ماهنامه مثلث شماره 339

‫حمله اردوغانبهگولن‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و سی و نه‪4 /‬دی ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ترکیه پس از ترورسفیر روسیه درشرایط اچمز قرارگرفته است‬ ‫روابط روسیه و ترکیه به چه سمتی خواهد رفت؟‬ ‫حاجقاسم سلیمانی تبدیل به بال نظامی و بال دیپلماتیک جمهوری اسالمی شده است‬ ‫دیپلماسیانقالبی‬ ‫فتح حلب پاسخی است به کسانی که‬ ‫در چند سال گذشته مخالف حمایت‬ ‫ایران از دولت بشار اسد بودند‪ .‬اکنون‬ ‫قدرت چانهزنی دیپلماتیک ایران در‬ ‫منطقه افزایش پیدا کرده است‬ ‫یک نماینده نماینده مجلس از‬ ‫محمدجواد ظریف نقل کرده‬ ‫اعتمادم به کری اشتباه بود‬ ‫تردیدهای نواصالحطلبی‬ ‫ایا پدیده محمود صادقی بهمعنای بازگشت‬ ‫اصالحطلبان به تندروی است؟‬ ‫صبرفعال‬ ‫استراتژی ایران پاسخ داد‬ ‫گفتوگو با حسین شیخاالسالم‬ ‫نزدیکی ترامپ به پوتین چه تاثیری‬ ‫بر روابط ایران – روسیه میگذارد؟‬ ‫بازی باگزینهدوم‬ ‫ایا ممکن است علی مطهری‬ ‫نامزد انتخابات ‪96‬شود‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود رمزینهها را اسکن کنید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان اذر ‪::‬‬ ‫طرح از عمر زوالوس ‪ /‬پرو‬ ‫به خواب شیرین بروید‬ ‫ترجمه‪ :‬جواد ترکاشوند‪ ،‬انتشارات‪ :‬موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)‪،‬تعدادصفحات‪ 64 :‬صفحه‬ ‫ماشـینی امروز‪،‬‬ ‫یکی از مشـکالت شـایع در دنیای‬ ‫ِ‬ ‫بیخوابـی اسـت‪ .‬بیخوابـی بـه معنـای نخوابیدن‬ ‫نیسـت‪ ،‬بلکـه مـراد‪ ،‬خوابی اسـت که با دردسـر و‬ ‫سـختیهایی همـراه اسـت و فرد پـس از بیداری‪،‬‬ ‫احسـاس راحتی و رفـ ِع خسـتگی نمیکند‪.‬‬ ‫باتوجـه بـه اینکـه اگاهییافتـن از چگونگـی‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫زمـان‪ ،‬مراحـل‪ ،‬و رونـد خواب و بیخوابـی در رف ِع‬ ‫نگرانـی و کنـار امدن و ّ‬ ‫حـل بیخوابـی‪ ،‬بهتنهایی‬ ‫بسـیار مفیـد اسـت‪ ،‬در جایجای این نوشـتار و به‬ ‫مناسـبتهای گوناگـون‪ّ ،‬اطالعاتـی دقیـق‪ ،‬علمی‬ ‫و بـه روز ارائه شـده اسـت‪.‬‬ ‫کتاب حاوی چهارفصل به این شـرح است‪:‬‬ ‫در فصـل ا ّول‪ ،‬بـا تعریـف خـواب‪ ،‬اثـار و فوایـد ان‪ ،‬مـ ّدت و‬ ‫ریتـم خـواب و بیـداری اشـنا میشـویم‪.‬‬ ‫مراحـل خـواب و‬ ‫ِ‬ ‫علـل ان سـخن‬ ‫فصـل دوم‪ ،‬دربـاره گونههـای بیخوابـی و‬ ‫ِ‬ ‫میگویـد‪ .‬در پایـان بـه کمـک پرسـشنامهای‬ ‫خوابی خـود ترغیب‬ ‫ارزیابـی بی‬ ‫مخاطـب را بـه‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫می کنـد‪.‬‬ ‫فصـل سـوم‪ ،‬کـه شـاید مهمتریـن قسـمت‬ ‫درمـان بیخوابـی اختصـاص‬ ‫کتـاب باشـد‪ ،‬بـه‬ ‫ِ‬ ‫بهداشـت خـواب‪،‬‬ ‫دارد‪ .‬نویسـنده شـیوههای‬ ‫ِ‬ ‫گیاهدرمانـی‪ ،‬رواندرمانـی‪ ،‬زماندرمانـی و‬ ‫دارودرمانـی را بـرای مبتالیـان بـه بیخوابـی‬ ‫پیشـنهاد میدهـد‪.‬‬ ‫فصـل پایانـی بـه ُ پرخوابی و علـل و اثا ِر‬ ‫درمـان ان میپردازد‪.‬‬ ‫مخـرب و نیـز‬ ‫ِ‬ ‫ّ‬ ‫مطالـب کتـاب بـه گونـه ای اسـت کـه‬ ‫اگـر خواننـده بـه هـر دلیـل از روشهـای درمانـی‬ ‫ارائـه شـده اسـتفاده نکـرد‪ ،‬بازهـم مطالعـه ایـن نوشـتار برایش‬ ‫مفید باشـد‪.‬‬ ‫کتابخانه نوسازی شده شهدای لواسانات‬ ‫با ات‬ ‫کتابخ مام عمل‬ ‫یات تعمی‬ ‫ا‬ ‫عصر ر نه عمومی شهدا ر و نوسازی‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫وز‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫‪،‬‬ ‫خ‬ ‫شنبه‬ ‫بازگ دمت رسانی به عم‪ 15‬اذر‪ ،‬برای‬ ‫از سا شایی شد‪ .‬کتابخ وم مردم‬ ‫به اال ل‪ 1370‬تاسی انه لواسان‬ ‫کتاب ن تعمیرات جد س شده وتا‬ ‫خانه صورت نگ ی در این‬ ‫رفته بود‪.‬‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫حملهاردوغانبه گولن‬ ‫ترکیهپسازترورسفیرروسیهدرشرایطاچمزقرارگرفتهاست‬ ‫تقویتنیرویجسمیوروحی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫از اینکه این جوانها از دســت شما رفته‬ ‫است و مصیبت واقع شده اســت من متاثرم‬ ‫لکن برای اســام و برای قران کریم ارزش‬ ‫دارد که همه از بین برویم‪ .‬مــا همه زنده‏ایم‬ ‫برای احیای ســنت پیغمبر اســام و احیای‬ ‫قران کریم؛ و باید دین خودمان را به اســام‬ ‫ادا کنیم‪ .‬من وقتی که شما جوانها را می‏بینم‪،‬‬ ‫ماشاءال ّله‏ جوانهای برومند و پهلوان‪ ،‬خیلی‬ ‫خوشم می‏اید و افتخار می‏کنم به اینکه این‬ ‫جوانها عالوه بــر برومندی بدنــی‪ ،‬توجه به‬ ‫دیانت و اسالم دارند و همان طوری که ورزش‬ ‫کردند برای تقویت بدن‪ ،‬ان‏شــاءال ّله‏ ورزش‬ ‫برای تقویت روح هم کرده‏اند و می‏کنند‪ .‬وقتی این دو تا قوه‬ ‫با هم شد ـ قوۀ جسمانی و قوۀ روحانی ـ این ارزش خیلی پیدا‬ ‫می‏کند‪ .‬قوۀ جسمانی برای خدمت و قوۀ روحانی هم برای‬ ‫هدایت‪ .‬با قوۀ روحانی انسان هدایت کند خودش را و با قوۀ‬ ‫جسمانی خدمت کند‪ .‬این دو قوه وقتی که مجتمع شد‪ ،‬یک‬ ‫انسان ـ به تمام معنا ـ انسان می‏شود‪ .‬همان طور که در یک‬ ‫جامعه یک قوای فعاله و یک قوای هادیه می‏خواهد‪ ،‬یک‬ ‫«جامعه را هدایت کن» الزم اســت‪ ،‬و جامعه هم باید به ان‬ ‫ِ‬ ‫هدایت صحیح باشد و عمل‬ ‫هدایت عمل بکند‪ ،‬وقتی هدایت‬ ‫عمل صحیح باشد‪ ،‬یک جامعه را راه می‏اندازد و یک جامعه‬ ‫را معتدل می‏کند‪ ،‬صحیح بار می‏اورد‪ ،‬در شخص هم همین‬ ‫طور است‪ .‬شــخص هم مثل یک جامعه می‏ماند‪ :‬یک قوۀ‬ ‫هادی می‏خواهد هدایت کنــد‪ ،‬و یک قوۀ عامله می‏خواهد‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ظریف گفت‪ ،‬اشتباه کردم‬ ‫پیشنهادات نماینده ویژه پوتین‬ ‫نگرانی برای مجروحان‬ ‫واکنش به نامزدی‬ ‫‪18- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تصمیم تهران‬ ‫اروپای واحد در سیبل ملی گرایان‬ ‫بازی با گزینه دوم‬ ‫علی مطهری؛ یار کمکی روحانی؟‬ ‫‪24- 27‬‬ ‫فکرنو‬ ‫چشم انتظار نقشه راه‬ ‫جدال بر سر رشد یا عقب ماندگی‬ ‫تقدم روانشناسی بر جامعه شناسی؟‬ ‫روایت اقای بازیگر‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫که عمل بکند‪ ،‬یک عقل فعال می‏خواهد‪ ،‬یک عقل نظری‬ ‫می‏خواهد‪ ،‬و یک عقل عملی‬ ‫می‏خواهد[که]ادراک کند به ان عقل نظری مطالب‬ ‫انسان خودش را به اینکه در راه ان‬ ‫را‪ ،‬و هدایت کند همین‬ ‫ْ‬ ‫مقصدی کــه دارد عمل بکند‪ .‬همان طور کــه جامعه با این‬ ‫دو قوه اصالح می‏شــود‪ ،‬انســان هم با این دو قوه اصالح‬ ‫می‏شــود‪ .‬و من امیــدوارم که همیــن طوری که شــما قوۀ‬ ‫جسمی‏تان بحمدال ّله‏ ســالم و خوب است قوای روحی‏تان‬ ‫همین طور‪ ،‬باشد؛ و با این دو قوه به اسالم خدمت بکنید‪.‬‬ ‫تمام مقصد‪ ،‬اجرای اسالم‬ ‫االن وقتی اســت که ما بخواهیم این کشور را از این‬ ‫اشــفتگیهایی که دارد نجات بدهیم‪ ،‬بایــد همه وجهۀ نظر‬ ‫را به اسالم بکنیم؛ تمام مقصد اسالم باشد‪ .‬اسالم‬ ‫اســت که می‏توانــد ما را به ســعادت دنیــا و اخرت‬ ‫برساند‪ .‬اسالم است که برای ما ازادی ـ یک ازادی‬ ‫ســالم‪ ،‬ازادی صحیح ـ تامین می‏کند‪ .‬اسالم است‬ ‫که می‏تواند ما را مســتقل کند‪ .‬اســام اســت که‬ ‫می‏تواند روح مــا را قوی کند‪ ،‬و به تبع ان جســم ما‬ ‫هم قوی بشود‪ .‬ما همه االن محتاج به این هستیم‬ ‫که در این اشــفتگیهایی که البته بعد از هر انقالب‬ ‫اشــفتگیها هســت و بحمدال ّله‏ انقــاب ایران یک‬ ‫ِ‬ ‫انقالب کم‏اشــفتگی است اشفتگی هســت اما نه‬ ‫مثل انها که در جاهای دیگــر‪ ،‬انقالبات دیگر بوده‬ ‫است‪ .‬انقالب روســیه و انقالب فرانسه ضایعاتش‬ ‫خیلی بوده است‪.‬‬ ‫‪28- 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫تردیدهای نواصالح طلبی‬ ‫سراب مجلس ششم‬ ‫پشت پرده جنجال های محمود صادقی‬ ‫فراکسیون امید باید با صادقی مرز بندی کند‬ ‫‪38-69‬‬ ‫بینالملل‬ ‫حمله اردوغان به گولن‬ ‫نبرد با سفرا‬ ‫احتمال بازگشت عبداهلل گل‬ ‫پیشتازی مسکو و تسلیم انکارا‬ ‫‪70-75‬‬ ‫ورزش‬ ‫سلطانی فر وزارت را ورزشی ببیند نه فوتبالی‬ ‫دولت دست از سر استقالل و پرسپولیس بردارد‬ ‫سرمربی استقالل روی لبه تیغ‬ ‫قد منصوریان از نیمکت استقالل بلندتر نشد‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫حمله اردوغانبهگولن‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره سیصد و سی و نه‪4 /‬دی ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ترکیه پس از ترورسفیر روسیه درشرایط اچمز قرارگرفته است‬ ‫روابط روسیه و ترکیه به چه سمتی خواهد رفت؟‬ ‫حاجقاسم سلیمانی تبدیل به بال نظامی و بال دیپلماتیک جمهوری اسالمی شده است‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫دیپلماسیانقالبی‬ ‫فتح حلب پاسخی است به کسانی که‬ ‫در چند سال گذشته مخالف حمایت‬ ‫ایران از دولت بشار اسد بودند‪ .‬اکنون‬ ‫قدرت چانهزنی دیپلماتیک ایران در‬ ‫منطقه افزایش پیدا کرده است‬ ‫یک نماینده نماینده مجلس از‬ ‫محمدجواد ظریف نقل کرده‬ ‫اعتمادم به کری اشتباه بود‬ ‫تردیدهای نواصالحطلبی‬ ‫ایا پدیده محمود صادقی بهمعنای بازگشت‬ ‫اصالحطلبان به تندروی است؟‬ ‫صبرفعال‬ ‫استراتژی ایران پاسخ داد‬ ‫گفتوگو با حسین شیخاالسالم‬ ‫نزدیکی ترامپ به پوتین چه تاثیری‬ ‫بر روابط ایران – روسیه میگذارد؟‬ ‫بازی باگزینهدوم‬ ‫ایا ممکن است علی مطهری‬ ‫نامزد انتخابات ‪96‬شود‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫اعتراف؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫انتشار بخشی از سخنان محمدجواد ظریف در کمیسیون امنیت‬ ‫ملی از ان جهت بااهمیت شده که ایاالت متحده امریکا با نقض برجام‬ ‫شرایط تازه ای را برای اجرای برجام پدید اورده است‪ .‬اگرچه وزارت خارجه‬ ‫این اظهارات را مخدوش خوانده امــا گویا بازبینی فیلم نکات دیگری را‬ ‫روایت می کند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ظریف گفت‪،‬اشتباهکردم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫روایتجنجالییکنمایندهازسخنان‬ ‫وزیرامورخارجهدرکمیسیونامنیتملی‬ ‫محمدجواد ظریف که هفته گذشته را در سفر کاری به‬ ‫سر می برد با اخر هفته بسیار جنجالی و پر دردسری مواجه‬ ‫شد‪ .‬یک نماینده مجلس سخنان او را در جلسه کمیسیون‬ ‫امنیت ملی تایپ و میان تکثیر کرد‪ .‬سخنانی که همزمانی‬ ‫ان بــا خصومت ورزی های تــازه ایاالت متحده بســیار پر‬ ‫اهمیت جلوه کرده است‪.‬‬ ‫رئوس سخنان ظریف در این جلسه که از سوی جواد‬ ‫کریمی قدوسی منتشر شده به این شرح است‪:‬‬ ‫من اعتراف می کنم اشتباه کردم‪.‬‬ ‫به حرف جان کری وزیر امور خارجه امریکا اعتماد‬ ‫کردم‪.‬‬ ‫اگر اســتراتژی خــودم را دنبال می کــردم اکنون با‬ ‫مشکل مواجه نمی شدم‪.‬‬ ‫می پذیرم اشتباه کردم‪.‬‬ ‫مسئولیت ان را می پذیرم‪.‬‬ ‫ما با صحبت و قول اقای کری اظهارنظر کردیم‪.‬‬ ‫این اشتباه بزرگی بوده که من کردم‪.‬‬ ‫به جان کری بعد از نقض اخیر که درخواست مذاکره‬ ‫در ایتالیا را داشت گفتم‪« :‬شما کاری کردید که حضور من با‬ ‫شما در یک شهر غیرممکن است‪».‬‬ ‫قبال جان کــری‪ ،‬وزیــر خارجه و وزیــر خزانه داری‬ ‫امریکا به ما گفتند اگر قانون داماتو به سنا برود ما روش هایی‬ ‫داریم که جلوی ان را بگیریم‪.‬‬ ‫اما این اظهارات بالفاصله پس از انتشــار با واکنش‬ ‫نمایندگان مجلس مواجه شد‪.‬‬ ‫حسینعلی حاجی دلیگانی‪ ،‬نماینده مردم شاهین شهر‬ ‫با اشاره به نشست اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارجی مجلس با وزیر امور خارجه گفت‪« :‬با اعترافاتی که‬ ‫وزیر امورخارجه در این جلسه داشــته باید فاتحه برجام را‬ ‫خواند و تمام کسانی که برجام را امضا کرده و ان را در کشور‬ ‫اجرا کردند‪ ،‬ازجمله شــخص رئیس جمهور باید نســبت به‬ ‫مردم پاسخگو باشند‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬اقــای ظریف در جلســه کمیســیون‬ ‫امنیت ملی گفته اســت که مــن می پذیرم اشــتباه کرد م و‬ ‫اگر اســتراتژی خودم را دنبال می کردم اکنون با مشــکل‬ ‫مواجه نمی شدم‪ .‬درواقع قصد داشــته تا این گونه مطلب‬ ‫را منتقل کند که دیگران به وی گفته اند این کار را بکند‪».‬‬ ‫نماینده مردم شاهین شــهر در مجلس شــورای اســامی‬ ‫اظهــار داشــت‪« :‬وزیــر امورخارجــه بــا بیــان اینکه من‬ ‫مسئولیت اشــتباه خود را می پذیرم عنوان کرده؛ ما با قول‬ ‫اقای کــری اظهارنظر کرده ایــم و این درحالی اســت که‬ ‫مقام معظم رهبری در ابالغ رســمی خود عنوان کردند که‬ ‫تعهدات پذیرفته شده در مذاکرات باید به صورت کتبی بوده‬ ‫و به امضای شخص رئیس جمهور امریکا برسد‪».‬‬ ‫اما به دنبال انتشــار مصاحبه کریمی قدوسی‪ ،‬بهرام‬ ‫قاسمی ســخنگوی وزارت امور خارجه ضمن رد اظهارات‬ ‫کریمی قدوســی گفــت‪« :‬نامبــرده از قضا در ان جلســه‬ ‫حضور نداشــتند و نقل قول ایشــان از ســخنان وزیر امور‬ ‫خارجه کامال نادرســت‪ ،‬مخدوش و گزینشــی اســت و به‬ ‫منظور بهره برداری های خاص تحریر و تنظیم شده است‪.‬‬ ‫نقل قول های منتشره وارونه جلوه دادن واقعیات و اظهارات‬ ‫وزیر امور خارجه بوده و این ناراســتی در بیان و نقل قول با‬ ‫راستی ســخنان وزیر امور خارجه در تضاد کامل قرار دارد‪.‬‬ ‫چنین اقدامی ناروا و دور از شئون اخالقی است که تمامی‬ ‫ما باید به ان متخلق و پایبند باشیم‪».‬‬ ‫سخنگوی وزارت امور خارجه جناحی و سیاسی کردن‬ ‫مســائل ملی را خالف مصالــح کلی کشــور و امنیت ملی‬ ‫برشــمرد و گفت‪« :‬نقل قــول مطالب صحیح از جلســات‬ ‫محرمانه هم برخالف مصالح و امنیت ملی کشــور است؛‬ ‫حال انکه نقل قول های نادرست‪ ،‬صد درصد خالف اخالق‬ ‫و مصالح کشــور و نظام تلقی می شــود‪ » .‬در اظهارنظری‬ ‫دیگر‪ ،‬فاطمه سعیدی با انتقاد از اقدام جواد کریمی قدوسی‬ ‫در افشای اظهارات محرمانه محمدجواد ظریف در جلسه‬ ‫اخیر کمیســیون امنیت ملــی و سیاســت خارجی مجلس‬ ‫اعالم کرد‪« :‬سوال اینجاست که ایا انتساب دروغ به رئیس‬ ‫دســتگاه دیپلماسی کشــور ان هم در شــرایطی که نقش‬ ‫ایران در معــادالت منطقه ای و فرامنطقــه ای مورد تاکید‬ ‫دوست و دشمن قرار گرفته‪ ،‬بر اســاس وظایف نمایندگی‬ ‫انجام می شود؟! در شــرایط پیچیده منطقه و بحث فنی و‬ ‫کارشناســی برجام‪ ،‬برخی در کشــور اب به اسیاب دشمن‬ ‫می ریزند و با انتساب دروغ های عجیب و غریب به وزیر امور‬ ‫خارجه به تضعیف ایران می پردازند‪ ،‬این در حالی است که‬ ‫بیان چنین اظهاراتی چــه از روی بی اطالعی و چه از روی‬ ‫غرض ورزی نتیجه ای جز اسیب زدن به منافع ملی ندارد‪.‬‬ ‫مگر منافع یک جریان سیاسی چقدر ارزش دارد که ان را با‬ ‫منافع ملت بزرگ ایران عوض می کنید؟ کمیسیون امنیت‬ ‫ملی و سیاست خارجی باید نسبت به انتشار مخدوش و غلط‬ ‫سخنان وزیر امور خارجه در جلسه محرمانه واکنش نشان‬ ‫دهد‪ .‬همچنین هیات نظارت بر رفتار نمایندگان اگر باالخره‬ ‫بررسی موضوع توئیت یک نماینده را به پایان برد‪ ،‬در این‬ ‫موارد نیز ورود کند تا نشان دهد به دنبال انجام وظایف ذاتی‬ ‫خویش است‪».‬‬ ‫در ادامه ایــن اظهارنظرها اکبر رنجبــرزاده‪ ،‬نماینده‬ ‫مردم اســداباد در مجلس شورای اســامی گفت‪« :‬فیلم‬ ‫جلسه کمیســیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با‬ ‫وزیر امور خارجه بازبینی و اظهارات جواد کریمی قدوســی‬ ‫در خصوص صحبت های وزیر امور خارجه در این جلســه‬ ‫تایید شد‪ .‬فیلم این جلسه با حضور بهروز نعمتی سخنگوی‬ ‫هیات رئیسه‪ ،‬جهانبخش محبی نیا و جواد کریمی قدوسی‬ ‫بازبینی و صحبت های جواد کریمی قدوســی در خصوص‬ ‫اظهارات وزیــر امور خارجه دراین جلســه توســط نعمتی‬ ‫و محبی نیا تایید شــد‪ ».‬جــواد کریمی قدوســی در ادامه‬ ‫این تحوالت گفت‪« :‬به دنبال جوســازی های رسانه های‬ ‫دولتــی و اصالح طلب علیه بنده‪ ،‬اینجانــب‪ ،‬اقای نعمتی‬ ‫ســخگوی هیات رئیســه و اقای جهانبخــش محبی نیا به‬ ‫کمیسیون امنیت ملی رفتیم و نوار جلسه کمیسیون با اقای‬ ‫ظریف را استماع کردیم‪ .‬برای اقای نعمتی و محبی نیا نیز‬ ‫مسجل شــد که تمام انچه بنده بیان کردم و اقای رحیمی‬ ‫ (عضو کمیسیون امنیت ملی) تکذیب کرد‪ ،‬مستند و عین‬ ‫صحبت های اقای ظریف بوده است و متن کامل اظهارات‬ ‫اقای ظریف در نوار کمیسیون موجود است‪».‬‬ ‫کریمی قدوسی ادامه داد‪« :‬نتیجه بررسی موضوع به‬ ‫اقای الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس شورای اسالمی نیز اعالم‬ ‫شــد‪ .‬اقای الریجانی باید تذکر جدی به رسانه های حامی ‬ ‫دولت به خاطر توهین به نمایندگان ملت بدهد‪».‬‬ ‫نگرانی برای مجروحان‬ ‫واکنش مناسب شمخانی‬ ‫پیشنهادات‬ ‫نماینده ویژه پوتین‬ ‫واکنش به نامزدی‬ ‫محمدرضا باهنر کاندیداتوری در انتخابات را تکذیب کرده است‬ ‫رویای رشد‬ ‫ایا امار جدید رشد اقتصادی صحت دارد؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫رئیس جمهوری اخیرا از رشد‪ 7/4‬درصد رشد اقتصادی‬ ‫در شش ماهه نخست ســال جاری خبر داده است‪ .‬پیمان‬ ‫قربانی‪ ،‬معاون اقتصادی بانک مرکزی هم در این باره گفته‬ ‫است‪« :‬بر اساس محاســبات مقدماتی انجام شده توسط‬ ‫اداره حســاب های اقتصادی بانک مرکزی‪ ،‬بر پایه امار و‬ ‫اطالعات دریافتی از مراجع اماری‪ ،‬تولید ناخالص داخلی به‬ ‫قیمت پایه و به قیمت های ثابت سال ‪ ،1383‬در شش ماهه‬ ‫اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته‪ ،‬معادل‬ ‫‪ 7.4‬درصد رشد داشــته است‪ ».‬وی با اشــاره به نرخ رشد‬ ‫اقتصادی فصل بهار امسال که به ‪5.4‬درصد رسید‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪« :‬در فصل تابستان نرخ رشد اقتصادی به ‪ 9.2‬درصد‬ ‫رسیده است‪».‬‬ ‫ایــن اظهــارات حســن روحانــی البتــه بــا واکنش‬ ‫اقتصاددان هــا مواجه شــده اســت‪ .‬رئیس کمیســیون‬ ‫اقتصــادی مجلــس در این مــورد گفته اســت که بخش‬ ‫عمده نرخ رشد اقتصادی اعالم شــده‪ ،‬مربوط به افزایش‬ ‫فروش نفت است‪ .‬محمدرضا پورابراهیمی گفته‪« :‬بانک‬ ‫مرکزی حتی برای ســال ‪ ۹۴‬گزارشی منتشــر نکرده است‬ ‫که ما مقایســه ســال های ‪ ۹۴‬و ‪ ۹۵‬را داشــته باشــیم و به‬ ‫عددی که مســئوالن دولتــی گفته اند برســیم‪ .‬تحلیل ما‬ ‫در مورد عدد اعالم شــده این اســت که حــدود ‪ ۷۰‬درصد‬ ‫از نرخ رشــد اعالم شــده (‪ )7/4‬مربوط به حوزه نفت است‬ ‫و ســایر بخش ها مثل صنعت‪ ،‬خدمات و کشــاورزی تاثیر‬ ‫زیادی نداشــتند و یا ســهم انها بســیار ناچیز است‪ .‬مرکز‬ ‫رئیس جمهور گفته است که به دو وعده انتخاباتی اش‬ ‫یعنی دستیابی به رشــد اقتصادی باال و کاهش تورم عمل‬ ‫کرده‪ ،‬در حالی که بســیاری از تحلیلگــران و به خصوص‬ ‫فعاالن بخش واقعی اقتصاد ایران بر ایــن باورند که تورم‬ ‫تک رقمی‪ ،‬به بهای تعمیق رکود و قفل شدن معامالت شان‬ ‫در بازار رخ داده است و این تورم پایین‪ ،‬در سایه رکود شدید‬ ‫در اقتصاد ایران نمایان شده است‪ .‬البته مردان اقتصادی‬ ‫کابینه می گویند که نشــانه های رونق در اقتصاد ایران در‬ ‫حال نمایان شدن است‪ ،‬اما نه تنها فعاالن اقتصادی‪ ،‬که‬ ‫نهادهای بین المللی هــم ان را تائید نمی کنند‪ .‬می توانیم‬ ‫ساده تر بگوییم نرخ رشــدی که اقای رئیس جمهور اعالم‬ ‫کرده است‪ ،‬یک رشد پایدار نیست‪ .‬خدا کند که انتخاباتی‬ ‫نباشد‪.‬‬ ‫‪ l‬داستان دالر‬ ‫رونــد صعــودی قیمــت دالر‬ ‫همچنان ادامه دارد؛ ان هم درســت در‬ ‫شــرایطی که رئیــس کل بانــک مرکزی‬ ‫این افزایش قیمت ها را فصلی دانســته‬ ‫و خبر بازگشــت بــه قیمت هــای قبلی را‬ ‫داده بود‪ .‬برخی از کارشناســان معتقدند‬ ‫یکــی از مشــکالت مدیریتــی دولت در‬ ‫بحث نرخ ارز‪ ،‬سیاســت های دســتوری‬ ‫و دخالت در بــازار عرضــه و تقاضا بوده‬ ‫اســت و امروز که دالرهای بانک مرکزی‬ ‫کم شده و پشــتیبانی وجود ندارد‪ ،‬سبب‬ ‫این اتفاق شده اســت‪ .‬این صعود قیمت‬ ‫دالر بــه بــاالی چهارهــزار تومــان در‬ ‫حالــی تجربه می شــود که اوایل ســال‬ ‫گذشــته در واکنش هــای خیابانی برخی‬ ‫حامیان دولت‪ ،‬کــه بعد از امضای برجام‬ ‫رخ داد کاهــش قیمــت دالر به هــزار یا‬ ‫پانصــد تومان نوید داده می شــد‪ .‬انچه‬ ‫رخ داده ایــن اســت که تیــم اقتصادی‬ ‫دولت همچنــان درگیر اختالفات داخلی‬ ‫اســت و این نابســامانی درونــی اگرچه‬ ‫تالش می شــود پنهان بماند اما اثراتش‬ ‫به صورت محســوس برای مــردم قابل‬ ‫مشــاهده اســت‪ .‬کاش دولتی هــا این‬ ‫مسائل را در اولویت قرار می دادند‪.‬‬ ‫‪ l‬تغییرات جدید؟‬ ‫چند وقتی است که از تغییرات سطح‬ ‫باال در وزارت کشــور اخباری در رسانه ها‬ ‫و محافــل سیاســی نقل می شــود‪ .‬هفته‬ ‫گذشته خبر امد که گویا زمزمه هایی برای‬ ‫تغییر وزیر کشور مطرح است و بعد از ان‬ ‫هم خبــر امد کــه رئیس ســتاد انتخابات‬ ‫ممکن اســت تغییر کند‪ .‬ایــن اظهارات‬ ‫البته همزمان شــده با انتشــار اخباری که‬ ‫حکایــت از ورود برخــی اصالح طلبــان‬ ‫نام اشنا به این پست های مهم در استانه‬ ‫برگزاری انتخابات مهم ریاست جمهوری‬ ‫و شورای شهر دارد‪ .‬مقامات رسمی البته‬ ‫هنوز واکنش قابل اســتنادی به این اخبار‬ ‫نشان نداده اند اما به نظر می رسد هرگونه‬ ‫تغییر ان هم در این سطح و ان هم در این‬ ‫مقطع زمانی می تواند محل تامل باشــد‪.‬‬ ‫دولت مجری انتخابات است و قرار است‬ ‫وزارت کشور برگزارکننده این رقابت مهم‬ ‫باشد‪ .‬مقامات ارشــد دولت بهتر است در‬ ‫این مســاله وارد شــده و درباره درستی یا‬ ‫نادرستی ان سخن بگویند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪2‬‬ ‫نرخانتخاباتی‬ ‫ث‬ ‫خبرنامه‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫امار سال گذشته نرخ رشــد اقتصادی کشور را یک درصد‬ ‫اعالم کرد که البته با بررسی های ما در مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس‪ ،‬نرخ رشد اقتصادی سال گذشته منفی ‪ 4/0‬درصد‬ ‫بود‪ ».‬سیدبهاءالدین حسینی هاشمی‪ ،‬کارشناس مسائل‬ ‫اقتصادی هم در خصوص عدد اعالمی دولت در مورد رشد‬ ‫اقتصادی نیمه اول امسال می گوید‪« :‬رشد اقتصادی ایران‬ ‫ناشی از رشد درامدهای نفتی است که هم متاثر از افزایش‬ ‫میزان صادرات نفت و تا حدودی هم باال رفتن قیمت بوده‬ ‫است که باعث شده کشــور‪ ،‬از جهشی در درامدهای نفتی‬ ‫برخوردار باشد؛ اما این رشد‪ ،‬قطعا مقطعی است؛ چراکه با‬ ‫لحاظ کردن سال پایه‪ ،‬رشدی حادث شده و عدد اعالمی‪،‬‬ ‫ناشی از سایر بخش های اقتصادی و غیرنفتی کشور نیست‬ ‫که بتواند اشــتغال ایجاد کــرده و روی درامد ســرانه تاثیر‬ ‫بگذارد‪ .‬عــاوه بر این فعــاالن اقتصادی هــم که به طور‬ ‫مستقیم با شرایط اقتصادی کشــور در ارتباط هستند رشد‬ ‫مورد ادعای دولت را انکار می کنند‪ ».‬عضو هیات رئیســه‬ ‫اتاق بازرگانی تهران معتقد اســت‪« :‬رشــد اقتصادی ‪7/4‬‬ ‫درصدی اثرات کوتاه مدت و بلندمدتــی را به دنبال خواهد‬ ‫داشت اما مطمئنا زمانی می توان از رشد اقتصادی واقعی‬ ‫صحبت کرد که این رشــد از اعداد و ارقام روی کاغذ خارج‬ ‫شود و در سبد خانوار احساس شود‪ ».‬سیده فاطمه مقیمی ‬ ‫گفته اســت‪« :‬یکی از جنبه های مهم رشد اقتصادی این‬ ‫اســت که وقتی مردم برای خرید مراجعه می کنند این رشد‬ ‫اقتصادی را به شــکل ملموس احســاس کنند و ببینند که‬ ‫ســبد خریدشــان پر بیرون می اید‪ ».‬پرویز حسابی‪ ،‬عضو‬ ‫اتاق بازرگانی هم می گوید‪« :‬بــه هیچ عنوان از رکود خارج‬ ‫نشــده ایم و اگر تورم هم پایین امده بــه خاطر همین رکود‬ ‫عمیقی اســت که در بازار وجود دارد زیرا تقاضایی از سوی‬ ‫بازار صورت نمی گیرد و دلیلش نیز ناتوانــی مردم و پایین‬ ‫امدن قدرت خرید انها اســت‪ ».‬رئیس کمیســیون صنایع‬ ‫اتاق بازرگانی هم با بیان اینکه صنعت در شش ماهه نخست‬ ‫امسال شــاهد تحرک جدی نبوده اســت‪ ،‬گفت‪« :‬بانک‬ ‫مرکزی مســتندات خود را برای اعالم رشــد ‪ 7/4‬درصدی‬ ‫اقتصاد اعالم کنــد‪ ».‬ابوالفضــل روغنــی در گفت وگو با‬ ‫تســنیم‪ ،‬اظهار داشــت‪« :‬بنده به عنوان یکــی از فعاالن‬ ‫اقتصادی کشور رشدی را در بخش صنعت ندیده ام‪».‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫نبردتعیین کننده‬ ‫علی شمخانی به تحوالت حلب واکنش نشان داد‬ ‫‪1‬‬ ‫هفته گذشته علی شــمخانی در بررسی و واکنش به‬ ‫تحوالت منطقه خصوصا ازادی حلــب موضع گیری های‬ ‫مهمی داشت‪ .‬شمخانی در نشست خبری با اشاره به دیدار‬ ‫نماینده پوتین در تهــران گفت‪« :‬ما یک کار مشــترک و‬ ‫مفصلی با برخی از کشــورهای منطقه در موضوع مبارزه با‬ ‫تروریسم داریم؛ یک کار میدانی و دیپلماتیک که نیازمند‬ ‫انجام رایزنی ها و مشاوره جهت عبور از برخی از معضالت‬ ‫برای این همکاری ها هستیم‪.‬‬ ‫سفر اخیر نماینده اقای پوتین به تهران نیز در همین‬ ‫چارچوب بود‪ .‬ما یک قرارگاه مشترک در سوریه داریم که‬ ‫ایران در ان با کمک روسیه کار مستشاری جهت کمک به‬ ‫ارتش سوریه و نیروهای مقاومت انجام می دهد‪ .‬یک کار‬ ‫مشترک با محوریت عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬ایران و روسیه در جهت‬ ‫طراحی مبارزه با تروریسم در بعد نظامی داریم که برخی از‬ ‫حوادث از جمله استفاده از فضای هوایی ایران که صورت‬ ‫گرفت در همین چارچوب بود‪».‬‬ ‫دبیر شــورای عالی امنیــت ملی همچنیــن در مورد‬ ‫اخرین تحوالت سوریه و ازادسازی حلب‪ ،‬افزود‪« :‬انعکاس‬ ‫پیامدهای ناشی از پیروزی مردم ســوریه‪ ،‬ارتش سوریه و‬ ‫جبهه مقاومت در حلب و همچنین بسیج سیاسی و تبلیغاتی‬ ‫که در حمایت از شکست خوردگان صورت گرفته حکایت از‬ ‫این دارد که نبرد حلب به عنوان نبرد تعیین کننده در صحنه‬ ‫سوریه انتخاب درستی بوده و این امر نقطه عطفی در اثبات‬ ‫این ادعاست که راه حل مشکل سوریه راه حل سیاسی است‬ ‫و راه حل نظامی قادر به شکست یک ملت و یک حکومت‬ ‫مستقر نیست‪».‬‬ ‫شــمخانی همچنین پــس از بازدیــد از نمایشــگاه‬ ‫دستاوردهای قرارگاه سازندگی خاتم االنبیاء(ص) سپاه به‬ ‫قطعنامه اخیر شورای امنیت در مورد سوریه واکنش نشان‬ ‫داد و گفت‪« :‬قطعنامه ‪ 2328‬شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫متحد باتوجه به درنظر نگرفتن شرایط و مشکالت مردم و‬ ‫نقش دولت ســوریه و تمرکز صرف بر نجات تروریست ها‬ ‫به نفع حل بحران این کشــور نبوده و می تواند زمینه ســاز‬ ‫افزایش تنــش در ســوریه شــود‪ ».‬نماینده مقــام معظم‬ ‫رهبری افزود‪« :‬تاکید اجالس سه جانبه مسکو بر حمایت‬ ‫کامل از حاکمیت‪ ،‬اســتقالل و تمامیت ارضی ســوریه و‬ ‫اولویت بخشــی به فرایند سیاسی از نکات مثبتی است که‬ ‫نشان دهنده صحیح بودن راهبرد جمهوری اسالمی ایران‬ ‫از ابتدای بروز بحران تروریسم در سوریه است‪».‬‬ ‫هشدار به‬ ‫کارشکنی‬ ‫صابر کرامت‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫واکنش مناسب شمخانی‬ ‫‪2‬‬ ‫دریادار شمخانی‪ ،‬دبیر شورای عالی امنیت ملی بعد‬ ‫از ازادی حلــب مهمترین موضع گیری دولتی را داشــت‪.‬‬ ‫شمخانی به درســتی به قطعنامه شــورای امنیت واکنش‬ ‫تند نشــان داد‪ .‬چرا که از سوی دیگر شــاهد بودیم امریکا‬ ‫به حضور ســردار ســلیمانی در حلب اعتراض کرده و ان را‬ ‫مخالف قطعنامه شــورای امنیت است‪ .‬بعد از این اتفاقات‬ ‫بود که تازه اهمیت حضور نماینده پوتین و دیدارهای او در‬ ‫تهران بیشتر از پیش اشکار شد‪ .‬خبر قرارگاه مشترک ایران‬ ‫و روسیه برای مبارزه با تروریسم برای همه طرف های درگیر‬ ‫دارای اهمیت بود‪ .‬هنوز زمان زیادی از ماجرای اســتفاده‬ ‫هواپیماهای روسی از پایگاه هوایی نوژه نگذشته است که‬ ‫خبر این قرارگاه منتشر می شود‪ .‬اگرچه این قرارگاه در سوریه‬ ‫قرار دارد نه در ایــران‪ ،‬اما از اهمیت ان نمی توان چشــم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫رفتار محمود صادقی خالف شان‬ ‫نمایندگیتشخیصدادهشد‬ ‫عزیز اکبریــان در گفت وگویی در مورد برگزاری جلســه‬ ‫فوق العــاده در مورد رســیدگی بــه پرونده محمــود صادقی‪،‬‬ ‫نماینده تهــران در هیات نظــارت بر رفتار نماینــدگان گفت‪:‬‬ ‫«‪ 16‬مورد اتهام در این پرونده که از ســوی دادســتان اعالم‬ ‫شــده بود‪ ،‬به مجلس ارســال و مورد بررســی قــرار گرفت و‬ ‫توضیحات صادقــی در این مورد و همچنیــن اعالم جرم که‬ ‫در هفته گذشته نیز ارائه شــده بود‪ ،‬از سوی دادستان شنیده‬ ‫شد‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬از‪ 16‬مــورد‬ ‫اتهــام در مورد نماینــده تهران‪،‬‬ ‫‪ 14‬مورد خالف شان نمایندگی‬ ‫تشخیص داده شد و دو مورد جزو‬ ‫مواردی بود که وظیفه نمایندگی‬ ‫تشخیصدادهشد‪».‬‬ ‫پوشید‪ .‬از سوی دیگر در جایی که می بینیم کشورهایی مانند‬ ‫عربستان‪ ،‬انگلیس و ترکیه نسبت به تروریست های حاضر‬ ‫در شرق حلب احســاس دل نگرانی می کنند‪ ،‬می بینیم که‬ ‫ایران نسبت به اتش بس درخواســتی واکنش قاطع نشان‬ ‫می دهد‪ .‬همان طور که شمخانی هم اشــاره کرده است‪:‬‬ ‫«قطعنامه ‪ 2328‬شورای امنیت سازمان ملل متحد باتوجه‬ ‫به درنظر نگرفتن شرایط و مشــکالت مردم و نقش دولت‬ ‫ســوریه و تمرکز صرف بر نجات تروریســت ها به نفع حل‬ ‫بحران این کشور نبوده و می تواند زمینه ساز افزایش تنش‬ ‫در سوریه شود‪».‬‬ ‫نکته مهم دیگر‪ ،‬نگرانی برای خروج مجروحین است‪.‬‬ ‫در حالی که ترکیه نگران خروج تروریست هاســت و تالش‬ ‫می کند ایران و روســیه را برای خروج تروریست ها و انتقال‬ ‫انها به ترکیه راضی کند‪ ،‬ایران نگران خروج مردمی اســت‬ ‫که تحت محاصره تروریست ها در سوریه بودند‪ .‬خصوصا‬ ‫ایران نســبت به خروج مردم فوعه و کفریا حساسیت دارد‪.‬‬ ‫ی تروریست ها‬ ‫از همین روست که شمخانی درباره کارشکن ‬ ‫در خروج مردم از این منطقه گفته بود‪« :‬زمینه برای خروج‬ ‫مجروحین و سالخوردگان از مناطق فوعه و کفریا بایستی‬ ‫به سرعت فراهم شود و هرنوع کارشکنی در این مسیر توسط‬ ‫هر گروهی باید با پاســخ و واکنش شــدید و سخت جامعه‬ ‫بین المللی مواجه شود‪».‬‬ ‫پیشنهاداتنمایندهویژهپوتین‬ ‫مذاکرات محرمانه کویت با ایران‬ ‫فاش شد‬ ‫«علی شــمخانی» دبیر‬ ‫شــورای عالــی امنیــت ملــی‬ ‫کشــورمان‪ ،‬در نشستی خبری‬ ‫در جمع خبرنگاران و در پاســخ‬ ‫به این ســوال که درباره ســفر‬ ‫اخیر «الورنتی اف» فرستاده‬ ‫ویژه پوتین به تهــران و اینکه‬ ‫ایا حامــل پیامی بوده اســت؟‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬ما یک کار مشــترک مفصلی با برخی از‬ ‫کشورهای منطقه در خصوص موضوع مبارزه با تروریسم‬ ‫داریم و یک کار میدانــی‪ ،‬دیپلماتیــک و نیازمند رایزنی‪،‬‬ ‫مشاوره و عبور از برخی معضالت به شکل دائم هستیم که‬ ‫سفر ایشان به ایران در همین چارچوب بود‪ ».‬او همچنین‬ ‫از وجود یک پایگاه مشــترک ایران و روســیه در ســوریه‬ ‫خبر داده است‪.‬‬ ‫عبدالحمیددشتی‪،‬نمایندهپارلمانکویتدرتوییترفاش‬ ‫کرد‪« :‬سیاستمداران کویت در حال رایزنی و مذاکره با ایران‬ ‫دربارهنجاتعربستانازباتالقیمنهستند‪».‬‬ ‫دشتی در ادامه نوشت‪« :‬کویت به نیابت از کشورهای‬ ‫حوزه خلیج فارس در حال انجام مذاکراتی است که تنها حلب‬ ‫و سوریه را شامل نمی شود بلکه پرونده هایی مانند یمن الی‬ ‫این مذاکرات نیز گنجانده شده‬ ‫است‪».‬‬ ‫نماینــده پارلمــان کویت‬ ‫افزود‪«:‬موضوعیمندرمذاکره‬ ‫کویت با ایران به قوت پیگیری‬ ‫می شــود که به نیابــت از دیگر‬ ‫کشــورهای شــورای همکاری‬ ‫صورتمی گیرد‪».‬‬ ‫واکنش به نامزدی‬ ‫محمدرضا باهنرکاندیداتوری در انتخابات را تکذیب کرده است‬ ‫محسن کوهکن‪ ،‬نایب رئیس جبهه پیروان خط امام و‬ ‫رهبری از تالش این تشکل برای مجاب کردن محمدرضا‬ ‫باهنر برای کاندیداتوری خبــر داد‪ .‬او به فارس گفت‪« :‬ما‬ ‫به دنبال فردی هستیم که بر مسائل اساسی و کالن کشور‬ ‫شناخت و تسلط الزم را داشته باشــد و بنابراین تاکید جبهه‬ ‫پیروان روی باهنر اســت؛ هرچنــد که او هنوز قانع نشــده‬ ‫اســت و فعال موافق کاندیداتوری در انتخابات نیست‪ ،‬اما‬ ‫تالش ها برای اقناع اقای باهنر جهت کاندیداتوری ادامه‬ ‫دارد‪ ».‬به گفته کوهکن‪« ،‬قطعا اگر جبهه پیروان بخواهد‬ ‫به سمت جمع بندی روی نامزد نهایی خود برود‪ ،‬بعید است‬ ‫که به فردی غیر از باهنر برسد‪».‬‬ ‫وی در عین حــال تاکید کرد‪« :‬جبهــه پیروان هنوز‬ ‫برای معرفی مصداق نهایی خود ورود پیدا نکرده است؛ اما‬ ‫چنانچه گردهمایی اصولگرایان تشکیل شود و نظر جمع بر‬ ‫این باشد که تشکل ها فرد مورد نظر خود را معرفی کنند‪ ،‬ما‬ ‫نیز زیر چتر ائتالف حرکت و به اجماع می رسیم‪».‬‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری‪ ،‬بزرگ ترین تشکیالت‬ ‫اصولگرایی است که از گردهمایی قریب ‪ 18‬حزب اصولگرا‬ ‫از جمله حزب موتلفه اسالمی و جامعه اسالمی مهندسین‬ ‫تشکیل شده است‪ .‬جبهه پیروان از نزدیک ترین تشکل ها‬ ‫به جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرســین حوزه علمیه قم‬ ‫به شمار می اید و در انتخابات ادوار گذشته‪ ،‬عمده تحرکات‬ ‫خود را حول محور «جامعتین» تنظیم کرده اســت‪ .‬بعد از‬ ‫درگذشــت مرحوم حبیب الله عســگر اوالدی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫باهنر دبیرکلی این جبهه را به عهده دارد‪ .‬باهنر که بیشترین‬ ‫سابقه نمایندگی در ادوار مختلف مجلس شورای اسالمی‬ ‫را دارد‪ ،‬در جریان انتخابات مجلس دهم شورای اسالمی‪،‬‬ ‫نامزد نشد و به حضور ‪ 28‬ساله اش در پارلمان خاتمه داد‪.‬‬ ‫در عین حال حجت االســام حسین سبحانی نیز در‬ ‫گفت وگویی دربــاره حضور چهره های جدیــد در انتخابات‬ ‫گفت‪« :‬اقای باهنر از همان چهره های جدیدی است که‬ ‫اصولگرایــان به ان فکــر می کنند‪ ،‬او حزب و تشــکیالت‬ ‫منسجمی دارد که می تواند کمک کننده باشد‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که ایا اجماع روی اقای‬ ‫باهنر بیشــتر از قالیباف اســت‪ ،‬بیان کرد‪« :‬اینطور به نظر‬ ‫می رســد‪ ،‬البته در ایــن میان ســخن از اقــای ضرغامی ‬ ‫نیز هســت از ایــن رو باید صبر کرد تا مشــخص شــود که‬ ‫اصولگرایان به چــه نتیجه ای خواهند رســید‪ ».‬عالوه بر‬ ‫انها ناصر ایمانی نیز در مصاحبه ای وقتی به تشریح شرایط‬ ‫جریان اصولگرایی می پرداخت‪ ،‬از باهنر به عنوان گزینه ای‬ ‫که در حد و اندازه ریاست جمهوری است نام برد‪.‬‬ ‫او گفته بود‪« :‬در این ‪ 12‬سالی که مجلس در اختیار‬ ‫اصولگرایان بــود‪ ،‬چهره های زیادی در حــد و قواره های‬ ‫رئیس جمهور مطرح شده اند‪ ».‬و در پاسخ به این سوال که‬ ‫«منظورتان اقای باهنر است؟» توضیح داد‪« :‬بله‪ ،‬من روی‬ ‫این مساله که این ایشان قبول می کند که کاندیدا شود یا نه‬ ‫صحبت نمی کنم؛ اما بحثم این است که ایا شما اقای باهنر‬ ‫را به عنوان چهره ای که می تواند رئیس جمهور باشد قبول‬ ‫ندارید؟ به نظر من ایشان باتجربه و سابقه ای که در سیاست‬ ‫ایران دارد در حد و اندازه های ریاست جمهوری است‪».‬‬ ‫باهنــر البته پیــش از این اعــام کرده اســت قصد‬ ‫کاندیداتــوری در انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬و‬ ‫رقابت با حسن روحانی را ندارد‪.‬‬ ‫امیرمحبیــان‪ ،‬روزنامه نگار اصولگرا نیــز در واکنش‬ ‫به خبــر احتمــال نامــزدی باهنر از ســوی جبهــه پیروان‬ ‫گفت‪«:‬مهند س باهنــر بیشتردوســت دارد کارگــردان‬ ‫باشــد تا بازیگــر و براســاس اطالعاتــی کــه دارم‪ ،‬باهنر‬ ‫نامزد ریاســت جمهوری نخواهد شــد‪ .‬اگرچــه بی گمان‬ ‫از باتجربه تریــن و الیق تریــن نیروهــای اصولگــرا‬ ‫ی ادامه داد‪« :‬هرچند او قبال اعالم کرده‬ ‫به شمارمی رود‪ ».‬و ‬ ‫نخواهد امد‪ ،‬اما «حضورباهنر قطعا می توانست ازجهاتی‬ ‫راهگشا باشــد و با حضور او بعضی ازکاندیداهای اصولگرا‬ ‫عقال باید کنار می رفتند»‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬سجادی سخنگوی جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهبری کاندیداتوری باهنر را رد کرد وبا بیان اینکه در حال‬ ‫حاضــر کاندیدایی معرفــی نمی کنند‪ ،‬گفــت‪« :‬در مرحله‬ ‫بررســی کاندیداهای بالقوه و بالفعل از میــان افراد مطرح‬ ‫شــده هســتیم تا ائتــاف اصولگرایان به یــک اجماعی‬ ‫برســند و ان زمان گزینه مورد نظر به شورای ائتالف اعالم‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫ســجادی گفت‪« :‬جبهه پیروان گزینه نهایی خود را‬ ‫طی دو ماه اینده معرفــی می کند‪ ».‬او تاکیــد کرد‪« :‬طی‬ ‫تماسی که با اقای باهنر داشــتم‪ ،‬خبر کاندیداتوری خود را‬ ‫تکذیب کرد‪».‬‬ ‫مواد غذایی تراریخته طرح شوم‬ ‫صهیونیست ها ست‬ ‫ضد ونقیض ها در مورد نامزدی باهنر‬ ‫نایب رئیسمجلسنمی دانددرمجلس‬ ‫چه خبر است‬ ‫مسعود پزشــکیان گفته‪:‬‬ ‫«مشکلمانبوددادهواطالعات‬ ‫بــرای بهترین انتخاب اســت‪.‬‬ ‫تصمیمغلطجامعهوساختاران‬ ‫را به هممی زند‪.‬ایاتصمیمات ما‬ ‫محکم اســت؟ حرف بی منطق‬ ‫این است که چیزی که در جایی‬ ‫به ذهــن می رســد را دو فوریتی‬ ‫می کنیم و هــم کشــور و هم دولــت را با مشــکالت مواجه‬ ‫می کنیم‪».‬‬ ‫نایب رئیــس مجلــس با بیــان اینکــه قوانین کشــور‬ ‫باید بر اســاس علم محققان و دانشــمندان تصویب شــود‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬من به عنــوان یک نماینده نمی دانــم حتی در مرکز‬ ‫قانونگذاری چه خبر اســت چون مقابل دیدگانــم داده های‬ ‫قابل اعتماد را ندارم و به همین دلیل درست و علمی تصمیم‬ ‫نمی گیرم‪».‬‬ ‫عیدانه‪ 5‬میلیون تومانیوزیرراه‬ ‫بهکارکنانفرودگاه ها!‬ ‫به دســتور و تائیــد وزیر‬ ‫راه و شهرســازی بــه مناســبت‬ ‫میــاد رســول اکــرم (ص)‬ ‫به هریــک از کارکنان شــرکت‬ ‫فرودگاه های کشــور مبلغ ‪۵۰‬‬ ‫میلیون ریــال عیدانه پرداخت‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ایــن در حالی اســت که‬ ‫سهم کارکنان راه اهن ‪ ۱۵۰‬هزار تومان بود‪ .‬در نامه ای که‬ ‫تصویر ان منتشر شد و بازتاب وسیعی داشت امده است‪:‬‬ ‫«در اجرای دســتورالعمل ماده ‪ 41‬ضوابط اجرایی بودجه‬ ‫ســال ‪ 95‬و مصوبه هیات مدیره شــرکت فرودگاه ها اجازه‬ ‫داده می شود به هر یک از کارکنان شاغل رسمی‪ ،‬پیمانی‪،‬‬ ‫قراردادی‪ ،‬روزمزد‪ ،‬قانون کار‪ ،‬قرارداد مشــخص و معین‬ ‫و کارگری مبلغ ‪ 50‬میلیون ریال به صورت علی الحســاب‬ ‫«به مناسبت میالد با سعادت حضرت رسول اکرم (ص)»‬ ‫پرداخت شود‪» .‬‬ ‫ثمره نفوذ ناطق در اصولگرایان؟‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫حجت االســام حسین‬ ‫ســبحانی نیا دربــاره اختالف‬ ‫اصولگرایــان در حمایــت از‬ ‫حســن روحانی اظهــار کرد‪:‬‬ ‫«اگــر در جنــاح اصولگرایان‬ ‫به تصمیمی دربــاره انتخابات‬ ‫دست یافته شود‪ ،‬همه باید به‬ ‫ان احترام بگذارند و به سمت‬ ‫دیگران نروند‪».‬‬ ‫وی دربــاره حمایت ناطق نــوری از حســن روحانی‬ ‫به عنوان یک اصولگرا گفت‪« :‬اقای ناطق در میان تعداد‬ ‫زیادی از اصولگرایان نفوذ دارد و نظرش می تواند انها را‬ ‫به حمایت از اقای روحانی ترغیب کنــد‪ .‬قطعا نظر اقای‬ ‫ناطق باتوجه به وجهــه ای که دارنــد در نتیجه انتخابات‬ ‫اثرگذار خواهد بود‪».‬‬ ‫سبحانی نیا در ادامه گفت‪« :‬اسامی افرادی مطرح‬ ‫اســت اما اینکه در نهایت چه خواهد شد‪ ،‬هنوز مشخص‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫احمدسالکدرگفت وگویی‬ ‫درموردمصوبهکمیسیونتلفیق‬ ‫مبنی بر اینکه واردات‪ ،‬صادرات‪،‬‬ ‫توزیع‪ ،‬تولیــد و مصرف عمومی‬ ‫تتراریختهبدونمجوز‬ ‫محصوال ‬ ‫مراجــع ذی ربط ممنوع اســت‪،‬‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬یکــی از طرق‬ ‫استعمارگری اســتعمارگر بزرگ‬ ‫تتراریختهبهکشور ها ستو‬ ‫یعنیصهیونیستورودمحصوال ‬ ‫راکفلربه عنوانصهیونیستبین المللینخستینشرکتیبودکه‬ ‫اینموضوعرابرپاکرد‪».‬ویباتاکیدبراینکهنبایداجازهدهیم‬ ‫مواد غذایی و کاالهای اساسی کشور گرفتار روند تراریختگی‬ ‫شــود‪ ،‬گفت‪« :‬محصوالت تراریخته یک خطــر جدی برای‬ ‫تغذیهکشوراست‪».‬‬ ‫جبار کوچکی نژاد‪ ،‬عضو جامعه اســامی مهندسین‬ ‫گفــت‪« :‬باهنر گزینــه نهایی جبهــه پیروان نیســت‪ .‬هنوز‬ ‫جمع بندینهاییصورتنگرفتهوباهنرنیزیکیازگزینه های‬ ‫مطرح شده است‪ .‬گزینه هایی مطرح شده است که در مورد‬ ‫انها بررسی ها صورت می گیرد و فرد مورد نظر معرفی خواهد‬ ‫شد‪ ».‬کمال ســجادی ســخنگوی جبهه پیروان نیز گفت‪:‬‬ ‫«از نظر نهایی جبهه پیروان اطالعی ندارم و نمی دانم بر چه‬ ‫اساسیچنیناخباریمنتشرشدهاست‪.‬چندین بارنیزبااقای‬ ‫باهنر تماس گرفته ام که پاسخ‬ ‫نداده انــد و تا زمانــی که جواب‬ ‫قطعی ایشان را ندانم نمی توان‬ ‫به طور روشن پاســخ داد‪ .‬بار ها‬ ‫محمدرضــا باهنر اعــام کرده‬ ‫است قصد نامزدی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوریراندارد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫ى با رهبری‬ ‫دیدار میهمانان کنفرانس وحدت اسالم ‬ ‫سومین همایش بررسی‬ ‫نقش حوزه و دانشگاه‬ ‫دیدار قالیباف با کارگران خدمات شهری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫علی شمخانی در جشن‬ ‫میالد حضرت رسول(ص)‬ ‫دیدار مدیرکل اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی با علی اکبر صالحی‬ ‫همایش جوان انقالبی‬ ‫ادای احترام ظریف به سفیر ترور شده روسیه‬ ‫تجمع مردم مشهد مقابل کنسولگری ترکیه‬ ‫تجمع مردم مقابل منزل شیخ عیسی قاسم‬ ‫یلدای خانواده شهدای مدافع حرم‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫یادمان محمد بن زکریای رازی‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬ایرانی گرامی!‬ ‫شــما قادر به دریافت حقوق نجومی نیستید [چون‬ ‫نورچشــمی نیســتید]‪ ،‬لــذا به شــما فقــط حقوق ‬ ‫شهروندی تعلق می گیرد‪.‬‬ ‫‪ l‬اگه االن یه اصولگرا رئیس جمهور بود و پیامک‬ ‫سراســری می داد‪ ،‬یه ســری تو ئیت می کــردن ایا‬ ‫می دانید با این هزینه چند کودک گرسنه را می توان‬ ‫سیر کرد؟‬ ‫‪ l‬اگر شــماره رئیس جمهــور را داشــتم در جواب‬ ‫پیامک می نوشــتم‪« :‬شــما رو انتخاب کردیم که‬ ‫اینها رو اجرا کنی نه اینکه فقط یاداوری شــون کنی‬ ‫به خودمون‪».‬‬ ‫‪ l‬انچه اقای نوبخت باید بداند این است که انچه به‬ ‫وقوع پیوسته برخورد دو قطار اسباب بازی نبوده بلکه‬ ‫برخورد دو قطار مسافری بوده که ده ها تن از بین ما‬ ‫رفتند‪ .‬حال که وزیر استعفا نمی کند باید نمایندگان‬ ‫مجلس او را برکنار کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬جنــاب پورمحمدی! شــما خودتان بــه عنوان‬ ‫رئیس قبلی سازمان بازرســی کل کشور و وزیر فعلی‬ ‫دادگســتری بهتــر می دانید گلــوگاه فســاد اداری‬ ‫کجاست‪.‬‬ ‫‪ l‬دولــت از برجــام مونــده و می خــواد بــا حقوق‬ ‫شهروندی اصولگراها رو تحریک کنه و مقابل مردم‬ ‫قرار بده‪.‬‬ ‫‪ l‬گفته بودنــد توافق کردیم تا ســایه تحریم ها از‬ ‫اقتصاد و معیشت خانواده ها برود‪ .‬بنابراین اکنون اگر‬ ‫غیر از این باشد پایبند بودن کشورمان به تعهداتش‬ ‫یک باج دهی علنی و بی ثمر به دشمنان است‪.‬‬ ‫‪ l‬هنوز در وارد کردن دال ر نفت های فروخته شــده‬ ‫مشــکل داریم! ولی عوضش به جای یک میلیون‬ ‫بشکه دو میلیون بشکه نفت می فروشیم‪.‬‬ ‫‪ l‬جناب نوبخت! اخر اذر شد و مطالبات فرهنگیان‬ ‫باقی ماند!‬ ‫‪16‬‬ ‫‪ l‬اقــای دکتــر قاضی زاده هاشــمی! خودتان در‬ ‫جریان حقوق های نجومی برخی پزشــکان هستید‬ ‫و نیازی نبود که به صورت خصوصی به شما اطالع‬ ‫داده شــود‪ .‬با فرافکنی و ژســت طلبکارانه در رسانه‬ ‫ملی نمی توانید از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬برجام از طرف مقابل نقض شده اما ما همچنان‬ ‫اصرار بر اجرای تعهدات داریم! کجای این مواضع‬ ‫دولت با الفبای انقالب اسالمی متناسب است؟‬ ‫‪ l‬کاهش نرخ سود بانکی باعث شد به هزینه کارمزد‬ ‫بانک ها اضافه شود و از جهت دیگر به قشر ضعیف‬ ‫و مســتاجر جامعه صدمات مالی جبران ناپذیری به‬ ‫دلیل افزایش بهای اجاره ها وارد شود! چرا اقدامات‬ ‫دولت در جهت تامین اسایش قشر حداکثری جامعه‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫شوخیجنجالیمهران‬ ‫مهــران مدیری‪ ،‬پیشکســوت طنز ایــران‪ ،‬اخیر ا در‬ ‫پالتوی برنامه پربیننده «دورهمی» گفته اســت‪« :‬جرات‬ ‫نقطه مقابل سازشکاری اســت که ما اسمش را می گذاریم‬ ‫عملکرد جنتلمنانــه یا پاس‬ ‫دادن به هم برای بقا‪ .‬اجرای‬ ‫خیلی چیزها نیــاز به جرات‬ ‫دارد و کســانی کــه پرونده‬ ‫پاکی دارند‪ ،‬جــرات عبور از‬ ‫سازشــکاری را دارند‪ .‬یکی‬ ‫تصادف می کند‪ ،‬هیچ کس‬ ‫به او کمک نمی کند‪ ،‬چون‬ ‫می گویند شــاید پای ما هم‬ ‫وارد ماجرا شــود‪ .‬بعد تصور‬ ‫کنید چگونه یک عده جرات‬ ‫کردند وارد عملیاتی بشــوند‬ ‫که به انها گفته اند برگشتی در ان نیست‪ .‬اگر ما بودیم چه‬ ‫کار می کردیم؟ امروز که شرایط کامال عادی است‪ ،‬جواب‬ ‫ان دل و جرات خارق العاده را با منفعت طلبی و سازشکاری ‬ ‫می دهیم‪ .‬اگر جــرات انجام بعضی کارهــا را ندارید‪ ،‬پس‬ ‫چرا پست هایی را می گیرید که انجام وظایفش دل و جرات‬ ‫می خواهد؟ تو که نمی تونی بتمرگ خانه ات»‪.‬‬ ‫این صحبت های مدیری که شاید مخاطب خواسته‬ ‫یا ناخواسته انها برخی رفتارها و سیاست های دولت یازدهم‬ ‫و اصالح طلبان باشد؛ سبب ساز انتقادات گسترده جریان‬ ‫خاص و حامیان ستادی دولت و فضای مجازی به مهران‬ ‫مدیری‪ ،‬برنامه طنز دورهمی و ســازمان صدا و سیما شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در واکنش به ســخنان مهران مدیری‪ ،‬روزنامه های‬ ‫اصالح طلب «شــرق» و «ارمان امروز» با درج مطالبی در‬ ‫صفحات اول خود از مدیری انتقاد کردند‪ .‬نویسندگان شرق‬ ‫در انتقاد خود از عبارت «حمله غیرمستقیم مهران مدیری‬ ‫به محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه ایران» اســتفاده‬ ‫کرده اند‪ .‬این مطلب تحت عنوان «وزیرکشی روی انتن»!‬ ‫در شماره (شــنبه) این روزنامه منتشر شــده است‪ .‬روزنامه‬ ‫ارمان هم در بخشی از مطلب خود در واکنش به طنز سیاسی‬ ‫مدیری نوشته است‪« :‬کسب محبوبیت با سیاست ورزی در‬ ‫جام جم»؛ تا مدت ها قبل اگر از منظر سیاســی انتقاداتی‬ ‫روانه جام جم می شد‪ ،‬به دلیل اخبار یکجانبه و حمایت ان‬ ‫از یک طیف سیاسی بود‪ ،‬اما چند صباحی است برنامه هایی‬ ‫کــه نــام طنــز دارنــد‪ ،‬بــا‬ ‫محتوای سیاسی روی انتن‬ ‫می رونــد و کنایه هایــی را‬ ‫روانه سیاست ورزان و حتی‬ ‫دولتمردان می کنند‪ .‬نقش‬ ‫محــوری و همیشــگی این‬ ‫برنامه ها طی ماه های اخیر‬ ‫را مهران مدیــری ایفا کرده‬ ‫است که ناخنک زدن هایش‬ ‫بــه عرصــه سیاســت‬ ‫واکنش هایــی را بــه دنبال‬ ‫داشــته اســت‪ .‬انتقــادات‬ ‫اصالح طلبــان و تفکرات حامی ســازش با غــرب به اقای‬ ‫مدیری مســبوق به ســابقه اســت‪ ...‬مدیــری در جریان‬ ‫«تحصــن نماینــدگان اصالح طلب مجلس ششــم» در‬ ‫ســال ‪ 82‬نیز در یکی از برنامه های طنز خــود از این رفتار‬ ‫انتقاد کــرد و ان را در قالب یکــی از نمایش های تلویزیون‬ ‫به تصویر کشــید‪ .‬این اقــدام مدیری با واکنش گســترده‬ ‫اصالح طلبان مواجه شد و انها در نشریات خود هجمه های‬ ‫وســیعی را علیه این چهره ســینما و تلویزیون کشــورمان‬ ‫ترتیب دادند‪.‬‬ ‫گفتنی اســت‪ ،‬جریان خــاص و رســانه های انها در‬ ‫حالی مدعی حمله مهران مدیری به «محمدجواد ظریف»‬ ‫ش ده اند که به نظر نمی رسد این حرف درست باشد‪ ،‬زیرا وزیر‬ ‫خارجه روابط حسنه ای با مدیری دارد و حتی در پشت صحنه‬ ‫برنامه «شوخی کردم» از ســاخته های مهران مدیری نیز‬ ‫حضور یافته بود‪ .‬با این همه به نظر می رســد گستره وسیع‬ ‫طنز و بی تعارف بودن طنز اصیل در کنار کم تحملی جریان‬ ‫خاص‪ ،‬سبب ســاز انتقادات اخیر اصالح طلبــان به اقای‬ ‫مدیری شده اســت‪ .‬مهران مدیری که ســوابق حضور در‬ ‫جبهه های جنگ تحمیلی را نیز دارد‪ ،‬در پالتوی فوق الذکر‬ ‫در برنامــه دورهمی‪ ،‬بــه ایثارگری های رزمنــدگان دوران‬ ‫دفاع مقدس نیز اشاره کرده است‪.‬‬ ‫ضرغامی رکورددار‬ ‫سخنرانی‬ ‫محسن رضایی‪ :‬مردم نباید‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫نوکران‬ ‫شدن‬ ‫برای قهرمان‬ ‫خود گرسنه بخوابند‬ ‫حلب به زندگی باز می گردد‬ ‫پس از پنج سال جنگ و نبرد ارتش سوریه با گروه های‬ ‫تکفیری و تروریستی سرانجام شهر تاریخی حلب از اشغال‬ ‫انها خارج شــد‪ .‬اگرچه عکس های جدید شهر حلب دیگر‬ ‫نشانی از ان شهر باســتانی و قدیمی ندارد اما با ازادی این‬ ‫شهر و خروج تروریست ها امنیت به این شهر بازگشته است‪.‬‬ ‫برای مردمی که ســال ها از شهر و کاشــانه خود دور‬ ‫بوده اند حاال دیدن این شــهر بــا چهره جدیــد و این همه‬ ‫ویرانی بسیار تعجب برانگیز است‪ .‬از جمله مکان هایی که‬ ‫در این چند سال جنگ کامال ویران شده ‪ ،‬هتل گرانقیمت‬ ‫کارلتون و مسجد یومیاد اســت ؛ مکان هایی که مردم این‬ ‫شهر خاطرات زیادی با انها داشته اند‪.‬‬ ‫حال مردمــی که بعــد از ازادی حلب پا به این شــهر‬ ‫نهاده اند بــا گرفتن عکس هایی از ایــن مکان های ویران‬ ‫شده خاطره چند سال جنگ و ویرانی را از نگاه دوربین های‬ ‫خود ثبــت می کنند‪ .‬تصاویری که بی گمــان بعدها در کنار‬ ‫تصاویر اولیه حلب بازگو کننده خاطراتی تلخ و شیرین برای‬ ‫نسل های اینده خواهد بود‪.‬‬ ‫سپاس اقای پورسرخ‬ ‫رونمایی از انواع تناقض ها در ماجرای خرید هواپیما‬ ‫لو نقل عمومی در کشور است؟‬ ‫خرید هواپیما اولویت چندم حم ‬ ‫روزنامه صبح نو با طرح این پرسش نوشت‪ :‬ساده ترین کار‪ ،‬انگ‬ ‫و برچسب زدن به انهایی اســت که از روند موجود اداره کشور‪ ،‬انتقاد‬ ‫می کنند؛ متحجرها‪ ،‬عقب مانده ها‪ ،‬واپس گراهــا و‪ ...‬گویی برخی‬ ‫در حال گشــودن دروازه های تمدن اند و منتقدان در حال سنگ الی‬ ‫ال در سایه قراردادهای کذایی‬ ‫چرخ گذاشتن‪ .‬این تصویر معوج‪ ،‬معمو ‬ ‫واردات کاالهای خارجی بیشتر رخ می نماید و نمونه اخیرش توافق بر‬ ‫سر خرید بوئینگ است‪.‬این که ناوگان هوایی فرسوده را باید بازسازی‬ ‫کرد‪ ،‬از بدیهی ترین حرف هایی است که می شــود زد و در صحت ان‪ ،‬تردید نکرد‪ ،‬اما ایا نمی توان در باب اولویت بندی‬ ‫کارها پرســید و این که چرا هواپیما این همه در چشــم برخی اقایان بزرگ می نماید و وضع قطارها و راه ها و‪ ...‬با اینکه‬ ‫لو نقل کشور دارند‪ ،‬در اولویت نیست؟ و در پس این سوال‪ ،‬نظری دیگر سر بر می اورد که ظاهرا‬ ‫سهم بزرگ تری در حم ‬ ‫برنامه ای تبلیغاتی و سیاسی ناظر بر انتخابات ‪ 96‬در دســتور کار است که با این نمایش ها‪ ،‬کارامدی و توانمندی دولتی‬ ‫را عیان ســازد‪ .‬که مرتبا از جیب خالی خزانه می نالد؛ با این خزانه خالی‪ ،‬چطور می شود هواپیمای بوئینگ خرید و‪100‬‬ ‫هزار فرصت شغلی در امریکا ایجاد (یا به تعبیر وزیر مربوط از ‪ 100‬هزار شغل پشتیبانی) کرد!؟ پول این خریدها از کجا‬ ‫تامین می شود؟ این را چرا کسی توضیح نمی دهد‪ .‬ماجرا البته به همین جا نیز ختم نمی شود؛ این که مقابل رئیس ایرباس‬ ‫که باالخره یک کمپانی است چرا رئیس جمهور ما باید بنشیند و چرا وقتی قراردادی به این حجم در تهران در حال امضا‬ ‫شدن است‪ ،‬مدیر کمپانی مذکور به اینجا نمی اید و نماینده ای می فرستد و ما در سطح وزیر مشارکت می کنیم‪ ...‬ممکن‬ ‫است گفته شود اینها اشکاالت مهمی نیست؛ شــاید‪ ...‬اما این موارد نشانه هایی از دل دادگی های بزرگ تری است که‬ ‫نگران کننده اند‪ .‬حل مشکل مردم‪ ،‬واجب ترین کارهاست و هواپیما هم یکی از ده ها مشکل اصلی‪ .‬راه حل اشتباه را با‬ ‫تبلیغات نمی توان به سر سفره ملت رساند‪».‬‬ ‫گران شدن دالر از جیب مردم‪ ،‬در جیب سوداگران!‬ ‫در حالی که نشــریات حامی دولت از عصیانگــری دالر و احتمال‬ ‫صعود ان تا باالی چهارهزار تومان خبر می دهنــد‪ ،‬یک روزنامه منتقد‬ ‫دولت نسبت به رانت های دولتی بزرگ نهفته در بازار ارز هشدار داد‪.‬‬ ‫روزنامه شهروند در گزارشــی تحت عنوان دالر عصیانگر نوشت‪:‬‬ ‫«قیمت دالر‪ ،‬رکورد دو سال اخیر را شکست و ‪ 3954‬تومان معامله شد‪.‬‬ ‫گرانی عجیب دالر روند قیمت در بازار سکه و طال را نیز تغییر داد و با وجود‬ ‫ان که نرخ هر اونس طالی جهانی سیر کاهشی به خود گرفته بود‪ ،‬دالر باعث شد بازار ایران برخالف جهت بازار جهانی‬ ‫حرکت کرده و قیمت سکه و طال را صعودی کند‪ ».‬مهدی تقوی‪ ،‬کارشناس اقتصادی به شهروند می گوید‪« :‬قیمت ارز‬ ‫در ایران باید کاهش پیدا کند؛ چرا که ما تحریم نیستیم و با اروپایی ها معامله می کنیم‪ ،‬اگرچه ممکن است امریکا برخی‬ ‫تحریم ها را نگه داشته باشد‪ .‬افزایش قیمت نفت نیز بر کاهش نرخ تورم موثر است‪ ،‬بنابراین اگر مابقی پول های بلوکه‬ ‫شده ایران بازگردد‪ ،‬انتظار می رود قیمت دالر در ایران سقوط کند‪ ،‬اما قیمت ارز هم اکنون بیش از ‪ 3950‬تومان است و‬ ‫این از نظر اقتصادی عجیب است‪ .‬شاید افزایش قیمت دالر ترفندی برای جبران کسری بودجه دولت باشد‪ ،‬اما پشت این‬ ‫افزایش هرچه هست‪ ،‬به جز تحلیل اقتصادی‪ ».‬روزنامه وقایع اتفاقیه نیز گزارش داد‪« :‬بازار در سودای دالر چهارهزار‬ ‫تومانی اســت‪ .‬دالر رکورد زد‪ .‬هفته گذشــته برای بازار ارز و دالر‪ ،‬روزهایی پرهیجان و صعودی بــود؛ روزهایی که برای‬ ‫اولین بار از سال گذشته تا به امروز‪ ،‬دالر را از مرز سه هزار و ‪ 900‬تومان عبور داد و در اخرین روز هفته‪ ،‬به نرخ سه هزار و‬ ‫‪ 954‬تومان رساند‪».‬این روزنامه گران شدن قیمت دالر را‪ ،‬کند کننده رشد اقتصادی توصیف کرده است‪.‬‬ ‫پیامک منشوری‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫روزنامه جوان نیز در گزارشی با تیتر «پیامک منشوری» نوشت‪:‬‬ ‫«رئیــس محترم جمهــور از منشــوری رونمایی کرد که ســر تــا ته ان‬ ‫عوامگرایانــه و فرافکنی بــود‪ .‬در شــرایطی که میلیون ها نفــر در اثر‬ ‫ســوءمدیریت در حوزه اقتصــاد‪ ،‬زیر خط فقر هســتند و اســیب های‬ ‫اجتماعی در حال نزدیک شــدن به بحران اســت‪ ،‬اقای روحانی برای‬ ‫عموم شهروندان ایرانی پیامک دسترسی به منشور حقوق شهروندی‬ ‫ارسال کرده اند! دردناک بودن نمایش پوپولیستی اقای رئیس جمهور وقتی با بغض و حسرت بیشتر همراه می شود که‬ ‫در این چند ماه مانده به انتخابات‪ ،‬موضع گیری های اقای روحانی مرور شــود‪ ،‬از ابراز ناراحتی برای بیکارانی که نتیجه‬ ‫سیاست های غلط خود دولت بوده تا باغ هلو و گالبی توصیف کردن برجامی که در نهایت خس و خاشاک هم به بار نداد‪.‬‬ ‫پیامک رئیس جمهور در ماه های پایانی مانده به انتخابات به دست برخی از ‪ 11‬میلیون حاشیه نشین و ‪ 11‬میلیون‬ ‫بیکار و ‪ 12‬میلیون جوان ازدواج نکرده و صدها هزار فارغ التحصیل بدون شغل رسید‪ .‬البته به دست برخی از انها نیز که‬ ‫ال چهارمیلیون‬ ‫ال گوشی همراهی ندارند‪ ،‬نرسید و رئیس جمهور هیچ پیامی و حتی پیامکی برای این گروه نداشت‪ ،‬مث ‬ ‫اصو ‬ ‫کودک بازمانده از تحصیل پیام رئیس جمهور را نگرفتند‪ .‬شاید دغدغه حریم خصوصی داخل خودروهای لوکس پایتخت‬ ‫برای روحانی از دغدغه دومیلیون گرســنه رسمی در کشور که حتی توان سیر کردن شکمشــان را قبل از خواب ندارند‪،‬‬ ‫بیشتر باشــد؛ اخر اقای رئیس جمهور حقوقدان است و به حقوق شهروندی اشناســت‪ ،‬بیکارشناس و گرسنه شناس که‬ ‫نیست!»‬ ‫خبرنامه‬ ‫جشــن تولــد کــودکان شــهدای مدافع حــرم تیپ‬ ‫فاطمیون و زینبیون بیست و پنجم اذر با حضور پوریا پورسرخ‬ ‫در برج میالد برگزار شد‪ .‬در همین راستا مهرداد بذرپاش با‬ ‫انتشار پستی در صفحه اینستاگرم خود از اقدام این بازیگر‬ ‫تشــکر و قدردانی کرد و خطاب به وی عنوان کرد‪« :‬اقای‬ ‫پورسرخ! برای سعادتی که نصیب شما شده به شما غبطه‬ ‫می خورم و از شما ممنونم‪».‬‬ ‫بذرپاش نوشت‪« :‬روز گذشــته در خبرها دیدم اقای‬ ‫پورسرخ هنرمند محترممون در جشن تولد فرزندان شهدای‬ ‫تیپ فاطمیون و زینبیون شــرکت کردند‪.‬شــهدای افغان ‬ ‫و پاکســتانی که در نبرد با تکفیری های شرور در سوریه به‬ ‫شهادت رسیده اند‪.‬این بچه ها عالوه بر غم از دست دادن‬ ‫پدر (که بدون شــک بهترین پدران هم بودند)‪ ،‬غم غربت‬ ‫هم دارند و چــه کاری بهتر از زدودن غــم‪ ،‬حتی برای چند‬ ‫لحظه از دل کودکان معصومی که دنیا امنیتش را مدیون‬ ‫پدران انهاست‪.‬اقای پورســرخ! برای سعادتی که نصیب‬ ‫شما شده به شما غبطه می خورم و از شما ممنونم‪».‬‬ ‫پ‪.‬ن‪ :‬بنده تا حاال اقای پورسرخ را از نزدیک ندیده ام‬ ‫ولی بر خود واجب دانستم از این حرکت انسانی و اسالمی‬ ‫ایشان تشکر کنم‪» .‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫پیام به غرب‬ ‫گفتارها‬ ‫ســفر مدیــرکل اژانــس بین المللــی انــرژی اتمــی بــه تهــران‬ ‫مولــد تحلیل هایــی در حــوزه سیاســت خارجــی کشــورمان بوده‬ ‫اســت‪ .‬همچنین بیانــات رهبر معظــم انقالب درخصــوص ماهیت‬ ‫انگلیــس و بحران ســازی های ان در منطقــه مــورد توجه رســانه ها‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫تصمیمتهران‬ ‫ازسفرامانوتاتوطئه هایانگلیس‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫فرشته توحید زاده‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مدیرکل اژانس بین المللی انرژی اتمی پس از دیدار‬ ‫با دکتــر علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان انــرژی اتمی ‬ ‫کشورمان که در تهران صورت گفت‪ ،‬از روند اجرای برجام‬ ‫از سوی جمهوری اسالمی ایران ابراز رضایت کرد‪ .‬این ابراز‬ ‫رضایت درست در زمانی صورت می گیرد که ایاالت متحده‬ ‫امریکا رسما برجام را نقض کرده است‪ .‬اقدام اخیر کنگره‬ ‫و دولت ایاالت متحده امریکا در تمدید ایسا‪ ،‬نقض عینی‬ ‫و غیر قابــل توجیــه توافق هســته ای با ایران محســوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫یوکیو امانو ابراز امیدواری کرد ه که روند فعلی (اجرای‬ ‫برجام توســط جمهوری اســامی ایران) همچنان ادامه‬ ‫یابد! البته امانو به ســبک و ســیاق قبلی‪ ،‬اساســا سخنی‬ ‫در مورد بدعهدی هــای ایاالت متحده امریکا و ســکوت‬ ‫ ترو ئیکای اروپایی در قبال این بدعهدی ها به میان نیاورده‬ ‫است‪ .‬امانو سعی دارد با اتخاذ این ژست سیاسی که صرفا‬ ‫مســائل فنی مربوط به توافق و ســنجش میزان پایبندی‬ ‫ایران به تعهــدات خود بر عهده وی اســت‪ ،‬اساســا وارد‬ ‫مباحث مربوط به بدعهدی طرف مقابل نشود‪.‬‬ ‫واقعیت امر این است که طرف مقابل (ایاالت متحده‬ ‫امریکا) برجام را نقض کرده است‪ .‬مصادیق نقض برجام‬ ‫توســط ایاالت متحده امریکا زیاد بوده اســت‪« :‬از وضع‬ ‫محدودیت بــرای صدور ویزای افرادی که به ایران ســفر‬ ‫کرده انــد تا ممانعــت وزارت خزانه داری دولــت امریکا از‬ ‫مراودات بانک های بزرگ با ایران! با این حال اقدام اخیر‬ ‫کنگره و دولت امریــکا مبنی بر تمدید ایســا‪ ،‬نقض عینی‬ ‫و صریح برجام از ســوی دولت دموکرات اوباما بود‪ .‬انچه‬ ‫مســلم اســت اینکه چنین روندی از ســوی دولت بعدی‬ ‫ایاالت متحــده امریکا و دونالد ترامــپ رئیس جمهور این‬ ‫کشور ادامه خواهد یافت‪».‬‬ ‫فارغ از اظهاراتی که امانو در تهران بیان کرده است‪،‬‬ ‫رضایت وی در خصوص روند اجرای برجام توسط ایران‪،‬‬ ‫رضایتی کامال یک طرفه است‪ .‬جمهوری اسالمی ایران‬ ‫اساســا نســبت به اجرای تعهدات طرف مقابل در برجام‬ ‫اطمینان ندارد‪.‬‬ ‫حداقلی ترین انتظار ملت ایران از دستگاه دیپلماسی‬ ‫و سیاست خارجی کشــورمان‪ ،‬اتخاذ واکنشی قاطعانه در‬ ‫مقابل عهدشکنی ایاالت متحده امریکاست‪ .‬در این میان‪،‬‬ ‫رضایت یا عدم رضایت یوکیو امانو نســبت به اجرایی شدن‬ ‫برجام توســط ایران‪ ،‬اساســا اهمیتی ندارد‪ .‬همان گونه‬ ‫که اشاره شده اســت‪،‬تمدید قانون داماتو‪ ،‬نقض عینی و‬ ‫عملی مفاد ‪ 19،20،25،26‬و ‪ 33‬مندرج در برجام محسوب‬ ‫می شود‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬اقدام اخیر سنای امریکا مصداق‬ ‫بارز و عینــی «وضع تحریم هــای یکجانبــه» علیه ایران‬ ‫محسوب می شود‪ .‬ان هم تحریم هایی که قرار بود مطابق‬ ‫سند رسمی برجام برداشته (و نه تعلیق) شود‪ .‬دولت باراک‬ ‫اوباما قبل از اینکــه کنگره به مرحله تمدیــد قانون داماتو‬ ‫برســد‪ ،‬دو بار ماده ‪ 29‬برجام را به صورت علنی نقض کرد‪.‬‬ ‫ممانعت وزارت خزانه داری امریکا از مراودات بانک های‬ ‫بزرگ امریکایی و اروپایی با ایران و وضع قانون محدودیت‬ ‫صدور ویزا برای کسانی که به ایران سفر می کنند مترادف‬ ‫با نقض برجام بود‪ .‬با این حال متاســفانه دولت و دستگاه‬ ‫سیاســت خارجی کشــورمان در مقابل دو بــار نقض عهد‬ ‫امریــکا اقدامی صورت ندادند‪ .‬حتی دســتگاه سیاســت‬ ‫خارجی می توانســت این موارد را به کمیته بررسی برجام‬ ‫ارجاع دهد که حتی از این اقدام نیز خــودداری کرد‪ .‬اگر‬ ‫کشورمان در مقابل دو بار نقض عهد قبلی امریکا واکنشی‬ ‫قاطعانه صورت می داد‪ ،‬هم اکنون سنای امریکا ناچار بود‬ ‫محتاطانه تر در این خصوص گام بــر دارد‪.‬در حال حاضر‬ ‫نیز الزم اســت جمهوری اســامی ایران در مقابل نقض‬ ‫عهــد ایاالت متحده امریکا واکنشــی محکــم و قاطعانه‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫هم اکنون زمان اتخــاذ واکنش صریــح‪ ،‬قاطعانه و‬ ‫دندان شــکن در مقابل بدعهدی امریکاســت‪ .‬هدف سنا‬ ‫از تمدید ایســا‪ ،‬باز گذاشــتن دســت رئیس جمهور بعدی‬ ‫امریکا در ادامه دادن تحریم ها علیــه ایران و حتی وضع‬ ‫تحریم های جدید علیه کشورمان است‪.‬‬ ‫توطئه های انگلیس ادامه دارد‬ ‫اخیرا رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای‪ ،‬سیاســت ها و اقدامات انگلیسی ها در دو قرن‬ ‫اخیر را به عنوان منبع شــر و نکبت برای ملت های منطقه‬ ‫مورد اشاره قرار دادند و یاداوری کردند‪« :‬در روزهای اخیر‬ ‫انگلیسی ها در نهایت بی شــرمی‪ ،‬ایران مظلوم و عزیز را‬ ‫تهدید منطقه نامیده اند اما همه می دانند که برخالف این‬ ‫اتهامات‪ ،‬این انگلیسی ها هستند که همیشه منشا و منبع‬ ‫گفتارها‬ ‫قاره سبز به کدام سو می رود؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫اگرچه اتحادیه اروپا با هدف افزایش قدرت مشترک‬ ‫کشورهای اروپایی و بر پایه گذار از ملی گرایی شکل گرفت‪،‬‬ ‫اما هم اکنون نشــانه های مختلفی دال بر بازگشت اروپا به‬ ‫دوران ملی گرایی وجود دارد‪ .‬بی دلیل نیســت که بسیاری‬ ‫از تحلیلگران مسائل اروپایی نسبت به بازگشت ملی گرایی‬ ‫به قاره سبز هشدار می دهند‪ .‬در چنین شرایطی بسیاری از‬ ‫سران اروپایی نسبت به اینده‪ ،‬نگرانی های متعددی دارند‪.‬‬ ‫یکی از این نگرانی ها‪ ،‬پیروزی ملی گرایان و مارین لوپن در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ســال ‪ 2017‬در فرانسه است‪.‬‬ ‫همچنین افزایش قدرت مانور ملی گرایان در ایتالیا سران‬ ‫اتحادیه اروپا و منطقه یورو را به شدت نگران ساخته است‪ .‬‬ ‫طی روزهای اخیر سیاستمداران و تحلیلگران مسائل‬ ‫سیاسی و اجتماعی اروپا نســبت به بازگشت ملی گرایی به‬ ‫قاره سبز هشدار می دهند‪ .‬این هشــدارها در حالی مخابره‬ ‫می شود که جریان راســت افراطی (جبهه ملی) در فرانسه‬ ‫برای فتح کاخ الیزه در ســال ‪ 2017‬خیز برداشــته است‪.‬‬ ‫در ایتالیا نیز جنبش ضد اروپایی ‪ 5‬ســتاره توانســت نتیجه‬ ‫همه پرسی اخیر را به سود خود رقم زده و نگرانی های مزمنی‬ ‫را در میان ســران اروپایی ایجاد کند‪ .‬در اتریش نیز حزب‬ ‫ازادی وابســته به جریان راســت افراطی توانست به رغم‬ ‫هم پیمانــی همه جانبه احزاب ســنتی علیه خــود‪ ،‬حدود‬ ‫‪ 46‬درصــد ارای عمومی را در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫به دســت اورد‪ .‬اگرچه نوربرت هوفر‪ ،‬نامزد حزب ازادی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اتریش شکست خورد‪ ،‬اما این‬ ‫حزب با بهره مندی از حمایت تعداد زیادی از شــهروندان‬ ‫اتریشــی در حال ســازماندهی دوباره خود برای حضور در‬ ‫اوردگاه های مختلف سیاسی و اجتماعی است‪.‬‬ ‫«کریســتین کرن» صدر اعظم اتریش اخیرا نسبت‬ ‫به تشدید فعالیت های جریان راســت افراطی در دو کشور‬ ‫اتریش و المان ابراز نگرانی کرده اســت‪ .‬به عبارت بهتر‪،‬‬ ‫تب ملی گرایی به کشور المان نیز رسیده است‪ .‬نکته جالب‬ ‫توجه اینکه صدر اعظم اتریش معتقد است نباید طرفداران‬ ‫جریان راســت افراطــی را طرد یــا علیه انهــا محدودیتی‬ ‫اعمال کرد زیــرا این اقدامات منجر به جذب بیشــتر افراد‬ ‫به ایــن جریان ها خواهد شــد! ایــن اظهــارات در حالی‬ ‫صورت می گیرد که حتی اگر سیاســتمداران و طرفداران‬ ‫جریان های سنتی حاکم در اروپا نیز بخواهند‪ ،‬عمال دیگر‬ ‫قدرت اعمــال محدودیت علیه طرفداران جریان راســت‬ ‫افراطی را ندارند! شــاید در سال های گذشــته که جریان‬ ‫راست افراطی در اروپا محبوبیتی نداشت و احزاب وابسته‬ ‫به این جریان‪ ،‬حتی در کســب حداقــل ارای ممکن برای‬ ‫راهیابی بــه پارلمــان باز می ماندند‪ ،‬امــکان اعمال چنین‬ ‫محدودیتی وجود داشت اما در حال حاضر چنین موضوعی‬ ‫ممکن نیست! صدر اعظم اتریش خود نیز به خوبی می داند‬ ‫که امکان اعمال محدودیت علیه طرفداران حزب ازادی در‬ ‫اتریش (که ‪ 46‬درصد ارای انتخابات ریاست جمهوری اخیر‬ ‫را کسب کرده است) امکان پذیر نیست‪ .‬حتی حزب ازادی‬ ‫می تواند در انتخابات ریاست جمهوری یا پارلمانی بعدی‪،‬‬ ‫عرض اندا م قدرتمندانه تری در مقابل احزاب سنتی اتریش‬ ‫داشته باشد و انها را شکست دهد‪ .‬مشابه چنین قاعده ای در‬ ‫المان و فرانسه نیز وجود دارد‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬ملی گرایی در‬ ‫اروپای امروز به کشور یا کشورهایی خاص محدود نبوده و‬ ‫کل اتحادیه اروپا را در بر گرفته است‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر دستگاه های دولتی و امنیتی المان‬ ‫تالش زیادی را برای مهار جریان های ضد اروپایی و ملی گرا‬ ‫در این کشــور کرده اند اما به نظر نمی رســد این تالش ها‬ ‫تاثیری در جلوگیری از حرکت رو به رشد جریان های راست‬ ‫افراطی داشته باشد‪.‬‬ ‫به راســتی چه اتفاقی در اروپای واحد افتاده است؟!‬ ‫در گذشته ای نزدیک اساسا جریان راست افراطی و احزاب‬ ‫ملی گرا‪ ،‬جایی در صحنه سیاسی و اجتماعی اروپای واحد‬ ‫نداشتند‪ .‬این جریان ها حتی از بدست اوردن حداقل ارای‬ ‫مردمی برای ورود به پارلمان کشــورهای مختلف اروپایی‬ ‫ناکام می ماندند‪ .