ماهنامه مثلث شماره 331

‫پوپولیسم‬ ‫درحل مارش‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و سی و یک‪ 8 /‬ابان ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫فراستیزم‬ ‫علی معلم و محسن‬ ‫امیریوسفی از فراستی و‬ ‫هفت میگویند‬ ‫ترجمه مقالهای از فرید زکریا‬ ‫پیرامون بحران جدید غرب‬ ‫فالشبک‬ ‫حسن روحانی‪ ،‬سه نفری را که در مجلس نهم رای اعتماد نگرفتند برای وزارت معرفیکرده است‬ ‫سیاسیکاری؟‬ ‫گفتوگوهایی درباره‬ ‫اهداف تغییر درکابینه‬ ‫انومی در واشنگتن‬ ‫چه کسی برنده انتخابات‬ ‫امریکا میشود؟‬ ‫کارگردان ضدروشنفکری‬ ‫بررسی موضع چپگرایانه اصغر فرهادی و سینمایش‬ ‫تقسیم غنائم‬ ‫موصل پس از ازادی‬ ‫چه سرنوشتی پیدا میکند؟‬ ‫فیلم ما‬ ‫مهجور ماند‬ ‫گفتوگو با کارگردان‬ ‫فیلم اروند‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫داعش برلبه پرتگاه‬ ‫برندگانوبازندگانازادسازیموصلچهکسانیهستند؟‬ ‫برطرفشدنموانعانقالب‬ ‫بهدستملت‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫من باید تشکر کنم از اقایانی که در این‬ ‫سرما و زحمت تشریف اوردند اینجا و اینجا را‬ ‫مفتخر کردند به وجود شریف خودشان؛ هم‬ ‫از بانوان و دوشیزگان قم و هم از علمای اعالم‬ ‫حوزۀ علمیه و هم از پاســداران و هم از جهاد‬ ‫ســازندگی و دیگران و اقایان طالب کاشان‪.‬‬ ‫ان‏شاءال ّل ‏ه خداوند همۀ ما و شما را موفق کند‬ ‫که به اســام و خواستهای اســام تا اخرین‬ ‫نفس پایدار باشیم و از هیچ توطئه یا تهدیدی‬ ‫خوف نداشته باشیم‪.‬‬ ‫ماچندجورگرفتاریداریم؛یکجورگرفتاریهایداخلی‬ ‫که همه می‏دانیــد از جهت جنگ و از جهت فســادهایی که‬ ‫گروههای فاســد می‏کنند و از جهات کمبودهایی که داریم‪،‬‬ ‫اینها به نظر می‏اید که خیلی اســباب این نشــود که ما عقب‬ ‫نشینیکنیم‪.‬‬ ‫ما و شــما اقایان و همــۀ ملت که همه با هم هســتند‪،‬‬ ‫گرفتاریهای داخلی را حل می‏کنند و امروز یک گرفتاری غیر‬ ‫قابل حلی ما نداریم‪ .‬البتــه کمبودهایی داریم از قبیل کمبود‬ ‫قاضی‪ ،‬کمبود مبلــغ‪ ،‬که این به عهدۀ علمــای حوزۀ علمیۀ‬ ‫قم و سایر حوزه‏هاســت که با کمال کوشــش در این مطلب‬ ‫پافشاری کنند‪.‬‬ ‫و وجود قاضی امروز خیلی محل احتیاج است و چند هزار‬ ‫قاضی ما الزم داریم‪ ،‬ایران الزم دارد و ان باید به همت واالی‬ ‫‪10- 19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫روایت یک فساد بزرگ‬ ‫قانون مبهم‬ ‫ادعایی که تکذیب شد‬ ‫معمای فرزند هاشمی‬ ‫‪20- 30‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پوپولیسم در حال مارش‬ ‫سیاست صبر و انتظار‬ ‫انومی در واشنگتن‬ ‫کارگردان ضدروشنفکری‬ ‫‪32- 47‬‬ ‫سیاست‬ ‫فالش بک‬ ‫نزدیکی های ساختمان بهارستان‬ ‫تغییرات بی فایده‬ ‫سیاسی کاری؟‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫علمای بالد و مدرســین محترم حوزۀ علمیۀ قم ـ ا ّیدهم ال ّل ‏ه‬ ‫تعالی ـ این کمبود ولو به دراز مــدت‪ ،‬اما نه خیلی دراز مدت‪،‬‬ ‫این کمبود ان‏شاءال ّله‏‪ ،‬حل بشود و حل می‏شود‪.‬‬ ‫و همین طور تربیت مبلغین؛ مبلغین امروز خیلی مورد‬ ‫احتیاج است‪ .‬در شــهرها‪ ،‬در روســتاها‪ ،‬در مناطق جنگی و‬ ‫همه جا‪ ،‬در کارخانه‏هــا‪ ،‬همه جا مبلغ مورد احتیاج اســت و‬ ‫کمبود داریم‪ .‬بسیاری از اوقات می‏ایند اینجا و شکایت دارند‬ ‫از اینکه نداریم مبلغ‪ .‬باید بــاز حوزۀ علمیه‪ ،‬حوزه‏های علمیۀ‬ ‫همه جا خصوص ًا‪ ،‬حوزۀ علمیۀ قم همت کنند که این نقیصه‬ ‫را هم ان‏شــاءال ّله‏‪ ،‬رفع کنند و مســئله‏ای نیســت و خواهد‬ ‫رفع شد‪.‬‬ ‫جنگ هم یک مسئله‏ای بود که انسان خیال می‏کرد که‬ ‫یک هائله‏ای[‪]1‬است برای ما و یک مسئله‏ای است بسیار‬ ‫مهم‪ ،‬لکن معلوم شد که منافعش بیشتر از ضررهایش‬ ‫بود‪ .‬ان انســجامی که در اثر جنگ بین همۀ قشرها‬ ‫پیدا شــد و ان معنای روحانی و معنوی‏ای که در خود‬ ‫سربازان عزیز از ارتش و ژاندارمری و سپاه پاسداران‬ ‫به نمایش گذاشته شــد و ان روح تعاونی که در همۀ‬ ‫ملت از زن و مرد در سرتاسر کشور تحقق پیدا کرد‪ ،‬به‬ ‫دنیا فهماند که این مسئله‏ای که در ایران است با همۀ‬ ‫مسائل جداست‪.‬‬ ‫اینجــا از باب اینکه اصل نهضــت را خود ملت‬ ‫کرد و به ثمر رساندنش هم به دســت خود ملت شد‪،‬‬ ‫چیزهایی که بر ضد ایــن نهضت و برضد این انقالب‬ ‫است‪ ،‬باز به دست خود ملت از سر راه برداشته می‏شود‬ ‫و ان‏شاءال ّل ‏ه این هم به زودی حل خواهد شد‪.‬‬ ‫‪48- 55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫داعش بر لبه پرتگاه‬ ‫داعش در تنگنای ژئوپلیتیک‬ ‫پیام های راهبردی یک عملیات‬ ‫تقسیم غنائم‬ ‫‪56-69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم ما مهجور ماند‬ ‫یک فیلم متفاوت اما مهجور‬ ‫غرق شدن اروند در اکران‬ ‫همه علیه یکی‬ ‫‪70-75‬‬ ‫ورزش‬ ‫کم شدن وزیر جنجالی از کابینه روحانی‬ ‫بخت ازمایی سلطانی فر با مجلس دهم‬ ‫اوضاع ورزش خراب نبود که به ناجی نیاز داشته باشد‬ ‫وزارت ورزش یا حیاط خلوت سیاسیون؟‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪-‬حسین زندی‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫پوپولیسم‬ ‫درحل مارش‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و سی و یک‪ 8 /‬ابان ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫فراستیزم‬ ‫علی معلم و محسن‬ ‫امیریوسفی از فراستی و‬ ‫هفت میگویند‬ ‫ترجمه مقالهای از فرید زکریا‬ ‫پیرامون بحران جدید غرب‬ ‫فالشبک‬ ‫حسن روحانی‪ ،‬سه نفری را که در مجلس نهم رای اعتماد نگرفتند برای وزارت معرفیکرده است‬ ‫سیاسیکاری؟‬ ‫گفتوگوهایی درباره‬ ‫اهداف تغییر درکابینه‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪ ،‬پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫انومی در واشنگتن‬ ‫چه کسی برنده انتخابات‬ ‫امریکا میشود؟‬ ‫کارگردان ضدروشنفکری‬ ‫بررسی موضع چپگرایانه اصغر فرهادی و سینمایش‬ ‫تقسیم غنائم‬ ‫موصل پس از ازادی‬ ‫چه سرنوشتی پیدا میکند؟‬ ‫فیلم ما‬ ‫مهجور ماند‬ ‫گفتوگو با کارگردان‬ ‫فیلم اروند‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫قطعنامه اروپا‬ ‫خبرنامه‬ ‫کمیته روابــط خارجی پارلمان اروپا عادی ســازی روابط بــا ایران را‬ ‫تصویب کرده اســت‪ .‬البته قطعنامه هــای مصوب پارلمــان اروپا فاقد‬ ‫ضمانت اجرایی هســتند اما به هرحال این رخداد در فضای سیاســت‬ ‫خارجی قابــل توجه بوده اســت‪ .‬در خبرنامــه این هفته عــاوه بر این‬ ‫موضوع به ماجرای فساد در صندوق ذخیره فرهنگیان نیز پرداخته ایم‪.‬‬ ‫روایت یک فساد بزرگ‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫چرا اصالح طلبانسکوتکرده اند؟‬ ‫این روزها اخبــار مختلفی از فســاد مالی در صندوق‬ ‫ذخیره فرهنگیــان از اختالس تا حقوق هــای نجومی به‬ ‫گوش می رسد‪ ،‬به گونه ای که نمایندگان مجلس خواستار‬ ‫بازشدن پای تحقیق و تفحص به وزارت اموزش وپرورش‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫صندوق ذخیــره فرهنگیان که در ســال ‪ 73‬با هدف‬ ‫ارائــه خدمت به ویــژه در ایــام بازنشســتگی فرهنگیان پا‬ ‫به عرصــه وجود گذاشــت‪ ،‬ایــن روزها نه تنهــا در عرصه‬ ‫خدمت رســانی به مخاطبان خود نــاکام مانده اســت که‬ ‫زمزمه های فســاد مالی و دریافت پاداش ها و حقوق های‬ ‫نجومی از این صندوق به گوش می رسد‪.‬‬ ‫عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان سال هاســت که‬ ‫مورد انتقاد است و این صندوق با ده ها شرکت زیرمجموعه‬ ‫از بانک تا پتروشیمی در ارائه خدمات قابل قبول به جامعه‬ ‫مخاطبانش توفیقی نداشته‪ ،‬در حالی که سرمایه های این‬ ‫صندوق با کسر پنج درصد از حقوق فرهنگیان و واریز پنج‬ ‫درصد سهم دولت کسب شده است‪.‬‬ ‫انتخاب اعضــای هیات مدیــره‪ ،‬مدیرعامل‪ ،‬رئیس‬ ‫هیات مدیره و بازرس از وظایــف و اختیارات هیات امنای‬ ‫صندوق ذخیره اســت و رئیس هیات امنا وزیــر اموزش و‬ ‫پرورش‪ ،‬نایب رئیس هیات امنا معاون توســعه مدیریت و‬ ‫پشــتیبانی وزارت اموزش و پرورش و در این میان پنج نفر‬ ‫از فرهنگیان شاغل‪ ،‬بازنشســته یا متخصصان اقتصادی‬ ‫کشــور با نظر وزیر اموزش و پرورش نیز به عنوان اعضای‬ ‫هیات امنا انتخاب می شوند و تصمیمات صندوق ذخیره از‬ ‫سوی وزارت اموزش وپرورش تعیین می شود‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫داستان یک فساد‬ ‫تهاتر زمیــن به جای بدهــی چهار شــرکت به بانک‬ ‫سرمایه و تخلف ‪ ۱۹۷‬میلیارد تومانی‪ ،‬نمونه ای از تخلفاتی‬ ‫اســت که در بانک ســرمایه که فرهنگیان ســهم بیش از‬ ‫‪ ۵۰‬درصدی در ان دارند‪ ،‬مشاهده شــده است‪ .‬دو سال و‬ ‫‪ 4‬ماه پیش بود که در جریان رســیدگی به پرونده میلیاردر‬ ‫نفتی یعنی بابک زنجانــی پرده از راز یــک معامله صوری‬ ‫هشت هزار میلیاردی برداشته شــد‪ .‬در ان معامله شرکتی‬ ‫با نام س‪.‬ت‪.‬ب صاحب پروژه ای با نــام ایران زمین بود‪.‬‬ ‫پروژه ای که در خیابان ایران زمین قــرار بود یک مجتمع‬ ‫تجاری باشد‪ .‬بابک زنجانی بزرگترین بدهکار نفتی کشور‬ ‫در سال ‪ 1390‬زمین این پروژه را به مبلغ ‪ 225‬میلیارد تومان‬ ‫خریده بود و توانسته بود جواز ساخت مجتمع تجاری روی‬ ‫این زمین را بگیرد‪ .‬در نیمه اول سال ‪ 92‬این زمین از سوی‬ ‫کارشناسان به رقم ‪ 800‬میلیارد تومان کارشناسی می شود‬ ‫اما بابک زنجانی به این رقم اعتراض می کند‪ .‬تنها چند روز‬ ‫بعد این ملک مجدد کارشناسی شــده و این بار رقم ‪1700‬‬ ‫میلیارد تومان برای ان تعیین می شــود که از سوی بابک‬ ‫زنجانی مورد موافقت قــرار می گیرد‪ .‬چنــد روز بعد از این‬ ‫کارشناســی و تعیین قیمت شــرکت س‪.‬ت‪.‬ب این ملک‬ ‫را به شرکت ت‪.‬پ‪.‬ک که از شــرکت های وابسته به نفت‬ ‫است‪ ،‬به قیمت ‪ 1700‬میلیارد تومان می فروشد‪ .‬اما نکته‬ ‫قابل توجه این اســت که همــان روز و در همان دفترخانه‬ ‫به خصوص که از پیش و از سوی یک واسطه تعیین شده‬ ‫بود‪ ،‬این ملک این بار به قیمت ‪ 8‬هــزار میلیارد تومان و از‬ ‫طرف شرکت ت‪.‬پ‪.‬ک به شــخص بابک زنجانی واگذار‬ ‫می شود‪ .‬در این میان هیچ پولی از بابک زنجانی بابت این‬ ‫نقل و انتقال گرفته نمی شــود و بابک زنجانی این ملک را‬ ‫به عنوان ضمانت نقد شدن چک دو میلیارد یورویی خود به‬ ‫نفت واگذار می کند‪.‬‬ ‫بازداشت غندالی‬ ‫اما پس از انتشــار اخبار گســترده مبنی بــر تخلفات‬ ‫صنــدوق ذخیــره فرهنگیــان‪ ،‬در نهایــت هفته گذشــته‬ ‫شــهاب الدین غندالی‪ ،‬رئیس این صندوق بازداشت شد‪.‬‬ ‫محسنی اژه ای‪ ،‬سخنگوی قوه قضاییه هم بازداشت غندالی‬ ‫را تایید کرده و گفته اســت‪« :‬در روزهای گذشته چهار نفر‬ ‫دیگر از اعضای این صندوق هم دســتگیر شــده بودند‪».‬‬ ‫علیرضا ســلیمی‪ ،‬عضو کمیســیون امــوزش و تحقیقات‬ ‫مجلس در واکنش به بازداشــت غندالی گفته است‪« :‬قوه‬ ‫قضاییــه حکم بــه بازداشــت مدیرعامل صنــدوق ذخیره‬ ‫فرهنگیان داده است و باید منتظر ماند تا دادگاه وی برگزار‬ ‫شود و به طور قطع مشخص شود که ایا اتهاماتی دارد‪».‬‬ ‫سکوت تلخ اصالح طلبان‬ ‫در این میان اما انچه خیلی عجیــب و غیر قابل باور‬ ‫به نظر می رسد‪ ،‬ســکوت مدعیان اصالح طلبی است‪ .‬در‬ ‫اظهارنظری در این مورد رضا شیران‪ ،‬نماینده مردم مشهد‬ ‫در مجلس شورای اسالمی با اشاره به موضوع فساد هشت‬ ‫هزار میلیارد تومانی در صنــدوق ذخیره فرهنگیان گفت‪:‬‬ ‫«یکی از نکات جالــب توجه در این خصوص ســکوت و‬ ‫بایکوت خبری است که رســانه های اصالح طلب در این‬ ‫خصوص در دســتورکار خود قــرار داده انــد‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه فساد‪ ،‬فساد است و فرقی ندارد که در دولت اصولگرا‬ ‫روی دهد یا اصالح طلب‪ ،‬گفت‪« :‬این مدل از رفتار های‬ ‫رسانه ای این شائبه را در ذهن پدید می اورد که از نظر این‬ ‫رسانه ها فساد اقتصادی هم به خوب و بد تقسیم می شود و‬ ‫فساد در دولت روحانی بد نیست!» شیران با تاکید بر اینکه‬ ‫رسانه ها باید استقالل نظر و رای خود را در تمامی زمینه ها‬ ‫حفظ کنند‪ ،‬گفــت‪« :‬نباید رســانه به جــای کار حرفه ای‬ ‫اقــدام به مرزبنــدی سیاســی و جناح بازی کنــد‪ ».‬افراط‬ ‫حامیان دولت یازدهم در نسبت دادن فساد صندوق ذخیره‬ ‫فرهنگیان به دولت قبل‪ ،‬حتی صدای دادستان تهران را‬ ‫هم دراورد‪ ،‬به طوری که عباس جعفری دولت ابادی هفته‬ ‫گذشته فســاد ارتکابی در هر دولتی صرف نظر از گرایش‬ ‫سیاسی ان را مستوجب برخورد دانست و از جمله به پرونده‬ ‫صندوق ذخیــره فرهنگیان اشــاره کرد و اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«منتســب کردن جرایم ارتکابی در این موضوع به دولت‬ ‫قبل‪ ،‬مشکالت کنونی را برطرف نمی کند و دغدغه مردم‬ ‫را مرتفع نمی سازد‪».‬‬ ‫گفتنی اســت صندوق ذخیره فرهنگیان با حدود ‪25‬‬ ‫شرکت زیرمجموعه در بخش های مختلفی فعالیت می کند‬ ‫که عبارتند از گروه صنایع اموزشــی با ‪ 4‬شــرکت‪ ،‬خدمات‬ ‫رفاهی با ســه شــرکت‪ ،‬گروه انرژی با ‪ 5‬شــرکت از جمله‬ ‫شرکت پتروشیمی خراسان‪ ،‬پترو فرهنگ و کیمیای پارس‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬گروه صنعت با ‪ 6‬شرکت از جمله ماشین سازی‬ ‫اراک‪ ،‬گروه بورس‪ ،‬بانک و بیمه با ‪ 7‬شرکت از جمله بانک‬ ‫سرمایه و بیمه معلم‪.‬‬ ‫تاکتیک اقای رئیس‬ ‫الریجانی رئیس شورای عالی‬ ‫فراکسیون ها شد‬ ‫معمای‬ ‫فرزند هاشمی‬ ‫قانونمبهم‬ ‫ایا نظارت در دوران نمایندگی هم ادامه پیدا می کند؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫ث‬ ‫فضای شفاف تری را در این مورد در اختیار رسانه ها قرار دهد‪.‬‬ ‫عباسعلیکدخداییگفت‪«:‬مانگفتیمشوراینگهباننقش‬ ‫نظارت بر نمایندگان مجلس شــورای اســامی را ایفا کند‪،‬‬ ‫بلکه در یکی از بندهای سیاست های کلی انتخابات امده که‬ ‫سازوکاریبراینظارتبراستمرارشرایطنمایندگیپیش بینی‬ ‫شود اما مشخص نشده مرجع این نظارت کجاست‪ ».‬عضو‬ ‫حقوقدان شورای نگهبان معتقد اســت‪« :‬مرجع نظارت بر‬ ‫نمایندگان می توانــد «داخل» یا «خارج» مجلس باشــد و‬ ‫هیچ کدام از ایــن دو حالت ناقض اصل ‪ 84‬قانون اساســی‬ ‫نیست‪،‬یعنیازادینمایندگاندراظهارنظررامحدودیاسلب‬ ‫نمی کند‪».‬کدخداییمکانیزمخودکنترلیراناکارامدمی خواند‬ ‫ویاداورمی شود‪«:‬منطقابهتراستکهسازوکارنظارتبررفتار‬ ‫نمایندگان خارج از مجلس باشد ولی نهایتا تعیین این مساله‬ ‫منوط به تصویب قانون در مجلس شورای اسالمی است‪».‬‬ ‫اما این ماجرا به صحن علنی مجلس امد‪ .‬انجا که در جریان‬ ‫بررسی مواد اعاده شــده الیحه دائمی شــدن برخی احکام‬ ‫برنامه های توسعه کشور‪ ،‬صادقی نماینده تهران گفت‪« :‬در‬ ‫حالحاضراین گونهعدول هاباعثشدهمتاسفانهدرروزهای‬ ‫اخیر شــاهد اظهارات غیرمنطبق با موازین حقوقی از سوی‬ ‫برخی اعضای شورای نگهبان در خصوص استمرار نظارت‬ ‫شــورای نگهبان در طول چهار ســال نمایندگی باشیم‪ .‬این‬ ‫حقیقتاعدولمجلسازمواضعحقوقیخودشاست‪».‬علی‬ ‫الریجانی رئیس مجلس نیز در پاسخ به این تذکر اظهار کرد‪:‬‬ ‫«خب عدول نکنید‪ ،‬شما ایستادگی کنید‪ .‬انجایی که گمان‬ ‫می کنیدعدولهست‪،‬عدولنکنید‪».‬‬ ‫درباره نظارت‬ ‫‪l‬روز اخالق‬ ‫هفتهپیشروقراراستپارلمانروزمهمی‬ ‫ را پشــت ســر بگذارد‪ .‬وزرای پیشنهادی به‬ ‫مجلس می روند و بعد از بررســی و سوابق و‬ ‫برنامه هایانهانمایندگانمحترممجلسدر‬ ‫مورد سرنوشت وزراتخانه ها تصمیم خواهند‬ ‫گرفت‪ .‬نکته مهم این اســت که نمایندگان‬ ‫و دولتی هــا با نگاهی به جلســات قبلی رای‬ ‫اعتمــاد از نقاط ومســائل منفــی و هزینه زا‬ ‫جلوگیریکنند‪.‬همهحاضراندرصحن‪،‬چه‬ ‫نمانیدگانوچهدولتی هاقصدشانخدمتبه‬ ‫مردم است‪ .‬می توان بدون پرده دری و بیان‬ ‫اتهاماتنسبتبههمبایکدیالوگاخالقی‬ ‫و پســندیده صحنــه ای از یک دموکراســی‬ ‫اسالمی را به نمایش گذاشت‪ .‬سه شنبه روز‬ ‫اخالقاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ماجرای چگونگی و حدود نظارت بر نمایندگان هنوز‬ ‫محل بحث است میان پارلمانتاریست ها و شورای نگهبان‪.‬‬ ‫این چالش البته از مساله مینو خالقی صورتی جدی تر یافته‬ ‫بود و حاال با سخنان دبیر و سخنگوی شورای نگهبان وارد‬ ‫فاز تازه تری شده اســت‪ .‬انچه اکنون به نظر می رسد این‬ ‫اســت که باید موضوع به این مهمی را که با تفســیر های‬ ‫کامال متفاوتی مواجه شــده به اتاق های کارشناسی برد‪،‬‬ ‫چکش کاری کرد تا ماحصلش یک قانون درست و صحیح‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫مباحثه غیر حضوری روی انتن حتما مشکلی را حل‬ ‫نمی کنــد‪ ،‬بلکه بر ابهام هــا می افزاید‪ .‬باید این مســاله را‬ ‫گروه های کارشناسی حل کنند‪.‬‬ ‫از نکات قابل توجه که رسانه ها هفته‬ ‫گذشته به ان پرداختند اظهارات وزیر کشور‬ ‫در مــورد انتخابات ســال ‪ 96‬بوده اســت‪.‬‬ ‫در بخشــی از مصاحبــه‪ ،‬رحمانی فضلــی‬ ‫پیرامــون فعالیت هــای انتخاباتی روحانی‬ ‫و اینکــه احتمال دارد وی کاندیدای ســال‬ ‫‪ 96‬ریاســت جمهوری شــود‪ ،‬گفته است‪:‬‬ ‫«چرا احتماال‪ ،‬حتما! قطعــا خواهند بود و‬ ‫تایید می کنم»‪.‬ســوال این اســت که چرا‬ ‫اقــای رحمانی فضلی به عنوان کســی که‬ ‫وزارتخانه تحت اداره اش مسئول برگزاری‬ ‫انتخابات اســت اینگونه دربــاره انتخابات‬ ‫‪ 96‬سخن گفته اســت‪ .‬ایا ایشان فراموش‬ ‫کرده اند که در دوران رئیس جمهور ســابق‬ ‫وقتی برخی اعضای شورای نگهبان درمورد‬ ‫یکی از نامزدها سخن گفته بودند همفکران‬ ‫جریان صاحب قدرت امروز در دولت یازدهم‬ ‫چه انتقاداتی روانه این نهاد ساخته بودند‪.‬‬ ‫بهتر است این حدیث ارزشمند را مرور کنیم‪:‬‬ ‫«انسان بپسندد برای دیگران‪ ،‬انچه را که‬ ‫برای خودش می پســندد و نپســندد برای‬ ‫دیگــران‪ ،‬انچه بــرای خودش پســندیده‬ ‫نیست‪».‬اقایرحمانی فضلیلطفاازحاالتا‬ ‫روز انتخابات به یاد داشته باشد که شما اگر‬ ‫چه وزیری از کابینه اقای روحانی هستید اما‬ ‫قرار است بر اساس قانون مسئولیت اجرای‬ ‫انتخابات را بر عهده داشته باشید‪ .‬پس بهتر‬ ‫اســت در این قامت به اظهارنظر بپردازید‪.‬‬ ‫اقای روحانی حتما برای انتخابات اگر قصد‬ ‫شرکت داشــته باشند ســخنگویی خواهند‬ ‫داشت و رئیس ستاد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪2‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫‪ l‬انچه برای خود نمی پسندی‪...‬‬ ‫دامنه نظارت شــورای نگهبــان در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی کجاست؟ این ســوالی بود که بعد از ابطال‬ ‫اراینامزدمنتخبمردماصفهان‪،‬یعنیمینوخالقیدرفضای‬ ‫سیاسی مطرح شد و شورای نگهبان اعالم کرد تا زمان تایید‬ ‫اعتبارنامهمنتخبانمردمدرمجلسشورایاسالمیمی تواند‬ ‫نظارت خود را اعمال کند‪ .‬ماجرا از این قرار اســت که بعد از‬ ‫ابالغ سیاســت های کلی انتخابات از ســوی رهبر انقالب‪،‬‬ ‫دبیر و سخنگوی شورای نگهبان در اعالم مواضعی جداگانه‬ ‫از ضــرورت کارامدتر کردن نظارت بر عملکــرد نمایندگان و‬ ‫سنجشاستمرارشرایطنمایندگیصحبتکردکهعده ایان‬ ‫را اماده سازی شرایط برای گسترده تر شدن دامنه نظارت این‬ ‫شورا بر نمایندگان دانستند‪ .‬نکته این است که ایت الله جنتی‬ ‫در سخنانی به تاکید سیاست های کلی انتخابات بر نظارت بر‬ ‫نمایندگان در طول دوره نمایندگی اشاره کرده و گفته است‪:‬‬ ‫«مجلس مصوبه ای برای نظارت بر نمایندگان داشت اما ایا‬ ‫ی صورت‬ ‫طی ســال های پس از تصویب ان‪ ،‬تا کنون اقدام ‬ ‫گرفته اســت؟! نظارت بر نمایندگان نباید تشریفاتی باشد‪.‬‬ ‫اگر نماینده ای وارد مجلس شد بعد مشخص شد فاقد شرایط‬ ‫بوده است یا اینکه در طول دوره‪ ،‬این شــرایط را از دست داد‬ ‫و از موقعیت و قدرت خود سوءاستفاده کرد‪ ،‬ایا نباید اقدامی ‬ ‫شود تا دوره نمایندگی او به پایان برســد؟! امیدوارم با تاکید‬ ‫بر سیاســت های کلی انتخابات بر این امر‪ ،‬شــاهد نظارت‬ ‫بهتری بر نمایندگان باشیم و سازوکارهای ان مهیا شود‪ .‬این‬ ‫سخنان ایت الله جنتی با واکنش هایی مواجه شد‪ ».‬تا انجا‬ ‫که سخنگوی شــورای نگهبان در مصاحبه ای تالش کرد تا‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫افشاگری جدید‬ ‫چه کسی اسناد را به یاشار‬ ‫سلطانی داده است؟‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫ادعاییکه تکذیب شد‬ ‫پرونده مهدی هاشمی دوباره بررسی نمی شود‬ ‫ایت الله هاشمی رفسنجانی از اعاده دادرسی پرونده‬ ‫مهدی هاشمی در دادگاهی دیگر خبر داد»؛ این خبری بود‬ ‫که هاشمی رفسنجانی در دیدار اخیر خود با جمعی از فعاالن‬ ‫رسانه اعالم کرده بود‪ .‬خبری که بدون پاسخ و واکنش باقی‬ ‫نماند‪ .‬در اندک مدتی دادستان تهران اعالم کرد‪« :‬حسب‬ ‫پیگیری های صــورت گرفته و اعالم رئیــس دیوان عالی‬ ‫کشور‪ ،‬محکوم علیه درخواست اعاده دادرسی را به دیوان‬ ‫عالی کشور ارائه کرده‪ ،‬ولی تاکنون پذیرفته نشده است‪،‬‬ ‫بنابراین خبر منتشره توسط برخی سایت های خبری مبنی بر‬ ‫پذیرفته شدن درخواست اعاده دادرسی وی‪ ،‬خالف واقع‬ ‫است و تکذیب می شود‪ ».‬از مدت ها قبل برخی رسانه ها از‬ ‫فشارهای سنگین به قوه قضائیه برای ازادی مهدی هاشمی‬ ‫‪2‬‬ ‫معمای‬ ‫فرزندهاشمی‬ ‫رســیدگی به اتهامــات مهــدی هاشــمی زمانی در‬ ‫دستورکار قضایی قرار گرفت که برخی از همان ابتدا فکر‬ ‫می کردند این پرونده به دلیل ارتبــاط متهم با کانون های‬ ‫قدرت و ثروت و فشــارهای احتمالــی از مراکز مختلف به‬ ‫سرانجام نمی رسد اما قوه قضاییه در فضای سنگین و حتی‬ ‫برخی فشارها و جوسازی های رسانه ای و خط و نشان های‬ ‫مقامات سیاسی و اقتصادی‪ ،‬اتهامات مختلف این مجرم‬ ‫را با جدیت در دســتورکار رســیدگی قــرار داد‪ .‬در روزهای‬ ‫پایانی ســال ‪ 93‬حکم اولیه مهدی هاشــمی صادر شــد؛‬ ‫حکمی که پس از اعتــراض وکالی مهدی و بررســی در‬ ‫دادگاه تجدید نظر‪ ،‬نهایتا ‪ 20‬خرداد سال ‪ 94‬به تائید دیوان‬ ‫عالی کشور رســید‪ .‬در مرداد ماه سال ‪ 94‬و یک روز قبل از‬ ‫روزی که قرار بود مهدی هاشــمی خود را بــه زندان اوین‬ ‫معرفی کنــد‪ ،‬وکالی پرونده اعالم کردند که در خواســت‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫خطر اصلی که کشور را تهدید می کند؟‬ ‫‪12‬‬ ‫از زندان خبر داده بودند‪ .‬این در حالی اســت که در جریان‬ ‫برگزاری جلســات دادگاه نیز محســنی اژه ای‪ ،‬معاون اول‬ ‫قوه قضاییه از فشارهایی بر دستگاه قضا در فرایند رسیدگی‬ ‫به پرونده اقازاده خبر داده و گفته بود‪« :‬در جریان رسیدگی‬ ‫به پرونده هــای صاحبان قــدرت و ثروت به قــوه قضائیه‬ ‫فشــارهایی می اورند‪ ،‬در مورد پرونده مهدی هاشــمی هم‬ ‫واقعا تحت فشار بودیم‪».‬‬ ‫شــاید به همین دلیل بود که تعــدادی از نمایندگان‬ ‫مجلس دهم شورای اسالمی چهارشنبه سه شهریور ماه در‬ ‫نامه ای به حجت االسالم پورمحمدی‪ ،‬خواستار عدم ازادی‬ ‫فرزند هاشمی رفسنجانی از زندان شــدند‪ .‬این نمایندگان‬ ‫از وزیر دادگســتری خواســتند تا در مقابل فشارهای وارده‬ ‫احتمالی از ســوی برخی کوتاه نیامــده و روند محکومیت‬ ‫فرزند هاشمی رفسنجانی طبق قانون ادامه یابد‪ .‬در بخشی‬ ‫از این نامه امده بود‪« :‬بنا بر گــزارش وزیر اطالعات وقت‬ ‫در کمیســیون امنیت ملی ‪ ۱۲‬عنوان اتهامی داشت که در‬ ‫محاکم اخیر به ‪ ۲‬یا ‪ ۳‬عنوان رسیدگی شد و در نهایت ایشان‬ ‫محکوم به حبس گردید‪».‬‬ ‫در ادامه نامه‪ ،‬نمایندگان عنوان کرده بودند‪« :‬جناب‬ ‫اقــای وزیــر! در همین مدت کم شــاهد تالش گســترده‬ ‫از وکیل و خانواده ایشــان برای برداشــتن حکم ایشان با‬ ‫اســتفاده از عنوان اعاده دادرســی برای زیرســوال بردن‬ ‫مبانی صدور حکم فعلی بوده ایم تا این محکوم به حداقل‬ ‫مجازات محکوم شده از زندان ازاد شود‪ .‬جناب اقای وزیر!‬ ‫ایا این امکان با ایــن ظرفیت در اختیــار همه محکومین‬ ‫دادگاه های انقالب قرار می گیرد؟ جناب اقای وزیر! اگر در‬ ‫محاکم قضایی ملت بشنود برای ابطال حکم قطعی مهدی‬ ‫هاشمی روزنه ای باز شــده بدانید که همه عدالت را در پای‬ ‫این خانواده ذبح کردید‪ ،‬هیهات‪ ،‬هیهات‪».‬‬ ‫معــاون اول رئیس جمهوری گفــت‪« :‬هیچ خطری‬ ‫همانند فساد نظام جمهوری اسالمی ایران را تهدید نمی کند‬ ‫و دشمنان این نظام در تالش هستند با بزرگ نمایی برخی‬ ‫تخلفات صورت گرفته‪ ،‬اعتماد مردم که مهم ترین سرمایه‬ ‫کشور است را خدشه دار کنند‪ ».‬اسحاق جهانگیری تاکید‬ ‫کرد‪« :‬هیچ رســالتی امروز مهم تر از حراســت و حفاظت‬ ‫از نظام جمهوری اســامی ایران بر عهده ما نیســت‪ ».‬او‬ ‫همچنین بــه موضوع صندوق‬ ‫ذخیره فرهنگیان اشــاره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬الزم است این موضوع‬ ‫با حساســیت و جدیت بررسی‬ ‫شــود تا در صورت محرز شدن‬ ‫تخلف بــا عوامــل ان برخورد‬ ‫قانونی شود‪».‬‬ ‫اعاده دادرســی پرونــده را به دیــوان عالی کشــور تقدیم‬ ‫کرده اند؛ این خبر مانند شــوکی ان روزها در میان رسانه ها‬ ‫منتشــر شــد چرا که به این معنا بــود که مهدی بــه زندان‬ ‫نخواهد رفت و در عوض پرونده ان یک بار دیگر بررســی‬ ‫می شود‪ .‬اما اندکی بعد وکیل او اعالم کرد که درخواست‬ ‫اعاده دادرســی را پس گرفته اند‪ .‬علت ایــن پس گرفتن‬ ‫و بعد دوباره دادن درخواســت اعاده دادرســی را می توان‬ ‫نکته مهم این ماجرا قلمــداد کرد‪ .‬ان روز طباطبایی وکیل‬ ‫متهم گفته بود‪« :‬دیوان عالی کشــور بیش از ‪ 40‬شــعبه‬ ‫دارد و متاسفانه یکی از سایت ها به دروغ نوشته بود که ما‬ ‫می خواهیم درخواســتمان به شعبه خاصی برود؛ در حالی‬ ‫که ما می خواستیم درخواست اعاده دادرسی به یک شعبه‬ ‫ویژه نرود‪ ،‬شعبه ای که اگر می رفت حکم تایید می شد‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل اعاده دادرســی را پس گرفتیــم‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬در تجدیدنظر نیز تقاضا کردیم پرونده به دو شــعبه‬ ‫نرود‪ .‬ما از شعبه ‪ 54‬شکایت داشــتیم اما متاسفانه پرونده‬ ‫به همان شعبه رفت‪ ».‬تاخیر در دادن اعاده دادرسی برای‬ ‫تغییر شــعبه پرونده بود‪ .‬حاال اما هنوز با درخواست اعاده‬ ‫دادرسی موافقت نشده است‪ .‬اما باید منتظر ماند و دید که‬ ‫ایا این اتفاق خواهد افتاد؟‬ ‫واکنش سردار نقدی‬ ‫به عدم اکران یک فیلم‬ ‫روایت روحانی از نگرانی ها برای بازی‬ ‫ایران و کره‬ ‫محمدرضــا نقــدی در‬ ‫واکنشبهتوقیففیلمیتیم خانه‬ ‫ایران گفت‪« :‬اخالل در اکران‬ ‫این فیلم ظالمانه است‪ ».‬نقدی‬ ‫اضافه کرد‪« :‬اگر ادعای ازادی‬ ‫بیان داریم این ازادی باید برای‬ ‫همه باشد و امیدوارم اینطور که‬ ‫می گویند پای سفارتخانه های‬ ‫استعماری در میان نباشد‪ ».‬وی با اشاره به خرابکاری فنی که‬ ‫مانعاکراناینفیلمدرجشنوارهفجرشد‪،‬گفت‪«:‬برایاکران‬ ‫عمومی هم اول می گویند اردیبهشت بعد عید فطر بعد عقب‬ ‫می افتد به اول مهر و همینطور عقــب می افتد تا کی؟ وقتی‬ ‫فیلم هایجدیدبرسدچرا؟خدامی داند‪».‬‬ ‫رئیس جمهورگفت‪«:‬قبلازماهمحرمعده ایمداومبه‬ ‫مانامهمی نوشتندویازنگمی زدندکهدرتاسوعاچهمی شود؟‬ ‫گفتیماینجوانان؛مردموورزشکارانعاشقامامحسین(ع)‬ ‫هســتند‪ ،‬همه خاک پای اصحاب امام را توتیای چشم خود‬ ‫می کنند و خودشــان می دانند و احترام می گذارند‪ ».‬حســن‬ ‫روحانیدرجمعروحانیونعلما‪،‬‬ ‫ایثارگران و برگزیدگان اســتان‬ ‫مرکزی افزود‪« :‬برخی می گفتند‬ ‫کهاگرگلبزنیمچهمی شود؟گل‬ ‫بخوریمچهمی شود؟کلیبندگان‬ ‫خدا غصــه خوردند ولــی باید به‬ ‫مردم و جوانان خود اعتماد کرد‪،‬‬ ‫این هامتدینومعتقدهستند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تصویب قطعنامه عادی سازی روابط با ایران‬ ‫پارلمان اروپا پیشقدم شد‬ ‫هفته گذشــته کمیته روابــط خارجی پارلمــان اروپا‬ ‫پیش نویس ســند مربوط به «راهبرد اتحادیه اروپا در قبال‬ ‫ایران پس از توافق هســته ای» را به رای گذاشت و با ‪37‬‬ ‫رای موافق و ‪ 15‬رای مخالف‪ ،‬ان را تصویب کرد‪.‬‬ ‫این پیش نویــس که «ریچارد هوویــت» از اعضای‬ ‫شــاخه قانونگذاری اتحادیه اروپا از حزب کارگر انگلیس و‬ ‫متحد نزدیک جرمی کوربیــن رئیس این حزب‪ ،‬ان را تهیه‬ ‫کرده «درباره راهبــرد اتحادیه اروپا در قبــال ایران پس از‬ ‫توافق هسته ای» است‪ .‬قرار است این سند در جلسه اینده‬ ‫پارلمان اروپا به رای گذاشته شود‪.‬‬ ‫این موضــوع با واکنــش وزارت خارجه روبه رو شــد‪.‬‬ ‫در این رابطــه ســخنگوی وزارت امــور خارجــه قطعنامه‬ ‫عادی سازی روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسالمی ایران‬ ‫را حاکی از اراده مثبت این نهاد برای گســترش مناســبات‬ ‫با ایران دانســت و گفت‪« :‬قطعنامه های مصوب پارلمان‬ ‫اروپا باید رویکردی سازنده و واقع گرایانه را بازتاب دهند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬ایــن قطعنامه ضمن اذعان بر نقش‬ ‫موثر بین المللی و منطقه ای جمهوری اســامی ایران در‬ ‫برقراری و ایجاد ثبات و ارامش در منطقه بر لزوم مشارکت‬ ‫سازنده کشــورمان در حل مناقشــات منطقه ای و مبارزه با‬ ‫تروریسم‪ ،‬به ویژه داعش و سایر گروه های مشابه و توسعه‬ ‫روابط در تمامی زمینه های سیاســی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬انرژی‪،‬‬ ‫علمی‪ ،‬اموزشی‪ ،‬پژوهشی و زیست محیطی تاکید دارد‪».‬‬ ‫ســخنگوی دســتگاه دیپلماســی تصریــح کــرد‪:‬‬ ‫«جمهوری اســامی ایــران از پارلمان اروپــا انتظار دارد‬ ‫متناسب با مقتضیات دوران پسابرجام و به دور از مالحظات‬ ‫سیاسی و جار و جنجال های تبلیغاتی سوء‪ ،‬اقدام به تدوین‬ ‫راهکارهایی مشخص برای توســعه و تعمیق روابط داشته‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫با این حال این پیش نویس منتقدانی نیز در اروپا دارد‪.‬‬ ‫بنابر گزارش ها با وجــود تصویب این پیش نویس‪ ،‬ائتالف‬ ‫لیبرال دموکرات هــا در پارلمان اروپا به پیش نویس ســند‬ ‫مربوط به راهبرد اتحادیه اروپا در عادی سازی روابط با ایران‬ ‫رای مخالف دادند‪.‬‬ ‫هانس َون بالن‪ ،‬از نماینــدگان پارلمان اروپا تصریح‬ ‫کرده اســت‪« :‬طرح تصویب شــده از ســوی کمیته امور‬ ‫خارجی پارلمــان اروپــا» جدی بودن شــروط و معیارهای‬ ‫تعیین شده برای ایران را نشان نمی دهد‪».‬‬ ‫پاسخ جلیلی در‬ ‫مورد انتخابات‪96‬‬ ‫مخالفت فرمانداری قم با واگذاری زمین‬ ‫به امام جمعه‬ ‫جزئیات رایزنی با امریکا را به ایران‬ ‫می گوییم‬ ‫ســفیر روســیه در تهران‬ ‫می گوید که کشــورش‪ ،‬ایران‬ ‫را در جریــان جزئیــات رایزنی‬ ‫با امریــکا درباره ســوریه قرار‬ ‫می دهــد‪ .‬لــوان جاگاریان در‬ ‫گفت وگو با «اعتمــاد» درباره‬ ‫مذاکــرات لوزان اظهــار کرد‪:‬‬ ‫«طرفین در ایــن مذاکرات به‬ ‫یک توافق عمده نرسیدند ولی عمده تفاهم صورت گرفته‬ ‫در ان نشســت‪ ،‬این بود کــه طرفین موافقــت کردند این‬ ‫مذاکــرات را ادامــه دهنــد‪ ».‬وی افزود‪« :‬چــاره ای جز‬ ‫همکاری نیست‪ .‬ما از امریکا انتقاد می کنیم ولی چاره ای‬ ‫جز همکاری نداریم‪ .‬این دو قدرت بزرگ باید برای حل این‬ ‫بحران به صورت دائم با یکدیگر تماس داشــته باشند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬انچه را درباره ســوریه بــا امریکا مذاکره‬ ‫می کنیم‪ ،‬دوستان ایرانی نیز از جزئیات ان اگاه هستند‪».‬‬ ‫جای خالی فانی‬ ‫یک عضــو کمیســیون‬ ‫اموزش مجلس گفت‪« :‬حال‬ ‫که اقــای فانــی دیگــر برای‬ ‫اســتیضاح به مجلس نمی اید‬ ‫پاســخگوی اختالس ‪8000‬‬ ‫میلیاردی در صنــدوق ذخیره‬ ‫فرهنگیان خــود رئیس جمهور‬ ‫خواهد بود‪ ».‬اسدالله عباسی‬ ‫نماینده مردم رودســر و املش‬ ‫در مجلس شــورای اســامی گفت‪« :‬از انجا که فســاد‬ ‫صندوق ذخیره فرهنگیان در زمان مســئولیت اقای فانی‬ ‫صورت گرفته است منطقی این بود که خود او پاسخگوی‬ ‫این تخلف باشــد‪ ».‬وی با اشــاره به اینکه بنا بود فانی در‬ ‫جلسه استیضاح به ســواالت درباره اختالس هشت هزار‬ ‫میلیارد تومانی از صندوق ذخیره فرهنگیان پاســخ گوید‪،‬‬ ‫اظهار داشت‪« :‬حال که اقای فانی دیگر برای استیضاح‬ ‫به مجلس نمی اید پاسخگوی اختالس در صندوق ذخیره‬ ‫فرهنگیان خود رئیس جمهور خواهد بود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫فرمانداری قم مصوبه شورای اســامی شهر در زمینه‬ ‫واگذاریقطعهزمینیدربلوارپیامبراعظم(ص)بهامامجمعه‬ ‫اصفهان را رد کرد‪ .‬مســاله واگذاری یکی از پالک های بلوار‬ ‫پیامبر اعظم(ص) به امام جمعه اصفهان برای احداث حوزه‬ ‫علمیهدر‪ ۱۰‬درصدعرصهواحداثبوستاندر‪ ۹۰‬درصدعرصه‬ ‫موضوعیبودکهشورایشهرقمدرجلسهماهگذشتهتصویب‬ ‫کرد‪ .‬مصطفی سعادت طلب‪ ،‬با‬ ‫اشارهبهاینپرونده‪،‬ازردشدنان‬ ‫توسط کمیته انطباق فرمانداری‬ ‫قم خبر داد‪ .‬وی اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«این موضــوع در کمیســیون‬ ‫بررسی و مقرر شــد که به الیحه‬ ‫اصرارکنیم‪».‬‬ ‫لطف اللــه فروزنــده بــا‬ ‫اشــاره به برنامه های تشــکل‬ ‫متبوع خود در انتخابات ســال‬ ‫‪ ،96‬اظهــار کــرد‪« :‬جمعیت‬ ‫ایثارگران در ارتباط با انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری معتقد است‬ ‫کــه اگــر بخواهیــم جریــان‬ ‫انقالبی پیروز شود‪ ،‬باید رویکرد‬ ‫انقالبی را در کشور حاکم کنیم‪ ».‬وی افزود‪« :‬باید فضای‬ ‫مبارزه با فســاد در کشــور حاکم شــود و روحیــه مردمی و‬ ‫عدالتخواهی احیا شود‪».‬‬ ‫فروزنده در پاســخ بــه ســوالی مبنی بر اینکــه گفته ‬ ‫می شود از بین گزینه های موجود اصولگرایان که جمعیت‬ ‫ایثارگران در حال بررســی انها برای انتخابات ‪ 96‬اســت‪،‬‬ ‫نام الیاس نادران نیز مطرح اســت‪ ،‬گفت‪« :‬طبیعتا یکی‬ ‫از گزینه ها که مورد بررســی قرار می گیــرد‪ ،‬اقای الیاس‬ ‫نادران اســت‪ .‬البتــه گزینه هــای دیگری را نیز بررســی‬ ‫خواهیم کرد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ســعید جلیلــی در جمــع‬ ‫دانشــجویان و در پاســخ بــه‬ ‫ســوال یکی از دانشجویان که‬ ‫پرسید «ایا شما برای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪96‬‬ ‫کاندیدا می شوید یا خیر؟» گفت‪« :‬در مقاطعی انتخابات‬ ‫به عنوان یک رفتار سیاسی بارز در کشور اهمیت دارد و ان‬ ‫چیزی که تداوم نظام را تثبیت می کند این است که حرکت‬ ‫همواره باید رو به جلو باشد‪ ».‬وی افزود‪« :‬مهم این است که‬ ‫مجموعه نظام اعم از مردم‪ ،‬دولتمردان و سیاسیون به این‬ ‫نکته توجه داشته باشند که مجموعه اقدامات باید در جهت‬ ‫منافع مردم حرکت کند‪ .‬مهم این است که حرکت به سمت‬ ‫جلو باشد که انتخابات ‪ 96‬نیز گامی به جلو خواهد بود‪».‬‬ ‫ماریچه اسخاکه‪ ،‬گزارشگر کمیته روابط بین المللی‬ ‫‪ INTA‬گفت‪« :‬مــا از توافق بــا ایران به عنــوان موفقیت‬ ‫اتحادیه اروپا و دیپلماســی چند جانبه استقبال می کنیم اما‬ ‫این گزارش فاقد توازن الزم اســت و به مسائل مهم برای‬ ‫گروه سیاسی ما رسیدگی نکرده است‪».‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز به برخی از مواردی‬ ‫که سازگاری با ایران ندارد اشاره کرده و می گوید‪« :‬اشاره به‬ ‫برخی موارد که با واقعیات موجود جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ســازگاری ندارد و مبتنی بر دیدگاه هــای متفاوت فرهنگ‬ ‫اروپایی عنوان شــده‪ ،‬نمی تواند کمک چندانی به توسعه‬ ‫روابط فی مابین کند‪».‬‬ ‫وی ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از برخورد سیاســی در‬ ‫موضوع حقوق بشــر ادامه می دهد‪« :‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران امادگــی دارد در یک فضــای ارام و غیرجنجالی و از‬ ‫طریق گفت وگو و تبادل نظر دیدگاه های دین مبین اسالم را‬ ‫در زمینه حقوق بشر تبیین کرده و در جهت تعامل با دیگران و‬ ‫نزدیکی هر بیشتر نظرات طرفین تالش کند‪ ».‬این نکته ای‬ ‫بود که تخت روانچی نیز در یک مصاحبه دیگر به ان اشاره‬ ‫کرد و گفت که ایران تــاش می کند گفت وگوهای حقوق‬ ‫بشری را به دور از فضاهای سیاسی دنبال کند‪.‬‬ ‫قاســمی همچنین گفت‪« :‬ازمایش های موشــکی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در چارچوب سیاست های دفاعی‬ ‫کشــور انجام می گیرد و توانایی های دفاعی ایران به هیچ‬ ‫وجه قابل مذاکره و مصالحه نیست‪».‬‬ ‫قاسمی یاداور شد‪« :‬قطعنامه های مصوب پارلمان‬ ‫اروپا اگر چه فاقد ضمانت اجرایی هســتند‪ ،‬با این حال باید‬ ‫رویکردی سازنده و واقع گرایانه را بازتاب دهند‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬با توجه به اینکه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران همــواره امادگــی خود را بــرای انجــام گفت وگوها‬ ‫بر اســاس احترام متقابل اعالم کرده‪ ،‬برگزاری دومین دور‬ ‫گفت وگوهای سیاسی و حقوق بشری میان مقامات اتحادیه‬ ‫اروپا و ایران در ماه نوامبر حرکت در مسیری درست است و‬ ‫می تواند به نزدیکی دیدگاه ها و تعامل هر چه بیشتر طرفین‬ ‫مساعدت کند‪».‬‬ ‫انچه مشخص است این که پارلمان اروپا با تصویب‬ ‫قطعنامه ای تحت عنوان راهبرد اتحادیه اروپا در قبال ایران‬ ‫پس از توافق هسته ای به دنبال عادی سازی و توسعه روابط‬ ‫بلندمدت با جمهوری اسالمی ایران است‪.‬‬ ‫«نادران»یکیازگزینه هایانتخابات‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سفرجنجالی‬ ‫ماجرای سفر سناتور امریکایی به روایت وزیر اطالعات‬ ‫پارلمان هفته گذشته یک جلســه پر حاشیه داشت‪.‬‬ ‫وزیر اطالعات به صحن رفت تا پاســخگوی سواالت سه‬ ‫نماینده باشد‪ .‬سواالتی پیرامون نفوذ که با مصادیقی چون‬ ‫سفر یک سناتور امریکایی به ایران همراه شد‪ .‬این سواالت‬ ‫توســط حســن نوروزی‪ ،‬حســین حاجی دلیگانــی و جواد‬ ‫کریمی قدوسی مطرح شــده بود‪ .‬وزیر اطالعات با اشاره‬ ‫به حضورش در کمیســیون امنیت ملی‪ ،‬گفت‪« :‬سواالت‬ ‫در کمیسیون مطرح شد‪ ،‬پاسخ مبســوط به هر سه سوال‬ ‫داده شد‪ ،‬طبیعی است که در جلسه علنی با ان شرح و بسط‬ ‫پاســخ نمی توان داد چون برخی از جنبه ها بیــش از انکه‬ ‫مورد اســتفاده صحیح نمایندگان و مردم قرار بگیرد‪ ،‬مورد‬ ‫سوءاستفاده دشمن قرار می گیرد‪ .‬طبیعی است نه نماینده‬ ‫و نه مردم راضی بــه طرح انها از تریبــون عمومی مجلس‬ ‫نیستند‪».‬در ادامه جلسه کریمی قدوسی به عنوان نماینده‬ ‫سوال کننده‪ ،‬پشت تریبون مجلس رفت و گفت‪« :‬رهبری‬ ‫در چند سال اخیر توجه زیادی به مساله نفوذ دشمن داشتند‪،‬‬ ‫به طوری که کلید واژه نفــود پرتکرارترین کلیــد واژه های‬ ‫ایشــان بوده اســت‪ ».‬وی با بیان اینکه نفوذ برنامه جدی‬ ‫امریکایی هاست‪ ،‬گفت‪« :‬گرچه از قبل هم بوده ولی حوزه‬ ‫ان گسترده تر شده است‪ .‬هدف نفوذ هم نفوذ بین مسئوالن‬ ‫تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور با بهانه های مختلفی چون‬ ‫مســائل فرهنگی‪ ،‬هنری‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی اســت‪.‬‬ ‫دشــمن هرجا بتواند ِعده و ُعده وارد کشور می کند و در پی‬ ‫پروژه براندازی نظام از طریق نفوذ اســت‪ .‬بنابراین نگرانی‬ ‫اصلی ان خطر عظیم نفوذ است‪».‬‬ ‫پس از اتمام صحبت هــای کریمی قدوســی‪ ،‬وزیر‬ ‫اطالعات این گونه پاســخ داد‪« :‬مســاله نفوذ یک پروژه‬ ‫عمیق است که از پیچیدگی برخوردار است و در این رابطه‬ ‫باید روش ها‪ ،‬ابزار‪ ،‬راه ها‪ ،‬عناصر و انواع نفوذ اعم از نرم‪،‬‬ ‫ســخت‪ ،‬جریانی و رخنه ای مورد توجه قرار گیرد‪ .‬مقابله با‬ ‫نفوذ هم باید با مطالعه این بخش ها انجام شود‪ ،‬با اشراف‬ ‫اطالعاتی و رصد هر حرکت مشــکوکی الزم است تا جلوی‬ ‫نفوذ را بگیریم‪».‬‬ ‫وزیــر اطالعات با بیــان این نکته که بیــان برخی از‬ ‫مسائل با امنیت کشور سازگاری ندارد و اگر دوستان مایل‬ ‫بودند در جلســه غیر علنی گفته می شــود‪ ،‬افزود‪« :‬اما در‬ ‫مورد ســوال نمایندگان ‪ ،‬ســفر «جیم داباکیس» ســناتور‬ ‫یکی از ایاالت امریکا به ایران که باید بگویم اگر بخواهیم‬ ‫معادل ســازی کنیم این فرد همچون عضو یکی از شورای‬ ‫شهرهای یکی از استان هاســت‪ .‬وزارت اطالعاتی که بر‬ ‫داعشــی ها که بدون گذرنامه وارد کشور می شود‪ ،‬اشراف‬ ‫دارد و انها را زیر ضربه برده است ‪ ،‬ایا ممکن است نسبت به‬ ‫ورود افرادی از مرزهای رسمی اشراف اطالعاتی نداشته‬ ‫باشد ؟ وزارت بر ورود این سناتور کامال اشراف داشته است‪.‬‬ ‫هیچ مورد از چتر اطالعاتی ســربازان گمنــام خارج نبوده‬ ‫است و ذکر بیشتر از این را می دانم شما نمی پسندید‪ ،‬چون‬ ‫این نیاز اطالعاتی دشمن را هم فراهم می کند‪ .‬این اقای‬ ‫سناتور در ســال ‪ 1389‬به ایران ســفر کرده بودند‪ ،‬برادرها‬ ‫اشاره کردند که ایشان عضو سابق سنای ایاالتی بوده است‬ ‫و این اقا با اســتیفن موریس در سال ‪ 89‬وارد کشور شدند‪.‬‬ ‫برای وزارت اطالعات جای سوال است که چطور سفرشان‬ ‫در سال ‪ 95‬موجب سوال می شــود اما سفر ‪ 15‬روزه ایشان‬ ‫در سال ‪ 89‬حساســیت ایجاد نکرده و جنجال رسانه ای راه‬ ‫نینداخته است؟»‬ ‫اما این ماجرا با واکنش سناتور امریکایی هم مواجه‬ ‫شد‪« .‬جیم داباکیس» سناتور ایالتی امریکایی که تابستان‬ ‫سال جاری با شریک خود به ایران سفر کرده بود‪ ،‬نسبت به‬ ‫بیانیه «محمود علوی» وزیر اطالعات ایران واکنش نشان‬ ‫داده و ان را عجیب توصیف کرد‪ .‬داباکیس گفت‪« :‬از اینکه‬ ‫[می بینم] دســتگاه اطالعاتی ایران کار بهتری نمی تواند‬ ‫انجام دهد‪ ،‬متعجب شــدم‪ ».‬وی از قصد خود برای سفر‬ ‫دوباره به ایران در ســال اینده خبر داد اما گفت که به دلیل‬ ‫مخالفت های پیش امده فقط در صــورت اینکه از مقامات‬ ‫تاکتیک اقای رئیس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫الریجانی رئیس شورای عالی فراکسیون ها شد‬ ‫بعــد از کش وقوس هــای فــراوان باالخــره تکلیف‬ ‫فراکســیون بندی های مجلس دهم هم مشــخص شــد‪.‬‬ ‫مجلس نشــینان دهم قرار را بر این گذاشتند که کار را با سه‬ ‫فراکسیون پیش ببرند‪ .‬یک سو اصالح طلبانی که نام امید بر‬ ‫انها گذاشته شده است و سوی دیگر دو فراکسیون اصولگرا‬ ‫با دو برچسب متفاوت؛ یکی «مســتقلین» که در راس ان‬ ‫کاظم جاللــی یکی از حامیان الریجانی نشســته اســت‪،‬‬ ‫دومی فراکســیون والیت که با تصمیمی کــه اخیرا گرفته‬ ‫شد حاجی بابایی به شــکل موقت در راس ان قرار گرفت‪.‬‬ ‫یک چهره نزدیک به پایداری های مجلس‪ .‬ماجرا اما انجا‬ ‫جالب تر می شود که دو فراکسیون اصولگرا گرچه هر یک‬ ‫قرار است مسیر پارلمانی خودشان را پیش ببرند اما در یک‬ ‫نقطه به هم خواهند رسید‪ .‬شــورای عالی فراکسیون ها به‬ ‫ریاســت علی الریجانی‪ .‬نقطه وصلی که باید ان را حاصل‬ ‫ابتکار رئیس مجلس دهم دانست‪ .‬ابتکاری برای جلوگیری‬ ‫از تشــتت و تفرقه بین اصولگرایان‪ .‬ابتدای مجلس دهم‪،‬‬ ‫همان روزهایی که بحث بر ســر کرســی ریاســت مجلس‬ ‫دهم بود‪ ،‬همه اصولگرایــان مجلس دهــم از معتدلین تا‬ ‫ســایرین به دعوت علی الریجانی زیر یک ســقف رفتند تا‬ ‫نگذارند در روزهای اوج گیری اصالح طلبان کرسی ریاست‬ ‫قوه مقننه به دســت چپ گرایان بیفتد‪ .‬ابتکاری که موافق‬ ‫افتاد و اکثریت کرسی های هیات رئیســه به راست گرایان‬ ‫رســید‪ .‬این موفقیت در انتخابات ریاست کمیسیون ها هم‬ ‫ادامه یافت و ‪ 11‬کمیســیون از ‪ 13‬کمیســیون تخصصی‬ ‫مجلس به نمایندگان اصولگرا رسید‪ .‬اما بعد از روشن شدن‬ ‫تکلیف کرسی های هیات رئیسه مجلس و کمیسیون های‬ ‫تخصصی‪ ،‬کار تشکیالتی در مجلس دهم از رونق افتاد و‬ ‫نمایندگانمستقلازاصولگرایاناعالمجداییکردند‪.‬بااین‬ ‫استدالل که «پس از انتخاب رئیس مجلس ما نمی توانیم‬ ‫با پایداری ها دور یک میز بنشــینیم»‪ .‬این جمله ای است‬ ‫که جعفرزاده ایمن ابادی‪ ،‬نماینده رشــت ان را دلیل اصلی‬ ‫پیگیری برای ایجاد فراکسیون سومی به نام «مستقل» در‬ ‫مجلس خواند و در نهایت کار به تشــکیل فراکسیون سوم‬ ‫به ریاست کاظم جاللی کشیده شد‪ .‬داستان اختالفات در‬ ‫فراکســیون والیت و ریزش به نفع فراکسیون مستقلین تا‬ ‫انجا ادامه یافت که کار به ثبت نام مجدد در این فراکسیون‬ ‫هم رســید‪ .‬این ثبت نــام پــس از ان صــورت می گیرد که‬ ‫برخی اعضای فراکســیون والیت از انفعال این فراکسیون‬ ‫گالیه مند شدند و مســتقالن را فعال تر از خود دیدند‪ .‬انجا‬ ‫کــه محمدعلی پورمختــار‪ ،‬نماینــده بهــار و کبودراهنگ‬ ‫با انتقــاد از حرکت انفعالی فراکســیون والیــت در مجلس‬ ‫گفته بود‪« :‬متاســفانه برخی اهداف دیگری در تشــکیل‬ ‫فراکسیون والیت در مجلس داشــتند که این امر می تواند‬ ‫اسیب رسان باشد‪ ».‬او تاکید کرده «معتقدم انفعال در حرکت‬ ‫فراکسیون والیت‪ ،‬در حال حاضر باعث ریزش نیروهای این‬ ‫فراکسیون در مجلس شده است»‪ .‬شاید برای جلوگیری از‬ ‫همین بی تحرکی و ریزش زودهنگام اســت که پورمختار از‬ ‫عضوگیری فراکسیون والیت هم خبر داده و گفت‪« :‬با وجود‬ ‫بی تحرکی فراکسیون والیت در مجلس‪ ،‬به کمک جمعی از‬ ‫نمایندگان‪ ،‬مجددا فرایند ثبت نام از نمایندگان برای حضور‬ ‫در این فراکسیون اغاز شده است و اقای الریجانی هم مطلع‬ ‫از این موضوع هســتند‪ ».‬اصولگرایان والیت حتی تالش‬ ‫رسمی دعوت نامه دریافت کند به ایران خواهد امد‪ ،‬این در‬ ‫حالی است که علوی گفته بود داباکیس قبال هم در سال ‪89‬‬ ‫به ایران ســفر کرده بود اما تاکید کرد سفر دوم او که در ‪18‬‬ ‫شهریور ‪ 1395‬صورت گرفت کامال تحت نظارت نیروهای‬ ‫اطالعاتی بوده است‪.‬‬ ‫در واکنشی دیگر در این مورد خبرگزاری اسوشیتدپرس‬ ‫بخشی از اظهارات وزیر اطالعات کشورمان در صحن علنی‬ ‫را در گزارش خود در مورد سفر سناتور امریکا به ایران منتشر‬ ‫کرد‪ .‬اسوشــیتدپرس در گزارشی نوشت‪« :‬وزیر اطالعات‬ ‫ایران از نحوه مدیریت عوامل اطالعات در ســفر ســناتور‬ ‫ایالت یوتا به ایران در مقابل طرح موضوع نفوذ اطالعاتی‬ ‫عوامل امریکایی دفاع کرد‪ .‬وزیــر اطالعات در اظهارات‬ ‫اخیر خود در روز سه شــنبه در جلســه علنی مجلس ایران‬ ‫گفته بــود «جیم داباکیــس» به همراه شــخصی دیگر به‬ ‫نام موریس به صورت کامل در سفر شش روزه شان در ماه‬ ‫سپتامبر رصد شده بود اما این سوال مطرح است که چطور‬ ‫حضور شش روزه این فرد در سال ‪ 95‬در کشور با حساسیت‬ ‫همراه بوده اما نسبت به حضور ‪ ۱۵‬روزه این شخص در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۰‬در دوره احمدی نژاد حساسیتی وجود نداشته است‪.‬‬ ‫داباکیس در این خصوص گفته او به صورت یک شهروند‬ ‫عادی به ایران سفر کرده و مقام های ایرانی نیز گفته اند که‬ ‫درخواست ویزای او به صورت عادی بوده و در فرم ویزای‬ ‫او حرفی از اینکه او قبال یک مقــام ایاالت متحده امریکا‬ ‫بوده‪ ،‬زده نشــده اســت‪ ».‬این خبرگزاری نوشته است که‬ ‫دیدار داباکیس از ایران در خالل دستگیری های غربی ها‬ ‫در ایران اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫چه کسی اسناد را به یاشار سلطانی داده است؟‬ ‫«اقای قالیباف با صــدای بلند در جمــع نمایندگان‬ ‫تهران اعالم کرد نــه خودش و نه شــهرداری تهران هیچ‬ ‫گونه شکایتی از یاشار ســلطانی نکرده است»؛ این روایت‬ ‫سیدفرید موســوی‪ ،‬نماینده تهران است از جلسه مشترک‬ ‫مجمع نمایندگان تهران‪ ،‬ری‪ ،‬شــمیرانات‪ ،‬اسالمشهر و‬ ‫پردیس با شهردار تهران و معاونان او‪.‬‬ ‫درست همزمان با انتشــار این خبر‪ ،‬دادستان تهران‬ ‫به بازداشت انتشاردهنده نامه ســازمان بازرسی کل کشور‬ ‫اشاره کرده و با تصریح اینکه «یاشار سلطانی» تحقیقات‬ ‫صورت گرفته توسط سازمان بازرســی کل کشور را انتشار‬ ‫داده‪ ،‬گفته است‪« :‬حسب اظهارات و مکتوبات بازرس و‬ ‫همچنین سربازرس سازمان بازرسی کل کشور در دادسرای‬ ‫تهران مبنی بر اینکه به «یاشار سلطانی» و برخی اعضای‬ ‫شورای شهر به صراحت و مکرر اعالم کرده و هشدار داده‬ ‫بودند که گزارش ســازمان بازرســی محرمانه و انتشار ان‬ ‫ممنوع است و بنابراین سوء نیت خاص متهم محرز است؛‬ ‫زیرا به رغــم اطالع از ممنوعیت انتشــار جریان تحقیقات‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور به عنوان بخشی از قوه قضاییه‪،‬‬ ‫مرتکب چنین اقدامی شده اســت‪ .‬متهم در تحقیقات نزد‬ ‫بازپرس و مواجهه حضوری با بازرســان ســازمان بازرسی‬ ‫مسئولیت انتشار نامه را پذیرفته است‪« ».‬یاشار سلطانی»‬ ‫همچنین اعالم کرده اســت که تصویر گزارش ســازمان‬ ‫بازرسی کل کشور توســط «حکیمی پور» یکی از اعضای‬ ‫شورای شهر تهران به نامبرده تحویل شده است‪ .‬جعفری‬ ‫دولت ابادی در این راستا از برخی وکال انتقاد کرد که به رغم‬ ‫اینکه خود را حقوقدان می دانند‪ ،‬مدعی اند که چون به روی‬ ‫نامه سازمان مهر محرمانه زده نشــده‪ ،‬انتشار ان بالمانع‬ ‫اســت‪ .‬وی در ادامه افزوده اســت‪« :‬انتشــار تحقیقات‬ ‫مقدماتی مراجــع قضایی و محاکمــات غیرعلنی محاکم‬ ‫وفق قانون مطبوعات با ادعای شفاف سازی اطالعات از‬ ‫سوی رسانه ها پذیرفته نیست و به عنوان جرم عمومی قابل‬ ‫تعقیب اســت‪ ».‬در واکنش به این اظهارات‪ ،‬حکیمی پور‬ ‫عضو شورای شهر تهران گفته است‪« :‬من اقای سلطانی‬ ‫را به عنوان فردی متخصص در حوزه مســائل شــهری و‬ ‫شــهرداری و نیز انســانی امین و بی غرض و با حسن نیت‬ ‫می شناختم‪ ،‬برای همین این مدارک را به صورت امانت در‬ ‫اختیار ایشان قرار دادم تا صرفا صحت و سقم ان را بررسی‬ ‫کند و این مطالب را عینا امروز هم در دادســرای فرهنگ و‬ ‫رسانه به شعبه مربوطه پرونده توضیح دادم‪ ».‬حکیمی پور‬ ‫افزوده است‪« :‬افکار عمومی در حال حاضر پیش از هر چیز‬ ‫منتظر است که واگذاری های امالک شهرداری تهران به‬ ‫لحاظ قانونی تعیین تکلیف شــود و شفاف سازی در افکار‬ ‫عمومی صورت گیرد‪ ».‬وی گفت‪« :‬اقای سلطانی همواره‬ ‫عنوان کرده که قصد اصالح امور را داشته و سوءنیتی در‬ ‫این خصوص در کار نبوده است‪ ،‬برای همین هم امیدوارم‬ ‫توضیحات من به کشف حقیقت در این پرونده کمک کند و‬ ‫وی بتواند به زودی نزد خانواده اش بازگردد‪».‬‬ ‫در تحولی دیگر در این مورد‪ ،‬رئیس شورای اسالمی‬ ‫شهر تهران نیز به جمع افرادی پیوســت که به این مساله‬ ‫واکنش نشان داده اند‪ .‬مهدی چمران در این مورد گفت‪:‬‬ ‫«حکیمی پور‪ ،‬نباید نامه محرمانه ســازمان بازرســی را در‬ ‫اختیار یاشار سلطانی قرار می داد‪».‬‬ ‫چمران بــا تاکید بر اینکه این نامه توســط ســازمان‬ ‫بازرسی ارسال نشده و یکی از بازرسان سازمان به برخی افراد‬ ‫مطلع از موضوع نامه را ارســال کرده است‪ ،‬گفت‪« :‬من تا‬ ‫به حال این نامه را ندیده ام و فقط در همین حد انتشار ان در‬ ‫رسانه ها از ان مطلع شدم‪».‬‬ ‫چمران در پاســخ به مصاحبه حکیمی پــور با یکی از‬ ‫خبرگزاری ها که اعالم کرده بود «بار ها با رئیس شــورای‬ ‫شهر تهران مکاتبه داشــتم تا جلسه ای برای این موضوع‬ ‫با حضور شهردار تهران ترتیب دهند که متاسفانه تاکنون‬ ‫هم این اقدام صورت نگرفته است»‪ ،‬گفت‪« :‬حکیمی پور‬ ‫در جلسه علنی شورای شــهر تهران‪ ،‬در قالب تذکر کتبی‬ ‫موضوع را با اشــاره بــه برخی اعــداد و رقم و بــدون ارائه‬ ‫تصویر نامــه ارائه کرد که در این تذکر بــا تعابیری مبهم از‬ ‫قبیل شنیده شده اســت و غیره‪ ،‬موضوع مطرح شده بود‪.‬‬ ‫ما هم براساس وظایف خود‪ ،‬همان روز یا فردا تذکر کتبی‬ ‫ایشان را با شماره نامه رسمی برای شهرداری ارائه کردیم‬ ‫و شاید شهرداری منتظر جواب قاضی است تا به نامه شورا‬ ‫پاســخ دهد‪ .‬البته چون تذکر اقای حکیمی پــور با ابهام و‬ ‫غیر مستند بود به ایشان اعالم کردیم که این تذکر وجاهت‬ ‫رسمی ندارد‪».‬‬ ‫رئیس شــورای اســامی شــهر تهــران در ادامه در‬ ‫خصوص علت ارائه نامه محرمانه بــه یک خبرنگار گفت‪:‬‬ ‫«نامه مذکور کــه محرمانه بوده‪ ،‬برای اقــای حکیمی پور‬ ‫ارسال نشده بود و فرد دیگری تخلف کرده و به ایشان ارائه‬ ‫کرده و ایشــان هم نباید این نامه محرمانه را در اختیار یک‬ ‫خبرنگار می گذاشت‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫کردند تا اساسنامه فراکسیون را سریع تر به سرانجام برسانند‬ ‫تا ریزش بیشــتری را شاهد نباشند؛ اساســنامه ای که گفته‬ ‫می شد به توصیه علی الریجانی دست به تهیه و تدوین ان‬ ‫زدهبودند‪.‬گوییانکهالریجانیتالشداشتدرشرایطیکه‬ ‫طیفمشخصیازاصولگرایانمجلستحتمدیریتکاظم‬ ‫الریجانی مرد نزدیک به خودش طی طریق می کنند‪ ،‬طیف‬ ‫دیگر اصولگرایان مجلس را نیــز بی انکه کار به اختالفات‬ ‫بیشتر کشــیده شــود مدیریت کند‪ .‬ان گونه که وقتی به او‬ ‫پیشنهاد داده شد از جایگاه رئیس مجلسی‪ ،‬ریاست شورای‬ ‫عالی فراکســیون ها را بپذیرد‪ ،‬به این درخواســت پاســخ‬ ‫مثبت داد‪ .‬شورای عالی فراکســیون ها همان ابتکاری بود‬ ‫که ابتدا از ســوی مســتقلین مطرح شــد و قرار بود هر سه‬ ‫فراکسیون نمایندگانی در ان داشته باشند اما امیدی ها تن‬ ‫به این خواســته ندادند تا از همان ابتدا خود را جبهه مقابل‬ ‫اصولگرایان معرفی کنند‪ .‬طیف والیت اصولگرایان مجلس‬ ‫هم گرچه ابتدا با شرط و شروط به این ایده نگاه می کردند اما‬ ‫در نهایت به این خواسته تن دادند‪ .‬تصمیمی که در نهایت‬ ‫علی الریجانی را به ریاست این شورا رساند تا او با ابتکار خود‬ ‫مانع تفرقه بین راست گرایان مجلس شود‪ .‬به گفته مهرداد‬ ‫بائوج الهوتی‪ ،‬ســخنگوی فراکســیون مســتقالن والیی‬ ‫تشکیل شورای عالی فراکســیون ها پروسه کارشناسی ‪10‬‬ ‫جلســه ای را با حضور الریجانی طی کرد و در اخرین جلسه‬ ‫قرار شد ‪ 17‬نفر از هر یک از دو فراکسیون به عنوان اعضای‬ ‫شورای عالی در جلسات به ریاســت علی الریجانی حضور‬ ‫پیدا کنند‪ .‬بنا به گفته وی گرچه دو فراکســیون «مستقلین‬ ‫والیی» و «والیت» نگاه مشترکی ندارند و مستقل از یکدیگر‬ ‫فعالیت می کنند اما می توانند در مســائل کالن و ملی فهم‬ ‫مشــترکی با یکدیگر داشته باشــند‪ .‬به عبارت بهتر شورای‬ ‫عالی فراکسیون ها به مثابه ائتالف دو سلیقه سیاسی اقلیت‬ ‫مجلس است که با همگرایی قاعدتا می توانند جهت دهی‬ ‫قوه مقننه را در بسیاری از بزنگاه های سیاسی ‪ 3/5‬سال باقی‬ ‫مانده از عمــر مجلس دهم رقم بزنند و جایگاه فراکســیون‬ ‫اکثریت را در مجلس ایفا کنند‪.‬‬ ‫افشاگریجدید‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار رئیس جمهور ونزوئال با رهبر معظم انقالب‬ ‫س جمهور فنالند با‬ ‫دیدار رئی ‬ ‫رئیس مجلس شورای اسالمی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫حضور دکتر والیتی در‬ ‫حرم امامین کاظمین(ع)‬ ‫در صحن علنی مجلس‬ ‫ن بسیج‬ ‫یادواره شهدای یگان ویژه فاتحی ‬ ‫حضور روحانی در بیت تاریخی‬ ‫امام راحل در خمین‬ ‫سخنرانی سعید جلیلی در دانشگاه شهید رجایی‬ ‫تجمع اعتراضی متقاضیان مسکن مهر پردیس‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تشییع پیکر پاک‬ ‫شهید قاسم قویدل در ماسال‬ ‫‪17‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫بازگشت از جم‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬رئیس جمهــور محترم‪ ،‬جناب اقــای دکتر‬ ‫روحانی! شما که از دولت قبلی برای سفر های‬ ‫اســتانی در مناظره هایتــان انتقــاد می کردید‬ ‫پس چه شــده که دولت شــما گوی سبقت را در‬ ‫ســفر های اســتانی از دولت قبلی ربوده است؟‬ ‫ایا می دانید در هر بازدید استانی چه خسارتی با‬ ‫تعطیلی موسسات اموزشی و کسب و کار به مردم‬ ‫ان استان می زنید؟‬ ‫‪ l‬مدارس غیرانتفاعی که شهریه های کذایی‬ ‫در ابتدای ســال تحصیلی می گیرند‪ ،‬دیگر در‬ ‫گرفتن هزینه های متفرقه ای که در طول سال‬ ‫تحصیلی بر خانواده ها تحمیل می کنند اندکی‬ ‫انصاف و مروت به خرج دهند‪ .‬‬ ‫‪ l‬دولت شعار ریشــه کن کردن بیکاری را در‬ ‫ابتدای کار خود سرمی داد‪ .‬حاال چه شده که از‬ ‫توان کم دولت برای اشتغالزایی می گوید؟ دولت‬ ‫بارهــا برجام را زمینه ســاز ایجاد شــغل و چرخه‬ ‫اقتصاد می دانست اما بعد از ‪ 8‬ماه به گفته دولت‬ ‫هر دقیقه یک نفر بیکار می شــود و کارخانه هاو‬ ‫کارگاه ها هم یکی پس از دیگری به جای رونق‬ ‫تعطیل می شوند‪.‬‬ ‫‪ l‬مسئوالن محترم با فراهم کردن زمینه های‬ ‫اشــتغال و کســب درامد برای زنان خانه دار بد‬ ‫سرپرست یا بی سرپرستی که تاکنون بدون منبع‬ ‫درامد مکفی بوده و تحت پوشش هیچ بیمه ای‬ ‫قرار نگرفته اند‪ ،‬ضمن انکه فشار های معیشتی‬ ‫و اقتصادی را از انان دور کنند‪ ،‬بلکه این قشر را‬ ‫در ردیف نیرو های موثر در جهت رونق و توسعه‬ ‫اقتصاد کشور قرار بدهند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪ l‬دوســتی دارم که دائم به من می گوید چند‬ ‫نفر در شــرکت بازاریابی شــبکه ای ما هســتند‬ ‫که درامد ماهیانــه ‪ 40 ،30‬میلیونی می گیرند‪.‬‬ ‫من بــه او می گویم کــه ممکن اســت چند نفر‬ ‫باشند اما تعدادشان بسیار کم است‪ ،‬ثانیا گفتم‬ ‫خود تو و دوســتان دیگرت ماهیانه چقدر درامد‬ ‫داریــد؟ بی خود همه عمر خود و ســرمایه ات را‬ ‫صرف این شرکت های شــبکه ای نکن‪ .‬در اخر‬ ‫می بینی هم عمر و هم ســرمایه ات را از دســت‬ ‫داده ای‪ ،‬فقط شــده ای یک بازاریاب برای ان‬ ‫شرکت!‬ ‫‪ l‬به دولت و مجلس پیشــنهاد می کنم مرز ها‬ ‫را به طــور کامــل روی کاالی قاچــاق نبندند‪،‬‬ ‫چون هنوز مدتی نگذشــته قیمــت برنج ایرانی‬ ‫حداقل دو مرتبه افزایش یافته اســت‪ .‬ضمنا با‬ ‫مشکل کم ابی که داریم صرفه با غالت وارداتی‬ ‫است‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫چندی پیش بود که موج جدیدی با عنوان پیوســتن‬ ‫بازیگران‪ ،‬کارگردانان و عوامل فنی به شــبکه تلویزیونی‬ ‫جم در فضای مجازی پیچید‪ .‬طرح اســامی نظیر چکامه‬ ‫چمن مــاه‪ ،‬رابعه اســکویی‪ ،‬بهــارک صالح نیــا‪ ،‬پردیس‬ ‫افــکاری‪ ،‬مانــی کســراییان‪ ،‬رامســین کبریتــی‪ ،‬بهناز‬ ‫سلیمانی‪ ،‬هرمز ســیرتی‪ ،‬مهدی مظلومی و‪ ...‬که گفته‬ ‫می شــد با امکانات بســیار و دســتمزد باال به این شــبکه‬ ‫تلویزیونی پیوسته اند‪.‬‬ ‫پس از ان هم چند کار بــا حضور این افراد روی انتن‬ ‫شبکه جم رفت که به رغم تبلیغات گســترده ای که انجام‬ ‫داده بودند‪ ،‬اثــاری ضعیف از اب درامدنــد که خیلی مورد‬ ‫اقبال قرار نگرفتند‪.‬‬ ‫پس از این شکســت بزرگی که شــبکه جم متحمل‬ ‫شــد‪ ،‬تصمیم گرفت تا راه کار جدیدی اتخاذ کند و همین‬ ‫شد تا «سعید کریمان» مدیر شــبکه های جم در نامه ای‬ ‫تاکید کند روند تولیدات در این شــبکه از سرعت و کیفیت‬ ‫کافی برخوردار نیســت و به دلیل ظرفیــت محدود تولید‪،‬‬ ‫ادامه همکاری با عوامل تولید به شــکل اســتخدام ثابت‬ ‫وجود ندارد و جهت جلوگیری از رســیدن بــه نقطه ای که‬ ‫هزینه های ســربار مانع از انجام تولید شــود‪ ،‬ناگزیریم با‬ ‫مجموع عوامل تولید به شکل پروژه ای همکاری کنیم!‬ ‫انتشــار این نامه بازتاب گســترده ای در شبکه های‬ ‫اجتماعی داشــت تا جایی که حتی شبکه جم نیز ناچار شد‬ ‫توضیحاتی دهد‪ .‬توضیحاتی که در عین حال تایید می کرد‬ ‫خبرها درست است‪.‬‬ ‫مســائلی کــه در ان نامــه منتشــر شــده بیان شــد‬ ‫می توانســت از جمله دالیلی باشــد که «هرمز سیرتی» را‬ ‫وادار به بازگشــت کرده است‪ .‬سیرتی که بیشــتر از انچه‬ ‫که در دنیای تصویر باشد‪ ،‬از جمله هنرمندان رادیو بوده‪،‬‬ ‫این روزها به ایران برگشته و بنا به گفته خودش دیگر قصد‬ ‫همکاری با شــبکه جم را ندارد‪ .‬او می گوید‪« :‬من قطعا به‬ ‫ایران برگشته ام و همکاری ام با شبکه جم به پایان رسیده و‬ ‫تسویه حساب کرده ام‪».‬‬ ‫سیرتی درباره دالیل بازگشتش به ایران توضیح داد‪:‬‬ ‫«سیناپسی از یک فیلمنامه برای من فرســتاده بودند که‬ ‫من حضورم در شبکه جم را بر مبنای ان فیلمنامه پذیرفته و‬ ‫موافقت کرده بودم‪ .‬اما در ادامه دیدم که انچه به من ارائه‬ ‫داده بودند عوض شد و من از این موضوع و قضایا گله مند‬ ‫بودم‪ .‬البته گفتند تــا یکی دو ماه اینــده همه چیز به روال‬ ‫سابق خود برمی گردد ولی من دیگر موافقت نکردم و گفتم‬ ‫که این طوری به من لطمه می خورد‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬با امدن اقای عقیلی که داستان روی‬ ‫ایشــان رفت‪ ،‬من گفتم که دیگر موافق نیســتم و به کار‬ ‫هنری ام لطمه می خورد‪ .‬ضمــن اینکه ‪ 3‬ماه قرارداد من با‬ ‫شبکه جم به پایان رسیده بود و من هم برگشتم‪».‬‬ ‫وی همچنیــن در پاســخ بــه ایــن ســوال کــه ایا‬ ‫تولیدات شــبکه جــم و فضای انجــا در حدی بــود که به‬ ‫خاطر ان از کشــور خود برویــد و مهاجــرت کنید؟ گفت‪:‬‬ ‫«اینها مواردی اســت کــه ترجیــح می دهم بعــدا به ان‬ ‫به طور مفصل پاســخ بگویــم‪ .‬این روزها در حــال رفت و‬ ‫برگشت به دادســرای فرهنگ و رسانه و ارائه پاسخ به یک‬ ‫سری ســواالت هســتم‪ .‬البته این را هم بگویم که بسیار‬ ‫با احترام با من برخــورد کرده اند و تا به حــال کوچکترین‬ ‫بی ادبی به من نشده است و کامال محترمانه مورد خطاب‬ ‫قرار گرفته ام‪».‬‬ ‫در کنار او فایل صوتی از رابعه اسکویی دیگر بازیگر‬ ‫ایران که به جم پیوســته بود منتشر شــد که گویای قطع‬ ‫همکاری وی با شــبکه جم بود‪ .‬او از اینکه همه ســرمایه‬ ‫اجتماعــی و هنری خود را این گونه از دســت داده اســت‬ ‫به شدت دلخور بود‪.‬‬ ‫فایــل صوتی مرتبــط با ایــن بازیگر در شــبکه های‬ ‫اجتماعی دست به دست میشد و نظرات گوناگونی را راجع‬ ‫به ان افراد مطــرح می کردند‪ .‬در همین رابطه مســئوالن‬ ‫قوه قضائیه و مسئوالن ارشد سینمایی کشور اعالم کردند‬ ‫که این افــراد به طور قطع می توانند به ایــران بازگردند اما‬ ‫در عین حال با انها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫غالمحســین اســماعیلی در این باره گفته اســت‪:‬‬ ‫«کســانی که با شــبکه های معاند همــکاری می کنند در‬ ‫صورت بازگشــت به کشــور مطابق قانون برخورد شــده و‬ ‫فعالیت هایشــان محدود می شود‪ ».‬اســماعیلی تصریح‬ ‫کرد‪« :‬تا این لحظه کســی درخواســتی برای بازگشت به‬ ‫کشور نداشته است‪».‬‬ ‫نکته ضرغامی‬ ‫درباره فانی‬ ‫حضور سحرگاهی‬ ‫در ارامگاه‬ ‫شیخان قم‬ ‫من بسیجی ام‬ ‫پویش مردمی « من بسیجی ام »به همت بسیجیان‬ ‫منطقه‪ 17‬تهران‪ ،‬همزمان با هفته دفاع مقدس از نمایشگاه‬ ‫فرزندان روح الله (ره) در جوار مزار پنج شهید گمنام بوستان‬ ‫ابوذر دارالشــهدای تهران شــکل گرفته و تا هفته بســیج‬ ‫ادامه دارد‪.‬‬ ‫ثنایی‪ ،‬دبیر این پویش درباره ان معتقد است که این‬ ‫پویش لبیک به ندای حاج قاسم بود که ‪ ۲۵‬شهریور امسال‬ ‫خود را «سرباز صفر والیت و نظام جمهوری اسالمی و ملت‬ ‫شجاع و عزیزتر از جان» معرفی کرده است‪ .‬او می گوید‪:‬‬ ‫«این حرکت لبیک به مظلومیت شیخ زکزاکی در زندان های‬ ‫نیجریه‪ ،‬همدردی با کودکان و نوجوانــان و مردم مظلوم‬ ‫یمن و عراق و ســوریه و لبیک به تمام مستضعفان جهان‬ ‫و لبیک به ندای ولی امر مســلمین جهــان امام خامنه ای‬ ‫(مدظله العالی) اســت که تا اخرین قطــره خون و اخرین‬ ‫فشنگ ســاح و قلم خود پای ارمان های انقالب و امام و‬ ‫رهبری خواهیم ایستاد‪».‬‬ ‫به گفتــه وی در ایــن پویش تفاوت های سیاســی و‬ ‫قومی‪ -‬نژادی مطرح نیســت‪« :‬در این راه ســعی خواهیم‬ ‫کرد بر مفاهیم بنیادین یک بســیجی تکیه کــرده و با این‬ ‫مفاهیم غنی و اســتوار در جهت تربیت و اموزش و ارتقای‬ ‫جوانان و نوجوانان تاثیر گذار باشیم‪ .‬در پویش مردمی من‬ ‫بسیجی ام ســعی شــده بدون در نظر گرفتن تفاوت های‬ ‫قومی و زبانی و حتی جناح بندی های سیاسی حداکثر افراد‬ ‫جامعه در بر گرفته شــود و عالقه منــدان می توانند به این‬ ‫پویش بپیوندند‪».‬‬ ‫پیام سردار رضایی به اردوغان‬ ‫حسین شریعتمداری در یادداشــتی در روزنامه کیهان با عنوان‬ ‫«حق تقدم با عابر است! » به انتقاد از اظهارات حسن روحانی پرداخت‬ ‫و نوشت‪ « :‬رئیس جمهور محترم در جمع مردم اراک‪ ،‬برجام را به یک‬ ‫باغ میوه و مردم را که در انتظار دســتاوردهای ان هستند به کودکانی‬ ‫تشــبیه می کند که برای چیدن ســیب و گالبی امده انــد و خطاب به‬ ‫انها می گوید؛ باید برای بهره بــرداری از میوه های این باغ صبر کرد!‬ ‫این اظهارات اقای روحانی در حالی اســت که پیــش از این برجام را‬ ‫«فتح الفتوح»‪« ،‬افتاب تابان»!‪« ،‬معجزه قرن»! «بزرگترین دستاورد‬ ‫تاریخ ایران»!‪« ،‬نشانه تسلیم همه قدرت های بزرگ در برابر اراده ملت»!‪« ،‬پیروزی بزرگتر از فتح خرمشهر» و‪ ...‬نامیده‬ ‫و تاکید کرده بود «در همان روز اول توافق‪ ،‬تمام تحریم های بانکی‪ ،‬بیمه ای‪ ،‬مالی‪ ،‬حمل و نقل‪ ،‬پتروشــیمی‪ ،‬فلزات‬ ‫سنگین و تحریم های اقتصادی به طور کامل لغو خواهند شد و نه تعلیق‪ .‬حتی تحریم های تسلیحاتی نیز کنار گذاشته‬ ‫می شود»اکنون باید از اقای روحانی پرسید سخن ان روزهایتان را باید باور کرد یا اظهارات امروزتان را که با یکدیگر در‬ ‫تناقض بوده و فاصله ای پرناشدنی دارند‪.‬‬ ‫اقای روحانی در جمع مردم خمیــن می گوید‪« :‬کارخانه های ما یکی پس از دیگری از رکود خارج می شــود» این‬ ‫ادعای رئیس جمهور محترم در حالی است که وزیر صنعت ایشــان تاکید می کند «‪ 7‬هزار واحد متوقف در شهرک های‬ ‫صنعتی وجود دارد» و معاون وزیر صنعت خبر می دهد «‪ 10‬هزار واحد صنعتی یعنی ‪ 5/29‬درصد کل واحدهای صنعتی‪،‬‬ ‫با ظرفیت کمتر از ‪50‬درصد کار می کنند» و نماینده مجلس اعالم می کند «‪ 60‬درصد واحدهای صنعتی و تولیدی تعطیل‬ ‫اســت»‪ .‬در میان مراکز تولیدی تعطیل شده نام مراکز پرســابقه ای نظیر ارج‪ ،‬قند ورامین‪ ،‬پارس کروم خزر (تنها واحد‬ ‫تولید کننده مواد اولیه صنایع چرم در خاورمیانه)‪ ،‬فوالد سبزوار‪ ،‬ایرانا و‪ ...‬به چشم می خورد و ده ها نمونه دیگر از این گونه‬ ‫اظهارات متناقض و ارائه امارهای غیرواقعی که شرح ان به درازا می کشد‪».‬‬ ‫انتقاد روزنامه حامی دولت از وزرای پیشنهادی‬ ‫روزنامه جمهوری اسالمی در یادداشت امروز خود به رئیس جمهور‬ ‫پیشــنهاد داده که هر ‪ ۳‬فرد معرفی شــده برای تصدی سه وزارتخانه را‬ ‫عوض کنید‪ .‬این روزنامه می نویســد‪« :‬رئیس جمهور روحانی در مدت‬ ‫زمانی کمتر از یک هفته‪ ،‬اسامی وزرای پیشنهادی را برای کسب رای‬ ‫اعتماد به مجلس اعالم کرده است‪ .‬این اقدام رئیس جمهور در معرفی‬ ‫فهرست وزرای پیشنهادی ممکن است شــائبه عجله و شتابزدگی را در‬ ‫برخی اذهان ایجاد کند و بپرســند که تعجیل چرا؟» این یادداشــت در‬ ‫ادامه معتقد اســت که تغییرات نمی تواند به تقویت کابینه کمک کند‪:‬‬ ‫«عالوه بر این‪ ،‬حاال که هنوز اسامی وزرای پیشــنهادی از تریبون مجلس اعالم نشــده‪ ،‬رئیس جمهور فرصت دارد با‬ ‫دقت نظر بیشتری نسبت به معرفی افراد جدید‪ ،‬تصمیم بهتری بگیرند تا انکه رای اعتماد به سه وزیر پیشنهادی با درصد‬ ‫باالتری به دست اید‪ .‬با انتشار اسامی وزرای پیشنهادی‪ ،‬سوال های زیادی در جامعه مطرح شده که عمدتا به سابقه رای‬ ‫ندادن مجلس به انها در نوبت قبل‪ ،‬عدم تسلط انها بر حوزه کاری مورد نظر و ضعف ها و اشکاالتی به سوابق بعضی از انها‬ ‫مربوط می شــود‪ .‬در این واقعیت نباید تردید کرد که تغییر باید با هدف تقویت کابینه باشد ولی اسامی پیشنهادی چنین‬ ‫نویدی را نمی دهد‪».‬‬ ‫ان «عده ای» چه شدند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫عبدالله گنجی نیز در یادداشــتی که در روزنامه جــوان با عنوان‬ ‫«ان «عده ای» چه شــدند؟» نوشــت‪ ،‬به ســخنان روحانی اعتراض‬ ‫کرد و در دفاع از ایت الله مصباح و اعتقاد او به ســازوکارهای سیاســی‬ ‫نوشت‪« :‬خطی که اقای روحانی دنبال می کند مستمرا توسط افرادی‬ ‫نظیر ایت الله هاشمی (یک روز قبل از روحانی هم گفتند)‪ ،‬سیدحسن‬ ‫خمینی‪ ،‬محتشمی پور و‪ ...‬اســتفاده می شود‪ ،‬اما هیچ موقع جسارت‬ ‫معرفی ضمیر انان را ندارنــد‪ .‬نگارنده قصد دفاع از کســی را ندارد اما‬ ‫این جماعت زمان حال را به عقب می برند تا بتوانند بخشی از نیروهای‬ ‫انقالب را به حاشیه ببرند و جای خود را بازتر ببینند‪ .‬بدون تعارف باید گفت همه هم و غم این جماعت یکی از علمای تراز‬ ‫اول انقالب است‪ .‬ایا این فرد با رای زنان مخالف است؟ او به جمهوری اسالمی اعتقادی ندارد؟ ایا از عمل ایشان چنین‬ ‫استنباطی می توان کرد؟ ایشان در کدام انتخاب رای نداده است؟ او خود کاندیدا می شود و حتی رای نمی اورد‪ ،‬اما تمکین‬ ‫حداکثری می کند‪ .‬شاگردانش تشکل سیاسی تشکیل می دهند‪ ،‬رقابت می کنند‪ ،‬شکست می خورند و پیروز می شوند‪.‬‬ ‫خود ایشان از تشکل سیاسی حمایت می کند‪ .‬از کاندیداهای ریاست جمهوری حمایت شفاف می کند‪ .‬چطور می توان این‬ ‫اعمال را دید و چنین اتهامی را روانه عرصه عمومی کرد؟ نگارنده شخصا از ایشان پرسیدم‪ :‬نسبت مردم ساالری و والیت‬ ‫فقیه چگونه است که وی پاسخ داد‪« :‬بالفعل شدن والیت فقیه به اراده مردم بســتگی دارد و تا مردم نخواهند حکومت‬ ‫والیت فقیه در عصر حاضر شکل نمی گیرد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سرلشــکر محســن رضایی‪ ،‬دبیر مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت نظام با انتشار پستی در اینستاگرام خود خطاب به‬ ‫رئیس جمهور ترکیه با مطرح کردن این سوال که ایا جنایات‬ ‫داعش و عربستان تکرار واقعه کربال نیست؟ از اظهارات‬ ‫جدید او انتقاد کرد و نوشت‪« :‬جناب اقای اردوغان! گفتید‬ ‫نمی خواهید کربالی دیگری تکرار شــود؛ اما ایا کاری که‬ ‫داعش در ســوریه و عراق انجام داده‪ ،‬یا عربستان در یمن‬ ‫انجام داده تکرار واقعه کربال نیســت؟ شــما نه تنها برای‬ ‫پیشــگیری از قتل عام مــردم بیگنــاه کاری نکردید‪ ،‬بلکه‬ ‫با داعش که فرزند نامشــروع عربســتان و اسرائیل است‪،‬‬ ‫همکاری کردید و با وجود انکــه دیدید اینها در انفجارهای‬ ‫استانبول دست شان به خون مردم بیگناه الوده است‪ ،‬کاری‬ ‫نکردید و زخم خنجر عربســتان در کودتای اخیر بر پشــت‬ ‫دولت شما التیام نیافته است! بهتر نیست با خودتان صادق‬ ‫باشــید؟» اخیرا اقدامــات جاه طلبانه و اظهــارات عجیب‬ ‫اردوغــان در مورد بخشــی از خاک عراق بــا واکنش های‬ ‫زیادی در شبکه های اجتماعی و میان کاربران کرد و عراقی‬ ‫مواجه شــده اســت‪ .‬اردوغان گفته بود که موصل از نظر‬ ‫تاریخی بخشــی از خاک ترکیه اســت و حتی بدون اجازه‬ ‫دولت عراق در ازادسازی ان حضور پیدا می کنند‪.‬‬ ‫حق تقدم با عابر است!‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪19‬‬ ‫دوئل امریکایی‬ ‫گفتارها‬ ‫انتخابات در ایاالت متحده امریکا وارد فاز پیچیده تری شده است‪.‬‬ ‫درزماناندکباقیمانده‪،‬مبارزاتانتخاباتیتکلیفرئیس جمهورجدید‬ ‫امریکا را مشخص خواهد کرد‪ .‬براســاس انچه نظرسنجی ها می گوید‬ ‫رقابت بسیار نزدیک است‪ .‬در گفتار این شماره عالوه بر این موضوع به‬ ‫روابط ایران و عربستان و سفر مادورو به ایران نیز پرداخته ایم‪.‬‬ ‫پوپولیسم در حال مارش‬ ‫دربارهگرفتاریجدیدیکهغرب‬ ‫به ان دچار شده است‬ ‫نوشته‪ :‬فرید ذکریا‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ترجمه‪ :‬مهدی نیکوئی‬ ‫تحســین کنندگان و منتقــدان دونالــد ترامپ روی‬ ‫یک موضوع هم عقیده هستند ؛ او متفاوت است‪ .‬یکی از‬ ‫سرکرده های گروه های جمهوریخواه هوادار ترامپ به نام‬ ‫نیوت گینگریچ‪ ،‬او را به عنوان یک «تجربه منحصر به فرد‬ ‫و خارق العاده» توصیف می کند‪ .‬قطعا برخی از ویژگی های‬ ‫او مانند شــهرت و انعطاف پذیری در مواجهــه با حقایق‪،‬‬ ‫غیرطبیعی هستند‪ ،‬اما از نظر یک جنبه مهم‪ ،‬او چندان هم‬ ‫ت؛ ترامپ بخشی از موج پوپولیستی است که در‬ ‫خاص نیس ‬ ‫حال فراگرفتن جهان غرب است‪ .‬این موج را می توان در‬ ‫کشورهایی مشاهده کرد که شرایط بسیار متفاوتی دارند؛ از‬ ‫سوئد موفق و بهره مند از رونق اقتصادی تا یونان غرق شده‬ ‫در بحران‪ .‬در بیشتر این کشــورها‪ ،‬پوپولیسم یک جنبش‬ ‫اپوزیســیونی باقی مانــده و در حال افزایش قــدرت خود‬ ‫است‪ .‬در همین حال‪ ،‬در برخی از کشورها مانند مجارستان‬ ‫می توان مشاهده کرد که پوپولیسم در اختیار حاکمیت قرار‬ ‫گرفته و تبدیل به ایدئولوژی حاکم بر جامعه شده است‪ .‬اما‬ ‫چیزی که در تمام کشورهای غرب مشترک است‪ ،‬فراگیر‬ ‫شدن پوپولیسم و جلب توجه افکار عمومی جامعه است‪.‬‬ ‫پوپولیسم چیست؟ این مفهوم را هر گروهی به شیوه‬ ‫خود تعریف کرده است اما بین تمام دیدگاه ها می توان یک‬ ‫نقطه اشتراک پیدا کرد‪ :‬پوپولیسم شامل بدگمانی و دشمنی‬ ‫با نخبگان جامعه‪ ،‬جریان های اصلی سیاست و نهادهای‬ ‫تثبیت شده می شــود‪ .‬پوپولیســم خود را در قالب سخنان‬ ‫افراد «معمولی» فراموش شده جامعه مطرح کرده و غالبا‬ ‫به عنوان صدای وطن گرایی حقیقی معرفی می شود‪ .‬دونالد ‬ ‫ترامــپ در اوریل ‪ ،2016‬در نشــریه وال اســتریت ژورنال‬ ‫می نویسد‪« :‬تنها پادزهر برای قدرت در حال فروکش کردن‬ ‫عده ای اندک از نخبگان‪ ،‬چنگ زدن به اراده عمومی جامعه‬ ‫است‪ .‬در هر مســاله بزرگی که بر این کشور اثر می گذارد‪،‬‬ ‫حق با مردم است و نخبگان حاکم اشتباه می کنند‪ ».‬نوربرت ‬ ‫هافر‪ ،‬شخصی که برای انتخابات ریاست جمهوری ‪2016‬‬ ‫استرالیا رقابت می کرد‪ ،‬به رقیب خود (که یک استاد پیشین‬ ‫دانشــگاه بود) گفت‪« :‬فرهیختگان و ثروتمند ان جامعه با‬ ‫شما هستند اما مردم پشت من ایستاده اند‪».‬‬ ‫در گذشته‪ ،‬پوپولیسم را می شد در گروه های مختلف‬ ‫جناح راست و چپ مشاهده کرد‪ .‬در جهان امروز هر دوگروه‬ ‫در حال رشــد هســتند؛ از برنی ســندرز گرفته تا ترامپ‪ ،‬از‬ ‫ســیریزا گرفته که اکنون در یونان قدرت را به دست گرفته‬ ‫تا نشنال فرانت فرانسه‪ .‬اما پوپولیســم جناح چپ امروز نه‬ ‫چندان متمایز اســت و نه چندان گیج کننده‪ .‬کشــورهای‬ ‫غربی همواره مورد حمله منتقدان چپ بوده اند؛ منتقدانی‬ ‫که سیاست های بیش از حد بازار محور و نفوذ شرکت های‬ ‫بــزرگ را می کوبیده انــد‪ .‬از دوران جنــگ ســرد‪ ،‬احزاب‬ ‫پ گرایش بیشــتری بــه میانــه روی و عقاید‬ ‫میانــه روی چ ‬ ‫معتدل تر پیــدا کردنــد (مصادیــق ان روی کار امدن بیل‬ ‫کلینتون در امریکا و تونی بلر در بریتانیا ست) و فضا را برای‬ ‫رشد پوپولیست ها ایجاد کردند‪ .‬با این حال‪ ،‬ان فضا تا زمان‬ ‫بحران مالی ‪ 2007-8‬خالــی ماند‪ .‬بحران مالی پیامدهای‬ ‫فراوانی به بــار اورد‪ .‬تریلیون ها دالر از ثــروت خانوارهای‬ ‫امریکایی را از بین برد و نرخ بیکاری در کشــورهایی مانند‬ ‫اســپانیا و یونان را به باالتر از ‪ 20‬درصد رســاند؛ رقمی که‬ ‫همچنان باقی مانده اســت‪ .‬چند ان جای تعجب ندارد که‬ ‫پس از بزرگترین بحران اقتصادی ‪ 70‬یا ‪ 80‬سال گذشته‪،‬‬ ‫پوپولیسم چپ گرا انرژی و توان جدیدی به دست اورد‪.‬‬ ‫اکنون برنامه جناح های چپ با برنامه های گذشته انها‬ ‫تفاوت بسیاری یافته اســت‪ .‬اگر تنها یک چیز تغییر کرده‬ ‫باشد‪ ،‬ان اســت که احزاب پوپولیســت جناح چپ امروز‪،‬‬ ‫نسبت به ‪ 30‬سال گذشــته‪ ،‬فاصله کمتری تا میانه روی و‬ ‫اعتدال دارند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬سیریزا با اینکه چپ است‪ ،‬به‬ ‫اندازه مهمترین حزب سوسیالیست یونانی در تاریخ (یعنی‬ ‫پاسوک دهه ‪ 70‬و ‪ 80‬میالدی) سوسیالیست نیست‪ .‬این‬ ‫گفتارها‬ ‫حزب‪ ،‬در مقام قدرت حتی چند اصالح در مکانیزم های بازار‬ ‫انجام داده است و تفاوت اندکی می توان بین برنامه کاری‬ ‫ان با گروه های حاکم پیشــین یونان مشاهده کرد‪ .‬اکنون‬ ‫که پودموس‪ ،‬نسخه اسپانیایی سیریزا هم به قدرت رسیده ‬ ‫(و تنها ‪ 20‬درصد از ارای کل مــردم را در اخرین انتخابات‬ ‫این کشور به دست اورده)‪ ،‬انتظار می رود که تجربه سیریزا‬ ‫باز هم تکرار شود‪.‬‬ ‫در طرف مقابل‪ ،‬احزاب پوپولیســت جناح راســت‪،‬‬ ‫افزایش و نفوذ قابل مالحظه ای در اروپا به دست می اورند و‬ ‫قدرت انها را می توان در کشورهای مختلف مشاهده کرد‪.‬‬ ‫حزب نشنال فرانت فرانسه تالش می کند تا خود را به خوبی‬ ‫برای انتخابات ریاست جمهوری سال اینده این کشور اماده‬ ‫سازد‪ .‬حزب ازادی اتریش تقریبا در انتخابات امسال پیروز‬ ‫شده بود و هنوز هم شــانس زیادی برای به قدرت رسیدن‬ ‫دارد‪( .‬دور نهایی انتخابات این کشــور لغو شد و قرار است‬ ‫که در دسامبر امســال‪ ،‬دوباره برگزار شــود)‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫تمام ملت ها در مقابل این وسوسه جدید تسلیم نشده اند‪.‬‬ ‫اسپانیا و تاریخ اخیر دیکتاتوری جناح راست ان نشان داده‬ ‫که میل چندانی به اینگونه احزاب ندارد‪ .‬اما المان‪ ،‬کشوری‬ ‫که بیش از همه با افراط گرایی درگیر بوده‪ ،‬اکنون با قدرت‬ ‫گرفتن جناح پوپولیســت «جایگزین برای المان» مواجه‬ ‫اســت‪ .‬البته‪ ،‬ترامپ هــم از این جریان های پوپولیســتی‬ ‫به دور نیست‪ .‬در حالی که بســیاری از امریکایی ها تصور‬ ‫می کنند ترامپ یک پدیده متمایز و منحصربه فرد اســت‪،‬‬ ‫نماینده گروه بزرگتری نیست و برنامه کاری پایداری دارد‪،‬‬ ‫شواهد متعدد خالف این را ثابت می کنند‪ .‬جاستین جست‪،‬‬ ‫دانشمند علوم سیاســی امریکا از تجربه حزب ملی بریتانیا‬ ‫ت ترامپ را مورد بررســی‬ ‫الگوبرداری کرد و احتمال موفقی ‬ ‫قرار داد‪ .‬او از سفیدپوستان امریکا ســوال پرسید که ایا از‬ ‫حزبی حمایت خواهند کرد که «از مهاجرت های گسترده‬ ‫جلوگیری کند‪ ،‬مشاغل امریکایی را برای کارگران امریکایی‬ ‫فراهم کند‪ ،‬از میراث مســیحیت در امریکا محافظت کند‬ ‫و مانع از تهدید اســام شــود»‪ 65 .‬درصد از افراد جواب‬ ‫دادند که به چنین شخصی رای خواهند داد‪ .‬جست نتیجه‬ ‫گرفت که «ترامپیسم» گسترش و نفوذ بیشتری نسبت به‬ ‫خود ترامپ خواهد یافت‪.‬‬ ‫چرا جهان غرب و چرا اکنون؟‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫رونالد اینگلهارت به بررسی وضعیت‬ ‫پوپولیسم در قاره اروپا پرداخت‪.‬‬ ‫براساس تحقیقات انها‪ ،‬احزاب‬ ‫پوپولیست جناح راست اروپا توانسته اند‬ ‫از دهه ‪ 60‬میالدی تاکنون‪ ،‬سهم خود را‬ ‫از ارای کشورهای اروپایی دو برابر کنند‬ ‫گفتارها‬ ‫در جست و جوی ریشه های پوپولیسم جدید‪ ،‬باید به‬ ‫توصیه شــرلوک هلمز گوش دهیم و به ســگی توجه کنیم‬ ‫که پارس نمی کند‪ .‬پوپولیســم را به ندرت می توان در اسیا‬ ‫مشاهده کرد؛ حتی در اقتصا دهای پیشرفته ای مانند ژاپن‬ ‫و کره جنوبــی‪ .‬این مفهوم در امریــکای التین هم در حال‬ ‫کمرنگ شدن است؛ جایی که احزاب جناح چپ ارژانتین‪،‬‬ ‫بولیوی و ونزوئال در یک دهه گذشــته باعث زمین خوردن‬ ‫کشــورهای خود شــده اند‪ .‬با این حــال‪ ،‬در اروپــا نه تنها‬ ‫می توان گسترش پوپولیسم را در هر کشوری مشاهده کرد‪،‬‬ ‫بلکه ریشه های ان بســیار عمیق تر از میزان تصور است‪.‬‬ ‫رونالد اینگلهارت و پیپا نوریس از مدرسه کشورداری کندی‬ ‫(وابسته به هاروارد) به بررســی وضعیت پوپولیسم در قاره‬ ‫اروپا پرداختند‪ .‬براساس تحقیقات انها‪ ،‬احزاب پوپولیست‬ ‫جناح راست اروپا توانسته اند از دهه ‪ 60‬میالدی تاکنون‪،‬‬ ‫سهم خود را از ارای کشــورهای اروپایی دو برابر کنند‪ .‬این‬ ‫رقم برای پوپولیســت های چپ گــرا به بیــش از پنج برابر‬ ‫می رسد‪ .‬از ابتدای قرن ‪ 21‬تا حوالی سال ‪ ،2010‬میانگین‬ ‫سهم از کرسی های انتخاباتی برای احزاب پوپولیست جناح‬ ‫راســت به میزان ‪ 13/7‬درصد افزایش یافت و رشد سهم از‬ ‫ارای پوپولیست های جناح چپ ‪ 11/5‬درصد بود‪.‬‬ ‫شــوکه کننده ترین یافتــه ایــن مقالــه ان بــود که با‬ ‫تغییــر سیاســت ها و توزیع قــدرت‪ ،‬وضعیــت اقتصادی‬ ‫کشــورها مســیر افول در پیش گرفته بودند‪ .‬شــیوه نگاه‬ ‫سیاســت و سیاســتمداران به جهــان امروز‪ ،‬هنــوز هم بر‬ ‫مبنای تقســیم بندی های اولیه راســت و چپ قرن بیستم‬ ‫اســت‪ .‬احزاب جنــاح چپ به عنــوان هــواداران افزایش‬ ‫هزینه هــای دولتی‪ ،‬بهبــود وضعیت رفاهی و بهزیســتی‬ ‫و ایجاد مقررات برای کســب و کارها شــناخته می شوند‪.‬‬ ‫احزاب راست خواستار دولت محدود‪ ،‬تضمین های تجاری‬ ‫کمتر و سیاســت های ازادی کسب وکار هستند‪ .‬الگوهای‬ ‫رای دهی‪ ،‬همواره این تقسیم بندی ایدئولوژیک را تقویت‬ ‫کرده اســت‪ .‬از گذشــته طبقه کارگر به جناح چپ و طبقه‬ ‫متوسط و غنی به جناح راست رای داده اند‪ .‬به این صورت‪،‬‬ ‫براساس درامد فرد به راحتی می شد انتخاب های سیاسی‬ ‫افراد را پیش بینی کرد‪.‬‬ ‫اینگلهارت و نوریس به این موضوع اشــاره می کنند‬ ‫که این الگوی رای دهی قدیمی‪ ،‬دهه ها ســت که در حال‬ ‫کمرنگ شدن اســت‪ .‬انها می نویســند‪« :‬تا دهه ‪،1980‬‬ ‫رای دهــی طبقه ای به کمترین ســطوح تاریخــی خود در‬ ‫بریتانیا‪ ،‬فرانســه‪ ،‬ســوئد و المان غربی ســقوط کرد‪ .‬در‬ ‫امریــکا‪ ،‬این میزان ســقوط در دهه ‪ 1990‬تجربه شــده و‬ ‫جایی برای کاهش بیشتر باقی نگذارد‪ ».‬اکنون نمی تواند‬ ‫براساس درامد یک شــهروند امریکایی تشخیص داد که‬ ‫او به چه شــخص یا گروهی رای خواهد داد‪ .‬دیدگاه های‬ ‫اجتماعی او‪ ،‬معیــار دقیق تری در این بــاره خواهد بود که‬ ‫ایا بــه جمهوریخواهــان رای می دهد یا بــه دموکرات ها‪.‬‬ ‫اینگلهارت و نوریس همچنین به بررســی خط مشــی های‬ ‫حزبی پرداخته و بــه این نتیجه می رســند کــه از دهه ‪80‬‬ ‫میالدی تاکنون‪ ،‬اهمیت مســائل اقتصادی بسیار کمتر‬ ‫شده اســت‪ .‬مســائل غیراقتصادی (مانند موارد مرتبط با‬ ‫جنسیت‪ ،‬نژاد و محیط زیســت) اهمیت بسیار بیشتری به‬ ‫دست اورده اند‪.‬‬ ‫دلیل این دگرگونی چیســت و چرا ایــن اتفاق تقریبا‬ ‫در تمام کشــورهای غربی در حال روی دادن است؟ اروپا‬ ‫و امریکای شمالی از جمله کشــورهایی هستند که شرایط‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی بسیار گوناگونی در انها به‬ ‫چشم می خورد‪ .‬اما انها با یک چالش مشابه دست به گریبان‬ ‫هستند ؛ سکون اقتصادی‪ .‬با وجود سیاست های اقتصادی‬ ‫مختلف هر کدام از کشورهای غربی‪ ،‬تمام انها از دهه ‪70‬‬ ‫میالدی تاکنون با افت رشد اقتصادی روبه رو شده اند‪ .‬در‬ ‫دوره هایی رونق اقتصادی در این کشــورها مشاهده شده‬ ‫اما روند کلی اقتصاد مایوس کننده بوده است‪ .‬این وضعیت‬ ‫را حتــی در ایاالت متحده هم می توان مشــاهده کرد‪ .‬چه‬ ‫دلیلی ممکن اســت برای این عقبگرد وجود داشته باشد؟‬ ‫روهیر شارمان در اخرین کتاب خود‪« ،‬ظهور و افول ملل»‪،‬‬ ‫می نویسد‪« :‬یک روند گسترده مانند رکود کنونی باید یک‬ ‫علت به همان اندازه گسترده داشته باشد‪ ».‬او یک عامل را‬ ‫باالتر از سایر عوامل می داند ؛ وضعیت جمعیت شناختی‪.‬‬ ‫کشــورهای غربی‪ ،‬از ایاالت متحده گرفته تا لهستان و از‬ ‫سوئد گرفته تا یونان‪ ،‬همه و همه شاهد کاهشی اساسی در‬ ‫نرخ زاد و ولد خود بوده اند‪ .‬شاید میزان این تغییر در کشورها‬ ‫متفاوت باشــد‪ ،‬اما در تمام کشورها شــاهد خانواده های‬ ‫کوچک تر هستیم‪ ،‬کارگران کمتری وارد بازار کار می شوند و‬ ‫صف های بازنشستگان هر ساله کاهش می یابد‪ .‬این شرایط‬ ‫یک اثر بنیادین و منفی روی رشد اقتصادی گذاشته است‪.‬‬ ‫این رشد اقتصادی کندتر با مشکالت مرتبط با اقتصاد‬ ‫جهانی جدید هم همراه شده تا شرایط دشوارتری را تجربه‬ ‫کند‪ .‬جهانی شــدن به پیش می تــازد و دامنه نفــوذ خود را‬ ‫گســترده تر می کند‪ .‬با ایــن وضعیت بازار غــرب (به طور‬ ‫کلی) روی تمام جهان باز شــده اســت‪ .‬کاالهــا به راحتی‬ ‫می تواننــد در کشــورهای با دســتمزد کمتر تولید شــده و‬ ‫کشــورهای صنعتی و پیشــرفته صادر شــوند‪ .‬هر چند اثر‬ ‫تجارت های جهانی بیشــتر برای مجموع اقتصادها مثبت‬ ‫اســت‪ ،‬بخش های خاصی اســیب زیادی از این وضعیت‬ ‫می بینند‪ .‬به این صورت‪ ،‬گروه های بزرگی از افراد بی مهارت‬ ‫یا کم مهارت بیکار می شوند‪ .‬عده ای هم مجبور خواهند شد‬ ‫به شغل های کاذب روی بیاورند‪.‬‬ ‫روند دیگری که بر جهان غرب اثر گذاشته‪ ،‬انقالب‬ ‫اطالعات است‪ .‬این مساله مطرح نیست که ایا فناوری ها‬ ‫باعث رشد بهره وری می شوند یا خیر‪ .‬مساله ان است که انها‬ ‫اثرات جهانی شدن را تقویت کرده و باعث می شوند مشاغل‬ ‫بیشتری از بین بروند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬به فناوری های جدید‬ ‫و شــگفت اوری توجه کنید که به وســیله گــوگل و اوبر به‬ ‫پیش رفته و ساخت خودروهای بدون راننده را امکان پذیر‬ ‫می ســازند‪ .‬این روند هر اثر جانبی خاصی که داشته باشد‪،‬‬ ‫نمی تواند برای سه میلیون راننده کامیون شاغل در امریکا‬ ‫خبر خوبی باشد‪( .‬همانطور که دیرک تامپسون در وبسایت‬ ‫دی اتالنتیک عنوان می کند‪ ،‬رایج ترین شغل کنونی برای‬ ‫یک مرد امریکایی‪ ،‬رانندگی با خودرو‪ ،‬اتوبوس یا کامیون‬ ‫است‪).‬‬ ‫اخرین چالش‪ ،‬مالی اســت‪ .‬تقریبا تمام کشورهای‬ ‫غربی با یک بار ســنگین مالی درگیر هستند‪ .‬نسبت بدهی‬ ‫به تولید ناخالص داخلــی (‪ )GDP‬اتحادیه اروپا در ســال‬ ‫‪ 2015‬برابر با ‪ 67‬درصد بود‪ .‬ایــن رقم در ایاالت متحده به‬ ‫‪ 81‬درصد می رسید‪ .‬این میزان از بدهی اسیب زننده نیستند‬ ‫اما اختیار عمل دولت را می گیرنــد‪ .‬بدهی ها باید پرداخت‬ ‫شوند و با افزایش هزینه های پرداخت مستمری سالمندان‬ ‫و مراقبت های پزشکی‪ ،‬بار بدهی ها هم سنگین تر می شود‪.‬‬ ‫اگر راه مطمئن رســیدن به رشــد اقتصادی قابــل توجه‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری (روی زیرساخت ها‪ ،‬اموزش‪ ،‬علم و فناوری)‬ ‫باشــد‪ ،‬این کار با افزایش بار مالی ناشی از یک جمعیت در‬ ‫حال پیری دشوارتر می شود‪.‬‬ ‫ایــن محدودیت هــا (وضعیــت جمعیت شــناختی‪،‬‬ ‫جهانی شــدن‪ ،‬فناوری و بودجــه) به معنای ان اســت که‬ ‫سیاســتگذاران گزینه های کمتری بــرای انتخاب دارند‪.‬‬ ‫عالقالنه ترین راه حل ها برای مشکالت کنونی اقتصادهای‬ ‫که‬ ‫پیشــرفته‪ ،‬مجموعــه ای از اقدامــات اجباری اســت ‬ ‫می تواند اندکی اوضاع را بهبود بخشــد‪ :‬ســرمایه گذاری‬ ‫بیشــتر‪ ،‬بازاموزی بهتر کارکنان و اصالحات سیاست های‬ ‫بهداشتی سالمتی‪ .‬اما اصالحات تدریجی ناشی از چنین‬ ‫اقداماتی‪ ،‬بســیاری از افراد را مایوس و سرخورده می کند‪.‬‬ ‫انها خواستار تغییرات ســریع تر و جدی تری هستند و رهبر‬ ‫قاطعی می خواهند که انها را به ســرعت به اهداف شــان‬ ‫برساند‪ .‬در ایاالت متحده و کشــورهای دیگر‪ ،‬حمایت از‬ ‫چنین رهبر قاطع و عمل گرایی در حال افزایش است؛ کسی‬ ‫که بتواند رونــق و پویایی اقتصــادی و اجتماعی را به یک‬ ‫جامعه لیبرال دموکرات بازگرداند‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫‪331‬‬ ‫شماره ‪322‬‬ ‫مثلث | شماره‬ ‫از عوامل اقتصادی تا فرهنگ‬ ‫تا حدی به دلیل وجود نیروهای گسترده تر در اقتصاد‬ ‫جهانی‪ ،‬می توان یک همگرایی قابل توجه در سیاست های‬ ‫اقتصادی کشــورهای مختلف جهان مشــاهده کرد‪ .‬این‬ ‫وضعیت ناشی از روندهای چند دهه اخیر است‪ .‬در حالی که‬ ‫در دهه ‪ 60‬میالدی تفاوت قابل توجهی بین سیاست های‬ ‫اقتصادی جناح های راســت و چپ دیده می شــد ‪ ،‬چپ ها‬ ‫به دنبال ملی کردن تمام صنایع بودند و راست ها می خواستند‬ ‫تا دولت را از جریان های اقتصــادی خارج کنند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬زمانی که فرانسوا میتران در اوایل دهه ‪ 80‬در فرانسه‬ ‫به قدرت رسید‪ ،‬سیاســت هایی ر ا پیش گرفت که مشخصا‬ ‫سوسیالیستی بودند‪.‬‬ ‫در همان زمان‪ ،‬مارگارت تاچر و رونالد ریگان تالش‬ ‫کردند تا مالیات ها را کاهش داده‪ ،‬صنایع و خدمات دولتی‬ ‫را خصوصــی کــرده و به شــدت از میزان مقــررات بخش‬ ‫کسب وکارهای خصوصی بکاهند‪.‬‬ ‫پایان دوران جنگ سرد باعث شد تا تمام شکل های‬ ‫سوسیالیسم اعتبار خود را از دست بدهند و احزاب جناح چپ‬ ‫گرایش بیشتری به مرکز پیدا کنند‪ .‬موفق ترین نمونه های‬ ‫این تغییر روش‪ ،‬کلینتون در امریکا و بلر در بریتانیا بودند‪.‬‬ ‫هر چند هنوز هم سیاستمداران جناح راســت از ازادسازی‬ ‫کسب وکارها و بازارها سخن می گویند‪ ،‬این موضوع را بیشتر‬ ‫می توان در نظریات مشاهده کرد تا در عمل‪ .‬در مقام قدرت‬ ‫و به ویژه پس از بحران بزرگ مالی جهان‪ ،‬سیاســتمداران‬ ‫دو جریان سیاسی بزرگ‪ ،‬سیاست های ترکیبی زیادی را به‬ ‫کار گرفته و به این صورت‪ ،‬اقدامات انها شباهت بسیاری با‬ ‫رقبایشان پیدا کرد‪ .‬شاید تفاوت بین سیاست های اقتصادی‬ ‫بلر و دیوید کامرون‪ ،‬برجسته بودند اما از منظر تاریخی‪ ،‬این‬ ‫تفاوت ها بسیاری جزئی به نظر می رسند‪ .‬ترامپ برنامه دارد‬ ‫که اقتصاد را احیا کرده و بر بازار ازاد تمرکز کند اما بخشــی‬ ‫از برنامه های او گرایش به سیاســت های چپ گرایانه پیدا‬ ‫می کند‪« :‬مخارج هنگفت روی زیرساخت ها‪ ،‬تعرفه های‬ ‫بسیار باال و مســتمری جدید برای مادران شــاغل‪ .‬او هم‬ ‫مانند پیشــینیان خود اقدام به کوبیدن مقــررات و مالیات‬ ‫می کند اما انچ ه واقعا وعده داده‪ ،‬چیست؟ (با فرض انکه او‬ ‫بتواند به تمام وعده هایش عمل کند‪ ).‬واقعیت ان است که‬ ‫برنامه کاری او تفاوت چندانی با برنامه پیشنهادی هیالری‬ ‫کلینتون ندارد؛ دست کم تفاوت ان بسیار کمتر از حد انتظار‬ ‫اســت‪ .‬اما نکته جالب ان اســت که میزان مخارج توسعه‬ ‫زیرســاخت ها در برنامه ترامپ دوبرابر برنامه پیشــنهادی‬ ‫کلینتون است‪».‬‬ ‫همگرایــی در برنامه های اقتصــادی مختلف باعث‬ ‫به وجــود امدن شــرایطی شــده که تفــاوت اصلــی بین‬ ‫برنامه های جناح های چپ و راست را باید در حوزه فرهنگی‬ ‫مشــاهده کرد‪ .‬برخالف مواردی که گاهی شنیده می شود‬ ‫تــا تحلیل هایی کــه از برگزیت می شــود ‪ ،‬ترامپ و ســایر‬ ‫نامزدهــای پوپولیســت در سراســر اروپا به ایــن نکته پی‬ ‫برده انــد که مســائل اقتصادی (ماننــد نابرابــری در حال‬ ‫افزایش یا اثرات تجارت) مهمترین عوامل افزایش شمار‬ ‫حامیان انها نیســت‪ .‬ارزش های فرهنگی مهمترین عامل‬ ‫هستند‪ .‬همان گونه که انگلهارت و نوریس اشاره می کنند‪،‬‬ ‫تغییر جهت تاریخی از دهه ‪ 70‬میالدی اغاز شــد؛ زمانی‬ ‫که جوانان از سیاســت های پست ماتریالیســتی و فردگرا‬ ‫استقبال کردند و نشان دادند که مسائل مرتبط با جنسیت‪،‬‬ ‫نژاد و محیط زیســت بیش از همیشــه تاریخ برایشان مهم‬ ‫است‪ .‬انها حاکمیت ها‪ ،‬نهادهای تثبیت شده و هنجارهای‬ ‫اجتماعی را به چالش کشیدند و در راه معرفی نظرات جدید‬ ‫خود و از نوسازی سیاست ها و جامعه موفق بودند‪ .‬اما انها‬ ‫با یک واکنش منفی هم مواجه شدند‪ .‬نسل پیرتر‪ ،‬به ویژه‬ ‫مردها از شکستن ارزش ها و حمله به فرهنگ و تمدنی که با‬ ‫ان بزرگ شده بود‪ ،‬به شگفت امده بودند‪ .‬انها شروع به رای‬ ‫دادن به نامزدها و احزابی کردند که به تصور خودشان مانع‬ ‫از این تغییرات فرهنگی شده و جلوی روندهای اجتماعی‬ ‫را خواهند گرفت‪.‬‬ ‫در اروپــا‪ ،‬ایــن وضعیــت باعــث ظهــور احــزاب‬ ‫جدیــد شــد‪ .‬در ایــاالت متحــده‪ ،‬شــرایط جدیــد باعث‬ ‫شــد تــا جمهوریخواهان بــرای رای دادن بیــش از پیش‬ ‫بر مســائل و ارزش هــای فرهنگــی تمرکز کنند و مســائل‬ ‫اقتصادی کمرنگ تر شــود‪ .‬تــا ان زمان‪ ،‬دهه هــا بود که‬ ‫حــزب جمهوریخواه بــه صــورت اتحــادی از گروه های‬ ‫گوناگون به حیات خود ادامه می داد‪ .‬برخی از این گروه ها‬ ‫به دنبــال محافظــه کاری فرهنگی یــا اقتصــادی بودند و‬ ‫برخی نیــز تندروهای سیاســت خارجی بودند‪ .‬امــا در ان‬ ‫زمان‪ ،‬دموکرات ها بــه رهبری کلینتون به قدرت رســیدند‬ ‫و بســیاری از کارکنــان ادارات دولتی را هم بــا خود همراه‬ ‫کردند‪ .‬در ایــن میان‪ ،‬برخی از سفیدپوســتان طبقه کارگر‬ ‫جامعه امریکا به جمهوریخواهان پیوســتند و عقاید انها را‬ ‫نزدیک تر به عقاید خود ارزیابی کردند‪ .‬در دوران نخســت‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما‪ ،‬بک جنبش جدید به نام «تی‬ ‫پارتی» در جناح راســت سیاسی تشــکیل شد‪ .‬این جنبش‬ ‫که از افراد عمدتا جمهوریخواه تشــکیل شده بود‪ ،‬ظهور‬ ‫خود را اعتراض نســبت به تالش های رهایی بخش اوباما‬ ‫در مقابل بحران مالی عنوان کرد‪ .‬مطالعه گسترده ای که‬ ‫توسط تدا شاکپول و وانسا ویلیامسون انجام شد (و در ان‬ ‫با صدها نفر از هواداران تی پارتی مصاحبه گردید)‪ ،‬نشان‬ ‫داد که انگیزه های اولیه شکل گیری این جنبش‪ ،‬اقتصادی‬ ‫نبوده و فرهنگی است‪ .‬با افزایش واکنش های خصمانه در‬ ‫مقابل اوباما‪ ،‬مساله نژاد هم نقشی پررنگ در واکنش های‬ ‫فرهنگی نسبت به سیاست های او ایفا کرد‪.‬‬ ‫برای چند سال پس از ان‪ ،‬نهادهای محافظه کاران‬ ‫همچنان بر مســائل اقتصادی تاکید می کردند؛ دست کم‬ ‫به این دلیل که مهمترین هواداران انها به سمت لیبرالیسم‬ ‫مایل بودنــد‪ .‬اما در پشــت پرده هــا‪ ،‬فاصله بیــن حزب و‬ ‫پایگاه مردمی ان در حــال افزایش بــود و موفقیت ترامپ‬ ‫این مساله را علنی کرد‪ .‬نبوغ سیاســی ترامپ به او گوشزد‬ ‫کرد کــه رای دهنــدگان جمهوریخواهــان نگرانی زیادی‬ ‫بابت اســتانداردها و اصول اولیه اقتصــادی حزب (مانند‬ ‫تجارت ازاد‪ ،‬مالیات های پاییــن‪ ،‬مقررات زدایی و اصالح‬ ‫مســتمری ها) ندارند و مهمترین دغدغه هــا و انگیزه های‬ ‫انها را باید در ترس های فرهنگی و گرایش های ملی گرایانه‬ ‫جست وجو کرد‪.‬‬ ‫ملت در مقابل مهاجرت‬ ‫جای تعجب ندارد که مهمترین و اولین ترین مساله ای‬ ‫که ترامپ روی ان دست گذاشت‪ ،‬مهاجرت بود‪ .‬در بسیاری‬ ‫از مــوارد دیگر ماننــد حقــوق اقلیت های جنســی‪ ،‬حتی‬ ‫پوپولیست های جناح راست هم متفق القول نبوده و بسیاری‬ ‫از شهروند ان جامعه در مقابل انها قرار دارند‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫حتی تعداد اندکی از سیاستمداران دموکرات هم معتقدند که‬ ‫همجنس گرایی باید جرم شناخته شود‪ .‬اما مهاجرت‪ ،‬مساله‬ ‫مشاجره برانگیزی است که پوپولیست ها در مورد ان موضع‬ ‫مشترکی دارند و در مقابل نخبگان مخالف می ایستند‪.‬‬ ‫ ترامپ بخشی از موج پوپولیستی است‬ ‫که در حال فراگرفتن جهان غرب اســت‪ .‬این‬ ‫موج را می توان در کشورهایی مشاهده کرد که‬ ‫شرایط بسیار متفاوتی دارند؛ از سوئد موفق و‬ ‫بهره مند از رونق اقتصادی تا یونان غرق شده‬ ‫در بحران‬ ‫واقعیتی در پس سخنرانی های مختلف وجود دارد؛‬ ‫ان هــم در عصری کــه دوران مهاجرت های گســترده به‬ ‫شــمار می رود‪ .‬دنیا به موجب جهانی شــدن دســتخوش‬ ‫تغییرات فراوانی شده است‪ .‬جهانی شدنی که در کاالها‪،‬‬ ‫خدمات و اطالعات به خوبی مشاهده شد‪ .‬اما اکنون فصل‬ ‫جدیدی از جهانی شدن اغاز شــده و ان هم جهانی شدن‬ ‫انسان ها است‪ .‬واکنش انسان ها به این نوع جهانی شدن‪،‬‬ ‫شدیدتر‪ ،‬غریزی تر و احساسی تر است‪ .‬جوامع غربی جریان‬ ‫ورود کاالها‪ ،‬عقاید‪ ،‬هنر و ســبک غذای کشورهای دیگر‬ ‫را درک کرده و ان را پذیرفته اند اما واکنــش انها در مقابل‬ ‫انسان های سایر کشورها متفاوت است‪ .‬انها تمایل ندارند‬ ‫که انســان های دیگر را درک کرده و در جمع خود بپذیرند‪.‬‬ ‫تعداد ایــن وطــن پرســتان مهاجرگریز جهــان غرب هم‬ ‫روز به روز در حال افزایش است‪.‬‬ ‫در بســیاری از دوران تاریخی‪ ،‬مردم بــا فاصله چند‬ ‫مایل از محل تولد خود به زندگی‪ ،‬ســفر و کار پرداخته و در‬ ‫ان منطقه هم مرده اند‪ .‬با این حال‪ ،‬در دهه های گذشــته‬ ‫جوامع غربی شــاهد ورود مــردم بســیاری از فرهنگ ها و‬ ‫مناطق غریبه تر به کشــور خود بوده اند‪ .‬در ســال ‪،2015‬‬ ‫حدود ‪ 250‬میلیون مهاجر بین المللــی و ‪ 65‬میلیون اواره‬ ‫اجباری در سراسر جهان وجود داشت‪ .‬ســهم اروپا از این‬ ‫تعداد مهاجر بیش از ســایر قاره ها بــود و ‪ 76‬میلیون نفر از‬ ‫انها در کشورهای قاره سبز زندگی می کردند‪ .‬همین مساله‬ ‫باعث ایجاد بیشترین نگرانی در اروپا شده بود‪ .‬این نگرانی‬ ‫مهمترین معیار رای دهندگان برای انتخاب نامزدشان بود‬ ‫و مســائل دیگر مانند نابرابری و رشد کند در مقابل ان رنگ‬ ‫می باخت‪ .‬در طــرف مقابل‪ ،‬ژاپن وجود دارد‪ .‬این کشــور‬ ‫‪ 25‬سال است که با مشکل رشد محدود اقتصادی مواجه‬ ‫است و سرعت پیر شدن جمعیت ان هم از کشورهای دیگر‬ ‫بیشتر است‪ .‬با این حال‪ ،‬به دلیل انکه مهاجران زیادی در‬ ‫خاک ان زندگی نمی کنند‪ ،‬تب پوپولیسم هم در ان چندان‬ ‫باال نگرفته است‪.‬‬ ‫ســطوح نگرانی به طور مســتقیم بســتگی به تعداد‬ ‫مهاجران یک کشــور یا حتی تراکم انها در مناطق مختلف‬ ‫نیســت‪ .‬نتایج انتخابات ها‪ ،‬یافته های شگفت انگیزی را‬ ‫نشــان می دهند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬فرانســوی ها از بسیاری‬ ‫از شــهروندان اروپایی ارتباط بهتری با مهاجران و فراریان‬ ‫دارند‪ .‬در کشــور انها ارتباط کمتری بین تعداد مهاجران و‬ ‫تروریسم فرض می شود‪.‬‬ ‫در المان هم طــی یک دهه گذشــته‪ ،‬نگرش منفی‬ ‫نسبت به مســلمانان به شــدت کاهش یافته است‪ .‬با این‬ ‫حــال‪ ،‬هنوز هم به نظر می رســد کــه ارتباطی بیــن تعداد‬ ‫مهاجرین و تــرس عمومی وجــود دارد‪ .‬این نتایج نشــان‬ ‫می دهد که مساله مهاجرت در کشوری بسیار حیاتی است‬ ‫که سیاستمداران سال های گذشته ان نتوانسته باشند به‬ ‫دغدغه ها و نگرانی های عمومی شهروندان خود توجه کرده‬ ‫و انها را حل کنند‪ .‬در چنین کشــورهایی پوپولیســم‪ ،‬ترس‬ ‫از خارجی ها و پیشــداوری ها روز بــه روز افزایش می یابد‪.‬‬ ‫در مقابل‪ ،‬کشورهایی که مســاله مهاجرت را به خوبی حل‬ ‫کرده و ادغام انها را با شهروندان خود به خوبی انجام داده و‬ ‫از یک رهبری کاردان بهره برده اند‪ ،‬از گسترش پوپولیسم‬ ‫خشــمگین هم می شــوند‪ .‬کانادا‪ ،‬مصداق کامل اینگونه‬ ‫کشورها اســت‪ .‬در این کشــور هر چند تعداد قابل توجهی‬ ‫مهاجر زندگی می کند‪ ،‬شــاهد احساســات و واکنش های‬ ‫منفی شدیدی در بین شهروندان نیستیم‪.‬‬ ‫پوپولیست ها‪ ،‬غالبا برای رسیدن به اهداف خود اقدام‬ ‫به تحریــف حقایق یا حتی داده ســازی کرده اند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬مهاجرت خالص از مکزیکو در چند سال گذشته منفی‬ ‫بوده است‪ .‬به جای انکه مساله مهاجرت غیرقانونی وخیم تر‬ ‫شــود‪ ،‬رقم مکزیکی های راهی امریکا واقعا کاهش یافته‬ ‫است‪( .‬این در حالی است که امثال ترامپ تالش می کنند‬ ‫تدبیر برای «تغییر» انقالبی‬ ‫بایسته های جهت گیری جبهه نیروهای انقالبی در برابر غرب گرایان داخلی‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫بسیاری از تحلیلگران سیاسی برای پردازش و تحلیل‬ ‫رخدادهای سیاسی کشور از رویکرد جناحی بهره می گیرند؛‬ ‫از اواســط دهــه ‪ 60‬منازعات سیاســی با ابــزاری تحلیلی‬ ‫تقسیم بندی دوقطبی «راســت در برابر چپ» و سپس در‬ ‫دهه ‪« 70‬اصولگرایی در برابــر اصالح طلبی» ظهور پیدا‬ ‫کرده است‪ .‬به نظر می رســد که این نوع چارچوب تحلیلی‬ ‫در شــرایط فعلی کشــور از توانایی بیان جامع کنش های‬ ‫سیاسی برخوردار نیست‪ .‬اگر با دید کالن نگر و ِ‬ ‫نگاه جامع‬ ‫به تاکتیک و راهبرد جریان های سیاســی کشــور بنگریم؛‬ ‫می توانیم با کاربســت روش تحلیلــی دوقطبی «انقالبی‪/‬‬ ‫ضدانقالبی» برون داد تحلیلی مناسبی را به دست بیاوریم؛‬ ‫باتوجه به اینکه انقالبی گرایی مفهومی مشــکک اســت؛‬ ‫«انقالبــی بودن» دامنه وســیعی از افراد و ســازمان های‬ ‫سیاسی را شامل می شود و در همین راستا با این زاویه دید‬ ‫بسترهای تصنعی رقابت جناحی و تصویرسازی اینکه یک‬ ‫جریان خاص نمایندگی نظام اســامی را برعهــده دارد؛‬ ‫رنگ می بازد‪.‬‬ ‫با اتخاذ این چارچــوب تحلیلــی‪« ،‬انقالبی بودن»‬ ‫به منزله جهت گیری سیاســی به مثابه قطب نمای حرکت‬ ‫در ســطوح مختلف با تمرکــز بر ارزش هــا و مبانی انقالب‬ ‫اسالمی و هویت متناســب با ان معنایابی پیدا می کند و در‬ ‫گام بعــدی صیانت از جهت گیری هــای اصلی انقالب در‬ ‫مواجهه با رخدادهای داخلی و بین الملل شکل می گیرد؛‬ ‫بنابرایــن شــاخصه های انقالبی گرایــی معیــاری بــرای‬ ‫«شناخت» ماهیت کنشگران سیاسی است و در این میان‬ ‫هرچقدر ضریب عملکرد «عمل انقالبی» و «انقالبی گری‬ ‫متناســب با روحیــه انقالبی» متناســب با شــاخصه های‬ ‫گفتمانی ان باشد‪ ،‬به مرکز دایره گفتمان انقالب اسالمی‬ ‫نزدیک تر خواهد شــد‪ .‬مولفه های اصلی ادبیات گفتمان‬ ‫انقالبی شامل «پایبندی به استقالل همه جانبه کشور»‪،‬‬ ‫«حساسیت در برابر دشــمن»‪« ،‬هدف گیری ارمان های‬ ‫انقالب و همت بلند برای رســیدن به ان» ‪« ،‬تقوای دینی‬ ‫و سیاســی» و «پایبندی بــه مبانی و ارزش های اســام و‬ ‫انقالب » است که از گفتارهای رهبرمعظم انقالب اسالمی‬ ‫مستخرج شــده اســت‪ .‬در این ســوی دیگر این قطبیت‬ ‫جبهــه «ضدانقالب» قــرار دارد کــه در بســتر ان «نظام‬ ‫ســلطه» و «جریان غرب گرای داخل» قرار می گیرد و در‬ ‫تالش برای زدن پایه های اصلی برنامه «نظام اسالمی»‬ ‫برای «پیشرفت کشور» هســتند‪ .‬این موارد جایابی افراد‬ ‫و طیف های سیاســی بــرای تحلیل رخدادهای سیاســی‬ ‫مهیا می کند و معیــار مرزبندی میان نیروهــای انقالبی و‬ ‫ضدانقالب تلقی می شود و در مقطع فعلی با کاربست این‬ ‫ابزار کنش های سیاســی افراد‪ ،‬ســازمان های سیاســی و‬ ‫دولت ها را سنجید و متناسب با این نگرش کالن سیاسی با‬ ‫بهره گیری از متغیرهای «ارمان»‪« ،‬اصول» و «واقعیت»‬ ‫برای وضعیت سیاســی فراروی جبهــه انقالب طرح ریزی‬ ‫کرد‪.‬در این طرح ریزی برای ارتقای جایگاه جبهه انقالبی‬ ‫باید تحرکات جریان رقیب در کشور و سپس سطح جهانی‬ ‫را مالک قــرار داد؛ هنگامی که نیروهای سیاســی جبهه‬ ‫انقالب‪ ،‬شاهد حمله یا تحریف مبانی و ارزش های انقالب‬ ‫اسالمی یا تساهل و تسامح در برابر پایبندی به ان‪ ،‬از سوی‬ ‫«جریان غرب گــرای داخل» با اســتفاده از «اختالف» و‬ ‫«نفوذ» یا عــدم موضع گیری در میــان قطبیت «انقالب‬ ‫و ضد انقالب» از ســوی کنشــگران سیاسی باشــند؛ باید‬ ‫برای تحقق اهداف خــود ابتدا «هدایت گری سیاســی»‬ ‫را مدنظر داشــته باشــند و پس از ان تدبیر برای «تغییر»‬ ‫انقالبــی را در دســتورکار قــرار بدهند‪ .‬مولفه هــای تغییر‬ ‫«انقالبــی» در برابر «غرب بــاوران» داخلــی به صورت‬ ‫ وحدت همه جانبه نیروهای انقالبی اســت برای رســیدن‬ ‫به هدف اصلی که دور ســاختن نیروهای سیاسی جریان‬ ‫غرب گرا از مناصب حکومتی است‪ .‬از سوی دیگر نیروهای‬ ‫جبهه انقالب در تغییــر انقالبی مولفه های زیــر را در نظر‬ ‫بگیرند‪ -1 :‬روحیه انقالبی امنیت گراست‪ ،‬در شرایطی که‬ ‫کشــورهای اطراف در حال مبارزه با گروه های تروریســت‬ ‫هســتند‪ ،‬مردم کشــورمان در امنیت کامل به سر می برند‪،‬‬ ‫بنابرایــن کنش های تقابلی متناســب با ان باید در ســطح‬ ‫کشــور طرح ریزی گردد؛ که دوقطبی و شکاف اجتماعی‬ ‫برای سوءاستفاده دشمن شــکل نگیرد‪ -2 .‬جبهه انقالب‬ ‫اخالق گرا اســت‪ ،‬بنابراین بــرای تبیین «خســارت های‬ ‫محض» جریان غرب گرای داخلی برخالف انان به جای‬ ‫تهمت و هیاهوســازی به تبیین دقیق و با مدرک می پردازد‬ ‫‪-3‬جدال میان جبهه انقالب با جریان غرب گرای داخلی و‬ ‫نظام سلطه «موقتی» و «انتخاباتی» نیست؛ بنابراین جبهه‬ ‫انقالبی باید انضباط تشــکیالت را که باقــدرت «ایمان»‬ ‫محکم ترین و قوی ترین انضباط هاست؛ حفظ کند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تا افکار عمومی را برای مقابله بــا ورود مکزیکی ها با خود‬ ‫همراه کنند‪ ).‬به طور مشابهی‪ ،‬هواداران برگزیت از امارهای‬ ‫غلط و گمــراه کننده ای برای ترســاندن شــهروندان خود‬ ‫استفاده کردند‪ .‬البته نمی توان بر خالف این سیاستمداران‬ ‫رفتار کرد و مســاله را به طور کامل منکر شــد‪ .‬واقعیت ان‬ ‫است که ورود مهاجران به بســیاری از کشورهای اروپایی‬ ‫به باالترین سطوح تاریخی خود رســیده است‪ .‬در ایاالت‬ ‫متحده هم تعــداد امریکایی هایی که خارج از این کشــور‬ ‫به دنیا امده اند از ‪ 5‬درصد ســال ‪ 1970‬به ‪ 14‬درصد کنونی‬ ‫افزایش یافته است‪ .‬مساله مهاجرت غیرقانونی به امریکا‬ ‫هم همچنان وجود دارد؛ هر چند در سال های اخیر از شدت‬ ‫ان تا حد زیادی کاسته شده است‪ .‬در بسیاری از کشورها‪،‬‬ ‫سیستم های طراحی شده برای مدیریت مهاجران و ادغام‬ ‫انها در جامعه محلی با شکســت مواجه شده است‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬بســیار دیده می شــود که دولت ها برای اصالح این‬ ‫سیستم ها تالشی نمی کنند‪ .‬دالیل انها یا تالش برای بهره‬ ‫بردن از نیروی کار ارزان است یا نگران ان هستند که متهم‬ ‫به بی احساسی و بیگانه هراسی شوند‪.‬‬ ‫مهاجرت اخرین مرز جهانی شدن است‪ .‬این پدیده‬ ‫به دلیل نتایج ان‪ ،‬مزاحم تریــن و مختل کننده ترین عامل‬ ‫سیاســت های داخلــی دولت ها اســت‪ .‬در ایــن پدیده‪،‬‬ ‫شهروندان کشــورها به جای انکه با اشــیای خارجی سر و‬ ‫کار داشته باشند‪ ،‬با انســان های دیگری مواجه می شوند‬ ‫که عــاوه بر ظاهر‪ ،‬ارزش هــا‪ ،‬عقاید‪ ،‬درک و رفتارشــان‬ ‫هم متفاوت اســت‪ .‬این موضوع می تواند منجر به ترس‪،‬‬ ‫نژادپرستی و بیگانه هراسی شود‪ .‬باید این موضوع را درک‬ ‫کرد که سرعت تغییرات می تواند به حدی زیادی باشد که‬ ‫هضم ان برای جامعه دشوار شود‪ .‬نظرات شکست خالق‬ ‫و تخریب خالق به حدی مورد توجه مــردم قرار گرفته اند‬ ‫که ممکن است فراموش کنند مردم مقابل انها تا چه اندازه‬ ‫متفاوت هستند‪.‬‬ ‫جوامع غربی مجبور خواهند بود که به طور مســتقیم‬ ‫روی خطرات تغییرات بیش از حد ســریع فرهنگی متمرکز‬ ‫شــوند‪ .‬عواملــی که منجــر به محــدود کردن نــرخ ورود‬ ‫مهاجران و نوع انها می شود‪ ،‬به زودی در برنامه تحقیقاتی‬ ‫و مطالعاتی این جوامع قرار می گیرند‪ .‬باید تالش ها و منابع‬ ‫بیشتری صرف ادغام مهاجران و جامعه محلی و همچنین‬ ‫همگون ســازی انها کــرد‪ .‬افزایش برنامه هــای امنیتی و‬ ‫ایمنی هم از نیازهای دیگری اســت که باید بــه ان توجه‬ ‫شــود‪ .‬دولت ها همچنین باید برنامه های اموزش مهارت‬ ‫شغلی بیشــتری برای اوارگان در نظر بگیرند؛ برنامه هایی‬ ‫که عالوه بر دولت‪ ،‬بخش خصوصی و نهادهای اموزشی‬ ‫هم در ان مشارکت کنند‪ .‬همچنین باید تالش های زیادی‬ ‫برای شناســاندن حقایق و واقعیت های مرتبط با مهاجرت‬ ‫و مهاجران به جامعه انجام شــود‪ .‬به این صــورت‪ ،‬افکار‬ ‫عمومی با حقایق مواجه خواهند شد و نه ترس های واهی‪.‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬هیچ جایگزینی برای یک رهبر کاردان نیست؛‬ ‫کســی که به جای اتکا کردن به بدترین غرایز انســان ها‪،‬‬ ‫روحیات و اخالقیات مناســب انها را موردتوجــه قرار داده‬ ‫و پرورش دهد‪ .‬در نهایــت‪ ،‬ما از این مــرز نهایی هم عبور‬ ‫خواهیم کرد‪ .‬مهمترین جنبه مســاله مهاجــرت‪ ،‬زاد و ولد‬ ‫است‪ .‬جوانان و نوجوانان‪ ،‬کمترین هراس را از خارجی ها‬ ‫(از هر گروهی) در جامعه دارند‪ .‬انها می دانند که از طریق‬ ‫زیستن در کشــورهای ناهمگون و پویا‪ ،‬توانمند می شوند‬ ‫(چه از نظر اقتصادی و چه از نظر اجتماعی و فرهنگی)‪ .‬انها‬ ‫به دنبال جهانی برای زیستن هستند که ازاد باشد و با دیگر‬ ‫کشورها و مناطق در ارتباط باشد‪ .‬انها می خواهند اینده ای‬ ‫اینچنینی را بسازند‪ .‬چالش غرب ان است که مطمئن شود‬ ‫راه رسیدن به ان اینده به حدی سنگالخی نباشد که منجر به‬ ‫فجایعی در طول مسیر شود‪.‬‬ ‫منبع‪foreign affairs :‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫سیاست صبر و انتظار‬ ‫چرا ایران از تقابل با سعودی ها پرهیز می کند؟‬ ‫دکتر کیهان برزگر‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫پرهیز ایران از تقابل با ســعودی ها بیشــتر با هدف‬ ‫جلوگیــری از بازگشــت نظامــی امریکا بــه منطقه صورت‬ ‫می گیرد‪.‬‬ ‫به رغم افزایش تنش و لفاظی های خصمانه بین ایران‬ ‫و عربستان سعودی در سطوح دیپلماتیک‪ ،‬افکار عمومی‬ ‫و رسانه ای و اخیرا هشــدار فرمانده نیروی دریایی سپاه در‬ ‫مورد برگزاری مانور دریایی عربستان در محدوده تنگه هرمز‪،‬‬ ‫ایران همچنان خواهان پرهیز از تقابل با سعودی ها است‪،‬‬ ‫چون مساله را گسترده تر از مناسبات دوجانبه‪ ،‬بیشتر مربوط‬ ‫به احتمال بازگشت نظامی امریکا‬ ‫به منطقه می بیند‪.‬‬ ‫غالبا ریشــه تقابــل کنونی‬ ‫بین ایران و عربســتان ســعودی‬ ‫به مساله رقابت ایدئولوژیک بین‬ ‫شیعه و ســنی یا رقابت ژئوپلتیک‬ ‫برای افزایش نقش دو کشــور در‬ ‫منطقه ارتباط داده می شــود که با‬ ‫فاجعه منا در ســال گذشته که در‬ ‫ان صدها زائر ایرانی به شــهادت‬ ‫رسیدند تشدید شده است‪ .‬اما یک‬ ‫مســاله مهم دیگر در این معادله‬ ‫را هــم نبایــد فراموش کــرد و ان‬ ‫دیدگاه های متضاد دو کشــور در‬ ‫مورد حضــور امریــکا در منطقه و‬ ‫چالش هــای امنیتی ناشــی از ان‬ ‫است‪.‬‬ ‫ســعودی ها به طور ســنتی‬ ‫حضــور امریــکا در منطقــه را به‬ ‫نفــع منافع خــود و تامیــن امنیت‬ ‫منطقــه ای می داننــد‪ .‬از دیدگاه‬ ‫انها‪ ،‬این حضور برای مهار نقش‬ ‫فزاینده ایــران در منطقه ضروری‬ ‫است‪ .‬انها از امریکا گله دارند که‪،‬‬ ‫با سرنگونی طالبان و صدام‪ ،‬توازن قوای منطقه ای را به نفع‬ ‫ایران به هم زده و اکنون با «سیاست تعامل» اوباما در پرتو‬ ‫توافق هسته ای (برجام)‪ ،‬واشنگتن در مسیر پذیرش نقش‬ ‫غالب منطقه ای ایران قرار می گیرد‪.‬‬ ‫برای مقابله با این وضعیت‪ ،‬سعودی ها یک سیاست‬ ‫دوجانبــه ای را در پیــش گرفته انــد‪ .‬نخســت‪ ،‬طراحــی‬ ‫سیاســت های مســتقل و تهاجمی در منطقــه‪ ،‬معروف به‬ ‫دکترین ســلمان‪ ،‬که هدف اصلی ان مهار نقش ایران در‬ ‫همه جا در منطقه (ســوریه و یمن) و در جهــان و با تمامی ‬ ‫ابزارهای موجود سیاسی‪ ،‬امنیتی و اقتصادی است‪ .‬دوم‪،‬‬ ‫البی کردن گسترده در کنگره و اندیشکده های امریکایی‬ ‫برای به چالش کشــیدن زمینه های مثبت برجام بین ایران‬ ‫و امریکا‪.‬‬ ‫پشــت پرده این سیاســت ســعودی ها یــک هدف‬ ‫عمیق تــر نهفته اســت و ان اینکه امریکا در مســیر تقابل‬ ‫احتمالی بین عربســتان و ایران به ناچار مجبور به انتخاب‬ ‫عربستان شده و بار دیگر به منطقه کشانده شود‪ .‬مثال انها‬ ‫امید دارند که امریکا را به هرنحو ممکن به مداخله مستقیم‬ ‫نظامی در سوریه وادار کنند‪ .‬یا امریکا را متعهد به یک اتحاد‬ ‫نظامی نهادینه شده در خلیج فارس کند که در ان سعودی ها‬ ‫رهبری کشورهای کوچک عربی دیگر را بر عهده بگیرند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل‪ ،‬سعودی ها برای پایان ریاست جمهوری اوباما‬ ‫لحظه شماری می کنند‪.‬‬ ‫در مقابــل‪ ،‬ایران حضور امریــکا در منطقه را به ضرر‬ ‫منافع خود و همچنین امنیت منطقه ای در نظر می گیرد‪ .‬از‬ ‫دیدگاه ایران‪ ،‬حضور امریکا در منطقه‪ ،‬فراتر از تهدیدات‬ ‫مســتقیم امنیتی مثال در قالب سیاســت «تغییر رژیم» و‬ ‫تالش های امریکا برای به حداقل رساندن نقش منطقه ای‬ ‫ان‪ ،‬ریشــه اصلی گســترش افراط گرایی و شــکاف های‬ ‫قومی است‪ .‬در این ارتباط‪ ،‬جنگ های امریکا در افغانستان‬ ‫و عراق به گروه های افراطی و تروریســتی بهانه های الزم‬ ‫را برای اســتخدام نیروی های جدید بــرای تداوم «جنگ‬ ‫مقدس» شــان با نیروهای اشــغالگر خارجی داده است‪.‬‬ ‫حاصل این امر چالش های جدید امنیتی در اطراف مرزهای‬ ‫ایران است که می توانند این کشور را درگیر منازعات پیچیده‬ ‫و بعضا ناخواسته کنند‪.‬‬ ‫برای مقابله با این وضعیت‪ ،‬ایران هم یک سیاست دو‬ ‫جانبه ای را در پیش گرفته است‪ .‬نخست‪ ،‬کمک به تقویت‬ ‫حکومت هــای ملی و فراگیر در کشــورهای دوســت مثل‬ ‫عراق و سوریه و بسیج نیروهای سیاسی محلی برای مقابله‬ ‫با جریان های تروریستی از جمله داعش و القاعده‪ .‬دوم‪،‬‬ ‫تالش برای گسترش همکاری های منطقه ای به خصوص‬ ‫با بازیگران اصلی منطقه‪ ،‬یعنی عربستان سعودی و ترکیه‪،‬‬ ‫برای حل مســائل منطقه ای‪ .‬هدف اصلی هر دو سیاست‬ ‫رفع توجیه مداخله احتمالی نظامی امریکا در منطقه است‪.‬‬ ‫البته نباید اشــتباه کــرد‪ .‬در این معادله ایــران الزاما‬ ‫خواهان نفی یا بــه خطر انداختن منافــع امریکا در منطقه‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکه بیشــتر خواهان تامین منافع خــود در یک‬ ‫قالب چندجانبه و از طریــق تثبیت نقش خــود و متحدان‬ ‫منطقه ای اش به عنوان یک ضرورت در دستیابی به راه حل‬ ‫جامع برای مشــکالت جاری منطقه است‪ .‬به همین دلیل‬ ‫ایران هیچ وقت خواهان اســتثنا کردن امریکا یا عربستان‬ ‫یا هر بازیگر دیگری از مذاکرات صلح سوریه نبوده‪ ،‬چون‬ ‫معتقد اســت هیچ یــک از ائتالف های سیاســی ‪ -‬امنیتی‬ ‫موجود به تنهایی قادر به پیــروزی در این بحران چند الیه و‬ ‫پیچیده نیست‪.‬‬ ‫این برداشت دقیقا در نوع نگاه وزیر امورخارجه ایران‬ ‫محمد جواد ظریف در پیشنهاد ایجاد یک «مجمع گفتگوی‬ ‫منطقه ای» مشاهده می شــود‪ .‬دکتر ظریف اخیرا در مورد‬ ‫تنش های اخیر بین نیروهــای دریایی ایــران و امریکا در‬ ‫خلیج فارس می گوید این امریکایی ها هستند که به مرزهای‬ ‫ما نزدیک شــده و امنیت ما را به خطر می اندازنــد نه ما به‬ ‫مرزهای انها‪ .‬این نشان می دهد‬ ‫که چگونه حــس ناامنی از حضور‬ ‫امریــکا در منطقه از نــگاه ایرانی‬ ‫تعریف می شود‪.‬‬ ‫اکنون در مــورد نوع برخورد‬ ‫با سیاست تهاجمی سعودی ها دو‬ ‫دیدگاه در ایران وجود دارد‪ .‬دیدگاه‬ ‫نخست معتقد است که ایران باید‬ ‫مواضــع ســخت تری نســبت به‬ ‫عربستان داشته باشــد‪ ،‬چون در‬ ‫غیر این صورت پیام اشتباه از نقش‬ ‫و قدرت خود بــه امریکا می دهد و‬ ‫این می تواند منجر به دلســردی‬ ‫متحدان منطقه ای ایران و بالطبع‬ ‫تضعیــف مواضع منطقــه ای ان‬ ‫شود‪.‬‬ ‫اما دیدگاه دوم و البته حاکم‪،‬‬ ‫معتقد به سیاســت صبــر و انتظار‬ ‫در برابر ســعودی ها اســت‪ .‬این‬ ‫دیدگاه معتقد است که عربستان‬ ‫اکنون فراتر از ظرفیت استراتژیک‬ ‫و توانا یی های ملی خود در منطقه‬ ‫عمــل می کنــد و چــون امریــکا‬ ‫خواهــان دخالــت نظامــی برای‬ ‫پایان دادن به بحران های جاری در سوریه و یمن نیست‪،‬‬ ‫پس سیاســت تهاجمی و جنگ افروزانه سعودی ها در این‬ ‫کشورها دوام چندانی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬سیاســت کنونی ایران در پرهیــز از تنش و‬ ‫تقابل با سعودی ها بیشتر با هدف جلوگیری از درگیر شدن‬ ‫یا متعهد کردن کــردن نظامی امریــکا در منطقه صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬سیاست اوباما در عدم مداخله نظامی در سوریه‬ ‫و تاکید بر ضرورت مشارکت همه بازیگران‪ ،‬از جمله ایران‪،‬‬ ‫در مذاکرات صلح منطقه ای‪ ،‬یک تحول اســتراتژیک در‬ ‫جهت تقویت دیپلماســی چندجانبه گرا در منطقه اســت‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که تنها این نوع دیپلماســی می تواند‬ ‫منجر به کاهش تنش بین ایران و عربستان سعودی شود‪.‬‬ ‫رئیس جمهور بعدی امریکا‪ ،‬چه کلینتون چه ترامپ‪ ،‬بهتر‬ ‫است این سیاست امریکا را ادامه دهد تا از این طریق راه‬ ‫برای دســتیابی به صلح و امنیت پایــدار در منطقه فراهم‬ ‫شود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬میدل ایست ای‪ 17 ،‬اکتبر ‪2016‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نشانه های شکست امریکا در نظام بین الملل‬ ‫نگاهی به سفر مادورو به ایران‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ســفر اخیر نیکوالس مادورو‪ ،‬رئیس جمهور ونزوئال‬ ‫به کشــورمان از اهمیت ویژه ای برخوردار بود‪ .‬این ســفر‬ ‫درست در برهه ای صورت گرفت که ایاالت متحده امریکا‬ ‫فشارهای خود به دولت های استقالل طلب و ازادی خواه‬ ‫را در دو بعــد اقتصادی و سیاســی تشــدید کرده اســت‪.‬‬ ‫کارشــکنی های ایاالت متحده امریکا و مهره های وابسته‬ ‫به ان مانند عربســتان ســعودی در بــازار نفت و اســتمرار‬ ‫تقابل واشــنگتن و متحدانش با دولت های غیر وابسته به‬ ‫غرب‪ ،‬اهمیت این سفر و دیدارهای صورت گرفته در ان را‬ ‫دوچندان می سازد‪.‬‬ ‫مقام معظم رهبری در دیدار رئیس جمهور ونزوئال به‬ ‫نکات مهم و ارزنده ای در خصوص وقایــع جاری در نظام‬ ‫بین الملل اشاره فرمودند‪« :‬اشتباه های مکرر امریکایی ها‬ ‫د ر سال گذشــته‪ ،‬اکنون انها را در منطقه به شدت زمینگیر‬ ‫و درمانده کرده اســت‪ .‬ایســتادگی و مقاومــت عاقالنه و‬ ‫همراه با تدبیر در مقابل فشــارها‪ ،‬یقینا پیــروزی را به دنبال‬ ‫خواهد داشت‪ ....‬در گذشــته زمانی که برخی کشورهای‬ ‫اسالمی با بســتن نفت خود به مقابله با رژیم صهیونیستی‬ ‫برامدند‪ ،‬غربی ها به بهانه استفاده سیاسی از نفت جنجال‬ ‫به پا کردند‪ ،‬اما متاســفانه امروز همان کشورها با همراهی‬ ‫برخی اعضای اوپک و بعضی از کشــورهای منطقه ما که‬ ‫خود نیز از این سیاست ها زیان می بینند‪ ،‬در هماهنگی کامل‬ ‫با سیاســت های امریکا‪ ،‬از نفت به عنوان ســاح استفاده‬ ‫می کنند‪ .‬برخی خیال می کنند که امریکا‪ ،‬شکســت ناپذیر‬ ‫است در حالی که این تصور خطایی بزرگ است‪».‬‬ ‫در خصوص فرمایشات رهبر معظم انقالب در دیدار‬ ‫مادورو نکاتی وجود دارد که الزم است نسبت به انها توجه‬ ‫ویژه ای داشته باشیم‪:‬‬ ‫نخست اینکه ایســتادگی و مقاومت عاقالنه در برابر‬ ‫ایاالت متحده امریکا ضرورتی اســت کــه کل دولت های‬ ‫مســتقل و ازادی خــواه در نظــام بین الملل بایــد ان را در‬ ‫سیاســت خارجی و داخلی خود به عینیت برسانند‪ .‬در این‬ ‫خصوص‪ ،‬الزم است کشورها و دولت هایی که در معرض‬ ‫توطئه هــای غــرب و در راس ان ایاالت متحــده امریکا‬ ‫هستند‪ ،‬رصد هوشمندانه ای نسبت به رفتارهای واشنگتن‬ ‫داشته باشند‪ .‬این رصد هوشمندانه اصلی ترین پیش شرط‬ ‫مقاومت اگاهانه در برابر توطئه های غرب خواهد بود‪.‬‬ ‫نکته دومی کــه در این خصوص الزم اســت مدنظر‬ ‫قرار گیرد‪ ،‬به شکســت های متعــدد ایاالت متحده امریکا‬ ‫در نظام بین الملل مربوط است‪ .‬واقعیت امر این است که‬ ‫طی سال های اخیر شــاهد کثرت نشــانه های شکست و‬ ‫ناتوانی و استیصال ایاالت متحده امریکا در منطقه و نظام‬ ‫بین الملل هستیم‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬سکانداران کاخ سفید‬ ‫طی این ســال ها اخیر اعم از جورج بوش و بــاراک اوباما‬ ‫شکست خوردگان و بازندگان تحوالت جهانی و منطقه ای‬ ‫محسوب می شوند‪ .‬امروزه نشــانه های شکست امریکا در‬ ‫یمن‪ ،‬سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬افغانستان‪ ،‬بحرین و‪ ......‬بیش از‬ ‫پیش به چشم می اید‪.‬‬ ‫امروزه نشانه های شکســت امریکا در یمن‪ ،‬سوریه‪،‬‬ ‫عراق‪ ،‬افغانســتان‪ ،‬بحرین و دیگر مناطــق و نقاط منطقه‬ ‫بیــش از پیش به چشــم می ایــد‪ .‬ایاالت متحــده امریکا‬ ‫ازاصلی ترین حامیــان جنایت علیه مردم یمن محســوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫از ابتدای تجاوز رژیم کودک کش ســعودی به یمن‪،‬‬ ‫واشنگتن نهایت تالش خود را در راســتای حمایت از این‬ ‫تجاوز صورت داد‪ .‬واشنگتن تصور می کرد مطابق قولی که‬ ‫مقامات سعودی به امریکا داده اند‪ ،‬درعرض دو هفته یمن‬ ‫به تصرف ال سعود در امده و انصارالله و گروه های مردمی ‬ ‫تسلیم می شــوند‪ .‬با این حال نیروهای مردمی یمن درس‬ ‫بزرگی به عربستان ســعودی و حامیان غربی و عربی رژیم‬ ‫ال ســعود دادند‪ .‬هم اکنون یمن به نماد شکست ال سعود‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬شکستی که با گذشــت زمان پررنگ تر‬ ‫می شــود‪ .‬در این میان‪ ،‬ایاالت متحــده امریکا که پس از‬ ‫یک سال و نیم جنایت‪ ،‬اوضاع یمن را بر ضد خود می بیند‪ ،‬‬ ‫ترجیح داده است در اقدامی دیرهنگام از ائتالف ال سعود‬ ‫خارج شود‪ .‬در کشور سوریه نیز شکست امریکا محرز است‪.‬‬ ‫واشنگتن پس از پنج سال توطئه علیه نظام حاکم بر سوریه‬ ‫و ملت این کشور و صرف هزینه های هنگفت و حمایت از‬ ‫گروه های تروریستی و تکفیری مانند داعش و جبهه النصره‪،‬‬ ‫امروز چاره ای جز عقب نشــینی از ســوریه ندارد‪ .‬در کشور‬ ‫عراق نیز ایاالت متحده که در قالب نیروهای ائتالف سعی‬ ‫در تقویت گروه های تروریستی و تکفیری و استمرار بحران‬ ‫امنیت در عراق داشت‪ ،‬هم اکنون شاهد تقویت و رشد توان‬ ‫نیروهای مردمی و ارتش عراق است‪.‬‬ ‫وجه مشترک امریکای التین و جهان اسالم در برهه‬ ‫فعلی‪ ،‬نــگاه توطئه امیــز ایاالت متحده امریکا نســبت به‬ ‫هر دو منطقه اســت‪ .‬باید این حقیقت را در نظر گرفت که‬ ‫ایاالت متحده امریــکا و متحــدان ان در امریکای التین‬ ‫نیز زمین گیر شــده اند‪ .‬تشــکیل زنجیره سوسیالیستی در‬ ‫کشــورهایی مانند ونزوئال‪ ،‬کوبــا‪ ،‬بولیــوی‪ ،‬نیکاراگوئه‪،‬‬ ‫اکوادور و‪ ....‬جملگی سبب زمینگیر شدن سران کاخ سفید‬ ‫در امریکای مرکزی و جنوبی شده است‪ .‬همین مساله سبب‬ ‫شده است تا دموکرات ها و جمهوریخواهان هر دو در مقابل‬ ‫رشــد امریکا ســتیزی در امریکای التین به درجه شکست‬ ‫و استیصال برســند‪ .‬مرکز خاص و پرهزینه ایاالت متحده‬ ‫امریکا روی امریکای التین و تالش این کشور برای از هم‬ ‫گسیختن زنجیره سوسیالیســتی ایجاد شده در این منطقه‬ ‫نشان دهنده اهمیت امریکای مرکزی و جنوبی است‪.‬‬ ‫نکته بعــدی کــه در ســخنان رهبر معظــم انقالب‬ ‫اسالمی مورد تاکید قرار گرفته است‪ ،‬به توطئه های نفتی‬ ‫ایاالت متحده امریکا باز می گردد؛ اینکه ایاالت متحده از‬ ‫نفت به عنوان یک سالح استفاده می کند و در عین حال‪،‬‬ ‫خود را در ظاهر مخالف اســتفاده سیاســی از سالح نفت‬ ‫می داند! در مواجهه با این رویکرد ایاالت متحده‪ ،‬الزم است‬ ‫دولت ها و ملت های اگاه دنیا به صورت مستمر از این رویکرد‬ ‫واشــنگتن در رســانه ها پرده برداری کرده و از این طریق‬ ‫رویکرد تبلیغاتی و سیاسی واشنگتن با استفاده از سالح نفت‬ ‫را خنثی سازند‪ .‬این خنثی سازی‪ ،‬قدرت مانور واشنگتن را تا‬ ‫حد زیادی کاهش خواهد داد‪.‬‬ ‫نکته اخر‪ ،‬به نقشه های جدید ایاالت متحده امریکا‬ ‫در امریکای التین باز می گردد‪ .‬نقش سلبی ایاالت متحده‬ ‫امریــکا در تحــوالت ماه های اخیــر در امریــکای التین‬ ‫موضوعی نیست که بتوان به ســادگی از کنار ان گذشت‪.‬‬ ‫در حالی که مقامات امریکایــی و در راس ان باراک اوباما‬ ‫کمترین ســخنی در خصوص تحوالت جاری در امریکای‬ ‫التین به میان نمی اورند‪ ،‬شواهد و مستندات موجود نشان‬ ‫می دهد که واشــنگتن کانون اصلی و اتاق فکر و عملیات‬ ‫تحوالت اخیر در این منطقه محســوب می شود‪ .‬انچه در‬ ‫برزیــل و ونزوئال و علیه جریان های سوسیالیســت در این‬ ‫کشــورها و کشــورهای دیگری نظیر اکــوادور‪ ،‬بولیوی‪،‬‬ ‫کوبا و‪ ....‬رخ می دهد خود نشــانه کودتای نرم امریکا در‬ ‫امریکای التین است‪ .‬در نهایت اینکه ایاالت متحده امریکا‬ ‫در منطقه و نظام بین الملل محکوم به شکست خواهد بود؛‬ ‫شکستی که در اینده ای نزدیک گریبانگیر دو حزب اصلی‬ ‫امریکا و اتاق های فکر وابسته به انها خواهد شد‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫انومی در واشنگتن‬ ‫شانس هیالری بیشتر است‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری امریکا سه شنبه ‪ 18‬ابان‬ ‫‪ 1395‬برگــزار می شــود‪ .‬اخرین نتایج مربوط به ســنجش‬ ‫افکار عمومی امریکا نشــان می دهد که هیجانات سیاسی‬ ‫ ترامپ نتوانســت نتیجه موثری برای موفقیت سیاسی وی‬ ‫ایجاد نماید‪ .‬نظرســنجی ‪ 26‬اکتبر ‪ 2016‬بیانگر ان است‬ ‫که هیالری کلینتــون ‪ 48‬درصــد ارای انتخاباتی را به خود‬ ‫اختصــاص خواهد داد‪ .‬اگرچــه چنین میزانــی از حمایت‬ ‫اجتماعی به مفهوم پیروزی انتخاباتی هیالری محســوب‬ ‫می شود‪ ،‬اما هم اکنون پرسش های زیادی درباره احتماالت‬ ‫وقطعیت هایانتخاباتریاست جمهوریامریکاوجوددارد‪.‬‬ ‫‪ .1‬مناظره های انتخاباتی و جایگاه اجتماعی کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری امریکا‬ ‫یکــی از عوامــل اصلی تاثیرگــذار در نتیجــه نهایی‬ ‫انتخاباتریاست جمهوریامریکارامی توانچگونگیادامه‬ ‫تبلیغات انتخاباتی و کمپین هایی دانســت که طی ‪ 10‬روز‬ ‫اینده برگزار می شود‪ .‬نتیجه مناظره های انتخاباتی‪ ،‬قطعیت‬ ‫بیشــتری را برای هیالری کلینتون به وجود اورد‪ .‬هیالری‬ ‫کلینتون در ســه دور ه مناظره انتخاباتی توانســت موقعیت‬ ‫مطلوب تری برای خود ایجاد کند‪ .‬در این فرایند‪ ،‬هیالری از‬ ‫الگویایجادفضابرایکنشتهاجمی دونالد ترامپاستفاده‬ ‫کرد‪ .‬بسیاری از مفاهیم به کارگرفته شده ترامپ‪ ،‬موقعیت‬ ‫ساختاری و اجتماعی وی را درفرایند رقابت انتخاباتی کاهش‬ ‫داده است‪ .‬در این فرایند‪ ،‬هیالری کلینتون از اعتمادبه نفس‬ ‫بیشــتری برخوردار بوده و تالش داشــت تا در برابر ادبیات‬ ‫تهاجمی و انتقادی دونالد ترامپ از تاکتیک صبر‪ ،‬حوصله و‬ ‫لبخند بهره گیری نماید‪.‬‬ ‫هرگاه ادبیات ترامپ تهاجمی تر می شد‪ ،‬لبخندهای‬ ‫هیالری نیز عینیت بیشتری پیدا می کرد‪ .‬محور اصلی اولین‬ ‫مناظره انتخاباتی هیالری کلینتون و دونالد ترامپ مربوط‬ ‫به انتقاد از الگوهای رفتاری و ویژگی های شخصیتی طرف‬ ‫مقابل بوده اســت‪ .‬ترامپ بر این موضوع تاکید داشت که‬ ‫هیالری کلینتون بــرای تخریب شــخصیت وی در حدود‬ ‫‪ 100‬میلیون دالر هزینه ضدتبلیغات انجام داده اســت‪ .‬به‬ ‫همین دلیل ترامپ تالش داشت تا نشان دهد که هیالری‬ ‫به لحاظویژگی هایشخصیتیوالگوهایرفتارینمی تواند‬ ‫به عنوان کاندیدای موثر و مطلوبی برای ریاست جمهوری‬ ‫امریکا تلقی شود‪.‬‬ ‫هیالریدربخش هاییازمناظرهانتخاباتیدروضعیت‬ ‫عکس العملی قرار داشت‪ .‬هیالری تالش کرد تا نشان دهد‬ ‫که در دوره ایفای مسئولیت های سناتوری و به عنوان وزیر‬ ‫امورخارجه امریکا به‪ 112‬کشور جهان سفر کرده است‪ .‬سفر‬ ‫کاری هیالری کلینتون برای فردی که ترامپ از او به عنوان‬ ‫کاندیدایی ناتوان برای ایفای نقش ریاســت جمهوری نام‬ ‫می برد‪ ،‬نشــانه موفقیت بود‪ .‬چنین رویکردی به مفهوم ان‬ ‫اســت که هیالری تالش داشــت تا در «بازی کارامدی»‬ ‫موقعیت و نقــش مطلوب تری نســبت به ترامــپ در افکار‬ ‫عمومی امریکا ایجاد نماید‪.‬‬ ‫قدرت ســازی یکــی از نشــانه های اصلــی در فرایند‬ ‫رقابت های انتخاباتی محســوب می شــود‪ .‬هر کاندیدایی‬ ‫که نشــان دهد از قدرت‪ ،‬کارامدی و اثربخشــی بیشــتری‬ ‫برخوردار اســت‪ ،‬نتیجه بهتــری در افــکار عمومی امریکا‬ ‫به دست می اورد‪ .‬از انجایی که ایران‪ ،‬روسیه و چین در زمره‬ ‫چالش های اصلی امریکا محســوب می شــوند‪ ،‬بخشی از‬ ‫مناظره های انتخاباتی کاندیدای ریاست جمهوری امریکا‬ ‫در سه دوره مربوط به چگونگی الگوی رفتاری انان در شرایط‬ ‫بحرانی و سازوکارهای مدیریت بحران بوده است‪.‬‬ ‫یکی از حوزه هــای اصلی ادبیات سیاســی ترامپ و‬ ‫کلینتون در روند مناظــره انتخاباتی مربوط بــه ایران بوده‬ ‫است‪ .‬ترامپ همواره این موضوع را تکرار می کرد که دولت‬ ‫اوباما و هیالری کلینتون از سازوکارهای همکاری جویانه با‬ ‫ایران بهره گرفته اند‪ .‬ترامپ درصدد بود تا نشان دهد چنین‬ ‫فرایندی اعتبار امریکا در منطقه را خدشــه دار کرده است‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون بر ضــرورت بهره گیری از ســازوکارهای‬ ‫امکان پذیر تاکید داشــت و دیپلماســی هســته ای امریکا‬ ‫با ایران را به عنــوان موفقیت بزرگی بــرای امنیت امریکا و‬ ‫سیاست بین الملل دانست‪.‬‬ ‫هیالری همچنین از سیاســت انتقــادی و تهاجمی‬ ‫ ترامپ در ارتباط با تحرک دریایی ایران انتقاد به عمل اورد‪.‬‬ ‫هیالری تالش داشت تا نشــان دهد که اگر رئیس جمهور‬ ‫یا هر یک از مقامات رســمی از ادبیات تهاجمی اســتفاده‬ ‫کند‪ ،‬زمینــه برای انجــام اقدامات متقابل یا ســازوکارهای‬ ‫خشونت امیز ایجاد خواهد شد‪ .‬هیالری بر این اعتقاد بود که‬ ‫اگر رقبا یا دشمنان امریکا احساس نگرانی و ترس نمایند‪ ،‬از‬ ‫سازوکارهای متقابل برای برخورد با امریکا استفاده می کنند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رقابت های درونی جهان غــرب را می توان در فضای‬ ‫انتخاب های سیاســی مشــاهده کرد‪ .‬اگرچه جهان غرب‬ ‫یکپارچه به نظر می رسد‪ ،‬اما تفاوت های ادراکی زیادی در‬ ‫درون ان مشاهده می شــود‪ .‬مقامات و بسیاری از نشریات‬ ‫روسیه حمایت صریح خود را از دونالد ترامپ بیان داشته اند‪.‬‬ ‫مقامات اجرایی روسیه بر این اعتقادند که همکاری با ترامپ‬ ‫که دارای رویکرد و مشرب تجاری است‪ ،‬راحت تر در مقایسه‬ ‫با حقوقدانی همانند هیالری کلینتون و باراک اوباما خواهد‬ ‫بود‪ .‬در نگرش مقامات روســیه‪ ،‬حقوقدانان دارای رویکرد‬ ‫سخت گیرانه تری نسبت به موضوعات راهبردی‪ ،‬رژیم های‬ ‫بین المللی و کنوانســیون های امنیتی می باشند‪ .‬به همین‬ ‫دلیلاستکهرسانه هایروسیهنگاهانتقادیبیشترینسبت‬ ‫به هیالری کلینتون داشته اند‪ .‬نتایج حاصله بیانگر ان است‬ ‫که هیالری موقعیت بهتری در بین افکار عمومی و نخبگان‬ ‫امریکا خواهد داشت‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ظهــور ترامپ نشــان می دهد کــه نظام سیاســی و‬ ‫اجتماعی امریکا در روند پوســت اندازی ســاختاری است‪.‬‬ ‫بسیاری از نشانه های فرهنگ سیاسی و ارزش های بنیادین‬ ‫امریکا تحت تاثیر مفاهیم پوپولیســتی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫اتهام های متعدد و متقابل کاندیدای احزاب رقیب در ساختار‬ ‫سیاسیامریکا‪،‬بحراناعتمادومشروعیتراافزایشخواهد‬ ‫داد‪ .‬علت اصلی ان را می توان در ادبیات و مفاهیمی دانست‬ ‫که ترامپدرمقابلهباکاندیدایرقیببه کارمی گیرد‪ .‬شرایط‬ ‫موجوددرفضایانتخاباتیامریکانشانمی دهدکهاحتمال‬ ‫پیروزی هیالری کلینتــون در رقابت هــای ‪ 8‬نوامبر ‪2016‬‬ ‫بیشتر از دونالد ترامپ اســت‪ .‬ترامپ به این موضوع اشاره‬ ‫داشــته که پیروزی کلینتون بحران امنیتــی جدیدی برای‬ ‫نظام بین الملل به وجود می اورد‪ .‬در چنین شرایطی می توان‬ ‫نشانه هایی از ابهام انتخاباتی را مشاهده کرد‪ .‬طبیعی است‬ ‫که هیالری کلینتون به دلیل ادبیات سیاســی و جایگاهی‬ ‫که در فضای ســاختاری و نخبگان امریکا به دســت اورده‬ ‫موقعیت بهتر و موثرتری در رقابت های سه شــنبه ‪ 18‬ابان‬ ‫‪ 1395‬خواهد داشت‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪ .2‬علــل اجتماعــی و ســاختاری اعتباریابــی هیالری‬ ‫کلینتون در کمپین ها و مناظره های انتخاباتی‬ ‫رقابت های انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال‬ ‫‪ 2016‬با نشانه هایی از «شوک و بهت» همراه بوده است‪.‬‬ ‫علتاصلیشکل گیریچنینفرایندونشانه هاییرامی توان‬ ‫انعکاس نقش افرینی دونالد ترامپ در رقابت های انتخاباتی‬ ‫حزب جمهوریخواه دانســت‪ .‬ترامپ از ادبیات و مفاهیمی‬ ‫ بهره گرفت که طیــف قابل توجهی از نخبگان سیاســی و‬ ‫گروه های اجتماعــی امریکا را رنجیده خاطــر کرد‪ .‬به رغم‬ ‫مفاهیم و ادبیاتی که دونالد ترامپ به کار گرفته‪ ،‬نامبرده هنوز‬ ‫از امید زیادی برای پیروزی در رقابت های انتخاباتی برخوردار‬ ‫است‪ .‬انتشار فایل صوتی دونالد ترامپ و شکایت برخی از‬ ‫زنان به دلیل ازار جنسی تاکنون نتوانسته تاثیر قابل توجهی‬ ‫بر روند رقابت هــای انتخاباتی امریکا به جا گــذارد‪ .‬اگرچه‬ ‫فاصله هیالری کلینتون در روند نظرسنجی های انتخاباتی‬ ‫افزایــش یافته‪ ،‬اما چنیــن موضوعی نمی توانــد به معنای‬ ‫قطعی شــدن نتیجه انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫محسوب شود‪ .‬علت ان را می توان در ظهور نشانه هایی از‬ ‫بنیادگرایی و پوپولیسم در فضای اجتماعی امریکا دانست‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ از مفاهیم و ادبیاتی بهره می گیرد که الیه های‬ ‫حاشیه ای و نیروهای اجتماعی پیرامونی را می تواند تحت‬ ‫تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫ظهور ترامپ نشان می دهد که ســاختار اجتماعی و‬ ‫سیاسی امریکا با نشانه هایی از «انومی» روبه رو شده است‪.‬‬ ‫انومی یا بی هنجاری در شرایطی ظهور می یابد که ساختار‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اعتماد عمومی خود را بــه نخبگان و نهادهای‬ ‫سیاسی از دست بدهد‪ .‬شکل گیری این شوک اجتماعی را‬ ‫می توان به منزله کاهش سرمایه اجتماعی در روند مشارکت‬ ‫و کنش های انتخاباتی در امریکا دانســت‪ .‬نظریه پردازانی‬ ‫همانند فوکویاما بر این اعتقاد هستند که سرمایه اجتماعی‬ ‫را می توان مجموعه ای از ارزش ها یا هنجارهای غیررسمی‬ ‫مشترک میان گروهی از افراد دانست که با یکدیگر همکاری‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫چنینوضعیتیبه مفهوماناستکهساختارانتخاباتی‬ ‫و نظام اجتماعی امریکا با نشانه هایی از بحران روبه رو شده‬ ‫است‪ .‬به طور کلی می توان به این موضوع اشاره داشت که‬ ‫رفتار انتخاباتی و مشارکت را می توان انعکاس اعتماد جامعه‬ ‫به نهادها‪ ،‬ساختار‪ ،‬نخبگان و فرایندهای کنش انتخاباتی‬ ‫در هر کشوری دانســت‪ .‬هم اکنون بخش قابل توجهی از‬ ‫شهروندان امریکایی نگرش مثبت و ســازنده ای نسبت به‬ ‫انتخاب کاندیدای مطرح شــده از ســوی احزاب سیاســی‬ ‫مسلط در امریکا ندارند‪ .‬برخالف دوره های گذشته‪ ،‬بسیاری‬ ‫از نخبگان حــزب جمهوریخواه نه تنهــا هیچ گونه تمایلی‬ ‫برای مشارکت در کمپین انتخاباتی کاندیدای حزب نشان‬ ‫نمی دهند‪ ،‬بلکه در برخــی از مواقــع از رای دادن به چنین‬ ‫کاندیدایی تبری می جویند‪.‬‬ ‫ادبیات سیاسی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا را می توان انعکاس فضای ادراکی و ساختاری جامعه‬ ‫دانســت‪ .‬نظام اجتماعی امریکا در وضعیت بی اعتمادی‬ ‫نسبت به ساختار‪ ،‬کارگزاران و الگوی مدیریت اجتماعی قرار‬ ‫دارد‪ .‬ادبیات سیاسی به کار گرفته شده از سوی گروه های‬ ‫رقیب منجــر به اعتراض برخــی از نظریه پــردازان همانند‬ ‫فوکویاما و اســتفان والت گردیده اســت‪ .‬والت در نشــریه‬ ‫«فارن پالیســی» به تبیین فضای ادراکی جامعه امریکا در‬ ‫فرایند رقابت های انتخاباتی پرداختــه و به این جمع بندی‬ ‫رســیده که هیچ یــک از کاندیدا هــا صالحیــت حضور و‬ ‫نقش افرینی در روز انتخابات در ‪ 8‬نوامبر ‪ 2016‬را ندارند‪.‬‬ ‫یو‬ ‫اســتفان والــت به دلیــل تاثیــر ادبیــات تهاجم ‬ ‫به شدت فولکلوریک شــده دونالد ترامپ‪ ،‬به رهبران حزب‬ ‫جمهوریخواه توصیه کرده که می توان در فرصت باقیمانده‬ ‫فرد جدیدی را وارد کارزار رقابت های انتخاباتی کرد؛ فردی‬ ‫که بتواند اعتماد از دست رفته نخبگان سیاسی و گروه های‬ ‫تاثیرگذار در ســاختار و نهادهای توزیع قدرت را اعاده کند‪.‬‬ ‫بیان چنین رویکردی نشــان می دهد که نقش یابی افرادی‬ ‫همانند دونالد ترامپ نه تنها عامل اصلی گســترش بحران‬ ‫در روابط کشــورها خواهد بود‪ ،‬بلکه ظهور نامبرده انعکاس‬ ‫نشــانه هایی از بحران و بیگانگی گروه هــای اجتماعی در‬ ‫ساختار سیاسی امریکا محسوب می شود‪.‬‬ ‫بیان چنین رویکردی از سوی استفان والت را می توان‬ ‫نمــادی از بحــران انتخاباتــی و اثربخشــی ان در فضای‬ ‫اجتماعــی امریکا دانســت‪ .‬والت بر این اعتقاد اســت که‬ ‫رقابت های انتخاباتی باید میزان ساختارگرایی جامعه امریکا‬ ‫را ارتقا دهد‪ ،‬در حالی که ادبیات به کارگرفته شــده از سوی‬ ‫کاندیدا منجر بــه افزایش بحران اراده بــرای رای دادن به‬ ‫کاندیدایی گردیده که می تواند زمینه های الزم برای ارتقای‬ ‫زندگی اجتماعی و امنیــت راهبردی شــهروندان امریکا را‬ ‫به وجود اورد‪.‬‬ ‫رقابت هــای انتخاباتــی و ادبیــات ترامــپ‪ ،‬به گونه‬ ‫اجتناب ناپذیر زمینه های الزم برای شــکل گیری «بحران‬ ‫اعتماد» را فراهم می ســازد‪ .‬در فضای بحــران اعتماد هر‬ ‫نیروی اجتماعی تالش می کند تا از ســازوکارهای افراطی‬ ‫یا انفعالی اســتفاده کنــد‪ .‬تحلیل انتخاباتی بیــش از انکه‬ ‫مبتنی بر نشانه هایی از فرهنگ سیاسی‪ ،‬ساختار سیاسی و‬ ‫انتظارات گروه های اجتماعی باشــد‪ ،‬معطوف به ان است‬ ‫که جامعه و نخبگان در وضعیت بحران و تضاد فراساختاری‬ ‫قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫در انتخابــات نوامبــر ‪ 2016‬می تــوان نشــانه هایی‬ ‫از رویارویــی نخبــگان حــزب جمهوریخــواه و گروه های‬ ‫محافظه کار را با ترامپ مشاهده کرد‪ .‬چنین فرایندی نشان‬ ‫می دهد که ترامــپ دارای مخالفین جــدی در حوزه های‬ ‫مختلف اجتماعی‪ ،‬سیاسی و حزبی است‪ .‬به همان گونه ای‬ ‫که ترامــپ دارای پایگاه اجتماعی متنوع و فراگیر اســت‪،‬‬ ‫مخالفین متنوعی را نیز فراروی خود خواهد داشــت‪ .‬شاید‬ ‫بتوان ظهور ترامپ را نشانه ای از انحطاط در هویت حزبی‬ ‫و نسلی در امریکا دانست‪ .‬هویتی که تحت تاثیر موج های‬ ‫نخبه گرایانه شــکل گرفته و تالش دارد تا از فردی حمایت‬ ‫کند که با ساختار نخبه گرا و محافظه کار امریکا هماهنگی‬ ‫چندانی ندارد‪.‬‬ ‫اصلی ترین مخالفین ترامپ را می توان در درون حزب‬ ‫جمهوریخواه جست وجو کرد‪ .‬بسیاری از نیروها و گروه های‬ ‫محافظه کار کــه دارای نگرش امنیت گــرا بودند‪ ،‬ترامپ را‬ ‫به مثابه نشانه ای از «کمدی دموکراسی» می نامند‪ .‬مفهوم‬ ‫کمدی دموکراســی از ســوی افرادی همانند ریچارد پرل‪،‬‬ ‫کنث پوالک و داگالس فیث به کار گرفته شده است‪ .‬افراد‬ ‫یادشــده بر این اعتقادند که دموکراســی امریکایی دارای‬ ‫ناکارامدی و ضایعاتی بوده که نشانه ان را می توان در ظهور‬ ‫افرادی همانند ترامپ جست وجو کرد‪.‬‬ ‫گــروه دوم در درون حــزب جمهوریخــواه مربوط به‬ ‫افرادی است که در گذشــته از جایگاه اجرایی و ساختاری‬ ‫برخوردار بوده اند‪ .‬افــرادی همانند جورج بوش پدر‪ ،‬جورج‬ ‫بوش پســر‪ ،‬لورنس ایگل برگــر و جیمز بیکــر در زمره این‬ ‫گروه از منتقدین ترامپ هستند‪ .‬انان بدون انکه از هیالری‬ ‫کلینتون حمایت به عمل اورند‪ ،‬اعالم داشته اندکههیچ گونه‬ ‫مشارکتی در حمایت از ترامپ انجام نخواهند داد‪ .