ماهنامه مثلث شماره 329

‫زلف ما را گره زدند‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست و نه‪17 /‬مهر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫نویسندگان مثلث در رثای‬ ‫اباعبدال ّله یادداشت هایی‬ ‫را نگاشته اند‬ ‫تو گو درباره زندگی شخصی‪ ،‬وضعیت مداحی‪ ،‬سیاست و اجتماع‬ ‫گف ‬ ‫خصوصی با‬ ‫عبدالرضا هاللی‬ ‫در این سالها محافظه کار تر شده ام ‪ /‬به دلیل عدم ارتباط و‬ ‫معاشرت زیاد روی من حساسیت وجود داشت‪ /‬نماینده‬ ‫عوام جامعه هستم ‪ /‬هر سال برای ما حاشیه درست‬ ‫می کنند‪ /‬مسئوالن در حوزه فرهنگ به وظیفه شان‬ ‫عمل نمی کنند ‪ /‬دوست دارم حاج قاسم به هیات ما‬ ‫بیاید ‪ /‬احمدی نژاد درکل دوران ریاست جمهوری اش‬ ‫بین ‪ 10‬تا ‪ 20‬میلیون به ما کمک کرد‬ ‫پوست اندازی پایداری‬ ‫تغییرات در جبهه پایداری‬ ‫چه معنایی دارد؟‬ ‫باید روحانی را به‬ ‫دوردومکشاند‬ ‫استراتژی انتخاباتی‬ ‫تو گو‬ ‫اصول گرایان درگف ‬ ‫با حسین طال‬ ‫عربستان تسلیم شد‬ ‫چرا دولت سعودی به طرح‬ ‫فریز نفتی رای مثبت داد؟‬ ‫هدیه پاییزی به روحانی‬ ‫ایا سرانجام‪ ،‬هواپیماهای‬ ‫امریکایی به ایران تحویل‬ ‫داده می شود؟‬ ‫پنهان کاری فدراسیون‬ ‫برگزاری دیدار ایران – کره جنوبی‬ ‫در روز تاسوعا جنجال افرین‬ ‫شده است‬ ‫سیدالشهداءاسالمرا‬ ‫زندهنگهداشتهاست‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫ایام شهادت ساالر شهیدان را تسلیت عرض می نماییم‪.‬‬ ‫واماقضیه‏ایکهاقافرمودندراجعبهمنبر‬ ‫و راجع به محراب‪ .‬ایــن را من باز هم گفته‏ام ـ‬ ‫اگر سانسور نشود! و اگر سانسور بشود‪ ،‬ممکن‬ ‫اســت من یک کار دیگــر بکنم ـ اســام را تا‬ ‫حاالیی که شما می‏بینید‪ ،‬اینجا ما نشسته‏ایم‪،‬‬ ‫سیدالشهدا زنده نگه داشته است‏سیدالشهدا‬ ‫ـ ســام‏ال ّل ‏ه علیه ـ تمام چیز خودشان را‪ ،‬همۀ‬ ‫جوانانخودشرا‪،‬همۀمالو َمنال‪،‬هرچهبود‪،‬‬ ‫هرچه داشــت ـ مال و َمنال که نداشت ـ هرچه‬ ‫داشت‪ ،‬جوان داشت‪ ،‬اصحاب داشت‪ ،‬در راه‬ ‫خدا داد و برای تقویت اسالم و مخالفت با ظلم قیام کرد‪[.‬در]‬ ‫مخالف با امپراتوری ان روز‪ ،‬که از امپراتوریهای اینجا زیادتر‬ ‫بود‪ ،‬قیام کرد در مقابل او با یک عدۀ قلیل‪ .‬و با این عدۀ قلیل‬ ‫در عین حالی که شهید شد‪ ،‬غلبه کرد‪ .‬غلبه کرد بر این دستگاه‬ ‫ظلم و شکست داد انها را‪ .‬ما که دنبالۀ او هستیم و مجالس عزا‬ ‫ازانوقت‪،‬بهامرحضرتصادقـسالم‏ال ّل ‏هعلیهـوبهسفارش‬ ‫ائمۀهدیـعلیهم‏السالمـمابپامی‏کنیماینمجالسعزارا‪،‬ما‬ ‫همانمسئلهراداریممی‏گوییم؛مقابلظلماست‪،‬مقابلظلم‬ ‫ستمکاران‪ .‬ما زنده نگه داشتیم‪ ،‬خطبای ما زنده نگه داشتند‪،‬‬ ‫قضیۀ کربال را؛ و زنده نگه داشــتند قضیۀ مقابلۀ یک دســتۀ‬ ‫کوچک اما با ایمان بزرگ را در مقابل یک رژیم طاغوتی بزرگ‪.‬‬ ‫گریهکردنبرشهید؛نگه‏داشتنزندهنگهداشتننهضتاست‬ ‫اینکه در روایت هست که کسی که گریه بکند یا بگریاند‪ ،‬یا به‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫نوبرانه مجلس دهم‬ ‫سفر ناقص‬ ‫هشدار به عربستان‬ ‫انتفاضه اینترنتی‬ ‫‪22- 29‬‬ ‫گفتارها‬ ‫میان دو اذر‬ ‫صد دانه زنجیر‬ ‫ناظمی برای گریاندن‬ ‫رمز و راز یک شایعه‬ ‫‪30- 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫پوست اندازی پایداری‬ ‫از ناب گرایی تا اصلح مقبول‬ ‫باید روحانی را به مرحله دوم کشاند‬ ‫نوگرایی در جبهه پایداری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫صورتگریه‏دارخودشرابکند‪،‬اینجزایشبهشتاست‪]6[.‬‬ ‫این برای این است که حتی انی که با صورت گریه‏دار خودش‬ ‫را‪ ،‬صورتــش را می‏کند یک حال حزن به خــودش می‏دهد و‬ ‫صورت گریه‏دار به خودش می‏دهد‪ ،‬این نهضت را دارد حفظ‬ ‫می‏کند؛ این نهضت امام حســین ـ ســام‏ال ّل ‏ه علیه ـ را حفظ‬ ‫می‏کند‪ .‬ملت ما را این مجالس حفظ کرده‪.‬‬ ‫افشاگری ظالم در مجالس سیدالشهداء‬ ‫بیخودنبودکهرضاخانـمامورینساواکرضاخانـتمام‬ ‫مجالس عزا را َق َ‬ ‫دَغن کردند‪ .‬این همین طوری نبود‪ .‬رضاخان‬ ‫همچو نبود که از اصل مخالف با این مسائل بشود‪ ،‬رضاخان‬ ‫ماموربود‪،‬ماموربود[برای]انهاییکهکارشناسبودند؛انهایی‬ ‫که ملتفت بودند مسائل را‪ .‬دشــمنهای ما‪ ،‬که مطالعه کرده‬ ‫بودند در حال ملتها و مطالعه کرده بودند در حال ملت‬ ‫شیعه‪ ،‬می‏دیدند انها که تا این مجالس هست و تا این‬ ‫ِ‬ ‫اییهایبرمظلومهستوتاانافشاگریظالم‬ ‫نوحه‏سر‬ ‫هست‪ ،‬نمی‏توانند برســند به مقاصد خودشان‪ .‬زمان‬ ‫رضاخان قدغن کردند‪ ،‬به طوری که تمام مجالس در‬ ‫ایران قدغن شد‪ ،‬کارهای خودشــان را انجام دادند‪.‬‬ ‫دست اهل منبر را‪ ،‬دست علما را بســتند و نگذاشتند‬ ‫که اینها تبلیغات خودشــان را بکنند؛ و انها تبلیغات را‬ ‫از ان طرف شروع کردند‪ ،‬و ما را به عقب راندند و تمام‬ ‫مخازن ما را به چپاول بردند‪ .‬در زمان محمدرضا هم به‬ ‫همین معنا‪ ،‬منتها با فرم دیگر‪ ،‬به فرم دیگر‪ ،‬نه با انطور‬ ‫سرنیزه‪ ،‬به یک جور دیگر‪ ،‬این طایفه را می‏خواستند‬ ‫کنار بگذارند‪.‬‬ ‫‪38- 47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حاشیه علیه متن‬ ‫تصمیم طبقه فقیر‬ ‫قذافی دوم‬ ‫کتاب قانون اقای اردوغان‬ ‫‪48-59‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫عربستان تسلیم شد‬ ‫سیگنال های اتش بس‬ ‫هدیه پاییزی به روحانی‬ ‫توافق بزرگ‬ ‫اختتامیه حاشیه ساز‬ ‫جایزه دادن به فیلم ما برای بعضی ها خطرناک می شد‬ ‫چرا باید نگران باشیم‬ ‫‪60-67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫حاشیه های مهم تر از متن‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫زلف ما را گره زدند‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و بیست و نه‪17 /‬مهر ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫نویسندگان مثلث در رثای‬ ‫اباعبداللّه یادداشتهایی‬ ‫را نگاشتهاند‬ ‫پنهانکاری فدراسیون‬ ‫برگزاری دیدار ایران – کره جنوبی‬ ‫در روز تاسوعا جنجالافرین‬ ‫شده است‬ ‫گفتوگو درباره زندگی شخصی‪ ،‬وضعیت مداحی‪ ،‬سیاست و اجتماع‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫خصوصی با‬ ‫عبدالرضا هاللی‬ ‫در این سالها محافظهکارتر شدهام ‪ /‬به دلیل عدمارتباط و‬ ‫معاشرت زیاد روی من حساسیت وجود داشت‪ /‬نماینده‬ ‫عوام جامعه هستم ‪ /‬هر سال برای ما حاشیه درست‬ ‫میکنند‪ /‬مسئوالن در حوزه فرهنگ به وظیفهشان‬ ‫عمل نمیکنند ‪ /‬دوست دارم حاج قاسم به هیات ما‬ ‫بیاید ‪ /‬احمدینژاد درکل دوران ریاستجمهوریاش‬ ‫بین ‪ 10‬تا ‪ 20‬میلیون به ما کمک کرد‬ ‫پوستاندازی پایداری‬ ‫تغییرات در جبهه پایداری‬ ‫چه معنایی دارد؟‬ ‫باید روحانی را به‬ ‫دوردومکشاند‬ ‫استراتژی انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان درگفتوگو‬ ‫با حسین طال‬ ‫عربستان تسلیم شد‬ ‫چرا دولت سعودی به طرح‬ ‫فریز نفتی رای مثبت داد؟‬ ‫هدیه پاییزی به روحانی‬ ‫ایا سرانجام‪ ،‬هواپیماهای‬ ‫امریکایی به ایران تحویل‬ ‫داده می شود؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شوک به مداخله گر‬ ‫خبرنامه‬ ‫معاون صدراعظم المان در ســخنانی مداخله جویانه قبــل از ورود به تهران‬ ‫ادعاهای نخ نما شــده غرب علیه ایران را تکرار کرد‪ .‬مسئله ای که موجب شد علی‬ ‫الریجانی و محمد جواد ظریف برنامه دیدار با او را لغو کنند‪ .‬در خبرنامه این هفته‬ ‫عالوهبراینموضوعبهمسائلیهمچونسخنانجنجالیظریفدرمجلس‪،‬شایعه‬ ‫کاندیداتوری صالحی و هشدار به عربستان سعودی پرداخته ایم‪.‬‬ ‫روز در تماس با من از سیاســت های ایران تشکر می کنند‪».‬‬ ‫ظریفهمچنیندربارهموضع گیریامریکادربرابرایرانپس‬ ‫از برجام گفت‪« :‬شما نگاه کنید هر روز وزیر خارجه امریکا در‬ ‫برابرموجیازانتقاددرامریکاقرارداردکهتوتبدیلبهفروشنده‬ ‫سیارایرانشده ای‪».‬درادامهکریمی قدوسیکه ترجیحداده‬ ‫بودسخنانشدردوبخشبیانشود‪،‬وقتیدوبارهپشت تریبون‬ ‫مجلسقرارگرفتخطاببهظریفگفت‪«:‬متاسفمکهیک‬ ‫دیپلمات ارشد این گونه با عصبانیت جواب نماینده ملت را با‬ ‫الفاظی که نمی خواهم بگویم اما در شان خودشان بود به ما‬ ‫گفتند‪».‬ویهمچنینخطاببهمطهریگفتشمابه عنوان‬ ‫رئیس جلســه‪ ،‬تذکری به اقای ظریف ندادید؟ که مطهری‬ ‫گفت‪«:‬شمابفرماییدمنبعداعرضمی کنم‪».‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ظریف عذرخواهی کرد‬ ‫محمدجوادظریفدرمجلسبهتندیبایکیازنمایندگانصحبتکرد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫نوبرانه مجلس دهم‬ ‫مجلسهفتهگذشتهیکجلسهجنجالیداشت‪.‬گویی‬ ‫فرقی نمی کند مجلس نهم باشــد یا دهــم‪ ،‬در هر صورت هر‬ ‫وقت پای محمد جواد ظریف به پارلمان می رسد یک مجادله‬ ‫به دنبالخواهدداشت‪.‬اواینباربرایپاسخبهسهسوالجواد‬ ‫کریمی قدوسینمایندهمردممشهدوکالتدربارهدلیلتغییر‬ ‫معاون عربی و افریقای پیشین وزارت خارجه‪ ،‬شرکت نکردن‬ ‫وی در نمایشگاه افسانه هولوکاست و ارائه نشدن واقعیت ها‬ ‫درگزارش های برجام به کمیسیون امنیت فراخوانده شده بود‬ ‫بهبهارستانرفتوطیسخنانیاظهارکرد‪«:‬امیرعبداللهیان‬ ‫به دلیل مشکل خانوادگی تصمیم گرفت ماموریت نرود حتی‬ ‫پیشنهادسفارتعمانبهویارائهشدوایشانبههمیندلیل‬ ‫نپذیرفت‪ .‬درباره هولوکاست ‪ ،‬اعتقاد شخصی من این است‬ ‫کهاینموضوعبهنفعمظلوم نماییرژیمغاصبصهیونیستی‬ ‫اســت و کمک به مردم مظلوم فلسطین نیســت‪ ».‬ظریف‬ ‫همچنین درباره سوال دیگر درخصوص اعالم واقعیت های‬ ‫برجام در گزارش وزارت خارجه گفت‪« :‬انچه ما گزارش دادیم‬ ‫گزارش همــه واقعیات اســت‪ ».‬وی در خصــوص موضوع‬ ‫بد عهدیطرفمقابلدربرجامنیزگفت‪«:‬وزارت خارجهیک‬ ‫دستگاه اجرایی است و هیات اجرایی برجام فراتر از وزارتخانه‬ ‫استووزیرتنهایکعضوانهیاتاستونظارتمی کند‪».‬‬ ‫پسازپایانبخشنخستاظهاراتظریفنمایندهسوال کننده‬ ‫در توضیحاتی تصریــح کرد‪« :‬انتظار بود وزیــر خارجه موارد‬ ‫نقض برجام و بدعهدی های امریکایی ها را به صورت شفاف‬ ‫به مجلس می گفتند‪ ».‬کریمی قدوسی خطاب به نمایندگان‬ ‫و ظریف گفت‪« :‬اقای سرمدی معاون اقای ظریف به اقای‬ ‫امیرعبداللهیانمی گویدمامی خواهیمیکشواجراکنیم ‪،‬تابه‬ ‫اینوسیلهبهمنطقهپیغامبدهیمکهسیاست هایمادرمنطقه‬ ‫موردبازنگریواقعمی شود‪».‬نمایندهمشهددرمجلسباتاکید‬ ‫براینکهادعایمطرحشدهازسویویمستنداستیاداورشد‪:‬‬ ‫«جابه جاکردنیکمسئول ‪،‬بهلحاظقانونیاختیاروزیراست‪،‬‬ ‫امادراینشرایطبرداشتنفردیکهدرعرصهمقاومتمنطقه‬ ‫این گونه موثر واقع می شــود ‪ ،‬نوعی برداشتن موانع از سر راه‬ ‫برجام‪ 2‬است‪».‬ویدربارهواکنشظریفبهبرگزارینمایشگاه‬ ‫هولوکاستنیزگفت‪«:‬ایناقداماتبهنفعرژیم صهیونیستی‬ ‫تماممی شودونهبرگزارینمایشگاه هایافسانههولوکاست‪».‬‬ ‫به دنبال این اظهارات ظریف برای ارائه توضیحات تکمیلی‬ ‫در پشت تریبون قرار گرفت و با صدایی بلند تر از قبل و لحنی‬ ‫عصبانیخطاببهکریمی قدوسیگفت‪«:‬چطوربهخودتان‬ ‫جرات می دهید در مجلس خالف بگویید‪ ».‬وی همچنین با‬ ‫اشارهبهکنایهاجرایشویپارلمانیخطاببهکریمی قدوسی‬ ‫واعالمخالفواقعبودناینادعاگفت‪«:‬چهکسیازصحبت‬ ‫خصوصی ســرمدی و امیرعبداللهیان به شــما گزارش داده‬ ‫است‪،‬منبرایحفظاحترامهمکارانمسکوتمی کنمواجازه‬ ‫نمی دهمهیچ کدامازهمکارانمموردسوالقراربگیرند‪».‬ویبا‬ ‫بیاناینکههیچکسیحقندارددربارهیککارگزارسیاستنظام‬ ‫به ما توصیه بکند‪ ،‬گفت‪« :‬با این تهمت ها‪ ،‬به دشمن اجازه‬ ‫می دهیدجرئتالطائالتگفتنپیداکند‪».‬ظریفیاداورشد‪:‬‬ ‫«واقعا متاسفم که کریمی قدوسی ا ز تریبون مجلس به دنیا‬ ‫اعالم می کند که وزیر خارجه ای که موظف است دستورات‬ ‫رهبر معظم انقــاب را اجرا کند ‪ ،‬زمینه ســاز تغییر سیاســت‬ ‫جمهوریاسالمیدرمنطقهاست‪».‬ویبااشارهبهاینکهاین‬ ‫حرف از هیچ کس پذیرفته نیست و هیچ کس چنین حقی را‬ ‫ندارد تصریح کرد‪« :‬تقاضا می کنم برای مالحظات زودگذر و‬ ‫کوچکسیاستداخلی ‪،‬وجههمبارزوانقالبیمناسباتخارجی‬ ‫جمهوری اسالمی در جهان را خدشــه دار نکنید‪ ».‬وزیر امور‬ ‫خارجهخاطرنشانکرد‪«:‬منخوشحالمکهمسئوالنمقاومت‬ ‫و نه جناب عالی از بنده تشکر می کنند‪ .‬خوشحالم که برادران‬ ‫بزرگوارمقاسمسلیمانی ‪،‬حسننصرا‪...‬ورمضانعبدا‪...‬هر‬ ‫پسازپایانصحبت هایکریمی قدوسی‪،‬مطهریبه‬ ‫وزیرامورخارجهنیزبهدلیلکلماتیکهتوهینبهمجلستلقی‬ ‫می شد تذکر داد و گفت‪« :‬تحث تاثیر فضای جلسه‪ ،‬برخی‬ ‫کلمات از اقایظریفهم صادرشدکهاحیاناتحقیر مجلس‬ ‫تلقی می شد‪ .‬کلماتی نباید اســتفاده شود که موجب تحقیر‬ ‫مجلس شود‪ ».‬وی با اشاره به این سخن ظریف که گفته بود‬ ‫«برایحفظاحتراماجازهنخواهمدادهیچیکازهمکارانمدر‬ ‫صحنمجلسموردسوالقرارگیرند»گفت‪«:‬هرنماینده ای‬ ‫ازاداستکهازمسئوالنسوالکند‪».‬مطهریگفت‪«:‬اقای‬ ‫ظریف هم یادداشتی نوشــتند که اگر صحبت های بنده را به‬ ‫دقتگوشکنید ‪،‬بندهتوهینینداشتموبههرحالاگربرداشت‬ ‫توهینشدهازنمایندگانعذرخواهیمی کنم‪».‬‬ ‫به دشمن «گرا» ندهید‬ ‫محمدجواد ظریف پــس از اعالم اقنــاع نمایندگان از‬ ‫ت تریبون قرار گرفت و اظهار کرد‪:‬‬ ‫پاسخ هایش بار دیگر پش ‬ ‫«بندهبههیچعنوانقصدتوهینبهمجلسراکهنماداحادملت‬ ‫هستندنداشتم‪.‬همچنینقصدتوهینبهاقایکریمی قدوسی‬ ‫را هم نداشــتم‪ ».‬وی افزود‪« :‬برای همه برادران و خواهران‬ ‫به عنوان نماد مردم ساالری جمهوری اسالمی احترام قائلم‪،‬‬ ‫فقطگفتمبهدشمن«گرا»ندهید‪».‬سرانجامپسازاظهارات‬ ‫ظریف‪ ،‬مطهری وارد یا وارد نبودن سه سوال کریمی قدوسی‬ ‫از وزیر امور خارجه و اینکه پاســخ های ظریف قانع کننده بود‬ ‫را به رای گذاشــت که نمایندگان مجلس شــورای اسالمی‬ ‫نیز بــا‪ 105‬رای (موافق ســوال)‪ 135،‬رای مخالف و‪ 9‬رای‬ ‫ممتنع از مجموع ‪ 254‬رای ماخوذه اعالم کردند که ســوال‬ ‫کریمی قدوســی از وزیر امور خارجه وارد نیست و پاسخ های‬ ‫ظریفقانع کنندهاست‪.‬‬ ‫چرا عصبانیت؟‬ ‫نکتهمهمدرموردجلسههفتهگذشتهمجلسایناست‬ ‫کهطبیعتاهرنماینده ایبر اساسقانونحقداردازوزراسوال‬ ‫کند‪ .‬وزیر نیز می بایست طبق قانون پاســخ ان نماینده را در‬ ‫موضوعطرحشدهبدهد‪.‬اینکهسوالموردنظربابطبعوزیر‬ ‫نبوده یا حاوی نقد و اعتراض به عملکردها باشد دلیلی برای‬ ‫ایننمی شودکهوزیرا زتریبونمجلساینچنینباعصبانیت‬ ‫با موضوع روبه رو شود‪ .‬اتفاقا در مورد اقای ظریف که تصاویر‬ ‫همراه با خنده از او در مواجهه با همتایان خارجی اش موجود‬ ‫است‪ ،‬انتظار این است که با ایرانی ها و هموطنان خود هم به‬ ‫همینشکلبرخوردکند‪.‬بهبیاندیگراینرفتارکهالبتهقبال‬ ‫نیزدیدهشدهبودچندانباجایگاهاقایوزیرهمخوانیندارد‪.‬‬ ‫صالحی‪ :‬نامزد نمی شوم‬ ‫نارضایتی هنرمندان از حکم‬ ‫پرونده پزشکی کیارستمی‬ ‫ انتفاضه اینترنتی‬ ‫استقبال سرد تهران از معاون صدراعظم المان‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫سفر ناقص‬ ‫‪1‬‬ ‫خودشمی گویداستقبالگرمبودهاماواقعیتایناست‬ ‫کهدومقاممهمایرانییعنیوزیرامورخارجهورئیسمجلس‬ ‫از دیدار با او خودداری کرده اند؛ یک اتفاق قابل توجه در سفر‬ ‫گابریل‪،‬وزیر اقتصــاد و معاون صدراعظم المــان به ایران‪.‬‬ ‫ماجرا از این قرار اســت که گابریل پیش از سفر به ایران طی‬ ‫مصاحبه ای با اشپیگل انالین بار دیگر ادعاهای مضحک و‬ ‫نخ نما شده غربی ها علیه ایران پیرامون مسائل حقوق بشری‬ ‫ونوعمواجههبارژیمغاصبصهیونیستیرامطرحکردهبود‪.‬‬ ‫این مقام المانی در مصاحبه مزبور با تکــرار ادعاهای حقوق‬ ‫بشریعلیهایران‪،‬اعالمکردهبودکهعالقه منداستپیرامون‬ ‫موضوعاتحقوقبشریوجنگدرسوریهبامقاماتایرانیبه‬ ‫رایزنیوتبادلنظربپردازد؛اوالبتهاینراهمگفتهکهایرانتنها‬ ‫زمانیمی تواندرابطه ایمتعارفودوستانهباالمانداشتهباشد‬ ‫کهحقبقاودواماسرائیلرابه رسمیتبشناسد!‬ ‫او پس از ســفر به تهران یک برنامه کاری تنظیم شده‬ ‫برای دیدارش داشت و قرار بود روز سه شنبه با علی الریجانی‬ ‫در مجلس شورای اسالمی دیدار کند؛ مالقاتی که البته لغو‬ ‫شــد‪ .‬در اظهارنظری در این مورد حسین امیرعبداللهیان در‬ ‫پاسخ به پرسش خبرنگاران گفت‪« :‬چرایی لغو دیدار از قبل‬ ‫تنظیم شــده دکتر الریجانی با «گابریل» کامال روشن است‬ ‫و نیاز به توضیح بیشتری ندارد‪ ».‬وی افزود‪« :‬حفظ مواضع‬ ‫اصولی و اســتقالل سیاســی کشــور برایمان امری حیاتی‬ ‫است‪».‬همزمان‪ ،‬روزنامه تاگس اشــپیگل المان در خبری‬ ‫نوشت که علی الریجانی‪ ،‬رئیس پارلمان کشورمان به دلیل‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫انتقادهای «زیگمار گابریل»‪ ،‬معــاون صدراعظم المان به‬ ‫شرایط حقوق بشر در ایران در سفرش به تهران دیدار با وی را‬ ‫ردکرد‪.‬روزنامهاستانداردالمانهمدرانتشارخبریدراینباره‬ ‫از لغو یکی از مهم ترین برنامه های کاری گابریل در سفرش‬ ‫به تهران که دیدار با رئیس پارلمان کشورمان بود خبرداد‪ .‬بعد‬ ‫از این ماجرا مالقات محمد جــواد ظریف هم با مقام المانی‬ ‫لغو شــد‪ .‬خبرگزاری رویترز نوشته اســت که به نظر می رسد‬ ‫لغو دیدار گابریل با این دو مقام ایرانی به واسطه اظهاراتش‬ ‫پیش و در طول ســفر به تهران صورت گرفته باشد‪ .‬گابریل‬ ‫پس از انکه دیدارش با «علــی الریجانی» رئیس مجلس و‬ ‫«محمد جواد ظریــف» وزیر امور خارجه ایران لغو شــد‪ ،‬به‬ ‫دیدار «اسحاق جهانگیری» معاون رئیس جمهور رفت‪ .‬اما‬ ‫زیگمار گابریل‪ ،‬معــاون صدر اعظم و وزیــر امور اقتصادی‬ ‫المان روز سه شنبه پس از بازگشــت از ایران‪ ،‬مدعی شد که‬ ‫خودداری رئیس مجلس ایــران از پذیــرش وی‪ ،‬مربوط به‬ ‫رقابت های انتخاباتی بوده اســت‪ .‬وی به خبرنگاران حاضر‬ ‫در هواپیمایش گفت‪«:‬این به واسطه رقابت های انتخاباتی‬ ‫داخلی ایران است‪.‬تصور می کنمکه به خوبی از من استقبال‬ ‫شــد‪ ،‬به خصوص در دیدارم با معاون رئیس جمهور‪ ».‬اما در‬ ‫اظهارنظری دیگر در این مورد ســخنگوی دولت گفت‪« :‬از‬ ‫اقای گابریل (وزیر اقتصاد و معاون صدراعظم المان) سوال‬ ‫کردمکهایاچنینجمله ایگفتید(اینکهایرانبایدبااسرائیل‬ ‫روابط عادی برقرار کند و این شرط ما برای عادی سازی روابط‬ ‫است)کهویگفتسخنانشتحریفشدهاست‪».‬‬ ‫‪ l‬سفرهای عجیب‬ ‫در حالی که یکی از چهره ها با توصیه‬ ‫رهبــری بــرای عدم حضــور در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال اینده مواجه شده‬ ‫اســت همچنان اکت هایی دارد که باتوجه‬ ‫بــه کارهــای رســانه ای برخــی حامیانش‬ ‫شبهه هایی را پدید اورده است‪.‬‬ ‫در این خصوص ذکر دو نکته‪ ،‬مهم به‬ ‫نظر می رسد‪.‬اول اینکه براساس اطالعات‬ ‫منتشر شــده‪ ،‬ســفر اســتانی این چهره به‬ ‫گرگان بعد از دیدار و شنیدن توصیه صورت‬ ‫گرفته و البتــه این موضوع محــل تامل و‬ ‫تاسف است‪ .‬دیگر اینکه حتی بعد از علنی‬ ‫شدن ماجرای دیدار و توصیه صورت گرفته‬ ‫باز یک ســفر دیگر هم انجام شــده‪ .‬نکته‬ ‫این اســت که حتما همه ازاد هستند که به‬ ‫هر نقطــه ای که می خواهند ســفر کنند اما‬ ‫سفرهای این چنینی و عکس انچنانی معنای‬ ‫دیگــری دارد و البته با کارهای رســانه ای‬ ‫ی مهمتر‬ ‫حامیان ایــن چهره حتمــا مفهوم ‬ ‫دارد‪ .‬ای کاش برخی دوستان والیت پذیری‬ ‫را نه در ادعا و مقام ســخن بلکــه در عمل‬ ‫ثابت کنند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫منافع ملی و حفظ حیثیت و جایگاه کشور ایجاب می کند که‬ ‫بدون مالحظه کاری‪ ،‬واکنش های از ســر قدرت و اقتدار به‬ ‫چنینگزافه گویی هاییصورتپذیرد‪.‬هراسازاینکهمواجهه‬ ‫اینچنینی موجب انزوای ما خواهد شــد حتما تصوری غلط و‬ ‫نادرســت و البته این رفتار مقتدرانه می تواند نشــانه ای باشد‬ ‫از جدیت ما برای حفظ منافع ملــی و حیثیت و جایگاه ملت و‬ ‫کشورمان‪ .‬هر چه هست به نظر می رسد لغو دیدارهای اقای‬ ‫ی کافی نبوده اما حتما قابل‬ ‫ظریف و الریجانی اگر چه اقدام ‬ ‫تقدیراست‪.‬‬ ‫همیشــه اینطور بوده کــه حرمت دو‬ ‫شهر مقدس ایران یعنی قم و مشهد رعایت‬ ‫شــده و برخی مســائل همچــون برگزاری‬ ‫کنســرت در این دو شــهر جایی نداشــته‬ ‫اســت‪ .‬اگر از ماجراهــای اخیــر در مورد‬ ‫اصرار دولتی ها برای اجرای کنسرت در قم‬ ‫بگذریم‪ ،‬برگزاری کنسرت در قم نشانه ای‬ ‫دیگــر از برخی سیاســت گذاری های غلط‬ ‫است و اگر با خوش بینی بگوییم عمدی در‬ ‫ان وجود نداشــته حتما از سر یک نااگاهی‬ ‫پرهزینه بوده است‪.‬‬ ‫نکته اما این است که برخی مسئوالن‬ ‫مربوطــه در اظهاراتــی عجیــب گفته اند‪:‬‬ ‫«انچه در قم اجرا شده‪ ،‬اصال کنسرت نبود‪،‬‬ ‫بلکه یک برنامه همخوانی بود»‪ .‬اما تصاویر‬ ‫منتشر شده از برنامه نشان می دهد که این‬ ‫ادعا چندان نمی تواند محل توجه باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد مســئوالن دولتی به‬ ‫جای ایجاد چالش کنســرت که گویا از ان‬ ‫دنبالکنش هایاجتماعیانتخاباتیهستند‬ ‫می بایست به مســائل عمده مورد خواست‬ ‫مردم توجه داشته باشند‪ .‬ضمن اینکه بهتر‬ ‫است برای چنین تاکتیک های انتخاباتی از‬ ‫دو شهر قم و مشهد صرف نظر کنند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪2‬‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬حرمت قم‬ ‫گستاخی یک گستاخ!‬ ‫این اولین بار نیســت که یک مقام غربی به خود اجازه‬ ‫می دهد درباره ایران زیاده گویی کند‪ .‬این بار گویی نوبت یک‬ ‫مقام المانی بوده اســت‪ .‬او پا را فراتر حد گذاشته و در اصول‬ ‫سیاست خارجی ایران دخالت کرده است‪ .‬واقعیت این است‬ ‫کهبرخیرفتارهایمداراگونهمقابلزیاده خواهی هایطرف‬ ‫مقابل موجب شده سخنانی از این دســت تکرار شود‪ .‬حتما‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫هشدار به عربستان‬ ‫به هیچ وجه به اب های سرزمینی ایران نزدیک نشوید‬ ‫‪1‬‬ ‫در پی تحرکات تنش افرین و تشــنج زایی های اخیر‬ ‫برخی از دولت هــا در منطقه خلیج فــارس و دریای عمان‬ ‫به ویژه تحرکات ســتیزه امیز و تنش جویانه در قالب برنامه‬ ‫ادعایی موسوم به رزمایش دولت سعودی‪ ،‬نیروی دریایی‬ ‫سپاه پاسداران انقالب اســامی بیانیه مهمی را هفته قبل‬ ‫صادر کرد‪ .‬نیروی دریایی ســپاه در این بیانیه به عربستان‬ ‫هشــدار داد به هیچ وجه به اب های ایران نزدیک نشوند‪.‬‬ ‫در این بیانیه امده‪« :‬به تمامی شــناورهایی که در رزمایش‬ ‫اعالمی عربستان سعودی حضور دارند‪ ،‬اعم از شناورهای‬ ‫نیــروی دریایی ســعودی و شــناورهای غیــر از ان اعالم‬ ‫می گردد؛ نیروی دریایی ســپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫اعتقاد دارد اصالتا این رزمایش مصداق مشــخصی برای‬ ‫تشــنج افرینی و کم کردن امنیــت پایــدار در خلیج فارس‬ ‫است‪ .‬به همین لحاظ عبور هیچ یک از شناورهای نظامی‬ ‫شــرکت کننده در رزمایــش اعالمی از اب های ســرزمینی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران مجاز نیســت و به هیچ وجهی به‬ ‫اب های سرزمینی جمهوری اسالمی نزدیک نشوید و حتی‬ ‫از اب های بین المللی نزدیک اب های سرزمینی جمهوری‬ ‫اســامی ایران عبور نکنید چرا که ما اعالم می داریم این‬ ‫عبور به هیچ وجه مصداق عبور بی ضرر نیست‪ ».‬بیانیه سپاه‬ ‫در رســانه های منطقه و جهان نیز بازتاب داشت؛ خصوصا‬ ‫ایــن بخش که به عربســتان هشــدار می داد «عبــور انها‬ ‫بی ضرر نخواهد بود»‪ .‬در پایان این بیانیه امده بود‪« :‬نیروی‬ ‫دریایی سپاه پاسداران اتقالب اسالمی و ارتش جمهوری‬ ‫اســامی ایران‪ ،‬برای تامیــن امنیت پایــدار خلیج فارس‬ ‫و تنگه هرمز در امادگی کامل به ســر می برنــد و با هرگونه‬ ‫حرکت‪ ،‬تالش و اقدام بــرای برهــم زدن ارامش و امنیت‬ ‫خلیج فارس و تنگه هرمز و دریای عمان مقابله متناســب و‬ ‫فوری انجام خواهد داد‪ ».‬گفتنی اســت‪ ،‬رزمایش موسوم‬ ‫به «سپر خلیج (فارس)‪ »۱‬روز سه شنبه گذشته در اب های‬ ‫خلیج فارس‪ ،‬تنگه هرمز و دریای عمان اغاز شد‪ .‬خبرگزاری‬ ‫رسمی عربستان گزارش داد که نیروی دریایی‪ ،‬قایق های‬ ‫تندرو و یگان هــای ویژه امنیــت دریایی در ایــن رزمایش‬ ‫مشــارکت دارند‪« .‬ماجد بن هزاع القحطانی» فرمانده این‬ ‫رزمایش مدعی شــد که هدف از رزمایــش ارتقای امادگی‬ ‫رزمی یگان های نیروی دریایی به منظور حفاظت از منافع‬ ‫عربستان در مقابل هرگونه تجاوز است‪.‬‬ ‫تغییر‬ ‫سیاست های‬ ‫استراتژیکایران‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ایا عربستان وارد فاز جدیدی‬ ‫می شود؟‬ ‫رزمایش جدید عربستان در خلیج فارس که با عنوان‬ ‫سپر خلیج (فارس)‪ »1‬برگزار می شود در راستای اقدامات‬ ‫تحریک امیز اخیر عربســتان در قبال ایــران قابل ارزیابی‬ ‫اســت‪ .‬عربســتان بعد از انکــه نتوانســت در عرصه های‬ ‫دیگر علیه ایران به پیروزی دســت پیدا کند حاال دست به‬ ‫اقدامات تحریک امیز زده است‪ .‬حکام ال سعود در ماجرای‬ ‫هسته ای تمایل نداشتند ایران بتواند با قدرت های جهانی‬ ‫به توافق برســد‪ .‬صرفنظر از همه مضراتی که این توافق‬ ‫برای عربستان داشت‪ ،‬انها در سال های پایانی دولت قبل‬ ‫توانسته بودند به مدد تحریم های ظالمانه نفتی سهم ایران‬ ‫را از بازار نفت به دست بیاورند و قصد نداشــتند این بازار را‬ ‫از دســت بدهند‪ .‬از همین رو حکام سعودی تالش زیادی‬ ‫کردند تا این توافق به انجام نرســد‪ .‬شــلعه ور کردن اتش‬ ‫جنگ در منطقه کــه ماهیت ان جنگ نیابتی بــا ایران بود‬ ‫از اقدامات دیگر این رژیم بود که تــاش می کرد ایران را‬ ‫وادار کند تا دست به اقدامی خالف عرف بین المللی بزند‪.‬‬ ‫اما نه تنها به این هدف نائل نشد‪ ،‬بلکه در این جنگ ها نیز‬ ‫ناموفق بود‪ .‬لشکر کشی عربستان به یمن در شرایط اسفبار‬ ‫نیروهای سعودی همچنان ادامه دارد و به باتالقی تبدیل‬ ‫شده که نه می توانند از ان خارج شوند و نه می توانند ان را به‬ ‫پایان برسانند‪ .‬از سوی دیگر حمایت های مالی‪ ،‬تسلیحاتی‬ ‫و نظامی عربستان از داعش در جنگ سوریه نیز نتوانسته‬ ‫حاصلی برای انها داشته باشد‪ .‬در موضع نفت نیز به ناچار‬ ‫موضع ایران را پذیرفتند و مجبور هستند از میزان تولید نفت‬ ‫خود بکاهند‪ .‬در این وضعیت است که مشاور فرهنگی سپاه‬ ‫هم ســخن از تغییر دکترین نظامی ایران می دهد‪ .‬مشاور‬ ‫رســانه ای فرمانده کل ســپاه می گوید‪« :‬دکترین نظامی‬ ‫جمهوری اسالمی از بازدارندگی دفاعی پس از دوران دفاع‬ ‫مقدس‪ ،‬به «بازدارندگی دفاعــی و تهاجمی» در وضعیت‬ ‫کنونی متحول شده است‪ ».‬تحولی که به نظر می رسد در‬ ‫راســتای تهدیدات منطقه ای ایران الزم و ضروری به نظر‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫واکنش ظریف به جایزه صلح نوبل‬ ‫احمدی نژادشهردارتهراننخواهدشد‬ ‫هشدارتابشبهاصالح طلبان‬ ‫محمدجواد ظریف با اشــاره به مصوبــه اخیر کنگره‬ ‫امریکا در خصوص عدم پرداخت پــول نقد به ایران گفت‪:‬‬ ‫«کنگره امریکا تا کنون چندین مصوبه علیه ایران داشته و‬ ‫‪ 50‬مصوبه دیگر نیز در نظر دارد که علیه ایران صادر کند‪».‬‬ ‫وی در خصوص علل چنین مصوباتــی گفت‪« :‬باید‬ ‫توضیح داد که این مصوبات به تصویب مجلس نمایندگان‬ ‫رسیده و هنوز مجلس ســنا ان را تایید نکرده است‪ .‬در ثانی‬ ‫بیشــترین هدف این گونه مصوبات ایجاد فضا علیه ایران‬ ‫است‪».‬‬ ‫وزیــر امــور خارجــه در‬ ‫واکنش به این سوال که ممکن‬ ‫اســت او به اتفاق جــان کری‬ ‫جایزه صلح نوبل را دریافت کند‪،‬‬ ‫با خنده گفت‪« :‬کجا جایزه نوبل‬ ‫را به ما می دهند!»‬ ‫یــک عضو ســابق حزب‬ ‫موتلفه معتقد است که شایعات‬ ‫درباره تالش احمدی نژاد برای‬ ‫شهردارشدندرتهران‪،‬بی مورد‬ ‫است و بر فرض که هواداران او‬ ‫دنبالبه دستگرفتنکرسی های‬ ‫شورایشهرتهرانباشندوموفق‬ ‫شــوند‪ ،‬اما احمدی نــژاد دنبال‬ ‫شهرداریتهراننخواهدبودبلکهاوبیشتربه«پدرخواندگی»‬ ‫جریان متبوع خــود و حتــی «پدرخواندگــی» در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می اندیشد‪ .‬روزنامه «ارمان» اورده است‪:‬‬ ‫مهندس امیررضا واعظ اشتیانی عضو ســابق حزب موتلفه‬ ‫اسالمی‪،‬معاونوزارتصنایعوقائممقامسازمانتربیت بدنی‬ ‫دردولتاحمدی نژاد‪،‬عضودومیندورهشورایشهرتهرانو‬ ‫مدیرعاملسابقباشگاهاستقاللتهراناست‪.‬‬ ‫نایــب ریس فراکســیون امید نســبت بــه پررنگ تر‬ ‫شدن اختالفات در جبهه اصالحات هشــدار داد و گفت‪:‬‬ ‫«اصالح طلبــان بایــد دورانــی کــه از مدار قــدرت خارج‬ ‫بودند و در اقلیت قرار داشــتند را به یاد بیاورند و خیلی غره‬ ‫نشوند‪».‬‬ ‫محمدرضا تابــش دربــاره رگه های پدرســاالری در‬ ‫اصالح طلبان گفته‪« :‬وقتی انســان در مــدار قدرت قرار‬ ‫می گیرد اگر مراقبت و مواظبت‬ ‫نکند ممکن است دچار ضعف‬ ‫حافظه شــود و دوران ســخت‬ ‫در اقلیت بودن را فراموش کند‬ ‫و تصمیمی بگیــرد که از ســر‬ ‫غــرور و نخوت باشــد که قطعا‬ ‫این تصمیم به ضرر انها خواهد‬ ‫بود‪».‬‬ ‫صالحی‪ :‬نامزد نمی شوم‬ ‫شایعه کاندیداتوری از کجا اغاز شد؟‬ ‫خبر مهمی که هفته پیش در رســانه ها منتشــر شد‬ ‫و بازتاب گسترده ای داشــت خبر مربوط به کاندیداتوری‬ ‫علی اکبــر صالحی بــرای انتخابــات ریاســت جمهوری‬ ‫بود‪ .‬این خبــر را اولین بــار عصر ایران منتشــر کرد‪ .‬این‬ ‫ســایت در خبر خود نوشــت که برخــی از منابــع اگاه در‬ ‫میان اصولگرایــان می گویند علی اکبــر صالحی یکی از‬ ‫گزینه های انها بــرای انتخابات ریاســت جمهوری اینده‬ ‫است» عصر ایران معتقد بود که شــماری از منابع اگاه به‬ ‫این رسانه گفته اند که جریان اصولگرایی برای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال اینده به دنبال نامزدی علی اکبر‬ ‫صالحی‪ ،‬رئیس سازمان انرژی اتمی است‪.‬‬ ‫براســاس شــنید ه های عصــر ایــران‪ ،‬برخــی از‬ ‫چهره های شــناخته شــده اصولگرا‪ ،‬صالحــی را بهترین‬ ‫گزینه از میان گزینه های موجود بــرای رقابت با روحانی‬ ‫می دانند‪.‬‬ ‫انها گفته اند که هنــوز رایزنی با صالحــی برای این‬ ‫موضوع اغاز نشده و اصولگرایان به دنبال رسیدن به یک‬ ‫وحدت نظر در جریان خود هســتند که بعد از ان گفت وگو‬ ‫با صالحی را اغــاز کنند‪ .‬از نظــر انهــا اصولگرایان برای‬ ‫انتخابات اینده ریاست جمهوری با فقر کاندیدای شاخص‬ ‫و پرطرفدار روبه رو هســتند به همین دلیل به دنبال گزینه‬ ‫جدیدی برای کاندیداتوری هستند‪.‬‬ ‫اما عمر این خبر بیشتر از ‪ 24‬ساعت نبود‪ .‬علی اکبر‬ ‫صالحی به سرعت ان را تکذیب و با انتشار بیانیه ای نکات‬ ‫جالبی را در مورد کاندیداتوری خودش بیان کرد‪.‬‬ ‫رئیس ســازمان انرژی اتمی با انتشــار این بیانیه به‬ ‫گمانه زنی ها پایان داد و نوشت‪« :‬بنا بر برخی گمانه زنی ها‬ ‫و تحلیل های سیاســی منتشر شــده در فضای مجازی و‬ ‫در ســطح رســانه های گروهی‪ ،‬اطالع یافتــم که بعضی‬ ‫عزیزان‪ ،‬نکاتی را مبنی بر احتمال نامزدی اینجانب جهت‬ ‫تصدی مقام ریاســت جمهوری اســامی ایــران مطرح‬ ‫کرده اند‪».‬‬ ‫صالحی در ادامه یاداور می شود‪« :‬نخست الزم به‬ ‫ذکر است که چنانچه این کمترین‪ ،‬چنین سودایی در سر‬ ‫داشــتم‪ ،‬زمانی پای در این کارزار می نهادم که شرایط و‬ ‫موقعیت برای حضــور در این میدان بــه مراتب فراهم تر‬ ‫بود‪ .‬امــا اینجانب هیــچ گاه خود را اراســته بــه هنر ها و‬ ‫ِ‬ ‫کماالت الزم برای احراز این مقام ندانسته ام و همچنان‬ ‫بر این عقیده استوارم‪».‬‬ ‫اشــاره صالحی به زمانی کــه «موقعیت و شــرایط‬ ‫برای حضــورش فراهم تر بود» به انتخابات ســال ‪ 92‬باز‬ ‫می گردد‪ .‬در اواسط تابستان سال ‪ 91‬و یک سال مانده به‬ ‫انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری‪ ،‬برخی از منابع‬ ‫خبری نزدیک به تیم دولت قبــل از احتمال کاندیداتوری‬ ‫صالحی برای انتخابات سخن گفتند‪ .‬این بحث تا مدت ها‬ ‫در محافل سیاســی ادامه داشــت‪ .‬به نظر می رســید که‬ ‫صالحی نیز برای تصدی چنین پســتی بی میل نیســت‪.‬‬ ‫تا اینکــه ورق بــرای احمدی نژادی ها به گونــه ای دیگر‬ ‫رقم خــورد و تصمیم گرفتند که بــرای ورود به انتخابات‪،‬‬ ‫از سیاست تک گزینه ای اســتفاده کنند‪ .‬از همین رو هیچ‬ ‫کدام از وزرای دولت احمدی نژاد برای انتخابات ثبت نام‬ ‫نکردند حتی انها که نامشــان همچون علی اکبر صالحی‬ ‫مطرح بود‪ .‬این موضوع را البته رحیمی نیز در نامه معروف‬ ‫خود به احمدی نــژاد درباره خــودش نیز اعــام کرد‪ .‬او‬ ‫احمدی ن‍ژاد را عامل اصلی معرفی کــرد که اجازه نداد او‬ ‫و دیگران بــرای ثبت نام به وزارت کشــور بروند و خودش‬ ‫مشایی را به وزارت کشور برد‪ .‬احمدی ن‍ژاد این سیاست را‬ ‫برای ان انتخاب کرده بود که مانع از ردصالحیت احتمالی‬ ‫مشایی شود‪ .‬اما محاسباتش غلط از اب درامد‪.‬‬ ‫صالحــی در بیانیه ای که صادر کرده اساســا رقابت‬ ‫با روحانی را خالف ادب دانســته و می نویســد‪« :‬افزون‬ ‫بر این‪ ،‬بنــده حضور در میــدان رقابت با ریاســت محترم‬ ‫جمهوری را خــاف اخالق و ِ‬ ‫ادب سیاســی تلقّی کرده و‬ ‫حد خود بشناســم‪ .‬هر اقدامی‬ ‫بر خود فرض می دانم که ّ‬ ‫ به وارونه انچه گفته شــد‪ ،‬خالف راه صواب و ِ‬ ‫نقض رای‬ ‫ظن‬ ‫اولی االلباب است‪ .‬ضمن سپاس و قدردانی از ُحسن ّ‬ ‫دوســتان‪ ،‬از درگاه یگانه هستی بخش مسئلت می کنم تا‬ ‫دولت خدمتگزار را در تداوم بخشــیدن به اقدامات موثر‬ ‫خود در پیشبرد اهداف نظام اسالمی مو ّفق دارد و این بندۀ‬ ‫ناچیز را در ادامه خدمت به میهن عزیز اســامی در سایۀ‬ ‫هدایت های رهبر فرزانه انقالب اسالمی و تدابیر ریاست‬ ‫محترم جمهوری یاری رساند‪».‬‬ ‫او بیانیه اش را با این ابیات به پایان می برد‪« :‬سینۀ‬ ‫تنگ من و بار غمِ او هیهـات ‪ِ /‬‬ ‫مرد این بار گران نیست ِ‬ ‫دل‬ ‫ِ‬ ‫مسکینم ‪ /‬من اگر رند خراباتم و گر زاهد شهر ‪ /‬این متاعم‬ ‫که همی بینی و کمتر زینم»‪.‬‬ ‫شمر زمانه ات را بشناس‬ ‫رونمایی از میزان درامد وزیران‬ ‫تکذیبکاندیداتوریضرغامی‬ ‫ضرغامی درباره شایعات‬ ‫مطرح مبنــی بر عــزم او برای‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات ‪96‬‬ ‫و حتی تاسیس ستادهایش در‬ ‫یکــی از خیابان های مشــهور‬ ‫تهران‪ ،‬گفت‪« :‬فعال برنامه ای‬ ‫برای کاندیداتوری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬ندارم‬ ‫و مهمترین وظیفه ای که در این مقطع احساس می کنم‪،‬‬ ‫تقویت جریان و نیروهای انقالبی است‪ ».‬وی با بیان اینکه‬ ‫وحدت نیروهای انقالب مهمترین مساله امروز کشور است‬ ‫و این اتحاد می تواند تمام تهدیــدات را به فرصت تبدیل و‬ ‫اهداف انقالب را با سرعت بیشــتری محقق کند‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬اگر ما ضربه ای خورده ایم یا می خوریم متاســفانه‬ ‫ناشی از تفرقه میان نیروهای جریان انقالب است بنابراین‬ ‫من امروز احساس وظیفه می کنم که برای تقویت جریان‬ ‫انقالب تالش کنم‪».‬‬ ‫مخالفتکواکبیانبافعالیت‬ ‫شورایعالیاصالح طلبان‬ ‫دبیرکل حزب مرد مساالری‬ ‫تاکید کرد که از نظر او ماموریت‬ ‫شــــورای سـیاست گـــذاری‬ ‫اصالح طلبــان پایــان یافتــه‬ ‫و بایــد اصالح طلبــان به فکر‬ ‫یک ســازکار و جدید انتخاباتی‬ ‫باشــند‪ .‬کواکبیان‪ ،‬عضو ارشد‬ ‫فراکســیون اصالح طلبــان‬ ‫مجلس درباره خروج برخــی احزاب اصالح طلب همچون‬ ‫حزب متبوعش از شــورای سیاســتگذاری اصالح طلبان‬ ‫گفت‪« :‬ان شــورا برای انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫بود و ماموریتــش پایان یافت بنابراین باید ســازوکار و فکر‬ ‫جدیدی به وجود اید‪».‬‬ ‫وی درباه پیوستن شماری از اعضای فراکسیون امید‬ ‫به شورای سیاست گذاری معتقد اســت‪« :‬نخیر این افراد‬ ‫قرار است به شورای هماهنگی اصالح طلبان معرفی شوند‬ ‫و ما ان را قبول داریم‪ ،‬البته هنوز تصمیم نهایی در این باره‬ ‫گرفته نشده است‪».‬‬ ‫اوجب واجبات از نظر ارشاد‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫به دنبال جریــان اجراى‬ ‫کنسرت در قم با حواشى زشت‬ ‫و نگران کننده اى که داشــت‪،‬‬ ‫ایت الله مکارم شیرازى مدیرکل‬ ‫ارشــاد قم را احضــار و ضمن‬ ‫اعتراض به ایــن جریان از وی‬ ‫توضیح خواســت که پاسخ ها‬ ‫قانع کننده نبود؛ هرچند نامبرده‬ ‫ضمن عذرخواهى تصریح کرد کــه هرگز اینگونه برنامه ها‬ ‫تکرار نخواهد شــد‪ .‬ایشــان گفتند‪« :‬گویا وزارت ارشــاد‬ ‫اجراى کنسرت را در همه شهرها و حتى در قم که قداست‬ ‫خاص ان بر هیچ کس پوشیده نیست‪ ،‬با ان حواشى زننده‬ ‫از واجب ترین واجبات خود مى شمرد که این همه روى ان‬ ‫پافشارى و سرمایه گذارى مى کنند و توجه ندارند که این کار‬ ‫سبب تضعیف دولت و فاصله گرفتن از مراجع دینى و اثار‬ ‫نامطلوب در برنامه های اینده می شود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حجت االســام نصرالله پژمانفر در نطق میان دستور‬ ‫مجلس با اشاره به حضور مداحان در مسائل سیاسی گفت‪:‬‬ ‫«اینکه برخی با ظاهر مقدس مابانه تالش دارنــد که از ورود‬ ‫ســخنرانان و منبریان و مداحان اهل بیت در مسائل سیاسی‬ ‫و روشــنگری و موضع گیری انها در هیات مذهبی و مســاجد‬ ‫جلوگیری کنند‪ ،‬این حرکت همان جریان ســکوالری اســت‬ ‫که دین را جدا از سیاست دانسته است‪ ».‬وی افزود‪« :‬اتفاقا‬ ‫تفاوتاسالمنابحسینیبااسالمیزیدیوامریکاییدرهمین‬ ‫رویکردها اســت که خودنمایی‬ ‫اســت‪ ».‬پژمانفر با تاکید بر این‬ ‫موضوع که مداحان باید مردم را‬ ‫باشمرهایزمانهخوداشناسازند‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬مداحــان مراقب‬ ‫باشند که در دام تشیع انگلیسی‬ ‫نیفتند‪».‬‬ ‫موســی الرضا ثروتــی‪،‬‬ ‫نماینده سابق مجلس شورای‬ ‫اســامی گفت و گویی اظهار‬ ‫داشت‪« :‬وزیر بهداشت کشور‬ ‫هندوستان شش برابر‪ ،‬فرانسه‬ ‫‪ ،7/5‬انگلستان ‪ 9‬برابر‪ ،‬امریکا‬ ‫‪ 13/5‬برابــر حداقل دســتمزد‬ ‫دریافت می کنند در صورتی که‬ ‫وزیر بهداشت ما ‪ 24/5‬برابر حداقل دستمزد دریافت می کند‬ ‫در صورتی که قانــون ان برای جمهوری اســامی ایران‬ ‫هفت برابر است‪ .‬متاسفانه اکنون یک وزیر وجود ندارد که‬ ‫زیر بیست میلیون حقوق دریافت کند و این اتفاق در دولت‬ ‫فعلی صورت گرفته اســت‪ ».‬بحث حقوق های نجومی در‬ ‫دولت همچنان ادامه دارد و هفته گذشته گزارشی از ان در‬ ‫مجلس نیز قرائت شد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار فرماندهان نیروی انتظامی با رهبر معظم انقالب‬ ‫بازدید قالیباف از مناطق محروم تهران‬ ‫مراسم تجلیل از ناشران نمایشگاه کتاب دفاع مقدس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪322‬‬ ‫دیدار وزیر کشور ایران با رئیس جمهور اذربایجان‬ ‫دیدار رئیس سرویس اطالعات عراق با الریجانی‬ ‫ظریف در مجلس‬ ‫ دیدار جنجالی وزیران اقتصاد ایران و المان‬ ‫ بدرقه رسمی روحانی جهت عزیمت به جنوب شرق اسیا‬ ‫سلفی با حاج اقا قرائتی‬ ‫مثلث | شماره ‪322‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫بازگشت ملی پوشان فوتسال از جام جهانی کلمبیا‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫انتفاضهاینترنتی‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬اقــای مرتضــی بانک جانشــین اجرایــی دفتر‬ ‫رئیس جمهورابرازداشتندکهمااخرنفهمیدیمنجومی‬ ‫ یعنیچه؟بهایشانعرضمی کنمنجومی یعنیدرامد‬ ‫یک ماه یک مدیر اشــرافی برابر با ‪10‬سال کار یک‬ ‫کارگر زحمتکش است که با هر نامالیمت اقتصادی‬ ‫دچار زیان می شود‪.‬‬ ‫‪l‬از اقای جهانگیری سوال می کنم اگر پیشخدمت‬ ‫منزلشماازمیوه هایخریدهشدهبرایخانههرچقدر‬ ‫برای خود بردارد حتی خارج از عرف‪ ،‬جرمی مرتکب‬ ‫نشــده و فقط باید میزان ان کاهش یابد؟! پس این‬ ‫همه ذکر داستان یعنی چه؟‬ ‫‪l‬اعالم بیگناهــی گیرنــدگان حقوق های نجومی‬ ‫ بی حرمتی بــه مردم اســت‪ .‬مردم حق دارنــد بدانند‬ ‫بیت المال به چه مصرفی می رسد‪.‬‬ ‫‪l‬قرارداد کارخانه ایــران خودرو با رنــو یک قرارداد‬ ‫سراسر زیان اســت‪ ،‬زیرا خط تولید محصوالتی که‬ ‫در این قرارداد مشخص شده‪ ،‬در کارخانه رنو فرانسه‬ ‫متوقف شده است‪.‬‬ ‫‪l‬نمی دانم اقای احمدی نژاد ارث پدری بعضی ها را‬ ‫خورده که هر روز ایشان را به زندان می فرستند؟ مدرک‬ ‫و سند دارند بروند شکایت کنند‪ .‬در همه دولت ها بودند‬ ‫افرادی که قانــون را دور زدند و با رانت و‪ ...‬فســاد‬ ‫اقتصادی درســت کردند حاال ایــن پول ها در جیب‬ ‫رئیس جمهور است؟‬ ‫‪l‬اقای وزیر محترم بهداشــت و درمان‪ ،‬چه کســی‬ ‫بایــد نرخ هــای وحشــتناک مراکــز ســونوگرافی و‬ ‫سی تی اسکن را اصالح و متعادل کند؟‬ ‫‪l‬برانکو باخــت به قشــقایی را فاجعــه می داند بعد‬ ‫طرفدارها می گویند احسنت به سیاست برانکو! شما‬ ‫خوشحال باشید!‬ ‫‪l‬در هفته مبارک ناجا خواستم از تالش زحمتکشان‬ ‫پلیس راه تشکر کنم‪.‬‬ ‫در اولین ســالگرد شــعله ور شــدن انتفاضه قدس‪،‬‬ ‫جوانان فلسطینی ساکن نوار غزه‪ ،‬انتفاضه از نوع دیگری را‬ ‫شروع و فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی را به میدانی‬ ‫برای مقاومت‪ ،‬دفــاع از ملت‬ ‫فلســطین‪ ،‬حمایت از انتفاضه‬ ‫قــدس و رویارویی با دشــمن‬ ‫صهیونیستی تبدیل کرده اند‪.‬‬ ‫جوانــان فلســطینی در‬ ‫برخــی مناطــق غــزه از جمله‬ ‫منطقــه «ارض الســرایا»‬ ‫هسته هایی را تشــکیل داده و‬ ‫با استفاده از امکانات اینترنتی‬ ‫پیام هایی را دربــاره حمایت از‬ ‫انتفاضــه قــدس و همچنیــن‬ ‫کشتار مردم فلسطین در ایست‬ ‫و بازرســی ها به دست سربازان‬ ‫صهیونیســت در کرانه باختری و ظلم های تحمیل شده بر‬ ‫اهالی قدس‪ ،‬اماده و منتشر می کنند‪.‬‬ ‫«محمد لبــد»‪ ،‬ســخنگوی یــک گــروه از جوانان‬ ‫فلســطینی مدافع قدس درگفت وگویی در ایــن باره تاکید‬ ‫کرد که باید از طریق «انتفاضه اینترنتی» صدای خود را به‬ ‫گوش جهان خارج برســانیم و به همه اعالم کنیم که ملت‬ ‫فلسطین تحت اشــغال‪ ،‬خواهان امنیت و صلح است وما‬ ‫می توانیم حقوق سلب شده خود را از همه راه های قانونی‬ ‫مانند رسانه ای و بین المللی بازپس بگیریم‪.‬‬ ‫لبد گفت‪« :‬شــبکه های ارتباط جمعی تاثیر بســیار‬ ‫زیادی در افشا و رسواسازی جنایت های رژیم صهیونیستی‬ ‫به ویژه در رابطه با تحوالت انتفاضه قدس در کرانه باختری‬ ‫دارنــد و همین مســاله باعث شــد تــا رژیم صهیونیســتی‬ ‫صفحه های بسیاری از فعاالن رسانه ای فلسطینی را مسدود‬ ‫و انها را هک کند‪».‬‬ ‫عملیــات فداکارانه علیه شهرک نشــینان و نظامیان‬ ‫اشغالگر صهیونیست توسط جوانان فلسطینی با استفاده‬ ‫از سالح ســرد و در مقابل اعدام های خیابانی فلسطینی ها‬ ‫به بهانه تالش برای حمله با ســاح ســرد‪ ،‬مشخصه بارز‬ ‫انتفاضه قدس است‪.‬‬ ‫روایت اشنا ازیک البی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪l‬اقای کریمی قدوسی! بهتر است برای مشکالت‬ ‫ســهامداران که تعدادشان هم زیاد اســت از جمله‬ ‫میزان و پدیده صحبت کنید‪ ،‬حاشیه سازی دردی از‬ ‫مردم را دوا نمی کند‪.‬‬ ‫‪l‬چه خوب اســت که بعضی از مســئوالن و ریاست‬ ‫طلب ها‪ ،‬به جای رقابت برای رسیدن به ریاست کمی‬ ‫هم به فکر خدمت به خلق خدا باشند‪ .‬دوران ریاست‬ ‫چند روزه است و اخرت جاویدان‪.‬‬ ‫‪ l‬مسئوالن وزارت علوم در خصوص حذف تعدادی‬ ‫از گرایش های رشته مهندسی هسته ای به ویژه رشته‬ ‫گداخت از دفترچه انتخاب رشــته دکترای سال ‪96‬‬ ‫توضیح دهند‪.‬‬ ‫«خالد صافی»‪ ،‬مسئول هماهنگی تبلیغات اینترنتی‬ ‫یک کمپین ضد صهیونیســتی هم دراین باره توضیح داد‬ ‫که پدیده انتفاضــه اینترنتی بزرگترین جنبــش از این نوع‬ ‫در فلسطین اســت که از همه‬ ‫رده های سنی در ان مشارکت‬ ‫دارنــد و جوانــان اهــل غــزه‬ ‫از ایــن طریق توانســته اند در‬ ‫کنار انتفاضه میدانی در کرانه‬ ‫باختری حضور یابند‪.‬‬ ‫صافی افــزود‪ :‬انتفاضه‬ ‫اینترنتــی در چارچــوب‬ ‫جهــاد و مقاومــت علیــه‬ ‫رژیم صهیونیســتی اســت که‬ ‫برای اثبات وفاداری به شهدای‬ ‫انتفاضه قــدس و ارمان های‬ ‫ملت فلسطین انجام می گیرد‪.‬‬ ‫وی تاکیــد کرد کــه انتفاضــه مختص یــک نقطه‬ ‫جغرافیایی خاص نیست‪ ،‬بلکه مربوط به همه فلسطینی ها‬ ‫است و همه باید در ان مشارکت کنند‪.‬‬ ‫«امل عمار» از نویســندگاه پیام هــای اینترنتی هم‬ ‫در ارتباط بــا این کمپین معتقد اســت‪« :‬تبلیغات اینترنتی‬ ‫از طریق شــبکه های ارتبــاط جمعی توانســته مخاطبان‬ ‫زیادی در داخل و خارج فلســطین و جهان عرب پیدا کند‬ ‫و محتوای این تبلیغات قادر اســت افکارعمومی را به خود‬ ‫معطوف کند‪».‬‬ ‫عمار افزود‪« :‬ما جوانان اهل غزه از نقاط مختلف به‬ ‫محل کمپین امده ایم تا در اولین ســالگرد انتفاضه قدس‬ ‫همراهی خود را با ان نشــان دهیم و به مردم فلســطین در‬ ‫کرانه باختری این پیام را بدهیم که روح و جان ما در کنار و‬ ‫همراه انان است و می خواهیم توجه جهان عرب و اسالم را‬ ‫به قدس و مسجد االقصی جلب کنیم‪».‬‬ ‫رژیم صهیونیســتی تاکنــون ده ها فلســطینی را در‬ ‫کرانه باختری و قدس به اتهــام تحریک افکار عمومی از‬ ‫طریق شــبکه های ارتباط جمعی بازداشــت کرده و از انها‬ ‫تعهد گرفته است تا دوباره از این شــبکه ها علیه این رژیم‬ ‫استفاده نکنند‪.‬‬ ‫نظر ضرغامی درباره مناظره‬ ‫نارضایتی هنرمندان از حکم‬ ‫پرونده پزشکی کیارستمی‬ ‫انتشار حکم اولیه دادگاه درباره پرونده پزشکی عباس‬ ‫کیارستمی کارگردان صاحب نام ایرانی در رسانه ها‪ ،‬با ابراز‬ ‫نارضایتی و اعتراض شماری از هنرمندان به ویژه در فضای‬ ‫مجازی روبه رو شده است‪.‬‬ ‫عباس کیارســتمی‪ ،‬فیلمســاز صاحب نام ایرانی در‬ ‫تاریخ‪ ۱۷‬اسفند ماه‪ ۹۴‬به علت بیماری سختی در بیمارستان‬ ‫جم تهران بستری شــد و پس از چهار مرحله عمل جراحی‬ ‫و پــس از ترخیــص از این بیمارســتان‪ ،‬مجــددا در تاریخ‬ ‫‪ ۱۱‬اردیبهشت ماه ‪ ۹۵‬در بیمارســتان مذکور بستری شد و‬ ‫به دنبال بهبودپیدا نکردن جهت ادامه سیر درمانی به کشور‬ ‫فرانسه منتقل شــد که در تاریخ ‪ ۱۴‬تیر ماه ‪ ۹۵‬در پاریس از‬ ‫دنیا رفت‪.‬‬ ‫پس از درگذشت کیارســتمی‪ ،‬خانواده وی با حمایت‬ ‫برخی هنرمندان صاحب نام از اهمال و تخلف های درمانی‬ ‫صورت گرفته در روند درمان وی شکایت کردند و سرانجام با‬ ‫دستور وزیر بهداشت و درمان و اموزش پزشکی‪ ،‬پرونده ای‬ ‫در این زمینه در سازمان نظام پزشــکی مفتوح شد و هیات‬ ‫بدوی انتظامی نظام پزشکی که یک ساختار انتظامی صنفی‬ ‫به شمار می رود‪ ،‬سرانجام‪ ،‬رای خود را اعالم کرد؛ رایی که‬ ‫امروز رسانه ای شد‪.‬‬ ‫بر اساس این حکم که از نظر کارشناسان‪ ،‬یک رای‬ ‫بدوی و اولیه به شمار می رود و قابل اعتراض است‪ ،‬پزشک‬ ‫معالج به سه ماه مح رومیت از مطب‪ ،‬تنها در محل ارتکاب‬ ‫تخلف (بیمارستان جم) محکوم شده است‪.‬‬ ‫انتشار حکم پرونده پزشکی عباس کیارستمی واکنش‬ ‫و اعتراض جمعی از هنرمندان به خصوص سینماگران را به‬ ‫همراه داشته است‪.‬‬ ‫شایع ه دستگاه قند خون‬ ‫هشدار انتخاباتی هاشمی به حامیان دولت‬ ‫روزنامه ارمان در گفت وگو با محســن رهامی با عنوان «هشدار‬ ‫ی هاشمی به حامیان دولت» به نقل از وی نوشت‪« :‬ایت الله‬ ‫انتخابات ‬ ‫هاشمی جریانی را در فضای سیاسی نمایندگی می کند که هم در جریان‬ ‫اصالحات دارای پایگاه اســت و هم اینکه دارای پشــتوانه اجتماعی‬ ‫اصولگرایی است‪ .‬به همین دلیل ایشان از قدرت مانور باالیی در بین‬ ‫جریان های سیاسی برخوردار است‪ .‬در شرایط کنونی ایت الله هاشمی‬ ‫تالش زیادی از خود نشان می دهند که مانع از تشتت و چنددستگی در‬ ‫بین حامیان اقای روحانی شوند‪ .‬به همین دلیل نیز جلسات مختلفی با‬ ‫بازاریان‪ ،‬تکنوکرات ها و اقشار مختلف مردم برگزار می کنند تا به این وسیله دیدگاه های وحدت افرین خود را در انتخابات‬ ‫تشریحوتببینکنند‪.‬درنتیجهایناحتمالنیزوجودخواهدداشتکهایت اللههاشمیجلساتومذاکراتیرابابزرگانجریان‬ ‫اصولگرایی در راستای حمایت از اقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری اینده برگزار کند‪ .‬البته شنیده های ما حاکی‬ ‫از ان است که ایشان جلســاتی نیز با برخی از بزرگان اصولگرایی داشته و در این جلسات تالش کرده استدالل های الزم‬ ‫برای ادامه مدیریت اقای روحانی در کشور را برای بزرگان جریان اصولگرایی تبیین کند‪ ».‬رهامی همچنین از دیدار باهنر و‬ ‫قالیباف سخن گفته و توضیح می دهد‪« :‬از سوی دیگر به تازگی برخی جلسات نیز بین اصالح طلبان و اقای باهنر و نزدیکان‬ ‫اقای قالیباف درباره انتخابات ریاست جمهوری اینده برگزار شده که در این جلسات طرفین دیدگاه های خود را درباره کیفیت‬ ‫حضور در انتخابات ریاست جمهوری بیان کرده اند‪ .‬به نظر می رسد برخی از اصولگرایان معتدل نیز مانند اصالح طلبان و‬ ‫ایت الله هاشمی نگران بازگشت کشور به وضعیت دوران احمدی نژاد یا رویکردی شبیه به رویکرد ایشان هستند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل عقالی هر دو جریان سیاسی به دنبال این مساله هستند که مانع از بازگشت کشور به دوران پرخطر گذشته شوند‪» .‬‬ ‫انتقاد دوباره به کرسنت‬ ‫روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان « محکوم فساد ده ها میلیارد‬ ‫دالری طلبکار شــد!» نوشــت‪« :‬با روی کار امدن دوباره زنگنه‪ ،‬پرونده‬ ‫قرار داد کرســنت که با شــکایت طرف اماراتی در دادگاه الهه در دست‬ ‫بررسی بود‪ ،‬در وضعیت بسیار بدی قرار گرفت‪ ،‬به نحوی که برخی اخبار‬ ‫از محکومیت بیش از چهل میلیارد دالری ایران در دادگاه الهه حکایت‬ ‫می کند! در داخل اما زنگنه به همان تیم ســابق که منشــا قرار دادهای‬ ‫الوده و فاسد بودند رجوع کرد! وی حتی بعد از انکه تیمش به دلیل فساد‬ ‫عظیم کرســنت به انفصال از خدمات دولتی محکوم شــدند‪ ،‬بازهم به‬ ‫قانون تمکین نکرد و انها را بر کنار نکرد! و البته هیچ کس در قوه قضاییه یا دیگر دستگاه ها معترض او نشد!» کیهان در‬ ‫ادامه می نویسد‪« :‬یاداور می شود با رای دیوان عالی کشور حکم محکومیت و انفصال از خدمات دولتی اقای علی کاردر‪،‬‬ ‫مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و دیگر اعضای هیات مدیره این شرکت در دوره اول وزارت مهندس زنگنه یک ماه پیش‬ ‫تایید شد‪ .‬به گزارش نفت نیوز این حکم که در ارتباط با قرارداد کرسنت صادر شد‪ ،‬قطعی است و هیچ مرجعی در سه قوه‬ ‫نمی تواند ان را نقض کند‪ .‬براساس این گزارش با تالش مستمر قوه قضاییه فساد در پرونده قرارداد کرسنت برای دادگاه‬ ‫الهه ثابت شد‪ .‬پیگیری قوه قضاییه برای کشف اسناد توسط پلیس ضد فساد انگلیس (‪ )FSO‬در دفتر عباس یزدان پناه و‬ ‫جمع اوری اسناد در بانک های خارجی نقش موثری در اثبات فساد در این قرارداد برای دادگاه الهه داشت‪ .‬انعکاس احکام‬ ‫انتصاب این مدیران به دادگاه الهه تاثیر نامطلوبی برای ایران و به نفع طرف اماراتی داشت‪ .‬انها می گویند اگر این افراد‬ ‫محکوم شدند چرا مجددا در پست های دولتی به کار گرفته شدند!»‬ ‫تخلف هزار میلیارد تومانی‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫روزنامه وطن امروز در گزارش نخســت روز چهارشنبه خود با تیتر‬ ‫«تخلف هزار میلیارد تومانی» نوشــت‪« :‬دادســتان تهــران جزئیات‬ ‫جدیدی از ابعاد فســاد در بانک ملت و همچنین روند پیگیری تخلفات‬ ‫در این بانک را اعالم کرد‪ .‬جعفری دولت ابادی از پرداخت حدود هزار‬ ‫میلیارد تومان در این پرونده برخالف مقــررات گفت که این تخلفات‬ ‫منجر به بازداشت ‪ 5‬تن شده است‪ ».‬به گزارش «وطن امروز» ماجرای‬ ‫فساد بانک ملت به اوایل سال جاری و انتشار فیش های نجومی مدیران‬ ‫دولتی بازمی گــردد‪ .‬یکی از ایــن فیش های نجومی مربــوط به علی‬ ‫رستگارسرخه‪ ،‬مدیرعامل بانک ملت بود که ماهانه به طور متوسط ‪ 37‬میلیون حقوق دریافت می کرد‪ .‬هر چند انتقادات‬ ‫به دولت درباره این پرداخت ها باعث شد علی رستگار از سمت خود استعفا کند اما انتشار اسنادی از دریافتی ‪ 1/4‬میلیارد‬ ‫تومانی رستگار و پاداش ‪ 125‬هزار دالری بابت حضور در ‪ 16‬جلسه توسط خبرگزاری تسنیم‪ ،‬ابهامات اساسی درباره این‬ ‫فرد نزدیک به حسین فریدون و اقداماتش در بانک ملت ایجاد کرد‪ .‬چند هفته بعد اما سازمان اطالعات سپاه در ‪ 29‬تیر‬ ‫با انتشار اطالعیه ای از تشکیل یک باند ســازمان یافته بانکی خبر داد و اعالم کرد علی رستگارسرخه را به دستور مراجع‬ ‫قضایی به عنوان یکی از اعضای این باند که دارای «فعالیت گســترده» بوده‪ ،‬بازداشت کرده است‪ .‬سازمان اطالعات‬ ‫سپاه عالوه بر رستگار‪ ،‬معاون بین الملل وی را نیز دستگیر کرد تا شائبه ها درباره انتقال منابع مالی به خارج کشور تقویت‬ ‫شود‪ .‬براساس این گزارش‪ ،‬جعفری دولت ابادی‪ ،‬دادســتان تهران جزئیات جدیدی را از تخلفات صورت گرفته در این‬ ‫بانک و اقدامات انجام شده تشریح کرد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تقریبا چند ســالی اســت که همین موقع ها مطلبی با‬ ‫عنوان انتقال ویروس ایدز از طریق دستگاه تست قند خون‬ ‫در فضای مجازی منتشر می شود‪ .‬متن این شایعه به شرح‬ ‫زیر اســت‪« :‬لطفا در همه گروه ها اعالم کنید که اگرافراد‬ ‫ناشناس در منزل شما امده و گفت که از طرف دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی امدیم برای تست قندخون رایگان‪ ،‬سریع با پلیس‬ ‫تماس بگیرید چون ویروس ایــدز رااز این طریق وارد بدن‬ ‫افراد می کنند‪ .‬لطفا اطالع رسانی کنید به نظر می رسد که‬ ‫عناصر داعش هستند‪ .‬فقط زود!»‬ ‫اما برای شفاف ســازی در مورد این شــایعه ذکر چند‬ ‫نکته الزم است‪:‬‬ ‫‪ .1‬همان طور کــه می دانید ویروس ایــدز در محیط‬ ‫خارج‪ ،‬از چند ثانیه تا چند دقیقه بیشتر زنده نمی ماند‪.‬‬ ‫‪ .2‬امکان انتقال ویروس ایدز با تست قند خون حدود‬ ‫‪ 3‬درصد و تقریبا غیر ممکن است‪ .‬خصوصا که سوزن تست‬ ‫قند خون عمیق وارد بدن فرد نمی شود‪.‬‬ ‫‪ .3‬در صورت مشــاهده چنین مــوردی باید به پلیس‬ ‫اطالع داد اما نکته اینجاست که این مطلب صحت ندارد و‬ ‫صرفا برای ایجاد نگرانی در سطح جامعه منتشر شده است‪.‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫گفت و گو با عبدالرضا هاللی‬ ‫گف ‬ ‫توگویویژه‬ ‫هیاتهایعزادارییکیازاجتماعاتمردمیدرجوامعشیعیهستندکهمیتوانانرازمینه ساز‬ ‫ترویج تفکرات و اندیشه های گوناگون سیاســی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی دانســت‪ .‬در این میان البته‬ ‫سلیقه هایمتفاوتیبرایبرپاییهیاتهایعزاداریوجودداردکههریکازانهانمادیازتفکراتمتنوع‬ ‫اجتماعیهستند‪.‬یکیازاینمسائلرامیتوانسیاسیبودنیانبودنهیاتهادانست؛موضوعیکه‬ ‫نظراتمتفاوتیپیرامونانوجوددارد‪.‬‬ ‫خصوصی با عبدالرضا هاللی‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪323‬‬ ‫تو گو درباره زندگیشخصی‪،‬وضعیتمداحی‪،‬سیاستواجتماع‬ ‫گف ‬ ‫گف ‬ ‫توگویویژه‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫گفت وگو‬ ‫از خودتان شروع کنیم‪ .‬چقدر با عبدالرضا هاللی‬ ‫‪ ۱۵‬سال پیش تفاوت کرده اید؟‬ ‫طبیعتا ســن که باالتر می رود هم احتیاط بیشــتر‬ ‫می شــود و هم درصد حرف گوش کردن و توجه به اطراف‬ ‫افزایش پیدا می کند‪ .‬ارتباطمان در این سال ها بیشتر شد و‬ ‫از تجربیات افراد دیگری کــه در این حوزه فعالیت می کنند‬ ‫استفاده کردیم‪ .‬فکر می کنم اگر نظر امام حسین(ع) باشد‪،‬‬ ‫روند مثبت و رو به جلویی داشته ایم‪.‬‬ ‫محافظه کارتر شده اید؟‬ ‫صد درصد‪.‬‬ ‫در چه بخش هایی؟‬ ‫در بســیاری از بخش ها اتفاقی کــه باید می افتاد‪،‬‬ ‫رخ داده اســت‪ .‬جریانی که باید شــروع می شــد نسبت به‬ ‫نحوه عزاداری و توجه بیشــتر به جوان ها‪ ،‬ان قالب ایجاد‬ ‫شد‪ .‬شاید توان ما قدری کمتر شده باشد اما فکر می کنم که‬ ‫درصد زیادی از اجتماع و جامعه این ســبک و سیاق را باور‬ ‫کرده اند و اعتماد دارند‪ .‬نتیجــه این اتفاق این بود که افراد‬ ‫زیادی جذب دستگاه امام حسین(ع) شدند‪.‬‬ ‫اوایل قدری حساسیت روی شما زیاد بود‪ .‬دلیلش‬ ‫چه بود؟ این مســاله به خود شــما برمی گشت یا‬ ‫طرف مقابل را هم مقصر می دانید؟‬ ‫بخشی از مشکل به دلیل عدم ارتباط بود و ارتباط ما‬ ‫در ان ایام کم بود‪ .‬البته این مساله عمدی نبود؛ چراکه ما با‬ ‫بسیاری از افراد ارتباط نداشتیم و به انها دسترسی نداشتیم‪.‬‬ ‫مرکز خاصی هم نبود که بشــود تبادل نظر کرد که ضعف ها‬ ‫مشخص شود و بتوانیم نقاط قوت را تقویت کنیم‪ .‬مجموعا‬ ‫نظر و نگاهی که دیگران داشتند تغییر کرد‪.‬‬ ‫چگونه تغییر کرد؟ خودتان موثر بودید؟‬ ‫قطعا خودم هم موثر بــودم و عالقه ای که جوانان‬ ‫نسبت به هیات نشان دادند‪ ،‬انها را مجاب کرد دقت بیشتری‬ ‫داشته باشند و روی این مساله بیشتر تمرکز کنند‪.‬‬ ‫در ابتــدای فعالیــت شــما در حــوزه مداحــی‪،‬‬ ‫بسیاری از قدیمی های این عرصه نسبت به شما‬ ‫حساســیت نشــان می دادند که از کجا امده اید و‬ ‫من هم به خاطر ســنم و هم به خاطر اینکه‬ ‫احساس می کنم اگاهی کاملی در زمینه مسائل‬ ‫سیاســی نــدارم‪ ،‬روی منبــر حــرف سیاســی‬ ‫نمی زنم‪ .‬البته نظرات شخصی خودم را دارم و‬ ‫در جاهای مختلفی انها را بیان کرده ام؛ در برخی‬ ‫مراسم ها شــرکت کرده ام و از برخی کاندیداها‬ ‫حمایت کرده ام اما اینکه روی منبر از فرد خاصی‬ ‫حمایت کنم‪ ،‬تاکنون این کار را نکرده ام‬ ‫مثلث | شماره ‪323‬‬ ‫حاج منصور شــروع کرده اید‪ .‬از جانب ایشان هم‬ ‫نسبت به شما حساسیتی وجود داشت؟‬ ‫نه؛ حاج منصور از ابتدا به ما باور داشــت‪ .‬واقعا از‬ ‫همان ابتدا حمایت می کــرد‪ .‬در برهــه ای‪ ،‬به دلیل برخی‬ ‫مسائل ارتباط ما کمتر شد اما باز هم این ارتباط از سر گرفته‬ ‫شد و من خودم سعی می کنم که از ایشان دور نباشم‪.‬‬ ‫االن ارتباط تان خوب است؟‬ ‫بله خیلی خوب است‪.‬‬ ‫چه کســی در این ســال ها کــه به قــول خودتان‬ ‫پخته تر و محافظه کارتر شده اید بیشترین تاثیر‬ ‫را روی شما گذاشت؟‬ ‫شــخص خاصی نبود‪ .‬ارتباط های ما بیشــتر شد؛‬ ‫افراد مختلفی به هیات امدنــد و به جای اینکه بخواهند مچ‬ ‫بگیرند یا پیش پای ما ســنگ بیندازند‪ ،‬سعی کردند کمک‬ ‫کنند‪ .‬این کمک ها بســیار مثبت بود و سبب شــد اتفاقات‬ ‫بســیار خوبی رقم بخورد؛ مانند بدرقه فاطمیــه و مدافعان‬ ‫حرم‪ .‬به ما اعتماد کردند‪ .‬برای مثال در رابطه با کلیپ هایی‬ ‫که می بینید ابتدا بسیاری از افراد مخالف بودند و می گفتند‬ ‫این کار اشتباه است‪.‬‬ ‫صداوسیما با شما رابطه خوبی دارد؟‬ ‫بله؛ این ارتباط از اواخر دوره اقای ضرغامی شروع‬ ‫شد‪ ،‬در دوره اقای سرافراز گســترش پیدا کرد و هم اکنون‬ ‫که اقای علی عســگری هســتند خیلی خوب است‪ .‬ایشان‬ ‫نگاه ویژه تری دارند و فکر می کنم ارتباط بهتر شــده است؛‬ ‫همکاری صداوســیما می تواند کمک زیادی بــه ما بکند؛‬ ‫هم در تیزرها‪ ،‬هــم در زمینه اگاهی دادن و اطالع رســانی‬ ‫نســبت به برخی برنامه ها مانند گرامیداشت مدافعان حرم‪.‬‬ ‫تلویزیون باید تیزرهای ما را پخش کند که جوان ها بیایند‪.‬‬ ‫اعتماد کردن به کاری که ما در حال شروع کردن ان هستیم‬ ‫بســیار مهم اســت‪ .‬در زمینه نماهنگ ها ما از حدود هشت‬ ‫سال پیش در حال کار کردن هستیم‪ .‬شاید عده ای مخالف‬ ‫بودند و می گفتند که نباید با موســیقی خوانده شود اما نظر‬ ‫من متفاوت بود؛ چراکه قشر زیادی هستند که در جلسات‬ ‫شرکت نمی کنند و ما باید با زبان دیگری و در قالب متفاوتی‬ ‫امام حســین(ع) را به انها معرفی کنیم‪ .‬این حســن بزرگی‬ ‫اســت؛ به شــرطی که خط قرمز ها حفظ شــود‪ .‬الحمدلله‬ ‫این کار انجام شد و بازتاب بســیار خوب و مثبتی در جامعه‬ ‫داشــت‪ .‬االن هم برنامه هایی که صداوســیما از مجالس‬ ‫اهل بیت(ع) پخش می کنــد می تواند بهتر باشــد چه باید‬ ‫کرد؟ من فکر می کنم باید تولید برنامه انجام شــود و برای‬ ‫این مساله اهمیت قائل شــد؛ برای محرم‪ .‬ما اعتقاد داریم‬ ‫که این دستگاه‪ ،‬یک دستگاه انسان ساز است و باید از ماه ها‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫چطور به اینجا رسیده اید‪...‬‬ ‫من که قدیم ها پای منبر حاج منصور خیلی می رفتم‬ ‫و مقدمات مداحی و روضه را از جلســه ایشــان یاد گرفتم‪.‬‬ ‫من در ابتــدا روضه خوان بــودم و خودم هــم خیلی روضه ‬ ‫می خواندم؛ به ویژه در فاصله ســال های ‪ ۸۰‬تا ‪ ۸۲‬اما دیدم‬ ‫که نیاز جامعه و جوانان ما بیشتر روی شور است و اگر بتوانم‬ ‫ان تفکرات و اتفاقات خوب را در شــور برای انها رقم بزنم‪،‬‬ ‫تاثیر بیشــتری خواهد داشــت؛ چراکه جوان با شور ارتباط‬ ‫بهتری برقرار می کرد‪ .‬همان حرف هایی که درباره بیداری‬ ‫اسالمی و مسائلی از این دســت باید زده می شد‪ ،‬در همین‬ ‫شور و سینه زنی گفته شد‪.‬‬ ‫شــما می گویید مداحی و روضه خوانی را از هیات‬ ‫در یکــی از شــب هــای دهــه اول مــاه محــرم‬ ‫با عبدالرضــا هاللی یکــی از مداحان ســبک نوین به‬ ‫گفت وگو نشســتیم‪ .‬ابتدا قرار بر ان بود که گفت وگو‬ ‫بعد از نماز مغرب انجام شود اما تصمیم گرفتیم ان را‬ ‫به ساعات پایانی شب موکول کنیم‪ .‬او در ساعتی که‬ ‫وعده داده بود خود را به محل مصاحبه رساند و پس از‬ ‫ان که گلویی تازه کرد با ما به گفت وگو نشست‪ .‬هاللی‬ ‫در این گفت وگو از حال و هوای این روزهایش گفت و‬ ‫از روابطش با حاج منصور ارضی‪ .‬دیدگاهش پیرامون‬ ‫برخی از رخدادهای سیاسی این سال ها را بیان کرد و‬ ‫از سختی های رسیدن به جایگاهی در ان قرار گرفته‬ ‫برایمان حرف زد‪ .‬او همچنین گفت که برای اداره هیات‬ ‫از هیچ جایی کمکــی دریافت نمی کنــد و تنها حامی‬ ‫هیاتش بانی های مردمی هســتند‪ .‬ماجرای داوطلب‬ ‫شدن برای اعزام به ســوریه هم یکی از موضوعاتی‬ ‫بود که هاللی در این گفت وگو به اشــاره کرد‪ .‬مشروح‬ ‫گفت وگــوی مثلث بــا عبدالرضــا هاللی پیــش روی‬ ‫شماست‪.‬‬ ‫قبل روی ان برنامه ریزی شــود؛ کارشناسان بیایند و در کنار‬ ‫افراد موثری که کار را می شناسند و تجربه دارند‪ ،‬کار را با هنر‬ ‫امیخته کنند و بسته ای از محرم را به دست مردم عوام بدهند‬ ‫که هم بتوانند لذت ببرند و با دســتگاه امام حسین(ع) اشنا‬ ‫شوند و هم اینکه بتوانند بهره و فیض ببرند‪.‬‬ ‫شما خودتان را نماینده کدام قشر و طبقه جامعه‬ ‫می دانید؟‬ ‫بیشــتر عوام‪ .‬کســانی که در جلســات ما شرکت‬ ‫می کنند شــاید تعداد کمی از انها افــراد کامال حزب اللهی‬ ‫باشــند و اغلب انها افراد کف جامعه هستند؛ کسانی که اگر‬ ‫به ظاهرشان نگاه کنید‪ ،‬شاید انها را زیاد امام حسینی ندانید‬ ‫اما دلشان از بسیاری از ما پاک تر است‪ .‬نمی توان یک قشر‬ ‫خاص را نام ببریم که بگوییم فقط انها به هیات ما می ایند؛‬ ‫همه جور قشری هستند که هم حزب اللهی دواتشه در بین‬ ‫انها می بینید و هم افرادی هســتند که ظاهرشــان چندان‬ ‫هیاتی نیست اما دل و قلبشان با امام حسین(ع) است‪.‬‬ ‫اما افــرادی که بــه هیات الرضــا می ایند شــما را‬ ‫دوست دارند‪...‬‬ ‫بله‪.‬‬ ‫عده ای فقط به خاطر خودتــان می ایند و با وجود‬ ‫مشــکالتی که برای صدایتان پیش امد هنوز هم‬ ‫هستند‪ .‬علتش چیست؟‬ ‫نمی دانم‪ .‬احســاس می کنم غیر از خواندن‪ ،‬نیاز‬ ‫داریم که روی اخــاق کار کنیــم؛ چراکه مــردم به خاطر‬ ‫امام حسین(ع) و عالقه ای که به سیدالشهدا(ع) دارند در‬ ‫جلسات شرکت می کنند و رفتار من می تواند بسیار تاثیرگذار‬ ‫باشد‪ .‬اگر رفتار خوبی نداشته باشم‪ ،‬مطمئنا انها را از هیات‬ ‫دور خواهــد کرد‪ .‬من همیشــه این مثــال را می زنم که ان‬ ‫مصیبت‪ ،‬سیلی‪ ،‬کتک و اذیت و ازار مال اهل بیت(ع) بود‬ ‫اما دستبوسی و احترام مال ماست‪ .‬در این میان برخی هم‬ ‫نمی دانند که چگونه باید ابراز احساســات کنند؛ اشــکالی‬ ‫ندارد‪ ،‬این رفتار را باید پای این مســاله بگذاریم که حضور‬ ‫اینها به خاطر وجود حضرت اباعبدالله(ع) اســت و باید انها‬ ‫را هم تحمل کرد و به انها احترام گذاشــت؛ حداقلش این‬ ‫اســت که انها ناراضی نباشــند‪ .‬این مســاله تاثیر بسیاری‬ ‫دارد؛ خصوصا در شرایط فعلی که رســانه های خارجی کار‬ ‫می کنند که مجلــس امام حســین(ع) را تضعیف کنند و در‬ ‫ان شک و شــبهه ایجاد کنند‪ .‬رفتارهای ما نباید به گونه ای‬ ‫باشــد که مکمل یا در ادامه ان باشد‪ .‬رســانه های خارجی‬ ‫در موضوع ســینه زنی‪ ،‬نذری دادن به مردم و همه مســائل‬ ‫شــک می اندازند‪ .‬البته قبال هم این مســائل بــوده و من‬ ‫بیش از ‪ ۱۵‬سال با تعداد بســیار زیادی مستمع ارتباط دارم‬ ‫و می دانم که هر سال یک مســاله و شبهه ای وجود داشته‬ ‫است؛ مدتی مساله صله و پاکت بود‪ ،‬زمانی درباره لباس ما‬ ‫صحبت می کردند و مدتی هم ریش ما را سوژه کرده بودند‪.‬‬ ‫من خاطرم هست که زمانی سر مدل ریش به من گیر داده ‬ ‫بودند که چرا ریشــت این قدر بلند اســت؟ برخی می گفتند‬ ‫این چه مدل لباسی اســت که می پوشید؟ چرا پیراهنت یقه‬ ‫ندارد؟ چرا موقع سینه زنی دســتت را باال و پایین می کنی؟‬ ‫چرا پایــت را روی زمین می کوبی؟ وقتی شــما می خواهید‬ ‫برای تعداد قابل توجهــی از عزاداران اجرای زنده داشــته‬ ‫باشــید‪ ،‬باید بتوانید ضرباهنگ را حفظ کنید‪ .‬کسی به این‬ ‫مســاله توجه نمی کرد و فقط می گفتند چرا دستت را باال و‬ ‫پایین می کنی در صورتی که موضوع چندان مهمی نیست‬ ‫و حل شده اســت‪ .‬امروز می گویند همه ازاد هستند که هر‬ ‫لباسی که می پسندند‪ ،‬بپوشــند‪ .‬من لباسم پوشیده است؛‬ ‫حاال اگر یقه اش گرد باشد‪ ،‬چه مشکلی برای دیگران ایجاد‬ ‫می کند؟ این یک مساله شخصی است‪ .‬منظور این است که‬ ‫به حریم دیگران هم احترام نمی گذاشتند؛ هم خودی ها و‬ ‫هم بیرونی ها‪.‬‬ ‫گویا خیلی سختی کشیدید؟‬ ‫‪19‬‬ ‫گف ‬ ‫توگویویژه‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪323‬‬ ‫ان ایام گذشته است؛ االن همه چیز قابل پذیرش و‬ ‫ی که انتقاد می شود که با‬ ‫قابل تحمل است‪ .‬درباره این افراد ‬ ‫خالکوبی به هیات می ایند‪ ،‬بسیاری از مدافعان حرم با همین‬ ‫وضعیت به جبهه های نبرد رفتند و با نیت خیر و با اعتقاد برای‬ ‫دفاع از حرم رفتند‪ .‬این بسیار مهم و مثبت است که انسان‬ ‫بتواند تاثیرپذیر از هیات امام حسین(ع) باشد و خودش را‬ ‫مدیون اهل بیت(ع) بداند؛ تا جایی که حاضر است از جوانی‬ ‫و جان و خانواده اش بگذرد‪.‬‬ ‫برخی انتقاد می کنند که چرا مداحان برای دفاع از‬ ‫حرم به سوریه نمی روند؟‬ ‫اوال که اجازه بسیاری از مســائل دست ما نیست‪.‬‬ ‫این طور نیســت که من فردا بخواهم بروم و به سادگی من‬ ‫را بپذیرند‪ .