالتی در مطبوعات این مسائل‬ ‫را متذکر شدند‪.‬‬ ‫با مطرح شــدن انتقــادات رئیس جمهــور به غرب‬ ‫توافق اصلی وجود داشــته که متاســفانه همــه توافقات‬ ‫اجرایی نشــد ‪ .‬امریکا ادعا می کند که بــه توافقات متعهد‬ ‫است و در ظاهر هم به کشورها اعالم می کنند که می توانند‬ ‫فعالیت های اقتصادی با ایران داشــته باشند‪ ،‬اما در عمل‬ ‫با اوردن بهانــه و ســنگ اندازی های مقابل شــرکت ها و‬ ‫معامله گران با ایران مانع انجام همکاری یا کند شدن روند‬ ‫ان می شوند‪ .‬موارد ذکر شــده ازجمله انتقاداتی بود که به‬ ‫امریکا شــد و می توان گفت تا حدودی نیــز اثرگذار بوده‬ ‫اســت‪ ،‬زیرا رئیس جمهور در ســخنرانی های بعدی شان‬ ‫اعالم کردند که امریکایی ها باتوجه به انتقادات ایراد شده‬ ‫روش و برنامه ای را ادامه خواهند داد که توافقات مربوط به‬ ‫برجام تسهیل و مشکالت و موانع برداشته شود‪ .‬بخشی از‬ ‫صحبت های رئیس جمهور هم به مسائل منطقه‪ ،‬سوریه‪،‬‬ ‫رفتارهای عربستان و باقی کشورهای منطقه خلیج فارس‬ ‫مربوط می شود‪.‬‬ ‫در رابطه با سوریه طبیعی اســت که بخش مربوط به‬ ‫تروریسم محور گفت وگوها بوده‪ ،‬اقای روحانی منتقد بودند‬ ‫که باتوجه به تضعیف شدن تروریسم در سوریه نباید اجازه‬ ‫داد که تروریسم دوباره تقویت شود بنابراین بمباران هوایی‬ ‫را که تروریست ها را سرکوب می کند تایید کردند و معتقدند‬ ‫که این روند باید تا از بین رفتن کامل تروریسم ادامه داشته‬ ‫باشــد‪ .‬رئیس جمهور منتقد بعضی از کشورهایی بودند که‬ ‫در این زمینه همــکاری نمی کنند؛ از جمله عربســتانی که‬ ‫ممکن است این شائبه شکل بگیرد که ایا دوره خوش بینی‬ ‫رئیس حسن روحانی به غرب به اتمام رسیده است؟ در این‬ ‫خصوص باید متذکر شد که مفهوم این انتقادات این نیست‬ ‫که رئیس جمهور درصددند تا اعالم کنند رابطه ما با غرب‬ ‫تمام شده و تعهدات برجام منتفی است‪ ،‬بلکه غرض این‬ ‫بود که به انها بفهمانیم ما متوجه اشــتباهاتی که صورت‬ ‫می گیرد‪ ،‬هستیم و تذکر دادند که کشــورهایی در منطقه‬ ‫به طور جد از تروریســم حمایت می کننــد و امنیت غرب را‬ ‫هم به خطر انداخته اند اما غرب تماشاچی این بازی است‪.‬‬ ‫تذکراتی را هم که در رابطه با برجــام دادند با هدف‬ ‫راه گشایی و برداشتن موانع و مشکالت اجرای برجام بود‬ ‫که باتوجه به مصاحبه های صورت گرفته بعدی می توان‬ ‫ادعا کرد که گوش شــنوایی هم وجود داشته و به صورت‬ ‫مســتقیم یا غیرمســتقیم قول هایی هم داده شده است‪.‬‬ ‫بنابراین این برخورد نوعی دیپلماســی اســت تــا بتوان با‬ ‫فشــار اوردن در راســتای منافع ملی‪ ،‬منافع دیگری را نیز‬ ‫کسب کرد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم در باب سیاست خارجی حسن روحانی‬ ‫نســبت به غرب طی ســه دوره؛ ابتدای ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫طی مذاکرات برجــام و بعد از توافقات صــورت گرفته در‬ ‫برجام بگوییم متوجه می شویم که سیاست دولت روحانی‬ ‫گفت وگو ســت تا از طریق مذاکرات تحریم ها را بشکند و‬ ‫توافقاتی با غرب و گروه ‪ 5+1‬داشته باشــد‪ .‬در این راستا‬ ‫عبدالرضا فرجی راد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان‬ ‫می توان گفــت در قدم اول اقای روحانــی موفق بوده اما‬ ‫دستیابی به دســتاوردها و نتایج این توافقات فرازونشیب‬ ‫دارد‪ ،‬همان گونه که شــاهدیم بخش هایی از ان در حال‬ ‫انجام شدن اســت و بخش هایی نیز با موانع روبه رو شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫البته کســی هم از ابتدا انتظار اجرایی شدن تمام و‬ ‫کمال تعهدات را نداشــت‪ ،‬زیرا ایران ‪ 37‬سال است که با‬ ‫امریکا رابطه ندارد‪ ،‬در روابط با اروپا تحریم شــده بود‪ ،‬از‬ ‫ی علیه ایران‬ ‫طرف شورای امنیت و سازمان ملل تحریم های ‬ ‫اجرا شده بود و به همین جهت مبادالت و تعامالت مان با‬ ‫کشــورهای دنیا کاهش یافته‪ ،‬ارزهایمــان در بانک های‬ ‫بعضی از کشورها که طی ســال های گذشته مسدود شده‬ ‫بود باید برگردانده شــود امــا در حال حاضر این کشــورها‬ ‫مایل نیستند به سرعت روابط از ســرگرفته شود چون باید‬ ‫مطالبات ایران را پس بدهند‪ ،‬اما انها می خواهند پول های‬ ‫مسدود شده ایران در بانک ها و حساب ذخیره شان تا جایی‬ ‫که ممکن است محفوظ باشــد زیرا موجب تقویت اقتصاد‬ ‫کشورشــان می شــود‪.‬اما از منظر دیگر اگر به مساله نگاه‬ ‫کنیم بعد از توافقات برجام اروپا بیش از هر زمان دیگری‪،‬‬ ‫متوجه نقش اساســی ایران شده اســت و از سوی دیگر‪،‬‬ ‫مســائل ژئوپلتیکی خاورمیانه‪ ،‬اروپــا را ازار می دهد‪ .‬انها‬ ‫اکنون از تروریسم افسارگسیخته داعش احساس ناامنی‬ ‫می کنند و بی ثباتی در حال تهدید اروپا ست‪ .‬موج گسترده‬ ‫پناهندگی از خاورمیانه بــه اروپا امــروز مهم ترین بحران‬ ‫اروپایی ها شد ه و اروپا می داند کلید ایجاد ثبات و امنیت در‬ ‫خاورمیانه در دستان ایران است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬با اجرایی شــدن برجام و متعاقب ان‬ ‫رفــع تحریم ها‪ ،‬زمینه هــای الزم برای گســترش روابط و‬ ‫همکاری های اقتصادی ایــران و اتحادیه اروپایی فراهم‬ ‫شده است‪.‬همچنین باید یاداور شــد‪ ،‬عربستان دیگر ان‬ ‫اهمیت پیشــین خود را به عنوان محور خلیج فارس برای‬ ‫کشورهای اروپایی ندارد‪ .‬ممکن اســت اروپا این نکته را‬ ‫به زبان نیاورد اما روزانه رسانه های غربی‪ ،‬اندیشکده ها و‬ ‫دستگاه های اطالعاتی غربی از نقش مخرب عربستان در‬ ‫خاورمیانه و نقش منفی این کشــور در گسترش تروریسم‬ ‫گزارش می دهند‪ .‬انها می دانند کمک ایران در روند مبارزه‬ ‫با تروریســم حیاتی است‪ .‬مجموع این بســترها و عوامل‬ ‫موجب می شــود تــا بگوییم بســترهای بهتر و بیشــتری‬ ‫برای توســعه روابط و همکاری های مختلــف میان ایران‬ ‫و اتحادیه اروپایی بیش از هر زمان دیگری فراهم است‪.‬‬ ‫با همه این تفاســیر وقتی کشــوری تحریم گسترده‬ ‫می شــود‪ ،‬موانع مختلفی بعــد از برداشــتن تحریم و بعد‬ ‫از ان توافقات صــورت گرفتــه‪ ،‬ایجاد می شــود که باید‬ ‫این مشــکالت و موانع را قدم به قدم از پیش رو برداریم‪.‬‬ ‫بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیاست خارجی دولت‬ ‫روحانی‪ ،‬براســاس گفت وگو و مذاکره اســت که در وهله ‬ ‫اول بایــد توافق کــرد در مرحلــه دوم می بایســت روابط‬ ‫اقتصادی با کشــورهای جهان را تسهیل کرد‪ ،‬مطالبات و‬ ‫پول های ایران از سایر کشورها را پس گرفت‪ ،‬تا در نهایت‬ ‫با گشایشی که در امور ایجاد می شود بتوان سرمایه خارجی‬ ‫را به کشور وارد کرد‪ ،‬صادرات نفت را بیشتر و حتی تقویت‬ ‫کرد و با رشد اقتصادی به وجود امده و اوردن تکنولوژی و‬ ‫صنعت نو‪ ،‬کشور را به توسعه و پیشــرفت رساند‪ .‬بنابراین‬ ‫باید گفت که دیپلماســی رئیس جمهور یک نوع سیاست‬ ‫مدارا ست تا بتواند مشــکالت کشــور را حل و راه را برای‬ ‫توسعه و پیشرفت ایران باز کند‪.‬‬ ‫اعتبار بر باد رفته‬ ‫ترامپ و هیالری هشدارهای روحانی را جدی می گیرند‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪6‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫پس از سفر حسن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان‬ ‫به امریکای التین و دیدار با مقامات این کشور‪ ،‬برخی این‬ ‫تحلیل را بیان کردند که دولت یازدهم دست از خوش بینی‬ ‫نسبت به غرب و به خصوص امریکا برداشــته و نگاه خود‬ ‫را به ســوی مناطق دیگر جهان از جملــه امریکای التین‬ ‫معطوف کرده اســت‪ .‬در این باره در درجه اول باید گفت‬ ‫که هر گونه گســترش روابــط و نفوذ ایران با کشــورهای‬ ‫دیگر باید در راستای منافع ملی کشور باشد‪ .‬پس از اینکه‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا در دوران پســا برجام چندان تمایل‬ ‫به سرمایه گذاری نداشــتند‪ ،‬ایران ناچار شــد برای نشان‬ ‫دادن اینکه درهای بازارهای کشورهای دیگر روی تهران‬ ‫باز است یک نیم نگاهی به افریقا و امریکای التین داشته‬ ‫باشــد که در این باره می توان به سفر محمد جواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیر خارجه ایران به افریقا و امریکای التین اشــاره کرد؛‬ ‫اما باید بر این نکته تاکید کرد که این کشــورها ورشکسته‬ ‫و اوضاع اقتصادی خوبی ندارند و هم چنین از نظر سیاسی‬ ‫نامشــروع و زاییده کودتا هســتند‪ .‬بر همین اســاس این‬ ‫کشــورها نمی توانند بــه اقتصاد کشــورمان کمک کنند و‬ ‫تنها از نظر کســب نظر مثبت انها در مجامــع بین المللی‬ ‫مانند اوپک و‪ ...‬مهم هســتند‪ .‬در این راســتا باید یاداور‬ ‫شد که سرمایه گذاری های ســخاوتمندانه ای که محمود‬ ‫احمدی نژاد در دولت نهــم و دهم انجــام داد‪ ،‬تنها برای‬ ‫نشان دادن این مساله بود که ایران در حیاط خلوت امریکا‬ ‫نفوذ دارد ‪ .‬با این حال باتوجه به اینکه کوبا به تازگی روابط‬ ‫خود را با امریکا از سر گرفته شرایط تا حدودی در مناسبات‬ ‫این کشــور فرق می کند‪ .‬اما در کل کشــورهای امریکای‬ ‫التین فقیر هســتند و توانایی الزم را ندارند که به اقتصاد‬ ‫ایر ان جان تــازه ای بدمند‪ .‬تنها با ســفر به این کشــورها‬ ‫می توان از افزایش نفود خود و استفاده از ارای انها به نفع‬ ‫خود بهره برد‪.‬‬ ‫همچنین درباره سخنرانی حســن روحانی در هفتاد و‬ ‫یکمین نشست ساالنه سازمان ملل و تاکید بر لزوم پایبندی‬ ‫امریکابرتعهداتتوافقهسته ایوهشدارنسبتبههر گونه‬ ‫تخطی از تعهدات در دوران پسابرجام باید گفت‪ ،‬این پیام از‬ ‫سوی رئیس جمهور ایران خطاب به مقامات امریکایی الزم‬ ‫و ضروری بود‪ .‬زیرا با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا در نوامبر پیش رو‪ ،‬دونالد ترامپ‬ ‫نامزد جمهوریخواهان از بسیاری از اظهارات تند و تیز خود‬ ‫در اوایل کمپین انتخاباتی اش دست برداشته است‪ .‬از این‬ ‫اظهارات می توان به سخنانش درباره پاره کردن برجام اشاره‬ ‫کرد‪.‬و یاکنوندیگرچنیناظهاراتیدربارهتوافقهسته ای‬ ‫ایران بیان نمی کند‪ .‬در واقع خو د ترامپ نیز به خوبی می داند‬ ‫ چنین اقدامی را نمی تواند انجام دهد‪ ،‬زیــرا انجام این کار‬ ‫به معنای بازی با پرســتیژ کشــورش در عرصه بین المللی و‬ ‫حتی نزد متحدان این کشــور به خصوص اروپایی ها ست و‬ ‫واشنگتن با انجام این اقدام در عرصه بین المللی اعتبارش را‬ ‫از دست می دهد‪ .‬در واقع اظهاراتی مانند پاره کردن توافق‬ ‫هسته ای بسیار بعید به نظر می رســد‪ .‬در واقع ترامپ برای‬ ‫جمع کردن ارای برخی از شهروندان تندرو امریکا در کمپین‬ ‫انتخاباتی اش این اظهــارات را بیان کرده بــود‪ .‬در مقابل‬ ‫اظهارات حســن روحانی در نشست ساالنه مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل خطاب به جانشین باراک اوباما رئیس جمهور‬ ‫امریکا نشــان داد کــه ایران نیــز می توانــد در برابر چنین‬ ‫اظهارات کاندیداهای ریاســت جمهوری این کشور از خود‬ ‫واکنش نشان دهد‪.‬‬ ‫دراینمیانبرخیبراینباورندکهسخنرانیاخیرحسن‬ ‫روحانی‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان در مجمع عمومی سازمان‬ ‫مللنسبتبهسخنرانی هایگذشتهویدردوره هایپیشین‬ ‫ضعیف تر بوده و دلیل این امر فشارهای جناح های مخالف‬ ‫برجام بوده است‪ ،‬در این باره باید به این نکته اشاره کرد که‬ ‫مقامات ایران در مالقات های محرمانــه ای که با مقامات‬ ‫امریکاییداشته اند‪،‬اعالمکردندکهاگرامریکاشبکهبانکی‬ ‫کشورشرابهسویایرانبازنکندوکشورهایاروپایینتوانند‬ ‫به راحتی و بدون وجود موانع حقوقی و مالی با ایران همکاری‬ ‫داشــته و ســرمایه گذاری نکنند در این صورت این فضا در‬ ‫داخل کشور کامال به نفع مخالفان برجام و گروه های دست‬ ‫راستی خواهد بود و اگر این فضا تا زمان برگزاری انتخابات‬ ‫اتی ریاســت جمهوری در ایران ادامه پیدا کند و تغییری در‬ ‫وضعیت معیشتی مردم ایجاد نشود‪ ،‬شانس پیروزی انها در‬ ‫انتخابات باال می رود و این شرایط به نفع جامعه بین المللی‬ ‫به خصوصغربنخواهدبود‪.‬برهمیناساسرئیس جمهور‬ ‫بین الملل‬ ‫کشورمان در سخنرانی اخیر خود در مجمع عمومی سازمان‬ ‫مللبه گونه ایصحبتکردکهدرانهممالحظاتمورد نظر‬ ‫غرب و هم مخالفان داخلی به اصطالح دلواپســان لحاظ‬ ‫شده بود‪ .‬در این ســخنرانی وی تالش کرد که به کشوری‬ ‫توهین نشده و به فضای داخلی لطمه ای وارد نشود و مورد‬ ‫مواخذه جناح دلواپســان قرار نگیرد‪ .‬بر همین اساس تمام‬ ‫سخنرانی وی تحت یک پوشــش کنترل شده قرار داشت‪.‬‬ ‫اظهارات او بیشتر مسالمت امیز بود تا همه طرفین در داخل‬ ‫و خارج از کشــور از ان راضی باشــند‪ .‬البته برخی از جمله‬ ‫نگارنده این یادداشــت‪ ،‬این انتظار را داشتند که در حاشیه‬ ‫نشست ساالنه مجمع عمومی سازمان ملل تعداد دیدار های‬ ‫حسن روحانی با مقامات سطوح عالی کشورهای دیگر بیش‬ ‫از این باشد‪ .‬اکنون سوال این است که باتوجه به تحوالت‬ ‫منطقه ای و پویایی ان در اخرین ســال ریاســت جمهوری‬ ‫حسن روحانی شــاهد تغییراتی در حوزه سیاست خارجی در‬ ‫عرصه منطقه ای و بین المللی خواهیم بود ؟ در این باره برخی‬ ‫بر این باورند که رئیس جمهور کشــورمان در اخرین ســال‬ ‫ریاســت جمهوری اش تالش خواهد کرد در حوزه سیاست‬ ‫خارجی کمترین تنش را چه در منطقه و چه در جهان داشته‬ ‫باشد ‪ .‬در پاسخ به این سوال باید گفت‪ ،‬این تحلیل تا حدی‬ ‫درست است‪ .‬باید حسن روحانی تمام تالش خود را بکند تا با‬ ‫ایجاد فضایی ارام سرمایه گذاری خارجی را در ایران افزایش‬ ‫دهد‪ .‬تورم و نرخ بیکاری کاهش یابد و به طور کلی به گونه ای‬ ‫رفتار کند که تغییرات مثبتی در دوران پســابرجام در زندگی‬ ‫روزانه مردم ایجاد شــود و ملت ایران بتوانند تاثیرات برجام‬ ‫را در معیشت خود به خوبی احســاس کنند‪ .‬اکنون باتوجه‬ ‫به اظهارات مطرح شــده و دیدار های انجام شده مقامات‬ ‫امریکایی با اجرای تعهدات خود در همین مســیر در برجام‬ ‫تالش خواهند کرد‪ .‬در همین راســتا فروش هواپیماها به‬ ‫ایران خود نشانه مثبتی در دوران پسابرجام است‪ .‬امیدواریم‬ ‫این گونه نشانه ها در اینده پیش رو توسعه یابد‪.‬‬ ‫اکنــون باتوجه به شــرایط حاکــم و تعلــل غرب در‬ ‫همکاری با ایران در دوران پســا برجام برخــی صحبت از‬ ‫احتمال چرخش سیاســت خارجی ایران به ســمت شرق‬ ‫می کنند‪ .‬در این باره باید تاکید کرد که ایران نباید دســت‬ ‫به چنین رویکردی بزند بلکه تهران باید دیدارهای خود را‬ ‫با غرب به خصوص با اروپایی ها برای افزایش همکاری ها‬ ‫از جمله توسعه روابط اقتصادی و تجاری ادامه دهد‪ .‬اروپا‬ ‫می تواند نقش ســازنده ای در بهبود وضعیت اقتصادی و‬ ‫ســرمایه گذاری خارجی در کشور داشته باشــد ؛ برهمین‬ ‫اســاس ما باید برای رفع موانع ایجاد شــده توسط امریکا‬ ‫همکاری‬ ‫ ‬ ‫از جلوی پای شــرکت ها‪ ،‬بــا صنایع اروپایــی به‬ ‫بپردا زیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان دوران ماه عسل‬ ‫احتمال دارد واشنگتن از دولت فعلی عبور و به سمت رویارویی برود‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪7‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫رویکرد ریاست جمهوری اسالمی ایران در مصاحبه‬ ‫مطبوعاتی بعد از شــرکت در اجالســیه ‪ 71‬مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل بیانگر واقعیت های جدیدی درباره چگونگی‬ ‫پایان یافتن یا تداوم تحریم هــا در روابط اقتصادی ایران‪،‬‬ ‫کشــورهای اروپایــی و ایاالت متحده امریکاســت‪ .‬حتی‬ ‫ولی الله سیف در ‪ 7‬مهرماه ‪ ،1395‬کشورهای اروپایی را به‬ ‫مدد طلبیده و بر این موضوع تاکید داشت که اجرای برجام‬ ‫نیازمند پایان دادن به تحریم های اقتصادی امریکا و جهان‬ ‫غرب علیه ایران است‪.‬‬ ‫اگرچــه مقامــات اصلــی دولــت روحانــی و به ویژه‬ ‫کارگزاران دیپلماســی هســته ای بر این اعتقــاد بودند که‬ ‫تحریم های اعمال شده علیه ایران به گونه تدریجی پایان‬ ‫خواهد یافت‪ ،‬اما واقعیت ان اســت که تا پایان تحریم ها‬ ‫دوران طوالنی وجود خواهد داشت‪ .‬تحریم های اقتصادی‬ ‫امریکا و جهان غرب علیه ایــران در حالی ادامه پیدا کرده‬ ‫ی در گزارش‬ ‫که امانو‪ ،‬مدیرکل اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫خود به شورای امنیت ســازمان ملل بر این موضوع تاکید‬ ‫داشته که ایران به تمامی تعهدات خود در قالب برنامه جامع‬ ‫اقدام مشترک پایبند و متعهد بوده است‪.‬‬ ‫اگرچــه رویکردهــای مختلفــی درباره علــل تداوم‬ ‫تحریم ها وجود دارد‪ ،‬اما یک دلیل از اهمیت بیشــتری در‬ ‫تبیین واقعیت های موجود برخوردار است‪ .‬عدم توازن بین‬ ‫داده ها و ستانده های مربوط به توافق هسته ای را می توان‬ ‫علت اصلی تــداوم تحریم ها دانســت‪ .‬ادبیات سیاســی‬ ‫رئیس جمهور جدید معطوف به حل مشــکالت اقتصادی‬ ‫ایران در ‪ 100‬روز بوده است‪ .‬بیان چنین رویکردی به مفهوم‬ ‫نگرشی شتاب زده به دیپلماسی هسته ای برای رسیدن به‬ ‫توافق جامع با جهان غرب است‪ .‬در سال های ‪ 1392‬به بعد‬ ‫تحریم های اعمال شده دغدغه اصلی شهروندان و نخبگان‬ ‫سیاسی ایران محسوب می شد‪.‬‬ ‫رویکــرد رئیس جمهور اســامی ایــران معطوف به‬ ‫این نکته اســت که تحریم ها یکی از اجزای فراموش شده‬ ‫ی که‬ ‫تعهــدات امریکا و جهان غــرب خواهد بــود‪ .‬در حال ‬ ‫ساختار سیاسی امریکا روند گسترش تحریم ها را علیه ایران‬ ‫در پیش گرفته اســت‪ .‬چنین وضعیتــی نمی تواند به منزله‬ ‫پایان دادن بــه تحریم های اقتصــادی و راهبردی امریکا‬ ‫علیه ایران در کوتاه مدت باشد‪ .‬وزیر امورخارجه ایران نیز‬ ‫در حاشیه نشست اجالســیه مجمع عمومی سازمان ملل‪،‬‬ ‫تالش هــای زیادی برای رســیدن به توافــق در چارچوب‬ ‫دیپلماسی دوجانبه و فرایندهای چندجانبه وزرای امورخارجه‬ ‫ایران‪ ،‬کشــورهای ‪ 5+1‬و کمیســاریای سیاست خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا به انجام رســاند‪ .‬تالش هایی که نتوانســت‬ ‫نتیجه عملی موثری برای ارتقای دستاوردهای اقتصادی‬ ‫دولت در ازای اجرای تعهدات برجام باشد‪.‬‬ ‫‪ .1‬دیپلماسی نیویورک در جهت پایان بخشیدن‬ ‫به تحریم ها‬ ‫تالش های دیپلماتیک برای پایان دادن به تحریم ها‬ ‫در حاشیه نشست مجمع عمومی ملل متحد انجام گرفت‪.‬‬ ‫در این ارتباط‪ ،‬حتی جلسه نمادینی به یاد دوران دیپلماسی‬ ‫هســته ای در نیویــورک برگــزار شــد‪ .‬اگرچه دیپلماســی‬ ‫هسته ای به نتایجی در حوزه کاهش محدودیت های بیمه‬ ‫و فرایند انتقال نفت انجامیده اما این امر به گونه ای متوازن‬ ‫در حوزه های مالی‪ ،‬بانکی و پولی انعکاس نداشــته است‪.‬‬ ‫اگرچه هم اکنون صادرات نفت ایــران افزایش یافته‪ ،‬اما‬ ‫انتقال درامدهای ناشــی از فروش نفت با محدودیت های‬ ‫بانکی روبه روست‪.‬‬ ‫عبــور از تحریم هــای اعمال شــده در چارچــوب‬ ‫قطعنامه هــای شــش گانه شــورای امنیت ســازمان ملل‬ ‫علیه ایــران محور اصلی گفتمان دیپلماســی هســته ای‬ ‫و همکاری های ســازنده مقامــات اجرایی جدیــد ایران با‬ ‫کشورهای گروه ‪ 5+1‬بوده است‪ .‬پایان دادن به تحریم ها‬ ‫محور اصلی دیپلماسی هسته ای ایران بوده است‪ .‬تاکنون‬ ‫تمامی مقامات اجرایــی و دیپلماتیک ایــران بر موفقیت‬ ‫مذاکرات هســته ای برای پایان دادن به تحریم ها تاکید‬ ‫داشــته اند‪ .‬اجالســیه نیویورک را می تــوان نقطه عطف‬ ‫جدیدی دانســت که کارگزاران سیاســت خارجی ایران از‬ ‫تداوم تحریم های مالی و بانکی شکایت داشتند‪.‬‬ ‫هم اکنون نشــانه های جدیدی از گفتمان سیاســی‬ ‫و ادبیات راهبردی در حال ظهور اســت کــه تالش دارد تا‬ ‫زیرساخت های الزم برای بازتولید گفتمانی را به وجود اورد‬ ‫که از یکسو با واقعیت های برجام هماهنگی داشته باشد و‬ ‫از طرف دیگر بتواند زمینه های الزم برای توجیه تالش های‬ ‫دولــت در روند پایــان دادن بــه تحریم ها را نشــان دهد‪.‬‬ ‫گفتمان انتقاد از امریکا را می توان به عنوان گام نخســت‬ ‫فرایندهای انتخاباتی سال ‪ 1396‬دانست‪.‬‬ ‫چنین رویکردی به معنای ان است که دولت به جای‬ ‫انکه پاسخگوی انتقادی رقبای انتخاباتی باشد‪ ،‬از ادبیاتی‬ ‫بهره می گیرد که ناکارامدی برای پایــان یافتن تحریم ها‬ ‫را به جای تمرکز بر مفاد و محتوای برجــام به الگوی رفتار‬ ‫دولت هایی معطوف می کند که الگوی رفتاری این دولت ها‬ ‫برای بسیاری از کارشناســان موضوعات راهبردی امریکا‬ ‫از جمله تحریم های اقتصادی اشــکار بوده است‪ .‬به این‬ ‫ترتیب‪ ،‬روند انتقاد از سیاست های تداوم تحریم اقتصادی‬ ‫و الگوی کنش در رفتار منطقــه ای و بین المللی امریکا در‬ ‫اینده ای نزدیک ادامه خواهد یافت‪.‬‬ ‫چنین رویکردی با مفاهیم و ادبیات یک سال گذشته‬ ‫کامال متفــاوت به نظــر می رســد‪ .‬واقعیت ان اســت که‬ ‫تاکنــون دولــت و تمامی کارگــزاران اجرایی بــر موفقیت‬ ‫برنامه جامع اقــدام مشــترک تاکید داشــته اند‪ .‬وقتی که‬ ‫ولی الله سیف‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی ایران در چارچوب‬ ‫اجالسیه بانک جهانی به نیویورک رفت‪ ،‬در جلسه سخنرانی‬ ‫شورای روابط خارجی واشــنگتن نیز شرکت کرده و بخشی‬ ‫از واقعیت های مربــوط به تــداوم محدودیت های مالی‪،‬‬ ‫پولی و بانکی ناشــی از تحریم را بیان داشــت‪ .‬هم اکنون‬ ‫ادبیات جدیدی در حال ظهور است که عامل اصلی تداوم‬ ‫تحریم ها و محدودیت های اقتصادی علیه ایران را ناشی از‬ ‫عدم همکاری های سازنده دولت امریکا می داند‪.‬‬ ‫برخی از مقامات اجرایی ایران از رویکرد ارائه شــده‬ ‫توســط رئیس بانک مرکزی ایران انتقاد داشتند‪ .‬در حالی ‬ ‫که ســیف تالش داشــت تا خود را با واقعیت هــای مالیه‬ ‫بین المللــی در مورد چگونگــی پایان دادن بــه تحریم ها‬ ‫تطبیق دهد‪ .‬در روند اجالســیه ‪ 71‬سالیانه مجمع عمومی‬ ‫ســازمان ملل نیــز رئیس جمهور اســامی ایــران بر این‬ ‫موضوع تاکید داشت که امریکا در اجرای برجام‪ ،‬بخشی از‬ ‫محدودیت های دوران تحریم را ادامه داده که این امر منجر‬ ‫به بدبینی بیشتر کارگزاران اجرایی و جامعه ایرانی نسبت به‬ ‫سیاست های امریکا شده است‪.‬‬ ‫‪ .2‬انگاره هــای دولــت دربــاره برجــام‪ ،‬تــداوم‬ ‫تحریم ها و الگوی رفتاری جهان غرب‬ ‫درباره علــل ظهور نگــرش انتقادی دولــت و رئیس‬ ‫دیپلماســی هســته ای ایران در نیویورک و دربــاره تداوم‬ ‫تحریم های اقتصادی‪ ،‬انگاره هــای مختلفی وجود دارد‪.‬‬ ‫واقعیت ان اســت که ســاختار دیپلماتیک ایــران هنوز به‬ ‫واقعیت های تداوم تحریم اشــاره ندارد‪ .‬نگرش انتقادی‬ ‫نســبت به الگوی رفتاری امریکا در قبال ایــران به عنوان‬ ‫بخشی از «قصور دیپلماتیک» تلقی شده و هیچ گاه از ان‬ ‫به عنوان «نقض برجام » نام برده نمی شود‪ .‬چنین رویکردی‬ ‫به مفهوم ان اســت که ادبیات انتقادی نسبت به سیاست‬ ‫تحریم در قالــب انگاره های دیپلماتیــک و حقوقی به کار‬ ‫گرفته می شود‪.‬‬ ‫مفاهیــم و ادبیات انتقادی در شــرایطی اغاز شــده‬ ‫که دولت امریکا به دلیــل رقابت هــای انتخاباتی قادر به‬ ‫هیچ گونه انعطــاف در برابر ایــران نخواهد بــود‪ .‬از همه‬ ‫مهم تــر انکــه اگر هــر یــک از کاندیدهــای رقابت های‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریــکا بــه قدرت برســد‪،‬‬ ‫مطلوبیــت چندانی بــرای بازســازی سیاســت اقتصادی‬ ‫براساس همکاری های ســازنده با ایران نخواهد داشت‪.‬‬ ‫چنین فرایندی نشــان می دهد که میزان تعهد و سازگاری‬ ‫دولت جدید امریکا در ارتباط با برنامه جامع اقدام مشترک‬ ‫و کاهش تحریم های اقتصادی ایران کمتر از دولت باراک‬ ‫اوباما خواهد بود‪.‬‬ ‫در حالی که ایران تمامی تعهدات خــود در ارتباط با‬ ‫برنامه جامع اقدام مشترک را انجام داده است‪ .‬سخنگوی‬ ‫فارســی زبان وزارت امــور خارجه امریکا بــر این موضوع‬ ‫تاکید داشته است که ایران تمامی تعهدات خود را انجام‬ ‫داده است‪ .‬بیان چنین رویکردی به مفهوم ان است که در‬ ‫ازای انجام تعهدات هســته ای ایران که در فضای فراتر‬ ‫از پروتکل الحاقی تنظیم شــده‪ ،‬می بایســت وعده های‬ ‫ارائه شــده از ســوی مقامات ایرانی در مــورد پایان یافتن‬ ‫تحریم ها بعد از برنامه جامع اقدام مشترک‪ ،‬نتیجه عملی‬ ‫پیدا می کرد‪.‬‬ ‫‪ .3‬تاثیر تداوم تحریم ها بر اینده رفتار سیاست‬ ‫خارجی دولت روحانی‬ ‫رویکرد دیپلماســی رســمی ایران نســبت به امریکا‬ ‫و جهان غرب براســاس نشــانه هایی از همکاری ســازنده‬ ‫شــکل گرفت‪ .‬اگرچه امــکان تبیین این موضــوع وجود‬ ‫دارد که بــاراک اوباما تــاش زیــادی به انجام رســاند تا‬ ‫محدودیت های راهبــردی علیه ایران را کنتــرل نماید اما‬ ‫واقعیت ان اســت که ســاختار قدرت در ایــاالت متحده‬ ‫به گونه ای سازماندهی شــده که مقابله با ایران را می توان‬ ‫به عنوان بخش اجتناب ناپذیر چنین سیاســتی دانســت‪.‬‬ ‫محدودیت های کنگره و سیاست های تهاجمی که از سوی‬ ‫البی های اسرائیل محور ســازماندهی می شود‪ ،‬نتیجه ای‬ ‫جز مقابله با ایران و محدودسازی با قابلیت های راهبردی‬ ‫ایران را نخواهد داشت‪ .‬ریشــه اصلی چنین مشکالتی را‬ ‫می توان ناشی از فرایند شتاب زده در دیپلماسی هسته ای‬ ‫دانســت‪ .‬عدم توازن بین زمــان اجرای تعهــدات ایران و‬ ‫ایاالت متحده علت اصلی شکل گیری دغدغه های موجود‬ ‫بین کارگزاران سیاســی و سیاست خارجی خواهد بود‪ .‬این‬ ‫امر نشــان می دهد که موضوع «عــدم اطمینان» همواره‬ ‫به عنوان یکی از مفاهیم اصلی سیاست بین الملل در روند‬ ‫دیپلماسی هســته ای مورد توجه کارگزاران اجرایی و گروه‬ ‫مذاکره کننده قرار نداشته است‪.‬‬ ‫نتایج برجام برای اهداف دیپلماتیک و راهبردی ایران‬ ‫موثر و مطلوب نبوده است‪ .‬طیف گسترده ای از حوزه های‬ ‫مالی‪ ،‬بانکی و تجاری ایران تحت تاثیر سیاست های تحریم‬ ‫قرار گرفته اند‪ .‬واقعیت های بازار مسکن‪ ،‬صنعت‪ ،‬بورس و‬ ‫حوزه مالی بانکی ایران نشان می دهد که اثار تحریم هنوز‬ ‫باقی بوده و بــرای پایان دادن به چنیــن محدودیت هایی‬ ‫نیازمند اراده ملــی خواهد بود‪ .‬در شــرایط بعــد از اجرای‬ ‫تعهدات ایران در برنامه جامع اقدام مشــترک‪ ،‬نتایج مورد‬ ‫نظر تیم دیپلماسی هسته ای حاصل نگردیده است‪ .‬چنین‬ ‫وضعیتی مشــکالت و مخاطرات امنیتی جدیدی را برای‬ ‫ایران ایجــاد خواهد کرد‪ .‬کشــوری که قدرت خــود را در‬ ‫فرایند دیپلماسی از دست بدهد‪ ،‬قادر نخواهد بود تا چنین‬ ‫اهدافی را در شرایط تهدید و منازعه به دست اورد‪ .‬مطلوبیت‬ ‫و اثربخشــی هر فراینــد دیپلماتیک و امنیتــی را می توان‬ ‫براساس نتایج ان مورد سنجش قرار داد‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫رویکرد سیاســت خارجی ایــران در دولــت یازدهم‬ ‫معطوف بــه همکاری های ســازنده برای پایــان دادن به‬ ‫تحریم های اقتصادی و محدودیت هــای راهبردی علیه‬ ‫ایران بوده اســت‪ .‬تالش های زیادی بــرای تحقق چنین‬ ‫هدفی انجــام گرفــت‪ .‬در حالی که هرگونــه تالش بدون‬ ‫توجه بــه فضای محیــط بین الملــل و الگوهــای رفتاری‬ ‫دولت ها نمی تواند نتایج مثبت و سازنده ای را ایجاد نماید‪.‬‬ ‫به همان گونه ای که دولت امریکا الگــوی مربوط به گذار‬ ‫از خاتمی را در دســتورکار قــرار داد‪ ،‬احتمــال به کارگیری‬ ‫سازوکارهای مشابهی از ســوی دولت اینده امریکا نسبت‬ ‫به همکاری های سازنده و الگوی کنش دیپلماتیک ایران‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫کارگزاران جدید امریکا احساس می کنند که به اهداف‬ ‫و مطالبات خود نائل شــده اند‪ ،‬بنابراین هیچ گونه ضرورتی‬ ‫برای پاسخ به انتظارات ایران نمی بینند‪ .‬مقامات ایرانی نیز‬ ‫احساس می کنند که تکالیف خود را اجرا کرده اما هیچ گونه‬ ‫حقوق و مطالبه موثری برای پایان دادن به محدودیت های‬ ‫اقتصادی و تحریم های بین المللی اعمال شــده به دست‬ ‫نیاورده اند‪ .‬در چنین شــرایطی امکان بازتولید روش هایی‬ ‫وجود دارد که زمینه های الزم برای رقابت‪ ،‬گسترش تضاد‬ ‫و رویارویی سیاســی و امنیتی را در اینــده ای نزدیک اعاده‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫روی دیگر حماس‬ ‫بین الملل‬ ‫خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اســامی هفته گذشته اعالم کرد که برای‬ ‫ریاست دفتر سیاسی حماس دیگر نامزد نمی شود‪ .‬به نظر می رسد این تصمیم جدید بر اثر کاهش‬ ‫روابط حماس با کشــورهای اســامی پس از وقوع بهار عربی اتخاذ شده اســت‪ .‬این کناره گیری‬ ‫می تواند زمینه ساز اشتی مجدد حماس با برخی کشورهای اسالمی را فراهم اورد‪.‬‬ ‫پایانمشعل‬ ‫تغییررئیسدفترسیاسیحماسناشیازشکستسیاست هایاخوانالمسلمیندرخاورمیانهاست‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ســخنان مهــم هفتــه گذشــته «خالــد مشــعل»‬ ‫رئیس دفتر سیاسی حماس‪ ،‬در خصوص مواضع داخلی‬ ‫و خارجی این جنبش‪ ،‬توجهات زیادی را به خود جلب کرد‬ ‫و سبب شد تا به برخی از پرسش ها درباره موقعیت کنونی‬ ‫«جنبش اسالمی حماس»‪ ،‬عملکرد گذشته و همچنین‬ ‫ســمت و ســوی فعالیت های اینده این گروه فلسطینی‪،‬‬ ‫پاســخ داده شــده و بخشــی از ابهامات موجــود در این‬ ‫خصوص‪ ،‬از میان برود‪ .‬این سخنان رئیس دفتر سیاسی‬ ‫حماس که بــه کناره گیــری قریب الوقوع وی از ســمت‬ ‫کنونی اش و از این مهمتر‪ ،‬به برخی از خطاهای راهبردی‬ ‫سال های اخیر جنبش اسالمی اشاره داشت‪ ،‬در مقایسه‬ ‫با ســخنان ســه هفته پیش وی در خصوص راهبردهای‬ ‫چهارگانه «جنبش اسالمی حماس» نیز توجه بیشتری را‬ ‫به خود معطوف کرد و در استانه نخستین سالروز انتفاضه‬ ‫مسجد االقصی (انتفاضه سوم که دهم مهرماه سال ‪94‬‬ ‫اغاز شد) به یک سلســله مباحث تحلیلی درباره مبارزات‬ ‫ضدصهیونیستی دامن زد‪.‬‬ ‫سخنان تامل برانگیز «خالد مشعل» که در سمینار‬ ‫«تحوالت جنبش های اســامی» در مرکز پژوهش ها و‬ ‫مطالعات «الجزیره» (قطر) ایراد شــد‪ ،‬از چند زاویه و از‬ ‫چند منظر‪ ،‬از اهمیت زیادی برخوردار بود‪:‬‬ ‫اول انکه ایــن ســخنان‪ ،‬موقعیت کنونــی جنبش‬ ‫حماس و بخشی از مسائل درون ســازمانی ان را از زبان‬ ‫فردی که قریــب به دو دهه ریاســت دفتر سیاســی این‬ ‫جنبش را به عهده داشــته‪ ،‬به صورت غیر مستقیم تشریح‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫دوم انکه با تشریح عملکرد چند سال اخیر حماس و‬ ‫چگونگی روابطش با دیگر گروه های فلســطینی‪ ،‬امکان‬ ‫تازه ای را برای شناخت تحوالت این ســرزمین و مسائل‬ ‫مرتبط با ان فراهم می کرد‪.‬‬ ‫و اما زاویه و منظر ســوم‪ ،‬مطالبی بود که به مسائل‬ ‫درون ســازمانی «جماعــت جهانی اخوان المســلمین»‬ ‫مربوط می شــد و مصداق تازه ای را از روند تجدید نظر در‬ ‫مواضع سیاسی شــاخه های این جماعت و به ویژه شاخه‬ ‫فلسطینی ان‪ ،‬یعنی گروه اسالمی حماس‪ ،‬ارائه می کرد‪.‬‬ ‫و باالخره اعالم مواضــع حماس در خصوص ایران‬ ‫و اشــاره به چگونگی ان در ســال های اخیر هم‪ ،‬زاویه و‬ ‫نگرش دیگری بود که سخنان هفته گذشته خالد مشعل‬ ‫را مورد توجه بیشتری قرار می داد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫البته شماری از رســانه های منطقه‪ ،‬در جمع بندی‬ ‫از سخنان هفته گذشته خالد مشــعل‪ ،‬ان را نشانه نوعی‬ ‫عقب نشــینی یــا «خو د انتقــادی» تعجب برانگیــز وی‬ ‫دانستند و از این ســخنان‪ ،‬به عنوان نخستین اعترافات‬ ‫رئیس دفتر سیاســی حماس در طول بیست سال ریاست‬ ‫وی یاد کردند‪ .