‬این گروه‬ ‫از کارگزاران اجرایی در روند برگزاری کنوانسیون ملی حزب‬ ‫جمهوریخواه مشــارکت نکرده و از تد کروز رقیب انتخاباتی‬ ‫ ترامپ از حزب جمهوریخواه به دلیل حمایت نسبی از ترامپ‬ ‫انتقاد به عمل اوردند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نقشخاکستری ها‬ ‫نمی توان برنده را پیش بینی کرد‬ ‫فضــای مبارزاتــی انتخاباتــی کــه اکنــون در‬ ‫ایاالت متحده امریکا ایجاد شده است‪ ،‬یکی از استثنائات‬ ‫محسوب می شود؛ چرا که از یک سو دونالد ترامپ اکنون‬ ‫دیگر متکی به حزب جمهوریخواه نیست و یک خط کشی‬ ‫و مجادلــه ای میان ترامــپ و حزب جمهوریخــواه انجام‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫حتی ترامپ اعالم کرده که بــدون اتکا به این حزب‬ ‫و با ظرفیت شخصی اش به میدان مبارزات خواهد رفت‪.‬‬ ‫بنابراین مورد ترامپ یک مورد استثنایی است زیرا تا به حال‬ ‫هیــچ کاندیدایی با حــزب خودش فاصله نگرفته اســت‪.‬‬ ‫دولتمردان امریکا قویا به این نتیجه رسیده اند که او برای‬ ‫امنیت امریکا و امنیت بین الملل بســیار خطرناک است‪.‬‬ ‫حتی جمهوریخواهان حاضرند بــه هیالری کلینتون رای‬ ‫بدهند تا ترامپ در این رقابت ها پیروز نشود‪.‬‬ ‫البته با تمام این تفاســیر باز هم تا حــدودی امکان‬ ‫پیروزی دونالــد ترامپ وجود دارد؛ اکنون مشــکل داخل‬ ‫امریکا این است که ترامپ نه به دلیل شخص ترامپ بلکه‬ ‫به دلیل سیاست هایی که اعالم کرده محبوب بخش هایی‬ ‫از مردم شــده اســت‪ .‬درواقع ارای ‪ 44‬درصدی ترامپ در‬ ‫مقابل ارای ‪ 46‬درصدی کلینتون از سوی ثروتمندان کسب‬ ‫شده است‪ .‬زیرا این قشر از سیاســت های دموکرات ها به‬ ‫ویژه سیاست های باراک اوباما ناراضی هستند‪.‬‬ ‫دموکرات ها از قدیم این سیاســت را داشــته اند که‬ ‫وقتی روی کار می ایند به طبقه متوســط رو به پایین جامعه‬ ‫از ســوی دیگر ترامپ یک فرد حزبی ســابقه دار نیســت‬ ‫که به طور مثال بتوانیم بگوییم او ‪ 20‬یا ‪ 30‬ســال ســابقه‬ ‫فعالیت در حزب جمهوریخواه را دارد و از رده های پایین‪،‬‬ ‫به باال امده است‪ .‬بلکه او از یک جایی داخل گود پریده و‬ ‫به عنوان کاندیدای حزب جمهوریخواه و با حمایت اعضای‬ ‫تی پارتی خود را باال کشید‪ .‬همچنین دونالد ترامپ به عنوان‬ ‫یک فرد ثروتمند که خیلی به البی های اطراف خود توجهی‬ ‫ندارد‪ ،‬در حال فعالیت اســت‪ .‬این در حالی است که باقی‬ ‫کاندیداها با هدف اینکه بتوانند کار خود را پیش ببرند مجبور‬ ‫بودند از البی های مختلف حمایت های مالی دریافت کنند‬ ‫تا مبارزات انتخاباتی شان را به پیش ببرند‪ .‬اما ترامپ چون‬ ‫فرد ثروتمندی است از اموال خود برای تامین هزینه های‬ ‫مبارزات انتخاباتی اش استفاده کرده است‪.‬‬ ‫در این میان در داخــل جامعه امریکا تالشــی بوده‬ ‫و هســت تا باطن ترامپ را به مردم معرفــی کنند؛ چرا که‬ ‫توجه می کنند‪ .‬در حالی کــه جمهوریخواهان وقتی وارد‬ ‫عرصه قدرت می شوند بیشــتر توجه شان به طبقه متوسط‬ ‫به باال و ثروتمندان اســت‪ .‬در نتیجه کال حزب دموکرات‬ ‫و حــزب جمهوریخــواه‪ ،‬دو بخــش متفــاوت از جامعــه‬ ‫امریکا را نمایندگی می کنند و به طور طبیعی از انجایی که‬ ‫سیاست های ترامپ با خواسته های ثروتمندان همخوانی‬ ‫بیشــتری دارد به خصوص در بحث مالیات هــا‪ ،‬انها از او‬ ‫حمایت می کنند‪.‬‬ ‫مسائلی همچون ازارها و صحبت های ترامپ علیه‬ ‫زنان بیشــتر برای فرهیختگان جامعه اهمیت دارد و بقیه‬ ‫خیلی اهمیتی به این موضوع نمی دهند‪ .‬گروه دیگری که‬ ‫در امریکا حامی دونالد ترامپ هستند‪ ،‬کسانی اند که بر اثر‬ ‫بحران مالی بین المللی سال ‪ 2008‬که از امریکا اغاز شد و‬ ‫سپس به اروپا و اسیا منتقل شد و در پی ان یک رکود جهانی‬ ‫به وجود امد‪ ،‬از وضعیت اقتصادی ناراضی هســتند‪ .‬زیرا‬ ‫علی خرم‬ ‫گفتارها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫زمانی که اوباما روی کار امد مجبور شــد از بودجه عمومی‬ ‫خرج کارخانجاتی مانند جنرال موتــورز و فورد و غیره بکند‬ ‫تا اینکه این کارخانه ها بتوانند دوباره ســرپا شوند‪ .‬هرچند‬ ‫این کارخانجات دوباره به شرایط سابق بازگشتند اما زمانی‬ ‫که رکود ایجاد شــد این کارخانه ها مجبور شــدند برخی از‬ ‫کارکنان شــان را اخراج کنند‪ .‬اخراج کارگرها و مهندســان‬ ‫در امریکا به حدی زیاد بود که عده ای از مردم این کشــور‬ ‫ بی خانمان شدند‪ .‬بنابراین طبقه ای که از این وقایع متضرر‬ ‫شده اند اکنون این مســاله را مطرح می کنند که شغل انها‬ ‫را پناهجویانی که وارد امریکا شــده اند تصاحب کرده اند‪.‬‬ ‫تقریبا ‪ 20‬میلیــون مهاجر قانونــی و غیر قانونی در امریکا‬ ‫وجود دارد که در جاهای مختلف مانند مزارع و پمپ بنزین‬ ‫مشغول به کار هستند‪ .‬امریکایی ها در حالی که خودشان‬ ‫حاضر نیســتند ان کارها را با ان حقوق ها انجام دهند‪ ،‬اما‬ ‫باز هم معترض هســتند که چرا پناهندگان این مشاغل را‬ ‫برعهده گرفته اند‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ نیز انگشت روی همین بخش گذاشته‬ ‫و می گوید من دیــواری بین امریکا و مکزیک می کشــم‬ ‫و اجازه مهاجرت انهــا به امریکا را نمی دهم‪ .‬یک ســری‬ ‫امریکایی عوام نیز فکر می کنند که این سیاســت اجرایی‬ ‫خواهد شــد و با روی کار امدن ترامــپ دیگر هیچ مهاجر‬ ‫مکزیکی وارد امریکا نمی شــود‪ .‬از سوی دیگر بخشی از‬ ‫مردم امریکا از عملیات تروریســتی داعش و امثالهم در‬ ‫داخل خاک امریکا و دیگر نقــاط جهان ناراضی و نگران‬ ‫هســتند‪ .‬مردم امریکا معتقدند کســی باید روی کار بیاید‬ ‫که بتواند خیلی مقتدرانه مقابل داعش و دیگر گروه های‬ ‫تروریســتی بایســتد‪ .‬این عده بر این باورند کــه اوباما در‬ ‫مقابل تروریست ها مماشات کرده و از انجایی که هیالری‬ ‫کلینتون نیز دموکرات است پیرو اوباما خواهد بود‪ .‬بنابراین‬ ‫این مردم معتقدند که اکنون تنها ترامپ می تواند خیلی با‬ ‫قدرت در مقابل این تروریست ها بایستد‪ .‬با در نظر گرفتن‬ ‫این مسائل می توان به این نتیجه دست یافت که اکنون‬ ‫این ترامپ نیست که نزد مردم امریکا محبوبیت دارد بلکه‬ ‫شــرایط سیاســی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی امریکاست که‬ ‫باعث شده شــخصی چون ترامپ داخل امریکا محبوب‬ ‫شود و رای بیاورد‪.‬‬ ‫بنابراین اکنون که کمتر از دو هفته دیگر تا انتخابات‬ ‫امریکا زمــان باقی مانــده هیچ کس نمی توانــد به دقت‬ ‫بگوید که چه کســی پیروز این رقابت خواهد شد‪ .‬ایا این‬ ‫دالیلی که هیچ ربطی به ترامپ ندارد به انتخاب او منتهی‬ ‫خواهد شــد یا اینکه مردم امریکا شامل تحصیل کرده ها‬ ‫می اندیشــند و نتیجه گیری می کنند با ایــن بالهایی که‬ ‫بر سرشــان امده ولــی روی کار امدن ترامــپ منطبق با‬ ‫منافع امنیت ملی امریکا نیســت‪ .‬اگــر از منافع زودگذر و‬ ‫کوتاه مدت صرفنظر کنیم به نفع امریکا نیست که ترامپ‬ ‫روی کار بیاید و ممکن اســت هر بالیی را بر ســر امریکا‬ ‫و جهان بیاورد‪ .‬زیــرا دونالد ترامپ‪ ،‬یک فرد پوپولیســت‬ ‫کامال غیرقابل پیش بینی اســت و ممکن اســت حامیان‬ ‫جمهوریخواه امریکا به تدریج قانع شــوند که به کلینتون‬ ‫رای بدهنــد و نه به کاندیــدای حزب خودشــان‪ .‬بنابراین‬ ‫در ایــن انتخابات‪ ،‬تخمیــن و پیش بینی کاربــردی ندارد‬ ‫و معلوم نیســت بخش عمده ای از رای دهنــدگان امریکا‬ ‫که خاکستری هســتند و هنوز تصمیم نگرفته اند به کدام‬ ‫کاندیدا رای بدهند‪ ،‬به ترامپ رای خواهند داد یا کلینتون‪.‬‬ ‫در نتیجه انتخابات پیش روی امریکا خیلی پیچیده است و‬ ‫هنوز مشخص نیست که مردم امریکا تحت این شرایط چه‬ ‫تصمیمی خواهند گرفت‪ .‬اکنون در امریکا با یک شرایط‬ ‫اســتثنایی و یک فرد استثنایی روبه رو هســتیم و به همین‬ ‫خاطر حتی بزرگترین مراکز امارگیری و نظرخواهی امریکا‬ ‫نیز نمی توانند پیش بینی کنند چه کسی در انتخابات نوامبر‬ ‫‪ 2016‬پیروز خواهد شد‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تاثیر تلگرام بر فضای خبری و اطالع رسانی کشور‬ ‫شگفتی عصرما!‬ ‫محمد بدیعی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫طبق اخرین نظرسنجی و امایشــی که صداوسیما در‬ ‫رابطه با میزان استفاده مردم ایران از شبکه های اجتماعی‬ ‫منتشر کرده است‪ ،‬هفتاد درصد استفاده مردم از شبکه های‬ ‫اجتماعیمربوطبهتلگراماستوسیدرصدباقیماندهمربوط‬ ‫می شود به اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی‪.‬‬ ‫همچنین میزان اســتفاده کاربران «فعال» تلگرام در‬ ‫روز‪ ،‬به بیش از ‪10‬ساعت می رســد و میانگین این استفاده‬ ‫در کل کشور‪ ،‬نزدیک به دو ساعت است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که در امریکا میانگین اســتفاده از محبوب ترین پیام رسان‬ ‫اجتماعی یعنی مسنجر (متعلق به فیسبوک)‪ ،‬کمتر از سی‬ ‫دقیقهدرروزاست‪.‬اینحجمباالیدرگیریبایکپیام رسان‬ ‫اجتماعی‪،‬بدون شکتاثیرشگرفیبررفتارسیاسیاجتماعی‬ ‫مردم ایران داشــته و دارد‪ .‬فــرض کنید هــر ایرانی به طور‬ ‫میانگین روزی چند ساعت از عمر خود را در تلگرام می گذراند‬ ‫و انبوهی از اطالعات درســت و غلــط را در انواع و اقســام‬ ‫قالب های جدی‪ ،‬طنــز‪ ،‬شــعر‪ ،‬کاریکاتور‪ ،‬عکــس و‪...‬‬ ‫مشاهده می کند و به علت حجم باالی گروه ها و کانال های‬ ‫تلگرامی‪ ،‬احتماال هر گزاره خبری را چند بــار می خواند و از‬ ‫ابعاد مختلف درباره ان مطلب می بیند‪ .‬این تکرار پیام و این‬ ‫مواجههچند بعدیبایکپیام‪،‬همیناثریاستکهاینمقاله‬ ‫ســعی می کند به وجوه مثبت و منفی ان بپردازد و تصویری‬ ‫واضح تر از انچه را که در جامعه در جریان است‪ ،‬نشان دهد‪.‬‬ ‫در وهلــه اول باید دید که چه ویژگی هایــی در تلگرام باعث‬ ‫شد تا این شبکه به طرز شــگفت انگیزی محبوب ایرانیان و‬ ‫جزء الینفک زندگی ایشان شود‪ ،‬از مرد و زن تا پیر و جوان‪.‬‬ ‫صرفه جویی در هزینه های ارتباطی‬ ‫نرم افزارهایی نظیر واتس اپ‪ ،‬مســنجر فیســبوک‪،‬‬ ‫تلگرام‪ ،‬الین‪ ،‬وایبر و‪ ...‬بیشــتر از انکه در رده شــبکه های‬ ‫اجتماعــی (‪ )social network‬قــرار گیرنــد‪ ،‬در رده‬ ‫پیام رســان های لحظه ای و فوری (‪)Instant Messaging‬‬ ‫قرار می گیرند‪ .‬همان طور که‪ sms‬انقالبی در زمینه ارتباطات‬ ‫موبایلی بود‪ ،‬پدیده پیام رســان ها نیز توانست در ارتباطات‬ ‫مبتنی بر موبایل تحوالتی شگرف ایجاد کند‪ .‬امروزه در همه‬ ‫کشورهاییکهپیام رسان هادر انهامحبوبیتیافته اند‪،‬بحران‬ ‫کاهش شــدید درامدهای مخابراتی از طریق پیامک وجود‬ ‫دارد و اپراتورهای موبایل سعی می کنند درامدهای دیگری‬ ‫را جایگزین سود سرشــار پیامک کنند‪ .‬پس می توان گفت‬ ‫از انجا که پیام رسان ها در مقایسه با سرویس پیامک حجم‬ ‫بیشتری از اطالعات را با هزینه بســیاری کمتری به مقصد‬ ‫انتقال می دهند‪ ،‬محبوب شده اند‪.‬‬ ‫در تلگرام شما ناشناخته هستید‬ ‫امکانات گسترده و سرعت باال‬ ‫همه به یــاد داریم کــه از عوامل اصلی تــرک وایبر و‬ ‫عضویتدرتلگرام‪،‬کندیانتقالاطالعاتدروایبروسرعت‬ ‫باالی اطالعات در تلگرام بود‪ .‬اگرچه به نظر می رسید کندی‬ ‫وایبر تنها در ایران اســت کــه اتفاق افتاده و در ســایر نقاط‬ ‫جهان مشکلی گزارش نشده بود؛ چنانچه هنوز در دنیا وایبر‬ ‫جزو پیام رسان های محبوب و رده باالست؛ و البته به همین‬ ‫علت شائبه ها و شایعاتی پیش امد که کوچ کاربران ایرانی از‬ ‫وایبر به تلگرام نه یک اتفاق تصادفی‪ ،‬بلکه یک راهبری بود؛‬ ‫به خصوص انکه بارها در رسانه های مختلف گفته می شد که‬ ‫وایبر پیام رسان متعلق به رژیم صهیونیستی است‪ .‬به تدریج‬ ‫امکاناتجدیدینظیرپاسخ دادنبهدیگران‪،‬ساختونصب‬ ‫استیکرهای شخصی‪ ،‬ظرفیت باالی گروه ها‪ ،‬سقف تقریبا‬ ‫نامحدود اپلود فایل و در نهایت ساخت کانال های شخصی‬ ‫(که ایجاد کانال در وایبر مســتلزم مکاتبه هــای طوالنی با‬ ‫توسعه دهندهبود)باعثتشویقبیشترمردمبهاستفادهازاین‬ ‫پیام رسان شد‪ .‬همچنین به علت نزدیکی سرورهای تلگرام‬ ‫به خاک ایران که بسیاری از انها در روسیه قرار دارد‪ ،‬سرعت‬ ‫انتقال اطالعات در تلگرام بســیار باال نشان می داد‪ .‬جالب‬ ‫اســت که پیام رســان هایی نظیر واتس اپ و وایبر به تازگی‬ ‫برخی امکانات حداقلی تلگرام نظیر پاسخ دادن به پیام های‬ ‫دیگران را به امکانات خود اضافه کرده اند‪.‬‬ ‫ایجاد اسان کانال های شخصی‬ ‫بسیاری از وبالگ نویســان با ایجاد کانال تلگرامی‪،‬‬ ‫وبالگ خود را که بارگذاری مطالب در ان چندان اسان نبود‪،‬‬ ‫رها کردند و با تلفن همیشه همراه خودشان‪ ،‬اقدام به انتشار‬ ‫یادداشــت های شــخصی خود کردند‪ .‬امروزه سایت های‬ ‫ارائه دهنده سرویس وبالگ‪ ،‬با حجم انبوهی از وبالگ های‬ ‫متروکه که یکی دو سال است مدیران شــان احوالی از انها‬ ‫نگرفته اند‪ ،‬مواجه هســتند‪ .‬همچنین امارهای غیررسمی‬ ‫نشانمی دهدسایت هایخبریباافتشدیدمخاطب‪،‬تعداد‬ ‫کلیک و میزان گردش مخاطب در سایت هایشــان رو به رو‬ ‫شده اند‪ .‬برخی از خبرگزاری ها و سایت های خبری خیلی زود‬ ‫و البته برخی بسیار دیر‪ ،‬به ظرفیت کانال تلگرامی پی بردند و‬ ‫اقدامبهایجادکانال هایاختصاصیخودکردند‪.‬پسدراین‬ ‫مورد‪ ،‬سایت های خبری در روندی ناخودا گاه تلگرام را تبدیل‬ ‫بهیکپایگاهخبریبزرگکردندکهخبرگزاری هاوسایت های‬ ‫خبری هر کدام تالش می کردند تا خود را صاحب خبر نشان‬ ‫دهند و در رقابتی تنگاتنگ‪ ،‬اولین جایی باشــند که اقدام به‬ ‫انتشاراخبارمی کنند‪.‬ازسویدیگرهمان گونهکهدربندهای‬ ‫پیشینذکرشد‪،‬دیگرفقطاینصاحبانقدرتوثروتنبودند‬ ‫که رسانه در اختیار داشتند‪ ،‬بلکه هر صاحب خبری و هر کس‬ ‫که به طریقی از اخبار پشــت پرده جریانات سیاســی مطلع‬ ‫می شد‪ ،‬می توانست صاحب کانال شــود و با اندکی تالش‬ ‫اعضایخودراباالببردوبدونانکهشناختهشود‪،‬درسطحی‬ ‫گسترده اقدام به انتشار اخبار کند؛ اخباری که ممکن است‬ ‫برای بسیاری از طیف های سیاسی ناخوشایند باشد!‬ ‫نکته دیگر انکه صاحبان کســب و کار سعی می کنند‬ ‫برای کسب سود بیشــتر‪ ،‬و صاحبان خبر برای افزایش نفوذ‬ ‫ل انجام دهند‬ ‫خود‪ ،‬هر اقدامی برای افزایش اعضــای کانا ‬ ‫حتی اگر راه جذب مخاطب بیشتر‪ ،‬پخش کردن خبر و دامن‬ ‫زدن به شایعاتی است که نه صحت ان تایید شده و نه حتی‬ ‫جوانب حاشیه ای ان بررسی شده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫این امکان در تلگرام‪ ،‬بدون شــک این پیام رســان را‬ ‫وارد فاز جدیدی کرد‪ .‬همان طور که گفته شد این امکان در‬ ‫واتس اپ تعبیه نشده بود و در وایبر نیز پس از مکاتبه با این‬ ‫شرکتوپسازطیمراحلیمی ش دکانالیساخت‪.‬اماتلگرام‬ ‫با امکان ســاخت کانال های عمومی‪ ،‬امکان اضافه کردن‬ ‫مدیر به کانال‪ ،‬عــدم محدودیت عضوگیــری و‪ ...‬خدمت‬ ‫جدیدی را ارائه کــرد که در واقع ترکیبی از وبالگ‪ ،‬ســایت‬ ‫و برودکســت بود‪ .‬کانال تلگرام می تواند یک وبالگ باشد‬ ‫چرا که شخصی سازی شده و شما می توانید یادداشت های‬ ‫خود را در ان به صورت لحظه ای و روزانه منتشر کنید‪ .‬کانال‬ ‫تلگراممی تواندیکسایتباشدچراکهشمامی توانیدهرنوع‬ ‫مطلبی را در ان بارگذاری کنید و با هشتگ ان را دسته بندی‬ ‫کنید‪ .‬کانال تلگرام می تواند یک برودکست باشد چرا که در‬ ‫ان واحد می تواند یک پیام را بــه میلیون کاربر انتقال دهد‪.‬‬ ‫اینکباتوضیحعلتاقبالگستردهایرانیانبهاینپیام رسان‪،‬‬ ‫می توان این توضیح کوتاه درباره پدیده کانال تلگرام را پلی‬ ‫ساخت برای ورود به بخش دوم این یادداشت ؛ تاثیر تلگرام‬ ‫بر فضای سیاسی خبری کشور‪.‬‬ ‫در ابتدا باید پرســید با چه دالیلی می تــوان گفت که‬ ‫تلگرام بر فضای سیاسی خبری کشور سایه افکنده است؟‬ ‫پاســخ اول ان اســت کــه تلگــرام محبوبتریــن و‬ ‫افول وبالگ و سایت خبری و صعود تلگرام‬ ‫گفتارها‬ ‫پیــش از رواج تلگــرام‪ ،‬دو پیام رســان محبوب میان‬ ‫ایرانیان‪ ،‬وایبر و واتس اپ بود و صد البته وایبر با اقبال بسیار‬ ‫بیشتری نســبت به واتس اپ مواجه شــده بود‪ .‬این تفاوت‬ ‫در محبوبیت میان این دو شــبکه در حالی بود که واتس اپ‬ ‫در نسبت با وایبر از سرعت و کیفیت بیشتری برخوردار بود‪.‬‬ ‫مهمترین نکته در نرم افــزار وایبر ان بود که می توانســتید‬ ‫بدون اینکه به دیگران نشــان دهید شماره تلفن سیم کارت‬ ‫شما چیست‪ ،‬با دیگران ارتباط برقرار کنید و بدون نگرانی از‬ ‫مزاحمت دیگران ( یا بدون نگرانی از عواقب سوءاســتفاده‬ ‫و ازار دیگران) در این پیام رســان به فعالیت بپردازید‪ .‬اینها‬ ‫البته ناشی از تفاوت های فرهنگی جوامع مختلف نیز ناشی‬ ‫می شــود‪ .‬برای مثال همین واتس اپ که در ایران به خاطر‬ ‫این قضیه چندان مورد استقبال واقع نشد‪ ،‬در امریکا به مدت‬ ‫چند سال متوالی محبوب ترین پیام رسان بود؛ چرا که هویت‬ ‫هرفردیمشخصومعلومبود‪.‬درهمینامریکانیزفیسبوک‬ ‫به ان علت محبوبیت گســترده ای داشته و دارد که همیشه‬ ‫اصرار بر اشکار کردن هویت واقعی کاربرانش دارد و در واقع‬ ‫فیسبوک و پیام رسان جدیدش مسنجر‪ ،‬جایی برای کاربران‬ ‫فیکنیست‪.‬‬ ‫پرکاربردترین رسانه در ایران پس از تلویزیون است‪.‬‬ ‫پاسخ دوم انکه تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی‬ ‫به علت عضویــت اکثریت جامعه در تلگــرام‪ ،‬همگی روی‬ ‫تولید محتوا در بستر تلگرام تمرکز کرده اند و روز و شب تالش‬ ‫می کنند تا مخاطب بیشتری را برای پیام های خود جمع اوری‬ ‫کنند؛ چه تولیدکننده محتوا قصد اقتصادی داشــته باشد و‬ ‫چه به صورت غیرانتفاعی خواهان ان باشــد که پیام خود به‬ ‫صورت گســترده در جامعه پخش کند‪ .‬دلیل سوم ان است‬ ‫که تلگرام هزینه های انتقــال اطالعات و پیام به مخاطبان‬ ‫برودکســت ها را به حداقل ممکن رسانده است‪ .‬یعنی دیگر‬ ‫فرق نمی کند که شما یک سازمان با بودجه میلیاردی باشید‬ ‫یا یک شــخص حقیقی در خانه؛ تلگرام برای شما امکانات‬ ‫یکســانی را از لحاظ جذب مخاطب‪ ،‬تولید پیام و ارسال ان‬ ‫به دیگران دارد؛ تنها چیزی که قدرت و مکنت کانال را نشان‬ ‫می دهد‪ ،‬تعداد اعضای ان و میزان دیده شــدن مطالب ان‬ ‫استونهچیزدیگر‪.‬دلیلچهارماناستکهتلگرامتوانسته‬ ‫در راستای فطرت انسانی که میل به راحت طلبی و اسودگی‬ ‫و دسترسی سریع و اسان به همه چیز را دارد‪ ،‬نیاز مخاطبان‬ ‫به سایت های خبری‪ ،‬روزنامه ها و حتی در مواردی تلویزیون‬ ‫را برطرف کند‪ .‬دیگر نیاز نیست شما منتظر اخبار ساعت ‪21‬‬ ‫باشید تا از رویدادهای جهان مطلع شــوید؛ هر رویدادی به‬ ‫محض اتفاق افتادن در تلگرام شما قابل دریافت و مشاهده‬ ‫است‪ .‬و دیگر نیاز نیست که برای مشــاهده اخبار‪ ،‬دریافت‬ ‫دستورهایاشپزیوخیاطی‪،‬دریافتفیلم هایسرگرم کننده‬ ‫و‪ ...‬پای کامپیوتر و لپ تاپ خود زمینگیر شــوید؛ زیرا همه‬ ‫چیز در دستان شماست! به همین علت است که روزنامه ها‪،‬‬ ‫تلویزیون و به خصوص ســایت های خبری و سرگرمی دچار‬ ‫افت شــدید مخاطب شــده اند و این همه را از چشم تلگرام‬ ‫می بینند‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫گفتارها‬ ‫کارگردانضدروشنفکری‬ ‫اصغر فرهادی در اثار خود نگرشی چپ گرایانه دارد‬ ‫سامان پارسی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫روزنامه نگار و منتقد سینما‬ ‫سینمای فرهادی سه مشــخصه دارد ؛ ضد زن است‪،‬‬ ‫ضد روشنفکری است و ضد سرمایه داری است و در عین حال‬ ‫تالش می کند با تکیه بر کلیشه ها قشر کارگر را اخالق گرا و‬ ‫ارزشی و متضرر از رفتار سه گروه قبلی نمایش دهد‪ .‬اینکه‬ ‫می گویم سینمای فرهادی سینمایی ضد زن است منظورم‬ ‫این نیست که فرهادی خوداگاه این گونه می اندیشد‪ ،‬بلکه‬ ‫فرهادی مانند تمام افراد این جامعه این گونه رشــد کرده و‬ ‫تربیتشدهومفاهیمشخصیتیاوشکلگرفتهواینمفاهیم‬ ‫در ناخوداگاه او جریان دارد و اصال او و بسیاری از افراد جامعه‬ ‫به عمد این رفتار را انجام نمی دهند‪ .‬زیرا انها این گونه فکر‬ ‫می کنند و اتفاقا چون هیچ تفاوتی با هم ندارند او هم مانند‬ ‫ی فکر می کند که در ان زندگی می کند‪ .‬در واقع نقد‬ ‫جامعه ا ‬ ‫فرهادی نقد تفکر یک جامعه است‪ ،‬برای همین مردم توان‬ ‫تحمل این نقدها را ندارند چون مانند هم می اندیشــند‪ .‬در‬ ‫ســاحت فکری مردان این جامعه همواره زن مقصر است و‬ ‫هر اتفاقی برای او می افتد‪ ،‬مقصر اصلی خود او است برای‬ ‫همین زنان سینمای فرهادی بی اخالق هستند و زنی را که‬ ‫در عقد فرد دیگری است برای اشــنایی با یکی از دوستان‬ ‫خود به سفری بی بازگشت می برند‪ .‬برای همین سیمین برای‬ ‫رفتن به خارج کشــور برای یک زندگی بهتــر‪ ،‬خانواده اش‬ ‫را وارد یک بحــران می کند و حاضر به کوتاه امدن نیســت‬ ‫تا خانواده اش از هم می پاشــد‪ .‬در این تفکر زنان مقصر و‬ ‫ بی اخالقند و از اشنا کردن یک زن متاهل با دوست خود یا‬ ‫از بین بردن یک خانواده برای خواســته خود ابایی ندارند‪.‬‬ ‫حتی از ورود به زندگی یک مرد متاهل و از بین بردن زندگی‬ ‫ا و ترســی ندارند‪ .‬در اینجا نه فرهادی عامدانــه روایتش را‬ ‫این گونه می نویســد نه برای بقیه این روایــت غیر متعارف‬ ‫استزیراهمهد رساختاریکطبقهباساحتفکریمشترکی‬ ‫هستند و یک جور فکر می کنند‪ .‬در این شرایط فقط مردان‬ ‫نیستند که این گونه می اندیشند‪ ،‬بلکه زنان نیز هم اندیش‬ ‫این تفکر هستند زیرا نادر را که مردی ارزشی است و حاضر‬ ‫به هیچ گونه عقب نشینی در برابر خواسته های زنش نیست‬ ‫را فردی منطقی و فهمیده می دانند زیرا انها در حال زندگی با‬ ‫یک نادر به عنوان پدر یا برادر یا همسر خود هستند‪ .‬مردانی‬ ‫که بخشی از زندگی انها را تشکیل می دهند و به زیست با انها‬ ‫انس گرفته اند‪ .‬تجســد مرد برای انها پدر است؛ مردی که‬ ‫حرف‪ ،‬حرف او است و پایبند به ارزش های خود ساخته اش‬ ‫و حاضر به ایســتادن و عقب نشینی نیســت‪ .‬تصویر ذهنی‬ ‫زنان از مرد باعث شده که نادر یکی از تمام مردانی باشد که‬ ‫هر روز با انها در حال زندگی هستند و طبیعی به نظر می رسد‪.‬‬ ‫نقد به نادر یعنــی نقد به افراد مهم زندگی انهــا و این را زنان‬ ‫نیز بر نمی تابند‪ ،‬برای همین اســت که بازیگری که مدعی‬ ‫فمنیســت بودن اســت با کمال میل در این نقش ها بازی‬ ‫می کند‪ .‬البته فمنیســت بودن هم در جامعه ما یک مفهوم‬ ‫با کالس است که بسیاری بدون انکه چیزی درباره ان خوانده‬ ‫باشند یا درکی از مفاهیم ان داشته باشند ان را بیان می کنند‬ ‫زیرا حس می کنند چیز خوب و با کالسی اســت‪ .‬اما اگر از‬ ‫انها بپرسی پیرو کدام موج هســتی‪ ،‬یا اساس شکل گیری‬ ‫جریان فمنیستی چه بوده ‪ ،‬نمی دانند‪ .‬از همه هولناک تر این‬ ‫است که اگر بپرسی حال که فمنیست هستی‪ ،‬تحت تاثیر‬ ‫افکار کدام اندیشمند این حوزه هســتی ‪ ،‬حرفی ندارند زیرا‬ ‫اگر اینها را بدانند و مفهوم ان را درک کنند که نمی توانند در‬ ‫این ساختار ایفای نقش کنند‪ .‬در تمام روایت های فرهادی‬ ‫افراد فرهیختــه (به خصوص در گذشــته این فرهیختگی‬ ‫تعبیری روشــنفکرانه نیز دارد) بی اخالق و بحران سازند؛ از‬ ‫حقوقدان های الی تا ســیمین که در پی رفاه و زندگی بهتر‬ ‫اســت و احمد گذشــته‪ ،‬طبقه ای که مورد انتقاد فرهادی‬ ‫است نمادی از فرهیختگی و روشنفکری است‪ .‬دوباره تاکید‬ ‫می کنم که فرهادی به عمد این مفاهیم را روایت نمی کند‪،‬‬ ‫بلکه اینها ساحت ذهنی او هستند مانند تمام افراد جامعه اش‬ ‫ی که روشنفکر ندارد و در نبود روشنفکر همه‬ ‫زیرا در جامعه ا ‬ ‫خواهان دریافت این لقب هستند و هر کسی به دلیلی یک‬ ‫شبه ان را دریافت می کند و نسخه پیچ جامعه می شود‪ ،‬باید‬ ‫این نسخه پیچی به جامعه ضربه بزند و این جامعه را از طبقه‬ ‫روشنفکر خشمگین کند‪ .‬روشنفکری یک جریان سخت و‬ ‫طاقت فرسا ست که شاید ســال ها زمان ببرد تا کسی به این‬ ‫درجه برسد و اغلب فالسفه توان رسیدن به این مقام را دارند‪،‬‬ ‫حال در جامعه ایران که به دلیل نبود روشنفکر همه با اینکه‬ ‫مثال پزشک یا مهندس هستند یک شبه به خاطر یک نطق‬ ‫این لقب را دریافت می کنند و شــروع به تولید نســخه برای‬ ‫جامعه می کنند باید این افاضات اشتباه جامعه را منزجر از این‬ ‫طبقه کند‪ .‬در این شرایط فرهادی که نگاهی چپ گرایانه در‬ ‫اثارش دارد و همیشه سعی در تطهیر طبقه کارگر دارد‪ ،‬در نقد‬ ‫ی که افراد متخصص‬ ‫این جریان روایت می نویسد‪ .‬جامعه ا ‬ ‫در تخصص خود دارای اشتباه فاحشی می شوند و به سادگی‬ ‫در همــه امو ر دیگــر نظر می دهنــد و خــود را صاحب نظر‬ ‫ی که در یک ساختار توده ای و مصرف گرا‬ ‫می دانند‪ .‬جامعه ا ‬ ‫بدون داشتن مطالعه و اطالعاتی که از شبکه های مجازی‬ ‫مانند تلگرام دریافت می کنند و حوصله مطالعه کتاب را ندارد‬ ‫باید نشانه شناســی یک اثر را نیز نداند از هر نقدی به ستوه‬ ‫می اید و از همه بیشتر از روشــنفکرانی بدش می اید که در‬ ‫مقابل انها حرفی برای گفتن ندارد و با طرح سوال بت های‬ ‫ذهنی انها را می شــکند‪ .‬در این جامعه که باتوجه با فاصله‬ ‫طبقاتی و مشکالت اقتصادی فراوان و ثروت های باد اورده‬ ‫ی که برخی دیگــر را از حقوق خود محروم کرده اند ‪،‬‬ ‫و عده ا ‬ ‫سرمایه داری یک قدرت بی اخالق و نا مشروع است و مادر‬ ‫ســیمین به راحتی به جوان کارگر می گوید «بچه تان مرده‬ ‫است فدای سرتان‪ ،‬هنوز جوان هستید و می توانید بچه ای ‬ ‫دیگر به دنیا بیاورید‪ ...‬یک جوری می گویند بچه انگار رستم‬ ‫بوده‪ »...‬نگاه او به مرگ فرزند یک کارگر نگاهی ارزشــی‬ ‫نیست بلکه نگاهی خریدارانه است‪ .‬گفتمان فرهادی درباره‬ ‫طبقه روشنفکر و سرمایه داری و نگاهش به طبقه کارگر بسیار‬ ‫متاثر از نــگاه چپ گرایانه او به جامعه اســت و جالب اینکه‬ ‫افرادی این نگاه را دارند که خود در خانه هایی در منطقه ظفر‬ ‫یا زعفرانیه زندگی می کنند‪ ،‬با این حال همه حق دارند حرف‬ ‫بزنند‪.‬امانگاهطبقه بندیشدهومتاثرازیکجریانمشخص‬ ‫ی را در جامعه جایگزین‬ ‫بسیار خطرناک اســت زیرا مفاهیم ‬ ‫می کند که می تواند شروع یک نگاه متخاصم نسبت به یک‬ ‫طبقه باشــد‪ .‬فرهادی عامدانه ایــن کار را نمی کند زیرا او و‬ ‫اکثر افراد جامعه این گونه فکر می کنند و تربیت شــده اند و‬ ‫می اندیشند‪.‬برایهمینطبقهکارگردرروایت هایشهمواره‬ ‫متضرر از سه گروه قبلی هستند و با این حال بسیار اخالق گرا‬ ‫وارزشیوزحمتکشندوحاضرنیستنددروغبگویندحتیاگر‬ ‫متضرر شده باشند‪ .‬نگاه فرهادی به جامعه ایران‪ ،‬جامعه ای ‬ ‫که در ان خشونت با توســل به امار در حال رشد است و هر‬ ‫دقیقه یک دعوا در ان اتفاق می افتد و به راحتی افراد دروغ‬ ‫می گویند نگاهی رویایی‪ ،‬ارمان گرایانه و در عین حال خیالی‬ ‫ی که همه دوست داریم اینگونه باشد اما این‬ ‫است به جامعه ا ‬ ‫رویا با حقیقت بســیار فاصله دارد و این فاصله را می توانیم‬ ‫در لحظات یک روز از زندگی مان مرور کنیم‪ .‬اینکه ما یک‬ ‫مثال بیاوریم و بگوییم می بینی این با بقیه فرق دارد مغالطه‬ ‫مصادره به مطلوب است زیرا با یک مثال که نمی توان گفت‬ ‫جامعه ای خوب است یا بد‪ .‬اشتیاق ما به سینمای فرهادی‬ ‫ی اســت که مانند هم‬ ‫به دلیل نزدیکــی فکری او با جامعه ا ‬ ‫ی که در ان همه‬ ‫می اندیشند و رویا پردازی می کنند‪ .‬جامعه ا ‬ ‫ســعی در انجام وظایف خود دارند و دروغ نمی گویند‪ .‬البته‬ ‫تمام این یادداشت درباره مفاهیم و نشانه هایی است که در‬ ‫فیلم های فرهادی وجود دارند و نقدی بر تکنیک های او در‬ ‫تدوین یا فیلمبرداری و بازیگری نیست‪ .‬در اینجا تحلیل بر‬ ‫گفتمان اثار فرهادی و مفاهیمی است که عرضه می کند‪.‬‬ ‫ضعف روایی او را کسی می تواند متوجه شود که مطالعه کرده‬ ‫و رمان های خوب دنیا را خوانده و درک کرده قدرت ساختار‬ ‫روایی یک اثــر چگونه می تواند او را با شــیوه های مختلف‬ ‫جذب کند نه با پنهان کاری نشانه ها از مخاطبش‪ ،‬زیرا ما که‬ ‫به دیدن یک فیلم پلیســی نمی رویم بلکه می خواهیم یک‬ ‫درام اجتماعــی ببینیم‪ .‬در روزگاری که مــا دل به امید های‬ ‫ بی دلیل می بندیم و چون هیچ اتفــاق بزرگی در زندگی مان‬ ‫نمی افتد به اسکار فرهادی و یا جایزه بازیگری که هر روزی‬ ‫ان را به یک نفر می بخشد یا مدال یک ورزشکار دل خوش‬ ‫می کنیم که هیچ تاثیری در زندگی واقعی ما ندارد و پس از‬ ‫ی دوباره به زندگی خود با‬ ‫فرو نشستن این خوشحالی لحظه ا ‬ ‫کوهی از مشکالت باز می گردیم و دل به امیدواری بی دلیل‬ ‫می دهیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫فالش بک‬ ‫چالش ترمیم‬ ‫سه گزینه پیشنهادی حسن روحانی برای وزارتخانه هایی‬ ‫که وزرای ان مســتعفی هســتند این هفته به مجلس می روند تا‬ ‫با ارائه برنامه های خود به نمایندگان بــرای گرفتن رای اعتماد از‬ ‫پارلمان تالش کنند ‪ .‬تغییــرات کابینه را در این شــماره از مثلث‬ ‫بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫حسنروحانیسهنفریراکهدرمجلسنهمرایاعتمادنگرفتند‬ ‫برایوزارتمعرفیکردهاست‬ ‫‪1‬‬ ‫این هفته ای که در پیش است برای حسن روحانی و‬ ‫دولت او بسیار مهم است‪ .‬قرار است تکلیف ترمیم کابینه‬ ‫مشخص شــود‪ .‬وزرای رفته جای خود را به سرپرستان در‬ ‫وزارتخانه ها داده اند و گزینه های پیشنهادی منتظر جلسه‬ ‫تعیین کننده سه شنبه هستند‪ .‬افراد مورد نظر رئیس جمهور‬ ‫همان هفته استعفای وزرا مشخص شدند اما اتفاق خاص‬ ‫این است که در دقیقه ‪ 90‬یعنی درست همان روزی که نامه‬ ‫معرفی به پارلمان رفت یکباره محمدعلی نجفی جای خود‬ ‫را به صالحی امیری داد‪.‬‬ ‫این وسط چند سوال مهم به میان امده است‪ .‬درست‬ ‫همزمان بــا اینکه شــیب واکنش ها در مــورد گزینه های‬ ‫معرفی افزایش یافته همچنان بحث داغ این است که چرا‬ ‫این تغییرات اتفاق افتاده و پشت پرده ان چه بوده است‪.‬‬ ‫نکته دیگر هم این است که اصال چرا تغییر در بخش هایی‬ ‫رخ داده که چندان انتظارش نمی رفته اما همچنان بخش‬ ‫ضعیف تــر کابینه یعنی صنعــت و اقتصاد دســت نخورده‬ ‫مانده است‪.‬‬ ‫باید از ابتدای هفته گذشته شــروع کنیم‪ .‬زمانی که‬ ‫حســن روحانی به صورت رســمی وارد ماجــرای تغییرات‬ ‫کابینه شد‪ ،‬به منتقدان اعتراض کرد و در نهایت نامه معرفی‬ ‫را به دفتر رئیس مجلس فرستاد‪.‬‬ ‫انتقاد از معترضان‬ ‫روحانی هفته را با یک سخنرانی جنجالی و پرحاشیه‬ ‫اغاز کرد‪ .‬او در همایش «روز ملی روســتا و عشــایر» که‬ ‫در سالن اجالس سران برگزار شــد‪ ،‬با تاکید بر اینکه باید‬ ‫با معرفی رسمی ســه وزیر پیشنهادی‬ ‫دولت به مجلس بــرای وزارتخانه های‬ ‫فرهنــگ و ارشــاد اســامی‪ ،‬ورزش و‬ ‫جوانان و اموزش و پرورش ترمیم کابینه‬ ‫دولت تدبیر و امید وارد فاز جدیدی شد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب با ارسال نامه رئیس جمهور‬ ‫به مجلس حــدس و گمــان و خبرهای‬ ‫درگوشی درباره وزرای پیشنهادی دولت‬ ‫بهجزیکموردصحیحازابدرامد‪.‬‬ ‫ایا مجلس دهم به گزینه هایی که‬ ‫مجلس نهم به انها رای نداده بود‬ ‫اعتماد می کند ؟‬ ‫ولی حرف های صد من یک غاز که ارزشــی ندارد و ذهن‬ ‫مردم را مشوش می کند‪ ،‬نزنیم‪ .‬دست به دست هم دهیم با‬ ‫نیکوکاری و پرهیزکاری کشور را احیا کنیم‪».‬‬ ‫نجفی سخنگوی تغییرات‬ ‫مســاله جالــب در این ماجــرا این بوده اســت که‬ ‫محمد علــی نجفی پیشــرو تر از هــر کــس دیگری در‬ ‫ماجرای اخبار تغییرات کابینه بوده اســت‪ .‬ان گونه که‬ ‫حتی یکــی از گزینه های وزارت مطــرح کرده او از یک‬ ‫ماه پیش در این زمینه فعالیت هایی هم داشــته اســت‪.‬‬ ‫نجفــی در ابتدای هفته یــک مصاحبه مهم با رســانه ها‬ ‫داشــت‪ .‬او در خصوص گزینه های رئیس جمهور برای‬ ‫وزارتخانه های ورزش‪ ،‬ارشاد و اموزش و پرورش گفت‪:‬‬ ‫«رئیس جمهور در نظر دارند روز یکشــنبه فرد مورد نظر‬ ‫را برای ایــن وزارتخانه ها به مجلــس معرفی کنند‪ ».‬او‬ ‫همچنین خبــر داد که گزینه مــورد نظــر رئیس جمهور‬ ‫برای وزارت ارشــاد اقای صالحی امیری و برای وزارت‬ ‫ورزش و جوانان اقای سلطانی فر است‪ ».‬نجفی ضمن‬ ‫تاکید بر قطعی شــدن دو گزینه فوق اذعان داشــت که‬ ‫در مــورد وزارت اموزش وپرورش گزینه هــا هنوز قطعی‬ ‫نیست اما در میان گزینه های رئیس جمهور نام خودش‬ ‫و اقای دانش اشتیانی دیده می شــود‪ .‬او اظهار داشت‬ ‫که من برای بررسی های بیشــتر مشکالت وزارتخانه از‬ ‫رئیس جمهور وقت گرفته ام؛ اما تا یکشــنبه تصمیمات‬ ‫نامه ترمیم کابینه در هوای مه الود مجلس‬ ‫اما با معرفی رســمی سه وزیر پیشــنهادی دولت به‬ ‫مجلس برای وزارتخانه های فرهنگ و ارشــاد اســامی‪،‬‬ ‫ورزش و جوانــان و اموزش و پرورش ترمیــم کابینه دولت‬ ‫تدبیر و امید وارد فاز جدیدی شد‪ .‬بدین ترتیب با ارسال نامه‬ ‫رئیس جمهور به مجلس حدس و گمان و خبرهای درگوشی‬ ‫درباره وزرای پیشنهادی دولت به جز یک مورد صحیح از‬ ‫اب درامد‪ .‬در نامه حسن روحانی به رئیس مجلس شورای‬ ‫اســامی امده بود‪« :‬احتراما در اجرای اصل ‪ 133‬قانون‬ ‫اساسی جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬شرح حال و برنامه جناب‬ ‫اقایان‏دکتر ســید رضا صالحی امیری‪ ،‬مسعود سلطانی فر‬ ‫و دکتر فخرالدین احمدی دانش اشــتیانی برای اخذ رای‬ ‫‏اعتماد به ترتیــب جهت وزارتخانه های فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اســامی‪ ،‬ورزش و جوانان و اموزش و پرورش‏به مجلس‬ ‫شورای اسالمی معرفی می گردد‪» .‬‬ ‫‏نکته جالب درباره سه وزیر پیشــنهادی رد شدن هر ‬ ‫سه در مجلس نهم برای وزارتخانه های پیشنهادی است‪.‬‬ ‫صالحی امیری با ســخنان الیاس نادران‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫شورای اسالمی در دوره نهم درباره سوابق وی در مدیریت‬ ‫اداره کل اطالعات در استان خوزستان از رسیدن به وزارت‬ ‫باز ماند‪ .‬از ســوی دیگر مسعود ســلطانی فر نیز در شرایط‬ ‫مشابه از رسیدن به وزارت باز ماند‪ .‬احمدی دانش اشتیانی‬ ‫سال ‪ 93‬پس از استیضاح و برکناری رضا فرجی دانا از وزارت‬ ‫علوم‪ ،‬پس از جعفر میلی منفــرد و محمود نیلی به مجلس‬ ‫رفت اما با ‪ 171‬رای مخالف و ‪ 16‬رای ممتنع از نشستن بر‬ ‫کرسی وزارت علوم بازماند‪.‬‬ ‫نکته جالــب در میــان اخبــار تغییــر ناگهانــی نام‬ ‫محمدعلی نجفی به دانش اشــتیانی برای وزارت اموزش‬ ‫و پرورش بود؛ تغییری که تا حدودی دور از انتظار بود‪.‬‬ ‫حتی در اغاز جلسه خبری در صحن علنی منتشر شد‬ ‫که حاکی از معرفی نجفی به عنوان وزیراموزش و پرورش‬ ‫بود اما ناگهان دبیر هیات رئیسه از معرفی دانش اشتیانی‬ ‫به عنوان وزیر پیشنهادی اموزش و پرورش خبر داد‪ .‬در این‬ ‫میان حتی برخی از اعضای فراکسیون امید نیز بر این نکته‬ ‫تاکید می کردند که دولت هیچ هماهنگی حتی با نمایندگان‬ ‫همراه با خود نــدارد و انان اخبار مرتبط با این مســاله را از‬ ‫کانال های تلگرامی دریافت می کننــد‪ .‬نکته جالب اینجا‬ ‫بود که نامه معرفی این سه وزیر در دقایق پایانی به مجلس‬ ‫رسید و به دلیل اینکه برنامه های وزرا به نامه پیوست نشده‬ ‫بود‪ ،‬اعالم وصول ان از سوی هیات رئیسه به جلسه بعدی‬ ‫موکول شــد‪ .‬این خبر برای اولین بار از سوی رنجبرزاده ‪،‬‬ ‫عضو هیات رئیسه مجلس اعالم شد‪.‬‬ ‫مسعود پزشکیان‪ ،‬مقطع‬ ‫فعلی را زمان نامناسبی‬ ‫برای ترمیم کابینه ارزیابی‬ ‫کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫حسن روحانی از انتقادها به‬ ‫تغییرات کابینه ناراضی است‬ ‫نهایی گرفته می شــود‪ .‬بعــد از ایــن اظهار نظر نجفی‪،‬‬ ‫همه او را گزینه نهایی وزارت می پنداشتند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دعوا هــای کودکانه در کشــور خاتمه یابــد‪ ،‬گفت‪« :‬باید‬ ‫رسانه های ما از دروغ‪ ،‬اتهامات‪ ،‬اختالف‪ ،‬ایجاد تفرقه و‬ ‫جناح بندی های غیر ضرور دست بردارند‪ ».‬او به تغییرات‬ ‫اخیر در کابینه اشــاره کرد و افزود‪« :‬اگر دولت برای ثبات‬ ‫وزیر عوض نکند‪ ،‬ان روزنامه های بد اخالق و سایت های‬ ‫بد اخالق می گویند چرا دولت این وزرا را عوض نمی کند‪،‬‬ ‫وقتی هم دولت می رود تغییر ایجاد کند‪ ،‬همان بداخالق ها‬ ‫می گویند چرا عوض می کند؟ برادر عزیز من! هدف کشور‬ ‫توسعه و تعالی است و هدف دولت خدمت به جامعه و مردم‬ ‫است؛ در راه خدمت گاهی نیاز به تثبیت مدیر است و گاهی‬ ‫نیز نیاز به تغییر اســت‪ ».‬روحانی یاداور شــد‪« :‬این طور‬ ‫نیست که در یک شرایط واحد باشیم؛ اما من نکته ای دیگر‬ ‫می گویم‪ ،‬همه ما به فکر معضل اصلی کشــور یعنی عدم‬ ‫اشتغال‪ ،‬بیکاری نسل جوان تحصیل کرده و به ویژه زنان و‬ ‫دختران مان باشیم»‪ .‬روحانی گفت‪« :‬متاسفانه در امارها‪،‬‬ ‫بیــکاری دختران و زنــان باالتر از مردها و پســران جوان‬ ‫اســت؛ البته در روستاها و عشایر بیشــتر بار بر دوش زنان‬ ‫جامعه است ولی برای نســل جوان و دختران باید به فکر‬ ‫اشتغال باشیم‪ ».‬او بار دیگر با بیان اینکه اشتغال مشکل‬ ‫اصلی کشور است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬پیشنهاد و انتقاد کنیم‬ ‫تصمیم بهارستان‬ ‫دولت‬ ‫‪33‬‬ ‫دولت‬ ‫اعتراض همگانی به نوع تغییرات‬ ‫نکته قابــل توجه دیگــر در مــورد تغییــرات کابینه‬ ‫اعتراضــات صــورت گرفته بــه نــوع ترمیم کابینــه بوده‬ ‫اســت‪ .‬دامنه این اعتراضات البته ان چنــان زیاد بود که‬ ‫حامیان دولت را نیز شــامل می شــد‪ .‬روزنامــه کیهان در‬ ‫همین رابطه گزارشــی با عنوان «ســریال سرکار گذاشتن‬ ‫ملت‪ /‬این قســمت؛ تعمیــر کابینــه! » نوشــت‪« :‬غالب‬ ‫شــعارهای انتخاباتی دولت تدبیر و امید در حوزه اقتصاد‬ ‫و معیشت مردم بود که محقق نشد‪ ،‬با این وجود تغییرات‬ ‫صورت گرفته در کابینه را در ‪ 7‬ماه مانده به انتخابات چگونه‬ ‫می توان توجیه کرد؟! در حالی که دولــت تدبیر و امید در‬ ‫سال پایانی خود به سر می برد و تنها هفت ماه به انتخابات‬ ‫زمان مانده اســت‪ ،‬تغییراتی در کابینه دولــت اتفاق افتاد‬ ‫که کمترین رابطه را با اقتصاد و معیشت مردم دارند؛ یعنی‬ ‫همان چیزهایی که اغلب شعارهای انتخاباتی این دولت‬ ‫را در بر می گرفت‪ .‬چطور می توان هــدف از این تغییرات‬ ‫را «توسعه و تعالی» کشور و در مســیر «خدمت دولت به‬ ‫جامعه و مردم» دانست؟ اگر این تغییرات جنبه کارامدی‬ ‫داشــت‪ ،‬باید در وزارت هایی صورت می گرفت که ارتباط‬ ‫مستقیم با معیشت و رونق اقتصادی دارند؛ وزارتخانه هایی‬ ‫که به اجمال از برخی از انها نام برده شد‪».‬‬ ‫«الیاس حضرتی» نماینده مــردم تهران در مجلس‬ ‫و از فعاالن اصالح طلــب طی صحبت هایی کــه روزنامه‬ ‫شــرق انها را منتشر کرد‪ ،‬در اشــاره به ســه تغییر صورت‬ ‫گرفته‪ ،‬بیان داشــت‪« :‬البته ما معتقدیــم تیم اقتصادی‬ ‫دولت نیاز به ترمیم دارد و گروهی که از بینش مشــخص‪،‬‬ ‫برنامه مشــترک و هماهنگی کامل در حــوزه فعالیت های‬ ‫اقتصادی و از فرماندهــی واحد برخوردار باشــند‪ ،‬باید در‬ ‫دولت به کار گرفته شــوند‪ ».‬روزنامه «مردم ساالری» هم‬ ‫در گزارشــی با عنوان «انتظار برای ادامــه ترمیم کابینه»‬ ‫به نقل از «غالمعلی جعفرزاده ایمن ابادی» نماینده مردم‬ ‫رشت و عضو کمیســیون برنامه و بودجه مجلس نوشت‪:‬‬ ‫«نه گزینه ها مناسبند و نه زمان مناسبی برای تغییر است!»‬ ‫به بــاور جعفــرزاده ایمن ابــادی ‪« ،‬وزارتخانه هایی‬ ‫مثل صنعت و معــدن یا وزارت نیرو باید تغییرات اساســی‬ ‫می کردند‪ .‬ولی وزارت اقتصاد انصافا اقای طیب نیا خوب‬ ‫در حال فعالیت اســت‪ .‬اما ان دو وزارتخانه دیگر ضرورت‬ ‫بیشــتری دارد‪« ».‬محســن کوهکن» عضو کمیســیون‬ ‫تدوین ایین نامه داخلی مجلس دهم نیز به مردم ساالری‬ ‫گفته اســت که بهتر بود تیم اقتصادی عوض می شد‪ .‬اما‬ ‫جالب ترین واکنش ها انتقاد روزنامه دولتی ایران از جنس‬ ‫تغییرات بود‪ .‬این رســانه نوشــت که انتظار برای تغییر در‬ ‫ایــن تغییــرات البتــه مدافعانــی هم‬ ‫داشت؛ افرادی که معتقد بودند حسن‬ ‫روحانی به موقع و درست انجام داده‬ ‫است‪ .‬عباس عبدی در این مورد گفته‬ ‫است‪« :‬این ترمیم نوعی حرکت رو به‬ ‫جلو بود و می تواند اثرات مثبت ایجاد‬ ‫کند‪ ،‬ولی حد و انــدازه ان را نمی توانم‬ ‫حدس بزنم‪».‬‬ ‫تیم اقتصادی بوده است‪ .‬ایران نوشــت‪« :‬طی روزهای‬ ‫اخیر رئیس جمهوری ســه وزیر پیشــنهادی جدید خود را‬ ‫برای تصــدی وزارتخانه های اموزش و پــرورش‪ ،‬ورزش و‬ ‫امور جوانان و فرهنگ و ارشاد اسالمی معرفی کرده است‪.‬‬ ‫منتقدان معتقدند که ترکیب تیم اقتصادی و وزیران مرتبط‬ ‫با حوزه اقتصاد نیز باید در فهرســت جدید رئیس جمهوری‬ ‫قرار می گرفتند تا کارایی و اثرگذاری سیاســتگذاری های‬ ‫صحیــح اقتصادی دولــت افزایــش یابد‪ ...‬طهماســب‬ ‫مظاهری معتقد است‪« :‬تغییر وزیران در حوزه مسئولیت‬ ‫رئیس جمهــوری اســت و هیچ کــس و هیچ دســتگاهی‬ ‫نمی تواند در این خصوص رئیس جمهوری را تحت فشــار‬ ‫قرار دهد‪ .‬اینکه نیــاز به ترمیم کابینــه در حوزه اقتصادی‬ ‫وجود دارد یا ندارد‪ ،‬بســتگی به برایند کلی ایشــان دارد‪.‬‬ ‫این مساله ســاده ای نیســت که در خصوص تغییر کابینه‬ ‫اقتصادی قضاوت صریحی داشــته باشیم‪ .‬با این حال به‬ ‫نظر من رئیس جمهوری باید سیاست ها و مدیریت اقتصاد‬ ‫کشور را به ســمت بهبود بیشــتر هدایت کند‪ ».‬غالمرضا‬ ‫مصباحی مقــدم هــم معتقد اســت‪« :‬تغییــرات رخ داده‬ ‫غیر مترقبه بود‪ .‬در خصوص وزرایی که عوض شدند چندان‬ ‫مشکل حادی وجود نداشت؛ انتظار تغییر در تیم اقتصادی‬ ‫دولت بــود‪ ».‬مســائلی مانند رکــود‪ ،‬بیکاری‪ ،‬مســکن و‬ ‫مشــکالت حوزه بانکی اکنــون از مهم ترین دغدغه های‬ ‫کشور هستند و با ترمیم کابینه در حوزه اقتصادی باید تمرکز‬ ‫برای حل این مشکالت صورت می گرفت‪ .‬مهدی پازوکی‪،‬‬ ‫کارشــناس اقتصادی هم گفت‪« :‬بایــد در تیم اقتصادی‬ ‫کابینه تغییراتی ایجاد می شد‪ .‬تغییر وزیران حوزه فرهنگ‬ ‫و اموزش و پرورش و ورزش کامال درســت بود ولی در تیم‬ ‫اقتصادی هم تغییراتی باید داده می شد‪ .‬افراد بسیاری در‬ ‫کشور وجود دارند که تجربه و تخصص باالیی دارند که از‬ ‫ظرفیت های انها به درستی استفاده نشده است و می توان‬ ‫انها را به کار گرفــت‪ ».‬برخی از صاحبنظــران اقتصادی‬ ‫اعتقاد دارند که دولت می توانست عملکرد بهتری از خود‬ ‫به جای بگذارد و برهمین اساس رئیس دولت یازدهم باید‬ ‫با تغییر و ترمیم تیم اقتصادی خود بســترهای این بهبود‬ ‫را فراهم کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫منتقدان اقای رئیس جمهور‬ ‫محمد هاشمی در اظهارنظری‬ ‫گفته است ‪«:‬با توجه به‬ ‫زمان باقیمانده تا پایان عمر‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬تغییر در دولت‬ ‫بی تدبیری بود‪».‬‬ ‫اما برخــی منتقدان نیز نظرات متفاوتی داشــتند‪ .‬از‬ ‫جمله اینکه فاطمه هاشــمی در اظهارنظــری در این مورد‬ ‫گفت‪« :‬به نظر من ‪ ،‬ترمیم در این مقطع زمانی اقدام درست‬ ‫و صحیحی نیست؛ مگر انکه بنابر یک سری دالیل غیرقابل‬ ‫توجیه اتفاق خاصی رخ دهد یا اینکه امکان مقاومت (در‬ ‫برابر فشــارها) وجود نداشته باشــد که بخواهیم کابینه را‬ ‫ ترمیم کنیم یا وزیر یا وزرایــی را تغییر دهیم اما در کل باید‬ ‫بگویم که هر چــه تعداد ترمیم‪‎‬هــا (تغییــر وزرا) در پایان‬ ‫دوره دولت یازدهم کمتر باشــد‪ ،‬بهتر خواهد بود‪ ».‬اما در‬ ‫اظهارنظری دیگر محمد هاشــمی نیز گفت‪« :‬با توجه به‬ ‫زمان باقیمانده تا پایان عمر دولت یازدهم‪ ،‬تغییر در دولت‬ ‫بی تدبیری بود‪ .‬تا وزیر معرفی شود و از مجلس رای بگیرد و‬ ‫معاونین خود را معرفی کند تقریبا عمر دولت به پایان رسیده‬ ‫اســت و او دیگر فرصت ارائــه برنامه های خــود را ندارد و‬ ‫مجبور است برنامه های گذشته که توسط وزیر قبلی تبیین‬ ‫شده است را ادامه دهد‪ .‬اگر وزیر جدید دست به تغییر در‬ ‫وزارتخانه بزند‪ ،‬ان نهاد دچار تزلزل می شود و کارها پیش‬ ‫نمی رود‪ .‬من برای تغییرات دولــت در این زمان توجیهی‬ ‫ندارم‪ .‬یک زمانی مجلس استیضاح می کند و دولت مجبور‬ ‫است وزیر خود را تغییر دهد اما وقتی مجلس کاری ندارد و‬ ‫دولت دست به تغییر می زند تمام مسئولیت برعهده دولت‬ ‫است و کسی در این زمینه کوتاهی نکرده است‪ .‬باید هرچه‬ ‫زودتر وزیر معرفی شــود‪ .‬من نمی دانم در این زمان کسی‬ ‫مسئولیت را قبول می کند یا خیر؟ واقعا در این فرصت کوتاه‬ ‫زمان برای کار و ارائه برنامه ها مناســب نیست‪ ».‬مسعود‬ ‫پزشکیان‪ ،‬نایب رئیس مجلس شورای اسالمی هم با تاکید‬ ‫بر لزوم حل مشــکالت ســاختاری بجای جابجایی افراد‪،‬‬ ‫مقطع فعلی را زمان نامناســبی برای ترمیم کابینه ارزیابی‬ ‫کرد و با اشــاره به اینکه درصورت عــدم پایبندی یک وزیر‬ ‫به تعهدات خود‪ ،‬رئیس جمهور موظف به برکناری اوست‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬دولت بــه جای پذیــرش فشــارها از وزرای خود‬ ‫حمایت کند‪ ».‬مسعود پزشکیان با تاکید بر اینکه استعفای‬ ‫همزمان سه وزیر کابینه تدبیر و امید در مقطع فعلی کمکی‬ ‫به حل مشکالت نمی کند‪ ،‬گفت‪« :‬مشــکالت با تغییر و‬ ‫جابه جایی افراد حل نمی شــوند؛ ممکن اســت بخشی از‬ ‫مشــکالت بخاطر نحوه مدیریت باشد اما مشکل اساسی‬ ‫در ساختار‪ ،‬قوانین و همچنین منابع مالی و بسیاری دیگر‬ ‫از مسائل اســت‪ ».‬در اظهارنظری دیگر حمید رضا ترقی‪،‬‬ ‫عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسالمی گفت‪« :‬ترمیم‬ ‫کابینه دولت بر اســاس مشــکالت کشــور و نظرســنجی‬ ‫افکار عمومی نبود و بلکه این تغییرات در راســتای مقابله‬ ‫با افشــاگری های اخیــر در وزارتخانه ها انجام شــد‪ .‬اگر‬ ‫تغییرات بر اساس شــرایط و مشــکالت حاکم بر کشور و‬ ‫نظرسنجی افکار عمومی انجام می گرفت بالطبع اولویت‬ ‫اصلی با ترمیم تیم اقتصادی دولت بــود اما از انجایی که‬ ‫هدف اصلی این تغییــرات مقابله با افشــاگری ها در این‬ ‫وزارتخانه ها اســت‪ ،‬بنابراین برای جلوگیری از گســترش‬ ‫دامنه این معضل به سایر اعضای وابســته به دولتمردان‬ ‫و تخریب دولــت برای انتخابــات اینده با اســتعفای این‬ ‫سه وزیر موافقت شــد‪ .‬در اســتعفای وزیر ارشاد مسائل‬ ‫پشت پرده ای نهفته و دولت برای اینکه افکار عمومی را از‬ ‫معضالت اقتصادی به سمت مسائل فرهنگی سوق بدهد‬ ‫این تغییر را انجام داده تا با انتخاب افراد جدید معرفی شد‬ ‫بهره برداری انتخاباتی کند‪ .‬وزرایی که برای رای اعتماد به‬ ‫مجلس معرفی شدند در مجلس نهم رای اعتماد نگرفتند‪،‬‬ ‫بنابراین این فرصت اکنون به وجود امده تا اصالح طلبان‬ ‫و کارگــزاران این وزارتخانه ها را برای خودشــان تصاحب‬ ‫کنند‪.‬برای اصالح طلبان و کارگزاران بســیار مهم است تا‬ ‫برای انتخابات اینده این سه وزارتخانه را به دست بگیرند و‬ ‫تالش می کنند تا دوقطبی فرهنگی را در کشور دامن بزنند‪،‬‬ ‫بنابراین اگر مجلس به انها رای اعتماد ندهد مظلوم نمایی‬ ‫کرده و این عــدم رای اعتماد را به چالش سیاســی تبدیل‬ ‫کرده و تا انتخابات اینده از ان بهره برداری می کنند‪».‬‬ ‫نصرالله پژمان فر‪ ،‬رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس‬ ‫هم در واکنشی به تغییرات کابینه گفت‪« :‬باتوجه به شرایط‬ ‫حاکم بر کشــور و عدم توفیــق دولت در بهبــود وضعیت‬ ‫معیشــتی مردم‪ ،‬انتظار این بود که دولــت تیم اقتصادی‬ ‫کابینه را ترمیم کند‪ ،‬اما تغییرات فعلی در کابینه با رویکرد‬ ‫انتخاباتی دنبال شد‪ .‬باتوجه به اینکه دولت نتوانسته در این‬ ‫فرصت شعارهای انتخاباتی خود را تحقق بخشد‪ ،‬انتظار بر‬ ‫این بود تا اقدامی اقتصادی در ترمیم کابینه انجام شود اما‬ ‫متاسفانه تغییرات فعلی رویکرد انتخاباتی دارد‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬هرچند دیگــر اقدامات دولت در‬ ‫حوزه های مختلف مشکالتی را برای کشور به وجود اورده‬ ‫اما محدود کردن ترمیــم کابینه ان هم با تاخیر فوق العاده‬ ‫دولت‬ ‫در این زمان اندک بیانگر ان است که دولت رویکرد اجرایی‬ ‫ندارد و دنبال مسائل دیگری اســت‪ .‬دولت قصد دارد تا با‬ ‫تغییر در وزارتخانه های اموزش وپرورش‪ ،‬ارشاد و ورزش و‬ ‫جوانان نارضایتی های به وجود امده را با وعده دادن وزرای‬ ‫جدید و درخواســت فرصــت برای تحقق برنامه هایشــان‬ ‫برطرف کند‪ ،‬از طرفی ارای بیشــتری را در سبد انتخاباتی‬ ‫خود داشته باشد و این در حالی است که عمر دولت یازدهم‬ ‫رو به اتمام است‪.‬‬ ‫مدافعان ترمیم‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫نمایندگان لیست امید از اینکه حسن روحانی با انها برای ارائه فهرست این سه‬ ‫گزینه مشورت نکرده دلخور هستند‬ ‫سیاست‬ ‫این تغییرات البته مدافعانی هم داشت؛ افرادی که‬ ‫معتقد بودند حســن روحانی به موقع و درســت انجام داده‬ ‫است‪ .‬عباس عبدی در این مورد گفته است‪« :‬این ترمیم‬ ‫نوعی حرکت رو به جلو بود و می توانــد اثرات مثبت ایجاد‬ ‫کند‪ ،‬ولی حد و اندازه ان را نمی توانم حدس بزنم‪ ».‬عباس‬ ‫عبدی افزوده اســت‪ «:‬شخصا انتظار داشــتم که پس از‬ ‫شکل گیری مجلس و متناسب با شرایط مجلس تغییراتی‬ ‫در حداقل چهــار وزارتخانه صورت گیــرد‪ .‬ولی کم کم به‬ ‫نظر می رســید که اقای روحانی به چند دلیل عالقه ای به‬ ‫تغییر کابینه ندارد‪ .‬مهمتــر از همه این بود که اگر تغییری‬ ‫در کابینه انجام شود به معنای نوعی بی ثباتی تلقی می شود‬ ‫و دوست نداشــتند که چنین اتفاقی رخ دهد‪ ».‬او در عین‬ ‫حال درباره نوع ترمیم انجام شده نیز گفته است‪« :‬به این‬ ‫دلیل که فشــارها به وزیر ارشاد زیاد شــد و او نیز خواهان‬ ‫اســتعفا بود و در مجموع روحانی در وضعیتی قرار گرفت‬ ‫که با اســتعفای وزیر ارشــاد موافقت کند‪ .‬ولی اکنون که‬ ‫در چنین موقعیتی قرار گرفته بود به نظر می رسد که به دو‬ ‫علت از دو وزیر دیگر نیز خواسته شــده که استعفا دهند‪.‬‬ ‫یکی اینکه استعفای وزیر ارشاد در ذیل ترمیم کابینه معنا‬ ‫شود و دیگر اینکه پاسخی هم باشــد به مطالبه بحقی که‬ ‫پس از انتخابات اسفند ‪ 1394‬میان کنشگران سیاسی به‬ ‫وجود امده است‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر «مرتضی حاجی» عضو شورای‬ ‫سیاست گذاری اصالح طلبان هم درباره تغییرات در بدنه‬ ‫دولت گفت‪« :‬من فکر می کنم درباره اقای جنتی بیشــتر‬ ‫فشارهای بیرون از دولت موثر بود و تا جایی که من استنباط‬ ‫کردم‪ ،‬مخاطبان وزارت و مدیریت ایشان به نسبت وزرای‬ ‫دولت های قبل رضایت نسبی پذیرفتنی داشتند و به دلیل‬ ‫برخی از اتفاقات فرهنگــی که با برداشــت های متفاوت‬ ‫بعضی شــخصیت های اثرگذار مواجه بود‪ ،‬فشــار به خود‬ ‫وزیر وارد شد و وزیر احساس کرد که نمی تواند انگونه که‬ ‫باید و شــاید از عملکرد قانونی و صحیح خود دفاع کند»‪.‬‬ ‫حاجی درباره تاثیر این تغییرات به نفع موفقیت روحانی در‬ ‫انتخابات اینده گفت‪« :‬در دو مورد فکر می کنم اثر مثبت‬ ‫داشته باشد‪ ،‬نباید بگویم کدام دو مورد‪ ،‬ولی در یک مورد‬ ‫نگرانم که افکار عمومی را خیلی خوشــحال نکند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه قطعا به جانشینان اینها هم بستگی دارد‪ .‬اینکه چه‬ ‫کسی تصدی هر کدام از این وزارتخانه ها را بر عهده بگیرد‬ ‫و در مدت کوتاه باقی مانده تــا انتخابات چه حرکت مثبتی‬ ‫بتواند انجام دهد که به خصــوص رضایتمندی مخاطبان‬ ‫و مردم را جلب کند‪ ،‬خیلی مهم است‪ .‬نمی خواهم بگویم‬ ‫صرف تغییر مثبت اســت ولی در مواردی که مدت هاست‬ ‫بحث ان هســت‪ ،‬تغییر می توانــد کمک کننــده و مثبت‬ ‫باشــد»‪« .‬عبدالله ناصری» فعال سیاســی اصالح طلب‬ ‫هم با بیان این مطلب که انتظار جامعه از رئیس جمهوری‬ ‫برای تغییر از مدتی قبل شروع شده بود‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬هم‬ ‫نخبگان و هم بخش هــای دیگر از دولت انتظار داشــتند‬ ‫تغییراتی در کابینه به وجود بیــاورد و رئیس جمهوری باید‬ ‫زود تر این تغییرات را انجام می داد و باید به رئیس جمهوری‬ ‫دســت مریزاد گفت که ســرانجام این تغییــر را در کابینه‬ ‫به وجــود اورد؛ بااین حــال از تغییر وزیر فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اســامی تعجب می کنــم؛ چراکــه اقای جنتــی کارنامه‬ ‫دفاع کردنی در حوزه مدیریت خود داشت و به نظر می رسید‬ ‫برای اقــای روحانی اولویت های دیگری نســبت به اقای‬ ‫جنتی وجود داشت»‪ .‬او با اشاره به فشارهای واردشده به‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشاد اســامی افزود‪« :‬کار برای وزیری‬ ‫که بتواند با چارچوب های قانونی وزارتخانه و شــعارهای‬ ‫اعتدال گرای روحانی کار کند‪ ،‬ســخت است و بعید است‬ ‫وزیر بعدی بتوانــد از اقای جنتی اصالح طلب تر باشــد و ‬ ‫همان افرادی که به وزیر ارشــاد و دولت فشار می اوردند‪،‬‬ ‫اجازه نخواهند داد مجلس هم به چنین کسی رای بدهد‪».‬‬ ‫ناصری در پاســخ به این ســوال که ایا این تغییرات‬ ‫کابینه شــرط اصالح طلبان برای حمایت از روحانی بوده‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اصالح طلبان هیچ شــرطی برای روحانی ندارند؛‬ ‫اما انتقادهای جدی به عملکــرد دولت دارند و یکی از این‬ ‫انتقادها هم در چند روز اخیر تغییر جنتی از وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشاد بود و باید هرچه زود تر فردی به عنوان وزیر معرفی‬ ‫شود که بتواند طیف وسیعی از اقشــار فرهنگی و هنری را‬ ‫که بر مناسبات سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار خواهند بود‪،‬‬ ‫راضی نگه دارد»‪.‬‬ ‫احمد خــرم هم در یادداشــتی در روزنامــه اعتماد با‬ ‫عنوان «تغییرات خــوب امــا دیرهنــگام» روایتی جدید‬ ‫از علت تغییــرات در دولت مطرح کرده و نوشــت‪« :‬فکر‬ ‫می کنم مدیران تغییــر یافته مدیران حفــظ وضع موجود‬ ‫بودند و برخالف برخی دیدگاه ها این تصمیم در اثر فشــار‬ ‫مجلس یا مخالفان دولت نبوده است‪ .‬اطالع دارم که این‬ ‫تغییرات با تصمیم خود رئیس جمهور انجام شده است‪ .‬اما‬ ‫واقعیت این اســت که این کار باید در پایان سال اول کار‬ ‫دولت یا در نهایت در سال دوم ان انجام می شد‪ ،‬در حالی‬ ‫که شاهدیم این تغییرات با تاخیر و در ماه های پایانی کار‬ ‫دولت صورت می گیرد‪.‬‬ ‫درســت اســت کــه در ســال اول و دوم کار دولــت‬ ‫مجلس چنــدان موافق و همســو با سیاســت های دولت‬ ‫نبود امــا به هر حال باید توجه داشــت دولــت از مدیران با‬ ‫عملکرد منفی یا خنثی لطمــه می بیند‪ .‬مدیران دولتی اگر‬ ‫مدیر تحول نیســتند در بدترین حالت بایــد مدیران بهبود‬ ‫باشــند‪ .‬من معتقدم امکان تغییر این وزرا در ســال اول و‬ ‫دوم کار دولت وجود داشــت چرا که ما مدیــر کم نداریم و‬ ‫رئیس جمهور می توانســت از چهره های جدیدتر استفاده‬ ‫کند‪ .‬متاســفانه مــا از مدیران مان تا جان دارند اســتفاده‬ ‫می کنیم و بعد انها را کنار می گذاریــم و از تجربه مدیران‬ ‫گذشته استفاده نمی کنیم‪ .‬در حالی که دولت می توانست‬ ‫از چهره های جوان به عنوان وزیر اســتفاده کند و مدیران‬ ‫با تجربه را به عنوان مشــاور در کنار انها بــه کار بگیرد‪».‬‬ ‫در تحولــی دیگر‪ ،‬محمد عطریانفر عضو شــورای مرکزی‬ ‫حزب کارگزاران هم بــا بیان اینکه تغییر کابینه براســاس‬ ‫شجاعت‪ ،‬عقالنیت و مصلحت ســنجی زمانی انجام شد‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬رویکرد روحانــی در تغییر کابینه حتمــا متفاوت از‬ ‫احمدی نژاد است‪ .‬محمد عطریانفر در واکنش به تصمیم‬ ‫رئیس جمهــور برای ترمیــم کابینه در این مقطــع زمانی و‬ ‫مباحث مطرح شده پیرامون به مصلحت بودن و شجاعت‬ ‫رئیس جمهور در این موضوع گفت‪« :‬شجاعت با مصلحت‬ ‫در تعارض نیست‪ .‬شجاع کسی است که مبتنی بر شجاعت‬ ‫و مصلحت سنجی انجام عملی را تشخیص می دهد و دست‬ ‫به اقدام می زند‪ ،‬به تعبیری شجاعت اعمال تشخیص اش‬ ‫را دارد اما انسان متهور ممکن است کسی باشد که بدون‬ ‫مصلحت سنجی‪ ،‬تعقل الزم و عقالنیت کافی وارد صحنه‬ ‫عمل شــود‪ .‬انجام یک کار را بدون درنظر گرفتن مسائل‬ ‫بعد و قبل از ان نمی توان ارزیابی کرد‪ ،‬حتما در این مقطع‬ ‫تشــخیص رئیس جمهور بر ترمیم بوده اســت‪ .‬نمی توان‬ ‫گفت زودتر یــا دیرتر باید تغییــر کابینه را انجــام می داد‪.‬‬ ‫تشخیص رئیس جمهور تابع شرایط‪ ،‬صالحیت سنجی ها و‬ ‫زمان است از این جهت ما نمی توانیم روی تصمیم گیری‬ ‫یا تصمیم سازی رئیس جمهور بدون اینکه مبانی مدنظر او‬ ‫را دقیق مطلع باشیم صالح ســنجی زمانی کنیم‪ .‬رویکرد‬ ‫اقای روحانــی در تغییــر کابینه حتمــا متفــاوت از اقای‬ ‫احمدی نژاد است اگرچه در ان دوره تغییرات خیلی سریع‪،‬‬ ‫تند و پرشــتابی می دیدیم چون نســبت بــه رئیس جمهور‬ ‫موجود چنین تصــوری نیســت و اطمینان خاطــر داریم‬ ‫علی القاعده تصمیــم او که تابعــی از مصلحت گرایی ها‬ ‫و عقالنیت ها اســت در همین زمان معنــی و مفهوم پیدا‬ ‫می کرد‪ ».‬وی درباره ضرورت ترمیــم و تغییر کابینه برای‬ ‫تجدید قوای دولــت در ماه های باقیمانده‪ ،‬یاداور شــد‪:‬‬ ‫«هر تغییری یک ترمیم است‪ .‬علی القاعده تغییر تابعی از‬ ‫یک مصلحت گرایی اســت که برخی از مشکالت پیشین‬ ‫را ترمیم می کند ولی اینکه اسم تغییر ســه نفر در کابینه را ‬ ‫ترمیم گسترده بگذاریم‪ ،‬خیر ترمیم گسترده ای نیست‪».‬‬ ‫هر چه هســت‪ ،‬گزینه های معرفی شــده از ســوی‬ ‫رئیس جمهور تا روز سه شنبه باید در انتظار رای نمایندگان‬ ‫باقی بمانند تا ببینند که ایــا می توانند به دفاتر وزارتخانه ها‬ ‫بروند یا خیر؟‬ ‫‪35‬‬ ‫دولت‬ ‫‪2‬‬ ‫ساعت‪ 7‬وسی دقیقهصبحاست‪.‬همهدرانتظاررسیدن‬ ‫نامهمعرفیوزرابههیات رئیسهمجلسهستند‪.‬ناگهانامایک‬ ‫مکالمهمحرمانههمهچیزراتغییرمی دهد‪.‬محمدعلینجفی‬ ‫بهیکبارهازلیستکنارگذاشتهمی شود‪.‬اوکهپیشرو ترازهمه‬ ‫درماجرای ترمیمکابینهبه نوعیخودراحتیبهسخنگویاین‬ ‫مسالهنیزتبدیلکردهبودناگهانکناررفت‪ .‬حرف و حدیث ها‬ ‫زیاد اســت؛ هر کس گمانه ای دارد بــرای تحلیل این تغییر‬ ‫غیر منتظره‪.‬بایدبهکمیقبل تربازگشت؛زمانیکهفانیدردفتر‬ ‫خود مشغول کار بود و درگیر ماجرای استیضاح و ان طرف تر‬ ‫محمد علینجفیبهروایتدانش اشتیانیازیکماهقبلصحنه‬ ‫رابرایتغییرامادهمی کرد‪.‬‬ ‫در میانه ماندن و رفتن‬ ‫رازهای جلسه نیمه شب پاستور‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫چگونهمحمدعلینجفی‬ ‫بهعنوانوزیرپیشنهادیاموزشوپرورشمعرفینشد؟‬ ‫این خبر که علــی جنتی از وزارت ارشــاد خواهد رفت را‬ ‫دیگرهمهمی دانستندوانرانقلمی کردندامااینخبرشایعه‬ ‫تغییراتدیگردردولتراهممطرحکردهبود‪.‬رسانه هاهرکدام‬ ‫نام وزیری را مطرح می کردند که رفتنی شده و افراد جایگزین‬ ‫را هم معرفــی می کردند‪ .‬علی اصغر فانی هم البتــه در دایره‬ ‫این گمانه زنی ها قرار داشت‪ .‬درست در حالی که منابع اگاه از‬ ‫اموزشو پرورش‬ ‫ ‬ ‫استعفایاوخبرداده اند‪،‬علی اصغرفانیوزیر‬ ‫درگفت وگوباخبرگزاری هاگفتهبود‪«:‬منقویاموضوعاستعفا‬ ‫را تکذیب می کنم؛ هم اکنون از جلسه شورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی می ایم و این روزها خودم را برای موضوع استیضاح‬ ‫امادهمی کنمتابهواسطهبررسیاستیضاحدرمجلسگزارشی‬ ‫از کارنامه عملکرد خودم در طول تصــدی بر وزارت اموزش و‬ ‫پرورشرابهنمایندگانومردمارائهکنم‪».‬ویضمنردمجدد‬ ‫تمامشایعاتمربوطبهاستعفایشگفتهبود‪«:‬تصمیم گیری‬ ‫درباره استیضاح هم با نمایندگان محترم مجلس است‪ ».‬در‬ ‫اینموردشنیدهشدفانیبعدازجلسهباروحانیحاضربهاستعفا‬ ‫نشدهواستعفایتحمیلیراناجوانمردانهتوصیفکردهاست‪.‬‬ ‫فانی خطاب به روحانی گفته اســت‪« :‬اگر دولت از عملکرد‬ ‫وزیری راضی نیست باید خود نیز مســئولیت عزل ان وزیر را‬ ‫به عهده بگیرد و مانند دولت احمدی نژاد از خود هزینه کند نه‬ ‫ازوزیر!گفتهمی شودبعدازدرگیریلفظیبهوجودامده‪،‬فانی‬ ‫با حالت عصبانی جلســه را ترک کرده و روحانی نیز دستور به‬ ‫رسانه ایکردناستعفایسهوزیردادهکهبالفاصلهباتکذیب‬ ‫ازطرففانیبهاینخبرسازیواکنشنشاندادهشد‪ .‬درادامه‬ ‫تحوالتدراینموردعلی اصغرفانی‪،‬وزیراموزش وپرورشکه‬ ‫قاعدتابایددردیدارنخبگانعلمی کشوربارهبرحکیمانقالب‬ ‫حاضرمی شد‪،‬بهایندیدارنرفتودرجلسههیاتدولتحاضر‬ ‫شد‪.‬اینحضورفانیشائبه هادربارهتغییراوراتضعیفکرد‪،‬اما‬ ‫نکتهعجیباینبودکهدرغیابفانیدردیدارنخبگانبارهبر‬ ‫انقالب‪ ،‬سورنا ستاری در ســخنان خود از پایان خدمت فانی‬ ‫گفت‪.‬در این دیدار و قبل از بیانات رهبر معظم انقالب‪ ،‬سورنا‬ ‫ستاری‪ ،‬معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در غیاب فانی‬ ‫ضمن قدردانی از فعالیت هــای وزیر اموزش وپرورش تلویحا‬ ‫خاطرنشانکرد‪«:‬اقایفانیروزهایاخرخدمتخودراسپری‬ ‫می کند!»ایناقدامعجیبمعاونحسنروحانیدرشرایطی‬ ‫رخدادکههمانزمانفانیدرجلسههیاتدولتحضورداشت‬ ‫و گویا در جلســه هیات دولت‪ ،‬روحانی درباره ضرورت ترمیم‬ ‫کابینهسخنگفتهبود‪.‬اینسخنانبرایفانیبسیارسنگینبود‬ ‫واودرنهایتقبولکردازدولتخارجشود‪.‬اوجماجراوافتادن‬ ‫پرده‪ ،‬زمانی اتفاق افتاد که علی اصغر فانی نامه ای سرگشاده‬ ‫خطاب به حســن روحانی نوشــت و در ان مطالبی نوشت که‬ ‫پشتپردهاینماجرا هارانشانداد‪.‬متننامهفانیبهروحانی‬ ‫بهاینشرحبود‪:‬‬ ‫«پس از اطالع از نظر جنابعالــی درخصوص ضرورت‬ ‫ترمیم کابینه که در جلسه روز چهارشنبه‪ 28‬مهرماه‪ 95‬هیات‬ ‫محترمدولتابرازفرمودید؛به رغمامادگیکاملبرایحضور‬ ‫در جلسه اســتیضاح و ارائه گزارش عملکرد سه ساله وزارت‬ ‫اموزش وپرورش در دولت تدبی رو امید و پاســخ به ســواالت‬ ‫دولت‬ ‫نمایندگان محترم مجلس شــورای اســامی‪ ،‬بدین وسیله‬ ‫امادگیخودرابرایعملبههرگونهتصمیمحضرتعالیدرباره‬ ‫ادامهکارخویشنیزاعالممی نمایم‪.‬ربادخلنیمدخلصدق‬ ‫واخرجنیمخرجصدقواجعللیمنلدنکسلطانانصیرا»‪.‬‬ ‫این نامه فانی در واقع نشــان داد او تمایلی برای استعفا ندارد‬ ‫اما گویا فشارها به او برای استعفا بیشتر شده است‪ .‬این نامه‬ ‫و مقاومت فانی‪ ،‬فاش کرد در واقع اســتعفایی در کار نبوده و‬ ‫ماجرا‪« ،‬برکناری» است‪ .‬پس از این نامه فانی بود که برخی‬ ‫خبرگزاری ها به جای استفاده از عبارت «اســتعفای وزرا» از‬ ‫عبارت«برکناریوزرا»استفادهکردند‪،‬چراکهنامهفانینشان‬ ‫داددرواقعودراصلاستعفاییدرکارنبودهاست‪.‬‬ ‫نجفی‪ :‬من وزیرم‬ ‫ششم مرداد‪ ،1392‬درست زمانی که همه چشم انتظار‬ ‫لیست حسن روحانی برای معرفی کابینه بودند‪ ،‬محمد علی‬ ‫نجفیعضوشورایشهرتهرانووزیراسبقاموزشوپرورش‬ ‫درگفت وگوباایسنا‪،‬دربارهگمانه زنی هاواخباریمبنیبرنهایی‬ ‫شدنحضورویدرکابینهروحانی‪،‬گفتهبود‪«:‬درموردانتخاب‬ ‫نهایینمی توانمبه طورقطعیاظهارنظرکنم‪،‬امااقایروحانی‬ ‫گفته اندکهمنرابه عنوانوزیراموزشوپرورشمعرفیخواهند‬ ‫کرد‪،‬مگراینکهاتفاقاتیبیفتدکهنظرویعوضشود‪».‬وی‬ ‫بابیاناینکهدرکارگروهیکهبهمنظورانتخابوزیراموزشو‬ ‫پرورشوجود دارد‪،‬بهجز منچندگزینه دیگرنیزمعرفیشده‬ ‫بودند‪ ،‬گفته بود‪« :‬پیشنهاد این کارگروه من بوده ام و عالوه‬ ‫بر من حدود پنج نفر دیگر که به اعتقاد من صاحب صالحیت‬ ‫هســتند نیز معرفی شــده بودند‪ ،‬اما باتوجه به نظر کارگروه و‬ ‫پیشنهاداتی که از قسمت های دیگر شد از جمله فرهنگیان‪،‬‬ ‫مدیران و بخش مختلف جامعه‪ ،‬اقای روحانی عنوان کردند‪،‬‬ ‫انتخاب من شما هستید و باید خودتان را برای معرفی و ارائه‬ ‫برنامه اماده کنید‪ ».‬نجفی ان زمان نتوانست از مجلس رای‬ ‫اعتمادبگیردوواردوزارتخانهشود‪.‬حاالاماسهسالبعددوباره‬ ‫همانصحنهتکرارشدهوهمانجمالترامحمد علینجفی‬ ‫بیان کرده است‪ .‬او در اولین مصاحبه ای که بعد از اعالم نام‬ ‫وزیران مستعفی داشــت‪ ،‬گفت‪« :‬من و دانش اشتیانی نیز‬ ‫گزینه هایاصلیوزارتاموزش وپرورشهستیم‪».‬محمدعلی‬ ‫نجفی درباره تصدی وزارت اموزش و پرورش گفته بود‪« :‬بنده‬ ‫برایبررسی هایبیشترمشکالتوزارتخانهازرئیس جمهور‬ ‫وقت گرفته ام؛ اما تا شنبه بعدازظهر تصمیمات نهایی گرفته‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫شوک به پارلمان‬ ‫درست در شرایطی که همه انتظار داشتند محمد علی‬ ‫نجفی به همراه دو نفر دیگر به مجلس معرفی شــود ناگهان‬ ‫در مجلس شایعاتی از حذف او پیچید‪ .‬ابتدا بهرام پارسایی‪،‬‬ ‫ســخنگوی فراکســیون امید‪ ،‬از صحن مجلس بــه جایگاه‬ ‫خبرنگاران امد و در پاسخ به این ســوال که ایا تغییر در گزینه‬ ‫وزارت اموزش وپرورش را تایید می کنید یا خیر‪ ،‬گفت‪« :‬من و‬ ‫نمایندگاندیگرنیزدقایقیقبل‪،‬چنینچیزیراشنیده ایم‪».‬‬ ‫جمله ای را که پارسایی در واکنش به این «شنیده ها» به زبان‬ ‫اورد‪ ،‬می شــد به معنای نارضایتی از حذف نجفی تعبیر کرد‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬جامعه فرهنگیان و همچنین اعضای فراکسیون‬ ‫امید نظر مســاعدی درخصوص نجفی داشته اند‪ ».‬دقایقی‬ ‫پس از انکه پارسایی به صحن بازگشت‪ ،‬میرحمایت میرزاده‪،‬‬ ‫سخنگویکمیسیوناموزشوتحقیقاتمجلس‪،‬درجایگاه‬ ‫خبرنگارانحاضرشد‪.‬میرزادهکهمی گفتهنوزخبریقطعی‬ ‫درباره تغییر نجفی نشــنیده‪ ،‬انتخاب نجفی را پاسخی مثبت‬ ‫به مطالبات فرهنگیــان اعالم کرد‪ ،‬اما دقایقــی بعد وقتی او‬ ‫نیز مطمئن شد که قرار است دانش اشتیانی به عنوان گزینه‬ ‫پیشنهادیوزارتاموزش وپرورشاعالمشود‪،‬باانتقادازاین‬ ‫تصمیمدولت‪،‬به«شرق»گفت‪«:‬فرهنگیانخاطرهخوشی‬ ‫ازدوراننجفیدارندوهمیشهدوستداشته انداویافردیشبیه‬ ‫بهاودرجایگاهوزارتقراربگیرد‪».‬اوافزود‪«:‬مادراینسال ها‬ ‫شرمندهفرهنگیانبودیموباانتخابنجفیمی شدامیدواربود‬ ‫کهمطالباتاینطیفتاحدودیپاسخبگیرد‪.‬باتوجهبهاقبالی‬ ‫کهاکثرنمایندگاننسبتبهنجفیداشتند‪،‬زمینهرای اوردناو‬ ‫در مجلس فراهم بود‪ ،‬اما بعید می دانم گزینه ای که به عنوان‬ ‫جانشین نجفی معرفی می شود‪ ،‬راه اسانی برای گرفتن رای‬ ‫اعتماد در پیش داشته باشــد‪ ».‬این عضو فراکسیون امید با‬ ‫تاکید بر اینکه تمام نظرسنجی ها نشان می داد که فرهنگیان‬ ‫نجفیرامی خواهند‪،‬گفت‪«:‬نجفیدراموزش وپرورشبهیک‬ ‫کاریزماتبدیلشدهوفرهنگیانکهسال هاستخدماتاورابه‬ ‫خاطردارند‪،‬دوستداشتندحاالکهفضابرایبازگشتاوفراهم‬ ‫شده‪،‬دولتهماینامکانرافراهمکند‪».‬هرچهبودنجفیاز‬ ‫اینلیستحذفشداماشایعاتزیادیدراینموردمطرحبوده‬ ‫است‪.‬برخیازنمایندگانمی گویند‪،‬شنیده هایشانحاکیاز‬ ‫تاثیرنظربرخیازنهادهایخارجازدولتدراینتغییراست‪.‬‬ ‫برخیدیگرازنمایندگانهممی گویندنجفیبراینشستنبر‬ ‫کرسی وزارت اموزش وپرورش شرطی داشته که دولت با ان‬ ‫موافقتنکردهوبههمیندلیلمعرفینجفیمنتفیشدهاست‪.‬‬ ‫انچهدراین بارهبهاناستنادمی شود‪،‬سخنانیاستکهگفته‬ ‫می شوددرشامگاهشنبه‪،‬نجفیبیانکردهوگفتهبرایپذیرش‬ ‫وزارت‪ ،‬تضمین هایی برای تخصیص بودجــه مورد نیاز این‬ ‫وزارتخانهخواستهاست‪.‬بودجه هاییکهاحتماالبرایپرداخت‬ ‫بدهی هایمعوقوزارتخانهبهبازنشستگان‪،‬درخواستشده‬ ‫بود‪.‬روایتسومامابراین اساساستکهخودنجفیتغییرنظر‬ ‫دادهوازپذیرشاینمسئولیتانصرافدادهاست؛درحالی که‬ ‫هیچ یکازاینروایت ها‪،‬مستنداتکافیبرایپذیرفته شدن‬ ‫را ندارند‪ .‬بهرام پارسایی‪ ،‬سخنگوی فراکسیون امید به ایسنا‬ ‫می گوید‪« :‬برداشــت من این اســت که دلیــل تغییر گزینه‬ ‫پیشنهادی دولت برای وزارت اموزش وپرورش انصراف اقای‬ ‫نجفی نبوده و بعید است ایشان به خواست فرهنگیان جواب‬ ‫رد داده باشد‪ .‬اینکه برای معرفی اقای نجفی فشاری از بیرون‬ ‫وجود داشته یا هر عامل دیگری باعث تغییر این گزینه شده‪،‬‬ ‫موضوعیاستکهنمی تواندربار هانقضاوتکردودولتباید‬ ‫دلیلانرااعالمکند‪».‬اماخودمحمدعلینجفی‪،‬درتوضیح‬ ‫علتمعرفی نشدنش‪،‬پاسخدیگریبهایسنادادهوگفتهاست‪:‬‬ ‫«نه انصراف من و نه عقب نشینی اقای روحانی در کار نبوده‬ ‫است‪.‬ازابتداگفتم؛تالشمی کنیماقایدانشراراضیکنیم‬ ‫واگرنشدبندهسنگرراخالینمی گذارمکهخوشبختانهایشان‬ ‫را قانع کردیم‪ .‬دانش اشتیانی را فردی کاردان و صاحب نظر‬ ‫می دانم و برای کمک به موفقیت وی از هیچ تالشــی دریغ‬ ‫نخواهمکرد»‪.‬اگراینروایتنجفیکهمی گویدشامگاهشنبه‬ ‫موفقبهجلبرضایتدانش اشتیانیشده اند‪،‬صحتداشته‬ ‫باشد‪،‬ان گاهاینسوالمطرحمی شودکهچراسخنگویدولت‬ ‫در جلسه صبح یکشنبه با فراکســیون امید از نجفی به عنوان‬ ‫گزینهمورد نظربرایوزارتاموزش وپرورشیادکردهاست؟از‬ ‫سویدیگر‪،‬بیاناینجملهکه«نهعقب نشینیروحانیدرکار‬ ‫بوده و نه انصراف نجفی» روایت شرط نجفی و عدم پذیرش‬ ‫این شرط از سوی دولت را رد نمی کند و به همین دلیل‪ ،‬برخی‬ ‫از نمایندگان همچنان معتقدند این موضوع مهم ترین دلیل‬ ‫معرفی نشدننجفیبودهاست‪.‬باهمهایناوصافجمله ای‬ ‫تعویض در لحظه اخر‬ ‫محمدعلینجفی‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫سیاست‬ ‫محمدعلــی نجفــی (زاده ‪ ۲۳‬دی‪ ،۱۳۳۰‬تهــران)‬ ‫سیاستمدار اصالح طلب‪ ،‬مدرس دانشــگاه ایرانی‪ ،‬مشاور‬ ‫امور اقتصادی رئیس جمهــور ایران‪ ،‬عضو شــورای عالی‬ ‫میراثفرهنگیوگردشگریوعضوشورایسازمانپژوهش‬ ‫و برنامه ریزی اموزشی جمهوری اسالمی ایران است‪ .‬نجفی‬ ‫دبیر ســابق ســتاد هماهنگی اقتصادی‪ ،‬سرپرست سابق‬ ‫وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری جمهوری اسالمی ایران و‬ ‫از بنیانگذاران حزب کارگزاران سازندگی‪ ،‬عضو هیات علمی‬ ‫ (بازنشســته) دانشــکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه‬ ‫صنعتی شریف و رئیس ســابق ســازمان میراث فرهنگی‪،‬‬ ‫صنایع دستی و گردشگری است‪ .