‬مــن از اولین نفراتــی بودم که داوطلب شــدم‬ ‫برای دفاع از حرم به ســوریه بروم‪ .‬سال ‪ ۹۲‬پاسپورتم را که‬ ‫اعتبارش تمام شده بود‪ ،‬تعویض کردم تا بتوانم بروم و هنوز‬ ‫پاسپورت من هست‪ .‬واقعیت امر این است که خیلی با من‬ ‫صحبت کردند که حضور شــما در اینجا بســیار مثمرثمرتر‬ ‫اســت‪ .‬به من می گفتند اگر شــما به ســوریه بروید غیر از‬ ‫خواندن چه کاری می توانیــد انجام دهید؟ ایــن کار را که‬ ‫همین جا انجام می دهید‪ .‬بســیاری از مداحان هم رفته اند‬ ‫اما حتما اجازه حضور مستمر نمی دهند و اگر هم به ما اجازه‬ ‫بدهند‪ ،‬نهایتا می توانیم زمان مشــخصی برویم و برگردیم‪.‬‬ ‫من اصال دوســت ندارم رفتنم این طور باشد‪ .‬افراد بسیاری‬ ‫با رفتن من مخالف بودند که هم توصیــه کردند نروم و هم‬ ‫اجازه نمی دادند‪ .‬البته اینکه بخواهید چند روز بروید و برای‬ ‫بچه های رزمنده دلگرمی ایجاد کنید‪ ،‬تا ایــن اندازه اجازه‬ ‫می دهند اما اجازه ماندن و حضور در جنگ را نمی دهند‪.‬‬ ‫فرضیه ای وجود دارد که جوانان از دست رفته اند‬ ‫و جامعه خراب شــده است‪ .‬شــما هم با این نظر‬ ‫موافقید؟‬ ‫من فکر می کنم که مسئوالن خوب به وظیفه شان‬ ‫عمــل نمی کنند؛ افــرادی که متولــی این امور هســتند به‬ ‫جوانان توجه نمی کنند‪ .‬مقام معظم رهبری تاکید بســیاری‬ ‫بر این مســاله دارند اما به ان توجه نمی شــود‪ .‬در مســائل‬ ‫فرهنگی اصال توجهی وجــود ندارد‪ .‬هیات ها و جلســات‬ ‫امام حسین(ع) پتانسیل بسیار خوبی هســتند و مردم امام‬ ‫حســین(ع) را بسیار دوســت دارند و به ایشــان عالقه مند‬ ‫هســتند ولی ان قدری که مردم ما به فکر جلسات مذهبی‪،‬‬ ‫روزه و احیای شعائر دین هستند‪ ،‬افراد متولی و مسئول این‬ ‫کار بسیار کم به این موضوع توجه می کنند‪ .‬فکر می کنم که‬ ‫پشت بســیاری از کارهای فرهنگی ما‪ ،‬فکر وجود ندارد‪ ،‬به‬ ‫جوان ما اعتماد نمی کنند و به او بها نمی دهند؛ حتما باید رضا‬ ‫حاج منصور از ابتدا به ما باور‬ ‫داشت‪ .‬واقعا از همان ابتدا‬ ‫حمایت می کرد‬ ‫هاللی بشوی و پروسه بسیار ســختی را طی کنی و پوستت‬ ‫کنده شــود تا به تو اعتماد کنند‪ .‬انــرژی و فکری که من در‬ ‫سال ‪ ۸۲‬یا ‪ ۸۳‬داشتم با انرژی و فکری که در سال ‪ ۹۵‬دارم‪،‬‬ ‫قابل قیاس نیست‪ .‬من شاید سال ها وقتم صرف جنگیدن با‬ ‫افراد مختلف شد و با شــک ها و شبهه های گوناگون درگیر‬ ‫بودم؛ این درد بزرگی اســت‪ .‬ما چیز زیادی نمی خواستیم‪،‬‬ ‫بلکه هدفمان این بود که مقدمات جلسه ای را داشته باشیم‬ ‫که بتوانیم بیشــتر و بهتر خدمت کنیم‪ .‬من االن در ســال‬ ‫‪ ۹۵‬هنوز مشــکالت و درگیری های زیادی بــرای برپایی و‬ ‫برگزاری هیــات دارم‪ .‬افراد زیادی به جلســه مــا می ایند و‬ ‫می روند اما هنوز هــم برای فیلمبرداری مشــکل داریم؛ ما‬ ‫دستگاه فیلمبرداری مان را اجاره می کنیم‪ .‬این اتفاق خیلی‬ ‫بدی است‪ .‬ما دســتگاه صوت را اجاره می کنیم‪ .‬بچه های‬ ‫هیــات می گویند ما بعــد از دهه اول محرم دســتگاه هایی‬ ‫را که بــرای هیات های هفتگی اســتفاده می کنیم دیگر به‬ ‫دردمان نمی خورد‪ .‬ما برای حسینیه ای که در ان می خوانیم‬ ‫مشکالت زیادی داریم و با التماس مراسم برگزار می کنیم‪.‬‬ ‫سازمان تبلیغات به شما کمک نمی کند؟‬ ‫کمکی کــه باید بکننــد نمی کنند‪ .‬خاطرم هســت‬ ‫که پارســال به ما ‪ ۳۰۰‬یــا ‪ ۵۰۰‬هزار تومان بن عطر ســیب‬ ‫دادند‪ .‬این کار برای هیات های بسیار کوچک خوب است‬ ‫و می تواند کار انها را راه بیاندازد اما برای جلســاتی شــبیه‬ ‫هیات الرضا(ع) مثمرثمر نیست‪ .‬االن بسیاری از مداحان‬ ‫ما تهران نمی مانند و می روند‪ .‬وقتی از انها سوال می کنیم‬ ‫که چرا این کار را می کنیــد‪ ،‬می گویند ما به قدری در تهران‬ ‫مشکل داریم که اصال نمی خواهیم به ان فکر کنیم و ترجیح‬ ‫می دهیم برویم در شــهرهای دیگر مراســم برگــزار کنیم‪.‬‬ ‫می گویند ما را دعوت می کنند و وقتی کسی میهمان است‪،‬‬ ‫شــرایط را برایش فراهم می کنند و او هم وقت و انرژی اش‬ ‫را صرف شعر و ســبک می کند؛ دیگر فکر نمی کند که من‬ ‫االن باید بلندگو یا دوربین اجاره کنم یا به خانه کشــتی باید‬ ‫فالن مقدار پول بدهیم‪ .‬هفته گذشته می خواستند هیات‬ ‫ما را پلمب کنند‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫چون می گویند نباید مراسم های غیرورزشی در انجا‬ ‫برگزار شود اما من فکر می کنم هیات هم برای جوان هاست‬ ‫و این مکان باید به انها اختصاص داده شــود‪ ۱۵ .‬هزار نفر‬ ‫برای یک هیات در هر شب‪ ،‬کم نیست‪ .‬باید مشکالت رفع‬ ‫شــود که من رضا هاللی بتوانم با خیال راحت بخوانم‪ .‬من‬ ‫به عنوان یک عضو فرهنگی کار می کنــم نه یک خواننده‪.‬‬ ‫فقط ‪ ۲۰‬درصد از زمان من صرف خواندن و مداحی می شود‬ ‫و ‪ ۸۰‬درصد زمان‪ ،‬انرژی و پتانسیل من صرف برپایی جلسه‬ ‫می شود؛ این افت است‪ .‬ما هر سال برای هیاتی که برگزار‬ ‫می کنیم تا سال اینده بدهکار هستیم و مردم کمک می کنند‬ ‫که این بدهی را پرداخت کنیم‪.‬‬ ‫می خواهم بگویم مجموعه کاری که مســئوالن ما و‬ ‫متولیان امر با این همه سفارشی که اقا می کند‪ ،‬این بوده که‬ ‫در این داستان کمک کنند‪ .‬ما هم خواسته زیادی نداریم و‬ ‫توقعمان این است که به خاطر مردم و جوان ها بیایند کمک‬ ‫و یاری کنند که بتوانیم برنامه ای در خور شان مردم و جوانان‬ ‫در تهران داشته باشیم‪.‬‬ ‫حرفی کــه در جامعه زده می شــود این اســت که‬ ‫احمدی نژاد هوای مداحان را داشت و به انها کمک‬ ‫می کرد‪ .‬ایا این حرف درستی است؟‬ ‫بله‪ .‬اقای دکتر احمدی نژاد کمک می کرد و اقای‬ ‫قالیباف هم کمک می کند‪ .‬امروز شهردار تهران واقعا کمک‬ ‫می کند؛ نه اینکه صفر تا صد مراسم را انجام دهند اما به ما‬ ‫کمک می کنند که بتوانیم مراسم را راحت تر برگزار کنیم اما‬ ‫این کافی نیست‪ .‬اگر دستور ایشان باشد انجام می دهند اما‬ ‫معلوم نیست اگر حرف از طرف فرد دیگری صادر شود‪ ،‬به‬ ‫ان عمل کنند‪.‬‬ ‫روضه خوان بودن خوب است یا مستمع بودن؟‬ ‫مستمع بودن‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫چون گاهی اوقات احساس می کنم که خودم خیلی‬ ‫نیاز دارم که بتوانم از روضه و منبر اســتفاده کنــم و اینها را‬ ‫خیلی اوقات از دست می دهم‪.‬‬ ‫اگر یک هیات کوچک و ساده باشد‪ ،‬شما می روید‬ ‫بخوانید؟‬ ‫به شرطی که جلسه بزرگتری نباشد‪.‬‬ ‫اگر شــما را به یک جلســه خانگی دعــوت کنند‪،‬‬ ‫قبول می کنید؟‬ ‫خیلی پیش امده و من هم قبول کرده ام‪ .‬بسیاری از‬ ‫جلسات ما در ایام سال‪ ،‬جلسات خانگی است‪ .‬اگر قسمت‬ ‫باشد می خواهم امسال در خانه خودم روضه بگیرم؛ چون ما‬ ‫مستاجریم و طبقه پایین خانه مان حسینیه است‪.‬‬ ‫در مســائل سیاســی برخی مداحان بــه صراحت‬ ‫حرف سیاسی می زنند‪ .‬چرا شــما روی منبر هیچ‬ ‫حرفی از سیاست نمی زنید؟‬ ‫من هم به خاطر سنم و هم به خاطر اینکه احساس‬ ‫می کنم اگاهی کاملی در زمینه مسائل سیاسی ندارم‪ ،‬روی‬ ‫منبر حرف سیاســی نمی زنم‪ .‬البته نظرات شــخصی خودم‬ ‫را دارم و در جاهای مختلفی انهــا را بیان کرده ام؛ در برخی‬ ‫مراسم ها شرکت کرده ام و از برخی کاندیداها حمایت کرده ام‬ ‫اما اینکه روی منبر از فرد خاصی حمایت کنم‪ ،‬تاکنون این‬ ‫کار را نکرده ام‪ .‬ممکن اســت فردی روضه ای برگزار کرده‬ ‫باشــد که من در ان شــرکت کرده باشــم و همه ان را پای‬ ‫حمایت گذاشته باشند اما اینکه بخواهم باالی منبر از کسی‬ ‫حمایت کنم و بگویم همه به او رای بدهند‪ ،‬هیچ گاه این کار‬ ‫را انجام نداده ام‪.‬‬ ‫در دوره های مختلــف انتخابات برخی مداحان از‬ ‫یک نامــزد انتخاباتی حمایت کرده اند‪ .‬شــما این‬ ‫سبک و سیاق را می پسندید؟‬ ‫انها حتما برای خودشــان دلیلی دارند که این کار‬ ‫را انجام داده اند‪.‬‬ ‫گف ‬ ‫توگویویژه‬ ‫مثلث | شماره ‪323‬‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫در اینده هم وارد نمی شوید؟‬ ‫نه؛ تا جایی که بتوانم وارد نمی شوم‪.‬‬ ‫برخی از مداحان در انتخابات اخیر مجلس اعالم‬ ‫کردند کــه اگــر اصولگرایــان به وحدت نرســند‬ ‫فهرست جداگانه انتخاباتی خواهند داد که اقای‬ ‫حدادیان از همه انها صریح تر اظهارنظر می کرد‪.‬‬ ‫حاج سعید نظرات و صحبت های کامل تری دارد که‬ ‫قابل شنیدن است اما از بابت من نبوده است‪.‬‬ ‫شــرایط مداحان در دولت هــای مختلف تفاوت‬ ‫زیادی داشته است؟‬ ‫هیات ها برامده از مردم هســتند‪ .‬اگــر هر کدام از‬ ‫جلســه های هیات ها را ببینید این گونه نیســت کــه برپایه‬ ‫حمایت دولت ها باشد‪ .‬در دوره ای اقای فالنی به ما کمک‬ ‫می کرد اما در این دوره کمــک نمی کند؛ مگر ما هیات مان‬ ‫تعطیل می شود؟ نه ما جلسه مان را می گیریم؛ چراکه مردم‬ ‫می خواهنــد و خودشــان ان را برپا می کننــد‪ .‬اگر دولت ها‬ ‫کمک کنند مشــکالت مــا کمتر می شــود‪ .‬دولــت اقای‬ ‫احمدی نژاد به ما کمــک انچنانی نکرد و فکــر می کنم در‬ ‫دوره ‪ ۸‬ساله ریاست جمهوری ایشان حدود ‪ ۱۰‬یا ‪ ۲۰‬میلیون‬ ‫تومان بــه ما کمک کردنــد‪ .‬در دوره شهرداری شــان به ما‬ ‫کمک کردند اما در دوره ریاســت جمهوری همان ‪ ۱۰‬یا ‪۲۰‬‬ ‫میلیون تومان به ما کمک کرد‪ .‬شنیده بودند که ما مشکلی‬ ‫داریم یا به جایی بدهکار هســتیم که ان را پرداخت کردند‬ ‫اما فکر می کنم ‪ ۲۰‬میلیون تومان در دوره هشت ساله پول‬ ‫قابل توجهی نیست‪ .‬ما برای جلسه محرم حدود ‪ ۱۷۰‬میلیون‬ ‫تومان هزینه می کنیم‪ .‬شام نمی دهیم اما هزینه داربست‪،‬‬ ‫جایگاه‪ ،‬صوت‪ ،‬فیلمبرداری و بسیاری چیزهای دیگر است؛‬ ‫چون همه پولشان را می گیرند‪ .‬ما کار خاصی هم نمی کنیم‬ ‫و فقط یک چــای به مردم می دهیم‪ .‬جمــع کردن جمعیت‬ ‫به این زیــادی کار ما نیســت و دولت یا جــای دیگری که‬ ‫می خواسته به ما غذا بدهد‪ ،‬ما قبول نمی کنیم‪.‬‬ ‫شما فقط روی بانی های هیات حساب می کنید؟‬ ‫بله‪ ،‬پایه جلســه ما روی عوام اســت و هر کسی به‬ ‫اندازه توانش به هیات کمک می کند‪.‬‬ ‫تاکنون شما را به جلســات عزاداری بیت رهبری‬ ‫دعوت کرده اند؟‬ ‫من یک بار ســرباز بودم که در بیــت خواندم اما در‬ ‫سایر جلسات تا جایی که مقدور بوده شرکت کرده ام‪.‬‬ ‫صحبتی بین ایشان و شما رد و بدل شده است؟‬ ‫من خودم اقا را دیده ام و ایشان اظهار لطف فراوانی‬ ‫کرده اند؛ هم در زمینه فاطمیه و هم در زمینه مدافعان حرم‪.‬‬ ‫بزرگداشت مدافعان حرم را شما شروع کردید؟‬ ‫بله‪ .‬در ســال ‪ ۹۱‬از عراق شــهید اورده بودند و ما‬ ‫خواستیم مراسم برگزار کنیم‪ .‬به ما اجازه نمی دادند و ما هم‬ ‫گفتیم شما کار خودتان را انجام بدهید و ما هم کار خودمان‬ ‫را‪ .‬قرار بر این شد که نامی برای این برنامه انتخاب کنیم که‬ ‫تصمیم گرفتیم نام مدافعان حرم را بر ان بگذاریم‪.‬‬ ‫چرا حاج قاسم را به هیات تان دعوت نمی کنید؟‬ ‫دوست دارم بیایند اما وقت ایشان اجازه نمی دهد؛‬ ‫به قدری مسئولیت و کارشــان زیاد است که فکر می کنم ما‬ ‫به وظیفه خودمان عمل می کنیم و ایشــان هم در جبهه ها‬ ‫کارشــان را انجام می دهند‪ .‬اگر به جلسه مدافعان حرم سر‬ ‫بزنند‪ ،‬ما خیلی خوشحال می شویم‪.‬‬ ‫بســیاری از مداحــان در دهــه اول محــرم و ایام‬ ‫فاطمیــه بــه عتبــات عالیــات و مشــهد مقدس‬ ‫می روند‪ .‬شما دوست ندارید بروید؟‬ ‫این داستان هم مثل همان سوریه رفتن است‪ .‬من‬ ‫اینجا بیشتر به کار می ایم‪ .‬ممکن است زمانی احساس کنم‬ ‫که می خواهم فقط از خودم عشق کنم؛ پس چرا مداح شدم‬ ‫و مســئولیت قبول کردم؟ وقتی مسئولیتی را قبول می کنی‬ ‫باید پای ان بایستی‪ .‬ضمن اینکه در مساله ای مثل اربعین‬ ‫همه به این نتیجه رسیده اند که مردم راهی عراق شوند و ما‬ ‫هم این کار را انجام دادیم‪ .‬چند ســال پیش ما ‪ ۳۰۰‬نفر از‬ ‫هیات را ثبت نام کردیم و همه راهی شدند به جز من‪ .‬من در‬ ‫تهران ماندم برای اینکه جلسه حفظ شود‪ .‬من حدود هشت‬ ‫سال است که زیارت امام حســین(ع) نرفته ام و حدود پنج‬ ‫سال است که زیارت امام رضا(ع) هم نتوانسته ام بروم‪.‬‬ ‫پیاده روی اربعین نمی روید؟‬ ‫فرصت نشده است‪.‬‬ ‫اگر امسال فرصتی پیش بیاید نمی روید؟‬ ‫به همــه توصیه می کنــم بروند اما خــودم غفلت‬ ‫می کنم که نمی روم‪ .‬ما طرح مســافر کربــا را راه اندازی‬ ‫کردیم و افراد زیــادی را راهی عتبــات کردیم‪ .‬خیریه ای‬ ‫به نام امام حسن مجتبی(ع) داریم که برای بی بضاعت ها‬ ‫جهیزیه و خانه اســتیجاری تامین می کنیــم‪ .‬برخی افراد‬ ‫به ما انتقــاد می کنند که چــرا پولتان را فقــط خرج روضه‬ ‫می کنید و به مســتمندان کمک نمی کنیــد؟ ما می گوییم‬ ‫شما هم از تایلند رفتن و سفرها و تورها بزنید و به فقرا کمک‬ ‫کنید‪ .‬چرا وقتی پــای عزاداری امام حســین(ع) به میان‬ ‫می اید‪ ،‬یادتان می افتد که باید پول برای فقرا خرج شود؟‬ ‫می خواهم بگویم که بساط امام حسین(ع) جداست و باید‬ ‫پای این مکتب خرج کرد و جان داد‪ .‬امام حسین(ع) از ما‬ ‫خواسته است که هوای مستمندان را داشته باشیم اما این‬ ‫هیات ها زمینه ساز این کارهاســت‪ .‬فکر نکنند که ما فقط‬ ‫به هیات می اییم و ســینه می زنیم و می رویم؛ ما قبل و بعد‬ ‫از هیات برای جهیزیه و پرداخت بدهی بدهکاران تالش‬ ‫می کنیم‪ .‬ما اینها را بــرای مردم نمی گوییــم و مردم فکر‬ ‫می کنند رضا هاللی یا فالن مداح فقط می اید‪ ،‬می خواند‪،‬‬ ‫پول قابل توجهی می گیرد و می رود‪ .‬با مشــکالت هیات‬ ‫راه می اندازیــم‪ ،‬با مشــکالت و مریضــی می خوانیم و با‬ ‫مشــکالت هم پیش می رویم‪ .‬خدا کمــک می کند و امام‬ ‫حســین(ع) برکت می دهد‪ .‬ما تا جایی که توان داریم به‬ ‫وظیفه مان عمل می کنیم و یک نهاد مردمی هســتیم؛ از‬ ‫جای خاصی حمایت نمی شویم‪.‬‬ ‫مداحی بازنشستگی هم دارد؟‬ ‫در ظاهــر بازنشســتگی دارد اما من فکــر می کنم‬ ‫هیچ کس در دستگاه امام حسین(ع) بازنشسته نمی شود‪.‬‬ ‫در هر جایی که برویــد کارمند را بازنشســته می کنند و به او‬ ‫پولی می دهنــد و او را بازخرید می کنند امــا در مکتب امام‬ ‫حســین(ع) این طور نیست؛ هرچه موســفیدتر می شوید و‬ ‫هرچه شکسته تر می شوید‪ ،‬شما را بیشتر می خرند‪ ،‬جای تان‬ ‫باالتر است‪ .‬اینها از برکت امام حسین(ع) است‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫باز این چه شورش است‬ ‫گفتارها‬ ‫شهر حالت متفاوتی به خود گرفته است‪.‬همه عاشورایی‬ ‫شــده اند‪ .‬هر ســال همین طور اســت؛ حدود ‪ 1400‬سال ‪ .‬باز‬ ‫تکیه ها برپا شده اندو دسته های عزاداری راهی شده اند‪ .‬کربال‬ ‫و عاشورا در همیشه تاریخ زنده خواهد ماند‪.‬‬ ‫روایتیازخادمانخاتون‬ ‫میان دو اذر‬ ‫سیدمحمد سادات اخوی‬ ‫‪1‬‬ ‫پیرمرد‪ ،‬در سکوت می نشست و نگاه می کرد‪.‬‬ ‫جوانان هیات‪ ،‬می خواندند‪ ...‬به ســینه می زدند و در‬ ‫ردیفی منظم‪ ،‬سوگوار حضرت اباعبدالله الحسین(ع) بودند‪.‬‬ ‫پیرمرد‪ ،‬چشم های روشنی داشت‪ ...‬مرا به یاد مرحوم‬ ‫کهرمیان» می انداخت‪...‬‬ ‫پدربزرگم«حاج محمدعلی ُ‬ ‫شبیه هم می نشستند یک گوشه در حسینیه و حرفی‬ ‫نمی گفتند‪...‬‬ ‫شبیه هم‪ ،‬مشابه شمعی می سوختند و بی صدا و ارام‪،‬‬ ‫اب می شدند‪...‬‬ ‫شبیه هم‪ ،‬فقط هنگامی معترض می شدند که مداح یا‬ ‫ِ‬ ‫نامنطبق شان اهل بیت می گفت‬ ‫سخنرانی‪ ،‬حرفی یا شعری‬ ‫و می خواند‪...‬‬ ‫شبیه هم‪ ،‬ممکن نبود بی وضو در محفل بنشینند‪...‬‬ ‫شــبیه هم‪ ،‬همه را دوســت داشتند و خودشــان را در‬ ‫پایین ترین جایگاه خدمت به اهل بیت می دانستند‪.‬‬ ‫تنها تفاوت شان در این بود که پدر بزرگ‪ ،‬پارسی زبان‬ ‫و پیرمرد نازنین‪«،‬اذری زبان» بود‪.‬‬ ‫اداب پدربزرگ و پیرمرد مشــابه بود‪ ...‬اگر بخواهی‬ ‫خالصه کنی‪ ،‬باید در یک کلمه‪ ،‬اســم همه کارهایی را که‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪22‬‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫می کردند‪« ،‬ادب» بگذاری‪.‬‬ ‫«حاج کریم دلنوا»‪ ،‬ســال ‪ 1391‬درگذشــت و ما را با‬ ‫خاطره ارادتش به سیدالشــهدا(ع) تنها گذاشت‪ ...‬و داغ‬ ‫پدربزرگ‪ -‬بی اختیار‪ -‬برایم زنده شد‪ ...‬داغی که پیش تر و در‬ ‫اسفند‪ 1382‬تجربه اش کرده بودم‪ ...‬بیش از داغ پدربزرگ‪،‬‬ ‫داغ رفتن کس و کسانی که«فرهنگ هیات داری» بودند‪.‬‬ ‫به عادت همه کســانی کــه شــعرکی می گویند‪ ،‬داغ‬ ‫پیرمرد‪ ،‬مرا به سرودن واداشت‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اذرماه ‪...1392‬‬ ‫شعر‪ ،‬جوشیده بود‪...‬‬ ‫عنوانش«دلنوایی» بود و مدام چکش اصالح را بر سر‬ ‫کلمه ها می کوبیدم‪.‬‬ ‫با برادرم«حجت االســام حســین فتحــی»‪ -‬مدیر‬ ‫موسسه هنر و ادبیات هالل‪ -‬مکرر گفت وگو و به بهانه رحلت‬ ‫خادمان حضرت صدیقه طاهره زهــرای مرضیه(س)‪ ،‬یاد‬ ‫فرهنگ و اداب شان را مرور کردیم‪.‬‬ ‫رسیدن پوشه های صوتی از صداهای پیشکسوتان از‬ ‫یک سو‪ ...‬و دریافت پوشه های صوتی ناشایسته برخی از‬ ‫جوانان مداح‪ ،‬از سوی دیگر‪ ،‬سبب شد که ساخت اهنگی بر‬ ‫مبنای شعر دلنوایی جدی تر شد‪.‬‬ ‫نخستین جوشش ان به دست دکتر«محسن جلیلی»‬ ‫رخ داد‪.‬‬ ‫از ابتــدا تاکید هرســه مان این بود که اثــری درخور‪،‬‬ ‫ارزشمند و در ابعاد شاخص متولد شود‪.‬‬ ‫در شعر‪ ،‬اسم گروهی از خادمان خاتون امده است و‬ ‫همین‪ ،‬کار ساخت اثر را مشکل تر می کرد‪.‬‬ ‫تصمیم بعدی این شد که بخشی از نوحه های مشهور‬ ‫نیز در متن بنشینند‪ ...‬و این‪ ،‬دشوارترین تصمیم بود‪ ...‬از‬ ‫این نظر که ممکن بود ارزش موســیقایی اثر را دستخوش‬ ‫داوری هایی از نوع«دیگر» کند‪.‬‬ ‫سرانجام‪ ،‬پذیرفتیم که حرکت مان بر لبه تیغ مخاطبان‬ ‫گوناگون اثر(از هیاتی تا غیر ایشــان) بود و طبیعی بود که‬ ‫تصمیم درست تر‪ ،‬انتخاب راه درست تر بود‪.‬‬ ‫چنین هم شد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫در مهرماه ‪ ،1393‬ســاخت اثر به بخش نهایی رسیده‬ ‫بود‪...‬‬ ‫روزی برای تولید کتاب صوتی«رسم اهل ادب(جلد‬ ‫اول‪ -‬تولید دیگر موسســه)»‪ ،‬میزبان گروهــی از ذاکران‬ ‫پیشکســوت اهل بیت‪ ،‬شــدیم و گفت وگویی درگرفت که‬ ‫تلخی اش بر جان مان نشست‪...‬‬ ‫ن به این جا کشید که بسیاری از پیشکسوتان ذکر‬ ‫سخ ‬ ‫و منبر‪ ،‬خانه نشین شــده اند و برخی از هیات های مذهبی‪،‬‬ ‫گرایش بی رویه ای به دعوت از ذاکران نوورود که برخی از‬ ‫انها کم دانش و تربیت نیافته دارند‪...‬‬ ‫روشــی کــه ســرانجامش ورود اشــعار کم محتــوا‪،‬‬ ‫رعایت نکــردن ادب در ســخن و خوانند گــی و در نهایت‪،‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پرورش نســلی کم معرفت و خالی از دانــش تاریخ و اداب‬ ‫پیشکسوتان بود‪...‬‬ ‫مرور برخــی از رخدادهــای پیش امده تــا ان زمان و‬ ‫اشاره به خانه نشینی پیشکسوتان و رنجش یکی از حاضران‬ ‫دلسوخته‪ ،‬سبب اضافه شدن بخشی دیگر به اثر شد‪.‬‬ ‫حرم سال ‪ 1393‬برسد‪...‬‬ ‫همه تالش را کردیم تا به ُم َّ‬ ‫هزینه و اثر همگام نشــدند و خادمان خاتــون‪ ،‬از راه‬ ‫ماند‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫حاال این اثر‪ ،‬پیش روی شماست‪.‬‬ ‫ممکن اســت برخی از اســم های برده شــده در اثر را‬ ‫نشناسید‪ ...‬مهم نیست‪ ...‬هدف ما همین بوده است‪...‬‬ ‫این که اسم های نازنینانی درگذشته و زنده را به یاد شما‬ ‫مخاطبان بزرگوار اثر بیاوریم‪...‬‬ ‫البته ما هم به سهم خودمان تالش کرده ایم و معرفی‬ ‫کوتاه و جمع و جوری را به اثر اضافه کرده ایم‪.‬‬ ‫اگر‪ -‬چنان که خواستیم و نشــد‪ -‬کلیپ اثر هم به اجرا‬ ‫می رسید‪ ،‬تاثیر و شناخت اثر کامل می شد‪...‬‬ ‫اما این هم مهم نیست‪...‬‬ ‫این مهم اســت که حاال‪ ،‬اثر تقدیمی مــا‪ ،‬به تقدیم‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫خوشحالیم که اثر مشترک گروه بزرگ ما‪ ،‬از نوازندگان‬ ‫اهل دل تــا نازنینان بخــش هنری و فنی‪ ،‬به محضر شــما‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫ایــن گــروه بــزرگ‪ ،‬در حقیقــت‪ ،‬مفتخرنــد کــه‬ ‫ارادتمندان«خادمان خاتون»اند‪...‬‬ ‫ارادتمندان کســانی که با هر ســام بــه اهل بیت‪،‬‬ ‫چشم هایشان نمناک می شد‪...‬‬ ‫بــا هــر یادکــرد از موالــی بزرگوارشــان‪ ،‬دو زانــو‬ ‫می نشستند‪...‬‬ ‫اهل رقابت نبودند و مانند پروانه گانی که همگام هم بر‬ ‫گرد شمعی می گردند‪ ،‬فدایی محبوب بودند‪...‬‬ ‫انانی که بی ریا‪ ،‬تا پایان عمرشان می سرودند‪ ،‬شعر و‬ ‫مقتل به حافظه می سپردند‪...‬‬ ‫و هنگام خواندن‪ ،‬از شعر‪ ،‬ســخن یا مصیبت خوانی‬ ‫کم محتوا پرهیز می کردند‪...‬‬ ‫تا «بهترین خادم» برای «واالترین موالی» باشند‪...‬‬ ‫گروه ما‪ ،‬ارادتمندان خادمان خاتون اند‪...‬‬ ‫بزرگوارانی که دریافته بودند بهترین اثر عمر ادمیزاد‪،‬‬ ‫ان بخشی است که در راه محبوب ازلی و ابدی اش‪ -‬حضرت‬ ‫امیرالمومنین علــی(ع)‪ ،‬نفس نفیس رســول اکرم(ص)‪-‬‬ ‫می گذراند‪ ...‬به همین دلیل‪ ،‬عاشــقانه در زندگی هیاتی و‬ ‫غیرهیاتی‪ ،‬شبیه و منطبق احکام شرع رفتار می کردند‪ ...‬تا‬ ‫کسی را به«تناقض» مبتال نکنند‪...‬‬ ‫مطالعه گســترده در ادبیات و کتاب هــای تاریخی‪،‬‬ ‫اشنایی با احکام شرعی‪ِ ،‬اشــراف بر تفسیر قران و دریافت‬ ‫از احادیث چهارده معصوم‪ ،‬اصول مشترک همه ذاکران و‬ ‫ستایشگران پیشکســوت اهل بیت بوده اند‪ ...‬اصولی که‬ ‫در شاگردی استادانی مشترک‪ ،‬از عالمان دینی تا شاعران و‬ ‫ذاکران کهنسال تر تامین می شدند‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫اثر خادمان خاتــون‪ ،‬متعلق به مناســبت خاصی در‬ ‫سال نیست و اهنگ و کالم ان به گونه ای است که در همه‬ ‫مناسبت ها شنیدنی باشد‪...‬‬ ‫اشاره صریح ان به حضرت اباعبدالله الحسین(ع)‪ ،‬به‬ ‫خاطر ُعرف جاری خادمان خاتون است که اغلب‪ ،‬خود را با‬ ‫تعبیرهای گوناگون‪ُ ،‬من َت َسب به سیدالشهدا(ع) می دانند‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ارادتمنــد ارادتمنــدان اهــل بیت و‬ ‫ایــن کمتریــن‬ ‫خاک نشــین اســتان خادمان خاتون‪ ،‬امیدوار است دختر‬ ‫بزرگوار پیامبر ارجمندمان‪ ،‬خاتون ازل و ابد خلقت‪ ،‬صاحب‬ ‫شریف عزای سیدالشــهدا حضرت حســین بن علی(ع)‪،‬‬ ‫حضرت صدیقه اطهر ســام الله علیها‪ ،‬سهم ناچیز حقیر‬ ‫و اثر ارزشمند دوســتانم را بزرگوارانه‪ ،‬کریمانه و«مادرانه»‬ ‫بپذیرند‪...‬‬ ‫و دعــا کنند کــه در ما و دیگــران‪ ،‬ســختگیری ادب‬ ‫و اداب خادمی ایشــان و فرزندشــان‪ ،‬بر ســهونگری ها و‬ ‫روزمره غالب شود‪.‬‬ ‫سهل انگاری های‬ ‫ّ‬ ‫انتشار این اثر‪ ،‬یاداوری مهمی است درباره این نکته‬ ‫که موسسه هنر و ادبیات هالل‪ ،‬پس از یک دهه فعالیت در‬ ‫حفظ و احیای میراث ذکر و ستایشــگری اصیل اهل بیت‪،‬‬ ‫همزمان در بخــش ادب و اداب‪ ،‬عزم جدی انتشــار اثاری‬ ‫ماندگار دارد‪ ...‬ان شاءالله‪ .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫صد دانه زنجیر‬ ‫حکایت یک عزاداری عاشقانه‬ ‫رضا احسان پور‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪322‬‬ ‫‪2‬‬ ‫یک ‬ ‫ان سال‪ ،‬اولین سالی بود که دلم می خواست در دسته‬ ‫عزاداری زنجیر بزنم‪ .‬تــا قبل از ان‪ ،‬جلوی دســته‪ ،‬پیش‬ ‫پدرم و بقیه افرادی بودم که سینه زنی را به زنجیرزنی ترجیح‬ ‫می دادند‪ .‬گهگاهی هم از پشــت پرچم‪ ،‬دسته زنجیرزنی‬ ‫را نگاه می کردم‪ .‬دســته محله ما از ان دســته های بزرگ‬ ‫اصفهان است‪ .‬ان روزها عصر روز عاشورا که دسته به گلزار‬ ‫شــهدا می رفت‪ ،‬فقط چهل و پنج دقیقه طول می کشید تا‬ ‫از طاق ورودی رد شــود؛ حاال را نمی دانم‪ .‬ان سال با پدرم‬ ‫ایستادیم دم در گلزار شهدا و دسته را تماشا کردیم‪ .‬همان‬ ‫روز بود که دلم خواســت من هم زنجیر بزنــم؛ ولی زنجیر‬ ‫نداشتم‪ .‬نمی دانم چرا نمی خواستم به پدرم بگویم که زنجیر‬ ‫می خواهم‪ .‬دوست داشــتم پدرم هم مثل بقیه پدرها که با‬ ‫پسرهایشان زنجیر می زنند بیاید و دو نفری برویم زنجیرزنی‪.‬‬ ‫تنهایی یک جوری بودم‪.‬‬ ‫یاد ندارم تا امروز پدرم زنجیر زده باشــد‪ .‬فقط همان‬ ‫سینه زنی ارام و متین و ســنگینی که مختص نسل خودش‬ ‫است‪ .‬البته حاال من هم بیشتر مجذوب همانم تا چیزهای‬ ‫دیگر‪.‬‬ ‫بین زنجیر زدن و ماندن پیش پــدرم مردد بودم‪ .‬این‬ ‫ تردید یک ســال با من همراه بود تا محرم ســال بعد‪ .‬یادم‬ ‫می اید همــان روز اول و دوم محرم بود کــه عمویم با یک‬ ‫زنجیر پنج شــاخه امد دم در خانه مان و گفــت «این زنجیر‬ ‫مال تــو!»‪ .‬بعدها فهمیدم پــدرم زنجیر را جور کــرده و از‬ ‫عمویم خواسته ان را به من هدیه بدهد‪ .‬عموی من جانباز‬ ‫است‪ .‬موقع عزاداری اســم عمو که می اید برای من حال‬ ‫دیگری دارد‪.‬‬ ‫دو ‬ ‫دروغ چرا؟! ادمیزاد از دیده شدن لذت می برد‪ .‬الاقل‬ ‫من یک نفر که خیلی وقت ها لذت برده ام‪ .‬از این به بعدش‬ ‫را نمی دانم! جزو اولین فعالیت های اجتماعی ام که تعداد‬ ‫زیادی تماشاچی از تمام اقشــار و گروه های سنی داشت‪،‬‬ ‫حضور در دســته عزاداری بــود‪ .‬وقتی داری توی دســته‬ ‫عزاداری زنجیرزنی می کنی‪ ،‬انگار تمام مردم توی پیاده رو‬ ‫ایستاده اند و تو را تماشا می کنند و توی دل شان می گویند‬ ‫«چه پسر خوبی! خوش به حال پدر و مادرش‪ »...‬و از این‬ ‫حرف ها‪ .‬حاال را نمی گویم‪ ،‬ولی ان وقت بچه بودم و البد‬ ‫ریا محسوب نمی شده است‪ .‬حتی اگر ان زمان می دانستم‬ ‫رفتارم نوعی از ریا ست و از عمد ریا می کردم‪ ،‬نهایتش چه‬ ‫سودی داشت برایم؟ اال اینکه همسایه از ان به بعد که توپ‬ ‫فوتبالم می افتد توی خانه شان‪ ،‬بدون غرغر کردن‪ ،‬توپم را‬ ‫به من پس بدهد‪ .‬بگذریم! دســته محله ما برخالف خیلی‬ ‫از دســته های دیگر که بچه ها را می بردند ته دسته تا برای‬ ‫خودشان نامرتب و به اصطالح «لق»‪ ،‬زنجیر بزنند‪ ،‬بچه ها‬ ‫را بین دســته پخش می کرد و چند نفــر در میان‪ ،‬یک بچه‬ ‫می ایستاد‪ .‬حاال یا کنار پدر یا بزرگ تری که همراهش بود‬ ‫یا بزرگ تر کناری که فرد ناشناسی بود‪ ،‬با قانون نانوشته ای‬ ‫مسئولیت این بچه بر دوشش می افتاد‪ .‬عشق ما بچه ها هم‬ ‫این بود که هر چند دقیقه یک بار توی صف بزنیم و چند نفری‬ ‫برویم جلوتر‪ .‬انگار جلوی دسته برای خودش شان و منزلت‬ ‫دیگری داشت‪ .‬اول دســته همیشــه چند پیرغالم و سید ‬ ‫می ایستادند‪ .‬حتی یکی دو بچه سید هم بودند‪ .‬همیشه با‬ ‫خودم می گفتم چرا من سید نیستم که من را هم اول دسته‬ ‫جا بدهند‪ .‬بیشتر ِ‬ ‫وقت انتظامات دسته به این می گذشت که‬ ‫هر چند وقت یک بار دست چند بچه را از اول دسته بگیرد و‬ ‫مجددا ببرد بین دسته بچیند‪.‬‬ ‫زنجیرخوردن بچه هــا از دیگران در دســته یک امر‬ ‫طبیعی بود‪ .‬دو وقت بیشتر از بقیه مواقع زنجیر می خوردم‪.‬‬ ‫یکی مواقعی که می خواســتم توی صف بزنم و بروم جلو‪.‬‬ ‫یکی هم وقتی گرم زنجیرزنی بــودم و کم کم غرق جنس و‬ ‫سایز و مدل زنجیر زنجیرزن جلویی می شــدم‪ .‬زنجیر پنج‬ ‫شاخه من در قیاس با زنجیر او‪ ،‬کاه در برابر کوه بود‪ .‬خودم‬ ‫را تصور می کردم که زنجیــر بزرگی دارم که وقتی ان را بلند‬ ‫می کنم و روی کولم می زنم‪ ،‬دانه هایش پخش می شــوند‬ ‫روی کمرم و برق دانه های نقره ای و طالیی اش چشم همه ‬ ‫را خیره می کند‪ .‬معموال به اوج تخیل که می رسیدم زنجیر‬ ‫نفر عقبی محکم می خورد توی سرم!‬ ‫اه از ان وقتی کــه بزرگ تر کناری متوجــه برق نگاه‬ ‫ما بچه ها می شــد و برای یکی‪ ،‬دو دقیقه یکی از دو زنجیر‬ ‫ســنگینش را به ما قرض می داد تا با ان زنجیر بزنیم‪ .‬نگاه‬ ‫غرورامیز من به بچه های دسته و نگاه سرشار از حسرت انها‬ ‫به من دیدنی بود‪ .‬ان وقت ها توی دلم خدا خدا می کردم که‬ ‫زورم برســد زنجیر را بلند کنم و الاقل یکی‪ ،‬دو ضربه بزنم‪،‬‬ ‫و اال که فاتحه!‬ ‫وای از ان وقتی که زنجیــر کوچک ما گیر می کرد به‬ ‫زنجیر بزرگ نفر کناری و گره می خورد‪ .‬انگار اب سردی روی‬ ‫سرم ریخته باشند‪ ،‬با همان سرما از خجالت اب می شدم!‬ ‫بزرگ تر که می شــدیم بعضی بچه ها می رفتند زنجیر‬ ‫بزرگ تر می خریدند یا زنجیر قدیمی بزرگ ترهای دوســت‬ ‫و فامیل به انها می رســید‪ .‬این دست به دست شدن زنجیر‬ ‫از بزرگ ترها به بچه ها خودش ماجرایــی بود‪ .‬کلی کمین‬ ‫می کشــیدیم و صابون به دلمان می زدیم و افراد را نشــان‬ ‫می کردیم که زنجیر فالنی قرار اســت به من برسد‪ .‬از چند‬ ‫وقت قبل از محرم از انها سوال می پرسیدیم که زنجیرش را‬ ‫به ما می دهد یا نه! معموال هم قول زنجیرشان را از قبل به‬ ‫یک نفر دیگر داده بودند‪ .‬وقتی تیرمان به سنگ می خورد‪،‬‬ ‫اخرین تیر ترکش مان‪ ،‬گرفتن زنجیر دوستانی بود که زنجیر‬ ‫بزرگ تری را گرفته بودند‪ .‬این هــم خودش فرایندی بود و‬ ‫ماجرایی‪ .‬اگر زنجیر دوســتمان به ما می رسید و اگر خیلی‬ ‫خوش شانس بودیم‪ ،‬فرصت می شد و پدرمان راضی می شد‬ ‫که زنجیرها را ببرد پیش اهنگر و جوشــکار تا شاخه هایش‬ ‫را یکی کند و همه را بریزد توی دســته زنجیــری که بزرگتر‬ ‫ک اش درهمی از دانه های ریز و‬ ‫است ‪ ،‬نهایتش می شــد ی ‬ ‫درشت چند زنجیر که از چندکیلومتری داد می زد ساختگی‬ ‫است‪ .‬البته خیلی از بزرگ ترها که هیکلی بودند هم این کار‬ ‫را می کردند تا زنجیر خیلی بزرگتری داشــته باشند ولی انها‬ ‫کجا و ما کجا؟ زنجیر نافرم انها نشــان کســوت بود و از ما‬ ‫نشان درماندگی!‬ ‫اگر هم فرصت و اهنگر پیدا نمی‪‎‬شد دو تا دسته چوبی‬ ‫زنجیر را با چســب برق به هم می چســباندیم و به زور دو تا‬ ‫دسته را توی یک دست می گرفتیم و زنجیر می زدیم‪ .‬بعد از‬ ‫دهه اول هم تا چند وقت فاصله بین شست و سبابه مان درد‬ ‫می کرد! دردش از درد کت و کولمان هم بیشــتر می ماند‪.‬‬ ‫ولی خب خوب بود! درد داشتیم و تا مدت ها کیفور خاطره‬ ‫زنجیرزنی بودیم‪.‬‬ ‫سه ‬ ‫َحول حالَنا بِ َ‬ ‫سین (علیه السالم)‪...‬‬ ‫روض ِه ُ‬ ‫الح َ‬ ‫علیرضا پورمشیر‬ ‫نویسنده‬ ‫‪3‬‬ ‫ن (علیه السالم)‪...‬‬ ‫عجب حکایتی دارد محبت حسی ‬ ‫برای شروع هر سال جدید‪ ،‬در تکاپویی که خانه و کاشانه ات‬ ‫را رفت و روب کنی و دستی بر سر و روی ان بکشی! دنبال‬ ‫خرید لباس عید می روی و خود را اماده می کنی! برنامه سفر‬ ‫نوروزی می چینی تا تعطیالت را با خانواده به مسافرت روی!‬ ‫هم ه حساب و کتاب هایت را تسویه می کنی تا سال جدید را‬ ‫با شور و اشــتیاق تمام‪ ،‬اغاز کنی! اما برای شروع هر سال‬ ‫قمری‪ ،‬انگار ورق بر می گردد! کوچه و خیابان ها بوی حرم‬ ‫به خود می گیرند و لباس سیاه‪ ،‬تن می کنند‪ .‬اهنگ شب و‬ ‫روزها‪ ،‬صدای طبل و سنج دســته های عزاداری می شود و‬ ‫مشق هر شب بچه ها‪ ،‬ذکر «یاحسین»! ‬ ‫من از کودکی عاشقت بوده ام‪...‬‬ ‫شــاید هنوز چند دقیقه ای بیشــتر نبود که بــه دنیا پا‬ ‫گذاشــته بودم که پدر‪ ،‬از َس ِر عشــق و ارادت‪ ،‬کام کودک‬ ‫نو رســیده اش را با اب فرات باز کرد‪ .‬ان روزهــا که تازه راه‬ ‫افتاده و نامی از پدر و مادر به خاطر نســپرده بودم‪« ،‬حاء‪،‬‬ ‫ســین‪ ،‬یاء و نون» را یاد گرفتم و نخســتین لباس رسمی‬ ‫لباس ِ‬ ‫بچگی ام‪ ،‬شد ِ‬ ‫سیاه محرم‪ .‬اینها را مادرم با اشتیاق‪،‬‬ ‫ســال هایی که بزرگ تر شــدم‪ ،‬برای مــن می گفت و من‪،‬‬ ‫محبت حسین را در چشمانش می دیدم!‬ ‫هیچ وقت خاطرات شــیرین ان روزهایی که شــوق‬ ‫و اشتیاق داشــتم که وسط دســته بایستم‪ ،‬ســینه بزنم و‬ ‫سرخی ســینه ام را به همه نشان دهم که شــده ام سینه ِ‬ ‫ زن‬ ‫امام حســین(ع) را فراموش نمی کنم! از ان روز‪ ،‬زلف ما را‬ ‫گره زدند و ما را سپردند دست دوست! از ان سال ها تا امروز‪،‬‬ ‫خیلی هم نگذشته است! کودک شیرین زبان و نوپای دیروز‪،‬‬ ‫شده است جوان رعنای امروز! برای خود قدی کشیده و به‬ ‫ف «برای خودش کسی شده»! درس و تحصیل‬ ‫قول معرو ‬ ‫را ادامه داده و وارد دانشگاه شده و می خواهد بشود صاحب‬ ‫نام! حاال اما‪ ،‬حال و هوایش با ان روزهای خردسالی کمی‬ ‫متفاوت است‪ .‬دلش زنگار گرفته و به یاد کودکی اش‪ ،‬دست‬ ‫کودک دلبندش را می گیرد و راهی روضه می شــود تا شاید‬ ‫خدا‪ ،‬به خاطر حسین (علیه السالم) و کودک عزیزش‪ ،‬به‬ ‫او نیز نگاهی کند‪.‬‬ ‫سایه ات را از َس ِر ما روسیاهان کم مدار‪...‬‬ ‫ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا‪...‬‬ ‫با خــودم فکــر می کنــم درســت اســت ان روزها‪،‬‬ ‫برای مان خاطره انگیز شده‪ ،‬اما نباید پای مان را برداریم و‬ ‫محکم‪ ،‬روی «اصل» بگذاریم! درســت است که باید به‬ ‫«معرفت» امام دســت پیدا کنیم اما همین برپایی روضه‬ ‫و تعظیم شعائر‪ ،‬خود دست یافتن به معرفت است‪ .‬همین‬ ‫سیاهی ها‪ ،‬عین معرفت اســت! و همین «محبت» است‬ ‫که پای ما را به کوچه معرفت می کشــاند! حضرت حسین‬ ‫(علیه الســام)‪ ،‬همو که خــدا‪ ،‬محبتــش را در دل هرکه‬ ‫دوست داشــته انداخته‪ ،‬بهترین «دســتاویز» است برای‬ ‫رسیدن به پروردگار! مگر نه اینکه بازگشت همه ما به سوی‬ ‫خداست‪ ،‬پس بهترین راه برای رسیدن به استان اسمانی‬ ‫الهی‪ ،‬خود اوست‪« .‬محرم‪ ،‬بزرگترین مهمانی خداست»!‬ ‫دوســت دارد من و تو را در «هیات» ببیند‪ .‬دوست دارد من‬ ‫و تو را با «پیراهن تیــره» ای که در عزای سیدالشــهدا به‬ ‫تن کرده ایم ببیند‪ .‬خدا دوســت دارد من و تو را «سوگوار»‬ ‫حسین و فرزندان حسین ببیند! «خدا دوست دارد ببخشد»!‬ ‫«بی بهانه ببخشد»! نام یک ماه را «رجب» گذاشته و نام‬ ‫دیگری را «رمضان»‪ .‬یک شب را «شب ارزوها» قرار داده‬ ‫و شب دیگر را «قدر»‪ .‬خدا دوست دارد من و تو‪« ،‬وقت» و‬ ‫«بی وقت» صدایش کنیم! لحظه به لحظه‪« ،‬سراغ»اش را‬ ‫بگیریم! و مگر نه اینکه حضرت اباعبدالله (علیه السالم) در‬ ‫«راه» خدا‪ ،‬به «خاطر» خدا و «برای» خدا جنگید؟! جنگید‬ ‫و عزیزانش را قربانی کرد تا ریسمان محکم الهی‪ ،‬به دست‬ ‫ما برسد! خیلی وقت ها با خودم فکر می کنم «ما برای خدا‬ ‫چه کردیم»؟! بارش رحمت او‪ ،‬بی پایان است و‪ ...‬ما‪ ،‬چتر‬ ‫گرفته ایم! می گویم‪ :‬حاال که خــدا در بزرگ ترین حراجی‬ ‫ بخشش خود‪ ،‬ما را با محبت حسین دعوت کرده‪ ،‬بیاییم و‬ ‫در این فصل وصل‪ ،‬برای رسیدن به او‪ ،‬تالش کنیم! یکی‬ ‫دست به یاری مستمندی دراز می کند‪ ،‬دیگری برای رضایت‬ ‫خدا‪ ،‬لب از هر ســخنی می بندد‪ ،‬ان یکی‪ ،‬دستی به سر و‬ ‫رویش می کشد و رنگ‪ ،‬از چهره اش پاک می کند و کسی هم‬ ‫ب ر می خیزد و نماز اول وقتش را می خواند! «محرم‪ ،‬بهترین‬ ‫ِ‬ ‫فرصت ُمعامله با خداست»! امیدوارم برنده باشیم‪ ...‬مثل‬ ‫حسین (علیه السالم)! گوارای وجودمان باد‪ ،‬محبت ُپرسود‬ ‫اباعبدالله‪ ...‬یاعلی! ‬ ‫به راستی! چرا محرم‪ ،‬حال و هوای دیگری دارد؟!‬ ‫مگر چه رخ داده که این چنین در عزای حضرت‬ ‫ثارالله (علیه السالم)‪ ،‬مردم این طور بر سر و‬ ‫سینه می کوبند و زمین و زمان‪ ،‬در تب و تاب‬ ‫عشق او می سوزند‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫قدیم ترها‪ ،‬بزرگ ترها‪ ،‬اعتقادشان این بود ک ه باید در‬ ‫ایام عزای اهل بیت‪ ،‬محله ها و ســر َد ِر خانه ها سیاه پوش‬ ‫شود! بچه های محل هم‪ ،‬دست به دست هم داده و ِ‬ ‫دست‬ ‫پارچه های سیاه را در دست هم گذاشــته و رخت عزا بر ت َِن‬ ‫خانه و کاشــانه‪ ،‬تکیه و حســینیه و کوچــه و خیابان محل‬ ‫زندگی شان می کردند‪ .‬محرم که جای خود را داشت! شور‬ ‫و نشــاط بچه های محل‪ ،‬بــرای جمع اوری نــذورات از َد ِر‬ ‫خانه ها‪ ،‬جزئی از خاطرات شیرین ان روزهاست‪...‬‬ ‫َســر و صدای طبل و ســنج‪ ،‬صدای مداح و دســته ‬ ‫ســینه زنی‪ ،‬بوی قیمه امام حســین و نذری‪ ...‬همه و همه‬ ‫از خصوصیات محرم اســت‪ .‬به راســتی! چرا محرم‪ ،‬حال‬ ‫و هوای دیگــری دارد؟! مگــر چه رخ داده کــه این چنین‬ ‫در عزای حضرت ثارالله (علیه الســام)‪ ،‬مــردم این طور‬ ‫بر ســر و ســینه می کوبند و زمیــن و زمان‪ ،‬در تــب و تاب‬ ‫عشــق او می ســوزند و بی اختیار‪ ،‬با شــنیدن نام «حسین‬ ‫ن جاری می شود!‬ ‫(علیه السالم)» اشک از گوش ه چشم شا ‬ ‫به راستی! «این حسین (ع) کیســت که عالم همه دیوانه‬ ‫اوست»؟!‬ ‫گفتارها‬ ‫ان دو زنجیر به هم چســبیده را تا چند ســال داشتم‪.‬‬ ‫از یک روز به بعد که یادم نمی اید کــی بود دیگر زنجیرزنی‬ ‫نرفتم؛ فقط سینه زنی‪ .‬چند وقت بعد هم یکی از دو زنجیر را‬ ‫بخشیدم به بچه همسایه‪ .‬زنجیر دیگر که هدیه عمویم بود‬ ‫را دلم نیامد بدهم به کســی‪ .‬البد با خودتان می گویید «تو‬ ‫که عزادار حسینی هستی و مدام می گویی بابی انت و امی‪،‬‬ ‫چطور از یک زنجیر نمی توانی بگــذری؟» خب! بگویید‪.‬‬ ‫من که نمی توانم جلوی گفتن تــان را بگیر م ولی می توانم‬ ‫جواب تان را ندهم! یک چیزهایی برای ادم حس میراث را‬ ‫دارد‪ .‬اصال نگهش داشته ام که بعدا بدهم به پسرم! کی؟!‬ ‫خدا می داند! ‬ ‫زلف ما را گره زدند‬ ‫گفتارها‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روایت یک نام خانوادگی که از یک هیات قدیمی گرفته شده است‬ ‫ناظمی برایگریاندن‬ ‫احسان ناظم بکایی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪4‬‬ ‫نویسنده و روزنامه نگار‬ ‫‪ 134‬ســال قبل بود‪ .‬ســال ‪ 1300‬هجــری قمری و‬ ‫دوران سلطنت ناصرالدین شــاه قاجار‪ 14 .‬سال مانده بود‬ ‫تا میرزارضای کرمانی در حرم شــاه عبدالعظیم‪ ،‬شاه قاجار‬ ‫را بکشد‪ .‬تهران‪ ،‬شهری که بر دامنه البرز‪ ،‬زندگی می کرد‬ ‫‪ 90‬سالی می شد که پایتخت ایران شده بود‪ .‬پایتختی که‬ ‫اغا محمد خان‪ ،‬موســس سلســله قاجــار ان را در نزدیک‬ ‫شــهرری و به دلیل نزدیکی به گرگان که خاســتگاه قاجار‬ ‫بودند برگزیده بود‪ .‬تهران در ســال ‪ 1300‬هجری قمری‪،‬‬ ‫وسعتی حدود‪ 5‬کیلومتر مربع داشت (یک صدم ابعاد فعلی)‬ ‫و حدود ‪ 150‬هزار نفر را در ‪ 5‬محله اصلی عودالجان‪ ،‬بازار‪،‬‬ ‫ســنگلج‪ ،‬چاله میدان و ارگ زندگی می کردند‪(.‬حدود یک‬ ‫صدم جمعیت فعلی)‬ ‫بازار‪ ،‬طبق معمــول همه جوامــع اجتماعی جایگاه‬ ‫مهمی در پایتخت ها داشــت چنانچه قبــل از تهران‪ ،‬بازار‬ ‫وکیل در شیراز‪ ،‬پایتخت زندیه و بازار قیصریه در اصفهان‪،‬‬ ‫پایتخت صوفیان نشــان می داد که بازار و بازاریان‪ ،‬نقش‬ ‫حیاتی در زندگی مراکز حکومتی دارند‪ .‬بازار تهران قدمتش‬ ‫هم تراز با تاســیس خود شهر بود و به واســطه قرار گرفتن‬ ‫در میانه راه ابریشــم و همین طور محور زیارتی شــمال –‬ ‫شهرری‪ ،‬جنب و جوش زیادی داشت‪ .‬در میان کسبه بازار‬ ‫که در راسته ها و ســراهای به هم پیوســته و زیر طاق ها‪،‬‬ ‫حجره هایــی قدیمی و نســل به نســل داشــتند مجموعه‬ ‫فروشــندگان عمده پارچه جزو پرقدمت ترین ســکنه بازار‬ ‫بودند چون از ‪ 3‬اصل اصلی زندگی یعنی خوراک‪ ،‬پوشاک‬ ‫و مسکن این پوشاک بود که در بازار تهران عرضه می شد و‬ ‫‪ 2‬اصل دیگر ربطی به بازار تهران نداشتند‪ .‬کار تجار پارچه‬ ‫که به «بزاز» شهره بودند‪ ،‬خرید عمده پارچه و فروختن انها‬ ‫به فروشــندگان نیمه عمده یا بنکداران بود‪ .‬این صنف در‬ ‫سال ‪ 1300‬هجری قمری‪ ،‬هیات عزاداری مستقلی به نام‬ ‫«هیات جان نثاران حسینی صنف بزار تهران» راه اندازی‬ ‫کردند‪ .‬محل اصلی هیات در مسجد میرزا موسی بازار بود‪.‬‬ ‫ضمن اینکه اعضای اصلی هیــات‪ ،‬همزمان با راه اندازی‬ ‫ان‪ ،‬حســینیه ای کوچــک در کربــا ســاختند و بعد برای‬ ‫اینکه عزاداری اصیلی داشته باشند حاجی مرزوق را که از‬ ‫مداحان قدیمی و بنام کربال بود به تهران اوردند تا ســبک‬ ‫عزاداری ســنتی کربال را با مدل ســینه زنی تهرانی ادغام‬ ‫کند‪ .‬هیات بزازها را عمده اهالی شــهر بــه نام هیات جان‬ ‫نثاران می شــناختند که اعضــای ان از چهره های قدیمی‬ ‫ بزازها بودنــد‪ .‬حضور انها در هیات و همین طور اســتمرار‬ ‫جلســات که در کل ســال‪ ،‬به صورت هفتگی در دوشــنبه‬ ‫شب ها برگزار می شــد (و هنوز هم می شــود) باعث شد تا‬ ‫برخی از انها که پای ثابت جلســات بودند و وظیفه تعریف‬ ‫شده ای داشــتند‪ ،‬لقبی هم پیدا کنند‪ .‬یکی از این القاب‪،‬‬ ‫«ناظم» بود که به احمد رسیده بود‪ .‬او در هیات‪ ،‬میان دار‬ ‫بود و وظیفــه اش این بود کــه برنامه مداحی و ســخنرانی‬ ‫و همین طور ریتم ســینه زنــی و ارتباط مداح با ســینه زنان‬ ‫را هماهنگ کنــد‪ .‬در حقیقت‪ ،‬احمد با ایســتادن در میانه‬ ‫دســته های عزاداری‪ ،‬هرجا که احســاس می کرد مداح‪،‬‬ ‫بیتی را فراموش کرده یا سینه زنان خســته شده اند با فریاد‬ ‫«یا حسین» یا «مظلوم»‪ ،‬فضای جلسه را عوض می کرد‪.‬‬ ‫کاری که به ان «مظلوم کشی» می گفتند‪ .‬احمد ناظم که‬ ‫در ســرای عالی نوی بازار‪ ،‬حجره داشــت کم کم پسرش‬ ‫محمود را هم به بازار و هیات کشاند تا میان داری و نظامت‬ ‫بزازها مثل خیلی از مشاغل حســاس‪ ،‬نسل به نسل شود‪.‬‬ ‫این دوران بــا دوران تغییر حکومت قاجــار و امدن پهلوی‬ ‫مصادف شــد‪ .‬دورانی که با جدی شــدن ماجرای صدور‬ ‫شناسنامه‪ ،‬داشــتن نام فامیلی هم اجباری می شد‪ .‬بزازها‬ ‫به واســطه صادرات و واردات پارچه و ســفرهای خارجه‪،‬‬ ‫جزو صنوف به روز بودند‪ .‬برای همین از اولین هیات هایی‬ ‫بودند که بلندگو به میان شــان امد و با دوربین عکاســی از‬ ‫جمع شــان عکس گرفتند‪ .‬همین ویژگی باعث شــد تا در‬ ‫گرفتن شناسنامه هم پیش قدم بشوند و نام هایی مربوط به‬ ‫عالئق خودشان انتخاب کنند‪ .‬احمد ناظم موقع انتخاب نام‬ ‫فامیل همان‪ ،‬ناظم را برگزید‪ .‬محمود‪ ،‬پسر او برای اینکه‬ ‫این لقب را خاص تر کند و معلوم شود که کار خانوادگی انها‬ ‫نظامت و نظم دادن به گریه کنندگان برای امام حسین(ع)‬ ‫است‪ ،‬نام فامیل را «ناظم بکایی» گذاشت که معنای ان‪،‬‬ ‫نظم دهنده به گریه کنندگان می شد‪ .‬بعد از محمود‪ ،‬احمد‬ ‫هم ناظم بکایی بزازها شد و هنوز هم هست و حاال در کنار‬ ‫او پســرش‪ ،‬محســن ایســتاده و در کنار محسن‪ ،‬پسرش‬ ‫و نوه احمــد‪ ،‬مهدی ناظــم دارد کار یاد می گیــرد‪ .‬هیات‬ ‫جان نثاران حسینی‪ 135 ،‬ســال بعد از تاسیس هیات شان‬ ‫در حسینیه شــان در خیابان خیام‪،‬روبــه روی پاچنار‪ ،‬دهه‬ ‫اول محرم ‪ 1435‬را گرامی می دارند در حالی که احمد ناظم‬ ‫‪80‬ساله‪ ،‬روی صندلی و کنار گود نشسته و محسن ‪ 45‬ساله‬ ‫در میانه سینه زنان‪« ،‬یاحسین» می گوید‪ .‬‬ ‫معروف بزرگ روزگار ما‬ ‫گفتارها‬ ‫توصیفی از کتاب «امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسالمی» تالیف پروفسور مایکل کوک‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫که فصل یا فصولی را به موضوع امر به معروف و نهی از منکر‬ ‫اختصاص داده اند‪ ،‬گواهی مکتوب از این منازعات است‪.‬‬ ‫در این میان البته متون حدیثی و تفسیری نیز جایگاه ویژه ای‬ ‫در تبیین اموزه امــر به معروف و نهــی از منکر در فرهنگ و‬ ‫اندیشه اسالمی دارد‪ ،‬با این وصف اما یکی از معروف های‬ ‫جا مانده در روزگار ما نبودن پژوهش هایی روشمند و روز امد‬ ‫در زبان فارسی درباره این مفهوم است که این مقدمه مجمل‬ ‫بهانه ای است برای پرداختن به این فقدان و ترجمه کتابی‬ ‫گرانسنگ در این زمینه که بار جبران این فقدان را یک تنه‬ ‫به دوش می کشد‪ .‬کتاب «امر به معروف و نهی از منکر در‬ ‫اندیشه اســامی» تالیف دکتر مایکل کوک اسالم شناسی‬ ‫انگلیسی زبانی که استاد دانشگاه پرینستون امریکاست و‬ ‫پژوهش های اسالم شناسانه ارزشمندی نیز در کارنامه خود‬ ‫دارد‪ ،‬یکی از کم نظیرترین اثاری است که توانسته فقدان‬ ‫این معروف را‪ ،‬یعنی تالیف کتابی پژوهشی درجه یک درباره‬ ‫مفهوم امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسالمی را در‬ ‫زبان فارسی جبران کند‪ .‬این کتاب که به همت دکتر احمد‬ ‫نمایی و به همت بنیاد پژوهش های اسالمی استان قدس‬ ‫رضوی در سال ‪ 84‬منتشر شده‪ ،‬سال هاست بدون داشتن‬ ‫گفتارها‬ ‫ازروزیکههیچروزی مانندشنیست «الیومکیومک‬ ‫یا اباعبدالله»‪ ،‬تــا روزی که باید همه روزها ان گونه باشــد‬ ‫«کل یــوم عاشــورا و کل ارض کربــا» فاصله شــناختن‬ ‫عاشورا است‪ .‬به باور اهل معرفت اما در این فاصله پر معنا‬ ‫تو جوی یک معنای اصیل و اصلی باشیم که‬ ‫اگر در جســ ‬ ‫بتوانیم جانمایه این روز بزرگ تاریخ قلمــداد کنیم‪ ،‬باید به‬ ‫یکی از مهمتریــن پیام های این روز دقت کــرد‪ .‬پیامی که‬ ‫خود حضرت در صراحتی افتاب گون در نامه ای به برادرش‬ ‫محمد بن حنفیه‪ ،‬پیش از حرکت به ســوی مکــه ان را این‬ ‫گونه اعالم می کند‪َ .....« :‬انِّی َلم َ‏ اخْ ُر ْج َا ِشرا َو َ ل َب ِطرا َو َ ل‬ ‫ُمف ِْســدا َو َ ل َظ ِالما َو ِان ََّما خَ َر ْج ُت ِل َط َل ِب‬ ‫ِْ‬ ‫ال ْص َلحِ ِفــی ُا َّم ِه َجــدِّ ی ص ُا ِریدُ َا ْن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یر‬ ‫ا ُم َر بال َم ْع ُروف َو ان َْهى َعن ال ُم ْنکر َو اس َ‬ ‫‏ ع ِلی ْب ِن َا ِبی َط ِال ٍب‬ ‫ــیر ِه َجدِّ ی َو َا ِبی َ‬ ‫ِب ِس َ‬ ‫ع َف َم ْن َق ِب َل ِنی ِبق َُب ِ‬ ‫ــق َفال َّلهُ َا ْو َلى‬ ‫ول ا ْل َح ِّ‬ ‫ــن َر َّد َع َلی َه َ‬ ‫ــذا َا ْص ِب ُر َح َّتى‬ ‫ِبا ْل َح ِّق َو َم ْ‬ ‫یق ِ‬ ‫ین ا ْلق َْومِ ِبا ْل َح ِّق َو ُه َو‬ ‫ْضی ال َّلهُ َب ِینی َو َب َ‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬ ‫یر الحاکمین‏‪ « ...‬بحار االنوار (ط ‪-‬‬ ‫خَ ُ‬ ‫بیروت)‪ ،‬ج‏‪ ،44‬ص‪ .330 :‬خروج برای‬ ‫اصالح امــت جدش و امــر به معروف‬ ‫و نهــی از منکر و عمل کردن به ســیره‬ ‫پیامبر (ص) و حضرت امیر (ع)‪.‬‬ ‫توجــه به ایــن پیــام و انچــه در‬ ‫تفسیر معناشناسانه این مفهوم کلیدی‬ ‫می توان باز جســت‪ ،‬در واقع تفسیری‬ ‫روز امد و فرامــرزی و فرا زمانــی از این‬ ‫واقعه بزرگ به دست می دهد‪ .‬ان چنان‬ ‫که به باور بسیاری از اندیشمندان جهان‬ ‫اسالمنیزمهمترینعنصریکهدرفهم‬ ‫عصری قیام حسینی و حماسه عاشورا‬ ‫باید مورد توجه باشــد همیــن مفهوم‬ ‫است؛ « امر به معروف و نهی از منکر»‪.‬‬ ‫این امــوزه از منظر اعتقــادی اگرچه یکــی از ارکان‬ ‫نه گانــه فروعات رکنــی دین اســام محســوب‪ ،‬و در فقه‬ ‫به عنوان واجب کفایی شــناخته می شــود اما در عین حال‬ ‫مفهومی بسیار پیچیده نیز اســت‪ .‬پیچیده از ان رو که طی‬ ‫اعصار و قرون از جانب متکلمین و فقهای مذاهب اسالمی‬ ‫مورد بحث های فــراوان قرار گرفته اســت و به عنوان یک‬ ‫مفهوم نظری که اشــکارگی عملی دارد مورد توجه بســیار‬ ‫بوده اســت‪ .‬اتفاقا همین وجه اخیر یعنی اشکارگی عملی‬ ‫اموزه امر به معــروف و نهی از منکر اســت کــه در مباحث‬ ‫نظری پیرامون ان نیز تاثیری جدی گذارده اســت‪ .‬با این‬ ‫توضیح که ادبیات پدید امــده پیرامون اموزه امر به معروف‬ ‫و نهی از منکر در فرهنگ و اندیشه اســامی در مواجهه با‬ ‫ی که در ادوار مختلف تاریخی به اســم دین و‬ ‫خلفا و حکام ‬ ‫دینمداریوجانشینیپیامبر(ص)زمامقلمروجوامعاسالمی‬ ‫را در دست داشتند‪ ،‬ادبیاتی به شدت سیاست زده است‪ .‬این‬ ‫حکام که خود را جانشینان راســتین و برحقی برای زعامت‬ ‫مسلمین می پنداشــتند تا انجا که عنوان امیر المومنینی را‬ ‫برای خود انتخاب می کردند؛ بــا حفظ کانون های قدرت و‬ ‫ثروتازهیچ گونهظلموتعدیبهحقوقمسلمانانومومنین‬ ‫رویگردان نبودند ‪ .‬به این ترتیب اگرچه برخی شان توانستند‬ ‫قلمرو تمدن اسالمی را گســترش بدهند اما در گستره این‬ ‫تمدن‪،‬بهواسطهقدرت شانازهیچمنکریرویگرداننبودند‬ ‫و کمترین معروف را نیز مورد توجه داشــتند‪ .‬در این احوال‬ ‫طبیعی است که به واسطه باژگونه نشــان دادن بسیاری از‬ ‫ارزش های ایمانی و اعتقادی اسالم‪ ،‬تنها اموزه هایی مورد‬ ‫توجه قرار بگیرد که با این رویکرد حداقل تعارضی در ظاهر‬ ‫نداشته باشد‪ .‬با این وصف اســت که ادبیات پدید امده در‬ ‫حال و هوای ایــن اموزه مهم دینی که می توانســت جامعه‬ ‫اسالمی را هم عرض گستردگی تمدنی و سیاسی در وجوه‬ ‫دینی و ایمانی نیز به جامعه ارمانی نبوی نزدیک کند‪ ،‬در عمل‬ ‫دیگرگون کند و عمال محل منازعات گسترده نظری شود و‬ ‫البته که این منازعات نظری در حوزه عمل نیز بروز و تظاهر‬ ‫دیگرگون داشت‪ .‬توجه به کتاب های‪ ،‬فقهی و کالمی ای‬ ‫رقیبی در خور همچنــان ارزنده ترین کتــاب موجود در این‬ ‫زمینه به شمار می رود‪.‬‬ ‫اما انچه شــان نزول این کتاب اســت و در واقع علت‬ ‫گرایش پژوهشــگر نویســنده این کتاب به موضوع امر به‬ ‫معروف و نهی از منکر در اســام است‪ ،‬چنان که در سخن‬ ‫مترجموپیشگفتارخودنویسندهامده‪،‬بهحادثه ایاجتماعی‬ ‫مربوط است‪ .‬شرح این واقعه به اجمال به حادثه ای در‪ 22‬‬ ‫ســپتامبر ‪ 1988‬در یکی از ایســتگاه های قطار شهری در‬ ‫شــهر شــیکاگوی امریکا باز می گــردد که طــی ان مردی‬ ‫در حضور مــردم به زنی تجــاوز می کند و به رغــم تقاضای‬ ‫مکرر کمک ایــن زن هیچ کــدام از مــردم در حال تردد به‬ ‫درخواست او وقعی نمی نهند‪ .‬این اتفاق که در روزنامه های‬ ‫نیویورک تایمز و شــیکاگو تریبیون نیز بازتاب داشته است‬ ‫به عنوان یک معضل اخالقی مورد توجه جدی پروفســور‬ ‫مایکل کوک قرار می گیرد‪ .‬بر این مبنا او با این اندیشــه که‬ ‫انســان عالوه بر وظیفه انجــام رفتار‬ ‫شایسته و اخالقی این وظیفه را نیز دارد‬ ‫که از ارتکاب کارهای ناشایست نسبت‬ ‫به دیگران نوعــی بازدارندگی داشــته‬ ‫باشد‪ ،‬به بررســی این مفهوم پرداخت‬ ‫که نظام های اعتقادی و قانونی ادیان‬ ‫برای ایــن موضــوع یعنی «ســفارش‬ ‫به کار نیــک و اخالقی و بازداشــتن از‬ ‫کار زشت » چه ســاز و کاری را پیشنهاد‬ ‫می کننــد و به ایــن ترتیب نخســتین‬ ‫جرقه ها درباره فهم اموزه امر به معروف‬ ‫و نهی از منکر به عنوان یک رکن در دین‬ ‫اسالم در ذهن این دانشمند مطالعات‬ ‫اسالمی زده شد‪ .‬به این ترتیب مایکل‬ ‫کوک همان طور کــه در مقدمه کتاب‬ ‫پیش گفته امده باتوجه به تسلطش به‬ ‫زبان هــای اروپایی ‪ ،‬فارســی‪ ،‬عربی و‬ ‫ترکی و مراجعه به حــدود ‪ 1700‬کتاب‬ ‫و مقاله که بیــش از ‪ 1300‬مورد ان نیز‬ ‫از منابع اســامی بوده اند و همین طور‬ ‫با مشــورت های علمی با تنــی چند از‬ ‫روحانیون دانشگاهی شاغل در دانشگاه های غربی نهایتا‬ ‫موفق به تالیف این کتاب در ‪ 5‬بخش و بیســت فصل شده‬ ‫است‪ .‬کتابی که با ترجمه ان توســط یک استاد فرهیخته‬ ‫بار شرمساری نداشــتن چندین منبع پژوهشی تالیفی خوب‬ ‫در این زمینه برای ما تنها کمی کمتر شــده است‪ .‬ساختار‬ ‫‪ 5‬بخشــی کتاب «امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه‬ ‫اسالمی»امادربخشاولبه عنوانمقدمهبهتحلیلمطالب‬ ‫اصولی اموزه امر به معروف و نهی از منکر در مطالب موجود‬ ‫در قران‪ ،‬تفاسیر‪ ،‬کتاب های حدیث و کتب تاریخی و رجالی‬ ‫اختصاص دارد‪ .‬در بخش دوم و سوم و چهارم این کتاب اما‬ ‫شاهدرویکردتوصیفینویسندهبهمذاهبگوناگوناسالمی‬ ‫نظیرحنبلیان‪،‬معتزلیان‪،‬شیعیان‪،‬شافعیان ‪،‬حنفیانوزیدیه‬ ‫و برخی دیگر از فرق اسالمی پرداخته شده است و در نهایت‬ ‫نیز در بخش پنجم مولف در بخشی با عنوان فراسوی اسالم‬ ‫سنتی جایگاه نهی از منکر را در جوامع امروز اسالمی بررسی‬ ‫می کند‪ .‬موضوعی که البته ایده های بسیاری در خود برای‬ ‫پژوهش هاینوینعلمی دیگریدارد‪،‬بهشرطاستینهمت‬ ‫باال زدن ارباب معرفت و دانایی که خود این بزرگترین معروف‬ ‫روزگار ماست‪ .‬‬ ‫‪27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رمز و راز یک شایعه‬ ‫چرا حماس قصد دارد به دگردیسی سیاسی دست بزند؟‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫کارشناس مسائل سیاسی‬ ‫اخیرا این خبر از محافل خصوصی و برخی از مقامات‬ ‫که نخواسته اند نامشان فاش شود و برخی دیگر که نامشان‬ ‫فاش شده به بیرون درز کرده اســت که خالد مشعل‪ ،‬رهبر‬ ‫ قدیمی ســازمان حماس‪ ،‬به زودی از رهبری این سازمان‪،‬‬ ‫یا همان ریاســت بر دفتر سیاســی ان‪ ،‬کنار خواهد رفت‪.‬‬ ‫انچ ه تاکنون به طور نیمه رســمی به عنوان دلیل این اتفاق‬ ‫اعالم شده‪ ،‬این اســت که مدت قانونی ریاست مشعل به‬ ‫پایان رســیده و عمال او دیگــر نمی تواند برای این پســت‬ ‫کاندیدا شود‪ .‬دلیلی که چندان قانع کننده به نظر نمی رسد؛‬ ‫حداقل قاعده احزاب و ســازمان ها که این طور نیســت و‬ ‫سال ها طوالنی حضور وی در این پست نیز تاکنون نشان‬ ‫از قاعده ای خاص نداشــته اســت‪ .‬در واقــع در احزاب و‬ ‫ســازمان ها افراد تا زمانی در راس ساختار ســازمانی باقی‬ ‫می مانند که برای پیشــبرد اهداف سازمان مفید تشخیص‬ ‫داده شــوند یا چنان اقتداری بر سازمان داشــته باشند که‬ ‫اعضا قادر به برکناری وی نباشــند‪ .‬بنابرایــن اگر بخواهیم‬ ‫به دنبال دلیل واقعی این جابه جایی ها در ســازمان حماس‬ ‫بگردیم باید نگاهی به خود مشعل و جانشین احتمالی اش‬ ‫بیندازیم و نه قواعد سازمان انها‪ .‬خالد مشعل که بیش از دو‬ ‫ت خارج از فلسطین به سر می برد و هیچ گاه از درون‬ ‫دهه اس ‬ ‫سرزمین های فلســطینی یا غزه‪ ،‬محل اقتدار حماس‪ ،‬به‬ ‫رهبری این سازمان نپرداخته است‪ ،‬همواره به فردی نسبتا‬ ‫معتدل مشهور بوده که برخالف عناصر رادیکال این گروه‬ ‫تا حدودی راه و رسم سیاست را می دانسته است‪ .‬او طی این‬ ‫سال ها روابط مستحکمی با برخی سران‪ ،‬سیاست مداران‬ ‫و متنفــذان در کشــورهای عربی و ســایر کشــورها برقرار‬ ‫کرده؛ انچــه مهمترین عامل تداوم رهبــری اش طی این‬ ‫ســال ها بوده اســت‪ .‬به لحاظ ایدئولوژیک نیز وی تمایل‬ ‫به مشــی اخوان المسلمین داشته و ســعی اش بر نزدیک‬ ‫کردن حماس بــه معیارهای اخوانی بــوده که البته همین‬ ‫نیز با مخالفت اسالم گرایان رادیکال درون سازمان مواجه‬ ‫بوده و البته خارج نشینی عالوه بر اینکه اتهام دور بودن از‬ ‫میادین جنگ و چله نشینی و درک نکردن طعم زجر مردمان‬ ‫فلسطینی را برایش به همراه داشته‪ ،‬اتهام سوءاستفاده از‬ ‫کمک ها و منابع مالی حماس را نیز برایش در بر داشته است‪.‬‬ ‫گذشته از این مسائل شخصی و ســازمانی‪ ،‬به هم ریختن‬ ‫اوضاع خاورمیانه و شــمال افریقا و بر هم خــوردن توازن‬ ‫منطقه ای و تغییر ریخت سیاسی برخی از کشورهای منطقه‬ ‫در سرنوشت وی بسیار موثر بوده است؛ به ویژه بحران جنگ‬ ‫داخلی در سوریه‪ .‬مشعل که تا پیش از شعله ور شدن اتش‬ ‫جنگ داخلی در دفتر حماس در دمشق مستقر بود‪ ،‬پس از‬ ‫اغاز جنگ در بد مخمصه ای گرفتار امد‪ ،‬زیرا به اصطالح‬ ‫رهبر جریانی بود که شعار پیگیری حقوق مردمی تحت ستم‬ ‫را سرمی داد‪ .‬حال اگر طرف مخالفان سوری را می گرفت و‬ ‫اسد را رها می کرد‪ ،‬متهم می شد و اگر پشت اسد می ایستاد‬ ‫در واقع در برابر ارمان های ســازمانش ایستاده بود‪ .‬چنین‬ ‫بود که ابتدا سکوت پیشه کرد و ســپس به ارامی سوریه را‬ ‫ابتدا به مقصد مصر و ســپس قطر ترک کــرد و بعد از ان به‬ ‫نفع مخالفان موضع گرفت‪ .‬با این حال طی این سال ها با‬ ‫پررنگ شدن مسائل بسیار حادتر کشورهای دیگری چون‬ ‫یمن و سوریه و لیبی‪ ،‬مساله غزه به حاشیه رفته و کشورهای‬ ‫عمده منطقه بیشتر توجه و توانشان مصروف این بحران ها‬ ‫شده اســت‪ .‬به نظر می رسد همین مساله ســبب شده که‬ ‫دیگر روابط مشعل برایش برگ برنده ای نباشد و مخالفانش‬ ‫این فرصت را مغتنم شمرده اند تا به رهبری وی پایان دهند‪.‬‬ ‫باتوجه به انچه تا همین جا گفته شد‪ ،‬به نظر می رسد رئوسی‬ ‫که اکنون بــرای حمــاس در اولویت اســت را می توان در‬ ‫ی به لحاظ داخلی‬ ‫برکناری مشعل بســیار موثر دانست‪ ،‬یعن ‬ ‫حماس در اثر سال ها پافشــاری بر جنگ مسلحانه و به تبع‬ ‫ان محاصره طوالنی بخش عمده ای از توانش را از دست‬ ‫داده و اکنون خواســتار شــرکت در پروســه های سیاسی‬ ‫سراسری اســت تا بتواند کسب مشــروعیت کند‪ .‬چنانکه‬ ‫در اولین گام اتحادیــه اروپا اعالم کرده کــه احتماال این‬ ‫سازمان را از لیست گروه های تروریستی خارج خواهد کرد‪.‬‬ ‫اما مساله مقاومت بسیاری از عناصر رادیکال در درون این‬ ‫گروه است که دشــوار بتوان انها را راضی به کنار گذاشتن‬ ‫سالح هایشان کرد ؛ انچه اعضای فتح دو دهه پیش کردند‪.‬‬ ‫از نظر خارجی حماس با چرخشی اشکار مایل به بهبود روابط‬ ‫با کشورهای بزرگ عربی اســت تا از کمک های سیاسی و‬ ‫اقتصادی انها بهره بگیرد‪ .‬حال کســی که قرار باشد جای‬ ‫مشــعل را بگیرد باید بتوانــد این دو اولویــت را پیش ببرد‪.‬‬ ‫گزینه احتمالی که برای جانشینی مشعل بیشتر انگشت ها‬ ‫نشانه اش گرفته اند‪ ،‬اسماعیل هنیه‪ ،‬نخست وزیر پیشین‬ ‫و البته ناکام حماس اســت‪ .‬هنیه برخالف مشعل از درون‬ ‫سرزمین های فلسطینی رهبری این سازمان و البته تا سال ها‬ ‫اداره غزه را بر عهده داشته است‪ .‬وی به لحاظ ایدئولوژیک‬ ‫وجهه اعتدالی مشعل را ندارد و نسبت به او رادیکال تر تلقی‬ ‫می شود‪ ،‬هرچند نســبت به عناصر تندروی سازمان‪ ،‬وی را‬ ‫باید حد وسط دانست‪ .‬با این حال وی به علت سال ها حضور‬ ‫در داخــل غزه و مقاومــت در برابر محاصره و عدم تســلیم‬ ‫در برابر یورش های اســرائیل‪ ،‬از وجهه بیشتری نسبت به‬ ‫مشعل در داخل سرزمین های اشــغالی برخوردار است‪ .‬به‬ ‫این لحاظ به نظر می رســد با حضور هنیه در راس سازمان‬ ‫راحت تر بتوان عناصــر رادیکال را بــه پذیرش اصالحات‬ ‫ایدئولوژیک و راهبردی قانع کــرد‪ .‬از طرف دیگر هنیه نیز‬ ‫از حامیان مخالفان اســد بوده اســت‪ ،‬انچ ه احتماال یکی‬ ‫از مهمترین شــروط برای بهبود روابط با عربستان و قطر و‬ ‫برخی دیگر از کشورهای عربی است‪ .‬مهمترین نشانه ای‬ ‫که برای صدق احتماالت باال می توان خاطرنشــان کرد‪،‬‬ ‫سفر حج امسال اسماعیل هنیه است‪ .‬وی که به قصد حج‬ ‫به عربستان سفر کرد‪ ،‬پس از پایان مراسم حج به جای غزه‬ ‫راه قطر را در پیــش گرفت‪ .‬با اینکه دیگــر باید به احتمال‬ ‫زیاد هنیه را رئیس دفتر سیاســی حماس دانســت‪ ،‬اما باید‬ ‫توجه داشت که صرف این جابه جایی نخواهد توانست در‬ ‫وضعیت حماس چندان تغییری ایجاد کنــد‪ .‬طی دو دهه‬ ‫حضور حماس در صحنه میدانی و سیاســی فلسطین این‬ ‫ســازمان اثبات کرده که مردانش بیشتر مرد جنگ هستند‬ ‫تا سیاســت‪ ،‬چنانکه گردان های عزالدین قصام‪ ،‬شــاخه‬ ‫نظامی سازمان‪ ،‬شناخته شده تر از دفتر سیاسی ان است‪ .‬از‬ ‫شخص اسماعیل هنیه نیز طی این سال ها چندان بویی از‬ ‫سیاستمدار بودن به مشام نرسیده است‪ .‬این واقعیتی است‬ ‫که اینده حماس را خواهد ساخت‪ .‬رهبران این سازمان باید‬ ‫تصمیم بگیرند که ایا به واقــع می خواهند وارد فرایندهای‬ ‫سیاسی شــوند یا همچنان خواهان تحقق ارمان از بحر تا‬ ‫نهر هستند‪ .‬گرچه نشــانه هایی از میل به سیاسی شدن در‬ ‫این ســازمان دیده شده است‪ ،‬چه ســال ها اداره غزه طعم‬ ‫سیاســت و تکیه زدن بر صندلی های نرم قدرت را به جای‬ ‫ن به انها چشانده ‬ ‫غلتیدن در تونل ها و جنگیدن در کوه و بیابا ‬ ‫اما واقعیت این است که نمی توان همزمان هم در پروسه‬ ‫ح ؛ کسی‬ ‫سیاسی شرکت داشــت و هم در گردان های مسل ‬ ‫که سالح در دست داشته باشد‪ ،‬مذاکره نمی کند‪ ،‬می کشد‬ ‫یا کشته می شود‪ .‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از بحران اقتصادی تا تغییر تاریخ هجری‬ ‫غوغا در اشیانه سعودی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ در حالی که اعضای خاندان سلطنتی ال سعود سعی‬ ‫دارند اخباری در خصوص تشــدید بحــران اقتصادی در‬ ‫عربستان و ناتوانی انها در ســوء مدیریت اوضاع به بیرون‬ ‫درز پیدا نکند‪ ،‬فرمان اخیر پادشاه عربستان مبنی بر کاهش‬ ‫حقوق اعضای دربار (که مقدمــه ای برای کاهش حقوق‬ ‫شــهروندان حقوق بگیر جامعه عربســتان اســت) شوک‬ ‫تازه ای به جامعه عربستان وارد کرده است‪.‬‬ ‫پادشــاه ســعودی با فرمان های جدید خود در زمینه‬ ‫کاهش حقوق و مزایا جامعه عربستان را غافلگیر و نگران‬ ‫کرد‪ .‬این دستورات ریاضتی تقریبا یک سال پس از اقدام‬ ‫حکومت وی در کاهــش یارانه ســوخت و افزایش قیمت‬ ‫بنزین‪ ،‬برق و اب و تحمیــل مالیات های مختلف بر مردم‬ ‫صادر شده است‪ .‬این اولین بار است که حکومت سعودی‬ ‫به عنوان بزرگتریــن صادرکننــده نفت در جهان رســما از‬ ‫کاهش مزایا و حقوق خبــر می دهد‪ .‬کارکنان دولتی حدود‬ ‫دوسوم طبقه شاغل عربستان را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫بر اســاس فرمان های جدید شاه ســعودی‪ ،‬حقوق‬ ‫و مزایای وزیــران به میزان ‪ 20‬درصــد و اعضای مجلس‬ ‫مشــورتی به میزان ‪ 15‬درصد و کمک های ســاالنه برای‬ ‫مســکن اعضای شــورا هم به میزان ‪ 15‬درصــد کاهش‬ ‫می یابــد‪ .‬همچنیــن پــاداش و مزایــای تمــام کارکنان‬ ‫بخش دولتی در عربســتان بر اســاس تصمیمــات جدید‬ ‫رژیم ســعودی‪ ،‬کاهــش می یابد‪.‬این در حالی اســت که‬ ‫عربستان ســعودی مشــغول صــرف ثــروت عمومی این‬ ‫کشور در مســیر حمایت از ترور و جنگ و خشونت است‪.‬‬ ‫شــهروندان عربســتانی هم اکنون این ســوال را از خود‬ ‫می پرسند که در شــرایطی که بحران اقتصادی گریبانگیر‬ ‫کشورشان شده ‪ ،‬جنگ یمن و صرف میلیاردها دالر در این‬ ‫جنگ محکوم به شکســت (به ضرر ال سعود ) چه معنایی‬ ‫دارد؟ همچنین شــهروندان عربستانی نســبت به حمایت‬ ‫مســتقیم ال ســعود از گروه های متوحش تروریســتی و‬ ‫تکفیری مانند داعش و جبهه النصره اگاه هستند‪.‬‬ ‫شــهروندان عربســتانی از ثروت هــا و امتیازهــای‬ ‫بی حدوحصــر بــرای شــاهزادگان و حاکمان مســلط بر‬ ‫عربستان و نیز درامدهای نجومی تجار و بازرگانان سعودی‬ ‫وابسته به طبقه حاکم ســوال خواهند کرد که از نظر انها‪،‬‬ ‫مسئولیت اوضاع مالی و اقتصادی بحرانی این کشور را چه‬ ‫کسانی به عهده دارند؟ شهروندان عربستانی در عین حال‬ ‫خواهان حقوق سیاسی تضییع شده خود هستند‪.‬هم اکنون‬ ‫بحران های اقتصادی و سیاسی و منطقه ای سرتاسر دربار‬ ‫سعودی را فراگرفته است‪.‬‬ ‫حقیقتی که مردم عربستان باید خود را برای رویارویی‬ ‫با ان اماده کنند‪ ،‬این است که این کشــور در حال روبه رو‬ ‫شدن با اوضاع مالی و سیاسی بسیار سخت و دشوار است و‬ ‫تالش های حکومت ال سعود برای القای وجود پیوند میان‬ ‫خود و شهروندان که در طول هشتاد سال اخیر مرتب ان را‬ ‫در بوق و کرنا می کردند‪ ،‬با ازمون دشواری روبه رو خواهد‬ ‫شد و ممکن است خیلی دوام نیاورد و شاهد به راه افتادن‬ ‫موج نارضایتی عمومی در شــبه جزیره باشــیم که احتمال‬ ‫شعله ور شدن شراره های یک انقالب تمام عیار را تقویت‬ ‫خواهد کرد‪ .‬بدیهی است که در چنین شرایطی اعتراضات‬ ‫مردمی در عربستان ســعودی شــعله ور خواهد شد‪ .‬این‬ ‫همان چیزی اســت که سران ســعودی به شدت نسبت به‬ ‫ان وحشت دارند‪.‬‬ ‫با این حال کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی‬ ‫و اجتماعی منطقه‪ ،‬وقوع اعتراضات گسترده در عربستان‬ ‫سعودی را اجتناب ناپذیر می دانند‪ .‬در چنین شرایطی نظام‬ ‫سعودی حتی با ســرکوب مردم نیز نخواهد توانست بقای‬ ‫حداقلی خــود را تضمین نماید‪ .‬به عبارت بهتر‪،‬ال ســعود‬ ‫در نهایت محکوم به فنا و شکست خواهد بود‪ .‬هم اکنون‬ ‫ســران ال ســعود در کنار بحران داخلی ناشی از جانشینی‬ ‫پادشــاه خود ســلمان بن عبدالعزیز‪ ،‬با بحران اقتصادی‬ ‫و ناتوانــی در مدیریت ایــن بحران نیز دســت و پنجه نرم‬ ‫می کنند‪ .‬بدیهی اســت که ادامه این روند منجر به سقوط‬ ‫ال سعود از قدرت خواهد شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪،‬اقدام اخیر مقامات ال سعود در تغییر‬ ‫تقویم هجــری خود و تبدیــل ان به میــادی‪ ،‬گام دیگر‬ ‫ال سعود به سوی سقوط محسوب می شود‪ .‬وزارتخانه ها‬ ‫و دستگاه های دولتی عربســتان براساس تقویم میالدی‬ ‫به جای تقویم هجری قمری فعالیت خود را انجام خواهند‬ ‫داد‪.‬‬ ‫از زمان تاسیس پادشاهی عربستان از حدود ‪ 86‬سال‬ ‫پیش‪ ،‬تمامی بخش های دولتی و معامالت و فعالیت های‬ ‫انها و پرداخت حقوق به کارمندان براساس تقویم هجری‬ ‫قمری صورت گرفته است اما براساس قوانین جدید کابینه‬ ‫عربســتان‪ ،‬تمامی نهادهــای دولتی فعالیت هایشــان را‬ ‫براساس تقویم میالدی تنظیم خواهند کرد‪.‬‬ ‫یکی از کارمنــدان ادارات دولتی عربســتان معتقد‬ ‫اســت که در صورت تغییر تقویم هجری بــه میالدی هر‬ ‫کارمند حقوق ‪ 15‬روز از دســتمزد ســاالنه خود را از دست‬ ‫می دهد‪ .‬براســاس قانون جدید هر کارمند حقوق ماهانه‬ ‫خود را بیست و پنجم هر ماه میالدی دریافت خواهد کرد‪.‬‬ ‫قبال هــر کارمند بیســت و پنجم هر ماه هجــری حقوقش‬ ‫را دریافت می کرد‪ .‬ســال هجــری حدود ‪ 15‬روز با ســال‬ ‫میالدی اختــاف دارد‪ .‬همه کشــورهای عربی به غیر از‬ ‫عربســتان از تقویم میالدی برای انجام امور اداری خود‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫در این خصوص الزم است گریزی به دوران طاغوت‬ ‫در ایران بزنیم‪ .‬یکی از اقدامــات محمد رضا پهلوی برای‬ ‫ساختن هویت جعلی خود تغییر تقویم جاللی با مبدا هجری‬ ‫شمسی به تقویم شاهنشاهی با پیشینه ای مبهم و بدون در‬ ‫نظر گرفتن باورهای مذهبی مردم بود‪.‬‬ ‫عــده ای از عوامــل حکومــت مانند شــجاع الدین‬ ‫شــفا‪ ،‬هادی هدایتی و‪ ...‬به تهیه مقدمــات تغییر تاریخ‬ ‫شمسی به شاهنشاهی پرداختند‪ .‬در تاریخ ‪ 24‬اسفند ‪1354‬‬ ‫جلسه مشــترک مجلس شورای ملی و ســنا تشکیل شد و‬ ‫طرحی از طرف دولت به قید سه فوریت تقدیم مجلسین شد‬ ‫که به تصویب رسید‪ .‬به موجب این طرح تقویم ایران تغییر‬ ‫کرد و تاجگذاری کورش مبدا تاریــخ قرار گرفت و به جای‬ ‫تاریخ هجری شمسی تاریخ شاهنشاهی اعالم شد و سال‬ ‫‪ 1355‬به سال ‪ 2535‬تغییر یافت‪ .‬محمدرضا پهلوی سعی‬ ‫داشــت ارزش های فرهنگی حکومت پهلــوی را به ایران‬ ‫باستان و شاهان ان دوره نســبت دهد‪ ،‬البته ناگفته نماند‬ ‫که تصویب و اجرای این قانــون از همان ابتدا با مخالفت‬ ‫و اعتراض روحانیون و مردم روبه رو شــد تا جایی که رژیم‬ ‫پهلوی بنا به درخواســت مردم انقالبی در شهریور ‪1357‬‬ ‫ان را منسوخ و تاریخ هجری شمسی را جایگزین ان کرد‪.‬‬ ‫هم اکنون ال ســعود دســت به اقدامی وقیحانه زده‬ ‫است‪ .‬بدیهی است که حتی اگر کل کشورهای دنیا تقویم‬ ‫خود را به میالدی تبدیل کنند‪ ،‬ال ســعود به ســبب اینکه‬ ‫اصالت هجرت پیامبر گرامی اســامی (صلی الله علیه و‬ ‫اله) در این سرزمین صورت گرفته است‪ ،‬حق اعمال این‬ ‫تغییر را ندارد‪ .‬با این حال ال سعود نشــان داده که اساسا‬ ‫برای باورهای مذهبی ملت خود نیز کمترین احترامی قائل‬ ‫نیست‪ .