‬اما در برهه فعلی معادله تغییر کرده است!‬ ‫به عنوان مثال حزب راستگرای دموکرات سوئد هم اکنون‬ ‫به ســومین حزب بزرگ و پرطرفدار این کشور تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬در کشورهای دیگر اروپایی نیز جریان های ملی گرا‬ ‫رشــد متوازنی را تجربه می کننــد‪ .‬انچه مقامــات اروپایی‬ ‫را به شــدت نگران کرده ‪ ،‬همین رشــد همزمــان و متوازن‬ ‫است‪ .‬شاید اگر احزاب ملی گرا در یک یا دو کشور اروپایی‬ ‫عرض اندام می کردند‪ ،‬سران اروپایی قدرت بیشتری برای‬ ‫مهار انها داشتند‪.‬‬ ‫سال ‪ 2016‬میالدی‪ ،‬نه تنها سالی برای پایان فعالیت‬ ‫جریان راســت افراطی در اروپــا نبود‪ ،‬بلکه ســال احیای‬ ‫این جریان در کشــورهای مختلف عضــو اتحادیه اروپا و‬ ‫متعاقبا منطقه یورو بود‪ .‬پیش بینی می شــود ســال ‪2017‬‬ ‫میالدی‪ ،‬ســالی به مراتب ســخت تر بــرای جریان های‬ ‫سنتی(راست میانه و سوسیالیست) در اروپا باشد‪ .‬هم اکنون‬ ‫جریان راســت افراطی و احزاب ملی گرا با تمام توان خود‬ ‫برای حضور در راس معادالت سیاسی و اجرایی کشورهای‬ ‫مختلف اروپایی خیز برداشــته اند‪ .‬ناکامی ســران اروپایی‬ ‫در مهار بحران هــای اجتماعی‪ ،‬اقتصــادی‪ ،‬مهاجرتی‪،‬‬ ‫امنیتی و سیاسی در قاره سبز‪ ،‬بر این روند دامن زده است‪.‬‬ ‫بررسی های مختلف در اروپا نشــان می دهد که هر اندازه‬ ‫ناامیدی شهروندان اروپایی نســبت به جریان های سنتی‬ ‫بیشتر می شود‪ ،‬به صورت همزمان گرایش بیشتری نسبت‬ ‫به جریان راســت افراطی پیدا می کنند‪ .‬همچنین برخی از‬ ‫شهروندان اروپایی که اساسا تاکنون در معادالت سیاسی‬ ‫این حوزه مشارکتی نداشته اند‪ ،‬ترجیح می دهند ارای خود‬ ‫را به سود جریان های ملی گرا و راســت افراطی به گردش‬ ‫در اورند‪ .‬اساسا یکی از تالش های جریان راست افراطی‪،‬‬ ‫جلب ارای ســفید و خاکســتری در اوردگاه هــای مختلف‬ ‫سیاسی در کشورهای مختلف اروپایی است‪.‬‬ ‫در نهایــت اینکه صدای پــای ملی گرایی هم اکنون‬ ‫بیش از هر زمان دیگری در اروپا به گوش می رسد‪ .‬ایا سران‬ ‫قاره ســبز قادر به مهار ملی گرایی در اروپای واحد خواهند‬ ‫بود یا سال ‪ 2017‬میالدی‪ ،‬سال تبلور عینی قدرت جریان‬ ‫راست افراطی در اروپاست؟ایا کابوس افرادی مانند انگال‬ ‫مرکل و فرانســوا اوالند مبنی بر ظهور دوباره ملی گرایی در‬ ‫اروپا و فروپاشــی اتحادیه اروپا و منطقه یورو تعبیر خواهد‬ ‫شد؟ واقعیت امر این است که طی سال های ‪ 2015‬و ‪2016‬‬ ‫میالدی‪ ،‬شاهد رشد شدید ملی گرایی در کشورهای مختلف‬ ‫اروپایی بوده ایم‪ .‬هم اکنون سیاستمداران سنتی (وابسته‬ ‫به جریان های راســت میانه و سوسیالیســت) قدرت مهار‬ ‫جریان راست افراطی و ملی گرایان را در قاره سبز از دست‬ ‫داده اند‪ .‬این حقیقتی اســت که سران اروپایی چا ره ای جز‬ ‫پذیرش ان ندارند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تهدید و فساد و خطر و نکبت بوده اند‪».‬‬ ‫ســخنان قاطعانــه و حکیمانه رهبر معظــم انقالب‬ ‫اســامی در خصوص انگلیــس و سیاســت های خبیثانه‬ ‫لندن در منطقه و نظام بین الملل‪ ،‬نشان می دهد دستگاه‬ ‫دیپلماســی و سیاســت خارجی کشــورمان باید با د قت و‬ ‫هوشــمندی بیشــتری تحرکات انگلیس را رصد کند و در‬ ‫مقابل ان اقدامات قاطعانه ای را صورت دهد‪ .‬در خصوص‬ ‫اقدامات بی شــرمانه و وقیحانه انگلیــس در منطقه‪ ،‬الزم‬ ‫اســت به نکاتی اشــاره کنیم‪ :‬نخســت اینکه انگلیس از‬ ‫اصلی ترین حامیــان داعــش و گروه های تروریســتی و‬ ‫تکفیری در منطقه محســوب می شــود‪ .‬انگلیس در کنار‬ ‫ایاالت متحده امریکا و همگام با این کشور‪ ،‬نقش محوری‬ ‫و اصلی را در تشــکیل گروه تروریســتی داعــش و دیگر‬ ‫گروه های تکفیری در منطقه داشــته اســت‪ .‬انگلیس در‬ ‫راستای تحقق سیاست نخ نمای خود مبنی بر «تفرقه بینداز‬ ‫و حکومت کن» در صدد ایجاد تفرقه میان امت اسالمی از‬ ‫طریق تقویت گروه های تروریستی و تزریق بحران امنیت‬ ‫در کشورهای مختلف منطقه اســت‪ .‬بنابراین‪ ،‬در ماورای‬ ‫تشکیل داعش توســط انگلیس‪ ،‬نوعی انگیزه و محاسبه‬ ‫نهفته است‪ .‬انگلیس به خوبی می داند که با فروکش کردن‬ ‫بحران امنیت در منطقــه و تحقق اتحاد امت اســامی‪،‬‬ ‫اساسا جایی برای مانور غرب در جهان اسالم باقی نخواهد‬ ‫ماند‪ .‬از این رو لندن با تسلیح و تقویت تکفیری ها‪ ،‬ضمن‬ ‫مشــارکت در تک تک جنایاتی که توســط داعش‪ ،‬جبهه‬ ‫النصــره و‪ ....‬رخ می دهد‪ ،‬به ســلطه بر منطقــه و ایجاد‬ ‫ایستایی و سکون و عقبگرد جهان اسالم فکر می کند‪.‬‬ ‫نکته دوم اینکه انگلیــس اصلی ترین حامی اروپایی‬ ‫ر ژیم های خودکامــه و دیکتاتوری ال ســعود و ال خلیفه‬ ‫است‪ .‬طی ســال های گذشته و اخیر‪ ،‬کشــتار مسلمانان‬ ‫ی با چراغ سبز دولت انگلیس رخ‬ ‫مظلوم عربستانی و بحرین ‬ ‫داده است‪ .‬انتشــار اخباری در خصوص اموزش نیروهای‬ ‫متوحش و شــکنجه گر بحرینی و ســعودی توسط پلیس‬ ‫انگلیس‪ ،‬خــود گویــای ایــن واقعیت اســت‪ .‬همچنین‬ ‫دولت انگلیس نســبت به بیان این حقیقت که اصلی ترین‬ ‫حامی تســلیحاتی عربســتان اســت ابایی نــدارد‪ .‬دولت‬ ‫و پارلمــان انگلیس هر دو نســبت به تجهیز ال ســعود به‬ ‫انواع ســاح های مخــرب و ســرکوب کننده اتفــاق نظر‬ ‫دارند‪ .‬نکتــه قابل تامل اینکه مقامات انگلیســی نســبت‬ ‫به اینکه این ســاح ها در نهایت بــه گروه های تکفیری و‬ ‫تروریستی می رســد اگاه هســتند اما با این حال‪ ،‬به چنین‬ ‫اقدام وقیحانه ای ادامه می دهند‪.‬‬ ‫نکته ســوم‪ ،‬به حضــور انگلیــس در خلیــج فارس‬ ‫باز می گردد‪ .‬در حالی که مقامات امریکایی در ظاهر اعالم‬ ‫کرده اند قصد مداخله کمتری در امور داخلی کشــورهای‬ ‫دیگر دارند‪ ،‬انگلیس در نقشــه ای کامال هماهنگ شــده‬ ‫با واشــنگتن‪ ،‬در صدد حضــور نظامی و امنیتی مســتقیم‬ ‫در منطقــه اســت‪ .‬افتتــاح پایــگاه دریایــی انگلیس در‬ ‫بحرین‪،‬نشان دهنده همین موضوع است‪.‬از این رو ادعای‬ ‫مقامات امریکایی‪ ،‬مخصوصا دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫جدید این کشــور مبنی بر اینکه واشــنگتن دیگر خواستار‬ ‫مداخله در دیگر کشــورها نیســت‪ ،‬نباید منجــر به ایجاد‬ ‫خطای محاسباتی ما شود‪.‬‬ ‫در این معادله‪ ،‬اساسا میان انگلیس و ایاالت متحده‬ ‫امریکا کمترین تفاوتی وجود ندارد‪ .‬بدیهی اســت که در‬ ‫چنین شــرایطی الزم است دســتگاه دیپلماسی و سیاست‬ ‫خارجی کشورمان‪ ،‬ضمن رصد استراتژی ها‪ ،‬سیاست ها و‬ ‫نقشه های انگلیس در منطقه و نظام بین الملل‪ ،‬نسبت به‬ ‫اقدامات این کشور خبیث اقداماتی قاطعانه صورت دهند‪.‬‬ ‫انچه مسلم اســت اینکه خباثت انگلیس‪ ،‬به مثابه روحی‬ ‫در کالبد سیاستمداران این کشــور‪ ،‬اعم از سیاستمداران‬ ‫محافظه کار‪ ،‬چپگرا و ملی گرا جاری است‪...‬‬ ‫اروپای واحد در سیبل ملی گرایان‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بازی با گزینه دوم‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫ایاممکناستعلیمطهرینامزدانتخابات‪ 96‬شود؟‬ ‫مرتضی مشایخ‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫یک قانون نانوشــته در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ایران به وجود امده است که بر اساس ان هر رئیس جمهور‬ ‫می بایست حتما دو دوره بر این تخت تکیه بزند و پس از ان‬ ‫زمام قوه مجریه را به دست امین دیگری بسپارد و بر همین‬ ‫اساس کم پیش می امده است که دومین دوره حضور یک‬ ‫رئیس جمهور در هماورد انتخابات به عرصه ای گرم(به جز‬ ‫ســال ‪ )1388‬برای رقابت میان گروه های سیاسی تبدیل‬ ‫شود‪.‬‬ ‫اما از میانه راه این دولت بود که حرف و حدیث های‬ ‫فراوانــی میــان موافقــان و مخالفــان دولــت در توجیه‬ ‫تک دوره ای بودن ریاست جمهوری حسن روحانی دهان‬ ‫به دهان چرخید و حتی احتمال حضور محمود احمدی نژاد‬ ‫به عنــوان یک رقیب جدی در ســال ‪ ،96‬امکان ســنجی‬ ‫حضور یا عدم حضور حسن روحانی در انتخابات اتی را هر‬ ‫چه بیشتر پیچیده تر کرد‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه اینجاست که این بار تاکید فراوانی‬ ‫از دل جریــان حامی حســن روحانــی در انتخابات ســال‬ ‫‪ 92‬گمانه زنی هــای فروانــی را بــرای پیاده شــدن وی از‬ ‫قطار پاســتور به راه انداختــه و این بار قرعه بــه نام «علی‬ ‫مطهری»! افتاده است‪.‬‬ ‫اگرچه برای نخســتین بار در سال ‪ 91‬بود که حرف و‬ ‫حدیث هایی مبنی بر اجماع اصالح طلبــان برای حمایت‬ ‫از علی مطهــری در انتخابات یازدهم ریاســت جمهوری‬ ‫مطرح شــد اما این بار گمانه زنی ها درباره کاندیداتوری او‬ ‫از زمان برگزاری نمایشگاه مطبوعات ‪ 94‬کلید خورد‪ .‬زمانی‬ ‫که یک رســانه اصالح طلب از او پرسید‪« :‬اصالح طلبان‬ ‫می توانند بــرای انتخابــات اینده ریاســت جمهوری روی‬ ‫یک کاندیــدای فراجناحــی توافــق کننــد‪ ،‬بنابراین اگر‬ ‫اصالح طلبان به صورت واحد‪ ،‬از شما برای کاندیداتوری‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری اینده دعــوت کنند‪ ،‬خواهید‬ ‫پذیرفــت؟» مطهری نیــز در جواب گفت کــه «هر وقت‬ ‫دعوت کردند‪ ،‬ان موقع روی ان فکر می کنم‪».‬‬ ‫اما اینکه چــرا اصالح طلبان اینقدر برای ترســاندن‬ ‫روحانی دســت به ماشــه جلو می ایند نکته ای اســت که‬ ‫می توان ان را در چهار موضوع جست وجو کرد که در ادامه‬ ‫مورد بحث قرار می گیرد‪.‬‬ ‫‪ -1‬اتمام توانایی دو قطبیسازی روحانی و جایگزینی‬ ‫شخصی مانند علی مطهری‬ ‫پر واضح اســت که هیچ فضایی ماننــد «دو قطبی»‬ ‫نمی تواند جهت کلی یک انتخابات را لــه یا علیه نامزدی‬ ‫راهبری کند و به میزان توانمنــدی نامزدها در تحقق این‬ ‫فضاســت که می تواند به احتمال پیروزی یا شکست او در‬ ‫انتخابات ضریب بدهد‪.‬‬ ‫همان دو قطبی ای که در سال ‪ 84‬به کمک محمود‬ ‫احمدی نــژاد امد و در ســال ‪ 92‬نیــز روحانی توانســت با‬ ‫تمســک به ان گوی ســبقت را از دیگر رقبا بربایــد‪ .‬البته‬ ‫روحانــی تا پایــان ســال دوم ریاســت جمهوری به خوبی‬ ‫توانست این فضا را از انتخابات سال ‪ 92‬تا سال ‪ 94‬امتداد‬ ‫دهد اما از ان به بعد تیغش کمی کندتر برید که کند شدن‬ ‫این تیــغ می تواند ضربات مهلکی را بــه جریان حامی وی‬ ‫وارد سازد‪.‬‬ ‫اما در ازای ناتوان شدن روحانی در ایجاد دوقطبی‪،‬‬ ‫شخصیت هایی مانند علی مطهری نشان دادند که توانایی‬ ‫بسیار باالیی در دو قطبی سازی فضا دارند که در نمونه شیراز‬ ‫ان دو قطبی مطهری ‪ -‬سپاه پاسداران به نمایش گذاشته‬ ‫شد و در نمونه مشهد ان نیز به رغم عدم دخالت امام جمعه‬ ‫محترم شهر مشهد در لغو ســخنرانی ‪ ،‬دو قطبی معناداری‬ ‫گفتارها‬ ‫میان مطهری و ایت الله ســید احمد علــم الهدی به وقوع‬ ‫پیوست و علی مطهری نیز به خوبی از ان بهره جست‪.‬‬ ‫کاری که روحانی از نیمه دوم دولت خود نتوانســته‬ ‫انجام دهد و با منع حضور احمدی نژاد در انتخابات ســال‬ ‫‪ 96‬اخرین امکان دو قطبی شدن فضا برایش از بین رفت‪.‬‬ ‫ادامــه همین رونــد روحانی می توانــد ســبد ارای او را در‬ ‫انتخابات متزلزل سازد‪.‬‬ ‫اما فردی مانند علــی مطهری طی چند ســال اخیر‬ ‫بارها و بارها این توانمندی خود را به رخ کشــیده است که‬ ‫همین موضوع می تواند به تغییر مسیر اصالح طلبان و به‬ ‫تعبیر خودشان به «تغییر رحم اجاره ای» سرعت ببخشد و‬ ‫شرایط عبور از روحانی را مهیا سازد‪.‬‬ ‫‪ -3‬طرح چند کاندیدا در کنار روحانی برای پشــتیبانی‬ ‫هرچه بهتر در انتخابات‬ ‫در چند ســال اخیر روحیه کار تشــکیالتی در میان‬ ‫اصالح طلبان به نسبت اصولگرایان‪ ،‬رونق بیشتری گرفته‬ ‫و همین موضــوع می تواند منجر به ان شــود که با طرح و‬ ‫حضور چند کاندیدا در انتخابات سال ‪ 96‬فضای گفتمانی‬ ‫بهتری به خصوص در هنگامه مناظرات تلویزیونی فراهم‬ ‫اید‪.‬‬ ‫واضح تر انکه اصالح طلبــان و اعتدالیون با حضور‬ ‫چند گزینه ای نمی گذارند که روحانی در مقابل رقبای خود‬ ‫در زمان انتخابات تنها و یک تنه پیش رود و قطعا روحانی‬ ‫در کنار چند همفکر در مناظرات انتخاباتی به مراتب بهتر‬ ‫از روحانی به تنهایی در کنار رقباست‪.‬‬ ‫مضاف بر اینکه اصالح طلبــان از طریق این روش‬ ‫می تواننــد فضــای گفتمانی بهتــری را به وجــود اورند و‬ ‫مطالبات خــود را از چند راه متعــدد دنبال کننــد و تنها در‬ ‫استانه روز برگزاری انتخابات با کناره گیری رقبای همسو به‬ ‫نفع روحانی‪ ،‬مجددا شاهد روی کار امدن روحانی باشیم‪.‬‬ ‫‪ -4‬چانه زنی برای جبران مافات روحانی‬ ‫اما در کنار مــوارد مطرح شــده به نظر می رســد که‬ ‫اصالح طلبان بــا طرح گزینه های متعدد بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ ،96‬به دنبال پیگیری مطالبات خود‬ ‫در حیطه جامعه مدنی از یک سو و از سوی دیگر یاداوری به‬ ‫روحانی در رابطه با ِدین وی به جریان اصالح طلب باشند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بارها و بارها هم مدیون بودن روحانی‬ ‫به جریان اصالح طلــب را به رخ او کشــیده اند و هم بابت‬ ‫محقق نشدن بخشــی از مطالبات خود از روحانی(اعم از‬ ‫عدم جایابی نیروهای اصالح طلب در ساختار قوه مجریه و‬ ‫یا عدم تحرک جدی روحانی در رفع حصر سران فتنه و‪)...‬‬ ‫از او گالیه مند هستند‪.‬‬ ‫چنانچه می بینیم متلک «رحم اجاره ای» همچنان‬ ‫نقل محافل اصالح طلب اســت و در حالی کــه این کنایه‬ ‫به نسبت ســال های ‪ 93‬و ‪ 94‬در حال کمرنگ شدن بود‪،‬‬ ‫ناگهان عبدالله ناصری‪ ،‬عضو شورای عالی سیاست گذاری‬ ‫اصالح طلبــان روز (‪ )95/3/23‬در مصاحبــه بــا روزنامه‬ ‫فرهیختگان (ارگان رسانه ای دانشگاه ازاد) مجددا دولت‬ ‫روحانی را «رحم اجاره ای» خواند‪.‬‬ ‫ناصری بــا بی توجهی به کنایه ای کــه حجاریان ان‬ ‫را زشــت عنوان کرده بود‪ ،‬به این روزنامه گفت‪« :‬روحانی‬ ‫برای رئیس جمهور شدن دوباره نیاز به اصالح طلبان دارد‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫به نظر می رســد کــه اصالح طلبان با‬ ‫طرح گزینه های متعدد برای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ ،96‬به دنبال‬ ‫پیگیری مطالبات خود در حیطه جامعه‬ ‫مدنــی از یــک ســو و از ســوی دیگر‬ ‫یاداوری به روحانی در رابطه با ِدین وی‬ ‫به جریان اصالح طلب باشند‬ ‫گفتارها‬ ‫‪ -2‬کناره گیری روحانی‬ ‫امــا رو بــه تحلیــل رفتــن توانمنــدی روحانــی در‬ ‫دو قطبی ســازی فضای جامعــه تنها عامل پاره اندیشــی‬ ‫جریان حامی وی برای انتخابات ســال ‪ 96‬نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫برخی از بزرگان این جریان معتقدند که روحانی توجیهات‬ ‫خاص خود را بــرای خداحافظی در پایان نخســتین دوره‬ ‫ریاست جمهوری دارد و باید دید که خودش چه تصمیمی‬ ‫ برای این موضوع خواهد گرفت‪.‬‬ ‫«فشارهای فراوان» به روحانی از جمله دالیلی است‬ ‫که امکان مجاب شدن روحانی به ترک پاستور را می دهد‬ ‫چنانچه حجاریان طی ماه جاری در گفت وگو با شرق گفته‬ ‫است‪« :‬درحال حاضر هم کسی در کشور جز اقای روحانی‬ ‫وجود ندارد کــه بتواند این بــار را بردارد‪ .‬شــاید هم اقای‬ ‫روحانی نخواهد دوباره کاندیدا بشــود به دلیل فشارهایی‬ ‫که هم از داخل و هم از خارج بر او وارد می شود؛ شاید البته‬ ‫و من خبری ندارم‪ .‬همین اخیرا دیدید که سیدحمید زیارتی‬ ‫(روحانی) به اقای روحانی گفت شــما انگلیسی هستید‪.‬‬ ‫چرا بایــد بمانند؟ ایا کســی با فــرد توهین کننــده برخورد‬ ‫کرد؟ این توهین مســتقیم به رئیس جمهوری است و جرم‬ ‫عمومی تلقی می شود‪ ،‬همین االن دســتگاه قضائی باید‬ ‫زیارتی(روحانی) را بگیرد و ببرنــد دادگاه ویژه روحانیت او‬ ‫را محاکمه کنند‪».‬‬ ‫از ســوی دیگر برخی معتقدند رسالت اصلی روحانی‬ ‫عبور کشــور از یــک بحران بــا تکیه بر توافق هســته ای‬ ‫بود‪ ،‬کاری که حســن روحانی ســبقه خوبی(البته به زعم‬ ‫اصالح طلبــان) در این موضوع داشــته اســت و حاال که‬ ‫پرونده هسته ای را به سرمنزل برجام رسانده‪ ،‬زمان ان نیز‬ ‫فرا رسیده که بدون مخدوش کردن این سابقه خود را کنار‬ ‫بکشد و فضا برای پیگیری و تحقق سایر مطالبات جریان‬ ‫اصالح طلب فراهم اید‪.‬‬ ‫چنانچه صــادق زیبا کالم در گفت وگویــی با روزنامه‬ ‫افتاب یزد چنــان ان را توصیف می کند کــه «من یکی از‬ ‫کسانی هستم که این نظر را مطرح کردم که اقای روحانی‬ ‫اگر اصراری بر این نداشته باشــد تا در سال ‪ 96‬برای دور‬ ‫دوم ریاست جمهوری بایستد و به جای کاندیداتوری دوباره‬ ‫در ریاســت جمهوری‪ ،‬بگوید من یک رسالتی داشتم و ان‬ ‫بیرون کشیدن کشور از چاه عمیق هســته ای بود و ان را‬ ‫هم به خوبی انجام دادم و حاال کاندیدای ریاست جمهوری‬ ‫نمی شوم‪ ،‬ان موقع محمدرضا عارف در کنار محمدجواد‬ ‫ظریف می توانند مهمترین گزینه های مورد حمایت او در‬ ‫ریاست جمهور ‪ 96‬باشند‪ .‬مطمئنا اگر حسن روحانی دست‬ ‫به چنیــن کاری یعنی کناره گیری از ریاســت جمهوری ‪96‬‬ ‫بزند یک شــانیت و ارج و قرب باال در مجلس خبرگان پیدا‬ ‫می کند و این شــانیت او در اینده خبــرگان می تواند معنا و‬ ‫مفهوم خاصی داشته باشد‪ .‬به عبارتی اگر حسن روحانی‬ ‫برنامه های ویژه برای مجلس خبرگان در ذهن داشته باشد‪،‬‬ ‫ممکن است از ریاســت جمهوری کناره گیری کند و در ان‬ ‫صورت اقای عارف گزینه ریاست جمهوری خواهد بود‪».‬‬ ‫به هــر صورت نبایــد فرامــوش کرد کــه روحانی در‬ ‫بخش مهمــی از مطالبــات جریان اصالح طلــب مبنی بر‬ ‫توسعه ازادی های سیاســی و به خصوص اتمام به حصر‬ ‫ســران فتنه نه توانســته کاری انجام دهد و از ان مهم نه‬ ‫چنین عزم و روحیــه ای را در او می بینند کــه در انتخابات‬ ‫‪ 96‬به ان دل خوش کنند‪ ،‬مطالباتی که دست بر قضا علی‬ ‫مطهری عریان تر از پیگیری ان سخن به میان می اورد و‬ ‫با کناره گیری شخص روحانی هزینه های این تغییر برای‬ ‫اصالح طلبان بسیار کاهش می یابد‪.‬‬ ‫و اگر «رحم اجاره ای» جنین را خوب حفظ کند حتما ان را‬ ‫دوباره اجاره می کنیم‪».‬‬ ‫حتی بخشی از اصالح طلبان همچنان عدم وابستگی‬ ‫روحانی به جریان اصالح طلبی را به وی گوشــزد می کنند‬ ‫و شکوری راد در پاسخ به ســوال خبرنگاری مبنی بر اینکه‬ ‫عشق اصالح طلبان به روحانی یک طرفه است تاکید کرد‪:‬‬ ‫«اصال عشــقی از جانب ما به اقای روحانــی وجود ندارد؛‬ ‫اقای روحانی هم هیچ وقت ســعی نکرده است ما را نسبت‬ ‫به خودش عالقه مند کند‪ .‬روزی هم کــه اقای روحانی از‬ ‫ریاست جمهوری کنار برود ممکن است هیچ گاه به دیدن‬ ‫او نرویم‪».‬‬ ‫این اظهارات پــرده از حمایت هــای اصالح طلبان‬ ‫از روحانــی در انتخابات ‪ 92‬برداشــته و بیــان می کند که‬ ‫روحانی عالوه بر ریزش بدنه اجتماعی‪ ،‬از نظر سیاسی هم‬ ‫ریزش های زیادی داشته است؛ عارف شخصیتی مقبول تر‬ ‫برای اصالح طلبان بوده و بدنه اجتماعی بیشتری دارد‪.‬‬ ‫عدم تحقق مطالبــات اصالح طلبان در حوزه جامعه‬ ‫مدنی نیز از دیگر گالیه های فعاالن این جریان سیاســی‬ ‫اســت که ابراهیم اصغرزاده باتوجه دادن روحانی به این‬ ‫مســاله تاکید می کند؛ «با این حال اصالح طلبان امیدوار‬ ‫هستند دولت اقای روحانی در اینده از موضع اصالح طلبان‬ ‫وارد انتخابات ‪ ۹۶‬شود‪ .‬اقای روحانی در سال ‪ ۹۲‬شعارهای‬ ‫اصالح طلبانــه داد اما در دولتــش انها را کنار گذاشــت‪.‬‬ ‫حقوق شــهروندی هم به کنار گذاشــته و فراموش شــد‪،‬‬ ‫اتفاقات و بی توجهی های دیگری هم شد که دولت اقای‬ ‫روحانی خــودش را به ندیــدن زد‪ .‬اقای روحانی در ســال‬ ‫‪ ۹۶‬نمی تواند همان شــعارها را تکرار کند چون جامعه باور‬ ‫نمی کند‪ ،‬بنابراین باید در چند ماه باقیمانده به این مســاله‬ ‫فکر کند که چه شعارهایی از موضع اصالح طلبانه مطرح‬ ‫کند و قول بدهد اگر انتخاب شد این شــعارها را در دولت‬ ‫دوم عملی کند‪».‬‬ ‫محســن رهامی نیز از قافله عقب نمانده اســت و در‬ ‫گفت وگو بــا ارمان اظهار داشــته اســت؛ «در جمع بندی‬ ‫نهایــی و رســمی اصال ح طلبــان در انتخــاب نامــزد‬ ‫ریاســت جمهوری ‪ ،۹۶‬انچه در نظر گرفته می شــود این‬ ‫اســت که روحانی تا چه اندازه در حــل موضوعاتی که به‬ ‫حوزه اختیارات ایشان مربوط بوده‪ ،‬تالش کرده است‪».‬‬ ‫ناگفتــه نماند که بــه نظر می رســد بخشــی از بدنه‬ ‫طرفــداران روحانی در انتخابات ســال ‪ 92‬بســیار از عدم‬ ‫تحقق وعده ها و عدم جایابی ها ناخرسند هستند تا جایی‬ ‫که شخصی مانند مهدی ایتی(رئیس ستاد حسن روحانی‬ ‫در خراســان جنوبــی) لب به ســخن می گشــاید و صریح‬ ‫می گوید که«روحانی یک نقطه گریز اجباری بود بنابراین‬ ‫نیازی نیســت که اصالح طلبان در ‪ 96‬چون سال ‪ 92‬بین‬ ‫گزینه بد و بدتر‪« ،‬بد» را انتخاب کنند‪».‬‬ ‫حال بایــد دید که با این وضعیــت اصالح طلبان چه‬ ‫میزان طــرح گزینه هایــی مانند علــی مطهــری را دنبال‬ ‫می کنند تا هر چه بیشــتر روحانی را تحت فشار قرار دهند‬ ‫و مطالباتشان را با جدیت بیشتری دنبال کند و به هر انچه‬ ‫در انتخابات سال ‪ 92‬وعده داده بود جامه عمل بپوشاند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر نباید فراموش کرد که تصمیم گیری‬ ‫این جریان سیاســی تا انــدازه زیادی به ارایش سیاســی‬ ‫جریان رقیب بســتگی دارد و اتحاد یا تفــرق میان جریان‬ ‫سیاســی اصولگــرا می تواند نقــش تعیین کننــده ای در‬ ‫تصمیم نهایــی اصالح طلبــان برای انتخابات ســال ‪96‬‬ ‫داشته باشد که در صورت اتحاد میان اصولگرایان قطع به‬ ‫یقین شــرایط تصمیم گیری برای اصالح طلبان به مراتب‬ ‫ســخت تر خواهد شــد و انها ناگزیرند که در حداقلی ترین‬ ‫حالت از میزان مطالبات خود بکاهنــد و تنها به پیروزی در‬ ‫انتخابات پیــش رو فکر کنند که نتیجــه ان را باید به نظاره‬ ‫بنشینیم‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫و خطری بــرای مجموعه نیســت‪ ،‬بلکه برای پیشــگیری‬ ‫حوادث غیر مترقبه ای در سناریوهای مختلف از جمله عدم‬ ‫تایید احتمالی شورای نگهبان می تواند کارساز باشد‪ ».‬اما‬ ‫روایت مجتبی الویری که به مراکــز تصمیم گیری ائتالف‬ ‫‪ 92‬نزدیک تر اســت‪ ،‬به طراحی جدید شــباهت بیشــتری‬ ‫دارد؛ او از سه دلیل عدم حضور حسن روحانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اتی سخن گفته است که اخرین ان موید‬ ‫عبور از روحانی اســت؛ وی اظهار داشــته اســت‪« :‬بنا بر‬ ‫دلیلی که االن قابل محاســبه نیست‪ ،‬ممکن است فضای‬ ‫کلی جامعه به ضرر اقــای روحانی تغییر کنــد‪ .‬ما به کرات‬ ‫در کشورهای جهان ســوم این اتفاق را دیدیم و نه تنها در‬ ‫کشورهای جهان سوم‪ ،‬بلکه حاال امریکا هم جلوی چشم‬ ‫ماست‪ .‬در کشور ما هم ممکن اســت در ان روز های اخر‪،‬‬ ‫ناگهان یک شــایعه معادالت را به هم بزند و ارای اقشــار‬ ‫فرودست را به طرف خاصی متمایل کند‪».‬‬ ‫گزینه های حفاظتی از روحانی‬ ‫علی مطهری؛ یار کمکی روحانی؟‬ ‫ایا علی مطهری پیشنهادهای حضور در انتخابات ریاست جمهوری را‬ ‫قبول خواهد کرد‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫«دلواپسی» روایت روزگار حامیان ائتالف ‪ 92‬است؛‬ ‫انان دل نگران از فرســایش ســازمان رای دولــت یازدهم‬ ‫هســتند؛ کلیددار پاســتور در میانه طرح های پیشنهادی‬ ‫اعضای اتاق فکر حامیان دولت و اصالح طلبان برای خروج‬ ‫از فضای شکست‪ ،‬سردرگم اســت‪ .‬اصالح طلبان فضای‬ ‫واقع بینانه نســبت به حامیان دولت دارند؛ محمد سالمتی‬ ‫در جدیدتریــن اظهارات به صراحــت از دل نگرانی هایش‬ ‫نسبت به ریزش رای حسن روحانی سخن گفت؛ او اظهار‬ ‫داشت‪« :‬بدنه جامعه متاســفانه تحقق وعده ها را از سوی‬ ‫روحانی از سال ‪ ۹۲‬تاکنون ان طور که باید احساس نکرده‬ ‫است‪ .‬بنابراین‪ ،‬این نگرانی نســبت به حمایت اقشاری از‬ ‫مردم از روحانی وجود دارد‪ .‬زیرا ایشان نسبت به وعده های‬ ‫خود تعلل هایی داشته است‪ .‬دولت برای تحقق وعده های‬ ‫خود باید اقداماتی انجام می داد که مستلزم ایجاد تغییراتی‬ ‫در کابینه بــود اما این اقدامات صــورت نپذیرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫ممکن اســت عده ای نســبت بــه رای به روحانــی منفعل‬ ‫شــوند‪ .‬به عبارت دیگر بــا ادامه ایــن رونــد ارای روحانی‬ ‫نسبت به قبل کاهش پیدا کند‪ .‬از این رو این نقد ها تا حدی‬ ‫درســت اســت‪ .‬در حقیقت مردم می گویند کــه از برجام و‬ ‫سیاســت های اقتصادی دولت چیــزی عاید ما نشــد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل نگرانیــم که اقشــاری از جامعــه انگیزه رای‬ ‫مجدد به روحانی را نداشته باشــند‪ ».‬اهمیت این سخنان‬ ‫به دلیل روایت محمد ســامتی‪ ،‬دبیرکل ســازمان منحله‬ ‫مجاهدین انقالب اســامی ایران که از این سازمان تعبیر‬ ‫به مغز متفکر اصالحات می شود و همچنین حضور او پس‬ ‫از ناکامی طیف تندرو اصالحات برای برکناری محمدرضا‬ ‫عارف از ریاســت شورای عالی سیاســتگذاری اصالحات‬ ‫در این نهاد تصمیم ساز اســت‪ .‬اما مشاوران اشنای حسن‬ ‫روحانــی وضعیــت را نامناســب ارزیابی نمی کننــد؛ انان‬ ‫«دوقطبی سازی» و «مقصر ســازی» را دو راهبرد دولت تا‬ ‫روز انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم در دستورکار قرار‬ ‫داده اند‪ .‬دوقطبی ســازی در حوزه فرهنگ با عدم برگزاری‬ ‫کنسرت در شــهرهای مذهبی اغاز شــد که هدف انتهای‬ ‫ان تاکید بر کلیدواژه «ازادی» در ســخنان حسن روحانی‬ ‫برای جذب رای ناامید طبقه متوسط که کورسویی از توسعه‬ ‫سیاســی در دولت یازدهم ندیدند و «مقصر سازی» نسبت‬ ‫به عــدم کارکرد برجــام در بهبود خواهی معیشــتی مردم با‬ ‫اقدامات انچه دلواپسان می خوانند‪.‬‬ ‫در شرایط پیش رو خبرهای گعده های سیاسی ائتالف‬ ‫انتخابــات ‪ 92‬حاکی از برتــری خروجی تحلیلــی جریان‬ ‫اصالحات اســت؛ اتاق فکر سیاســی این ائتالف ریزش‬ ‫رای حســن روحانی پس از پیــروزی ترامــپ در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا و نقض برجام را بسیار «معنادار»‬ ‫توصیــف کرده اند و مــدل انتخاباتــی جدیــد را روی میز‬ ‫هاشمی رفســنجانی‪ ،‬رئیــس دولــت اصالحات‪ ،‬حســن‬ ‫روحانی و اصولگرایان همســو با انان قــرار داده اند‪ .‬طرح‬ ‫«گزینه پوششــی و حفاظتی» ماحصل جلســات سیاسی‬ ‫اصالح طلبان برای حفظ پایگاه اجتماعی دولت یازدهم در‬ ‫انتخابات اتی است‪.‬‬ ‫محمدجواد حق شــناس‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب‬ ‫اعتمادملی گفته است‪« :‬اگر جریان همراه دولت تشخیص‬ ‫دهد که گذاشتن برخی نامزدها در کنار روحانی این شرایط‬ ‫را فراهم می کنــد که یک حلقه حفاظتی بــرای ایجاد یک‬ ‫فرصت برابر و توازن حول روحانی تشــکیل شود‪ ،‬احتمال‬ ‫ان وجــود دارد و نه تنهــا می تواند به کمــک روحانی بیاید‬ ‫در مقطع فعلی گزینه هایی ماننــد محمدرضا عارف‪،‬‬ ‫اســحاق جهانگیــری و علی اکبر والیتــی در صف حضور‬ ‫در انتخابــات دوازدهــم بــرای حمایت از حســن روحانی‬ ‫هســتند اما انچه بر نگرانی ائتالف ‪ 92‬افزوده است؛ عدم‬ ‫خیزش افرینی این افراد برای ســازمان رای ناامید اســت‬ ‫زیرا از منظر افکارعمومی این افراد همســو بــا روحانی در‬ ‫موضوعات مانند برجام دخیل بوده اند و از سوی دیگر به نظر‬ ‫می رسد که گالیه ها و شکوه های پیشین محمدرضا عارف‬ ‫از پدرساالران اصالحات باعث شود که وی بار دیگر در تله‬ ‫انان نقش افرینی کند‪ .‬در این میان خبرهایی از حضور علی‬ ‫مطهری میان نامزدهای حفاظتی برای سازمان رای حسن‬ ‫روحانی حکایــت می کند؛ در این ســیر تحلیلی در چندماه‬ ‫اخیر‪ ،‬حســن روحانی برای فرار از موقعیت «مدافع وضع‬ ‫موجود» در «پروژه اپوزیسیون در قدرت» شکست خورده‬ ‫اســت؛ مهم ترین علت این ناکامی ســاختار شــخصیتی‬ ‫کلیددار پاســتور اســت؛ او هیچ گاه با کارنامه ســوابقش‬ ‫توانایی نمایندگی طبقه متوسط جامعه و دفاع از ازادی بیان‬ ‫را ندارد‪ .‬در این وضعیت برخی از اصالح طلبان معتقدند که‬ ‫باید حسن روحانی در شــاکله اصلی خود بروز و ظهور پیدا‬ ‫کند و در حوزه های دیگر گزینه های پوششــی و حفاظتی‬ ‫نقش افرینی کنند‪.‬‬ ‫علی مطهری‪ ،‬نامزد ریاست جمهوری؟‬ ‫اصالح طلبان در طرح اخیر خود به دنبال «حاشــیه‬ ‫امن» برای حســن روحانی و رفتاری «جنبشی و خیزشی»‬ ‫برای ارتقای سازمان رای دولت هستند؛ انان معتقدند که‬ ‫علی مطهری بهترین کنشــگر این حربه سیاســی است‪.‬‬ ‫در این شــرایط علی مطهری بــه دلیل صراحــت لهجه و‬ ‫توانایــی موج افرینــی می تواند پاســخ نامزدهــای متعدد‬ ‫اصولگرا را بدهد و حســن روحانــی با نمایندگــی از گزاره‬ ‫«تعامل بــا جهان» به اصــل توافق برجام بــا پیش فرض‬ ‫دورساختن سایه جنگ از پهنای کشور بپردازد‪ .‬رخدادهای‬ ‫لغو ســخنرانی علی مطهری در مشهد و سنگ تمام دستور‬ ‫حســن روحانی برای پیگیری مقصران احتمالی در تست‬ ‫این چارچــوب معنادهی می کنــد‪ .‬اما در ایــن میان عبور‬ ‫از مکانیســم قانونی شــورای نگهبان دغدغــه فعلی انان‬ ‫هســت؛ این تیم تصمیم گیر معتقدنــد گزینه های اصلی‬ ‫اصولگرایان تجربه اجرایی فراتر از مجلس شورای اسالمی‬ ‫ندارنــد و در این صورت شــورای نگهبان بایــد در دوراهی‬ ‫تایید همه نامزدها یــا رد انان قرار بگیــرد که در هرصورت‬ ‫پازل انان برای پیروزی حســن روحانی تکمیل می شــود‪.‬‬ ‫هرچنــد برخــی از حامیــان دولت ایــن اقدامــات را «تله‬ ‫انتخاباتی» از سوی دوستان پشیمان از ائتالف ‪ 92‬تحلیل‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان اذر ‪::‬‬ ‫محمدحسین ‪/‬اکبری‬ ‫اثر طرح‬ ‫صربستان‬ ‫بوبیساازتودوروویچ‬ ‫نوازش‬ ‫ترانههای‬ ‫کوچکخان‬ ‫میرزا‬ ‫رحماندوست‬ ‫شاعر‪:‬مصطفی‬ ‫صفحات‪ 95 :‬صفحه‬ ‫مدرسه ‪ /‬تعداد‬ ‫عصمت گیویان ‪ /‬انتشارات‬ ‫انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان‬ ‫از این گونه توصیفات عبارت است از‪:‬‬ ‫میـرزا کوچـک‪ ،‬بزرگمـردی در دوران معاصـر اسـت‪.‬‬ ‫‪ 36‬صفحه‬ ‫«حرکـت او یـک حرکـت ویـژه بـود‪ ،‬صبغـه مردمـی‬ ‫روحانـی شـهیدی کـه الگویـی بـرای زندگـی انقالبی‬ ‫و نجابتـی کـه در کارش داشـت کمنظیـر و در دوران‬ ‫امـروز مـا‪ ،‬اسـوه وطنپرسـتی‪ ،‬عزتطلبی و مسـلمانی‬ ‫هـدف و ادبی��ات‬ ‫ک��ودکان‬ ‫رحماندوس��ت‬ ‫«الف‬ ‫سنی‬ ‫گروه‬ ‫اس��ت‪ ،‬برای‬ ‫کودکان‬ ‫ش��اد و زیبای‬ ‫اسـالم و‬ ‫مبنای‬ ‫رفتارش بـر‬ ‫نظیـر بـود؛‬ ‫معاصـرش بی‬ ‫ب��رای در راه‬ ‫سـتیز بـود‪.‬‬ ‫مصطف��یمبـارزی استکبار‬ ‫ظلـم سـتیز و‬ ‫چه��رهای‬ ‫اعتقـاداتمنتشر‬ ‫شد‪.‬حرکتش هم صد در صد اسـالمی‬ ‫دینی بود‪،‬‬ ‫ش��ناخته در این مسـیر‬ ‫فروگـذار نکـرد و‬ ‫ک��ودکانکوششـی‬ ‫از بـذل هیـچ‬ ‫مملکت‬ ‫اسـتقالل‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫سـتیز‬ ‫در‬ ‫اجنبی‬ ‫با‬ ‫بود‪،‬‬ ‫ایرانی‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫مردمـی‬ ‫چرا‬ ‫کـه‬ ‫این‬ ‫کـرد‪.‬‬ ‫نثار‬ ‫نیـز‬ ‫را‬ ‫خـود اس��ت‪ .‬کمتر کودکی را‬ ‫جـانش��ده‬ ‫ش��عرهایی اموزن��ده که ک��ه بازتاب‬ ‫را میخواسـت حفـظ کنـد و یـک نمونه مینیاتـوری از‬ ‫او اشـنا بودنـد بـا وجود ان همه سـختی و رنـج‪ ،‬حاضر‬ ‫نشنیده‬ ‫خـودنامرا اودر را‬ ‫چیزکه‬ ‫شناس��یم‬ ‫درباره‬ ‫جوشان‬ ‫اسـالمی وگرم و‬ ‫نظامعواطف‬ ‫والدینمحدوده‬ ‫اسـالمی را در‬ ‫جمهوری‬ ‫میـرزا کوچکخان‬ ‫اختیار‬ ‫میتـا همه‬ ‫شـدند‬ ‫ش��عری از او‬ ‫قـرارباش��د‬ ‫کودکبه وجـود‬ ‫خـودش‬ ‫اورد‪».‬بیان میکند‪ .‬در این‬ ‫اس��ت را‬ ‫نخوان��دهکـرد و چگونه‬ ‫میـرزا چـرا قیـام‬ ‫دهنـد وو ایـن کـه‬ ‫جاری قلمی‬ ‫حالیمفیـد با‬ ‫مختصر و‬ ‫همانصورت‬ ‫کتاب بـه‬ ‫نوازش شکسـت خـورد‪ ،‬از‬ ‫نهایـت چگونـه‬ ‫مجموعه و در‬ ‫باشد‪.‬موفـق شـد‬ ‫در ابتـدا‬ ‫ترانه های‬ ‫است‬ ‫حس و‬ ‫ایـنشعرها‬ ‫مهمتریـن مسـائل مطـرح در تاریـخ معاصـر ایـن سـرزمین اسـت روان و جـذاب روایـت داسـتانگونهای از تاریـخ زندگـی و تحوالت‬ ‫تران��ه از‬ ‫کـهش��امل‬ ‫جاری‬ ‫الالیی‬ ‫تاریخ‬ ‫دارد‪.‬دردر‬ ‫ش��اعر کنونی بـرای نوجوانان و میـرزا کوچکخـان که‬ ‫ها از میرزا‬ ‫مهـم‬ ‫هـمدر‪ 3‬نامه‬ ‫تمامکتـاب‬ ‫پایـان‬ ‫خصوصایندر شـرایط‬ ‫‪16‬ان به‬ ‫اشـنایی با‬ ‫نماید‪ .‬توصیفـات رهبر ّ‬ ‫زبانیمیساده‬ ‫که با‬ ‫جوانـاناشنا‬ ‫نام‬ ‫شـده که‬ ‫نوشـته اسـت‬ ‫دیگران‬ ‫معظم کـه در اواخـر نهضـت خود‬ ‫ضـروری‬ ‫اس��تبـوم‬ ‫ایـن مرز و‬ ‫اشعار‬ ‫ذکراین‬ ‫خوانش‬ ‫بی شک‬ ‫بوده بهاست‪.‬‬ ‫بوده‬ ‫قـزاق‬ ‫قشـون‬ ‫سـرکرده‬ ‫به‬ ‫خطـاب‬ ‫کـه‬ ‫نامـه‬ ‫اخریـن‬ ‫مطالعـه‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫ـدی‬ ‫ی‬ ‫مو‬ ‫میرزا‬ ‫شـخصیت‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫نیـز‬ ‫اسـالمی‬ ‫انقـالب‬ ‫ّ‬ ‫و بیاالیش همراه با نقاشیهای‬ ‫هم ب��رای والدین و هم برای کودکان‬ ‫اسـت‪ ،‬حقیقتـ ًا خواندنی و عبرتاموز اسـت‪.‬‬ ‫مدعاست‪.‬‬ ‫چشمنواز که نمایانگر لحظههای‬ ‫دلنشین است‪.‬‬ ‫زنجانگلستان‬ ‫استان‬ ‫نمایی از کتابخانه امیرکبیر شهر کردکوی در‬ ‫کتابخانه خیرساز سیدافضل موسوی در استان‬ ‫ّ‬ ‫این ک‬ ‫تابخانه‬ ‫زمینی بکتهابمخان در سال‬ ‫سا‬ ‫ه‬ ‫ح‬ ‫ع‬ ‫تو‪6‬می ا ‪ 92‬و در‬ ‫م‬ ‫کت ترمربکعردکلکنوی م هزامریر ک‬ ‫گ دزنریساشل ‪ 7‬و ب‪0‬ی‪0‬ر‪5‬‬ ‫اب ش‬ ‫استگلوستخانههر‪2‬ستهازانرکورد‪2‬ک‪6‬و د‪4 .‬زی‪3‬رب‪1‬نادیر‬ ‫رسیندسخ ش اهنریتوارسی‪95‬سبهشد ‪7‬یماتز ارمسترباعن‬ ‫هزار ایجلند کته اسه کت‪.‬تاایبنداکرتد‪.‬اببخخ بههرهوبر‪1‬دا‪1‬ر‪5‬ی‪22‬‬ ‫خیکرتاب دا اربدخاون بهزنریگزتباری‪ 51‬انهش‪0‬ک‪0‬و‪2‬دک‬ ‫در دوشساز اکوسدتاکن وزندوجانیرو ن ک‪5‬ت‪2‬ابنخسانخهه‬ ‫ن اسیت‪.‬کتابدار‬ ‫یفت کار‬ ‫ی فعال‬ ‫یت می کند‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫جدال بر سر رشد یا عقب ماندگی‬ ‫دیدگاه های متفاوت سه استاد سرشناس فلسفه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪ 1968‬سالی که جهان را‬ ‫تکانداد‬ ‫«هرگز سالی چون سال ‪ 1968‬وجود نداشته‬ ‫و بعید است این سال بار دیگر تکرار شود‪ ».‬مارک‬ ‫کورالنسکی‪ ،‬نویســنده امریکایی اثر مهم خود‪،‬‬ ‫«‪ ،1968‬ســالی که جهان را تکان داد» را با این‬ ‫عبارت اغاز می کند‪ .‬چرا چنین ســالی مهم است‬ ‫و روایت هــای موجود تا چــه اندازه توانســته اند‬ ‫بازگوکننــده تب وتــاب ان ســال باشــند؟ مــارک‬ ‫کورالنســکی درصدد برامــده به این پرســش ها‬ ‫پاســخ دهد و تاحدود زیادی در روایــت و تحلیل‬ ‫ان موفق عمل کرده اســت‪ .‬سال ‪ ،1968‬سالی‬ ‫پراشــوب‪ ،‬اعترا ض های دانشــجویی و مردمی‬ ‫ در گوشــه وکنار جهان‪ ،‬ترورهای سیاسی به ویژه‬ ‫در امریــکا‪ ،‬اوج گیــری جنــگ در ویتنــام‪ ،‬بهار‬ ‫پراگ‪ ،‬شورش های پاریس و سپس کل فرانسه‪،‬‬ ‫ناارامی ها در لهســتان‪ ،‬المــان‪ ،‬بریتانیا‪ ،‬ژاپن و‬ ‫مکزیک‪ ،‬گســترش نقــش رســانه های جمعی و‬ ‫تعمیق جنبش حقوق مدنی در ایاالت متحده بود‪.‬‬ ‫سرعت و شــدت تحوالت این ســال به اندازه ای‬ ‫بود که عمال هیچ گونه برنامه ریزی و سازماندهی‬ ‫برای ان وجود نداشت و ا ن گونه که کورالنسکی‬ ‫می گویــد ناشــی از «هیجان خودجوشــی» بود‬ ‫که «از ســوی جان های ســرکش در گوشه وکنار‬ ‫جهان بروز کــرد‪ ».‬گروه های سیاســی‪ ،‬مدنی و‬ ‫دانشــجویی با گرایش های مختلــف وارد عرصه‬ ‫مبارزات و اعترا ض های این سال شدند که یکی‬ ‫از نقاط محــوری تظاهــرات و راهپیمایی هــای‬ ‫انان نیــز‪ ،‬جنگ ویتنام بــود که در ان هــر هفته‬ ‫به همان اندازه ادم کشــته می شــد که در جریان‬ ‫حادثه یازدهم سپتامبر ســال ‪ ٢٠٠١‬در نیویورک‬ ‫جان باختند‪ .‬ان گونه که او می گوید‪ ،‬چهار عامل‬ ‫تاریخی به هم پیوســتند تــا ان را به وجود اورند؛‬ ‫«اغاز جنبش حقوق مدنی در امریکا»‪« ،‬نســلی‬ ‫ که احســاس می کــرد زمــان ان فرارســیده که‬ ‫اقتدارگرایی را در هر شکل ان طرد کند»‪« ،‬جنگ‬ ‫ویتنام کــه اثــار نگرا ن کننده و ضدانســانی اش‬ ‫همــه نگاه ها را به ســوی خــود جلب کــرده بود‪.‬‬ ‫جنگی رسانه ای شــده با بی رحمی و قساوت تمام‬ ‫و همزمان ماهیت نامتعــارف ان» و در کنار اینها‬ ‫عامل مهمی چون «انقالب رسانه ای و اغاز عصر‬ ‫تلویزیون که هنوز ان چنان در کنترل ارباب ثروت‬ ‫و قدرت نبود‪».‬‬ ‫در نشست «نظام دانشــگاه و اینده فلســفه در ایران‪:‬‬ ‫بررسی رویکردها‪ ،‬سیاســتگذاری و علوم انسانی» که هفته‬ ‫گذشتهدردانشکدهادبیاتوعلومانسانیبرگزارشد‪،‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل‪ ،‬رضا منصوری و شــاپور اعتماد حضور داشــتند‬ ‫و هر یک از منظر خــود به نقد و ارزیابی وضعیت فلســفه در‬ ‫ایران پرداختند‪ .‬غالمعلی حدادعادل‪ ،‬استاد فلسفه و رئیس‬ ‫شورای تحول علوم انسانی بحث خود را با اشاره به وضعیت‬ ‫فلســفه در ایران اغاز کرد‪« :‬بنده قدیمی تریــن عضو گروه‬ ‫فلسفهدانشگاهتهرانهستمکهبیشاز‪ ٥٣‬سالاستدراین‬ ‫دانشگاهفعالیتمی کنم‪.‬وقتیوضعیتدانشجویانامروزرا‬ ‫بادانشجویانگذشتهمقایسهمی کنم‪،‬می بینمسطحاموزش‬ ‫و پژوهش فلســفه نســبت به زمان ما خیلی پیشرفت داشته‬ ‫است‪ ».‬او نشانه این پیشرفت را فراوانی منابع اصلی در زبان‬ ‫فارسیخواندوگفت‪«:‬مثالدررشتهتخصصیمنکهفلسفه‬ ‫کانت است در تمام ان سال ها تنها‪ ١٢‬صفحه موجود بود اما‬ ‫امروزه خوشبختانه کمتر اثر مهمی از کانت وجود دارد که به‬ ‫فارسی ترجمه نشده باشد‪ .‬همچنین در زمینه متون دیگر نیز‬ ‫اثار متعددی تالیف و ترجمه شده است‪ ».‬حدادعادل با بیان‬ ‫اینکه مشکل ما این است که در کارهای مان فکر نمی کنیم‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬من که از عالم سیاست می ایم و خبر دارم و االن هم‬ ‫در ان هستم‪ ،‬اعتراف می کنم در بسیاری از موارد مجال فکر‬ ‫کردننبودهوتفکرغریباست‪.‬مابهبچه های مانفکرکردن‬ ‫را یاد نمی دهیم‪ .‬اگر بخواهیم در علوم تجربی و مهندســی‬ ‫هم پیشرفت کنیم محتاج پشتوانه فلسفی هستیم‪ ».‬دیگر‬ ‫سخنرانایننشسترضامنصوری‪،‬عضوهیاتعلمی فیزیک‬ ‫دانشگاهشریفبودکهبحثخودرابااشارهبهوضعیتفلسفه‬ ‫درایراناغازکردوگفت‪«:‬منقبولدارمهمان طورکهاقای‬ ‫حدادعادل گفتند وضعیت ما نســبت به ‪ ٤٠‬سال پیش بهتر‬ ‫شده و این در حوزه فیزیک نیز مشــهود است اما نمی توانم‬ ‫بگویم وضع ما در زمینه فلسفه خوب است‪ ».‬او به وضعیت‬ ‫ ترجمه های فلسفی در ایران اشاره کرد و گفت‪« :‬من به رشد‬ ‫تفکرفلسفیدرزبانفارسیبسیاراهمیتمی دهمواثاری که‬ ‫دراینزمینهمنتشرشدهرامرورمی کنم‪.‬متاسفانهاز‪ ١٠‬کتابی‬ ‫کهدریکحوزهفلسفیانتخابمی کنمتنهایکیرامی توانم‬ ‫بخوانم ‪ .‬ترجمه ها قابل خواندن نیست‪ .‬بنابراین دانشجویان‬ ‫نمی توانند اثار ارزشمند فلسفی را به زبان فارسی بخوانند‪».‬‬ ‫ی انجمن حکمت و فلسفه‬ ‫شــاپور اعتماد‪ ،‬عضو هیات علم ‬ ‫ایران سومین ســخنران این نشســت بود‪ .‬او گفت‪« :‬اینکه‬ ‫کارنامه ما در این جلســه مدنظر قرار نگیرد را نمی پســندم‪.‬‬ ‫انچه االن در ایران در زمینه نظام دانشــگاهی داریم نتیجه‬ ‫تصمیم گیری ها و دخالت های افرادی چون من و اقای دکتر‬ ‫منصوری و اقای دکتر حداد عادل است‪ .‬برای نمونه بنده در‬ ‫سال‪ ٢٠١٠‬در برگزاری همایش روز جهانی فلسفه در خدمت‬ ‫دکتر حدادعادل بودم‪ .‬ایشــان رئیس و بنده مرئوس بودم و‬ ‫تصمیماتی اتخاذ کردیــم که تبعات پردامنه ای داشــت‪».‬‬ ‫اعتماد با اشــاره به اینکه حدود ‪ ٣٠‬ســال اســت که در حوزه‬ ‫سیاستگذاری علمی فعالیت می کند‪ ،‬افزود‪« :‬اگر بخواهم‬ ‫ارزیابیخودمرادریککلمهمطرحکنمبایدبگویمکهشکست‬ ‫مطلقخورده ایم‪».‬‬ ‫درگذشتچهرهسرشناسحوزهمشهد‬ ‫ایت اللهواعظ زاده خراسانی‬ ‫ایت الله محمد واعظ زاده خراسانی‪ ،‬موسس دانشگاه‬ ‫مذاهب اسالمی و نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب‬ ‫مذاهــب اســامی دارفانــی را وداع گفــت‪ .‬او در ســال‬ ‫‪ 1304‬شمسی در مشــهد متولد شــد و تحصیالت خود را‬ ‫در حوزه علمیه نجف اشــرف به مدت سه سال و سپس در‬ ‫حوزه های مشــهد و قم سپری کرد‪ .‬اســاتید سطح ایشان‬ ‫اقا ضیاءالدین عراقی‪ ،‬اقا شــیخ محمدحسین اصفهانی‪،‬‬ ‫ایت الله سید محســن حکیم‪ ،‬اقا موسی خوانساری‪ ،‬شیخ‬ ‫عباس قمی و اقا شیخ مرتضی طالقانی بودند و از شاگردان‬ ‫برجسته مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی‪ ،‬حاج شیخ کاظم‬ ‫دامغانی‪ ،‬حاج میرزا احمد مدرس یزدی به شــمار می اید‪.‬‬ ‫ایت الله واعظ زاده خراســانی درس خــارج فقه و اصول را‬ ‫در محضر مرحوم حاج ســید محمد حجــت‪ ،‬مرحوم حاج‬ ‫میرزا احمد اقازاده کفایی (پسر اخوند خراسانی)‪ ،‬مرحوم‬ ‫اقا ســید یونس اردبیلــی‪ ،‬ایت اللــه بروجــردی‪ ،‬ایت الله‬ ‫گلپایگانی و امام خمینی(ره) گذراند و فلسفه و علوم عقلی‬ ‫را از شیخ سیف الله ایسی و شــیخ مجتبی قزوینی و عالمه‬ ‫طباطبایی اموخته است‪ .‬شروع تدریس ایشان در دانشکده‬ ‫الهیات و معارف اسالمی دانشگاه فردوسی مشهد از سال‬ ‫‪ 1339‬در زمینه های فقه‪ ،‬تاریخ فقه‪ ،‬تاریخ حدیث‪ ،‬شرح‬ ‫حدیث‪ ،‬تفسیر قران‪ ،‬تاریخ تفســیر‪ ،‬کالم‪ ،‬فلسفه‪ ،‬بوده‬ ‫و به عنوان اولین دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اســامی‬ ‫برگزیده شــد؛ از دیگــر فعالیت های ایشــان می توان به‬ ‫عضویت در هیات مدیره و مدیر گروه علــوم قران در بنیاد‬ ‫پژوهش های اســامی اســتان قدس رضوی اشاره کرد‪.‬‬ ‫ایت الله واعظ زاده خراسانی در میزگردها و کنفرانس های‬ ‫تقریب مذاهب در قاهره‪ ،‬حلب‪ ،‬روسیه‪ ،‬اردن‪ ،‬ازبکستان‪،‬‬ ‫اوکراین‪ ،‬امارات‪ ،‬اندونــزی‪ ،‬بحرین‪ ،‬بلژیک‪ ،‬ترکیه و‪...‬‬ ‫شــرکت کرده و اثــار متعــددی در زمینه فقــه و اصول در‬ ‫کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫چشم انتظار نقشه راه‬ ‫نیاز امروز حوزه چیست؟‬ ‫کاش خانواده ها به ورزشگاه بروند‬ ‫ارزوهای شهاب حسینی در برنامه ‪۹۰‬‬ ‫ازادی یا خودسانسوری؟‬ ‫گزارش مناظره ای با موضوع ازادی مطبوعات‬ ‫تقدم روانشناسی بر جامعه شناسی؟‬ ‫جایگاه روان شناسی اجتماعی در مطالعه خلقیات ایرانیان‬ ‫دکتر تقی ازادارمکی‪ ،‬استاد جامعه شناسی دانشگاه‬ ‫تهران در جلسه تخصصی جایگاه روان شناسی اجتماعی‬ ‫در مطالعه خلقیــات ایرانیان که به همت گروه پژوهشــی‬ ‫روان شناسی اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات‬ ‫اجتماعی برگزار شــد‪ ،‬با بیان اینکه ‪ 90‬درصد تحلیل های‬ ‫اجتماعی جامعه ایرانی‪ ،‬تحلیل های روان شناســانه است‬ ‫که جامعه شناسان انجام می دهند‪ ،‬گفت‪« :‬هر نوع کاری‬ ‫که در ایران صورت بگیرد‪ ،‬روان شناسانه و انسان شناسانه‬ ‫می شود و اینجاست که معرفت اجتماعی تعطیل می شود‪،‬‬ ‫اینجاست که فردی مثل دورکیم مدعی می شود‪ .‬بنابراین‬ ‫ما نیز باید به جامعه شناسی دورکیم برگردیم‪ ،‬باید روابط مان‬ ‫را با انسان شناســی فلســفی روان شناســی و روان شناسی‬ ‫تنظیم و تکلیف را معلوم کنیم و تا این تکلیف معلوم نشود‪،‬‬ ‫اقدام معرفتی صورت نخواهد گرفت‪ ».‬ازادارمکی درمورد‬ ‫خلقیات ایرانی ســخن گفت و اظهار داشــت‪« :‬خلقیات‬ ‫ایرانی با این توضیح و حساسیتی که من داشتم‪ ،‬این است‬ ‫که دستمالی و دچار یک ویروس روان شناسانه شده است‬ ‫که برای تبدیل ان به فرهنــگ‪ ،‬قواعد فرهنگی‪ ،‬هنجارها‬ ‫و ارزش هــا باید بــه جریان هــای اجتماعــی و فرهنگی و‬ ‫اقتصادی برگردیم که این امکان وجــود ندارد‪ .‬همچنین‬ ‫باید با کنــار هم گذاشــتن مجموعه ای از ایــن اطالعات‬ ‫و ضرب المثل ها به ایــن نتیجه که چگونــه جامعه ایرانی‬ ‫متناقض اســت‪ ،‬رســید‪ .‬هم میل به دموکراســی دارد هم‬ ‫استبداد‪ ،‬هم توسعه می خواهد هم تنبلی‪ ،‬هم شجاع و هم‬ ‫احمق اســت که این دوگانه درمی اید‪ ».‬وی تصریح کرد‪:‬‬ ‫«برای فهم پدیده هــای اجتماعی چاره ای جز فروپاشــی‬ ‫دوگانه هــای اجتماعــی و دوگانه های اندیشــه ای وجود‬ ‫ندارد‪ .‬در هیچ نظام اندیشــه ای هیچ جامعه شناسی با این‬ ‫دوگانه ها زیســت نمی کند‪ .‬این دوگانه ها برای بیان کلیت‬ ‫تاریخ اجتماعی اســت‪ .‬وبــر و دورکیم در ارای خودشــان‬ ‫یک دوره دوهزار ساله را نشــان می دهند‪ ،‬نه دوره معاصر‬ ‫را‪ ».‬عضو هیات علمی دانشــگاه تهران همچنین گفت‪:‬‬ ‫«روان شناســی اجتماعی بعد از جامعه شناسی قرار گرفته‬ ‫اســت‪ .‬روان شناســی نیز موضوعات معینی دارد و بعد از‬ ‫ساخته شدن جامعه مدرن‪ ،‬اقتضائات اجتماعی‪ ،‬کنشگر و‬ ‫مناسباتی که جامعه شناسی با ان کاری ندارد‪ ،‬روان شناسی‬ ‫اجتماعی شکل می گیرد که با این مفهوم می توان خلقیات‬ ‫ایرانی را مورد مطالعه قرار داد و اگر این گونه نباشد‪ ،‬مطالعه‬ ‫خلقیات ایرانی ادامه بحث های افــرادی مانند جمالزاده‪،‬‬ ‫تقی زاده و همه روشنفکران جدید خواهد بود که از ان نهایتا‬ ‫دوگانه و دوگانه های متعدد ایجاد خواهد شد؛ دوگانه هایی‬ ‫که هیچ وقت منشا عمل نخواهند داد‪ ».‬ازادارمکی با بیان‬ ‫اینکه تا این دوگانه ها دچار فروپاشی نشوند و روان شناسی‬ ‫اجتماعــی در این نظام مــدرن در جای خود قــرار نگیرد‪،‬‬ ‫نمی تواند منطق خلقیــات ایرانی را توضیــح دهد‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬خلقیات ایرانی پدیده شناور لحظه به لحظه شکل‬ ‫گرفته است و یک چیز ثابت از قدیم مانده در انتهای ذهن‬ ‫افراد به نام استبداد و دینداری نیست‪» .‬‬ ‫«وی او دی» علیه قاچاق‬ ‫شبکه ملی مدیا به زودی اغاز به کار می کند‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫رشــد اقتصادی شش ماه نخســت‪ ۹۵‬به‪ ٧/٤‬درصد‬ ‫رسید؛ این خبری اســت که هم رئیس دولت یازدهم ان را‬ ‫رسما اعالم کرده و هم بانک مرکزی با اعالم ان وعده داده‬ ‫که به زودی جز ئیات این افزایش رشــد اقتصادی را اعالم‬ ‫می کند‪ .‬رشد اقتصادی ‪ ٧/٤‬درصدی اتفاقی بی سابقه در‬ ‫اقتصادایرانمحسوبمی شود‪.‬بعدازثبتتورمتک رقمی‬ ‫ حاالنوبترشداقتصادیاست‪.‬براینخستین باررکوردرشد‬ ‫در اقتصاد ایران شکسته شــده؛ هرچند اقتصاددانان این‬ ‫افزایش را به معنی رونق اقتصــادی نمی دانند‪ .‬با این حال‬ ‫دولتمی گوید توانستهدرمدتسه سال‪،‬رشداقتصادایران‬ ‫را از منفی ‪ ٥/٨‬درصد به ‪ ٧/٤‬درصد برساند‪ .‬رشد اقتصادی‬ ‫زمانیرخمی دهدکهاقتصادیککشوردرحوزهتولید‪،‬ارزش‬ ‫افزوده‪ ،‬شاخص های اشتغال‪ ،‬وضعیت مصرف خانوار و‬ ‫عدالت اجتماعی روبه بهبود باشد‪ .‬در واقع رشد اقتصادی‪،‬‬ ‫داللت بر افزایش تولید یا درامد سرانه ملی دارد‪ .‬اینکه چرا‬ ‫این رشد در زندگی مردم مشخص نیست‪ ،‬موضوعی است‬ ‫کهشایددرنخستینمواجههبااینخبر‪،‬بهذهنخطورکند‪.‬‬ ‫چگونهرشداقتصادیبه‪ ٧/٤‬می رسداماتولیدکننده هاهنوز‬ ‫از رکود ابراز نارضایتی می کنند‪ .‬اقتصاددانان می گویند این‬ ‫رشدبه معنایافزایشظرفیت هایاقتصادیکشورنیست‬ ‫زیرااگرچنینبودنرخبیکاریبه شدتکاهش می یافت‪.‬در‬ ‫واقعایننرخنشان دهندهاستفادهازظرفیت هاییاستکه‬ ‫پیش تردرایرانوجودداشتند‪،‬امابه دلیلاعمالتحریم ها‬ ‫مسکوت باقی مانده بودند‪ .‬بانک مرکزی با اعالم خبر رشد‬ ‫اقتصــادی‪ ٧/٤‬درصدی اعالم کرده اســت‪« :‬براســاس‬ ‫محاسبات مقدماتی انجام شده توســط اداره حساب های‬ ‫اقتصادی بانک مرکزی‪ ،‬بر پایه امــار و اطالعات واصله از‬ ‫مراجعاماریذی ربط‪،‬تولیدناخالصداخلیبهقیمتپایهو‬ ‫بهقیمت هایثابت(‪،)١٣٨٣=١٠٠‬درششماههاولسال‬ ‫جارینسبتبهمدتمشابهسالگذشته‪،‬معادل‪ ٧/٤‬درصد‬ ‫رشدداشتهاست‪».‬اگرچهبانکمرکزیهیچجز ئیاتیازچند‬ ‫وچوننرخرشدشش ماههنخستارائهنکردهوتنهابهگفتن‬ ‫اینکهمتعاقبااعالممی شوداکتفاکردهاست‪،‬اماهمینرقم‬ ‫نشان دهنده جهش اقتصادی کشور است‪ .‬براساس انچه‬ ‫بانک مرکزی اعالم کرده ‪ ،‬پس از کاهش شدید قیمت نفت‬ ‫در بازارهای جهانی و تاثیر منفی ان بر رشد اقتصادی سال‬ ‫‪،٩٤‬خوشبختانهدرسالجاریرشداقتصادیازروندمطلوبی‬ ‫برخورداربودهاست؛به نحوی کهعالوهبررشدباالیارزش‬ ‫افزوده در گروه نفت‪ ،‬رشــد ارزش افزوده ســایر گروه های‬ ‫اقتصادی نیز در فصل دوم ســال جاری درمقایسه با فصل‬ ‫اولنیزبهبودنشانمی دهند‪.‬امارارائ هشدهازبانکمرکزی‬ ‫حاکی از باالترین رشد اقتصاد کشور از سال‪ ١٣٧٢‬تاکنون‬ ‫است؛رشد بی سابقهکهالبتهدرشرایطیویژهرخداده؛سال‬ ‫پایانی دولت با یک رکوردشکنی همراه می شود‪ ،‬ان هم در‬ ‫شرایطی کههنوزبرجامبه طورکلیاجرانشدهاست‪.‬ازسوی‬ ‫دیگربرخینسبتبهاینامارابرا زتردیدمی کنندکهپرداختن‬ ‫بهانمی تواندگرهمسالهرابازکند‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫قاچاق فیلم که سال هاست به یک اتفاق طبیعی در‬ ‫جامعه تبدیل شده و یکی از معضالتی است که می توان ان‬ ‫را در گوشه و کنار شهر دید‪ ،‬گویی قرار است پس از سال ها‬ ‫راهکاری جدید برای ان اندیشــیده شــود و ارامش خاطر‬ ‫را بــرای تهیه کننــدگان و کارگردانــان فیلم ها بــه همراه‬ ‫بیاورد‪ .‬شــبکه «وی اودی» طرحی اســت که با استفاده‬ ‫از دســتگاه های مدرن‪ ،‬مخاطبان در منــازل و دفاتر خود‬ ‫دارای گیرنده های تعاملی می شــوند و می توانند از طریق‬ ‫فرم هایی همچون تلویزیون‪ ،‬گوشی های موبایل‪ ،‬تبلت و‬ ‫کامپیوتر‪ ،‬فیلم ها‪ ،‬سریال ها و عکس های مختلف را تماشا‬ ‫کنند‪ .‬این اثار در این سیستم در طبقه بندی های مختلف‬ ‫از کودک تــا بزرگســال و بــا موضوع بندی هایی همچون‬ ‫خانوادگی‪ ،‬تاریخی‪ ،‬جنگی و مستند طبقه بندی می شود‪.‬‬ ‫همچنین در این سیســتم اثــاری با محتوای اموزشــی‪،‬‬ ‫مذهبی‪ ،‬تفریحی و سرگرمی وجود دارد‪ .‬عالوه بر فیلم ها‬ ‫و سریال های مختلف بخش صوتی طراحی شده است که‬ ‫در ان اثار موســیقی ســنتی‪ ،‬محلی‪ ،‬کتاب های صوتی و‬ ‫موسیقی فیلم نیز قرار دارد‪ .‬در هفته های اخیر حجت الله‬ ‫ایوبی‪ ،‬رئیس سازمان سینمایی و ســید مصطفی ابطحی‬ ‫مدیرعامل موسســه رســانه های تصویری و رئیس ستاد‬ ‫صیانت از محصوالت سینمایی و ســمعی و بصری در این‬ ‫باره اظهارنظر کرده و از مزایــای طرح «وی اودی» برای‬ ‫مقابله با قاچاق فیلم سخن گفته اند‪ .‬ایوبی در این باره گفته‬ ‫است‪« :‬با راه اندازی «وی اودی» بسیاری از نگرانی های‬ ‫جوانان خوش ذوق مستندســاز و تولیدکنندگان فیلم های‬ ‫کوتاه و انیمیشــن برطرف خواهد شــد‪ .‬ایــن انقالبی در‬ ‫خدمات رسانی به سینما و تصویر در کشور است‪ ».‬مصطفی‬ ‫ابطحی‪ ،‬مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری و رئیس‬ ‫ســتاد صیانت از محصوالت سینمایی و ســمعی و بصری‬ ‫نیز معتقد اســت روند مبارزه با قاچاق محصوالت فرهنگی‬ ‫و هنری شــکل گســترده تری پیدا کــرده؛ در مدت زمانی‬ ‫کوتاه ‪ 2/5‬میلیون نسخه دی وی دی غیرمجاز کشف و با‬ ‫دارندگان انها برخورد و احکام مجــازات برای انها در نظر‬ ‫گرفته شده اســت‪ .‬ابطحی می گوید‪« :‬در عرصه میدانی‬ ‫به نوعی محیط برای قاچاقچیان ناامن شــده اســت‪ ،‬اما‬ ‫در عرصه فضای مجازی فقط یک نهاد مســئول مبارزه با‬ ‫قاچاقچیان نیســت و نیازمند هماهنگی بین دستگاهی و‬ ‫بین وزارتخانه ای است‪».‬‬ ‫رشد اقتصادی رکورد زد؟‬ ‫‪25‬‬ ‫چشم انتظار نقشه راه‬ ‫نیاز امروز حوزه چیست؟‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫مانیفست ترامپ‬ ‫دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب امریکا‬ ‫هفته گذشته در مصاحبه ای گفت که حقیقت تغییر‬ ‫اقلیم یک سوال است که هنوز پاسخی به ان داده‬ ‫ی که مجری شبکه تلویزیونی‬ ‫نشده اســت‪ .‬هنگام ‬ ‫فاکس نیوز از دونالد ترامپ پرســید کــه در رابطه با‬ ‫محیط زیست و تغییرات اب و هوایی چه موضعی‬ ‫دارد‪ ،‬او پاسخ داد که «هیچ کس واقعا نمی داند که‬ ‫تغییر اقلیم واقعی است یا نه‪ ».‬او همچنین گفت‪:‬‬ ‫«من هنوز نسبت به تغییر اقلیم تصمیم مشخصی‬ ‫نگرفته ام‪ ،‬ولی هیچ کس واقعا نمی داند که تغییر‬ ‫اقلیم واقعی اســت یا نه‪ .‬تغییر اقلیم چیزی نیست‬ ‫که به شدت و به ســرعت در حال رخ دادن باشد‪».‬‬ ‫رئیس جمهــور منتخــب امریــکا همچنین گفت‪:‬‬ ‫«در حال بررسی هســتم که ایا امریکا باید توافق‬ ‫اقلیمی پاریس را لغو کند یا نه‪ .‬من در حال مطالعه‬ ‫تعهد پاریس هستم‪ .‬من نمی خواهم که در رقابت‬ ‫با دیگر کشورها ضرر کنیم و همانطور که می دانید‬ ‫در ان توافق زمان هــا و محدودیت های متفاوتی‬ ‫برای هر کشــوری وجود دارد‪ .‬من نمی خواهم به‬ ‫چین یا هر کشور دیگری در این توافق باج بدهم‪».‬‬ ‫گفتنی است بخش عمده ای از دانشمندان اقلیمی‬ ‫ می گویند که تغییر اقلیم حادثه ای واقعی اســت و‬ ‫مداخله های انسان هم از عوامل ان است‪ .‬پیش‬ ‫از انتخابات امریکا ترامپ تغییر اقلیم را یک توهم‬ ‫خواند که توســط چینی ها ساخته شــده است‪ ،‬اما‬ ‫در چند هفته اخیــر به نظر می رســد عالقه ترامپ‬ ‫به مشــاهده این معضل جهانی افزایش پیدا کرده‬ ‫اســت‪ .‬حتی او با فعاالن محیط زیســت معروفی‬ ‫همچون دی کاپریو مالقات داشــته است‪ .‬با این‬ ‫وجود چندی پیش او اســکات پروئیت دادســتان‬ ‫کل ایالت اوکالهاما‪ ،‬کســی که به طــور جدی به‬ ‫تغییر اقلیم شــک دارد را به عنوان رئیس سازمان‬ ‫محیط زیست دولت اینده امریکا انتخاب کرد‪ .‬البته‬ ‫ ترامپ در مصاحبه خود از ایــن تصمیم خود دفاع‬ ‫کرد و گفت که «تاجران زیادی هستند که به علت‬ ‫قوانین ســازمان حفاظت از محیط زیســت امریکا‬ ‫در این کشــور ســرمایه گذاری نکرده اند و پروئیت‬ ‫کسی اســت که می تواند این قوانین را لغو کند‪».‬‬ ‫ی که‬ ‫او در ایــن باره گفــت‪« :‬برای مثال بــه اتفاق ‬ ‫در مکزیک در حال رخ دادن اســت نگاه کنید‪ ،‬در‬ ‫این کشــور نیروگاه ها در حال ساخت و ساز است و‬ ‫انها برای ساخت یک نیروگاه ‪ 10‬سال منتظر یک‬ ‫مجوز نمی مانند‪ .‬ما نمی توانیم بگذاریم همه این‬ ‫قوانین که تا ابد طول می کشــند جلوی شغل های‬ ‫ما را بگیرند‪ ».‬پس از اینکه مجــری برنامه به این‬ ‫مساله اشاره کرد که ترامپ افرادی را در کابینه خود‬ ‫انتخاب کرده کــه متضاد با سیاســت های اصلی‬ ‫محل ماموریتشــان اســت‪ ،‬از ترامپ پرسید‪« :‬ایا‬ ‫می خواهید میراث اوباما را تخریب کنید؟» ترامپ‬ ‫هم پاسخ داد‪« :‬نه‪ ،‬نه‪ ،‬نه‪ .‬من اصال نمی خواهم‬ ‫چنین کاری انجــام دهم‪ .‬من فقط هــر چیزی که‬ ‫درست است را می خواهم‪».‬‬ ‫رئیس دفتــر تبلیغــات اســامی حــوزه علمیه قم‬ ‫معتقد اســت نهادهای حوزوی‪ ،‬ترســیم درستی از وضع‬ ‫مطلوب حوزه و نقشــه راه ندارند‪ .‬حجت االســام احمد‬ ‫واعظی وضعیــت فعلی ســازمان روحانیت و رســیدن به‬ ‫شــرایط مطلوب و نیاز بــه تحــول در این زمینــه را مورد‬ ‫بررســی قرار داد و گفت‪« :‬وقتی راجع به اصالح‪ ،‬تحول‬ ‫و بهینه سازی حوزه و ایفای نقش عمیق تر و موثرتر حوزه‬ ‫بحث می کنیم‪ ،‬ســه محور کالن را پیش رو داریم؛ اولین‬ ‫محور «وضعیت شناســی حــوزه» امروز اســت‪ .‬مراد از‬ ‫وضعیت شناسی بررسی اســیب ها‪ ،‬امکانات‪ ،‬فرصت ها‪،‬‬ ‫ظرفیت ها و انتظارات بیرونــی و هر انچه می تواند تصویر‬ ‫روشــنی از وضع موجود به ما دهد و توصیــف واقع بینانه‬ ‫و همه جانبــه ای از حــوزه و روحانیت امــروز عرضه کند‪،‬‬ ‫هست؛ این وضعیت شناســی دیدگان بصیری می خواهد‬ ‫که ابعاد مختلفی را توصیــف و تبیین کند‪ ،‬چون توصیف‬ ‫غیر از تبیین است و تبیین بررســی علل است‪ .‬بدین معنا‬ ‫اگر اسیبی می بینیم به علل ان توجه کنیم تا بتوانیم راجع‬ ‫به ان تصمیماتی بگیریم‪ ».‬واعظی ادامه داد‪« :‬فضای‬ ‫کالن دیگــر بحث‪ ،‬ترســیم «حوزه مطلوب» اســت که‬ ‫معرکه اراســت‪ .‬در مورد اینکه حوزه مطلوب چه حوزه ای‬ ‫است و مولفه های ان چیســت‪ ،‬اختالف نظرهای جدی‬ ‫وجود دارد و می توان در این زمینه مثال های بسیار روشنی‬ ‫زد‪ .‬به عنوان مثال اختالف نظر اســت که در ترسیم وضع‬ ‫مطلوب حوزه رویکرد پیشــینی داشــته باشــیم یا رویکرد‬ ‫پسینی‪ ».‬او رویکرد پســینی را رویکرد «کارکرد گرایانه»‬ ‫و رویکرد پیشــینی را رویکرد «هنجاری» دانست و حوزه‬ ‫کالن ســوم را نحوه برون رفت از وضع موجــود به وضع‬ ‫مطلوب عنوان کــرد و گفت‪« :‬این مــورد مانند موارد‬ ‫دیگر محل اختالف اســت و این طور نیســت که اگر‬ ‫در وضعیت شناســی به یک هم افقــی و اجماع نظری‬ ‫رسیدیم و دست بر قضا راجع به حوزه مطلوب هم به یک‬ ‫سازگاری فکری و هم نوایی نظری رسیدیم‪ ،‬بگوییم که‬ ‫اکنون نقشه راه بسیار روشن است بلکه نحوه برون رفت‬ ‫از وضع موجود به وضع مطلــوب‪ ،‬خود محل اختالف‬ ‫است؛ به عنوان مثال میان کسانی که می گویند حوزه‬ ‫باید متحول شــود‪ ،‬در مورد اینکه کتاب های درســی‬ ‫باید تغییر کند یا نکند محل بحث وجــود دارد حتی در‬ ‫مورد اینکه طلبه چه مباحثی را بخواند‪ ،‬چه کتاب هایی‬ ‫را بخواند و چقدر نیاز اســت کــه بخواند‪ ،‬اختالف نظر‬ ‫وجود دارد‪».‬‬ ‫واعظــی بــا تاکیــد بــر اینکــه نهــاد روحانیت و‬ ‫حوزه های علمیه احتیاج به متفکرین بســیار قوی دارد‬ ‫یاداور شــد‪« :‬در حال حاضر یکی از نکاتی که باید در‬ ‫وضعیت شناســی به ان توجه کنیم‪ ،‬این اســت که ایا‬ ‫نهاد حوزه به لحاظ نهادها و عناصر اثرگذار همان وضع‬ ‫گذشــته را دارند یا تغییراتی در میان انها اتفاق افتاده‪،‬‬ ‫باید بگویم تعریف حوزه و نقــش ایفا کنندگان در کالن‬ ‫حوزه‪ ،‬با گذشته و حال فرق می کند‪ .‬در گذشته مراجع‬ ‫در اعمال مدیریت نقش اصلی را داشتند‪ ،‬حتی حوزه ها‬ ‫نهاد اداری نداشــتند‪ ،‬اما بعد از انقالب مرکز مدیریت‬ ‫تاسیس شد و یک شکل رسمی پیدا کرده در عین حال‬ ‫که نهادهای دیگر عهده دار امور اموزشی‪ ،‬پژوهشی و‬ ‫تبلیغ نیز هستند به گونه ای که اکنون شاهد یک وضعیت‬ ‫پیچیده هستیم‪».‬‬ ‫روایت اقای بازیگر‬ ‫ارزوهای شهاب حسینی در برنامه ‪۹۰‬‬ ‫شــهاب حســینی‪ ،‬بازیگر فیلم فروشــنده در استان ه‬ ‫شــب یلدا با حضور در برنامه تلویزیونی ‪ ،۹۰‬در گفت وگو با‬ ‫عادل فردوســی پور از عالقه خود به فوتبال گفت و به بیان‬ ‫نظرات و خاطراتی از ســینما پرداخت‪ .‬او دربــاره اینکه ایا‬ ‫می توان جایزه بهترین بازیگر جشــنواره فیلم کن را با یک‬ ‫گل حساس در فوتبال مقایســه کرد‪ ،‬با اشاره به اینکه علی‬ ‫دایی در فوتبال ایران یک ســمبل اســت‪ ،‬گفت‪« :‬این دو‬ ‫موضوع به لحاظ ارزش کلی در یک گروه هســتند و هرکس‬ ‫می تواند نام این ســرزمین را بلنداوازه کنــد‪ .‬وقتی خداداد‬ ‫عزیزی گل دوم را به اســترالیا زد‪ ،‬غبطــه می خوردم که ای‬ ‫کاش من جای او بــودم‪ .‬به همین دلیل از این نوع تشــابه‬ ‫خوشحال می شــوم‪ ».‬وی همچنین در پاســخ به اینکه ایا‬ ‫دوست دارد همانند فوتبالیســت ها لژیونر شود و در خارج از‬ ‫کشور بازیگری کند اظهار داشت‪« :‬تا به حال به شکل جدی‬ ‫به این قضیه فکر نکردم اما بــه کارگردانی خیلی عالقه مند‬ ‫هســتم‪ ،‬به همین دلیل تصور می کنم اگــر بخواهم در ان‬ ‫سوی مرزها کاری انجام دهم‪ ،‬بیشــتر در حوزه فیلمسازی‬ ‫باشد تا بازیگری‪ ».‬شهاب حســینی پس از اشاره به سابقه‬ ‫مجری گری خــود در دهه ‪ 70‬در یک برنامــه تلویزیونی که‬ ‫بدون تپق به اجرا می پرداخت گفت‪« :‬ان زمان متن ها را فرد‬ ‫دیگری می نوشت و من پس از تمرین انها را اجرا می کردم‬ ‫اما در یکی از انها برای اجرای متنی ‪ 26‬برداشت داشتیم و‬ ‫بعد از برداشت اخر جلوی چشمم سیاهی رفت که وقتی‬ ‫چشمم را باز کردم دیدم در اتاق گریم دراز کشیدم و قرار‬ ‫بود ضبط برنامه متوقف شــود اما به خواســت خودم در‬ ‫تو هفتمینبرداشتموفقبهضبطکاملشدیم‪».‬او‬ ‫بیس ‬ ‫با اشاره به اینکه زمانی در تیم جوانان پاس بازی می کرده‬ ‫اما پس از یک تصــادف کال ان را رها می کند‪ ،‬از عالقه‬ ‫خود به فوتبال گفت و خطاب به مجری برنامه نود گفت‪:‬‬ ‫«تو در برنامه ات یــک فضای عمومــی ایجاد می کنی‬ ‫و همه در ان می توانند ســهیم باشــند‪ .‬اگر استادیوم ها‬ ‫می توانستندعالقه مندانبهفوتبالراازقشرهایمختلف‬ ‫جذب کنند شــاید همه چیز خیلی بهتر اتفــاق می افتاد‪.‬‬ ‫چنین جوی در ســینما وجــود دارد چون همــه اعضای‬ ‫خانواده با هم به تماشــای یک فیلم می نشــینند و فکر‬ ‫می کنم اگر یک فوتبالیست می توانست خانواده خود را‬ ‫به استادیوم دعوت کند ان وقت بهترین بازی اش را ارائه‬ ‫می داد‪ ».‬شهاب حسینی در بخشــی از این گفت وگو با‬ ‫اشاره به اینکه علی دایی اسطوره افتخار در فوتبال ایران‬ ‫است و نیز با اشــاره به اینکه فضای مجازی به دلیل نوع‬ ‫استفاده ای که در اینجا از ان می شود وحشت اور است‪،‬‬ ‫عباس کیارســتمی را گنجینه ای معرفی کــرد که خیلی‬ ‫قدرش دانسته نشــد و وقتی رفت تازه همه او را دیدند و‬ ‫انگار در گنجینه باز شده است‪.‬‬ ‫ازادی یا خودسانسوری؟‬ ‫گزارش مناظره ای با موضوع ازادی مطبوعات‬ ‫مهدی رحمانیــان‪ ،‬مدیرمســئول روزنامه شــرق و‬ ‫محمدرضا جمالی‪ ،‬مدیرمسئول اسبق روزنامه جوان هفته‬ ‫گذشته در دانشــگاه فردوسی مشــهد با موضوع «ازادی‬ ‫مطبوعات» با یکدیگــر مناظره کردنــد‪ .‬رحمانیان در این‬ ‫مناظره گفت‪« :‬امروزه خودسانســوری رواج یافته اســت‪،‬‬ ‫مدیران مسئول و دبیران به خاطر عواقب احتمالی‪ ،‬اغلب‬ ‫خود را سانســور می کنند‪ .‬این خودسانســوری رسانه ها به‬ ‫باور مردم لطمــه وارد می کند و میل به رســانه های بیگانه‬ ‫افزایش می یابــد؛ همچنین موجب رواج شــایعه پراکنی و‬ ‫جوک سازی می شود‪ ».‬مدیرمســئول روزنامه شرق با بیان‬ ‫اینکه روزنامه نگاری تحقیقی در کشــور رو به صفر اســت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬در جامعه مــا عددهای اختالس بزرگ ناشــی از‬ ‫این اســت که روزنامه های ما ازادی ندارند و شــرایطی که‬ ‫روزنامه نگار خود را به محل وقوع فساد برساند‪ ،‬وجود ندارد‪.‬‬ ‫باید در این خصوص مطالبه گری صــورت بگیرد‪ ،‬مردم از‬ ‫رسانه ها بخواهند و رســانه ها از مدیران جامعه بخواهند تا‬ ‫مانند جوامع غربی باشــیم‪ .‬البته از سوی خود ما هم نقص‬ ‫وجود دارد‪ ،‬اینکه در صنعت رســانه‪ ،‬همــه خود را صاحب‬ ‫نظــر می داننــد‪ ».‬در ادامه ایــن مناظره‪ ،‬جمالــی با بیان‬ ‫اینکه ما روزنامه سیاسی نداریم‪ ،‬بلکه روزنامه سیاست زده‬ ‫داریم‪ ،‬گفــت‪« :‬روزنامه های مطــرح در بیــروت و لندن‬ ‫پایگاه دارند اما نــگاه دولت ما به مطبوعــات داخلی اجازه‬ ‫پیشــروی در ســطح بین المللی را نمی دهــد‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬نگاه دولت به مطبوعات از نوع مطالبه گری اســت‪،‬‬ ‫دولت از رســانه ها می خواهد تا روابط عمومی دستگاه ها و‬ ‫وزارتخانه های دولت باشند‪ ،‬نوع نگاه دستگاه ها به رسانه‪،‬‬ ‫واحد اخبار دستگاه های دولتی است و انتظاراتی یک سویه‬ ‫دارند‪ ».‬مدیرمسئول اسبق روزنامه جوان گفت‪« :‬پیش از‬ ‫ازادی مطبوعات‪ ،‬باید به حال خود مطبوعات گریست‪ .‬ما‬ ‫روزنامه سیاسی نداریم‪ ،‬بلکه سیاست زده داریم‪ .‬این یک‬ ‫خودانتقادی به حوزه مطبوعات است‪ ،‬زیرا کار حزبی انجام‬ ‫می دهند‪ ،‬امروزه برای انتخابات در دفاتر روزنامه جلســات‬ ‫حزبی می گذارند‪ .‬مطبوعات باید نورافکن جامعه باشــند‪.‬‬ ‫تا زمانی کــه روزنامه هــا از دولت یارانه دریافــت می کنند‪،‬‬ ‫نمی توانند نورافکن جامعه باشند‪ ».‬سپس رحمانیان گفت‪:‬‬ ‫«در فضای رسانه اگر ازادی هم به وجود بیاید‪ ،‬نمی توانیم‬ ‫از ان بهره مند شویم‪ ،‬زیرا انباشت تجربه نداریم‪ .‬توقیفات‬ ‫باعث شــده عده ای از کشور خارج شــوند و عده ای از کار‬ ‫رســانه ای بیرون روند‪ ».‬جمالی در پاســخ اظهار داشت‪:‬‬ ‫«کسانی ازادی مطبوعات را مخدوش کردند که اعتقادی‬ ‫به ازادی ندارند‪ ،‬ما گرفتار افــراط و تفریط در حوزه ازادی‬ ‫هستیم‪».‬‬ ‫مشق مرگ‬ ‫کتاب ادبیات و مرگ از چه سخن می گوید؟‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخش سی ام ‪ /‬استاد مهدی قاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫می گویند معــاد‪ ،‬معاد‬ ‫جســمانی اســت و ان را از‬ ‫نظر عقلی و جســمی اثبات‬ ‫کرده انــد‪ .‬امــا ایــن امــری‬ ‫بســیار دشوار اســت و حتی‬ ‫می گویند ابن ســینا دانشمند‬ ‫بــزرگ ایرانــی و مســلمان‬ ‫کــه در ذکاوت و هــوش فرد‬ ‫کم نظیــری بــوده اســت در‬ ‫تحلیل معاد جســمانی راه به جایی نبــرد‪ .‬در عین حال‬ ‫می گویــد به دلیل تعبد بــه پــروردگار و پذیرفتن نبوت‬ ‫حضرت نبی اکرم(ص) و اینکه ایــن موضوع در قران‬ ‫کریم ذکر شده است ان را قبول می کنم‪ .‬این یک عالم‬ ‫و دانشمند حقیقی است که مانند بسیاری از دانشمندان‬ ‫خارجی غرور او را نگرفته است‪ .‬برتراند راسل به اقای‬ ‫جعفری نامه ای نوشــته بود و گفته بود مــن خدایی را‬ ‫قبول می کنم که زیر چاقوی جراحی من بیاید‪ .‬استون‬ ‫که فیزیکدان شناخته شــده ای بود خدا و معاد را انکار‬ ‫می کند و می گوید مــن از لحاظ عقلــی و علمی به ان‬ ‫نرسیده ام‪ .‬البته برخی دانشمندان مسیحی و اروپایی‬ ‫پاسخ او را دادند و بر سخنانش ردیه نوشتند‪ .‬مساله روح‬ ‫بسیار عمیق است و بنده هم اطالعات و اگاهی چندانی‬ ‫ندارم‪ .‬اگر اطالعات بیشتری خواستید به کتاب هایی‬ ‫که معرفی کــردم و تفســیرهای معتبر ماننــد المیزان‬ ‫مراجعه کنید‪ .‬پس درباره عبارت و متعنا بارواح الحیاه‪،‬‬ ‫در سه جای قران کریم تعبیر متفاوتی ذکر شده است‪.‬‬ ‫نخســت ایه و نفخت فیه مــن روحی‪ ،‬دو ایــه و اما ان‬ ‫کان من المقربین فروح و ریحان و جنات نعیم و دیگر‬ ‫روح به معنای رحمت الهی‪ .‬البته ممکن اســت معنای‬ ‫چهارمی هم باشد که بنده از ان بی خبر باشم‪.‬‬ ‫سپس می فرماید‪َ « :‬و َاثْب َت ِفینَا َج َوا ِر َح ْ َ‬ ‫ال ْع َم ِ‬ ‫ال»؛‬ ‫َ‬ ‫اعضای بدن ما را برای انجام کارهــا ثبیت کرد‪ .‬یعنی‬ ‫خداوند این اعضا و جوارح را بــرای انجام کارهایی به‬ ‫ما مرحمــت کرد‪َ « .‬و َغ ّذانَــا ِب َط َیب ِ‬ ‫الــر ْز ِق»؛ ما را به‬ ‫ات ّ‬ ‫وسیله روزی های پاک و گوارا تغذیه و تربیت کرد چون‬ ‫جســم انســان با غذا تربیت می شــود؛ یعنی رشد پیدا‬ ‫می کند‪ ،‬شکل می گیرد و جسم و روح نیز شباهت هایی‬ ‫با یکدیگر دارند‪ .‬برای مثال امیرالمومنین(ع) تعبیری‬ ‫دارنــد و می فرمایند همان طور که جســم مــا خواب و‬ ‫بیداری دارد روح ما هم خواب و بیداری دارد‪ .‬می فرماید‬ ‫خواب و بیداری روح به غفلت و تذکر است‪ .‬وقتی روح‬ ‫ما غافل است خواب اســت و وقتی متذکر است بیدار‬ ‫اســت‪ .