‬نجفی از‪ ۱۳۶۰‬تا‪ ۱۳۶۴‬در‬ ‫دولت های دکتر باهنر‪ ،‬مهدوی کنی و مهندس موسوی وزیر‬ ‫فرهنگ و اموزش عالی و از ‪ ۱۳۶۷‬تــا ‪ ۱۳۷۶‬در دولت های‬ ‫شو پرورش ایران‬ ‫موسوی و هاشمی رفســنجانی وزیر اموز ‬ ‫بود‪ .‬در دولت اول خاتمی رئیس سازمان برنامه و بودجه بود‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۳۸۶‬به عضویت در سومین دوره شــورای شهر تهران‬ ‫درامد و در‪ ۲۹‬مرداد‪ ۱۳۹۲‬به دنبال انتصاب به عنوان معاونت‬ ‫رئیس جمهور از این سمت استعفا کرد‪ .‬او در جریان تبلیغات‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایران (‪ )۱۳۸۸‬مشاور اقتصادی‬ ‫و برنامه ریزی مهدی کروبــی از نامزدهای معترض به نتایج‬ ‫انتخابات بود و نمایندگی مهدی کروبی در شورای نگهبان‬ ‫برای پیگیری مسائل مربوط به انتخابات رابرعهده داشت‪.‬‬ ‫نجفی یکی از س ه وزیر پیشنهادی کابینه حسن روحانی بود‬ ‫که با وجودی که موافقت نیمی از مجلس را جلب کرده بود‪،‬‬ ‫با اختالف یک رای از مجموع ‪ ۲۸۴‬رای موفق به حضور در‬ ‫وزارتاموزشوپرورشنشد‪.‬بیشترنمایندگانمخالفویاو‬ ‫رابهحضوردرجریاناعتراضاتپسازاعالمنتایجانتخابات‬ ‫یوی‬ ‫‪ ۱۳۸۸‬متهمکردند‪.‬دوروزبعدحسنروحانیطیحکم ‬ ‫رابهمعاونترئیس جمهوروریاستسازمانمیراثفرهنگی‪،‬‬ ‫صنایع دستی و گردشگری کشور منصوب کرد‪ .‬در‪ ۱۰‬بهمن‬ ‫‪،۱۳۹۲‬نجفیازریاستسازمانمیراثفرهنگیاستعفاکردو‬ ‫حسنروحانیویرابه عنوانمشاوررئیس جمهورودبیرستاد‬ ‫هماهنگی اقتصادی جمهوری اسالمی ایران منصوب کرد‪.‬‬ ‫نجفی در تاریخ ‪ ۲۹‬مرداد ‪ ۱۳۹۳‬پس از رای اوردن استیضاح‬ ‫رضافرجی داناازوزارتعلوم‪،‬سرپرستوزارتعلومشدونود‬ ‫و پنج روز در این سمت بود‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫دولت‬ ‫که محمود صادقی‪ ،‬در گفت وگو با اعتمادانالین درباره تغییر‬ ‫نجفیبیانکرد‪،‬بازهماحتمالتاثیرگذارینهادهایخارجاز‬ ‫دولتبراینتغییرراتقویتکرد‪.‬صادقیگفته‪«:‬درتغییروزیر‬ ‫پیشنهادی اموزش وپرورش به مجلس عامل غیرمنتظره ای‬ ‫دخالتکردهاست‪».‬‬ ‫شبانه تصمیم گرفتیم‬ ‫امابهتراستماجرارااززاویه ایدیگرهمببینیم‪.‬روایت‬ ‫حسینعلیامیری‪،‬معاونپارلمانیرئیس جمهورازاینماجرا‪.‬‬ ‫اوابتدامی گوید‪«:‬قاطعانهمی گویمعدممعرفیاقاینجفی‬ ‫بر اثر فشار نبوده است اما اینکه دلیل اش چه بود را نمی دانم‪.‬‬ ‫شایدخوداقاینجفیقبولنکردهباشدیاهراحتمالدیگری‪.‬‬ ‫اینکهاساسامیانرئیس جمهورواقاینجفیچهگذشتهاست‬ ‫رانمی دانمیااینکهراجعبهوزارتباایشانصحبتشدهیانهرا‬ ‫بایدازخوداقاینجفیپرسید‪».‬وسپساصلماجرارااینگونه‬ ‫روایت می کند‪« :‬در سایت ها نوشتند فالنی (اقای امیری) از‬ ‫پای پله هواپیما برگردانده شد‪ ،‬چون به همراه رئیس جمهور‬ ‫قرار بود که به اســتان مرکزی برویم‪ .‬اما کل ماجرا این است‬ ‫که قرار بود کابینه ترمیم شــود و روز یکشــنبه صبــح با اقای‬ ‫دکتر نوبخت رفتیم در فراکسیون امید‪ .‬همان طور که گفتم‬ ‫فراکسیوندعوتکردهبودوماانجاحاضرشدیموبهسواالت‬ ‫نمایندگاندرباره ترمیمکابینهپاسخدادیم‪.‬سوالیکهپرسیدند‬ ‫درفراکسیوناینبودکهایادکترنجفیگزینهپیشنهادیدولت‬ ‫برای وزارت اموزش و پرورش هستند که دکتر نوبخت گفتند‪:‬‬ ‫بله‪ .‬من البته سکوت کردم‪ .‬جلســه که تمام شد‪ ،‬قرار بود به‬ ‫همراهرئیس جمهوربرومبهاستانمرکزیچوندرشهرستان‬ ‫اشتیانبرایمنبرنامهگذاشتهبودند‪.‬بنابراینقبلازرفتنماز‬ ‫دکترنهاوندیان‪،‬رئیس دفتراقایروحانی‪،‬پرسیدمکهایانامه‬ ‫معرفیوزرابهمجلسامادهاست؟ایشانگفت‪:‬بلهامادهاست‬ ‫و در دفتر است‪ .‬گفتم‪ :‬بیایم اشتیان یا نه؟ گفتند‪ :‬ببینید نظر‬ ‫خودتان چیست و یکی از اقایان گفت‪ :‬فقط یک نامه است و‬ ‫بدهیدبهیکیازمعاونان تانتانامهرابههیات رئیسهتقدیمکند‪.‬‬ ‫بعد من سوال کردم از دکتر نهاوندیان که در نهایت گزینه ها‬ ‫چهکسانیهستند؟ایشانگفت‪«:‬اقایدانش اشتیانیبرای‬ ‫اموزش و پروش‪ ،‬دکتر صالحی امیری برای وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاداسالمیواقایسلطانی فرهموزارتورزشوجوانان‪».‬‬ ‫من پرســیدم مگر تغییر پیدا کرده اســت گزینه ها گفتند‪ :‬در‬ ‫جمع بندینهاییکهدیشبانجامشدگزینهاموزش وپرورش‬ ‫شداقایدانش اشتیانی‪.‬منهمکهدیدمچنینتغییراتیانجام‬ ‫شده به اقای نهاوندیان گفتم من هم به احترام مجلس و هم‬ ‫برایتنویراذهاننمایندگان‪،‬خودمنامهرامی برمبرایتقدیم‬ ‫به هیات رئیسه و بعد که نامه را بردم خودم با ماشین می روم به‬ ‫اشتیان‪.‬پساینکهگفتندازپلههواپیمابرگشتمصحتنداردو‬ ‫نهتلفنیزدهشدبهرئیس جمهوریااقاینهاوندیانواینهاهیچ‬ ‫کدام صحت ندارد‪ .‬بعد از ان من رفتم به دفتر رئیس جمهور و‬ ‫نامهراتحویلگرفتمودرنامه ایکهرئیس جمهورنوشتهبودند‬ ‫بهمجلساسمی ازاقاینجفیبردهنشدهبودبلکههمینسه‬ ‫نفر در لیســت بودند و کارهای اجرایی را انجام دادیم و نامه را‬ ‫حدودساعت‪ ۱۱‬بهاقایالریجانیرئیسمجلستحویلدادم‬ ‫ومختصرصحبتیباایشانداشتمونهایتاروزسه شنبهپیشنهاد ‬ ‫ترمیمکابینهاعالموصولشد‪».‬‬ ‫از یک ماه قبل قصد تغییر وجود داشت‬ ‫هرچهبودنجفیجایخودرابهدانش اشتیانیدادواین‬ ‫ماجرارااینگونهروایتکرد‪«:‬نهانصرافمنونهعقبنشینی‬ ‫روحانیدرکارنبودهاست‪.‬ازابتداگفتم؛تالشمی کنیماقای‬ ‫دانش را راضی کنیم و اگر نشد بنده سنگر را خالی نمی گذارم‬ ‫کهخوشبختانهدیشبایشانراقانعکردیم‪.‬دانش اشتیانیرا‬ ‫فردیکاردانوصاحبنظرمی دانموبرایکمکبهموفقیتوی‬ ‫ازهیچتالشیدریغنخواهمکرد‪».‬دانش اشتیانیکهاکنونبا‬ ‫شرایطبسیارسختیبرایرایاوریمواجهاستدرمصاحبهبا‬ ‫رسانه هاجزئیاتتازه ایازتغییراتکابینهوانتخابخودشرا‬ ‫بیان کرده است‪ .‬او گفته‪« :‬اقای نجفی اصرار داشت در این‬ ‫شو پرورش‬ ‫موقعیتبهتراستکهبندهبه عنوانگزینهوزیراموز ‬ ‫مطرحشوم‪».‬فخرالدیندانش اشتیانیدرحاشیهجلسهعلنی‬ ‫مجلس در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه‬ ‫فضای مجلس را برای رای اعتماد چه طــور ارزیابی می کند‬ ‫و ایا از این مجلــس رای اعتماد می گیــرد‪ ،‬گفت‪« :‬من کال‬ ‫ادم خوش بینیهستمووضعیتمندراینمجلسبسیاربهتر‬ ‫ازمجلسقبلاست‪».‬ویدرپاسخبهاینسوالکهچرااقای‬ ‫بازگشت به کابینه؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫فخرالدین دانش اشتیانی‬ ‫فخرالدین دانش اشتیانی که پیش از این نیز به عنوان‬ ‫وزیر پیشنهادی علوم در ابتدای کار دولت یازدهم به مجلس‬ ‫معرفیشدهبود‪،‬متولد‪ 1334‬دراشتیاناستودرسال‪1352‬‬ ‫موفقبهاخذدیپلمازمدرسهعلویدررشتهریاضیشدهاست‪.‬‬ ‫ویدرسال‪ 1358‬دررشتهمهندسیرا هو ساختمانازدانشگاه‬ ‫صنعتی امیرکبیر فارغ التحصیل می شــود و کارشناسی ارشد‬ ‫خود را در همان دانشگاه در رشته سازه کسب می کند‪ .‬دانش‬ ‫اشــتیانی دکترای خود را از دانشگاه امپریال کالج انگلستان‬ ‫در رشته مهندسی زلزله در ســال ‪ 1375‬اخذ کرد‪ .‬در کارنامه‬ ‫کاری دانش اشــتیانی‪ ،‬مدیرکلی طرح هــای عمرانی وزارت‬ ‫فرهنگ و اموزش عالی از ســال‪ 1364‬تا‪ ،1368‬معاون امور‬ ‫جنگ وزارت فرهنگ و اموزش عالی از سال‪ 1366‬تا‪،1368‬‬ ‫همکاری با قرارگاه خاتم االنبیا در امور مهندسی رزمی جنگ‪،‬‬ ‫مسئول ستاد پشــتیبانی جنگ دانشگاه ها از ســال‪ 1366‬تا‬ ‫‪ ،1368‬برگزارکننده دوره های دانشــگاه در جبهه برای جبران‬ ‫عقب افتادگیاموزشیدانشجویانیکهدرجبههحضورداشتند‪،‬‬ ‫معاون امور عمرانی و دفاعی وزارت فرهنگ و اموزش عالی از‬ ‫سال‪ 1368‬تا‪،1372‬معاوناداریوپشتیبانیوزارتفرهنگ‬ ‫و اموزش عالی از سال‪ 1376‬تا‪ ،1380‬معاون طرح و توسعه‬ ‫وزارتعلوم‪،‬تحقیقاتوفناوریوقائم مقاموزیرازسال‪1380‬‬ ‫تا‪ ،1382‬عضو شورای گسترش اموزش عالی از سال‪1376‬‬ ‫تا‪ ،1382‬عضو کمیته تخصصی شــورای گسترش اموزش‬ ‫عالیازسال‪ 1376‬تا‪ 1382‬دیدهمی شود‪.‬ویهمچنینعضو‬ ‫شورای اسالمی شدن دانشگاه در وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و‬ ‫فناوری‪ 1376‬تا‪ ،1382‬عضو شورای تدوین برنامه پنج ساله‬ ‫چهارم علم و فناوری اموزش عالی در وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات‬ ‫و فناوری‪ ،‬عضو شورای برنامه ریزی سازمان سنجش اموزش‬ ‫کشور از سال ‪ 1376‬تا ‪ 1382‬و رئیس مجتمع اموزشی مفید‬ ‫بودهاست‪.‬ازجملهسوابقدانشگاهیگزینهپیشنهادیدولت‬ ‫برایتصدیپستوزارتاموزشوپرورش‪،‬دانشیاریدانشگاه‬ ‫خواجه نصیرالدین طوسی دانشکده مهندسی عمران‪ ،‬عضو‬ ‫هیاتامنایدانشگاه‏هایخواجهنصیرالدینطوسیوتربیت‬ ‫مدرس‪،‬ریاستکمیسیونهیاتامنایدانشگاه‏هایتربیت‬ ‫مدرس‪،‬هنرتهران‪،‬صنعتیاصفهان‪،‬اصفهان‪،‬هنراصفهان‪،‬‬ ‫شــهید چمران اهواز‪ ،‬سرپرست دانشــگاه ایالم همزمان با‬ ‫مســئولیت در وزارت به منظور ارتقای جایگاه دانشگاه بعد از‬ ‫جنگ‪ ،‬مدیر گروه زلزله دانشــکده مهندسی عمران دانشگاه‬ ‫خواجهنصیرالدینطوسیازسال‪ 1383‬تا‪،1387‬عضوکمیته‬ ‫یدانشکده‬ ‫منتخببررسیصالحیتعلمی اعضایهیاتعلم ‬ ‫مهندسیعمرانازسال‪ 1383‬تاکنوناست‪.‬‬ ‫نجفیبهخاطرشماکنارکشید‪،‬گفت‪«:‬اقاینجفیازاولهم‬ ‫کهباهمصحبتکردهبودیممی گفتکهحتمابایدمنبیایمو‬ ‫شایدبهدلیلبحث هایمربوطبهسالمتیشانهمبودکهبهاین‬ ‫خاطر از من خواست به عنوان گزینه وزارت اموزش و پرورش‬ ‫بیایم‪.‬خبرنگاریازویپرسیدچرادرجلسهدولتمطرحکردکه‬ ‫گزینهاناناقاینجفیاست؟دانش اشتیانیپاسخداد‪«:‬یک‬ ‫ناهماهنگی در این راســتا بود وگرنه ما از یک ماه قبل همین‬ ‫روالرابادولتداشتیموخوداقاینجفیاصرارداشتکهمن‬ ‫بیایم‪ ،‬البته من به او گفتم که شم ا ترجیح دارید که او گفت در‬ ‫اینموقعیتبهتراستشمابیایید‪».‬‬ ‫وضعیت عجیب و غریب یک گزینه‬ ‫حاالاماازاظهارنظرهابر می ایدکهدانش اشتیانیشرایط‬ ‫ســختی در مجلس خواهد داشت‪ .‬ســخنگوی فراکسیون‬ ‫مستقالن والیی در این مورد گفته اســت‪« :‬برای حمایت از‬ ‫دانش اشتیانی وزیر پیشــنهادی وزارت اموزش و پرورش به‬ ‫نتیجهمشخصینرسیده ایم‪».‬محمدعلیپورمختار‪،‬نماینده‬ ‫مردمبهاروکبودراهنگهمدراظهارنظریگفتهاست‪«:‬اقای‬ ‫فخرالدیناحمدیدانش اشتیانیوزیرپیشنهادیبرایوزارت‬ ‫اموزشوپرورشدرماجرایفتنهاقداماتیراداشتکهبههمین‬ ‫خاطر در مجلس نهم نیز برای تصدی وزارت علوم نتوانست‬ ‫رایاعتمادبگیرد‪.‬باتوجهبهسابقهدانش اشتیانیدرفتنه‪ 88‬در‬ ‫موردویابهاموجودداردواحتمالرای اوریویدرمجلسهم‬ ‫پاییناست‪».‬جبارکوچکی نژادرئیسفراکسیونگردشگری‬ ‫همگفت‪«:‬نمایندگانمجلسشورایاسالمیوجامعهخیلی‬ ‫تعجب کرد که چــرا از مردودین مجلس نهم به مجلس دهم‬ ‫معرفیشدند‪.‬باتوجهبهشناختیکهازاقایانصالحی امیری‪،‬‬ ‫سلطانی فرودانش اشتیانیداریمازدولت‪،‬بسیارگله مندشدم‬ ‫کهبااینکهاموزشوپرورشپرازنیروهایبا تجربهوپر تالش‬ ‫استچرایکفردغیرفرهنگیرامعرفیکردهاست‪.‬با توجهبه‬ ‫اســیب هایی که از زمان فانی به وزارت اموزش و پرورش وارد‬ ‫شد‪ ،‬باید یک نیروی قدرتمند دارای اطالعات وسیع در زمینه‬ ‫اموزشوپرورشمعرفیمی شدتامجلسبهاورایمی داد‪».‬‬ ‫به هر حال باتوجه به مجموع اظهارنظرها روز ســختی برای‬ ‫دانش اشتیانیدرانتظارخواهدبود‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫نزدیکی های ساختمان بهارستان‬ ‫صالحی امیری برای رفتن به وزارت ارشاد شانس زیادی دارد‬ ‫‪3‬‬ ‫سید رضا صالحی امیری در سال ‪ ۱۳۴۰‬در شهرستان‬ ‫بابل‪ ،‬شــهر امیــرکال متولد شــد‪ .‬تحصیــات ابتدایی‪،‬‬ ‫راهنمایی و متوســطه را در همان شــهر گذراند‪ .‬با شــروع‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫صالحی امیری کیست؟‬ ‫صالحی به جای جنتی‬ ‫«تعداد قابل توجهی از افرادی که من را می شناسند در‬ ‫این ‪ ١٠‬روز گذشته به دفترم امدند و گریه کردند‪ ،‬هم متاثر‬ ‫شدم و هم خدا را شاکرم که محبت ما را در دلشان قرار داد‬ ‫که ابراز عالقه می کنند‪ ،‬خدای را بر این نعمت شــاکرم»‪.‬‬ ‫این روایت علی جنتی است از اخرین روزهایی که در دفتر‬ ‫کارش در ساختمان وزارت ارشاد داشته‪ ،‬او این حرف ها را‬ ‫در جلسه تودیع خود زده اســت‪ .‬حاال قرار است به جای او‬ ‫سیاست‬ ‫همه چیز در حال تکرار اســت؛ صالحی امیری حتما‬ ‫این روزها دلهــره دارد‪ ،‬درســت مانند همــان روزی که به‬ ‫مجلس نهم رفت و نتوانســت از ان مجلــس رای اعتماد‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫برخی می گویند شدت دل اشوبگی او مانند ان روزها‬ ‫نیست؛ چرا که در این مجلس دیگر نه مخالفان سرسختی‬ ‫مانند الیاس نادران دارد نه معترض ســفت و سختی مثل‬ ‫احمد توکلی‪.‬‬ ‫او که به جای علی جنتی به مجلس معرفی شده حاال‬ ‫قرار اســت در صورت موافقت مجلس به یــک وزارتخانه‬ ‫جنجالی برود؛ جایی که در چند وقــت اخیر با چالش های‬ ‫بسیار سختی مواجه بوده است‪.‬‬ ‫باید شــرایط گذشــته و حال او را مرور کــرد تا بتوان‬ ‫تصویر بهتری از وضعیت رای اوری اش در مجلس داشت‪.‬‬ ‫جنگ تحمیلی عازم جبهه های نبرد شد و همزمان تحصیل‬ ‫در دانشگاه را اغاز کرد و سپس موفق به اخذ مدرک لیسانس‬ ‫و فوق لیسانس در رشته علوم سیاسی و مدرک دکترا در رشته‬ ‫مدیریت شد‪ .‬وی بعد از اخذ مدرک دکترا تدریس در دانشگاه‬ ‫را اغاز کرد و توانست در سال های بعد به عنوان استادیار به‬ ‫عضویت هیات علمی دانشــگاه ازاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم‬ ‫تحقیقات دراید‪ .‬صالحی امیری در سال های پس از پیروزی‬ ‫انقالب در مشاغلی همچون رئیس کمیته اجتماعی شورای‬ ‫عالی امنیت ملی‪ ،‬عضو هیات رئیســه مرکز بررســی های‬ ‫اســتراتژیک ریاســت جمهوری‪ ،‬معــاون بررســی های‬ ‫اســتراتژیک‪ ،‬عضــو هیــات امنــای موسســه مطالعات‬ ‫راهبردی‪ ،‬مشاور رئیس جمهور در دولت سید محمد خاتمی‪،‬‬ ‫عضو شورای اجتماعی کشور و عضو شورای اطالع رسانی‬ ‫دولت خدمت کــرد‪ .‬وی همچنین به مدت هشــت ســال‬ ‫معاونت پژوهش های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه‬ ‫خود دارد‪ .‬صالحی امیری همچنین به عنوان مدیرمسئول و‬ ‫سردبیر‪ ،‬در نشریات و موسسات علمی همچون موسسات‬ ‫مطالعات سیاسی‪ ،‬مطالعات راهبردی‪ ،‬فصلنامه مطالعات‬ ‫میان فرهنگی‪ ،‬نشــریه علمی پژوهشی مدیریت فرهنگی‬ ‫و‪ ...‬عضویت داشته است‪ .‬وی در یازدهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری معاون فرهنگی ستاد دکتر حسن روحانی‬ ‫بود و نماینده فرهنگی او در بحث ها و مناظرات انتخاباتی‬ ‫محسوب می شــد و به تبیین نگرش های روحانی در زمینه‬ ‫فرهنگ می پرداخت‪ .‬اواخر مرداد سال ‪ ۱۳۹۲‬از سوی دکتر‬ ‫روحانی‪ ،‬رئیس دولت یازدهم به عنوان سرپرســت وزارت‬ ‫ورزش و جوانــان منصوب و مهرماه همان ســال به عنوان‬ ‫وزیر برای تصدی وزارت ورزش و جوانان برای گرفتن رای‬ ‫اعتماد به مجلس معرفی شد‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫دولت‬ ‫صالحی امیری به مجلس برود تا پس از کسب رای اعتماد‬ ‫وزیر ارشــاد کابینه باشــد‪ ،‬در همین ماه های باقی مانده از‬ ‫دولت یازدهم‪.‬‬ ‫اما صالحی امیری چندی پیش گفت وگویی با ماهنامه‬ ‫مدیریت ارتباطات داشته است‪ .‬او در این گفت وگو برخی‬ ‫دیدگاه های فرهنگی اش را بیان کرده است‪ .‬از جمله اینکه‬ ‫گفته است‪« :‬بحث ممیزی سلیقه ای در دولت یازدهم در‬ ‫حوزه فرهنگ را قبول ندارم و به نظرم ادعایی بیش نیست‪.‬‬ ‫نوع رفتار و ممیزی در این دولت کامال عقالنی و در چارچوب‬ ‫قوانین است‪ .‬ببینید مرزهای فرهنگی را نه کامال می توان‬ ‫بست و نه کامال باز گذاشــت‪ .‬نه تحجر در عرصه فرهنگ‬ ‫جواب می دهد و نه اباحه گری‪ .‬دولت یازدهم مشــی خود‬ ‫را در این عرصه برگرفته از نام خود‪ ،‬یعنی اعتدال گذاشته‬ ‫است‪ .‬دولت یازدهم انتشار و ازادی هر قلمی با هر محتوایی‬ ‫را به کسی وعده نداده است اما تضمین کرده که از حقوق‬ ‫مولفان‪ ،‬مصنفــان‪ ،‬ناشــران و نخبگان فرهنگی کشــور‬ ‫پاســداری کند و از اعمال سلیقه های شــخصی در بحث‬ ‫ممیزی جلوگیری کند‪ .‬بنابراین رویکــرد اعتدالی در حوزه‬ ‫فرهنگ نه متحجرانه اســت و نه اباحه گرانــه‪ .‬به نظر من‬ ‫دولت یازدهم در حوزه فرهنگی گام های موثری برداشــته‬ ‫است که بخشی از ثمرات ان در حال حاضر دیده می شود و‬ ‫برخی از این اثار هم نتایج خود را در اینده نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫شــاخص های کمی و کیفی نیز بیانگر توجه جدی دولت‬ ‫به عرصه فرهنگی اســت و هر ناظر بی طرفی بهتر شــدن‬ ‫فضای فرهنگی کشــور را گواهی می دهد‪ ».‬او همچنین‬ ‫گفته است‪ «:‬شبکه های اجتماعی‪ ،‬کانال ها و مجراهای‬ ‫ارتباطی این روزهای مردم هســتند و تهاجم به انها درست‬ ‫نیست‪ .‬ما در مواجهه با این شــبکه ها به معنای استفاده از‬ ‫ظرفیت ها و فیلتر تهدیدها‪ ،‬می توانیم استفاده مناسبی از‬ ‫این فناوری بکنیم‪».‬‬ ‫صالحی امیری همچنین در سخنرانی در جمع فعاالن‬ ‫و احزاب سیاســی خراســان رضوی گفته اســت‪« :‬اولین‬ ‫شــاخصه گفتمان سیاســی دولت اقای روحانی‪ ،‬اخالق‬ ‫سیاسی است‪ .‬جامعه ایران دچار یک چالش اخالقی شده‬ ‫است و انگ زنی‪ ،‬تخریب‪ ،‬افشاگری و انتقام جویی‪ ،‬تبدیل‬ ‫به یک عارضه سیاســی در جامعه ایران شده است؛ از این‬ ‫جهت مهمترین نیاز جامعه‪ ،‬اخالق سیاسی و رعایت حقوق‬ ‫سیاسی است‪».‬‬ ‫وزیــر پیشــنهادی ارشــاد زمانی کــه ماجــرای لغو‬ ‫کنسرت ها در برخی از شهرها پیش امد‪ ،‬گفته بود‪« :‬جامعه‬ ‫نیاز به نشــاط دارد؛ اگر شــادی و نشــاط در جامعه تولید و‬ ‫بازتولید نشود‪ ،‬اسیب‪‎‬های اجتماعی به وجود می‪‎‬اید و باید‬ ‫برای جوانان نشاط قانونی ایجاد کنیم‪».‬‬ ‫صالحی امیری در واکنش به برخی از اظهارنظرها و‬ ‫انتقادها به عملکرد فرهنگی دولت نیز گفته است‪« :‬کدام‬ ‫انســان نااگاهی جامعه را بــه امر خالف شــرع و اخالق‪،‬‬ ‫تشــویق می کند؟ این چه حــرف غلطی اســت که برخی‬ ‫منتقدان و مخالفان دولت ساخته و جعل کرده اند که دولت‬ ‫در حال انحراف افکار عمومی از مشــکالت اقتصادی به‬ ‫مسائل دیگر است‪ .‬این چه حرفی است که شما می نویسید‬ ‫که مساله مردم کنسرت نیست‪ .‬چه کسی گفته مساله مردم‬ ‫فقط کنسرت است؟»‬ ‫او همچنیــن گفته اســت‪« :‬عده‪‎‬ای نشــاط مردم را‬ ‫برنمی‪‎‬تابنــد و دولــت به این باور رســید که بــرای کاهش‬ ‫اسیب‪‎‬های اجتماعی باید نشاط تولید کرد‪ ».‬صالحی امیری‬ ‫گفته بود‪« :‬با تعطیل کردن کنسرت ها مشکل کشور حل‬ ‫نمی شود‪ .‬دولت اصرار دارد که در جامعه فضایی ایجاد شود‬ ‫که بر مبنای مبانی اعتقادی و شرعی هیجانات تخلیه شود‬ ‫و این هیجانات باید به عرصه های مختلف ورزشــی‪ ،‬هنر‪،‬‬ ‫شعر‪ ،‬موسیقی و دیگر عرصه ها سوق داده شود‪».‬‬ ‫تازه ترین خبر هم این است که سخنگوی فراکسیون‬ ‫«مستقلین والیی» گفته این فراکسیون از وزیر پیشنهادی‬ ‫ارشاد حمایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫مهرداد الهوتی گفته اســت‪« :‬در جلسه فراکسیون‬ ‫مستقلین والیی که با حضور بیش از ‪ 60‬نفر از اعضا برگزار‬ ‫شد‪ ،‬اقایان سلطانی فر و صالحی امیری وزرای پیشنهادی‬ ‫ورزش و ارشــاد برنامه ها و سوابق خود را تشــریح کردند و‬ ‫نهایتا مقرر شد فراکسیون با صدور بیانیه ای حمایت خود را‬ ‫از این دو وزیر پیشنهادی اعالم کند‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگــر در این مــورد الیاس حضرتی‬ ‫گفته است‪« :‬نظر شــخصی من درباره فخرالدین احمدی‬ ‫دانش اشــتیانی جهــت تصدی پســت وزارت امــوزش و‬ ‫پــرورش و ســیدرضا صالحی امیری برای تصدی پســت‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بسیار مثبت است‪ ».‬او در‬ ‫عین حال گفته است‪« :‬متاسفانه رئیس جمهوری از دایره‬ ‫کوچکــی از اطراف خود‪ ،‬افــراد را برای تصدی پســت ها‬ ‫معرفی می کند‪».‬‬ ‫به هر حال از مجمــوع اظهارنظرهــا و واکنش های‬ ‫صورت گرفته در مــورد صالحی امیری به نظر می رســد او‬ ‫شانس بهتری نسبت به دو گزینه دیگر معرفی شده از سوی‬ ‫دولت دارد؛ او احتماال به وزارتخانه خواهد رسید‪.‬‬ ‫روز عجیب صالحی امیری در مجلس نهم‬ ‫اما بد نیســت نگاهی هم داشته باشــیم به سه سال‬ ‫پیش‪ .‬زمانی که صالحی امیــری برای اولین بار به مجلس‬ ‫معرفی شــد تــا وارد کابینه روحانی شــود‪ .‬ابان ماه ســال‬ ‫‪ 1392‬که ســید رضا صالحی امیری با «راز»های نگفته از‬ ‫در پارلمان بیرون امد و عطای وزارت ورزش و جوانان را به‬ ‫لقای ان بخشید و حال درست در همان ماه‪ ،‬به صالحدید‬ ‫رئیس جمهــوری بار دیگر بــرای بــه دوش انداختن ردای‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی راهی بهارستان خواهد‬ ‫شد‪ .‬ســنگ بنای اصلی مخالفت‪ ،‬چند روز مانده به جلسه‬ ‫رای اعتماد از سوی شماری از نمایندگان عضو فراکسیون‬ ‫اصولگرایان نهاده شــد‪ .‬حلقه ای از نمایندگان مجلس در‬ ‫روزهای منتهی به رای گیــری‪ ،‬تمام تالششــان را کردند‬ ‫تا همکارانشــان را از دادن رای اعتمــاد به صالحی امیری‬ ‫منصرف کنند‪.‬الیاس نادران نماینده وقت تهران در جلسه‬ ‫رای اعتماد اتهامات متعددی را متوجه صالحی امیری کرد‪.‬‬ ‫وی که پیش تر از رئیس جمهوری خواسته بود گزینه دیگری‬ ‫را به مجلس معرفی کند‪ ،‬وزیر پیشنهادی روحانی را به دست‬ ‫بو شتم رزمندگان در‬ ‫داشتن در پرونده «بیمه ایران»‪ ،‬ضر ‬ ‫خوزستان‪ ،‬قاچاق نفت و حضور در حوادث بعد از انتخابات‬ ‫‪ 88‬متهم کرد‪.‬‬ ‫نخســتین اتهامی که الیاس نادران بــرای مخالفت‬ ‫با صالحی امیری پیش کشــید‪ ،‬پرونده «بیمه ایران» بود‪.‬‬ ‫همان پرونده ای که با نــام محمدرضا رحیمی‪ ،‬معاون اول‬ ‫رئیس دولت ســابق‪ -‬که این روزها دوران محکومیتش در‬ ‫زندان را می گذراند‪ -‬گره خورده است‪ .‬نادران در ان جلسه‬ ‫مدعی شد «د‪.‬س» شاهکلید بسیاری از مفاسد این پرونده‬ ‫اقرار کرده است «در چند نوبت مجموعا ‪ 300‬میلیون تومان‬ ‫به شخص اقای صالحی امیری پرداخت کرده و در سال ‪89‬‬ ‫هم حکم جلب اقای صالحی امیری صادر شده است ولی تا‬ ‫به حال اجرایی نشده است‪ ».‬اتهامی که در همان جلسه از‬ ‫سوی محمد اشوری تازیانی‪ ،‬دیگر نماینده مجلس رد شد‪.‬‬ ‫اشــوری‪ ،‬بــا اشــاره بــه اســتعالمش از ســیامک‬ ‫مدیر خراســانی‪ ،‬قاضی پرونــده بیمه ایــران درخصوص‬ ‫صالحی امیری گفت‪« :‬ایشان در پاســخ به استعالم بنده‬ ‫اظهار داشت صالحی امیری در ارتباط با پرونده بیمه ایران‬ ‫احضار نشــده و قاضی پرونده هم پاســخ داده ایشان جزو‬ ‫متهمان پرونده بیمه ایران نبوده اند‪ ».‬نکته قابل تامل این‬ ‫بود که نــادران در واکنش به توضیحــات نماینده موافق‪،‬‬ ‫اذعان کرد‪« :‬پرونده بیمه ایران به دادگاه نرفته و در مرحله‬ ‫بازپرسی اســت و هنوز هیچ متهمی شناخته نشده است‪».‬‬ ‫روزنامه شــرق بعدها به نقل از صالحی امیــری در این باره‬ ‫نوشــت‪« :‬قوه قضائیه و شــعبه رســیدگی به پرونده بیمه‬ ‫ایران طی نامه ای بــه شــماره ‪9210110225400350‬‬ ‫مورخ ‪ 92/8/1‬در پاســخ به اســتعالم دکتر صالحی امیری‬ ‫می نویسد‪« :‬به استحضار می رساند جنابعالی جزو متهمان‬ ‫پرونــده بیمه ایــران نبودید و هیــچ پرونده اتهامــی نیز در‬ ‫این دادگاه نســبت به شــما وجود ندارد‪ ».‬بنابراین گزارش‬ ‫معاونت پارلمانی رئیس جمهوری و شــماری از نمایندگان‬ ‫مجلس همان زمان برای روشن شدن موضوع از حفاظت‬ ‫اطالعات قوه قضائیه و وزارت اطالعات استعالم می کنند‬ ‫که در جــواب عنوان می شــود‪« :‬هیچ گونه ســابقه ای از‬ ‫سیدرضا صالحی امیری در این مراجع وجود ندارد‪ ».‬دومین‬ ‫اتهامی که نادران در جلســه یاد شــده ادعا کرد‪ ،‬مربوط به‬ ‫زمان مسئولیت صالحی امیری در اداره اطالعات خوزستان‬ ‫بود‪ .‬نماینده تهران با اشــاره به ماجــرای انفجار لوله های‬ ‫نفتی در زمان مسئولیت صالحی امیری ادعا کرد در جریان‬ ‫رسیدگی به این موضوع‪ ،‬شماری از رزمندگان دوران دفاع‬ ‫مقدس بازداشــت و مورد ضرب و شــتم قرار می گیرند‪ .‬به‬ ‫گفته او‪ ،‬حدت و شــدت این شــکنجه ها به حدی بوده که‬ ‫یکی از متهمان اقدام به خودکشی می کند و وقتی موضوع‬ ‫به سمع مسئوالن ارشد نظام می رسد‪ ،‬صالحی امیری عزل‬ ‫می شود‪ .‬این ادعا نیز در همان جلسه رای اعتماد از سوی‬ ‫اشوری تازیانی‪ ،‬نماینده بندرعباس رد می شود‪ .‬او با اشاره به‬ ‫مذاکره علی مطهری نماینده تهران با علی اکبر ناطق نوری‬ ‫رئیس دفتر بازرســی مقام معظم رهبری گفــت‪« :‬به اقای‬ ‫الریجانــی رئیس مجلس گفتــم باید برای شــفافیت این‬ ‫موضوع از دفتر بازرسی رهبری استعالم کنیم‪ .‬براساس این‬ ‫استعالم مشخص شد ایشان از مدیرکلی اطالعات استان‬ ‫عزل نشده بلکه مسئولیت باالتری گرفته است‪« ».‬درباره‬ ‫قاچاق کاال فرمانده وقت سپاه خوزستان شهادت داد و دکتر‬ ‫رهبر قرار شد استشــهاد بگیرند از مسئول وقت وزارتخانه‪.‬‬ ‫ایشــان تماس گرفتند ان فرد گواهی داد کــه این قاچاق‬ ‫توسط ایشــان در نفتکش ها صورت گرفته است و گزارش‬ ‫ان به نهادهای ذیربط ارســال شده اســت‪ .‬مدیرکل وقت‬ ‫اطالعات بعد از اعزام ایشان از خوزســتان به تهران همه‬ ‫این موارد را گواهی کرده اند‪ ».‬این جمالت بخشی دیگر از‬ ‫اتهامات نادران علیه صالحی امیری بود‪.‬‬ ‫صالحی امیری در ان جلسه مجلس گفت‪« :‬چیزی‬ ‫که من در طــول ســال های کاری خود به عنوان رســالت‬ ‫برای خــودم تعریف کــرده ام و در طول ســال های بعد از‬ ‫انقالب خالف این مســیر حرکت نکرده ام‪ ،‬والیت است‪.‬‬ ‫اگر رهبری رضایت نداشته باشــند‪ ،‬من یک لحظه در این‬ ‫پست نخواهم نشست‪ .‬وی با طرح این پرسش که «چگونه‬ ‫ممکن اســت من در مقابل این نظام قرار بگیرم؟» افزود‪:‬‬ ‫«من همه جوانی خود را برای دفاع از انقالب گذاشــتم؛‬ ‫چطور می توانم امروز در مقابل انقالب قــرار بگیرم؟ این‬ ‫ظلم به من است که هیچ وقت به دنبال نان و نام نبوده ام‪.‬‬ ‫حرف های ناصوابی در این مورد زده شد‪ ،‬من تالش کردم‬ ‫که خارج از جلسه دوستان را اقناع کنم‪ ،‬اما به نظر می رسد‬ ‫این جریان سیاســی خاص بنا به تخریب نظــام دارد‪ .‬هر‬ ‫چند که من بنا ندارم اسرار را بگویم‪ .‬من ‪ 30‬مورد را در این‬ ‫خصوص یادداشــت کردم‪ ،‬اما هیچ وقت انها را نخواهم‬ ‫گفت چرا که اگر بنا به پرده دری باشد‪ ،‬حرف های اصلی را‬ ‫من خواهم گفت‪ .‬اما اگر زبان به کام می گیرم‪ ،‬به این دلیل‬ ‫است که نظام هویت ماست‪».‬‬ ‫بعد از این توضیحات مجلس وارد رای گیری شــد و‬ ‫صالحی امیری با کســب ‪ 107‬رای موافــق در مقابل ‪141‬‬ ‫رای مخالف و ‪ 13‬رای ممتنع از راهیابی به وزارت ورزش و‬ ‫جوانان بازماند‪ .‬اما این پایان داستان نبود؛ زیرا او شکایتی‬ ‫علیه احمد توکلی و الیاس نادران مطرح کرد‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫تغییرات بی فایده‬ ‫گفت وگو با ناصر ایمانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫بله‪ ،‬به دالیل مربوط به وزارت خانه نبود بلکه علت‬ ‫شخصی داشت‪.‬‬ ‫باالخره تغییر اتفاق افتاده چه اســتعفا باشد چه‬ ‫برکناری‪ ،‬اما نکته مهم ان اســت که ایا می توان‬ ‫نام این تغییر را ترمیم گذاشت؟‬ ‫اصال صحبت مــن درباره همان واژه تغییر اســت‬ ‫چون ترمیم اهمیتی ندارد‪ .‬وقتی تغییر اتفاق می افتد طبیعتا‬ ‫بعد از ان باید ترمیم کرد‪ .‬به عبارت دیگر ترمیم موخره تغییر‬ ‫است‪ .‬االن سوال و صحبت ما این است که ایا رئیس جمهور‬ ‫بعد از سه ســال و خرده ای که نیروهای سیاسی دو جناح و‬ ‫دلسوزان کشور به او تاکید می کردند که کابینه را تغییر دهد‬ ‫و نمی شود در یک کابینه همه اعضا عملکردشان به گونه ای‬ ‫شایسته و توانمند بوده که نیاز به هیچ تغییری تا پایان دوره‬ ‫ریاست جمهوری نداشته باشد‪ .‬این یعنی تمام مدیران عالی‬ ‫وزارتخانه های دولت همان دو سال و نیم‪ ،‬سه سال پیش‬ ‫مناسب انتخاب شده بودند‪ .‬کل حرف من همین است که‬ ‫این محقق نشد یا خیلی کم محقق شد‪.‬‬ ‫کنــار رفتــن دو وزیر دیگــر را نیــز شــما تغییر‬ ‫نمی دانید؟‬ ‫اقــای فانی معلوم نشــد برای چه مســاله ای کنار‬ ‫گذاشته شد‪ .‬معتقدم اقای فانی استعفا نداد‪.‬‬ ‫او در نامه ای که به اقای رئیس جمهور نوشت یاداور‬ ‫می شود که اماده جلسه استیضاح مجلس است اما هر طور‬ ‫رئیس جمهور صالح می داند‪ .‬اساسا نامه نوشتن اقای فانی‬ ‫به رئیس جمهور نشانگر ان اســت که پشت پرده خبرهایی‬ ‫بوده است‪ .‬وزیری که خود را اماده جلسه استیضاح اعالم‬ ‫می کند خب به ان جلسه می رود‪ .‬مگر وزرایی که می خواهند‬ ‫در جلسه استیضاح خود شرکت کنند قبلش به رئیس جمهور‬ ‫نامه می نویســند که «ما اماده شــرکت در جلسه استیضاح‬ ‫سیاست‬ ‫دولت یازدهم از ‪ 13‬مرداد سال ‪ 92‬فعالیت رسمی‬ ‫خود را با برگزاری مراســم تنفیــذ و تحلیف اقای‬ ‫روحانی اغاز کــرد و از ان روز تا ‪ 28‬مهر ‪ 95‬حدود‬ ‫‪ 3‬ســال و ‪ 2‬ماه و ‪ 15‬روز گذشــت امــا اقای دکتر‬ ‫روحانی با وجودی که می دانســت کمتــر از ‪9/5‬‬ ‫ماه به پایان دولتش زمان باقی اســت ســه وزیر‬ ‫کابینه خود را کنار گذاشــت و از این تغییر کابینه‬ ‫توصیف به ترمیم کــرد و حتی برخی ان را تجدید‬ ‫قــوا نامیدند‪ ،‬شــما چــه توصیفی از ایــن اتفاق‬ ‫می کنید؟‬ ‫تغییــرات کابینه وقتی اســت کــه رئیس جمهور‬ ‫کشــور با میل و تصمیم خود و در جهــت ارتقای مدیریت‬ ‫عالی وزارتخانه ها بخواهد یک وزیر را عزل و فرد بهتری را‬ ‫جایگزین او کند اما در موضوع کنار گذاشتن اقایان جنتی‪،‬‬ ‫فانی و گودرزی به ترتیب از وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد‬ ‫اســامی‪ ،‬اموزش و پرورش و ورزش و جوانان شــاهد این‬ ‫اتفاق نیســتیم و من فکر می کنم ایــن تغییراتی که انجام‬ ‫شد تقریبا مطابق میل رئیس جمهور نبود بنابراین اسمش را‬ ‫تغییر کابینه نمی گذارم‪.‬‬ ‫ایا اسم ان ر ا ترمیم کابینه می توان گذاشت؟‬ ‫من این اتفــاق را نوعی تغییــر تحمیلی می دانم‬ ‫یعنی اقای رئیس جمهور اگر بعضی مســائل پیش نیامده‬ ‫بود مطمئنا تا انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 96‬تغییری‬ ‫در کابینه دولت خود انجام نمی داد‪ .‬اول اینکه یکی از سه‬ ‫وزیر برکنار شده به دلیل شخصی از مقام وزارت استعفا داد‪.‬‬ ‫چه کسی؟‬ ‫حاال اســم را نمی برم‪ .‬یعنی او بود که اســتعفا داد‬ ‫وقتی وزیری استعفا می دهد اسمش تغییر کابینه نیست‪.‬‬ ‫منظورتان اقای جنتی اســت‪ ،‬چون اول موضوع‬ ‫استعفای او مطرح شد بعد اقایان گودرزی و فانی‬ ‫به او پیوستند‪ .‬این طور نیست؟‬ ‫بله‪ .‬اقای جنتی به دالیل شخصی استعفا داد‪ ،‬نه به‬ ‫دالیل مسائل مربوط به وزارتخانه‪.‬‬ ‫یعنیاینکهگفتهمی شوداقایجنتیتحتفشارعلما‬ ‫و انتقادات مراجع و ائمه جمعه به برگزاری کنسرت‬ ‫استعفاکرده‪،‬شمااینصحبت هاراردمی کنید؟‬ ‫‪4‬‬ ‫ناصر ایمانی معتقد اســت ســه تغییــری که در‬ ‫کابینه رخ داد برامده از میــل رئیس جمهور نبود بلکه‬ ‫این تغییرات به او تحمیل شــد‪ .‬این تحلیلگر مسائل‬ ‫سیاســی می گوید‪« :‬اگر قرار به تغییــر وزرا بود یک‬ ‫یا دو تغییر از ســه تغییر باید در حــوزه اقتصادی رخ‬ ‫می داد چون مطالبه عمومی و خواست همه جریانات‬ ‫سیاسی بود‪».‬‬ ‫هســتیم اما هر طور شــما صالح می دانید‪ ».‬معتقدم اگر‬ ‫خبری پشت پرده نبود اقای فانی در جلسه استیضاح شرکت‬ ‫می کرد حاال یا رای مــی اورد یا رای نمــی اورد‪ .‬دیگر نامه‬ ‫نوشــتن به رئیس جمهور چه معنا دارد‪ .‬نکته جالب تر انکه‬ ‫اقای فانی نامه به رئیس جمهور می نویســد و نامه را هم در‬ ‫رسانه های عمومی منتشر می کند‪.‬‬ ‫اقای گودرزی چه طور؟‬ ‫به نظر من تنها وزیری در بین این ســه نفر بود که‬ ‫به دلیل توانایی های کاری با رفتن او موافقت شــد‪ .‬سوال‬ ‫مهمی اینجا مطرح است که چرا رفتن این سه نفر از کابینه‬ ‫همزمان شد‪ .‬معتقدم سوال مهمی است‪.‬‬ ‫چرا رفتن این سه نفر از کابینه همزمان شد؟‬ ‫یکی از این وزرا خودش به دلیل مسائل شخصی‬ ‫استعفا داد‪ ،‬اقای گودرزی می توانست چند ماه پیش یا چند‬ ‫هفته دیگر استعفا دهد‪.‬‬ ‫چرا درست این استعفاها را همزمان کردند و چرا اقای‬ ‫فانی که جلسه اســتیضاحش نزدیک بود به وزیر فرهنگ‬ ‫و ارشــاد اســامی و وزیر ورزش و جوانان در استعفا دادن‬ ‫پیوســت؟ من تصور می کنم یک دالیل دیگری باید وجود‬ ‫داشته باشد که این اســتعفاها را همزمان کردند‪ .‬شاید به‬ ‫دلیل اینکه علت برخی استعفاها معلوم نشود تا افکارعمومی‬ ‫متوجه دالیل ان وزیری که اســتعفا کرده نشود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر تعداد استعفای وزرا زیاد شود که توجه ها از روی یک‬ ‫وزیر به چند وزیر معطوف شــود‪ .‬نکته دیگر انکه تغییرات‬ ‫کابینه که همه دلســوزان در یک ســال و نیم گذشــته از‬ ‫رئیس جمهور درخواست می کردند در حوزه فرهنگ و ارشاد‬ ‫اســامی‪ ،‬وزرش و جوانان و اموزش و پــرورش نبود بلکه‬ ‫باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور عمده تاکیدات در حوزه‬ ‫اقتصادی متمرکز بود‪.‬‬ ‫امروز انچه که مردم را بیشتر با مشکل و فشار مواجه‬ ‫کرده مسائل اقتصادی است نه حوزه عملکرد وزیر فرهنگ‬ ‫و ارشاد اســامی یا وزیر ورزش و جوانان یا وزیر اموزش و‬ ‫پرورش‪ .‬این یک دلیل دیگر اســت که می گویم تغییرات‬ ‫تحمیلی و ناخواسته را در کابینه شــاهد بودیم نه خواسته‬ ‫براساس میل و اراده رئیس جمهور‪.‬‬ ‫اگر هم فرض کنیم که کنار رفتن دو وزیر از سه وزیر‬ ‫خواســته بود در این صورت باز جای سئوال و تاسف است‬ ‫که چرا در این حوزه ها تغییــر اتفاق افتاد‪ .‬اگر قرار به تغییر‬ ‫وزرا بود یک یا دو تغییر از سه تغییر باید در حوزه اقتصادی‬ ‫رخ می داد نه انکه هر سه در حوزه فرهنگی‪-‬اجتماعی باشد‪.‬‬ ‫به نظر شما در مدت باقیمانده از دولت یازدهم و‬ ‫معرفی بالفاصله وزرای پیشنهادی شاهد تحولی‬ ‫هم در وزارتخانه های فرهنگ و ارشــاد اسالمی‪،‬‬ ‫اموزش و پرورش و ورزش و جوانان خواهیم بود؟‬ ‫تغییرات االن به چه دردی می خورد‪ .‬چه مشکلی‬ ‫را از اداره کشــور حل می کند تــا چند ماه دیگــر انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری برگزار می شود وزیری که ‪ 6‬یا ‪ 7‬ماه بیشتر‬ ‫عمر مفید کاری نــدارد می خواهد در این مــدت چه کاری‬ ‫انجام دهد‪ .‬معتقدم وزرای پیشنهادی حتی اگر از مجلس‬ ‫رای اعتمــاد بگیرند هیچ کاری جز مدیریــت فعالیت های‬ ‫روزمــره در وزارتخانه های تحت مســئولیت خود نخواهند‬ ‫کرد تا ببینند چه نتیجه ای در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬رقم می خورد‪.‬‬ ‫در واقع این سه وزارتخانه برای هفت ماه ابتر خواهند‬ ‫ماند‪ .‬ان تغییراتی که از رئیس جمهور انتظار بود اوال فقط‬ ‫در این حوزه ها نبود‪ ،‬ثانیا االن زمانش نبود‪.‬‬ ‫چون تا سه ماه دیگر بازار فعالیت های انتخاباتی داغ‬ ‫می شود و عمال دستگاه های اجرایی همچون وزارتخانه ها‬ ‫تحت تاثیر این فضا قرار می گیرند و در واقع منتظر می شوند‬ ‫ببیند چه کسی سکان هدایت دولت اینده را برعهده خواهد‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫دولت‬ ‫هر‪ 3‬وزیرپیشنهادیاصالح طلبهستند‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا فوالدگر‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫با وجودی که احساس می شد اقای روحانی تا اخر‬ ‫دولت یازدهم تغییر در ترکیب وزرای خود ندهد اما‬ ‫همزمان سه وزیر را کنار گذاشت و بالفاصله هم‬ ‫ســه وزیر پیشــنهادی را به مجلس معرفی کرد‪،‬‬ ‫ارزیابی شــما از اتفاقــی که رخ داد چیســت؟ ایا ‬ ‫ترمیم کابینه متناسب با انتظارات عمومی بود؟‬ ‫البته تغییــر و ترمیــم کابینــه در هر چهــار حوزه‬ ‫فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و زیربنایی وجود داشــت‪.‬‬ ‫اگر رئیس دولــت واقعا ضرورت ترمیم کابینه را احســاس‬ ‫می کرد باید در میانه راه ان را به اجرا در می اورد‪ .‬یعنی زودتر‬ ‫از اینها باید اقدامی برای کارامدتــر کردن حوزه ها صورت‬ ‫می گرفت تا بتوان اسمش ر ا ترمیم کابینه گذاشت و فرصت‬ ‫کار برای وزرای جدید وجود داشته باشد یا کال صبر می شد‬ ‫تا در دولت اینــده وزرای جدید بر ســر کار می امدند‪ .‬نکته‬ ‫بعدی نیز اولویت هاســت‪ .‬هر چند ســه وزیری که عوض‬ ‫شــدند عملکرد وزارتخانه های انها مورد انتقاد بود اما این‬ ‫تغییرات در حوزه های دیگری می توانست رخ دهد‪ ،‬چون‬ ‫انتقادها به انها بیشتر بود‪ .‬ســوم انکه افراد جایگزین طبعا‬ ‫باید قوی تر از وزرای قبلی باشند تا این شائبه پیش نیاید که‬ ‫کار سیاسی بوده است بلکه بیشتر بحث ها در حوزه اجرایی‬ ‫مطرح شود‪ .‬نکته اخر انکه هر سه وزیر پیشنهادی از یک‬ ‫فکر و سلیقه سیاســی هســتند و انچه اقای رئیس جمهور‬ ‫‪5‬‬ ‫حمیدرضا فوالدگر معتقد است‪« :‬در ‪ 9‬ماه مانده‬ ‫به اخر دولت یازدهم‪ ،‬تغییر ســه وزیر بــه جای انکه ‬ ‫ترمیم کابینه تلقی شود بیشتر تحلیل ان است که این‬ ‫کار با هدف بهره برداری سیاســی در انتخابات انجام‬ ‫شد‪ .‬این نماینده اصولگرای مجلس یاداور می شود‪:‬‬ ‫«ســه وزیر پیشــنهادی از وزرای قبلی زیــاد تفاوتی‬ ‫ندارند‪ ».‬او پیش بینی می کند که دانش اشتیانی برای‬ ‫دریافت رای اعتمــاد از مجلس بــا چالش های جدی‬ ‫مواجه شود‪.‬‬ ‫می گفت باید از همه نیروهای معتدل جریان های سیاسی‬ ‫در دولت استفاده شود هنوز متاســفانه اتفاق نیفتاده است‬ ‫یعنی ســه وزیر پیشــنهادی اموزش و پرورش‪ ،‬فرهنگ و‬ ‫ارشــاد اســامی و ورزش و جوانــان می توانســت از همه‬ ‫نیروهای معتدل جریان های سیاســی انتخاب شوند ولی‬ ‫هر سه اقایان دانش اشتیانی‪ ،‬صالحی امیری و سلطانی فر‬ ‫از یک جریــان فکری هســتند‪ ،‬همه نیــز در مجلس نهم‬ ‫برای تصــدی امور یــک وزارتخانه معرفی شــدند اما رای‬ ‫نیاوردند‪ .‬در مجموع االن ‪ 9‬ماه به اخر دولت یازدهم بیشتر‬ ‫باقی نمانده اســت‪ ،‬به جای ترمیم کابینه‪ ،‬بیشتر این طور‬ ‫برداشت می شود که تغییر وزرا با هدف بهره برداری سیاسی‬ ‫در انتخابات انجام شد‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید سه وزیر پیشنهادی از وزرای‬ ‫قبلی قوی تر نیستند؟‬ ‫فاصله هــای انها بــا هم زیاد نیســت‪ .‬البتــه باید‬ ‫برنامه ها و سوابق اجرایی انها را هم دید و بعد قضاوت کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما فضای مجلس دهم نسبت به مجلس‬ ‫نهــم تغییری کرده اســت؟ یعنی بــا وجودی که‬ ‫این سه وزیر پیشنهادی در مجلس گذشته رای‬ ‫نیاورند می توانند االن رای اعتماد بگیرند؟‬ ‫با توجــه به اینکــه فضای مجلس دهــم مقداری‬ ‫با مجلس قبل تفــاوت کرده تلقی دولت همین اســت که‬ ‫ســه وزیر پیشــنهادی اموزش و پرورش‪ ،‬ورزش و جوانان‬ ‫و فرهنگ و ارشاد اســامی می توانند در این مجلس رای‬ ‫بیاورند‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد مجلس حساسیت نشان دهد روی‬ ‫کــدام وزیر پیشــنهادی این حساســیت را بروز‬ ‫خواهد داد؟‬ ‫حوزه کاری و اجرایی اقای دانش اشتیانی اموزش‬ ‫و پرورش نبود‪ ،‬زمانی هــم که در مجلس نهم برای تصدی‬ ‫وزارت علوم معرفی شد با انتقادات زیادی مواجه شد‪ .‬فکر‬ ‫کنم در این مورد چالش بیشتری وجود داشته باشد‪ .‬اقای‬ ‫صالحی امیری هم ظاهرا قبال برای وزارت فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی معرفی شدند‪...‬‬ ‫نه‪ ،‬معرفــی اقــای صالحی امیری بــرای وزارت‬ ‫ورزش و جوانان بود‪...‬‬ ‫بله‪ ،‬خب سابقه کاری اقای صالحی امیری بیشتر در‬ ‫حوزهوزارتفرهنگوارشاداسالمیاستتاورزشوجوانان‪.‬‬ ‫اقای سلطانی فر نیز در گذشته برای وزارت ورزش و جوانان‬ ‫پیشنهاد شــد اما در کل باید برنامه ها را دید و االن نمی توان‬ ‫قضاوت صریح و دقیقی کرد که نتیجه چه می شــود‪ .‬البته‬ ‫در مجموع به شخصه معتقدم حساسیت مجلس روی وزیر‬ ‫پیشنهادی اموزش و پرورش بیشتر باشد تا وزرای پیشنهادی‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی و ورزش و جوانان‪.‬‬ ‫نظر فراکسیون های سیاسی چقدر در رای اوری‬ ‫این سه وزیر پیشنهادی موثر خواهد بود؟‬ ‫باالخره ان فراکســیون ها نظر خواهند داد گرچه‬ ‫تاکنون موضع رسمی خود را اعالم نکرده اند‪.‬‬ ‫می شــود گفت دو فراکسیون مســتقالن و امید‬ ‫یکپارچه رای شــان به وزیرا ن پیشنهادی مثبت‬ ‫خواهد بود بــا این توجیه کــه وزارتخانــه ای در‬ ‫ماه های پایانی دولت با سرپرست اداره نشود؟‬ ‫احتماال همین طور می شود‪ .‬امید که چنین است‬ ‫مســتقالن هم تاکنون نظری نداده اند‪ ،‬اما شــاید انها هم‬ ‫همین دیدگاه را داشته باشند‪ .‬در کل هنوز معلوم نیست که‬ ‫هنگام رای اعتماد صددرصد فراکسیونی عمل شود‪ .‬ممکن‬ ‫اســت وقتی برنامه ها به صحن علنی ارائه می شــود برخی‬ ‫نمایندگان به تشخیص خودشان عمل کنند‪.‬‬ ‫به نظر شما از میان اقایان گودرزی‪ ،‬جنتی و فانی‬ ‫کدام وزیر می توانست عوض نشود؟‬ ‫اقای گودرزی شخصیت فرهیخته‪ ،‬دانشگاهی و‬ ‫خوبی اســت اما از جمله وزرایی بود که عملکردش همان‬ ‫اواسط کار مورد انتقاد قرار گرفت و مشخص بود که در این‬ ‫حوزه باید ترمیم کابینه انجام شــود‪ .‬اقای فانی نیز سوابق‬ ‫طوالنی به عنوان معاونت اموزشــی وزیر اموزش و پرورش‬ ‫و کارنامه اجرایی موفقــی هم داشــت‪ .‬او زحمات زیادی‬ ‫کشید اما در جایگاه وزیر نتوانست انتظارات را براورده کند‪.‬‬ ‫اقای جنتی هم در ماه های اخیر خیلی از سوی مقام معظم‬ ‫رهبری‪ ،‬مراجع و علما مورد انتقاد واقع شد و شرایط طوری‬ ‫بود که دیگر گویا قابل ادامه یافتن نبود و خودش تصمیم‬ ‫گرفت که استعفا دهد‪.‬‬ ‫یک نگاه این است که اقای رئیس جمهور این سه‬ ‫تغییر در ترکیب وزرای کابینه را همزمان انجام داد‬ ‫تا زیاد علل کنار رفتن اقای جنتی به چشم نیاید‪،‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫حاال اینها بحث هایی است که مطرح می شود‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫گزینه ها رای می اورند‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد قمی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فردی ‪ ،‬متخصص و بیشــتر عمر خود را در حوزه اموزش‬ ‫گذرانده اســت و معاونــت وزیر علــوم را نیــز در کارنامه‬ ‫دارد‪ .‬در کل ســه وزیر پیشــنهادی برای وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشــاد اســامی‪ ،‬ورزش و جوانان و اموزش و پرورش‬ ‫ دارای تجربه در حوزه های یادشده هستند‪ .‬وزرای قبلی‬ ‫نیز تاکنون زحمت کشــیدند و بار مســئولیت را به دوش‬ ‫داشتند‪ .‬حاال افراد جدیدی به حوزه مســئولیت امده اند‬ ‫تــا کار انها را تکمیل کننــد‪ .‬به نظــرم وزرای جدید چون‬ ‫تازه نفس هستند باید دولت و مجلس با هم همکاری کنند‬ ‫تا انها بتوانند موفق شــوند‪ .‬معتقدم تغییــر کابینه اقدام‬ ‫خوبی بوده اســت و می تواند تاثیرات مثبتی را در جامعه‬ ‫برجای بگذارد‪.‬‬ ‫واکنش هــا بــه تغییراتی کــه در کابینــه رخ داد‬ ‫بسیار متفاوت بود‪ ،‬در جناح اعتدال و اصالحات‬ ‫برخی ایــن تغییرات را شــجاعت رئیس جمهور‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫هرچند از مدت ها پیش مطالبــه عمومی از اقای‬ ‫روحانی تغییر در ترکیب اعضــای کابینه بود اما‬ ‫از رفتار رئیس جمهور به نوعی احساس می شد‬ ‫که تا پایان دولــت یازدهم هیــچ تغییری اتفاق‬ ‫نمی افتد اما یکباره و ناگهانی ســه وزیر استعفا‬ ‫دادند و اقای روحانی اســتعفای انها را پذیرفت ؛‬ ‫این رخداد را چطور ارزیابی می کنید؟ ایا تغییرات‬ ‫کابینه را ترمیم می دانید؟‬ ‫تغییر و تحول در همه دولت ها انجام می شود از‬ ‫اول انقالب هم نگاه کنیم این رونــد در دولت ها همواره‬ ‫به چشــم می خورد‪ .‬باتوجه به اینکه گروهــی از مردم از‬ ‫عملکرد برخی وزرا ناراحت و دلسرد بودند ضمن انکه وزیر‬ ‫اموزش و پرورش نیز در استانه استیضاح بود رئیس جمهور‬ ‫بهترین کار را انجام داد و دست به تغییر کابینه زد‪ .‬کسانی‬ ‫هم که معرفی شدند افراد مجرب و باسابقه در کار اجرایی‬ ‫هســتند‪ .‬اقای ســلطانی فر زمانی معاون سازمان تربیت‬ ‫بدنی بود‪ ،‬در دولت یازدهم هم ریاســت سازمان میراث‬ ‫فرهنگی و گردشــگری را بر عهــده داشــت‪ .‬بنابراین او‬ ‫مدیری الیق اســت و می تواند مشــکالت حوزه ورزش و‬ ‫جوانان را رســیدگی کند‪ .‬اقای صالحی امیری مســائل‬ ‫فرهنگــی را می شناســد و در دولــت یازدهم نیــز رئیس‬ ‫کتابخانه ملی بود‪ .‬ســابقه او نشان می دهد که همواره با‬ ‫امور فرهنگی سروکار داشته است‪ .‬اقای دانش اشتیانی‬ ‫‪6‬‬ ‫محمد قمی‪ ،‬نماینــده مردم تهــران در مجلس‬ ‫شورای اســامی تغییر ســه وزیر اموزش و پرورش‪،‬‬ ‫فرهنــگ و ارشــاد اســامی و ورزش و جوانــان را‬ ‫اقدامــی عاقالنه و بــه نفع مــردم و کشــور می داند‪.‬‬ ‫عضــو کمیســیون امــوزش و تحقیقــات مجلــس‬ ‫یاداور می شــود‪« :‬صالحی امیری‪ ،‬دانش اشتیانی و‬ ‫ســلطانی فر برای تصدی وزارتخانه هــای مربوطه از‬ ‫مجلس رای اعتماد خواهند گرفت و مشــکلی از بابت‬ ‫رای نخواهند داشت‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایا شــباهت هایی وجود دارد بین ان تغییراتی که‬ ‫اقای روحانی در کابینه داد با ان روشــی که اقای‬ ‫احمدی نــژاد در عوض کــردن وزرایــش به کار‬ ‫می گرفــت چون شــما می گویید در زمــان اندک‬ ‫باقیمانده تا پایــان دولت یازدهــم ترمیم کابینه‬ ‫نمی تواند نتیجه عملی خود را نشان دهد و عمال‬ ‫ضرورتی نداشت؟‬ ‫بله‪ ،‬تفاوتی بین وزرای پیشــنهادی و وزرای قبلی‬ ‫شاید خیلی محسوس نباشد‪ .‬البته امیدواریم در حوزه ورزش‬ ‫با حضور اقای سلطانی فر تفاوت را ببینیم‪ .‬در حوزه وزارت‬ ‫فرهنگ و ارشاد و وزارت اموزش و پرورش معتقد نیستم که‬ ‫تحولی صورت بگیرد‪ .‬مخصوصا اقای دانش اشتیانی که‬ ‫حوزه اجرایی او در وزارت علوم بود‪.‬‬ ‫برخی این تحلیــل را دارند کــه رئیس جمهور در‬ ‫مقطع کنونی این تغییرات را اعمال کرد تا فردای‬ ‫انتخابات اگر کسی به او انتقاد کرد «چرا با وجود‬ ‫مشاهده ضرورت تغییرات اقدامی برای اصالح‬ ‫امور انجام نداد؟» این سه تغییر را مثال بیاورد‪.‬‬ ‫به نظر شما مردم این توجیه را قبول می کنند؟‬ ‫به هر حال یک توقع و انتظــار ترمیمی می رفت‪.‬‬ ‫اقای رئیس جمهور می خواســت به شــکلی به این توقع و‬ ‫انتظار پاسخ داده باشد‪.‬‬ ‫مردم قبول می کنند؟‬ ‫خیلی معلوم نیســت‪ .‬البته فرهنگیان به ویژه قشر‬ ‫بازنشسته گان یکســری مطالباتی دارند شاید خیلی از انها‬ ‫این تغییر را در جهت مثبت ببیننــد اما جایگزین اقای فانی‬ ‫به نظر نمی اید در ‪ 9‬ماه باقیمانده بتواند تحولی در این زمینه‬ ‫ایجاد کند‪ .‬به عبارت دیگر شاید این تغییرات در حوزه هر سه‬ ‫وزارتخانه تا حدودی به انتظا ر ترمیم کابینه پاسخ داده باشد‬ ‫اما معتقدم در ‪ 9‬ماه مانده به پایان کار دولت یازدهم خیلی‬ ‫نمی توان اثار این تغییرات را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫خیلی از اصولگرایان نگاه شــما را دارند و به زمان‬ ‫تغییرات انتقاد می کنند اما در این چند روز دیدیم‬ ‫اصالح طلبــان به ویــژه فرزنــدان و بــرادر اقای‬ ‫هاشمی هم جز و منتقدان هســتند‪ ،‬انتقاد انها را‬ ‫شما چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫هر کدام دلیل خود را دارند مثال توقع داشتند یکی‬ ‫از این ســه وزیر تغییر نمی کردند یا در مصادیق جایگزین‬ ‫انتظاراتی داشتند‪.‬‬ ‫اینکــه می گوینــد رئیس جمهــور با اعمــال این‬ ‫تغییرات در کابینه عمال مقابل انتقاد اصولگرایان‬ ‫عقب نشینی کرد چقدر قرین به واقع است؟‬ ‫خیلی نمی شود تحلیل کرد‪ .‬در مجموع در هر سه‬ ‫حوزه انتقادات وجود داشت‪ .‬به ویژه استیضاح وزیر اموزش‬ ‫و پرورش جدی شده بود و احتمال رای اوردن استیضاح و‬ ‫کنار رفتن وزیر هم زیاد بود‪.‬‬ ‫چرا رئیس جمهور نگذاشت استیضاح سرنوشت‬ ‫وزیر اموزش و پرورش را مشخص کند؟‬ ‫چون احتمال رای اوردن استیضاح زیاد بود‪ .‬اقای‬ ‫روحانی احتمال می داد با وجود دفاعیات اقای فانی باز او‬ ‫موفق به کسب رای اعتماد مجدد از مجلس نشود‪.‬‬ ‫ی برای دولت یازدهم نکته منفی می دانست که‬ ‫یعن ‬ ‫وزیر اموزش و پرورش با اســتیضاح از کار برکنار‬ ‫شود به همین خاطر خودش پیش دستی کرد تا در‬ ‫ماه های پایانی مانده به انتخابات برگه برنده اش‬ ‫شود نه نقطه ضعف؟‬ ‫بله‪ .‬احتماال و اینکه ســه تغییــر در ترکیب وزرای‬ ‫کابینه همزمان شد تا زیاد در علل تغییرات کندوکاو نشود‪.‬‬ ‫چون همان ‪ 200‬نماینــده ای که به تحقیــق و تفحص از‬ ‫صندوق ذخیره فرهنگیان رای دادند همان ها احتمال زیاد‬ ‫داشت که به استیضاح وزیر رای دهند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫دولت‬ ‫خواندند که در ایــن مقطع زمانــی ضرورت ها را‬ ‫احســاس کرد و بدون انکه بگوید تا پایان دولت‬ ‫کمتر از ‪ 9‬ماه باقی است‪ ،‬با هدف پاسخگویی به‬ ‫مطالبات مردم اســتعفای وزرای خود را پذیرفت‬ ‫اما از طرفی منتقدانی هم هســتند که این کار را‬ ‫عقب نشینی در مقابل منتقدان توصیف می کنند‪،‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫این تغییرات نه شجاعت و نه از روی ترس انجام‬ ‫شد بلکه عاقالنه بود‪ .‬در واقع مردم از بعضی وزارتخانه ها‬ ‫ناراضی بودند و وسعت این نارضایتی هم زیاد بود بنابراین‬ ‫در چنین شرایطی رئیس جمهور باید تصمیم می گرفت و به‬ ‫نظر من تصمیمش عاقالنه بود‪ .‬انشاءالله وز رای جدید در‬ ‫کار خود موفق باشند‪.‬‬ ‫منتقدان اصولگرا می گویند اگر بنا به تغییر کابینه‬ ‫گفته می شــود اقای جنتی به علــت انتقادهایی‬ ‫که به وزارت فرهنگ و ارشاد بود کنار نرفت بلکه‬ ‫دلیل استعفایش مسائل شخصی بود‪ ،‬ایا همین‬ ‫طور است؟‬ ‫خیــر‪ ،‬مقام معظم رهبــری در حــوزه فرهنگــی‬ ‫نگرانی هایی داشــتند همچنین هنرمندان نیز انتقادهایی‬ ‫را به عملکرد وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی وارد می کردند‪،‬‬ ‫اینها به رئیس جمهور منتقل شد و او تصمیم گرفت که این‬ ‫تغییرات را انجام دهد‪.‬‬ ‫چرا نقدهای خیلی جدی از هر دو جناح سیاسی‬ ‫کشور نسبت به تغییرات کابینه شنیده می شود؟‬ ‫حتــی فرزنــدان و بــرادر اقــای هاشــمی هم از‬ ‫منتقدان جدی در این زمینه به حساب می ایند‪.‬‬ ‫انتقاد اســت ولی در مقابل خیلی هــا هم موافق‬ ‫بود باید از حــوزه اقتصادی به این مســاله ورود‬ ‫می شد‪ ،‬نه فرهنگی‪-‬اجتماعی‪ ،‬شــما این نقد را‬ ‫صحیح می دانید؟‬ ‫وضعیت اقتصادی کشــور مطلوب نیســت ولی‬ ‫این مســاله مربوط به وزیر اقتصاد و حتــی تیم اقتصادی‬ ‫دولت نمی شود‪ .‬شرایط خاص حاکم بر کشور‪ ،‬تحریم ها‬ ‫و کارشــکنی های امریکا در رفع محدودیت ها مشکالت‬ ‫اقتصادی را برای مــا پیش اورده اســت‪ .‬بنابراین تغییر و‬ ‫جابه جایی وزیر در وزارت اقتصاد و امور دارایی شــرایط و‬ ‫اوضاع فعلی را عوض نمی کنــد‪ .‬در مجموع معتقدم االن‬ ‫ضرورت نداشت رئیس جمهور در حوزه اقتصادی به تغییر‬ ‫مدیران ارشد اقدام کند‪.‬‬ ‫برخــی معتقدنــد تغییــر وزرا می توانســت در‬ ‫چند مرحله انجام شود‪ ،‬اما رئیس جمهور در یک‬ ‫مرحله این کار را کرد تا زیــاد کندوکاوی در دالیل‬ ‫اســتعفاها و کنار رفتن وزرا اتفاق نیفتد‪ ،‬ایا این‬ ‫طور بود؟‬ ‫از مدت ها قبل بحث تغییــر وزیر در وزارت ورزش‬ ‫و جوانان و وزارت اموزش و پرورش مطرح بود و یکســری‬ ‫مسائلی هم برای وزارت ارشــاد حادث شد‪ .‬خب اگر بنا به‬ ‫تغییر بود اعمال ان در یک مرحله تصمیم درستی به نظر‬ ‫می رسد تا منتقدان هم یکجا حرف هایشان را بزنند و هر روز‬ ‫داستانی برای دولت درست نکنند‪.‬‬ ‫این تغییرات هستند‪ ،‬طبیعی اســت در هر تغییری که رخ‬ ‫می دهد عده ای منتقد و عده ای موافق هستند‪ .‬در مجموع‬ ‫ سه تغییر انجام شــده در ترکیب وزرای کابینه را برای ملت‬ ‫مثبت می دانم‪.‬‬ ‫به نظر شما نگاه مردم هم همین باشد؟‬ ‫در اموزش و پرورش تقریبا نظر همه این بود که باید‬ ‫این تغییر انجام می شــد‪ .‬گرچه وزیــر در وضعیت وزارت‬ ‫اموزش و پرورش زیاد مقصر نیست اما فرهنگیان این تغییر‬ ‫در راس وزارتخانه را انتظار داشتند‪ .‬همه ورزشکاران نیز از‬ ‫کنار رفتن اقای گودرزی خوشحالند‪.‬‬ ‫در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی چه طور؟‬ ‫در وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی مقداری بحث‬ ‫فرق می کند‪ .‬انجا هــم باز موافق و مخالــف وجود دارد‪.‬‬ ‫افرادی که مخالف رفتن اقای جنتــی از وزارت فرهنگ و‬ ‫در اموزش و پرورش تقریبا نظر همه این‬ ‫بود کــه باید ایــن تغییر انجام می شــد‪.‬‬ ‫گرچه وزیر در وضعیت وزارت اموزش و‬ ‫پرورش زیاد مقصر نیست اما فرهنگیان‬ ‫این تغییــر در راس وزارتخانــه را انتظار‬ ‫داشــتند‪ .‬همه ورزشــکاران نیــز از کنار‬ ‫رفتن اقای گودرزی خوشحالند‬ ‫ارشاد اســامی هســتند کمتر به دغدغه ها و نگرانی های‬ ‫افراد صاحب نظر در حوزه فرهنگ توجه می کنند‪ .‬انهایی‬ ‫که موافق هســتند انتظار دارند وضعیت فرهنگ و مسائل‬ ‫فرهنگی کشور بهتر شود‪ .‬‬ ‫االن یکسری منتقدان می گویند تغییر وزرا چون‬ ‫در حــوزه فرهنگی‪-‬اجتماعــی رخ داده بیشــتر‬ ‫سمت و سوی سیاسی داشــت تا بتواند در زمان‬ ‫انتخابات یک موج اجتماعی به نفع اقای روحانی‬ ‫ایجاد کند؛ نظر شما چیست؟‬ ‫خیر این اصال درست نیســت‪ .‬من در کمیسیون‬ ‫اموزش و تحقیقات مجلس حضــور دارم‪ ،‬خودم هم معلم‬ ‫هســتم و با معلم های زیــادی در ارتباطــم‪ .‬فرهنگیان از‬ ‫وضعیت موجود راضــی نبودند‪ .‬مقصر وزیر نیســت ولی‬ ‫فرهنگیان از عملکرد وزارتخانه رضایت نداشتند‪ .‬در حوزه‬ ‫کاری وزارت ورزش و جوانان نیز بســیاری از ورزشــکاران‬ ‫عدم رضایت خود را اعالم می کردند‪.‬‬ ‫به نظر شما این تغییراتی که در کابینه اتفاق افتاد‬ ‫چه شــباهت و تفاوتی با زمان ریاست جمهوری‬ ‫اقای احمدی نژاد داشت؟‬ ‫اصال این مقایسه غلط است‪ .‬احمدی نژاد هر روز‬ ‫یک وزیر را عوض می کرد‪ ،‬حتی وزیــر امور خارجه که در‬ ‫سنگال در حال مذاکره بود کنار گذاشت‪ .‬در واقع کارهای‬ ‫غیر معقولی انجام می داد ولی این کار اقای روحانی اقدام‬ ‫عاقالنه و به نفع مملکت بود‪.‬‬ ‫نگاه فراکسیون امید به این تغییر چیست؟‬ ‫مثبت است‪.‬‬ ‫فضــای عمومی مجلس را نســبت به ســه وزیر‬ ‫پیشنهادی فرهنگ و ارشــاد اسالمی‪ ،‬اموزش و‬ ‫پرورش و ورزش و جوانان چطور می بینید؟‬ ‫باالخره یکسری مخالف و یکسری موافق هستند‬ ‫چون نزدیک به انتخابات هم هســتند‪ ،‬شــاید یکســری‬ ‫دیدگاه های سیاسی به موضوعات تخصصی غلبه کند ولی‬ ‫در مجموع احساسم این است که هر سه وزیر پیشنهادی‬ ‫رای می اورنــد‪ .‬در واقع شــاید رای باالیی نیاورنــد اما از‬ ‫مجلس رای اعتماد می گیرند‪.‬‬ ‫هر ســه اقایان صالحی امیری‪ ،‬دانش اشتیانی‬ ‫و مســعود ســلطانی فر زمان مجلــس نهم برای‬ ‫تصدی وزارت به مجلس نهم معرفی شــدند اما‬ ‫نتوانســتند رای اعتماد بگیرند ضمن انکه در ان‬ ‫مجلس روی هر ســه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد‬ ‫اســامی‪ ،‬ورزش و جوانان و امــوزش و پرورش‬ ‫حساسیت های فراوانی وجود داشت‪ ،‬به نظر شما‬ ‫ان حساسیت های مجلس نهم در مجلس دهم‬ ‫وجود دارد یا خیر؟‬ ‫دیدگاه های سیاســی در مجلس نهم غلیظ تر بود‬ ‫ولی مجلس دهم مجلســی اســت کــه معتدل تر تصمیم‬ ‫می گیرد و عمــل می کند و در واقع با سیاســت های دولت‬ ‫همخوانی بیشتری دارد‪.‬‬ ‫به نظر شــما چرا اقای نجفی در اخرین لحظه‬ ‫از لیست وزرای پیشــنهادی کنار رفت؛ تصمیم‬ ‫خودش بود یا رئیس جمهور؟‬ ‫اقــای نجفــی از قبــل هــم قــرار بــود مســئولیت‬ ‫وزارتخانه ای را بپذیرد اما به علت بیماری که داشت قبول‬ ‫نکرد‪ .‬این دفعه هم برای تصدی وزارت اموزش و پرورش‬ ‫مطرح بود ولــی اعالم کــرد نمی توانم این مســئولیت را‬ ‫برعهده بگیرم‪ ،‬چون وضعیت جســمی ام اجازه این کار را‬ ‫نمی دهد اما من معتقدم او گزینه بسیاری خوبی برای این‬ ‫وزارتخانه بود‪.‬‬ ‫یعنــی نســبت بــه اقــای دانش اشــتیانی بهتر‬ ‫می توانست عمل کند؟‬ ‫بله او گزینه خوبی بود‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫شانسدانش اشتیانی کماست‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد علی پور مختار‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫هستند که می گویند اســتعفای او دلیل دیگری‬ ‫داشت‪ .‬شما چه تحلیلی دارید؟‬ ‫شاید به دالیل شخصی او بر می گشت و احساس‬ ‫کرد دیگر نمی تواند در این مسئولیت ادامه کار دهد‪.‬‬ ‫اوایل سال ‪ 95‬نیز صحبت از این تغییرات بود‪،‬‬ ‫چــرا همان زمــان انجام نشــد کــه تاثیرگذاری‬ ‫بیشتری داشته باشد؟‬ ‫توقع خود من این بود که این تغییرات حتی زودتر‬ ‫یعنی در سال گذشته ان هم در تیم اقتصادی رخ می داد‬ ‫تا افرادی ســر کار بیایند که معتقد بــه اقتصاد مقاومتی‪،‬‬ ‫حمایــت از تولید‪ ،‬ایجاد اشــتغال و خــروج از رکود و رفع‬ ‫مشــکالت این حوزه باشــند‪ .‬از این نظر معتقــدم تغییر‬ ‫کابینه هیچ مشکلی از مشــکالت اولویت دار کشور حل‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫ایا ضرورت داشــت کــه رئیس جمهــور در چند‬ ‫ماه پایانی مانده دولت یازدهم دســت به چنین‬ ‫تغییری بزند؟‬ ‫به نظــر من حفظ ترکیــب کابینه تــا پایان دولت‬ ‫یازدهم مشکلی در مسیر دستگاه اجرایی ایجاد نمی کرد‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫با وجــودی کــه بعــد از به ســرانجام رســیدن‬ ‫برجام خیلی ها بــرای تغییر و ترمیــم کابینه به‬ ‫رئیس جمهور فشار می اوردند و معتقد بودند او‬ ‫بعد از برجام باید به سیاست داخلی توجه کند‪،‬‬ ‫باالخره اقدامی دیرهنگام در این جهت صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬اقای روحانی و حامیانــش تغییرات در‬ ‫راس ســه وزارتخانه را نوعی ترمیــم خواندند‪.‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫من اســم این کار را ترمیم نمی گذارم و معتقدم‬ ‫نباید چنیــن توصیفــی از کنار رفتن ســه وزیر داشــت‪.‬‬ ‫اتفاقاتــی پیش امد و بــه نوعی دولــت را بــه انجام این‬ ‫تغییرات اجبار کرد‪ .‬فساد بزرگ هشت هزار میلیارد تومانی‬ ‫صندوق ذخیــره فرهنگیان و اســتیضاحی که مطرح بود‬ ‫مسلما اگر کار به روز استیضاح کشیده می شد بحث هایی‬ ‫را مخالفان اقای فانی مطرح می کردند که طبیعتا در ذهن‬ ‫مردم نسبت به عملکرد کلی دولت یازدهم تاثیرگذار بود‪.‬‬ ‫در واقع با پیش دســتی و دادن اســتعفا اصل مساله حل‬ ‫شــد‪ .‬وزارت ورزش و جوانــان هم رها بــود و عنایتی هم‬ ‫دولت نسبت به شــخص وزیر و وزارتخانه نداشت و حتی‬ ‫به نوعی اقای گودرزی تحت فشار بود که نباشد یا خودش‬ ‫جابه جا شود؛ به عبارت دیگر خودش استعفا دهد‪ .‬متنها‬ ‫این رویکرد برای حل مشــکل ورزش نیســت بلکه اقای‬ ‫وزیر خارج از مجموعه ای بود کــه در دولت کار می کرد‪.‬‬ ‫در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی هم باز موضوع به نوع‬ ‫دیگری رقم خورد و ســه تغییر اجباری می توان گفت در‬ ‫ترکیب وزرای کابینه اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫برخــی می گویند اســتعفای اقای جنتــی بر اثر‬ ‫انتقادهایی بود که بــر عملکرد وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی بر می گشت اما در مقابل کسانی‬ ‫‪7‬‬ ‫محمدعلی پور مختار معتقد است‪« :‬تغییر کابینه‬ ‫در ‪ 8‬مــاه مانده به پایــان کار دولــت یازدهم ضرورتی‬ ‫نداشــت اما اجبارهایی به وجود امد که رئیس جمهور‬ ‫را به تغییر ســه وزیــر امــوزش و پــرورش‪ ،‬فرهنگ‬ ‫و ارشــاد اســامی و ورزش و جوانــان راضــی کرد‪».‬‬ ‫عضو فراکســیون والیت مجلــس از میان ســه وزیر‬ ‫پیشــنهادی‪ ،‬احتمال رای اوری دانش اشــتیانی را به‬ ‫دلیل نقش او در فتنه ‪ 88‬ضعیف می داند‪.‬‬ ‫کما اینکه بــا تغییرات ایجاد شــده اتفاقی هــم نخواهد‬ ‫افتاد‪ .‬یعنی اگر همین وضع ادامه پیدا می کرد مشــکلی‬ ‫برای دولت پیش نمی امد و شــرایط مطمئنــا بدتر از این‬ ‫نمی شد‪.‬‬ ‫بعضــی تغییــر وزرا در ایــن مقطــع زمانــی را‬ ‫شجاعت رئیس جمهور تلقی کردند و برخی ان‬ ‫را عقب نشــینی در مقابل انتقاد مخالفان دولت‬ ‫دانستند‪ .‬به نظر شــما کدام توصیف درست تر‬ ‫است؛ شجاعت یا عقب نشینی؟‬ ‫در حوزه فرهنگ و ارشــاد اســامی عقب نشینی‬ ‫تلقی می شــود چون بارها از وزیر انتقاد شــد کــه چرا او‬ ‫به حرف مراجــع و علما و متدینین گوش و کنســرت ها را‬ ‫لغو کرد‪ .‬در حوزه امــوزش و پرورش باالخره مشــکالت‬ ‫بسیار بود‪ .‬انتقادات فرهنگیان داشــت فراوان می شد‪.‬‬ ‫مخصوصــا اصالح طلبان و فراکســیون امید بیشــتر از‬ ‫دیگران نســبت به عملکــرد اقــای فانی منتقــد بودند‪،‬‬ ‫بنابراین رئیس جمهور این تغییر را از روی اجبار و تحمیل‬ ‫انجام داد‪.‬‬ ‫در حوزه وزارت ورزش و جوانان چه طور؟‬ ‫به نظر من تغییر وزیــر ورزش و جوانان ضرورتی‬ ‫نداشــت بلکه اقای گودرزی برای انکه وزارتخانه را بهتر‬ ‫مدیریت کند نیاز به حمایت داشت ‪ .‬تحلیل من ان است‬ ‫که او وزیری کامال غیر سیاسی بود و واقعا سرش را پایین‬ ‫انداخت و کار کرد‪ ،‬تالش زیادی بــه خرج داد تا فعاالنه‬ ‫موضوعات مربوط به حوزه مسئولیت خود را سروسامانی‬ ‫دهد و مدیریت کند‪ .‬در کل هیچ گاه وارد مسائل سیاسی‬ ‫نمی شــد‪ .‬به نظرم همین یکی از دالیل جا به جایی اقای‬ ‫گودرزی می تواند محسوب شود‪.‬‬ ‫شــما می گویید از تیم حاکم بر دولت روی اقای‬ ‫‪45‬‬ ‫دولت‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫گودرزی فشــار بود تا اســتعفا دهد اما موافقان‬ ‫تغییر در راس وزارت ورزش و جوانان معتقدند‬ ‫بســیاری از ورزشــکاران و فدراســیو ن های‬ ‫ورزشــی از عملکــرد اقــای گــودرزی رضایــت‬ ‫نداشــتند‪ ،‬شــما نگاه موافقان را چطور ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫من دلیل بر این عدم رضایت ندیدم یعنی هیچ گاه‬ ‫از اقای گودرزی رفتار یا تصمیم غیر حرفه ای مشــاهده‬ ‫نکردم‪ .‬اگر بــا یک فدراســیونی برخوردی داشــت باید‬ ‫موضوعی ان را بررســی کــرد‪ .‬در کل هیــچ مصداقی از‬ ‫عدم رضایــت ورزشــکاران از دوره وزارت اقای گودرزی‬ ‫ندارم‪.‬‬ ‫به نظر شما نگاه مردم به این تغییرات چیست و‬ ‫چطور قضاوت می کنند؟‬ ‫مشکل مردم موج بیکاری فزاینده‪ ،‬تورم‪ ،‬تامین‬ ‫معیشت و دیگر مباحث اقتصادی است‪ .‬واقعا رکود خیلی‬ ‫جدی به جامعه فشــار می اورد‪ .‬وضعیت شــکننده ای را‬ ‫ایجاد کرده و حتی می توان گفت کمر تولید و کارخانه ها‬ ‫را شکسته اســت‪ .‬هم اکنون کشاورزان مشکالت جدی‬ ‫دارند‪ .‬رسیدگی به این مسائل مورد مطالبه‪ ،‬انتظار و توقع‬ ‫مردم است و خواستار ان هستند که تغییر مدیریت در این‬ ‫حوزه ها انجام شود‪.‬‬ ‫بانک هــا رفتارهــای بدی با مــردم دارنــد و عمال‬ ‫مقابل دولــت و ملت ایســتادند اما به جای انکــه به این‬ ‫حوزه ها رســیدگی شــود نوک پیکان تغییــرات به طرف‬ ‫وزارتخانه های حاشیه ای و کم اثر رفت‪ .‬بنابراین توقعات‬ ‫مردم در این زمینه حتما براورده نشده است‪.‬‬ ‫بــه نظــر شــما اصولگرایــان و اصالح طلبان از‬ ‫تغییر وزرا در وزارتخانه های اموزش و پرورش‪،‬‬ ‫فرهنــگ و ارشــاد اســامی و ورزش و جوانان‬ ‫اســتقبال نکردند یعنــی هر دو جناح سیاســی‬ ‫غالب قریب بــه اتفاق انتقــاد داشــتند تا انکه‬ ‫حمایت کنند؟‬ ‫دلیل ان روشــن اســت‪ .‬چه اصالح طلبان و چه‬ ‫اصولگرایــان واقع بین هســتند‪ .‬نیاز‪ ،‬شــرایط و اولویت‬ ‫کشور در رسیدگی به مشکالت اقتصادی همچون رکود‬ ‫و بیــکاری را درک می کننــد‪ .‬هر روز مردم بــه نمایندگان‬ ‫مجلس و حتی چهره های سیاسی مراجعه و تقاضای کار‬ ‫می کنند یا تقاضای کمک برای ســرپا ماندن واحدهای‬ ‫تولیــدی را دارنــد‪ ،‬بنابرایــن جناح هــای سیاســی هــم‬ ‫توقع شان از رئیس جمهوری توجه به این مسائل بود‪.‬‬ ‫به نظر شما نگاه فراکســیون والیت مجلس به‬ ‫سه وزیر پیشــنهادی چیســت و چه تصمیمی‬ ‫درباره دادن رای اعتماد به انها خواهد گرفت؟‬ ‫هر ســه اقایان دانش اشــتیانی‪ ،‬صالحی امیری‬ ‫و مســعود ســلطانی فر زمان مجلس نهم بــرای تصدی‬ ‫وزارتخانه معرفی شدند اما در کسب رای اعتماد ناموفق‬ ‫بودند البتــه االن یک مقدار به طــور کلی فضای مجلس‬ ‫چــه اصالح طلبــان و چــه اصولگرایان‬ ‫واقع بین هســتند‪ .‬نیــاز‪ ،‬شــرایط و اولویت‬ ‫کشــور در رســیدگی به مشــکالت اقتصادی‬ ‫همچون رکود و بیکاری را درک می کنند‪ .‬هر روز‬ ‫مردم به نمایندگان مجلس و حتی چهره های‬ ‫سیاســی مراجعــه و تقاضــای کار می کنند یا‬ ‫تقاضای کمک برای ســرپا مانــدن واحدهای‬ ‫تولیدی را دارند‪ ،‬بنابراین جناح های سیاسی‬ ‫هم توقع شان از رئیس جمهوری توجه به این‬ ‫مسائل بود‬ ‫نسبت به دوره قبل عوض شده است‪ .‬معتقدم فراکسیون‬ ‫والیت نســبت بــه وزرای پیشــنهادی فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اســامی و ورزش و جوانــان رویکردش مثبت باشــد اما‬ ‫نســبت به وزیر پیشــنهادی اموزش و پرورش نظر مثبتی‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫چرا چنین تحلیلی دارید؟‬ ‫اقای دانش اشتیانی نقشی که سال ‪ 88‬در فتنه‪،‬‬ ‫تحصن و تحریک دانشــگاهیان داشــت یکی از دالیل‬ ‫اصلی این نــگاه منفی به حســاب می اید‪ .‬خــط قرمز ما‬ ‫همچنان فتنه است‪ .‬مقام معظم رهبری درباره این مساله‬ ‫تاکیــد دارند و خطــر ان را بارهــا و بارها‪ ،‬حتی شــهریور‬ ‫امسال در مالقات با هیات دولت گوشزد کردند‪.‬‬ ‫توقع ما این بود که اقای رئیس جمهور به این مساله‬ ‫عنایت کند‪.‬‬ ‫چرا نــگاه فراکســیون والیت دربــاره وزرای‬ ‫پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسالمی و ورزش و‬ ‫جوانان مثبت است؟‬ ‫روی انها موضوع فتنه مصداق نــدارد چون همان‬ ‫روزی کــه در مجلس نهــم به عنــوان وزیر پیشــنهادی‬ ‫معرفی شــدند خود انهــا صراحتا موضع خودشــان را در‬ ‫قبال فتنه اعالم کردند ولی انچه باعث عدم توفیق شــان‬ ‫در اخذ رای اعتماد شــد مســائل دیگری بود مثال درباره‬ ‫اقای صالحی امیــری دخالت در معامــات نفتی بود که‬ ‫بعد معلوم شــد ان مســائل درســت نبود یا دربــاره اقای‬ ‫سلطانی فر هم به همین ترتیب‪.‬‬ ‫شــما اگر بخواهید نســبتی را بین تغییرات‬ ‫کابینــه در دولــت یازدهم بــا دولت هــای اقای‬ ‫احمدی نــژاد برقــرار کنیــد چــه شــباهت ها و‬ ‫تفاوت هایی را می بینید؟‬ ‫تغییرات کابینه در دولت اقای احمدی نژاد به وفور‬ ‫اتفاق می افتاد چون او بدون مالحظه اقداماتی می کرد‬ ‫حتی اگر وزیری دستوری اجرا نمی کرد بالفاصله دستور‬ ‫عزل او را می داد ولی در این دولت بــا وجودی که اقای‬ ‫روحانی می دید هدف وزیر در اداره وزارتخانه چیز دیگری‬ ‫است اما بیشتر وزرای خودش را تحمل می کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما اقای دانش اشتیانی برای تصدی‬ ‫وزارت امــوزش و پرورش از مجلــس دهم رای‬ ‫اعتماد می گیرد یا خیر؟‬ ‫حاال البته باید بیشــتر در صحنه بحث را دید اما در‬ ‫کل معتقدم احتمال رای اوری او ضعیف است‪ .‬مگر انکه‬ ‫رای سیاسی به او داده شود‪.‬‬ ‫یعنی شــما احتمــال زیاد می دهیــد که اقای‬ ‫دانش اشتیانی رای اعتماد از مجلس نمی گیرد؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫به نظــر تغییرات کابینــه باید ادامه پیــدا کند یا‬ ‫همین جا متوقف شود؟‬ ‫خیر دیگــر االن تغییر کابینه فایــده ای ندارد در‬ ‫هشــت ماه باقیمانده تا پایان دولت کاری از دســت وزیر‬ ‫جدید بر نمی اید‪.‬‬ ‫برخی می گویند این سه تغییر در ترکیب وزرای‬ ‫دولت که در حوزه فرهنگی اجتماعی بود با هدف‬ ‫ایجاد مــوج اجتماعی به نفع اقــای روحانی در‬ ‫انتخابات انجام شد؛ نظر شما چیست؟‬ ‫البته می تواند با این رویکرد هم تحلیل شود ولی‬ ‫به شرطی که وزیر منتخب بتواند کاری کند‪.‬‬ ‫چرا اقای نجفــی در اخرین لحظه از فهرســت‬ ‫وزرای پیشنهادی کنار رفت؟‬ ‫االن این تحلیل می شود که شاید مجلس نسبت‬ ‫به اقای نجفی رویکرد منفی داشــته باشد‪ ،‬در واقع اقای‬ ‫رئیس جمهور اول اقای دانش اشتیانی را معرفی کرد که‬ ‫اگر رای نیاورد در مرحله بعد اقای نجفی را معرفی کند‪.‬‬ ‫نزدیک سه ســال و نیــم از روی کار امدن دولت‬ ‫یازدهم می گذرد و رئیس جمهور در مقطع کنونی‬ ‫برای ترمیم کابینه خود اقدام کرد‪ .‬شما به عنوان‬ ‫رئیس کمیســیون اجتماعی بفرمایید که تغییر‬ ‫وزرا چه اثاری در حوزه اجتماعی خواهد داشت؟‬ ‫کار اقای رئیس جمهور در این مقطع زمانی سیاسی‬ ‫اســت‪ ،‬چون ســه وزارتخانه ای که ارتباطــات اجتماعی‬ ‫فراوانی دارند و با قشــرهای تاثیرگذار جامعه در ارتباطند‪،‬‬ ‫راس هرم مدیریت انها دستخوش تغییر شد‪ .‬به عبارت بهتر‬ ‫وزارتخانه هایی که به کار انها وارد بود و به لحاظ اجتماعی‬ ‫تاثیرگذاری داشــتند اقای رئیس جمهور قبــل از انتخابات‬ ‫پیشدستی کرد و تغییراتی در هر ســه وزارتخانه اموزش و‬ ‫پرورش‪ ،‬ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشــاد اسالمی داد‪.‬‬ ‫تحلیل های مختلفی از این کار می توان داشــت‪ ،‬نخست‬ ‫انکه به هر ســه وزارتخانه نقد و بدبینی بود‪ .‬می توان گفت‬ ‫مدت های مدیدی بود که فاتحه ورزش خوانده شــده بود‪.