‬بدون شــک اقدام اخیر ال ســعود مبنی بر تغییر‬ ‫تاریخ هجری و تبدیل ان به میالدی‪ ،‬مقدمه ای برای ابراز‬ ‫نارضایتی های بیشتر داخلی از این رژیم سفاک و منفور و‬ ‫در نهایت ســقوط این رژیم خواهد بود‪ .‬رژیم ال سعود در‬ ‫این مســیر محکوم به شکست اســت چنانچه محمد رضا‬ ‫پهلوی و عوامل حکومت شاهنشــاهی نیز در این مســیر‬ ‫شکست خوردند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که مقامات ال ســعود با این اقدام‬ ‫خود (تغییر تقویم هجری به میالدی) نشــان دادند برای‬ ‫تاریخ اسالم و مقدسات دینی مســلمانان جهان کمترین‬ ‫حرمتی قائل نیســتند‪.‬این در حالی اســت کــه در ظاهر‪،‬‬ ‫مقامات ســعودی خود را خادم الحرمیــن نامیده و مدعی‬ ‫کلیدداری خانه کعبه هســتند‪ .‬این اقدام ال سعود‪ ،‬لزوم‬ ‫تغییر مدیریت حج و سپردن ان به کشورهای اسالمی(به‬ ‫جای عربستان سعودی) را دوچندان می سازد‪.‬‬ ‫نکته دیگر‪ ،‬مربوط به شکســت ائتالف سعودی در‬ ‫یمن است‪ .‬هر روز که می گذرد‪ ،‬بر شدت ضربات انصارالله‬ ‫و نیروهای مردمی بر پیکره ائتالف متجاوز سعودی افزوده‬ ‫می شــود‪ .‬بی دلیل نیســت که حتی مقامــات امریکایی‬ ‫به عنوان اصلی ترین حامیان تجاوز ال سعود به یمن نسبت‬ ‫به اینده این تجاوز ناامید شــده و خواســتار عقب نشــینی‬ ‫عربستان از یمن هستند‪ .‬اخیرا منابع یمنی از کشته شدن‬ ‫بیــش از ‪ 20‬نظامی امــارات در حمله موشــکی نیروهای‬ ‫انصار الله و کمیته های یمن به یک ناوچه خبر دادند‪ .‬یگان‬ ‫موشکی ارتش یمن یک ناو جنگی ائتالف عربی‪-‬سعودی‬ ‫را در سواحل المخا هدف قرار داد و منهدم کرد‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه ال سعود‪ ،‬امارات و سایر کشورهایی‬ ‫که در تجاوز به یمن و کشتار کودکان و زنان بیگناه یمنی‬ ‫نقش داشــته اند‪ ،‬در اینده ای نه چنــدان دور محکوم به‬ ‫شکستی سخت و غیر قابل جبران خواهند بود‪ .‬هم اکنون‬ ‫هزینه های ائتالف ســعودی در یمن به شــدت افزایش‬ ‫پیدا کرده اســت‪ .‬همین مســاله منجر به بروز اختالفات‬ ‫شــدید در دربار سعودی شــده اســت چنانچه بسیاری از‬ ‫شاهزادگان از ترس افزایش دامنه شکست خود در یمن‬ ‫خواستار توقف تجاوز به این کشور هستند‪ .‬بدیهی است‬ ‫که ایاالت متحــده امریکا نیــز بازنده بــزرگ این میدان‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬ال ســعود فروردین ماه سال گذشته‬ ‫و با چراغ ســبز ایــاالت متحــده امریکا حمله بــه یمن را‬ ‫اغاز کرد‪ .‬مقامات ســعودی تصــور می کردند در عرض‬ ‫دو هفته خواهند توانســت یمن را به کنترل و اشغال خود‬ ‫در اورده و انصارالله و نیروهای مردمی را شکست دهند اما‬ ‫هم اکنون با گذشت بیش از ‪ 18‬ماه شکست سختی را در‬ ‫این خصوص تجربه کرده اند‪ .‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫پایداری جدید‬ ‫تغییرات تازه ای در شــورای مرکزی جبهــه پایداری رخ داده اســت‪.‬‬ ‫برخی چهره های مشــهور دیگر در این شــورا نیســتند و برخی چهره های‬ ‫جدید جایگزین انها شده اند‪ .‬در این پرونده تالش کرده ایم تا با مرور دوران‬ ‫سیاست ورزی جبهه پایداری‪ ،‬تغییرات جدید را تحلیل کنیم‪.‬‬ ‫پوست اندازیپایداری‬ ‫تغییراتدرجبههپایداری چهمعناییدارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫باید روحانی را‬ ‫به دور دوم کشاند‬ ‫‪30‬‬ ‫از ناب گرایی‬ ‫تا اصلح مقبول‬ ‫حسین طال‬ ‫نگاهی به دوران سیاست ورزی جبهه پایداری‬ ‫‪1‬‬ ‫چهره شــورای مرکزی حــزب پایــداری تغییر کرد‪.‬‬ ‫هفته گذشــته اعضای این حزب بــا گردهمایی در کنگره‬ ‫این تشــکل‪ ،‬اعضای جدید شــورای مرکــزی را انتخاب‬ ‫کردنــد‪ .‬مهم تریــن تغییر تــازه پایداری‪ ،‬خــروج کامران‬ ‫باقری لنکرانی‪ ،‬روح الله حســینیان‪ ،‬ســیدمحمود نبویان‬ ‫و زهــره طبیــب زاده از شــورای مرکــزی بــود‪ .‬کامــران‬ ‫باقری لنکرانی‪ ،‬وزیر بهداشت دولت محمود احمدی نژاد‬ ‫و نخســتین کاندیــدای حــزب پایــداری در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری بود‪ .‬بعد از ثبت نــام وی در انتخابات‪،‬‬ ‫زمزمه هایی مبنی بر احتمال رد صالحیت او مطرح شــد و‬ ‫در نهایت پایداری از ســعید جلیلی حمایــت کرد‪ .‬روح الله‬ ‫حســینیان نیز نماینده تهــران در مجلس نهــم و یکی از‬ ‫حامیان پروپا قرص احمدی نژاد اســت‪ .‬او یکی از معدود‬ ‫اصولگرایانی بود که بــه صراحت از حضــور احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات اســتقبال و تاکید کرد که رئیــس دولت قبل‬ ‫به حمایت هیچ تشــکلی نیاز نــدارد و در صورت حضور در‬ ‫عرصه رکــورد اراء را خواهــد شکســت‪ .‬وی در انتخابات‬ ‫مجلس دهــم ثبت نام نکرد‪ .‬ســید محمود نبویــان و زهره‬ ‫طبیب زاده نــوری‪ ،‬دیگــر نماینــدگان تهــران در پارلمان‬ ‫قبلی بودنــد که در جریان رقابت هــای مجلس دهم‪ ،‬رای‬ ‫نیاورده و از ورود به پارلمــان بازماندند‪ .‬بــا توجه به اینکه‬ ‫کنگره پایداری ها بــدون حضور خبرنگار ان برگزار شــد‪،‬‬ ‫از چند و چون این تصمیم گیری هــای درون حزبی خبری‬ ‫منتشر نشده و معلوم نیست اعضای سابق شورای مرکزی‬ ‫پایداری‪ ،‬خود خواسته کنار رفتند یا کنار گذاشته شده اند‪.‬‬ ‫بر اســاس گزارش ها دومیــن تغییر این حزب‪ ،‬پیوســتن‬ ‫نکته این اســت که «صالــح مقبول» یا‬ ‫«اصلح نامقبــول» تنها جــدال الفاظ و‬ ‫واژه هــا نیســت‪ ،‬بلکــه بــرای مــدت‬ ‫قابل توجهی‪ ،‬تفاوت دو نگرش در جناح‬ ‫اصولگرا بوده اســت؛ تفاوتی که باعث‬ ‫شد تا راهبردها و تاکتیک های سیاسی‬ ‫دوگانه ای از دل جریــان اصولگرایی در‬ ‫ایامانتخاباتمتولدشود‬ ‫نصرالله پژمان فر و امیرحســین قاضــی زاده‪ ،‬دو نماینده‬ ‫فعلی مشــهد در مجلس به شــورای مرکزی بود‪ .‬مرتضی‬ ‫اقاتهرانی‪ ،‬صادق محصولی‪ ،‬محمد سلیمانی‪ ،‬فاطمه الیا‪،‬‬ ‫ناصر سقای بی ریا‪ ،‬قاسم روانبخش‪ ،‬میثم نیلی‪ ،‬میرهاشم‬ ‫موسوی‪ ،‬علی خضریان‪ ،‬علیرضا عسگریان‪ ،‬غالمحسین‬ ‫رضوانی‪ ،‬علی نادری‪ ،‬زهره الجــوردی‪ ،‬مجید متقی فر و‬ ‫مجید دوستعلی از دیگر افرادی هســتند که در دور جدید‬ ‫فعالیت جبهه پایداری به عنوان اعضای شــورای مرکزی‬ ‫ان فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫کنگره بدون خبرنگار‬ ‫مواضع جدید جبهه پایداری‬ ‫حکایت از تغییر برخی‬ ‫سیاست های اصولی این‬ ‫تشکل دارد‬ ‫پایداری جدید‬ ‫حاال اگر چه اعضای جبهه پایداری اراده به سکوت‬ ‫کرده اند و تالش دارند بــا همین وضعیت تا تاریخ نامعلوم‬ ‫صادق محصولی گفته‬ ‫جبهه پایداری دنبال‬ ‫گزینه رای اور است‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫عمومی در قالب برگــزاری انتخابات‪ ،‬انتخاب شــوند‪».‬‬ ‫او ادامه داده اســت‪« :‬مجمــع عمومی ترکیبی اســت از‬ ‫اعضای هیات موسس و شورای مرکزی قبلی و شوراهای‬ ‫استانی که عمده انها را نیروهای جوان تشکیل می دهند‬ ‫و در این انتخابات حتی اعضای شوراهای استانی که در‬ ‫استان ها فعال بودند‪ ،‬می توانســتند در انتخابات کاندیدا‬ ‫شوند که دو نفر هم حضور داشــتند‪ ».‬روانبخش با اشاره‬ ‫به کناره گیــری پنج عضو تاثیرگذار شــورا‪ ،‬گفته اســت‪:‬‬ ‫«این پنج نفر خودشــان باتوجه به شــرایطی که داشتند‬ ‫تمایل نداشتند در شــورای مرکزی حاضر باشند و ترجیح‬ ‫دادند عرصه را به جوان ترهــا واگذار کنند کــه البته این‬ ‫کناره گیری دلیل بر قطع همکاری نیست‪ ».‬وی در ادامه‬ ‫با اشــاره به فعالیت ها و اهــداف اتی جبهــه پایداری در‬ ‫انتخابات نیز تاکید کرده اســت‪« :‬جبهه پایداری همواره‬ ‫به وحدت می اندیشد که این مساله در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی هم به اثبات رسید و جبهه پایداری با دیگر‬ ‫اصولگرایان ائتالفی تشکیل داد که مناسب بود و اگرچه‬ ‫در تهران موفق نشد اما در دیگر استان ها موفقیت خوبی‬ ‫به دست امد و برای اولین بار اکثریت نمایندگان مجلس‪،‬‬ ‫همفکر دولت منتخب انتخاب نشد‪ .‬کشور در اینده نیاز به‬ ‫یک شخصیت انقالبی دارد که بتواند روی اصول انقالب‬ ‫ایستادگی کند و در برابر استکبار کوتاه نیاید چرا که تجربه‬ ‫نشان داده کوتاه امدن در برابر دشمن فرصت ها را از بین‬ ‫می برد‪ ،‬شرایط اقتصادی را بدتر می کند‪ ،‬رشد علمی کشور‬ ‫را کاهش می دهد‪ ،‬موقعیت منطقه ای جمهوری اسالمی‬ ‫ایران را تضعیف می کند‪ ،‬سیاســت خارجی کشور منفعل‬ ‫می شود و پاسپورت جمهوری اسالمی را در دنیا کم اعتبار‬ ‫و بی اعتبار می کند و مردم این مساله را با گوشت و پوست‬ ‫و استخوان لمس کردند‪».‬‬ ‫روانبخش البته در اظهارنظری قابل توجه به مساله‬ ‫نهی احمدی نژاد اشــاره و گفته است‪« :‬اکنون باتوجه به‬ ‫این شــرایط و همچنین باتوجه به حضور نداشــتن اقای‬ ‫احمدی نــژاد به عنوان نامزد در انتخابــات که حضور وی‬ ‫می توانست انشقاق ایجاد کند‪ ،‬این فرصت فراهم است‬ ‫که همه نیروهای انقالبی از جملــه جبهه پایداری‪ ،‬حول‬ ‫یک شــخصیت انقالبی بــا دارا بودن ویژگی هــای زیاد‬ ‫انقالبی‪ ،‬ائتالف کنند‪».‬‬ ‫به سیاست ورزی خود ادامه دهند اما شــاید بتوان با رصد‬ ‫برخی مواضع‪ ،‬تحرکات و تغییرات این تشکل سیاسی به‬ ‫انچه در حال وقوع اســت پی برد‪ .‬به اینکه جبهه پایداری‬ ‫در مهمتریــن رقابت سیاســی پیــش رو یعنــی انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری بنــا دارد چگونــه عمل کنــد‪ .‬یا اصال‬ ‫می توان بــه این مســاله پرداخت که ممکن اســت علت‬ ‫تغییرات جدید در این تشکل سیاسی اختالف نظر در مورد‬ ‫چگونگی ورود به انتخابات ریاست جمهوری بوده باشد؟‬ ‫شاید یکی از مهمترین نکات در مورد جبهه پایداری‬ ‫همیــن مصاحبه جدید صــادق محصولی باشــد‪.‬صادق‬ ‫محصولی در واقع خیال تحلیل گران را ساده کرده و گفته‬ ‫اســت‪« :‬در حال حاضر فرد اصلحی هســت که از جهت‬ ‫ارزش های اصولگرایی و انقالبی نمــره باالیی می اورد و‬ ‫امکان رای اوری و اجماع روی او نیز وجود دارد؛ سراغ او‬ ‫خواهیم رفت و نتیجه هــم خواهیم گرفت‪ ».‬او در ضمن‬ ‫مصاحبه چند بــار از احتمال معرفی یــک نامزد «جدید»‬ ‫ســخن گفته و البته ادامه داده کــه «اصلحی را که یقین‬ ‫داریم رای اور نیست‪ ،‬او را معرفی نخواهیم کرد‪ ».‬باید با‬ ‫تحلیل این سخنان به این مساله پرداخت که چهره جدید‬ ‫جبهه پایداری چه مختصاتی دارد‪.‬‬ ‫اول از همه اینکه صادق محصولی ســر یک بحث‬ ‫قدیمی را باز کــرده و گویی از یک تغییــر مهم در مواضع‬ ‫ایت الله مصباح خبر داده است‪ .‬صادق محصولی گفته‪:‬‬ ‫«اصلحی را که یقین داریم رای اور نیســت‪ ،‬او را معرفی‬ ‫نخواهیم کرد‪ ».‬این در حالی اســت که ایت الله مصباح‬ ‫پیش تر تاکید ویژه ای روی این جمالت داشت‪« :‬گاهی‬ ‫باید فرد اصلح ‪ -‬ولو رای اوری نداشــته باشد ‪ -‬مطرح شود‬ ‫تا حداقل مشخص شود هنوز بین مردم اعتقاد و ایمان به‬ ‫اسالم و انقالب اسالمی وجود دارد‪ .‬ایا خوب بود از میان‬ ‫کاندیداهای ریاســت جمهوری هیچ کس حرفی از اسالم‬ ‫و انقالب نزند و همه به فکر ارزانی اجناس و رفع تحریم ها‬ ‫باشند؟ ایا نباید از کسی که ولو رای اوری ندارد‪ ،‬اما دغدغه‬ ‫انقالب و اسالم را دارد‪ ،‬حمایت کرد؟» به بیان دیگر یک‬ ‫اصل پر رنگ در نحــوه سیاســت ورزی و مصداق گزینی‬ ‫ایت الله حاال کمرنگ شده‪ .‬گویی او دنبال پدیده رای اور‬ ‫است همان که سیاســیون نام ان را گذاشته اند‪« :‬اصلح‬ ‫مقبول»‪.‬‬ ‫نکته این اســت کــه «صالــح مقبول» یــا «اصلح‬ ‫نامقبــول» تنها جــدال الفــاظ و واژه هــا نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫بــرای مــدت قابل توجهی‪ ،‬تفــاوت دو نگــرش در جناح‬ ‫اصولگرا بوده است؛ تفاوتی که باعث شــد تا راهبردها و‬ ‫تاکتیک های سیاسی دوگانه ای از دل جریان اصولگرایی‬ ‫در ایام انتخابات متولد شود و البته نتایج غیر همسانی را نیز‬ ‫به وجود بیاورد‪ .‬خاصه انکــه خروجی این تفاوت نظر چند‬ ‫سیاست‬ ‫نکتــه مهم در ایــن همنشــینی جدیــد پایداری ها‪،‬‬ ‫حرکت چراغ خاموش و رسانه ای نکردن جزئیات مواضع‬ ‫و تصمیمات اتخاذ شده اســت‪ .‬انچه از این جلسه بیرون‬ ‫امده تنها چند اظهارنظر کوتاه و خالصه از سوی اعضا بوده‬ ‫است‪ .‬چنانکه قاسم روانبخش‪ ،‬عضو شورای مرکزی جبهه‬ ‫پایداری‪ ،‬با اشــاره به برگزاری اولین مجمع عمومی جبهه‬ ‫پایداری‪ ،‬گفته است‪« :‬مجمع عمومی به منظور شناخت‬ ‫اعضای شورای مرکزی برگزار شــد چرا که اعضای قبلی‬ ‫شــورای مرکزی منصوب هیات موســس بودند و تصمیم‬ ‫بر این بود که طبق اساســنامه‪ ،‬اعضــای جدید از مجمع‬ ‫فاز جدید سیاست ورزی‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫تکثر و عدم وحدت بوده است‪.‬‬ ‫مســاله قابل توجــه و بیان این اســت کــه اکثریت‬ ‫گروه های اصولگرا برای تحقق اهداف انتخاباتی با طرح‬ ‫مصلحت سیاســی‪ ،‬طرفدار «صالح مقبول» بوده اند و در‬ ‫این میان جبهه پایداری با رهبری ایت الله مصباح یزدی با‬ ‫طرح نظریه «اصولگرایی ناب» و با نفی دیدگاه مصلحتی‬ ‫– انتخاباتی دیگر اصولگرایان‪ ،‬ســفت و ســخت قائل به‬ ‫انتخاب «اصلح نامقبول» بر «صالــح مقبول» بود‪ .‬این‬ ‫اختالف سلیقه نه تنها باعث شد تا اصولگرایان به وحدت‬ ‫نرســند که مباحثــی را هــم درون این جناح بر ســر طرح‬ ‫«غربالگری اصولگرایی» به دنبال داشت‪ .‬البته چهره های‬ ‫مهمی از اصولگرایان پــس از عدم موفقیت در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری با برگزاری جلسات و همایش های وحدت‬ ‫تالش کردند تا به تفاهمی درباره این اختالف نظرها برسند‬ ‫و با دعوت ایت الله مصباح یزدی و اعضای جبهه پایداری‬ ‫گامی عملی را برای رســیدن به این هدف برداشــتند اما‬ ‫به هر حال تــا قبل از این ســخنرانی صــادق محصولی‪،‬‬ ‫تفاوت نگرشی میان اصولگرایان درباره «صالح مقبول»‬ ‫و «اصلح نامقبول» معمایی بود که شــاید حل ان سخت‬ ‫به نظر می رســید‪ .‬چــه اینکه از یــک ســو چهره هایی از‬ ‫اصولگرایان همچنان بر نظر خود در مــورد راهبرد صالح‬ ‫مقبول اصرار داشته اند‪.‬‬ ‫چــه اینکــه زمانــی محمد رضــا باهنــر گفتــه بود‪:‬‬ ‫«سیاست و اصول ما بر این است که ادم صالح و مقبول را‬ ‫در تمام شهرستان ها و استان های کشور شناسایی کنیم‪،‬‬ ‫ادم صالح بــدون مقبولیت اجتماعــی و قابلیت رای اوری‬ ‫برای انتخابات مجلس مناسب نیست‪».‬‬ ‫باهنر در تفســیر چرایی ایــن راهبرد جبهــه پیروان‬ ‫خط امــام و رهبری بــرای انتخابــات مجلس بــه تفاوت‬ ‫«رئالیسم» و «ایده الیسم» اشاره کرده و گفته بود‪« :‬برای‬ ‫انتخابات مجلس نباید ایده الیســم بدون رئالیسم باشیم‬ ‫چرا که قابلیــت رای اوری و توجه به مقبولیــت اجتماعی‬ ‫از اصول رئالیســم اجتماعی برای موفقیــت در انتخابات‬ ‫مجلس اســت‪ ».‬او در ادامه بــا گفتن ایــن جمالت که‬ ‫«برای انتخابات مجلس پیش رو صالح مقبول را بر اصلح‬ ‫غیرمقبول ترجیــح می دهیم» از جبهه پایــداری و برخی‬ ‫اصولگرایان که قائــل به نظریه انتخــاب اصلح نامقبول‬ ‫هســتند انتقاد کرده و گفته بود‪« :‬پروژه چنــد نامزدی در‬ ‫یک شهر از ســوی یک جبهه و جریان سیاسی پروژه ای‬ ‫کامال شکست خورده اســت‪ ».‬این اظهارات محمدرضا‬ ‫باهنر بی تردید مخاطبانی به جــز ایت الله مصباح یزدی و‬ ‫گروه پایداری نداشت‪.‬‬ ‫در این میــان اما صــادق محصولی در بخشــی از‬ ‫ســخنانش حرف هــای مهمتــری زده کــه تحلیل های‬ ‫جدیدتــری را پیــش روی ما می گــذارد‪ .‬به ایــن معنا که‬ ‫بخش هایــی از ایــن اظهارات نشــان می دهد کــه کنار‬ ‫گذاشتن ایده اصل نامقبول لزوما به معنای وحدت قطعی‬ ‫با سایر اصولگرایان نیست‪ .‬او گفته‪ «:‬اگر عده ای بدون‬ ‫هماهنگی بــا دیگران خــود را محور قــرار داده و ادعای‬ ‫دعوت از دیگران برای کار مشــترک داشته باشند مسلما‬ ‫وحدتی شــکل نمی گیرد یا عده ای دیگر اگر از قبل روی‬ ‫نامزدی به قطعیت رســیده باشــند و بخواهند بــا مکانیزم‬ ‫دلخواه خودشــان ولو تحت عنوان ائتالف و وحدت‪ ،‬ان‬ ‫را به دیگران تحمیل کنند مطمئنا نتیجه الزم را نخواهند‬ ‫گرفت‪».‬‬ ‫حرف هــای او از همیــن جهــت از جنــس همــان‬ ‫حرف های ســال ‪ 92‬اســت‪ .‬می تــوان در این مــورد به‬ ‫انتخابــات ســال ‪ 92‬اشــاره کــرد‪ .‬زمانی کــه غالمعلی‬ ‫حدادعادل پــرده از ائتالف دو به عالوه یک برداشــت‪،‬‬ ‫ایت اللــه مصباح یزدی ناخشــنودی خــود را از این طرح‬ ‫پنهان نکرد‪ .‬او به هفته نامــه ‪ ٩‬دی گفته بود‪« :‬این طرح‬ ‫که چندین کاندیدا جلســه بگیرند تا یکی بــه میدان بیاید‬ ‫فکر نمی کنم فی نفسه اشــکال شــرعی و قانونی داشته‬ ‫باشــد حتی اشــکال عقالیی هم ندارد و طــرح خوبی به‬ ‫نظر می رســد اما عمال تجربه نشــان داده که به ان عمل‬ ‫نخواهد شد‪».‬‬ ‫نکته دیگری که در مورد ســخنان صادق محصولی‬ ‫می توان اشاره کرد و نشــانه ای از تصمیمات پایداری ها‬ ‫دانســت انجاســت کــه محصولــی می گوید دنبــال فرد‬ ‫جدیدی هســتند‪ .‬این اظهارنظر از ان جهت مهم اســت‬ ‫که خیلی ها احتمال می دادند گزینه این تشــکل سیاسی‬ ‫برای انتخابات کســی نخواهد بود جز دکتر سعید جلیلی؛‬ ‫فردی که در انتخابات ‪ 92‬هــم به عنوان گزینه این طیف‬ ‫انتخاب شد‪.‬‬ ‫حاال شــاید انها بخواهند فرد دیگری را به غیر از او‬ ‫برای نامــزدی در انتخابــات انتخاب کنند یــا اینکه عدم‬ ‫پاسخ دکتر جلیلی در مورد قطعیت حضورش در انتخابات‬ ‫موجب شــده که انها به دنبال افراد دیگر هم باشند‪ .‬البته‬ ‫در این میان برخی افراد هم گفته اند که ممکن است فرد‬ ‫مورد نظر کامران باقری لنکرانی باشــد‪ .‬ایــن گفته از این‬ ‫جهت با تعجب مواجه شــده که کامران باقــری لنکرانی‬ ‫در همیــن انتخابات شــورای مرکزی جدیــد دیگر عضو‬ ‫شورای مرکزی نشــده و ضمن اینکه نگاهی به گذشته به‬ ‫ما یاداوری می کنــد او در روزهای اخــر از داوطلبی برای‬ ‫نامزدی در انتخابات انصراف داده بود‪ .‬همان زمان برخی‬ ‫شنیده ها که البته هنوز تایید نشده حکایت از ان داشت که‬ ‫باقری لنکرانی وقتی از عدم تایید صالحیت خودش مطلع‬ ‫شده بود از نامزدی انصراف داد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫حاال اما این وسط یک بحث دیگر هم وجود دارد و‬ ‫ان اینکه یک اختالف نظر جدی در مــورد نوع مواجهه با‬ ‫محمود احمدی نژاد همیشه در جبهه پایداری بعد از مساله‬ ‫قهر یازده روزه وجود داشــته است‪ .‬درســت در شرایطی‬ ‫که برخی چهره ها از جمله مرتضــی اقا تهرانی می گفتند‪:‬‬ ‫«جبهه پایداری در انتخابــات ‪ 96‬از احمدی نژاد حمایت‬ ‫نمی کند» افرادی هم مانند روح الله حسینیان از عزم جدی‬ ‫برای حمایت از محمود احمدی نژاد در صورت حضور در‬ ‫انتخابات سخن به میان می اوردند‪.‬‬ ‫چه اینکه حتی روح الله حســینیان نوروز امســال به‬ ‫همراه برخی دیگر از چهره های جبهــه پایداری به دیدار‬ ‫احمدی نژاد رفته و بعد از ان در یــک مصاحبه گفته بود‪:‬‬ ‫«اگــر احمدی نــژاد بخواهد به قــدرت برگردد بــه دلیل‬ ‫عملکرد بســیار عالی و اباد کردن و نوســازی کشور که در‬ ‫طول تاریخ ســابقه ندارد حتما از او حمایت خواهیم کرد‬ ‫و عزتی که اقای احمدی نژاد برای مــا اورد بی نظیر بود‪،‬‬ ‫در قلب دشــمن قرار می گرفت و ان پیام اســام که پیام‬ ‫ازادیبخش برای جهان بود را به گوش همه مســتکبرین‬ ‫می رساند‪».‬‬ ‫به همیــن جهــت گفته می شــد که یکــی از دالیل‬ ‫اصلی اختــاف اعضای جبهه پایداری‪ ،‬مســاله نامزدی‬ ‫محمود احمدی نژاد بوده اســت‪ .‬حاال که حضور محمود‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات منتفی شده پای یک بحث دیگر‬ ‫هم به میان امده اســت‪ .‬اینکه ایا ممکن است او از یک‬ ‫کاندیدا حمایت کند؟ برخی می گویند ممکن است محمود‬ ‫احمدی نژاد و پایداری ها برای حمایت از یک کاندیدا به‬ ‫اجماع برسند‪.‬‬ ‫هر چه هســت حاال باید تاکید کرد که تغییرات تازه‬ ‫در جبهــه پایداری نشــان از تحــوالت جدیــدی دارد که‬ ‫ممکن است چهره و رخ این تشــکل سیاسی را به صورت‬ ‫محسوســی عوض کند‪ .‬باید منتظر مانــد و دید پایداری‬ ‫جدید چه خصوصیاتی دارد‪.‬‬ ‫انتخابات مجلس نهم پیش رو بود و اصولگرایان باز به‬ ‫مدلی برای رسیدن به فهرست مشترک برای ورود به پارلمان‬ ‫می اندیشیدندوچندماهیبودکهگروه هاییازانانبازبهفکر‬ ‫احیای جبهه متحد افتاده بودند‪ .‬سازو کاری که از طریق ان‬ ‫مساله محمود‬ ‫علی رجبی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«برخی دوستان اصولگرای مجلس فاتحه ما را تدارک‬ ‫می دیدنــد»؛ این شــاید مهم ترین دلیل تشــکیل ائتالفی‬ ‫جدید میــان اصولگرایان بود کــه از زبان حجت االســام‬ ‫حسینیان در نخســتین همایش جبهه پایداری بیرون امد؛‬ ‫همایشی که برگزار شد تا موجودیت تشکلی جدید در اردوگاه‬ ‫اصولگرایان به جریان های سیاســی رســما اعالم شــود؛‬ ‫ائتالفی که اصالح طلبان زیرکانــه از ان به عنوان خیمه ای‬ ‫جدید در اردوگاه اصولگرایان یاد کردند‪ .‬ششم مرداد سال‪90‬‬ ‫بعدازظهریکروزتابستانی‪،‬طیفیازاصولگرایانکهپیشاز‬ ‫این رابطه ای نزدیک با دولت داشتند و خود را حافظ گفتمان‬ ‫ســوم تیر معرفی می کردند‪ ،‬پس از مدت ها زمینه سازی در‬ ‫قالب یک جبهه سیاسی جدید اعالم موجودیت کردند و نام‬ ‫«جبهه پایداری» را برای خود برگزیدند‪ .‬این افراد در استانه‬ ‫انتخاباتمجلسنهم‪،‬درکناریکدیگرنشستندویک به یکبه‬ ‫سخنرانیومصاحبهپرداختندوازحضورباتمامقوادرانتخابات‬ ‫مجلسوقتخبردادند‪.‬خاستگاهاعضایبرجستهاینجبههرا‬ ‫می شد در دولت نهم از یک سو و فراکسیون انقالب اسالمی‬ ‫مجلس هشتم از ســوی دیگر دانســت‪ .‬جبهه پایداری که‬ ‫اعالمکردهبوداهدافشتنهادرانتخاباتخالصهنمی شود‪،‬‬ ‫پسازتشکیلکمیتهوحدتاصولگرایانبامحوریتجامعه‬ ‫مدرسینحوزهعلمیهقموجامعهروحانیتمبارزتهران‪،‬فعالیت‬ ‫خود را در حالی اغاز کرد که دو روحانی برجسته یعنی ایت الله‬ ‫مصباح یزدی و ایت الله خوشوقت را به عنوان حامیان معنوی‬ ‫خود انتخاب کرده بود‪ .‬چهره های سرشناس جبهه پایداری‬ ‫بارها اعالم کردند که‪« :‬جبهه پایــداری خاصیت گفتمانی‬ ‫دارد‪ ».‬سیاسیونی که روزگاری در دولت بر کرسی های کابینه‬ ‫محمود احمدی نژاد تکیه می زدند یــا در ردای نمایندگی در‬ ‫مجلس از رئیس دولت حمایت می کردند‪ ،‬حاال در اندیشــه‬ ‫ادامهگفتمانپیشینبرامدهبودند‪.‬‬ ‫اولین اکت های سیاسی‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫از ناب گرایی تا‬ ‫اصلحمقبول‬ ‫نگاهی به دوران سیاست ورزی جبهه پایداری‬ ‫انتخابات مجلس نهم؛ تغییر ارایش سیاسی‬ ‫بــا نزدیــک شــدن بــه موعــد برگــزاری انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری همه اخبار و شــواهد حکایت از تصمیم‬ ‫اعضایجبههپایداریبرایورودبهانتخاباتریاست جمهوری‬ ‫داشت؛تصمیمی کهبر اساسانقراربوداینتشکلسیاسی‬ ‫به یک ساز و کار معین برای رسیدن به مصداق کاندیداتوری‬ ‫برسند‪.‬‬ ‫شرایطتابستان‪ 91‬اماتفاوتبسیاریداشتباتابستان‬ ‫‪.90‬انهاکهازسهطیفمتفاوتیعنیائتالفجمعیازوزرای‬ ‫سابقکابینهمحموداحمدی نژادونیزبرخینمایندگانحامی‬ ‫ دولت در مجلس هشــتم بــا همراهی چند تن از شــاگردان‬ ‫ایت الله مصباح یزدی به وجود امده بود‪ ،‬حاال برای رسیدن به‬ ‫یکفردخاصهریکاندیشه ایمتفاوتداشتند‪.‬‬ ‫چنانکه برخی از انها بر این باور بودند که باید با تعامل و‬ ‫وحدتباطیفحامی دولتبهیککاندیدایواحدرسیدتاراه‬ ‫محموداحمدی نژاددردولتبعدینیزتداومیابد‪.‬‬ ‫طیف دیگر اما گویا بر این بــاور بود که چنین رویدادی‬ ‫یعنی ائتالف با حامیان دولت بر خــاف ان چیزی بوده که‬ ‫موجبات تشــکیل جبهه پایداری را پدید اورد‪ .‬انها می گفتند‬ ‫حق ائتالف با جریان انحرافی ندارند‪ .‬شاید بر همین اساس‬ ‫بود که غالمحســین الهام پس از مدت ها قفل سکوتش را‬ ‫شکســت و به دفاع از دولت پرداخت‪ .‬گفت وگویی تفصیلی‬ ‫با ویژه نامه ارگان رسانه ای دولت وقت که البته با حاشیه های‬ ‫متفاوتیروبه روشد‪.‬‬ ‫ان گونه که حتی برخی رســانه ها نقل کردند در جلسه‬ ‫اعضای جبهه پایداری با ایت الله مصباح یزدی انتقاداتی به‬ ‫این اظهارات غالمحسین الهام نیز مطرح شد‪ .‬انتقاداتی که‬ ‫البته می شود ان را زمینه های اصلی جدایی الهام از شورای‬ ‫مرکزی جبهه پایداری به حساب اورد‪ .‬و این البته همه ماجرا‬ ‫نبود‪.‬چنانکهاخباردیگرینیزحکایتازیکشکافداشت‪.‬‬ ‫روایتــی از جدایی و کنار گذاشــتن برخــی چهره های‬ ‫شاخصجبههپایداریازشورایمرکزی‪.‬چهره هاییهمچون‬ ‫مهدی کوچک زاده و حمید رسایی‪ .‬هر چه بود ان زمان اخبار‬ ‫ضد و نقیضی درباره انشعاب جبهه پایداری به دو شاخه قم و‬ ‫تهران مطرح شده بود‪ .‬راویان این اخبار بر این باور بودند که‬ ‫شاخه تهران افراد نزدیک به دولت وقت بودند که بر معرفی‬ ‫یک گزینه مشترک با حامیان دولت تاکید داشتند و اعضای‬ ‫شاخهقمکهنزدیکبهایت اللهمصباح یزدیبودندوخواهان‬ ‫موضع گیری های شفاف در برابر حامیان دولت برای معرفی‬ ‫کاندیداییمجزاومستقلبودند‪.‬‬ ‫در میان همه این شایعات اما درنهایت جبهه پایداری‬ ‫ابتدا از کامــران باقــری لنکرانــی حمایت کرد و ســپس با‬ ‫کناره گیــری او بــه حمایــت از ســعید جلیلــی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری پرداخت‪ .‬نتیجــه انتخابات ریاســت اما‬ ‫پیروزی پایداری ها را در بر نداشت‪ .‬انها اما در مجلس نهم به‬ ‫یکیازکانون هایاصلیمخالتبادولتجدیدتبدیلشدند‪.‬‬ ‫اعضای ایــن جبهه در پارلمــان و البته خــارج از ان از‬ ‫اصلی تریــن معترضان به سیاســت خارجی دولــت جدید و‬ ‫خصوصا توافق هسته ای بودند‪ .‬جبهه پایداری در انتخابات‬ ‫مجلسدهمدرتهرانتوفیقینداشتامادربرخیحوزه های‬ ‫دیگرهمچونمشهدتوانستنمایندگانیراراهیپارلمانکند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫هر چه بود زمان انتخابات که فرارســید جبهه متحد و‬ ‫جبههپایداریدوائتالفمهمدرمیاناصولگرایانبهوحدت‬ ‫نرسیدند و هر کدام فهرســت مجزای خود را منتشر کردند؛‬ ‫فهرســتی که البته نام هایی مشــترک هم در میان انها دیده‬ ‫می شد‪ .‬انچهامادرپایاندوراولودوردومانتخاباتبهوقوع‬ ‫پیوستعدمورودبرخیچهره هایشاخصجبههپایداریبه‬ ‫مجلس بود؛ چهره هایی که برخی از انان از لیدرهای اصلی‬ ‫جبهه پایداری محسوب می شــدند‪ .‬با اعالم افراد راه یافته‬ ‫به مجلــس نهم حاال یک رویــداد مهم دیگر پیــش رو بود؛‬ ‫پایداری ها و یک انتخابات دیگر‬ ‫سیاست‬ ‫مانندمجلسهشتموهفتماصولگرایانمدعیکاندیداتوری‬ ‫راگزینشودریکفهرستمتحدقراردهند‪.‬‬ ‫چنینبودکهپسازجلساتمتعددبهمدلیجدیددست‬ ‫یافتند که بر اســاس ان افراد طیف های مختلف اصولگرا با‬ ‫سهمیه ایمشخصدرفهرستنهاییقرارگیرند‪.‬اینتصمیم‬ ‫جبهه متحد اما با مخالفت و نقد شــدید اعضای فراکسیون‬ ‫انقالب اســامی و برخی حامیان ســابق دولت مواجه شد‪.‬‬ ‫چنین بود که پس از اعالم موجودیت جبهــه پایداری‪ ،‬انها‬ ‫در نخستین اقدام به تعیین شروطی برای پیوستن به کمیته‬ ‫‪ 8+7‬پرداختند‪ .‬حذف نمایندگان علی الریجانی و قالیباف و‬ ‫نیز تغییر ترکیب ‪15‬نفره با اضافه شدن اعضای این جبهه از‬ ‫خواسته های اصلی و شروط جبهه پایداری بود‪ .‬چند جلسه‬ ‫مذاکره و نیز نامه جبهه پایداری گویا همگی بی نتیجه بود و‬ ‫در نهایت ایت الله مهدوی کنی تاکید کرد که هیچ تغییری در‬ ‫ساختار کمیته ‪15‬نفره صورت نخواهد گرفت‪ .‬چنین بود که‬ ‫ایت اللهمهدوی کنیباتصریحبراینکه«شروطجبههپایداری‬ ‫را نمی پذیریم» بر شایعات و اخبار ضد و نقیض در مورد تغییر‬ ‫ترکیب کمیته ‪15‬نفره اصولگرایان پایان داد‪ .‬دبیرکل جامعه‬ ‫روحانیت مبارز در خصوص گفت وگوها با جبهه پایداری نیز‬ ‫گفت‪« :‬ما اهل شرط و شروط نیســتیم‪ ».‬او چندی بعد نیز‬ ‫اعالم کرد که «اگر جبهه پایداری نیاید‪ ،‬ترکیب کمیته ‪8+7‬‬ ‫تغییرمی کند‪ ».‬ایت اللهمهدوی کنیدرموعدیدیگرهمبه‬ ‫شکلیمتفاوتازجبههپایداریبرایحضوردرائتالفجبهه‬ ‫متحد دعوت کرد‪ .‬او گفت‪« :‬برای اخرین بار به دوســتانی‬ ‫ی مختلف در مقابل جبهه متحد اصولگرایان قرار‬ ‫که با اسام ‬ ‫گرفته اند‪،‬نصیحتمی کنمکهبرادرانبیاییدوماشماراقبول‬ ‫داریم‪ .‬ما همه اصولگرایان معتقد به امــام‪ ،‬رهبری‪ ،‬قانون‬ ‫اساســی و انقالب را قبول داریم‪ ».‬او با حالت مزاح و تبسم‬ ‫گفت‪« :‬ما شــما را قبول داریم‪ ،‬اما شــما ما را قبول ندارید!‬ ‫ بیخود قبول ندارید! این قبول نداشتن به ضرر است و دشمن‬ ‫سوءاستفاده می کند‪ .‬باید نشســت و برخی از اختالفات را با‬ ‫صحبتحلکرد‪».‬‬ ‫ایت الله مصباح‪ ،‬امــا تفکری دیگر داشــت‪ .‬ایت الله‬ ‫مصباح که پایه گذاران این تشکل او را به عنوان رهبر معنوی‬ ‫خود برگزیده بودند چنین گفته بود‪« :‬برخی تصور نکنند هرجا‬ ‫عنوان وحدت مطرح بود‪ ،‬دیگر نمی توان حرفی روی ان زد و‬ ‫همهبایدخودراتسلیمانکنند‪،‬بلکهبایددیدهدفازوحدت‬ ‫چیســت و وحدت برای چه؟ وحدت حقیقی میــان دو چیز‬ ‫متفاوتمحالاست؛چراکهوحدتیعنیهمسوییباهمودر‬ ‫یک جهت‪ .‬بنابراین برای ایجاد وحدت باید یک محور واحد‬ ‫وجودداشتهباشدودرصورتیافرادمتعددوگروه هایمختلف‬ ‫می توانندوحدتمطلوبومعقولداشتهباشندکهوحدتیک‬ ‫محور داشته باشد اما اگر جهت یکی از انها تغییر کند و یکی‬ ‫به راســت و دیگری به چپ برود‪ ،‬وحدت نخواهد شد‪ ،‬زیرا از‬ ‫محوردورشده اند‪.‬محورمقیاسوشاقولاستکهباانمعیار‬ ‫و مالک وحدت سنجیده می شود‪ .‬اگر حرکت در راستای ان‬ ‫محوربودوحدتموثرخواهدبود‪،‬ولیاگرجهت هاتغییرکند‬ ‫وحدت بی ثمر شده و تنها یک نام باقی خواهد ماند‪ .‬وحدت‬ ‫در جایی رخ می دهد که شناخت ها با هم همسو بوده و قرابت‬ ‫داشتهباشند‪».‬‬ ‫ایت الله مصباح البته بــه مهم ترین ابهامی که در مورد‬ ‫جبهه پایداری و اهداف ان وجود داشت یعنی احتمال ارائه‬ ‫فهرســت جداگانه نیز اشــاره کرد و چنین گفت‪« :‬حضور ما‬ ‫درجبهه پایداری انقالب به معنای انشقاق‪ ،‬تضاد و اختالف‬ ‫نیست‪،‬بلکهتشخیصدادیمتعلقاتاینگروهبهارزش های‬ ‫اسالم و پایبندی انها به ارزش های انقالب بیش از دیگران‬ ‫است و این نباید جای هیچ توهم و انحرافی باشد‪ .‬این اعالم‬ ‫موجودیت‪ ،‬بیان یک واقعیت است که در عمل وجود داشته‬ ‫اســت‪ .‬این به معنی نفی و تضاد با دیگران نیست و حتی به‬ ‫معنای دکان دیگری نیست‪ ،‬چرا که در طول همه این سال ها‬ ‫چیزی جز افترا و فحش از به وجود امدن این دکان ها نصیب‬ ‫کسی نشده است‪ .‬بنابراین برخی گفتند که اعالم موجودیت‬ ‫جبههپایداریبهمعنایانشقاقواختالفاستکهایندرست‬ ‫نیستوخداوندبهعمقدل هااگاهاستوازنیاتباخبراست‬ ‫وخداوندبراخالصمامی افزاید‪».‬‬ ‫انتخاباتهیات رئیسهمجلس‪،‬مساله ایکهان قدرمهمبود‬ ‫که رقبای پیشین یعنی برخی اعضای مهم جبهه متحد را در‬ ‫کناراعضایجبههپایدارینشاندتادرائتالفیجدید‪،‬کمپینی‬ ‫را برای ریاست غالمعلی حدادعادل بر مجلس نهم تشکیل‬ ‫دهند‪ .‬این ائتالف اگر چه فرجام موفقی نداشت و پایداری ها‬ ‫نتوانســتند با کمک ســایر طیف های اصولگرا به خواسته‬ ‫اصلی خود دســت یابند‪ ،‬اما در رخدادی مهم انها را از لحاظ‬ ‫گرایش سیاســی و مواضع درونی پارلمان به برخی اعضای‬ ‫جبههمتحدنزدیککرد‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫باید روحانی را‬ ‫به دور دوم کشاند‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین طال‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬در پیش‬ ‫اســت و اتفاقی که افتــاد خــروج احمدی نژاد از‬ ‫صحنه رقابت ها بود‪ ،‬با در نظر گرفتن این موضوع‬ ‫که احمدی نژاد در صحنــه انتخابات حضور پیدا‬ ‫نمی کند‪ ،‬بفرمایید ارایــش انتخاباتی گروه های‬ ‫سیاســی در جریــان اصولگــرا بــه چــه صورت‬ ‫در خواهد امد؟‬ ‫در انتخابــات اتی مشــروط بر اینکــه بدانیم اقای‬ ‫روحانی تا اخر خواهد ماند‪ ،‬علی القاعده فکر می کنم رقابت‬ ‫بین جریــان انقالبی و جریان به نوعی غیرانقالبی اســت‪.‬‬ ‫البته معنای غیرانقالبی‪ ،‬ضدانقالب نیســت و این اشتباه‬ ‫را برخی نباید بکنند‪ .‬تعریف را به ایــن صورت بیان می کنم‬ ‫که انقالبی ها تا حدودی به شور و ارزش و مبانی شان پایبند‬ ‫هستند ولی مجموعه غیرانقالبی تا جایی که می دانم مبانی‬ ‫خودشــان را مقداری قابل انعطاف می دانند که طیف شان‬ ‫هم گسترده است‪ .‬شــاید از جریان اصالح طلبی تا جریان‬ ‫قابل انعطاف در برخی از گروه های اصولگرایی هم کشیده‬ ‫می شود‪ .‬تصور می کنم در انتخابات ریاست جمهوری اینده‬ ‫با چنین فضایی مواجه خواهیم بود‪.‬‬ ‫برخــی اصولگرایان به تک نامــزدی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اتفاق نظر دارند اما برخی مثل‬ ‫جبهه پایداری صحبت از این می کنند که ضرورتی‬ ‫به تک کاندیدایی نیست و معتقدند چند کاندیدایی‬ ‫مثل ســال ‪ 84‬می توانــد اتفاق بیفتــد و گفتمان‬ ‫نامزدی که در بین مردم برجسته می شود‪ ،‬پیروز‬ ‫رقابت هــا را مشــخص خواهد کرد‪ ،‬به نظر شــما‬ ‫اصولگرایان باید با یک کاندیدا وارد صحنه رقابت‬ ‫سال ‪ 96‬شوند یا چند کاندیدا؟‬ ‫ما اگــر مبنا را بــر این بگیریــم که اقــای روحانی‬ ‫رئیس جمهور مستقر و یک طرف معادله است‪ ،‬فکر می کنم‬ ‫طرف مقابل می تواند وحدت را در عین کثرت ایجاد کند و ان‬ ‫«نه به اقای روحانی» است‪ .‬اگر در این معنا با هم یکی شوند‬ ‫و مواردی را با همدیگر تفاهم کنند‪ ،‬فکر می کنم ممکن است‬ ‫در اینجا وحدت در عین کثرت محقق شود‪.‬‬ ‫یعنی چنــد کاندیــدا به صحنــه بیایند امــا نقطه‬ ‫مشترک شان «نه به روحانی» باشد؟‬ ‫باالخره برترین رقیب االن اقای روحانی است و البته‬ ‫شانس اصولگرایان هم این اســت که اقای روحانی تا اخر‬ ‫بماند‪ .‬به نظرم وحدت در عین کثرت در اینجا قابل تحقق و‬ ‫قابل به نتیجه رسیدن است‪.‬‬ ‫ایــن تعبیر «وحــدت در عیــن کثــرت» را معنی‬ ‫می کنید؛ یعنی چند نامزد با هدف مشترک «نه به‬ ‫روحانی» پا به میدان انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬بگذارند؟‬ ‫ببینید‪ ،‬االن رقیب اصلی کیســت؟ رئیس جمهور‬ ‫مستقر و البته تصور خیلی ها این است که اقای روحانی حتما‬ ‫رئیس جمهور قطعی است‪ ،‬ولی من فکر نمی کنم اینطوری‬ ‫باشد‪ .‬اقای روحانی در دور گذشته با چقدر رای برگزیده شد؟‬ ‫‪ 250‬هزار رای باالی نصاب اورد‪ .‬اکنون ســوال این است‬ ‫که رای اقای روحانــی باالتر رفته یا پایین تر امده اســت؟‬ ‫او که مثل احمدی نژاد نیســت عملکردش در سایه جنگ و‬ ‫موضوعات از این تیپ مخفی شود‪ .‬ایا کسانی که سال ‪92‬‬ ‫به اقای روحانی رای دادند با همان انگیزه در ‪ 29‬اردیبهشت‬ ‫ســال ‪ 96‬دوباره به اقــای روحانی رای می دهنــد؟ اگر این‬ ‫نباشد‪ ،‬مهمترین خطر پیش روی اقای روحانی دومرحله ای‬ ‫شدن است و دومرحله ای شدن برای رئیس جمهور مستقر‬ ‫به معنای شکست است‪.‬‬ ‫پس به نظر شــما این بار اصولگرایان مثل ســال‬ ‫‪ 92‬چند کاندیدا خواهند داشت اما این کاندیداها‬ ‫روبه روی هم قرار نمی گیرند بلکه حریف مقابل خود‬ ‫را اقای روحانی می دانند؟‬ ‫اصولگرایــان نباید روبه روی هم قــرار بگیرند بلکه‬ ‫اجرای اســتراتژی وحدت در عین کثرت بایــد مدنظر انها‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫مثل سال ‪ 84‬که همه اصولگرایان امدند اما مقابل‬ ‫هم قرار نگرفتند‪.‬‬ ‫هر نامزدی که می اید رقیــب اصلی اش باید اقای‬ ‫روحانی باشد‪ ،‬یعنی اقای روحانی را نقد کند و موجب ریزش‬ ‫ارای اقای روحانی شود چون جامعه امادگی و پذیرش دارد‪.‬‬ ‫در حوزه سیاســت خارجی‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬دفاعــی‪ ،‬صنعتی اگر‬ ‫وارد شوند باتوجه به اینکه اقای روحانی سال ‪ 250 ،92‬هزار‬ ‫رای بیشتر از نصاب داشت‪ ،‬نامزدهای مقابل او می توانند‬ ‫موفق شوند‪ .‬فقط کافی است که این ‪250‬هزار رای باالتر‬ ‫از حدنصاب اتفاق نیفتد و اقای روحانی دومرحله ای شود و‬ ‫به مرحله دوم برود که در این صورت رسیدن رئیس جمهور‬ ‫مستقر به مرحله دوم انتخابات ریاســت جمهوری به منزله‬ ‫شکســت خواهد بود چون معنایش است که به عنوان یک‬ ‫کاندیدای تضعیف شــده به مرحله دوم راه یافته اســت‪ ،‬نه‬ ‫من تصور نمی کنم که ریزش‬ ‫اتفاق افتاده‪ .‬باالخره کنگره ای‬ ‫گذاشته اند و رای گیری کردند‬ ‫و برخی رای می اورند و برخی‬ ‫هم رای نمی اورند و این خیلی‬ ‫طبیعی است‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫اصولگرا دارید؟ برخــی از تحلیلگــران معتقدند‬ ‫با تغییراتی که انجام شــده‪ ،‬پایداری به ســمت‬ ‫منطقی شدن پیش می رود‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫فکر می کنم اتفاقا جمعیت جــوان جبهه پایداری‬ ‫بر جمعیت هــای دیگــرش غالب اســت کــه در واقع این‬ ‫جمعیت به منزله موتور جامعه محســوب می شــود‪ .‬اقای‬ ‫کوچک زاده و رسایی هم اعالم کردند از انجا که می خواهند‬ ‫موضع گیری ها و اظهارنظرهایی بکنند که ممکن است بعضا‬ ‫همسو نباشــد یا در برخی از جاها با مجموعه سیاست های‬ ‫جبهه پایداری تداخل کند‪ ،‬دیگر نباید در این تشکل باشند‪.‬‬ ‫در واقع انها اینگونه صحبت کردند و به خاطر اینکه کارهای‬ ‫جمعی محدودیتی در مواضع شان ایجاد نکند‪ ،‬اعالم کرده‬ ‫بودند که خیلــی در قالــب مجموعه پایداری نیســتند ولی‬ ‫علی القاعده اگر بخواهیم انها را در یک مجموعه قرار دهیم‬ ‫شاید به پایداری بیشــتر نزدیک باشــند‪ .‬نکته دیگر اینکه‬ ‫استفاده از تعبیر مجموعه رادیکال‪ ،‬بیشتر ساخته و پرداخته‬ ‫گروه های رقیب اســت‪ ،‬درحالی که عمق این همکاری را‬ ‫در انتخابات گذشــته دیدید و تمام گروه ها در کنار هم قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬پس در انتخابات گذشــته‪ ،‬پایداری عمال تمکین‬ ‫کرد و این هم نشان می دهد که در مجموعه جریان اصولگرا‬ ‫حس تعامل دارند‪ .‬اگر شما ایســتادگی بر شور و مواضع را‬ ‫تندروی می گویید که این اصال بد نیست و انها که رنگ و خط‬ ‫عوض می کنند‪ ،‬خیلی مورد اقبال قرار نمی گیرد‪ .‬اینکه کسی‬ ‫بر مواضع خود ثابت قدم اســت اتفاقا به عنــوان یک نقطه‬ ‫مثبت محسوب می شــود و نه به عنوان نقطه منفی بنابراین‬ ‫من فکر می کنم باید نوع نگاه مان بــه گروه ها را تا حدودی‬ ‫تنظیم کنیم تا با صحبت ها و جریان سازی هایی که می شود‬ ‫خودمان به تحلیل برسیم نه اینکه دنبال جریان سازی هایی‬ ‫باشــیم که بعضا بوی رقابت و حذف رقیب و بایکوت کردن‬ ‫می دهد‪ .‬درواقع قضاوت درستی از واقعیت های اجتماعی‬ ‫و نیروها و کنشگران اجتماعی داشته باشیم‪.‬‬ ‫اکنــون در بیــن کاندیداهــای احتمالــی از‬ ‫جنــاح اصولگــرا‪ ،‬صحبــت از اقایــان فتــاح و‬ ‫ضرغامی می شود‪ .‬اینها یکسری اشتراکات بین‬ ‫گروه هــا دارند‪ .‬مثــا ایثارگران هــم اقایان فتاح‬ ‫و ضرغامی را جــزو گزینه های مورد بررســی خود‬ ‫اعالم کرده اســت‪ .‬مشــابه همین موضع درباره‬ ‫جبهه پایداری هم مطرح می شود که این دو گزینه‬ ‫می توانند مورد حمایت انها هم قرار بگیرند‪ .‬حتی‬ ‫طوری بیان می شود که شاید رفت وامدهای اقای‬ ‫ضرغامی به دفتــر اقای احمدی نژاد کــه به تائید‬ ‫اقــای داوری هم رســیده‪ ،‬گواه همیــن موضوع‬ ‫اســت‪ .‬ایا یکی از این دو نفــر (اقایان ضرغامی و‬ ‫فتاح) می توانند نقطه مشترک پایداری‪ ،‬ایثارگران‬ ‫و طیف نزدیک به اقای احمدی نژاد باشند؟‬ ‫من فکر می کنــم علی القاعده موضــوع دو مرحله‬ ‫خواهد داشــت؛ بحث را دوباره به جایــی برمی گردانم که‬ ‫شــما چندان نمی خواهید به انجا وارد شوید‪ ،‬اگر انچه من‬ ‫گفتم‪ ،‬اتفاق بیفتد یعنی هر کــدام از نامزدهای اصولگرا با‬ ‫ذائقه خاص خود وارد عرصه شــوند اما با رقیب اصلی یعنی‬ ‫اقای روحانی رقابت کنند‪ ،‬طبیعی است اگر انتخابات به دور‬ ‫دوم کشیده شــود‪ ،‬یکی‪ ،‬دو روز مانده به برگزاری دور دوم‬ ‫انتخابات وحدت اصلی روی یک نفر شکل خواهد گرفت‪.‬‬ ‫حاال ممکن است هر سلیقه اصولگرا با کاندیدایی که فکر‬ ‫می کند با مــذاق و اصول و چارچوب هایش بیشــتر خوش‬ ‫می اید‪ ،‬هماهنگ شود اما وحدت اصلی که باید شکل بگیرد‬ ‫علی القاعده در مرحله دوم شکل خواهد گرفت‪.‬‬ ‫یعنی به نظر شما امکان ندارد که قبل از انتخابات‬ ‫مرحله دوم‪ ،‬نقطه مشترکی به وجود بیاید؟‬ ‫بعید می دانم در مرحله اول کل جریان اصولگرایی‬ ‫روی یــک کاندیدا تفاهم کننــد‪ .‬قاعدتا از نظر اســتراتژی‬ ‫هم همین اســت‪ .‬از زمانی که موضوع اقــای احمدی نژاد‬ ‫مطرح شــد (حدود چند ماه پیش) که ممکن است در مورد‬ ‫حضور احمدی نژاد تجدیدنظرهایی صــورت بگیرد‪ ،‬یکی‬ ‫از مشــاورین مقامات اجرایی کشــور اعالم کرد که فالنی‬ ‫نخواهد امد و مثال کاندیدای اصلی اقای قالیباف است‪ .‬از‬ ‫ان روز چه تخریب هایی علیه اقای قالیباف شروع شد و چه‬ ‫غیرتقواهایی انجام دادند‪ .‬عکس خانمی در عروســی اش‬ ‫که ناموس این مملکت است را در همه سایت ها گذاشته اند‬ ‫و به دروغ گفتند که این دختر اقای قالیباف است‪ .‬در واقع‬ ‫نه اینکه نقد غیرمنصفانه کنند بلکه تهمت می زنند و ناموس‬ ‫دیگری را بازیچه یک رقابت قرار می دهند‪ ،‬این اتفاق ها مهم‬ ‫است و باید مورد توجه قرار گیرد‪ .‬وقتی این بی تقوایی ها در‬ ‫جریان انتخابات شــکل می گیرد‪ ،‬طبیعی اســت که باید با‬ ‫حریف به گونه ای رفتار شود که بتوان در رقابت با او کار کرد‪.‬‬ ‫اقــای داوری گفتــه «تــا اطــاع ثانــوی هرنوع‬ ‫سیاســت ورزی برای اقای احمدی نژاد خط قرمز‬ ‫است‪ .‬حتی تبلیغ به نفع کاندیدای دیگر‪ .‬رای او‬ ‫هم در انتخابات مخفی خواهد بود یعنی یک برگه‬ ‫رای دارد و ان را مخفی بــه داخل صندوق خواهد‬ ‫انداخت‪ ».‬در مقابل یکسری تحلیلگران اصولگرا‬ ‫می گویند که احمدی نژاد برای نبود خودش هم در‬ ‫انتخابات برنامه دارد‪ ،‬یعنی احتمال دارد نامزدی‬ ‫را از جریــان اصولگرا که به لحــاظ گفتمانی به او‬ ‫نزدیک اســت مــورد حمایت قرار دهــد‪ .‬خیلی ها‬ ‫این ذهنیــت را دارند کــه هنوز حلقه اشــتراکاتی‬ ‫سیاست‬ ‫یک کاندیدای قدر‪.‬‬ ‫مدل های متنــوع انتخاباتی از جانــب گروه های‬ ‫مختلف اصولگرا مطرح می شــود‪ ،‬به نظر شــما‬ ‫کدام مدل موفق تر اســت‪ ،‬موتلفه که قصد دارد‬ ‫نامزد حزبی معرفی کند یا جمعیــت ایثارگران که‬ ‫اجرای مدل تیم کاندیــدا را در نظر دارد یا پایداری‬ ‫که نامــزد اصلــح رای اور را می خواهــد به میدان‬ ‫بفرستد؟‬ ‫با این فرمولی که من گفتم همه قابل اعتبار است و‬ ‫هیچ کدام هم باعث تقویت رای اقای روحانی نخواهد شد‪.‬‬ ‫اقای محصولی گفته جبهه پایــداری دنبال نامزد‬ ‫اصلــح رای اور اســت‪ .‬به نظر شــما ایــن دیدگاه‬ ‫یک تجدیدنظر در مورد دیــدگاه انتخاباتی جبهه‬ ‫پایداری در سال ‪ 92‬تلقی نمی شود چون ایت الله‬ ‫مصباح ان سال گفته بود که گاهی باید کاندیدای‬ ‫اصلح ولو رای اور نباشد را مورد حمایت قرار دهیم؟‬ ‫فکر می کنم عملکــرد جبهه این نبــود چون برای‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی وحدت اتفاق افتاد و‬ ‫معنایش این اســت که موضوع ســوال خیلی عینیت پیدا‬ ‫نکرد‪.‬‬ ‫به نظر شما پایداری دنبال چهره جدید می رود؟‬ ‫باالخره همیشه در ادوار انتخابات یک سوال این‬ ‫است «چهره جدیدی که بتواند ارای مردم را به خود جذب‬ ‫کند‪ ،‬کیست؟» و این سوال همیشه مطرح می شود‪ .‬اخیرا‬ ‫اقای حجاریان بیــان کرد که حتمــا باید یــک کاندیدای‬ ‫الترناتیوی کنار اقای روحانی داشته باشیم که خیلی طبیعی‬ ‫است‪.‬‬ ‫اگــر چهــره جدیــد بیایــد به ایــن معناســت که‬ ‫گزینه های قبلی امکان رای اوری ندارند؟‬ ‫نه‪ .‬ما باید در نهایت هر کس را می اوریم مورد اقبال‬ ‫مردم قرار بگیرد‪ .‬نهایتا با وحدتــی که در عین کثرت اتفاق‬ ‫می افتد‪ ،‬هر که به مرحله دوم رسید همه با او وحدت خواهند‬ ‫کرد حاال قدیمی باشد یا جدید‪.‬‬ ‫از نظــر شــما علــت اینکــه در جبهــه پایــداری‬ ‫ریزش هایی اتفاق می افتد‪ ،‬چیست؟ دفعه پیش‬ ‫اقای رســایی و کوچک زاده کنار رفتنــد و این بار‬ ‫اقایان لنکرانی‪ ،‬حسینیان‪ ،‬نبویان و زارعی؟‬ ‫من تصور نمی کنم که ریزش اتفاق افتاده‪ .‬باالخره‬ ‫کنگــره ای گذاشــته اند و رای گیــری کردنــد و برخی رای‬ ‫می اورنــد و برخی هــم رای نمی اورند و ایــن خیلی طبیعی‬ ‫است‪.‬‬ ‫اما با این روند‪ ،‬پایداری چهره های خود را از دست‬ ‫می دهــد و از ان نقطــه اوج خود که در ســال ‪90‬‬ ‫تشکیل شــد‪ ،‬فاصله گرفته اســت‪ ،‬ارزیابی شما‬ ‫چیست؟‬ ‫این در صورتی اســت که به این قائل باشیم که ما‬ ‫ی را ماندگار نگه داریم در صورتی‬ ‫باید حتما چهره های قدیم ‬ ‫که این نمی تواند مبنای یک تشکل باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما ترکیب جدید شــورای مرکزی جبهه‬ ‫پایــداری بــه ایت الله مصبــاح نزدیکتر اســت یا‬ ‫دورتر؟‬ ‫نــگاه تمام کســانی کــه در کنگره شــرکت کردند‬ ‫همســوی ایت الله مصباح بــوده و خیلی طبیعی اســت که‬ ‫هرکس هم که انتخاب شــود در همیــن چارچوب انتخاب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫زمانی اصالح طلبان درباره جبهه پایداری می گفتند‬ ‫که تشــکلی رادیکال اســت اما ترکیب جدید یک‬ ‫ترکیب متعادل تری اســت‪ .‬به عنــوان یک فعال‬ ‫سیاسی و کسی که از نزدیک با خیلی از چهره های‬ ‫جبهه پایــداری در ارتبــاط بودیــد‪ ،‬بفرمایید چه‬ ‫ارزیابی از ترکیب جدید شورای مرکزی این تشکل‬ ‫‪3‬‬ ‫حسینطالکهباقرارگرفتن‬ ‫در لیســت جبهه پایــداری‬ ‫بــه مجلــس نهــم راه یافــت‬ ‫معتقد اســت‪ :‬تغییــر ترکیب‬ ‫جبهــه پایــداری و خــروج‬ ‫شــخصیت هایی همچــون‬ ‫حســینیان‪ ،‬رســایی‪ ،‬کوچک زاده‪ ،‬نبویان‪ ،‬زارعی و‬ ‫لنکرانی از شورای مرکزی این تشکل سیاسی به معنای‬ ‫ریزش نیســت چون باالخــره کنگره ای برگزار شــد و‬ ‫رای گیری کردند‪ ،‬برخی رای اوردنــد و برخی هم رای‬ ‫نیاوردند و این خیلی طبیعی است‪ .‬وی می گوید‪ :‬اینکه‬ ‫قائل باشیم باید حتما چهره های قدیمی را ماندگار نگه‬ ‫داریم‪ ،‬نمی تواند مبنای یک تشــکل باشد‪ .‬این فعال‬ ‫سیاسی اصولگرا ایده جبهه پایداری درباره ورود چند‬ ‫کاندیدایی اصولگرایان به انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫را تایید می کند و اجرای اســتراتژی «وحدت در عین‬ ‫کثرت» را در مقابل روحانی نتیجه بخش می داند‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪35‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بین احمدی نژاد و پایداری هست‪ .‬ایا به نظر شما‬ ‫احمدی نژاد سکوت کرده و رای مخفی به صندوق‬ ‫می اندازد یا مثل اقای ســلیمی نمین معتقدید که‬ ‫به نفع اقای روحانی برگه رای خــود را به صندوق‬ ‫خواهــد انداخــت و هوادارانــش را به ان ســمت‬ ‫می کشــاند‪ .‬یا اینکه به ســمت پایداری می اید و‬ ‫اشتراک رویه با این تشکل اصولگرا را در انتخابات‬ ‫دنبال خواهد کرد؟‬ ‫براســاس این سوال ســه شــکل پیش روی خود‬ ‫خواهیم داشت؛ نخست اینکه اقای احمدی نژاد از روحانی‬ ‫حمایت کند‪ .‬دوم اینکه اقای احمدی نژاد سکوت کند و سوم‬ ‫اینکه اقای احمدی نژاد نظرش را در رابطه با کسی دیگر بیان‬ ‫کند‪ .‬این سه ماهیتا با هم متفاوت هستند‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫رای اقای احمدی نژاد چسبیده به خودش است یعنی خیلی‬ ‫رای اقــای احمدی نژاد قابل انتقال نیســت اما اینکه اقای‬ ‫احمدی نژاد پشــت کاندیدایی قرار بگیرد و او را کاندیدای‬ ‫خودش کند‪ ،‬به دو جهت اتفاق نخواهد افتاد؛ یکی به خاطر‬ ‫اینکه رای او قابل انتقال به دیگری نیست و دوم اینکه وقتی‬ ‫اعالم کرده نمی اید‪ ،‬بعید است که بخواهد این کار را انجام‬ ‫دهد‪ .‬البته ممکن است بگوید من به فالنی رای می دهم که‬ ‫در این صورت منعی وجود ندارد و نظرش را بیان کرده ولی‬ ‫به معنای این نیست که پشت کاندیدایی امده است‪ .‬حتی‬ ‫ممکن اســت اقای احمدی نژاد به عنوان یک فعال در این‬ ‫انتخابات عمل نکند‪ ،‬رویه ســکوت در پیــش بگیرد و رای‬ ‫خودش را فقط خودش بداند‪.‬‬ ‫غیبت اقای احمدی نژاد چه تاثیری در پایگاه رای‬ ‫اصولگرایان دارد ؟‬ ‫حضور اقای احمدی نژاد بیشتر از اینکه در جریان‬ ‫اصولگرایی تاثیر داشته باشد‪ ،‬مشکالتی را برای جریان‬ ‫رقیب ایجاد می کند‪ .‬ان زمان که اقــای احمدی نژاد بود‬ ‫خیلی مسائل درباره او مطرح می شد که تحریم ها فالن شد‬ ‫و به سرمایه های کشور اتش زد و حرف هایی از این دست‬ ‫مطرح می شد که این فضای دوقطبی غیرکارنامه ای ایجاد‬ ‫می کرد اما حاال در نبود اقای احمدی نژاد فضای دوقطبی‬ ‫ایجاد نخواهد شد بنابراین خیلی از جریانات سیاسی معلوم‬ ‫نیست که روی اقای روحانی ریسک کنند‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫اگر ما قبول کنیم فضای کشــور در حوزه اقتصاد فضای‬ ‫رکود است‪ ،‬باالخره از لحاظ اقتصادی دچار مشکل است‪،‬‬ ‫ســوال این اســت که ایا مجموعه جریان اصالحات هم‬ ‫توان تغییر ندارند؟ وضعیت اقتصــادی و صنعتی و قفلی‬ ‫که به جریان اقتصاد خورده‪ ،‬ایا این عملکرد به پای جریان‬ ‫اصالحات هم هســت؟ اگر جریان اصالحات قبول کند‬ ‫پس در کارنامه اقای روحانی شــریک اســت و اگر قبول‬ ‫نکند‪ ،‬باالخره باید خودش حرفی داشته باشد‪ .‬تنها راهی‬ ‫باید فکری کنیم که اقای روحانی‬ ‫دومرحله ای شود‪ .‬چون باید‬ ‫چیزی به لحاظ اجتماعی برای‬ ‫دفاع باشد‬ ‫که اگر خیلی انگیزه داشته باشد و پشت اقای روحانی بیاید‬ ‫این است که اقای احمدی نژاد بیاید‪ ،‬در غیر این صورت‬ ‫خیلی ریســک نمی کنند که همه تخم مر غ هایشان را در‬ ‫ســبد اقای روحانی بچینند‪ .‬من فکر می کنــم ورود اقای‬ ‫احمدی نژاد مجموعه دولت را بیشتر به این سمت می اورد‬ ‫که باید حساب پس دهند‪ .‬البته به نظرم جریان رسانه ای‬ ‫انتخابات به این ســمت خواهد رفت کــه موضوعی مثل‬ ‫کنســرت ها و برجام را به عنوان موضــوع دوقطبی جامعه‬ ‫بیان کند اما باالخره روی ان شــخصی که می تواند برای‬ ‫دوقطبی کردن فضا و فــرار از ارائه کارنامــه خیلی برنامه‬ ‫بریزد‪ ،‬از بین رفته است‪.‬‬ ‫ی احمدی نژاد در صحنه انتخابات‬ ‫فکر می کنم نبود اقا ‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬بیشــتر از انچه بــرای جریان‬ ‫اصولگرا مشکل زا باشد‪ ،‬مشــکالتی را برای جریان دولت‬ ‫ایجاد خواهد کرد‪.‬‬ ‫این دیدگاه هــم وجود دارد حتی بــا نیامدن اقای‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬چنانچــه دولت بخواهــد دوقطبی‬ ‫ایجاد کند‪ ،‬می تواند این کار را با کاندیدای جبهه‬ ‫پایداری هم به اجرا گذارد‪ ،‬کما اینکه در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 92‬با اقای جلیلی این کار را‬ ‫کرد‪ .‬همه می گویند در ان سال دو قطبی انتخابات‬ ‫بین اقای جلیلی و روحانی شکل گرفت‪ ،‬یعنی یک‬ ‫قطب ســازش و قطب دیگر مقاومت بود‪ .‬به نظر‬ ‫شــما این اتفاق دوباره نمی تواند در قالب برجام‬ ‫و نابرجام یا هــر موضوع دیگری شــکل بگیرد و‬ ‫کاندیدایی که مخصوصا از جبهه پایداری می اید‬ ‫به عنوان قطب مقابل اقای روحانی تعریف شود؟‬ ‫اینکه برخــی انتخابــات ریاســت جمهوری ‪ 92‬را‬ ‫دو قطبی می دانند به نظر من این اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫این چیزی اســت که خود اقای جلیلی کاندیدای‬ ‫جبهه پایــداری در ســال ‪ 92‬نیــز از ان به عنوان‬ ‫دو قطبی سازش و مقاومت یاد می کرد‪ .‬یعنی شما‬ ‫این دو قطبی را رد می کنید؟‬ ‫ایــا فضای انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪92‬‬ ‫دوقطبی بــود؟ به نظــر من خیــر‪ ،‬فضای دوقطبی ســال‬ ‫‪ 88‬اتفاق افتــاد یعنی دو نفر از کاندیداهــا ان قدر عدد رای‬ ‫باالیی دارنــد که بقیــه کاندیداها دیگر عدد رای هایشــان‬ ‫قابل بیان نیست‪ .‬مثال ‪ 11‬میلیون در مقابل ‪ 23‬میلیون؛ در‬ ‫این شــرایط می توان گفت انتخابات دوقطبی است اما در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪250 ،92‬هزار رای باالتر‬ ‫از حدنصاب منجر به رئیس جمهور شدن اقای روحانی شد‬ ‫پس این را دوقطبی نمی گویند یا ارقامی مثل ‪ 4‬یا ‪ 8‬میلیون‬ ‫را دوقطبی نمی گویند‪ ،‬در واقع این چندقطبی است‪ .‬اگر با‬ ‫این شرایط وارد انتخابات سال ‪ 96‬شوند احتمال اینکه اقای‬ ‫روحانی موفق نشود و به مرحله دوم برسد‪ ،‬خیلی مهم است‪.‬‬ ‫این نگرانی االن در خودشــان است‪ .‬برای همین است که‬ ‫من می گویم باید فکری کنیم که اقای روحانی دومرحله ای‬ ‫شــود‪ .‬چون باید چیزی به لحاظ اجتماعی برای دفاع باشد‬ ‫تا پایگاه اجتماعی برای رای دهی قانع شــود‪ .‬می خواهند‬ ‫بگویند اقتصادمــان را تقویت کردند یا ســفره مان را بزرگتر‬ ‫کردند؟ می خواهنــد بگویند ارتبــاط بین المللی گســترده‬ ‫ایجاد شده یا کشــورهای خارجی به بازار ایران وارد شدند؟‬ ‫چه چیزی را می خواهند عنــوان کنند که من هم بگویم این‬ ‫دستاورد دولت بوده و من هم قبول دارم‪ .‬وقتی این بهانه ها‬ ‫نبود‪ ،‬دفاعی هم نخواهد بود و ان دوقطبی شکل نمی گیرد‬ ‫و احتمال عدم مشارکت باال و شکننده بودن رقیب اصلی در‬ ‫اینده به ذهن متبادر خواهد شد‪.‬‬ ‫پس شما معتقدید که انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬دوقطبی نمی شود‪.‬‬ ‫البته بســتگی به کاندیداها دارد ولی بعید می دانم‬ ‫که دوقطبی شود‪.‬‬ ‫نوگرایی در‬ ‫جبههپایداری‬ ‫تغییرات در شورای مرکزی جبهه‬ ‫پایداری حاوی چه پیامی است؟‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫‪4‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«ما همچنیــن از منحرفیــن اعالم برائــت می کنیم‬ ‫کسانی که با شــعار والیت به جنگ والیت امده اند» ششم‬ ‫مرداد ‪ 1390‬روح الله حســینیان برای نجات انچه «رسالت‬ ‫سوم تیر» بعد از خانه نشینی محمود احمدی نژاد می خواند؛‬ ‫در پاسخ به این سوال که «چیست یاران طریقت بعد از تدبیر‬ ‫ما»ازشکل گیریجبهه ایازنیروهایانقالبیسخنگفت‪.‬‬ ‫گویا صحنه سیاسی کشور بار دیگر شاهد حضور نیروهای‬ ‫سیاسی سال ‪ 1384‬بود اما با این تفاوت که انان ساختارمند‬ ‫شــده اند‪ .‬عمر پنج ســاله جبهه پایداری انقالب اســامی‬ ‫با دو انتخابات مجلس شــورای اســامی و یک انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری همراه بوده اســت؛ هرچند ره اورد کارزار‬ ‫انتخاباتبرایانانکامیابیجدینداشتهاستولیدرسپهر‬ ‫سیاست پایداری ها تشکلی با سرمایه اجتماعی قابل توجه‬ ‫در میان اصولگرایان و نیروهای سیاســی با شــاکله فکری‬ ‫نظام مند برگرفته شــده از تعالیم پدر معنــوی انان‪ ،‬ایت الله‬ ‫مصباح یزدی‪ ،‬هستند؛ همین دو مولفه برای اصالح طلبان‬ ‫کافیاستکهازهراسقدرتسیاسی‪-‬فکریجبههپایداری‬ ‫برچسب«رادیکال» را به انان بدهند‪.‬‬ ‫گام اول؛ پیروزی نسبی در بهارستان‬ ‫مجلــس نهــم جــدال میــان طیف هــای جریــان‬ ‫اصولگرایــان بــود؛ اصالح طلبان در شــوک شکســت در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دهم بودند و بار دیگر طیف تندرو‬ ‫انان اســتراتژی «تحریم» را در پیش گرفتنــد و نیروهای‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫سیاسی اصولگرایان تحت عنوان جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫به رهبــری مرحوم ایت اللــه مهدوی کنی حضور داشــتند؛‬ ‫هرچند در ابتدای تشکیل جبهه پایداری محمدرضا باهنر از‬ ‫«اغوش باز اصولگرایان بــرای حضور جبهه پایداری» ولی‬ ‫دامنه منازعات سیاسی میان انان به باالترین حد خود رسید و‬ ‫«شب نامه ها» جای تبلیغات مرسوم انتخاباتی را گرفت و در‬ ‫همین حین مرحوم ایت الله مهدوی کنی فرمودند‪« :‬من به‬ ‫انعزیزانپیغاممی دهمکهاینکارهارانکنید‪،‬خوبنیست‪.‬‬ ‫اینکارهابرخالفمصلحتانقالباست‪».‬نتایجانتخابات‬ ‫مجلسشورایاسالمینهمنمایانگرپیروزیتاکتیکیجبهه‬ ‫پایداری در برابر جبهه اصولگرایان بود؛ جوانان سرمست از‬ ‫پیروزی در برابر پیران اصولگرا بودند ولی براورد نهایی رقابت‬ ‫درونی به «مصلحت انقالب» نبود‪ .‬شکست راهبردی ذبح‬ ‫وحدت برای خالص سازی اصولگرایان و تشکیک در جایگاه‬ ‫شیخوخیت نهادهای حوزوی اصولگرایان بود‪.‬‬ ‫گام دوم؛ شکست پس از اختالف‬ ‫گام سوم؛ شکست همراه با اصولگرایان‬ ‫پــس از اعالم اعضــای جدید شــورای مرکزی جبهه‬ ‫پایداری‪ ،‬تغییر وسیع در این تشکل سیاسی حاوی پیام های‬ ‫جدی برای رقبا است‪.‬‬ ‫‪ .1‬جوان گرایی؛ دوراندیشی برای کسب قدرت‬ ‫جبهــه پایــداری در تغییرات شــورای مرکــزی خود‪،‬‬ ‫بازسازی جدی را به نمایش گذاشته است؛ «جوان گرایی»‬ ‫رکن محوری تغییرات اســت‪ .‬این رفتار در شــورای مرکزی‬ ‫جبهه پایــداری نمایانگر دوراندیشــی این طیــف اصولگرا‬ ‫برای «تیم ســازی» و «شبکه ســازی» از نیروهای فعال و‬ ‫جوان برای کسب قدرت در انتخابات شورای شهر و مجلس‬ ‫شورای اســامی اســت‪ .‬از ســوی دیگر حضور نیروهای‬ ‫رســانه مانند اقایان میثم نیلی‪ ،‬علی خضریان و علی نادری‬ ‫بر قدرت مانور رسانه انان می افزاید و پس از این سایت های‬ ‫ن تریبون شــبه رسمی جبهه‬ ‫رجانیوز و خبرنامه دانشــجویا ‬ ‫پایداری محسوب می شوند‪ .‬از سوی دیگر جوان گرایی در‬ ‫جبهه پایداری حاوی پیام دیگر در حوزه «جذب» نیروهای‬ ‫سیاسی برای فعالیت در این تشکل نیز است؛ اگر موسسه‬ ‫امام خمینــی (ره) قم را یکــی از اصلی تریــن مراکز جذب‬ ‫نیروی سیاســی برای این طیف اصولگرا قلمداد کنیم؛ باید‬ ‫پس از این جوان گرایی از بال دیگر «جذب» جبهه پایداری‬ ‫یعنی «تشکل های دانشجویی» نیز یاد کنیم؛ در این میان‬ ‫اتحادیه انجمن های اســامی مســتقل (علی خضریان‪،‬‬ ‫میرهاشم موسوی و علیرضا عسگریان) در صدر قرار دارد و‬ ‫سپس جامعه اسالمی دانشجویان(میثم نیلی‪ ،‬امیرحسین‬ ‫قاضی زاده) و بسیج دانشجویی (علی نادری) مراکز جذب‬ ‫دانشجویی جبههپایداری محسوب می شوند‪.‬‬ ‫‪ .2‬تغییر در الیه تصمیم گیــری؛ «محصولی» مرد اول‬ ‫پایداری‬ ‫در راس هرم تصمیم گیری جبهه پایداری با عدم تغییر‬ ‫در شورای فقهی همچنان ایت الله مصباح یزدی اصلی ترین‬ ‫تصمیم گیر برای سیاســت ورزی این تشــکل سیاسی نوپا‬ ‫محسوب می شود‪ .‬در سطح شورای مرکزی جبهه پایداری‬ ‫با عدم حضور روح الله حســینیان‪ ،‬کامران باقری لنکرانی‪،‬‬ ‫ســید محمود نبویان‪ ،‬اصغر زارعی و زهره طبیب زاده قدرت‬ ‫مانور سیاسی این تشکل در میان مردم به واسطه نیروهای‬ ‫شناخته شده کاهش یافته است؛ هرچند این افراد همسویی‬ ‫مقطعی خود را با پایداری حفظ خواهند کرد و از سوی دیگر‬ ‫با موفقیت های شاخه مشهد پایداری در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی نصرالله پژمان فر و امیرحسین قاضی زاده‬ ‫دو نماینده مشهد به این جمع اضافه شده اند؛ این تغییرات‬ ‫با هم افزایی شاخه مشهد و تهران در برابر شاخه قم معنایابی‬ ‫پیدا می کند‪ .‬حضور «علیرضا عســگریان» و «میر هاشــم‬ ‫موســوی» که پیش از این در وزارت رفاه و تامین اجتماعی‬ ‫دولت احمدی نژاد بودند؛ در کنار نیروهای سیاســی شاخه‬ ‫تهران و اعضای جدید جوان این تشــکل سیاسی شرایط را‬ ‫برای قدرت تمام عیار «صادق محصولی» در جبهه پایداری‬ ‫فراهم می سازد‪ .‬در این شــرایط گزینه های «اصلح» جبهه‬ ‫پایداریکهصادقمحصولیبرایریاست جمهوریدوازدهم‬ ‫مدنظر دارد؛ سه گزینه «ســعید جلیلی» و «پرویز فتاح» یا‬ ‫«مسعود میرکاظمی» است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫خرداد‪ 92‬برای جبهه پایداری تلخ ترین روزهای حیات‬ ‫سیاسی بود؛ از یک ســو نامزد انان شکست خورده است و از‬ ‫سوی دیگر حامیان قالیباف نوک پیکان شکست را به سمت‬ ‫انان نشــانه گرفته اند‪ .‬پــس از دو ســال کارزار رقابت برای‬ ‫کرسی های بهارستان فرارسید‪ ،‬پایداری ها با عقب نشینی از‬ ‫رفتارسیاسیپیشینخوداز«وحدتگفتمانی»سخنگفتند‬ ‫وجلساتیباجمعیتایثارگرانانقالباسالمیوحزبموتلفه‬ ‫اسالمی برای رسیدن به لیستی واحد برگزار کردند‪ .‬سرانجام‬ ‫پیام نوگرایی در شورای مرکزی‬ ‫سیاست‬ ‫سیاسی درجه سوم انان در برخی از شهرها وارد میدان رقابت‬ ‫سیاسی شــدند اما ان سو جغرافیای سیاســت کشور مردان‬ ‫اصولگرا بــرای حضور در بهارســتان به صف شــده بودند و‬ ‫رقابت میان انان به باالترین حد رســیده بود‪ .‬جبهه پایداری‬ ‫اولین گام سیاست ورزی خود را بدون حضور اصالح طلبان‬ ‫برداشــت؛ حضور انان به روایت حجت االسالم اقا تهرانی‬ ‫«واکنشــی به وجود جریانات انحرافــی و غیر والیتمدار در‬ ‫گفتمان سوم تیر بود‪ .‬خیلی از سیاسیون در عرصه سیاسی‬ ‫کشور اظهار والیتمداری می کنند ولی در عمل ما این امر را‬ ‫مشاهده نمی کنیم‪ ».‬و حتی در اولین بیانیه جبهه پایداری‬ ‫مرزبندی با نزدیکان محمود احمدی نژاد به چشم می خورد؛‬ ‫انان منتشرکنندگان ویژه نامه خاتون روزنامه دولتی ایران را‬ ‫«جریان حاشیه ساز و منحرف» دانستند که اهداف فراتری‬ ‫دارند و در ادامه بیانیه نوشتند‪« :‬ضمن تقبیح انتشار مطالب‬ ‫شبهه ناک مندرج در این ویژه نامه‪ ،‬به اطالع می رساند فراتر‬ ‫از اهانت ها و مطالب انحرافی موجــود در ان‪ ،‬هدف اصلی‬ ‫این جریان‪ ،‬ایجاد اغتشــاش و جلوگیری از به ثمر رسیدن‬ ‫تالش های خدمتگزاران دلســوز و حقیقی دولــت و دیگر‬ ‫ارکان نظام در سال جهاد اقتصادی است‪».‬ایت الله مصباح‬ ‫یزدی مولفه نزدیکی به ارزش های اســام و انقالب را یکی‬ ‫از اصلی ترین معیارها برای نماینده مجلس برشمرد و یاران‬ ‫سیاسی ایشان در صف اول بودند؛ ایشــان اظهار داشتند‪:‬‬ ‫«با شــناختی که بنده از این جبهه پیداکرده ام به این نتیجه‬ ‫رسیده امکهشناختانهاازارزش هابیشترازسایراصولگرایان‬ ‫اســت‪ .‬این به معنی نفی و تضاد با دیگران نیست و حتی به‬ ‫معنای دکان دیگری در برابر سایر دکان ها نیست زیرا در طول‬ ‫همهاینسال هاچیزیجزافتراوفحشازبهوجودامدناین‬ ‫بکسینشدهاست‪».‬وهمچنین«مابابرخی‬ ‫دکان ها‪،‬نصی ‬ ‫از اصولگرایان بر اساس تشخیصی که داریم و فکر می کنیم‬ ‫و تشخیص می دهیم که شناخت انها به اسالم و ارزش های‬ ‫اســامی بیشــتر از دیگران اســت ارتباط بیشــتری برقرار‬ ‫می کنیم‪ .‬کسانی که فکر می کنیم شناختشان از ارزش های‬ ‫اسالمی بیشتری بوده و دلبســتگی انها به انقالب و اصول‬ ‫ان بیشتر از سایر اصولگرایان است‪ ،‬بنابراین وظیفه ما این‬ ‫است که نسبت به این ها بیشــتر ارتباط برقرار کنیم و عالقه ‬ ‫ما به این ها بیشتر است‪ ».‬هرچند ایشان معتقد بودند چنین‬ ‫رفتارهایدرغیابرقیبسنتی«درجامعهاصولگرابهمعنای‬ ‫انشقاق‪ ،‬تضاد‪ ،‬اختالف و انشعاب نیست»‪ .‬ان سوی طیف‬ ‫پایداری ها پس از پیروزی نسبی در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی شــرایط را برای ایجاد ســوم تیری دیگر در‬ ‫فراهم می دیدند؛ این بار مســیر پیروزی از شــورای شهر به‬ ‫مجلس شورای اسالمی تغییر کرده بود‪ .‬خرداد ‪ 1392‬برای‬ ‫انانفرصتدوبارهبرایگزینهپاالیش یافتهازجریانانحرافی‬ ‫بود‪ .‬ایت اللــه مصباح یــزدی از نیروی سیاســی جدید خود‬ ‫رونمایی کرد؛ ایشان در دیدار با شورای مرکزی جبهه پایداری‬ ‫اظهار داشتند‪« :‬من در پیشگاه الهی شــهادت می دهم در‬ ‫بین کسانی که در یازدهمین دوره ریاست جمهوری کاندیدا‬ ‫شــده اند جناب اقای دکتر لنکرانی‏اصلح هستند و امیدوارم‬ ‫که این شهادت برگ زرینی در نامه ‪ 80‬ساله من باشد‪ .‬برخی‬ ‫از افرادی که کاندیدا شــدند من به انها ارادت دارم و انها نور‬ ‫چشم من محسوب می شوند اما برای این کار مناسب نیستند‬ ‫ولی‏بینی و بین الله شهادت می دهم که روی زمین و زیر این‬ ‫اسمانکسیاصلحازاقایلنکرانینمی شناسم‪».‬وپس ازان‬ ‫با تائید شــورای فقاهتی کامران باقری لنکرانی نامزد رسمی‬ ‫جبههپایداریمعرفیشد‪.‬دربیانیهرسمیاینجبههبیان شده‬ ‫است‪« :‬جبهه پایداری انقالب اسالمی با اطمینان خاطر و با‬ ‫حجتشرعیاینبرادربزرگواررابهملتایرانمعرفیمی نماید‬ ‫و اعالم می دارد مادامی که ایشان عمال در خط اسالم عزیز‬ ‫و والیت مطلقه فقیه باشند پشــتیبان بی دریغ ایشان خواهد‬ ‫بود‪ ».‬اما گمانه زنی ها پیرامون رد صالحیت وی قوت گرفت‬ ‫و رایزنی ها بی پاســخ ماند تا کامران لنکرانی انصراف خود را‬ ‫اعالم کند و حمایت خود را از سعید جلیلی اظهار داشت و در‬ ‫همین راستا نوشت‪« :‬همه ما موظفیم هم صدا و همگام در‬ ‫برابر فتنه افرینی فتنه گران و انحراف منحرفان قیام کنیم و‬ ‫نگذاریم این انقالب برخالف وصیت امام رضوان الله تعالی‬ ‫علیه به دست نااهالن و نامردمان بیفتد‪ .‬قبال هم گفته بودم‬ ‫حضور من در ایــن انتخابات گفتمانی اســت و رقابت درون‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی را ناصواب می دانم‪».‬سعید جلیلی‬ ‫«اصلح» دیگر عالمه مصباح بود؛ او بدون «هیچ دلیلی» از‬ ‫سوینامزدهایدیگرتخریبشدوسرانجامتخریب هاپاسخ‬ ‫داد و نامزد جبهه پایداری شکست خورد؛ هرچند پیروز میدان‬ ‫اخالقسیاسیشد‪.‬‬ ‫لیستواحداصولگرایاندرتهرانباحضورتعدادقابل توجهی‬ ‫از نیروهای سیاســی پایداری بســته شــد اما توان مقابله با‬ ‫نامزدهای گمنام و کم تجربه اصالحات را نداشت‪ .‬شکست‬ ‫تهران با پیروزی برخی اصولگرایان در شهرستان ها همراه‬ ‫شــد؛ تا بار دیگر گزاره «ایران‪ ،‬تنها تهران نیست» به مانند‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 88‬از سوی حامیان اصولگرایان‬ ‫بیان شود و مشهد پایتخت پایداری ها لقب بگیرد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫انتخابات زیر سایهگروه های ذی نفوذ‬ ‫درانتخاباتنوامبر‪ 2016‬ریاست جمهوریامریکا‪،‬نیروهاومولفه هایاجتماعیبه موازاتگروه های‬ ‫ذی نفوذنقشموثروتعیین کننده ایدرساختارسیاسیامریکاخواهندداشت‪.‬نقش یابیچنینگروه هایی‬ ‫بیانگراناستکهدرروندرقابت هایانتخاباتیگروه هایاجتماعیازجایگاهواعتبارتعیین کننده تریدر‬ ‫مقایسهبادورانگذشتهبرخوردارخواهندبود‪.‬نظرسنجی هایانجام شدهنشانمی دهدکهپایگاهاجتماعی‬ ‫هیالریکلینتون بینگروه هایجوانونیروهایتحصیلکردهبیشترازدونالد ترامپاست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫حاشیه علیه متن‬ ‫پایگاه اجتماعی هیالری کلینتون شکننده تر از ترامپ است‬ ‫‪38‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریــکا مراحــل‬ ‫سرنوشت ساز خود را ســپری می ســازد‪ .‬هم اکنون اولین‬ ‫مناظره انتخاباتی کاندیدای ریاســت جمهوری و معاونین‬ ‫رئیس جمهور انجام شده اســت‪ .‬مناظره انتخاباتی نقش‬ ‫موثری در تاثیرگذاری بر افکار عمومی شــهروندان دارد‪.