‬ســخنانی کــه البته با ضــد و نقیض های‬ ‫متعددی هم همراه بود و از کوشــش های خالد مشــعل‬ ‫برای فائق امدن بر یک سلســله انتقاد هــای داخلی در‬ ‫سرزمین های اشغالی حکایت می کرد‪.‬‬ ‫خالد مشــعل با گفتن ایــن جمله کــه‪« :‬عرصه را‬ ‫بــرای جوان ترها باز خواهم کرد و یــک رهبر باید در اوج‬ ‫قدرت از ســمتش کناره گیری کنــد» این گونــه وانمود‬ ‫کرد که به عنوان یک مقام موفق حمــاس و در حالی که‬ ‫این جنبش در شــرایط مطلوبی قرار گرفته‪ ،‬از ســمتش‬ ‫کناره گیری می کنــد‪ .‬حال انکــه ایراد ایــن جمالت‪ ،‬با‬ ‫اعالم ضرورت بازبینی و تجدید نظــر در راهبرد های این‬ ‫جنبش و به عبارت گویاتر با اعتراف به برخی از اشتباهات‬ ‫کلیدی وی‪ ،‬همراه بود‪ .‬جالب انکه تاکید خالد مشعل بر‬ ‫ضرورت «باز کردن راه‪ ،‬برای جوان تر ها» هم بنا به برخی‬ ‫از شواهد به اختیار و بر اساس تصمیم وی عملی نخواهد‬ ‫شــد‪ ،‬چرا که جنبش حماس به طور کلی تصمیم گرفته تا‬ ‫ریاســت یک نفر را بیش از دو دوره ‪ 10‬ساله تجدید نکند‬ ‫و خالدمشــعل از هر دو دوره از فرصتش استفاده کرده و‬ ‫از ســال ‪ 1376‬تا کنون ســمتش را به عنوان رئیس دفتر‬ ‫سیاسی حماس حفظ کرده است‪.‬‬ ‫به هرحال بخش مهم سخنان خالد مشعل‪ ،‬اعتراف‬ ‫وی به اشــتباهاتش در روند اداره امور غزه (نوار باریک و‬ ‫پرجمعیت غزه واقع در جنوب فلسطین که در سال ‪1385‬‬ ‫نظامیان اسرائیلی از ان خارج شــدند) بود‪ .‬وی صراحتا‬ ‫اذعان کــرد که جنبش حماس در اســان شــمردن اداره‬ ‫نوار غزه و به دســت گرفتن اداره یک جانبه ان از ســال‬ ‫‪ ،)1385(2006‬دچار اشتباه شده و براین امر تاکید کرد‬ ‫که‪« :‬کســی حق ندارد در تصمیمات سیاسی و مبارزاتی‬ ‫تکروی کند‪ ».‬موضوع مهم دیگر در سخنان هفته گذشته‬ ‫خالد مشعل‪ ،‬اشاره اش به اشتباه بودن مواضع حماس در‬ ‫برخورد با گروه فتح (گروه اصلی در تشکیالت خودگردان‬ ‫فلســطینی) بــود‪ .‬رئیس دفتر سیاســی حمــاس در این‬ ‫خصوص تصریــح کرد‪« :‬هنگامی که مــا گمان کردیم‪،‬‬ ‫دوره گروه فتح تمام شــده و دوره حماس اغاز شــده‪ ،‬نیز‬ ‫اشتباه کردیم؛ همچنان که گروه فتح هم زمانی که قصد‬ ‫دور کردن ما را کرد‪ ،‬دچار اشــتباه شد‪ .‬ما فکر می کردیم‬ ‫دوره فتح خاتمه یافته و دوره حماس فرارسیده و فتح نیز‬ ‫اشتباه می کرد که در صدد بود تا ما را کنار بزند‪».‬‬ ‫در واقع این نوع موضع گیری خالد مشــعل‪ ،‬یاداور‬ ‫موضع گیری های «راشــد الغنوشی» رهبر حزب النهضه‬ ‫تونــس بود کــه در عرصــه عمــل و در صحنه سیاســی‬ ‫ان کشــور‪ ،‬از کســب قــدرت بــه صــورت انحصــاری‬ ‫به شــدت پرهیز کرد و با ایــن اقدام خــود‪ ،‬حزب تحت‬ ‫سرپرســتی اش را از هجمه وســیعی که بعــد از انحالل‬ ‫اخوان المســلمین مصر علیه شــاخه های اخوان به راه‬ ‫افتاده بود‪ ،‬رهایی بخشــید‪ .‬البته برخــی از تحلیلگران‬ ‫هم بر این اعتقاد بودند که اظهارات خالد مشــعل را باید‬ ‫در ردیف تجدید نظرها و اتخاذ مواضع تازه شــاخه های‬ ‫اخوان در کشــورهای دیگر قرار داد و ان را در چارچوب‬ ‫دگردیســی های اخوانی کــه تحت تاثیر تغییر شــرایط‬ ‫بیرونی اتفاق می افتد‪ ،‬بررسی و تحلیل کرد‪ .‬این درحالی‬ ‫اســت که صرفنظــر از یک سلســله شــرایط بیرونی که‬ ‫مجموع شاخه های اخوان را در شــرایط بسیاردشواری‬ ‫قرار داده‪ ،‬در درون سرزمین های اشغالی نیز دو جریان‬ ‫مختلــف و در عین حــال متضاد بــا یکدیگــر‪ ،‬مقامات‬ ‫حماس و از جمله خالد مشعل را به مقدمه چینی برای یک‬ ‫سلسله تغییرات واداشته اســت‪ .‬جریان نخست حاصل‬ ‫مجموع تحرکاتی اســت که به وســیله گروه فتح عملی‬ ‫می شــود و باتوجه به مواضع سازشــکارانه این گروه‪ ،‬از‬ ‫جانب ارتجاع منطقه و حتی رژیم صهیونیستی پشتیبانی‬ ‫می شود‪ .‬پیداســت که این جریان توانایی ان را دارد تا‬ ‫در سر راه فعالیت های حماس‪ ،‬موانع جدی ایجاد کند‪،‬‬ ‫چنانکه در حال حاضر حماس را واداشــته تا به نوعی به‬ ‫همکاری با فتح رای مثبت بدهد و بدین ترتیب بخشی از‬ ‫مواضع سازشکارانه این گروه را در عرصه عمل بپذیرد و‬ ‫اما جریان دوم‪ ،‬جریانی برخاســته از میان جوانان مبارز‬ ‫فلسطینی و فعال در صحنه انتفاضه سوم است که نه تنها‬ ‫در حرکت های مبارزاتی‪ ،‬بلکه در کمک رســانی به مردم‬ ‫فلســطین از حماس نیز جلو افتاده اند و برخی از مواضع‬ ‫محافظه کارانه و خطاهای راهبردی ســران این جنبش‬ ‫را برنمی تابند‪.‬‬ ‫پیداســت که خالد مشــعل و دیگر مقامات حماس‬ ‫توانایــی ان را ندارنــد کــه بــدون توجــه بــه کنش ها و‬ ‫واکنش هــای ایــن دو جریــان‪ ،‬بــه موضع گیری هــای‬ ‫داخلی و خارجی خــود ادامه دهند بنابراین شــاهدیم که‬ ‫بعد از گذشــت ســه هفته از اعالم راهبرد های چهار گانه‬ ‫حماس (به منزله اطمینان بخشــی به اعضا و هواداران)‬ ‫به خود افشــایی نیز مبادرت می کنند و همزمان با اشــاره‬ ‫به مشکالت بســیار دســت وپاگیر‪ ،‬التزام خود به اصول‬ ‫حماس را (کــه به ویــژه به علــت روابط با رژیــم مرتجع‬ ‫عربی) زیر سوال قرار گرفته‪ ،‬مورد تاکید قرار می دهند‪.‬‬ ‫در این خصوص خالد مشــعل بــا تاکید بر اصــول گفته‬ ‫اســت‪« :‬اصل و جوهر فلســطین‪ ،‬قدس‪ ،‬مقدســات‪،‬‬ ‫حق بازگشــت‪ ،‬ازاد سازی کامل این ســرزمین‪ ،‬بازگشت‬ ‫اوارگان و ازادی اســرای فلســطینی از زندا ن هــای‬ ‫رژیم صهیونیســتی اســت و پــس از ان پــای در عرصه‬ ‫سیاست خواهیم گذاشت‪ ».‬و در ادامه تاکید کرده است‬ ‫که‪« :‬اگر منافع ما با مبانی و اصول مان تعارض پیدا کند‪،‬‬ ‫اولویت را به مبانی و ارزش ها می دهیم‪ ».‬و این به معنای‬ ‫دفاع در برابر انتقادات جوانان فلسطینی است که حماس‬ ‫را به غیر ازاین متهم می کنند‪.‬‬ ‫اشتباهاتراهبردی‬ ‫جانشین مشعل چگونه باید رفتار کند؟‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به دنبال اشتباهات مکرری که خالد مشعل به عنوان‬ ‫رئیس دفتر سیاســی حماس در طول پنج ســال گذشــته‬ ‫مرتکب شــد‪ ،‬جایگاه حماس به عنوان یک جنبش مبارز‬ ‫اســامی و به عنوان یک جنبش مردمی به شــدت تنزل‬ ‫پیدا کرد‪ .‬خالد مشعل در ابتدای بحران مصر و همچنین‬ ‫پیــروزی اخوان المســلمین مصــر و به قدرت رســیدن‬ ‫محمد مرســی این تصور را داشــت که امریکا پشــت به‬ ‫قدرت رســیدن اخوان المسلمین بوده اســت‪ .‬باتوجه به‬ ‫اینکه حزب عدالت و توســعه ترکیه نیز جایگاه مهمی در‬ ‫حاکمیت این کشور به دســت اورد بنابراین بعد از بحران‬ ‫سوریه‪ ،‬خالد مشعل با این تلقی که اکنون امریکا درصدد‬ ‫به قدرت رساندن اخوان المسلمین است نسبت به دولت‬ ‫سوریه موضع گیری منفی داشــت‪ .‬خالد مشعل از همان‬ ‫ابتدای بحران ســوریه‪ ،‬اظهاراتی مغایر با سیاست های‬ ‫کلی حماس داشــت و بــه همین دلیــل دفتر خــود را از‬ ‫دمشــق به دوحه قطر منتقل کــرد‪ .‬رفت و امدهای خالد‬ ‫مشعل به قاهره و انکارا این تصور را ایجاد کرد که حماس‬ ‫در مقابل دولت سوریه قرار گرفته اســت‪ .‬این مساله نیز‬ ‫به نارضایتی ایران‪ ،‬حزب الله و ســوریه منجر شد و حتی‬ ‫خالد مشعل شــخصا پرچم اخوان المسلمین سوریه را به‬ ‫اهتزاز دراورد‪.‬‬ ‫به بیان دیگــر حماس در ســال های اخیــر و بعد از‬ ‫رخدادهــای عربی و تحــوالت مصر مواضع غیرشــفافی‬ ‫اتخاذ کرد و در بحران ســوریه نیز کامــا در مقابل دولت‬ ‫و ملت ســوریه ایســتاد‪ .‬طی این ســال ها اظهارات خالد‬ ‫مشعل به نگرانی و ناراحتی ایران‪ ،‬سوریه و حزب الله منجر‬ ‫شد و درواقع یکی از مشــکالت مهم رهبران فلسطین در‬ ‫سال های گذشــته و اکنون این اســت که در بحران های‬ ‫منطقه ای نمی توانند موضع بی طرفانه و متناسب با منافع‬ ‫ملت فلســطین اتخاذ کنند‪ .‬رهبران حمــاس در موضوع‬ ‫ســوریه دچار بحران محاسباتی شــدند و به خاطر همین‪،‬‬ ‫مواضعی برخالف نظر ایران‪ ،‬ســوریه و محــور مقاومت‬ ‫اتخاذ کردند اما با سقوط اخوان المسلمین متوجه اشتباه‬ ‫خود شــده و دریافتند که جایگاه خود را در منطقه از دست‬ ‫داده اند‪ .‬درواقــع از چنــدی پیش حمــاس در مدیریت‪،‬‬ ‫فرماندهی و رهبری خود نیازمند بازنگری بود‪ .‬مشــعل در‬ ‫طول سال های گذشــته اشــتباهات زیادی مرتکب شد‪.‬‬ ‫حتی هنیه هم در داخل فلســطین به رغم شــعار مبارزاتی‬ ‫دچار اشتباهات زیادی شد‪ .‬وضعیت مصر‪ ،‬سوریه‪ ،‬یمن‬ ‫و موضع گیــری برخی رهبران حماس موجب شــد که این‬ ‫جنبش جایگاه مبارزاتی خودش را از دست بدهد‪.‬‬ ‫طبیعی است که با ســقوط اخوان در مصر و کاهش‬ ‫نفوذ حزب عدالت و توسعه در جهان عرب‪ ،‬حماس به لحاظ‬ ‫سیاسی دچار شکاف عمیق شد؛ تقابل دو طیف وابسته به‬ ‫محمود الزهار از رهبران حماس و خالد مشعل رئیس دفتر‬ ‫سیاسی حماس این خطر را به وجود اورد که حماس در حال‬ ‫دو قطبی شدن است‪ .‬بنابراین در یک راهکار مناسب برای‬ ‫حفظ وحدت ساختاری حماس و جلوگیری از بروز شکاف‬ ‫در بدنه این جنبش مبارز اسالمی‪ ،‬رهبران حماس تصمیم‬ ‫گرفتند تا خالد مشعل را از ریاست دفتر سیاسی این جنبش‬ ‫برکنار کنند تا پل‪‎‬های شکسته میان حماس با ایران‪ ،‬سوریه‬ ‫و حزب الله ر ا ترمیم کنند‪.‬‬ ‫در این میان دو گزینه برای ریاســت دفتر سیاســی‬ ‫حماس پس از مشعل وجود دارد؛ نخست اسماعیل هنیه‬ ‫که مورد توافق رهبــران حماس اســت و دیگری محمود‬ ‫الزهار که به نظــر می اید توافق کلــی روی محمود الزهار‬ ‫ی با ایران‪ ،‬حزب الله‬ ‫متمرکز است‪ .‬زیرا الزهار رابطه محکم ‬ ‫و ســوریه دارد و می تواند در بازســازی بدنه حماس ایفای‬ ‫نقش کند‪.‬‬ ‫درواقع برخی از رهبران حماس همچون الزهار تالش‬ ‫می کنند که روابط ایران و حماس ر ا ترمیم کنند اما از انجایی‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫که مســیر حماس در این سال ها کامال اشــتباه بود‪ ،‬این‬ ‫امکان چندان فراهم نیست‪ .‬برای تحقق این امر‪ ،‬برخی‬ ‫رهبران حماس باید استعفا داده و شخصیت های دیگری‪،‬‬ ‫رهبری این جنبش را به عهده بگیرند زیرا در غیراین صورت‬ ‫نمی توانند به سوی ایران و محور مقاومت بازگردند‪.‬‬ ‫اســماعیل هنیه نیــز پیش تر نخســت وزیر منتخب‬ ‫مردم فلسطین بود و یکی از چهره های شاخص حماس و‬ ‫به لحاظ رهبری این جنبش از توان باالیی برخوردار است‪.‬‬ ‫او می تواند در بازسازی این جنبش به صورتی موفقیت امیز‬ ‫عمل کند‪ .‬البته محمود الزهار از مقبولیت باالتری در میان‬ ‫طیف نظامی حماس برخوردار است‪ .‬به هرحال اسماعیل‬ ‫هنیه‪ ،‬رقبای قدرتمندی همچون الزهار که بیشتر به سمت‬ ‫ایران تمایل دارند‪ ،‬دارد و این امکان وجود دارد که جنبش‬ ‫حماس نیز مانند فتح به دو قسمت تقســیم شود و رهبری‬ ‫بخشــی از ان را الزهار و رهبــری بخش دیگــر را هنیه به‬ ‫عهده بگیرد‪.‬‬ ‫روابــط حماس بعد از ســقوط اخوان المســلمین در‬ ‫مصر دچار شکاف شدیدی شد؛ به گونه ای که بسیاری از‬ ‫رهبران حماس از ورود به قاهره منع شدند‪ .‬روابط حماس با‬ ‫اردن نیز دستخوش فرازوفرودهای زیادی شد زیرا دولت‬ ‫اردن فعالیت اسالمگرایان این کشــور را به شدت ممنوع‬ ‫کرد‪ .‬همزمان روابط حماس با قطر و ترکیه بهبود پیدا کرد‬ ‫اما امارات متحده‪ ،‬کویت و عربســتان به صورتی بدبینانه‬ ‫تحرکات حماس را دنبال می کردند‪.‬‬ ‫قطعا کشورهایی مانند عربســتان‪ ،‬قطر و همچنین‬ ‫ترکیه به دلیل نزدیکی الزهار بــه ایران در صورت انتخاب‬ ‫او به عنوان رئیس دفتر سیاســی حمــاس‪ ،‬فاصله خود را‬ ‫با حماس افزایش خواهند داد‪ .‬گزینــه مطلوب برای انها‬ ‫اسماعیل هنیه اســت که به نظر نمی رسد برای این سمت‬ ‫برگزیده شود‪.‬‬ ‫در هر صورت این اقدام می تواند پل های شکســته‬ ‫میان حماس و حزب الله را ترمیم کنــد و حماس بار دیگر‬ ‫می تواند نقش کلیدی خود در میان مقاومت فلســطین را‬ ‫بازیابد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬رئیس دفتر سیاســی اینده حماس‬ ‫بــا اصــاح اشــتباهات کنونــی و پرهیــز از دخالت های‬ ‫غیر اصولی می تواند حمایت همه جانبه رهبران فلسطینی‬ ‫را به خود جلب کند‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت کــه جمهــوری اســامی ایران‬ ‫صرف نظر از برخی اشــتباهات حماس‪ ،‬تنهــا به موضوع‬ ‫حمایت از فلسطین از جنبه اسالمی و انسانی ان می پردازد‬ ‫و هیچ گاه تحت تاثیر مواضع رهبران حماس قرار نداشته‬ ‫اســت‪ .‬با وجود این‪ ،‬در ســال های اخیر به دلیل نزدیکی‬ ‫زیاد حماس به خط فکری و سیاست های عربستان و قطر‬ ‫و اینکه تصــور می کردند این دو کشــور می توانند حمایت‬ ‫همه جانبه ای از این جنبش داشــته باشــند‪ ،‬ایــن گروه از‬ ‫ایران دور شــدند‪ .‬در نهایت اینکه موضع ایــران در همه‬ ‫حال حمایت از ملت مظلوم فلسطین است‪ .‬موضع ایران‬ ‫کامال مشخص و برگرفته از ارزش های اسالمی و انقالب‬ ‫اســامی اســت‪ .‬ایران تحت هیچ شــرایطی از کمک به‬ ‫فلسطین خود داری نخواهد کرد و هیچ گاه ارتباط خودش‬ ‫را با جنبش فتــح به رغم توافقاتی که بین فتح و اســرائیل‬ ‫وجــود دارد‪ ،‬از دســت نداده اســت‪ .‬ارتباط کشــور ما در‬ ‫ اینده با جنبش های مبارز فلســطینی مثل جبهه خلق برای‬ ‫ ازادی فلسطین و جهاد اســامی قطع نخواهد شد‪ .‬حتی‬ ‫ممکن اســت که حماس به دو بخش تقســیم شود ؛ یک‬ ‫بخش مخالف و یک بخش موافــق مذاکرات‪ .‬ایران هم‬ ‫طبیعتا هدفش نجات و کمک به ملت فلســطین اســت و‬ ‫روی جنبش هــای ازادی بخش فلســطین خیلی حســاب‬ ‫نمی کند‪ .‬مســاله اول ازاد ســازی بیت المقدس و کمک‬ ‫به فلسطینی ها ســت صرف نظر از تغییــر موضع برخی از‬ ‫جنبش های فلسطینی‪.‬‬ ‫هنیهوالزهار‬ ‫گزینه های جانشینی مشعل‬ ‫سیاست های حماس چه تغییری می کند؟‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫پژوهشگر مسائل جهان عرب‬ ‫‪3‬‬ ‫خالد مشعل‪ ،‬رئیس دفتر سیاسی حماس تایید کرده‬ ‫که دیگر نامزد احراز این مقام نیســت و پس از انتخابات‬ ‫داخلی از سمتش کنار می رود‪.‬‬ ‫مشعل‪ ،‬سوم مهر طی ســخنرانی در مرکز مطالعات‬ ‫الجزیره در دوحه‪ ،‬پایتخــت قطر گفت‪« :‬همان گونه که‬ ‫اسماعیل هنیه «نخست وزیر پیشین حماس» است من‬ ‫نیز به زودی «رئیس پیشین» خواهم شد»‪.‬‬ ‫خالد مشعل کیست؟‬ ‫خالد مشــعل‪ ۶۰ ،‬ســاله‪ ،‬متولــد کرانــه باختری‪،‬‬ ‫دانش اموخته رشــته فیزیک از دانشــگاه کویت و عضو‬ ‫ارشد اتحادیه جهانی دانشجویان فلسطینی در دهه ‪70‬م‪،‬‬ ‫از چهره های اصلی حماس از ابتدا تاکنون اســت‪ .‬او در‬ ‫پی ترور الرنتیسی به ســمت رئیس دفتر سیاسی انتخاب‬ ‫شــده بود‪ .‬مشــعل ســال ‪ ۱۹۸۷‬ابتدا نماینده حماس در‬ ‫کویت بود و از ســال ‪ ۱۹۹۱‬در اردن زندگی کرد‪ .‬در سال‬ ‫‪1997‬م‪ ،‬به وسیله نوشابه کوکاکوالی مسموم در حالی که‬ ‫در حــال عبــور از خیابان بود از طریق پاشــیدن ســم به‬ ‫سمتش و ورود ان به بدن از طریق گوش‪ ،‬توسط عناصر‬ ‫موساد ترور شــد‪ .‬در ان زمان‪ ،‬ملک حسین پادشاه وقت‬ ‫اردن که به تازگی پیمان صلح با اسرائیل را امضا کرده بود‬ ‫تهدید کرد که اگر تل اویــو پادزهر الزم را در اختیار اردن‬ ‫قرار ندهد‪ ،‬پیمان صلح را لغو می کند‪ .‬تهدید ملک حسین‬ ‫به بار نشســت و جان مشــعل نیز نجات یافت‪ .‬در مقابل‬ ‫نیز‪ ،‬ملک حسین‪ ،‬عوامل ترور مشعل را ازاد کرد‪ .‬با این‬ ‫وجود‪ ،‬اردن در سال ‪ ۱۹۹۹‬مشعل را به اتهام تالش برای‬ ‫ضربه زدن به امنیت ملی ان کشور اخراج کرد‪.‬‬ ‫مشعل سعی داشت چه چیز بگوید؟‬ ‫درحالی که رســانه ها و محافل داخلی در هیاهوی‬ ‫تحوالت کشــورهای خاورمیانه و شــمال افریقا و سقوط‬ ‫دیکتاتورهایی چون بن علی در تونس‪ ،‬مبارک در مصر و‬ ‫قذافی در لیبی و عبدالله صالح در یمن غرق بوده و روزانه‬ ‫ده ها مقاله و یادداشت و استدالل با این مضمون منتشر‬ ‫می کردند که رویداد جدید‪« ،‬بیداری اســامی» است یا‬ ‫«بهار عربی» و از طــرق گوناگون می خواســتند به این‬ ‫نتیجه برســند که باالخره رســیدن اخوان المســلمین به‬ ‫قدرت باتوجه به اینکه این جریان اســامگرا برپایه فقه‬ ‫سیاسی اهل سنت بنا نهاده شده‪ ،‬به نفع ما خواهد بود یا‬ ‫به ضرر ما‪ ،‬رویدادی اگر نگویم بزرگ‪ ،‬ولی حداقل مهم‬ ‫در ان سو‪ ،‬در حال وقوع بود و ان چیزی نبود جز‪ ،‬فاصله‬ ‫گرفتن حماس و به طور خاص‪ ،‬دبیرکل سیاسی ان یعنی‬ ‫خالد مشعل از محور مقاومت‪ .‬این واقعیتی بود که زمانی‬ ‫اشکار شــد که رزمنده های حزب الله در جبهه های جنگ‬ ‫در سوریه متوجه شدند طرف ان سوی میدان نبرد دقیقا‬ ‫همان تاکتیک هایی را به کار می برد که حزب الله سال ها‬ ‫برای انها اموزش دیده بود‪ .‬ان زمان بود که روشــن شد‬ ‫نیروهای حماس دوش به دوش دیگر نیروهای معارض‬ ‫سوری در حال جنگ با حزب الله و ارتش سوریه بودند‪.‬‬ ‫صدای خالد مشــعل ان زمان کــه در کنگره حزب‬ ‫عدالت و توســعه ترکیه‪ ،‬از دیدن اردوغان به وجد امده و‬ ‫خیره از عظمتش‪ ،‬اردوغان را رهبر جهان اسالم خوانده‬ ‫بود‪ ،‬کمتر توســط رســانه های داخلی شــنیده شد‪ .‬این‬ ‫واقعیت نیز به چشم نیامد که اسماعیل هنیه‪ ،‬درحالی که‬ ‫متن مدرک دکترای افتخاری او از دانشگاه تهران درحال‬ ‫ ترجمه به زبــان عربی بود‪ ،‬ســفرش به تهــران را ناتمام‬ ‫گذاشت و قدرت یافتن اخوان المســلمین را به بی نیازی‬ ‫از ایران و ضرورت بازگشــت به اغوش جهان عرب تعبیر‬ ‫کرد‪ .‬حماســی ها با این اقدام در اصــل‪ ،‬پیش از همه به‬ ‫شــیخ احمد یاســین پشــت کرده که جدایی حماس را از‬ ‫اخوان در سال ‪1987‬م اعالم کرده بود‪.‬‬ ‫امروز نیــز مشــعل صحبــت از این می کنــد که‪ :‬و‬ ‫حماس‪« ،‬دســت درازی به منطقــه» را نمی پذیــرد و با‬ ‫کشــورهای «طایفه گرا» هم صدا نمی شــود»‪ ،‬غافل از‬ ‫اینکه کلید واژه او و دوم برای متهم ســاختن کشــورمان‬ ‫توسط رسانه های عرب منطقه استفاده می شود و ما تنها‬ ‫به این توجه کردیم که خالد مشــعل ســال اینده دیگر در‬ ‫سمت رئیس دفتر سیاســی حماس نخواهد بود‪ .‬اما مگر‬ ‫چه چیزی تغییر کرده است؟‬ ‫انتخابــات داخلــی حماس هــر چهار ســال یکبار‬ ‫به طور محرمانه بــرای انتخاب رئیــس و اعضای دفتر‬ ‫سیاسی حماس برگزار می شــود و انتخابات داخلی اتی‬ ‫حماس نیز نیمه نخســت ســال ‪ ۲۰۱۷‬انجام می شود‪.‬‬ ‫خالد مشعل سال اینده دوره اش تمام شده و کنار می رود‬ ‫و این اتفاق عجیبی نیســت‪ .‬عجیب ان است که توجه‬ ‫کنیم مشعل در اشــاره به روابطش با کشــورمان مدعی‬ ‫شــده که حماس‪ ،‬برای مدیریت روابط سیاســی خود با‬ ‫کشــورهای منطقه براســاس منافع خود و ضرورت های‬ ‫ان به عنــوان یک جنبش ازادیبخــش و مقاومت تالش‬ ‫کرده و اگر منافــع در تضاد قرار گرفــت‪ ،‬از اصول خود‬ ‫جانبداری می کند!‬ ‫این نیز مــورد توجه قرار نگرفت که مشــعل مدعی‬ ‫شده که طی یک ســال بهار اخوان المسلمین در مصر و‬ ‫نزدیکی حماس به قطر و ترکیه‪ ،‬حمایت ها و امکاناتی را‬ ‫به دست اورده که در تاریخ فعالیتش به دست نیاورده بود‪.‬‬ ‫رئیس دفتر سیاســی حماس تصریح کــرده که حماس از‬ ‫انقالب های بهار عربی و انقالب های معکوس متاثر شد‪،‬‬ ‫انتخابات داخلی حماس هر چهار ســال‬ ‫یکبار به طور محرمانه بــرای انتخاب رئیس و‬ ‫اعضای دفتر سیاسی حماس برگزار می شود و‬ ‫انتخابات داخلی اتی حماس نیز نیمه نخست‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۷‬انجام می شود‪ .‬خالد مشعل سال‬ ‫اینده دوره اش تمام شده و کنار می رود و این‬ ‫اتفاق عجیبی نیست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫و بر عدم دخالت در درگیری هــای منطقه تاکید می کند و‬ ‫همزمان موضع خود را بدون هرگونه ابهامی توضیح داده‬ ‫و می گوید که ما از ملت ها و امت هــا و ثبات انها حمایت‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫بنابراین در اینجا باید خاطر نشــان کرد که انچه در‬ ‫جریان سخنرانی مشــعل مهم بوده‪ ،‬تداوم اصرار مشعل‬ ‫بر محاسبات سیاســی اشتباهی اســت که طی پنج سال‬ ‫گذشته مرتکب شــده و نه پایان دوره ریاســتش بر دفتر‬ ‫سیاسی حماس و اینکه از سال اینده‪« ،‬رئیس سابق دفتر‬ ‫سیاســی» مورد خطاب قرار خواهد گرفت‪ .‬این نشــان‬ ‫می دهد کــه خالد مشــعل در اخرین لحظات نیــز با فهم‬ ‫نادرســت از تحوالت سیاسی نتوانســت نمره قبولی را در‬ ‫مکتب مقاومت بگیرد‪.‬‬ ‫گزینه هایاحتمالیجانشینیوسناریوهایمختلف‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در شــرایط کنونی باید دید که چه گزینه هایی برای‬ ‫جانشــینی مشــعل و ریاســت بــر دفتر سیاســی حماس‬ ‫وجود دارد؟ در پاســخ باید گفت که اغلب تحلیلگران از‬ ‫اســماعیل هنیه‪ ،‬نخست وزیر پیشــین دولت حماس در‬ ‫غزه و معاون کنونی خالد مشــعل به عنــوان گزینه جدی‬ ‫جانشــینی او یاد می کنند‪ .‬اگر این تحلیل را پیش فرض‬ ‫بگیریم در ان حالت‪ ،‬باید گفت که بعید به نظر می رســد‬ ‫مواضع حماس در اینده در قبال بحران سوریه تغییر کند‬ ‫چراکه هنیه نیز به کرات از مخالفان بشــار اســد حمایت‬ ‫کرده است‪ .‬تغییر داخلی حاصل از انتخاب هنیه‪ ،‬ممکن‬ ‫اســت وقوع تنش در روابط او با شــاخه نظامی حماس یا‬ ‫همان گردان های عزالدین قســام باشــد‪ .‬زیرا‪ ،‬شــاخه‬ ‫نظامــی حماس‪ ،‬اســتقالل عمل نســبی در رفتــار خود‬ ‫نسبت به دفتر سیاسی دارد که برایند این استقالل عمل‪،‬‬ ‫مخالفت با برخی تصمیمات و سیاست های دفتر سیاسی‬ ‫که در ارتباط با اســرائیل اتخاذ شــده اند‪ ،‬بوده اســت‪.‬‬ ‫بنابرایــن در صحنه داخلی ممکن اســت هنیه در صورت‬ ‫انتخاب‪ ،‬با شــاخه نظامی وارد تنش شود‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫و در پی بهبود روابط ترکیه و اســرائیل‪ ،‬مقامات این رژیم‬ ‫گفته اند که یکی از شــرط های اســرائیل برای اشــتی با‬ ‫حماس این است که سران حماس از ترکیه علیه اسرائیل‬ ‫اقدام نکنند‪ .‬این موضوع می توانــد توضیح دهد که چرا‬ ‫مسئول ارشد حماس در ترکیه صالح العروری از ان کشور‬ ‫خارج شده اســت‪ .‬در همین حال‪ ،‬اخیرا هنیه از احتمال‬ ‫وجود معامله ای میان حماس و اســرائیل با هدف تبادل‬ ‫اسرا یا اجســاد صحبت کرده اســت‪ .‬به گفته اسماعیل‬ ‫هنیه‪ ،‬برای انجام معامله جدید حماس با اسرائیل‪ ،‬ابتدا‬ ‫اســرائیل باید همه زندانیان امنیتی را که در معامله سال‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬بر ســر ازادی گیلعاد شلیط ازاد شــده ولی دوباره‬ ‫زندانی شــدند را رها کند‪ .‬این خود نشــان از این دارد که‬ ‫هنیه تجربه معامله با اســرائیل را داشــته و اتفاقاتی این‬ ‫چنینی در صورت ریاستش بر دفتر سیاسی حماس دور از‬ ‫انتظار نخواهند بود‪.‬‬ ‫گزینه دیگــر کــه از او به عنوان چهــره ای نام برده‬ ‫می شــود که می تواند ریاســت دفتر سیاســی را به دست‬ ‫بگیرد‪ ،‬محمود الزهار اســت‪ .‬دور شــدن خالد مشعل از‬ ‫محور مقاومت‪ ،‬همیشــه مــورد انتقاد الزهار بــوده و او‬ ‫همواره برای حفظ ماهیــت مقاومت حماس تالش کرده‬ ‫اســت‪.‬اگر الزهار جانشین مشعل شــود ممکن است در‬ ‫مواضع این گروه در قبال بحران ســوریه شاهد چرخشی‬ ‫جدی باشیم و روابط دفتر سیاســی با شاخه نظامی بهبود‬ ‫یافته اما چشــم انداز روابــط با فتح واضــح نخواهد بود‪.‬‬ ‫حماس هرچند دولت خــود را در غزه منحل کرده و دولت‬ ‫وحدت ملی را پذیرفته امــا عمال کنترل غــزه را هنوز در‬ ‫دست دارد و دولت اشــتی ملی نتوانســته عهده دار امور‬ ‫غزه شود‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫غیرمنتظره‬ ‫مناظره اول‬ ‫نطق‬ ‫بین الملل‬ ‫متحد تا‬ ‫مهمی‬ ‫ســازمان ملل‬ ‫دادند‪ .‬بخش‬ ‫عمومی‬ ‫انجام‬ ‫مجمع‬ ‫انتخاباتیدرخود را‬ ‫ جمهــوری ترکیه‬ ‫س مناظره‬ ‫اولین‬ ‫اردوغان» رئی‬ ‫دونالد ترامپ‬ ‫ طیب‬ ‫کلینتون و‬ ‫هیالریانی «رجب‬ ‫ســخنر‬ ‫متناقضیداخلی‬ ‫ هایبرمسائل‬ ‫متمرکز‬ ‫نظرسنجی‬ ‫داشتهباشد‪،‬‬ ‫مختلف‬ ‫ المللی‬ ‫منابع‬ ‫اگرچهبین‬ ‫ماهیت‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫برجامازانکه‬ ‫انیواوبیش‬ ‫سخنایرران‬ ‫اختصاص به‬ ‫غیرمنتظرهبود‪.‬‬ ‫حدودیمناظره‬ ‫از این‬ ‫اردوغان‬ ‫ی ها‬ ‫است‪.‬‬ ‫نظرسنج‬ ‫چندانیدردرترکیه‬ ‫تغییرکشورش‬ ‫شهروندان‬ ‫ایمناظره‬ ‫نتیجه‬ ‫ رسدانی بر‬ ‫سخنر‬ ‫حالمی‬ ‫دره نظر‬ ‫اما ب‬ ‫کردندوی‬ ‫منتشــر رسید‬ ‫مناظره نظر می‬ ‫جایی که به‬ ‫بعدتااز این‬ ‫بود؛‬ ‫باشد‪.‬بر لزوم تالش برای بازسازی اعتبار سازمان ملل اشاره کر د و گفت که شورای امنیت این‬ ‫نکرده خود‬ ‫سخنرانی‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬ ‫سازمان باید به گونه ای بازسازی شود که بتواند وجهه نمایندگی خود از ملت ها را حفظ کند‪.‬‬ ‫نبردمحافظه کاران‬ ‫گزارشیازمناظرهکلینتون‪-‬ترامپوبازتاب هایش‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫مهدی نیکوئی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫دوشنبه شب گذشته دونال د ترامپ و هیالری کلینتون‬ ‫برای اولین بار در مناظره انتخاباتی روبه روی هم قرار گرفتند‪.‬‬ ‫اینمناظرهانتخاباتیبهشکلیاغازشدکهدونالد ترامپکمی‬ ‫ ازشکستدرنظرسنجی هایدورهپایانیتابستانبهبودیافته‬ ‫بود‪ .‬بررسی های ملی به شکل روز افزونی نشان می دهند که‬ ‫رقابتبینایندوبسیارتنگاتنگبودهورای گیری هادرایاالت‬ ‫کلیدینیزبسیاربههمنزدیکهستند‪.‬‬ ‫ترامپتالشداشترای دهندگانراقانعسازدکهدانش‬ ‫و خوی الزم برای ریاست جمهوری را دارد‪ .‬کلینتون نیز سعی‬ ‫داشــت تا جلوی میلیون ها بیننده این مناظره زنده‪ ،‬ترامپ را‬ ‫ســلب صالحیت نماید و همچنین امید داشت نگرانی های‬ ‫رای دهندگاننسبتبهقابلیتاعتمادبهاورابرطرفسازد‪.‬‬ ‫این مناظره در دانشگاه هفســترا‪ ،‬نیویورک‪ ،‬برگزار شد‬ ‫و لستر هولت‪ ،‬گوینده اخبار شــبانه شبکه‪ NBC‬مدیریت این‬ ‫مناظره را بر عهده داشــت‪ .‬این مناظره‪ 90‬دقیقه ای به شش‬ ‫قسمت ‪ 15‬دقیقه ای تقسیم شده بود و به سه موضوع اصلی‬ ‫پرداختهشد؛دستیابیبهرفاه‪،‬جهتفکریسیاسیامریکاو‬ ‫تضمینامنیتامریکا‪.‬هولتهرقسمتراباطرحیکسوال‬ ‫برای هر یک از نامزدها اغاز می کرد و هر یک دو دقیقه زمان‬ ‫داشتندتابهسوالطرحشدهپاسخگویند‪.‬ازانزمانتاانتهای‬ ‫ان بخش نیز به گفت وگــوی ازاد درباره موضوع طرح شــده‬ ‫پرداختند‪.‬بهادعایلسترهولت‪،‬سواالتاینمناظرههمگی‬ ‫توسط شخص او طرح شده بودند و او این سواالت را قبال در‬ ‫اختیارکمیسیونانتخاباتیاهیچیکازکمپین هاقرارنداده‬ ‫بود‪.‬اینمناظرهاولینمناظرهازیکسریسه تاییاستکهاز‬ ‫پیشزمان بندیشده اند‪.‬‬ ‫اولینقسمتمناظرهاختصاصدادهشدبه«دستیابیبه‬ ‫رفاه»‪.‬هولباهدفقراردادنوضعیتشغلیدرامریکابهاین‬ ‫موضوعاشارهکردکهبه رغمرشددرامدطیسال هایگذشته‪،‬‬ ‫نابرابریدرامدهنوزدرسطحقابل توجهیوجودداشتهوتقریبا‬ ‫یازمردمامریکاتوانپس اندازندارند‪.‬‬ ‫نیم ‬ ‫هیالریکلینتوندرپاسخبهاینموضوعاین گونهبیان‬ ‫کرد که امریکا باید اقتصادی را ایجاد نماید که به نفع همگان‬ ‫باشد و نهفقطقشر باالیی جامعه‪ .‬و این به معنیفراهمکردن‬ ‫شــغل های جدید‪ ،‬شــغل های خوب و افزایش درامد است‪.‬‬ ‫کلینتون این مســاله را ســرمایه گذاری در مردم و اینده مردم‬ ‫توصیفکرد‪،‬یعنیافزایششغل هایزیرساختی‪،‬درتولیدات‬ ‫پیشرفته‪،‬نواوریوفناوری‪،‬انرژیپاکوتجدیدپذیروکسبو‬ ‫کارهایکوچک‪،‬زیرااینکسبوکارهایکوچکهستندکه‬ ‫شغل های بیشتری را تولید می کنند‪ .‬او همچنین به منصفانه‬ ‫کردناقتصاداشارهکردوانرامستلزمافزایشحداقلدستمزد‬ ‫ملی و همچنین تضمین پرداخت دستمزدی برابر با دستمزد‬ ‫مردان برای زنان شاغل دانست‪ .‬و در اخر با خطاب قرار دادن‬ ‫ ترامپ به این نکته اشاره کرد که این مناظره شاهدی خواهد‬ ‫بودبرکفایتهریکازنامزدهاوامیدواراستکهخودبتواندبا‬ ‫اثباتبرازند گی اشبرایاینسمت‪،‬هشتمنوامبر‪ 2017‬رای‬ ‫مردمرابه دستاورد‪.‬‬ ‫ترامپ نیز در پاسخ به سوالی مشــابه – افزایش پول در‬ ‫جیبکارگرانامریکا‪-‬مستقیمبهفرارنیرویکارازبازارشغلی‬ ‫امریکا به کشــورهایی ماننــد مکزیک و چین اشــاره کرد‪ .‬او‬ ‫گفت که چین با کاهش ارزش پول خــود‪ ،‬جذب نیروی کار و‬ ‫تولید روزافزون کاالهای مورد نیاز امریکا ایجاد مشکل کرده‬ ‫است‪ .‬ترامپ ادعا می کندکه مبارزه ای خوب علیه این مساله‬ ‫برنامه ریزیکردهاست‪.‬اوبهاینمسالهاشارهکردکهبسیاریاز‬ ‫بزرگترینوبهترینکارخانجاتدنیادرچینراه اندازیمی شوند‪،‬‬ ‫شرکتماشین سازیفوردبخشماشین هایکوچکخودرابه‬ ‫خارج از امریکا منتقل کرده است و باعث از بین رفتن هزاران‬ ‫شغلدرمیشیگانواوهایوشدهاست‪ .‬ترامپگفت‪«:‬دررابطه‬ ‫با تامین امکانات مراقبت از کودکان برای کارگران و بسیاری‬ ‫دیگرازمسائل‪،‬بهنظرمهیالریومنباهماتفاق نظرداریم‪.‬‬ ‫ممکناستکمی دربارهارقامواعدادوکارهاییکهقراراست‬ ‫انجامدهیمباهمتفاوت هاییداشتهباشیم‪»....‬‬ ‫ترامپ بیان کرد که طبق برنامه او‪ ،‬مالیات شــرکت ها‪،‬‬ ‫کسب و کارهای کوچک و بزرگ به شدت از ‪ 35‬درصد به ‪15‬‬ ‫درصد کاهش خواهد یافت و این موضوع را یک انگیزه خوب‬ ‫برایتولیدشغلمی داندکهازدورهریگانبهبعدامریکاشاهد‬ ‫ان نبوده است‪ .‬از نظر ترامپ این کار سبب رشد و تولید کسب‬ ‫و کارهای جدید و تاسیس شــرکت ها خواهد شد و در اخر نیز‬ ‫ذکر کرد امریکا نباید اجازه دهد این کشورها (اشاره به چین و‬ ‫مکزیک)شرکت هاوشغل هایامریکاییرابدزدند‪.‬‬ ‫کلینتون در پاســخ به گفته های ترامپ گفت که برنامه‬ ‫او در واقع ســبب باالترین درامد ممکن برای قشر طبقه اول‬ ‫امریکا خواهد شد زیرا شــامل بیشترین کاهش مالیات برای‬ ‫قشرمرفهجامعهاستکهامریکاتاکنونبهخودندیدهاست‪.‬از‬ ‫نظرکلینتون‪،‬طبقاینبرنامهقشرپایینیجامعهتنهابهصورت‬ ‫تدریجیوبراثرثروتمندترشدنثروتمندانامریکاسودخواهند‬ ‫بردامااینراهدرستافزایشرشداقتصادینیست‪.‬‬ ‫کلینتون به گذشــته و رفاه بی پایان ترامپ اشاره کرد‪،‬‬ ‫اینکهچطوربهراحتیاولینکسبوکارخودراباقرضگرفتن‬ ‫‪ 14‬میلیوندالرازپدرشاغازکردهوبراینباوراستکههرچه‬ ‫بیشتربهپولدارهاکمککنی‪،‬بیشتربهنفعاقتصادکارکرده ای‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کلینتوندرادامهگفت‪«:‬منواقعااینموضوعراقبولندارم‪.‬‬ ‫من تجربه ای متفاوت داشــته ام‪ .‬پدرم یک کاسب کوچک‬ ‫بود‪ .‬او به ســختی تالش کرد‪ ».‬و مجددا تاکید کرد که کلید‬ ‫اصلیسرمایه گذاریدرطبقهمتوسطجامعه‪،‬سرمایه گذاری‬ ‫دراموزش‪،‬مهارت هاوایندهطبقهمتوسطاست‪.‬‬ ‫درادامه‪،‬بحثبین ترامپوکلینتونداغترشد‪ .‬ترامپ‬ ‫بااشارهبهموقعیت هایدولتیکلینتوناصراربهاینداشتکه‬ ‫او و دیگر سیاستمداران این کشور کاری در قبال فرار نیروی‬ ‫کار و نیز قراردادهای نادرســت بین امریکا و کشــوری مانند‬ ‫مکزیک نکرده اند‪ .‬او پرسید که با اینکه کلینتون ‪ 30‬سال در‬ ‫زمینهسیاستفعالیتداردچراتاکنونسبببهترشدنتوافق‬ ‫‪ NAFTA‬نشدهاست؟!‬ ‫در مقابل این سخنان‪ ،‬کلینتون به بحران مالی هشت‬ ‫ســال پیش اشــاره کرد که چگونه کاهش مالیات قشر باال و‬ ‫عدم توجه به طبقه متوسط سبب ایجاد طوفانی بی نظیر پس‬ ‫از بحران دهه‪ 1930‬امریکا شــد‪ .‬کلینتــون مجددا با حمله‬ ‫به ترامپ به ســخنان بی پرده او در‪ 2006‬راجع به سقوط بازار‬ ‫مسکن اشاره می کند که «امیدوارم سقوط کند‪ ،‬چون میرم و‬ ‫کلیخانهمی خرموپولمی سازم‪».‬و ترامپهمدرپاسخاین‬ ‫عملرا«تجارت» نامید‪.‬بهگفتهکلینتونطبقمحاسباتاو‬ ‫اگربرنامهمالیاتی ترامپپیاده سازیشودمیزانبدهیکشور‬ ‫بهبیشاز‪ 5‬تریلیوندالررسیدهو‪ 3/5‬میلیونشغلازبینرفته‬ ‫وشایدبحرانمالیدیگریرخدهد‪.‬‬ ‫سخنان و رفتار ترامپ در گذشته به هیچ عنوان در این‬ ‫مناظرهبهنفعاوعملنکرد‪ .