‬‬ ‫کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی نیز در حوزه های مختلف‬ ‫همچون برگزاری جشنواره ها و کنســرت ها مورد اعتراض‬ ‫علما بود‪ .‬در مورد وزارتخانه سوم نیز معتقدم مسئولیتی که‬ ‫به قد و قواره و قامت اقای فانی نمی خورد وزارت اموزش و‬ ‫پرورش بود‪ .‬اقای رئیس جمهور در استانه انتخابات اقایان‬ ‫جنتی‪ ،‬گــودرزی و فانــی را از وزارت برداشــت و تغییراتی‬ ‫در ترکیب وزرای خود داد و کســانی را اورد که سیاســی تر‬ ‫و تاثیرگذارتر هســتند و مالحظه ای نیز درباره وارد شــدن‬ ‫به حوزه سیاســی ندارند‪ .‬معتقدم این تغییرات در اســتانه‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬طبیعی بود اما یک‬ ‫نقدی که به اقدام اقای رئیس جمهور فارغ از بحث سیاسی‬ ‫مطرح می شود این اســت که می توانست در شیوه اعمال‬ ‫این تغییرات بهتر عمل کند‪ .‬من از زمان ریاست جمهوری‬ ‫اقای هاشمی رفســنجانی در مجلس هســتم و کار با همه‬ ‫روسای جمهور شــامل اقای هاشمی‪ ،‬اقای خاتمی‪ ،‬اقای‬ ‫احمدی نژاد و اقای روحانی را تجربه کرده ام‪ .‬اقای روحانی‬ ‫همواره بر مسائل قانونی تکیه داشته و دارد ‪ .‬منتها کسی که‬ ‫در یک کشتی کار می کند بهتر است با همه خدمه‪ ،‬ملوانان‬ ‫و تصمیم گیران ان تعامل کند تا بهتر‪ ،‬راحت تر‪ ،‬اسوده تر و‬ ‫دولت‬ ‫سیاسی کاری؟‬ ‫تو گویمثلثباسلمانخدادادی‬ ‫گف ‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫جلسه رای اعتماد برگزار می شد‪ .‬امیدوارم وزرای پیشنهادی‬ ‫برنامه های خوبی ارائه بدهند و بتواننــد از برنامه های خود‬ ‫خوب دفاع کنند تا رای اعتماد بگیرند و در چند ماه باقیمانده‬ ‫تا پایان دولت یازدهم وزارتخانه ای نباشــد که با سرپرست‬ ‫اداره شود‪.‬‬ ‫تغییر کابینه در این مقطع زمانــی را هر دو جناح‬ ‫سیاسی به نقد کشیدند و معدود کسانی بودند که‬ ‫می گفتند این تغییرات در کابینه ضرورت داشت‪،‬‬ ‫چرا جناح های سیاسی کشور به این مساله روی‬ ‫خوش نشان ندادند؟‬ ‫چون با هیچ یک از جریان های سیاســی مشورت‬ ‫نشد‪ .‬اقای رئیس جمهور جریان های سیاسی را بازی نداد‬ ‫انها هم از دست او ناراحت هستند‪.‬‬ ‫به نظر شــما اســم این تغییرات کابینه ترمیم یا‬ ‫تجدید قوا می تواند باشد؟‬ ‫وزرای جدید در اخرین ماه های ریاست جمهوری‬ ‫چه کار می خواهند بکنند؟ تا بیایند و مسئولیت را در اختیار‬ ‫بگیرند دوره دولت یازدهم به پایان می رســد‪ .‬ترمیم کابینه‬ ‫زمانی اتفاق می افتد که وزیر جدید بتواند حداقل ظرف دو‬ ‫سال کارامدی خود را نشــان دهد اما هر چقدر هم که وزیر‬ ‫پیشنهادی قوی‪ ،‬توانمند و مدیر مختصص و کاربلدی باشد‬ ‫نمی تواند ظرف ‪ 8-7‬ماه اقدام ویــژه ای کند چون فرصتی‬ ‫برای اجرای فکر و برنامه اش ندارد‪.‬‬ ‫پس شما معتقدید بیشــتر برای توجیه عملکرد‬ ‫دولت در این سال ها و بهره برداری از این توجیه‬ ‫در انتخابات رئیس جمهور دســت به تغییر ســه‬ ‫سیاست‬ ‫با ارامش بیشتر بتواند کشتی را به ساحل و سرمنزل مقصود‬ ‫برساند‪ .‬اقای روحانی اعتقاد دارد به اینکه من وظیفه قانونی‬ ‫خودم را انجام می دهم‪ ،‬مجلس هم وظیفه قانونی خودش را‬ ‫انجام بدهد‪ .‬او در ابتدای دوره ریاست جمهوری اش با هیچ‬ ‫نماینده ای در مجلس مشورت نکرد و امروز هم که تغییراتی‬ ‫در وزرای کابینه خود داد هیچ مشــورتی با وکالی مردم در‬ ‫خانه ملت نکرد‪ ،‬حتی از نماینــدگان تاثیرگذار و نزدیک به‬ ‫دولت هم مشورت نگرفت‪.‬‬ ‫حاصل این ناهماهنگی ان شد که در ابتدای کار دولت‬ ‫او دائم وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی کرد و مجلس هم‬ ‫درباره چند وزارتخانه به وزرای پیشنهادی رای اعتماد نداد‪.‬‬ ‫مثال درباره وزارت ورزش و جوانان همین اتفاق افتاد تا انکه‬ ‫اقای گودرزی معرفی شد و رای اورد امروز خود رئیس جمهور‬ ‫باالخره به این نتیجه رسید و پذیرفت که اقای گودرزی بهتر‬ ‫است از کابینه کنار برود‪ .‬چه ایرادی داشت که اقای روحانی‬ ‫قبل از معرفــی وزرای خود به مجلس‪ ،‬نظر اســتمزاجی از‬ ‫نمایندگان می گرفت و زمینه های رای اوری انها را در مجلس‬ ‫ارزیابی می کــرد‪ .‬البته رئیس جمهور از اختیــارات قانونی‬ ‫خودش استفاده کرد اما عقالنیت‪ ،‬منطق و مبانی مدیریتی‬ ‫حکم می کند که قبل از تصمیم گیری نهایی مشورت بگیرد‬ ‫و هماهنگی های الزم را انجام دهد‪ .‬بهتر بود رئیس جمهور‬ ‫قبل از معرفی وزرای پیشنهادی‪ ،‬مجلس را از تصمیم خود‬ ‫مطلع و با در نظر گرفتن تمامی جوانب به ترمیم کابینه اش‬ ‫اقدام می کرد‪.‬‬ ‫من فکر می کنم مشورت گرفتن به مثابه یک گام به‬ ‫جلو برداشتن برای نیل به موفقیت است‪ .‬در کل نقدی که‬ ‫به نحوه معرفی وزرای پیشنهادی در ابتدای دولت یازدهم‬ ‫بود امروز هم به کار اقای روحانی وارد است البته پیشداوری‬ ‫نمی کنم که ســه وزیر پیشــنهادی بــرای وزارتخانه های‬ ‫امــوزش و پــرورش‪ ،‬ورزش و جوانــان و فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اسالمی قطعا رای نخواهند اورد ولی معتقدم با سختی رای‬ ‫اعتماد از مجلس می گیرند چون وقتی تعامل‪ ،‬هماهنگی‬ ‫و مشــورتی انجام نمی شــود نتیجه اش ان خواهد بود که‬ ‫مجلس نیز با نگاه خود به وظیفه قانونی اش عمل کند‪ .‬ای‬ ‫کاش هماهنگی صورت می گرفت تا در یک فضای تعاملی‬ ‫‪8‬‬ ‫ســلمان خدادادی تغییرات کابینه در این مقطع‬ ‫زمانی را سیاسی می خواند و می گوید‪ :‬عالمه دهر هم‬ ‫که بیاید در مدت ‪ 8-7‬ماه نمی تواند کاری کند‪ .‬رئیس‬ ‫کمیســیون اجتماعی مجلس یاداور می شود‪ :‬مردم‬ ‫هم ان قدر گرفتــاری اقتصادی و معیشــتی دارند که‬ ‫مجالی پیدا نمی کنند ببینند چه کسی رفت و چه کسی‬ ‫جای او را گرفت‪.‬‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬اموزش و پرورش‬ ‫و ورزش و جوانان زد؟‬ ‫این طور برداشت می شــود چون در ‪ 6‬ماه مانده به‬ ‫زمان انتخابات ریاســت جمهوری عالمه دهر هم که بیاید‬ ‫کاری نمی توانــد بکند‪ .‬من خود به شــخص جــای اقای‬ ‫روحانی بودم دست به چنین تغییراتی در این مقطع زمانی‬ ‫نمی زدم‪ .‬در کل لجاجت و لجبازی در هیچ مدیریتی جواب‬ ‫نمی دهد‪.‬‬ ‫مردم دربــاره ایــن تغییــرات چه طــور قضاوت‬ ‫خواهند کرد؟‬ ‫مردم توجهی ندارند‪ .‬کارهای ما متا سفانه درستی‬ ‫تصمیمات را نزد مردم زیر سوال برده است‪ .‬امروز بیکاری ‬ ‫و فقر موجب شــده که به این مســائل زیاد فکــر نکنند که‬ ‫چه کسی می خواهد بیاید و چه کســی می خواهد برود‪ .‬در‬ ‫واقع گرفتاری های مختلف مجال فکر کــردن درباره این‬ ‫موضوعات را از مردم گرفته است‪.‬‬ ‫به نظرتان وزرای پیشــنهادی نســبت به اقایان‬ ‫جنتی‪ ،‬فانی و گودرزی قوی ترند یا ضعیف تر؟‬ ‫ی در این حد‬ ‫نســبتا قوی تر هســتند‪ .‬اقای گودرز ‬ ‫نبود‪ .‬حداقل اقای سلطانی فر یک مدیر است‪ .‬وزرش ما از‬ ‫فقدان مدیریت علمی و تجربی رنج می برد‪.‬‬ ‫در واقع کسی می تواند در این حوزه مدیریت کند که‬ ‫حوزه ورزش را از لحاظ علمی و عملی بشناسد و اهل ورزش‬ ‫نیز او را بشناسند و قبولش داشته باشند‪.‬‬ ‫در مجمــوع هرچنــد وزرای پیشــنهادی را قوی تر از‬ ‫قبلی هــا می دانم اما انهــا در فرصت محــدود زمانی برای‬ ‫اعمال مدیریت بهتر ندارند‪.‬‬ ‫به نظر شــما در مقام مقایســه اقایــان روحانی و‬ ‫احمدی نژاد در حوزه تغییر کابینه چه مشابهت ها‬ ‫و تفاوت هایی با هم داشتند؟‬ ‫معتقدم برنامه و فکری پشــت تغییراتی که اقای‬ ‫روحانی در کابینه خود انجام داد وجــود دارد‪ ،‬اما تغییرات‬ ‫کابینه در زمان ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد لحظه ای‬ ‫بود بنابراین شباهت های زیادی به هم ندارند‪.‬‬ ‫فراکسیون های سیاســی مجلس چه نگاهی به‬ ‫سه وزیر پیشنهادی اقای روحانی دارند؟‬ ‫از انجــا که با فراکســیون های سیاســی مجلس‬ ‫مشورت نشد طبیعتا اکثریت مجلس به برنامه های وزرای‬ ‫پیشنهادی نگاه می کنند‪.‬‬ ‫در واقع مخالفان صحبت هایی را می کنند و اسنادی‬ ‫برای این مخالفت ارائه می دهند اما در مقابل باید دید این‬ ‫سه وزیر پیشنهادی چه دفاعی در مقابل ان مخالفت ها از‬ ‫خود نشان می دهند‪.‬‬ ‫پسشمامعتقدیدکهموضع گیریفراکسیون های‬ ‫سیاســی در تصمیم گیری نماینــدگان تاثیرگذار‬ ‫نخواهد بود؟ بیشــتر مباحثی که در صحن بیان‬ ‫می شــود تعیین می کند که وزیر پیشنهادی رای‬ ‫می اورد یا خیر؟‬ ‫نظر فراکسیون های سیاســی بی تاثیر نیست‪ ،‬اما‬ ‫تعیین کننده نخواهد بود‪.‬‬ ‫فکــر می کنیــد حساســیت روی کــدام وزیر‬ ‫پیشنهادی بیشتر باشد؟‬ ‫چون هر ســه وزیر پیشــنهادی قبال در گرفتن رای‬ ‫اعتماد از مجلس نهم ناکام بودند بستگی دارد این چند روز‬ ‫باقیمانده تا روز جلسه رای اعتماد چقدر در رایزنی و مذاکره‬ ‫با نمایندگان موفق داشته باشند‪.‬‬ ‫چرا اقــای نجفی از لیســت وزرای پیشــنهادی‬ ‫کنار رفت؟‬ ‫نمی دانم جز و پیشنهاد شده ها بود‪ ،‬حاال خودش‬ ‫قبول نکرد یا اقای روحانی تصمیم دیگر گرفت‪ ،‬مساله ای‬ ‫است که خود انها باید بگویند‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫عملیات راهبردی‬ ‫بین الملل‬ ‫عملیات ازادسازی موصل پس از ماه ها انتظار سرانجام اغاز شد‪ .‬تاکنون حدود ‪ 80‬روستا در اطراف موصل‬ ‫ازاد شده و نیروهای مسلح و پیشمرگه های کردستان و پلیس فدرال عراق اکنون به سمت مرکز شهر موصل در حال‬ ‫پیشروی هستند‪ .‬عملیات ازاد سازی موصل را می توان یکی از مهمترین اقدامات دولت حیدر العبادی عنوان کرد‪.‬‬ ‫شهر موصل به دالیل متعددی از اهمیت بسیار باالیی برخوردار است‪ .‬این شهر به دلیل موقعیت استراتژیک و به‬ ‫لحاظ جمعیتی و جغرافیایی در بین شهرهای عراق اهمیت دو چندانی دارد چرا که با ترکیه و سوریه نزدیکی و ارتباط‬ ‫خاصی دارد و وجود ده ها اقلیت مذهبی و قومی در موصل جایگاه ویژه ای به این شهر مهم تاریخی داده است‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫داعش برلبه پرتگاه‬ ‫برندگان و بازندگان ازادسازی موصل چه کسانی هستند؟‬ ‫ عبدالرضا فرجی راد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد ژئوپلتیک دانشگاه علوم و تحقیقات‬ ‫عملیات نیروهای داخلی و خارجــی در موصل علیه‬ ‫نیروهای تروریســتی داعش هر روز ابعــاد جدیدتری پیدا‬ ‫می‪‎‬کند‪ .‬حضور بازیگــران داخلی و خارجــی متعدد در این‬ ‫عملیات‪ ،‬ان را بسیار پیچیده کرده است‪ .‬موصل در شرایطی‬ ‫قرار دارد که از یکسو داعش در انجا تضعیف شده است و از‬ ‫ســوی دیگر عراقی ها اراده کرده اند که این شهر مهم ازاد‬ ‫شود‪ .‬این هماهنگی که میان نیروهای مختلف شیعه‪ ،‬سنی‬ ‫و کرد دیده می شود نیز نشان از اراده ای است که عراقی ها‬ ‫برای ازاد کردن موصل دارند‪ ،‬البته به نظر من این شهر به‬ ‫راحتی ازاد نخواهد شد‪ ،‬بلکه این ازادســازی زمان می برد‬ ‫و درگیری هایــی داخل شــهر صورت خواهــد گرفت‪ ،‬زیرا‬ ‫برخالف انچه پیش بینی می شد زمانی که نیروهای عراقی‬ ‫یا کرد به موصل نزدیک شــوند نیروهای داعشی پا به فرار‬ ‫می گذارند تا نیروهایشان را برای جاهای دیگر حفظ کنند‪،‬‬ ‫اما امروز این گونه مشــاهده می شــود که داعــش در حال‬ ‫مقاومت است‪.‬‬ ‫وقتی داعش از موصل خارج شود طبیعتا این گروه در‬ ‫نقاط دیگر به صورت پراکنده دســت به عملیات خواهد زد‪.‬‬ ‫این بیانگر ان است که با ازادسازی موصل‪ ،‬داعش دست‬ ‫از اهدافش نخواهد کشید ‪ ،‬زیرا این گروه از نظر ساختاری‬ ‫و تشکیالتی به گونه ای تشکیل شده که بتواند مدت زیادی‬ ‫مقاومت کند‪ .‬البته اندیشــه داعش سال ها در منطقه باقی‬ ‫خواهد ماند و نباید این گونه تصور کرد که با تصرف موصل‬ ‫قدرت نظامی داعــش از بیــن خواهد رفــت‪ .‬اگر موصل‬ ‫ازاد شــود بدون شــک در دیگر نقاط عراق و خــارج عراق‬ ‫عملیات هــای داعش افزایش خواهد یافــت‪ .‬در واقع این‬ ‫خصلت داعش است که وقتی در جایی کم می اورد در جایی‬ ‫دیگر خود را عرضه می کند‪ .‬همچنان که مشــاهده کردیم‬ ‫طی شش ماه گذشــته وقتی داعش در شرق سوریه تحت‬ ‫فشــار قرار گرفت و بخش هایی از ان منطقه را از دست داد‬ ‫در بلژیک و فرانسه اقداماتی انجام داد تا قدرت نمایی کند‪.‬‬ ‫تا به امروز و طی عملیات های مختلف‪ ،‬بخشــی از‬ ‫نیروهای داعش از عراق به سوریه رفته اند و از این پس نیز‬ ‫باز هم به سمت این کشور فرار خواهند کرد‪ .‬برخی شواهد‬ ‫نیز حاکی از ان اســت که برخی از کشــورها خیلی بی میل‬ ‫نیســتند که داعش به ســوریه برود‪ .‬برای دولت ســعودی‬ ‫و بعضی از کشــورهای حوزه خلیج فارس‪ ،‬عــراق اهمیت‬ ‫چرخه معیوب‬ ‫مبارزه با داعش به قدرت نرم نیاز دارد‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ژئوپلیتیکی دنبال می شود و قدرت های بزرگ تقریبا بدون در‬ ‫نظر گرفتن شکست یا ماندن اسد فقط به دنبال ان هستند‬ ‫که در برابر قدرت مقابــل خود کم نیاورنــد‪ .‬اگر داعش در‬ ‫عراق تضعیف شود‪ ،‬گروه های شیعه و سنی همه باید در روند‬ ‫سیاسی عراق همکاری داشته باشند تا اختالفات داخلی در‬ ‫این کشور بروز نکند‪.‬‬ ‫در این بیــن‪ ،‬امریکایی ها نقــش مهمی در عملیات‬ ‫موصل‪ ،‬شکل دادن به ان‪ ،‬ایجاد هماهنگی و گفتگوها با‬ ‫اربیل و بغداد داشــتند‪ .‬در واقع یکی از اهداف امریکا این‬ ‫است که پیش از انتخابات ریاست جمهوری دو هفته دیگر‬ ‫در ان کشور‪ ،‬موصل از وجود داعشــی ها پاک سازی شده‬ ‫و این مســاله یک پیروزی برای دموکرات ها شمرده شود‪.‬‬ ‫ضمن انکه ممکن است یکی از اهداف واشنگتن این باشد‬ ‫که نیروهای داعش به ســمت ســوریه ســوق داده شوند و‬ ‫شاید متحدان امریکا مانند ترکیه‪ ،‬عربستان‪ ،‬قطر و امارات‬ ‫نیز به دنبال این روند باشند ‪ ،‬بنابراین به نظر من از هر جهت‬ ‫حضور در این عملیات بــرای امریکا منافعــی در پی دارد‪.‬‬ ‫یعنی اگر داعش در موصل سقوط کند از نظر سیاسی یک‬ ‫پیروزی برای امریکا محسوب می شود‪ .‬از سوی دیگر دولت‬ ‫بغداد نیز در پی چنین امری است تا حاکمیت سرزمینی اش‬ ‫اصالح شــود‪ .‬از ســوی دیگر باید توجه داشــت که تمام‬ ‫گروه های تروریستی ســربازان داعش نیستند و بسیاری از‬ ‫انها‪ ،‬افرادی هستند که با دولت‪‎‬های خودشان مساله دارند‪.‬‬ ‫یعنی ســوری هایی که در قامت مخالــف برامده اند ممکن‬ ‫است پس از سقوط موصل وارد ســوریه شده و به نحوی به‬ ‫گروه های دیگر که در حلب در حال جنگ هستند‪ ،‬متصل‬ ‫شوند‪ .‬بنابراین امریکایی‪‎‬ها نقش مهمی در این مساله دارند‬ ‫و پیروزی در موصــل را پیروزی برای خودشــان می دانند‪.‬‬ ‫همچنین امریکا تا حدودی در این زمینه با ترکیه هماهنگ‬ ‫استواخیرانیزاشتونکارترمالقاتیباحیدرالعبادیداشت‬ ‫و ظاهرا هدف میانجیگری در خصــوص نقش ترکیه بوده‬ ‫است‪.‬اماالعبادیبااینمسالهبه شدتمخالفتکردهاست‪.‬‬ ‫البته پشت این قضایا‪ ،‬مسائل دیگری هست که هنوز‬ ‫خیلی مشخص نیست و روزهای اینده تکلیف انها مشخص‬ ‫خواهد شــد‪ .‬به ویژه پس از تصرف موصــل و خارج کردن‬ ‫داعشی ها از این شــهر تکلیف بســیاری از مسائل روشن‬ ‫خواهد شد‪ .‬موصل یک مساله غامض و پیچیده است که‬ ‫بخش بزرگی از بحران به بعد از خروج داعش از شهر و مناطق‬ ‫اطراف ان مربوط می شود‪ .‬یعنی اگر داعش از موصل خارج‬ ‫شد نباید بحران شمال عراق را تمام شده بدانیم بلکه تازه در‬ ‫ابتدای بحران قرار خواهیم گرفت‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر در خصوص نقش افرینی کشورهای‬ ‫عربی در مقابل عراق و موصل باید توجه داشت که موصل‬ ‫و عراق اولویت دوم کشــورهای عربی است‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫این کشــورها بی میل نیســتند دولت در بغداد ضعیف باشد‬ ‫اما روابط دوستانه ای با اربیل برقرار کرده اند‪ .‬اربیل و ترکیه‬ ‫خواهان ازادسازی موصل هستند و هماهنگی خوبی میان‬ ‫نیروهای کردی و ترکی ایجاد شده است‪ .‬سعودی ها نیز در‬ ‫این قضیه متحد ترکیه هستند‪ ،‬بنابراین یک اتحاد نظامی‬ ‫در رابطه با موصل در حال فعالیت است‪ .‬در کنار این دولت‬ ‫عراق نیز موصل را بخشی از سرزمین عراق می داند و درحال‬ ‫انجام عملیات علیه داعش هستند‪ .‬در واقع صحبت من این‬ ‫است که در موصل دو جناح در حال جنگ است یک جناح‬ ‫ارتشوپلیسعراقاستکهحشدالشعبینیزبهپلیسعراق‬ ‫نزدیک است و جناح دیگر نیز شامل نیروهای بین المللی و‬ ‫پیشمرگه هاهستند‪.‬بهنظرمنائتالفنیروهایبین المللی‬ ‫مسائل بعد از خروج داعش از موصل را نیز طراحی کرده اند‪.‬‬ ‫سخنان هفته گذشــته رجب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫ترکیه نیز بســیار حائــز اهمیت اســت؛ او به نحــوی برای‬ ‫نخستین بار ادعا کرد که استخوان پدران انها در موصل و‬ ‫بخش هایی از سرزمین عثمانی خاک شده و در ان مناطق‬ ‫خون های انها ریخته شده است‪ .‬این مسائل نشان می دهد‬ ‫که ترکیه برنامــه درازمدتی برای موصــل و بخش هایی از‬ ‫عراق در نظر گرفته اســت و این احتمال مــی رود که ترکیه‬ ‫این برنامه بلند مدت را در همکاری با کردها عملیاتی کند که‬ ‫ما باید صبر کنیم و ببینیم که پس از خروج داعش از موصل‬ ‫چه وضعیتی پیش خواهد امد‪ .‬انچه که مسلم است به نظر‬ ‫می رســد حاکمیت در بغداد نمی تواند حاکمیت تمام قد در‬ ‫موصل داشته باشد‪.‬‬ ‫در این میان نیروهای حشــد الشــعبی خیلی ظریف‪،‬‬ ‫دقیق و هماهنگ با دولت بغداد‪ ،‬کار خود را در منطقه انجام‬ ‫می دهند‪ .‬حشد الشعبی بســیار احتیاط می کند تا بحث ها‬ ‫و حــرف و حدیث هایــی کــه در رابطه با شکســت داعش‬ ‫در رمــادی پیش امد در موصــل رخ ندهد‪ .‬بنابراین حشــد‬ ‫الشعبی بسیار دقت دارد تا درگیری فرقه ای در موصل پیش‬ ‫نیاید اما در هماهنگــی با دولت عراق به نبــرد علیه داعش‬ ‫می پردازد‪ .‬اما هنوز مشخص نیست که بعد از خروج داعش‬ ‫ازموصل‪،‬حشدالشعبیچهعکس العملیدرمقابلنیروهای‬ ‫پیش مرگه‪ ،‬ترک و نیروهای ارتش عراق در موصل خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬در واقع این درگیری دو مرحله دارد ؛ مرحله اول به‬ ‫درگیری با داعش مربوط می شود که در این خصوص تمام‬ ‫کشورها و گروه ها با یکدیگر هماهنگ هســتند اما پس از‬ ‫شکست داعش این نیروها به عنوان رقیب در برابر یکدیگر‬ ‫قرار خواهند گرفت و هنوز مشخص نیســت که هر یک از‬ ‫این گروه ها چــه ادعاهایی را در خصــوص موصل مطرح‬ ‫خواهند کرد‪ .‬در نتیجه مساله درگیری و رقابت های احتمالی‬ ‫میان بازیگران اصلی و نقش افرین در ازادســازی موصل‪،‬‬ ‫مســاله ای اســت که باید در هفته های اتی منتظر باشیم و‬ ‫ببینیم که به چه صورت خودنمایی خواهد کرد‪.‬‬ ‫همچنین خروج داعش از موصــل یا کاهش فعالیت‬ ‫نظامی رسمی این گروه در این منطقه از یکسو به نفع ایران‬ ‫قلمداد می شود؛ زیرا ایران از ابتدا در پی یکپارچگی عراق‬ ‫بود‪ .‬حتی در مقابل کردها که دوستان ایران به شمار می روند‬ ‫جمهوری اســامی ایران در ‪ 30‬سال گذشــته به صراحت‬ ‫اعالم کرده که یکپارچگی عراق برایش اهمیت دارد‪ ،‬اما از‬ ‫دیگر سو با رفتن داعش از عراق‪ ،‬از سوی برخی کشورهای‬ ‫عربی و امریــکا تحریکاتی صورت خواهــد گرفت مبنی بر‬ ‫اینکه حضور ایــران در عراق به بهانه مبارزه بــا داعش و به‬ ‫دعوت دولت عراق بوده است و انها مدعی خواهند شد که‬ ‫اکنون دیگر ایران نباید نفوذی در این کشــور داشته باشد‪.‬‬ ‫این در حالی است که در واقعیت ایران نمی تواند هزینه های‬ ‫ســنگینی را در بخش های متعدد متقبل شــود و هنوز این‬ ‫احتمــال وجود دارد که داعــش از موصل خارج شــود و به‬ ‫صورت غیرمترقبه به شهری دیگر وارد شود‪ .‬اگر داعش به‬ ‫شهری چون کرکوک وارد شود برای ایران خیلی خطرناک‬ ‫خواهد بود‪ .‬زیرا فاصله این شهر تا مرزهای ایران نسبتا کمتر‬ ‫است و بنابراین ایران باید امادگی چنین تحرکاتی را همواره‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کمتری دارد و انها بیشــتر به دنبال ســقوط دولت ســوریه‬ ‫هستند‪ .‬بنابراین این کشورها می خواهند تا جایی که امکان‬ ‫دارد به تقویت گروه های تروریستی در سوریه کمک کنند تا‬ ‫به اهداف شان نایل شوند‪ .‬از این رو داعشی که وارد سوریه‬ ‫شود داعش دوست برای این کشورها خواهد بود‪ .‬در صورت‬ ‫شکســت داعش در موصل این گروه دو شقه خواهد شد؛‬ ‫بخش هایی که به شــهرهای دیگر عراق خواهند رفت و در‬ ‫انجا عملیات انتحاری انجام خواهند داد و بخش هایی که‬ ‫به سوریه می روند تا با دریافت کمک های بیشتر در راستای‬ ‫سقوط دولت بشار اسد فعالیت کنند‪ .‬بدون شک این بخش‬ ‫از فعالیت هــای داعش در ســوریه به ضرر ایــران خواهد‬ ‫بود ‪ ،‬زیرا هرچه ثبات به ســوریه بازگردد و دولت‪ ،‬حاکمیت‬ ‫ســرزمینی خود را به اجرا دراورد برای ایران نیز بهتر خواهد‬ ‫بود‪ .‬متاسفانه امروز مساله سوریه در سطح یک رقابت شدید‬ ‫ایدئولوژی ناشکیبا‬ ‫داعش با یک ترس امنیتی مواجه‬ ‫شده است‬ ‫تقسیم غنائم‬ ‫عملیات تروریستی داعش کاهش‬ ‫خواهد یافت‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫داعش در تنگنای ژئوپلیتیک‬ ‫ازادسازی موصل بر عملیات روانی داعش در میان هوادارانش تاثیر می گذارد‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫دکترای اینده پژوهی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪2‬‬ ‫عملیات موصل یک عملیات به نسبت موفق در مبارزه‬ ‫و محدود سازی داعش در تحرکات خود در منطقه جغرافیایی‬ ‫اعراب محسوب می شود؛ ائتالف ضد داعش بران است تا‬ ‫حدود زیادی منطقه نوهارتلند که شامل فالت ایران‪ ،‬جنوب‬ ‫عراق و هم‍چنین خلیج فارس است را ســترون زدایی کند و‬ ‫نیز اجازه ورود داعش به این منطقه را نمی دهد‪ ،‬چرا که این‬ ‫منطقه باید از یک امنیت نســبی برخوردار باشــد و براساس‬ ‫امنیت خود زمینه پرور ایجاد فضای مناســب بــرای گذار از‬ ‫منطق تحرک در خاورمیانه (نو) به ســمت و ســوی اسیای‬ ‫خاوری یا اســیای میانه قرار گیــرد‪ .‬زیرا اگــر داعش درگاه‬ ‫ورودی به این منطقه پیدا بکند‪ ،‬می تواند بسیار خطرناک تر‬ ‫از وضعیــت فعلی خــود وارد عمل شــود‪ .‬بنابراین عملیات‬ ‫موصل از یک جهت پاکسازی عراق و مرزهای هارتلند نو و‬ ‫نو هارتلند در کناره خلیج فارس محسوب می شود و از طرف‬ ‫دیگر می توانیم بگوییم زمینه پرور گسیل داشتن داعش از‬ ‫ت که در این‬ ‫این منطقه بــه مناطقه پیرامونی نو هارتلند اســ ‬ ‫منطق باید از تحــرکات خشــونت بار تخریب کننده داعش‬ ‫به طور نسبی در امان بماند‪ .‬به هر جهت در عملیات موصل‬ ‫انچه رخ داده به هر تقدیر براساس ادعاهایی که دولت عراق‬ ‫و ائتالف ضد داعش دارند عملیات مثبت و رو به جلویی بوده ‬ ‫و توانسته تا حد زیادی موجب درهم پاشی استخوان بندی‬ ‫داعش در منطقه اعراب شــود‪ .‬فرار رهبــران داعش از این‬ ‫منطقه و به جای گذاشتن خســارت فراوان و از دست دادن‬ ‫مناطق ژئواســتراتژیک از منظر منطقه ای در این بخش از‬ ‫جغرافیای اعراب نشــان دهنده موفقیت هــای قابل قبول و‬ ‫اطمینان بخش ترازتحرکاتدیگردرمبارزهباداعشدرعراق‬ ‫در چندساله اخیر محسوب می شود‪.‬‬ ‫ازادسازی موصل از چند منظر دارای اهمیت است؛ از‬ ‫نظر سیاسی از اهمیت باالیی برخوردار است زیرا ازادسازی‬ ‫موصل به عنوان یکی از مهمترین مراکز اســکان خشونت‬ ‫داعشی در منطقه خاورمیانه و اسیای غربی مطرح است‪ .‬از‬ ‫طرفدیگرازمنظرجایگاهنظامیومختصاتژئواستراتژیک‬ ‫و تاثیرگذاری که موصل از منظر جغرافیای نظامی برخوردار‬ ‫است و منطقه سوق الجیشی از این جهت محسوب می شود‬ ‫که تسلط بر ان می تواند زمینه های قدرت بیشتر دارنده این‬ ‫جغرافیا را به رخ رقبا در منطقه فراتر خــود یعنی خاورمیانه و‬ ‫به ویژه در کناره خلیج فارس و فالت ایران بکشــد ‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر در واقع تسلط بر موصل و استفاده از ان به عنوان یک‬ ‫پایگاه در ارتباط با تحرکات منطقه ای داعش تا حدود زیادی‬ ‫ی داعش که‬ ‫ضربه بخورد ؛ ضربه خوردن به ساختار مفهوم ‬ ‫دربرگیرنده دولت اسالمی عراق و شام است و محدودسازی‬ ‫قدرتش در اعراب‪ ،‬و در واقع انچه را داعش مدعی اســت از‬ ‫نظر جغرافیای قدرت خود در چارچوب از دســت دادن این‬ ‫قدرت در گســتره جغرافیایی تاثیر در انگیزه هــا و تحرکات‬ ‫موجود در میان الیه های گوناگون هواداران دولت داعش‬ ‫می گذاردواینشکستمی توانداثارروانیزیادیرانیزازاین‬ ‫جهت ایجاد کند‪ .‬از طرف دیگر به نظر می رسد که جغرافیای‬ ‫تنشدرمنطقهخاورمیانهازمنظرقدرت هایفرادستیبهویژه‬ ‫ایاالت متحده امریکا باید محدود به مرزهای سوریه شود‪.‬‬ ‫گرفتن موصل و محــدود کردن تحــرکات داعش در عراق‬ ‫می تواند انها را به طرف نزدیکترین ایســتگاه یعنی سوریه‬ ‫منتقل کرده و در سوریه زمینه های تزاحم را افزایش ده د که‬ ‫افزایش این تزاحم ها در واقع ایجادکننده نوعی توجیه برای‬ ‫حضور بیشتر نظامی در منطقه جغرافیایی سوریه در جهت و‬ ‫تاثیرگذاری قدرت های فرامنطقه ای به بهانه مبارزه با داعش‬ ‫در سوریه برای گرفتن امتیازات بیشتر در اینده باشد‪.‬‬ ‫نکتهجالبدررابطهباعملیاتموصلحضورامریکادر‬ ‫ اینعملیاتاست‪.‬به هر تقدیرنمی تواننقش ایاالتمتحده‬ ‫امریکا را در معادالت منطقه ای و بین المللی نادیده بگیریم‪.‬‬ ‫اساســا امریکایی ها به عنوان یکی از کنشــگران اصلی نه‬ ‫بازیگران در منطق جغرافیایی نظام بین الملل و در جغرافیای‬ ‫منطقه خاورمیانه تاثیر بســزایی از خود به جای گذاشته اند‪.‬‬ ‫این نکته مورد قبول دوستان و دشمنان ایاالت متحده به طور‬ ‫متفق اســت‪ .‬دوســتان تاثیرگذاری را مثبت و کسانی که با‬ ‫حضور امریکا در منطقه مخالف اند این تاثیرگذاری را منفی‬ ‫می دانند‪ ،‬از این رو باید تا حدود زیادی بر این نکته پافشاری‬ ‫کرد که نمی تــوا ن تاثیر ایاالت متحــده را در منطقه نادیده‬ ‫گرفت‪ .‬اینکه امریکا به بزرگنمایــی این منطقه می پردازد به‬ ‫دلیل رقابتی اســت که در مبارزه با داعش و در ارتباط با اینده‬ ‫منطقه با بعضی از قدرت های بزرگ منطقه ای و بین المللی و‬ ‫هم پیمانان ان در منطقه دارد ‪ .‬بسیاری از قدرت های بزرگ در‬ ‫پی ایجاد یک فضای مناسب در منطقه خاورمیانه و نو هارتلند‬ ‫برای گرفتن امتیازات دیگر در ُبعد بعــدی تاریخ از این نظر‬ ‫ هستند‪ .‬بنابراین باید بر این نکته پافشرد که این تحرکات در‬ ‫واقع پاسخگوی این منطقه است که امریکا بر ان است که‬ ‫نقش کلیدی خود را در این ماجرا روشن تر و براساس وضوح‬ ‫بیشــتر به این نقش زمینه ها ی ایجاد یــک نظام منطقه ای‬ ‫قابل قبولبرایایجادنظمموردوثوقایاالتمتحدهامریکارا‬ ‫درافکارعمومیفراهمکند‪.‬دراینمیانترکیهنیزباپافشاری‬ ‫زیاد خودش را در این عملیات دخیل کرده اســت‪.‬ترکیه به‬ ‫همراه ایران و در کنار عربستان به عنوان سه قدرت منطقه ای‬ ‫دخیلدرمعادالتامنیتیونظامیبرانهستندکهزمینه پرور‬ ‫گرفتن امتیاز بیشتر برای نظم اینده منطقه ای در نظام اینده‬ ‫جهانی شوند‪.‬به هر تقدیر منطقه خاورمیانه و انچه در ان رخ‬ ‫می دهد امروز نقطه بنیادی و مرکز ثقل وقایع اینده محسوب‬ ‫می شود و اگر از هم اکنون هرکدام از کنشگران بین المللی‬ ‫و منطقه ای و به تبع ان برخــی از بازیگران موجود در منطقه‬ ‫نتوانند در مرحله کنونی به یک جایگاه تثبیت شده در جهت‬ ‫حل و فصل مسائل مربوط به منطقه چه از بعد نظامی و چه‬ ‫از بعد سیاسی شــوند در اینده برگ های برنده روی میز بازی‬ ‫نخواهند داشت که براساس انها بتوانند امتیازات فزون تری‬ ‫از این میز بازی برای خود کسب کنند و بنابراین بر ان هستند‬ ‫که برگ های متفاوت خود را روی این میز بازی رو کرده و حتی‬ ‫با بازتعریف هویت خود براســاس تعریف تاریخی نه تعریف‬ ‫ماهوی و هنجاری یا ارزشــی از هویت نقش افرینی خود در‬ ‫منطقهزمینه هایامتیاز گیریبرایخویشراپیشازگذشته‬ ‫فراهم سازند‪ .‬نکاتی که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور‬ ‫ترکیهجدیدادربابموصلمی گویدباز تعریفهویتترکیهدر‬ ‫پرتویکشاخصهتاریخیکهاصطالحابهانتعریفتاریخی‬ ‫هویتمی گویند‪.‬دراینحالبه طورمثالبازیگردیگریچون‬ ‫ایران نیز می توانند بر این نکته پافشارند و با باز شدن این معنا‬ ‫یک تعریف تاریخی از هویت ایرانی عرضه کنند که مرزهای‬ ‫ان تا فراتر از اســتانبول و انکارا و تا اروپا پیش خواهد رفت و‬ ‫بنابراین باید بگوییم این جدال وقتی در حوزه ادبیات سیاسی‬ ‫به باز تعریف تاریخی هویت ملــی انها می انجامد تاحدودی‬ ‫نشان دهنده نگرانی از گرفتن امتیازات موجود در اینده نظم‬ ‫منطقه ای و تاثیرگذاری در نظام بین الملل اســت‪.‬با فرض‬ ‫ازادسازی موصل و خروج نیروهای داعشی از انجا باید دید‬ ‫هدفبعدیداعشکجاست‪.‬داعشجغرافیایسیالیدارد‪.‬‬ ‫اینجغرافیایسیالاگرچهتاحدودیمتکیبرانتخابسران‬ ‫داعش است اما در حد بســیار زیادی محصول ریل گذاری‬ ‫قدرت هــای فرامنطقــه ای در جغرافیای ژئواســتراتژیک‬ ‫جهان است‪ .‬به هرجهت داعش خود از یک حقیقت هویتی‬ ‫برخوردار نیســت بلکه هویت داعش یک هویت وابسته به‬ ‫تزاحم هاورودررویی هایبین المللیبرایساختایندهتزاحم‬ ‫جهانی و قدرت های درون منطقه ای اســت که در تزاحم با‬ ‫یکدیگر در پی ایجاد یک نظم مطلوب برای خود در منطقه‬ ‫خاورمیانه می باشند‪ .‬بنابراین این ریلگذاری از سویکسانی‬ ‫انجام می پذیرد که در حــوزه منطقــه ای و فرامنطقه ای در‬ ‫منطقهبسیارفعالهستند‪،‬پسداعشدرهردوره ایدریک‬ ‫جغرافیا می ماند هنگامی که ان جغرافیا برایش بی فایده شد‬ ‫تالش می کند با ایجاد یک تنش یا یک حرکت پرسروصدا در‬ ‫جغرافیاهای دورتر به ویژه در حوزه اروپا و امریکا زمینه را برای‬ ‫نقلوانتقالبهمنطقهدیگریفراهمکند‪.‬اماجغرافیایهدف‬ ‫اصلی داعش سه منطقه است؛ نخست خاورمیانه‪ ،‬اسیای‬ ‫میانهوماورایقفقازودرنهایتاسیایخاوری‪.‬بنابرایندرهر‬ ‫دوره زمانی براساس نیاز حضور در مناطق جغرافیای هدف از‬ ‫طرف قدرت های فرادستی این ریل گذاری به سوی هرکدام‬ ‫از این مناطق برای داعش فراهم می اید و داعش براساس‬ ‫نوع قطار خشونتی که در نظم و نظام بین الملل ایجاد کرده‬ ‫است روی ریل این جاده حرکت و در جاهای مختلف این سه‬ ‫منطقهحضورپیدامی کند‪.‬‬ ‫چرخهمعیوب‬ ‫مبارزه با داعش به قدرت نرم نیاز دارد‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫موضع عربستان به عنوان کشور مخرب‬ ‫در منطقه و نشر دهنده اندیشه سلفی گری‬ ‫تندرو در منطقه با سیاست های ایران در‬ ‫تضاد اشکار قرار دارد‪ .‬ریاض نگران نفوذ‬ ‫هرچه بیشتر ایران در منطقه به ویژه عراق‬ ‫در دوره پسا داعش است‬ ‫بود‪.‬گرچهتهدیدنظامیمسکووعدم حمایتجدیمتحدان‬ ‫غربی در قبال جنگ نا خواسته انکارا‪ ،‬را به تجدید نظر طلبی‬ ‫در سیاســت برخورد با روس ها و عذرخواهی دیپلماتیک در‬ ‫عرصه عملی کشــاند ‪ ،‬با این وجود‪ ،‬ترکیه بــ ه دلیل ترس از‬ ‫بقای رژیم اســد و اتحاد برخــی از گروه های کرد ســوری با‬ ‫نیروهای دولتی همچنان در عرصه نظامی فعال اســت‪ .‬در‬ ‫سوی دیگر میدان حضور بحث برانگیز و نامشروع نیروهای‬ ‫نظامی ترک در پایگاه بشــعقیه به رغم مخالفت های دولت‬ ‫مرکزیبرتنش هایموجودافزودهاست‪ .‬ترسازدسترفتن‬ ‫جای پای نفوذ در موصل که اردوغان ادعا های تاریخی در‬ ‫موردمالکیتوسرنوشتنهاییانمطرحکرده‪،‬درکشیدگی‬ ‫اوضاعسیاسیمنطقهاثرگذاراست‪.‬درواقعسودایتاریخی‬ ‫ترک ها برقلمرو از دست رفته در امپرا توری عثمانی از جمله‬ ‫ی هاتای در ســوریه نه‬ ‫شــهر تاریخی موصل در عراق و حت ‬ ‫تنها با واقعیت ها ی موجود و حقوق بین المللی منافات دارد‪،‬‬ ‫بلکه اصرار بر ادعاهای پوچ زمینه ساز رقابت های منطقه ای‬ ‫و تشدید درگیرهای قومی ومذهبی اســت‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫پاشایترکپسازفراغتازکودتاینافرجاموتثبیتشرایط‬ ‫داخلی با بازگشت به سیاست های تهاجمی گذشته هل من‬ ‫مبارز می طلبد و امنیت موصل و چگونگی چینش قومی ان‬ ‫را جز و خطوط قرمز خود اعالم کــرده و حتی به ایران بدلیل‬ ‫حمایتازدولتمرکزیعراقهشدارمی دهد‪ .‬بی شکاصرار‬ ‫بر سیاست تهدید و ارعاب و توسل به راه حل های غیرمنطقی‬ ‫از طرق نظامی نمی تواند کمکی به پیشــبرد بهبود امنیت و‬ ‫کاهش منازعات فراگیر در منطقه داشته باشد‪.‬‬ ‫اما در ارتباط با مالحظات قــدرت بزرگ به ویژه امریکا‬ ‫هم باید گفت که سیاســت اوباما در واپســین روزهای وداع‬ ‫با کاخ ســفید همچنــان برگرفتــه از رهنامه جنگی اشــوب‬ ‫سازنده در شکل دهی به طرح خاورمیانه بزرگ است‪ .‬از نظر‬ ‫تصمیم سازان کاخ سفید نیروهای تکفیری و تندرو در منطقه‬ ‫بایســتی کنترل و در راســتای منافع غرب و اســرائیل مورد‬ ‫بهره برداری قرار گیرند‪.‬بنابراین در راســتای چنین اموزه ای‬ ‫گرچه نیروهای نظامی امریکا در عراق با مشارکت هوایی در‬ ‫پشتیبانی از کردها و نیروهای دولتی به ایفای نقش پرداختند‬ ‫ولی از سوی دیگر‪ ،‬با هموارتر کردن مسیر فرار فرماندهان‬ ‫داعش به رقه سوریه برای برهم زدن نظم و امنیت و تضعیف‬ ‫دولت بشار اسد تالش می کنند‪ .‬همچنین امریکا نیز مانند‬ ‫ترکیه و عربستان نگران نفوذ بیشتر ایران در ساختار سیاسی‬ ‫اینده عراق و تحکیم مناسبات دوکشور شیعی است ‪ ،‬بنابراین‬ ‫دولتمردان امریــکا به دنبال تقویت جایــگاه کردها در کنار‬ ‫یو‬ ‫حمایت از حقوق اقلیت ســنی برای برقراری توازن قوم ‬ ‫تقسیم قدرت میانگروه هایسیاسی عراقیهستند‪.‬‬ ‫حل معمای موصل به عنوان گرانیگاه تاریخی عراق و‬ ‫به دلیل با فت جمعیتی متفاوت در کنار نگاه متضاد بازیگران‬ ‫منطقه ای و فرامنطقه ای به این موضوع بســیار دشوارتر به‬ ‫نظرمی رسد‪ ،‬بنابراینممکناستعملیاتزمینیوازاد سازی‬ ‫موصل در یک زمان بندی مشخص انجام گیرد ولی راه حل‬ ‫سیاسیبرایایجادوحدتوحفظانسجامدرونیبرایایجاد‬ ‫ساختارهای جدید حکومتی در این شهر به دلیل متغیرهای‬ ‫تاثیرگذار منفی داخلی و خارجی بســیار دشــوار اســت‪ .‬از‬ ‫این رو موصل صرفا از طریق قوه قهریه ازاد نخواهد شــد‪،‬‬ ‫بلکه راه حل اصولی بازگردانــدن ان به دامن خاک عراق در‬ ‫گفت وگوهای سیاسی و مشــارکت تمام بازیگران داخلی و‬ ‫خارجی برای کاستن از شکاف هاست‪.‬‬ ‫باید در نظر داشت اندیشه نفاق افکن داعش در قالب‬ ‫ل تراوشــات فکری مفتیان‬ ‫ســلفی گری و تکفیری محصو ‬ ‫وهابی است که با تبلیغات منفی علیه شیعیان متاسفانه برای‬ ‫بسیاری از گروه های ســنی در منطقه جذابیت دارد‪ .‬تالش‬ ‫برایغالبشدنبرچنینمعضلینیازمندهمفکریبیشتردر‬ ‫میان علمای اهل سنت و شیعه بر پایه وحدت افرینی و پرهیز‬ ‫از اختالفات مذهبی است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ عملیات باز پس گیری موصل‪ ،‬شــهر سوق الجیشی‬ ‫و مرکز اســتان نینوا‪ ،‬با فرمان حیدر العبادی‪ ،‬نخســت وزیر‬ ‫عراق ‪ 26‬مهر ماه اغــاز و در همان ابتــدا در جبهه میدانی با‬ ‫موفقیت های چشــمگیری همــراه بود‪ .‬درواقــع نیروهای‬ ‫عمل کننده ضد گروه تروریســتی داعــش در قالب ارتش‪،‬‬ ‫نیروهای امنیتی‪ ،‬الحشد الشعبی و الحشد الوطنی به همراه‬ ‫پیشمرگه هایکردباپوششهوایینیروهایائتالفدرحال‬ ‫تنگکردنحلقهمحاصرهموصلوشکستداعشهستند‪.‬‬ ‫با این وجود عرصه سیاســی برای تکمیل پیــروزی نهایی و‬ ‫شکســت گروه های تکفیری و غلبه بر ایدئولوژی افراطی و‬ ‫واپس گرا به دلیل تضاد منافع بازیگران مختلف منطقه ای و‬ ‫فرامنطقه ای با دشواری های جدی تری مواجه شده است‪.‬‬ ‫طبیعی است که دولت العبادی برای فا ئق امدن بر شکاف‬ ‫قومی و مذهبی و ایجاد جبهه واحد در مقابل گروه تروریستی‬ ‫داعش دست به هر اقدام ممکنی زده است‪ .‬گفت وگوهای‬ ‫سیاسی با مقامات اقلیم کردستان برای کاهش اختالفات‬ ‫و نزدیکی هرچه بیشتر دیدگاه ها از یک سو و کنترل اقدامات‬ ‫نیروهای بســیج مردمی (شیعی وســنی )در عرصه میدانی‬ ‫نشــان می دهد که بســتر الزم برای اتخاذ مواضع مشترک‬ ‫پس از سال ها تفرقه و نفاق داخلی در مبارزه با افراط گرایی‬ ‫فراهم شده اســت؛ بنابراین عملیات موصل به رغم شرایط‬ ‫دشوار از جمله تله های انفجاری متعدد و گروگانگیری مردم‬ ‫عادی در قالب استراتژی کلی تحویل زمین سوخته از سوی‬ ‫داعش با پیشرفت های مناسبی روبه رو شده و به نظر می رسد‬ ‫نیروهای تکفیری گزینه ای به غیر از تسلیم و فرار یا کشته‬ ‫شــدن پیش روی خود نمی بینند‪ .‬ولی انچه مســاله موصل‬ ‫را پس از هزیمت قطعی داعش ســخت کرده منافع متضاد‬ ‫و دخالت های نیروهــای خارجی و به نوعی ســهم خواهی‬ ‫کشورهای همســایه عراق از این خوان گسترده است‪ .‬در‬ ‫عرصه داخلی‪ ،‬نیروهای عمل کننده در نبرد موصل هر کدام‬ ‫ممکن است مطالبه خاصی در دوره پسا داعش در عراق به‬ ‫ویژهموصلداشتهباشندوایننگرشمتضادبهچینشنیروها‬ ‫به نوعی بر مناسبات قدرت در منطقه نیز اثرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫دولت العبادی به دنبال ایجاد وحدت ملی و کاستن از‬ ‫تنش های قومی و مشارکت تمام گروه های سیاسی (سنی‪-‬‬ ‫شیعی و کرد و ترکمن) در اینده سیاسی عراق است‪ ،‬به همین‬ ‫منظور برای کاهش دغدغه های مذهبی و سیاســی اقلیت‬ ‫متنفذ سنی به ویژه در موصل ورود نیروهای الحشد شعبی به‬ ‫داخل شهر را ممنوع ساخته تا شرایط جدیدی برای همکاری‬ ‫بیشترمهیا شود‪.‬دراینمسیرایراننیزبه عنوانمتحدطبیعی‬ ‫عراقی ها از حفظ و یکپارچگی ان دفاع کرده و می کند‪ .‬بحث‬ ‫ناامنی های موجــود در عراق پس از ورود گــروه تکفیری و‬ ‫تروریســتی داعش به برخی از شــهرهای مهم این کشور و‬ ‫ترسازنزدیکیبیشتراینگروهاشوببهمرزهایایرانباعث‬ ‫شد بنا به خواســت دولت مرکزی عراق در کنار کمک های‬ ‫اقتصادی و حمایت های سیاسی‪ ،‬حضور مستشاران نظامی‬ ‫ایرانی نیز پر رنگتر شود‪.‬‬ ‫در هرصورت پس از ســرنگونی رژیم صدام حسین و‬ ‫قدرت یابی شیعیان در عراق مناســبات دوکشور دوستانه و‬ ‫در زمینه سیاسی و نظامی راهبردی بوده است‪ .‬در عملیات‬ ‫موصل نیز ایران با حمایت از خواســته اهای دولت مرکزی‬ ‫در ایجاد جبهه واحد در مقابل داعش خواهان به رســمیت‬ ‫شناختن حاکمیت و عدم دخالت نیروهای خارجی در مسائل‬ ‫داخلی این کشــور است ‪ .‬این موضع شــفاف و همگرایی با‬ ‫گروه های مختلف سیاسی عراقی با منافع عربستان و ترکیه‬ ‫همسویی ندارد ‪.‬‬ ‫موضع عربستان به عنوان کشــور مخرب در منطقه و‬ ‫نشر دهندهاندیشهسلفی گریتندرودرمنطقهباسیاست های‬ ‫ایران در تضاد اشــکار قرار دارد‪ .‬ریاض نگــران نفوذ هرچه‬ ‫بیشتر ایران در منطقه به ویژه عراق در دوره پسا داعش است‪.‬‬ ‫از منظر تئوریســین های ســعودی نقش عراق در قطعیت‬ ‫یافتن ظهور هالل شیعی پس از غلبه بر نیروهای تروریستی‬ ‫برجسته تر هم خواهد شد‪ .‬بنابراین عربستان به دنبال تطویل‬ ‫ی و مذهبی‬ ‫بحران داخلی عراق و استفاده از گسل های قوم ‬ ‫در اینده در رقابت با ایران اســت‪ .‬رسانه های سعودی هم با‬ ‫تبلیغات گسترده به دنبال شبهه افکنی و تردید نیات نیروهای‬ ‫ی علیه شــهروندان ســنی مذهب به ویژه در‬ ‫دولتی و مردم ‬ ‫موصل هستند‪ .‬هدف ترغیب به مقا ومت بیشتر گروه سنی‬ ‫تندرو و نیز جدی ساختن بحث انتقام گسترده از انهاست‪.‬‬ ‫بی تردید ظهــور دولت قوی در عراق بــا نگاه به نقش‬ ‫تاریخی ان در مناســبات قدرت در منطقه برای سعودی ها‬ ‫رعب اور اســت‪ .‬عــراق در دوره های گذشــته در کنار مصر‬ ‫داعیه داررهبریدنیایعرببودهودرمقاطعمختلفتوانسته‬ ‫قدرت ســعودی ها را در رمنطقه با چالش های جدی مواجه‬ ‫ســازد‪ .‬بنابراین طبیعی اســت در صورت غلبه بر مشکالت‬ ‫داخلــی وانسجام بخشــی به نیروهــای سیاســی می تواند‬ ‫ی برای عربستان باشــد‪ .‬این درحالی است که عراق در‬ ‫رقیب ‬ ‫وضعیت دشوار موجود نیز در مســائل منطقه به ویژه سوریه‬ ‫مواضع متضادی را در پیش گرفته است‪ .‬در کنار عربستان ‪،‬‬ ‫ترکیه نیز مســائل داخلی عراق را با حساسیت های خاصی‬ ‫دنبال می کند ‪ .‬پس از انکه سیاســت های قبلی انکارا مبنی‬ ‫تنش زدایی با همسایگان و به صفر رساندن اختالفات راه به‬ ‫جایی نبرد‪ .‬ترکیه در کنار عربستان و غرب تنش افرینی بیشتر‬ ‫در منطقه و ورود مستقیم به بحران سوریه وعراق را در پیش‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫در سوریه سیاســت های جنگی این کشور در حمایت‬ ‫از گروه های ســتیزه جو و معاند دولت در قالب جبهه النصره‬ ‫و احرارشام و ارتش ازاد و شروع عملیات زمینی در خاک این‬ ‫کشور تحت عنوان سپر فرات شرایط سیاسی نظامی را دشوار‬ ‫و برمصائب انسانی افزوده اســت‪.‬ترکیه برای احیای قدرت‬ ‫منطقــه ای خویش پس ا ز طــرد از اتحادیــه اروپا همچنان‬ ‫به دنبــال نوعثمان گرایی در سیاســت خارجی اســت و این‬ ‫سیاســت های ارمانی چالش های منطقه ای این کشــور را‬ ‫دوچندان می سازد ‪.‬‬ ‫رویارویی نظامی با روس ها در پی سرنگونی هواپیمایی‬ ‫نظامی ان و تشدید تنش های سیاسی با دیگر متحد نزدیک‬ ‫سوریهیعنیایراننتیجهسیاست هایمیلیتاریستیاردوغان‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پیام هایراهبردییکعملیات‬ ‫ازادسازی موصل پایانی بر تئوری خالفت البغدادی است‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫کارشناس مسائل سیاست خارجی و روابط بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫عملیــات ازادســازی موصــل در حالــی ایــن روزها‬ ‫توســط ارتش و نیروهای مردمی عراق در جریان است که‬ ‫پیروزی هــای مهم ارتــش و نیروهای مردمــی راه را برای‬ ‫ازادسازی کامل شهر موصل از دست داعش هموار کرده‬ ‫اســت‪ .‬هر چند در اغاز عملیات ازادسازی رفتار کنشگران‬ ‫داخلی از اهمیت بســیاری برخوردار بوده است اما در این‬ ‫میان یکی از موضوعات مهم نقش کنشگران منطقه ای و‬ ‫بین المللی به خصوص امریکا در این عملیات است‪ .‬موصل‬ ‫مرکز استان پهناور نینوا با حدود ‪25‬هزار کیلومترمربع است‬ ‫و از نظر اهمیت دومین یا ســومین شــهر عراق محسوب‬ ‫می شود‪ .‬بعد از بغداد‪ ،‬موصل دومین شهر یا پس از بغداد‬ ‫و بصره ســومین شــهر عراق به حســاب می اید‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر این شــهر از نظــر جغرافیایی در موقعیتــی قرار دارد‬ ‫که از یک طــرف با ترکیه و از طرف دیگــر با منطقه کردی‬ ‫سوریه مرز دارد‪ .‬بنابراین ازادسازی موصل از داعش نقش‬ ‫بسیار مهمی در موقعیت عراق و حتی سوریه دارد‪ .‬از دیگر‬ ‫موضوعات مهم درباره موصل اینکه این شــهر بزرگ ترین‬ ‫شهر سنی نشین عراق است‪.‬‬ ‫ازادسازی موصل از دست داعش و نقش کشورهای‬ ‫بین المللی در این زمینه از ان رو اهمیت دارد که ازادسازی‬ ‫موصل برای کشورهای غربی به خصوص امریکا به عنوان‬ ‫نماد مبارزه با تروریســم معنی می شود‪ .‬بنابراین کسانی که‬ ‫در این مبارزه شــرکت دارند در واقع کشورهایی هستند که‬ ‫به گونه ای قصد دارند خود را جزو مخالفان جدی تروریسم‬ ‫به خصوص گروه تروریستی داعش معرفی کنند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬چون داعشــی تئوری خالفت خود‬ ‫را با پایتختی موصــل دنبال می کرد بنابراین با ازادســازی‬ ‫این شــهر خط بطانی بر این نظر کشــیده می شود‪ .‬در این‬ ‫میان امریکایی ها قصد دارند عملیات نظامی در این شهر‬ ‫با محوریت خود و با اســم ائتــاف بین المللی پیش برود‪.‬‬ ‫با وجود این در این زمینه شــاهد هســتیم که دولت عراق‬ ‫فرماندهــی و محوریت عملیات را در دســت دارد‪ .‬هر چند‬ ‫در این میان نیروهای مردمی شیعه «الحشدالشعبی» نیز‬ ‫ی را ایفا کردند‪ .‬این در حالی است که امریکایی ها‬ ‫نقش مهم ‬ ‫با حضور ایــن نیروها با عنــوان اینکه حضور شــیعیان در‬ ‫نیروهای مردمی موجب برانگیختگی حس سنی نشــینان‬ ‫موصل می شود‪ ،‬مخالف بود‪ .‬با وجود این‪ ،‬عملیات با کمک‬ ‫ی اغاز شد و همه گروه های مختلف در عراق‬ ‫نیروهای مردم ‬ ‫مشارکت جدی در ان داشتند‪ .‬درواقع این عملیات موجب‬ ‫شــد تا یک وفاق ملی میان گروه های مختلف در عراق به‬ ‫وجود اید و همین موضوع موجب می شود که دولت عراق‬ ‫و اقای حیدرالعبادی جایگاه ویژه ای در عراق پیدا کنند‪.‬‬ ‫باوجود این امریکایی ها تمایل دارند نقش خود را در‬ ‫پیروزی موصل برجسته کنند و در این میان اهداف بسیاری‬ ‫ن است دولت‬ ‫دارند ‪ ،‬یکی از منافعی که دولت امریکا دارد ای ‬ ‫باراک اوباما می داند پیروزی در موصل بــا عنوان مبارزه با‬ ‫تروریسم می تواند نقش جدی در مبارزات انتخاباتی داشته‬ ‫باشــد‪ .‬بنابراین یکی از این موضوعات استفاده انتخاباتی‬ ‫از پیروزی در عملیات موصل است‪ .‬در هر صورت پیروزی‬ ‫در عملیات مهمی چون موصل و مشارکت دولت امریکا در‬ ‫این موضوع می تواند برای دموکرات ها امتیازات مثبتی را‬ ‫به همراه داشته باشد‪ .‬بنابراین هیالری کلینتون می تواند‬ ‫از این موضوع به منظور پیروزی خود بهره ببرد‪ .‬این موضوع‬ ‫در حالی اهمیت دارد که مردم امریکا توجه بسیاری به مبارزه‬ ‫با داعش دارند‪ ،‬بنابراین اگر دولت اوباما نشان دهد که در‬ ‫نابود کردن گروه تروریســتی داعــش توانایی و توانمندی‬ ‫الزم را دارد ایــن موضوع قطعــا مورد توجه مــردم امریکا‬ ‫قرار خواهد گرفت‪ .‬این موضــوع از ان رو اهمیت دارد که‬ ‫جمهوریخواهان در مبــارزات انتخاباتی هیالری کلینتون‬ ‫را یکی از مسئوالن به وجود امدن داعش می دانند بنابراین‬ ‫در صورتی که دولت امریکا بتواند با ائتالف بین المللی خود‬ ‫نابودی داعش در این شــهر نقش موثر داشته باشد قطعا‬ ‫ی خواهد‬ ‫در اینده مبــارزات انتخابا تی این کشــور اثر مهم ‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫یکی از اثار مثبت ازادسازی موصل‪ ،‬تاثیر بر عملیات‬ ‫در ســوریه اســت‪ .‬در هر صورت امریکایی ها تمایل دارند‬ ‫که در ســوریه نیز اتفاقات مثبتی رخ دهــد‪ .‬اوباما در دوره‬ ‫دوم ریاست جمهوری اعالم کرد که خاورمیانه‪ ،‬سه مشکل‬ ‫دارد؛ مســاله ســوریه‪ ،‬پرونده هســته ای ایران و مســاله‬ ‫فلســطین‪ .‬از نظر اوباما این ســه مشــکل‪ ،‬از مشــکالت‬ ‫عمده خاورمیانه هســتند‪ .‬اوباما حل این ســه مساله را در‬ ‫برنامه خود قرار داد‪ ،‬بنابراین بعد از حل مســاله هســته ای‬ ‫ایران او ســعی دارد در بخش های دیگر یعنی حل مســاله‬ ‫ســوریه نیز توفیقاتــی را حاصــل کند‪ .‬به خصــوص انکه‬ ‫عدم توفیق اوباما در وعده های انتخاباتی باعث شد که وی‬ ‫حمایت کنگره امریکا را از دســت داده و سطح محبوبیتش‬ ‫کاهش پیدا کند‪ .‬بنابراین یکی از استراتژی های اوباما حل‬ ‫مساله سوریه است‪ .‬در این بین روس ها نیز قصد دارند در‬ ‫مبارزه با افراطی گری برای خود جایگاهی کسب کنند‪ .‬اما‬ ‫امریکایی ها تمایل ندارند روس ها چنین امتیازی را به دست‬ ‫بیاورند‪ .‬اگر غرب بتواند افراطی گری را در سوریه سرکوب‬ ‫کند و روســیه نیز در ان نقش داشــته باشــد ان گاه زمانی‬ ‫که غرب بخواهد در مقابل اســد موضع گیری کند روســیه‬ ‫ممکن اســت مقاومت کند و امتیاز بخواهد و امریکایی ها‬ ‫نمی خواهند امتیاز ویژه ای به روس ها در مســاله ســوریه‬ ‫بدهند‪.‬‬ ‫هر چند روســیه پایگاه خود را در ســوریه احیا کرده و‬ ‫با این کار امریکا را دچار ســردرگمی کرده اســت‪ ،‬بنابراین‬ ‫امریکایی ها در شرایط موجود مجبور به پذیرش نقش روسیه‬ ‫شــدند‪ .‬برهمین اســاس معادالت منطقه ای برهم خورده‬ ‫است بنابراین بازیگران فرامنطقه ای از جمله امریکا مایل‬ ‫به تغییر بازی در سوریه شــدند‪ .‬برهمین اساس انها قصد‬ ‫دارند مواضع خود در برابر حکو مت بشار اسد را تغییر دهند تا‬ ‫هر چه زودتر صلح و ثبات در سوریه ایجاد شود‪ .‬با وجود این‬ ‫امریکا در رسیدن به این خواسته با موانعی چون کشورهای‬ ‫متخاصم منطقه ای که نقش مهمی در کمک به گروه های‬ ‫ش دارند‪ ،‬وجود دارد‪ .‬براین اساس شکست‬ ‫تروریستی داع ‬ ‫داعش در موصل موجب تضعیــف این گروه ها و نیروهای‬ ‫حامی ان خواهد شــد و بعد از ایــن امریکایی ه ا می توانند‬ ‫بحث حل بحران سوریه را نیز کلید بزنند‪.‬‬ ‫در هر صورت عملیــات در موصــل دارای پیام های‬ ‫راهبردی زیادی است‪ .‬هر چند کارشناسان نظامی معتقدند‬ ‫که ازادسازی موصل یک عملیات نظامی به شدت پیچیده و‬ ‫زمانبر خواهد بود‪ ،‬چراکه مقاومت نیروهای داعش و تهدید‬ ‫علیه مردم ساکن انجا جلوی ســرعت را می گیرد اما در هر‬ ‫صورت این پیروزی می تواند نویدبخش شکست های بیشتر‬ ‫گروه های تروریستی در منطقه باشد‪.‬‬ ‫حمایت های جمهوری اســامی در برقراری ثبات و‬ ‫مقابله با تروریسم در عراق نیز دارای اهمیت است‪ .‬نقش‬ ‫ایران در این عملیات همانند گذشــته نقشــی مستشاری‬ ‫در کمک به دولــت قانونی عراق اســت چراکه سیاســت‬ ‫جمهوری اســامی ایران همواره کمک بــه ثبات‪ ،‬امنیت‬ ‫و همکاری هــای همه جانبه منطقه اســت‪ .‬بــا وجود این‪،‬‬ ‫سیاست ما در مقابل ســوریه تا حدودی ســنتی و مبتنی بر‬ ‫رویکردهای قبلی است اما ازادسازی موصل در این زمینه اثر‬ ‫جدی دارد‪ .‬رویکرد و دیدگاه ایران ان است که اگر هم قرار‬ ‫است بشار اسد برود مردم ســوریه باید در این مورد تصمیم‬ ‫بگیرند‪ .‬ایــران همــواره از دولت های مردمــی در منطقه‬ ‫حمایت کرده است‪ ،‬با این حال باید به صورت فعال تری در‬ ‫تغییر و تحوالت سوریه نقش ایفا کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کانون بحران از موصل به کرکوک منتقل می شود‬ ‫هانی زاده درگفت وگو با مثلث تاکید کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫به چــه دلیــل معتقدید کــه مشــکالت امنیتی و‬ ‫سیاسی عراق افزایش خواهد یافت؟‬ ‫علت این امر این است که امریکا اخیرا حدود ‪170‬‬ ‫نفر از نیروهای زبده داعش را به سمت کرکوک منتقل کرده‬ ‫است‪ .‬واشنگتن تالش دارد که همواره یک کانون بحران‬ ‫در عراق ایجاد کند تا اختالفات سیاسی طوایف موجود در‬ ‫عراق تشدید شود‪ .‬بنابراین کرکوک در اینده به عنوان کانون‬ ‫بحران زای عراق از سوی امریکا و ترکیه مورد استفاده قرار‬ ‫خواهد گرفت؛ باتوجه به اینکه اغلب ســاکنان کرکوک را‬ ‫اعراب عراقی چه اهل سنت و چه شیعیان تشکیل می دهند‬ ‫بنابراین اقلیم کردستان از هم اکنون عملیات اخراج اعراب‬ ‫ساکن کرکوک را اغاز کرده است‪.‬‬ ‫این امر اعتراض دولت مرکزی عراق را در پی داشت‬ ‫زیرا پیش بینی می شــود که رهبران اقلیم کردستان قصد‬ ‫دارند در اینده استقالل خود را از دولت مرکزی عراق اعالم‬ ‫کننــد‪ .‬امریکا نیز در صدد اســت طرح جو بایــدن‪ ،‬معاون‬ ‫بین الملل‬ ‫در ابتدا کمی راجــع به روند ازادســازی موصل و‬ ‫اهمیت این عملیات توضیح دهید ‪.‬‬ ‫ازادســازی موصــل از ‪ 8‬روز پیش اغاز شــده و به‬ ‫ســرعت ادامه دارد؛ تاکنــون حدود ‪ 80‬روســتا در اطراف‬ ‫موصل ازادسازی شــده و نیروهای مسلح و پیشمرگه های‬ ‫کردســتان و پلیس فــدرال عــراق اکنون به ســمت مرکز‬ ‫شــهر موصل در حال پیش روی هستند‪ .‬بی شک عملیات‬ ‫ ازاد ســازی موصل را می توان یکی از مهمترین اقدامات‬ ‫دولت حیدر العبــادی عنوان کرد‪ .‬شــهر موصل به دالیل‬ ‫متعددی از اهمیت بسیار باالیی برخوردار است‪ .‬این شهر به‬ ‫دلیل موقعیت استراتژیک و به لحاظ جمعیتی و جغرافیایی‬ ‫در بین شــهرهای عراق اهمیت دو چندانــی دارد چرا که با‬ ‫ترکیه و ســوریه نزدیکی و ارتباط خاصی دارد و وجود ده ها‬ ‫اقلیت مذهبی و قومی در موصل جایگاه ویژه ای به این شهر‬ ‫مهم تاریخی داده است‪.‬‬ ‫موقعیت داعش در شرایط فعلی در موصل به چه‬ ‫صورت است؟‬ ‫طی عملیات هــای اخیر مقاومت هــای زیادی از‬ ‫سوی داعش صورت می گیرد به رغم اینکه اکثر نیروهای‬ ‫داعش از سمت منطقه قائم و تلعفر در غرب موصل به سمت‬ ‫رقه سوریه در حال فرار هســتند و می توان متصور شد که‬ ‫ظرف روزهای اینده موصل پاکسازی و به طور کلی ازاد شود‬ ‫اما به نظر می رسد که مشکالت امنیتی و سیاسی عراق پس‬ ‫از ازادسازی موصل افزایش یابد‪ .‬همچنین باید توجه داشت‬ ‫که بی تردید یکی از عمده دالیل اشغال شهر موصل از سوی‬ ‫گروهک تروریستی داعش دگرگون کردن شرایط سیاسی‬ ‫عراق بوده تا از طریق جــذب برخی از قومیت های موجود‬ ‫در موصل به نوعی یک دولــت در برابر دولت عراق در این‬ ‫شهر ایجاد کنند‪ .‬البته الزم به ذکر است که به دلیل اهمیت‬ ‫حیاتی و اســتراتژیک شهر موصل ازاد ســازی این شهر از‬ ‫مدت ها پیش در دســتورکار دولت العبادی قرار داشت اما‬ ‫ورود عربستان‪ ،‬ترکیه و امریکا به مساله ازادسازی موصل‬ ‫این عملیات را به تاخیر انداخت‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫حسن هانی زاده‪ ،‬کارشناس مســائل خاورمیانه‬ ‫در گفت وگو بــا هفته نامــه مثلث به بررســی عملیات‬ ‫ازادســازی موصل پرداخت و گفت بی شــک عملیات‬ ‫ ازاد سازی موصل را می توان یکی از مهمترین اقدامات‬ ‫دولت حید ر العبادی عنوان کرد‪ .‬هانی زاده با اشاره به‬ ‫اینکه احتماال ظرف روزهای اینده موصل پاکســازی و‬ ‫به طور کلی ازاد شود‪ ،‬تاکید کرد اما به نظر می رسد که‬ ‫مشکالت امنیتی و سیاســی عراق پس از ازادسازی‬ ‫موصل افزایش یابد‪ .‬به گفته این کارشناس‪ ،‬علت این‬ ‫امر ان است که امریکا اخیرا حدود ‪ 170‬نفر از نیروهای‬ ‫زبده داعش را به ســمت کرکوک منتقل کرده اســت‪.‬‬ ‫واشنگتن تالش دارد که همواره یک کانون بحران در‬ ‫عراق ایجاد کند تا اختالفات سیاسی طوایف موجود در‬ ‫عراق تشدید شود‪ .‬بنابراین کرکوک در اینده به عنوان‬ ‫کانون بحران زای عراق از ســوی امریکا و ترکیه مورد‬ ‫استفاده قرار خواهد گرفت ‪.‬‬ ‫رئیس جمهور عراق را برای تجزیه این کشور به سه بخش‬ ‫شیعه نشــین‪ ،‬سنی نشــین و کردنشــین عملیاتی کند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل عراق در اینده شاهد بحران جدیدی بین اقلیم‬ ‫کردستان و دولت مرکزی خواهد بود‪.‬‬ ‫نقش ترکیه و در واقــع دخالت هــای ترکیه را در‬ ‫تحوالت اخیر عــراق و ازادســازی موصل چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫نقش ترکیه یک نقش کامال تخریبی است و حضور‬ ‫نیروهای ترکیه در خاک عراق و ســوریه نشان می دهد که‬ ‫دولت انکارا در صدد است در صورت بروز درگیری احتمالی‬ ‫میان اقلیم کردســتان و دولت مرکزی عــراق بخش هایی‬ ‫از موصل را به خاک ترکیه پیوســت دهد‪ .‬همچنین ترکیه‬ ‫قصد دارد در اینده ادلب را به خاک ترکیه منظم کند‪ .‬هدف‬ ‫ترکیه این است حال اینکه موفق خواهد شد یا دولت مرکزی‬ ‫عراق با تدابیر جدید مقابل دولت انکارا خواهد ایستاد‪ ،‬بحث‬ ‫دیگری اســت‪ .‬درواقع باتوجه به اینکه موصل با سوریه و‬ ‫ترکیه دارای مرز مشترکی اســت بنابراین ترکیه از دو سال‬ ‫پیش به ایــن طرف نیروهــای زیادی را به ســمت موصل‬ ‫هدایت کرده تا با تمرکز بر این مناطق و به بهانه حمایت از‬ ‫ترکمن های موجود در موصل به چاه های نفتی این شــهر‬ ‫دسترســی پیدا کند‪ .‬بدیهی اســت ترکیه با اهدافی کامال‬ ‫استعماری و نو عثمانی در موصل تالش می کند جای پای‬ ‫خود را در این شهر بازتر کرده و نفوذ خود را بر این بخش از‬ ‫عراق بیشتر کند‪.‬‬ ‫بســیاری از نیروهای داعشــی پــس از عملیات‬ ‫اخیر در موصل به ســمت مرزهای ســوریه فرار‬ ‫کرده اند‪ .‬این مســاله چه پیامدهایــی را به دنبال‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫مساله سوریه و انتقال داعش به این کشور اوضاع‬ ‫سوریه را بیش از گذشــته پیچیده خواهد کرد‪ .‬به هر حال‬ ‫عملیات راندن داعش از موصل مســاله مهمی اســت که‬ ‫در تضعیف این گروهک تروریستی بسیار موثر خواهد بود‬ ‫به گونه ای که بــه گفته اخبار و شــاهدان ابوبکر البغدادی‬ ‫سرکرده داعش در منطقه ای بین سوریه و عراق به هالکت‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫یکی از اختالفاتی که در بحث عــراق وجود دارد‬ ‫حضور و مشــارکت نیروهــای الحشد الشــعبی‬ ‫در عملیات هــای مختلف اســت‪ .‬در حال حاضر‬ ‫چــه کشــورهایی و بــه چــه دلیــل با مشــارکت‬ ‫الحشد الشعبی مخالف هستند؟‬ ‫عربســتان یکــی از مخالفــان اصلی مشــارکت‬ ‫الحشد الشــعبی در ازادســازی مناطق عراق است‪ .‬حتی‬ ‫عربســتان ســعودی جریان ســازی های زیــادی علیــه‬ ‫نیروهای الحشد الشــعبی انجام داده و وا نمود می کند که‬ ‫الحشد الشعبی به دنبال سرکوب مردم اهل سنت در عراق و‬ ‫به خصوص موصل است‪.‬‬ ‫این در حالی است که الحشدالشعبی به دنبال تامین‬ ‫امنیت داخلی عراق و پاکســازی شــهر موصــل از اخرین‬ ‫بقایای داعش اســت‪ .‬چرا که خروج داعــش از موصل به‬ ‫معنای فراهم شــدن فرصتی برای رسیدن عراق به امنیت‬ ‫پایدار اســت‪ .‬ضمن اینکه در حال حاضر عربستان‪ ،‬قطر‬ ‫و امارات نیز درصدد بازسازی نیروهای فراری بعثی هستند‬ ‫تا در صورت لزوم انها را جایگزیــن نیروهای داعش کنند‪.‬‬ ‫به هر حال هر چند شــهر موصل به لحاظ امنیتی و سیاسی‬ ‫شهری بســیار پر اهمیت برای عراق و مخالفین این کشور‬ ‫به شــمار می رود اما دولت العبــادی نبایــد از توطئه های‬ ‫جدیدی که با حمایت ال ســعود در حال شکل گیری است‬ ‫غفلت کند‪ .‬زیرا در صورت غفلت بــار دیگر نیروهای بعثی‬ ‫فراری توسط عربســتان‪ ،‬قطر وامارات بازسازی می شوند‬ ‫و به عنوان نیروهای فشــار علیه دولت حیدر العبادی وارد‬ ‫معرکه خواهند شد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایدئولوژی ناشکیبا‬ ‫داعش با یک ترس امنیتی مواجه شده است‬ ‫عملیات ازادی ســازی موصل‪ ،‬بزرگترین شهری که‬ ‫با جمعیتی در حــدود دو میلیون نفر تحت اشــغال داعش‬ ‫بود‪ ،‬به واســطه بســیج همه امکانات در عراق اغاز شــده‬ ‫است‪ .‬حال با یک پرسش روبه رو می شــویم که باتوجه به‬ ‫رخدادهای عراق و سپس ادامه ان در سوریه چه اینده ای‬ ‫در انتظار داعش اســت؟ این گروه در ابتدا وســعت زیادی‬ ‫را در سوریه و ســپس در عراق تحت اشغال و اداره داشت‪،‬‬ ‫اما در چند ماه اخیر این موقعیت ســرزمینی را از دست داده‬ ‫است؛ لیکن در ابتدا ظاهر امر شاید این طور به نظر اید که‬ ‫داعش با شکست در این مناطق از میان خواهد رفت‪ ،‬ولی‬ ‫باید اشاره داشت که ریشه چنین گروه هایی که داعش نسل‬ ‫چهارم انها ست‪ ،‬به یک تفکر باز می گردد ‪ .‬در حقیقت این‬ ‫قبیل از گروه هــا دارای دو نیروی تقویت کننده هســتند که‬ ‫نخســت ُبعد عقیدتی‪ ،‬فکر جدایی‪ ،‬فکر دشمن نزدیک و‬ ‫دور‪ ،‬فکر با من هســتی یا علیه من و‪ ...‬قابل ذکر اســت؛‬ ‫عملیات هــای پراکنده در دیگر شــهرهای عراق از فشــار‬ ‫کنونی بکاهد‪ .‬نمونه مورد اشــاره می توان به عملیات این‬ ‫گروه در کرکوک اشاره کر د ‪.‬در مرحله بعدی این گروه تالش‬ ‫می کند با باال بردن افزایش تلفات غیر نظامیان هزینه های‬ ‫حملــه را افزایش دهد‪ .‬بر همین اســاس اســت که جبهه‬ ‫متحد عملیات ازاد ســازی موصل یــک راهروی تاکتیکی‬ ‫به سمت سوریه به جهت هدایت این گروه به سمت سوریه‬ ‫باز گذاشته اند؛ همچنین این گروه اگاه است که در سوریه‬ ‫بدون داشتن پایگاه در عراق ضعیف خواهد بود؛ بنابراین‬ ‫تالش می کند که با افزایش عملیات انتحاری دولت عراق‬ ‫را به چالش فراخواند؛ لیکن این عملیات ها صرفا محدود به‬ ‫عراق نخواهد شد بلکه دامنه ان به دیگر کشورهای منطقه و‬ ‫جهان کشیده خواهد شد‪ .‬از جمله این کشورهای منطقه ای‬ ‫می توان از ترکیه نام برد چراکه بیش از پیش مستعد این نوع‬ ‫عملیات ها خواهد بود و در مورد دیگــر مناطق جهان اروپا‬ ‫بیش از امریکا مورد تهدید قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫بنابراین داعش و گروه های نظیــر ان به عنوان یک‬ ‫یا ندیشند که دولت های مورد نظر‬ ‫بازیگر غیر دولتی به این م ‬ ‫خود را در ســرزمین های بدون ســاختار موجود بنا نهاده و‬ ‫درواقع فکر ناشکیبا نخســتین نیروی اولی ه این گروه است‬ ‫که با بهره گیری از شــکاف ها و نابردباری هــای قومیتی‪،‬‬ ‫هویتی و مذهبی خصوصا در منطقه خاورمیانه بر وســعت‬ ‫عملیاتی خود می افزاید ‪ .‬چنانکه شــاهدیم در مناطقی که‬ ‫اختالفات فراوان و ســاختار ها به شــدت متزلزل و ناپایدار‬ ‫بود ه تصرفــات و موفقیت های فراوانی کســب کردند‪ .‬اما‬ ‫بالعکس در مناطقی که قومیت ها کمتر اختالف داشــتند‬ ‫موفقیت چندانی کسب نکردند؛ دوم به لحاظ مادی است‬ ‫که از طریق حامیان منطقه ای‪ ،‬فروش غنائم تحت تصرف‬ ‫و فروش نفت تامین می گردد و در این میان حتی می توان‬ ‫به فروش اثار باستانی هم اشاره کرد؛ به رغم اینکه در ظاهر‬ ‫نشان می دهد انها را تخریب می نماید؛ بنابراین می توان به‬ ‫این شکل نتیجه گرفت که این گروه پس از عملیات موصل‬ ‫نیز همچنان مانند نسل های گذشــته به حیات خود ادامه‬ ‫خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که چگونه؟ در واقع داعش‬ ‫بعد از موصل چه اســتراتژی را در پیش خواهد گرفت؟ از‬ ‫انجایی که ماهیت جنگی این گروه بر نمایش و فرصت طلبی‬ ‫پایه گذاری شده اســت‪ ،‬بنابراین می کوشــد که در ابتدا با‬ ‫مرزهای جدیدی در داخل مرزهای قانونی ترسیم نمایند ‪.‬‬ ‫در واقع داعش و پس از داعش با هر نام و نشــان دیگری‪،‬‬ ‫نمونه پیچیــده و چالش برانگیــز یک بازیگــر غیر دولتی‬ ‫نوظهور همــراه با ابهامات فــراوان اســت؛ بنابراین بازی‬ ‫اغاز شــده بازیگــران در خاورمیانه که دامنــه ان به جهان‬ ‫نیز کشیده خواهد شــد‪ ،‬امروز در اغاز مســیر خود است و‬ ‫حرکت پاندولی میان دو نوع کشمکش قدرت و کشمکش‬ ‫امنیت اغاز شــده اســت؛ به همین جهــت در این محیط‬ ‫بازیگران ‪ -‬اعــم از دولتــی و غیردولتی ‪ -‬به عنــوان عامل‬ ‫کشمکش به فرصت طلبی یا ســتیزه جویی می پردازند که‬ ‫ریشــه رفتار انها نخســت ُبعد تاریخی الگوی توزیع قدرت‬ ‫داشته و سپس مکمل های هویتی‪ ،‬قومیتی و مذهبی ان را‬ ‫تشدید می نماید؛ در این حالت بازیگران به تعبیری تبدیل‬ ‫به بازی کنندگانی می شــوند که در نگاه بــه یکدیگر بدبین‬ ‫بوده و مقام امنیــت خود را در نابودی دیگری جســت و جو‬ ‫می نمایند ‪ .‬درواقع در ایــن حالت بازی با حاصل جمع صفر‬ ‫میــان بازیگران اغــاز می شــود؛ باتوجه به ایــن وضعیت‬ ‫گروه هایــی مانند داعش همچنــان به حیات خــود ادامه‬ ‫دکتر حسین ابراهیم نیا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫خواهند داد و تالش می کنند استراتژی های بعد از شکست‬ ‫را بر پایه همین اختالفات منطقه و جهانی پی ریزی نمایند؛‬ ‫بنابراین داعش به عنوان یک بازیگر غیردولتی پس از اغاز‬ ‫ عملیات موصل علیه خود با ادامه استراتژی تاکتیک تهاجم‬ ‫پراکنده نخست در منطقه خاورمیانه و سپس در دیگر نقاط‬ ‫جهان این پیام را به دو نیروی پشتیبان معنوی و مادی اش‬ ‫برساند که همچنان توانایی رســیدن به ارمان تعیین شده‬ ‫را دارد ‪ .‬در همیــن راســتا انچ ه همچنان به نفــع این گروه‬ ‫در جهان اســت و تهاجم را خصوصــا در منطقه خاورمیانه‬ ‫و شــمال افریقا برای این بازیگــر غیر دولتی کم هزینه تر و‬ ‫تعادل تهاجم ‪ -‬دفاع را به نفع ان چرخش داده اســت چند‬ ‫عامل مهم است که عبارتند از‪:‬‬ ‫ عدم تناسب الگوی تاریخی توزیع قدرت؛‬‫ مرزهای مورد اختالف؛‬‫ تضاد هویتی و قومیتی؛‬‫ شکاف های مذهبی؛‬‫ رژیم های غیرمردمی؛‬‫ الگوی نامناسب توزیع اقتصادی‪.‬‬‫بر این اساس‪ ،‬عامل تعیین کننده نحوه بهره برداری‬ ‫از عوامل فوق توســط هریک از طرفین اســت؛ از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬در خاورمیانه و شمال افریقا معاصر مزیت حمله میان‬ ‫بازیگران‪ ،‬چه به شکل مستقیم و چه به شکل غیرمستقیم‪،‬‬ ‫ارجحیت یافته و بی ثباتی را بیش از گذشته تشدید می کند ‪،‬‬ ‫همچنیــن در شــرایط فعلی دفــاع نیرومند ممکن اســت‬ ‫مهاجمان را تشویق نماید تا برای غافلگیر کردن نیروهای‬ ‫مدافع و تبدیل سریع عملیات دفاعی به عملیات تهاجمی ‬ ‫به منظور تصرف اراضی جدید به حمالت کوتاه و ناگهانی‬ ‫دســت بزنند؛ اما نکته قابل تامل تغییر سطوح نوع تهاجم‬ ‫در منطقه اســت که از شیوه ســنتی ان تا اشکال جدید ان‬ ‫ یعنی ابعاد اقتصادی و رســانه ای (رســانه های مجازی) را‬ ‫شامل می شود‪ .‬بنابراین داعش با مدنظر قرار دادن سطوح‬ ‫مختلف تهاجم و استفاده از شکاف ها و اختالفات تا اعمال‬ ‫سبوعانه ســعی دارد مقام امنیتی منطقه از حالت بی ثباتی‬ ‫گذشته به بی ثباتی جدید تغییر دهد؛ بنابراین تمییز دادن‬ ‫ســطوح مختلف تهاجم برای تجزیه و تحلیل دقیق امری‬ ‫الزم و ضروری است چرا که انجام عملیاتی در منطقه در یک‬ ‫سطح‪ ،‬برای یک بازیگر ممکن است تهاجمی و در سطح‬ ‫دیگر دفاعی تلقی شود‪.‬‬ ‫در خاتمه باید اشاره داشــت که درگیری های وسیع و‬ ‫پایان ناپذیری که امروز در خاورمیانه نمایان شده در تاریخ‬ ‫جهان بیگانه نیست؛ چه انکه درگذشته این فرایند در اروپا‬ ‫نیز به وقوع پیوســته اســت‪ ،‬از جنگ های سی ساله تا دو‬ ‫جنگ جهانی‪ ،‬ولی شاید مهم ترین تفاوت اروپا با خاورمیانه‬ ‫را بتوان در تطبیق بهتر و مناسب تر حدود و مرزهای ملت –‬ ‫دولت ها با تقسیمات قومی‪ ،‬زبانی‪ ،‬مذهبی و‪ ...‬دانست؛‬ ‫بنابراین خاورمیانه همچنان در رشــد خود با نقصان روبه رو‬ ‫بوده که موجب بروز و ظهور بازیگران نوین با رویکردهای‬ ‫جدیدی شده که در عرصه منازعات امروز خاورمیانه تاثیرات‬ ‫پیش بینی نشــده ای را از خود برجای گذاشته اند که مانند‬ ‫کاتالیزور روان کننده‪ ،‬جنگ نیابتــی در منطقه عمل کرده‬ ‫است؛ چنانچه که اکنون داعش نمونه بارز ان است که در‬ ‫مقام یک بازیگر فرصت طلب غیردولتی با خارج شــدن از‬ ‫پوسته نسل گذشته خود و جذب اعضای بین المللی جدید‬ ‫شاهدی بر ضعف بازیگران دولتی منطقه ای است؛ لیکن‬ ‫در این حالت می توان اینگونه ترســیم کــرد که همچنان‬ ‫توازن منطقــه ای در حــال دگرگونی و انبســاط_ انقباض‬ ‫هست و به ثبات کامل نرسیده است و همچنان شاهد عدم‬ ‫شــکل گیری یک نظام امنیتــی باثبات هســتیم‪ ،‬بنابراین‬ ‫بازیگران حتی بازیگر غیر دولتی مانند داعش حتی با طرح‬ ‫اســتراتژی های جدیدتر در یک پیچیدگی ی ا ترس امنیتی‬ ‫به سر می برند‪.‬‬ ‫تقسیمغنائم‬ ‫عملیات تروریستی داعش کاهش خواهد یافت‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫‪7‬‬ ‫دکترای علوم سیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫عملیات‪ .‬ارتش ترکیه در اردوگاه بعشــیقه در نزدیکی شهر‬ ‫موصل به اموزش نظامی گروه بزرگی از کردها و گروه های‬ ‫ُســنی مشــغولند‪ ،‬در حالی که دولت عراق خواستار توقف‬ ‫این فعالیــت و خروج ترکیه از خاک عراق شــده اســت‪ .‬با‬ ‫این‪‎‬حال انکارا نه‪‎‬تنها بر ادامه حضورش در بعشیقه پافشاری‬ ‫می کند‪ ،‬بلکه عراق را به حمله زمینی تهدید کرده اســت‪.‬‬ ‫ســهم‪‎‬خواهی کشــورهای حاضر در عراق را در سیاســت‬ ‫ترکیه بهتر می‪‎‬توان دریافت؛ ترکیه رسما اعالم کرد ه که به‬ ‫درخواست پیشمرگه‪‎‬ها وارد خاک عراق شده است‪ .‬هرچند‬ ‫ترکیه از زمان استقرار حکومت خودمختار کردستان عراق‬ ‫روابط چندان تنش‪‎‬الــودی با ان نداشــته و گاه این روابط‬ ‫حسنه نیز شده اســت‪ ،‬اما پذیرفتن اینکه انکارا تا این حد‬ ‫به سرنوشت کردها عالقه‪‎‬مند شده و صرف نیت خیر انها را‬ ‫به موصل کشانیده بسیار دشوار است‪ .‬انکارا همزمان که‬ ‫از یاری رســاندن به کردهای عراقی دم می‪‎‬زند‪ ،‬کردهای‬ ‫کشور خود را بی رحمانه بمباران می‪‎‬کند همانطور که هر سال‬ ‫تعداد زیادی از اتباع کردش را به قتل رسانده و منازلشان را‬ ‫نابود می‪‎‬کند‪ .‬در عین‪‎‬حال از مبارزه سخت‪‎‬جانانه کردهای‬ ‫سوری و پیروزی‪‎‬هایشان تا انجا خشمگین شد که ارتشش‬ ‫را تحت عملیاتی با عنوان ســپر فرات از مرزهای ســوریه‬ ‫عبور داد و تا عمق چند ده کیلومتری این کشــور پیشروی‬ ‫کرد و از قصدش بر پیشروی بیشــتر گفته است؛ عملیاتی‬ ‫که مهمترین هدفش گسستن رشته پیروزی‪‎‬های کردها و‬ ‫جلوگیری از انســجام مناطق تحت کنترل انها بود‪ ،‬چرا که‬ ‫انکارا کردهای سوری را در کنار داعش قرار داده و تروریست‬ ‫می‪‎‬خواند‪ .‬ترک‪‎‬ها حتی تــا انجا پیش رفته‪‎‬اند که یک قرن‬ ‫پس از سقوط امپراتوری عثمانی‪ ،‬ادعای مالکیت بر موصل‬ ‫را مطرح کرده‪‎‬اند‪ .‬تمام این نشانه‪‎‬ها حاکی از ان است که‬ ‫از فردای پاکسازی موصل نه‪‎‬تنها نباید منتظر پایان یافتن‬ ‫مصا ئب عراق جنگ‪‎‬زده و ورشکســته را داشت‪ ،‬بلکه این‬ ‫کشور همچنان در کانون تمایل بسط نفوذ و سهم‪‎‬خواهی‬ ‫منطقه‪‎‬ای و جهانی باقی خواهد ماند‪ .‬در واقع بازی در این‬ ‫کشور با ورود بازیگران جدید یا تقویت موضع بازیگران که‬ ‫پیش‪‎‬تر در این کشور حضور داشتند‪ ،‬پیچیده‪‎‬تر نیز خواهد‬ ‫شــد‪ .‬اولین و مهمترین مشــکلی که دولت عــراق پس از‬ ‫اخراج داعش با ان مواجه خواهد شد‪ ،‬گروه‪‎‬های مختلفی‬ ‫است که اکنون به انواع ســاح‪‎‬های سبک و نیمه‪‎‬سنگین‬ ‫مجهز شــده‪‎‬اند و از همــه مهم‪‎‬تر‬ ‫و مجهزتــر پیشــمرگه‪‎‬های کرد‪.‬‬ ‫کردها که اکنون از حدود مرزهای‬ ‫سیاسی حکومت خودمختار بسیار‬ ‫فراتر رفته‪‎‬اند و از جمله در کرکوک‪،‬‬ ‫شــهر نفت‪‎‬خیز بســیار مهم برای‬ ‫دولت عراق‪ ،‬ســنجار و بســیاری‬ ‫دیگر از مناطق ازادشــده از دست‬ ‫داعش حضور دارند‪ ،‬مدت‪‎‬هاست‬ ‫که ســیگنال‪‎‬های استقالل‪‎‬طلبی‬ ‫صادر می‪‎‬کنند‪ .