‬‬ ‫هم اکنون پایگاه اجتماعی کاندیداهای ریاست جمهوری‬ ‫امریکا کامال مشــخص اســت‪ .‬مناظره ها صرفا می تواند‬ ‫بر الیه های اجتماعــی و حوزه هایی تاثیر به جــا گذارد که‬ ‫به عنوان «منطقه خاکستری» از ان نام برده می شود‪.‬‬ ‫منطقه خاکستری دربرگیرنده نیروهای اجتماعی است‬ ‫که الگوی رفتــاری انان تحت تاثیر مفاهیم و ژســت های‬ ‫تبلیغاتی کاندیدا تغییر پیدا می کند‪ .‬واقعیت ان اســت که‬ ‫هر یک از کاندیداهــای ریاســت جمهوری امریکا نه تنها‬ ‫دارای پایگاه اجتماعی و درون ســاختاری هســتند‪ ،‬بلکه‬ ‫باید نشانه هایی از پایگاه سیاســی منطقه ای و بین المللی‬ ‫را بــرای انان تبییــن و تعریف کرد‪ .‬الیه هــای اجتماعی و‬ ‫نیروهای سیاســی امریکا بخش قابل توجهــی از انتخاب‬ ‫خود را براســاس اولویت هایی انجام می دهند که انعکاس‬ ‫انتظارات‪ ،‬مطالبــات‪ ،‬پایــگاه اجتماعــی و طبقاتی انان‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫در ایــن فراینــد‪ ،‬موضوعــات سیاســت خارجی نیز‬ ‫می تواند زمینه های ارتباط واحدهای منطقه ای و بین المللی‬ ‫با رویکرد امنیتی و راهبردی کاندیدا را منعکس سازد‪ .‬به طور‬ ‫مثال‪ ،‬ایران همواره به عنوان یکی از موضوعات مطرح شده‬ ‫در مناظره کاندیــدای انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫بوده اســت‪ .‬سیاســت منطقه ای و قابلیت راهبردی ایران‬ ‫در نگــرش کاندیداهای ریاســت جمهوری ایاالت متحده‬ ‫در زمره موضوعات جنجال برانگیز محســوب می شــود‪.‬‬ ‫بنابرایــن گروه های ذی نفوذ عرب محور و اســرائیل محور‬ ‫از قابلیت های ابزاری و ساختاری خود برای تاثیرگذاری بر‬ ‫روند انتخابات و حمایت از کاندیدای خاصی بهره می گیرند‪.‬‬ ‫رویکرد کاندیداهای ریاست جمهوری ایاالت متحده‬ ‫بیانگر ان اســت که زیرســاخت های اجتماعی‪ ،‬البی ها و‬ ‫نهادهای سیاسی امریکا در برخورد با الگوی سیاستگذاری‬ ‫تصمیم طبقه فقیر‬ ‫پایگاه اجتماعی کلینتون در میان‬ ‫سیاه پوستان و التین تبارها است‬ ‫اجتماعــی‪ ،‬اقتصــادی‪ ،‬راهبردی و بین المللی براســاس‬ ‫چه گزینه هایی شــکل می گیــرد ‪ .‬بخــش قابل توجهی از‬ ‫کاندیداهای ریاســت جمهوری امریکا تــاش می کنند تا‬ ‫طیف گســترده تری از گروه هــای اجتماعــی را به عنوان‬ ‫مخاطبین خود وارد گردونه حمایت سیاســی و انتخاباتی‬ ‫نمایند‪.‬‬ ‫مواضــع و رویکــرد کاندیدا های ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا نشــان می دهد که انان دارای نگــرش تهاجمی و‬ ‫بدبینانه نسبت به ساختار و رفتار سیاســی ایران در محیط‬ ‫منطقه ای و نظام بین الملل هســتند‪ .‬علت ان را می توان‬ ‫ناشــی از ارتبــاط و اثربخشــی گروه هــای محافظه کار‪،‬‬ ‫نیروهای عرب محــور و مجموعه های اســرائیل محور در‬ ‫روند انتخابات ریاست جمهوری امریکا دانست‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که نخبگان سیاسی‪ ،‬اتاق های فکر‪ ،‬البی های‬ ‫تاثیرگذار‪ ،‬رســانه ها و قوای حکومتی در ایاالت متحده را‬ ‫می توان به عنوان بخشی از سازوکارهای کنش نهادی در‬ ‫روند تاثیرگذاری بــر نیروهای اجتماعی و پایگاه سیاســی‬ ‫گروه هایی دانست که در روند رقابت های انتخاباتی نقش‬ ‫تعیین کننده و اثرگذار دارند‪.‬‬ ‫‪ .2‬نقش گروه هــای اروپامحــور در فرایند رقابت های‬ ‫انتخاباتی امریکا‬ ‫گروه هــای اروپامحــور کــه دارای رویکــرد لیبرال‬ ‫ دموکراتیــک هســتند‪ ،‬گرایــش بیشــتری بــه کاندیدای‬ ‫حزب دموکرات دارند‪ .‬انان هیــاری کلینتون را به عنوان‬ ‫نماد کثرت گرایی سیاســی تلقی کــرده و تمایــل دارند تا‬ ‫در روند رقابت هــای انتخاباتی ریاســت جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫هیالری کلینتون به پیروزی برســد ‪ ،‬در حالی که روســیه و‬ ‫انگلیس تمایل بیشتری به دونالد ترامپ و کاندیدای حزب‬ ‫جمهوریخواه دارند‪ .‬هر یک از گروه های یادشــده دارای‬ ‫جایگاه اجتماعی‪ ،‬ادبیات سیاسی و رسانه های خاص خود‬ ‫می باشند‪ .‬انها از طریق رسانه های عمومی و فضای مجازی‬ ‫بر مطلوبیت کاندیدای خود تاکید دارند‪.‬‬ ‫بخــش قابــل توجهــی از شــهروندان امریکایی را‬ ‫مهاجرینی تشــکیل می دهد که دارای تبــار ایرلندی بوده‬ ‫ یا اینکه از کشــورهای اروپای شرقی در ســال های بعد از‬ ‫فروپاشی اتحاد شوروی به ایاالت متحده مهاجرت کرده اند‪.‬‬ ‫این گروه از شــهروندان امریکایی عمومــا دارای رویکرد‬ ‫بوروکراتیک و دموکراتیک بوده‪ ،‬در نتیجه از کاندیداتوری‬ ‫هیالری کلینتون حمایت به عمل خواهند اورد‪ .‬ادبیات تند و‬ ‫رادیکال دونالد ترامپ‪ ،‬هیچ گونه جاذبه ای برای این گروه از‬ ‫شهروندان نخواهد داشت‪ .‬به طور کلی‪ ،‬ذهنیت گروه های‬ ‫اجتماعی که دارای تبار اروپایی هستند‪ ،‬معطوف به ادبیات‬ ‫و سازوکارهایی است که نشانه هایی از کثرت گرایی‪ ،‬ازادی‪،‬‬ ‫دموکراسی و مشارکت را منعکس می سازد‪.‬‬ ‫‪ .3‬نقش گروه های اقتصادی و اجتماعی حاشیه ای در‬ ‫روند انتخابات امریکا‬ ‫گروه هــای اجتماعــی و اقتصادی حاشیه ای شــده‬ ‫امریکا عموما به بهینه سازی موقعیت اقتصادی خود توجه‬ ‫دارند‪ .‬اگرچه باراک اوباما در سال ‪ 2011‬تالش کرد تا زمینه‬ ‫مســاعدت با گروه های مربوط به «جنبش وال استریت»‬ ‫را با خود هماهنگ ســازد ‪ .‬اما بخش قابــل توجهی از این‬ ‫گروه هــا تمایل بیشــتری به «جنبــش تی پارتــی» دارند‪.‬‬ ‫پایگاه اجتماعی جنبش تی پارتی را عموما افرادی تشکیل‬ ‫می دهند که اعتماد چندانی به سیاســت های اجتماعی و‬ ‫اقتصادی حزب دموکرات ندارند‪.‬‬ ‫ادبیــات دونالــد ترامــپ در مــورد حمایــت از تولید‬ ‫اقتصادی در داخل کشور و ایجاد اشــتغال را می توان در‬ ‫زمره عوامل و مولفه هایی دانست که زمینه های الزم برای‬ ‫جذب گروه های حاشیه ای شــده را به وجود می اورد‪ .‬این‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫معادله قدرت سیاسی و منطقه ای اســرائیل به جا گذاشته‬ ‫اســت‪ .‬به همین دلیل اســت که گروه هــای تکنوکرات و‬ ‫بوروکرات یهودی که در داخل ساختار سیاسی و اجتماعی‬ ‫امریکا نقش افریــن هســتند‪ ،‬به دلیل تالش هــای موثر‬ ‫کلینتون برای محدودســازی و مهــار ایــران‪ ،‬در طیف و‬ ‫کمپین سیاســی هیالری قرار دارند‪ .‬به طور کلی می توان‬ ‫تاکید داشــت که گروه های مقابله کننده بــا ایران بیش از‬ ‫انکه در طیف انتخاباتی و پایــگاه اجتماعی دونالد ترامپ‬ ‫قرار داشــته باشــند‪ ،‬در حوزه انتخاباتی هیالری کلینتون‬ ‫ایفای نقش می کنند‪.‬‬ ‫این طیف شامل گروه گســترده ای از مجموعه های‬ ‫اسالمگرا ســت که تحــت تاثیر عربســتان قرار داشــته و‬ ‫به مــوازات ان گروه هایــی فعالیــت دارند که با سیاســت‬ ‫منطقه ای ایران در سوریه و عراق مخالفت دارد‪ .‬گروه های‬ ‫اســرائیل محور کــه تحت تاثیــر مجموعه هایــی همانند‬ ‫«ایپک» قرار دارند نیز بخشی از پایگاه اجتماعی هیالری‬ ‫کلینتون را تشکیل می دهند‪ .‬چنین نیروهایی تالش دارند‬ ‫تا زمینه های الزم برای محدودسازی قدرت ایران در حوزه‬ ‫منطقه ای و بین المللی را فراهم اورند‪.‬‬ ‫چندین گرایش و رهیافت راهبردی سیاست خارجی‬ ‫و الگوی رفتاری امریکا نســبت بــه ایــران را می توان در‬ ‫مواضع کارگزاران اجرایی و نهادهای سیاســی مشــاهده‬ ‫کرد‪ .‬در ایــن ارتباط‪ ،‬نقــش گروه های اســرائیل محور‪،‬‬ ‫گروه های عرب محور‪ ،‬گروه های محافظه کار‪ ،‬گروه های‬ ‫دموکراتیــک‪ ،‬گروه هــای اقتصاد محــور و گروه هــای‬ ‫جنگ محور طرفــدار صنایع دفاعی برجســته تر از ســایر‬ ‫گروه هــا و مجموعه های سیاســی تاثیرگذار بر سیاســت‬ ‫منطقه ای ایران است‪ .‬به طور کلی می توان به این موضوع‬ ‫اشاره داشــت که نشانه ها و فرایندهای ســاختاری امریکا‬ ‫دارای رویکرد ضدایرانی خواهد بود‪ .‬بخش قابل توجهی از‬ ‫این نیروها به عنوان پایگاه اجتماعی و انتخاباتی هیالری‬ ‫کلینتون محسوب می شوند‪.‬‬ ‫ویژگی های شخصیتی هیالری کلینتون را می توان‬ ‫ نشــانه هایی از ســازوکارهای قدرت طلبی‪ ،‬پیوند با قدرت‬ ‫سایه و همکاری با البی هایی دانســت که نقش موثری در‬ ‫حوزه اقتصاد‪ ،‬سیاست‪ ،‬امنیت و نظامی گری امریکا دارد‪.‬‬ ‫طبیعی اســت که چنین فردی از امادگی الزم برای ایفای‬ ‫نقش ضدایرانی برخوردار است‪ .‬از انجایی که در سال های‬ ‫‪ 2006-16‬نشــانه هایی از ائتالف گرایی بیــن حوزه های‬ ‫عرب محور و اســرائیل محور وجــود دارد‪ ،‬بنابراین طبیعی‬ ‫به نظر می رســد که هیالری نقش محوری خود را در پیوند‬ ‫با گروه هایی قرار دهد که دارای رویکرد مقابله گرا با ایران‬ ‫خواهند بود‪.‬‬ ‫نشــانه های موجــود بیانگر ان اســت کــه هیالری‬ ‫کلینتــون دارای پیوندهای راهبردی با کشــورهای جهان‬ ‫عرب بوده و کارگزاران سیاســت خارجــی کلینتون همانند‬ ‫«دنیس راس» دارای رویکرد عرب محور و اسرائیل محور‬ ‫اســت‪ .‬در چنیــن شــرایطی‪ ،‬اگــر هیــاری کلینتــون‬ ‫رئیس جمهــور ایاالت متحده شــود‪ ،‬در ان شــرایط زمینه‬ ‫گسترش جنگ از سوریه به عراق و لبنان فراهم خواهد شد‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون بخشی از فضای سیاست اشوب ساز در‬ ‫خاورمیانه بوده و از ادبیات تهاجمی در مقابله با سیاســت‬ ‫منطقه ای ایران بهره می گیرد‪.‬‬ ‫در حالی که دونالــد ترامپ تــاش دارد تا زمینه های‬ ‫الزم برای «موازنــه منطقــه ای» را در خاورمیانه به وجود‬ ‫اورد‪،‬نشــانه های موازنه گرایی در الگــوی رفتاری ترامپ‬ ‫منجر به شکل گیری ســازوکارهایی می شود که زمینه های‬ ‫الزم را برای اقدام غیرتهاجمی ت ر نسبت به کلینتون منعکس‬ ‫می ســازد‪ .‬هیالری کلینتون به دلیل پیوندهای اقتصادی‬ ‫با مجموعه هــای عرب محور در امریــکا‪ ،‬به عنوان پایگاه‬ ‫اجتماعی و اقتصــادی کشــورهای جهان عــرب به ویژه‬ ‫عربستان سعودی محســوب می شــود‪ .‬مقابله با ایران و‬ ‫محدودسازی قدرت راهبردی جمهوری اسالمی را می توان‬ ‫در زمره نشــانه های سیاســت خارجی و امنیتــی هیالری‬ ‫کلینتون در فضــای کنش براســاس حمایــت گروه های‬ ‫عرب محور دانست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ .1‬نقش نیروها و گروه های اجتماعی خاورمیانه محور‬ ‫در فرایند رقابت های انتخاباتی‬ ‫بخش قابل توجهی از نیروهــا و گروه های اجتماعی‬ ‫خاورمیانه محــور تحت تاثیــر ادبیات و حمایت سیاســی‬ ‫عربســتان در روند رقابت های انتخاباتی امریکا مشــارکت‬ ‫دارند‪ .‬از انجایی که عربســتان دارای رویکــرد ضدایران‬ ‫است‪ ،‬طبیعی اســت که موج های مقابله با ایران از سوی‬ ‫گروه های اســرائیل محور و عرب محور بازتولید می شود‪.‬‬ ‫چنیــن گروه هایی بر بخــش قابــل توجهــی از نیروهای‬ ‫اجتماعی امریکا که در رقابت انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫شرکت دارند‪ ،‬تاثیر مستقیم به جا می گذارد‪.‬‬ ‫یکــی از عوامــل تاثیرگــذار بــر فراینــد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا را می تــوان در ارتبــاط با نقش‬ ‫گروه هایــی دانســت کــه به عنــوان پایــگاه اجتماعی و‬ ‫ژئوپلیتیکــی گروه هــای رقیــب در ارتباط بــا موضوعات‬ ‫منطقه ای و بین المللی فعالند‪ .‬البی های اجتماعی که نقش‬ ‫تعیین کننده ای در روند سیاستگذاری امریکا ایفا می کنند‬ ‫را می توان به عنوان بخشــی از پایــگاه اجتماعی هیالری‬ ‫کلینتون و دونالد ترامپ دانست‪ .‬عربستان توانسته است‬ ‫زمینه هــای الزم برای ســازماندهی طیف گســترده ای از‬ ‫گروه های اســامگرا را به وجود اورد‪ .‬این گــروه در قالب‬ ‫نیروهای اجتماعی عرب محور ایفای نقش می کنند‪.‬‬ ‫البی عرب محور در روند انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا از کاندیداتوری هیــاری کلینتون حمایت به عمل‬ ‫می اورد‪ .‬علــت ان را می تــوان در ارتباط با نقش ســازنده‬ ‫هیالری کلینتــون در دورانی دانســت که به عنــوان وزیر‬ ‫امورخارجه امریکا فعالیت داشته است‪ .‬الگوهای ارتباطی‬ ‫هیالری کلینتون عموما با مجموعه های عرب محور تعریف‬ ‫شده و تحت تاثیر سیاســت منطقه ای عربستان قرار دارد‪.‬‬ ‫سایر کشــورهای عربی که در حوزه های اجتماعی امریکا‬ ‫فعالیت دارند و به گونه مستقیم یا غیرمستقیم از کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری امریکا حمایت به عمل می اورند‪ ،‬در زمره‬ ‫طرفداران هیالری کلینتون هستند‪.‬‬ ‫سیاســت منطقه ای هیالری‪ ،‬تاثیر قابل توجهی بر‬ ‫منفورترین ها‬ ‫رای دهندگان امریکایی به هیالری و‬ ‫ترامپ عالقه ندارند‬ ‫قذافی دوم‬ ‫نگاهی به سخنرانی‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه در‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل‬ ‫‪39‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫گروه از جامعه امریکایی تمایل همه جانبه به سازوکارهای‬ ‫تغییر در معادله سیاســی و اقتصادی دارند‪ .‬انان احساس‬ ‫می کنند که ترامپ می توانــد بر معادله اقتصــاد جهانی و‬ ‫تقســیم بین المللی کار تاثیر به جا گذارد‪ .‬چنین رویکردی‬ ‫به مفهوم ان است که گروه های حاشیه ای شده ارای خود‬ ‫را به ترامپ خواهند داد‪.‬‬ ‫بخش قابل توجهی از گروه های حاشیه ای شــده در‬ ‫حوزه غرب میانه زندگی می کنند‪ .‬حوزه غرب میانه را می توان‬ ‫پایــگاه اجتماعی و اقتصــادی گروه هــای جمهوریخواه‬ ‫دانست‪ .‬مهم ترین مشکل ترامپ و گروه های جمهوریخواه‬ ‫ان است که میزان کارت الکترال این مناطق در مقایسه با‬ ‫حوزه های شــرقی و غربی امریکا محدود بــوده‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل امکان اثرگذاری مجموعه های اجتماعی غرب میانه‬ ‫بر نتایج و اثار انتخابات بسیار محدود خواهد بود‪.‬‬ ‫فعال سازی شرکت «مری کارتر» را می توان به عنوان‬ ‫بخشــی از فضای اعتبار اجتماعی دونالد ترامپ دانست‪.‬‬ ‫اگرچه خیلی هــا اعتقــاد دارند که شــرکت مــری کارتر با‬ ‫قمارخانه ها و کازینوهای حوز ه امریکای مرکزی پیوند یافته‬ ‫اما محصوالت رنگارنگ شــرکت مری کارتر به عنوان نماد‬ ‫«بانوی خانه دار امریکایی» تلقی می شود که زمینه ورود نام‬ ‫ ترامپ به بسیاری از خانه های امریکایی را در دهه ‪ 1960‬و‬ ‫‪ 1970‬به وجود اورد‪ .‬این مجموعه های اقتصاد اجتماعی‬ ‫توانســتند کاالهایی را تولید کنند که اعتباریابی بیشتری را‬ ‫برای ترامپ امکان پذیر می ساخت‪.‬‬ ‫هم اکنــون کــه ترامــپ به عنــوان کاندیــدای‬ ‫ریاست جمهوری امریکا از حزب محافظه کار در رقابت های‬ ‫انتخاباتی شرکت می کند‪ ،‬به عنوان چهره محبوب بسیاری‬ ‫از خانه های امریکایی تلقی می شود‪ .‬شخصیت پررنگ و‬ ‫لعاب ترامپ توانســت اعتبار اقتصادی قابل توجهی برای‬ ‫وی ایجاد کند‪ .‬بســیاری از هتل های مجلل‪ ،‬اپارتمان ها‪،‬‬ ‫ساختمان ها و شــرکت های تجاری از نام ترامپ به عنوان‬ ‫«عالمت تجــاری موفقیت» بهــره گرفته انــد‪ .‬همکاری‬ ‫ ترامپ با شــرکت های اقتصادی و موسسات رسانه ای که‬ ‫دارای مالکیت یهودی و گرایش صهیونیستی است‪ ،‬اعتبار‬ ‫ ترامپ را نزد شرکت های اقتصادی بین المللی و گروه های‬ ‫اجتماعی حاشیه ای شــده به گونه تدریجی افزایش داده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ .4‬نقش گروه هــای محافظه کار و ناسیونالیســت در‬ ‫انتخابات امریکا‬ ‫به طور کلی گروه های محافظه کار و ناسیونالیســت‬ ‫را می توان به عنوان بخشــی از پایگاه اجتماعی و سیاسی‬ ‫حزب جمهوریخواه دانســت‪ .‬در انتخابات ‪ 8‬نوامبر ‪2016‬‬ ‫نشانه هایی از عدم توافق و تجزیه اعالم نشده در ارتباط با‬ ‫حمایت از کاندیدای حزب جمهوریخواه وجود دارد‪ .‬تاکنون‬ ‫بسیاری از رهبران جنبش محافظه کار جدید امریکا حمایت‬ ‫خود را از ترامپ اعالم نداشته اند‪ .‬انان بر این اعتقادند که‬ ‫ ترامپ فاقد سابقه سیاســی موثر به عنوان فردی است که‬ ‫بتواند پست ریاست جمهوری را عهده دار شود‪.‬‬ ‫تاکنون اکثر افرادی که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا شرکت داشــته یا پیروز شده اند‪ ،‬مربوط به نخبگانی‬ ‫هستند که قبال در ســمت معاون رئیس جمهور‪ ،‬فرماندار‬ ‫ایالت ها‪ ،‬عضو مجلس ســنا‪ ،‬عضو مجلــس نمایندگان یا‬ ‫در زمــره فرماندهان نظامــی و مقامات امنیتــی در امریکا‬ ‫بوده اند‪ .‬دونالد ترامپ هیچ یک از ویژگی های یادشــده را‬ ‫ندارد‪ .‬نامبرده به خاطر فعالیت هایی که به عنوان صاحبان‬ ‫کازینو و نایت کالپ داشته است‪ ،‬به عنوان فردی خطرساز‬ ‫و ماجراجو تحلیل می شود‪.‬‬ ‫ترامپ از ادبیات‪ ،‬مفاهیم و رویکردهایی بهره گرفت‬ ‫که انعکاس قدرت نهفته امپراتوری امریکایی محســوب‬ ‫می شد‪ .‬پیروزی های مرحله ای ترامپ در کنوانسیون حزب‬ ‫جمهوریخواه‪ ،‬انعکاس نشانه هایی از ظهور پدیده ای است‬ ‫که تالش دارد تا ادبیات و نشانه های هویتی جدیدی را در‬ ‫امریکا منعکس ســازد‪ .‬ادبیات ترامپ را می توان براساس‬ ‫ساختارهای معنایی درک کرد که بسیاری از رسانه ها ان را‬ ‫در فضای اجتماعی انعکاس داده و به این ترتیب‪ ،‬تالش‬ ‫دارند تا قالب های بازنمایی شده هویت جهان گرا در امریکا‬ ‫را منعکس سازند‪.‬‬ ‫در شــرایط موجــود‪ ،‬دونالــد ترامــپ چهــره واقعی‬ ‫شخصیت های تخیلی فرهنگ امریکایی است که تالش‬ ‫دارد تا رفاه‪ ،‬امنیت و قدرت بیشتری برای جامعه امریکایی‬ ‫ایجاد نماید‪ .‬ماموریت چنین افرادی را می توان در درگیری‬ ‫پایان ناپذیر با نشــانه هایی دانســت که رهبری و موقعیت‬ ‫امریــکا را در سیاســت جهانی و محیط هــای منطقه ای با‬ ‫چالش امنیتی روبه رو می ســازد‪ .‬هم اکنون چهره جدیدی‬ ‫به نام ترامپ در سیاست امریکا شــکل گرفته که مبتنی بر‬ ‫نشانه هایی از جمل ه قدرت‪ ،‬امنیت و عملگرایی خواهد بود‪.‬‬ ‫پدیده ترامپ نشــان داد که نیروهای سیاسی جدید‬ ‫در قرن ‪ 21‬می توانند از فضای حاشیه وارد روند رقابت های‬ ‫سیاسی شوند‪ .‬جســارت‪ ،‬اعتمادبه نفس‪ ،‬تحرک و انگیزه‬ ‫کنش در شرایط رقابتی را می توان به عنوان زیرساخت های‬ ‫ظهور پدیده ای همانند ترامپ در جامعه و ساختار سیاسی‬ ‫ایاالت متحده دانســت‪ .‬واقعیت ان اســت کــه ترامپ از‬ ‫تیزهوشی الزم برای نقش یابی سیاسی و جلب افکار عمومی‬ ‫برخوردار است‪ .‬به دلیل تیزهوشی سیاسی است که ترامپ‬ ‫از ادبیات‪ ،‬ژست اجتماعی و مفاهیم کامال متفاوتی برای‬ ‫تبیین رویکرد خود بهره می گیرد‪ .‬ویژگی های شــخصیتی‬ ‫ ترامپ به گونه ای است که تیزهوشی را با عملگرایی پیوند‬ ‫داده است‪ .‬اگر چه بنیان های فکری ترامپ ماهیت بنیادگرا‬ ‫دارد اما ویژگی های کنش فردی ترامپ زمینه ظهور فردی‬ ‫را به وجــود اورده کــه از قابلیت الزم بــرای همکاری های‬ ‫چندجانبه با گروه های رقیب برخوردار است‪ .‬رویکرد سیاسی‬ ‫و الگوی کنــش مبتنی بر همــکاری چندوجهــی ترامپ را‬ ‫می توان در زمره مولفه هایی دانست که امکان اجماع سازی‬ ‫حزبی و اجتماعی ترامــپ در اینده فعالیت های سیاســی‬ ‫و حزبی را به وجود مــی اورد‪ .‬گذار از روند اجماع ســازی را‬ ‫می توان در زمره سازوکارهایی دانست که زمینه موفقیت و‬ ‫عبور از پیروزی شکننده در رقابت های حزبی را امکان پذیر‬ ‫می ســازد‪.‬قدرت پشــت صحنه ترامــپ را مجموعه های‬ ‫اســرائیل محور شــکل می دهنــد ؛ گروه هایــی که نقش‬ ‫تعیین کننده ای در ساختار اقتصادی‪ ،‬مالی‪ ،‬بانکی و پولی‬ ‫امریکا دارند‪ .‬سرمایه مالی زمینه تاثیرگذاری بر شکل گیری‬ ‫نهادهایی را به وجود می اورد که از قابلیت الزم برای کنترل‬ ‫افکار عمومی برخوردار است‪ .‬در چنین شرایطی‪ ،‬ترامپ را‬ ‫باید نمادی از تحرک و نقش یابی گروه هایی دانســت که با‬ ‫ی پیوند یافته و زمینه های الزم‬ ‫سرمایه مالی گروه های یهود ‬ ‫برای تاثیرگذاری بر سیاست را به دست اورده اند‪.‬‬ ‫می توان به این موضوع اشــاره داشت که گروه های‬ ‫ناسیونالیست و شــرکت های چندملیتی امریکایی عموما‬ ‫محور اصلی حمایت خــود را از ترامپ قرار داده اند‪ .‬ترامپ‬ ‫به عنوان نیرویی محسوب می شود که می تواند زمینه های‬ ‫الزم بــرای گســترش مشــارکت بــا نیروهــای اقتصادی‬ ‫چندملیتی را به وجود اورد‪ .‬ترامپ واقعیت مبهمی دارد که‬ ‫ترامپ تالش دارد تا ادبیات پوپولیستی را‬ ‫به عنوان زیرساخت رقابت های انتخاباتی‬ ‫خود قرار دهد‪ .‬ویژگی های شــخصیتی‪،‬‬ ‫ادبیات سیاســی و مفاهیمی کــه درباره‬ ‫اینده امریکا به کار می گیرد‪ ،‬ویژگی اصلی‬ ‫شخصیت پوپولیســتی دونالد ترامپ را‬ ‫تشکیل می دهد‬ ‫اثار خود را بر شــکل بندی مواضع و جهت گیری راهبردی‬ ‫را منعکس می ســازد‪ .‬جایــگاه ترامپ در مدیریــت و اداره‬ ‫کازینو اتالنتیک ســیتی در نیوجرسی از این جهت اهمیت‬ ‫دارد که این گونه کازینوها توســط خانواده های «راکفلر»‬ ‫و «روچیلد» با حمایت ســازمان اطالعات مرکزی و موساد‬ ‫تاســیس شــده اســت‪ .‬کازینوهای امریکایی را می توان‬ ‫بخشی از حوزه فعالیت سیا دانســت که به انجام اقدامات‬ ‫متنوعی در قالب براندازی سیاســی‪ ،‬مقابله با نخبگان و به‬ ‫راه انداختن تظاهرات نقش موثر و تعیین کننده ای داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ .5‬نقــش پوپولیســم رادیکا ل شــده در انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 2016‬نشانه هایی از‬ ‫ظهور پوپولیسم مشاهده می شــود‪ .‬پوپولیسم را می توان‬ ‫به عنوان بخــش بنیادین تحــرک نیروهــای اجتماعی در‬ ‫روند فعالیت های انتخاباتی امریکا دانســت‪ .‬بســیاری از‬ ‫کاندیداهای مشــارکت کننده در کنوانســیون های ایالتی‬ ‫حزب دموکرات و جمهوریخواه همانند تد کروز‪ ،‬کیسینگ‬ ‫و برنی ساندرز دارای ادبیات و رویکرد پوپولیستی بوده اند‪.‬‬ ‫ ترامپ نیز در زمره کاندیدایی محسوب می شود که تالش‬ ‫همه جانبه ای به انجام رســاند تا موقعیت خود را در فضای‬ ‫پوپولیســتی امریکا ارتقا دهد‪ .‬تالش برای کسب حمایت‬ ‫گروه های اقتصادی حاشیه ای شــده را می توان بخشی از‬ ‫تالش ســازمان یافته ترامپ در قالب ادبیات پوپولیستی و‬ ‫مواضع مردم گرایانه دانست‪.‬‬ ‫ترامپ تالش دارد تا ادبیات پوپولیســتی را به عنوان‬ ‫زیرساخت رقابت های انتخاباتی خود قرار دهد‪ .‬ویژگی های‬ ‫شــخصیتی‪ ،‬ادبیات سیاســی و مفاهیمی که درباره اینده‬ ‫امریکا به کار می گیرد‪ ،‬ویژگی اصلی شخصیت پوپولیستی‬ ‫دونالد ترامپ را تشکیل می دهد‪ .‬بسیاری از مفاهیم سیاسی‬ ‫و اقتصادی دونالد ترامپ می توانــد زمینه های الزم برای‬ ‫توده ای کردن رقابت های سیاســی و انتخاباتی را به وجود‬ ‫اورد‪ .‬به هــر میزان که فضــای اجتماعی امریــکا در روند‬ ‫رقابت های انتخاباتی رادیکال و توده ای تر شــود‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که پشــتوانه سیاســی ترامپ به ویژه بین گروه های‬ ‫خاکستری اهمیت و افزایش بیشتری خواهد یافت‪ .‬واقعیت‬ ‫ان است که گروه های خاکستری امریکا نتیجه انتخابات را‬ ‫شــکل خواهند داد‪ .‬هم اکنون هیالری کلینتون براساس‬ ‫ادبیــات و مفاهیــم عقل گرایانه و دونالد ترامپ براســاس‬ ‫مفاهیم پوپولیستی تالش دارند تا الیه های خاکستری در‬ ‫فضای انتخاباتی امریکا را به خود متمایل سازند‪.‬‬ ‫‪ .6‬نقش گروه های نــژادی در رقابت هــای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا‬ ‫همواره گروه های قومی و نژادی بخشــی از واقعیت‬ ‫تاثیرگذار بــر سیاســت و توزیع قــدرت امریــکا بوده ا ند‪.‬‬ ‫گروه های نژادی به لحاظ ســنتی در زمره پایگاه اجتماعی‬ ‫حزب دموکــرات قرار دارنــد‪ .‬به عبارت دیگــر‪ ،‬گروه های‬ ‫سیاه پوست‪ ،‬مجموعه های هیسپانیک‪ ،‬طرفداران سقط‬ ‫جنین و مجموعه هایی که به عنوان نیروهای حاشــیه ای‬ ‫امریکا قرار دا رند‪ ،‬بخشی از پایگاه اجتماعی حزب دموکرات‬ ‫خواهد بود‪ .‬طبیعی است که در چنین فرایندی‪ ،‬گروه های‬ ‫نژادی‪ ،‬قومی و حتی مجموعه های مربوط به فمینیست ها‬ ‫را می توان به عنوان بخشــی از پایــگاه اجتماعی هیالری‬ ‫کلینتون در رقابت های انتخاباتی نوامبر ‪ 2016‬دانســت‪.‬‬ ‫طبیعی اســت که چنین گروه هایــی در ایالت هایی همانند‬ ‫شیکاگو‪ ،‬ویرجینیا و کارولینای جنوبی از موقعیت ویژه ای‬ ‫برخوردارند‪.‬‬ ‫ادبیات نژادپرستانه دونالد ترامپ با فرهنگ سیاسی‬ ‫تکثرگرای امریکا هماهنگی چندانی ندارد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫بین الملل‬ ‫اســت که گروه های مهاجر و مجموعه های نژادی به ویژه‬ ‫هیســپانیک ها تمایل چندانی به دونالد ترامپ نداشــته و ‬ ‫ترجیح می دهنــد که از هیالری کلینتــون حمایت به عمل‬ ‫اورند‪ .‬چنین رویکردی نشــان می دهد کــه الگوی رفتاری‬ ‫هیالری کلینتون در اینده ای نزدیک معطوف به حمایت از‬ ‫گروه های نژادی خواهد بود که نگرش بدبینانه ای نسبت به‬ ‫ادبیات و رویکرد دونالد ترامپ دارند‪ .‬مولفه های نژادی یکی‬ ‫از عناصر اصلی تاثیرگذار در انتخابات در امریکا می باشد‪.‬‬ ‫اگرچه ایــاالت متحده به عنوان یکی از کشــورهای‬ ‫چندنژادی در رقابت های سیاســی محســوب می شود اما‬ ‫رهبران سیاسی این کشور توانســتند زمینه های تدریجی‬ ‫جذب گروه های نژادی در ســاختار حکومتی و رقابت های‬ ‫انتخاباتــی را ایجــاد نماینــد‪ .‬گروه هــای نژادی ســیاه‪،‬‬ ‫هیســپانیک و زرد از پراکندگــی قابل توجهــی در امریکا‬ ‫برخوردارند‪ .‬اگرچه از زمان جنگ اول جهانی به بعد شاهد‬ ‫مهاجرت اروپا یی ها به ایاالت متحده می باشیم اما جذب‬ ‫گروه های نژادی حاشــیه ای همواره برای ساختار سیاسی‬ ‫امریکا مشکالت و مخاطراتی داشته است‪.‬‬ ‫درحالی که ســ ّنت های خشونت سیاســی کوکلوس‬ ‫کالن ها هنــوز در ذهنیــت تاریخی و سیاســی گروه های‬ ‫سیاســی موج می زند اما ســاختار قدرت امریکا در تالش‬ ‫اســت تا زمینه های الزم برای افزایش مشــارکت سیاسی‬ ‫گروه های نژادی را در روندهای توزیع قدرت فراهم سازد‪.‬‬ ‫ادبیات سیاســی و الگوی رفتاری دونالد ترامپ با برخی از‬ ‫نشانه های رفتاری کوکلوس کالن ها هماهنگی و همگونی‬ ‫دارد‪ .‬در چنین شرایطی‪ ،‬گروه های قومی و نژادی حمایت‬ ‫بیشتری از هیالری کلینتون خواهند داشت‪ .‬مشارکت این‬ ‫گروه ها در کنوانسیون فیالدلفیا نشان می دهد که نمادهای‬ ‫مقابله با الگوهای رفتاری ترامپ براساس نشانه های نژادی‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫تصمیمطبقهفقیر‬ ‫پایگاه اجتماعی کلینتون در میان سیاه پوستان و التین تبارها است‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه االبامای جنوبی‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا که قرار اســت‬ ‫در هشتم نوامبر برگزار شــود‪ ،‬با انتخابات سال های‬ ‫قبل در این کشــور تفاوت دارد‪ .‬اگر چه هیالری کلینتون‬ ‫کاندیــدای حــزب دموکــرات و دونالد ترامــپ کاندیدای‬ ‫جمهوریخواهان در انتخابات پیــش رو طرفداران خاص‬ ‫خود را دارند اما به طور کلی‪ ،‬پایگاه اجتماعی هر دو کاندیدا‬ ‫بسیار کم است و بخش اعظم مردم امریکا هیچ یک از این‬ ‫دو کاندیدا را قبــول ندارند‪ .‬به طور مثال پایــگاه اجتمالی‬ ‫باراک اوباما رئیس جمهور فعلی امریــکا در زمان برگزاری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در سال ‪ 2008‬بسیار باال بود اما‬ ‫اکنون بسیاری از امریکایی ها اگرچه چندان زمان زیادی‬ ‫تا برگزاری انتخابات باقی نمانده است ‪ ،‬هنوز نمی دانند به‬ ‫کدام یک از کاندیداها رای دهند و در این باره مردد هستند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر نگاه منفی مردم امریکا به این دو کاندیدای‬ ‫دموکرات و جمهوریخواه بســیار باالست‪ .‬همچنین برخی‬ ‫ن ی ا ترامپ رای دهند اما دلیل اصلی‬ ‫ممکن است به کلینتو ‬ ‫این امر اعتقاد به مواضع و سیاســت های این دو کاندیدا‬ ‫نیست و انها تنها به این دلیل که دموکرات یا جمهوریخواه‬ ‫هستند از کاندیدای حزب محبوب خود حمایت کرده و به‬ ‫ان رای خواهند داد‪ .‬در همین راستا برخی بر این باورند که‬ ‫در این دور از انتخابــات باتوجه به میزان کم محبوبیت هر‬ ‫دو کاندیدای دموکرات و جمهوریخواه میان مردم امریکا‪،‬‬ ‫امریکایی ها میان بد و بدتر‪ ،‬یکی را به عنوان رئیس جمهور‬ ‫خود انتخاب خواهند کرد ‪ .‬در این باره باید گفت که باتوجه‬ ‫به اینکــه در برنامه ها و سیاســت های ارائه شــده در حوزه‬ ‫داخلی و بین المللی از ســوی این دو کاندیدای انتخابات‬ ‫تفاوت های زیادی وجود دارد ‪ ،‬چنین تحلیلی از این منظر‬ ‫بین الملل‬ ‫در انتخابات نوامبر ‪ 2016‬ریاست جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫نیروها و مولفه های اجتماعی به موازات گروه های ذی نفوذ‬ ‫نقش موثر و تعیین کننده ای در ســاختار سیاســی امریکا‬ ‫خواهند داشــت‪ .‬نقش یابــی چنین گروه هایــی بیانگر ان‬ ‫است که در روند رقابت های انتخاباتی گروه های اجتماعی‬ ‫از جایگاه و اعتبــار تعیین کننده تری در مقایســه با دوران‬ ‫گذشته برخوردار خواهند بود‪ .‬نظرسنجی های انجام شده‬ ‫نشــان می دهد کــه پایــگاه اجتماعی هیــاری کلینتون‬ ‫ بیــن گروه های جــوان و نیروهای تحصیلکرده بیشــتر از‬ ‫دونالد ترامپ اســت ‪ ،‬در حالی که واقعیت های انتخاباتی‬ ‫امریکا نشــان می دهد که این دو گروه از میزان مشــارکت‬ ‫محدودتری در مقیاس فراوانی جمعیتی خود در ســاختار‬ ‫اجتماعی امریکا برخوردارند‪.‬‬ ‫به همین دلیل است که میزان ارای کلینتون براساس‬ ‫پایگاه اجتماعی‪ ،‬منزلت سیاسی و موقعیت طبقاتی شکننده‬ ‫و محدودتر از دونالد ترامپ خواهد بود‪ .‬طبقات اقتصادی‬ ‫مسلط در وال استریت بخشــی از پایگاه اجتماعی دونالد‬ ‫ ترامپ را تشــکیل می دهــد‪ .‬چنین گروه هایــی عموما در‬ ‫حوزه شمال شــرق امریکا از فراوانی بیشتری برخوردارند‪.‬‬ ‫نظرسنجی های انجام شــده بیانگر ان است که گروه های‬ ‫سنی تا ‪ 35‬سال پایگاه اجتماعی هیالری کلینتون خواهند‬ ‫بود در حالی که بخش قابل توجهی از شهروندان ‪ 55‬تا ‪70‬‬ ‫سال از ترامپ حمایت به عمل می اورند‪ .‬علت ان را می توان‬ ‫در تبیین این موضوع دانست که گروه های دموکراتیک با‬ ‫نگرش انتقادی دارای گرایش سیاسی و انتخاباتی بیشتری‬ ‫نسبت به هیالری کلینتون می باشند‪ .‬در حالی که گروه های‬ ‫اجتماعی حاشیه ای شــده و مجموعه هایــی که به عنوان‬ ‫پایگاه سیاســی پوپولیســم قرار دارند را می توان به عنوان‬ ‫بخشی از پشتوانه اجتماعی دونالد ترامپ دانست‪.‬‬ ‫نادر انتصار‬ ‫صحیح نیست‪ .‬اما اگر این مساله از بعد نگاه مردم نسبت به‬ ‫این دو کاندیدا مورد بررسی قرار گیرد‪ ،‬این تحلیل درست‬ ‫است‪ ،‬زیرا نگاه منفی مردم نسبت به این دو کاندیدا بسیار‬ ‫باال ســت‪ .‬به طور کلی در انتخابات امریــکا طبقه محروم‬ ‫کمتر از دیگر اقشــار جامعه این کشور شرکت می کنند‪ .‬در‬ ‫حال حاضر تعداد بسیاری از مردم این طبقه برای مشارکت‬ ‫در انتخابات ثبت نام نکرده اند که بخواهند رای بدهند‪ .‬در‬ ‫امریکا بر عکس کشورهای دیگر که انتخابات در روزهای‬ ‫تعطیل برگزار می شــود‪ ،‬انتخابــات در این کشــور در روز‬ ‫تعطیل نیســت‪ .‬بر همین اســاس رای دادن در امریکا با‬ ‫مشکالت و دشواری هایی همراه اســت و به همین دلیل‬ ‫قشر محروم و فقیر از امکان الزم برای رای دادن برخوردار‬ ‫نیســت‪ .‬همچنین باید بر این نکته تاکید کــرد‪ ،‬زمانی که‬ ‫درباره طبقه متوســط امریکا صحبت می کنیــم‪ ،‬در درجه‬ ‫اول باید تعریف مشخصی از انها داشته باشیم‪ .‬اگر منظور‬ ‫از طبقه متوسط‪ ،‬قشر کارگری است که در ماشین سازی و‬ ‫دیگر صنایع حضور داشته و اکنون با جایگزینی روبات ها و‬ ‫تکنولوژی های جدید این افراد بیکار شــده اند‪ ،‬باید اعالم‬ ‫کنیم کــه انهــا از موقعیت موجــود ناراضی و خشــمگین‬ ‫هســتند‪ .‬در این میان ترامــپ به عنوان یــک کاندیدای‬ ‫پوپولیست‪ ،‬از این فرصت استفاده کرده و در طول کمپین‬ ‫انتخاباتی اش این قشر اسیب پذیر را مورد توجه قرار داده‬ ‫اســت‪ .‬در همین راســتا وی وعده هایی در راستای بهبود‬ ‫وضعیت معیشتی انها می دهد اما باید بر این نکته تاکید کرد‬ ‫که این شعارها پوپولیستی است و راه به جایی نمی رساند‪.‬‬ ‫او در ایالت هایی مانند میشیگان و دیترویت از این فرصت‬ ‫ درصدد جذب ارای این افراد تالش کرده است‪.‬‬ ‫بــر همیــن اســاس چنــدی قبــل وی در کمپیــن‬ ‫انتخاباتی اش در دیترویت برای ســاکنان ان‪« ،‬ساخت و‬ ‫بازسازی» این شهر را وعده داد‪ .‬او گفت‪« :‬اینجا امده ام تا‬ ‫به حرف های شما گوش کنم‪ .‬در شرایطی که برای کارزار‬ ‫انتخاباتی در سراسر این کشور اماده می شوم‪ ،‬فرصت این‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بین الملل‬ ‫را دارم تا طرح های اقتصادی ام را که برای دیترویت بسیار‬ ‫خوب است‪ ،‬بیان کنم‪».‬‬ ‫همچنین برخــی از امریکایی هایی که نژادپرســت‬ ‫ یا راســتی هســتند‪ ،‬اظهارات ترامپ علیــه پناهجویان و‬ ‫مســلمانان به مزاج شــان خوش امده اســت‪ .‬بر اســاس‬ ‫نظرســنجی های انجام شــده‪ ،‬از همــان ابتــدا تاکنــون‬ ‫دونالد ترامــپ بــا اظهــارات جنجال امیز خود توانســته‬ ‫‪ 35‬تا ‪ 40‬درصــد از ارای جامعــه امریکا را به ســمت خود‬ ‫جذب کند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر در حالی کــه کمتــر از ‪ 40‬روز بــه‬ ‫برگــزاری انتخابــات ریاســت جمهوری باقــی مانــده‪،‬‬ ‫تظاهــر ات گســترده ای در اعتــراض به خشــونت های‬ ‫پلیس امریکا علیه سیاهپوســتان در پی کشته شدن یک‬ ‫سیاهپوســت دیگر توســط پلیــس در شــارلوت در ایالت‬ ‫کار ولینای شــمالی افزایش یافته اســت‪ ،‬اکنون ســوال‬ ‫این اســت که ایا باتوجه به شــرایط حاکم‪ ،‬سیاهپوستان‬ ‫از انتخابات پیش رو اســتقبال خواهند کــرد‪ ،‬این درحالی‬ ‫اســت که چندی قبل بــاراک اوبامــا که حمایــت خود را‬ ‫از هیــاری کلینتون کاندیــدای حزب دموکــرات اعالم‬ ‫کرده است‪ ،‬در سخنانی از سیاه پوســتان امریکا خواست‬ ‫تا بــا امــدن بــه پــای صندوق هــای رای‪ ،‬میــراث او را‬ ‫حفظ کنند‪.‬‬ ‫در این باره باید بر این نکته تاکید کرد که به طور کلی‬ ‫سیاهپوســتان بیشــتر به دموکرات ها متمایل هستند و به‬ ‫نظر می رســد که رای سیاهپوســتان به هیالری کلینتون‬ ‫کاندیدای دموکرات در انتخابات پیش رو بیشتر از ارای انها‬ ‫به دیگر کاندیداهای سفید پوست دموکرات در دوره های‬ ‫قبلی ریاســت جمهوری خواهد بود‪ ،‬البتــه در این باره این‬ ‫ســوال مطرح اســت که چند درصد از سیاهپوستان واجد‬ ‫شرایط در انتخابات شرکت خواهند کرد‪.‬‬ ‫در همین راستا باید در نظر گرفت که بخش اعظمی‬ ‫ از سیاهپوســتان از قشر محروم هســتند و رای نخواهند‪.‬‬ ‫در واقع بر اساس امارهای اعالم شــده در دوره های قبلی‬ ‫انتخابات‪ ،‬شــمار سیاهپوســتانی که در انتخابات شرکت‬ ‫کردند نســبت به سفید پوســتان کمتر بوده است‪ .‬البته در‬ ‫زمان انتخابات باراک اوباما مشارکت سیاهپوستان بسیار‬ ‫باال بود اما به طور کلی شکی وجود ندارد که کلینتون برای‬ ‫پیروزی در انتخابات به رای سیاهپوستان نیازدارد‪.‬‬ ‫همچنین به نظر می رسد که در این دور از انتخابات‪،‬‬ ‫التین تبارهــا در امریــکا حضــور پر رنگ تری نســبت به‬ ‫دوره های گذشــته داشــته باشــند‪ .‬زیرا رفته رفتــه در هر‬ ‫دوره از انتخابات ریاســت جمهوری امریکا مشــارکت انها‬ ‫افزایش می یابد و در این انتخابات حضور انها بسیار مهم و‬ ‫تاثیر گذار است‪ .‬زیرا تعداد انها در مقایسه با سیاهپوستان‬ ‫بسیار بیشتر است‪.‬‬ ‫در واقع میزان مشارکت التین تبارها و سیاهپوستان‬ ‫در انتخابات پیشــرو که تا زمان برگزاری انتخابات به طور‬ ‫د قیق قابــل پیش بینــی نیســت‪ ،‬تعیین خواهــد کرد که‬ ‫رئیس جمهور اتی امریکا چه کسی باشد‪.‬‬ ‫در این میان اگرچه بسیاری از نخبگان جمهوریخواه‬ ‫و جامعه مرفــه امریکا اظهاراتی علیــه دونالد ترامپ بیان‬ ‫کرده و چندان خوشنود نیستند که وی به عنوان کاندیدای‬ ‫نهایی جمهوریخواهان معرفی شده است اما برخی تصور‬ ‫می کنند که انها متمایل به سمت هیالری کلینتون‪ ،‬نامزد‬ ‫دموکرات ها خواهند شد اما باید گفت که اکثر این افراد در‬ ‫اخرین لحظه به دونالد ترامپ رای خواهند داد‪.‬‬ ‫با این حال به طور کلی باید گفت که پایگاه اجتماعی‬ ‫کلینتون در جامعه امریکا قوی تر است و در این باره شکی‬ ‫وجود ندارد اما مســاله اصلی این اســت که ایا این پایگاه‬ ‫اجتماعی در عمل با رای خود در هشتم نوامبر‪ ،‬از کلینتون‬ ‫حمایت خواهند کرد یا نه ؟‬ ‫سوسیالیسم امریکایی‬ ‫طبقه متوسط به هیالری بیشتر از ترامپ رای می دهند‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫انتخابات امریکا همیشه بین دو حزب اصلی صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬هرچند در این انتخابات سیاســت های داخلی و‬ ‫بین المللی هر دو مدنظر نامزدهای نهایی قرار می گیرد اما‬ ‫همواره هر دو نامزد در چارچوب وفاداری به سیاست های‬ ‫ب ه حزب خود‪ ،‬تامین منافع ملی شان گام برمی دارند‪.‬در این‬ ‫میان به نظر می رسد نامزدهای انتخابات در مسائل داخلی‬ ‫به مواردی چون مسائل اقتصادی‪ ،‬بیکاری‪ ،‬حقوق زنان‪،‬‬ ‫مهاجرت‪ ،‬محیط زیست و درحوزه سیاست خارجی‪ ،‬به نقش‬ ‫امریکا در جهان توجه دارند و براین اساس صف ارا یی های‬ ‫متقابلی میان دو نامزد صورت می گیرد‪ .‬برهمین اســاس‬ ‫انتخابات در امریکا برای مردم این کشــور فــارغ از اینکه‬ ‫قصد رای دادن داشــته باشــند یا خیر؛ جذابیت دارد‪ .‬این‬ ‫جذابیت به قدری است که بسیاری از مردم کشورهای دیگر‬ ‫نیز انتخابات این کشــور را دنبال می کنند‪ .‬در این میان اما‬ ‫یکی از موضوعات مهم نقش طبقات اجتماعی در مشارکت‬ ‫سیاســی اســت که این موضوع نیز ارتباط مســتقیمی به‬ ‫چارچوب هــای هــر دو حــزب دارد‪ .‬به رغم انکــه همواره‬ ‫تاکید داشــته ام که نگاه جمهوریخواهــان به طور کلی به‬ ‫سیاســت های داخلی امریکا اســت و دموکرات ها میل به‬ ‫سیاست های خارجی و نگاه به محیط خارجی ایاالت متحده‬ ‫دارند‪ ،‬بنابراین نقش طبقــات مختلف اجتماعی نیز در این‬ ‫میان تعیین می شود‪ .‬از سوی دیگر بیشترین حامیان حزب‬ ‫ت در ایاالت جنوبی قرار دارد و ایاالت شمالی امریکا‬ ‫دموکرا ‬ ‫نیز همــواره به حمایــت از جمهوریخواهــان می پردازند‪.‬‬ ‫براین اساس باید گفت چون عمده کســانی که در ایاالت‬ ‫شــمالی زندگی می کنند جزو طبقه ســرمایه دار امریکایی‬ ‫ هستند و براین اساس عمده صنایع بزرگ نیز در این بخش‬ ‫قرار دارد‪ ،‬به خوبی مشــخص اســت که طبقه سرمایه دار‬ ‫امریکایی همواره از حزب جمهوریخواه حمایت کرده است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬چون بخشــی از حزب دموکرات تمایالت‬ ‫سوسیالیســتی دارد و این موضوع در مرام نامه شــان امده‬ ‫اســت‪ ،‬بنابراین مقبولیت بیشــتری در میان طبقه متوسط‬ ‫امریکایی دارد‪ .‬برهمین اساس این حزب همواره بر افزایش‬ ‫مالیات طبقه ســرمایه دار در امریکا تاکید دارد اما از سوی‬ ‫دیگر حمایت از طبقه متوســط و رو به پایین در حوزه های‬ ‫اجتماعی و سالمت را مدنظر خود قرار داده است‪ .‬شاهد این‬ ‫موضوع طرح قانون خدمات اجتماعی است که اوباما اجرا‬ ‫کرد و رضایت بخش مهمی از طبقه متوسط و روبه پایین را‬ ‫به دنبال داشت‪ .‬از انجا که دموکرات ها همواره به توده های‬ ‫میانی و رو به پایین جامعه امریکا توجه داشته اند شاهد ان‬ ‫منفورترین ها‬ ‫رای دهندگان امریکایی به هیالری و ترامپ عالقه ندارند‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایاالت متحده‬ ‫امریــکا‪ ،‬یکــی از متفاوت تریــن انتخابــات در تاریخ این‬ ‫کشــور خواهد بود؛ زیرا این انتخابــات دارای ویژگی های‬ ‫منحصر به فردی اســت و مردم امریــکا در کل تاریخ این‬ ‫کشــور چنین انتخاباتی را تجربه نکرده اند‪ .‬در این دوره دو‬ ‫نفر از نامحبوب ترین کاندیداهای ریاست جمهوری امریکا‬ ‫حضور دارند که در نگاه افکار عمومی امریکا چندان اعتباری‬ ‫ندارند‪ .‬نظرسنجی های اخیر حکایت از بی عالقگی مردم‬ ‫امریکا به کلینتون و ترامــپ دارد‪ ،‬این دو نامزد امیدوارند با‬ ‫برگزاری و حضور موثر در مناظره های انتخاباتی انرژی کافی‬ ‫را برای به پای صندوق رای اوردن هواداران جمهوریخواه‬ ‫و دموکرات ایفا کنند‪ .‬هیالری کلینتون که از ‪ 25‬ســالگی‬ ‫وارد عرصه قدرت و نهادهای امنیتی امریکا شده است ‪ ،‬در‬ ‫چند سال اخیر سناتور بوده و بعد پست وزارت خارجه امریکا‬ ‫را در دوره اول ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور‬ ‫فعلی امریکا داشته اما به رغم فعالیت های سیاسی اش دید‬ ‫منفی نســبت به وی وجود دارد و این مساله به این موضوع‬ ‫باز می گردد که وی به عنوان یکی از اعضای حزب دموکرات‬ ‫دارای دیدگاه های نزدیک به حزب جمهوریخواه است‪ .‬بر‬ ‫همین اســاس پایگاه اجتماعی این حزب چندان حامی او‬ ‫نیســت‪ .‬در مقابل حزب جمهوریخواه نیز دونالد ترامپ را‬ ‫به عنوان کاندیدای اصلی خود معرفــی کرد‪ ،‬این در حالی‬ ‫است که این میلیاردر رسانه ای هیچ گونه فعالیت سیاسی‬ ‫جدی تاکنون نداشــته و با اظهارات جنجالــی خود درباره‬ ‫مســائل مختلف از جملــه پناهجویان و مســلمانان حزب‬ ‫جمهوریخواه را با چالش هایی مواجه کرده است‪ .‬در همین‬ ‫راســتا برخی از چهره های شــاخص حــزب جمهوریخواه‬ ‫حمایت خــود را از هیالری کلینتــون نامــزد دموکرات ها‬ ‫اعالم کردند که می توان به خاندان با نفوذ و پرسابقه بوش‬ ‫در عرصه سیاسی اشــاره کرد‪ .‬چندی قبل «باربارا بوش»‬ ‫دختر «جرج دبلیو بــوش» رئیس جمهور اســبق امریکا و‬ ‫«لورا بوش» همسر وی در جلســه ای که برای جمع اوری‬ ‫کمک های مالی برای کمپین انتخاباتی هیالری کلینتون‬ ‫در پاریس برپا شــد‪ ،‬حضور پیدا کردند‪ .‬جورج بوش هنوز‬ ‫ ترامپ را برای منصب ریاســت جمهوری امریکا مورد تایید‬ ‫قرار نداده اســت‪« .‬جــب بوش» بــرادر جــورج نیز گفته‬ ‫است که به هیچ یک از دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه‬ ‫انتخابات امریکا رای نخواهد داد‪.‬‬ ‫همین ویژگی ها باعث شــد ه است که این رای گیری‬ ‫هشــتم نوامبر‪ ،‬انتخاب میان بد و بدتر باشد‪ .‬این احتمال‬ ‫وجود دارد که برخی از ترس شــعارهای ساختارشــکنانه‪،‬‬ ‫هنجارشــکن و جنجالی دونالد ترامپ به هیالری کلینتون‬ ‫ و برخی نیز به امید تحوالت بزرگ در عرصه سیاسی امریکا‬ ‫و شکســتن تابوهای موجود در این کشور به دونالد ترامپ‬ ‫رای دهند‪.‬‬ ‫در این میــان در حالی که کمتر از دومــاه به برگزاری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا باقی مانده است و هر دو‬ ‫کاندیدای ریاســت جمهوری تالش می کنند به هر قیمتی‬ ‫ارای سیاهپوستان را به خود جلب کنند‪ ،‬چندی قبل در پی‬ ‫بین الملل‬ ‫بیشتر به دموکرات ها گرایش دارند‪.‬‬ ‫همچنیــن باید ایــن نکته را یاداور شــد کــه همواره‬ ‫اقلیت های قومــی و مذهبی در امریــکا در انتخابات های‬ ‫مختلــف به خصــوص انتخابــات ریاســت جمهوری بــه‬ ‫دموکرات ها متمایل هســتند و در این دور از انتخابات نیز‬ ‫باتوجه اظهــارات دونالــد ترامپ مبنی بر برخــورد جدی با‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫تیراندازی مرگبار نیروی پلیس به «کیت المونت اسکات»‬ ‫یک سیاهپوســت دیگر در امریکا‪ ،‬هزاران تن از فعاالن و‬ ‫مردم افریقایی تبار این کشور با برگزاری چندین تظاهرات‬ ‫اعتراض امیز در شهر شارلوت در ایالت کارولینای شمالی و‬ ‫چندین ایالت دیگر‪،‬خشونت های پلیس علیه سیاهپوستان‬ ‫را محکوم کردند‪.‬‬ ‫امارهای یک گروه فعال درباره خشونت پلیس امریکا‬ ‫نیز نشان می دهد در ســال ‪ 2015‬میالدی بیش از هزار و‬ ‫‪ 150‬نفر که دست کم ‪ 321‬نفر از انها سیاه پوست بوده اند‪،‬‬ ‫به دست پلیس امریکا کشته شدند‪.‬‬ ‫به گفتۀ ناظران در سال جاری میالدی‬ ‫نیز پلیــس امریکا بــه حــدود ‪ 550‬مظنون‬ ‫شلیک کرده است‪.‬‬ ‫در درجه اول در ایــن باره باید گفت که‬ ‫موضوع نا امنــی‪ ،‬تبعیض نژادی و شــکاف‬ ‫میان جامعه سیاهپوستان و سفیدپوستان در‬ ‫امریکا بحثی است که در هر دوره از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری این کشور مطرح می شود‪.‬‬ ‫هــر بــار کاندیداهــای ریاســت جمهوری‬ ‫وعده هایی درباره کاهش خشــونت ها علیه‬ ‫سیاهپوســتان به خصوص از سوی پلیس و‬ ‫نهادهاتی امنیتی این کشور می دهند اما حتی‬ ‫خود باراک اوباما رئیس جمهور کنونی امریکا‬ ‫که خود سیاهپوست است‪ ،‬نتوانست درباره‬ ‫تبعیض نژادی اقدامی انجام دهد‪ .‬در همین‬ ‫راستا به تازگی شاهد تیراندازی یک پلیس به‬ ‫یک فرد سیاهپوست و اعتراضات گســترده در این باره در‬ ‫چندین ایالت امریکا بوده ایم‪.‬‬ ‫در این میان دونالــد ترامپ اگر چه بــا مطرح کردن‬ ‫اخــراج مســلمانان و یــا جلوگیــری از ورود پناهجویان و‬ ‫مهاجران تاحدودی چهره خود را مخدوش کرده است ‪ ،‬اما‬ ‫وی پس از قطعی شــدن کاندیداتوری اش به عنوان نامزد‬ ‫نهایی حزب جمهوریخــواه تالش کرد با بیــان اظهاراتی‬ ‫در راستای بهبود وضعیت معیشــتی انها تا حدودی چهره‬ ‫خود را در میان سیاهپوستان امریکا ترمیم کند و در همین‬ ‫راستا ســعی کرد با تاکید بر فضای ناامنی موجود علیه انها‬ ‫و انتقاد از فضای امنیتی جامعه سیاهپوســتان را به سمت‬ ‫خود سوق دهد‪ .‬با این حال بر اســاس ارقام منتشر شده از‬ ‫رای سیاهپوســتان در دوره های پیشین ریاست جمهوری‬ ‫امریــکا‪ ،‬تاکنون اکثــر سیاهپوســتانی کــه در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نقش داشته اند‪ ،‬به نامزدهای انتخاباتی‬ ‫حزب دموکــرات رای داده اند‪ .‬به طور کلی سیاهپوســتان‬ ‫مهاجران غیرقانونی در امریکا و یا کشیدن دیوار در مرز این‬ ‫کشور با مکزیک‪ ،‬اقلیت های قومی و مذهبی را نگران کرده‬ ‫ و انها را بیش از پیش به نامــزد دموکرات ها یعنی هیالری‬ ‫کلینتون نزدیک کرده است‪.‬‬ ‫همچنین به طــور کلی در میــان ‪ 50‬ایالــت امریکا‬ ‫وضعیــت برخی ایالت هــا دربــاره ارای انهــا در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا کامال مشخص اســت‪ .‬به طور‬ ‫مثال‪ ،‬کالیفرنیــا همواره به دموکرات ها رای داده اســت و‬ ‫تگزاس یکی از پایگاه های اجتماعی مهم جمهوریخواهان‬ ‫محسوب می شود‪ .‬حدود ‪ 10‬ایالت وجود دارد که ارای انها‬ ‫در دوره های مختلف ریاســت جمهوری در‬ ‫نوسان بوده است‪ ،‬در این میان ارای ایالت‬ ‫اوهایو بســیار مهم اســت زیرا هر نامزدی‬ ‫که در این ایالت ارای بیشــتری به دســت‬ ‫اورد‪ ،‬معموال در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫به پیــروزی می رســد‪ .‬بــر همین اســاس‬ ‫رقابت هــای انتخاباتی در ایالت ها بســیار‬ ‫شــدید اســت و هریــک از کاندیداهــای‬ ‫ریاست جمهوری تالش می کنند ارای این‬ ‫ایالت ها را به ســمت خود جلب کنند‪ .‬چند‬ ‫روز قبل مناظره تلویزیونی هیالری کلینتون‬ ‫و نامــزد دموکرات ها و دونالــد ترامپ نامزد‬ ‫جمهوریخواه هــا که اولیــن دور مذاکرات‬ ‫ســه گانه میان نامزدهــای انتخاباتی بود‪،‬‬ ‫رکورد بازدید را در تاریخ امریکا شکاند و به ‪۸۴‬‬ ‫میلیون مخاطب دســت یافت‪ .‬پس از این‬ ‫مناظره براساس نتایج نظرسنجی فاکس نیوز وزیر خارجه‬ ‫سابق امریکا با کسب ‪ ۴۳‬درصد سه درصد از دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫رقیب جمهوریخواهش پیش افتاده است‪.‬‬ ‫با این حال هنوز بسیاری از رای دهندگان امریکایی به‬ ‫هیچ یک از این نامزدها عالقه ای ندارند و برای انتخابات‬ ‫تصمیمی نگرفته اند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بودیم که مبا حث اجتماعی نیز در این حزب بیشــتر مدنظر‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬در حالی کــه جمهوریخواهان همواره‬ ‫به دنبال دولت حداقلی هستند که کمتر توجهی به مسائل‬ ‫اقتصادی داشته باشــد‪ .‬برهمین اساس جمهوریخواهان‬ ‫بر این عقیده اند که سطح اخذ مالیات باید کاهش پیدا کند‬ ‫ولی دموکرات ها اعالم می کنند که باید سطح اخذ مالیات از‬ ‫مردم عادی ثابت بماند اما ثروتمندان باید مالیات بیشتری‬ ‫بپردازند تا از این طریق بتوان بــه طرح هایی که در دولت‬ ‫مصوب می شود‪ ،‬کمک کرد‪.‬‬ ‫نکته ای کــه باید بــه ان توجــه کرد کاهش ســطح‬ ‫مشارکت سیاسی در امریکا اســت‪ .‬نزدیک به هشت سال‬ ‫پیش که باراک اوبامــا نامزد حزب دموکرات امریکا شــد‪،‬‬ ‫این کشور شدیدترین بحران اقتصادی طی چند دهه اخیر‬ ‫را تجربــه می کرد‪ .‬بنابرایــن اوباما‪ ،‬شــعارها و برنامه های‬ ‫خود را در چارچوب مرامنامه حــزب دموکرات تعیین کرد و‬ ‫براین اساس توانســت نظر بخش مهمی از مردم امریکا را‬ ‫به خود جلب کند‪ .‬این موضوع در حالی بود که مشــکالت‬ ‫اقتصادی موجود میراث به جا مانده از دولت محافظه کاران‬ ‫جمهوریخواه بود‪.‬‬ ‫در این میان طبقات متوســط و روبه پایین که اسیب‬ ‫بســیاری از وضعیت موجــود دیده بودند‪ ،‬نقــش جدی در‬ ‫تعیین ارا داشتند‪ .‬به خصوص انکه نقش جوانان در پیروزی‬ ‫اوباما غیرقابل انکار است‪ .‬همان طور که در قبل نیز اشاره‬ ‫شد‪ ،‬برهمین اســاس یکی از اهداف هر دو کاندید کنونی‬ ‫حزب دموکرات و جمهوریخواه این است که ارای جوانان‬ ‫را به سمت و سوی خود جذب کند‪ .‬به خصوص اینکه نسل‬ ‫جوان امریکا تمایلی به دنبال کردن رویدادهای سیاسی و‬ ‫شنیدن اظهارات نامزدها ندارد‪ .‬مشــارکت نسل جوان در‬ ‫زمان انتخاب اوباما بسیار باالتر از حالت فعلی بود اما اکنون‬ ‫نهایتا ‪ ۳۰‬تا ‪ ۳۲‬درصد از جوانان این کشور مایل به شرکت در‬ ‫انتخابات اینده ریاست جمهوری هستند‪ .‬هر چند برنی سندرز‬ ‫توانسته بود با شــعارهای سوسیالیســتی خود نظر بخش‬ ‫مهمی از جوانان امریکایی را به خود جلب کند اما هیالری‬ ‫کلینتون و دونال د ترامپ تاکنون نتوانسته اند نظر این بخش‬ ‫از جامعه رای دهندگان در امریکا را به خود جلب کنند‪.‬‬ ‫برهمین اساس شاهد هســتیم که دونالد ترامپ که‬ ‫موفقیتی در جلب ارای جوانان نداشــته‪ ،‬بــا مطرح کردن‬ ‫موضوعات به صورت پوپولیستی تالش دارد دیدگاه بخش‬ ‫سفیدپوســت و ایدئولوژیک محور در این کشور که عموما‬ ‫مسن هســتند را به خود جلب کند‪ .‬از سوی دیگر او یکی از‬ ‫ن موضوعات مدنظر خود را مباحث اقتصادی قرار‬ ‫مهمتری ‬ ‫داده است و تاکید بسیاری بر فعالیت کارخانه های امریکا در‬ ‫خاک این کشور دارد‪ .‬درواقع ترامپ با تاکید بر حضور صنایع‬ ‫در امریکا و افزایش اشتغال سعی دار د بازی گذشته را برهم‬ ‫بزند و از این طریق ارای بخشی از طبقه متوسط و روبه پایین‬ ‫که توجه بسیاری به مباحث اقتصادی دارد را به خود جلب‬ ‫کند‪ .‬در این میان هیالری کلینتون همواره سیاســت های‬ ‫اقتصادی دونال د ترامپ را به شدت محکوم می کند و معتقد‬ ‫اســت که در صورت ورود ترامپ به کاخ سفید‪ ،‬برنامه های‬ ‫اقتصادی ترامپ می تواند امریکا را به بحرانی بدتر از بحران‬ ‫‪ 2008‬مبتال کند‪.‬‬ ‫کلینتون بــا ابراز اینکــه تاجر بــودن وی دلیل کافی‬ ‫برای اشنایی با اقتصاد یک ملت نیســت بنابراین ترامپ با‬ ‫پرداختن به مشــکالت اقتصادی تالش دارد رای مردم را‬ ‫جذب کند حال انکه برنامه مشخصی ندارد‪ .‬بنابراین به نظر‬ ‫می رسد ترامپ هر چند دانش و اطالعات کافی در بسیاری‬ ‫از زمینه ها ندارد اما ســعی دارد با تهییــج هیجانات مردم و‬ ‫توجه به مسائلی که برای انها مهم است پیروز میدان رقابت‬ ‫شود‪ .‬براین اساس به نظر می رسد به دلیل نقش مهم طبقه‬ ‫متوسط جدال بر سر جلب ارای طبقه متوسط امریکا به یکی‬ ‫ا ز مهمترین و کانونی ترین مباحث مبارزات انتخاباتی تبدیل‬ ‫شود‪ .‬بنابراین در اینده نیز شاهد خواهیم بود که هر دو حزب‬ ‫تالش بیشتری برای جلب نظر طبقه متوسط و حفظ منافع‬ ‫ان داشته باشند‪ .‬در پایان باید گفت که مولفه های بسیاری‬ ‫در انتخابات ایاالت متحده امریکا نقش دارد که همگی این‬ ‫موضوعات موجب می شود مردم به پای صندوق رای بروند‬ ‫و نامزد خود را انتخاب کنند‪ .‬فهم سیاسی مردم امریکا پایین‬ ‫م سطح مشارکت سیاسی در امریکا‬ ‫است و به همین دلیل ه ‬ ‫هر روز در حال کاهش است‪ .‬بر اساس امار دقیق به دست‬ ‫امده ‪ ۳۰‬درصد مردم امریکا اســم رئیس جمهور امریکا را‬ ‫نمی دانند‪ .‬در امریکا عالقه مندی به مسائل سیاسی محدود‬ ‫اســت و فقط کســانی که حزبی به سیاســت نگاه می کنند‬ ‫به دنبال مسائل سیاسی هستند‪.‬‬ ‫مدت هاست که سطح مشارکت سیاســی در امریکا‬ ‫حــدود ‪۳۵‬درصد اســت و ایــن میــزان برای یک کشــور‬ ‫‪۳۵۰‬میلیون نفری بســیار کم اســت‪ .‬امریکایی ها چندان‬ ‫تمایلی به بحث سیاســی ندارند ولی این موضوع را کامال‬ ‫درک می کنند که قــدرت انهــادر دوران گذشــته از زمان‬ ‫بوش تا به امروز دچار تزلزل شــده اســت‪ .‬بنابراین میزان‬ ‫ارای ترامپ نشــان می دهد کســانی که به دنبــال احیای‬ ‫عظمت امریکا هستند به وی رای داده اند‪ ،‬هرچند وی حتی‬ ‫یک روز هم کار سیاســی انجام نداده است ولی شعارهای‬ ‫وی نشــان می دهد که به دنبال احیای قدرت امریکا است ‬ ‫بنابراین چنین مولفه هایی نیز نقش جدی ایفا می کنند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫نطق غیرمنتظره‬ ‫بین الملل‬ ‫ســخنرانی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهــوری ترکیه در مجمع عمومی ســازمان ملل متحد تا‬ ‫حدودیغیرمنتظرهبود‪.‬سخنرانیاوبیشازانکهماهیتبین المللیداشتهباشد‪،‬متمرکزبرمسائلداخلی‬ ‫بود؛ تا جایی که به نظر می رسید وی در حال سخنرانی برای شهروندان کشورش در ترکیه است‪ .‬اردوغان‬ ‫در سخنرانی خود بر لزوم تالش برای بازسازی اعتبار سازمان ملل اشاره کر د و گفت که شورای امنیت این‬ ‫سازمان باید به گونه ای بازسازی شود که بتواند وجهه نمایندگی خود از ملت ها را حفظ کند‪.‬‬ ‫قذافی دوم‬ ‫نگاهیبهسخنرانیرئیس جمهوریترکیهدرمجمععمومیسازمانملل‬ ‫ازاده کشوردوست‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ســخنرانی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری‬ ‫ترکیــه در مجمع عمومی ســازمان ملل متحــد تا حدودی‬ ‫غیرمنتظره بود‪ .‬سخنرانی او بیش از انکه ماهیت بین المللی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬متمرکز بر مسائل داخلی بود؛ تا جایی که به نظر‬ ‫می رسید وی در حال سخنرانی برای شهروندان کشورش در‬ ‫ترکیه است‪ .‬اردوغان در سخنرانی خود بر لزوم تالش برای‬ ‫بازسازی اعتبار سازمان ملل اشــاره کرد و گفت که شورای‬ ‫امنیت این ســازمان باید به گونه ای بازسازی شود که بتواند‬ ‫وجهه نمایندگی خود از ملت ها را حفظ کند‪ .‬رئیس جمهور‬ ‫ترکیه افزود‪« :‬تا زمانی که وجهه شورای امنیت که مسئول‬ ‫برقراری صلح و امنیت بین المللی اســت‪ ،‬بازسازی نشود‪،‬‬ ‫تالش های به کار گرفته شده سازمان ملل در این راستا به‬ ‫هیچ عنوان به هدف نخواهد رسید‪ .‬بنابراین من این حقیقت‬ ‫را در هر فرصت و در هر همایش بین المللی به افکار عمومی‬ ‫اعالممی کنمکه«جهانبزرگ ترازپنجکشوراست‪».‬تاکید‬ ‫بر تبعیض میان پنج کشور دارای حق وتو در شورای امنیت‬ ‫و سایر کشورهای عضو ســازمان ملل‪ ،‬یکی از مواردی بود‬ ‫که اردوغان در این سخنرانی به طور پیوسته روی ان تاکید‬ ‫داشت‪ .‬وی بار دیگر از تریبون ســازمان ملل برای تاکید بر‬ ‫بی عدالتی در نظام بین المللی استفاده کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه در ادامه سخنرانی خود ضمن‬ ‫درخواســت برای اجرای راهکار دو دولتی و تاسیس کشور‬ ‫مستقلفلسطینبهپایتختیقدسشرقی‪،‬هدفازعملیات‬ ‫سپر فرات در شمال سوریه را ایجاد منطقه امن عنوان کرد‪.‬‬ ‫اردوغــان در ادامه گفت ‪« :‬عراق‪ ،‬ســوریه و کشــورهای‬ ‫بسیار دیگری در قرن بیســت و یکم از جنگ و تروریسمی ‬ ‫که صدها هزار نفر را به کام مرگ کشانده ‪ ،‬اسیب دیده اند‪.‬‬ ‫ما نمی توانیم بیش از این برای یافتن یک راه حل سیاســی‬ ‫و قطع کردن ریشه جنگ‪ ،‬ترور و خشونت در سوریه‪ ،‬وقت‬ ‫تلف کنیم‪ .‬ترکیه در معرض اقدام کودتای مخربی که توسط‬ ‫فتح الله گولن رهبری شــده بود‪ ،‬قرار گرفت‪ .‬اگر من امروز‬ ‫اینجا ایستاده ام‪ ،‬به لطف موضع قوی و با عزت مردم ترکیه‬ ‫اســت‪ ».‬اردوغان با اشــاره به جنبش گولن بار دیگر از ان‬ ‫به عنوانسازمانیتروریستییادکرده وگفت‪«:‬مایلم ازتمام‬ ‫دوستانمان بخواهم که در کشورهای خود تدابیر الزم را علیه‬ ‫سازمان تروریستی فتح الله گولن اتخاذ کنند‪ .‬نباید فراموش‬ ‫کنیم که این کودتا نه تنها علیه دموکراســی در ترکیه بلکه‬ ‫علیه دموکراسی در جهان صورت گرفت‪ .‬ملت ما ان شب به‬ ‫کسانیکههوایکودتادرسرداشتند‪،‬درسیتاریخیدادندو‬ ‫منبع الهام تمام ملت هایی شدند که به دموکراسی باور دارند‪.‬‬ ‫این نسل جدید گروه تروریســتی نه تنها برای ترکیه‪ ،‬بلکه‬ ‫برای‪ ۱۷۰‬کشوری که در ان حضور دارد‪ ،‬تهدید کننده امنیت‬ ‫ملی است‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬اکثریت کشورهای حاضر در این‬ ‫نشستتحتتهدیداینساختارهستند‪.‬اینگروهتروریستی‬ ‫با ان ذهنیت انحرافی که دارد‪ ،‬می خواهد با استفاده از نام‬ ‫ترکیه تمام دنیــا را زیر یوغ خود قرار دهد‪ .‬تجربه ما نشــان‬ ‫داده که اگر هم اکنون با فرقه تروریستی گولن مقابله نشود‪،‬‬ ‫فردا دیر خواهد بود‪ .‬بنابراین از همین جا اعالم مى کنم که‬ ‫استفاده از واژه هایی مانند ترک و ترکیه توسط این فرقه ربطى‬ ‫به کشور ما ندارد‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه با اشــاره به بحران ســوریه که‬ ‫به ســال ششــم خود نزدیک می شــود‪ ،‬گفت کــه تا کنون‬ ‫‪۶۰۰‬هزار نفر در درگیری ها کشــته شده اند‪ ۱۲ ،‬میلیون نفر‬ ‫از خانه خود اواره شده و پنج میلیون نفر نیز مجبور به زندگی‬ ‫در کشورهای دیگر شــده اند‪ .‬ترکیه نیز میزبان سه میلیون‬ ‫اواره سوری است‪ .‬جامعه بین الملل فقط به اعداد و ارقامی‬ ‫ که درباره اوارگانی که به مدت طوالنی در حال فرار هستند‪،‬‬ ‫گوش می دهد‪ .‬باید ورای سیم های خاردار و دیوارهای بلند‪،‬‬ ‫به دنبال صلح بود‪ .‬وی گفت که هدف عملیات سپر فرات‪،‬‬ ‫اهمیت دادن به تمامیت ارضی ســوریه و تشــکیل اتحاد‬ ‫سیاسی است‪ .‬ورود ترکیه به شمال سوریه در اوایل سپتامبر‬ ‫به اســتقرار صلح‪ ،‬تعادل و ثبات در منطقه ای که نا امیدی‬ ‫ان را فرا گرفته بود‪ ،‬کمک کرد‪ .‬حمایت ترکیه از معارضان‬ ‫سوریه با هدف برقراری دوباره ثبات و صلح در منطقه است‬ ‫اما درخواست های ترکیه برای ایجاد منطقه امن در شمال‬ ‫ســوریه‪ ،‬ناشــنیده باقی مانده اســت‪ .‬ترکیه عملیات سپر‬ ‫فرات را برای ایجاد منطقه امن در مرزهایش با سوریه اغاز‬ ‫کرده‪ ،‬تا چه زمانی سازمان ملل و شورای امنیت می خواهد‬ ‫سیاست«تسلیمیاکشته شدن»دولتسوریهراتحملکند؟‬ ‫اردوغان افزود که عملیات موصل بایــد با مالحظات الزم‬ ‫برای حساسیت مردم این منطقه جهت جلوگیری از بحران‬ ‫انسانی جدید انجام شود‪ .‬رئیس جمهوری ترکیه تاکید کرد‬ ‫که انکارا هیچ گونه منافع سرزمینی در سوریه ندارد و بنابراین‬ ‫تصمیمی برای ماندن در این کشور نیز ندارد‪ .‬وی تصریح‬ ‫کرد‪« :‬ما به تمامیت ارضی سوریه احترام می گذاریم‪ .‬سوریه‬ ‫متعلقبهمردماناستوهیچکسنبایدطرحونقشه ایغیر‬ ‫ازاینبرایسوریهداشتهباشد‪.‬ماهرگزبهخاکسوریهچشم‬ ‫نداریم‪ .‬تمام موضوع‪ ،‬حفظ تمامیت ارضی ســوریه و حق‬ ‫مالکیت مردم این کشور است‪ .‬هیچ کس حق ندارد به خاک‬ ‫سوریه چشم داشته باشد‪ .‬عملیات ســپر فرات برای ایجاد‬ ‫ثبات‪ ،‬ارامش و توازن در مناطقی اســت که در ان ناامیدی‬ ‫حاکم شــده بود و این از اهمیتی ویژه برخوردار است‪ .‬این‬ ‫پک ک در‬ ‫عملیات به صورت روشن نشان داد که اولویت ‬ ‫منطقه‪ ،‬مبارزه با داعش نیست‪» .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫قدرت سخت و نرم اردوغان‬ ‫ترکیه به دنبال بهبود چهره بین المللی خود است‬ ‫دکتر افشین زرگر‬ ‫‪2‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسالمی‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫مجمع عمومی ملل متحد جایی اســت که هر ساله‬ ‫مقامات ارشد کشورها در ان شرکت می کنند و مواضع خود‬ ‫را از تریبــون تاثیرگذار ان به گوش افــکار عمومی جهان‬ ‫می رسانند‪ .‬مجمع عمومی‪ ،‬همچون تاالری جهانی است‬ ‫که نمایندگان کشــورها در طــی حضــور در ان‪ ،‬از دیپلم‬ ‫چندجانبه و دوجانبه اســتفاده می کنند و بــه ویژه در وقتی‬ ‫که برایشــان در نظر گرفته می شد ســعی می کنند تصویر‬ ‫بین المللی خود را بهبود داده و دیدگاه های اصولی شان در‬ ‫حوزه های مختلف را به بهترین و موثرترین شــکل ممکن‬ ‫ارائه کنند‪ .‬البته معموال افکار عمومی جهانی به ســخنان‬ ‫مقامات برخی کشــورها توجه خاصــی دارند‪ ،‬قدرت های‬ ‫بزرگ و همچنین کشــورهای چالش گر و پر حاشیه از این‬ ‫دست هستند‪.‬‬ ‫یکی از کشــورهایی که چه به دلیــل نقش و اهمیت‬ ‫منطقه ای و بین المللی اش و چه از نظــر وقایع و اتفاقات‬ ‫اخیر مرتبط بــا ان‪ ،‬می توانســت بیشتر(نســبت به قبل)‬ ‫مورد توجه باشد‪ ،‬ترکیه اســت‪ .‬ترکیه چند صباحی نیست‬ ‫که از یک ازمون بزرگ بیــرون امده و نیز ســخت گرفتار‬ ‫بحران های داخلی و پیرامونی اش اســت‪ ،‬کشــوری که‬ ‫دوباره یک کودتا و البته این بار نافرجــام را تجربه کرده و‬ ‫کماکان خود را تحت تاثیر جنگ و ناارامی در کشــورهای‬ ‫همسایه اش(عراق و ســوریه) می بیند و با مسائل خطیر‬ ‫سیاسی و اقتصادی دست به گریبان است‪ .‬اردوغان فاتح‬ ‫بزرگ وقایع کودتای ‪ 15‬جوالی و کسی که به تازگی دستور‬ ‫مداخله نظامی ارتــش ترکیه را در بخش هایی از ســوریه‬ ‫بین الملل‬ ‫اردوغــان با اشــاره به بحــران پناهجویــان‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«در ارتباط با این مساله با اتحادیه اروپا هماهنگ و همکار‬ ‫هســتیم‪ .‬برای جلوگیری از مرگ مهاجــران در دریای اژه‬ ‫اماده همکاری هســتیم‪ .‬در حالی که میــزان مهاجرت از‬ ‫راه دریــا در اکتبر ‪ ۲۰۱۵‬روزانه هفت هــزار نفر بود‪ ،‬در حال‬ ‫حاضر با اقدام های پیشگیرانه ای که انجام داده ایم‪ ،‬تا ‪۵۰‬‬ ‫نفر کاهش یافته است‪ .‬این امار نشان می دهد که ترکیه به‬ ‫تعهد خود نسبت به اروپا پایبند اســت‪ .‬با این حال می ببینم‬ ‫که اروپا تعهدات خود در ‪ ۱۸‬مــارس ‪ ۲۰۱۶‬در قبال انکارا را‬ ‫فراموش کرده و هــر بار بهانه ای تازه می تراشــد؛ این مایه‬ ‫تاسف ما ســت‪ .‬ترکیه تا کنون برای پناهجویان ‪ ۲۵‬میلیارد‬ ‫دالر هزینه کرده است‪ ،‬اما از جامعه جهانی چه میزان کمک‬ ‫به ما رســیده اســت؟ تا به امروز ‪ ۵۲۵‬میلیون دالر کمک از‬ ‫ســازمان ملل متحد دریافت کرده ایم و غیــر از این کمک‬ ‫دیگری موجود نبوده است‪ ».‬وی همچنین گفت که اجازه‬ ‫دادن به مردم فلسطین برای زندگی کردن در یک فلسطین‬ ‫مستقل به پایتختی قدس شــرقی تحت راهکار دو دولتی‪،‬‬ ‫یک ضرورت بــرای جامعه جهانی اســت که بایــد در قبال‬ ‫کودکان فلسطینی انجام شود‪ .‬اسرائیل نیز باید به قداست‬ ‫حرم الشــریف احترام گذاشــته و نقض حرمت ان را پایان‬ ‫دهد‪ .‬ما از عادی سازی روابط مان با اسرائیل برای تسهیل‬ ‫فرایند صلح و حل مشکالت اقتصادی و انسانی فلسطینیان‬ ‫بهره خواهیم برد‪ .‬همزمان با سخنرانی اردوغان در مجمع‬ ‫عمومی ســازمان ملل متحد‪ ،‬هواداران او در شــبکه های‬ ‫اجتماعی فعالیت های گســترده ای را اغاز کرده و این پیام‬ ‫را پخش کردنــد که «اردوغان به جهــان درس داد»‪ .‬یک‬ ‫روز بعد‪ ،‬رسانه های هوادار دولت ترکیه با عنوان هایی مانند‬ ‫«روز ترکیه در سازمان ملل»‪« ،‬جهان بزرگ تر از پنج کشور‬ ‫است» و «اردوغان صریح و رو راست بود و به تمامی جهان‬ ‫شــاق زد»‪ ،‬از مواضع اردوغان و سخنرانی وی در مجمع‬ ‫عمومی حمایت کردند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬مخالفــان اردوغان اقدام به انتشــار‬ ‫عکس هایی از صندلی های خالی مجمع عمومی در زمان‬ ‫سخنرانی وی کردند‪ .‬این عکس ها‪ ،‬نشــان می داد که در‬ ‫زمان ســخنرانی رئیس جمهوری ترکیه‪ ،‬صندلی ها عمدتا‬ ‫خالی بــوده و مقام هــای کشــورها حضور نداشــته اند‪ .‬در‬ ‫همین راســتا‪« ،‬کمال قلیچدار اوغلو» رهبــر حزب مردم‬ ‫جمهوریخــواه ترکیه با اشــاره بــه ســخنرانی رجب طیب‬ ‫اردوغان‪ ،‬در برابر صندلی های خالی سالن مجمع عمومی‬ ‫ســازمان ملل گفت‪« :‬به عنوان یک شهروند ترکی ه با دیدن‬ ‫چنین صحنه ای خجالت کشــیدم‪ .‬اگر هنگام ســخنرانی‬ ‫اردوغان رهبران جهــان حضور نداشــتند‪ ،‬وی در برابر چه‬ ‫کسانیسخنرانیمی کرد؟»ویافزود‪ «:‬رئیس جمهورترکیه‬ ‫نباید در ســازمان ملل در برابر صندلی های خالی سخنرانی‬ ‫کند‪ .‬چنین ســخنرانی نشــان می دهد که دیگر جایگاهی‬ ‫برای ترکیه در جامعه بین المللی باقی نمانده اســت‪ .‬چنین‬ ‫اتفاقی باعث ناراحتی همه ما می شــود و ترکیه را در جایگاه‬ ‫بدی قرار می دهــد‪ ».‬با همه اینها به نظر می رســید منظره‬ ‫صندلی های خالی تاثیری بر اردوغان نگذاشــته بود‪ ،‬او با‬ ‫همان جد یت همیشگی‪ ،‬مانند زمانی که در برابر ده ها هزار‬ ‫نفر صحبت می کرد‪ ،‬سخنرانی خود را پیش می برد‪ .‬ماهیت‬ ‫یکهپیشازترکفرودگاهاتاتورک‬ ‫کلیسخنرانیوی‪،‬باپیام ‬ ‫به مقصد نیویورک خطاب به مقام هــای امریکا بیان کرده‬ ‫بود‪ ،‬همسویی داشت‪ .‬به اعتقاد تحلیلگران‪ ،‬از لحظه ای‬ ‫که اردوغان میکروفن مجمع عمومی سازمان ملل را تحویل‬ ‫گرفت‪ ،‬نه روی واژه هایی که به کار می برد حساسیت داشت‬ ‫و نه تالش می کرد رفتاری دیپلماتیک داشــته باشد‪ .‬شاید‬ ‫بتوان ســخنرانی او در مجمــع عمومی ســازمان ملل را به‬ ‫سخنرانی رهبران کشورهای جهان ســوم در مقطع جنگ‬ ‫سرد و بیش از هر فرد دیگری به «معمر قذافی» رهبر سابق‬ ‫حکومت لیبی تشبیه کرد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بین الملل‬ ‫داده است‪ ،‬در مجمع عمومی حاضر شد تا با طرح مواضع‬ ‫و دغدغه های کشورش‪ ،‬به نوعی اعتبار و جایگاه ترکیه را‬ ‫نیز احیا کند‪ .‬در میان صحبت های رئیس جمهور ترکیه‪ ،‬از‬ ‫انچه خبرگزاری ها و نشریات منعکس کردند‪ ،‬می توان چند‬ ‫محور را به طور برجسته مورد توجه قرار داد‪:‬‬ ‫‪ .1‬یاداوری غلبه بر کودتا‪ :‬ترکیه روزهای پرالتهابی‬ ‫را در ماه های اخیر طی کرد‪ ،‬کودتای نافرجام ‪ 15‬جوالی‬ ‫مساله کم اهمیتی نبود که به این زودی ها از اذهان ملت‬ ‫و دولتمردان ترکیه و نیز ناظران و کارشناسان عالقه مند به‬ ‫مسائل این کشور فراموش شود‪.