‬ترامپبهروشنیمنکراینمساله‬ ‫شدکهپیش تربحرانابوهوارافریبیازسویچینی هااعالم‬ ‫کردهبودتارقابترابینامریکاوچینازبینببرند‪.‬جالباست‬ ‫که چند ساعت پس از مناظره‪ ،‬تصاویر و طنزهای مختلفی از‬ ‫این جمله معروف او درباره دروغ بحران گرم شــدن زمین که‬ ‫هنوزدراکانتتوئیتراووجوددارددرشبکه هایمجازیپخش‬ ‫شدهاست‪.‬ادامهاینقسمتمناظرههمتنهارجزخوانیبوداز‬ ‫ســوی ترامپ که تنها بر روی قرارداد‪ NAFTA‬تاکید داشت و‬ ‫بدونتوجهبهسخنانکلینتونمدامبحثرابهبی کفایتیاودر‬ ‫مقابلهبا‪ NAFTA‬می کشاند‪.‬‬ ‫در بخش دوم موضوع اول‪ ،‬هولت از کلینتون خواست‬ ‫تا از برنامه خود برای افزایش مالیات قشر مرفه دفاع کند و در‬ ‫مقابل نیز از ترامپ خواست تا از موضع معکوس خود در این‬ ‫رابطهدفاعنماید‪.‬‬ ‫در این بخش ترامپ مجددا بهسراغ موضوع قبلی رفت‬ ‫و وعده داد که با کاهش مالیات شــرکت های بزرگ و کاهش‬ ‫قوانین و مقررات بی شمار سبب افزایش سود طبقه متوسط و‬ ‫ایجادشغلشدهوجلویخروجکارخانجاتبزرگازاینکشور‬ ‫راخواهدگرفت‪.‬مجددانیزرهبریسیاستمدارانومخصوصا‬ ‫کلینتونرازیرسوالبرد‪.‬کلینتونهمدرپاسخبراینموضوع‬ ‫تاکیدداشتکهثروتمندترکردنبخشمرفهباکاهشمالیات‬ ‫هیچ کمکی نخواهد کرد و تنها پول بیشــتری به جیب امثال‬ ‫ ترامپ روانه خواهد ساخت‪ .‬او همچنین بر موضع خود مبنی‬ ‫برتقویتقشرمتوسط‪،‬کاهشبهرهوام هایدانشجوییبرای‬ ‫تقویتاقتصادپافشاریکرد‪.‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬بحث به مساله مالیات های پرداختی ترامپ‬ ‫کشیدهشد‪ .‬ترامپمدعیبودکهطی‪ 15‬سالگذشتههرسال‬ ‫تحتبازرسیازسوی‪( IRS‬ادارهنظارتبردرامدداخلیدولت‬ ‫فدرالامریکا)قرارگرفتهاستدرحالیکهکلینتونخواستار‬ ‫انتشار برگه های مالیاتی ترامپ شد و اعالم کرد تا کنون هیچ‬ ‫مدرکی مبنی بر پرداخت مالیات از سوی ترامپ منتشر نشده و‬ ‫او‪ 650‬میلیوندالربهوالاستریتوبانک هایخارجیبدهی‬ ‫دارد‪ .‬ترامپنیزمجدداباطعنهاینمسالهرامدیون«هوش»‬ ‫خود دانســت‪ .‬کلینتون مدعی شــد ترامپ هیچ گاه گزارش‬ ‫مالیاتیخودرامنتشرنخواهدکردزیراچیزیرامخفیمی کند‬ ‫وگفت‪«:‬امابهنظرمسوالاصلیایناستکهاگراوپایشبه‬ ‫کاخ سفیدبرسد‪،‬اینکشمکش هایمالیچهخواهندشد؟او‬ ‫بهچهکسانیبدهیدارد؟بهنظرماوپاسخبهاینسواالترابه‬ ‫شمامدیوناستوبایدپاسخگوباشد‪».‬‬ ‫کلینتونهمچنیندربارهحمله ترامپمبنیبرپاککردن‬ ‫‪33‬هزارایمیلشخصیخودابرازپشیمانیکردوگفتدراینده‬ ‫بهشکلیمتفاوتعملخواهدکرد‪.‬‬ ‫ترامپ نیز در برابر ادعای کلینتون از خــود دفاع کرد و‬ ‫گفت‪ 650‬میلیوندالربدهیدربرابرداراییکلیاومبلغیناچیز‬ ‫محسوبمی شودوحاضراستخیلیسریعنامتمامبانک های‬ ‫طرف بدهی را منتشر سازد‪ .‬ترامپ همچنین به حمالت خود‬ ‫دربارهبی کفایتیمسئوالنکشوردررابطهبااقتصادادامهدادو‬ ‫گفت که وقت ان رسیده که این کشور رهبری داشته باشد که‬ ‫واقعاازپولواقتصادسردرمی اورد‪.‬‬ ‫درانتها ترامپگفتکهکشوربهخاطرهزینه هایزیادی‬ ‫کهدرخاورمیانهوجاهایدیگرصرفکردهاست‪ 20‬تریلیون‬ ‫دالرمقروضاستدرحالیکهاینپولرامی شدصرفساخت‬ ‫وسازکشورکردونهنظراتکلینتونوامثالاو‪.‬کلینتونهمدر‬ ‫جوابگفت‪«:‬وشایدبهایندلیلبودهکهشمابرایسال های‬ ‫زیادیمالیاتبردرامدفدرالخودراپرداختنکردی‪ ».‬ترامپ‬ ‫همدرپاسخگفت«باورکنان(مالیاتپرداختی)همحیفو‬ ‫میلمی شد‪».‬‬ ‫دراینهنگامکلینتونبحثرابهموضوعتجارت ترامپو‬ ‫ادعایاوبرایهدایتاقتصادیکشورمی کشاند‪.‬کلینتونبه‬ ‫گذشته ترامپاشارهمی کندکهچگونههزاراننفرراطیسال ها‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کارخودبدوندستمزدگذاشتهاست‪،‬پولبرخیراخوردهاست‬ ‫وششبارورشکستشدهوگفت ترامپبهتماماینافرادیک‬ ‫عذرخواهی بدهکار است و انتقال قابلیت های اقتصادی از‬ ‫بازار به حیطه سیاست به صورت مستقیم عملی نبوده و حتی‬ ‫می تواندعواقبواقعابدیبرایدولتبههمراهداشتهباشد‪.‬‬ ‫ترامپ در دفاع از گفته های کلینتون گفت که او تنها از‬ ‫قوانین موجود در همین کشور اســتفاده کرده و اگر مشکلی‬ ‫وجود دارد مشــکل از قوانین اســت و اگر کلینتون با قوانین‬ ‫مشکل دارد چرا تا کنون چاره ای برای انها نیندیشیده است‪.‬‬ ‫همچنینافزودکهنبایدتنهارویناراضیانتمرکزکرد‪.‬هزاران‬ ‫نفرازاوراضیهستندواورادوستدارندواوتابهامروزتنهادر‬ ‫مقابل خود‪ ،‬خانواده‪ ،‬شرکت و پرسنل خود مسئول بوده و نه‬ ‫بیشتر‪ .‬او به موفقیت های شرکت خود در امریکا و کشورهای‬ ‫دیگراشارهکردوگفتمسائلمالیکشورنیازمندیککاردان‬ ‫است‪،‬کاردانیماننداوکهپروژه هاراباهزینه ایکمترازبودجه‬ ‫تعیینشدهوزودتراززمانبرنامه ریزیشدهتحویلدهد‪.‬‬ ‫قســمت دوم مناظره به مســاله جهت فکــری امریکا‬ ‫اختصاص یافت‪ .‬هولت با اشاره به مســائل نژادی و حوادث‬ ‫تیراندازی اخیر و کشته شــدن چندین سیاهپوست به دست‬ ‫پلیس از کلینتون خواست برنامه خود را برای کاهش شکاف‬ ‫یونژادیدرکشوربیانکند‪.‬‬ ‫قوم ‬ ‫کلینتونباتصدیقاینموضوعکهنژادهمچنانیکیاز‬ ‫چالش هایبزرگکشوراستگفتمتاسفانهنژاددربسیاریاز‬ ‫مواردتعیین کنندهمحلسکونت‪،‬سطحاموزشدریافتیافراد‬ ‫در مدارس عمومی و نیز شیوه برخورد سیستم عدالت کیفری‬ ‫کشورباافراداست‪.‬‬ ‫او برای بهبود شرایط گفت باید چندین کار انجام شود‪.‬‬ ‫بایداعتمادبینجوامعوپلیساحیاشود‪.‬تضمینشودپلیسبه‬ ‫خوبیاموزشدیدهوتنهادرمواردضروریازتوانخوداستفاده‬ ‫کند‪.‬همگانبایدتوسطقانونحفاظتشدهوهمگانبایدبه‬ ‫قانوناحترامبگذارند‪.‬اوبااشارهبهاینحقیقتکهازاولینروز‬ ‫کمپینخوداصالحاتعدالتکیفریراخواستارشدهادامهداد‬ ‫کهراه حل هاییرابرایبرخیازمسائلسیستمعدالتکیفری‬ ‫ارائهکردهاست‪.‬مسالهدومازنظرکلینتونشیوعخشونت های‬ ‫مسلحانهاستکهدرمانانکاهشدسترسیبهاسلحهاست‪.‬‬ ‫ترامپ نیز در پاسخ به این سوال به نبود نظم و قانون در‬ ‫امریکا اشاره کرد و گفت طی هشــت سال ریاست جمهوری‬ ‫اوباماتقریباچهارهزارنفرتنهادرشیکاگوکشتهشده اندوامریکا‬ ‫نیازمندبازگشتنظموقانوناست‪.‬اوگفتجمعکردنسالح‬ ‫چاره کار نیســت و مجددا بحث مهاجران غیرقانونی را پیش‬ ‫کشــید‪ .‬او مهاجران غیرقانونی و باندهای بزهکار را مسئول‬ ‫بسیاریازتیراندازی هادانستومدعیشدجوامعسیاهپوست‬ ‫اینکشوربراثرشیوعجرمبهنابودیکشیدهشده اند‪.‬‬ ‫هولت اشاره ترامپ به اقدامات به کار رفته برای کاهش‬ ‫جرم در نیویورک را به چالش کشــید و ان را نوعی غربالگری‬ ‫نژادی نامید که بیشتر سیاه پوستان و افراد اسپانیایی زبان را‬ ‫هدف قرار می داد‪ .‬اما ترامپ بر این موضوع اصرار داشت که‬ ‫این برنامه سالح را از دســت این افراد بزهکار جمع می کند‪.‬‬ ‫طبق ادعای او وقتی چنین اماری از تیراندازی و مرگ و میر در‬ ‫شهرهایی مانند شیکاگو و نیویورک داریم باید برنامه ای مانند‬ ‫انچه در نیویورک پیاده شده بود به کار رود‪ .‬در این برنامه افراد‬ ‫درخیابان بهصورتتصادفی متوقفشدهو مورد بازرسیقرار‬ ‫می گرفتند که همان گونه که هولت اشــاره کرد‪ ،‬بیشتر افراد‬ ‫سیاهپوستواسپانیایی زبانموردهدفبازرسیپلیسبودند‪.‬‬ ‫ترامپ مدعی شــد از انجایی که بیشتر سیاه پوستان و‬ ‫اسپانیاییزبان هاتحتتاثیرجرموجنایتقرارمی گیرندپس‬ ‫ناعادالنه است اگر سیاستمداران اجازه دهند چنین اتفاقات‬ ‫بدیبرایانانرخدهد‪.‬‬ ‫کلینتون در مقابل ترامپ را مــورد انتقاد قرار داد و گفت‬ ‫متاســف اســت که او چنین تصویر تیره و بــدی را از جوامع‬ ‫سیاهپوستکشوررسممی کند‪.‬کلینتونبهسرزندگیوقدرت‬ ‫کلینتون کاهش نژادپرستی‬ ‫سیستمی در سیستم عدالت‬ ‫کیفری را خواستار شد‬ ‫کلیسا و کسب و کار سیاهپوستان اشاره کرد که فرصت های‬ ‫شغلیومالیبسیاریرابرایانانفراهمکردهوگفتدولتباید‬ ‫از انان حمایت کرده و دست گیر انان باشد‪ .‬او از برنامه هایی‬ ‫مانندپلیسمحلهحمایتکردکهسببکاهش‪ 50‬درصدیدر‬ ‫نرخ جرائم خشونت امیز و کاهش‪ 40‬درصدی دزدی از منازل‬ ‫گردیدهاست‪.‬‬ ‫کلینتونکاهشنژادپرستیسیستمی درسیستمعدالت‬ ‫کیفری را خواستار شــد و تصدیق کرد که مردان سیاه پوست‬ ‫جوان در مقایســه با همتایان سفید پوســت خود به احتمال‬ ‫بیشتری دستگیر شده‪ ،‬محکوم شــده و زندانی می شوند‪ .‬او‬ ‫مجددا بهفراوانیسالح های ارتشی در خیابان ها اشارهکرد و‬ ‫گفتپلیسدربرابرانهاناتواناستودرنتیجهنیازمندمحدود‬ ‫کردن دسترســی به سالح اســت‪ .‬همچنین گفت هرکسی‬ ‫که در لیست نظارت تروریســتی قرار دارد نباید بتواند در این‬ ‫کشورسالحخریداریکند‪.‬کلینتونتعصبضمنیرایکیاز‬ ‫معضالتنه تنهاپلیس‪،‬بلکهکلجامعهدانست‪.‬اماازانجایی‬ ‫کهاینمسالهدرسیستمپلیسمی تواندنتایجمرگباریبههمراه‬ ‫داشته باشــد بنابراین طبق نظر کلینتون باید بودجه بیشتری‬ ‫برای اموزش نیروی پلیس در این رابطه صرف کرد‪ .‬او گفت‬ ‫حمایتروانینیرویپلیسیکیازمسائلجدیاستودولت‬ ‫فدرال در موقعیتی قرار دارد که می تواند در این رابطه بســیار‬ ‫مفیدعملنماید‪.‬‬ ‫ترامپ در مقابل از موضع خود دفاع کرد و گفت شــیوه‬ ‫ی نیویورک در بازرسی افراد مشکوک توانست‬ ‫شــهردار قدیم ‬ ‫نرخ قتل را از ‪ 2200‬مورد به ‪ 500‬مورد کاهش دهد که رقمی‬ ‫ قابل توجهاست‪.‬اوگفتحزبدموکراتطیصدسالگذشته‬ ‫ازجامعهسیاهپوستبهره برداریکرده اندتارایبه دستاوردند‬ ‫اماکارچندانیبرایانانانجامنداده اند‪.‬‬ ‫سپس هولت از ترامپ پرســید که چرا با اینکه طی پنج‬ ‫سالگذشتهامریکاییبودنرئیس جمهورفعلی‪،‬باراکاوباما‬ ‫را زیر سوال برده اســت‪ ،‬اما طی چند هفته گذشته تغییر نظر‬ ‫دادهاست؟‬ ‫ترامپ در پاسخ گفت طی انتخابات گذشته در کمپین‬ ‫رقیباوباما‪،‬مک کالچیدرسفربهکنیانتوانستگواهیتولد‬ ‫اوبامارابه دستاوردواینسبببروزشبههشدهبود‪.‬اما ترامپ‬ ‫توانستاوبامارامجبوربهارائهگواهیتولدشنمایدوبه دست‬ ‫اوردن گواهی تولد برای متقاعد کــردن ترامپ کافی بوده و‬ ‫دلیلاینکافیبودنرااین گونهبیانکردکهمسائلمهمتری‬ ‫پیش رودارد؛مانندشکستدادنداعش‪،‬ایجادشغل‪،‬تقویت‬ ‫مرزهاوانجامکارهایمهمتربرایکشور‪.‬‬ ‫کلینتون این مساله را به گرایشات نژادی ترامپ نسبت‬ ‫دادوبهسابقهرفتارنژادپرستانهاواشارهکرد‪ .‬ترامپنیزدرپاسخ‬ ‫بخشیرابهجوانیوخامی خودنسبتدادوبهاینحقیقتاشاره‬ ‫کردکهپرونده هایشکایتازسویوزارتدادگستریتنهاعلیه‬ ‫او نبوده اند و در ان دوره شــرکت های زیادی به دلیل تبعیض‬ ‫نژادی به دادگاه کشیده شدند و شرکت ترامپ توانست بدون‬ ‫اتهامپیروزاینپرونده هاباشد‪.‬اوهمچنینکلینتونرابهدلیل‬ ‫تبلیغاتمنفیکهعلیهاوراهانداختهموردانتقادقراردادوابراز‬ ‫داشتدرحالحاضرکلوپیدرپالمبیچفلوریداتاسیسکرده‬ ‫استکهدربشبهرویهمگانبازبودهوهیچتبعیضیبرضد‬ ‫هیچکس‪،‬چهسیاه پوست‪،‬یامسلمانیاهرفرددیگریاعمال‬ ‫نمی کند‪ .‬ترامپ ادامه داد که از این حرکت خود بسیار راضی‬ ‫بودهواحساسخوبیدارد‪.‬‬ ‫هولت‪ :‬بخش بعدی صحبت های مــا درباره «امنیت‬ ‫امریکا» اســت‪ .‬می خواهیم که از ابتدای قرن بیست ویکم‬ ‫شروعکنیموانچههرروزدراینکشوررویمی دهد‪.‬موسسات‬ ‫مازیرحمالتسایبریقراردارندورازهایماهمچنانسرقت‬ ‫می شــوند‪ .‬ســوال من این اســت که چه کســی پشت این‬ ‫داســتان ها اســت؟ چگونه با انها مقابله خواهیم کرد؟ خانم‬ ‫کلینتونشمابه عنوانوزیرامورخارجهسابق‪،‬مخاطباصلی‬ ‫اینسوالهستید‪.‬‬ ‫کلینتون‪ :‬من فکر می کنم که امنیت سایبری و جنگ‬ ‫ســایبری یکی از بزرگترین چالش های رئیس جمهور بعدی‬ ‫امریکاست‪.‬دلیلاینموضوعاناستکهبادوگروهمختلف‬ ‫از دشمنان سایبری مواجه هستیم‪ .‬گروه اول افرادی هستند‬ ‫کهانگیزه هایاقتصادیدارندواطالعاترابرایکسبدرامد‬ ‫سرقتمی کنند‪.‬‬ ‫اما نوع دوم حمالت ســایبری که در حال افزایش هم‬ ‫هستند توسط دولت ها و سازمان های دولتی مختلف انجام‬ ‫می شود‪ .‬بیشترین و دردسرسازترین انها هم در این اواخر از‬ ‫جانبروسیهبودهاست‪.‬هیچشکینیستکهروسیهازحمالت‬ ‫سایبریعلیهتمامسازمان هایکشورمااستفادهمی کندومن‬ ‫عمیقانگراناینموضوعهستم‪.‬می دانمکهوالدیمیرپوتین‬ ‫یکی از دوســتان مهم و ارزشمند ترامپ به شــمار می اید اما‬ ‫نقشمهمیدراینداستان هادارد‪.‬اوبههکرهایکشورخود‬ ‫اجازه داده اقدام به دزدی اطالعات شخصی‪ ،‬دولتی و حزبی‬ ‫دموکرات ها کنند‪ .‬در این مدت به خوبی به توانایی های انها‬ ‫پی برده ایمامااجازهنخواهیمداداطالعاتخصوصییادولتی‬ ‫ما توسط کشورهای دیگر به سرقت برود‪ .‬ما نمی خواهیم از‬ ‫ابزارهایدردسترسخوداستفادهکردهومنجربهنوعجدیدی‬ ‫از جنگ شویم اما از شهروندان این کشور دفاع خواهیم کرد‪.‬‬ ‫جای تعجب دارد که در این میان‪ ،‬اقــای ترامپ در مال عام‪،‬‬ ‫پوتینرابههککردناطالعاتامریکایی هادعوتمی کند!‬ ‫ترامپ‪ :‬من می خواهم بگویم که تاکنون افراد زیادی‬ ‫ازمنحمایتکرده اندوتعدادبیشتریهمدرهفتهایندهازمن‬ ‫حمایت خواهند کرد‪ .‬تعداد حامیان من از بین دریاساالرها و‬ ‫ژنرال ها به بیش از‪ 200‬نفر خواهد رسید‪ .‬انها از این موضوع‬ ‫حمایت می کنند که من این کشور را مدیریت کنم‪ .‬این گونه‬ ‫حمایتادامهخواهدیافتومنبهانافتخارمی کنم‪.‬بسیاری‬ ‫ازنیروهایاطالعاتیوسربازانبرون مرزیایاالتمتحدههم‬ ‫از من حمایت می کنند که تاکنون این موضوع سابقه نداشته‬ ‫اســت‪ .‬من حمایت این افراد را دارم و در تالش هستیم تا به‬ ‫وضعیتنابسامانموجودغلبهکنیم‪.‬‬ ‫درباره مساله سایبر تا حدی با خانم کلینتون موافقم‪ .‬ما‬ ‫باید بهتر از هر کسی در این زمینه عمل کنیم و شاید عملکرد‬ ‫کنونی ما چندان مســاعد نباشــد‪ .‬با این حال تصور نمی کنم‬ ‫که هیچ کس درباره نقش روسیه اطمینان داشته باشد‪ .‬خانم‬ ‫کلینتون بارها و بارها نام روسیه را بر زبان می راند اما من از این‬ ‫نظرمطمئننیستم‪.‬شایدهمحقبااوباشد‪.‬منظورمایناست‬ ‫کهامکاندارداینحمالتکارروسیهباشدامامی تواندکارچین‬ ‫هم باشد‪ .‬می تواند کار بسیاری از انسان های دیگرهم باشد‪.‬‬ ‫حتیممکناستکارشخصیباشدکهدرتختشدرازکشیده‬ ‫و‪ 190‬کیلووزندارد‪.‬درستاست؟‬ ‫ما نمی دانیم که حمالت سایبری به نهادهای مختلف‬ ‫امریکا کار چه کسی بوده است‪ .‬کار روسیه‪ ،‬چین یا هر کشور‬ ‫دیگری‪ .‬نکته اینجا اســت که مــا چه چیــزی از این تجربه‬ ‫بین الملل‬ ‫اموختیم؟واقعیتاناستکهدردورهریاست جمهوریباراک‬ ‫اوباماماکنترلخودرابرمسائلیازدستدادیمکهپیشازان‬ ‫دردستانمابود‪.‬مااینترنترااختراعکردیموبرایاولینباربه‬ ‫کارگرفتیم‪.‬امافکرمی کنمحتیکلینتونهمبامنموافقباشد‬ ‫کهگروه هاییمانندداعشدرزمینخودما‪،‬پیروزمی شوند‪.‬انها‬ ‫بهترازماازاینترنتاستفادهمی کنند‪.‬‬ ‫مابایدکنترلکاملیرویمحیطسایبریوجنگسایبری‬ ‫به دست اوریم‪ .‬این مســاله خیلی بزرگ است‪ .‬مساله امنیت‬ ‫سایبری و رســیدن به ان کار بسیار دشــواری است و شاید به‬ ‫سختی انجام شدنی باشد‪ .‬اما ما باید کاری را انجام دهیم که‬ ‫مجبور هستیم‪ .‬ما کارهای بســیاری را مجبور هستیم انجام‬ ‫دهیموسایبرقطعایکیازانهاست‪.‬‬ ‫کلینتون‪ :‬بله‪ ،‬تعدادی از مشکالت وجود دارد که باید‬ ‫به انها بپردازیم‪ .‬من نقشه ای برای شکست داعش طراحی‬ ‫کرده ام‪ .‬این نقشه شــامل دنبال کردن انها در فضای انالین‬ ‫است‪.‬منفکرمی کنمکهدرنبردباداعشمی توانیماستفاده‬ ‫بیشتری از شرکت های دارای فناوری خود بکنیم‪ .‬باید به این‬ ‫وسیله داعشرا از رادیکالیزهکردن مردم بازداریم؛ اتفاقیکه‬ ‫حتیبرسرشهروندانصادقماواروپایی هاهممی اید‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬باید حمالت هوایی خود را علیه داعش هم‬ ‫افزایش دهیم و به طور همزمان از متحدان عرب و کرد خود‬ ‫حمایت کنیم که بتوانند داعش را به زانو دربیاورند‪ .‬باید رقه را‬ ‫ازچنگالانهادراوردومانعازانشدکهخودراخلیفهبنامند‪.‬‬ ‫ترامپ‪ :‬در ابتدا باید موضوعی را در مورد داعش عنوان‬ ‫کنم که بسیار مهم است‪ .‬کلینتون هم مانند اوباما از حذف و‬ ‫شکست دادن داعش ســخن می گوید‪ .‬اما انها از ابتدا نباید‬ ‫وارد عراق می شدند‪ .‬شــیوه خروج نیروهای نظامی امریکا از‬ ‫عراقفاجعه باربودومنجربهشکل گیریداعششد‪.‬کلینتون‬ ‫مدت هاستکهدربارهشکستدادنداعشسخنمی گویداما‬ ‫اگرامریکاهنوزهمدرعراقنیروداشت‪،‬هیچ گاهچنیناتفاقی‬ ‫نمی افتاد‪.‬شاید‪ 10‬هزاریارقمی باالترازانبرایجلوگیریاز‬ ‫اینفاجعهکافیبود‪.‬‬ ‫در مرحله بعد ما باید نفــت را از چنــگال داعش بیرون‬ ‫می اوردیمامااین کارراانجامندادیم‪.‬اکنونهمکلیدپیروزیما‬ ‫درهمینموضوعاست‪.‬تازمانیکهداعشنفتداشتهباشد‪،‬‬ ‫پیروزشدنبرانهاتقریباغیرممکناست‪.‬‬ ‫هولت‪:‬درنهایتاگرهرکدامازشماپیروزنشوید‪،‬ایابه‬ ‫ارایمردمونتیجهانتخاباتاحترامخواهیدگذاشت؟‬ ‫کلینتــون‪ :‬ما یــک دموکراســی داریــم و مــن از ان‬ ‫حمایت می کنم‪ .‬گاهی شما پیروز می شوید و گاهی شکست‬ ‫می خورید‪.‬امامنقطعاازنتیجهاینانتخاباتحمایتمی کنم‪.‬‬ ‫ترامپ‪:‬ایاالت متحدهدروضعیتاقتصادیوسیاسی‬ ‫نامناسبیبهسرمی برد‪.‬منبهدنبالعظمتبخشیدندوبارهبه‬ ‫امریکاهستم‪.‬منقادرهستمکهچنینکاریبکنمامامعتقدم‬ ‫هیالری توانایی انجــام ان را ندارد‪ .‬با این حــال‪ ،‬در صورت‬ ‫پیروزیاوقطعاازاوحمایتمی کنم‪.‬‬ ‫چه کسی پیروز مناظره انتخاباتی بود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫شــبکه ســی ان ان یکی از اولین رســانه هایی بود که‬ ‫دست به برگزاری نظرســنجی زد‪ 62.‬درصد از مخاطبان این‬ ‫شبکه عنوان کردند که هیالری کلینتون را باید پیروز مناظره‬ ‫دوشنبه شب دانست‪ .‬این در حالی است که تنها ‪ 27‬درصد از‬ ‫رای دهندگان ترامپرابرندهاینمناظرهدانستهو‪ 11‬درصدهم‬ ‫اظهارکردندکهبرتریقابل توجهیبینانهامشاهدهنمی شد‪.‬‬ ‫نتایج این نظرسنجی شباهت بســیاری به نظرسنجی پس از‬ ‫اولین مناظره میت رامنی و باراک اوباما در سال‪ 2012‬داشت‬ ‫کهرامنیبهپیروزیقاطعیدستیافتهبود‪.‬‬ ‫رای دهندگانیکه مناظرهرامشاهدهکردهبودند‪،‬اعالم‬ ‫کردند که کلینتون در ابراز عقاید خود بهتر عمل کرده و درک‬ ‫بهتری هم از مســائل پیش روی کشورشان دارد‪ .‬نسبت این‬ ‫دستهازرای دهندگاندرمقابلمعتقدانبه ترامپبرابربا‪ 2‬به‬ ‫‪ 1‬بود‪.‬کلینتونهمچنینبارای‪ 57‬درصددرمقابل‪ 35‬درصد‪،‬‬ ‫بهتر از رقیب خود اثبات کرده که پتانسیل ریاست جمهوری‬ ‫ایاالت متحده امریکا را دارا اســت‪ .‬او همچنین با نسبت‪56‬‬ ‫درصد در مقابل‪ 39‬درصد‪ ،‬خــود را رهبری قدرتمندتر معرفی‬ ‫کرده است‪ .‬نکته جالب انجا است که هیچ کدام از نامزدهای‬ ‫ریاست جمهوری امسال امریکا از نظر مردم چندان صادق تر‬ ‫و قابل اعتمادتر از دیگری به چشــم نیامده اند‪ .‬در این معیار‬ ‫کلینتون با برتری اندکی ‪ 53‬درصــد از ارا را به دســت اورده و‬ ‫ ترامپ ‪ 40‬درصد را‪ .‬در نظرسنجی شبکه سی ان ان‪ ،‬ترامپ‬ ‫یکی از امتیازات را به خود اختصاص داده است‪ .‬براساس‪56‬‬ ‫درصدازمخاطبان‪،‬نامزدجمهوریخواهزمانبیشتریصرف‬ ‫حملهبهرقیبخودکردهاست‪.‬اینرقمبرایکلینتونمعادل‬ ‫‪ 33‬درصداست‪.‬‬ ‫البته ایــن نظرســنجی به وضــوح اعــام می کند که‬ ‫تماشاگران تلویزیونی نظرسنجی شــده‪ ،‬خودشان را بیشتر‬ ‫یک دموکرات می دانند تا نماینده ای از جامعه رای دهندگان‬ ‫امریکایی‪ .‬با این حال‪ ،‬حتی افراد مســتقل شرکت کننده در‬ ‫نظرسنجی هم متمایل به کلینتون هستند‪ 54 .‬درصد از این‬ ‫دســته افراد معتقدند که کلینتون عملکرد بهتری در مناظره‬ ‫داشتهوتنها‪ 33‬درصد ترامپراپیروزانمی دانند‪.‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬نظرســنجی سی ان ان نشــان می دهد که‬ ‫عملکردکلینتوندرمناظرهفراترازانتظارمخاطبانتلویزیونی‬ ‫بوده اســت‪ .‬مصاحبه های پیش از مناظره نشان می دهد که‬ ‫انتظاراتپیروزیکلینتونبااختالف‪ 26‬درصدیبودهاماپس‬ ‫ازمناظره‪،‬حاشیهبرترینامزددموکراتبه‪ 35‬درصدرسید‪.‬‬ ‫تقریبانیمی (‪ 47‬درصد)ازشرکت کنندگاندرنظرسنجی‬ ‫اعالمکردندکهبامشاهدهاینمناظرهتغییریدرتصمیمخود‬ ‫نداده اند‪ .‬در مقابــل‪ 34‬درصد اعالم کردنــد که گرایش انها‬ ‫به کلینتون بیشتر شــده و‪ 18‬درصد عنوان کردند به احتمال‬ ‫بیشتریاز ترامپحمایتخواهندکرد‪.‬‬ ‫اما نکته جالبی که در نظرسنجی ســی ان ان مشاهده‬ ‫می شــد‪ ،‬نظر شــهروندان امریکایی درباره حمالت نامزدها‬ ‫بین الملل‬ ‫رقابت انتخابات ریاست جمهوری امریکا به هفته های‬ ‫پایانی خود رسیده و مناظره ها نقش اساسی در تصمیم نهایی‬ ‫رایدهندگانامریکاییخواهدداشت‪.‬اماپیروزنهاییاولین‬ ‫مناظره چه کســی بود؟ به نظر می رســد که به طور کلی این‬ ‫موضوعبستگیبهنظررای دهندگاندرروزهایاخرودغدغه‬ ‫اصلیانهاخواهدداشت‪.‬‬ ‫پسازاتماممناظره‪،‬واکنش هایمختلفیدررسانه های‬ ‫امریکاییودرسطحجامعهاینکشورمشاهدهشد‪.‬کارشناسان‬ ‫بهتحلیلواکنش هاوپاسخ هایهرکدامازنامزدهاینهایی‬ ‫احــزاب پرداختند و نظرســنجی های مختلفــی هم صورت‬ ‫گرفت‪ .‬با این حال‪ ،‬تفاوت های ایــن تحلیل ها و گزارش ها‬ ‫بسیارزیاداست‪.‬‬ ‫ترامپ‪ :‬من می خواهم بگویم‬ ‫که تاکنون افراد زیادی از من‬ ‫حمایت کرده اند و تعداد بیشتری‬ ‫هم در هفته اینده از من حمایت‬ ‫خواهند کرد‬ ‫به یکدیگر اســت‪ 67 .‬درصد از انها اعتقاد دارند که حمالت‬ ‫کلینتونمنصفانهبودهوتنها‪ 51‬درصدازانهاحمالت ترامپرا‬ ‫عادالنهقلمدادمی کنند‪.‬دراینمیان‪،‬ارزیابیافرادازحمالت‬ ‫ ترامپ به شدت وابسته به جنسیت انها اســت‪ 58 .‬درصد از‬ ‫مردهاانتقاداتاوراازکلینتونبی طرفانهقلمدادمی کنند‪،‬اما‬ ‫این رقم برای زنان تنها به‪ 44‬درصد می رسد‪ .‬در طرف مقابل‪،‬‬ ‫تفاوتجنسیتیقابلمالحظه ایبینبرداشتافرادازانصاف‬ ‫کلینتون در حمالتش دیده نمی شــود‪ .‬این موضوع نشــان‬ ‫می دهدکه ترامپهمچناندرجذبارایزنانجامعهامریکا‬ ‫موفقعملنمی کند‪.‬عالوهبرسی ان ان‪،‬چندینرسانهدیگر‬ ‫همبهنظرسنجیرایدهندگانانتخاباتپیشرویامریکاو‬ ‫همچنینتحلیلنتایجانپرداختند‪.‬شبکه«ای بی سی»هم‬ ‫مانندسیان ان‪،‬پیروزانتخاباتراکسیجزکلینتوننمی داند‪.‬‬ ‫براســاس تحلیل این شــبکه‪ ،‬واکنش های روز بعد ترامپ و‬ ‫افزایش بودجه تبلیغاتی نشــانه ای از شکســت او در مناظره‬ ‫نخستاست؛ضمنانکهاودرحینمناظرههمتسلطکافیبر‬ ‫مباحثوجوجلسهنداشت‪.‬‬ ‫در هر صورت‪ ،‬تمام نظرســنجی ها پیــروزی کلینتون‬ ‫را نشان نمی دهند‪ .‬بســیاری از نظرسنجی های معتبر انجام‬ ‫شده دیگر یا سطح نزدیک رقابت کنندگان انتخاباتی را نشان‬ ‫می دهند یا اندکی متمایل بــه پیروزی نامــزد جمهوریخواه‬ ‫انتخابات هستند‪ .‬با این حال‪ ،‬برخی از نظرسنجی ها پیروزی‬ ‫رابه طورکاملبه ترامپنسبتمی دهندوحتیگاهیمی توان‬ ‫مشاهدهکردکه‪ 65‬درصدازشرکت کنندگاندرنظرسنجیبه‬ ‫اورایدادهوتنها‪ 35‬درصدکلینتونرابرندهمناظرهدانسته اند‪.‬‬ ‫البتههمان طورکهجامعهامارینظرسنجیسیانانمتشکل‬ ‫ازشهرونداندموکراتبوده‪،‬چنیننظرسنجی هاییهمگرایش‬ ‫بسیاریبهجمهوری خواهاندارند‪.‬به طورکلمی توانپیروزی‬ ‫قابلقبولهیالریکلینتونراازجمعبندیکلینظرسنجی هاو‬ ‫تحلیل هایمختلفاستنباطکرد‪.‬‬ ‫با وجود این پیروزی بــرای کلینتون‪ ،‬هنوز کار رقابت ها‬ ‫بهانتهانرسیدهاست‪.‬عالوهبرانکهمدتیزمانوچندمناظره‬ ‫دیگرتابرگزاریانتخاباتنهاییباقی ماندهاست‪،‬نکته ایدیگر‬ ‫هممی تواندرارایشرکت کنندگاندرنظرسنجی هامشاهده‬ ‫کرد‪ .‬براساس نظر غالب جامعه امریکا‪ ،‬هیچ کدام از دو نامزد‬ ‫نهاییانتخاباتریاست جمهوریازصداقتوقابلیتاعتماد‬ ‫کافیبرخوردارنیستندوتنهاکسیکهبتوانددرهفته هایپیش‬ ‫رونکاتمنفیکمتریازخودبهنمایشبگذارد‪،‬پیروزخواهد‬ ‫بود‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬هیچ کدام از انها هم ایده ال نیستند و هر‬ ‫کدام (فارغ از گرایش فکری و حزب خود) برای رفع برخی از‬ ‫مشکالتودغدغه هایجامعهامریکامناسبهستند‪.‬کلینتون‬ ‫بیشترینتواناییرادرحلمسائلسیاستخارجیداردوازاین‬ ‫نظر‪ ،‬ترامپ هیچ توان مبارزه ای با او ندارد‪ .‬جنگ ب ا تروریسم‬ ‫همازدیگرمسائلیاستکهبهنظررای دهندگانکلینتوندر‬ ‫انبهترعملخواهدکرد‪.‬درطرفمقابلحلمسائلداخلی‬ ‫امریکاوبهبودوضعیتاقتصادیازمواردیهستندکه ترامپ‬ ‫می تواندتوانایی هایخودرادرانهانشاندهد‪.‬بهاینصورت‬ ‫انتخابهرکدامازنامزدهاباعثمی شودکهدسته ایازمسائل‬ ‫بهخوبیپیگیریشدهودسته ایدیگرهمچنانیادرمعرض‬ ‫بی توجهی باقی مانده یا راه حلی اساسی برای ان پیدا نشود‪.‬‬ ‫فارغ از اینکه کدام نامزد در مناظره دوشنبه شب پیروز میدان‬ ‫بوده‪ ،‬هفته های اینده همچنان می تواند نقشــی اساسی در‬ ‫انتخاب مردم امریکا داشته باشد‪ .‬ایا سیاست خارجی و مبارزه‬ ‫ب ا تروریسم (به قیمت از بین رفتن ثبات اقتصادی) به عنوان‬ ‫بزرگترین دغدغه شهروندان امریکا مطرح خواهد شد یا حل‬ ‫مسائلداخلیوبهبوداوضاعاقتصادی(ازطریقوطن گرایی‬ ‫افراطی و حتی گونه ای از نژادپرســتی) محور تصمیم گیری‬ ‫قرارخواهدگرفت؟‬ ‫بخشسوم‪:‬صفحه‪ 28‬پیدیاف‪:‬‬ ‫‪HOLT: Our next segment is called “Securing‬‬ ‫‪America.”We want to start with a 21st century‬‬ ‫‪61‬‬ ‫درباره «فروشنده»‬ ‫فرهنگ‬ ‫فروشندهبیتردیدپربحثترینفیلماصغرفرهادیاست‪.‬منتقدانبسیاریلهوعلیهاین‬ ‫فیلم موضع گیری کرده اند‪ .‬دامنه نقدها انقدر گسترده بوده که برخی این فیلم را مهمترین و‬ ‫پرافتخارترینفیلمایرانیدانستهاندوبرخیدیگرتاکیدکردهاندکهبیارزشترینفیلمسینمای‬ ‫ایران است‪ .‬در این پرونده تالش کرده ایم که با رویکردی متعادل و منصفانه از چند زاویه متفاوت‬ ‫فیلم فروشنده و سینمای فرهادی را بررسی کنیم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫فروش بیش از ارزش‬ ‫نام هافروشمیلیاردیداشته اندنهفیلمفروشنده‬ ‫محمد اسفندیاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فروشنده حق دارد بفروشد‪ .‬به چند دلیل‪ .‬یکی اینکه‬ ‫به هر حال فیلم خوبی است‪ .‬سوپر استار دارد‪ ،‬ریتم خوبی‬ ‫دارد و برعکس دیگــر کارهای فرهــادی پایان قصه اش‬ ‫مشخص تر است‪.‬‬ ‫بنابراین تماشاچی عام ســینما هم ممکن است این‬ ‫فیلم را دوست داشته باشد و به دیدنش برود‪ .‬اما هیچ یک از‬ ‫این شاخص ها و امتیاز مهم جایزه کن هم‪ ،‬برای سینمای‬ ‫ایران به اندازه «هفت میلیارد تومان در دو هفته» نمی ارزد‪.‬‬ ‫برای بیان دقیق تر این گزاره‪ ،‬شما را دعوت می کنم‬ ‫که به فروش کل سینما در یکی‪ ،‬دو سال گذشته نگاه کنید!‬ ‫به وضوح پیداســت که جامعه ایرانی در مصارف فرهنگی‬ ‫خود گرایش بیشــتری به سمت ســینما پیدا کرده و دیدن‬ ‫فیلم های روی پرده به بخش مهمی از سبد خرید فرهنگی‬ ‫تبدیل شده است‪.‬‬ ‫از این نظر فروش قابل توجه فیلم فروشنده را از یک‬ ‫نظر باید با اشتیاق بیشــتر مردم به ســینما به صورت کلی‬ ‫تفسیر کرد نه الزاما کیفیت خود فیلم‪ .‬از این نظر انچه باعث‬ ‫شده تا فروشنده در دو هفته نزدیک به هفت میلیارد تومان‬ ‫بفروشد‪ ،‬ریشــه در تقاضای باال دارد‪ .‬اما چرا این تقاضای‬ ‫باال فیلم فروشنده را هفت میلیاردی می کند نه فیلم من یا‬ ‫النتوری یا‪ ...‬را؟‬ ‫دلیل این موضوع نیز چند وجهی است‪ .‬اما برای بیان‬ ‫ساده تر موضوع می توان از تمثیل استفاده کرد‪ .‬حتما همه‬ ‫شــما ضرب المثل «کفش کهنه در بیابان نعمت است» را‬ ‫شنیده اید‪.‬‬ ‫این حکایت فیلم فروشنده در روزگار اکران فیلم های‬ ‫سینمایی امروز اســت‪ .‬در شش ماه گذشته سینمای ایران‬ ‫چیزی در حدود ‪ 100‬میلیارد تومان فروش داشــته است‪.‬‬ ‫این روال اگر ادامه داشته باشــد منطقا در پایان سال باید‬ ‫منتظر شکســتن رکورد متحیرکننده ‪ 200‬میلیاردی فروش‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫اینکــه بــازار ‪ 200‬میلیــارد تومانــی ســینما چگونه‬ ‫ساماندهی و هدایت شود یک موضوع بسیار مهم و حیاتی‬ ‫است‪ .‬در این شرایط فیلم هایی که در مقایسه با رقبایشان‬ ‫در اکران‪ ،‬موفق تر باشند یا از بازیگران مطرح تر برخوردار‬ ‫باشــند یا‪ ...‬حتما فروش بهتری خواهند داشــت‪ .‬کفش‬ ‫کهنه بودن فیلم فروشنده اینجا معنا پیدا می کند که دیگر‬ ‫فیلم های در حال اکران هرگز نتوانســته اند چنان که باید‬ ‫و شــاید فروش متناســبی با تقاضای باالی جامعه داشته‬ ‫باشــند‪ .‬منظورم این اســت که فروش فروشــنده بیشــتر‬ ‫متکی به فروش نرفتن دیگر فیلم هاست نه الزاما گسترده‬ ‫کردن مخاطبان سینما و کشاندن پای مخاطبان جدید به‬ ‫سالن های نمایش فیلم‪.‬‬ ‫واقعیت ان است که فیلم فروشنده به لحاظ کیفیت‬ ‫ساخت در مقایســه با ســایر فیلم های فرهادی یک فیلم‬ ‫ضعیــف و به قول مســعود فراســتی «درنیامده» اســت‪.‬‬ ‫اما همین فیلم در مقایســه بــا فیلم های بســیار ضعیف و‬ ‫تاســف باری کــه هم اکنون روی پــرده هســتند‪ ،‬جذابیت‬ ‫باالیی می تواند داشــته باشــد‪ .‬پس همان طور که گفتم‬ ‫فروشــنده دارد نان ضعــف رقبایش را می خــورد نه قدرت‬ ‫تحلیل بی غش فیلم «فروشنده»‬ ‫سینمای راز الود‬ ‫فروپاشی یک زن و مرد‬ ‫نقد و تحلیل محتوایی فیلم فروشنده‬ ‫ساخته اصغر فرهادی‬ ‫فرهادی اپوزیسیون نیست‬ ‫فروشنده چندین حفره داستانی دارد‬ ‫رضا درستکار‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫یک پرسش اساسی وجود دارد و ان اینکه چه اتفاقی‬ ‫برای فرهادی افتاده است که گروه هایی انتقادی نه صرفا‬ ‫در مقابــل فیلم های او بلکــه در مقابــل موجودیت چنین‬ ‫فیلمسازی گارد می گیرند؟ پاسخ من این است که فرهادی‬ ‫امــروز دیگر یک برند اســت و موضع گرفتــن در مقابل او‬ ‫هرقدر که بیشــتر ســلبی و بنیادی باشــد‪ ،‬بیشــتر موجب‬ ‫می شود تا منتقد هم دیده شــود‪ .‬این یک اصل است که‬ ‫ایستادن در مقابل کارگردان های بزرگ و فیلم های بزرگ‬ ‫برای برخی منتقدان مانند نردبان موفقیت اســت و باعث‬ ‫می شود که دیده شوند‪.‬‬ ‫تصور من این اســت زمانی که برخی از دوســتان ما‬ ‫خواســتند که فیلم اخراجی ها را در مقابــل جدایی نادر از‬ ‫ســیمین قرار دهند و امروز که همان دوستان می خواهند‬ ‫فیلم ایستاده در غبار را در مقابل فروشنده قرار دهند‪ ،‬هدف‬ ‫اصلی مقابله بوده است نه ایجاد رقابت‪ .‬بدیهی است که از‬ ‫نظر فروش در سینما این فیلم ها می توانند رقابت کنند اما‬ ‫ســنجش کیفیت یک فیلم متفاوت از بازار فروش است و‬ ‫محل تمایز این چند فیلم در جای دیگری است‪ .‬به هر حال‬ ‫گروهی که خود را رقیب فرهادی و فیلم هایش می دانند‪ ،‬در‬ ‫واقع با انتقادهای ان چنانی از فیلم سعی دارند که در جایگاه‬ ‫فرهادی برای خود جای پایی درســت کنند‪ .‬این دوستان‬ ‫تصور جامع و مانعی از ارزش های منتسب به سیستمی که‬ ‫در ان زندگی می کنیم و ارزش های زیبایی شناسی ندارند‪.‬‬ ‫این همه شور و شــوق مردم از دیدن فیلم فرهادی‬ ‫را نمی بینند‪ ،‬اســتقبال گســترده منتقدان برجسته جهان‬ ‫را نمی بینند و به خاطر دیده شــدن به هر قیمتی فیلم را به‬ ‫باد انتقاد می گیرنــد‪ .‬نمی توان به چیزی پنــاه برد و از هر‬ ‫دستاویزی برای نقد یک فیلم استفاده کرد‪ .‬هر چیزی متر‬ ‫و معیار خــود را دارد‪ .‬اثار هنری با متــر و معیار هنری قابل‬ ‫اندازه گیری هستند‪.‬‬ ‫این موضوع درست است که فیلم اقای ده نمکی فیلم‬ ‫پرفروشی است و مردم از ان استقبال کرده اند اما نمی شود‬ ‫این فیلم را به فالن فســتیوال معتبر سینمایی فرستاد زیرا‬ ‫کیفیت و نواوری هنری ندارد‪.‬‬ ‫من متاســفم از اینکه برخی از دوستان در تلویزیون‬ ‫ تریبــون دارنــد و می تواننــد نظر خــود را به عنــوان نظر‬ ‫کارشناســی به مردم ارائه کننــد‪ ،‬در حالی که بســیاری از‬ ‫منتقدان سینما نظری مخالف با نظر انان دارند‪ .‬نمی توان‬ ‫هر چیزی را دو قطبی کرد و سیاه وســفید دید‪ .‬این مسائل‬ ‫تمام شــده و دورانش ســپری شــده اســت‪ .‬باید با دیدی‬ ‫واقع بینانه درباره سینما قضاوت کرد‪.‬‬ ‫متاسفانه کســانی که به فیلم حمله می کنند‪ ،‬مداقه‬ ‫را الزم ندارند‪ .‬اینکــه با کمک گرفتن از تلویزیون ســعی‬ ‫کنیم نظر خودمان را بــه همه جامعه تســری بدهیم‪ ،‬کار‬ ‫فرهنگ‬ ‫خودش را‪ .‬مصداق ایــن حرف کاهش عینــی و ملموس‬ ‫فیلم های روی پرده اســت‪ .