‬جســم ما نیاز به تغذیه دارد و روح ما هم نیاز به‬ ‫تغذیه دارد‪ .‬جســم ما نیاز به ورزیدگــی و ورزش دارد و‬ ‫روح ما هم نیاز به ورزش و ورزیدگی دارد که اسم ورزش‬ ‫روح را ریاضت می گذارند‪ .‬جســم ما رشد دارد و روح ما‬ ‫هم رشــد دارد‪ ،‬منتها شکل و قیافه جســم ما دست ما‬ ‫نیست اما شــکل و قیافه روح ما دست خودمان است‪.‬‬ ‫هــر انســانی در قیامت با شــکل باطنی اش محشــور‬ ‫می شــود‪ .‬ما در ایه قران داریم که یوم تبلی الســرائر؛‬ ‫قیامــت روزی اســت که ســریره و باطن ادمــی در ان‬ ‫اشــکار می شود‪ .‬مشــخص می شــود انچه انسان در‬ ‫دنیار روحش را به ان شــکل داده با ان شکل محشور‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫کتــاب «ادبیــات و مــرگ»‬ ‫در بردارنــده هفــت مقالــه از «موریــس‬ ‫بالنشو» فرانســوی درباره ادبیات و مرگ‬ ‫است که رودولف گشه و پل دی مان انها‬ ‫را نقد کرده اند‪ .‬این فیلســوف فرانسوی‬ ‫در این کتــاب بــه ارتباط میــان مفاهیم‬ ‫ادبی و مرگ پرداخته است‪ .‬مرگ یکی از‬ ‫موضوعاتی است که در تمام اثار بالنشو‬ ‫حضور دارد و تامــات او را در باب زبان‪،‬‬ ‫ادبیات و فلســفه ســامان می دهد‪ .‬مرگ‬ ‫از همان اغاز برای فالســفه مســاله بوده‬ ‫اســت‪ .‬به بیــان دقیق تر از اغــاز تاریخ‪،‬‬ ‫هنگامی که ادمی خود را به عنوان یک «خود» درک کرد‪،‬‬ ‫«مرگ» به عنوان پایان خود‪ ،‬پایان تسلط و کنترل بر جهان‪،‬‬ ‫چیزی بوده است که از یک سو ذهن را به خود می کشد و از‬ ‫دیگرسو خود را همچون سد عظیمی در برابر ان می نمایاند‪.‬‬ ‫نادیده گرفتن یا انــکار‪ ،‬پذیرش یا تایید بــاز هم درگیری با‬ ‫مرگ است؛ مرگ هماره در برابر ماست‪ .‬نمی توان مرگ را‬ ‫نادیده گرفت؛ به ویژه اگر با فلســفه سروکار داشته باشیم‪.‬‬ ‫مساله مرگ در نظر بالنشو ربط وثیقی به تحلیلی که لویناس‬ ‫از ایــن مفهوم به دســت می دهد دارد‪ .‬هم بــرای لویناس‬ ‫و هم بالنشــو مرگ شــکل برتر غیریت اســت‪ .‬مهم ترین‬ ‫خصلت مرگ غیریت مطلق ان است که سوژه در برابر ان به‬ ‫انفعال کامل می رسد‪ ،‬به دانش درامدنی‬ ‫نیســت و همچنان از حیطه اگاهی سوژه‬ ‫بیرون می ماند و زمان هم در برخورد با این‬ ‫غیریت تغییــر می یابد‪ .‬بالنشــو در مقاله‬ ‫«ادبیات و حق مرگ» خاطرنشان می کند‬ ‫همه پاسخ ها به پرسش ادبیات چیست؟‬ ‫بی معنایی شــان را ثابت کرده اند‪ .‬سپس‬ ‫در ادامه بــرای ادبیات دو شــیب حرکتی‬ ‫امــکان و عدم امــکان را تعریف می کند‪.‬‬ ‫نخستین شــیب جایی اســت که ادبیات‬ ‫گمان می کند که در حرکت نفی هیچ چیز‬ ‫از دســت نمی رود و همه چیز به تمامی در‬ ‫نام و شکل ان چیز‪ ،‬حفظ می شــود‪ .‬اما ادبیات می کوشد‬ ‫از زبان روزمره و عادی فراتر رود‪ .‬بالنشو معتقد است زبان‬ ‫ادبی‪ ،‬زبانی است که از امکان ادبیات می پرسد‪ .‬ادبیات در‬ ‫لحظه اول مرگ و نفی نمی ماند و خواهان چیزهای بیشتری‬ ‫اســت‪ .‬چنین ادبیاتی می خواهد بدانــد لحظه هایی که به‬ ‫نابودی چیزها منتهی می شوند‪ ،‬کدامند‪ .‬به عقیده بالنشو‪،‬‬ ‫مرگ هم امکان اســت و هم عدم امکان و ایــن امر مبهم‬ ‫اســت و این ابهام‪ ،‬افریننده ابهام ادبیات به شمار می اید‪.‬‬ ‫شــاید تنها حقیقت‪ ،‬حقیقت و ویرانی باشد که از طریق ان‬ ‫انسان خود را خلق می کند و هر بار خود و دیگران را به دنیا‬ ‫می اورد و می افریند‪.‬‬ ‫شباهت های روح و جسم‬ ‫‪27‬‬ ‫مساله «صادقی»‬ ‫سیاست‬ ‫مجلس دهم شبیه مجلس ششــم نخواهد شــد‪ .‬این نه فقط تحلیل‬ ‫اصولگرایان‪،‬کهخواستاصالح طلبانیاستکهمجدداتوانسته اندبهعرصه‬ ‫سیاست ورزی رسمی بازگردند‪ .‬حاال اگر مبنا را بر درستی این فرض بگذاریم‬ ‫ظهور پدیده ای مانند محمود صادقی را چگونه می توان تفسیر کرد؟‬ ‫تردیدهاینواصالح طلبی‬ ‫ایاپدیدهمحمودصادقیبه معنای‬ ‫بازگشتاصالح طلبانبهتندرویاست؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫پشت پرده جنجال های‬ ‫محمودصادقی‬ ‫عباس سلیمی نمین‬ ‫فراکسیون امید باید با‬ ‫صادقی مرز بندی کند‬ ‫محمدسعید احدیان‬ ‫‪1‬‬ ‫پدیده محمود صادقــی را چگونه می تــوان تحلیل‬ ‫کرد؟ ایا او نشــانه ای از بازگشــت اصالح طلبان تندرو به‬ ‫سیاســت ایران اســت یا نه‪ ،‬باید او را به عنوان یک پدیده‬ ‫فردی تفسیر کرد‪ .‬پاسخ به این سواالت می تواند تصویری‬ ‫دقیق تر از شــرایط موجود را پیش روی ما بگــذارد و البته‬ ‫می تواند روشن ســازد که چگونه باید با این پدیده مواجه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫چگونــه باید محمود صــا دقی را‬ ‫دید و با او مواجه شد؟‬ ‫محمود صادقی کیست؟‬ ‫محمود صادقی دانشیار رشــته حقوق در دانشگاه‬ ‫تربیــت مــدرس‪ ،‬وکیــل پایــه یــک دادگســتری‪ ،‬دبیر‬ ‫کمیسیون انجمن های علمی ایران‪ ،‬رئیس هیات مدیره‬ ‫موسسه دارایی های فکری و فناوری مدرس‪ ،‬نایب رئیس‬ ‫انجمــن علمــی حقــوق مالکیت فکــری ایــران و عضو‬ ‫حقوقدان کمیته نظارت بر نشــریات دانشگاهی و عضو‬ ‫کمیته اخــاق پزشــکی چند موسســه اســت‪ .‬محمود‬ ‫صادقی پیش از ایــن معمم بوده و یک بــار دیگر هم در‬ ‫انتخابات مجلس ششــم در انتخابات شــرکت کرده بود‬ ‫اما نتوانست وارد مجلس شود‪ .‬صادقی ان زمان از حوزه‬ ‫دورود و ازنا کاندیدای انتخابات شــده بــود و قرار بود در‬ ‫لیســت مجمع روحانیون قرار بگیرد اما شــرایط این طور‬ ‫پیش نرفت‪ .‬خودش می گوید‪« :‬قرار بود در لیست مجمع‬ ‫روحانیون باشــم‪ .‬من در منطقه مشــغول فعالیت بودم و‬ ‫دنبال البی کردن برای لیست نبودم‪ ،‬فکر می کردم به طور‬ ‫طبیعی در لیســت قرار می گیرم‪ .‬اما نماینده وقت با البی‬ ‫خیلی فشــرده در لیســت قرار گرفت‪ .‬مجمــع روحانیون‬ ‫با مرور مواضع و رفتار سیاســی محمود‬ ‫صادقی می تــوان این ســوال را مطرح‬ ‫کرد که او چه پازلی را چیده اســت؟ اگر‬ ‫قراربرمقایسهاوبامصادیقمشابهباشد‬ ‫ایا می تــوان گفت که محمــود صادقی‬ ‫بازتولیدی از علی مطهری است؟ به یک‬ ‫معنا ایا پشــت اقداماتش حمایت جناح‬ ‫را دارد و بر اســاس یک طــرح از پیش‬ ‫نوشته شدهرفتارمی کند؟‬ ‫محمــود صاقــی از همان ابتــدا که بــه مجلس راه‬ ‫یافت اظهارات تند و تیزش را اغاز کــرد‪ .‬او از همان ابتدا‬ ‫کنش هایــی ایجاد می کرد تــا واکنش برانگیــزد‪ .‬اخرین‬ ‫جنجال او همیــن ماجرای ادعای او درباره حســاب های‬ ‫قوه قضاییه بود‪ .‬در ابان ماه‪ ،‬صادقی در نطقی در مجلس‬ ‫از مقامات خواســت در خصوص شــایعات موجود درباره‬ ‫واریز میلیاردها تومان از وجوه قوه قضاییه به حساب های‬ ‫شخصی رئیس این قوه توضیح بدهند‪ .‬این اتفاق بعد از ان‬ ‫رخ داد که یک سایت اپوزیسیون که به صورت مشکوکی‬ ‫از خارج از کشــور اداره می شــود با درج یک خبر نادرست‬ ‫ادعاهایی را در این مورد مطرح کرده بود‪.‬‬ ‫مســاله ای که علی طیب نیا ‪ ،‬وزیر امور اقتصادی و‬ ‫دارایی ضمن رد بروز تخلف گفته بود‪« :‬از ‪ ۲۰‬ســال پیش‬ ‫با هماهنگی خزانه کل کشــور و بانــک مرکزی جمهوری‬ ‫اســامی ایران مجموعه مبالغی با رعایت حــدود قانونی‬ ‫و موازین شــرعی برای قوه قضاییه به صورت ســپرده در‬ ‫سیستم بانکی کشــور قرار گرفته اســت‪ ...‬به این مبالغ‬ ‫ســودهایی نیز تعلق گرفته کــه البته از اصــل پول ها به‬ ‫هیچ وجه استفاده نشده‪ ...‬ســود حاصله از مبالغ مذکور‪،‬‬ ‫صرفا برای برخی هزینه هــای معین در قوه قضاییه صرف‬ ‫شــده اســت‪ ».‬صادقی در نطقی در صحن علنی مجلس‬ ‫از الریجانی درخواســت کرده بــود «بــرای جلوگیری از‬ ‫ادامه سوءاســتفاده بیگانگان و به منظور شفاف ســازی»‬ ‫گزارشــی از عملکرد حســاب های مربوطه منتشر کند‪ .‬او‬ ‫یک جنجال خبری گســترده به راه انداخــت و اختالفاتی‬ ‫میان برخی مســئوالن به رســانه ها بــروز کرد تــا انجا که‬ ‫ایت اللــه املی الریجانی در واکنشــی‪ ،‬از رئیس مجلس و‬ ‫رئیس جمهــور انتقاد کرد که چرا در برابــر این تهمت ها از‬ ‫رئیــس قوه قضاییه حمایــت نکرده اند‪ .‬دادســتان تهران‬ ‫نیز در توضیح این حســاب ها گفت که از سال ‪ ۱۳۷۳‬و در‬ ‫دوره ریاســت محمد یزدی بر این قوه حساب هایی با اخذ‬ ‫مجوزهای الزم به نام قوه قضاییه افتتاح شده و مسئوالن‬ ‫ارشد نظام از انها مطلع بوده اند‪.‬‬ ‫اندکی بعد از این اظهارات وقتی پرونده های دیگری‬ ‫از محمود صادقی در قوه قضاییه مطرح شــد‪ ،‬او با حکم‬ ‫بازداشت مواجه شد‪ .‬در هشتم اذر ماه سال ‪ ۱۳۹۵‬ماموران‬ ‫دادســتانی برای دســتگیری صادقی به منزل او مراجعه‬ ‫کردند‪ .‬این اتفاق بالفاصله توســط محمــود صادقی به‬ ‫یک پروژه خبری و تبلیغاتی دیگر تبدیل شــد و ماموران با‬ ‫پیگیری برخی مسئوالن از دستگیری وی منصرف شدند‪.‬‬ ‫محمود صادقــی در تاریخ ‪ ۴‬خــرداد مــاه ‪ ۱۳۹۵‬و قبل از‬ ‫افتتاح مجلس دهم با اتهام به دانشــجویان بورسیه گفته‬ ‫بود‪« :‬نظر حقوقی بنده در این خصوص این است که تمام‬ ‫بورســیه ها غیرقانونی بود‪ .‬بی بروبرگرد تمام ‪ ۳‬هزار و ‪۷۰۰‬‬ ‫و خرده ای بورس خالف قانون بوده است‪ ».‬به دنبال این‬ ‫اظهارنظر وی‪ ،‬تعدادی از دانشجویان بورسیه با شکایت‬ ‫به قــوه قضاییه ادعــای وی را اتهام بی اســاس خوانده و‬ ‫درخواست رسیدگی دادند‪.‬‬ ‫پیــرو شــکایت خصوصی دانشــجویان بورســیه از‬ ‫محمود صادقی و چهار ماه عدم مراجعه وی به دادســرا‪،‬‬ ‫لزوم حضور محمود صادقی در دادسرا توسط قوه قضاییه‬ ‫به علــی الریجانی ‪-‬ریاســت مجلس شــورای اســامی‪-‬‬ ‫نیز اطالع رســانی می شــود اما وی همچنــان از حضور و‬ ‫پاسخگویی در خصوص ادعای مذکور خودداری می کند‪،‬‬ ‫در نتیجه سرانجام در تاریخ هشتم اذرماه حکم جلب سیار‬ ‫وی صادر می شــود که مجدد محمود صادقی از همراهی‬ ‫مامورین خــودداری می کند‪ .‬در این خصوص دادســتان‬ ‫تهران عنوان کرده است که اقدامات محمود صادقی در‬ ‫مقاومت در قبــال مامورین و تحریک افــراد برای حضور‬ ‫و اجتماع در مقابــل منزل وی‪ ،‬اخــال در نظم عمومی‪،‬‬ ‫جرم محسوب و بر اتهامات قبلی وی افزوده خواهد شد و‬ ‫نامبرده باید به ان پاسخگو باشد‪.‬‬ ‫با این وجود محمود صادقی که در دادسرای فرهنگ‬ ‫و رسانه حضور یافته بود‪ ،‬تایید کرد که یکی از موارد اتهامی‬ ‫ او طرح سوال درباره حساب های بانکی رئیس قوه قضاییه‬ ‫بوده اســت‪ .‬در تاریخ نهم اذر محمــود صادقی با مراجعه‬ ‫به دادسرای فرهنگ و رســانه و پس از انجام تحقیقات در‬ ‫مورد اتهامات مطروحه توسط بازپرس پرونده و صدور قرار‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫برخی می گویند جریانی که محمود صادقی از سوی انها حمایت می شود‪ ،‬در پی‬ ‫بازگشت به مجلس ششم است‪ .‬اما ایا مجلس دهم استعداد تبدیل به این پارلمان‬ ‫خاص دهه هفتاد را دارد؟ به نظر می رسد پاسخ این سوال منفی است‬ ‫سیاست‬ ‫برای مرحلــه اول کاندیدا معرفی نکرد و قرار شــد اگر به‬ ‫دور دوم بروم حمایت کنند‪ ».‬با ایــن وجود او به صورت‬ ‫مســتقل در انتخابات حاضر ماند‪ .‬انتخابات دورود و ازنا‬ ‫به مرحله دوم کشــیده نشــد و صادقی هم نماینده نشد‪.‬‬ ‫دو سال بعد و در خرداد ســال ‪ ٨٠‬اتفاقی رخ می دهد که‬ ‫به دنبال ان صادقــی ترجیح می دهد لبــاس روحانیت را‬ ‫کنار بگذارد‪ .‬خودش ماجرا را این گونه تفســیر می کند‪:‬‬ ‫«خرداد ‪ ٨٠‬دچار یک عارضه مغزی شــدم که احتماال به‬ ‫دلیل ســوابق مجروحیت در ناحیه جمجمه ام بود‪ .‬مدتی‬ ‫به سختی با واکر تردد می کردم‪ .‬مدتی هم ذوحیاتین! یا‬ ‫دوزیست! بودم‪ .‬بعد به علت اینکه در شرایطی نبودم که‬ ‫بتوانم وظایف خاص روحانیت را که وعظ و خطابه است‪،‬‬ ‫انجام بدهم از پوشــیدن لباس خودداری کردم‪ .‬معتقدم‬ ‫لباس روحانیت قداست و مسئولیت باالیی دارد که خودم‬ ‫را شایســته ان نمی دانم‪ ».‬نکته دیگر این است که پدر‬ ‫محمود صادقی هم روحانی و نماینده مجلس بوده است‪.‬‬ ‫محمد حســین صادقی از اعضای حزب جمهوری بود که‬ ‫در دور اول مجلــس از حوزه انتخابیــه دورود و ازنا راهی‬ ‫مجلس می شود‪ .‬او هفتم تیر ماه سال ‪ 6٠‬در انفجار دفتر‬ ‫حزب جمهوری به شهادت رسید‪.‬‬ ‫همه جنجال های یک نماینده‬ ‫سیاست‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫تامین کفالت و با معرفی کفیل ازاد شد‪ .‬در تحولی دیگر در‬ ‫این مورد در جلسه فوق العاده ای که هیات نظارت بر رفتار‬ ‫نمایندگان برای موضوع محمود صادقی در تاریخ یکشنبه‬ ‫‪ ۱۴‬اذر برگزار کــرد اعالم کرد که برخــی اظهارات وی در‬ ‫راستای ایفای نقش نمایندگی نبوده است‪.‬‬ ‫رخدادی که در واکنشی نسبت به ان علی الریجانی‬ ‫در صحن علنــی مجلس گفــت‪« :‬دربــاره ان مطلبی که‬ ‫فرمودید و تذکری که در مجلس دادید که احساس می کنید‬ ‫حق تان پایمال شده اســت‪ ،‬من گفتم مطالبی را که شما‬ ‫گفته اید‪ ،‬اوردند و دیدم؛ گفتید خطاب تان به وزیر اقتصاد‬ ‫بود که بر اســاس کدام ماده قانونی این دخل و خرج ها را‬ ‫قانونی اعالم کرده اید؟ اما شما یک چیزی اضافه کرده اید‬ ‫و گفته اید بر اســاس کدام قانون این مبالغ به یک حساب‬ ‫شخصی داده می شود؟ اینجا نقطه اتهام است؛ وقتی وزیر‬ ‫اقتصاد می گوید ان سایت ضدانقالب دروغ گفته است و‬ ‫این پول ها که در قوه قضائیه است به نام قوه قضائیه است‪،‬‬ ‫از برادر عزیزمان اقای دکتر صادقی فرزند شــهید صادقی‬ ‫عزیز‪ ،‬نماینده مجلس انتظار نبود که ان را تائید کند‪ .‬ضمنا‬ ‫به خاطر دارید شــما به همراه اقای مازنی و اقای رحیمی‬ ‫ نماینده تهــران تشــریف اوردید من خدمت شــما عرض‬ ‫کردم این حرف نادرســت اســت و این پول ها بــه نام قوه‬ ‫قضائیه است و به نام شخص نیست؛ چرا اصالح نکردید؟‬ ‫ما مفتخریم که در مجلس مدرس هســتیم که از حق باید‬ ‫دفاع کنیم نه از حرف ناحق؛ وقتی شــما ابروی مســلمان‬ ‫و تشــکیالتی را می ریزید‪ ،‬شــمایی که خود یک روحانی‬ ‫بوده اید و اخوندی کرده اید مگر در روایات نداریم که حرمت‬ ‫مومن مانند حرمت کعبه است؟ این گونه ما حرمت مومن‬ ‫را حفظ می کنیم؟ انتظار من از شــما که فرد فرهیخته ای‬ ‫هستید این بود پس از انکه من به شــما گفتم با اطالع به‬ ‫شما می گویم که حرف وزیر اقتصاد درست است‪ ،‬سخن‬ ‫خود را اصالح می کردید اما اصــاح نکردید‪ ».‬همچنین‬ ‫پس از بررســی پرونده محمود صادقی در هیات نظارت بر‬ ‫رفتار نمایندگان مجلس شورای اسالمی‪ ،‬نایب رئیس این‬ ‫هیات نظارت گفت‪« :‬پرونده شکایت قاضی یاشار سلطانی‬ ‫از محمود صادقی در این هیات‪ ،‬بررسی و اظهارات نماینده‬ ‫تهران درباره قاضی این پرونده در راستای ایفای وظایف‬ ‫نمایندگی دانســته نشــد‪ .‬از ســوی دیگر اظهارنظرهای‬ ‫محمود صادقی در مورد موضوع دانشــجویان بورسیه در‬ ‫راستای ایفای وظایف نمایندگی وی نیست و قوه قضائیه‬ ‫به موضوع رسیدگی کند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫پشت پرده های یک نماینده‬ ‫حاال که این مواضع و رفتار سیاســی او مرور شــده‬ ‫می توان این ســوال را مطرح کرد که محمود صادقی چه‬ ‫پازلی را چیده اســت؟ اگر قــرار بر مقایســه او با مصادیق‬ ‫مشابه باشد ایا می توان گفت که محمود صادقی بازتولیدی‬ ‫از علی مطهری اســت؟ به یک معنا ایا پشــت اقداماتش‬ ‫حمایت جناح را دارد و بر اســاس یک طرح از پی نوشــته‬ ‫شده رفتار می کند؟ شــواهد می گوید محمود صادقی اگر‬ ‫چه ابزاری برای برخی نقشه پردازان اصالح طلب شده اما‬ ‫مطلوب کل جناح نیست‪ .‬شاید این یک گمانه باشد اما در‬ ‫فضای ژورنالیستی شاید بتوان این حدس را زد که او توسط‬ ‫برخی افراد اداره شده است ‪.‬‬ ‫چه اینکــه او بالفاصله بعــد از اظهــارات و کارهای‬ ‫جنجالــی اش حرف هــای متناقضــی را بیان کــرده و از‬ ‫حرف هایی که زده عقب نشــینی کرده اســت‪ .‬نمونه اش‬ ‫حضور در دادسرا و بعد از ان عذرخواهی از سخنان تندی‬ ‫که در یک سخنرانی مطرح کرده است‪ .‬او در برخی حوزه ها‬ ‫حتی از علی مطهری هم عبور کــرده و در حال ایجاد یک‬ ‫کاراکتر سیاسی برای خود است‪ .‬کاراکتری که شاید برای‬ ‫روز مهمی اماده خواهد شد‪.‬‬ ‫باز تولید مجلس ششم؟‬ ‫در این میان امــا برخی دیگر می گوینــد جریانی که‬ ‫محمود صادقی از ســوی انهــا حمایت می شــود‪ ،‬در پی‬ ‫بازگشــت به مجلس ششــم اســت‪ .‬اما ایــا مجلس دهم‬ ‫اســتعداد تبدیل به این پارلمان خاص دهه هفتاد را دارد؟‬ ‫به نظر می رسد پاســخ این سوال منفی اســت‪ .‬این پاسخ‬ ‫دو دلیل قــوی دارد‪« :‬اول اینکه به فــرض حمایت همه‬ ‫اصالح طلبان مجلس از چنین دگردیسی ای‪ ،‬این مجلس‬ ‫مانند مجلس ششم نیست که اکثریت ان را اصالح طلبان‬ ‫تشکیل داده باشند‪ .‬در این مجلس نیروهای موثر اصولگرا‬ ‫حضور دارند کــه جلوی اجرای چنین پــروژه ای را خواهند‬ ‫گرفــت‪ .‬دوم اینکه به نظر می رســد خــود اصالح طلبان‬ ‫و حامیان انها هــم می دانند از رادیکالیســم دهه هفتاد و‬ ‫هشــتاد چه لطمه ای خورده اند‪ .‬انها که دوبــاره و البته به‬ ‫ســختی به قدرت رســیده اند نمی خواهند عنــان کار را به‬ ‫رادیکال ها بسپارند‪ .‬نگاهی به اظهارات برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب نشان می دهد که نسبت انها با مجلس ششم‬ ‫چیست‪».‬‬ ‫برای مثال محمدرضا عارف در پاســخ این ســوال‬ ‫که ایا تحصن مجلس ششــم یک اشــتباه اســتراتژیک‬ ‫از ســوی اصالح طلبــان بــود‪ ،‬تنــدروی را تخطئه کرده‬ ‫می گوید‪« :‬بله‪ ،‬قطعا باید جلوی چنین رویکرد و اتفاقاتی‬ ‫را بگیریم‪ ،‬باید درون نظام و با ســاز و کارهایی که درون‬ ‫نظام اندیشیده و طراحی شــده عمل کنیم‪ .‬من مطمئنم‬ ‫با بهره گیــری از این رفتــار در هیچ موردی به بن بســت‬ ‫نمی رســیم‪ .‬من از رقیب گلــه نمی کنم‪ ،‬مســاله اصلی‬ ‫تک روی های داخل جناح اصالح طلب است و من بیشتر‬ ‫نگران ان هســتم‪ ...‬مانیفســت شــفاف و جامعی برای‬ ‫اصالحات ارائه نشده و این موضوع ضربه های مختلفی‬ ‫زده اســت‪ ...‬ما هیچ گاه شــرایط مناســب برای تدوین‬ ‫مانیفست در بنیاد باران نداشــته ایم‪ ».‬یا در اظهارنظری‬ ‫دیگر مجید انصاری گفته اســت‪[« :‬در مجلس ششــم]‬ ‫تندروی هایی مثل جریان تحصن ها صورت گرفت که از‬ ‫دید من زیبنده نبود‪».‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی هم گفته است‪« :‬مجلس ششم‬ ‫یک مقدار از اعتدال خارج شــد‪ .‬واقعیت کشور را در نظر‬ ‫نگرفت‪ ،‬شاید به زعم خودشــان‪ ،‬کارهایشان با سوء نیت‬ ‫نبود‪ ،‬ولی با روحیه کلی جامعه سازگار نبود و نوعی تندروی‬ ‫بود‪ .‬همین ها باعث شــدند که در مقابل شــان گروه هایی‬ ‫شــکل گرفتند و افــرادی که افــکار ان گونه داشــتند‪ ،‬با‬ ‫برنامه ریزی امدند‪».‬‬ ‫یــا در واکنشــی دیگر حســین مرعشــی می گوید‪:‬‬ ‫«مجلس ششــم‪ ،‬تجربه خوش ســرانجامی نبــود‪ .‬ما در‬ ‫ان زمان مســیری را طی کردیم که نهایتــا کار را به اقای‬ ‫احمدی نژاد واگذار کردیم‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که افکار عمومی هنوز فراموش‬ ‫نکرده اند کــه در مجلس ششــم نیــز به جــای پرداختن‬ ‫به مشــکالت کشــور و رســیدگی بــه حــال محرومان و‬ ‫مســتضعفان‪ ،‬رو به ســوی تصویب لوایح یــا طرح هایی‬ ‫اوردند که نه تنها مشــکل جامعه نبود‪ ،‬بلکه می توانســت‬ ‫حاکمیت را هم در هــر دوره ای وارد بحران و چالش کند‪،‬‬ ‫به عنوان نمونه مجلس ششــم با در دســتورکار قرار دادن‬ ‫طرح یا لوایحی نظیر «لغــو قانون گزینش ها»‪« ،‬اصالح‬ ‫قانون انتخابات»‪« ،‬اصالح قانون مطبوعات»‪« ،‬افزایش‬ ‫اختیارات رئیس جمهور» و «پیوستن ایران به کمیسیون‬ ‫حقوق زنان» تالش کرد تا ارام ارام نظام جمهوری اسالمی‬ ‫را وارد بحران های دست ساز کند‪».‬‬ ‫در ایــن کانتکس می تــوان گفت محمــود صادقی‬ ‫پدیده ای اســت که نباید در زمین اش بــازی کرد؛ حاال او‬ ‫چه پدیده فردی باشد چه فرد حمایت شــده از سمت یک‬ ‫تشکیالت یا جریان‪ ،‬باید با تدبیر از کنار او گذشت‪.‬‬ ‫سراب مجلس ششم‬ ‫چرا مجلس ششم در‬ ‫بهارستان دهم «تکرار» نشد؟‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫هفتم اســفند ‪94‬؛ بهترین فرصت جریان اصالحات‬ ‫برای گام دوم با تسخیر صندلی های ســبز بهارستان بود؛‬ ‫دوم خردادی ها از تکرار «مدل انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ »1392‬حکایت می کردند و اصولگرایان نســبت به تکرار‬ ‫رخداد «مجلس ششم» هشــدار می دادند‪ .‬روزهای سرد‬ ‫زمســتان ‪ ،94‬برای جریان اصالحات بــوی بهار می داد؛‬ ‫ســربازان اصالح طلب بر کهنه کاران اصولگرا شوریدند؛‬ ‫اصالحات در تهران مقتدرانه پیروز شــد‪ ،‬گویا اسفند ‪،94‬‬ ‫«تکرار» دوم خرداد ‪ 76‬بود‪ .‬اصالح طلبان پس از دوازده‬ ‫سال در مســند قانون گذاری قرار گرفتند و حامیان انان از‬ ‫نوستالژی تکرار نطق های اتشین تندروهای این جریان در‬ ‫مجلس خبر می دادند؛ اما پس از گذشته چند ماه از فعالیت‬ ‫مجلس دهم‪ ،‬این سوال در اذهان شــکل می گیرد که ایا‬ ‫مجلس دهم با مجلس ششم سنخیت دارد؟‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان عافیت طلب‬ ‫در برابر پارلمان در سایه‬ ‫• سراب احیای مجلس ششم‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫دســتاورد چند ماه اخیر کنش جریــان اصالحات در‬ ‫بهارســتان دهم نشــان می دهد که احیای مجلس ششم‬ ‫در قوه مقننــه‪ ،‬مرگ تدریجــی رویایی تندروهــای جریان‬ ‫اصالحات اســت و مســلما تکاپوی تکرار مجلس ششــم‬ ‫در بهارستان دهم هیاهو برای هیچ اســت؛ این رویا در دو‬ ‫سطح کارگزار و ساختار سرنوشت محتوم به شکست دارد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان هویت سیاسی خود را به تاراج برده اند و حاال‬ ‫کنشــگران سیاســی این جریان «بقا» در ساختار سیاسی‬ ‫را به جای «فدا» شــدن برای حرکت موتور محرک جامعه‬ ‫مدنظر دارنــد؛ همانند رخداد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫یازدهم که بزرگان اصالحات دســت به دامن عضو جامعه‬ ‫روحانیت مبارز شــدند گویا برند اصالحات و اصالح طلبی‬ ‫به ســطح نازل تبلیغات چندروزه انتخابات ســقوط کرده و‬ ‫شعارهای پرطمطراق اصالح طلبانه فصلی و مقطعی شده‬ ‫بنابراین کارگزاران و کنشــگران سیاسی جریان اصالحات‬ ‫تالشــی برای تکرار تاریخ نخواهند کرد‪ .‬از سوی دیگر از‬ ‫منظر «ســاختاری» رخدادهای پیشــین بهارستان نشان‬ ‫داده است که اکثریت مجلس دهم به دلیل تجربه سیاسی‬ ‫کم چشــم امید به علی الریجانی‪ ،‬فیلســوف سیاستمدار‬ ‫دارنــد و او به عنــوان اصلی تریــن عضو مجلس شــورای‬ ‫اســامی و تجربه اموزی از سرنوشت رئیس مجلس ششم‬ ‫مانع از شــکل گیری اقدامات تندروانه اقلیت اصالح طلب‬ ‫خواهد شد و از سوی دیگر سرعت گیری به نام محمدرضا‬ ‫عارف ریاست فراکســیون امید را بر عهده دارد که به مانند‬ ‫عصر اصالحات مانع از شــکل گیری اقدامات دســتوری‬ ‫مشارکتی ها می شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان با مدیریت دقیق فضای سیاسی کشور‪،‬‬ ‫انتخابات مجلس دهم را هدایت کردند؛ در ان مقطع زمانی‬ ‫ارگان مطبوعاتــی حــزب کارگزاران ســازندگی از «حضور‬ ‫حداکثری برنامه محور اصالح طلبان در ثبت نام انتخابات‬ ‫مجلس» خبر داد و این «ثبت نــام برنامه محور» با حضور‬ ‫تعداد زیادی از این جریان سیاســی در حوزه های مختلف‬ ‫انتخابیــه رخ داد به نحوی کــه محمــود میر لوحی‪ ،‬عضو‬ ‫شورای عالی سیاست گذاری اصالح طلبان اظهار داشت‪:‬‬ ‫«طبق قراری که گذاشته شده ســایر اصالح طلبان باید به‬ ‫افراد انتخاب شده کمک کنند تا در انتخابات پیروز شوند و‬ ‫ظواهر نشان می دهد برای هر حوزه انتخابیه باالی هفت یا‬ ‫هشت نفر اصالح طلب در صحنه حضور دارند و خوشبختانه‬ ‫کار پیگیری انتخابات توسط میزهای تعیین شده به خوبی‬ ‫پیش می رود‪ ».‬و از ســوی دیگر علی شــکوری راد‪ ،‬عضو‬ ‫شــورای عالی اصالح طلبــان و از اعضای حــزب منحله‬ ‫مشارکت در راستای این گام اول برنامه ریزی هدفمند اظهار‬ ‫داشت‪« :‬تصمیم اولیه برای شرکت در انتخابات با در نظر‬ ‫گرفتن احتمال رد صالحیت های گسترده بوده و ما خود را‬ ‫برای چنین شــرایطی اماده کرده ایم‪ .‬بــه همین خاطر بود‬ ‫که از تمام کســانی که فکر می کردیم می توانند کمکی در‬ ‫تشکیل یک مجلس کارامد داشته باشــند‪ ،‬دعوت کردیم‬ ‫برای نامزدی در انتخابات ثبت نام کنند تا با مشکل فقدان‬ ‫نامزد انتخاباتی پس از بررسی صالحیت ها مواجه نشویم‪،‬‬ ‫بنابراین از کسانی که با قبول زحمت به این فراخوان پاسخ‬ ‫مثبت دادند تشکر می کنم‪ .‬در این راستا ‪ ۱۲‬هزار نفر یعنی‬ ‫بیش از دو برابر بارهای قبل برای حضور در انتخابات مجلس‬ ‫دهم ثبت نــام کردند که پاســخ درخوری بــه ان فراخوان‬ ‫بود‪ ».‬نهضت ثبت نام نیروهای تنــدرو جریان اصالحات‬ ‫با مکانیسم قانونی شــورای نگهبان به شکست انجامید‪.‬‬ ‫اصالح طلبان با تکرار همیشگی هجمه به شورای نگهبان‪،‬‬ ‫گام دوم مدیریــت فضــای انتخابات را اغــاز کردند؛ انان‬ ‫انتظار همراهی همه جانبه از کلیددار پاســتور بودند‪ ،‬ولی‬ ‫حســن روحانی نیازمند تائید نامزدهای همسو با دولت بود‬ ‫و اعتراض نه چندان جدی را بیان کرد‪ .‬اصالح طلبان این‬ ‫رفتار دولت یازدهــم را خطابه گویی برای کســب رضایت‬ ‫پایگاه اجتماعی اصالحات تلقی کردند؛ «گفتاردرمانی»‬ ‫که با «بی عملی» و «بی تفاوتی» نسبت به حامیان سیاسی‬ ‫دولت برای پیروزی در انتخابات ‪ 92‬همراه شــده اســت و‬ ‫حتی انان را «اقلیتی سیاســی» خطاب می کند‪ .‬در همین‬ ‫راســتا ولی الله شجاع پوریان در ســرمقاله روزنامه همدلی‬ ‫نوشت‪« :‬اما انچه در این میان قابل تامل و پرسش است‪،‬‬ ‫بی عملی و تا حدودی بی تفاوتــی رئیس جمهوری در این‬ ‫ماجراست؛ اگر از چند موضع گیری علنی دکتر روحانی در‬ ‫خصوص رد صالحیــت داوطلبان بگذریم که البته بیشــتر‬ ‫رویکرد گفت وگو با مردم و رســانه ها را داشــته اســت‪ ،‬در‬ ‫حقیقت اقدام عملــی و موثر در حل این معضل از ســوی‬ ‫دولت صورت نگرفته و نتیجه پیگیــری کاندیداها و دولت‬ ‫در این زمینه تغییری در صورت مساله ایجاد نکرده است‪ .‬به‬ ‫باور اینجانب دلیل بی عملی رئیس جمهوری به این موضوع‬ ‫برمی گردد کــه جریان قوی و پردامنــه اصالحات را در حد‬ ‫یک اقلیت سیاسی دیده اســت که در سخنان پیشین خود‬ ‫پس از حق اقلیت های دینی برای داشتن نماینده‪ ،‬جریان‬ ‫اصالحات را دارای پایــگاه حدود ‪ 10‬میلیونی دانســت و‬ ‫انان را ســزاوار داشــتن نمایندگانی در مجلس برشــمرد‪.‬‬ ‫باید به اقای روحانی گفت که جنــاب اقای رئیس جمهور؛‬ ‫اصالح طلبان یک اقلیت سیاسی نیستند که باید سهمی در‬ ‫مجلس داشته باشند‪».‬‬ ‫گام ســوم حضور نیروهای اصالح طلــب درجه دو و‬ ‫سه در لیســت امید بود؛ که با اقبال عمومی در کالنشهرها‬ ‫همــراه شــد و اصالح طلبان پیــروز هراســناک انتخابات‬ ‫بودند؛ انان ارزوی باران داشتند ولی ســیل رخ داد و تمام‬ ‫کرسی های تهران به لیست امید اختصاص یافت؛ بزرگان‬ ‫اصالحات نگرانی جدی ناکارامدی سیاسی نمایندگان جدید‬ ‫را داشتند و حجاریان راهکار برون رفت از معضل پیشروی‬ ‫جبهه اصالحات را «پارلمان در سایه» دید تا از این طریق‬ ‫نمایندگان را مدیریت کنند و همچنین احمد شیرزاد‪ ،‬راوی‬ ‫طیف رادیکال حزب منحله مشارکت و افراد جنجالی مجلس‬ ‫ششم با توصیه به نمایندگان اصالح طلب مجلس دهم در‬ ‫یادداشتی انان را به «سکوت» تا «اموزش سیاسی» دستور‬ ‫داد و در همین راستا نوشــت‪« :‬نباید به هیجان در مجلس‬ ‫نقش ایفا کردن دچار شوند‪ .‬به خصوص کسانی که اولین‬ ‫دوره است که به مجلس راه یافته اند دست کم باید ‪ 3-4‬ماه‬ ‫صبوری کنند و در این مدت خیلی به فکر نطق قبل از دستور‬ ‫و حضورهای رسانه ای نباشید‪ .‬ممکن است با یک مصاحبه‬ ‫نابجا کلی تاوان پس دهند؛ بنابراین پیشنهاد می کنم خیلی‬ ‫در فکر نطق قبل از دستور و حضورهای رسانه ای نباشند‪.‬‬ ‫ممکن اســت با یک مصاحبه نابجا کلی تاوان پس دهند؛‬ ‫بنابراین پیشــنهاد می کنم خیلی حساب شده و ارام حرکت‬ ‫کنند تا یواش یواش جا بیفتنــد و یاد بگیرند مصاحبه کردن‬ ‫کار ساده ای نیست‪ .‬مخصوصا گزک دست دیگران ندادن‬ ‫احتیاج به هوشــمندی و توجــه خــاص دارد‪ .‬ازاین جهت‬ ‫دوســتان اصالح طلبی کــه وارد مجلس می شــوند خیلی‬ ‫ارام و با طمانینه حرکت کنند‪ ».‬و باگذشــت چند ماه احمد‬ ‫مازنی از نمایندگان عضو فراکســیون امید پس از شکست‬ ‫در اولین هماورد پارلمانی خواستار پذیرش واقعیت ارایش‬ ‫سیاسی بهارستان برای اصالح طلبان شد و در همین راستا‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬تصور افکار عمومی این بود که اکثریت‬ ‫مجلس دهم اصالح طلب اســت‪ .‬با کاندیدا شــدن دکتر‬ ‫عارف مشخص شــد که اکثریت اصالح طلبان نیستند اما‬ ‫جمعی قابل توجه اســت؛ یعنی ‪ 200‬یا ‪ 170‬نماینده نیست‬ ‫بلکه ‪ 100‬نماینده اصالح طلب هستند یا شاید بتوانیم رای‬ ‫اقای مطهــری را در نظــر بگیریم و بگوییــم ‪ 134‬نماینده‬ ‫اصالح طلب هســتند؛ بنابراین توقعــات و انتظارات افکار‬ ‫عمومی هم باید متناسب با افراد اصالح طلبی باشد که در‬ ‫مجلس حضور دارند و نه اعضای لیست امید‪».‬‬ ‫رونــد تحــوالت بهارســتان دهــم با کاهــش نقش‬ ‫مولفه های «هویتــی اصالح طلبانه» همراه بوده اســت؛‬ ‫اصالح طلبان پس از شکست در کارزار ریاست بهارستان‪،‬‬ ‫اعضــای کمیســیون های مجلس شــورای اســامی و‬ ‫رای اوری حقوقــدان ضد فتنه ‪ 88‬احســاس «محرومیت‬ ‫نســبی» در قبال «توقعات فزاینده» پــس از اعالم نتایج‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی در هفتم اسفند می کنند‬ ‫در چنین موقعیت شاخصه های هویتی رنگ «حیثیتی» به‬ ‫خود می گیرند و در این صورت شــاهد «خشونت کالمی»‬ ‫و «پرخاشگری فراگیر» هســتیم و این در قالب «پارلمان‬ ‫در ســایه» ظهور می کند اما این روند با مشــکل ساختاری‬ ‫مواجه است؛ نمایندگان لیست امید محصول تیم سازی و‬ ‫نیروسازی سیاسی احزاب جریان اصالحات نیستند؛ انان‬ ‫در شرایط تحدید ساختاری برای جریان اصالحات فرصت‬ ‫حضور پیدا کرده اند و خواهان اســتمرار حضور در ساختار‬ ‫سیاست ورزی جمهوری اســامی ایران در سال های اتی‬ ‫هســتند؛ بنابراین امکان بازیگردانی دســتورات اتاق فکر‬ ‫«پارلمان در سایه» را ندارند؛ از این رو اقدامات «فردی»‬ ‫به جای «جمعی» در دســتور تندروهــای اصالحات قرار‬ ‫گرفت‪ .‬محمود صادقی با ســابقه رفتارهای ساختارشکن‬ ‫در فتنه ‪ 88‬بهترین گزینه در میان عافیت طلبان لیست امید‬ ‫بود‪ .‬او این روزها به بهترین نحو «نقش سیاسی» اعضای‬ ‫پارلمان در سایه را بازی می کند‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫پشتپردهجنجال هایمحمودصادقی‬ ‫گفت وگوی مثلث با عباس سلیمی نمین‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫برخــی اصولگرایان قبــل از انتخابــات مجلس‬ ‫شورای اسالمی هشــدار می دادند به اینکه مبادا‬ ‫دوره دهم همچون مجلس ششــم شود‪ ،‬باتوجه‬ ‫به هفت ماهی که از اغاز کار مجلس دهم می گذرد‬ ‫بفرمایید نشانه های مجلس ششم را در مجلس‬ ‫دهم می بینید؟‬ ‫خیر‪ ،‬من نشانه ای از مجلس ششم در مجلس دهم‬ ‫نمی بینم اما یک نگرانی از ابتدای شکل گیری مجلس دهم‬ ‫داشتم که یک نوع ترویج بی هویتی است‪ .‬در مجلس ششم‬ ‫یک هویت هایی را می شد رصد کرد یعنی برخی احزاب در‬ ‫مجلس ششــم بودند که گرایش هایی داشــتند و برهمان‬ ‫اســاس عمل می کردند البتــه قطعا برخــی گرایش های‬ ‫انها مخل مصالح عمومی بود و ضربه به کشــور می زد اما‬ ‫می توانستیم گرایش حزبی را در ان رصد کنیم‪.‬‬ ‫محمود صادقی را یک پدیده جریانی می دانید یا‬ ‫فردی است که کارهای او عقبه جریانی ندارد؟‬ ‫من فردی می دانم‪.‬‬ ‫یعنی اهداف جریانی از این طریق دنبال نمی شود‬ ‫تا صحبت هایــی از این دســت در مجلس بیان‬ ‫شود؟‬ ‫ما افرادی را داریم که عناصر دســت چندم برخی‬ ‫جریان ها هســتند‪ ،‬اما چــون در ان جریان هــا جایگاهی‬ ‫ندارند یــا به عبــارت دیگر هویــت تعریف شــده ای در ان‬ ‫جریان ها ندارند و نمی تواننــد ان جریان ها را به دنبال خود‬ ‫بکشــند طبیعتا به ســوی کارهای جنجالــی می روند و من‬ ‫فکر نمی کنم که این نوع کارهای جنجالی براســاس یک‬ ‫امر تصمیم گرفته شــده در بیرون مجلس یــا حتی داخل‬ ‫مجلس باشد‪ .‬افرادی که در جناح سیاسی خود جایگاهی‬ ‫ندارند و نمی توانند دیگران را بــا خود همراه کنند طبیعتا به‬ ‫سوی مسائل سطحی می روند تا با ایجاد جنجال و س رو صدا‬ ‫در کانون توجه قــرار بگیرند‪ .‬در مجمــوع معتقدم جریان‬ ‫اصالح طلب افرادی را به مجلس نفرستاد که اینها عناصر‬ ‫با هویتی باشند‪ .‬عناصری که در مسائل مختلف خودشان را‬ ‫نشان داده باشند یعنی یکنواختی در حرکت سیاسی شان که‬ ‫براساس یک شخصیتی شــکل گرفته می تواند بروز کند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان کسانی را در لیست انتخاباتی خود قرار دادند‬ ‫که بسیار ناشناخته هستند و معلوم نیست در جایگاهی که‬ ‫قرار می گیرند چگونه عمل می کنند‪ ،‬یعنی دارای نوسانات‬ ‫جدی هســتند بنابراین چنین عملکردهایی از ادم هایی که‬ ‫دارای نوسانات سیاسی هستند دور از انتظار نیست‪.‬‬ ‫نکته اینجاســت که اصالح طلبان بــرای توجیه‬ ‫مصادیقــی از این دســت می گویند مــا چاره ای‬ ‫جز این نداشــتیم که برخی افراد کــه خودمان تا‬ ‫دیروز انهــا را نمی شــناختیم در لیســت ائتالف‬ ‫امید قرار دهیم‪ ،‬چون همه چهره های سیاســی‬ ‫ما ردصالحیت شــده بودند‪ ،‬ایا این توجیه را شما‬ ‫می پذیرید؟‬ ‫من بخشی را می پذیرم و بخشی را نمی پذیرم‪ .‬یعنی‬ ‫اینکه جریان اصالحات خطای بزرگ سیاسی را مرتکب شد‬ ‫و برخی نیروهایش در ارتباط با این خطا دچار مشکل شدند‬ ‫طبیعتا جامعه باید نسبت به انها یک حساسیتی را دنبال کند‪،‬‬ ‫ضمن انکه دستگاه های نظارتی نباید به سهولت درباره انها‬ ‫اعتماد کنند‪ .‬این مصادیق ولو اینکــه درصدد جبران خطا‬ ‫برایند باید یک زمان مشخصی سپری شود تا جامعه به این‬ ‫جمع بندی برسد که دیگر این فرد ان خطا را تکرار نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬پــس این واقعیت وجــود دارد که برخــی چهره های‬ ‫اصالح طلب به خاطر برخی خطاهای فاحش در ســال ‪88‬‬ ‫امکان این را که برای مدتی در جایگاه اساسی تصمیم ساز‬ ‫برای ملت قرار بگیرند نخواهد نداشت‪ ،‬اما اینکه این اقایان‬ ‫اعالم می کنند ما مجبور شدیم افرادی را به مجلس گسیل‬ ‫بداریم که اصال انها را نمی شــناختیم این حرف را درست‬ ‫نمی دانم و فکر می کنم که خیر این طور نیست ‪ .‬چهره هایی‬ ‫نیز در جریان اصالحات هســتند که در ســال ‪ 88‬منطقی‬ ‫عمل کردند و عملکردشان قابل پذیرش بود‪ ،‬نظری داشتند‬ ‫اما هرگز جامعه را به اشــوب نکشــاندند‪ ،‬بنابراین می شــد ‬ ‫انتخاب های دیگری صورت گیرد تا منافع جامعه بهتر رقم‬ ‫بخورد اما به دلیل اینکه اقایان و تصمیم سازان در این وادی‬ ‫مالحظات مختلفی داشــتند و این مالحظات موجب شــد‬ ‫افرادی را انتخاب کنند که حرف شنوی شــان بیشتر باشد‪،‬‬ ‫این چنین لیســت انتخاباتی خود را بستند نه به خاطر انکه‬ ‫دست شان خالی بود‪.‬‬ ‫به نظر شما بخشــی از جریان اصالحات که مایل‬ ‫نبود نیروهایــش در مجلــس تندروی کنند برای‬ ‫مدیریت نمایندگان منســوب به خود چه کار باید‬ ‫انجام دهد؟‬ ‫هر حزبی که نیروهایی را به مجلس گسیل می دارد‬ ‫باید بــه هر قیمتی شــده ان نیروها را مدیریــت کند تا یک‬ ‫انسجامی را در این زمینه شاهد باشیم‪ .‬اگر هزینه مدیریت‬ ‫این نیروهــا را حاضر باشــند بپردازند فکر می کنم شــاهد‬ ‫مصادیقی از این دســت نخواهیم بود اما متاسفانه اقایان‬ ‫حاضر نیســتند هزینه مدیریت کردن این نیروها را بپردازند‬ ‫و به جامعه اعالم کننــد «رفتارهایی از این دســت را تایید‬ ‫نمی کننــد چون در چارچــوب کار جمعی ما تعریف نشــده‬ ‫است‪ ».‬کافی است اعالم کنند و همین خود عامل فشاری‬ ‫به نیروها خواهد بود که در چارچوب کارجمعی و تشکیالتی‬ ‫عمل کنند‪ ،‬اما چنین رویکردی را از جناح اصالحات شاهد‬ ‫نیســتیم‪ .‬پرهیز از اعالم برائت از رفتارهــای تندروانه در‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫پیدا نکند و افراد بیشتری با هدف کسب شهرت‬ ‫ ترغیب نشــوند که به وادی هایی اینچنینی پای‬ ‫بگذارند؟‬ ‫باید هویت فکری را در مجلس تقویت کرد‪.‬‬ ‫پس شما معتقدید برخورد قضایی راهکار مناسبی‬ ‫برای مدیریت این پدیده ها نیست؟‬ ‫خیر‪ ،‬برخورد قضایی راهکار مناسبی برای مدیریت‬ ‫ایــن پدیده ها اصال نیســت چــون باعث می شــود طرف‬ ‫مظلوم نمایی کنــد و طوری جلــوه می دهد کــه مصونیت‬ ‫قضایی نمایندگی مجلس دارد شکســته می شود بنابراین‬ ‫وقتی برخورد قضایی اتفاق می افتــد ذهن جامعه از اصل‬ ‫موضوع شاید به ســمت دیگری هدایت شــود یعنی فرد با‬ ‫مظلوم نمایی توجه جامعه را از تمرکــز بر اصل موضوع به‬ ‫سمت حواشی می برد تا بیشتر خود را مطرح کند‪.‬‬ ‫بــا توجه بــه اینکه شــما می فرماییــد نمایندگان‬ ‫مجلس نیازمند هویت مخصوص به خود هستند ‪،‬‬ ‫احتمال شیوع پیدا کردن و تکثیر نمونه هایی از‬ ‫این دست در طول ‪3/5‬سال اینده از عمر دوره دهم‬ ‫وجود دارد؟ یعنی ایا برخی نمایندگان از روی دست‬ ‫همدیگر نگاه خواهند کرد تا برای کسب شهرت‬ ‫به این وادی ها وارد شوند که یاد و خاطره مجلس‬ ‫ششم زنده شود؟‬ ‫خیر‪ ،‬نخواهد بود؛ مگر اینکــه عقبه و اراده حزبی‬ ‫قوی داشــته باشــد که من چنیــن چیــزی را نمی بینم‪ .‬در‬ ‫این موارد افراد تحــت منویات و تمایالت شــخصی خود‬ ‫صحبت هایــی را مطــرح می کننــد نه براســاس تمایالت‬ ‫حزبی‪ .‬البته خطرات و تهدیدات این مساله جدی تر است‪.‬‬ ‫یعنی نمی بینیم که حزبی بخواهد از طریق نمایندگان خود‬ ‫در مجلس تمایالت و اهداف تشــکیالتی اش را بر کشور‬ ‫دیکته و با این اقدام هزینه هایی را تحمیل کند اما مســاله‬ ‫هویت فکری در مجلــس می تواند بــروز و ظهور مختلف‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در مجلس ششــم و ســال ‪ 88‬شــاهد یکســری‬ ‫ساختارشــکنی ها بودیــم‪ .‬شــاید یکســری‬ ‫اصالح طلبان به ان اتفاقات و وقایع نقد داشتند‬ ‫اما ســکوت کردند‪ .‬این ســکوت انها باعث شد‬ ‫هزینه ها به پای کل جریان اصالحات نوشته شود‪.‬‬ ‫امروز ســکوت جریان اصالحات در قبال کسانی‬ ‫که با سخنان شاذ و جنجالی دنبال کسب شهرت‬ ‫هستند باعث نخواهد شــد که دوباره کل جریان‬ ‫اصالحات هزینه بدهد؟‬ ‫بلــه قطعــا همیــن طــور اســت‪ .‬ایــن بهانه هــا‬ ‫قابل پذیرش نیست چون معنایش ان است که ما نتوانستیم‬ ‫نیروهای برجســته خودمان را مدیریت کنیــم‪ .‬به هر حال‬ ‫نیروهایی تحت نام و عنوان اصالح طلب وارد مجلس شدند‬ ‫اگر موقع بستن لیست شناخت نداشــتند االن باید کنترل‬ ‫بیشــتری اعمال کنند‪ .‬فقدان شــناخت نمی تواند توجیه‬ ‫عدم تعهد به ملت باشد‪ .‬جریان اصالحات خطایی کرده که‬ ‫امروز نمی تواند نیروهای باسابقه خود را به مجلس بفرستد‬ ‫اما لیست می دهد و تاکید می کند مردم براساس اعتمادی‬ ‫که به جریان اصالحات دارید لیستی رای دهید‪ .‬معنای این‬ ‫حرف چیست؟ معنایش ان است که ما نمایندگان خود را در‬ ‫مجلس کنترل و هدایت خواهیم کرد‪ .‬وقتی اقای خاتمی‬ ‫اعالم می کند مردم به همه لیست امید رای دهید این توقع‬ ‫از او است که وقتی انحرافی در عملکرد برخی افراد می بیند‬ ‫ان را صریح اعالم کند‪ .‬یعنی خیلی شــفاف بگوید «مردم‬ ‫همانطور کــه گفتم به همه لیســت امیــد رای دهید امروز‬ ‫می گویم فالن نماینده دارد از مســیر خارج می شود‪ ».‬در‬ ‫واقع وقتی تمام اعتبار خود را پشت یک لیست قرار می دهند‬ ‫وقتی مشکل یا انحرافی به وجود می اید این توجیه نمی شود‬ ‫که بگویند ما نیز از انها شناخت نداشتیم‪ ،‬باید شفاف مسائل‬ ‫را بگویند همانطور که زمان انتخابات صریح از ائتالف امید‬ ‫پشتیبانی کردند‪.‬‬ ‫به نظر شما نگاه دولت به چنین پدیده هایی به چه‬ ‫صورت است؟‬ ‫دولت خیلی خــودش را درگیر این مســائل نکرده‬ ‫است چون کارهای عظیمی دارد که خودش نمی تواند به‬ ‫کارهایی که دارد به طور شایسته رسیدگی کند‪ .‬اقای روحانی‬ ‫باتوجه به وقتی که می گذارد خیلی از کارهای خودش را هم‬ ‫انجام نمی دهد تا چه رسد بخواهد هدایت جریانات مجلس‬ ‫را بخواهد داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی اتفاقی بیفتد تا دولــت از مرکز توجه خارج‬ ‫شود‪ ،‬بر این اساس دولتی ها چه نگاهی دارند؟‬ ‫از این مــوارد اســتقبال می کنند یعنی مشــاوران‬ ‫رئیس جمهور به طور جــد از این نوع مســائل اگر نگوییم‬ ‫که خودشان تشــدید کننده هســتند ولی به طور جد از این‬ ‫حرکت ها اســتقبال می کنند چون باید پاسخگو باشند و به‬ ‫مســائل اساســی جامعه توجه کنند ‪ .‬برای اینکــه در قبال‬ ‫مسائل اساسی پاسخگو نباشند مایلند برخی مسائل فرعی‬ ‫اصلی شود تا مسائل اصلی به حاشیه رانده شود‪.‬‬ ‫توصیــه می کنیــد اصولگراهــا باید با ایــن نوع‬ ‫پدیده ها چگونه مواجه شــوند تا واکنش انها در‬ ‫استانه انتخابات محل سوءاستفاده قرار نگیرد؟‬ ‫قطعا من این مســاله را در شرایط عادی یک گونه‬ ‫می بینم و در شرایط انتخابات به گونه دیگری‪ .‬ما در استانه‬ ‫انتخابات قــرار داریم؛ هر چه فضــا عقالیی تر و منطقی تر‬ ‫باشد انتخاب مردم ســنجیده تر می شود و نتیجه انتخابات‬ ‫برای جامعه پربارتر خواهد بود‪.‬‬ ‫یعنی میزان رشــددهندگی انتخابــات فزونی خواهد‬ ‫یافت اما هرچه به سمت جنجال و کارهای احساسی برویم‬ ‫تعقل رنگ خواهد باخت و زمینه تعقل کمرنگ خواهد شد‬ ‫بنابراین این نوع بحث ها در اســتانه انتخابات بسیار بسیار‬ ‫مضر است‪ ،‬حتی اگر کسی چنین بازی هایی را دراورد تا فضا‬ ‫احساسی شود باید چشم بست و از کنارش عبور کرد‪ .‬اجازه‬ ‫نداد این مساله جنجالی فضای جامعه را پر کند‪ .‬در شرایط‬ ‫عادی هم شرط عقل است به کسانی که می خواهند کانون‬ ‫توجه قرار بگیرند فرصت ندهیــم یعنی با عملکرد خودمان‬ ‫برای انها فرصت سازی نکنیم‪.‬‬ ‫در استانه انتخابات طبیعتا این مساله خیلی جدی تر‬ ‫خواهد شــد چون در اســتانه انتخابات هم فرد می خواهد‬ ‫استفاده کند و هم کســانی که می خواهند پاسخگو باشند‬ ‫مایل نیســتند مســائل اصلی جامعه مورد توجه قرار بگیرد‬ ‫بنابراین مایلند فضا به طرف مسائل جنجالی برود بنابراین‬ ‫اصولگرایان در ایــن زمینه ها با فهم اینکه چه کســانی از‬ ‫مسائل احساسی بهره می گیرند باید زمینه تعامالت فکری‬ ‫و رشد جامعه را تقویت کنند‪.‬‬ ‫حصول شرایط جهت رشد جامعه ایجاب می کند که‬ ‫به برخی مسائل دامن زده نشود و در میدان بازی این افراد‬ ‫ی صورت نگیرد‪.‬‬ ‫اقدام ‬ ‫سیاست‬ ‫جناح اصالحات فقط محدود به مجلس دهم نیست‪ ،‬انها‬ ‫در دوره های قبل بهانه نداشتند که نیروهایی را از سر اجبار‬ ‫در لیست خود قرار دادند‪ ،‬ادوار گذشته مجلس هم شاهد‬ ‫بودیم درباره نیروهای شاخص این اعمال مدیریت جریانی‬ ‫اتفاق نمی افتاد‪ .‬یعنی یک جریان حزبی حاضر نبود کامال‬ ‫نیروهایی که به مجلس فرستاده را مدیریت و به چارچوب‬ ‫کار جمعی و تشکیالتی مقید کند‪ ،‬چون مقید کردن نیروها‬ ‫هزینه هایی دارد مثــل انکه اعالم عمومــی صورت گیرد‬ ‫که رفتارهای این فرد را نمی پذیریــم و اگر ادامه دهد از او‬ ‫اعالم برائت می جوییم‪ .‬خیر این رویه از گذشته هم مرسوم‬ ‫نبوده که احــزاب در کنار بهره بــرداری سیاســی از افراد‪،‬‬ ‫موظف باشــند به طور مســتمر در طول چهار سال مجلس‬ ‫رفتارهای انها را بسنجند یا هدایت و کنترل و در صورت لزوم‬ ‫موضعگیری بجا و به موقعی را اتخاذ کند‪ .‬بر همین اساس‬ ‫می بینیم در قبال تخلفات اقتصادی سکوت می شود یعنی‬ ‫خود را با نماینده ای که به مجلس فرستادند درگیر نمی کنند‪،‬‬ ‫حال انکه اگر درگیر کنند یکی از عوامل ســامت مجلس‬ ‫خواهد بود اما قضیه جایی به مشــکل تبدیل می شــود که‬ ‫احزابی نیروهای خود را به مجلس می فرســتند بدون انکه‬ ‫بخواهند با فســاد اقتصادی‪ ،‬انحراف سیاسی یا انحراف‬ ‫فرهنگــی انها درگیر شــوند چون یک حــزب علی القاعده‬ ‫باید یک نگاه فرهنگی و سیاســی و اقتصادی داشته باشد‬ ‫و نماینده ای کــه به مجلس فرســتاده باید براســاس این‬ ‫دیدگاه ها کنترل شــود تا اگر ان نماینده خارج از چارچوب‬ ‫حزبی عمل کرد از او اعالم برائت بجوید‪.‬‬ ‫ســکوت می تواند چنین معنایی را داشــته باشد‬ ‫چون وقتی محمود صادقی وارد چالش با رئیس‬ ‫دستگاه قضا شد فراکســیون امید با او همراهی‬ ‫نکرد و موضع تاییدی در قبال صحبت های عضو‬ ‫خودش نگرفت ‪.‬‬ ‫سکوت خیلی نمی تواند معنای برخورد تشکیالتی‬ ‫داشته باشد‪ .‬البته سکوت یک روش محتاطانه و میانه ای‬ ‫است اما اصالح کننده نیست بلکه فقط جلوی تشدید ماجرا‬ ‫را می گیرد‪ .‬االن نیــاز به ان داریم که احزاب به ســامت‬ ‫مجلس کمک کنند‪ .‬یعنی خودشــان نســبت به ســامت‬ ‫نمایندگانی که به مجلس گســیل داشتند احساس وظیفه‬ ‫کنند‪ .‬همانطور که گفتم تالش برای حفظ سالمت مجلس‬ ‫فقط به حوزه سیاسی محدود نمی شود بلکه همه حوزه ها را‬ ‫شامل می شــود‪ .‬اگر نماینده ای دچار ولنگاری فرهنگی یا‬ ‫فساد اقتصادی شد قطعا حزب او زودتر از جامعه می فهمد‬ ‫که این نماینده دچار فســاد اقتصادی یا انحراف فرهنگی‬ ‫شده اســت‪ .‬فســاد اقتصادی نماینده مجلس یعنی چه؟‬ ‫یعنی منافع مردم را قربانی کــردن و فروختن در از ای ان و‬ ‫متاع اندکی را برای خــود گرفتن‪ .‬چنیــن کاری خیانت به‬ ‫ملت محسوب می شود‪ .‬اگر نماینده ای رفت با یک شرکت‬ ‫خارجی تبانی کرد و کاالی از رده خارج شده یا نامربوطی را‬ ‫وارد کشور کرد که این واردات به سالمت ملت یا به اقتصاد و‬ ‫صنعت کشور لطمه می زند حزب او پیشگام شود و اعالم کند‬ ‫اقدام انجام شده را تایید نمی کند‪ .‬ایا چنین رویه ای سابقه‬ ‫داشته است؟ بله نیروهای اصولگرا در این حوزه کارنامه ای‬ ‫دارند اما متاســفانه نیروهــای اصالح طلب فاقــد کارنامه‬ ‫قابل عرضه ای در این زمینه هستند‪.‬‬ ‫به نظر شــما حاکمیت بــا پدیده هایــی همچون‬ ‫محمــود صادقــی چطــور بایــد برخــورد کند که‬ ‫فرد مورد نظر از این رفتار برای کســب شــهرت‬ ‫بیشــتر سوءاســتفاده نکند؟ از بین راهکارهای‬ ‫ بی اعتنایی‪ ،‬افشاگری و برخورد قضایی کدامیک‬ ‫را مناسبت تر می دانید؟‬ ‫معتقدم قوه قضائیه درباره این زمینه خیلی حلیم تر‬ ‫و بردبارانه تر عمل کند‪.‬‬ ‫به نظر شما چه کار باید کرد که این رویه ها شیوع‬ ‫‪3‬‬ ‫عباس ســلیمی نمین در واکنش به پدیده هایی‬ ‫همچون محمود صادقی در مجلس می گوید‪«:‬برخی‬ ‫عناصر دســت چندم یک جریان هســتند اما چون در‬ ‫ان جریان ها جایگاهی ندارند یا به عبارت دیگر هویت‬ ‫تعریف شــده ای در ان جریان ها ندارنــد و نمی توانند‬ ‫ان جریان ها را به دنبال خود بکشــند‪ ،‬طبیعتا به سوی‬ ‫کارهای جنجالــی می رونــد‪ ».‬این تحلیلگر مســائل‬ ‫سیاسی یاداور می شــود‪« :‬وقتی اقای خاتمی اعالم‬ ‫می کند مردم به همه لیست امید رای دهید این توقع‬ ‫از او ســت که وقتی انحرافی در عملکــرد برخی افراد‬ ‫می بیند ان را صریح اعالم کند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫فراکسیون امید باید‬ ‫با صادقی مرز بندی کند‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدسعیداحدیان‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫پیــش از اغاز مجلــس دهم بــه نظر می رســید‬ ‫اصالح طلبان راه یافته به پارلمان منطقی تر رفتار‬ ‫کنند‪ ،‬چراکــه احراز صالحیت شــدند امــا امروز‬ ‫شاهدیم برخی اعضای فراکسیون امید همچون‬ ‫محمود صادقی مواضع تندروانــه دارند‪ .‬باتوجه‬ ‫به انکــه نزدیک هفت مــاه از اغــاز مجلس دهم‬ ‫می گذرد‪ ،‬فراکســیون امید را چطــور دیدید؟ ایا‬ ‫رفتار منطقی داشــتند و نوع تعامل شان با سایر‬ ‫فراکسیون ها به چه صورت بود؟‬ ‫عملکرد این فراکسیون از چند منظر قابل تحلیل‬ ‫است ؛ نخست میزان موفقیت فراکسیون امید در پیگیری‬ ‫اهــداف جریان اصالحات در مجلس اســت کــه معتقدم‬ ‫به نظر نمی رســد عملکرد موفقی داشــته باشــد چون در‬ ‫خیلی از موضوعات نتوانســت یــک هماهنگی کافی بین‬ ‫اعضای خود ایجاد کند چه برســد به اینکه رای نمایندگان‬ ‫خاکســتری را به طرف خود جلب نماید‪ .‬بــه عبارت دیگر‬ ‫برخی نمایندگان گرایش سیاسی و جناحی ندارند و براساس‬ ‫موضوعات مختلف ممکن است به یکی از دو جناح اصولگرا‬ ‫یا اصالح طلب نزدیک شوند‪ .‬اصالح طلبان مجلس دهم‬ ‫در واقع نتوانستند با طرح استدالل قوی برای موضوعات‬ ‫مدنظر رای های خاکستری در مجلس را به نفع خود جمع‬ ‫کنند چــون معتقدم کار اصلــی فراکســیون ها در پارلمان‬ ‫این اســت که با قــدرت البــی و هماهنگی تشــکیالتی و‬ ‫منطقی بتواند اکثر رای های خاکســتری را به نفع اهداف‬ ‫مجموعه خــود هدایت کند‪ ،‬اما فراکســیون امیــد در این‬ ‫حوزه عملکرد موفقی را تاکنون نتوانسته به نمایش بگذارد‪.‬‬ ‫البته فراکســیون امید در حوزه انتخاب نمایندگان ناظر بر‬ ‫انتخابات شورای شهر و روستا موفق بود اما نمی توان یک‬ ‫مورد را به تمام مدت ‪ 7‬ماه از اغاز مجلس دهم تعمیم داد‪.‬‬ ‫نکته بعدی ان است که ایا فراکسیون امید مشی تندرویی‬ ‫داشــته اســت یا خیر؟ من معتقدم خیر‪ ،‬به نظــر نمی اید‬ ‫مجموع عملکرد فراکسیون امید در مجلس تند باشد‪ .‬البته‬ ‫فردی مثل اقای صادقی در ان فراکسیون است و رفتاری‬ ‫هم دارد‪ ،‬شاید مجموعه امید به او تذکر هم داده باشد اما او‬ ‫دارد مشی خود را دنبال می کند‪ .‬این هم دور از ذهن نیست‬ ‫که یک نفر از بین چند ‪10‬نفر مســیری را طی کند که بقیه‬ ‫به طی ان مسیر قائل نباشــند‪ .‬البته این نقد هم وارد است‬ ‫اگر عضوی از فراکســیون در حال پیمودن راهی است که‬ ‫با مشی تشــکیالتی همخوانی ندارد انتظار می رود که ان‬ ‫مجموعه مرزبندی خــود را با این عضو شــفاف کند‪ ،‬ولی‬ ‫در کل نمی توان گفت فراکســیون امیــد تاکنون تند رفتار‬ ‫کرده اســت‪ .‬اگر تصمیمات فراکســیون امید را مشاهده‬ ‫کنیم در تصمیماتی که برای نظام موضوعیت داشته‪ ،‬این‬ ‫فراکسیون منطقی عمل کرده است‪ .‬محکوم کردن تمدید‬ ‫تحریم های ‪ 10‬ساله یا اهمیت دادن به دغدغه های حوزه‬ ‫اقتصاد را می توان در این رابطه مثال زد‪ .‬اگر فراکســیون‬ ‫امید می خواســت مشــی تندروی داشته باشــد به مسائل‬ ‫دیگری می پرداخت تا ان مسائل را به عنوان دغدغه جامعه‬ ‫معرفی کند حال انکه این گونه رفتار نکرد‪ .‬البته نمی گویم‬ ‫تمام تصمیمات فراکسیون امید درست بوده ولی می توان‬ ‫گفت اصالح طلبان مجلــس دهم روند تنــدی را در پیش‬ ‫نگرفتند‪.‬‬ ‫برخی افراد فراکســیون امید مثــل اقای محمود‬ ‫صادقی که مشــی تندروانه دارند بــا عقبه تندرو‬ ‫جریان اصالحات مرتبط هستند یا خیر؟ به عبارت‬ ‫دیگر رفتار انها فردی است یا جریانی؟‬ ‫برداشتمنایننیستکهیکعقبههماهنگشده‬ ‫حداقل در مجلس وجود داشته باشد‪ .‬اگر خارج از مجلس‬ ‫کسانی این همراهی عقبه را دارند کد می دهند و هماهنگی‬ ‫می کنند حداقل حمایت رسانه ای پشت ان دیده می شود اما‬ ‫در فراکسیون امید مجلس به نظر نمی اید این طور باشد‪.‬‬ ‫ایا در قالب تشــکیالتی به اقای محمود صادقی‬ ‫تذکری هم دادنــد؟ یعنی فراکســیون امید مانع‬ ‫تشکیالتی برای تندروی های عضو خود شود؟‬ ‫نمی توانم تحلیل دقیقی درباره این موضوع ارائه‬ ‫بدهم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بله‪ ،‬البته از نظر شــیوه کار نه از نظر نگاه می توان‬ ‫چنین تحلیلی داشت چون شــاید بین نگاه اقای صادقی و‬ ‫اقای مطهری به موضوعات تفاوت زیادی باشد ولی شیوه‬ ‫و مدل رفتار یکی اســت‪ .‬به عبارت بهتر بــرای انکه چهره‬ ‫جنجالی و شاخص شوند کامال این دو یک الگو رفتاری را‬ ‫دارند نشــان می دهند‪ .‬در موضوعاتی که اصال مساله ای‬ ‫نیســت مواضع شــاذ می گیرند تا چهره جنجالی مشهوری‬ ‫شوند‪ .‬اقای مطهری یک دفعه یاد اقای منتظری می افتد‪.‬‬ ‫باالخره نظر و دیدگاه غلطی است و حتی تعارض مستقیم با‬ ‫نظر مکتوب حضرت امام دارد‪ .‬ما می گوییم ازادی اســت‬ ‫یعنی اجازه هســت که صحبت شــود اما طرح این دیدگاه‬ ‫که موضوع اصلی کشور نیســت فقط با هدف ان است که‬ ‫موضع جنجالی بگیرد‪ .‬رفتار اقای صادقی را هم در همین‬ ‫حوزه می توان تعریف کرد‪.‬‬ ‫برخــی اصالح طلب هــا می گوینــ د اگر شــورای‬ ‫نگهبان یک چهره شــناخته شــده اصالح طلب‬ ‫را تایید صالحیــت می کرد حداقل مــدل رفتاری‬ ‫او مشــخص بود‪ ،‬این طور نمی شــد که از جناح‬ ‫اصالحات یکســری افراد ناشناخته وارد مجلس‬ ‫شوند که معلوم نیست بعدها برای کسب شهرت‬ ‫چه مشــی رفتاری را از خود نشــان دهند‪ ،‬ایا این ‬ ‫موضوع را قبول دارید؟‬ ‫من منتقد برخــی تصمیمات شــورای نگهبان در‬ ‫احراز یا عدم احراز صالحیت نامزدهای انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی به ویژه در شهرستان ها هستم اما این مدل‬ ‫نگاه را درباره شــورای نگهبان کامال خالف می دانم چون‬ ‫وارد کردن عنصر مصلحت در تصمیمات شورای نگهبان از‬ ‫لحاظ مبنایی غلط است‪ .‬شورای نگهبان باید هنگام بررسی‬ ‫صالحیت نامزدهای انتخابات به ایــن نکته توجه کند که‬ ‫این نامزد فارغ از مصلحت سنجی ها‪ ،‬صالحیت حضور در‬ ‫مجلس را دارد یا خیر‪ .‬همانطور که گفتم من منتقد برخی‬ ‫تصمیمات شــورای نگهبان هســتم‪ ،‬اما این مدل ورود به‬ ‫تحلیل از منظری کــه مصلحــت را در تصمیم گیری های‬ ‫شورای نگهبان ببینیم اشتباه است‪ .‬فارغ از انکه بعدها چه‬ ‫اتفاقی می افتد‪ ،‬شورای نگهبان وظیفه دارد به مصلحت ها‬ ‫توجه نکند و صرفــا شــاخص ها را در احــراز صالحیت یا‬ ‫عدم احراز صالحیت نامزدها مدنظر قرار دهد‪.‬‬ ‫مجلس دهم را از لحاظ حضور افرادی مثل محمود‬ ‫صادقی چطــور می بینید؟ به عبــارت بهتر وقتی‬ ‫اقای صادقی به علی مطهری نــگاه کرد و دید او‬ ‫با اتخــاذ مواضعی شــاذ و جنجالــی وارد عرصه‬ ‫افکار عمومی شــد و به نوعی از الگوی رفتاری او‬ ‫گرته برداشــت‪ ،‬این احتمال وجود دارد که سایر‬ ‫نمایندگان نیز به این سو ترغیب شوند ایا اپیدمی‬ ‫ شدن الگوبرداری از مدل رفتاری علی مطهری و‬ ‫محمود صادقی می تواند ایــن دوره از مجلس را‬ ‫به مجلس ششم دیگری در نظام پارلمانی کشور‬ ‫تبدیل کند؟‬ ‫خیر به هیچ وجه‪ .‬جریان اصالحات به ویژه انهایی‬ ‫که به مجلس دهم وارد شــدند این جمع بندی رســیده که‬ ‫مجلس ششــم لطمه بــه کشــور جریان اصالحــات بود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان فهمیدند که اشــتباه کردند و انچه االن درو‬ ‫می کنند محصول ان رفتاری اســت که در مجلس ششــم‬ ‫داشتند و این را خوب فهمیدند‪ .‬متاسفانه برای اصالحش‬ ‫شجاعانه اقدام نکردند‪ .‬دوســت دارند اصالحش کنند اما‬ ‫نمی خواهند هزینه اصالح را بپردازند ولی این را فهمیدند‬ ‫که مسیر مجلس ششم مسیر غلطی بود چون هم به نظام‪،‬‬ ‫کشــور و مردم لطمه خورد و هم به جریان خودشان‪ .‬امروز‬ ‫انچه در مجلس دهم شاهد هســتیم می تواند کامال این را‬ ‫ضمانت دهد که در مسائل اصلی کشور مخصوصا مسائلی‬ ‫که دغدغه رهبری نظام است جریان داخل مجلس مسیری‬ ‫خالف انچ ه نمود قطعی و روشن رهبری است عمل نخواهد‬ ‫کرد حتی اگر یک محمود صادقی به چهار محمود صادقی‬ ‫افزایش پیدا کند اما کل فضای حاکم بــر مجلس را تغییر‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫یعنی شما معتقدید شاید تعداد محمود صادقی ها‬ ‫زیاد شــود ولی بیشــتر از انگشــتان دو دســت‬ ‫نخواهد بود؟‬ ‫تعدادشان مهم نیست‪ ،‬چون در تصمیمات اصلی‬ ‫که برای کشــور اهمیــت دارد فضــای حاکم بــر مجلس‬ ‫مطابق مصالح کشور و ملت و نظام عمل خواهد کرد‪ .‬البته‬ ‫دموکراسی اســت‪ ،‬شــاید در یک موضوعی ‪ 20‬نفری هم‬ ‫شاید حرف تندی بزنند موردی نیســت جمهوری اسالمی‬ ‫فضای باز سیاســی دارد لطمه ای نمی خورد اگر چند نفری‬ ‫هنگام تصمیم گیــری درباره فالن طرح یــا الیحه دیدگاه‬ ‫تندی از خود بروز دهند‪ .‬مساله مجلس ششم فرق می کند‪.‬‬ ‫در ان مجلس علیه برنامه هسته ای کشور طرح سه فوریتی‬ ‫دادند‪ ،‬یعنی داشــت کشــور را بــه ورطه ســقوط می برد‪.‬‬ ‫تحصن کردند تا انتخابات مجلس هفتــم به تاخیر بیفتد‪.‬‬ ‫حاال امروز یکی از نگاه ها و دیدگاه های رهبری ان اســت‬ ‫که اقتصاد مســاله اصلی کشور محســوب می شود‪ ،‬خب‬ ‫اقای عارف نیز مصاحبه می کنــد می گوید برای ما اقتصاد‬ ‫مساله اصلی است‪ .‬مسلما در مسائل اصلی مثل منطقه و‬ ‫مردم فراکسیون امید تقابل با نگاه نظام تقابل نمی کند بلکه‬ ‫همراهی خواهد داشت‪.‬‬ ‫به نظر شما انتظار از اقای عارف برای کنترل اقای‬ ‫صادقی چیست؟‬ ‫به نظر می رســد اقای عــارف و جریان اصالحات‬ ‫داخل مجلس دهم اگر نتوانست با تذکر‪ ،‬مذاکره و صحبت‬ ‫منطق را به رفتار اقای صادقی برگرداند راهش این است که‬ ‫مرزبندی اش را شفاف کند‪.‬‬ ‫اگر مرزبندی شــان را شــفاف نکنند چــه اتفاقی‬ ‫می افتد؟‬ ‫اگر این کار را نکند رفتار یــک نماینده به پای کل‬ ‫جریان اصالحات نوشته می شود و کل این جریان سیاسی‬ ‫لطمه می خورد‪.‬‬ ‫به نظر شما حاکمیت با امثال اقای صادقی چطور‬ ‫بایــد رفتار کنــد؛ بی اعتنایــی‪ ،‬برخــورد قضایی‬ ‫یا افشــاگری کدامیک انجام شــود بهتر اســت‬ ‫به طوری کــه محل سوءاســتفاده برای کســب‬ ‫شهرت بیشتر هم واقع نشود؟‬ ‫حاکمیــت باالخــره یکســری وظایــف حقوقی و‬ ‫یکسری وظایف مدیریتی دارد‪ .‬از نظر حقوقی اگر تهمتی‬ ‫زده می شــود باید تهمت زننده هزینه تهمتش را بپردازد اما‬ ‫سیاست‬ ‫اما دربــاره مســاله ای که بین محمــود صادقی و‬ ‫رئیس دســتگاه قضا پیش امد حمایتی را شاهد‬ ‫نبودیم‪ .‬این ســکوت فراکســیون امید را چطور‬ ‫می توان تحلیل کرد؟‬ ‫حمایت نکردند‪ .‬عدم حمایت می تواند نوعی تذکر‬ ‫هم تلقی شــود اما در عین حال می تواند این طور هم باشد‬ ‫و فقط سکوت کرده باشند‪ .‬البته ما معتقدیم در مسائلی از‬ ‫این دست فراکسیون امید به سکوت اکتفا نکند بلکه شفاف‬ ‫موضع بگیرند یعنی اگر عملکرد عضو خــود را قبول ندارند‬ ‫رویه ســکوت را در پیش نگیرند بلکه مرزبندی ها را روشن‬ ‫کنند‪ .‬اشــکالی که ما به جریان های سیاسی داخل کشور‬ ‫داریم چه اصولگرا و چه اصالح طلب این اســت که تعداد ‬ ‫افرادی که رفتــار رادیکالی و تند از خود بــروز می دهند به‬ ‫دلیل سکوت بقیه که به طور غیرعلنی با ان رفتارها مخالفند‬ ‫اما حاضر نیستند اختالف سلیقه شــان را علنی کنند باعث‬ ‫می شــود عملکرد و رفتار ان چند نفر به پای کل ان جریان‬ ‫نوشته شود بنابراین کل جریان سیاسی از تندروی چند نفر‬ ‫لطمه می خورد‪ .‬زمان مجلس ششــم از این نوع مســائل‬ ‫در جریان اصالحات خیلی پررنــگ بود‪ ،‬دولت اصالحات‬ ‫از یک مقطعی به بعد تصمیم گرفــت فضای تندش را کم‬ ‫کند اما افراد خاصی مخصوصا در مجلس ششم یک رویه‬ ‫رادیکالی داشــتند که به کل جریان اصالحات لطمه زد اما‬ ‫دولت وقت اصالحات حاضر نشد تفاوت دیدگاه خود را با ان‬ ‫جریان تندرو داخل مجلس علنی کند‪ .‬اگر این کار را انجام‬ ‫می داد رفتار تند مجلس ششم به پای کل جریان اصالحات‬ ‫گذاشــته نمی شــد‪ .‬در ســال ‪ 88‬نیز این اتفاق در جریان‬ ‫اصالحات افتاد‪ .‬خیلی از اصالح طلبان مخالف اردوکشی‬ ‫خیابانی اقای موســوی‪ ،‬اقای کروبی و جریان سبز بودند‪،‬‬ ‫اما حاضر نشدند این مخالفت را علنی کنند و لطمه شدیدی‬ ‫خوردند‪ .‬البته چنین مشی در جریان اصولگرایی هم بعضا‬ ‫دیده می شود مثال مجلس نهم که قریب به اتفاق نمایندگان‬ ‫اصولگرا بودند به اجرایی شــدن برجام رای می دهد اما در‬ ‫مقابل تصور جامعه از جریان اصولگرا و مجلس اصولگرا این‬ ‫است که مخالف برجامند‪ .‬این تناقض را چطور می توان حل‬ ‫کرد؟ تحلیل روشن این مساله ان است که یک عده ای نماد‬ ‫کل جریان اصولگرایی شدند‪.‬‬ ‫بــا توجه بــه اینکــه ‪ 7‬مــاه از اغاز مجلــس دهم‬ ‫می گذرد‪ ،‬به نظر شما اگر شورای نگهبان چنین‬ ‫تصویری از اقای محمود صادقی داشــت ایا او را‬ ‫برای نامــزدی در انتخابات مجلــس دهم احراز‬ ‫صالحیت می کرد؟‬ ‫ما جزو شــورای نگهبان نیســتیم‪ ،‬ثانیا براســاس‬ ‫مواضعــی از ایــن دســت شــورای نگهبــان نمی توانــد‬ ‫تصمیم گیری کند اما در عین حال با دیدن این نوع رفتارها‬ ‫شــاید عدم احراز صالحیت می کرد‪ .‬البته یک جمله ای را‬ ‫درباره اقای صادقــی و اقای مطهری بگویــم‪ ،‬انها بر این‬ ‫باورند که حجت جمهوری اســامی بر انتقادپذیری داخل‬ ‫سیستم اســت‪ .‬یعنی جمهوری اســامی اگر انتقاد ناپذیر‬ ‫بــود و حاضر نبود حرف بشــنود اقای مطهــری را دومرتبه‬ ‫بعد از انکه اظهارات خاص و شــاذ داشت تایید صالحیت‬ ‫نمی کــرد‪ .‬تایید صالحیــت اقــای مطهری یعنــی اینکه‬ ‫اگر داخل جمهوری اســامی با نیت اصــاح و نه با نیت‬ ‫برانــدازی‪ ،‬انتقادهــای تندی مطرح شــود نه تنهــا تایید‬ ‫صالحیت می شــود‪ ،‬بلکه می توانــد بر یکــی از باالترین‬ ‫کرسی های مدیریت مجلس بنشیند‪ .‬این یک حجتی است‬ ‫که نمی توانیم بیان کنیم یا خوب بیــان نمی کنیم‪ .‬امثال‬ ‫اقای صادقی و اقای مطهری با اینکه ما حرف های شان را‬ ‫قبول نداریم‪ ،‬باید بتوانند در نظام جمهوری اسالمی ایران‬ ‫حرف بزنند‪.‬‬ ‫می گویند اقای صادقــی می خواهد مطهری دوم‬ ‫شود‪ ،‬چنین تحلیلی را قبول دارید؟‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدســعید احدیــان‪،‬‬ ‫محمــود صادقــی را یــک پدیده‬ ‫فردی می داند کــه عقبه جریانی‬ ‫نــدارد و بر همین اســاس معتقد‬ ‫اســت‪« :‬شــاید بین نــگاه اقای‬ ‫صادقــی و اقــای مطهــری بــه‬ ‫موضوعات تفاوت زیادی باشد‪ ،‬ولی شیوه و مدل رفتار‬ ‫یکی است چون در موضوعاتی که اصال مساله اصلی‬ ‫کشور نیست‪ ،‬مواضع شاذ می گیرند تا چهره جنجالی‬ ‫مشــهوری شــوند‪ ».‬این تحلیلگر مســائل سیاسی‬ ‫یاداور می شــود‪« :‬اقای عــارف و جریــان اصالحات‬ ‫داخل مجلــس دهم اگر نتوانســت با تذکــر‪ ،‬مذاکره‬ ‫و صحبت منطــق را به رفتــار اقای صادقــی برگرداند‬ ‫راهش این اســت که مرزبندی اش را شفاف کند‪ .‬اگر‬ ‫این کار را نکنــد رفتار یک نماینده بــه پای کل جریان‬ ‫اصالحات نوشته می شــود و کل این جریان سیاسی‬ ‫لطمه می خورد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫سیاست‬ ‫از نظر کالن مدیریتی برای حاکمیت مهم نیست که یک‬ ‫نماینده مجلس چه صحبت هایی می کند چون هر چقدر هم‬ ‫که صحبت های او شاذ باشد بعد از مدتی عادی می شود‪.‬‬ ‫به نظرم در این موضوعات برخــورد حاکمیت باید همراه با‬ ‫سعه صدر باشد‪.‬‬ ‫موضوعاتی که اقــای صادقی تا بــه حال مطرح‬ ‫کرده چقدر اولویت های مردم بوده است؟‬ ‫بیان فساد در یک قوه یا دســتگاه اولویت است‪.‬‬ ‫گرچه شــاید دغدغه مردم نباشــد اما وجود شناسایی فساد‬ ‫در یک سیستم خیلی مهم اســت اما وقتی روشن شده که‬ ‫مساله درباره قوه قضائیه چه بوده بنابراین طرح ان قطعا جز و‬ ‫اولویت ها نبود و می توان گفت رعایت اخالق نشــد‪،‬چون‬ ‫وقتی می دانیم یک موضوعی وجود ندارد اما ان را به یک‬ ‫مســاله و دغدغه و عامــل تضعیف باورهای مردم نســبت‬ ‫به نظام تبدیل می کنیــم دیگر نمی توان اســمش را بیان‬ ‫اولویت ها گذاشت‪.‬‬ ‫به نظر شــما دولت از این نوع حاشیه ها استقبال‬ ‫می کند یا ان را به ضرر خود می داند؟‬ ‫به نظر می رســد چنین مصادیقی را به نفع خودش‬ ‫می داند یعنی از این نوع اتفاقات خوشحال می شود و رویه‬ ‫ســکوت پیش می گیرد و تالشی برای شــفاف شدن فضا‬ ‫انجام نمی دهــد‪ ،‬چون حواس هــا پرت می شــود از لزوم‬ ‫پاسخگویی که دولت باید به مردم بعد از ‪ 3/5‬سال مسئولیت‬ ‫در مدیریت امور اجرایی کشــور به ویــژه در حوزه اقتصاد و‬ ‫اشتغال بدهد‪.‬‬ ‫پس شــما معتقدید چــون در اســتانه انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری قرار داریم دولــت از این نوع‬ ‫اتفاقات و حاشیه سازی ها استقبال هم می کند؟‬ ‫خوشحال می شود‪ .‬استقبال به این معنا که موضع‬ ‫بگیرد خیر‪ ،‬اما ســکوت می کند چون به نفعش می شــود‪.‬‬ ‫اگر موضع گیری و ورود مستقیم کند چند ضرر متوجه اش‬ ‫می شود؛ نخست انکه با شعارهای اعتدالی اش تنافی دارد‪،‬‬ ‫ثانیا شاید به هدف اصلی تبدیل شود و برخی به طور متقابل‬ ‫نقدهای جدی به رویه دولت وارد کنند‪ .‬ثالثا دولت ضرورتی‬ ‫برای ورود مســتقیم به این مســائل نمی بیند چون کسان‬ ‫دیگری دارند این کارها را انجام می دهند‪.‬‬ ‫رابعا ممکن اســت برخی افراد درون دولت نیز به این‬ ‫نتیجه رسیده باشند که حاشیه سازی ها به ضرر نظام است‬ ‫چون همه در یک کشتی نشسته ایم و وقتی فارغ از مباحث‬ ‫جناحی و قبیله گرایی نظام تضعیف شــود همــه جریانات‬ ‫متضرر می شوند‪.‬‬ ‫نــگاه اصولگراها به مواضع امثــال اقای صادقی‬ ‫چطور است؟‬ ‫قطعا به دالیــل مختلف با این مواضــع در تعارض‬ ‫هســتند و باوری به ان ندارند چون از لحاظ کالن به صالح‬ ‫نظام و کشور نیســت‪ .‬ضمن انکه بخش هایی از ماجرا دارد‬ ‫لطمه می خورد که به جریان و تفکر انها نزدیک است و هم‬ ‫اینکه فضای انتخاباتی را به نفع یــک جریان دیگر عوض‬ ‫می کند اما نحوه برخورد جریان اصولگرایی با این مصادیق‬ ‫به مرور به یک عقالنیتی می رسد و بهتر می بیند که در مقابل‬ ‫اینس رو صداهایکواکنشخیلیسنگینینشانندهدچون‬ ‫واکنش سنگین نشان دادن بیشتر کمک به ماجرا می کند‪.‬‬ ‫یعنی اگــر اقای صادقی همچــون اقای مطهری‬ ‫خواست به این شــهر و ان شهر برای سخنرانی‬ ‫برود برخورد سختی با او نشود؟‬ ‫کم کم به این بلوغ سیاسی می رسند که بهتر است‬ ‫این افراد در یک محیــط کوچک حرف هاشــان را بزنند و‬ ‫بروند‪ .‬به جای اینکه مساله تبدیل به یک موضوع ملی شود‪.‬‬ ‫اقای صادقی دو هفته پیش به مشــهد امد سخنرانی کرد و‬ ‫رفت اصال کسی متوجه نشــد در حالیکه دفعه پیش اقای‬ ‫مطهری نیامد اما این قدر مساله ملی و بزرگ شد‪.‬‬ ‫پدیده ای به نام «صادقی»‬ ‫امیرابراهیم رسولی‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل سیاسی‬ ‫در بررسی یک پدیده در عالم سیاست نگاه به ظواهر‬ ‫شاید جزئی از تحلیل به شمار اید اما عوامانه ترین روش در‬ ‫تحلیل ان پدیده محسوب می شــود‪ .‬یکی پدیده سیاسی‬ ‫شــامل اجزای مختلف اســت که در نهایت ظاهر ان مورد‬ ‫توجه قرار می گیرد و قضاوت می شــود و چه بســا مردم در‬ ‫نگاه اول و بــدون تحلیلی عمیق ظواهر را می پســندند یا‬ ‫رد می کنند‪.