‬‬ ‫اگرچه دولــت اردوغان بــر کودتا فائق امــد و خود‬ ‫را کمــاکان محبوب مردم نشــان داد‪ ،‬ولی چــه خود این‬ ‫واقعه و از ان مهم تر تحوالت پس از ان‪ ،‬نشــان از سست‬ ‫بودن بنیان های دولت داشت‪ .‬دولت اردوغان سعی کرد‬ ‫این تهدید را به فرصــت تبدیل کند و با تنبیــه مخالفین و‬ ‫پاک سازی نهادهای سیاسی‪ ،‬نظامی و اموزش و پرورش‬ ‫و‪ ...‬اساس زمام داری خود را تثبیت و تحکیم کند‪ .‬همین‬ ‫اقدامات‪ ،‬موجــب افزایــش انتقادها و فشــارها به ترکیه‬ ‫خصوصا از سوی متحدان غربی اش شــد‪ .‬طبیعتا دولت‬ ‫ترکیه همزمان بایستی در دو جبهه زورازمایی می کرد‪ :‬در‬ ‫داخل مخالفین و منتقدین خود را کماکان تنبیه و تضعیف‬ ‫و کنترل کند و از سوی دیگر به انتقادات و فشارهای بیرونی‬ ‫به خوبی پاسخ دهد‪.‬‬ ‫دولت اردوغان در همین راســتا از تمامی ابزارهای‬ ‫سخت و نرم اســتفاده می کند‪ ،‬با مخالفین خود خصوصا‬ ‫ستیزه جویان کرد با کاربرد قوه قهریه برخورد کرده و حتی‬ ‫برای دور کردن تهدیدها‪ ،‬به کشور جنگ زده سوریه نیروی‬ ‫نظامی اعزام می کند و از دیپلماسی و قدرت نرم خود برای‬ ‫بهبــود روابط د وجانبه با برخی کشــورها همچون روســیه‬ ‫اســتفاده کرده و خصوصا از هر فرصتی همچون اجالس‬ ‫مجمع عمومی برای اعاده حیثیــت و اعتبار و جاانداختن‬ ‫موضوع «پیروزی دموکراسی خواهی و جمهوریخواهی»‬ ‫در اذهان استفاده می کند‪.‬‬ ‫ترکیــه یک بحــران بزرگ را با موفقیت پشــت ســر‬ ‫گذاشــته و حال همه بایــد ان را تحســین و تمجید کنند‪،‬‬ ‫این خواســت دولت اردوغان اســت که البته چراغ سبزی‬ ‫برای اقدامات بعدی ان می دهد‪ :‬تداوم سرکوب مخالفین‬ ‫ بی توجه به انتقادات و فشــارهای خارجــی و از ان مهم تر‬ ‫تخریب وجهــه فتح الله گولن و جنبش گولنیســم‪ .‬دولت‬ ‫اردوغان می خواهد به هر طریقی این خار را از چشــمش‬ ‫بیرون بیاورد‪ ،‬ایاالت متحده را جهت استرداد و یا حداقل‬ ‫محدود ساختن گولن و طرفدارانش زیر فشار بگذارد و به‬ ‫متحدان غربی اش بقبوالند که جنبش گولن را نیز در کنار‬ ‫دیگر گروه های تروریستی قرار دهند‪ .‬اتفاقا بعد از مواضع‬ ‫انتقادی ترکیه نســبت به غرب و خصوصــا ایاالت متحده‬ ‫شاهد افزایش برخی محدودیت ها نسبت به جنبش گولن‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫البته ایــن احتمال هم وجــود دارد کــه دولتمردان‬ ‫ترکیه بــا زیر فشــار قــرار دادن امریــکا در مــورد گولن‪،‬‬ ‫دنبال امتیازگیری های جدید هســتند و از این طریق این‬ ‫تهدید را به طور مطلوب مدیریت کننــد‪ .‬اردوغان و دیگر‬ ‫مقامات دولت وی از هر فرصتی جهت یاداوری پشــتوانه‬ ‫مردمی شــان که در کودتای نافرجام ‪ 15‬جوالی اشــکارا‬ ‫به نمایش در امد اســتفاده می کنند و گولــن را کماکان در‬ ‫نوک اتهام های خود نــگاه می دارند تا بدیــن گونه تهدید‬ ‫ان مدیریت شــود‪ .‬به خاطر همین اســت که در ســفر به‬ ‫امریکا‪ ،‬اردوغان این موضوع را به طور برجسته ای دنبال‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫‪ .2‬جنگ سوریه‪ :‬ترکیه هرگز این انتظار را نداشت‬ ‫که جنگ در ســوریه تداوم یافته و مزمن شــود و به خاطر‬ ‫همین علنا و عمال سیاست ضد حکومت سوریه را در پیش‬ ‫گرفت‪ .‬در واقع می توان گفت کــه دولتمردان ترک دچار‬ ‫یک براورد استراتژیک اشتباه شــدند و طبیعتا هزینه ان را‬ ‫نیز دادند‪ ،‬ترکیه هرگز نمی توانست خود را اماده مواجهه با‬ ‫فرسایشی شدن جنگ داخلی سوریه ببیند‪ .‬ترکیه با سوریه‬ ‫هم مرز بوده و به تدریج در معرض اثار و پیامدهای ویرانگر‬ ‫جنگ داخلی در این کشور همسایه قرار گرفت و ناامنی به‬ ‫ترکیه نیز سرایت کرد‪ .‬وقتی کشــوری در همسایگی خود‬ ‫یک دولت شکست خورده را می بیند که دچار جنگ مهلک‬ ‫داخلی شــده ولی به هر طریقی (در مورد سوریه بیشتر به‬ ‫خاطر حمایت هــای متحدان منطقــه ای و فرا منطقه ای)‬ ‫حکومت مرکزی پابرجا می ماند‪ ،‬بدون تردید نمی تواند خود‬ ‫را مصون از ســرایت ناامنی به مرزهای خود ببیند و عمق و‬ ‫سطح درگیری اش در مسائل کشــور همسایه می تواند به‬ ‫تدریج افزایش یابد‪ .‬در مورد سوریه‪ ،‬هزینه ها برای ترکیه‬ ‫روز به روز افزایش یافته و دیگر مایل با تحمل هزینه های‬ ‫بیشتر را نیســت‪ ،‬به ویژه انکه می بیند به تدریج با قدرتمند‬ ‫شدن نیروی کردها در سوریه و خطر یکپارچه شدن انها با‬ ‫کردهای عراق‪ ،‬مناطق کردنشین خود نیز تحت تاثیر قرار‬ ‫گرفته و مســتعد خیزش قومی قرار دارد‪ .‬بی تردید مســاله‬ ‫کردها‪ ،‬پاشــنه اشــیل ترکیه بوده و تمام هم و غم خود را‬ ‫صرف مدیریت و مهار این تهدید می کند‪ .‬دولت اردوغان‬ ‫نیز با اگاهی از این امر‪ ،‬از تمامــی ابزارهای ممکن برای‬ ‫رفع این خطر استفاده می کند و در حال حاضر بدون پایان‬ ‫یافتن جنگ داخلی سوریه و عراق و مدیریت مسائل مربوط‬ ‫به کردها توسط حکومت های این دو کشور‪ ،‬ترکیه کماکان‬ ‫می تواند از سوی کردها اسیب پذیر باشد‪.‬‬ ‫اردوغان در مجمــع عمومی ملل متحد با برجســته‬ ‫ســاختن هزینه های جانی و مالی هولنــاک جنگ داخلی‬ ‫ســوریه‪ ،‬اقدامات خود به خصوص عملیات ســپر فرات‪،‬‬ ‫توجیه کرده و ان را در چارچوب فعالیت های بشردوستانه‬ ‫عمل گرایانه ترکیه تعریف می کند‪ .‬همچنین حساســیت‬ ‫موضوع کردهای ســوریه بــرای ترکیه را نشــان داده و به‬ ‫غــرب خصوصا امریــکا هشــدار می دهد که بایســتی به‬ ‫خواسته هایش تن در دهد‪ .‬ترکیه نسبت به حمایت امریکا‬ ‫و دیگر کشــورهای غربی از کردهای سوریه نگران بوده و‬ ‫تمایل دارد که متحدین غربی اش همه فعالیت ها و مواضع‬ ‫خود را با ترکیه همســو کنند‪ .‬از جمله خواسته های ترکیه‪،‬‬ ‫عقب نشــینی کردها از برخی مناطق و ایجاد منطقه پرواز‬ ‫ممنون بر اسمان نواحی شمالی سوریه است‪ .‬جنگ داخلی‬ ‫در ســوریه برای ترکیه چالش ها‪ ،‬هزینه ها و دردســرهای‬ ‫بزرگی ایجاد کرده است و اردوغان نیز در مجمع عمومی‪،‬‬ ‫نقش شورای امنیت و سازمان ملل و نیز هم پیمانان غربی‬ ‫خود را مورد انتقاد قرار می دهد‪ .‬به نظر می رسد که خواست‬ ‫کنونی ترکیه‪ ،‬پایان یافتن جنگ داخلی در ســوریه است‪،‬‬ ‫حال اگر دولت اسد سقوط کند و نیروهای مدنظر ترکیه به‬ ‫قدرت برسند‪ ،‬بهترین وضعیت شکل خواهد گرفت وگرنه‬ ‫ترکیه امادگی حل مساله ســوریه به هر طریق ممکن و هر‬ ‫سرنوشت احتمالی را دارد‪.‬‬ ‫‪ .3‬بحران پناهنــدگان‪ :‬یکی دیگــر از محورهای‬ ‫صحبت های اردوغان‪ ،‬مســاله پناهنــدگان و چالش ها و‬ ‫تهدیدهایی اســت که امروزه ترکیه و جهان بــا ان روبه رو‬ ‫هســتند‪ .‬ترکیه با حضور حدود ‪ 3‬میلیون پناهنده در خاک‬ ‫خود با بیشــترین اســیب ها و خطرات مواجه بوده است‪.‬‬ ‫مقامات ترک از جمله اردوغان بارها اروپا را به بی توجهی و‬ ‫عدم برخورد مناسب با مساله پناهندگان سوری متهم کرده‬ ‫و معتقدند ترکیه را در این زمینه تنها گذاشته اند‪.‬‬ ‫ترکیه از اروپــا می خواهد کــه در مورد حل مســاله‬ ‫پناهنــدگان بــه ترکیه کمک کــرده و بخش عمــده ای از‬ ‫هزینه ها را به دوش گیرد‪ ،‬مخصوصــا اینکه ترکیه دروازه‬ ‫اروپا بــوده و بدون تردید ســیل پناهندگان به ســوی اروپا‬ ‫می تواند تهدیدات به مراتب بزرگ تری را برای کشورهای‬ ‫اروپایی ایجاد کنــد‪ .‬اردوغــان و دیگر مقامــات ترکیه با‬ ‫برجسته ســاختن میزان خطر و حساسیت باالی موضوع‬ ‫تالش دارند اروپا را برای همراهی با ترکیه زیر فشــار قرار‬ ‫داده و از انها امتیازاتی بگیرند‪ .‬جالب است که در روزهای‬ ‫اخیر شاهد دادن برخی امتیازات به ترکیه از سوی اروپا در‬ ‫موضوع پناهندگان بوده ایم‪.‬‬ ‫‪ .4‬مبارزه با تروریسم‪ :‬اردوغان در نیویورک از تمام‬ ‫کشورها می خواهد که موضع مشترکی در مبارزه با تروریسم‬ ‫اتخاذ کنند و خصوصا رفتار و برخوردشان عاری از هرگونه‬ ‫تبعیض باشد‪.‬‬ ‫ترکیه از متحدان غربــی اش می خواهد همان گونه‬ ‫که داعــش را به عنــوان گروه تروریســتی زیر فشــار قرار‬ ‫می دهد و تــاش می کند نابودش ســازد‪ ،‬چنین موضعی‬ ‫را نســبت به ســتیزه گران کردش خصوصا پ‪ .‬ک‪ .‬ک و‬ ‫زیر مجموعه هایش به ویژه در سوریه و حتی جنبش گولن‬ ‫اتخاذ کند‪ .‬ترکیــه در ســال های اخیر به واســطه برخی‬ ‫اقدامات تروریســتی بــا ناامنی های جدی روبه رو شــده و‬ ‫بنابراین تمایــل دارد مبارزه با تروریســم با عزم بیشــتری‬ ‫دنبال شود و البته خواســته های ترکیه نیز تامین شود‪ .‬در‬ ‫صورتی که ترکیه بتواند پ‪ .‬ک‪ .‬ک‪ .‬و حتی جنبش گولن‬ ‫را در بین گروه های تروریســتی قرار داده و انهــا را نیز در‬ ‫کانون مبارزه با تروریسم معرفی کند‪ ،‬می تواند به دستاورد‬ ‫بزرگی نا ئل اید‪.‬‬ ‫همیــن که مقامات تــرک در فرصت هــای مختلف‬ ‫از جملــه تریبــون مهم و تاثیرگــذار مجمــع عمومی ملل‬ ‫متحد‪ ،‬افکار عمومی جهان را نســبت به خطرات ناشــی‬ ‫از گروه هــای مخالف خود حســاس کرده و چهــره انها را‬ ‫خطرناک و ناامن کننده نشان می دهد‪ ،‬می تواند دستاورد‬ ‫بزرگی برایش باشد‪.‬‬ ‫همچنین ترکیــه تــاش دارد خــود را در مبــارزه با‬ ‫تروریسم پیشرو و مسئولیت شــناس معرفی کرده و اعتبار‬ ‫و پرســتیژ خــود را از این نظر بهبود بخشــد‪ .‬بــه جز این‪،‬‬ ‫اردوغان نیز به خوبی به دغدغه هــای ملل غربی در مورد‬ ‫خطر تروریسم اشنا بوده و سعی می کند از طریق ذهنیت و‬ ‫فهم مشترک نســبت به تهدید‪ ،‬هم پیمانان غربی اش را با‬ ‫خود همراه تر سازد‪.‬‬ ‫اردوغان در بین صحبت های خود به موارد دیگری‬ ‫از جمله مساله فلسطین اشــاره کرده و عادی سازی روابط‬ ‫خود با اسرائیل را در جهت تالش برای حل و فصل بحران‬ ‫موجه نشان می دهد‪ .‬اردوغان از راهکار دو دولت کماکان‬ ‫دفاع کرده و از تشکیل دولت مستقل فلسطینی به مرکزیت‬ ‫قدس شرقی و قبول ان توسط اسرائیل تاکید می کند‪ .‬به‬ ‫نظر می رســد که در این زمینه نیز اردوغــان زیرکانه و با در‬ ‫نظر گرفتن عالیق و خواسته های کشورهای اسالمی که‬ ‫در دین با انها هم خویش است‪ ،‬ســعی می کند با برجسته‬ ‫ســاختن مســاله فلســطین‪ ،‬همچنان خود را بازیگر مهم‬ ‫صحنه خاورمیانه و قابل اطمینان در هرگونه مذاکرات صلح‬ ‫نشان دهد‪ .‬از این طریق هم روابط خوب ترکیه با اسرائیل‬ ‫را توجیه می کند و هم افکار عمومی در کشورهای اسالمی‬ ‫را جلب می کند‪.‬‬ ‫در کل می تــوان گفت که اردوغــان در دوره پس از‬ ‫کودتای نافرجام ‪ 15‬جوالی‪ ،‬برای بهبــود اعتبار و وجهه‬ ‫ترکیه عزم خود را جزم کرده و از ابزارهای قدرت سخت و نرم‬ ‫ترکیه در این راستا استفاده می کند‪ .‬در بعد قدرت سخت‪،‬‬ ‫با اقدامات نظامی همچون ســپر فــرات و مداخله نظامی‬ ‫در ســوریه‪ ،‬خود را به عنوان یک کشــور فعال و تاثیرگذار‬ ‫منطقــه ای معرفی کــرده و از ســوی دیگر با دیپلماســی‬ ‫دوجانبه و چند جانبه از جملــه حضور جدی در صحنه های‬ ‫بین المللی بزرگ‪ ،‬تــاش دارد تصویر خود را بهبود داده و‬ ‫خود را به عنوان عضو مسئول و همراه با جامعه بین المللی‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کتاب قانون اقای اردوغان‬ ‫پشت پرده سخنرانی انتقادی رئیس جمهور ترکیه در سازمان ملل چه بود؟‬ ‫سمیه نوظهوری‬ ‫پژوهشگر مسائل بین الملل‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫این اولیــن بار نبــود کــه رئیس جمهور‬ ‫کشــوری با رویکرد و نگاهی معرتضانه به‬ ‫موضوع فعالیت شورای امنیت و اعضای‬ ‫دائم این شــورا نگاه منتقدانه ای داشته‬ ‫است‪ ،‬پیش از او نیز رئیس جمهور سابق‬ ‫ایران‪ ،‬محمــود احمدی نــژاد در دوران‬ ‫تصدی ریاست جمهوری اش و همچنین‬ ‫هوگــو چــاوز‪ ،‬رئیس جمهور درگذشــته‬ ‫ونزوئال نیز چنین سخنانی با این مضمون‬ ‫ایراد داشته اند‬ ‫بین الملل‬ ‫هفتــاد و یکمین نشســت مجمع عمومی ســازمان‬ ‫ملل متحد‪ ،‬در اخرین روزهای تابســتان برگزار شد‪ .‬مجمع‬ ‫عمومی یکی از شش رکن اساسی سازمان ملل و تنها رکنی‬ ‫است که تمام کشــورهای جهان در ان شرکت کرده و حق‬ ‫رای برابر دارند‪.‬‬ ‫اجالس مجمع عمومی سازمان ملل متحد امسال با‬ ‫حضور ‪ 135‬کشور و به ریاست پیتر تامسون از ‪ 13‬سپتامبر‬ ‫اغاز شد و با سخنرانی رهبران کشور های عضو از‪ 20‬سپتامبر‬ ‫ادامه یافت‪ .‬در شروع‪ ،‬اهداف توسعه جهانی که در اجالس‬ ‫هفتاد م تصویب شــده بود و اجرای ان ت ا امــروز ادامه دارد‬ ‫مورد بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫در این اجالس مباحثی زیــادی نظیر راهبرد جهانی‬ ‫مبارزه با تروریســم‪،‬بحران پناهجویان و مهاجران سوریه‪،‬‬ ‫خطــرات ناشــی از داعــش و ویــروس زیــکا و تهدیدات‬ ‫محیط زیستی و‪ . ..‬مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت‪.‬‬ ‫این ســازمان بر اساس منشور ســازمان ملل متحد‪،‬‬ ‫به بررســی و ارائه توصیه هایــی در زمینه طیــف متنوعی‬ ‫از موضوعــات مرتبــط بــا صلــح و امنیــت بین المللــی‬ ‫می پردازد‪.‬‬ ‫موضوعات خلع سالح های کشــتار جمعی‪ ،‬حقوق‬ ‫بشــر‪ ،‬قوانیــن بین الملل و حکمیــت مســالمت امیز بین‬ ‫ملت های متنازع از مــوارد مورد بحــث و گفت وگو در این‬ ‫مجمع است‪.‬‬ ‫امسال نیز رجب طیب اردوغان به عنوان رئیس جمهور‬ ‫و نماینده کشور ترکیه سخنرانی کرد‪ .‬وی که پس از کودتای‬ ‫نافرجام ترکیه بــه نیویورک امده بود‪ ،‬همچون ســال های‬ ‫گذشــته بــا نگاهــی تجدید نظر طلبانه نســبت بــه ارکان‬ ‫ســازمان ملل و پنج عضو دائم شــورای امنیت ســخنرانی‬ ‫اعتراض امیزی ایراد داشت‪.‬‬ ‫اردوغــان در نطق خــود گفت‪« :‬وجاهت ســازمان‬ ‫ملل نیاز به بازســازی دارد و باید شورای امنیت این سازمان‬ ‫به گونه ای بازسازی شود که بتواند وجهه نمایندگی خود (از‬ ‫ملت ها) را حفظ کند‪.‬‬ ‫او همچنین تاکید داشت که دنیا محکوم به اطاعت‬ ‫صرف از این پنج کشور نیست‪ .‬‬ ‫این اولین بار نبود که رئیس جمهور کشوری با رویکرد‬ ‫و نگاهی معترضانه بــه موضوع فعالیت شــورای امنیت و‬ ‫اعضای دائم این شورا نگاه منتقدانه ای داشته است‪ ،‬پیش‬ ‫از او نیز رئیس جمهور ســابق ایــران‪ ،‬محمود احمدی نژاد‬ ‫در دوران تصدی ریاســت جمهوری اش و همچنین هوگو‬ ‫چاوز‪ ،‬رئیس جمهور درگذشــته ونزوئال نیز چنین سخنانی‬ ‫با ایــن مضمون ایراد داشــته اند‪ .‬رئیس جمهــور ترکیه در‬ ‫مجمــع عمومی امســال موضوعات مهم جهانــی را مورد‬ ‫ارزیابی قرار داد ‪.‬‬ ‫وی همچنیــن بــه موضوعاتی از قبیــل تهدیدهای‬ ‫تروریســتی‪ ،‬مســائل امنیتی‪ ،‬موضوع ســوریه و عراق و‬ ‫همچنین دربــاره پناهنــدگان و مهاجران و اینکــه اروپا تا‬ ‫چه حد بــه تعهدات خود نســبت به مهاجــران عمل کرده‬ ‫است در این زمینه انتقاد داشــت و انان را متهم به کوتاهی‬ ‫در ایــن امــر کــرد‪ .‬اردوغــان در ســخنان اعتراض امیز‬ ‫خود به کودتــای نافرجام ترکیه نیز اشــاره کرد و ســعی در‬ ‫معرفی حکومت خــود به عنوان یک حکومــت دموکرات‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫رئیس جمهور ترکیه از نبود حکومت قانون در جهان‬ ‫سخن گفت و اعتراض داشــت اما باید از وی نیز پرسید در‬ ‫کدام کتاب قانون سرباز کشوری را در وسط خیابان شالق‬ ‫می زنند و ســرش را می برند؟ ایا این توهیــن به پرچم یک‬ ‫کشور نیست؟‬ ‫باید از اقای اردوغان پرسید که شما از اعضای دائمی‬ ‫ و پنج عضو سازمان ملل چه می دانید؟ در سال ‪ 1945‬بعد از‬ ‫جنگ جهانی دوم نکســون راکفلر ‪75‬هزار متر مربع زمینی‬ ‫را در نیویورک وقف ســازمانی کرد که بعدها ســازمان ملل‬ ‫متحد نامیده شد‪.‬‬ ‫در این ســاختمان شیشه ای اســرائیل به استقالل‬ ‫رســید‪ ،‬ان هم در خاک کشــور فلســطین‪5 .‬عضو دائمی‬ ‫ سازمان ملل متحد ‪ 68‬ســال پیش به موجر این ساختمان‬ ‫نگفتند کــه در خاک هیــچ کشــوری نمی تــوان پرچمی‬ ‫ افراشت‪ ،‬شما چه انتظاری از اینان دارید ؟‬ ‫‪47‬‬ ‫فریز طالی سیاه‬ ‫اقتصاد‬ ‫درنشستاخیراوپک‪،‬عربستانبهطرحاستثناکردنایرانازفریزنفتی رایداد‪.‬بر اساستوافق‬ ‫اوپک ‪ ،‬تولید روزانه این کارتل به میزان‪ 32‬میلیون و‪ 500‬هزار بشکه در روز تعیین شد که قیمت نفت‬ ‫را به‪ 50‬دالر رساند‪ .‬اما سهم‪ 13‬درصدی ایران از بازار جهانی نفت‪ ،‬تثبیت شد و از این روی می تواند تا‬ ‫روزانه‪ 4/1‬میلیون بشکه نفت (سطح پیشاتحریم ) را تولید کند‪ .‬اکنون سوال این است که چه دالیلی‬ ‫موجبشدتاعربستانبااستثناکردنایرانموافقتکندواینتصمیم‪،‬رویایندهروابطدوکشور‪،‬چه‬ ‫تاثیریخواهدگذاشت؟‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫عربستان تسلیم شد‬ ‫چرا دولت سعودی به طرح فریز نفتی رای مثبت داد؟‬ ‫‪1‬‬ ‫یک عقب نشینی غیر منتظره؛ سعودی ها با تصمیمی‬ ‫ که چندان قابل پیش بینی نبود‪ ،‬یــک توافق مهم را برای‬ ‫اوپــک رقم زدنــد‪ .‬ســازمان کشــورهای صادرکننده نفت‬ ‫(اوپک) در جلسه فوق العاده خود در الجزایر که در حاشیه‬ ‫اجالس بین المللی انرژی برگزار شــد‪ ،‬بیانیــه ای مبنی بر‬ ‫دســتیابی به توافق برای کاهش سطح تولیدات نفت خود‬ ‫ارائه کردند که غافلگیــری خریــداران و تحلیلگران بازار‬ ‫طالی ســیاه را به همراه داشــت‪ .‬در نهایت اما قرار شــد‬ ‫جزئیات این بیانیه که نوعی موافقت اولیه با کاهش سطح‬ ‫تولیدات اوپک است‪ ،‬در نشست ماه نوامبر اعضای اوپک‬ ‫در وین بررسی شود تا سهم هر کشور در میزان کاهش تولید‬ ‫مشخص شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫تفسیر زنگنه از تصمیم اوپک‬ ‫اما پس از تصمیم جدید اوپک مبنی بر کاهش تولید‬ ‫نفت‪ ،‬وزیر نفت ایران با استقبال از این تصمیم گفته بود که‬ ‫هنوز اوپک نمرده است‪.‬‬ ‫بیژن زنگنه در گفت وگویی بر همین مساله تاکید کرده‬ ‫و از تاثیر این تصمیم بر قیمت نفت سخن گفته است‪.‬‬ ‫وزیر نفت اظهار کرده است‪« :‬به محض انتشار خبر‬ ‫نشست اخیر اوپک‪ ،‬قیمت نفت روند صعودی به خود گرفت‬ ‫و احتمال دارد همچنان قیمت نفت بر مدار افزایشی باشد‪».‬‬ ‫او که با رادیواقتصاد گفت وگو می کرد‪ ،‬افزود‪« :‬برخی‬ ‫بر این باور بودند که اوپک به دلیل اختالفاتی که بعضی از‬ ‫اعضا با هم دارند مرده و دیگر قادر به تصمیم گیری نیست‬ ‫اما این سازمان نشــان در شرایط ســخت می تواند بر پایه‬ ‫عقالنیت و منافع جمعی تصمیمات سرنوشت ســاز اتخاذ‬ ‫کند‪ .‬اول قرار بود یک اجالس مشــورتی در اوپک داشته‬ ‫باشــیم‪ .‬از انجایی که اطمینانی بــه موفقیت این اجالس‬ ‫نداشــتیم همه تالش ما این بود که تشــکیل این اجالس‬ ‫مشورتی به جای اینکه خیری به بازار و برای تولید کنندگان‬ ‫نفت داشته باشــد‪ ،‬موجب تضعیف برخی از موقعیت های‬ ‫کشــور شــود‪ ،‬بنابراین تمامی تــاش ما این بــود که این‬ ‫اجالس را کم اهمیت قلمداد کنیم‪».‬‬ ‫وی همچنین بیان کرد‪« :‬اجالس موفق شد به نتیجه‬ ‫ بی سابقه ای برسد‪ .‬طی دو سال و نیم گذشته ما از ان دور‬ ‫بودیم و نمی توانستیم به یک اجماع برسیم‪ .‬این تبدیل شد‬ ‫به اجالس رسمی فوق العاده ‪ 170‬اوپک و در عمل مصوبه‬ ‫داشــت و تمامی تصمیمات این اجالس رنگ رسمیت به‬ ‫خود گرفت‪ .‬قبل از اجالس فشارهای زیادی به ما بود که‬ ‫ایران را قانع کنند همان طــرح فریز نفتی که در دوحه قطر‬ ‫در اوا یل ســال میالدی جاری مطرح شده بود همان فضا‬ ‫را ادامه دهند‪ ،‬برای ایــران باالترین حد تولید را در ســال‬ ‫میالدی جاری به عنوان رقم تولید تعیین کنند و ما به دلیل‬ ‫غیر عادالنه و منصفانه بودن این طرح ان را نپذیرفتیم‪».‬‬ ‫زنگنه افزود‪« :‬در این اجالس رقم جدید تولید اوپک‬ ‫تصویب شــد‪ .‬این رقم به معنای هم کاهش تولید اوپک و‬ ‫هم عالمتی به بازار بود مبنی براینکه ما نه تنها تولید خود را‬ ‫در ماه های اینده اضافه نمی کنیم‪ ،‬بلکه کاهش تولید هم‬ ‫خواهیم داشت‪ .‬یک تیم کارشناسی سطح باال تا اجالس‬ ‫ماه نوامبر اوپک تعیین می کندتا رقم ‪ 32.5‬میلیون بشکه‬ ‫در روز که قابلیت افزایش به رقم ‪ 33‬میلیون بشکه در روز را‬ ‫دارد بین اعضا تقسیم شود‪».‬‬ ‫یک سوال اساسی‬ ‫سطح تولید هدف گذاری شــده که کشورهای عضو‬ ‫اوپک خــود را ملزم به رعایــت ان کرده انــد از تاریخ ژوئن‬ ‫‪ ۲۰۱۵‬بی ســابقه اســت‪ .‬اما پرســش اصلی این است که‬ ‫سطح تولیدی که کشورهای عضو اوپک خود را ملزم به ان‬ ‫کرده اند‪ ،‬ایا واقعا تعداد بشکه های نفت خامی را که روزانه‬ ‫رستگاری در ماه نوامبر‬ ‫نگاهی به دالیل همکاری ایران و‬ ‫عربستان در طرح فریز نفتی اوپک‬ ‫هدیه پاییزی به روحانی‬ ‫ایا سرانجام هواپیماهای امریکایی به‬ ‫ایران تحویل داده می شود؟‬ ‫که سطح هدف گذاری شده بیانگر کاهشی بین ‪ ۲۵۰‬هزار تا‬ ‫‪ ۷۵۰‬هزار بشکه ای تولید نفت در روز است‪.‬‬ ‫اعضای اوپک به سرپرســتی عربستان سعودی‪ ،‬در‬ ‫راستای پاســخ به تقاضای داخلی و تامین انرژی مورد نیاز‬ ‫نیروگاه های خود‪ ،‬در تابســتان سال جاری سطح تولیدات‬ ‫خود را افزایش دادند‪ .‬تولید نفت عربســتان سعودی بین‬ ‫ماه های مه تا اگوست سال جاری افزایش فصلی ای حدود‬ ‫‪ ۴۰۰‬هزار بشکه در روز داشته است‪ .‬این درحالی است که در‬ ‫بیشتر سال های گذشته‪ ،‬بعد از تمام شدن فصل تابستان و‬ ‫با کاهش دمای هوا و در پی ان کاهش نیاز نیروگاه های این‬ ‫کشور به سوخت برای تولید برق بیشتر به منظور تولید برق‬ ‫برای خنک کردن هوا‪ ،‬عربستان سعودی سطح تولید نفت‬ ‫خود را کاهش داده است‪ .‬پیش از فصل تابستان‪ ،‬اعضای‬ ‫اوپک حدود ‪ ۳۲/۲۵‬میلیون بشکه در روز تولید می کردند‪.‬‬ ‫این میزان تولی د غیر از ‪ ۲۰۰‬هزار بشکه بود که گابن روزانه‬ ‫روانه بازار می کرد (این کشور اول جوالی امسال به اوپک‬ ‫پیوست)‪.‬‬ ‫بنابراین با مقایســه تولید هدف گذاری شــده اوپک‬ ‫در جلسه روز چهارشــنبه با تولید قبل از فصل تابستان این‬ ‫سازمان به اضافه تولید کشور گابن که جمعا به حدود ‪۳۲/۵‬‬ ‫میلیون بشــکه در روز می رسد‪ ،‬شــاهد ثابت ماندن سطح‬ ‫تولیدات و حتی اندکی افزایش در سطح تولید هدف گذاری‬ ‫شده این سازمان هستیم‪ .‬بنابراین عادالنه تر است تا سطح‬ ‫تولید هدف گذاری شــده اوپک را نوعی ثابت ماندن تولید‬ ‫فعلی تلقی کنیم تا کاهش سطح تولیدات‪.‬‬ ‫برندگان و بازندگان تصمیم اوپک‬ ‫عقب نشینی نفت‬ ‫قیمت های نفت یــک روز بعد از تصمیــم اوپک که‬ ‫سرمایه گذاران‪ ،‬تاثیر توافق اوپک برای کاهش تولید نفت‬ ‫در تعادل میان عرضه و تقاضا را مورد پرســش قرار دادند‪،‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫باز عمل کرده و هم اکنون با مشکل جدی در تامین برخی‬ ‫از هزینه های عمومی خود مواجه هستند‪ .‬عربستان میان‬ ‫کشورهای جی ‪ ،20‬بیشترین کسری بودجه را دارد‪ .‬ایران‬ ‫نیز از جمله برنده های این توافق اســت چرا که به رغم این‬ ‫توافق از اجرای ان مســتثنی شده و حتی می تواند بیش از‬ ‫میزان کنونی تولید کند‪ .‬دیگر کشــورهای غیر اوپکی نیز‬ ‫به رغم عدم حضور در این توافق در صورت افزایش قیمت‬ ‫نفت سود خواهند برد اما باید در این زمینه سیاست های خود‬ ‫را مطابق با ان تعیین کنند‪ .‬در صورتی که انها با این توافق‬ ‫همراهی نکنند درامدهای نفتی خود را کاهش خواهند داد‪.‬‬ ‫بانک های مرکزی برخی کشورهای جهان نیز برنده‬ ‫این توافق خواهند بــود‪ ،‬چرا که پایین بــودن قیمت نفت‬ ‫سیاست بسیاری از این بانک ها را برای افزایش نرخ تورم در‬ ‫کشورهای خود ‪ ،‬نقش بر اب کرده است‪.‬‬ ‫در میان این بانک ها‪ ،‬بانک مرکزی ژاپن بیشــترین‬ ‫ســود را خواهد برد چرا که اقتصاد این کشــور در شــرایط‬ ‫بحرانی به ســر برده و نرخ تورم نیز به شــدت پایین است و‬ ‫تالش های ایــن بانک بــرای افزایش ان تا کنــون تقریبا‬ ‫ بی نتیجه بوده است‪ .‬از سوی دیگر بانک مرکزی اتحادیه‬ ‫اروپا نیز بســیار درگیر پایین بودن نرخ تورم اســت و قیمت‬ ‫پایین ســوخت از افزایش ان جلوگیــری می کند‪ .‬افزایش‬ ‫قیمت نفت در بــازار جهانــی می تواند این بانک هــا را به‬ ‫اهداف خــود نزدیک تر کــرده و اقتصاد انها را از شــرایط‬ ‫بحرانــی کنونی خــارج کند‪ .‬شــرکت های فعــال در حوزه‬ ‫انرژی و به خصوص تولید کنندگان نفت شــیل نیز از جمله‬ ‫شاخص ترین برنده های این توافق هستند چرا که سیاست‬ ‫عربستان برای از میدان به در کردن شیلی ها تولید کنندگان‬ ‫این نفت پر هزینه را در زمان پایین بودن قیمت نفت به شدت‬ ‫تحت فشــار قرار داده است و افزایش نســبی قیمت نفت‬ ‫می توانــد جان تازه ای به این شــرکت ها بدهــد‪ .‬بر همین‬ ‫اساس ارزش ســهام این شــرکت ها در سراسر جهان طی‬ ‫روزهای گذشته افزایش نسبی را تجربه کرده است‪.‬‬ ‫اما دو قشر‪ ،‬بزرگترین بازندگان توافق اوپک و افزایش‬ ‫احتمالی قیمت نفت خواهند بود‪ .‬بزرگ ترین بازنده توافق‬ ‫اوپک شــرکت های خدمــات هوایی خواهند بــود که طی‬ ‫روزهای اخیر ارزش ســهام انهــا روندی نزولــی را تجربه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫در زمــان پایین بــودن قیمــت نفت‪ ،‬این شــرکت ها‬ ‫توانســته بودند با ارائه خدمات ارزان قیمت‪ ،‬بازدهی مالی‬ ‫این شرکت ها را به شــدت افزایش دهند‪ .‬در پی این توافق‬ ‫ارزش سهام شــرکت های بزرگی نظیر لوفتهانزا و ریان ایر‬ ‫به ترتیب ‪ 29/9‬و ‪ 2/3‬درصد کاهش یافته است‪ .‬رانندگان‬ ‫نیز بازنده این توافق هستند چرا که قیمت هر گالن بنزین در‬ ‫امریکا در هفته جاری ‪2/22‬دالر بود که نســبت به ‪3/5‬دالر‬ ‫در دو سال پیش تقریبا نصف شده است و هر گونه افزایش‬ ‫قیمت نفــت به طور مســتقیم قیمت حامل هــای انرژی را‬ ‫افزایش خواهد داد‪ .‬در فرانسه قیمت هر لیتر بنزین سوپر‬ ‫‪ 1/3‬یورو است که در پایین ترین میزان خود از سال ‪2009‬‬ ‫بوده و کاهش شــدیدی را از ‪ 1/7‬یورو در ســال های پیش‬ ‫تجربه کرده است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫روانه بازارهای جهانی می شود‪ ،‬کاهش خواهد داد؟ به نظر‬ ‫می رسد توافق صورت گرفته به گونه ای طراحی شده است‬ ‫که با تغییر در فضای حاکم بر بــازار و بدون تغییر در مقدار‬ ‫فعلی عرضه‪ ،‬قیمت نفــت را افزایش دهد‪ .‬در بیانیه اوپک‬ ‫که تعداد کلمات ان به کمتر از ‪ ۷۰۰‬کلمه می رسد‪ ،‬دو بند‬ ‫اصلی وجــود دارد که تصمیمات اخیر این ســازمان در ان‬ ‫خالصه شده است‪ .‬یکی اینکه ‪ ۱۴‬کشور عضو اوپک خود را‬ ‫ملزم کردند تا کل تولید روزانه خود را بین ‪ ۳۲/۵‬میلیون تا ‪۳۳‬‬ ‫میلیون بشکه در روز نگه دارند‪ .‬دیگر انکه یک کمیته سطح‬ ‫باال برای مطالعه و ارائه پیشــنهادها پیرامون پیاده سازی‬ ‫ســطح تولید هدف گذاری شده‪ ،‬تاسیس شــده است تا با‬ ‫مشاوره با کشــورهای غیر عضو این جریان را بررسی کند‪.‬‬ ‫اما پرسش اصلی این است که بر اساس این توافق‪ ،‬سطح‬ ‫تولید کل هدف گذاری شــده ایــن ســازمان بیانگر کدام‬ ‫وضعیت اســت ؛ کاهش‪ ،‬ثبات یا ادامه رشــد؟ بر اســاس‬ ‫براوردهای منابع ثانویه کــه در گزارش های ماهانه اوپک‬ ‫منتشر می شود‪ ،‬اعضای این سازمان در ماه اگوست به طور‬ ‫متوسط ‪ ۳۳/۲۴‬میلیون بشکه نفت در روز تولید کرده اند‪ .‬با‬ ‫مقایسه سطح تولید هدف گذاری شده در نشست الجزایر با‬ ‫سطح تولید اعضای اوپک در ماه اگوست‪ ،‬مشاهده می شود‬ ‫بعد از توافــق اوپک در الجزایر ســه گروه شــامل؛‬ ‫تولید کنندگان نفت‪ ،‬بانک های مرکزی اروپا به ویژه بانک‬ ‫مرکزی ژاپن و تولیدکنندگان شیل جزو برندگان خواهند بود؛‬ ‫همچنین شرکت های خدمات هواپیمایی و رانندگان نیز از‬ ‫بازندگان این توافق هستند‪.‬‬ ‫در حاشیه نشســت مجمع جهانی انرژی در الجزایر‪،‬‬ ‫کشورهای اوپکی توافق کردند تا تولید خود را حدود ‪800‬‬ ‫هزار بشــکه در روز کاهش دهند‪ .‬این توافق به نفع برخی‬ ‫کشورها و شــرکت ها و به ضرر برخی دیگر خواهد بود‪ .‬این‬ ‫توافق‪ ،‬پایانی بر سیاست ســعودی ها برای حداکثر تولید‬ ‫بود که در نتیجه همین سیاست بود که قیمت نفت سقوط‬ ‫کرد‪ .‬با تغییر این سیاســت به طور کلی معــادالت در بازار‬ ‫نفت بین المللی تغییر کرد و جای برخی بازنده ها با برنده ها‬ ‫تغییر کرد‪ .‬البته الزم به ذکر است تا اجرای این سیاست راه‬ ‫زیادی مانده و از سوی دیگر‪ ،‬دیگر کشورها که عضو اوپک‬ ‫نیستند نیز باید برای رسیدن این کارتل به اهداف این توافق‬ ‫برخی اقدامات را انجام دهند‪ .‬بر اساس پیش بینی ها‪ ،‬این‬ ‫توافق قیمت نفت را به حد زیادی افزایــش نخواهد داد و‬ ‫نفت برنت را از حــدود ‪ 46‬دالر کنونی به متوســط ‪ 52‬دالر‬ ‫در سه ماهه پایانی سال ‪ 2016‬خواهد رساند‪ .‬اولین برنده‬ ‫این توافق کشــورهای عضو اوپک هستند که عربستان و‬ ‫ونزوئال از جمله با بیشترین کسری بودجه ساالنه میان انها‬ ‫محسوب می شوند‪.‬‬ ‫عربســتان در ســال ‪ 2015‬معادل ‪ 100‬میلیارد دالر‬ ‫کسری بودجه داشت و طی ســال جاری نیز همین کاهش‬ ‫شدید درامدهای نفتی این کشور را بر ان داشت تا سیاست‬ ‫خود را تغییر داده و تولید خود را کاهش دهد‪ .‬این کشورها‬ ‫در زمان فراوانی قیمت نفت در حوزه مخارج عمومی با دست‬ ‫گام تاریخی‬ ‫شرکت های امریکایی نمی خواهند‬ ‫از رقبای اروپایی عقب بمانند‬ ‫‪49‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫کاهش پیدا کرد‪ .‬قیمت های نفت و ســهام انرژی به دنبال‬ ‫انتشار خبر توافق فریز نفتی در اوایل معامالت روز پنجشنبه‬ ‫رشد چشمگیری پیدا کرد و شاخص نفت و گاز اروپا حدود‬ ‫پنج درصد صعود کرد‪ ،‬در حالی که شاخص استاکس ‪۶۰۰‬‬ ‫اروپا حدود سه درصد رشد داشت‪ .‬اما نفت به دلیل بدبینی‬ ‫بازار نسبت به توافق اوپک که به سودگیری معامله گران از‬ ‫افزایش قیمت ها منجر شد‪ ،‬عقب نشینی کرد‪ .‬نفت برنت که‬ ‫قیمت پایه بازار جهانی اســت‪ ۶۰ ،‬سنت کاهش یافت و به‬ ‫‪ 48/09‬دالر در هر بشکه رسید‪ ،‬در حالی که اوایل معامالت‬ ‫تا سطح ‪ 49/09‬دالر پیشروی کرده بود‪.‬‬ ‫شده اســت‪ .‬بر اساس این استثنائات‪ ،‬کشــورهای مذکور‬ ‫اجازه دارند تا تولیدات خود را در ماه های پیش رو تا ســطح‬ ‫معقولی (شــاید حداکثر ظرفیت) افزایش دهند‪ .‬بنابراین‬ ‫در ماه های باقیمانده ســال جاری و همچنین سال ‪۲۰۱۷‬‬ ‫نمی توان انتظار داشت که تعداد بشکه های نفتی که روانه‬ ‫بازار می شوند کاهش داشته باشد‪ .‬انچه در این توافق بیشتر‬ ‫از هر چیزی مشهود است‪ ،‬عقب نشینی عربستان سعودی از‬ ‫مواضع قبلی خود است‪ .‬سعودی ها که تا قبل از این‪ ،‬شرط‬ ‫هر نوع کاهش در تولیدات خود را کاهش ســطح تولیدات‬ ‫سایر اعضای اوپک و غیر اوپک اعالم کرد ه بودند‪ ،‬در این‬ ‫توافق پذیرفتند که ســطح تولیدات خــود را فارغ از حجم‬ ‫تولید ســایر کشــورها‪ ،‬کاهش دهند‪ .‬به عالوه این کشور‬ ‫پذیرفته اســت که برخــی از اعضای اوپک ماننــد ایران‪،‬‬ ‫ســطح تولیدات شــان را به بیشــترین مقداری که معقول‬ ‫اســت‪ ،‬افزایش دهند‪ .‬از ســال ‪ ۲۰۱۴‬سیاست های نفتی‬ ‫عربستان سعودی به گونه ای بوده که از سهم این کشور در‬ ‫بازارهای جهانی حمایت شود‪ ،‬بدون توجه به اینکه سطح‬ ‫قیمت طالی سیاه تا چه اندازه افت خواهد داشت‪ .‬انتظار‬ ‫انها این بود که با کاهش قیمت نفت‪ ،‬تولیدکنندگانی که با‬ ‫هزینه های باالی تولید روبه رو هستند‪ ،‬سطح تولید خود را‬ ‫کاهش دهند‪ ،‬که در نهایت موجب تثبیت موقعیت عربستان‬ ‫می شــد‪ .‬اگرچه در اوایل ســال ‪ ۲۰۱۵‬میالدی تولیدات‬ ‫نفت شیل ایاالت متحده اندکی کاهش داشت‪ ،‬اما اثر این‬ ‫کاهش با افزایش تولید سایر کشورهای عضو اوپک خنثی‬ ‫شد‪ .‬از طرفی‪ ،‬اگرچه مصرف جهانی نفت خام در سال های‬ ‫اخیر روندی افزایشی داشته‪ ،‬اما سرعت رشد ان به اندازه ای‬ ‫نبوده است تا مازاد عرضه بازار را پوشش دهد‪.‬‬ ‫سعودی ها با تصور اینکه منابع مالی کافی برای گذر از‬ ‫زمان پایین بودن سطح قیمت نفت در اختیار خواهند داشتند‬ ‫و سطح تولید رقیبانی همچون ایران باتوجه به تحریم های‬ ‫بین المللی همچنان محدود خواهند ماند‪ ،‬استراتژی های‬ ‫خود را انتخاب کردند‪ .‬اما کاهش شدید قیمت نفت بیش از‬ ‫انچه انتظار می رفت ادامه یافت و هیچ نشانه ای در بهبود‬ ‫روند ان دیده نشد‪ .‬کاهش درامدهای نفتی دولت سعودی‬ ‫باعث شــد تا اقتصاد این کشور وارد رکود شــود‪ .‬از طرفی‬ ‫کسری بودجه بی ســابقه‪ ،‬دولت این کشور را مجبور کرد تا‬ ‫سطح سرمایه گذاری در زیرســاخت های خود و همچنین‬ ‫میــزان پرداخــت دســتمزدها و پرداخت هــای اجتماعی‬ ‫را کاهش دهــد‪ .‬ایــن درحالی اســت که ذخایــر خارجی‬ ‫عربستان سعودی از اگوســت ‪ ،۲۰۱۴‬حدود ‪ ۱۸۲‬میلیارد‬ ‫دالر کاهش داشته اســت‪ ،‬کاهشــی حدود ‪ ۲۴‬درصدی‪.‬‬ ‫به رغم تالش های دولت عربســتان سعودی برای کاهش‬ ‫زنگنه می گوید اجالس اوپک به‬ ‫نتیجه بی سابقه ای رسیده است‬ ‫اگرچه خالد الفالح پس از‬ ‫انتصاب‪ ،‬مواضع قبلی عربستان‬ ‫را در اوپک دنبال کرد‪ ،‬اما‬ ‫سرانجام او اعالم کرد که‬ ‫کشورش به طرح فریز نفتی‬ ‫خواهد پیوست‬ ‫روسیه تولید نفت را کاهش نمی دهد‬ ‫در حالی که بااجماع اعضای اوپک درخصوص تثبیت‬ ‫بازار امیدها برای همراهی دیگر تولید کنندگان بزرگ نفتی‬ ‫جهت ورود به توافق فریــز افزایش یافته بود‪ ،‬الکســاندر‬ ‫نوواک‪ ،‬وزیر انرژی روسیه پس از توافق سازمان کشورهای‬ ‫تولید کننده نفت اوپک در نشست مشــورتی الجزایر برای‬ ‫کاهش حدود ‪ 700‬هزار بشکه اعالم کرد که مسکو در این‬ ‫تو گو با‬ ‫ی مشابه انجام نمی دهد‪ .‬نوواک در گف ‬ ‫زمینه اقدام ‬ ‫خبرنگاران گفت که روسیه همچنان بر حفظ تولید نفت خود‬ ‫در سطح کنونی مصمم است‪ .‬خبرگزاری روسیا سگودنیا به‬ ‫نقل از نوواک نوشت‪« :‬روسیه در گذشــته مسائل و ساز و‬ ‫کارهایی را که در ان تعلیق رشــد نفت پیش بینی شده بود‪،‬‬ ‫بررسی کرده است‪ ».‬وزیر انرژی روسیه گفت‪« :‬وضعیت‬ ‫تولید نفت روســیه به اوضاع اقتصادی کالن و طرح های‬ ‫شرکت ها بستگی دارد‪ .‬ما به حفظ سطوح کنونی تولید ادامه‬ ‫می دهیم و پیشنهادهایی که ماه نوامبر از سوی کشورهای‬ ‫عضو اوپک مطرح می شود نیز بررســی و تجزیه و تحلیل‬ ‫خواهد شــد‪ ».‬وزیر انرژی روســیه ابراز امیدواری کرد که‬ ‫شاهد ثبات قیمت های نفت برپایه ‪ 50‬تا ‪ 60‬دالر برای هر‬ ‫بشکه با هدف تامین منافع تولید کنندگان و مصرف کنندگان‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫معمای سعودی ها‬ ‫طبق توافق نامه اوپک‪ ،‬عربستان سعودی قرار است‬ ‫بعد از فصل تابستان ســطح تولیدات نفت خود را کاهش‬ ‫دهد‪ .‬این درحالی اســت که بدون وجــود چنین توافقی و‬ ‫بر اســاس رفتارهای گذشــته‪ ،‬انتظار چنین اقدامی از این‬ ‫کشور نیز می رفت‪ .‬نکته جالب این توافق این است که در‬ ‫ان برخی استثنائات برای کشورهای ایران ‪ ،‬لیبی و نیجریه‬ ‫که اعالم می کنند ســطح تولید انها در گذشته بنا به دالیل‬ ‫گوناگون همچون تحریــم‪ ،‬کاهش یافتــه در نظر گرفته‬ ‫مخارج خود و افزایش سهم درامدهای غیرنفتی در بودجه‬ ‫کشــور‪ ،‬ذخایر این کشــور در ‪ ۷‬ماه نخســت ســال جاری‬ ‫حدود ‪ ۵۳‬میلیارد دالر کاهش داشــته است‪.‬اگرچه ارزش‬ ‫فعلی ذخایر عربستان ســعودی به حدود ‪ ۵۶۴‬میلیارد دالر‬ ‫می رســد‪ ،‬اما این کشــور برای حفظ ارزش ریــال خود در‬ ‫مقابل دالر امریکا و همچنین ممانعت از خروج ســرمایه از‬ ‫کشــورش‪ ،‬نیاز دارد حجم ذخایر خود را در سطحی باالتر‬ ‫ن باتوجه به اوضاع نابســامان این کشور‪،‬‬ ‫نگه دارد‪ .‬بنابرای ‬ ‫سیاستگذاران سعودی مجبور شــدند در توافق الجزایر از‬ ‫مواضع خود کوتاه بیایند و بپذیرند که ســطح تولیدات خود‬ ‫را بدون پیش شــرطی کاهش دهند‪.‬محمد بن ســلمان‪،‬‬ ‫ی در اوایل ســال جاری بیان کرده بود که‬ ‫شاهزاد ه ســعود ‬ ‫برای عربستان تفاوت نمی کند که قیمت نفت بشکه ای ‪۳۰‬‬ ‫دالر باشد یا ‪ ۷۰‬دالر‪ .‬اما در ماه های اخیر مقامات رسمی این‬ ‫کشور از قیمت پایین نفت ابراز نگرانی کردند و تمایل خود را‬ ‫به افزایش قیمت ان نشان دادند‪ .‬این تمایل در توافق روز‬ ‫‪ ۲۸‬سپتامبر اوپک مشهود بود؛ جایی که عربستان سعودی‬ ‫با کاهش ســطح تولیــدات خود بــا وجود افزایش ســطح‬ ‫تولیدات ایران‪ ،‬موافقت کرد‪.‬به نظر می رســد سعودی ها‬ ‫به این نتیجه رسیده اند که منافع افزایش قیمت نفت برای‬ ‫دولت این کشور نسبت به زیان کاهش سطح تولیدات‪ ،‬به‬ ‫مراتب بیشتر خواهد بود‪ .‬شاید این کشور پیش بینی کرده‬ ‫است سایر اعضای اوپک که اجازه افزایش سطح تولیدات‬ ‫خود را دارند‪ ،‬در کوتاه مــدت نتوانند ظرفیت تولیدات خود‬ ‫را ان چنانکه انتظــارش را دارند‪ ،‬افزایش دهند‪ .‬شــاید در‬ ‫این مورد اندکی حق با سعودی ها باشد‪ ،‬چرا که شاید ایران‬ ‫بتواند ظرفیت تولیدات خود را به سطح قبل از اعمال تحریم‬ ‫برســاند‪ ،‬اما برای اینکه بتواند حجم وسیعی از بشکه های‬ ‫نفتی را روانه بازار کند‪ ،‬نیازمند سرمایه گذاری های گسترده‬ ‫در بخش نفت وگاز خود اســت‪ .‬همچنین کشــور روسیه با‬ ‫محدودیت هایی روبه رو اســت که مانــع از افزایش تولید‬ ‫نفت این کشور در کوتاه مدت خواهد شد‪ .‬کشورهای لیبی‪،‬‬ ‫نیجریه و ونزوئال هم باتوجه به شــرایط نامســاعد سیاسی‬ ‫و اقتصادی شــان‪ ،‬وضعیت مشــابهی در افزایش ظرفیت‬ ‫ن باتوجه به محدودیت هایی‬ ‫تولید نفت خود دارنــد‪ .‬بنابرای ‬ ‫که سایر کشورها در افزایش ظرفیت تولیدات نفت خود با‬ ‫ان مواجهند‪ ،‬در کوتاه مدت احتمال کاهش سهم عربستان‬ ‫در بازارهای جهانــی باتوجه به کاهش تعیین شــده برای‬ ‫تولید نفت این کشور در توافق اوپک‪ ،‬بسیار کم است‪.‬در‬ ‫این میان انچه که می تواند تهدید اصلی برای سعودی ها‬ ‫محسوب شود افزایش تولید نفت شیل از جانب امریکایی ها‬ ‫است‪ .‬کمپانی های شیل امریکایی از ماه مه تاکنون بیش‬ ‫از ‪ ۱۰۰‬دستگاه حفاری به تجهیزات خود اضافه کرده اند که‬ ‫می تواند نشانه ای از افزایش تولیدات این کشور باشد‪ .‬این‬ ‫در حالی است که عربستانی ها بدون در نظر گرفتن تولیدات‬ ‫اضافی شیل‪ ،‬پیش بینی کرده اند که در نتیجه توافق اخیر‬ ‫قیمت نفت تا ســطح ‪ ۶۰-۵۰‬دالر برای هر بشکه افزایش‬ ‫خواهد یافت که موجب ایجاد درامدهای اضافی برای این‬ ‫ن می توان گفت که توافق الجزایر‬ ‫کشور خواهد شد‪ .‬بنابرای ‬ ‫نوعی قمار است که به واسطه ان احتمال اینکه سعودی ها با‬ ‫افزایش نسبی قیمت نفت و بدون از دست دادن سهم بازار‪،‬‬ ‫درامدهای خــود را افزایش دهند و فرایند متوازن ســاخت‬ ‫اقتصاد خود را تسریع بخشند‪ ،‬بسیار زیاد است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫عربستان چگونه راضی شد؟‬ ‫اگرچه خالد الفالح پــس از انتصــاب‪ ،‬مواضع قبلی‬ ‫عربستان را در اوپک دنبال کرد‪ ،‬اما سرانجام او اعالم کرد‬ ‫که کشورش به طرح فریز نفتی خواهد پیوست‪ .‬اگرچه یک‬ ‫ماه قبل هم در حاشیه نشست ‪ G٧‬با الکساندر نواک‪ ،‬وزیر‬ ‫انرژی روسیه به توافق برای مدیریت بازار نفت رسیده بود‪،‬‬ ‫اما این اتفاق ها شــاید نمای ظاهری باشد که نشان بدهد‬ ‫اقتصاد‬ ‫عربستان با تغییر وزیر نفت به فریز نفتی پیوسته است‪ .‬حال‬ ‫انکه انچه عربستان را به موافقت با طرح فریز نفتی تشویق‬ ‫کرد‪ ،‬وضعیت بد اقتصادی این کشور طی دو سال گذشته‬ ‫است‪ .‬عربستان ســعودی پیش از سقوط بهای نفت بیش‬ ‫از ‪ ٨٥٠‬میلیارد دالر ذخایر ارزی داشــت‪ .‬اخرین گزارش ها‬ ‫نشان می دهد که این کشور تا پایان سال ‪ ٢٠١٥‬نزدیک به‬ ‫‪٦٥٠‬میلیارد دالر ذخیره ارزی داشته که تنها در شش ماهه‬ ‫نخست سال جاری میالدی از حجم ذخایر ارزی این کشور‬ ‫‪ ١٩٠‬میلیارد دالر کاسته شده است‪.‬عربستان در شرایطی‬ ‫ناچار به اســتفاده از ذخایر ارزی خود شــده که بهای نفت‬ ‫فشارزیادی بر اقتصاد این کشور وارد کرده تا جایی که ناچار‬ ‫به حذف یارانه های انرژی و حتی فروش بخشــی از سهام‬ ‫ارامکو شده است‪ .‬بنا به روایت سازمان بین المللی انرژی‪،‬‬ ‫عربستان سعودی امسال کسری ‪ ١٣/٥‬درصدی در تولید‬ ‫ناخالص ملی را تجربه خواهد کرد که در مقایسه با ایران که‬ ‫‪ ٢/٥‬درصد کسری تولید ناخالص ملی دارد‪ ،‬فاصله زیادی‬ ‫دارد‪ .‬صندوق بین المللی پول هم اعالم کرده که عربستان‬ ‫سعودی به نفت ‪ ٦٧‬دالری نیاز دارد تا بتواند کسری بودجه‬ ‫خود را جبران کند‪ .‬حال انکه برای ایران این رقم کمتر است‬ ‫و ‪ ٦١/٥٠‬دالر اعالم شده است‪ .‬رشد اقتصادی عربستان‬ ‫ســعودی امســال به کندی به یک درصد می رسد‪ ،‬این در‬ ‫حالی است که ایران رشــدی پنج درصدی پیش رو خواهد‬ ‫داشت‪ .‬عربستان سعودی در سال جاری با کسری بودجه‬ ‫ی مواجه شده‪ ،‬در حالی که ایران تقریبا متعادل پیش‬ ‫دو رقم ‬ ‫رفته و طبق برنامه اصالحات اقتصادی تاثیرهای تحریم ها‬ ‫را کاهش داده است‪.‬‬ ‫تکرار تاریخ برای محدودیت در تولید‬ ‫هشــت ســال از اخرین توافق اوپک برای بازار نفت‬ ‫می گذرد؛ اخرین توافــق اوپک مربوط به ‪ ٢٠٠٨‬اســت‪.‬‬ ‫به دنبال بحــران مالی که دنیا را فراگرفــت‪ ،‬نفت هم دچار‬ ‫نوسان شد‪ .‬ان روزها قیمت نفت به دلیل کاهش تقاضای‬ ‫جهانی افت شدیدی داشت‪ .‬اعضای اوپک تصمیم گرفتند ‬ ‫برای تثبیت قیمت ها تولید خود را کنتــرل کنند‪ .‬دبیرخانه‬ ‫سازمان کشــورهای صادرکننده نفت (اوپک) قیمت سبد‬ ‫نفتی اوپــک را ‪ ٤٢/١٣‬دالر در هر بشــکه در تاریخ ‪8‬ژانویه‬ ‫‪ ٢٠٠٨‬اعالم کرد‪ .‬البته درگیری هــا در منطقه خاورمیانه‪،‬‬ ‫نگرانی از مختل شدن عرضه نفت خاورمیانه و خلیج فارس و‬ ‫همچنین تداوم اختالفات گازی روسیه و اوکراین‪ ،‬حکایت‬ ‫از تداوم و تشدید بحران و به تبع ان کاهش تقاضای نفت‬ ‫داشت‪ .‬ان روزها میانگین بهای سبد نفتی اوپک در دسامبر‬ ‫‪ ٢٠٠٨‬معادل ‪ ٣٨‬دالر و ‪ ٦٠‬سنت در هر بشکه بود‪ .‬اتفاقی‬ ‫که بعد از ‪ ٨‬سال مجددا تکرار شده و اعضای اوپک را ناچار‬ ‫ی خود برای جلوگیــری از افت‬ ‫کرد تا از اســترات‍ژی قدیمــ ‬ ‫بیشتر بازار اســتفاده کنند‪ .‬با این تفاوت که ان روزها تولید‬ ‫نفت عربستان‪ ،‬بزرگ ترین تولید کننده نفت عضو اوپک ‪٨‬‬ ‫میلیون و ‪ ٥٠٠‬هزار بشــکه در روز بود و حاال ‪ ١١‬میلیون و‬ ‫‪ ٥٠٠‬هزار بشکه است‪.‬‬ ‫برگ برنده روحانی‬ ‫در همیــن حــال بلومبــرگ در گزارشــی توافــق‬ ‫اخیــر اوپکی هــا در الجزایــر را یــک جنــگ انتخاباتــی‬ ‫ریاست جمهوری برای ایران مطرح می کند که رئیس جمهور‬ ‫ایران باید به نوعی رای دهندگانش را متقاعد کند‪.‬‬ ‫فرانسیســکو بلنــچ رئیــس مرکــز پژوهــش کاال در‬ ‫بانک امریکایی برلینج در مصاحبه ای اعالم کرده اســت‪:‬‬ ‫تحریم هــای غرب حتــی زمانی کــه قیمت نفت بــاال بود‬ ‫باعث شــد ایران از بســیاری از تولیدات خود عقب بماند‪.‬‬ ‫ایران اکنون واقعــا به دنبال کاهش تولید نفت نیســت و با‬ ‫توافق اخیر اوپکی ها قیمت بــاالی نفت را دنبال می کند‪.‬‬ ‫ایرانی ها فکر می کنند که با تحریم ها به خواسته های خود‬ ‫نرسیده اند‪ .‬انتخابات ریاست جمهوری ایران‪ ،‬اردیبهشت‬ ‫سال اینده برگزار می شود‪ ،‬اما طی دو سال گذشته کاهش‬ ‫بیــش از ‪ 70‬درصدی قیمت نفــت مانع بزرگی برای رشــد‬ ‫اقتصادی و بهبود معیشت مردم بوده است‪ .‬دولت روحانی‬ ‫با توافق هسته ای به دنبال تغییر شرایط اقتصادی بوده اما‬ ‫اجرایی نشدن کامل تعهدات توافق از سوی غربی ها باعث‬ ‫شده اهداف از پیش تعیین شده عملی نشود‪ .‬در این میان‬ ‫ق اوپکی ها که کارشناسان را امیدوار کرده است قیمت‬ ‫تواف ‬ ‫نفــت را از ‪ 45‬دالر کنونی به ‪ 60‬دالر در هر بشــکه افزایش‬ ‫دهد می تواند روحانی را برای بهره گرفتن از این شرایط در‬ ‫انتخابات اتی کمک کند‪.‬‬ ‫اینکــه حســن روحانــی رئیس جمهــور بــه بحــث‬ ‫تصمیم گیری های نفتی وارد شد بسیار تعجب برانگیز بود‪.‬‬ ‫در حالی که این تصمیم گیری ها معموال در سطح وزرا انجام‬ ‫می شود‪ .‬روحانی در یک سخنرانی داخلی اعالم کرده بود‬ ‫که تولیدکنندگان نفت اوپک باید در نشست الجزیره به طرح‬ ‫فریز نفتی برسند و ایران هم از هر کاری برای رسیدن به این‬ ‫توافق دریغ نخواهد کرد‪ .‬منابــع اگاه می گویند روحانی در‬ ‫گفت وگوی تلفنی با رئیس جمهور ونزوئال گفته اســت باید‬ ‫همه تالش کنند تا کمیته کارشناسی تصمیماتی اتخاذ کند‬ ‫که اجالس نوامبر بر افزایش بهای نفت در عرصه جهانی‬ ‫اثرگذار باشد‪.‬‬ ‫قرار اســت کمیته کارشناســی در این باره که ســهم‬ ‫کاهش تولیــد هر اعضا چقدر باشــد تصمیــم بگیرند و در‬ ‫نشســت نوامبر اجالس اوپک این تصمیمــات تصویب و‬ ‫اجرایی شود‪.‬بلومبرگ می نویسد؛ چشم انداز قیمت باالی‬ ‫نفت که اکنون به بیش از ‪ 50‬دالر در هر بشکه رسیده است‬ ‫و در کنار ان افزایش سرمایه گذاری در بخش انرژی عاملی‬ ‫برای تقویت موقعیت روحانی رئیس جمهور ایران خواهد شد‬ ‫که سال اینده با مبارزات رقابتی برای کسب ریاست جمهوری‬ ‫مواجه خواهد بود و مجبور اســت رای دهنــدگان خود را به‬ ‫نوعی متقاعد کند کــه نزدیکی با غرب از نظــر اقتصادی‬ ‫برای انها ســوداور بوده اســت‪.‬در کنار افزایش صادرات‬ ‫نفت‪ ،‬قرارداد میدان های نفتی امضا شــد که شواهدی از‬ ‫پیشــرفت در حوزه نفت ایران است‪ .‬شــرکت های داخلی‬ ‫که هنوز اســامی انها به صورت عمومی منتشر نشده قرار‬ ‫است میدان نفتی یاران جنوبی در مرز جنوب شرقی ایران‬ ‫و عراق را توســعه دهند‪ .‬در کنار این صنــدوق بین المللی‬ ‫پول هم وضعیت اقتصادی ایران را پایــدار عنوان کرده و‬ ‫پیش بینی رشد اقتصادی ‪4/5‬درصدی را در سال ‪ 2016‬و‬ ‫‪ 2017‬داده است‪.‬‬ ‫ایران به دنبال این اســت تا صادرات خود را به ‪2/35‬‬ ‫ی اینده برساند که ان رقم‬ ‫میلیون بشــکه در روز طی ماه ها ‬ ‫پیش تر ‪ 2/2‬میلیون بشــکه در روز بود‪ .‬این کشور ظرفیت‬ ‫صادرات خود را به چهار میلیون بشکه در روز رسانده است‪.‬‬ ‫ایران به کشــورهای صادرکننده نفت اوپک (اوپک) گفته‬ ‫اســت که ایران ‪ 3/62‬بشــکه در روز در ماه اگوست تولید‬ ‫نفت داشــت‪ .‬پیش از این تالش برای فریــز نفتی در ماه‬ ‫اوریل به شکست انجامیده بود زمانی که عربستان اصرار‬ ‫داشــت که ایران باید در طرح فریز نفتی شرکت کند حتی‬ ‫اگر سقف تولیدش به زمان قبل از تحریم نرسد‪ ،‬اما این بار‬ ‫عربســتان در الجزیره موضعی بسیار نرم داشت‪ ،‬به طوری‬ ‫که خالد الفالــح وزیر نفت عربســتان اعالم کــرد ایران به‬ ‫همراه لیبی و نیجریــه باید اجازه تولید بیشــترین میزان را‬ ‫داشته باشند‪.‬به نظر می رسد بحران های مختلف عربستان‬ ‫در منطقه و داخل کشور انها را باالخره تسلیم کرده است‪.‬‬ ‫شکست حربه نفتی سعودی ها‬ ‫اوپک چگونه پیروز شد؟‬ ‫حسین امیری خامکانی‬ ‫‪2‬‬ ‫نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫ایــران در پایداری و بازســازی اوپک نقــش ویژه ای‬ ‫داشت که نمود ان در تالش برای تعیین دبیرکل و جلوگیری‬ ‫از فروپاشی ســازمان اشکار می شود‪ .‬براســاس توافقات‬ ‫درنشســت اخیر کمیته ای برای بررسی و تعیین سهم نفت‬ ‫ت تا با تعیین سقف برای هرکشور‬ ‫هرکشور تشکیل شده اس ‬ ‫از نابسامانی های بازار نفت کاسته شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫دیپلماسی نفتی ایران همواره در سال های اخیر تاکید‬ ‫بر پایداری بازار نفت و بازگشت اوپک فلسفه به وجودی خود‬ ‫و مدیریت عرضه در بازار نفت بود و در مورد میزان تولید نیز‬ ‫بر مدیریت اوپک در بازار تاکید شده است‪.‬‬ ‫سیاست ایران حاکم شدن شــرایط قبل از تحریم ها‬ ‫برای مشخص شدن سقف تولیدات است‪ .‬درصدی از سبد‬ ‫نفتی اوپک پیش از تحریم ها به ایران مربوط می شد که در‬ ‫زمان تحریم ها سهم ایران توســط برخی کشورها همانند‬ ‫عربستان تصاحب شده بود و ایران درحال حاضر به دنبال‬ ‫بازپس گیری سهم خود در بازار اوپک است‪.‬‬ ‫ایران پس از رفع تحریم ها برای بازگشــت به ســهم‬ ‫تولیدات گذ شته خود خیز بر داشت‪ .‬پس از اعالم این خبر‬ ‫که ایران به دنبال افزایش تولیدات خود به شرایط پیش از‬ ‫تحریم ها است‪ ،‬عربستان و برخی همپیمانانش جنگ نفتی‬ ‫علیه ایران به راه انداختند و طرح فریز نفتی مطرح شد‪ ،‬که‬ ‫قبول این پیشنهاد برای ایران ظالمانه بود‪.‬‬ ‫عربستان و کشــورهای هم پیمان وی به این نتیجه‬ ‫رســیدند که فعالیت خــارج از چارچوب اوپــک امکانپذیر‬ ‫نیســت و نباید اوپک را رها کرد‪ .‬اوپک باید جایگاه خود را‬ ‫حفظ کند و کاهش جایگاه این نهاد نفتی سبب نامشخص‬ ‫بودن ســقف تولید و در نتیجه کاهش قیمت نفت خواهد‬ ‫شد و این موضوع به تمامی کشــورهای تولیدکننده اسیب‬ ‫خواهد رساند‪.‬‬ ‫در اجالس اخیر اوپک پس از دو سال و نیم تصمیم‬ ‫گرفت اثر وجودی از خود نشــان دهد‪ .‬نشســت اخیر یک‬ ‫پیروزی برای اوپک قلمداد می شــود‪ ،‬چراکه تاکنون هیچ‬ ‫حرکتی در قبال اقدامات اعضای خود نشان نمی داد‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫تا برای چندســال اتی و در صورت عدم تغییــر بنیادین در‬ ‫شرایط بازار نفت یا تبانی های خاص این بازار‪ ،‬برگ برنده در‬ ‫دست اوپک باشد‪ .‬در صورتی که این همکاری ادامه پیدا‬ ‫کند‪ ،‬انگاه در بازار نفت‪ ،‬امکان مشاهده قیمت های باالتر‬ ‫از ‪ 80‬دالر نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫فریز نفتی و روابط اتی ایران‪ -‬عربستان‬ ‫رستگاری درماه نوامبر‬ ‫نگاهی به دالیل همکاری ایران و عربستان در طرح فریز نفتی اوپک‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫عضو شورای مدیران اندیشگاه طرح هزاره پاسارگاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪3‬‬ ‫عربســتان به واســطه برخورداری از باالترین حجم‬ ‫ذخایر نفتــی‪ ،‬وزن باالیــی در تصمیمات اوپک داشــته و‬ ‫خصوصا پس از معامله به اصطــاح نفت در برابر امنیت با‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬راهبردی دودوزه را در اوپک در پیش گرفته‬ ‫بود‪ .‬جان پرکینز در کتاب اعترافات یک تبهکار اقتصادی‪،‬‬ ‫مطرح می کند که ایــاالت متحده طرحــی را پیش گرفت‬ ‫که به موجب ان‪ ،‬ســازمانی به نام «کمیسیون اقتصادی‬ ‫مشترک ایاالت متحده‪-‬عربستان سعودی» تاسیسگشت‪.‬‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬نقش عربستان‪ ،‬به یک متحد ایاالت متحده‬ ‫برای جلوگیــری از افزایش دوباره قیمت نفــت و اطمینان‬ ‫خاطر غرب از دسترسی اســان و کم هزینه به منابع انرژی‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬تغییــر یافــت‪ .‬از اوایل ســال ‪ 1980‬تا کنون‬ ‫قیمت های جهانی نفت ‪ 5‬تکانه منفی شدید داشته و در هر‬ ‫پنج مورد‪ ،‬ردپای عربستان در ســقوط قیمت ها و افزایش‬ ‫تولید نفت خود به صورتی مســتقل از روند بازار و به میزان‬ ‫‪ 10‬درصد‪ ،‬به چشم می خورد‪ .‬روش سنتی عربستان در هر‬ ‫ت نفت دو محور اساســی داشته است؛ اول‬ ‫دوره افت قیم ‬ ‫حضور در اجالس گروه ‪ 20‬کشــور جهان و دوم تشــکیل‬ ‫جلسه اضطراری اوپک عربی چراکه عربستان برنامه های‬ ‫نفتی خود را با انها هماهنگ می کرد و تایید انها را به دست‬ ‫می اورد‪.‬‬ ‫البته این دودوزگی با منافع داخلی این کشور در تضاد‬ ‫نبود‪ ،‬چون برای جبران ضعف نظامــی و مدیریتی خود که‬ ‫تا حد زیادی در نتیجه راهبرد ایجاد مســابقه تسلیحاتی در‬ ‫خاورمیانه به ان القا شده بود‪ ،‬به سمت بازی در هر دو کارتل‬ ‫اوپک و ایاالت متحــده روی اورد‪ .‬البته به واســطه تاکید‬ ‫بر منافع داخلی‪ ،‬عربســتان همواره روی یــک بازه قیمتی‬ ‫متمرکز بود و یک بازه قیمتی دارای کف و ســقف قیمت را‬ ‫دنبال می کرد‪ .‬اما بعد از واقعه ‪ 11‬سپتامبر ‪ 2001‬و راهبرد‬ ‫حمله نظامی ایاالت متحده به منطقه از یک طرف و حدود‬ ‫یک دهه بعد از ان‪ ،‬یعنی دوران جریــان به اصطالح بهار‬ ‫عربی و دستیابی به توافق درباره برنامه هسته ای‪ ،‬از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬همراه با طرح ماجرای دست داشــتن این کشور در‬ ‫‪ 11‬ســپتامبر‪ ،‬منفعت اســتراتژی دودوزگی تاریخی برای‬ ‫عربستان کمرنگ تر شده و به واسطه مشکالت مالی ناشی‬ ‫از پایین نگاه داشتن قیمت نفت (برای مقابله با نفت شیل)‪،‬‬ ‫به تقویت کارتل اوپک‪ ،‬احساس نیازی بیشتری دارد‪.‬‬ ‫افزون بر این‪ ،‬طی دهه اتی که تقاضای نفت بیشتر‬ ‫خواهد شد ‪ ،‬عربســتان نمی تواند بدون یک اوپک قوی‪،‬‬ ‫پایه های اقتصادی خــود را محکم نــگاه دارد‪ .‬به ویژه در‬ ‫شرایط فعلی که کسری بودجه عربســتان به ‪ 13/5‬درصد‬ ‫تولید ناخالص داخلی این کشور نزدیک می شود‪ .‬احتماال‬ ‫رشد اقتصادی این کشــور به یک درصد رسیده و به همین‬ ‫خاطر به سمت ریاضت اقتصادی گرایش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر عربســتان با ورود نابخردانه به عرصه یمن‪،‬‬ ‫حضور نیابتی در ســوریه و گرفتاری در مشکالت خاندان‬ ‫ی طی ماه های اخیر‪ ،‬از ثبات الزم برای عرض اندام‬ ‫سلطنت ‬ ‫به مثابه یک رقیــب منطقه ای قدرتمند‪ ،‬برخوردار نیســت‬ ‫چون عکــس این کشــور‪ ،‬ایــران در حال جذب ســرمایه‬ ‫خارجی‪ ،‬خروج از شــرایط رکود و چشــم انداز ثبات بیشتر‬ ‫اســت‪ .‬به عالوه‪ ،‬عربســتان برای تامین مخارج خود‪ ،‬به‬ ‫نفت ‪ 67‬دالری نیازمند اســت‪ ،‬ارزش اتی همکاری بیشتر‬ ‫عربســتان با اوپک نســبت به ادامــه بهینه ســازی به نفع‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬برای عربستان بیشتر شــده است ‪ ،‬از این‬ ‫روی با اســتثنا قا ئل شــدن برای ایران در فریز نفتی‪ ،‬کنار‬ ‫امد‪.‬‬ ‫فریز نفتی و اینده اوپک‬ ‫ت طی‬ ‫دورنمای استمرار نیاز کشورهای صنعتی به نف ‬ ‫دهه اینده و براورد تحوالت اتی این بازار نشان می دهد که‬ ‫همچنان اوپک می تواند یک کارتل حاضر در بازار نفت به‬ ‫حساب اید‪ .‬به همین خاطر کشورهای غیرعضو اوپک نیز به‬ ‫ی پیش روی‬ ‫همکاری با ان‪ ،‬چراغ سبز نشان داده اند و فرصت ‬ ‫این سازمان است تا با توسل به تبانی با کشورهای غیرعضو‪،‬‬ ‫قیمت نفت را باالتر برد‪ .‬البته صعود قیمت نفت از یک سقف‬ ‫معین نیز در بلندمدت به اوپک ضربه می زند ولی انتظار بر‬ ‫این است که دستاوردهای نشست اخیر اوپک موجب شود‬ ‫تثبیــت قیمــت حــدودا ‪ 50‬دالری‪ ،‬اولین خواســته‬ ‫عربســتان از فریز نفتی بــود و در ادامه به افزایش بیشــتر‬ ‫قیمت نفت نیز امید دارد‪ .‬بدیــن ترتیب‪ ،‬از منظر همکاری‬ ‫با کشــورهای عضو اوپک‪ ،‬هنوز هم اینده برای عربستان‬ ‫اهمیت دارد و در صورت استمرار وضعیت کنونی خاورمیانه‪،‬‬ ‫این اهمیت اینده می تواند مبنایی بر فروکش نســبی جنگ‬ ‫ســرد عربســتان و ایران در چند ســال اتی باشــد‪ .‬در یک‬ ‫جمعیت تحت ســلطه ترک همکاری هر چه هزینه فرصت‬ ‫همکاری مشترک نســبت به هزینه فرصت ترک همکاری‬ ‫دو طرفه کوچکتر و اهمیت اینده در مقایسه با این نسبت‪،‬‬ ‫بیشــتر باشــد‪ ،‬تبدیل همکاری به اســتراتژی برتر اسانتر‬ ‫می شود‪ .‬با معین بودن ساختار انگیزشی معمای زندانیان‬ ‫یعنی شرایط اجتماعی‪ ،‬چشم انداز بلندمدت یا کوتاه مدت‬ ‫اهمیت حیاتــی می یابــد‪ :‬چنانچه با فــرض اگاهی کافی‬ ‫از وابســتگی متقابل‪ ،‬جامعه و فاعــان در تعامل خود از‬ ‫چشم انداز اینده مشترک به اندازه کافی بلندمدت برخوردار‬ ‫باشــند‪ ،‬انگاه احتمال غلبه بر معمای زندانیان با چیرگی بر‬ ‫انگیزه انفــرادی کوتاه مدت برای تــرک همکاری افزایش‬ ‫می یابد‪ .‬البته اگر اینده مشترک طوالنی نباشد‪ ،‬یعنی یک‬ ‫اهمیت اینده کوچک انگاه شرط باال تامین نمی شود و افراد‬ ‫در عقالنیت حداکثرسازی انفرادی کوتاه مدت یعنی تعادل‬ ‫کنش کوتاه مدت ترک همکاری باقی می مانند‪.‬‬ ‫اما در خصوص رابطه دوجانبه عربستان و ایران‪ ،‬این‬ ‫سوال مطرح است که ایا امکان ترک جنگ سرد دو کشور‬ ‫عربســتان و ایران در شــرایط کنونی وجود دارد؟ اگر این‬ ‫امکان‪ ،‬وجود داشته باشــد انگاه می توان به تشکیل یک‬ ‫کارتل اقدام کرد‪ .‬اما در داخل یک کارتل‪ ،‬ایجاد هماهنگی‬ ‫و تعیین ســهم از موضوع بازی‪ ،‬دو چالش جدی به شــمار‬ ‫می رود‪ .‬هر دو کشور ایران و عربســتان در کارتل اوپک‪،‬‬ ‫عضویت دارند اما راهبردهای سیاسی انها‪ ،‬به سمت تعامل‬ ‫پیش نرفته است و از این روی‪ ،‬پاسخ این سوال‪ ،‬در شرایط‬ ‫کنونی مثبت نیســت‪ .‬ضمن اینکه عربســتان خود را رهبر‬ ‫کارتل ‪ GCC‬نیز می داند‪ ،‬در حالی که ایران دست کم با اتکا‬ ‫به کشورهای اسیای میانه و غرب اســیا به سمت تشکیل‬ ‫چنین کارتلی‪ ،‬گام برنداشته است‪.‬‬ ‫طرح فریز نفتــی اوپــک و امکان یابی ایــران برای‬ ‫افزایش ســهمیه به دوران پیشــاتحریم نشان می دهد که‬ ‫قدرت اثرگذاری عربستان بر اساس نقشه تقابل فرابازی‪ ،‬با‬ ‫اتکا به مولفه منابع انرژی فسیلی‪ ،‬رو به کاهش است و از این‬ ‫روی انتظار بر این است که وزن مولفه های تعامل قومی‪،‬‬ ‫فرقه ای و همراه سازی سیاسی را افزایش دهد‪ .‬رویکردهای‬ ‫تفرقه درونی مبتنی بر تعامل قومی‪-‬فرقه ای با اتکا به تجهیز‬ ‫گروه های تروریســتی و ترغیــب انها برای ورود به کشــور‬ ‫دنبال می شود‪ .‬گسترش منابع قدرت و نفوذ ایران به سمت‬ ‫کشورهای منطقه و افزایش تعامل اقتصادی به میزانی قبل‬ ‫از تحریم ها نیز می تواند تا حدی دستاورد این کشور در زمینه‬ ‫انزوا را بکاهد‪ .‬بنابراین‪ ،‬چنانچه دستاوردهای عربستان از‬ ‫انزوا‪ ،‬قابل کاهش باشــد‪ ،‬انگاه امکان ساماندهی بازی از‬ ‫سوی ایران‪ ،‬بیشتر می شود‪ .‬گرچه مساله حضور ایران در‬ ‫سوریه و عراق‪ ،‬همچنان احتمال امکان تعامل ان با ‪GCC‬‬ ‫را پایین نگاه می دارد؛ چنانچه در جنگ نیابتی ایران بتواند‬ ‫در سوریه و عراق‪ ،‬تعادل را برقرار کند (که کاری پرهزینه و‬ ‫البته زمانبر است) انگاه تنظیم کل این تقابل و تحوالت‪ ،‬به‬ ‫دست ایران می افتد‪.‬‬ ‫سیگنال های اتش بس‬ ‫‪4‬‬ ‫مثال رشــد اقتصادی روســیه از همین بابت منفی شده و‬ ‫شــواهد گواه ان اســت امکان رونق اقتصادی در ســال‬ ‫‪ 2017‬نیز در چنین شرایطی دور از ذهن خواهد بود‪ .‬درک‬ ‫شرایط فوق از سوی ایران در واقع کارت برنده او در مذاکره‬ ‫با دو کشور و نیز موجبات استمرار در افزایش سطح تولید و‬ ‫صادرات نفت خود را فراهم اورده است‪.‬‬ ‫اداره اطالعات انــرژی امریکا نیز بــر همین مبنا در‬ ‫گزارش ماهیانه خود پیش بینی کرده اســت که تولید نفت‬ ‫خام اوپک از ‪31/76‬میلیون بشکه در روز در سال ‪،۲۰۱۵‬‬ ‫به ‪32/41‬میلیون بشکه در روز تا پایان سال ‪ ۲۰۱۶‬افزایش‬ ‫می یابد که ایران بیشترین ســهم را در این افزایش تولید‬ ‫دارد‪ .‬همچنین برای ســال ‪ ۲۰۱۷‬انتظار مــی رود که این‬ ‫میزان به ‪ 23/95‬میلیون بشکه در روز افزایش یابد‪.‬‬ ‫برای فهم دالیل پذیرش ســطح تولید نفت ایران از‬ ‫سوی ریاض می بایست ادراک درستی از روابط دو کشور ‬ ‫داشــت‪ .‬تهران و ریاض به عنوان دو قدرت منطقه ای در‬ ‫کشــور به درســتی می دانند ادامه بی ثباتــی در منطقه در‬ ‫کوتاه مــدت می تواند رقیــب را ضعیف ولــی در بلندمدت‬ ‫موجبات فرسایش قدرت خودشــان را نیز به دنبال دا شته‬ ‫باشــد و در بزنگاه تحوالت منطقه هیچ یــک توان و یارای‬ ‫جمع کردن اوضاع را نخواهند داشت و این به سود هیچ یک‬ ‫نیســت‪ .‬ازاین رو‪ ،‬هیچ گاه رقابت و تنش را از یک ســطح‬ ‫معقول باالتر نمی برند‪.‬‬ ‫بــا عنایت به ســطح تنش میان دو کشــور ســخنان‬ ‫خالد الفالــح بســیار معنادار اســت و این ســوال به ذهن‬ ‫متبادر می شــود که ایا این چرخش گواه چرخش در سایر‬ ‫زمینه ها و کاهش ســطح تنــش میان مقامات دو کشــور‬ ‫است‪ .‬برای پاســخ به این ســوال باید چشــم به دستگاه‬ ‫دیپلماســی تهــران و ریــاض دوخــت و نشــانه ها را پی‬ ‫گرفت‪ ،‬اما تــا امــروز عالمت جــدی مبنی بــر تمایل دو‬ ‫کشور برای اغاز گفت وگوهای سیاســی و رفع اختالفات‬ ‫دیده نمی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫نمایندگان ایران و عربســتان با میانجی گری روسیه‬ ‫در حاشــیه برگزاری پانزدهمین نشست مجمع بین المللی‬ ‫انرژی در الجزایر با یکدیگر دیــدار کردند‪« .‬خالد الفالح»‬ ‫وزیر نفت ســعودی پس از دیدار با بیــژن زنگنه وزیر نفت‬ ‫ایران اعالم کرد کشورش مستثنی شــدن ایران در طرح‬ ‫موسوم به «فریز نفتی» را می پذیرد و ایران‪ ،‬نیجریه و لیبی‬ ‫می توانند با حداکثر ظرفیت «معقول» خویش تولید کنند‪.‬‬ ‫فریز نفتی طرحی اســت که عربســتان سعودی در‬ ‫اجالس ماه اوریــل وزرای نفت اوپــک در دوحه مطرح و‬ ‫خواســتار کاهش ظرفیت نفت اعضا برای بازگشت قیمت‬ ‫نفت به باالی ‪ 50‬دالر شد‪.‬‬ ‫ریاض همچنین در اجالسیه بیست کشور صنعتی در‬ ‫«هانگژوی» چین در ماه سپتامبر سال میالدی جاری خبر‬ ‫از همکاری کشورش با روسیه در این زمینه داد و اعالم کرد‬ ‫دو کشور مصرانه طرح کاهش سطح تولید اعضا با هدف‬ ‫افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی را دنبال می کنند؛‬ ‫کاهش قیمت نفت به ســبب مازاد تولید نفت در بازارهای‬ ‫جهانی است‪ ،‬به همین سبب دو کشــور چاره را در کاهش‬ ‫سطح تولید جست وجو کرده اند‪.‬‬ ‫شکســت این طرح از پیش مســلم اســت‪ ،‬چرا که‬ ‫قابلیت عملیاتی شدن ندارد‪ .‬علت اصلی ان نیز مجریان‬ ‫ان هســتند که روزانه ‪ 20‬میلیون بشــکه نفت تولید و خود‬ ‫را از دایره شمول این طرح مســتثنی کرده اند؛ امار سطح‬ ‫تولید اعضا نشــان از افزایش در تولیــد روزانه نفت انها در‬ ‫ماه های اخیر دارد که خود گواه روشــنی مبنی بر بی میلی‬ ‫اعضا نسبت بدان است‪.‬‬ ‫‪ BP‬در شــهریور مــاه امســال اعــام کــرد‪ ،‬میزان‬ ‫تولید نفــت عراق کــه دومیــن تولیدکننده بــزرگ اوپک‬ ‫اســت‪ ،‬از ‪4/606‬میلیون بشــکه در روز در ماه جوالی به‬ ‫ ‪4/638‬میلیون بشــکه در روز در مــاه اوت افزایش یافته؛‬ ‫در همیــن زمان کویــت نیز میــزان تولیــدش را از روزانه‬ ‫ ‪2/95‬میلیون بشکه به ‪ ۲٫۹۸۷‬میلیون بشکه در روز افزایش‬ ‫داده است‪ .‬همچنین کشور نیجریه با تولید روزانه ‪۱٫۴۵۶‬‬ ‫میلیون بشکه در روز در ماه اوت‪ ،‬تولید نفتی اش را نسبت‬ ‫به ماه قبــل از ان بــا ‪1/27‬میلیون بشــکه در روز افزایش‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫ایران نیز تولید خود را در ماه اوت به رقم ‪3/63‬میلیون‬ ‫بشکه در روز رساند که این رقم در ماه جوالی ‪3/53‬میلیون‬ ‫بشــکه بوده اســت و بارها اعالم کرده اراده ایران مبنی بر‬ ‫بازگشت به سطح تولید پیش از تحریم یعنی اندکی بیش از‬ ‫‪ 4‬میلیون بشکه در روز است‪ .‬از این رو‪ ،‬فشار بر ایران برای‬ ‫کاهش سطح تولید و رساندن ان به ‪ 2/500‬میلیون بشکه‬ ‫در روز به طور قطع از سوی ایران رد خواهد شد‪.‬‬ ‫پرواضح است افزایش قیمت نفت باتوجه به میزان‬ ‫اتکای ایران به درامدهای حاصل از فروش ان در بلند مدت‬ ‫به ســود تهران خواهد بود؛ اما کاهش سطح تولید ان هم‬ ‫از ســوی برخی از اعضا عقالنی و منصفانه نیست‪ .‬به باور‬ ‫ایران مقصر اصلی شرایط کنونی عربستان و روسیه هستند‬ ‫در نتیجه این دو باید شــرایط را به حالت قبــل بازگردانند‪.‬‬ ‫البته واقعیت این اســت که در کنار افزایش سطح تولید و‬ ‫صادرات روسیه‪ ،‬عربستان‪ ،‬عراق و کانادا دالیل دیگری‬ ‫نیز نظیر کاهش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش ســطح‬ ‫تقاضا برای نفت در چین‪ ،‬خودکفا یی امریکا نیز روی قیمت‬ ‫اقتصاد‬ ‫نفت اثرگذار بوده اند‪.‬‬ ‫تولید روزانه نفت در دنیا ‪ 92‬میلیون بشــکه اســت‪.‬‬ ‫ن و روسیه بزرگ ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان‬ ‫عربستا ‬ ‫نفت در جهان هســتند این در حالی اســت که سهم ایران‬ ‫از این بــازار تنها ‪1/5‬درصــد از کل صــادرات نفت جهان‬ ‫اســت‪ .‬به طورقطع ایران کاهش ســطح تولید و از دست‬ ‫دادن جایگاهش در بازارهای جهانی را نخواهد پذیرفت‪.‬‬ ‫عربستان و روسیه همانند ایران اقتصادی وابسته به نفت‬ ‫دارند و باید به همان میزان هزینه بپردازند‪.‬‬ ‫ایران می داند مسکو و ریاض به دلیل کاهش قیمت‬ ‫نفت شرایط مســاعد اقتصادی را ســپری نمی کنند‪ .‬برای‬ ‫عرصه های گوناگونی رودرروی یکدیگر ایســتاده اند و از‬ ‫دل این رقابت منافع خویــش را دنبال کرده اند‪ .‬یکدیگر را‬ ‫در تمامی حوزه ها رصد و تالش دارند مجال قدرت گیری و‬ ‫نفوذ را از او سلب کنند‪.‬‬ ‫رقابــت منطقــه ای دو کشــور در حــال حاضــر در‬ ‫کشورهای ثالث نظیر بحرین‪ ،‬سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬یمن و حتی‬ ‫افغانستان قابل لمس و رصد است‪ .‬این موضوعات در کنار‬ ‫حوادثی نظیر حمله به سفارت عربستان در تهران‪ ،‬فاجعه‬ ‫منا و رفتار عربســتان در دوران تحریم علیه ایران همگی‬ ‫دو کشــور را تا مرز رویارویی نظامی نیز بــرد‪ .‬توازن قدرت‬ ‫در منطقه به تعبیر بهتر حاصل رقابت میان این دو کنشگر‬ ‫قدرتمند منطقه ای است‪ .‬کنشگرانی که برای کسب منافع‬ ‫حیاتی خویش از به کارگیری قدرت سخت ابایی ندارند اما‬ ‫بررسی روابط دو کشور نشان از سطحی از تحمل رقیب در‬ ‫بازی ان دو دارد‪ ،‬یا به تعبیر بهتر «مدیریت ســطح تنش»‬ ‫در روابط تهران و ریاض همیشــه لحاظ شــده‪ ،‬چراکه دو‬ ‫تنش در روابط ریاض و تهران کاهش می یابد؟‬ ‫سمیه مروتی‬ ‫پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪53‬‬ ‫معمای مجوز‬ ‫اقتصاد‬ ‫وزارتخزانه داریایاالتمتحدهچندیپیشدربیانیه ایاعالمکردکهدولتامریکامجوزفروش‬ ‫هواپیماهای مسافری به ایران را برای شرکت های ایرباس و بو ئینگ صادر کرده است‪ .‬در حال حاضر‬ ‫مذاکرات با ایرباس فرانسه نیز در بخش مالی و فنی به پایان رسیده و با صدور مجوز وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا‪،‬تاپایانسال‪ 2016‬اولینسریهواپیماهاینوواردناوگانهواییایرانخواهدشد‪.‬‬ ‫هدیه پاییزی به روحانی‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫ایا سرانجام ‪ ،‬هواپیماهای امریکایی به ایران‬ ‫تحویل داده می شود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫وزارت خزانه داری ایاالت متحده در بیانیه ای اعالم‬ ‫کرد که دولت امریکا مجوز فروش هواپیماهای مســافری‬ ‫به ایران را برای شرکت های ایرباس و بوئینگ صادر کرده‬ ‫اســت‪ .‬یک خبر مهم در حزوه اقتصاد برای ایران که البته‬ ‫حتما اثراتی هم در مباحث سیاست خارجی خواهد داشت‪.‬‬ ‫هرچنــد ایربــاس شــرکتی فرانســوی و مســتقر در‬ ‫اروپاســت اما به دلیل انکه بســیاری از قطعات به کار رفته‬ ‫در هواپیماهــای این شــرکت امریکایی هســتند‪ ،‬پاریس‬ ‫برای فروش هواپیما بــه ایران نیازمند مجــوز خزانه داری‬ ‫امریکا بود‪.