‬ضریب فروش فیلم های من‪،‬‬ ‫النتوری‪ ،‬بارکــد‪ ،‬نــاردون و‪ ...‬در دو هفتــه اخیر نزدیک‬ ‫بــه ‪30‬درصد کاهــش پیدا کرده اســت‪ .‬کاهــش فروش‬ ‫ ‪30‬درصدی این فیلم ها به صورت روزانه د ر دو هفته اخیر‪،‬‬ ‫نشــان می دهد که هر فیلم دیگری بــدون توجه به قصه‪،‬‬ ‫پرداخت داستانی و کارگردانی‪ ،‬نام شهاب حسینی و ترانه‬ ‫علیدوستی و اصغر فرهادی را یدک می کشید ‪ ،‬همین میزان‬ ‫می فروخت‪ .‬چنان که «من ســالوادور نیستم» و «پنجاه‬ ‫کیلو البالو» و‪ ...‬چنین تجربه ای داشتند‪.‬‬ ‫به هر حال ضمن احترامی که بــرای اصغر فرهادی‬ ‫به عنوان کارگردان بزرگ ایران قائلم اما معتقدم که فروشنده‬ ‫واقعا به رقمی که تا امروز فروخته‪ ،‬نمی ارزد‪.‬چه برســد به‬ ‫رکوردهایی که ممکن اســت در اینده بشــکند‪ .‬به هر حال‬ ‫نکته اصلی این اســت که بدانیم این فیلم فروشنده نیست‬ ‫که هفت میلیارد و‪ ...‬فروش رفته اســت‪ .‬ایــن نام اصغر‬ ‫فرهادی‪ ،‬شهاب حســینی و ترانه علیدوســتی اســت که‬ ‫میلیاردی می فروشد نه فیلم‪.‬‬ ‫منتقد سینما‬ ‫درستی نیست‪ .‬من به شــخصه معتقدم که فروشنده عالی‬ ‫نیســت و ضعف هایی دارد‪ .‬حتی می توانــم بگویم خیلی‬ ‫خوب هم نیســت و در نهایت فیلم خوبی است و مثل باقی‬ ‫کارهای اصغر فرهادی حفره های داســتانی در فیلمنامه‬ ‫دارد‪ .‬اما همین فیلم در مقایسه با ســینمای کشورمان در‬ ‫تراز بسیار باالتری قرار دارد و کمتر فیلمی می تواند به ان‬ ‫نزدیک شود‪.‬‬ ‫نظریه هــای امروزیــن ســینما دربردارنــده نــگاه و‬ ‫رویکردی تازه هستند‪ .‬بر اساس این نظریه ها اگر فیلمی در‬ ‫نهایت بتواند به ثمر برسد می توان از حفره های گاه و بیگاه‬ ‫ان گذشــت‪ .‬همان طور که گفتم فیلم فروشــنده چندین‬ ‫حفره داســتانی دارد اما چون این فیلم در نهایت تماشاگر‬ ‫را ســرگرم می کنــد‪ ،‬او را درگیر مســاله می کنــد و برای او‬ ‫پرسشگری می کند‪ ،‬فیلم موفقی اســت و چون این کار را‬ ‫انجام داده پس توانسته است کار ویژه اش را انجام دهد و به‬ ‫ثمر بنشیند‪ .‬در این شرایط دیگر ان حفره های داستانی که‬ ‫بهشان اشاره کردم‪ ،‬موضوعیتی ندارند چون نتوانسته اند‬ ‫جلوی کارویــژه فیلم را بگیرنــد‪ .‬تفاوت فیلم فروشــنده با‬ ‫فیلم های دیگر این اســت که فروشــنده مثل یک غذای‬ ‫مقوی به بدن می چســبد و اصطالحا گوشــت می شود به‬ ‫بدن‪ .‬یعنی با مخاطب باقی می ماند و بخشی از اندیشه ها و‬ ‫حتی هویت یک مخاطب می شود اما دیگر فیلم ها فراموش‬ ‫می شوند و کمکی به درک جهان و گســترش جهان بینی‬ ‫مخاطب نمی کنند‪ .‬یکی از امتیازات ویژه فیلم فروشــنده‬ ‫این است که با مخاطبش مسئوالنه برخورد می کند‪.‬‬ ‫اسم فیلم فروشنده اســت اما کم فروشی نمی کند‪.‬‬ ‫نکته مثبت کارهای فرهادی این اســت که مثل برخی از‬ ‫کارگردان های جشنواره ای دربند ارتباط برقرار کردن با یک‬ ‫بخش کوچک از جامعه نیست و همه مخاطبانش را مورد‬ ‫خطاب و توجه قرار می دهد‪ .‬فیلمسازی فرهادی متناسب با‬ ‫عالیق و سالیق مخاطبان خاص و عام است‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫فرهادی فیلمساز اپوزیسیون نیســت که از اگراندیسمان‬ ‫کردن بعضی از شرایط مطلوب جامعه نان بخورد‪ .‬فرهادی‬ ‫فیلمساز متعهد کشور خودش است‪.‬‬ ‫برای جامعه خــودش فیلم می ســازد و مورد غضب‬ ‫حاکمیت هم نیســت‪ .‬من فکر می کنم اگر نظام بخواهد‬ ‫یک کارگردان جهانی ‪ ،‬مطرح و معتبر و ارزشمند و مسلمان‬ ‫را قبول داشته باشــد‪ ،‬ان کارگردان کسی نیست جز اصغر‬ ‫فرهادی!‬ ‫فرهادی در فیلم فروشــنده نشان می دهد که اگرچه‬ ‫در یک خانه باز اســت امــا ورود نابجای هرکســی در ان‬ ‫می تواند اضطــراب و دلهره میان اهالی ان ســاختمان و‬ ‫ان خانه و نــه فقط در انجــا بلکه در همه جامعــه بیندازد‪.‬‬ ‫نکته مهــم دیگری کــه درباره فیلــم فروشــنده باید گفته‬ ‫شود جابه جا شــدن انتاگونیسم و پروتاگونیســم در فیلم‬ ‫اســت‪ .‬مخاطب همزمان هم می تواند عماد باشــد و هم‬ ‫پیرمردی که تجاوز کرده است‪ .‬این وظیفه مخاطب را در‬ ‫یک موقعیتی که جامعه در ان قرار دارد‪ ،‬بیشــتر می کند‪.‬‬ ‫اینجاست که می گویم فروشــنده مخاطب مسئولیت پذیر‬ ‫را پرورش می دهد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫روایت الینه شدن‬ ‫گفت وگو با شادمهر راستین‪ ،‬منتقد سینما‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫محمود خمبر‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقای راستین! درباره فیلم فروشنده نقدها و نکات‬ ‫بســیاری نوشــته و گفته شده اســت‪ .‬اما به رغم‬ ‫نقدهــای مثبت و منفــی فراوانی که وجــود دارد‪،‬‬ ‫کمتر نقدی توانســته فیلم را به عنــوان یک متن‬ ‫برای مخاطب واکاوی کنــد‪ ،‬به این معنی که فیلم‬ ‫را «تحلیل» کند‪ ،‬نه «تمجید» یا «تقبیح»! با این‬ ‫مقدمه می خواستم در مورد شــاخص های فنی و‬ ‫تکنیکی فیلم فروشنده بپرسم و به طور مشخص‬ ‫دربــاره فیلمنامه و شــخصیت پردازی! بســیاری‬ ‫از منتقــدان می گویند که شــخصیت پردازی در‬ ‫فیلم فروشــنده نقص دارد و شخصیت ها در روند‬ ‫داســتانی فیلم تکامل پیدا نمی کننــد و ناقص و‬ ‫ناتمام می مانند! شــما بــا این موضــع موافقید یا‬ ‫مخالف؟‬ ‫ببینید بحث درباره شــخصیت پردازی یا کلیت یک‬ ‫فیلمنامه‪ ،‬یک بحث تکنیکی و تخصصی است‪ .‬بنابراین به‬ ‫سادگینمی تواندربارهیکفیلمتحلیلینقادانهوزودهنگام‬ ‫ارائه داد‪ .‬متاســفانه نقدهایی که درباره فیلمنامه ها منتشر‬ ‫می شود در بیشتر موارد شــبیه نقدهای ادبی است! ادبیات‬ ‫و مفاهیم مشابهی دارد و کســانی که تفاوت متن فیلمنامه‬ ‫را با یک متــن ادبــی‪ ،‬درک نمی کنند‪ ،‬هرچــه می خواهند‬ ‫دربــاره فیلمنامه هم می گوینــد‪ .‬درباره فیلم فروشــنده هم‬ ‫ماجرا به همین شــکل اســت‪ .‬مثال دربــاره همین موضوع‬ ‫شــخصیت پردازی! خب بلــه یک مفهوم خــاص با عنوان‬ ‫«شخصیت پردازی» در نقد فیلم وجود دارد اما به این معنی‬ ‫نیســت که همه جا و در هر زمان مصادیق یکســانی از این‬ ‫مفهوم برداشت شود‪ .‬شخصیت پردازی در فیلم های مدرن‬ ‫کامال متفاوت با شــخصیت پردازی در سینمای کالسیک‬ ‫است‪ .‬کسانی که می گویند شــخصیت ها ناقص هستند و‬ ‫ناکامل می مانند در واقع شــخصیت ها را نشناخته اند‪ .‬انها‬ ‫شخصیت های فیلم را نمی شناســند چون هرچه می گردند‬ ‫در اطراف خودشــان و در کنار دست شــان نمی توانند ما به‬ ‫ازای بیرونی شــخصیت های فیلم را پیدا کننــد‪ .‬خود فیلم‬ ‫هم نمی خواه د شخصیت های عین به بیرون داشته باشد‪.‬‬ ‫اصوال الگوها و شــیوه های پرداخت شخصیت در سینمای‬ ‫مدرن‪ ،‬این گونه است که بخش عمده پرداخت شخصیت ها‬ ‫به عهده کسی اســت که با ان شــخصیت همذات پنداری‬ ‫می کند‪ ،‬یعنی تماشاگر فیلم‪ .‬شخصیت های مدرن سینما‬ ‫در ذهن مخاطبان سینما تکامل پیدا می کنند نه روی پرده!‬ ‫‪3‬‬ ‫شــادمهر راســتین از‬ ‫منتقــدان شــناخته شــده‬ ‫ســینما در ایــران اســت‪ .‬او‬ ‫تجربیاتــی در نویســندگی‬ ‫هــم دارد؛ افســاید‪ ،‬امــروز‪ ،‬‬ ‫بــه همیــن ســادگی و این زن‬ ‫حرف نمی زند از مشهورترین‬ ‫اثــار ســینمایی اســت کــه راســتین در تولیــد انها‬ ‫به عنوان فیلمنامه نویس مشــارکت داشــته اســت‪.‬‬ ‫اما شاید کمتر کســی بداند که ســریال های محبوب‬ ‫خانه سبز‪ ،‬همســران‪ ،‬خانه ما و‪ ...‬نیز از نوشته های‬ ‫اوست‪ .‬راســتین ‪ 52‬ســاله و اهل تهران است‪ .‬او در‬ ‫این گفت وگو درباره روند خلق و پرداخت شخصیت در‬ ‫فیلم های مدرن اظهارنظر کرده است‪.‬‬ ‫بخش عمده ای از زوایای شــخصیت فیلــم در ذهن بیننده‬ ‫کامل می شود و بنا هم بر این اســت که تماشاگر خودش را‬ ‫در جایگاه شــخصیت قصه قرار بدهد یعنی تماشاگر به این‬ ‫نتیجه برسد که شخصیت قصه فیلم چقدر به او شبیه است و‬ ‫تماشاگر بخشی از قصه فیلم می شود‪ .‬بنابراین پرسش فیلم‬ ‫را هم خود بیننده باید پاسخ بدهد نه کارگردان! اما متاسفانه‬ ‫دوستانی که می خواهند فیلمنامه یا شخصیت پردازی را نقد‬ ‫کنند چون ما به ازای بیرونی شخصیت ها را در کنار خودشان‬ ‫نمی بینند‪،‬فکرمی کنندکهضعفازشخصیت پردازیاست‪.‬‬ ‫درواقعبهایندلیلکهمابهازایبیرونیشخصیتبسیارشبیه‬ ‫خودشاناستوبنابراینخودشانبایددرموقعیتشخصیت‬ ‫فیلم قرار بگیرند و درباره مساله و گره فیلم پاسخگو باشند و‬ ‫البته پاســخی هم ندارند یا شــرم می کنند که خودشان را در‬ ‫موقعیت شخصیت های فیلم قرار بدهند‪ ،‬طبیعتا می گویند‬ ‫که شخصیت پردازی کامل نبوده است‪.‬‬ ‫در واقــع ایــن شــیوه شــخصیت پردازی یــک‬ ‫الگوی جامع در ســینمای مدرن است یا مختص‬ ‫کارگردانان فیلم های خاص است؟‬ ‫اینشیوهشخصیتپردازیدرسینمایمدرناست‪.‬‬ ‫فیلم های مدرن کاری بــه ما به ازای بیرونی شــخصیت ها‬ ‫ندارند‪ .‬شخصیت ها یک ما به ازا دارند و ان یک فرد تماشاگر‬ ‫اســت‪ .‬بنابر این از پرســش فیلم هم نمی توان فــرار کرد‪.‬‬ ‫پرسشــی که فیلم مطرح می کند همان پرسشــی است که‬ ‫مخاطب باید به ان پاســخ بدهد‪ .‬یعنی مخاطب با قهرمان‬ ‫درگیری ذهنی پیدا می کند‪ .‬دیگر بیننده ان موجودی نیست‬ ‫کهاحساسامنیتکندوازدیدسرگرم کنندگی‪،‬تخمهبشکند‬ ‫و مشکالت دیگران را روی پرده سینما ببیند و پند بگیرد‪.‬‬ ‫اتفاقا در شــخصیت پردازی فیلم های مدرن‪ ،‬بیننده‬ ‫باید به دردسر بیفتد و مجبور شود خود را در جایگاه و موقعیتی‬ ‫قرار دهد که قهرمان فیلم با ان دســت و پنجه نرم می کند‪.‬‬ ‫مخاطب باید به اندازه قهرمان رنج بکشد‪ ،‬بیندیشد و انتخاب‬ ‫کند و همزمان برای انتخابش و تصمیمی که گرفته اســت‬ ‫هزینه بپردازد‪ .‬اگر این کار را کرد‪ ،‬به ارامش می رسد و اگر نه‬ ‫کهدرموقعیتمعلقباقیمی مانندتاروزیمسالهراحلکنند‪.‬‬ ‫درباره دیگر وجوه فیلمنامه چطــور؟ منظورم این‬ ‫اســت که فروشــنده تا چه حد در بسط و انسجام‬ ‫موقعیت های مختلف داستانی موفق بوده است؟‬ ‫از نظر روایــت شناســی و اصطالحا همنشــینی و‬ ‫جانشینی قصه هایموازیفیلم‪.‬‬ ‫اتفاقا من معتقدم که نکته مهــم و حائز اهمیت در‬ ‫فیلمنامه این فیلم‪ ،‬ارتباط تماتیک و ارگانیک خود حوادث‬ ‫فیلم است‪ .‬ببینید به یک بیان ساده و کوتاه باید بگویم این‬ ‫فیلم متشکل از حوادثی است که ما می بینیم و حوادثی که‬ ‫ما نمی بینیم‪ .‬برای مثال ما تئاتر فروشنده‪ ،‬پشت صحنه ان‪،‬‬ ‫کالس درس و فیلم گاو و‪ ...‬را می بینیم و صحنه تجاوز و‪...‬‬ ‫را نمی بینیم‪ .‬خط و اصل همه این اتفاق ها ارتباط ارگانیک‬ ‫و تماتیکی اســت که میان انها وجود دارد‪ .‬همگی در یک‬ ‫تم و یک ارگانیسم واحد قابل تعریف هستند که البته ناگفته‬ ‫نماندایجادچنینارتباطیمیاناینهمهاتفاقمختلفواقعا‬ ‫دشوار و سخت است‪.‬‬ ‫تماصلیچیست؟‬ ‫به نظر من تم اصلی الینه شــدن است! الینه شدن‬ ‫در برابر ان چیزی که از بیرون بــه درون می اید‪ .‬فرهادی در‬ ‫این میان یک حرف مشــخص و دقیق دارد که در فیلمش‬ ‫تبیین می کند‪ .‬پیش تر تصور می شــد که شخصیت درونی‬ ‫انسان ارام ارام و اندک اندک تحت تاثیر فضای بیرونی قرار‬ ‫می گیرد و تغییر می کند‪ .‬امافرهادی با استفاده ازفیلم گاو در‬ ‫سکانس های کالس درس‪ ،‬نشان می دهد که تاثیر فضای‬ ‫بیرون بــر داخــل ارام ارام و اندک اندک نیســت‪ .‬فرهادی‬ ‫می خواهد بگوید که تاثیر و استحاله گری فضای بیرونی به‬ ‫نوعی یک جور تجاوز به شخصیت درونی انسان ها است‪.‬‬ ‫دیالوگ مشهور فیلم با این مضمون که «انسان به‬ ‫مرور گاو می شود» در همین راستاست؟‬ ‫فیلم گاو که در فیلم فروشنده به ان اشاره شده است‬ ‫سال ها اینگونه تفسیر می شــد که ادم ها اندک اندک شبیه‬ ‫فضایپیرامون شانمی شوندامادرفیلمفروشندهاینفضای‬ ‫بیرونی به ما هجوم می اورد و شــخص را در برابر یک جهان‬ ‫بیرونیتغییرماهیتمی دهد‪.‬فرهادیمی گویدکهمابهعلت‬ ‫نگرانیازابرونمی خواهیماینتجاوزراعلنیکنیم‪.‬اماطبیعتا‬ ‫هر یک از ما واکنش متفاوتی خواهد داشت‪ .‬اینجاست که‬ ‫مخاطب مجبور است در مقابل این وضعیت انتخاب کند و‬ ‫تصمیمبگیرد‪.‬‬ ‫ نه بهترین‪ ،‬نه بدترین‬ ‫‪4‬‬ ‫فیلمنامه نویس‬ ‫می رسد که این رویکرد تکراری به ساخت فیلم‪ ،‬اسیب پذیر‬ ‫و شکننده اســت اما الزاما بد نیســت و تا زمانی که جواب‬ ‫بدهد‪ ،‬می توان از ان اســتفاده کرد‪ .‬در این باره چیزی که‬ ‫اهمیت دارد این اســت که بدانیم این درونمایه اســت که‬ ‫هنرمند یا فیلمســازش را انتخاب می کند‪ ،‬نه بالعکس‪ .‬به‬ ‫این معنی که ساختار فیلم را محتوا و درونمایه تعیین می کند‬ ‫نه فیلمســاز‪ .‬از این نظر بخش مهمی از ساختار یک فیلم‬ ‫همیشــه غیر ارادی و نابخودی اســت‪ .‬بنابراین فرهادی‬ ‫تا زمانی که خــودش را در اختیــار ناخوداگاهش بگذارد و‬ ‫ناخوداگاهش تا زمانی که دغدغه اخالق‪ ،‬انســان مدرن‬ ‫و الزامات زندگی مدرن را در کانون توجه داشــته باشــد‪،‬‬ ‫همین گونه فیلم خواهد ساخت‪ .‬اصوال وظیفه هنرمند هم‬ ‫این است که با ناخوداگاهش صادق باشد و هر ان چیزی را‬ ‫که به ذهنش می اید بنویسد نه الزاما ان چیزی را که باید یا‬ ‫خواهش من و ارزوی من این است که در فضایی عقالنی‬ ‫و به دور از جبهه گیری های احساســی و جناحــی با فیلم‬ ‫فروشــنده برخورد شــود‪ .‬ما می توانیم فیلم فروشنده را با‬ ‫همان معیارهای هنری تحلیل کنیم و نقاط قوت و ضعفش‬ ‫را تبیین کنیم‪ .‬قطعا این فیلم بهترین فیلم فرهادی نیست‬ ‫کما اینکه بدترین فیلمش هم نیست اما در مقایسه با سایر‬ ‫رقبایش برای معرفی به اسکار بهتر بوده و حمایت جهانی‬ ‫بیشتری را هم از ســوی منتقدان برجسته سینما به عنوان‬ ‫پشتوانه دارد‪ .‬امیدوارم در اسکار امسال‪ ،‬فرهادی بازهم‬ ‫بتواند در زمــره نامزدهای اصلی قرار بگیــرد و بازهم برای‬ ‫سینمای ایران که دارد سال خوبی را از لحاظ فروش پشت‬ ‫سر می گذارد افتخار افرینی کند‪ .‬تاکید می کنم که فیلمی‬ ‫ با وجهه جهانی فروشــنده حتما باید مورد نقد قرار بگیرد و‬ ‫تحلیل شود اما با معیارهای هنری و تخصصی سینما‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫فیلم «فروشــنده» هم در محتوا و فیلمنامه و هم در‬ ‫کارگردانی در راستای همان خطی است که اصغر فرهادی‬ ‫در فیلم قبلی اش؛ «گذشته» پی گرفته است‪ .‬البته تصورم‬ ‫این است که این فیلم دست کم در تکنیک فیلمنامه نویسی‬ ‫از «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» عقب تر است‪.‬‬ ‫با این همه در فروشــنده نیــز همچنان اخــاق به عنوان‬ ‫موضوع اصلی‪ ،‬در کانون توجه است‪ .‬فرهادی همچنان‬ ‫نسبت بین ســنت و اخالق مدرن‪ ،‬تعریف و تبیین جایگاه‬ ‫انسان اخالقی و وظیفه اخالقی در زندگی مدرن را به عنوان‬ ‫دستمایه اصلی فیلمنامه فیلم هایش مورد توجه قرار داده‬ ‫اســت‪ .‬در واقع این موضوعات دغدغه های همیشــگی‬ ‫فرهادی در همه فیلم هایش بوده و هر بــار روایتی تازه از‬ ‫این موضوعات ارائه کرده اســت‪ .‬فضــای کار‪ ،‬دیالوگ‪،‬‬ ‫کاراکترها و زندگی شان در این فیلم همواره مخاطب را به‬ ‫سمت پرســش اساســی مورد تاکید فیلم هدایت می کند‪.‬‬ ‫پرســش و مســاله فیلم در واقــع همان چیزی اســت که‬ ‫انســان های مدرن در جامعه امروزی همواره با ان ســر و‬ ‫کار دارند اما به هر دلیلی از جملــه ممانعت های هنجاری‬ ‫یا محافظه کاری اخالقی از بیــان ان خودداری می کنند‪.‬‬ ‫در واقع فرهادی در این فیلم پرســش اصلی و محوری را‬ ‫با بنیان تغییر ســبک زندگی و الزامات زندگی جدید مطرح‬ ‫می کند ؛ درباره تغییر نگرش ها‪ ،‬انطباق با ملزومات زندگی‬ ‫در جهان مدرن و اتخاذ رویکردهای جدید در قبال مسائلی‬ ‫که از پیش وجود داشته اســت‪ .‬نکته این است که برخی‬ ‫مســائل همواره در زندگی نوع بشــر وجود داشــته اند اما‬ ‫شــیوه های جدید زندگی در دور ان مدرن این مسائل را به‬ ‫شــکل تازه ای مطرح می کند و بنابراین شــیوه مواجهه با‬ ‫انها نیز باید منطبق با منطق درونی زندگی در جهان مدرن‬ ‫باشــد‪ .‬دغدغه اصلی فرهــادی در فیلم فروشــنده دقیقا‬ ‫همین نکته است‪ .‬فیلم مســاله را بیان می کند و مخاطب‬ ‫را وادار می کند که به عنوان یک کاراکتر تعریف نشــده در‬ ‫قصه فیلم‪ ،‬نســبت به ان واکنش نشــان دهد و خود را در‬ ‫قصه فیلم درگیر کند‪ .‬ما چه بخواهیــم و چه نخواهیم در‬ ‫چارچوب جهان مدرن زندگی می کنیم و این جهان الزامات‬ ‫و ملزومات خاص خودش را دارد‪ .‬این الزامات و همچنین‬ ‫مســائل این جهان و این نوع زندگی ابتدا باید بیان شود‪،‬‬ ‫تحلیل شود و ســپس راهکار درست مواجه شدن با ان نیز‬ ‫تبیین شــود‪ .‬فرهادی در فیلم فروشنده دقیقا همین کار را‬ ‫می خواهد انجام دهد و البته ناموفق نبوده است‪ .‬البته خب‬ ‫از نظر من برخی ایرادها هم به فیلم وارد است‪ .‬این در واقع‬ ‫چهارمین یا حتی می توانم بگویــم پنجمین فیلم فرهادی‬ ‫اســت که این کارگردان با پالتی مشــابه ســراغ داستان‬ ‫می رود‪ .‬در واقع ترکیبی از پالت معمایی که با پیوند درونی‬ ‫حوادث داستان و شخصیت ها امیخته شده است‪ .‬از این‬ ‫نظر می گویم پالت ترکیبی کــه معموال در پالت معمایی‪،‬‬ ‫پیوند درونی کاراکترها چندان مورد توجه قرار نمی گیرد اما‬ ‫فرهادی این دو را با هم ترکیــب می کند‪ .‬در واقع فرهادی‬ ‫همزمان با پــات معمایی قصه فیلم را بــه پیش می راند‪،‬‬ ‫زندگی و کشــمکش درونی کاراکترها را هــم مد نظر قرار‬ ‫می دهد‪ .‬او در فیلم هایش همواره به دنبال کشف و تبیین‬ ‫حــاالت روانشــناختی کاراکترها ســت و روابط خصوصی‬ ‫فرهنگ‬ ‫انها را نیــز مورد کنکاش قرار می دهد‪ .‬این از شــگردهای‬ ‫فیلمســازی فرهادی است و به نظر می رســد که ساخت و‬ ‫بافت جامعه ایرانی او را به سمت این نوع فیلمسازی سوق‬ ‫می دهد‪ .‬اما همچنان که گفتم این نوع شیوه فیلمسازی یا‬ ‫به بیان بهتر این پالت ترکیبی که در چهار‪ ،‬پنج فیلم اخیر‬ ‫فرهادی اســکلت و چارچوب اصلی فیلمنامه را تشــکیل‬ ‫داده برای مخاطب اشنا شده است و غافلگیری و جذابیت‬ ‫فیلم های گذشته را ندارد‪ .‬بنابراین وقتی مخاطب با فیلم‬ ‫مواجه می شود‪ ،‬باتوجه به شــناختی که نسبت به این نوع‬ ‫فیلمســازی پیدا کرده‪ ،‬بیشــتر از انکه مقهور فیلم شــود‬ ‫به دنبال خلل و فرج ان می گردد‪ .‬به همین دلیل است که‬ ‫بخش قابل توجهی از مخاطبان فیلــم ان را در حد و اندازه‬ ‫فیلم های قبلی فرهادی نمی بینند‪ .‬من تصور می کنم اگر‬ ‫فرهادی بخواهد فیلم بعدی اش را که در اسپانیا می سازد‪،‬‬ ‫با همین شیوه پیش ببرد با نارضایتی بسیاری از مخاطبان و‬ ‫منتقدان فیلم هایش روبه رو شود‪ .‬با این همه اگرچه به نظر‬ ‫نباید! من تصور می کنم که دغدغه هایی که برشمردم هنوز‬ ‫برای فرهادی تمام نشده و این دغدغه ها دیکتاتور مابانه‬ ‫ساختار خودش را هم به کارگردان پیشنهاد می کند و پیش‬ ‫می برد‪ .‬البته نباید از نظر دور داشــت که با همین پالت و‬ ‫شگردها هم می توان همچنان کار جذاب و غافلگیرکننده‬ ‫ساخت‪ ،‬اما نکته این است که تا چه حد بتوان خالقانه فیلم‬ ‫را از اب و گل در اورد‪ .‬بنابراین من بر این باورم که تکرار یک‬ ‫پالت الزاما نقیصه یا بد نیست اما می تواند قوی یا ضعیف‬ ‫باشد‪ .‬نکته دیگری که فکر می کنم در این یادداشت باید‬ ‫به ان توجه کــرد‪ ،‬مربوط به برخــی قضاوت های منفی و‬ ‫محتوایی منتقدان درباره فیلم فروشنده است‪ .‬من معتقدم‬ ‫که اثر هنری را باید با معیارهای هنــری قضاوت و تحلیل‬ ‫کرد‪ .‬وظیفه هنرمند ایجاد پرسش است‪.‬وقتی که فیلمی‬ ‫ موج ایجاد می کند‪ ،‬جریان می سازد و مخاطب را به تفکر‬ ‫وامی دارد‪ ،‬یعنی کار خودش را کرده اســت‪ .‬کار یک فیلم‬ ‫در واقع طرح دغدغه و طرح موضوعــی برای فکر کردن‬ ‫اســت‪ .‬دیگر همه تئوری های ارتباطی نیز ثابت کرده اند‬ ‫که یک فیلم سینمایی می تواند موضوعی برای فکر کردن‬ ‫پیشــنهاد کند اما نمی تواند چگونه فکر کردن یا یک نوع‬ ‫خاص فکر کردن به همان موضوع را به مخاطب بقبوالند‪.‬‬ ‫فروشنده چگونه فیلمی است؟‬ ‫فرهاد توحیدی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫تحلیل«فروشنده»ازجامعه‬ ‫ایراد دارد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫جوادطوسیدرگفت وگوبامثلث‬ ‫هادی عیار‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای طوسی از نظر شما اصغر فرهادی به عنوان‬ ‫یــک پدیــده در ســینمای امــروز ایــران در چه‬ ‫جایگاهی قرار دارد؟ می خواهم با این ســوال به‬ ‫پیشواز نقد فروشنده برویم‪.‬‬ ‫در ابتدا مایلم به یک نکته کــه فکر می کنم نکته‬ ‫مهمی است اشــاره کنم‪ .‬اینکه به هر حال اصغر فرهادی‬ ‫یک برند در سینماســت و مواجه شدن با چنین شخصیتی‬ ‫و فیلم هایش باید واقع بینانه باشــد‪ .‬متاسفانه وقتی کسی‬ ‫برند می شــود دو گونــه نقد درباره اثار او بیشــتر به چشــم‬ ‫می خورد؛ یکــی نقدهای صرفا ســلبی و دیگری نقدهای‬ ‫صرفا ایجابی‪ .‬این دو گونه نقد به یک میزان از ارزش های‬ ‫فنی و تخصصی نقد در ســینما بی بهره هســتند‪ .‬در واقع‬ ‫منظورم این اســت که برخی از منتقدان صرفا برای انکار‬ ‫چنین برندی سعی می کنند نقدهای منفی و سلبی بنویسند‬ ‫و مطرح کنند و در مقابل برخی دیگر ســعی می کنند به هر‬ ‫قیمتی از او و اثارش تعریف کنند‪ .‬خب بدیهی است که این‬ ‫نقدها ارزش واقعی چندانی ندارند‪ .‬مهم این اســت که با‬ ‫نگاهی واقع بینانه به پیشواز چنین اثار یا اشخاصی برویم‪.‬‬ ‫یعنی نقدهای صفر یا صدی را کناری بگذاریم و با خود اثر‬ ‫به عنوان یک اثر هنری مواجه شویم‪.‬‬ ‫با این مقدمه دربــاره پدیده فرهادی در ســینما باید‬ ‫بگویم که فرهادی روندی را تا امروز طی کرده اســت‪ .‬او‬ ‫درس تئاتر خوانده و مشــق تئاتر کرده اســت‪ .‬ســپس به‬ ‫تلویزیون رفته و برای مثال در شبکه ‪ 5‬سریالی را نوشته و‬ ‫کارگردانی کرده که این سریال توانسته به اندازه خودش بر‬ ‫مخاطب اثر قابل توجهی بگذارد‪ .‬ســپس به سینما امده و‬ ‫تجربه هایی نظیر فیلمنامه نویسی فیلم ارتفاع پس را به طور‬ ‫مشــترک با ابراهیم حاتمی کیا از ســر گذرانده و فیلمنامه‬ ‫کنعان را به کارگردانی مانی حقیقی نوشــته است‪ ،‬پس از‬ ‫اینها هم اولین فیلم بلندش با نام رقص در غبار را ساخته!‬ ‫این تجارب متفاوت در عرصه های گوناگون باعث شده تا‬ ‫اصغر فرهادی مدیوم را بشناسد و رسانه را درک کند‪.‬‬ ‫اگر به فیلم رقــص در غبار نگاهــی بیندازید متوجه‬ ‫خواهید شــد که فیلمســاز این فیلم درک درستی از سینما‬ ‫به عنوان یک مدیــوم دارد‪ .‬فیلم رقص در غبــار که البته‬ ‫تصور می کنــم مهجور مانــده و کمتر دیده شــده یکی از‬ ‫فیلم های خوب و صادقانه فرهادی است‪ .‬او در همین فیلم‬ ‫تالش کرده تا روراست و صادقانه با شخصیت فیلم هایش‬ ‫کنار بیاید و مواجه شــود‪ .‬فرهادی در همیــن فیلم حرف‬ ‫نهایی اش را زده اســت‪ .‬او ســعی کرده تا با ایجاد کنشی‬ ‫میان دو نســل و تصویر کردن یک موقعیت تفاهم انگیز و‬ ‫اشتی جویانه به جامعه اش پیشنهاد اصالح بدهد‪ .‬فرهادی‬ ‫این فیلم را با تکیه بر همین نگاه در یک موقعیت انســانی‬ ‫خاتمه داده و من معتقدم که این فیلم به عنوان اولین فیلم‬ ‫کارنامه یک کارگردان قابل قبول و ارزنده است‪.‬‬ ‫فرهادی اما رفته رفته مســیر و جنس کار خود را پیدا‬ ‫و ســعی کرد در حوزه اجتماعــی فیلم بســازد‪ .‬او در فیلم‬ ‫بعدی اش یعنی شــهر زیبا باز هم یــک موضوع اجتماعی‬ ‫را دســتمایه فیلمســازی قــرار می دهــد و یــک موقعیت‬ ‫تفاهم انگیز ایجاد می کند که افراد یــک طبقه اجتماعی‬ ‫به کمک همدیگر می ایند و نجات بخش می شوند‪ .‬در این‬ ‫فیلم فرهادی یادگرفته که از اصول و الگوهای زبان و قیود‬ ‫سینمای کالسیک بپرهیزد و زبان مدرن روایت سینمایی‬ ‫را برگزیند و با زبان امــروزی با جغرافیای ملتهب معاصر در‬ ‫روزگار ما ســخن بگوید‪ .‬فرهادی هرچه بیشــتر جلو امده‬ ‫است بیشتر به مسائل و بحران های موجود در زندگی طبقه‬ ‫متوسط گرایش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫بله به طور ویژه در سه گانه مشهورش‪...‬‬ ‫نقد اســت‪ .‬بخش مهمی از نقــد هم به کیفیــت فنی کار‬ ‫بر می گردد که البته فرهادی در این بخش فیلمساز موفق‬ ‫و توانمندی است‪.‬‬ ‫این را در مقایسه با ســینمای ایران می گویید یا‬ ‫فیلم های خود فرهادی؟‬ ‫هر دو! فرهــادی در مقایســه با اســتانداردهای‬ ‫سینمای ایران طبیعتا جلو اســت اما در مقایسه با کارهای‬ ‫خودش هم این حرف در مورد فیلم فروشنده صادق است‪.‬‬ ‫به نظر من دست کم فیلم فروشنده در کارگردانی نسبت به‬ ‫فیلم قبلی فرهادی‪ ،‬بهتر و پخته تر است‪ .‬به این موضوع‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫می توان دوباره پرداخت اما اجازه بدهید قبل از ان‪ ،‬به این‬ ‫نکته هم اشــاره کنم که فیلمســازی فرهادی‪ ،‬فیلمسازی‬ ‫خلع سالح کننده است‪ .‬به این معنی که فرهادی بحران را‬ ‫تصویر می کند اما راه عبور از بحران را نشان نمی دهد‪ .‬در‬ ‫واقع مخاطب در بیابانی رها می شود که هیچ چراغ و راهی‬ ‫در ان نیست‪ .‬خب این نقیصه در ساخت و بافت فیلمنامه‬ ‫هم رسوخ می کند و ممکن است برخی مواقع منطق درونی‬ ‫متن را هم به هم بریزد‪.‬‬ ‫اما همان طور کــه گفتم فیلم های فرهــادی از نظر‬ ‫فنی فیلم های قابل تامل و ارزشمندی هستند‪ .‬با این همه‬ ‫زمانی می توان نگاهی واقع بینانه به فیلم های او و خود او‬ ‫داشــت که با تجمیع این نگاه ها به نقــدش برویم‪ .‬به این‬ ‫معنی که فرهادی را از دو زاویــه می توان رصد کرد‪ ،‬یکی‬ ‫زیبایی شناســی سینماست که متشکل از شــناخت گرامر‬ ‫و مدیــوم و به کاربردن ابزارهایی اســت کــه در یک فیلم‬ ‫وجود دارد‪ .‬زوایه دیگر وجه مضمونی و تحلیل اجتماعی‬ ‫فیلم هاست‪.‬‬ ‫در زاویه نخســت‪ ،‬فرهادی یک فیلمســاز موفق و‬ ‫اثرگذار است اما از نگاه دوم ایرادهایی به شیوه کار فرهادی‬ ‫وجود دارد‪ .‬چون از نظر من فیلم ناقص باقی می ماند و به‬ ‫نوعی به شمایل نگاری صرف و عکاســی از واقعیت بدل‬ ‫می شود‪ .‬ســینما باید اسیب شناســی جدی داشته باشد‪.‬‬ ‫صرف طــرح دغدغه و طرح مســاله نمی توانــد ادامه دار‬ ‫باشد‪ .‬تا کی می توانید فیلم هایی را ببینید که مرتب بگویند‬ ‫واقعیت این اســت و ان اســت و‪ ....‬جالب این است که‬ ‫بدانیــد تحقیقات روانشناســی هم نشــان داده که صرف‬ ‫نشان دادن بحران بدون ارائه راهکار مقابله با ان بحران‪،‬‬ ‫برای مردم عادی هم اثرگذار نیست و صرفا هراس و بدبینی‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬از این حیث است که من معتقدم هنوز هم‬ ‫سینمای ما به یک قهرمان تمام عیار احتیاج دارد‪.‬‬ ‫بعضی ها می گویند که ســینمای جدید و به ویژه‬ ‫سینمای طبقه متوســط‪ ،‬قهرمان پرور نیست و‬ ‫نیازی هم به قهرمان ندارد‪.‬‬ ‫من چنین نظری ندارم‪ .‬اتفاقا برعکس من معتقدم‬ ‫که اگر قهرمان به خوبی در متن و بطن یک فیلم پردازش‬ ‫شــود‪ ،‬می تواند هم فیلــم را نجات بدهــد و هم مخاطب‬ ‫را از ان بیابانــی که قبال گفتم برهانــد‪ .‬اتفاقا طبقه ای که‬ ‫ارمان هایــش را از دســت داده بیش از هر زمــان به یک‬ ‫قهرمان تمــام عیار احتیــاج دارد‪ .‬ما‬ ‫باید در تماشاگر سمپاتی ایجاد کنیم‬ ‫و خال ها و نقص ها را بــه او بقبوالنیم‬ ‫و او را به مشــارکت برای حــل و رفع و‬ ‫رجوع این نقص ها دعوت کنیم‪ .‬پایان‬ ‫فیلمی که این مشکالت را صرفا بازگو‬ ‫کرده اســت دعوت کننده نیســت‪ .‬از‬ ‫قضا عنصری که می تواند تماشــاگر‬ ‫را به مشــارکت در ســخن اصلی فیلم‬ ‫دعوت کند‪ ،‬یک قهرمان است‪.‬‬ ‫ایا عماد یک قهرمان نیست؟‬ ‫مــن فکــر می کنم نیســت‪.‬‬ ‫قهرمان باید دخالت کند‪ .‬ارمان داشته‬ ‫باشــد و برای ارمان بجنگد‪ .‬حتی اگر‬ ‫شکست هم بخورد چیزی که اهمیت‬ ‫دارد مبارزه کردن اســت‪ .‬تردید عماد‬ ‫بیشتر از ان است که بتواند از او یک‬ ‫قهرمان بسازد‪ .‬گرچه می توان گفت‬ ‫که فرهادی تالش کــرده تا از او یک‬ ‫قهرمان بســازد امــا فضــای کار این‬ ‫اجازه را نداده که قهرمان شــخصیت‬ ‫بشــود‪ .‬همان طور که گفتم قهرمان‬ ‫باید حرف داشته باشد و پیشنهاد ارائه‬ ‫کند‪ .‬اصوال قهرمان در جایی می تواند وجود داشــته باشد‬ ‫که فیلمش پیشــنهاد ارائه کند و صرفــا در مقام توصیف‬ ‫واقعیت نماند‪.‬‬ ‫ســخن را اینطوری کوتاه می کنم که فروشنده فیلم‬ ‫خوبی اســت اما به لحاظ تکنیکی و فنی! البته ایرادهایی‬ ‫هم دارد اما شدت نقاط قوت ان بیشتر از ایرادهاست‪ .‬اما‬ ‫تمام موجودیــت یک فیلم در بیــان تکنیکی اش خالصه‬ ‫نمی شــود‪ .‬یعنی حرفــی که فیلــم در نهایــت می زند هم‬ ‫اهمیت دارد‪ .‬من پیشــنهاد می کنم که منتقدان ما تالش‬ ‫کنند برای طرد یکدیگر با ایجاد امکانی برای تضارب ارا و‬ ‫فهم یکدیگر‪ ،‬فرهنگ پذیرش دیگری را گسترش دهند‪.‬‬ ‫ما هر چه با زبان تند و گزنده و ســلبی نقد کنیم کسی‬ ‫گوشــش بدهکار حــرف ما نمی شــود‪ .‬اگــر می خواهیم‬ ‫نقد کنیم و نقدمان اثرگذار باشــد‪ ،‬الزم اســت که با زبان و‬ ‫تفاهم امیز ســخن بگوییم و نقد کنیم‪ .‬من معتقدم که اگر‬ ‫فرهنگ‬ ‫بلــه و البتــه نــه صرفــا در همــان ســه گانه‪ .‬از‬ ‫چهارشنبه ســوری تا فروشنده فرهادی ســعی کرده است‬ ‫یکســره به موضوعــات و مســائل زندگی طبقه متوســط‬ ‫بپردازد‪ .‬طبقه ای که انگار تمایلی برای کســب فضیلت و‬ ‫تبیین ان ندارد‪ .‬طبقه ای که هویتمندی خود را از دســت‬ ‫داده و در موقعیت معلق به نظاره جهان ایستاده است‪.‬‬ ‫البته خیلی از منتقدان هم این شــیوه پرداختن‬ ‫به طبقه متوســط را دســتمایه نقدهای جدی به‬ ‫فرهادی کرده اند‪.‬‬ ‫درســت اســت‪ ،‬اتفاقا نقد مــن هم بــه فرهادی‬ ‫همین اســت‪ .‬فرهادی در همه ایــن فیلم ها تالش کرده‬ ‫تا با الگوبرداری از پرداخت رئالیستی قصه‪ ،‬طبقه متوسط‬ ‫را نمایــش دهــد‪ .‬او صرفــا در کار نمایش باقــی مانده و‬ ‫فیلم هایش از چهارشنبه ســوری تا فروشنده‪ ،‬پیشنهادی‬ ‫برای اصالح جامعه نمی دهد‪ .‬او صرفا مشکالت را روایت‬ ‫می کنــد‪ .‬فیلم های فرهادی از چهارشــنه ســوری به بعد‬ ‫در نمایش زندگی طبقه متوســط با سرخوشــی کاراکترها‬ ‫و زندگی روزمــره و برخوردهای تفاهم امیز اغاز می شــود‬ ‫و رفته رفتــه به جایی می رســد که انــگار هرچه بیشــتر با‬ ‫یک کنتراســت شــدید شــخصیتی مواجه می شــویم‪ .‬با‬ ‫انسان هایی مواجه هســتیم که در ابتدای فیلم سرخوش‬ ‫و تفاهــم برانگیز هســتند امــا در انتهای فیلم متالشــی‬ ‫می شوند و برای بقایشان مجبورند شناسنامه ای خاکستری‬ ‫و خالــی از تمنای فضیلت داشــته‬ ‫باشند‪ .‬این شخصیت ها در همین‬ ‫فضایی که فرهادی روایت می کند‪،‬‬ ‫مجبور می شــوند که پنهان کاری‪،‬‬ ‫دروغ و ریــا را بپذیرند و بــا ان کنار‬ ‫بیایند‪ .‬این همان چیزی است که‬ ‫اســتمرارش باعث می شود هویت‬ ‫یک طبقــه به اضمحالل برســد و‬ ‫متالشی شود‪ .‬تا اینجای کار برگ‬ ‫برنده در دســت فرهادی اســت‪.‬‬ ‫به این معنی که تــا اینجا فرهادی‬ ‫توانســته تصویری شفاف و واقعی‬ ‫از روزگار زندگی طبقه متوسط ارائه‬ ‫کند‪ .‬او شخصیت هایی را پرداخت‬ ‫می کند که در عیــن تک افتادگی‬ ‫و پنهــان کاری و بی بــاوری‪ ،‬مورد‬ ‫پذیــرش و باور پذیــری مخاطــب‬ ‫قــرار می گیرند‪ .‬اما نقد بــه او انجا‬ ‫اغاز می شود که منتقد یا تماشاگر‬ ‫به جســت وجوی پیشــنهادی که‬ ‫فرهــادی بــرای اصــاح دارد ‪ ،‬‬ ‫برمی خیزد‪.‬‬ ‫در مــورد فیلم فروشــنده‬ ‫چطــور؟ عمــده نقدهایی هم کــه به ایــن فیلم‬ ‫می شــود به رویکرد فرهادی در قبال این مسائل‬ ‫مربوط است؟