‬‬ ‫در چند ماه اخیر و پــس از اغاز بــه کار مجلس دهم‬ ‫لیســت امید گرچه بــا اسامی ناشــناخته و در فضای صرفا‬ ‫سیاســی در تهران پیروز و وارد مجلس شــدند اما نگاهی‬ ‫به اســامی این لیســت نشــان می دهد اکثریــت ان فاقد‬ ‫پیشینه سیاسی بوده و بر اســاس تجربه روزمره به امور وارد‬ ‫می شــوند‪ .‬در این میان بعضی از چهره های این لیست با‬ ‫ابزاری توانســتند خود را از اکثریت جــدا کنند‪ .‬از ان جمله‬ ‫می توان بــه محمود صادقی اشــاره کــرد؛ نماینده ای که‬ ‫جزو مدیران وزارت علوم بود و در صحنه سیاســی داستان‬ ‫بورسیه ها هم فعال بود‪ .‬وی با ســوار شدن بر موج فضای‬ ‫مجازی توانست اسم خود را مطرح کند و به شهرت سیاسی‬ ‫برسد‪ .‬ویترین محمود صادقی با توئیتر شکل گرفت و افراد‬ ‫قضاوت خود درباره این نماینــده را پس از این فعالیت وی‬ ‫انجام دادند‪ .‬درباره محمود صادقی و اظهاراتش چند نکته‬ ‫قابل توجه است‪:‬‬ ‫ـ اظهارات محمود صادقی عموما در فضای مجازی‬ ‫مطرح شده و کمتر دیده می شود که وی سخنرانی عمومی‬ ‫انجام دهد یا به مصاحبه با رسانه ها تن دهد‪.‬‬ ‫ـ تناقضات در گفتار و رفتار وی هویدا است‪ .‬انگاه که‬ ‫از حقوق صحبت می کند در سخنانش حقوقی رفتار نمی کند‬ ‫و هزینه های حقوقی زیادی در گفتارش وجود دارد‪.‬‬ ‫ـ پشــیمانی در گفتار در این چند ماهه به وضوح دیده‬ ‫می شــود‪ .‬علیه رئیس قــوه ای صحبت می کنــد و روز بعد‬ ‫عذرخواهی می نماید و این نشان دهنده رفتار عجوالنه وی‬ ‫در گفتار و تصمیم گیری است‪.‬‬ ‫ عمد یــا غیر عمد ســعی می کند مخاطــب را درگیر‬‫احساسات کند‪ .‬بغض و اشک از ابزاری است که وی از ان‬ ‫بهره می برد تا مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫شاید بتوان به موارد باال نکات دیگری نیز افزود‪ ،‬اما‬ ‫مهمتر از همه این است که اقدامات و نکاتی که درباره وی‬ ‫مطرح است چگونه عملیاتی می شــود‪ .‬بر این اساس چند‬ ‫فرض محتمل است‪:‬‬ ‫فرض اول‪ :‬بــا توجه به نــوع رفتار وی تحــت تاثیر‬ ‫خبرنگاران و رسانه ها عمل می کند‪.‬‬ ‫فرض دوم‪ :‬فــرد یا افرادی در پشــت صحنــه او را‬ ‫مدیریت می کنندیا به او خط دهی انجام می شود‪.‬‬ ‫فرض سوم‪ :‬رفتار وی صرفا زاییده تخیل و تحلیل‬ ‫شخصی است‪.‬‬ ‫گرچه مطالب فوق تحت عنوان فرض مطرح شد اما‬ ‫مجموعه رفتار و گفتار محمود صادقی در ماه های اخیر به‬ ‫ویژه هفته های پیشین نشان از تلفیقی از تمامی فرضیات‬ ‫است‪.‬‬ ‫انجا که تهمتــی را روا می دارد بر اســاس قوه تخیل‬ ‫عمل می کند نه بر اساس ســند‪ ،‬انجا که از دست ماموران‬ ‫دادســتانی می گریــزد و بــه درون خانه مــی رود‪ ،‬فرزند او‬ ‫فضا سازی و ادرس منزل را پخش می کند تا افراد را به محل‬ ‫مورد بحث بکشاند و انجا که در مجلس و بحث سیاسی وارد‬ ‫می شود ردپای افرادی چون یک نماینده اصالح طلب (با‬ ‫سابقه امنیتی) مطرح اســت که با وی همفکری می کنند‪.‬‬ ‫بنابراین می توان گفت مجموعه فرضیات فوق باعث شده‬ ‫تا این نماینده بر اســاس گفته نایب رئیس هیــات بر رفتار‬ ‫نمایندگان در ‪ 14‬مورد شــکایات خــارج از حیطه وظایف‬ ‫نمایندگی اظهارنظر کرده باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد تحلیل درباره اظهارات این نماینده‬ ‫مجلس نباید انچنان پیچیده باشد‪ ،‬چرا فقدان مستندات در‬ ‫اظهاراتش به وضوح هویداست فقط اندک زمانی می طلبد‬ ‫تا افکار عمومی و رسانه ها با شــناخت بیشتر در تعامل با او‬ ‫رفتار کرده و درک کنند که پدیــده محمود صادقی موردی‬ ‫نیســت که بتوان به اظهاراتش استناد کرد یا او را به عنوان‬ ‫یک تحلیلگر سیاسی پذیرفت‪.‬‬ ‫شــاید درمان چنین وضعی بــا کمــی بی اعتنایی به‬ ‫اظهارات وی حتی اگر موجب دلخوری اش شود هم به نفع‬ ‫خودش است هم به نفع کشور‪.‬‬ ‫ترور اقای کارلوف‬ ‫بین الملل‬ ‫ایستادهمقابلدوربینسخنرانیمی کند‪،‬ناگهانچشمانشراازدردبه هممی فشاردو‬ ‫نقشزمینمی شود‪.‬اوترورشدهاست؛سفیرروسیهدرترکیه‪.‬اینکهاندریکارلوفچراکشته‬ ‫شد و این قتل چه تاثیری در روابط مســکو و انکارا داشته و بر تحوالت سوریه نیز چه تاثیری‬ ‫خواهدگذاشترادرپروندهاینهفتهبررسیکرده ایم‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫حمله اردوغان بهگولن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫روابطروسیهوترکیهبهچهسمتیخواهدرفت؟‬ ‫دیپلماسی انقالبی‬ ‫حاج قاسم تبدیل به بال نظامی و بال‬ ‫دیپلماتیک‪ ،‬جمهوری اسالمی‬ ‫شده است‬ ‫باخت غرب‬ ‫روسیه‪ ،‬ایران و سوریه نظم جدید‬ ‫منطقه ای را پس از ازادی حلب‬ ‫تعریف می کنند‬ ‫صبر فعال‬ ‫نزدیکی ترامپ به پوتین چه‬ ‫تاثیری بر روابط ایران ‪ -‬روسیه‬ ‫می گذارد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪39‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫درحالــی کــه وزرای خارجه و دفــاع ایــران و ترکیه‬ ‫چمدان های خود را اماده می کردند تا با ســفر به مســکو‬ ‫مذاکرات سه جانبه سوریه را اغاز کنند یک خبر غیر منتطره‬ ‫رســانه های دنیا و فضای بین المللی را شوکه کرد؛ «ترور‬ ‫منجر به قتل سفیر روسیه در ترکیه‪».‬‬ ‫عکس تاریخی در یک گالری‬ ‫یک جوان که پشت سر سفیر ســوریه ایستاده به او‬ ‫نگاه می کند و در انتظار فرصت اســت‪ .‬چند بار جای خود‬ ‫را عوض می کند و ناگهان به سمت چپ سالن می رود و با‬ ‫چند گلوله سفیر را به قتل می رساند‪ .‬ضارب در حین شلیک‬ ‫فریاد می زد انتقام حلب را خواهیم گرفت‪.‬‬ ‫چند دقیقه به عقب تر بازگردیم‪ .‬مولود مرت التینتاس‬ ‫‪ 22‬ســاله عامل اصلی ترور اندری کارلوف سفیر روسیه در‬ ‫ترکیه‪ ،‬با استفاده از کارت شناســایی پلیس و در حالی که‬ ‫مسلح بوده وارد نمایشــگاه هنری در انکارا شده و اقدام به‬ ‫ترور سفیر کرده اســت‪ .‬التینتاس از طریق ورودی امنیتی‬ ‫که اشیاء فلزی را تشــخیص می دهد وارد نمایشگاه نشده‬ ‫و زمانی که از سوی یک افسر امنیتی نسبت به این مساله‬ ‫به وی هشدار داده می شود‪ ،‬با نشان دادن کارت شناسایی‬ ‫پلیس وارد نمایشــگاه شده است‪ .‬این نمایشــگاه بارها از‬ ‫سوی سفارتخانه های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و‬ ‫مجهز به دستگاه های اشعه ایکس و دوربین های امنیتی‬ ‫است و همواره پنج افسر امنیتی در این مکان حضور دارند‪.‬‬ ‫التینتاس که در دو سال و نیم اخیر برای پلیس ضد شورش‬ ‫ترکیه فعالیت می کرده‪ ،‬در هتلی در نزدیکی این نمایشگاه‬ ‫برای این حمله اماده می شده است‪ .‬وی قبل از اجرای این‬ ‫حمله‪ ،‬در هتل کت و شــلوار و کراوات پوشیده بود‪ .‬اخبار‬ ‫دیگری نیز نشــان می دهد که عامل ترور سفیر روسیه در‬ ‫زمان تجمعات اعتراضی مردم ترکیه علیه مسکو در اوایل‬ ‫ماه جاری از اعضای گارد حفاظت از ســاختمان ســفارت‬ ‫بوده است‪ .‬ساعتی بعد از این ترور تصاویری از دیدار وی‬ ‫با رئیس جمهور ترکیه منتشر شد‪.‬‬ ‫عکس ها ثابــت می کنــد این شــخص‪ ،‬از اعضای‬ ‫فعال حزب عدالــت و توســعه در دوران نخســت وزیری‬ ‫اردوغان بود‪.‬‬ ‫برخی دیگر از عکس های منتشــر شده‪ ،‬رجب طیب‬ ‫اردوغان را در حال دست دادن با قاتل سفیر روسیه نشان‬ ‫می دهد‪ .‬در این عکس‪ ،‬قاتل لباس نیروهای ویژه ارتش‬ ‫پلیس را به تن دارد‪ .‬هنوز صحت عکس های منتشر شده و‬ ‫وابستگی قاتل به حزب عدالت و توسعه محرز نشده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫اندری کارلوف که بود؟‬ ‫انــدری کارلوف در ســال ‪ ١٩54‬در مســکو بــه دنیا‬ ‫امد‪ .‬در ســال ‪ ١٩٧6‬از موسســه دولتی روابط بین الملل‬ ‫مســکو فار غ التحصیل شــد‪ .‬او همچنین در سال ‪١٩٩٢‬‬ ‫نیز مدرک اکادمی دیپلماتیک را دریافت کرد‪ .‬اما فعالیت‬ ‫دیپلماتیک وی از ســال ‪ ١٩٧6‬اغاز شد‪ .‬او از همان سال‬ ‫در موقعیت هــای مختلــف در وزارت امــور خارجه اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی و سپس روسیه مشغول به کار شد و فعالیت‬ ‫خود را شــروع کرد‪ .‬او از ‪ ١٩٧٩-١٩٨4‬و ‪ ١٩٨6-١٩٩١‬در‬ ‫سفارت اتحاد جماهیر شــوروی در جمهوری دموکراتیک‬ ‫کره فعالیت کرده است‪ .‬او ســپس از سال ‪ ١٩٩٢‬و پس از‬ ‫فروپاشی شوروی در سفارت روسیه در جمهوری کره تا سال‬ ‫‪١٩٩٧‬مشغول به فعالیت شــد‪ .‬او بین سال های ‪٢٠٠١‬تا‬ ‫‪ ٢٠٠6‬به عنوان ســفیر فوق العاده و تام االختیار روسیه در‬ ‫جمهوری کره مامور شــد‪ .‬کارلو پس از ماموریت ســفارت‬ ‫کره بین ســال های ‪ ٢٠٠٧‬تا ‪ ٢٠١٣‬مدیرکل امور کنسولی‬ ‫وزارت خارجه روسیه شد و سپس از جوالی ‪ ٢٠١٣‬به عنوان‬ ‫ســفیر تام االختیار به ترکیه اعزام شــد‪ .‬او متاهل و دارای‬ ‫یک فرزند پسر بود‪.‬‬ ‫ترور در سالگرد سقوط‬ ‫یک ســال پیش در همین روزهــا ‪ ٢4‬نوامبر ‪٢٠١5‬‬ ‫بود که ارتــش ترکیه یــک جنگنده روســیه را در ســوریه‬ ‫ســاقط کرد‪ .‬ســاقط کردن این جنگنده برابر شد با تنشی‬ ‫بی ســابقه در رابطه انکارا و مسکو‪ .‬دو کشــور در این یک‬ ‫ســال فراز و فرودهای بســیاری را در رابطه سیاسی تجربه‬ ‫کردند و قریب به شــش ماه پیش بود که والدیمیر پوتین‪،‬‬ ‫رئیس جمهور روسیه دســت از تنبیه دولت ترکیه برداشت‬ ‫و مسیر عادی ســازی رابطه از سر گرفته شــد‪ .‬هرچند که‬ ‫تالش ها برای احیای رابطه ترکیه و روســیه از ماه اوریل‬ ‫سال جاری اغاز شــده بود اما کودتای نافرجام ‪ ١5‬جوالی‬ ‫در ترکیه عمال به بهبود ســریع این رابطــه کمک کرد‪ .‬در‬ ‫ان زمان والدیمیر پوتین‪ ،‬رئیس جمهور روســیه نخستین‬ ‫رهبر خارجی بود که با اردوغان تمــاس تلفنی گرفت و در‬ ‫این تماس از دولت وی در برابر ایــن کودتا حمایت کرد‪.‬‬ ‫اردوغان نیز در اوایل اگوست روسیه را به عنوان نخستین‬ ‫مقصد خارجی خود پس از کودتا انتخاب کرد‪ .‬سفری که‬ ‫به حل و فصل بسیاری از اختالف ها میان دو کشور کمک‬ ‫شــایانی کرد‪ .‬بهترین زمان ممکن برای این ترور انتخاب‬ ‫شــد‪ .‬بهترین زمان از نظر تندروها و تروریســت هایی که‬ ‫اندک ارامشی را برای منطقه برنمی تابند‪.‬‬ ‫واکنش متفاوت والدیمیر پوتین‬ ‫حاال همه در انتظار واکنش والدیمیر پوتین بودند‪ .‬ایا‬ ‫دوباره دو کشور به وضعیت زمان ساقط کردن هواپیمای‬ ‫روسی باز می گردند؟ شــاید نگرانی از همین وضعیت بود‬ ‫که اردوغــان بالفصله بــا والدیمیر پوتین تمــاس تلفنی‬ ‫برقرار کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهــوری ترکیه با اشــاره به تمــاس تلفنی با‬ ‫همتای روســی خود بــه رســانه ها گفــت‪« :‬دو طرف در‬ ‫خصوص تشکیل کمیسیون مشــترک برای پیگیری ترور‬ ‫سفیر روسیه در انکارا توافق کردند‪.‬این حمله مسلحانه را‬ ‫با نفرت و انزجار محکوم می کنیم‪ .‬ســفیر روسیه در انکارا‬ ‫در میان دیپلمات های خارجــی جایگاه خاصی دارد‪ .‬پس‬ ‫از وقوع این حادثه بــا والدیمیر پوتیــن‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫روسیه گفت وگو کرده و مساله را ارزیابی کردیم‪.‬از ابتدای‬ ‫وقوع این حادثه‪ ،‬من‪ ،‬نخست وزیر ترکیه و وزرای دفاع و‬ ‫کشور وارد عمل شده و پیگیری های الزم را انجام دادیم‪.‬‬ ‫من به نام ملت و کشــورم به پوتین‪ ،‬کشــور و ملت روسیه‬ ‫تسلیت می گویم‪».‬‬ ‫این اقدام تحریک امیز در زمانی رخ داد که روسیه و‬ ‫ترکیه در روند عادی سازی روابط قرار داشتند؛ اما بانیان این‬ ‫حادثه بدانند که مسکو و انکارا از چنان عزمی برخوردارند‬ ‫که در دام توطئه گران نخواهند افتاد‪ .‬در تماس تلفنی هر‬ ‫دو طرف بر قدرتمندتر شدن روابط دو کشور تاکید کردیم‪.‬‬ ‫پوتین در این تماس تلفنی خواستار اعزام هواپیمای روسی‬ ‫برای انتقال پیکر سفیر روســیه در انکارا به کشورشان شد‬ ‫و همچنین بر تشکیل کمیسیون مشــترک برای پیگیری‬ ‫حادثه ترور این دیپلمات روسی و اعزام کارشناسان روسی‬ ‫به ترکیه تاکیــد کرد‪ .‬ما نیــز این درخواســت ها را قبول و‬ ‫موافقت خود را اعالم کردیم‪ .‬تمام جز ئیات این حادثه در‬ ‫حال بررسی است‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه با اشــاره به تالش های ترکیه‬ ‫برای توقف درگیری هــا در حلب گفــت‪« :‬همکاری ها با‬ ‫روسیه برای توقف ظلم در حلب ادامه دارد‪ .‬روسیه و ترکیه‬ ‫دو کشور مهم برای منطقه هستند‪ .‬هر دو بر این باوریم که‬ ‫این اقدام تحریک کننده بوده است‪».‬‬ ‫اما در تحولــی دیگر والدیمیر پوتین‪ ،‬در ســخنرانی‬ ‫تلویزیونی خود در واکنش به ترور اندری کارلوف‪ ،‬ســفیر‬ ‫مســکو در انکارا گفت‪« :‬این اقدام با هدف اســیب زدن‬ ‫به فرایند عادی ســازی روابط ترکیه و روسیه و خارج کردن‬ ‫مذاکرات صلح ســوریه از مسیر خود صورت گرفته است‪.‬‬ ‫کارلوف در مسیر انجام وظایف خود کشته شده است‪».‬‬ ‫پوتیــن در دیــدار خــود بــا ســرگئی الوروف‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه روسیه و ســران امنیتی این کشور در کرملین‬ ‫گفت‪« :‬این جنایت با هدف منحرف کردن مذاکرات صلح‬ ‫سوریه است که در ان روسیه‪ ،‬ترکیه و ایران فعاالنه ایفای‬ ‫نقش می کنند‪ .‬تنها واکنش به این جنایت این خواهد بود‬ ‫که تالش ها برای مقابله با تروریسم تقویت شود‪ .‬بازرسان‬ ‫روســی پرونده ای جنایی برای رســیدگی به ترور کارلوف‬ ‫ایجاد کرده اند‪».‬‬ ‫رئیس جمهــوری روســیه تاکیــد کرد که کشــورش‬ ‫می خواهد بداند چه کسی فرد ضارب را هدایت کرده است‪.‬‬ ‫در ادامه واکنش هــا به این ترور‪ ،‬وزیــر امور خارجه‬ ‫امریکا ضمن محکوم کردن ترور اندری کارلوف‪ ،‬ســفیر‬ ‫مسکو در انکارا‪ ،‬خاطرنشان کرد که واشنگتن اماده است‬ ‫که به روســیه و ترکیه درباره بررســی حادثــه کمک کند‪.‬‬ ‫محمد جواد ظریــف‪ ،‬وزیر امور خارجه کشــورمان هم در‬ ‫واکنشــی به این ترور گفت‪« :‬ما شاهد ســه صحنه فجیع‬ ‫بودیم که همه از یک گروه نشات گرفته بود‪ .‬تروریست ها‬ ‫نه مکان و نه جغرافیا می شناسند و نیاز است که همه جهان‬ ‫با تروریست مبارزه کنند‪ .‬دولت و مردم جمهوری اسالمی‬ ‫ایران بــرای مبارزه با تروریســت ها در کنار دولت روســیه‬ ‫قرار دارند‪ .‬ما هیــچ توجیهی برای گروه های تروریســتی‬ ‫و اقدامات تروریســتی قائل نیســتیم‪ .‬همه کشورها باید ‬ ‫مانند ایران و روســیه به این نتیجه برسند که تروریست ها‬ ‫برای مقاصد کوتاه مدت نیز مناســب نیستند و دولت های‬ ‫حامی تروریســم باید به ابعاد فاجعه امیز خــود در حمایت‬ ‫تروریســت ها پی ببرند و این خطر را یکبار و برای همیشه‬ ‫متوجه شوند‪ .‬ما و شرکای مان و روسیه در مبارزه با تروریسم‬ ‫پیشگام بوده ایم و خوشحالیم که این همکاری با موفقیت‬ ‫همراه بوده و مســیر را برای کمک های انسان دوستانه به‬ ‫مردم سوریه هموار کرده است‪».‬‬ ‫حزب الله لبنان هــم با صدور بیانیــه ای حادثه ترور‬ ‫اندری کارلوف‪ ،‬سفیر فدراسیون روسیه در انکارا را شدیدا‬ ‫محکوم و ان را جنایتی شــنیع توصیف کرد و افزود‪« :‬این‬ ‫عملیات تروریســتی بر ثبات سیاســی روســیه در سوریه‬ ‫تاثیری نخواهد گذاشت‪».‬‬ ‫یک ســخنگوی دبیرکل ســازمان ملل متحد اعالم‬ ‫کرد که این سازمان ترور ســفیر مسکو در انکارا را به شدت‬ ‫محکوم می کند‪.‬‬ ‫استفان دوجاریک‪ ،‬سخنگوی دبیرکل سازمان ملل‬ ‫متحد با تاکید بر اینکه این ســازمان ترور اندری کارلوف‪،‬‬ ‫سفیر روســیه در ترکیه را محکوم می کند‪ ،‬خاطرنشان کرد‬ ‫که هیچ توجیهی برای دست زدن به چنین اقداماتی وجود‬ ‫ندارد‪.‬این سخنگوی ســازمان ملل متحد خاطرنشان کرد‬ ‫که عامالن این ترور باید دستگیر شده و پای میز محاکمه‬ ‫کشانده شوند‪.‬‬ ‫ند پرایس‪ ،‬سخنگوی شــورای امنیت ملی کاخ سفید‬ ‫هم ضمن محکوم کردن ترور اندری کارلوف‪ ،‬سفیر روسیه‬ ‫در انکارا‪ ،‬این اقدام را حرکتی تروریستی قلمداد کرد ؛ «ما‬ ‫با ملت و دولت روسیه در رابطه با ترور سفیر مسکو در انکارا‬ ‫ابراز همدردی می کنیم‪ ».‬پرایــس تاکید کرد‪« :‬حمالت‬ ‫شنیع به شخصیت های دیپلماتیک اقدامی غیرقابل قبول‬ ‫است‪ ».‬این سخنگوی کاخ سفید تصریح کرد‪« :‬ما در عزم‬ ‫خود برای مقابله با تروریســم در تمامی اشکال راسخ بوده‬ ‫و در این راســتا در کنار روسیه و ترکیه هســتیم‪ ».‬پرایس‬ ‫گفت که مردم امریکا با خانواده و دوستان کارلوف و سایر‬ ‫قربانیان این اقدام تروریســتی ابراز همــدردی می کنند‪.‬‬ ‫وزرای خارجــه اتحادیه عــرب در پایان نشســت خود در‬ ‫مقر این اتحادیه در قاهره با صــدور بیانیه ای ترور اندری‬ ‫کارلوف‪ ،‬سفیر روســیه در انکارا توســط یکی از نیروهای‬ ‫بین الملل‬ ‫پلیس ترکیه را به شــدت محکوم کرده و بــه مردم و دولت‬ ‫روسیه و نیز خانواده کارلوف تسلیت گفتند‪.‬‬ ‫چاووش اوغلو‪ :‬ما این بازی را بر هم خواهیم زد‬ ‫نکته مهم در این مورد این بــود که به رغم گمانه زنی‬ ‫رسانه ها نشست سه جانبه وزرای خارجه دفاع و خارجه سه‬ ‫کشور ایران روسیه و ترکیه لغو نشد و در زمان مقرر کار خو د‬ ‫را اغاز کرد‪ .‬وزیر امور خارجه ترکیه در بدو ورود به مسکو با‬ ‫اشاره به ترور اندری کارلوف اعالم کرد که روسیه و ملت این‬ ‫کشور اهداف این حمالت را به خوبی می دانند‪ .‬وزیر امور‬ ‫خارجه ترکیه در بدو ورود به مسکو برای شرکت در اجالس‬ ‫ســه جانبه ایران‪ ،‬ترکیه و روســیه با محوریت حلب گفت‪:‬‬ ‫«این حمله مســلحانه تنهــا علیه اندری کارلوف‪ ،‬ســفیر‬ ‫روســیه در انکارا نبود بلکه روابط دو کشور را هدف گرفته‬ ‫بود؛ روابطی که عادی سازی شده است‪».‬‬ ‫وزیر خارجه ترکیــه ادامــه داد‪« :‬این گونه حمالت‬ ‫بزدالنه نمی تواند روابط دو کشور را بر هم بزند‪ .‬ما اهمیت‬ ‫این روابــط را بــرای منطقه می دانیــم‪ ».‬وی با اشــاره به‬ ‫تحوالت حلب گفت‪« :‬در حالی که حلب و تالش های ما‬ ‫برای ایجاد اتش بس دائم ادامه پیــدا می کند‪ ،‬این حمله‬ ‫مسلحانه رخ داد‪ .‬همگان این تالش های ما را می بینند‪.‬‬ ‫این حمله در راســتای بر هــم زدن همکاری هــا میان دو‬ ‫کشور بود‪».‬‬ ‫چاووش اوغلو با اشاره به ترور سفیر روسیه در انکارا ‬ ‫گفــت‪« :‬وی دیپلمــات خوبی بــود و حتی بعد از ســقوط‬ ‫جنگنده روسی در مرز سوریه و ترکیه و تیره شدن روابط دو‬ ‫کشور تمام تالش خود را برای بهبود روابط انجام داد‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬همان گونــه کــه رئیس جمهوری‬ ‫کشورمان اعالم کرد‪ ،‬روسیه و ترکیه با همکاری یکدیگر و‬ ‫با ایجاد یک کمیسیون مشترک درخواهند یافت که پشت‬ ‫پرده این حمله چه کســانی هســتند‪ .‬ما این بازی را بر هم‬ ‫خواهیم زد‪ .‬این گونه حمالت مبارزات ما علیه تروریسم را‬ ‫قوی تر خواهد کرد‪».‬‬ ‫کار چه کسی بود؟‬ ‫گولن‪ :‬کار من نبود‬ ‫عربستان؛ متهم دیگر ماجرا‬ ‫عربستان نیز در این ماجرا مورد اتهام است‪ .‬دستگاه‬ ‫اطالعاتی و امنیتی عربستان تمام انگیزه های الزم برای‬ ‫این اقدام را در خود می بیند‪ .‬سعودی ها نشان داده اند که‬ ‫در دوران ملک سلمان همان حداقل های رفتار بر اساس‬ ‫منطق و مصلحت را از دســت داده اند و کامــا غریزی و‬ ‫بدون استدالل دست به اقدام می زنند‪.‬‬ ‫عربســتان امروز همه جوره در منطقه بازنده اســت‪،‬‬ ‫از صرف میلیاردها دالر تســلیحات و مهمات جنگی برای‬ ‫ســرکوب مردم یمن راه به جایی نبرده و تنها دســتاوردش‬ ‫ناامنی شــهرهای جنوبی بوده‪ ،‬تمامــی عملیات هایی که‬ ‫گروه های تروریســتی به تحریک و با پول عربســتان در‬ ‫مرزهای ایران طرح ریزی کرده اند‪ ،‬پیش از اجرا شناسایی‬ ‫و منهدم شــده اســت‪ ،‬در عراق دســت های عربستان از‬ ‫فلوجه و الرمادی و موصــل تا مرزهای این کشــور عقب‬ ‫رفته است و در ســوریه نیز شــرایط به همان منوال عراق‬ ‫است‪ .‬ســعودی ها حتی در لبنان هم شکست خورده اند و‬ ‫ریاســت جمهوری این کشــور را به گزینه مقاومت واگذار‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫انها حاال امادگی دارنــد که با انجــام هرگونه اقدام‬ ‫و عملیاتــی از منطقه انتقام بگیرنــد‪ ،‬اقدامی که می تواند‬ ‫گســتره ان از یمن تا مرزهای ایران و حتی تا انکارا ادامه‬ ‫داشته باشد و هدف نیز می تواند هرکسی باشد حتی سفیر‬ ‫سفارتخانه استراتژیک روس ها در منطقه‪.‬‬ ‫در این میان برخــی تحلیل می کنند ایــن اقدام کار‬ ‫گولن اســت‪ .‬او خودش ضمن محکوم کردن ترور سفیر‬ ‫روســیه در انکارا به عنوان «اقدامی تروریستی و شنیع»‪،‬‬ ‫از دولت ترکیه خواســت تا حامیان فرد مهاجم را شناسایی‬ ‫کنند‪.‬بیانیه کتبــی گولن پس از ان صادر شــد که یکی از‬ ‫مشاوران او با قاطعیت هرگونه اتهام زنی یکی از مقام های‬ ‫امنیتی ارشد ترکیه را رد کرد‪.‬این مقام امنیتی مدعی شده‬ ‫بود که «نشانه های بسیار قوی» وجود دارد حاکی از انکه‬ ‫عامل ترور سفیر روسیه به جنبش گولن مرتبط بوده است‪.‬‬ ‫انکارا این روحانی را به تحریک کودتــای ناکام ماه ژوئیه‬ ‫متهم می کند و هزاران تن از افراد مظنــون به ارتباط با او‬ ‫را بازداشت کرده اســت‪ .‬گولن که از ‪ ۱۹۹۹‬ساکن ایالت‬ ‫پنسیلوانیای امریکاست‪ ،‬هرگونه مشارکت در این کودتا را‬ ‫رد می کند‪ .‬گولن گفت‪« :‬من با شدیدترین لحن و عبارات‬ ‫این عمل شنیع تروریستی را محکوم می کنم‪ ».‬کارشناسان‬ ‫ترکیه و کارشناسان بین المللی مکررا به وخامت تالش های‬ ‫امنیتی و مبارزه با تروریســم اشــاره می کننــد که علت ان‬ ‫اقدام دولت ترکیه در انتصاب صدها افسر پلیس مبارزه با‬ ‫تروریسم در پست های نامرتبط و نیز اخراج و حبس بسیاری‬ ‫دیگر از سال ‪ ۲۰۱۴‬است‪.‬‬ ‫کســانی که این گمانه را تقویت می کنند می گویند‪:‬‬ ‫«دخالــت مخالفان دولــت اردوغان در این ماجراســت‪.‬‬ ‫باقیمانــده کودتاچیــان از یک طــرف و کردها از ســوی‬ ‫دیگر می توانند در این ترور دست داشته باشند‪ .‬گولنی ها‬ ‫امادگی این را دارند که برای تضعیف اردوغان دست به هر‬ ‫اقدامی بزنند‪ ،‬ترکیه را نا امــن و رئیس جمهور را بی کفایت‬ ‫کســانی دیگری هم در این هســتند کــه می گویند‬ ‫اردوغان پشت پرده این ماجراست‪.‬باوجود اینکه این اتفاق‬ ‫می تواند تبعات سنگینی برای اردوغان در پی داشته باشد‪،‬‬ ‫ناکارامدی دولت در تامین امنیت را بیش از پیش نشــان‬ ‫دهد‪ ،‬اقتصاد و گردشــگری این کشور و حتی در این مورد‬ ‫وجهه بین المللی او را به شدت مخدوش کند‪ ،‬اما عوایدی‬ ‫را نیز برای اردوغان در پی دارد‪.‬‬ ‫اردوغــان مکررا نشــان داده کــه در اقدامات کمتر‬ ‫منطقــی‪ ،‬رفتارهای ناگهانــی و حتی اقدامــات انتحاری‬ ‫کم نظیر است‪ ،‬استعداد الزم برای اینچنین کارهایی را به‬ ‫خوبی داراست و برای رســیدن به اهداف خود قادر است‬ ‫به هر کاری دســت بزند‪.‬رئیس جمهور ترکیه با این اقدام‬ ‫می تواند چندین مورد از اهداف خود در ترکیه را پیش ببرد و‬ ‫محقق سازد‪ .‬او می تواند با چسباندن این ترور به گروه های‬ ‫مخالف خود‪ ،‬موج جدیدی از سرکوب و تصفیه داخلی را در‬ ‫پوتین در دیدار خود با وزیر امور خارجه روسیه و‬ ‫سران امنیتی این کشور گفت‪ :‬این جنایت با هدف‬ ‫منحرف کردن مذاکرات صلح سوریه است که در ان‬ ‫روسیه‪ ،‬ترکیه و ایران فعاالنه ایفای نقش می کنند‪.‬‬ ‫تنها واکنش به این جنایت این خواهد بود که‬ ‫تالش ها برای مقابله با تروریسم تقویت شود‬ ‫یک جوان که پشت سر سفیر سوریه ایستاده به او‬ ‫نگاه می کند و در انتظار فرصت است‪ .‬چند بار جای‬ ‫خود را عوض می کند و ناگهان به سمت چپ سالن‬ ‫می رود و با چند گلوله سفیر را به قتل می رساند‪.‬‬ ‫ضارب در حین شلیک فریاد می زد انتقام حلب را‬ ‫خواهیم گرفت‬ ‫بازی جدید اردوغان؟‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گمانه هــا بالفاصلــه بعــد از ترور شــروع شــد؛ چه‬ ‫کســی دســتور ترور را داده بود؟ یک تحلیل از محوریت‬ ‫تکفیری هــا در این ترور حکایــت دارد‪ .‬داعش‪ ،‬القاعده‪،‬‬ ‫ارتش ازادی ها و دیگر گروه های تکفیری در سوریه اگرچه‬ ‫با هم تفاوت هایی دارند اما هرکدامشان به دلیل زخم هایی‬ ‫که از روس ها خورده اند می توانند انگیزه کافی برای انجام‬ ‫این عملیات را داشته باشند‪.‬برخی از تکفیری ها می گویند‬ ‫که عدم حمایــت تام و تمــام ترکیه از انها باعث شــده که‬ ‫حلب تقدیم ارتش سوریه شود و تروریست ها با تلفات زیاد‬ ‫مجبور شوند این منطقه مهم را ترک کنند‪ .‬النصره یا همان‬ ‫شــعبه القاعده در ســوریه محتمل ترین گزینه است‪ .‬انها‬ ‫با خفت تمام حلــب را تقدیم مقاومــت و روس ها کرده اند‬ ‫و در فوعــه و کفریا نیز امتیاز بزرگ خارج شــدن بخشــی‬ ‫از مردم را به ارتش ســوریه داده اند و همانگونه که عامل‬ ‫ترور ســفیر ســوریه در انکار در همان چند دقیقه حیاتش‬ ‫بعد از تــرور گفت‪ ،‬تکفیری ها زخم خورده حلب هســتند و‬ ‫به دنبال انتقام‪ .‬در این میان البته برخی ناظران سیاســی‬ ‫معتقدند که به دلیــل اینکه النصره تجربــه چنین کاری را‬ ‫نداشته اســت‪ ،‬بعید اســت که انها عامل این ترور باشند‪،‬‬ ‫هرچند به نظر می رســد این تحلیلگران مســاله همکاری‬ ‫بســیار نزدیک النصره با سرویس های حرفه ای اطالعات‬ ‫و امنیت امریکا و اســرائیل را در نظــر نگرفته اند‪ .‬النصره‬ ‫امروز با حمایت ترکیه در نزدیکی های الباب است و منتظر‬ ‫شکسته شدن مقاومت برای حضور در شهرهای مختلف‬ ‫سوریه‪ .‬داعش گروه دوم اســت با احتمال کمتر‪ .‬انها نیز‬ ‫عزم این را دارند که ضربــه ای مهلک به ترک ها و روس ها‬ ‫وارد کنند و انتقام تدمر و بســیاری از شــهرهای دیگر را از‬ ‫روس ها بگیرند‪ ،‬هرچند که مــدل کاری انها مبتنی بر این‬ ‫نوع ترورها نیست و تاکنون نیز عالقه ای برای این اقدامات‬ ‫از خود نشــان نداده اند‪.‬برخی تحلیل ها در این میان البته‬ ‫مبتنی بر این اســت که گروه های مختلف تروریســتی از‬ ‫جمله النصره و داعش می خواهند به دنیا بگویند که تبعات‬ ‫وارد شدن ضربه به انها در عراق و سوریه اغاز فاز جدیدی‬ ‫از عملیات های بین المللی است‪ ،‬و انها قادرند در یک شب‬ ‫هم زوریخ را مورد هدف قرار دهنــد‪ ،‬هم انکارا و هم برلین‬ ‫را‪ .‬انها می توانند در ِ‬ ‫ان واحد با شــلیک گلوله یک سفیر را‬ ‫در انکارا از پای دراوردند‪ ،‬همزمان بــا کامیون به بازارچه‬ ‫کریسمس در برلین حمله ور شوند و هم در زوریخ تعدادی‬ ‫از شهروندان را با سالح سرد و گرم مورد هدف قرار دهند‪.‬‬ ‫این اقدام پیام ادامه حیات پس از ازادسازی حلب و موصل‬ ‫را مخابره می کند و همچنین یک تغییر رفتار و طرح جدید‬ ‫برای اینده است‪.‬‬ ‫نشــان دهند و حتی شــرایط را برای یک کودتــای دیگر‬ ‫فراهم کنند‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ترکیه اغاز کند‪ ،‬او همچنین می تواند پروژه حذف پارلمان‬ ‫در ترکیه را با این بهانه به نتیجه برســاند و دوران سلطنت‬ ‫خود با اختیــارات ویژه و تمام و کمال را اغــاز کند‪ .‬او پس‬ ‫از این اتفاق می تواند پروژه مظلوم نمایی بین المللی خود‬ ‫را اغاز کند و حتــی ادله کافی به مجامــع بین المللی برای‬ ‫فــرار از اقدامات خود در ســوریه (حمایت لجســتیکی از‬ ‫تروریست ها‪ ،‬اموزش تکفیری ها در مرزها و ارسال مهمات‬ ‫برای انهــا) ارائه دهد و بگویــد که ترکیه نیــز زخم خورده‬ ‫تروریسم سوری است‪.‬‬ ‫از طرفی خیلی ها معتقدند که او با این اقدام نه تنها‬ ‫روابط خود با روسیه را کدر نمی کند‪ ،‬بلکه فتح باب جدیدی‬ ‫در تعمیق روابط با روس ها برای همکاری های بیشــتر به‬ ‫بهانه مبارزه با تروریســم ایجاد می کند‪ .‬همه می دانند که‬ ‫ترکیه حاال ســرخورده از عضویت در اتحادیه اروپاســت و‬ ‫روابطش با امریکا به دلیل حمایت انها از کردها به سردی‬ ‫گراییده اســت‪ ،‬ترکیــه در منطقه با کشــورهای متعددی‬ ‫درگیر است و شــرایط اقتصادی و بحران کودتا در داخل‬ ‫نیز این کشور را متزلزل کرده اســت‪ .‬ترک ها برای جبران‬ ‫این شــرایط به دنبال متحدان جدید می گردند‪ ،‬وزرایشان‬ ‫یک خط در میان به تهران و مســکو سفر می کنند و تالش‬ ‫ماجرا معرفی کردند‪ ،‬اما به هر حال هر ناظری که طی یک‬ ‫هفته اخیر فضای عمومی ترکیــه را رصد می کرد می تواند‬ ‫به شما بگوید که فضای متشــنج و تبلیغات رسانه ای علیه‬ ‫روســیه و ایران در ترکیه انقدر شــدید بود که طی چند روز‬ ‫اخیر بیم افتادن چنیــن اتفاقی می رفت‪ .‬یــک تحلیلگر‬ ‫بسیار مبتدی هم می توانست به شما بگوید سفارت خانه ها‬ ‫و ســفرا و دیپلمات های روســیه و ایران در انــکارا امنیت‬ ‫جانی نداشتند و ندارند و هر لحظه ممکن بود ممکن است‬ ‫ یکی از انها ترور شــود و یــا اینکــه تظاهرات کنندگان به‬ ‫سفارت ها حمله کنند‪ .‬دولت ترکیه در این ماجرا‪ ،‬تحریک‬ ‫افکار عمومی علیه روســیه و ایران‪ ،‬نقش اول را داشته و‬ ‫نمی تواند ماجرا را بر گردن دیگران بیندازد‪ ،‬همه می دانند‬ ‫پس از کودتای نافرجام در این کشــور تجمع چهار یا پنج‬ ‫نفر با برخورد شــدید امنیتی مواجه می شد چه رسد تجمع‬ ‫صدها نفر در مقابل سفارتخانه های روسیه و ایران‪.‬با این‬ ‫شرایط نیروهای امنیتی ترکیه می بایست تدابیر امنیتی خود‬ ‫را برای حفظ امنیت و جان دیپلمات های روسیه چند برابر‬ ‫می کردند اما مشــاهده کردیم که قاتل به راحتی توانست‬ ‫وارد مکانی شــود که مملو از نیروهای امنیتی بوده و سفیر‬ ‫روسیه را با خونسردی ترور کرد‪».‬‬ ‫می کنند روابط راهبردیشــان از جمله روابــط اقتصادی را‬ ‫بازسازی و تقویت کنند‪.‬‬ ‫در ادامه این یادداشــت امده بود‪« :‬قطعا تحقیقات‬ ‫نشان خواهد داد که چه کشو ر یا کشورهایی پشت ماجرای‬ ‫ترور بوده اند و قطعا هم اینان می دانند روســیه تالفی ترور‬ ‫را خواهد کرد‪ ،‬به همین دلیل می توان گفت ماجرا همین‬ ‫جا تمام نشده بلکه این شروع ترورهای دیپلماتیک خواهد‬ ‫بود‪ .‬با این اوصاف ترکیه امروزه ممل و از مارها و عقرب هایی‬ ‫است که هر لحظه ممکن است یکی را نیش بزنند و قطعا‬ ‫از شهروندان معمولی گرفته تا دیپلمات ها سفر به ترکیه را‬ ‫اخرین گزینه خود قرار خواهند داد‪».‬‬ ‫در واکنشــی دیگر به ایــن ماجرا نیویــورک تایمز در‬ ‫تفســیری نوشــت‪« :‬طبق پیش بینی تحلیلگران‪ ،‬امریکا‬ ‫بزرگ ترین بازنده ترور سفیر روســیه در ترکیه خواهد بود و‬ ‫این حادثه به ظن قوی مشارکت مســکو‪ -‬انکارا در سوریه‬ ‫را قوی تر هم خواهد کرد‪».‬در این تفسیر به قلم «ماکس‬ ‫فیشر» امده اســت‪« :‬ترکیه و روســیه که روابط پر افت و‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫رسانه ها‪ :‬تحوالت جدیدی در راه است‬ ‫در این میان اما رســانه ها هم با بررســی این رخداد‬ ‫غیرمنتظره به تحلیل شرایط پیش رو پرداختند‪ .‬خبرگزاری‬ ‫اسپوتنیک در یادداشتی در خصوص ترور سفیر روسیه در‬ ‫ترکیه نوشته است‪« :‬همه تحلیلگران متفق القول هستند‬ ‫که ترور ناجوانمردانــه اقای «انــدره گنادیوویچ کارلف»‬ ‫سفیر روســیه در انکارا مرتبط با شکســت تروریست ها در‬ ‫حلب بوده است‪ .‬قطعا هم ترور کنندگان مطمئن بودند که‬ ‫این ترور انقدر رو است که منجر به قطع رابطه ترکیه و روسیه‬ ‫نخواهد شد‪ .‬پس چرا سفیر روسیه در انکارا؟ مقامات ترکیه‬ ‫بال فاصله ترور سفیر روسیه را به گردن طرفداران فتح الله‬ ‫گولن انداختند و به نوعی ایــاالت متحده و غرب را مقصر‬ ‫خیزشان به نحو احسن جنگ سوریه و بحران های حاصله‬ ‫را شــکل دهی کرده‪ ،‬زخمی تازه را تجربه می کنند‪ .‬کشته‬ ‫شدن «اندری جی‪ .‬کارلوف» زنگ خطری جهانی را به صدا‬ ‫دراورد و سوال هایی تازه در خصوص پیامدهای این حادثه‬ ‫را در ذهن ایجاد کرد‪ .‬در رسانه های اجتماعی‪ ،‬بسیاری این‬ ‫ترور را با ترور «فرانتس فردیناند» ولیعهد اتریش که مقدمه‬ ‫شروع «جنگ جهانی اول» شــد‪ ،‬قابل مقایسه می دانند‪،‬‬ ‫اما با کمال تشــکر باید این قیــاس مع الفــارق را رد کرد‪.‬‬ ‫هیچ گروهی هنوز مســئولیت این حمله را برعهده نگرفته‬ ‫است؛ فرد ضارب در دم با تیراندازی نیروهای امنیتی ترکیه‬ ‫کشته شد‪ .‬او فریاد الله اکبر سر می داد و هم به زبان ترکی‬ ‫می گفت «حلب از یادتان نرود‪ ،‬ســوریه از یادتان نرود‪».‬‬ ‫این سخنان اشاره به اهداف اصلی فرد ضارب از این ترور‬ ‫دارد‪.‬واقع مســاله این اســت که رمز موفقیت حمله برای‬ ‫بازپس گرفتن شــهر حلب از دســتان شورشــیان‪ ،‬نیروی‬ ‫هوایی روســیه و حمالت بی امــان ان بوده اســت‪.‬حال‬ ‫نظری بیفکنیم بر اینکه پیامدهای حادثه ترور سفیر روسیه‬ ‫در ترکیه؛ چه معنایی می تواند برای ترکیه‪ ،‬روسیه‪ ،‬سوریه‬ ‫و امریکا در پی داشته باشد‪ .‬ایا این عواقب منتهی به یک‬ ‫درگیری میان ترکیه و روسیه خواهد شد یا نه؟ بعید به نظر‬ ‫می رســد این اتفاق رخ دهد‪ .‬دو کشور (روســیه و ترکیه)‬ ‫در حال مدیریت کردن اوضاع و همکاری با هم هســتند و‬ ‫به هم عالئمی از همکاری را نشــان می دهند‪ .‬ظاهرا انها‬ ‫قصدشان این است که در توجیهشــان از این حادثه یک‬ ‫وحدت رویه داشته باشند و انگشت اشاره خود را به سمت‬ ‫دشمن مشترک نشــانه می روند‪ ،‬نه به طرف هم؛ دلیلش‬ ‫کامال واضح است‪ ،‬سوریه‪.‬‬ ‫یــک تحلیلگــر مســائل تــرک هــم در گفت وگــو‬ ‫با واشنگتن پســت در خصوص علــت وقوع ایــن حادثه‬ ‫تروریســتی می گوید‪« :‬این حمله برای هــدف قرار دادن‬ ‫همکاری های ترکیه و روســیه بر ســر حلب بــود‪ .‬ترکیه از‬ ‫مدتی پیــش مذاکره در خصوص وضعیت حلب و مســاله‬ ‫سوریه با روسیه را اغاز کرده است‪ .‬باید گفت که این اتفاق‬ ‫همکاری با انکارا بر سر سوریه را برای رئیس جمهور روسیه‬ ‫ســخت تر از قبل می کند‪ .‬در حالی که تا لحظه تنظیم این‬ ‫خبر در خصوص برگزار شدن یا نشدن جلسه سه جانبه امروز‬ ‫در مسکو خبری منتشر نشــده بود اما رئیس کمیته روابط‬ ‫بین الملل مجلس دومای روسیه اعالم کرده است که این‬ ‫نشست طبق قرار برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫اکنون ترکیه نیــز دلیل قانع کننــده غیرقابل انکاری‬ ‫برای حرکت به ســمت یافتن راهکاری بــرای پایان دادن‬ ‫به بحران در ســوریه دارد‪ .‬ترکیه در حالــی به اصلی ترین‬ ‫قربانی بحران های امنیتی در ســوریه بدل شده است که‬ ‫تطویل این بحران عمال گره مشکالت کردی در این کشور‬ ‫را محکم تر از گذشــته کرده است‪ ،‬ســیلی از مهاجران را‬ ‫راهی مرزهای ترکیه کرده است‪ ،‬ترکیه را در مضیقه رابطه‬ ‫با اروپا قرار داده است‪ ،‬جرقه های ناامنی مداوم و غیرقابل‬ ‫کنترل را در شهرهای مختلف این کشور باعث شده است‬ ‫و از ســوی دیگر از درامدزایی های اقتصادی این کشــور‬ ‫به عنوان یکی از اصلی ترین کشــورهای توریست پذیر در‬ ‫منطقه کاسته است‪.‬‬ ‫سیاســتی که رجب طیب اردوغان‪ 5 ،‬ســال پیش با‬ ‫چشم بســتن بر حقایق موجود در ســوریه اتخاذ کرد حاال‬ ‫گریبان این کشور را گرفته اســت‪ .‬ترکیه به کشوری بدل‬ ‫شد که نه توریســت عادی در ان امنیت دارد و نه دیپلمات‬ ‫خارجی‪ .‬کشــوری که برای شــبه نظامیان شناســنامه دار‬ ‫در ســوریه ســینه چاک می داد اکنون درگیر بحران های‬ ‫امنیتی اســت که اتفاقا انها نیز شناســنامه دارنــد اما تنها‬ ‫زمانی در مسیر حل و فصل قرار می گیرند که رهبران ترکیه‬ ‫هویت عامالن ایــن بحــران را از روی این شناســنامه ها‬ ‫بخوانند‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نبرد با سفرا‬ ‫ترورهایمشهوردیپلمات ها‬ ‫‪2‬‬ ‫در تاریخ ‪ ۱۱‬سپتامبر ‪ ۲۰۱۲‬کریستوفر استیونز‪ ،‬سفیر‬ ‫امریکا در لیبی و نیز ســه تن از کارمندان سفارت امریکا در‬ ‫این کشــور در حمله ای که به هیات دیپلماتیک امریکا در‬ ‫بنغازی انجام شد‪ ،‬کشته شــدند‪ .‬این حمله توسط گروهی‬ ‫در ‪ ۲۷‬ژوئیه ‪ ۲۰۰۵‬نیــز گروه تروریســتی «قاعده‬ ‫الجهــاد در عراق» وابســته به تشــکیالت تروریســتی‬ ‫القاعده پس از شش روز از ربایش علی بلعروسی‪ ،‬رئیس‬ ‫هیات دیپلماتیک الجزایر به همــراه عزالدین بلقاضی‪،‬‬ ‫وابسته دیپلماتیک این کشور در بغداد‪ ،‬اعدام بلعروسی‬ ‫را اعالم کرد‪.‬‬ ‫در تاریخ دوم ژوئیه همان سال ایهاب الشریف‪ ،‬سفیر‬ ‫مصر در عراق در نزدیکی منزلش در بغداد ربوده شد‪ .‬گروه‬ ‫تروریستی «القاعده» در عراق به رهبری مصعب الزرقاوی‬ ‫مسئولیت ربایش الشریف را برعهده گرفت و در تاریخ هفتم‬ ‫ژوئیه اعالم کرد که وی را اعدام کرده است‪ ،‬جسد الشریف‬ ‫هنوز کشف نشده است‪.‬‬ ‫در تاریخ ‪ ۲۸‬مــارس ‪ ۲۰۰۳‬نیز محمد احمد رشــید‪،‬‬ ‫سفیر عربســتان در کشور ســاحل عاج در شــهر ابیجان‬ ‫پایتخت این کشور ترور شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫کنسولگری امریکا در بنغازی‬ ‫هتل ماریوت در شهر اسالم اباد‬ ‫بین الملل‬ ‫تــرور رهبران ارشــد جهــان نظیر جــان اف کندی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور اســبق امریکا و ماهاتما گانــدی‪ ،‬رهبر هند‬ ‫معموال بهتــر از ترور دیگر مقامات جهان به خاطر ســپرده‬ ‫می شــوند اما ترور دوشــنبه شــب اندری کارلوف‪ ،‬ســفیر‬ ‫روسیه در ترکیه ما را به یاد ترورهای تاریکی که در گذشته‬ ‫دیپلمات ها و نمایندگان دیگر کشــورها را در خارج از خانه‬ ‫هدف قرار دادند‪ ،‬می اندازد‪.‬‬ ‫مواردی از این ترورها را می شود مرور کرد‪:‬‬ ‫‪ ،1914‬سارایوو‪ :‬ارشیدوک فرانتس فردینان‪ ،‬ولیعهد‬ ‫امپراتوری اتریش‪ .‬او در این ســال به هنــگام راندن یک‬ ‫خودروی روباز از سوی یک گروه استقالل طلب صربستانی‬ ‫با شلیک گلوله ترور شد‪ .‬از این حادثه به عنوان محرک اغاز‬ ‫جنگ جهانی اول یاد می شود‪.‬‬ ‫‪ ،1918‬مســکو‪ :‬ویلهلم فان میرباخ‪ ،‬ســفیر المان‬ ‫در روســیه‪ .‬فــان میرباخ توســط اعضای حــزب انقالبی‬ ‫سوسیالیست های چپ در شهر مسکو ترور شد‪ .‬از این ترور‬ ‫به عنوان تالشی ناکام برای تحریک یک جنگ میان المان‬ ‫و اتحاد شوروی که به تازگی تاسیس شده بود‪ ،‬یاد می شود‪.‬‬ ‫‪ ،1973‬خارطــوم‪ :‬کلئــو ای‪ .‬نوئــل‪ ،‬ســفیر امریکا‬ ‫در ســودان‪ .‬او در حالی که در مراســمی در محل سفارت‬ ‫عربســتان در شــهر خارطوم حضور پیدا کرده بود از سوی‬ ‫اعضای گروه شبه نظامی سپتامبر ســیاه به اسارت گرفته‬ ‫شده و پس از ان کشته شد‪.‬‬ ‫‪ ،1972‬کانتــی اســلیگو‪ ،‬ایرلند‪ :‬لــرد لوئیس مونت‬ ‫باتن‪ ،‬اخرین نا یب السلطنه هند‪ .‬وی در سال ‪ 1979‬هنگام‬ ‫گذراندن تعطیالت در ایرلند در بمب گذاری گروه شبه نظامی‬ ‫ارتش جمهوریخواه ایرلند کشته شــد‪ .‬مونت باتن یکی از‬ ‫چهار نفری است که هنگام منفجر شدن بمب کار گذاشته‬ ‫شــده توســط ارتش جمهوریخواه ایرلند در قایقش کشته‬ ‫شــدند‪ .‬این بمب بالفاصلــه پس از عزیمت قایــق از بندر‬ ‫موالگمور ایرلند منفجر شد‪.‬‬ ‫‪ ،1979‬الهه‪ :‬ریچارد ســایکس‪ ،‬ســفیر انگلیس در‬ ‫هلند‪ .‬سایکس در مقابل اقامتگاهش در شهر الهه با شلیک‬ ‫گلوله کشته شد‪ .‬ارتش جمهوریخواه ایرلند بعدا مسئولیت‬ ‫این ترور را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫‪ ،1982‬اتاوا‪ :‬اتیال التیکات‪ ،‬وابسته نظامی ترکیه در‬ ‫کانادا‪ .‬خودروی حامل التیکات از سوی اعضای یک گروه‬ ‫شبه نظامی ارمنستانی مورد حمله قرار گرفت‪ .‬انها در یک‬ ‫کمین این خودرو را که برای چراغ قرمز ایستاده بود‪ ،‬هدف‬ ‫اتش خود قرار دادند‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ۲۰۰۳‬تا ‪ ۲۰۱۶‬هم جهان شاهد ترور هفت‬ ‫سفیر در نقاط مختلف بوده است که اخرین انها سفیر روسیه‬ ‫در انکارا بود که در مراسم افتتاحیه یک نمایشگاه عکس در‬ ‫انکارا هدف شلیک گلوله قرار گرفت و کشته شد‪.‬‬ ‫در ‪ ۲۷‬مــارس ‪ ۲۰۱۵‬نیــز در حملــه گــروه افراطی‬ ‫«الشباب» به هتلی در شهر موگادیشو‪ ،‬پایتخت سومالی‬ ‫دســت کم ‪ ۲۴‬تن از جمله ســفیر ســوئیس در این کشور‬ ‫کشته شدند‪.‬‬ ‫ناشــناس و با شــلیک راکــت از مزرعه مجاور ســاختمان‬ ‫سفارتخانه انجام شد‪ .‬این حمله پس از انتشار گزارش هایی‬ ‫ی در امریکا تحت عنوان «برائت‬ ‫دال بر تصویربرداری فیلم ‬ ‫مســلمانان» انجام شــد که برخی ان را اهانت بــه پیامبر‬ ‫اکرم (ص) می دانستند‪.‬‬ ‫در تاریــخ ‪ ۲۰‬ســپتامبر ‪ ۲۰۰۸‬نیز ایوو ژارک‪ ،‬ســفیر‬ ‫جمهوری چک در پاکستان به دنبال انفجاری در اسالم اباد‬ ‫کشته شد‪ .‬گروهی موسوم به «فدائیان اسالم» مسئولیت‬ ‫این حمله را که ‪ ۵۳‬کشــته و ‪ ۲۲۶‬زخمی برجای گذاشت‪،‬‬ ‫برعهده گرفت‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫احتمال بازگشت عبدالله گل‬ ‫ممکناستترکیهمصممبههمکاریایرانوروسیهبرایمقابلهباتروریست هاشود‬ ‫بهرام امیراحمدیان‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ترورسفیرروسیهدرترکیهدرشرایطیصورتگرفتکه‬ ‫هیچ گروهی‪ ،‬مسئولیت این قضیه را برعهده نگرفته است‪.‬‬ ‫اطالعاتی نیز در دست نیست که فرد ترورکننده که این ترور‬ ‫را انجام داده چه انگیزه ای داشــته است‪ .‬اما چند سناریو را‬ ‫برای این موضوع می توان مطرح کرد؛ اینکه این فرد انگیزه‬ ‫شخصی داشته اســت و برای انتقام گیری شخصی چنین‬ ‫کاری را انجام داده است‪ .‬حدس ما این است که مساله حلب‬ ‫در این بین اهمیت بسیاری داشته است؛ به خصوص انکه‬ ‫وقتی ترور انجام شــد‪ ،‬فرد تروریست اعالم کرد که حلب را‬ ‫فراموش نکنید‪ ،‬من انتقام حلب را در این جا از شما می گیرم‪.‬‬ ‫این موضوع نشان از ان دارد که نوعی وابستگی میان این‬ ‫ترور و پیروزی در حلب وجود دارد‪ .‬براین اســاس می توان‬ ‫ســناریو دیگری را مطرح کرد‪ ،‬اینکه ضارب ممکن اســت‬ ‫وابســته به گروهی چون جبهه النصره‪ ،‬جبهه الشــام جدید‬ ‫یا داعش و‪ ...‬باشــد که هدفش انتقام گیری بوده اســت‪،‬‬ ‫براساساطالعاتجزئیمنتشرشده‪،‬ضاربکهافسرپلیس‬ ‫یاجزئیازتیمامنیتییاخارجازتیمامنیتیبودهاست‪.‬اگردر‬ ‫تیم امنیتی بوده باشد نشان دهنده ناتوانی دولت این کشور‬ ‫در شناسایی چنین افرادی را نشان می دهد‪ .‬اگر هم جزو تیم‬ ‫امنیتی نبوده و توانسته وارد ساختار حفاظتی و امنیتی ترکیه‬ ‫شود مساله حادتر می شود؛ اینکه یک نفر چگونه توانسته‬ ‫به عنوان محافظ از دایره های امنیتی عبور و به داخل راه پیدا‬ ‫کند‪ .‬در صورتی که این فرد کشته نمی شد می توانستند در‬ ‫بازجویی جزئیات دقیق را مشخص کنند‪ .‬بنابراین کشتن این‬ ‫فرد در شرایطی که می توانست زنده دستگیر شود بر ابهامات‬ ‫موجود اضافه می کند‪.‬‬ ‫سناریوی دیگر این است که در ترکیه بعد از کودتا تعداد‬ ‫تصفیه ها بسیار زیاد بود و این موضوع نوعی احساس انزجار‬ ‫در بازماندگان ان افراد در داخل ادارات دولتی از جمله پلیس‬ ‫ایجاد کرد‪ .‬بنابراین یک ســری افراد غیرمحرم را شناسایی‬ ‫کرده اند‪ .‬این امر نوعی نفرت ایجاد کرده و باقیماندگان برای‬ ‫انتقام دست به چنین کاری زدند‪ .‬در هر صورت وابستگی این‬ ‫فرد مشخص نیست‪ .‬اینکه فرد ترورکننده متعلق به جریان‬ ‫خاصی است یا نیست نیز مبهم است بنابراین تنها می توان‬ ‫ســناریوهایی را در این خصوص مطرح کــرد‪ .‬با وجود این‬ ‫برخیاینتروررابهدولتنسبتمی دهندکهامریغیرممکن‬ ‫است؛ به خصوص اینکه دولت ترکیه به روس ها اجازه داده‬ ‫است به صورت مستقیم به بررسی این موضوع بپردازند‪.‬‬ ‫با وجود اینکه ترور سفیر روســیه در ترکیه سروصدای‬ ‫بســیاری به پا کرد اما به نظر می رســد که ایــن موضوع اثر‬ ‫جدی در روابط روسیه و ترکیه نداشته است؛ چرا که این ترور‬ ‫حتی نشست سه جانبه میان روســیه‪ ،‬ترکیه و ایران را عقب‬ ‫نینداخت؛ یعنی برنامه هایی که قرار بوده اجرا شود‪ ،‬در مسکو‬ ‫و در ترکیه به هم نخورد و انجام شد‪ .‬برگزاری این نشست ها‬ ‫نشانمی دهدکهترورکوریانجامشدهونتوانستهبهاهداف‬ ‫مدنظرخودبرسد‪.‬روس هانیزبااینموضوععجوالنهبرخورد‬ ‫نکردند‪ .‬زمانی که مساله سقوط هواپیمای روس پیش امد‪،‬‬ ‫خیلی عجوالنه تصمیم گرفتند که روابط را قطع و توریست ها‬ ‫به ترکیه نروند‪ .‬اما در نهایت دیدیم که این تصمیم عجوالنه‬ ‫چیزی جز زیان برای هر دو طرف نداشــت و در اخر مجبور‬ ‫شدند که روند عادی روابط را از ســر بگیرند‪ .‬در هر صورت‬ ‫با اتفاق صورت گرفته به نظر نمی رســد که روسیه تصمیم‬ ‫جدی در این خصوص بگیرد؛ به خصوص اینکه دو کشــور‬ ‫نیازهای دو طرفه ای به یکدیگر در خصوص مسائل سیاسی‬ ‫و اقتصادی دارند‪ .‬اگر از جنبه سیاسی به موضوع نگاه کنیم‪،‬‬ ‫درست نیست که به خاطر ترور‪ ،‬دو کشور روابط خود را بر هم‬ ‫بزنند‪ .‬چنانچه این ترور حتی برنامه های ســه جانبه را عقب‬ ‫نینداخت‪ .‬بنابراین در حال حاضر چنین شرایطی حاکم است‬ ‫و امکان قطع روابط به برای دو کشــور امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر می توان به روابط اقتصادی ترکیه و روسیه‬ ‫اشاره کرد؛ روسیه سال هاست که گاز به ترکیه صادر و از این‬ ‫بخش منافع بسیاری را کسب می کند‪ .‬در صورت قطع روابط‬ ‫دو کشور مشکالت بسیاری برای روس ها ایجاد می شود‪.‬‬ ‫بنابراین این دو کشــور در روابط دیپلماتیک خود با یکدیگر‬ ‫مجبور هســتند که متفاوت عمل کنند‪ .‬در هــر صورت‪ ،‬به‬ ‫نظر نگارنده یک ترور نمی تواند تمام معادالت را برهم بزند؛‬ ‫مگر اینکه جریان قدرتمندی پشــت تــرور بتواند تحوالت‬ ‫را تحت تاثیر قرار دهــد‪ .‬موضوع مهم دیگر اینکه مســاله‬ ‫سوریه و حلب‪ ،‬برای دولت اردوغان بسیار مهم است و نقش‬ ‫مهمی در روابط دو جانبه انها وجــود دارد‪ .‬چنانچه به گفته‬ ‫سفیر روسیه در ایران بازسازی سوریه و حلب نیازمند هزینه‬ ‫هنگفتیاست‪.‬بنابراینهمکاریسه جانبهبینترکیه‪،‬روسیه‬ ‫و ایران در این خصوص را می طلبد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬حضور‬ ‫روسیه در سوریه به ویژه بعد از عملیات در حلب افکار عمومی‬ ‫جهان را نســبت به ایران و ســوریه تغییر داده است‪ .‬مردم‬ ‫ترکیه می ترسند اگر دولت سوریه در حلب استحکاماتی پیدا‬ ‫کند و روسیه نیز به انها کمک کند‪ ،‬ادعاهای ارضی و مساله‬ ‫مناقشــات ارضی بر ســ ر ان مطرح و ممکن است تمامیت‬ ‫ارضی ترکیه یا ترک های شمال سوریه را تحت الشعاع قرار‬ ‫دهد‪ .‬در واقع این امر مساله بســیار پیچیده ای است‪ ،‬اگر‬ ‫دولت ســوریه در حلب قدرت بگیرد‪ ،‬مطمئن است که این‬ ‫مساله خوشایند ترکیه نباشد‪.‬‬ ‫با وجود این مهمترین اثر این تــرور بر فضای داخلی‬ ‫ترکیه است‪ .‬ترکیه یک کشور توریستی است بنابراین زمانی‬ ‫که فضا ناامن می شود‪ ،‬مبحث توریسم در این منطقه اسیب‬ ‫می بیند و در حال حاضر نیز بســیاری از توریست ها در حال‬ ‫ترک این کشور هستند‪.‬‬ ‫از انجا که از ایران هم توریست های زیادی به ترکیه‬ ‫سفر می کنند ایران نیز به شهروندان خود تاکید کرده که از‬ ‫سفر به ترکیه پرهیز کنند‪ .‬وقتی که وزارت خارجه جمهوری‬ ‫اسالمی ایران اعالم می کند که از رفتن به ترکیه پرهیز کنید‪،‬‬ ‫فضاهاییدرترکیهبرایجلبتوریستدرامدکسبنمی کنند‬ ‫و این موضوع منجر به عدم اشــتغال می شــود و مسائل و‬ ‫بحران اقتصادی را به وجود می اورد‪ .‬این امر ممکن است‬ ‫زودگذر و کوتاه مدت باشد‪ ،‬اما بیش از انکه فضای ناامنی را‬ ‫به وجود اورد‪ ،‬از لحاظ روانی تاثیر می گذارد که تاثیر روانی‬ ‫ناامنییکمنطقهبیشازتاثیرمستقیمانبراقتصادمنطقه‬ ‫اســت‪ .‬به همین دلیل طبیعی اســت که مشکالت زیادی‬ ‫را برای ترکیــه به وجود بیاورد‪ .‬احتمــاال در ترکیه فضایی را‬ ‫به وجود می اورد که دولت ناتوان اســت و نمی تواند ثبات و‬ ‫امنیت ایجاد کند‪ .‬بنابراین ممکن است در فضای سیاسی‬ ‫ترکیه و حزب حاکم اختالفاتی مطرح شــود و حتی مجددا‬ ‫اقای عبدالله گل سر کار بیاید و فضای بهتری را ایجاد کند‪.‬‬ ‫چرا که فضای انتقام جویان ه اردوغان ثبات و تمامیت ارضی‬ ‫ترکیه را تهدید می کند‪.‬‬ ‫در پایان باید گفت با این اتفاقــی که صورت گرفت‪،‬‬ ‫ممکن اســت ترکیه مصمم شود با روســیه و ایران در مورد‬ ‫مبارزه با تروریسم همکاری جدی تری داشته باشد‪ .‬بنابراین‬ ‫ممکن اســت عملیات مبارزه با تروریسم شدت بیشتری در‬ ‫منطقه داشته باشد‪.‬‬ ‫سناریوهای یک ترور‬ ‫چه کسی اندری کارلوف را کشت؟‬ ‫عبدالرضا فرجی راد‬ ‫‪4‬‬ ‫استاد ژئوپلتیک دانشگاه‬ ‫در پی ترور «اندره کارلوف» ســفیر روسیه در انکارا و‬ ‫حواشی مربوط به ان‪ ،‬این سوال به ذهن متبادر می شود که‬ ‫انگیزه عامل ترور از این اقدام چه بوده و با چه هدفی این کار‬ ‫صورت گرفته اســت‪ .‬در این خصوص باید بیان کرد که به‬ ‫موجب اتفاقاتی که در یکی دو ماه گذشته به ویژه در دوهفته‬ ‫اخیر در حلب رخ داد‪ ،‬کشورهای غربی و تا حدودی ترکیه و‬ ‫کشورهای عربی به رهبری صعودی ها تالش کردند به رغم‬ ‫مسائل و مشکالتی که در حلب وجود داشت و بدون اطالع‬ ‫و توجه به بحران های موجود در منطقه غربی حلب که مرتبا‬ ‫مورد حمله موشــکی قــرار می گرفت‪ ،‬درصــدد بزرگنمایی‬ ‫مشــکالت موجود در منطقه شــرقی حلب که تحت حمله‬ ‫سوریه و روسیه قرار داشت‪ ،‬برایند‪ .‬این تبلیغات مبالغه امیز‬ ‫به منزله ایجاد تحریکاتی در جهان اسالم به ویژه در جهان‬ ‫اهل سنت بود و هم به دنبال بهره برداری های سیاسی بودند‪.‬‬ ‫کشورهای غربی و هم پیمانانشان در بخش اول که تحریک‬ ‫اذهان عمومی برای کشته شدن سوری ها بود موفق شدند‬ ‫اما از لحاظ سیاسی نتوانســتند کاری پیش ببرند و حلب به‬ ‫تصرف سوریه درامد‪ .‬اما تبلیغات منفی انها تبعاتی به همراه‬ ‫داشت که ازجمله انها تظاهراتی بود که در بعضی کشورهای‬ ‫اسالمی خصوصا ترکیه صورت می گرفت‪ .‬در این خصوص‬ ‫نمی توانگفتکهتظاهراتومخالفت هادرترکیهصددرصد‬ ‫دولتی بوده اما مســلما بخشــی از ان به تحریک و رهبری‬ ‫دولت ترکیه صورت گرفته است‪ .‬ترکیه سیاست دوگانه ای‬ ‫را در پیش گرفته است؛ از طرفی تمایل دارد به دلیل مسائل‬ ‫اقتصادی ارتباطش را با ایران و روسیه حفظ کند‪ ،‬از طرف‬ ‫دیگر درصدد است تا جریانات سیاسی را به سلیقه خودش‬ ‫پیش ببرد‪ .‬بنابراین تحریــکات و بزرگنمایی هایی که دولت‬ ‫ترکیــه در رابطه با حلب و ســوریه انجــام داد در مردم تاثیر‬ ‫داشته و خواهد داشت؛ همان گونه که دیدیم مامور امنیتی‬ ‫‪22‬ســاله ترکیه که طبق شواهد موجود‪ ،‬ســال گذشته در‬ ‫فیلمی در حال دست دادن با اردوغان رئیس جمهور ترکیه‬ ‫است‪ ،‬تحریک می شود تا دست به ترور سفیر روسیه بزند‪.‬‬ ‫اما این اقدام چند مساله را مطرح می کند؛ در ابتدا این سوال‬ ‫را بوجود می اورد که چگونه یک مامور امنیتی خارج از نوبت‬ ‫خدمت می تواند به راحتی با یک اسلحه‪ ،‬پشت سفیر روسیه‬ ‫که مســلما تحت حفاظت اســت حرکت کند که احتماال در‬ ‫جواب می گوینــد که ضارب به این دلیل کــه مامور امنیتی‬ ‫بوده و کارت داشــته‪ ،‬مجوزی برای حضورش در انجا بوده‬ ‫است‪ .‬اما باید دید انگیزه این فرد و هدفش از این اقدام چه‬ ‫بوده است که می توان چند حالت را در نظر گرفت‪ .‬اول اینکه‬ ‫این فرد مسلمان احساسی و متعصبی بوده و با برنامه ریزی‬ ‫برای انتقام حلب همان گونه که خودش هم با صدای بلند‬ ‫مطرح کرده‪ ،‬امده است‪ .‬دومین فرض این است که ضارب‬ ‫دستور سازمانی داشته و وابسته یه یک گروه تروریستی بوده‬ ‫است چون داعش در حلب حضور نداشته اما می تواند از این‬ ‫فرصت ها استفاده کند‪ .‬ســومین فرض می تواند این باشد‬ ‫که یک دولت و گروهی احساس خطر کرده و در نظر داشته‬ ‫رابطه ترکیه با روسیه را تضعیف کند یا اینکه عواملی در داخل‬ ‫ترکیه دست به این اقدام زده اند‪ .‬اما موضوع مهمی که وجود‬ ‫دارد این است که ضارب قصد داشته فرد مورد تعرض را درجا‬ ‫به قتل برساند بدون اینکه بتوان به وی کمکی کرد یا اینکه‬ ‫شلیکی به وی کند تا صرفا سوءقصدی صورت بگیرد‪ .‬دالیل‬ ‫و اهداف پشت پرده این موضوع بعد از بررسی های تیمی که‬ ‫روسیه جهت تحقیق و تفحص پیرامون این مساله فرستاده‬ ‫است مشخص می شود‪ .‬ضمن اینکه تعارفات دیپلماتیک‬ ‫بین دو کشور شده است و اعالم کردند که افرادی هستند که‬ ‫به دنبال تضعیف روابطند و ترک ها در این موضوع فتح الله‬ ‫گولن را مقصر دانسته اند‪ .‬اما همه این ترور در شرایطی رخ‬ ‫داد که قرار بود یک روز پس ازان نشستی میان ایران روسیه و‬ ‫ترکیه در مسکو و در خصوص حل و فصل بحران حلب انجام‬ ‫گیرد‪ .‬در این میان این پرسش مطرح می شود که حادثه ترور‬ ‫چه تاثیری در اهداف و نتایج نشســت و در درجه دوم روابط‬ ‫دو کشور روسیه و ترکیه خواهد داشــت‪ .‬نشست سه جانبه‬ ‫مسکو در درجه اول با موضوعیت حلب شکل گرفته با این‬ ‫محورکه حلب ازاد شده است اما هنوز حواشی ان وجود دارد‬ ‫و تمام جمعیت از شــرق حلب خارج نشده اند‪ .‬تروریست ها‬ ‫هم به بهانه محافظت از مردم از انجا خارج نمی شوند‪ .‬به هر‬ ‫تقدیر باتوجه به اینکه شب قبل از این مذاکرات ترور صورت‬ ‫گرفت تاثیرش را بر فضای جلسه گذاشته و فضای مذاکره‬ ‫را غم الود کــرد‪ ،‬بنابرایــن می توان گفــت در تصمیمات و‬ ‫مذاکرات هم بی تاثیر نبوده است‪ .‬هرچند در بیانیه نهایی سه‬ ‫طرف اعالم کردند که امادگی کامل دارند تا هم به مشکالت‬ ‫حلب رسیدگی کنند هم ارامش را به سوریه برگردانند و اینکه‬ ‫بین الملل‬ ‫وحدت ســرزمین ســوریه را حفظ کنند‪ .‬اما اگــر این اتفاق‬ ‫نمی افتاد مسلما این نشست نتایج و خروجی های بیشتر و‬ ‫بهتری داشت‪ .‬بنابراین با اینکه ترکیه و روسیه ظاهر مساله را‬ ‫حفظ می کنند اما در نهان‪ ،‬این ترور در روابط بی تاثیر نبوده‬ ‫است و باید منتظر ماند تا نتایج مشخص شود‪.‬‬ ‫مســاله دیگری که در این خصوص مطرح می گردد‬ ‫ضعف سیستم اطالعاتی و امنیتی ترکیه و بی ثباتی در این‬ ‫کشور اســت‪ .‬بنابراین در مواجهه با این موضوع باید گفت‬ ‫که با کودتاهایی که اخیرا صورت گرفت دولت تالش کرد‬ ‫تا به دلیل اتهامات وارده به فتح الله گولن و انتســاب برخی‬ ‫ماموران به تیــم وی‪ ،‬بخش هایــی از نیروهــای امنیتی‪،‬‬ ‫نظامی‪ ،‬اطالعاتی و پلیس را از صحنه خارج کند که کاهش‬ ‫این نیروها در کمیت و کیفیت کار بخش های امنیتی ترکیه‬ ‫اثر می گذارد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر نیروهای امنیتــی و اطالعاتی به دلیل‬ ‫ظن و گمان ها و تهدیدات دولت مراقبت بیشــتری کرده و‬ ‫اگر با رویکرد‪ ،‬نگرش‪ ،‬عملیات و سیاســت دولت مخالف‬ ‫باشند خویشتنداری می کنند و این موضوع در وظیفه شناسی‬ ‫انها اثر ســوء می گذارد‪ .‬در نهایت اینکه حجم عملیات ها‬ ‫در ترکیه افزایش یافته اســت‪ .‬از طرفی مقابلــه با کردها از‬ ‫طرف دیگر همراهی با روســیه در مبارزه بــا داعش و دیگر‬ ‫گروه های تروریســتی برای ترکیه هزینه بر است زیرا ترکیه‬ ‫به دلیل همکاری با این گروه ها به یک پیوستگی اطالعاتی‬ ‫با تروریســت ها رســیده بود که تا مرز موفقیت یعنی حمله‬ ‫به دمشق هم رســیده بود اما روسیه مانع ان شــد‪ .‬ترکیه و‬ ‫دوســتانش حجم عظیمی از ســاح ها و اموزش هــا را در‬ ‫ســوریه به کار بردند که به نتیجه نرسیدند‪ .‬اکنون دوستان‬ ‫و هم پیمانان ترکیه نزدیکی این کشــور را با کشورهایی که‬ ‫درصددند به درگیری ها پایان دهند و در راستای منافع حلب‬ ‫گام بردارند‪ ،‬تاب نمــی اورد و واکنش نشــان می دهند که‬ ‫برخی از انها حالت هشدار دارند و به نوعی قدرت نمایی ان‬ ‫گروه ها محسوب می شود ‪.‬انها می خواهند اخطار بدهند که‬ ‫اگر ترکیه رابطه اش را با انها پایان دهد باید منتظر اقدامات‬ ‫بیشتر و بدتری از جانب گروه های تروریستی باشد‪ .‬اما به این‬ ‫دلیل که انها در سطح کشــور پراکنده اند و ترکیه انها را طی‬ ‫این سال ها تجهیز کرده است‪ ،‬از بین بردن انها کار دشوار‬ ‫و زمان بری اســت‪ .‬بنابراین اگر بخواهیــم یک جمع بندی‬ ‫بر دالیل بی ثباتی در ترکیه داشته باشــیم اول کودتا‪ ،‬دوم‬ ‫ بی اعتمادیمیاننیروهایامنیتیوکاهشانها‪،‬سومشدت‬ ‫درگیری با کردها و واکنش انها‪ ،‬چهارم میزان نزدیکی ترکیه‬ ‫با کشورهای سرکوب کننده تروریست ها و پنجم ارتباطات‬ ‫ترکیه با دولت سوریه در ماه های اخیر و عقب نشینی ترکیه‬ ‫موجــب برانگیختن و عصبانیــت تروریســت ها و منجر به‬ ‫واکنش های وحشیانه انها و بی ثباتی ترکیه می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هشدار به انکارا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫گفت وگو با محمود شوری‬ ‫دکتر شوری! یک شب پیش از برگزاری نشست‬ ‫میان ترکیه‪ ،‬ایران و روســیه در مســکو‪ ،‬ســفیر‬ ‫روسیه در انکارا در یک گالری ترور شد‪ .‬ارزیابی‬ ‫شــما از پشــت پرده این اقــدام چیســت و فکر‬ ‫می کنید چه عواملی در پشــت پرده ترور ســفیر‬ ‫روسیه قرار دارند؟‬ ‫درک این مســاله که چه جریان هایی از ترور سفیر‬ ‫روســیه در ترکیه نفع برده اند‪ ،‬خیلی دشــوار نیســت‪ .‬زیرا‬ ‫باتوجه بــه تحوالتی که در حلــب وجــود دارد و همچنین‬ ‫باتوجه به نوع مداخله روسیه در بحث سوریه‪ ،‬همیشه این‬ ‫انتظار می رفت که جریان های مخالف دولت بشــار اسد و‬ ‫حتی جریان های افراط گرا در منطقه مانند داعش و جبهه‬ ‫النصره تالش کنند تــا از راه های مختلــف بتوانند به طور‬ ‫نامتوازن ضرباتی را به روســیه وارد اورند‪ .‬پیش از این نیز‬ ‫ما شــاهد چنین اقداماتی در قبال مسکو بودیم که از جمله‬ ‫بحث سقوط هواپیمای مسافربری روسیه که از مصر پرواز‬ ‫می کرد‪ ،‬قابل بررسی است‪ .‬تمام این اتفاقات و مسائل در‬ ‫یک مقوله می گنجد و حاکی از تالش جریان های مخالف‬ ‫دولت اسد و جری ان های افراط گرا در کل منطقه برای مقابله‬ ‫با اقداماتی است که روسیه در خاورمیانه به خصوص سوریه‬ ‫انجام می دهد‪.‬‬ ‫اما این مســاله کــه موضوع ترور ســفیر روســیه در‬ ‫خاک ترکیــه اتفاق افتــاده و فــردی که مورد حملــه قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬نماینده رســمی دولت روســیه بوده‪ ،‬بدون شــک‬ ‫مسئولیت هایی را برای دولت انکارا ایجاد می کند‪ .‬بنابراین‬ ‫مانند بحث ســقوط هواپیمای مســافربری روسی‪ ،‬ترکیه‬ ‫نمی تواند به سادگی از کنار این مساله نیز عبور کند‪ .‬چراکه‬ ‫دولت ترکیه این مسئولیت را داشــت که از سفیر روسیه در‬ ‫خاک خودش مراقبت های الزم را به عمل اورد‪.‬‬ ‫همچنین بنا بر اخبار و تحلیل های منتشر شده‪ ،‬ضارب‬ ‫از افراد هوادار و نزدیک به گروه های معارض و مسلح داخل‬ ‫ســوریه بوده اســت‪ .‬باتوجه به مخالفت گروه های مسلح‬ ‫‪5‬‬ ‫محمود شوری‪ ،‬کارشــناس مســائل روسیه در‬ ‫گفت وگو بــا هفته نامه مثلث به بررســی ترور ســفیر‬ ‫روســیه در ترکیه و پیامدهــای ان پرداخــت و گفت‪:‬‬ ‫«این مســاله‪ ،‬هشداری برای انکاراســت که چنانچه‬ ‫هر چه ســریعتر در مقابل این جریان ها نایســتد این‬ ‫مساله می تواند از یک موضوع خارجی به یک موضوع‬ ‫داخلی در این کشور تبدیل شود‪ ».‬شوری درباره تاثیر‬ ‫این مساله بر روابط مسکو‪-‬انکارا نیز تاکید کرد که در‬ ‫برهه کنونی بعید به نظر می رسد این موضوع در روابط‬ ‫دو جانبه روســیه و ترکیه تاثیرات چندانی ایجاد کند‪.‬‬ ‫مگر انکه انکارا همکاری هــای الزم را انجام ندهد‪ .‬به‬ ‫گفته این کارشناس این احتمال وجود دارد که مساله‬ ‫ترور روند تالش های مشــترک روسیه و ترکیه را برای‬ ‫به ســرانجام رســاندن بحران سوریه تســریع کند‪.‬‬ ‫البته نمی تــوان انتظار داشــت که بحران ســوریه را‬ ‫مسکو و انکارا به تنهایی حل و فصل کنند اما به هر حال‬ ‫می توانند این بحران را به نقطه ای برسانند که حداقل‬ ‫برای مدتی شاهد ارامش در سطح منطقه به خصوص‬ ‫سوریه باشیم‪.‬‬ ‫تروریستی فعال در صحنه سوریه با عملکرد روسیه‪ ،‬هدف‬ ‫اصلی این ترور‪ ،‬انتقام از روســیه و تحــت تاثیر قراردادن‬ ‫سیاســت و موضعگیری این کشــور در برخورد با تحوالت‬ ‫اینده سوریه بوده اســت و قصد دارند به این وسیله‪ ،‬نحوه‬ ‫برخورد روسیه را تغییر دهند یا دســت کم به صورت موقت‬ ‫دچار اختالل کنند‪ .‬در حال حاضر باتوجه به شــرایطی که‬ ‫در منطقه وجود دارد‪ ،‬باید منتظر تبعات این اتفاق در سطح‬ ‫منطقه ای باشیم‪.‬‬ ‫به نظر شما ممکن است این اتفاق روابط مسکو ‪-‬‬ ‫انکارا را تحت الشعاع قرار دهد و تاثیرات منفی بر‬ ‫ان برجای بگذارد؟‬ ‫در برهه کنونی بعید به نظر می رسد که این موضوع‬ ‫در روابط دو جانبه روسیه و ترکیه تاثیرات چندانی ایجاد کند‪.‬‬ ‫مگر انکه بعد از این اتفاق‪ ،‬انکارا همکاری های الزم را انجام‬ ‫ندهد‪ .‬البته چنین امری بعید به نظر می رســد و بدون شک‬ ‫دولت ترکیه نیز در این شرایط برایش مطلوب نیست که به‬ ‫چنین اتفاقاتی دامن بزند و بنابرایــن همکاری های الزم را‬ ‫برای روشن شدن ابعاد این ترور انجام خواهد داد‪ .‬زیرا این‬ ‫اتفاق‪ ،‬روند اقدامات ترکیه در سطح منطقه را با یک چالش‬ ‫مواجه کرده است‪ .‬همچنین دو کشور در گذشته نزدیک‪،‬‬ ‫دوران تنش و سردی روابط را تجربه کرده و زیان هایی را در‬ ‫این رابطه متحمل شــدند‪ .‬بنابراین دنبال فرصتی بودند تا‬ ‫در جهت ترمیم روابط‪ ،‬گام هایی بردارند‪ .‬این روند با پوزش‬ ‫ترکیه برای ساقط کردن هواپیمای نظامی روسیه شروع و به‬ ‫ارتقای روابط دو کشور منجر شد‪ .‬به این ترتیب بعید است‪،‬‬ ‫دو طرف با وقوع چنین حادثه ای تمایل داشــته باشــند به‬ ‫روابط گذشته رجوع کنند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه به نظر می رسد این ترور با هدف‬ ‫اثرگذاری بر تحوالت سوریه و نقش روسیه انجام‬ ‫گرفته باشد‪ ،‬از این پس باید شاهد چه تحوالتی‬ ‫لو فصل بحران سوریه باشیم؟‬ ‫در خصوص ح ‬ ‫در خصــوص تاثیر ایــن اتفاق بر بحران ســوریه‬ ‫باید گفت که این بحران به مراحل اوج خود نزدیک شــده‬ ‫و در این مرحله‪ ،‬اغلــب بازیگران‪ ،‬بازی خود را در ســطح‬ ‫منطقه انجام داده اند‪ .‬یعنی بازیگران بحران سوریه به یک‬ ‫میزانی از خستگی ناشی از این بحران رسیده اند‪ .‬در نتیجه‬ ‫این احتمال وجود دارد که مســاله ترور نیــز مزید بر علت‬ ‫شود و روند تالش های مشترک روســیه و ترکیه را برای به‬ ‫سرانجام رساندن بحران سوریه تسریع کند‪ .‬البته نمی توان‬ ‫انتظار داشت که بحران سوریه را مسکو و انکارا به تنهایی‬ ‫لو فصل کننــد اما به هر حال می توانند ایــن بحران را به‬ ‫ح ‬ ‫نقطه ای برســانند که حداقل برای مدتی شاهد ارامش در‬ ‫سطح منطقه به خصوص سوریه باشیم‪.‬‬ ‫اتفاق اخیر نشــان داد که ناامنی در ترکیه بسیار‬ ‫فراگیر شــده است؛ در ســطح داخلی و امنیتی‪،‬‬ ‫انکارا چه اقدامات و سیاست هایی را پس از این‬ ‫در دستورکار قرار خواهد داد؟‬ ‫بــه نظر می رســد در ارتباط بــا جریانــات افراطی‬ ‫که تاحدودی تحت نفــوذ ترکیه قرار دارند شــاید این ترور‬ ‫موجب شود که این کشــور با جدیت بیشتری تالش هایی‬ ‫را انجام دهد و این جریانــات را کنترل کنــد‪ .‬البته طبیعتا‬ ‫بخشی از موضوع باقی خواهد ماند که ان هم به جریانات‬ ‫افراط گرایی مربوط می شود که ممکن است منافع متعدد‬ ‫و حامیان دیگری داشته باشــند که نخواهند مساله بحران‬ ‫در سوریه را به پایان برسانند‪ .‬ولی در کل به نظر می رسد که‬ ‫این اتفاق می تواند بر نگرش ترکیه نسبت به بحران سوریه‬ ‫تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر اکنون شاهد ان هســتیم که بحران‬ ‫سوریه به داخل ترکیه سرایت پیدا کرده و انکارا عمال پیامد‬ ‫اتشی را که خودشان در شعله ور شــدن ان نقش داشتند‪،‬‬ ‫تحمل می کنند‪ .‬بــه نظر می رســد از این پــس ترکیه باید‬ ‫عاقالنه تر رفتار کند و اجازه ندهــد جریان هایی داخل این‬ ‫کشور رشد کنند که در نهایت دامنگیر خودش شوند‪ .‬به هر‬ ‫حال زمانی که یک افسر پلیس ترک در حمایت از معارضین‬ ‫ســوریه دســت به چنین اقدامی می زند حاکی از ان است‬ ‫که الزاما فقط نیروهای وارداتی به ترکیه منشا ناامنی برای‬ ‫این کشور نیســتند‪ ،‬بلکه ممکن است جریان های داخلی‬ ‫که در نتیجه بحران ســوریه نوعی گرایش هــای افراطی‬ ‫پیدا کرده اند نیز می توانند در اینده ترکیه را دچار مشکالت‬ ‫بیشــتری کنند‪ .‬در نتیجه اتفاقات امروز‪ ،‬هشــداری برای‬ ‫انکاراست که چنانچه هر چه سریعتر در مقابل این جریان ها‬ ‫نایستد این مساله می تواند از یک موضوع خارجی به یک‬ ‫موضوع داخلی در این کشور تبدیل شود‪.‬‬ ‫پیشتازی مسکو و تسلیم انکارا‬ ‫چشم انداز روابط روسیه ‪ -‬ترکیه بعد از حادثه ترور اندری کارلوف‬ ‫دکتر قدیر گلکاریان‬ ‫استاد روابط بین الملل دانشگاه خاور نزدیک قبرس‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫هنری برکلی اشاره می کند که والدیمیر پوتین از این قضیه‬ ‫نهایت بهره برداری را خواهد برد‪ .‬بنابه تحلیل این نشریه‪،‬‬ ‫در شرایطی که دولت ترکیه سخت ترین دوران سیاسی خود‬ ‫را در مناسباتش با امریکا و اروپا سپری می سازد‪ ،‬الزم بود که‬ ‫انکارا نهایت دقت توجــه را در زمینه های مختلف ارتباطی‬ ‫با روسیه مبذول دارد‪ .‬اما این حادثه دست انکارا را در برابر‬ ‫مسکو ضعیف کرد‪ .‬بنابراین پوتین تمام توان خود را برای‬ ‫تحمیل خواسته های سیاســی اش به ترکیه به کار خواهد‬ ‫بســت‪ .‬چون یقین دارد که ترکیه بار دیگــر مایل به بر هم‬ ‫خوردن مناسباتش با روسیه نیست‪.‬‬ ‫شــرایط کنونی ترکیه از حیث بحران های اقتصادی‪،‬‬ ‫فرار نخبگان از کشور‪ ،‬تحت فشار بودن از سوی نهادهای‬ ‫مدنی و بین المللی‪ ،‬شکســت های پیوســته در سیاســت‬ ‫خارجــی‪ ،‬تضعیف جایــگاه حزبــی در درون جامعــه ترکیه‬ ‫و‪ ...‬از جمله مواردی هســتند که حقیقتا دولت اردوغان تا‬ ‫به امروز تجربه نکرده و انتظارش را نداشــت‪ .‬تمام اینها در‬ ‫شــرایطی رخ می دهد که حزب عدالت و توســعه و شخص‬ ‫اردوغان تمایل دارد به هر نحو ممکن دست به تغییر قانون‬ ‫اساسی و گذر از سیســتم پارلمانی به ریاستی بزند‪ .‬مبرهن‬ ‫اســت که در چنین حالتی بــروز تنش مجدد میــان ترکیه و‬ ‫روســیه می تواند به طور کلی تمامی سیاست های راهبردی‬ ‫و عملیاتی دولت را تضعیف کند‪ .‬نمونه بارز ضعف سیاســی‬ ‫ترکیهرامی تواندراجالسسه جانبهایران‪،‬روسیهوترکیهدر‬ ‫مسکودید‪،‬به طوریکهتغییررویکردغیر قابلانتظارازترکیه‬ ‫در خصوص ترجیح دادن راه حل سیاســی بــه جای راه حل‬ ‫نظامی‪ ،‬خود نشان از احتیاط سیاسی ترکیه دارد‪ .‬عالوه بر‬ ‫ان‪ ،‬پذیرش روند مبارزه با تروریسم به جای براندازی بشار اسد‬ ‫وهمچنینمبارزهقطعیباتمامی گروه هایمعارضهدرسوریه‬ ‫بدون تفکیک انان را می توان از دیگر موارد تغییر سیاست‬ ‫خارجیترکیهدربرابرروسیهدانست‪.‬اتخاذچنینتصمیماتی‬ ‫از سوی انکارا را صرفا می توان با هدف اوج نگرفتن بحران‬ ‫میانانکشورباروسیهتلقیکرد‪.‬بدیهیاستکهترکیهیکی‬ ‫ازکشورهایمهممنطقهاستکهدربرابرروسیهقادربهرقابت‬ ‫سیاسی‪-‬نظامینیست‪.‬امادربرابرایرانخودراهمترازدانسته‬ ‫و تنها به تثبیت هژمونی خود در خاورمیانه می اندیشد‪ .‬لیکن‬ ‫قرابتایران‪-‬روسیهخودیکیدیگرازمواردبیمسیاسیترکیه‬ ‫استکهنمی خواهدبههیچ وجهجبهه هایجدیدمناقشاتیرا‬ ‫در شرایطی که هم از داخل و هم از خارج دچار بحران است‪،‬‬ ‫بگشاید‪ .‬چنین استنباطی را می توان از اظهارات رجب طیب‬ ‫اردوغان بعد از بروز حادثه تــرور برگرفت‪ .