‬‬ ‫پس از امضای توافق هســته ای بین ایــران ‪ 5+1‬و‬ ‫ دستاورد ان (برجام) به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا‬ ‫‪ joint comprehensive plan of Action‬پیش قراردادی‬ ‫هم بین ایران و کمپانی ایرباس فرانســه برای خرید ‪118‬‬ ‫فروند هواپیما به امضا رسید‪.‬‬ ‫ پیش قرارداد خرید‪ 118‬فروند انواع هواپیمای ایرباس‬ ‫بین ایران ایر و کمپانی ایرباس‪ ،‬اوایل زمستان سال گذشته ‬ ‫به امضا رسید و در ان مقرر شد ‪ 118‬فروند انواع هواپیمای‬ ‫س شــامل ‪ 45‬فرون د ایربــاس ‪ 321‬و ‪ 45 ،320‬فروند ‬ ‫ایربا ‬ ‫ایرباس ‪ 16 ،330‬فرون د ایربــاس ‪ 350‬و ‪ 12‬فروند ایرباس‬ ‫‪ 380‬پهن پیک ر برای ایران ایر خریداری شود و در مدت زمان‬ ‫‪ 5‬تا ‪ 8‬ســال در اختیار هما قرار گیرد‪ .‬البته مقرر شــد خرید‬ ‫شش فروند از این هواپیماها در قرارداد جدید حذف شود‪.‬‬ ‫پس از ان بود که کمپانی بوئینگ که حس کرده بود از این‬ ‫رقیب دیرینه خود در فــروش هواپیما به ایران عقب افتاده‬ ‫است ‪ ،‬به عملکرد مدیران دولت امریکا در صدور عدم مجوز‬ ‫فروش هواپیماهای کمپانی بوئینگ به ایران اعتراض کرد؛‬ ‫دولت امریکا نیز در جلسات مختلف مجاب شد به بوئینگ‬ ‫اجازه مذاکره به ایران را بدهد و بدین ترتیب پای کارشناسان‬ ‫بوئینگ و بازاریابان این کمپانی ســازنده هواپیما به ایران‬ ‫براوردموسسهاعتبارسنجیمودیزنشانمی دهد‬ ‫ایران قادر به خریــد مقادیر قابل توجهی هواپیما‬ ‫از شــرکت های هواپیماســاز خواهد بــود و این‬ ‫چشم انداز موجب رشــد ‪ 3‬درصدی میزان تقاضا‬ ‫در این صنعــت در یک دهه اینده خواهد شــد که‬ ‫معادل‪ 400‬تا‪ 500‬فروندهواپیمابرایشرکت های‬ ‫ایرانیاست‬ ‫چه هواپیماهایی می ایند؟‬ ‫مســئوالن شــرکت فرانســوی ایربــاس و ســازمان‬ ‫هواپیمایی ایــران هم اکنون به دنبال بســتن قرارداد برای‬ ‫خرید ‪ 6‬نــوع هواپیمای ایرباس هســتند که شــامل موارد‬ ‫زیر اســت‪ 21 :‬فروند هواپیمای‏‪ ،A320ceo FAMILY‬به‬ ‫قیمت بین المللی ‪98‬‏میلیون دالر و با ظرفیت ‪ 168‬تا ‪184‬‬ ‫صندلی؛ ‪ 24‬فرونــد‏هواپیمــای‏‪ ،A320neo FAMILY‬به‬ ‫قیمت بین المللی ‪ 107.3‬میلیون‏دالر و با ظرفیت ‪ 168‬تا‬ ‫‪ 184‬صندلی؛ ‪ 27‬فروند هواپیمای‏‏‪،A330ceo FAMILY‬‬ ‫به قیمت بین المللی ‪ 231.5‬میلیــون دالر با‏ظرفیت ‪330‬‬ ‫صندلــی‪ 18 ،‬فرونــد هواپیمــای‏‪ ،)900-( A330neo‬به‬ ‫قیمت‏بین المللی ‪ 287.7‬میلیون دالر بــا ظرفیت ‪ 280‬تا‬ ‫‪ 440‬صندلی؛‏‏‪ 16‬فروند هواپیمای‏ ‪ 1000-A350‬با قیمت‬ ‫بین المللــی ‪ 355.7‬میلیــون دالر‏و ظرفیــت ‪ 280‬تا ‪360‬‬ ‫صندلی و ‪ 12‬فروند هواپیمای‏‪ ،A380‬به قیمت بین‏المللی‬ ‫‪ 432.6‬میلیون دالر و با ظرفیت ‪ 520‬صندلی‪.‬‬ ‫از طرفی با اعالم مسئوالن شرکت امریکایی بوئینگ‪،‬‬ ‫سازمان هواپیمایی ایران به دنبال بستن قرارداد برای خرید‬ ‫‪ 3‬مدل هواپیمای بوئینگ اســت که شامل بوئینگ ‪،۷۳۷‬‬ ‫به قیمت بین المللی ‪ 51.5‬میلیون تا ‪ 87‬میلیون‏دالر بسته‬ ‫به مدل و با ظرفیت ‪ 85‬تا ‪ 215‬مسافر؛ بوئینگ ‪787‬‏دریم‬ ‫الینر‪ ،‬به قیمت بین المللی ‪ 146‬تا ‪ 200‬میلیون دالر‏بسته‬ ‫به مدل و با ظرفیت ‪ 210‬تا ‪ 330‬مســافر و بوئینگ ‪777‬‏به‬ ‫قیمت ‪ 258‬تا ‪ 315‬میلیون دالر است‪.‬‬ ‫براورد موسســه اعتبارســنجی مودیز نشان می دهد‬ ‫ایران قــادر به خریــد مقادیــر قابــل توجهــی هواپیما از‬ ‫شــرکت های هواپیماســاز خواهد بــود و این چشــم انداز‬ ‫موجب رشد ‪ 3‬درصدی میزان تقاضا در این صنعت در یک‬ ‫دهه اینده خواهد شد که معادل ‪ 400‬تا ‪ 500‬فروند هواپیما‬ ‫برای شرکت های ایرانی است‪.‬‬ ‫؟؟؟؟؟؟؟‬ ‫اما حاال در این میــان یک نکته مهم نیــز رخ نمایی‬ ‫می کند ایا تجارت میان دو کشــور رونــق خواهد گرفت؟‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫نهایی شدن به تایید اوفک احتیاج دارد و نهایی شدن این‬ ‫قرارداد تنها تقاضای تهران نیســت‪ ،‬بلکه تقاضای جامعه‬ ‫جهانی است‪».‬‬ ‫به دنبال ان‪ ،‬قائم مقام وزیر راه و شهرســازی هم در‬ ‫دومین اجالس تامیــن مالی صنعت هوانــوردی ایران در‬ ‫تهــران (کاپا)‪ ،‬تاکید کرده بــود‪« :‬امروز مــا انتظار داریم‬ ‫مجوز دولــت امریکا بــرای فــروش بوئینــگ‪ ،‬ایرباس و‬ ‫ای تی ار به ایران تا پایان ماه ســپتامبر (کمتر از دو هفته‬ ‫دیگر) صادر شود‪».‬‬ ‫اما در کمتــر از این بــازه زمانــی‪ ،‬وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا دو مجوز را صادر کرد‪ .‬در این خصوص‪ ،‬سخنگوی‬ ‫فارسی زبان وزارت خارجه امریکا فروش هواپیما به ایران را‬ ‫یک تابوشکنی خوانده است‪ .‬این اظهارنظر ساعتی بعد از‬ ‫ســخنرانی رئیس جمهور ایران بود که ایاالت متحده را به‬ ‫اهمال در اجرای تعهدات امریکا بعد از توافق هســته ای‬ ‫متهم کرد‪ .‬اما ســحر نوروززاده‪ ،‬عضو تیم سیاست گذاری‬ ‫جان کری و ســخنگوی کنونی فارســی زبان وزارت خارجه‬ ‫امریکا گفت‪« :‬امریکا به همه تعهدات خود در برجام پایبند‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫نــوروززاده در پاســخ بــه همزمانــی اجــازه وزارت‬ ‫خزانه داری امریکا بــرای فروش هواپیما به ایران و ســفر‬ ‫حسن روحانی به نیویورک نیز گفت‪« :‬این موضوع از قبل‬ ‫برنامه ریزی نشده بود‪».‬‬ ‫مذاکرات رنگ و بوی تازه گرفت حال در این شرایط‪،‬‬ ‫به باور علی عابدزاده‪ ،‬رئیس سازمان هواپیمایی کشوری‪،‬‬ ‫«با صدور مجوز اوفک‪ ،‬راه های اولیه ورود هواپیما هموار‬ ‫شده اســت و شــرکت های هواپیمایی دولتی و خصوصی‬ ‫می توانند از فرصت به دســت امده اســتفاده و نســبت به‬ ‫افزایش ناوگان خود و نوسازی ان اقدام کنند‪».‬‬ ‫در همین راســتا‪ ،‬وزیر راه و شهرســازی با اشــاره به‬ ‫خریــد هواپیماهــای نــو از بوئینــگ و ایربــاس گفــت‪:‬‬ ‫«امریکا به خواســت جامعه جهانی تن داد و البی قدرتمند‬ ‫صهیونیست ها هم نتوانست مانع بزرگ ترین خرید صنعت‬ ‫هوانوردی ایران شود‪».‬‬ ‫به دنبال این اتفاق‪ ،‬مذاکرات با شــرکت های بزرگ‬ ‫هواپیمایی رنگ و بوی تازه ای به خود گرفته است؛ به طوری‬ ‫که عباس اخوندی با حضور در یک برنامه تلویزیونی عنوان‬ ‫کرد‪« :‬مجوزهــا از اوفک اخذ شــده که پس از ‪۴۰‬ســال‬ ‫تحریم خرید بوئینگ‪ ،‬می توانیم مســتقیم از این شــرکت‬ ‫هواپیماســازی خرید کنیم که این اتفاق بســیار بزرگی در‬ ‫صنعت هوانوردی و تجارت بین المللی ایران است‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به زمان تحویل هواپیماهــا بیان کرد‪:‬‬ ‫«طبق مفاد قرارداد‪ ،‬تحویل این هواپیماها در سال ‪۲۰۱۶‬‬ ‫شروع می شود و تا هشت سال‪ ،‬این روند ادامه خواهد داشت‬ ‫و امیدواریم در پاییز یا زمستان‪ ،‬اولین هواپیما را وارد ایران‬ ‫کنیم‪ .‬اولین ســری هواپیماها از هر دو شــرکت ایرباس و‬ ‫بوئینگ نیز تحویل ایران ایر خواهد شد‪».‬‬ ‫با چراغ ســبز دولت اوبامــا به بوئینــگ در این فضا‪،‬‬ ‫شــرکت هواپیماســازی بوئینگ اعالم کرد‪« :‬مجوزی از‬ ‫دولت امریکا دریافت کرده که به این شرکت اجازه می دهد‬ ‫هواپیمای مسافربری به ایران بفروشد و این مجوز بخشی‬ ‫از ابهامات را رفع می کند‪ ».‬این چراغ ســبز دولت اوباما به‬ ‫این شرکت هواپیماسازی امریکایی اجازه می دهد تا قرارداد‬ ‫فروش بیش از ‪ 100‬فروند هواپیمای مسافربری به ایران که‬ ‫موضوع ان به موجب یادداشت تفاهم امضا شده با شرکت‬ ‫ایران ایر در ماه ژوئن مطرح شده بود را نهایی کند‪.‬‬ ‫بوئینگ اعالم کرد‪« :‬ما این مجوز را دریافت کرده ایم‬ ‫و همچنان در حال مذاکره با ایران ایر برمبنای یادداشــت‬ ‫تفاهم قبلی هستیم‪ .‬هرگونه موافقت نامه نهایی فروش باید‬ ‫منطبق بر مجوز صادر شده باشد‪ ».‬اخرین هواپیماهایی که‬ ‫شرکت بوئینگ به ایران تحویل داده‪ ،‬شامل جامبو جت های‬ ‫‪ 747‬است که در سال ‪ 1977‬یعنی دو سال قبل از پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی به ایران تحویل داده شده است‪ .‬در حال‬ ‫حاضر مذاکرات با ایرباس فرانسه نیز در بخش مالی و فنی‬ ‫به پایان رسیده و با صدور مجوز وزارت خزانه داری امریکا‪،‬‬ ‫تا پایان سال ‪ 2016‬اولین سری هواپیماهای نو وارد ناوگان‬ ‫هوایی ایران خواهد شد‪ .‬ســخنگوی شرکت ایرباس تایید‬ ‫کرده که این شرکت دو مجوز از دولت امریکا برای فروش‬ ‫هواپیما به ایران را دریافت کرده است‪ .‬هرچند ایرباس یک‬ ‫شرکت امریکایی نیســت اما باتوجه به اینکه تعداد زیادی‬ ‫از قطعات به کار رفته در هواپیماهای این شــرکت ساخت‬ ‫شــرکت های امریکایی است‪ ،‬این شــرکت نیازمند کسب‬ ‫مجــوز از دولت امریکا بــود‪ .‬ایران قرار اســت ‪ 111‬فروند‬ ‫هواپیما از ایرباس خریداری کند‪.‬‬ ‫البته بالفاصله بعــد از اعالم خبــر موافقت اوفک با‬ ‫قرارداد خرید هواپیمــا از ایرباس و بوئینگ‪ ،‬عضو ارشــد‬ ‫مذاکره کننده تیم هوایی ایران از اغاز مذاکرات رســمی با‬ ‫ ام ارجی و همچنیــن امبرائر بزریل‪ ،‬خبــر داد و گفت‪« :‬در‬ ‫حال مذاکرات اولیه با امبرائر بزریل هستیم که هواپیماهایی‬ ‫شــبیه ای تی ار ایتالیا تولید می کند‪ ».‬همچنین قائم مقام‬ ‫وزیر راه و شهرســازی از پیگیری مذاکرات ایران با شرکت‬ ‫میتسوبیشــی ژاپن بــرای خرید هواپیماهای این شــرکت‬ ‫در اینده نزدیــک خبــر داد‪ .‬در این میان‪ ،‬بــه گفته اصغر‬ ‫فخریه کاشــان‪« ،‬ایــران موافقت نامه ای با یک شــرکت‬ ‫لیزینگ هواپیما به ارزش ‪ ١٠‬میلیارد دالر برای تامین مالی‬ ‫قرارداد با ایرباس دارد و ایــن موافقت نامه در چند روز اینده‬ ‫امضا خواهد شد‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫باز شد‪ .‬کارشناسان بوئینگ جلسات مختلفی با نمایندگان‬ ‫ایرالین های ایرانــی برگزار کردنــد و پیش قراردادهایی به‬ ‫امضا رســید ‪ .‬پس از ان بود که موضوع جــذب فاینانس از‬ ‫سوی کمپانی سازنده و مجوز اوفک (‪Office of Foreign‬‬ ‫‪ )Assets Control‬به عنــوان «دفتر کنتــرل دارایی های‬ ‫ن و همین مجوز اوفک بهانه ای‬ ‫خارجی» در امریکا عنــوا ‬ ‫شــد تا پیش قراردادهای مختلف خرید هواپیما از ایرباس‬ ‫و بوئینگ به تعویق بیفتد‪ ،‬این در حالی اســت که در یکی‬ ‫از بندهای توافق هسته ای‪ ،‬واشــنگتن ملزم شده تحریم‬ ‫فروش هواپیما به ایــران را رفع کند اما صدور مجوز اوفک‬ ‫یک سال به طول انجامید‪.‬‬ ‫مجوز اوفک در شرایطی بعد از ‪ 9‬ماه از اجرای برجام‬ ‫صادر شــد که تا پیش از این به گفته مقامــات وزارت راه و‬ ‫شهرسازی‪ ،‬خزانه داری امریکا تنها مانع خرید هواپیما بوده‬ ‫است‪ .‬بنا به اظهارنظر دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی‬ ‫در مردادماه‪« ،‬با اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک‬ ‫(برجام) و لغو تحریم هــا‪ ،‬باید وزارت خزانــه داری امریکا‬ ‫نسبت به صدور مجوزهای الزم برای خرید هواپیما توسط‬ ‫شرکت های ایرانی سرعت عمل بیشتری نشان می داد‪».‬‬ ‫پیش از این و در نشســت کاپا‪ ،‬وزیر راه و شهرسازی‬ ‫درباره نهایی شدن قرارداد با ایرباس و چگونگی رفع موانع‬ ‫بانکی و مالی قــرارداد گفته بــود‪« :‬این مذاکــرات برای‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫روزنامه امریکایــی نیویورک تایمز در واکنــش به موافقت‬ ‫وزارت خزانه داری امریکا با فــروش هواپیماهای بوئینگ‬ ‫به ایران در گزارشی نوشته است که مدت ها پیش از اینکه‬ ‫هواپیماهای ســاخت این شــرکت در فرودگاه بین المللی‬ ‫امام خمینی(ره) به زمین بنشــینند‪ ،‬ایــران و امریکا باید با‬ ‫واقعیت مواجه شوند‪ .‬شهروندان امریکایی بار دیگر پس از‬ ‫انقالب در سال ‪ 1979‬و گروگانگیری سال ‪ 1980‬می توانند‬ ‫در تهران اقامت داشته باشــند‪ .‬در این گزارش امده است‬ ‫که وقتی امریکایی ها به فروش این هواپیماها چراغ ســبز‬ ‫نشــان دادند‪ ،‬چیزی فراتر از ‪ 4‬دهه تحریــم پایان یافت‪.‬‬ ‫البته این به معنی ان نیست که وزارت خزانه داری با اقدام‬ ‫کوچکی موافقت کرده باشد؛ ‪ 80‬جت بوئینگ و ‪ 17‬فروند‬ ‫ایرباس به ایران فروخته می شــوند که ایــن امکان وجود‬ ‫دارد که تعداد انها تا ‪ 118‬فروند هــم افزایش یابد‪ .‬فروش‬ ‫این هواپیماها از این جهت مهم است که پایانی بر انزوای‬ ‫مطلق دو کشور خواهد بود‪ .‬چرا که بوئینگ دفتری اداری‬ ‫در تهران باز خواهد کرد و تکنسین های این شرکت هم برای‬ ‫اموزش همکاران ایرانی خود به منظور نگهداری هواپیماها‬ ‫به تهران خواهند رفت که بســیاری از انها هــم قطعا اتباع‬ ‫امریکایی خواهند بود‪.‬‬ ‫یک تحلیلگر ایرانی معتقد است که این موضوع دقیقا‬ ‫همان چیزی است که امریکا در پی موافقت با فروش این‬ ‫هواپیماها در نظر دارد‪ .‬این توافق با بوئینگ نه تنها نشان‬ ‫می دهد که «حسن روحانی» از بهبود روابط دستاورد قابل‬ ‫مالحظه ای داشــته اســت‪ ،‬بلکه ایران را هر چه بیشتر به‬ ‫سمت عادی سازی روابط با امریکا سوق می دهد‪.‬‬ ‫وی گفــت‪« :‬هیچ کــس نمی تواند انــکار کند که به‬ ‫وسیله این هواپیماها افراد و اطالعات فنی هم وارد ایران‬ ‫خواهند شد‪».‬‬ ‫خبر توافق بوئینگ و ایرباس زمانــی به میان امد که‬ ‫روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی داشت‪.‬‬ ‫او گفت کــه مقامــات ایرانی در پــی دیدارهــای متعدد‪،‬‬ ‫همکاری خود را با شرکت های هواپیمایی گسترش داده اند‬ ‫و ایــران از حضــور ســرمایه گذاران و فعــاالن اقتصادی‬ ‫خارجی اســتقبال می کند‪ .‬در ادامه این گزارش امده است‬ ‫که خرید هواپیماهای بوئینگ از امریکا و گشایش دفتری‬ ‫برای حضور نمایندگان امریکایی در فــرودگاه بین المللی‬ ‫امام خمینی ممکن اســت اقدام چندان مهمی نباشــد اما‬ ‫نشان دهنده تغییر اساســی در روابط دو کشور است‪ .‬سال‬ ‫‪ 1980‬وقتی که روابط دو کشــور قطع شد‪ ،‬همه ‪ 140‬هزار‬ ‫امریکایــی که در ایــران زندگــی می کردند ناچــار به ترک‬ ‫ایران شــدند‪ .‬ســفارت امریکا تغییــر کاربری داده شــد و‬ ‫ی فعالیت های اقتصادی ســال ها تعطیل شد چرا که‬ ‫تمام ‬ ‫توافق عباس اخوندی با نماینده‬ ‫ایرباس برای فروش هواپیما‬ ‫به ایران‬ ‫موضوع دیگــری که نهایی شــدن قرارداد‬ ‫فروشهواپیمابهایرانرابا تردیدمواجهکردهبود‪،‬‬ ‫دورنمای نامشخص انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکاست‪.‬تااینلحظه‪،‬هیالریکلینتون–نامزد‬ ‫انتخاباتی حزب دموکــرات – مخالفتی با فروش‬ ‫هواپیمابهایرانازخودنشانندادهاست؛هرچند‬ ‫در صورت پیــروزی وی در انتخابات‪ ،‬موانعی که‬ ‫کنگرهبرسرراهاوباماقراردادبی تردیدگریبانگیر‬ ‫اونیزخواهدشد‬ ‫تحریم ها همکاری را بســیار دشــوار و تا حدی غیر ممکن‬ ‫کرده بودند‪ .‬به طوری که دفاتر نیویورک تایمز‪ ،‬بلومبرگ و‬ ‫چند رسان ه دیگر مدت ها تنها دفاتری بودند که امریکایی ها‬ ‫می توانســتند در انها کار کنند‪ .‬حتی وقتی که شرکت نفتی‬ ‫امریکایی «کونوکو» در ســال ‪ 1995‬برنده قــراردادی در‬ ‫ایران شــد‪ ،‬به صورت محرمانه دفتری در تهران باز کرد و‬ ‫وقتی کنگره تحریم های ســنگین تری وضع کرد این دفتر‬ ‫را تعطیل کرد‪ .‬بســیاری از ایرانی هــا امیدوارند که توافق‬ ‫هسته ای که از ژانویه گذشته اجرایی شد‪ ،‬به برداشته شدن‬ ‫برخی از تحریم ها منجر شد و به اغاز دورانی جدید منتهی‬ ‫می شــود‪« .‬ســعید لیالز» اقتصاد دان نزدیــک به دولت‬ ‫معتقد است‪« :‬ما در حال رســیدن به نقطه ای هستیم که‬ ‫فاصله میان روابط اقتصادی و عادی شدن روابط سیاسی‬ ‫کمتر می شود‪».‬‬ ‫چرا جمهوریخواهان مخالف بودند؟‬ ‫مخالفت با فــروش هواپیما به ایــران همان گونه که‬ ‫«خوزه سرانو» نماینده دموکرات مجلس نمایندگان امریکا‬ ‫ماه گذشته در مصاحبه با واشینگتن پست به ان اشاره کرد‪،‬‬ ‫بخشی از راهبرد اصلی جمهوریخواهان برای ضربه زدن به‬ ‫توافق هسته ای ایران بوده است‪ .‬جمهوریخواهان معتقدند‬ ‫انجام هرگونه معامله تجاری با ایران امکان تجدیدنظر در‬ ‫این توافق را در صورت نقض احتمالی ان از سوی ایران با‬ ‫مشکل مواجه خواهد کرد‪.‬‬ ‫در تحولــی دیگر در این مورد نشــریه وال اســتریت‬ ‫ژورنال چندی پیش مدعی شــد که اجرایی شــدن قرارداد‬ ‫بوئینگ نفوذ و قدرت چانه زنی ایران را در توافق هسته ای‬ ‫افزایش خواهد داد‪ .‬وبسایت مجله کامنتری نیز ماه گذشته‬ ‫در مطلبی به کنگره امریکا هشــدار داد قرارداد بوئینگ در‬ ‫صورت نهایی شدن‪ ،‬توافق هسته ای ایران را برگشت ناپذیر‬ ‫خواهد کــرد و حتــی دونالــد ترامــپ – نامــزد انتخاباتی‬ ‫جمهوریخواهان – نیز که مخالف توافق هســته‪‎‬ای ایران‬ ‫اســت‪ ،‬در صورت پیروزی در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا قادر به ابطال یا اصالح ان نخواهد بود‪.‬‬ ‫به همین دلیل‪ ،‬مخالفان توافق هسته ای ایران برای‬ ‫ممانعــت از فروش هواپیمــا به تهران به تکــرار ادعاهای‬ ‫ بی اساسی چون حمایت ایران از تروریسم متوسل شدند‪.‬‬ ‫به نوشته فاکس نیوز‪ ،‬انها معتقدند فروش هواپیما به ایران‪،‬‬ ‫امنیت ملی امریکا را به خطر خواهد انداخت؛ چراکه باعث‬ ‫کمک به پیشبرد اهداف منطقه ای ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫نمایندگان جمهوریخــواه کنگره در طــول ماه های‬ ‫گذشــته بارها با ارســال نامــه بــه «دنیس مویلنبــرگ» ‪-‬‬ ‫مدیرعامل بوئینگ ‪ -‬از وی خواستند برای کمک به امنیت‬ ‫ملی امریکا‪ ،‬قرارداد فــروش هواپیما به ایــران را متوقف‬ ‫کند‪ .‬به نوشته نیویورک تایمز‪ ،‬در یکی از این نامه ها‪« ،‬پیتر‬ ‫روسکام» ‪ -‬عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان امریکا که‬ ‫هدایت تالش ها علیه توافق نامه بوئینگ با ایران را بر عهده‬ ‫دارد ‪ -‬مدعی شد ایران از هواپیماهای مسافربری خود برای‬ ‫مقاصد نظامی استفاده می کند‪.‬‬ ‫علــت دیگــر مخالفــت جمهوریخواهان بــا فروش‬ ‫هواپیما به ایران‪ ،‬نگرانی انها از احتمال عادی شدن روابط‬ ‫تجاری ایران و امریکا در پی اجرایی شدن قرارداد بوئینگ‬ ‫اســت‪ .‬به اعتقاد انها‪ ،‬قرارداد بوئینــگ بزرگترین قرارداد‬ ‫تجاری میان ایران و امریکا پس از انقالب اسالمی ایران‬ ‫اســت و نهایی شــدن ان‪ ،‬راه را برای تجارت شرکت‪‎‬های‬ ‫امریکایی دیگر با ایران هموار می کند‪.‬‬ ‫وب سایت مجله کامنتری چندی پیش در مطلبی در‬ ‫این رابطه نوشت‪ :‬قرارداد بوئینگ نخستین معامله رسمی‬ ‫ایران و امریــکا بعد از قطع روابط دیپلماتیک اســت اما در‬ ‫صورت تحقــق‪ ،‬اخرین معامله تجاری دو کشــور نخواهد‬ ‫بود‪ .‬وب سایت رادیوی ملی امریکا (‪ )NPR‬نیز ماه گذشته‬ ‫در همین ارتباط نوشت‪ :‬قرار داد بوئینگ‪ -‬ایران ایر‪ ،‬طلسم‬ ‫روابط تجاری کمپانی هــای امریکایی با ایــران را خواهد‬ ‫شکست و حتی کمپانی های بین المللی بزرگی که با وجود‬ ‫اجرایی شدن برجام و برداشته شــدن تحریم های تجاری‬ ‫همچنان از بیم تحریم های مالی باقیمانده امریکا در انجام‬ ‫معامله با کمپانی هــای ایرانی دچار تردید هســتند را برای‬ ‫سرمایه گذاری در این کشور تشویق خواهد کرد‪.‬‬ ‫مجموع این دالیل و نگرانی ها باعث شد که مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا اواسط ماه گذشته گام جدی تری را برای‬ ‫پیشگیری از این قرارداد بردارد‪ .‬اعضای جمهوریخواه این‬ ‫مجلس در ‪ 17‬تیرماه پیش از شــروع تعطیالت تابســتانی‬ ‫کنگره‪ 3 ،‬الیحه تحریمی جدید را بــه ترتیب در مخالفت با‬ ‫«تجارت شرکت های امریکایی با ایران»‪« ،‬حمایت مالی‬ ‫بانک صادرات و واردات امریکا از معامله با ایران» و «صدور‬ ‫مجوز فروش هواپیما به ایران از ســوی وزارت خزانه داری‬ ‫امریکا» به تصویب رســاندند‪ .‬هرچند این مصوبات برای‬ ‫تبدیل شدن به قانون‪ ،‬نیازمند تایید در سنا و امضای باراک‬ ‫اوبامــا – رئیس جمهور امریکا – هســتند‪ ،‬در صورت قانون‬ ‫شدن‪ ،‬توافق نامه اولیه ایران با کمپانی فرانسوی ایرباس‬ ‫را نیز تحت تاثیــر قرار خواهــد داد؛ چراکه طبــق قوانین‬ ‫ی شرکت هایی که بیش از ‪ ۱۰‬درصد از قطعات‬ ‫امریکا تمام ‬ ‫محصوالت خود را از این کشور تامین می کنند برای فروش‬ ‫محصوالت خود نیازمند مجــوز وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫این همان نکته ای اســت که «دنیــس مویلنبرگ»‬ ‫– مدیر اجرایی بوئینگ – نیز در واکنــش به تصویب لوایح‬ ‫مذکور در کنگره تلویحا به ان اشــاره کرد‪ .‬وی در حاشــیه‬ ‫نمایشگاه هوایی فارنبورگ در برلین گفت چنانچه کمپانی‬ ‫بوئینگ نتواند به موجــب توافق نامه اولیه خــود با ایران‪،‬‬ ‫به کمپانی هواپیمایی ایران ایر هواپیما بفروشــد‪ ،‬به هیچ‬ ‫کمپانی دیگری نیز نباید اجازه چنین کاری داده شود‪.‬‬ ‫در حال حاضــر‪ ،‬اوباما تهدیــد کرده اســت هرگونه‬ ‫اقتصاد‬ ‫طرحی که باعث تضعیف توافق هســته ای ایران شــود را‬ ‫وتو خواهد کرد‪.‬‬ ‫موضوع دیگــری که نهایی شــدن قــرارداد فروش‬ ‫هواپیما به ایــران را با تردیــد مواجه کرده بــود‪ ،‬دورنمای‬ ‫نامشخص انتخابات ریاست جمهوری امریکاست‪ .‬تا این‬ ‫لحظه‪ ،‬هیالری کلینتون – نامزد انتخاباتی حزب دموکرات–‬ ‫مخالفتی با فروش هواپیمــا به ایران از خود نشــان نداده‬ ‫است؛ هرچند در صورت پیروزی وی در انتخابات‪ ،‬موانعی‬ ‫که کنگره بر سر راه اوباما قرار داد بی تردید گریبانگیر او نیز‬ ‫خواهد شــد‪ .‬اما در مقابل‪ ،‬دونالد ترامــپ صراحتا قرارداد‬ ‫تجــاری بوئینگ با ایــران را محکوم و کمپیــن انتخاباتی‬ ‫هیــاری کلینتون را بــه دریافــت رشــوه از بوئینگ برای‬ ‫موافقت با فروش هواپیما به ایران متهم کرده است‪.‬‬ ‫در اخرین موج انتقادات از قــرارداد تجاری بوئینگ‬ ‫با ایــران‪ ،‬بنیاد امریکایــی «دفاع از دموکراســی» در نامه‬ ‫سرگشــاده ای به امضای ‪ 42‬مقام ســابق امنیتــی امریکا‬ ‫از جمله «جرج شــولتس» ‪ -‬وزیر خارجه اســبق امریکا ‪ -‬و‬ ‫«مایکل هیدن» ‪ -‬رئیس اسبق سیا – درمورد تبعات فروش‬ ‫هواپیما به ایران به کنگره امریکا و کمپانی بوئینگ هشدار‬ ‫داد‪.‬‬ ‫البته در هجمه اخیر مقامــات جمهوریخواه کنگره و‬ ‫مانور رســانه ای انها علیه قرارداد بوئینگ‪ ،‬سیاست دوگانه‬ ‫دولت امریکا بعد از برجام نیز بی تاثیر نبوده است‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬در حالی که «جان کربی» ‪ -‬ســخنگوی وزارت امور‬ ‫خارجه امریکا ‪ -‬بعد از اجرای توافق هسته ای اعالم کرد کاخ‬ ‫سفید از فروش هواپیما به ایران استقبال می کند‪ ،‬وزارتخانه‬ ‫متبوعش در ‪ 15‬خرداد سال جاری در نقل از ساالنه خود بار‬ ‫دیگر در ادامه اتهام زنی های بی اســاس سال های اخیر‪،‬‬ ‫ایران را در صدر فهرست حامیان دولتی تروریسم قرار داد‪.‬‬ ‫می خواهند تهران را کنترل کنند؟‬ ‫قرار داده شــود‪ .‬برای مثال‪ ،‬بوئینگ می تواند ایران ایر را‬ ‫ملزم کند ‪ ۱۰‬میلیــارد دالر از قــرارداد ‪ 17/8‬میلیارد دالری‬ ‫را بالفاصله در حســابی به عنــوان وثیقه واریــز کند‪ .‬این‬ ‫قراردادها می تواند در ادامه مشخص کند که اگر تحقیقات‬ ‫مستقل و یا ســرویس های اطالعاتی به این نتیجه برسند‬ ‫که ایران ایر در اقداماتی چون انتقال اقالم نظامی‪ ،‬اجاره‬ ‫هواپیما به خطــوط هوایی نظیــر ماهان که هنــوز هم در‬ ‫فهرست ویژه واشنگتن قرار دارند‪ ،‬نقش داشته است و یا این‬ ‫هواپیماهای خاص را در مسیر پروازی به سمت مکان های‬ ‫به طور مشخص ممنوعه نظیر دمشق قرار دهد‪ ،‬بالفاصله‬ ‫این مبالغ به عنوان غرامت ضبط شــده و باقی قرارداد نیز –‬ ‫شامل خدمات پشــتیبانی و حفاظت و انتقال هواپیماهای‬ ‫بیشتر – فسخ شود‪ .‬محدوده این بندها نیز می تواند گسترش‬ ‫داده شود تا این مساله را تضمین کند که ایران ایر و یا دیگر‬ ‫خطوط هوایی ایران که از این هواپیماها استفاده می کنند‬ ‫به دیگر مناطق تحت تحریم پرواز انجام نمی دهند‪ .‬مدارک‬ ‫مســتندی وجود دارد که نشــان می دهد ایران شبکه های‬ ‫انتقال خود را تا مناطقی چون کره شــمالی هم گســترش‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫ایــن نشــریه امریکایــی نوشــته اســت‪ :‬چنیــن‬ ‫محدودیت های قرص و محکمی نتایج مثبت غیرمنتظره ای‬ ‫هم خواهند داشت‪ :‬این کار می تواند کمک کند تا جمهوری‬ ‫اسالمی به سختی بتواند از محل ‪ ۵۰‬تا ‪ ۱۵۰‬میلیارد دالری‬ ‫که تخمین زده می شود به واسطه توافق هسته ای به ایران‬ ‫سرازیر شود‪ ،‬به حمایت مستقیم از حزب الله‪ ،‬اسد و برنامه‬ ‫موشــکی خود بپردازد‪ .‬اگــر ایران مجبور باشــد در همان‬ ‫ابتدای قــرارداد خرید ایــن هواپیماها مبلــغ قابل توجهی‬ ‫بپردازد‪ ،‬دیگر به ســختی قادر خواهد بود کــه از این منابع‬ ‫برای حمایت مالی از شبه نظامیان‪ ،‬خرید تسلیحات و فراتر‬ ‫از ان استفاده کند‪.‬‬ ‫نشانه خوب برای اجرای برجام‬ ‫شروط جدید امریکایی ها‬ ‫اما در اظهارنظری دیگر در این مورد رئیس کمیسیون‬ ‫عمران مجلس با تاکید بر اینکه امریکایی های قابل اعتماد‬ ‫نیستند‪ ،‬گفت ‪ :‬شرط و شروط امریکایی ها برای صدور مجوز‬ ‫محدود فروش هواپیما به ایران یک طرفه است و خیلی به‬ ‫سود کشور نیست‪ .‬قطعا نمی توان به امریکایی ها اعتماد‬ ‫کرد‪ ،‬معتقدم خیلی با انها مشکل داریم‪ .‬ما از هر مرحله ای‬ ‫که عبور می کنیم امریکایی ها یک مانع برای ایران ایجاد‬ ‫می کنند و مشخص نیســت این هواپیماها چه زمانی وارد‬ ‫کشــور می شــود‪ .‬امریکایی ها در هر مرحله می خواهند با‬ ‫اعمال فشــار امتیازات جدیدی از ما بگیرند‪ .‬شــروط کلی‬ ‫امریکایی ها برای صدور مجوز اوفک به این معناســت که‬ ‫هر زمان و هر موقعی که امریکایی هــا بخواهند می توانند‬ ‫هواپیماها را پس بگیرند‪ .‬این شرط و شروط یکطرفه است‬ ‫و خیلی به سود کشور نیست‪ .‬رضایی پیش تر با بیان اینکه‬ ‫صدور مجوز اوفک به معنای ورود هواپیما به ایران نیست‬ ‫گفته بود‪ :‬امریکایی هایــی به گونه ای بحث خرید هواپیما‬ ‫را طراحی کرده اند که در هر مرحلــه از ما امتیاز می گیرند‪.‬‬ ‫قرارداد خرید هواپیما خیلی پیچیده است و هنوز شفافیت‬ ‫کامل را ندارد‪ ،‬ضمن اینکه مجوز صادر شده از سوی وزارت‬ ‫خزانه داری امریکا به معنای این نیســت کــه منجر به عقد‬ ‫قرارداد شده و ما شــاهد ورود این هواپیماها باشیم‪ .‬وی با‬ ‫بیان اینکه بحث خرید هواپیما و ورود ان به ایران چند الیه‬ ‫اســت‪ ،‬تصریح کرده بود‪ :‬خرید هواپیمــا مراحل مختلفی‬ ‫دارد و امریکایی ها ان را به گونه ای طراحی کرده اند که در‬ ‫هر مرحله ای می خواهند یکسری امتیازات را از ما بگیرند و‬ ‫یکسری فشارها را بر ما تحمیل کنند‪ .‬به گفته وی‪ ،‬صدور‬ ‫مجوز اوفک پله ای است که ما فعال یکسری شرط و شروط‬ ‫را پشت سر گذاشــته ایم و نمی دانیم در مراحل بعدی چه‬ ‫اتفاقی در خصوص خرید هواپیما روی می دهد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫در همین حال طهماسب مظاهری کارشناس مسائل‬ ‫اقتصادی صــدور مجوز فــروش هواپیماهــای ایرباس و‬ ‫بوئینگ را نشانه خوبی برای اجرای کامل برجام می داند و‬ ‫اینکه ایاالت متحده تحت فشــارها مجبور شده است وارد‬ ‫فرایند اجرایی شده و این مسیر را تسهیل کند‪ ،‬برای اجرای‬ ‫صحیح برجام مطلوبیت دارد‪.‬‬ ‫مظاهــری البته بــه وجه دیگــر موضوع کــه همان‬ ‫بدعهــدی امریکایی هــا و بی اعتمــادی ما بــه نیت های‬ ‫انان اســت اشــاره می کند و می گوید‪ :‬با وجود این نشــانه‬ ‫خوب نمی توان از رونــد اجرای تعهدات امریــکا و قول و‬ ‫قرارهایی که این کشــور می دهد‪ ،‬اطمینــان حاصل کرد‬ ‫چون الزمه اطمینان حاصل کــردن از این قول ها‪ ،‬اعتبار‬ ‫این تضمین هاســت که امریکا واجد ان نیســت‪ .‬ایاالت‬ ‫متحده در جریان اجرای برجام نشان داده است که تمایلی‬ ‫به اجرای صحیح و کامل ان ندارد و همان چیزهایی که طبق‬ ‫برجام قرار بود در خصوص انها گشایش حاصل شود‪ ،‬نیز با‬ ‫اعمال شرط و شروط فراوان پذیرفته اند‪ .‬وی این مساله را‬ ‫یک تجربه تاریخی برای ایران می داند و می گوید‪ :‬به دلیل‬ ‫سیاست های اتخاذ شده توسط این کشور در ادوار پیشین‪،‬‬ ‫امریکا قابل اعتماد نیست‪.‬‬ ‫البته وی صدور مجوزهای فروش ایرباس و بوئینگ را‬ ‫نشانه خوبی تلقی کرده و می گوید‪ :‬امیدواری ها بسیار بیشتر‬ ‫از قبل شده است‪ .‬می توان این امید را داشت که برجام در‬ ‫ادامه راه گام به گام به ســمت اجرای کامل و به خصوص‬ ‫عاید شدن منافع اقتصادی برای ایران جلو برود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫در همین حال یک نشریه امریکایی در گزارشی با ارائه‬ ‫توصیه هایی به شرکت های بوئینگ و ایرباس شرح می دهد‬ ‫که چطور این دو شرکت هواپیمایی می توانند قراردادهایی‬ ‫تنظیم کنند که محدودیت های شدیدی علیه فعالیت های‬ ‫منطقه ای ایران ایجاد کند‪.‬‬ ‫نشریه امریکایی «فارین افرز» در گزارشی با عنوان‬ ‫«هنر بوئینگ در توافق ایران؛ چطور می توان با اســتفاده‬ ‫از هواپیماهــای غیرنظامــی دولــت ایران را تحت فشــار‬ ‫گذاشت» توصیه هایی را به شرکت های هواپیمایی بوئینگ‬ ‫و ایرباس ارائه می دهد و انها را ملزم می کند تا قراردادهایی‬ ‫با تبصره های خاص با ایران تنظیــم کنند که فعالیت های‬ ‫منطقه ای ایران را به شــدت محدود کنــد‪ .‬در این گزارش‬ ‫امده است‪:‬‬ ‫ضمیمه دوم برجــام امتیازاتــی کلیدی کــه امریکا‬ ‫و شــرکایش موافقــت کرده انــد در ازای اعمــال برخــی‬ ‫محدودیت ها بر برنامه هسته ای ایران به این کشور بدهند را‬ ‫مشخص می کند و تصریح می کند‪« ،‬امریکا با صدور مجوز‬ ‫برای فروش هواپیماهای مســافربری و قطعات و خدمات‬ ‫مربوطه به ایــران موافقت کرده اســت‪ ...‬به شــرط انکه‬ ‫اقالم و خدمات مجاز صرفا برای انجام پروازهای مسافرتی‬ ‫تجاری مورد استفاده قرار گیرد»‪ .‬با تدبیر دقیق در خصوص‬ ‫چگونگی تنظیم این قراردادها‪ ،‬امریکا می تواند ایران ایر‬ ‫را تحت فشار قرار دهد تا از به کارگیری هواپیماهای جدید‬ ‫برای حمایت از نیروهای سپاه خودداری کرده و همچنین‬ ‫توانایی جمهوری اســامی ایران برای اســتفاده از ده ها‬ ‫میلیارد دالری که هم اکنون به واسطه برجام به ان دسترسی‬ ‫دارد‪ ،‬برای حمایت از متحدانش را محدود کند‪.‬‬ ‫به طور خاص‪ ،‬بوئینگ و ایرباس می توانند ایران ایر‬ ‫را ملزم کنند تــا وجوه پرداختی برای خریــد این هواپیماها‬ ‫در حســاب هایی به صورت وثیقه در ابتــدای دوره قرارداد‬ ‫یک فروند ایرباس ‪ A350‬که به عنوان نمونه در تهران‬ ‫به زمین نشست‬ ‫‪57‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫توافق بزرگ‬ ‫تاثیرفروشبوئینگوایرباسبرروابطسیاسیواقتصادیایرانوغربچیست؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اینده پژوه سیاسی‬ ‫وزارت خزانــه داری ایــاالت متحده چنــدی پیش در‬ ‫بیانیــه ای اعــام کــرد که دولــت امریــکا مجــوز فروش‬ ‫هواپیماهای مسافری به ایران را برای شرکت های ایرباس و‬ ‫بو ئینگ صادر کرده است‪ .‬در حال حاضر مذاکرات با ایرباس‬ ‫فرانســه نیز در بخش مالی و فنی به پایان رسیده و با صدور‬ ‫مجوز وزارت خزانه داری امریکا‪ ،‬تا پایان سال ‪ 2016‬اولین‬ ‫سری هواپیماهای نو وارد ناوگان هوایی ایران خواهد شد‪ .‬در‬ ‫این راستا اگر می خواهیم ارزیابی از تاثیر این معامله بزرگ بر‬ ‫اینده روابط اقتصادی و تجاری ایران و امریکا داشته باشیم‪،‬‬ ‫اینده روابط تجاری ایران و امریکا در گرو حل و فصل مسائل‬ ‫سیاسی موجود است که با چالش های بسیاری روبه رو ست‪،‬‬ ‫اگرچه حل و فصل مســائل تجاری دروازه هایی برای حل و‬ ‫فصل مســائل سیاســی در حوزه عمل خواهد بود‪ ،‬در حوزه‬ ‫عمل در روابط بین الملل محسوب می شــود‪ .‬به هر ترتیب‬ ‫باید بپذیریم که در ایران اساسا جهت گیری در حوزه سیاست‬ ‫متوجه تفوق حوزه سیاســی بر حوزه اقتصــادی و در ایاالت‬ ‫متحده امریکا برعکس ما شاهد چیرگی حوزه اقتصاد بر حوزه‬ ‫سیاســی هســتیم؛ به بیان دیگر در ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫نظام ســرمایه داری و قــدرت اقتصادی به عنــوان زیربنای‬ ‫تحرکاتسیاسی‪،‬جغرافیایسیاست‪،‬کنشگران‪،‬بازیگران‪،‬‬ ‫تاکتیک هاوحتیتکنیک هایعملراتاحدودزیادیمتوجه‬ ‫بهره برداری حوزه منافع اقتصادی می نماید‪ ،‬در حالی که در‬ ‫کشورهایی مانند ایران حوزه سیاســت و جغرافیای سیاسی‬ ‫است که فعالیت های اقتصادی را محتوا می بخشد و ارایش‬ ‫شکلی سیاست می تواند در حوزه اقتصاد تاثیر بسزایی را به‬ ‫جای بگذارد‪ .‬بنابراین این چالش عمده میان دو جغرافیای‬ ‫ایران و جغرافیای سیاســی در امریکا ست ک ه تردید در تاثیر‬ ‫بازگشاییروابطاقتصادیدرحوزهسیاسیراافزایشمی دهد‪،‬‬ ‫بنابراین به موازات ایجاد فضای مثبت در حوزه اقتصاد به نظر‬ ‫می رســد که در اینده ضرورت ایجاب می کنــد که اگر ایران‬ ‫و ایاالت متحده امریــکا می خواهنــد زمینه های همکاری‬ ‫و تعامل بیشــتر را در وجوه منطقــه ای و بین المللی در اینده‬ ‫مدیریتکنند‪،‬بایدتبادلدرحوزهاقتصادیرابهتعاملد رحوزه‬ ‫سیاسیمربوطسازند‪.‬انچه درالیه هایزیرینحرکتایرانو‬ ‫ایاالتمتحدهامریکادرچندسالاخیرنشاندادهشدهاست‪،‬‬ ‫توجه به معنایی که گفتیم و تالش دیپلماسی اشکار و به ویژه‬ ‫دیپلماسی پنهان در ایجاد فضای مناسب برای حل و فصل‬ ‫این مسائل بوده است که در نهایت به توافق نامه ژنو‪ ،‬برجام و‬ ‫اکنون باز شدن ارام ارام مسیر تبادالت اقتصادی میان ایران‬ ‫و امریکا منجر شده است‪ .‬در سفر علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس‬ ‫ی هاموند‪،‬‬ ‫سازمان انرژی اتمی‪ ،‬به انگلیس و در دیدار با اقا ‬ ‫رئیس خزانه داری انگلیس صحبت مفصلی درباره تحریم ها‬ ‫انجام شد‪ .‬به گفته هاموند؛ اگر یک پروژه بزرگ میان ایران و‬ ‫کشوری دیگر راه اندازی شود و بانک ها و شرکت های بیمه‬ ‫به واسطه ان وارد عمل شوند‪ ،‬می تواند این مساله به عنوان‬ ‫یک نمونه در رفع موانع بر ســر همکاری های بزرگ با ایران‬ ‫تلقی شود‪ .‬در راستای ادعای مطرح شــده از جانب هاموند‬ ‫باید گفت که موانع ســاختاری در نظام بین الملل از یک سو‬ ‫متوجه تعارض ها و تضادهایی اســت که بیــن ایران و نظام‬ ‫بین المللبه ویژهبینایرانبه عنوانیکبازیگربزرگمنطقه‪،‬‬ ‫با ایاالت متحده امریکا به عنوان ابر قدرت در نظام بین الملل‬ ‫وجود دارد و الیه های دیگر مانند روابط ایران با اتحادیه اروپا‪،‬‬ ‫روابط ایران و روسیه و چین و کشــورهای درجه دوم و سوم‬ ‫نظام بین الملل را نیز تحت الشــعاع قــرار می دهد ‪ .‬در عین‬ ‫حال باتوجه به اینکه در جمهوری اسالمی ایران زمینه های‬ ‫همکاری و بازگشایی تحرکات اقتصادی و سیاسی ناشی از‬ ‫تامانوعیاشکالساختاری‬ ‫برداشتنبرجامبه وجودامدهاس ‬ ‫در داخل ایران این مســاله را بغرنج می کنــد‪ .‬اگرچه ایاالت‬ ‫متحده امریکا بعــد از برجام تالش کرده اســت به تعهدات‬ ‫خود در برجام در چارچوب نگاه مزین و محدود به برجام عمل‬ ‫کن د اما ایران که نگاهش در رابطه بــا برجام همواره نگاهی‬ ‫موثق بوده است به دلیل ناتوانی های موجود در کشور به ویژه‬ ‫ظرفیت بانکی و اقتصادی‪ ،‬برای هماهنگی با ریل تحرکات‬ ‫اقتصادی در نظام بین الملل تا حدود زیادی با مشکل روبه رو‬ ‫می شود‪ .‬بنابراین ایران نیازمند نوعی بازشکافی ساختاری و‬ ‫تجدیدنظردرساختارهاینظامبانکیواقتصادیخوداست‬ ‫تا اف ای تی اف را به همراه داشته باشــد‪ .‬بنابراین در ایران‬ ‫برایحلمسائلومعضالتگریبانگی ِرساختاراقتصادی‪،‬ما‬ ‫ازیکسوشاهدنوعیچالشدرونسیستمی ودرونجناحی‬ ‫هستیم و از سمت دیگر نگاه محدود امریکا به توافق نامه ژنو‬ ‫و برجام موجب شد ه تا برداشتن مسیر تحریم ها و تاثیرگذاری‬ ‫ان بر حوزه اقتصادی ایران چندان ســریع نباشــد‪ .‬با توجه‬ ‫به گزارش رویترز‪ ،‬دو چهر ه سرشــناس جمهوریخواهان در‬ ‫مجلس نمایندگان امریکا جمعه دوم مهرماه اعالم کردند که‬ ‫به کارزار خود علیه فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به‬ ‫ایران ادامه خواهند داد‪ .‬همچنین باتوجه به مخالفت و ترس‬ ‫همیشگی البی های صهیونیست و اعراب از نزدیکی ایران‬ ‫و امریکا به همدیگر‪ ،‬تاثیر این بازیگــران بر روند معامالت‬ ‫بوئینگ و ایرباس از اهمیت باالیی برخوردار اســت‪ .‬به هر‬ ‫ترتیب البی های صهیونیســت ها‪ ،‬البی جمهوریخواهان‬ ‫و بیش از همه انهــا در درون جمهوریخواهان‪ ،‬نئوکان ها؛‬ ‫نزدیک شــدن ایران و ایاالت متحده امریکا و تعامالت بین‬ ‫ایندوکشوررامخالفمنافعجناحیوحزبیخودمی دانند‪.‬در‬ ‫استانه انتخابات ریاست جمهوری سال‪ 2016‬که حدود یک‬ ‫ماهدیگردرایاالت متحدهامریکابرگزارخواهدشد‪،‬فشارهادر‬ ‫جهتفضاسازیدرامرانتخاباتاست‪.‬ازیکسوفضاسازی‬ ‫در ارتباط با گسترش ایران هراســی در منطقه و پیوند بیشتر‬ ‫امریکا و اســرائیل علیه ایران در حال وقوع است‪ ،‬از طرف‬ ‫دیگر نئوکان های ایرانی نیز براساس منافع خو د یا ب ه واسطه‬ ‫عدم ادراک‪ ،‬از فهم به وجود امده در ارتباط با مبارزه با امریکا‪،‬‬ ‫زمینه هایاختاللدرگذارطبیعیبرجامرافراهممی سازن دکه‬ ‫اینموضوعمی تواندخطریبرایایندهبرجاممحسوبشود؛‬ ‫اگرچه برجام برای امریکا یک الــزام و برای ایران یک اجبار‬ ‫بودهاست‪.‬باامدندولتجدیددرامریکا‪،‬حالجمهوریخواه‬ ‫باشد یا دموکرات باید دید که انها باتوجه به تعامالت تجاری‬ ‫یدررابطهباایرانمی گیرند‪.‬‬ ‫اخیرچهتصمیم ‬ ‫امریکایی ها اصوال به دنبال منافع و به تبع ان اهداف‬ ‫ملی هســتند‪ .‬باتوجه به امنیت ژنــوم ژئواســتراتژی ایران‬ ‫در جهت کنترل اســیای شــرقی و اســیای جنوب شرقی‪،‬‬ ‫ای ر ان جایگاه ویژه ای را در معــادالت اینده بین المللی برای‬ ‫امریکا بــازی می کن د اما اینکــه امریکا تا چه حــد می تواند‬ ‫باتوجه به جهت گیری ضد امریکایــی دولت حاکم بر ایران‬ ‫و حکومت برخاســته از اصول و ارزش های دینی که اساسا‬ ‫امریکا را به عنوان خطرناک ترین دشمن جمهوری اسالمی‬ ‫ایران می داند‪ ،‬تا چه اندازه پیشرفت کند‪ ،‬ابهامات زیادی را‬ ‫به همراه دارد‪.‬‬ ‫بازخورد های یک تصمیم‬ ‫شرکت های امریکایی نمی خواهند از رقبای اروپایی عقب بمانند‬ ‫علی خرم‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫موضوعی نیز منتفی خواهد شد‪.‬‬ ‫بعد از به دســت امدن برجام‪ ،‬تعامالت تهران و غرب‬ ‫به خصوصواشنگتنسمتوسویتازه‪‎‬ایپیداکرد‪.‬بخشی‬ ‫از تعامالت به مسائل سیاسی باز می‪‎‬گردد که زمینه ساز لغو‬ ‫تحریم هاعلیهایراناست‪.‬بنابرایندراینبخشفعالامریکا‬ ‫و ایران روی لغو تحریم‪‎‬ها کار می کننــد و فعال خیلی روابط‬ ‫دوجانبه را مدنظر ندارند‪.‬‬ ‫در این میــان اگر تعامالت سیاســی میــان تهران‪-‬‬ ‫واشنگتن اغاز شود بدون شک بر روابط اقتصادی و صنعتی‬ ‫میاندوکشورنیزتاثیراتمثبتیبرجایخواهدگذاشت‪.‬اما‬ ‫اگر تعامالت سیاسی شکل نگیرد روابط ایران و امریکا در حد‬ ‫تجاری محدود خواهد ماند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر پس از انکه وزارت خزانه داری امریکا‬ ‫مجوز فروش شماری از هواپیماهای دو شرکت عظیم هوایی‬ ‫یعنی ایرباس و بوئینــگ را به ایران صادر کرد‪ ،‬شــماری از‬ ‫اعضای کنگره امریکا به سنگ اندازی در این روند و اعالم‬ ‫مخالفت با این طرح پرداخته اند‪ .‬همچنانکه اخیرا دو چهره ‬ ‫سرشــناس جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان امریکا‬ ‫اعالم کردند که بــه کارزار خود علیه فــروش هواپیماهای‬ ‫بوئینگ و ایرباس به ایران ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫این تالش‪‎‬ها برای ممانعت از فروش هواپیما به ایران‬ ‫به نقش البی‪‎‬ها در امریکا بازمی گردد‪ .‬زیرا البی‪‎‬هایی چون‬ ‫البی اسرائیل و البی اعراب‪ ،‬دشمن ایران هستند و همواره‬ ‫مواضع خصومت امیزی را در قبال تهران دنبال کرده اند‪ .‬در‬ ‫اخرین تالش هایشان نیز انها می خواهند به نوعی در روند‬ ‫همکاری دو شــرکت بزرگ هواپیمایی بوئینگ و ایرباس با‬ ‫ایران مانع تراشــی کنند و در این راســتا به هر دری زده اند‪.‬‬ ‫انها به جناح تندر و داخل امریکا که از ابتدا مخالف مذاکرات‬ ‫با ایران و در نهایت توافق برجام بودند متوســل شــده‪‎‬اند تا‬ ‫بتوانند به مقاصد خود دست یابند‪ .‬این البی ها تالش دارند‬ ‫از هر فرصتی بهره بگیرند تا جلوی هر گونه انتقال تکنولوژی‬ ‫و همکاری با کارخانجات و شــرکت‪‎‬های مهم امریکایی با‬ ‫ایران را بگیرند‪ .‬در واقع تــا به امروز انها تالش زیادی برای‬ ‫جلوگیری از همکاری بوئینگ با ایران بــه کار گرفته اند اما‬ ‫تالش هایشــان در این خصوص نتیجه بخش نبوده است‬ ‫و در حال حاضر شــاهد تصمیم امریکا برای همکاری این‬ ‫کشور با ایران هســتیم‪ .‬به بیان دیگر تا دولت باراک اوباما‬ ‫در کاخ ســفید حضور دارد ایــن البی هــا و گروه های تندرو‬ ‫نمی توانند اخاللی در روند چنین همکاری هایی ایجاد کنند‬ ‫اما بعد از پایان دوره ریاست جمهوری‬ ‫اوباما شــاید انها با توســل به برخی‬ ‫قوانین‪ ،‬طرح ها و ادعاها بتوانند سد‬ ‫راه این دست از همکاری‪‎‬ها شوند‪.‬‬ ‫در عیــن حــال اگــر در ایران‬ ‫نسبت به این مساله که باید از فرصتی‬ ‫که توافق هســته ای به وجود اورده‬ ‫نهایت استفاده را ببرند‪ ،‬اجماع ایجاد‬ ‫شود این امر به نفع کشور خواهد بود‪.‬‬ ‫زیرا اکنون برطرف شدن تحریم های‬ ‫سیاسی و اقتصادی برای ایران یک‬ ‫فرصت تلقی می شود و ما باید بتوانیم‬ ‫از طریــق تعامل ســازنده بــا جهان‬ ‫بســیاری از نیازهایمــان را برطــرف‬ ‫کنیم و اقتصــاد و صنعت خودمان را‬ ‫توسعه دهیم‪ .‬اما اگر از این فرصت‬ ‫استفاده نشود و همکاری های ایران‬ ‫با کشــورهای دیگر گســترش پیدا‬ ‫نکند‪ ،‬به ضرر کشور خواهد بود و خود‬ ‫را از ان منافعی که باید پس از برجام‬ ‫نصیب ایران شود‪ ،‬محروم کرده ایم‪.‬‬ ‫درواقع تعامل ســازنده تنها فرمولی‬ ‫است که به‪‎‬واســطه ان می‪‎‬توان ضمن حفظ منافع کشور و‬ ‫اجرای سند چشم انداز‪ ،‬با سایر کشورهای جهان به مذاکره‬ ‫نشست و به نقاط مشترک خوبی هم در جهت اعتالی کشور‬ ‫دست پیدا کرد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت این مساله که تحریم ها از دامن ایران‬ ‫زدوده شد و ما مانند هر کشور دیگری می توانیم هر فعالیتی‬ ‫که می خواهیم در جهان داشته باشیم‪ ،‬مساله کمی نیست‪.‬‬ ‫با به ثمر رسیدن برجام‪ ،‬اقتصاد و صنعت ایران شکوفا شده‬ ‫و رشد و توسعه کشــور به اعدادی نظیر ‪ 4،5‬و سپس ‪ 6‬و یا‬ ‫‪ 7‬درصد در حال حرکت اســت‪ .‬از طرف دیگــر این توافق‬ ‫هســته ای‪ ،‬روابط ایران را با تمام کشــورهای جهان مجاز‬ ‫کرده اســت و ایران می‪‎‬تواند روابط اقتصادی‪ ،‬سیاســی و‬ ‫صنعتی اش را با تمام جهان دنبال کند‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫تصمیم اخیــر وزارت خزانه داری امریــکا در اعطای‬ ‫مجوز به شرکت های ایرباس و بوئینگ برای فروش هواپیما‬ ‫به ایران‪ ،‬بازتاب های زیادی درون امریکا داشت‪ .‬با وجودی ‬ ‫که دولت امریــکا از چنین همکاری هایی بــا ایران حمایت‬ ‫می کند اما کنگــره امریکا تالش دارد تا بــه نوعی علیه این‬ ‫تعامالت با ایران وارد عمل شود‪ .‬این در حالی است که بعد از‬ ‫برداشته شدن تحریم های ایران در پی به دست امدن توافق‬ ‫برجام‪ ،‬اکنون به لحاظ منطقی هیــچ دلیلی وجود ندارد که‬ ‫ایاالت متحده امریکا بخواهد مانع از همکاری شرکت‪‎‬های‬ ‫امریکایی با ایران شــود‪ .‬البته قانونی در امریکا وجود دارد‬ ‫مبنی بر اینکه شــرکت‏های امریکایی نباید با کشــورهایی‬ ‫که با این کشــور روابط خصمانه دارند معامله انجام دهند و‬ ‫تکنولوژی‪‎‬هایمهمرانیزنبایدبهاینکشورهاصادرکنند‪.‬اما‬ ‫باتوجه به اینکه امروز تحریم‪‎‬ها علیه ایران لغو شده و امریکا‬ ‫نیز خودش این مســاله را اعالم کرده است از نظر منطقی‬ ‫صحیحنیستکهانهابخواهندجلویفعالیتشرکت هایشان‬ ‫اعمازهواپیماسازی‪،‬ماشین سازییا‬ ‫غیره را بگیرند‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت کــه ایران‬ ‫کشــوری مهــم اســت با پتانســیل‬ ‫اقتصادی‪ -‬صنعتی فــراوان که هم‬ ‫ایــران بــه همکاری‪‎‬هــای دیگران‬ ‫احتیاج دارد و هم دیگران به همکاری‬ ‫ایران نیاز دارند‪ .‬در حال حاضر شاهد‬ ‫هســتیم که ایــن همکاری هــا نیز‬ ‫شــکل گرفته اســت‪ .‬در عین حال‬ ‫ایران یک کشــور علمــی و صاحب‬ ‫فن اوری است که در زمینه هسته ای‬ ‫نیزپیشرفت هایقابل توجهیداشته‬ ‫اســت‪ ،‬بنابرایــن کشــورهای دیگر‬ ‫نمی توانند ایــران را مورد غفلت قرار‬ ‫دهند و ایران نیــز نمی تواند جهان را‬ ‫نادیده بگیرد‪.‬‬ ‫نکته دیگر اینکــه وقتی ایران‬ ‫با شرکت هواپیمایی ایرباس قرارداد‬ ‫اولیــه ای امضــا کرد شــرکت های‬ ‫امریکاییمانندبوئینگوامثالهماین‬ ‫مساله برایشان مطرح شد که چرا انها‬ ‫باید از دایره سرمایه گذاری در ایران عقب بیفتند و این فرصت‬ ‫را از دست بدهند‪ .‬زیرا اگر ایرباس در ایران سرمایه گذاری‬ ‫کند این گام‪ ،‬شــروعی برای یک همــکاری بلند مدت بین‬ ‫ایران و ایرباس خواهد بود حال شــرکت امریکایی بوئینگ‬ ‫این مســاله را داشــت که چرا انها نباید با ایــران همکاری‬ ‫داشته باشند‪ .‬به این دلیل شرکت های امریکایی نسبت به‬ ‫دولت شان مدعی هستند که چرا انها را از یک سرمایه گذاری‬ ‫و کار بلندمدت در کشــوری دیگر منع کرده اند‪ .‬البته دولت‬ ‫دموکرات باراک اوباما مخالفتی نسبت به چنین معامالتی با‬ ‫ایران نداشته و ندارد و نظرش در این خصوص مثبت است‪.‬‬ ‫البتهممکناستدولتبعدیچنیننگرشینسبتبهمعامله‬ ‫با ایران نداشته باشد‪.‬‬ ‫از این رو‪ ،‬دولت حاضر در کاخ ســفید به درخواســت‬ ‫شرکت بوئینگ و سرمایه گذاران امریکایی پاسخ داد و پس‬ ‫از ان شاهد بودیم که در کنار ایرباس‪ ،‬بوئینگ نیز در تالش‬ ‫است تا بازار خود را در یکی از کشورهای جهان مانند ایران‬ ‫از دســت ندهد‪ .‬در خصوص روی کار امدن دولت جدید در‬ ‫امریکا و رویکردش نســبت به پیگیری معامالت تجاری با‬ ‫ایران باید توجه داشت که هیچ دولتی تحت هیچ شرایطی‬ ‫مایل نیست که مانع از انجام این نوع از معامالت شود‪ .‬در‬ ‫نتیجه دولت اینده امریکا نیز در زمینه ان دسته از معامالت‬ ‫تجاری که به سودش باشد‪ ،‬مخالفتی نخواهد کرد‪ .‬بنابراین‬ ‫دولتبعدیامریکاچهبهریاستهیالریکلینتونباشدوچه‬ ‫به ریاست دونالد ترامپ با این معامالت تجاری سود رسان‬ ‫مخالفت نخواهد کرد‪.‬‬ ‫امــا در رابطه با ســرمایه گذاری‪‎‬هایی که در خصوص‬ ‫تکنولوژی باشــد و می تواند نوعی از تکنولــوژی را به ایران‬ ‫منتقل کند‪ ،‬امــا و اگرهایــی وجــود دارد‪ .‬در واقع احتماال‬ ‫دولت بعدی امریکا که بدون شک مناسباتش با ایران مانند‬ ‫دولت اوباما نخواهد بود از قانون منــع انتقال تکنولوژی به‬ ‫کشورهایی که روابط خصمانه با ایران دارند‪ ،‬در قبال تهران‬ ‫استفاده خواهد کرد و مانع از ان خواهد شد که تکنولوژی این‬ ‫کشور به ایران منتقل شود‪ .‬البته اگر طی این چند ماه روابط‬ ‫تهران‪ -‬واشنگتن به سمت بهبود بیشــتر حرکت کند چنین‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪59‬‬ ‫حاشیه های یک جشن‬ ‫فرهنگ‬ ‫جشــنواره فیلم مقاومت دوره چهاردهمش را بــا اتفاق های متفاوتی تجربه کــرد‪ .‬این دوره از‬ ‫جشنواره با اســتقبال کارگردانان بیش از‪ 100‬کشور جهان مواجه شــد که در نوع خود یک رکورد‬ ‫قابل توجهاست‪.‬امابهرغمکیفیتمناسبوقابلقبولبرگزاریجشنواره‪،‬حاشیههاییدربارهداوری‬ ‫اثاربهوجودامد‪.‬سهفیلمسیانور‪ ،‬اروندوهیهاتمهمترینمعترضانبهاینداوریهابودند‪.‬همزمان‬ ‫با اعتراض ها دبیر جشنواره تصمیم گرفت برای دلجویی از این فیلم ها به هر یک از انها‪ 20‬میلیون‬ ‫تومان هدیه از سوی جشنواره پرداخت شود اما تهیه کنندگان این فیلم ها ‪ ،‬کنایه وار اعالم کردند که‬ ‫هدیهرابهجشنوارهبرمیگردانندتاکمککردهباشندکهجشنوارهدرخوریبرایمقاومتبرگزارشود‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫اختتامیهحاشیه ساز‬ ‫مروریبراتفاق هاوحاشیه هایسیزدهمیندوره‬ ‫جشنوارهفیلممقاومت‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫‪1‬‬ ‫جشــنواره بین المللی فیلــم مقاومت که قبــا به نام‬ ‫جشــنواره فیلم دفاع مقدس برگزار می شــد‪ ،‬قدیمی ترین‬ ‫جشنوار ه سینمایی انقالب اسالمی است که تاکنون‪ 13‬دوره‬ ‫را پشت سر گذاشته است‪ .‬اولین دوره جشنواره سال ‪1362‬‬ ‫در بحبوحه جنگ تحمیلی و همزمان با گرامیداشت هفته‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬در قالب هفته فیلم در محوطه پارک دانشجو و‬ ‫تئاتر شهر تهران برگزار شد‪.‬‬ ‫این جشنواره در تقویم جشنواره های وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشاد اســامی به صورت «دو ســاالنه» به ثبت رسیده و‬ ‫سابقه ای برابر با ‪ ۳۲‬ســال دارد‪ .‬این جشنواره در دوره های‬ ‫اولیه به صورت هفته فیلم و در ســال های بعــد به صورت‬ ‫یادواره برگزار شــده و در نهایت با گسترش ابعاد برگزاری به‬ ‫جشنواره ای سینمایی تبدیل شد‪.‬‬ ‫دوره چهاردهم روی ریل خبرها‬ ‫‪ 24‬دی ماه ســال گذشــته بود که نخســتین خبرها‬ ‫درباره برگزاری چهاردهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت با‬ ‫انتشار فراخوان این دوره در رســانه ها منتشر شد‪ .‬گذشت‬ ‫سیزده دوره از این جشنواره ان را به یک رویداد شناخته شده‬ ‫و جاافتــاده تبدیل کرده بود‪ .‬فیلمســازان معتبری از داخل‬ ‫و برخی از فیلمســازان شناخته شــده خارجی نیز هر از گاه‬ ‫در ان شــرکت می کردند‪ .‬در فراخوان بخــش بین المللی‬ ‫جشــنواره که روز ‪ 15‬فروردین امسال رســانه ای شده بود‪،‬‬ ‫اعالم شــد که مقابله با تبعیــض نژادی و خشــونت پلیس‬ ‫امریکا با رنگین پوســتان‪ ،‬مبارزه اهل ســنت‪ ،‬مسیحیان با‬ ‫جنایات داعش و بوکو حرام و دیگر گروه های تکفیری‪ ،‬نقش‬ ‫خاندان ال سعود در تفرقه افکنی‪ ،‬حمایت تروریسم و کشتار‬ ‫ن دو افشای فاجعه منا از جمله موضوعات‬ ‫مردم بی گناه یم ‬ ‫این بخش خواهد بود‪ .‬این رویکرد جهانی‪ ،‬موجب می شد‬ ‫تا هویت این جشــنواره بیشــتر مورد توجه فیلمسازان ضد‬ ‫جریان یک سویه سینما قرار بگیرد و امید می رفت که در دوره‬ ‫چهاردهم استقبال بیشتری از جشنواره شود‪.‬‬ ‫حدود یک هفته بعــد از این فراخــوان روابط عمومی ‬ ‫جشنواره اعالم کرد که در این دوره جایزه ویژه ای با عنوان‬ ‫«عماد مغنیه» به دلیل اهمیت و جایگاه شهدای مدافعین‬ ‫حرم به برترین اثر با ایــن موضوع اهدای شــود‪ .‬در ادامه‬ ‫بخش های دیگری هم به جشــنواره اضافه شــد‪ ،‬از جمله‬ ‫«عکس و پوستر سینمایی» و «جلوه گاه نور» قرار شد که‪15‬‬ ‫اردیبهشت اخرین مهلت ارسال اثار به جشنواره باشد‪ .‬این‬ ‫در حالی بود که اثار عکس و پوستر تا ‪ 31‬تیر ماه برای ارسال‬ ‫اثار وقت داشــتند و اثار بخش جلوه گاه نور تا ‪ 20‬خرداد‪ .‬در‬ ‫ادام ه همچنین قرار شد که افشای فاجعه منا به عنوان یکی‬ ‫از موضوعات محوری دو بخش ملی و بین الملل این دوره‬ ‫جشنواره قرار بگیرد‪.‬‬ ‫محمد خزاعــی‪ ،‬دبیر چهاردهمیــن بین المللی فیلم‬ ‫مقاومت گفته بود که بنا به تصویب شــورای سیاستگذاری‬ ‫جشنواره این رویداد سینمایی با شعار «جشنواره بین المللی‬ ‫فیلم مقاومت تجلی گفتمان فرهنگی انقالب اســامی»‬ ‫برگزار می شود‪.‬‬ ‫چهاردهمین جشــنواره بین المللی فیلــم مقاومت از‬ ‫دوم تا نهم مهرماه بــه میزبانی پردیس ســینمایی ملت به‬ ‫عنوان پایگاه اصلی‪ ،‬مجموعه سینمایی فلسطین به عنوان‬ ‫ی همچنین بیش از سه هزار نقطه کشور به‬ ‫ســینمای مردم ‬ ‫صورت همزمان با نمایش بیــش از ‪ ۳۲۰‬عنوان فیلم از ‪۳۷‬‬ ‫داور بودم‪ ،‬سیانور یا اروند را انتخاب می کردم‬ ‫گفت وگو با سعید مستغاثی‪ ،‬عضو هیات انتخاب‬ ‫جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫کشــور جهان و با حضور میهمانانی از ‪ ۲۳‬کشور به اجرا در‬ ‫امد‪ .‬در ایــن دوره از عزیزالله حمیدنژاد‪ ،‬نــادر طالب زاده‪،‬‬ ‫جعفر دهقان‪ ،‬محمدرضــا شــرف الدین و اصغر بختیاری‬ ‫تجلیل شد‪.‬‬ ‫اولین امار اثار ارسالی‬ ‫اموزشی و اجتماعی در کشورهای اروپایی است‪.‬‬ ‫مور در این مســتند به کشــورهای مختلــف از جمله‬ ‫فنالند‪ ،‬ایتالیا و فرانسه ســفر می کند و روش های مواجهه‬ ‫انها با موضوعات اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرار‬ ‫می دهد‪.‬اینفیلمبرتقابلاستفادهازاینروش هادرمقایسه‬ ‫با انچه در ایاالت متحده روی می دهد‪ ،‬تاکید دارد‪.‬‬ ‫الیور استون نیز با فیلم «دوست من هوگو» در بخش‬ ‫مسابقه چهاردهمین جشــنواره بین المللی مقاومت حضور‬ ‫داشت‪ .‬این فیلم تجربیات شخصی و واقعی اطرافیان هوگو‬ ‫چاوز از وی و زندگی سیاسی و خصوصی «چاوز» را روایت‬ ‫می کند و از زاویه دوربین الیور استون‪ ،‬کارگردان امریکایی‬ ‫که تاکنون ســه بار برنده جایزه اسکار شــده است و سازنده‬ ‫فیلم هایی چون «قاتلین بالفطره» و «ترور جان اف کندی»‬ ‫است و یکی از دوستان نزدیک «هوگو چاوز»‪ ،‬رهبر درگذشته‬ ‫ونزوئال‪ ،‬جذاب و تماشایی است‪.‬‬ ‫حاشیه بزرگ یک جشنواره‬ ‫واکنش فیلم های سه گانه به دیده نشدن‬ ‫در جشنواره‬ ‫همزمان بــا افزایــش انتقادها از ســوی رســانه ها و‬ ‫کارشناسان به دیده نشدن این سه فیلم‪ ،‬شامگاه ‪ ۹‬مهر ماه‬ ‫و در اختتامیه چهاردهمین جشنواره فیلم مقاومت‪ ،‬محمد‬ ‫خزاعی‪ ،‬دبیر جشنواره اعالم کرد‪« :‬ما در نظر داریم از پنج‬ ‫فیلم هیهات‪ ،‬اروند‪ ،‬عین شین قاف‪ ،‬پری دریایی و سیانور‬ ‫حمایت کنیم که این حمایــت در قالب ‪۲۰‬میلیون تومان از‬ ‫سوی انجمن ســینمای انقالب و مقاومت به این پنج فیلم‬ ‫اهدا می شود‪».‬‬ ‫اما در مقابل تهیه کنندگان فیلم های اروند‪ ،‬سیانور و‬ ‫هیهات در فاصله کمتر از یک ساعت در واکنش به این خبر‬ ‫و در اقدامی طعنه امیز و نمادین اعالم کردند کمک اهدایی‬ ‫جشنواره مقاومت را برای برگزاری جشــنواره ای در خور نام‬ ‫مقاومت به همین جشنواره تقدیم می کنند‪.‬‬ ‫ایــن تهیه کنندگان با انتشــار رســانه ای یادداشــتی‬ ‫اعالم کردند‪« :‬ما تهیه کنندگان فیلم های اروند‪ ،‬سیانور و‬ ‫هیهات ‪ ،‬ضمن ســپاس از دبیر محترم جشنواره مقاومت‪،‬‬ ‫کمک اهدایی ایشان به اکران این فیلم ها را برای برگزاری‬ ‫جشــنواره ای در خور شــان نــام مقاومت در ســال اینده به‬ ‫دبیرخانه دائمی جشنواره تقدیم می نماییم‪».‬‬ ‫ایننامهبهامضایمهدیداوری‪،‬محمدرضاشفیعی‪،‬‬ ‫سید محمود رضوی تهیه کنندگان سه فیلم یاد شده رسیده‬ ‫بود‪.‬‬ ‫فاطمه دختر شهید عماد مغنیه‬ ‫و زینب سلیمانی فرزند سردار‬ ‫سلیمانی در اختتامیه جشنواره‬ ‫بین المللی فیلم مقاومت‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫روزی که نامزدهای این دوره از جشــنواره اعالم شد‪،‬‬ ‫رسانه ها با شگفتی دیدند که سه فیلم معتبر این دوره حتی‬ ‫در شــما نامزدها هم قرار نگرفته اند‪ .‬ســه فیلم «اروند»‪،‬‬ ‫«هیهات» و «سیانور» که از جمله مهمترین اثار راه یافته به‬ ‫جشنواره بودند‪ ،‬در کمال تعجب در میان نامزدهای دریافت‬ ‫جوایز هم قرار نگرفتند‪ .‬این موضوع سئوال ها و انتقادهای‬ ‫بسیاری را متوجه برگزار کنندگان جشنواره کرد‪.‬‬ ‫ناصر درخشــان‪ ،‬مدیر دبیرخانه دائمــی و انتخاب و‬ ‫ارزشیابی چهاردهمین جشــنواره بین المللی فیلم مقاومت‬ ‫در پاسخ به اینکه چرا فیلم هایی مانند «اروند»‪« ،‬هیهات»‬ ‫و «سیانور» در داوری چهاردهمین جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫مورد توجه قرار نگرفته است‪ ،‬گفت‪« :‬ما افراد شناخته شده‬ ‫و حرفه ای را برای داوری در این جشنواره انتخاب کرده ایم و‬ ‫انها با نگاه حرفه ای داوری اثار را بین تعداد زیادی از فیلم ها‬ ‫انجام دادند و به دلیل کیفیت اثار رقابت باالیی در جشنواره‬ ‫وجود داشت‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اینکــه چرا برخی از فیلم هــا در برخی از‬ ‫بخش ها دیده نشده اند‪ ،‬بر اساس رقابت و داوری ها بوده و‬ ‫م اما این را می دانم که‬ ‫من نمی توانم در این زمینه نظر بده ‬ ‫داورها به صورت کامال حرفه ای فیلم ها را داوری کرده اند و‬ ‫اثار باید حداکثر امتیازها را بیاورند تا بتوانند در بخش هایی به‬ ‫عنوان نامزد انتخاب شوند‪».‬‬ ‫درخشان با تاکید بر اینکه جشنواره فیلم مقاومت یک‬ ‫جشــنواره موضوعی اســت‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬ما یک جشنواره‬ ‫موضوعی هســتیم نه یک جشــنواره تخصصی و موضوع‬ ‫بیش از ســاختار مــورد داوری قرار می گیــرد‪ .‬بخش هایی‬ ‫مانند فیلمنامــه‪ ،‬کارگردانی و فیلــم از جنبه های مختلفی‬ ‫مورد توجه قرار می گیرد و اثار مناســب برای اعالم نامزدی‬ ‫انتخاب می شوند‪ ،‬اما این را تاکید می کنم که انتخاب نشدن‬ ‫بعضی از فیلم ها به معنای دی ده نشــدن یا مــورد توجه قرار‬ ‫نگرفتن انها از سوی داوران نیست‪ .‬به هر حال ما ظرفیتی‬ ‫برای معرفی بخــش نامزدها داشــتیم که باتوجــه به این‬ ‫ظرفیت‪ ،‬گستره انتخاب ما کمتر می شود‪».‬‬ ‫ی جشــنواره فیلم مقاومت گفت‪:‬‬ ‫مدیر دبیرخانه دائم ‬ ‫«به هر حال شــاخصه هایی برای داوری در این جشــنواره‬ ‫وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد و اثاری که به مرحله‬ ‫داوری نهایی نرسیدند بی شک ارای انها به حد نصاب نرسیده‬ ‫است‪ .‬در جشــنواره فیلم مقاومت ســه محور اصلی دفاع‬ ‫مقدس‪ ،‬انقالب و مقاومت اسالمی شاخه های اصلی برای‬ ‫داوری نهایی هستند که هیات داوران بر این اساس فیلم ها‬ ‫را انتخاب می کند‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به اینکه فیلم های «اروند» و «سیانور»‬ ‫با موضوع دفــاع مقدس و انقالب اســامی بودند پس چرا‬ ‫این اثار که مورد اســتقبال هــم قرار گرفتند بــاز هم در این‬ ‫جشنواره دیده نشده اند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬درست است که این‬ ‫فیلم ها یکی از سه محور جشنواره فیلم مقاومت را داشته اند ‬ ‫اما شــاخصه هایی مانند دفاع مقدس و انقالب به نســبت‬ ‫فیلم های دیگر مــورد داوری قرار می گیرنــد و این امکان‬ ‫وجود دارد که این شــاخصه های اصلی در فیلم های دیگر‬ ‫پررنگ تر باشد‪».‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نیمه خرداد بود که اعالم شــد با پایــان یافتن مهلت‬ ‫دریافت اثار بخش مسابقه فیلمنامه نویسی «قلم طالیی»‬ ‫چهاردهمیــن جشــنواره بین المللی فیلــم «مقاومت» در‬ ‫مجموع ‪ ۲۲۵‬عنوان فیلمنامه برای بخش «قلم طالیی» به‬ ‫دبیرخانه جشنواره ارسال شده است‪.‬‬ ‫این بخش که بعد از وقفه ای چند ساله امسال دوباره‬ ‫به ساختار مسابقات جشــنواره اضافه شده بود‪ ،‬در قالب دو‬ ‫بخش «طرح فیلمنامــه ســینمایی» و «خالصه فیلمنامه‬ ‫کوتاه داســتانی» با محوریت «تهیه طرح های اقتباسی از‬ ‫موقعیت های نمایشی کتاب هایی که مقام معظم رهبری بر‬ ‫انها تقریظ کرده اند» طراحی و تعریف شده که به رغم نگاه‬ ‫موضوعی و اقتباســی از کتاب های مورد اشاره با مشارکت‬ ‫گسترده سینماگران و فیلمنامه نویسان کشور روبه رو شد‪.‬‬ ‫با جمع بندی عناوین فیلمنامه رسیده از سراسر کشور‬ ‫مجموعا ‪ ۲۲۵‬عنوان فیلمنامه در دبیرخانه جشنواره به ثبت‬ ‫رسیده است که از این رقم‪ ،‬بیش از ‪ ۶۰‬درصد فیلمنامه های‬ ‫سینمایی بود‪ .‬همچنین‪ ۴۶ ،‬عنوان فیلمنامه غیراقتباسی‬ ‫هم از سوی فیلمنامه نویسان کشور به دبیرخانه رسیده بود‬ ‫که باتوجه به لزوم اقتباس اثار از میان ‪ ۳۹‬کتاب اعالم شد‬ ‫از سوی جشنواره و عدم انطباق این اثار با مقررات جشنواره‬ ‫وارد چرخه مسابقه نخواهند شد‪.‬‬ ‫اما پس از اعالم اثار ارسالی بخش قلم طالیی‪ ،‬اعالم‬ ‫شــد که با پایان زمان بندی اعالم شده از ســوی دبیرخانه‬ ‫چهاردهمین جشــنواره بین المللی فیلم مقاومت در بخش‬ ‫مســابقه ســینمای ایران ‪ ۳۱‬عنوان فیلم متقاضی حضور‬ ‫در این دوره از جشنواره شــدند‪ .‬همچنین ‪ 76‬اثر در بخش‬ ‫انیمیشن جشنواره شرکت کرده بودند‪.‬‬ ‫اما افزون بر‪ 31‬اثر بلند سینمایی‪ ۳۶،‬سریال تلویزیونی‬ ‫نیز برای حضور در جشــنواره فیلم مقاومت اعالم امادگی‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫سریال های تلویزیونی همسو با موضوعات جشنواره‬ ‫که از سال ‪ ۱۳۸۹‬به بعد پخش شده بودند‪ ،‬می توانستند در‬ ‫این بخش شرکت کنند‪.‬‬ ‫اما در کنار اثار ایرانی ارائه شده به جشنواره‪ ،‬فیلمسازان‬ ‫خارجی نیز همان طور که انتظارش می رفت استقبال قابل‬ ‫توجهی از جشنواره کردند‪ .‬روابط عمومی جشنواره در خبری‬ ‫که اول تیر ماه به رسانه های مخابره کرد‪ ،‬نوشت‪« :‬اثار‪۱۰۲‬‬ ‫کشور جهان به بخش مسابقه سینمای بین الملل جشنواره‬ ‫فیلم مقاومت رسیده است‪ .‬ســرانجام روز ‪ 25‬مرداد ماه بود‬ ‫که اعالم شــد ‪ 233‬اثر از میان ‪ 1400‬اثــر به بخش رقابت‬ ‫راه یافته اند‪».‬‬ ‫یــک روز بعد هم خبــر جالبی روی خروجی ســایت ها‬ ‫قرار گرفت‪« :‬مایــکل مور با مســتند «مقصد بعدی جنگ‬ ‫کجاست؟» و الیور استون با مســتند «دوست من هوگو»‬ ‫در بخش بین الملل چهاردهمین جشنواره مقاومت حضور‬ ‫دارند‪».‬‬ ‫«فیلم مقصد بعدی جنگ کجاست؟» به کارگردانی‬ ‫مایکل مور در بخش بین الملل چهاردهمین جشنواره فیلم‬ ‫«مقاومت» شرکت کرده بود‪ .‬این مستند درباره برنامه های‬ ‫حاشیه های مهم تر از متن‬ ‫انچه سینماگران در کارگاه های انتقال تجربه‬ ‫گفتند‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت وگو با سعید مستغاثی‪ ،‬عضو هیات انتخاب جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫محمود خمبر‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫داور بودم‪،‬سیانور یا اروند را انتخاب می کردم‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫اقای مســتغاثی شــما امســال به عنــوان یکی‬ ‫از اعضــای هیــات انتخــاب فیلم های ســینمایی در‬ ‫جشــنواره فیلم مقاومت مشــارکت داشــتید‪ ،‬به طور‬ ‫کلی فکر می کنید این دوره از جشــنواره در مقایسه با‬ ‫دوره های دیگر چگونه بود؟ بــا این مقدمه می خواهم‬ ‫در مورد حواشی ایجاد شده در روزهای پایانی جشنواره‬ ‫صحبت کنیم‪.‬‬ ‫خب من البته قبال هم گفته ام که برگزاری جشنواره‬ ‫فیلم مقاومت حتما تالش بســیار خوبی برای بارور کردن‬ ‫سینمای مقاومت است و باید به دوستان برگزار کننده خسته‬ ‫نباشــید گفت‪ .‬این جشنواره تالشی اســت که می خواهد‬ ‫ســینمای متعهد به ارزش های انقالب و مــردم و مفاهیم‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی را که البته در دیگر جشنواره ها از‬ ‫جمله فجر نمودی ندارد‪ ،‬تعمیق و تبیین کند‪ ،‬چه در بخش‬ ‫فیلم های ایرانی و چه در بخش فیلم های خارجی‪ .‬امسال‬ ‫تعداد اثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره از هر حیث زیاد بود‬ ‫و به ویژه در بخش سینمای خارجی تعداد بسیار زیادی فیلم‬ ‫از ‪ 102‬کشور جهان به جشنواره ارسال شد‪ .‬اثار خیلی زیاد‬ ‫بودند و ما به عنوان هیات انتخاب واقعا کار دشواری برای‬ ‫دیدن و انتخاب کردن از میان انان داشتیم‪.‬‬ ‫نکته این بود که باالخره برای شرکت در بخش اصلی‬ ‫جشــنواره محدودیت تعداد اثار منتخب داشــتیم و باید از‬ ‫میان اثاری که رقابــت نزدیکی با هم داشــتند‪ ،‬فیلم ها را‬ ‫انتخاب می کردیم‪ .‬این در حالی بود که تعداد بسیار باالیی‬ ‫از فیلم ها با ارزش های همســو با جشــنواره همراه بودند‬ ‫و وجه ازادی خواهــی و انقالبی گری را در خود داشــتند‪،‬‬ ‫همزمان به لحــاظ کیفی هم رقابت نزدیکی داشــتند و به‬ ‫سختی و گاهی با سخت گیری بسیار زیادی می توانستیم‬ ‫اثار را انتخاب کنیم‪.‬‬ ‫اما به هر حال فضای بسیار مناســب و خوبی ایجاد‬ ‫شده بود و در همه بخش ها از جمله فیلم مستند‪ ،‬انیمیشن‪ ،‬‬ ‫ســینمای ایران و جهان و‪ ...‬میدانی برای جوانان ایجاد‬ ‫شــده بود که بتوانند هوای تازه ای به سینما ایران و جهان‬ ‫هدیه کنند‪.‬‬ ‫به نظرتان چرا اســتقبال جهانی از این جشنواره‬ ‫تا این حد زیاد بود؟‬ ‫خب بســیاری از ایــن فیلم ها قربانــی البی های‬ ‫قدرت ها در جشــنواره های خارجی می شــوند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل نمی توانند در جشنواره های دیگر شرکت کنند‪ .‬اینها‬ ‫می دانند که در جشنواره فیلم مقاومت دیده می شوند چون‬ ‫به هر حال ایران به عنوان یک کشور قدرتمند در مناسبات‬ ‫جهــان‪ ،‬مرکزیت خبــری دارد و در کانون اخبار رســانه ها‬ ‫اصوال وقتی فیلمی انتخاب می شــود که‬ ‫در جشنواره باشد یعنی اینکه ارزش های‬ ‫مورد قبول جشــنواره و به لحــاظ کیفی‬ ‫هــم قابلیــت حضــور در جشــنواره را‬ ‫دارد‪ ،‬رقابت اصلــی در این حــوزه دیگر‬ ‫در حــوزه مســائل تخصصــی و فنــی‬ ‫است‬ ‫‪2‬‬ ‫ســعید مستغاثی‪،‬‬ ‫روزنامه نــگار و منتقــد‬ ‫ســینمایی اســت‪ .‬وی‬ ‫از ابتدای ســال ‪۱۳۸۷‬‬ ‫بــه ریاســت انجمــن‬ ‫منتقــدان ســینمای‬ ‫ایــران برگزیــده شــد‪.‬‬ ‫ســعید مســتغاثی کار‬ ‫تحقیقاتی و نوشــتاری‬ ‫را از سال ‪ ۱۳۶۷‬با انتشارات سروش و کتاب «تقویم‬ ‫تاریخ انقالب اســامی» اغــاز کــرد‪ .‬او از اوایل دهه‬ ‫‪ ۷۰‬به وســیله همــکاری با بنیــاد ســینمایی فارابی و‬ ‫فصلنامــه این بنیــاد وارد مطبوعات ســینمایی شــد‬ ‫و از ان پــس در نشــریات مختلف قلــم زد‪ .‬از جمله‪:‬‬ ‫هفته نامه ســینما‪ ،‬دنیای تصویر‪ ،‬نقد سینما‪ ،‬سوره‪،‬‬ ‫اطالعــات بین الملــل‪ ،‬فیلم و ســینما‪ ،‬فیلــم و هنر‪،‬‬ ‫افرینش‪ ،‬بنیان‪ ،‬ایینــه جنوب‪ ،‬بهار‪ ،‬نــوروز‪ ،‬حیات‬ ‫نو‪ ،‬همشهری‪ ،‬جهان سینما‪ ،‬فیلم نگار و‪...‬و در این‬ ‫نشریات مســئولیت هایی از قبیل دبیر سرویس نقد‬ ‫فیلم‪ ،‬دبیر بخش ایرانی‪ ،‬مسئول بخش خارجی و‪...‬‬ ‫را برعهده داشــت‪ .‬مستغاثی در ســال های ‪ ۱۳۸۲‬تا‬ ‫‪ ۱۳۸۴‬سردبیر مجله هفتگی سینما و همچنین رویداد‬ ‫هفته بود‪ .‬ســعید مســتغاثی از اغاز تاسیس انجمن‬ ‫منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران در سال ‪،۱۳۷۴‬‬ ‫عضو ان بود و از سال ‪ ۱۳۸۶‬وارد شورای مرکزی ان شد‬ ‫و در سال ‪ ۱۳۸۷‬به ریاســت این انجمن انتخاب شد‪.‬‬ ‫وی همچنین در دوره های مختلــف عضو هیات های‬ ‫داوری این انجمن بوده است و در سال ‪ ۱۳۸۷‬نیز عضو‬ ‫هیــات داوران بخش فیلم های اول و دوم جشــنواره‬ ‫فیلم فجر بود‪.‬‬ ‫قرار دارد‪.‬‬ ‫طبیعــی اســت کــه بســیاری از کارگردان هایی که‬ ‫فیلم های خــاف جریان اصلــی این روزهای ســینمای‬ ‫جهان می سازند‪ ،‬ســعی می کنند در جشــنواره ای شرکت‬ ‫کنند که فیلمشــان دیده شــود و اهنگ دیگری در سپهر‬ ‫سینمای جهان ایجاد کنند‪ .