‬ ‫در مورد فروشــنده هم این نقد قابــل طرح کردن‬ ‫است‪ .‬نگاه کنید همان طور که گفتم از نگاه فرهادی طبقه‬ ‫متوسط یک طبقه ای است که رســتگاری خود را از دست‬ ‫داده و از ارمانگرایی و افق های روشن اینده اش دور شده‬ ‫است‪ .‬او فیلم هایش را با همین دیدگاه و محدود کردن در‬ ‫چارچوب روایی رئالیستی ساخته و این می تواند جای ایراد‬ ‫باشد‪ .‬منظورم این است که شــخصیت ها و کاراکترهای‬ ‫قصه های فرهادی درگیــر ارمانخواهی و فضیلت خواهی‬ ‫نمی شوند‪ .‬فیلم از واقعیت شروع می شود و بدون تغییر در‬ ‫خصلت فضیلت جوی کاراکترها در همــان واقعیت پایان‬ ‫می یابد‪ .‬این در حالی اســت که ما از فیلم انتظار داریم راه‬ ‫روشــنی برای اصالح پیشــنهاد کند‪ .‬البتــه این یک وجه‬ ‫‪5‬‬ ‫کمتر کسی هست که جواد طوسی را نشناسد‪ .‬او‬ ‫را عمدتا با دفاع از ســینمای مسعود کیمیایی به خاطر‬ ‫می اورند‪ .‬طوســی منتقدی اســت که هنوز به حضور‬ ‫قهرمان در ســینما اعتقــاد دارد و می گوید مهمترین‬ ‫نیــاز امروز ســینمای ما قهرمان اســت‪ .‬او ‪ 61‬ســال‬ ‫سن دارد و بیش تر از سی ســال است که در نشریات‬ ‫و رســانه های مختلف به نقــد فیلم می پــردازد‪ .‬جواد‬ ‫طوســی فوق لیســانس حقوق قضایی و وکیل است‪.‬‬ ‫در این گفت وگو طوســی به بیان مقدمــه ای اجمالی‬ ‫درباره فرهادی و اغــاز به کارش می پردازد و ســپس‬ ‫نقد فیلم های او و به ویژه نقد «فروشنده» را از دو بعد‬ ‫زیبایی شناسی و مضمون اجتماعی بررسی می کند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فروپاشی یک زن و مرد‬ ‫نقد و تحلیل محتوایی فیلم فروشنده ساخته اصغر فرهادی‬ ‫مهدی تهرانی‬ ‫منتقد سینما‬ ‫‪6‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫روایت در سینمای درام اجتماعی‪ ،‬جلوه گری کرامت‬ ‫انسانی در مقابل رذالت بشری است‪ .‬کرامت و رذالت هر دو‬ ‫در زندگی ادمی نقش دارند و در سینما این دو انگاره بسته به‬ ‫عناصر داستان پرورده می شوند‪.‬‬ ‫اثار اصغر فرهادی در حال حاضر به نوعی پیشــگام‬ ‫چنین ســینمایی در ایران و همچنین یک زبان بین المللی‬ ‫و کالس جهانی در این ژانر اســت‪ .‬او هــم یک کارگردان‬ ‫ششــدانگ اســت و هم یک فیلمنامه نویس قهار و مسلط‬ ‫به قواعد ژانر‪ .‬در اثار او کرامت انسانی به مثابه یک فرشته‬ ‫نگهبان در جامعه های کوچک نظیر خانواده و فامیل دیده‬ ‫می شوند و در سویی دیگر رذالت بشری نیز در جای جای اثار‬ ‫او به مثابه شیطانی در کمین جلوه گری دارند‪.‬‬ ‫فیلم های قبلــی اصغر فرهادی ماننــد «جدایی نادر‬ ‫از سیمین» و «گذشــته» در ظاهر درام هایی ساده به نظر‬ ‫می رســند که بیش از هر چیــز در انها دو انــگاره «خاص‬ ‫بودن ماجرا و واقعــی بودن روایت» و دیگــری «پرهیز از‬ ‫اغراق در قصه» پرداخت شــده اند‪ .‬با این همه نوع روایت‬ ‫ت به‬ ‫داســتانک ها در فیلم هــای فرهادی عمدتا بــا ظراف ‬ ‫سمت و ســوی ناتورالیســم جهت گیری می کنند و نتیجه‬ ‫اثری است سرشــار از تعلیق و پر از پرسش و پاسخ‪ .‬جنس‬ ‫این تعلیق و سوال و جواب ها نیز جالب توجه است چرا که‬ ‫مو بیش این سوسپانس‪ ،‬همانی است که گویی با ذات و‬ ‫ک ‬ ‫قالب شخصیت ها عجین شده و تماشاگر به تمامی با انها‬ ‫درگیر می شود‪.‬‬ ‫فروشــنده نیز به عنوان اخرین اثر اکران شده اصغر‬ ‫فرهادی دارای خصوصیات باال ســت‪ .‬یــک درام واقعی‬ ‫که به چالش های زندگــی فردی و اجتماعــی و همچنین‬ ‫ناسازگاری های مرتبط با انها می پردازد‪.‬‬ ‫داستان فیلم نیز بیشتر بر تحرک روایی و فیزیکی زوج‬ ‫قصه یعنی عماد و رعنا ست‪ .‬یک اپارتمان قرار است بر سر‬ ‫زوج فیلم اوار شود‪ .‬انها از این حادثه نجات پیدا می کنند و‬ ‫مجبورند به سرعت در همان حوالی خانه ای بیابند‪ .‬محلی‬ ‫که اجاره می کنند موقعیت خاصی دارد؛ یک نیم طبقه روی‬ ‫پشــت بام ضمن اینکه مســتاجر قبلی هنوز تسویه حساب‬ ‫نکرده است‪ .‬در یکی از روزها که مرد خانه نیست؛ شخصی‬ ‫وارد می شــود و زن قصه مورد حادثه قرار می گیرد‪ .‬با ورود‬ ‫عماد عمق بدبیاری و فاجعه کم کم روشــن می شود‪ .‬رعنا‬ ‫در حمام مورد حمله مردی متجاوز قرار گرفته است‪ .‬عماد‬ ‫همسرش را به بیمارستان می رساند و رعنا مداوا می شود‪ .‬اما‬ ‫ماجرا پیچیده تر از این حرف هاست‪ .‬رعنا شدید ا ترسیده و از‬ ‫عماد که معلم ادبیات است می خواهد در خانه بماند و ابتدا‬ ‫به ساکن نیز حاضر نیست همه چیز را به شوهرش بگوید‪.‬‬ ‫پایبندی به قواعد ژانر‬ ‫فروشنده در مقایسه با گذشته و حتی فیلم جدایی نادر‬ ‫از سیمین متمرکز تر اســت‪ .‬چرا که روایت ماجرا عمدتا بر‬ ‫دوش زوج قصه است‪ .‬این بدان معنی نیست که فروشنده‬ ‫فیلم کوچکی است‪ .‬بهترین عنوان به کار بردن اصطالح‬ ‫مینی مال برای فروشنده است‪ .‬یک اثر جمع و جور قصه گو‬ ‫و پر از تعلیق که رفتارشناختی یک زوج را بررسی می کند‪.‬‬ ‫در این مسیر باید به مهمترین استعداد فرهادی اشاره کرد‪.‬‬ ‫قلم او در نوشــتار درام پاکیزه و عالی اســت‪ .‬به قواعد ژانر‬ ‫پای بندی تام و تمام دارد ضمن اینکه چاشــنی های قابل‬ ‫استفاده و استاندارد نیز همیشه در قصه های فرهادی وجود‬ ‫دارند‪ .‬او در ابتدای فروشــنده چنان غوغایی در ســکانس‬ ‫تخلیه اپارتمان ارائه می کند که چاره ای جز دیدن لذت بار‬ ‫ادامه ماجرا نداریم‪ .‬از ســویی شــخصیت عماد و رعنا نیز‬ ‫برای تماشاگر قابل هضم و قابل همذات پنداری هستند‪.‬‬ ‫انچه بر ســر رعنا امده یک فاجعه توامان اســت‪ .‬در یک‬ ‫جامعه سنتی اخالقی چنین حادثه ای احتماال مرد را بیشتر‬ ‫درگیر می کند‪.‬‬ ‫تعلیق فروشــنده اما مرتبــط به رفتارهــای غیرقابل‬ ‫پیش بینی هر دو نفر اســت‪ .‬رعنا ابتدا به ساکن و برای دو‬ ‫هفته جزئیاتی از حادثه و شخص متجاوز نمی گوی د و پس‬ ‫از ان نیز که عماد در جریان قرار می گیرد؛ این رعنا است که‬ ‫تمایلی ندارد قانون به کمک انها بیاید‪ .‬رعنا روز به روز در‬ ‫خود می پیچد و عماد که سمبل یک مرد فداکار است نیز‬ ‫در شرف فروپاشی است‪.‬این چالش عجیب در رفتارهای‬ ‫فردی و اجتماعی انها بدون دلیل نیست‪.‬‬ ‫شخصیت پردازی زن و مرد ماجرا‬ ‫در این رهگذر هم رعنا و هم عمــاد هر دو گاه گاهی‬ ‫در ذات به شخص دیگری تبدیل می شوند‪ .‬رعنا مورد ظلم‬ ‫قرار گرفته و روزهای زندگی اش رنگ شــب گرفته اند و او‬ ‫عصبی پرخاشگر و بی منطق شده است‪ .‬از سویی حمایت‬ ‫تمام عیار شوهرش را طلب می کند و از منظری دیگر دست‬ ‫یاری به او نمی دهد تا متجاوز دستگیر شود‪.‬‬ ‫عماد نیز که مظهر صفا و مهربانی است بر اثر همین‬ ‫رفتارهای ناخــوداگاه رعنا دچار تنش عصبــی و اخالقی‬ ‫می شود و گاهی خود رعنا را مقصر می داند و او را می رنجاند‬ ‫ یا باورش ندارد‪ .‬این همان عمادی است که تا نیمه های‬ ‫فیلم تمام همتش را مصروف این مهم کرده بود تا ارامش‬ ‫روحی و روانی رعنا را با هر هزینه ای چه مادی و چه معنوی‬ ‫به او بازگردد‪ .‬او به مثابه پروانه به دور رعنا بود‪ .‬اما از اواسط‬ ‫فیلم نوع رفتار رعنا‪ ،‬او را شدیدا فروخورده می کند‪ .‬عماد به‬ ‫سوی پیدا کردن متجاوز خیز بر می دارد و یافتن او را یک‬ ‫انتقام یا هر اسمی که برایش انتخاب کنیم تنها دوای درد‬ ‫رعنا و مهمتر دل رنج دیده خود می داند‪ .‬اما چرا رعنا گاهی‬ ‫با او همصدا نیســت؟ اینها همه به نوع شخصیت پردازی‬ ‫فرهادی در یک فیلم تمام ناتورالیســتی مربوط اســت‪.‬‬ ‫عماد حتــی به طور اتفاقی متجــاوز را هم دیــدار می کند‬ ‫اما گویا هیچ مر همی بــرای درمان ایــن دو دیگر کارایی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫انتقام روحی و متافیزیکی‬ ‫سینمای رازالود‬ ‫تحلیل بی غش فیلم «فروشنده»‬ ‫محسن وزیری‬ ‫منتقد سینما‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫دوباره دیــدن فروشــنده تنهــا چند ســاعت پس از‬ ‫تماشــای فیلم از ان حس هایی نیست که بعد از دیدن هر‬ ‫فیلمی به شما دست دهد‪.‬‬ ‫اینکــه تا اخرین اســم تیتــراژ پایانــی روی صندلی‬ ‫بنشینید و فریم به فریم فیلم را در ذهنتان مرور کنید کار هر‬ ‫فیلمی حداقل در سینمای ایران نیست‪.‬‬ ‫فرهادی فیلمی ســاخته که با کارهای گذشــته اش‬ ‫فرق دارد چون در ســکانس های پایانی اش تعلیقی خلق‬ ‫می کند که ناخوداگاه به تک تک حرکات کاراکترها واکنش‬ ‫نشان می دهید و تپش قلبتان را محکم تر از حالت طبیعی‬ ‫حس می کنید‪.‬‬ ‫فروشــنده تالش فرهــادی بــرای ســاخت فیلمی ‬ ‫در فضای تنــش زا‪ ،‬رازالــود و نامطمئن اســت؛ از همان‬ ‫ســکانس افتتاحیه که طوالنی ترین تک پــان فرهادی‬ ‫در فیلموگرافی اش اســت گرفته تا ســکانس های پایانی‬ ‫که به رســم ســبک او بــدون یک نــت موســیقی چنان‬ ‫فضایی به وجــود می اورد که چشــم به پــرده می دوزید و‬ ‫منتظرید انفجــاری رخ دهد‪ ،‬نشــان از تجربه ای متفاوت‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اما انتقام نیز در فیلم فروشــنده یــک تعریف دیگری‬ ‫دارد‪ .‬شــاید بتوانم بگویم انتقــام گیرنده عماد اســت که‬ ‫به گونه ای ناخواســته و حتی درد اور برای خودش؛ از رعنا‬ ‫انتقــام می گیرد‪ .‬ســکانس های پرتنش بین عمــاد و رعنا‬ ‫درد اور اما کوبنده اســت‪ .‬عماد برای رعنا می میرد‪ .‬عاشق‬ ‫اوست‪ .‬رعنا نیز برای عماد اینگونه است‪ .‬اما پس از حادثه؛‬ ‫رعنا به چنان تاروپودی از فروپاشی می افتد و رفتارهایی از‬ ‫کتمان بروز می دهد که حتی عماد مهربان نیز گاهی چنین‬ ‫رفتارهایی را برنمی تابد و ناخواسته رعنا را می ازارد‪.‬‬ ‫ابتدا به ســاکن شــدت و انگیزه عماد در انتقام گیری‬ ‫موجه جلــوه می کند‪ .‬زنــش هم به صــورت فیزیکی و هم‬ ‫به گونه روحی و معنوی دچار اســیب شدید شده است‪ .‬هر‬ ‫تماشــاگری با عماد همذات پنداری می کنــد و اصال مدام‬ ‫در صدد این اســت که عماد به ناگهان یقه مــرد متجاوز را‬ ‫بگیرد‪ .‬بــا این همه انتقام ماورایی عماد بیشــتر به چشــم‬ ‫می اید‪ .‬انتقامی که ناخواســته بر خود قربانی یعنی رعنا روا‬ ‫داشته می شــود‪ .‬همین روند داســتانک های فروشنده را‬ ‫شدیدا پرتنش و پراز تعلیق از کار دراورده است‪.‬‬ ‫از اینجا به بعد کمی تا قســمتی شــخصیت زن فیلم‬ ‫به عنوان قربانی اصلی ماجرا به ســایه و درون تاریکی قدم‬ ‫می گذارد و این مرد داستان اســت که اوج می گیرد‪ .‬شاید‬ ‫همین روند در شــخصیت پردازی عماد و رعنا باعث شــده‬ ‫باشد که برخی رعنا را از اواســط فیلم تا پایان درک نکنند و‬ ‫رفتارهای او را برنتابند‪ .‬طرفه اینکه شخصیت عماد از ابتدا‬ ‫گیرایی داشــت و تا انتها نیز همین گونه است و هیچ وقت‬ ‫هم به حاشیه نمی رود‪ .‬در نیمه دوم به خصوص؛ او موتور‬ ‫محرکه روایت است‪ .‬با این حال بیست دقیقه انتهایی فیلم‬ ‫فروشنده حقیقتا عالی اســت‪ .‬یعنی تماشاگر در مواجهه با‬ ‫فیلمی پر از تلخکامی و ظلم به پایانی در خور دســت پیدا‬ ‫می کند و برخــاف اثار دیگر فرهــادی به حــال خود رها‬ ‫نمی شود تا در پایان بندی ماجرا خود به ذهنیاتش رجوع کند‬ ‫و هرکس قاضی انچه باشد که در سالن سینما دیده است‪.‬‬ ‫شــهاب حســینی کاپیتان و لیدر فروشــنده اســت‪.‬‬ ‫اوج توانایــی او در پرهیز از اغراق و ارائه یک شــخصیت‬ ‫درونگرا ست ؛ شخصیتی که البته با تمام درونگرایی‪ ،‬توانایی‬ ‫انفجارهای ویرانگر و پرتنش را نیز دارد‪.‬‬ ‫نقش او به عنوان یک معلم ادبیات فرهیخته و مهربان‬ ‫از ابتدای فیلم تا اواســط فیلم که به قالب یک کاراگاه فرو‬ ‫می رود بســیار قابل اعتنا ســت‪ .‬اما یک ســوم پایانی فیلم‬ ‫فروشــنده به احتمال بســیار بهترین نوع بــازی در کارنامه‬ ‫حرفه ای شهاب حسینی به شمار می اید‪.‬‬ ‫ترانه علیدوستی نیز شخصیت رعنا را بیشتر به صورت‬ ‫فیزیکی ارائه کرده و به ویژه از اواســط فیلم این روند را به‬ ‫ی نیز باید‬ ‫بهترین وجه انجام می دهد‪ .‬از حضور بابک کریم ‬ ‫گفت که بازی اش سنگین و تاثیرگذار بود‪ .‬او چنان عالی و‬ ‫واقعی کار کرده که تماشاگر مایل است هر ان به سمت پرده‬ ‫برود و او را به سزای عملش برساند‪.‬‬ ‫به لحاظ نفوذ و اثرگذاری بر مخاطب؛ فروشنده را باید‬ ‫تاثیرگذارترین فیلم دهه های اخیر سینمای ایران بدانیم‪.‬‬ ‫عمده تماشــاگران در حین دیدن فیلم و پس از ترک سالن‬ ‫مدام به دنبال طرح سوال و مهمتر از ان به دنبال ارائه برخی‬ ‫کاستی ها ی احتمالی در فیلمنامه بودند‪ .‬چه این کاستی ها‬ ‫وجود داشــتند و چه خیر ‪،‬مهم این اســت که فیلمی مانند‬ ‫فروشنده که یک اثر استاندارد جهانی در ژانر درام اجتماعی‬ ‫است چنین توانایی را در زیرساخت و روایت داستانی خود‬ ‫داشــته که توانســته ذهن مخاطب را به چالش فراخواند‪.‬‬ ‫چنین سینمایی یقینا تماشاگر را محترم می داند و تماشاگر‬ ‫تو‬ ‫نیز برای این فیلم و ســازنده اش شان و اعتبار قائل اس ‬ ‫برایند این دو مهم همانا تزریق خون تازه به سینمای ایران‬ ‫است و بس‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫فیلم اما همان مضامین اثار گذشته را در خود دارد و‬ ‫باز هم با شخصیت های مرددی طرف هستیم که باید در‬ ‫سخت ترین لحظات تصمیم بگیرند‪ ،‬به ارزش های اخالقی‬ ‫پایبند باشند و راهی برای رهایی بیابند‪.‬‬ ‫«فروشنده» فیلم شســته رفته و ساختارمندی است‬ ‫که کوبنده شــروع می شــود و تاثیرگذار به اتمام می رسد‪.‬‬ ‫یک پایان بندی خوب به معنای حک شــدن تمام فیلم در‬ ‫ذهن تماشاگر است و فرهادی هم نشان داده پایان بندی‬ ‫را می فهمد‪.‬‬ ‫هل دادن ماشــین گیرکرده درگل و راهروی دادگاه‬ ‫هیچ وقت از ذهنمان پاک نخواهد شد اما به تبع ان‪ ،‬جیغ و‬ ‫دادهای داخل تونل و جر و بحث های نادر و سیمین هم از‬ ‫یادمان نخواهد رفت‪.‬‬ ‫فرهادی همان قــدر که به یــک پایان بنــدی قوی‬ ‫اهمیــت می دهد‪ ،‬اغــاز فیلمــش را نیز به دقــت طراحی‬ ‫می کند‪ .‬ساختمانی که در شــرف ریختن است و عماد که‬ ‫به همسایه ها برای تخلیه خانه کمک می کند‪ ،‬همراه یک‬ ‫دوربین مشوش بدون کات شــده که به ترک روی شیشه و‬ ‫بولدوزر گودبرداری ختم می شود‪ .‬بعد از این اوج ناگهانی‬ ‫نوبت به مقدمه چینی ها می رســد‪ .‬با شــخصیت ها اشــنا‬ ‫می شویم‪ ،‬با روابط انها و راست و دروغ هایشان‪.‬‬ ‫رعنا (ترانه علیدوســتی) و عماد (شــهاب حسینی)‬ ‫بازیگران تئاتر مرگ فروشــنده هســتند‪ ،‬تئاتری که بسیار‬ ‫بیشتر از یک داســتان فرعی اســت و در حد یک کاراکتر‬ ‫به ان پرداخته می شود‪ .‬فروشنده بســیار پرجزئیات است‬ ‫و شــاید همین ریزه کاری ها باشــد که چندبــار دیدنش را‬ ‫می طلبد‪ .‬هر شــخصیتی‪ ،‬هر دیالوگی‪ ،‬هر لوکیشنی و هر‬ ‫قابی با طرح و نقشــه قبلی و در ارتباط بــا یکدیگر طراحی‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫فیلــم را نمی توانید بــه عناصر ســازنده اش تجزیه‬ ‫کنید؛ نمی تــوان فیلمبــرداری را از طراحــی صحنه جدا‬ ‫کرد‪ ،‬بازیگری بازیگران را جداجدا مورد بررســی قرار داد‬ ‫و کارگردانی و تدوین را بدون توجه بــه هم قضاوت کرد‪.‬‬ ‫نیروی محکمــی همه این عوامل را در کنــار یکدیگر قرار‬ ‫داده و یک ســاعت سوئیسی ســاخته که دو ساعت و پنج‬ ‫دقیقه بدون یــک ثانیه اشــتباه کار می کند‪ .‬موشــکافی‬ ‫جزئیات فروشنده از حوصله این نقد خارج است و فرصت‬ ‫دیگری می طلبد اما شاید اشــاره به یکی از مواردی که در‬ ‫فیلم هــای قبلی فرهادی هم ســابقه دارد به درک بیشــتر‬ ‫فروشنده کمک کند‪.‬‬ ‫خانه و ســاختمان همیشــه در فیلم هــای فرهادی‬ ‫فروشنده همچنان کامال یک فیلم از دنیای فرهادی است‬ ‫که رنگ و بوی تازه ای گرفته اما شاید به اندازه کارهای قبلی‪،‬‬ ‫پخته نباشد‪.‬‬ ‫فروشنده از لحاظ تعدد شخصیت ها فیلم‬ ‫جمع و جورتری اســت که بیشتر از همه‬ ‫روی عماد تمرکز می کند ؛ شخصیتی که‬ ‫یک معلم ادبیــات و بازیگر تئاتر اســت‬ ‫و قرار نیســت ویژگی منحصر بــه فرد یا‬ ‫فوق العاده ای داشته باشد‪.‬‬ ‫جایگاه مهم و نقشی پررنگ داشــته اند‪ .‬از اپارتمان مژده‬ ‫در چهارشنبه ســوری گرفته تا ویالیی که سپیده در درباره‬ ‫الی پیدا می کنــد و خانه نادر در جدایی‪ ،‬خانه ها همیشــه‬ ‫هویت داشته اند و نقشی اساسی ایفا می کردند‪ .‬اپارتمان‬ ‫نیمه مخروبه عمــاد و رعنا و خانه جدیدشــان کــه اغازگر‬ ‫همه دردسرها ســت‪ ،‬نشــانی دیگر از تاکید فرهادی روی‬ ‫خانه ها ست‪.‬‬ ‫ترک هــای روی دیــوار خانــه قبلی و نقاشــی های‬ ‫کودکانــه ای کــه در خانــه جدیــد می بینیم تنهــا یکی از‬ ‫نشــانه های تضاد بین این دو اســت‪ .‬حتی قاب بندی ها‬ ‫از درون فریم پنجره هــا و راه پله ها که گویــی به امضای‬ ‫فرهادی بدل شده اند‪ ،‬در فروشنده نیز مشهود هستند‪.‬‬ ‫فروشــنده از لحاظ تعدد شــخصیت ها فیلم جمع و‬ ‫جورتری است که بیشتر از همه روی عماد تمرکز می کند ؛‬ ‫شخصیتی که یک معلم ادبیات و بازیگر تئاتر است و قرار‬ ‫ی منحصر به فرد یا فوق العاده ای داشته باشد‪.‬‬ ‫نیست ویژگ ‬ ‫شهاب حسینی با درک باالیی از شخصیت عماد‪ ،‬یک‬ ‫بازی راحت و بی غل و غش ارائه داده که به موقعش ویلی‬ ‫ِ‬ ‫لومان تئاتر مرگ فروشنده است و از وضع کساد زندگی اش‬ ‫گله می کند و بــه موقع هم در قالب همســری مهربان که‬ ‫دنبال حقیقت اســت فرو می رود‪ .‬او در فروشــنده بیش از‬ ‫یک نقش بازی می کند ؛ چون عماد موقعیت های بســیار‬ ‫متفاوتی را تجربه می کند‪.‬‬ ‫روی ســن نمایــش باید حواســش به اشــک های‬ ‫همسرش باشد‪ ،‬در کالس مدرسه اعصابش از شاگردهای‬ ‫بازیگوش خرد می شود‪ ،‬با دوستی که خانه جدید را برایشان‬ ‫جور کرده دعوا می کند و برای پســربچه همکارش ادای‬ ‫باب اسفنجی در می اورد‪.‬‬ ‫شهاب حسینی سعی نکرده با اغراق وجوه مختلف‬ ‫ایــن کاراکتر را از یکدیگــر جدا کند‪ ،‬بلکــه با یک بازی‬ ‫یکنواخــت واکنش هــای متفــاوت بــه موقعیت هــای‬ ‫متفاوت را به نمایش گذاشــته اســت‪ .‬از طرفــی ترانه‬ ‫علیدوســتی برای رعنا بازی های متفاوتی ارائه می دهد‬ ‫که مــرز بیــن انها همــان اتفاقی اســت که بــرای این‬ ‫شخصیت می افتد‪.‬‬ ‫رعنای اول را کمتر می بینیم اما از همان سیگنال های‬ ‫خفیفی کــه از او می گیریم درمی یابیم که شــیطنت های‬ ‫خودش را دارد و چندان هم برایش مهم نیست که دست به‬ ‫لوازم صاحب قبلی خانه بزند و انها را جابه جا کند‪.‬‬ ‫رعنا پس از حادثه اما به درون الک خودش می رود‪،‬‬ ‫کم حرف تر می شــود و حتــی دنبال مقصر قضیه نیســت‬ ‫و فقــط می خواهد اتفاقــی را که برایش افتــاده فراموش‬ ‫کند‪.‬‬ ‫کم حرفی و عکس العمل هــای خفیف فیزیکی رعنا‬ ‫در نیمه دوم فیلم برای ترانه علیدوستی به معنای ارائه یک‬ ‫بازی ظریف تر و مبتنی بر نگاه ها و حاالت صورت اســت‪.‬‬ ‫فلفل تیز فروشــنده اما بابک کریمی اســت‪ ،‬کسی که به‬ ‫خاطر بازی گنگ اش هیچ وقــت نمی توانیم قضاوتی در‬ ‫موردش داشته باشیم‪.‬‬ ‫گاهی در شمایل یک دوست ظاهر می شود و جایی‬ ‫فکر می کنیم کاسه ای زیر نیم کاسه اش است‪ .‬وسعت کم‬ ‫تیم بازیگران اصلی فروشنده کفه ترازو را به سمت شهاب‬ ‫حسینی سنگین کرده و فضای بیشتری به او برای نمایش‬ ‫یک بازی راحت اما دقیق می دهد‪.‬‬ ‫فروشنده همچنان کامال یک فیلم از دنیای فرهادی‬ ‫اســت که رنگ و بوی تازه ای گرفته اما شــاید بــه اندازه‬ ‫کارهای قبلی‪ ،‬پخته نباشد‪.‬‬ ‫پایان بندی های بقیــه فیلم های فرهــادی با اینکه‬ ‫صفر و یک نبودند اما «پایان» بودند ؛ جایی که قصه تمام‬ ‫می شد و درگیری ها به خاتمه می رسید و چیزی که می ماند‬ ‫تصمیم ما بر چگونگی این پایان بود‪ .‬اما فروشنده با اینکه‬ ‫پایان بندی به یاد ماندنی ای دارد‪ ،‬قصه را تمام نمی کند و‬ ‫حتی با تکیه زیاد بر تعلیق می خواهد کوبنده تر از چیزی که‬ ‫هست جلوه کند‪.‬‬ ‫قصــه در فیلم های قبلی پیــش از اینکه بــه مرحله‬ ‫تصمیم گیری تماشاگر برســد تمام می شــد (اینکه ترمه‬ ‫مــادرش را انتخــاب می کند یا پــدرش را چیــزی را تغییر‬ ‫نمی دهد) اما در فروشــنده گره داســتان هنوز سرجایش‬ ‫است و ما فقط یک ســکانس پر از تعلیق و استرس عالی‬ ‫را تماشا کردیم‪.‬‬ ‫شــاید فرهادی در روایت این نوع داستان ها تازه کار‬ ‫باشد و در فیلم های قبلی اش روایتی یکنواخت تر را انتخاب‬ ‫کرده باشد‪ ،‬اما در فروشنده لحظه را به باز ه ترجیح می دهد و‬ ‫این پیام را هم با سکانس افتتاحیه و پایان بندی به مخاطب‬ ‫می رساند‪.‬‬ ‫فروشنده همچنان کامال یک فیلم از دنیای فرهادی‬ ‫اســت که رنگ و بوی تازه ای گرفته اما شــاید بــه اندازه‬ ‫کارهای قبلی‪ ،‬پخته نباشد‪.‬‬ ‫فروشــنده خوش ســاخت اســت و بیننــده را همراه‬ ‫می کند‪ ،‬گاهی از سرعتش کاسته می شود اما وقتی تمام‬ ‫می شــود دیگر کســی به ســکانس های متوسطش فکر‬ ‫نمی کند چون پایانی دارد که مانند چکش قاضی در دادگاه‬ ‫باعث سکوت همه می شود‪.‬‬ ‫این تاثیــر اما لحظه ای اســت و چنــد روز بعد که از‬ ‫فضای فیلم خارج شــدید بــا اینکه لــذت ان هیجان زیر‬ ‫زبانتان مانده‪ ،‬طوالنی مدت نخواهد بود‪ .‬جای تحســین‬ ‫بســیار دارد که اصغر فرهادی با موفقیت هــای بزرگی که‬ ‫با دو‪ ،‬سه فیلم اخرش کســب کرده‪ ،‬همان راه را در پیش‬ ‫نگرفته و از منطقه راحتی اش فاصله گرفته اســت‪ .‬فیلم‬ ‫بدون شــک وام دار تجربه های گذشته او است اما روایت‬ ‫قصه اش جنس دیگری دارد و البته تاثیرگذاری اش تاریخ‬ ‫انقضای کوتاه تری‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مرز ظریف‬ ‫راز موفقیت فروشنده‪ ،‬فیلمنامه است‬ ‫عبدالله باکیده‬ ‫‪8‬‬ ‫فیلمساز و تهیه کننده سینما‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫به رغم نظر بسیاری از دوستان همکار اعتقاد دارم که‬ ‫راز موفقیت فیلم فروشــنده در فیلمنامه ان است ؛ اگرچه‬ ‫نباید نادیده گرفت که فرهادی برای نوشتن این فیلمنامه‬ ‫نیم نگاهی هم به چنــد فیلم موثر فرهنگــی از جمله فیلم‬ ‫مستاجر ساخته رومن پوالنسکی داشته است‪ .‬همچنان که‬ ‫فیلم فروشنده بی تاثیر از نمایشنامه مرگ فروشنده نیست‪.‬‬ ‫با این همه این اقتباس‪ ،‬باعث نمی شود که احساس کنیم‬ ‫فیلمنامه فروشــنده نقص دارد‪ .‬زیرا اقتباس کردن ذاتا بد‬ ‫نیست‪ .‬بلکه شیوه پرداخت نهایی قصه و امضای کارگردان‬ ‫مولف در پای اثر نهایی می توان د قضاوت ما درباره خوب یا‬ ‫بد بودن اقتباس را تعیین کند‪.‬‬ ‫به هر حال من حیث مجموع و در یک نگاه کلی باید‬ ‫بگویم که فیلم فروشــنده فیلم خوبی اســت و اگرچه قوام‬ ‫فیلم های قبلی فرهادی را ندارد اما فیلم ضعیفی نیست و‬ ‫البته از فیلم گذشته بهتر است‪ .‬این فیلم اگرچه همان طور‬ ‫که گفتم تحت تاثیــر فیلمنامه های مهــم و موثر دیگری‬ ‫نوشــته شــده اما نکته نظر و دیدگاه فرهادی را نیز همراه‬ ‫با خود دارد و این باعث شــده تا در نهایــت اثری متفاوت‬ ‫و منحصربه فــرد تولید شــود که در ادامه بــه این موضوع‬ ‫خواهم پرداخت‪.‬‬ ‫از نظــر مــن فیلمنامــه فروشــنده‪ ،‬تمــام قواعد و‬ ‫فرموالسیون یک فیلمنامه کالسیک را رعایت کرده و اصال‬ ‫یک فیلمنامه کالســیک اســت‪ .‬از این نظر که علت ها و‬ ‫معلول ها به صورتی که در فیلمنامه کالسیک باید پشت سر‬ ‫هم قرار بگیرند‪ ،‬در این فیلم هم روایت شده اند و فرهادی‬ ‫در فروشــنده‪ ،‬برخــاف فیلم های قبلی اش‪ ،‬ســاختمان‬ ‫کالســیک و مســتحکمی برای روایت قصه تدارک دیده‬ ‫اســت‪ .‬فیلم قهرمان دارد‪ ،‬گره افکنی و اوج و فرود دقیق‬ ‫و مشــخصی دارد و همچنان که معلوم اســت پایان فیلم‬ ‫هم به سیاق دیگر کارهایش باز نیست‪ .‬ضمن اینکه نکته‬ ‫مهم دیگری که نظر من را در قیاس با نظر دیگر منتقدان‬ ‫متمایز می کند این اســت که تاکید دارم شــخصیت های‬ ‫قصه فرهادی در فیلم فروشــنده در جریــان روایت قصه‬ ‫شکل می گیرند و تکامل پیدا می کنند‪ .‬ادم ها در فیلم وجهه‬ ‫امروزی کمتری دارند و به نظر می رسد که ادم های واقعی‬ ‫در دنیای واقعی از کاراکترهای فروشــنده جلوتر هستند و‬ ‫شخصیت های امروزی تر ی دارند‪ .‬اما این برای یک فیلم‬ ‫ضعف نیست‪.‬‬ ‫در حقیقــت چیــزی که مهم اســت تــوان پرداخت‬ ‫شخصیت باتوجه به منطق درونی اثر و جهان ساخته شده‬ ‫در یک اثر است‪ .‬فیلم طعم گیالس مرحوم کیارستمی را به‬ ‫خاطر بیاورید! این فیلم یک فیلم کامال کالسیک است‪.‬‬ ‫الگوهای مدرن و کالســیک در این فیلم به خوبی رعایت‬ ‫شده و شــخصیت در طول فیلم به تکامل می رسد و فیلم‬ ‫فراز و فرود مشخصی دارد‪ .‬فرهادی در فیلم فروشنده شیوه‬ ‫روایت قصه را بر اساس الگویی مشابه با فیلم طعم گیالس‬ ‫مهندسی کرده است‪ .‬در این باره الزم است که توجه داشته‬ ‫باشیم نمی توان علت و معلول ها را با نگاه ارزشی قضاوت‬ ‫کنیم‪ .‬زمانی که نگاه ما ارزشی شــد‪ ،‬یعنی درگیر قضاوت‬ ‫اخالقی درباره درســتی یا نادرســتی محتوایی یک علت‬ ‫شدیم‪ ،‬تصور می کنیم که شــخصیت ها ناکامل هستند یا‬ ‫یک جایی در پرداخت شان ایراد دارد‪.‬‬ ‫در واقع ما باید جهان ســاخته شــده و روایت شــده‬ ‫در فیلــم را بپذیریــم و انگاه بر اســاس ان منطــق درونی‬ ‫که خود فیلم پیشــنهاد می دهد‪ ،‬دربــاره روابط علی میان‬ ‫علت ها و معلول هــا صحبت کنیم‪ .‬ایــن فراتر از قضاوت‬ ‫محتوایی و ارزشی درباره فیلم است‪ .‬به قول پرویز شفا که‬ ‫از مدرسان و مترجمان برجسته سینما بود و بنده نیز افتخار‬ ‫شاگردی شان را داشــته ام‪ ،‬هر فیلمســازی در هر فیلمی‬ ‫ حرفی می زند که منحصربه فرد است‪ .‬در واقع فیلم هایی که‬ ‫یک فیلمساز می سازد‪ ،‬به نوعی روایت هایی متفاوت از یک‬ ‫حرف مشخص و واحد است که کلیت اندیشه و جهان بینی‬ ‫فیلمســازش را بیان می کند‪ .‬اینکه ما ان جهان بینی را نقد‬ ‫کنیم یک حرف است و اینکه شــیوه بیان ان حرف را نقد‬ ‫کنیم یک چیز دیگر‪.‬‬ ‫البته طبیعی هم هست که هر حرف و جهان بینی و‪...‬‬ ‫را نتوان فیلم کرد یا پذیرفت‪ .‬اما مادامی که حرف ســینما‬ ‫در میان اســت‪ ،‬منتقد ســینما باید فیلم را با مفاهیمی که‬ ‫نقد سینما دربردارنده انهاست‪ ،‬نقد کند‪ .‬ضمن اینکه باید‬ ‫توجه داشــته باشــیم باتوجه به این یاداوردی که از پرویز‬ ‫شــفا کردم‪ ،‬طبیعی اســت که همواره نخستین فیلم های‬ ‫کارگردان های مطرح که در فیلم هایشان یک حرف را به‬ ‫شیوه های مختلف روایت می کنند‪ ،‬جذابیت بیشتری دارند‬ ‫و ســرنیزه های توجه را نیز به سمت خودشان بیشتر جذب‬ ‫می کنند‪ .‬فرهــادی ثابت کرده که بلد اســت فیلم خوب و‬ ‫اثرگذار بسازد‪ .‬ما وقتی درباره فرهادی حرف می زنیم باید‬ ‫کلیت کارنامه او را در نظر بگیریم نه صرفا فیلم فروشنده را‪.‬‬ ‫به ایــن معنی کــه توجــه داشــته باشــیم فرهادی‬ ‫کارگردانی نیست که بدیهیات را درباره روایت قصه نداند‪.‬‬ ‫این نکته ای است که به نظرم در نقدهایی که از فیلم ایشان‬ ‫شده کمتر مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬افزون بر این درباره‬ ‫نقد فیلم یک نکته دیگر هم وجود دارد که نباید از ان غافل‬ ‫شــد‪ .‬اینکه نگرش فیلمسازان به مســائلی که در فیلم ها‬ ‫مطرح می شــود‪ ،‬از جامعه ای می اید که فیلمســاز در ان‬ ‫زندگی و رشد کرده است‪.‬‬ ‫بنابراین نوع نگاه فیلمسازی که در جهان سوم زندگی‬ ‫کرده متفاوت با نوع نگاهی است که یک فیلمساز فرنگی‬ ‫در یک کشور توسعه یافته دارد‪ .‬در فیلم فروشنده پرداخت‬ ‫شخصیت زن بدکار مبتنی بر الگویی است که زیست جهان‬ ‫شــرقی ما تبیین می کند‪ .‬پرداخت این شخصیت به غایت‬ ‫زیبا و دور از هر گونه شــناخت اســت‪ .‬در واقع فرهادی در‬ ‫این فیلم بدون نشــان دادن تصویــری از زن مورد اتهام‪،‬‬ ‫شــخصیت او را به خوبــی تصویر کــرده و در فیلم دخالت‬ ‫داده است‪ .‬در واقع اگرچه این زن و موضوع تجاوز در فیلم‬ ‫مطرح می شــود اما هرگز روایت فرهادی الوده به نشــان‬ ‫دادن ان نمی شــود! این یعنی حفظ مرز بســیار باریک و‬ ‫ظریف میان یک اثر هنری ارزشمند و یک اثر هنری بازاری‬ ‫یا گیشه محور‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫دوئل افشارزاده ‪ -‬گودرزی‬ ‫نزاع وزیر ورزش با افشــارزاده حاال افشــاگری هایی را باعث شــده است؛‬ ‫اتهامات ســنگینی که هردوطرف در قالب مصاحبه و بیانیه علیه یکدیگر مطرح‬ ‫می کنند‪ .‬رابطه این دونفر حاال نه دوستی که در مسیر دشمنی قرار گرفته است‪ ،‬با‬ ‫این حال معلوم نیست که کدام طرف درگیر دست به عقب نشینی می زند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫دوستان دیروز‪ ،‬دشمنان امروز‬ ‫محمودگودرزیوبهرامافشارزاده‬ ‫یکدیگرراموردحملهقراردادند‬ ‫‪1‬‬ ‫ماجرا از اظهارنظر وزیــر ورزش درباره نحوه مدیریت‬ ‫استقالل و پرسپولیس شروع شد‪ .‬وزیر ورزش در مصاحبه با‬ ‫روزنامه کیهان ورزشی حرف هایی را مطرح کرد که به مذاق‬ ‫بهرام افشــارزاده خوش نیامد و خیلی زود بیانیه نویسی اش‬ ‫را از سر گرفت؛ این بار خبری از برادر دلسوز و مهربان نبود‪.‬‬ ‫افشاگری و ناسزا اما در قالبی هزار تو‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫گودرزی چه گفت؟‬ ‫«اقای افشارزاده به علت اینکه هزینه بسیار زیادی را‬ ‫به بیت المال تحمیل کردند‪ ،‬من از ایشان رضایت نداشتم‪.‬‬ ‫ایشــان طبق صورتی که خودشــان داده اند‪ ،‬با ‪ ۲۸‬میلیارد‬ ‫تومان تیم را بســته اند و هزینه کرده اند‪ .‬اقــای طاهری در‬ ‫پرسپولیس‪ ۱۵ ،‬میلیارد هزینه کرده اند‪ .‬به چه حقی این کار‬ ‫را کرده اند؟! البته ‪ ۲۲‬میلیــارد گفته اند و ‪ ۶‬میلیارد بابت چیز‬ ‫دیگری بوده‪ ،‬اما همین ‪ ۲۲‬میلیارد رقم کمی نیست‪ .‬اگر با‬ ‫‪ ۱۵‬میلیارد پرسپولیس مقایسه کنیم‪ ،‬اختالف زیادی دارد‬ ‫که تازه ان ‪ ۱۵‬میلیارد هم شاید عدد بزرگی باشد‪ .‬گران ترین‬ ‫بازیکنان و مربیان را در تیم استقالل جمع کرده بودند!» این‬ ‫عبارات را وزیر ورزش در ســرزنش نحوه مدیریت افشارزاده‬ ‫به زبان اورد و در ادامه نیز نســبت به این موضوع که وزارت‬ ‫ورزش دســتور داده که مبالغی از قرارداد استقاللی ها کسر‬ ‫شود اینگونه واکنش نشــان داد‪« :‬بله‪ ،‬من مخالفت کردم‬ ‫و بالفاصله ز دو بندهایی شــد و عده ای را فرستادند تا جلوی‬ ‫وزارت ورزش به من ناسزا بگویند که چرا من جلوی اسراف‬ ‫بیت المال را می گیرم! من ایــن کار را کردم که این دو تیم‪،‬‬ ‫زیان روی دست مردم نگذارند‪ ،‬چون بیت المال‪ ،‬سهم مردم‬ ‫است‪ .‬دولت‪ ،‬نماینده مردم است‪ .‬نفس این اقایان از جای‬ ‫گرم درمی امد که این پول ها را خرج می کردند؟!»‬ ‫وزیــر ورزش در حالــی همــه تقصیرهــا را بــه گردن‬ ‫افشارزاده انداخت که گفته می شود در هیات مدیره استقالل‬ ‫افرادی همسو با افشارزاده بودند که با انها برخوردی صورت‬ ‫نگرفت بلکه قدرت شان پس از کنار رفتن افشارزاده بیشتر‬ ‫هم شــد‪ .‬البته وزیر ورزش این موضوع را رد می کند‪« :‬نه‪،‬‬ ‫اصــا هیات مدیره در جریان نیســت و مصوبــه ای در این‬ ‫خصوص ندارد‪ .‬مــن از طریق قانونی پیگیــری می کنم‪.‬‬ ‫من باید ببینم چه اتفاقی می افتــد که بازیکن ‪ ۱۲۰‬میلیون‬ ‫تومانــی را‪ ۹۰۰ ،‬میلیون تومان می خرنــد! حتما اتفاقاتی‬ ‫در این بین افتاد کــه دارم پیگیری می کنــم‪ .‬اتفاقا عمده‬ ‫تهاجماتی که به من شــده ناشــی از همین مســاله است‪.‬‬ ‫کسانی در این وسط از این ارقام نجومی سود می برند و انها‬ ‫برنمی تابند که من ورود کنم‪ .‬انها شروع به ترور شخصیت و‬ ‫ناسزاگویی می کنند تا مانع از ورود من به این موضوع شوند‪،‬‬ ‫ولی بنده در این رابطه‪ ،‬مشکلی ندارم‪ .‬اعداد و ارقام‪ ،‬خیلی‬ ‫بزرگ و کالن است و بدون اطالع هیات مدیره‪ ،‬این اتفاق‬ ‫رخ داده است‪».