‬بــا این‪‎‬حال کردها‬ ‫وضعیتی نسبتا مشخص‪‎‬تر دارند‪،‬‬ ‫در شرایطی که سایر شبه‪‎‬نظامیان‬ ‫مســلح شــیعه و ســنی مشخص‬ ‫نیست که به واقع چه می‪‎‬خواهند؛‬ ‫اســتقالل و تشــکیل دولت سنی‬ ‫یا شــیعه‪ ،‬یا حفظ تمامیت ارضی‬ ‫و تحــت ســلطه دراوردن ســایر‬ ‫گروه‪‎‬هــای قومــی و مذهبی ‪ ،‬هر‬ ‫کدام که باشد‪ ،‬مشخص است که‬ ‫جنگ و هرج و مــرج ادامه خواهد‬ ‫یافــت‪ ،‬زیرا ایــن وضعیــت که نه‬ ‫در ان چشــم‪‎‬اندازی از سازگاری و‬ ‫همزیستی دیده می‪‎‬شود و نه اراده‬ ‫و توان واقعی جدا کردن راه‪‎‬ها و اســتقالل‪ ،‬بستری بارور‬ ‫برای نفوذ بازیگران خارجی فراهم می‪‎‬کند‪ .‬دولت عراق نیز‬ ‫ضعیف‪‎‬تر‪ ،‬متشتت‪‎‬تر و فاسدتر از ان است که توان کنترل‬ ‫جدی اوضاع در کوتاه‪‎‬مدت را داشته باشــد‪ .‬بنابراین فتح‬ ‫موصل اگرچه انطور که تبلیغ می‪‎‬شود پیروزی نمادین مهمی‬ ‫ هم برای دولت عراق و هم ســایر حاضــران در این جنگ‬ ‫خواهد بود‪ ،‬اما در همین حد نمادین باقی خواهد ماند و قطعا‬ ‫از دل این تحوالت داعش یا داعشی‪‎‬های دیگر‪ ،‬حال با نام‬ ‫یا مرامی متفاوت‪ ،‬سر بر خواهد اورد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫یک هفته از اغاز عملیات برای بازپس‪‎‬گیری موصل‬ ‫از گروه داعــش می‪‎‬گذرد‪ .‬این عملیات در نوع خود شــاید‬ ‫در تاریخ معاصر بی‪‎‬نظیر باشــد‪ .‬در این جنــگ که تنها بر‬ ‫ســر یک شــهر و حومه‪‎‬اش درگرفته اســت‪ ،‬برای پیکار با‬ ‫گروهی چریکی که از عمرش تنها حدود یک دهه می‪‎‬گذرد‬ ‫و از شهرتش کمتر از ‪ 5‬سال‪ ،‬ارتش دولتی عراق به همراه‬ ‫پیشمرگه‪‎‬های کرد‪ ،‬شــبه‪‎‬نظامیان شیعه و ســنی و عشایر‬ ‫مســلح عراقی به قوه بیش از ‪ 30‬هزار نفر و با ادوات کامل‬ ‫زرهی شــرکت دارند کــه در عین‪‎‬حال از پشــتیبانی هوایی‬ ‫ائتالف داعش بــه رهبری ایاالت‪‎‬متحده کــه به گفته این‬ ‫کشور بیش از ‪ 70‬کشور در ان عضو هستند‪ ،‬بهره می‪‎‬برد‪.‬‬ ‫به‪‎‬عالوه ایران حضور پررنگی در این عملیات و در حمایت‬ ‫و اموزش نیروهای الحشد الشعبی دارد و ترکیه نیز نیروهایی‬ ‫را برای شــرکت در ان گسیل داشته اســت‪ .‬این جدای از‬ ‫دخالت اشــکار و پنهان برخی دیگر از بازیگران منطقه‪‎‬ای‬ ‫و جهانی نظیر روسیه اســت‪ .‬به همین لحاظ است که این‬ ‫عملیات استثنایی اســت‪ .‬البته وضعیت‪‎‬های استثنایی در‬ ‫منطقه خاورمیانه کم نیست و به نظر می‪‎‬رسد که با افزایش‬ ‫شمار انها در دهه های اخیر چندان‬ ‫اعجابــی برنمی‪‎‬انگیــزد؛ ماننــد‬ ‫وضعیت سوریه که در ان چند صد‬ ‫و به روایتی حدود دوهزار گروه در‬ ‫حال جنگ هســتند‪ .‬بــا این همه‬ ‫باز باید پرسید ایا جنگ با چندهزار‬ ‫ستیزه‪‎‬جو‪ ،‬هرقدر هم که سرسخت‬ ‫و خطرناک باشند‪ ،‬نیاز به این حجم‬ ‫از ائتالف و پشتیبانی دارد؟ امروز‬ ‫دیگر بر کسی پوشــیده نیست که‬ ‫کار دولت اسالمی ابوبکر البغدادی‬ ‫به زودی در عراق یک‪‎‬سره می‪‎‬شود‬ ‫و حتــی اگــر تحــرکات بطئــی و‬ ‫تروریستی این گروه در عراق ادامه‬ ‫یابد‪ ،‬تسلط مستقیم ان بر شهرها‬ ‫و اســتان‪‎‬های این کشور را باید در‬ ‫کوتاه‪‎‬مدت پایان‪‎‬یافته دانســت‪.‬‬ ‫داعش مدت‪‎‬هاست که بسیاری از‬ ‫نیروها و ادوات و تجهیزاتش را به‬ ‫سوریه منتقل کرده و گفته می‪‎‬شود‬ ‫از زمان ورود ارتش عراق به استان‬ ‫االنبــار‪ ،‬رهبــران رده‪‎‬باالیش نیز‬ ‫عطای عراق را به لقایش بخشیدند‬ ‫و به ســوریه رفتند‪ .‬انچه از شواهد‬ ‫و قراین برمی‪‎‬ایــد این گروه که در ابتــدای ورود مجددش‬ ‫به عراق در حجم انبوه‪ ،‬در بیش از دو ســال پیش و اشغال‬ ‫مو بیش‬ ‫شــهرهای این کشــور یکی پــس از دیگــری‪ ،‬ک ‬ ‫پایگاهــی در میان عشــایر و ســایر اعراب ســنی مذهب‬ ‫داشــت‪ ،‬اکنون بخش عمده ای از این پایــگاه را به دلیل‬ ‫نوع حکومت رعب‪‎‬انگیز و به‪‎‬شدت سخت‪‎‬گیرانه‪‎‬شان و هم‬ ‫یو ترس از انتقام‪‎‬جویی سایر گروه‪‎‬ها‪،‬‬ ‫شکست‪‎‬های پی در پ ‬ ‫از دســت داده‪‎‬اند‪ .‬بنابرایــن حداقل در اینــده نزدیک تنها‬ ‫تحرکی که در عراق می‪‎‬توان از این گروه انتظار داشــت‪،‬‬ ‫عملیات‪‎‬های تروریستی محدود خواهد بود‪ .‬اینده داعش‬ ‫از این پس به اینده ســوریه گره خواهد خــورد‪ .‬مادامی که‬ ‫تشتت و اختالف نظر در میان قدرت‪‎‬های جهانی و بازیگران‬ ‫منطقه‪‎‬ای بر سر اینده سوریه وجود داشته باشد‪ ،‬این گروه‬ ‫نیز به حیات خود به هر شکلی ادامه خواهد داد‪ .‬اما مساله‬ ‫مورد بحث در اینجا نه خود داعش که عراق پس از داعش‬ ‫اســت‪ .‬به هر حال موصل به هر کیفیتی ازاد خواهد شد و‬ ‫انگاه نوبت به تقســیم غنایم خواهد رســید‪ .‬هر کشوری و‬ ‫قدرتی کــه منافعی برای خود در خاورمیانه متصور اســت‪،‬‬ ‫به نوعی خود را به موصل رسانده تا در عراق پس از داعش‬ ‫نقش داشته باشد‪ .‬غرب به رهبری ایاالت‪‎‬متحده در قالب‬ ‫ائتالف ضدداعش در جنگ حاضرند؛ ائتالفی که با شامل‬ ‫شدن بســیاری از کشــورهای عرب و از جمله کشورهای‬ ‫عرب حاشــیه خلیج فارس انها را در این جنــگ نمایندگی‬ ‫می‪‎‬کند‪ .‬ایران که الحشد الشــعبی و چند گروه شبه‪‎‬نظامی‬ ‫شیعه دیگر را پشتیبانی می‪‎‬کند و مشاوره می‪‎‬دهد‪ ،‬از ابتدای‬ ‫قدرت گرفتن داعــش در عراق‪ ،‬حضورش در این کشــور‬ ‫بسیار پررنگ‪‎‬تر و ملموس‪‎‬تر شده اســت‪ .‬منتها با افزایش‬ ‫حساسیت‪‎‬ها نسبت به گســترش نفوذ این کشور در عراق‪،‬‬ ‫عمــا گروه‪‎‬های تحت حمایــت ایران از حضور مســتقیم‬ ‫در فتح موصل منع شــده و به جنوب و غرب این شهر رانده‬ ‫شــده‪‎‬اند تا با بقایای فراری داعش مواجه شوند‪ .‬البته این ‬ ‫ترفندی بود جهت جلوگیری از دخالت مستقیم ترکیه در این‬ ‫بین الملل‬ ‫‪55‬‬ ‫روایت اروند‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلمسینماییاروندتنهافیلمینبودکهسالگذشتهدرحوزهسینمایدفاعمقدسساخته‬ ‫شد اما از یک نظر فیلم متفاوتی در قیاس با ســایر همتایانش بود‪ .‬اروند به تهیه کنندگی مهدی‬ ‫داوریباسرمایهبخشخصوصیتولیدشدوبهرغماستقبالطیفقابلتوجهیازمنتقدانسینما‪،‬‬ ‫در جشنواره فیلم مقاومت چندان مورد توجه قرار نگرفت و نادیده گرفته شدنش در این جشنواره با‬ ‫حاشیه های فراوانی مواجه شد‪ .‬اروند همچنین در اکران هم با بدشانسی روبه رو بود‪ .‬سانس های‬ ‫کم مخاطب و تعداد سالن های کم فروش این فیلم را به شدت تحت تاثیر قرار داد‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫فیلممامهجورماند‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫گفت وگو با پوریا اذربایجانی‬ ‫اقای اذربایجانی! فیلم شــما به رغم مشکالت و‬ ‫محدودیت های کم نظیری که بــرای اکرانش به‬ ‫وجود امد‪ ،‬استقبال نسبتا مناسبی را از سینماروها‬ ‫گرفته است‪ ،‬فکر می کنید هسته اصلی جذابیت‬ ‫فیلم برای تماشــاگری که به فیلم های اپارتمانی‬ ‫عادت کرده‪ ،‬چیست؟‬ ‫دو تا ماجرا برای ســینما روها جذاب اســت‪ .‬یکی‬ ‫اینکه فیلم دربــاره موضوعی ملی اســت و هیــچ ربطی به‬ ‫ســلیقه های سیاســی ما نــدارد و فی نفســه بــرای مردم‬ ‫جذاب اســت‪ .‬ماجرای دوم این اســت که به هــر حال ما‬ ‫صحنه پردازی هاوفضاهاییداریمکهدرفیلم هایاپارتمانی‬ ‫اصال زمینه اش وجود ندارد که چنین اتفاقاتی وجود داشته‬ ‫باشد‪ .‬در فیلمی مثل اروند ادم ها بیشتر درگیر تصویر پردازی‬ ‫می شــوند که در ســینمای اپارتمانی کمتر بــه ان پرداخته‬ ‫می شــود‪ .‬دلم می خواهد بگویم اینجــور فیلم ها به نوعی‬ ‫ســینمایی تر هســتند و از ادبیات بصری بیشــتری در انها‬ ‫استفادهمی شودواینصرفابهخاطرموقعیتیاستکهقصه‬ ‫در اختیار کارگردان می گذارد‪.‬‬ ‫شــما چطور فیلم می ســازید؟ منظورم این است‬ ‫که اول محتوا در ذهنتان شــکل می گیرد یا فرم؟‬ ‫تناسب این دو ســرانجام با چه ساز و کاری شکل‬ ‫می بندد؟ باتوجه به اینکه فیلم اروند مبتنی بر یک‬ ‫رویداد واقعی اســت‪ ،‬جرقه اولیه ساخت فیلمی‬ ‫ در این باره با فرم و شــیوه روایت زده شد یا با یک‬ ‫قصه؟‬ ‫برای من اصوال فرم و محتوا با هم و همیشه همراه‬ ‫هم هستند‪ .‬معموال هیچ یک مقدم بر دیگری نیستند‪ .‬چون‬ ‫من ادم ادبیات هستم‪ ،‬خیلی وقت ها پیش می اید که قصه‬ ‫زودتر خودش را برایم نمایان می کند اما اینکه بگویم جدا از‬ ‫هم هستند اینگونه نیست‪ .‬همزمان با خودش فرم خودش‬ ‫را هم پیشــنهاد می کند و هیچ موقع در ذهن من محتوایی‬ ‫بدون فرم شکل نگرفته است‪ .‬اصال وقتی به ذهنم می اید‬ ‫با شــکلش می اید‪ .‬اروند هم به همین شــکل بود‪ .‬من دلم‬ ‫می خواست قصه ادمی را تعریف بکنم که این ادم گذشته‬ ‫و حالش به هم امیخته است و این فرم سیال ذهن از همان‬ ‫ابتدا با قصه اش وارد ذهن و ذهنیت من درباره این ادم شد‪.‬‬ ‫اینکه کدام مقدم بر دیگری باشــد واقعا نمی شــود گفت‪.‬‬ ‫چندین و چند ســال پیش که من کودک بــودم و ابوالفضل‬ ‫جلیلی در شبکه دوم ســیما برنامه ای برای کودکان درباره‬ ‫سینما اجرا می کرد از ما درباره فرم و محتوا سوال کرد و من‬ ‫یکچنینچیزیکهاالندرپاسخبهسوالشماگفتمرابرای‬ ‫او نوشتم‪ .‬نوشتم که هر فرمی محتوای خودش را می طلبد‬ ‫و هر محتوایی هم همینطور به فــرم خاص خودش روایت‬ ‫می شود‪ .‬انجا هم اولین جایزه ســینمایی ام را از ابوالفضل‬ ‫جلیلیگرفتم‪.‬‬ ‫درباره اروند چطور؟ این فیلم چطور ساخته شد؟‬ ‫منظورمایناستکهوقتی فیلم می سازیدنیرویی‬ ‫که شما را پیش می برد در واقع نیروی محرکه کار‬ ‫کجاست؟ چیست؟ به مخاطب فکر می کنید یا به‬ ‫روایت خودتان؟‬ ‫اتفاقــا ســوال خوبی اســت‪ .‬مــن هنگامــی که‬ ‫می خواهم فیلم بســازم ان را مهندســی نمی کنم و بیشتر‬ ‫براساس شرایط روحی و روانی که دارم و باتوجه به موضوع‬ ‫مورد نظر‪ ،‬یک قصه ای را می نویسم و روی ان کار می کنم‪.‬‬ ‫به همین دلیل هیچ گاه در طول ســاخت ایــن فیلم از قبل‬ ‫تصمیم نگرفتم که در یک ســکانس خاص مخاطب باید‬ ‫گریه کند یا خیر‪ .‬البتــه فکر می کنم اگــر مخاطب در این‬ ‫فیلم دچار هجوم احساسات می شود به دو دلیل است؛ اول‬ ‫پیش زمینه ای که همه ما نسبت به جنگ و بعد از ان نسبت‬ ‫به شهدای غواص داریم‪ .‬دوم اینکه فکر می کنم داستان‬ ‫شهدای غواص به شکل درستی به تصویر کشیده شده که‬ ‫نتیجهانابرازاحساساتمخاطبنسبتبهایناثرسینمایی‬ ‫است‪ .‬این داســتان دارای بار حماسی بسیاری است و این‬ ‫«اروند» نگاه ملی به‬ ‫دفاع مقدس دارد‬ ‫گفت وگو با کیوان کثیریان‬ ‫‪1‬‬ ‫پوریــا اذربایجانــی (متولــد ‪ -1360‬تهــران) از‬ ‫جمله کارگردانان نســل جدید سینماســت کــه بعد از‬ ‫تجربه دستیاری در فیلم های رســول مالقلی پور‪ ،‬دو‬ ‫فیلم سینمایی ساخته اســت‪« .‬روایت های نا تمام»‬ ‫(‪ )1385‬و «عاشقانه های تجریش» (‪ )1390‬که هر‬ ‫دو به سمت ســینمای اجتماعی گرایش داشتند‪ .‬اما‬ ‫در فیلم «اروند» به عنوان سومین کارش به مضمون‬ ‫دفاع مقــدس پرداخته اســت‪ .‬این کارگــردان جوان‬ ‫سینمای ایران با فیلم اروند در یک سال اخیر در کانون‬ ‫بسیاری از حواشی هم قرار گرفت‪ .‬گفت وگوی زیر یک‬ ‫گفت وگوی نیمه بلنــد درباره بســیاری از زوایای فیلم‬ ‫اروند و حواشی مربوط به ان است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫کرده ام‪ .‬یعنی ممکن اســت که من قصــه ای را از دل یک‬ ‫واقعیت روایت کنم اما تاجایی که امکانش باشــد دوســت‬ ‫دارم در دل همــان واقعیت قصــه خــودم را تعریف کنم و‬ ‫مستند نگاریصرفنکنم‪.‬یعنیدوستدارمواصوالمکانیزم‬ ‫کاری من همین است که بخشــی از من در ان واقعیتی که‬ ‫دارم روایت می کنم حضور داشــته باشد‪ .‬البته خب طبیعی‬ ‫است که این خیالپردازی حد و مرز دارد و تا جایی دست من‬ ‫باز است که ادم های مربوط به ان واقعه به ویژه اگر واقعیتی‬ ‫جدی مثل جنگ باشد ازرده خاطر نشوند‪.‬‬ ‫برخی منتقدها می گویند صحنه هــای مربوط به‬ ‫جنگ چنان که باید قدرتمند و گیرا نیست‪ .‬بیشتر‬ ‫منتقدانی که چنین اعتقادی دارنــد دکوپاژ را نقد‬ ‫می کنند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫درباره صحنه های جنگی فیلم همان چیزهایی که‬ ‫به ذهنم می رسید و امکانات اجازه می داد را ساختیم‪ .‬البته‬ ‫باید تشکر بسیار ویژه ای از اقای داوری داشته باشم که در‬ ‫باالترین میزان ممکن کمک کرد تا همه چیز در اختیار تیم‬ ‫سازنده باشد‪ .‬می خواهم بگویم که همان مقدار که ایشان‬ ‫کمک کردند من هم تالش کردم و بر اســاس داشته های‬ ‫مشــترک ما چیزی که در نهایت جلوی دوربین و روی پرده‬ ‫رفت‪ ،‬منتهی الیه کاری بود که می شد انجام داد‪ .‬این دیگر‬ ‫سواد و اندازه کاری من است که به نظرم برای چنین فیلمی ‬ ‫کافی است و بیشتر از ان چندان مورد نیاز فیلمی مانند اروند‬ ‫نیست‪ .‬اتفاقا باید بگویم که من منتقدانی را دیدم و صحبت‬ ‫کردم که نه تنها از این صحنه ها بدشــان نیامده بلکه خیلی‬ ‫هم از انها تعریف و تمجید کردند و گفته اند که چقدر متفاوت‬ ‫است با فیلم های جنگی دیگری که تا کنون تولید شده و در‬ ‫ســینمای ما وجود دارد‪ .‬بنابراین نمی توانم جواب خاصی‬ ‫برای ان دسته از منتقدان داشته باشم که به این صحنه های‬ ‫فیلم ایراد دارند جز اینکه بگویم من اینگونه فکر می کردم که‬ ‫این صحنه ها صحنه های گیرایی است و وقتی با مردم این‬ ‫فیلم را می بینم احساس می کنم که از نظر انها هم اینجوری‬ ‫است و بنابراین نمی توانم نظر خاص و ویژه ای داشته باشم‬ ‫که از ماجرا دفاع ویژه کنم‪ .‬این سطح سواد و توانایی من در‬ ‫اواخر سال ‪ 1394‬بوده است‪.‬‬ ‫البته گویــا قبال هــم در جایــی گفته ایــد که این‬ ‫صحنه های جنگی تا حدودی الگوبرداری شــده‬ ‫از فیلم های اقای مالقلی پور بوده‪ .‬درست است؟‬ ‫بله صد در صد‪ .‬اصال در بخشــی از سکانس های‬ ‫فیلم به طور مستقیم کدهای عین به عین «سفر به چزابه»‬ ‫را استفاده کردم چون می خواستم «اروند» عالوه بر اینکه‬ ‫ادای دین به شهدای غواص است ادای دینی باشد به کسی‬ ‫که من از او سینما را یاد گرفتم‪ ،‬باشد و سعی کردم عامدانه‬ ‫از کدهایی اســتفاده کنم که اگر کســی مخاطب سینمای‬ ‫دفاع مقدس اســت به اثار دفاع مقدسی مرحوم مالقلی پور‬ ‫ی که با سینمای مالقلی پور‬ ‫رجوع کند‪ .‬دوســت دارم مردم ‬ ‫اشنایی دارند خودشــان شباهت های بخشــی از فیلم را با‬ ‫ساخته های او پیدا کنند‪.‬‬ ‫شما پس از اقای موتمن دومین نفری هستید که‬ ‫سعید اقاخانی را از فضای نقش های سرخوشانه و‬ ‫تیپیکال در سریال های کمدی تلویزیون به یکباره‬ ‫به میدان کاراکترهای جدی‪ ،‬تلخ و تراژیک سینما‬ ‫برده اید‪ .‬تقریبا همه منتقدان هم اتفاق نظر دارند‬ ‫که اقاخانی در ایــن فیلم به مراتــب بهتر از فیلم‬ ‫خداحافظی طوالنی اســت‪ .‬می خواهم بپرســم‬ ‫چه ســری در بازی گرفتن از بازیگران کمدی در‬ ‫فیلم های درام و تراژیک هست که این چنین انها‬ ‫را موفق می کند؟‬ ‫درباره ســعید اقاخانی نمی توانم بگویم ســری در‬ ‫میان هســت یا نیســت یا به طور کلی درباره بازیگرانی که‬ ‫قبال کار کمدی انجام می داده انــد یا االن دارند کار جدی و‬ ‫اجتماعی انجام می دهند‪ ،‬نکته عجیب و غریبی نمی توان‬ ‫گفت‪ .‬اتفاقی که بین من و سعید بود یک همدلی خاص بود‬ ‫که مدام باعث می شد نقش یونس کامل و کامل تر شود‪ .‬در‬ ‫درجه اول سعید به عنوان بازیگری که قرار بود نقش یونس را‬ ‫بازی کند‪ ،‬نقشش را بسیار دوست می داشت و برایش واقعا‬ ‫وقت زیادی گذاشت‪ ،‬حتی در زمان پیش تولید هر پیشنهاد‬ ‫دیگری هم که به او می شد حتی پیشــنهادهای چند روزه و‬ ‫کوتاه مدت که چهار روز بیا این کار را انجام بده و فالن مقدار‬ ‫دســتمزد بگیر را هم قبول نمی کرد‪ .‬بنابراین ما وقت بسیار‬ ‫بیشتری داشــتیم که درباره نقش یونس تحلیل شخصیت‬ ‫بیشتری بکنیم‪ .‬این موضوع کمک کرد که یونس در زمان‬ ‫پیش تولید با قوام و دوام بســیار شــکل گرفــت و در زمان‬ ‫تولید هم که دیگر به تکامل رسید‪ .‬فقط می توانم بگویم که‬ ‫بازیگرانی که بازیگران خوبی هستند و فرصت کار جدی پیدا‬ ‫نکرده اند معموال وقتی وارد کار جدی می شوند‪ ،‬مانند کسانی‬ ‫کار می کنند که اولین و مهمترین فرصت زندگی شان را باید‬ ‫تجربه کنند‪ .‬بنابراین تمام سعی شان را می کنند که این اتفاق‬ ‫به خوبی بیفتد‪ .‬به هر حال فکر می کنم که فارغ از همه این‬ ‫حرف ها ســعید اقاخانی بازیگر واقعا فوق العاده ای است و‬ ‫برای هر کارگردانی ارزو می کنم که سعادت همکاری با او را‬ ‫داشته باشد‪ .‬البته تاکید کنم که کارگردان هایی که سعید را‬ ‫بفهمند و دوستش داشته باشند‪.‬‬ ‫البته این را هم بگویــم که من قبال قرار بود با ســعید‬ ‫کار دیگری انجام بدهم که نشــد اما باعث شد خیلی با هم‬ ‫اشنا بشویم و خیلی با هم رفاقت کنیم‪ .‬بعد که داشتم این را‬ ‫می نوشتم و قصه را می بردم جلو‪ ،‬احساس کردم سعید چقدر‬ ‫می تواند اتفــاق خوبی برای این نقش باشــد‪ .‬با او صحبت‬ ‫کردم‪ ،‬متن را خواند و بسیار دوست داشت‪ .‬بعد از ان دیگر‬ ‫با هم در دورخوانی ها و مابقی ماجراها همراه شدیم و واقعا‬ ‫االن که دارم خودم فیلم را می بینم‪ ،‬احساس می کنم قطعا‬ ‫بهترین انتخابی بوده اســت که می توانستم داشته باشم‪.‬‬ ‫ســعید اقاخانی واقعا بازیگر بســیار خوبی است و پتانسیل‬ ‫باالیی دارد‪..‬‬ ‫ســعید اقاخانــی از جملــه هنرمندانی اســت که من‬ ‫همیشه دوست دارم با او کار کنم و باتوجه به ارتباطی که با‬ ‫او دارم‪ ،‬دیدم که این بازیگر حتی بعد از گذشت یک ماه از‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایجاد احساسات در خود داســتان وجود دارد‪ .‬البته هنگام‬ ‫نمایش این اثر سینمایی در سی و چهارمین جشنواره فیلم‬ ‫فجر به این نکته رسیدم که حجم استفاده ما از موسیقی در‬ ‫این فیلم بسیار زیاد است‪ ،‬به همین دلیل در نسخه جدیدی‬ ‫که برای اکران عمومی فیلم در نظر گرفته ام‪ ،‬حداقل ســه‬ ‫قطعه موسیقی از فیلم حذف شــده است چرا که فکر کردم‬ ‫اگر در برخی از سکانس ها سکوت باشد‪ ،‬تاثیر بیشتری روی‬ ‫مخاطب دارد که خوشبختانه نتیجه ان درست است‪.‬‬ ‫چطور شــد که بــا «کارن همایونفر» موســیقی‬ ‫«اروند» ساخته شد؟ از موسیقی تیتراژ استقبال‬ ‫بسیاری شده است‪.‬‬ ‫کارن همایونفر اهنگساز فوق العاده ای است و اگر‬ ‫در پروژه های سینمایی به روند انتخاب عوامل نگاه کنید‪ ،‬نام‬ ‫کارن همیشه برای بخش موسیقی مطرح می شود‪ .‬به دلیل‬ ‫اینکه به فضاهای مختلف اشراف دارد و به کارش اهمیت‬ ‫زیادی می دهد‪ .‬وقت می گذارد و جست وجو می کند و اینطور‬ ‫نیست که صرفا یک قطعه ای را کپی کند‪ .‬کارن همایونفر از‬ ‫این نظر انتخاب خوبی بود و از سوی دیگر او به لحاظ دلی‬ ‫با موضوع مــا ارتباط برقرار کرده بود و این ماجرا را دوســت‬ ‫داشت‪ .‬نتیجه این شد که بهترین اتفاق ممکن رخ داد‪ .‬یک‬ ‫مقدار زمان برد تا کارن همایونفر به انچه می خواست رسید‬ ‫ولی همه چیز انطور شد که همه ما دوست داشتیم‪ .‬من به‬ ‫شخصه بارها در اســتودیو هنگام ضبط و تولید‪ ،‬با موسیقی‬ ‫«اروند» اشک ریختم‪.‬‬ ‫به ساخت اروند برگردیم‪.‬‬ ‫لو اندی با مهــدی داوری‬ ‫بله به هــر حال د و ســا ‬ ‫روی قصه ای درباره دفاع مقدس فکر می کردیم؛ قصه ای‬ ‫که لزوما درباره غواصان نبود و درمــورد کلیت جریان بود‪.‬‬ ‫من طرح هایی می نوشــتم و اقــای داوری می خواندند که‬ ‫موردپسندشان نبود و یک وقت هایی اقای داوری چیزهایی‬ ‫می نوشتند و من می خواندم که دوست نداشتم و در کل به‬ ‫نتیجه نمی رسیدیم اما دوست داشــتیم هر دو در این زمینه‬ ‫کار کنیم‪ .‬این اتفاق که افتاد‪ ،‬همزمان شــد با قصه ای که‬ ‫من داشتم می نوشتم و پایه ان به تفحص رفتن یک جانباز‬ ‫اعصاب و روان بود‪ .‬وقتی با ابعاد ملی ماجرا مواجه شــدم‪،‬‬ ‫دیدمچقدرخوباستکهقصهماهمدروناینماجرابلغزدو‬ ‫قصه ایراجعبهاین‪ ١٧۵‬غواصتعریفکنیم‪.‬بهاینترتیب‬ ‫م و دادم به اقای داوری خواندند که‬ ‫فیلمنامه اولیه را نوشــت ‬ ‫بسیار دوست داشتند‪ .‬بعد هم کار کردن روی فیلمنامه شروع‬ ‫شد‪ .‬سه‪ ،‬چهار ماهی کار کردیم تا اینکه به مرحله پیش تولید‬ ‫و کارهای دیگر رسید‪ .‬این درواقع اغاز ماجرا بود‪.‬‬ ‫اصوال در دوگانه اقتباس وفادارانه از یک متن (چه‬ ‫متون نمایشــی و ادبی و چه یک رویداد واقعی) و‬ ‫اقتباس خیالپردازانه به نظرتــان کدام یک بهتر‬ ‫اســت؟ جذابیت روایت و خوانش شما به عنوان‬ ‫کارگردان یا شما به عنوان راوی یک رویداد واقعی؟‬ ‫در واقع دســت کارگــردان برای خیالپــردازی در‬ ‫روایت قصه تا کجا باز است؟‬ ‫من اصوال طرفدار خیالپردازی هستم و اصوال سینما‬ ‫را به این خاطر دوست دارم که دست ادم را برای خیالپردازی‬ ‫باز نگاه می دارد‪ .‬من از بچگی همین شکلی بوده ام و اطراف‬ ‫و پیرامونم را از پنجره خیالم تماشــا می کــرده ام‪ .‬از بچگی‬ ‫شــروع کرده ام به حدس زدن درباره اتفاق هایی که در کنار‬ ‫یک صحنه واقعی یا حتی یک قطعه عکس ممکن اســت‬ ‫روی بدهند‪ .‬در زمینه سینما هم دقیقا همین را همیشه دنبال‬ ‫همه علیه یکی‬ ‫مروری بر مهمترین حاشیه سازی های‬ ‫مسعودفراستی در سال ‪95‬‬ ‫‪57‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫فیلمبرداری از نقش یونس جدا نمی شــد‪ ،‬به گونه ای که تا‬ ‫مدت ها شکل دستش همان شکل دست یونس در فیلم بود‬ ‫و این مساله برای من کامال عجیب و جالب بود‪.‬‬ ‫تقریبــا همه کارشناســانی کــه در حوزه ســینما‬ ‫کارکرده انــد‪ ،‬نادیــده گرفتــن فیلــم ارونــد را در‬ ‫جشنواره فیلم مقاومت و همچنین جشنواره فیلم‬ ‫فجر نکوهش کردند! البته شــما هم انتقادهای‬ ‫صریحی از جشــنواره کردید‪ ،‬می توانید بگویید‬ ‫ماجرا از چه قرار بود؟‬ ‫درباره جشنواره فیلم فجر ملی باید بگویم که فیلم‬ ‫ما در این جشنواره نمایش داده نشــد‪ .‬اصلی ترین دلیلش‬ ‫این بود که فیلم ما همزمان داشــت فیلمبرداری می شــد و‬ ‫مدیران جشنواره فکر می کردند به جشنواره نمی رسد و خب‬ ‫فیلم های دیگری که فیلم دوستانشان بود را پذیرفتند و‪...‬‬ ‫درباره جشنواره جهانی هم که چه می توانم بگویم جز اینکه‬ ‫داوران خارجی فیلم را قبول داشتند و داخلی ها‪....‬‬ ‫گویا برای جشنواره ملی هم تالش کرده بودید که‬ ‫فیلم پذیرفته شود‪.‬‬ ‫یک راف کات‪ 26،25‬دقیقه ای به دبیرخانه دادیم‪.‬‬ ‫هیاتانتخابدیدهبودندولیگفتندنمی توانیمبر اساساین‬ ‫چند دقیقه تصمیم بگیریم که فیلم به جشــنواره بیاید‪ .‬من‬ ‫دوست داشتم «اروند» در بخش جشنواره ملی فجر حضور‬ ‫داشته باشد‪ ،‬چون حضور فیلم به اشنایی مردم با ان کمک‬ ‫می کرد و در اکران ان تاثیر داشت‪ .‬ولی در نهایت «اروند»‬ ‫در جشنواره جهانی فجر سیمرغ ویژه هیات داوران را گرفت‪.‬‬ ‫اما درباره جشــنواره مقاومت اصوال من فکر می کنم‬ ‫جریانی وجود دارد که دوســت ندارد نیروهای مستقل چه‬ ‫به لحاظ فکــری و ذهنی و چه به لحــاظ هزینه و توانمندی‬ ‫تولید فیلم وارد جریان فیلمســازی در حــوزه دفاع مقدس‬ ‫بشود که یک عده سال هاست بر ان خیمه زده اند و دارند در‬ ‫ انجا کار می کنند‪ .‬اینها همان هایی هستند که نویسندگان و‬ ‫فیلمسازان و اندیشمندان و هرکس دیگری را هم به خودی‬ ‫و غیر خودی تقسیم می کنند و فکر می کنند که ادمی که از‬ ‫گروه خودی های انها نیست و حاال فیلمی ساخته است که‬ ‫همه ارزش های مورد توجه جامعه را هم در فیلمش رعایت‬ ‫کرده اســت‪ ،‬باید نادیده گرفته بشــود‪ .‬به دالیلی که حتما‬ ‫خودشان بهتر تشخیص می دهند‪ .‬در بسیاری از فیلم هایی‬ ‫که سفارشی هســتند‪ ،‬اصوال صداقت نکته مهمی نیست‪.‬‬ ‫درواقع بسیاری از وقت ها هدف از ساخت اثار دفاع مقدس‬ ‫برای عرض ارادت به شهدای دفاع مقدس نیست بلکه برای‬ ‫پرکردن بیالن هــای کاری کارگردانان و برخــی از مدیران‬ ‫است‪.‬اما به هر حال حرف و حدیث زیاد است‪ .‬من متاسفم‬ ‫برای جشــنواره مقاومت که بازی خوب ســعید اقاخانی در‬ ‫فیلم را نادیده گرفت‪ ،‬درحالی که بسیاری از تماشاگران از‬ ‫هنوز هم که عکس های مربوط‬ ‫به تولید اروند را نگاه می کنم از‬ ‫خاطرات همین سختی ها هم‬ ‫لذت می برم‬ ‫دیدن این بازی متفاوت او متحیر شده اند‪ .‬اما این را با تاکید‬ ‫می گویم که امروز من خوشحالم که در چنین جشنواره ای‬ ‫یعنی جشــنواره فیلم مقاومت با این دیدگاه هــا و خودی و‬ ‫غیرخودی کردن ها فیلم ما دیده نشــد‪ .‬چون فکر می کنم‬ ‫میزان صداقتی که در ساخت فیلمی مثل اروند در میان همه‬ ‫اعضای گروه وجود داشت‪ ،‬در خود جشنواره فیلم مقاومت‬ ‫دست کم با این مدیریتی که امروز دارد‪ ،‬وجود ندارد‪.‬‬ ‫فکر می کنید گره کار از کجاســت؟ اروند نه تنها‬ ‫در جشــنواره ها دیده نشــد بلکه در اکــران هم با‬ ‫مشکالت متعددی مواجه شده است‪ .‬اخیرا اقای‬ ‫داوری در گفت وگویــی اعــام کرده کــه عده ای‬ ‫نمی خواهند فیلم دیده شــود‪ .‬به نظرتان چرا این‬ ‫اتفاق درباره فیلم اروند افتاده؟‬ ‫جواب این ســوال مثل جواب سوال قبلی است‪.‬‬ ‫این جریان به اندازه ای قوی اســت که بخواهد کارش را در‬ ‫همه عرصه های دیگر سینما هم پیش ببرد‪ .‬حاال یک زمان‬ ‫در پخش فیلم هــا‪ ،‬زمانی در جشــنواره ها و زمانی دیگر در‬ ‫عرصه های مدیریتی و‪ ...‬در واقع هرجایی که بتواند سعی‬ ‫می کند که به این فیلم ضربه بزند‪ .‬اصل این است که همه‬ ‫می دانیم اروند ان طور که باید و شاید از سوی برخی مدیران‬ ‫جدی گرفته نشد و نخواستند دیده شود‪ .‬به هر حال باتوجه‬ ‫به اینکه در هفته دفاع مقدس این اثر سینمایی دفاع مقدسی‬ ‫اکران شد برایش امکانات ویژه یا خاصی را در نظر نگرفتند‪.‬‬ ‫در ضمن به ما یکباره اعالم شــد که قرار است فیلم مان به‬ ‫اکران عمومی در بیاید‪ .‬فیلم ما مهجور اکران شــد چرا که‬ ‫ما نمی دانســتیم که قرار است فیلم ســینمایی اروند در ان‬ ‫بازه زمانی به نمایش در بیاید به همین ترتیب فرصتی برای‬ ‫تبلیغات نداشتیم و مخاطب ما از اکران چنین اثری حداقل‬ ‫تا ‪ 10‬روز ابتدایــی اطالعی نداشــت‪.‬دومین نکته ای که‬ ‫می توان به ان اشاره کرد این است که سالن های خوبی برای‬ ‫فیلم ما در نظر نگرفتند و تعداد سانس های مان هم کم بود‬ ‫نتیجه این شد که فیلم ما مهجور ماند اما مخاطبین و مردم‬ ‫که فیلم را می بینند بسیار ان را دوست داشتند‪ .‬من جدا و با‬ ‫جان و دل متاسفم که این اتفاق افتاده است‪ .‬برای اینکه در‬ ‫حداقل دوازده‪ ،‬سیزده باری که با تماشاگران مختلف فیلم‬ ‫را دیده ام‪ ،‬به این نتیجه رسیده ام که فیلم دارد کار خودش را‬ ‫به خوبی و تمام و کمال انجام می دهد‪ .‬کار فیلم همان است‬ ‫که گفتم و تاثیر گذاری روی اقشار مختلف جامعه‪ .‬روی همه‬ ‫طبقه و قماش و طیف سیاسی و‪ ...‬خالصه فیلم کار خودش‬ ‫را به خوبی انجام می دهد‪ ،‬کسی کار خودش را درست انجام‬ ‫نمی دهد که بر مدیریت های مختلف خیمه زده و دارد خودی‬ ‫و غیرخودی می کند و به نفعش نیست از فیلم های مستقل‬ ‫دفاع کنــد‪ .‬البته من بایــد بگویم که از اقــای ایوبی رئیس‬ ‫محترم سازمانی سینمایی نهایت تشکر و قدردانی را دارم‪.‬‬ ‫منظور من اصال اقای ایوبی یا اقای ایل بیگی نیستند‪ .‬برای‬ ‫اینکه حتی چندین بار هم با من تماس گرفتند که چه کنیم‬ ‫تا اتفاق های بهتری برای فیلم بیفتد‪ .‬ولی یک کلیتی وجود‬ ‫دارد که در ســوال قبلی هم به ان پرداختم و ان کلیت مانع‬ ‫از شکل گیری هر نوع سینمای مستقل ملی است که بتواند‬ ‫ارزش های جامعه را در قالب دفاع مقدس و انقالب بیان کند‬ ‫چون فکر می کند این حوزه ها حوزه خاص و اســتحفاظی‬ ‫انهاست و کس دیگری نباید با همان ارزش ها و ارمان ها هم‬ ‫به ان نزدیک شود‪.‬‬ ‫اروند تجربه تلخی بود؟‬ ‫اروند هرچه برای من داشته خوبی بوده و اتفاق های‬ ‫خوب و دوست داشتنی است‪ .‬االن هنوز هم که عکس های‬ ‫مربوط به تولید ارونــد را نگاه می کنم باتوجه بــه اینکه کار‬ ‫ســخت و پیچیده ای بود به لحاظ فیلمبرداری و طبیعتا کار‬ ‫پر زحمتــی بود امــا از خاطرات همین ســختی ها هم لذت‬ ‫می برم‪ .‬ارونــد را با جــان و دلم دوســت دارم‪ .‬فیلم ما یک‬ ‫فیلم دلی و مســتقل و دوســتانه بود‪ .‬یک ادای دین بود به‬ ‫مردم‪ ،‬به جنگ و به دغدغه هایی که ما و مردم و کشورمان‬ ‫دارد‪.‬ما برای ساخت این اثر سینمایی از هیچ نهادی کمک‬ ‫نگرفتیم‪ .‬عالوه بر ان بازیگران این فیلم به گونه ای هستند‬ ‫که هیچ کدام از تیم بازیگران سینمای دفاع مقدس نیستند و‬ ‫می توان گفت هیچ کدام از بازیگران این اثر‪ ،‬در هیچ فیلم‬ ‫ســینمایی جنگی بازی نکرده اند‪« .‬اروند» توســط افرادی‬ ‫روایت شده است که در این کشــور زندگی می کنند و بدون‬ ‫توجه به نگاه سیاســی که دنبال می کنند‪ ،‬سعی کرده اند تا‬ ‫بخشی از این ماجرا را به تصویر کشند‪ .‬ما در این فیلم تالش‬ ‫کردیم افرادی زمینی را نشان می دهیم که در جنگ حضور‬ ‫دارند و حتی برخی از انها از کشته شدن در جنگ می ترسند‪،‬‬ ‫این افراد همه عالیق انســانی دارند و همین انســان های‬ ‫عادی هستند که قهرمان را شکل می دهند‪.‬‬ ‫باز هم فیلم جنگی کار می کنید؟ منظورم این است‬ ‫باتوجــه انچه گفتیــد دربــاره جریان های خاص‬ ‫این حوزه و‪ ...‬فکر می کنید هنوز هم از نظر شــما‬ ‫فرصتی هســت که کســی بتواند فیلم مســتقل‬ ‫جنگی بسازد؟‬ ‫پرداختن به موضوع هشــت سال دفاع مقدس در‬ ‫ی زمینه هــا وظیفه ملت ایران اســت و من نیز همواره‬ ‫تمام ‬ ‫احساس مســئولیت می کردم که بایستی از طریق کارم که‬ ‫فیلمسازی است نســبت به شــهدا ادای دین نمایم‪ .‬مردم‬ ‫نسبت به ارمان های دفاع مقدس وفادارند و برای موضوعات‬ ‫مهم ملی از جان و دل خود مایه می گذارند و ما نباید در سینما‬ ‫این نکات مهــم را فراموش کنیم‪ .‬معموال رفتن به ســمت‬ ‫ســینمای دفاع مقدس و پرداختن به این گونه داســتان ها‬ ‫و سوژه ها ســینماگران را به ســمت سفارشی ساختن سوق‬ ‫می دهد چرا که دستگاه ها و ســازمان های دولتی که برای‬ ‫ساخت این گونه فیلم ها سرمایه گذاری می کنند می خواهند‬ ‫سیاست های خاص خود را در تولید این اثار پیاده سازی کنند‬ ‫اما خوشبختانه اروند در سینمای کامال مستقل و بدون هیچ‬ ‫گونه حمایت دولتی و نظامی ســاخته شــد و نتیجه ان هم‬ ‫مثبت بود‪ .‬همواره فعاالن عرصه ســینمای دفاع مقدس با‬ ‫ بی مهری مواجه بوده اند و من که ســال ها با زنده یاد رسول‬ ‫مالقلی پور همکاری داشتم و اصال سینما و سینمای جنگ‬ ‫را از ایشان اموختم با این شرایط و بی مهری ها اشنا هستم‬ ‫و دیگر به نوعی ابدیده شــده ام؛ امیدوارم شــرایط سیستم‬ ‫فرهنگی در کشور ما به گونه ای پیش برود که سینمای دفاع‬ ‫مقدس بتواند به خوبی دیده شــود و یــاد ان در اذهان زنده‬ ‫بماند‪ .‬من باز هم اگر بتوانم در حوزه جنگ فیلم می سازم و‬ ‫این یک واکنش احساسی به حاشیه های پیش امده برای‬ ‫فیلم اروند نیست‪ .‬این را از نظر خودم یک وظیفه انسانی و‬ ‫تعهد اخالقی برای خودم به عنوان یک فیلمساز می دانم‪.‬‬ ‫اصوال من خودم شخصا مدت ها دلم می خواست فیلم دفاع‬ ‫مقدس بســازم‪ ،‬برای اینکه من سینما را همانطور که گفتم‬ ‫از رســول مالقلی پور یاد گرفتم و در عین حال دوست دارم‬ ‫به عنوانیکایرانیبههمهانهاییکهجان شانراکفدست‬ ‫گرفتند و رفتند و جلوی گلوله ایستادند‪ ،‬دینم را ادا کنم‪ .‬بیش‬ ‫از هر چیزی این فیلم برای من ادای دین بود‪ .‬ادای دین به‬ ‫کسانی که به این شکل جان شان را کف دست شان گرفتند و‬ ‫رفتند‪ .‬من بیشتر از این کار دیگری نمی خواستم بکنم‪ .‬مثال‬ ‫بگویم قرار بود کســی را تهییج یا داستان عجیبی را تعریف‬ ‫کنم که پرده هایی رو شود و مخاطب دائم فکر کند به اینکه‬ ‫پرده بعدی چیســت‪ .‬بیش از هر چیزی برای من این فیلم‬ ‫حکم ادای دین را داشت و در این فیلم هم فکر می کنم خوب‬ ‫کار شده اســت‪ .‬درمورد کاراکترها هم ما به هرحال فرصت‬ ‫نداشــتیم در مورد همه انها صحبت کنیم و فکر می کنم به‬ ‫اندازه کافی راجع به «مرتضی»‪« ،‬حسین» و «ابراهیم»‪،‬‬ ‫کدگذاری و معرفی کردیم‪ .‬مثال ان کاراکتر اذری‪« ،‬ایاز»‪.‬‬ ‫بقیه ماجرا هم الزم نبود‪ ،‬چون ما سریال که نمی خواستیم‬ ‫بسازیم؛ یک فیلم هفتاد هشتاد دقیقه ای ساختیم‪.‬‬ ‫یک فیلم متفاوت اما مهجور‬ ‫فرهنگ‬ ‫اروند یک فیلم ساختارگریز نیست‬ ‫‪2‬‬ ‫ناصح بهنام‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫این فیلم از نخستین اثاری است که با موضوع ‪175‬‬ ‫شهید غواص ساخته شده و فضا‪ ،‬سبک فیلمبرداری‪ ،‬نوع‬ ‫تدوین‪،‬بازی بازیگران و نور و رنگ فیلم به گونه ای است که‬ ‫غم خاصی در دل مخاطب بر می انگیزد‪.‬‬ ‫یونس با بازی ســعید اقاخانی نماینده دالورانی است‬ ‫که این روزها کمتر از انها و دوستانشــان یاد می شــود‪ .‬او‬ ‫برای یافتن و دیدن پیکر دوستان شهیدش عاشقانه دل به‬ ‫دشت و بیابان می زند و داخل اروند می افتد‪ .‬گویی رفقای‬ ‫یونس از رویا هایش بیرون می اینــد‪ ،‬رنگ حقیقت به خود‬ ‫می گیرند و پیکرهای پاکشان در کنار پیکر کم جان یونس‬ ‫پیدا می شود‪.‬‬ ‫سوژه «اروند» سوژه بسیار نابی است که بار دراماتیک‬ ‫ان قابلیت پرداخت در ده ها فیلم سینمایی را دارد‪.‬‬ ‫پوریا اذربایجانی تمام تالش خــود را کرده تا در این‬ ‫فیلم قصه ای پر کشش و پرفراز و فرود را به تصویر بکشد اما‬ ‫برخی از قســمت های فیلمنامه و ریتم کندش در بعضی از‬ ‫سکانس ها سبب شده مخاطب نتواند با بعضی از صحنه ها‬ ‫ان طور که باید و شاید ارتباط برقرار کند‪.‬‬ ‫فیلمنامه اروند به گونه ای اســت که بــازی بازیگران‬ ‫بیشــترین تاثیر را در موفقیتش دارد‪ .‬به ویــژه بازی بازیگر‬ ‫نقش یونس می توانســت فیلم را به عرش ببــرد یا به فرش‬ ‫بنشــاند‪ .‬ســعید اقاخانی بازیگر این کار که پیش از این در‬ ‫«خداحافظی طوالنی» به خوبی از پس یک بازی حســی‬ ‫برامده بود در اروند نیز قابل قبول ظاهر شده است‪.‬‬ ‫بازی پانته ا پناهی ها در نقش همسر این جانباز و مادر‬ ‫دو فرزند که یکی از انها معلولیــت ذهنی دارد از نقاط قوت‬ ‫فیلم به حساب می اید‪ .‬پوریا اذربایجانی به عنوان کارگردان‬ ‫این اثر سعی کرده یک فرم جدید ارائه دهد‪ .‬اروند یک فیلم‬ ‫کالسیک‪ ،‬مدرن یا ساختار گریز نیست‪ ،‬بلکه فیلمی است‬ ‫که با نگاهی معلق و متفاوت نســبت به زندگی شــخصیت‬ ‫اصلی قصه ساخته شده است‪ .‬اگر این نگاه متفاوت پخته تر‬ ‫شده بود این فیلم می توانست به یکی از اثار ماندگار سینمای‬ ‫دفاع مقدس تبدیل شود‪.‬‬ ‫یکی از صحنه های بســیار زیبا و تاثیر گذار این فیلم‬ ‫که به خوبی در امده صحنه برخورد یونــس با فرزند یکی از‬ ‫همرزمان ســابقش و دیالوگی که بین انها برقرار می شــود‬ ‫است‪.‬‬ ‫یونــس و فرزنــد شــهید اذری زبان همرزم ســابقش‬ ‫درباره مســائل مختلف با هم حرف می زنند و پسر شهید از‬ ‫ســختی های زندگی در نبود پدرش برای یونس می گوید و‬ ‫یونس را در شرایط سختی قرار می دهد‪ .‬سکانس اخر این‬ ‫فیلم هم از احساسی ترین ســکانس های فیلم به حساب‬ ‫می اید که با حرکات خوب دوربین احســاس هر مخاطبی‬ ‫را بر می انگیزد‪.‬‬ ‫اروند با وجود اشــکاالتی که در کارگردانــی‪ ،‬ریتم و‬ ‫فرم دارد حاصل تالش گروهی جــوان برای تصویر کردن‬ ‫گوشه ای از دغدغه ها‪ ،‬مشکالت و دلتنگی های قهرمانان‬ ‫‪ 8‬سال دفاع مقدس و ‪ 175‬شهید غواص به حساب می اید‪.‬‬ ‫برای اینکه این حرکت ادامه یابد حمایت مســئوالن‬ ‫سینمایی ضروری است و در این صورت است که فیلمسازان‬ ‫جوان حوزه دفاع مقدس رشد می کنند و فیلمسازان با تجربه‬ ‫این حوزه با ارامش بیشــتری بــه تولید اثار فاخــر در زمینه‬ ‫ســوژه های ناب جنــگ تحمیلــی و زندگی دیــروز و امروز‬ ‫حماسه سازانش می پردازند‪.‬‬ ‫اروند از نقطه قوتش لطمه می خورد‬ ‫احسان زهتابی‬ ‫منتقد‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫و در «اروند» به درســتی چفت و بســت نشــده‪ .‬در ساخته‬ ‫مالقلی پورقهرمانفیلمیکاهنگسازاستکهبرایساخت‬ ‫موسیقی به منطقه می رود و انجا درگیر قهرمان های واقعی‬ ‫فیلم می شود‪ .‬خود حرفه اهنگســازی محمل خوبی برای‬ ‫پرواز ذهن اســت‪ .‬اما در «اروند» یونــس جانباز اعصاب‬ ‫و روان‪ ،‬غواصــی بازمانده از عملیات اســت کــه دلتنگ‬ ‫همرزمان شهیدش به شیدایی رسیده‪.‬‬ ‫«اروند» خوب و محکم شــروع می شــود اما با ورود‬ ‫کاراکترهــای اضافی نظیــر فرمانده یا لیال فرزند دوســت‬ ‫قدیمی یونس ســاختار فیلم مغشوش می شــود‪ .‬مثال در‬ ‫سکانس مربوط به رســتوران ســرراهی معلوم نیست لیال‬ ‫چگونه وارد سفر ذهنی یونس می شــود و چگونه می رود!‬ ‫که البته چند نمونه دیگــر نیز در طول فیلم به این شــکل‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫درواقع «اروند» از همین نقاط ضربه می خورد‪ ،‬یعنی‬ ‫شــخصیت های اضافه‪ ،‬امد و رفت بی منطق انها به ســفر‬ ‫ذهنی یونس‪ ،‬رها شدن خرده روایت ها و کاراکترها‪ .‬منظور‬ ‫نگارنده این نیست که چون ساخته های قبلی اذربایجانی‬ ‫ساختاری رئالیستی داشته‪ ،‬پس حق ندارد به سمت سینمای‬ ‫سوررئالیســتی برود! نه اتفاقا بالعکس چون او قصه نویس‬ ‫خوبی است‪ ،‬پس می توانســت قصه خود را کمی اشتباه تر‬ ‫روایت کند‪.‬‬ ‫شــاید عجله در ســاخت و رســاندن ان به جشنواره‬ ‫سبب شده تا بعضی ریزه کاری ها از نگاه فیلمسازان پنهان‬ ‫بماند‪ .‬البته «اروند» ویژگی های بسیاری دارد ازجمله بازی‬ ‫خوب بازیگرانش به ویژه سعید اقاخانی‪ ،‬فیلمبرداری خوب‬ ‫مرتضی غفوری‪ ،‬صدابرداری محمود خرســند و موسیقی‬ ‫گوشنواز کارن همایونفر‪ .‬به نظر می رســد «اروند» با یک‬ ‫تدوین مجدد می تواند دیدنی تر از این باشد که هست‪.‬‬ ‫به هر حــال درباره فیلــم اروند صحبت کــردن بدون‬ ‫توجه کردن به حاشیه های فراوانی که درباره این فیلم اتفاق‬ ‫افتاده همواره کاری ابتر است‪ .‬به نظرم بهتر بود که این فیلم‬ ‫متفاوت را بیشتر جدی می گرفتند‪ .‬ناگفته نماند که اگرچه‬ ‫همچنان که گفته شد فیلم اروند ضعف هایی هم دارد اما در‬ ‫مقایســه با اثاری که این روزها درباره دفاع مقدس ساخته‬ ‫می شود هنوز فیلم معقول و قابل قبولی است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم های کم تعــداد پوریــا اذربایجانــی را که مرور‬ ‫می کنیم می بینیم که این کارگردان و فیلم هایش را دوست‬ ‫داریــم‪ .‬از فیلــم دوست داشــتنی «روایت هــای ناتمام»‬ ‫گرفته تا فیلم «عاشــقانه ای برای سرباز وظیفه رحمت» و‬ ‫«تجریش ناتمام»‪.‬‬ ‫تمام این اثار از فیلمنامه های خــوب‪ ،‬دیالوگ های‬ ‫روان و کارگردانی یکدســتی برخوردارند‪ .‬تمــام اینها تو را‬ ‫مشتاق می کنند که «اروند» را حتما ببینی‪ ،‬البته خود سوژه‬ ‫و اینکه نخستین ساخته ســینمایی درباره غواصان شهید‬ ‫است نیز مزید بر علت می شود‪ .‬اما «اروند» درست از نقطه‬ ‫قوت فیلم های قبلــی اذربایجانی لطمــه می خورد‪ ،‬یعنی‬ ‫قصه و روایت‪.‬‬ ‫«اروند» به لحاظ ساختار شبیه «سفر به چزابه» مرحوم‬ ‫رسول مالقلی پور است که البته اذربایجانی منکر ان نیست‬ ‫و حتی فیلم خود را نیز به مالقلی پور هدیه کرده اما جریان‬ ‫سیال ذهن به خوبی در جای جای «سفر به چزابه» جاافتاده‬ ‫نگاهی اجمالی به فیلم اروند‬ ‫‪59‬‬ ‫«اروند» نگاه ملی به دفاع مقدس دارد‬ ‫گفت وگو با کیوان کثیریان‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫محمود خمبر‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای کثیریان! فیلــم اروند را در یــک نگاه کلی‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫بــه نظــرم فیلم خیلــی خوب و بــه موقــع و البته‬ ‫جسورانه سراغ موضوعی رفته که به هر حال تر و تازه است‬ ‫ و اقشار مختلف مردم با ان همدردی عمیقی ابراز کرده اند‪.‬‬ ‫موضوع عاطفی و تحلیلی فیلم درباره حادثه شهادت ‪175‬‬ ‫غواص واقعا ستودنی است چون به شدت با موضع حسی‬ ‫مردم هم قرابت دارد‪ .‬در واقع نگاه شاعرانه و عاطفی غالب‬ ‫در این فیلم به شــکل گیری فضای روایتــی کارگردان در‬ ‫اثر کمک کرده و حس همذات پنداری مخاطب را تقویت‬ ‫می کند‪ .‬به نظرم فیلم به اندازه و گزیده گو است‪ .‬به اندازه‬ ‫کافی حسی است و زیاده از حد نشده است و از سوی دیگر‬ ‫هم غرق در تحلیل و ارائه روایتــی عقالنی و تحلیلی هم‬ ‫پیش نرفته که فیلم را از حس و حال بیندازد‪ .‬همانطور که‬ ‫گفتم به نظرم فیلم به موقع و به اندازه است و به اندازه ای‬ ‫که الزم اســت حرف می زند و اثر گذار است‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫به عقیده من زاویه دید فیلم که از نگاه یکی از بازماندگان‬ ‫شهدای غواص است زوایه بسیار درستی برای روایت این‬ ‫فیلم است‪ .‬درو اقع فیلم سعی کرده به جای روایت صرف‬ ‫انچه اتفاق افتاده‪ ،‬تبعات ان را به نمایش بگذارد‪ .‬در یک‬ ‫روایت موازی ما با هر دو قصه همراه می شویم و این زیرکی‬ ‫و هوشمندی نویسنده و کارگردان را نشان می دهد‪.‬‬ ‫در مــورد شــخصیت پردازی در فیلــم نقدهای‬ ‫متعددی نوشته شــده اســت‪ .‬برخی می گویند‬ ‫فیلم کامال بر حسب شخصیت اول نوشته شده‬ ‫و دیگران مــورد توجه قــرار نگرفته انــد‪ .‬یعنی‬ ‫شخصیت ها کمکی به اصل قصه نمی کنند‪.‬‬ ‫ببینید شخصیت پردازی هر فیلمی به اصل قضیه‬ ‫و زوایه دید نویســنده و البته کارگردان مربوط است‪ .‬راوی‬ ‫در این فیلم جانبازی است که واقعه را دیده و در حال بازگو‬ ‫کردن ان اســت‪ .‬بنا براین چون اصل قصه فیلم بر مبنای‬ ‫ان واقعه اســت‪ ،‬راوی فیلم هم ارزش پردازش بیشــتری‬ ‫پیدا می کند‪ .‬به معنای دیگر راوی همان واقعه اســت‪ .‬به‬ ‫این معنی که ما واقعه را از نگاه ان راوی می بینیم‪ .‬با همان‬ ‫‪4‬‬ ‫کیــوان کثیریــان منتقد‬ ‫شــناخته شــده ای در حــوزه‬ ‫سینما ست‪.‬او‪ 45‬سالسندارد‬ ‫واهالیمطبوعاتدرنشریه های‬ ‫تخصصــی حوزه ســینما بــا او‬ ‫اشــنایی بیست ســاله دارنــد‪.‬‬ ‫روزنامه نگار‪ ،‬منتقد ســینما‪ ،‬کارگردان تئاتر‪ ،‬فیلمساز و‬ ‫نویسندهاست‪.‬هم اکنونرئیسشورایمرکزیانجمن‬ ‫منتقدانونویسندگانسینماییایرانومدیرسینما تک‬ ‫خانه هنرمنــدان ایران اســت‪ .‬او پیش از این مســئول‬ ‫نشست هایرسانه ایسی وسومینجشنوارهفیلمفجر‬ ‫وعضوشورایسیاست گذاریهشتمینجشنوارهفیلم‬ ‫کوتاه وارش بود‪ .‬کثیریــان همچنین پیش از این عضو‬ ‫هیات مدیره کانون ملی منتقدان تئاتر ایران بوده است‪.‬‬ ‫اودراینگفت وگوازفیلم«اروند»به عنوانیکفیلمروبه‬ ‫جلو در ســینمای دفاع مقدس یاد می کند و معتقد است‬ ‫که این فیلم روایتی به اندازه‪ ،‬دقیق و فراجناحی از جنگ‬ ‫به عنوانیکسرمایهملیدارد‪.‬‬ ‫کم و کیفی که او می بیند‪ .‬همان قدر که راوی به موضوع‬ ‫و واقعه اشراف دارد ما می توانیم دوربین را در محل وقوع‬ ‫حادثه بچرخانیم‪ .‬این دیگر انتخاب کارگردان و نویسنده‬ ‫است که تا چه میزان راوی را در میان واقعه مشرف و مطلع‬ ‫فرض کند‪ .‬با این اوضــاع به نظر طبیعی اســت که دیگر‬ ‫شــخصیت ها با مخاطب فاصله کافی داشــته باشــند‪ .‬به‬ ‫نظرم ایراد نیست‪.‬‬ ‫تا چه حد با این موضوع موافق هســتید که فیلم‬ ‫یک دوگانگی دارد‪ .‬یعنی زمانی که به جنگ می رود‬ ‫انگار که بریده بریده اســت و زمانی که در شهر‬ ‫روایت می شــود انسجام بیشــتری دارد‪ .‬برخی‬ ‫می گویند که صحنه ها و پالن های جنگ در فیلم‬ ‫خوب کار نشده است‪.‬‬ ‫واقعیت این است که من این دوگانگی را ندیده ام‬ ‫و فکر نمی کنم این گونه باشد‪ .‬حداقل ها را در هر دو مورد‬ ‫دارد و از پــس روایت به خوبــی بر امده اســت‪ .‬البته خب‬ ‫طبیعی اســت که صاحب نظران حوزه ویژوال افکت و‪...‬‬ ‫بهتر می توانند در ایــن باره نظر بدهند‪ ،‬اما من شــخصا با‬ ‫این موافق نیستم که دوگانگی وجود دارد‪ .‬چون اصوال در‬ ‫صحنه های جنگی فیلم پالن نامتناسبی ندیدم‪.‬‬ ‫به نظرتان چرا در فیلم های سینمایی دفاع مقدس‬ ‫که ما می سازیم‪ ،‬ان سکانس اولیه فیلم «نجات‬ ‫ســرباز رایان» تولیــد نمی شــود؟ امکاناتش را‬ ‫نداریم یا کارگردان و نویسنده ای که چنین کاری‬ ‫را انجام دهد؟ منظورم این است که چرا سینمای‬ ‫جنگ دارد جذابیتش را از دست می دهد؟‬ ‫البته بــه لحاظ فنــی مــا امکانات خوبــی داریم‬ ‫که باالخره می توان بــا انها فیلم های خوبی ســاخت‪ .‬به‬ ‫نظرم چیزی که کم است عزم راســخ برای تولید این گونه‬ ‫فیلم ها ست‪ .‬اگر نجات سرباز رایان ساخته می شود دلیل‬ ‫این اســت که تصمیم بزرگی پشــت این فیلم وجود دارد‪.‬‬ ‫یک عزم جدی موتور محرکه تولید چنین فیلمی است‪ .‬نه‬ ‫صرفا یک کارگردان یا یک مســئول یا امکانات و‪ ...‬این‬ ‫فیلم ساخته می شــود تا نگاه به جنگ و جهان را از پنجره‬ ‫ایدئولوژی خالق ان فیلم ببینیم و ماندگار هم می شــود و‬ ‫کارایی و اثرگذاری دارد‪ .‬فیلم ارونــد را ببینید! این فیلم با‬ ‫سرمایه بخش خصوصی تولید شده است‪ .‬تولید فیلم هایی‬ ‫مثل نجات ســرباز رایان نیازمند هزینه هایی اســت که از‬ ‫عهده بخــش خصوصی برنمی اید‪ .‬بخــش دولتی هم که‬ ‫دیگر انگیز ه و رمقی برای تولید این گونه فیلم ها ندارد‪.‬‬ ‫فکر می کنید چرا رمقی نمانده است؟‬ ‫دلیلش این اســت که سفارشی ســازی انقدر باب‬ ‫شده و کار به کاردان ها سپرده نشــده که بسیاری از منابع‬ ‫مالی از دست رفته است‪ .‬یک عده پولی گرفتند و فیلم های‬ ‫متوســط و متوســط رو به پایینی تولید کردند کــه ماندگار‬ ‫هم نبودند و اثرگــذار هم نبودنــد‪ .‬حمایت هــا هدفمند و‬ ‫برنامه ریزی شده نبود‪ .‬خب معلوم اســت که بعد از مدتی‬ ‫دیگر رمقی برای دولت هــم باقی نمی مانــد‪ .‬به هر حال‬ ‫واقعیت این است که نه من و نه کس دیگری توقع ساخت‬ ‫نجات ســرباز رایان را نداریم‪ .‬ضمن اینکه کارگردانی که‬ ‫بخواهد این گونه فیلم بسازد هم نداریم‪ .‬اما نکته این است‬ ‫که نه در این حد و اندازه بلکه به اندازه بضاعت ســینمای‬ ‫ایران هم پیــش نرفته ایم‪ .‬دفاع مقــدس در ایران مدعی‬ ‫زیاد دارد‪ .‬هرکسی هر نوعی فیلم بسازد باالخره مدعیان و‬ ‫مخالفان بسیاری خواهد داشت‪ .‬دلیلش هم این است که‬ ‫هرکسی از ظن خودش یار این رویداد بزرگ تاریخی شده‬ ‫است‪ .‬همین موضوع باعث شده تا کمتر کسی جسارت و‬ ‫ریسک ساختن فیلم جنگی در حوزه دفاع مقدس را به جان‬ ‫بخرد‪ .‬به فیلم های اخــر مرحوم مالقلی پور نــگاه کنید!‬ ‫همینطور اقای درویش و تبریزی و‪ ...‬یا حتی حاتمی کیا!‬ ‫در مــورد ارونــد چطــور؟ فکــر می کنیــد تــا چه‬ ‫میزان باتوجــه به بضاعت ســینمای ایران فیلم‬ ‫قابل قبولی است؟‬ ‫اروند یک فیلم قابل قبول اســت‪ .‬چیزی را روایت‬ ‫می کند که کمتر به ان پرداخت شــده اســت‪ .‬دیگر کمتر‬ ‫کســی جنگ را روایت می کند‪ .‬حتی اقای حاتمی کیا هم‬ ‫در فیلم اخرش از دفاع مقــدس حرفی نمی زند و به زندگی‬ ‫شهری برمی گردد‪ .‬ما متاسفانه خیلی زود از ساخت اثاری‬ ‫در حوزه دفاع مقدس دست کشیده ایم‪ .‬همانطور که گفتم‬ ‫همه دارند فیلم های شهری می سازند و فیلم های اپارتمانی‬ ‫و‪ ....‬فضای غالب سینمای ایران را در دست گرفته اند‪ .‬اما‬ ‫برای مثال پوریا اذربایجانی که در حوز ه فیلم شهری قابل‬ ‫تعریف بود‪ ،‬به یکباره کار جنگی می ســازد و این به خودی‬ ‫خود قابل توجه اســت‪ .‬نکه مهم دیگر درباره این فیلم ان‬ ‫است که اروند یک فیلم جناحی نیست‪ ،‬سعی کرده است‬ ‫تا دفاع مقدس و یک حادثه و رخداد واقعی جنگ را کامال‬ ‫ملی و میهنی و مردمــی روایت کند‪ .‬این خیلی ارزشــمند‬ ‫و قابل احترام اســت‪ .‬به نظــرم اروند فیلمــی رو به جلو و‬ ‫امیدوارکننده در حوز ه سینمای دفاع مقدس است‪.‬‬ ‫غرق شدن اروند در اکران‬ ‫‪5‬‬ ‫درباره فیلم منحصربه فرد دفاع مقدسی در سینمای ایران‬ ‫اوایل ابان ماه ســال قبل بود که خبر اغاز پیش تولید‬ ‫فیلمی به نام اروند در میان اهالی سینما چرخید‪ .‬کمتر کسی‬ ‫انتظارش را داشت یک تهیه کننده و یک کارگردان که هر‬ ‫دو جوان هستند و سابقه ساخت فیلم در حوزه دفاع مقدس‬ ‫را ندارند‪ ،‬به یکباره تصمیم به ســاخت فیلمــی با موضوع‬ ‫شهدای غواص در جنگ تحمیلی گرفتند‪.‬‬ ‫اواخر همین ماه بود که مهدی داوری‪ ،‬تهیه کننده این‬ ‫فیلم خبر را رسما به رسانه ها اعالم کرد و گفت فیلم سینمایی‬ ‫اروند اواســط اذرماه با کارگردانی پوریا اذربایجانی جلوی‬ ‫دوربین خواهد رفت‪.‬‬ ‫فیلمبــرداری این فیلــم در حدود دو مــاه و در تهران‬ ‫و خوزســتان به طــول انجامید و ســرانجام روزهــای اخر‬ ‫دی ماه بود که ســاخت جلوه هــای بصری فیلم اغاز شــد‬ ‫و همزمــان مراحل تدویــن و صداگذاری فیلــم هم پیش‬ ‫رفــت‪ .‬همزمان بــا روزهــای پایانی‬ ‫فیلمبرداری «ارونــد» از لوگوی این‬ ‫فیلم که میثــم میرزایی ان را طراحی‬ ‫کرده است هم رونمایی شد‪ .‬اروند با‬ ‫شعار «‪ 175‬غواص شــهید‪ ،‬شما را‬ ‫فراموش نکرده ایــم» تولید و اکران‬ ‫شده است‪ .‬این فیلم برای نخستین‬ ‫بــار در جشــنواره بین المللــی فیلم‬ ‫فجر در بخش ســینمای سعادت به‬ ‫نمایش عمومی در امد‪ .‬اولین جمعه‬ ‫ماه محــرم‪ ،‬فیلم ســینمایى اروند به‬ ‫مناســبت ســالگرد عملیات کربالى‬ ‫چهار و اولین ســالگرد بازگشت ‪١٧٥‬‬ ‫شهید غواص در ایوان شمس براى‬ ‫خانواده شــهدا و جانبازان به نمایش‬ ‫درامد‪.‬‬ ‫اذربایجانــى‪ ،‬کارگــردان فیلم‬ ‫«اروند» در اغاز نمایش اختصاصى‬ ‫در تــاالر شــمس طــى جمالتــى‬ ‫کوتاه‪،‬این نمایش را ارزشــمندترین‬ ‫نمایــش فیلــم اروند توصیــف کرد‪،‬‬ ‫چرا که مدعوین خانواده هاى شــهدا‬ ‫و جانبازان بودند‪.‬‬ ‫روشــن‪ ،‬مدیر تدارکات‪ :‬سهراب دادگســتر‪ ،‬عکس‪ :‬مونا‬ ‫ســرتوه‪ ،‬مدیر تبلیغات‪ :‬میثــم میرزایى‪ ،‬روابــط عمومى‪:‬‬ ‫محمدصادق شایســته‪ ،‬مجرى طرح و مدیرتولید‪ :‬پیمان‬ ‫جعفرى‪ ،‬جانشــین تهیه کننده‪ :‬على باذل‪ ،‬مهدی معزی‪،‬‬ ‫تهیه کننده‪ :‬مهــدی داوری‪ .‬از جمله بازیگــران این فیلم‬ ‫می توان به سعیداقاخانى‪ ،‬طنازطباطبایى‪ ،‬پانته ا پناهى ها‪،‬‬ ‫مهرداد صدیقیان‪ ،‬امید روحانى‪ ،‬حسین سلیمانى‪ ،‬کاظم‬ ‫سیاحى‪ ،‬امیرحسین قدسى‪ ،‬على شادمان‪ ،‬مالک سراج‪،‬‬ ‫سینا کرمى‪ ،‬سپهراد فرزامى و ستایش مرادى اشاره کرد‪.‬‬ ‫اقاخانی‪ :‬نمی دانم چه شد که بازیگر جدی شدم‬ ‫سعید اقاخانی در حاشیه اکران این فیلم در جشنواره‬ ‫جهانی فیلم فجر گفت‪« :‬من به شخصه به شهدای غواص‬ ‫احساس دین می کنم و شیوه شهادت انان واقعا برای من‬ ‫خالصه داستان‬ ‫یونــس جانبــاز اعصــاب‬ ‫و روان دفاع مقــدس‪ ،‬حــاال‬ ‫‪ 27‬ســال پس از پایــان جنگ هنوز‬ ‫هم بــا خاطــره هم رزمانــش روزگار‬ ‫می گذرانــد‪ .‬همراه شــدن او با یک‬ ‫گروه تفحص امــا اتفاقات تازه ای را در این جریان ســیال‬ ‫ذهن وارد می کند‪.‬‬ ‫بازیگران و عوامل فیلم‬ ‫سکانسی که با خانم طباطبایی در را باز می کردم و صحبت‬ ‫می کردم برایم خیلی سخت بود‪ .‬‬ ‫روز اول معموال سخت ترین روز کار است‪ .‬چون هنوز‬ ‫در گیر نقش نشده ایم و نقش جا نیفتاده است‪ .‬اما به هر حال‬ ‫نمی دانم چه شده است که به یکباره از سینمای کمدی به‬ ‫سینمای جدی رسیده ام‪».‬‬ ‫حاشیه های اروند‬ ‫اخرین سانس روز چهارم جشنواره جهانی فیلم فجر‬ ‫به فیلم «اروند» اختصاص داشت که داوران خارجی نیز در‬ ‫این بخش حاضر بودند‪ .‬پوریــا اذربایجانی‪ ،‬کارگردان این‬ ‫فیلم پیش از نمایش به زبان انگلیسی به حاضران خیرمقدم‬ ‫گفت و عوامل فیلمش را معرفی کــرد‪ .‬علی مالقلی پور از‬ ‫جمله حاضران در سالن بود‪.‬‬ ‫اروند در این دوره از جشنواره جایزه ویژه هیات داوران‬ ‫برای دستاوردهای هنری و تکنیکی را دریافت کرد‪.‬در تیتراژ‬ ‫ابتدا و انتها «اروند» با عبارت «برای رســول مالقلی پور»‬ ‫به این کارگردان فقید ادای دین شــده اســت و بسیاری از‬ ‫صحنه های دو فیلم «افق» و «ســفر به چزابــه» را یاداور‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫حضور برخی از خوانندگان زیر زمینی‬ ‫در اکران ایــن فیلم در جشــنواره جهانی‬ ‫فجر با بسیاری از حاشیه های ریز و درشت‬ ‫همراه شد‪.‬‬ ‫پوریا اذربایجانی در جریان برگزاری‬ ‫جشنواره فجر به نادیده گرفتن بازی خوب‬ ‫ســعید اقاخانی در این جشنواره اعتراض‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫حضور این فیلم در جشــنواره فیلم‬ ‫مقاومت نیز با حاشــیه های زیادی همراه‬ ‫بــود‪ .‬داوری‪ ،‬تهیه کننده ارونــد همراه با‬ ‫تهیه کنندگان دو فیلم هیهات و سیانور در‬ ‫اعتراض به نادیده گرفتن فیلم در بخش‬ ‫نامزدهای جشنواره کمک مالی دبیر این‬ ‫جشنواره را بازگرداندند‪.‬‬ ‫انها در اقدامی نمادین و با جمالتی‬ ‫طعنه امیز در بیانیه ای نوشــتند‪« :‬ضمن‬ ‫سپاس از دبیر محترم جشنواره مقاومت‪،‬‬ ‫کمک اهدایی ایشان به اکران این فیلم ها‬ ‫را برای برگزاری جشنواره ای در خور شان‬ ‫نام مقاومت در ســال اینده بــه دبیرخانه‬ ‫ی جشنواره تقدیم می نماییم‪».‬‬ ‫دائم ‬ ‫اما نادیده گرفتن ها به همین مقدار‬ ‫بســنده نکرد و فیلم در زمــان اکران هم‬ ‫ بی حاشــیه نماند‪ .‬کار به جایی رســید که‬ ‫تهیه کننــده ان در گفت وگویــی از اکران‬ ‫فیلم اعالم پشیمانی کرد‪.‬‬ ‫اکران و فروش‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫تاثیر گذار و الهام بخش بوده است‪.‬‬ ‫این تاثیر در زمان پیشــنهاد فیلم و پذیرفتن بازی در‬ ‫این نقش اثرگذار بود‪ .‬اما باید بگویم که خود فیلمنامه هم‬ ‫ بی نظیر بود و نمی شــد ردش کرد‪ .‬ضمن اینکه باید بگویم‬ ‫در همه جای دنیــا جنگ وجــود دار د و در هر جنگی چنین‬ ‫اتفاق هایی می افتد و چنین دردهایی وجــود دارد‪ ،‬یونس‬ ‫هم در ایــن فیلم در واقــع بازمانده جنگی اســت که در ان‬ ‫ بیرحمانه ترین ظلم ها علیه او و یارانــش اتفاق افتاده و او‬ ‫در زمان دیگری مشغول مراقبت از بچه های همرزم هایش‬ ‫اســت‪ .‬من نمی خواهم پیچیده حرف بزنم‪ .‬یونس محبت‬ ‫دارد و به سادگی باید بگویم که دوستی و دوستش را دوست‬ ‫دارد‪ .‬این خیلی انســانی و محترمانه و ارزشــمند اســت‪.‬‬ ‫فیلم اروند به صورتی ناگهانی در لیســت اکران قرار‬ ‫گرفت‪ .‬این فیلم در روز چهارشنبه ‪ 31‬شهریور ماه همزمان‬ ‫با هفته دفاع مقدس روی پرده رفــت و با تعداد معدودی از‬ ‫ســالن های ســینما کارش را در نمایش عمومی اغاز کرد‪.‬‬ ‫بعد از یک مــاه از اکران از ســرگروهی خارج شــد و تعداد‬ ‫سینماهای نمایش دهنده فیلم هم کاهش یافت‪ .‬این فیلم‬ ‫در مدتی حدود ‪ 40‬روز از نمایش نتوانست به فروش مناسبی‬ ‫دست پیدا کند‪.‬‬ ‫سانس های اکران این فیلم نیز به سانس های ظهر‬ ‫و عصر که کمترین میزان اســتقبال را دارند محدود شــده‬ ‫است‪ .‬این فیلم در حدود ‪ 40‬روز از اکران عمومی کمتر از‬ ‫‪ 150‬میلیون تومان فروش رفته است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫عوامل «ارونــد» عبارتنــد از نویســنده و کارگردان‪:‬‬ ‫پوریــا اذربایجانــى‪ ،‬مدیرفیلمبــردارى‪ :‬مرتضى غفورى‪،‬‬ ‫تدویــن‪ :‬امیر ادیب پــرور‪ ،‬صدابــردار‪ :‬محمود خرســند‪،‬‬ ‫طراح صحنه و لباس‪ :‬مهدى موســوى‪ ،‬اهنگســاز‪ :‬کارن‬ ‫همایونفر‪ ،‬طــراح گریم‪ :‬کامــران خلج‪ ،‬جلوه هــاى ویژه‬ ‫میدانى‪ :‬محمدرضاشرف الدین‪ ،‬جلوه هاى ویژه کامپیوترى‪:‬‬ ‫امیرســحرخیز‪ ،‬منشــى صحنه‪ :‬جمشــید خنــدان‪ ،‬گروه‬ ‫کارگردانی‪ :‬پانته ا حسینى‪ ،‬مهدى سلیمانى منصور‪ ،‬سعید‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫به فکر بازگشت سرمایه نبودیم و نیستیم‬ ‫هادی عیار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفت وگو با مهدی داوری‪ ،‬تهیه کننده فیلم اروند‬ ‫اگر درست گفته باشم شما گفته بودید که اولین‬ ‫جرقه ســاخت فیلم اروند همزمان با تشییع پیکر‬ ‫شهدایغواصدرذهنشماشکلگرفت!درست‬ ‫است؟ اگر این طور باشد که به موقع توانسته اید‬ ‫ فیلم را به اکران برسانید‪.‬‬ ‫البته این موضوع هم درست است و هم نه! واقعیت‬ ‫این بود که از سه‪ ،‬چهار ســال پیش در ذهنم بود که فیلمی ‬ ‫متفاوت در حوزه سینمای دفاع مقدس بسازم و در این مدت‬ ‫هموارهفکروذهنممشغولاینموضعبود‪.‬فیلمنامه هاییکه‬ ‫در این مدت به دستم می رسید فضایی را که در ذهن داشتم‬ ‫تداعی نمی کردند و به نظرم مایه الزم را برای ساختن چنین‬ ‫فیلمی نداشــتند‪ .‬تا اینکه همزمان با تشییع پیکر شهدای‬ ‫غواض با پوریا اذربایجانی که بودیم‪ ،‬ایده ســاخت فیلمی‬ ‫ درباره این شهدا به ذهنمان رسید‪ .‬قرار شد که با شکلی جدید‬ ‫و روایتی خاص این فیلم را بسازیم‪ .‬پوریا طرح را نوشت که به‬ ‫نظرمایدهخوبیبودومی توانستیمفیلمخوبیازدلانتولید‬ ‫کنیم‪ .‬کار پیش رفت و ســرانجام به فیلمنامه مورد نظرمان‬ ‫رسیدیم که هر دوی ما معتقد بودیم می توانیم ان را به شکلی‬ ‫متفاوت و خاص بسازیم‪.‬‬ ‫شــما فیلم را با ســرمایه خودتان و بدون کمک از‬ ‫نهادهای دولتی و‪ ...‬ساختید؟‬ ‫بله‪ ،‬همین طور اســت‪ .‬البته نهادهایی هستند که‬ ‫برای ساخت فیلم های حوزه دفاع مقدس کمک می کنند اما‬ ‫من شخصا دوست داشتم با ســرمایه خودم فیلم متفاوت و‬ ‫یتولیدکنیم‪.‬‬ ‫محکم ‬ ‫چقدرهزینهفیلمشد؟‬ ‫حدود دو میلیارد و دویست میلیون تومان برای فیلم‬ ‫هزینهکردیم‪.‬‬ ‫به نظرتان این مقدار هزینه ریسک بود؟‬ ‫از این نظــر که ما این فیلــم را بــرای دل خودمان‬ ‫ساختیمخیر!همان طورکهگفتممی خواستیمفیلممتفاوتی‬ ‫در حوزه جنگ بسازیم و واقعیت این است که برگشت سرمایه‬ ‫‪6‬‬ ‫نام مهدی داوری پیش از‬ ‫این چندان در رسانه ها مطرح‬ ‫نبود‪ .‬اگرچه ایــن تهیه کننده‬ ‫جــوان ســینمای ایــران‪،‬‬ ‫فیلم های شناخته شده ای مثل‬ ‫زندگی مشترک اقای محمودی‬ ‫و بانو به کارگردانی روح الله حجازی را در سال ‪ 1391‬و‬ ‫همچنین فیلم تجریش ناتمام را بــه کارگردانی پوریا‬ ‫اذربایجانی در سال ‪ 90‬در کارنامه داشت‪ .‬او همچنین‬ ‫ســرمایه گذار فیلم اژدها وارد می شود ســاخته مانی‬ ‫حقیقی هم بوده است‪.‬‬ ‫او در ایــن گفت وگــو از ســینماداران و داوران‬ ‫جشنواره فجر بی گالیه نیست اما گویا عطای فروش‬ ‫فیلم را به لقایش فروخته و می گوید همین که مردم و‬ ‫خانواده های شهدا و ایثارگران از فیلم راضی بوده اند‬ ‫برایش کافی است‪ .‬داوری تاکید می کند که این فیلم‬ ‫را برای بازگشت سرمایه نساخته است‪.‬‬ ‫برایمان در اولویت نبود‪ .‬همیــن حاال هم اگر فروش فیلم را‬ ‫نگاهکنیدمی بینیدکهرقمجالبینیست‪.‬‬ ‫علت فروش کم فیلم چه بود؟‬ ‫ ســینما در اختیار ما قرار ندادنــد‪ ،‬از همان اول به‬ ‫صورت ناگهانی و تنها ســه روز مانده به اکــران به ما خبر‬ ‫دادند که قرار است فیلم اکران شود‪ .‬سانس خوبی هم در‬ ‫اختیار فیلم قرار ندادند‪ .‬سانس های ظهر و عصر سینماها‬ ‫معموال کم مخاطب ترین سانس ها هستند‪ .‬همین االن با‬ ‫عوض شدن ســرگروه و‪ ...‬ما هفت سالن سینما در اختیار‬ ‫داریم که اصال تعداد مناسبی برای اکران یک فیلم نیست‪.‬‬ ‫متاسفانه این ســینمادارها هســتند که تصمیم می گیرند‬ ‫فیلمی بفروشد یا نفروشــد‪ .‬البته خب نباید از نظر هم دور‬ ‫داشــت که مردم نســبت به فیلم های حوزه دفاع مقدس‬ ‫کم اعتماد شده اند‪ .‬فیلم های خوب کمتر ساخته می شوند‬ ‫و این فیلم ها در این حوزه به تنهایی نمی توانند اعتماد مردم‬ ‫را برگردانند‪ .‬سینمادارها هم همین موضوع را بیان می کنند‬ ‫که فیلــم باید برایشــان صرفه اقتصادی داشــته باشــد‪.‬‬ ‫فیلم شــما در جشــنواره ها هم چنان کــه انتظار‬ ‫می رفت و منتقدان هم استقبال کرده بودند‪ ،‬دیده‬ ‫نشد‪ .‬به نظرتان چرا؟‬ ‫ نکته خیلی جالب برای من این بود که زمان اکران‬ ‫فیلم در جشــنواره جهانی فیلم فجر‪ ،‬داوران خارجی خیلی‬ ‫اســتقبال قابل توجهی کردند‪ .‬شــبی که فیلم اکران شــد‬ ‫داوران خارجی در ســالن حضور داشــتند‪ .‬من بعد از اکران‬ ‫می خواستم با انها درباره فیلم صحبت کنم که دیدم دو داور‬ ‫چینی و فرانسوی با چشم های خیس و گریان گفتند که فعال‬ ‫نمی توانند حرف بزنند‪ .‬این در حالی بود کــه داوران ایرانی‬ ‫واقعاچنینتاثیریازفیلمنگرفتهبودند‪.‬داورانخارجیبسیار‬ ‫تاکید کردند که فیلم اروند انسانی و ارزشمند و ممتاز است و‬ ‫جایزه ویژه هیات داوران را هم به فیلم دادند اما نمی دانم که‬ ‫چرا خودی ها انقدر به فیلم بی توجه بودند‪ .‬به هر حال ممکن‬ ‫اســت که این فیلم به مذاق برخی از دوستان خوش نیاید‪.‬‬ ‫طبیعی هم هست ما چون با ســرمایه خصوصی این فیلم را‬ ‫ساختیم و تمام تالشمان این بود که مدام از هزینه های فیلم‬ ‫بکاهیم‪ .‬شــاید اگر پشتوانه دولتی پشت ســر این فیلم بود‬ ‫هزینه هاتاچندبرابرهمبیشترمی شد‪.‬اماباسرمایهخصوصی‬ ‫ودربهترینشکل ممکنتوانستیمکهکاررابهاکرانبرسانیم‬ ‫و خوشبختانه مردم هم راضی بوده اند‪.‬‬ ‫از کجا می دانید که مردم راضی بوده اند؟‬ ‫من با مردم به ســینماها رفته ام‪ .‬جالب است بدانید‬ ‫سانس هایمحدودیکهبرایاکرانداریمسالنپرمی شود‬ ‫و من نظر مردم را که می پرسم قریب به اتفاق از فیلم راضی‬ ‫هستند‪ .‬این برای ما خیلی ارزشــمند تر از هر جایزه دیگری‬ ‫است‪ .‬ضمن اینکه ما برای همین فیلم ساختیم که مخاطب‬ ‫راضی باشد از دیدن فیلم‪ .‬باور کنید بازگشت سرمایه برای ما‬ ‫مهم نبود‪ .‬همان طور که می دانید من منافع حاصل از فروش‬ ‫فیلم را هم تقدیم موزه صلح تهران کرده ام‪ .‬من سعی کردم‬ ‫به خانواده های شــهدا‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬جانبازان و شــهدا ادای‬ ‫دین کنم و این چیزی بوده که از دســتم بر می امده اســت و‬ ‫خوشبختانهاینخانواده هاهمکهفیلمرادیدندراضیبودند‪.‬‬ ‫از این نظرخداراشکر می کنم‪.‬ضمن اینکه بازتابفیلم ما در‬ ‫شبکه های اجتماعی واقعا خوب بوده و این خیلی به ما انگیز‬ ‫داده که حتما راهمان را ادامه بدهیم‪.‬‬ ‫یعنی بازهم فیلم حوزه دفاع مقدس بسازید؟‬ ‫چرا که نه! حتما! ما قرار اســت کــه این جنگ را به‬ ‫دیگران نشان بدهیم و مظلومی مان را ثابت کنیم‪ .‬به نظرم‬ ‫فیلم اروند به خوبی توانسته این رسالت را به انجام برساند‪.‬‬ ‫درباره استقبال خارجی ها از فیلم گفتید! احتمال‬ ‫دارد که فیلم را به جشنواره های خارجی بفرستید ‬ ‫یا اینکه برنامه ای برای اکران این فیلم در خارج از‬ ‫کشور دارید؟‬ ‫بله‪ ،‬حتما‪ .‬اتفاقا صحبت هایی شده و قرار است که‬ ‫فیلم را تا جایی که مقدور است در جشــنواره های خارجی و‬ ‫بازارهای جنبی جشنواره های خارجی عرضه کنیم‪ .‬کارهای‬ ‫ابتدایی شکل گرفته و در یکی دو جشنواره هم فیلم پذیرفته‬ ‫شده اســت و اســتقبال های خارجی از فیلم خیلی بیشتر از‬ ‫استقبال جشنواره های داخلی بوده است‪.‬‬ ‫خودتان از فیلم راضی بودید؟‬ ‫بله‪ ،‬من شخصا و در کل از فیلم راضی هستم‪ .‬البته‬ ‫طبیعی اســت که بعد از ســاخت هر اثری ممکن است یک‬ ‫سری نقص ها هم وجود داشته باشد اما مهم این است که به‬ ‫هرحالفیلمتوانستدر انجاییکهقراربوداثرگذارباشد‪،‬اثار‬ ‫خوبی به جای بگذارد‪ .‬به هر حال اشتباه مال دیکته ای است‬ ‫که نوشته شده اســت‪ .‬یعنی تا کاری انجام نشود نمی توان‬ ‫نقص هایشرادید‪.‬خداراشکرماباتجربهخوبیکهباساخت‬ ‫فیلم اروند کســب کردیم امیدواریم که بتوانیم در این حوزه‬ ‫تالش های جدی تر و ارزشمند تری تجربه کنیم‪.‬‬ ‫مرد جنجالی‬ ‫فرهنگ‬ ‫همهعلیهیکی‬ ‫نقدهایمسعودفراستیدربرنامههفت‬ ‫جنجالیشدهاست‬ ‫هفته ای که گذشت سینماگران‪ ،‬مخاطبان ســینما و منتقدان فیلم در ایران درگیر یک‬ ‫اتفاقکمنظیربودند‪.‬انچهدرانتنزندهبرنامههفتدرقالبنقدفیلمسایههایموازیگذشت‪،‬‬ ‫بسیاری از تنش های پنهان و نیمه اشکار سینمای ایران را رو کرد‪ .‬ادبیات نامتعارف و عجیب‬ ‫مسعود فراستی در مخالفت با فیلم سایه های موازی بسیاری از اهالی سینما را بهت زده کرد‪.‬‬ ‫پاسخهایصریحوجمالتتندوتیزاصغرنعیمیدرمقابلنقدهایفراستینیزبهقدریفوکوس‬ ‫برنامه را کشید که تنش های میان هواداران فراســتی و مخالفان او تقریبا در همه کانال های‬ ‫رسانه ای ادامه یافت‪ .‬در این پرونده مروری تحلیلی به این اتفاق ها خواهیم داشت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫برنامه هفــت انداخت‪ .‬این بار معلوم بود که فراســتی باید‬ ‫برگردد‪ .‬اجرای برنامه به بهروز افخمی سپرده شد و مسعود‬ ‫فراستی کنارش نشست تا سینما را نقد کنند‪ .‬منتها این بار‬ ‫نیز حاشیه ها باال گرفت‪ .‬تفاوت این دوره با دوره جیرانی ان‬ ‫بود که عالوه بر فراستی بهروز افخمی هم یک شخصیت‬ ‫جنجالی و حاشیه ساز داشت‪ .‬این در حالی بود که جیرانی‬ ‫شخصیتا حاشیه دار نبود و جنجال افرینی نمی کرد‪.‬‬ ‫به هر حال حاشــیه های دوره ســوم برنامه هفت نیز‬ ‫بار دیگر حرف از تغییرات اساســی و زودهنــگام را در این‬ ‫باره بر سر زبان ها انداخته است‪ .‬سوای این موضوع شاید‬ ‫بدیهی به نظر برسد که مهمترین حاشیه های کاری اقای‬ ‫منتقد سختگیر‪ ،‬در قالب برنامه هفت اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫در این پرونده کوتاه نگاهی اجمالی به همه حاشــیه های‬ ‫مهم فراستی در طول چند سال گذشته خواهیم داشت‪.‬‬ ‫«همه دنیا هم علیه من جمع شوند‪ ،‬باز حرف خودم‬ ‫را می زنم چون حرفم درست اســت و حرف را هم نمی زنم‬ ‫که طرفی از ان ببندم‪ ،‬نانی و ابی برسد‪ .‬احتیاج به این نان‬ ‫و اب ندارم‪ .‬نان و اب را جــور دیگری درمی اورم‪ .‬با همین‬ ‫کافه کوچولو یک فنجان چای و یک دانه قهوه درمی اورم‪.‬‬ ‫به جایی وابسته نیســتم‪ .‬مال هیچ جناحی نیستم‪ .‬سینما‬ ‫برایم جدی است‪ .‬مردم برایم جدی ترند‪».‬‬ ‫اردیبهشت ‪ 89‬بود که با پخش برنامه هفت از شبکه‬ ‫سوم سیما‪ ،‬نام مسعود فراســتی به عنوان منتقد سختگیر‬ ‫فیلم های سینمایی بر زبان ها افتاد‪ .‬البته پیش تر از ان هم‬ ‫مخاطبان سینما مسعود فراستی را با نقدهای تند و تیزش در‬ ‫کتاب ها و مجالت سینمایی می شناختند اما با ظهور برنامه‬ ‫هفت‪ ،‬مســعود فراســتی در حد و اندازه های ســتاره های‬ ‫سینمایی شهرت پیدا کرد‪ .‬اظهارنظرهای صریح‪ ،‬بی پرده‪ ،‬‬ ‫هنجارشــکنانه و جنجالی او در برخــی از نقدهایش‪ ،‬یک‬ ‫وجه تیپیکال از یک منتقد ســینمایی برای مردم ساخته و‬ ‫فراستی را نیز به مشهورترین و جنجالی ترین منتقد سینما‬ ‫در ایران بدل کرده است‪.‬‬ ‫زمانی که برنامه هفــت روی انتن رفــت‪ ،‬این جمله‬ ‫مشــهور که «هفت همان ‪ 90‬فوتبالی ها است» و مقایسه‬ ‫این فیلم با برنامه محبوب و جنجالی ‪ 90‬که با اجرای عادل‬ ‫فردوسی پور روی انتن می رفت‪ ،‬انتظارها را از هفت جیرانی‬ ‫باال برده بود‪ .‬حضور فراستی در این برنامه به عنوان منتقد‬ ‫ثابت و شکل گیری بحث های جنجالی درباره فیلم ها و‪...‬‬ ‫باعث شد تا محبوبیت برنامه هفت روز به روز و هفته به هفته‬ ‫بیشتر شود‪ .‬نقدهای فراســتی در دوره نخست این برنامه‬ ‫گاهی جنبه اموزشی هم داشت و همین موضوع باعث شده‬ ‫بود تا دانشجویان رشته های مختلف سینما و تئاتر نیز پایه‬ ‫ثابت دیدن این برنامه در شامگاه جمعه ها باشند‪.‬‬ ‫به هر حال برنامه هفت با نقدهای جنجالی فراســتی‬ ‫شــهرتی روز افزونی پیدا کــرد و به یکــی از محبوب های‬ ‫کنداکتورهــای تلویزیــون تبدیل شــد‪ .‬اما حاشــیه های‬ ‫پیرامون ایــن برنامه ســرانجام مدیران ســازمان را بر ان‬ ‫داشــت تا تغییراتی بنیادین در برنامه هفــت ایجاد کنند‪.‬‬ ‫تغییرات پرحاشیه و بحث برانگیز در برنامه هفت سرانجام‬ ‫در دوسالگی این برنامه اتفاق افتاد‪ .‬دوره دوم برنامه هفت‪،‬‬ ‫مسعود فراســتی را به عنوان منتقد ثابت نداشت‪ .‬در واقع‬ ‫نقطه اصلی جذابیت برنامه از ان حذف شده بود و طبیعی‬ ‫بود که روز به روز از محبوبیت برنامه ای بی جنجال با اجرای‬ ‫محمود گبرلو به جای فریدون جیرانی کاســته شود‪ .‬خود‬ ‫فراستی هم از این دوران به عنوان «هیچی» یاد می کند‪.‬‬ ‫افت محسوس محبوبیت برنامه کار را به جایی رساند‬ ‫که مسئوالن ســازمان را به فکر تغییرات بنیادی دوباره در‬ ‫اولین جنجال بــزرگ فراســتی در بهمن ماه ســال‬ ‫نخســت برنامه هفت اتفاق افتاد‪ .‬زمانی که فراســتی در‬ ‫نقد فیلم جرم ســاخته مســعود کیمیایــی از دو اصطالح‬ ‫هنجار شــکن اســتفاده کــرد‪ .‬ایــن اصطالح هــا چنان‬ ‫پرویز پرستویی نوشت‪:‬‬ ‫«واقعا تاسف اوره‪ .‬اقای‬ ‫فراستی مرده زنده یاد‬ ‫کیارستمی را هم پله کرده‬ ‫برای خودنمایی و تیکه‬ ‫انداختن»‬ ‫تبریزی در واکنش به این اظهارات‬ ‫فراستی گفت‪« :‬در گذشته می دیدم‬ ‫که چگونه با کلمات زشت فیلم ها را نقد‬ ‫می کند به طوری که اگر بچه ها این کلمات‬ ‫را می شنیدند برایشان بداموزی داشت‪.‬‬ ‫افرادی مثل ایشان به روانکاو نیاز دارند»‬ ‫میم مثل مسعود‪ ،‬مثل منتقد‬ ‫فراســتی ‪ 66‬ســال دارد‪ .‬به بیان دقیق تر ‪ 65‬ســال‬ ‫و شــش ماه ‪ ،‬که البته چهره اش اینطور نشــان نمی دهد‪.‬‬ ‫در ایران به قول خودش در مدرســه باالشــهری ها درس‬ ‫خوانــده‪ .‬در ایتالیا و فرانســه هم تحصیالتــش را ادامه‬ ‫داده اســت‪ .‬اوایل انقالب گرایش های چــپ و کارگری‬ ‫داشته اما از نیمه راه برگشته و در بیش از ‪30‬سال گذشته‬ ‫یکسره در حوزه سینما فعال بوده است‪ .‬کتاب نوشته و در‬ ‫مجالت به نقد فیلم ها پرداخته‪ .‬از کارهای وی می توان به‬ ‫نگارش و تالیف اثار و مقاالت هنری و سینمایی‪ ،‬تدریس‬ ‫در دانشــکده های مختلف‪ ،‬تالیف و ترجمــه کتاب های‬ ‫گوناگون‪ ،‬مسئول بخش سینما و تلویزیون‪ ،‬عضو تحریریه‬ ‫مجالت سروش و سوره‪ ،‬سردبیری نقد سینما‪ ،‬دبیر هیات‬ ‫تحریریه نقد سینما دوره تازه‪ ،‬عضو هیات داوران سینمای‬ ‫دفاع مقــدس‪ ،‬عضو هیات موســس و رئیــس دوره دوم‬ ‫انجمن منتقدان و ســینماگران ایران‪ ،‬عضو هیات رئیسه‬ ‫کانون منتقدان فیلم اشاره کرد‪ .‬با کمی اغماض می توان‬ ‫گفت که در هر جایی نامی از ســینما بوده نام فراستی هم‬ ‫وجود داشته است‪ .