‬وی اذعان کرد به‬ ‫اینکه ترور سفیر روسیه عملیات تحریک امیزی بوده که در‬ ‫استانه برگزاری اجالس سه جانبه رخ داد و سعی می شود که‬ ‫بار دیگر ترکیه و روسیه در مقابل هم قرار گیرند‪.‬‬ ‫وینیزبسانسایرینعاملچنینتروریرا‬ ‫منتسببهجریانفکریفتح اللهگولندانست‪.‬‬ ‫ولی بر عهــده گرفتــن این عملیات از ســوی‬ ‫گروهک جیش الفتح و همچنیــن رجز خوانی‬ ‫مهاجم در هنگام ترور سفیر در خصوص سوگند‬ ‫به جهاد نیــز حائز اهمیت اســت‪ ،‬زیــرا چنان‬ ‫سوگندی را وابستگان به جریان فکری اخوان‬ ‫ابراز می دارند و این حاکی از ان است که ورای‬ ‫این حادثه دست اندیشه اسالم رادیکال وجود‬ ‫دارد که در جامعــه ترکیه در ســال های اخیر و‬ ‫با سیاســت های خطاامیز دولت ادوغان رو به‬ ‫رشــد گذاشــته اند‪ .‬همان جریان افراط گرایی‬ ‫که باعث شــد ذهنیت ســقوط دولت سوریه و‬ ‫همچنینبرگزارینمازجمعهدرمسجدامویبعد‬ ‫از یک هفته از شروع بحران در سوریه را به ذهن‬ ‫دولتمردان ترکیه رســوخ دهد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این حادثه به سادگی خاتمه نخواهد یافت؛ زیرا‬ ‫این سخن ســخنگوی وزارت خارجه روسیه که‬ ‫موضوع به شورای امنیت ارجاع خواهد شد‪ ،‬نشان از ان دارد‬ ‫کهبه رغمعدمتمایلظاهریبهدامنه دارنشدنبحرانمیان‬ ‫دو کشور از سوی دولتمردان‪ ،‬باز روسیه دست باال را خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬اعتراف انی اردوغان به وقوع حادثــه ترور و قبول‬ ‫ بی قید و شرط پیشــنهاد پوتین در به دست گرفتن عملیات‬ ‫بررسی و تحقیق حادثه از سوی کارشناسان روسی خود نشان‬ ‫از پیشتازی روسیه و تسلیم ترکیه دارد‪.‬‬ ‫گفتنی اســت که در شــرایط کنونی هم روسیه و هم‬ ‫ترکیه تمام همت خود را به این معطوف داشته اند که بحران‬ ‫سوریه در قلب خاورمیانه فیصله یابد‪ ،‬زیرا هزینه های گزاف‬ ‫ان از یکســو و تاثیرات نامطلوب این شرایط در بر هم زدن‬ ‫امنیت سیاســی در منطقه از ســوی دیگــر موجب دغدغه‬ ‫فکری رهبران هر دو کشور است‪ .‬اما انچه که در دورنمای‬ ‫نزدیک می توان به ان رســید اینکه روســیه برای مبارزه با‬ ‫تروریست ها که غالب انها در ترکیه سکونت دارند و یا تحت‬ ‫مداوا هستند‪ ،‬عزم جدی داشته و ترکیه را مقید به همکاری‬ ‫امنیتی و اطالعاتی خود خواهد کرد‪ .‬جنگی عیان نه تنها در‬ ‫سوریه که در داخل ترکیه نیز علیه تروریسم به وقوع خواهد‬ ‫پیوست و طبیعتا تبعاتی نیز خواهد داشت‪ .‬این استنباط را‬ ‫می توان از سخنان دیمیتری مدودف نخست وزیر روسیه‬ ‫برگرفت که بعد از حادثه گفته اســت‪« :‬انتقام ترور ســفیر‬ ‫کشورمان را از تروریست ها خواهیم گرفت‪ ...‬روسیه مانع‬ ‫بازگشت تروریست ها به روسیه خواهد شد‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در شــرایطی که هنوز چند ماهی از عادی شدن روابط‬ ‫میانروسیه–ترکیهنگذشتهاست‪،‬حادثهترورسفیرروسیهدر‬ ‫انکارا طی مصاحبه مطبوعاتی در موزه هنرهای معاصر انکارا‬ ‫بار دیگر زمینه را برای نگرانی های سیاسی در خصوص روابط‬ ‫بین دو کشور فراهم اورد‪.‬‬ ‫بعد از ساقط شــدن جنگنده روســی در خاک سوریه‬ ‫در دســامبر ‪ ،2015‬والدیمیر پوتیــن ان را به عنوان خنجر‬ ‫دوستی تلقی کرد که از پشــت زده شده باشد‪ .‬همین تعبیر‬ ‫منجر به ان شد که روســیه در برابر ترکیه دست به اقدامات‬ ‫جدی بزند و در مدت کوتاهی با اعمال تحریم های مختلف‬ ‫در زمینه اقتصادی‪ ،‬گردشــگری‪ ،‬تجــاری و حتی متوقف‬ ‫کردن پروژه های مهم میان دو کشــور‪ ،‬فشار‬ ‫غیرقابل انتظاری را بر پیکــره ترکیه وارد اورد‪.‬‬ ‫بعد از حادثه شبه کودتای به وقوع پیوسته در‬ ‫ترکیه در ژوییه ‪ 2016‬نخســتین کســی که به‬ ‫خاطر همدردی با ترکیــه و تقبیح حادثه کودتا‬ ‫در ترکیه اقــدام کرد‪ ،‬باز والدیمیــر پوتین بود‬ ‫که همین حرکت منجر به ان شــد کــه ترکیه‬ ‫سریعا پاســخ الزم را داده و ضمن ارسال نامه‬ ‫عذرخواهی در خصوص حادثه ســاقط شدن‬ ‫جنگنده روسی‪ ،‬مراتب همدردی با خانواده را‬ ‫هم ابراز دارد‪ .‬متعاقب ان نخستین سفر رجب‬ ‫طیــب اردوغان به روســیه بعد از بــروز حادثه‬ ‫کودتــای ‪ 15‬ژوییه اتفاق افتاد‪ .‬همین ســفر‬ ‫زمینه را به رعایت ادبیات سیاسی منطقی میان‬ ‫ترکیه و روسیه فراهم اورد‪ .‬بعد از ان به تدریج‬ ‫یخ های میان ان دو کشور رو به ذوب شدن نهاد‬ ‫و نتیجه این همراهی همانا همگرایی ترکیه با‬ ‫روسیه بر سر حل بحران سوریه و مبارزه جدی‬ ‫با پدیده تروریسم بود‪ .‬ناگفته نماند که ترکیه در چنگاچنگ‬ ‫مناقشات سیاســی و دیپلماتیک خود با روسیه‪ ،‬نتوانست‬ ‫حمایت های الزم را از ســوی متحدان غربی خود دریافت‬ ‫نماید و حتی در قضیه کودتا‪ ،‬عدم صداقت کشورهای غربی‬ ‫و به ویژه ناتو‪ ،‬دولت ترکیه را بر ان داشت که پالن جدیدی را‬ ‫در مناسبات سیاسی‪ -‬اقتصادی خود با کشورهایی که حجم‬ ‫زیادی از زیر ساخت های اقتصادی‪ -‬تجاری ترکیه را تشکیل‬ ‫می دهند‪ ،‬طراحی کند‪ .‬به طوری که عالقه مندی به پیوستن‬ ‫به پیمان شــانگهای‪ ،‬ایجاد بستر مناســبات معامالتی به‬ ‫وســیله پول ملی‪ ،‬همراهی با ایران و روسیه در حل بحران‬ ‫منطقه ای و‪ ...‬از جمله این موارد بود‪.‬‬ ‫ناگفته پیداست که ترکیه در ارتکاب به تنش در برابر‬ ‫روســیه دچار مشــکل تحلیلی و ارزیابی دیپلماتیک شده‬ ‫بود‪ .‬ترکیه از نظر امنیتی‪ -‬سیاســی فاقد پتانســیل الزم در‬ ‫ادامه بحران دیپلماسی با روسیه است‪ .‬از این رو برداشتن‬ ‫گام های ســریع در رفع مشــکالت فیمابین میان روسیه و‬ ‫ترکیه دلیل اصلی در درک این واقعیات از سوی سیاسیون‬ ‫ترکیه بوده است‪.‬‬ ‫اما بروز حادثه ترور سفیر روسیه در انکارا توسط نیروی‬ ‫پلیس ضربت ان کشور‪ ،‬بار دیگر نگاه های اندیشناک را به‬ ‫چشم انداز روابط بین دو کشور روسیه و ترکیه متوجه ساخت‪.‬‬ ‫به راســتی با این قضیه چه اتفاقی خواهــد افتاد؟ ایا‬ ‫ترکیه و روســیه به راهی که مجدد اغاز کرده بودند‪ ،‬ادامه‬ ‫خواهند داد و یا این حادثه بســیاری از مناســبات میان دو‬ ‫کشور را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد؟ برای درک این‬ ‫قضیه باید به زوایای مختلف و ارزیابی های گوناگون داخلی‬ ‫و خارجی توجه شود‪ .‬رخ دادن حادثه ترور در قلب انکارا و‬ ‫ان هم علیه سفیر یک کشور‪ ،‬خود نشان از فقدان قابلیت‬ ‫سیستم سیاسی‪ -‬امنیتی ترکیه دارد‪ ،‬زیرا حضور مهاجم به‬ ‫نام مولود مرت التین داش در محل مصاحبه سفیر و رفتن‬ ‫به پشت ســر وی و حتی وارد شــدن او به محل نمایشگاه‬ ‫بدون گذر از دســتگاه های ایکس‪ -‬ری خود نشــان از دو‬ ‫چیز دارد؛ نخست اینکه چنین حادثه ای با این شرایط یقینا‬ ‫طرحی برنامه ریزی شــده و عملیاتی هسته ای است‪ .‬دوم‬ ‫اینکه عدم توجه به مســائل و جدی نگرفتن تردد در چنان‬ ‫محلی با وجود حضور سفیر که بســیار اهمیت دارد‪ ،‬نشان‬ ‫از ضعف جدی سیســتم امنیتی‪ -‬اطالعاتی ترکیه دارد‪.‬در‬ ‫این خصوص روزنامه واشــنگتن پســت با درج مقاله ای از‬ ‫بین الملل‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫معمای حلب‬ ‫ازادســازی حلب همه معادالت را درخاورمیانه تغییر داد‪ .‬شکست تروریست ها در این منطقه‬ ‫حکایت از پیروزی محور مقاومت به رهبری جمهوری اسالمی ایران دارد‪ .‬این محور با حضور نظامی‬ ‫روســیه در منطقه شــام قوت و قدرت بیشــتری گرفته و از قابلیت های به چالش کشیدن هژمونی‬ ‫ایاالت متحده برخوردار شده است‪ .‬ازادسازی حلب در عین حال به معنای تضعیف محور سعودی و‬ ‫صهیونیستی درمنطقهخاورمیانهاست‪.‬‬ ‫دیپلماسیانقالبی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫حاجقاسمسلیمانیتبدیلبهبالنظامیوبالدیپلماتیک‪،‬جمهوریاسالمیشده‬ ‫بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫«در جامعه ما‪ ،‬در ایران این حرف ها زده می شود‪ ،‬چرا‬ ‫ما رفتیم ســوریه؟ وقتی ما رفتیم در جلساتی که مسئوالن‬ ‫هم بودند از ما سوال کردند که چرا رفتیم انجا؟ خب سوریه‬ ‫با نظام حزب بعث‪ ،‬مرحوم حافظ اسد‪ ،‬اولین کشوری بود‬ ‫که به محض پیروزی انقالب ما را به رســمیت شــناخت و‬ ‫این در زبان دیپلماسی تعریف دارد‪ .‬در جنگی که صدام و‬ ‫به عبارتی امریکایی ها اغاز کردند و در واقع صدام بازیگر‬ ‫بود‪ ،‬در اردوگاه شــیطان بزرگ‪ ،‬به رغم اینکه حافظ ابوذر‬ ‫حزب بعث بود‪ ،‬امد در اردوگاه انقالب اســامی و در کنار‬ ‫ایران قرار گرفت‪ .‬نه با شعار و حرف‪ ،‬نه! امد توی میدان و‬ ‫محکوم کرد‪ ،‬برخورد کرد‪ .‬چطور؟ نفت عراق که از سوریه‬ ‫به دریای مدیترانه می رفت‪ ،‬لوله های نفت را بست‪ ،‬لوله ها‬ ‫را قطع کرد‪ .‬با این کار خسارات زیادی به عراق وارد کرد و‬ ‫شد خبر روز دنیا‪ ،‬سوریه شــاهرگ اقتصادی عراق را زد‪ ،‬با‬ ‫این کار منافع خودش را هم کم کرد‪ .‬کلی ســود می برد از‬ ‫ ترانزیت و انتقــال نفت‪ ،‬کار بزرگی برای مــا انجام داد ان‬ ‫را به خاطر ما قطع کرد‪ .‬ســوریه در حالی که ما به شدت به‬ ‫مهمات و تجهیزات نظامی نیاز داشتیم‪ ،‬درب زاغه مهمات‬ ‫را برای ما باز کرد‪.‬‬ ‫سوریه به ما موشک داد زمانی که هیچ کشوری حتی‬ ‫فشنگ هم به ما نمی داد‪ ،‬در حالی که ســوریه در اردوگاه‬ ‫شرق بود و با شوروی سابق تعهد داشت‪ ،‬خروج کرد به رغم‬ ‫توافقاتی که داشــت‪.‬حاال مــا نباید به کمــک او برویم؟‬ ‫احتیاج دارد‪ ،‬نباید کمک کنیم؟ اگر همسایه شما خانه اش‬ ‫اتش بگیرد نباید بروید کمک کنید؟ اگر امروز سوریه نبود‬ ‫ح زب الله که بزرگترین پایگاه و دستاورد جمهوری اسالمی‬ ‫در این منطقه بــود‪ ،‬از بیــن می رفت‪ .‬از طریق ســوریه‪،‬‬ ‫حزب الله را کمــک کردیم و راه انداختیــم‪ .‬ما که با دولت‬ ‫لبنان رابطه ای نداشــتیم‪ ،‬نه قبال و نه امروز‪.‬ما می گوییم‬ ‫نه‪ ،‬اگر این کارها را هم نکرده بودند‪ ،‬جبهه‪ ،‬جبهه مقاومت‬ ‫است‪ .‬در جلســه ای اقا فرمود‪ :‬بشار اســد امروز اگر یک‬ ‫چراغ سبز به امریکایی ها نشــان بدهد‪ ،‬می ماند و بهترین‬ ‫حمایت های امریکا و اروپا را به همراه دارد‪ .‬اقای بشار اسد‬ ‫به نیابت ما می جنگد‪ ،‬از جانب ما می جنگد‪ ،‬او اگر امروز به‬ ‫این نتیجه برسد که به حزب الله کمک نکند برایش کافی‬ ‫است‪ .‬امروز به زنان مســلمان انها تجاوز می شود و کشته‬ ‫می شوند‪ ،‬مسلمان‪ ،‬سنی‪ ،‬شیعه‪ ،‬علوی و‪»...‬‬ ‫این بخشی از سخنان منتشر نشــده سردار همدانی‬ ‫اســت‪ .‬ســردار دلیر ایرانی که چند وقت پیش در ســوریه‬ ‫شهید شد‪ .‬روایتی از چرایی حضور ایران در سوریه‪.‬‬ ‫چرا به سوریه رفتیم؟‬ ‫دقیقا زمانی که مذاکرات هسته ای در وین روزهای‬ ‫اخر خود را طی می کرد صدای تازه ای هم شنیده می شد؛‬ ‫وارد کردن ایران به برجام منطقه ای‪ .‬گفته می شد در سالن‬ ‫مذاکرات در این باره هم بحث شــده هــر چند که مقامات‬ ‫وزرات خارجه ان را تکذیب می کردند‪.‬‬ ‫اما فارغ از اینکه ایــن ماجرا صحت داشــته یا خیر‬ ‫نگاهی به نظــرات برخی مســئوالن داخلی بــرای جنگ‬ ‫ســوریه و مســائل منطقه ای می تواند نقــش مفیدی در‬ ‫افزایش تجربه تاریخی داشــته باشــد؛ چنانکــه ایده این‬ ‫افراد می توانست با تعمیم الگوی برجام به سایر حوزه ها‪،‬‬ ‫من در ســال ‪ 2013‬از همین جایگاه‪ ،‬نــدای مبارزه‬ ‫با خشــونت و افراط گرایی و تروریســم ســر دادم و شــما‬ ‫نمایندگان جامعه جهانی با ارای یکپارچه و گرانقدر خود‪،‬‬ ‫بر ان ُمهر تایید زدید و قطعنامه ‪ wave‬پدید امد‪ .‬اندیشــه‬ ‫اجرایی کــردن ‪ ،wave‬نیازمنــد راهکارهــای مصلحانه و‬ ‫تجربه شده در عرصه دیپلماسی است و خوشوقتم که اینک‬ ‫می توان با پیوند تجربه برجام و ارای گرانســنگ حامیان‬ ‫‪ ،wave‬طرح مناسبی برای حل مشــکل منطقه خاورمیانه‬ ‫خُ رد شد ه در زیر پنجه های قساوت و شقاوت‪ ،‬تدوین کرد‪.‬‬ ‫روحانی ‪ 27‬دی ‪ 94‬در نشست با خبرنگاران‬ ‫داخلی و خارجی‬ ‫برجام می تواند به عنوان یک مدل برای حل و فصل‬ ‫مسائل منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫روزنامه شرق ‪ 25‬فروردین ‪95‬‬ ‫جاویــد قربان اوغلی ‪ -‬مدیــر کل وزارت خارجه دولت‬ ‫اصالحات ‪ -‬در یادداشتی با عنوان «برجام ‪ ۲‬در دیپلماسی‬ ‫منطقه ای» صراحتا خواستار برجام منطقه ای شد‪ .‬نویسنده‬ ‫این یادداشت یکی از بزرگ ترین دستاوردهای برجام را خنثی‬ ‫کردن و شکست پروژه «ایران هراسی» دانسته و می گوید‪:‬‬ ‫«بهنظرمی رسدتکمیلاینروندوجلوگیریازبازگشتپروژه‬ ‫ایران هراسی نیازمند الزاماتی است که دولت روحانی ناچار‬ ‫باید در اولویت کاری خود قرار دهد‪ .‬اولین گام در این عرصه‬ ‫لو فصل مشکالت و‬ ‫کلیدخوردن «برجام ‪ »۲‬در منطقه و ح ‬ ‫ ترمیم زخم ها با همسایگان تاثیرگذار است‪».‬‬ ‫او در پایــان نیز با اشــاره به انتخابات اتــی امریکا با‬ ‫تمجید از اقدامــات دولت اوباما در مســاله هســته ای و‬ ‫ســوریه؛ انها را «نتایج خوب» می نامد و توصیه می کند‪:‬‬ ‫«عقل حکم می کند ما در این رقابت ها در کنار کسی باشیم‬ ‫که پیگیر سیاســت هایی باشــد که در دوران هشت ساله‬ ‫رئیس جمهــور کنونی امریــکا اغاز شــده و نتایــج خوبی‬ ‫دست کم در مســاله هســته ای و حتی حل وفصل مساله‬ ‫سوریه داشته است‪».‬‬ ‫روزنامه اعتماد‪ ،‬فروردین ‪95‬‬ ‫الهه کوالیی در یادداشتی ‪ -‬با عنوان «ایران به دنبال‬ ‫تکرار برجام در منطقه باشد» ‪ -‬صراحتا خواستار استفاده از‬ ‫الگوی ناموفق برجام در دیپلماسی منطقه شد‪ .‬نویسنده با‬ ‫اشاره به اینکه نشست سران همکاری کشورهای اسالمی‬ ‫نشان داد «متاسفانه ســران این کشورها‪ ،‬نتوانستند خود‬ ‫را با دســتاوردهای ســازنده و مثبت جامعه جهانی تطبیق‬ ‫داده و همچنان ســعی بر تعمیق شــکاف های میان خود‬ ‫داشتند» و در حالی که این روزها ناموفق بودن و غیرقابل‬ ‫اعتماد بودن مدل برجام روزبه روز خود را نشان می دهد؛‬ ‫می نویسد‪« :‬به راســتی که الگوی مورد اســتفاده دولت‬ ‫یازدهم در برجام‪ ،‬ظرفیت و توانمندی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران را به نمایش گذاشت‪ .‬پس جا دارد که دولتمردان ما‬ ‫بار دیگر دنبال تکرار این تجربه باشند اما این بار نه با غرب‪،‬‬ ‫بلکه با خواهران و برادران مســلمان و رهبران کشورهای‬ ‫اسالمی در سازمان و مجمعی که اساس تشکیل ان تقویت‬ ‫همکاری میان کشورهای اسالمی است‪».‬‬ ‫محمد جواد ظریف در جمع اعضای‬ ‫موسسه امور بین الملل ژاپن‬ ‫در مســائل جهانی و حل انها نمی توان بازی «برد و‬ ‫باخت» داشــت؛ یعنی به قیمت باخت دیگران به پیروزی‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫ســردار جعفــری‪ ،‬فرمانده کل ســپاه با بیــان اینکه‬ ‫برخی ابهام دارند که درگیری در سوریه به ایران چه ربطی‬ ‫دارد؟ گفته اســت‪« :‬کســانی که این نگاه را دارند بسیار‬ ‫برجام منطقه ای یا مقاومت؟‬ ‫سخنرانی حسن روحانی در سازمان ملل؛ مهر ‪94‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سوال اساسی همین است‪ .‬به یک معنا در شرایطی‬ ‫که مدافعان حرم در سوریه تمام تالششــان را می کنند تا‬ ‫برخالف خواست های غرب و امریکا و متحدان منطقه ای‬ ‫انها دولت بشار اسد بر ســر قدرت بماند و تروریست های‬ ‫وهابی صاحب قدرت در منطقه نشــوند‪ ،‬برخــی دیگر در‬ ‫داخل ایران هســتند که با طرح همین ســوال ابهام را به‬ ‫جامعه تزریق کنند‪ .‬جامعه ای که به چشمان خود دیده ثمره‬ ‫مذاکره با غرب در برجام چه بوده و ثمره مقاومت در حلب و‬ ‫سوریه چه شده است‪.‬‬ ‫کســانی بوده اند که ماه ها تئوری خروج از سوریه و‬ ‫اغاز برجام منطقه ای را دنبال می کردند‪ .‬حاال انها دیده اند‬ ‫که حلب چگونه ازاد شده و متحدان و تولیدکنندگان داعش‬ ‫و گروه های تررویستی چگونه اچمز شده اند‪ .‬برای رسیدن‬ ‫به پاسخ این ســوال که چرا به ســوریه رفتیم و چرا برجام‬ ‫منطقه ای را رد کردیم باید نکات مهمی را مرور کنی‪.‬‬ ‫ساده اندیش های سیاسی‬ ‫ساده اندیش هستند در حالی که مقاومت در سوریه همان‬ ‫مقاومت انقالب اسالمی است و اگر این مقاومت شکست‬ ‫بخورد برای ایران ناامنی ایجاد خواهد شــد‪ .‬اینکه بدانیم‬ ‫جنگ در ســوریه همان حفظ انقالب اسالمی است درک‬ ‫باالیی می خواهد و جانفشانی شــهدای مدافع حرم یعنی‬ ‫اینکه انها نســبت به حقانیت این مبارزه باور صددرصدی‬ ‫دارند‪».‬‬ ‫ ســردار جعفری با بیان اینکه بیــن یگان های زمینی‬ ‫سپاه برای رزم در مناطق درگیر سوریه و عراق اصرار و رقابت‬ ‫وجود دارد‪ ،‬عنوان کرده اســت‪« :‬وقتی ما به برخی از این‬ ‫درخواست ها جواب منفی می دهیم متقاضیان دفاع از حرم‬ ‫ناراحت شده و اشک از چشمانشان جاری می شود‪ .‬ما طبق‬ ‫فرمایش مقام معظم رهبری باور داریم که اگر در ســوریه و‬ ‫عراقجلویدشمنگرفتهنمی شدمابایددرکرمانشاهوایالم‬ ‫با انها می جنگیدیم‪.‬ســردار جعفری با بیان اینکه شهدای‬ ‫مدافع حرم می دانند که این اســتقامت و مبــارزه انها زمینه‬ ‫ظهور حضرت مهدی (عج) را فراهم می کند‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«جنگ های امروز منطقه تمرینی اســت برای جنگ هایی‬ ‫که باید در روز موعــود برای ان اماده باشــیم و اتفاق بزرگ‬ ‫جنگ های امروز یکی شدن دل های مردم سوریه‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫عراق و فلســطین با ایران اســت که تشــکیل امت واحده‬ ‫اسالمی را نوید می دهد‪ ».‬اما در اظهارنظری دیگر حسین‬ ‫صفارهرندی با اشاره به حضور مستشاران ایرانی در سوریه و‬ ‫عراق گفته است‪« :‬ما از حضور مستشاری در این دو کشور‬ ‫ضرر نکردیم و به جای انکه در کرمانشاه و همدان بجنگیم‪،‬‬ ‫صدها کیلومتر دورتر از مرز خود با دشمن مقابله می کنیم‪».‬‬ ‫ وی بابیان اینکه برجام ‪ 3‬به ایرانی ها می گوید امنیت ملی‪،‬‬ ‫مســائل فرهنگی و تعلقات اعتقادی ربطی به شــما ندارد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬نتیجه این مسائل این است که تحقق برجام ‪ 1‬در‬ ‫گرو اجرای برجام ‪ 2‬و ‪ 3‬است‪».‬‬ ‫او با اشــاره به تــاش غرب بــرای ضعیــف کردن‬ ‫جمهــوری اســامی از نظر دفاعــی تاکید کرده اســت‪:‬‬ ‫«امریکایی هــا در برجام ‪ 2‬توقــع دارند که ایــران خود را‬ ‫خلع سالح کند تا یک جنگ اسان و شــیرین را برای خود‬ ‫علیه ایران اغاز کند‪.‬‬ ‫در برجام ‪ 3‬نیز فــرض غربی ها این اســت که چون‬ ‫ایران دارای یک عمق استراتژیک در منطقه بوده و دارای‬ ‫متحدان استراتژیک اســت‪ ،‬نمی توان با ان سرشاخ شد‪،‬‬ ‫پس در نتیجه باید کاری کرد کــه هزینه های این درگیری‬ ‫پایین بیاید؛ در این زمینه انهــا می خواهند کاری کنند که‬ ‫طرفداران ایــران در منطقــه و جهان از نظــام جمهوری‬ ‫اسالمی مایوس شوند‪».‬‬ ‫عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزوده است‪:‬‬ ‫«در این طراحی انها به ایــران تاکید می کنند که چرا برای‬ ‫خود دردسر درســت می کنیم و اگر می خواهید مشکالت‬ ‫شما در جهان حل شود‪ ،‬باید از تروریست ها فاصله بگیرید‬ ‫در حالی که تروریســت از نظر انها همان کســانی هستند‬ ‫که در سوریه‪ ،‬فلســطین و عراق از خانواده خود در مقابل‬ ‫صهیونیست ها و داعش دفاع می کنند‪».‬‬ ‫وضعیت متفاوتی برای مولفه های قدرت جمهوری اسالمی‬ ‫ایران پدید اورد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫رسید‪ ،‬این بازی ای است که نتیجه اش صفر است‪ .‬فرض‬ ‫طرف مقابل به تالش برای رســیدن به پیروزی باعث شد‬ ‫که سال ها مساله هسته ای حل نشود و هر کدام از طرفین‬ ‫بر مواضع خــود پافشــاری می کردند‪ ،‬ایران بــر حق خود‬ ‫تاکید داشــت و امریکا نیز می گفت که ایــران حتی نباید‬ ‫یک سانتریفیوژ داشته باشد اما وضع نمی توانست به این‬ ‫منوال ادامــه پیدا کند چرا که توازن میــان قوای دولتی و‬ ‫مخالفان را نمی توان با شــیوه برد و باخت به هم ریخت‪.‬‬ ‫کاری که ما کردیم این بود که با ریاست جمهوری روحانی‬ ‫این مســاله را بازتعریف کردیم که چطور می توانیم مساله‬ ‫هســته ای را حل کنیــم و روش متفاوتــی در قبال تعریف‬ ‫مساله در پیش گرفتیم‪.‬اکنون می توان این امر را در مورد‬ ‫سوریه اجرا کرد‪ .‬اگر به ان صورت که غربی ها می گویند که‬ ‫نمی توانیم اینده ای با اسد برای سوریه داشته باشیم این‬ ‫موضوع‪ ،‬نتیجه صد درصدی مورد نظر مخالفان اسد است‬ ‫و اگر اسد مجبور به واگذاری قدرت باشد این امر از نظر او‬ ‫نتیجه صد درصد مورد نظر برای مخالفان خواهد بود و اگر‬ ‫اسد نیز بماند این از نظر مخالفان اسد نتیجه صد درصدی‬ ‫برای او است و این صدمه ها تا ابد ادامه پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫از این رو باید واقعیت هــای کنونی را درک کرد و رویکردی‬ ‫عقالنی اغاز کرد‪ .‬به جای تاکید بر یک فرد و شــخصیت‬ ‫خاص باید بر روندی تاکیدکرد که چگونه همه ســوری ها‬ ‫می توانند بخشی از راه حل مساله باشند‪ ،‬به محض اینکه‬ ‫رویکرد برد و باخت را کنار گذاشــتیم می توانیم امیدوار به‬ ‫یافتن راهکاری در این رابطه باشیم‪.‬‬ ‫نکته بســیار مهم اینکه اصــرار غرب گرایان برای‬ ‫تعمیم مدل با مشکل مواجه شده برجام به مساله سوریه‬ ‫همواره با هشدارهای دلسوزانه رهبر معظم انقالب بارها‬ ‫مواجهه شده بود و ایشــان بارها نسبت به غلط بودن این‬ ‫اتخاذ این راهبرد هشــدار داده بودند چــه اینکه حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای در ســخنان ابتدای ســال ‪ 95‬خود در‬ ‫مشــهد مقدس در این باره تصریح می کنند‪« :‬سیاســت‬ ‫امریکا اقتضــا می کند کــه تفکری در میــان ملت ایران‬ ‫تزریق شــود تا وانمود کنند ملت ما بر ســر یک دوراهی‬ ‫قرار دارد‪ ،‬یا با امریکا کنار بیاید یا دائما فشارها را تحمل‬ ‫کند‪ ....‬در داخــل هم کســانی این فکر را قبــول دارند‬ ‫و می گوینــد در قضیــه هســته ای توافــق شــد‪ ،‬باید در‬ ‫قضایای کشــور هم برجام ‪ ۲‬و ‪ ۳‬به وجود بیاید تا بتوانیم‬ ‫راحت زندگی کنیم‪ .‬این منطقی اســت که سعی می کنند‬ ‫این منطــق را در بین نخبگان جامعه و از ســوی نخبگان‬ ‫جامعه به افکار عمومی جامعه منتقــل کنند‪ .‬معنای این‬ ‫سردار جعفری‪ ،‬فرمانده کل سپاه با‬ ‫بیان اینکه برخی ابهام دارند که درگیری‬ ‫در سوریه به ایران چه ربطی دارد؟‬ ‫گفته است‪ :‬کسانی که این نگاه را دارند‬ ‫بسیار ساده اندیش هستند در حالی‬ ‫که مقاومت در سوریه همان مقاومت‬ ‫انقالب اسالمی است و اگر این‬ ‫مقاومت شکست بخورد برای ایران‬ ‫ناامنی ایجاد خواهد شد‬ ‫حرف چیســت؟ معنای این حرف این است که جمهوری‬ ‫اســامی از مســائل اساســی ای که به حکم اسالم و به‬ ‫حکم برجســتگی های نظام جمهوری اســامی پایبند به‬ ‫انهاست‪ ،‬صرف نظر کند‪».‬‬ ‫اما سوالی که می ماند؛ چرا اروپایی ها و طرف غربی‬ ‫مایل است برجامی دیگر شکل بگیرد و از ان بهره برداری‬ ‫کند‪.‬‬ ‫الف) عقب نشینی مقاومت‪:‬‬ ‫مهمترین سیاســت غربی ها از اســتمرار مذاکرات‬ ‫گرفتن زمــان و مــکان از دســت مقاومت اســت به ویژه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران تا بدین صورت رفتار سیاسی ایران‬ ‫را در یک مسیر تغییر قرار داده و به جهان اثبات کند «ایران‬ ‫خوب‪ ،‬ایران بی خطر است»؛ ایرانی که از ابتدای انقالب‬ ‫برای غرب تهدید محسوب می شد و منافع استعمارگرایانه‬ ‫غرب را در منطقه بوده حاال هیچ خطری برای غرب ندارد‪.‬‬ ‫غربی ها مایل هســتند با فتح ســنگر به ســنگر ابزار دفاع‬ ‫پیشگیرانه جمهوری اسالمی ایران را نابود سازند و از سویی‬ ‫به جهان بفهمانند توانستند ایرانی که سه دهه است تهدید‬ ‫می کند‪ ،‬مهار کرده و پشت میز مذاکرات قرار گرفته است‬ ‫و در نهایت امید مقابله با اســتکبار در جهان کاهش یابد‪.‬‬ ‫همان تبلیغاتی که در زمان تاسیس سفارت کوبا انجام شد‪.‬‬ ‫ب) غرب گرایی‪:‬‬ ‫یکی دیگــر از تاکیدات غربی ها بــر مذاکرات از هر‬ ‫نوعی حفظ خط تبلیغاتی «کلید حل مسائل در واشنگتن‪،‬‬ ‫ژنو و لوزان» اســت که با برجام هســته ای شــکل گرفت‬ ‫و هنوز ثمری نــداد‪ .‬وعده هــای دروغین و رنــگ و بوی‬ ‫اقتصادی نه تنها مشــکلی از اقتصاد حل نکرد بلکه سبب‬ ‫افزایش انتظارات اجتماعی و در مدتی القای فضای یاس‬ ‫و نا امیدی در جامعه ایران است‪ .‬غربی ها مایل هستند این‬ ‫موضوع در داخل ایران بحران زا شده و به خیزش اجتماعی‬ ‫تبدیل شود‪.‬‬ ‫ج) نتیجه در سوریه‪:‬‬ ‫بحران در سوریه نشان داد مقاومت از دولت مرکزی‬ ‫و قانونی سوریه حمایت کرد و با گذشت نزدیک به پنج سال‬ ‫از حادثه ســوریه هنوز دولت رسمی بر این کشور حکومت‬ ‫می کند و این همه هزینه بین المللی نتوانســت ســوریه را‬ ‫به دست غرب تســلیم خواســت های طرف خارجی کند‪.‬‬ ‫ســوریه مقاوم نتیجه فعالیــت ایران و کشــورهای محور‬ ‫مقاومت بوده و تــا به امروز نیز مردم ســوریه در پس دفاع‬ ‫جمهوری اســامی ایران و حضور مستشــاری از ســلطه‬ ‫داعش‪ ،‬تکفیری های جبهه النصره و سایر گروه ها نجات‬ ‫پیدا کرده اند‪ .‬اروپایی ها می خواهند حداقل یک دستاورد‬ ‫سیاسی در برجام منطقه ای به دســت اورده و خود را پیروز‬ ‫این معرکه معرفی کنند‪ .‬بدعتی که اگر شکل بگیرد معلوم‬ ‫نیست اینده دامن کدامین کشور را گرفته و جنگ جدیدی‬ ‫راه بیندازد‪.‬‬ ‫در طرف مقابل جمهوری اسالمی ایران معتقد است‬ ‫جنگ سوریه از مسیر مذاکرات نمی گذرد و تنها راهکار ان‬ ‫سوری – سوری است‪ .‬نبایستی کشورهای غربی و خارجی‬ ‫برای یک ملت تصمیم گیری کنند‪ .‬اولین کار قطع حمایت‬ ‫مادی و تسلیحاتی از تیم های تروریستی است و در نهایت‬ ‫مبارزه واقعی بــا داعش و جبهه النصره! نــه انکه فرودگاه‬ ‫ارتش سوریه هدف قرار گیرد تا داعش بر ان مسلط شود یا‬ ‫در پوشش ماهواره ای نفت سوریه به غارت رود‪.‬‬ ‫ایران اسالمی معتقد است سوریه و تصمیم در مورد‬ ‫اینده سوریه بایست به مردم ســوریه واگذار شود و ارسال‬ ‫هزاران تن ســاح و مهمات خارجی جهــت اتش افزویی‬ ‫از سوی دول مخالف دمشق حســن نیت نیست و موجب‬ ‫انتقال بحران از این کشور به سایر دول منطقه ای است‪.‬‬ ‫پیش بینی ایران بعد از مدتی در عــراق رخ داد و ایرانی ها‬ ‫بر همین اساس اســت در سوریه دفاع پیشــگیرانه انجام‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫پاسخی به منتقدان حضور ایران در سوریه‬ ‫در پاســخ به منتقدان داخلی حضور راهبردی ایران‬ ‫در افق دور منطقه ای‪ ،‬یک اســتدالل بیشتر نیست و ان‬ ‫اینکــه؛ راه حل کاهش تنــش و کاهش احتمــال تقابل با‬ ‫واحدهای نگران منطقه‪ ،‬بازگشت به نقطه صفر امنیتی (و‬ ‫تخلیه مهمترین مواضع و نقاط برتر اســتراتژیک منطقه)‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه‪ ،‬تسریع در تامین شروط کافی معادله امنیت‬ ‫راهبردی‪( ،‬به شرحی که ذکر شد‪ ،‬وابستگی متقابل) است‪.‬‬ ‫ساده انکه‪ ،‬به موازات حفظ موقعیت برتر دسترسی به افق‬ ‫دوردســت امنیت منطقه ای‪ ،‬و حضور در فرا دســت‪ ،‬باید‬ ‫حداکثر امکانات و روش های روانی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و سیاســی را برای افزایش ســطوح «وابســتگی متقابل‬ ‫منطقه ای» با حداکثر کشــورهای منطقه‪ ،‬به کار گرفت‪.‬‬ ‫برخی منتقدان‪ ،‬حضور ایران در کانــون بحران منطقه را‬ ‫(جنگ علیه تروریسم الزمان و المکان) نوعی «استراتژی‬ ‫تهاجم انطباقی» می شمارند‪.‬‬ ‫پاسخ به این دســته از منتقدان این است که رویکرد‬ ‫یا استراتژی تهاجم انطباقی‪ ،‬مســتلزم شرایط و مقدمات‬ ‫و مالحظات خاصی اســت که جمهوری اســامی ایران‬ ‫هیچ کــدام از ضرورت های چنیــن رویکردی را نداشــته‬ ‫و قصــد تمهیــد ان را نیــز ندارد‪.‬دکترین امنیتــی ایران‪،‬‬ ‫اصوال‪ ،‬دکترین دفاعی و بر مبنــای «بازدارندگی متعارف‬ ‫غیر متقــارن»‪ ،‬و با تمرکز بــر «اســتراتژی ضربه دوم»‪،‬‬ ‫سازمان داده شده است‪ .‬دکترین تهاجم انطباقی‪ ،‬به طور‬ ‫کلی و اصولی‪ ،‬هیچ سنخیت و تناسبی با «دکترین دفاعی‪،‬‬ ‫بازدارندگی متعارف» ندارد‪.‬‬ ‫حضــور ایــران در اقصی افــق امنیتــی منطقــه و‬ ‫تعامل سیاســی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬فنی‪ ،‬نظامــی و حتی دفاعی‪،‬‬ ‫با واحدهای سیاسی مســتعد و همراه‪ ،‬از ویژگی های زیر‬ ‫برخوردار است؛‬ ‫مغایر با حقوق روابط بین الملل نبوده و به همین دلیل‬ ‫تعارضی با حدود حاکمیتــی دیگران نــدارد‪ ،‬دوم ‪ -‬ایران‬ ‫در «حوزه طبیعــی قدرت ملــی» خود و باتوجــه به اصل‬ ‫«اســتقالل کشــورهای همکار»‪ ،‬جهت برقراری موازنه‬ ‫امنیتی تالش می نماید‪ ،‬سوم‪ -‬شــرط الزم برای برقراری‬ ‫«ثبات‪ ،‬پایداری و امنیت» در منطقه پراشوب خاورمیانه‪،‬‬ ‫برقراری حد معینی از «موازنه قدرت و امنیت» به تناســب‬ ‫ســطح طیف تهدیدات علیــه منطقه و ایران‪ ،‬اســت‪.‬به‬ ‫سادگی می توان دریافت که اگر پاسخ جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به نگرانی یا هراس بی مورد (یا حتی منطقی) رقیبان‬ ‫منطقه ای ما‪ ،‬بازگشــت به عمق حوزه حاکمیتی خودمان‬ ‫بود و «ســاختارهای قدرت موازنه ساز» متمایل به ایران‪،‬‬ ‫(مثال نظیر حزب الله لبنان‪ ،‬یا قوات بــدر عراق یا‪ )...‬در‬ ‫کشورهای هدف‪ ،‬حذف یا منحل می شدند‪ ،‬شاید امروز به‬ ‫جای حلب یا موصل‪ ،‬تمرکز درگیری در اهواز یا کرمانشاه‬ ‫قرار داشت‪.‬‬ ‫مفهوم «ســاختار های قدرت موازنه ساز» مفهومی‬ ‫ اساســی و کلیدی اســت کــه بــدون درک و به رســمیت‬ ‫شــناختن ان‪ ،‬درک معادلــه امنیتــی ایــران‪ ،‬در ســپهر‬ ‫دکتریــن امنیت ملی‪ ،‬مقدور نیســت‪ .‬مفهــوم و مصداق‬ ‫‪ ،Contra active power‬جوهر بحث در این است‪ .‬عاملی‬ ‫که ما تاکنون‪ ،‬به واســطه ان‪ ،‬توانســته ایم ناموازنه ها را‬ ‫به موازنــه و روندهای ضد امنیتــی را به فراینــد امنیتی یا‬ ‫چالش ها را به زایش فرصت‪ ،‬تبدیل کرده یا هدایت کنیم‪.‬‬ ‫مشکل ما‪ ،‬متاسفانه نداشتن اراده الزم و کافی برای‬ ‫تکامل ان عنصر‪ ،‬یــا تکمیل این روند بــا بخش ضروری‬ ‫بین الملل‬ ‫و بالفصل ان اســت‪ :‬یعنی تکامل زنجیــره قدرت تعامل‬ ‫گسترده منطقه ای و حتی بین المللی‪.‬‬ ‫این نســخه می تواند بخــش اعظم اســیب هایی را‬ ‫که تاکنــون منتقدان داخلی سیاســت منطقــه ای ایران‬ ‫برشمرده اند‪ ،‬به نقطه قوت ما در تعامالت منطقه ای و فراتر‬ ‫از ان‪ ،‬مبدل سازد‪.‬‬ ‫در ان صورت‪ ،‬لزومی ندارد ما برای اثبات حسن نیت‬ ‫خویش و قرار گرفتن در چرخه بازی منطقــه ای و گریز از‬ ‫«اتهام تنش زایی»‪ ،‬مجبور به ترک موضع نفوذ و اثر گذاری‬ ‫خویش و اضمحالل عنصر ضروری و موازنه ساز «قدرت‬ ‫تقابل سازی» باشیم‪.‬‬ ‫نقطه ثقل امنیت منطقه ای‬ ‫مقاومت برتر از سازش‬ ‫نکته اساسی این اســت که اگر ملت ســوریه تن به‬ ‫مذاکره یا چشــم به دبیرکل ســازمان ملــل و کمک های‬ ‫بشردوستانه اش داشتند معلوم نبود چه بالیی بر سر تجزیه‬ ‫کشــور خود می اوردند یا اینکه به قول تاج زاده ها‪« :‬اینده‬ ‫سوریه برجام می خواهد»؛ معلوم نبود برجامش مثل برجام‬ ‫ما نقض بشود یا نه‪.‬‬ ‫حاج قاسم‪ ،‬قهرمان دیپلماسی انقالبی‬ ‫دکتر رضا سراج‬ ‫کارشناس مسائل استراتژیک‬ ‫دیپلماســی اقتــدار و امنیــت‪ ،‬دیپلماســی انقالبی‬ ‫اســت‪ .‬ایمان به وعده های الهی‪ ،‬اتکا به قدرت درونی‪،‬‬ ‫عدم اعتماد به دشمن‪ ،‬اســتقامت بر ارمان ها و اهداف‪،‬‬ ‫اقدام توام با اقتدار‪ ،‬استفاده بهینه و بهنگام از مزیت های‬ ‫راهبردی‪ ،‬بهره گیری هوشمندانه از معادالت بین المللی از‬ ‫ارکان این دیپلماسی است‪.‬‬ ‫عملکرد سلیمانی در دیپلماسی اقتدار‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫حاج قاســم ســلیمانی با ایمان به وعده های الهی‪،‬‬ ‫فرماندهی جنگی را بر عهده گرفت که واشنگتن پست ان‬ ‫را جنگ جهانی کوچک نامید‪ .‬او با اتکا به قدرت درونی و‬ ‫توان مردمی در سوریه و عراق همچنین مجاهدت مردانی‬ ‫از ایران‪ ،‬لبنان‪ ،‬افغانستان‪ ،‬پاکستان و‪ ...‬ارتش انقالبی‬ ‫را ساماندهی کرد‪ .‬وی به وعده های دشمنان در مذاکرات‬ ‫سیاســی اعتماد نکرد و بر ارمان دفاع از محور مقاومت و‬ ‫مردم سنی و شیعه عراق و سوریه اصرار و استقامت ورزید‪.‬‬ ‫ی ‪ -‬اسالمی‪ ،‬مزیت های‬ ‫اقدام توام با اقتدار این قهرمان مل ‬ ‫راهبردی مهمی را برای ایران و محور مقاومت تولید کرد‪.‬‬ ‫حاج قاسم ســلیمانی هوشــمندانه از معادالت و مناسبات‬ ‫بین المللی بهره برد‪ .‬اقتدار و امنیت ایران با این دیپلماسی‬ ‫بدست امد‪ .‬شــهرهای عراق و حلب با این دیپلماسی ازاد‬ ‫شد‪ .‬از نگاهی دیگر‪ ،‬حلب به عنوان دومین شهر سوریه‪،‬‬ ‫پیوند راهبردی با محیط امنیتی ایران دارد‪ .‬سیطره محور‬ ‫غربی‪ ،‬عبری‪ ،‬عربی بر این شــهر‪ ،‬نقطه عزیمت تجزیه و‬ ‫بالکانیزه کردن منطقه توسط ناتو و انتقال ناامنی به محیط‬ ‫داخلی ایران بود‪.‬ســوریه نقطه اغــاز و عزیمت فاز جدید‬ ‫گسترش ناتو به شرق است‪ .‬ناتو پس از ناکامی در عبور از‬ ‫دریای سیاه برای رسیدن به قفقاز و هارتلند (قلب) جهان‪،‬‬ ‫در طرح جدید خود چشم به عبور از کریدور (راهرو ) کردی‬ ‫از طریق حلب داشت‪ .‬در این راستا ناتو باید از طریق تجزیه‬ ‫سوریه‪ ،‬کشوری با مرکزیت حلب در شمال این کشور ایجاد‬ ‫و سپس از انجا وارد کریدور کردی در عراق و ترکیه می شد‪.‬‬ ‫در این طرح می بایســت کریدور کردی تــا دریای خزر از‬ ‫کشــورهای ســوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬ترکیه و ایران جدا می شد‪ .‬از‬ ‫این رو سوریه به ویژه حلب به عنوان دروازه ورود به کریدور‬ ‫کردی‪ ،‬بخشــی از محیط امنیتی ایران محسوب می شد‪.‬‬ ‫بنابراین ازادی حلب‪ ،‬پیشدســتی در مقابلــه با مخاطرات‬ ‫امنیتی ایران است‪ .‬ازاد ســازی حلب پیروزی استراتژیک‬ ‫محور مقاومت در برابر محور غربی‪ ،‬عبری‪ ،‬عربی اســت‪.‬‬ ‫این پیروزی‪ ،‬دست برتر را برای دولت قانونی سوریه‪ ،‬محور‬ ‫مقاومت و ایران ایجاد می نمایــد‪ .‬همچنین این پیروزی‪،‬‬ ‫موفقیت بســیار مهمِ دیپلماســی اقتدار و امنیــت در برابر‬ ‫شــبکه همکار داخلی غرب در ایران است که برای ایجاد‬ ‫رضایت امریکا‪ ،‬خواستار عقب نشینی از سوریه بود‪ .‬محور‬ ‫مقاومت با این دیپلماســی توازن را در منطقــه تغییر داد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد رمز همه موفقیت های سردار سلیمانی در‬ ‫گرو این بود که او دل و جــان به هدایت های رهبر انقالب‬ ‫داد و هرگز حاضر نشد از خطوط قرمز تعیین شده از سوی‬ ‫معظم له عبور کند‪ .‬یک نکته مهم دیگر هم این است که‬ ‫برخی می گویند کشــور به دو بال نیاز دارد‪ ،‬بال دیپلماسی‬ ‫(برجام) و بال نظامی (مقاومت)‪ .‬اما واقعیت این اســت‬ ‫که کشور به دیپلماسی انقالبی نیاز دارد‪ .‬این را می شود به‬ ‫خوبی از همزمانی فتح حلب و نقض برجام نتیجه گرفت‪.‬‬ ‫اینکه برجــام حاصلی برای ما نداشــته و این دیپلماســی‬ ‫انقالبی است که کارامد جلوه کرده است‪.‬‬ ‫این روزها نقض برجام و ازادی حلب همزمان شــده‬ ‫است‪ .‬این موضوع نشان می دهد که انقالبی گری راه حل‬ ‫دســت یافتن به عزت و پیشرفت اســت نه مدل برجام که‬ ‫برخی توصیه می کردند ان را در منازعات منطقه ای به کار‬ ‫ببریم‪ .‬مــدل انقالبی گری که اکنون حاج قاســم نماد ان‬ ‫است‪ ،‬دست ما را در دیپلماسی هم باال نگه داشته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫غرب اسیا یک منطقه ژئواستراتژیک است و سوریه‬ ‫به عنوان یک عضو از این منطقه در معــادالت ان دارای‬ ‫نقش مهم و راهبردی اســت‪ .‬موقعیت ژئوپلتیک ســوریه‬ ‫به دلیل همسایگی با رژیم اشــغالگر قدس‪ ،‬لبنان‪ ،‬عراق‬ ‫و همچنین دسترسی به ســواحل دریای مدیترانه‪ ،‬شرایط‬ ‫ویژه و ممتازی را به این کشور بخشیده است‪ .‬سوریه حلقه‬ ‫اتصال ایران به حزب الله و تامین کننده نگاه ایدئولوژیک‬ ‫جمهوری اسالمی ایران به مساله فلسطین به عنوان مساله‬ ‫حیاتی و اساسی امت اسالمی است‪.‬‬ ‫موقعیــت ممتــاز و راهبــردی جغرافیایــی از یــک‬ ‫طرف و نگاه عقیدتی جمهوری اســامی ایران به مساله‬ ‫سرزمین های اشغالی و ارمان ازادســازی این سرزمین ها‬ ‫از طرفی دیگر‪ ،‬موجبات اتحاد اســتراتژیک میان ایران و‬ ‫سوریه را فراهم ساخته است‪.‬‬ ‫به عبارتی نگاه انســانی و ایمانی ایــران به موضوع‬ ‫فلســطین ایجاب می کرد تا ایران برای کاستن از فاصله‬ ‫جغرافیایی خود با فلسطین اشــغالی به انتخاب و گزینش‬ ‫یک هم پیمان مناسب دست یابد و کشور سوریه ترجمان‬ ‫عملیاتــی جمهوری اســامی ایران نســبت بــه موضوع‬ ‫فلسطین در کاهش فاصله جغرافیایی بود‪ .‬و همین اتحاد‬ ‫موجب شد محور مقاومت به محور اشغال ضربات سخت‬ ‫و ویرانگری را وارد ســازد به گونه ای که همین مقاومت و‬ ‫ایستادگی‪ ،‬رژیم صهیونیستی را واداشت در سال ‪ 2000‬از‬ ‫جنوب لبنان و در سال ‪ 2005‬از نوار غزه عقب نشینی کند‪.‬‬ ‫و در جریان جنگ تابستان ‪ 2006‬موسوم به جنگ ‪33‬روزه‪،‬‬ ‫حزب اللــه لبنان پیروز شــده و با این پیروزی باعث ســقط‬ ‫طرح خاورمیانه جدید امریکا شــود‪ .‬طرحی که کاندولیزا‬ ‫رایس‪ ،‬وزیر خارجه وقت امریکا شکست حزب الله لبنان را‬ ‫مقدمه ای برای اجرایی کردن ان می دانست و این جنگ‬ ‫را درد زایمان طرح خاورمیانه جدید قلمداد می کرد‪ .‬اما بنا‬ ‫بر فرمایش مقام معظم رهبری با شکست رژیم یهودی در‬ ‫جنگ مزبور طرح فوق سقط شده و عقیم ماند‪ .‬در تجاوزات‬ ‫‪22‬روزه و ‪ 55‬روزه رژیم صهیونیســتی به نــواز غزه همین‬ ‫خط اتصال محور مقاومــت با محوریت ســوریه در نقطه‬ ‫وصل موجب شــد مقاومت پیروزهای بزرگی کسب کرده‬ ‫و محور اشــغال با شکست در دســتیابی به اهداف مواجه‬ ‫شــود‪.‬این پیروزی ها در عمل پیروزی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در مقابل رژیم جعلی صهیونیســتی تلقی می شــود‬ ‫چرا که ایران با رژیم اشــغالگر قدس دشــمن موجودیتی‬ ‫هم محسوب می شــوند‪ .‬و تقابل ایران با اسرائیل ماهیت‬ ‫وجودی دارد‪ .‬این تقابل موجودیتی طرفین را برای ضربه‬ ‫زدن به منافع و منابع همدیگر متمایل می سازد و جمهوری‬ ‫اســامی ایران با حمایــت از محــور مقاومت توانســته‬ ‫ضربات سنگین و سهمگینی را بر پیکره رژیم صهیونیستی‬ ‫وارد ســاخته و موجودیــت این رژیــم را با چالــش مواجه‬ ‫سازد‪.‬‬ ‫با این تفاسیر اگر چنانچه ســوریه به عنوان کمربند‬ ‫محور مقاومت سقوط نماید ایران ناگزیر در مرزهای خود‬ ‫محدود خواهد ماند‪ .‬چرا که راه دســتبابی بــه حزب الله و‬ ‫گروه های مقاومت برای ضربه زدن به دشمن صهیونیستی‬ ‫از مسیر سوریه عبور می کند و بســیاری از سالح هایی که‬ ‫از ســمت ایران به منظور تســلیح و تجهیز حزب الله روانه‬ ‫می گردد از سوریه گذر می نمایند‪ .‬البته از طریق ترکیه نیز‬ ‫می توان این تجهیزات را ارســال کرد اما بــه دلیل رقابت‬ ‫تهران و ترکیه بر سر اعمال نفوذ بر منطقه غرب اسیا ترکیه‬ ‫از عبور هواپیماها و کشــتی هایی که به تجهیز حزب الله‬ ‫می پردازند ممانعت بــه عمل می اورد‪ .‬در نتیجه ســقوط‬ ‫دولت بشــار اســد امنیت و نفوذ منطقه ای مــا را با چالش‬ ‫مواجه می سازد‪ .‬فارغ از مسائل اعتقادی‪ ،‬ایران به سوریه‬ ‫نگاه ژئوپلیتیک نیز دارد چرا که ســوریه وزنه تعادل ایران‬ ‫در مقابل امریکا‪ ،‬رقبای عرب و رژیم صهیونیســتی است‪.‬‬ ‫و این وزنه مانع پیشــبرد منافع امریکا در منطقه غرب اسیا‬ ‫می گردد‪ .‬از سویی با سقوط بشار اسد هر نظامی در سوریه‬ ‫روی کار اید به واسطه وابســتگی به طرف های مقابل به‬ ‫ضدیت با جمهوری اســامی خواهد پرداخت و از رهگذر‬ ‫اتحاد با رقبای ایــران قــدرت و نفوذ منطقــه ای ایران را‬ ‫کاهش خواهد داد‪.‬‬ ‫پیامــد دیگر ســقوط بشــار اســد‪ ،‬تحقــق اهداف‬ ‫نامشــروع امریکا در منطقه را به دنبال دارد‪ .‬چرا که غرب‬ ‫در هم پیمانی با ارتجاع عرب و انحراف ترکیه و قطر پروژه‬ ‫تغییر در ســوریه را بــا هدف ایجــاد تغییرات اساســی در‬ ‫الگوهای منطقه ای‪ ،‬همچون تجزیه منطقه‪ ،‬مشروعیت‬ ‫و امنیت برای رژیم صهیونیستی دنبال می کند‪.‬‬ ‫پیامد دیگــر می تواند کاهــش بازدارندگی حزب الله‬ ‫لبنان برای حمله رژیم صهیونیستی به ایران باشد‪ .‬چرا که‬ ‫حزب اللــه لبنان با دارا بــودن بیش از ‪ 100‬هزار موشــک‬ ‫دور برد و میان برد و بیش از ‪ 45‬هزار نیروی اماده به جنگ و‬ ‫با تجربه‪ ،‬در نزدیکی سرزمین های اشغالی عمال به عنوان‬ ‫بازدارنده در حمله رژیم صهیونیستی به ایران عمل می کند‪.‬‬ ‫زیرا رهبران صهیونیســت می دانند اگر حمله ای به ایران‬ ‫تدارک بینند با حمالت ویرانگر حزب الله در مرزهای خود‬ ‫مواجه خواهند شد‪ .‬اما در صورتی که خط ارتباطی تجهیز‬ ‫حزب الله قطع شود امکان حمله اسرائیل به ایران افزایش‬ ‫می یابد‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪52‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫باخت غرب‬ ‫روسیه‪ ،‬ایران و سوریه نظم جدید منطقه ای را پس از ازادی حلب تعریف می کنند‬ ‫نصرت اهلل تاجیک‬ ‫سفیر پیشین ایران در اردن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ارتش ســوریه با کمک متحدانش از جمله ایران روز‬ ‫دوشــنبه ‪ 22‬اذرماه تقریبا کنترل کامل حلب را که از چهار‬ ‫سال پیش تحت اشغال مخالفان دولت سوریه بود‪ ،‬به دست‬ ‫ی واکنش های مثبتی را از سوی مقامات‬ ‫گرفت‪ .‬این پیروز ‬ ‫ایرانی و متحدانش در پی داشــت اما موجب ناخشــنودی‬ ‫برخی از دولت های غربی شد‪ .‬اگر بخواهیم نقش و حضور‬ ‫استراتژیک ایران را در ازاد سازی حلب بیان کنیم‪ ،‬در یک‬ ‫نگاه کالن باید گفت که غــرب در جریان حلــب به ایران‬ ‫باخت؛ ایرانــی که با هدف کســب منافع و تحقــق توازن‬ ‫ژئوپلتیکی منطقه‪ ،‬سرمایه گذاری کالنی را در سوریه انجام‬ ‫داده است‪ .‬زیرا غرب با حمایتی که از گروه های تروریستی‬ ‫در سوریه داشت در واقع موجب برهم زدن ثبات‪ ،‬امنیت و‬ ‫ارامش منطقه شده بود و بنابراین ازادسازی حلب‪ ،‬معادالت‬ ‫غــرب و امریــکا در ان دوره را کــه دنبال راهبرد ســرزمین‬ ‫ســوخته برای تجزیه ســوریه و حتی چندین کشور منطقه‬ ‫هم بود‪ ،‬برهــم زد‪ .‬در این بین ایــران می تواند با راهبردی‬ ‫کالن‪ ،‬نقش مثبــت و تاثیرگذار در حلب داشــته و منطقه‬ ‫را به ســمت صلح‪ ،‬ارامش و ثبات بیشــتر ســوق دهد تا از‬ ‫پیشروی جنگ به کشورهای مختلف منطقه جلوگیری کند‬ ‫و در قالب این تئوری بحث مبارزه با گروه های تروریســتی‬ ‫و داعش را نیز بگنجاند‪ .‬اما باید اذعان داشــت که باتوجه‬ ‫به ســرمایه گذاری ها و دخالت های غربی ها و هم پیمانان‬ ‫منطقه ای انها مانند عربستان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬قطر و تا حدی اردن‬ ‫در بحران ســوریه حتی بعد از ازادســازی حلب‪ ،‬وضعیت‬ ‫ســوریه و حتی حلب در هاله ای از ابهام قرار دارد؛ بنابراین‬ ‫در این شرایط تعیین کننده ایران باید با سیاست خارجی ای‬ ‫سنجیده و مناسب با استفاده از اهرم ها و توانمندی هایی که‬ ‫در قضیه ســوریه دارد بتواند از این پیروزی در جهت ایجاد‬ ‫یک چهره متوازن ژئوپلتیکی در خاورمیانه استفاده کند‪.‬‬ ‫ایران از طریق مبارزه با تروریسم برای داشتن جهانی‬ ‫عاری از خشــونت و برقــراری حکومتی قانونی در ســوریه‬ ‫تالش کرده اســت‪.‬ایران از ابتدای بحران ســوریه یعنی‬ ‫سال ‪ 2011‬تا به حال ســرمایه گذاری های مادی و معنوی‬ ‫ی در منطقه کرده و درواقع تالش سیاســی و نظامی‬ ‫عظیم ‬ ‫ایران در صحنه سوریه موجب تثبیت موقعیت منطقه ای اش‬ ‫شــده و هم اکنون ایران در جایگاه یک بازیگر می تواند با‬ ‫استفاده بهینه از این دســتاورد‪ ،‬برای ترسیم اوضاع اینده‬ ‫منطقه و حفظ و برقراری ثبــات‪ ،‬نقش مثبتی را در تحوالت‬ ‫منطقه ایفا کند‪ .‬به این دلیــل که داعش و دیگر گروه های‬ ‫تروریستی تهدیدی دو جانبه محســوب می شوند ؛ اگر در‬ ‫سوریه پیروز می شدند یک نوع ایجاد خطر برای کشورهای‬ ‫منطقه بود ند‪ ،‬شکست شــان نیز تبعاتی به همراه دارد زیرا‬ ‫بازگشــت جنگجویان وارداتی به ســمت کشورهایشــان‬ ‫خطری امنیتی برای ان کشورها به شمار می رود‪ .‬بنابراین‬ ‫مجموعه این تحوالت و قضایا از طرفی ایران را قدرتمندتر‬ ‫کرده از طرفی دیگر مسئولیت ایران را افزایش داده است‬ ‫که با همکاری کشورهای موثر و سازنده منطقه‪ ،‬نیروهای‬ ‫فرامنطقه ای و هم چنین مجامع بین المللی بتواند راهکاری‬ ‫را پیش بگیرد تا با اســتفاده از این برد مقطعی‪ ،‬به پیروزی‬ ‫دراز مدت برای ایجاد ثبات و ارامش در منطقه دست یابد و‬ ‫همچنین به ساماندهی به مسائل و مشکالت مردم سوریه‬ ‫بپردازد‪ .‬دیپلماسی ایران در رابطه با سوریه باید به گونه ای‬ ‫باشد تا با الگویی مدون و فرمولی محکمه پسند این مساله‬ ‫را تفهیم کند که ســوریه کشور و دولتی مســتقل است و با‬ ‫این فرض که حکومت هر کشــوری را باید مردم ان کشور‬ ‫تعیین کننــد ایران باید کمــک کند تا خواســته های مردم‬ ‫سوریه را از طریق مذاکره و مصالحه براورده کند و روند ورود‬ ‫جنگجوهــای وارداتی و جنگ های نیابتی که زیرســاخت‬ ‫کشــور را از بین می بــرد را قطع کند‪ ،‬همچنانکــه امریکا و‬ ‫هم پیمانانش سیاستی اشتباه را در سوریه در جهت ساقط‬ ‫کردن سوریه و روی کار اوردن هم پیمانان خودشان در پیش‬ ‫گرفتند که خوشبختانه به شکست نیز منتهی شد‪ .‬بنابراین‬ ‫انها باید این شکست را بپذیرند و راهی پیش گیرند تا صلح و‬ ‫ثبات در سوریه برقرار شود و همچنین حق انتخاب به مردم‬ ‫سوریه برای انتخاب حکومتشان داده شود‪.‬‬ ‫به رغم نقش مثبت و ســازنده ایران در بحران سوریه‬ ‫شاهد تبلیغات منفی برخی کشورها علیه ایران هستیم‪ .‬در‬ ‫این خصوص باید گفت که هر کشوری دارای منافع امنیتی‬ ‫و مصالح سیاســی در خارج از مرزهایش اســت که منطقه‬ ‫خاورمیانه حلقــه اول امنیت ملی ایران به شــمار می رود‪،‬‬ ‫به همین دلیل تحوالت ســوریه و خاورمیانه تاثیر مستقیم‬ ‫بر ایران و دیگر همســایگانش دارد که در مجموع ایران را‬ ‫وامی دارد تا حضور سازنده ای برای ایجاد ثبات و امنیت در‬ ‫منطقه و خاورمیانه داشته باشد‪ .‬اما این نقش ارزشمند ایران‬ ‫برای دولت هایی که سیاست هایشان به شکست انجامیده‬ ‫یعنی امریــکا و همپیمانــان منطقه اش همچــون ترکیه‪،‬‬ ‫عربستان‪ ،‬قطر و تا حدی اردن به دلیل عدم قبول وا قعیت‬ ‫از جانب انها ضد ارزش قلمداد شده و در صددند تا با تبلیغات‬ ‫منفی علیه ایران راهبــرد فرار روبه جلــو را پیش گیرند‪ .‬اما‬ ‫شواهد نشان داد که سیاست ایران در مقابل سوریه درست‬ ‫و سنجیده بوده و دولت سوریه را مردم سوریه باید انتخاب‬ ‫کنند نه امریکا و دیگر کشورهای مداخله جو‪.‬‬ ‫اشــتباه اقای اوبامــا و امریکا به عمد یا به ســهو این‬ ‫است که جنگ سوریه را داخلی می خوانند‪ .‬انها از توجه به‬ ‫واقعیات صحنه میدانی که حاصــل جنگ نیابتی چند الیه‬ ‫است برای فرار از پاســخگو یی شــانه خالی می کنند ولی‬ ‫این رافع مسئولیت انها نیست و باید در مقابل مردم سوریه‬ ‫و جهان پاسخگو باشــند‪ .‬حلب اگر چه دومین شهر بعد از‬ ‫پایتخت سوریه بود اما چیزی از ان نیز کم نداشت و همین‬ ‫وسوسه ای بود برای سرمایه گذاری سازمان های اطالعاتی‬ ‫غربی تا به ســمت تجزیه ســوریه پیش بروند و اگر ایران و‬ ‫روســیه نبودند االن این کشور تجزیه شــده بود‪ .‬امریکا و‬ ‫کشــورهای منطقه مرهون ســرمایه گذاری های مادی و‬ ‫معنوی ایران هســتند‪ .‬اگر وزنه جنگ های نیابتی به سود‬ ‫جنگجویان مسلح وارداتی تمام می شد در ان صورت خواب‬ ‫از چشم حکام ربوده می شــد و همان اتفاق می افتاد که در‬ ‫پی پیروزی افغان عرب در افغانستان در کشورهای عربی در‬ ‫اوا یل دهه نود رخ داد‪ .‬اگر امریکا می گوید از خواست های‬ ‫مدنی مردم سوریه حمایت می کند‪ ،‬چرا این کار را در اردن‪،‬‬ ‫ن یا بحرین انجام نمی دهد؟ سیاست امریکا در سوریه و‬ ‫یم ‬ ‫خاورمیانه شفاف نیست‪ .‬دولت اوباما صداقت الزم را ندارد‬ ‫که به اشتباه استراتژیکش در ســوریه که با طناب پوسیده‬ ‫عربســتان و ترکیه به چاه ویل خاورمیانه رفــت‪ ،‬صادقانه‬ ‫اعتراف کند‪ .‬امریکا در ســوریه مقصر اســت و باید هزینه‬ ‫ان را بپردازید‪ .‬و از هم اکنون مــردم و وجدان بیدار جهان‬ ‫باید خود را اماده کنند تا از طریق رســانه ها و افکار عمومی‬ ‫محکمه عادالنه ا ی علیه کشــورهای منطقه ا ی همچون‬ ‫عربســتان‪ ،‬ترکیــه‪ ،‬قطــر و اردن و حامیان غربــی انان و‬ ‫مخصوصا امریکا تشــکیل و حق مردم مظلوم سوریه را از‬ ‫انان بستانند‪ .‬ان شاءالله!‬ ‫تغییرموازنه‬ ‫چهکسیدرخاورمیانهحرفاخررامی زند؟‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اگر به اغاز بحران سوریه در پنج سال گذشته بازگردیم‬ ‫در هر صورت در شــروع بحران پس از ناارامی های مدنی‬ ‫که در شمال افریقا و خاورمیانه عربی رخ داد و سرایت این‬ ‫لو فصل‬ ‫ناارامی هــا به داخل ســوریه‪ ،‬ایــران از موضع ح ‬ ‫بحران از همان ابتــدا از طریق گفت وگوهای سیاســی یا‬ ‫راه حل دیپلماتیک که با محوریت مدل ســوری ‪-‬ســوری‬ ‫تطابق داشــته باشــد‪ ،‬تاکید کــرد‪ .‬ولی با گذشــت زمان‬ ‫دخالت هایی از طریق محور عربی و در راس ان عربستان‬ ‫ســعودی با هدف تغییــر موازنه قــوا و برهــم زدن امنیت‬ ‫منطقه ای صورت گرفت کــه به نوعی از جانــب غرب نیز‬ ‫حمایت می شد‪ .‬محور عربی‪-‬غربی با این دخالت هایشان‬ ‫تالش داشــت که در بحــران ســوریه موقعیت ایــران در‬ ‫منطقه را تضعیف کنــد‪ .‬بنابراین با تجهیــز مخالفان نظام‬ ‫بشار اسد از ســوی محور عربی و غربی با هدف سرنگونی‬ ‫این نظام‪ ،‬جمهوری اســامی ایران تحت شرایط سختی‬ ‫مجبور بــه اتخاذ مواضع سرســخت تری نســبت بــه روند‬ ‫تحوالت ســوریه شــد‪ .‬جمهوری اســامی ایران همواره‬ ‫ســوریه را حلقه اتصال محور مقاومــت در منطقه می داند‬ ‫و از موجودیت نظام سیاسی ســوریه حمایت کرده است‪.‬‬ ‫به دنبال اشکار شــدن دخالت های فزاینده غرب و برخی از‬ ‫کشورهای عربی باهدف تجزیه ســوریه و برهم زدن بافت‬ ‫جغرافیایی سیاسی منطقه مشخص شد که حمایت ایران از‬ ‫یکپارچگی و تمامیت ارضی سوریه‪ ،‬دفاع حق به جانبی بوده‬ ‫است‪ .‬از دیگر سو باید این نکته را در نظر داشته باشیم که‬ ‫در صورت عدم ورود جدی ایران به بحران سوریه‪ ،‬نه تنها‬ ‫امنیت منطقه بلکه امنیت داخلــی ایران نیز به نوعی تحت‬ ‫تاثیر بحران ســوریه قرار می گرفت‪ .‬در نتیجه تهران برای‬ ‫امنیت ایران و امنیت منطقه به شکل علنی در بحران سوریه‬ ‫وارد شــد‪ .‬در عین حال باید در نظر داشت که حمایت های‬ ‫مستشاری ایران و ســاماندهی یا بازسازی نیروهای دولتی‬ ‫سوریه برای مبارزه با نیروهای تکفیری بعد از اعالم رسمی‬ ‫و درخواست دولت سوریه شکل گرفت و این مجوزی است‬ ‫که ســازمان ملل نیز به کشــورها در شــرایط بحرانی داده‬ ‫است‪ .‬تالش های ایران در ســوریه در حالی انجام گرفت‬ ‫که کشورهای غربی و عربستان تالش داشته و دارند که با‬ ‫وجود دولت رسمی سوریه به نوعی با دخالت های سیاسی و‬ ‫نیز تجهیز مجدد نیروهای مخالف اعم از میانه رو و تندرو در‬ ‫داخل ســوریه‪ ،‬حاکمیت این دولت را زیر سوال ببرند‪ .‬این‬ ‫نکته را نیز باید در نظر داشت که عدم حضور نظامی ایران‬ ‫در سوریه منجر به سرریز شدن نیروهای داعش به مرزهای‬ ‫ایران و به خطر افتادن امنیت داخلی کشور می شد‪ .‬بنابراین‬ ‫تهران برای کنترل و پیشگیری از حضور گروه های تکفیری‬ ‫در نزدیک مرزهــای خود و با مجوز دولت قانونی ســوریه‪،‬‬ ‫مجبور به حضور قوی تر داخل سوریه شد‪.‬‬ ‫در این رابطــه مواضع ایران در ســطح منطقه عالوه‬ ‫بر ســوریه و حزب الله در خصوص رژیم صهیونیســتی نیز‬ ‫حائز اهمیت است‪ .‬اکثر تحلیلگران یکی از عوامل اصلی‬ ‫ناامنی در منطقه را رژیم صهیونیستی می دانند که در شرایط‬ ‫موجود نیز بدون پرداخت هیچ هزینه ای‪ ،‬یکی از برندگان‬ ‫تحوالت اخیر در منطقه بوده اســت؛ بنابرایــن در صورت‬ ‫عدم حضور ایران در سوریه و تقویت نشدن محور مقاومت‪،‬‬ ‫بدون شــک در صورت احتمال ســرنگونی دولت سوریه‪،‬‬ ‫تقویت حضور این رژیم در خاورمیانه عربی و نیز کل منطقه‬ ‫افزایش می یافت که این نکته نیز اسیب های امنیتی ایران را‬ ‫دو چندان می ساخت‪ .‬بنابراین ایران به ناچار با هدف دفاع از‬ ‫منافع ملی و حفظ موقعیت منطقه ای خود در سوریه مجبور‬ ‫به حضور پررنگ تر و حمایت از ساختار نظام بشار اسد شد‪.‬‬ ‫در عین حال وضعیــت امروز حلب نیــز حائز اهمیت‬ ‫و بررســی اســت؛ وضعیتی که در ســوریه به خصوص بعد‬ ‫از ازادی حلــب از ســوی نیروهای محور مقاومــت بر این‬ ‫شهر جنگ زده حاکم گشــته‪ ،‬به نوعی معادالت داخلی و‬ ‫منطقه ای را با تغییر و تحول اساســی روبه رو ساخته است‪.‬‬ ‫موقعیت حلب به نحوی بود که هم محور غربی و هم محور‬ ‫عربی با تصور شکست ارتش سوریه و حامیان منطقه ای ان‬ ‫از بدو بحران یعنی تصرف شهر حلب به ان به عنوان راه ورود‬ ‫به دیگر شهرهای سوریه و تصرف دمشق و در واقع برکناری‬ ‫نظام بشار اسد نگاه می کردند‪.‬‬ ‫نیروهــای تکفیــری در راس ان جبهــه النصــره و‬ ‫جندالشــام و دیگر گروه ها با تمــام توانمندی های نظامی‬ ‫که از جانب حامیــان منطقه ای خود دریافــت می کردند و‬ ‫حمایت های رسانه ای که بیشتر از طریق عربستان سعودی‬ ‫صورت می گرفت‪ ،‬تالش داشتند با تضعیف بیشتر نیروهای‬ ‫دولتی شرایط را برای نفوذ و اعمال قدرت در دیگر مناطق‬ ‫ســوریه نیز فراهم کنند‪ .‬اما مقاومت و پایــداری نیروهای‬ ‫تو‬ ‫دولتی کــه از طریق بازســازی مجــدد ارتــش و حمای ‬ ‫پشتیبانی محور مقاومت و نیز روسیه انجام گرفت‪ ،‬شرایط‬ ‫را برای گروه های تکفیری و حامیان ان در سوریه و منطقه‬ ‫سخت تر کرد‪ .‬امروز بعد از ازادســازی حلب به عنوان شهر‬ ‫بزرگ ســوریه و مرکز اقتصادی ان‪ ،‬شرایط برای پاکسازی‬ ‫تمام عیار نیروهای معارض دولتی اعــم از جبهه النصره و‬ ‫داعش فراهم شده است‪.‬‬ ‫بنابرایــن ســناریوی محتمــل برای اینده سیاســی‬ ‫ســوریه که می توان بــرای وضعیت موجــود متصور بود‬ ‫این است که دیگر بحث حذف بشار اسد از اینده سیاسی‬ ‫این کشــور غیر ممکن به نظر می رســد و بر خالف تصور‬ ‫برخی از کشــورهای عربی و امریکا در نشست های اتی‬ ‫ســوریه‪ ،‬حضور نمایندگان رســمی دولت دمشــق برای‬ ‫پی ریزی دولت نوین اجتناب ناپذیر است‪ .‬همزمان با این‬ ‫تحوالت شاهد هستیم که برخی کشورهای غربی و عربی‬ ‫انگشت اتهام به ســمت ایران نشانه گرفته اند و مشارکت‬ ‫ایران در ازادســازی حلب را بن مایه تحلیل های ادعایی‬ ‫خود پیرامون نقش ایران قرار داده انــد‪ .‬اما ازادی حلب‬ ‫به منزلــه تقویت موقعیت اســتراتژیک ایــران در منطقه‬ ‫در رقابت با برخی از کشــورهای عربی به ویژه عربســتان‬ ‫قلمداد می شود‪.‬‬ ‫در رابطه با درخواســت فرانسه از ســازمان ملل برای‬ ‫اعزام ناظران ســازمان ملل به شهر حلب ســوریه نیز قابل‬ ‫ذکر است که کشــورهای غربی به ویژه فرانسه و امریکا در‬ ‫تالش هســتند تا بحران ســوریه بدون انکه به نفع جریان‬ ‫مقاومت باشد و به حفظ یکپارچگی کامل این کشور بینجامد‬ ‫همچنان تداوم داشته باشد‪ .‬پیش تر توافقی صورت گرفته‬ ‫و قرار بود خروج نیروهای تروریستی‪ ،‬مسلحین و وابستگان‬ ‫انها از حلب در قبال تخلیه برخی از شهرهای تحت محاصره‬ ‫تروریست ها که چندین سال پی در پی بدون هیچ امکانات‬ ‫اولیه در محاصره اقتصادی کامل قرار گرفته بودند‪ ،‬انجام‬ ‫گیرد ولی سرپیچی گروه های تروریستی در خصوص خروج‬ ‫شیعیان این منطقه و مانع تراشــی در امکان کمک رسانی‬ ‫به این مناطق جنگ زده باعث شــده است نیروهای دولتی‬ ‫ســوریه و جریان مقاومت نیز از خروج باقیمانده گروه های‬ ‫تروریستی از شهر حلب جلوگیری کنند‪ .‬تالشی که فرانسه‬ ‫و برخی از کشــورهای عربــی در حلب برای فــراری دادن‬ ‫باقیمانده تروریست ها انجام می دهند با هدف ادامه بحران‬ ‫در دیگر مناطق سوریه صورت می گیرد یعنی هدف خروج‬ ‫گروه های مسلح تروریستی از حلب و دامن زدن به بحران‬ ‫در دیگر مناطق سوریه مانند ادلب و دیگر شهرهایی است‬ ‫که در کنترل گروه های تروریستی قرار دارد‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه روســیه نشــان داده است که تسلیم‬ ‫فشــارهای غرب در بحران ســوریه نخواهد شــد؛ درواقع‬ ‫وتــوی قطعنامه های متعددی کــه علیه دولت ســوریه از‬ ‫سوی کشورهای غربی و عربی شکل گرفته نشان می دهد‬ ‫که روس هــا پی بــه موقعیــت ژئوپلتیکی ســوریه و نقش‬ ‫تعیین کننده ان در منطقه برده اند و حاضر نیســتند در قبال‬ ‫منافع اقتصادی کوتاه مدت دست از حمایت از دولت سوریه‬ ‫و پیوند استراتژیک با ایران و جریان مقاومت بکشند‪ .‬البته‬ ‫غرب و برخی کشورهای عربی همچنان برای جدا کردن و‬ ‫گسستن پیوند دوستان و متحدان منطقه ای و فرامنطقه ای‬ ‫در راس ان روســیه از طریــق باج دهی بــه اقدامات خود‬ ‫ادامه خواهند داد‪ .‬همــه تالش ها برای حفــظ بحران در‬ ‫ســوریه برای تثبیت جایگاه رژیم صهیونیســتی در منطقه‬ ‫است و به نوعی برخی از کشــورهای عربی همکاری های‬ ‫پنهانــی و اشــکاری را در حوزه نظامــی با ایــن رژیم برای‬ ‫تضعیف موقعیت ایران و دیگر کشورهای اسالمی در پیش‬ ‫گرفته اند‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫استراتژی ایران جواب داد‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین شیخ االسالم‪ ،‬سفیر سابق ایران در سوریه‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫حسین شیخ االسالم‪ ،‬سفیر ســابق ایران‬ ‫در سوریه‪ ،‬پیروزی حلب را موجب شکست طرح‬ ‫ت که این‬ ‫تجز یه ســوریه می دانــد و معتقد اســ ‬ ‫موضوع موجب شد نقشه کشورهای عربی مانند‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬ترکیه‪ ،‬اسرائیل و کشورهای‬ ‫غربی نقش بر اب شــود‪ .‬با پیــروزی حلب قطعا‬ ‫روحیــه دولت و ارتش ســوریه افزایــش خواهد‬ ‫یافــت‪ .‬وی در بخش دیگری تاکیــد کرد‪« :‬ملت‬ ‫ســوریه به مقاومت و پایداری مقابــل طر ح های‬ ‫سلطه جویانه دیگران مشهور است و هیچ طرفی‬ ‫نمی تواند این اراده را درهم بشکند‪ .‬همکاری های‬ ‫ایران و سوریه تاریخ بلندی دارد و در تمام شرایط‬ ‫این همکاری ادامه داشته اســت‪ .‬در هر صورت‬ ‫ایران در مرحله مبارزه با تروریســم و بازسازی در‬ ‫کنار سوریه خواهد ماند‪ .‬جمهوری اسالمی ایران‬ ‫امادگی خود بــرای هرگونه کمکی بــرای تقویت‬ ‫پایــداری ملت ســوریه در برابر تروریســت های‬ ‫تکفیری را نیز ارائه کرد‪».‬‬ ‫برخی تاکید دارند که ایــران در جنگ حلب نقش‬ ‫نظامی داشته و نسبت به این موضوع انتقاداتی‬ ‫را مطرح می کنند‪ .‬به نظر شما چرا انقدر تبلیغات‬ ‫منفی علیه ایران صورت می گیرد؟‬ ‫موضوع اول ان است که ایران در سوریه همواره‬ ‫تاکید داشــته که نقش مستشــاری دارد و حضــور نظامی‬ ‫مســتقیم ندارد‪ .‬بنابراین کســانی که چنیــن موضوعاتی‬ ‫را مطــرح می کننــد‪ ،‬قصــد دارنــد فضــا را بــه نوعی ضد‬ ‫سیاســت های ایــران کننــد‪ .‬جمهــوری اســامی ایران‬ ‫براساس قانون اساسی که دارد به رای ملت ها در سرنوشت‬ ‫کشورشان تاکید بسیاری دارد‪.‬‬ ‫در بحث ســوریه نیز بارها کشــورمان تاکید کرده که‬ ‫به رای ملت ســوریه در سرنوشت کشورشــان توجه دارد و‬ ‫برهمین اســاس نیز تنها مشــاوره هایی را به دولت سوریه‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬یکی از موضوعات مهم برای کشور‬ ‫ما در حمایت از دولت ســوریه این بود ک ه اوایل انقالب که‬ ‫ی ضد ایران بودند و به همین دلیل‬ ‫بسیاری از کشورهای عرب ‬ ‫نیز عراق به ایران حمله کرد‪ ،‬تنها دولت ســوریه بود که از‬ ‫کشور ما حمایت کرد‪ .‬موضوع دیگری که موجب می شود‬ ‫کشورمان از این کشور حمایت کند‪ ،‬مبارزه با تروریسم شکل‬ ‫گرفته در منطقه اســت‪ .‬مهمترین موضوع برای کشور ما‬ ‫بحث امنیت اســت و به همیــن دلیل تــاش کردیم طی‬ ‫سال های اخیر که تروریسم به واسطه فعالیت کشورهای‬ ‫عربی و ترکیه و غربی افزایش پیدا کــرده‪ ،‬به منظور حفظ‬ ‫امنیت به مبارزه در بیرون بپردازیم تا اینکه تروریست ها وارد‬ ‫کشور ما شوند‪.‬‬ ‫این موضوع در حالی اســت که استکبار جهانی طی‬ ‫مراحل مختلف برای نابودی ســوریه تالش کرده اســت‪.‬‬ ‫در مرحله اول که همه تروریست ها به دمشق حمله کردند‬ ‫ق ادم هایی را‬ ‫و همزمان هم در شــورای امنیت ملی دمشــ ‬ ‫ داشتند و تا مرز انفجار مورد تهدید قرار دادن د و به این هدف‬ ‫هم نزدیک شده بودند‪ .‬اما انها در این زمان موفق به انجام‬ ‫ایده های خود نشدند‪ .‬این اتفاقات پیرو موضع گیری بود که‬ ‫رئیس جمهور امریکا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬نخست وزیر انگلیس و شاه‬ ‫عربستان و امیر قطر مبنی بر نابودی سوریه گرفته بودند‪.‬‬ ‫پس از این جریان اردوغان به همراه داوود اوغلو به تهران‬ ‫امدند که ما را قانع کنند سوریه باید ســاقط شود و شما هم‬ ‫نباید تالش کنید که ما در پاسخ گفتیم که سرنوشت سوریه‬ ‫را مردم ان باید انتخاب کنند و به ما و شما مربوط نمی شود‪.‬‬ ‫بســیاری حلب را یکی از شــهرهای مهم سوریه‬ ‫می دانند و برهمین اســاس ازادی این شــهر را‬ ‫موجب اثرگذاری بر روند جنگ در ســوریه به نفع‬ ‫دولت بشار اســد عنوان می کنند‪ .‬ایا حلب چنین‬ ‫اهمیتی دارد؟‬ ‫مرحلــه دومی که کشــورهایی چون عربســتان‪،‬‬ ‫ترکیه و کشورهای غربی مدنظر قرار دادند‪ ،‬تجزیه سوریه‬ ‫بود و چون حلب تنها جایی بود که ظرفیت پایتخت شــدن‬ ‫را داشت روی ان تمرکز کردند‪ .‬انها ناچار بودند برای اینکه‬ ‫به یک تجزیه مطلوب از سوریه برسند یک شهر سابقه دار‬ ‫و دارای توان اقتصادی مناسب را برگزینند که حلب از این‬ ‫شرایط برخوردار بود‪.‬‬ ‫تنها جایی که غیر از دمشــق ظرفیت پایتخت شدن‬ ‫در سوریه را داشت حلب است‪ .‬حلب‪ ،‬شهر مهمی است و‬ ‫از لحاظ سیاســی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬تاریخی و اقتصادی ظرفیت‬ ‫پایتختی دارد و قطعا ازادی ان اثر بسیاری بر روحیه ارتش‬ ‫و دولت دارد‪ .‬از ســوی دیگر حلب تمام امــال و ارزوهای‬ ‫دولت ترکیه بود‪ .‬حاال این ارزوها از بین رفته و سوریه دیگر‬ ‫تجزیه نمی شود‪.‬‬ ‫نقش امریکا و عربستان برای حمایت ا ز تروریست ها‬ ‫هنگام ازادســازی حلب بســیار جالب توجه بــود‪ .‬با وجود‬ ‫شعارهای بسیاری که این کشورها در خصوص پایان جنگ‬ ‫بین الملل‬ ‫سوریه؛ پل استراتژیک‬ ‫چرا جمهوری اسالمی ایران از سوریه حمایت کرد؟‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫پژوهشگر امور بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫پس از اغاز بحران ســوریه در سال ‪ ۲۰۱۱‬میالدی‪،‬‬ ‫سواالتی در اذهان برخی از مسلمانان جهان شکل گرفت؛‬ ‫از جمله اینکه جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬در حالی که از یک‬ ‫سو در اغلب کشورها‪ ،‬از حرکت های انقالبی و اعتراضات‬ ‫مردمی در برابر حکومت هایشان حمایت می کند‪ ،‬از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬چرا در ســوریه بــه صورت جــدی از دولت حمایت‬ ‫می نماید ‪.‬‬ ‫البته برخــی گروه هــا و شــخصیت های داخلی نیز‬ ‫با ژســت های روشــنفکرانه‪ ،‬به سیاســت های حمایت از‬ ‫نظام ســوریه‪ ،‬معترض بودند‪ .‬انتقاداتی نیز مطرح است‬ ‫کــه به رغم جبهه گیــری و مخالفــت غــرب و هم پیمانان‬ ‫منطقه ای اش با حاکمیت سوریه‪ ،‬حمایت اشکار و مستمر‬ ‫جمهوری اسالمی ایران از نظام سوریه‪ ،‬وضعیتی را پدید‬ ‫اورده است که عالوه بر غرب به رهبری امریکا‪ ،‬ائتالفی از‬ ‫کشورهای منطقه شامل ترکیه‪ ،‬عربستان سعودی‪ ،‬اردن‪،‬‬ ‫قطر‪ ،‬بحرین و کویت‪ ،‬علیه ایران شکل گرفته است‪ .‬این‬ ‫در حالی است که در صورت سقوط رژیم اسد‪ ،‬مسلما منافع‬ ‫ملی ایران اسیب خواهد دید‪ .‬حال سوال اینجاست که چرا‬ ‫تهران چنین سیاســتی را اتخاذ کرد‪.‬در این نوشته به این‬ ‫سئوال پاسخ می دهیم‪.‬‬ ‫در بررســی و تحلیــل مــوارد مذکــور‪ ،‬گروهــی از‬ ‫طرفداران برون مرزی و نیز حامیان داخلی‪ ،‬چنین استدالل‬ ‫می کنند که هیچ نظام سیاسی در دنیا در مقابل اراده مردم‬ ‫توان بقا ندارد؛ مگر اینکه از پایگاه اجتماعی گسترده ای‬ ‫برخوردار باشــد‪ .‬ماهیت تحوالت در کشورهای مختلف‪،‬‬ ‫مثال در تونس‪ ،‬مصــر‪ ،‬لیبی‪ ،‬بحرین و یمــن‪ ،‬متفاوت از‬ ‫ان چیزی است که در ســوریه در جریان اســت‪ .‬ایران از‬ ‫تحوالتی حمایــت می کند که دارای ســه ویژگی مردمی‪،‬‬ ‫اســامی و ضد اســتکباری باشــد‪ .‬در تمامی کشورهای‬ ‫یاد شده به جز سوریه‪ ،‬قیام ها و انقالب ها از این سه ویژگی‬ ‫برخوردار اســت‪ .‬اما در ســوریه‪ ،‬گروه هایی که به عنوان‬ ‫مخالفان حاکمیت دســت به مبارزه مســلحانه زده اند‪ ،‬از‬ ‫حداقل یکــی‪ ،‬دو ویژگی مذکور برخوردار نیســتند و حتی‬ ‫تکیه گاه اصلی انان استکبار جهانی است‪ .‬بررسی حوادث‬ ‫سوریه طی چند ســال اخیر به وضوح مشخص ساخت که‬ ‫تحوالت در ســوریه‪ ،‬بیش از انکه منشــا درونی و مردمی‬ ‫ داشــته باشــد‪ ،‬منشــا خارجی و بیرونــی دارد‪ .‬مدیریت و‬ ‫هدایت اصلی معارضان در ســوریه‪ ،‬در راســتای ماهیتی‬ ‫تروریســتی‪ ،‬در اختیار صهیونیســت ها‪ ،‬غرب به رهبری‬ ‫امریکا و همکاری همپیمانان منطقه ای قرار گرفته است‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬شــعار این گروه کشــورها تحت عنوان حمایت‬ ‫از مردم ســوریه‪ ،‬پوششــی برای توجیه حمایت هایشــان‬ ‫از تروریست هاســت‪ .‬در میان تمامی کشــورهای عربی ‪-‬‬ ‫اسالمی‪ ،‬دولت سوریه و شخص بشــار اسد‪ ،‬از بیشترین‬ ‫حمایت های مردمی برخوردار است‪ .‬اصل دفاع از حقوق‬ ‫ملت ها و توده های مردم در همه کشــورها به عنوان یک‬ ‫اصل خدشه ناپذیر در سیاست خارجی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران‪ ،‬همواره رعایت شده و در تحوالت کنونی منطقه نیز‪،‬‬ ‫بر اساس همین اصل عمل می شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در سوریه ســر می دهند اما در حلب هیچ تحرکی از انها سر‬ ‫نزد‪ .‬ازادســازی حلب خبر تحول سازی اســت که خیلی از‬ ‫رویدادهای دیگــر را در منطقه غرب اســیا رقم خواهد زد‪.‬‬ ‫برای این ازادســازی تاکنون هزینه های بسیاری پرداخت‬ ‫شــده اســت‪ .‬پیش تر به طور مکرر از امریکایی ها و سایر‬ ‫کشــورهای پشتیبان تروریســت ها خواسته شــده بود که‬ ‫معبری امن برای خروج غیر نظامیان فراهم شــود‪ .‬اما انها‬ ‫دست از جنایت و توطئه های خود برنداشتند‪ .