‬‬ ‫حاال پس از گذشــت چند هفته از برکناری افشارزاده‬ ‫وزیر ورزش تلویحا اذعان می کند که او را برکنار کرده است‪:‬‬ ‫«هیات مدیرههیچمصوبه ایدرخصوصاینپرداخت های‬ ‫کالن ندارد‪ .‬حاال اگر شما باشید‪ ،‬اجازه می دهید یک مدیر‬ ‫با این روحیه و این ویژگی کــه هیچ گونه محدودیتی برای‬ ‫خودش در هزینه کردن و پول دادن و پرداخت کردن قائل‬ ‫معایب شیو ه محبوب گودرزی‬ ‫چرا وزیر ورزش سرخابی ها را با‬ ‫سرپرست اداره می کند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫و متجاوز از دو میلیارد تومان هزینه برداشته که تا به حال یک‬ ‫ریال بابت ان نگرفته ایم‪».‬‬ ‫اما گفته می شــود علی اصغر مونســان که با یکی از‬ ‫مقامات علی رتبه دولــت رابطه صمیمانــه ای دارد یکی از‬ ‫گزینه های جایگزینی وزیر ورزش اســت؛ او در حال حاضر‬ ‫مدیرعامل سازمان منطقه ازاد کیش است و به نظر می رسد‬ ‫در صــورت کنار رفتن گــودرزی یکــی از گزینه های دولت‬ ‫برای قرار گرفتن در راس وزارت ورزش و جوانان محسوب‬ ‫می شود‪ .‬گودرزی در ادامه مصاحبه خود غیر مستقیم به او‬ ‫اشاره می کند‪« :‬ممکن است فرد دیگری جای بنده بیاید که‬ ‫«بیزینس من» و یک ادم تجاری و اقتصادی باشد و بتواند‬ ‫از طریق جاهای دیگــر وام هزار میلیــاردی جذب کند و به‬ ‫فعالیت بپردازد‪».‬‬ ‫اما یک روز بعد از حرف های تند وزیر ورزش این بهرام‬ ‫افشارزاده بود که دست به قلم شد‪ .‬این بار نه در مدح وزیر که‬ ‫در سرزنش و تهدید بیانیه نویسی کرد‪.‬‬ ‫او کــه از ســوی وزارت ورزش به بهانه بازنشســتگی‬ ‫کنــار گذاشــته شــد علیــه صحبت هــای وزیــر اینگونه‬ ‫واکنــش نشــان داد‪« :‬مــن چه هزینــه ای بــه بیت المال‬ ‫تحمیل کــردم؟ تاکیــد در اســتفاده از بیت المال توســط‬ ‫اقــای گــودرزی صحبــت جالبــی اســت! مــن در مــورد‬ ‫بیت المــال و عملکــرد وزارت ورزش حرف هــای زیــادی‬ ‫بــرای گفتــن دارم کــه لزومــی نــدارد در اینجــا بــه انها‬ ‫بپردازم‪».‬‬ ‫او ادامــه داد‪« :‬جالب اســت پرداخــت چندین فقره‬ ‫وام های چند ده میلیونی در وزارت ورزش در حالی که کمبود‬ ‫بودجه را داشــتیم بیت المال نیســت اما ‪ 850‬روز صادقانه‬ ‫و بــدون دریافت حقوق برای اســتقالل زحمت کشــیدن‬ ‫اینجانب جفا به بیت المال است‪».‬‬ ‫سرپرست سابق اســتقالل گفت‪« :‬ایشان گفتند من‬ ‫‪ 28‬میلیارد تیم بستم و پرسپولیس تیم خود را با ‪ 15‬میلیارد‬ ‫بسته اســت‪ .‬این صحبت ها نشــان دهنده عالقه گودرزی‬ ‫به پرســولیس است‪ .‬لیســتی که ما اعالم کردیم‪ ،‬حقیقت‬ ‫ماجراست در حالیکه باشگاه پرسپولیس بیش از ‪ 22‬میلیارد‬ ‫خرج کرده (رسمی و غیررســمی) و رقم اعالم شده رسمی‬ ‫باشگاهپرسپولیسبهسازمانلیگ‪ 18‬میلیارداستاماجالب‬ ‫اینجاست که اقای گودرزی به دلیل تعصب و عالقه مندی‬ ‫بیش از حد به پرسپولیس‪ 18‬میلیارد را در مصاحبه‪ 15‬میلیارد‬ ‫یاد می کند‪».‬‬ ‫اما افشارزاده در بیانیه خود تصمیم گرفت زمین بازی‬ ‫را عوض کنــد و توپ را به زمین پرســپولیس هــم بیندازد‪:‬‬ ‫«ســوال بعد این اســت که ایا رضایتنامه مهدی طارمی از‬ ‫باشــگاه ترکیه ای بدون هزینه بوده است؟ برای رضایتنامه‬ ‫گولچ مبلغ ‪100‬هزار دالر را چه کسی پرداخت کرده است؟‬ ‫اقای گودرزی شما وزیری هستید که فقط در یک نقل عدد‬ ‫بودجه پرسپولیس ‪20‬درصد تفاوت ایجاد کردید و رقم ‪18‬‬ ‫میلیاردی اعالم شده پرسپولیس را‪ 15‬میلیارد اعالم کردید و‬ ‫هزینه های جاری این تیم را فراموش کردید پس اجازه بدهید‬ ‫در بسیاری دیگر از اعداد و نظرات شما تشکیک کنیم‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬ایشان گفته اند بازیکن ‪ 120‬میلیونی‬ ‫در استقالل ‪ 900‬میلیون پول گرفته است‪ .‬اقای گودرزی‬ ‫از شــما به عنوان وکیل مدافع پرسپولیس می پرسم باشگاه‬ ‫پرســپولیس وحید امیری ‪ 200‬میلیونی (طبق اعالم اقای‬ ‫قنبرزاده ‪-‬مدیر مورد تایید شــما ‪ -‬به ســازمان لیگ ) را با چه‬ ‫هزینه ای قرمز پوش کرده است؟ برای این بازیکن نزدیک‬ ‫به دو میلیارد خرج شده و البته که قرارداد این بازیکن ‪950‬‬ ‫میلیون تومان ثبت شــده امــا هرگز به ‪ 10‬برابر شــدن این‬ ‫قیمت ها اشاره نمی کنید؟‬ ‫ایاباشگاهپرسپولیسکهگفته ایدیکریالهزینهبرای‬ ‫دولت نداشته به صندوق حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان‬ ‫از فصل گذشته بدهکار نیســت؟ بدهکاری به این صندوق‬ ‫دولتی ایا بدهکاری به بیت المال نیست؟»‬ ‫افشــارزاده اما واکنش تند خود را اینگونــه ادامه داد‪:‬‬ ‫«البته اقای گودرزی جز خودش هیچ کس را قبول ندارد و‬ ‫همه را متهم می کند‪ .‬افشارزاده‪ ،‬فتح الله زاده‪ ،‬کفاشیان‪،‬‬ ‫تاج‪ ،‬اســامیان‪ ،‬رویانیان‪ ،‬رحیمی‪ ،‬نژادفالح‪ ،‬عابدینی‪،‬‬ ‫هدایتی و‪ ...‬همگی بد هستند و فقط اقای گودرزی خوب‬ ‫است‪.‬‬ ‫زمانی که صحبت های ایشان را خواندم فکر می کردم‬ ‫یکی از اعضای هیات مدیره پرســپولیس این سخنان را به‬ ‫زبان اورده و نکات زیاد دیگری نیز وجود دارد که در صورت‬ ‫پاســخ اقای گودرزی و هر یک از دوستان ایشان در وزارت‬ ‫ورزش انها را بازگو خواهم کرد‪ .‬نکاتی که در جلسات مختلف‬ ‫و شورای معاونین توسط ایشان گفته می شد‪».‬‬ ‫اما این بیانیه بهرام افشــارزاده علیه محمود گودرزی‬ ‫سروصدای بســیاری به پا کرد‪ .‬این ســرو صدا البته بعد از‬ ‫حرف های گودرزی علیه افشارزاده هم به اوج رسیده بود و‬ ‫طرفین این روزها با طرح مسائل خاص و افشاگری ها علیه‬ ‫یکدیگر‪ ،‬در حال حمله و دفاع هستند‪.‬‬ ‫در واقع این دو مدیر که یکی وزیر است و دیگری رخ‬ ‫‪ ۵۰‬ساله در شطرنج ورزش‪ ،‬طی دو روز گذشته نمایی جدید از‬ ‫خود نشان دادند که تاکنون از هیچ کدام به این شدت ندیده‬ ‫بودیم‪ .‬انها قضاوت را به جای قاضی‪ ،‬به مردم سپرده اند و‬ ‫سعی دارند شکست استقالل از دوران پسا فتح الله زاده را به‬ ‫گردن هم بیندازند اما ایا یکی از این دو مدیر مقصر است یا‬ ‫هر دو اشتباهات زیادی داشته اند؟‬ ‫پرســش ها و نــکات در مصاحبــه گــودرزی و بیانیه‬ ‫افشارزاده به این ترتیب است‪:‬‬ ‫‪-۱‬افشــارزاده از وام های چند ده میلیونــی در وزارت‬ ‫ورزش حرف زده ان هم در حالی که خودش سرپرست حوزه‬ ‫وزارت بــوده اســت و نمی تواند حرف هایــش‪ ،‬حرف های‬ ‫بیجایی باشــد‪ .‬این ادعا وقتی مهمتر می شــود کــه به یاد‬ ‫بیاوریم گودرزی از افشارزاده به دلیل هدر دادن بیت المال‬ ‫حرف زده و البته حتی از دولت هم انتقاد کرد که چرا به وزارت‬ ‫ورزش بودجه نداده است‪.‬‬ ‫‪ -۲‬افشــارزاده از اسپانســرهایی نام برده کــه وزیر به‬ ‫استقالل معرفی کرده است! این موضوع واقعا جای بحث و‬ ‫بررسی دارد که ایا معرفی اسپانسر در شان و حد وزیر است؟‬ ‫ان هم برای یک باشگاه؟‬ ‫‪ -۳‬افشارزاده رســما گودرزی را متهم به پرسپولیسی‬ ‫بودن کرده اســت‪ .‬البته روابط علی اکبر طاهری سرپرست‬ ‫باشــگاه پرســپولیس و گودرزی خوب به نظر می رســد اما‬ ‫پرسش اصلی این است که ایا رابطه افشارزاده با گودرزی بد‬ ‫بوده است؟ ایا همین افشارزاده نبود که برای وزیر نامه های‬ ‫عجیب و غریب می نوشت و در انها گودرزی را هر روز باال و‬ ‫باالتر می برد؟‬ ‫بخشــی از متن یکی از نامه ها که همیــن دو ماه قبل‬ ‫نوشته شده چنین است‪« :‬نظر به تدبیر هیات دولت و اقای‬ ‫محمود گودرزی‪ ،‬وزیر ورزش و جوانان‪ ،‬افق دیگری پیش‬ ‫روی جوانان برومند این اب و خاک مقدس گشــوده شــد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫نیســت‪ ،‬ادامه کار بدهد؟ ! ولو ‪ ۵۰‬ســال هم سابقه داشته‬ ‫باشــد‪ ».‬او البته حمله خود به افشــارزاده را متوقف نکرد‪:‬‬ ‫«اقای افشــارزاده دو سال در اســتقالل بوده و یک سری‬ ‫تعهدات ناروا ایجاد کرده است‪».‬‬ ‫وزیر ورزش در حالی این مصاحبه تند را با کیهان انجام‬ ‫داده که به نظر می رســد برخــی دیگر از مســائل نیز باعث‬ ‫عصبانیت او شده است‪ .‬انجا که طی ماه های اخیر به طور‬ ‫مرتب از برکناری قریب الوقوع خودش سخن به میان می اید‬ ‫و حتی برخی از مقامات بلندپایه دولت نیــز از این موضوع‬ ‫استقبال می کنند‪ .‬شاید به همین دلیل است که او در میانه‬ ‫یک مصاحبه تنــد علیه افشــارزاده گریزی هم به شــرایط‬ ‫خودش در دولت روحانی زد‪« :‬یک مدیر باید با دســت باز و‬ ‫با توانمندی های مالی کار کند‪ .‬بنده از اذرماه سال گذشته‬ ‫یعنی‪ ۹‬ماه‪ ،‬یک ریال بابت پروژه های عمرانی خودم دریافت‬ ‫نکرده ام‪ .‬خب یک مدیر چگونه می تواند موفق جلوه کند؟‬ ‫موقعیکهبسازد‪،‬توسعهبدهد‪،‬فضاهاراگسترشبدهدو‪...‬‬ ‫من گفته بودم که صندلی های ورزشگاه ازادی را درست کنند‬ ‫مصائب یک اشتباه تاکتیکی‬ ‫حق با وزیر ورزش است یا افشارزاده؟‬ ‫بازیکنان تیم ملی فوتسال‬ ‫سلطان هستند‬ ‫شاید تا ‪ 50‬سال دیگر هم تیمی به‬ ‫این یکدستی نداشته باشیم‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫ورزش‬ ‫فرزندان میهن عزیزمان که دالورانه در عظیم ترین رویداد‬ ‫ورزشی جهان‪ ،‬باعث ترنم سرود گوشنواز و باالرفتن پرچم‬ ‫خوشــرنگ جمهوری اســامی ایران می شــوند‪ ،‬به لطف‬ ‫دوراندیشی هیات دولت و وزیر ورزش و جوانان‪ ،‬برای خلق‬ ‫حماسه های ماندگار و تاریخی‪ ،‬مصمم تر خواهند شد‪».‬‬ ‫‪ -۴‬اتفاقا محمود گودرزی هم چنیــن ادبیاتی را برای‬ ‫افشارزاده خرج کرده بود‪ .‬او در ســخنرانی سه سال قبلش‬ ‫گفته بود‪« :‬امیدوارم افشــارزاده مدیریت عاملی باشــگاه‬ ‫استقالل را بپذیرد‪ ».‬بعدها عکسی از گودرزی و افشارزاده‬ ‫منتشر شد که نشان می داد این دو نفر بیست سال قبل هم با‬ ‫هم کار کرده اند و با یکدیگر دوست بوده اند که البته به لطف‬ ‫یکدیگر این دوستی به دشمنی تبدیل شده است‪.‬‬ ‫‪ -۵‬ادعاهــای افشــارزاده در مورد رقم هــای کذایی‬ ‫بازیکنان پرســپولیس و بدهی به صندوق قهرمانان به نظر‬ ‫درست می رسد مخصوصا انجا که در مورد طارمی‪ ،‬امیری‬ ‫و رضائیان حرف می زند و البته در مــورد رقم قرارداد برانکو‬ ‫اصال حرفی هــم نمی زند‪ .‬هرچند نمی تــوان از هزینه زیاد‬ ‫استقالل چشم پوشــی کرد و ننوشــت که در هر سه نقل و‬ ‫انتقاالت اخیر‪ ،‬استقالل گران ترین تیم لیگ برتر را بسته‬ ‫و البته بر خالف پرســپولیس بــا هزینه زیــاد نتیجه خوبی‬ ‫هم نگرفته اســت‪« .‬پرســپولیس و طاهری که مورد تایید‬ ‫گودرزی هستند هم هنوز جام نگرفته اند اما از استقالل بهتر‬ ‫عمل کرده اند‪».‬‬ ‫‪ -۶‬گودرزی از گران بستن قراردادها توسط افشارزاده‬ ‫حرف زده کــه این حــرف اصال غلــط نیســت و در بیانیه‬ ‫افشــارزاده هم توضیحی معقول برای این مهم دیده نشده‬ ‫است چرا که پیش از این با رقم هایی کمتر‪ ،‬تیم هایی پر از‬ ‫ملی پوش و بازیکنان با کیفیت تری نسبت به محمدحسین‬ ‫کنعانی زادگان و امین حاج محمدی و ارش افشــین بســته‬ ‫می شد‪ .‬به عنوان مثال قراردادهای حاج محمدی یا باقری‬ ‫و قربانی مشمول توضیح نشده اند‪.‬‬ ‫‪ -۷‬گــودرزی اگــر حساســیتی را که امروز نســبت به‬ ‫استقالل پیدا کرده نسبت به پرســپولیس هم داشت شاید‬ ‫طاهری هــم امروز در صف افشــارزاده قــرار می گرفت اما‬ ‫رضایت فعلی هواداران از پرسپولیس و برانکو موجب شده‬ ‫طاهری هنوز در دوران دوســتی با وزیر باقــی بماند و فعال‬ ‫به مرحله دعوا با وزیر نرســد‪ .‬با این وجود باید گفت باتوجه‬ ‫به اینکــه گودرزی بــا خیلی هــا از جمله افشــارزاده‪ ،‬تاج‪،‬‬ ‫فتح الله زاده‪ ،‬کی روش و‪ ....‬به چالش رسیده‪ ،‬شاید روزی‬ ‫هم با طاهری به چالش برسد‪.‬‬ ‫‪ -۸‬گــودرزی انتقادات جدی به افشــارزاده وارد کرده‬ ‫اما ایا تا کنون از خود پرســیده کــه چرا این همــه انتقاد از‬ ‫اســتقاللی ها‪ ،‬هواداران تیم ملی‪ ،‬از پرسپولیســی ها (در‬ ‫دوران مدیران قبل) و ســایرین دارد و تقریبــا با هیچ کس‬ ‫رابطه خوبی ندارد؟‬ ‫‪ -۹‬اصالتا ایا انتقاد از مدیری که توسط خود گودرزی‬ ‫ان هم به شکلی بسیار محترمانه انتخاب شده انتقاد درستی‬ ‫محسوب می شود یا اینکه این انتقاد به نوعی مرتبط با خود‬ ‫گودرزی است که انتخاب بدی داشته است؟‬ ‫‪ -۱۰‬گودرزی مدعی شده که هیات مدیره استقالل از‬ ‫قراردادهای افشارزاده خبر نداشته است‪ .‬این موضوع اگر‬ ‫هم صحت داشته باشد ایا عیب افشارزاده است یا منتخبین‬ ‫خود گودرزی که در استقالل فقط تماشاچی بوده اند و تجربه‬ ‫مدیریت در این سطح را نداشته اند؟‬ ‫موارد دیگری هم وجود دارد که هر دو طرف را تکذیب‬ ‫می کند‪.‬کافیاسترویمصاحبهوبیانیهبیشترتمرکزکنیم‪.‬‬ ‫به هر حال دوستان دیروز دشمنان امروز یکدیگرند‪ .‬در این‬ ‫بین شاید پرده های دیگری هم طی روزهای اینده برافتد و‬ ‫خیلی ها تازه متوجه شوند که وزیر ورزش و بهرام افشارزاده‬ ‫چرا دعوا را فعال متوقف کرده اند و مصاحبه جنجالی دیگری‬ ‫اتفاق نیفتاده است‪.‬‬ ‫معایب شیو ه محبوب گودرزی‬ ‫چرا وزیر ورزش سرخابی ها را با سرپرست اداره می کند؟‬ ‫‪2‬‬ ‫در حالی کــه نتایج دو تیم اســتقالل و پرســپولیس‬ ‫طی دوره های مختلف نشــان داده که تا چــه حد به ثبات‬ ‫مدیریتی وابسته هستند‪ ،‬تغییر و تحوالت مدیریتی متعدد‬ ‫طی سال های اخیر باعث شده تا اســتقالل و پرسپولیس‬ ‫طی دوره ای که محمــود گــودرزی در راس وزارت ورزش‬ ‫قرار گرفته است‪ ،‬هرگز نتواند انتظار هواداران این دو تیم‬ ‫را براورده کند‪ .‬دو تیمی که سال هاست با شیوه سرپرستی‬ ‫اداره می شوند و البته وقتی رسانه ها درباره معایب این روش‬ ‫از وزیر ورزش می پرسند او تاکید می کند که اداره استقالل‬ ‫و پرسپولیس را با همین شیوه سرپرستی بیشتر می پسندد‪.‬‬ ‫باالترین رکن باشــگاه‪ ،‬مجمع و سپس هیات مدیره‬ ‫است‪ .‬سیاست های کلی و اساسی در مجمع و سیاست های‬ ‫راهبردی در هیات مدیره تعیین می شــوند‪ .‬مدیرعامل باید‬ ‫سیاســت های اتخاذ شــده را اجرا کند‪ .‬اما مدت هاســت‬ ‫که باشگاه های پرسپولیس و اســتقالل با سرپرست اداره‬ ‫می شوند‪ ،‬در صورتی که سرپرســتی خالف قانون تجارت‬ ‫است‪.‬‬ ‫باشــگاه اســتقالل و پرســپولیس با عنوان شرکت‬ ‫فرهنگی و ورزشی ثبت شــده اند و زمانی که شرکتی شامل‬ ‫ثبت قانون تجارت می شود‪ ،‬اعضای هیات مدیره یک نفر‬ ‫را از بین خودشان به عنوان مدیرعامل معرفی کرده یا یک‬ ‫نفر را از بیرون می اورند‪ .‬این موارد باید در ثبت شرکت ها ثبت‬ ‫شده و در روزنامه رســمی اعالم عمومی شوند‪ .‬اما این کار‬ ‫هنوز صورت نگرفته و مدیران ورزش کشور ضرورتی برای‬ ‫ارائه دالیل ان نمی بینند‪.‬‬ ‫بســیاری از منتقدان وزارت ورزش که بر لزوم تعیین‬ ‫مدیرعامل برای دو باشگاه اســتقالل و پرسپولیس تاکید‬ ‫دارند می گویند اینکه اســم ببریم و بگوییــم اقای ایکس‬ ‫مدیرعامل است‪ ،‬اما عمال اختیار مدیرعامل را ندارد‪ ،‬درست‬ ‫نیســت‪ .‬وقتی فردی به عنوان ســکاندار اجرایی باشــگاه‬ ‫استقالل باشد‪ ،‬می تواند چک ها‪ ،‬قراردادها‪ ،‬اسناد مالی و‬ ‫اوراق بهادار و تعهداور را امضا کند‪ .‬نکته اصلی اینجاست‬ ‫که هیچ کــدام از اعضــای هیات مدیره به ثبت شــرکت ها‬ ‫معرفی نشــده اند و اگهی روزنامه رسمی نشده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫منتقدان تاکید می کنند که در شان باشگاه های استقالل‬ ‫و پرسپولیس نیست که بخواهند با شــیوه سرپرستی اداره‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫اما این انتقادها در حالی مطرح می شود که مشخص‬ ‫نیست انهایی که به عنوان سرپرست انتخاب شده اند‪ ،‬واقعا‬ ‫مدیرعامل هســتند یا سرپرســت‪ .‬اگر مدیرعامل هستند‪،‬‬ ‫باید به ثبت شرکت ها برسند و قانون تجارت را رعایت کنند‪.‬‬ ‫سرپرست می خواهد قرارداد بازیکن و اسپانسر را امضا کند و‬ ‫باید نامش در ثبت شرکت ها باشد تا صالحیت قانون تجارت‬ ‫را داشته باشد‪ .‬اگر این گونه نباشد‪ ،‬فردا هر فردی می تواند‬ ‫امضای خودش را انکار کند و بگوید سرپرستی قانونی نبوده‬ ‫و موقتی است‪ .‬کسی که اسمش به عنوان سرپرست معرفی‬ ‫می شــود‪ ،‬معنایش موقتی بودن اســت‪ .‬سرپرستی برای‬ ‫این دو باشگاه مشــکل ایجاد می کند‪ .‬کسی که به عنوان‬ ‫مدیرعامل انتخاب می شود‪ ،‬قدرت چانه زنی در قراردادها‬ ‫و فعالیت ها را خواهد داشت و به باشگاه قوام می بخشد‪.‬‬ ‫وزیر ورزش امــا همواره درباره این ســوال که چرا دو‬ ‫باشگاه استقالل و پرســپولیس با شــیوه سرپرستی اداره‬ ‫می شــوند اینگونه واکنــش نشــان داده که ایــن روش را‬ ‫بیشتر می پســندد‪ .‬او حتی تاکید کرده که خود استقالل و‬ ‫پرسپولیس هم این روش را بیشتر قبول دارند‪ .‬با این حال‬ ‫معاون وزیر ورزش یعنی نصرالله ســجادی چند بار در این‬ ‫خصوص واکنش نشان داده و گفته است که باید خیلی زود‬ ‫تکلیف مدیریت این دو باشگاه مشخص شود‪.‬‬ ‫شــاید با مرور تعداد مدیران عاملی که طی سه سال‬ ‫اخیر وارد دو باشگاه استقالل و پرســپولیس شده اند بهتر‬ ‫بتوانیم ابعاد این بحث را روشن کنیم؛ انجا که طی سه سال‬ ‫اخیر چهار مدیر در باشگاه پرسپولیس و سه مدیر در باشگاه‬ ‫استقالل با شیوه ای که وزارت ورزش ان را در دستورکارش‬ ‫قرار داده اســت مدیریت کرده اند‪ .‬در باشــگاه پرسپولیس‬ ‫مصائب یک اشتباه تاکتیکی‬ ‫حق با وزیر ورزش است یا افشارزاده؟‬ ‫مهدی شادمانی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫‪3‬‬ ‫وزیــر ورزش فــرد محبوبــی بــرای ابی ها نیســت‪.‬‬ ‫این گزاره را می شــود در ســر زدن به فن پیج هــای ابی یا‬ ‫کامنت های مصاحبه اش با کیهان ورزشــی راستی ازمایی‬ ‫کــرد‪ .‬محمــود گــودرزی در شــروع نقل و انتقــاالت به‬ ‫پرسپولیســی بودن متهــم شــده و به رغــم فعالیت های‬ ‫فرارنگی اش‪ ،‬با اشتباه تاکتیکی در این مصاحبه نتوانست‬ ‫برچسب رنگی بودن را از روی خودش بردارد‪.‬‬ ‫اشتباه تاکتیکی وزیر در این مصاحبه اینقدر موثر بود‬ ‫که به مدیری با عملکرد بد و ناقص چهره ای موجه بخشید‬ ‫و این فرصت را برای افشارزاده ایجاد کرد که در مقام دفاع‬ ‫بو غریب مطرح کند‪ .‬اشتباه وزیر‬ ‫از حق صحبت های عجی ‬ ‫ورزش در مصاحبه اش اینقدر بزرگ بــود که به مدیرعامل‬ ‫سابق استقالل اجازه فرار رو به جلو داد و به دو مدیرعامل‬ ‫دیگر که ارزوی بازگشت به این تیم را دارند اجازه داد زبان‬ ‫انتقاد بگشایند‪ .‬اما اشتباه وزیر چه بود؟‬ ‫محمود گودرزی منتقد عملکرد افشــارزاده در نقل و‬ ‫انتقاالت است‪ .‬این انتقادها شامل فصل جاری نمی شود‬ ‫و ریشــه هایش از فصل قبل باقی مانده‪ .‬ان طور که گفته‬ ‫می شود پرداخت چند برابری در استقالل به پرویزمظلومی‬ ‫ شروع مشکالت وزیر ورزش و افشارزاده بود و عدم شفافیت‬ ‫در مبالغ پرداختی سال گذشــته به این وضعیت دامن زده‬ ‫اســت‪ .‬یعنی وزیر ورزش از حساب و کتاب های سال قبل‬ ‫لو انتقاالت این فصل‬ ‫استقالل خاطره خوشی ندارد و در نق ‬ ‫هم موارد زیادی پیدا کرده که در نتیجه انها با افشــارزاده‬ ‫خداحافظی کند‪.‬‬ ‫وزیر ورزش ایــن طور کــه گفته می شــود از جذب‬ ‫سرمربی تا جذب برخی بازیکنان منتقد عملکرد افشارزاده‬ ‫بوده؛ انتقادهایی که شاید از نظر کارشناسان برخی درست‬ ‫و برخی اشتباه باشــند‪ .‬انتقادهایی که اگر بدون بردن نام‬ ‫پرسپولیس مطرح می شد نتیجه درست هم داشت‪.‬یعنی‬ ‫اگر وزیر ورزش اشــتباه نمی کرد و ماجرای نقل و انتقاالت‬ ‫ورزش‬ ‫وزیر ورزش فــرد محبوبی برای ابی ها‬ ‫نیســت‪ .‬محمود گودرزی در شــروع‬ ‫نقل و انتقاالت به پرسپولیســی بودن‬ ‫متهــم شــده و به رغــم فعالیت هــای‬ ‫فرارنگــی اش‪ ،‬با اشــتباه تاکتیکی در‬ ‫این مصاحبه نتوانست برچسب رنگی‬ ‫بودن را از روی خودش بردارد‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫استقالل را با پرســپولیس مقایســه نمی کرد می توانست‬ ‫به انتقادهایش ادامه بدهد‪ .‬اســتقالل در نقل و انتقاالت‬ ‫هزینه های زیادی کرده که به نظر می رسد تا امروز جواب‬ ‫نداده‪ .‬در اصل بزرگترین خریدهای اســتقالل در هر سه‬ ‫خط مربوط به بازیکنانــی بوده که امروز اصــا در ترکیب‬ ‫اصلی اســتقالل حضور ندارند‪ .‬حســین کنعانی زادگان‪،‬‬ ‫بختیار رحمانی و ارش افشــین ســه خرید مهم استقالل‬ ‫در نقل و انتقاالت هســتند کــه علیرضا منصوریــان امروز‬ ‫نمی تواند به انها اعتماد کند‪.‬‬ ‫اولین نفر که با دو بازی و ســه اشــتباه منجر به گل‬ ‫حریف مصدوم شد و کنار رفت‪ ،‬دومی بازی بدی نداشت‬ ‫اما ضعــف نمایــش اش او را کنــار راند و ســومی از روز‬ ‫اول موفــق نشــده جایگاهــش را در تیــم پیــدا کند‪.‬در‬ ‫مقابــل هرچنــد کاوه رضایی نمایــش خوبی داشــته اما‬ ‫همچنان درخشش اصلی ابی ها روی دوش جابر انصاری‬ ‫و اسماعیلی و سایر جوانانی است که در دوره مظلومی به‬ ‫تیم اضافه شده اند‪ .‬شاید جایگاه تیم استقالل در فصل‬ ‫جاری با جایگاه ســال گذشته پرســپولیس قابل مقایسه‬ ‫باشد اما اشتباه بزرگ وزیر اینجا بود که در نقل و انتقاالتی‬ ‫دو باشگاه را مقایســه کرد که پر است از حاشیه و شائبه و‬ ‫شــایعه‪ .‬اعالم رقم ‪ 15‬میلیاردی هزینه های پرسپولیس‬ ‫در نقل و انتقــاالت بزرگترین اشــتباهی بود کــه محمود‬ ‫گــودرزی می توانســت مرتکــب شــود و کارنامه ســیاه‬ ‫افشارزاده را تطهیر کند‪.‬او رقم پرسپولیس را به میان اورد‬ ‫و باب مقایسه را باز کرد و ان وقت افشارزاده بااستفاده از‬ ‫همین مقایســه به وزیر ورزش تاخت‪ .‬در حالی که برای‬ ‫اثبات اشتباهات افشــارزاده اصال نیازی به مقایسه او با‬ ‫هیچ کسی نبود‪ .‬اما به دلیل همین اشتباه ساده افشارزاده‬ ‫که نباید و نمی توانست پاسخگوی مدل نقل و انتقاالت و‬ ‫هزینه ها باشد با به میان امدن نام پرسپولیس به زبان امد‬ ‫و دوباره وزیر ورزش را به پرسپولیســی بودن متهم کرد‪.‬‬ ‫ان هم در حالی که اصال مساله مساله پرسپولیس نیست‪.‬‬ ‫تیم قرمزپوش ای تهرانی هم در مدیریتش اشتباهات‬ ‫عمــده دارد و بازیکنــان ارزان قیمتی چــون دو اوکراینی‬ ‫کشتی گیر طور را گران خریده است‪ .‬اما اینکه پرسپولیس‬ ‫اشتباه دارد و مدیریتش در برخورد با فساد عملکرد درستی‬ ‫نداشــته که نباید به دســت اویزی برای دفــاع از عملکرد‬ ‫افشارزاده تبدیل شود‪.‬‬ ‫وزیر ورزش در اشــتباه تاکتیکی خود نام پرسپولیس‬ ‫را به میــان اورد و زمین را برای افشــارزاده‪ ،‬فتح الله زاده و‬ ‫واعظ اشتیانی فراهم کرد که در یک شرایط تاریخی و برای‬ ‫اولین بار موضعی مشابه بگیرند‪ .‬سه مدیر که مانند مدیران‬ ‫امروز و گذشته پرسپولیس تقریبا هیچ کدام شفافیت مالی‬ ‫نداشته اند و البته کارنامه شان نشان می دهد که چرا باید از‬ ‫سرخابی های ایران کنار گذاشته شوند‪.‬‬ ‫وزیر ورزش حــاال در این گرد و خاکــی که خودش‬ ‫ایجاد کرده گیر افتاده و بیشــتر متهم شده به پرسپولیسی‬ ‫بودن‪.‬ان هم در حالی که باید افشــارزاده مورد سوال قرار‬ ‫بگیرد که چطور این بازیکنان کم کیفیت را به قیمت گزاف‬ ‫خریده و تیم اســتقالل همچنان اگر امتیازی می گیرد به‬ ‫کمک بازیکنان جوان و ارزان قیمت سال گذشته است نه با‬ ‫خریدهای میلیاردی امسال‪ .‬البته این گرد و خاک مقطعی‬ ‫نباید اصل موضوع را زیر سوال ببرد‪ .‬استقالل سال جاری‬ ‫را افشارزاده بسته و هر اتفاقی که در پایان سال برای تیم‬ ‫ابی پوش بیفتد حتما مسئولش اوست نه وزیر ورزش‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫رویانیان‪ ،‬رحیمی‪ ،‬سیاسی و طاهری را می بینیم‪ .‬هر یک از‬ ‫این مدیران نیز با مربی دلخواه خود کار کرده اند‪ .‬رویانیان‬ ‫با دایی کار کرد‪ .‬او کنار رفت و رحیمی جانشــین او شد‪ .‬در‬ ‫این بین سیاســی که دوســت صمیمی معاون وزیر ورزش‬ ‫بود در باشــگاه پرســپولیس قدرت حداکثری را از ان خود‬ ‫ی را کنار زد؛ این مقطع اما اوج حاشــیه ها برای‬ ‫کرد و رحیم ‬ ‫پرسپولیس بود‪.‬‬ ‫هنوز خیلی ها فراموش نکرده اند که سیاسی چطور و با‬ ‫چه شیوه زننده ای با علی دایی برخورد کرد و حمید درخشان‬ ‫را جایگزین او کرد‪ .‬درخشان هم در پرسپولیس دوام نیاورد‬ ‫تا طاهری یعنی سرپرســت بعدی باشــگاه پرسپولیس کار‬ ‫کردن با برانکو را در دســتورکار قرار دهــد‪ .‬برانکو اما هنوز‬ ‫جامی برای پرسپولیس به همراه نیاورده است‪ .‬او در دربی ها‬ ‫موفق نشان داده و شــاید به همین دلیل است که خیلی ها‬ ‫فراموش کرده اند اگر طبق معیار همیشگی ارزیابی فوتبال‬ ‫ایران به کارنامه این مربی نگاه کنیم او نیز دســت کمی از‬ ‫مظلومی نداشته است‪ .‬چون هیچ کدام جامی نیاوردند اما‬ ‫ی رفت و برانکو ماندنی شد‪.‬‬ ‫مظلوم ‬ ‫در اســتقالل نیــز اوضاع بــه همین منوال اســت‪.‬‬ ‫فتح الله زاده موفق شــد باتوجه به روحیــه خاصی که دارد‬ ‫تا مقطعــی وزیــر ورزش را متقاعــد کند که در اســتقالل‬ ‫مدیریت کند اما بهرام افشارزاده جای او را گرفت تا ترکیب‬ ‫فتح اللــه زاده – قلعه نویی جایش را به ترکیب افشــارزاده –‬ ‫قلعه نویی بدهد‪.‬‬ ‫با جدا شــدن قلعه نویــی از اســتقالل‪ ،‬افشــارزاده‬ ‫ ترجیح داد کار را بــا پرویز مظلومی ادامه دهــد‪ .‬انها روی‬ ‫بردهــای مظلومی در دربی ها حســاب باز کــرده بودند اما‬ ‫مظلومی نتوانست انتظارشان را براورده کند‪ .‬نه دربی را برد‬ ‫ی برای شان به همراه اورد تا در پایان فصل گذشته‬ ‫و نه جام ‬ ‫کنار برود‪ .‬افشارزاده اینبار منصوریان را جانشین مظلومی ‬ ‫کرد‪ .‬در کنار این موضوع بیانیه نویســی را هم در دستورکار‬ ‫خودش قرار داد و بارها از گودرزی به عنوان برادری با دانش‬ ‫و دلسوز نام برد که درایت و مدیریت خاصی دارد و می تواند‬ ‫استقالل را به مقصد اصلی اش راهنمایی کند اما با شنیدن‬ ‫زمزمه هایی مبنی بر برکناری افشارزاده این رابطه نیز به هم‬ ‫خورد تا همه چیز جایش را به خصومت بدهد‪ .‬حاال افتخاری‬ ‫جانشین افشارزاده شده است‪ .‬مدیری از فوتسال که هنوز‬ ‫هم مورد انتقاد برخی از استقاللی ها قرار دارد‪ .‬هیچ یک از‬ ‫این ترکیب ها باعث نشده تا هواداران استقالل و پرسپولیس‬ ‫با خیالی اســوده به اینده تیم های محبوب خود نگاه کنند‪.‬‬ ‫جایی که وزیر ورزش شاید پرسپولیسی یا استقاللی نباشد‬ ‫اما این احتمال وجود دارد که اصال میانه خوشی با فوتبال‬ ‫ندارد‪ .‬در غیر این صورت تصمیماتی اتخاذ می کرد که در‬ ‫دو باشگاه استقالل و پرســپولیس‪ ،‬ثبات به چشم بیاید نه‬ ‫ بی ثباتی و سرگردانی‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫اسیا علیه فیفا‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫نماینده فوتبال ایران در میانه دوئل‬ ‫شیخ سلمان – اینفانتینو ناکام ماند‬ ‫انتخابات شــورای فیفا هفته گذشــته در هندوستان‬ ‫و با حضور شیخ ســلمان رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا و‬ ‫اینفانتینو رئیس فیفا برگزار شد ولی این جلسه زمان زیادی‬ ‫طول نکشــید چرا که ‪ ۴۲‬عضــو حاضر در ان بــا برگه های‬ ‫«خیر» به برگزاری انتخابات پاسخ منفی دادند‪.‬‬ ‫پیش از برگزاری این جلســه‪ ،‬فیفا صالحیت ســعود‬ ‫المهندی‪ ،‬نایب رئیس فدراســیون فوتبال قطر را به خاطر‬ ‫مسائلی که بی ارتباط به گرفتن میزبانی جام جهانی ‪۲۰۲۲‬‬ ‫بود‪ ،‬رد کرد‪ .‬به این ترتیب شائبه تبانی و رایزنی برای تعویق‬ ‫این انتخابات با البی قطری ها مطرح شده است؛ موضوعی‬ ‫که خوشــحالی رئیس بحرینی کنفدراســیون فوتبال اسیا‬ ‫می تواند تاییدی برایش باشد‪.‬‬ ‫این جلسه فقط ‪ ۲۷‬دقیقه طول کشید و در پایان‪ ،‬شیخ‬ ‫ســلمان خطاب به اینفانتینو رئیس فیفــا گفت‪« :‬این یک‬ ‫صبح پرحادثه بود‪ .‬امروز کنگره با یک صدا ســخن گفت و‬ ‫این کامال برای همه شفاف و روشن است‪ .‬جناب اینفانتینو!‬ ‫من مطمئن نیستم که پیش از این در جلسه ای به کوتاهی‬ ‫این جلسه بوده باشید ولی مطمئنم که شما می توانید قدرت‬ ‫نظرات را در این اتاق ببینید‪».‬‬ ‫شیخ سلمان اضافه کرد‪« :‬امروز ‪ AFC‬و فوتبال اسیا‬ ‫یکپارچگی و اتحادش را نشان داد‪ .‬پیام برای افراد داخل‬ ‫اســیا و خارج از ان روشن بود‪ .‬فوتبال در اســیا یکپارچه و‬ ‫متحد است‪».‬‬ ‫علی کفاشــیان کــه به همــراه یــک چینــی و یک‬ ‫سنگاپوری نامزدهای حضور در شورای فیفا بودند‪ ،‬حاال باید‬ ‫منتظر جلسه بعدی باشند‪ .‬هنوز زمان بعدی مشخص نشده‬ ‫اســت‪ .‬رویترز اما از دالیل لغو ســریع انتخابات شوراهای‬ ‫فیفا اینگونه پرده برداشــت‪ .‬قرار بود سه نماینده اسیا برای‬ ‫عضویت در شــورای فیفا از دل این انتخابات بیرون بیایند‬ ‫اما پس از گذشت نیم ساعت‪ ۴۲ ،‬عضو از ‪ ۴۴‬عضو دارای‬ ‫حق رای در کنفدراسیون اسیا به خاطر عدم تایید صالحیت‬ ‫«سعود المهندی» عضو قطری دارای حق رای به برگزاری‬ ‫انتخاب «نه» گفتند و در حضور علی کفاشیان‪ ،‬نایب رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال کشورمان‪ ،‬رئیس کنفدراسیون فوتبال‬ ‫اسیا رای به لغو انتخابات داد‪.‬‬ ‫گفته می شود دلیل اصلی این اقدام‪ ،‬نفوذ قطری ها در‬ ‫کنفدراسیون اسیاست که باعث تهییج اعضای عضو برای‬ ‫مخالفت با برگزاری انتخابات شد‪.‬‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اسیا باید تا روز‪ ۳۰‬سپتامبر (تاریخ‬ ‫تعیین شــده از ســوی فیفا برای معرفی انتخاب شده های‬ ‫هر قاره) یک تاریخ را برای برگزاری انتخابات اعالم کند‪.‬‬ ‫شیخ سلمان‪ ،‬رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا نیز به‬ ‫لغو شدن انتخابات واکنش نشان داد و گفت‪« :‬باتوجه به‬ ‫رای منفی ‪ ۴۲‬تن از روسای فدراســیون کنگره فوق العاده‬ ‫‪ AFC‬تمام شــد زیرا نظر فدراســیون ها درباره برگزاری این‬ ‫جلسه شفاف است‪ .‬این ارای منفی یک پاسخ شفاف برای‬ ‫ماســت و از ان تنها این اســتنباط را می کنیم که روســای‬ ‫فدراسیون ها با گفتن «نه» به این رای گیری اعتراض خود‬ ‫را به انتخابات بیان کردند‪».‬‬ ‫بو تابی بود‬ ‫او در ادامــه گفت‪« :‬بــرای ‪ AFC‬روز پرت ‬ ‫و ‪ ۴۲‬رای منفی به این انتخابات نشــان داد تا من به عنوان‬ ‫رئیس کنفدراســیون فوتبال اســیا پرونده این انتخابات را‬ ‫بسته بدانم‪».‬‬ ‫اما واکنش کفاشیان هم در این بین قابل تامل است؛‬ ‫نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایران گفت‪« :‬به رای اعضای‬ ‫مجمع کنفدراسیون فوتبال اسیا برای لغو برگزاری انتخابات‬ ‫ی‪‎‬گذارم‪».‬‬ ‫شورای فیفا احترام م ‬ ‫علی کفاشــیان درباره لغو انتخابات شــورای فیفا که‬ ‫خودش یکــی از نامزدهای حضور در ایــن انتخابات بود‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬این اتفاقی بود که افتاد‪ .‬خواســته همه اعضای‬ ‫مجمع بود که انتخابات برگزار نشود‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬از نظــر اعضــای مجمــع‪ ،‬هیچ کدام‬ ‫از بندهــای صورت جلســه مجمــع کنفدراســیون فوتبال‬ ‫اسیا مشکلی نداشــت‪ .‬فقط یک بند را مشکل داشتند که‬ ‫می خواستند روی این قضیه بیشتر کار کنند‪».‬‬ ‫نایب رئیس فدراســیون فوتبال تاکیــد کرد‪« :‬چون‬ ‫خودم یکی از کاندیدای انتخابات بودم به رای اعضا احترام‬ ‫می گذارم‪ .‬فکــر نمی کنم اعضــای ‪ AFC‬بخواهند جلوی‬ ‫اصالحات فیفا را بگیرند‪ .‬لغو انتخابات شــاید به این خاطر‬ ‫بود که کشورهای مختلف نتوانســتند با کاندیدای مدنظر‬ ‫خود وارد شوند‪».‬‬ ‫اما دکتر حســن غفاری‪ ،‬عضو ســابق کمیته انتقالی‬ ‫فیفا در مورد البی اعراب در فوتبال که به راحتی می توانند‬ ‫انتخابات اعضای شورای فیفا در اســیا را لغو کنند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«قطری ها توانســتند بــدون فوتبالــی بــزرگ و همینطور‬ ‫تماشــاگران زیادی میزبانی جام جهانی را بگیرند؛ همین‬ ‫مساله نشان دهنده قدرت انها در فوتبال است‪ .