‬ضدیت با استکبار برای خیلی‬ ‫از فیلمسازان گران تمام می شود‪ .‬جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫و فراتر از ان ایران مامنی برای ســینماگرانی است که در‬ ‫البی های استکباری جایی ندارند‪.‬‬ ‫به موضوع دیده شدن اشاره کردید‪ ،‬فکر می کنم‬ ‫بهانه خوبی برای ورود بــه بخش دیگر مصاحبه‬ ‫اســت‪ .‬ســه فیلم ارونــد‪ ،‬ســیانور و هیهات در‬ ‫جشنواره امسال خبرساز شدند و سازندگانشان‬ ‫اعتقاد داشتند که فیلم هایشان در جشنواره دیده‬ ‫نشده و حتی در میان نامزدها هم قرار نگرفته اند‪.‬‬ ‫در این باره چه نظری دارید؟‬ ‫ببینید این موضوع بستگی به هیات های داوران‬ ‫دارد که معموال پنج‪ ،‬شــش نفره هم هست‪ .‬اگر بنده داور‬ ‫بودم فیلم ســیانور را انتخاب می کردم‪ .‬یا شــاید اروند را‪.‬‬ ‫اینجا چیزی که اهمیت دارد ســلیقه داوران و هیات های‬ ‫داوری است‪ .‬یکسری فیلم ها انتخاب شد و برخی دیگر از‬ ‫فیلم ها انتخاب نشد‪.‬‬ ‫حاال اگــر ترکیب هیــات داوران طــور دیگری بود‬ ‫ممکن بود نتیجه چیز دیگری باشــد‪ .‬تــا یک جای قضیه‬ ‫کیفیت کار اهمیت دارد و از انجا به بعد تنها کیفیت نیست‬ ‫که مهم اســت بلکه نوع نگاه داوران و سلیقه شان هم در‬ ‫انتخاب ها تاثیر دارد‪.‬‬ ‫اما انتخاب شدن یا نشــدن مترادف با دیده شدن یا‬ ‫نشدن نیســت‪ .‬دیده شــد ن چیز دیگری است‪ .‬د ر همین‬ ‫جشــنواره ســه هزار جا برای دیدن فیلم ها در کل کشــور‬ ‫تدارک دیده شده بود و فیلم ها دیده شدند‪.‬‬ ‫پاســخی که برگزار کننــدگان به نقد ســازندگان‬ ‫این سه فیلم دادند بیشتر با این استدالل همراه‬ ‫بود که اولویــت اصلی در این جشــنواره رویکرد‬ ‫موضوعی فیلم ها اســت نه الزامــا کیفیت انها!‬ ‫شما این را تایید می کنید؟ چون به هر حال با این‬ ‫فرض به نظر می رسد که ارزش و اعتبار صنفی و‬ ‫تخصصی جشنواره کمرنگ شود‪.‬‬ ‫نــه من چنیــن تصــوری نــدارم‪ .‬برای مثــال در‬ ‫فیلم های خارجی که تعداد بســیار باالیی متقاضی شرکت‬ ‫در جشــنواره بودند‪ ،‬ســاختار فیلــم برایمــان خیلی مهم‬ ‫بود‪ .‬این در حالــی بود که همان طور کــه گفتم‪ ،‬به لحاظ‬ ‫موضوعی همــه فیلم ها قرابت بســیاری با هم داشــتند و‬ ‫همسو با سیاســت های جشــنواره بودند‪ .‬خیلی از فیلم ها‬ ‫همسو بودند اما به خاطر ساختار ضعیفشان حذف شدند‪.‬‬ ‫اگر فیلم های منتخب را برای حضور در بخش اصلی رقابتی‬ ‫جشــنواره ببینید متوجه می شــوید که دانه درشت ها باقی‬ ‫مانده اند چون ساختار فیلمی اثارشــان هم مورد قضاوت‬ ‫جدی قرار گرفت‪.‬‬ ‫اصوال وقتی فیلمی انتخاب می شود که در جشنواره‬ ‫باشــد یعنی اینکه ارزش های مــورد قبول جشــنواره و به‬ ‫لحاظ کیفی هم قابلیت حضور در جشنواره را دارد‪ ،‬رقابت‬ ‫اصلی در این حوزه دیگر در حوزه مسائل تخصصی و فنی‬ ‫است‪.‬‬ ‫اینکه چه فیلمی توانســته یک درونمایه و محتوای‬ ‫منطبــق باسیاســت های جشــنواره را بهتر بیــان کند‪ .‬در‬ ‫بخش ســینمای ایران هــم به همین ترتیب اســت‪ .‬همه‬ ‫این فیلم هایی که در جشــنواره مقاومت شــرکت کرده اند‬ ‫فیلم های ساخته شده توسط سینماگران مستقل جهان اند‬ ‫و در شرایط دشواری تولید شده اند‪.‬‬ ‫نظرتان درباره کیفیت ســاخت این سه فیلم که‬ ‫جوایز اهدایی دبیر جشنواره را قبول نکردند چه‬ ‫بود؟ مثال اگر داور بودید!‬ ‫به نظرم سیانور فیلم خیلی مهم و اثرگذاری است‪.‬‬ ‫همینطور اروند و البته همینطور هیهات‪ .‬اتفاقا در جشنواره‬ ‫فجر در بخش ققنــوس و در بخش جبهه منتقدان انقالب‬ ‫از فیلم سیانور تقدیر کردیم و بهش جایزه هم دادیم ‪ ،‬به هر‬ ‫حال این ها در جشنواره ها طبیعی است‪ .‬منظورم این است‬ ‫که در مقام داور فیلم سیانور را انتخاب کرده ام در جشنواره‬ ‫گذشته فیلم فجر! اما اینجا داور نبودم‪ .‬اگر به جای من در‬ ‫جشنواره فجر یکی از داوران این دوره فیلم مقاومت بود و‬ ‫من جای ایشان بودم‪ ،‬طبیعتا ممکن بود که سیانور در فجر‬ ‫جایزه نگیرد اما در مقاومت جایزه بگیرد‪ .‬می خواهم بگویم‬ ‫که این چیزها طبیعی اســت و در همه جشــنواره ها چنین‬ ‫اتفاق هایی می افتد‪.‬‬ ‫شــما گفتید انتخاب شــدن یا نشــدن مصداق‬ ‫دیده شدن یا نشدن نیست! منظورتان دقیقا چه‬ ‫بود؟ طبیعتا فیلم هایی که جایزه می گیرند بیشتر‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫رغبت مخاطبان را برای تماشا برمی انگیزند‪.‬‬ ‫هــر جای دیگــر و در هــر جشــنواره دیگری هم‬ ‫چنین اتفاق هایی می افتد‪ .‬هزاران فیلم در هزاران سانس‬ ‫به نمایــش درمی ایند و دیده می شــوند‪ .‬ببینیــد در همین‬ ‫جشنواره فیلم مقاومت هزاران سانس برای نمایش فیلم ها‬ ‫در سراسر کشور وجود داشت‪ .‬خب این یعنی دیده شدن!‬ ‫باید از زاویه باالتری بــه موضوع نگاه کنیــم و زیاد دربند‬ ‫جایزه نمانیم‪.‬‬ ‫اصوال برگزاری جشــنواره برای دیده شــدن فیلم ها‬ ‫است و گرنه مثل هر رویداد دیگر سینمایی می شد که یک‬ ‫برنامه دو ساعته برگزار کرد و به یکســری فیلم جایزه داد‪.‬‬ ‫اصال هدف اصلی جشــنواره این اســت که برخی فیلم ها‬ ‫را در یک فضای صنفی به نمایش عمــوم بگذارد‪ .‬هدف‬ ‫جشــنواره مقاومت هم از برگزاری همین اســت‪ .‬در اینجا‬ ‫جایزه دادن در اولویت اول نیست ‪ ،‬بلکه دیده شدن فیلم ها‬ ‫اهمیت دارد‪.‬‬ ‫اما به هر حال جایزه و دســت کم نامزد شــدن به‬ ‫معنی دیده شدن فیلم از ســوی نخبگان سینما‬ ‫یا همان داوران اســت‪ .‬معموال پرحاشــیه ترین‬ ‫بخش هم در جشــنواره ها داوری اســت‪ .‬قبول‬ ‫دارید؟‬ ‫بله‪ ،‬همین طور است‪ .‬حق با شماست‪ .‬جایزه هم‬ ‫مهم است‪ .‬اما همان طور که گفتم اولویت اصلی نیست‪.‬‬ ‫به هر حال سلیقه داوران این دوره باعث شده تا چند فیلم در‬ ‫جایگاهی که باید قرار می گرفتند‪ ،‬قرار نگیرند‪ .‬همان طور‬ ‫که گفتم تعمــد یا دشــمنی در کار نبــوده‪ ،‬صرفا اختالف‬ ‫سلیقه انسان ها ست و کامال هم طبیعی است‪.‬‬ ‫منظور من از دیده شدن همان اکران گسترده است‪.‬‬ ‫اما فقط این نیست‪ .‬مهمتر از این دیده شدن فیلم از سوی‬ ‫مدیران و مسئوالن و مراکز مهم سینما و به ویژه بازارهای‬ ‫سینمایی است‪ .‬شما همین جشنواره فیلم کن را نگاه کنید!‬ ‫فیلم «او» که البته خیلی هم شــبیه فیلم فروشــنده اقای‬ ‫فرهادی بود تقریبا در همه لیســت های تخمینی منتقدان‬ ‫برای دریافت جایزه کــن اول و دوم بود اما جایزه نگرفت‪.‬‬ ‫اما ســوال من این است که ایا دیده نشــد؟ همان طور که‬ ‫می دانید این فیلم یکی از مهمترین فیلم های جشــنواره‬ ‫بود و هم در اکران های جشنواره و هم در روزنامه ها بسیار‬ ‫مورد استقبال قرار گرفت‪.‬‬ ‫دیده شــدن یعنی این! اما در مقابــل بعضی فیلم ها‬ ‫جایزه گرفتند که دیده نشدند‪ .‬فیلم کن لوچ یکی از همین‬ ‫فیلم ها ست‪ .‬کارگردان مشهور و مطرح سینما که فیلمش‬ ‫هم جایزه کن را گرفت اما دیده نشد‪ .‬این نشان می دهد که‬ ‫چیزهای دیگری در مطرح شدن یک فیلم اهمیت دارد که‬ ‫مهمتر از جایزه است‪.‬‬ ‫در جشنواره فیلم مقاومت هم همین واقعیت وجود‬ ‫دارد‪ .‬اینکه یک فیلم الزاما به جایزه احتیاج ندارد که دیده‬ ‫شــود! نگاه منتقدان و استقبال رسانه ها بیشــتر از جوایز‬ ‫می تواند برای یک فیلم اعتبار و ابرو جمع کند‪.‬‬ ‫یعنی این گونه حاشــیه ها هــم عمدتا در خدمت‬ ‫مطر ح کردن فیلم مطرح می شود؟‬ ‫نه‪ ،‬البته من چنین چیزی نمی گویم‪ .‬گرچه ممکن‬ ‫است این اتفاق هم به مطرح شــدن فیلم کمک کند! اما‬ ‫کال در همه جشنواره ها همیشه چنین اتفاق هایی می افتد‬ ‫و لزوما هم بد نیست‪.‬‬ ‫باالخره هــر اتفاقــی می تواند به برگــزاری دقیق تر‬ ‫و داوری بهتــر فیلم هــا در جشــنواره های اینــده کمک‬ ‫کند‪ .‬امیدوارم برای جشــنواره فیلم مقاومــت هم همین‬ ‫اتفــاق بیفتــد و بیشــتر وبیش تر شــاهد جا افتــادن این‬ ‫جشنواره در جامعه ســینمایی جهان باشــیم و ارزش ها و‬ ‫ارمان های این جشنواره بیش از همیشه در جهان توسعه‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت وگوی مثلث با پوریا اذربایجانی‬ ‫جایزه دادن به فیلم ما برای بعضی ها خطرناک می شد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫مینا انصاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقای اذربایجانی! خیلی ها معتقدند که فیلم شما‬ ‫یکی از بهترین فیلم های امســال در جشــنواره فیلم‬ ‫مقاومت بود که البته دیده نشد ‪ ،‬در واقع مهمترین نقد‬ ‫به برگزاری جشنواره مقاومت امسال دیده نشدن فیلم‬ ‫شما و دو فیلم دیگ ر میان اثار برگزیده بود‪ .‬نظر خودتان‬ ‫در این باره چیست؟‬ ‫البته در این باره من گالیه هایی را هم قبال مطرح‬ ‫کرده ام اما واقعیت این اســت که وقتی نتایج کاندیداهای‬ ‫جشنواره را شنیدم‪ ،‬ابتدا خیلی ناراحت شدم‪ ،‬احساس کردم‬ ‫که دوستان برگزار کننده و داوران کم لطفی کرده اند و چنان‬ ‫که باید و شاید به فیلم توجه نشان نداده اند‪ .‬در درون خودم‬ ‫خیلی ناراحت شدم و هنوز هم البته در درون گالیه دارم از‬ ‫دوســتان‪ ،‬ولی وقتی به گذشــته نگاه کردم دیدم در طول‬ ‫این جشنواره بیشتر از همه با عبارت «استراتژیک» روبه رو‬ ‫شدم و حاال احساس می کنم اعالم اسامی نامزدها هم به‬ ‫نوعی استراتژیک بوده است! به این معنی که باالخره غیر‬ ‫از بحث هــای تخصصی و فنی درباره فیلــم ‪ ،‬اولویت های‬ ‫دیگری هم وجود داشته که در داوری ها لحاظ شده است‪.‬‬ ‫من اروند را نه به خاطر ریاکاری و سالوس و‪ ...‬ساخته ام‪.‬‬ ‫فردی مثل من که ایــن فیلم را کامال براســاس نیت قلبی‬ ‫ساخته و نه براساس هیچ گونه اســتراتژی خاصی یا اقای‬ ‫چ نهادی پول نگرفتند و به دنبال بودجه های‬ ‫داوری که از هی ‬ ‫میلیاردی نبودند‪ ،‬جایی در این ماجرا نداریم‪ .‬خب طبیعی‬ ‫هم هســت که وقتــی بر اســاس اســتراتژی داوران فیلم‬ ‫نسازیم‪ ،‬جایزه هم نمی گیریم‪ .‬ضعف اصلی فیلم ما این بود‬ ‫که براساس این استراتژی فیلم نساختیم‪.‬‬ ‫ی سال هاست که از نهادهای مختلف‬ ‫در واقع دوستان ‬ ‫‪3‬‬ ‫پوریا اذربایجانی‪ ،‬کارگــردان و فیلمنامه نویس‬ ‫جوان و ‪ 35‬ساله سینمای ایران است‪ .‬نام او به خاطر‬ ‫ساخت فیلم تحسین شده اروند و همین طور حواشی‬ ‫دیده نشدن این فیلم در جشنواره فیلم مقاومت‪ ،‬بیش‬ ‫از هر زمان دیگری در رسانه های تکرار شد‪ .‬او تا کنون‬ ‫ ‪10‬فیلم ســاخته که عمدتا مورد توجه جشــنواره های‬ ‫خارجی و داخلی قرار گرفته انــد‪ .‬اذربایجانی تا کنون‬ ‫چندین جایز ه از جشنواره های ورشو ‪ ،‬سانفرانسیسکو‪،‬‬ ‫بمبئی‪ ،‬فجر‪ ،‬موناکو و‪ ...‬بــرای فیلم های مختلفش‬ ‫دریافت کرده اســت‪ .‬او در دوره اخیر جشنواره فیلم‬ ‫مقاومت بــا فیلم اروند شــرکت کرده بود امــا به خاطر‬ ‫دیده نشدن فیلمش به همراه دو فیلم دیگر؛ «سیانور»‬ ‫و «هیهات» به داوران جشنواره اعتراض کرد‪.‬‬ ‫بودجه گرفتند تا اثری را در ارتباط با دفاع مقدس و سینمای‬ ‫مقاومت بســازند‪ ،‬وقتــی می بینند اثــری در این حــوزه با‬ ‫سرمایه گذار خصوصی تولید شده است‪ ،‬به نوعی اینده خود‬ ‫را در خطر می بینند‪ .‬من متاسفم برای جشنواره مقاومت که‬ ‫بازی خوب سعید اقاخانی در فیلم را نادیده گرفت‪ ،‬درحالی‬ ‫که بســیاری از تماشــاگران از دیدن این بازی متفاوت او‬ ‫متحیر شده اند‪ .‬ســعید اقاخانی قبال هم در جشنواره فجر‬ ‫جایــزه بازیگری گرفته بــود و واقعا نشــان داده که بازیگر‬ ‫توانمندی است و نقشــش را هم در فیلم اروند خیلی خوب‬ ‫بازی کرد‪ .‬ایــن را تنها من نمی گویم‪ ،‬همــه منتقدانی که‬ ‫فیلم را دیده اند‪ ،‬چه از فیلم خوش شــان امده باشــد و چه‬ ‫نیامده باشد‪ ،‬از بازی اقاخانی به خوبی تعریف کرده اند‪ .‬اما‬ ‫اینکه حتی بازیگری فیلم که دیگر نباید استراتژیک باشد‪،‬‬ ‫ دیده نمی شــود‪ ،‬دیگر چه جای بحث از جایــزه گرفتن یا‬ ‫نگرفتن کلیت فیلم ؟ به هر حال این گالیه هایی اســت که‬ ‫من به عنوان کارگردان فیلم از داوران جشنواره دارم‪ .‬ما با‬ ‫این امید که اینجا خانه مان است به جشنواره امدیم اما‪ ...‬‬ ‫امیدوارم در سال های بعدی اتفاقات بهتری در این جشنواره‬ ‫بیفتد و افرادی دور هم جمع شوند که به دنبال پرکردن بیالن‬ ‫کاری نباشند‪ ،‬بلکه براساس اصل دقت و سنجش تخصصی‬ ‫تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫منظورتان از دلی فیلم ساختن چیست؟ به بیان‬ ‫دقیق تر شــما چه تعریفی از دلی فیلم ســاختن‬ ‫دارید؟ ایــن تعریف چــه مرزهای مشــخصی با‬ ‫فیلم های اصطالحا سفارشی دارد؟‬ ‫مرزهــا و تفاوت هــا که بســیار اســت‪ .‬در خیلی‬ ‫فیلم هایی که سفارشــی هســتند‪ ،‬اصــوال صداقت نکته‬ ‫مهمی نیست‪ .‬در واقع بسیاری از وقت ها هدف از ساخت‬ ‫اثار دفاع مقدســی پرکردن بیالن هــای کاری کارگردانان‬ ‫و برخی از مدیران اســت‪ .‬عالوه بر این اساســا در اثار ژانر‬ ‫دفاع مقدس چه بخواهیم و چه نخواهیم به نوعی تبلیغات‬ ‫حضوری پررنگ و چشمگیر دارد ولی متاسفانه در بسیاری‬ ‫از این اثار اصول اولیه تبلیغات رعایت نمی شود تا مخاطبی‬ ‫که همراه ما نیســت‪ ،‬با قصه و پیــام تبلیغاتــی موجود در‬ ‫اثر ما همراه شــود و این یکی از ضعف هــای بزرگ موجود‬ ‫در تولیدات دفاع مقدســی ماســت‪ .‬کاری که سفارشــی‬ ‫ساخته می شود صرفا منتظر پایان ساخت فیلم است‪ ،‬زیرا‬ ‫نمی توانیم کتمان کنیم که درامــد و‪ ...‬در این جور کارها‬ ‫نقش مهمی دارد‪ .‬اما در کاری که کسی به صورت فردی و‬ ‫بدون حمایت مالی از جایی می سازد‪ ،‬منطقا و طبیعتا حرفی‬ ‫که می خواهد بزند ‪ ،‬صادقانه تر اســت‪ .‬زیــرا دغدغه ان را‬ ‫دارد‪ .‬فقط به دنبال پول نیست‪ .‬چه بسا که به لحاظ مالی هم‬ ‫ضرر کند‪ .‬این چنین فیلمسازی برای اثرگذاری بر مخاطب‬ ‫واقعی‪ ،‬فیلم می ســازد نه برای اثرگــذاری بر فالن مدیر یا‬ ‫مسئول‪ .‬تفاوت این دو نوع سینما که گفتید همین جا ست‪.‬‬ ‫دغدغه شما برای ساخت این فیلم چه بود؟‬ ‫از چند ســال پیش قصد تولید اثری در حوزه دفاع‬ ‫مقدس را داشــتیم‪ .‬هم بنده و هم اقای داوری تهیه کننده‬ ‫فرهنگ‬ ‫صبور و بســیار محترم فیلم که همه ســختی ها را به جان‬ ‫خرید‪ .‬همان موقع که موضو ع ‪ 175‬شهید غواص مطرح‬ ‫شد‪ ،‬انگیزه ساخت این فیلم هم تقویت شد‪ .‬موضوع ‪175‬‬ ‫شــهید غواص‪ ،‬موضوعی نبود که بتوان به راحتی از کنار‬ ‫ان عبور کرد؛ به همین خاطر به ســراغ این ســوژه رفتیم و‬ ‫فیلمنامه ان را نوشــتم‪ .‬البته به رغم همه بدقولی هایی که‬ ‫از جانب برخی از دوســتانی که در این گونه حوزه ها وظیفه‬ ‫کمک کردن دارند‪ ،‬با همت تیم تولید این اثر و عشقی که به‬ ‫‪ 175‬شهید غواص داشتند‪ ،‬این کار ساخته شد و در نهایت‬ ‫هم در جشنواره جهانی فیلم فجر مورد توجه داوران خارجی‬ ‫قرار گرفت‪ .‬جالب این بود که داوران ایرانی جشنواره فجر از‬ ‫اثر ما استقبال نکردند‪ ،‬در حالی که ‪ 3‬داور خارجی جشنواره‬ ‫به قدری تحت تاثیر این فیلم قرار گرفتــه بودند که جایزه‬ ‫ویژه هیات داوران را به این فیلــم دادند‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫جشنواره مقاومت نیز همانند بسیاری از جشنواره های دیگر‬ ‫ی شده است که بیشتر در‬ ‫در کشور ما‪ ،‬تبدیل به یک دورهم ‬ ‫پی تایید اثری است که توسط افراد موردنظر خود تولید شده‬ ‫است‪ .‬بنابراین فیلمسازانی مثل ما که مستقل کار می کنیم‬ ‫قربانــی این روابــط صنفی خاص می شــوند و فیلم شــان‬ ‫در هیچ جشــنواره داخلی دیده نمی شود‪ .‬شــما نگاه کنید‬ ‫تولید فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس تاکنون در بخش‬ ‫خصوصی سینمای ایران سابقه نداشته است و درواقع تولید‬ ‫فیلمی در این ژانر ان هم توسط کسانی که به خاطر ادای‬ ‫دین به شهدا به ســراغ چنین کاری امده اند‪ ،‬برای برخی از‬ ‫دوستان حکم میهمان ناخوانده را دارد‪.‬‬ ‫بسیاری از دوســتان می پرســیدند مگر می شود که‬ ‫بخش خصوصی فیلمی در ارتباط با دفاع مقدس بسازد؟ به‬ ‫قول اقای داوری ‪ ،‬بله‪ ،‬هســتند افرادی که به خاطر عشق‬ ‫به شهدای این کشور از جان و دل مایه می گذارند تا اثری‬ ‫درخور شــان انها تولید کنند و من واقعا بــرای این برخورد‬ ‫جشنواره مقاومت متاســفم؛ چرا که احساس می کردم این‬ ‫جشنواره بیشتر بتواند قدر این اثر را نسبت به جشنواره های‬ ‫دیگر بداند‪ ،‬کــه در نهایت در مرحله عمــل اتفاق دیگری‬ ‫افتاد‪.‬‬ ‫ اگر شما فیلم را نه به خاطر جشنواره ساخته اید‪،‬‬ ‫دیگر نباید نگران جایزه گرفتن یا نگرفتن باشید‪ ،‬‬ ‫ضمن اینکه واقعا مهم اســت که یک جشــنواره‬ ‫اعتبار و ارزش حرفه ای خود را حفظ کند‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬همین طور اســت ما هم در بند جایزه نیستیم ‬ ‫ام ا نمی توان نادیده گرفت که وقتی فیلمی در جشنواره ای‬ ‫شرکت می کند می خواهد خودش را در یک فضای رقابتی‬ ‫و عادالنه با دیگــر رقبایش محک بزند امــا وقتی این فضا‬ ‫ایجاد نمی شود‪ ،‬ناراحت کننده اســت‪ .‬ما هیچ وقت برای‬ ‫دریافت جایزه فیلم نســاختیم‪ .‬ضمن اینکــه اقای داوری‬ ‫اعالم کردند که ما جایزه خود را از همان ‪ 175‬شهید غواص‬ ‫گرفتیم اما در حال حاضر به نوعی از برخی دوستان دلگیریم‬ ‫که دورهمی هایی را تشــکیل می دهند و پس از انکه به ما‬ ‫قول دادند‪ ،‬به قول خود عمل نکردند‪ .‬امنیت و اسایشــی‬ ‫که ما امروز داریم مدیون شــهدا و جانبازان اســت و ما نیز‬ ‫عالقه داشتم که دین خود را نسبت به این عزیزان به نوعی‬ ‫ادا کرده باشیم‪ .‬این درحالی است که بسیاری از جانبازان‬ ‫دفاع مقدس امروزه در شرایط خوبی زندگی نمی کنند و تنها‬ ‫در هفته دفاع مقدس به یاد این عزیزان می افتیم‪ .‬ما برای‬ ‫تقدیر از این عزیزان همه منافع حاصل از این اثر را به موزه‬ ‫صلح تقدیم کردیم و امیدواریم که با این کار بتوانیم قدمی‬ ‫ هرچند کوچک در راه تقدیر از این قهرمانان بزرگ برداریم‪.‬‬ ‫درباره فیلم نقدهایی هم مطرح شد‪ ،‬مثال اینکه‬ ‫فیلم چنان که باید و شــاید به وجه مســتند قصه‬ ‫نپرداخته است و اطالعات کاملی ارائه نمی کند‪.‬‬ ‫منظورم این است که اگرچه منتقدان بسیاری از‬ ‫فیلم استقبال کردند اما برخی ها هم انتقادهایی‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫من خیلی عامدانه سعی کردم که اطالعات زیادی‬ ‫را در ارتباط با عملیات کربــای ‪ 4‬در اختیار مخاطبم قرار‬ ‫ندهم‪ ،‬دلیل این موضوع این اســت که این عملیات بین‬ ‫سیاسیون مورد مناقشه اســت‪ .‬البته به این معنا نیست که‬ ‫من به خاط ر ترس‪ ،‬از دادن اطالعات در مورد این عملیات‬ ‫به مخاطبم صرف نظر کردم ‪ ،‬بلکه این به واســطه ان بود‬ ‫که من اساســا «اروند» را متعلق به همه افرادی می دانم‬ ‫که برای این کشور جان خود را در دســت گرفتند و به این‬ ‫عملیات رفتند و اینکه چه کسی فرمان عملیات را داده یا چه‬ ‫چیزی باعث لو رفتن عملیات شده نقشی در فیلم من ندارد‪.‬‬ ‫درباره اعتراض دو فیلم دیگــر چه نظری دارید؟‬ ‫سیانور و هیهات!‬ ‫به نظرم این فیلم ها هم از فیلم های خیلی خوب‬ ‫جشنواره بودند‪ .‬جدی و بدون تعارف می گویم همان اندازه‬ ‫که از دیدن نتایج ب ه خاطر فیلم خودم ناراحت شدم ‪ ،‬به خاطر‬ ‫این دو فیلم نیز ناراحت شدم‪ .‬این دو فیلم واقعا فیلم های‬ ‫ی میان‬ ‫خوبی هســتند و حداقلش این بود که حضور پررنگ ‬ ‫نامزدها داشــته باشــند در حالی که واقعا بــه طرز عجیب‬ ‫و غریبی اصال دیده نشــدند‪ .‬اینها گالیــه ایجاد می کند‪ ،‬‬ ‫بدبینی ایجاد می کند‪ .‬چرا باید چنین رفتارهایی وجود داشته‬ ‫باشد ؟ بعضی ها می گویند که جشنواره مقاومت می خواهد‬ ‫به فیلم هایی که در فجر دیده نشــده اند جایزه بدهد‪ .‬خب‬ ‫این موضوع واقعا جای ســوال دارد‪ .‬خیلی بد است که در‬ ‫کشور خودمان چنین اتفاقی بیفتد‪ .‬من قصد ندارم بگویم‬ ‫که اثری که ما ساختیم‪ ،‬بهترین بوده اما با تمام توان خود‬ ‫برای تولید این اثر زمــان و انرژی خود را صرف کردیم ولی‬ ‫وقتی به مرحله اکران ان رسیدیم در حالی که تنها سه روز به‬ ‫اکران اثر باقی مانده بود به ما اطالع دادند و ما مجبور شدیم‬ ‫با شش سینما و بدون هیچ گونه موارد تبلیغاتی اکران خود‬ ‫را اغاز کنیم‪ ،‬هرچند با این همه بازهم به استقبال مخاطبان‬ ‫از این اثر اطمینان داریم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫حاشیه های‬ ‫مهم تر از متن‬ ‫چرا باید نگران باشیم‬ ‫چند نکته درباره جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫شاهین فالحی‬ ‫دانشجوی سینما‬ ‫‪4‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫جشنواره فیلم مقاومت یکی از صداهای رسای جهان‬ ‫سینما می توانست و می تواند باشد ‪ ،‬با استقبال بی نظیری که‬ ‫ا ز ان شده است و با گستره جهانی وسیعی که دارد‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه صدای مقاومت است‪ .‬صدای هویت های مقاومت‬ ‫جهان و ســدهای جریانی کــه دارد جهــان را فرومی بلعد‪.‬‬ ‫هویت هــای مقاومت‪ ،‬هویت هــای ایســتادگی در مقابل‬ ‫جریان های بزرگ و قدرتمندی است که می خواهد جهان‬ ‫را به خود شــبیه کند و صداهای متفاوت را به فراموشخانه‬ ‫تاریخ بفرستد‪ .‬در این موقعیت وجود جشنواره ای که بدون‬ ‫پذیرفتناینسلطهبخواهدسینمایمقاومتراتوسعهبدهد‬ ‫ت اما‪ ...‬‬ ‫حتما یک غنیمت اس ‬ ‫وقتی وسط این پاراگراف یک «اما» بیاید باید نگران‬ ‫باشیم‪ .‬متاســفانه شــا ئبه وجود رویکردهای غیر حرفه ای‬ ‫(حرفه ای بــه معنی صنفی و تخصصی) بــه فیلم هایی که‬ ‫در جشنواره فیلم مقاومت شــرکت می کنند‪ ،‬این جشنواره‬ ‫را زمین می زند‪ .‬استقبال عمومی و خوبی که تا االن از این‬ ‫جشنواره شده را هم زمین می زند‪ .‬امیدوارم دست اندرکاران‬ ‫این جشنواره این نقدها را جدی بگیرند‪ .‬اینکه بخواهیم یک‬ ‫جدال داخلی و یک دســته بندی داخلی را به یک جشنواره‬ ‫بین المللی تری بدهیــم‪ ،‬اعتبــار جهانی این جشــنواره را‬ ‫کمرنگ می کند‪ .‬برخی می گویند که جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫دارد در مخالفت با جشــنواره فجر کار می کند‪ ،‬به این معنی‬ ‫که هویتش را از هویت رقیب می گیرد‪ .‬یعنی مانده است تا‬ ‫بداند جشنواره فجر چه می کند که این جشنواره ان را انجام‬ ‫ندهد‪ .‬این واکنشــی بودن هویت‪ ،‬اتفاق بســیار هولناکی‬ ‫است‪ .‬مقاومت باید مقاومت بماند و از ارزش های اساسی‬ ‫مفهوم عام مقاومت یعنی ازادیخواهی‪ ،‬عدالت جویی ‪ ،‬دفاع‬ ‫از ضعیف در مقابل قوی و دفاع از هویت های رانده شده به‬ ‫پیرامون دفاع کند‪ .‬این ها نه فقط ارزش های اجتماعی‪ ،‬بلکه‬ ‫ارزش های موکد اسالمی هم هستند‪ .‬هرگونه اختاللی در‬ ‫جریان برگزاری چنین جشــنواره ای هویت مقاومتی اش را‬ ‫خدشه دار می کند‪ .‬متاســفانه در جریان اعتراض سه فیلم‬ ‫به موضوع دیده نشدنشان در جشــنواره‪ ،‬حاشیه دردناکی‬ ‫برای این جشنواره مستقل و ارمانخواه ایجاد شد‪ .‬نه اینکه‬ ‫بخواهم بگویم که کار سینماگران معترض کار بد یا خوبی‬ ‫بوده ‪ ،‬بلکه می خواهم بگویم نفس وجود چنین شا ئبه هایی‬ ‫می تواند جشــنواره را تضعیف کند‪ .‬ضمــن اینکه معتقدم‬ ‫هر سه فیلم اروند‪ ،‬هیهات و سیانور فیلم های خوبی بودند‬ ‫که به مراتب از برخــی فیلم ها که نامزد بودنــد و جایزه هم‬ ‫گرفتند فیلم های بهتری بودند اما باید به رای داوران احترام‬ ‫گذاشــت‪ .‬اگر و تنها اگر معیــار قضــاوت فیلم ها کیفیت‬ ‫سینمایی فیلم ها بوده باشد ‪ ،‬در غیر این صورت باید به حال‬ ‫و روز جشنواره گریست‪.‬‬ ‫اتفاقی کــه دبیر جشــنواره پــس از به وجــود امدن‬ ‫حاشیه ها رقم زد از خود حاشیه ها بدتر بود‪ .‬کمک‪ 20‬میلیون‬ ‫تومانی به سه فیلم معترض چه معنی دارد؟ اگر فیلم شان بد‬ ‫بوده و داوران به درســتی قضاوت کرده اند‪ ،‬یعنی به دور از‬ ‫شا ئبه های ایجادشده داوری کرده اند که حق شان بوده دیده‬ ‫نشوند اما اگر بد داوری شده اســت‪ ،‬دیگر پول چه معنایی‬ ‫می دهد؟ ان هم‪ 20‬میلیون تومان که ب ه درد هیچ فیلمسازی‬ ‫نمی خــورد‪ .‬منظورم این اســت که بــرای فیلــم اعتبار که‬ ‫نمی اورد هیچ ‪ ،‬بلکه ارزش و اعتبار فیلم را هم از بین می برد‪.‬‬ ‫باید حواس مان به کارهایی که انجام می دهیم باشد‪ .‬کنایه‬ ‫جالب تهیه کنندگان این سه فیلم در پس دادن ان مبلغ پول‬ ‫واقعا کنایه بزرگی بود‪ .‬اگرچه بهتر بود که بی شا ئبه و کنایه ای‬ ‫این پول را برمی گرداندند اما به نظر می رسد که منهای هر‬ ‫ذهنیتی که داشته اند‪ ،‬کار خوبی کردند‪ .‬وگرن ه گفته می شد‬ ‫که در جشنواره فیلم مقاومت ‪-‬خدای نکرده‪ -‬حق السکوت‬ ‫می دهند‪ .‬البته نباید از نظر دور داشت که وقتی جشنواره ای‬ ‫تا این حد مورد استقبال ســینماگران داخلی و خارجی قرار‬ ‫می گیرد و این همه اثر به یک جشــنواره ارســال می شود‪،‬‬ ‫مدیریت ان کار سختی اســت و نیازمند ایجاد کارگروه های‬ ‫مختلفی اســت که هر یک تنهــا بخش کوچکــی از کار را‬ ‫انجام دهند‪ .‬به هر حال نباید زحمات طوالنی مدت و پرشمار‬ ‫برگزار کنندگان را نادیده گرفت که انصافا در جریان برگزاری‬ ‫با فرمت و ساختاربندی خوبی جشــنواره را پیش بردند تا پر‬ ‫اســتقبال ترین جشــنواره بین المللی ایران به نام مقاومت‬ ‫معرفی شــود‪ .‬اما ضمن این تمجیدها باید به کارشان اگر‬ ‫نقدی دارد‪ ،‬نقــد کــرد ‪ ،‬کما اینکه در قضاوت ها کارشــان‬ ‫ بی اشتباه نبوده است‪ .‬هر جشنواره ای وقتی می تواند موفق‬ ‫باشــد که ابتدا در کشــور خودش مورد قبول و وثوق همان‬ ‫صنف باشد‪ ،‬در غیر این صورت اعتبار جهانی یک جشنواره‬ ‫محقق نخواهد شــد‪ .‬من واقعا نمی دانم چنین اتفاقی که‬ ‫افتادهراچگونهبایدمدیریتکرداما اینیکزنگخطراست‬ ‫که برگزاری دوره پانزدهم جشــنواره را سخت تر و دشوارتر‬ ‫می کند‪ .‬از انجا که این جشــنواره هر دو سال یک بار برگزار‬ ‫می شود‪ ،‬ممکن است که مسئوالن برگزاری دو سال دیگر‬ ‫اهمیت این مباحث را فراموش کنند ‪ .‬این یک واقعیت است‬ ‫و عذاب اور است‪ .‬بنابر این الزم است که با کیفیت مناسبی‬ ‫به این موضوع پرداخته شود و نقدها به صورت کامل شنیده‬ ‫شوند و برایشان تمهیداتی اندیشیده شود تا در دوره پانزدهم‬ ‫شاهد تکرار چنین اتفاقاتی نباشیم‪.‬‬ ‫انچه سینماگران درکارگاه های‬ ‫انتقال تجربه گفتند‬ ‫‪5‬‬ ‫یکــی از جالــب ترین اتفــاق هــای دوره‬ ‫چهاردهــم جشــنواره فیلــم مقاومــت برگزاری‬ ‫کارگاه هــای انتقــال تجربــه از ســوی برخــی‬ ‫چهره های مطرح سینمایی بود‪ .‬اما جالب تر از‬ ‫این حرف ها و نکاتی بود که این سینماگران در‬ ‫این کارگاه ها گفتند! تقریبا هرکســی که پشت‬ ‫میکروفن کارگاه انتقال تجربه رفت‪ ،‬حرف هایی‬ ‫را بر زبان اورد که قبال کمتر گفته بود‪ .‬حرف هایی‬ ‫صریح‪ ،‬و رک و پوســت کنده‪ .‬در این بخش به‬ ‫بخشی از مهمترین حرف های این سینماگران‬ ‫می پردازیم‪ .‬به نظر می رســد که مرور برخی از‬ ‫این حرف ها کمــک کند تا برخــورد نزدیک تری‬ ‫با جشنواره امسال داشــته باشیم‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫مرور این حرف ها نشان خواهد داد که همواره در‬ ‫جشنواره ها دســت کم برخی حواشی مهمتر از‬ ‫خود متن هستند‪.‬‬ ‫پرویز پرستویی‪:‬‬ ‫چرا جانبازان باید دغدغه معاش داشته باشند؟‬ ‫امیــدوارم جشــنواره بین المللی فیلــم مقاومت که‬ ‫برای اعتالی فرهنگ مقاومت پافشــاری می کند‪ ،‬تنها به‬ ‫بزرگداشــت دفاع مقدس در قالب یک هفته و یک ســری‬ ‫برنامه تلویزیونی و بیلبورد بسنده نکند‪.‬‬ ‫برای من بازی نقشــی در یک فیلم متعلــق به دفاع‬ ‫مقدس بــا کاراکترهایی که شــاید در فیلم های دیگر بازی‬ ‫می کنم که بعضی از انها ما به ازای بیرونی هم ندارند‪ ،‬فرق‬ ‫می کند‪ .‬من معتقدم این نقش ها صاحب دارند و من باید به‬ ‫صاحبان انها جوابگو باشم‪ .‬بازی در این نقش ها واقعا نگاه‬ ‫من را به زندگی عوض کرده اند‪ .‬برخی تاثیرات این فیلم ها‬ ‫هنوز هم که هنوز اســت‪ ،‬در مــن نقش بســته و در رفتار و‬ ‫دیدگاه و اخالق من تاثیر بسزایی داشته است‪ .‬قبل از اینکه‬ ‫ارادت خودم را به مخاطبان بیان کنــم‪ ،‬می خواهم در هر‬ ‫فیلمی یک نکته را به کارنامه کاری خودم اضافه کنم‪ .‬بودن‬ ‫ما به خاطر فداکاری افرادی است که هشت سال در جنگ‬ ‫تحمیلی جنگیده اند‪.‬‬ ‫یک جانبــاز به من گفــت دو روز در تهران گم شــده‬ ‫است و این گم شدن حکایت حال بســیاری از جانبازان در‬ ‫شهر تهران امروزی اســت‪ .‬امیدوارم مسئوالن هم به فکر‬ ‫این عزیزان باشند‪ .‬شــهدا نور چشم ما هســتند و با وجود‬ ‫انهاست که نفس می کشــیم‪ .‬امیدوارم این واقعیت ها در‬ ‫حد حرف باقی نماند‪ .‬من پنج سالی است که همراه با گروه‬ ‫موزه صلح‪ ،‬در ششم اگوست به هیروشیما می روم و جالب‬ ‫است که امسال فهمیدیم مردم این منطقه اصال نمی دانند‬ ‫ایران کجای نقشه جهان است و ما چه عزیزانی را در جنگ‬ ‫از دســت داده ایم؟! به نظــرم حداقل باید بــرای جانبازان‬ ‫شیمیایی امکان نفس کشیدن را فراهم کنیم‪.‬‬ ‫ابوالقاسم طالبی‪:‬‬ ‫من همینم که هستم‬ ‫از ابتدای کارم همیشــه به این فکر می کردم که باید‬ ‫در چه جایگاهی از هنر قرار داشــته باشــم‪ .‬در این عرصه‬ ‫دو جبهه حق و باطل وجود دارد‪ .‬در جبهه حق هنر عده ای‬ ‫فرهنگ‬ ‫برای رســیدن به خدا مثل شــهیدان تند می دوند‪ .‬در این‬ ‫جبهه امام خمینی در راس و در جبهــه باطل هم امریکا در‬ ‫راس قرار دارد‪ .‬البته در میان هر دو گروه هم افراد میانه رو‬ ‫و تندرو وجود دارند‪.‬‬ ‫روزی که «قالده هــای طال» را می ســاختم به من‬ ‫می گفتنــد ادم حکومت هســتی؟ من گفتــم‪« :‬انقالب و‬ ‫حکومت مال من اســت نه من بــرای حکومت‪ ».‬بهترین‬ ‫دوستان من به قول فیلم «دست های خالی» یا زیر خاک‬ ‫هستند یا حافظ خاک این سرزمین‪ .‬من طالب اندیشه های‬ ‫حاکمیت هستم و خودم را یک فیلمساز انقالبی می دانم و‬ ‫در این راستا حرف خودم را در فیلمی که می سازم‪ ،‬هم بیان‬ ‫می کنم‪ .‬من یک بسیجی ام و خاک پای بسیجیان هستم‪.‬‬ ‫اینکه «من و تو» و بقیه شــبکه های معاند من را مســخره‬ ‫می کنند و درباره من چند نقد منفی در مطبوعات چاپ شود‪،‬‬ ‫برایم اهمیتی ندارد‪ .‬من همینی هســتم که هســتم‪ .‬فیلم‬ ‫می سازم و پایش می ایستم‪« .‬یتیم خانه ایران» هم یکی از‬ ‫اثار سه گانه ای است که علیه انگلیس به دنبال سریال «به‬ ‫کجا چنین شتابان» و فیلم «قالده های طال» ساخته ام‪.‬‬ ‫در «قالده های طال» شاید دو نفر فقط با رای من نظر‬ ‫مشابهی داشتند اما این اختالف نظرها مانع از همکاری ما‬ ‫نشد و هیچ مشکلی هم پیش نیامد‪ .‬به نظر من ما تحت یک‬ ‫پرچم و میثاق ملی در این کشــور فیلم می سازیم و هنرمند‬ ‫فراتر از چپ و راست است‪ .‬همچنین کارگردان‪ ،‬مرجع تقلید‬ ‫یک بازیگر نیست که اگر بازیگری با او همکاری نکند یعنی‬ ‫عقایدش را قبول ندارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫مریال زارعی‪:‬‬ ‫حرمت خون شهدا فیلمم را متفاوت کرد‬ ‫من به واسطه کارم‪ ،‬ژانرهای مختلف مانند سینمای‬ ‫کمدی‪ ،‬اجتماعی و‪ ...‬را تجربــه کرده ام‪ .‬به هر حال یک‬ ‫بازیگر باید در همه ســبک ها توانایی خود را نشان بدهد و‬ ‫بتواند ایفــای نقش کند اما کاری که من در «شــیار ‪»۱۴۳‬‬ ‫کردم فراتر از کارهــای یک بازیگر بود که همــواره در اثار‬ ‫ســینمایی انجام می دهد‪ ،‬یعنی یک بازیگر وقتی نقشــی‬ ‫ایفا می کند خودش را به جای ان کاراکتر می گذارد و سعی‬ ‫در نزدیک شــدن با او دارد اما انچه در شخصیت الفت بود‬ ‫برای من در دسترس نبود‪ ،‬به همین منظور باید کار دیگری‬ ‫انجام مــی دادم‪ .‬برای مثــال باید کاری بیــش از صحبت‬ ‫کردن با مادران شهید انجام می دادم‪ .‬به هر حال این حوزه‬ ‫شهودی است‪.‬‬ ‫من هر گاه فیلمی بازی می کنم موسیقی مربوط به ان‬ ‫هم در ذهنم شکل می گیرد اما وقتی مشغول کار در «شیار‬ ‫‪ »۱۴۳‬بودم‪ ،‬هیچ موسیقی مرتبطی با شخصیت الفت در‬ ‫ذهنم شــکل نمی گرفت‪ .‬می توانم بگویم من شــخصیت‬ ‫الفت را ســر ســجاده نماز پیدا کردم‪ .‬می خواهم روی این‬ ‫نکته تاکید کنم که تجربه بازیگــری و کارگردانی این فیلم‬ ‫فرهنگ‬ ‫احمدرضا درویش‪:‬‬ ‫دور بین های ما باید به لبنان بروند‬ ‫درست است که چندین سال است که از جنگ فاصله‬ ‫گرفته ایم امــا هنوز تبعــات ان وجــود دارد‪ .‬تبعات جنگ‬ ‫پایان ناپذیر اســت و وضعیت جنگ های منطقه ای نشان‬ ‫می دهد که جریان های مختلفی در حال درگیری هستند که‬ ‫این مساله تبعات بدی با خود به همراه دارد‪.‬‬ ‫سینمای ماندگار و اثار تاثیرگذار زمانی شکل می گیرد‬ ‫که موضوعات انها دربرگیری داشته باشد‪ .‬ما نمی توانیم به‬ ‫دفاع مقدس بپردازیم اما جامعه پزشکی در جنگ را نبینیم‪.‬‬ ‫باید تاثیر جنگ بر کودکان و زنان را مورد توجه قرار دهیم‪.‬‬ ‫در اثار جهانی جنگ نیز اثاری بیشتر ماندگارتر شده اند که به‬ ‫فلسفه جنگ‪ ،‬خیر و شر و تبعات جنگ پرداختند‪.‬‬ ‫دوربین هــای مــا در حوزه ســینمای مســتند باید به‬ ‫خیابان های لبنان بروند و ما باید بدانیم که مهاجران سوری‬ ‫امروز در چه شــرایطی قرار دارند‪ .‬ما باید بدانیم که ســهم‬ ‫ما از اثار روشــنگر و بیان کننــده وضعیت فعلــی و مبارزه با‬ ‫رسانه هایی ک ه علیه حقیقت هستند‪ ،‬چیست‪.‬‬ ‫در عرصه سینما دیپلماسی فرهنگی تنها در حضور در‬ ‫جشنواره های خارجی تعریف شــده است اما مهمتر از این‬ ‫حضور داد و ستد رویدادهای جهانی است‪ .‬اگر داد و ستد‬ ‫مناســبی صورت نگیرد‪ ،‬این جشنواره ها تنها تبدیل به یک‬ ‫میهمانی دورهمی می شود‪.‬‬ ‫فراتر از یــک فیلم معمولی بــود‪ .‬وقتی مشــغول بازی در‬ ‫«شیار ‪ »۱۴۳‬بودم سعی می کردم متمرکز باشم‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل هنگامی که سر سجاده نماز بودم خالقیت به سراغ من‬ ‫می امد‪ .‬البته در برخی از سکانس ها با کارگردان اختالف‬ ‫نظر داشــتم و به عنوان یک بازیگر حــس می کردم که ان‬ ‫صحنه باید به گونه ای دیگر باشــد‪ ،‬حتی به یاد دارم که در‬ ‫یکی از پالن ها حدود ‪ ۴۵‬دقیقــه با نرگس ابیار بحث کردم‬ ‫اما می توانم بگویم چیزی که «شیار ‪ »۱۴۳‬را متفاوت کرد‬ ‫حرمت خون شهدا بود‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا‪:‬‬ ‫روی پالن به پالن فیلم هایم قسم می خورم‬ ‫زمانی فکر می کردم نباید در تیتراژ‪ ،‬اسمی از من برده‬ ‫شود‪ ،‬مانند معماران اثار باســتانی که بدون نام اثار زیبایی‬ ‫خلق می کردند ‪ .‬درست در همان جشــنواره بعد از نمایش‬ ‫فیلمم گفتند‪ ،‬فیلمش ان قدر بد بوده است که جرات نکرده‬ ‫است تا نامش را در تیتراژ بزند‪ .‬بعد ها فهمیدم سینما‪ ،‬نفس‬ ‫انســان اســت و هرچه قدر این نفس تراشــیده تر و بر پایه‬ ‫اصول اخالقی باشد فیلمی که شما می سازید‪ ،‬زیباتر است‪.‬‬ ‫من همیشــه در فیلمسازی مشــغول خودم بودم و به‬ ‫بیرون توجهی نداشتم‪ .‬هیچ وقت سعی نکردم برای کسی‬ ‫بازی کنم ‪ .‬ترجیح می دهم فیلمی بسازم که جهان من است‬ ‫و پالن به پالن به ان قسم بخورم‪.‬‬ ‫هرکســی ایدئولوژیک مختــص خــود را دارد‪ ،‬مگر‬ ‫می شــود بــدون ایدئولوژیک بود؟ هرکســی بــرای خود‬ ‫ایدئولوژیــک دارد‪ .‬این حرف چرت اســت کــه می گویند‬ ‫ی باشــد‪ .‬این حرف که نباید‬ ‫ســینماگر باید بدون ایدئولوژ ‬ ‫ی داشــت‪ ،‬نگاه افراد را ســرکوب می کند و باعث‬ ‫ایدئولوژ ‬ ‫می شود در قاعده سینما همه شبیه هم شوند‪ .‬هرکسی نگاه‬ ‫سیاسی خود را دارد چه خوب چه بد اما همه باید این نگاه را‬ ‫داشته باشند‪ .‬اینکه می گویند من فیلمساز ارزشی نیستم‪،‬‬ ‫یعنی چه؟ ارزشــی بودن مگر بد است؟ مگر بد است کسی‬ ‫ارزش های خود را داشته باشد؟ ما را به سمتی هل می دهند‬ ‫که خطرناک است‪ .‬چرا اگر من از مدافعان حرم حرف بزنم‪،‬‬ ‫بد است؟ بر چه اساسی ایراد می گیرند؟‬ ‫‪67‬‬ ‫غفلت عجیب‬ ‫ورزش‬ ‫بازی تیم ملی ایران و کره جنوبی در سالروز تاسوعای حسینی(ع) این روزها‬ ‫به عنوان یک مساله مهم‪ ،‬مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬انچه مشخص است اینکه‬ ‫فدراسیون فوتبال وقتی می توانســته جلوی این کار را بگیرد‪ ،‬ان را انجام نداده‬ ‫است‪ .‬فدراسیون در ابتدا با بی توجهی و بعد با پنهان کاری رایج خود و عادی نشان‬ ‫دادن ماجرا سعی می کند خود را در این زمینه بی تقصیر نشان دهد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫پنهانکاریفدراسیون‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫برگزاریدیدارایران‪-‬کره جنوبی‬ ‫درروزتاسوعا‪،‬جنجالافرینشدهاست‬ ‫دیدار ایران و کر ه جنوبــی ‪ 20‬مهر و به میزبانی ایران‬ ‫برگزار می شود‪ .‬همزمانی این بازی با تاسوعای حسینی به‬ ‫موضوع مهمی در ورزش ایران تبدیل شده است‪ ،‬به طوری‬ ‫که مســئوالن فدراســیون فوتبال درصدد تغییــر زمان و یا‬ ‫مکان این بازی برامده اند اما واقعیت این است که مسئوالن‬ ‫فدراسیون فوتبال دیر دست به کار شده اند‪ .‬انها در خصوص‬ ‫تغییر زمان این بازی راه به جایی نخواهند برد‪.‬‬ ‫حتــی وقتی رئیــس فدراســیون فوتبال هم نیســت‬ ‫تاثیرات منفی دوره مدیریتش در فدراسیون فوتبال دست‬ ‫از ســرمان برنمی دارد؛ علی کفاشــیان‪ .‬وقتی از ماجرای‬ ‫همزمانی بازی ایران – کره جنوبی رمز گشــایی می کنیم به‬ ‫این نتیجه می رســیم که علی کفاشــیان در این خصوص‬ ‫پاســخ بزرگی را به مردم ایران بدهکار اســت؛ هم او و هم‬ ‫مهدی تاج‪ .‬علی کفاشیان حدود ‪ 5‬سال پیش عضو کمیته‬ ‫جلسات ‪ AFC‬بود‪ .‬پس از او مهدی تاج در یک سال گذشته‬ ‫در جلسات این تقویم حاضر بوده است اما مشخص نیست‬ ‫چرا کفاشیان و تاج در ان جلســات اعتراضی به این مساله‬ ‫نکردند‪ .‬شاید اگر کفاشــیان و تاج یک بار زحمت خواندن‬ ‫صورتجلسه را به خود می دادند این مشکل پیش نمی امد‪.‬‬ ‫تاج گفته اســت‪« :‬این برنامه ریزی و اتفاقات زمان ما نبود‬ ‫ولی هر اتفاقی در فوتبال می افتد ما باید پاسخگو باشیم‪».‬‬ ‫به طور قطع مهدی تاج باید پاسخگو باشد که چرا دیر دست‬ ‫به کار شده تا این مشکل را حل کند‪ .‬ان هم زمانی که خیلی‬ ‫زودتر از اینها می توانست اقدامات الزم را برای تغییر زمان‬ ‫یا مکان این بازی انجام دهد‪.‬‬ ‫تاج در بخشــی دیگر از صحبت هایش گفته اســت‪:‬‬ ‫«ایران را به خاطر استفاده از شعائر مذهبی جریمه می کنند‬ ‫اما ما حاضریم جریمه را هم پرداخت کنیم‪ ».‬این صحبت‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال اما به نوعی سرپوش گذاشتن روی‬ ‫کم کاری است‪ .‬ماجرا انجایی جالب می شود که هوشنگ‬ ‫نصیرزاده درباره این ادعا می گوید‪« :‬این مساله یک بحث‬ ‫حقوقی اســت و هرگونه شــعائر مذهبی در ورزشگاه منجر‬ ‫به جریمه نمی شود‪ .‬شــعائر مذهبی زمانی باعث پرداخت‬ ‫جریمه می شــود که تماشــاگران به اعتقادات مذهبی تیم‬ ‫مقابل توهین کنند‪».‬‬ ‫مسئوالن فدراسیون فوتبال اما چگونه با این مشکل‬ ‫مواجه شدند؟ انها ابتدا بحث تالش برای تغییر زمان بازی را‬ ‫مطرح کردند‪ .‬مسئوالن فدراسیون ایران درصدد این بودند‬ ‫که زمان یا مکان بازی را تغییر بدهند‪ .‬انها مدعی بودند که‬ ‫این اتفاق به چند صورت ممکن می تواند رخ دهد؛ اول اینکه‬ ‫کره ای ها در هر دو بازی رفت و برگشــت میزبان باشــند که‬ ‫مسلما این به ضرر تیم ملی ایران خواهد بود‪ .‬حالت دوم این‬ ‫است که مسئوالن فدراسیون ایران کشور سومی را به عنوان‬ ‫میزبان پیشنهاد دهند و در صورت موافقت کره جنوبی و فیفا‬ ‫بازی را در ان کشور برگزار کنند‪ .‬اما مسلم بود که حالت دوم‬ ‫هم به سود تیم ملی ایران نخواهد بود‪ .‬حالت سوم این بود‬ ‫که کره جنوبی میزبان بازی ‪20‬مهر باشــد و بازی برگشت به‬ ‫میزبانی ایران برگزار شود‪ .‬حالت سوم قطعا از دو حالت اول‬ ‫برای تیم ملی ایران بهتر بود اما هیــچ یک از این حالت ها‬ ‫محقق نشد‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال اما هفته گذشته چند مصاحبه‬ ‫مختلف داشــت‪ .‬ابتدا تاکیــد کرد که این موضــوع را حل‬ ‫خواهد کرد اما روز بعــد در مصاحبه ای متفاوت کمی عقب‬ ‫نشست و در گام بعدی نیز تصریح کرد که ایران نمی تواند‬ ‫مشــکل همزمانی بازی ایران – کره جنوبی با روز تاسوعای‬ ‫حســینی را حل کند و در این خصوص تســلیم برنامه فیفا‬ ‫اســت‪ .‬او گفت‪« :‬محرم و صفر همه چیز ماســت‪ .‬اگر در‬ ‫جنگ تحمیلی موفق بودیم به خاطر این بود که شهدای ما‬ ‫به اباعبدالله (ع) اقتدا کردند‪ .‬مــن هم مثل همه‪ ،‬اولویتم‬ ‫عزاداری اباعبدالله (ع) اســت اما چرا در روز تاســوعا باید‬ ‫بازی کنیم‪ ،‬حرف درستی اســت‪ .‬توضیح ما هم این است‬ ‫که تقویم فیفا ‪ 4‬ســاله تنظیم می شــود و در ســال ‪1391‬‬ ‫نوشته شده است‪ .‬االن در ســایت فیفا تا سال ‪ 2024‬هم‬ ‫برنامه ریزی شده است‪ .‬انجا هم گفته شده که در مجموع‬ ‫‪ 11‬اکتبر که ‪ 20‬مهر می شــود‪ ،‬بازی ایــران و کره جنوبی‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬فدراســیون هیــچ گونــه دخل و‬ ‫تصرفی در برنامه ریزی فیفا ندارد و فیفا خودش برای تیم ها‬ ‫برنامه ریزی می کنــد‪ .‬این برنامه ریــزی و اتفاقات زمان ما‬ ‫نبود ولی هر اتفاقــی در فوتبال می افتد ما باید پاســخگو‬ ‫باشــیم‪ .‬وقتی که فیفا زمان بازی را به فدراســیون اعالم‬ ‫کرد ما برنامه ای که به انها ارســال کردیم نوشتیم و عنوان‬ ‫کردیم این مســابقه را نمی توانیم برگزار کنیــم‪ .‬در اولین‬ ‫نامه مخالفت مان را برای برگزاری این بازی در روز تاسوعا‬ ‫اعالم کردیم‪ .‬همچنین در نامه دیگری که از ســوی اقای‬ ‫حسنی خو به شــورای تامین ارسال شــد‪ ،‬اعالم کردند که‬ ‫امادگی برگزاری این بازی ها را در روز تاسوعا داشته باشند‪.‬‬ ‫به عالوه خودم به مالزی رفتم و به مســئوالن ‪ AFC‬همین‬ ‫موضوع را اعالم کردم‪ .‬پیشــنهاد هــم دادم زمان بازی ها‬ ‫را جابجا کند‪».‬‬ ‫تاج افــزود‪« :‬کــره جنوبی برنامــه پیشــنهادی ما را‬ ‫نمی پذیرفــت‪ .‬همچنین پیشــنهاد دیگر عقــب انداختن‬ ‫بازی ها بود که از فیفا خارج می شد اگر این اتفاق می افتاد‬ ‫لژیونرهایمان را در اختیار نداشتیم‪ .‬با این حال ما باز هم به‬ ‫تالش هایمان ادامه دادیم و تماس هایمان را برقرار کردیم‬ ‫و نهایتا به مالقات ‪ 27‬مرداد با اینفانتینو در فیفا منجر شد‪.‬‬ ‫در انجا هم کلی بحث کردیم و گفتیم روز تاسوعا برایمان‬ ‫روز بســیار مهمی اســت‪ .‬اینفانتینــو گفت امســال کاری‬ ‫نمی توانم بکنم اما برای سال های اینده می توانم این دو روز‬ ‫را در تقویم لحاظ کنم‪ .‬ما حتی بحث کناره گیری را مطرح‬ ‫بازنده نهایی‬ ‫کفاشیان از رسیدن به فیفا جا ماند‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫واکنــش مهدی تــاج اما بــه نامــه ایت اللــه یزدی‬ ‫محافظه کارانه بود‪ .‬رئیس فدراسیون فوتبال گفت‪ « :‬نامه‬ ‫مربوط به مسابقه ایران و کره جنوبی را دیده ام که خطاب به‬ ‫وزارت ورزش نوشته شده و این وزارتخانه پیگیر ان است‪».‬‬ ‫اما نامه ایت الله یزدی با واکنش علی مظهری نماینده‬ ‫مردم تهران در مجلس شورای اسالمی روبه رو شد‪ .‬پاسخی‬ ‫که تند به نظر می رسید ‪.‬‬ ‫در بخشــی از نامه علــی مطهری بــه ایت الله یزدی‬ ‫امده است‪:‬‬ ‫«فرضا مــردم بــرای گلی که ایــران بــه کره جنوبی‬ ‫بزند خوشحال شــوند و عده ای ابراز شــادی کنند‪ ،‬ایا این‬ ‫امر بــه معنی خوشــحالی و شــادی بــرای شــهادت امام‬ ‫حســین علیه الســام و هتک حرمت و اهانت به ســاحت‬ ‫سیدالشهداست؟‬ ‫عالوه بر اینکه مردم در چنین موقعیت هایی به خوبی‬ ‫می دانند که چگونه رفتار کنند و چندین سال پیش شبیه این‬ ‫اتفاق برای مسابقه تیم استقالل تهران و دالیان چین افتاد‬ ‫و تماشاگران رفتار قابل ستایشی داشتند‪.‬‬ ‫مثالی می زنم؛ اگر کســی بعد از سال ها پدر یا مادر یا‬ ‫فرزندش را در شب عاشورا مالقات کند‪ ،‬ایا نباید خوشحال‬ ‫شود و بخندد چون حرمت ان امام عزیز را شکسته است؟‬ ‫همین نگاه است که باعث شده است در دو ماه محرم‬ ‫و صفر مردم ایران مراسم ازدواج برگزار نکنند حتی به قیمت‬ ‫صد ها و هزاران گناهی که به علت تاخیر در ازدواج جوانان‬ ‫رخ می دهــد و از طرف دیگــر تاالرهای برگزاری مراســم‬ ‫ازدواج‪ ،‬قبل و بعد از این دو ماه با تراکم مشتری و مشکالت‬ ‫برای مردم مواجه می شوند‪ .‬چه مانعی دارد غیر از چند روز‬ ‫قبل و بعد از عاشورا و اربعین و سه روز اخر صفر مردم عرفا‬ ‫مجاز به برگزاری مراســم ازدواج باشن د همان طور که شرعا‬ ‫مجاز هستند‪ .‬قطعا امام حسین(ع) هم به این وضع راضی تر‬ ‫است‪ .‬وظیفه روحانیت و مصلحان جامعه است که با نقاط‬ ‫ضعف جامعه و اداب و رسوم خرافی که مانند زنجیر به دست‬ ‫و پای مردم بسته شده اســت‪ ،‬مبارزه کنند نه اینکه سوار بر‬ ‫این موج ها شوند‪».‬‬ ‫به نظر می رســد بازی تیم ملــی ایــران و کره جنوبی‬ ‫در تاســوعا این روزها به عنوان یک مشــکل بزرگ مطرح‬ ‫می شود‪ .‬انچه مشــخص است اینکه فدراســیون فوتبال‬ ‫وقتی می توانسته جلوی این کار را بگیرد‪ ،‬ان را انجام نداده‬ ‫است‪ .‬فدراسیون در ابتدا با بی توجهی و بعد با پنهان کاری‬ ‫رایج خود و عادی نشان دادن ماجرا سعی می کند خود را در‬ ‫این زمینه بی تقصیر نشان دهد‪ .‬فدراسیون فوتبال مقصر‬ ‫است‪ .‬اما به چه دالیلی؟‬ ‫اول‪ -‬شاهین رحمانی عضو ایرانی کنفدراسیون فوتبال‬ ‫اســیا در گفت وگو با مهر پشــت پرده هایی را فاش می کند‬ ‫که نشــان می دهد رویه رایج نهادهای بین المللی فوتبال‬ ‫اسیا و جهان در چنین مسائلی چیســت‪ .‬او در گفت وگوی‬ ‫خود بیــان می کند کــه اساســا ایرانی هــا نفهمیده اند که‬ ‫تقویم بازی هایشــان چنین مشــکلی دارد‪« :‬ابتــدا اقای‬ ‫کفاشیان در حدود ‪5‬سال پیش عضو کمیته جلسات بودند‬ ‫و پس از ایشان از یک سال گذشــته اقای تاج در جلسات‬ ‫تصمیم گیری این تقویــم حاضر بودنــد و از برنامه اطالع‬ ‫داشتند‪ ».‬جالب اینجاست با اینکه کفاشیان حضور داشته‬ ‫اما هیچ گاه اعتراض نکرده و تاج هم با اینکه در یک ســال‬ ‫اخیر در چنین جلساتی حاضر بوده‪ ،‬اولین نامه خود را ‪5‬ماه‬ ‫پیش به ‪ AFC‬ارســال می کند و یک ماه پیش هم به دیدار‬ ‫شیخ سلمان‪ ،‬رئیس ‪ AFC‬می رود و موضوع را مطرح می کند‬ ‫که مورد مخالفت قــرار می گیرد‪ .‬پس از انکــه در ایران از‬ ‫نهادهای رسمی تا نهادهای دینی دست به اعتراض زده و‬ ‫حتی در فضای مجازی کمپین سازی می شود‪ ،‬هفته پیش‬ ‫فدراسیون نشینان به دیدار رئیس فیفا می روند و تفاوت ماه‬ ‫قمری و میالدی را توضیح می دهند که خب اقای اینفانتینو‬ ‫با اینکه همســری لبنانی دارد‪ ،‬می گوید از این ماجرا ســر‬ ‫درنمی اورد‪ .‬این‪ ،‬همه دیپلماســی ما برای این بازی بوده‬ ‫اســت‪ .‬ایا بهتر نبود زمانی کــه در جلســات تقویم حضور‬ ‫داشتیم نقطه نظرات مان را بیان می کردیم؟ به نظر می رسد‬ ‫اقایانی که در چنین جلساتی حضور دارند به کارهای دیگر‬ ‫سرگرم هستند و اساسا بعد از ان هم زحمت مرور صورتجلسه‬ ‫را به خود نمی دهند‪ .‬با این ندانم کاری در فدراسیون فوتبال‬ ‫حاال از وزارت خارجه تا دولت و مجلس فعال شده اند تا بازی‬ ‫ایران و کره را به روز دیگری بیندازند؛ اما خب کسی نیست‬ ‫بپرســد ان زمان که هنوز این تاریخ ها تصویب نشده بود‪،‬‬ ‫اقایان کجا بوده اند؟!‬ ‫دوم‪ -‬رئیس فدراسیون فوتبال می گوید «باید در دیدار‬ ‫ایران و کره مسلمان بودنمان را نشان دهیم»‪ .‬مساله مهم‬ ‫اینجاست که ایا برگزاری مسابقه در این روز تهدیدی برای‬ ‫اعتقادات مردم است؟ پاســخ روشن است؛ مردم ایران در‬ ‫بزنگاه های مهم تاریخی بارها دوســتی و محبت خود را به‬ ‫اهل بیت علیه الســام و مخصوصا بزرگمرد ازادگی جهان‬ ‫امام حسین علیه السالم نشــان داده اند‪ .‬چه چیز باالتر از‬ ‫حفظ شعائر محرم برای این مردم که در فدراسیون فوتبال‬ ‫به دنبال ان هســتند که مســلمان بودن خودشان را نشان‬ ‫دهند؟ این ســخنان بیشتر فرار از مســئولیت اصلی است‬ ‫که تا همین چندوقت پیش فراموش شــده بوده و حاال به‬ ‫یادشان امده است‪.‬‬ ‫سوم‪ -‬کاش فدراسیون فوتبال تالش خود را از روزی‬ ‫که چنین تقویمی در حال شــکل گیری بود برای تغییر ان‬ ‫به کار می برد‪ .‬گفته می شود که نهادهای بین المللی برای‬ ‫انچه انجام شــعائر مذهبی در فوتبال می داننــد‪ ،‬ایران را‬ ‫جریمه خواهند کرد‪ .‬مهدی تاج می گوید که این جریمه را‬ ‫پرداخت و مراسم را برگزار می کند‪ .‬این یک بحث حقوقی‬ ‫اســت؛ به نظر می رســد انچه منع انجام امــور مذهبی در‬ ‫فوتبال نامیده می شود‪ ،‬نباید نتیجه ای اختالف انگیز میان‬ ‫دو کشور ایران و کره که این مسابقه را برگزار می کنند داشته‬ ‫باشد‪ .‬اساســا هر گونه عمل مذهبی در فوتبال منع نشده و‬ ‫این تفسیر ناشی از برداشت اشــتباه است‪ .‬انچه منع شده‬ ‫در واقع تبعیض مذهبی و ایجــاد فضای اختالفی با عملی‬ ‫مذهبی در میادین مسابقات فوتبال است که میان ایران و‬ ‫کره جنوبی چنین مساله ای مصداق ندارد‪ .‬با این استدالل‬ ‫می توان به راحتی در این روز بــه عزاداری پرداخت و منعی‬ ‫برای ان نیست‪ .‬پس در اینجا هم فدراسیون فوتبال دست‬ ‫به یک بزرگنمایی می زند و به نوعی می خواهد تاوانی برای‬ ‫کاری در نظر بگیرد که از اصل موضوعیتی ندارد‪ .‬شاید این‬ ‫کار پروژه ای برای این است که بگویند ما بی تفاوت نیستیم‬ ‫و برای این کار جریمه هم شده ایم‪.‬‬ ‫به نظر می رسد این کار بیشــتر برای به دست اوردن‬ ‫دل برخی از نهادها باشــد‪ .‬در این بین امــا نباید فراموش‬ ‫کرد که همه ما در روز تاسوعای حسینی مسئولیم‪ .‬مسئول‬ ‫گرامی نگــه داشــته شــدن روزی که به ســقای بــا وفای‬ ‫امام حسین (ع) تعلق دارد‪ .‬یار با وفایی که یکی از مهم ترین‬ ‫خصیصه های شان ادب بود و احترام‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫کردیم اما بازهم او گفت تغییر زمان بازی ممکن نیست‪» .‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال در ادامه گفت‪ :‬وزیر ورزش‬ ‫نیز به من پیشــنهاد دادند با کره جنوبی وارد مذاکره شویم‬ ‫و انها را وادار به تغییر زمان بازی کنیم‪ .‬هنوز منتظر پاســخ‬ ‫کره ای ها هستیم‪ .‬نظر نهایی را ســرمربی کره جنوبی باید‬ ‫بدهد‪ .‬راه حل اخر این اســت که ما بــازی را برگزار کنیم و‬ ‫شرایط خاصی ایجاد شود تا مردم بتوانند هم بازی را ببینند‬ ‫و هم عزاداری را از دست ندهند‪ .‬حتی ساعت بازی طوری‬ ‫اســت که نه ب ا عزاداری ظهر تاســوعا تداخــل دارد و نه با‬ ‫عزاداری شب عاشــورا‪ .‬ضمن اینکه جلســه ای با شورای‬ ‫تامین خواهیم داشــت تا در مورد چگونگــی برگزاری این‬ ‫مراسم هماهنگ شویم‪.‬‬ ‫تاج در بخش دیگری از این گفت وگو درباره انتقاداتی‬ ‫که به کم کار فدراســیون فوتبال وجود دارد‪ ،‬گفت‪ :‬کاری‬ ‫دیگری نمی توان کرد از زمانی کــه امدیم کار را به صورت‬ ‫جدی انجام دادیم‪ ،‬امــا چیزی که وجــود دارد ممنوعیت‬ ‫استفاده از شــعا ئر مذهبی در بازی هاســت اما ما حتی اگر‬ ‫بخواهیم جریمه هــم بدهیم باز هم ایــن کار را می کنیم و‬ ‫پرچم های مشکی بزرگ در ورزشگاه نصب خواهد شد‪.‬‬ ‫وی درباره اینکه گفته می شود چهار سال پیش باید از‬ ‫این موضوع جلوگیری می شد و فدراسیون قبلی در این مورد‬ ‫کم کاری کرده است‪ ،‬عنوان کرد‪ :‬عربستان اعالم کرده در‬ ‫‪ 10‬روز حج بازی انجام نمی دهد‪ .‬اما مســاله ای که وجود‬ ‫دارد این است که نمی توان زمان را تعیین کرد و مثال گفت‬ ‫‪ 11‬اکتبر چهار ســال دیگر مصادف با چه روزی می شود‪.‬‬ ‫اینفانتینو نیز از ما خواست در این مورد به او کمک کنیم‪.‬‬ ‫اما همه این اظهارات توجیه مناسبی برای کم کاری‬ ‫فدراســیون فوتبال نبود‪ .‬چون نه تنها کره جنوبی پیشنهاد‬ ‫تغییر زمان بازی را نپذیرفت بلکه فدراسیون فوتبال نشان‬ ‫داده کــه در برنامه ریزی های امور فرهنگــی همواره دچار‬ ‫ضعف بوده اســت‪ .‬بنابراین در این بین باید همه چیز را به‬ ‫دســت اتفاقات ســپرد و امیدوار بود که در روز تاســوعای‬ ‫حسینی اتفاقی رخ ندهد که شان این روز عزیز نادیده گرفته‬ ‫شود‪ .‬اما این موضوع ان قدر حساس و پراهمیت شده که‬ ‫عضو فقهای شورای نگهبان نیز درباره اش واکنش نشان‬ ‫دهد‪ .‬ایت الله یزدی هفته گذشته درخصوص بازی ایران‬ ‫و کره جنوبی در مقدماتی جام جهانی گفت‪« :‬مطلع شــدم‬ ‫وزیر ورزش در این زمینه تالش هایی برای تعویق این دیدار‬ ‫انجام داده و نامه نگاری هایی انجام گرفته است ولی خطاب‬ ‫به وزیر ورزش بیان می کنم که شما در سایه همین احترام ها‬ ‫به محرم و صفر به وزارت رسیده اید‪ .‬نظام ما هم در همین‬ ‫محرم و صفر محقق شد‪ .‬این همه شــهید در این انقالب‬ ‫به شهادت رســیده اند تا این کشــور این حرمت ها را حفظ‬ ‫کند و همه چیز ما از محرم و صفر اســت‪ .‬اگر قرار باشد به‬ ‫همین راحتی نسبت به این مساله بی حرمتی کنیم‪ ،‬حرمتی‬ ‫باقی نخواهد ماند‪ .‬ممکن است بیان کنید که بازی نکردن‬ ‫ما برای ما هزینه هایی خواهد داشــت ولــی باید همه این‬ ‫هزینه ها را داد تا این حرمت ها حفظ شود‪».‬‬ ‫رئیس شــورای عالی جامعه مدرســین حــوزه علمیه‬ ‫قم بیان کرد‪« :‬من شــما را نصیحت نمی کنم بلکه از شما‬ ‫می خواهم این بررسی را انجام دهید و اگر قرار است تعطیل‬ ‫شود بهتر از حرمت شکنی است‪ .‬اگر قرار باشد که برای حفظ‬ ‫حرمت عاشورا قبل از مســابقه مداحی صورت بگیرد‪ ،‬پس‬ ‫از گل توسط ایران ایا کسی خوشــحالی نخواهد کرد و ایا‬ ‫می توان جلوی خوشحالی مردم را گرفت؟‬ ‫شلیک به انتخابات‬ ‫تعویق انتخابات فدراسیون ها ؛ از‬ ‫واقعیت تا تکذیب‬ ‫درباره رفتارهای تند کی روش‬ ‫تاکتیک فردی یا رفتار ذاتی؟‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫کفاشیانازرسیدنبهفیفاجاماند‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بازندهنهایی‬ ‫دســت ها را مقابل کشــورهای عربی بــاال می برند و‬ ‫میدان را با یک چهــره بازنده ترک می کننــد؛ این حکایت‬ ‫چند ســال اخیر فدراســیون فوتبال اســت‪ ،‬فدراســیونی‬ ‫که همان قــدر که در داخل با حاشــیه و پرونــده قطوری با‬ ‫عنوان فساد در فوتبال روبه رو است‪ ،‬در خارج از کشور و در‬ ‫مجامع بین المللی هم ناتــوان از گرفتن حق فوتبال ایران‬ ‫اســت‪ .‬گاهی با خودزنی های داخلی و گاهــی هم با بازی‬ ‫در زمین عرب ها و هم جبهه شــدن با کشورهای عربی که‬ ‫در سال های اخیر کم به فوتبال کشورمان ضربه نزده اند ؛‬ ‫نمونه اخرش هم انتخاب داوران جنجالی و پرحاشیه برای‬ ‫بازی های ایران بود‪ .‬با این شرایط باز هم انفعال فدراسیون‬ ‫فوتبال مانع ان می شــود که برای مقابله بــا البی عرب ها‬ ‫در کنفدراسیون فوتبال اســیا‪ ،‬فوتبال ایران بتواند از حقی‬ ‫که دارد‪ ،‬اســتفاده کند و نکته قابل تامل و تاسف برانگیز‪،‬‬ ‫قرار گرفتن پشت البی برخی کشــورهای عربی و حمایت‬ ‫از انهاست‪ .‬حمایت از کشورهایی که تا امروز نه تنها نفعی‬ ‫برای فوتبال کشــورمان نداشــته اند‪ ،‬بلکه تا توانســته اند‬ ‫برای رسیدن به اهداف شــان‪ ،‬به فوتبال ایران اسیب وارد‬ ‫کرده اند و با مطرح کردن ادعاهای واهی‪ ،‬حرف شان را به‬ ‫کرسی نشانده اند‪.‬‬ ‫شهر گوای هند اخرین پرده از رودست خوردن و بازی‬ ‫در زمین کشورهای عربی توسط مدیران فدراسیون فوتبال‬ ‫بود‪ ،‬در حالی کنگره فوق العاده کنفدراسیون فوتبال اسیا با‬ ‫حضور اینفانتینو‪ ،‬رئیس فیفا تشکیل جلسه داد که قرار بود‬ ‫سه عضو اسیایی شــورای فیفا انتخاب شوند‪ .‬در شرایطی‬ ‫این کنگره کارش را اغاز کرد که فدراسیون جهانی فوتبال‬ ‫سعود المهندی را از حضور در انتخابات شورای فیفا محروم‬ ‫کرده بود؛ مدیری که یکی از شانس های اصلی اسیا برای‬ ‫عضویت در فیفا بود‪ .‬گفته شد بررسی های کمیته اخالق‬ ‫فیفا در مورد این کاندیدای قطری در جریان اســت و دلیل‬ ‫محرومیت وی نیز این موضوع اعالم شــده است‪ .‬پس از‬ ‫محرومیت نایب رئیس فدراسیون فوتبال قطر‪ ،‬شانس علی‬ ‫کفاشیان که یکی از نامزدهای حضور در شورای فیفاست‬ ‫باالتر از قبل رفت و خیلی ها عنوان کردند که با محرومیت‬ ‫این قطری‪ ،‬کفاشیان به عضویت در شورای فیفا نزدیک تر‬ ‫از قبل شــده تا فوتبــال ایران پس از ســال ها در اســتانه‬ ‫دستیابی به یک پست مهم بین المللی باشد‪.‬‬ ‫کفاشــیان هم که به نظر می رسید خودش را انتخاب‬ ‫شــده می دانســت‪ ،‬پیــش از اغاز جلســه رســمی کنگره‬ ‫فوق العاده ‪ ،AFC‬بلندپروازی هایــش را علنی کرد و مدعی‬ ‫شــد‪ ،‬می خواهد اعتبار فیفا را که پس از ماجرای فســاد و‬ ‫برکناری بالتر‪ ،‬چهره ان خدشه دار شــده ‪ ،‬برگرداند! با این‬ ‫حال خیلی زود رویای کفاشیان برای رسیدن به کرسی فیفا‬ ‫و برگرداندن اعتبار فیفا نقش بر اب شد و تنها‪ 27‬دقیقه بعد از‬ ‫ی قطری ها در حمایت از نامزد ردصالحیت‬ ‫اغاز کنگره‪ ،‬با الب ‬ ‫شده قطری‪ ،‬اکثریت کشورهای عضو کنفدراسیون فوتبال‬ ‫اسیا به لغو انتخابات اعضای اسیایی شورای فیفا رای دادند‬ ‫تا شیخ سلمان بحرینی با کنایه رو به اینفانتینو بگوید‪« :‬این‬ ‫احتماال کوتاه ترین کنگره فیفا بود که من تاکنون ریاستش‬ ‫را برعهده داشتم‪.‬‬ ‫پیام ما هم کامال واضح و روشن است!» پیام ‪ AFC‬به‬ ‫گفته رئیس کنفدراسیون فوتبال اسی ا این بود که کشورهای‬ ‫اسیایی با حمایت از نایب رئیس فدراســیون فوتبال قطر‪،‬‬ ‫از رای فیفا درباره محرومیت وی انتقــاد کردند تا به نوعی‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اســیا روبه روی فیفا قرار بگیرد‪ .‬با این‬ ‫حــال رای مثبت ایران بــه لغو انتخابات اعضای اســیایی‬ ‫شــورای فیفا در حمایت از نایب رئیس قطری ردصالحیت‬ ‫شده توسط فیفا از نکات قابل تامل کنگره فوق العاده ‪AFC‬‬ ‫بود‪ .‬ایــن در حالی بود کــه با حذف عضو قطری‪ ،‬شــانس‬ ‫کفاشیان باالتر رفته بود‪ .‬با این حال ایران در این نشست با‬ ‫کشورهای عربی همراه شد تا شانس کفاشیان با به تعویق‬ ‫افتادن انتخابات‪ ،‬تا حدودی از دست برود‪.‬‬ ‫هرچند با رای منفــی ایران به لغــو انتخابات‪ ،‬باز هم‬ ‫باتوجه به رای منفی اکثریت انتخابــات به تاخیر می افتاد ‬ ‫اما موضوعی که اهمیت دارد بازی تاج و کفاشیان در زمین‬ ‫کشورهای عربی بود ؛ امری که نشان داد فدراسیون فوتبال‬ ‫ایران با وجود اینکه تیم ملی کشورمان سال هاست تیم اول‬ ‫اسیاســت اما در بخش مدیریت با ضعف های بزرگی مانند‬ ‫منفعل بودن و تسلیم شدن برابر البی های عربی روبه رو است‬ ‫که سبب شده تا در سال های گذشته کمتر پست تاثیرگذاری‬ ‫در کنفدراسیون فوتبال اسیا به فوتبال ایران برسد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد همچنان علی کفاشیان با غش کردن‬ ‫به طرف اعراب ســعی در جلب کردن اعتماد شیخ سلمان‬ ‫بحرینــی دارد و در این راه منافع فوتبال کشــورمان هم در‬ ‫حال قربانی شدن است و این هم به دوستی و رابطه نزدیک‬ ‫کفاشــیان و رئیــس بحرینــی ‪ AFC‬برمی گردد کــه باعث‬ ‫می شود تا رئیس ســابق فدراســیون فوتبال و نایب رئیس‬ ‫فعلی با ترجیح دادن منافع شخصی‪ ،‬به سمت منافع برخی‬ ‫عرب ها غش کند‪ .‬اتفاقی که سال گذشته در ماجرای لیگ‬ ‫قهرمانان سال گذشــته و ممانعت عربستانی ها از امدن به‬ ‫ایران با ادعای واهی نداشــتن امنیت هم خودش را نشان‬ ‫داد و کفاشــیان با انفعال و عدم پاســخ قاطع به جوسازی‬ ‫عرب هــا‪ ،‬در جهت خالف منافع ملی حرکــت کرد‪ .‬حاال با‬ ‫وجود رفتن کفاشــیان و نشســتن تاج هم به نظر می رسد‬ ‫انفعال فدراســیون فوتبال مقابل کشــورهای عربی ادامه‬ ‫دارد و منافع ملی در فدراسیون تاج هم مانند روزهای حضور‬ ‫کفاشــیان محلی از اعراب ندارد و به پای منافع شــخصی‬ ‫مدیرانی مانند کفاشیان قربانی می شود!‬ ‫انتخابات شــورای فیفا در حالی لغو شــد که قرار بود‬ ‫در هندوستان و در حضور رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا‬ ‫و رئیس فیفا برگزار شــود ولی یکبــاره ‪ ۴۲‬عضو از ‪ ۴۴‬عضو‬ ‫حاضر به تعویــق انتخابــات رای دادند تا علی کفاشــیان‬ ‫نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایران منتظر جلسات بعدی‬ ‫بماند‪ .‬تحلیل رســانه ها بعد از این اتفاق‪ ،‬بالدرنگ تبانی‬ ‫«سعود المهندی» نایب رئیس فدراســیون فوتبال قطر با‬ ‫سایر اعضای کنفدراسیون فوتبال اســیا بوده است تا این‬ ‫انتخابات را به اصطــاح روی هوا بفرســتند‪ .‬مهندی که‬ ‫خودش یکی از نامزدهای حضور در شورای فیفا بود‪ ،‬چندی‬ ‫پیش با اعالم رسمی فدراسیون جهانی‪ ،‬حق حضور در این‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫با لغو برگزاری انتخابات‪ ،‬اولین چیزی که‬ ‫به ذهن ها متبادر شــد‪ ،‬تبانی و البی قطری ها‬ ‫برای برگزار نشدن انتخابات و به نوعی انتقام‬ ‫از فیفا بود؛ چه اینکه «شــیخ سلمان» رئیس‬ ‫بحرینــی ‪ AFC‬هم بعــد از این جلســه خطاب‬ ‫بــه «اینفانتینو» رئیــس فیفا گفت که اســیا‬ ‫اتحادش را نشــان داد و پیام این جلسه کامال‬ ‫واضح است‬ ‫ورزش‬ ‫انتخابات را از دست داد‪.‬‬ ‫فیفا در بیانیه ای اعالم کرده بود که به خاطر تحقیقات‬ ‫انجام شــده‪ ،‬صالحیت مهندی برای حضور در انتخابات‬ ‫شورای فیفا تایید نشده و نایب رئیس فدراسیون فوتبال قطر‬ ‫نمی تواند از کنفدراسیون فوتبال اسیا برای رسیدن به این‬ ‫منصب استفاده کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬با لغو برگزاری انتخابات‪ ،‬اولین چیزی‬ ‫که به ذهن ها متبادر شد‪ ،‬تبانی و البی قطری ها برای برگزار‬ ‫نشــدن انتخابات و به نوعی انتقام از فیفا بــود؛ چه اینکه‬ ‫«شیخ ســلمان» رئیس بحرینی ‪ AFC‬هم بعد از این جلسه‬ ‫خطاب به «اینفانتینو» رئیس فیفا گفت که اسیا اتحادش را‬ ‫نشان داد و پیام این جلسه کامال واضح است‪.‬‬ ‫نکته عجیب اما ساعاتی بعد از این انتخابات خودش‬ ‫را نشــان داد‪ .‬در حالی که انتظار می رفت نمایندگان ایران‬ ‫حاضر در این جلسه‪ ،‬از برگزاری انتخابات استقبال کنند و‬ ‫به علی کفاشیان رای بدهند‪ ،‬این اتفاق رخ داد و فدراسیون‬ ‫ایران هم با دیگران همراه شد‪.‬‬ ‫مهــدی تــاج و علیرضــا اســدی‪ ،‬رئیــس و دبیرکل‬ ‫فدراســیون در این جلســه‪ ،‬همانند ‪ ۴۱‬عضــو دیگر‪ ،‬تابلو‬ ‫«‪ »NO‬را در واکنش به برگزاری این انتخابات باال بردند تا‬ ‫این سوال به وجود بیاید که ایا فدراسیون فوتبال ایران هم‬ ‫حامی علی کفاشیان در انتخابات شورای فیفا نبوده است؟‬ ‫فیلم منتشر شده از جلسه‪ ،‬تصویری از تاج و اسدی را‬ ‫نشان می دهد که به امید جمالی‪ ،‬عضو کمیته بین المللی‬ ‫فدراسیون می گویند تابلو ‪ NO‬را باال بیاورد؛ نکته عجیب تر‬ ‫اینکه جمالی این تابلو را با تردید باال اورد؛ جوری که مقابل‬ ‫دوربین ها مشخص نباشد‪.‬‬ ‫البته فدراســیون فوتبال اعتقــاد دارد ایــن کار تاج‬ ‫یک اقدام دیپلماتیک و درســت بوده و وی با این کار خود‬ ‫همراهی با فدراســیون های دیگر را نشــان داده و به هیچ‬ ‫عنوان به دنبال تضعیف کفاشیان نبوده است‪.‬‬ ‫شــاید فوتبــال ایــران هفته گذشــته می توانســت‬ ‫بهترین فرصت برای رسیدن به ســطح اول فوتبال جهان‬ ‫را با استفاده از نام کفاشــیان تجربه کند اما این یک سوی‬ ‫داســتان است و ســوی دیگر ان‪ ،‬این اســت که چرا همه‬ ‫کشورهای اسیایی به این اندازه راحت با یکدیگر همدست‬ ‫شده تا مقابل چشمان اینفانتینو موجبات سرخوردگی فوتبال‬ ‫اسیا را فراهم اورد ؟‬ ‫نکته جالب اما ســناریوی نوشــته شــده برای انجام‬ ‫چنین اقدامی بوده؛ جایی که مســئوالن ارشد فوتبال اسیا‬ ‫هم نتوانســتند با یک نمایش تقریبا واقعی به خواسته خود‬ ‫برســند‪ .‬یعنی طــوری مهره چینی کنند کــه اختالف ارا ی‬ ‫منفی به نســبت ارا ی مثبت ناچیز بوده و موجب تشکیک‬ ‫افکار عمومی نشود‪ .‬شاید هم به قدری برخی پیشنهادات‬ ‫اغوا کننده بوده که بتوان از همدســتی کشــورها به خیلی‬ ‫مسائل پی برد‪.‬‬ ‫در هر صورت اینکه امروزه فوتبال اسیا هر روز به جای‬ ‫جلو رفتن مسیر رو به عقب را در پیش گرفته است و همین به‬ ‫مسائل و تصمیمات پوچ و بی اساس مربوط شود و تا زمانی‬ ‫که در بدوی ترین موضوعات‪ ،‬فوتبال اسیا همچنان در جا‬ ‫می زند‪ ،‬باید شــاهد سرشکســتگی و ناکامی این تیم ها در‬ ‫میادین جهانی باشیم‪.‬‬ ‫اما نایب رئیس اول فدراســیون فوتبــال در گفت وگو‬ ‫با سایت رسمی فدراســیون در خصوص انتخابات کنگره‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اسیا اظهارات قابل تاملی داشت‪.‬‬ ‫به دنبال شدت گرفتن شایعاتی مبنی بر ناراحتی علی‬ ‫کفاشیان از رفتار فدراســیون فوتبال در انتخابات شورای‬ ‫فیفا‪ ،‬وی گفت‪« :‬به هیچ عنوان از مسئوالن فدراسیون گله‬ ‫و ابراز ناراحتی نکرده ام‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬تمامی تصمیمات در نشست گوا (هند)‬ ‫به طور کامل توســط مجموعه فدراســیون و با هماهنگی‬ ‫و همفکری شــرکت کنندگان گرفته شــده و به هیچ عنوان‬ ‫صحبتــی از ناراحتــی من در جایی مطرح نشــده اســت ‪.‬‬ ‫همان طور که در مصاحبه خود عنوان کرده ام این تصمیم‬ ‫به درستی گرفته شــده و متاســفانه به خاطر شیطنت یک‬ ‫خبرنگار‪ ،‬در یکی از سایت ها این مطالب مطرح شده که به‬ ‫هیچ عنوان صحت ندارد‪».‬‬ ‫علی کفاشیان نایب رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا‬ ‫و رئیس ســابق فدراســیون فوتبال اگرچه در کنگره اخیر‬ ‫کنفدراســیون اســیا به عنوان نامزد حضور در شورای فیفا‬ ‫حضور داشت اما در نهایت اتفاقات ناخوشایندی افتاد که‬ ‫باعث شد تا رئیس خوش خنده ســابق فدراسیون از کسب‬ ‫سمت جدید بازمانده و حتی تلویح ا انصراف خود را از کنگره‬ ‫بعدی نیز اعالم کند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که کفاشیان به صراحت دلخوری اش‬ ‫از اتفاقات روز کنگره و لغو ان را اعالم کرده بود‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬مشــخص اســت بیــن کاندیداهایی که‬ ‫در صحنه ماندند از جمله من‪ ،‬نامزد چینی و ســنگاپوری؛‬ ‫بیشــترین احتمال برای انتخاب من و نامــزد چینی وجود‬ ‫داشــت که به نظرم این موضوع مورد تایید یک ســری از‬ ‫روسا نبود! برای همین شهر را خراب کرده و قاعده بازی را‬ ‫برهم زدند در غیر این صورت مطلب دیگری نبود و همه چیز‬ ‫مشخص بود‪.‬‬ ‫اساسنامه‪ ،‬بودجه‪ ،‬کمیته ها و سایر برنامه ها مشخص‬ ‫بود و فقط چون اینها در انتخابات نظرشان این بود که یکی‬ ‫از افرادی که مدنظر خودشان است به انتخابات بیاید‪ ،‬کل‬ ‫مجمع را با وجود هزینه هایی که شده بود بر هم زدند‪».