‬فراســتی این روزها در مهرشهر کرج‬ ‫کافه باز کرده و البته از هیچ تالشی برای معرفی کافه اش‬ ‫هم فروگذار نکرده است‪ .‬کمتر سینماگری در ایران وجود‬ ‫دارد که با فراستی دمخور یا از او دلخور نباشد‪.‬‬ ‫حاشیه های منتقد سختگیر‬ ‫حاشیه هایی ایجاد کرد که خود فراســتی نیز به مدت چند‬ ‫هفته از برنامه هفت دور بود و در برنامه حاضر نشــد‪ .‬این‬ ‫اصطالح فراستی درباره مسعود کیمیایی و فیلمش تقریبا‬ ‫همــه ســینماگران را رنجانید و بســیاری از انهــا نیز علیه‬ ‫فراستی موضع گرفتند‪.‬‬ ‫جمشید مشایخی درباره این اظهارات گفت‪« :‬ایا ان‬ ‫اقای منتقد دارد کار هنری می کند؟ ادم دیوانه می شود از‬ ‫شنیدن این حرف ها‪ .‬اگر اقای کیمیایی اثرشان از نظر ان‬ ‫اقای منتقد خوب نبوده می تواننــد مودبانه ان را نقد کنند‪.‬‬ ‫مسعود کیمیایی وزنه ای است در سینمای ایران و حرمتش‬ ‫باید نگه داشته شود‪ .‬من نمی گویم ایشان از فیلم تعریف‬ ‫کنند اما اگر عیبی می بینند مودبانه بیان کنند‪».‬‬ ‫چند اصطالح مشــهور این منتقد همچون «فیلم در‬ ‫نیامده است»‪« ،‬مقوا است»‪« ،‬مزخرف»‪« ،‬پرت و پال»‪،‬‬ ‫«هیچی»‪« ،‬ماقبل فیلم»‪« ،‬ماقبل بد»‪« ،‬سیاه نمایی»‪،‬‬ ‫«خالی بندی»‪« ،‬ســرکاری» و‪ ...‬با عنــوان ادبیات نقد‬ ‫فراستی در میان مردم مشهور شــده است‪ .‬استفاده های‬ ‫مکرر فراســتی از اصطــاح «غلط کــردن» در نقد فیلم‬ ‫«شیفت شب» ساخته نیکی کریمی نیز این اصطالح را به‬ ‫لیست اصطالح های پرکاربرد فراستی اضافه کرد‪.‬‬ ‫خالصه انکه فراستی با همین چند اصطالح توانسته‬ ‫جنجالی ترین لحظه های نقد ســینمایی ایران را در طول‬ ‫شش سال گذشته خلق کند‪ .‬شاید بتوان گفت که در طول‬ ‫این شش سال هرکســی دســت کم یک بار خودش را در‬ ‫مقابل این منتقد تصور کرده و سعی کرده به او پاسخ بدهد‪.‬‬ ‫اظهارات جنجالی فراســتی اما همواره واکنش های تند و‬ ‫تیزی هم به همراه داشته است‪ .‬در این گزارش مهمترین‬ ‫حاشــیه های این منتقد جنجالی را در یک ســال گذشته‬ ‫مرور می کنیم‪.‬‬ ‫نقد بی سابقه از فیلم کمال تبریزی‬ ‫مسعود فراستی خرداد ماه امسال در برنامه تلویزیونی‬ ‫هفت ســخنانی را درباره فیلم جدید کمــال تبریزی یعنی‬ ‫«دونده زمین» مطرح کرد و ان را به مثابه دیاثت! دانست‪.‬‬ ‫این سخنان موجب شد تا کمال تبریزی هم واکنش نشان‬ ‫داده و برای دفاع از فیلمش مقابل دوربین فریدون جیرانی‬ ‫در برنامه «سی و پنج» بنشیند‪.‬‬ ‫تبریــزی در این برنامه ضمن پاســخ به فراســتی به‬ ‫تحلیــل و انتقاد از عملکرد ســری جدید برنامه ســینمایی‬ ‫هفت پرداخت و از مســئوالن جدید تلویزیون خواســت تا‬ ‫هرچه ســریع تر به ایجاد تغییرات در این برنامه بپردازند‪.‬‬ ‫او در واکنش به این اظهارات فراستی گفت‪« :‬در گذشته‬ ‫می دیدم که چگونه با کلمات زشــت فیلم ها را نقد می کند‬ ‫به طوری که اگر بچه ها این کلمات را می شنیدند برایشان‬ ‫بداموزی داشت‪ .‬افرادی مثل ایشان به روانکاو نیاز دارند‪،‬‬ ‫چرا که با مراجعه به یک روانپزشــک و مصرف چند قرص‬ ‫کوچک تمام مشکالتشــان حــل می شــود‪ ».‬کارگردان‬ ‫فیلم «امکان مینا» افزود‪« :‬اقای فراستی در فاصله های‬ ‫دقیقه ای حرف خودش را نقض می کند‪».‬‬ ‫کمال تبریزی گفت‪« :‬خودم برنامه اخیر «هفت» را‬ ‫ندیدم بلکه دیگران لینک این گفت وگو را برایم فرستادند‬ ‫و عده ای انقدر عصبانی بودند که مرا تشــویق کردند که از‬ ‫ایشان شکایت کنم و گفتند چنین بی حرمتی هفتاد ضربه‬ ‫شــاق دارد! اما خود من به این مســائل فکــر نمی کنم‬ ‫و معتقدم وقتــی با یک فــرد بیمــار طرف هســتیم نباید‬ ‫حرف هایش را جدی بگیریم چــون او تعادل روحی ندارد‬ ‫و هذیــان می گویــد‪ ،‬بنابرایــن حرف هایش نبایــد باعث‬ ‫ناراحتی شود‪».‬‬ ‫او افزود‪« :‬نمی توان سخنان ایشان در مورد فیلم ها‬ ‫را به عنوان نقد فیلــم تلقی کرد‪ ،‬بلکه مطالب ســردرگمی‬ ‫ است که کنار یکدیگر می گذارد‪ .‬بنابراین بدون اینکه قصد‬ ‫فرهنگ‬ ‫توهین به ایشان داشته باشم با شــناختی که از گذشته و‬ ‫خانواده شان دارم می دانم که پیش از انقالب در موقعیت‬ ‫خاصی قرار داشته که باعث شــده امروز به این شخصیت‬ ‫تبدیل شود‪».‬‬ ‫وی با انتقــاد از برنامه هفت افزود‪« :‬ایــن برنامه به‬ ‫بلندگویی تبدیل می شود که صدایش باید انقدر بلند شود تا‬ ‫همه به ان توجه کنند‪ .‬به محض بی توجهی به این برنامه‪،‬‬ ‫انها تالش می کنند با استفاده از بعضی کلمات و سخنان‬ ‫درباره افراد شاخص سینما‪ ،‬خود را مطرح کنند و این اتفاق‬ ‫فقط در مورد من نیفتاده‪ ،‬بلکه در مورد بزرگان ســینما رخ‬ ‫داده است‪ .‬از سوی دیگر در همه دوره ها افرادی هستند‬ ‫که برای مطرح شدن و ارتزاق‪،‬نان شان را از طریق فحاشی‬ ‫به دســت می اورند‪ ،‬انها باید بتواننــد حرف هایی بزنند که‬ ‫دیگران قادر به بیان ان نیستند و همه این ها نشانگر نوعی‬ ‫نیاز روانی انها است‪ ».‬تبر یزی بار دیگر به فراستی توصیه‬ ‫کرد تا با مراجعه به روانکاو مشکلش را رفع کند‪.‬‬ ‫دعوا بر سر «کیارستمی» است‬ ‫تیر مــاه امســال ســاعاتی بعــد از درگذشــت‬ ‫کیارستمی فراستی یادداشتی نوشت و در ان از برخوردهای‬ ‫معدودش با کیارســتمی حرف زد و ســعی کرد با احترام از‬ ‫وی یاد کنــد‪ ،‬اما این یادداشــت تســلیت گونه با واکنش‬ ‫پرستویی مواجه شــد که در صفحه اجتماعی اش فراستی‬ ‫را به خودنمایی متهم کرد‪ .‬بعد از پرســتویی هم این یغما‬ ‫گلرویی ترانه ســرای موســیقی پاپ بود که با نگارش یک‬ ‫یادداشت تند در شبکه های اجتماعی و البته با لحنی کامال‬ ‫عصبی برای فراستی شاخ و شانه کشید‪.‬‬ ‫پرویز پرســتویی نوشــت‪ :‬واقعا تاســف اوره‪ .‬اقای‬ ‫فراســتی مرده زنده یاد کیارســتمی را هم پله کــرده برای‬ ‫خودنمایی و تیکه انداختن‪.‬‬ ‫اما یغما گلرویی که به میدان امد متنی بلندباال نوشت‬ ‫مبنی بــر اینکه «کوتوله» ها رســمی دارند که تاســف اور‬ ‫است‪ ،‬رسم انها «روی مرده ایستادن» است‪.‬‬ ‫یغما گلرویی‪ ،‬ترانه ســرا نوشته است که این ها مثل‬ ‫ان هایی هستند که «عمری به ادم فحش می دهند و بعد‬ ‫مرگ‪ ،‬برایش ســینه دروغی می زنند‪ .‬یــک منتقد هم از‬ ‫همان دست موجودات است که می کوشد از برکه گل الود‬ ‫مرگ برای خود و همکاری مجری اش ماهی بگیرد‪».‬‬ ‫یغما گلرویی اما کلمه خشــمگین دیگری هم برای‬ ‫فراستی استفاده کرده اســت ؛ کفتار‪ .‬او در اینستاگرامش‬ ‫نوشته‪« :‬در فرهنگ لغت مقابل کلمه کفتار امده است به‬ ‫موجودات زنده زخم می زند اما توان کشتنشــان را ندارد‪.‬‬ ‫زخمش می زند تا ضعیفشان کند و وقتی مردند‪...‬‬ ‫نقد عجیب «فراستی» از «محسن چاوشی »‬ ‫حرف های جنجالی اکبر عبدی درباره فراستی‬ ‫روز ســی مهرماه امســال وید ئویی در شــبکه های‬ ‫اجتماعی منتشــر شــد که بســیاری را متعجب کرد‪ .‬اکبر‬ ‫عبدی‪ ،‬بازیگر پیشکســوت ســینما و تلویزیون‪ ،‬با حضور‬ ‫در برنامه «خوشا شــیراز»‪ ،‬صحبت هایی جنجالی درباره‬ ‫مسعود فراستی بر زبان اورد‪.‬‬ ‫ایــن بازیگــر در ادامــه درباره مســعود فراســتی‬ ‫گفت‪« :‬مــن مطمئن هســتم که اقای فراســتی گاهی‬ ‫اوقات خیلی از فیلم ها را ندیده نقــد می کند‪ .‬در ضمن‬ ‫فراســتی ‪ 20‬ســال پیش در منطقه شهرک قدس‬ ‫می خواســت خانه بخرد‪100 ،‬هــزار تومان‬ ‫از مــن گرفــت و هنــوز پس نداده اســت‪،‬‬ ‫شــنیده ام که االن در کرج کافی شاپ هم‬ ‫زده اســت‪ .‬حاال کــه وضع مالــی خوبی‬ ‫دارد‪ ،‬صد هــزار تومان من را نســبت به‬ ‫پول امروز پــس بدهد و بعــد هرچه قدر‬ ‫هم که خواست نقش هایی را که ما بازی‬ ‫می کنیم‪ ،‬نقد کند‪ ».‬ســپس عبدی گفته‬ ‫فریــدون جیرانی مبنی بر خــواب ماندن و‬ ‫نرســیدن به صحنه فیلمبــرداری را رد کرد و‬ ‫گفت‪« :‬ایــن یک دروغ خیلی بزرگ اســت و‬ ‫اقای جیرانی اگر این ها‬ ‫را می گویــد بایــد‬ ‫جدال تند و تیز روی انتن زنده‬ ‫در برنامــه جمعــه دو هفته پیش جنجــال دیگری‬ ‫گریبانگیــر برنامــه هفت و شــخص مســعود فراســتی‬ ‫شد‪.‬مســعود فراســتی گفــت‪« :‬قصه داستایوفســکی‬ ‫فوق العــاده و اقتبــاس نعیمــی فاجعه اســت‪ .‬در قصه‬ ‫اصلــی دو گذشــته وجــود دارد‪ .‬فیلــم را مــرد روایت‬ ‫می کند و مــدام مــا را مخاطــب می گیرد‪ .‬اساســا این‬ ‫قصــه داستایوفســکی قابلیــت فیلــم کــردن نــدارد و‬ ‫مدیومش ادبیات اســت‪ .‬اما بــا فیلمی طرف هســتیم‬ ‫که نه فیلمنامه دارد‪ ،‬نــه کارگردانــی‪ .‬فیلمنامه عقیقی‬ ‫به حدی بی معنی اســت که اصال شــخصیتی ســاخته‬ ‫نمی شــود‪ .‬عقیقی عرضه این را نداشــته که شخصیت‬ ‫بسازد‪ .‬اگر نعیمی االن درباره شخصیت هایش توضیح‬ ‫نمی داد من ابدا این هــا را در فیلم ندیده بودم‪ .‬جمالت‬ ‫شعاری فیلمنامه باید به شخصیت و کاراکتر تبدیل شود‬ ‫که نمی شود‪».‬‬ ‫نعیمی در ادامــه به تندی به نقد مســعود فراســتی‬ ‫پرداخت و بیان کرد‪« :‬من خیلی مردد بودم که به این برنامه‬ ‫بیایم‪ .‬این درســت نیســت که به فیلمنامه نویس بگوییم‬ ‫عرضه این را نداشته است! رسانه عمومی جایی است که‬ ‫وقتی ما در ان صحبت می کنیم باید مراقب باشــیم از چه‬ ‫ادبیاتی استفاده می کنیم‪.‬‬ ‫اصال فیلم من فیلم فارسی! فیلم فارسی شرف دارد‬ ‫به اینکه مثل تو بنشــینم جلوی تلویزیــون از یک رانت و‬ ‫موقعیت مســمومی اســتفاده کنم و بدانم هیچ کسی هم‬ ‫نمی تواند جواب ما را بدهد‪».‬‬ ‫وی خطاب به فراســتی گفت‪« :‬مسعود! تو مسیری‬ ‫که می روی مســیر غم انگیــزی اســت و ادم غم انگیزی‬ ‫شده ای! من دلم برایت می سوزد‪ .‬از اینکه تو لذت می بری‬ ‫من را و فیلم مرا سخیف کنی‪ ،‬من ناراحت می شوم‪».‬‬ ‫فراستی در پاسخ به ســخنان نعیمی گفت‪« :‬پشت‬ ‫این جمله ها مخفی نشــو‪ .‬عرضه یعنی توان! توان این را‬ ‫نداشته اســت‪ .‬تو با ادبیات خودت برداشت کن‪ .‬به جای‬ ‫انکه ناراحت شــوی و اســترس بگیــری‪ ،‬به نقــد فیلمت‬ ‫پاسخ بده‪».‬‬ ‫سکوت بعد از توفان‬ ‫بعــد از دامنــه دار شــدن‬ ‫حاشــیه های بی پایــان برنامــه‬ ‫هفت و ادبیــات جنجال برانگیز ‬ ‫فراســتی‪ ،‬هرچــه بــا شــماره‬ ‫تلفن های متعدد بهروز افخمی و‬ ‫مسعود فراستی تماس گرفتیم‬ ‫نتوانســتیم پاســخی بگیریــم‪.‬‬ ‫فراستی گفت ما ممنوع المصاحبه‬ ‫هستیم تا فضا ارام شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مســعود فراســتی اواخر مهرماه امســال در یکی از‬ ‫برنامه هــای هفت نقد عجیبی از محســن چاوشــی کرد‪.‬‬ ‫در میانه بحث فراستی و افخمی‪ ،‬فراســتی از شعر موالنا‬ ‫به عنوان نمود محتوا ذکر مثال کرد و با اشــاره به سخنان‬ ‫ایت الله جوادی املی درباره اینکه اگر شعر حافظ یا موالنا‬ ‫بد خوانده شود‪ ،‬مشــکل از اجرا است‪ ،‬تاکید کرد خواندن‬ ‫این شعر توسط محسن نامجو‪ ،‬محســن چاوشی و مدونا‬ ‫مصداق فرم بد اســت کــه باعث شــده این اثار درســتی‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫هواداران محســن چاوشــی با انتشــار این سخنان‬ ‫فراستی‪ ،‬وی را به با د انتقاد گرفتند و شبکه های اجتماعی‬ ‫مملو از انتقادهــا و اعتراض های هــواداران این خواننده‬ ‫نسبت به مسعود فراستی شد؛ «شــکمش را با جسدشان‬ ‫سیر می کند‪ ».‬او پرســیده «این تعریف به خیلی از ادم ها‬ ‫می اید‪ .‬این طور نیست؟»‬ ‫فراستی برای سانسور فیلم ها خط دهی می کند!‬ ‫اخیرا کارگــردان فیلم ســینمایی «ابــد و یک روز»‬ ‫هنگام اکران فیلمش در یکی از دانشگاه های کشور گفت‪:‬‬ ‫«این فیلم بخشی از واقعیت های جامعه را بیان می کند و‬ ‫تلخ نیست‪ ».‬ســعید روســتایی پس از اکران این فیلم در‬ ‫دانشگاه ازاد اسالمی واحد شهرکرد در جمع دانشجویان‬ ‫افزود‪« :‬ایده این فیلم سینمایی از یک مستند کوتاه خودم‬ ‫نشات گرفته است که روایت یک خانواده متزلزل را نشان‬ ‫می دهد‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به ســوال دانشــجویان که مســعود‬ ‫فراســتی این فیلم را بدترین فیلم جشــنواره می دانست‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬مسعود فراستی در اصل درباره داستان و ساختار‬ ‫فیلم صحبت نکرده اســت بلکه او بهترین فیلم جشنواره‬ ‫فجر را بدترین فیلــم عنوان کرده اســت‪ ».‬به گفته وی‪،‬‬ ‫مسعود فراستی برای سانســور فیلم ها خط دهی می کند‪،‬‬ ‫اگر شمقدری وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی شده بود‪ ،‬او‬ ‫نیز رئیس سازمان سینمایی می شد‪ .‬وی گفت‪« :‬شرایطی‬ ‫را پیــش اوردند تا جلــوی اکران ایــن فیلــم را بگیرند که‬ ‫خوشــبختانه این فیلم اکران شــد و مردم از ان استقبال‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫این بخش از ســخنان سعید روســتایی با استقبال و‬ ‫تشویق دانشجویان حاضر در نشست پرسش و پاسخ همراه‬ ‫شد‪ .‬وی در خصوص حضور بازیگرانی چون پیمان معادی‬ ‫در ایــن فیلم به ایرنا گفــت‪« :‬معــادی از بازیگران خوب‬ ‫ســینمای ایران اســت که پس از فیلم جدایی‪ ...‬یکصد‬ ‫فیلمنامه به دستش رسید و در بین فیلم ها «ابد و یک روز»‬ ‫را انتخاب کرد‪».‬‬ ‫اینکه پــول من را با یک ســال تاخیر داد هــم بگوید‪».‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مشکل از مدیران تلویزیون است‬ ‫غریبی دارد همه حوزه های بینافردی مــا را دربرمی گیرد‪.‬‬ ‫من واقعا تعجب می کنم که مدیران تلویزیون چرا این اتفاق‬ ‫مهلک را رصد نمی کنند یا متوجهش نمی شوند‪ .‬شاید یکی‬ ‫از مهمترین دالیلش این باشد که متاسفانه گردش مناسبی‬ ‫دلیل اصلی اتفاقات هفت چیست؟‬ ‫در سمت های مدیریتی سازمان شکل نمی گیرد‪ .‬مدیران‬ ‫جوان تر بــرای تصــدی مدیریت های کالن بــه خوبی و‬ ‫غیراخالقی! تبعات ایــن بی اخالقی ها همان اســت که‬ ‫متناســب با نیازهای موجود تربیت نشده اند‪ .‬همین است‬ ‫اکبر عبدی هــم می اید و در تلویزیون بــا همان ادبیات به‬ ‫رضا درستکار‬ ‫فالن کس پاسخ می دهد‪ .‬کار اقای عبدی واقعا نادرست‬ ‫که رصد برنامه هــای تلویزیونی هم از دســت مدیران در‬ ‫نویسنده و منتقد سینما‬ ‫رفته و متاسفانه وضعیت هم دارد بیشتر از پیش بحرانی و‬ ‫بود اما نتیجه محتوم همان شیوه ای است که منتقد ثابت‬ ‫طاقت فرسا می شود‪.‬قرار بود تلویزیون ما دانشگاه باشد اما‬ ‫برنامه هفت راه انداخته اســت‪ .‬اینکه کسی در برنامه ای‬ ‫باید صریح و شفاف صحبت کرد‪ .‬مشکل فالن منتقد‬ ‫متاسفانه خاستگاه بسیاری از بی اخالقی ها شده و چنان که‬ ‫عمومی از گرفتــاری اخالقی یا مالی کســی حــرف بزند‬ ‫یا فالن مجری نیست‪ .‬مشکل از مدیران تلویزیون است‬ ‫پیداست عزمی هم برای مدیریتش وجود ندارد‪.‬‬ ‫که به خصوصی ترین روابط بین افراد مربوط اســت واقعا‬ ‫که چنین فضایی ایجاد کرده اند‪ .‬تلویزیون رســانه عموم‬ ‫برنامه هفت به عنوان تنها برنامه جدی نقد تلویزیون‬ ‫فاجعه اســت‪ .‬اما می بینید که خیلی ها از گفتن این حرف‬ ‫ان هم از سوی اقای عبدی خوشــحال شدند و خندیدند و‬ ‫مردم ایران اســت و مدیریت این سازمان و برنامه های ان‬ ‫از پنج‪ ،‬شش سال پیش در میان مردم جا افتاده و به خاطر‬ ‫باید متناســب با نیازهای عموم مردم باشــد‪ .‬منافع ملی و‬ ‫سابقه نسبتا خوبی که دارد هنوز هم دنبال می شود و پربیننده‬ ‫بریده ویدئویی ان را بارها و بارها در شبکه های اجتماعی و‬ ‫است‪ .‬این را باید به درستی مدیریت کرد‪.‬‬ ‫صالح همه مردم باید در برنامه های‬ ‫حاال یکی از خصوصیات اصلی هفت این‬ ‫این رسانه لحاظ شود‪.‬‬ ‫اولین برنامه ای کــه با اجرای‬ ‫شده که کاری به فیلم ها ندارد و صرفا دارد‬ ‫مجری برنامه هفــت و منتقد ثابتش‬ ‫به کســی فحش می دهد یا مجیز کســی‬ ‫روی انتن رفت را به خاطر بیاورید! در‬ ‫دیگــر را می گوید‪ .‬خب این بــه چه معنی‬ ‫همان یک برنامه ده ها بار حرف ناسزا‬ ‫اســت؟ اینکه نشــد نقد! دوربین را روشن‬ ‫و فحش بر زبانشــان امــد! از همان‬ ‫می کنند‪ ،‬روبه روی دوربین یک نفر نشسته‬ ‫اول معلوم بود که این برنامه به کدام‬ ‫دارد به یک نفر دیگر بــد وبیراه می گوید‪.‬‬ ‫سمت حرکت خواهد کرد‪ .‬این اتفاق‬ ‫این شــده اســت کل برنامه هفت‪ .‬در این‬ ‫مدیریت نشد و فرمت پخش برنامه از‬ ‫برنامــه انتقال دانــش‪ ،‬معرفــت‪ ،‬تجربه‬ ‫ارشیوی به برنامه زنده هم تغییر پیدا‬ ‫و فهــم اتفــاق نمی افتد‪ .‬صرفــا فحش و‬ ‫کرد‪ .‬همین موضــوع از همان اول‬ ‫ بی احترامی! واقعا جای تعجب اســت که‬ ‫فضای بیشــتری برای اجراکنندگان‬ ‫این وضعیت هنوز هــم ادامه دارد‪ .‬اصوال‬ ‫نقد بایــد ظرفیت پذیرش نظــر مخالف را‬ ‫برنامــه هفت ایجاد کرد تــا راحت تر‬ ‫برنامه «هفت» به نقد فیلم «سایه های موازی» با حضور کارگردانش اختصاص داشت که در‬ ‫ایجاب و ایجاد کند اما انچــه در این چند‬ ‫و با کمتریــن محدودیت ها هرگونه‬ ‫جریان این برنامه بحث ها داغی میان این کارگردان و فراستی شکل گرفت‬ ‫می خواهنــد در مــورد هرچیزی که‬ ‫مدت اتفاق افتــاده کامــا برعکس این‬ ‫می خواهند حرف بزننــد‪ .‬به هرحال‬ ‫موضوع بوده‪ .‬موضوعاتی که در برنامه ها‬ ‫تصور من این اســت که تلویزیون برای جلب مخاطب به‬ ‫تلگرام و‪ ...‬بازنشر کردند‪ .‬کسی این کار را تایید نمی کند‬ ‫مطرح می شود اساسا نامربوط هســتند‪ .‬به قول شریعتی‬ ‫هر گونه ریســک و خطری دارد دســت می زنــد‪ .‬موقعیت‬ ‫روشــنفکران ما یقه موضوعات را عوضــی می گیرند‪ .‬در‬ ‫اما این اثر ایینگی همان شیوه ای اســت که خود مسعود‬ ‫تلویزیون متزلزل شــده و نیاز دارد که مخاطبــش را با هر‬ ‫برنامه هفت هم وضعیت این گونه شده است‪ .‬فیلم هایی‬ ‫فراستی دنبال کرده است‪ .‬همه اینها با هم نشان می دهد‬ ‫ضــرب و زوری پــای برنامه نــگاه دارد‪ .‬حتی اگر شــده با‬ ‫که جدی هســتند و بایــد جدی گرفته شــوند به شــکلی‬ ‫که چه مقدار خشونت در فرهنگ ما پنهان است و دارد سر‬ ‫ایجــاد جنجالی هــای بی مورد و حتــی در گاهــی اوقات‬ ‫بر می اورد‪ .‬حب و بغض های شــخصی به شیوه عجیب و‬ ‫کاریکاتور وار بررسی می شوند و بسیار سرسری و سطحی‬ ‫‪2‬‬ ‫شب جنجالی فراستی روی انتن زنده‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫‪3‬‬ ‫درباره انچه در هفت رخ داد‬ ‫مسعود فراستی به عنوان منتقد ثابت برنامه هفت در‬ ‫چند هفته اخیر کانون بســیاری از تندترین و زاویه دارترین‬ ‫حاشیه ها شده است‪.‬‬ ‫در برنامــه جمعه دو هفته پیش‪ ،‬که فیلم ســایه های‬ ‫موازی با کارگردانی اصغر نعیمی قرار بــود در برنامه هفت‬ ‫نقد شود‪ ،‬کارگردان این فیلم مقابل مسعود فراستی و بهروز‬ ‫افخمی قرار گرفت تا به روال معمول بحث فیلم باز شده و‬ ‫گفت وگو ایجاد شود‪.‬‬ ‫اما در این برنامــه بهروز افخمی به روال بســیاری از‬ ‫برنامه های دیگر تنها مجری و برگزار کننده گفت وگو نبود و‬ ‫موضع گیری های اشکاری در جریان گفت وگو ها داشت‪.‬‬ ‫بنابراین نعیمی در این جلســه در حالی که ناچار بود در کنار‬ ‫فراستی‪ ،‬پاسخگوی بهروز افخمی هم باشد‪ ،‬پس از انکه‬ ‫از لفظ غیرمودبانه «بی عرضگی» که فراستی به نویسنده‬ ‫فیلمنامه فیلمش‪ ،‬ســعید عقیقی نســبت داد‪ ،‬دلخور شد‪،‬‬ ‫گفت «من هم می توانم بگویم شــما بی عرضه هســتی و‬ ‫عرضه نقد فیلم نداری‪ .‬این ادبیات درست نیست‪( ».‬نقل‬ ‫به مضمون)‪ .‬پاسخی که فراستی را عصبانی کرد و به تک‬ ‫و تا انداخت تا با توسل به الفاظ توهین امیز دیگری از جمله‬ ‫اینکه «تو کارگردانی بلــد نیســتی»‪« ،‬از کارگردانی فقط‬ ‫پن کردن را می دانی»‪« ،‬فیلم نســاختی»‪« ،‬فیلمنامه ات‬ ‫دبیرستانی است»‪ ،‬یا اینکه «چرا دستت می لرزد» نعیمی ‬ ‫را وارد فضای دیگری غیر از نقد کند امــا در نهایت نعیمی‬ ‫با طرح اســتدالل هایی مبنی بر تعمد فراســتی در حاشیه‬ ‫ی حتی با طرح‬ ‫سازی‪ ،‬حریف را به گوشه رینگ کشاند‪ .‬نعیم ‬ ‫این قضیه که خودش منتقد بوده‪ ،‬فراستی را متهم کرد که‬ ‫امکان ایجاد فرصت دیالوگ گفتن را از بین می برد‪.‬‬ ‫همه اینهــا در حالی بــود که افخمی بــر خالف روند‬ ‫مورد ادعای خود مبنی بر میانجیگری در جلسات نقد برنامه‬ ‫«هفت»‪ ،‬تالش مشهودی در جانبداری از فراستی کرد و‬ ‫کمتر رعایت حرمت میهمانش را به جا اورد‪ .‬این روند تاختن‬ ‫بر فیلمســازان و به قول نعیمی «نفرت پراکنی» در بخش‬ ‫نقد هفت‪ ،‬قطعا شرایطی را پدید خواهد اورد که فیلمسازان‬ ‫دیگر هم مانند سایر همکاران خود عطای حضور در هفت‬ ‫را به لقایش ببخشــند‪ .‬رفتاری کــه پیش از این از ســوی‬ ‫سینماگرانی همچون پرویز پرستویی‪ ،‬اصغر فرهادی‪ ،‬مانی‬ ‫حقیقی و… شاهد بوده ایم‪.‬‬ ‫هفت اما جمعه شــب گذشته یک حاشــیه بامزه هم‬ ‫داشــت و ان هم لحظه ای بود که تصویر ســیگار کشیدن‬ ‫محمد تقی فهیم‪ ،‬منتقد برنامه در حال گپ زدن با افخمی‬ ‫ ناگهان در میانه صحبت کارشناس در ایتمی تولیدی روی‬ ‫انتن رفت که حسابی سوژه رسانه ها در فضای مجازی شد‪.‬‬ ‫به هر حال بازتاب حاشیه های این قسمت برنامه هفت‬ ‫تا انجا گســترش یافت که تقریبا همه کاربران شبکه های‬ ‫اجتماعی به این موضوع واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫همچنین محمــود گبرلــو و فریدون جیرانــی نیز در‬ ‫گفت وگوهایمفصلیباخبرنگارفرهنگیهفته نامهمثلثدر‬ ‫این باره موضع گیری کردند و البته نخواستند چیز از قول انها‬ ‫درباره برنامه هفت منتشر شود‪ .‬اما چنان که پیداست کمتر‬ ‫کسی باقی مانده که از این برنامه دل خوشی داشته باشد‪.‬‬ ‫ادبیات و نقد های مسعود فراستی چند سالی است که‬ ‫اهالی سینما را گالیه مند کرده است‪ .‬این منتقد ثابت برنامه‬ ‫هفت که در دوره اول این برنامه با فریدون جیرانی به عنوان‬ ‫منتقد ثابت مقابل دوربین قرار گرفت و به شهرت رسید اما از‬ ‫همان زمان حاشیه های عجیب و غریبش شروع شد‪ .‬همان‬ ‫زمان که اصطالح بسیار هنجار شکنانه ای را درباره مسعود‬ ‫کیمیایی به کار برد‪.‬‬ ‫از کنارشان می گذرند و هرچه بد وبیراه بلد هستند نثار فیلم‬ ‫و کارگردان و‪ ...‬فیلم می شــود‪ .‬برعکــس فیلم هایی هم‬ ‫که جدی نیســتند و حتی خود سازندگانشــان هم ادعایی‬ ‫درباره فیلمشان ندارند چنان جدی و سرسختانه در برنامه‬ ‫تحلیل می شــوند که ادم واقعا انگشــت به دهان می ماند‬ ‫این کســانی که فیلم را نقد می کنند دارند جدی جدی نقد‬ ‫می کنند یا می خواهند شوخی کنند‪ .‬من به این همکارانم‬ ‫توصیــه می کنم که ســعی کنند فضای مســموم و مبتذل‬ ‫پدیدار نشود‪ .‬برای حفظ و صیانت از سینما باید تالشمان‬ ‫را همکارانــه با هم مضاعف کنیم‪ .‬ادبیات ســینما بســیار‬ ‫گســترده و غنی است و نیازی نیســت که برای حرف زدن‬ ‫در این حوزه به خشــونت و ادبیات بیراهه متوســل شــد‪.‬‬ ‫منتقد سینما باید میان اثر و مخاطب قرار بگیرد‪ .‬مخاطب‬ ‫مجرای فهم اثر است‪ .‬منتقد باید از طریق فهم جهان فیلم‬ ‫ان را برای مخاطب تشــریح کند و مخاطب فیلم را با درک‬ ‫عمیق تری از اثر روبه رو کند‪ .‬اما متاســفانه این اتفاق در‬ ‫برنامه هفت نمی افتد‪ .‬یک برنامه نقد سینمایی و اصوال هر‬ ‫برنامه انتقادی دیگری الزم است که رویه و رویکرد مناسب‪،‬‬ ‫مجری توانمند و مسلط به ادبیات موضوع و همچنین منتقد‬ ‫منصف و واقع بین داشته باشد‪ .‬برنامه هفتگی هفت از این‬ ‫هر ســه شــاخص هیچ یک را به تمامی ندارد و دارد وقت‬ ‫انتن و مردم را تلف می کند‪ .‬من خیلی صریح و بی واسطه‬ ‫می خواهم این را بگویم که اقایان عزیز و همکاران محترم!‬ ‫شما می توانید سطحی و سرسری این موضوع و رویکردی‬ ‫را که پــی اش را گرفته اید تــا هرکجا که خواســتید دنبال‬ ‫کنید اما باور کنید که کسب شهرت با اینگونه جنجال ها و‬ ‫حاشیه سازی ها و بی اخالقی ها به معنای کسب محبوبیت‬ ‫نیست‪ .‬شــما مشهور و مشــهورتر می شــوید اما محبوب‬ ‫و محبوب تــر نه‪ .‬واقعیت این اســت که نه تنهــا من بلکه‬ ‫تقریبا همه سینماگران ایرانی و مخاطبان واقعی سینما از‬ ‫برنامه هفت و این ادبیات پر حب و بغض گله مند هســتند و‬ ‫نمی دانند به کجا و چگونــه اعتراض کنند! ای کاش هنوز‬ ‫امیدی به تلویزیون و مدیرانش وجود داشته باشد که دست‬ ‫کم در این اوضاع بحران زده بجنبند و تا دیرتر از این نشده‬ ‫فکری به حال روزگار ازگار نقد سینما در این جعبه جادویی‬ ‫بکنند‪ .‬جلب مخاطب با شیوه های دیگری هم ممکن است‬ ‫و تنها راهش جنجال درست کردن نیست‪.‬‬ ‫گفت وگو با علی معلم درباره حاشیه های هفت و فراستی‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫اقای معلم! اخیرا برنامــه هفت و نقدهای خاص‬ ‫اقای فراســتی به موضوعی برای حاشــیه های‬ ‫پرشــمار و جنجالی در حوزه ســینما تبدیل شده‬ ‫اســت‪ .‬در هفت‪ ،‬هشــت ماهی که از ســال ‪95‬‬ ‫گذشــته ده ها مورد از جنجال های ســینمایی با‬ ‫محوریت برنامه هفت و شــخص اقای فراستی‬ ‫شــکل گرفته و موجب واکنش های بســیاری از‬ ‫چهره های سینمایی و مردم شده است‪ .‬به نظر‬ ‫شما علت شــکل گیری این تنش ها و جنجال ها‬ ‫چیست؟‬ ‫بــه نظر مــن مشــکل از انجایی شــروع شــد که‬ ‫دوقطبی سازی فضای سیاســی وارد فضای فرهنگی هم‬ ‫شــد‪ .‬به این معنی که به جــای فهم و پذیــرش دیگری‪،‬‬ ‫دعوای حیــدری و نعمتی و دوگانه ای شــبیه اســتقاللی‬ ‫یا پرسپولیســی بودن هم وارد فضای فرهنگی شــد‪ .‬این‬ ‫دو قطبی ســازی هرگز به نفع فضای سیاسی هم نبوده چه‬ ‫برسد به حوزه فرهنگی که حوزه درک و فهم دیگری است‬ ‫و فهم اثر بیش از هر چیزی دیگــری در ان اهمیت دارد‪.‬‬ ‫حاال بر اثر این اتفاق برنامه های نقد فیلم های ســینمایی‬ ‫هم تبدیل شده به مناظره یک موافق و یک مخالف درباره‬ ‫یک فیلم‪ .‬در صورتی که این دوگانه سازی هیچ نتیجه ای‬ ‫دربر ندارد و به فهــم و تحلیل اثر منجر نخواهد شــد‪ .‬در‬ ‫گفت وگو درباره یک فیلم و نقــد ان‪ ،‬چیزی که مورد توجه‬ ‫است ساخت و بافت فیلم و کیفیت معناسازی و معناکاوی‬ ‫فیلم است‪.‬‬ ‫در تحلیل گفتمان و نشــانه های فیلم اهمیت دارد‪.‬‬ ‫حرفی که کارگردان بــا فیلمش می خواهد بزنــد و‪ ...‬اما‬ ‫متاسفانه با اتفاق هایی که در چند مدت اخیر افتاده‪ ،‬فضای‬ ‫گفت وگو درباره فیلم ها به یک لشکر کشی میان موافقان و‬ ‫مخالفان تبدیل شده است‪.‬‬ ‫بحث ها از چارچوب هنری خارج شده و به دعواهای‬ ‫شــخصی و رو کم کنی و حال گیری و جنجال سازی تقلیل‬ ‫پیدا کرده اســت‪ .‬این افت بحــث و گفت وگوی فرهنگی‬ ‫است که متاسفانه روز به روز هم گسترده تر می شود‪ .‬زمانی‬ ‫این دوگانگی میان ده نمکی و فرهادی شکل گرفته بود و‬ ‫زمانی دیگر میان دو نفر دیگر‪.‬‬ ‫جالب این اســت که ایــن فضا در حالــی ادامه پیدا‬ ‫می کند و تعمیق می شــود که مخاطبان ایــن برنامه ها از‬ ‫این مناظره ها و گفت وگوهای موافق و مخالف به درکی از‬ ‫فیلم یا اثر نمی رسند و شناخت شان از مدیو م سینما و فیلم‬ ‫بیشتر نمی شود‪ .‬بیماری مناظره ها به بینندگان فیلم های‬ ‫سینمایی هم تسری پیدا کرده و تماشاگران این مناظره ها‬ ‫هم ســعی دارند خود را میان گروه هــای موافق و مخالف‬ ‫فیلم تقسیم بندی کنند‪.‬‬ ‫البته همیــن جنجال های و ادبیــات خاص اقای‬ ‫فراســتی بود که در ابتدای شــکل گیری برنامه‬ ‫هفت باعث شــد تا جذابیت این برنامه بیشــتر‬ ‫شود‪ .‬منظورتان این است که جذابیت به قیمت‬ ‫پذیرش این گونه نقدهــا فضای بحث را محدود‬ ‫می کند؟‬ ‫دقیقا‪ .‬اصل بر این است که فضای فرهنگی باید‬ ‫فضــای تحمل پذیری و صبر و پذیرش دیگری و ســایق‬ ‫مختلف و نظرهای متفاوت باشــد‪ .‬حاال همه چیز دارد به‬ ‫یک دعوای دو طرفه تبدیل می شود‪ .‬انگار که اگر برنامه ای‬ ‫فرهنگ‬ ‫همین حاشیه ها باعث شد تا مسعود فراستی در دوره‬ ‫بعدی برنامه هفت از سوی محمود گبرلو چندان مورد توجه‬ ‫قرار نگیرد‪ .‬امــا دوره دوم چندان که باید و شــاید محبوب‬ ‫نبود و اگرچه چند سالی به همین منوال روی انتن رفت اما‬ ‫نتوانست جذابیت های برنامه را حفظ کند تا اینکه دوباره پای‬ ‫فراســتی به برنامه باز شــد اما این بار یک چهره حاشیه ساز‬ ‫ی کنارش بود‪.‬‬ ‫دیگری مثل بهروز افخم ‬ ‫این دو چهره حاشیه ساز یکسره برنامه هفت را چالشی‬ ‫و جنجالی کردند‪.‬‬ ‫طی بیــش از ‪ 80‬برنامه ای که مســعود فراســتی در‬ ‫هفت حضور داشته است تا کنون ‪ 50‬جنجال جدی ایجاد‬ ‫کرده اســت که از این تعداد ‪ 32‬مورد ان بــه جنجالی ها و‬ ‫حاشــیه های بینافردی مربوط اســت و مابقــی جنجال ها‬ ‫موضوعی اســت‪ .‬به این معنــی که درمــورد یک موضوع‬ ‫خاص‪ ،‬موضــع جنجالی فراســتی باعث به وجــود امدن‬ ‫حساسیت هایی شده است‪.‬‬ ‫در پرونده ای کــه در همین بــاره می خوانید موضوع‬ ‫این جنجال ها و ادبیات غیرمتعارف مســعود فراســتی در‬ ‫قالب گزارش‪ ،‬گفت وگو و یادداشت هایی بررسی می شود‪.‬‬ ‫ناگفته نماند که برای تهیه خوراک محتوایی این پرونده با‬ ‫بسیاری از منتقدان و سینماگران ایرانی گفت وگو کردیم اما‬ ‫کمتر کسی پذیرفت که نظرش به صراحت درباره فراستی‬ ‫منتشر شود‪.‬‬ ‫نقد با توهین و روکم کنی فرق دارد‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫به دعوا منجر نشود دیگر جذاب نیست‪ .‬این رویکرد درستی‬ ‫نیســت‪ .‬نباید مباحث فرهنگی را به دعواهــای این گونه‬ ‫تقلیل داد‪ .‬من یادم هســت که اخیرا رهبر معظم انقالب‬ ‫هم نســبت به شــکل گیری دو قطبی در فضای سیاسی و‬ ‫انتخابات هم هشــدار دادند‪ .‬اشاره ایشان البته به صورت‬ ‫کالن دربردارنده هشدار به دوقطبی سازی در همه فضاها‬ ‫اســت‪ .‬ما انتظار داریم کــه فعاالن حوزه هــای فرهنگی‬ ‫ظرفیت تحمــل دیگران را داشــته باشــند‪ .‬کار از تالش‬ ‫برای گسترش شناخت و دانش سینما به دعوای دو طرفه‬ ‫می کشــد‪ .‬یک برنامه چقدر برای ایجاد جذابیت می تواند‬ ‫از اخالق و معرفت تخصصــی در ان حوزه فاصله بگیرد؟‬ ‫همین حاشیه های برنامه هفت که به ان اشاره کردید را نگاه‬ ‫کنید! چقدر واقعا به سینما مربوط است و چقدر به دعواهای‬ ‫شخصی و حوزه خصوصی افراد مرتبط است؟‬ ‫بله‪ ،‬حرف های اخیــر اقای عبدی دربــاره اقای‬ ‫فراستی به خوبی مصداق کامل این چیزی است‬ ‫که شما می گویید‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬همین دعواهای دو طرفه که کسی در جایی‬ ‫حرفی می زند و دیگری در شبکه های اجتماعی یا رسانه ها‬ ‫جواب می دهــد و ان دیگــری در مقابل بیانیــه و جوابیه‬ ‫صادر می کند‪ ،‬این نظم نادرســت همیــن گونه ادامه پیدا‬ ‫می کند و به فضایی برای اضطراب افکنی در جامعه تبدیل‬ ‫می شود‪ .‬همین صحبت های اخیر اقای فراستی و واکنش‬ ‫کسانی دیگر مثل اقای عبدی و تبریزی و‪ ...‬هم در همین‬ ‫دسته بندی قابل تحلیل است‪.‬‬ ‫وقتی اقای فراســتی با چنــان ادبیاتی دربــاره اثر یا‬ ‫خود مولــف حرف می زند‪ ،‬طبیعی اســت که ان شــخص‬ ‫هم با همان ادبیات به او پاســخ بدهد‪ .‬غیر از این است؟‬ ‫فراستی در نقدهایش به شخص روبه رویش توهین می کند‬ ‫و با ادبیات ناپســندی ســخن می گوید‪ ،‬این در واقع یعنی‬ ‫مجوز دادن به دیگران بــرای ادامه دادن این نوع ادبیات‬ ‫نادرست! وقتی به کســی می گویید بیسواد باید انتظارش‬ ‫را هم داشته باشید که ان کس به شــما بگوید فالن! اما‬ ‫این ادبیات ســخن گفتن در حوزه فرهنگی است؟ مسلما‬ ‫این طور نیست‪.‬‬ ‫اینهــا بــرای کار فرهنگــی و هنــری ســم اســت‪.‬‬ ‫نفرت پراکنــی و متهم کــردن دیگــران به انواع و اقســام‬ ‫صفت های ناروا واقعا اسیب زننده است و باید متوقف شود‪.‬‬ ‫این طور ادامه پیدا کردن مباحث فرهنگی باعث می شود‬ ‫که کار بــه جاهای باریک تر بکشــد و این یعنــی بحران!‬ ‫متاسفانه این بی اخالقی ها از فضای سیاسی وارد فرهنگ‬ ‫شده و دارد از سینما قربانی می گیرد‪.‬‬ ‫شما نگاه کنید االن تقریبا بیشتر مخاطبان سینماها‬ ‫وقتی فیلم فرهادی نقد می شود به‬ ‫ویژه در برنامه تلویزیونی هفت ‪ ،‬کسی‬ ‫نمی اید که به صورت دقیق و فنی و‬ ‫موشکافانه درباره فیلم حرف بزند‪.‬‬ ‫می ایند و درباره ذهن خوانی کارگردان‬ ‫و‪ ...‬حرف می زنند‬ ‫‪4‬‬ ‫علــــــی معلـــــم را همه می شناسند‪ .‬تهیه کننده‬ ‫معروف ســینما ایــران کــه همزمان مدیریت نشــریه‬ ‫ســینمایی دنیای تصویر را نیــز بر عهــده دارد‪ .‬معلم‬ ‫در ســا ل های گذشــته مجری گــری برنامه هــای‬ ‫ســینمایی تلویزیــون را نیز بــر عهده داشــته و میان‬ ‫ســینماگران ایرانی به موضع گیری هــای معتدالنه و‬ ‫دیگری پذیرانــه اش شــهرت دارد‪ .‬او در این گفت وگو‬ ‫تالش می کند تا در مورد حاشــیه های اخیر برنامه های‬ ‫هفــت و نقدهــای تندروانه مســعود فراســتی علتی‬ ‫درونی تر و غایی تر بیان کند‪.‬‬ ‫معلــم اعتقــاد دارد کــه ریشــه بد اخالقی هــا در‬ ‫دیگری ناپذیــری و دوقطبی شــدن فضــای فرهنگی‬ ‫است‪.‬اومعتقداستکهفضایفرهنگبایدفضایفهم‬ ‫و تحمل نظر مخالف باشد‪ .‬به اعتقاد او مناظره های دو‬ ‫نفره میان موافقان و مخالفان یک فیلم در برنامه هفت‬ ‫چیزیجزبرجستهشدندعواهایشخصی‪،‬روکمکنی‬ ‫و حال گیری ندارد و به افزایش دانش سینما و فهم اثار‬ ‫سینماییکمکینمی کند‪.‬‬ ‫فیلم را نمی بینند کــه تحلیل کنند‪ ،‬بلکه فیلــم را می بینند‬ ‫تا موضع بگیرند‪ ،‬له یا علیه فیلم‪ .‬فرقی نمی کند که شــما‬ ‫موافق یا مخالف یک فیلم باشید‪ ،‬همین که به جای فهم‬ ‫وتحلیل ان قرار باشــد مخالف خود را محکوم کنید یعنی‬ ‫شــما تحلیل نمی کنید‪ ،‬نقــد نمی کنید و چیزی به ســینما‬ ‫اضافه نمی کنیــد! این نتیجه ادبیاتی اســت که در برنامه‬ ‫هفت دارد تبلیغ می شود‪ .‬هفت به نظرم کارش را بد شروع‬ ‫نکرد و در بخش هایی از عمرش روزهای خوبی هم داشت‬ ‫و نتایج خوبی هم گرفت اما متاســفانه امروز به یک شیوه‬ ‫عجیب و غریبی وارد فضاهایی غیر سینمایی و خصوصی و‬ ‫غیر حرفه ای شده است‪.‬‬ ‫همان طــور که گفتــم برخــی می گوینــد ایجاد‬ ‫جذابیــت در یــک برنامــه تــا حــد زیــادی بــه‬ ‫چالشــی کردن موضوع مــورد بحــث و دو طرف‬ ‫مناظره در ان برنامه ارتباط دارد‪ .‬تا کجا می توان‬ ‫این موضوع را مدیریت کرد؟ ایا اصوال می توان و‬ ‫ممکن است که برنامه ای غیر جنجالی اما جذاب‬ ‫و اثربخش تولید کرد؟‬ ‫بلــه‪ ،‬ممکــن اســت‪ .‬چــرا ممکن نیســت ؟ من‬ ‫ســال های ســال تنها برنامه ســینمای تلویزیون را اداره‬ ‫می کردم‪ .‬در این برنامه فضا بــرای گفت وگو کردن ایجاد‬ ‫شــده بود و بحث ها پیش می رفت‪ .‬هم منتقــد فیلم را نقد‬ ‫می کرد و هم مولف یا دست اندرکاران اثار درباره ان حرف‬ ‫می زدنــد‪ .‬نتیجه ایــن بحث هــا ملموس بود و تماشــاگر‬ ‫این برنامه ســرانجام به درک عمیق تری از اثر دست پیدا‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫مخالفتی نمی شــد و توضیح اضافه ای هم خواسته‬ ‫نمی شد‪ .‬البته نقدهای جدی مطرح می شد اما با ادبیات و‬ ‫مفاهیم نقد نه با ادبیات و مفاهیم حال گیری و رو کم کنی‬ ‫و‪ !...‬اصال مخالف بــودن و موافق بودن در مورد یک اثر‬ ‫هنری چندان موضوعیتی ندارد‪.‬‬ ‫منتقد باید فیلم را بفهمــد و ان را واکاوی کند ‪ .‬ان را‬ ‫باز کند ‪ .‬فحش دادن که نقد نیست‪ .‬اگر منتقدی با فیلمی‬ ‫ مشکل دارد ‪ ،‬حرف نهایی یک فیلم را قبول ندارد یا‪ ...‬قرار‬ ‫نیســت که به ان فحش بدهد یا به سازنده اش ایراد بگیرد‬ ‫که این چه حرفی اســت‪ .‬منتقد وظیفه اش بیان دقیق تر‬ ‫یک اثر است‪.‬‬ ‫همین موضوع را اگر بخواهید مصداقی بگویید‬ ‫به کــدام مــورد اشــاره می کنیــد ؟ مثــا درباره‬ ‫موضوع هایــی که اخیــرا در برنامه هفــت اتفاق‬ ‫افتاده است‪.‬‬ ‫ االن وقتی فیلــم فرهادی نقد می شــود به ویژه‬ ‫در برنامه تلویزیونی هفت‪ ،‬کســی نمی اید که به صورت‬ ‫دقیق و فنی و موشکافانه درباره فیلم حرف بزند‪ .‬می ایند‬ ‫و دربــاره ذهن خوانی کارگــردان و‪ ...‬حــرف می زنند!‬ ‫طبیعی اســت که هرکســی حق دارد هر موضع و نقدی‬ ‫ را بیان کنــد اما هر نقــدی چارچوب خــاص خودش را‬ ‫دارد‪ .‬یکی می گوید کــه فرهادی باید خفه شــود چون‬ ‫هم خودش هم طرفدارانش جاسوس هستند و دیگری‬ ‫می گویــد تو باید خفه شــوی چــون تو متحجر هســتی‬ ‫و‪ ! ...‬این چه ادبیاتی اســت دیگر ؟ فرهادی یک فیلم‬ ‫ســاخته که این فیلم در ســطح ملــی و بین المللی مورد‬ ‫توجه مــردم و منتقدان قرار گرفته اســت‪ .‬حــاال اینکه‬ ‫درباره فالن جشــنواره که به این فیلم جایزه داده است‬ ‫بگوییم جشــنواره فالن ر ا نقد کرد ه ایــم؟ بگوییم فیلم‬ ‫خیلی بد است و اصال فیلم نیســت؟ این نقد است؟ نقد‬ ‫باید ساختار فیلم را بررسی کند‪.‬‬ ‫کلی گویی درباره یک فیلــم و ارجاع به یک دیالوگ‬ ‫فیلم و قضاوت درباره کلیت فیلم بر مبنای همان دیالوگ‪،‬‬ ‫یعنی نقد موضعی و موافق و مخالفی‪ .‬این دیگر نقد فنی و‬ ‫تخصصی نیست‪ .‬طبیعی است که هرکسی می تواند فیلمی‬ ‫ را دوست داشته باشــد یا حتی متنفر باشد از یک فیلم! اما‬ ‫اینکه نقد نیست‪ .‬نقد فرایند رســیدن به این قضاوت ها بر‬ ‫مبنای ادبیات و مفاهیم حوزه نقد اســت نه اعالم خود ان‬ ‫نتیجه ها و متهم کردن دیگــران! این چیزی که می گویم‬ ‫مستقیما نتیجه همان دوگانگی است که در حوزه فرهنگ‬ ‫ایجاد شــده‪ .‬فضای دوگانه واقعا فضای مسمومی است‬ ‫و هرچه سریع تر باید کنترل شــود‪ .‬من باز هم به فرمایش‬ ‫رهبر انقالب ارجاع می دهم که حرف بسیار هوشمندانه ای‬ ‫بود و باید سرلوحه کار همه متصدیان امور در همه فضاها‬ ‫باشــد‪ .‬از جمله فضا و حوزه فرهنگ! این دوگانه اندیشی‬ ‫و دو قطبی ســازی بنیان های فکری و تحیلــی جامعه ما ر ا‬ ‫قربانی می کند‪.‬‬ ‫ما بیــش از هر چیــز نیازمند عقالنیت و قــوه تحلیل‬ ‫هســتیم‪ .‬ســینما اصوال مدیوم گســترش زبان و اندیشه‬ ‫انسانی است‪ .‬سینما باید اموزگار باشد‪ .‬نه اینکه تبدیل شود‬ ‫به یک سری مباحث دو نفره و دوگانه و بی نتیجه که صرفا‬ ‫وقت مردم و انتن تلویزیون را بگیرد‪.‬‬ ‫تلویزیون با پول مردم اداره می شــود و طبیعی است‬ ‫که باید به درد مردم هم بخورد‪ .‬متاسفانه تلویزیون نه فقط‬ ‫در برنامه هفت بلکه حتی در تنظیم خبر برنامه های خبری‬ ‫هم دارد از حیطه اخالق خارج می شود‪ .‬من وقتی ادبیات‬ ‫تنظیم خبرها در برخی برنامه های خبری را می شنوم واقعا‬ ‫متاسف می شوم‪.‬‬ ‫از نظر شما راه حل چیســت؟ چه کار باید کرد؟ ایا‬ ‫اصوال می توان فضا را تعدیل و مدیریت کرد؟‬ ‫بله البته که می شود‪ ،‬منتها به شرطی که ما بتوانیم‬ ‫م و همدیگر را بپذیریم‪ .‬همه چیز‬ ‫با همدیگر مهربان تر باشی ‬ ‫را قربانی خودمــان نکنیم‪ .‬نه فقط موضــوع برنامه هفت‬ ‫و فراستی و‪ ...‬در مورد قضیه پزشــکان ببینید چه اتفاقی‬ ‫افتاد‪ .‬باور کنید ادم شرمسار می شود‪.‬‬ ‫االن موضع روشنفکرهای ما این شده است که بروید‬ ‫حرف های پزشک تان را ضبط کنید! این دیگر چه حرفی‬ ‫است! تا چه حد می خواهیم نسبت به همه چیز و همه کس‬ ‫بدبین بشویم ؟ کشاندن موضوع هایی خاص به عرصه های‬ ‫عمومی چه معنایی می تواند داشته باشد ؟ وقتی موضوعی‬ ‫الزم است که در جمع های خصوصی حل و فصل شود چرا‬ ‫باید عمومیت پیــدا کند ؟ چرا باید حساســیت های زیاد از‬ ‫حد را به جامعه تزریق کنیم؟ باور کنید بی اعتمادی بزرگی‬ ‫میان جامعه هنری و جامعه پزشکی ایجاد شده است که به‬ ‫سادگی قابل برطرف کردن نیست‪ .‬این هم ناشی از همان‬ ‫دوگانه سیاه و سفید دیدن است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثالفراستیزم‪!...‬‬ ‫نباید نقد سینمایی را منحصر قلمداد کرد‬ ‫محسن امیریوسفی‬ ‫‪5‬‬ ‫نویسنده و کارگردان سینما‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اتفاق های این چند مدت اخیر را که در سینمای ایران‬ ‫افتاده است می توان از چند منظر مورد بررسی قرار داد‪ .‬به‬ ‫ویژه انچه تحت عنوان حاشیه ها یا جنجالی های حوزه نقد‬ ‫فیلم های سینمایی مطرح است‪ ،‬از نظر من به چند عامل‬ ‫خیلی مهم مربوط می شــود که در این نوشــتار به صورتی‬ ‫کوتاه و اجمالی درباره ان بحث خواهم کرد‪.‬‬ ‫بدیهی اســت که کانون اصلی بحث هــا در این باره‬ ‫به ادبیات شیوه خاص برخورد مسعود فراستی به موضوع‬ ‫نقد برمی گردد‪.‬‬ ‫اینکه چرا یک منتقد مانند مســعود فراستی سکان‬ ‫نقد را در یــک برنامه پربیننده در دســت می گیــرد و همه‬ ‫فضای نقد سینمایی را تحت تاثیر حرف ها و ادبیات تند و‬ ‫گزنده اش قرار می دهد‪ ،‬سه دلیل عمده دارد‪.‬‬ ‫به نظر من یکی از مهمترین دلیل ها به کم کاری دیگر‬ ‫منتقدان قدیمی تر و حتی جوانتر و با دانشی است که این‬ ‫روزها کمتر نقد می نویسند و کمتر در مجامع نقد فیلم های‬ ‫سینمایی حضور دارند‪ .‬صنعت سینما چه در نویسندگی‪ ،‬چه‬ ‫در تهیه کنندگی‪ ،‬چــه در کارگردانی‪ ،‬چه در بازیگری و چه‬ ‫در فروش و رقابت های هنری همواره نیازمند نقد و بررسی‬ ‫است‪ .‬هیچ یک از این حوزه در اهمیت یک اثر سینمایی‬ ‫از دیگری عقب نمی ماند و هر حوزه ای متناسب با گستره‬ ‫خود نقدپذیر و قابل بررســی اســت‪ .‬اما اینکه چرا در همه‬ ‫این حوزه ها پیش از هرکس دیگری اسم فراستی مطرح‬ ‫می شود و به ذهن مخاطب می اید‪ ،‬علتش برجسته بودن ارا‬ ‫و نظرات فراستی نیست‪ .‬دلیلش کم کاری دیگر منتقدان‬ ‫و احیانا میدان ندادن به انها ســت‪ .‬اگــر جامعه منتقدان‬ ‫فیلم در ایران تحت تاثیر جو غالب شــده این روزها نقد را‬ ‫به چند جمله توصیفی و تحقیرامیز یک منتقد‪ ،‬فروکاســته‬ ‫و این فضا را پذیرفته باشــد‪ ،‬طبیعی است که هیچ امیدی‬ ‫به جبران انچه اتفــاق افتاده وجود نــدارد‪ .‬اما اگر همین‬ ‫جامعه نقد را جدی بگیرد و مواجهــه ای جدی و اثرگذار با‬ ‫سینما و اثار تولید شده نشــان بدهد‪ ،‬طبیعی است که فضا‬ ‫از انحصار یک گروه و یک شــخص خارج خواهد شد و به‬ ‫تعادل خواهد رسید‪.‬‬ ‫البته ایــن موضوع نیازمند ان اســت کــه مدیران و ‬ ‫تریبون به دستان هم به دیگران فرصت اظهارنظر بدهند‬ ‫و گرنه انحصاری کردن نقد ســینمایی در تنهــا برنامه نقد‬ ‫ســینمایی تلویزیون طبیعی اســت که موجب برند شدن و‬ ‫برجسته شدن تک رایی و فوکوس روی یک جنبه خاص از‬ ‫سینما خواهد شد‪.‬‬ ‫ایــن میــدان دادن و فرصــت گرفتــن تلویزیون را‬ ‫به عنوان علت دوم باید شــناخت‪ .‬زیرا تلویزیون به عنوان‬ ‫رســانه ملی و عمومی که با فراگیری مخاطبان بسیار زیاد‬ ‫قدرت بالمنازعی دارد‪ ،‬قابل مقایسه با هیچ رسانه دیگری‬ ‫نیست‪ .‬متاســفانه این روزها اینترنت و شبکه های مجازی‬ ‫هم عمدتا در بازتاب حاشیه های ساخته شده در تلویزیون‬ ‫کارایی دارنــد و نقدهای جدی و حوزه ســینما را پوشــش‬ ‫نمی دهند‪.‬‬ ‫اما دلیل ســوم به خود ما مربوط است‪ .‬ما یعنی همه‬ ‫انهایی که جمعه شــب ها می نشــینند و کنجکاوانه برنامه‬ ‫هفت را می بینند که بدانند این بار چه کسی فحش می خورد‬ ‫و تحقیر می شــود‪ .‬البته عرض کنم که من شخصا برنامه‬ ‫هفت را نــگاه نمی کنــم و از ان دلزده شــده ام‪ .‬همچنین‬ ‫می دانم که کم نیستند تعداد کسانی که دیگر به این برنامه‬ ‫وقعی نمی نهند ‪ ،‬به هر حال هنوز تعداد کسانی که پای این‬ ‫برنامه می نشینند و مانند یک شــوی تلویزیونی به ان نگاه‬ ‫می کنند هم کم نیســت‪ .‬نمی گویم این برنامــه را تحریم‬ ‫کنیم‪ .‬چون اصوال تحریم کردن کار درستی نیست‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه معتقدم حتی اقای فراســتی به عنــوان یک منتقد با‬ ‫هر ادبیاتی که می خواهد می تواند نقد کند و هر کس حق‬ ‫دارد با بضاعت دانشی که دارد در مورد اثار سینمایی حرف‬ ‫بزند و نقد کند‪.‬‬ ‫اما بینندگان این برنامه هم نباید تن به فضایی بدهند‬ ‫که خواسته یا ناخواسته پیرامون برنامه هفت شکل گرفته‬ ‫است‪ .‬انگار مخاطبان این برنامه و حتی تعداد قابل توجهی‬ ‫از سینمایی ها می نشینند و برنامه هفت را می بینند که این‬ ‫بار فراستی چه کسی را می خواهد فحش بدهد‪ .‬این خیلی‬ ‫غیراخالقی و سبک ســرانه و اصطالحا چیپ است‪ .‬یک‬ ‫مجموعه حرف های تکــراری و بی ادبانه و توهین امیز هر‬ ‫شب از طریق این برنامه به خورد سینماگران داده می شود‬ ‫و هر جمعه فقط نــام فحش خو رندگان عوض می شــود‪.‬‬ ‫حرف ها و ادبیات و جمالت تکرار ی و ثابت است‪.‬‬ ‫بنابراین همانطور که گفتم پیش از هرچیز کم کاری‬ ‫منتقدان جدی و واقعی ســینما و حضور کمرنگ شــان در‬ ‫رســانه های اینترنتی‪ ،‬چاپی و تلویزیونی موجب برجســته‬ ‫شدن رویه و رویکرد نادرستی شده که از سوی برنامه هفت‬ ‫ گسترش پیدا می کند‪ .‬افزون بر این کم توجهی تلویزیون‬ ‫از سوی برخی از برنامه سازان که فضای گفت وگوی جدی‬ ‫را ایجاد نمی کنند‪ ،‬نیز باعث تک محصولی شدن تلویزیون‬ ‫شده اســت‪ .‬نه تنها فراســتی که هر منتقد دیگری هم در‬ ‫شــرایط او قرار می گرفت فضای نقد سینمایی را به همین‬ ‫شــیوه تحت تاثیر خودش قرار مــی داد‪ .‬کمااینکه اقای‬ ‫فراستی مخاطبان برنامه هفت را عادت داده است که هر‬ ‫بار یک بی اخالقی تکــراری را از قاب تلویزیون جمهوری‬ ‫اسالمی ببینند‪.‬‬ ‫این نکته سوم که مخاطبان هفت دارند به شیوه نقد‬ ‫نادرست ســینما عادت می کنند و منتظرند تا هر بار فحش‬ ‫دیگری به یک سینماگر داده شــود نیز خودش در تعمیق‬ ‫فراستیزم بی تاثیر نیست‪.‬‬ ‫به هر حال نقد سینما مثل خود سینما ادابی دارد‪ .‬نقد‬ ‫که قرار نیست حتما مثبت باشد‪ ،‬به عمر صد ساله سینما نقد‬ ‫هم وجود داشــته و همواره نقد مثبت و منفی با هم مطرح‬ ‫بوده اند‪ .‬اما همان طور که گفتم نقد گســترش دهنده اثر‬ ‫است و به معنای نابود کردن ان نیســت‪ .‬نقد‪ ،‬اثر را برای‬ ‫مخاطب تشــریح می کند‪ .‬اینکه مردم وقت شــان را پای‬ ‫برنامه هفت تلــف کنند و فحش های تکراری بشــنوند که‬ ‫به این معنی نیســت برنامه جدی نقد ســینمایی دیده اند‪.‬‬ ‫این شیوه عجیب نقادی سینما نه تنها سودی برای سینما‬ ‫ندارد که حتی ســودی بــرای برنامه هفت هم نــدارد و از‬ ‫محبوبیت سابق ان روز به روز می کاهد‪ .‬با این همه سینما‬ ‫نابود نمی شــود و با قدرت به حیات خودش ادامه خواهد‬ ‫داد و نقد ســینمایی جدی و ارزنده هم در کنار این ســینما‬ ‫باقی خواهد ماند‪ .‬انچه می رود این شــیوه های نامرسوم‬ ‫غیراخالقی است‪.‬‬ ‫با این همه باید تاکید کنم که اگرچه شیوه نقد مسعود‬ ‫فراستی را نمی پسندم اما نه تنها او که هر کس دیگری هم‬ ‫حق دارد درباره فیلم به اندازه دانش و حرفی که دارد‪ ،‬سخن‬ ‫بگوید و نقد کند‪ .‬من امیدوارم روزی این فهم و درک ایجاد‬ ‫شود که باید برای توسعه سینما و تقویت این هنر در ایران‬ ‫شیوه های درستی انتخاب کنیم‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫خوب و بد یک وزیر‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫‪70‬‬ ‫پشتپردهاستعفایمحمودگودرزی‬ ‫از وزارت ورزش و جوانان چه بود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ورزش‬ ‫کم شدن وزیر جنجالی‬ ‫ازکابینهروحانی‬ ‫محمود گودرزی از وزارت ورزش و جوانان رفت‪ .‬استعفای او اما کمتر کسی‬ ‫را در میان اهالی ورزش اندوهگین کرد‪ .‬او اگرچه مدیر پاکدستی به شمار می رود‬ ‫اما هرگز نتوانســت وقت و انرژی خود را صرف مسائل مهم و کالن ورزش کشور‬ ‫کند‪ .‬با این حال او ورزش را در شرایط بحرانی به سلطانی فر تحویل نمی دهد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫«بابــت اعتمادی که ظرف ســه ســال گذشــته به‬ ‫اینجانب مبذول فرمودید‪ ،‬بسیار سپاســگزارم و خشنودم‬ ‫اگر توانسته ام باری ولو اندک و حقیر از دوش دولت بزرگوار‬ ‫بردارم‪ .‬همان گونه که اســتحضار دارید چند ماه قبل نیز‬ ‫اســتدعا کردم که اجازه بفرمایید تا در سنگری دیگر ارائه‬ ‫خدمت بدهم‪ .‬مجددا اســتدعا دارم با استعفای اینجانب‬ ‫موافقت بفرمایید‪.‬‬ ‫همواره دعاگــوی حضرتعالی هســتم و ارزو دارم در‬ ‫تحقق اهداف عالیه نظام و برنامه های دولت کریمه تدبیر‬ ‫و امید‪ ،‬موفق و موید باشید‪».‬‬ ‫‪ 27‬مهرماه بود که محمود گودرزی با همین چند خط‪،‬‬ ‫استعفایش را تقدیم حسن روحانی کرد‪ .‬رئیس جمهوری نیز‬ ‫در پاسخ به نامه محمود گودرزی‪ ،‬با اشاره به پیروزی های‬ ‫فــراوان ورزشــکاران ایرانــی در میدان هــای ورزشــی‪،‬‬ ‫از تالش هــا و برنامه ریزی هــای وی و همکارانــش در‬ ‫تحقق سیاســت های دولــت در وزارت ورزش و جوانان و‬ ‫کوشش های افتخارافرین ورزشــکاران غیورمان در این‬ ‫دوره‪ ،‬تقدیر و سپاسگزاری کرد‪.‬‬ ‫محمود گودرزی کــه از مدت ها پیــش بحث هایی‬ ‫درباره استعفا‪ ،‬استیضاح و برکناری او مطرح شده بود‪ ،‬در‬ ‫فاصله کمتر از ‪ 10‬ماه تا پایان کار دولت یازدهم با استعفا‬ ‫از وزارت ورزش و جوانان کنار رفت‪.‬‬ ‫گودرزی که ‪ 2 6‬ابــان ‪ 92‬به عنوان ســومین گزینه‬ ‫دولت حسن روحانی به عنوان وزیر ورزش از سوی مجلس‬ ‫رای اعتماد گرفت‪ ،‬در سه سال گذشته روزهای پر تالطمی‬ ‫را تجربه کرد و با پشت سر گذاشتن المپیک و پارالمپیک‬ ‫ریو تصمیم به جدایی از وزارت ورزش و جوانان گرفت‪.‬‬ ‫اما ماجرا به همین سادگی نبود‪ .‬یک روز پس از این‬ ‫استعفا گمانه های رســانه ای درباره کنار رفتن گودرزی از‬ ‫وزارت ورزش شدت گرفت‪ .‬برخی رسانه ها تاکید داشتند‬ ‫که گودرزی با بدنه دولت دچار مشــکل شــده بود و برخی‬ ‫نزدیکان رئیس جمهوری ابدا موافق ادامه فعالیت وی در‬ ‫وزارت ورزش و جوانان نبودند‪ .‬این رســانه ها در حالی به‬ ‫اختالف میان گودرزی و برخی مقامــات با نفوذ در دولت‬ ‫اشــاره کردند که بــه نظر می رســید خود گــودرزی نیز در‬ ‫مصاحبه ای کدهایی از اختالف داده بود‪ .‬کدهایی روشن‬ ‫که در خروجی را پیــش از موعد مقرر به او نشــان داد‪ .‬در‬ ‫واقع صحبت از رفتن وزیر‪ ،‬ماه ها در برخی رسانه ها مطرح‬ ‫می شد؛ اما گودرزی زیر بار این مســاله نمی رفت تا اینکه‬ ‫باالخره او رفتنی شد؛ اما با استعفا‪ .‬او در اخرین گفت وگوی‬ ‫خود با کیهان ورزشی به مطالب جالبی اشاره کرده بود که‬ ‫این مطالب استعفای وزیر را عجیب تر می کند ‪.‬‬ ‫قسمتی از این گفت وگو را در ادامه می خوانیم‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر و به ویــژه بعد از المپیک بحث‬ ‫رفتــن شــما از وزارتخانــه داغ بوده اســت؛ ایا‬ ‫خبرهایی است؟‬ ‫من نشنیده ام‪ .‬اینها رایزنی است و بعضی ها به این‬ ‫مسئولیت ها عالقه مند هستند و خودشان را مطرح می کنند‪.‬‬ ‫بعضی های دیگر عالقه مند هستند که نفر دیگری را مطرح‬ ‫کنند‪ ،‬بنابراین مساله رفتن از نظر بنده منتفی است‪ .‬چیزی‬ ‫هم از مسئوالن باالدست خودم مثل اقای رئیس جمهور و‬ ‫معاون اول ایشان نشنیده ام‪.‬‬ ‫با این تفاسیر برای دور بعدی هم خواهید ماند؟‬ ‫نخیر؛ قطعــا اگر بــرای دور دوم پیشــنهاد کنند‪،‬‬ ‫بخت ازمایی سلطانی فر با مجلس دهم‬ ‫وزیر پیشنهادی ورزش این بار از خانه‬ ‫ملت رای اعتماد می گیرد؟‬ ‫نخواهم ماند‪.‬‬ ‫ایا قبول نکردن وزارت ورزش در دور بعدی‪ ،‬شائبه‬ ‫خالی کردن میدان را به وجود نمی اورد؟‬ ‫تحلیل شما این اســت که این جریان‪ ،‬روند خوب‬ ‫ورزش است؛ اما یک مدیر باید با دست باز با توانمندی های‬ ‫مالی کار کند‪ .‬بنده از اذر ماه سال گذشته یعنی ‪ ۹‬ماه‪ ،‬یک‬ ‫ریال بابت پروژه های عمرانی خودم دریافت نکرده ام‪ .‬خب‬ ‫یک مدیر چگونــه می تواند موفق جلوه کنــد؟ موقعی که‬ ‫بسازد‪ ،‬توسعه بدهد‪ ،‬فضاها را گسترش بدهد و‪...‬‬ ‫من گفته بودم کــه صندلی های ورزشــگاه ازادی را‬ ‫درست کنند و متجاوز از دومیلیارد تومان هزینه برداشته که‬ ‫تا به حال یک ریال بابت ان نگرفته ایم‪.‬‬ ‫پس می خواهید با این کار اعتراض کنید؟‬ ‫نه‪ ،‬اعتراض نیســت‪ .‬ممکن اســت فرد دیگری‬ ‫جای بنده بیاید که یک «بیزینس مــن» و یک ادم تجاری‬ ‫و اقتصادی باشــد و بتواند از طریق جاهای دیگر وام هزار‬ ‫میلیاردی جذب کند و به فعالیت بپردازد‪ .‬بعد هم‪ ،‬من نسبت‬ ‫به عملکرد بخشی از این فضای بیرون از ورزش گالیه مند‬ ‫هستم و به نظرم می اید که نتوانسته ایم ان تاثیر اساسی ای‬ ‫را که باید روی تغییر این حالت ها‪ ،‬اتفاق بیفتد را بگذاریم؛‬ ‫کما اینکه االن می بینید پرســپولیس و اســتقالل دارند به‬ ‫سمت اســتقالل مالی می روند و فدراسیون زیر دوخم انها‬ ‫رفته اســت! فدراســیون فوتبال اال ن دارد ایــن دو تیم را‬ ‫دچار بحران می کند! چرا باید ایــن اتفاق بیفتد؟ این به ان‬ ‫مناسبات بسیار پیچیده ای مربوط می شود که انها گرفته اند‬ ‫و در واقع در ورزش ما شکل گرفته که باعث تاسف است‪.‬‬ ‫البته امیدواریم که بتــوان تغییراتی در ان ایجاد کرد‪ .‬ما از‬ ‫پشتیبانی و حمایت های دولت در این زمینه بهره مند هستیم‬ ‫ولی عالقه مندیم نیروهای قوه قضائیــه ورود پیدا کنند تا‬ ‫این نارسا یی ها مرتفع شــود‪ .‬من حتی پیشنهاد کمیته ای‬ ‫را دادم برای این ناهنجاری ها‪ ،‬که حاال اگر بشود بین قوا‪،‬‬ ‫چنین کمیته ای برای تحلیل و کمک به یکدیگر به جهت‬ ‫پاالیش محیط و تبشیر‪ ،‬شــکل بگیرد‪ ،‬خیلی اتفاق خوبی‬ ‫شکل خواهد گرفت‪.‬‬ ‫استقالل و پرسپولیس برخالف فصول گذشته در دو سال‬ ‫اخیر رقابت پایاپایی در جدول لیگ برتر داشته اند و والیبال‬ ‫نیز به عنوان دیگر رشــته محبوب این ســال ها‪ ،‬توانست‬ ‫عالوه بر عملکرد مناســب در لیگ جهانی‪ ،‬برای اولین بار‬ ‫جواز حضور در المپیک را دریافت کند‪ .‬فوتسال ایران نیز‬ ‫توانست برای اولین بار به عنوان ســوم جام جهانی دست‬ ‫یابد و این موفقیت را در بسکتبال و کشتی نیز به نوعی دیگر‬ ‫شــاهد بودیم‪ .‬تیم ملی فوتبال ایران نیز شــرایط مناسب و‬ ‫فوق العاده ای برای صعود به جام جهانــی در اختیار دارد و‬ ‫تمام این اتفاقات باعث می شود تا کارنامه او و وزارت تحت‬ ‫کنترل او مثبت ارزیابی شود‪.‬‬ ‫عصر گودرزی در وزارت ورزش‬ ‫پس از انکه حســن روحانی به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫ایران انتخاب شــد‪ ،‬او گزینه های مختلــف را برای تعیین‬ ‫وزیــر ورزش به مجلس شــورای اســامی معرفــی کرد‪.‬‬ ‫وزارت ورزش یکی از کرســی هایی بود که تکلیفش دیرتر‬ ‫از ســایر وزارتخانه ها مشــخص شــد‪ .‬بعد از انکه مجلس‬ ‫نهم به مسعود ســلطانی فر‪ ،‬رضا صالحی امیری و نصرالله‬ ‫سجادی رای اعتماد نداد‪ ،‬گودرزی به عنوان گزینه چهارم‬ ‫پیشنهادی روحانی با ‪ 199‬رای موافق به ساختمان سئول‬ ‫پیدا کرد‪ .‬شاید اگر مجلس نهم اصولگرا اختالفی با حسن‬ ‫روحانی نداشــت‪ ،‬گودرزی هیچ وقت به این سمت دست‬ ‫پیدا نمی کرد‪.‬‬ ‫ مخالفت وزیر کشتی گیر با فوتبال‬ ‫یکی از نمره های منفــی در کارنامه گــودرزی نحوه‬ ‫مدیریت و اداره قرمز و ابی های پایتخت بود که انبوهی از‬ ‫ابهامات بی پاسخ در پایان دوره وزارت وی بر جای گذاشته‬ ‫است‪ .‬گودرزی که موفق شــد خیلی زود محمد رویانیان و‬ ‫مدیریت هزینه زای او را از سر پرسپولیس بردارد‪ ،‬در ادامه‬ ‫نشان داد که نقشه راهی برای ادامه کار پس از حذف درست‬ ‫رویانیان ندارد‪ .‬اداره استقالل و پرســپولیس با سرپرست‬ ‫برای مدت طوالنی و عدم تعیین تکلیــف مدیریت این دو‬ ‫باشگاه سوژه ای اســت که شــاید هیچ گاه جوابی برایش‬ ‫پیدا نشود‪.‬‬ ‫اســتقالل و پرســپولیس که به دلیل ثبــت در اداره‬ ‫ثبت شرکت ها اجبارا باید با مدیرعامل اداره شوند‪ ،‬حداقل‬ ‫دوسال با سرپرست غیرقانونی اداره شــدند و مهمتر از ان‬ ‫اینکه مدیرانی بی ارتباط و خارج از چارچوب برای ریاســت‬ ‫بر انها گمارده شد که تا مدت ها کارها را با مشاوره این و ان‬ ‫پیش بردند‪ ،‬چون کمترین اشنایی با فوتبال و جو حاکم بر‬ ‫ان نداشتند‪.‬‬ ‫ارتباط وزارت گودرزی با فدراسیون ها‬ ‫و کمیته المپیک در محاق‬ ‫فدراسیون های ورزشی در دوره محمود گودرزی‪ ،‬به‬ ‫مجمع الجزایر جدا از هم تبدیل شدند که نزدیکی هر یک با‬ ‫شخص وزیر به نزدیکی و پیروی انها از مجموعه معاونان‬ ‫گودرزی مرتبط و تعریف می شد‪.‬‬ ‫گــودرزی‪ ،‬ورزش ایــران را بــه واســطه برخــی‬ ‫نامه نگاری هــا و دســتورالعمل ها در برگــزاری انتخابــات‬ ‫مجامع عمومی شــان؛ تا اســتانه تعلیق از ســوی کمیته‬ ‫بین المللی المپیک‪ IOC‬پیش برده است و مشخص نیست‬ ‫فرد جانشــین او می خواهد چه رویه ای بــرای این ارتباط‬ ‫تخریب شده در پیش بگیرد‪.‬‬ ‫ورزش ایران در حال حاضــر زیر ذره بین نهاد جهانی‬ ‫ورزش قرار دارد و ارســال گزارش های متعدد از داخل هم‬ ‫مزید بر علت شــده تا ناظران بین المللی در صدد تعطیلی‬ ‫ورزش ایران به استناد دخالت دولت باشند‪.‬‬ ‫استعفای گودرزی حاال حرف و‬ ‫حدیث های زیادی را باعث شده‬ ‫است‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫شــاید مهم تریــن مشــکالت گــودرزی در دوران‬ ‫حضورش در وزارت ورزش به حواشــی وی بــا فوتبالی ها‬ ‫برمی گردد‪ .‬موضع گیری های او در مقابل فوتبال البته بعد‬ ‫از مدتی محتاطانه شــد اما او که با تیم ملی کشتی تمرین‬ ‫می کرد هم حاضر نشــد بودجه قابل توجهی به این رشــته‬ ‫بدهد تا حتــی گوش شکســته ها هم از او خاطره خوشــی‬ ‫نداشته باشند‪.‬‬ ‫اختالف گودرزی با کفاشیان از یک سو و فشار برای‬ ‫برکناری کی روش از ســرمربیگری تیم ملی اختالفات را تا‬ ‫حدی باال برد که کــی روش در مصاحبه هایش به خودش‬ ‫اجازه داد علیه شــخص اول ورزش کشــور صحبت کند و‬ ‫گودرزی نیز او را «لمپن وارداتــی» بخواند‪ .‬درگیری های‬ ‫سرمربی و وزیر پای برخی از دولتی ها را نیز به میان کشید‬ ‫و پس از هجوم مردم به صفحه اینستاگرام روحانی‪ ،‬شنیده‬ ‫شد تا برخی از بدنه دولت از گودرزی خواستند مواضع خود‬ ‫را در مقابل سرمربی پرتغالی تغییر دهد‪.‬‬ ‫بی توجهی گودرزی به فدراسیون فوتبال بعد از یک‬ ‫ســال جایش را به دخالت های او داد و این بار وزیر تالش‬ ‫کرد در انتصاب های فدراسیون فوتبال تغییراتی ایجاد کند‬ ‫که مهمترین ان کنار رفتن مهدی محمدنبی از دبیرکلی و‬ ‫جایگزین شدن اسدی به جای او بود‪.‬‬ ‫معاون بانوان فدراســیون هم دیگر مقامی بود که با‬ ‫فشار گودرزی به کفاشیان تغییر کرد‪ ،‬هرچند همین تغییر‬ ‫هم چنــدی قبل با تغییــر مجدد عرب عامری توســط خود‬ ‫گودرزی وتو شد‪.‬‬ ‫بزرگترین دســتاورد گودرزی البته موفقیت او در کنار‬ ‫گذاشتن کفاشــیان از ریاست فدراســیون فوتبال بود که‬ ‫با کمــک برخی نهادها و اســتفاده از گزینــه جهانگیری و‬ ‫اسالمیان عملی شد‪.‬‬ ‫تغییرات مداوم و چندباره هیات مدیره استقالل‬ ‫و پرسپولیس‬ ‫ورزش‬ ‫این مصاحبه از سوی محمود گودرزی در حالی ابعاد‬ ‫جنجالی به خود گرفت که وی چند روز پس از استعفا سعی‬ ‫داشت فضا را به نوعی تلطیف کند‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬از روز پس از استعفا‪ ،‬بعضا نقل قول هایی‬ ‫عجیب از زبان من در رســانه های مختلف مطرح و بازنشر‬ ‫شده که بر این اســاس ضمن رد تمامی این اظهارنظرها‪،‬‬ ‫تاکید می کنــم که هیــچ گفت وگویــی با هیچ رســانه ای‬ ‫نداشته ام و تمامی نقل قول های مطرح شده مردود است‪».‬‬ ‫وزیــر مســتعفی ورزش و جوانــان همچنیــن درباره‬ ‫اســتعفایش از وزارت ورزش و جوانان گفت‪« :‬شــخصا از‬ ‫تغییرات در دولت اســتقبال کرده ام و در این موضوع هیچ‬ ‫گالیه ای از هیچ کس وجود ندارد‪».‬‬ ‫گودرزی تاکید کرد‪« :‬هیچ ادعایی و هیچ زاویه ای با‬ ‫مجموعه دولت نداشــته و ندارم و برای وزیر اینده ورزش و‬ ‫جوانان نیز ارزوی توفیق دارم‪».‬‬ ‫اما به نظر نمی رســد عملکرد وزارت تحــت اختیار او‬ ‫دلیل استعفای گودرزی بوده باشد‪ .‬بنا بر بررسی شاخصه ها‪،‬‬ ‫نتایــج در دوره محمود گــودرزی در رشــته های مختلف و‬ ‫خصوصا محبوب خوب بوده اســت؛ از جمله ان می توان‬ ‫به عملکرد موفق سرخابی ها طی دو فصل اخیر اشاره کرد‪.‬‬ ‫وزارت ورزش یا حیاط خلوت‬ ‫سیاسیون؟‬ ‫گودرزی مبارزه با فساد را باید از درون‬ ‫وزارت ورزش اغاز می کرد‬ ‫عدم رای اعتماد به سلطانی فر‬ ‫لجبازی نبود‬ ‫قضاوت های منفی در مورد‬ ‫گودرزی را تمام کنیم‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫قرار بود ســه ســال پیش و بعد از انتخــاب گودرزی‬ ‫به عنوان وزیر ورزش اصالح اساســنامه به عنوان اولویت‬ ‫اصلی وزارتخانه مطرح شود؛ اما این مساله هنوز در ورزش‬ ‫حل نشــده و تعداد اساســنامه های اصالحی در این مدت‬ ‫به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد‪ .‬بر اساس متن‬ ‫پیش نویس تهیه شــده وزارت ورزش بر عزل و نصب های‬ ‫برخی فدراسیون ها مسلط بود و در مهمترین بند ان مدیرکل‬ ‫ورزش استان به جای رئیس فدراســیون‪ ،‬ریاست مجامع‬ ‫استانی را بر عهده می گرفت و رئیس فدراسیون به عنوان‬ ‫نایب رئیــس وی‪ ،‬در مجامــع حضــور پیدا می کــرد‪ .‬این‬ ‫بند تناقض اشــکار بــا قوانین منشــور المپیــک‪ ،‬مقررات‬ ‫فدراسیون های بین المللی و اساسنامه کمیته ملی المپیک‬ ‫داشت و اســتقالل فدراســیون ها و هیات های ورزشی را‬ ‫نقض می کرد‪.‬‬ ‫به همین دلیل رئیس کمیته ملی المپیک با ارســال‬ ‫نامه ای به معاون اول رئیس جمهــور عواقب این موضوع‬ ‫را یاداوری کرده و باعث شــد تا موضوع از دستورکار هیات‬ ‫دولت خارج شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫گودرزی رفت‪ ،‬سلطانی فر امد‬ ‫اســتعفای وزیر ورزش و جوانان باالخــره مورد قبول‬ ‫قرار گرفت‪ .‬نامــه خداحافظی گودرزی بــرای موافقان و‬ ‫مخالفانش اما بر خالف دیگر مواضع وی جنجالی نبود ‪.‬‬ ‫او در بخشی از نامه خداحافظی اش نوشت‪« :‬در حوزه‬ ‫ورزش‪ ،‬باتوجه به گستردگی عرصه و مخاطبان پرشمار ان‪،‬‬ ‫تالش من و همکارانم بر ان بود تا بر اســاس سیاست های‬ ‫دولت تدبیر و امید‪ ،‬با نگاهــی متوازن به ورزش همگانی و‬ ‫قهرمانــی‪ ،‬و توجه خاص به ورزش بانوان‪ ،‬نگاه یکســویه‬ ‫بــه ورزش را اصالح نمایم و بر این اســاس خوشــحالم از‬ ‫اینکه در ســایه تالش ها و فعالیت های انجام شده‪ ،‬امروز‬ ‫شــاخص های ورزش همگانی و ورزش بانوان در کشــور‬ ‫نســبت به گذشــته ارتقا یافتــه و از جایگاهــی مطلوب تر‬ ‫برخوردار است‪ .‬‬ ‫همان گونــه که جناب اقــای دکتر روحانی ریاســت‬ ‫محتــرم جمهــوری اســامی ایــران در پاســخ بــه نامه‬ ‫استعفایم مطرح کردند‪ ،‬بسیار خشــنود و خرسندم از اینکه‬ ‫تالش هــا و برنامه ریزی هــای اینجانــب و همکارانــم در‬ ‫تحقق سیاســت های دولــت در وزارت ورزش و جوانان‪،‬‬ ‫به رغم مشکالت و محدودیت های فراوان‪ ،‬پیروزی های‬ ‫ارزشــمندی را در عرصه هــای مختلف ملــی و بین المللی‬ ‫نصیب ملت ایران کرده اســت و من به سهم خود به عنوان‬ ‫عضوی کوچــک از خانواده بزرگ ورزش و جوانان کشــور‬ ‫ی ورزشــکاران‪ ،‬قهرمانان‪ ،‬مربیان‪ ،‬پیشکسوتان‪،‬‬ ‫از تمام ‬ ‫مدیــران‪ ،‬روســای فدراســیون های ورزشــی‪ ،‬مدیران و‬ ‫همکاران ستادی و استانی و شهرستانی‪ ،‬تشکل ها ی حوزه‬ ‫جوانان‪ ،‬و تک تک عزیزانی که طی سه سال گذشته بدون‬ ‫هیچ چشمداشــت و فقط با هدف اعتال و پیشــرفت امور‬ ‫ورزش و جوانان تــاش کرده اند‪ ،‬قدرانی و سپاســگزاری‬ ‫می نمایم‪.‬‬ ‫همچنین از تالش ها و همراهی های جمع پرتالش‬ ‫رسانه های گروهی و به ویژه رسانه ملی که یار و یاور خانواده‬ ‫ورزش و جوانان کشور بوده و خواهند بود نیز سپاسگزارم‪.‬‬ ‫بدون شــک فعالیت من و همکارانم در ایــن دوره به رغم‬ ‫تالش و دقتی که در انجام امور داشته ایم‪ ،‬خالی از نقص و‬ ‫ایراد نبوده است که از این بابت نیز از ملت بزرگ ایران و به‬ ‫ویژه ورزشکاران و جوانان عزیز کشورم عذرخواهی کرده و‬ ‫حاللیت می طلبم‪ ».‬اما رئیس جمهوری سلطانی فر را برای‬ ‫گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی کرد‪ .‬حسن روحانی‬ ‫رئیس جمهوری ایــران در پی اســتعفای محمود گودرزی‬ ‫از ســمت وزارت ورزش و جوانان‪ ،‬مســعود ســلطانی فر را‬ ‫به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش به مجلس معرفی کرد‪.‬‬ ‫بخت ازماییسلطانی فربامجلسدهم‬ ‫‪2‬‬ ‫وزیر پیشنهادی ورزش این بار از خانه ملت رای اعتماد می گیرد؟‬ ‫انچه از استعفای گودرزی بعد از نشست پاییزی اش‬ ‫با حسن روحانی برداشــت می شود‪ ،‬اگر نگوییم استعفای‬ ‫تحمیلی‪ ،‬دســت کم کناره گیری داوطلبانــه نیز نخواهد‬ ‫بود‪ .‬چــه از این اتفاق بوی بازی های سیاســی به مشــام‬ ‫می رسد‪ .‬این استاد دانشــکده تربیت بدنی‪ ،‬خوب یا بد و‬ ‫ضعیف یا قوی‪ ،‬می توانست این چند ماه اخر دولت را هم‬ ‫در ساختمان ســئول طی کند و البته ابقای چندماهه اش‬ ‫ان قدرها هم بــرای ورزش ایران خطر نداشــت‪ .‬محمود‬ ‫گودرزی که ‪ 26‬ابان ‪ 92‬به ناکامی ســه گزینه دولت برای‬ ‫گرفتن رای اعتماد مجلس‪ ،‬پایان داد و به عنوان چهارمین‬ ‫چهره پیشنهادی موفق به جلب رضایت اهالی بهارستان‬ ‫شد‪ ،‬نتوانســت تا پایان دولت یازدهم دوام بیاورد تا نشان‬ ‫دهد‪ ،‬اصل موفقیــت ورزش ایران با اســتفاده از مدیران‬ ‫ورزشی که دهه هاست توسط کارشناسان و رسانه های این‬ ‫حوزه فریاد زده می شود‪ ،‬تنها در حد شعار است و در میدان‬ ‫عمل‪ ،‬عوامل مختلف مانع تحقق این وعده خواهند شد‪.‬‬ ‫تجربه مشخص کرده مدیرانی که با سابقه ورزشی یا‬ ‫جایگاه علمی و تئوریــک گام به پله های اجرا می گذارند‪،‬‬ ‫نمی تواننــد از داالن هــای پیچیده دولت عبــور کنند‪ .‬در‬ ‫نتیجه در کش و قوس البی های سنگین کابینه به حاشیه‬ ‫رانده می شــوند‪ .‬ناکامی محض مدیرانی مثــل امیررضا‬ ‫خادم‪ ،‬حمید ســجادی‪ ،‬نصرالله ســجادی و‪ ...‬نشــان‬ ‫می دهد که تاکتیک بهره برداری از ورزشــکاران و اساتید‬ ‫ورزش در پســت های کلیدی وزارتخانه فعلی و ســازمان‬ ‫سابق جواب نداده است‪.‬‬ ‫گــودرزی یــک اســتاد دانشــگاه ارام و بیگانــه با‬ ‫جنجال های مرســوم این حــوزه بود و بدون ســابقه قابل‬ ‫ذکر در دســتگاه های اجرایــی به قله یکــی از پرخبرترین‬ ‫زیرمجموعه های دولت رسید‪ ،‬ولی نمی توان همین تنها‬ ‫عامــل را برای دادن لقــب یکــی از ضعیف ترین اعضای‬ ‫کابینــه به گــودرزی کافی دانســت‪ .‬او به مــرور جنجالی‬ ‫هم شد‪ .‬اتفاقا وارد جنجال هایی شــد که ترکش های ان‬ ‫دامن رئیس جمهــور را هم گرفــت‪ .‬انجا که اقــای وزیر‬ ‫اظهارنظرهای تندی را علیه کی روش در رســانه ها مطرح‬ ‫می کرد امــا روحانی باید بــا حجم عظیمــی از انتقادهای‬ ‫مردمی پیرامون وزیر جنجالی کابینه اش روبه رو می شــد‪.‬‬ ‫بی تردیــد این رویــه مورد توافــق روحانــی و همراهانش‬ ‫نبود‪ .‬انها باید فکری می کردند تا مجبور نباشــند انتقادها‬ ‫و ســرزنش های مردمــی در خصــوص وزارت ورزش را‬ ‫تحمل کنند‪ .‬هنوز هیچ کــس نمی داند که گــودرزی چرا‬ ‫ناگهــان تصمیم گرفــت از وزارت ورزش بــرود‪ .‬حدس و‬ ‫گمان هایی مطرح شده است اما خود گودرزی تاکید کرده‬ ‫ورزش‬ ‫تحقیقات اســتراتژیک مجمع تشــخیص مصلحت نظام‬ ‫ در ســال های اخیر بوده است‪.‬ســلطانی فر دارای مدرک‬ ‫کارشناسی ارشد علوم سیاسی است‪ .‬وی عضو هیات علمی‬ ‫ مرکز تحقیقات اســتراتژیک مجمع تشــخیص مصلحت‬ ‫نظام بوده و ســابقه همکاری با حسن روحانی را داراست و‬ ‫به عنوان مسئول کمیته ورزش روحانی فعالیت کرده است‪.‬‬ ‫ســلطانی فر به عنوان نماینده مردم تهران در شورای شهر‬ ‫نیز انتخاب شده بود که پس از رفتن به میراث فرهنگی از‬ ‫شورای شهر تهران استعفا کرد‪.‬‬ ‫وی در دوره ای کــه تیم ملــی فوتبــال ایــران بــه‬ ‫جام جهانی ‪ ۱۹۹۸‬راه یافت و هنگامی که دولت اصالحات‬ ‫تازه روی کار امده بود‪ ،‬قائم مقام مصطفی هاشمی طبا شد‪.‬‬ ‫سلطانی فر یکی از سه وزیر پیشنهادی کابینه حسن‬ ‫روحانی بــود که موفق به اخذ رای اعتمــاد از مجلس نهم‬ ‫نشــد‪ .‬وی که به عنوان وزیر ورزش و جوانان معرفی شده‬ ‫بود با ‪ ۱۱۷‬رای موافق‪ ۱۴۸ ،‬رای مخالف و ‪ ۱۸‬رای ممتنع‬ ‫موفق به کسب رای اعتماد از مجلس نهم نشد‪.‬‬ ‫عضویت چهارمین دوره شورای اسالمی‬ ‫شهر تهران‬ ‫ســلطانی فر که در انتخابات چهارمین دوره شورای‬ ‫شهر تهران توانسته بود جایگاه ‪ ۳۲‬را کسب کند‪ ،‬به عنوان‬ ‫اولین عضو علی البدل شورای شهر انتخاب شد که نهایتا با‬ ‫حذف محمد مهدی مفتح به دلیل راه یافتن وی به مجلس‬ ‫شــورای اســامی در انتخابات میان دوره ای‪ ،‬به شورای‬ ‫اسالمی شهر تهران راه یافت‪.‬‬ ‫عضویت در هیات مدیره سازمان منطقه ازاد‬ ‫کیش‬ ‫در ‪ ۳۱‬شهریور ‪ ۱۳۹۲‬با تصویب وزیران عضو شورای‬ ‫هماهنگی مناطــق ازاد تجــاری‪ -‬صنعتی و تایید حســن‬ ‫روحانی‪ ،‬ســلطانی فر به مدت ســه ســال به عنوان عضو‬ ‫غیرموظف هیات مدیره سازمان منطقه ازاد کیش انتخاب‬ ‫شد و جایگزین علی صدوقی شد‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۰‬بهمن ‪ ۱۳۹۲‬و پس از اســتعفای محمدعلی‬ ‫نجفی از ریاست سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و‬ ‫گردشگری‪ ،‬حسن روحانی‪ ،‬طی حکمی مسعود سلطانی فر‬ ‫را به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس ســازمان میراث‬ ‫فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری منصوب کرد‪.‬‬ ‫سوابق سلطانی فر‬ ‫جامعه ورزش ایران به رفتن محمــود گودرزی روی‬ ‫خوش نشــان داد‪ .‬حتی بســیاری از کارشناسان روحیات‬ ‫خاص و تغییرات گاهی پرشــمارش در مدیریت وزارتخانه‬ ‫را بی شباهت به دوران محمود احمدی نژاد ندانسته و لقب‬ ‫«محمود کابینه» را در دولت روحانی به او دادند‪.