‬این موضوع‬ ‫نشان می دهد که انها چه قدرتی دارند‪».‬‬ ‫او به نقش المهندی در گرفتــن میزبانی جام جهانی‬ ‫در قطر اشــاره کرد و گفت‪« :‬یک نفر نمی تواند این کار را‬ ‫انجام دهد‪ .‬در ان زمــان بن همام رابطــه نزدیکی با بالتر‬ ‫داشت و این مساله از انجا نشات می گیرد‪ .‬المهندی در رده‬ ‫ی که رئیس کنفدراسیون می تواند‬ ‫پایین تری قرار دارد‪ .‬الب ‬ ‫انجام دهد با البی عضو هیات رئیسه یک فدراسیون تفاوت‬ ‫زیادی دارد‪ .‬المهندی به گرفتن میزبانی جام جهانی کمک‬ ‫کرد اما او به تنهایی نمی توانست کاری از پیش ببرد‪ .‬در این‬ ‫ی هم کمک کردند‪».‬‬ ‫مورد حتی شاهزاده ها و امیرهای قطر ‬ ‫غفــاری ادامــه داد‪« :‬اعــراب در مســائل مختلف‬ ‫ماننــد همیــن انتخابــات اعضای شــورای فیفــا هم این‬ ‫البی ها را انجام می دهنــد‪ .‬انها مثل یک تیــم از یکدیگر‬ ‫حمایت می کنند‪ .‬متاســفانه ما در ایران ایــن حمایت ها را‬ ‫نداشته ایم‪».‬‬ ‫چرا ایران به عنــوان تیم اول اســیا هیــچ قدرتی در‬ ‫تصمیمات فوتبالــی این قاره نــدارد؟ غفاری در پاســخ به‬ ‫این ســوال گفت‪« :‬هیچ موقع قدرت فوتبال ملی یک تیم‬ ‫نشانگر این نیست که ان کشور افرادی در هیات رئیسه فیفا‬ ‫یا هیات رئیسه کنفدراسیون ها داشته باشد‪ .‬برزیل فوتبال‬ ‫قدرتمنــدی دارد اما این باعث نمی شــود کــه یک برزیلی‬ ‫نایب رئیس فیفا باشــد‪ .‬المان هم بعد از بکــن باوئر قدرت‬ ‫چندانی در فیفا نداشته اســت‪ .‬بنابراین نمی توان گفت که‬ ‫قدرت در فوتبال با قدرت در هیات رئیســه کنفدراسیون یا‬ ‫فدراسیون رابطه مستقیم دارد‪».‬‬ ‫نایب رئیــس ســابق فوتبال غرب اســیا ادامــه داد‪ :‬‬ ‫«عضویت در پست های تصمیم گیرنده مانند هیات رئیسه‬ ‫فیفا بستگی به توانمندی شخص و حمایت های فدارسیون‬ ‫و گاهی اوقات دولت دارد‪ .‬وقتی یک نفر عضو هیات رئیسه‬ ‫فیفا می شود صد در صد رئیس یکی از کمیته ها هم هست‪.‬‬ ‫بنابراین شــخصی کــه در هیات رئیســه فیفا حضــور دارد‬ ‫می تواند در مواقع لزوم در کمیته خودش البی کند‪ .‬داشتن‬ ‫افراد در پست های کلیدی فیفا و کنفدراسیون همیشه مهم‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫غفاری در مــورد اینکــه چرا نماینــده ایــران هم در‬ ‫انتخابات شورای فیفا همراه اعراب شد‪ ،‬گفت‪« :‬خواهی‬ ‫نشوی رسوا همرنگ جماعت شو‪ .‬اگر نماینده ایران تابلوی‬ ‫بله را باال می برد هم هیچ اتفاقی نمی افتاد‪ .‬رای زمانی مهم‬ ‫است که رای تغییر دهنده باشد و به نظر من نماینده ایران‬ ‫کار خوبی انجام داد‪».‬‬ ‫عضو سابق کمیته انتقالی فیفا در پایان گفت‪« :‬باید‬ ‫افرادی را که در فوتبال ما واجد شرایط هستند کمک کنیم‬ ‫تا در هیات رئیسه فیفا و کنفدراسیون حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫در این مواقع این افراد می توانند تصمیمات را به نفع فوتبال‬ ‫ما برگردانند‪».‬‬ ‫به نظر می رسد اینفانتینو اولین مشت را از شیخ سلمان‬ ‫خورده است‪ .‬دو رئیس که یکی در فیفا مرتبه ای بلندتر دارد‬ ‫و دیگری در اســیا اصال بی عالقه نیست که صندلی اقای‬ ‫جیانی را در اینده تصاحب کند‪ .‬اما ناکامی ایران در کسب‬ ‫کرســی های مهم فوتبال در عرصه بین المللــی نیز حلقه‬ ‫مفقوده این ماجراست؛ جایی که کفاشیان و فوتبال ایران‬ ‫در میانه این دوئل ناکام ماندند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫خداحافظیفالکائو‬ ‫روی دست بازیکنان‬ ‫تیم ملیفوتسال‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫پس از دیدار تیم های فوتســال ایــران و برزیل که با‬ ‫برتری ‪ ۷‬بر ‪ ۶‬تیم کشــورمان پایان یافت‪ ،‬فالکائو اعجوبه‬ ‫دنیای فوتســال با دوران حرفه ای این رشته ورزشی وداع‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫پس از پایان دیدار تیم های فوتسال ایران و برزیل‪،‬‬ ‫که با شکســت پرافتخارتریــن تیم تاریخ فوتســال جهان‬ ‫خاتمه یافت‪ ،‬کاپیتان این تیم در سن ‪ ۳۹‬سالگی از دنیای‬ ‫فوتســال خداحافظی کرد‪ .‬الســاندرو روزا ویــرا‪ ،‬ملقب به‬ ‫فالکائو‪ ،‬به دوران‪ ۲۵‬ساله بازی های خود خاتمه داد و اعالم‬ ‫بازنشســتگی کرد‪ .‬از جمله افتخارات فالکائو می توان به‬ ‫تصاحب کفش طالی بهترین گلزن بازی های جام جهانی‬ ‫‪ ،۲۰۰۴‬توپ طالی بهترین بازیکن بازی های جام جهانی‬ ‫در سال های‪ ۲۰۰۴‬و‪ ۲۰۰۸‬و همچنین قهرمانی جام جهانی‬ ‫فوتســال همراه تیم برزیل در ســال های ‪ ۲۰۰۸‬و ‪۲۰۱۲‬‬ ‫اشاره کرد‪.‬‬ ‫در لحظه خداحافظی فالکائو‪ ،‬بازیکنــان تیم ایران‬ ‫صحنه ای مانــدگار را رقم زدند کــه ارزش پیــروزی انها را‬ ‫دوچندان کرد و تحسین حاضران در سالن و همه رسانه های‬ ‫خبری را برانگیخت‪ .‬بازیکنان ایران ضمن تقدیر و تشــکر‬ ‫از اعجوبه برزیلی‪ ،‬او را روی دســتان خود بلنــد کردند و با‬ ‫این حرکت از دو دهه حضور و خدمات ارزشمند فالکائو در‬ ‫ورزش فوتسال تشکر و قدردانی کردند‪ .‬این حرکت ارزشمند‬ ‫بازیکنان ایران بازتاب گسترده ای در رسانه های ورزشی و‬ ‫خبری سراسر جهان داشت و همه به نیکی از رفتار و منش‬ ‫اعضای تیم فوتسال ایران یاد کردند‪.‬‬ ‫بازیکنان تیم ملی فوتسال‪ ،‬سلطان هستند‬ ‫شاید تا ‪ 50‬سال دیگر هم تیمی به این یکدستی نداشته باشیم‬ ‫وحید شمسایی‬ ‫بازیکن اسبق تیم ملی فوتسال‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫فرقی می کند که این تیم موفق مقام سوم را به دست بیاورد‬ ‫یا چهارم شود‪ .‬تیم ملی کار خودش را کرده است‪ .‬دستشان‬ ‫درد نکند‪ .‬فکر می کنم بازی ارژانتین و پرتغال بسیار نزدیک‬ ‫باشد ولی تجربه پرتغالی ها بیشتر است‪ .‬نکته دیگر اینکه‬ ‫اتفاقات و حواشــی ایجاد شــده در تیم ملی بعــد از بازی با‬ ‫پاراگوئه در شان تیم ملی و بازیکنان نبود‪ .‬مسئوالن وزارت‬ ‫ورزش و فدراســیون فوتبال با به راه انداختن بحث میزان‬ ‫پاداش ها تمرکز تیم را به هم ریختند‪ .‬حســاس ترین بازی‬ ‫ایران در این مسابقات بازی با روســیه بود و متاسفانه قبل‬ ‫این بازی حساس حاشیه را وارد اردوی تیم ملی کردند‪ .‬در‬ ‫کنار بحث پاداش ها‪ ،‬دو روز قبل از بازی در فضای مجازی‬ ‫عکسی منتشــر شــد که بازیکنان تیم ملی در حال دوختن‬ ‫لباس بازی بودند! اینکه مســئوالن فدراسیون توان تهیه‬ ‫لوازم اولیه برای بازیکنان را ندارند بسیار عجیب است‪ .‬در‬ ‫کنار این‪ ،‬پخش این عکس ها در فضای مجازی درست نبود‬ ‫و شان تیم ملی را زیر سوال برد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیم ملی فوتسال ایران همیشــه با کمترین امکانات‬ ‫ســعی کرده بازی های درخشانی از خود نشــان دهد‪ .‬تیم‬ ‫اقای ناظم الشریعه بسیار خوب کار کرد‪ .‬باید به دالور مردان‬ ‫فوتسال ایران خسته نباشید بگوییم‪ .‬این عزیزان تا همین‬ ‫جا هم شــاهکار کردند و بیــش از حد تصور ظاهر شــدند‪.‬‬ ‫به هرحال فوتبال و فوتسال همین است‪ .‬یک روز توپ تان‬ ‫به گل تبدیل می شود و همه چیز به نفع شما و یک روز هم‬ ‫بازی به ضرر ما تمام می شــود‪ .‬در بازی ایران برابر روسیه‪،‬‬ ‫نیمــه اول روس ها کامال روی بازی مســلط بودنــد‪ ،‬اما در‬ ‫نیمــه دوم بچه های ما ســوار بازی شــدند و موقعیت های‬ ‫زیادی را خلق کردند‪ .‬انها با تمام وجود بازی کردند و تمام‬ ‫نقاط کلیدی روســیه را بســته بودند‪ .‬در این بازی ادرلیما‪،‬‬ ‫ستاره برزیلی روسیه توسط حمید احمدی از کار افتاده بود‬ ‫و انها با شانس و اقبال ما را بردند‪ .‬با این حال معتقد هستم‬ ‫که ارزش های تیم ملی فوتسال ایران بیشتر از اینهاست‪.‬‬ ‫البته این را هم بگویم قبل از بحث فنی باید از کمیته‬ ‫داوران فیفا بابت انتخاب داور قرقیزستانی برای این بازی‬ ‫گالیه کرد‪ .‬این داور که به زبان روســی مسلط بود در چند‬ ‫صحنه اشــتباهات فاحشی داشــت که به ضرر ایران تمام‬ ‫شد‪ .‬هنگامی که فرصت خطای تیمی روسیه به پایان رسید‬ ‫داور قرقیــز دو پنالتی قطعی را برای ایــران نادیده گرفت‪.‬‬ ‫در مجموع می توان گفت ســوت های داور به نفع روســیه‬ ‫چربش داشت‪ .‬از نظر فنی عملکرد تیم ایران بسیار خوب‬ ‫بود‪ .‬در ابتدای نیمه دوم ما بر بازی تسلط کامل داشتیم‪ .‬اما‬ ‫متاسفانه مشکلی که از اول مســابقات در تیم ایران وجود‬ ‫داشت باالخره برای تیم ما دردسر ساز شد‪ .‬ما از مسابقه اول‬ ‫مقابل اسپانیا‪ ،‬تا بازی با روسیه در هر بازی دو گل از ضربات‬ ‫کرنر دریافت کردیــم‪ .‬می توان گفت اگر قانــون کرنر در‬ ‫فوتسال وجود نداشت ایران با اقتدار قهرمان جهان می شد‍‪.‬‬ ‫مصدومیت کشاورز هم در باخت ایران موثر بود‪ .‬در بازی با‬ ‫روسیه و در لحظاتی که ایران پنج نفره بازی می کرد صالبت‬ ‫کافی در بازی بازیکنان ایران وجود نداشــت‪ .‬کشــاورز در‬ ‫زمانی که تیم ایران پنج نفره بازی می کرد بسیار موثر بود و‬ ‫تیم را خیلی خوب هدایت می کرد‪ .‬با این حال همه می دانیم‬ ‫که رفتن به جمع چهار تیم برتر جهان شاید ‪ 50‬سال دیگر‬ ‫هم محقق نشــود و ما تیمی به این یک دستی را نخواهیم‬ ‫داشت‪ .‬بهترین های جهان در این مسابقات حذف شدند و‬ ‫ایتالیا‪ ،‬برزیل و اسپانیا به نیمه نهایی جام جهانی نرسیدند‪.‬‬ ‫بازیکنان ایران تا همین جا سلطان بودند و هستند‪ .‬تا االن‬ ‫هیچ رشته تیمی نتوانسته در مسابقات جهانی به جمع چهار‬ ‫تیم برسد و این موفقیت تنها برای فوتسال است‪ .‬دیگر چه‬ ‫‪77‬‬ ‫جشنی برای مقاومت‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫تبیین هنر انقالبی در جشنواره مقاومت‬ ‫جشــنواره بین المللی فیلــم مقاومت که قبــا به نام‬ ‫جشنواره فیلم دفاع مقدس برگزار می گردید‪ ،‬قدیمی ترین‬ ‫جشنوار ه سینمایی انقالب اسالمی است که به چهاردهمین‬ ‫دوره خود رسیده است‪ .‬اولین دوره جشــنواره سال ‪1362‬‬ ‫در بحبوحه جنگ تحمیلی و همزمان با گرامیداشت هفته‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬در قالب هفته فیلم در محوطه پارک دانشجو‬ ‫و تئاتر شهر تهران برگزار شــد‪ .‬این رویداد مهم فرهنگی و‬ ‫سینمایی در راستای تبیین «گفتمان انقالب اسالمی» و‬ ‫چارچوب های نظری و مفهومی معتبرترین انقالب ارمانی‬ ‫و دینی جهان شــکل گرفته و جلوه ای از گفتمان یاد شده‬ ‫به حساب می اید‪.‬جشنواره فیلم مقاومت با تکیه بر همین‬ ‫گفتمــان‪ ،‬عالوه بر تجدید اشــنایی فیلمســازان داخلی‪،‬‬ ‫شــرایطی را برای هنرمندان و سینماگران اقصی نقاط دنیا‬ ‫که به انحای مختلف در پــی مبانی‪ ،‬ارمان ها و ارزش های‬ ‫الهی انقالب اســامی هســتند فراهم می نماید تا از این‬ ‫طریق تولیدات خود را با مفاهیم و واژگان گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی همراه سازند‪.‬‬ ‫اییــن افتتاحیــه چهاردهمین جشــنواره بین المللی‬ ‫مقاومت با حضور پر تعــداد ســینماگران و فعاالن عرصه‬ ‫ســینمای مقاومت عصــرگاه جمعه (‪ 2‬مهرمــاه)‪ ،‬در تاالر‬ ‫اندیشــه حوزه هنری برگــزار شــد‪ .‬محمد خزاعــی‪ ،‬دبیر‬ ‫چهاردهمین جشــنواره فیلــم مقاومت در ابتدای مراســم‬ ‫افتتاحیه این جشنواره گفت‪« :‬در این دوره از جشنواره ‪۲۳۹‬‬ ‫اثر از هنرمندان ایرانی و ‪ ۶۱‬اثر از کشورهای خارجی شرکت‬ ‫می کنند‪ .‬همچنین اثاری با موضع شهدای مدافع حرم در‬ ‫سراسر کشــور برای دانشــجویان و با همراهی هنرمندان‬ ‫کشور نمایش داده می شود‪ .‬جشــنواره مقاومت در شرایط‬ ‫حساس امروز جهان برگزار می شــود و ما امیدواریم بتواند‬ ‫چراغ راهنمایی برای همه باشد‪».‬‬ ‫دبیر جشــنواره فیلم مقاومت در بخش دیگر سخنان‬ ‫خود به این مساله اشاره کرد که نباید از شهدای مدافع حرم‬ ‫غافل شــویم و وظیفه فیلمسازان اســت که خاطرات این‬ ‫شهدا را ثبت و ضبط کنند‪.‬‬ ‫محمــد خزاعی‪ ،‬دبیــر جشــنواره فیلــم مقاومت در‬ ‫سخنانی با اشاره به عکســی که به مناسبت روز اول مدرسه‬ ‫در فضای مجازی مخاطبان را تحت تاثیر قرار داد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«عکسی که در فضای مجازی منتشر شد مربوط به دختر‬ ‫شــهید خانزاده‪ ،‬مدافع حرم بود‪ .‬نرگس خانزاده اولین روز‬ ‫مدرسه را روی قبر پدر اغاز کرد‪ .‬خواستم در مراسم حاضر‬ ‫شــوند که ممکن نبود‪ .‬او تنها از من پرسید چه کسی فیلم‬ ‫پدر من را می ســازد؟ نرگس فرزند شهید مدافع حرم است‪.‬‬ ‫امیدوارم فیلمســازان در این عرصه بیــش از پیش تالش‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫در ادامه محســن رضایی‪ ،‬ســردار نقدی‪ ،‬محســن‬ ‫مومنی شریف‪ ،‬محمود صالحی و جواد جباری روی صحنه‬ ‫امدند تا نکوداشت فرج الله سلحشــور‪ ،‬فرید کشن فالح‪،‬‬ ‫غضنفر رکن ابادی و سعید سیاح طاهری برگزار شود‪ .‬در این‬ ‫بخش مراسم پسر زنده یاد فرج الله سلحشور روی سن امد‬ ‫تا از سردیس پدرش ساخته استاد یوزباشی رونمایی شود‪.‬‬ ‫بعد از سخنان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام مراسم‬ ‫تقدیر از برگزیدگان اغاز شد‪.‬‬ ‫به بهانه برگزاری همین جشنواره چهره های بسیاری‬ ‫نگاه خود را به هنر انقالب بیان کردند‪ .‬به همین بهانه نگاه‬ ‫برخی از انها را مرور می کنیم‪...‬‬ ‫محسن رضایی‪ :‬مقاومت عشق می خواهد‬ ‫محســن رضایی به عنوان اولین ســخنران افتتاحیه‬ ‫چهاردهمین جشــنواره فیلم مقاومت‪ ،‬عشــق را زیر بنای‬ ‫هنر و سینمای مقاومت دانســت‪« :‬مقاومت نیاز به عشق‬ ‫دارد‪ ،‬نیــاز به قلــم دارد‪ ،‬نیاز به جوششــی دارد کــه افکار‬ ‫عمومــی را از تردید ها پاک و منزه کننــد‪ .‬امروز که داعش‬ ‫اخرین نفس هایش را در سوریه می کشد‪ ،‬دشمن وهابیت‬ ‫را به صحنه اورده و تمام نشانه های دشمن به سمت ایران‬ ‫گرفته شده است چرا که ایران تجلی مقاومت اسالمی در‬ ‫جهان امروز است‪.‬‬ ‫امروز که به صحنــه عالم نگاه می کنیم شــاهد یک‬ ‫جنگ‪ ۷۰‬ساله هستیم‪ .‬جنگی که در ابتدا از فلسطین شروع‬ ‫شد اما امروز سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬بحرین‪ ،‬یمن و مکه تبدیل به‬ ‫فلسطین شــده اســت‪ .‬مقاومت تنها در صحنه رزم و دفاع‬ ‫از سوریه‪ ،‬دمشــق‪ ،‬بحرین و مکه نیســت‪ ،‬بلکه مقاومت‬ ‫نیاز به تحقیق و جوشــش دارد که تردید را از افکار عمومی‬ ‫دنیا پاک کنیم و در این میان هیچ ابــزاری بهتر از هنر این‬ ‫ تردیدهای ساخته دست شــیطان را پاک نمی کند‪ .‬امروز‬ ‫شــرایطی به وجود امده که گویی مقاومت کنندگان تبدیل‬ ‫به تروریســت و تروریســت ها تبدیل به مدافع حقوق بشر‬ ‫شــده اند و حتی مدافعان حقوق بشــر از چنین نمایشنامه‬ ‫شیطانی حمایت و سعی می کنند این فعالیت های موجود را‬ ‫بحق نشان دهند چرا که می گویند یمنی ها دوست ایرانی ها‬ ‫هستند‪ .‬این درحالی اســت که ایران بر قلب و روح ملت ها‬ ‫نفوذ کرده است‪».‬‬ ‫دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه وظیفه‬ ‫هنرمندان در قبال مقاومت را تبیین کرد‪« :‬ما دست و بازوی‬ ‫هنرمندان عزیز را می بوســیم که با کمتریــن امکانات باز‬ ‫هم فیلم هایی در حوزه مقاومت می ســازند این هنرمندان‬ ‫به دور از هیاهوی بین المللی و خــارج از تاثیرات هالیوود‬ ‫و حمایت کننــدگان میلیاردی از اســرائیل و عربســتان به‬ ‫فعالیت های خود ادامه می دهند‪ .‬اما در این میان کسانی که‬ ‫با تاثیرپذیری از طلسم های فرعونی خود را از این حیطه کنار‬ ‫کشیده اند تا با ساخت اثاری در محافلی دیگر برای انها کف‬ ‫بزنند‪ ،‬روزی به این نتیجه می رسند که اشتباه کرده اند‪».‬‬ ‫امنیت و اقتدار؛ برکات جنگ و دفاع‬ ‫علی عسگری‪ ،‬رئیس سازمان صداوسیما در مراسم‬ ‫افتتاحیه جشــنواره فیلم مقاومت گفــت‪« :‬دفاع مقدس‬ ‫گنجینه ای عظیم و بی پایان اســت‪ .‬دفــاع مقدس پدیده‬ ‫استثنایی و بی بدیلی اســت و واقعه بزرگ تاریخ ملت ایران‬ ‫است‪ .‬فطرت انســان با موضوع مقاومت و عدالت عجین‬ ‫است و امیدواریم جشــنواره بتواند با ارائه اثار خوب در این‬ ‫مقطع با مخاطبان جهانی ارتباط برقرار کند‪ .‬فیلم بیشــتر‬ ‫می تواند با فطرت انسان گفت وگو کند‪ .‬جنگ بر ما تحمیل‬ ‫شــد اما ثمرات بســیار ارزنده ای داشــت‪ .‬امروز جمهوری‬ ‫اسالمی دارای امنیت و اقتدار است که برکات جنگ و دفاع‬ ‫است‪ .‬امروز جنگ فراگیر و پر حجم فرهنگی داریم‪ ،‬بیش از‬ ‫‪200‬شبکه تلویزیونی فارسی زبان فرهنگ و سبک زندگی ما‬ ‫را هدف قرار دادند‪ .‬انها قصد تغییر و تخریب فرهنگی ملت‬ ‫ما را دارند و امروز مقاومت ســخت اســت که باید با حضور‬ ‫هنرمندان این عرصه مدیریت شود‪».‬‬ ‫عقبه گفتمان انقالب‬ ‫نشست اموزشی گفتمان فرهنگی انقالب اسالمی و‬ ‫دیدگاه های راهبردی عصر اولین روز از برگزاری جشنواره‬ ‫بین المللــی فیلــم مقاومت با ســخنرانی محمدحســین‬ ‫صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار‬ ‫شد که وی در این نشست تخصصی در ابتدا با تعریف واژه‬ ‫مقاومت و صورت دو ســویه و تعاملی ان به نقش مردم در‬ ‫جریان پیروزی انقالب اســامی ایران اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫«شاید در بدو امر به نظر می رســید انقالب اسالمی ایران‬ ‫محصول فعالیت دولتی اســت اما خیلی زود به این نتیجه‬ ‫رســیدیم که باید مردم که خود صاحب انقالب اســامی‬ ‫هستند‪ ،‬اســتین باال بزنند و این گونه شــد که پای انان به‬ ‫جنگ باز شد و خود به استراتژیست های جنگ تبدیل شدند‪.‬‬ ‫از اینجا بود که استعدادهای ویژه ای همچون حسن باقری‬ ‫از دل جنگ برخاســتند و در واقع جنگ پرورشگاهی برای‬ ‫کشف و رشد نخبگان سیاسی و فرهنگی شد‪».‬‬ ‫صفار هرنــدی ارزیابی نگاه انقالبــی را بدون عقبه‬ ‫ان اشــتباه می داند‪« :‬انقالب اســامی ایران بر بســتر‬ ‫قرن ها و صدها سال تفکر عاشورایی شکل گرفته است‪.‬‬ ‫گفتمان انقالب اســامی حیات طیبه اولیا و ائمه اطهار‬ ‫و انقالبیون بزرگی در طول تاریخ بود که با نســخه هایی‬ ‫در دست مردم شکل گرفت و رشــد یافت‪ .‬انقالب بخت‬ ‫این را داشــت که امادگی تاریخی را بین مردم ایجاد کند‬ ‫و کمبود امکانــات در جنــگ مانعی بــرای فعالیت های‬ ‫رزمنــدگان در طــول جنــگ نمی شــد و ‪ ۴۰‬روز مقاومت‬ ‫خرمشــهر درســت محصول این نگاه و تفکر اســت‪ .‬در‬ ‫واقع در اذهان مردم این تفکر ایجاد شد که می توان در‬ ‫جنگ نابرابر هم پیروز شــد و این به یــک گفتمان مبدل‬ ‫گشت‪ ».‬وی با بیان اینکه هنر گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫سر نترس داشتن است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬موجودیت انقالب‬ ‫اســامی ایران خود دلیلی بر حقانیــت گفتمان انقالب‬ ‫است‪ .‬در غیر این صورت باید این گفتمان فرو می پاشید‪.‬‬ ‫نسخه انقالب اسالمی ایران اکنون به نسخه مقاومت در‬ ‫کشــورهایی که با ظرفیت هایی محدود ارمان هایی بلند‬ ‫دارند تبدیل شــده اســت‪ .‬خط مقاومت انقالب اسالمی‬ ‫ایران حتی دشــمنان را به این نتیجه رســانده اســت که‬ ‫جنگ با ایران برایشان به صرفه نیست‪.‬‬ ‫بــه همین دلیــل امریــکا در یک پیش بینــی اعالم‬ ‫کرده است که جنگ با ایران در روز نخست ‪ ۲۰‬هزار کشته‬ ‫امریکایی به دنبال خواهد داشت‪ .‬به همین دلیل مقامات‬ ‫امریکایی در سخنرانی های خود اعالم می کنند که احتمال‬ ‫جنگ با ایران تنها سه درصد است‪ .‬باید دست هنرمندانی‬ ‫که گفتمان انقالب اســامی ایــران را در داخل و خارج از‬ ‫کشــور از طریق هنر به تصویر می کشــند‪ ،‬بوســید‪ .‬به جز‬ ‫انهایی که در این مســیر حرکت می کننــد و اثر هنری خلق‬ ‫می کنند‪ ،‬جای سوال است که چطور هنرمندان دیگر این‬ ‫واقعه‪ ،‬پر مضمون و تاثیرگذار بر مخاطبان داخلی و خارجی‬ ‫را مورد توجه قرار نمی دهند؟!»‬ ‫دفاع مقدس؛ عامل وفاق ملی‬ ‫هویت در فیلمسازی‬ ‫چهارمین روز برگزاری جشنواره بین المللی مقاومت‪،‬‬ ‫کارگاه انتقال تجربه با حضور مسعود ده نمکی برگزار شد‪.‬‬ ‫در این کارگاه‪ ،‬ده نمکی با مطرح کردن شرایط سخت‬ ‫ساخت فیلم در حوزه جنگ گفت‪« :‬بهتر است برای انتقال‬ ‫تجربه بیشتر و مناسب تر به نســل جوان از کارهای جنگی‬ ‫پشــت صحنه های قوی ســاخت تا بتــوان در کارگاه ها به‬ ‫صورت عملیاتی و اجرایــی مخاطبان اصلــی کارگاه ها را‬ ‫همراه کرد و انتقال تجربه به درستی صورت گیرد‪.‬‬ ‫زمانی که جنگ به اتمام رســید و پرونده جنگ بسته‬ ‫شــد‪ ،‬من شــش ماه در جبهه های جنــگ باقــی ماندم و‬ ‫احســاس می کردم صدام ما را بازی می دهد‪ ،‬زمانی که در‬ ‫قطار نشستم و به تهران بازگشــتم‪ ،‬تصمیم گرفتم درباره‬ ‫افرادی که در جنگ دیدم‪ ،‬یا بنویســم یا به تصویر بکشم‪.‬‬ ‫در ان دوران مجبور شدم نشریه منتشر کنم و وقایع ان روز‬ ‫را در نشــریه ارائه دهم‪ .‬در همان زمان ایده اولیه را با چند‬ ‫کارگردان مطرح کردم‪ ،‬اما دیدم تمایلی برای ساخت وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬تصمیم گرفتم همان طور کــه جنگیدیم‪ ،‬فیلم هم‬ ‫بسازم‪ .‬متاسفانه در فیلم های جنگی‪ ،‬عراقی ها را به گونه ای‬ ‫نمایش دادیم که جنگ هشت ساله مان زیر سوال برود و از‬ ‫واقعیت دور باشد‪.‬‬ ‫سرباز عراقی بعد از هفت ســال تجربه (سربازی) به‬ ‫مرحله جندی و در نهایت جیش الشعبی می رسد‪ ،‬پس کامال‬ ‫با تجربه به نبرد امده بود‪ .‬باید افراد جنگ از جمله افرادی که‬ ‫مثل حاجی‪ ،‬الت‪ ،‬پاپتی و‪ ...‬که جنگ‪ ،‬ترس و شجاعت‬ ‫را تجربه کردند‪ ،‬به درستی روایت می شد‪ .‬شوخی هایی که‬ ‫در جنگ وجود داشــت‪ ،‬در خاطرات افراد منتشر شده‪ ،‬اما‬ ‫همان زمان اگر می خواستیم این شوخی ها را تصویر کنیم‪،‬‬ ‫با ممانعت روبه رو می شدیم‪ .‬برای اینکه بتوانیم به درستی‬ ‫مفهوم دفاع را ارائه دهیم‪ ،‬نســل جدید بایــد با پژوهش و‬ ‫تحقیق به دفاع مقدس نزدیک شــوند‪ ،‬تنهــا با دیدن چند‬ ‫فیلم جنگی که برخی از انهــا مضامین ضدجنگ هم دارند‬ ‫نمی تــوان در این حــوزه موفق عمــل کرد‪ .‬ایــن حوزه به‬ ‫رویاپردازی و تخیل نیاز ندارد‪ ،‬ما هنوز قهرمانان جنگ مان‬ ‫زنده هستند و نیازی به تخیل نیست‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫یکــی از بخش هــای جشــنواره مقاومــت‪ ،‬کارگاه‬ ‫انتقال تجربه توسط ابراهیم حاتمی کیا بود‪.‬در این کارگاه‬ ‫حاتمی کیا با اشــاره به مثالی گفت‪« :‬در دبستان الفبا را به‬ ‫شــیوه های متفاوتی به مــا اموزش می دادنــد یکی از این‬ ‫شیوه ها درس «ان مرد امد» بود‪ .‬حاال ما باید این درس را‬ ‫در الفبای فیلمسازی به گونه ای دیگر بیاموزیم؛ «ان مرد چه‬ ‫شکلی بود؟» اسب ان مرد چه ویژگی هایی داشت؟ حاال اگر‬ ‫اساتید صبر و تحمل داشته باشند‪ ،‬دانشجو می تواند خودش‬ ‫و ایده هایش را در این الفبا بروز دهد و به خوبی ایده هایش‬ ‫را پیاده کند و جهانی را کــه درون خود دارد چه خوب چه بد‬ ‫به نمایش برساند‪ .‬اما اگر اساتید از همان ابتدا به ما دیکته‬ ‫کنند که چهره مرد افتاب ســوخته بود‪ ،‬لباســش ابی بود و‬ ‫اســبش ابلق بود‪ ،‬دیگر ما چیزی از خودمان نداریم و همه‬ ‫شبیه هم می شویم‪».‬‬ ‫او با بیــان اینکــه هرکســی بایــد هویت خــود را در‬ ‫فیلم هایــش حفظ کنــد‪ ،‬گفت‪« :‬مــا به کــرات می بینیم‬ ‫ی می سازد که هیچ ســنخیتی با او و تفکرات او‬ ‫فردی فیلم ‬ ‫ندارد یا دوستانی از نقاط دیگر کشــور فیلمساز می شوند و‬ ‫فیلم هایشــان یک فیلم بی رنگ و بو و بی خاصیت تهرانی‬ ‫اســت‪ .‬اما همین فیلم خانم ابیار‪ ،‬فیلم «شیار ‪ »۱۴۳‬یک‬ ‫فیلم هویت دار اســت و چه زیبا لهجه کرمانــی را و فضای‬ ‫کرمان را نشان داد‪ .‬این فیلم هویت دارد‪ .‬فیلم های زیادی‬ ‫را می بینیــم که اثــر با اثرگــذار هیچ ربطی نــدارد‪ ،‬متوجه‬ ‫می شوید که این فیلم بر گرفته از خود کارگردان نیست‪ .‬باید‬ ‫نسبت به انچه می سازیم ادعا داشته باشیم‪».‬‬ ‫کارگردان فیلم ســینمایی «بادیگارد»‪ ،‬با بیان اینکه‬ ‫چند سالی است حس می کنم ســنم باال رفته است‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪ «:‬من همیشــه در فیلمســازی مشــغول خودم بودم و‬ ‫به بیرون توجهی نداشــتم‪ .‬هیچ وقت ســعی نکردم برای‬ ‫کســی بازی کنم‪ .‬ترجیح می دهم فیلمی بسازم که جهان‬ ‫من است و پالن به پالن به ان قسم بخورم‪ .‬مگر می شود‬ ‫بدون ایدئولوژی بود؟ هر کسی برای خود ایدئولوژی دارد‪.‬‬ ‫این حرف چرت اســت که می گویند ســینماگر باید بدون‬ ‫ده نمکی‪ :‬قهرمانان جنگ زنده اند‬ ‫دیدار‬ ‫عزت اللــه ضرغامــی عضو شــورای عالــی انقالب‬ ‫فرهنگی و شــورای عالی فضای عالی مجازی در جشنواره‬ ‫فیلم مقاومت با اشــاره به اینکه دفاع کــردن ذاتا یک امر‬ ‫مقدس اســت‪ ،‬گفت‪« :‬دفــاع امری فطری اســت که هر‬ ‫موجود زنده ای بر حســب فطرت خود وقتی مورد ازار قرار‬ ‫بگیرد از خود دفاع می کند‪ .‬برخــی تالش های نافرجامی‬ ‫ می کنند تا به هر نحوی که است مفهوم مقدس دفاع را زیر‬ ‫ســوال ببرند در حالی که دفاع مقدس‪ ،‬ملی ترین موضوع‬ ‫یک جامعه است‪.‬‬ ‫هر چه در انتخاب ســوژه ها بتوانیــم فراگیرتر عمل‬ ‫کنیم اثار ما ماندگارتر خواهد شد‪ .‬اثار دفاع مقدس ظرفیت‬ ‫ایجاد وفاق ملی را دارد و باعث به وجود امدن همبســتگی‬ ‫می شود‪ .‬همبستگی نیز اقتدار ملی را در پی دارد‪ .‬سینمای‬ ‫دفاع مقدس و تولیدات این چنینی نباید جنبه انحصاری به‬ ‫خود پیدا کند زیرا انحصاری کردن ســینمای دفاع مقدس‬ ‫ظلم به دفاع مقدس است‪ .‬امروزه حتی مدافعین حرم یک‬ ‫کلید واژه شناخته شــده برای مردم هســتند که بسیاری از‬ ‫مردم احترام ویژه ای برای انها قائلند و در چند سال اخیر که‬ ‫حرکات و وحشی گری های داعش را می بینیم این توجه و‬ ‫احترام چند برابر شده است‪ .‬من حتی وقتی زیارت عاشورا‬ ‫می خوانم یک حــال دیگری پیدا می کنم زیــرا به هر حال‬ ‫این داعشی ها از ایل و تبار همان انهایی هستند که به اهل‬ ‫بیت پیامبر(ص) ظلــم کردند‪ .‬بنابراین مــردم ما به خوبی‬ ‫می دانند که اگر رزمندگان ما به ان ســوی مرزها می روند‪،‬‬ ‫دفاع می کنند و جایگاه ارزشمندی دارند‪ .‬هرچقدر موضوع‬ ‫دفاع مقدس عمومی تر باشــد با مردم رابطه صمیمانه تری‬ ‫ی که در معاونت سینمایی‬ ‫برقرار می کند‪ .‬به یاد دارم هنگام ‬ ‫مشغول به کار بودم عده ای امدند و فیلم هایی ساختند که‬ ‫ماندگار شد اما ناخوداگاه این امر بین انها منحصر شد البته‬ ‫این موضوع از یک جهت ارزشــمند اســت که یک عده به‬ ‫صورت تخصصی وارد این عرصه شده اند اما این انحصار‬ ‫ایده ال نیست‪».‬‬ ‫ایدئولوژی باشــد‪ .‬این حرف که نباید ایدئولوژی داشــت‪،‬‬ ‫نگاه افراد را سرکوب می کند و باعث می شود در قاعده سینما‬ ‫همه شبیه به هم شوند‪ .‬هرکســی نگاه سیاسی خود را دارد‬ ‫چه خوب چه بد اما همه باید این نگاه را داشته باشند‪ .‬اینکه‬ ‫می گویند من فیلمســاز ارزشی نیســتم‪ ،‬یعنی چه؟ ارزشی‬ ‫بودن مگر بد اســت؟ مگر بد است کســی ارزش های خود‬ ‫را داشته باشد؟ ما را به ســمتی هل می دهند که خطرناک‬ ‫است‪ .‬چرا اگر من از مدافعان حرم حرف بزنم‪ ،‬بد است؟ بر‬ ‫چه اساسی ایراد می گیرند؟»‬ ‫‪79‬‬ ‫وفادار به گرگ ها‬ ‫فرانچسکو توتی ‪ 40‬ساله شد‬ ‫در بین دو نیمه به جای دانیله ده روســی وارد میدان‬ ‫شد و ‪ 10‬دقیقه بعد موفق شد از روی نقطه پنالتی‪ ،‬دروازه‬ ‫جو هارت را باز کنــد تا تبدیل به دومیــن بازیکنی در تاریخ‬ ‫سری ا شود که حداقل ‪ 250‬گل به ثمر رسانده است‪ .‬حاال‬ ‫تنها سیلویو پیوال‪ ،‬مهاجم اسطوره ای فوتبال ایتالیا که در‬ ‫سال ‪ 1954‬از فوتبال خداحافظی کرد‪ ،‬با ‪ 274‬گل باالتر‬ ‫از او قرار گرفته است؛ او فرانچسکو توتی است؛ اسطوره‬ ‫شهر رم‪ ،‬اسطوره گرگ ها‪...‬ان روز‪ ،‬روز خوبی برای رم نبود‬ ‫و این تیم بدون امتیاز از تورین به خانه بازگشت‪ ،‬اما توتی‬ ‫باز هم قهرمان شهرش بود‪ ،‬درست در همان هفته ای که‬ ‫شمع های ‪ 40‬سالگی اش را فوت می کرد‪ ،‬یک بار دیگر گل‬ ‫زد‪ ،‬البته ان گل ضربه پنالتی‪،‬تمام هنر توتی در این بازی‬ ‫نبود‪ ،‬پاس های کاپیتان مثل همیشه دقیق بودند و تیمش‬ ‫با حضور او روان تر بازی می کرد ؛هر چند خودش می گوید‬ ‫ برای زدن ضربه پنالتی استرس داشت‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫شروع یک افسانه‬ ‫او که در قلب رم متولد شد و خیلی زود مستقیما وارد‬ ‫جنگ های بزرگ تیمش شــد‪ ،‬این روزها بــه اندازه کافی‬ ‫مسن شده است‪ .‬او از ان دســته از بازیکنانی است که در‬ ‫فوتبال انگلیس و شاید دیگر نقاط اروپا بازیکنی شبیه او را‬ ‫نمی بینیم‪ .‬حتی او شبیه پل گاسکوئین یا جورج بست هم‬ ‫نیســت که تماشایشان هم شــگفت اور بود هم ترسناک‪.‬‬ ‫این خوش چهره ایتالیایی بی هیچ دلیلی یک یاغی اســت‬ ‫و بی شــک در ادامه زندگی برای فرزندانش داستان های‬ ‫عجیب زیادی برای گفتن دارد‪ .‬فرانچسکو از ‪ 8‬سالگی به‬ ‫عضویت باشگاه رم درامد و از همان ابتدا هم مشخص بود‬ ‫تفاوتی طعنه امیز در شکل بازی توتی و البته احساسات او با‬ ‫همساالنش وجود دارد‪ .‬از همان سال ها نیز القاب زیادی‬ ‫بین همبازیان توتی برای او انتخاب شد ؛ «پسر طالیی»‬ ‫یا «کودک بزرگ»‪.‬‬ ‫القابی کــه البته شــاید از ان زمان تا همیشــه با نام‬ ‫فرانچســکو گره خورده باشد‪ .‬توتی همیشــه یک شماره‬ ‫‪ 10‬گرانقیمت بود که در بســیاری از اوقات‪ ،‬رم استطاعت‬ ‫مالی پرداخت ارزش های این شماره ‪ 10‬را نداشت‪ .‬با این‬ ‫حال او هنوز بزرگتریــن و گرانبهاترین محصول باشــگاه‬ ‫است‪ .‬بســیاری فرانچســکو را با اســتیون جرارد مقایسه‬ ‫می کنند؛ بازیکنانــی که در طــول دوران فوتبــال خود با‬ ‫پیشــنهادات اغوا کننده ای برای بــازی در تیم های دیگر‬ ‫مواجه شــدند اما ترجیح دادند وفاداریشــان به باشــگاه‬ ‫دوران نوجوانی خود را ثابت کنند‪ .‬اما فرانچسکو حتی مثل‬ ‫استیون‪ ،‬وسوسه لیگ های کوچک تر را نپذیرفت و در تیم‬ ‫همیشــگی اش ماند ‪ .‬خودش می گوید که این کار اسان‬ ‫نبود‪ «:‬لحظات دشوار هم داشتم‪ .‬مهمتر از همه وقتی به‬ ‫خاطر مصدومیت ها از میدان دور بودم‪ ،‬همین طور وقتی‬ ‫قرارداد ماقبل اخرم را امضا کــردم‪ .‬در یک مقطع به فکر‬ ‫عوض کردن تیم افتادم‪ .‬بعد دلم‪ ،‬دوســتانم و خانواده ام‬ ‫باعث شــدند تا تجدیدنظر کنم و خوشــبختانه هنوز اینجا‬ ‫هستم تا در زمین فوتبال خودم را نشان دهم‪».‬‬ ‫‪ 40‬سالگی‬ ‫او حاال چهل ســالش اســت‪ ،‬همین ســال قبل بود‬ ‫کــه اســپالتی ســرمربی تیــم‪ ،‬او را نمی خواســت‪ ،‬حتی‬ ‫جنجال های زیادی در این زمینه داشــت‪ ،‬اما او در چهل‬ ‫سالگی مهمترین بازگشت‪ ،‬یک چهل ســاله را به فوتبال‬ ‫داشــت‪ ،‬او ان چنان خوب برگشــت که دوســتان و حتی‬ ‫دشمنان قدیمی لب به تعریف گشــوده اند ‪ .‬اسپالتی حاال‬ ‫در مورد او می گوید‪« :‬به نظر من‪ ،‬توتی مانند یک الماس‬ ‫است‪ .‬شما الماس هایتان را فقط برای مراسم و زمان هایی‬ ‫خاص بیــرون می اورید‪ ،‬نه هــر روز‪ .‬عیار توتــی بیش از‬ ‫‪ ۲۴‬قیراط اســت‪ .‬توتی فقط وقتی متوقف می شود که در‬ ‫این رابطه تصمیم بگیرد‪ .‬به نظر من‪ ،‬امسال سال اخر او‬ ‫نیست‪ .‬وقتی بخواهد متوقف می شود‪ .‬من در این رابطه‬ ‫تصمیم نمی گیرم و همینطور شــما هم نمی گیرید‪ .‬شــما‬ ‫می خواهید توتی امســال متوقف شــود‪ ،‬از لحاظ روحی‬ ‫روانی از هم بپاشــد‪ ،‬او را به تور زمینی و موزه ها ببرید ولی‬ ‫اگر بتواند امــار خوبی ثبت کند‪ ،‬همچنان بــه بازی کردن‬ ‫ادامه خواهد داد‪».‬‬ ‫هر چنــد که در ایــن میــان مصاحبه همســر توتی‬ ‫می توانســت‪ ،‬حاشیه ساز شــود‪،‬او در مصاحبه ای گفت‪:‬‬ ‫«من چیزی از فوتبال نمی دانم امــا اتفاقات اخیر در مورد‬ ‫فرانچسکو غیر واقعی بوده اند‪ .‬انگار در حال تماشای یک‬ ‫سریال هستیم‪ .