‬با وجود انکه از‬ ‫ایاالت متحده خواسته شده بود که جبهه النصره در فهرست‬ ‫گروه های تروریستی قرار بگیرد‪ ،‬اما این خواسته تحقق پیدا‬ ‫نکرد‪ ،‬چرا که بیشتر نیروهای تروریســتی موجود در شهر‬ ‫حلب از جبهه النصره هستند‪.‬‬ ‫حتی به استفان دی میســتورا‪ ،‬فرستاده ویژه دبیرکل‬ ‫سازمان ملل در امور سوریه پیشنهادهایی در این خصوص‬ ‫شــد‪ ،‬اما مرتب در رابطه بــا این موضوع کارشــکنی های‬ ‫مختلفی صورت دادند‪ ،‬زیرا می دانستند با ازاد سازی حلب‬ ‫و موفقیت ارتش و نظام ســوریه‪ ،‬طرح تجزیه این کشــور‬ ‫به شکست منجر می شود که همین طور هم شد و به دنبال‬ ‫ازادی راهبردی که در حلب اتفاق افتــاده این طرح عقیم‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫در روزهای اخیر هم مجددا کنگــره امریکا طرحی را‬ ‫در دســتور قرار داد که مرده متولد شــده است و ان تجهیز‬ ‫تروریست ها به سالح های پیشرفته زمین به زمین و زمین‬ ‫به هواست که در اختیار باقیمانده های تروریست ها در حلب‬ ‫داده شد و این موضوع فقط امار تلفات را باال برده و می برد‪.‬‬ ‫ایا با پیــروزی در حلــب وضعیت به نفــع ایران و‬ ‫متحدانش در منطقه است؟‬ ‫اولین موضوع مهم با پیروزی حلب‪ ،‬شکست طرح‬ ‫تجزیه سوریه است‪ .‬در صورتی که سوریه به سمت تجزیه‬ ‫شدن پیش می رفت قطعا وضعیت در منطقه وخیم می شد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬پیروزی های اخیر ارتش سوریه در حلب‪،‬‬ ‫ضربات شدید و موثری بر تروریســت های تکفیری وارد و‬ ‫داعشــی ها را مجبور کرده یکی پس از دیگــری از مناطق‬ ‫تحت ســیطره خود عقب نشــینی کنند‪ .‬در حــال حاضر از‬ ‫شهر و مناطق وسیع پیرامونی ان که زمانی به طور کامل در‬ ‫اشغال داعشی ها بود‪ ،‬به گفته مقامات نظامی سوری بیش‬ ‫از ‪ 90‬درصد ان ازاد شده است‪.‬‬ ‫هر کشوری که وارد این جنگ شــد‪ ،‬هدفی داشت ؛‬ ‫ترکیــه ســودای احیــای امپراتــوری عثمانی را داشــت‪،‬‬ ‫رژیم صهیونیســتی به دنبــال از بین بردن محــور مقاومت‬ ‫در منطقــه بود‪ ،‬شاه نشــین های عربی به دنبال دســتیابی‬ ‫جایگاهی در منطقه بودند‪ ،‬امریکا می خواســت همچنان‬ ‫ ابر قــدرت بماند و بــه تبع انهــا انگلیس‪ ،‬فرانســه و المان‬ ‫هم به دنبال منافــع خود بودند‪ .‬خوشــبختانه امروز تمامی‬ ‫ این اهداف به شکســت انجامیــد و مســاله حلب موجب‬ ‫ختم این مسائل شد‪ .‬با پایان اشــغال حلب‪ ،‬قدرت محور‬ ‫مقاومــت در منطقــه بیــش از گذشــته خواهد بــود و کار‬ ‫تروریســت های تکفیری را پایان خواهد داد‪ .‬واشــنگتن‬ ‫طرح خود در خصوص حلب را کــه ارائه کرده‪ ،‬پس گرفته‬ ‫است‪ .‬این مطلب نشــان می دهد که از نظر انها نیز مساله‬ ‫حلب پایان یافتــه و ارائه طرح های ایــن چنینی کمکی به‬ ‫انها و تروریست های تحت حمایتشان نخواهد کرد‪ .‬در هر‬ ‫صورت ایران در مرحله مبارزه با تروریسم و بازسازی در کنار‬ ‫سوریه خواهد ماند‪ .‬جمهوری اسالمی ایران امادگی خود‬ ‫را برای هرگونه کمکی برای تقویت پایداری ملت سوریه در‬ ‫برابر تروریست های تکفیری نیز ارائه کرد‪.‬‬ ‫ملت ســوریه به مقاومت و پایداری مقابل طرح های‬ ‫سلطه جویانه دیگران مشهور است و هیچ طرفی نمی تواند‬ ‫این اراده را درهم بشــکند‪ .‬همکاری های ایران و ســوریه‬ ‫تاریخ بلنــدی دارد و در تمام شــرایط این همــکاری ادامه‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫این تصور که ائتالف فعلی شــکل گرفته در منطقه‬ ‫علیه ایران‪ ،‬نتیجه موضع تهران در قبال ســوریه اســت‪،‬‬ ‫کامال اشتباه اســت؛ بحث مواضع ایران در قبال سوریه‪،‬‬ ‫تنها به عنوان یک ابزار و بهانه اســتفاده می شــود‪ .‬یعنی‬ ‫مواضع ایران هر چه باشــد غرب در پی اهدافش اســت و‬ ‫مواضع ایران را بهانه ای برای پیشــبرد مقاصدش مطرح‬ ‫می کند‪ .‬در داخل نیز مواضع مذکور بهانه منتقدین است‪.‬‬ ‫کدامین زمان رژیم ال ســعود و نوکران منطقه ای در جبهه‬ ‫ایران بودند؟ ترکیه به عنوان عضو ناتــو و رقیبی تاریخی‪،‬‬ ‫مگر می تواند بخشی از سیاســت های همپیمانی با ایران‬ ‫باشــد؟ قطر که بزرگترین پایگاه های امریکا در این کشور‬ ‫قرار دارد ایا جایگاهی برای اتحاد با ایران دارد ؟‬ ‫ائتالف شــکل گرفته علیه ایران به مجموعه ای از‬ ‫شرایط جدید سیاســی برمی گردد که مهم ترین ان بحث‬ ‫بیداری اسالمی و تثبیت و پویایی جبهه مقاومت در منطقه‬ ‫است که منافع غرب را تهدید می کند‪.‬‬ ‫امریکا به دنبال تغییر تضاد این کشــورها با غرب به‬ ‫تضادهای داخلی است که در این تضادهای داخلی بحث‬ ‫شــیعه و سنی مطرح شده اســت‪ .‬این کشــورها در فرایند‬ ‫واگرایی مذهبی در حال ایفای نقش خود هستند؛ چنانکه‬ ‫از گذشــته نقش پذیر بودند و در چارچوب سیاســت های‬ ‫امریکا عمل می کردند و اکنون نیز به صورت اشــکارتری‬ ‫سیاست های امریکا را دنبال می کنند‪ .‬بنابراین شرایط فعلی‬ ‫موجود‪ ،‬نتیجه طبیعی شــرایط قبلی اســت و محمل های‬ ‫خبری و حوادث فعلی‪ ،‬تنها مقداری اتحاد یا ائتالف علیه‬ ‫ایران را روان تر و اشکارتر کرده است‪.‬‬ ‫شاید در ایران کســی بشار اسد را بی اشــتباه نداند‪،‬‬ ‫اما موضوع اصال شــخص یا حکومت وی نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫سیاســت های امریــکا‪ ،‬انگلیــس و رژیم صهیونیســتی‬ ‫اسرائیل در منطقه است که بی تردید به ضرر همه و از جمله‬ ‫جمهوری اسالمی ایران است‪.‬‬ ‫عناصر راهبردی ســوریه بــرای ایــران در زیر بیان‬ ‫شده است؛‬ ‫ نقش ارتباطی سوریه میان ایران و حزب الله‬‫ ایجاد موازنه قدرت در منطقه‬‫ دروازه ورودی مهم به سوی جهان عرب‪،‬‬‫ جلوگیری از پیشبرد منافع ر ژیم صهیونیستی و غرب‬‫ به رهبری امریکا در منطقه‬ ‫ ســدی در برابر تهاجم رژیم صهیونیستی و غرب به‬‫رهبری امریکا‬ ‫ پل ارتباطی مهم برای دسترسی به حزب الله لبنان‬‫این عوامل از جمله مهمترین عواملی است که ایران‬ ‫را به حمایت از سوریه وا می دارد‪.‬‬ ‫دولت سوریه در زمان‬ ‫«حافظ اسد» در جریان جنگ‬ ‫تحمیلی ایران و عراق‪ ،‬از هیچ‬ ‫تالشی برای دفاع از جمهوری‬ ‫اسالمی ایران دریغ نکرد‬ ‫ فــارغ از مســائل اعتقادی کمک به بشــار اســد به‬ ‫منزله ســپری برای جلوگیری از تجاوز رژیم صهیونیســتی‬ ‫و نیروهای غربــی و نیز ایجاد بی ثباتــی داخلی در ایران‪،‬‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫دولــت ســوریه در زمان «حافــظ اســد» در جریان‬ ‫جنگ تحمیلی ایران و عراق‪ ،‬از هیچ تالشــی برای دفاع‬ ‫از جمهوری اســامی ایران دریغ نکرد و این کشور‪ ،‬تنها‬ ‫حکومت عربی بــود کــه در زمینه های مختلــف ایران را‬ ‫در مقابله بــا امریکا و عــراق یاری کرد‪ .‬حکومت ســوریه‬ ‫تنها حکومتی عربی اســت که در اتحادیه عرب در مقابل‬ ‫زیاده خواهی های رژیم های هم پیمانان امریکا در منطقه‪،‬‬ ‫ایســتادگی کرد و بارها از ارمان ازادی قــدس در اتحادیه‬ ‫عرب دفاع کرده و به مقابله با رژیم صهیونیســتی پرداخته‬ ‫اســت‪ .‬دولــت ســوریه در جنگ هــای ‪ ۳۳ ،۲۲ ،۸‬روزه‬ ‫حزب الله لبنان‪ ،‬در برابر امریکا و رژیم صهیونیستی ایستاد‬ ‫و حزب الله را در ان جنگ ها حمایت کرد‪.‬‬ ‫پس از ســرکوب فلســطینی ها و متالشــی ساختن‬ ‫حاکمیت هــای لبنــان و ســوریه‪ ،‬مطمئنا هــدف بعدی‬ ‫رژیم صهیونیســتی تحت حمایت همه جانبه غرب‪ ،‬تجاوز‬ ‫ســبوعانه به جمهوری اسالمی ایران اســت‪ .‬اما تهدید و‬ ‫تحدیدات سوریه علیه رژیم صهیونیستی‪( ،‬توازن قدرت)‪،‬‬ ‫مانع حمله مســتقیم و تجاوز اشــکار امریکا به دمشــق و‬ ‫تهران گردیده اســت‪ .‬بنابرایــن حمایت امــروز تهران از‬ ‫دمشق در واقع حمایت و دفاع از جمهوری اسالمی ایران‬ ‫در خارج از مرزهای کشور است‪.‬‬ ‫«نزاع مدافعانه در سنگر برون مرزی‪ ،‬مجاور مرزهای‬ ‫خصــم»؛ در ایــن خصوص‪ ،‬خالصــه گــزارش تحلیلی‬ ‫«خوان کول» تحلیلگر امریکایی امور خاورمیانه‪ ،‬چنین‬ ‫است‪:‬‬ ‫ سوریه باتوجه به وجود شخصیت های مقدس تشیع‬‫در کشــورش‪ ،‬برای ایران قدر و منزلت دارد و سپردن این‬ ‫کشور به دســت داعش و تخریب اماکن متبرکه‪ ،‬به هیچ‬ ‫وجه در افکار عمومی ایرانیان جایگاهی ندارد‪.‬‬ ‫ ســوریه پلی بین ایران و لبنان و تجهیز حزب الله از‬‫سوی ایران است‪ .‬بدون متحدی چون سوریه ‪ ،‬ایران قادر‬ ‫به حمایت تسلیحاتی و موارد دیگر از حزب الله نیست و از‬ ‫دست دادن سوریه شکست راهبردی محسوب می شود‪.‬‬ ‫ در صورت سقوط ســوریه به دست سلفی ها‪ ،‬ایران‬‫شــیعی از ســوی عناصر شــبه نظامی افراطی و تکفیری‬ ‫محاصره می شود‪.‬‬ ‫ سوریه مهره شــطرنج رقابت در منطقه بین ایران و‬‫عربستان سعودی و ترکیه است‪.‬‬ ‫البته موضــع جمهوری اســامی ایران در ســوریه‬ ‫کامال شفاف و محکم اســت‪ .‬ایران تمام تالشش را برای‬ ‫نگاه داشتن بشار اسد بر ســر قدرت انجام خواهد داد‪ .‬اما‬ ‫احتمال دارد رژیم اسد ســقوط کند‪ .‬از این رو از علویان و‬ ‫سایر اقلیت های شبه نظامی سوریه حمایت می کند‪ ،‬برای‬ ‫اینکه بتواند ارتباط خود را به هر نحو با حزب الله حفظ کند‪.‬‬ ‫چشــم انداز سیاســت جمهــوری اســامی ایــران‬ ‫نشــان می دهد که هیچ تمایلی به مذاکره با امریکا بر سر‬ ‫ســوریه ندارد‪ ،‬خصوصا تا زمانی که امریــکا و متحدانش‬ ‫بخواهند حکومت اســد در این کشور را ســاقط کنند‪ .‬اما‬ ‫اگر یک نقش مهم برای حکومت ایران در اینده ســوریه‬ ‫در نظر گرفته شــود‪ ،‬می توان تهران را پــای میز مذاکره‬ ‫کشاند‪.‬‬ ‫اما اعطای چنین امتیازی می توانــد مورد نکوهش‬ ‫مخالفین و معاندان ســوریه قرار بگیــرد‪ ،‬گروهی که فکر‬ ‫می کردند روزی بر این کشــور حکمفرما شــوند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬نفوذ قوی ایران در اینده سوریه بعد از سقوط اسد‪،‬‬ ‫می تواند جایگاه امریکا را نه تنها در سوریه بلکه در جهان‬ ‫عرب و کشورهای سنی تضعیف کند‪.‬‬ ‫راز پیروزی‬ ‫دکترین دفاعی ایران‬ ‫داعش را شکست داد‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪6‬‬ ‫ســرانجام عملیات ازادســازی حلب بــا موفقیت به‬ ‫پایان رســید و ضربــه جبران ناپذیــر و فلج کننــده ای را به‬ ‫گروهک هــای تروریســتی‪-‬تکفیری که در صــدد ناامن‬ ‫کردن همه کشورهای منطقه و ســیطره بر ان بودند‪ ،‬وارد‬ ‫کرد‪ .‬موفقیت این عملیات نه تنها به معنی به ثمر نشستن‬ ‫مقاومت و ایستادگی تحسین برانگیز مردم و ارتش سوریه‪،‬‬ ‫بلکه به معنای درستی راه و مناسب بودن هماهنگی هایی‬ ‫بود که بین سوریه و همپیمانان این کشــور به عمل امد و‬ ‫امکان موفقیت در یکــی از پیچیده ترین نبردهای نظامی‬ ‫عصر حاضــر را فراهم کــرد‪ .‬در واقــع پیروزی ســوریه و‬ ‫همپیمانانش در نبرد بسیار دشــوار و سرنوشت ساز حلب‪،‬‬ ‫این امر را به اثبات رســاند که تدابیری کــه با کمک های‬ ‫مستشاری جمهوری اسالمی اتخاذ شــد و تمهیداتی که‬ ‫با کمک دولت هــای ایران‪ ،‬روســیه‪ ،‬ســوریه و مقاومت‬ ‫حزب الله به کار گرفته شد تا چه اندازه درست و هوشمندانه‬ ‫بوده اســت؛ تدابیر و تمهیداتی که به منظور خنثی کردن‬ ‫توطئه های بزرگ بــرای تغییر جغرافیــای منطقه تدارک‬ ‫دیده شد و رسانه ها و مراکز تبلیغاتی غرب در مدت اشغال‬ ‫حلب‪ ،‬پیوســته از ان به عنــوان تالش هایــی بی ثمر یاد‬ ‫می کردند‪ .‬مروری بــر اهداف گروهک های تروریســتی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫حمایت هــای گســترده سیاســی و‬ ‫پشــتیبانی های پردامنــه تبلیغاتــی از‬ ‫تروریســت های تکفیــری نیــز بیانگــر‬ ‫ان بــوده و هســت کــه قدرت هــای‬ ‫غربی د رصددنــد تا رژیم های سیاســی‬ ‫جدیدی را همســو با رژیم های مرتجع و‬ ‫دست نشانده منطقه بر سر کار اورند‬ ‫بین الملل‬ ‫ تکفیری فعال در ســوریه و همچنین نگاهی به ترکیب و‬‫ملیت تروریست هایی که از بیش از ‪ 80‬کشور جهان به این‬ ‫کشور گسیل شده اند‪ ،‬کافی است تا میزان و دامنه خطراتی‬ ‫که از جانب انان‪ ،‬کشــورهای واقع در منطقه غرب اسیا را‬ ‫تهدید می کرد‪ ،‬اشکار شود؛ گروهک هایی که بر ان بودند‬ ‫تا با محور قرار دادن شهر حلب به عنوان مرکز فعالیت های‬ ‫خود‪ ،‬ابتدا بر تمامی نقاط سوریه تسلط پیدا کنند و سپس‬ ‫تحــرکات مســلحانه و خشونت طلبانه شــان را در تمامی ‬ ‫کشورهای منطقه گسترش بخشند‪.‬‬ ‫در واقع بــه همیــن دلیل هم بــود که واشــنگتن و‬ ‫لندن‪ ،‬تا پیش از شکســت فضاحت بار این گروهک های‬ ‫تروریستی تکفیری‪ ،‬انها را مهمترین اهرم تاثیرگذار خود‬ ‫در غرب اسیا می دانستند و این امید را داشتند تا بخشی از‬ ‫راهبردهای کالن انها برای تغییر معــادالت منطقه ای و‬ ‫ایجاد خاورمیانه ای جدید (انچــه وزیر امور خارجه امریکا‬ ‫همزمان بــا جنــگ ‪33‬روزه صهیونیســت ها علیــه لبنان‬ ‫وعده تحقــق ان را داده بود) به وســیله این گروهک ها و‬ ‫اقدامات بســیار زیانبار انها‪ ،‬به اجــرا در امده و جنبه عملی‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫اما مقامات امریکا‪ ،‬انگلیس و همچنین سرکردگان‬ ‫رژیم صهیونیســتی غافل از ان بودند که دکترین و راهبرد‬ ‫دفاعی جمهوری اسالمی ایران با ملحوظ کردن مجموعه‬ ‫شــرایط جدیدی که در توانمندی های سیاســی‪ ،‬نظامی‬ ‫و اقتصادی حریفان منطقه ای و جهانــی اش پدید امده‪،‬‬ ‫برنامه هایش را بــرای حفظ امنیــت و دفاع از کشــور‪ ،‬به‬ ‫داخل مرز ها محدود نمی کند‪ ،‬بلکه براســاس جدیدترین‬ ‫نظریات و تزهای دفاعی‪ ،‬می کوشد تا قبل از انکه هسته و‬ ‫شالوده توطئه های خرابکارانه و ضد امنیتی شکل گرفته و‬ ‫دست اندازی های مسلحانه و ایذایی به مرزهای کشور اغاز‬ ‫شود‪ ،‬به مقابله با ان اقدام کند‪.‬‬ ‫چراکــه بر اســاس اخریــن دکترین هــای دفاعــی‬ ‫در زمــان حاضــر‪ ،‬حفــظ امنیــت کشــورها در داخــل‬ ‫مرزهــا تعریف نمی شــود و کشــورهایی کــه راهبرد های‬ ‫دفاعی شــان را بــه تدابیــر و تمهیدات داخلــی‪ ،‬محدود‬ ‫و منحصــر کرده انــد‪ ،‬در ادای وظایــف خــود حتی برای‬ ‫حفــظ امنیــت شهرهایشــان‪ ،‬بیشــترین مشــکالت‬ ‫را متحمــل شــده و بیشــترین اســیب پذیری ها را تجربه‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫امــروز برخالف تصــورات نادرســتی کــه در ابتدا‬ ‫در برخــی از اذهان ایجاد شــده بــود‪ ،‬این امر بــه اثبات‬ ‫رسیده که سمت و سوی عملیات خرابکارانه و ضدانسانی‬ ‫گروهک هــای تروریســتی تکفیری‪ ،‬نه تنهــا هم جهت و‬ ‫همسو با اغراض و توطئه های مثلث غربی‪ ،‬عربی ‪-‬عبری‬ ‫برای براندازی نظام سیاســی ســوریه بوده اســت‪ ،‬بلکه‬ ‫تنها امیــد انها‪ ،‬برای پیشــبرد مقاصد نظامی‪ ،‬سیاســی و‬ ‫اقتصادی شان در منطقه و بخشی از برنامه های کالن انها‬ ‫برای اجرای برنامه های براندازانه و ایجاد نا امنی و بی ثباتی‬ ‫در ایران و دیگر کشــورهای غیر همســو با سیاست های‬ ‫سلطه گرانه بوده است‪.‬‬ ‫در واقع تصویب و ارســال مکــرر کمک های دالری‬ ‫برای گروه های مسلح مخالف نظام سیاسی سوریه (منظور‬ ‫همان گروهک های تروریستی همانند‪ :‬جبهه فتح الشام‪،‬‬ ‫احرارالشام‪ ،‬گروهک نورالدین زنکی و امثال انها ) و ارسال‬ ‫انواع محموله های تســلیحات سبک و نیمه سنگین برای‬ ‫این گروهک ها‪ ،‬نشانگر مقاصد سلطه گرانه ای است که‬ ‫براندازی نظام ســوریه‪ ،‬تنها یک بخش از ان محســوب‬ ‫می شــد؛ همچنانکــه حمایت های گســترده سیاســی و‬ ‫پشتیبانی های پردامنه تبلیغاتی از تروریست های تکفیری‬ ‫نیز بیانگر ان بوده و هست که قدرت های غربی د رصددند‬ ‫تــا رژیم های سیاســی جدیــدی را همســو بــا رژیم های‬ ‫مرتجع و دست نشــانده منطقه بر ســر کار اورند و به انچه‬ ‫به واســطه انقالب اســامی مــردم ایــران‪ ،‬انگیزه های‬ ‫اســتقالل طلبی و روحیه مقابله با ســلطه گری را در میان‬ ‫ملت های اسالمی و به ویژه ملت های منطقه تقویت کرده‪،‬‬ ‫پایان دهند‪.‬‬ ‫البتــه چنانچــه تمامــی شــواهد متقــن و مــدارک‬ ‫مســتندی که در خصــوص پیوندهــای مســتحکم بین‬ ‫راهبردهای سیاسی و نظامی قدرت های غربی و تحرکات‬ ‫خشــونت امیز گروهک های تروریســتی وجود دارد (و از‬ ‫این طریق جایگاهشــان را در سیاســت های حفظ امنیت‬ ‫رژیم صهیونیســتی نشــان می دهــد) نادیــده بگیریــم‪،‬‬ ‫واکنش های بســیار وســیع و البتــه انفعالــی دولت های‬ ‫غربــی در برخــورد بــا موضــوع ازادســازی حلــب کافی‬ ‫اســت تا چهره های تــازه ای از ایــن نوع ارتباطات شــوم‬ ‫اشکار شود‪.‬‬ ‫اظهار نگرانی های مکرر از شکست تروریست های‬ ‫تکفیــری در حلــب‪ ،‬تالش هــای سیاســی گســترده در‬ ‫سازمان های بین المللی برای زیر ســوال بردن و محکوم‬ ‫کــردن عملیــات ازادی حلــب و بــه راه انداختــن جار و‬ ‫جنجال های بی سابقه تبلیغاتی علیه نظام سیاسی سوریه‬ ‫و کشورهای همپیمان این کشــور‪ ،‬به خودی خود بیانگر‬ ‫وجود ارتباطــات و پیوندهایی اســت که مثلــث «غربی‪،‬‬ ‫عربی‪ ،‬عبــری»‪ ،‬بــا مجموعه گروهک های تروریســتی‬ ‫تکفیری داشته و شکست خفت بار انها را در حلب‪ ،‬به منزله‬ ‫شکست توطئه های شوم و گســترده ای تلقی می کند که‬ ‫ورای ایجاد و تقویت این گروه ها در حال اجرا بوده است‪.‬‬ ‫و این واکنش هــای انفعالی و رســوا کننده که ترور‬ ‫سفیر روســیه در ترکیه را نیز باید بخشــی از ان به حساب‬ ‫اورد‪ ،‬در حال حاضر‪ ،‬عامل گویایی است که با برمال کردن‬ ‫سیاســت های حمایتی غرب از تروریست های تکفیری‪،‬‬ ‫افکار عمومی در بســیاری از کشــورها به ویژه کشورهای‬ ‫اروپایی را دچار حیرت کرده است‪.‬‬ ‫صدهــا میلیون اروپایــی از دولت های خود شــنیده‬ ‫بودند که‪« :‬خطر تروریســم از خاورمیانه به اروپا ســرایت‬ ‫کرده و انان در صددند تا با تمهیداتی ریشــه تروریســم را‬ ‫در خاورمیانه بخشــکانند»‪ ،‬ولی اینک شاهدند که همان‬ ‫دولت هــا در واکنش به شکســت تروریســت ها در حلب‪،‬‬ ‫رخت عزا پوشیده و به طور مثال با خاموش کردن چراغ های‬ ‫برج ایفل‪ ،‬از خود بی تابی نشــان می دهــد و این به معنی‬ ‫اشــکارتر شــدن مقاصد موجود در ‪ ‬ورای بخشی دیگر از‬ ‫سیاســت های دوگانه غــرب در منطقه اســت و این یعنی‬ ‫همان بخشی که‪ ،‬زمینه ساز تشکیل به اصطالح ائتالف‬ ‫غربی ضد داعــش و ضد تروریســم بود و تصــور امریکا و‬ ‫دولت هــای غربی ان بود که بــه این بهانه (مشــارکت در‬ ‫به اصطالح ائتالف ضد تروریســم) دولت های مســتقل‬ ‫غرب اسیا به ویژه جمهوری اســامی ایران را در زیر چتر‬ ‫تصمیمات و برنامه های نظامــی و فراگیر خود قرار دهند‪.‬‬ ‫سیاســتی که ان نیز با راهبردها و دکترین دفاعی بســیار‬ ‫هوشمندانه و مبتکرانه کشورمان‪ ،‬به کلی با شکست مواجه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حلب‪ ،‬نخستین خاکریز نبرد‬ ‫بایسته های حضور ایران در نبرد حلب‬ ‫سیدمجتبی جالل زاده‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪7‬‬ ‫تروریسم پدیده ای اســت که طی ســالیان اخیر به‬ ‫یکی از مهم ترین موضوعات نظام بین الملل و به یکی از‬ ‫چالش های جدی منطقه خاورمیانه تبدیل شده و دستورکار‬ ‫جامعه جهانی را به خــود جلب کرده اســت‪ .‬این پدیده بر‬ ‫شیوه تعیین سیاست خارجی دولت ها تاثیرگذار بوده و فراتر‬ ‫از ان موجب تغییر در بازیگــران منطقه ای و فرامنطقه ای‬ ‫خاورمیانه شده است‪.‬‬ ‫تحول از ُبعد کنش گران موجب گردیده تا جمهوری‬ ‫اســامی ایران به عنوان بازیگری تاثیرگــذار در معادالت‬ ‫مبارزه با تروریسم‪ ،‬اقدام به عمل اورد‪ .‬اگرچه پیروزی حلب‬ ‫بزرگ ترین خبر هفته ای بود که گذشــت‪ ،‬اما تحلیل های‬ ‫متفاوتی پیرامون ان شــکل گرفت و گاهــی دیدگاه های‬ ‫متعارضی در خصوص ان بیان شد؛ هرچند صدای واحدی‬ ‫از سیاسیون ایرانی به گوش رســید‪ .‬پیروزی در ازادسازی‬ ‫بخشی از شــهر حلب که به عنوان پایگاه اصلی مخالفان‬ ‫بشــار اســد طی ســال های ناارامی و بعــد از ان در جنگ‬ ‫داخلی ســوریه‪ ،‬شــناخته می شــود‪ ،‬بی شک دســتاورد‬ ‫بزرگی محسوب شــده و ضربه ای کاری را بر پیکر خسته و‬ ‫زخم خورده تروریسم وارد می اورد‪.‬‬ ‫با نگاه بــه نیروهای حاضــر در این نبــرد و حضور‬ ‫مستشاران نظامی روسیه و ایران در کنار ارتش و نیروهای‬ ‫بســیج مردمی ســوریه‪ ،‬این پرســش مطرح می شود که‬ ‫دلیل حضور ایران در این کارزار چیســت؟ کشــوری که‬ ‫مرز مشترک با ایران ندارد و به عنوان یکی از کانون های‬ ‫بی ثباتی و ناامنی در خاورمیانه شــناخته می شود‪ ،‬حضور‬ ‫نظامیان ایران‪ ،‬چه توجیهی می تواند داشــته باشد؟ در‬ ‫این جســتار با عبور از اینکه چرا و چگونه حلب ازاد شــد‪،‬‬ ‫به نقش ایران و دالیــل حضور کشــورمان در این جنگ‬ ‫نامتقارن می پردازم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫نظم جدید خاورمیانه و جایگاه ایران‬ ‫واقعیت امر نشــان از ان دارد که نظــام جدیدی در‬ ‫خاورمیانه در حال شــکل گیری اســت‪ .‬این نظام جدید‪،‬‬ ‫متاثر از ســاخت و نظام حاکم بر محیط بین المللی است؛‬ ‫به این معنا که روابط بین الملل در حال گذار از نظم گذشته‬ ‫خود (نظام دو قطبی) به وضعیت جدید و یافتن نظم نوین‬ ‫(احتماال نظــام تک – چند قطبــی) در اینده اســت‪ ،‬پس‬ ‫خاورمیانه را تحت تاثیر فرایند گذار خود قرار داده است‪.‬‬ ‫در این برهه از زمان و تا زمانی که نظم جدید مســتقر‬ ‫شــود‪ ،‬محیط بین الملل بیش از پیش اشوب ناک خواهد‬ ‫بود‪ .‬در این بین‪ ،‬ظهور تروریسم به عنوان یکی از بازیگران‬ ‫تاثیرگذار در عرصه بین الملل‪ ،‬یکی دیگر از مولفه های این‬ ‫جهان در حال گذار است‪.‬‬ ‫درنتیجه برای ایران و بازیگری کشــورمان در سپهر‬ ‫سیاست بین الملل دو نکته حائز اهمیت است‪ :‬نخست (بعد‬ ‫داخلی)‪ ،‬تامین امنیت م ّلی و دور نگاه داشتن کانون بحران‬ ‫از مرزها و دوم (بعد بین المللی)‪ ،‬دســت یافتن به جایگاه‬ ‫و پذیرفته شــدن به عنــوان بازیگری موثــر و تعیین کننده‬ ‫در زمان پس از گــذار‪ .‬این امر‪ ،‬جذابیت هــای حضور در‬ ‫میدان نبرد سوریه‪ ،‬برای کشوری که می خواهد سهمی از‬ ‫اینده و نظم جدید پیش روی خاورمیانه داشــته باشد فراتر‬ ‫از تعهداتی کــه به موجب قطعنامه ‪( 1373‬ســال ‪)2001‬‬ ‫شــورای امنیت ســازمان ملل متحد برای دولت ها ترسیم‬ ‫می سازد را به اندازه کافی اقناع کننده می نمایاند‪.‬‬ ‫در برهــه کنونــی ایران بســیار کوشــیده تــا پس از‬ ‫تنش زدایی‪ ،‬جلب اعتمــاد بین المللی و دســت یافتن به‬ ‫رهیافتی مصالحه جویانه‪ ،‬در جامعــه بین المللی پذیرفته‬ ‫شــود‪ .‬اکنون نوبت ان رســیده تا به عنــوان بازیگری که‬ ‫می تواند فراتر از مرزهای خود کنش سیاسی و حتی نظامی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬به رسمیت شناخته شود‪ .‬منظور از رسمیت‪،‬‬ ‫همان مشروعیت بین المللی است؛ مشروعیتی که توسط‬ ‫قدرت های بزرگ برای بازیگــران منطقه ای درنظر گرفته‬ ‫می شــود که ایران خوشــبختانه توانســته توانایی خود را‬ ‫به عنوان بازیگری قدرتمند در بحران های سال های اخیر‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬به اثبات برساند‪.‬‬ ‫این نکته از انجا حائز اهمیت است که منطقه از حیث‬ ‫بازیگران در حال تحول است‪ .‬این تحول در سه سطح مورد‬ ‫بررســی قرار می گیرد‪ :‬نخســت‪ ،‬بازیگرانی که در گذشته‬ ‫دارای نقش پررنگ بوده اند اما امروز تضعیف شده اند‪ .‬از‬ ‫این دست می توان به عراق و ســوریه اشاره کرد که دیگر‬ ‫در معادالت منطقه تاثیرگذار نیســتند و نقش ســابق خود‬ ‫را از دست داده اند‪ .‬کشــور دیگر عربستان سعودی است‬ ‫که بســیار تالش می کند‪ ،‬جایگاه خــود را حفظ نماید؛ اما‬ ‫واقعیت امر نشان می دهد که هرچه بیشتر خود را به تکاپو‬ ‫می اندازد‪ ،‬کمتر عایدش می شود‪ .‬در این باره می توان به‬ ‫وضعیت این کشــور نزد افکار عمومی جهان‪ ،‬یا از دست‬ ‫دادن اعتماد غرب‪ ،‬یا ناتوانی در تاثیرگذاری بحران های‬ ‫منطقه ای اشاره کرد‪.‬‬ ‫در توضیح مورد اخر‪ ،‬به روشــنی مشــخص اســت‬ ‫که ناکارامدی عربســتان در حل بحران یمن به رغم تمام‬ ‫تالش هایش برای ائتالف ســازی و مهار ان‪ ،‬اثبات شده‬ ‫و این درســت در حالی اســت که ایران به عنــوان یکی از‬ ‫طرف هــای پدیداورنده ثبــات در خاورمیانه و مشــخصا‬ ‫فرونشاندن بحران سوریه‪ ،‬پذیرفته شده است‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬پررنگ شدن نقش دیگر بازیگران منطقه ای‪.‬‬ ‫به این معنا کــه ترکیــه خواهان ایفــای نقش بیشــتر در‬ ‫معادالت خاورمیانه اســت و بســیار کوشــیده تا بازیگری‬ ‫قابل اعتماد و توانگر به چشم اید؛ اما به رغم موفقیت های‬ ‫نسبی که در ابتدا به دست اورد‪ ،‬نتوانست ان را تثبیت کند‬ ‫و دو سد عمده بر سر راه پذیرفته شــدن بازیگری ترکیه در‬ ‫منطقه وجود دارد‪:‬‬ ‫اول‪ :‬عدم پذیرش ترکیه توســط اعــراب به عنوان‬ ‫الگــو‪ ،‬میانجی و شــریکی راهبــردی به واســطه حافظه‬ ‫تاریخی خود؛‬ ‫دوم‪ :‬عدم ثبــات سیاســی و امنیت داخلــی در این‬ ‫کشور‪.‬‬ ‫نکته ســوم در خصوص تغییر بازیگــران در منطقه‬ ‫خاورمیانه معطوف به قدرت های بزرگ است‪ .‬به این معنا‬ ‫که امریکا (بنا به انچه کوچ امنیتی خوانده می شود) حضور‬ ‫خــود را در خاورمیانه کمرنگ کرده و در عوض روســیه از‬ ‫قدرت مانور و نفوذ بیشــتری برخوردار شده است و بدیهی‬ ‫است که شرکای اســتراتژیک هم وابســته به جابه جایی‬ ‫قدرت های بزرگ‪ ،‬تغییر کنند‪ .‬در جمع بندی این قسمت‪،‬‬ ‫باید بیان کنم که در ســیر تحوالت نظام بین الملل‪ ،‬ایران‬ ‫توانســته جایگاهی درخور توجه کســب نماید و به عنوان‬ ‫قدرتی منطقه ای و شــریکی اســتراتژیک برای روســیه‪،‬‬ ‫حضور خود را در کنترل بحران و استقرار نظم‪ ،‬اثبات نماید‪.‬‬ ‫پس الزمه این نکته‪ ،‬حضور موثر در کانون بحران و کسب‬ ‫پیروزی است‪.‬‬ ‫ویژگی های نبرد حلب و برایند ان در قدرت ایران‬ ‫اما در کنــار این مــورد می توان پیامدهــای مثبت و‬ ‫دالیل عالقه ایران را برای حضور در این «زمین سوخته»‬ ‫طی موارد دیگری نیز کنکاش کرد‪ :‬اوال‪ ،‬ایران با تروریسم‬ ‫در خاک خودش نبرد کرد‪ .‬واقعیت ان است که تروریسم‬ ‫ماهیتی سیال دارد و هرکجا که ســدی در برابر خود نبیند‪،‬‬ ‫نفوذ پیــدا می کند‪ .‬داعــش عالوه بر ماهیت تروریســتی‬ ‫که دارد و در پی مخالفت با کشــورهای منطقه برخاســته‬ ‫شده؛ یک تضاد هویتی ویژه با ایران دارد‪ .‬اگرچه داعش‬ ‫همان طور کــه در گذشــته نشــان داده‪ ،‬بــرای کل دنیا‬ ‫خطرناک است اما برای ایران خطرناک تر است‪ .‬این وجه‬ ‫معطوف است به تعارض هویت که وجهی متمایز و بیشتر‬ ‫از دیگر علــل اقدامات داعش علیــه دولت های منطقه را‬ ‫در برمی گیرد‪ .‬دوما‪ ،‬تاثیرات ژئوپلیتیکی پیروزی داعش‬ ‫اســت که می تواند به تقسیم ســوریه و در نهایت تشکیل‬ ‫یک کشــور کردی منجر شــود را مهار نماید‪ .‬در ماه های‬ ‫اخیر یکی از راه های مهار داعش و خاتمه بحران سوریه‪،‬‬ ‫توسط غرب‪ ،‬تجزیه سوریه بوده است‪ .‬شواهد حاکی از ان‬ ‫است که این مهم در اینده کم وبیش عملیاتی خواهد شد‪،‬‬ ‫اما پیروزی اخیر هم این موضوع را به عقب انداخت و زمان‬ ‫وقوع ان را با تاخیر همراه ساخت و هم اینکه سودای دست‬ ‫یافتن کردهــای جدایی طلب در خاورمیانــه را با ناامیدی‬ ‫همراه ســاخت‪ .‬این مهــم می تواند یکــی از بزرگ ترین‬ ‫دستاوردهای ژئوپلیتیکی نبرد حلب باشد‪.‬‬ ‫ثالثا‪ ،‬ایران توانست قدرت ســخت خود را به اثبات‬ ‫رسانیده و برای اینده سوریه‪ ،‬توان بیشتری برای بهره گیری‬ ‫از قدرت نرم داشــته باشــد‪ .‬باید بپذیریم که کارزار سوریه‬ ‫محک مناسبی برای توان راهبردی و هدایت جنگی ایران‬ ‫در محیطی واقعــی به شــمار می امد که پیــروزی اخیر و‬ ‫نقش مستشــاری ایران‪ ،‬موفقیت امیز بوده و توازن قدرت‬ ‫در سوریه بعد از شــش سال به نفع دولت بشــار اسد تغییر‬ ‫کرده است‪ .‬نکته دیگر اینکه‪ ،‬اگرچه همواره بر ان تاکید‬ ‫شده است که بحران سوریه راه کار نظامی ندارد و بایستی‬ ‫در چارچوب رهیافت سیاســی ان را حل و فصــل کرد؛ اما‬ ‫برتری قدرت نظامی موجب شــده تا حامیان مردم سوریه‬ ‫و حکومت بشار اســد‪ ،‬برای مذاکره دست باالتری داشته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫نتیجه‬ ‫در مقطع کنونی تروریسم از تهدیدی ملی به تهدیدی‬ ‫بین المللی و جهانی مبدل شده اســت‪ .‬مبارزه با تروریسم‬ ‫در حقیقت اقدامی همه جانبه است که نیازمند همکاری و‬ ‫همفکری همه کشورهاســت و جمهوری اسالمی ایران با‬ ‫داشتن توان باالی نظامی و ثبات سیاسی داخلی می تواند‬ ‫کمک شــایانی به جامعه جهانی در کنترل افراط گرایی و‬ ‫مهار خشونت داشته باشد‪ .‬دیگر ان که‪ ،‬ایران به جایگاهی‬ ‫درخور توجه و نقشــی سازنده دســت یافته و بایستی برای‬ ‫تثبیت ان تالش نماید و نبایســتی ان را نادیــده گرفت یا‬ ‫محیط را بــرای بازی دیگــر بازیگران منطقــه ای واگذار‬ ‫کــرد‪ .‬همچنین هزینه های انجام شــده توســط ایران در‬ ‫نبرد ســوریه‪ ،‬درواقع هزینه کردی برای امنیت ایران است‬ ‫نه فقط امنیت ســوریه و انچه را ایران بایستی برای جبران‬ ‫ناامنی ها و حمالت تروریســتی در داخل مرزها بپردازد در‬ ‫جای دیگری هزینه می کند با این برتری که ارامش‪ ،‬ثبات‬ ‫و امنیت داخلی حفظ شده است‪.‬‬ ‫صلح گرم‬ ‫بین الملل‬ ‫ریاســت جمهوری ترامپ یک گزینه ایده ال برای والدیمیر پوتین اســت‪ .‬بهبود روابط‬ ‫مسکو و واشنگتن در دوره پسا اوباما احتماال سیاست خارجی ایران را نیز متاثر خواهد کرد‪.‬‬ ‫برخی کارشناسان معتقدند نزدیکی مســکو و واشــنگتن می تواند ایران را وجه المصالحه‬ ‫منافع میان دو ابرقدرت گرداند‪ .‬گرچه این تحلیل می تواند بدبینانه باشــد اما ایران باید با‬ ‫دقت تحوالت را زیر نظر بگیرد‪.‬‬ ‫صبرفعال‬ ‫نزدیکی ترامپ به پوتین چه تاثیری بر روابط ایران ‪ -‬روسیه می گذارد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫دونالد ترامپ‪ ،‬اولویت سیاســت خارجــی امریکا در‬ ‫خاورمیانه را شکســت داعــش اعالم کرده اســت‪ .‬او در‬ ‫مبــارزات انتخاباتی اش تاکید کرد کــه خواهان همکاری‬ ‫نزدیک با روسیه برای تحقق این هدف است‪ .‬همزمان او‬ ‫اعالم کرد که برجام‪ ،‬توافق هســته ای ایران را در منطقه‬ ‫قوی تر کرده و بنابراین امریکا باید با اتخاذ سیاست هایی‪،‬‬ ‫قدرت ایران در منطقــه را مهار کند‪ .‬امــا این وضعیت چه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫ارش فرحزاد‬ ‫خبرنگار‬ ‫تاثیری بر ائتالف کنونــی ایران ‪ -‬روســیه و متعاقبا جنگ‬ ‫با داعــش و صلح ســوریه دارد؟ یک بحث این اســت ک ه‬ ‫ترامپ بخواهد وارد همکاری دوجانبه با روسیه برای انجام‬ ‫عملیات مشترک نظامی علیه داعش و متعاقبا ورود مستقیم‬ ‫به مذاکرات صلح سوریه شود و از این طریق با جدا کردن‬ ‫روســیه از ایران ســعی کند تهران را در معادالت سیاسی‬ ‫منطقه منزوی کند‪ .‬اما اتخاذ چنین سیاســتی نه منجر به‬ ‫شکست داعش می شــود و نه به یافتن یک راه حل پایدار‬ ‫صلح در منطقه کمک می کند‪ .‬چون ائتالف کنونی ایران و‬ ‫روسیه بر مبنای یک نیاز متقابل دو کشور به شکست داعش‬ ‫و یافتن یک راه حل سیاســی برای بحران ســوریه شکل‬ ‫گرفته و از این لحاظ هرگونه شکاف بین دو کشور‪ ،‬انگیزه‬ ‫اصلی انها را برای همکاری با یکدیگــر در این زمینه ها از‬ ‫بین می برد‪ .‬ایران و روســیه مصمم به شکست داعش در‬ ‫سوریه و عراق هستند‪.‬این گروه تروریستی‪ ،‬به عنوان منبع‬ ‫اصلی افراط گرایی در منطقه شامات‪ ،‬قفقاز‪ ،‬اسیای مرکزی‬ ‫و افغانستان‪ ،‬یک تهدید فوری امنیت ملی برای دو کشور‬ ‫است‪ .‬شــیوع تروریســم در این مناطق فراتر از تهدیدات‬ ‫امنیتی بر فعالیت های اقتصادی‪ ،‬انرژی و توریسم این دو‬ ‫کشور تاثیرات منفی می گذارد‪.‬در مورد بحران سوریه هم‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایران و روسیه همکاری نزدیک را برای حفظ قوت سیاسی‬ ‫و نظامی در صحنه ســوریه با هدف تسریع راه حل سیاسی‬ ‫برای این بحران ضروری می دانند‪ .‬از دیدگاه این دو کشور‪،‬‬ ‫اکنون جنگ های ائتالف های رقیب با داعش که توسط‬ ‫امریکا‪ ،‬ســعودی ها و ترکیه هدایت می شــوند‪ ،‬همگی با‬ ‫هدف تضعیف موضع دولت ســوریه و تاثیرگذاری بر اینده‬ ‫انتقال سیاســی این کشــور به ضرر منافع ایران و روســیه‬ ‫صورت می گیرند‪ .‬بــر مبنای همین نیــاز متقابل و در روند‬ ‫بحران‪ ،‬ائتالف ایران و روســیه به تدریج تقویت و با منافع‬ ‫ملی و امنیتی دو کشور سازگار شده است‪ .‬نخست‪ ،‬انها یاد‬ ‫گرفته اند که بهره برداری از ظرفیت های مشترک بر قوت‬ ‫انها در معادالت سیاسی و میدانی منطقه می افزاید‪.‬‬ ‫به عنوانمثال‪،‬روس هاخیلیخوبمی دانندکهجنگ‬ ‫انها علیه گروه های تروریستی در سوریه بدون به کارگیری‬ ‫نیروهای زمینی بــا هدایت ایــران امکان ناپذیر نیســت‪.‬‬ ‫ایران هم خوب می داند که بدون پشتیبانی هوایی روس ها‬ ‫مدیریت میدان جنگ بسیار سخت می شود‪ .‬دوم‪ ،‬انها یاد‬ ‫گرفته اند که چگونه این ظرفیت ها را در جهت تحقق منافع‬ ‫مشــترک خود متعادل و ســازگار کنند‪ .‬در این ارتباط‪ ،‬مثال‬ ‫ضمن اینکه دو کشور ســعی می کنند از مواضع یکدیگر در‬ ‫مبارزه با داعش مذاکرات صلح چندجانبه سوریه پشتیبانی‬ ‫کنند‪ ،‬به منافع خاص و رویکردهای مستقل خود در مواجهه‬ ‫با بحران های ســوریه و عراق احترام بگذارند‪ .‬روســیه به‬ ‫حمایت از منافع خــاص ایران در عراق و مثــا در جنگ با‬ ‫داعش در موصل می پردازد و ایران هم از منافع روســیه در‬ ‫ســوریه به خصوص در الذقیه و طرطوس حمایت می کند‪.‬‬ ‫ســوم‪ ،‬انها توانســته اند همدیگر را به پذیرش یک راه حل‬ ‫سیاسی تعدیل شده در ســوریه قانع کنند‪ ،‬ولو اینکه ممکن‬ ‫است در سایر مسائل منطقه ای اختالف نظر داشته باشند‪.‬‬ ‫مثال روسیه ضمن حفظ ائتالف با ایران در مساله داعش و‬ ‫بحران سوریه‪ ،‬سعی می کند روابط خود با ترکیه‪ ،‬عربستان‬ ‫و اسرائیل را در هر شرایطی حفظ و ســازگار کند‪ .‬ایران هم‬ ‫ضمن حفظ روابط با روسیه‪ ،‬روابط خاص خود را با نیروهای‬ ‫موثر در این بحران ها مثل حزب الله و حشدالشــعبی دارد‪.‬‬ ‫چهارم‪ ،‬اینکه انها می دانند تنها حضــور متحد انها در یک‬ ‫جبهه می تواند اعتماد الزم را به بشار اسد برای پذیرش روند‬ ‫انتقال سیاسی در ســوریه بدهد‪ .‬واقعیت این است که اسد‬ ‫هم در روند بحران یاد گرفته که چگونه برای حفظ منافع خود‬ ‫این دو پشتیبان قوی را در کنار هم نگه دارد‪ .‬در روند بحران‬ ‫سوریه و مذاکرات صلح‪ ،‬امریکا و متحدین منطقه ای اش‬ ‫مثل ترکیه و عربستان سعودی در زمان هایی تالش کردند‬ ‫تا منافع منطقه ای خود را از طریق گفت وگوی مســتقیم با‬ ‫روسیهمتعادلکنند‪.‬ایرانکهبه طورموفقیت امیزیتوانسته‬ ‫روسیه را قانع کند که طرف ایران را در بحران سوریه بگیرد‪،‬‬ ‫اینگونه تالش ها را به ضــرر منافع خــود در نظر می گیرد‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬تهران مخالف هرگونه گفت وگو با مخالفان‬ ‫به اصطالح میانه رو در سوریه اســت و انها را هم یک گروه‬ ‫تروریستی در نظر می گیرد که توسط رقبای منطقه ای مثل‬ ‫ترکیه و ســعودی ها حمایت می شــوند‪ .‬اما مسکو خواهان‬ ‫گفت وگوی متعادل با انها ست تا از این طریق به نوعی کانال‬ ‫گفت وگوهای صلح و در واقع قــدرت چانه زنی خود را بازتر‬ ‫نگه دارد‪.‬مثال امریکا در چندین نوبت تالش کرد تا با روسیه‬ ‫برای برقراری اتش بس در حلب به توافق برسد که در نهایت‬ ‫بهشکست انجامید‪.‬ترکیه اخیراسعیکرده مذاکراتپنهانی‬ ‫را بین روســیه و مخالفان به اصطالح میانه ر و اسد در انکارا‬ ‫برگزار کند‪ .‬عربستان سعودی هم ســعی کرده با ابزارهای‬ ‫مختلف از جمله پیشنهاد همکاری انرژی و خرید تسلیحاتی‬ ‫چ یک از‬ ‫به روســیه‪ ،‬این کشــور را از ایران جدا کند‪ .‬اما هی ‬ ‫این تالش ها تاکنون موفق نبوده چون ایران و روسیه درک‬ ‫می کنند که منافع ژئوپلتیک انها در جنگ با تروریسم و صلح‬ ‫سوریه با همکاری نزدیک بهتر تامین می شود‪.‬‬ ‫تاکنون ائتالف ایرانی ‪ -‬روســی به ســهم خود نقش‬ ‫مهمــی در دفع تهدید امنیتــی داعش و ســایر گروه های‬ ‫تروریســتی در ســوریه داشــته کــه نتایــج مثبــت ان در‬ ‫شکســت های داعش در شــهرهای مهم عــراق و اخیرا‬ ‫موصل به تدریــج نمایان می شــود‪ .‬همچنیــن همکاری‬ ‫نزدیک دو کشور روش مبارزه با تروریسم و هدایت مذاکرات‬ ‫صلح ســوریه را به نفع رویکرد چندجانبــه گرایی در منطقه‬ ‫تغییر داده که باید گفت تنها راه حل دستیابی به یک صلح‬ ‫پایدار در منطقه است‪.‬‬ ‫در این شــرایط‪ ،‬سیاســت ترامــپ در اولویت دادن‬ ‫به شکســت داعش و برقــراری صلح در ســوریه از طریق‬ ‫همکاری با روسیه می تواند یک تحول مثبت باشد‪ ،‬مشروط‬ ‫بر اینکه او به دنبال همکاری با ائتالف قوی ایران ‪ -‬روسیه‬ ‫باشد‪ ،‬چون مشارکت همزمان این دو بازیگر کلیدی برای‬ ‫تضمین شکست تروریسم و موفقیت هرگونه گفت وگوی‬ ‫صلح در منطقه ضروری است‪ .‬از ســوی دیگر شروع یک‬ ‫رابطه جدید از سوی امریکا و روسیه در مورد بحران سوریه‬ ‫به طور قطع به نفع ایران نیز خواهد بود‪ .‬زیرا این بار امریکا‬ ‫به مواضع روسیه نزدیک می شــود‪ .‬اگر روسیه به مواضع‬ ‫امریکا نزدیک شــده بود‪ ،‬به زیان ایران تبدیل می شد‪ .‬به‬ ‫هرحال انچه شواهد بازگو کننده اســت ابراز عالقه امریکا‬ ‫برای همکاری با روسیه در مساله سوریه و مبارزه با داعش‬ ‫است‪ .‬اگر مبنا به اینگونه باشــد که امریکا به جای مبارزه‬ ‫با بشــار اســد با گروه های افراطی مقابله کند‪ ،‬این به نفع‬ ‫همه کشــورها خواهد بود‪ .‬اما اگر ترامپ پس از مشورت‬ ‫با مقامات امنیتــی و دفاعی امریــکا از مواضعش در قبال‬ ‫ســوریه عقب نشــینی کند‪ ،‬دیگر نمی توان گفت نزدیک‬ ‫شــدن فرضی روســیه و امریکا به نفع ایــران خواهد بود‪.‬‬ ‫روابط روسیه و امریکا درسطح بین المللی تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که روابط ایران و روسیه فقط در قالب‬ ‫همکاری های منطقه ای بوده است‪ .‬ایران باید توجه داشته‬ ‫باشد که طبق روابط کالن روســیه با امریکا‪ ،‬ممکن است‬ ‫که این کشــور از منافعش با ایران چشم پوشی کند‪ .‬البته‬ ‫پوتین در چهار سال اخیر نشان داده است که این اقدام را‬ ‫انجام نخواهد داد‪ .‬وی تا سال ‪ 2018‬رئیس جمهور روسیه‬ ‫خواهد بود و امکان این وجود دارد که برای یک دوره شش‬ ‫ســاله دیگر رئیس جمهور باشــد‪ .‬بنابرایــن می توان روی‬ ‫پوتین و مجموعه سیاست هایش حســاب کرد‪ .‬اما در هر‬ ‫صورت ایران بــرای تامین منافع خــودش باید به گونه ای‬ ‫رفتار کند که مناســبات مســتقلی با روســیه داشــته باشد‬ ‫همچنان که با چین‪ ،‬هند‪ ،‬برزیل‪ ،‬اتحادیــه اروپا‪ ،‬ژاپن‪،‬‬ ‫کره جنوبی یا هر کشــور تاثیرگذار دیگری خواهد داشت‪.‬‬ ‫باید منتظر بود و دید که مولفه های مثبت و منفی در روابط‬ ‫روسیه و امریکا تا چه ســطحی می توانند در دوران ترامپ‬ ‫به فرصت یا تهدید تبدیل شوند‪ .‬برجام و اینده همکاری با‬ ‫ایران تنها شامل بخشی از مولفه های تاثیر گذار بر روابط‬ ‫مسکو و واشنگتن است‪.‬‬ ‫این مولفه ها شامل ابعاد گســترده ای است ؛ چه از‬ ‫نظر سیاســی‪ ،‬نظامی‪ ،‬امنیتی و اقتصادی‪ ،‬روابط امریکا‬ ‫و روسیه الیه های متعددی دارد و نزدیک شدن این موارد‬ ‫را نمی توان به طــور قطع به نفــع یا ضرر ایران دانســت‪.‬‬ ‫بررســی این مولفه ها نیازمند بررســی موردی اســت‪ .‬اما‬ ‫می توان به طور کلی گفت نزدیک شدن مواضع امریکا به‬ ‫روســیه در دوران ترامپ می تواند به نفع ایران باشد‪ .‬زیرا‬ ‫روســیه در این مورد به ایران پشــت نخواهد کرد‪ .‬اصوال‬ ‫منافع امریکا‪ ،‬روسیه و کشورهای ‪ 5+1‬در این است که با‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در چارچوب برجام همکاری نمایند‬ ‫و به این راحتی نمی توانند از توافق برجام که سال ها برای‬ ‫ان مذاکره کرده اند‪ ،‬چشم پوشــی کنند‪ .‬درعین حال باید‬ ‫تحوالت را رصد کرد‪ .‬هم باید صبر کرد و هم باید فعال بود‪.‬‬ ‫چند ماه اینده همه چیز را مشخص خواهد کرد‪.‬‬ ‫وضعیتاضطراری‬ ‫اینده مناسبات واشنگتن و مسکو‬ ‫افشار سلیمانی‬ ‫سفیر پیشین ایران در جمهوری اذربایجان‬ ‫‪2‬‬ ‫روابط روســیه و امریکا از ســال ‪ 2014‬در بسیاری از‬ ‫عرصه ها به تقابل سیاســی‪ ،‬اقتصادی و حتــی رویارویی‬ ‫غیرفعال نظامی رســیده و اکنون در شــرف انتقال به دوره‬ ‫امید و انتظــار و تنش زدایی احتمالی پســااوبامایی با ورود‬ ‫قریب الوقوع دونال د ترامپ به کاخ سفید است‪ .‬این مناسبات‬ ‫در حالی وارد مرحله جدید خود خواهد شــد که به اعتراف‬ ‫مقامات دو کشــور اعتماد متقابل از اغاز بحــران اوکراین‬ ‫بیشتر دچار اســیب و لطمه جدی شده اســت‪ ،‬هرچند که‬ ‫دوطرف ناگزیر از همکاری های بین المللی کم یا بی نتیجه‬ ‫هم بوده اند‪.‬‬ ‫امریکا و روسیه بر سر مســائل زیادی از سیستم سپر‬ ‫دفاع موشکی گرفته تا طرح های گســترش ناتو پیرامون‬ ‫روســیه‪،‬جنگ داخلی در ســوریه‪ ،‬دخالت نظامی روسیه‬ ‫در گرجســتان و تجزیه مناطق ابخازیا و اوســتیای جنوبی‬ ‫متعلق به گرجستان‪ ،‬اشغال شــبه جزیره کریمه متعلق به‬ ‫اوکراین و الحاق غیرقانونی ان به روسیه و مبارزه با تروریسم‬ ‫اختالف نظرهای شــدیدی دارند‪ .‬از دید پوتین واشنگتن‬ ‫باید به منافع دیگران و قوانین بین المللــی احترام بگذارد‬ ‫تا زمینه های بهبود و گســترش روابط با مسکو فراهم شود‬ ‫و دراین صورت روسیه اماده است هر کاری را برای احیای‬ ‫اعتماد از دســت رفته انجام دهد‪.‬این در حالی اســت که‬ ‫روسیه هم با دخالت اشکار نظامی و سیاسی در امور داخلی‬ ‫کشورهای مســتقل به ویژه در کشورهای پیرامونی و خارج‬ ‫نزدیک خود به صورت عریــان قواعد و حقوق بین المللی و‬ ‫حقوق ملت ها را در تعیین حق سرنوشت خود نقض می کند‪.‬‬ ‫امریــکا و اروپــا در پــی تحــوالت اخیــر اوکرایــن‪،‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تاثیر روابط روسیه وامریکا برروابط روسیه و ایران‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫چگونگی حل وفصل اختالفات میان روسیه و امریکا و‬ ‫برطرف شدن و نشدن اختالفات دو کشور تاثیر مستقیمی بر‬ ‫مناسبات ایران و روسیه و رویکردهای مسکو در قبال تهران‬ ‫خواهد گذاشــت‪ .‬اگر به خاطر داشته باشــیم که کرملین‬ ‫همواره از ایــران به عنوان کارتــی در برابر امریــکا و اروپا‬ ‫استفاده کرده و به همین دلیل در شــورای امنیت سازمان‬ ‫ملل و شــورای حکام اژانس بین المللی انرژی اتمی علیه‬ ‫ایران رای داده است و تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر را بیش‬ ‫از ‪15‬سال کش داده و هنوز نیز سرنوشت قطعی ان روشن‬ ‫نیست و سیســتم موشکی اس ‪ 300-‬را ‪ 8‬ســال بعد ظاهرا‬ ‫تحویل داده و موارد متعدد دیگری که از اشاره به انها پرهیز‬ ‫می کنم‪ ،‬بیشتر به ماهیت نگا ه روسیه به ایران می توان پی‬ ‫برد‪ ،‬و همینطور اگر توجه داشته باشیم که شرایط اقتصادی‬ ‫و سیاسی و اجتماعی و امنیتی روســیه اجازه نمی دهد این‬ ‫کشور بازی های بزرگ را بتواند تا مدتی طوالنی ادامه دهد‪،‬‬ ‫درخواهیم یافت که روســیه ای که با کاهــش درامدهای‬ ‫ارزی و ارزش پول ملی‪ ،‬ســرمایه گذاری داخلی وخارجی و‬ ‫افزایش نرخ های بیکاری و تورم و نارضایتی عمومی مواجه‬ ‫است و جز تسلیحات و نفت و گاز و فلزات معدنی صادرات‬ ‫قابل توجهی ندارد و بودجه نظامی امریکا بیش از رقم کل‬ ‫بودجه روســیه درســال پیش رو ســت‪ ،‬در مقطعی امکان‬ ‫ادامه بازی های هزینه بر را نخواهدداشت و باید به مرور به‬ ‫مصالحه و معامله با امریکا تن دهد و اینجاســت که ایران‬ ‫و برخی دیگر از کشــورها می توانند همچون گذشته وجه‬ ‫المصالحه بازی قدرت ها قرار گیرند‪.‬‬ ‫بدیهی ست اگر اختالفات میان روســیه و امریکا در‬ ‫بســتری غیر تنش زا حل وفصل شــوند احتمال استفاده از‬ ‫کارت ایران توسط روســیه کمتر خواهد بود‪ ،‬اما درصورت‬ ‫حل وفصل تنش امیز و رقابتی این احتمال افزایش خواهد‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تحریم هایی را ضد مقام های ارشــد روســی اعمال کرده و‬ ‫هشــدار داده اند که در صورت تشــدید تنش های سیاسی‬ ‫در شرق اوکراین‪ ،‬تحریم های بیشتری را ضد شرکت های‬ ‫روسی اعمال خواهند کرد؛ اخیرا نیز توسط امریکا و اتحادیه‬ ‫اروپا این تحریم ها تا ‪6‬ماه دیگر تمدید شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر واشنگتن روسیه را به عنوان دشمن در‬ ‫ردیف چین‪ ،‬کره شمالی و ایران و تروریسم جهانی قرارداده‬ ‫و برای مهار روســیه بودجه هفت میلیارد دالری اختصاص‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫روسیه سیاست های دوره دوم ریاست جمهوری باراک‬ ‫اوباما را عامل اصلی سقوط روابط با امریکا به سطح تقریبا‬ ‫ بی ســابقه از ســال‪ 1973‬تاکنون می داند‪.‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫واشــنگتن با اجرای مجموعه گســترده ای از تحریم های‬ ‫ضدروسی به دلیل دخالت مسکو در مسائل داخلی اوکراین و‬ ‫نقض تمامیت ارضی این کشور و اعزام هزاران نظامی خود‬ ‫به همراه نظامیان اعضای مهم ناتو از قبیل انگلیس‪ ،‬المان‬ ‫و فرانســه به مناطق بالتیک و مرزهای لهستان با اوکراین‬ ‫در اروپای شرقی و اســتقرار سیستم های دفاع موشکی در‬ ‫لهستان و رومانی درصدد حمایت از اروپا در برابر تهدیدهای‬ ‫روســیه برامده که مســکو نیز همین اقدامات را گسترش‬ ‫ناتو به ســوی روســیه و تهدید امنیت خود تلقی می کند و با‬ ‫استقرار سیستم های دفاع ضدموشــکی در خاک خود در‬ ‫نزدیکی های بالتیک و اروپای شــرقی برای مهار امریکا و‬ ‫مجموعه ناتو از پیرامون خود تالش می کند‪.‬‬ ‫دیمیتری مدود ف‪ ،‬نخست وزیر روسیه دو روز پیش از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در امریکا ضمن اشاره به سردی‬ ‫روزافزون روابط واشنگتن و مســکو‪ ،‬گفت‪« :‬مناسبات دو‬ ‫کشور به پایین ترین سطح ســقوط کرده و امریکا مسئول‬ ‫بروز وضعیت کنونی است که متاسفانه به دلیل رویدادهای‬ ‫اوکراین و بــا اقدام های دولت باراک اوباما‪ ،‬شــاهد چنین‬ ‫وضعیتی هستیم‪».‬‬ ‫ویتالی چورکین‪ ،‬نماینده دائمی روسیه نیز ‪ 25‬مهرماه‬ ‫در ســازمان ملل اعالم کرد‪« :‬روابط مسکو و واشنگتن به‬ ‫پایین ترین ســطح و دوره جنگ سرد رســیده و وضع کلی‬ ‫بسیار بد و بدترین است‪ .‬از همین رو‪ ،‬مقام های روسیه حتی‬ ‫والدیمیر پوتین رئیس جمهوری و رسانه های این کشور از‬ ‫زمان جدی شدن رقابت های انتخاباتی در امریکا‪ ،‬تمایل‬ ‫خود را برای پیروزی دونال د ترامپ نامزد جمهوریخواه اعالم‬ ‫کردند‪ ،‬زیرا مواضع ضدروســی نمی گرفــت و حتی افزون‬ ‫بر تمجید از والدیمیــر پوتین بر لــزوم کاهش اختالف ها‬ ‫با مســکو تاکید می کــرد‪ ،‬در حالی که هیــاری کلینتون‬ ‫نامــزد شکســت خورده دموکرات هــا و هم حزبــی اوبامــا‬ ‫تندترین مواضع را علیه روسیه داشــت‪ .‬پوتین همزمان با‬ ‫جریان رقابت هــای انتخاباتی امریــکا از پیروزی احتمالی ‬ ‫ترامپ که مدافع همکاری با روســیه بود اســتقبال کرد‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری روسیه ‪ 22‬مهرماه در این باره گفت‪« :‬با هر‬ ‫نامزدی که رئیس جمهوری امریکا شود‪ ،‬همکاری خواهیم‬ ‫کــرد‪ ،‬اما بدیهی اســت که ا ز ترامــپ اگر واقعــا صادقانه‬ ‫خواستار همکاری های بیشتر باشد‪ ،‬استقبال می کنیم‪».‬‬ ‫وی در مصاحبــه ای افزود‪« :‬روســیه بــا رئیس جمهوری‬ ‫منتخب امریــکا همکاری خواهد کرد‪ ،‬اما مســلم اســت‬ ‫کاربرد این رویکرد با فردی که خواهان چنین امری باشد‪،‬‬ ‫اسان تر است‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری روســیه افزود‪« :‬اگــر دونالد ترامپ‬ ‫می گوید می خواهد با روســیه همکاری کند‪ ،‬ما اســتقبال‬ ‫می کنیم‪ ،‬اما فقط این همکاری هــا باید صادقانه و متقابل‬ ‫باشد‪ ».‬در همین حال اوباما‪ ،‬رئیس جمهور کنونی امریکا‬ ‫که دوران ریاســت جمهوریش به شمارش معکوس افتاده‬ ‫ در اظهارت خود در حــال تفهیم این موضــوع به ترامپ و‬ ‫کابینه اوست که سیاست های ضدروسی کنونی کاخ سفید‬ ‫ت ترامپ نیز باید ادامه یابد‪.‬‬ ‫در دول ‬ ‫اینکه رئیس جمهوری اینده امریکا بتواند ناتو را متقاعد‬ ‫به دور کردن نیروهای خود از نزدیک خاک روســیه کند و‬ ‫حتی خود به این نتیجه برسد که راســا از حضور موشکی و‬ ‫نظامی در کشورهای بالتیک و شــرق اروپا خودداری کند‬ ‫و در قبال اقدامات روســیه در اوکراین‪ ،‬گرجستان‪ ،‬سوریه‬ ‫به طور کامل کوتاه بیاید و تحریم های روسیه را یکباره لغو‬ ‫کند‪ ،‬محل تردید است ‪ .‬به نظر می رسد در شرایط کنونی و‬ ‫باتوجه به تاکید ترامپ بر نابود کردن داعش‪ ،‬همکاری دو‬ ‫کشور درزمینه مبارزه با تروریسم به ویژه داعش می تواند در‬ ‫اولویت همکاری های روسیه و امریکا قرار گیرد‪.‬‬ ‫هرچند پوتیــن و ترامــپ متقابــا چراغ ســبزهایی‬ ‫برای کاهش تنــش در روابط دو کشــور نشــان داده اند و‬ ‫امیدواری هایی نیز در محافل سیاســی و رسانه ای روسیه‬ ‫و امریکا و نگرانی هایی در محافل مشابه اروپایی نسبت به‬ ‫بهبود مناسبات این دو کشــور در دوره ترامپ ایجاد شده ‪،‬‬ ‫اما مجموعه قواعد حاکم بر جهان و روابط روسیه وامریکا‬ ‫از یک سو و نگرانی های امنیتی اروپا از نزدیکی کرملین و‬ ‫کاخ سفید و مخالفان سرســخت موجود در کنگره امریکا و‬ ‫نهادهای تاثیرگذار و بعضا تصمیم گیر در سیاست خارجی‬ ‫این کشــور و رویکرد های برخی از مقام هــای اطالعاتی‬ ‫و امنیتی منصوب ترامپ چشم انداز بســیار مثبتی در روند‬ ‫تنش زدایی متقابل و فراگیر در روابط مســکو ‪ -‬واشنگتن را‬ ‫در ذهن ترســیم نمی کند‪ ،‬البته انتظار بروز برخی تغییرات‬ ‫در تاکتیک های روابط با روســیه در ســبد سیاست خارجی‬ ‫ت ترامپ دور از ذهن نیســت اما بروز‬ ‫امریکا در دوره صدار ‬ ‫تغییر جدی در اســتراتژی سیاســت خارجــی امریکا بعید‬ ‫به نظر می رسد‪ .‬به نظر می رســد همکاری امریکا و روسیه‬ ‫در مبارزه با تروریسم در سوریه و حل وفصل بحران سوریه‬ ‫ســنگ محکی مهم برای اینده روابط دو کشــور در ســایر‬ ‫حوزه ها خواهد بود و ازسوی دیگر اگ ر ترامپ بتواند به وعده‬ ‫خود در زمینه عــدم دخالت در امور داخلی کشــورها عمل‬ ‫کند‪ ،‬رضایت روسیه و شــخص پوتین را جلب خواهد کرد‬ ‫و همین موضوع در کم وکیف روابط دو کشــور تاثیر مثبتی‬ ‫برجای خواهد گذاشــت‪ .‬انچه پرواضح است دو کشور در‬ ‫وضعیت تقابل ژ ئوپلیتکی و ژ ئواستراتژیکی باتالش برای‬ ‫تنش زدایی شبه دوران جنگ سرد به ســر خواهند برد ولی‬ ‫می توانند با مســاعی جمیله حول منافع مشترک به تفاهم‬ ‫مشترک برســند‪ .‬در رویارویی میان دو کشور‪ ،‬روسیه برگ‬ ‫برنده های ژ ئوپلیتکی و توان نظامــی و اتمی خود را به رخ‬ ‫می کشد و از ان بهره برداری می کند‪ ،‬اما از توان اقتصادی‬ ‫و تکنولوژی های برتــری که امریکا از انها بهره مند اســت‬ ‫برخوردار نیست‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پروژه های اقای ترامپ‬ ‫ایران باید چگونه با تحوالت پیش رو مواجه شود؟‬ ‫میرقاسم مومنی‬ ‫مدیرعامل موسسه چشم انداز ابرار نوین‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪3‬‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری اخیــر امریــکا‪،‬‬ ‫جنجالی ترین انتخابات تاریخ ان کشور بوده است؛ حضور‬ ‫دونالد ترامپ در انتخابات و نوع رفتار و شعارهایی که بیان‬ ‫کرد موجب بروز بازتاب هــای داخلی و بین المللی فراوانی‬ ‫شد‪ .‬البته در شروع انتخابات درون حزبی سیاستمداران و‬ ‫تحلیلگران شعارهای ترامپ را جدی نمی گرفتند و بیشتر‬ ‫به عنوان شــعارهایی پوپولیســتی ان را تعبیــر می کردند‪.‬‬ ‫اما با انتخاب او به عنــوان کاندیدای حزب جمهوریخواه‪،‬‬ ‫وضعیت تغییر کرد و عده ای از سیاستمداران هر دو حزب‬ ‫احســاس خطر کردند‪ .‬حتی خیلی از مقامات ارشد حزب‬ ‫جمهوریخواه علیه ترامپ موضع گرفتند که در مقابل این‬ ‫موضع گیری ها‪ ،‬ترامپ شــعارهای جدیدی را بیان کرد و‬ ‫اکثر مردم عوام نیز از این گونه نوع بیان و رفتار و شعارهای‬ ‫او اســتقبال کردند‪ .‬چرا که مردم امریــکا از برخوردهای‬ ‫سیاسی و پنهانکاری های سیاســی سران حکومت خسته‬ ‫شــده بودند و با این وضعیت کمتر کســی فکر می کرد که ‬ ‫ترامپ بتوانــد در مقابل هیالری کلینتــون به عنوان یک‬ ‫سیاستمدار کهنه کار پیروز میدان شــود‪ .‬به همین جهت‬ ‫دموکرات ها کل توان حمایتی خــود را برای پیروزی خانم‬ ‫کلینتون معطوف کردند اما نتیجــه انتخابات چیز دیگری‬ ‫بود و ان پیروزی دونال د ترامپ با همان شعارها و وعده های‬ ‫انتخابــی غافلگیرکننده بود‪ .‬باتوجه بــه اینکه ترامپ یک‬ ‫بازرگان و یک فرد غیر سیاســی بوده و توانسته با مدیریت‬ ‫صحیح به یک بــازرگان ثروتمند تبدیل شــود‪ ،‬برای مردم‬ ‫امریکا نوعی امیدواری به وجود امــده و انها امیدوارند که ‬ ‫ترامپ بتواند در مســائل اقتصادی‪ ،‬رفاهــی و اجتماعی‬ ‫اقدامات ملموســی انجام دهد‪ .‬در چنین موقعیتی ارتباط‬ ‫خوب و تجاری خانواده و تیم اقتصادی ترامپ با روســیه‬ ‫و شــخص والدیمیر پوتین موضوعی اســت که مخالفین‬ ‫ایشــان علیه وی مطرح کردند‪ .‬اعالم حمایت اطالعاتی‬ ‫روســیه در هک ایمیل دموکرات ها و حمایت از ترامپ در‬ ‫انتخابات از سوی پوتین‪ ،‬موضوعاتی تبلیغاتی علی ه ترامپ‬ ‫است ولی او همه این اتهامات را رد کرده است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر معرفی رکس تیلرسون‪ ،‬رئیس و مدیر‬ ‫اجرایی شرکت نفت و گاز اکسون موبیل مستقر در تگزاس‬ ‫به عنوان وزیــر خارجه امریکا موجب تندتر شــدن مواضع‬ ‫مخالفین علی ه ترامپ شده است‪ .‬او از سال ‪ ۲۰۰۶‬در سمت‬ ‫اجرایی اکسون موبیل اســت و سابقه سیاســی یا فعالیت‬ ‫دولتی ندارد‪ .‬تیلرســون تا به امروز رابطه بسیار نزدیکی با‬ ‫والدیمیر پوتین‪ ،‬رئیس جمهوری روســیه داشــته و همین‬ ‫مساله باعث نگرانی برخی از سیاستمداران امریکایی و نیز‬ ‫خوشحالی روس ها شده است‪.‬‬ ‫گزینه معرفی شده برای وزارت خارجه امریکا در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬با روسیه درباره مشارکت در بخش انرژی وارد مذاکره‬ ‫شــد و از همان زمان رابطه اش با ســران روســیه نزدیکتر‬ ‫شد و کار تا جایی پیش رفت که تیلرســون از روسیه نشان‬ ‫«دوستی» که عالی ترین نشــان برای اتباع خارجی است ‬ ‫را دریافت کــرد‪ .‬انتخاب چنین شــخصی به عنــوان وزیر‬ ‫خارجه امریکا از دید مخالفین ترامپ یک فاجعه اســت و‬ ‫انها مدعی هســتند اینده امریکا در خطر اســت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر وعد ه ترامــپ جهت خروج از مناقشــات خاورمیانه و‬ ‫عدم حمایت از گروه ها و کشورهای منطقه موجی از نگرانی‬ ‫را در وابستگان امریکا در منطقه ایجاد کرده است‪ .‬اما همه‬ ‫این موارد یک روی سکه است که نیاز به تعمیق در ارزیابی‬ ‫نگا ه ترامپ دارد‪ .‬چراکه در عیــن حال که از رئیس جمهور‬ ‫منتخب امریکا به عنوان یک بازرگان موفق یاد می شــود‪،‬‬ ‫او یک فــرد دوراندیش و زیرک هم هســت که ســعی دارد‬ ‫مســائل را با چانه زدن و معامله برد ‪ -‬برد حل کند ‪ .‬ترامپ به‬ ‫جای شیوه های سنتی امریکا در برخورد با مسائل داخلی و‬ ‫جهانی سعی دارد با روش های جدید و شیوه های نوین و با‬ ‫کسب بیشترین سود برخورد کند و به همین جهت در تالش‬ ‫است که بعد از حضور در کاخ سفید‪ ،‬سیاست های اعالمی‬ ‫ خود را در قالــب برنامه های مدون اعمال کنــد‪ .‬در چنین‬ ‫شــرایطی که روابط نزدیکی بین پوتین و ترامپ در جریان‬ ‫است و وزیر خارجه امریکا‪ ،‬دوست صمیمی پوتین است‪،‬‬ ‫این موضوع به عنوان اهرم تبلیغاتی و فشار علیه ترامپ در‬ ‫جامعه امریکا استفاده می شود‪ .‬البته احتماال دونال د ترامپ‬ ‫برنامه ای غیرمنتظره برای پاسخ به منتقدان خواهد داشت‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که چندین موضوع حل نشد ه مابین روسیه‬ ‫و امریــکا در یک دهه گذشــته باقی مانده اســت؛ پرونده‬ ‫هسته ای ایران و موضوع اوکراین‪ ،‬گرجستان و خاورمیانه‬ ‫ به خصوص ســوریه کــه افــکار عمومی منطقــه و جهان‬ ‫معطوف به انها است‪ ،‬مســائلی هستند که میان واشنگتن‬ ‫و مسکو همچنان در جریان هســتند‪ .‬در چنین شرایطی به‬ ‫نظر می رسد پوتین باتوجه به شــخصیتی که دارد حتما به‬ ‫ک ترامپ خواهد رفت و تالش می کند در نتیجه بخش‬ ‫کم ‬ ‫ی ترامــپ کمک کند‪« .‬برکناری بشــار‬ ‫بودن سیاســت ها ‬ ‫اسد از ریاست جمهوری سوریه و تشــکیل دولت ملی» از‬ ‫جمله موضوعاتی اســت که توافق ان به رســیدن ترامپ‬ ‫به کاخ سفید منوط شده اســت‪ .‬همچنین همکاری دولت‬ ‫امریکا با روسیه در حل مساله اوکراین و ایجاد یک راه حل‬ ‫مناسب‪ ،‬موضوع دیگری اســت که در دوره ترامپ‪-‬پوتین‬ ‫مورد بررسی قرار خواهد گرفت‪ .‬به نظر می رسد در این رابطه‬ ‫به جای اســتقالل منطقه کریمه و الحاق به روســیه‪ ،‬این‬ ‫منطقه مدتی مشخص به روسیه اجاره داده شود و روسیه از‬ ‫سایر مناطق اشغالی اوکراین خارج شود‪ .‬اما راجع به ایران‬ ‫و روســیه موضوع کمی پیچیده اســت؛ پرونده هسته ای‬ ‫ایران در دو دهه گذشته‪ ،‬امتیازات و سودها ی زیادی برای‬ ‫دولت مسکو داشته اســت‪ .‬باید توجه داشت به رغم هزینه‬ ‫ ده برابــری ایران برای ســاخت و تکمیل نیروگاه بوشــهر‪،‬‬ ‫هنوز این نیروگاه به مرحله بهره داری کامل نرسیده است‪.‬‬ ‫روس ها هم از ایران و هم از امریکا جهت ساخت و تکمیل و‬ ‫عدم تکمیل به موقع ان امتیازات زیادی دریافت کرده اند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر ایران به عنوان شریک سیاسی روسیه در منطقه‬ ‫مطرح است و با در نظر گرفتن همکاری نظامی در سوریه‬ ‫با چنین پیوندهای عمیقی بین دو کشــور‪ ،‬بایستی دید که‬ ‫روســیه تا چه میزان به تعهدات خود در قبــال ایران پایبند‬ ‫خواهد بود‪ .‬ایا در معامالت پنهان ب ا ترامپ پشــت ایران را‬ ‫خالی خواهد گذاشــت یا خیر؟ باتوجه به ســابقه مناسبات‬ ‫دولت روسیه با ایران و ســایر کشورهای دوست خود‪ ،‬یک‬ ‫اصل قابل توجه اســت که هیچ چیزی برای مسکو باالتر‬ ‫از منافع ملی روسیه برای سیاستمداران ان کشور اهمیت‬ ‫ندارد و روســیه هر زمان منافعش ایجاب کند دوستان خود‬ ‫را قربانی می کند‪ .‬به همین جهت باید نســبت به رفتارها و‬ ‫سیاست های روسیه با احتیاط برخورد کرد؛ چون دوستی و‬ ‫ی ترامپ و پوتین در عین حالی که برای روابط ایران‪،‬‬ ‫نزدیک ‬ ‫روسیه و امریکا خوب است اما ما باید در نظر داشته باشیم‬ ‫که در امریکا هم نماینــدگان جمهوریخواه و هم دموکرات‬ ‫ن ترامپ نیز اغلب‬ ‫علیه ایران موضــع گرفته اند و مشــاورا ‬ ‫سیاســت های ضد ایرانی دارند‪ .‬بدون شک رویکرد و نگاه‬ ‫این مشاوران در نظر رئیس جمهور تاثیر گذار خواهد بود که‬ ‫نمونه اخیر ان نیز تمدید تحریم های ‪10‬ســاله ایران بوده‬ ‫است‪ .‬در چنین شرایطی به نظر می رسد که نزدیکی پوتین‬ ‫ و ترامپ به نفع ایران نخواهد بو د چراکه دونال د ترامپ جهت‬ ‫پاســخ به منتقدین خود ســعی می کند با همکاری نزدیک‬ ‫با روسیه خیلی از مسائل و مشــکالت پیش روی امریکا و‬ ‫کشــورهای حامی ان کشــور در خاورمیانه را که در ‪ 8‬سال‬ ‫دوره ریاست جمهوری باراک اوباما حل نشده را حل و منافع‬ ‫امریکا و رژیم اســرائیل را در منطقه تثبیت کند‪ .‬باید توجه‬ ‫داشته باشیم که از یک سو این امر در افکار عمومی امریکا‬ ‫بازتاب بســیار خوبی خواهد داشت و از ســوی دیگر فشار‬ ‫به کشــورهای عربی جهت پرداخت هزینه های امریکا در‬ ‫همکاری با واشنگتن نیز سیاســتی منفعت طلبانه از سوی ‬ ‫ترامــپ خواهد بــود‪ .‬به همین منظور دســتگاه سیاســت‬ ‫خارجی ایران باید نسبت به تغییر و تحوالت جدید در روابط‬ ‫روسیه و امریکا با دقت و ظرافت زیادی اقدام کند‪ .‬چون در‬ ‫صورت همکاری دوجانبه روسیه و امریکا در منطقه و علیه‬ ‫منافع ایران ممکن است مشکالتی به وجود اید که جبران‬ ‫ناپذیر باشــد؛ رفتن بشار اسد از ســوریه‪ ،‬پروژه خلع سالح‬ ‫حزب الله و فشــار با هــدف تعلیق پروژه های هســته ای و‬ ‫موشکی ایران‪ ،‬موارد مهمی است ک ه ترامپ به دنبال تحقق‬ ‫انها اســت‪ .‬همچنین این سیاســت ها همگی مورد تایید‬ ‫تمام نمایندگان ســنا و کنگره و دوســتان امریکا در منطقه‬ ‫به خصوص رژیم صهیونیستی نیز قرار گرفته است‪ .‬در چنین‬ ‫فضای سیاسی‪ ،‬وظیفه مســئوالن و مقامات دولتی کشور‬ ‫بسیار سنگین و پراهمیت است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تصمیمپوتین‬ ‫روابط روسیه و امریکا در دوره ترامپ بر سیاست خارجی ایران تاثیرگذار است‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫تیم تا حد امکان از هزینه های نظامی و حتی دیپلماتیک‬ ‫بکاهــد و در عوض در پی ایجــاد زمینه هــای جدید برای‬ ‫سرمایه گذاری براید‪.‬‬ ‫با توجه به این دالیل برخالف برخی اظهارنظرهای‬ ‫بسیار بدبینانه‪ ،‬شاید بتوان انتظار کاهش برخی از تنش ها‬ ‫در سیاست خارجی ایاالت متحده را داشت‪ .‬اتفاقا از جمله‬ ‫نشانه های این ادعا‪ ،‬اظهارنظرهای ترامپ در مورد چین‬ ‫است‪ .‬هرچند ظاهرا این اظهارات نشان از افزایش تنش ها‬ ‫ن ترامپ را دارد‪،‬‬ ‫میان پکن و واشنگتن پس از روی کار امد ‬ ‫اما باید به این نکته توجه داشت که عمده خصومت ظاهری ‬ ‫ترامپ با چینی ها‪ ،‬بر سر مسائل اقتصادی است‪ .‬بنابراین‬ ‫بین الملل‬ ‫قطعا مهم ترین خبر ســال گذشــته که شوکی بزرگ‬ ‫را به کل جهان وارد کــرد‪ ،‬خبر پیروزی دونالــد ترامپ در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت متحده بود‪ .‬اگر رقیب‬ ‫وی‪ ،‬هیــاری کلینتون در انتخابات پیروز می شــد‪ ،‬همه‬ ‫می دانســتند که وی تغییر چندانی در سیاست های باراک‬ ‫اوباما ایجــاد نخواهد کــرد و از این رو کــم وبیش همان‬ ‫سیاست هایی که در هشت سال گذشته واشنگتن در پیش‬ ‫گرفته و جهان به ان خو کرده بــود‪ ،‬تداوم می یافت‪ .‬اما با‬ ‫ی ترامپ به یک باره معادالت بر هم ریخت‪ .‬زیرا کمتر‬ ‫پیروز ‬ ‫کســی احتمال پیروزی وی را می داد و از این رو تحلیل و‬ ‫امادگی چندانی برای ایاالت متحد ه ترامپ صورت نگرفته‬ ‫ی ترامپ این شوک‬ ‫بود‪ .‬این شد که بالفاصله پس از پیروز ‬ ‫به حاشیه رفت تا همگان به تحلیل سیاست های احتمالی‬ ‫کاخ سفید در دور ه ترامپ بپردازند و مهره های خود را باتوجه‬ ‫به تغییرات محتمل فــراوان و البته قابل مالحظه بچینند‪.‬‬ ‫قاعدتا همین واقعیت در مورد ایران و سیاســت گذارانش‬ ‫نیز صدق می کند و نگرانی بســیاری را در محافل سیاسی‬ ‫ایران موجب شده اســت‪ .‬با اینکه بســیاری می پندارند با‬ ‫روی کار امدن ترامپ تنش ها میان تهران و واشــنگتن و‬ ‫خصومت دوجانبــه افزایش خواهد یافــت‪ ،‬اما هنوز برای‬ ‫چنین نتیجه گیری بسیار زود است‪ ،‬به دالیل ذیل‪:‬‬ ‫‪ -1‬دلیل اول را می توان با مراجعه‬ ‫به تاریخ روابط ایران پــس از انقالب با‬ ‫ایاالت متحده جست‪ .‬با اینکه بسیاری‬ ‫می پندارند روابط ایران و امریکا در زمانی‬ ‫کــه کاخ ســفید در اختیــار دموکرات ها‬ ‫بوده‪ ،‬تنش کمتری را شاهد بوده است‪،‬‬ ‫اما شــواهد تاریخی چنــدان موید این‬ ‫ادعا نیســت‪ .‬در واقع بــا اینکه در زمان‬ ‫ریاست جمهوری جمهوریخواهان جنگ‬ ‫لفظی میان دو طرف افزایش یافته‪ ،‬اما‬ ‫عمده همکاری های معدود دوجانبه نیز‬ ‫در همان دوره هــا رخ داده و بالعکس‪،‬‬ ‫زمان ریاســت جمهوری دموکرات ها با‬ ‫وجود کاهش اندک تنش هــا‪ ،‬برخی از‬ ‫مهم ترین برخوردها نیــز رخ داده که در‬ ‫ادامه به چند مورد اشاره می شود‪ :‬واقعه‬ ‫اشــغال ســفارت امریکا و گروگانگیری‬ ‫دیپلمات هــای ایــن کشــور در زمــان‬ ‫جیمی کارتر دموکرات رخ داد و البته حمله طبس و مصادره‬ ‫اموال و وضــع اولین تحریم هــا علیه ایــران‪ .‬اما بحران‬ ‫گروگانگیری در زمان ریگان جمهوریخواه فیصله یافت و‬ ‫ایران و امریکا بر سر برخی موضوعات پنهانی به همکاری‬ ‫پرداختند که از جمله ان همان مساله ایران‪-‬کنترا بود‪.‬‬ ‫در زمان جرج بــوش پدر نیز ایران موضــع مثبتی در‬ ‫قبال جنگ خلیج فارس در پیش گرفت و از جمله به ایران‬ ‫اجازه داده شــد تا در خاموش کردن چاه های نفت کویت‬ ‫شرکت جوید‪ .‬ولی در زمان بیل کلینتون دموکرات‪ ،‬با اینکه‬ ‫اظهارات تاریخی مادلین البرات‪ ،‬وزیــر خارجه وقت‪ ،‬در‬ ‫اعتراف به دخالــت ایاالت متحده در کودتــای ‪ 28‬مرداد‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬اما تحریم هایی که هم اکنون نیز تمدیدش‬ ‫جنجال برانگیز شده‪ ،‬موسوم به داماتو‪ ،‬به امضای کلینتون‬ ‫رسید‪ .‬در زمان جرج بوش پسر‪ ،‬با اینکه وی ایران را محور‬ ‫شرارت خواند‪ ،‬اما همکاری های گسترده ای میان ایران و‬ ‫امریکا در هنگام حمله به افغانستان و عراق صورت گرفت‪.‬‬ ‫اما در زمان بــاراک اوبامای دموکرات‪ ،‬بــا وجود انکه وی‬ ‫بارها از تمایلش بر عادی ســازی روابط ســخن گفت‪ ،‬اما‬ ‫یکی از سفت وســخت ترین تحریم های بین المللی علیه‬ ‫ایران صورت گرفت‪ .‬تمام این شواهد را می توان ناشی از‬ ‫ان دانست که جمهوریخواهان بیش از دموکرات ها منافع‬ ‫ملی‪ ،‬یا به قولی منافــع اقتصادی کارتل هــا و گروه های‬ ‫فشــار قدرتمند امریــکا را پیگیری می کننــد ‪ ،‬در حالی که‬ ‫دموکرات ها بیشتر ژست دموکراســی خواهی و حمایت از‬ ‫حقوق بشر به خود می گیرند‪.‬‬ ‫‪ -2‬دلیل دوم به اظهارات خــود ترامپ بازمی گردد‪،‬‬ ‫وی مداوما از این سخن گفته که قصد دارد بیش از مداخله‬ ‫در امور جهانی به وضعیت داخلی امریکا رســیدگی کند و‬ ‫همچنین اینکه وی سیاست سرنگونی رژیم ها را کنار خواهد‬ ‫گذارد‪ .‬بنابراین می توان انتظار داشــت که در صورتی که‬ ‫امتیازی داده شود‪ ،‬دولت وی نیز مماشات بیشتری از خود‬ ‫نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫‪ -3‬دلیل سوم به تیمی که وی تاکنون برای کابینه اش‬ ‫انتخاب کرده است مربوط می شــود‪ .‬عمده افراد کلیدی‬ ‫انتخابی‪ ،‬همچون خود وی‪ ،‬سرمایه دار هستند‪ .‬تجاری که‬ ‫علی االصول انتخابشان جهت پیگیری هرچه بیشتر همان‬ ‫منافع فوق الذکر اســت‪ .‬از این رو محتمل اســت که این‬ ‫وی از اکنون شمشیرش را برای این غول اقتصادی جهان‬ ‫تیز کرده تا بلکه بتواند چین را به کاهش انچه وی طماعی‬ ‫چینی ها می خوانــد‪ ،‬از جمله پایین نگه داشــتن تصنعی‬ ‫نرخ برابری یوان قانع کند‪ .