‬‬ ‫کفاشــیان تاکید کرد‪« :‬بــه نظــرم ان انتخاباتی که‬ ‫می گویند‪ ،‬معنــای خارجی نــدارد و می خواهند انتصابات‬ ‫داشته باشــند‪ ،‬منتها به دســت مجمع‪ .‬مجمع هم در حال‬ ‫حاضر با یکدیگر هماهنگ هســتند‪ .‬باالخره یک سری از‬ ‫کشــورها هســتند که نقش زیادی هم در فوتبال ندارند اما‬ ‫باالخره رای و تصمیمی که یک سری از گردانندگان ‪AFC‬‬ ‫می دهند را قبول دارند و بر اساس ان عمل می کنند‪ .‬‬ ‫یک نفر از هیات رئیسه این کشــور بود که چون او با‬ ‫رئیس فدراسیون این کشور که نامزد شــده بود‪ ،‬اختالف‬ ‫داشت به دستور جلسه کنگره رای مثبت داد که رای او نیز در‬ ‫مجموع اثری نداشت‪ .‬البته چاره ای برای رای ندادن نبود و‬ ‫وقتی همه رای دادند ما هم باید رای می دادیم‪».‬‬ ‫وی در واکنش به این موضوع که اگر برای لغو مجمع‬ ‫همه با یکدیگر متحد بودند‪ ،‬چرا فدراسیون ایران در لحظه‬ ‫اخر رای ‪ NO‬خود را داد این گونه پاسخ گفت‪« :‬لحظه اخر‬ ‫نبود و حرکت ما در رایی که دادیم درست بود چون وقتی همه‬ ‫ارا منفی بود ما نمی توانستیم برخالف این مسیر عمل کنیم‬ ‫و ما هم باید رای منفی می دادیم‪ .‬ضمن اینکه از شب قبل‬ ‫تصمیم گرفته بودند که این اتفاق بیفتد‪».‬‬ ‫اما رای ایــران لحظه اخــر ارائه شــد و این موضوع‬ ‫کمی شــائبه برانگیز شــد‪ .‬کفاشــیان در این باره این گونه‬ ‫توضیح داد‪« :‬جمالی زمانی که رای را باال برد‪ ،‬یک مقدار‬ ‫دســتش لرزید اما در نهایت رای را درست باال برد‪ .‬جمالی‬ ‫دستش لرزید اما کارش درســت بود و معتقدم که باید رای‬ ‫‪ NO‬را می داد‪ .‬من هم بودم همین رای را می دادم و فرقی‬ ‫نمی کرد‪».‬‬ ‫علی کفاشــیان در حالی درباره زمان انتخابات بعدی‬ ‫صحبت کرد که دیگر عالقه ای به شرکت در انتخابات ندارد‪:‬‬ ‫«قرار شد نظر فیفا را بگیرند و اساسنامه را اصالح کنند‪ .‬به‬ ‫نظرم در اولین فرصت دوباره کنگره برگزار می شــود‪ .‬البته‬ ‫اینکه کنگره برگزار نشــد‪ ،‬کار خوبی نبود اما در هر صورت‬ ‫مشخص شد که می خواهند نفر خودشان را بیاورند و البته‬ ‫مشخص شــد که نظرشــان روی ایران و چین نیست‪ .‬ا گر‬ ‫نظر و رای انها روی ما بود اجازه نمی دادند به راحتی کنگره‬ ‫لغو شود‪».‬‬ ‫اما ســوال اینجاســت که در صورت بازگشــت نامزد‬ ‫قطری به انتخابات شورای فیفا شانس نماینده ایران به طور‬ ‫کلی از بین خواهد رفت؟ پاسخ اما روشن است؛ بله‪ .‬شاید‬ ‫به همین دلیل روشن اســت که کفاشیان دیگر قصد ندارد‬ ‫در این انتخابات مهم شــانس اندک خود را امتحان کند‪.‬‬ ‫خود او می گوید‪« :‬اصال فرقی نمی کنــد‪ .‬اینها یک نفر را‬ ‫خودشان مشــخص می کنند که رای بیاورد‪ .‬وقتی انها به‬ ‫همه می گویند رای ندهید و این اتفاق می افتد می توانند به‬ ‫راحتی بگویند به فالن فرد رای بدهید و همه هم به نامزدی‬ ‫که انها می خواهند‪ ،‬رای خواهنــد داد‪ .‬بنابراین رفتن ما در‬ ‫انتخابات دیگر فایده ای ندارد‪ .‬اگر انتخابات می خواست‬ ‫برگزار شود همین بار برگزار می شد‪ .‬چون انتصابات می شود‬ ‫و دیگر رفتن ما فایده ندارد‪ .‬وقتی ایران را قبول نمی کنند که‬ ‫به فیفا بیاید در ادامه هم قبول نخواهند کرد‪ .‬مثال به همه‬ ‫می گویند رای ندهید و انها هم رای نخواهند داد‪ .‬این یک‬ ‫موضوع طبیعی است‪».‬‬ ‫فارغ از این مســاله که ایران مدت ها ست در شورای‬ ‫فیفا نماینده ای ندارد‪ ،‬باید مســاله دردناک تــر را در رفتار‬ ‫مدیران فوتبال و حتی مدیران ورزش کشور جست وجو کرد‪.‬‬ ‫انجا که گاف های بزرگ یکی پــس از دیگری به ناامیدی‬ ‫مردم از کارامدی این مدیران منجر می شود اما قرار نیست‬ ‫بازخواست یا نظارت ویژه ای در این باره اغاز شود‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫شلیک به انتخابات‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫تعویق انتخابات فدراسیون ها ؛ از واقعیت تا تکذیب‬ ‫منافــع ملــی در میــان جنجال هــای بیهــوده اخیر‬ ‫سئول نشینان به خطر افتاده و پایان ان هم یک بازی دو سر‬ ‫باخت برای ورزش کشــورمان خواهد بود‪ .‬پس از بازی های‬ ‫المپیکودرشرایطیکهتصورمی شدمسئوالنورزشکشور‬ ‫باید بیش از گذشــته به فکر اینده ورزش و رشــته های پایه و‬ ‫پرمدال باشند اما متاسفانه شاهد راه افتادن موج جدیدی از‬ ‫اختالفاتباهدفوبی هدفمسئوالندرورزشهستیمکهدر‬ ‫پایانهممعلومنیستچهاتفاقینهتنهابرایورزشبلکهبرای‬ ‫منافع ملی ایران رخ می دهد و ظاهرا هیچ کس در این میان‬ ‫نگران منافع ملی کشور نیست‪ .‬ماجرا از نامه ‪ IOC‬به کمیته‬ ‫ملی المپیک اغاز شــد که ظاهرا در ان عنوان شــده‪ ،‬دولت ‬ ‫در امور فدراســیون ها دخالت می کند و بر اساس ان کمیته‬ ‫بین المللیالمپیکخواستاراساسنامهفدراسیون هایورزشی‬ ‫ایران شده است‪ .‬اینکه ‪ IOC‬به چه صورت از اتفاقات داخل‬ ‫ایران مطلع است و سریع دســت به کار شده‪ ،‬خودش جای‬ ‫سوالداردکهبایدبررسیشوداماپرسشمهم ترایناستکه‬ ‫از ورود‪ IOC‬به ماجرای فدراسیون های ورزشی و اساسنامه و‬ ‫انتخاباتانهاچهکسییاکسانینفعمی برند؟‬ ‫ورزشایرانبارهاچوبحساسشدنکمیتهبین المللی‬ ‫المپیک و فدراســیون های جهانــی را خورد ه امــا انگار این‬ ‫اتفاقات ناخوشــایند درس عبرتی برای اهالــی ورزش ایران‬ ‫نشدهکههنوزهماتفاقاتداخلبهراحتیوبدونهیچنگرانی‬ ‫از جانب عده ای طمعکار به بیرون درز می کند‪ .‬شایدهم برای‬ ‫برخی هامنافعملی‪،‬معنایینداردو ترجیحمی دهندانرافدای‬ ‫منافع ملی کنند تا شاید بازنده از میدان جنگ های شخصی‬ ‫و جنگ قدرت داخلی بــا رقیبان بیرون نیاینــد‪ .‬در تازه ترین‬ ‫اتفاق نانوشــته و بی محابا در جنگ قدرت مدیران ورزشــی‬ ‫کشور ‪،‬بحثلغوانتخاباتفدراسیون هامطرحشدهواینکهتا‬ ‫اصالح و تصویب اساسنامه انها و تایید در فدراسیون جهانی‬ ‫انتخاباتیبرگزارنشود‪.‬کمیتهملیالمپیکهمموضعگرفته‬ ‫که انتخابات فدراســیون ها را تا تصویب اساسنامه هایشان‬ ‫غیر قانونی می داند‪ .‬ایــن موضع گیری کمیته ملی المپیک‬ ‫در حالی اســت که اصال ‪ IOC‬اشــاره ای به برگــزار نکردن‬ ‫انتخابات فدراسیون ها نداشته است‪ .‬حال پرسش این است‬ ‫کهچراکمیتهملیالمپیکایرانچنینموضعیگرفتهاست؟‬ ‫ضرورتاینموضع گیریچهبودهوکجایاینمهمهم راستا‬ ‫با منافع ملی است؟ شاید هم‪ IOC‬نامه ای در این مورد ارسال‬ ‫کرده که در این صورت چرا کمیته ملی المپیک نامه را منتشر‬ ‫نمی کند و به طور شــفاف نمی گوید‪ IOC‬دقیقــا از ایران چه‬ ‫چیزیمی خواهد؟‬ ‫در میان این اتفاقات ریز و درشت تنها موردی که کسی‬ ‫به ان توجه ندارد منافع ملی است‪ .‬متاسفانه مسئوالن کمیته‬ ‫ملی المپیک و وزارت ورزش نیز هیچ کــدام در این موضوع‬ ‫به صورت روشن پاســخگوی اتفاقات اخیر نیستند در حالی‬ ‫که سرنوشت ورزش ایران به دســت این دو نهاد افتاده اما به‬ ‫جای نشســتن پشــت یک میز و حل کردن موضوع و حتی‬ ‫اختالفات‪ ،‬تیرهایی را به طور غیر مســتقیم سمت یکدیگر‬ ‫روانه می کنند‪ .‬شاید واقع بینانه ترین پاســخ برای این ماجرا‬ ‫انتخابات کمیته ملی المپیک باشد و اختالف نظرهایی که‬ ‫در مورد انتخاب رئیس کمیته ملــی المپیک وجود دارد‪ .‬چرا‬ ‫کمیته ملی المپیک درباره چگونگی اطــاع یافتن ‪ IOC‬از‬ ‫محتوای اساسنامه فدراسیون های ایران و در نهایت چرایی‬ ‫مکاتبه فدراسیون های جهانی بافدراسیون هایورزشیکشور‬ ‫پاسخی روشــن ارائه نمی دهد؟ چرا وزارت ورزش و معاونت‬ ‫قهرمانی این وزارتخانه درباره این اتفاقات و دالیل ایجاد این‬ ‫وضعیت موض ع روشــنی نمی گیرد و مدام از پاسخگویی به‬ ‫رسانه ها طفرهمی رود؟‬ ‫در هر حال واقعیت ماجرا این اســت که سئول نشینان‬ ‫بدانند ترکش های این ماجرا تنها منافع ملی را نشــانه رفته و‬ ‫با این شرایط اصال بعید نیست که شاهد وقوع فاجعه بزرگی‬ ‫به نام تعلیق در ورزش ایران خواهیم بــود‪ .‬اینکه چرا در این‬ ‫وضعیتقرارگرفته ایمنکته ایاستکهبایدمسئوالنکمیته‬ ‫ملی المپیــک و وزارت ورزش بی درنگ به ان پاســخ دهند‪.‬‬ ‫در نامه ای که مسئول ارتباط با نهادهای ‪ IOC‬به کمیته ملی‬ ‫المپیک ایران و فدراسیون های جهانی ارسال کرده‪ ،‬بررسی‬ ‫تاییداساسنامهفدراسیون هایورزشیایرانمورددرخواست‬ ‫ واقعشدهاست‪،‬ایندرحالیاستکهدستورتفسیریکیومرث‬ ‫هاشمی با استناد به این نامه به فدراسیون های ایران‪ ،‬توقف‬ ‫انتخاباتوالزامبهاصالحاساسنامهفدراسیون هابودهاست‪.‬‬ ‫جروم پویوی یکــی از اعضای کمیته بین المللی المپیک در‬ ‫نامه ایکهبرایکمیتهملیالمپیکایرانارسالکردهاستبه‬ ‫موضوعاتیاشارهکردهکهکامالباانچهدرنامهدستوریرئیس‬ ‫کمیتهملیالمپیکبهفدراسیون هاارسالشدهتناقضدارد‪.‬‬ ‫این نامه بر اینکه این موضوع از بعد المپیک لندن مورد بحث‬ ‫دونهادکمیتهملیالمپیکایرانوکمیتهبین المللیالمپیک‬ ‫بوده‪،‬چرااکنونوبهیکبارهانهمبهاینشکلموضوعمطرح‬ ‫و از ان با حربه ورود نهادهای بین المللی و تعلیق ورزش ایران‬ ‫بهره برده می شود ؛ موضوعی که به دلیل حساسیت و تامین‬ ‫منافعملی‪،‬الزماستبهصورتجدیبهانپرداختهشود‪.‬‬ ‫در نامه ‪ IOC‬امده است‪« :‬همان طور که مستحضرید‬ ‫پــس از بازی هــای المپیک لنــدن درخصــوص وضعیت‬ ‫جنبش المپیک در ایران و حمایــت از کمیته ملی المپیک و‬ ‫فدراسیون هایملیازدخالت هایدولت(درخصوصتدوین‬ ‫اساسنامه ایاستانداردکهتوسطدولتتدوینشدهاستبرای‬ ‫تمام فدراســیون های ملی و همچنین بازدید های اعضای‬ ‫دولت)مکاتباتیراباهمداشتیم‪-۱».‬اینبخشازنامهنشان‬ ‫می دهدکهکمیتهبین المللیالمپیکازالمپیکلندن‪،‬یعنی‬ ‫چهارسالپیشدرموردبحثتاییداساسنامهفدراسیون های‬ ‫ایرانوجلوگیریازدخالتاحتمالیدولتمکاتباتیراباکمیته‬ ‫المپیک ایران داشته‪ ،‬بنابراین اگر مشــکلی در اساس نامه‬ ‫فدراسیون ها وجود داشته‪ ،‬چرا در این‪ 4‬سال از سوی کمیته‬ ‫ملیالمپیکعنواننشدهاست؟‬ ‫به ویژه اینکه تقریبا تمام فدراســیون ها حداقل یکبار‬ ‫انتخابات انها در این چهار سال برگزار شده است‪ .‬بنابراین با‬ ‫استناد به نامه کیومرث هاشــمی به فدراسیون ها‪ ،‬باید تمام‬ ‫انتخاباتی که در طول این ‪ 4‬سال برگزار شده و به ظن کمیته‬ ‫ملی المپیک با اساسنامه غیر معتبر کنونی بوده‪ ،‬فاقد اعتبار‬ ‫باشد‪.‬نکتهدیگراینکهچرادربیشاز‪ 50‬انتخاباتیکهدراین‬ ‫‪ 4‬سالبرگزارشده‪،‬چنینموضوعاتیبه رغمدغدغه هایمدام‬ ‫و‪ 4‬سالهاقایهاشمیمطرحنبودهواکنونچنینبحثیجدی‬ ‫گرفتهشدهاست؟‬ ‫نکتهمهم تراینکهدربحثمربوطبهدخالت هایدولت‪،‬‬ ‫این سوال مطرح است که کمیته بین المللی المپیک از چه‬ ‫طریقیمتوجهدخالتاحتمالیدولتدرامورفدراسیون های‬ ‫ایران شــده اســت؟ مگر نه اینکه ‪ IOC‬فقط بــا کمیته ملی‬ ‫المپیک هر کشور در ارتباط است و تنها صدا و مکاتبات انها‬ ‫را قبول دارد و می پذیــرد‪ .‬در نامه کمیته بین المللی المپیک‬ ‫به صراحت اشاره شــده که پروسه تایید اساسنامه تعدادی از‬ ‫فدراسیون هایملیتوسطفدراسیون هایبین المللیانجام‬ ‫شده است‪ .‬در این راستا طبق گفته رئیس فدراسیون جودو‪،‬‬ ‫پسازالمپیکلندنوتاکنون‪ 2‬باراساسنامهاینفدراسیونبه‬ ‫تاییدفدراسیونجهانیرسیدهامادراقدامی قابلتاملکمیته‬ ‫ملی المپیک ایران از فرستادن نماینده خود به انتخابات این‬ ‫فدراسیون جلوگیری کرد و حتی در یک اظهارنظر غیررسمی‬ ‫از سوی این کمیته اعالم شد که انتخابات این فدراسیون را‬ ‫به رسمیت نمی شناسد‪ .‬ایا این حرکت کمیته ملی المپیک در‬ ‫تبعیتازنامهکمیتهبین المللیالمپیکاست؟‬ ‫‪ IOC‬در نامه خود به کمیته ملی المپیک ایران هشدار‬ ‫داده که بررسی در مورد اساس نامه فدراسیون ها داشته باشد‬ ‫و در صورت تایید نشدن ان‪ ،‬از انتخابات فدراسیون مربوطه‬ ‫جلوگیریکندوبههیچعنواناینموضوعکهانتخاباتبرگزار‬ ‫نشود را به صورت دســتوری و خطاب به همه فدراسیون ها‬ ‫عنوان نکرده اســت‪ .‬ایا رئیس کمیته ملــی المپیک ایران‬ ‫نمی تواندپاسخیدقیقورافعدغدغه هایکمیتهبین المللی‬ ‫المپیکبهنامهمطرحبدهدوبعدبرایمشکالتداخلیدنبال‬ ‫را هحلایرانیباشد؟‬ ‫خیلی هابراینعقیدههستندکهمسئوالنفعلیکمیته‬ ‫ملی المپیک همــان راهــی را می روند کــه پیش تر محمد‬ ‫علی ابادی رفته بود‪ .‬یک ســال مانده به برگزاری انتخابات‬ ‫کمیته ملی المپیک شــرایطی رقم خورده که ممکن اســت‬ ‫منافع ملی را قربانی منافع شخصی کند که اگر اینگونه باشد‬ ‫باید فکری جدی به حال ان کرد‪ .‬کمیته در این باره سکوت‬ ‫کرده وحرفی نزده است‪.‬‬ ‫وزارت ورزش در ایــن میان باید نقش خــود را به خوبی‬ ‫ایفا کند‪ .‬اختالف میان وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک‬ ‫موضوع جدید و تــازه ای نیســت و در این قضیــه هم دیده‬ ‫می شــود‪ .‬وزارت ورزش اگر موضوعی را می داند باید اعالم‬ ‫کند‪ .‬وزارت ورزش هم اگر در موضوعی منافع شخصی را به‬ ‫منافعملی ترجیحدهدبایدپاسخگوباشد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫نوجوانان ایران‬ ‫نایب قهرمان اسیا‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫دیدار فینال رقابت های فوتبال نوجوانان اســیا هفته‬ ‫گذشــته بین تیم های ایران و عراق در هند برگزار شــد که‬ ‫دو تیم در ‪ 90‬دقیقه به تســاوی بدون گل رسیدند و کار به‬ ‫ضربات پنالتی کشیده شد که در این ضربات تیم عراق ‪ ۴‬بر‬ ‫‪ ۳‬به پیروزی رسید و قهرمان اسیا شد‪.‬‬ ‫در این دیدار بازیکنان تیم ایران تالش زیادی کردند‬ ‫تا بتوانند در نیمه اول به گل برسند اما حریف عراقی نمایش‬ ‫بهتری داشت و در چندین موقعیت تا استانه باز کردن دروازه‬ ‫ایران پیش رفت‪.‬‬ ‫عراقی ها در نیمه دوم هم نمایش بهتری نســبت به‬ ‫تیم ایران داشتند و دو بار توپ را به تیر دروازه زدند و در چند‬ ‫موقعیت هم تا استانه باز کردن دروازه حریف پیش رفتند‪.‬‬ ‫این درحالی بود که بازیکنــان تیم ایران نمایش هجومی و‬ ‫زیبایی نداشتند و بیشتر به دفاع می پرداختند‪.‬‬ ‫در دقایق پایانی ملی پوشــان زیر ‪ ۱۶‬سال ایران این‬ ‫فرصت را داشتند که به گل برتری برسند اما به نظر می رسید‬ ‫که بدن های بازیکنان به واســطه برگزاری بازی های قبلی‬ ‫تحلیل رفته بود و انرژی الزم برای رسیدن به دروازه حریف‬ ‫را نداشتند تا در نهایت این بازی در طول ‪ ۹۰‬دقیقه با تساوی‬ ‫بدون گل به پایان برســد و دو تیم مســتقیم سراغ ضربات‬ ‫پنالتی بروند‪.‬‬ ‫در ضربات پنالتی عراق موفق شــد با نتیجه ‪ 5‬بر ‪ 4‬به‬ ‫پیروزی برسد و قهرمان اسیا شود‪.‬‬ ‫درباره رفتارهای تند کی روش‬ ‫حسین الهامی نژاد‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫تاکتیک فردی یا رفتار ذاتی؟‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫شاید بتوان به این نتیجه رســید که رفتار عصبی او کامال‬ ‫ذاتی بوده و تندخویی از ویژگی های شخصیتی اوست‪.‬‬ ‫از طرف دیگر شاید این اظهارنظرات و هشدارهای‬ ‫پیاپی به مسئوالن فدراسیون فوتبال را بشود سیاستی برای‬ ‫پیشبرد اهداف فنی خود‪ ،‬در جهت کاستن فشار از بازیکنان‬ ‫تیم ملی دانست‪ .‬هرچه هست تیم ایران قبل از کی روش‬ ‫نیز از بزرگان فوتبال اسیا بوده و بارها به جام جهانی صعود‬ ‫کرده و افتخارات بزرگی نیز در اسیا کسب کرده است‪.‬‬ ‫همه این اتفاقات و رفتارها از سوی کی روش زمانی‬ ‫رخ می دهد که مسئوالن فدراسیون فوتبال‪ ،‬عزمی برای‬ ‫برخورد با بعضی از انها ندارد‪ .‬در ایــن بین تنها امیدواری‬ ‫رسانه ها و افکار عمومی این است که تیم ملی ایران بتواند‬ ‫با شــرایطی که در ان قرار دارد برای دومین بــار پیاپی به‬ ‫جام جهانی صعود کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫سرمربی تیم ملی فوتبال کشــور پیش از بازی های‬ ‫تیم ملی به اظهارات تندی می پردازد‪.‬‬ ‫در همه کشورهای صاحب فوتبال‪ ،‬اردوی تیم ملی‬ ‫قبل از مســابقات بــزرگ یا حتــی کوچــک‪ ،‬ارام ترین و‬ ‫ بی حاشیه ترین جای دنیاست‪ .‬مربیان بزرگ سعی می کنند‬ ‫هرگونه حاشیه را از اردوی تیمشان دور نگه دارند‪ .‬معموال‬ ‫نه خبــری از درگیری با رســانه ها هســت و نــه اظهارنظر‬ ‫جنجالی در مورد اتفاقات دیگر مربیان!‬ ‫جدا از عملکرد فنــی کــی روش در تیم ملی فوتبال‬ ‫ایران‪ ،‬همیشــه یک عالمت ســوال بزرگ دربــاره رفتار‬ ‫کی روش در مواجهه با منتقدان و مســئوالن فدراســیون‬ ‫فوتبال ان هم در استانه مســابقات بزرگ یا حتی کوچک‬ ‫وجود دارد‪ .‬رفتاری که بعــد از جام جهانی ‪ 2014‬برزیل به‬ ‫اوج خود رسیده و نگاه رسانه ها و افکار عمومی را به سمت‬ ‫تیم ملی سوق داده است‪.‬‬ ‫با نگاهی اجمالی به صحبت هــای کی روش قبل و‬ ‫بعد از بازی های تیم ملی در مســابقات مهم و حســاس‪،‬‬ ‫عصبانیت‪ ،‬اظهارنظرات جنجالی و درگیری با منتقدین خود‬ ‫جلب توجه می کند‪ .‬درگیری با مربیان منتقد لیگ برتری در‬ ‫قالب مصاحبه و بیانیه‪ ،‬اظهارنظرات تند درباره مسئوالن‬ ‫فدراسیون فوتبال و شــخص علی کفاشیان و مثال هایی‬ ‫از این دست است‪.‬‬ ‫کی روش در استانه بازی های تیم ملی عصبی است‪.‬‬ ‫در جلسه تمرینی تیم ملی در چمن اصلی ورزشگاه ازادی‬ ‫با کارمندان ورزشگاه ازادی درگیر می شود و انها را قطری‬ ‫خطاب می کند‪.‬‬ ‫در مصاحبه پیش از تمرین تیم ملی بــا انتقاد تند از‬ ‫مسئوالن فدراسیون‪ ،‬بزرگترین رقیب ایران برای رسیدن‬ ‫به جام جهانی را مشــکالت داخلی عنوان می کند‪ .‬بعد از‬ ‫بازی تیم ملی با قطر و در حالی که چندتن از مربیان منتقد‬ ‫لیگ برتری اختالفات را کنار می گذارند و برای تشــویق‬ ‫تیم ملی در اســتادیوم حضور پیدا می کنند‪ ،‬در کنفرانس‬ ‫خبری بعد از بازی با اظهارنظرات تنــد از خجالت برانکو و‬ ‫دیگر مربیان درمی اید‪.‬‬ ‫این همــه ماجرا نیســت‪ .‬نکته جالب دربــاره مربی‬ ‫پرتغالی این اســت کــه او قبــل از بازی هــای تیم ملی با‬ ‫اظهارنظراتی عجیب‪ ،‬در پی ضعیف نشان دادن تیم خود‬ ‫و قدرتمند نشان دادن حریفان است‪ .‬قبل از بازی با قطر‪،‬‬ ‫از کره و ازبکســتان به عنوان شــانس های اصلی صعود‬ ‫نام برد‪ ،‬پیش از بازی بــا چین‪ ،‬معتقد بود ســه تیم دیگر‬ ‫گروهشان شــانس بیشــتری از ایران برای رفتن به جام‬ ‫جهانی ‪ 2018‬دارند‪.‬‬ ‫امروز نیز ازبکســتان را قوی ترین تیم گروه دانست‬ ‫و چندی قبل هــم در اظهارنظری گفته بود کــه ایران به‬ ‫ازبکستان می رود تا کار غیرممکن صعود به جام جهانی را‬ ‫ممکن سازد! حتی کی روش قبل بازی با گوام نیز این تیم‬ ‫را بسیار ستود و سعی داشت این نکته را القا کند که گوام‬ ‫یکی از قدرت های اسیاست!‬ ‫با نگاه اجمالی به رفتارهای کی روش در گذشــته‪،‬‬ ‫‪73‬‬ ‫حماسه خون‬ ‫بسته پیشنهادی برای شناخت‬ ‫فرهنگعاشورایی‬ ‫عاشــورا یک روز اســت‪ ،‬اما روزی به گســتره تمام‬ ‫دوران‪ .‬ان روز تبدیل به فرهنگی شد که می تواند بر تمام‬ ‫زندگی‪ ،‬بر تمام اداب و رسوم اثر بگذارد‪ .‬تاثیر این فرهنگ‬ ‫تا انجا است که هیچ مقوله ای نیســت که بتوان یافت که‬ ‫فرهنگ حســینی در ان اثر نگذاشته باشــد‪ .‬در طول این‬ ‫سال ها کتاب های ارزشــمند فراوانی به چاپ رسیده است‬ ‫که می تواند به شــناخت این فرهنگ بیشــتر و بهتر یاری‬ ‫کند‪ .‬از خیل این کتاب های ســترگ و وزین چند کتاب را‬ ‫انتخاب کرده ایم‪ .‬درباره عاشــورا و فرهنگ عاشورا کتاب‬ ‫بسیار بیشتر از این است‪ ،‬بیابید و بخوانید‪.‬‬ ‫افتاب در مصاف‬ ‫کتاب «افتاب در مصاف» در ‪ ۱۰۴۰‬صفحه شــامل‬ ‫مجموعه تمام گفتارها و مطالب حضرت ایت الله خامنه ای‬ ‫از ســال ‪ ۱۳۵۷‬تا ‪ ۱۳۹۰‬درباره وجود مقدس امام حسین‬ ‫علیه السال م و تحلیل وقایع قبل و بعد از عاشورای سال ‪۶۱‬‬ ‫هجری قمری است که به روش ترتیب تاریخی از قدیم به‬ ‫جدید تدوین شده است‪.‬‬ ‫«افتاب در مصاف» در مدت کوتاهی بعد از انتشــار‬ ‫بارها تجدید چاپ شد و با استقبال خوب مخاطبان معارف‬ ‫عاشورایی مواجه شد‪ .‬این کتاب در شش فصل «کلیات»‪،‬‬ ‫«امام حسین علیه السالم»‪« ،‬عاشورا»‪« ،‬یاران عاشورا»‪،‬‬ ‫«دشمنان عاشــورا» و «زیارات و ادعیه» گرداوری شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در ابتــدای کتــاب و در ســخنرانی ای کــه از‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنــه ای مربوط به تاریخ هشــتم ابان‬ ‫ســال ‪ ۵۷‬یعنی بیش از ســه ماه قبل از به پیروزی رسیدن‬ ‫انقالب اســامی ایراد شده امده اســت‪« :‬ما چند سال به‬ ‫حادثه عاشــورا نگاه کردیم‪ ،‬گفتیم‪ :‬یــا لیتنی کنت معکم‬ ‫فافوز فوزا عظیما‪ .‬چقدر ما از دور‪ ،‬حسین بن علی را تماشا‬ ‫کردیم؛ چقدر از دور دســتی بر اتش گرفتیــم؛ چقدر ارزو‬ ‫کردیم در خط اسالم می بودیم‪ ،‬همت می کردیم‪ ،‬کمک‬ ‫می کردیم و فداکاری می کردیم‪ .‬ایا وقت ان نرســیده که‬ ‫ما همه ان ارمان ها و ارزوها را در خود تجربه کنیم‪ ،‬ایمان‬ ‫خود را بیازماییم‪ ،‬موضع درست خود را در این طبقه بندی و‬ ‫گروه بندی پیدا کنیم؟»‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫حماسه و عرفان‬ ‫«حماســه و عرفان» نام یکی دیگر از اثار ارزشــمند‬ ‫ایت الله جوادی املی است‪ .‬همان طور که از نام این کتاب‬ ‫بر می اید‪ ،‬موضــوع ان دربــاره عرفان‪ ،‬حماســه و ارتباط‬ ‫بین این دو مقوله اســت‪ .‬اصل مطالب کتاب‪ ،‬برگرفته از‬ ‫سخنرانی های ایت الله جوادی املی اســت که در محرم‬ ‫ســال ‪1411‬ق (‪1368‬ش) انجام شــده و پــس از انجام‬ ‫تغییرات الزم و حــذف و اضافات‪ ،‬بازبینــی و تایید نهایی‬ ‫ایشــان به چاپ رســیده اســت‪ .‬مطالب این کتاب که با‬ ‫محوریت عاشــورا و نهضت حســینی(ع) است‪ ،‬طی یک‬ ‫مقدمه و سه بخش ارائه شده است‪ :‬هماهنگی ایین اسالم‬ ‫با فطرت‪ ،‬فضیلت حماســه و عرفان‪ ،‬عارفان حماسه ساز‬ ‫و حماسه ســازان عارف‪.‬در بخشــی از کتاب می خوانیم‪:‬‬ ‫««سر جاودانگی حادثه کربال‪ ،‬که اصل ان در مدت کمتر‬ ‫از یک روز و در بخش بســیار کوچکی از ســرزمین پهناور‬ ‫اســامی واقع شــد‪ ،‬نیز همین هاســت‪ .‬طی این سیزده‬ ‫قرنی که از این حادثه کبری و داهیه عظمی می گذرد‪ ،‬هر‬ ‫َا َبرقدرتی که امد با هدف کربال جنگید‪ .‬هیچ قدرت جابری‬ ‫نیامد مگر اینکه گاهی با نام حســین(ع)‪ ،‬گاهی با قبر او‪،‬‬ ‫گاهی با زائر او‪ ،‬گاهی با وقف بــرای او و خالصه همگی‬ ‫با مــرام و اییــن او جنگیدند و برای اضمحــال و نابودی‬ ‫هدف نهضت کربال و شــهدای گرانقدر ان‪ ،‬قیام و اقدام‬ ‫کردند؛ ولی هیچ کدامشان به مقصد شوم خود نرسیدند و‬ ‫نه تنها نتواستند این مشعل فروزان هدایتگر نسل بشری را‬ ‫خاموش کنند بلکه خودشان نابود شدند‪».‬‬ ‫حماسه حسینی اثر شهید مطهری‬ ‫حماسه حسینی نام مجموعه کتاب دوجلدی (و سابقا‬ ‫سه جلدی) اســت از مرتضی مطهری‪ ،‬مشتمل بر تمامی‬ ‫ســخنرانی ها و یادداشــت های او پیرامون واقعه کربال و‬ ‫تحریفات تاریخی صورت گرفتــه در نقل ان‪.‬بنابر مقدمه‬ ‫خود کتاب‪ ،‬به قلم «شورای نظارت بر نشر اثار استاد شهید‬ ‫مطهری» مجموعه مزبور پس از درگذشت اقای مطهری‬ ‫به چاپ رسید‪.‬‬ ‫در مجموعــه ســه جلدی‪ ،‬جلدهــای اول و دوم‬ ‫شــامل ســخنرانی های اقای مطهری و جلد سوم شامل‬ ‫یادداشــت های او درباره واقعه کربال بوده کــه به نقل از‬ ‫مقدمه کتاب (چاپ سی ام) ان مجموعه نقایصی جزئی از‬ ‫جمله حروف چینی ناهماهنگ داشت که در مجموعه جدید‬ ‫رفع شده و دقت های الزم از قبیل عالمت گذاری دستوری‬ ‫و اموری که مربوط به زیبایی کتاب می شود اعمال شده و‬ ‫همچنین مطالب کتاب تیترگذاری شد و فهرست ان مفصل‬ ‫شد و سخنرانی ها مجددا با دقت بیشتری از نوار استخراج و‬ ‫تنظیم گردیده است‪.‬‬ ‫استاد شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی مانند‬ ‫هر احیاگر دینی‪ ،‬تنها به زدودن غبار خرافات وتحریفات از‬ ‫ساحت اندیشه دینی‪ ،‬سنت نبوی‪ ،‬سیرت علوی و نهضت‬ ‫حسینی‪ ،‬بسنده نکرده است بلکه در جهت اشکار ساختن‬ ‫حقایق پنهان نیز بسیار تالش کرد‪ .‬جست وجو برای یافتن‬ ‫اقوال درست و گزارش های استوار درباره حماسه حسینی‬ ‫و ارائه انها به شکلی زیبا و منطقی‪ ،‬بخشی از میراث ماندگار‬ ‫شهید مطهری است‪.‬‬ ‫سقای اب و ادب‬ ‫سقای اب و ادب‪ ،‬اثری است متفاوت از سید مهدی‬ ‫شــجاعی‪ .‬رمان و روایتی از زندگی حضــرت عباس(ع)‪،‬‬ ‫رمانی به یقین متفاوت با اثاری از همین قلم‪ ،‬هم از حیث‬ ‫فرم و هــم از حیث نوع نگاه محتوایی کتاب «ســقای اب‬ ‫و ادب» را انتشــارات نیســتان ان را منتشــر کرده و جزء‬ ‫پرفروش ترین کتاب ها درباره حضرت عباس(ع) اســت‪.‬‬ ‫این اثر شــامل ‪ 10‬فصل «عباس علــی‪ ،‬عباس ام البنین‪،‬‬ ‫عباس عباس‪ ،‬عباس ســکینه‪ ،‬عباس مواســات‪ ،‬عباس‬ ‫زینب‪ ،‬عباس ادب‪ ،‬عباس حســین‪ ،‬عباس فرشــتگان‪،‬‬ ‫عباس فاطمه» است‪.‬‬ ‫نویســنده بر اســاس مســتندات تاریخی‪ ،‬به روایت‬ ‫زندگی حضرت عباس(ع) می پردازد؛ امــا در فصل نهم‪،‬‬ ‫شــیوه ای جدید را پیش می گیــرد و روایتی متفــاوت را با‬ ‫مضامینی نــو از شــخصیت حضرت عبــاس بن علی(ع)‬ ‫ارائه می دهد‪.‬در بخشــی از این کتاب می خوانیم‪....« :‬‬ ‫شریعه فرات‪ ،‬پیش روســت و چند هزار سوار دشمن پشت‬ ‫ســر‪ .‬ســوار تشــنه لب‪ ،‬لحظه به لحظه بــه اب نزدیکتر‬ ‫می شود‪ ،‬با مشــک خالی بر دوش و شمشیری در دست و‬ ‫لبخندی شــیرین بر لب‪ .‬لبخند‪ ،‬لب های ترک خورده اش‬ ‫را به خون می نشاند‪.‬‬ ‫اســب در زیر پایش‪ ،‬به عقابی می ماند که مماس با‬ ‫زمین پرواز می کند‪ .‬ان قدر رعنا و رشــید و بلند باالست که‬ ‫اگر پا از رکاب‪ ،‬بیرون کشــد‪ ،‬سرانگشــتانش‪ ،‬خراش بر‬ ‫چهره زمین می اندازد‪.‬وقتی که تو بر اسب سوار می شوی‪،‬‬ ‫ماه باید پیاده شود از استر اسمان‪».‬‬ ‫فتح خون‬ ‫«فتح خون » نوشته شهیدسید مرتضی اوینی کتابی‬ ‫است که کوشیده عالوه بر ابراز شــیفتگی و بیان عظمت‬ ‫واقعه و مظلومیت سیدالشهدا و یارانش‪ ،‬نقبی به حقیقت‬ ‫ماجرا بزننــد و در حد توان خــود‪ ،‬پــرده از راز بزرگ کربال‬ ‫بردارد‪.‬متن کتاب‪ ،‬از دو پاره کلی تشــکیل شــده است‪.‬‬ ‫پاره اول که متن اصلی کتاب است‪ ،‬به شرح و بیان وقایع‬ ‫و توصیف ماجراهای پیش امده از رجب سال ‪ 60‬تا محرم‬ ‫ســال ‪ 61‬هجری می پردازد و پاره دوم که از زبان «راوی‬ ‫» روایــت می شــود‪ ،‬تحلیل و رازگشــایی همــان وقایع و‬ ‫ماجراهاست‪.‬‬ ‫راوی در «فتح خــون» از موضع یک انســان عارف‬ ‫سخن می گوید که زمین را اینه اسمان می بیند و به ظواهر‬ ‫کفایت نمی کند و می کوشد در مخاطبه با انسان امروز‪ ،‬او‬ ‫را از پوسته واقعه عاشورا فراتر برد و چشم باطنش را باز کند‪،‬‬ ‫یکی از مفاهیم مورد توجه نویســنده فرازمانی و فرامکانی‬ ‫بودن عاشورا و کربالست‪ .‬اوینی از «اصحاب اخرالزمانی‬ ‫امام عشق» سخن می گوید و از اینکه هر انسانی کربالیی‬ ‫دارد و عاشورایی‪ .‬او واقعه عاشــورا را نه فقط به مثابه یک‬ ‫اتفاق تاریخی‪ ،‬که به عنوان یک حقیقت کلی می بیند که‬ ‫می تواند برای هر انسان و در هر زمان و مکان تکرار شود‪.‬‬ ‫عشــق نیز از مفاهیم محوری «فتح خون» است‪ .‬اوینی‬ ‫به تاســی از عرفای بزرگ‪ ،‬عشــق را مدار و محور هستی‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫دغدغه بادیگارد‬ ‫هدیه ویژه رجب زاده به یک خیریه‬ ‫علی ضیا به استقبال محرم رفت‬ ‫پست ویژه رضا صادقی برای محرم‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫که پول اجاره خانه و دارو نداشــته باشــد‪ .‬توصیه می کنم‬ ‫حتما فیلم «حاج کاظم» را ببینید‪ .‬ما از این کار درامدزایی‬ ‫نداریم و من دیناری از ان پول درنمی اورم و اصال نقشــی‬ ‫نبوده که پولی بگیرم‪ .‬چرا جانباز ما پول امپول و اجاره خانه‬ ‫ندارد؟ االن که ما زیر این سقف حرف می زنیم‪ ،‬ان ادم ها‬ ‫درد می کشند‪ .‬نمی دانم مسئول قبلی بنیاد شهید کجاست؟‬ ‫می گویند اختالس کرده‪ ،‬امیدوارم که عاقبت به خیر شود‪.‬‬ ‫او چطور شد مدیرکل بنیاد شهید؟ باید دست به دست هم‬ ‫بدهیم و از مسئوالن بخواهیم کاری کنند که این جانبازها‬ ‫عاقبت به خیر شوند‪ .‬ما می بینیم که جانبازان با چه مشقتی‬ ‫زندگی می کنند و این جشنواره را هم برگزار می کنیم‪ .‬خوب‬ ‫وقت بنیاد شــهید در مقابل حــاج کاظم چقــدر کم کاری‬ ‫کردند‪ .‬مگر می شــود در قبال جانباز بــاالی ‪ 70‬درصدی‬ ‫که دو سرطان و هزاران مشکل دارد اینقدر بی تفاوت بود؛‬ ‫اینها شمع هایی هستند که اب می شوند‪ .‬چرا این عزیزان‬ ‫حمایت نمی شــوند؟ چرا حداقل نیاز انها به داروهایشــان‬ ‫فراهم نمی شود؟ من همواره می گویم هر کسی یک قدم‬ ‫در جبهه گذاشته باشد حتی اگر جان سالم به در برده باشد‬ ‫هرچه به او بدهیم حقش است‪ ،‬چون این کارها شجاعت‬ ‫و ایثــار می خواهــد‪ ،‬اگر جشــنواره هایی چــون مقاومت‬ ‫وجود نداشــته باشــد این موضوعــات فرامــوش و نخ نما‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫پرویز پرستویی از درد عباس ها می گوید‬ ‫دیدار‬ ‫در اختتامیه چهاردهمین جشــنواره مقاومت‪ ،‬پرویز‬ ‫پرستویی برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد شد‪ .‬او‬ ‫این جایزه را به خاطر بازی در فیلم بادیگارد به دست اورد‪،‬‬ ‫اما شاید مهمتر از جایزه ای که به او داده شد‪ ،‬حرف هایی‬ ‫بود که او به زبان اورد‪ .‬پرســتویی پــس از دریافت جایزه‬ ‫ضمن تشــکر از ابراهیــم حاتمی کیا با قرائت یادداشــتی‬ ‫گفت‪« :‬دفاع مقدس پاســخی بود در برابر تهاجم بیگانه‪.‬‬ ‫دفاع در برابر هر تهاجمی که حریم کشور را به خطر بیندازد‪،‬‬ ‫حق اســت و دفاع از حق مقدس‪ .‬تلفیق دفــاع مقدس و‬ ‫سینما همواره برای من ارزشــمند بوده زیرا به مردم اجازه‬ ‫تفکر درســت درباره جنگی نابرابر و انچه نسلی طالیی از‬ ‫جوانان این دوران انجام داده اند را فراهم می کند‪ .‬بنابراین‬ ‫درست نشــان دادن دالوری های مردم‪ ،‬شــهدا‪ ،‬ازادگان‬ ‫و جانبازان بسیار مهم اســت زیرا بهترین راه اشنایی نسل‬ ‫بعد با دفاع مقدس اســت‪ .‬هنوز جانبازان و مردمی که در‬ ‫طول جنگ زیســته اند و مادران شــهدا در این شهر با ما‬ ‫زندگی می کنند و ما اجازه کوتاهی در قبال انان را نداریم‪.‬‬ ‫به عنوان ســینماگران و راویان این دوران در قبال حفظ و‬ ‫نگهداری امانتی که در دست ماست مسئولیم‪ .‬مسئول در‬ ‫برابر جوانانی که جان را به بازی گرفتند و بخشی از ان را در‬ ‫راه این خاک فدا کردند‪.‬‬ ‫در برابــر جانبازان شــیمیایی و اعصــاب و روان که‬ ‫یــادگاران زنــده ان دورانند و هــر روز ویرانی جنــگ را در‬ ‫ذهن خود مــرور می کنند‪ .‬ما بــه این نســل بدهکاریم ما‬ ‫به ایمان و اعتقــاد و مقاومت انان بدهکاریــم و به عنوان‬ ‫هنرمند وظیفه داریــم در ادامه راه انــان جریان فرهنگی‬ ‫ادامه داری بســازیم‪ .‬ایــن جنگ چنان رشــادت هایی به‬ ‫خود دیده که هنــوز امنیت کشــورمان را در میان غوغای‬ ‫جنگ های منطقــه ای‪ ،‬مدیون رشــادت های این مردان‬ ‫هستیم‪».‬‬ ‫پرستویی وقتی این حرف ها را می زد‪ ،‬از دغدغه حاج‬ ‫کاظم صحبت می کرد و تعهد عباس ها‪ ،‬او در کارگاه اموزش‬ ‫جشنواره مقاومت از اهمیت این موضوع گفته بود‪ «:‬این‬ ‫جانباز به من گفت دو روز در تهران گم شــده اســت و این‬ ‫گم شدن حکایت حال بسیاری از جانبازان در شهر تهران‬ ‫امروزی است‪ .‬امیدوارم مسئوالن هم به فکر این عزیزان‬ ‫باشند‪ .‬شهدا نور چشــم ما هســتند و با وجود انهاست که‬ ‫نفس می کشیم‪ .‬امیدوارم این واقعیت ها در حد حرف باقی‬ ‫نماند‪ .‬من پنج سالی است که همراه با گروه موزه صلح‪ ،‬در‬ ‫ششم اگوست به هیروشیما می روم و جالب است که امسال‬ ‫فهمیدیم مردم این منطقه اصــا نمی دانند ایران کجای‬ ‫نقشــه جهان اســت و ما چه عزیزانی را در جنگ از دست‬ ‫داده ایم؟! به نظرم حداقل باید برای جانبازان شــیمیایی‬ ‫امکان نفس کشیدن را فراهم کنیم‪».‬‬ ‫او در بخشــی دیگر از حرف هایــش از پیام تلخ یک‬ ‫جانیاز ســخن گفت‪ «:‬یک چیز را فرامــوش نکنیم‪ .‬این‬ ‫جشنواره برامده از ‪ 8‬سال دفاع مقدس و خون دادن است‪.‬‬ ‫االن یک سری جانباز داریم و بد نیست در کنار وسعت دادن‬ ‫به جشــنواره این جانبــازان را کــه باعث برگــزاری چنین‬ ‫جشــنواره ای بوده اند دریابیم‪.‬نباید جانبازی داشته باشیم‬ ‫است در کنار نمایش ارزش های این ادم ها کسان دیگری‬ ‫دست جانبازان را هم بگیرند‪ .‬اشاعه این ارزش ها در جهان‬ ‫زمانی ارزشمند است که جانبازی محتاج نباشد‪».‬‬ ‫پرستویی در جایی دیگر در مورد مستند حاج کاظم به‬ ‫نوعی دیگر بر اهمیت توجه به جانبــازان تاکید کرده بود‪:‬‬ ‫«حاج کاظم خود ان جانباز است که به شکل داستانی در‬ ‫اژانس مطرح می شود اما در این مستند همه چیزش واقعی‬ ‫است‪ .‬ما در هشت ســال دفاع مقدس شــهدا‪ ،‬مفقودین‬ ‫و جانبازان زیــادی دادیم اما ان طور که باید و شــاید برای‬ ‫انها کار نکردیم‪ .‬ما وقتی از شخص اول مملکت صحبت‬ ‫می کنیم خیلی راحت تر می توانیم حرف بزنیم اما مسئوالن‬ ‫وقت کم کاری می کنند‪ .‬در همین مستند می بینید مسئوالن‬ ‫‪75‬‬ ‫ماموریتی برای دریاچه‬ ‫یک میلیون امضا برای ارومیه‬ ‫«اگر مــا بتوانیــم یک میلیــون امضا جمــع کنیم با‬ ‫تکنولــوژی و ســرمایه گذاری مدرن‪ ،‬جامعــه جهانی به ما‬ ‫کمک خواهد که ایــن دریاچه را زودتر احیــا کنیم‪ ».‬رضا‬ ‫کیانیان اگر بخواهد کمپینی را کــه امروز برای ان فعالیت‬ ‫می کند معرفــی کند‪ ،‬به چیزی بیشــتر از همین یک جمله‬ ‫نیاز ندارد‪ .‬خشکسالی دریاچه ارومیه مدتی است که مورد‬ ‫بحث اســت‪ .‬از همان روزهایی که کم کم مردم دیدند که‬ ‫اب این دریاچه کم شده اســت‪ ،‬دلنگرانی ها شروع شد و تا‬ ‫به امروز هم ادامه دارد؛ دلنگرانی هایی که تا کنون چندان‬ ‫هم باعث پیشــرفت جدی در این زمینه نشــده و هنوز هم‬ ‫دریاچه ارومیه‪ ،‬در حسرت فوران اب می سوزد‪ ،‬برای این‬ ‫خشــک شــدن‪ ،‬دالیل متفاوتی را ذکر کرده اند‪ ،‬که از کم‬ ‫شــدن باران تا عوامل متعدد انســانی در میان این دالیل‬ ‫دیده می شــود اما روند خشــک شــدن دریاچه ارومیه اگر‬ ‫ادامه داشته باشد‪ ،‬عواقبی هم به همراه دارد‪ .‬کارشناسان‬ ‫گفته اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل‬ ‫منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد‬ ‫شــد و زیســت محیط منطقه را تغییر خواهد داد‪ .‬عالوه بر‬ ‫ی سنگین مورد‬ ‫نمک بسیاری از الودگی ها شامل فلزات سم ‬ ‫استفاده در صنعت و مواد سمی مورد استفاده در کشاورزی‬ ‫به اب های ســطحی و زیر ســطحی مرتبط با دریاچه نفوذ‬ ‫کرده اند و در صورت خشک شدن دریاچه بسیاری از مواد‬ ‫ســمی هوازی شــده و خطرات بیماری های تنفسی برای‬ ‫زیست بوم و مردم منطقه به وجود خواهد اورد‪.‬‬ ‫شــاید کمی وضعیت ابگیری دریاچه بهتر شده باشد‬ ‫اما هنوز هم تــا ایده ال ها فاصله ها زیاد اســت‪ ،‬تا انجا که‬ ‫لئوناردو دی کاپریو‪ ،‬هنرپیشــه امریکایی هم به این مساله‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬او عکسی از کشــتی به گل نشسته در‬ ‫بخش خشک شده دریاچه ارومیه را در صفحه اینستاگرام‬ ‫خود منتشر کرده و زیر ان به نقل از پایگاه جهانی هواشناسی‬ ‫نوشت‪«:‬یک کشتی مخروبه در دریاچه خشک شده ارومیه‬ ‫در شــمال غربی ایران‪ .‬ایــن بزرگترین دریاچــه نمک در‬ ‫خاورمیانه اســت‪ ،‬اما در حال حاضر فقط پنج درصد از اب‬ ‫ان باقی مانده‪ .‬از دو دهه پیش به دلیــل تغییر اب و هوا‪،‬‬ ‫ساخت و ساز ســد و کاهش بارندگی‪ ،‬دریاچه رو به خشکی‬ ‫رفته است‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫تالش های کیانیان‬ ‫‪...‬در حــال حاضــر یکــی از مهم ترین ســفیرهای‬ ‫نجات دریاچه ارومیه‪ ،‬رضا کیانیان اســت‪ .‬او هفته پیش‬ ‫ل تراکتور ســازی تبریز هم در‬ ‫با ســردار اجورلو‪ ،‬مدیرعامــ ‬ ‫این زمینه دیدار کرد‪ ،‬مصطفی اجورلــو هم به دعوت رضا‬ ‫کیانیان بازیگر معروف ســینما و تلویزیون به کمپین «من‬ ‫دریاچه ارومیه هستم» پیوست‪ .‬اجورلو در این باره گفت‪:‬‬ ‫«من با افتخار به کمپیــن « من دریاچه ارومیه هســتم»‬ ‫پیوستم و از همه مردم شریف اذربایجان شرقی و طرفداران‬ ‫ تراکتورســازی می خواهم با ارســال عدد یک به ســامانه‬ ‫‪ ۳۰۰۰۷۰۴۰‬به این کمپین بپیوندند‪ .‬ما برای تبلیغ و احیای‬ ‫دریاچــه ارومیه هــر کاری انجام می دهیــم‪ .‬حاضریم هر‬ ‫کاری کنیم تا دریاچه ارومیه که به نوعی وجود اذربایجان‬ ‫محسوب می شود مجددا احیا شده تا روی محیط زیست کل‬ ‫کشور هم تاثیرات مثبتش را بگذارد‪».‬‬ ‫البته تراکتور سازی پیش از این هم به حمایت جدی‬ ‫از دریاچه ارومیه پرداخته بود‪ .‬شعار این تیم در رقابت های‬ ‫لیگ شــانزدهم همیــن بــود و تراکتوری ها با شــعار «به‬ ‫امید احیای دریاچــه ارومیه» به مصــاف حریفان خود در‬ ‫شانزدهمین دوره لیگ برتر می روند و این شعار روی پیراهن‬ ‫انها نیز درج شده است‪.‬‬ ‫این کمپیــن دقیقا بــا یک پســت رضا کیانیــان در‬ ‫اینستاگرام جدی شد‪ ،‬او در زیر عکسی که گذاشته و حال‬ ‫دریاچه ارومیه را نشان می دهد‪ ،‬نوشت‪ «:‬سالم بر همگى‪،‬‬ ‫من دریاچه ارومیه هستم! من زنده خواهم ماند! من خواهم‬ ‫ماند! با یک میلیون امضا‪ ،‬جهان موظف خواهد شد زندگى‬ ‫را به من باز گرداند! اگر ‪#‬یک_میلیون_امضا جمع شــود‪،‬‬ ‫‪#‬سازمان_ملل موظف است تمام توان خود را براى احیاى‬ ‫دریاچه ارومیه به کار گیرد‪ ».‬وی در پست خود تاکید کرد‪:‬‬ ‫«اگر مــا دریاچه مان را نجــات دهیم‪ ،‬خودمــان را نجات‬ ‫خواهیم داد‪ ».‬همین شروع یک تالش زیاد برای رسیدن‬ ‫به یک میلیون امضا بود‪ ،‬در این میان چهره های زیادی به‬ ‫این کمپین پیوستند‪ ،‬همه عکسی را منتشر می کردند که در‬ ‫ان به دو زبان نوشته شده‪« :‬من دریاجه ارومیه هستم » و‬ ‫زیر ان مردم را تشویق می کردند که عدد یک را به سامانه یاد‬ ‫شده بفرستند‪ ،‬به عنوان مثال پرویز پرستویی در این کمپین‬ ‫جای دارد و وقتی این عکس را در اینســتاگرامش منتشــر‬ ‫کرد‪ ،‬زیر ان نوشت‪« :‬سالم هموطنان عزیز‪ .‬از کمپین من‬ ‫دریاچه ارومیه هستم حمایت کنید‪ .‬اگر یک میلیون امضا‬ ‫جمع شود‪ ،‬سازمان ملل موظف خواهد شد تمام توان خود‬ ‫را برای احیای دریاچه ارومیه به کار گیرد‪ .‬از همه دوستانتان‬ ‫بخواهید در صفحات شــان به اشــتراک بگذارند‪ .‬حرکت‬ ‫جمعی را تجربه کنیم‪».‬‬ ‫کیانیــان در برنامه هــای مشــهوری چــون خندوانه‬ ‫شرکت کرده و طریقه شرکت در این کمپین را یاد داده بود‪.‬‬ ‫این کمپین همین طــور در حال افزایش اســت و تاکنون‬ ‫افرادی همچون شهین دخت موالوردی معاون امور زنان‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬محمداسماعیل سعیدی و نادر قاضی پور‬ ‫نمایندگان مجلس شــورای اســامی‪ ،‬پرویز پرســتویی‪،‬‬ ‫اتیال پســیانی‪ ،‬ســارا خویینی ها‪ ،‬اناهیتــا نعمتی‪ ،‬مهدی‬ ‫سلطانی‪ ،‬فاطمه معتمداریا و بهاره رهنما از هنرمندان‪ ،‬سعید‬ ‫معروف والیبالیست اهل ارومیه و سیامند رحمان قهرمان‬ ‫دوست داشتنی وزنه برداری پارالمپیک به ان پیوسته اند‪.‬‬ ‫حرف های کیانیان‬ ‫چرا کیانیان در این کمپین شرکت کرده؛ خودش در‬ ‫این باره در یک برنامه رادیویی گفته است‪« :‬اگر ما بتوانیم‬ ‫یک میلیون امضا جمع کنیم با تکنولوژی و سرمایه گذاری‬ ‫مدرن‪ ،‬جامعه جهانی به ما کمک خواهــد که این دریاچه‬ ‫را زودتــر احیا کنیم‪.‬بــه هر دلیلــی سیاســت های غلط‪،‬‬ ‫استفاده غلط کشاورزی از اب‪ ،‬اســتفاده نادرست ما از اب‬ ‫و خشکسالی باعث شــده تقریبا تمام دریاچه ما نابود شود‪.‬‬ ‫اب های رودخانه ها به ‪ 20‬درصد رسیده است‪ ،‬یعنی ممکن‬ ‫است تا ‪ 20‬ســال اینده خشکســالی در ایران کامل شود‪.‬‬ ‫برای اینکه این اتفاق نیفتد ما کمپینی تشکیل دادیم تا یک‬ ‫میلیون امضا جمع کنیم و بدهیم سازمان ملل‪ ،‬تا عالوه بر‬ ‫ایجاد همبستگی مردمی‪ ،‬جامعه جهانی را متوجه این فاجعه‬ ‫جهانی کنیم‪ .‬در دوران دفاع مقدس دشــمن به کشــور ما‬ ‫حمله کرد و ما برای دفاع از همین خاک رفتیم‪ ،‬جنگیدیم و‬ ‫جان دادیم‪ ،‬االن هم با شرایط ان موقع فرقی نمی کند تمام‬ ‫سیاست های غلط و خشکسالی باعث شده که بخش هایی‬ ‫از خاک وطن ما را از ما بگیرد یعنی طبیعت را از ما می گیرد‪،‬‬ ‫خودمان را از ما می گیرد‪ .‬وقتی دریاچه ارومیه خشک شود‬ ‫می دانید چــه فاجعه ای پیش می ایــد‪ .‬طوفان های نمک‬ ‫باعث می شــود تا کشــاورزی منطقه نابود و مهاجرت اغاز‬ ‫شود‪ ،‬برای اینکه این کارها نشود خیلی ساده است‪ .‬من از‬ ‫مردم خواهش می کنم یک کار ساده انجام دهند‪ ،‬فقط یک‬ ‫پیامک بدهند و عدد ‪ 1‬را به شماره تلفن ‪ 30007040‬پیامک‬ ‫کنند‪ .‬ما با دست ُپر می توانیم برابر سازمان ملل ظاهر شویم‬ ‫و بگوییم یک میلیون از مردم ما دست در دست هم‪ ،‬دوست‬ ‫دارند دریاچه هایشان احیا شود‪ .‬به خصوص دریاچه ارومیه‬ ‫و من از مــردم ایران خواهش می کنم همیــن االن به این‬ ‫شماره پیامک کنند‪.‬‬ ‫اگر طبق پیش بینی های علمی‪ ،‬به همین منوال پیش‬ ‫برویم بچه های ما ‪ 20‬سال اینده چیزی ندارند‪ ،‬مردم ما باید‬ ‫ثابت کنند که کشورشــان‪ ،‬اب و خاک شان را دوست دارند‬ ‫و می خواهند در احیای کشورشــان کمک کنند‪ .‬انتخاب‬ ‫می کنیم که دریاچه های کشور‪ ،‬سرزمین های کشورمان و‬ ‫اب کشورمان را داشته باشیم‪».‬‬ ‫به نظر می رســد این کمپین موفق هم شده‪ ،‬چرا که‬ ‫کیانیان در یکی از اخرین پســت های خود در اینستاگرام‬ ‫نوشــت‪ «:‬تا کنون یک میلیون و ‪ ۵۲۰‬هزار نفر برای احیا‬ ‫و نجات دریاچه ارومیه هم صدا هستیم و تا اوایل ابان ماه‬ ‫که می خواهم به نمایندگی از شما به سازمان ملل بروم چند‬ ‫میلیون همصدا خواهیم شد‪».‬‬ ‫هدایت سوم‬ ‫به روایت همت‬ ‫خاطرات سردار محمد جعفر اسدی‬ ‫مجموعه کامل سخنرانی های سردار شهید‬ ‫«هدایت سوم» عنوان کتابی است اثر سید حمید سجادی منش‪ .‬سجادی منش در این‬ ‫کتاب با قلم خود خاطرات سردار «محمد جعفر اسدی» را از کودکی تا پایان جنگ تحمیلی‬ ‫به رشته تحریر در اورده است‪ .‬این کتاب شامل هفتاد روایت است که در ان به دوران جوانی‬ ‫سردار اسدی و اشــنایی با شــهید محراب ایت الله مدنی‪ ،‬مبارزات قبل از انقالب‪ ،‬پیروزی‬ ‫انقالب و جنگ تحمیلی پرداخته اســت‪ .‬ســردار «محمد جعفر اســدی» از اهالی نوراباد‬ ‫ممسنی استان فارس است که در ســال های دفاع مقدس فرماندهی لشکر ‪ 33‬المهدی را‬ ‫بر عهده داشت‪ .‬وی چند وقتی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه‪ ،‬جانشین ستاد بازرسی‬ ‫ستادکل نیروهای مســلح و فرمانده نیروی زمینی سپاه پاســداران را بر عهده داشته است‪.‬‬ ‫رزمندگان لشــکر ‪ 33‬المهدی از او با عنوان حاج اســدی نام می برند‪ .‬هدایت سوم به زعم‬ ‫مولف و مخاطبانی که کتاب را مطالعه کرده اند‪ ،‬اثری است که روایتگر ایثارگری و شهامت‬ ‫و پایمردی شخصیت هایی چون ســردار محمدجعفر اسدی است‪ .‬کســانی که بی تردید‪،‬‬ ‫بودن امروز ما‪ ،‬وامدار مقاومت انها ست‪ .‬این کتاب فصل های مختلفی را در بر می گیرد که‬ ‫«شروع بعد از پایان»‪« ،‬اولین شعله ها»‪« ،‬پیژامه تقوا»‪« ،‬شوق امدن»‪« ،‬ودیعه وداع»‪،‬‬ ‫«اطالعات روحی»‪« ،‬هدایت سوم»‪« ،‬تاوان ایران گیت»‪« ،‬دروغ جاویدان»‪« ،‬پارتی بازی‬ ‫خدا»‪« ،‬از صبح انتظار تا شب اغاز» و‪ ...‬برخی از این فصل ها به شمار می روند‪ .‬یکی از نقاط‬ ‫برجسته این کتاب خاطرات جذاب سردار اسدی از یک سال اول جنگ تحمیلی و دفاع در‬ ‫برابر نیروی های بعثی بود ؛ خاطراتی که تا کنون کمتر از سوی رزمندگان شنیده شده است‪ .‬در‬ ‫این کتاب خاطرات به هم پیوسته و مرتبط اورده شده است تا برای مخاطب جذاب تر باشد‪.‬‬ ‫مجموعه کامل درس گفتارهای سردار شهید حاج محمدابراهیم همت با عنوان «به‬ ‫روایت همت» با تدوین حسین بهزاد به تازگی توســط نشر ‪ ۲۷‬منتشر و راهی بازار نشر شده‬ ‫است‪ .‬از این مجموعه چندی پیش رونمایی به عمل امد‪ .‬مطالب این کتاب مجموعه ای از‬ ‫سخنرانی های شهید همت را در جمع نیروهای لشگر ‪ ۲۷‬محمدرسول الله در بر می گیرد که‬ ‫از روی نوارهای موجود پیاده شده است‪ .‬پیش از این‪ ،‬کتاب مذکور در قالب یک تک جلد‬ ‫منتشر شده بود و حاال ویراست جدید و کامل ان در قالب ‪ ۳‬جلد منتشر شده است‪.‬‬ ‫برخالف بسیاری از کتاب های منتشــر شده طی سالیان گذشــته‪ ،‬که در انها شهید‬ ‫«همت» را دوســتان‪ ،‬هم رزمان و نیروهــای رزمنده تحت امر وی برای نســل بالیده پس‬ ‫ّ‬ ‫ِ‬ ‫همت»‪ ،‬این خود «شــهید‬ ‫از جنگ به روایت می نشســتند‪ ،‬در فصل بــه‬ ‫فصل «به روایت ّ‬ ‫همت» اســت که باورهــا و دیدگ اه هایش به عوالم الهوت و ناســوت‪ ،‬تاریخ‪ ،‬سیاســت و‬ ‫ّ‬ ‫فرهنگ را‪ ،‬در دل پیچیده ترین حوادث تاریخی دفاع مقدس م ّلت ایران‪ ،‬برای معاصرین‬ ‫حاضر و غایب‪ ،‬بازگو می کند‪ .‬خواننده‪ ،‬از خالل مطالع ه سطر به سطر هر یک از این درس‬ ‫گفتارها‪ ،‬به صورت بالواســطه‪ ،‬می تواند با جنبه های متنوع و در عین حال تا امروز تبیین‬ ‫ناشد ه سیر ه عقیدتی و عملی یکی از پراوازه ترین سرداران شهید حماسه دفاع مقدس اشنا‬ ‫شــود‪ .‬کتاب به روایت همت نکات جالبی دارد که یکی از انها پیدا شــدن جلوه ای از نحوه‬ ‫فرماندهی این شهید اســت؛ وقتی ســخنان شــهید همت در جمع رزمندگان را با سخنان‬ ‫او در جمــع فرماندهان اطالعات و عملیات مقایســه کنیم‪ ،‬به این شــیوه های فرماندهی‬ ‫پی می بریم‪.‬‬ ‫واگویه های تحول‬ ‫نمایشی با موضوع ماه محرم‬ ‫نمایــش «واگویه هــای گندابــی» به نویســندگی و‬ ‫کارگردانی محمدجــواد کبودراهنگی از روز یک شــنبه ‪11‬‬ ‫مهرماه تــا روز جمعه ‪ 16‬مهرماه‪ ،‬همزمان بــا دهه اول ماه‬ ‫محرم‪ ،‬ساعت‪ 18:30‬در تماشاخان ه مهر حوزه هنری به روی‬ ‫صحنه می رود‪ .‬این نمایش در مورد تحول یکی از الت های‬ ‫همدانی به نام «علی گندابی» در صد سال پیش است که به‬ ‫واسط ه روض ه یک روضه خوان‪ ،‬جرق ه تحول او زده می شود‪.‬‬ ‫سهراب نیک فرجاد‪ ،‬سید مهرد اد کاوسی حسینی‪ ،‬احمد رضا‬ ‫جلیلوند‪ ،‬ســعید باغبانی نیر‪ ،‬یاســر محمد ی‪ ،‬ن دا هاد یان‪،‬‬ ‫سعید محمود یان‪ ،‬محمد طالبی‪ ،‬سپهر مسافریان‪ ،‬میالد‬ ‫سلوکی‪ ،‬سعید متعبد‪ ،‬اکبر اســامی‪ ،‬منصور رضانیا‪ ،‬علی‬ ‫پاشاپور‪ ،‬نگار فیروزی و محسن صلواتی بازیگران نمایش‬ ‫«واگویه های گندابی» هستند‪.‬‬ ‫محمدجــواد کبودراهنگــی‪ ،‬کارگــردان نمایــش‬ ‫«واگویه های گندابی» درباره این اثر گفته است‪« :‬زندگی‬ ‫علی گندابی یکی از الت های همدان داســتان اصلی این‬ ‫نمایش را شــکل می دهد‪ ،‬در واقع علــی گندابی یک روز‬ ‫با گوش دادن بــه روضه خوانی یکــی از روحانیان متحول‬ ‫می شــود‪ ،‬به طوری که در حــال حاضر مــزار او در ورودی‬ ‫حرم حضرت علی (ع) واقع شده است‪ .‬به همین منظور در‬ ‫قســمتی از این نمایش روضه خوانی هم صورت می گیرد‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه در سال های اخیر در فضای مجازی مطالب‬ ‫زیادی درباره علی گندابی منتشــر شــده است و مخاطبان‬ ‫از داستان ان اگاه شــده اند تصمیم به اجرای این نمایش‬ ‫گرفتیم‪ .‬ما برای ایــن کار حدود ‪ ۲‬مــاه تحقیقات میدانی‬ ‫انجام دادیم و با افرادی که علی گندابی را می شــناختند و‬ ‫خاطراتی از او داشتند صحبت کردیم و از منابع مکتوب هم‬ ‫استفاده کردیم‪ .‬در پایان نیز داستانی نوشته و سیر تحول‬ ‫«علی گندابی» به صــورت دراماتیک بــرای صحنه اماده‬ ‫شد‪ .‬ما پیش از این «واگویه های گندابی» را در همدان با‬ ‫لهجه و موســیقی همدانی به صحنه برده ایم و قصد داریم‬ ‫در تهران هم به همین شیوه این نمایش را اجرا کنیم‪ ،‬زیرا‬ ‫لهجه همدانی به گونه ای نیســت که مخاطب نتواند با ان‬ ‫ارتباط برقرار کند‪».‬‬ ‫الزم به ذکر اســت که علــی گندابی یکــی از اهالی‬ ‫همدان بود که به واســطه چهره زیبا و چشم های زاغش و‬ ‫البته رفتار الت وارش شناخته شده بود‪« .‬علی گندابی» اهل‬ ‫گنداب بود‪ ،‬محله ای قدیمی در شهر همدان‪ ،‬اگرچه این‬ ‫روزها با نام مصلی از ان یاد می شــود اما در گذشته به دلیل‬ ‫عبور اب فاضالب خانه ها از جوی های باریک که اغلب از‬ ‫ورودی درب منازل عبور می کرده نامش را به محله گنداب ها‬ ‫می شناخته اند‪ .‬علی گندابی چهره ای زیبا با چشمانی سبز‬ ‫رنگ یا به قول همدانی ها زاغ داشــت و همیشه یک کاله‬ ‫پشمی دست بافت هم به سر داشت‪.‬در واقع او یک ادم الت‬ ‫بود اما گاهی چراغی از مرام و معرفت در وجودش سوســو‬ ‫می زد‪ .‬چیزی که علی گندابی را از گنداب بیرون کشیده این‬ ‫داستان نقل شده نیست‪ ،‬داستان مشهور او که امروزه نقل‬ ‫مجالس بسیاری از ذاکران و مداحان اهل بیت(ع) است به‬ ‫عشق بازی عاشق و معشوقی از جنس عشق های عاشورایی‬ ‫بر می گردد‪ .‬در شــب دهم محــرم زمانی که شیخ حســن‬ ‫روضه خوان روســتایی برای روضه خوانی شب های محرم‬ ‫به همدان می اید‪ ،‬بعد از پایان مراســم و در مسیر برگشت‬ ‫متوجه بسته شدن دروازه خروجی شهر می شود و زمانی که‬ ‫قصد دارد در بزند تا نگهبان شب در را باز کند با علی گندابی‬ ‫و نوچه هایش روبه رو می شود و‪...‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫تایم به نقش‬ ‫پوتین در‬ ‫انتخابات‬ ‫امریکا‬ ‫پرداخته است‬ ‫دفاع عجیب‬ ‫اکونومیست از‬ ‫جهانی سازی‬ ‫کتابی که‬ ‫سارکوزی را به‬ ‫گوشه رینگ‬ ‫برد از نگاه‬ ‫اکسپرس‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪77‬‬ ‫بازار‬ ‫کسب دو نشان ویژه نخستین جشنواره ملی نواوری‬ ‫بانک انصار دو نشان ویژه نخستین جشنواره ملی نواوری محصول برتر ایرانی را دریافت کرد‬ ‫در ایین پایانی جشنواره ملی نواوری محصول ایرانی‬ ‫که در راســتای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی‪ ،‬توسعه و‬ ‫بهبود فرایندهای نواوری و ارزیابی و ممیزی این فرایندها‪،‬‬ ‫برنامه ریزی و توسط دانشکده مدیریت دانشگاه تهران اجرا‬ ‫شــد‪ ،‬دو محصول «طرح حاتــم» و «پرداخت انی جرائم‬ ‫راهنمایی و رانندگی در ســامانه همراه بانک» بانک انصار‬ ‫حائز رتبه برتر شدند‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات؛ در این ایین‪،‬‬ ‫اســاتید داور و مدعو گزارش ارزیابی و معرفی محصوالت‬ ‫نواور را ارائه و در ســالن الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه‬ ‫تهران نیز مدیران شــرکت های برتر به تشــریح تجربیات‬ ‫موفق خود پرداختند‪.‬‬ ‫در این گزارش همچنیــن امده اســت‪« :‬از انجا که‬ ‫برگزارکنندگان این جشنواره با شناسایی و انتخاب محصوالت‬ ‫و خدمات نواورانه و معرفی شرکت های نواور به جامعه‪ ،‬زمینه‬ ‫رقابت ســالم و انتخاب بهترین ها را با رویکرد پاسخگویی‬ ‫به نیاز مشــتریان فراهــم می کنند‪ ،‬بانک انصــار نیز در ان‬ ‫مشارکت جسته و محصوالت خود را برای ارزیابی کارشناسان‬ ‫ذی ربط ارائه کرد و به استناد مزیت های رقابتی طرح های‬ ‫مذکور موفق به دریافت دو نشان ویژه شد و به عنوان بانکی‬ ‫با رویکرد نواورانه و خالقانه در رقابت با سایر رقبا‪ ،‬به دنیای‬ ‫کسب وکار ایران اسالمی معرفی شد‪».‬‬ ‫برپایه گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات؛ در ایین‬ ‫پایانی این جشنواره اقای رضازاده معاون فناوری اطالعات‬ ‫و ارتباطــات و همچنین اقای حبیبیان‪ ،‬جانشــین معاونت‬ ‫اعتبارات بانک انصار حضور داشــته و به عنوان نمایندگان‬ ‫بانک‪ ،‬تندیس های برتر را دریافت کردند‪.‬‬ ‫پرداخت‬ ‫تسهیالتجدید‬ ‫در بانک دی در‬ ‫قالب عقد مرابحه‬ ‫بازار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫سبد ارزش افرین بانک دی‬ ‫رونمایی شد‬ ‫بانک دی با هدف تامیــن مالی بنگاه های کوچک و‬ ‫زودبازده و ارزش افرینی برای مشــتریان در ســال اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬اقدام و عمل از طرح جدیدی که منطبق بر عقود‬ ‫اسالمی است‪ ،‬رونمایی کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومــی بانک دی‪ ،‬این‬ ‫طرح که با عنوان «سبد ارزش افرین» در خدمت مشتریان‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬شــامل طرح های حســاب جــاری‪ ،‬جهش‪،‬‬ ‫شکوه‪ ،‬اذین‪ ،‬نگین‪ ،‬سرمایه گذاری های اتیه و اتیه کودک‬ ‫و نوجوان است‪ .‬بر این اساس معاونت اعتبارات و بازاریابی‬ ‫بانک دی اعالم کــرد که همزمان با رونمایی از این ســبد‬ ‫که از جذابیت و تنوع مطلوبی برای مشــتریان برخوردارند‪،‬‬ ‫ســه طرح جهش‪ ،‬شکوه و اذین به شــعب بانک دی ابالغ‬ ‫شده و مشتریان می توانند برای کســب اطالعات بیشتر و‬ ‫بهره مندی از انها به شــعب بانک در سراسر کشور مراجعه‬ ‫کننــد‪ .‬در این طرح ها‪ ،‬مشــتریان برای تامیــن مالی و نیز‬ ‫برطرف کردن نیازهای خود در قالب عقود اسالمی و مطابق‬ ‫با ضوابط و مقررات جاری بانک تســهیالت متنوع دریافت‬ ‫می کنند‪ .‬سود تسهیالت معرفی شده در قالب این طرح ها‬ ‫از ‪ 4‬الی ‪ 18‬درصد بوده و مدت بازپرداخت انها هم از ‪ 12‬الی‬ ‫‪ 60‬ماه تعیین شده است‪.‬‬ ‫پرداخت تســهیالت طرح جهــش بانک دی که‬ ‫اخیرا در قالب ســبد ارزش افرین در اختیار مشتریان‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬در قالب عقد مرابحه عملیاتی شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬سبد‬ ‫ارزش افرین با هدف تامین مالــی بنگاه های کوچک و‬ ‫زودبازده و ارزش افرینی برای مشتریان در سال اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬اقــدام و عمل که منطبق بر عقود اســامی‬ ‫است‪ ،‬رونمایی کرد‪.‬‬ ‫معاونت اعتبارات و بازاریابی بانک دی با تاکید بر‬ ‫اهتمام این بانک بر رعایت قوانین بانکداری اسالمی و‬ ‫اعالم اینکه تمامی محصــوالت بانک منطبق بر اصول‬ ‫شرعی تدوین شــده اند‪ ،‬تصریح کرد که طرح جهش‬ ‫بانک دی نیز در قالب عقد مرابحه در اختیار مشتریان‬ ‫نظام بانکی قرار می گیرد‪ .‬مشــتریانی که از این طرح‬ ‫استفاده می کنند جهشــی انی در توانمندی مالی خود‬ ‫ایجاد خواهند کرد بنابراین مشــتریانی کــه در خرید‬ ‫کاال و توسعه کسب و کار خود کمبود نقدینگی دارند‪،‬‬ ‫می توانند با اســتفاده از این طرح و بدون صرف زمان‬ ‫نقدینگی مورد نیــاز را تامین کننــد‪ .‬در طرح جهش‪،‬‬ ‫مشــتریان می توانند با دریافت تســهیالت ارزان تر‪،‬‬ ‫توان مالی خــود را در کوتاه ترین زمــان دو تا پنج برابر‬ ‫کنند‪ .‬نرخ ســود تســهیالت در این طرح به انتخاب‬ ‫مشتری بوده و متناسب با مبلغ تســهیالت از ‪ 8‬تا ‪18‬‬ ‫درصد تعیین شده است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫پرویزسوادکوهی‪،‬‬ ‫مدیرشعب استان البرز‬ ‫موسسه اعتباری کوثر‬ ‫منصوب شد‬ ‫مراســم تکریم و معارفه مدیریت شعب اســتان البرز با‬ ‫حضور جواد فهیمی پور قائم مقام مدیرعامل موسسه اعتباری‬ ‫کوثر‪ ،‬جمعی از معاونین و مدیران حوزه مرکزی در محل سالن‬ ‫اجتماعات سرپرستی اســتان البرز برگزار و پرویز سواد کوهی‬ ‫به عنوان مدیرشعب این استان معرفی شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ در این‬ ‫مراســم که با تالوت ایاتی از کالم الله مجید اغاز شــد‪ ،‬جواد‬ ‫فهیمی پــور‪ ،‬قائم مقام مدیرعامل ضمــن تبریک هفته دفاع‬ ‫مقدس گفت‪« :‬امروز امنیت ایران اســامی را مرهون جهاد‬ ‫جهادگران هشــت ســال دفاع مقدس و به ویژه خون شــهدا‬ ‫هستیم‪ .‬مناسبت هفته دفاع مقدس مجالی برای نهادینه سازی‬ ‫یاد و خاطــره رشــادت های دلیرمــردان دوران دفاع مقدس‬ ‫است‪».‬‬ ‫فهیمی پور اعالم کرد‪« :‬تغییر نگرش صنعت‬ ‫بانکداری از مشتری مداری به سمت مشتری محوری»‬ ‫عضــو هیات مدیــره موسســه اعتبــاری کوثــر افزود‪:‬‬ ‫«متاسفانه برخی مواقع خوب شــعار می دهیم اما بهینه رفتار‬ ‫و عمل نمی کنیم‪ .‬برای زنده نگه داشتن ارزش های شهدای‬ ‫دفاع مقدس توصیه می کنم وصیتنامه شــهدا را مطالعه کنید‬ ‫و در مسیر زندگی‪ ،‬انها را سرمشق قرار دهید‪ ».‬فهیمی پور در‬ ‫بخش دیگری از سخنان خود گفت‪« :‬موسسه اعتباری کوثر‬ ‫در طول ‪5‬ســال فعالیت خود در نظام بانکــی به واقع جهادی‬ ‫عمل کرده اســت‪.‬تنها تفاوت عملکردی موسســه اعتباری‬ ‫کوثر با سایر بانک ها در ارائه خدمات ارزی و صدور چک است‪.‬‬ ‫اگر می خواهیم شــعار «اینده از ان ماست» را محقق نماییم‬ ‫نباید به وضعیت کنونی قانع باشــیم‪».‬به اعتقــاد وی؛ کوثر‬ ‫یک مجموعه ارزشی اســت که در راستای تحقق چشم انداز‬ ‫و تنوع بخشی به سبد خدمات مشتریان متناسب با تکنولوژی‬ ‫روز؛ فرایند توسعه ای خود را در تعامل با بانک مرکزی فعالیت‬ ‫در قالب بانک کوثر تبیین کرده است‪.‬‬ ‫قائم مقام موسسه اعتباری کوثر خطاب به روسا و کارکنان‬ ‫شعب استان البرز گفت‪« :‬ارتقا ی جایگاه کوثر در نظام بانکی‬ ‫در گرو ادامه فعالیت جهادی مدیران و کارکنان ان است‪».‬‬ ‫وی خاطر نشان ساخت‪« :‬اگر می خواهیم کوثر به عنوان‬ ‫بانک برتــر در نظام بانکی کشــور مطرح شــود بایــد ارتقای‬ ‫دانش و اگاهی را ســرلوحه کار خود قرار دهیم‪ ».‬فهیمی پور‬ ‫با اشــاره به تغییر نگرش صنعت بانکداری از مشــتری مداری‬ ‫به مشتری محوری اظهار داشت‪« :‬مشتری محوری اهمیت‬ ‫قائل شدن به خواسته تک تک مشتریان است‪ ».‬وی در ادامه‬ ‫خواستار بررســی و نقد دســتورالعمل های ابالغی موسسه از‬ ‫ســوی کارکنان صف و اعالم نقاط ضعف به حوزه مرکزی شد‬ ‫و تصریح کرد‪« :‬در برنامه ریزی فعالیت ها باید گوش به زنگ‬ ‫دیدگاه های رهبری سازمان باشیم‪».‬‬ ‫براســاس این گزارش؛ تیمور کشاورز مدیر سابق شعب‬ ‫اســتان البرز در تشــریح عملکرد مدیریتی‪ -‬اجرایی پنج ساله‬ ‫خود در موسســه اعتباری کوثر گفت‪« :‬هم اکنون در استان‬ ‫البرز مفتخر به ارائــه خدمات بانکی در ‪21‬شــعبه با همکاری‬ ‫‪120‬نیروی متخصص و جوان هستیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬در حال حاضر ‪41‬دستگاه خودپرداز موسسه‬ ‫در این استان فعال است که ‪5‬دســتگاه ان جزو ‪10‬خودپرداز‬ ‫اول موسســه به لحاظ تعداد تراکنش هاســت‪ ».‬کشاورز در‬ ‫پایان با تشکر از زحمات و سخت کوشی های روسا و همکاران‬ ‫شعب‪ ،‬برای پرویز سواد کوهی مدیر‪ ،‬جدید شعب استان البرز‬ ‫ارزوی موفقیت کرد‪ .‬سپس پرویز سواد کوهی مدیر جدید شعب‬ ‫استان البرز با تشکر از زحمات تیمور کشاورز گفت‪« :‬عملکرد‬ ‫اماری‪ ،‬امایش و تجهیز شــعب استان البرز بســیار مناسب و‬ ‫مطلوب است‪».‬‬ ‫وی فعالیت نیروی انسانی جوان‪،‬چابک و متخصص را‬ ‫ارزشمندترین دارایی کوثر دانست و گفت‪« :‬در شرایط حاضر‬ ‫باید داشــته هایمان را حفظ و توســعه دهیم تا بتوانیم اینده را‬ ‫از ان خود کنیم‪ ».‬در پایان مراســم با اهدای لوح ســپاس از‬ ‫تالش ها و خدمات ارزشمند تیمور کشاورز‪ ،‬مدیر سابق شعب‬ ‫اســتان البرز تقدیر شــد و حکم انتصاب پرویز ســوادکوهی‪،‬‬ ‫مدیر جدید شعب استان البرز از ســوی فهیمی پور قائم مقام‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر تقدیم وی گردید‪.‬‬ ‫مسابقه سراسری متن طالیی‬ ‫در موسسه اعتباری کوثر‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫بازار‬ ‫مسابقه سراسری متن طالیی ویژه کارکنان موسسه اعتباری کوثر در زمینه ارائه تجربیات‬ ‫ارزشــمند و خالقیت های کاری برگزار شــد‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسســه اعتباری کوثر؛‬ ‫سید هادی هاشمی معاون توسعه مدیریت و سرمایه های انسانی موسسه با اشاره به اولین دوره‬ ‫برگزاری مسابقه متن طالیی گفت‪« :‬باتوجه به ماموریت و رســالت معاونت توسعه و مدیریت‬ ‫سرمایه های انسانی مبنی بر توســعه و بهبود توانمندی های کارکنان و به منظور مدیریت بهینه‬ ‫تجربیات کارکنان مسابقه متن طالیی ویژه کارکنان موسسه برگزار گردید‪».‬‬ ‫معاون توسعه مدیریت و سرمایه های انسانی موسسه اعتباری کوثر افزود‪« :‬این مسابقه‬ ‫با بهره گیری از مدل کایزن سعی در جمع اوری و یکپارچه سازی تجربیات کارکنان شعب در طول‬ ‫مدت خدمتی انان داشت‪».‬‬ ‫وی اظهار داشت‪« :‬سازمان ها همواره با مسائل و مشکالت جدیدی مواجه می شوند که‬ ‫حل انها مستلزم اگاهی از مسائل و ارائه راهکارهای خالقانه است‪ .‬در اختیار داشتن اطالعات‬ ‫در هر دو گام فوق امری ضروری است تا با در اختیار داشتن مستنداتی موثق و قابل اعتماد هم‬ ‫مسائل به خوبی شناسایی شوند و هم ابتکارات و نواوری ها به منظور حل انها از مسیرهای جدید‬ ‫تسهیل شود‪».‬‬ ‫ی بیان کرد‪« :‬اشتراک گذاری اطالعات و تجربیات سهم قابل توجهی از موفقیت‬ ‫هاشم ‬ ‫سازمان ها را به خود اختصاص داده است‪ ،‬از طرفی کارکنان سازمان ها می توانند با ابتکار و ابداع‬ ‫محصوالت جدید یا روش های جدید جهت سریعتر رسیدن به اهداف همواره سازمان را در نقطه‬ ‫اوج نگه دارند‪ .‬هدف ما نیز از اجرای این طرح دور از این اهداف نیست چرا که با انتقال تجربیات‬ ‫کارکنان و معرفی خالقیت انها از دوباره کاری ها و برخی از اشتباهات جلوگیری کرده و تسهیل گر‬ ‫مسیر رشد موسسه باشیم‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪« :‬با نظر هیات داوران از مجموع متون ارسالی توسط کارکنان‪ ،‬سه‬ ‫متن برگزیده شد که پریسا حسن زاده از استان اذربایجان شرقی‪ ،‬شهیده جعفری از استان تهران‬ ‫و مجید مهرابی از حوزه مرکزی به ترتیب رتبه های اول تا سوم را از ان خود کردند و به رسم یادبود‬ ‫طی مراسمی هدایای این عزیزان تقدیم شد‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫معرفی طرح های تسهیالتی جدید‬ ‫«منعطف» از سوی ثامن‬ ‫مشاور عالی مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن خبر داد‪ :‬معرفی طرح های‬ ‫تسهیالتی جدید «منعطف» از سوی ثامن‬ ‫مشــاور عالــی مدیرعامل موسســه اعتبــاری ثامن‬ ‫گفت‪« :‬باتوجه به تغییر سیاســت های بانک مرکزی‪ ،‬باید‬ ‫ائین نامه های ســازمان امکان طراحی‪ ،‬طرح های جدید‬ ‫انعطاف پذیر تسهیالتی و سپرده ای را در چارچوب قوانین‬ ‫داشته باشد‪ ».‬فتحعلی خوشــبین با بیان اینکه در تدوین‬ ‫طرح ها باید محاســبات دقیق انجام شــود تا میزان ســود‬ ‫موسسه مشــخص و مسیر ســودهی مختل نشود‪ ،‬اظهار‬ ‫ی دقیــق عملکرد و‬ ‫داشــت‪« :‬باید با نظرســنجی و بررســ ‬ ‫ماندگاری طرح های تســهیالتی و سپرده ای میزان جذب‬ ‫منابع مشخص شود‪ ».‬خوشــبین افزود‪« :‬گزارش ماهانه‬ ‫میزان استقبال مشــتریان و معوقات هر طرح را مشخص‬ ‫نظام پیشنهاد ات مجرایی برای ارزشیابی‬ ‫اندیشه هایکارکنان‬ ‫می کند تا نسبت به ان تصمیم گیری بهتری شود‪».‬‬ ‫خوشبین یکی از ضروریات تدوین طرح ها را در نظر‬ ‫گرفتن محاســبه ســپرده قانونی‪ ،‬هزینه ســربار و پرسنلی‬ ‫دانست و بیان داشت‪« :‬در تدوین طرح ها باید به دو مقوله‬ ‫ریسک نقدینگی و ریسک سود توجه شود‪».‬‬ ‫مشاورعالی مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن در انتها‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬تعدد طرح های تسهیالت و سپرده ای‬ ‫در شبکه موجب ســردرگمی کارکنان و مشتریان می شود‪.‬‬ ‫باید برای تضمین رشــد مســتمر تعدادی طرح بــا در نظر‬ ‫گرفتن بازارهای هدف تدوین و در ســبد خدمات «ثامن»‬ ‫قرار داده شود‪».‬‬ ‫مدیر تحقیق و توسعه موسسه اعتباری ثامن عنوان کرد‪« :‬نظام پیشنهاد ات‬ ‫مجرایی برای ارزشیابی اندیشه های کارکنان»‬ ‫مدیر تحقیق و توســعه موسســه اعتبــاری ثامن از‬ ‫ارائه ‪ 364‬پیشــنهاد به سامانه نظام پیشــنهادات خبر داد‬ ‫و گفت‪« :‬تعداد ‪ 275‬پیشــنهاد در دســت بررسی است‪».‬‬ ‫ســیاوش گودرزی نظــام پیشــنهاد ات را مجرایــی برای‬ ‫ارزشــیابی اندیشــه های کارکنــان عنــوان کرد و بــا ارائه‬ ‫عملکرد دو ماهه سوم سال ‪ 1395‬سامانه نظام پیشنهاد ات‬ ‫گفت‪« :‬تعداد پیشــنهاد هایی که در مدت زمان ذکرشــده‬ ‫در دبیرخانه مرکزی ثبت شــده ‪ 364‬پیشــنهاد است که از‬ ‫این تعداد شــش طرح به صــورت گروهی به ثبت رســیده‬ ‫اســت‪ ».‬گودرزی در خصوص پیشــنهاد های تائید شده‬ ‫و اثربخش توضیحاتی ارائه داد و تصریــح کرد‪« :‬در این‬ ‫بخش موضــوع پیشــنهاد هایی مانند‪ ،‬ایجــاد نام صاحب‬ ‫حساب مقصد در منوی انتقال حساب دستگاه خودپرداز‪،‬‬ ‫جداســازی ارقام در موبایل بانک‪ ،‬غیرفعــال کردن کارت‬ ‫در اینترنت بانک برمبنای کد ملی یا شماره حساب‪ ،‬اصالح‬ ‫سیســتم گزارش گیر میانگین موجودی حساب مشتری‪،‬‬ ‫اعمال بخشنامه ‪( 201‬قبض و اقباض) چک ها به صورت‬ ‫سیســتماتیک‪ ،‬تهیه کردن چکیده ای از بخشــنامه های‬ ‫معــاون حوزه یــک فارس موسســه اعتبــاری ثامن‬ ‫گفت‪« :‬شعب نسبت به اجرای دقیق بخشنامه ها و اگاهی‬ ‫همکاران از مفاد ان برنامه ریزی های دقیق داشــته باشند‬ ‫چراکه اجرای دقیق بخشنامه ها مشکالت کاهش شعب را‬ ‫کاهش و تضمینی برای رشد سازمان است‪».‬‬ ‫مدیر حوزه یک فارس در این جلســه گفت‪« :‬نیروی‬ ‫انسانی نقش تعیین کننده ای در پیشــبرد اهداف سازمان‬ ‫دارد که توجه به اموزش مستمر انان در دستورکار است‪».‬‬ ‫قاســم یقطین در جمع روســای شــعب حــوزه یک‬ ‫فارس با تاکیــد بر تعامل با مشــتریان و مشــتری مداری‪،‬‬ ‫ایجاد بسترســازی برای رضایت کارکنــان‪ ،‬مبنای عملکرد‬ ‫موسسه را انجام کارها به صورت حرفه ای و علمی با در نظر‬ ‫گرفتن اموزش نیروی انسانی ماهر دانست‪ .‬وی همچنین‬ ‫افزود‪« :‬امار مبنای فعالیت بانک هاســت‪ .‬بنابراین باید در‬ ‫ب به این مقوله توجه کافی شود‪».‬‬ ‫هدف گذاری شع ‬ ‫یقطین با ارائــه امار عملکرد شــعب در بخش منابع‪،‬‬ ‫مصــارف‪ ،‬مطالبات خطاب به روســای شــعب اصول کار‬ ‫حرفه ای بانک را جذب منابع‪ ،‬مصارف و کاهش مطالبات‬ ‫تســهیالتی موردنیاز مــورد تائید یا اثربخش اعالم شــده‬ ‫اســت‪ ».‬وی خاطرنشــان کرد‪« :‬در این بازه زمانی تعداد‬ ‫‪ 16‬نفر از همــکاران به عنوان اولین پیشــنهاد موردتقدیر‬ ‫قرارگرفته اند‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪329‬‬ ‫اجرای دقیق‬ ‫بخشنامه هاتضمینی‬ ‫برای رشد «ثامن»‬ ‫معاون حوزه یک فارس موسسه‬ ‫اعتباری ثامن عنوان کرد‪:‬‬ ‫«اجرای دقیق بخشنامه ها تضمینی‬ ‫برای رشد «ثامن»»‬ ‫به منظور دستیابی به سود عنوان کرد‪.‬‬ ‫یقطین با تاکید بــر وصول مطالبات گفــت‪« :‬باید با‬ ‫استفاده از ابزارهای موجود تحول چشمگیری در کاهش‬ ‫مطالبات اعم از جاری و غیر جاری شاهد باشیم‪».‬‬ ‫بهادر اســفندیاری بیات‪ ،‬معاون حوزه یک فارس نیز‬ ‫در این جلسه بیان داشــت‪« :‬چشم انداز رشــد موسسه با‬ ‫تدوین بخشنامه ها و مشخص کردن مسیر حرکت شرکت‬ ‫پیش بینــی شــده‪ ،‬بنابراین عمل بــه این بخشــنا مه ها از‬ ‫ضروریات فعالیت کارکنان است‪».‬‬