‬‬ ‫بالفاصلــه بعد از اســتعفای گــودرزی گمانه زنی ها‬ ‫در خصوص جانشین او هم اغاز شــد‪ .‬لیستی از نام های‬ ‫تکراری که طی عمر این دولت همیشه برای تصدی این‬ ‫مســعود ســلطانی فر‪ ،‬متولد ‪ 1338‬و فوق لیسانس‬ ‫علوم سیاســی اســت‪ .‬اتفاقا در رزومه کاری او مشــاغل‬ ‫سیاسی هم پررنگ تر بوده اســت‪ 12 .‬سال استانداری در‬ ‫سه اســتان گیالن‪ ،‬زنجان و مرکزی و هشت سال معاون‬ ‫سیاســی در اســتانداری های فارس‪ ،‬همدان و هرمزگان‬ ‫بخشــی از کارنامه مسعود ســلطانی فر اســت‪ .‬وی عضو‬ ‫هیات علمی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظــام بوده و ســابقه حضور در شــورای شــهر‬ ‫تهران را هــم دارد‪ .‬اگرچه زمانی که به ریاســت ســازمان‬ ‫گردشگری انتخاب شد هیچ کس سنخیتی میان او و پست‬ ‫جدیدش نیافت اما در حوزه ورزش شرایط متفاوت است و‬ ‫بر هیچ کس پوشیده نیست که او عالقه وافری به این حوزه‬ ‫دارد‪ .‬اتفاقــا در کارنامــه او هم می تــوان رگه هایی از این‬ ‫عالقه را دید‪ .‬سلطانی فر حدود ‪ 20‬ســال پیش به عنوان‬ ‫معاون رئیس سازمان تربیت بدنی در کنار هاشمی طبا قرار‬ ‫گرفت و اتفاقا حضور او همزمان شد با حماسه بازی ایران‬ ‫و استرالیا و صعود ایران به جام جهانی فوتبال‪.‬‬ ‫البته عمر این شغل فقط دو سال به طول انجامید و‬ ‫بعد از ان او از بدنه ورزش منفک شد تا انتخابات سه سال‬ ‫پیش که مسئولیت کارگروه ورزشی ستاد انتخاباتی حسن‬ ‫روحانی را به دست گرفت‪ .‬او بعد از انتخاب روحانی گزینه‬ ‫دوم رئیس جمهور برای تصدی این وزارت بود و به مجلس‬ ‫هم معرفی شد‪ .‬در پایان رای گیری مشخص شد که ارای‬ ‫اخذ شــده ‪ 283‬رای بوده اســت و ســلطانی فر ‪ 117‬رای‬ ‫موافق و ‪ 148‬رای مخالف داشــته و ‪ 18‬رای ممتنع کسب‬ ‫کرد‪ .‬در نتیجه او نتوانســت رای اعتماد از مجلس کسب‬ ‫کند‪ .‬اما حکایت این مجلس با مجلس قبل متفاوت است‬ ‫و رئیس جمهور بسیار امید دارد که گزینه اش از انجا جان‬ ‫سالم به در برد‪.‬‬ ‫دفاع هاشمی طبا از سلطانی فر‬ ‫هاشمی طبا رئیس سابق سازمان تربیت بدنی با سابقه‬ ‫همکاری با ســلطانی فر از این انتخاب حمایت می کند‪ .‬او‬ ‫با اشــاره به اینکه در ابتدای فعالیت دولــت تدبیر و امید‪،‬‬ ‫کمیته انتخاب بهترین گزینه برای تصدی وزارت ورزش‪،‬‬ ‫مســعود ســلطانی فر را به رئیس جمهوری پیشــنهاد داده‬ ‫اســت‪ ،‬گفت‪« :‬ما در ان مقطع ســلطانی فر را انتخاب و‬ ‫معرفی کردیم که متاســفانه موفق به اخــذ رای اعتماد از‬ ‫مجلس نهم نشد اما امروز ایشان در جایگاه مهمی همچون‬ ‫معاونت رئیس جمهوری و ریاست سازمان میراث فرهنگی و‬ ‫گردشگری موفق عمل کرده اند‪ ».‬هاشمی طبا درخصوص‬ ‫اینکه ایا وزیر ورزش و جوانان باید حتما یک مدیر ورزشی‬ ‫باشد‪ ،‬با رد این موضوع اظهار کرد‪« :‬برخی دوستان ما را نیز‬ ‫غیر ورزشی معرفی می کردند‪ ،‬درحالی که اینگونه نیست‪.‬‬ ‫ایا هر فردی که بتواند فوتبال را خیلی خوب بازی کند حتما‬ ‫یک مدیر ورزشی قدرتمند است؟»‬ ‫ســفارش او اســتفاده از مدیری اســت که با فضای‬ ‫ورزش بیگانه نباشد‪« :‬برای مدیریت ورزش انچه ضروری‬ ‫است اشنایی با وضعیت ورزش کشور و فهم ان خواهد بود‬ ‫و به اعتقاد من هم کسی که هیچ شناختی از ورزش ندارد‬ ‫و این فضا را درک نمی کند نبایــد مدیریت وزارت ورزش و‬ ‫جوانان را برعهده بگیرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫انچــه از اســتعفای گــودرزی بعد از‬ ‫نشست پاییزی اش با حسن روحانی‬ ‫برداشــت می شــود‪ ،‬اگــر نگوییــم‬ ‫اســتعفای تحمیلــی‪ ،‬دســت کم‬ ‫کناره گیری داوطلبانه نیز نخواهد بود‬ ‫مسعود سلطانی فر کیست؟‬ ‫ورزش‬ ‫که با هیچ کس از بدنه دولت اختالف نداشــته اســت‪ .‬با‬ ‫رفتن گودرزی حاال دور مدیریت در ورزش کشــور باز هم‬ ‫به دست ورزشی ها افتاده اســت‪ .‬ورزش کشور طی ادوار‬ ‫مختلف مدیرانی از سه بخش را به خود دیده است ؛ مدیران‬ ‫صنعتی‪ ،‬مدیران دانشــگاهی و مدیران ورزشــی‪ .‬فارغ از‬ ‫اینکه هر کدام از این دسته ها چه تاثیرات مثبت یا منفی در‬ ‫ورزش کشور داشته اند باید بپذیریم که گودرزی به عنوان‬ ‫مدیری دانشگاهی هرگز در طول سه سال اخیر موفق نشد‬ ‫از فرصتی که روحانــی در اختیار جامعه دانشــگاهی قرار‬ ‫ داده بود تا دوباره به راس مدیریت ورزش کشــور برگردند‪،‬‬ ‫به خوبی اســتفاده کند‪ .‬بر عکس او با مداخلــه در اموری‬ ‫ی بیشترین‬ ‫غیر ضروری و پرداختن به حاشیه ها و جنجال ها ‬ ‫وقت و انرژی خود را هدر داد‪ .‬اما حاال قرار است سلطانی فر‬ ‫از فرصت تازه بهره مند شود‪.‬‬ ‫سلطانی فر را می توان در دسته مدیران ورزشی قرار‬ ‫داد‪ .‬نکته جالب اینکه با امدن سلطانی فر به وزارت ورزش‬ ‫خیلی ها معتقدند دور تــازه ای در اختیار مدیران ورزشــی‬ ‫قرار خواهد گرفت تا در پســت های مهــم وزارت ورزش و‬ ‫جوانان قرار بگیرند‪ .‬مســعود ســلطانی فر متولد ‪ ۱۳۳۸‬در‬ ‫تهران است‪ .‬معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث‬ ‫فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشــگری‪ ،‬عضو غیرموظف‬ ‫هیات مدیره ســازمان منطقــه ازاد کیش‪ ،‬معاون اســبق‬ ‫ســازمان تربیت بدنی‪ ،‬قائم مقام مصطفی هاشمی طبا در‬ ‫زمان ریاست بر ســازمان تربیت بدنی به مدت دو سال در‬ ‫سال های ‪ ۱۳۷۴‬و ‪۱۳۷۵‬و همزمان درپست های معاونت‬ ‫اداری و مالــی این ســازمان و عضــو هیات علمــی مرکز‬ ‫معاونت رئیس جمهور و ریاست سازمان‬ ‫میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری‬ ‫وزارت مطرح بودند‪ .‬از اقتصادی ها مرتضی بانک و محمود‬ ‫اسالمیان‪ ،‬ورزشــی ها محمد دادکان و سیاسیون مسعود‬ ‫سلطانی فر نام برده شــد اما وقتی محمد علی نجفی‪ ،‬فرد‬ ‫نزدیک به دولت روی نفر اخر دست گذاشت و او را به عنوان‬ ‫گزینه اصلــی دولت برای ورزش مطرح کــرد تمام نگاه ها‬ ‫متوجه رئیس ســازمان میراث فرهنگی و گردشــگری شد‬ ‫و اینکه ایا او گزینه مناسبی برای این سمت هست یا نه؟‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫اوضاع ورزش خراب نبود‬ ‫که به ناجی نیاز داشته باشد‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با هاشمی طبا‬ ‫ایا ســلطانی فر می تواند به عنــوان وزیر ورزش‬ ‫عملکرد خوبی داشه باشد؟‬ ‫سلطانی فر توانایی های خوبی در زمینه ورزش دارد‬ ‫و از قدرت مدیریتی خوبی هم برخوردار است‪ .‬مدیریت در‬ ‫هر زمینه ای باید با همکاری دیگر نهاد ها باشد‪ .‬در صورت‬ ‫هماهنگــی‪ ،‬او می تواند مدیریت خوبــی در وزارت ورزش‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ایا وزیر ورزش پیشــنهادی دولت ب ه مجلس را از‬ ‫خانواده ورزش می دانید؟‬ ‫به این تقســیم بندی ها که می گویند وزیر گذشته‬ ‫از خانواده دانشگاهی بود و ســلطانی فر از خانواده ورزش‬ ‫اســت اعتقادی ندارم و معتقــدم که فرد مورد نظــر باید از‬ ‫موضوعی که وارد ان می شــود اگاهی کاملی داشته باشد‬ ‫که خوشبختانه سلطانی فر اشنایی خوبی از ورزش دارند‪.‬‬ ‫جدی ترین مشکالتی که ســلطانی فر در وزارت‬ ‫ورزش پیش رو دارد کدام چالش هاست؟‬ ‫مشــکالت وزارت ورزش را می توان در چند مورد‬ ‫خاص خالصه کرد‪ .‬چالش های ســلطانی فر می تواند در‬ ‫مورد بعضی از فدراسیون ها باشــد که باید به موضوع انها‬ ‫رسیدگی کند‪ .‬یکی از مســائلی که می تواند بیشتر از همه‬ ‫وقت وزیر ورزش جدید را بگیرد موضــوع مربوط به دو تیم‬ ‫استقالل و پرسپولیس است‪.‬‬ ‫از دیگر مسائلی که باید به ان به عنوان چالش ورزش‬ ‫ایران نگاه کرد بحث ورزش در اموزش و پرورش اســت که‬ ‫باید به ان به دقت رسیدگی کرد‪.‬‬ ‫با توجــه به اینکــه ســلطانی فر در دوره گذشــته‬ ‫نتوانســت از مجلس رای اعتمــاد بگیرد‪ ،‬به نظر‬ ‫شــما این بــار او می تواند به عنــوان وزیر ورزش‬ ‫معرفی شود؟‬ ‫بله‪ ،‬به نظر این بار ســلطانی فر قطعــا می تواند از‬ ‫مجلس رای اعتماد بگیرد و به عنــوان وزیر ورزش معرفی‬ ‫شود‪.‬‬ ‫یکــی از موج هایی کــه درباره ســلطانی فر به راه‬ ‫افتاده‪ ،‬این است که او برخالف گودرزی به فوتبال‬ ‫اشنایی بیشتری دارد‪ .‬ایا این درست است؟‬ ‫بله او به فوتبال اشنایی خوبی دارد اما این موضوع‬ ‫‪3‬‬ ‫مســعود ســلطانی فر که در ابتدای دولت حسن‬ ‫روحانی هم به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان‬ ‫به مجلس شورای اسالمی معرفی شد اما رای اعتماد‬ ‫نگرفت‪ ،‬بار دیگر توسط دولت تدبیر و امید به مجلس‬ ‫معرفی خواهد شــد تا بتواند با کســب رای اعتماد از‬ ‫نماینــدگان مجلس دهــم‪ ،‬بر صندلــی وزارت ورزش‬ ‫تکیه بزند‪ .‬یکی از ســابقه های فعالیتی سلطانی فر به‬ ‫معاونت سازمان تربیت بدنی در زمان ریاست مصطفی‬ ‫هاشمی طبا در این سازمان باز می گردد‪ .‬در مورد معرفی‬ ‫مسعود سلطانی فر به عنوان وزیر پیشنهادی ورزش و‬ ‫جوانان با مصطفی هاشــمی طبا گفت وگو کرده ایم که‬ ‫در ادامه خواهید خواند‪.‬‬ ‫باعث نمی شــود که همه وقت خود را صــرف فوتبال کند‪.‬‬ ‫سلطانی فر نباید اجازه دهد که فوتبال همه وقت او را بگیرد‬ ‫و نتواند به رشــته های دیگر ورزشــی رســیدگی کند‪ .‬وزیر‬ ‫ورزش باید وقت خود را به صورت مساوی بین همه رشته ها‬ ‫تقسیم کند‪.‬‬ ‫نظر شما در مورد سلطانی فر چیست؟ او را چگونه‬ ‫می بینید؟‬ ‫من فکر می کنم ســلطانی فر انسان فرهیخته ای‬ ‫است و مدیریت خوبی دارد؛ امیدوارم موفق باشد‪ .‬از انجایی‬ ‫که از قبل نیز با ایشــان کار کــرده ام و قائم مقام بنده بودند‬ ‫باید عنوان کنم که بســیار ادم توانمنــد و مدبری برای این‬ ‫پست خواهند بود و دکتر روحانی انتخاب خوبی داشته اند‪.‬‬ ‫در مدتی که تا پایان دولت یازدهم باقی مانده ســلطانی فر‬ ‫می تواند با ابتکار عمل اقدامات خوبی انجام دهد‪.‬‬ ‫هرچند مشکالتی مانند کمبود بودجه این وزارتخانه‬ ‫باعث خواهد شــد که تمام موانع بر ســر راه این وزارتخانه‬ ‫برداشــته نشــود ولی می توان با مدیریت ایشــان به اینده‬ ‫دلخوش و امیدوار بود‪.‬‬ ‫یکی از موضوعات مهم درباره سلطانی فر نگرانی‬ ‫بابت رای اعتماد مجلس به او است‪ .‬سلطانی فر‬ ‫که در مجلس نهم این رای را دریافت نکرد‪ ،‬حاال‬ ‫امیدوار است از مجلس دهم رای اعتماد بگیرد‪.‬‬ ‫به نظر شما این اتفاق رخ خواهد داد؟‬ ‫به هر حــال مجلس روابط دیگــری برای خودش‬ ‫ندارد‪ .‬انهــا از من درباره کارایی ســلطانی فر نپرســیدند و‬ ‫مسائل دیگری را در نظر گرفتند تا سلطانی فر را رد کنند؛ به ‬ ‫هر حال نخواستند که او رای اعتماد بیاورد؛ ولی فکر می کنم‬ ‫این مجلس به ســلطانی فر رای اعتماد بدهــد‪ .‬هرچند که‬ ‫نمایندگان معیارهای خود را دنبال می کنند‪.‬‬ ‫سلطانی فر چه اولویت هایی را باید به عنوان وزیر‬ ‫ورزش در نظر بگیرد؟‬ ‫اوضاع ورزش به هیچ عنوان بی س رو سامان نیست‬ ‫که بگوییم یک ناجی می خواهد‪ .‬اینطور نیست که بگوییم‬ ‫اوضاع ورزش ما خراب است‪ .‬به نظر من شرایط خوب است‬ ‫ولی امیدوارم سلطانی فر که بیاید شرایط بهتر شود‪.‬‬ ‫بر هیچ کس پوشــیده نیســت که شــما یکی از‬ ‫منتقدان جــدی وزیــر قبلــی ورزش بودید‪ .‬این‬ ‫اختالف نظر به چه مواردی مربوط می شد و اساسا‬ ‫نقطه ضعف گودرزی را در چه چیزی می دیدید؟‬ ‫من دنبال نقطه ضعف گودرزی نیســتم و به نقطه‬ ‫قوت او هــم فکر نکــرده ام؛ ولــی معتقــدم توانایی های‬ ‫مدیریتــی در یک فاکتــور خالصه نمی شــود‪ .‬بــه نظرم‬ ‫ســلطانی فر برای این کار تواناســت و امیــدوارم بتواند به‬ ‫خوبی از پس وزارت براید‪.‬‬ ‫خیلی ها معتقدنــد واگذاری ســرخابی ها باید در‬ ‫دســتورکار ســلطانی فر قــرار بگیرد‪ .‬نظر شــما‬ ‫چیست؟‬ ‫اقدام به خصوصی سازی باشــگاه های استقالل‬ ‫و پرسپولیس یکی دیگر از مواردی اســت که به نظرم باید‬ ‫در دستورکار قرار بگیرد‪ .‬در دوره وزارت اقای گودرزی این‬ ‫ی نشد‪ .‬البته خصوصی سازی به گودرزی ارتباطی‬ ‫وعده عمل ‬ ‫نداشــت؛ دولت به دلیل فرهنگــی بودن این باشــگاه ها‬ ‫واگذارشان نکرد و بازرسی کل کشور هم ان را تایید کرد‪.‬‬ ‫مگر ورزش ما در خصوصی سازی این دو باشگاه‬ ‫خالصه می شود؟‬ ‫بشــود یا نشــود هم خیلی مهم نیســت‪ .‬من بعید‬ ‫می دانم گودرزی در این مورد تقصیری داشته باشد؛ ولی به ‬ ‫هر حال این تصمیم دولت بوده است‪.‬‬ ‫وزارت ورزش یا حیاط خلوت سیاسیون؟‬ ‫گودرزی مبارزه با فساد را باید از درون وزارت ورزش اغاز می کرد‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫‪4‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫وزارت ورزش یک وزارتخانه تازه تاســیس و نوپاست‬ ‫و هنوز ساختارهای ان تعیین نشــده و هیچ کس نمی داند‬ ‫که این وزارتخانه چه وظیفه ای دارد‪ .‬اما هدف از تاسیس‬ ‫این بــود کــه ســازمان تربیت بدنــی دیگــر حیاط خلوت‬ ‫روســای جمهور نباشــد‪ .‬انها معاونان خود را در ســازمان‬ ‫تربیت بدنی منصوب می کردند و بدون نظارت‪ ،‬برنامه های‬ ‫خــود را پیــش می بردند‪ .‬در گذشــته بــه نوعی ســازمان‬ ‫تربیت بدنی‪ ،‬سازمان رئیس جمهور بود‪.‬‬ ‫در زمان اندک نمی توانیم فرهنــگ و روابط را تغییر‬ ‫دهیم‪ .‬بنابراین شــاید هنوز هــم ایرادهایی وجود داشــته‬ ‫باشد‪ .‬اما در دولت قبلی نیز وضعیت به همین منوال بود و‬ ‫شاهد بودیم که احمدی نژاد حتی در انتخاب سرمربی تیم‬ ‫فوتبال هم دخالت داشت‪ .‬با این تعاریف و در پروسه ای که‬ ‫وزارت ورزش تاکنون داشته به این نتیجه می رسیم که این‬ ‫وزارتخانه در اکثر مواقع به حیاط خلوت سیاســیون تبدیل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫گودرزی بعد از روی کار امدن‪ ،‬کارشناسان و متفکرین‬ ‫ورزش را دعوت کرد و دو ساعتی با انها به گفت وگو نشست؛‬ ‫در ان جلســه من به او توصی ه کردم که ســاختمان فوتبال‬ ‫مخروبه ای اســت که نباید به ان نزدیک شــود‪ .‬بعد از این‬ ‫جلســه و با عملکرد او در طول این مدت متوجه شــدم که‬ ‫هدف گــودرزی از دعوت ما فقط احترام بــود و او هیچ گاه‬ ‫به حرف متفکرین و کارشناســان گوش نداد‪ .‬در ســاختار‬ ‫سیاســی نئولیبرال ها در جهان یک حساســیتی نسبت به‬ ‫متفکرین جامعه وجود دارد و انها کسانی هستند که دست‬ ‫و پاگیر سیاست های کلی محسوب می شوند‪ .‬در حالی که‬ ‫گودرزی نیز از همین جامعه و یک وزیر مستقل و متفکر بود‬ ‫ولی متاسفانه نتوانست ارتباط ســفت و سخت و منطقی با‬ ‫دیگران برقرار کند‪.‬‬ ‫گودرزی زمانــی روی کار امد که به نظر می رســید در‬ ‫یکی‪ ،‬دو پست معاونت خودش همکارش را انتخاب نکرد‪.‬‬ ‫او باید می دید که وزارتخانه ای جدید در وســط باتالقی به‬ ‫نام ورزش درست شده است‪ .‬تاکید می کنم که ما در ایران‬ ‫شرایط به مراتب بهتری نســبت به جاهای دیگر داریم اما‬ ‫به طور کلی ورزش در تمام کشورهایی که سیاست نئولیبرالی‬ ‫دارند به دلیل رشــوه‪ ،‬جابه جایی و خریــد داور‪ ،‬دوپینگ و‬ ‫فساد در انتخاب میزبان های المپیک و جام جهانی باتالق‬ ‫محسوب می شود‪ .‬مثال این مدعا رسوایی بالتر و پالتینی‬ ‫بود که همه چیز را برای همگان روشــن ساخت‪ .‬گودرزی‬ ‫تفکرات درستی داشــت اما عیب بزرگ او این بود که قصد‬ ‫داشت با لشکری از مدیران اکادمیک به جنگ شبکه های‬ ‫مافیایی و فســاد برود و ورزش را به قول خودش از فســاد‬ ‫پاک کند‪.‬‬ ‫در دنیا رسم این چنین اســت که افراد اکادمیک باید‬ ‫ی تحقیق و‬ ‫در دانشــگاه بمانند و درباره مســاله های علمــ ‬ ‫تفحص کنند و به این شکل به جامعه خود خدمت کنند‪ .‬اما‬ ‫در ایران یک فرد اکادمیک وزیر ورزش می شود‪ .‬گودرزی‬ ‫برای مبارزه با فساد ابتدا باید ساختارهای درون وزارتخانه‬ ‫خود را اصالح می کرد و بعد به جنگ ســاختمان مخروب‬ ‫فوتبال می رفت‪ .‬او باید معاونانی انتخاب می کرد که حاضر‬ ‫به جنگیدن و حرف زدن و مقاومت در برابر فســاد باشند و‬ ‫پشت وزیر را در شرایط سخت خالی نکنند‪ .‬در دوران وزارت‬ ‫گودرزی‪ ،‬زد و بندهایی شــکل گرفت که قصد پرداختن به‬ ‫انها را ندارم ولی می دانم که مردم و نخبگان به خوبی از ان‬ ‫اگاهند‪ .‬این مسائل و حواشی استقالل وزیر را زیر سوال برد‬ ‫و جلوی اجرای تفکرات را برای مبارزه با فساد گرفت‪ .‬انگار‬ ‫از همان ابتدای کار گودرزی عده ای نمی خواستند تغییر و‬ ‫تحولی در ورزش توسط او صورت بگیرد‪.‬‬ ‫معتقدم گودرزی ادم مســتقلی بود و به شدت با فساد‬ ‫و به خصوص فساد در فوتبال مشکل داشت‪ .‬او در دوران‬ ‫عدم رای اعتماد به سلطانی فر لجبازی نبود‬ ‫ورزش‬ ‫وزارتش هیچ گاه با فساد نســاخت‪ ،‬اما خیلی از مواقع نیز‬ ‫سیاست سکوت پیشــه کرد‪ .‬گودرزی از بیرون تحت فشار‬ ‫بود و این مساله مدیریت را برای او سخت کرده بود‪ .‬فساد‬ ‫موجود در فوتبال موجی بود که کم کم به وزیر نزدیک شد و‬ ‫او و وزارتخانه اش را محاصره کرد‪ .‬همین می شود که وزیر‬ ‫با توافق می رود‪.‬‬ ‫ما باید در ابتدا بررســی کنیم که بودجه وزارت ورزش‬ ‫در ایران چقدر است‪ .‬در سال های گذشته اقدام به ساخت‬ ‫سالن های ورزشی کردیم که هنوز به دلیل مشکالت مالی‬ ‫نیمه کاره مانده اســت‪ .‬استادیوم های زشــت و بدترکیبی‬ ‫ساختند که ‪ 10‬برابر قیمت تمام شده برای وزارتخانه هزینه‬ ‫داشــت‪ .‬هنوز برای تامین اردوهای خارجی ورزشــکاران‬ ‫مشــکل داریم‪ .‬وضعیت معیشت ورزشــکاران ما مناسب‬ ‫نیست و هزاران هزار مشــکل مالی در وزارت ورزش وجود‬ ‫دارد‪ .‬مــن برای وزیــر پیشــنهادی جدید احتــرام زیادی‬ ‫قائلم ولی تا مســاله بودجه ورزش حل نشود کاری از پیش‬ ‫نمی رود‪.‬‬ ‫سلطانی فر برنامه ‪ 500‬ماده ای تحویل مجلس داده‬ ‫اســت که اگر بودجه دو وزارتخانه دیگر را هم به او بدهند‬ ‫نمی تواند ان برنامه ها را اجرا کند‪ .‬ســوال اینجاست که او‬ ‫بدون پول چطــور می تواند برنامه های خــود را پیش ببرد‪.‬‬ ‫وقتی ورزش برای سیاستمداران اهمیت ندارد و بودجه ان‬ ‫کم است نباید توقع کار خاصی از وزیر جدید داشته باشیم‪.‬‬ ‫من در پایان هشدار می دهم که عده ای فرصت طلب‬ ‫و سودجو بر سر رفتن گودرزی و امدن سلطانی فر عوامفریبی‬ ‫نکنند‪ .‬وزارت ورزش همان وزارتخانه است با همان پول‪،‬‬ ‫با همان امکانــات و با همــان وضعیت در جامعــه ایران‪،‬‬ ‫جامعه ای که سیاســت‪ ،‬اقتصاد و تجارت وارد ورزش شده‬ ‫است و به ان اسیب می زند‪ .‬تا وقتی که نگاه سیاستمداران‬ ‫ما به ورزش به عنوان یک ســرگرمی اجتماعی و پدیده ای‬ ‫که چسبندگی اجتماعی و نشــاط به وجود می اورد و مردم‬ ‫خسته را خوشحال می کند؛ محسوب نشود‪ ،‬با امدن وزیر‬ ‫جدید هم کاری از پیش برده نمی شود‪ .‬در پایان بار دیگر از‬ ‫گودرزی تشکر می کنم که ثابت کرد می شود در سطح باالی‬ ‫یک وزارتخانه نیز با فساد مبارزه کرد و هیچ گاه با شبکه های‬ ‫مافیایی سازش نکرد‪.‬‬ ‫قضاوت های منفی در مورد گودرزی را تمام کنیم‬ ‫غالمرضا حیدری‬ ‫‪5‬‬ ‫نماینده مردم تهران‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫که در دور قبلی به ایشــان رای مخالف دادنــد این بار رای‬ ‫موافق خواهند داد‪ .‬البته من فکر می کنم این یک تصمیم‬ ‫منطقی است‪ .‬خود من قطعا به ایشان رای موافق خواهم‬ ‫داد چون معتقدم باتوجه بــه فاصله اندکی که تا پایان عمر‬ ‫دولت یازدهم داریم بی وزیر کردن ورزش امر پسندیده ای‬ ‫نیست و بیشــتر منافع ورزش کشــور را به خطر می اندازد‪.‬‬ ‫خیلی از فدراسیون ها هنوز تکلیف خود را نمی دانند‪ .‬خیلی‬ ‫از پروژه ها هنوز نیمه کاره رها شــده اند و مشکالت ورزش‬ ‫واقعا عدیده اســت‪ .‬بنابراین همه ما بایــد به دولت کمک‬ ‫کنیم که شرایط ورزش را سروسامان ببخشد‪ .‬در این صورت‬ ‫می توان امیدوار بود که اقای سلطانی فر با ارامش بیشتری‬ ‫نقش تازه خود در دولت یازدهــم را بر عهده بگیرد و در این‬ ‫راه موفق شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اوال باید این موضوع را روشــن کنیم که قرار نیســت‬ ‫وزیر ورزش همه رشته های ورزشی را به طور کامل بشناسد‬ ‫و همــه قوانین ورزشــی مربوط بــه رشــته های مختلف را‬ ‫بداند امــا این موضوع بســیار اهمیــت دارد کــه در حوزه‬ ‫برنامه ریــزی و سیاســت گذاری های کالن ورزش بتواند‬ ‫طبق معیارهای حاکمیت و نظام پیش برود و اوضاع ورزش‬ ‫کشور را س رو سامان دهد‪ .‬من اقای سلطانی فر را از زمانی که‬ ‫استاندار بودند می شناسم‪ .‬چون در مقطعی نماینده تفرش‬ ‫و اشتیان بودم‪ .‬ایشان هم استاندار استان مرکزی بودند‪.‬‬ ‫او همواره یکی از مدیران برجســته بودند و عملکردشــان‬ ‫هیچ گاه مورد ارزیابی منفی قرار نگرفت‪ .‬بنابراین موضوعی‬ ‫که می توانم راجع به ایشــان مطرح کنم این اســت که از‬ ‫تجربه کافی برای مدیریت ورزش کشور برخوردار است و به‬ ‫خوبی می تواند در وزارت ورزش شرایطی را به وجود بیاورد‬ ‫که خیلی ها احساس رضایت داشته باشند و بر بهتر شدن و‬ ‫منطقی شدن امور صحه بگذارند‪.‬‬ ‫اما نکته دیگری که مایلم درباره اش صحبت کنم بحث‬ ‫قضاوت درباره عملکرد اقای گودرزی است‪ .‬من به شخص ه‬ ‫ترجیح می دهم در مورد وزیــری که از کابینه رفته قضاوتی‬ ‫نداشته باشم‪ .‬مگر غیر از این است که اقای گودرزی را همه‬ ‫ما به پاکدستی می شناسیم‪ .‬ایرادهایی هم داشتند که گفتن‬ ‫این ایرادها در شرایط کنونی دردی را دوا نمی کند‪ .‬باید سعی‬ ‫کنیم هر موضوعی را در زمان خاص خودش مطرح کنیم‪.‬‬ ‫االن خیلی هــا در مورد گودرزی دســت بــه قضاوت هایی‬ ‫می زنند که بنده تعجــب می کنم‪ .‬همین طــور باید عرض‬ ‫کنم که مســاله رای اعتماد ندادن به اقای سلطانی فر در‬ ‫مجلس قبلی نیز این روزها نباید مورد قضاوت قرار بگیرد‪.‬‬ ‫نباید طوری برخورد کنیم که رای اعتماد ندادن به یک وزیر‬ ‫موضوع باطلی تلقی شــود و رای اعتمــاد دادن به او‪ ،‬حق‬ ‫مسلم تلقی شود‪ .‬اصال مساله حق و باطلی نیست؛ مساله‬ ‫اصلی مجلسی اســت که حق دارد به یک وزیر پیشنهادی‬ ‫دولت رای اعتماد بدهد یا رای اعتماد ندهد‪ .‬بنابراین بحث‬ ‫این مجلس و ان مجلس نیست‪ .‬نباید بگوییم مجلس قبلی‬ ‫با ســلطانی فر لجبازی کرد که به او رای اعتماد نداد‪ .‬اما با‬ ‫همه اینها یک موضوع را فرامــوش نکنید؛ در حال حاضر‬ ‫مجلس موافق سلطانی فر اســت و حتی برخی نمایندگان‬ ‫‪75‬‬ ‫عاشقانه ای برای عباس‬ ‫نمایشی برای ادای احترام به شهدای حرم‬ ‫نمایش «عاشــقانه ای برای عباس» به نویسندگی و‬ ‫کارگردانی سید علی موسویان که چندی است در تماشاخانه‬ ‫ایرانشــهر روی صحنه رفته‪ ،‬داستان عباس را نقل می کند‬ ‫که در پی کشته شدن کارگرش در سوریه‪ ،‬تصمیم می گیرد‬ ‫خود را یک افغان جا بزند تا در تیپ فاطمیون راهش دهند‪.‬‬ ‫این داستان برداشتی از زندگی شــهید صدرزاده است که‬ ‫چندی پیش سالگرد شــهادتش در ســوریه برگزار شد‪ .‬در‬ ‫خالصه داستان این نمایش امده است‪« :‬سید عباس نانوای‬ ‫ســاده ای اســت که در ورامین زندگی می کند‪ .‬بر اســاس‬ ‫اتفاقی تصمیم می گیرد به سوریه و عراق رفته و با نیروهای‬ ‫تکفیری بجنگد‪.‬اما همسرش زهرا سادات مخالف است‪.‬‬ ‫با امدن یک کارگر افغان به نام نجیب که اتفاقا او هم قصد‬ ‫رفتن به ســوری را دارد ســید عباس تصمیم می گیرد خود‬ ‫را افغان جا زده و همراه لشــگر فاطمیون اعزام شــود‪ .‬اما‬ ‫اوحدی صاحب خانه نجیب پایش را روی خرخره او گذاشته‬ ‫که خانــه اش را تخلیه کنــد و این در حالی اســت که گلنار‬ ‫همسر نجیب پابه ماه است‪ .‬دیدن دو خواب زن ها را مجاب‬ ‫می کند که شوهرانشان را برای رفتن به جنگ بدرقه کنند‪».‬‬ ‫فرزین صابونی‪ ،‬فقیهه ســلطانی‪ ،‬علیرضا استادی‪،‬‬ ‫سروش طاهری‪ ،‬نادیا فرجی‪ ،‬محمد زوار بیریا‪ ،‬الناز تهامی‪،‬‬ ‫سیده مریم موسویان‪ ،‬مرضیه نوبخت‪ ،‬نسیم خسروشاهی‪،‬‬ ‫پیمان محمدی می ابادی‪ ،‬محمد مقانی‪ ،‬حسین کریمی و‬ ‫ی بازیگران این نمایش‪ 75‬دقیقه ای هستند‪.‬‬ ‫امیر رضا بهرام ‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫حرف های کارگردان‬ ‫سید علی موسویان برای دومین بار به سراغ سوژه ای‬ ‫در ارتباط با شــهدای مدافع حرم رفته است‪ .‬او سال پیش‬ ‫هم نمایشی به نام سبز سپید سرخ را در مورد مدافعان حریم‬ ‫روی صحنه برده بود‪ ،‬او امیدوار است یک کار دیگر هم در‬ ‫این زمینه کارگردانی کند تا سه گانه ای در این مورد ساخته‬ ‫باشــد‪ .‬موســویان در مورد علت توجه به این نمایش گفته‬ ‫اســت‪« :‬در ابتدا یک پیشــنهاد بود و بچه ها همگی جمع‬ ‫شــدیم و این کار را انجام دادیم و از انجایی که شــهدای‬ ‫مدافع حرم و همه انهایی که در این مسیر قدم برداشته اند‬ ‫انقدر باشــرف و با برکت هســتند که برکت انهــا در کارمان‬ ‫سرازیر شد و همه انهایی که در ان پروژه حضور داشتند به‬ ‫لحاظ مالی مبالغ بسیار خوبی گرفتند و تله تئاتر ان نمایش‬ ‫نیز ضبط شد‪ .‬از جشــنواره تئاتر مقاومت هم جایزه هایی را‬ ‫گرفتیم و اجرای عموم رفتیم و تمام این شرایط باعث شد‬ ‫به من لذت خوبی به لحاظ روحی دســت دهــد و زمانی که‬ ‫درباره شهدای مدافع حرم دومین پیشنهاد به من شد بدون‬ ‫هیچ چانه زدنــی و حتی صحبتی در ارتبــاط با مباحث مالی‬ ‫پذیرفتم که ایــن کار را انجام دهم‪ .‬باز هــم اطمینان دارم‬ ‫به برکت ان انســان های بزرگ و شــریف ان برکت در کارم‬ ‫سرازیر می شود‪ .‬تمام بچه هایی که در این نمایش امده اند‬ ‫به دلیل اعتقادی که داشتند حضور پیدا کردند‪ .‬این افراد‬ ‫بسیار مظلوم هستند و خیلی ها فکر می کنند که انها به خاطر‬ ‫پول رفته اند‪ .‬در صورتی که اینطور نیست‪ .‬من دو سال در‬ ‫ارتباط با اینها مطالعه کردم که حتی نمایش قبلی ام با عنوان‬ ‫«سبز سپید سرخ» درباره شهدای افغان بود‪ .‬این نمایش‬ ‫هم یک برداشــت ازاد و تاکید می کنم کامال ازاد از زندگی‬ ‫سردار شهید مصطفی صدرزاده است‪».‬‬ ‫او دربــاره نمایش و رونــد ان هم معتقد اســت‪« :‬در‬ ‫قصه هایی با حــال و هــوای اینچنینی‪ ،‬ســعی می کنم از‬ ‫مستندات اســتفاده کنم‪ .‬در کارهایی از این دست‪ ،‬تخیل‬ ‫نویســنده چندان به واقعیت نزدیک نیســت‪ .‬حتما ســعی‬ ‫می کنم مســتندات تاریخی و واقعی داشــته باشم و بر انها‬ ‫اســتدالل کنم‪ .‬ســپس تخیل و داســتان و درام خودم را‬ ‫به داســتان واقعی می امیــزم‪ .‬در این صورت‪ ،‬تماشــاگر‬ ‫با داستان احســاس قرابت بیشــتری پیدا می کند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه از کارهای اقتباســی یا اثاری که از داســتان واقعی‬ ‫بهره می گیرند‪ ،‬اســتقبال می کنم‪ .‬نمایش «عاشــقانه ای‬ ‫برای عباس» روایت دو خانواده اســت که مــردان انها به‬ ‫دالیلی شــخصی و کامال باوری و اعتقادی قصد عزیمت‬ ‫به ســوریه و مقابله با گروه های تروریســتی را دارند اما در‬ ‫وهله نخست زن های خانواده با این قصد مخالفند‪ .‬در روند‬ ‫نمایش و از رهگذر برخی مسائل و چالش های پیش امده‬ ‫باالخره خانواده نیز با عزیمت انها به جبهه های دفاع از حرم‬ ‫موافقت می کنند که البته این فرایند یک سیر نمایشی دارد‬ ‫که از عالقه مندان دعوت می کنم که برای تماشای ان به‬ ‫تماشاخانه ایرانشهر بیایند‪».‬‬ ‫موسویان اعالم کرد تولید و اجرای این نمایش کامال‬ ‫مستقل بوده و از ســوی هیچ نهاد فرهنگی قول مساعدتی‬ ‫به ما داده نشده است‪.‬‬ ‫حرف های بازیگران‬ ‫فقیهه ســلطانی را مدت ها بود در سالن های نمایش‬ ‫ندیده بودیم‪ .‬او در نمایش «عاشقانه ای برای عباس» نقش‬ ‫یک بانوی افغان را بازی می کند‪ ،‬خــودش درباره این کار‬ ‫می گوید‪« :‬تئاتر خاستگاه بازیگری من است و اگر امکانش‬ ‫باشد‪ ،‬بسیار مایل هستم بیشتر تئاتر کار کنم‪ .‬نقش گلنار را‬ ‫بازی می کنم که یک زن افغان است‪ .‬جذابیت های خاصی‬ ‫دارد‪ .‬دوست دارم با نقش هایی دســت وپنجه نرم کنم که‬ ‫شبیه خودم نباشد و این نقش شبیه من نیست‪ .‬همه تالشم‬ ‫را کردم که به این شخصیت نزدیک شوم‪».‬‬ ‫فرزیــن صابونی را در ســریال تعبیر وارونــه یک رویا‬ ‫ســاخته فریدون جیرانی دیده بودیم‪ ،‬اما خاستگاه او تئاتر‬ ‫است‪ .‬او درباره نمایش و نقش خود گفته است‪« :‬من نقش‬ ‫سید عباس را بازی می کنم‪ .‬این نقش برداشتی از شخصیت‬ ‫یکی از شهدای مدافع حرم است که البته نامش در نمایش‬ ‫تغییر کرد‪ .‬فقط قصــه اش تعریف می شــود‪ .‬او موقعیت‬ ‫عجیبی دارد و به وارستگی می رسد‪».‬‬ ‫صابونی در پاسخ به این سوال که چقدر برای رسیدن‬ ‫به این تحقیقات کمک کرد‪ ،‬گفته‪« :‬متن کامل بود‪ .‬اقای‬ ‫موسویان تحقیقات را انجام داده بود و من هم به نمایشنامه‬ ‫استناد کردم‪ .‬کارگردان مســتنداتی از جمله فیلم و عکس‬ ‫در اختیارم قرار داده بود و سعی کردم از این طریق بیشتر با‬ ‫نقش ارتباط برقرار کنم‪».‬‬ ‫نادیا فرجی هم که نقش زهرا سادات را بازی می کند‬ ‫این نقش را نقش سختی می داند‪« :‬من نقش زهرا سادات‬ ‫را بازی می کنم‪ .‬زهرا سادات نقش سنگین و حسی است‪.‬‬ ‫یک زن ایرانی که بعد اصلی شخصیتش عشق به همسرش‬ ‫است‪ .‬از لهجه هراتی استفاده کردیم‪».‬‬ ‫باالخره ســروش طاهری هم می گویــد‪« :‬من نقش‬ ‫نجیب که یک افغانی است را بازی می کنم‪ .‬همسر نجیب‬ ‫باردار است و با فقر دست و پنجه نرم می کند‪ .‬او به همسرش‬ ‫عالقه مند است اما بلد نیست ابراز عالقه کند‪ .‬من خراسانی‬ ‫هستم و به گویش افغانی اشنایی دارم و از لهجه هراتی در‬ ‫این اثر استفاده کردم‪ .‬خانم سلطانی هم نقش یک افغانی‬ ‫را دارد‪ .‬او بازیگــر خوبی اســت‪ .‬یکی دو جلســه ای با هم‬ ‫مشاوره داشتیم و سریع یاد گرفت‪».‬‬ ‫درباره شهید‬ ‫مصطفــی صــدرزاده متولــد ‪ ۱۹‬شــهریور‪ 1۳۶۵‬در‬ ‫شهرستان شوشتر استان خوزستان در خانواده ای مذهبی به‬ ‫دنیا امد‪ .‬پدرش پاسدار و جانباز جنگ تحمیلی بود‪ .‬او دوران‬ ‫نوجوانی خود را با شرکت در مساجد و هیات های مذهبی‪،‬‬ ‫انجام کارهای فرهنگــی و عضویت در بســیج و یادگیری‬ ‫فنون نظامی سپری کرد‪ .‬در دوران جوانی در حوزه علمیه به‬ ‫فراگیری علوم دینی پرداخت‪ ،‬سپس در دانشگاه دانشجوی‬ ‫رشته ادیان و عرفان شد‪ ،‬همزمان مشغول جذب نوجوانان‬ ‫و جوانان مناطــق اطراف شــهریار و برپایــی کالس ها و‬ ‫اردوهای فرهنگی و نظامی و جلسات سخنرانی و‪ ...‬برای‬ ‫انان بود‪ .‬نتیجه ازدواج ایشان در سال ‪ ،۸۶‬دختری ‪ ۷‬ساله‬ ‫به نام فاطمه و پسری هفت ماهه به نام محمد علی است‪.‬‬ ‫مصطفی صدرزاده در ســال‪ ۹۲‬برای دفــاع از دین و‬ ‫حرم بی بی زینب (س) با نام جهادی سید ابراهیم داوطلبانه‬ ‫به ســوریه عزیمت و به علت رشــادت در جنگ با دشمنان‬ ‫دین‪ ،‬فرمانده گردان عمار و جانشین تیپ فاطمیون شد‪،‬‬ ‫ی شــدن در درگیری با‬ ‫ســرانجام پــس از چندین بار زخمــ ‬ ‫داعش‪ ،‬ظهر روز تاسوعا مقارن با اول ابان ‪ ۹4‬در عملیات‬ ‫محرم در حومه حلب سوریه به ارزوی خود‪ ،‬یعنی شهادت‬ ‫در راه خدا رسید و به دیدار معبود شتافت و در گلزار شهدای‬ ‫بهشت رضوان شهریار ارام گرفت‪ .‬شهیدی که حاج قاسم‬ ‫سلیمانی گفته بود من واقعا عاشقش بودم‪.‬‬ ‫رازسفراقا ابراهیم‬ ‫بچه هایی که در عراق کار می کنند و هر لحظه احتمال ترور‬ ‫انان وجود دارد‪ ،‬احترام قائل شویم‪ .‬ایا این مسائل باید به‬ ‫حاشیه برود؟!»‬ ‫پس از تمام شدن جشنواره و نهم اسفندماه با فاصله‬ ‫نزدیکی‪ ،‬کارگــردان «اژانس شیشــه ای» ظاهــرا درباره‬ ‫ساخت فیلمی درباره شهدای مدافع حرم مصمم تر از قبل‬ ‫فکر کرده بود‪ .‬او در گفت وگو با مهــر در این باره گفته بود‪:‬‬ ‫ی درباره این شهدا‬ ‫«من همیشه دلم خواسته است که فیلم ‬ ‫بسازم اما اتفاقی باید رخ دهد و من دفعتا نمی توانم به سراغ‬ ‫بغضی فروخورده گفت‪« :‬چند وقتی اســت تصویر یکی از‬ ‫بچه های افغان که به دست داعشــی ها سرش بریده شده‬ ‫بود از جلوی چشم من نمی رود‪»...‬‬ ‫حاتمی کیا از شهید رضا اسماعیلی حرف می زد‪ ،‬جوان‬ ‫افغانستانی که در سوریه به دست «داعش» اسیر شده بود‪،‬‬ ‫شکنجه شده بود و سر از بدنش جدا شــده بود‪ .‬مهاجرین‬ ‫افغانســتانی‪ ،‬از زمان تهدید حرم حضــرت زینب(س) در‬ ‫سوریه‪ ،‬در قالب تیپی به نام فاطمیون به دفاع از حرم عقیله‬ ‫بنی هاشم شتافته بودند‪.‬‬ ‫نکته جالب حرف های حاتمی کیا در ان مراسم‪ ،‬اظهار‬ ‫عالقه برای به تصویر کشیدن زندگی مدافعان حرم افغان‬ ‫بود و اینکه گفــت‪« :‬ب ه نوبه خودم امیــدوارم این توفیق را‬ ‫داشته باشم که اشاره ای به انها کنم و امیدوارم این پهلوانان‬ ‫و مردان مهاجر را بتوانم تصویر کنم‪».‬‬ ‫ساخت چنین اثری بروم‪ .‬فیلم «بادیگارد» هفت سال طول‬ ‫کشید تا ساخته شود‪ ،‬باید مساله ای در من ته نشین شود تا‬ ‫اتفاق بیفتد‪».‬‬ ‫با سفر این کارگردان به حلب‪ ،‬ممکن است اتفاقی که‬ ‫حاتمی کیا در انتظار ان بود افتاده باشــد و احتمال ساخت‬ ‫ی دربــاره مدافعان حرم نیز افزایش پیــدا کرده‪ ،‬البته‬ ‫فیلم ‬ ‫شاید سوژه این فیلم را هم بتوان از میان خبرها حدس زد‪.‬‬ ‫فروردین ماه امســال‪ ،‬بزرگداشتی برای ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫برگزار شده بود‪.‬‬ ‫ســخنرانی های حاتمی کیا معموال پر از شور است و‬ ‫انجا هم همین گونه اغاز کرد اما در میانه ســخنرانی اش با‬ ‫البته همــه اینها حــدس و گمان اســت و البته هنوز‬ ‫اظهارنظری درباره این تصویر منتشــر نشــده و مشخص‬ ‫نیست حاتمی کیا برای نگارش فیلمنامه تازه اش به این سفر‬ ‫رفته بوده یا تنها قصد داشته چند روزی را کنار مدافعان حرم‬ ‫بگذراند‪ .‬روال کاری ابراهیــم حاتمی کیا معموال این گونه‬ ‫است که در زمان ساختن فیلم به طور کامل سکوت خبری‬ ‫را رعایت می کند و به خیلی از حاشیه های مرسوم در سینما‬ ‫ بی توجه است‪ ،‬هر چند همه پروژه های او با یک خبر خاص‬ ‫شروع می شــود‪ ،‬عکســی از گریم چهره بازیگری که قرار‬ ‫است نقش شهید چمران را بازی کند یا شباهت گریم پرویز‬ ‫پرستویی به سردار سلیمانی‪.‬‬ ‫ایا فیلم بعدی حاتمی کیا در مورد شهدای حرم است؟‬ ‫«این هجدهمین فیلمی است که من ساخته ام و من‬ ‫روال خودم را طی می کنم‪ .‬اما حال این جشنواره برای من‬ ‫سال ‪ 65‬است‪ .‬اولین فیلمم «هویت» بود که مصادف شد‬ ‫با عملیات «کربالی‪ »5‬و من خیلی خجالت می کشــیدم‬ ‫که در سینما بودم و داشتم فیلم می دیدم و بچه های روایت‬ ‫فتح همه در جنگ و جبهه بودنــد‪ .‬االن هم همین حال را‬ ‫دارم وقتی شنیدم که بچه های مستند رفته اند سوریه برای‬ ‫شهرهای ازادشده‪ .‬این مسیری است که دارم طی می کنم‬ ‫و همیشــه ســعی کرده ام که انچه را در بیــرون می گذرد‪،‬‬ ‫ببینم و در فیلمم منعکس کنم‪ .‬این تعابیر دوســتان هست‬ ‫و محترم است اما برای من یک مســیر است‪ ،‬مثل همین‬ ‫انقالب و همین نظام‪ ».‬ابراهیم حاتمی کیا این جمالت را‬ ‫در نشست خبری فیلم بادیگارد بر زبان اورد‪ .‬ان روزها یک‬ ‫روز دلتنگی را می شد در جمالت او حس کرد‪ ،‬این دلتنگی‬ ‫اما در محرم این سال به پایان رسید‪ .‬به تازگی تصویری از‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا در حلب به همراه مدافعان حرم منتشر‬ ‫شده است که نشان می دهد کارگردان «بادیگارد» باالخره‬ ‫موفق شده به سوریه سفر کند‪ .‬خبرگزاری فارس تصویری‬ ‫از ابراهیم حاتمی کیا منتشــر کــرده و در توضیح کوتاهی‬ ‫درباره ان نوشــته این کارگردان محرم امسال چند روزی را‬ ‫کنار مدافعان حرم در حلب سوریه گذرانده است‪ .‬البته هنوز‬ ‫مشخص نیست انگیزه این سفر به فیلمی سینمایی درباره‬ ‫اتفاقات اخیر سوریه باز می گردد یا نه؟ اما می توان ردپای‬ ‫عالقــه حاتمی کیا به ســاخت فیلمی با این موضــوع را به‬ ‫وضوح در حرف های باال در سی و چهارمین جشنواره فیلم‬ ‫فجر و کمی پس از ان‪ ،‬پیدا کرد‪.‬‬ ‫حاتمی کیا پس از جشــنواره هــم در صحبت هایش‬ ‫به این موضوع اشاره کرده بود که ســینماگران باید به روز‬ ‫باشند و در حال حاضر یکی از مهم ترین حرف های کشور ما‬ ‫موضوع سوریه است؛ او در بخش دیگری از حرف هایش‬ ‫نیز باتوجه بــه اینکه داعــش در نزدیکی مرزهای کشــور‬ ‫اســت‪ ،‬گفته بود‪« :‬امســال دمِ د ِر برج میــاد ایکس ری‬ ‫گذاشــته اند که معنای بســیار مهمی دارد و نشان می دهد‬ ‫در کشــور ما اتفاقاتی افتــاده و داعش دارد بــه ما نزدیک‬ ‫می شود؛ اما خدا کند فیلمسازان ما این موضوع را بفهمند‬ ‫و متوجه شوند که وضعیت ما در حال تغییر است‪ .‬امیدوارم‬ ‫فیلمسازهای ما متوجه این موضوع شوند و فیلم های خود‬ ‫را متوجه وضعیت خاص کشور کنند اما متاسفانه می شنویم‬ ‫اثاری که درباره این موضوع ســاخته شــده وارد جشنواره‬ ‫نشده اســت‪ ۹۰ ،‬درصد فیلم ها متوجه این خطر نیستند و‬ ‫بی توجهی به بچه های رزمنده ظلم بزرگی است‪ .‬باید برای‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫دیدار‬ ‫مجری تلویزیون درکنار دختر سردار سلیمانی‬ ‫پیام مهدی طارمی برای محسن بنگر‬ ‫عیادت رامین رضاییان از منصورپورحیدری‬ ‫‪77‬‬ ‫تحقیر‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫واژه ای که ژوزه مورینیو را‬ ‫درگیر خود کرده است‬ ‫در ثانیه ‪ 40‬دروازه یونایتد باز شد‪ .‬گلی که پدرو زد این‬ ‫پیام را به همراه داشت که دیگر نمی تواند اتوبوسش را پارک‬ ‫کند‪ ،‬ان هم در جایی که قبال مدام اتوبوس شــخصی اش‬ ‫را پارک می کرد‪ ،‬بعد از ان بود که فقط یک کلمه را پررنگ‬ ‫می دید‪« .‬تحقیر» کلمه ای بود که در ذهن او می چرخید‪.‬‬ ‫در همه ان لحظه هایی که تیمش یکی پس از دیگری گل‬ ‫می خورد‪ ،‬این جمله را در ذهن مــرور می کرد‪ ،‬ایا خاصیت‬ ‫«خاص» بــودن خود را از دســت داده اســت؟ ایــا دیگر‬ ‫توانایی سروســامان دادن بــه تیمش را ندارد؟ چه بر ســر‬ ‫ژوزه مورینیو امده است؟ منچستریونایتد ‪ 4‬گل خورده بود و‬ ‫شادی انتونیو کونته در کنار زمین و درخواستش از هواداران‬ ‫چلسی برای تشویق تیم‪ ،‬نمک به زخمش پاشیده بود‪ .‬او‬ ‫به اســتمفوردبریج رفته بود تا یک خاطره خوب دیگر را در‬ ‫این ورزشگاه تجربه کند اما ‪ 23‬اکتبر ‪ 2016‬برایش به یک‬ ‫کابوس تمام عیــار تبدیل شــد‪ .‬او در بدترین جای ممکن‬ ‫هم این شکست را تجربه کرد‪ ،‬در خانه همیشگی اش؛ در‬ ‫استمفورد بریج که همیشه برایش جایی بود برای ارامش‪،‬‬ ‫برای غرور و برای افتخار‪ ...‬همه این تماشاگرانی که حاال‬ ‫از باختن او درکنار زمین لذت می بردند‪ ،‬همان هایی بودند که‬ ‫خود او توانسته بود به انها حس قهرمان شدن و بردن را هدیه‬ ‫دهد‪ .‬او یعنی مغرورترین مربی جهان‪ ،‬حاال می فهمید واژه‬ ‫تحقیر‪ ،‬چه طعم بدی دارد؛ ان شادی گل ان قدر حالش را‬ ‫بد کرد که به ســمت کونته رفت و در گوشش چیزی گفت‪،‬‬ ‫چه گفت؟ مورینیو پس از بازی حاضر نشد بگوید که پس از‬ ‫سوت پایان بازی چلسی و منچستریونایتد به انتونیو کونته‬ ‫چه گفته است‪ .‬اســکای ایتالیا پس از لبخوانی ها گزارش‬ ‫داده که مورینیو به ایتالیایی به کونته گفته‪« :‬وقتی چهار بر‬ ‫صفر جلو هستی نباید تماشــاگران را تهییج کنی‪ ،‬تو وقتی‬ ‫یک بر صفر جلو هســتی ایــن کار را می کنــی‪ .‬این کارت‬ ‫تحقیرامیز بود‪».‬‬ ‫مورینیو در این باره به خبرنگاران گفته اســت‪« :‬شما‬ ‫من را می شناســید‪ .‬من با کونتــه صحبت کردم‪ ،‬با شــما‬ ‫صحبت نمی کنم‪ .‬شــما می دانید که من ادمی نیستم که‬ ‫اینجا بیاید و حرف هایی که نمی خواهد به اشتراک بگذارد را‬ ‫با شما در میان بگذارد‪ .‬ماجرا بین من و انتونیو بود‪ .‬بین من و‬ ‫او هم می ماند‪ ،‬مگر انکه بخواهم با شما در میان بگذارم‪».‬‬ ‫از او درباره گزارش اسکای ایتالیا سوال شد و مورینیو گفت‪:‬‬ ‫«هیچ حرفی ندارم‪».‬‬ ‫انتونیو کونته امــا همچنــان از کارش دفاع می کند‪:‬‬ ‫«من خودم فوتبالیســت بوده ام پس می دانم که در زمین‬ ‫بازی چگونه باید رفتار کنم‪ .‬من در طول بازی می شنیدم که‬ ‫طرفداران منچستریونایتد تیم شان را تشویق می کنند‪ .‬در‬ ‫یک لحظه ورزشگاه ساکت شد‪ ،‬ان هم پس از عملکردی‬ ‫به این خوبی‪ .‬به همین دلیل از طرفداران خواستم که برای‬ ‫بازیکنان دســت بزنند‪ .‬به نظرم این طبیعی اســت و امروز‬ ‫دیدید که همه بازیکنان شایسته این تشــویق بودند‪ ».‬از‬ ‫کونته هم سوال شد که مورینیو به او چه گفته و کونته گفت‪:‬‬ ‫«به نظرم مکالمه ای خصوصی باید خصوصی بماند‪ .‬اگر‬ ‫کسی حرفی شنید مشکلی نیست اما برای من این حرف ها‬ ‫باید بین خودمان بماند‪».‬‬ ‫این دومین بار در لیگ برتر بود که تیم مورینیو چهار‬ ‫گل یا بیشتر دریافت می کرد‪ .‬اولین بار در ژانویه ‪ 2015‬بود‬ ‫که چلســی مقابل تاتنهام ‪ 3-5‬مغلوب شــد؛ هرچند در ان‬ ‫فصل چلسی در نهایت قهرمان شــد اما باتوجه به نمایش‬ ‫این روزهای شــیاطین ســرخ‪ ،‬این تیم برای قهرمانی کار‬ ‫دشواری خواهد داشت‪ .‬البته مورینیو تجربه شکست ‪0-5‬‬ ‫را هم در کارنامه دارد که در زمان حضورش در رئال مادرید‪،‬‬ ‫مقابل بارسلونا رقم خورد و شکست امروز‪ ،‬دومین شکست‬ ‫ســنگین در کل کارنامه مربیگری او محسوب می شود‪ .‬او‬ ‫در زمین تیم ســابقش تحقیر شد تا ثابت شــود دیگر مثل‬ ‫گذشــته خاص نیســت‪ .‬پل پوگبا که رقم قراردادش بیش‬ ‫از ‪100‬میلیون یورو اســت‪ ،‬در میانه میدان فقط تماشاگر‬ ‫بود تا کانته و هازارد و دیگران هر بالیی که می خواهند سر‬ ‫منچستریونایتد بیاورند‪.‬‬ ‫خط حمله شیاطین سرخ با محوریت زالتان بی خطر تر‬ ‫از همیشه‪ ،‬عاجز از تهدید کردن دروازه تیبو کورتوا بود‪ .‬اما‬ ‫شــاید نقطه دردناک بازی دیروز برای هواداران منچستر‪،‬‬ ‫اتفاقات پایان بازی بود‪.‬‬ ‫قرمز پوشــان بعد از شکســت ‪ 0-4‬مقابل رقیب خود‬ ‫چلســی‪ ،‬بدون هیچ توجهی به شــرایط اسف انگیزشان‪،‬‬ ‫مشــغول گپ و گفت با بازیکنان ابی پوش رقیب شــدند و‬ ‫پیراهن شــان را با انها عوض می کردند‪ .‬مطلبی که رایان‬ ‫گیگز ستاره سال های نه چندان دور منچستری ها به شدت‬ ‫به ان حمله کرد‪ .‬چیزهــای بدتری هم بودنــد؛ ادن ازار و‬ ‫دیه گو کاستا دو بازیکنی بودند که بعد از اخراج ژوزه مورینیو‬ ‫از سوی هواداران چلسی لقب خائن را دریافت کردند‪ .‬هر‬ ‫دوی انها زیر نظر کونته دوباره قله هایشان را کشف کردند‪.‬‬ ‫ازار موفق شــد چهارمین گل فصل خود را به ثمر برساند‪.‬‬ ‫کاســتا در این بازی اگرچه گل نزد اما تهدیدی جدی برای‬ ‫مدافعان یونایتد بــود و تا اینجای فصــل نیز هفت گل زده‬ ‫است‪ .‬مشــکل ژوزه مورینیوخیلی بیشــتر از این حرف ها‬ ‫اســت‪ .‬او این روزها یک بازنده تمام عیار است‪ ،‬چیزی که‬ ‫همه عمر از ان فرار کرده بود‪.‬‬ ‫منچستریونایتد از روزی که دیگر سر الکس فرگوسن‬ ‫را به عنــوان ســرمربی روی نیمکت نداشــت‪ ،‬اب خوش‬ ‫از گلویش پاییــن نرفت‪ .‬دیویــد مویس و لویــی فن خال‬ ‫نسخه ای برای درمان منچستر بیمار نداشتند‪ .‬ایا وضعیت‬ ‫در زمان مورینیو تفاوت کرده اســت؟ با شکست یونایتد در‬ ‫برابر چلســی‪ ،‬اماری قابل توجه در فضای مجازی منتشــر‬ ‫شد که نشان از عملکرد مشــابه مورینیو و دیوید مویس در‬ ‫‪ 9‬دیدار ابتدایی در لیگ برتر دارد‪ .‬در این امار‪ ،‬مشــخص‬ ‫است که اقای خاص و دیوید مویس هر دو پس از انجام ‪9‬‬ ‫بازی در لیگ برتر‪ ،‬تنها ‪ 14‬امتیاز کسب کرده اند‪ .‬همچنین‬ ‫در مدت زمانی مشــابه‪ ،‬لوئیز فن خال موفق به کسب ‪19‬‬ ‫امتیاز شده است‪.‬‬ ‫او حــاال از همه چیز شــاکی اســت‪ ،‬حتی از شــهر‬ ‫منچستر‪ ،‬حتی از زندگی در منچستر‪ ،‬از اینکه در این شهر‬ ‫تنهاست‪ ،‬در اخرین مصاحبه اش گفته است‪« :‬دخترم این‬ ‫هفته ‪ 20‬ساله می شود و پسرم به زودی ‪ 17‬سالگی را جشن‬ ‫می گیرد‪ .‬برای انها بهتر است در لندن بمانند‪ .‬انجا همه چیز‬ ‫خوب است؛ دانشگاه‪ ،‬رفقا‪ ،‬فوتبال و به طور کلی همه چیز!‬ ‫انها در سنی هستند که دیگر نمی توانند مانند گذشته با من‬ ‫ارتباط برقرار کنند‪ .‬برای اولین بار دور از خانواده هستم و باید‬ ‫شرایط احساسی خودمان را با وضعیت موجود وفق دهیم‪.‬‬ ‫شاید یک اپارتمان بخرم‪ ،‬نه از این خانه های بزرگی‬ ‫که رسانه ها می گویند در ان زندگی می کنم‪ .‬اگر همه شرایط‬ ‫خوب باشــد‪ ،‬این کار را انجام می دهم اما کماکان اشپزی‬ ‫بلد نیســتم‪ .‬همه ما‪ ،‬خبرنگاران پاپاراتزی را می شناسیم‪.‬‬ ‫همیشه در هتل هستند و کوچک ترین مسائل شخصی مرا‬ ‫می دانند‪ .‬این اخبار برای انها جذاب به نظر می رسد‪ .‬برای‬ ‫من اما این شــرایط‪ ،‬فاجعه بار اســت چون نمی توانم قدم‬ ‫بزنم‪ ،‬روی پل راه بروم و رهسپار رستوران شوم‪».‬‬ ‫ژوزه پایان خوبی در رئال مادرید نداشت‪ ،‬او در چلسی‬ ‫هم نتوانســت به خوشــی و خوبی قصه خود را پایان دهد‬ ‫ولی در ایــن دو تیم حداقل قبل از اینکه به ناکامی برســد‪،‬‬ ‫به عنوان قهرمانی رســیده بود اما در منچســتر‪ ،‬هیچ چیز‬ ‫خوب شروع نشده‪ ،‬این تیم اصال شبیه تیم های او نیست‪،‬‬ ‫او در منچستر نتوانسته به رغم خرج زیاد به نزدیکی موفقیت‬ ‫هم برسد‪ .‬شاید بردهای مقطعی داشته اما در کل‪ ...‬ژوزه‬ ‫می خواهد از ان کلمه فرار کند؛ او نمی خواهد بازنده باشد‪،‬‬ ‫او باز هم می خواهد‪ ،‬همان طور که در اول فصل حضورش‬ ‫در منچســتر اعالم کرد‪ ،‬خاص باشــد‪ ،‬اقای خــاص؛ ایا‬ ‫می تواند؟‬ ‫شصت و یک‬ ‫خطبه های اتشین‬ ‫خاطرات خود نوشت محمدحسین چینی پرداز‬ ‫سخنان حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع)‬ ‫کتاب «شصت و یک» خاطرات خود نوشت محمدحسین چینی پرداز را در بردارد‪ .‬وی‬ ‫از ازادگان و جانبازان هشت سال جنگ تحمیلی است که از شهر دزفول در جبهه های جنگ‬ ‫حضور یافت و در نخستین روز از نوروز سال «‪ »61‬اسیر شد‪.‬‬ ‫نگارنده در مقدمه کتاب درباره دلیل نامگذاری این کتاب با نام «شصت و یک» توضیح‬ ‫می دهد‪« :‬از اغاز که برحسب اتفاق‪ ،‬شروع اسارت ما در اغاز سال ‪ 61‬هجری شمسی رقم‬ ‫خورد‪ ،‬با تاسی از اسرای کربال که در اغاز سال ‪ 61‬قمری به اسارت یزیدیان رفتند‪ ،‬نام این‬ ‫کتاب را ‪ 61‬انتخاب کردم و ان را به قطره ای از اشــک مادران‪ ،‬خواهران و همسران شهدا‬ ‫تقدیم می کند‪ ».‬در صفحه ‪ 144‬کتاب می خوانیم‪ « :‬از ظهر گذشته بود که خودرویی وارد‬ ‫اردوگاه شد‪ ،‬به همه داخل باش دادند‪ ،‬کسی حق نگاه کردن از پشت پنجره به بیرون را نداشت‬ ‫ولی هرطور بود این خبر بین بچه ها پخش شد‪ .‬از در پشتی ان خودرو‪ ،‬چهار اسیر زن پیاده‬ ‫شدند‪ .‬همه با تعجب نگاه می کردیم که این اسرای زن در اینجا و در دست این نامردان چه‬ ‫می کنند؟ چگونه اسیر شده اند؟ پاسخ این پرسش ها ذهن ما را به خود مشغول کرده بود‪.‬‬ ‫با امدن این چهار خواهر غم بزرگی بر دلمان نشســت‪ ،‬می دانســتیم که اسارت برای‬ ‫انها و خانواده هایشان چندین برابر از ما سخت تر اســت؛ زیرا انها دختران جوانی بودند که‬ ‫اسیر دست دشمن شدند‪ .‬کسانی که به هیچ قانونی پایبند نبودند ولی ما که دائما‪ ،‬مستقیم و‬ ‫غیرمستقیم انها را زیر نظر داشتیم‪ ،‬با گزارش گرفتن از حال و نیاز انها‪ ،‬به وسیله نوشته هایی‬ ‫که در مکان های خاص‪ ،‬دسترســی به انهــا را ممکن می ســاخت‪ ،‬از مقاومت‪ ،‬صالبت و‬ ‫پاکدامنی انها مطمئن بودیم‪».‬‬ ‫در مقاطع حساسی از تاریخ شاهد تاثیرگذاری عمیق سخن در قلب انسان ها هستیم‪،‬‬ ‫به گونه ای که بســیاری از قدرت ها و توانمندی های ظاهری را تحت الشعاع قرار داده اند و‬ ‫توانسته است مسیر تاریخ را دگرگون کند‪ .‬این روزهای ماه محرم یاداور وقایع پس از عاشورا‬ ‫و روشنگری های حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) است که با کالم خود توانستند پیام‬ ‫عاشــورا را زنده نگه دارند‪ .‬از شگفت اورترین ســخنانی که اثار ان به سرعت در میان مردم‬ ‫پدیدار و موجب تغییرات اساسی در جامعه خویش شــد و افکار را در قبال موضوعی بسیار‬ ‫مهم دگرگون کرد‪ ،‬کالم بانویی بلیغ از خاندان رسالت اســت که در خطابه خود رسالت جد‬ ‫بزرگوار و بالغت پدر مظلومش را به نمایش گذاشت‪ .‬کتاب «خطبه های اتشین» به بیان‬ ‫ان سخنانی می پردازد که برخاســته از دل‪ ،‬بهره گرفته از معنی و قالب یافته در الفاظ زیبا و‬ ‫ارائه های دل نشین و جان نواز است‪ .‬سخنانی که موجب انقالب‪ ،‬تحول و ماندگاری کالم و‬ ‫پیام عاشورا شدند و اثار پربرکت ان تا امروز نهضت امام حسین (ع) را زنده نگه داشته است‪.‬‬ ‫این کتاب خطبه های حضرت زینب(س) و امام ســجاد(ع) در کوفه‪ ،‬شــام و مدینه‬ ‫است که به همت محمد مهدی اجیلیان مافوق ترجمه شده است‪ .‬در قسمتی از این کتاب‬ ‫می خوانیم‪:‬‬ ‫«به خدا من جز از خدا بیم ندارم و جز به او شکایت نمی برم‪ .‬پس هر نیرنگی که داری به‬ ‫کار بند و همه تالشت را بکن و از هیچ کوششی فروگذار مکن! به خدا سوگند لکه ننگ انچه‬ ‫برسرما اوردی‪ ،‬هرگز سترده و پاک نخواهد شد‪ .‬سپاس خدا را که کار سادات جوانان بهشت‬ ‫را با سعادت پایان داد و بهشت را برای انان واجب ساخت‪».‬‬ ‫دستور زبان عشق‬ ‫به یاد قیصر امین پورکه جایش خالی است‬ ‫هشــت ابان ماه روز تلخی برای شــعر انقالب است‪،‬‬ ‫روزی کــه قیصــر امین پور حدود ســاعت ســه بامــداد در‬ ‫بیمارســتان دی درگذشــت‪ .‬وی پس از تصادفی در سال‬ ‫‪ ۱۳۷۸‬همواره از بیماری های مختلف رنج می برد‬ ‫و حتی دســت کم دو عمل جراحی قلــب و پیوند‬ ‫کلیه را پشت سر گذاشته بود‪ .‬خالصه کردن قیصر‬ ‫در شــعرش‪ ،‬در واقع ظلم به اوست چرا که قیصر‬ ‫امین پــور در حوزه های مختلفــی ردپای عمیقی‬ ‫از خــود برجای گذاشــت که هر چند همــه به هنر‬ ‫نویســندگی و شاعری مربوط اســت؛ به سرانجام‬ ‫رساندن هر کدام عمری می طلبد‪ .‬نگاهی به زندگی‬ ‫کوتاه اینجایی وی‪ ،‬امین پور شاعر‪ ،‬امین پور معلم‬ ‫و مولف و امین پوری را بــاز می نمایاند که با ایفای‬ ‫نقش عمــده در تاســیس مراکــزی از جمله حوزه‬ ‫هنری‪ ،‬مجله ســروش نوجــوان‪ ،‬همچنین دفتر‬ ‫شعر جوان و خانه شاعران‪ ،‬بر روند ادبی‪ -‬فرهنگی‬ ‫ایران طــی دو دهه تاثیر پررنگی گذاشــت‪ ...‬اما‬ ‫فارغ از هرچیز از کنار شــعر قیصر نمی توان به اسانی عبور‬ ‫کرد‪ .‬قیصر از متن جریانی به عرصه شــعر وارد شد که این‬ ‫جریان از یک سو عقبه انقالب را پشت سر داشت و از دیگر‬ ‫سو دفاع مقدس را تجربه می کرد‪ .‬شعر قیصر متولد انقالب‬ ‫اسالمی است و طبیعتا این زادگاه‪ ،‬طبیعت شعر او را متاثر‬ ‫می سازد‪ .‬جهان بینی و افق فکری قیصر در شرایطی شکل‬ ‫می گیرد که گســتره انقالب همه زوایای اجتماع را گرفته‬ ‫است و شعر‪ ،‬به عنوان یکی از ابزارهای تبلیغی و پیش برنده‬ ‫جریانات اجتماعی‪ ،‬ســعی خــود را در راه تثبیت تعهدات‬ ‫انقالبی و اجتماعی و بیان هیجان بخش ایدئولوژی انقالب‬ ‫متمرکز می کند‪ .‬به مرور زمان با تثبیت انقالب شــعر قیصر‬ ‫هم همراه با انقالب وجوه دیگری پیدا می کند اما هنوز هم‬ ‫همان ارمان خواهی در زبان او باقی می ماند‪ .‬فرقی ندارد که‬ ‫شعری عاشقانه بگوید یا معترضه ای به یک اتفاق اجتماعی‪،‬‬ ‫او همواره رو به جلو حرکت می کند‪ .‬قیصر امین پور در فرم هم‬ ‫به شعر در مفهوم عام تر ان خدمت کرد‪ ،‬به ویژه شعر نیمایی‪،‬‬ ‫او ان قدر بــا هنرمندی مفاهیم ذهنش را در کلمات ســاده‬ ‫می پیچید که گویی ان کلمات برای همین مفاهیم اختراع‬ ‫شده اند‪ .‬قیصر امین پور شــعر نیمایی را تا گوشه‬ ‫دفترهای خاطرات و کتاب های درســی و نامه ها‬ ‫و پیامک ها و‪ ...‬اورد بی انکه شــعر را به ابتذال و‬ ‫سطحی نگری برساند و این یعنی اشتی دادن مردم‬ ‫با ساحتی از شــعر که تا به حال راهی به دل های‬ ‫مخاطبان اصلی شعر نداشته است‪ .‬کمتر کسی‬ ‫اســت که (ناگهان چقدر زود دیر می شــود) را به‬ ‫خاطر نداشته باشد و از ان لذت نبرده باشد‪ .‬حتی‬ ‫انان کــه کاری با ادبیات و شــعر ندارند‪ ...‬قیصر‬ ‫شاعری است که در تمامی شعرهایش از غزل تا‬ ‫شعرهای نو‪ ،‬از شعرهای نیمایی تا رباعی‪ ،‬انگار‬ ‫می خواســت صمیمانه دستورزبان عشــق را به‬ ‫همه اموزش دهد‪ ،‬عشقی که گاهی شکل ایینی‬ ‫داشت‪ ،‬گاهی شــکل اجتماعی‪ ،‬گاهی انقالبی‬ ‫و گاهی هم عشق زمینی‪ ...‬او شــاعر عاشقی بود؛ جایش‬ ‫خالی است‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫بازی به روایت‬ ‫اشپیگل‪،‬‬ ‫روایتی از نقش‬ ‫بانک ها در‬ ‫اقتصاد المان‬ ‫روابط‬ ‫خطرناک با‬ ‫عربستان؛‬ ‫هشدار لوپوئن‬ ‫به فرانسه‬ ‫پوتینیسم‪،‬‬ ‫تیتر اصلی‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک انصار بیش از هفت هزار تسهیالت‬ ‫قرض الحسنه ازدواج پرداخت کرد‬ ‫بانک انصار برپایه مسئولیت های اجتماعی و تعهدات‬ ‫دینی و فرهنگی خــود و از زمان ابالغ بانک مرکــزی مبنی بر‬ ‫پرداخت تسهیالت قرض الحسنه ازدواج‪ ،‬تا‪ 31‬شهریور‪1395‬‬ ‫حدود ‪7‬هزار فقره تسهیالت قرض الحســنه ازدواج پرداخت‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬براساس اعالم‬ ‫معاونت اعتبارات‪ ،‬بانک انصار در شــش ماهه نخســت سال‬ ‫‪ 1395‬بیش از ‪ 178‬میلیارد ریال تســهیالت قرض الحســنه‬ ‫ازدواج را از طریق شعب خود در سراســر کشور به متقاضیان‬ ‫پرداخت کرده است‪.‬‬ ‫ســید حمید خالقــی‪ ،‬مدیــرکل بازاریابــی و تبلیغــات‬ ‫بانک انصار طی گفت وگویی ضمن اعالم این خبر‪ ،‬درخصوص‬ ‫زمان موردنیاز برای دریافت تسهیالت در بانک انصار گفت‪:‬‬ ‫«درصورت کامــل بودن مدارک‪ ،‬متقاضیــان با حداقل زمان‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن خبر داد‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫«ثامن» در خط پایان اخذ مجوز‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری ثامن گفت‪« :‬با اتمام‬ ‫مراحل پذیره نویسی و دریافت مجوز پولشویی به زودی ثبت‬ ‫موسسه انجام می شود‪».‬‬ ‫محمدابراهیــم پورزرنــدی در بازدیــد از اذربایجان‬ ‫شرقی اظهار داشت‪« :‬کارگروه های تخصصی در تمامی ‬ ‫بخش های شــرکت به منظــور تبیین سیاســت های ثامن‬ ‫تشکیل و در حال برگزاری و پیگیری هستند‪».‬‬ ‫پورزرنــدی به مجمــوع فعالیت هــای کارگروه های‬ ‫تخصصی ثامن اشاره کرد و افزود‪« :‬مجموع ائین نامه های‬ ‫طراحی شده در کارگروه طراحی محصول در راستای ایجاد‬ ‫طرح های انعطاف پذیر تسهیالتی و ســپرده ای جدید در‬ ‫چارچوب قوانین بانــک مرکزی در حال تدوین اســت که‬ ‫به زودی به شبکه ابالغ می شــود‪ ».‬وی با تاکید بر فروش‬ ‫امالک مازاد موسســه «ثامن» بــرای بازگرداندن منابع به‬ ‫چرخه ارائه خدمات‪ ،‬حفظ منابع موجود و افزایش نقدینگی‬ ‫را خواستار شد و گفت‪« :‬مسیر پیگیری و وصول مطالبات‬ ‫باید از شعب اغاز و به سرانجام برسد و حتی باید از ایجاد ان‬ ‫جلوگیری شود‪».‬‬ ‫عضو هیات مدیره موسســه اعتبــاری ثامن پیگیری‬ ‫وصــول مطالبــات را اولویــت اصلــی کارکنان دانســت و‬ ‫خاطرنشــان کــرد‪« :‬برنامه ریزی ها باید به گونه ای باشــد‬ ‫که مطالبات معــوق اعم از جــاری و غیر جــاری تبدیل به‬ ‫دارایی های مولد شده و مسیر ارائه خدمات به سمت و سویی‬ ‫باشد که منجر به معوقات نشود‪».‬‬ ‫ممکن وام خــود را دریافت می کنند‪ ».‬وی افــزود‪« :‬درحال‬ ‫حاضر مبلغ تسهیالت قرض الحســنه ازدواج برای هریک از‬ ‫زوجین به تنهایی ‪ 100‬میلیون ریال است‪».‬‬ ‫مدیرکل بازاریابی و تبلیغات در پایان گفت‪« :‬بانک انصار‬ ‫همواره کوشــیده تا فعالیت های ارزنده قرض الحسنه خود را‬ ‫توســعه دهد و این امر‪ ،‬باعث خیر و برکــت در امور اقتصادی‬ ‫بانک شده است‪».‬‬ ‫به گفتــه وی‪ ،‬در راســتای تکمیل زنجیــره خدمات‬ ‫ارزش و تاسیس شــرکت های جدید اقدامات الزم در حال‬ ‫انجام است‪ .‬وی با اشاره به فراهم بودن زیرساخت ‪ IT‬برای‬ ‫اتصال به شبکه تصریح کرد‪« :‬باید باتوجه به فراهم بودن‬ ‫بســتر خدمات بانکی در بازار رقابت ســهم قابل توجهی در‬ ‫ارائه خدمات بانکداری الکترونیک و نوین به دست اوریم‪».‬‬ ‫مدیرعامــل موسســه اعتبــاری ثامن بــر اهمیت و‬ ‫جایگاه منابع انســانی تاکید کرد و گفت‪« :‬اموزش نیروی‬ ‫انسانی بر اساس اســتانداردهای موجود ایجاد شرکت ها و‬ ‫صندوق های طرح اتیه برای کارکنان اولویت اصلی شبکه‬ ‫اســت‪ ».‬وی در همین رابطه ادامــه داد‪« :‬حضور نیروی‬ ‫متخصص و جوان در یک سازمان پویا و زنده امکان رقابت‬ ‫را در سیستم بانکی فراهم می کند‪».‬‬ ‫وی بازاریابــی را وظیفــه تمامی مدیــران و کارکنان‬ ‫دانست و بیان داشت‪« :‬بازاریابی صحیح‪ ،‬پویایی و شناخت‬ ‫نیازها را بــه همراه دارد و شــناخت نیاز مشــتریان از کانال‬ ‫بازاریابی استخراج می شود‪».‬‬ ‫وی در خاتمه با اشــاره به ایجاد معاونت بین الملل در‬ ‫ثامن اضافه کــرد‪« :‬پس از اخذ مجوز موسســه در بخش‬ ‫بین المللی در خارج و داخل کشور شعب تخصصی در امور‬ ‫ارزی تاسیس و فعالیت خواهد کرد‪».‬‬ ‫معاون امور شعب موسســه اعتباری ثامن با اشاره به‬ ‫اینکه نظم در یک سازمان پولی و مالی نقش بسیار مهمی‬ ‫ دارد‪ ،‬افزود‪« :‬برای دســتیابی به اهداف و رشــد موسسه‪،‬‬ ‫راهی جز رعایت انضباط در سیســتم اداری نیست‪ ،‬چراکه‬ ‫انضباط رمز پیشرفت و بقای هر مجموعه ای است‪».‬‬ ‫عبدالکریم قوامی فر در پایان حروف تشکیل دهنده‬ ‫انضباط را مخفف ارادت و دوستی‪ ،‬نواوری‪ ،‬ضابطه مندی‪،‬‬ ‫برنامه ای عمــل کردن‪ ،‬اتکال به خدا و طراوت و شــادابی‬ ‫معنا و اظهار امیــدواری کرد کــه این فرازهــا در «ثامن»‬ ‫نهادینه شود‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫عیادتمدیرعامل‬ ‫موسسهاعتباری‬ ‫کوثر از‬ ‫منصورپورحیدری‬ ‫دکتر عیسی رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‬ ‫و هیات همراه از منصور پورحیدری عیادت کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫دکتر عیســی رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر به‬ ‫همراه علیرضا منصوریان ســرمربی ابی پوشــان پایتخت‬ ‫از منصــور پورحیدری‪ ،‬پیشکســوت باشــگاه اســتقالل‬ ‫عیــادت و از نزدیــک جویــای حــال وی شــد‪ .‬منصــور‬ ‫پورحیــدری بر اثر بیماری در بیمارســتان بســتری و تحت‬ ‫درمان اســت و در حال حاضر حال عمومی وی رو به بهبود‬ ‫است‪.‬‬ ‫پورحیدری ابتدا در سن ‪ ۱۷‬سالگی وارد باشگاه فوتبال‬ ‫دارایی شد‪ ،‬سپس به باشگاه تاج (استقالل) رفت و به مدت‬ ‫‪ ۹‬سال در این تیم به عنوان دفاع راست بازی کرد‪.‬‬ ‫از افتخارات این پیشکســوت فوتبال ایران قهرمان‬ ‫جام باشگاه های اسیا‪ ،۱۳۴۹‬سه دوره قهرمانی باشگاه های‬ ‫تهران با اســتقالل‪۱۳۷۰ ،۱۳۶۴ ،۱۳۶۲ :‬و قهرمانی در‬ ‫بازی های اســیایی ‪ ۱۹۹۸‬به همراه تیم ملی فوتبال ایران‬ ‫است‪.‬‬ ‫مشتری هر بانکی هستید؛‬ ‫موبایل بانککوثر‬ ‫«موبایل بانک» یکی از خدمات بانکداری الکترونیک موسسه اعتباری کوثر است که از‬ ‫طریق تلفن همراه به مشتریان محترم ارائه می شود‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ با به کارگیری خدمات همراه بانک کوثر‬ ‫مشتریان محترم می توانند به صورت شبانه روزی و با استفاده از تنها یک گوشی تلفن همراه به‬ ‫اطالعات حساب بانکی خود دسترسی داشته باشند‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش؛ برای استفاده از «موبایل بانک کوثر» گوشی موبایل شما باید دارای‬ ‫یکی از سیستم های عامل اندروید و ‪ IOS‬باشد‪ .‬همچنین با مراجعه به یکی از ‪ 350‬شعبه موسسه‬ ‫در سراسر کشور یا وب سایت موسسه اعتباری کوثر به نشانی‪ www.kodarfci.ir‬می توانید نسبت‬ ‫ب ه دریافت و نصب نرم افزار موبایل بانک کوثر به صورت مستقیم روی گوشی خود اقدام کنید‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید؛ مشتریان گرامی به منظور اســتفاده از نسخه جدید موبایل بانک‬ ‫کوثر‪ ،‬باید دارای حساب در موسسه اعتباری کوثر بوده و کد کاربری‪ ،‬رمز عبور را از شعبه دریافت‬ ‫نمایند‪ .‬نصب نرم افزار موبایل بانک کوثر این فرصت را در اختیار شما قرار می دهد تا با استفاده‬ ‫از خدمات غیر حضوری متنوع ضمن صرفه جویی در وقت و هزینه ها از مراجعه حضوری به شعبه‬ ‫برای دریافت خدمات بانکی بی نیاز شــوید‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسســه اعتباری کوثر‪،‬‬ ‫موبایل بانک کوثر با اطالع کافی از انواع نیازهای مشتریان محترم با پیشرفته ترین امکانات‪،‬‬ ‫باالترین خدمات را به مشتریان محترم ارائه می نماید‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬نسخه جدید «موبایل بانک کوثر» قابل نصب و ارائه خدمات روی‬ ‫گوشی های موبایل با سیستم عامل‪ IOS‬بوده و مشتریان محترم می توانند هر گونه انتقال وجهی‬ ‫را به کارت سایر بانک ها‪ ،‬عملیات پایا و حساب های موسسه انجام دهند‪.‬‬ ‫خدمــات موبایل بانــک کوثر عبارتنــد از‪ :‬احراز هویت از طریق اثر انگشــت‪ /‬فهرســت‬ ‫حساب‪‎‬های مشــتری‪ /‬مشــاهده موجودی کارت ها‪ /‬صورت حســاب ســپرده‪ /‬انتقال وجه به‬ ‫حسابهای خود با قابلیت انتقال وجه از طریق‪ /NFC‬انتقال وجه کارت به کارت شتابی‪ /‬پرداخت‬ ‫قبوض اب‪ ،‬بــرق‪ ،‬گاز‪ ،‬تلفــن ثابت‪ /‬اســکن بارکد یا ثبت شناســه قبض و پرداخــت‪ /‬گزارش‬ ‫تسهیالت‪ ،‬پرداخت اقساط تسهیالت‪ /‬مسدودسازی کارت‪ /‬دریافت شماره بانکی ایران (شبا)‪.‬‬ ‫شایان ذکر است؛ مشتریان محترم می توانند با سامانه پاسخگوی کوثر به شماره ‪-42830‬‬ ‫‪ 021‬تماس گرفته و نقطه نظرات‪ ،‬پیشنهادها‪ ،‬انتقادات یا سواالت خود را با کارشناسان موسسه‬ ‫در میان گذاشته و از مشاوره تلفنی نیز بهره مند شوند‪.‬‬ ‫خدمات بدون کارت کوثر‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫بازار‬ ‫موسسه اعتباری کوثر به منظور توسعه خدمات غیرحضوری‪ ،‬ارتقای خدمات الکترونیک و پاسخگویی به‬ ‫نیاز مشتریان امکان برداشت وجه بدون کارت‪ ،‬دریافت شماره شبا و مســدود کردن کوثر کارت از دستگاه های‬ ‫خودپرداز را فراهم ساخته است‪  .‬به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ جهت افزایش دسترسی سریع‬ ‫هموطنان به خدمات بانکی و تسهیل در امور مشتریان‪ ،‬خدمت جدید پرداخت وجه بدون کارت از طریق دستگاه‬ ‫های خودپرداز کوثر عملیاتی شد‪ .‬بر اساس این گزارش؛ خدمت مزبور به عنوان قابلیت جدید پایانه های خودپرداز‬ ‫موسسه اعتباری کوثر در مواقع اضطراری و عدم دسترسی به کارت‪ ،‬جایگزین کارت است‪ .‬این خدمت در مواقعی‬ ‫ضرورت می یابد که مشتری نیاز فوری به وجه نقد داشــته و کارت بانکی خود را همراه نداشته و امکان استفاده از‬ ‫خدمات شعب نیز فراهم نباشد‪ .‬این گزارش خاطرنشان می سازد؛ جهت دریافت وجه بدون کارت از خودپرداز کوثر‬ ‫ابتدا می بایست حواله الکترونیک صادر شود که در فاز اول‪ ،‬صدور حواله الکترونیک فقط از طریق خودپردازها‬ ‫و اینترنت بانک موسسه میسر است‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫سامانه سبد ارزش افرینان بانک دی رونمایی شد‬ ‫ســامانه ســبد ارزش افرینــان بانــک دی بــا حضور‬ ‫سرپرست و معاونین بانک رونمایی شد‪.‬‬ ‫به گــزارش اداره کل روابط عمومــی بانک دی‪ ،‬این‬ ‫ســامانه که در پی معرفی طرح های جهش‪ ،‬شکوه و اذین‬ ‫از مجموعــه طرح های ســبد ارزش افرینان دی از ســوی‬ ‫کارشناسان معاونت فناوری اطالعات و بانکداری بانک دی‬ ‫طراحی شده‪ ،‬ابزاری در اختیار شعب برای محاسبات مربوط‬ ‫به این طرح ها قرار می دهد‪.‬‬ ‫در این ســامانه هــر یــک از کارکنان شــعب دارای‬ ‫کد کاربری و رمز عبــور بوده و می توانند به مشــتریانی که‬ ‫دارای حســاب بوده یا برای اســتفاده از تســهیالت سبد‬ ‫ارزش افرینان تمایــل به افتتاح حســاب دارند‪ ،‬اطالعات‬ ‫جامع در خصوص انواع طرح های این سبد را ارائه کنند‪.‬‬ ‫کارکنان شــعب می تواننــد در زمان افتتاح حســاب‬ ‫مشــتری بر اســاس تمایل وی نســبت به مقدار سپرده و‬ ‫زمان ســپرده گذاری انواع تســهیالت قابــل اعطا به وی‬ ‫را به تفکیــک مبلغ تســهیالت‪ ،‬تعداد اقســاط و مبلغ هر‬ ‫قسط اطالع رســانی کرده و طی گزارش چاپ شده به وی‬ ‫تحویل دهند‪.‬‬ ‫همچنین چنانچه مشــتری در بانک حســاب داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬شــعبه می تواند بر اساس شــماره مشــتری‪ ،‬انواع‬ ‫تسهیالت قابل اعطا به وی را بر اســاس میانگین مدت و‬ ‫مبلغ سپرده معرفی کند‪.‬‬ ‫از جملــه مزایا و کاربردهــای این ســامانه‪ ،‬دریافت‬ ‫گزارش انالین از تعداد و میزان ســپرده های افتتاح شده‬ ‫و انواع تســهیالت اعطا شــده در مدت زمان تعیین شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫پیش از این بانک دی با هدف تامین مالی بنگاه های‬ ‫کوچک و زودبازده و ارزش افرینی برای مشــتریان از طرح‬ ‫جدیدی با عنوان «ســبد ارزش افرین» که منطبق بر عقود‬ ‫اســامی اســت‪ ،‬رونمایی کرده بــود‪ .‬این طرح شــامل‬ ‫طرح های حساب جاری‪ ،‬جهش‪ ،‬شــکوه‪ ،‬اذین‪ ،‬نگین‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری های اتیه و اتیه کودک و نوجوان است‪.‬‬ ‫رئیس کل بانک مرکــزی از سرپرســت بانک دی به‬ ‫دلیل حمایت از نخستین کمپین اطالع رسانی نظام بانکی‬ ‫کشور تقدیر کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬ولی الله‬ ‫سیف در این تقدیرنامه که از سوی مدیرکل روابط عمومی‬ ‫بانک مرکزی صادر شده ضمن تقدیر از همکاری مجموعه‬ ‫بانــک دی در اجرای موفــق و موثر کمپین «گره گشــای‬ ‫تولید» ابــراز امیدواری کــرده که ایــن همکاری ها تدوام‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫وی همچنین ابــراز امیدواری کرده کــه راه تازه اغاز‬ ‫شــده «فرهنگ ســازی عمومی در زمینه امــور بانکی» و‬ ‫افزایش سواد مالی جامعه که بدون شک یکی از مهمترین‬ ‫مســئولیت های اجتماعی نظام بانکی و نهادهای پولی و‬ ‫مالی محسوب می شود‪ ،‬ادامه یابد‪.‬‬ ‫علیرضــا عاطفی فر ـ سرپرســت بانــک دی ـ در این‬ ‫زمینه با بیان اینکه بانک دی خود را موظف می داند همراه‬ ‫سیاست ها و برنامه های بانک مرکزی باشد‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«در ســال جاری یکــی از اولویت های بانــک دی به ویژه‬ ‫در حوزه اعتباری حمایت از تولیــد و اقتصاد داخلی بوده و‬ ‫تســهیالت گوناگونی نیز به ویــژه در بخش های صنعت‪،‬‬ ‫فوالد و بنگاه های کوچک و زودبازده پرداخته است‪».‬‬ ‫کمپین گره گشــای تولیــد در رســانه های گوناگون‬ ‫از جمله تبلیغات محیطی‪ ،‬مطبوعــات و رادیو و تلویزیون‬ ‫با کمک بانک ها و موسســات اعتباری کشــور و ســازمان‬ ‫زیباســازی شــهرداری تهران از ابتدای هفتــه بانکداری‬ ‫اسالمی اغاز شد و روابط عمومی بانک دی در اجرای این‬ ‫کمپین مشارکت فعال و موثری داشت‪.‬‬ ‫بانک مرکزی از بانک دی تقدیرکرد‬ ‫با هدف رضایتمندی مشتریان‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪331‬‬ ‫ربات تلگرامی بانک دی راه اندازی شد‬ ‫بانک دی به منظور سهولت در بهره مندی مشتریان‬ ‫از خدمات بانکــی و افزایــش رضایتمندی ایشــان ربات‬ ‫تلگرامی را با ســاختاری خدمت محور راه انــدازی کرد‪ .‬به‬ ‫گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی با استفاده از این‬ ‫امکان مشتریان به صورت ارتباط دو سویه قادر به دریافت‬ ‫اخرین اطالعات خدمات بانکی هستند و همچنین با نحوه‬ ‫استفاده از این خدمات اشنا می شوند‪ .‬برخالف کانال های‬ ‫مرسوم تلگرام که ارتباط به صورت یک طرفه بین مدیران‬ ‫کانال و مخاطبــان ان وجود دارد‪ ،‬ربــات بانک دی نوعی‬ ‫حساب کاربری در اپلیکیشن تلگرام است که برای ارسال و‬ ‫دریافت پیام برنامه ریزی شده است‪ ،‬به طوری که این ربات‬ ‫از یک سیســتم تعامل دو طرفه پرســش و پاسخ برخوردار‬ ‫بوده و مشتری می تواند با اســتفاده از این مزیت برجسته‬ ‫با ارســال پیام به ربات تلگرام پاسخ ان را به صورت انالین‬ ‫از همیــن کانــال دریافت کند‪ .‬بر این اســاس مشــتریان‬ ‫بانک دی می توانند از طریق جســت وجو یا دریافت لینک‬ ‫@‪ bot_day24‬در تلگــرام یــا مراجعه به نشــانی‪ttps://‬‬ ‫‪ bot_telegram.me/day24‬از طریــق مرورگــر اینترنت‬ ‫تلفن همراه‪ ،‬تبلت و رایانه با این ربات ارتباط برقرار کرده و از‬ ‫مزایای ان بهره مند شوند‪ .‬پس از برقراری ارتباط به یکی از‬ ‫روش های فوق‪ ،‬مشتریان بانک دی با انتخاب گزینه ‪start‬‬ ‫قادر خواهند بود به اطالعات موثری که اهم ان در ذیل ذکر‬ ‫شده است‪ ،‬دست یابند‪:‬‬ ‫ـ دریافت اطالعات جامع در زمینــه بانکداری نوین‪،‬‬ ‫انواع سپرده ها‪ ،‬تسهیالت و تعهدات‬ ‫ـ امکان دریافت نرم افزارهای مورد نیاز برای سهولت‬ ‫در استفاده از این اطالعات‬ ‫ـ قابلیت جســت وجوی شــعب و دریافت اطالعات‬ ‫کامل شــعبه مورد نظر ‪ +‬مختصات جغرافیایی روی نقشه‬ ‫(‪)location‬‬ ‫ـ لیســت کامل تمامی شــعب بانک دی بــه صورت‬ ‫مجزا(تهران و شهرستان)‬ ‫ـ پاسخ به سواالت متداول همچون چگونگی دریافت‬ ‫شماره شبا‪ ،‬اشنایی با انواع روش های مسدود کردن کارت‪،‬‬ ‫چگونگی اعالم مفقودی کارت و مواردی از این دست‬ ‫ـ ایجاد بستر مناسب برای ارتباط انالین با کارشناسان‬ ‫مرکز ارتباط با مشــتریان بانک دی به صورت ‪ 24‬ساعته‪،‬‬ ‫این بخش یکی از مهمترین و پرکاربرد ترین امکانات ربات‬ ‫بانک دی است‬ ‫ـ معرفی سایت های مرتبط با بانک دی‬ ‫ـ اختصاص بخش مجزا بــرای صرافی بانک دی که‬ ‫به موجب ان مشــتریان می توانند بــه اطالعات کاربردی‬ ‫اعم از مشاهده مستقیم قیمت سکه و ارز به صورت انالین‬ ‫دست یابند‪.‬‬