‬همین واقعیت را شــاید بتوان‬ ‫با کمــی خوش بینی بــه دو کانون بحران دیگــر در روابط‬ ‫خارجی ایاالت متحده‪ ،‬یعنی روسیه و ایران‪ ،‬بسط داد‪ .‬هر‬ ‫دوی این کشورها از غول های تولیدکننده انرژی در جهان‬ ‫هســتند و به عالوه بازارهایی جذاب برای سرمایه گذاران‬ ‫دارند‪ .‬اما تنش ها و نوســانات مــداوم‪ ،‬خصومت و تضاد‬ ‫منافع موجب شده که این استعدادها برای ایاالت متحده‬ ‫قابلیت اســتحصال نداشــته باشد‪ .‬شــاید بتوان انتصاب‬ ‫احتمالی تیلرســون بــه وزارت خارجه امریکا را نشــانه ای‬ ‫از کاهش تنش ها دیــد‪ .‬از زمان امضای قانــون داماتو‪،‬‬ ‫غول های نفتی ایاالت‪-‬متحده همواره گالیه داشته اند که‬ ‫تحریم ها دست این شرکت ها را از صنعت نفت ایران کوتاه‬ ‫کرده‪ ،‬در حالی که رقبای اروپایی توانسته اند بدون رقیب با‬ ‫ورود به این عرصه میلیاردها دالر نفع ببرند‪ .‬حال تیلرسون و‬ ‫برخی دیگر از سهام داران شرکت های نفتی در کابینه جدید‬ ‫خواهند بود که قطعا به ســادگی از کنار منافع کارتل های‬ ‫نفتی عبور نخواهند کرد‪.‬‬ ‫مســاله مهم دیگر‪ ،‬رابطــه میان ایــاالت متحده و‬ ‫روسیه است‪ .‬دونالد ترامپ بارها از تمایلش به بهبود روابط‬ ‫با مسکو سخن گفته و کرملین نیز شادمانی اش از پیروزی‬ ‫وی در انتخابات را پنهان نکرده است‪ .‬انتصاب تیلرسون‬ ‫به وزارت خارجه نیز نشــانه دیگری از همین تمایل ترامپ‬ ‫است‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه از زمان اغاز بحران اوکراین و سوریه‬ ‫روابط تهران‪-‬مســکو در بهترین حالت ممکن قرار گرفته‬ ‫که تاکنون سابقه نداشته است‪ ،‬قاعدتا بهبود روابط میان‬ ‫مســکو و واشــنگتن نمی تواند بر رابطه مستحکم تهران‪-‬‬ ‫مسکو بی تاثیر باشد‪ .‬روسیه از نظر تاریخی شریک کامال‬ ‫قابل اطمینانی نبوده و بسیار اتفاق افتاده است که با گرفتن‬ ‫امتیازاتــی یا با در نظــر گرفتن برخی‬ ‫مصالح شــرکایش را دور زده اســت‪.‬‬ ‫چنانکه هــر بار کــه شــورای امنیت‬ ‫قطع نامه ای علیه ایران تصویب کرد‪،‬‬ ‫روس ها نیز با ان همراه شدند‪.‬‬ ‫بنابرایــن اگر روابط واشــنگتن‬ ‫با مســکو در حالی گرم شود که رابطه‬ ‫واشــنگتن با تهران در حالــت فعلی‬ ‫بمانــد یا حتــی بدتر شــود‪ ،‬مســکو‬ ‫چاره ای جز تجدیدنظــر در روابطش‬ ‫بــا تهــران نخواهد داشــت‪ .‬بســیار‬ ‫بعید اســت که مســکو بهبود روابط با‬ ‫واشنگتن را به طور ســفت و سخت با‬ ‫روابطش با تهران گره بزنــد‪ .‬اما اگر‬ ‫خوش بینی های از پیش گفته محقق‬ ‫شود و ایاالت متحده منافع اقتصادی‬ ‫را بر مسائل سیاســی ارجحیت دهد‪،‬‬ ‫شاید بتوان انتظار داشت که با دادن‬ ‫برخی امتیازهای دوجانبه‪ ،‬تالش شود از سطح بحران در‬ ‫منطقه کاسته شود‪ ،‬از شدت گرفتن تنش ها میان تهران‪-‬‬ ‫واشــنگتن اجتناب شــود و در مقابل روابط میان مسکو و‬ ‫واشنگتن بهبود یابد‪.‬‬ ‫اما این امر بسیار خوشبینانه است زیرا مسائل تنش زا‬ ‫میان واشــنگتن و تهران اکنون بســیار زیاد است و برای‬ ‫محقق شدن این خوش بینی‪ ،‬دو طرف باید در کانون های‬ ‫بحران نظیر یمن‪ ،‬عراق‪ ،‬افغانستان‪ ،‬سوریه و البته از همه‬ ‫مهم تر فلسطین امتیاز های زیادی به یکدیگر بدهند تا این‬ ‫بحران ها در شرایط برد‪-‬برد فیصله یابند؛ انچه بسیار دشوار‬ ‫و دور از دسترس به نظر می رسد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رئیس جمهورمتفاوت‬ ‫دونالد ترامپ برخالف اوباما نگاه مثبتی به مسکو دارد‬ ‫پس از انتخاب دونال د ترامپ به عنوان رئیس جمهوری‬ ‫جدید امریکا و باتوجه به گرایش او و همچنین گزین ه محتمل‬ ‫برای وزارت خارجه یعنی رکس تیلرسون به سمت روسیه‪ ،‬این‬ ‫سوال مطرح شد که روابط مسکو‪-‬واشنگتن در دوره جدید به‬ ‫چه سمتی خواهد رفت‪ .‬دو دیدگاه درباره اینده روابط روسیه‬ ‫و امریکا در دوران ریاســت جمهوری دونالــ د ترامپ وجود‬ ‫دارد‪ .‬بر اســاس دیدگاه اول‪ ،‬وجود یک ســری مسائل در‬ ‫امریکا نیز روســیه طرفدار پیروزی دونال د ترامپ کاندیدای‬ ‫جمهوریخــواه در برابر هیــاری کلینتون دموکــرات بود‪.‬‬ ‫بر همین اســاس روس ها با انواع عملیات سایبری تالش‬ ‫ی ترامپ در انتخابات هشتم‬ ‫کردند شرایط را به سمت پیروز ‬ ‫نوامبر در امریکا ســوق دهند‪ .‬در همین راســتا چندی قبل‬ ‫اف بی ای و سیا ی امریکا اعالم کردند که هک اطالعاتی‬ ‫از سوی روســیه با هدف کمک به پیروزی دونال د ترامپ در‬ ‫انتخابات اخیر ریاســت جمهوری در امریکا انجام گرفته و‬ ‫حتیدولتاوباماتاکیدداردکهوالدیمیرپوتینشخصامجوز‬ ‫هک شدن حســاب های ایمیل مقام های حزب دموکرات‬ ‫امریکا را پیش از انتخابات داده است‪ ،‬با این حال روس ها‬ ‫این ادعاها را رد کرده اند‪ .‬مطابق با ایــن دیدگاه‪ ،‬باتوجه به‬ ‫روابط دو کشور به طور سنتی و تاریخی به همراه رقابت های‬ ‫ژئوپلتیکی و گسترش حوزه منافع باعث می شود که روابط دو‬ ‫ت ترامپ‬ ‫کشــور هم چنان تنش زا باقی بماند و حتی تمایال ‬ ‫نتواند تغییر اساســی در این روند ایجاد کند‪ .‬همانگونه که‬ ‫درگذشته شاهد بودیم که برخی از روســای جمهور امریکا‬ ‫نیز خواهان روابط خوب با مســکو بودند؛ حتــی در ابتدای‬ ‫ریاســت جمهوری باراک اوباما‪ ،‬وی خواهان روابط بهتر با‬ ‫کرملین بود و دراین باره بسیار تالش کرد اما ما شاهد بودیم‬ ‫که این مسائل ســنتی و تاریخی و اختالف نظرها میان دو‬ ‫کشــور بر تمایالت اوباما غلبه کرد و باعث شد که در طول‬ ‫این چند ســال اخیر شــاهد روابط تنش زا میان دو کشــور‬ ‫باشیم‪ .‬بر همین اساس این احتمال وجود دارد که مسائل‬ ‫سنتی و تاریخی میان دو طرف برجسته شود و چالش هایی‬ ‫را به وجود اورده و بر روابط مســکو و واشنگتن سایه افکند‪.‬‬ ‫دیدگاه دوم این اســت که تمایالت شخصی دونال د ترامپ‬ ‫متفاوت از دولت پیشــین اوباما ســت‪ .‬دلیل اصلی ان نیز‬ ‫روابط تجاری و اقتصادی ترامپ با الیگارش های روســیه‬ ‫استواینپیوندهایمحکموقویاقتصادیباعثمی شود‬ ‫که در ســال های اتی روابط گرمتری با مسکو داشته باشد‪.‬‬ ‫به خصوص اینکــه در دوران انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ی ترامپ با مسکو‪ ،‬انتظار می رود دو کشور‬ ‫پیوندهای شخص ‬ ‫روابط نزدیکتری داشته باشــند‪ .‬در کنار این مساله‪ ،‬باید بر‬ ‫این نکته اشاره کرد که دیگر امریکا به طور مستقل نمی تواند‬ ‫بحران های بین المللی از جمله بحران سوریه را حل کند و‬ ‫نیاز به همــکاری و مذاکرات برای یافتــن برون رفت از این‬ ‫بحران ها وجود دارد‪.‬‬ ‫در این میان اگر بخواهیم چشــم انداز روابط تهران‬ ‫ مسکو در دوران ریاســت جمهوری دونال د ترامپ را بررسی‬‫کنیم‪ ،‬باید بگوییم که روسیه پیش از بروز تنش های اخیر با‬ ‫واشــنگتن تمایل خود را برای گسترش هر چه بیشتر روابط‬ ‫با ایران اعالم کرده بود‪ ،‬در حال حاضــر‪ ،‬دو طرف تالش‬ ‫دارند که با اســتفاده از عناصر بالفعل و تاثیرگــذار در نظام‬ ‫بین الملل در روابط خود منافع و اهداف مشترک ایجاد کنند‬ ‫و همکاری های جدید میان دو کشــور این مســاله را ثابت‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین به نظر می رسد که مســکو و تهران روابط‬ ‫خود را بدون تاثیرپذیــری از روابط کرملین با کاخ ســفید و‬ ‫دیگر معادالت موجود در عرصه بین الملل پیش ببرند‪ .‬اما‬ ‫بازهم باتوجه به قواعد عالم سیاســت بایــد منتظر اتفاقات‬ ‫اینده بود و دید که سرنوشــت روابط روســیه و امریکا به چه‬ ‫شکل خواهد بود‪.‬‬ ‫شعیب بهمن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل روسیه‬ ‫در حال حاضــر مقامات ایــران و روســیه در محافل‬ ‫مختلف منطقه ای و بین المللی و حتی در دیدارهای دوجانبه‬ ‫تمایل خود را برای توسعه مناسبات نشان داده اند و دو طرف‬ ‫روابط دو کشــور را در ابعاد مختلف اقتصادی‪ ،‬سیاســی و‬ ‫لجســتیکی گســترش داده اند‪ .‬یکی از حوزه هــای جدید‬ ‫همکاری میان دو کشــور‪ ،‬مناســبات اطالعاتــی‪ ،‬نظامی‬ ‫و امنیتی میــان دو طرف در مبارزه با تروریســم و گروه های‬ ‫افراطی به خصوص داعش در بحران سوریه است که این‬ ‫مساله نه تنها نمود برجسته ای در روابط دو کشور دارد بلکه‬ ‫تاثیراتی در سطح منطقه ای و بین المللی داشته است‪ .‬اما‬ ‫نکته اصلی این اســت که اگر تهران و مســکو بخواهند به‬ ‫روابطشانعمقبیشتریببخشندوروابطشانراپایدارترکنند‬ ‫و از تاثیرگذاری بازیگران چه در سطح منطقه ای و بین المللی‬ ‫بکاهند‪ ،‬ناگزیر هســتند روابط و همکاری هــای موجود را‬ ‫چند بعــدی بکنند‪ .‬در همین راســتا ناچارند کــه حوزه های‬ ‫همکاری را به مسائل سیاســی و نظامی محدود نکرده و به‬ ‫سایر حوزه ها نیز سوق دهند‪.‬‬ ‫اما اگر دو کشور در این باره موفق نشوند‪ ،‬تاثیرپذیری‬ ‫روابــط انهــا از نقش افرینــی و بازیگــری ســایر بازیگران‬ ‫منطقه ای و بین المللی افزایش پیدا کرده و روابط دو کشور با‬ ‫فرا زو نشیب هایی روبه رو خواهد شد‪.‬‬ ‫در این میان برخــی تحلیلگران نــگاه محتاطانه ای‬ ‫به مســکو دارند و بر این باورند که روســیه اگر چه در ظاهر‬ ‫همراهی خود را با تهران اعالم کرده و بر دوستی با کشورمان‬ ‫تاکید کرده است اما باتوجه به برخی شواهد تاریخی مانند‬ ‫رای مثبت روسیه به قطعنامه های شــورای امنیت سازمان‬ ‫ملل علیه ایــران‪ ،‬در عمل چندان صادقانــه و همانند یک‬ ‫کشور دوســت رفتار نکرده است‪ ،‬برهمین اســاس درباره‬ ‫روابط دوستانه تهران‪-‬مسکو در ســال های اتی نیز شک و ‬ ‫تردیدهایی دارند‪ .‬در این باره در درجه اول باید بر این نکته‬ ‫اشاره کرد که هر یک از مصداق های کارشکنی های مسکو‬ ‫علیه ایران در طول سالیان گذشته‪ ،‬مباحث جداگانه ای بوده‬ ‫و همه انها را نمی توان در یــک چارچوب واحد مورد تجزیه‬ ‫و تحلیل قرار داد‪ .‬در کل مسکو و تهران برای جلوگیری از‬ ‫سوءتفاهمات‪ ،‬کارشکنی ها و تنش ها باید روابط و مناسبات‬ ‫دو جانبــه خــود را چند بعدی کــرده و پیوندهــای موجود را‬ ‫مستحکم تر کنند‪ ،‬درواقع چاره ای جز این کار ندارند‪.‬‬ ‫بعد از وقوع بحران اوکراین و اوج گیری تنش ها میان‬ ‫روســیه و غرب به خصوص امریکا و اعمال تحریم ها علیه‬ ‫این کشــور و از طرف دیگر تحقق برجام و رفع تحریم های‬ ‫هســته ای ایران‪ ،‬فرصت خوبی برای دو کشور در راستای‬ ‫گسترش همکاری ها در حوزه اقتصادی به وجود امده بود‪،‬‬ ‫اما متاسفانه به دلیل عدم اشنایی تجار و سرمایه گذاران دو‬ ‫کشور از ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه در روسیه و ایران‬ ‫بخشــی از این فرصت از دســت رفت‪ .‬با این حال روس ها‬ ‫این تمایل را دارند کــه از تجربیات ایــران در زمان اعمال‬ ‫تحریم های اقتصــادی غرب به خصوص امریــکا و از این‬ ‫الگو استفاده کنند‪.‬‬ ‫با این حال تحریم روسیه از سوی اروپا و امریکا باعث‬ ‫گسترش روابط مسکو و تهران نشده است‪ .‬همچنین باید بر‬ ‫این نکته اشاره کرد که در میان واشنگتن و مسکو مسائل‬ ‫مختلفی وجود دارد و بحران اوکراین و تحریم های اعمالی‬ ‫علیه مســکو تنها یکی از این مســائل اســت‪ .‬همچنین‬ ‫احتمال لغو تحریم ها یک مســاله دو جانبه میان امریکا و‬ ‫ی در این باره دارند‪.‬‬ ‫واشنگتن نبوده و اروپایی ها نقش مهم ‬ ‫بر همین اساس باید منتظر ماند و دید که دونال د ترامپ پس‬ ‫از روی کار امدن در کاخ سفید بازهم تمایل قوی نسبت به‬ ‫روسیه خواهد داشــت که برخی مسائل از جمله اوکراین و‬ ‫تحریم مسکو را کنار گذاشته و به نزدیکی با روسیه بپردازد ‬ ‫یا اینکه مســیر همگرایی با اروپا را همانند گذشــته ادامه‬ ‫خواهد داد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫فرصت ترامپ‬ ‫چرا ما به روس ها بی اعتماد هستیم؟‬ ‫احمد وخشیته‬ ‫دانشجوی دکترای علوم سیاسی در روسیه‬ ‫‪6‬‬ ‫اولویت های منطقه ای در سیاست خارجی روسیه‪:‬‬ ‫جایگاه ایاالت متحده در دکترین جدید سیاست‬ ‫خارجی روسیه‪:‬‬ ‫در بند ‪ 72‬این ســند اورده شــده اســت که روســیه‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫در فصل چهارم این ســند به اولویت های منطقه ای‬ ‫سیاست خارجی روسیه اشاره شــده است و به نظر می رسد‬ ‫ترتیب اورده شدن بندها‪ ،‬نشــان دهنده اولویت و اهمیت‬ ‫کشورها و یا مناطق در سیاست خارجی کرملین است‪ .‬خارج‬ ‫نزدیک یا همان کشورهای مشترک المنافع یا بهتر بگوییم‬ ‫اتحاد جماهیر شوروی‪ ،‬اولویت نخســت سیاست خارجی‬ ‫روسیه است که در قســمت های مختلف این سند و اسناد‬ ‫سال های گذشته مشخص است‪ .‬به نظر می رسد روس ها‬ ‫همچنان دغدغه دارند که زبان روســی میان این کشورها‬ ‫زبان اول باشــد‪ ،‬اقتصاد این کشــورها به هم گره بخورد و‬ ‫در سند جدید با بهره گیری از قدرت نرم درصدد هستند این‬ ‫نزدیکی و ائتالف هر چه بیشتر شود و شاید از همین روست‬ ‫که در بندهای نخستین بر اهمیت این کشورها و اتحادیه‬ ‫اقتصادی اوراسیایی در بیش از ‪10‬بند تاکید شده است‪.‬‬ ‫ســپس از اتحادیه اروپا به عنوان یک شــریک مهم‬ ‫اقتصادی‪-‬تجاری و سیاست خارجی برای روسیه یاد شده‬ ‫و در بیــش از پنج بند به ایــن اتحادیه و برخی کشــورهای‬ ‫بین الملل‬ ‫والدیمیــر پوتیــن‪ ،‬رئیس جمهور روســیه در اخرین‬ ‫روزهای ســال جاری میالدی به ترســیم نحوه و نوع بازی‬ ‫روســیه در شــطرنج بین الملل پرداخــت و دکترین جدید‬ ‫سیاست خارجی فدراسیون روسیه را امضا و تبیین کرد‪ .‬سند‬ ‫راهبردی که به واسطه شرایط پیچیده سوریه از یک سو و‬ ‫روی کار امدن دونالد ترامپ در امریکا از ســوی دیگر (که‬ ‫برخی ان را پنجره ای جدید در روابط کاخ ســفید ‪ -‬کرملین‬ ‫می دانند) اهمیــت دو چندانی گرفته اســت‪ .‬ســندی که‬ ‫تروریسم بین الملل را یکی از خطرناک ترین واقعیت های‬ ‫دنیای امروز می داند و بر این باور است که با ظهور سازمان‬ ‫تکفیری داعش‪ ،‬تهدیدهای تروریســتی شکل تازه ای به‬ ‫خود گرفته و الزم اســت تا ائتالفی بین المللی برای مقابله‬ ‫با تروریســم بر مبنای قوانین و موازین موجود و تعامالت‬ ‫موثر و سیستماتیک حکومت ها را محور کلیدی قرار داده‬ ‫و بدون سیاسی کردن مســاله یا استفاده از استانداردهای‬ ‫دوگانه از امکانات جوامع مدنی به طور مطلوب بهره گرفته‬ ‫و مانع از انتشار تروریســم و افراطی گرایی‪ ،‬افکار رادیکال‬ ‫در جوامع شود‪.‬‬ ‫پوتین در سال پایانی ریاست جمهوری اوباما عزم خود‬ ‫را برای تشکیل ائتالفی ضد داعش در ســوریه جزم کرده‬ ‫بود که موفق نشــد به مطلوب حداکثری اش دســت یابد؛‬ ‫ولی اکنون با روی کار امدن ترامپ امیدهای زیادی دارد‪.‬‬ ‫در یادداشــت پیش رو نگارنده ابتــدا اولویت های دکترین‬ ‫سیاست خارجی روسیه که والدیمیر پوتین در سی ام نوامبر‬ ‫ســال جاری امضا کرده را تبیین می کند و سپس به بررسی‬ ‫این موضوع خواهد پرداخت که چرا افکار عمومی در ایران‬ ‫همواره همگرایی روسیه با هر کشــور دیگری نظیر امریکا‬ ‫ یا رژیم صهیونیستی را به مثابه دور زدن منافع ایران توسط‬ ‫کرملین تلقی می کنند و علت این بی اعتمادی ها در دوران‬ ‫کنونی چیست‪.‬‬ ‫ان به طور خــاص پرداخته شــده؛ که در ایــن میان حتی‬ ‫به حذف گام بــه گام مقــررات ویزا به صــورت متقابل نیز‬ ‫اشاره شــده اســت‪ .‬اولویت ســوم مربوط به امریکا ست‪،‬‬ ‫که به موجب بنــد ‪ 72‬به برقراری روابط متقابل ســودمند با‬ ‫ایاالت متحده باتوجه به مساله ویژه دو دولت در قبال ثبات‬ ‫راهبردی جهانی و به طور کلی وضعیت امنیت بین المللی‬ ‫و همچنیــن ظرفیت هــای قابل توجــه در همکاری های‬ ‫تجاری‪-‬سرمایه گذاری‪ ،‬علمی‪-‬فناوری و دیگر همکاری ها‬ ‫عالقه مند اســت‪ .‬پــس از ان اولویــت چهارم خــود را به‬ ‫شرق اســیا و گســترش شــراکت راهبردی با هنــد و چین‬ ‫اختصاص داده و ســپس در بند ‪ 92‬به خاورمیانه و شــمال‬ ‫افریقا می رسد‪ .‬این نشان می دهد که همچون گذشته این‬ ‫منطقه در اولویت پنجم سیاست خارجی کرملین قرار دارد‪،‬‬ ‫اگر چه اکنون به واســطه نقش پذیری روس ها در ســوریه‬ ‫افکار عمومی ان را در اولویت باالتری تصور می کنند‪.‬‬ ‫در بند ‪ 92‬این ســند اورده شده که روسیه همچنان از‬ ‫سهم قابل مالحظه ای در تثبیت اوضاع در منطقه خاورمیانه‬ ‫و شمال افریقا برخوردار است‪ .‬از یک سو به نقش خود در‬ ‫لو فصل جامع «مناقشه عربی‪-‬اسرائیلی» اشاره می کند‬ ‫ح ‬ ‫و از ســوی دیگر به جایــگاه خود در حل و فصل سیاســی‬ ‫اوضاع ســوریه‪ .‬نکته جالب توجه ان است که کرملین در‬ ‫این قسمت هیچ اشــاره ای به همکاری های خود با ایران‬ ‫در سوریه ندارد‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عالقه مند به برقراری روابط متقابال سودمند با ایاالت متحده‬ ‫امریکا باتوجه به مســئولیت ویژه دو دولــت در قبال ثبات‬ ‫راهبردی جهانی و به طور کلی وضعیت امنیت بین الملل و‬ ‫همچنین وجود ظرفیت های قابل توجه در همکاری های‬ ‫تجاری‪-‬سرمایه گذاری‪ ،‬علمی ‪ -‬فناوری و دیگر همکاری ها‬ ‫اســت‪ .‬اما در ادامه این بند‪ ،‬خط قرمزهای خود را بار دیگر‬ ‫مشــخص و تاکید می کند که اعالم قضایــی برون مرزی‬ ‫امریکا را توسط دستگاه قضایی این کشور خارج از قوانین‬ ‫بین المللی به رسمیت نمی شناسد و تالش های این کشور‬ ‫را برای اعمال فشار سیاســی‪ ،‬اقتصادی یا هر نوع اعمال‬ ‫فشــاری نمی پذیرد و حق واکنش شــدید به هر گونه اقدام‬ ‫خصمانه ای را برای تحکیم دفاع ملی و اتخاذ تدابیر متقابل‬ ‫یا متقارن برای خود محفوظ می داند‪.‬‬ ‫در بندهای ‪ 73‬و ‪ 74‬نیز که مستقیما مربوط به روابط با‬ ‫امریکا ست کرملین از کاخ سفید انتظار دارد تا در اقدامات‬ ‫خود در عرصه جهانی دقیقا به هنجارهای حقوق بین الملل‬ ‫و قبل از هر چیز به قوانین منشور سازمان ملل متعهد باشد‪.‬‬ ‫این بندها نشان می دهد که کرملین از یک سو به دنبال‬ ‫گســترش همکاری ها با طــرف امریکایی خــود‪ ،‬به ویژه‬ ‫برای مقابله با تروریسم در خاورمیانه است و از سوی دیگر‬ ‫ می کوشد تا حرکت در جهت همکاری های مشترک مبتنی بر‬ ‫حفظ خطوط قرمز مسکو داشته باشد‪ .‬اگرچه روی کار امدن ‬ ‫ترامپ در کاخ سفید تا حد بسیاری سبب دلگرمی مرد شماره‬ ‫یک کرملین شده و تالش می کند تا در دو سال پایانی این‬ ‫دور از ریاست جمهوری خود روابط میان دو کشور را در حد‬ ‫ممکن احیا کند تا منافع ملی روسیه تا میزان حداکثری در‬ ‫حوزه بین الملل تحقق یابد‪.‬‬ ‫جایگاه جمهوری اسالمی ایران در دکترین جدید‬ ‫سیاست خارجی روسیه‪:‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫در بند ‪ 94‬این سند به ایران اشــاره و اورده شده است‬ ‫که روسیه خط مشی توسعه همه جانبه همکاری با ایران را‬ ‫دنبال می کند و همچنین در اجرای مداوم برجام متناسب با‬ ‫ی می کوشد‪ .‬در‬ ‫تصمیمات شورای حکام اژانس انرژی اتم ‬ ‫اینجا یک نکته وجود دارد؛ درســت در بند بعد یعنی بند ‪95‬‬ ‫به گفت وگوهای راهبردی با شــورای همکاری کشورهای‬ ‫خلیج فارس اشــاره شده است‪ .‬این نشــان می دهد به رغم‬ ‫اینکه مســئوالن سیاســت خارجی در دولت یازدهم تاکید‬ ‫دارند کــه روابط ایران و روســیه را در ایــن دولت راهبردی‬ ‫کرده اند‪ ،‬اما انچه در این ســند دیده می شود برای رابطه با‬ ‫ایران صرفا از عنوان توســعه همه جانبه یعنی گامی قبل تر‬ ‫روابط روسیه و امریکا به دلیل‬ ‫بحران اوکراین در دوره اوباما‬ ‫روبه سردی گرایید‬ ‫از ورود بــه طیف همکاری های راهبردی اســتفاده شــده‬ ‫است؛ اگر چه برای کشــورهایی نظیر هند‪ ،‬چین‪ ،‬ویتنام و‬ ‫حتی کشورهای عربی لفظ راهبردی را به کار برده اند‪ .‬اما در‬ ‫مقابل برای کشورهایی نظیر اندونزی‪ ،‬تایلند و سنگاپور نیز‬ ‫از لفظ گسترش همکاری های چندجانبه اشاره شده است‪.‬‬ ‫رابطه ما و روس ها؛ از حرف تا واقعیت ‬ ‫در رابطه ما و روس ها و اصوال ما و هر کشور دیگری‪،‬‬ ‫یک نکته بسیار مهم وجود دارد‪ :‬اینکه ما چگونه ان کشور را‬ ‫فهم می کنیم‪ ،‬به چه صورت اهداف و مناسباتمان را تعریف‬ ‫می کنیم و چه انتظاراتی از ان کشــور داریم؛ در پایان چه‬ ‫بسته خبری تولید می کنیم و انتظار مخاطب خود را در چه‬ ‫سطحی قرار می دهیم‪.‬‬ ‫به نظر می رســد بخش بزرگی از بی اعتمــادی ما به‬ ‫روس ها به خصوص در دولت یازدهم بدین سبب است که‬ ‫اخبار و موضع گیری های ض دو نقیضی از ســوی رســانه ها‬ ‫و دیپلمات های ایرانی و روسی منتشــر می شود؛ (درست‬ ‫همانند پدیده ای کــه در موضوع برجام نیز اتفــاق افتاده‬ ‫اســت) و این ســبب می شــود افکار عمومی ما نســبت به‬ ‫روس ها بی اعتماد شــود‪ .‬به عنوان مثال پس از ســالیان‬ ‫ دراز روس ها مدعی شــدند که اس ‪ 300‬را به ایران تحویل‬ ‫داده اند‪ ،‬طرف ایرانی تکذیب و پس از یک هفته تائید کرد؛‬ ‫موضوعی که در موارد استفاده از پایگاه نوژه نیز مشاهد ه شد‬ ‫و گویا دولتمردان کنونی نسبت به گفت وگوها و رفتارهای‬ ‫خود مطمئن نیستند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد ما باید سطح توســعه روابط خودمان‬ ‫را صحیح‪ ،‬دقیــق و مطابق حقــوق و عــرف دیپلماتیک‬ ‫و بین الملــل مشــخص کنیم‪ .‬طی ســالیان اخیــر برخی‬ ‫دیپلمات های ایرانــی تاکید می کنند که روابط دو کشــور‬ ‫بسیار استراتژیک است‪ ،‬این در حالی که در سند راهبردی‬ ‫سیاست خارجی روســیه از لفظ استراتژیک استفاده نشده‬ ‫است؛ اگر چه این امر به هیچ عنوان به معنای پایین بودن‬ ‫ســطح روابط دو کشور نیســت؛ اما مشــکل انجاست که‬ ‫ما می خواهیم بگوییــم در دوران ما بهتریــن روابط وجود‬ ‫داشته اســت و درب باغ سبزی را ترســیم می کنیم و توقع‬ ‫افکار عمومــی را بیش از حــد انتظار باال می بریــم؛ اما از‬ ‫سوی دیگر باغ سبزی که طرف روس ترسیم می کند‪ ،‬کمی‬ ‫متفاوت است و این موضوع سبب می شود تا بی اعتمادی‬ ‫در افکار عمومی ما به وجود اید‪ .‬این در حالی است که اگر‬ ‫ما از ابتدا اگاهی راســتین داده بودیم‪ ،‬قطعا بی اعتمادی‬ ‫بســیار کمتری وجود داشــت‪ .‬بنابراین شــاید بهتر باشــد‬ ‫ترامپ گزینه بسیار مطلوبی‬ ‫برای پوتین است‬ ‫دولتمردان یازدهم و یقه ســفیدهای انهــا در وزارت امور‬ ‫خارجه بر گســترش گام بــه گام روابط یا راهبــردی بودن‬ ‫روابط در حوزه خاصی (همچون همکاری های مشترک در‬ ‫سوریه) تاکید کنند‪.‬‬ ‫روسیه یک بازیگر مهم فرامنطقه ای است‪ ،‬ما از یک‬ ‫سو مدعی هستیم روابطمان با این کشور راهبردی است و‬ ‫از سوی دیگر همواره کارشناسان و تحلیلگرانمان بیم این‬ ‫را دارند که مبادا کرملین مــا را دور بزند‪ .‬در واقع ما به دلیل‬ ‫اگاهی های کاذبی که به دست اورده ایم‪ ،‬روسیه را درست‬ ‫فهم نکرده ایم‪ .‬زمانی که برای استراتژیک بودن روابط به‬ ‫تعداد دیدارها و گفت وگوهای روسای جمهور ایران و روسیه‬ ‫استناد می شود‪ ،‬بدیهی است که کارشناسان و تحلیلگران‬ ‫به عنوان مثال مقایسه ای نیز با تعداد سفرها و گفت وگوهای‬ ‫روسای جمهور روسیه و اســرائیل با یکدیگر می پردازند و‬ ‫بیم ان دارنــد که مبادا این روابط خانه ای روی اب باشــد و‬ ‫حرف از بی اعتمادی می زنند‪ .‬به نظر می رسد اگر مذاکرات‬ ‫و گفت وگوهایی مبتنی بر مدل ســردار سلیمانی با مقامات‬ ‫روس الگوی مناسبی برای دیپلمات های ما در وزارت خارجه‬ ‫و سازمان توسعه و تجارت باشد‪ ،‬انها هم می توانند به صورت‬ ‫برد‪-‬برد به گسترش روابط با همسایه شمالی در حوزه سیاسی‬ ‫و اقتصادی بپردازند که یقینا تاثیرات بســیار خوبی خواهد‬ ‫داشــت و افکار عمومی از حس بی اعتمــادی به روس ها‬ ‫فاصله خواهد گرفت‪.‬‬ ‫در پایان باید اشاره کرد که در داستان ما و روس ها در‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬اگر در سیاست خارجی مان بر اساس منافع‬ ‫س یا‬ ‫ملی مذاکره و عمل نکنیم‪ ،‬میان روسیه‪ ،‬فرانسه‪ ،‬انگلی ‬ ‫امریکا هیچ فرقی وجود ندارد؛ چرا که همه کشورها به دنبال‬ ‫منافع ملی خود هستند‪ .‬باید توجه داشت متاسفانه برخی در‬ ‫کشور ما در گذشته و حتی اکنون بر این باور بوده و هستند‬ ‫که صرف مذاکره و عقد قرارداد به معنی موفقیت و دستاورد‬ ‫بزرگی است؛ اما اگر این گونه به موضوع نگاه کنیم‪ ،‬یقینا‬ ‫فتحعلی شاه قاجار بزرگترین مذاکره کننده و دیپلمات تاریخ‬ ‫ایران بوده است‪ ،‬چرا که قراردادهای بزرگ و البته ننگینی‬ ‫را در تاریخ ایران به جای گذاشت؛ شاید او هم معتقد بوده ‬ ‫که صرف مذاکــره و عقد قرارداد به معنــای دوران طالیی‬ ‫مناسبات است‪.‬‬ ‫کالم اخر‬ ‫بدون شک ترامپ گزینه بسیار مطلوبی برای پوتین‬ ‫اســت‪ ،‬به خصوص در مقابــل کلینتون و گرچــه یک ماه‬ ‫از اعالم نتایج انتخابــات امریکا می گــذرد‪ ،‬اما همچنان‬ ‫روس ها در برنامه های شــبکه تلویزیونی و رادیویی خود به‬ ‫این موضوع اشــاره و اعالم خرسندی می کنند‪ .‬همان طور‬ ‫که بســیاری از تحلیلگران معتقد هســتند پوتین و ترامپ‬ ‫شباهت های بسیاری در تصورات و اســتراتژی سیاسی با‬ ‫یکدیگر دارند‪ .‬هر دوی انها عملگرا و کاریزماتیک هستند‪.‬‬ ‫پیش از برگزاری انتخابــات امریکا نیز رئیس کمیســیون‬ ‫امور بین المللی دومای روسیه ضمن تاجر خواندن ترامپ‬ ‫تاکید کرده بود که با وی بهتر می شود کار کرد؛ چرا که یک‬ ‫تاجر همه چیز را قابل گفت وگو می داند‪ .‬این نشان دهنده‬ ‫اشتراکی دیگر میان پوتین و ترامپ اســت‪ .‬هر دوی انها‬ ‫اماده اند برای دســتیابی به هدف خود معامله کنند‪ .‬به نظر‬ ‫من طی دو ســال باقیمانــده ریاســت جمهوری پوتین در‬ ‫این دوره و دو ســال ابتدایی ترامــپ همکاری های خوبی‬ ‫میان انها شکل می گیرد‪ .‬همچنین باید در نظر داشت که‬ ‫گسترش روابط روسیه با امریکا در صورتی که سیاستگذاری‬ ‫صحیحی میان تهران و کرملین وجود داشته باشد نه تنها‬ ‫چالش نیست که می توان ان را به فرصتی تبدیل کرد‪ .‬تنها‬ ‫باید به همان نکته همیشــگی توجه داشت که در سیاست‬ ‫خارجی نباید مطلق گرایانه رفتار کرد و همه تخم مرغ ها را در‬ ‫یک سبد چید و انتظاری فراتر از واقعیت داشت‪.‬‬ ‫ماموریت اقای میلیاردر‬ ‫پوتین نباید درباره ترامپ بیش از حد خوشبین باشد‬ ‫احمد معنوی‬ ‫‪7‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫روابط مسکو و واشنگتن همواره با نوسانات مختلفی‬ ‫همراه بوده و فرازو فرودهای متفاوتی را تجربه کرده است؛‬ ‫به طوری کــه در برخی مقاطــع این روابط متعــادل بوده و‬ ‫مواقع دیگر اختالفات در روابط حاکم بوده است‪ .‬در همین‬ ‫چارچوب روسیه سیاســت های دوره دوم ریاست جمهوری‬ ‫باراک اوباما را عامل اصلی سقوط روابط با امریکا به سطح‬ ‫تقریبا بی سابقه می داند و از سوی دیگر‪ ،‬واشنگتن که خود‬ ‫عامل بحران افرینی در سوریه است‪ ،‬مجموعه گسترده ای‬ ‫از تحریم های ضدروسی را با طرح اتهام دخالت مسکو در‬ ‫اوکراین اعمال کرده‪ ،‬هزاران نیروی نظامی خود و همچنین‬ ‫ناتو را تا نزدیک و حتی هم مرز روسیه در شرق اروپا و حوزه‬ ‫بالتیک گســیل داشته‪ ،‬رویکردهای مســکو را تهدیدامیز‬ ‫می داند‪ .‬واقعیت گویای این است که روابط امریکا و روسیه‬ ‫از ســال ‪ 2014‬به ویژه باتوجه به مســائلی ماننــد اقدامات‬ ‫خصمانه ناتو به ویژه ادامه استقرار سامانه های ضد موشکی‬ ‫در شرق اروپا و گسترش ناتو به سوی شرق‪ ،‬بحران اوکراین‬ ‫و بحران سوریه به شدت تیره شده است‪ .‬این تنش ها به ویژه‬ ‫در زمینه بحران اوکراین باعث شده تا امریکا و اتحادیه اروپا‬ ‫از سال ‪ 2014‬به دلیل دخالت مسکو در اوکراین و کمک به‬ ‫مخالفان دولت این کشور و نیز الحاق شبه جزیره کریمه به‬ ‫روســیه‪ ،‬مجموعه ای از تحریم های گسترده اقتصادی و‬ ‫مالی را علیه روسیه به اجرا دراورند که واکنش متقابل مسکو‬ ‫را در پی داشــته اســت‪ .‬اما اکنــون از دیدگاه‬ ‫کرملین روی کار امــدن دونال د ترامپ به منزله‬ ‫فرصتی طالیی بــرای بهبود روابط مســکو و‬ ‫واشنگتن محسوب می شود و این امیدواری را‬ ‫ایجاد کرده که در این دوره‪ ،‬طرفین از فضای‬ ‫تنشــی که در حال ســوق به تقابلی شــدیدتر‬ ‫است‪ ،‬فاصله بگیرند‪.‬‬ ‫اظهارات مثبــت ترامپ و مشــاوران او‬ ‫در مورد پوتین و روســیه و در مقابل‪ ،‬استقبال‬ ‫ب ترامپ از جمله تاکید‬ ‫مقامات مسکو از انتخا ‬ ‫پوتین بر امادگی روسیه برای احیای همه جانبه‬ ‫روابط‪ ،‬بر نزدیک بــودن رویکردهای پوتین و ‬ ‫ترامپ در سیاست خارجی تاکید دارد‪ .‬همچنین‬ ‫این مسائل نشان از ان دارد که طرفین تغییرات‬ ‫در کاخ ســفید را فرصــت مهمی بــرای پرهیز‬ ‫از تقابــل و هزینه های غیرضــروری می دانند‬ ‫و به رغــم پایداری دیــوار بلنــد بی اعتمادی‪،‬‬ ‫گشایش دوره ای جدید در روابط را ممکن فرض می کنند‪.‬‬ ‫در تحلیل ویژگی های شــخصیتی رهبران دو کشور‬ ‫باید گفت که پوتین و ترامپ قطعا هر دو دارای شخصیتی‬ ‫کاریزماتیــک و هر دو افراد عملگرایی هســتند که ســعی‬ ‫می کنند بــا معامله بــه اهدافشــان برســند‪ .‬همچنین هر‬ ‫دو ملی گرایــان تقریبا افراطی هســتند و اغــب از محرک‬ ‫ترس های امنیتی برای درگیر کردن مخاطبانشان استفاده‬ ‫می کنند‪ .‬در عین حال ترامپ و پوتین به شدت توسط قشر‬ ‫کم ســواد و طبقات اقتصادی و اجتماعــی جامعه حمایت‬ ‫می شوند‪ .‬در مقایسه پوتین با ترامپ‪ ،‬پوتین استراتژیست‬ ‫بهتری است و یک شطرنج باز سیاسی ماهر است‪ .‬در حالی‬ ‫که ترامپ معروف به نازک نارنجی بودن اســت و به عنوان‬ ‫یک شخصیت حساس شناخته می شود‪ .‬او به شدت به نظر‬ ‫دیگران اهمیت می دهد و وابســته است‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫منتخب امریکا‪ ،‬شخصیتی خود شــیفته دارد و می خواهد‬ ‫مخاطبانش را جذب کند و همه او را تحسین کنند‪.‬‬ ‫در همین راستا این مساله که لفاظی های انتخاباتی ‬ ‫ترامپ حداقل در کوتاه مدت بتواند به عادی شــدن روابط‬ ‫دو کشور منتهی شــود‪ ،‬محل تردید است‪ .‬به همین دلیل‬ ‫مقامات کرملین اقدامات عملــی و تغییرات عینی را مبنای‬ ‫پاســخ متقابل و تنها راهکار بهبود روابط عنــوان کرده اند‬ ‫که می بایســت در موضوعات اختالفی جاری از اوکراین تا‬ ‫سوریه‪ ،‬تحریم ها‪ ،‬گســترش زیرساخت های نظامی ناتو‪،‬‬ ‫سپر ضدموشکی و کنترل تسلیحات راهبردی صورت گیرد‪.‬‬ ‫مســکو با متهم کردن غرب به رویکرد تهاجمی در تمامی‬ ‫ این موارد امریکا را مقصر بروز تنش می داند و بر برداشــتن‬ ‫گام اول از سوی ان کشور تاکید دارد‪ .‬از سوی دیگر روسیه‬ ‫باتوجه به مشکالت اقتصادی ناشی از کاهش بهای نفت‬ ‫و تحریم ها که منجر به کاهش بودجه ان برای ســال های‬ ‫‪ 2017‬و ‪ 2018‬شــده متمایل بــه مصالحه با واشــنگتن و‬ ‫اســتفاده از مزیت های متنوع ناشــی از روابط با این کشور‬ ‫ اســت‪ .‬حتی اگر مزیت ایجابی از این روابط نصیب روسیه‬ ‫نشود نیز مسکو امیدوار است تا با عادی سازی روابط بتواند‬ ‫به نحــو بهینه تری فشــارها و تهدیدات ناشــی از امریکا را‬ ‫مدیریت کند‪ .‬کرملین حسب تجربه می داند که واشنگتن‬ ‫در دادن امتیاز و حتی مابه ازاء به روســیه سخاوتمند نبوده‬ ‫و نیســت و همچنان مایل بــه تعامل با مســکو از منظری‬ ‫برتری جویانه است‪ .‬ایاالت متحده در مسائلی چون موضوع‬ ‫افغانستان و مساله هســته ای ایران نیز اگر به همکاری با‬ ‫کرملین متمایل شده‪ ،‬بیش از هر چیز برای استفاده ابزاری‬ ‫از روسیه جهت کاهش هزینه های تحقق هدف بوده است‪.‬‬ ‫در موضوع ناتو و ســپر ضدموشکی باید توجه داشت‬ ‫که وعد ه ترامپ برای احیای امریکا با وعده او برای تقویت‬ ‫ارتش ان کشور همراه بوده که در شرایط فعلی بین المللی و‬ ‫پیچیدگی تهدیدات نظامی و امنیتی در این عرصه‪ ،‬دولت‬ ‫وی مجبور به اقدام شبکه ای از جمله در نهادهایی چون ناتو‬ ‫ی در راستای منافع مسکو نخواهد‬ ‫است‪ .‬البته چنین اقدام ‬ ‫بود‪ .‬در موضوع سوریه نیز ممکن است هماهنگی بیشتری‬ ‫میان دو کشور در مقابله با گروهک داعش صورت بگیرد‪.‬‬ ‫در ادامه در مورد ایران نمی توان منکر رویکرد ژئوپلیتیکی‬ ‫جدید مسکو به تهران و واقعیت ایران در معادالت خاورمیانه‬ ‫شد‪ .‬هرچند این امر به معنی نگاه راهبردی به تهران نبوده‬ ‫و نیست‪ ،‬اما حداقل به معنی افزایش اهمیت تهران برای‬ ‫مســکو و افزایش هزینه معامله بر ســر ایران خواهد بود‪.‬‬ ‫البته در این فضا نیز احتمال همراهی روســیه با امریکا در‬ ‫خاورمیانــه و در موضوع ایران به صــورت تاکتیکی دور از‬ ‫انتظار نیست‪.‬‬ ‫پر واضح اســت کــه یکــی از دســتورکارهای اصلی ‬ ‫ترامپ‪ ،‬ترمیم روابط امریکا و روسیه اســت‪ .‬در مورد نگاه‬ ‫روس ها بــه دونال د ترامــپ نیز به رغم برخــی پیش بینی ها‬ ‫درباره روابط خوب روســیه و امریکا در دوره ترامپ همین‬ ‫چشم انداز مبهم حاکم است‪ .‬کما اینکه والدیمیر پوتین‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری روسیه اظهار داشته که باتوجه به تنش های‬ ‫فعلی در روابط روسیه و امریکا‪ ،‬بهبود روابط دوجانبه ساده‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫برای دســتیابی به این هدف یک بحث این است که ‬ ‫ترامپ بخواهد وارد همکاری دوجانبه با روسیه برای انجام‬ ‫عملیات مشترک نظامی علیه داعش و متعاقبا ورود مستقیم‬ ‫به مذاکرات صلح سوریه شود و از این طریق با جدا کردن‬ ‫روســیه از ایران ســعی کند تهران را در معادالت سیاسی‬ ‫منطقه منزوی کنــد‪ .‬اما اتخاذ چنین سیاســتی نه منجر به‬ ‫شکست داعش می شــود و نه به یافتن یک راه حل پایدار‬ ‫صلح در منطقه کمک می کند‪ .‬چون ائتالف کنونی ایران‬ ‫و روسیه بر مبنای نیاز متقابل دو کشور به شکست داعش و‬ ‫یافتن یک راه حل سیاسی برای بحران سوریه شکل گرفته و‬ ‫از این لحاظ هرگونه شکاف بین دو کشور‪ ،‬مشوق اصلی انها‬ ‫برای همکاری با یکدیگر در این زمینه ها را از بین می برد‪.‬‬ ‫در مورد بحران ســوریه‪ ،‬ایــران و روســیه همکاری‬ ‫نزدیکــی را برای حفظ قوت سیاســی و نظامــی در صحنه‬ ‫سوریه با هدف تســریع راه حل سیاســی برای این بحران‬ ‫ضروری می دانند‪ .‬بــر مبنای همین نیاز متقابــل و در روند‬ ‫بحران‪ ،‬ائتالف ایران و روســیه به تدریج تقویت و با منافع‬ ‫ملی و امنیتی دو کشور ســازگار شده است‪ .‬در این شرایط‪،‬‬ ‫سیاســت ترامپ در اولویت دادن به شکست‬ ‫داعش و برقــراری صلح در ســوریه از طریق‬ ‫همکاری با روسیه می تواند یک تحول مثبت‬ ‫باشــد‪ ،‬مشــروط بر اینکه او به دنبال همکاری‬ ‫با ائتــاف قوی ایرانی‪-‬روســی باشــد‪ ،‬چون‬ ‫مشارکت همزمان این دو بازیگر کلیدی برای‬ ‫تضمین موفقیت هرگونه گفت وگوی صلح در‬ ‫منطقه ضروری است‪.‬‬ ‫باید توجه داشت شروع یک رابطه جدید‬ ‫از سوی امریکا و روسیه در مورد بحران سوریه‬ ‫احتماال به نفع ایران نیــز خواهد بود‪ .‬زیرا این‬ ‫بار امریکا به مواضع روســیه نزدیک می شود‪.‬‬ ‫اگر روسیه به مواضع امریکا نزدیک شده بود‪،‬‬ ‫به زیان ایران تبدیل می شد اما اگ ر ترامپ پس‬ ‫از مشورت با مقامات امنیتی و دفاعی امریکا از‬ ‫مواضعش در قبال ســوریه عقب نشینی کند‪،‬‬ ‫دیگر نمی تــوان گفت نزدیک شــدن فرضی‬ ‫روســیه و امریکا به نفع ایــران خواهد بود‪ .‬روابط مســکو‪-‬‬ ‫واشنگتن در سطح بین المللی تاثیرگذار است‪ .‬این در حالی ‬ ‫است که روابط ایران و روسیه فقط در قالب همکاری های‬ ‫منطقه ای اســت‪ .‬بنابراین ایران باید توجه داشته باشد که‬ ‫طبق روابط کالن روســیه با امریکا‪ ،‬ممکن اســت که این‬ ‫کشور از منافعش با ایران چشم پوشی کند‪.‬‬ ‫کالم اخر اینکه به طور کلی روســیه و شخص پوتین‬ ‫نباید نســبت به روی کارامدن ترامــپ خوش بینی بیش از‬ ‫اندازه داشــته باشــد؛ چرا که مطابق سیاست های کالن‬ ‫امریکا در عرصه بین المللی پیش بینی می شــود در دوران‬ ‫رئیس جمهــور جدید امریــکا تغییر چندانــی در مذاکرات‬ ‫روسیه و امریکا در بخش مربوط به بحران اوکراین و سوریه‬ ‫بروز نکند‪.‬‬ ‫چالش اقای وزیر‬ ‫ورزش‬ ‫نفوذ بیشتر وزیر ورزش در عرصه فوتبال و البته تشکیل جلسه های متعدد در‬ ‫زمینه فوتبال و باشگاه های پرطرفداری که تحت نظر او اداره می شوند باعث شده‬ ‫تا خیلی ها روزهای اینده را خبرساز تر ببینند‪ .‬ایا شکاف میان فدراسیون فوتبال و‬ ‫وزارت ورزش در اینده نه چندان دور بیشــتر می شود یا یکی از طرفین ماجرا این‬ ‫نزاع را به سبک خود حل خواهد کرد‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫وزیرفوتبالی‬ ‫ایاسلطانی فروتاجیکدیگررا‬ ‫می پذیرند؟‬ ‫در حالی که به نظر می رســد ورزش کشــور در برخی‬ ‫رشــته ها با مشــکالتی جــدی روبه رو بــوده این مســعود‬ ‫سلطانی فر اســت که طی مدت کوتاه حضورش در وزارت‬ ‫ورزش و جوانان نشــان داده عالقه شــدیدی به فوتبال و‬ ‫مســائل مربوط بــه ان دارد‪ .‬او انگار بیشــتر وزیری برای‬ ‫فوتبال اســت تا کل ورزش کشــور و این شــاید مهم ترین‬ ‫تفاوت او با محمود گودرزی است؛ انجا که وزیر قبلی ورزش‬ ‫سیاست های ضد فوتبالی را گاهی در دستورکار قرار می داد‬ ‫و به همین دلیل سخت مورد انتقاد قرار می گرفت‪ ،‬اما این‬ ‫وزیر گویی از طرف دیگر بام افتاده باشد؛ انجا که بیشترین‬ ‫وقت و انرژی خود را صرف فوتبال و مســائل مربوط به این‬ ‫رشته ورزشی کرده است‪ .‬چه این راه نیز از نظر کارشناسان‬ ‫ورزش منطقی به نظر نمی رسد‪ .‬چون وزیر ورزش باید وقت‬ ‫خود را صرف حل مسائل و مشکالت همه رشته ها کند و از‬ ‫پرداختن صرف به مسائل یک رشته ورزشی پرهیز کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫استقبال تاج از وزیر جدید‬ ‫رابطه مهدی تاج با گودرزی اگرچه خصمانه نبود اما‬ ‫بر هیچ کس پوشیده نبود که وزیر قبلی ورزش مطالباتی از‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال داشــت که تاج را وادار می کرد تا‬ ‫جایی که برایش امکان پذیر است دست به وقت کشی بزند‪.‬‬ ‫جنگ پشت پرده ای بر سر قرار دادن بعضی نفرات نزدیک به‬ ‫گودرزی در پست های مهم فدراسیون فوتبال شکل گرفته‬ ‫بود‪ .‬گودرزی در دوره مدیریت کفاشــیان یک بار طعم این‬ ‫اعمال نفوذ را چشیده بود‪ .‬اســدی را به کفاشیان تحمیل‬ ‫کرده بود تا مهدی محمدنبی از سمت دبیرکلی فدراسیون‬ ‫فوتبال کنار برود‪ .‬اما در مورد تاج قضیه کمی فرق می کرد‪.‬‬ ‫این تاج بود که قصد داشــت مدیــران نزدیک بــه خود از‬ ‫جمله ساکت و اســامیان را به پست های مهم فدراسیون‬ ‫فوتبال برساند‪ .‬به همین دلیل رابطه میان وزارت ورزش با‬ ‫فدراسیون فوتبال در دوره مدیریت گودرزی چندان دوستانه‬ ‫نبود اما با کنار رفتن گودرزی خیال تاج تا حدود زیادی راحت‬ ‫شــد‪ .‬بنابراین از وزیر جدید ورزش اینگونه اســتقبال کرد؛‬ ‫«ارزیابی من از انتخاب ســلطانی فر خیلی مثبت اســت‪.‬‬ ‫باتوجه به شناختی که او از حوزه ورزش و به خصوص فوتبال‬ ‫دارد‪ ،‬احســاس خوبی از انتخابش داریم‪ .‬در هیات رئیسه‬ ‫بررســی هایی انجام دادیــم‪ ،‬مبنی بر اینکه فوتبــال از این‬ ‫انتخاب ســود برده و اتفاقات خوبی خواهــد افتاد‪ .‬باتوجه‬ ‫به شرایطی که فوتبال در زمینه مشــکالت نقدینگی دارد‪،‬‬ ‫امیدواریم این مشکالت کمتر شود‪».‬‬ ‫وی در مورد اینکه حضور ‪ 9‬ماهه وزیر ورزش می تواند‬ ‫تاثیرگذار باشــد یا خیــر‪ ،‬خاطر نشــان کرد‪« :‬ایــن ‪ 9‬ماه‬ ‫مقدمه ای برای اینده خواهد بود و ارزیابی ام این است که او‬ ‫می تواند در این مدت تاثیرگذار باشد‪ .‬ما در اینده ای نزدیک‬ ‫با وزیر جلسه ای داریم و به دنبال ثبت یک رکورد هستیم‪ .‬ما‬ ‫در چهار رده به جام جهانی صعود کرده ایم و در پی راهیابی‬ ‫تیم ملی بزرگســاالن به جام جهانی هستیم‪ .‬اگر این اتفاق‬ ‫رخ دهد‪ ،‬در قبل و بعد از انقالب در فوتبال ایران بی سابقه‬ ‫خواهد بود‪ .‬این نیازمند کمک و نگاه ویژه است‪ ،‬چیزی که‬ ‫ما از وزیر ورزش انتظار داریم‪».‬‬ ‫رابطه دوستانه سلطانی فر با کی روش‬ ‫ســلطانی فر خیلی زود نســبت بــه انچــه در فوتبال‬ ‫می گذرد واکنش نشــان داد‪ .‬او به خوبی می دانســت که‬ ‫نبض فوتبال ایران در دست سرمربی پرتغالی تیم ملی است‬ ‫و برای رسیدن به نگاه مثبت افکار عمومی باید کی روش را‬ ‫دریابد‪ .‬بنابراین در فاصله یکی‪ ،‬دو روز مانده به حضورش‬ ‫در مجلس بــرای گرفتن رای اعتمــاد از عملکرد کارلوس‬ ‫کی روش ابراز رضایت کرد و گفت‪« :‬یکی از مسائل مربوط‬ ‫به مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال است تا تیم ملی‬ ‫صعود مقتدرانه داشته باشد‪ .‬خوشــبختانه تیم ملی نتایج‬ ‫خوبی داشــته و من امیدوارم این دوره صعود خوبی داشته‬ ‫باشیم و تیمی را درست کنیم تا در جام جهانی ‪ 2018‬نتایج‬ ‫بهتری داشته باشد‪ .‬نتایج و عملکرد کی روش موفقیت امیز‬ ‫بوده اســت‪ .‬او مربی باهوش و باتجربه ای است‪ .‬تا االن‬ ‫هم نتایج خوبی داشته و امیدواریم به همین ترتیب ادامه‬ ‫پیدا کند تا هم در مقدماتی دســتاورد خوبی داشته باشیم‬ ‫و هم در جام جهانی نتایج خوبی بگیریــم‪ ».‬اظهاراتی که‬ ‫خیلی زود با واکنش مثبت مرد باهوش پرتغالی همراه شــد‬ ‫تا سرمربی تیم ملی فوتبال ایران بگوید صحبت های وزیر‬ ‫پیشــنهادی دولت برای تصــدی وزارت ورزش و جوانان‬ ‫دربــاره او‪ ،‬وظایفش را بــرای خدمت به کشــور «بزرگ»‬ ‫ایران سنگین تر کرده است‪ .‬کارلوس کی روش در پاسخ به‬ ‫اظهارات دکتر مسعود سلطانی فر درباره تیم ملی و او گفت‪:‬‬ ‫برای جناب اقای دکتر سلطانی فر در مسیر دشوار پیش رو‬ ‫سلطانی فر وزارت را‬ ‫ورزشی ببیند نه فوتبالی‬ ‫نظام مدیریتی ورزش‬ ‫باید متحول شود‬ ‫ارزوی بهترین ها را دارم‪ .‬شخصا تنها می توانم از جمالت و‬ ‫صحبت های بسیار دلگرم کننده ایشان تشکر کرده و مراتب‬ ‫تقدیر خود را اعالم کنم‪ .‬مطمئنا این صحبت ها برای بنده‬ ‫نشانه ای اســت از وظایف بیشتر و ســنگین تر که پیش رو‬ ‫خواهم داشت و امیدوارم بتوانم با هر انچه در توان دارم در‬ ‫خدمت فوتبال و کشور بزرگ ایران باشم‪».‬‬ ‫حرف های عجیب وزیر‬ ‫سال ‪ 2023‬تالش می کنیم‪ ».‬سلطانی فر چندی پیش در‬ ‫دیدار با اعضای فراکسیون ورزش مجلس شورای اسالمی‬ ‫با اشــاره به بودجه ســال ‪ 96‬وزارت ورزش و جوانان و رشد‬ ‫دو برابری ان نسبت به دستگاه های دیگر که با لطف و نگاه‬ ‫ویژه رئیس جمهور و ســازمان برنامه و بودجه اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫یاد اور شد‪« :‬این رشــد به هر حال نقطه امیدی است ولی‬ ‫چون از ابتدا میــزان اعتبارات ورزش کم گرفته شــده اگر‬ ‫سالی صد درصد هم بودجه ورزش افزایش پیدا کند باز هم‬ ‫با وجود چهار هزار پروژه نیمه تمام کم است‪ ».‬وی با انتقاد‬ ‫از ساخت و ســازهای سال های گذشــته که بدون امایش‬ ‫سرزمین صورت گرفته است‪ ،‬گفت‪« :‬اولین معضل ساخت‬ ‫استادیوم های بزرگ‪ ،‬نداشتن پول نگهداری ان است و در‬ ‫جایی که واقعا نیاز به ساختن استادیوم های ‪ 15‬هزار نفری‬ ‫نیست نباید ساخته شود‪ ».‬ســلطانی فر با بیان اینکه الزم‬ ‫بود بعد از انقالب در بعضی از شهرها استادیوم های بزرگ‬ ‫بسازیم گفت‪« :‬به هر حال ما مدعی میزبانی جام ملت های‬ ‫اسیا هستیم که برای سال ‪ 2019‬محقق نشد ولی قاطعانه‬ ‫برای گرفتن میزبانی هجدهمین دوره جام ملت های اسیا‬ ‫در سال ‪ 2023‬تالش می کنیم و برای این موضوع باید چند‬ ‫استادیوم بزرگ و مجهز داشته باشیم‪ ».‬این اظهارات اما‬ ‫در حالی مطرح شد که وزیر ورزش به موضوع پایان یافتن‬ ‫ثبت نام میزبانی در کنفدراســیون فوتبال اسیا که چند ماه‬ ‫پیش به پایان رسیده است اشاره ای نکرد‪ .‬هرچند میزبانی‬ ‫سال ‪ 2023‬هنوز به هیچ کدام از کشورهای اسیایی تعلق‬ ‫نگرفته اســت اما فرصت ثبت نام برای کسب میزبانی هم‬ ‫عمال از میان رفته است‪ .‬کنفدراسیون فوتبال اسیا حدود‬ ‫‪ 9‬ماه قبــل فرصت نهایی بــرای اعالم نامزدی در کســب‬ ‫میزبانی جام ملت های اسیا را بیست و چهارم فروردین ماه‬ ‫‪ 1395‬اعالم کــرده بود؛ زمانی که حدود هشــت ماه از ان‬ ‫می گذرد و ایران هم رسما شانســی برای ثبت نام ندارد‪ .‬تا‬ ‫تاریخ اعالم شده کشورهای مورد نظر می بایست با یک نامه‬ ‫کتبی درخواست خود را برای کسب میزبانی مسابقات اعالم‬ ‫می کردند و کشورهای کره جنوبی‪ ،‬چین‪ ،‬تایلند و اندونزی‬ ‫این کار را انجام داده اند‪ .‬ایران نه تنها به خاطر این مساله‬ ‫که به خاطر قانون نا نوشــته ‪ AFC‬هم شانسی برای کسب‬ ‫میزبانی جام ملت های ‪ 2023‬نداشــته‪ .‬طبــق این قانون‬ ‫نانوشته به صورت معمول میزبانی جام ملت های اسیا میان‬ ‫کشورهای شرق و غرب اسیا تقسیم می شــود و به همین‬ ‫دلیل ساده همه کشورهای نامزد شده برای ‪ 2023‬از شرق‬ ‫اسیا هستند‪ .‬این در حالی است که عربستان هم تمایلی به‬ ‫کسب میزبانی مسابقات داشته اما از نوشتن نامه خودداری‬ ‫کرده است‪ .‬به نظر می رسد اصرار وزیر ورزش برای گرفتن‬ ‫میزبانی جام ملت ها نیز صرفا مانوری رسانه ای است‪.‬‬ ‫بیانیه عجیب‬ ‫همه چیــز میان ســلطانی فر و تــاج یا به‬ ‫عبارتــی وزارت ورزش و فدراســیون‬ ‫فوتبال خوب پیش می رفت تا اینکه قرار‬ ‫گرفتن یک بیانیه روی خروجی ســایت‬ ‫اطالع رســانی وزارت ورزش و جوانــان‬ ‫نشــانه های دیگری را عیان کــرد‪ .‬اینکه‬ ‫اوضاع چندان هم دوستانه نیست‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫اما همه چیز میان سلطانی فر و تاج یا به عبارتی وزارت‬ ‫ورزش و فدراســیون فوتبال خوب پیــش می رفت تا اینکه‬ ‫قرار گرفتن یک بیانیه روی خروجی ســایت اطالع رسانی‬ ‫وزارت ورزش و جوانان نشــانه های دیگــری را عیان کرد‪.‬‬ ‫اینکه اوضاع میان وزارت و فدراسیون چندان هم دوستانه‬ ‫نیســت‪ .‬چندی پیش وقتی مهدی تاج به خاطر همزمانی‬ ‫بازی تیم ملی برابر ازبکســتان با شــب قدر به شــدت مورد‬ ‫انتقاد قرار گرفت بعد از چند روز مدعی شــد که این مساله‬ ‫را حل کرده است‪ .‬او قصد داشت افتخار حل این موضوع‬ ‫را به طور کلی نصیب خود کند که بیانیه وزارت ورزش بازی‬ ‫او را به هم زد؛ پایگاه خبری وزارت ورزش و جوانان مدعی‬ ‫شد که فدراســیون فوتبال ایران با مشــورت و درخواست‬ ‫وزارت ورزش‪ ،‬خواســتار تغییر زمان بازی تیم ملی ایران با‬ ‫ازبکستان شده است‪ .‬پایگاه خبری وزارت ورزش و جوانان‬ ‫در مطلبی نوشــت‪« :‬در دیداری که مســعود سلطانی فر با‬ ‫مهدی تاج‪ ،‬رئیس فدراســیون فوتبال داشــت‪ ،‬قرار شــد‬ ‫برای رعایت مالحظات و شعائر مذهبی و احترام گذاشتن‬ ‫به ارزش های دینی‪ ،‬زمان بازی برگشــت تیم های ایران و‬ ‫ازبکستان در دور برگشت که طبق برنامه ‪ ۲۳‬خرداد برابر با‬ ‫شــب های قدر بود یک روز زودتر برگزار شود‪ ».‬بعد از این‬ ‫مالقات‪ ،‬پیگیری های مختلفی توسط فدراسیون فوتبال و‬ ‫با تاکیدهای وزارت ورزش به عمل امده و طی درخواستی‬ ‫از مسئوالن فوتبال ازبکستان خواسته شد تا با تغییر زمان‬ ‫مسابقه دو تیم در دور برگشــت انتخابی جام جهانی روسیه‬ ‫باتوجه به تقارن ان با شــب های قدر موافقت کند و دیدار‬ ‫دو تیــم روز ‪ ۲۲‬خرداد برگزار شــود‪ .‬یاداوری می شــود که‬ ‫حســن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور کشــورمان بعد از برگزاری‬ ‫بازی تیم های ایران و کره جنوبــی در دور رفت رقابت های‬ ‫انتخابی جام جهانی روســیه در تهران‪ ،‬با تشکر از جوانان‬ ‫ورزش دوســت و مومن که با احترام به ســاالر شهیدان و‬ ‫بزرگداشــت تاســوعای حســینی و عزاداری در ورزشگاه‪،‬‬ ‫نمایش خوبی از بلوغ ایمانی‪ ،‬دلبستگی به خاندان عصمت‬ ‫و طهارت در زمان مسابقه فوتبال داشتند‪ ،‬دست اندرکاران‬ ‫ورزش کشور را به پیش بینی به موقع و اقدام پیشگیرانه از‬ ‫تداخل مسابقات مهم ورزشــی با مناسبت ها و مراسم مورد‬ ‫احترام جامعه توصیه کرد‪ .‬پایــگاه وزارت ورزش در حالی‬ ‫به این مطلب اشاره کرده که سایت فیفا از تغییر زمان بازی‬ ‫تیم ملی ایران و ازبکســتان و موکول شدن این بازی به ‪۲۲‬‬ ‫خرداد خبر داده بود‪ .‬طبق برنامه اعالم شــده از سوی فیفا‬ ‫قرار بود دیدار ایران و ازبکســتان در تاریخ ‪ ۱۳‬ژوئن ‪۲۰۱۷‬‬ ‫(‪ ۲۳‬خردادماه ‪ )۹۶‬و همزمان با شــب قدر و شــب ضربت‬ ‫خوردن امام علی (ع) در تهران برگزار شــود‪ .‬فدراســیون‬ ‫فوتبال با فیفا رایزنی کرد تا تاریخ دیدار ایران ‪ -‬ازبکســتان‬ ‫را تغییر دهد و در نهایت فدراسیون جهانی فوتبال با تغییر‬ ‫تاریخ این دیــدار موافقت کرد‪ .‬بــا اعالم تاریــخ جدید از‬ ‫ســوی فیفا دیدار ایران و ازبکســتان قرار اســت ‪ ۱۲‬ژوئن‬ ‫(‪ ۲۲‬خردادماه) برگزار شود تا برگزاری این دیدار با شب قدر‬ ‫همزمان نشود‪ .‬با توجه به این نشانه ها بعید به نظر می رسد‬ ‫که سلطانی فر مساله فوتبال را به این سادگی کنار بگذارد‪.‬‬ ‫او به شدت به حوزه فوتبال عالقه مند است‪ .‬حاال نفوذ بیشتر‬ ‫وزیر ورزش در عرصه فوتبال و البته تشــکیل جلســه های‬ ‫متعدد در زمینه فوتبال و باشگاه های پرطرفداری که تحت‬ ‫نظر او اداره می شوند باعث شــده تا خیلی ها روزهای اینده‬ ‫را خبرســاز تر ببینند‪ .‬ایا شکاف میان فدراســیون فوتبال و‬ ‫وزارت ورزش در اینده نه چندان دور بیشتر می شود یا یکی‬ ‫از طرفین ماجرا این نزاع را به سبک خود حل خواهد کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ســلطانی فر هر چقدر که شــروع خوبی داشت اما در‬ ‫ادامه باتوجه به برخــی اظهارنظرها باعث شــد تا برخی از‬ ‫رسانه ها درباره برخی موضع گیری های اقای وزیر واکنش‬ ‫نشــان دهند و از برخــی ادعاهای او به عنــوان گاف های‬ ‫سلطانی فر نام ببرند‪ .‬به عنوان مثال وزیر پیشنهادی ورزش‬ ‫و جوانــان در مصاحبه ای گفت‪« :‬در ســال های گذشــته‬ ‫پیشنهاد ریاســت کمیته المپیک و فدراســیون فوتبال را‬ ‫داشتم‪ ».‬او در این باره به دوره ای از حضور خود در سازمان‬ ‫تربیت بدنی اشــاره کرد که اتفاقا هاشــمی طبا در ان برهه‬ ‫رئیس ســازمان ورزش بود‪ .‬او گفت‪« :‬یکــی‪ ،‬دو بار برای‬ ‫ریاست فدراســیون فوتبال مطرح شــدم‪ .‬البته خودم باور‬ ‫داشتم که رئیس فدراســیون فوتبال باید تمام وقت باشد و‬ ‫من با حفظ سمت استانداری نمی توانم این پست را قبول‬ ‫کنم‪ .‬این مســاله به این دلیــل بود که مطرح شــد با حفظ‬ ‫سمت رئیس باشم اما من مخالف بودم چون فکر می کردم‬ ‫اهمیت فوتبال جایگاهش و ســطح توقعــات و همچنین‬ ‫استعدادهایی که در ان وجود دارد به شکلی است که رئیس‬ ‫فدراســیون هم باید تمام وقت باشــد‪ .‬من یک بار در سال‬ ‫‪ 77‬و یک بار هم در دهه ‪ 80‬پیشــنهاد ریاســت فدراسیون‬ ‫فوتبال را داشتم‪».‬‬ ‫او ادعای دیگری را هم مطرح کرد‪« :‬در ‪ 2‬سالی که‬ ‫قائم مقام سازمان تربیت بدنی بودم شرایطی فراهم شد که‬ ‫طی ‪ 20‬سال گذشته بتوانم با ورزش کشور در ارتباط باشم‪،‬‬ ‫در واقع به هر دلیلی و در جاهای مختلفی که حضور داشتم‬ ‫بدنه ورزش با من در ارتباط بود‪ .‬یکــی‪ ،‬دو بار هم در زمان‬ ‫تعیین رئیس کمیته ملی المپیک همین ارتباط باعث شــد‬ ‫که دوستانه من را نامزد ریاست این کمیته معرفی کنند که‬ ‫به هر حال شرایط برای این مساله فراهم نشد‪ .‬مجموع این‬ ‫شرایط باعث شد که در ‪ 20‬سال گذشته با ورزش کشور در‬ ‫ارتباط باشــم‪ ،‬البته عالقه و انگیزه خودم هم باعث شد که‬ ‫هیچ گاه این ارتباط ضعیف و قطع نشــود‪ ،‬خیلی از روسای‬ ‫فدراسیون ها و دوســتان هم موارد زیادی را با من مشورت‬ ‫کرده و حتی خواستار حمایت می شدند‪ ».‬نکته جالب توجه‬ ‫اینکه بعد از طرح این ادعا از سوی سلطانی فر‪ ،‬هاشمی طبا‬ ‫در مصاحبــه ای تاکید کرد کــه در ســال های مدیریتش‬ ‫در ســازمان تربیت بدنی هرگــز برای رفتن به فدراســیون‬ ‫فوتبال پیشنهادی به سلطانی فر نداده است‪ .‬هاشمی طبا‬ ‫گفت‪« :‬به خاطر نمی اورم که از اقای ســلطانی فر حضور‬ ‫در فدراســیون فوتبال را خواسته باشــم و قطعا ایشان باید‬ ‫خودشان پاسخگوی این ادعا باشند‪ ».‬این حرف ها به نفع‬ ‫ســلطانی فر نبود‪ .‬اما او ترجیحا در این باره واکنشی نشان‬ ‫نداد‪ .‬هر چند این پایان گاف های سلطانی فر درباره مسائل‬ ‫مربوط به حوزه فوتبال نبود‪ .‬او اخیــرا تاکید کرده که قصد‬ ‫دارد فعالیت هایی را در زمینه کسب میزبانی جام ملت های‬ ‫اسیا انجام دهد‪ .‬وزیر ورزش و جوانان گفته است‪« :‬ایران‬ ‫مدعی میزبانی جــام ملت های اسیاســت و قاطعانه برای‬ ‫گرفتن میزبانــی هجدهمین دوره جام ملت های اســیا در‬ ‫دولت دست از سر استقالل و‬ ‫پرسپولیس بردارد‬ ‫نقدی بر سیاست های‬ ‫وزیر ورزش‬ ‫سرمربی استقالل‬ ‫روی لبه تیغ‬ ‫زمستان منصوریان‬ ‫از راه رسیده است؟‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫سلطانی فر وزارت را ورزشی ببیند نه فوتبالی‬ ‫نظام مدیریتی ورزش باید متحول شود‬ ‫سیدمحمدجوادابطحی‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫عضو کمیسیون اموزش مجلس‬ ‫ورزش از مقــوالت اجتماعی بســیار پر طرفداری‬ ‫اســت کــه گــروه ذ ی نفعــان بیشــماری دارد‪ .‬طیف‬ ‫وسیعی از طبقات جامعه به فراخور حال خود با ورزش‬ ‫در ارتباط هســتند و در این میان کمتر گروهی از این‬ ‫گرو ه های ذ ی نفع هســتند که به شرایط موجود حاکم‬ ‫بر ورزش انتقاد نداشــته و از وضعیــت موجود راضی‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫بنابرایــن یک مدیــر عالی رتبه تحولخــواه در این‬ ‫عرصه‪ ،‬بــرای اینکه بتواند یک تحــول واقعی‪ ،‬عمیق‪،‬‬ ‫تاثیرگذار و بلندمدت در ورزش ایجاد کند‪ ،‬باید در مدت‬ ‫حضورش در ایــن عرصه‪ ،‬به جای توجه بــه میوه ها‪ ،‬به‬ ‫ریشه ها بپردازد و بتواند بستری مناسب برای اینده ایجاد‬ ‫کند‪ .‬وزیــر ورزش باید تغییراتی ســاختاری در چارچوب‬ ‫ورزش ایران ایجاد کند‪.‬‬ ‫اگرچه مسعود سلطانی فر خود معتقد است ورزش‬ ‫را خوب می شناسد و در اطالعات عمومی این حوزه جزو‬ ‫سرامدان است اما مســئولیت تذکر دادن در مورد برخی‬ ‫اشکاالت نباید از کارشناسان سلب شود‪.‬‬ ‫برایند موجود نشان می دهد که مسعود سلطانی فر‪،‬‬ ‫به لحاظ دانش و تجربه مدیریتی و به لحاظ ارتباط قوی‬ ‫با بدنه دولت و شــخص رئیس جمهور‪ ،‬می تواند مدیری‬ ‫تحول افرین در حوزه ورزش باشد‪ .‬اما این تحوالت باید‬ ‫در چه عرصه هایی باشند؟‬ ‫یکی از بزرگترین معضالت ورزش کشــور‪ ،‬ضعف‬ ‫شدید در بدنه مدیریتی است‪ .‬اکنون ناکارامدی مدیران‬ ‫ورزش از مولفه های اساسی ضعف مفرط ورزش است‪.‬‬ ‫در ایــن حوزه عمدتا روســا بلد نیســتند چگونه ریاســت‬ ‫کنند و مدیران نمی دانند چگونه بودجه و منابع انســانی‬ ‫را مدیریت کنند‪ .‬انها در شــرایط ارمانــی منتظر بودجه‬ ‫اختصاص داده شده دولتی می مانند تا بتوانند امورشان‬ ‫را مدیریت کنند‪.‬‬ ‫حیف و میل کردن همین بودجه ناچیز در ورزش نیز‬ ‫به یک موضوع طبیعی و هر روزه بدل شده و هیچ نظارت‬ ‫دقیقی نیســت که به صورت ریز مشــخص کنــد بودجه‬ ‫عمومــی بیت المال کــه در بخش هــای مختلف ورزش‬ ‫هزینه می شود‪ ،‬چگونه مصرف شده است‪.‬‬ ‫بسیاری از این مدیران و روســا اگر در این ادارات‬ ‫کل‪ ،‬فدراسیون ها‪ ،‬باشگاه ها و ســایر نهادهای وابسته‬ ‫به ورزش نبودند‪ ،‬حتی در ارتزاق خود نیز دچار مشــکل‬ ‫بودند‪ ،‬چه برســد به اینکه بتوانند بــرای مجموعه تحت‬ ‫مدیریت شان درامدزایی کنند‪.‬‬ ‫همین می شود که این وابستگان به ورزش پیش از‬ ‫حضور وزیر جدید در وصف ان مدیحه سرایی می کنند و‬ ‫در مذمت وزیر پیشین از هیچ تالشی فروگذار نمی کنند‪.‬‬ ‫البته این مســاله روندی تکراری برای هر جابه جایی در‬ ‫ورزش است و مدیران ورزشی بیشتر مرید و اسیر پسوند‬ ‫مدیریتی اسم افراد هســتند تا خود فرد‪ .‬یعنی اینها مرید‬ ‫هر وزیر ورزشی هستند و حال فرق ندارد این وزیر کیست‬ ‫و سابقه ان چیست‪.‬‬ ‫تحــول در نظــام مدیریتــی ورزش کشــور‪ ،‬اولین‬ ‫کلید طالیی برای تحــول در این عرصه اســت‪ .‬ورزش‬ ‫یک پدیده جهانشــمول‪ ،‬اقتصادی و پیچیده در عرصه‬ ‫مدیریتی اســت‪ ،‬بنابراین مدیــران ان باید فهــم ارتباط‬ ‫بین المللی‪ ،‬فهم اقتصاد حاکم بر ورزش و فهم مدیریت‬ ‫بودجه و نیروهای انسانی را داشــته باشند‪ .‬سایر مسائل‬ ‫فنی و تخصصی درون ورزش توســط نیروهای فنی رتق‬ ‫و فتق خواهد شــد‪ .‬موضوع بعدی که باید به ان اشــاره‬ ‫کنم این مــوازی کاری یعنی هدر دادن وقــت‪ ،‬بودجه و‬ ‫انرژی مجموعه هاست که این مساله در ورزش به خوبی‬ ‫دیده می شود‪.‬‬ ‫این مــوازی کاری اکنــون در باالترین ســطح در‬ ‫ورزش وجــود دارد‪ ،‬چراکــه معاونــت ورزش قهرمانی و‬ ‫کمیته ملــی المپیک به عنــوان دو مجموعــه مجزا‪ ،‬به‬ ‫صورت موازی و همزمان در یک عرصه فعالیت می کنند‬ ‫و حداقــل تجربه نشــان داده در دو دهه اخیــر هیچ گاه‬ ‫ارتباط خوبی با یکدیگر نداشته اند‪ .‬چرا؟ چون دو پادشاه‬ ‫در یک مملکت حکمرانی می کنند‪.‬‬ ‫این ادعای بنده را به دقت بررسی کنید و ببینید چه‬ ‫میزان وقت و انرژی و سرمایه در اثر این موازی کاری از‬ ‫بین می رود‪ .‬اقای وزیر جدیــد ورزش‪ ،‬برای یک بار هم‬ ‫که شده بیایید و از تجربه کشورهای موفق استفاده کنید‪.‬‬ ‫مســئولیت ورزش قهرمانی (فدراســیون های ورزشی)‬ ‫در وهله اول با خودشان اســت و همین فدراسیون ها و‬ ‫باشگاه ها هســتند که گرد هم جمع می شــوند و از میان‬ ‫خود مدیــران کمیته ملی المپیــک را انتخاب می کنند‪.‬‬ ‫اگرچه در این عرصه هــم ما برعکس بــه موضوع نگاه‬ ‫می کنیم و فکر می کنیم‪ ،‬این کمیته ملی المپیک است‬ ‫که مسئولیت فدراسیون ها را دارد‪ .‬در حقیقت کمیته ملی‬ ‫المپیک‪ ،‬هیات مدیره شرکتی اســت که فدراسیون ها و‬ ‫باشگاه های ورزشی در ان سهامدارند‪.‬‬ ‫در این میان دو موضوع مطرح می شود؛ اول اینکه‬ ‫دولت بودجه می دهد و دولت باید نظارت کند و دوم اینکه‬ ‫مجلس در برابر عملکرد فدراسیون ها و باشگاه ها از وزیر‬ ‫بازخواســت می کند‪ .‬با حذف معاونت ورزش قهرمانی‪،‬‬ ‫این دو مقوله را چطور داشته باشیم؟‬ ‫در مورد موضوع اول باید گفت کــه واقعا این نگاه‬ ‫ایــراد دارد‪ .‬چــرا اگر دولت بــه یک بخش مــورد توجه‬ ‫جامعه کمک می کنــد‪ ،‬حتما باید نظارت و ریاســت هم‬ ‫بکند؟ اکنــون معاونــت ورزش قهرمانــی در حقیقت به‬ ‫زعیم فدراســیون های ورزشــی بدل شــده‪ ،‬درحالی که‬ ‫فدراسیون ها به صورت مستقل می توانند توسط کمیته‬ ‫ملی المپیــک مــورد ارزیابی قــرار بگیرند و بــه فراخور‬ ‫عملکرد شایسته ای که دارند‪ ،‬از منابع دولتی بهره ببرند‪.‬‬ ‫در مورد موضوع دوم نیز پاســخ روشــن است‪ .‬اگر‬ ‫به صورت قانونی مسئولیت فدراســیون ها به خودشان‬ ‫و به طریق اولــی کمیته ملــی المپیک تفویض شــود‪،‬‬ ‫دیگر چطور مجلس می تواند از وزارتخانه ای که دخل و‬ ‫تصرفی در این عرصه ندارد‪ ،‬بازخواست کند؟‬ ‫با حذف معاونت ورزش قهرمانی در وزارت ورزش‪،‬‬ ‫قریب ‪ 50‬درصد مشکالت و پیچیدگی های موجود این‬ ‫وزارتخانه حل خواهد شد و این بخش می تواند به عنوان‬ ‫یــک اداره کل تحقیقاتــی و نظارتــی در حــوزه ورزش‬ ‫قهرمانی فعالیت کند‪.‬‬ ‫ایجــاد بســترهای کالن و قانونــی بــرای‬ ‫خصوصی سازی هم موضوع دیگری است که وزیر ورزش‬ ‫باید به ان توجه کند؛ بزرگترین هدیه به ورزش حرفه ای‬ ‫و قهرمانــی کشــور که به صــورت دائمی باقــی خواهد‬ ‫ماند‪ ،‬ایجاد بســترهای قانونی و کالن برای خصوصی‬ ‫سازی ورزش است‪ .‬مهمترین موضوع نیز ایجاد قوانین‬ ‫حمایتی برای درامدزایی و خصوصی سازی فدراسیون ها‬ ‫ورزش‬ ‫نقدی بر سیاست های وزیر ورزش‬ ‫دولت دست از سر استقالل و پرسپولیس بردارد‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بهتر اســت از اظهارنظر وزیــر ورزش درباره اهمیت‬ ‫رســیدگی به مشکالت دو باشگاه اســتقالل و پرسپولیس‬ ‫شروع کنم‪ .‬مســعود ســلطانی فر می گوید‪« :‬رسیدگی به‬ ‫مشکالت دو باشگاه استقالل و پرسپولیس باید در اولویت‬ ‫کارهای وزارت ورزش قرار بگیرد‪ ».‬این اظهارنظر منطقی‬ ‫به نظر نمی رسد‪ .‬چون وزیر ورزش وظایفی در گستره ورزش‬ ‫یک کشــور دارد حال انکه این اظهارنظر نشــان می دهد‬ ‫که ســلطانی فر بیش از حد قصد دارد وقت و انرژی خود را‬ ‫صرف دو باشگاه استقالل و پرسپولیس کند؛ باشگاه هایی‬ ‫که سال هاست درباره خصوصی شــدن ان سخن به میان‬ ‫می اید اما دولــت نمی خواهد این دو باشــگاه مردمی را به‬ ‫مردم واگذار کند‪ .‬این نکته که پرســپولیس و استقالل به‬ ‫دلیل هواداران میلیونی خود به شدت مورد توجه رسانه ها و‬ ‫مردم قرار می گیرد‪ ،‬کامال درست است؛ اینکه تقویت این‬ ‫دو تیم باعث می شود فوتبال ملی رونق بیشتری پیدا کند هم‬ ‫موضوعی است غیر قابل کتمان‪ .‬اما ایا این دو مورد و خیلی‬ ‫از موضوعات دیگری که در راستای اهمیت این دو باشگاه‬ ‫مطرح می شود دلیل خوبی اســت تا وزیر ورزش و جوانان‬ ‫بیشترین وقت و انرژی اش را صرف سرخابی ها کند‪ .‬بیش‬ ‫از ‪ 30‬فدراسیون ورزشی در حال حاضر در ورزش کشورمان‬ ‫فعال هســتند‪ .‬خیلی از رشــته های ورزشــی ظرفیت های‬ ‫زیادی برای رشد دارند‪ .‬حتی می توانند صاحب فدراسیون‬ ‫شوند‪ .‬همه این فدراسیون ها مشکالت عدیده ای دارند که‬ ‫سال ها است با ان دست به گریبان هســتند‪ .‬خیلی از این‬ ‫فدراسیون ها مجمع شان تشکیل نشــده است یا روسایی‬ ‫را باالی سر خود می بینند که تاکید دارند یا باید رئیس باقی‬ ‫بمانیم یا خطر تعلیق ورزش ایران را تهدید خواهد کرد و با‬ ‫این شعار مدت هاست که ناکامی های پی در پی رقم می زنند‪.‬‬ ‫برخی فدراسیون ها همچنان توسط بازنشسته ها و روسایی‬ ‫اداره می شود که به جز تابعیت ایرانی تابعیت دومی نیز دارند‬ ‫و حضورشان به عنوان رئیس فدراسیون منع قانونی دارد اما‬ ‫با این حال به صورت منتقدان خود زل می زنند و می گویند‬ ‫بازنشسته نیستم و می توانم به کارم ادامه دهم‪ .‬در صورتی‬ ‫که همه این دوستان اتفاقا بازنشسته اند‪ ،‬اتفاقا دو شغله اند‬ ‫و ادامه فعالیت شان در عرصه ورزش غیر قانونی است و البته‬ ‫باعث می شود که مدیران جوانی که پشت درهای بسته قرار‬ ‫گرفته اند هرگز این فرصت را به دست نیاورند که در ورزش‬ ‫این مملکت مدیریــت کنند‪ .‬اما وزیــر ورزش و جوانان که‬ ‫به نظر می رسد تنها به این دلیل جانشین محمود گودرزی‬ ‫شــده که وضع موجود را حفظ کند بدون توجه به همه این‬ ‫مسائل در تازه ترین مصاحبه اش تاکید می کند که اولویت‬ ‫وزارت ورزش رسیدگی به مشکالت دو باشگاه فوتبال است‪.‬‬ ‫چرا؟ چون باشگاه های پرطرفداری هستند‪ .‬این راه خوبی‬ ‫نیست‪ .‬بی تردید مردم هم این راه را نمی پسندند‪ .‬اگر قرار‬ ‫است به مشــکالت فوتبال رســیدگی کنیم چون رشته ای‬ ‫است که مردم بسیار دوســتش دارند بهتر است مشکالت‬ ‫همه باشــگاه ها را مد نظر قرار دهیم و بــرای بحران مالی‬ ‫فوتبال باشگاهی فکر اساسی کنیم‪ ،‬اما پرداختن صرف به‬ ‫مشکالت دو باشگاه بوی ورزشی نمی دهد بلکه بیشتر یک‬ ‫نوع دور اندیشی سیاســی می نماید‪ .‬وزیر ورزش و جوانان‬ ‫که اتفاقا اهل پژوهش و تحقیق در عرصه مدیریت ورزش‬ ‫است و نشان داده که می تواند بر خالف خیلی از انهایی که‬ ‫صرفا ادعای علم گرایی را مطرح کردند در این زمینه دست‬ ‫به اقداماتی اساســی بزند ومی تواند مقدمــات این تحول‬ ‫عظیم را در فاصله باقی مانده تا پایــان عمر دولت روحانی‬ ‫فراهم کند‪ .‬دست کم اساســنامه ای یا برنامه مدونی برای‬ ‫ایجاد تغییر و تحولی اساســی در ورزش کشور تدوین کند‬ ‫تا در صــورت ادامه حضــور در وزارت ورزش بتواند باتوجه‬ ‫به برنامه ای راهبردی حرکت کند نــه برنامه ای که حاال در‬ ‫دستورکار قرار داده است؛ برنامه فعلی البته برنامه ای است‬ ‫که خیلی هــا خط ان را حفظ شــرایط موجــود و دور کردن‬ ‫برخی حاشــیه ها از ورزش می دانند اما این راه‪ ،‬راه کاملی‬ ‫است‪ .‬ایا اصرار وزیر ورزش برای قرار گرفتن در این مسیر‬ ‫منطقی اســت؟ به نظر می رســد در مورد برخی مالحظات‬ ‫ســلطانی فر یک بار برای همیشــه باید رویه خــود را تغییر‬ ‫دهد‪ .‬او در حالی تمام انرژی و وقت خود را صرف مســائل‬ ‫مربوط به فوتبال کرده که بهتر از هر کس دیگری می داند‬ ‫مشکالت اصلی ورزش کشــور در جای دیگری است‪ .‬نه‬ ‫اینکه فدراسیون فوتبال و به طور کلی باشگاه های فوتبال‬ ‫نیاز به نظارت و رسیدگی نداشته باشند‪ .‬ابدا این طور نیست‬ ‫اما به نظر می رسد پرداختن بیش از حد به تیم ملی فوتبال و‬ ‫باشگاه های استقالل و پرسپولیس دلیل دیگری هم دارد‬ ‫که شاید وزارت ورزش صالح نمی بیند ابعاد ان را اشکار کند‬ ‫و درباره این سیاست خود شفاف ســازی کند‪ .‬با همه اینها‬ ‫معتقدم وزیر ورزش فرصت مناســبی در اختیار دارد؛ برای‬ ‫ایجاد تحول‪ .‬برای دست زدن به عمل‪ .‬به خصوص درباره‬ ‫برخی از مشکالت که نمی توان از دور انها را حل کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫و باشگاه هاست‪ .‬تا چه زمانی باید دولت ساالنه میلیاردها‬ ‫تومان از درامدهــای عمومی مــردم را در ورزش هزینه‬ ‫کند؟ تا کی دولــت باید نقش پدر پولــدار ورزش را بازی‬ ‫کند؟ در کــدام الگوی موفق در دنیــا این گونه دولت در‬ ‫ورزش هزینه می کند؟‬ ‫اگر ادعای تحول افرینی دارید‪ ،‬از همین جا شروع‬ ‫کنید‪ .‬دولت ها همیشه در واگذاری خست و ترس به خرج‬ ‫می دهند‪ .‬نترســید و بگذارید فدراســیون ها و باشگاه ها‬ ‫خودشان روی پای خودشان بایستند‪.‬‬ ‫وزارت ورزش باید بســتر مناســبی به لحاظ قانونی‬ ‫فراهم کند تا ایــن بخش ها بدون اتکا بــه دولت بتوانند‬ ‫امورات خود را بگذرانند‪.‬‬ ‫در این مبحــث شــاید مولفه هــای تاثیرگــذار در‬ ‫خصوصی سازی و قوانین مورد نیاز خارج از حوصله بحث‬ ‫باشد و تکرار انها مالل اور خواهد بود اما ایجاد بسترهای‬ ‫کالن و قانونــی هــم باید در نحــوه انتخــاب مدیران و‬ ‫مدیریــت این نهادهــای ورزشــی ایجاد شــود و هم در‬ ‫حمایت و هدایت انها‪ .‬اما یکی از مهم ترین موضوعاتی‬ ‫که به نظــرم وزیر ورزش باید به ان توجــه کند‪ ،‬دوری از‬ ‫حواشــی فوتبال اســت؛ فوتبال و کمیته ملی المپیک‪،‬‬ ‫عروسان هزار داماد ورزش ایران هستند‪.‬‬ ‫اگر بــا حذف معاونــت ورزش قهرمانــی‪ ،‬وزارت‬ ‫ورزش از فدراســیو ن ها و کمیته ملی المپیک خالص‬ ‫شــود‪ ،‬به طریق اولی می تواند از فدراســیون فوتبال و‬ ‫باشــگاه های بزرگی همچون اســتقالل و پرسپولیس‬ ‫نیز خالص شود‪ .‬فوتبال همیشه گرداب وزرای ورزش‬ ‫بوده و این مدیران ارشد را به درون خود کشیده و بخش‬ ‫زیادی از توان و انرژی مدیریــت وزارتخانه را معطوف‬ ‫خود کرده است‪.‬‬ ‫در طــول این ســال ها بیــش از ‪ 50‬درصد وقت و‬ ‫انرژی وزرای ورزش و روسای ســازمان تربیت بدنی در‬ ‫همین فوتبال به هدر رفته اســت؛ یا درگیر فدراســیون‬ ‫فوتبال بوده اند‪ ،‬یــا درگیر انتخاب ســرمربی‪ ،‬یا درگیر‬ ‫هیات مدیره باشــگاه های اســتقالل و پرســپولیس یا‬ ‫درگیر تامین بودجه انهــا‪ ،‬که هیچ کــدام از اینها نباید‬ ‫به وزارت ورزش ربطی داشــته باشــد‪ .