‬اسپالتی با رفتارهایش قصد داشت توتی‬ ‫را از خانه اش(ااس رم) بیرون کند امــا هواداران او را رها‬ ‫نکردند‪ .‬هیچ مربی ای نباید با توتی چنین کاری بکند‪ .‬من‬ ‫به تصمیمات فنی اسپالتی در قبال همسرم انتقاد نمی کنم‬ ‫ولی به رفتارهای شــخصیتی او انتقاد دارم و او نشان داد‬ ‫که مرد کوچکی اســت‪ ».‬هر چند خود توتی اختالفش را‬ ‫با اســپالتی از اســاس رد کرد‪« :‬حرف های ایالری باعث‬ ‫شد که بیش از قبل درک کنم که چطور یک زن که عاشق‬ ‫توست می تواند تمامی مشکالت همسرش را جذب کند و‬ ‫انها را به درون خودش منتقل کند‪.‬‬ ‫همچنین درک کــردم که او چقدر برای مشــکالت‬ ‫فصل گذشته من اذیت شده است‪.‬اما دوست دارم تاکید‬ ‫کنم که با پالوتا (مدیر رم) و ســرمربی اسپالتی هماهنگی‬ ‫کامل دارم‪ .‬برای مربی احترام قائلم و با مدیر باشــگاه هم‬ ‫یک رابطه مستقیم و صادقانه دارم‪ .‬همه ما هدف مشترکی‬ ‫داریم که ان صالح رم است‪».‬‬ ‫پیام های تبریک‬ ‫برای چهل ســالگی توتــی‪ ،‬خیلی ها پیــام تبریک‬ ‫دادند‪ ،‬خیلی ها‪ ...‬کلودیو رانیه ری‪ ،‬سرمربی موفق لستر‬ ‫در موردش گفــت‪« :‬عملکــرد توتی فوق العاده اســت و‬ ‫اصال انگار سن و سال برای او مفهومی ندارد‪ .‬افکار من و‬ ‫توتی مشابه است‪ .‬او هفته پیش گفت تا زمانی که توانایی‬ ‫بازی کردن دارم‪ ،‬چرا بازنشســته شــوم؟» استیون جرارد‬ ‫او را پادشــاه رم خواند‪ «:‬مسلما در سرتاســر ایتالیا او یک‬ ‫اسطوره است‪.‬‬ ‫فکر می کنــم وقتــی نزدیکــش می شــوید متوجه‬ ‫می شــوید که با توپ چقدر فوق العاده است‪ ».‬اینفانتینو‪،‬‬ ‫رئیس فیفا هم نوشــت‪« :‬فقط ‪ 40‬ســالگی ات را جشــن‬ ‫نمی گیری‪ ،‬تمام دستاوردهای شگفت انگیزی که در طول‬ ‫دوران بازی ات به انها دســت یافتی نیز هســتند‪ .‬با سبک‬ ‫پرشوری که فوتبال بازی می کنی‪ ،‬به هواداران این ورزش‬ ‫خارق العاده امید می دهی‪ .‬جوانان همه جا به توانایی هایت‬ ‫در ‪ 40‬سالگی حسادت می کنند‪».‬‬ ‫یا خاویر زانتی‪ ،‬کاپیتان ســابق تیــم اینتر میالن که‬ ‫خطاب به او گفت‪« :‬بارها در رقابت های ورزشی در میدان‬ ‫فوتبال مقابل یکدیگر قرار گرفتیم‪ ،‬همیشــه ثابت کردی‬ ‫که قهرمانی بزرگ هستی‪ ،‬در داخل و خارج میدان‪ .‬سمبل‬ ‫باشگاهی بزرگ هستی و همیشــه نماینده رم خواهی بود‪.‬‬ ‫مایه افتخارم اســت که حریفم بودی‪ ،‬اینکه تو را شناختم‬ ‫و ســال ها با اینتــر در میدان رقابــت با تو بــودن را تجربه‬ ‫کردم»‪...‬‬ ‫اما لیونل مسی یکی از برترین بازیکنان فوتبال جهان‬ ‫هم در پیام ویدئویی خطاب به او گفت‪ «:‬سالم فرانچسکو‪.‬‬ ‫من می خواهم تولد تو را بسیار تبریک بگویم و امیدوارم که‬ ‫یک روز فوق العاده داشته باشی‪ .‬من همیشه تو را تحسین‬ ‫کرده ام و از روزی که مالقاتت کردم هم این کار را بیشــتر‬ ‫انجام داده ام‪».‬‬ ‫‪« ...‬از همه شــما خیلی تشکر می کنم‪ ،‬چون اصال‬ ‫انتظار نداشتم که این چنین مورد احترام قرار بگیرم‪».‬‬ ‫و ایــن پاســخ توتــی در برابــر ایــن همــه پیــام‬ ‫محبت امیــز بــود‪ .‬او گفــت‪« :‬لــذت می بــرم چــون‬ ‫انهــا همــکاران مــن هســتند‪ ،‬حتــی اگــر جزئــی از‬ ‫ورزش هــای دیگــر باشــند‪ .‬انهــا چهره هــای جهانــی‬ ‫هســتند و همیــن خیلــی بــرای مــن لذ ت بخــش‬ ‫اســت‪ ».‬او همچنین حال و هوایش در ‪ 40‬سالگی را این‬ ‫گونه توصیف کرد‪« :‬بدون شک احساس بسیار خوبی دارم‬ ‫و عالقه مندم تا دســتاوردهایم را با خانواده و دوستانم به‬ ‫اشتراک بگذارم‪ .‬در چهل سال اول زندگی‪ ،‬هیچ چیز بدون‬ ‫انها برای من معنا نداشت و من قصد دارم تمام موفقیت ها‬ ‫را در کنار انها جشــن بگیرم‪ .‬بعد از اتمام دوران حرفه ای‪،‬‬ ‫طبق توافقی که با باشــگاه رم دارم قرار نیســت از فوتبال‬ ‫دور باشم و همیشه در کنار رم باقی خواهم ماند‪ .‬هنوز و تا‬ ‫اخرین لحظه به ماموریتی که با پیراهن جالوروسی ها دارم‬ ‫می اندیشــم و با افتخار‪ ،‬تا اخرین لحظه دوران بازیگری‬ ‫پیراهن رم را خواهم پوشید‪».‬‬ ‫شهید عشق‬ ‫بچه ها دیرتون نشه‬ ‫رمانی که به چاپ پنجم رسید‬ ‫کتابی درباره شهید رضایی مجد‬ ‫«شهید عشق» اثر احمد تورگوت رمانی است که نویسنده سنی مذهب اهل ترکیه در‬ ‫ارتباط با قیام عاشورا نگاشته که مورد توجه مخاطبان در ترکیه قرار گرفته است‪ .‬این اثر در‬ ‫‪ 16‬چاپی که پیش از ترجمه در ایران در ترکیه از ان منتشــر شده‪ ،‬بیش از ‪ 250‬هزار نسخه‬ ‫فروش داشته است‪.‬‬ ‫این اثر ماجرای کربال را از دریچه ای کامال متفاوت از انچه تاکنون بدان نگاه شده و در‬ ‫قالب یک رمان مورد بررسی قرار داده است‪ .‬نویسنده «شهید عشق» با نگاهی که تلفیقی از‬ ‫عرفان اسالمی‪ ،‬تاریخ اسالم و شرایط اجتماعی دوران امامت امام حسین (ع) است‪ ،‬تالش‬ ‫نموده تا از دیدگاه شاهدی زنده و از بعد انسانی و احساسی به بررسی و انعکاس واقعه کربال‬ ‫پرداخته و ان را به خوانندگان خود منعکس نماید‪.‬‬ ‫در بخشی از کتاب امده است‪« :‬زینب روی شن ها زانو زد‪ .‬چشم به دور دست دوخت‬ ‫و به دشتی که زیر نور سوزان خورشــید‪ ،‬هرم گرمایش را به اسمان پس می داد‪ ،‬خیره شد‪.‬‬ ‫چادرش خاکی و غبار گرفته بود و عرق از روی پیشانی اش شره می کرد‪ .‬اشک در چشمانش‬ ‫حلقه زد‪ .‬مانند حسین (ع) خم شد و مشتی از خاک را در دستانش گرفت‪ ،‬نزدیک صورتش‬ ‫اورد و بویید‪ .‬خاک تفتیده ارام ارام از الی انگشتانش روی زمین ریخت‪ .‬می دانست که به‬ ‫روزهای موعود بسیار نزدیکند‪ .‬قطره اشک را با گوشــه چادرش پاک کرد و از جا برخاست‪.‬‬ ‫دختر علی(ع) باید صبور و مقاوم باشد‪ .‬راه سختی در پیش است ‪»...‬‬ ‫رمان «شهید عشق» با ترجمه دریا توره از سوی انتشارات کتابستان معرفت به چاپ‬ ‫پنجم رسیده است‪.‬‬ ‫کتاب «بچه ها دیرتون نشه» درباره شهیدی است که تمام موقعیت های اجتماعی مثل‬ ‫بازی برای تیم ملی و تیم پرسپولیس‪ ،‬شهرت و کف و سوت صدها هزار نفر‪ ،‬موقعیت های‬ ‫زندگی مانند ازدواج و زندگی با پدر و مادر را برای پیوستن به خورشید پشت سر گذاشت و با‬ ‫یک کوله کوچک در حالی که ساق های قرمز رنگ فوتبالی‪ ،‬همیشه به پایش بود‪ ،‬سوار قطار‬ ‫تهران جنوب شد و به جبهه رفت‪.‬‬ ‫شهید مهدی (امیر) رضایی مجد شهیدی است که در کتاب «بچه ها دیرتون نشه»‬ ‫با قلم سید میثم موسویان از چشــم دیگران و به روایت کســانی که این شهید را از نزدیک‬ ‫می شــناختند‪ ،‬روایت شــده و ان قدر این شــهید زندگی جذابی داشــته و زندگی فوتبالی و‬ ‫اســتعدادهای منحصر به فردش قابل توجه بوده که به قول نویسنده کتاب می تواند برای‬ ‫خودش اسطوره ای باشد؛ اسطوره ای که بیشتر مردم او را نمی شناسند‪...‬‬ ‫در بخشی از کتاب و به روایت مادر شهید یعنی زهرا حاج علی اکبری قمی می خوانیم‪:‬‬ ‫«یک شــب که از در امدی تو‪ ،‬گفتی‪ :‬مادر برات ازادیمو از خدا گرفتم‪ .‬فردا می رم جبهه‪.‬‬ ‫گفتم‪ :‬مگه نگفتی نمی رم‪ .‬گفتی‪ :‬نه‪ ،‬بچه ها خیلی دارن اذیت می شــن‪ ،‬شــلمچه خیلی‬ ‫شلوغه‪ .‬داییم هم که شهید شده پس من جاش می رم‪ .‬گفتم‪ :‬مادر چقدر می مانی؟‬ ‫باز هم من حرفی نزدم‪ .‬فردا همه امدند راه اهن‪ .‬حاج اقا نیامد‪ .‬تا ساعت دو بعد از ظهر ‬ ‫هی باال و پایین راه اهن را نگاه می کردی‪ ،‬اما حاج اقا نیامد‪ .‬نمی دانم چرا نیامد‪ ،‬اما نیامد‪.‬‬ ‫باالخره سوار اخرین قطار شدی و گفتی‪ :‬از قول من به اقا سالم برسون‪ ،‬من دیگه نمی تونم‬ ‫وایسم‪»...‬‬ ‫ریشه های یک شاعر‬ ‫مراسم تجلیل از علی موسوی گرمارودی‬ ‫مراســم بزرگداشت ســید علی موســوی گرمارودی‬ ‫در قالب بیست و هشــتمین مراسم شب شــاعر در سازمان‬ ‫رســانه ای هنری اوج برگزار شــد‪ .‬غالمعلــی حدادعادل‪،‬‬ ‫مهدی چمران‪ ،‬بهاءالدین خرمشاهی‪ ،‬سیدمحمود دعایی‪،‬‬ ‫ایت اللــه دکتر مهدوی راد‪ ،‬حجت االســام والمســلمین‬ ‫فالح زاده‪ ،‬مجتبی رحماندوســت‪ ،‬محسن مومنی شریف‪،‬‬ ‫مرتضی امیری اسفندقه‪ ،‬علیرضا قزوه‪ ،‬مصطفی محدثی‬ ‫خراسانی‪ ،‬فاضل نظری‪ ،‬ســعید حدادیان‪ ،‬محمدحسین‬ ‫انصاری نژاد‪ ،‬کامران شرفشاهی‪ ،‬محمدرضا زائری‪ ،‬عباس‬ ‫براتی پور‪ ،‬محمدجواد محبت‪ ،‬جواد محقق‪ ،‬مهدی قزلی‪،‬‬ ‫محمدمهدی ســیار و‪ ...‬از جمله حاضران در شــب شاعر‬ ‫بیست و هشتم بودند‪ .‬در این مراسم غالمعلی حدادعادل‪،‬‬ ‫رئیس فرهنگســتان زبان و ادب فارسی با اشاره به نیم قرن‬ ‫سابقه اشــنایی اش با موســوی گرمارودی گفت‪« :‬وقتی‬ ‫سال ‪ ۴۲‬ایشــان به تهران امد و در مدرسه علوی معلم شد‬ ‫من تازه از این مدرسه فارغ التحصیل شده بودم اما با مدرسه‬ ‫مرتبط بودم و از همان زمان پای شعرخوانی او می نشستیم‬ ‫و رفاقــت می کردیم‪ .‬اقــای گرمــارودی معلم های خوبی‬ ‫داشتند و شاگرد اولین دوره دبیرستان دین و دانش بود که‬ ‫شهید بهشتی پایه گذاری کرد‪ .‬در مشهد هم از محضر ادیب‬ ‫نیشابوری بهره برده است‪ .‬جدای از ان از کودکی نیز قریحه‬ ‫ادبی داشــته اســت‪ .‬به باور من این تربیت در کنار تجربه‬ ‫حضور در تهران و تحصیل در دانشکده حقوق و در نهایت‬ ‫کسب دکترای زبان فارسی زیر نظر مرحوم دکتر شهیدی‪،‬‬ ‫از ایشان یک درخت برومند ریشه دار در فرهنگ اسالمی –‬ ‫ایرانی ساخت که ریشه در اعماق تاریخ‪ ،‬ادب‪ ،‬دین‪ ،‬عرفان‬ ‫و معنویت دارد و شاخ و برگش گسترده است‪».‬‬ ‫رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه با اشاره‬ ‫به زبان و سبک نوشتاری ویژه موسوی گرمارودی به نقش او‬ ‫به عنوان یک شاعر ایینی در سال های پیش از انقالب اشاره‬ ‫کرد و افزود‪« :‬زمانی که در سال ‪ ۵۳‬من به دانشگاه تهران‬ ‫رفتم‪ ،‬فضای سیاسی‪ ،‬اجتماعی و ادبی ان با اعتقادات ما‬ ‫همسو نبود و شعر هم در دست شاعران متدین نبود‪ .‬تحولی‬ ‫که از مشروطه در شعر اغاز شــده بود و با نیما به اوج رسیده‬ ‫بود‪ ،‬زبان و قالب ان را عوض کرده بود و تلقی هم همین بود‬ ‫که مذهبی ها اگر شعر هم بگویند همان کلیشه های تکراری‬ ‫دوره قاجار را بیان می کنند و شعر امروز ربطی به اعتقاد دینی‬ ‫ی مجالت روشنفکری‪ ،‬جلسات‬ ‫ندارد‪ .‬به همین خاطر تمام ‬ ‫شعرخوانی و‪ ...‬میدان جلوه و حضور شــاعرانی بود که یا‬ ‫مارکسیست و کمونیست بودند یا غربگرا‪ .‬در چنین فضایی‬ ‫اگر شــاعری پیدا می شــد که با زبان روز مفاهیــم دینی را‬ ‫می گفت ارزش بسیاری داشت‪ .‬اقای گرمارودی از معدود‬ ‫چنین شاعرانی بود‪ .‬ایشان امروز درختی است در باغی که‬ ‫صدها درخت دیگر هم در ان روئیده اما روزی هم ایشــان‬ ‫تک درختی بــود در کویری که ما در ان به دنبال سایه ســار‬ ‫نخل والیت بودیم‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫اخراج سام‬ ‫االردایس‬ ‫از تیم ملی‬ ‫انگلیس روی‬ ‫جلد گاردین‬ ‫مناظره ترامپ‬ ‫و هیالری از‬ ‫نگاه لیبراسیون‬ ‫زندگی در‬ ‫جهان حداقلی‬ ‫تیتر اصلی‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫چهارمین همایش بزرگ سلحشوران دفاع مقدس‬ ‫تجلیل از دکترایت الل ه ابراهیمی در چهارمین‬ ‫همایش بزرگ سلحشوران دفاع مقدس‬ ‫درفضایی معنوی و اکنده از یادوخاطره شهامت ها‪،‬‬ ‫ایثارگری هــا وجانبازی های ســرداران کریم النفس که در‬ ‫چهارمین همایش بزرگ سلحشوران دفاع مقدس یادمان‬ ‫ســردار سرلشگرشــهید اقا مهدی باکری فرمانده صاحب‬ ‫ســبک دفاع مقدس بــه وجودامــده بــود‪ ،‬دکترابراهیمی ‬ ‫مدیرعامل بانک انصار به عنوان بســیجی دالور در عرصه‬ ‫مالی واقتصادی معرفی و لوح ســپاس ویژه این همایش‬ ‫را دریافت کرد‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغــات‪ ،‬در این‬ ‫همایش باشــکوه که باحضور حجت االسالم والمسلمین‬ ‫شهیدی معاون رئیس جمهور و رئیس بنیادشهید‪ ،‬سردار‬ ‫ســرتیپ پاســدار علی فضلی جانشــین فرمانده بســیج‪،‬‬ ‫سردار زهدی دبیرکل این همایش‪ ،‬سردار اصانلو‪ ،‬سردار‬ ‫محمود امینی و تعداد دیگــری از فرماندهان ایثارگر دفاع‬ ‫مقدس و با اجرای هنرمندانه مجری همایش جانباز جواد‬ ‫هاشمی برگزار شــد‪ ،‬ســخنرانان به تجلیل از مقام شامخ‬ ‫شهید بزرگوار اقامهدی باکری فرمانده لشکر‪ 31‬عاشورا و‬ ‫برادران شهیدش پرداختند و باذکر خاطراتی از شجاعت ها‪،‬‬ ‫جانبازی هــا و تبعیت پذیــری مطلــق و عاشقانه شــان از‬ ‫امام خمینی(ره) یاد وخاطره حماســه ســازان هشت سال‬ ‫دفاع مقدس را همراه با تشریح الگوی رفتاری این فرمانده‬ ‫ی داشتند‪.‬‬ ‫کم نظیردفاع مقدس گرام ‬ ‫این گزارش می افزاید که در این همایش باشکوه که‬ ‫باحضور جمع کثیری از بسیجیان‪ ،‬جانبازان و خانواده های‬ ‫شــهداء و ایثارگران و در اخرین روز از هفتــه دفاع مقدس‬ ‫برگزار شد‪ ،‬عالوه بر دکتر ابراهیمی مدیرعامل بانک انصار‬ ‫ســرداران محمودامینی‪ ،‬زهدی‪ ،‬شــکری و امیر سرتیپ‬ ‫خلبان فرج الله دوات پور و تعداد دیگری از بسیجیان دفاع‬ ‫مقدس کــه در عرصه های گوناگــون به یــاری رزمندگان‬ ‫حماسه ساز و مدافعان قهرمان ایران اسالمی شتافته بودند‬ ‫نیز لوح سپاس دریافت کردند‪.‬‬ ‫شــایان ذکراســت که برگــزاری چهارمیــن همایش‬ ‫سلحشــوران دفاع مقــدس با نــام «یادمان سردارشــهید‬ ‫سرلشگر پاســدار اقامهدی باکری» با زیرعنوان «مدیران‬ ‫صاحب ســبک دفاع مقدس جمهوری اســامی ایران»‪،‬‬ ‫درپی سه دوره همایش موفق درسال های گذشته و براساس‬ ‫ضرورت نمایاندن اهمیت حفظ و اشاعه فرهنگ مدیریتی‬ ‫دفاع مقدس صــورت می گیــرد و می تــوان از اموزه های‬ ‫مدیریتی مطرح شــده در این رویدادها به عنوان الگوهایی‬ ‫از مدیریت موفق در عرصه های گوناگون مدیریتی کشور‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫دکتر ابراهیمی‪ :‬اقتصاد مقاومتی‬ ‫امتداد دفاع مقدس‬ ‫دکترایت اللــه ابراهیمــی‪ ،‬مدیرعامــل بانک انصار‬ ‫طی ســخنانی در نشســت خبری چهارمین همایش بزرگ‬ ‫سلحشــوران دفاع مقدس‪ ،‬یادمان ســردار شهید مهدی‬ ‫باکری با گرامیداشت هفته دفاع مقدس و حماسه تاریخ ساز‬ ‫رزمندگان اســام‪ ،‬روحیه جهادی را تنها گزینه پیشــرفت‬ ‫کشور به ویژه در حوزه اقتصادی دانست و تاکید کرد اقتصاد‬ ‫مقاومتی در امتداد دفاع مقدس و الگویــی برگرفته از ان‬ ‫دوران درخشان و افتخار امیز است‪.‬‬ ‫به گــزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫بانک انصار با اشــاره به اهداف و ارمان های بلند شهیدان‬ ‫و رزمندگان دفاع مقدس گفــت‪« :‬عمل به تکلیف و اقامه‬ ‫جهاد در دفاع از اسالم‪ ،‬انقالب و میهن اسالمی‪ ،‬خط مشی‬ ‫شهدای عزیز است و به همه ما تاکید می کند حفظ اسالم‬ ‫و ارزش های انقالب اســامی در همه دوره های تاریخی‬ ‫وظیفه ای تعطیلی ناپذیر است‪ ».‬دکتر ابراهیمی در ادامه‬ ‫با بیان اینکه جهاد امروز در حوزه اقتصــادی امتداد دفاع‬ ‫سرزمندگان اسالم در جنگتحمیلیهشتساله است‬ ‫مقد ‬ ‫و بانک انصار در تالش است در این عرصه از سبک و روش‬ ‫شهدا و رزمندگان عزیز الگو بگیرد‪ ،‬گفت‪« :‬وقتی ما مامور‬ ‫به کسب دستاوردی می شویم‪ ،‬باید با اخالص و همت واال‬ ‫به سراغ ان برویم‪ ،‬در غیر این صورت موفق نخواهیم شد‪.‬‬ ‫این همان نگاهی اســت که شــهدایی مانند شهید باکری‬ ‫که از فرماندهان و شــخصیت های موفــق بوده اند دنبال‬ ‫کرده اند و به واسطه پایداری بر اصول و عقایدشان به این‬ ‫درجه از اعتبار و موفقیت رسیده اند و تردیدی نیست اگر ما‬ ‫هم بخواهیم به موفقیت برسیم بایدبه انها اقتداء کنیم‪».‬‬ ‫وی خاطر نشان کرد‪« :‬امروز سبک های مدیریتی و‬ ‫فرماندهی بزرگانی چون شهیدان باکری‪ ،‬باقری‪ ،‬همت‪،‬‬ ‫دستواره و صیاد منشــا تحول‪ ،‬موفقیت و پیروزی به شمار‬ ‫می رود‪ .‬انها به ما اموختند برای رسیدن به وعده های الهی‬ ‫باید ایستادگی کرد و نمونه و نتیجه این رویکرد را می توان در‬ ‫موفقیت لشگر فاطمیون برادران رزمنده افغانی در مقابله با‬ ‫تروریست های تکفیری در سوریه مشاهده کرد‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار در بخشــی از ســخنان خود‬ ‫پیشرفت کشور از جمله در عرصه های هسته ای‪ ،‬دفاعی و‬ ‫پزشکی را حاصل بهره گیری از دانشگاه بزرگ دفاع مقدس‬ ‫دانســت و افزود‪« :‬در حوزه اقتصادی نیز باید اقداماتی را‬ ‫عملیاتی کنیم تا موجب اســتحکام و پیشــرفت اقتصادی‬ ‫کشور شویم و در برابر تهدید و هجوم خواسته های دشمنان‬ ‫مصون بمانیم و قدر مســلم با نگاه جهــادی در این عرصه‬ ‫خواهیم توانست بر مشکالت ناشــی از توطئه های جبهه‬ ‫دشمن فائق اییم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک انصار با اشاره به نقطه شروع اقتصاد‬ ‫مقاومتی از بانک ها به دلیل موقعیت تامین مالی کشــور‪،‬‬ ‫مدل ریل گــذاری بانک هــا در اقتصاد مقاومتــی را گامی‬ ‫ مهم در این راســتا دانســت و گفت‪« :‬ما مصمم هســتیم‬ ‫نقش خود در ایــن عرصه را ایفا کنیــم و هم اکنون اولویت‬ ‫بانک انصار حرکت مجاهدانه و مستحکم در مسیر اجرای‬ ‫سیاســت های ‪ 24‬گانه اقتصاد مقاومتی اســت‪ ».‬وی در‬ ‫ادامه با تشــریح برخی از برنامه های بانک انصار در کمک‬ ‫به رفع مشکالت مردم به ویژه نســل جوان در شرایط امروز‬ ‫اقتصادی کشــور گفت‪« :‬طرح حاتــم کارت یک نمونه از‬ ‫طرح هایی اســت که به حمایــت از ازدواج جوانان ایرانی‬ ‫پرداخته اســت و فقط در راستای اســتفاده از محصوالت‬ ‫ایرانی طراحی و سرمایه گذاری شده است‪ .‬این طرح هرگز‬ ‫جنبه اقتصادی نداشته و با اطمینان به یاری خداوند متعال‬ ‫به سمت اجرایی کردن این برنامه ها رفته ایم‪ ».‬وی همچنین‬ ‫افزود‪« :‬مدیران و کارکنان بانــک انصار با روحیه جهادی‪،‬‬ ‫مردم یاری و والیت مداری و تاســی به راه شهدا و رزمندگان‬ ‫دفاع مقدس و به قصد معامله با خدای متعال‪ ،‬به باالترین‬ ‫نسبت سوداوری به هر سهم‪ ،‬باالترین نسبت قرض الحسنه‬ ‫به کل تسهیالت در کشــور‪ ،‬رتبه نخست شفافیت بورسی‬ ‫در کل شــرکت های بورسی و رتبه نخســت سالمت اداری‬ ‫دست یافته اند‪».‬‬ ‫در پایان این نشســت دکتر ابراهیمی نقش رسانه ها‬ ‫در معرفــی اقتصادمقاومتــی و فرهنگ صحیح اســتفاده‬ ‫از کاالهای ایرانی و تولید داخلی را بســیار موثر دانســت و‬ ‫با قدردانــی از فعالیت هــای اخیر در این زمینه‪ ،‬خواســتار‬ ‫افزایش تولید محتوا و پرداختن بیشــتر به موضوع اهمیت‬ ‫تولید داخلی و ملی در رسانه شد و تاکید کرد‪« :‬از دستگاه ها‬ ‫و بنگاه هــای اقتصادی کشــور انتظار می رود با تاســی به‬ ‫درس ها و اموزه های دفــاع مقدس و مدیریــت جهادی و‬ ‫تکلیف محوری‪ ،‬استحکام بخشی حوزه اقتصاد و پویایی و‬ ‫پیش روندگی در این بخش را رقم زنند و با همتی واال تحقق‬ ‫و پیاده سازی سیاست های اقتصاد مقاومتی را دنبال کنند و‬ ‫شبکه بانکی کشــور نیز می تواند خود را پیشتاز این عرصه‬ ‫معرفی کند‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫برگزاری جشنواره ورزشی ‬ ‫بانک انصار به مناسبت ‬ ‫هفته بانکداری اسالمی‬ ‫نفرات و تیم های برتر جشــنواره ورزشی بانک انصار در رشــته های فوتسال‪ ،‬تنیس روی‬ ‫میز و دارت که به منظور گرامیداشــت هفته بانکداری اســامی به مدت دو ماه توسط معاونت‬ ‫منابع انســانی و اموزش در واحدهای ســتادی بانک انصار اجرا شــده بود‪ ،‬معرفی شــدند‪ .‬به‬ ‫گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات؛ جشنواره ورزشی بانکداری اسالمی بانک انصار با هدف‬ ‫ارتقای سالمت جسمی و روحی نیروهای انسانی این بانک و به منظور ایجاد نشاط در گسترش‬ ‫فعالیت های تخصصــی و ارائه خدمات هرچه بهتر به مشــتریان و همــکاران با حضور جمعی‬ ‫از معاونت ها‪ ،‬مدیران و کارکنان بانک در ســالن صنایع دفاع برگزارشــد‪ .‬در ایین اختتامیه این‬ ‫جشنواره‪ ،‬معاون منابع انســانی و اموزش طی ســخنانی ضمن قدردانی از کارکنانی که در این‬ ‫جشنواره شرکت کرده بودند‪ ،‬گفت‪« :‬این مسابقات بانظمی خاص برگزار شد و همکاران محترم‬ ‫برپایه تمرینات و تست های متعدد انجام شده‪ ،‬توانمندی های خوبی از خود نشان دادند که این‬ ‫امر بیانگر باالبودن سطح سالمت جسمی و روحی مطلوب انان است‪ ».‬اقای نظری سپس از‬ ‫حمایت های بی دریغ دکتر ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار و اقای فروتن‪ ،‬قائم مقام بانک از‬ ‫برنامه های ورزشی و حفظ سالمت و بهداشت کارکنان‪ ،‬تقدیر و ابراز امیدواری کرد که کارکنان‬ ‫در تهران و سایر استان ها با مساعدت مدیران‪ ،‬از امکانات ورزشی موجود برای ارتقای سالمتی‬ ‫خود استفاده کنند‪ .‬وی در پایان از اقای سیاری‪ ،‬مسئول برگزاری این دوره از مسابقات قدردانی‬ ‫کرد‪ .‬براساس این گزارش‪ ،‬در این دوره از مسابقات در رشــته تنیس روی میز ‪ 332‬نفر‪ ،‬دارت‬ ‫‪368‬نفر و فوتسال ‪120‬نفر از همکاران بانک انصار شرکت داشتند که در رشته فوتسال‪ ،‬معاونت‬ ‫اعتبارات به مقام قهرمانی رسید‪.‬‬ ‫اخرین مهلت افتتاح حساب و تکمیل موجودی سپرده های قرض الحسنه پس انداز بانک انصار‬ ‫تا ‪ 15‬مهرماه تمدید شد‬ ‫باتوجه به اســتقبال فوق العاده و بی نظیــر هموطنان گرامی از‬ ‫قرعه کشی مرحله هفتم ســپرده های قرض الحسنه پس انداز بانک‬ ‫انصار طی روزهای اخیر و به منظور فراهم سازی مشارکت هرچه بیشتر‬ ‫انان در انجام این اقدام خیر‪ ،‬خداپســندانه‪ ،‬کسب پاداش معنوی و‬ ‫امکان بهره مندی از جوایز چشــمگیر این دوره از قرعه کشی‪ ،‬مدت‬ ‫افتتاح و تکمیل موجودی این حســاب ها تا تاریخ ‪ 15‬مهرماه تمدید‬ ‫شــد‪ .‬به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬مهلت اولیه شرکت در‬ ‫مرحله هفتم قرعه کشی سپرده های پس انداز قرض الحسنه هشت‬ ‫مهرماه تعیین شده بود که براساس زمان بندی جدید هموطنان گرامی‬ ‫وب سایت بانک دی «خدمات گرا» شد‬ ‫تسهیالت ‪ 2500‬میلیارد ریالی بانک‬ ‫دی به صنایع فوالدی کشور‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫بانک دی در پنج ماهه ســال جاری بیــش از ‪ 2/500‬میلیارد ریال تســهیالت به بخش‬ ‫صنعت فوالدی کشور پرداخت کرد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬در راستای‬ ‫حمایت از تولیدکنندگان داخلی و در جهت حرکت در مسیر بانکداری اسالمی بانک دی بیش از‬ ‫‪ 2/500‬میلیارد ریال به بخش صنعت فوالدی کشور در پنج ماهه امسال تسهیالت اعطا کرد‪.‬‬ ‫شرکت های فوالدی صبا فوالد خلیج فارس‪ ،‬جهان فوالد غرب‪ ،‬فوالد هیربد زرندیه‪ ،‬فوالد مبارکه‬ ‫اصفهان و مس طارم که در زمره بهترین های صنعت فوالد کشور محسوب می شوند و هر یک‬ ‫در مسیر سازندگی و ابادانی کشور سهم بسزایی داشته و دارند‪ ،‬از جمله مشتریان بانک دی در‬ ‫این زمینه بوده اند‪ .‬بانک دی امیدوار است بتواند با ارائه تسهیالت به صنایع مختلف کشور در‬ ‫مسیر اجرای منویات مقام معظم رهبری در حمایت از تولید داخل و اقتصاد مقاومتی گام بردارد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫سیمای وب ســایت بانک دی همزمان با عید ســعید غدیرخم و با هدف ارائه مطلوب تر‬ ‫خدمات و عرضه محصوالت به مشتریان بانک تغییر کرد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی‬ ‫بانک دی‪ ،‬طراحی وب سایت جدید بانک براساس اخرین فن اوری دنیا و با برترین استاندارد‬ ‫کیفیت جهانی با هدف جلب رضایت مشــتریان و کاربران انجام شــده اســت‪ .‬صفحه جدید‬ ‫وب سایت بانک دی که مانند گذشته از طریق نشانی های سایت از جمله ‪ ir.www.day24‬قابل‬ ‫مشاهده است‪ ،‬سهولت بیشتری به کاربران برای بهره گیری از خدمات بانکی می دهد‪ .‬به گفته‬ ‫مهندسان طراح‪ ،‬وب سایت جدید کاربردی تر شــده و می توان از ان به عنوان یک وب سایت‬ ‫بانکی «خدمات گرا» یاد کرد‪ .‬از جمله ویژ گی های وب ســایت جدیــد بانک دی می توان به‬ ‫مواردی چون بهینه سازی سایت‪ ،‬طراحی نوین و مدرن در زیبایی‪ ،‬باال بردن سرعت بارگذاری و‬ ‫باالبردن خدمات به لحاظ ارتقای کاربرپسندی اشاره کرد‪ .‬وب سایت جدید بانک دی از طراحی‬ ‫ریسپانسیو برای نمایش در انواع دستگاه های کامپیوتر‪ ،‬تبلت و تلفن همراه برخوردار است‪.‬‬ ‫ تنها یک هفته دیگر برای افتتاح حساب و تکمیل موجودی فرصت‬ ‫دارند تــا از صدها هزار جایزه مربــوط به این مرحله بهره مند شــوند‪.‬‬ ‫یاداوری می شود که در این مرحله از قرعه کشی ‪ 147‬جام پر ازسکه‬ ‫طال (کمک هزینه) هریک معادل ‪500‬میلیــون ریال‪ 147 ،‬کمک‬ ‫هزینه خرید خودرو (داخلی) هریک به ارزش ‪250‬میلیون ریال‪147 ،‬‬ ‫کمک هزینه خرید فرش دستباف ایرانی هریک به ارزش ‪50‬میلیون‬ ‫ریال و ‪ 147‬کمک هزینه ســفر بــه عتبات عالیات هریــک به ارزش‬ ‫‪10‬میلیون ریال و ‪313/147‬جایزه نقدی هریک به ارزش ‪200‬هزار‬ ‫ریال به برندگان قرعه کشی این مرحله اهدا خواهد شد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫غالمحسین نیکخواه؛ سوداوری با وصول‬ ‫به موقع مطالبات محقق می شود‬ ‫مســئول پیگیری و وصول مطالبات حوزه یک تهران‪ ،‬روند وصــول مطالبات حوزه را رو‬ ‫به رشــد عنوان کرد و نتیجه وصول مطالبات به موقع را سوداوری شعب دانست‪ .‬غالمحسین‬ ‫نیکخواه هدف از برگزاری نشست پیگیری و وصول مطالبات را افزایش و بهبود فرایند وصول‬ ‫مطالبات معوق بیان کرد و گفت‪« :‬افزایش مطالبات معوق‪ ،‬عالوه بر زیان های متوالی توان‬ ‫وام دهی شعب را دچار مشکل خواهد کرد‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬تعدد پرونده ها مطالباتی فرایند‬ ‫وصول مطالبات را با کندی مواجه خواهد کرد‪ .‬ازاین رو تمامــی همکاران باید در روند وصول‬ ‫درگیر تا شعب با مشکل موجه نشوند‪ ».‬وی ضامن معتبر را تضمینی برای پرداخت تسهیالت‬ ‫مطمئن دانست و تصریح کرد‪« :‬وجود ضامن معتبر وصول به موقع مطالبات را افزایش می دهد‪.‬‬ ‫بنابراین همکاران در زمان تشکیل پرونده تسهیالتی باید به این امر توجه ویژه ای مبذول دارند‪».‬‬ ‫نیکخواه تعامل با مشتری را بهترین راهکار وصول مطالبات خواند و گفت‪« :‬وصول مطالبات‬ ‫باید با تعامالت با مشتریان افزایش یابد و شــرایط انان در نظر گرفته شــود‪ ».‬وی با تاکید بر‬ ‫توصیه های مدیرعامل در خصوص پیگیری مطالبات معوق‪ ،‬ماموریت دایره پیگیری و وصول‬ ‫مطالبات را افزایش بیشــتر وصولی ها خواند و اظهار داشت‪« :‬تالش تمامی همکاران در این‬ ‫زمینه ضروری است تا شاهد بهبود رشد وصول مطالبات و عدم ایجاد ان باشیم‪».‬‬ ‫برگزاری نمایشگاه عکس‬ ‫«من و دفاع مقدس»‬ ‫همزمان با اغاز هفته دفاع مقدس نمایشگاه عکس تحت عنوان «من و دفاع مقدس» در‬ ‫محل ساختمان حوزه مرکزی موسسه اعتباری کوثر برپا شده است‪ .‬به گزارش روابط عمومی‬ ‫موسسه اعتباری کوثر؛ زنده نگاهداشتن یاد و خاطره ارزش های دفاع مقدس در حقیقت تعظیم‪،‬‬ ‫تکریم و یادمان ملت سرافراز ایران اسالمی بر تمامی رشادت ها و شجاعت هاست‪.‬‬ ‫ضمن اینکه موسسه اعتباری کوثر به پیشــرفت خود در نظام بانکی کشور توجه و دقت‬ ‫کافی دارد‪ ،‬در کنار پیشرفت‪ ،‬عزت‪ ،‬اقتدار و اســتقالل به حفظ اصول و ارزش های اسالمی‬ ‫و انسانی نیز پایبند است‪ .‬این گزارش می افزاید‪« :‬در این راستا موسسه اعتباری کوثر در نیمه‬ ‫اول شهریور ماه ســال جاری طی فراخوانی از تمام همکاران موسســه که در دوران پرشکوه‬ ‫دفاع مقدس در مناطق عملیاتی حضور داشــتند‪ ،‬دعوت کرد تا نســبت به ارسال عکس های‬ ‫یادگاری خود اقدام کنند‪ ».‬بر اســاس این گزارش‪ ،‬از مجموع بیش از ‪ 80‬عکس ارســالی به‬ ‫مدیریت روابط عمومی و تبلیغات موسسه تعداد ‪ 60‬عکس انتخاب و در نمایشگاه عکس «من‬ ‫و دفاع مقدس» به تماشا گذاشته شده است‪ .‬شایان ذکر است‪ ،‬نمایشگاه عکس «من و دفاع‬ ‫مقدس» ویژه کارکنان موسسه اعتباری کوثر تا هشتم مهرماه در طبقه همکف ساختمان حوزه‬ ‫مرکزی موسسه دایر است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪328‬‬ ‫پاسخ مستند سازنده پروژه‬ ‫اطلس مال به ابهامات‬ ‫مطرح شده توسط سازمان‬ ‫میراثفرهنگی‬ ‫دکتر ســعید محمد‪ ،‬مدیرعامل شــرکت باغ فردوس‬ ‫ایرانیان (ســازنده پروژه اطلس مال) در نشست خبری که‬ ‫در محل خبرگزاری دانشــجویان ایران (ایسنا) برگزار شد‪،‬‬ ‫باتوجه به فضاسازی های غیرفنی و غیرمستدل علیه پروژه‬ ‫اطلس مال گفت‪« :‬ترک های دیوار کاخ صاحبقرانیه هیچ‬ ‫ارتباطی با پروژه اطلس مال نــدارد‪ ».‬وی تصریح کرد این‬ ‫فرضیه کــه عده ای بدون دلیــل فنی و بــدون مطالعات‪،‬‬ ‫ترک های کاخ را با احداث پروژه اطلس مال مرتبط کرده اند‪،‬‬ ‫به لحاظ علم مهندســی کامال مــردود و غیرقابل پذیرش‬ ‫اســت‪ ».‬وی افزود‪« :‬گفته شده اســت که قنواتی در زیر‬ ‫پروژه اطلس مال وجود داشته که پروژه انها را مسدود کرده و‬ ‫اب‪ ،‬پشت پروژه اطلس مال جمع شده و باعث نشست کاخ‬ ‫گردیده است‪ ،‬این در حالی است که مطالعات ژئوتکنیک‬ ‫و ابشناســی ما که در زمان طراحی و ســاخت پروژه توسط‬ ‫مشاورین ذیصالح انجام شــده و به صورت عینی در زمان‬ ‫ساخت هم مشاهده گردیده است‪ ،‬نشــان می دهد که نه‬ ‫تنها هیچ قناتی در محدوده اطلس مال وجود ندارد‪ ،‬بلکه‬ ‫حتی سطح اب زیرزمینی نیز در عمق حدود بیش از ‪ 65‬متر‬ ‫از ســطح زمین قرار دارد‪ ».‬مدیرعامل شرکت باغ فردوس‬ ‫ایرانیان در ادامه گفت‪« :‬کاخ صاحبقرانیه حدود ‪ 400‬متر‬ ‫از پروژه اطلس مال فاصله داشته و به لحاظ ارتفاع نیز حدود‬ ‫‪ 40‬متر باالتر از پروژه اطلس مال واقع شده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫بازگشــت اب ناشــی از برخورد با اطلس مال غیرممکن و‬ ‫محال است‪».‬‬ ‫همچنین وی تصریح کرد‪ ،‬شــبکه زهکشی اطراف‬ ‫پروژه اطلس مال و چاه زهکشی که در کف پارکینگ با عمق‬ ‫حدود ‪ 15‬متر تعبیه گردیده است‪ ،‬کامال خشک بوده و این‬ ‫امر بیانگر عدم وجود اب در اطراف پروژه اطلس مال است‪.‬‬ ‫وی که در بیان دیدگاه های کارشناسی خود از اطمینان الزم‬ ‫برخوردار بود از جامعه کارشناسی و مهندسی کشور دعوت‬ ‫کرد که از پروژه اطلس مال و وضعیت چاههای زهکش ان‬ ‫با حضور اصحاب رســانه بازدید به عمل اورند‪ .‬دکتر سعید‬ ‫محمد ضمن تکید براهمیت پاسخگویی به اصحاب رسانه‬ ‫و تنویر افکار عمومی بیان داشــت‪« :‬انتظار ما این اســت‬ ‫که قبل از رســانهای شــدن اینگونه موضوعات که بیشتر‬ ‫جنبه فنی دارد‪ ،‬باید طی جلســات کارشناسی نقطه نظرات‬ ‫طرفین تبیین شود و سپس در صورت برطرف نشدن مساله‬ ‫و احساس نیاز رسانه ای شود‪ .‬این در حالیست که تاکنون‬ ‫نه از طرف مسئوالن محترم ســازمان میراث فرهنگی و نه‬ ‫از طرف وزارت محترم راه و شهرســازی هیچگونه تماسی‬ ‫با ما گرفته نشــده اســت‪».‬وی تصریح کرد‪« :‬برای اینکه‬ ‫بتوان با قطعیت در مورد ترکهای کاخ صحبت کرد باید حتما‬ ‫مطالعات جامع و دقیقی توســط یک مشــاور ذی صالح و‬ ‫بی طرف صورت پذیرد و درحال حاضر هیچگونه اطالعات‬ ‫متقنــی در ایــن رابطه در دســترس نیســت‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫گسل های زیر منطقه کاخ‪ ،‬رانش زمین و یا طول عمر سازه‬ ‫کاخ همگی میتواند از دالیل ترکهای کاخ باشــند که پس‬ ‫از مطالعات می توان با دقت بیشــتری در مورد ان صحبت‬ ‫کرد‪ ».‬مدیرعامل شرکت یادشــده در پایان اعالم امادگی‬ ‫کرد که در جلســه مناظره فنی با مســئوالن سازمان میراث‬ ‫فرهنگی و در حضور اصحاب رســانه مســتندات فنی خود‬ ‫را ارائه و بی اســاس بودن ادعاها و اتهامات وارده را اثبات‬ ‫کند‪ .‬او همچنین اضافه کرد که سرمایه گذارانی که با تمام‬ ‫مشکالت پیشرو نسبت به اشتغال افرینی و توسعه اقتصاد‬ ‫شــهری و مقابله با رکود اقــدام مینمایند‪ ،‬انتظــار دارند که‬ ‫نهادهای مرتبط به انها مســاعدت نمایند نــه اینکه با رواج‬ ‫شایعات و حاشیه سازی پروژه موفق را دچار مشکل نمایند‪.‬‬