‬وقتی باشگاه و‬ ‫فدراســیون ها‪ ،‬خودشان گرداننده خودشــان هستند‪،‬‬ ‫پس نبایــد عالی تریــن نهاد ســتادی در حــوزه ورزش‬ ‫کشور درگیر این حواشی باشــد‪ .‬وزیر جدید اگر در پی‬ ‫ساختارسازی در ورزش است‪ ،‬خودش را درگیر گرداب‬ ‫فوتبال نکند‪.‬‬ ‫به نظــرم مهمتریــن کار وزارت ورزش که اصوال‬ ‫در ذیل ردیف اولویت بندی امور قرار می گیرد‪ ،‬توســعه‬ ‫زیرساخت های ورزش و توسعه ورزش همگانی و ایجاد‬ ‫ورزش ارزان در راســتای توسعه ســامت عمومی در‬ ‫جامعه اســت‪ .‬اگر وزارت های ورزش و ســازمان های‬ ‫تربیت بدنی در طول چهار دهه اخیر در این حوزه خوب‬ ‫عمل می کردند اکنون ســرانه فضــای ورزش برای هر‬ ‫ایرانی کمتر ‪ 30‬یا ‪ 40‬سانتی متر نبود‪.‬‬ ‫اگر این مدیران حاشــیه طلب به امــور اصلی خود‬ ‫می پرداختند‪ ،‬همچنان مجموعه ورزشــی ازادی مظهر‬ ‫افتخار اماکن ورزشــی ایــران نبود‪ ،‬اگــر وزارت ورزش‬ ‫خوب عمل می کرد‪ ،‬اکنون باید فرهنگ ورزش عمومی‬ ‫در کشور بیشتر ایجاد می شــد‪.‬البته این اصلی ترین کار‬ ‫وزارت ورزش چون مصاحبه های متعدد‪ ،‬ســفرهای پر‬ ‫زرق و برق و هیجان های بیشــمار ندارد‪ ،‬چندان هم در‬ ‫اولویت نبوده و نتیجه این می شــود که بــه جای تمرکز‬ ‫بر توســعه عمومی ورزش‪ ،‬وزارتخانه شده است وزارت‬ ‫فوتبال و سایر فدراسیون های ورزشــی‪ .‬باشگاه های و‬ ‫فدراســیون هایی که فقط هزینه می کنند و هیچ خروجی‬ ‫مفیدی برای جامعه ندارند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫زمستان منصوریان از راه رسیده است؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫سرمربی استقالل روی لبه تیغ‬ ‫اختالف ها درباره سرنوشت منصوریان دیگر به شدت‬ ‫قبل نیست‪ .‬جدی ترین حامی او یعنی سیدرضا افتخاری نیز‬ ‫اخیرا در مصاحبه ای ضمن اعــام نارضایتی اش از نتایج‬ ‫کادر فنی اعالم کرده که اعضــای هیات مدیره حق دارند‬ ‫نگران وضعیت استقالل باشــند‪ .‬بنابراین بازی فردا برای‬ ‫منصوریان سرنوشت ساز خواهد بود‪ .‬دیداری که در صورت‬ ‫شکست استقالل شاید مدیران این باشگاه را درباره ادامه‬ ‫همکاری با منصوریان به شدت دچار تردید کند و یا حتی انها‬ ‫را در این مورد به تصمیم جدی برساند‪.‬‬ ‫استقالل برخالف هیاهوی ابتدای فصل نتایج خوبی‬ ‫در لیــگ برتر نگرفته و روز گذشــته هم با شکســت مقابل‬ ‫نفت تهــران از رقابت های جام حذفی کنــار رفت‪ .‬نتایج بد‬ ‫استقالل‪ ،‬اختالفات درونی باشگاه‪ ،‬جابه جایی در صندلی‬ ‫مدیرعاملی این باشــگاه‪ ،‬اختالف علیرضــا منصوریان با‬ ‫برخی از اعضای هیات مدیره و‪ ...‬باعث شــده استقالل و‬ ‫هوادارانش امروز شاهد بدترین روزهای تیم شان باشند‪.‬‬ ‫زمانی کــه علیرضا منصوریان ســرمربی اســتقالل‬ ‫شــد‪ ،‬بالفاصله بازیکنانی چون بختیار رحمانی‪ ،‬فرشــید‬ ‫باقری‪ ،‬وریا غفوری و علی قربانی جذب شده و در ادامه نیز‬ ‫بازیکنانی چون کاوه رضایی‪ ،‬محمدحسین کنعانی زادگان‬ ‫و میالد زکی پور به اســتقالل پیوســتند‪ .‬همــه چیز برای‬ ‫اســتقالل گل و بلبل پیش می رفــت و روزی نبــود که در‬ ‫تمرینات استقالل کمتر از دو هزار نفر حضور نداشته باشند‬ ‫و ســرود قهرمانی نخواننــد‪ .‬همه به امید ســال خوب و پر‬ ‫از موفقیت بــا «علیرضــا منصوریــان» بودند‪ ،‬اما شــاید‬ ‫بدبین ترین هوادار استقالل هم تصور نمی کرد که تیمش‬ ‫چنین نتایجی بگیــرد‪ .‬پیش از اغاز فصــل‪ ،‬منصوریان به‬ ‫تعریف و تمجید از خریدهای خــود پرداخت و عنوان کرد‬ ‫اگر بازیکنانی چون بختیار‪ ،‬باقری و غفوری را با قیمت های‬ ‫باال جذب کرده‪ ،‬به این دلیل بوده که خیلی از تیم ها دنبال‬ ‫انها بوده و دیگر حاضر نیست حتی با سه میلیارد تومان هم‬ ‫این بازیکنان را بدهد‪.‬‬ ‫کافی است به عملکرد بازیکنانی که جذب استقالل‬ ‫شدند‪ ،‬نگاهی گذرا و اجمالی داشته باشیم‪ .‬به غیر از کاوه‬ ‫رضایی کــه ‪ 5‬گل برای اســتقالل به ثمر رســانده و تا حد‬ ‫قابل قبولی بهترین خرید استقالل بوده‪ ،‬سایر بازیکنان به‬ ‫معنای واقعی ضعیف ترین بازیکنان تیم پایتخت محسوب‬ ‫می شــوند‪ .‬وریا غفوری در روزهایی که هنوز مصدوم نشده‬ ‫بود‪ ،‬دوران پرفروغی نداشــت و اکنون هم دوران نقاهت‬ ‫را پشت ســر می گذارد و خبری از او نیست‪ .‬کنعانی زادگان‬ ‫که با جنجال و هیاهوی زیادی به استقالل پیوست‪ ،‬همان‬ ‫ابتدای فصل رباط پاره کرد تا خانه نشــین شــود‪ .‬بختیار و‬ ‫باقری انقدر عملکرد ضعیفی داشتند که هواداران استقالل‬ ‫در صفحات مجازی خواهان جدایی انها شده اند‪ .‬بازیکنانی‬ ‫که عملکردی در حد بازیکنان درجه دو داشته اند‪ .‬عملکرد‬ ‫بختیار به گونــه ای بوده کــه منصوریان روز گذشــته از او‬ ‫اســتفاده نکرد و باقری هم انقدر پاس اشتباه داد تا صدای‬ ‫اعتراض هواداران بلند شود‪ .‬اینجا باید از منصوریان پرسید‬ ‫که خریدهای خوبش چرا عملکرد ضعیفی داشــته اند؟ ایا‬ ‫این خریدها اکنون همان قیمتی را دارند که ابتدای فصل‬ ‫داشتند؟‬ ‫اســتقالل امروز چوب نقل و انتقــاالت پیش از اغاز‬ ‫فصل خــود را می خــورد و ان هــم زمانی که بــا خرید این‬ ‫بازیکنان خــودش را روی ابرها می دید‪ ،‬فــارغ از اینکه به‬ ‫جای جذب بازیکنــان نامی به فکر ترمیــم نقطه ضعف ها‬ ‫باشد‪ .‬منصوریان به این نکته اشاره کرد که سال گذشته در‬ ‫نفت همدلی زیادی وجود داشت‪ ،‬اما در استقالل همدلی‬ ‫دیده نمی شــود‪ .‬مخالفان او امــا در واکنش به فــرار رو به‬ ‫جلوی این مربی جوان سوال هایی را مطرح می کنند؛ این‬ ‫همدلی را چه کســی ایجاد می کند؟ مگر غیر از این است‬ ‫که ســرمربی به عنوان راس هرم باید همدلی را در تیمش‬ ‫ایجاد کند؟ ســرمربی جوان اســتقالل که بیشــتر مواقع‬ ‫احساساتی صحبت و رفتار می کند‪ ،‬چرا تمرکزش روی هر‬ ‫مساله ای است جز مسائل فنی؟ چرا ســرمربی تیم بزرگی‬ ‫مانند اســتقالل اواخر بازی بــا نفت تهــران و در حالی که‬ ‫تیمش نیاز به راهنمایی او دارد‪ ،‬حواسش به سکوهاست؟‬ ‫منتقدان منصوریان هفته گذشــته در واکنش به رفتارهای‬ ‫عجیب منصوریان تاکید کردند که اشکالی ندارد سرمربی‬ ‫از هوادارانــش بخواهد که تیم شــان را تشــویق کنند‪ ،‬اما‬ ‫اینکه مدام فکر مربی به سکوها باشد‪ ،‬غیرقابل قبول است‪.‬‬ ‫منصوریان انقدر درگیر مســائل غیرفنــی و نمایش در کنار‬ ‫زمین بود که پس از پایان بازی استقالل مقابل پدیده حتی‬ ‫تعداد تماشاگران حاضر در ورزشگاه را هم زیر نظر داشت‪.‬‬ ‫شــاید این روزهــا منصوریان بــا خود بگویــد چون‬ ‫اســتقالل نتیجه نگرفته‪ ،‬همــه از او انتقــاد می کنند‪ ،‬اما‬ ‫انتقاد از سرمربی جوان اســتقالل تنها به عملکرد تیمش‬ ‫مربوط نمی شود‪ ،‬انتقاد از حرف ها و رفتارهای او و همچنین‬ ‫توقعاتی که ابتدای فصل ایجاد کرد‪ ،‬برمی گردد‪ .‬سرمربی‬ ‫اســتقالل فرصت کمی دارد تا شــرایط را برای بازگشــت‬ ‫اســتقالل به روزهای اوج همــوار کند وگرنه بایــد به فکر‬ ‫خداحافظی از تیم محبوبش باشد‪.‬‬ ‫این در حالی است که سرمربی جوان ابی ها حاال دیگر‬ ‫بزرگترین حامی خود یعنی ســکوها را نیز از دست داده اما‬ ‫امیدوار است تا دوباره با کسب یک پیروزی در اصفهان نظر‬ ‫استقاللی ها را جلب کند‪.‬‬ ‫علیرضا منصوریان بعد از شکســت برابر نفت تهران‬ ‫برای اولین بار با سوال خبرنگاران درباره خروج از استقالل‬ ‫رو به رو شد‪ .‬ســرمربی ابی ها که دیگر باید پذیرفت نتایج او‬ ‫نتوانسته انتظارات هواداران را براورده کند و او که با استقبال‬ ‫پنج هزار نفری به استقالل امده بود‪ ،‬حاال برای بازی های‬ ‫این تیم نمی تواند هواداران زیادی را به ورزشگاه بکشاند‪.‬‬ ‫منصوریان اما در برابر این سوال خبرنگاران واکنش‬ ‫جالبی داشــت‪ :‬مــا مســتقیم می رویــم‪ .‬چیزی به اســم‬ ‫عقب نشــینی در نهاد ما وجود نــدارد و ما با قــدرت به جلو‬ ‫می رویم‪ .‬صحبتهای سرمربی جوان ابی ها شاید در روزهای‬ ‫ابتدایی فصل برای هواداران استقالل امیدوار کننده به نظر‬ ‫می رسید‪ ،‬اما حاال دیگر گوش هواداران به این صحبت ها‬ ‫بدهکار نیســت‪ .‬اســتقالل جام حذفی را از دســت داده‪،‬‬ ‫در لیگ وضعیت بســیار بدی دارد و باید پذیرفت که السد‬ ‫صخره ای به مراتب سخت تر از تیم های لیگ برتری است‬ ‫تا رویای حضور موفق در جام باشــگاه های اســیا نیز برای‬ ‫منصوریان دور از دسترس باشد‪.‬‬ ‫سرمربی اســتقالل نه تنها نتوانســته به وعده های‬ ‫خود در ابتــدای فصل مبنی بر ارائه فوتبال تماشاگر پســند‬ ‫عمل کند‪ ،‬بلکه حتی بازی پر ریسک او روی کسب عنوان‬ ‫قهرمانی جام حذفی نیز که بعد از نتایج ضعیف استقالل به‬ ‫زبان امد‪ ،‬نتیجه ای جز شکست نداشته است‪.‬‬ ‫منصوریان که روی دوش هواداران استقالل و با موج‬ ‫برخاســته از ســکوهای ازادی به رویای نیمکت استقالل‬ ‫رسیده است‪ ،‬با تکرار اشــتباهات خود نه تنها جایگاه خود‬ ‫را این روزهــا در خطر می بیند‪ ،‬بلکه محبوبیت او به شــکل‬ ‫چشــمگیری نزد هواداران کاهش پیدا کرده تا حاال هزینه‬ ‫تغییرات روی نیمکت استقالل نیز برای مدیران این تیم به‬ ‫حداقل ممکن کاهش پیدا کند‪.‬‬ ‫روزهای اینده و به ویژه دیدار با سپاهان که فردا برگزار‬ ‫می شود نقش پررنگی در سرنوشت منصوریان خواهد داشت‬ ‫و ســرمربی جوان ابی ها که رویای نیمکت استقالل را در‬ ‫فاصله چند قدم مانده به زمســتان از دســت رفته می بیند‪،‬‬ ‫امیدوار است شاید با کسب یک نتیجه مناسب برابر سپاهان‬ ‫و برگشت به جدول لیگ برتر‪ ،‬فرصت دوباره ای از هواداران‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫ایا منصوریان به روزهای پایانی حضورش روی نیمکت‬ ‫اســتقالل نزدیک شــده اســت؟ بعد از حذف استقالل از‬ ‫جام حذفی مخالفان او در هیات مدیره باشگاه استقالل بار‬ ‫دیگر فرصت را برای سرزنش این مربی غنیمت شمرده اند‪.‬‬ ‫حســن زمانی که مخالف درجه یک منصوریان محســوب‬ ‫می شود وعده افشــاگری در پایان رقابت های نیم فصل را‬ ‫داده و خطاب به رسانه ها گفته است‪« :‬من می دانستم که‬ ‫استقالل به چنین روزهایی می رسد‪».‬‬ ‫با این حال منصوریان هم هفته گذشــته وعده داده‬ ‫که در نیم فصل اوضاع مدیریتی باشــگاه استقالل را مورد‬ ‫رســیدگی قرار خواهد داد! باید دید مدیران استقالل قرار‬ ‫اســت به وضعیت بهم ریختــه کادر فنــی و نتایج ضعیف‬ ‫استقالل رسیدگی کنند یا کادر فنی قرار است نقش ناظر را‬ ‫بر عهده بگیرد‪ .‬هر چه هست دست کم شرایط این روزهای‬ ‫استقالل نشانه ای از اراده مسئوالنش برای خروج از بحران‬ ‫را به ذهن هواداران متبادر نمی کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫قد منصوریان از‬ ‫نیمکتاستقالل‬ ‫بلندترنشد‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫ســرمربی ابی ها‪ ،‬اولیــن حذف خود را با اســتقالل‬ ‫چشــید‪ ،‬حذف از رقابت هــای جام حذفی اولیــن ناکامی‬ ‫ رسمی منصوریان با پیراهن تیم محبوبش بود‪.‬‬ ‫پس از حضور در تیم هایی مانند پاس همدان و نفت‬ ‫تهران‪ ،‬علیرضا منصوریان در نهایت به اســتقالل رسید‪،‬‬ ‫تیمی که سال ها برای ان بازی کرد و طبیعی است که یکی‬ ‫از کسانی باشد که داعیه حضور روی نیمکت ان را داشته‬ ‫باشــد‪ ،‬او از ابتدای لیگ در تالش بود بــه همه هواداران‬ ‫ثابت کند می تواند به کار اســتقالل بیایــد و بر افتخارات‬ ‫این تیم بیفزاید‪ ،‬وی که در بازی های لیگ نتایج متوسطی‬ ‫گرفته بود تمام امید خود را برای زود بازده بودن عملکردش‬ ‫به جام حذفی بســته بود تا شــاید با کســب یک قهرمانی‬ ‫شیرین در این جام‪ ،‬اولین قدم خود را محکم بردارد و خود‬ ‫را به استقاللی ها ثابت کند‪ .‬اما حاال با حذف در رقابت های‬ ‫جام حذفی‪ ،‬قد منصوریان از نیمکت استقالل بلندتر نشد‬ ‫تا وی تمام امید خود را به لیگ برتر ببندد و بتواند با موفقیت‬ ‫در این جام‪ ،‬ادامه حضور خود را در این تیم بیمه کند‪.‬‬ ‫مشکل استقالل قطعا فنی است‬ ‫ادامه روند فعلی شرایط را بدتر خواهد کرد‬ ‫محمود فکری‬ ‫پیشکسوت استقالل‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫ورزش‬ ‫نمی توان راجــع به یک دیــدار صحبت کــرد و بعد‬ ‫عملکرد یک مربی را زیر سوال برد‪ .‬اما انچه هفته گذشته‬ ‫باعث شد اســتقالل از جام حذفی کنار برود محصول یک‬ ‫نوع طرز تفکر بود که از ابتدای فصل فرصت داشــته خود‬ ‫را به حد تیمی همچون اســتقالل برســاند‪ .‬اما با این حال‬ ‫اتفاق تاســف برانگیزی برای اســتقالل رخ داد و این تیم‬ ‫از جام حذفی حذف شــد‪ .‬دلیل این امر نیز روشــن است؛‬ ‫متاســفانه اســتقالل در وقــت دوم اضافه تمرکــز الزم را‬ ‫نداشــت و با خوردن دو گل ســاده در کمتر از چند دقیقه‪،‬‬ ‫شکســت خورد و حذف شــد‪ .‬بعد از نتایج نامناسب تیم در‬ ‫لیگ برتر‪ ،‬امید هواداران برای کســب جام‪ ،‬به جام حذفی‬ ‫بود که متاسفانه استقالل از این جام هم حذف شد‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم بازیکنان فعلی اســتقالل خوب هستند و می شود‬ ‫با همین بازیکنان تیم بهتر بازی کند و نتایج خوبی بگیرد‪.‬‬ ‫البته من چون از تیم دور هستم و نمی دانم در تمرینات تیم‬ ‫چه خبر است‪ ،‬نمی توانم به طور دقیق در این مورد صحبت‬ ‫کنم اما این تیم در این فصل از حمایت کافی مالی برخوردار‬ ‫است و می بینیم برعکس ســال های قبل هیچ بازیکنی از‬ ‫وضعیت مالی تیم ناراحت نیســت‪ .‬به نظــرم در این زمینه‬ ‫همه چیز خوب است و قطعا اگر مشکلی وجود دارد مربوط‬ ‫به مسائل فنی است که باید ریشه یابی شود تا هرچه زودتر‬ ‫این مشکل برطرف شــود‪ .‬من نمی دانم مدیریت علیرضا‬ ‫منصوریان در تیم مشــکل دارد یــا ایراد از نــوع تمرینات‬ ‫تیم است اما هرچه که هســت ایراد تیم قطعا فنی است و‬ ‫نمی شود گفت فقط بازیکن مقصر است‪ .‬من همیشه سعی‬ ‫کرده ام از تیم حمایت کنم و االن هم که این حرف را می زنم‬ ‫دلیل بر این نیست که مشکلی با کسی دارم‪ .‬قصد من کمک‬ ‫کردن اســت و منظورم از مطرح کردن این صحبت ها این‬ ‫نیست که بگویم منصوریان مقصر است‪ .‬ایراد و اشکال تیم‬ ‫را باید گفت و این کامال مشخص است که استقالل از نظر‬ ‫فنی شرایط خوبی ندارد و باید فکری به حال این مساله کرد‪.‬‬ ‫علیرضا منصوریان در ابتدای کار خود در استقالل‪،‬‬ ‫تغییر دادن شــیوه بازی این تیم را مهم تریــن هدف خود‬ ‫قلمداد کــرده بود‪ .‬با گذشــت ‪ 18‬بــازی رســمی (لیگ و‬ ‫جام حذفی) از فصــل جاری فوتبال کشــور‪ ،‬ایا تغییری در‬ ‫نحوه بازی این تیم رخ داده اســت؟ به نظرم پاسخ را همه‬ ‫ما می دانیم؛ شــیوه و نحوه بازی تیم نســبت به سال های‬ ‫گذشــته تغییری نداشــته و من چیز خاصی از تیم امسال‬ ‫ندیده ام‪ .‬به نظر من حتی اگر قرار باشد استقالل با همین‬ ‫شــکل به کارش ادامه بدهد‪ ،‬نتایج بهتری نســبت به االن‬ ‫کسب نخواهد کرد و با ادامه این روند‪ ،‬در اینده حتی شرایط‬ ‫برای استقالل بدتر از این خواهد شد‪ .‬موضوع بعدی اینکه‬ ‫در چند وقت اخیر شــاهد صحبت هــای متناقض اعضای‬ ‫هیات مدیره باشــگاه اســتقالل در خصوص شــرایط این‬ ‫تیم بوده ایم و به نظر می رسد در این باشگاه بر سر حمایت‬ ‫کردن یا نکردن از سرمربی این تیم دودستگی وجود دارد‪.‬‬ ‫بنابراین معتقدم هیات مدیره و مدیرعامل باشگاه اول باید‬ ‫بگویند چه خواســته ای از منصوریان دارنــد‪ .‬این موضوع‬ ‫که روشن شود خیلی از مسائل دیگر هم مشخص خواهد‬ ‫شــد‪ .‬انها باید بگویند اهداف بلند مدت مدنظرشــان است‬ ‫یا کوتاه مدت‪ .‬دنبال تغییر شــیوه بازی تیم هستند یا فقط‬ ‫برد می خواهند‪ .‬هیات مدیره نباید ســلیقه ای و شــخصی‬ ‫عمل کند و اگر احساس می کند از شرایط تیم راضی نیست‬ ‫باید تصمیم جدی و قاطع بگیرد‪ .‬منظورم این نیســت که‬ ‫منصوریان را اخــراج کنند‪ .‬بحثم فقط قاطــع عمل کردن‬ ‫هیات مدیره است‪ .‬انها اگر قصد حمایت دارند‪ ،‬باید در هر‬ ‫شــرایطی کنار منصوریان بماننــد و از او حمایت کنند‪ .‬اگر‬ ‫هم چیزی غیر از این اســت باید زودتر تصمیم گیری کنند‬ ‫تا تیم وارد حاشیه نشود‪ .‬اینکه کســی مشکل شخصی با‬ ‫سرمربی تیم داشته باشــد و بخواهد در رسانه ها انتقاد کند‬ ‫که درست نیســت و چیزی جز حاشــیه برای تیم نخواهد‬ ‫داشــت‪ .‬اعضای هیات مدیره باید منصوریان را بخواهند‬ ‫و از او گزارش بخواهند‪ ،‬نه اینکه در رســانه ها انتقاد کنند‪.‬‬ ‫استقالل نفرات خوبی دارد و به نظر من با همین بازیکنان‬ ‫و کادر فنی می تواند خیلی بهتر از این نتیجه بگیرد‪ .‬باز هم‬ ‫می گویم دلیل اصلی مشکالت فنی را نمی دانم اما هرچیزی‬ ‫که هست‪ ،‬اگر این مشکالت برطرف شود قطعا می توان به‬ ‫اینده تیم امیدوار بود‪ .‬در غیر این صورت نباید توقع داشت‬ ‫شرایط استقالل تغییر مثبتی داشته باشد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫شعبدهبازارژانتینی‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫مسی یک بار دیگر همه را متعجب کرد‬ ‫«ترجیــح می دادم به جــای اینکه مــن گل دومم را‬ ‫بزنم‪ ،‬مسی ان توپ را پس از حرکت استثنایی اش به گل‬ ‫تبدیــل می کرد‪ .‬انگار که پلی استیشــن بــود‪ .‬او بازیکنی‬ ‫اســتثنایی اســت‪ ».‬این جمالت را لوییس ســوارز گفته‬ ‫اســت‪ ،‬او گلی را وارد دروازه حریف کرد که اگر دروازه بان‬ ‫اسپانیول قدری معمولی تر بود‪ ،‬می توانست از همین حاال‬ ‫کاندیدای بهترین گل سال باشــد‪ .‬ابتدا حرکت را اینیستا‬ ‫شــروع کرد‪ ،‬او توپ را گرفت‪ ،‬چند بازیکــن را دریبل کرد‬ ‫اما ان را از دست داد‪ ،‬توپ با یک اتفاق به مسی رسید‪ ،‬او‬ ‫شــروع کرد به دریبل های ریز و تماشایی زدن‪ .‬بعد از عبور‬ ‫از هر مدافع‪ ،‬عالمت سوال روی سر او سبز می شد و نوبت‬ ‫به مدافع بعدی می رسید‪ .‬او شوتش را هم زد اما دروازه بان‬ ‫ان را مهار کرد تا در ریباند لوییس سوارز گل بزند‪ .‬مسی به‬ ‫جز این صحنه در چند صحنه دیگر هم بازیکنان حریف را‬ ‫با حرکات تکنیکی فوق العاده از پیش رو برداشــت‪ .‬او در‬ ‫یک صحنه هم با سوارز یک و دو کرد و پس از انکه پشت‬ ‫مدافعان حریف صاحب توپ شــد‪ ،‬تــوپ را به گل تبدیل‬ ‫کرد‪ .‬همچنین گل جوردی البا هــم روی حرکت تکنیکی‬ ‫مســی بود‪ .‬توپ در این صحنه در نهایت به البا در گوشه‬ ‫محوطه جریمه رسید و او با ضربه ای محکم دروازه حریف‬ ‫را باز کــرد‪ .‬این گونه بود که دوباره مســی یک بازگشــت‬ ‫باشــکوه دیگر را تجربه کرد‪ ،‬ان هم به یک دلیل ســاده‪.‬‬ ‫رونالدو چند روز بود که همــه نگاه ها را به خودش معطوف‬ ‫کرده بود‪ .‬شــاید برای عده ای دیدن رقابت لیونل مسی و‬ ‫کریس رونالدو خسته کننده شده باشد اما این عده در اقلیت‬ ‫هســتند‪ .‬این دو بازیکن همچنان این توانایی را دارند که‬ ‫هواداران شان و فوتبالدوستان سراســر دنیا را حیرت زده‬ ‫کنند و از ان مهم تر برای دیگری حس رقابت ایجاد کنند‪.‬‬ ‫انگار این دو بــدون همدیگر کامل نمی شــدند و به اینجا‬ ‫نمی رسیدند‪ .‬این نظر انجلوتی‪ ،‬سرمربی بایرن هم هست‬ ‫انجلوتی در مصاحبه با اس اسپانیا گفت‪« :‬رقابتی که بین‬ ‫انها وجود دارد باعث پیشرفت شان شده است‪ .‬مسی بهتر‬ ‫شده چون رونالدو حضور دارد و کریستیانو بهتر شده چون‬ ‫مسی حضور دارد‪ .‬نمی دانم رونالدو تا چه زمانی به فوتبال‬ ‫بازی کردن ادامه می دهد اما فکر نمی کنم ســنش خیلی‬ ‫باال باشد‪ .‬فکر می کنم رونالدو سطح خودش را برای ‪ 3‬یا ‪4‬‬ ‫سال دیگر حفظ کند‪ .‬رونالدو مثل مسی بدون شک تا ‪ 2‬یا‬ ‫‪ 3‬سال دیگر همچنان می تواند توپ طال را فتح کند‪ .‬بقیه‬ ‫بازیکنان همچنان باید صبر کنند»‬ ‫ِ‬ ‫شب اتشین مســی در دربی کاتالونیا‪ ،‬فقط چند روز‬ ‫بعد از رســیدن رونالدو به توپ طالی چهــارم رقم خورد‪.‬‬ ‫در صورت مســی اما نه نشانه ای از خشــم دیده می شد و‬ ‫نه انگیزه ای فردی برای اثبات دوباره اســتعدادهایش‪ .‬او‬ ‫درست مثل همیشه بود‪ .‬با همان ارامش‪ ،‬همان قدم ها‪،‬‬ ‫همــان پاس ها و همان جــادوی پایان ناپذیر؛ شــعبده باز‬ ‫ارژانتینی‪...‬‬ ‫پیش از اعــام برنــده نهایی توپ طالی امســال‪،‬‬ ‫گروهی امیدوار بودند که دو قطبی مسی‪ -‬رونالدو‪ ،‬سرانجام‬ ‫امسال شکسته شــود و توپ طال به بازیکن دیگری برسد‬ ‫اما در نهایت این جایزه به ستاره پرتغالی رئال رسید و مسی‬ ‫هم در رتبه دوم قرار گرفت‪.‬اما پس از ماجرای توپ طال‪،‬‬ ‫کریس و مسی با درخشــش در فاصله چند ساعت از هم‪،‬‬ ‫نشان دادند که قصد ندارند لحظه ای از این رقابت پا پس‬ ‫بکشند‪ .‬ابتدا در فینال جام جهانی باشگا ها‪ ،‬رونالدو با زدن‬ ‫ســه گل مقابل کاشــیما‪ ،‬نقش اصلی پیروزی ‪ 2-4‬رئال را‬ ‫بازی کرد تا سال خوبش را با فتح این رقابت ها و همین طور‬ ‫دریافت جایزه بهترین بازیکن و جایزه ویژه این مســابقات‬ ‫به پایان برســاند‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬رونالدو ســال ‪ 2016‬را با‬ ‫چهار جام مهــم (چمپیونزلیگ‪ ،‬یورو ‪ ،2016‬ســوپرکاپ‬ ‫اروپا و جام جهانی باشگاه ها) و دو جایزه انفرادی باارزش‬ ‫(بهترین بازیکن فصل اروپا و توپ طالی بهترین بازیکن‬ ‫جهان) به پایان می رســاند‪ .‬هرچند او هنوز این فرصت را‬ ‫دارد تا با دریافت جایزه ‪ The Best‬از فیفا‪ ،‬ســال ‪ 2016‬را‬ ‫خاطره انگیزتر کند‪.‬چند ساعت بعد از هت تریک رونالدو‪،‬‬ ‫نوبت مســی بود تا با درخشــش خیره کننــده اش در دربی‬ ‫کاتاالن‪ ،‬نوید ســالی بهتر را به هوادارانش بدهد‪ .‬هرچند‬ ‫ســتاره ارژانتینی تنها یک بار در این دیدار موفق به گلزنی‬ ‫شــد اما تکنیک فوق العاده او روی گل های دوم و سوم‪،‬‬ ‫حتی لوئیس انریکه را هم شگفت زده کرد‪ .‬مسی هر بار با‬ ‫پشت سر گذاشــتن چند بازیکن اسپانیول و به هم ریختن‬ ‫انها‪ ،‬نشان داد که چرا خیلی ها او را بهترین تاکتیک بارسا‬ ‫می دانند‪ .‬انریکه‪ ،‬ســرمربی بارســلونا بعد از بازی گفت‪:‬‬ ‫«نمی توانیم به کارهایی که مســی انجام می دهد عادت‬ ‫کنیم‪ .‬عملکرد او بســیار خاص است‪ ،‬اینجا در نوکمپ هر‬ ‫‪ 15‬روز یک بار اتفاق می افتد‪».‬‬ ‫بعد از بازی بود که در شبکه های مجازی به انتخاب‬ ‫توپ طال حمله شــد و برخی بازهم مســی را شایسته این‬ ‫عنوان می دانستند‪ .‬مسی در سال جاری میالدی ‪ 62‬بار در‬ ‫بازی های باشگاهی و ملی به میدان رفته و با ‪ 33‬پاس گل و‬ ‫‪ 59‬گل زده‪ ،‬نمایش بی نظیری داشته‪ .‬مسی در سال ‪2016‬‬ ‫برای بارسا در ‪ 52‬بازی توانســته ‪ 51‬گل بزند و ‪ 26‬بار هم با‬ ‫پاس های خود موجب گلزنی هم تیمی هایش شود‪ 8 .‬گل‬ ‫زده و ‪ 7‬پاس گل نیز اماری است که در ‪ 11‬بازی ملی برای‬ ‫این اعجوبه ارژانتینی به ثبت رسیده ‪ .‬هر چند رئال در اکثر‬ ‫هفته های این فصل از رقابت های اللیگا صدرنشین بوده‬ ‫اما درخشش خیره کننده مسی در بازی های اخیر‪ ،‬هواداران‬ ‫متعصب کاتاالن را به قهرمانی در اسپانیا حسابی امیدوار‬ ‫کرده است‪ .‬مسی خودش هم امیدوار است تا بارسا با ادامه‬ ‫روند رو به رشــدش بار دیگر به صدر جدول اللیگا برگردد‪ .‬‬ ‫ستاره بی بدیل بارسا در این خصوص می گوید‪ « :‬بارسلونا‬ ‫زودتر از حد تصور به صدر جدول برمی گردد‪ .‬به نتایج سایر‬ ‫تیم هــا کاری نداریــم و کار خودمان را انجــام می دهیم‪.‬‬ ‫ امسال تشنه قهرمانی هستم و به این هدف خواهم رسید‪» .‬‬ ‫مســی در ادامه چند کلمه ای هم د رخصــوص توپ طال‬ ‫صحبت کرد و گفت‪« :‬به رونالدو پس از تصاحب توپ طال‬ ‫تبریک گفتم اما دوســت نداشــتم این موضوع رسانه ای‬ ‫شــود‪ .‬این را می گویم تا جلوی شــایعات بعدی را بگیرم‪.‬‬ ‫ پس از قهرمانی رئال مادرید در جام جهانی باشگاه ها به این‬ ‫تیم و راموس تبریک گفتم چون در درجه اول ما همکار و‬ ‫دوست هستیم‪ » .‬‬ ‫با وجود همــه اینها یک مســاله هواداران بارســا را‬ ‫نگران می کند؛ در ماه های اخیر شــایعات بسیاری درباره‬ ‫اینده مســی مطرح شــده و گفته می شود شــاید او پس از‬ ‫پایان قراردادش با بارســلونا از این تیم جدا شــود و حاضر‬ ‫نشود قرارداد جدیدی امضا کند‪ .‬برخی می گویند او قرارداد‬ ‫جدیدی امضــا نخواهد کرد و پس از پایــان قراردادش به‬ ‫لیگ برتر و منچسترســیتی خواهد رفــت و برخی دیگر بر‬ ‫این باورند که او به ارژانتین برخواهد گشــت تا برای نوولز‬ ‫اولدبویز بازی کند‪ .‬سوارز اما می گوید که مسی احتماال در‬ ‫بارسلونا ماندنی است‪« :‬شما می توانید ببینید که او راضی‬ ‫است و همه امیدواریم که او در بارسلونا بماند اما او کسی‬ ‫اســت که باید در این زمینه تصمیم بگیــرد»‪ ،‬عدم تمدید‬ ‫قرارداد مسی حتی برای مسئوالن اللیگا هم می تواند یک‬ ‫چالش باشد‪ .‬تباس رئیس اللیگا در صفحه توئیتر خود در‬ ‫تمجید از مسی که طوالنی شدن فرایند تمدید قراردادش با‬ ‫بارسلونا سبب به وجود امدن شایعاتی درباره اینده او شده‪،‬‬ ‫نوشته اســت‪« :‬مســی از تو به خاطر بازی فانتزی ات‪ ،‬به‬ ‫خاطر فوتبال زیبایت‪ ،‬به خاطــر تعهدت و به خاطر احترام‬ ‫گذاشتن به ارزش ها‪ ،‬تشکر می کنم‪ .‬اللیگا از تو می خواهد‬ ‫که سال های ســال اینجا در کنار ما بمانی‪ ».‬کمی قبل از‬ ‫شروع دربی کاتالونیا دوربین ها هواداری را کشف می کنند‬ ‫که لباس فضایی بر تن کرده روی بنری به زبان اسپانیایی‪،‬‬ ‫خودش را «هم سیاره ای» لئو مســی معرفی کرده است‪.‬‬ ‫بعد از مســابقه‪ ،‬همه تماشــاگران نیوکمــپ ارزو دارند که‬ ‫ادم فضایی فوتبال هرگز به ســیاره اش برنگــردد‪ .‬چرا که‬ ‫فوتبال بدون او‪ ،‬چیزهای زیادی کم خواهد داشت همین‬ ‫یکی دو ماه قبل بود کــه ژوزه مورینیو گفتــه بود که وقتی‬ ‫‪ 4-5‬سال دیگر مسی بازنشسته شود‪ ،‬هواداران فوتبال در‬ ‫سراسر دنیا گریه خواهند کرد‪.‬‬ ‫چالش جناب خان‬ ‫دلخور و خشــمگینه (که مهم نیســت ما چقدر موافقیم یا‬ ‫نیستیم و چقدر بهش حق مى دیم یا نمى دیم‪ ...‬مهم اینه‬ ‫که رفیق قدیمیمــون دلخوره باید دلــش رو مثل این همه‬ ‫سال که دوست صمیمى بودیم به دست بیاریم‪ ...‬نگران‬ ‫نباشین سعید خیلى رفیق خوب و مهربونیه‪ )...‬جناب خان‬ ‫به خندوانه برمى گرده‪ .‬در اوج اینکه مى خوایم جناب خان‬ ‫کنارمون باشه ولى اگه ســعید جان ساالرزهى همچنان به‬ ‫دلخوریش ادامه بده و جناب خان کنارمون نباشه‪ ،‬این نوید‬ ‫رو مى دم که محمد بحرانى کنارمون خواهد بود تا تهش‪ .‬و‬ ‫حتی ارائه پیشنهادی با رقم بسیار باال و هنگفت نیز نتوانست‬ ‫صاحب امتیاز عروسک جناب خان را مجاب کند تا به حضور‬ ‫ان در برنامه رضایت دهد‪ .‬علی احمدی‪ ،‬تهیه کننده برنامه‬ ‫«خندوانــه» در این باره گفت‪« :‬همه تالشــمان را کردیم‬ ‫که جناب خان کنارمان باشد که متاسفانه نشد‪ .‬در تالشیم‬ ‫که اتفاقات جذابی را رقم بزنیم که بیننده خالء جناب خان‬ ‫را حس نکنــد‪ ».‬از این به بعد قرار اســت بیــن جناب خان‬ ‫و خندوانه یک جدایــی صورت بگیرد‪ .‬گفته می شــود که‬ ‫ساالرزهی با مدیران شبکه نسیم به این توافق رسیده است‬ ‫و خیلی ها عالقه مند هســتند از این عروســک در کارهای‬ ‫دیگری اســتفاده کنند‪ .‬حتی این احتمال وجــود دارد که‬ ‫در اینده ســریالی با حضور جناب خان‪ ،‬احالم و برادرانش‬ ‫ساخته شود‪ .‬در این میان برنامه خندوانه هم همان طور که‬ ‫رامبد جوان در برنامه اش اعالم کرد‪ ،‬محمد بحرانی را دارد‪،‬‬ ‫کلى ایده هاى درجه یک براتون خواهیم داشت‪ ».‬باالخره‬ ‫اما این قصه به پایان رسید‪ .‬با پخش تیزرهای فصل جدید‬ ‫«خندوانه» مشخص شــد که «جناب خان» دراین فصل‬ ‫برنامه حضور نخواهد داشت و باالخره دعوای مالی مالک‬ ‫این عروسک با تهیه کنندگان به بن بست رسید و کار دست‬ ‫«خندوانه» داد‪ .‬در اولین برنامه در فصل چهارم جناب خان‬ ‫حضور نداشــت و فصل چهارم برنامه «خندوانــه» نیز در‬ ‫حالی روی انتن رفت که جای خالی این عروسک محبوب‬ ‫در برنامه کامال نمایان بود و تالش سازندگان این برنامه و‬ ‫مردی که با هنــر طنزپردازی و بدیهه گویی خود توانســت‬ ‫جناب خان را تبدیل به یک عروســک معــروف و محبوب‬ ‫کند‪ ،‬شاید این جمله خیلی هم پر از اغراق نباشد که جناب‬ ‫خان بدون محمد بحرانی یک عروســک اســت مثل بقیه‬ ‫عروسک ها‪ .‬رامبد‪ ،‬بحرانی را به عنوان میهمان شب دوم‬ ‫خودش به برنامه خندوانه برد تا نشان دهد جای خالی جناب‬ ‫خان خیلی هــم خالی نمی ماند و انهــا ان را پر می کنند‪...‬‬ ‫اما ســوال این اســت‪ ،‬ایا واقعا می توان برای جناب خان‬ ‫جانشین پیدا کرد؟‬ ‫خندوانه بدون عروسک محبوبش شروع شد‬ ‫اولین قســمت از فصل چهارم برنامه «خندوانه» به‬ ‫صورت ویژه برنامه شــب یلدا با حضور جمعی از هنرمندان‬ ‫به روی انتن شبکه نسیم رفت‪ .‬در این برنامه خیلی ها بودند‬ ‫از مهران غفوریــان و امیرمهدی ژوله تــا مرضیه برومند و‬ ‫غالمحسین لطیفی‪ ...‬اما با وجود همه میهمانان برنامه‪،‬‬ ‫بازهم جای خالی یک نفر حس می شد؛ جناب خان در برنامه‬ ‫نبود و این مساله کوچکی برای یک برنامه موفق نیست‪...‬‬ ‫عروســک جناب خــان بی شــک یکــی از محبوب تریــن‬ ‫عروسک های تلویزیونی اســت که تقریبا همه گروه های‬ ‫ســنی را درگیر خود کرده و بیشتر مخاطبان «خندوانه» ان‬ ‫را متعلق به این برنامه پربیننده می دانند‪ .‬واقعیت ماجرا این‬ ‫اســت که «جناب خان» در برنامه «کوچه مروارید» زاده‬ ‫شد‪ .‬مجموعه ای که ویژه کودکان در شبکه نمایش خانگی‬ ‫توزیع شد و واقعیت ماجرا هم این است که جناب خان انجا‬ ‫اصال دیده نشد و در ادامه شهرت و محبوبیت خود را مدیون‬ ‫«خندوانه» است‪« .‬جناب خان»عروسکی است که ابتدا‬ ‫در مجموعه نمایــش خانگی«کوچه مرواریــد» در نقش‬ ‫لبو فروش جنوبی و ســپس در ســری دوم و سوم مجموعه‬ ‫«خندوانه» به عنوان یک اســتنداپ کمدی ظاهر شــد‪.‬‬ ‫صدا پیشــگی این عروســک به عهده «محمد بحرانی»و‬ ‫عروســک گردانی بر عهده «مهــدی برقعــی» و «حامد‬ ‫ذبیحی» بود‪ .‬هر فصل که از خندوانه پیش می رفت‪ ،‬این‬ ‫عروسک بیشتر و بیشتر جای خود را در میان مخاطبان این‬ ‫برنامه باز می کرد‪ ...‬اما از انتهای فصل سوم زمزمه هایی به‬ ‫گوش می رسید که از فصل اینده این عروسک در تلویزیون‬ ‫حضور نخواهد داشــت‪ .‬خبر ها از ان حکایت داشــت که‬ ‫ســعید ســاالرزهی صاحب امتیــاز عروســک جناب خان‬ ‫نسبت به حضور ان در برنامه خندوانه شکایت کرده و دیگر‬ ‫نمی خواهد این عروســک در برنامه حضور داشــته باشد‪.‬‬ ‫ساالرزهی معتقد بود که حضور مداوم «جناب خان» در یک‬ ‫برنامه روتین ممکن است محبوبیت این عروسک را از بین‬ ‫ببرد اما از سوی دیگر او می گوید درباره ابعاد مالی حضور این‬ ‫عروســک در برنامه «خندوانه» نیز با او صحبتی نشده و او‬ ‫در مدت زمان دو سالی که «جناب خان» با این برنامه روی‬ ‫انتن بود ‪ ،‬به احترام عالقه مردم به این شخصیت ‪ ،‬از مسائل‬ ‫مالی این قضیه چشم پوشی کرده است‪.‬‬ ‫این مساله در فاصله چند هفته مانده به شروع برنامه‬ ‫با واکنش امیدوار کننده رامبد جــوان مواجه بود؛ جوان در‬ ‫پستی در فضای مجازی از احتمال توافق با صاحب امتیاز‬ ‫این عروســک خبر داد و نوشــت‪« :‬همچنان در تالشیم با‬ ‫سعید ساالرزهى دوست قدیمیم که متاسفانه از چیزهایى‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫دیدار‬ ‫پیام تسلیت علی دایی به حسین رضازاده‬ ‫خاطره بازی خداداد عزیزی‬ ‫کنایه مارکو ماتراتزی به سرمربی کنونی کهکشانی ها‬ ‫‪77‬‬ ‫بازگشت فانوس ها‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫جشنواره عمار سال هفتم را شروع کرد‬ ‫«جشــنواره عمار موج جدیدی از فیلمسازان متعهد‬ ‫است که وارد جریان سینما شــده اند و علت اینکه موضوع‬ ‫جشنواره رونق گرفته سراسری بودن ان است ‪ ،‬همچنین‬ ‫همراه با تربیت نیرو بوده و اکران عمومی نیزدر همه جا قابل‬ ‫توجه بوده است‪ .‬بسیار شبیه به روحیه جهاد سازندگی است‬ ‫که در اول جنگ داشــتیم‪ ،‬با چنین روحیــه ای جلو امده و‬ ‫ان شاءالله یک جهاد سازندگی رسانه ای است‪ .‬با ایده های‬ ‫خوبی که دوســتان به ویژه اقای جلیلی دارنــد به جاهای‬ ‫بهتری خواهیم رســید‪ ».‬این جمالت از نــادر طالب زاده‬ ‫به معنای زنگ شــروع هفتمین دوره جشنواره عمار است‪.‬‬ ‫حاال هفت سال از نهم دی ماه ســال ‪ 89‬می گذرد‪ ،‬زمانی‬ ‫که جشــنواره فیلم عمار فقط با حدود بیست اثر متولد شد‬ ‫اما شکل و شمایل غیر متعارف اولین دوره جشنواره عمار‬ ‫باعث شــد تا مورد توجه قرار گیرد‪ .‬این جشــنواره‪ ،‬محلی‬ ‫بود برای نمایش هویت انقالبی اما هویت انقالبی تنها به‬ ‫موضوعات فیلم های جشــنواره عمار محدود نمی شــود‪،‬‬ ‫بلکه شیوه برگزاری این جشــنواره نیز با سایر رویدادهای‬ ‫فرهنگی متفاوت اســت‪ .‬مهمترین عامل تمایــز عمار با‬ ‫سایر جشــنواره های ســینمایی در مکانیزمی است به نام‬ ‫اکران های مردمی‪.‬‬ ‫این جشنواره بود که مفهومی به نام اکران مردمی را‬ ‫وارد ادبیات سینما کرد‪ ،‬مفهومی که تعریف ان می شود؛‬ ‫تالشی داوطلبانه برای نمایش عمومی فیلم های مردمی ‬ ‫و مورد نیاز جامعه است که برخی از نهادهای رسمی ان ها‬ ‫را بایکوت می کنند‪ .‬در این ‪ 7‬سال اکران مردمی توانسته‬ ‫اســت به دیده شــدن اثار ســینمای انقالب کمک قابل‬ ‫توجهی کند‪ ..‬طــی ‪ 10‬روز برگزاری جشــنواره عمار‪ ،‬اثار‬ ‫این جشــنواره در مکان هایــی چون مســاجد‪ ،‬مدارس‪،‬‬ ‫پایگاه های بســیج و حتی منــازل به نمایــش در می ایند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه هزینه برگزاری این برنامه ها نیز بر عهده خود‬ ‫مردم است‪ .‬ماند هر ‪ 7‬سال گذشته‪ ،‬این بار هم فراخوانی‬ ‫با موضوعات «تاریخ معاصر ایران»‪« ،‬فتنه ســال ‪،»۸۸‬‬ ‫«بیداری اســامی و جهانی»‪« ،‬نقــد درون گفتمانی»‪،‬‬ ‫«جنگ نرم» و «اقتصاد مقاومتی» منتشــر شد‪ .‬بر اساس‬ ‫اعالم دبیرخانه جشــنواره مردمی فیلم «عمــار» از زمان‬ ‫انتشار فراخوان هفتمین دوره این رویداد سینمایی‪ -‬هنری‬ ‫تاکنون‪ ۲۳۳۱ ،‬اثر در بخش های مختلف جشنواره شرکت‬ ‫کردند‪ .‬جشــنواره عمار در هفتمین گام به کجا رســیده؟‬ ‫وحید جلیلی‪ ،‬مســئول شورای سیاســت گذاری جشنواره‬ ‫مردمی فیلم عمار در مورد شاخص های برجسته هفتمین‬ ‫جشنواره عمار گفته است‪« :‬از جهت فنی فیلم ها رشد بسیار‬ ‫خوبی داشته اند‪ ،‬به طوری که در فیلمبرداری اتفاقات خوبی‬ ‫افتاده است و تصاویر بهتری می بینیم؛ البته شاید مقداری‬ ‫از این اتفاقات ناشی از پیشرفت تکنولوژی هاست‪ .‬بحث‬ ‫دیگری که برجسته تر شده است سوژه یابی هاست؛ بعضی‬ ‫از موضوعاتی که به صورت تک ســوژه در عمار خلق شده‬ ‫بودند به یک ژانر تبدیل می شــوند؛ مثال در جشنواره دوم‬ ‫«مشدی اســماعیل» به صورت تک ســتاره بود االن ژانر‬ ‫«مشدی اسماعیل» شــکل می گیرد؛ یعنی هزاران سوژه‬ ‫در تمام سطح کشــور‪ ،‬در بازار‪ ،‬در روســتاها‪ ،‬کشاورزان‬ ‫و‪ ...‬توسط فیلمســازان جوان حزب اللهی شناسایی و از‬ ‫اینها پرتره ساخته می شود‪.‬ما ده ها هزار پرتره می توانیم از‬ ‫سبک زندگی ایرانی و اسالمی داشته باشیم که بحمدالله‬ ‫این جریان شــروع شده است و در ســینمای ایران به یک‬ ‫ژانر تبدیل می شــود‪ .‬امسال یکی از ســر فصل های عمار‬ ‫مدافعان حرم اســت که اثار بســیار خوبی در این حوزه به‬ ‫جشنواره رسیده اســت و امیدواریم همین موضوع طیف‬ ‫عظیمی از مخاطبان را حتی بیشــتر از ســال های گذشته‬ ‫جذب کند‪».‬‬ ‫نشست خبری‬ ‫نشست خبری هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار‪،‬‬ ‫در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقالب اسالمی واقع در‬ ‫حسینیه هنر با حضور اهالی رسانه و اقایان سید رسول منفرد‬ ‫دبیر اجرایی‪ ،‬وحید جلیلی‪ ،‬مسئول شورای سیاستگذاری‬ ‫و نادر طالــب زاده‪ ،‬دبیر جشــنواره برگزار شــد‪ .‬مســئول‬ ‫سیاستگذاری جشنواره (وحید جلیلی) تجلیل از فیلمساز‬ ‫متعهد و برجسته اقای ابوالقاسم طالبی و همچنین شهید‬ ‫خزایی خبرنگار صدا و سیما که در سوریه به شهادت رسید‬ ‫و همچنین تجلیــل ویژه از مجموعه زنــان انقالبی که در‬ ‫طول نهضت حضرت امــام (ع) در حوزه هــای گوناگون‬ ‫نقش افرینــی کردند با محوریــت خانم مرضیــه دباغ را از‬ ‫برنامه های تجلیل دردوره هفتم جشــنواره دانست‪ .‬وحید‬ ‫جلیلی در این نشست گفت‪« :‬در ادوار مختلف مردم کشور‬ ‫با جشــنواره فیلم عمار چه در ایام ‪ 9‬دی و چه در سایر ایام‬ ‫ســال همراه بودند و امسال هفتمین ســالی است که این‬ ‫جشنواره برگزار می شود‪ .‬در این چند وقت فرصت پیدا شد‬ ‫تا چند اثر را مشاهده کنم‪ ،‬با صراحت می توان گفت امسال‬ ‫در جشنواره فیلم عمار با یک شگفتی رو به رو هستیم‪ .‬امروز‬ ‫چالش سینمای ایران ســازمان تولید نیست بلکه سازمان‬ ‫تماشــا کننده اســت‪ ،‬تعارف را کنار بگذاریم جریان های‬ ‫رسانه ای توانسته اند با حمایت های بی شائبه ای که از انها‬ ‫می شود ســازمان خود را ایجاد کنند‪ .‬فیلم هایی که از نظر‬ ‫محتوایی چیزی ندارند با حمایت شــبکه های ماهوار ه ای‬ ‫به فروش میلیاردی دســت می یابند‪ .‬به جــرات می توانم‬ ‫بگویم که سال گذشته یکی از بهترین سال های سینمای‬ ‫انقالب اســامی بود‪ ،‬از فیلم یتیم خانه ایــران گرفته تا‬ ‫فیلم هایی مانند سیانور و ایستاده در غبار و ابوزینب؛ اینها‬ ‫هر کدام فیلم هایی هستند که ما در گذشته هر ‪ 15-10‬سال‬ ‫یکبار می توانستیم در ســینمای انقالب اسالمی ببینیم‪.‬‬ ‫این یعنی ما در تولید بــه نقطه خوبی رســیده ایم اما هنوز‬ ‫پیشرفتی در ســازمان تماشاکننده نداشــته ایم‪ .‬متاسفانه‬ ‫بخاطر کم کاری های مسئوالن فرهنگی فیلم های انقالب‬ ‫اســامی در زمان اکران مورد اســتقبال قرار نمی گیرند‪.‬‬ ‫جشــنواره عمار جشــنواره ای برای ســازمان دادن به این‬ ‫موضوع کار خود را اغاز کرده است و خوشبختانه با شبکه‬ ‫اکران مردمی گام های بســیاری در این عرصه برداشــته‬ ‫است‪ ،‬امیدوارم این موضوع باعث شــود که ما به شرایط‬ ‫ایده الی در عرصه سازمان تماشاکننده برسیم‪ .‬ما در جنگ‬ ‫فرهنگی و در یک فراز تاریخی از لحاظ فرهنگی هستیم و‬ ‫نمی توان به راحتی از کنار خطاهای راهبردی در این زمینه‬ ‫بگذریم‪ ،‬قطعا اگر شبکه های مســاجد‪ ،‬تربیون های نماز‬ ‫جمعه و فعاالن فرهنگی متعهد‪ ،‬فرصت محور به این حوزه‬ ‫نگاه کنند در یک فرصت محدود می توانیم تحولی عظیم‬ ‫در حوزه سینمای انقالب داشته باشیم‪».‬‬ ‫نادر طالــب زاده‪ ،‬دبیر این جشــنواره هم جشــنواره‬ ‫عمار را محلی برای تربیت نیروهای انقالبی خواند وگفت‪:‬‬ ‫«خیلی خوشحالم که در این دوره در جشنواره مردمی فیلم‬ ‫عمار حضور دارم‪ ،‬قدرت های بــزرگ که به طرق مختلف‬ ‫در مقابل انقالب اسالمی ایســتادند در بسیاری از مواقع‬ ‫نتیجه عکس گرفتند‪ ،‬یکی از انها داعش بود که برایشان‬ ‫نتیجه عکس داشــت و حاال خودشــان تفاوت انچه را که‬ ‫ایران به عنوان اسالم ناب از ان یاد می کند با انها می بینند‬ ‫و می فهمند‪.‬‬ ‫ ترامپ به عنوان رئیس جمهــور جدید امریکا چندی‬ ‫پیش عنوان کــرد که حضور اخوان المســلمین در امریکا‬ ‫غیرقانونی شود‪ .‬در این شرایط ما نیاز به یک رسانه خوب‬ ‫داریم‪ .‬این جشــنواره محلی اســت برای تربیت نیروهای‬ ‫انقالبی که انقالب اسالمی را در جهان معرفی و از درون‬ ‫نقد کنند‪ .‬شــاهد بودیم کــه حقوق ایــران در بخش های‬ ‫مختلف پایمال شــده اســت‪ ،‬همواره فکــر می کردم که‬ ‫برای ســاخت پایان جنگ بایــد از بازیگــران امریکایی و‬ ‫دیالوگ های منحصر به فرد و درست اســتفاده شود حاال‬ ‫در یتیم خانه ایران به درستی این موضوع رعایت شده و از‬ ‫بازیگران خارجی در نقش خودشان استفاده شده است‪ .‬ما‬ ‫باید برای اینگونه اثار جوسازی کنیم‪ 9 ،‬میلیون نفر ایرانی‬ ‫در ان شــرایط تلف شــدند‪ .‬این عدد مگر شــوخی است!‬ ‫فیلمسازهای دیگر هم می توانند فیلم بسازند و اثار سینمای‬ ‫تکی بسازند اما حرف من این است که بحث های کلیدی‬ ‫و مهمی زمین مانده اســت‪ .‬حقوق ایران نباید انقدرها هم‬ ‫بی ارزش باشــد‪ .‬تا به امروز کســی نمی داند که از ابتدا تا‬ ‫پایان دوران دفاع مقدس چه کشــوری بمب شیمیایی در‬ ‫اختیار صدام گذاشته اســت و ما حتی به دنبال این پرونده‬ ‫نیز نرفتیــم‪ ،‬در حالی که در کتاب هــای امریکایی به این‬ ‫مساله پرداخته شــده اســت‪ ،‬عدم پیگیری این پرونده به‬ ‫خاطر مسئوالن‪ ،‬دادگاه های بین المللی و رسانه ها است‪،‬‬ ‫نمی فهمم چطور می توانید تا این اندازه منفعل باشید‪ ،‬ایا‬ ‫بعضی ها حرام خورده اند که زبانشان باز نمی شود؟»‬ ‫همه سیزده سالگی ام‬ ‫شب های بمباران‬ ‫کتاب «همه سیزده ســالگی ام» نوشته گلســتان جعفریان در ‪ 18‬فصل به خاطرات‬ ‫طحانیان از زمان قبل از اعزام به جبهه تا دوران اســارت و بعد ازادی پرداخته اســت‪ .‬این‬ ‫کتاب زندگی نوجوان ســیزده ســاله ای را روایت می کند کــه به جبهه مــی رود و بعد از چند‬ ‫ماه حضور در جبهه به اســارت رژیم عراق در می اید و بعد از هفت ســال اســارت و در ســن‬ ‫بیست و یک سالگی از زندان های عراق ازاد می شود‪ .‬مهدی طحانیان در سن سیزده سالگی‬ ‫از شهرستان اردســتان به شــهر اصفهان و از انجا به جبهه های جنوب اعزام می شود‪ ،‬در‬ ‫ابتدای این کتاب مشکالت این نوجوان سیزده ساله قبل از اعزام به جبهه اورده شده است‪.‬‬ ‫بخش بعدی این کتاب به روایت مشکالتی می پردازد که در زندان به عنوان رزمنده نوجوان‬ ‫برای او ایجاد می شود و نیروهای رژیم بعث از او می خواهند تا در مقابل رسانه های غربی از‬ ‫اعزام اجباری اش توسط دولت ایران سخن بگوید ولی هیچ گاه این ازاده سیزده ساله تسلیم‬ ‫خواسته های رژیم بعث نمی شود‪ .‬‬ ‫در زندگی و خاطرات طحانیان حوادث جالبی رخ داده که معروف ترین این خاطرات‪،‬‬ ‫همان ماجرای مصاحبه نکردن او بــا خبرنگار زن بی حجاب بود‪ .‬خبرنــگار از او می خواهد‬ ‫که مصاحبه کند‪ ،‬اما طحانیان در جواب می گوید که تو حجــاب نداری و من با تو مصاحبه‬ ‫نمی کنم؛ چون در دینم امــده که مرد مســلمان نمی تواند با زن بی حجــاب صحبت کند‪.‬‬ ‫خیلی ها این را یکی از ویژگی های اصلی طحانیان می دانند‪ .‬نویسنده تالش دارد تا روایتی‬ ‫دست نخورده و بکر از دوران اسارت طحانیان ارائه دهد؛ بی کم و کاست‪ ،‬با بیان احساسات‬ ‫همان لحظه راوی و بدون تحلیل های فعلی او‪.‬‬ ‫وقتی تجاوز بعثی ها در جنگ هشــت ساله تحمیلی به اسمان شــهرها کشیده شد و‬ ‫موشک ها و بمب ها‪ ،‬سقف امن خانه ها را تهدید کرد‪ ،‬خیلی از چشم ها و قلب های کوچک‬ ‫مناظر و صحنه هایی را دیدند که اگر با دستان کوچک خود ان را نمی نوشتند‪ ،‬قصه شب ها‬ ‫و روزهای مقاومت مردم ما در دفاع هشت ساله‪ ،‬یکی از فصل های خواندنی اش را از دست‬ ‫می داد‪« .‬شــب های بمباران»‪ ،‬مجموعه ای خواندنی و خاطره انگیــز از ان ایام و حوادث‬ ‫است‪ .‬پس از انتشار فراخوان ارسال خاطرات کودکان و نوجوانان از بمباران و موشک‏باران‬ ‫شــهرهای ایران در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران‪ ،‬تعداد زیادی خاطره از سراسر‬ ‫کشور به انتشارات سوره‏مهر فرستاده شــد‪ .‬برای تدوین کتاب حاضر‪ ،‬داوود غفارزادگان و‬ ‫محمدرضا بایرامی که از داستان نویسان نام اشنای حوزه دفاع مقدس اند‪ ،‬این خاطرات را‬ ‫مطالعه و پس از گزینش از نظر سندیت و جذابیت‪ ،‬بهترین انها را بدون تغییر در متن ویرایش‬ ‫کردند‪ .‬مجموعه هفده جلدی «شــب های بمباران»‪ ،‬دربرگیرنده ‪ 250‬خاطره از کودکان و‬ ‫نوجوانان درباره موشک‏باران و بمباران های ارتش متجاوز صدام‪ ،‬نخستین بار سال ‪1370‬‬ ‫انتشارش شروع شد‪ .‬پس از سال ها ناشر همه خاطرات را در یک جلد منتشر کرد ‪.‬درصفحه‬ ‫‪ 191‬این کتاب می خوانیم‪« :‬پدر و مادر من اهل قصر شیرین هستند‪ .‬من هم انجا به دنیا‬ ‫امده ام‪ .‬ما در شــهر خودمان بدبختی های جنگ را تحمل کردیم‪ ،‬هر روز شــهر ما هدف‬ ‫ک قرار می گرفت‪ .‬یک شب موشکی به خانه همسایه ما اصابت کرد و موج ان خانه ما‬ ‫موش ‬ ‫را گرفت‪ .‬من در اشپزخانه بودم‪ .‬سماور روشن بود‪ .‬اب سماور روی من ریخت و تمام اعضای‬ ‫بدنم سوخت‪ .‬مرا سریع با ماشین به تهران بردند‪ .‬در انجا دو بار به من خون دادند‪»...‬‬ ‫خاطرات نوجوانی که مصاحبه نکرد‬ ‫ایرلندی‬ ‫همکاری مجدد دنیرو و اسکورسیزی‬ ‫پــروژه ســینمایی کــه «مارتیــن اسکورســیزی»‬ ‫سال هاست قصد ساخت ان را دارد با بازی «رابرت دنیرو»‪،‬‬ ‫«ال پاچینــو» در ماه های نخســتین ســال اینــده مقابل‬ ‫دوربین می رود‪ .‬فیلمبرداری فیلــم «ایرلندی» در‬ ‫ماه فوریه شــروع می شــود تا بر این اساس فیلمی ‬ ‫که از اوایل ســال ‪ ۲۰۱۶‬همه منتظر شنیدن خبری‬ ‫درباره اش بودند‪ ،‬کلید زده شــود‪ .‬فیلم «ایرلندی»‬ ‫براساس رمانی پرفروش به نام «شــنیدم خانه ها را‬ ‫رنگ می کنی» اثر چارلز برنت ســاخته می شــود‪.‬‬ ‫این فیلم گانگســتری برمبنای زندگــی واقعی یک‬ ‫قاتل حرفه ای بــه نام فرانک شــیران که به عنوان‬ ‫«ایرلندی» شــناخته می شــد‪ ،‬ســاخته می شود‪.‬‬ ‫شیران ‪ ۲۵‬نفر را کشت و ادعا کرد با رهبر جیمی هوفا‬ ‫که سال ‪ ۱۹۷۵‬ناپدید شد همکاری کرده بود‪ .‬فرانک‬ ‫شیران ظرف پنج ســال مصاحبه ای که با نویسنده‬ ‫کتاب انجام داد اعترافات بسیاری داشت‪ .‬بر اساس‬ ‫شایعات شیران در دو قتل سیاسی مهم دست داشته است‪.‬‬ ‫گفته شده که او در ترور جان اف‪ .‬کندی‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫امریکا از حزب دموکرات در ســال ‪ 1963‬و همچنین قتل‬ ‫جیمی هوفا‪ ،‬از روســای اتحادیه های کارگــری امریکا در‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫گزارش‬ ‫اکونومیست از‬ ‫شکست غرب‬ ‫در حلب‬ ‫‪ 250‬خاطره از کودکان و نوجوانان درباره موشک‏باران‬ ‫سال ‪ 1975‬نقش داشته است‪ .‬استیو زیالن‪ ،‬نویسنده فیلم‬ ‫سینمایی «دار و دسته نیویورکی»‪ ،‬نویسندگی این فیلمنامه‬ ‫را بر عهده داشته است‪ .‬این پروژه نخستین همکاری مجدد‬ ‫دنیرو و اسکورسیزی پس از ساخت فیلم «کازینو» در سال‬ ‫‪ ۱۹۹۵‬خواهد بود‪ .‬این دو سابقه همکاری طوالنی مدتی با‬ ‫هم دارند که در دهه ‪ ۱۹۷۰‬منجر به ساخته شدن فیلم هایی‬ ‫چون «خیابان های پایین شهر»‪« ،‬راننده تاکسی»‪« ،‬گاو‬ ‫خشمگین»‪« ،‬تنگه وحشت» و «رفقای خوب» شد‪ .‬نکته‬ ‫جالب این اســت که برای تصویر کردن سال های جوانی‬ ‫زندگی شیران‪ ،‬اسکورسیزی به صورت دیجیتالی دنیرو را‬ ‫به دوران جوانی اش باز می گرداند‪.‬‬ ‫قهرمانی رئال‬ ‫به روایت‬ ‫مارکا‬ ‫گاســتون پاولویــچ تهیه کننده «ایرلنــدی» درباره‬ ‫طرح جســورانه اسکورســیزی در این زمینه گفته است‪:‬‬ ‫«الزم نیســت از چهره پردازی استفاده شــود‪ .‬انها بازی‬ ‫خودشــان را می کنند و تکنولوژی کار خودش را می کند‬ ‫و بازیگر را به ســال های مختلف زندگــی اش می برد‪ .‬با‬ ‫چند تستی که در این زمینه زدیم‪ ،‬به نتایج فوق العاده ای‬ ‫رســیده ایم‪ .‬ما توانســتیم باب را به صحنه های مختلف‬ ‫ببریم‪ ۲۰ :‬ســالگی‪ ۴۰ ،‬ســالگی و ‪ ۶۰‬سالگی‪ .‬در‬ ‫تصاویر ساخته شده به این ترتیب دنیرو بسیار شبیه‬ ‫تصویری اســت کــه از او در «پدرخوانده» به جای‬ ‫مانده است‪».‬‬ ‫شاید باورتان نشود که ال پاچینو هرگز در فیلمی‬ ‫ از اسکورسیزی بازی نکرده‪ ،‬گرچه او با دنیرو در فیلم‬ ‫«پدر خوانده» فــورد کاپوال جلوی دوربیــن رفته و در‬ ‫فیلم مشــهور مایکل مان در ســال ‪ ۱۹۹۵‬بــا عنوان ‬ ‫«مخمصه» نیز با هم بازی کرده اند‪ .‬فیلم جان اونت‬ ‫در سال ‪ ۲۰۰۸‬نیز با عنوان «قتل عادالنه» این دو را بار‬ ‫دیگر کنار هم قرار داد‪.‬‬ ‫اخریــن فیلــم ســاخته شــده «مارتیــن‬ ‫اسکورسیزی»‪« ،‬سکوت» نام دارد و داستان این فیلم‬ ‫بر اساس رویدادی واقعی و درباره یک ُمبلغ ایین مسیحیت‬ ‫(لیام نیسون) در قرن هفدهم است که به ژاپن سفر می کند‬ ‫و در انجا مجبور می شود دین مسیحیت را تکذیب کند و از‬ ‫ان روی برگرداند‪.‬‬ ‫نیوزویک‬ ‫جدال چین و‬ ‫ترامپ را روی‬ ‫جلد برده است‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫ی در همایش امنیت اطالعات در بانک انصار‪:‬‬ ‫دکترابراهیم ‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫چرخش شبکه بانکی به سوی بانکداری مجازی و بانکداری‬ ‫اجتماعی هر روز پرشتاب تر می شود‬ ‫دومین همایش علمی و اموزشــی امنیت اطالعات‬ ‫بانــک انصار بــا حضــور دکتــر غالمرضا جاللــی رئیس‬ ‫پدافند غیرعامل کشــور‪ ،‬دکتر سیدابوالحسن فیروزابادی‬ ‫دبیرشورای عالی مجازی و رئیس مرکزملی فضای مجازی‪،‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین دکتر حمیدشهریاری معاون امار‬ ‫و فناوری قوه قضائیه و دکترایت اله ابراهیمی مدیرعامل و‬ ‫جمع کثیری از مدیران و کارکنان معاونت فناوری اطالعات‬ ‫و ارتباطات این بانک در ساختمان مرکزی ان برگزار و در ان‪،‬‬ ‫بر استفاده هوشمندانه‪ ،‬دقیق و مبتنی برتامین صددرصدی‬ ‫امنیت اطالعات در حوزه فناوری اطالعات و ارتباطات در‬ ‫چارچوب منافع ملی و سازمانی تاکید شد‪.‬‬ ‫به گــزارش اداره کل روابط عمومــی و تبلیغات بانک‬ ‫انصــار در این همایــش ابتدا دکتــر ابراهیمــی‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫بانک انصار به ارائــه گزارش از فعالیت هــای بانک در حوزه‬ ‫فاوا پرداخت و گفت‪« :‬اســتفاده از شبکه های اجتماعی در‬ ‫دنیای امروز اجتناب ناپذیر و در دهه های گذشته تلفن همراه‬ ‫و شــبکه های اجتماعی به جزئی از زندگــی روزمره و تجاری‬ ‫مردم تبدیل شــده اند‪ ».‬مدیرعامل بانک انصار پس از ان‪،‬‬ ‫به نفوذ روزافزون این شــبکه ها در عرصه هــای گوناگون و‬ ‫به ویژه شــبکه بانکی اشــاره کرده و گفت‪« :‬چرخش شبکه‬ ‫بانکی به سوی بانکداری مجازی و بانکداری اجتماعی هرروز‬ ‫پرشتاب تر می شود و موضوعاتی مانند بانکداری اجتماعی‪،‬‬ ‫پول مجازی و بانکداری مجازی به کلیدواژه های این عرصه‬ ‫تبدیل شده اند‪ ».‬دکترابراهیمی در فراز دیگر سخنان خود به‬ ‫تهدیدهای امنیتی این حوزه اشاره کرد و افزود‪« :‬باوجود همه‬ ‫این پیشرفت ها و دگرگونی ها و صرف هزینه های بسیار زیاد در‬ ‫ایجادزیرساخت هایفناوری اطالعات‪،‬تهدیدها‪،‬مخاطرات‬ ‫و اسیب های موجود در بانکداری الکترونیک و این شبکه ها‬ ‫ازجملهموضوعمهم«احرازهویت»بسیارجدیاستوماباید‬ ‫برای امنیت خود در شبکه های اجتماعی و بسترهای مالی و‬ ‫پولی اولویت قائل شویم‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬هر روز صدها‬ ‫ن تراکنش در شــبکه ها انجام می شود‬ ‫و هزاران میلیارد توما ‬ ‫و این زمینه سوءاســتفاده را برای مجرمــان و قانون گریزان‬ ‫فراهم می کند‪ .‬هرچه بانک ها در عرصه بانکداری الکترونیک‬ ‫و اجتماعی به صورت گســترده تر و عمیق تر وارد می شوند و‬ ‫میزان داده ها و اطالعات انها افزون تر می شود‪ ،‬مخاطرات و‬ ‫تهدیدها و احساس ناامنی بیشتر شده و لزوم سرمایه گذاری در‬ ‫حوزه امنیت را مبرم تر می کند‪».‬‬ ‫دکترغالمرضاجاللی‪،‬رئیسسازمانپدافندغیرعامل‬ ‫کشور دومین سخنران مدعو همایش بااشــاره به عناصر و‬ ‫مفاهیم کلیدی در نظام پدافند غیرعامل کشور‪ ،‬حفاظت‪،‬‬ ‫مصون ســازی و پایداری در برابر تهاجم را به عنوان مراحل‬ ‫مهم در پدافند غیرعامل دانســت‪ .‬او همچنین با اشــاره به‬ ‫مقوله پول و تغییرماهیت ان‪ ،‬پول ســایبری و بیت کویین را‬ ‫حوزه جدیدی در پدافند غیرعامل نامیــد و از تغییر ماهیت‬ ‫تهدیدها سخن به میان اورد و گفت‪« :‬در گذشته تکنولوژی‬ ‫نظامی مهم ترین تهدید برای کشورها بود و امروز تکنولوژی‬ ‫اطالعات مهم ترین برگ برنده کشــورها و بزرگترین تهدید‬ ‫برای انها به شــمار می اید‪ ».‬دکتر جاللی در فراز دیگری از‬ ‫سخنان خود‪ ،‬اقتدار‪ ،‬عزت و پرستیژ ملی را سرمایه معنوی‬ ‫کشــور خواند؛ «برای حفظ و ارتقــای ان نیازمند روش ها و‬ ‫ابزارهای خاصی در حوزه های فرهنگی و اجتماعی هستیم‪،‬‬ ‫اما فضای سایبری انچنان در حوزه های مختلف جامعه نفوذ‬ ‫کرده که حتی امور مادی‪ ،‬فیزیکی‪ ،‬دفاعی و امنیتی کشور‬ ‫را نیز بدون تدبیر درچارچوب نظام های امنیت اطالعات و‬ ‫اقتضائات فضای مجازی نمی توان مورد حفاظت قرارداد‪».‬‬ ‫دکتر سیدابوالحســن فیروزابادی‪ ،‬دبیر شورای عالی‬ ‫ مجازی و رئیس مرکزملی فضای مجازی دیگر سخنران این‬ ‫همایش نیز ضمن اعالم خبر اصــاح نظام احرازهویت در‬ ‫فضای مجازی کشور که در شــورای عالی فضای مجازی‬ ‫در دســتورکار قراردارد به پدیده شبکه ای شدن عرصه های‬ ‫ی اجتماعی اشاره کرد که‬ ‫مختلف جامعه و ظهور شــبکه ها ‬ ‫باعث تحوالت اساســی در رفتار شــهروندان و ســازمان ها‬ ‫شده اند و بانکداری مجازی و شبکه ای را به عنوان بانکداری‬ ‫عصرجدید از نظر شکل و عملکرد متحول کرده اند‪.‬‬ ‫دبیر شــورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی‬ ‫کشور‪ ،‬در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت‪« :‬در‬ ‫سند پیشنهادی تبیین الزامات شبکه ملی اطالعات مواردی‬ ‫همچون اصالح نظــام احــراز هویت در فضــای مجازی‬ ‫کشور‪ ،‬تقسیم کار ملی و طرح نظارت بر شرکت های خارجی‬ ‫ارائه دهنده ســخت افزارها و نرم افزارها درج شده است که‬ ‫به تدریج در شورای عالی فضای مجازی بررسی و تصویب‬ ‫خواهند شد‪ ».‬وی افزود‪« :‬شورای عالی فضای مجازی به‬ ‫ی مشترکین ارتباطات ثابت و‬ ‫اتفاق ارا مصوب کرد که تمام ‬ ‫موبایلی کشور در همه حوزه های فضای مجازی‪ ،‬ظرف یک‬ ‫ماه اینده به طور کامل احراز هویت شوند‪ ،‬درغیر این صورت‬ ‫ارتباط انها قطع می شود‪».‬‬ ‫رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور در پایان تاکید‬ ‫کرد که سا زو کار طراحی و اجرای نظام احرازهویت در تمام‬ ‫کشورهای دنیا مطرح است و باتوجه به اینکه امنیت فضای‬ ‫مجازیبهزیرساخت هایحیاتیانوابستهاست‪،‬بایدهرچه‬ ‫زودتر در زمینه ایجاد امنیت پایدار در این حوزه اقدام کنیم‪.‬‬ ‫حجت االسالم والمســلمین دکترحمید شــهریاری‪،‬‬ ‫معاون امــار و فناوری قوه قضائیه یکی دیگر از ســخنرانان‬ ‫همایش بود که ضمن اشــاره به ظهور نسل های گوناگون‬ ‫وب‪ ،‬سرعت باالی شبکه ای شدن و اهمیت احرازهویت در‬ ‫شبکه های مجازی به تشریح تهدیدها و اسیب های جدی‬ ‫در این شبکه پرداخت و گفت که دشــمنان ما مدام درحال‬ ‫توطئه و رصد جریان اطالعات مربوط به افراد و سازمان های‬ ‫موجود در اســتان های مختلف کشــور در شــبکه مجازی‬ ‫و تصمیم گیــری علیه ما براســاس ربایش ایــن اطالعات‬ ‫هستند‪ .‬دبیرشــورای عالی اطالع رسانی کشــور سپس به‬ ‫عادات و شــیوه های غیرحرفه ای کاربران ایرانی در شبکه‬ ‫مجازی پرداخت و از سوءاســتفاده از این عادات نادرســت‬ ‫توسط متخلفان و مجرمان سخن گفت و افزود‪« :‬عدم احراز‬ ‫هویت کاربران در این شبکه و نیز سیستم های بانکی باعث‬ ‫افزایش تهدیدها و سوءاستفاده متخلفان شده که به عنوان‬ ‫یک راه حل اساسی باید سازوکارهای احراز هویت تدوین و‬ ‫به مورداجرا دراید‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫گام بلند کوثر در حمایت از تیم ملی فوتسال بانوان‬ ‫دکتر عیسی رضایی با علی کفاشیان رئیس کمیت ه فوتسال کنفدراسیون فو تبا ل اسیا (‪)AFC‬‬ ‫و رضا افتخاری‪ ،‬مدیرعامل باشگاه استقالل تهران دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ دکتر عیسی رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسسه‬ ‫اعتباری کوثر در این جلسه گفت‪ 50« :‬درصد جمعیت ایران را بانوان تشکیل می دهند بنابراین‬ ‫اهمیت به سالمت این قشر عظیم باید در دستورکار مسئوالن قرار گیرد‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر افزود‪« :‬می توان با برنامه ریزی مناسب‬ ‫و حمایت موثر و همه جانبه‪ ،‬حضور تیم های بانوان در ورزش های قهرمانی را افزایش داد‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬تعامل موسسه اعتباری کوثر از سال گذشته تا کنون با سامانه ‪ 3090‬و‬ ‫ایجاد باشگاه هواداران تیم های استقالل‪ ،‬پرسپولیس و تراکتور سازی در قالب ارائه کوثر کارت‬ ‫به هوادارن محترم سهم بسزایی در حمایت از تیم های ورزشی پرطرفدار داشته است‪».‬‬ ‫رهبر کارافرین اقتصادی با اشاره به نام موسســه اعتباری کوثر بیان داشت‪« :‬از انجا که‬ ‫کوثر تنها موسســه و بانکی اســت که به نام بانوان و ان هم بزرگ بانوی اسالم حضرت فاطمه‬ ‫زهرا(علیها السالم) نامگذاری شده؛ ســعی می کنیم تا در ارائه خدمات‪ ،‬جایگاه ویژه ای برای‬ ‫بانوان میهن اسالمی قائل باشیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬امادگی حمایت و عقد قرار داد اقتصادی مشترک با محوریت حمایت از ورزش‬ ‫بانوان به ویژه تیم ملی فوتسال بانوان را داریم‪ ».‬علی کفاشــیان‪ ،‬نایب رئیس اول فدراسیون‬ ‫فوتبال جمهوری اســامی ایران در این دیدار گفت‪« :‬اغلب نهادهای مالــی از ورود به حوزه‬ ‫ورزش به ویژه بانوان دوری می کنند‪ ».‬رئیس کمیت ه فوتسال کنفدراسیون فو تبا ل اسیا (‪)AFC‬‬ ‫افزود‪« :‬حجاب محدودیت نیست و این امر با درخشش بانوان پرتالش تیم ملی فوتسال بانوان‬ ‫در رقابت های اســیایی مصداق یافته اســت‪ ».‬وی اظهار داشــت‪« :‬ورزش قهرمانی فعالیت‬ ‫ارزشمندی است و در این حوزه بانوان ایران زمین در فوتسال پتانسیل بسیاری دارند‪ ».‬کفاشیان‬ ‫با تشکر از رویکرد موسسه اعتباری کوثر در حوزه بانوان و به ویژه نگاه حمایتی به ورزش قهرمانی‬ ‫بانوان بیان داشت‪« :‬تا کنون عمده حامیان تیم های بانوان کشور بخش خصوصی بوده اند‪».‬‬ ‫وی در پایان اظهار کرد‪« :‬امیدوارم با حمایت موسســه اعتباری کوثر شــاهد درخشــش‬ ‫تیم ملی فوتسال بانوان ایران در المپیک جوانان جهان در سال ‪ 2018‬باشیم‪».‬‬ ‫رضا افتخاری‪ ،‬مدیرعامل باشگاه استقالل تهران گفت‪« :‬تا کنون در حوزه ورزش بانوان‬ ‫شعاری عمل کرده ایم‪ .‬عدم تحقق کامل بودجه های تخصیصی در حوزه ورزش بانوان موید این‬ ‫موضوع است‪ .‬باید کمک کنیم بانوان در حوزه ورزش به حق خود برسند‪».‬‬ ‫کوثر‪ 1400‬دستگاهکارتخوان‬ ‫بهرانندگانتاکسیدر کیشواگذارمی کند‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫بازار‬ ‫لو نقل و شرکت‬ ‫با حضور معاونین و مدیران شبکه حم ‬ ‫پککو در منطقــه ازاد کیش طرح واگــذاری حدود ‪1400‬‬ ‫فقره دســتگاه کارتخوان سیار موسســه اعتباری کوثر به‬ ‫تاکسیرانان جزیره کیش اغاز شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫حمید گلی‪ ،‬رئیس شعبه کیش این موسسه گفت‪« :‬موسسه‬ ‫اعتباری کوثر با گذشــت مدت اندکــی از فعالیت در نظام‬ ‫بانکی توانســته با تاکید بر ســرمایه های انســانی جوان و‬ ‫متخصص و توسعه خدمات الکترونیک رضایت مشتریان‬ ‫را کسب نماید‪».‬‬ ‫رئیس شــعبه کیش موسســه اعتباری کوثــر افزود‪:‬‬ ‫«شعبه کیش کوثر در ســال ‪ 1393‬افتتاح شد و باتوجه به‬ ‫ایجاد بســترهای مناســب‪ ،‬عملکرد مثبت و ارائه خدمات‬ ‫نوین بانکی توانسته در میان تولیدکنندگان‪ ،‬کسبه‪ ،‬فعاالن‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اقشار و اصناف فعال منطقه ازاد کیش جایگاه‬ ‫خوبی داشته باشد‪».‬‬ ‫وی با اشاره به شــعار «کیش نخســتین شهر بدون‬ ‫پول نقد در کشور» از سوی رئیس کل بانک مرکزی گفت‪:‬‬ ‫«موسســه اعتباری کوثر بــا تالش بی وقفــه و بهره گیری‬ ‫از جدیدترین فناوری ها در جهت جامه عمل پوشــاندن به‬ ‫شعار مزبور تالش می کند‪ ».‬گلی تصریح کرد‪« :‬با فعالیت‬ ‫هوشمندانه و تاثیر گذار فعاالن حوزه بانکی کشور در ارائه‬ ‫خدمات نوین الکترونیکی در حوزه پرداخت می توان ضمن‬ ‫ایجاد اسایش و راحتی هموطنان عزیزمان در سراسر کشور‬ ‫از هزینه های تولید و نگهداری اسکناس کاست‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان ساخت‪« :‬با اغاز این طرح از این پس‬ ‫در تمام تاکســی های فعال در جزیره کیش دســتگاه های‬ ‫کارتخوان جدید موسسه اعتباری کوثر نصب و تاکسیرانان‬ ‫و هموطنان گرامی می توانند از خدمات ان بهره مند شوند‪».‬‬ ‫الزم بذکر است با اهدای دســتگاه کارتخوان این دو‬ ‫تاکسیران منتخب توســط رئیس محترم شعبه کیش این‬ ‫طرح عملیاتی گردید‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫بازدید مدیران بانک دی از کارخانه صنعتگر‬ ‫نمونه استان مرکزی‬ ‫مدیران بانک دی از کارخانه سبد پالست ایرانیان در‬ ‫شهرستان ساوه بازدید کردند‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل روابــط عمومی بانــک دی‪،‬‬ ‫علیرضا عاطفی فر‪ ،‬سرپرست بانک دی به همراه علی اکبر‬ ‫عرب مازار رئیس هیات مدیره بانک از کارخانه سبد پالست‬ ‫ایرانیان در ساوه بازدید کردند‪.‬‬ ‫بانک دی در راســتای مســئولیت اجتماعی خود در‬ ‫حوزه تســهیالت دهی پایدار‪ ،‬به ایــن کارخانه که صاحب‬ ‫ان صنعت گر نمونه استان مرکزی است‪ ،‬تسهیالت اعطا‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫عاطفی فر در حاشیه این بازدید ضمن تقدیر از صنعتگر‬ ‫نمونه اســتان مرکزی حمایت از تولیدکنندگان داخلی را از‬ ‫اولویت های بانک دی عنوان کرد و گفت‪« :‬بانک دی در‬ ‫ســال جاری با هدف تحقق شــعار اقتصاد مقاومتی اقدام‬ ‫به ارائه تســهیالت متنوع به بنگاه های کوچک و متوسط‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫به گفته وی بانک دی بــا تاکید بر حمایــت از تولید‬ ‫داخلی در ســال جاری بیــش از ‪ 31‬هزار میلیــارد ریال به‬ ‫لو نقل ریلی‪ ،‬دارو‪،‬‬ ‫حوزه هایی چون فوالد‪ ،‬بازرگانــی‪ ،‬حم ‬ ‫فراوردهــای لبنی و کشــاورزی و مــواردی از این دســت‬ ‫تسهیالت اعطا کرده است‪.‬‬ ‫سرپرســت بانک دی افزود‪« :‬عالوه بــر حمایت از‬ ‫صادرکنندگان که در سال گذشته و شش ماهه امسال بیش‬ ‫از سه هزار میلیارد ریال تسهیالت اعطا شده است‪ ،‬بانک‬ ‫دی در ســال جاری تاکنون بیش از پنج هزار میلیارد ریال‬ ‫تسهیالت و ضمانتنامه با هدف توسعه بنگاه های کوچک‬ ‫و متوسط ارائه کرده است‪.‬‬ ‫مالک کارخانه سبد پالست ســاوه که با انگیزه تولید‬ ‫شخصی سبد برای محصوالت باغی خود‪ ،‬اقدام به تاسیس‬ ‫کارخانــه کوچکی کــرده بود‪ ،‬با گذشــت زمان توانســت‬ ‫با گســترش کارخانــه و حمایــت بانک دی‪ ،‬اشــتغالزایی‬ ‫مســتقیم و غیر مســتقیم قابــل توجهــی را بــرای جامعه‬ ‫ایجاد کند‪».‬‬ ‫سرپرست مدیریت شعب خراسان جنوبی عنوان کرد‬ ‫سوداوری شعب با بازاریابی موثر‬ ‫و رصد لحظه ای مطالبات‬ ‫سرپرست مدیریت شــعب خراســان جنوبی نگاه به‬ ‫مصارف شــعب را مبتنی بر ســوداوری عنوان کرد چراکه‬ ‫شعب با بازاریابی موثر و رصد لحظه ای مطالبات می توانند‬ ‫سوداوری شعب را حفظ کنند‪.‬‬ ‫اشکان بذرافشــان در جلسه روسای شــعب و دوایر‬ ‫سرپرستی خراسان جنوبی با تحلیل وضعیت اماری شعب در‬ ‫بخش های منابع‪،‬مصارف و مطالبات خواستار جذب و رشد‬ ‫منطقی در بخش منابع باتوجه به سیاست های ابالغی شد و‬ ‫گفت‪« :‬رشد منابع در سطح شعب باید متوازن و در راستای‬ ‫اهداف تعیین شده ثامن باشد‪».‬‬ ‫بذرافشــان الزمه چابک ســازی ســازمان را سرعت‬ ‫و انعطاف پذیــری و هوشــمندی همــکاران در مواجهه با‬ ‫مسائل عنوان کرد و گفت مرور و تحلیل بخشنامه ها توان‬ ‫فنی شــعب را باالبرده و باعــث افزایش کارایــی و چابکی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫حســین ســلمانی مقدم‪ ،‬معاون سرپرســتی شــعب‬ ‫خراسان جنوبی با اشاره به شرایط رکود حاکم بر بازار گفت‪:‬‬ ‫«در شرایط حاضر با بازاریابی تســهیالتی و بهره گیری از‬ ‫طرح های تســهیالتی نظیر ماندگار و پویا بودن‪ ،‬می توان‬ ‫در جذب منابع ارزان قیمت و رفع نیاز حداکثری مشــتریان‬ ‫اقدام کرد‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬در پرداخت ها باید با رعایت‬ ‫انضبــاط اعتبــاری و تســهیالت از تضییع حقــوق ثامن‪،‬‬ ‫سهامداران و مشتریان جلوگیری کرد‪».‬‬ ‫ســلمانی مقدم نقش کار تیمــی و فعالیت گســترده‬ ‫کمیته هــای وصول مطالبــات را در امر وصــول و کاهش‬ ‫مطالبات موثر یاد کرد و اظهار داشــت‪« :‬وصول مطالبات‬ ‫وظیفه تمام کارکنان شعب اســت‪ .‬باید این اقدام از شعب‬ ‫اغاز و در همان مکان خاتمه یابد‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪339‬‬ ‫اجرای مدیریت مشارکتی در سطوح‬ ‫مختلف«ثامن»‬ ‫مدیــر ناحیه چهــار موسســه اعتباری ثامــن گفت‪:‬‬ ‫«مسئوالن تســهیالت هنگام پرداخت تسهیالت در اخذ‬ ‫ضمانت و تکمیل فرمهای مربوطه دقت الزم را به خرج دهند‬ ‫تا در صورت معوق شدن بتوانند به سهولت وصول کنند‪».‬‬ ‫محمدعلی عسگری در بازدید از سرپرستی های شعب‬ ‫اذربایجان شرقی و کرمانشاه در جمع کارکنان حضور یافت‪.‬‬ ‫وی بــا اعــام خبر اتمــام مراحــل تبدیل شــدن به‬ ‫موسســه گفت‪« :‬پس از اخــذ مجوز برای حفــظ جایگاه‬ ‫ثامن می بایست قانونمندتر از گذشته عمل کرده تا بتوانیم‬ ‫با رقبا و موسســات دیگر عادالنه رقابت کنیم‪ ».‬عسگری‬ ‫بابیان اینکه باید شعار هر شعبه یک بانک را به معنی واقعی‬ ‫در شــعب عملیاتی کنیم‪ ،‬افزود‪« :‬مدیریت مشــارکتی در‬ ‫ســطوح مختلف بانکی باید اجرا شــود‪ .‬باید با استفاده از‬ ‫امکانات موجود مانند نظام پیشنهاد ها و کمیته بازاریابی‪،‬‬ ‫هم زمان بــا ارائه طرح ها و پیشــنهاد ها و ایده های جدید‪،‬‬ ‫معقول و سنجیده در زمینه افزایش منابع‪ ،‬کاهش مطالبات‪،‬‬ ‫پرداخت تسهیالت و سوداوری موسسه گام برداریم‪ ».‬وی‬ ‫یکی از تعهدات مهم و اصلی ثامن برای اخذ مجوز از بانک‬ ‫مرکزی را کاهش مطالبات عنوان و تصریح کرد‪« :‬به منظور‬ ‫دستیابی به ســود و بازگرداندن منابع جاری و غیر جاری به‬ ‫چرخه سوداوری فروش دارایی های ثابت‪ ،‬امالک تملیکی‬ ‫و وصول مطالبــات از اولویت های ثامن در شــرایط امروز‬ ‫است که تالش مضاعف کارکنان در این زمینه را می طلبد‪».‬‬ ‫وی در ادامه بابیان اینکه موفقیت ثامن جز با تالش نیروی‬ ‫انسانی میسر نمی شود اظهار داشت‪« :‬گام های مهمی در‬ ‫زمینه رفاهی‪ ،‬اموزشی و تربیتی کارکنان برداشته شده تا با‬ ‫فراغ بال و اسوده خاطر بتوانند در خدمت موسسه و مشتریان‬ ‫باشــند‪ ».‬مدیر ناحیه چهار در انتهــا در خصوص تغییرات‬ ‫و جابه جایی های صورت گرفته در شــبکه گفت‪« :‬تغییر و‬ ‫تحوالت همگی با برنامه ریزی و در راستای ارتقای جایگاه‬ ‫موسسه صورت گرفته و همکاران نیز باید با فراغ بال از این‬ ‫تغییرات استقبال کنند‪ ».‬وی خاطرنشان کرد‪« :‬همکاران‬ ‫باید با جدیدت بیشتر با همراهی و همدلی در راستای تحقق‬ ‫اهداف و دســتیابی به جایگاه اصلی ثامن در نظام پولی و‬ ‫بانکی کشور تالش کنند‪».‬‬